Vikipediya azwiki https://az.wikipedia.org/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99 MediaWiki 1.39.0-wmf.21 first-letter Media Xüsusi Müzakirə İstifadəçi İstifadəçi müzakirəsi Vikipediya Vikipediya müzakirəsi Fayl Fayl müzakirəsi MediaViki MediaViki müzakirəsi Şablon Şablon müzakirəsi Kömək Kömək müzakirəsi Kateqoriya Kateqoriya müzakirəsi Portal Portal müzakirəsi Qaralama Qaralama müzakirəsi TimedText TimedText talk Modul Modul müzakirəsi Qadcet Qadcet müzakirəsi Gadget definition Gadget definition talk 0 1150 6547254 6505588 2022-07-24T15:21:58Z CommonsDelinker 366 "Müslüm_Maqomayev.jpg" faylı silinir, çünki bu fayl [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] tərəfindən "per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Müslüm Maqomayev.jpg|]]" səbəbi ilə silinmişdir wikitext text/x-wiki {{Aydınlaşdırma |mövzu = Bakı şəhəri |digər mövzu = Digər mənalar |digər mövzu səhifəsi = Bakı (dəqiqləşdirmə) }} {{YM |xəritə = Baku City in Azerbaijan 2021.svg |nəqliyyat_kodu=10, 90, 77}} '''Bakı''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nın paytaxtı; [[Abşeron yarımadası]]nda, [[Xəzər dənizi]]nin qərb sahilində yerləşir. Sahəsi 2130 km², əhalisi, 2018-ci ilin əvvəlinə qədər əhalisinin sayı 2.262.600 nəfər idi. Bakı, [[Avropa]] və [[Asiya]]nın kəsişməsində yerləşən dünyanın ən cazibədar və kosmopolit şəhərlərindən biridir.<ref>{{cite web |url=http://www.baku2017.com/baku-4.html |title= |author= |date=12-22may 2017 |website= |publisher= |language=az |access-date=16 iyun 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200805074330/http://www.baku2017.com/baku-4.html |archive-date=2020-08-05 |url-status=live }}</ref> Bakı şəhərinin tərkibinə 12 inzibati rayon, 59 qəsəbə daxildir.<ref name="preslib.az">{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://bakucity.preslib.az/az/page/TMrz9CEh2D |access-date=2020-03-08 |archive-date=2020-03-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200317114502/http://bakucity.preslib.az/az/page/TMrz9CEh2D |url-status=live }}</ref> Şəhərin mərkəzi hissəsi [[Bakı buxtası]]na pilləli enən amfiteatrda yerləşir. Bakının dəniz sahili hissəsi okean səviyyəsindən təqribən 28 m aşağıdır. Bakı rayonu ərazisində faydalı qazıntılardan [[neft]], [[qaz]], tikinti materialları hasil edilir; müalicə əhəmiyyətli mineral sular çıxır. Çoxlu [[palçıq vulkanı]] var. İqlimi yarı quraq və subtropikdir. Orta temperatur yanvarda 3–4 °C, iyulda isə 25–26 °C-dır. İllik yağıntı 210 mm-dir. Bakı üçün güclü şimal küləyi — [[Xəzri (külək)|xəzri]] və cənub küləyi — [[Gilavar (külək)|gilavar]] səciyyəvi xüsusiyyət daşıyır. Bakı şəhərində və [[Abşeron yarımadası]]nda insanlar çox qədim zamanlardan məskunlaşmış və burada yaşayış məntəqələri yaratmışlar.<ref name="prez" /> Buna səbəb Bakı şəhərinin fiziki-coğrafi şəraiti şimaldan-cənuba, qərbdən-şərqə gedən miqrasiya və ticarət yollarının [[Böyük ipək yolu|kəsişməsi mərkəzində]] yerləşməsi, iqlim şəraiti və ən qədim zamanlardan yer üzünə çıxan "Nafta" adlanan yanacaq və enerji sərvəti olmuşdur.<ref name="prez" /> [[Abşeron rayonu|Abşeron]] ərazisində tapılmış arxeoloji materiallar Bakının qədim yaşayış məskəni olduğunu sübut edir.<ref name="prez" /> [[Pirallahı]], [[Zığ gölü]] ətrafı, [[Şüvəlan]], [[Mərdəkan]], [[Əmircan]] və s. yerlərdə e. ə. III-I-ci minilliklərə aid arxeoloji materiallar tapılmışdır.<ref name="prez" /> Bakının salındığı tarix dəqiq məlum deyildir.<ref name="prez" /> Bakı Qafqazda ən əhəmiyyətli turistik məkanlardan biri sayılır. 2014-cü ildə Bakı [[Forbes (jurnal)|Forbes]] jurnalının rusiyalılar üçün biznes qurulması sahəsində ən cəlbedici keçmiş [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] şəhərlərinin reytinqində top onluğa düşüb.<ref name=forbes /> 2015-ci ildə Bakı [[Lonely Planet]] nəşrinin səyahət edilməli ən maraqlı məkanların reytinqində 7-ci sırada, [[The New York Times]] qəzetinin "2015-ci ildə səfər etmək üçün dünyanın ən yaxşı yerləri" reytinqində isə 51-ci yerdə qərarlaşıb.<ref name=newyorktimes /><ref name=lonelyplanet /> 2016-cı ildə TripAdvisor səyahət məsləhətçisi saytının topladığı rəy sorğusunda daha çox üstünlük verilən və inkişaf etməkdə olan turizm məntəqələri siyahısında Bakı şəhəri 5-ci yerdə qərarlaşdırılıb.<ref name=tripadvisor /> == Tarixi == {{Əsas|Bakı şəhərinin tarixi}} === Etimologiya === Bakı adının mənşəyi haqqında müxtəlif fikirlər vardır. Bakı toponiminin qədimliyi haqqında ilk məlumata [[İvan Meşaninov]]un 1927-ci ildə Bakıda nəşr olunmuş "Yegipet i Kavkaz" adlı məqaləsində rast gəlmək olar.<ref name="egypt" /> Fərziyyəyə görə, e.ə. III minilliyin sonlarına aid edilən "[[Ölülər kitabı (Qədim Misir)|Ölülər kitabı]]" [[Misir]] mifologiyası toplusunda əksini tapmış "Bakhav" toponiminin Qafqazda formalaşmasıdır.<ref name="egypt" /> Sözün kökü olan "Baka" — "Günəşin doğulduğu yer" və ya "Səhər şəfəqi" kimi iddia edilir.<ref name="egypt" /> Bu toponim [[Böyük Qafqaz]]ın şərqində yerləşən Bakı ilə eyniləşdirilir.<ref name="egypt">{{cite web|title=«Bakı» sözünün izahlı mənası|url=http://azens.az/menu-azerbaydzan/item/551-bak-soezunun-izahl-maenas|publisher=azens.az|accessdate=25 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311140839/http://azens.az/menu-azerbaydzan/item/551-bak-soezunun-izahl-maenas|url-status=dead}}</ref> Bəzi mənbələrə görə, Bakı adına isə ilk dəfə V–VIII əsr mənbələrində "Baqavan" və ya "Baquan", "Atşi Baqavan" və ya "Atşi Baqvan", yəni "Atəşi Baquan" kimi rast gəlinib.<ref name="dispute" /> Baqa sözün kökü, "an" və "van" isə məkan bildirir. Toponim eramızın VII yüzilində bu ərazidə yaşamış "bakan" tayfası ilə əlaqələndilir, bəzilərinin fikrincə isə "Bakuyə" sözündən götürülüb.<ref name="dispute">{{cite web|title=Milli ruhumuzu təsdiq edən toponimlərimiz|url=http://www.anl.az/down/meqale/xalqcebhesi/2014/yanvar/346071.htm|publisher=www.anl.az|accessdate=25 sentyabr 2017|archive-date=2017-10-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20171021052419/http://www.anl.az/down/meqale/xalqcebhesi/2014/yanvar/346071.htm|url-status=live}}</ref> Bakının adlarından biri də [[fars dili]]ndən yaranan "Badi Kubə" sözünün birləşməsindən yaranması ehtimal olunur.<ref name="wind" /> Söz farsca "bad" (''külək, yel'') və "kubidan" (''vurmaq, zərbə yetirmək'') sözləriylə açıqlanır. Fars dilindən tərcümədə "Küləklər şəhəri" mənası verən bu sözün məhz Bakının əsl tarixinin olmasını bir çox tarixçilər iddia edir.<ref name="wind">{{cite web|title=Bakı kimi çoxlu "küləklər şəhəri" var|url=https://www.azadliq.org/a/27618940.html|publisher=www.azadliq.org|accessdate=25 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311140605/https://www.azadliq.org/a/27618940.html|url-status=live}}</ref>.Bəzi tarixçilər Qədim fars dili etimologiyasında ''Bagydad'' sözünün Paytaxt Bakı ilə əlaqədar olduğunu söyləsə də, ərəb tarixçilər bunun Bakı ilə heç bir əlaqəsi olmadığını və bu sözün [[İraq]]ın paytaxtı [[Bağdad]] olduğunu söyləyirlər. Professor [[Sara Aşurbəyli]] Bakının ən qədim adının "Xunsar" olduğunu yazır.<ref name="dispute" /> Bu yazılışda olan toponimin tərtibi onun 3 min ildən artıq bir dövr ərzində mövcud olduğunu göstərir.<ref name="dispute" /> Xunsarın mənası "günə sarı<ref>https://azerdict.com/izahli-luget/sar%C4%B1{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>", yəni "Günəşə doğru çevrilmiş"<ref name="dispute" /> kimi açıqlanır. Qafqazşünas Kerop Patkanov iddia edir ki, şəhərin adı [[lak dili|lak]] sözü "baki"-dən (təpə deməkdir) əmələ gəlir.<ref name="hill" /> Maraqlısı odur ki, "təpə" mənasında qədim türkcədə də ''"baqu"'' sözü mövcuddur.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://altaica.ru/LIBRARY/dts.php |access-date=2018-03-11 |archive-date=2018-03-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180324135322/http://altaica.ru/LIBRARY/dts.php |url-status=live }}</ref> Bu hipotezə görə, Bakı təpələr üstündə salındığından, şəhərin də adı bu sözdən götürülmüşdür.<ref name="hill" /> Bu fikri coğrafiya elmləri doktoru [[Budaq Budaqov]] da iddia etmişdir.<ref name="hill">{{cite web|title=Bakı sözünün mənası nədir?|url=https://news.milli.az/interest/381414.html|publisher=news.milli.az|accessdate=25 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311140714/https://news.milli.az/interest/381414.html|url-status=live}}</ref> === Gerbi === [[Fayl:Baku gub coa n655.png|thumb|[[Bakı quberniyası]]nın gerbi]] Bakı şəhərinin ilk rəmzi hər iki tərəfində atəşi simvolizə edən [[günəş]] təsvirinin ortasında həkk olunan [[buğa]] şəkli olmuşdur.<ref name=prez /> Buğa təsviri əvvəllcə bayır qala divarının qiriş qapısı üzərinə həkk olunubmuş.<ref name=prez /> Bayır qala divarları 1886-cı ildə dağıdılmış və onun darvazası iç qala divarında — Şah [[Abbas]] darvazasında yenidən inşa olunmuşdur.<ref name=prez /> Bakının qədim simvolu olan buğa təsviri hazırda [[İçərişəhər]]in [[Bakı qalası|Qoşa Qala qapıları]]nın hər birinin üzərində həkk olunmuşdur.<ref name=prez /> Buğanın sağ və sol tərəfi [[şir]] təsvirləri ilə əhatələnmişdir.<ref name=prez /> Bəzi tədqiqatçılar şir təsvirlərinin [[Səfəvilər]]in hakimiyyətini simvolizə etdiyi qənaətindədirlər.<ref name=prez /> Bakı şəhərinin ilk rəsmi gerbi 21 may 1843-cü ildə təsdiq olunmuşdur.<ref name=prez /> 4 hissədən ibarət qalxanvari lövhənin 1-ci qızılı sahəsində [[pələng]], ikinci qızılı sahəsində yerdən çıxıb alovlanan qaz dilimləri təsvir olunmuşdur.<ref name=prez /> Lövhənin bu iki sahəsinin təsviri [[Rusiya]]nın [[Kaspi vilayəti]]nin gerbindən götürülmüşdür.<ref name=prez /> Gerbin göy rəng fonunda olan 3-cü sahəsində yüklü [[dəvə]] təsvir olunmuşdur.<ref name=prez /> Bu, şəhər sakinlərinin yük daşımaqla məşğul olmalarını simvolizə edir.<ref name=prez /> Gerbin göy rəng fonunda olan 4-cü sahəsində yerə sancılmış [[lövbər]] təsvir olunmuşdur ki, bu da Bakının yaxşı reydə malik liman şəhəri olmasından xəbər verir.<ref name=prez /> Bakı şəhərinin ikinci gerbi 16 mart 1883-cü ildə təsdiq olunmuşdur.<ref name=prez /> Gerbin qara rəngli qalxanvari lövhəsində üç qızılı rəngli alov təsvir olunmuşdur.<ref name=prez /> Qalxan quberniya və şəhər gerblərində işlənən qırmızı rəngli Aleksandr lenti ([[Müqəddəs Aleksandr Nevski ordeni|Knyaz Aleksandr Nevskinin adına təsis edilən orden]]in taxıldığı lent) ilə sarınmış iki qızılı sünbüllə əhatə olunmuşdur və şəhərlərin gerblərində istifadə edilən üç bürclü qala təsviri ilə bitir.<ref name=prez /> 14 aprel 1967-ci ildə Bakı şəhərinin üçüncü gerbi qəbul edilmişdir.<ref name=prez /> Gerbin ortasında mavi dalğaların üstündə Azərbaycanı "[[Odlar Yurdu (konsept)|Odlar yurdu]]" kimi rəmzləndirən üç qızılı rəngli məşəl təsvir olunub.<ref name=prez /> 1975-ci ildə həmin gerbə əlavələr edilmişdir.<ref name=prez /> Bakının bugünkü gerbinin Əsasnaməsi [[Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti]] başçısının 29 mart 2001-ci il tarixli sərəncamı ilə təsdiq edilmişdir. Bakı şəhərinin müasir gerbi onun rəsmi rəmzidir.<ref name=prez /> === Qədim dövr === [[Fayl:Tunc balıq fiquru, Qız qalası, tunc dövrü.jpg|thumb|right|[[İçərişəhər]]də, [[Qız qalası (Bakı)|Qız qalası]] yaxınlığında 1964-cü ildə Ömər İsmizadə tərəfindən aparılmış arxeoloji qazıntılar zamanı aşkarlanmış<ref>{{cite book|last=Исмизаде О.Ш.|first=Джидди Г.А.|title=Девичья бвшня в Баку|date=968|location=Баку|pages=9-20}}</ref> e.ə. IV–VII əsrlərə<ref>{{cite book|last=Ашурбейли|first=Сара|title=Очерк истории средневекового Баку (VIII – нач.XIX в.в.)|date=1964|publisher=Издательство АН Азерб.ССР|location=Баку|page=336|pages=29}}</ref> aid balıq/əjdaha fiquru, [[AMEA]] [[Arxeologiya və Etnoqrafiya Muzeyi]].]] Bakı şəhərində və Abşeron yarımadasında insanlar çox qədim zamanlardan məskunlaşmış və burada yaşayış məntəqələri yaratmışlar.<ref name="prez" /> Buna səbəb Bakı şəhərinin fiziki-coğrafi şəraiti şimaldan-cənuba, qərbdən-şərqə gedən miqrasiya və ticarət yollarının [[İpək Yolu|kəsişməsi mərkəzində]] yerləşməsi, iqlim şəraiti və ən qədim zamanlardan yer üzünə çıxan nafta adlanan yanacaq və enerji sərvəti olmuşdur.<ref name="prez" /> Abşeron ərazisində tapılmış arxeoloji materiallar Bakının qədim yaşayış məskəni olduğunu sübut edir.<ref name="prez" /> [[Pirallahı]], [[Zığ gölü]] ətrafı, [[Şüvəlan]], [[Mərdəkan]], [[Əmircan]] və s. yerlərdə e. ə. III-I-ci minilliklərə aid arxeoloji materiallar tapılmışdır.<ref name="prez" /> Bakının salındığı tarix dəqiq məlum deyildir.<ref name="prez">{{cite book|title=Bakı şəhəri. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin PREZİDENT KİTABXANASI|date=24 sentyabr 2017|location=Bakı|url=http://files.preslib.az/projects/remz/pdf/atr_paytaxt.pdf|accessdate=24 sentyabr 2017|archive-date=2017-08-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20170828184721/http://files.preslib.az/projects/remz/pdf/atr_paytaxt.pdf|url-status=live}}</ref> === Orta əsrlər === [[Fayl:Palacio de los Shirvanshah, Baku, Azerbaiyán, 2016-09-26, DD 162-164 HDR.jpg|thumb|[[Şirvanşahlar türbəsi]], [[Şirvanşahlar saray kompleksi]]nin aşağı həyəti ərazisində yerləşən üç tikilidən biridir.]] Erkən orta əsrlərdə Bakının iqtisadiyyatının əsasını [[neft]] və [[duz]] istehsalı, Bakı və Abşeron bölgəsində becərilən boyaqotu və zəfəran təşkil edirdi.<ref name=mayor /> Onların həm quru karvan yolları, həm də dənizlə uzaq Şərq ölkələrinə ixracı feodal şəhərinin inkişafının mühüm amili idi.<ref name=mayor /> [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]ın tərkibinə daxil olan Abşeron təbii və təsərrüfat xüsusiyyətləri sayəsində ondan fərqlənən əlahiddə coğrafi, iqtisadi və siyasi vahid idi.<ref name=mayor /> Abşeronun iqtisadi və siyasi mərkəzi olan Bakı şəhəri təsərrüfat baxımından onun kəndləri ilə bağlı olub şirvanşahdan vassal asılılığında olan pərakəndə feodal torpaqlarının vahid dairəsini təşkil edirdi.<ref name=mayor /> X əsrin sonunda və XI əsrdə [[Abbasilər xilafəti]]nin tənəzzülü ilə əlaqədar bir sıra vilayətlərin və ölkələrin hakimləri, o cümlədən [[Şirvanşahlar]] müstəqil hakimiyyət sürməyə başladılar.<ref name=mayor /> Bakı X əsrin axırlarında Şirvanın əsas şəhərlərindən birinə çevrildi.<ref name=mayor /> Əhali sənətkarlıq, ticarət, bağçılıq, bostançılıq, üzümçülük, baramaçılıq, əkinçilik, neftçıxarma, balıqçılıq və s. ilə məşğul olurdu.<ref name=mayor /> Feodal münasibətlərinin, ticarət və sənətkarlığın inkişafı şəhərin tərəqqi etməsinə imkan yaradırdı.<ref name=mayor /> Beynəlxalq ticarət yolları ayırıcında yerləşən Bakı Şərq və Qərb ölkələri arasındakı ticarətdə mühüm əhəmiyyətə malik idi.<ref name=mayor /> Bakı X əsrdən liman şəhəri kimi məşhur idi.<ref name=mayor /> XI əsrin sonu — XIII əsrin əvvəllərində Bakı tərəqqi dövrü yaşıyırdı.<ref name=mayor /> 1191-ci ildə [[Şamaxı]]da güclü [[zəlzələ]] baş verdikdən sonra şirvanşah [[I Axsitan]] müvəqqəti olaraq paytaxtı Bakıya köçürmüşdü.<ref name=mayor /> XII əsrin sonu — XIII əsrin əvvəli Bakı şəhərinin feodal inikşaf dövrü idi.<ref name=mayor /> Şirvanşahlar şəhərdə bir sıra binalar tikdirərək onu möhkəmləndirdilər.<ref name=mayor /> XII əsrin birinci yarısında Bakı ikicərgəli qala divarı və xəndəklə əhatə olundu.<ref name=prez /> Şəhərin müdafiə sisteminə [[Qız qalası (Bakı)|Qız Qalası]] da daxil idi.<ref name=mayor /> 1232–1235-ci illərdə Bakını dəniz tərəfdən qorumaq məqsədi ilə buxta daxilində möhkəmləndirilmiş qala tikildi.<ref name=prez /> Şirvanşahlar [[Xəzər dənizi]]ndə güclü donanma yaratdılar.<ref name=prez /> XIII əsrin 30-cu illərində [[monqollar]] Azərbaycana hücum edərək bir çox şəhərləri işğal etdilər.<ref name=prez /><ref name=mayor /> İşğalçıların gəldiyi böyük yoldan kənarda yerləşən Bakı, başqa şəhərlərə nisbətən az zərər çəkmişdi.<ref name=mayor /> Hərçənd, monqollar şəhəri alarkən [[Qız qalası (Bakı)|Qız qalası]]nın yuxarı hissəsi dağıdılmışdı.<ref name=mayor /> Monqol istilası və ölkənin viran edilməsi şəhərin iqtisadiyyatını dağıtdı, Abşeronun və Bakının neft təsərrüfatını müvəqqəti olaraq pozdu.<ref name=mayor /> XIII əsrin sonunda, XIV–XV əsrlərdə Bakı Xəzər dənizində başlıca liman və Şirvanşahlar dövləti Dərbəndilər sülaləsinin paytaxtı olduqdan, nəinki Azərbaycanın, eləcə də bütün Yaxın Şərqin mühüm şəhərlərindən birinə çevrildi.<ref name=mayor /> Bakı beynəlxalq tranzit ipək ticarətində və Şərqlə Qərb arasında digər malların ticarətində fəal iştirak edirdi.<ref name=mayor /> Bu, feodal şəhərinin tərəqqi dövrü idi.<ref name=mayor /> 1501-ci ildə [[Şah İsmayıl Xətai]] Şirvana hücum edərək Bakını aldı.<ref name=prez /> Səfəvi hökmdarı [[I Təhmasib]] 1538-ci ildə Bakının da daxil olduğu Şirvanı [[Səfəvilər]] dövlətinə birləşdirdi.<ref name=prez /> Səfəvi-Osmanlı müharibələri zamanı 1578-ci ildə Osmanlı ordusu Bakını tutdu.<ref name=prez /> 1607-ci ildə şəhər yenidən Səfəvilərin hakimiyyəti altına keçdi.<ref name=prez /> Səfəvilər dövründə Bakıda mis pullar buraxılırdı.<ref name=prez /> Bakı və Abşeron əhalisinin xeyli hissəsi xalçaçılıqla məşğul olurdu.<ref name=prez /> XVI–XVIII əsrlərdə sənətkarlıq, xüsusilə xalçaçılıq daha da inkişaf etdi.<ref name=prez /> XVI əsrdəki dağıdıcı müharibələrə, Səfəvilər dövlətinə birləşdirilmiş Şirvandakı bir sıra antifeodal üsyanlara baxmayaraq, [[Volqa]] — [[Xəzər dənizi|Xəzər]] yolunun açılması ilə əlaqədar Bakının iri ticarət mərkəzi və Xəzər dənizində mühüm liman kimi əhəmiyyəti azalmadı.<ref name=mayor /> XVI əsrin sonlarında — XVII əsrin əvvəllərindəki türk işğalından sonra Bakı yenidən Səfəvilər dövlətinin tərkibinə daxil oldu.<ref name=mayor /> Mərkəzi hakimiyyətin güclənməsi XVII əsrin 40-cı illərindən etibarən ölkənin məhsuldar qüvvələrinin inkişafını sarsıdan feodal ara çəkişmələrinin və dağıdıcı müharibələrin kəsilməsi Bakınının şəhər həyatının inkişafına əlverişli təsir göstərdi.<ref name=mayor /> Şəhərə çoxlu əcnəbi tacirlər və səyyahlar gəlirlər.<ref name=mayor /> Onlar şəhərin təsərrüfat həyatının canlanmasını, sənətkarlıq istehsalının artmasını, ölkədən kənara aparılan neft və duz hasilatını qeyd edirlər.<ref name=mayor /> Şəhərin sosial həyatında tacirlərin rolu artır.<ref name=mayor /> Şəhərin və ölkənin bütün daxili və xarici ticarəti onların əlində cəmlənmişdi.<ref name=mayor /> Bakı Xəzər dənizində mühüm liman idi.<ref name=mayor /> Buradan tranzit yolu ilə, [[Avropa]]ya, [[Rusiya]]ya və digər ölkələrə başlıca olaraq, Şamaxı ipəyi və başqa sənətkarlıq məmulatları daşınırdı.<ref name=mayor /> Bakının feodal inkişafı XVII əsrin sonlarınadək davam etmişdir.<ref name=mayor /> Bundan sonra nəinki təkcə Azərbaycanda, eləcə də, bütün Ön Asiya ölkələrində mövcud olan şəhər həyatının tənəzzülü müşahidə edilir.<ref name=mayor /> === XVII–XIX əsrlər === {{Əsas|Bakı xanlığı|Bakı qəzası|Bakı quberniyası}} [[Fayl:Баку. Конец 19-го века - 22.jpg|thumb|[[XIX əsr]]in sonunda Bakıda [[Qara Şəhər]].]] Bakının zəngin təbii sərvətləri, habelə mühüm hərbi-strateji əhəmiyyəti XVIII əsrin əvvəllərindən etibarən Rusiyanın diqqətini cəlb edirdi.<ref name=prez /> Xəzərin cənub-qərb sahillərinə yiyələnməyə çalışan [[I Pyotr]] xüsusi hərbi dəniz ekspedisiyası yaratdı.<ref name=prez /> 1723-cü il iyunun 26-da I Pyotrun qoşunu Bakıya daxil oldu.<ref name=prez /> Lakin Rusiya və [[İran]] arasında bağlanan [[Gəncə müqaviləsi]]nə (1735) görə Bakı yenidən [[Nadir şah]]ın hakimiyyəti altına keçdi.<ref name=prez /> XVIII əsrin ortalarında Azərbaycanda bir sıra xanlıqlar, o cümlədən [[Bakı xanlığı]] yarandı.<ref name=prez /> 1796-cı ilin yazında rus qoşunları Azərbaycana yürüş etdi.<ref name=prez /> İyunun 13-də Bakı alındı.<ref name=prez /> [[II Yekaterina]]nın ölümündən sonra çar qoşunları 1797-ci ilin martında Bakını tərk etdi.<ref name=prez /> 1805-ci il avqustun 12-də çar qoşunu Bakını mühasirəyə aldı, lakin müvəffəqiyyət qazanmayaraq geri çəkildi.<ref name=prez /> 1806-cı ilin əvvəlində general [[Pavel Sisianov]]un qoşunları yenidən Bakıya yaxınlaşdı.<ref name=prez /> Şəhəri təslim etmək haqqında Bakı xanı [[Hüseynqulu xan (Bakı xanı)|Hüseynqulu xanla]] danışıqlar zamanı general Sisianov öldürüldü.<ref name=prez /> Bakı xanlığı 1806-cı il oktyabrın 6-da çarizm tərəfindən işğal olunduqdan sonra Bakıda [[kapitalizm|kapitalist]] münasibətlərin inkişaf dövrü başlanır.<ref name=prez /><ref name=mayor /> 1807-ci ildə Bakıda 500 ev, 3000 nəfər əhali var idi.<ref name=prez /> 1810-cu ildə Bakının İçərişəhərində ilk dəfə nümunəvi mənzil tikintisi rayonu meydana gəldi.<ref name="rajabli" /> İçərişəhərdə iki və üçmərtəbəli yaşayışevləri tikildi, həm də Azərbaycanın ənənəvi feodal şəhərlərindən fərqli olaraq yaşayış evlərininəsas fəsadları pəncərələrlə birlikdə küçəyə baxırdı.<ref name="rajabli">{{cite book|last1=Rəcəbli|first1=Qəzənfər|title=Azərbaycan tarixi|date=2013|publisher=Elm və təhsil|location=Bakı|pages=544|accessdate=29 sentyabr 2017}}</ref> 1813-cü ildə bağlanmış [[Gülüstan müqaviləsi]] ilə Şimali Azərbaycan, o cümlədən Bakının Rusiyaya birləşdirilməsi təsdiq edildi.<ref name=prez /> 1810-cu ildə Bakının ticarət dövriyyəsi 500 min manat idisə, 1827-ci ildə bu, 5205 min manata qədər artmışdı.<ref>Ə.S.Sumbatzadə və başqaları. Azərbaycanın Rusiya ilə birləşdirilməsi və onun mütərəqqi iqtisadi və mədəni nəticələri, səh. 63- Обозрение российских владении за Кавказом, Т. IV, стр. 69</ref> 1832-ci ildə Bakıda ticarətlə 233 nəfər, 1849-cu ildə isə 322 nəfər məşğul olurdu. Bunların bir qismi (1852-ci ildə 67 nəfəri) fabrik-zavod məmulatı satışı ilə məşğul olurdu.<ref name=Musayev>M.Ə.Musayev. XIX əsrdə Bakı şəhərinin ticarəti, səh. 84–86.</ref> 1840-cı illərin əvvəlində Bakıda 360 ticarət müəssisəsi var idi.<ref name=Musayev /> 10 aprel 1840-cı ildə təşkil edilmiş Kaspi vilayəti tərkibində mərkəzi Bakı şəhəri olmaqla [[Bakı qəzası]] yaradılmışdır.<ref name=prez /> Çar [[I Nikolay (Rusiya imperatoru)|I Nikolayın]] 1846-cı il 14 dekabr tarixli fərmanı ilə [[Şamaxı quberniyası]] yaradıldıqda Bakı qəzası həmin quberniyanın tərkibinə daxil edilmişdir.<ref name=prez /> Şəhərin yüksəliş dövrü isə əsasən [[Azərbaycanda neft sənayesi]]nin inkişafı ilə bağlıdır. Belə ki, 1848-ci ildə dünyada ilk neft quyusu məhz Bakı şəhərində qazılmış, 1863-cü ildə Suraxanıda ağ neft zavodu tikilmiş və istismara verilmiş, 1869-cu ildə isə mexaniki üsulla ilk dəfə olaraq ərazidə neft-qaz çıxarılmasına başlanmışdır.<ref name=mayor /> 1859-cu il may ayının 29–30-da baş vermiş güclü [[Şamaxı zəlzələsi (1859)|zəlzələ]] nəticəsində Şamaxı şəhəri tamamilə dağıdılmışdı və Çar [[II Aleksandr]]ın 6 dekabr 1859-cu il tarixli fərmanı ilə Şamaxı quberniyasının mərkəzi Bakıya köçürülmüş və adı dəyişdirilərək [[Bakı quberniyası]] adlandırılmışdı.<ref name=prez /><ref name=mayor /> Həmin fərmanla Bakı şəhəri quberniya mərkəzi statusu almışdır.<ref name=prez /> Həmin dövrdə şəhər əhalisinin sayı 13 min nəfər təşkil edirdi.<ref name=mayor /> Neft sənayesinin inkişafı ilə əlaqədar olaraq Bakı şəhərində nəqliyyat əlaqələri də formalaşmağa başlamışdır.<ref name=mayor /> 1873-cü ildə bir çox zavodların Bakıdan kənardakı boş ərazilərə çıxarılması haqqında sərəncam veriləndə [[Qara Şəhər]] ərazisində 100-ə yaxın zavod, ticarət müəssisələri və yaşayış yerləri tikildi.<ref name="blackcity" /> 1878-ci ildə [[Nobel qardaşları]] tərəfindən [[Rusiya imperiyası]]nda ilk olaraq [[Balaxanı]]dan Qara Şəhərə qədər neft kəməri çəkilmişdir.<ref name="blackcity">{{cite web|title=Bakının "Qara Şəhər"in tarixi|url=http://azens.az/menu-azerbaydzan/item/1079-bak-n-n-gara-shaehaer-in-tarikhi|publisher=azens.az|accessdate=28 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20170926151411/http://azens.az/menu-azerbaydzan/item/1079-bak-n-n-gara-shaehaer-in-tarikhi|url-status=dead}}</ref> 1880-ci ildə şəhərdən Sabunçu və Suraxanı mədənlərinə 26 km uzunluğunda və 1883-cü ildə 520 km uzunluğunda Bakı-Tiflis dəmir yolu xətti çəkilmişdir.<ref name=mayor /> Nəqliyyat vasitələri ilə yanaşı Bakıda rabitə sahələri də yarandı. 1868-ci ildə Bakı-Tiflis, 1879-cu ildə Bakı-[[Krasnovodsk]] (dənizin dibi ilə) teleqraf xətləri, 1886-cı ildə isə şəhərdə ilk telefon xətti çəkildi.<ref name=mayor /> === XX əsr === {{Əsas|Mart soyqırımı|Bakı Kommunası|Sentrokaspi Diktaturası|Bakı döyüşü|Qara Yanvar}} [[Fayl:Parade of the Army of Islam in Baku.jpg|thumb|Bakını almış [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun şəhərdə fəxri keçidi]] XX əsrin əvvəllərində Rusiyadan fəhlə hərəkatının ən mühüm hadisəsi Bakı proletariatının əzəməti Dekabr tətili olmuşdur.<ref name=december>Ə.Quliyev. Bakı proletariatının şanlı qələbəsi, Bakı, 1955.</ref> Tətil 1904-cü il dekabrın 13-də "Kaspi-Qara dəniz neft sənayesi cəmiyyətinin" zavodunda başladı və qısa müddətdə şəhərin bütün mədən-zavod rayonlarına yayıldı, ümumşəhər tətilinə çevrildi.<ref name=december /> Tətildə iştirak edən fəhlələrin sayı 50 min nəfərə çatırdı.<ref name=december /> Tətilin uzanması Bakı sahibkarlarının ciblərinə ziyan vurmaqlabərabər bütün Rusiya sənayesini iflic vəziyyətə salmışdı.<ref name=december /> Tətilin uzanmasından narahat olan maliyyə naziri həyəcan təbili çalırdı.<ref name=december /> Maliyyə nazirinin tələbilə baş nazir Vitte Bakı qubernatorunu general qubernatorla əvəz etdi və ona göndərdiyiəmrdə nəyin bahasına olursa-olsun tətili dayandırmağı və Bakı neft mədənlərində, habelə neftayırma zavodlarında işi bərpa etməyi tələb edirdi.<ref name=december /> Bakıda hərbi vəziyyət elan edildi.<ref name=december /> Şimali Qafqaz dəmir yolu stansiyalardan başlayaraq Bakıya qədər bütün dəmir yolu hərbiləşdirildi.<ref name=december /> Bu yol ilə Bakıya qoşun yeridilməsinə başlandı.<ref name=december /> Bakıda bütün nümayişlər qadağan olundu.<ref name=december /> Bakı proletariatının Dekabr tətili Rusiyanın mərkəzi vilayətlərində geniş əks səda verdi.<ref name=december /> Rusiya İmperiyasının başqa şəşərlərində fəhlələr Bakı hadisələrinə dair inqilabi vərəqələr buraxdılar.<ref name=december /> Həmin vərəqələrdə Bakı proletariatının Dekabr tətilində qələbəsinin bütün Rusiya fəhlə sinfi üçün böyük əhəmiyyəti olduğu qeyd edilirdi.<ref name=december /> 1907-ci ildə isə Bakı-[[Batumi]] neft kəməri istifadəyə verilmişdir və bütün bunların təsiri nəticəsində artıq 1908-ci ildə Bakı şəhəri Zaqafqaziya ümumi sənaye məhsulunun 91,6%-ni verirdi.<ref name=mayor /> 1917-ci il Rusiya inqilablarından sonra Azərbaycanda ictimai-siyasi həyat dəyişdi və [[Bakı Soveti (İcraiyyə Komitəsi)|Bakı Sovetinin]] hakimiyyəti ələ alması ilə nəticələndi. 1918-ci ilin 30 mart və 3 aprel tarixləri arasında Bakı şəhərində və Bakı quberniyasının müxtəlif bölgələrində, eləcə də [[Şamaxı]], [[Quba]], [[Xaçmaz]], [[Lənkəran]], [[Hacıqabul]], [[Səlyan]], [[Zəngəzur]], [[Qarabağ]], [[Naxçıvan]] və digər ərazilərdə [[Bakı Soveti (İcraiyyə Komitəsi)|Bakı Soveti]] və [[Daşnaksütun]]dan olan erməni silahlı dəstələrinin [[azərbaycanlılar]]a qarşı [[Mart soyqırımı|qırğın]] törətdilər.<ref name=ethnos /> Rəsmi mənbələrə əsasən soyqırım nəticəsində 12 minə yaxın azərbaycanlı qətlə yetirilmiş, on minlərlə insan itkin düşmüşdür.<ref>"New Republics in the Caucasus", ''The New York Times Current History'', v. 11 no. 2 (March 1920), p. 492</ref><ref>Michael Smith. "Anatomy of Rumor: Murder Scandal, the Musavat Party and Narrative of the Russian Revolution in Baku, 1917–1920", ''Journal of Contemporary History'', Vol 36, No. 2, (Apr. 2001), p. 228</ref><ref name="Smith">{{Cite web |title=Michael Smith. "Azerbaijan and Russia: Society and State: Traumatic Loss and Azerbaijani National Memory" |url=http://www.sakharov-center.ru/publications/azrus/az_004.htm |access-date=2017-09-28 |archive-date=2011-03-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110310011358/http://www.sakharov-center.ru/publications/azrus/az_004.htm |url-status=dead }}</ref> [[Stepan Şaumyan]] 1918-ci il aprelin 25-də [[Bakı Xalq Komissarları Soveti]] adlı hökumət yaratdı.<ref name=heaven /> Bakı XKS özünü Bakı quberniyası və Dağıstanda Sovet Rusiyası hökumətinin yerli hakimiyyət orqanı elan etdi.<ref name=heaven>Azərbaycan tarixi. 7 cild, 5-ci cild, Bakı, 2001, s.268–314</ref> 1918-ci ildə [[Nuru paşa]]nın rəhbərlik etdiyi [[Osmanlı]] və [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] qüvvələrindən ibarət [[Qafqaz İslam Ordusu]] ilə [[Bakı Kommunası]] və [[Sentrokaspi Diktaturası]] qüvvələri arasında [[Bakı döyüşü]] baş vermişdir.<ref name="nuru">{{cite web|last1=Sultanov|first1=Chapay|title=BAKU OIL IN DECISIVE BATTLES OF WORLD WAR II|url=http://www.visions.az/en/news/580/588903a7/|publisher=www.visions.az|accessdate=24 sentyabr 2017|archive-date=2017-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20170624021232/http://www.visions.az/en/news/580/588903a7|url-status=live}}</ref> Sonradan döyüşə [[Böyük Britaniya]], [[Ermənistan]] və [[Rusiya]] qüvvələri də qoşulmuş və bu döyüş Qafqaz kampaniyasının son döyüşü olmuşdur.<ref name="nuru" /> Lakin Bakı döyüşü ilə gərginlik bitməmiş və hadisələr [[Azərbaycan-Ermənistan müharibəsi (1918-1920)|Azərbaycan-Ermənistan müharibəsi]] ilə davam etmişdir.<ref>Yale, William (1968) ''Near East: A Modern History'' p. 247</ref><ref>Dadyan, Khatchatur(2006) ''Armenians and Baku'', p. 118</ref> [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Milli Şurası]]nın 1918-ci ildə qəbul etdiyi [[Azərbaycanın İstiqlal Bəyannaməsi]]ndə [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin paytaxtı haqqında maddə yox idi.<ref name=prez /> [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası]]nın 1921-ci ildə qəbul edilən Konstitusiyasına da paytaxt haqqında maddə daxil edilməmişdi.<ref name=prez /> Azərbaycan SSR-in 1937-ci il və 1978-ci il konstitusiyalarında isə Bakı şəhərinin respublikanın paytaxtı olması təsbit edilmişdi.<ref name=prez /> 1920-ci il aprelin 28-də Müvəqqəti İnqilab Komitəsi yeni hökumətin — Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin tərkibini təsdiq etdi. Aprelin 29-dan etibarən Ə.H.Qarayev baĢda olmaqla Bakı İnqilab Komitəsi də işləyirdi. Bakıda Şəhər Soveti ilə yanaşı, Bakı Qəza İnqilab Komitəsi də fəaliyyət göstərirdi. Şəhərin bütün rayonlarında yerli hakimiyyət orqanları yaradılmışdı. 1920-ci il 1–7 sentyabr tarixində [[Bakıda şərq xalqlarının I qurultayı]], 1926-cı ildə isə I Ümumittifaq türkoloji qurultayın keçirilmişdir.<ref name=prez /> Bakıda təqiblər, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti liderlərinin, görkəmli nümayəndələrinin, digər partiyaların, siyasi qrupların və cərəyanların rəhbərlərinin, Azərbaycan ordusunun, müdafıə nazirliyinin xadimlərinin həbsləri intihar edir.<ref name=28april /> Onların bir çoxu [[Böyük Zirə|Nargin adasında]] güllələndi, Rusiyanın müxtəlif həbs düşərgələrinə sürgün edildi.<ref name=28april>{{cite book|title=Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. VI cild (aprel 1920 – iyun 1941).|date=2008|publisher=Elm|location=Bakı|isbn=978-9952-448-44-03|pages=568|accessdate=30 sentyabr 2017}}</ref> [[İkinci dünya müharibəsi]] Azərbaycandan uzaq şimali-qərb regionlarında başlansa da, [[Adolf Hitler]] neftlə zənging olan Bakını zəbt etməyi özünün əsas məqsədlərindən biri hesab edirdi.<ref name=adolf>{{cite web|last1=Agayev|first1=Vagif|title=World War II and Azerbaijan|url=http://www.azer.com/aiweb/categories/magazine/32_folder/32_articles/32_ww22.html|website=www.azer.com|publisher=[[Azerbaijan International (jurnal)|Azerbaijan International]]|accessdate=8 December 2015|archive-date=22 October 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151022083058/http://www.azer.com/aiweb/categories/magazine/32_folder/32_articles/32_ww22.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last1=McLaughlin|first1=Daniel|title=Prized by Hitler, Azerbaijan is back in oil and gas boom|url=http://www.irishtimes.com/news/prized-by-hitler-azerbaijan-is-back-in-oil-and-gas-boom-1.503524|website=www.irishtimes.com|publisher=www.irishtimes.com|accessdate=8 December 2015|archive-date=9 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210809200537/https://www.irishtimes.com/news/prized-by-hitler-azerbaijan-is-back-in-oil-and-gas-boom-1.503524|url-status=live}}</ref> 1941-ci ildə Azərbaycanda 23,5 mln ton neft çıxarılmışdır ki, bu da bütün Sovet İttifaqında hasil olunan neftin 71,4%-ni təşkil etmişdir.<ref name=oilstrat /><ref name=polo /> Belə yüksək hasilat [[SSRİ]]-nin [[İkinci dünya müharibəsi]]ndəki qələbəsini təmin etmiş, xalq təsərrüfatının qarşısında duran bir çox məsələlərin həllində neftin xüsusi rolunu daha da artırmışdır.<ref name=polo>{{cite web|title=Azərbaycanda neft qazçıxarmanın tarixi|url=http://www.socar.az/socar/az/company/about-socar/oil-history-in-azerbaijan|website=www.socar.az|publisher=[[SOCAR]]|accessdate=8 December 2015|archive-date=9 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210809200504/https://socar.az/socar/az/company/about-socar/oil-history-in-azerbaijan|url-status=live}}</ref> [[Fayl:Mirvari kafesi.jpg|thumb|[[Bakı bulvarı]]nda yerləşən Mirvari kafesi, 1960-cı illər]] Müharibə şəraiti ortaya yeni-yeni çətinliklər atırdı. 1942-ci ildə [[Qafqaz]] ərazisində döyüşlər getdiyindən Bakıda neft quyularının fəaliyyəti müvəqqəti olaraq dayandırıldı.<ref name=fikr>{{cite web|last1=Sadiqli|first1=Fikrat|title=Bakı nefti olmasaydı...|url=http://www.anl.az/down/meqale/azerbaycan/2015/aprel/431835.htm|website=www.anl.az|accessdate=8 December 2015|archive-date=5 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305022229/http://www.anl.az/down/meqale/azerbaycan/2015/aprel/431835.htm|url-status=live}}</ref> [[Abşeron yarımadası]]nda yeni yataqlar işə salınmadı.<ref name=fikr /> Bundan əlavə, istehsal olunmuş xammalı və neft məhsullarını Şimali Qafqaz və [[Volqa çayı]] ilə daşımaq mümkün deyildi.<ref name=fikr /> Çünki nəql infrastrukturu hərbi əməliyyatların getdiyi ərazilərdən keçirdi.<ref name=fikr /> Lakin tezliklə bu çətinlikdən də çıxış yolu tapıldı. Neft məhsullarını "yer anbarları"na və göllərə (Zığ, Masazır və s.) doldurmağa başladılar.<ref name=fikr /> Sonra onları Xəzər dənizi ilə nəql edirdilər.<ref name=fikr /> Müharibənin həlledici mərhələsi olan 1942-ci ildə [[Xəzər dənizi]] ilə cəbhəyə 505 min ton, [[Həştərxan]] vasitəsilə 336 min ton neft məhsulları daşınmışdır.<ref name=fikr /> Faşistlərin hərbi hissələrinin 1942-ci ilin avqust ayının sonunda [[Şimali Qafqaz]]a çatması və [[Qroznı]] neft rayonunun faşist ordusu tərəfindən zəbt edilməsi Bakı neftinin müharibənin gedişində əhəmiyyətini və rolunu daha da artırdı və onu ön plana çəkdi.<ref name=adolf /> 1945-ci ildən sonra isə şəhərin inkişaf prosesi xeyli güclənmiş, Bakı şəhəri respublikanın iqtisadi inkişafında və ictimai əmək bölgüsündə olduqca yüksək səviyyəyə qalxa bilmişdir.<ref name="mayor" /> Bütün bunların nəticəsində şəhərdə istehsal üzrə sənaye sahələri yaradılır və şəhərlə şəhərətrafı ərazilərin əlaqələri genişlənirdi.<ref name="mayor" /> Bakı şəhərinin belə intensiv inkişafı şəhərin formalaşmasında mühüm rol oynamışdır.<ref name="mayor">{{cite web|title=BAKI ŞƏHƏRİNİN TARİXİ|url=http://baku-ih.gov.az/page/11.html|publisher=baku-ih.gov.az|accessdate=26 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170920013938/http://baku-ih.gov.az/page/11.html|url-status=live}}</ref> İkinci dünya müharibəsi illərində Bakı hospitallarında 400 min nəfərə yaxın əsgər və zabit müalicə olunmuşdur.<ref name=ethnos /> [[SSRİ Nazirlər Soveti]] tərəfindən 1951-ci ildə Bakı su kəmərinin ikinci növbəsinin tikilməsi barədə, 1959-cu ildə isə Bakı və onun rayonlarının qazla fasiləsiz təchiz edilməsi, bütün yaşayış massivlərinin 1960-cı ilə qədər tam qazlaşdırılması haqqında qərar qəbul edilmişdi.<ref>ARSPİHDA, f. 1, s. 23, i. 8, v. 172</ref><ref>"Бакинский рабочий" qəzeti, 20 fevral 1955-ci il.</ref> 1957-ci ildə şəhərə su verilməsi xeyli artdı.<ref>ARDA, f. 1114, s. 5, i. 914, v. 82.</ref> Ancaq əhalinin su ilə təchizatı hələ də kifayət deyildi.<ref>"Бакинский рабочий" qəzeti, 8 noyabr 1967-ci il</ref> Bakıda Azərbaycan televiziya mərkəzi öz fəaliyyətini 1956-cı il fevralın 14-də ilk yoxlama verilişi ilə başladı, sonralar televiziya mərkəzinin verilişləri Bakıdan 200 km-ə qədər məsafədə müntəzəm olaraq qəbul edilməyə başlandı. 1966-cı ildə Bakı-Şuşa, 1969-cu ildə Şuşa-Naxçıvan radiorele xətti istifadəyə verildi. 1970-ci ildə radiorele xətti ilə Bakı televiziya stansiyası ilk dəfə Moskvadan rəngli televiziya proqramını göstərmək imkanı əldə etdi. 1976-cı ildə Bakının telefon rabitəsinin 90 min telefon nömrəsini özündə birləşdirən 36 telefon stansiyası vardı. Mənzil telefon aparatının sayı 1970-ci ildə 30,8 min, 1980-ci ildə 230,9 min idi. 1988-ci il 17 noyabrda Bakının [[Azadlıq meydanı (Bakı)|Azadlıq meydanında]] kütləvi etiraz mitinqlərinin keçirilməsi Azərbaycanda milli-azadlıq hərəkatının başlanmasına səbəb oldu.<ref name=prez /> Həmin il 5 dekabrda Sovet qoşunlarının Azadlıq meydanına yeridilərək mitinqçilərə divan tutub, komendant saatının tətbiq etmişdi.<ref name=prez /> 1990-cı il yanvarın [[19 yanvar|19]]-dan [[20 yanvar|20]]-nə keçən [[Qara Yanvar|gecə]], saat 23.30-da Bakı şəhərinə keçmiş [[Sovet İttifaqı]]nın qoşun hissələri fövqəladə vəziyyət elan edilmədən yeridilmiş, dinc əhaliyə divan tutulmuş, yüzlərlə insan qətlə yetirilmiş, yaralanmış və itkin düşmüşdür.<ref>{{cite web|title=Twenty Years After 'Black January,' Azerbaijan Still Struggles For Freedom|url=https://www.rferl.org/a/Twenty_Years_After_Black_January_Azerbaijan_Still_Struggles_For_Freedom_/1934366.html|publisher=www.rferl.org|accessdate=24 sentyabr 2017|archive-date=2017-06-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20170630081117/https://www.rferl.org/a/Twenty_Years_After_Black_January_Azerbaijan_Still_Struggles_For_Freedom_/1934366.html|url-status=live}}</ref> 1994-cü il martın 19-da [[Bakı metrosu]]nun [[20 Yanvar metrostansiyası]]nda [[Bakı metrosunda partlayışlar|partlayış]] törədildi, 14 nəfər həlak oldu, 49 nəfər yaralandı.<ref name=rajabli /> Həmin il iyulun 3-də metronun "[[28 May metrostansiyası|28 May]]" və "[[Gənclik metrostansiyası|Gənclik]]" stansiyaları arasında qatarda partlayış törədildi, ölən və yaralananlar oldu.<ref name=rajabli /> 1997-ci il noyabrın 25-də Bakıda [[Gürcüstan]], [[Ukrayna]], Azərbaycan və [[Moldova]] respublikasının öz aralarında əməkdaşlıq haqqında blok — "[[GUAM]]" blokunun təşkilini bəyan edən protokol imzalandı.<ref name=rajabli /> 2000-ci il noyabrın 25-də saat 21:30 radələrində Bakıda 6,8 bal gücündə [[Bakı zəlzələsi (2000)|zəlzələ]] baş vermişdir.<ref name=ISC-GEM>{{citation|title=ISC-GEM Global Instrumental Earthquake Catalogue (1900–2013)|url=http://www.isc.ac.uk/iscgem/index.php|author=ISC|year=2017|publisher=[[International Seismological Centre]]|series=Version 4.0|access-date=2017-09-30|archive-date=2016-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20161125091901/http://www.isc.ac.uk/iscgem/index.php|url-status=live}}</ref> === XXI əsr === [[Fayl:Salvatore Ferragamo Baku.jpg|thumb|[[Neftçilər prospekti]]ndə [[Salvatore Ferragamo]] butiki]] 2001-ci ildə Bakıda Dünya azərbaycanlılarının birinci qurultayı keçirildi.<ref name=prez /> 2002-ci ildə [[internet]] ilə 10 provaydr məşğul olurdu.<ref name=internet /> İnternetdən 120 min nəfər istifadə edirdi və istifadəçilərin 90 faizi Bakıda idi. Onların 80 faizi gənclərdən ibarət idi.<ref name=internet>Azərbaycan Respublikası Rabitə Nazirliyinin Arxivi — ARRNA. Kollegiyanın materialları, 2002-ci il, v. 33</ref> 2008-ci ildən başlayan [[Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti]]nin kütləvi söküntü işləri ilə əlaqədar bəzi tarixi abidələrin məhv olunması və insanlar evlərinin müqabilində verilən kiçik kompensasiya, ictimaiyyət və [[insan hüquqları]] təşkilatları tərəfindən kəskin tənqid olunub.<ref>{{cite web|title=Azerbaijan: Halt Illegal House Demolitions, Forced Evictions|url=https://www.hrw.org/news/2011/06/13/azerbaijan-halt-illegal-house-demolitions-forced-evictions|publisher=www.hrw.org|accessdate=4 oktyabr 2017|archive-date=2019-09-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20190911184600/https://www.hrw.org/news/2011/06/13/azerbaijan-halt-illegal-house-demolitions-forced-evictions|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Azerbaijan counts human cost of architecture|url=https://www.theguardian.com/world/2014/jul/14/azerbaijan-human-rights-architecture-zaha-hadid|publisher=www.theguardian.com|accessdate=4 oktyabr 2017|archive-date=2017-11-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20171116083502/https://www.theguardian.com/world/2014/jul/14/azerbaijan-human-rights-architecture-zaha-hadid|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Tarixi binaları da Bakının tarixindən siləcəklər…|url=https://www.azadliq.info/70754.html|publisher=www.azadliq.info|accessdate=4 oktyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311091901/https://www.azadliq.info/70754.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Bakıda XX-ci əsrin əvvəlində inşa edilən bina sökülür|url=https://www.amerikaninsesi.org/a/sosial/3370293.html|publisher=www.amerikaninsesi.org|accessdate=4 oktyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311140713/https://www.amerikaninsesi.org/a/sosial/3370293.html|url-status=live}}</ref> Şəhərda mühüm söküntü işləri ilə əlaqədar məhv olan tarixi binalardan [[Atlantlı ev]]i, [[Moskva mehmanxanası (Bakı)|Moskva mehmanxanası]] və [[Qarabağ mehmanxanası]]nı qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|title=Bakının divarlardan silinən tarixi|url=http://news.lent.az/news/57258|publisher=news.lent.az|accessdate=4 oktyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311142401/http://news.lent.az/news/57258|url-status=live}}</ref> 2009-cu ildə [[Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası]]nda baş verən [[Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasında terror hadisəsi|terror hadisəsind]]ə 13 nəfər həlak olmuşdur.<ref>{{cite web|title=Thirteen die in Azerbaijan university shooting|url=http://www.smh.com.au/world/thirteen-die-in-azerbaijan-university-shooting-20090430-ap58.html|publisher=www.smh.com.au|accessdate=30 sentyabr 2017|archive-date=2021-08-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20210809200517/https://www.smh.com.au/world/thirteen-die-in-azerbaijan-university-shooting-20090501-ap58.html|url-status=live}}</ref> 2011-ci il dekabrın 24-də Bakının şərqində 100 ildən çox [[Qara Şəhər]] kimi tanınan, neft emalı, saxlanması və daşınmasında böyük rol oynamış ərazidə, şəhərin ən böyük yenidənqurma layihələrindən biri olan [[Ağ Şəhər|Bakı Ağ Şəhər]] layihəsinin təməli qoyulub.<ref>{{cite web|title=“Bakı Ağ Şəhər” layihəsi 5 illiyini qeyd edir|url=https://azertag.az/xeber/Baki_Ag_Seher_layihesi_5_illiyini_qeyd_edir-1022115|publisher=azertag.az|accessdate=28 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311140921/https://azertag.az/xeber/Baki_Ag_Seher_layihesi_5_illiyini_qeyd_edir-1022115|url-status=live}}</ref> Layihənin əsas məqsədi neft-bumunun nəticəsi olan çirklənmiş torpaqların təmizlənməsi, ərazidə yeni beynəlxalq standartlara uyğun sosial infrastrukturun yaradılması, paytaxtın sakinləri və qonaqları üçün yeni yaşayış, iş, əyləncə və istirahət məkanının yaradılmasıdır.<ref>{{cite web|title=Bakı Ağ Şəhər layihəsi 3 ildən sonra|url=http://www.bakuwhitecity.com/az/newsd/83-baki-ag-sahar-layihasi-3-ildan-sonra|publisher=www.bakuwhitecity.com|accessdate=28 sentyabr 2017|archive-date=2017-06-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20170606101740/http://www.bakuwhitecity.com/az/newsd/83-baki-ag-sahar-layihasi-3-ildan-sonra|url-status=live}}</ref> == Coğrafiya == === Relyef və geologiya === Bakı [[Xəzər dənizi]]nin qərbində, [[Abşeron yarımadası]]nın cənubunda 40", 23' en 49", 51' uzunluq meredianlarının kəsişdiyi nöqtədə yerləşir.<ref>{{cite web|title=BAKININ ƏRAZİSİ|url=http://baku-ih.gov.az/page/13.html|publisher=baku-ih.gov.az|accessdate=26 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170920014025/http://baku-ih.gov.az/page/13.html|url-status=live}}</ref> Abşeron yarımadasının cənubunda sahil ətrafı su akvatoriyasında [[Bakı arxipelaqı]] yerləşir. Arxipelaqa [[Kiçik Zirə]], [[Böyük Zirə]], [[Daş Zirə]], [[Xərə Zirə]], [[Zənbil]], [[Gil adası]], [[Qara Su]], [[Qutan adası]], [[Səngi Muğan]], [[Adsız ada]], [[İqnat daşı]], [[Kür daşı]], [[Çigil]], [[Karvansaray adası]], [[M]], [[Daş adalar qövsü]], [[Xanlar adası]] və [[Baburi adası]] daxildir.<ref>{{cite web|title=Bakıya aid olan adalar hansılardır?|url=http://azens.az/component/k2/item/1132-bak-ya-aid-olan-adalar-hans-lard-r|publisher=azens.az|accessdate=29 sentyabr 2017|archive-date=2017-05-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20170503165220/http://www.azens.az/component/k2/item/1132-bak-ya-aid-olan-adalar-hans-lard-r|url-status=dead}}</ref> === İqlim === Bakının yerləşdiyi Abşeron yarımadası yüksək orta illik temperatura və az yağıntıya malik ərazidir.<ref name="hava">{{cite web|title=Hava|url=http://wu.edu.az/az/International/ifv/ifvwea/|publisher=wu.edu.az|accessdate=25 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20170914071941/http://wu.edu.az/az/International/ifv/ifvwea/|url-status=dead}}</ref> Bakıda havanın orta illik temperaturu 14,4 dərəcə təşkil edir.<ref name="hava" /> Aydın, az buludlu günlərin sayına görə Abşeron Qafqazda birinci, yağıntının miqdarına görə isə sonuncu yeri tutur.<ref name="hava" /> Bakının iqlimi yarı quraq və subtropikdir ([[Keppenin iqlimlər təsnifatı]]na görə: BSk).<ref name="hava" /> Mayın əvvəlindən başlayıb sentyabr ayının ortalarına kimi davam edən uzun [[yay]] quru və isti keçir.<ref name="hava" /> Ən isti vaxtlarda — iyul və avqust aylarında gündəlik orta temperatur 26 dərəcə təşkil edir.<ref name="hava" /> [[Payız]]da yayın istisi səngiyir və yerini quru, mülayim, xoş hava əvəz edir.<ref name="hava" /> Bakıda [[qış]] mülayim keçir, belə ki, yanvar ayında orta temperatur 3–5 dərəcə olur.<ref name="hava" /> Qış adətən qar və şaxtasız keçən az günəşli günlərdən ibarətdir.<ref name="hava" /> Buna baxmayaraq güclü şimal küləyi, bəzən hətta havada kiçik damlalarla müşahidə olunur və bu küləklər Bakının ən vacib elementidir.<ref name="hava" /> {{Şəhərin iqlimi | Şəhər_yiyəlik = Bakının | Mənbə = [http://www.weather.gov.hk/wxinfo/climat/world/eng/europe/gr_tu/baku_e.htm "Climatological Information for Baku, Azerbaijan"] | Yan_orta = 4.4 | Yan_orta_yağ= 21 | Fev_orta = 4.2 | Fev_orta_yağ= 20 | Mar_orta = 7.0 | Mar_orta_yağ= 21 | Apr_orta = 12.9 | Apr_orta_yağ= 18 | May_orta = 18.5 | May_orta_yağ= 18 | İyn_orta = 23.5 | İyn_orta_yağ= 8 | İyl_orta = 26.4 | İyl_orta_yağ= 2 | Avq_orta = 26.3 | Avq_orta_yağ= 6 | Sen_orta = 22.5 | Sen_orta_yağ= 15 | Okt_orta = 16.6 | Okt_orta_yağ= 25 | Noy_orta = 11.2 | Noy_orta_yağ= 30 | Dek_orta = 7.3 | Dek_orta_yağ= 26 | İl_orta = 15.1 | İl_orta_yağ = 210 | Yan_min_orta = 1.8 | Yan_maks_orta= 6.6 | Fev_min_orta = 1.8 | Fev_maks_orta= 6.3 | Mar_min_orta = 2.8 | Mar_maks_orta= 9.8 | Apr_min_orta = 4.2 | Apr_maks_orta= 16.4 | May_min_orta = 6.6 | May_maks_orta= 22.1 | İyn_min_orta = 9.4 | İyn_maks_orta= 27.3 | İyl_min_orta = 11.4 | İyl_maks_orta= 30.6 | Avq_min_orta = 10.9 | Avq_maks_orta= 29.7 | Sen_min_orta = 9.0 | Sen_maks_orta= 25.6 | Okt_min_orta = 6.4 | Okt_maks_orta= 19.6 | Noy_min_orta = 3.7 | Noy_maks_orta= 13.5 | Dek_min_orta = 1.4 | Dek_maks_orta= 9.7 | İl_min_orta = 5.8 | İl_maks_orta = 18.1 | Yan_müt_min = 2.1 | Yan_müt_max= 13.5 | Fev_müt_min = 2.0 | Fev_müt_max= 14.3 | Mar_müt_min = 4.2 | Mar_müt_max= 20.1 | Apr_müt_min = 9.4 | Apr_müt_max= 23.8 | May_müt_min = 14.9 | May_müt_max= 27.0 | İyn_müt_min = 19.7 | İyn_müt_max= 29.6 | İyl_müt_min = 22.2 | İyl_müt_max= 30.1 | Avq_müt_min = 22.9 | Avq_müt_max= 30.0 | Sen_müt_min = 19.4 | Sen_müt_max= 26.1 | Okt_müt_min = 13.5 | Okt_müt_max= 21.0 | Noy_müt_min = 8.8 | Noy_müt_max= 16.2 | Dek_müt_min = 4.8 | Dek_müt_max= 14.6 | İl_müt_min = 12.0 | İl_müt_max = 30.1 | }} == Əhalisi == {{əsas|Bakı əhalisi}} === Demoqrafiyası və etnik tərkibi === Bakıya miqrasiya edənlərin böyük əksəriyyətini kişilər təşkil edirdi. Belə ki, ailəsi ilə birlikdə iş axtarmaq çətin olduğundan miqrantların çoxu öz ailələrini evdə qoyub gəlirdilər.<ref name="ethnos" /> Tarixi mənbələrə əsasən Bakının neft sənayesi müəssisələrində işləyən rus mütəxəssisləri, fəhlə və qulluqçuları əksər hallarda öz ailələri ilə birlikdə, ermənilərin çoxu subay və təklikdə, müsəlmanların isə hamısı öz ailələrini evdə qoyub gəlir və təklikdə yaşayırdılar.<ref name="ethnos">{{cite book|last1=Muradov|first1=Şahbaz|title=Azərbaycan Respublikasında etno-demoqrafik proseslər: tarixi dəyişikliklər və reallıqlar|date=2013|location=Bakı|accessdate=28 sentyabr 2017}}</ref> 1913-cü ildə Bakı şəhərində əhalinin sayı 3 dəfə artaraq, 334 min nəfərə çatmışdı.<ref name="ethnos" /> [[Rusiya imperiyası]]nın 5 ən böyük şəhərindən birinə çevrilən Bakıda əhali başlıca olaraq, miqrasiya hesabına artmışdı.<ref name="ethnos" /> Əsasən Bakıda məskunlaşan miqrantların əksəriyyətini ruslar təşkil edirdi.<ref name="ethnos" /> Ermənilərin sayı da miqrasiya hesabına yüksək templərlə artmış və Bakı əhalisinin milli tərkibində onların xüsusi çəkisi 17,5%-ə qədər yüksəlmişdi.<ref>4 Перепись Баку 1913, часть III, Население, выпуск 1, гор. Баку, Баку — 1916 г. səh. 4–5. Перепись Баку 1913 года, часть III, Население, выпуск 2, Промыслово-заводский районъ, Баку — 1915 г. səh. 4–5</ref> Eyni zamanda Bakıda yaşayan digər milli azlıqların da sayı dəfələrlə artmışdı.<ref name="ethnos" /> Məsələn, yəhudilərin sayı 5,7 dəfə artaraq, 10,8 min nəfər olmuş, ləzgilərin sayı isə min nəfərdən 8 min nəfərə qədər artmışdı.<ref name="ethnos" /> Bu dövrdə Bakıda azərbaycanlıların sayının artımı 74% təşkil etməklə ümumi artımdan olduqca geri qalırdı.<ref name="ethnos" /> Bunun nəticəsində Bakı əhalisinin milli tərkibində onların xüsusi çəkisi 1897-ci ildəki 36,0%-dən, 1913-cü ildə 21,0%-ə enmişdi.<ref name="ethnos" /> Bu dövrdə [[Cənubi Azərbaycan]]dan da on minlərlə azərbaycanlı Bakıya miqrasiya etmişdi.<ref name="ethnos" /> 1913-cü ildə Bakıda keçirilən əhali sayımının materiallarında Bakıda hər 6 nəfərdən biri Cənubi Azərbaycandan idi.<ref name="ethnos" /> 1970-ci ildə təkcə Bakıda 207,5 min nəfər erməni yaşayırdı ki, bu da bütün Azərbaycanda yaşayan ermənilərin 43%-nə bərabər idi.<ref name="ethnos" /> 1988-ci ildə erməni millətçilərinin [[XX əsrdə Azərbaycanlıların Ermənistandan deportasiyası və köçürülməsi|azərbaycanlıların Ermənistandan deportasiyası və köçürülməsi]] nəticəsində qovulmuş azərbaycanlıların əksəriyyəti Bakıda məskunlaşdırıldı.<ref name=ethnos /> [[Sumqayıt hadisələri (1988)|Sumqayıt hadisələri]] və [[Qara Yanvar]] Bakıda, Gəncədə və başqa yerlərdə azlıqda yaşayan ermənilərin əksəriyyətinin Azərbaycanı tərk etməsi ilə nəticələndi.<ref name="ethnos" /> Həmin dövrdə Moskvanın anti-Azərbaycan təbliğatına aldanan və Azərbaycan xalqının Rusiyaya qarşı hiddətindən təşvişə düşən Bakılı ruslar və onlara yaxın olan rusdilli etnik qrupların nümayəndələri arasında da Azərbaycanı tərk edib Rusiyaya gedənlər oldu.<ref name="ethnos" /> [[Qarabağ müharibəsi]]ndən sonra Bakıda 500 minə yaxın qaçqın və məcburi köçkünlər məskunlaşmışdır.<ref name="mayor" /> 2017-ci ilin əvvəlindən Bakı şəhərinin əhalisinin sayı 3700 nəfər və ya 0,2% artaraq aprel ayının 1-nə 2 mln. 249,5 min nəfərə çatıb.<ref name="census2017">{{cite web|title=Bakının əhalisinin sayı 2,5 mln. nəfərə yaxınlaşır|url=https://apa.az/sosial_xeberler/bakinin-ehalisinin-sayi-2-5-milyon-nefere-yaxinlasir-9804.html|publisher=apa.az|accessdate=28 sentyabr 2017|archive-date=2017-07-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20170729190424/http://apa.az/sosial_xeberler/bakinin-ehalisinin-sayi-2-5-milyon-nefere-yaxinlasir-9804.html|url-status=live}}</ref> Hesabat dövründə Bakıda 3556 ölüm halı qeydə alınıb və əhalinin hər 1000 nəfərinə ölüm səviyyəsi 6,4 təşkil edib.<ref name="census2017" /> 2017-ci ilin ilk 3 ayı ərzində qeydiyyat şöbələri tərəfindən 2957 nikah və 1134 boşanma halları qeydə alınıb.<ref name="census2017" /> Əhalinin hər 1000 nəfərinə nikahların sayı 5,3, boşanmaların sayı isə 2 olub.<ref name="census2017" /> [[Fayl:Refugees sailing from Baku.jpg|thumb|1910-cu illərdə Bakıdan "Səməd Ağa" adlı gəmi ilə [[İran]]a köçən qaçqınlar.]] {{Wikidata/Population}} === Din === [[Fayl:Mezquita del Viernes, Baku, Azerbaiyán, 2016-09-28, DD 36-38 HDR.jpg|thumb|[[İçərişəhər]]də yerləşən [[Cümə məscidi (İçərişəhər)|Cümə məscidinin]] interyeri]] 2012-ci ildə [[Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi]]nin verdiyi mənbəyə görə, Bakı ərazisində 120 məscid var.<ref>{{cite web|title=3 milyonluq Bakıda 120 məscid|url=https://www.azadliq.org/a/24534584.html|publisher=www.azadliq.org|accessdate=28 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311081245/https://www.azadliq.org/a/24534584.html|url-status=live}}</ref> Bakı ərazisinin tanınmış məscidlərindən [[Nardaran məscidi]], [[Təzəpir məscidi]], [[Murtuza Muxtarov məscidi]], [[Heydər məscidi]], [[Bibiheybət məscidi]], [[Hacı Sultanəli məscidi (Bakı)|Hacı Sultanəli məscidi]], [[İçərişəhər]]də yerləşən [[Məhəmməd məscidi (Bakı)|Məhəmməd məscidi]], [[Şah məscidi]], [[Bəylər məscidi]] və [[Cümə məscidi (İçərişəhər)|Cümə məscidini]] qeyd etmək olar. Bakıda 3 pravoslav, 1 katolik, 1 lüteran kilsəsi, 1 erməni həvari kilsəsi və 2 sinaqoq var.<ref name="cathedral" /> Bakının tanınmış kilsələrindən və sinaqoqlarından [[Müqəddəs Mürdaşıyan Zənənlər Kafedralı]], [[Bakirə Məryəmin Məsum Hamiləliyi kilsəsi (Bakı, pravoslav)|Bakirə Məryəmin Məsum Hamiləliyi kilsəsi]], [[Mixail Arxangel kilsəsi]], [[Müqəddəs Bakirə Məryəmin Məsum Hamiləliyi kilsəsi (Bakı)|Müqəddəs Bakirə Məryəmin Məsum Hamiləliyi kilsəsi (katolik)]], [[Xilaskar kilsəsi (Bakı)|Xilaskar kilsəsi]] (kilsə 1934-cü ildə bağlandı və hal-hazırda [[Azərbaycan Dövlət Filarmoniyası]]nın "Kamera və Orqan Musiqisi Zalı"), [[Müqəddəs Qriqori kilsəsi (Bakı)|Müqəddəs Qriqori kilsəsi]] (kilsə 1990-cı ildə bağlandı və hal-hazırda [[Prezident Kitabxanası (Azərbaycan)|Prezident Kitabxanasının]] depozitar fond saxlancı), [[Dağ yəhudilərinin sinaqoqu (Bakı)|Dağ yəhudilərinin sinaqoqu]] və [[Aşkenazi yəhudilərinin sinaqoqu (Bakı)|Aşkenazi yəhudilərinin sinaqoqunu]] qeyd etmək olar. İbadət evləri ilə yanaşı, şəhərdə xristian və yəhudi dini tədris müəssisələri, o cümlədən pravoslav kilsələri yanında bazar günü məktəbləri<ref>Hüseyn Əhmədov. Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi. Bakı: Elm və təhsil, 2014. — səh. 125.</ref>, protestant icmalarının [[Bibliya]] kursları, yəhudilərin [[ivrit dili]]ni, yəhudi dini və mədəniyyətini öyrətmə kursları və s. fəaliyyət göstərir.<ref name="cathedral">{{cite web|title=Tolerantlıq|url=http://multiculturalism.preslib.az/az_a4.html|publisher=multiculturalism.preslib.az|accessdate=28 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20170926195502/http://multiculturalism.preslib.az/az_a4.html|url-status=live}}</ref> === Dialekti === Bakı və ona yaxın ərazilərdə, Azərbaycan dilinin şərq qrupu dialekt və şivələrinə aid Bakı dialekti (Bakı ləhcəsi) mövcüddur.<ref>{{cite web|title=ANCAQ BAKILILARIN BAŞA DÜŞƏCƏYİ 10 SPESİFİK SÖZ|url=https://pahoo.az/ancaq-bakililarin-basa-duseceyi-10-spesifik-soz/|publisher=pahoo.az|accessdate=28 sentyabr 2017}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>Şirəliev M. Bakı dialekti. Azərbaycan SSR EA nəşriyyatı — Bakı — 1949, 250 s.</ref> Dialektin fərqləndirici xüsusiyyətlərinə "çav" kökünün "çoçi" formasında sifət kimi, ço/çov formasinda fel kimi işləndirilməsi daxildir.<ref>Şirəliyev M. Ş. Bakı dialekti. II çapı. Azərbaycan SSR EA nəşriyyatı — Bakı — 1957, 224 s.</ref> == İnzibati bölgüsü == {{Əsas|Bakının inzibati bölgüsü}} Bakı şəhərinin tərkibinə 12 inzibati rayon, 59 qəsəbə daxildir. {| class="wikitable sortable" |- ! Şəkil !! Rayonun adı !! Rayonların təşkil olunma tarixi !! Ərazi (kv.km) !! Əhalinin sayı (nəfər) |- | [[Fayl:Park in 8-nd micro-ryon of Binagadi raion of Baku.JPG|150px|]] || [[Binəqədi rayonu]] || 28 aprel 1920<ref name=":bakstat">{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.baku.azstat.org/section/demography/001.xls |access-date=2022-01-24 |archive-date=2016-09-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160929123431/http://www.baku.azstat.org/section/demography/001.xls |url-status=live }}</ref>|| 170<ref name="azstat">{{cite web|title=Bakı şəhəri və onun rayonları üzrə əhalinin sayı|url=https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip|access-date=2020-05-02|archive-date=2020-06-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20200607194104/https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip|url-status=live}}</ref>|| 268.400<ref name=":bakstat" /> |- | [[Fayl:Reserva del Estado de Qobustan, Azerbaiyán, 2016-09-27, DD 01.jpg|150px|]] || [[Qaradağ rayonu]] || 7 may 1923<ref name=":bakstat"/>|| 1.080<ref name="azstat" /> || 127.900<ref name=":bakstat" /> |- | [[Fayl:Panoram of Baku.jpg|150px|]] || [[Nərimanov rayonu]] || 24 noyabr 1931|| 20<ref name="azstat" /> || 179.800<ref name=":bakstat" /> |- | [[Fayl:Yaşayış evi, 28 May küçəsi, 5 2016.jpg|150px|]] || [[Nəsimi rayonu]] || 13 iyun 1969<ref name=":bakstat"/>|| 10<ref name="azstat" /> || 222.600<ref name=":bakstat" /> |- | [[Fayl:İlham Əliyev Bakıda Milli Gimnastika Arenasının açılışında iştirak etmişdir (1).jpg|150px|]] || [[Nizami rayonu (Bakı)|Nizami rayonu]] || 21 noyabr 1980<ref name=":bakstat"/>|| 20<ref name="azstat" /> || 201.800<ref name=":bakstat" /> |- | [[Fayl:Ramana Castle.jpg|150px|]] || [[Sabunçu rayonu]] || 11 noyabr 1920<ref>https://courts.gov.az/az/sabunchu?lng=ru</ref>|| 240<ref name="azstat" /> || 247.200<ref name=":bakstat" /> |- | [[Fayl:Sahil bağından Üzeyir Hacıbəyov və Bülbül küçələrinin kəsişməsi.jpg|150px|]] || [[Səbail rayonu]] || 1920<ref name=":bakstat"/>|| 30<ref name="azstat" /> || 102.600<ref name=":bakstat" /> |- | [[Fayl:Suraxanı RİH.jpg|150px|]] || [[Suraxanı rayonu]] || 1920<ref name=":bakstat"/>|| 120<ref name="azstat" /> || 222.000<ref name=":bakstat" /> |- | [[Fayl:Oil Rocks Wells.jpg|150px|]] || [[Pirallahı rayonu]] || 21 dekabr 2012<ref name=":bakstat"/>|| 30<ref name="azstat" /> || 20.600<ref name=":bakstat" /> |- | [[Fayl:Nizami Park Winter4.jpg|150px|]]||[[Xətai rayonu]] || 1904<ref name=":bakstat"/>|| 30<ref name="azstat" /> || 289.900<ref name=":bakstat" /> |- | [[Fayl:Buzovna bağları.jpg|150px|]] || [[Xəzər rayonu]] || 3 noyabr 1934<ref name=":bakstat"/>|| 370<ref name="azstat" /> || 168.400<ref name=":bakstat" /> |- | [[Fayl:Sabir adına kitabxananın binası.jpg|150px|]] || [[Yasamal rayonu]] || 1932<ref name=":bakstat"/>|| 10<ref name="azstat" /> || 249.300<ref name=":bakstat" /> |- |} == Yerli hökumət == [[Fayl:Mayoralty of Baku main façade, 2015.jpg|thumb|[[Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin binası]]]] 1860-cı ildən [[Şamaxı quberniyası]]nın paytaxtına çevrilmiş Bakını idarə edən qurum 1870-ci ildə təsis edilmiş [[Bakı Şəhər Duması]] idi.<ref name=prez /> Duma üzvləri "qlasnı" adlanırdı.<ref name=mayor /> 1878-ci ildə Bakıda Dumaya seçkilər başladı.<ref name=mayor /> İlk Dumaya 72 nəfər, sonralar 75 nəfər üzv seçilmişdi.<ref name=mayor /> Fərmana görə, azərbaycanlıların sayı Duma üzvlərinin ümumi sayının yarısından çox ola bilməzdi.<ref name=mayor /> Dumaya yaşı 25-dən yuxarı olan, daşınmaz əmlak sahibləri və ya 1500 manatlıq məbləğdə ticarət və sənaye müəssisələrinə malik şəxslər seçilə bilərdilər.<ref name=mayor /> Bələdiyyə idarələri icraçı, Duma isə qanunverici orqan hesab edilirdi.<ref name=mayor /> Şəhər təsərrüfatının qurulması üçün Duma qərar verir, bələdiyyə idarəsi isə bu qərarı yerinə yetirirdi.<ref name=mayor /> Dumanın iclasları [[rus dili]]ndə aparılırdlı.<ref name=mayor /> Buna görə rus dilində danışa bilməyən qlasnılar iclaslarda çox zaman [[yuxu|mürgü]] vururdular.<ref name=mayor /> Bakı Şəhər Dumasının tanınmış üzvlərindən [[Həbib bəy Mahmudbəyov]], [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]], [[Ağa Musa Nağıyev]], [[Şəmsi Əsədullayev]], [[Əjdər bəy Aşurbəyov]], [[Ağabala Quliyev]], [[Məmmədhəsən Hacınski]], [[Həsən bəy Ağayev]], [[Əlimərdan bəy Topçubaşov]], [[Əhməd bəy Pepinov]], [[Məşədi Əzizbəyov]] və [[Həsən bəy Zərdabi]]ni qeyd etmək olar.<ref name=mayor /> 1939–1977-ci illər arası şəhəri Bakı Şəhər Zəhmətkeş Deputatları Sovetinin İcraiyyə Komitəsi idarə edirdi.<ref name=prez /> 1977-ci ildə qurum Bakı Şəhər Xalq Deputatları Sovetinin İcraiyyə Komitəsi adlandırılmışdır.<ref name=prez /> 1991-ci ildən indiyədək şəhəri [[Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti]] idarə edir.<ref name=prez /> Azərbaycan [[Avropa Şurası]]na üzv olan yeganə dövlətdir ki, onun böyük şəhər bələdiyyəsi yoxdur.<ref>{{cite web|last1=Kazımov|first1=Seymur|title=Bakı şəhər Bələdiyyəsi nə üçün yaradılmır?|url=http://www.bbc.com/azeri/azerbaijan-37762070|publisher=[[BBC]]|accessdate=25 sentyabr 2017|archive-date=2017-04-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20170402043521/http://www.bbc.com/azeri/azerbaijan-37762070|url-status=live}}</ref> [[Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin binası]] [[İstiqlaliyyət küçəsi]]nin mərkəzində yerləşir.<ref name=prez /> Bina 1900–1904-cü illərdə memar [[İosif Qoslavski]]nin layihəsi əsasında [[Barokko memarlığı|barokko]] stilində inşa edilmişdir.<ref name=prez /> Binanın fasadının bəzəyi üçün [[İtaliya]]dan qırmızı dekorativ kərpic və rəngli mərmər gətirilmişdir.<ref name=prez /> Fasadın mərkəzini Bakı şəhərinin gerbi bəzəyir.<ref name=prez /> == İqtisadiyyat == {{Əsas|Azərbaycanda neft sənayesi}} [[Fayl:Баку. Предположительно конец 19-го века, начало 20-го - 28.jpg|thumb|XIX əsrdə Bakıda neft yataqları]] [[Azərbaycan]]da [[XX əsr]]in əvvəllərindən başlayaraq inkişaf edən və [[Azərbaycan Respublikası]]nın iqtisadiyyatında əhəmiyyətli rolu olan [[Azərbaycanda neft sənayesi|neft sənayesi]] əsas etibarilə Bakı ətrafında cəmləşib. [[XVI əsr]]in əvvələrində tarixçi Əmin Əhməd ər-Razinin məlumatına görə, Bakı ətrafında 500-ə qədər neft çalası və quyu mövcud olmuş və onlardan ağ və qara neft hasil edilmişdir.<ref name=gasgoal>{{cite journal|title=Interesting facts from Azerbaijan oil and gas history|date=2012|pages=2-28|url=http://www.socarplus.az/pub/book/spextra_autumn_2012/files/publication.pdf|accessdate=8 December 2015|archive-date=1 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171201035250/http://www.socarplus.az/pub/book/spextra_autumn_2012/files/publication.pdf|url-status=dead}}</ref> 1647-ci ildə Türk səyyahı [[Övliya Çələbi]] Bakıda olmuş, buradakı neft mədənləri, çıxarılan neftin müxtəlif rənglərdə olması, neftin [[İran]]a, [[Mərkəzi Asiya|Orta Asiyaya]], [[Türkiyə]]yə və [[Hindistan]]a aparılması və gətirdiyi illik gəlir haqqında məlumat vermiş, Bakıda fəaliyyət göstərən neft şirkətlərini müfəssəl təsvir etmişdir.<ref name=gasgoal /> 1729-cu ildə [[Rusiya]]nın İrandakı səfirliyinin əməkdaşı və həkimi İoann Lerkx Bakıya gəlmiş və Abşerondakı neft yataqları haqqında ətraflı məlumat verərək burada əsrlər boyu neftin hasil edildiyini, məişətdə və sənayedə yanacaq kimi geniş istifadə olunduğunu təsdiqləmişdir.<ref name=gasgoal /> 1803-ci ildə dünyada ilk dəfə olaraq bakılı Hacı Qasımbəy Mənsurbəyov [[Bibiheybət]] körfəzində, sahildən 18 və 30 metr aralıda ikiquyudan neft çıxarmağa başlamışdır.<ref name=gasgoal /> Lakin birinci dəniz mədəninin ömrü çox qısa olmuşdur — 1825-ci ilin güclü dəniz fırtınası quyuları məhv etmişdir.<ref name=gasgoal /> 1846-cı ildə Bibiheybətdə Zaqafqaziya diyarı Baş İdarəsinin üzvü olan Vasili Semyonovun təklifi ilə Bakı neft mədənlərinin direktoru mayor Alekseyevin rəhbərliyi altında sənaye üsulu ilə 21 metr dərinlikdə kəşfiyyat quyusu qazılmış və müsbət nəticə vermişdir.<ref name=gasgoal /><ref>{{Cite web |title=İlham Əliyev Bibiheybət mədəninin ərazisində dünyada sənaye üsulu ilə qazılmış ilk quyunun bərpadan sonrakı vəziyyəti ilə tanış olub |url=http://www.president.az/articles/23441 |access-date=2017-09-24 |archive-date=2021-08-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210809200526/https://president.az/articles/23441 |url-status=live }}</ref> 1859-cu ildə Bakıda Dubinin qardaşlarının iri neftayırma zavodu istifadəyə verilmişdir.<ref name=gasgoal /> Zavodda əsasən ağ neft istehsal olunurdu. 1872–1873-cü illərdə Xəzər dənizində taxta barjlarla neft nəql edilmişdir.<ref name=gasgoal /> 1872-ci ildə [[Nobel qardaşları]] Bakıda "[[Branobel]]" adlı ilk neft şirkətini təsis etdilər.<ref>{{cite web|title=“Qara qızıl” diyarı Azərbaycan|url=http://www.caspianoilgas.az/2013/?p=azerbaijan_country_of_black_gold&l=az|website=www.caspianoilgas.az|publisher=Caspian Oil & Gas Azerbaijan|accessdate=11 December 2015|archive-date=4 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304121920/http://www.caspianoilgas.az/2013/?p=azerbaijan_country_of_black_gold&l=az|url-status=dead}}</ref> 1994-cü il sentyabrın 20-də Bakıda [[Gülüstan Sarayı]]nda Qərbin neft şirkətləri ilə bağlanmış neft sazişi müstəqil Azərbaycan Respublikasının yeni tarixində böyük rol oynadı.<ref name=intel>{{cite web|last1=Sagheb|first1=Nasser|last2=Javadi|first2=Masoud|title=Azerbaijan's "Contract of the Century"|url=http://www.azer.com/aiweb/categories/magazine/24_folder/24_articles/24_aioc.html|website=www.azer.com|publisher=[[Azerbaijan International (jurnal)|Azerbaijan International]]|accessdate=8 December 2015|archive-date=11 December 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151211000517/http://www.azer.com/aiweb/categories/magazine/24_folder/24_articles/24_aioc.html|url-status=live}}</ref> "[[Əsrin müqaviləsi]]" adı ilə tanınmış bu müqavilə, Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda [[Azəri-Çıraq-Günəşli]] neft yatağının dərinlikdə yerləşən hissəsinin birgə işlənməsi və hasil olunan neftin dünyanın 11 ən iri neft şirkəti pay şəklində bölüşdürülməsinə səbəb oldu.<ref>Heydər Əliyev. [[Müstəqilliyimiz əbədidir]]: (Çoxcildliyin I–IX cildlərinin köməkçi aparatı).- Bakı, 2008.- 339 səh.</ref> 1997-ci ildə Bakı-Novorossiysk Şimal ixrac boru kəməri, 1999-cu ildə isə Bakı-Supsa Qərb ixrac boru kəməri istifadəyə verilmişdir.<ref name=az3>{{cite news | url = http://www.azerbaijan.az/_Economy/_OilStrategy/oilStrategy_05_e.html | title = Transport routes of Azerbaijani oil (Baku-Novorossiysk, Baku-Supsa) | publisher = Azerbaijan Portal | accessdate = 2008-06-08 | archive-date = 2009-02-19 | archive-url = https://web.archive.org/web/20090219021350/http://azerbaijan.az/_Economy/_OilStrategy/oilStrategy_05_e.html | url-status = live }}</ref> 1999-cu il aprelin 17-də [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] Heydər Əliyev, Gürcüstan Prezidenti [[Eduard Şevardnadze]] və Ukrayna Prezidenti [[Leonid Kuçma]]nın iştirakı ilə [[Bakı-Supsa neft kəməri]] və Gürcüstanın [[Qara dəniz]] sahilindəki Supsa ixrac terminalı istismara verilmişdir.<ref name=oilstrat /> "Çıraq" yatağından hasil olunan neftin Supsa limanından dünya bazarlarına ixracına başlanmış və ilk dəfə olaraq Azərbaycan nefti şimala yox, qərbə istiqamət götürmüşdür.<ref name=oilstrat /> 1999-cu il noyabrın 18-də [[ATƏT]]-in İstanbul Zirvə görüşünün gendişində Heydər Əliyev, Eduard Şevardnadze və [[Süleyman Dəmirəl]] "Xam neftin Azərbaycan Respublikası, Gürcüstan və Türkiyə Cümhuriyyətinin ərazilərilə [[Bakı-Tbilisi-Ceyhan]] əsas ixrac boru kəməri vasitəsilə nəql edilməsinə" dair saziş imzalamışlar.<ref name=oilstrat>{{cite web|title=AZƏRBAYCAN NEFTİ|url=http://www.azerbaijan.az/portal/Economy/OilStrategy/oilStrategy_a.html|website=www.azerbaijan.az|accessdate=8 December 2015|archive-date=27 October 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151027060619/http://www.azerbaijan.az/portal/Economy/OilStrategy/oilStrategy_a.html|url-status=dead}}</ref> 2007-ci ildə [[Bakı-Tbilisi-Ərzurum Boru Xətti]] istifadəyə verilmişdir.<ref name=gasgoal /> Azərbaycan Prezidentinin 16 avqust 2001-ci il tarixli fərmanı ilə 20 sentyabr hər il Azərbaycanda "[[Neftçilər günü]]" peşə bayramı kimi qeyd edilməsi rəsmiləşdirilib.<ref>{{cite web|title=Azerbaijan marks Oil Workers’ Day|url=http://news.az/articles/society/82741|website=news.az|publisher=news.az|accessdate=9 December 2015|archive-date=4 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304002531/http://news.az/articles/society/82741|url-status=dead}}</ref> 2017-ci ildə Bakıda Azəri-Çıraq-Günəşli blokunun 2050-ci ilədək işlənilməsinə dair müqavilə imzalanmışdır.<ref>{{cite web|title=Azərbaycanda neft yatağı ilə bağlı mühüm razılaşmanın imzalanma mərasimi olacaq|url=http://www.bbc.com/azeri/azerbaijan-41253526|publisher=[[BBC]]|accessdate=13 sentyabr 2017|archive-date=2021-08-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20210805132918/https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan-41253526|url-status=live}}</ref> Bakıda [[Akkord STİK]], [[Azercell]], [[Azərsu]], [[Azərsun Holding]], [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti]], [[Azərbaycan Hava Yolları]], [[Azpetrol]], [[Bakcell]], [[Caspian Telecom]], [[Nar Mobile]], [[Paşa Holding]] və [[Synergy Group]] kimi iri Azərbaycan şirkətlərinin baş qərargahları yerləşir.<ref>{{cite web|title=Baku to the future|url=https://www.economist.com/news/europe/21699164-post-soviet-autocracy-tries-transmute-black-gold-modernity-baku-future|publisher=www.economist.com|accessdate=24 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311081259/https://www.economist.com/news/europe/21699164-post-soviet-autocracy-tries-transmute-black-gold-modernity-baku-future|url-status=live}}</ref> === Maliyyə === 1874-ci il fevralın 28-də Bakıda fəaliyyətə başlayan Bakı kredit cəmiyyəti ilk bank müəssisəsi olmaqla Şimali Azərbaycanda kapitalist kredit sisteminin yaranmasının əsasını qoydu.<ref name="quarter">{{cite book|title=Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. IV cild (XIX əsr).|date=2007|publisher=Elm|location=Bakı|isbn=978-9952-448-37-5|pages=504|accessdate=30 sentyabr 2017}}</ref> 1874-cü il iyunun 1-dən Bakıda ikinci bank müəssisəsi — Dövlət bankının şöbəsi fəaliyyətə başladı.<ref>Исторический обзор кредитных установлений в России. Соста- витель И.А.Печергин. СПб., 1904, стр. 121</ref> Bakıda 1881-ci ildə Bakı ictimai şəhər bankı, 1886-cı ildə Tiflis kommersiya bankının şöbəsi, 1890-cı ildə Volqa-Kama kommersiya bankının şöbəsi, 1897-ci ildə Kiyev və yaxud Cənubi Rus sənaye bankının şöbəsi, 1898-ci ildə Sankt-Peterburq-Azov kommersiya bankının şöbəsi, Rus ticarət-sənaye bankının şöbəsi, 1899-cu ildə Don torpaq bankı, 1900-cü ildə Bakı şəhər kredit cəmiyyəti, İranın Uçot-borc bankının şöbəsi təsis edildi.<ref>Rusiya MDTA, f. 20, siyahı 6, iş 192, v. 10; f. 583, siyahı 2, iş 1295, v. 125; f. 587, siyahı 44, iş 34, v. 107; f. 595, siy. 6, iş 183, v. 59</ref> 1992-ci ildə Bakı şəhərində [[Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı]], 2000-ci ildə isə Azərbaycanın əsas fond birjası olan [[Bakı Fond Birjası]] yaradılıb.<ref>{{cite web|title=The history of the bank|url=http://www.azerbaijan.az/portal/StatePower/Committee/committeeConcern_e.html?committeeConcern_05|publisher=www.azerbaijan.az|accessdate=24 sentyabr 2017|archive-date=2009-12-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20091212051801/http://www.azerbaijan.az/portal/StatePower/Committee/committeeConcern_e.html?committeeConcern_05|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=Tarixcə|url=http://bfb.az/tarixce/|publisher=bfb.az|accessdate=23 sentyabr 2017|archive-date=2017-10-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20171020011716/http://bfb.az/tarixce/|url-status=dead}}</ref> Şəhərdə əksər Azərbaycan banklarının qərargahı, o cümlədən, [[AccessBank (Azərbaycan)|AccessBank]], [[Bank of Baku]], [[Bank Respublika]], [[Kapital Bank]], [[Azərbaycan Sənaye Bankı]], [[Azərbaycan Beynəlxalq Bankı]], [[Rabitəbank]], [[DəmirBank]], [[Unibank]] və [[Zaminbank]]-ın baş qərargahları yerləşir. 2010-cu ilin statistikasına görə, Bakı şəhərində 995 [[bankomat]] mövcuddur.<ref>{{cite web|title=Bakı şəhərində neçə bankomat var?|url=https://news.milli.az/economy/18565.html|publisher=news.milli.az|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311140829/https://news.milli.az/economy/18565.html|url-status=live}}</ref> === Turizm və alış-veriş === {{Əsas|Azərbaycanda turizm}} [[Fayl:Fountain "Balls" night IMG 2194.jpg|thumb|[[Fəvvarələr meydanı (Bakı)|Fəvvarələr meydanı]]]] Bakı Qafqazda ən əhəmiyyətli turistik məkanlardan biri sayılır. 2015-ci ildə Bakının mərkəzindəki [[Nizami küçəsi (Bakı)|Nizami küçəsi]] dünyanın ən bahalı küçələri siyahısına daxil olub.<ref name=luxury>{{cite web|title=They really ARE paved with gold: From New York's Fifth Avenue to Nizami Street in Baku, these are the world's most expensive shopping streets|url=http://www.dailymail.co.uk/travel/travel_news/article-3144913/They-really-paved-gold-New-York-s-Fifth-Avenue-Nizami-Street-Baku-world-s-expensive-shopping-streets.html|publisher=www.dailymail.co.uk|accessdate=24 sentyabr 2017|archive-date=2016-06-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20160607134616/http://www.dailymail.co.uk/travel/travel_news/article-3144913/They-really-paved-gold-New-York-s-Fifth-Avenue-Nizami-Street-Baku-world-s-expensive-shopping-streets.html|url-status=live}}</ref> [[Dövlət Statistika Komitəsi]]nin 2014-cü ildə yaydığı məlumata əsasən, Azərbaycanda 30 beşulduzlu otel var və onların əksəriyyəti Bakıda yerləşir.<ref name=price>{{cite web|title=Bakıda ən yaxşı otellərin bəziləri Əliyevlərindir|url=https://www.amerikaninsesi.org/a/aliyev_hotel/2841232.html|publisher=www.amerikaninsesi.org/|accessdate=22 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311140914/https://www.amerikaninsesi.org/a/aliyev_hotel/2841232.html|url-status=live}}</ref> Şəhərin tanınmış otellərindən [[JW Marriott Absheron]], [[İnturist otel]], [[Hilton Baku]], [[Kempinski Hotel-Badamdar]], [[Four Seasons Hotel Baku]], [[Fairmont Baku]], [[Bulvar Hotel]] və [[Jumeirah Bilgah Beach Hotel]]-i qeyd etmək olar.<ref name=price /> 2014-cü ildə Bakı [[Forbes (jurnal)|Forbes]] jurnalının rusiyalılar üçün biznes qurulması sahəsində ən cəlbedici keçmiş SSRİ şəhərlərinin reytinqində top onluğa düşüb.<ref name=forbes>{{cite web|title=Bakı “Forbes”-in cəlbedici şəhərləri siyahısında|url=http://banker.az/baki-forbes-in-c%C9%99lbedici-s%C9%99h%C9%99rl%C9%99ri-siyahisinda/|publisher=banker.az|accessdate=30 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311140821/http://banker.az/baki-forbes-in-c%C9%99lbedici-s%C9%99h%C9%99rl%C9%99ri-siyahisinda/|url-status=live}}</ref> 2015-ci ildə Bakı [[Lonely Planet]] nəşrinin səyahət edilməli ən maraqlı məkanların reytinqində 7-ci sırada, [[New York Times]] qəzetinin "2015-ci ildə səfər etmək üçün dünyanın ən yaxşı yerləri" reytinqində isə 51-ci yerdə qərarlaşıb.<ref name=newyorktimes>{{cite web|title=Bakı dünyanın ən görməli yerlərinin siyahısında|url=http://oxu.az/economy/58598|publisher=oxu.az|accessdate=30 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20180312022418/https://oxu.az/economy/58598|url-status=live}}</ref><ref name=lonelyplanet>{{cite web|title=Lonely Planet's best places in Europe 2015|url=https://www.lonelyplanet.com/travel-tips-and-articles/lonely-planets-best-places-in-europe-2015/40625c8c-8a11-5710-a052-1479d2760dd4|website=www.lonelyplanet.com|publisher=[[Lonely Planet]]|accessdate=30 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311141139/https://www.lonelyplanet.com/travel-tips-and-articles/lonely-planets-best-places-in-europe-2015/40625c8c-8a11-5710-a052-1479d2760dd4|url-status=live}}</ref> 2016-cı ildə [[TripAdvisor]] səyahət məsləhətçisi saytının topladığı rəy sorğusunda daha çox üstünlük verilən və inkişaf etməkdə olan turizm məntəqələri siyahısında Bakı şəhəri 5-ci yerdə qərarlaşıb.<ref name=tripadvisor>{{cite web|title=Bakı da dünyada məşhur turist şəhərləri siyahısında|url=https://www.azadliq.org/a/turist-baki/28161562.html|publisher=www.azadliq.org|accessdate=30 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311081247/https://www.azadliq.org/a/turist-baki/28161562.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Turizm məntəqələri siyahısında Bakı şəhəri beşinci yeri tutub|url=http://www.trt.net.tr/azerbaycan/turk-dunyasi/2016/12/07/turizm-m-nt-q-l-ri-siyahisinda-baki-s-h-ri-besinci-yeri-tutub-625537|publisher=www.trt.net.tr|accessdate=30 sentyabr 2017|archive-date=2021-08-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20210809200530/https://www.trt.net.tr/azerbaycan/turk-dunyasi/2016/12/07/turizm-m-nt-q-l-ri-siyahisinda-baki-s-h-ri-besinci-yeri-tutub-625537|url-status=live}}</ref> Bakının populyar turist məkanlarından [[Şirvanşahlar saray kompleksi|Şirvanşahlar Sarayı]] və [[Qız Qalası]]nın yerləşdiyi [[İçəri şəhər]], [[Bakı bulvarı]], [[Dövlət Bayrağı Meydanı]], [[Fəvvarələr meydanı (Bakı)|Fəvvarələr meydanı]], [[Atəşgah]], [[Şəhidlər Xiyabanı]] və [[Bakı teleqülləsi]]ni qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|title=Azərbaycanda turizm məkanları|url=https://www.e-gov.az/az/content/read/22|publisher=www.e-gov.az|accessdate=18 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311081531/https://www.e-gov.az/az/content/read/22|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|last1=Drescher|first1=Cynthia|title=10 things to do in Baku|url=http://www.independent.co.uk/travel/asia/things-to-do-baku-azerbaijan-eurovision-song-contest-best-zaha-hadid-carpet-museum-cheap-holidays-a7729781.html|publisher=www.independent.co.uk|accessdate=18 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20170913134424/http://www.independent.co.uk/travel/asia/things-to-do-baku-azerbaijan-eurovision-song-contest-best-zaha-hadid-carpet-museum-cheap-holidays-a7729781.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last1=Gould|first1=Kevin|title=Baku and beyond: a road-trip around Azerbaijan|url=https://www.theguardian.com/travel/2011/may/21/azerbaijan-baku-road-trip-guba|publisher=www.theguardian.com|accessdate=18 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311142332/https://www.theguardian.com/travel/2011/may/21/azerbaijan-baku-road-trip-guba|url-status=live}}</ref> Bakıda 20-dən çox ticarət mərkəzi var.<ref>{{cite web|title=“Lotos” və “Diqlas” təkzib etdi|url=http://pia.az/news.php?id=68337#.WcRqL7KGOUl|publisher=pia.az|accessdate=22 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311140814/http://pia.az/news.php?id=68337#.WcRqL7KGOUl|url-status=live}}</ref> Onlardan [[Park Bulvar]], [[28 Mall]], [[Metropark]], [[Nargiz Shopping Center]], [[Ganjlik Mall]] və [[Xaqani Ticarət Mərkəzi]]ni qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|title=Bakının iri ticarət mərkəzləri terrordan necə qorunur?|url=https://az.trend.az/azerbaijan/society/2460490.html|publisher=az.trend.az|accessdate=22 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311140805/https://az.trend.az/azerbaijan/society/2460490.html|url-status=live}}</ref> Bakı ərazisində müxtəlif [[çimərlik]]lər fəaliyyət göstərir. Onlardan Amburan və [[Şıxov çimərliyi]]ni qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|title=Bakıdakı təmiz və çirkli çimərliklərin siyahısı|url=https://www.azadliq.info/138458.html|publisher=www.azadliq.info|accessdate=28 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311090355/https://www.azadliq.info/138458.html|url-status=live}}</ref> == Ətraf mühit == Paytaxtda ekoloji şəraiti gərginləşdirən səbəblərdən biri də şəhər nəqliyyatında xarici ölkələrdən gətirilmiş dizel mühərrikli köhnə avtomobillərin sayının artmasıdır. Ekoloji gərginliyi artıran səbəblərdən biri də sənaye müəssisələrinin yaşayış massivlərinin yaxınlığında yerləşməsidir. Məsələn, sanitar normalarına görə kükürdlü neft emal edən zavodlarla yaşayış massivləri arasında ən azı 1000 metrlik sanitar-mühafizə zonaları olmalıdır. H.Əliyev adına Neftayırma zavodu ilə 8-ci kilometr yaşayış massivi arasındakı bu məsafə jəmi 500 metr təşkil edir. Əsasən kükürdlü neftləri emal edən bu zavoddan 1000 metr məsafədə atmosferdə olan kükürdlü birləşmələrin miqdarı qəbul edilmiş həddən 13 dəfə çoxdur. SSRİ dağılan ərəfədə şəhərin bütün neftayırma zavodlarından, neft kəmərlərindən və [[neft]] anbarlarından ətraf mühitə atılan neftin və emal edilmiş neft məhsullarının miqdarı 300 min ton/il təşkil etmişdir. Şəhər ərazisində 21,5 min hektar sahədə landşaft və torpaq örtüyü tamamilə pozulmuşdur. Bunun 15 666 min hektarı (73%) neftlə çirklənmiş ərazilər, 1090 hektarı daş karxanaları, 845 hektarı zibilxanalar, 2775 hektarı qrunt sularının səviyyəsinin qalxması nəticəsində su basmış və bataqlıqlaşmış torpaqlar və yerdə qalanı boru kəmərləri, müxtəlif kommunikasiyalar və neft-mədən yolları ilə pozulmuş torpaqlardan ibarətdir. Şəhərdə 845 hektar sahə tutan 12 zibilxana qeydə alınsa da, sənaye və məişət tullantıları hara gəldi atılır. Bakı qəsəbələrinin ətrafında onlarla zibilxanalar yaranmışdır. Vaxtında tədbir görülməzsə, yarımada bütövlükdə zibilxanaya çevrilə bilər. Bakı şəhəri tabeliyində olan ərazidə 90 [[daş karxanası]] fəaliyyət göstərir. Bunlardan 9-u dövlət müəssisəsi, 81-i kiçik müəssisədir. Mövcud və fəaliyyətini dayandırmış bütün karxanalar hesabına 1090 hektar sahədə torpaq örtüyü məhv edilmiş və təbii landşaft tamamilə pozulmuşdur.<ref>{{Cite web |title=ABŞERON YARIMADASININ EKOLOJİ PROBLEMLƏRİ |url=http://files.preslib.az/projects/azereco/az/eco_m2_2.pdf |access-date=2020-07-25 |archive-date=2020-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200109041459/http://files.preslib.az/projects/azereco/az/eco_m2_2.pdf |url-status=live }}</ref> Bakı şəhəri (bütün rayonları ilə birlikdə) ekoloji cəhətcə, qismən ağır metallar üzrə, gərgin zonadır. Şəhərin mərkəzi hissəsində sinkin miqdarı yol verilən miqdar həddindən (YVMH) 115, mis-75, qurğuşun-90 dəfə artıqdır. Torpaqlarda yüksək anomal zəhərlilik dərəcələri ilə fərqlənən çoxlu miqdar poliqonlar (Sumqayıtda 5- dən artıq, Bakı ətrafında təxminən 15) qeydə alınmışdır. Çirklənmə sahələrinin ölçüləri 3–8 km hüdudunda dəyişir. Şəhərin şiddətli (YVMH-dən 100 dəfə artıq) toksik ərazilər Nərimanov, Ramana, Suraxanı və Xətai rayonlarıdır. Sənaye müəssisələrinin sıx yerləşdiyi sahələrdə ağır metalların miqdarı YVMH qiymətindən 200 dəfə çoxdur. == Rayonları == === Binəqədi rayonu === {{Əsas|Binəqədi rayonu}} Əvvəlki Kirov rayonu adlanan Binəqədi rayonu, 29 aprel 1992-ci ildə Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Milli Şurasının Qərarı ilə "Binəqədi rayonu" adlandırılmışdır.<ref name="keyreki" /> Rayon ərazisində [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti]]nin müvafiq qərarı ilə dövlət tərəfindən qorunan, Binəqədi qəsəbəsi ərazisində yerləşən, 1915-ci ildə inşa edilmiş hamam, 1908-ci ildə inşa edilmiş, məscid və minarə, [[Xocəsən]] qəsəbəsi ərazisində yerləşən XVIII əsrə aid ovdan, IX–XVII əsrlərə aid yaşayış yeri, XVII əsrə aid karvansaray, [[Biləcəri]] qəsəbəsi ərazisində yerləşən 1658-ci ildə inşa edilmiş məscid, arxeoloji abidələr sırasına daxil edilmiş Binəqədi qəsəbəsi ərazisində yerləşən neft mədənləri ərazisində Tunc dövrü "Nekropol"u, neft mədənləri ərazisində XV–XVIII əsrə aid yaşayış yeri, eyni zamanda, [[Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti]]nin 16 mart, 1982-ci il tarixli, 167 saylı Qərarına əsasən "Dövlət Qoruğu" elan edilmiş [[Binəqədi dördüncü dövr fauna və flora qəbiristanlığı]] və [[Keyrəki palçıq vulkanı]] mövcuddur.<ref name="keyreki" /> Bundan əlavə, rayon ərazisində son illər və eyni zamanda, əvvəllər yaradılmış, lakin dövlət tərəfindən qorunan abidələr sırasına daxil edilməmiş mədəniyyət abidələrindən Binəqədi qəsəbəsində mövcud olan ilk neft quyusu da mövcuddur.<ref name="keyreki">{{cite web|title=Rayon haqqında|url=http://binegedi-ih.gov.az/page/86.html|publisher=binegedi-ih.gov.az|accessdate=26 sentyabr 2017|archive-date=2017-10-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20171007032309/http://binegedi-ih.gov.az/page/86.html|url-status=live}}</ref> Binəqədi rayonunda yerləşən mühüm məkanlardan [[Bakı Tennis Akademiyası]]nı qeyd etmək olar.<ref name=keyreki /> === Nizami rayonu === {{Əsas|Nizami rayonu (Bakı)}} [[Fayl:“Arşın mal alan” filminin rəngli formatda premyerası.jpg|thumb|[[Nərimanov rayonu]]nda yerləşən [[Heydər Əliyev Mərkəzi]]ndə "[[Arşın mal alan (film, 1945)|Arşın mal alan]]" filminin rəngli formatda premyerası]] Azərbaycan şairi [[Nizami Gəncəvi]]nin adını daşıyan rayonu 1980-cı ilin noyabr ayında yaradılmışdır.<ref name="nizami" /> Bakının qədim yaşayış məntəqələrindən sayılan [[Keşlə]] qəsəbəsi rayonun inzibati ərazi bölgüsünə daxildir.<ref name="nizami" /> Nizami rayonu Heydər Əliyev, Qara Qarayev və Babək prospektləri ilə yanaşı, "[[Koroğlu metrostansiyası|Koroğlu]]", "[[Qara Qarayev metrostansiyası|Qara Qarayev]]", "[[Neftçilər metrostansiyası|Neftçilər]]" və "[[Xalqlar Dostluğu metrostansiyası|Xalqlar Dostluğu]]" metro stansiyaları Bakı şəhərinin yol-nəqliyyat infrastrukturunda xüsusi əhəmiyyətə malikdir.<ref name="nizami" /> Rayonda 22 orta ümumtəhsil məktəbi, 9 xəstəxana və 13 poliklinika fəaliyyət göstərir.<ref name="nizami">{{cite web|title=Nizami rayonu|url=http://nizami-ih.gov.az/page/10.html|publisher=nizami-ih.gov.az|accessdate=27 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20170915075914/http://nizami-ih.gov.az/page/10.html|url-status=live}}</ref> === Nərimanov rayonu === {{Əsas|Nərimanov rayonu}} [[Nərimanov rayonu]]nun yaradılmasının əsası 1941-ci ildə qoyulmuşdur.<ref name="narimanov" /> 1941-ci ilin yanvar ayında [[Keşlə]] rayonu Zəhmətkeş Deputatları Soveti İcraiyyə Komitəsi yaradılmış, 1957-ci ilin avqust ayında isə Keşlə rayonunun adı dəyişdirilərək Nərimanov rayon Zəhmətkeş Deputatları Soveti İcraiyyə Komitəsi adlandırılmışdır.<ref name="narimanov" /> 1959-cu ilin dekabr ayında Dzerjinski rayonu ləğv edilmiş və onun ərazisi 1960-cı ilin yanvar ayından Nərimanov rayonuna daxil edilmişdir.<ref name="narimanov" /> 27 avqust 1957-ci ildən 6 oktyabr 1977-ci ilədək Nərimanov rayonu Zəhmətkeş Deputatları Soveti İcraiyyə Komitəsi, 7 oktyabr 1977-ci ildən 17 oktyabr 1991-ci ilədək Nərimanov rayon Xalq Deputatları Soveti İcraiyyə Komitəsi kimi fəaliyyət göstərmişdir.<ref name="narimanov" /> Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 oktyabr 1991-ci il tarixli Fərmanına əsasən Nərimanov rayon Xalq Deputatları Soveti ləğv edilmiş, onun əvəzində Nərimanov Rayon İcra Hakimiyyəti yaradılmış və bu adla 20 noyabr 1991-ci ildən fəaliyyət göstərir.<ref name="narimanov" /> Nərimanov rayonu ərazisində qəsəbə, kənd və digər inzibati ərazi dairələri mövcud deyildir.<ref name="narimanov" /> Rayon ərazisində 22 iri sənaye müəssisəsi, 6 Elmi Tədqiqat və Layihə İnstitutu, 10 bank və onların filialları, 9 rabitə müəssisəsi, 4 mehmanxana fəaliyyət göstərir.<ref name="narimanov" /> Rayonda 8 ali məktəb, 22 orta məktəb, 3 lisey, 34 uşaq bağçası, 27 səhiyyə müəssisəsi, 9 xəstəxana, 4 tarixi abidə yerləşir.<ref name="narimanov" /> Nərimanov rayonunda yerləşən mühüm məkanlardan [[Heydər Əliyev Mərkəzi]]<ref>{{cite web|title=BAKIDA HEYDƏR ƏLİYEV MƏRKƏZİNİN TƏMƏLİ QOYULUB|url=http://heydaraliyevcenter.az/#5_News_1|publisher=|accessdate=19 oktyabr 2019|archive-date=2018-10-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20181013104829/http://heydaraliyevcenter.az/#5_News_1|url-status=live}}</ref>, [[Bakı Zooloji Parkı]] və [[Tofiq Bəhramov adına Respublika Stadionu]]nu qeyd etmək olar.<ref name="narimanov">{{cite web|title=Rayon haqqında|url=http://narimanov-ih.gov.az/page/10.html|publisher=narimanov-ih.gov.az|accessdate=27 sentyabr 2017|archive-date=2017-10-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20171002165850/http://www.narimanov-ih.gov.az/page/10.html|url-status=live}}</ref> === Nəsimi rayonu === {{Əsas|Nəsimi rayonu}} [[Nəsimi rayonu]] 1969-cu il iyunun 13-də yaradılmışdır.<ref name="nasimi" /> Nəsimi rayonu ərazisində qəsəbə, kənd və digər inzibati ərazi dairələri mövcud deyildir.<ref name="nasimi" /> Rayon ərazisində 8 ali məktəb, 33 orta məktəb, 4 orta ixtisas və peşə məktəbi, 8 məktəbdənkənar tərbiyə müəssisəsi, 2 musiqi məktəbi, 47 körpələr evi-uşaq bağçası, 11 xəstəxana, 11 poliklinika, 13 memarliq abidəsi yerləşir.<ref name="nasimi" /> Rayonda 12 istirahət parkı, 1 mədəniyyət evi, 3 kinoteatr, 6 kitabxana fəaliyyət göstərir.<ref name="nasimi" /> Nəsimi rayonunda yerləşən mühüm məkanlardan [[Heydər Əliyev Sarayı]], [[Bakı Dəmir Yolu Vağzalı]], [[Bakı Dövlət Sirki]] və [[Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı]]nı qeyd etmək olar.<ref name="nasimi" /> Bakı metropoliteninin "[[28 May metrostansiyası|28 May]]", "[[Memar Əcəmi metrostansiyası|Memar Əcəmi]]", "[[Cəfər Cabbarlı metrostansiyası|Cəfər Cabbarlı]]" və "[[20 Yanvar metrostansiyası|20 Yanvar]]" stansiyaları da rayon ərazisində yerləşir.<ref name="nasimi">{{cite web|title=Rayon haqqında|url=http://nesimi-ih.gov.az/page/10.html|publisher=nesimi-ih.gov.az|accessdate=27 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20170917215233/http://nesimi-ih.gov.az/page/10.html|url-status=live}}</ref> === Pirallahı rayonu === {{Əsas|Pirallahı rayonu}} [[Fayl:Oil Rocks near Baku.jpg|thumb|[[Pirallahı rayonu]]nda yerləşən [[Neft Daşları]] qəsəbəsi]] Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 21 dekabr 2012-ci il tarixli qərarı ilə [[Pirallahı]], [[Çilov adası|Çilov]] və [[Neft Daşları]] qəsəbələrinin inzibati ərazi dairələrindən ibarət Pirallahı rayonu yaradıldı.<ref name="holy" /> 3 fevral 2014-cü il tarixli "Bakı şəhərinin Xəzər və Pirallahı rayonlarının inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu"na əsasən [[Gürgən (Azərbaycan)|Gürgən]] qəsəbəsi inzibati ərazi dairəsi Bakı şəhəri Xəzər rayonunun tabeliyindən çıxarılaraq Bakı şəhəri Pirallahı rayonunun tabeliyinə verilmişdir.<ref name="holy">{{cite web|title=Pirallahi rayonu: History|url=http://pirallahi-ih.gov.az/page/11.html|publisher=pirallahi-ih.gov.az|accessdate=27 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170920123841/http://pirallahi-ih.gov.az/page/11.html|url-status=live}}</ref> Rayonda 4 mədəniyyət evi, 1 musiqi məktəbi, 2 kitabxana, 1 muzey, 1 uşaq yaradıcılıq mərkəzi və 4 istirahət parkı vardır.<ref>{{cite web|title=Mədəniyyət|url=http://pirallahi-ih.gov.az/page/16.html|publisher=pirallahi-ih.gov.az|accessdate=27 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20170925133911/http://www.pirallahi-ih.gov.az/page/16.html|url-status=live}}</ref> === Qaradağ rayonu === {{Əsas|Qaradağ rayonu}} [[Qaradağ rayonu]] inzibati ərazi vahidi kimi Puta-Şubanı mədəninin kəşfi ilə əlaqədar yaradılmışdır.<ref name="blackmount" /> 1923-cü ilin mayın 7-də [[Puta]] qəsəbəsindəki klubda ilk partiya konfransı keçirilmiş və rayonun əsası qoyulmuşdur.<ref name="blackmount" /> Rayon 1937-ci ilədək Mikoyan rayonu, 1956-cı ilədək Molotov rayonu, 1956–63-cü illərdə Qaradağ rayonu, 1963–66-cı illərdə Əzizbəyov rayonu, 1966-cı ildən isə yenidən Qaradağ rayonu adlandırılmışdır.<ref name="blackmount" /> Rayonun adı Zaqafqaziyada ilk dəmiryol stansiyalarından olan Qaradağ stansiyasının adı ilə bağlıdır.<ref name="blackmount" /> Qaradağ rayonunun mərkəzi şəhərtipli [[Lökbatan]] qəsəbəsidir.<ref name="blackmount" /> Rayonun ikinci böyük şəhərtipli qəsəbəsi [[Sahil (qəsəbə)|Sahil]] qəsəbəsidir.<ref name="blackmount">{{cite web|title=Qaradagh rayonu: History|url=http://qaradagh.gov.az/page/11.html|publisher=qaradagh.gov.az|accessdate=27 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170919231734/http://qaradagh.gov.az/page/11.html|url-status=live}}</ref> === Sabunçu rayonu === Sabunçu rayonunun əsası 1920-ci ildə qoyulmuşdur.<ref name="lenin" /> 1958-ci ildə rayonun adı Lenin rayonu olaraq dəyişdirildi.<ref name="lenin" /> 29 aprel 1992-ci ildən Lenin rayonunun adı dəyişdirilərək Sabunçu rayonu adlandırılmışdır.<ref name="lenin" /> Sabunçu rayonu 10 inzibati qəsəbədən ibarətdir.<ref name="lenin" /> Rayonda 47 məktəb, 3 internat və 24 səhiyyə müəssisələri fəaliyyət göstərir. Həmçinin rayonun ərazisində müxtəlif mülkiyyət hüququna məxsus 85 sənaye, 51 tikinti, 16 nəqliyyat, 6 kənd təsərrüfatı və 359 ticarət obyekti və sair fəaliyyət göstərir.<ref name="lenin">{{cite web|title=Tarixi|url=http://sabunchu-ih.gov.az/page/11.html|publisher=sabunchu-ih.gov.az|accessdate=27 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20170908134719/http://sabunchu-ih.gov.az/page/11.html|url-status=live}}</ref> === Suraxanı rayonu === {{Əsas|Suraxanı rayonu}} [[Suraxanı rayonu]] 3 noyabr 1934-cü ildə yaradılıb.<ref name="suraxani" /> Rayon 18 aprel 1990-cı ilədək Orconikidze rayonu adlanırdı.<ref name="suraxani" /> Rayonda neft sənayesinə aid müxtəlif müəssisələr fəaliyyət göstərir.<ref name="suraxani" /> Suraxanı rayonunda yerləşən mühüm məkanlardan [[Atəşgah]] məbədini qeyd etmək olar.<ref name="suraxani">{{cite web|title=Tarixi|url=http://surakhani-ih.gov.az/page/11.html|publisher=surakhani-ih.gov.az|accessdate=27 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20170912142041/http://surakhani-ih.gov.az/page/11.html|url-status=live}}</ref> === Səbail rayonu === {{Əsas|Səbail rayonu}} [[Fayl:Ismailiyye palace main façade, Baku, 2015.jpg|thumb|[[Səbail rayonu]]nda yerləşən [[İsmailiyyə Sarayı]]]] Səbail — [[Bakı buxtası]]nda, sahildən təqribən 350 m cənub-qərbdə yerləşmiş [[Bayıl qalası|tarixi-memarlıq abidəsinin]] adıdır.<ref name="sabail" /> Uzunluğu 140, eni 35 m-dir. 3 dairəvi və 12 yarımdairəvi bürcü olan daş divarla (eni 1,2–2 m) əhatələnmişdir.<ref name="sabail" /> Arxeoloji tədqiqatlar zamanı Səbaildən üzərində [[ərəb dili]]ndə kitabə, insan, quş və heyvan təsviri olan 700-dək daş, habelə Şirvanşah Gerşasbın [[I Güştasp]] adından kəsilmiş mis pul, bina qalıqları, gil qablar, dəndaşı, daş pərsəng, bıçaq tiyəsi, mismar və s. tapılmışdır.<ref name="sabail" /> Kitabələrdə [[Quran]] [[ayə]]ləri, 1234–35-ci il tarixi, müxtəlif şəhərlərin, sənətkarların və Şirvanşahların adları yazılmışdır.<ref name="sabail">{{cite web|title=Sabail rayonu|url=http://sabail-ih.gov.az/page/11.html|publisher=sabail-ih.gov.az|accessdate=26 sentyabr 2017|archive-date=2017-10-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20171021005120/http://sabail-ih.gov.az/page/11.html|url-status=live}}</ref> Xalq arasında "Sualtı şəhər", "Bayıl daşları", "Şəhri-i Yunan", "Karvansara", "Bayıl qəsri" və s. adlanan Səbail təqribən XIII əsrin əvvəllərində tikilmiş, XIV əsrin əvvəllərində isə tektonik dəyişikliklər nəticəsində Xəzərin suları altında qalmışdır.<ref name="sabail" /> Sonralar suyun səviyyəsi tədricən aşağı enmiş və 1723-cü ildə abidə yenidən görünməyə başlamışdır.<ref name="sabail" /> Ehtimal olunur ki, Səbail müdafiə qalası və gömrükxana, bəzi alimlərin fikrincə isə ibadətxana olmuşdur.<ref name="sabail" /> Səbail rayonunun ərazisində antik dövrə və orta əsrlərə aid abidələr mövcuddur. Rayonda yerləşən abidələdən [[İçəri şəhər]], [[Şirvanşahlar saray kompleksi]] və [[Qız qalası (Bakı)|Qız qalasın]]ı qeyd etmək olar.<ref name="saba" /> Bakı şəhərinin və eləcə də respublikanın əsas mədəniyyət mərkəzləri, o cümlədən 7 teatr, filarmoniya, 5 kitabxana, 16 muzey, 4 mədəniyyət evi, 3 musiqi məktəbi, 47 mehmanxana Səbail rayonunda fəaliyyət göstərir.<ref name="saba" /> Ərazidə müxtəlif elm, incəsənət korifeyləri, müharibə və ədəbi qəhrəmanların şərəfinə ucaldılmış heykəl və büstlər, 4 park və 18 istirahət bağı vardır.<ref name="saba">{{cite web|title=Sabail rayonu: Mədəniyyət|url=http://sabail-ih.gov.az/page/16.html|publisher=sabail-ih.gov.az|accessdate=26 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20170928061422/http://sabail-ih.gov.az/page/16.html|url-status=live}}</ref> Səbail rayonu Bakı şəhərinin ən qədim rayonu olaraq, ötən əsrin 20-ci illərindən inzibati ərazi vahidi kimi formalaşmışdır.<ref name="sabail" /> Rayon əvvəlcə "Bayıl — Bibi-Heybət", 1931-ci ildən "Stalin", 1960-cı ildən isə "26 Bakı Komissarları" adını daşımış və 29 aprel 1992-ci ildən Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Milli Şurasının 112 saylı qərarına əsasən Səbail rayonu adlandırılmışdır.<ref name="sabail" /> Bakı məntəqələrindən biri [[Badamdar]] və qədim tarixi olan [[Bibiheybət]] qəsəbələri Səbail rayonunun inzibati ərazisindədir.<ref name="sabail" /> Rayonda 3 bələdiyyə — Səbail, Badamdar və Bibiheybət bələdiyyələri fəaliyyət göstərir.<ref name="sabail" /> === Xətai rayonu === {{Əsas|Xətai rayonu}} [[Fayl:Villa Petrolea front.jpg|thumb|[[Xətai rayonu]]nda yerləşən [[Villa Petrolea]]]] Xətai rayonu 1904-cü ildə Zavodskaya, 1920-ci ildən Fabrik zavodu rayonu, 1932-ci ildən Şaumyan rayonu adlandırılmışdır.<ref name="xata">{{cite web|title=Khatai rayonu: History|url=http://khatai-ih.gov.az/page/11.html|publisher=khatai-ih.gov.az|accessdate=26 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20170918234102/http://khatai-ih.gov.az/page/11.html|url-status=live}}</ref> 1981-ci ildə ayrılaraq bir hissəsinə [[Nizami rayonu (Bakı)|Nizami rayonu]] adı verilmişdir.<ref name="xata" /> 5 yanvar 1990-cı ildən isə rayon Xətai adlanır.<ref name="xata" /> Xətai rayonu Bakı şəhərinin Nizami, Nərimanov, Suraxanı, Nəsimi rayonları ilə həmsərhəddir.<ref name="xata" /> Şəhər əhəmiyyətli [[Nobel prospekti (Bakı)|Nobel]], Babək prospektləri, Zığ şossesinin bir hissəsi, Afiyəddin Cəlilov küçəsi, müasir yolötürücü komplekslərlə yanaşı [[Bakı metropoliteni]]nin [[Şah İsmayıl Xətai metrostansiyası|Şah İsmayıl Xətai]], [[Əhmədli metrostansiyası|Əhmədli]], [[Həzi Aslanov metrostansiyası|Həzi Aslanov]] stansiyaları da rayon ərazisində yerləşir.<ref name="xata" /> Xətai rayon ərazisində bir sıra Respublika əhəmiyyətli təşkilatların inzibati binaları da yerləşir. Bunlardan [[Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsi]], [[AFFA]], [[Cəmşid Naxçıvanski adına hərbi lisey]] və [[Bakı şəhər Baş Polis İdarəsi]]ni qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|title=FEDERASİYA, İDMAN KOMPLEKSLƏRİ HAQQINDA MƏLUMAT|url=http://khatai-ih.gov.az/page/18.html|publisher=khatai-ih.gov.az|accessdate=26 sentyabr 2017|archive-date=2017-10-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20171014021950/http://khatai-ih.gov.az/page/18.html|url-status=live}}</ref> === Xəzər rayonu === {{Əsas|Xəzər rayonu}} Abşeron yarımadasının şimal-şərqində yerləşən [[Xəzər rayonu]]nun ərazisi qədim yaşayış məskənlərindən hesab olunur.<ref name="khazar">{{cite web|title=Khazar rayonu: History|url=http://xazar-ih.gov.az/page/11.html|publisher=xazar-ih.gov.az|accessdate=26 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20170926172948/http://www.xazar-ih.gov.az/page/11.html|url-status=live}}</ref> Dövrümüzə gəlib çatan qayaüstü rəsmlər, yaşı eramızdan əvvəl hesablanan kurqanlar, qəbirstanlıqlar, tarixi-memarlıq abidələri, qalalar, tikililər, türbə və məscidlər ərazinin qədim mədəniyyətə malik olduğunu təsdiq edir.<ref name="khazar" /> Təkcə [["Qala" Dövlət Tarix-Etnoqrafya Qoruğu]]nun ərazisində 234-ə yaxın həyət, məscid və hamam vardır. Xəzər rayonu neft rayonu kimi də tanınır.<ref name="khazar" /> 2010-cu il may ayının 24-də Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə və əhalinin çoxsaylı xahişləri nəzərə alınaraq Əzizbəyov rayonu Xəzər rayonu adlandırılmışdır.<ref name="khazar" /> Rayonda 7 mədəniyyət evi və 2 klub, 3 musiqi məktəbi, 7 kitabxana, 3 muzey və 11 istirahət parkı mövcuddur.<ref name="karavan" /> Rayonda 4 otel vardır.<ref name="karavan">{{cite web|title=Mədəniyyət|url=http://xazar-ih.gov.az/page/16.html|publisher=xazar-ih.gov.az|accessdate=26 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20170923152816/http://xazar-ih.gov.az/page/16.html|url-status=live}}</ref> === Yasamal rayonu === {{Əsas|Yasamal rayonu}} [[Fayl:Russian Orthodox Church, Yasamal district, Baku IMG 2841.jpg|thumb|[[Yasamal rayonu]]nun Zərgərpalan küçəsində [[Mixail Arxangel kilsəsi]]]] 1932-ci ildə yaradılmış [[Yasamal rayonu]]nun adı əvvələr Oktyabr rayonu adlanırdı.<ref name="yasamal" /> Azərbaycan öz müstəqilliyinə qovuşandan sonra Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 29 aprel 1992-ci il tarixli qərarına əsasən Oktyabr rayonun adı Yasamal rayonu adlandırılmışdır.<ref name="yasamal">{{cite web|title=Yasamal rayonu: History|url=http://yasamal-ih.gov.az/page/11.html|publisher=yasamal-ih.gov.az|accessdate=26 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20170917163356/http://yasamal-ih.gov.az/page/11.html|url-status=live}}</ref> Bakı metropolitenin "[[Nizami metrostansiyası|Nizami]]", "[[Elmlər Akademiyası metrostansiyası|Elmlər Akademiyası]]", "[[İnşaatçılar metrostansiyası|İnşaatçılar]]" və "[[20 Yanvar metrostansiyası|20 Yanvar]]" metro stansiyaları rayon ərazisindədir.<ref>{{cite web|title=Rayon haqqında|url=http://yasamal-ih.gov.az/page/10.html|publisher=yasamal-ih.gov.az|accessdate=26 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20170917111718/http://yasamal-ih.gov.az/page/10.html|url-status=live}}</ref> Yasamal rayonunda yerləşən mühüm məkanlardan [[Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrı]], [[Cəlil Məmmədquluzadənin ev-muzeyi (Bakı)|Cəlil Məmmədquluzadənin ev-muzeyi]], [[Leopold və Mstislav Rostropoviçlərin ev-muzeyi]] və [[Azərbaycanfilm]] kinostudiyasını qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|title=Yasamal rayonu: Culture|url=http://yasamal-ih.gov.az/page/16.html|publisher=yasamal-ih.gov.az|accessdate=26 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20170916211404/http://yasamal-ih.gov.az/page/16.html|url-status=live}}</ref> == Memarlıq == [[Fayl:Palacio de los Shirvanshah, Baku, Azerbaiyán, 2016-09-26, DD 165-167 HDR.jpg|thumb|2000-ci ildə [[İçəri şəhər]], [[Şirvanşahlar saray kompleksi]] və [[Qız qalası (Bakı)|Qız qalası]] ilə birlikdə [[UNESCO]]-nun [[Azərbaycanda YUNESKO-nun Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı|Ümumdünya mədəni irsi siyahısına]] daxil edilmişdir.<ref name="UNESCO">{{cite web|title=Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower|url=http://whc.unesco.org/en/list/958|website=whc.unesco.org|publisher=[[UNESCO]]|accessdate=24 iyun 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181226065623/http://whc.unesco.org/en/list/958|archivedate=2018-12-26|url-status=live}}</ref>]] [[Ərəb xilafəti]]nin [[Azərbaycan Ərəb xilafətinin tərkibində|yüksəlişi dövründə]] Bakıda Azərbaycan memarlığının ən dəyərli örnəklərini yaratmışdır.<ref name=arxi>{{cite web|title=Tarixi memarlıq binaları|url=http://www.azerbaijans.com/content_1747_az.html|publisher=www.azerbaijans.com|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2017-10-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20171002165116/http://www.azerbaijans.com/content_1747_az.html|url-status=live}}</ref><ref name="arabic">{{cite web|title=ORTA ƏSRLƏRDƏ MEMARLIĞIN İNKİŞAFI|url=http://www.azerbaijan.az/portal/Culture/Architecture/architecture_a.html|publisher=www.azerbaijan.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20170916034651/http://azerbaijan.az/portal/Culture/Architecture/architecture_a.html|url-status=dead}}</ref> Orta əsr memarlıq nümunələrindən [[Nardaran qalası]], [[Ramana qalası]], [[Məhəmməd məscidi (Bakı)|Məhəmməd məscidi]], [[Şah məscidi]], [[Hacı Qayıb hamamı]] və [[Atəşgah]]ı qeyd etmək olar.<ref name="arabic" /> 2000-ci ildə Bakının [[Səbail rayonu]]nda yerləşən [[İçəri şəhər]], [[Şirvanşahlar saray kompleksi]] və [[Qız qalası (Bakı)|Qız qalası]] ilə birlikdə [[UNESCO]]-nun [[Azərbaycanda YUNESKO-nun Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı|Ümumdünya mədəni irsi siyahısına]] daxil edilmişdir.<ref name="UNESCO" /><ref>{{cite web|title=Azerbaijan UNESCO World Heritage Sites —Heritage|url=http://www.worldheritagesite.info/azerbaijan/|publisher=www.worldheritagesite.info|accessdate=18 sentyabr 2017}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> XIX əsrin sonunda [[Azərbaycanda neft sənayesi]]nin inkişafı ölkə memarlığına təsir etmişdir. Bakının sürətli iqtisadi inkişafı zəngin sənayeçilərin böyük təbəqəsinin yaranması ilə müşayiət olundu, onların arasında [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]], [[Ağa Musa Nağıyev]], [[Murtuza Muxtarov]], [[Şəmsi Əsədullayev]] kimi mesanatlar Bakıda çox sayda ictimai binalar, məktəblər və xəstəxanaların yaranmasına səbəb olmuşdur. [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin memarlıq nümunələrindən [[Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı]], [[Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin binası]], [[İsmailiyyə Sarayı]] və [[Səadət Sarayı]]ni qeyd etmək olar. 1890-cı illərdə [[Mərdəkan]]da tikilmiş Bakı sənayeçisi Murtuza Muxtarovun villası Bakı varlılarının şəhərkənarı bağ tikintilərinin başlanğıcını qoydu.<ref name=rajabli /> Bakının yeni kapitalist şəhəri hissəsinin formalaşmasında Azərbaycan memarı [[Qasım bəy Hacıbababəyov]]un böyük rolu olmuşdur. O, İçərişəhərdən kənardakı tikintilərin əsas hissələrindən birini təşkil edən "Parapet" adlı mərkəzi meydanın tikintisini həyata keçirmişdir. Sovet dövrü Azərbaycan memarlığının ilk mərhələsi Bakı ətrafında fəhlə qəsəbələrinin salınması ilə bağlıdır.<ref name="soap" /> Abşeronda fəhlə qəsəbələrinin tikilməsi həmin dövrdə gənc sovet memarlığının ilk nümunələri idi. Keçmiş SSRİ-də ilk baş planlardan olan "Böyük Bakı"nın baş planı yeni tikiləcək rayonları da əhatə edirdi.<ref name="soap" /> Mənzil probleminin həlli ilə bağlı tədbirlərlə yanaşı, Abşeron yarmadasında nəqiliyyat rabitəsi də təkmilləşdirildi.<ref name="soap" /> 1926-cı ildə Bakının neft rayonlarını şəhərlərlə bağlayan elektrik dəmir yolu çəkildi.<ref name="soap" /> Keçmiş SSRİ-də ilk elektrik dəmir yolu olan bu xətt yol boyu inşa ediləcək tikililər kompleksinin memarlıq həlli ilə bağlı idi.<ref name="soap" /> Həmin dövrdə tikilmiş Sabunçu vağzalının binası bu binaların ən maraqlı nümunələrindəndir.<ref name="soap" /> İlk yaşayış massivlərindən olan Məmmədyarov qəsəbəsinin salınması ümumittifaq əhəmiyyətli tədbirlərdən biri idi.<ref name="soap">{{cite web|title=XX ƏSRDƏ AZƏRBAYCAN MEMARLIĞININ İNKİŞAFI|url=http://www.azerbaijan.az/portal/Culture/Architecture/architecture_04_a.html|publisher=www.azerbaijan.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2017-10-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20171006103911/http://www.azerbaijan.az/portal/Culture/Architecture/architecture_04_a.html|url-status=dead}}</ref> Dünyada ilk dəfə açıq dənizdə, polad dirəklər üzərində salınmış şəhərcik olan [[Neft Daşları]]nın layihələndirilməsi və tikintisi müharibədən sonrakı dövr memarlığın da özəl yer tutur.<ref name="soap" /> Neft Daşları 1949-cu ildə Xəzərdə zəngin neft yatağının tapılması ilə bağlı yaranmışdır.<ref name="soap" /> Bakının mərkəzi hissəsinin yenidən qurulması 1950-ci illərdə Azərbaycan memarlarının mühüm yaradıcılıq fəaliyyəti kimi davam edirdi.<ref name="soap" /> 1960-cı illərin sonu — 80-ci illərdə Bakıda bir sıra iri ictimai bina və qurğular tikilmişdir. Bunlardan [[Bakı Dövlət Sirki]], [[Heydər Əliyev Sarayı|Respublika Sarayı]], "Bakı", "Qarabağ", "Azərbaycan", "Moskva", "Abşeron" mehmanxanaları, [[Bakı Dəmir Yolu Vağzalı]], [[Gülüstan Sarayı]] və s. binalar şəhərin memarlıq görkəmini daha da gözəlləşdirmişdir.<ref name="soap" /> [[Fayl:Baku city at night.jpg|thumb|300px|Bakının memarlıq simvollarından bir sayılan [[Alov qüllələri]]nin gecə görünüşü]] Bakının XXI əsr memarlıq nümunələrindən [[SOCAR Tower]], [[Heydər Əliyev Mərkəzi]], [[Park Bulvar]], [[JW Marriott Absheron]], [[SOFAZ Tower]], [[Beynəlxalq Muğam Mərkəzi]] və [[Alov qüllələri]]ni qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|title=Baku beyond, a sort of Dubai of the Caucasus|url=http://budapesttimes.hu/2015/04/05/baku-beyond-a-sort-of-dubai-of-the-caucasus/|website=budapesttimes.hu|accessdate=8 December 2015|archive-date=14 August 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150814000003/http://budapesttimes.hu/2015/04/05/baku-beyond-a-sort-of-dubai-of-the-caucasus/|url-status=dead}}</ref> === Parkları və bağları === [[Fayl:Fuente en Baku, Azerbaiyán, 2016-09-26, DD 227-229 HDR.jpg|thumb|[[Filarmoniya bağı]]]] Bakının ən məşhur və böyük parkı — [[Bakı bulvarı]]dır. Dənizkənarı bulvar Bakı şəhər Dumasının 1909-cu ildə qəbul etdiyi qərara əsasən salınıb.<ref name=park /> Bulvarın yaradılması həmin vaxt Bakı Dumasında çalışan məşhur mühəndis [[Məmmədhəsən Hacınski]]nin adı ilə bağlıdır.<ref name=park /> 1920-ci illərin başlanğıcından Bakıda yaşıllaşdırma və bağ-park memarlığı sahəsində mühüm işlər görülməyə başlandı.<ref name="soap" /> 1930-cu illərin əvvəllərində yeni Bakı bulvarının salınması Bakının mərkəzi hissəsinin ümumi memarlıq-plan quruluşunun yaxşılaşdırılmasına əhəmiyyətli təsir göstərdi.<ref name="soap" /> Bu dövrdə Bakının memarlıq inkişafı 1924–1927-ci illərin baş planında nəzərdə tutulmuş bir sıra iri ictimai binaların tikintisinin başa çatdırılması və yaşıllaşdırılma işlərinin genişləndirilməsi ilə səciyyələnir.<ref name="soap" /> 1970-ci illərdə bulvar şərq və qərb istiqamətlərində genişləndirilərək uzunluğu 3,7 kilometrə çatdırıldı.<ref name=park /> 1998-ci ildən Bakı bulvarı [[milli park]] statusunu daşıyır.<ref name=park>{{cite web|title=Bakının əsrarəngiz fasadı|url=http://medeniyyet.az/page/news/21309/Bakinin-esrarengiz-fasadi.html|publisher=medeniyyet.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311081443/http://medeniyyet.az/page/news/21309/Bakinin-esrarengiz-fasadi.html|url-status=live}}</ref> Bulvarda müxtəlif əyləncə, ticarət, mədəniyyət və idman mərkəzləri fəaliyyət göstərir. Bulvarın tanınmış obyektlərindən [[Beynəlxalq Muğam Mərkəzi]], [[Bakı İdman Sarayı]] [[Bakı Kristal Zalı]], [[Şeytan çarxı (Bakı)|Şeytan çarxı]], [[Kiçik Venesiya şəhərciyi]] və [[Daş salnamə muzeyi]]ni qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|title=Tarixi xronologiya|url=http://bulvar.gov.az/timeline.php|publisher=bulvar.gov.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20170914212309/http://bulvar.gov.az/timeline.php|url-status=live}}</ref> 2010-cu ildə bulvarda [[Dövlət Bayrağı Muzeyi]] və [[Dövlət Bayrağı Meydanı]]nın açılışı olmuşdur. 20000 m² ərazisi olan meydanda ucaldılmış dayağın hündürlüyü 162 metr, bünövrəsinin diametri 3,2, bünövrənin üst hissəsinin diametri 1,09 metrdir. Qurğunun ümumi kütləsi 220 tondur. Bayrağın eni 35 metr, uzunluğu 70 metr, ümumi sahəsi 2450 kvadratmetr, kütləsi isə təqribən 350 kiloqramdır.<ref>{{Cite web |title=Mediaforum.az, 2009–10-26 |url=http://www.mediaforum.az/articles.php?lang=az&page=00&article_id=20091026074508283 |access-date=2011-07-24 |archive-date=2014-09-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140904174350/http://www.mediaforum.az/articles.php?lang=az&page=00&article_id=20091026074508283 |url-status=dead }}</ref> [[Ginnesin Rekordlar Kitabı|Ginnesin Rekordlar təşkilatı]] 2010-cu il [[29 may|mayın 29-da]] Azərbaycan dövlət bayrağı dirəyinin dünyada ən hündür bayraq dirəyi olduğunu təsdiq edib.<ref>{{cite web|title=Tajikistan takes flag pole war to new heights|url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/tajikistan/8157189/Tajikistan-takes-flag-pole-war-to-new-heights.html|publisher=www.telegraph.co.uk|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2017-03-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170320095402/http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/tajikistan/8157189/Tajikistan-takes-flag-pole-war-to-new-heights.html|url-status=live}}</ref> Hal-hazırda Bakının müxtəlif yerlərində yerləşən parkların hər birinin öz infrastrukturu, çoxsaylı kafe, restoran, attraksion və uşaq meydançaları var. Bakının ən mühüm parklarından [[Zabitlər parkı]], [[Filarmoniya bağı]], [[Xaqani bağı]], [[Dağüstü Park]], [[Dədə Qorqud parkı]] və [[Mərkəzi Nəbatat Bağı]]nı qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|title=Bakının 12 əfsanəvi parkı|url=https://azertag.az/xeber/Bakinin_12_efsanevi_parki-966138|publisher=azertag.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2017-08-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20170812004130/http://azertag.az/xeber/Bakinin_12_efsanevi_parki-966138|url-status=live}}</ref> == Mədəniyyəti == {{Əsas|Bakı mədəniyyəti}} 2009-cu ildə Bakı [[İSESKO]]-nun "İslam mədəniyyətinin paytaxtı" seçilmişdir.<ref>{{cite web|title=Bakı İslam mədəniyyətinin paytaxtı kimi öz missiyasını uğurla başa çatdırdı|url=http://www.anl.az/down/meqale/xalqqazeti/xalqqazeti_dekabr2009/100310.htm|publisher=www.anl.az|accessdate=23 sentyabr 2017|archive-date=2017-12-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20171206234944/http://www.anl.az/down/meqale/xalqqazeti/xalqqazeti_dekabr2009/100310.htm|url-status=live}}</ref> === Musiqi səhnəsi === [[Fayl:Pht-Vugar Ibadov eurovision (31).jpg|thumb|[[Bakı Kristal Zalı]]nda keçirilən [[2012 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]]]] XIX əsrin sonlarında Bakı ziyalılarının musiqi əyləncəsinin əsas forması evlərdə təşkil olunan musiqi axşamları çərçivəsindən kənara çıxmış həvəskar musiqi idi.<ref name="quarter" /> Musiqi həvəskarları yerli musiqiçilərin, hərbi kapelmeysterlərin, musiqi müəllimlərinin iştirakı ilə kütləvi konsertlər (çox vaxt xeyriyyəçilik məqsədi ilə) təşkil edirdilər.<ref name="quarter" /> Bakılıların eşitdiyi ilk [[opera]] [[Aleksey Verstovki]]nin 1889-cu ilin mayında D.Aqryonov-Slavyanskinin kapellasının konsert ifasında təqdim etdiyi "Askoldun məzarı" operası olmuşdur.<ref name="quarter" /> Həmin il dekabrın 5-də qastrola gəlmiş Tiflis opera truppasının ifasında Bakıda ilk peşəkar opera tamaşası göstərildi.<ref name="quarter" /> Açılışda [[Aleksandr Darqomıjski]]nin "Su pərisi" tamaşaya qoyulmuşdu.<ref name="quarter" /> Truppada [[İoakim Tartakov]], [[Varvara Zarudnaya]], [[Tatyana Lyubatoviç]] kimi məşhur müğənnilər oxuyurdu.<ref name="quarter" /> 1894-cü il mayın 16-da Peterburq truppasının ifasında Bakıda ilk peşəkar [[balet]] tamaşası göstərildi. Açılışında A.Adanın "Dəniz qulduru" baletinin tamaşası göstərilmişdi.<ref name="quarter" /> Mayın 16-dan 20-dək göstərilən beş tamaşanın arasında [[Adolf Adan]]ın "Jizel" və [[Leo Delib]]in "Koppeliya" baletləri də vardı.<ref name="quarter" /> Bakı musiqiçiləri öz qüvvələrini birləşdirmək üçün 1895-ci ildə teatr və musiqi şöbələri, həvəskar orkestr yaratdılar.<ref name="quarter" /> Bu orkestr F.Parizekin başçılığı altında 1897-ci ildə Bakıda ilk simfonik konsert mövsümünü açdı.<ref name="quarter" /> 1908-ci il yanvarın 12-də [[Üzeyir Hacıbəyov]]un "[[Leyli və Məcnun (opera)|Leyli Leyli və Məcnun]]" operasının Bakıda səhnəyə qoyulmuşdur.<ref name="opera">{{cite web|last1=Rzayev|first1=Azer|title=Opera in Azerbaijan|url=https://www.azer.com/aiweb/categories/magazine/54_folder/54_articles/54_opera.html|publisher=www.azer.com|accessdate=24 sentyabr 2017|archive-date=2017-06-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20170630114020/https://www.azer.com/aiweb/categories/magazine/54_folder/54_articles/54_opera.html|url-status=live}}</ref> Bu Müsəlman Şərqinin ilk operası idi.<ref name="opera" /> Bakı 1950-ci illərdən başlayaraq "[[Azərbaycan cazı|Caz şəhəri]]" kimi də tanınır.<ref>{{cite web|title=NURU ƏHMƏDOV:Caz – mənim cavanlıq dövrümün musiqisidir.|url=http://jazzdunyasi.jazz.az/content/view/81/55/lang,az/|publisher=jazzdunyasi.jazz.az|accessdate=28 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311143959/http://jazzdunyasi.jazz.az/content/view/81/55/lang,az/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=Bakı necə caz şəhəri oldu?|url=https://www.makroblog.az/a/1510964.html|publisher=www.makroblog.az|accessdate=28 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311141100/https://www.makroblog.az/a/1510964.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Bakı – cazın paytaxtı|url=http://www.anl.az/down/meqale/azerbaycan/2010/oktyabr/138049.htm|publisher=www.anl.az|accessdate=28 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311140805/http://www.anl.az/down/meqale/azerbaycan/2010/oktyabr/138049.htm|url-status=live}}</ref> Şəhər 11-ci dəfədən çox beynəlxalq caz festivalına ev sahiblik edib.<ref>{{cite web|title=Bakı Caz Festivalı məşhur ifaçıları bir araya gətirib|url=http://www.azpress.az/index.php?lang=az&sectionid=news&id=19241|publisher=www.azpress.az|accessdate=28 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311091252/http://www.azpress.az/index.php?lang=az&sectionid=news&id=19241|url-status=live}}</ref> 2012-ci ildə Bakı şəhərində [[2012 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi|57-ci Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]] təşkil olunub.<ref>{{cite web|title=Eurovision ends in Swedish win and humiliation for Engelbert Humperdinck|url=https://www.theguardian.com/tv-and-radio/2012/may/27/eurovision-humiliation-engelbert-humperdinck|publisher=www.theguardian.com|accessdate=23 sentyabr 2017|archive-date=2017-06-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20170612192020/https://www.theguardian.com/tv-and-radio/2012/may/27/eurovision-humiliation-engelbert-humperdinck|url-status=live}}</ref> Bakıda bir çox musiqi janrları, o cümlədən, [[meyxana]], 1960-cı illərdə [[Azərbaycan cazı|Caz-muğam]], 1980-cı illərin ortalarında [[rus şansonu]]ndan yaranan "[[Azərbaycan pop musiqisi|Bakı şansonu]]" yaradılıb.<ref>{{cite web|title=Müğənni Səməd Səmədov: "Bakı şansonu məhv olur"|url=http://az.trend.az/azerbaijan/society/973245.html|website=trend.az|publisher=trend.az|accessdate=12 January 2016|archive-date=15 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160315231127/http://az.trend.az/azerbaijan/society/973245.html|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=БОКА: «ЕСЛИ БУДЕТ ПРЕДЛОЖЕНИЕ ИЗ БАКУ, ТО Я ЕГО ПРИМУ»|url=http://vesti.az/news/38773#ad-image-0|website=vesti.az|accessdate=26 June 2014|archive-date=10 August 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140810051129/http://vesti.az/news/38773#ad-image-0|url-status=live}}</ref> Şəhərin mühüm musiqi səhnələrindən [[Bakı Kristal Zalı]], [[Heydər Əliyev Sarayı]], [[Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyası]] və [[Beynəlxalq Muğam Mərkəzi]]ni qeyd etmək olar. === Muzey və qalereyaları === [[Fayl:Nizami Museum of Azerbaijan Literature main façade, Baku, 2015.jpg|thumb|[[Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi]]]] Bakıda 20-dən artıq muzeyi və incəsənət qalereyası fəaliyyət göstərir. Şəhərin tanınmış muzeylərindən [[Azərbaycan Tarixi Muzeyi]], [[Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi]], [[Azərbaycan Xalça Muzeyi]], [[Həsən bəy Zərdabi adına Təbiət Tarixi Muzeyi]], [[Miniatür Kitab Muzeyi]], [[Bakı Müasir İncəsənət Muzeyi]] və [[Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi]]ni, ev-muzeylərindən isə [[Bülbülün ev-muzeyi (Bakı)|Bülbülün ev-muzeyi]], [[Cəfər Cabbarlının ev-muzeyi]], [[Nəriman Nərimanovun xatirə muzeyi]], [[Niyazinin ev-muzeyi]], [[Vaqif Mustafazadənin ev-muzeyi]], [[Tahir Salahovun ev–muzeyi]], [[Leopold və Mstislav Rostropoviçlərin ev-muzeyi]] və [[Cəlil Məmmədquluzadənin ev-muzeyi (Bakı)|Cəlil Məmmədquluzadənin ev-muzeyini]] qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|title=Bakının ən yaxşı muzeyləri: ədəbiyyat, Nobel qardaşları və təbiət muzeyləri|url=https://azertag.az/xeber/Bakinin_en_yaxsi_muzeyleri_edebiyyat_Nobel_qardaslari_ve_tebiet_muzeyleri-998102|publisher=azertag.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311140759/https://azertag.az/xeber/Bakinin_en_yaxsi_muzeyleri_edebiyyat_Nobel_qardaslari_ve_tebiet_muzeyleri-998102|url-status=live}}</ref> === Kino səhnəsi === 1898-ci il yanvarın 8-də Bakıda xarici filmlər göstərilməyə başlandı.<ref name="movie">{{cite web|title=Azərbaycanın kino sənəti|url=http://azerinfo.eu/cinema.html|publisher=azerinfo.eu|accessdate=29 sentyabr 2017|archive-date=2017-07-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20170712101911/http://azerinfo.eu/cinema.html|url-status=dead}}</ref> 1898-ci ildə fotoqraf [[Aleksandr Mişon]] Bakıda "[[1898-ci il avqustun 4-də Balaxanıda neft fontanı (film, 1898)|Balaxanıda neft fontanı]]" və "[[Bibiheybətdə neft fontanı yanğını (film, 1898)|Bibiheybət neft mədənində yanğın]]" adlı sənədli süjetləri lentə almaqla [[Azərbaycan kinosu]]nun əsasını qoydu.<ref>{{cite web|title=Azərbaycanın ilk səssiz filmi...|url=https://news.milli.az/interest/370149.html|publisher=news.milli.az|accessdate=29 sentyabr 2017|archive-date=2017-06-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20170623101621/http://news.milli.az/interest/370149.html|url-status=live}}</ref> Bakıda 26 kinozalı olan səkkiz dövlət və özəl kinoteatr var.<ref name=cinema>{{cite web|title=Azərbaycanda kinoteatrlar daha da populyarlaşır|url=https://fins.az/sosium/906662/azerbaycanda-kinoteatrlar-daha-da-populyarlasir-statistika.html|publisher=fins.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2018-07-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20180706090049/http://fins.az/sosium/906662/azerbaycanda-kinoteatrlar-daha-da-populyarlasir-statistika.html|url-status=live}}</ref> Şəhərin tanınmış kinoteatrlarından [[Nizami Kino Mərkəzi]]ni, kinoteatrlar şəbəkələrindən isə [[Park Cinema]] və [[CinemaPlus]]-ı qeyd etmək olar.<ref name=cinema /> Bakıda çəkilən məşhur kinolardan "[[Arşın mal alan (film, 1945)|Arşın mal alan]]", "[[Amfibiya adam (film, 1961)|Amfibiya adam]]", "[[Dünya kifayət deyil (film, 1999)|Dünya kifayət deyil]]", "[[Ad günü (film, 1977)|Ad günü]]", "[[Bir cənub şəhərində (film, 1969)|Bir cənub şəhərində]]", "[[Brilyant əl (film, 1968)|Brilyant əl]]", "[[Gün keçdi (film, 1971)|Gün keçdi]]", "[[Qorxma, mən səninləyəm (film, 1981)|Qorxma, mən səninləyəm]]", "[[Neft və milyonlar səltənətində (film, 1916)|Neft və milyonlar səltənətində]]", "[[Axırıncı aşırım (film, 1971)|Axırıncı aşırım]]", "[[Əli və Nino (film, 2015)|Əli və Nino]]", "[[Dolu (film, 2012)|Dolu]]" və digərlərini qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|title=10 фильмов, снятых в Азербайджане и ставших кинохитами|url=http://moscow-baku.ru/news/culture/10_filmov_snyatykh_v_azerbaydzhane_i_stavshikh_kinokhitami/|publisher=moscow-baku.ru|accessdate=29 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20170922030613/http://moscow-baku.ru/news/culture/10_filmov_snyatykh_v_azerbaydzhane_i_stavshikh_kinokhitami/|url-status=live}}</ref> === Kitabxanaları === Bakıda ilk rəsmi ictimai kitabxana 1896-cı ildə yaranıb.<ref>{{cite web|title=Karvanlardan elektron kitablaradək|url=https://www.gencol.az/az/meqaleler/karvanlardan-elektron-kitablaradek|publisher=www.gencol.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20170918033507/http://www.gencol.az/az/meqaleler/karvanlardan-elektron-kitablaradek|url-status=dead}}</ref> Şəhərin tanınmış kinoteatrlarından [[Azərbaycan Milli Kitabxanası]], [[F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası]], [[C.Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanası]] və [[AMEA Mərkəzi Elmi Kitabxana]]sını qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|title=ОСТАЛИСЬ ЛИ В БАКУ БИБЛИОТЕКИ?|url=http://friday.az/ru/blog.php?id=1900|publisher=friday.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2016-09-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20160904202804/http://friday.az/ru/blog.php?id=1900|url-status=dead}}</ref> Şəhərdə həm də Azərbaycanın ən böyük kitab mağazalar şəbəkəsi olan "Əli və Nino" yerləşir.<ref>{{cite web|title=Почему в Азербайджане книга на вес золота|url=http://www.gapp.az/news/349447-pochemu-v-azerbaydjane-kniga-na-ves-zolota|publisher=www.gapp.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311081251/http://www.gapp.az/news/349447-pochemu-v-azerbaydjane-kniga-na-ves-zolota|url-status=dead}}</ref> === Teatrları === [[Fayl:Azerbaijan State Academic Opera and Ballet Theatre main façade, 2015.jpg|thumb|[[Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı]]]] 1873-cü il martın 10-da (23-də) Bakıda realnı məktəbin səhnəsində [[Mirzə Fətəli Axundzadə]]nin "Lənkəran xanının vəziri" pyesinin tamaşaya qoyulması Azərbaycan milli teatrının əsasının qoyulması kimi tarixə düşmüşdür.<ref name=prez /><ref name=rajabli /> l883-cü ildə Bakı teatr həvəskarları qrupu peşəkar qrupa çevrildi.<ref name=rajabli /> Bakı qrupunun ilk tamaşaları sonralar bütün Azərbaycanda teatr sənətinin inkişafına güclü təkan verdi.<ref name=rajabli /> Bakıda 15-dən artıq muzeyi və incəsənət qalereyası fəaliyyət göstərir. Şəhərin tanınmış teatrlarından [[Azərbaycan Dövlət Yuğ Teatrı]], [[Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrı]], [[Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı]], [[Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrı]], [[Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrı]], [[Azərbaycan Dövlət Musiqili Teatrı]], [[Bakı Bələdiyyə Teatrı]], [[Bakı Uşaq Teatrı]], [[Azərbaycan Dövlət Pantomim Teatrı]], [[Azərbaycan Dövlət Rus Dram Teatrı]], [[Üns Yaradıcılıq Səhnəsi|Üns teatrı]] və [[Azərbaycan Dövlət Mahnı Teatrı]]nı qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|title=Bakıda Mütləq Getməli Olduğunuz 10 Teatr|url=http://turizm.fins.az/afisha/909749/bakida-mutleq-getmeli-oldugunuz-10-teatr.html|publisher=turizm.fins.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2017-12-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20171220145714/http://turizm.fins.az/afisha/909749/bakida-mutleq-getmeli-oldugunuz-10-teatr.html|url-status=live}}</ref> == Təhsil == 1865-ci ildə Azərbaycanda ilk gimnaziya [[Bakı]] şəhərində təşkil olundu.<ref name="rajabli" /> 1901-ci il oktyabrın 7-də Bakıda [[Aleksandra imperator rus-müsəlman qız məktəbi|Hacı Zeynalabdin Tağıyevin qızlar məktəbi]] yaradılmışdır.<ref>{{cite web|title=İlk dünyəvi qız məktəbinin yaradılmasından 110 il ötür|url=http://xalqqazeti.com/az/news/education/16384|publisher=xalqqazeti.com|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20170906194232/http://xalqqazeti.com/az/news/education/16384|url-status=dead}}</ref> Bu bütün Zaqafqaziyada yeganə qızlar məktəbi idi.<ref>{{cite web|title=Bu gün Hacı Zeynalabdin Tağıyevin doğum günüdür|url=http://az.baku.ws/lifestyle/21866-bu-gun-hac-zeynalabdin-tayevin-doum-gunudur.html|publisher=az.baku.ws|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2017-12-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20171219222029/http://az.baku.ws/lifestyle/21866-bu-gun-hac-zeynalabdin-tayevin-doum-gunudur.html|url-status=live}}</ref> 1910-cu ilə qədər Bakıda cəmi iki orta ümumtəhsil məktəbi vardı: realnı məktəb və gimnaziya.<ref name="rajabli" /> 2013-cü ildə Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin tabeliyində 311 tam orta, 3 ümumi orta, 7 xüsusi, axşam (qiyabi), 4 sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlar üçün məktəb var idi.<ref name="school" /> Bu məktəblərdə 318 min 750 şagirdin təlim-tərbiyəsi ilə 29949 müəllim məşğul olur.<ref name="school">{{cite web|title=Bakı şəhərində olan məktəblərin sayı açıqlanıb Böyüt|url=https://apa.az/sosial_xeberler/baki-seherinde-olan-mekteblerin-sayi-aciqlanib.html|publisher=apa.az|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311140749/https://apa.az/sosial_xeberler/baki-seherinde-olan-mekteblerin-sayi-aciqlanib.html|url-status=live}}</ref> Bakının tanınmış ali təhsil müəssisələrindən [[Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti]], [[Xəzər Universiteti]], [[Bakı Dövlət Universiteti]], [[ADA Universiteti]], [[Bakı Ali Neft Məktəbi]], [[Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyası]], [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]], [[Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti]] və [[Azərbaycan Tibb Universiteti]]ni qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|title=Ali məktəblərimizin reytinq SİYAHISI|url=http://modern.az/az/news/72413#gsc.tab=0|publisher=modern.az|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20170913200749/http://modern.az/az/news/72413#gsc.tab=0|url-status=live}}</ref> Böyük Britaniyanın "Quacquarelli Symonds" şirkəti 2018-ci il üçün dünya universitetlərinin reytinqində [[Xəzər Universiteti]] 701–750-ci, [[Bakı Dövlət Universiteti]] isə 801–1000-ci yerləri bölüşdürür.<ref>{{cite web|title=Azərbaycan universitetlərinin dünyadakı reytinqi nə qədərdi?|url=https://www.azadliq.org/a/azerbaycan-universitetleri-reytinq/28708182.html|publisher=www.azadliq.org|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20170903100543/https://www.azadliq.org/a/azerbaycan-universitetleri-reytinq/28708182.html|url-status=live}}</ref> == İdman == === Futbol === [[Fayl:The opening ceremony of the first European games 7.jpg|thumb|[[Bakı Olimpiya Stadionu]]]] Bakı futbol klublarından [[Neftçi PFK|Neftçi]], [[İnter Bakı PİK|İnter Bakı]], [[Səbail FK|Səbail]] və [[Zirə FK|Zirəni]] qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|title=Premyer Liqa: Bakı klubları əyalətə köçürlər|url=http://apasport.az/news/62547|publisher=apasport.az|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311081240/http://apasport.az/news/62547|url-status=live}}</ref> [[Qarabağ münaqişəsi]]nə görə Bakıda həm də [[Qarabağ FK|Qarabağ]] futbol klubu müvəqqəti olaraq oyunlarını keçirir.<ref>{{cite web|title=Qarabag are exiled from their home but could shock the Champions League|url=https://www.theguardian.com/football/these-football-times/2014/aug/06/qarabag-agdam-champions-league-azerbaijan-red-bull-salzburg|publisher=www.theguardian.com|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20180317042705/https://www.theguardian.com/football/these-football-times/2014/aug/06/qarabag-agdam-champions-league-azerbaijan-red-bull-salzburg|url-status=live}}</ref> Şəhərdə [[Bakı Olimpiya Stadionu]], [[Tofiq Bəhramov adına Respublika Stadionu]], [[Dalğa Arena]], [[Bayıl Arena]], [[Bakcell Arena]] və [[İnter Arena]] stadionları yerləşir. 2000-ci ildən sonra Bakıda [[Futbol üzrə 17 yaşadək Avropa Çempionatı 2016]] və [[FİFA U-17 Qadınlararası Dünya Çempionatı 2012]] kimi beynəlxalq futbol turnirləri keçirilib.<ref>{{cite web|title=Historic Women's World Cup for Azerbaijan|url=http://www.ussoccer.com/stories/2014/03/14/17/42/historic-womens-world-cup-for-azerbaijan|publisher=www.ussoccer.com|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311203225/https://www.ussoccer.com/stories/2014/03/14/17/42/historic-womens-world-cup-for-azerbaijan|url-status=live}}</ref> 2019-cu ildə [[UEFA Avropa Liqası]]nın finalı Bakı Olimpiya Stadionunda keçirilmişdi.<ref>{{cite web|title=Baku to host 2019 UEFA Europa League final|url=http://www.uefa.com/uefaeuropaleague/news/newsid=2501769.html|publisher=[[UEFA]]|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2019-10-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20191019144645/https://www.uefa.com/uefaeuropaleague/news/newsid=2501769.html|url-status=live}}</ref> 2020-ci ildə şəhərdə [[UEFA Avro 2020]]-nin qrup mərhələsi və 1/4 finalı keçirilməli idi<ref>{{cite web|title=Baku reveals UEFA EURO 2020 host city logo|url=http://www.uefa.com/uefaeuro-2020/news/newsid=2409898.html|website=www.uefa.com|publisher=[[UEFA]]|accessdate=18 iyun 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170701013806/http://www.uefa.com/uefaeuro-2020/news/newsid=2409898.html|archivedate=2017-07-01|url-status=live}}</ref>, amma [[COVID-19]] pandemiyası səbəbindən turnir təxirə salındı. Bakıda həm də [[Araz-Naxçıvan MFK]], Olimpik, Neftçi Bakı, Ekol Bakı və Yasamal futzal klubları əsaslanıb.<ref>{{cite web|title=Azerbaijani Futsal First League 2016/17|url=http://www.uefa.com/memberassociations/association=aze/futsal/matches/index.html|publisher=[[UEFA]]|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2017-10-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20171002031241/http://www.uefa.com/memberassociations/association=aze/futsal/matches/index.html|url-status=live}}</ref> === Digər idman növləri === Bakıda müxtəlif idman mərkəzləri mövcuddur. Şəhərin tanınmış idman meydanlarından [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nı və [[Bakı İdman Sarayı]]nı qeyd etmək olar. 2000-ci ildən sonra Bakıda [[Baku Cup]], [[Futbol üzrə 17 yaşadək Avropa Çempionatı 2016]], [[FİFA U-17 Qadınlararası Dünya Çempionatı 2012]], [[2010 Güləş üzrə Avropa Çempionatı]], [[Bədii gimnastika üzrə 25-ci Avropa çempionatı]], [[2018 Cüdo üzrə Dünya Çempionatı]] kimi beynəlxalq idman yarışları keçirilib.<ref>{{cite web|last1=Abbasov|first1=Shahin|title=Azerbaijan: Baku Looks Forward to Hosting Euro Games|url=http://www.eurasianet.org/node/66352|website=www.eurasianet.org|publisher=www.eurasianet.org|accessdate=19 iyun 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170416143737/http://www.eurasianet.org/node/66352|archivedate=2017-04-16|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last1=Gibson|first1=Owen|title=Azerbaijan and the sporting map: from F1 venue to Euro 2020 host|url=https://www.theguardian.com/sport/2014/dec/19/azerbaijan-sporting-map-f1-euro-2020-host|website=www.theguardian.com|publisher=www.theguardian.com|accessdate=19 iyun 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170310183422/https://www.theguardian.com/sport/2014/dec/19/azerbaijan-sporting-map-f1-euro-2020-host|archivedate=2017-03-10|url-status=live}}</ref> 2016-cı ildə Bakıda [[42-ci Şahmat Olimpiadası]], 2017-ci ildə isə [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları]] keçirilmişdir.<ref>{{cite web|last1=Taylor|first1=Alan|title=Baku 2017: The Islamic Solidarity Games|url=https://www.theatlantic.com/photo/2017/05/baku-2017-the-islamic-solidarity-games/527826/|website=www.theatlantic.com|publisher=www.theatlantic.com|accessdate=18 iyun 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170804164426/https://www.theatlantic.com/photo/2017/05/baku-2017-the-islamic-solidarity-games/527826/|archivedate=2017-08-04|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=U.S. Chess Team Wins Olympic Gold in Baku|url=http://www.huffingtonpost.com/lubomir-kavalek/us-chess-team-wins-olympi_b_11937454.html|website=www.huffingtonpost.com|publisher=www.huffingtonpost.com|accessdate=18 iyun 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170214143054/http://www.huffingtonpost.com/lubomir-kavalek/us-chess-team-wins-olympi_b_11937454.html|archivedate=2017-02-14|url-status=live}}</ref> Hal-hazırda Bakıda [[Tour d'Azerbaïdjan (Azərbaycan)|Tour d'Azerbaidjan]] velosiped yarışları və [[Formula-1]] çempionatının [[Azərbaycan Qran Prisi]] keçirilir.<ref>{{cite web|title=Baku as tight as it looks – Ricciardo|url=http://en.f1i.com/news/270940-baku-tight-looks-ricciardo.html|website=en.f1i.com|publisher=en.f1i.com|accessdate=18 iyun 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170621062553/http://en.f1i.com/news/270940-baku-tight-looks-ricciardo.html|archivedate=2017-06-21|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Neilands steals stage from sprinters, Pozdnyakov wins GC|url=http://www.eurosport.co.uk/cycling/tour-d-azerbaidjan/2017/azerbaijan-neilands-steals-stage-from-sprinters-pozdnyakov-wins-gc_sto6156970/story.shtml|website=www.eurosport.co.uk|publisher=www.eurosport.co.uk|accessdate=18 iyun 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170909143531/http://www.eurosport.co.uk/cycling/tour-d-azerbaidjan/2017/azerbaijan-neilands-steals-stage-from-sprinters-pozdnyakov-wins-gc_sto6156970/story.shtml|archivedate=2017-09-09|url-status=live}}</ref> 2008-ci ildən etibarən Bakıda [[Voleybol üzrə Azərbaycan Superliqası]] keçirilir.<ref>{{cite web|title=Dünya çempionluğundan klub qəbiristanlığınadək – LAYİHƏ|url=http://apasport.az/az/news/135201|publisher=apasport.az|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311081251/http://apasport.az/az/news/135201|url-status=live}}</ref> Şəhərdə [[Azərreyl]], [[Azəryol VK]], [[Lokomotiv Bakı]] və [[Rabitə Bakı]] qadın voleybol klubları əsaslanıb.<ref>{{cite web|title=Super League Women 2016/2017 Live Scores – Volleyball Azerbaijan|url=http://www.volleyball24.com/azerbaijan/super-league-women/|publisher=www.volleyball24.com|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2021-08-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20210809200535/https://www.volleyball24.com/azerbaijan/super-league-women/|url-status=live}}</ref> === Avropa oyunları === 2015-ci ildə Bakı ilk [[2015 Avropa Oyunları|Avropa Oyunlarına]] ev sahibliyi etmişdir.<ref>{{cite web|last1=Gibson|first1=Owen|title=Silence over European Games in Azerbaijan is a grim indication of future|url=https://www.theguardian.com/sport/blog/2015/jun/26/silence-european-games-azerbaijan-grim-future|website=www.theguardian.com|publisher=www.theguardian.com|accessdate=18 iyun 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180215083707/https://www.theguardian.com/sport/blog/2015/jun/26/silence-european-games-azerbaijan-grim-future|archivedate=2018-02-15|url-status=live}}</ref> Yarışlarda 50 ölkənin 10 000 idmançısı 30 idman növündə mübarizə aparıb.<ref name=minsk /> Yarışlarda Bakının 11, [[Mingəçevir]]in isə 1 idman qurğusundan istifadə olunub.<ref name=minsk>{{cite web|title=II Avropa Oyunları ilə əlaqədar bir qrup jurnalistin Minskə səfəri başlayıb|url=https://report.az/avropa-oyunlari/ii-avropa-oyunlari-ile-elaqedar-bir-qrup-jurnalistin-minske-seferi-baslayib/|publisher=report.az|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20180312022444/https://report.az/avropa-oyunlari/ii-avropa-oyunlari-ile-elaqedar-bir-qrup-jurnalistin-minske-seferi-baslayib|url-status=live}}</ref> Avropa oyunları nəticəsində şəhərdə [[Bakı Su İdmanı Sarayı]], [[Milli Gimnastika Arenası (Bakı)|Milli Gimnastika Arenası]] və [[Bakı Atıcılıq Mərkəzi]] inşa olunub.<ref>{{cite web|title=Azerbaijan's price for hosting first European Games|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-32977924|publisher=[[BBC]]|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2017-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20170610124507/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-32977924|url-status=live}}</ref> == Nəqliyyat == === İctimai nəqliyyat === [[Fayl:Nizami metrostansiyası.jpeg|thumb|[[Nizami metrostansiyası]]]] Bakının ictimai nəqliyyatının koordinasiyasını və inkişafı [[Bakı Nəqliyyat Agentliyi]] tərəfindən idarə olunur.<ref>{{cite web|title=Bakı Nəqliyyat Agentliyi|url=http://bna.az/az/about-us|publisher=bna.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20170907032014/http://bna.az/az/about-us|url-status=live}}</ref> 2017-ci ilin 25 may tarixindən etibarən Bakıda bütün marşrut xətlərindəki avtobuslarda "Bakı Kart" sistemi xidmət göstərir.<ref>{{cite web|title=Bütün avtobusların “Bakı kart” sistemi və kondisionerlərə keçməsi üçün vaxt uzadıldı|url=http://www.1news.az/az/cemiyyet/20170413042957083.html|publisher=www.1news.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2017-04-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20170417021341/http://www.1news.az/az/cemiyyet/20170413042957083.html|url-status=live}}</ref> [[Bakı konkası]] ilk dəfə 7 (19) aprel 1889-cu ildə hərəkətə gətirilir.<ref>{{cite web|title=Əzəmətli şəhər- qədim və həmişəcavan Bakı|url=http://anl.az/down/medeniyyet2008/may/medeniyyet2008_may_370.htm|publisher=anl.az|accessdate=29 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20170909004012/http://anl.az/down/medeniyyet2008/may/medeniyyet2008_may_370.htm|url-status=live}}</ref> 1923-cü ilin oktyabrın 1-də Bakıda [[Bakı tramvayı|elektrik tramvay xəttinin çəkilməsi]] başlanıb və 1924-cü il fevralın əvvəlində bu xətt istismara verilib.<ref name="tramway" /> 1941-ci ilin dekabrında [[Bakı trolleybusu|trolleybus]] xətti salındı, 1960-cı ildən tramvay parkının nəzdində [[Bakı funikulyoru]] fəaliyyətə başladı.<ref name="trolleybus">{{cite web|title=Uşaqlığımızın unudulmaz xatirəsi: Bakı tramvayı|url=http://www.bizimyol.info/az/news/16284.html|publisher=www.bizimyol.info|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2017-10-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20171008095233/http://www.bizimyol.info/az/news/16284.html|url-status=live}}</ref> 2002-ci ildə Bakıda tramvay nəqliyyatı, 2004-cü ildə isə trolleybus nəqliyyatı ləğv olunub.<ref name="tramway">{{cite web|title=Bakıda ilk tramvay Read more: https://sputnik.az/event/20170203/408696806/bakida-ilk-tramvay.html|url=https://sputnik.az/event/20170203/408696806/bakida-ilk-tramvay.html|publisher=sputnik.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311140724/https://sputnik.az/event/20170203/408696806/bakida-ilk-tramvay.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Tramvayı Bakıya qaytarırlar – bəs onu niyə ləğv etmişdilər?|url=http://modern.az/az/news/52973/#gsc.tab=0|publisher=modern.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311140722/http://modern.az/az/news/52973/#gsc.tab=0|url-status=live}}</ref> 1967-ci il noyabrın 6-da istismara verilmiş [[Bakı metropoliteni]] Azərbaycanda yeraltı dəmiryol xətlərini birləşdirən ictimai şəhər sərnişin nəqliyyatı sistemidir.<ref name="metro" /> Metropoliten mövcud xətlərinin uzunluğu 36,63 km olmaqla 3 xətt üzərində yerləşən 25 stansiyadan, 1 elektrik deposundan və idarə aparatının da yerləşdiyi texnoloji korpusdan ibarətdir.<ref name="metro" /> Bütün metropoliten üzrə gediş haqqı vahid tariflə müəyyən edilir.<ref name="metro" /> Metropolitendə gediş haqqının yeganə ödəmə vasitəsi "Bakı Kart" plastik kart sistemidir.<ref name="metro" /> 2015-ci ilin yekunlarına əsasən, metropoliten orta hesabla gün ərzində 589,1 min, il ərzində 215 milyon sərnişin daşıyıb.<ref name="metro">{{cite web|title=Baku metro's history|url=http://metro.gov.az/az/history|publisher=metro.gov.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2018-06-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20180607073143/http://metro.gov.az/az/history|url-status=live}}</ref> === Dəmiryolu nəqliyyatı === Bakının dəmiryolu nəqliyyatı [[Azərbaycan Dəmir Yolları]] tərəfindən idarə olunur.<ref name="train">{{cite web|title=ADY: Tariximiz|url=https://ady.az/az/content/index/51/42|publisher=ady.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2017-01-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20170126100906/http://ady.az/az/content/index/51/42|url-status=live}}</ref> Azərbaycanda dəmir yolunun təməli hələ 1878-ci ildə qoyulmuş və inşası 20 yanvar 1880-ci ildə başa çatmışdır.<ref name="train" /> O, uzunluğu cəmi 20 km olan [[Bakı Dəmir Yolu Vağzalı|Bakı-Sabunçu-Suraxanı]] dəmir yolundan ibarət olmuşdur.<ref name="train" /> 1945-ci il iyulun 6-da SSRİ Dövlət Müdafiə Komitəsinin qərarı ilə müstəqil Azərbaycan dəmir yolu yaradılmışdır.<ref name="train" /> Yollar nazirinin 1945-ci il 28 iyul tarixli 674 saylı əmri ilə Azərbaycan dəmir yolu 1945-ci ilin oktyabın 1-dən təşkil edilmişdir.<ref name="train" /> 1953-cü ilin may ayının 14-də Azərbaycan və Zaqafqaziya dəmir yolları Zaqafqaziya dəmir yolu adı altında birləşdirilmiş, mərkəzi idarəsi [[Tbilisi]]yə köçürülmüşdür.<ref name="train" /> [[Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu xətti]]ndə tikinti işlərinin 2018-ci ildə yekunlaşacağı gözlənilir.<ref>{{cite web|title=Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu ətrafında müzakirə|url=https://jam-news.net/?p=46380&lang=az-AZ|website=jam-news.net|publisher=jam-news.net|accessdate=1 iyul 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180311141105/https://jam-news.net/?p=46380&lang=az-AZ|archivedate=2018-03-11|url-status=live}}</ref> === Su nəqliyyatı === XIX əsrdə Bakıda neft hasilatının sürətli artımı Xəzərdə gəmiçiliyin inkişafına təkan verib.<ref name="caspian" /> Xəzər Dəniz Gəmiçiliyinin əsası 1858-ci il mayın 21-də "Qafqaz və Merkuri" Səhmdar Cəmiyyətinin yaradılması ilə qoyulub.<ref name="caspian" /> 1881-ci ildə BakıDA ilk dənizçilik sinifləri təşkil edilib.<ref name="caspian" /> 1902-ci ildə [[Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı]] təsis edildi.<ref>{{cite web|title=Romanian envoy visits Baku Int’l Sea Trade Port|url=https://www.azernews.az/business/88928.html|publisher=www.azernews.az|accessdate=24 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311081259/https://www.azernews.az/business/88928.html|url-status=live}}</ref> 1962-ci ildə Xəzər Dəniz Nəqliyyatı Layihə-Axtarış Elmi-Tədqiqat İnstitutu mütəxəssislərinin layihəsi əsasında Bakı — [[Türkmənbaşı]] gəmi-bərə keçidi işə salınıb.<ref name="caspian">{{cite web|title=Şirkət haqqında|url=http://www.acsc.az/az/pages/2/9|publisher=www.acsc.az|accessdate=21 sentyabr 2017|archive-date=2017-06-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20170606045059/http://www.acsc.az/az/pages/2/9|url-status=dead}}</ref> === Hava nəqliyyatı === Hazırda [[Heydər Əliyev adına beynəlxalq hava limanı]] (GYD) Bakının yeganə beynəlxalq hava xidmətidir və [[Qafqaz]]da ən böyük beynəlxalq [[hava limanı]]dır.<ref>{{cite web|title=Heydar Aliyev International Airport|url=http://www.airport.az/|publisher=www.airport.az|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2014-06-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20140625142601/http://www.airport.az/|url-status=live}}</ref> == Tanınmış sakinləri == Şəhərin tanınmış sakinlərdən pianoçu [[Vaqif Mustafazadə]], müğənni [[Müslüm Maqomayev]], violençel ifaçısı [[Mstislav Rostropoviç]], rəssam [[Tahir Salahov]], şair [[Mikayıl Müşfiq]], aktrisa [[Hökümə Qurbanova]], prezident [[İlham Əliyev]], kəşfiyyatçı [[Mehdi Hüseynzadə]], heykəltəraş [[Tokay Məmmədov]],[[nobel mükafatı]] laureatı [[Lev Landau]], alim [[Lütfi Zadə]], futbolçu [[Anatoli Banişevski]], mesenat [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]], şahmatçı [[Harri Kasparov]], kinorejissor, [[Oskar]] mükafatçısı Vladimir Menşov, filosof [[Maks Blek]], ballerina [[Qəmər Almaszadə]]ni və digərlərini qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|title=Известные бакинцы|url=http://www.gapp.az/news/268266-izvestnyie-bakintsyi-foto|publisher=www.gapp.az|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311140811/http://www.gapp.az/news/268266-izvestnyie-bakintsyi-foto|url-status=dead}}</ref> <gallery class="center" perrow="10"> Qudsi.jpg|[[Abbasqulu ağa Bakıxanov]], Azərbaycan şairi, yazıçı, alim, mütəfəkkir və tərcüməçi Haji Zeynalabdin Taghiyev.jpg|[[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]], Azərbaycan mesenatı Aga musa.JPG|[[Ağa Musa Nağıyev]], Azərbaycan mesenatı Murtuza Muxtarov.jpg|[[Murtuza Muxtarov]], Azərbaycan mesenatı Huseyn Arablinski 2.jpg|[[Hüseyn Ərəblinski]], Azərbaycan aktyoru və rejissoru Mammad Amin Rasulzade.jpg|[[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]], [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin banilərindən biri R Sorge.jpg|[[Rixard Zorge]], [[İkinci dünya müharibəsi]]ndən əvvəl və dönəmində [[Almaniya]] və [[Yaponiya]]da jurnalist adı altında fəaliyyət göstərmiş xəfiyyə Aliaga Vahid.jpg|[[Əliağa Vahid]], Azərbaycan şairi Sara Aşurbəyli.jpg|[[Sara Aşurbəyli]], Azərbaycan tarixçisi və şərqşünası Almas İldırım.jpg|[[Almas İldırım]], Azərbaycan şairi Afrasiyab Badalbeyli 1930-s.jpg|[[Əfrasiyab Bədəlbəyli]], Azərbaycan klassik bəstəkarı və dirijor Landau.jpg|[[Lev Landau]], ifrataxıcılığın riyazi nəzəriyyəsinin kəşfinə görə 1962-ci ildə fizika üzrə [[Nobel mükafatı]]na layiq görülmüşdür Səttar Bəhlulzadə.jpg|[[Səttar Bəhlulzadə]], Azərbaycan rəssamı İmam Mustafayev.jpg|[[İmam Mustafayev]], Azərbaycan ictimai-siyasi xadimi Behram Mansurov.jpg|[[Bəhram Mansurov]], Azərbaycan tarzəni Əliağa Ağayev.jpg|[[Əliağa Ağayev]], Azərbaycan teatr və kino aktyoru Maral Rəhmanzadə.jpg|[[Maral Rəhmanzadə]], Azərbaycan rəssamı Nasiba Zeynalova.jpg|[[Nəsibə Zeynalova]], Azərbaycan teatr və kino aktrisası Qara Qarayev.jpg|[[Qara Qarayev]], Azərbaycan bəstəkarı və pedaqoqu Mehdi Huseynzade.jpg|[[Mehdi Hüseynzadə]], Azərbaycan partizanı və kəşfiyyatçısı Hacıbaba Hüseynov.jpg|[[Hacıbaba Hüseynov]], Azərbaycan muğam xanəndəsi Leyla Bədirbəyli.JPG|[[Leyla Bədirbəyli]], Azərbaycan teatr və kino aktrisası Zadeh, L.A. 2005.jpg|[[Lütfi Zadə]], [[süni intellekt]] sahəsində [[qeyri-səlis məntiq]] nəzəriyyəsinin banisi Mikayıl Abdullayev.png|[[Mikayıl Abdullayev]], Azərbaycan rəssamı Şövkət Ələkbərova.jpg|[[Şövkət Ələkbərova]], Azərbaycan müğənnisi Bəşir Səfəroğlu.jpg|[[Bəşir Səfəroğlu]], Azərbaycan teatr və kino aktyoru Tofiq Bahramov.jpg|[[Tofiq Bəhramov]], Azərbaycanlı futbol hakimi Mədinə Gülgün.jpg|[[Mədinə Gülgün]], Azərbaycan şairəsi Tokay Məmmədov.png|[[Tokay Məmmədov]], Azərbaycan heykəltəraşı RIAN archive 23517 US National Symphony Orchestra conductor Mstislav Rostropovich.jpg|[[Mstislav Rostropoviç]], violençel ifaçısı Tair Salakhov.jpg|[[Tahir Salahov]], Azərbaycan rəsssamı Toğrul Nərimanbəyov.JPG|[[Toğrul Nərimanbəyov]], Azərbaycan rəssamı Elmira Şahtaxtinskaya.jpg|[[Elmira Şahtaxtinskaya]], Azərbaycan rəssamı Hacıbaba Bağırov.jpg|[[Hacıbaba Bağırov]], Azərbaycan teatr və kino aktyoru Səyavuş Aslan.jpg|[[Səyavuş Aslan]], Azərbaycan teatr və kino aktyoru Osman Mirzəyev.jpg|[[Osman Mirzəyev]], Azərbaycan jurnalisti Emin Sabitoğlu.jpg|[[Emin Sabitoğlu]], Azərbaycan bəstəkarı Eldəniz Zeynalov.jpg|[[Eldəniz Zeynalov]], Azərbaycan teatr və kino aktyoru Mushfig.JPG|[[Mikayıl Müşfiq]], Azərbaycan şairi Həsənağa Turabov.JPG|[[Həsənağa Turabov]], Azərbaycan teatr və kino aktyoru Anatoliy Banishevskiy (1967).png|[[Anatoli Banişevski]], 2004-cü ildə Azərbaycanda son 50 ilin ən yaxşı futbolçusu seçilib. Ağaxan Abdullayev 2015.jpg|[[Ağaxan Abdullayev]], Azərbaycan muğam xanəndəsi Yaşar Nuri.jpg|[[Yaşar Nuri]], Azərbaycan teatr və kino aktyoru Həmidə Ömərova01.jpg|[[Həmidə Ömərova]], teatr və kino aktrisası Ilham Aliyev par Claude Truong-Ngoc juin 2014.jpg|[[İlham Əliyev]], Azərbaycan prezidenti Rəşad Sadıqov.jpg|[[Rəşad Sadıqov]], [[Azərbaycan milli futbol komandası]]nda ən çox oyun keçirən futbolçudur. Isfar.jpg|[[İsfar Sarabski]], Azərbaycan pianoçusu Ramil Guliyev London 2017.jpg|[[Ramil Quliyev]], 200 metr məsafəyə qaçışda dünya çempionu </gallery> == Qardaş şəhərləri == [[Fayl:Dakar mosaic.jpg|thumb|Bakının [[Dakar meydanı]]nında [[Seneqal]]ın [[Dakar]] şəhəri ilə qardaşlaşmaya həsr edilən [[mozaika]]]] Bakı 1978-ci ildən etibarən Ümumdünya Qardaşlaşmış Şəhərlər Federasiyasının üzvüdür.<ref>{{cite web|title=Qardaşlaşmış şəhərlər|url=http://azerbaijans.com/content_1719_az.html|publisher=azerbaijans.com|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2017-10-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20171002174446/http://www.azerbaijans.com/content_1719_az.html|url-status=live}}</ref> {|class="wikitable" |- valign="top" | * [[Fayl:Flag of Senegal.svg|20px]] [[Dakar]], [[Seneqal]], <small>(1970)</small><ref name="brother" /> * [[Fayl:Flag of Italy.svg|20px]] [[Neapol]], [[İtaliya]], <small>(1972)</small><ref name="brother" /> * [[Fayl:Flag of Bosnia and Herzegovina.svg|20px]] [[Sarayevo]], [[Bosniya və Herseqovina]], <small>(1972)</small><ref name="brother" /> * [[Fayl:Flag of the United States.svg|20px]] [[Hyuston]], [[Texas]], [[ABŞ]], <small>(1976)</small><ref>{{cite web|title=Sister Cities: Baku and Houston|url=http://www.houstontx.gov/abouthouston/sistercities.html|publisher=www.houstontx.gov|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2017-09-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170919143424/http://www.houstontx.gov/abouthouston/sistercities.html|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:Flag of Iraq.svg|20px]] [[Bəsrə]], [[İraq]], <small>(1979)</small><ref name="brother" /> * [[Fayl:Flag of France.svg|20px]] [[Bordo]], [[Fransa]], <small>(1976)</small><ref name="brother">{{cite web|title=Города-побратимы|url=http://deyerler.org/ru/texts/news/interview-comments/print:page,1,22418-goroda-pobratimy.html|publisher=deyerler.org|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2021-08-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20210809200535/http://deyerler.org/ru/texts/news/interview-comments/print:page,1,22418-goroda-pobratimy.html|url-status=dead}}</ref> * [[Fayl:Flag of Germany.svg|20px]] [[Mayns]], [[Almaniya]], <small>(1984)</small><ref name="brother" /> || * [[Fayl:Flag of Vietnam.svg|20px]] [[Vunqtau]], [[Vyetnam]], <small>(1984)</small><ref name="brother" /> * [[Fayl:Flag of Turkey.svg|20px]] [[İzmir]], [[Türkiyə]], <small>(1986)</small><ref name="brother" /> * [[Fayl:Flag of Iran.svg|20px]] [[Təbriz]], [[İran]], <small>(1986)</small><ref name="brother" /> * [[Fayl:Flag of the United States.svg|20px]] [[Honolulu]], [[Havay]], [[ABŞ]], <small>(1998)</small><ref>{{cite web|title=Baku, Azerbaijan|url=https://www.honolulu.gov/ecodev/intl-relations/194-site-may-oed-cat/28224-city-of-baku.html|publisher=www.honolulu.gov|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311200945/https://www.honolulu.gov/ecodev/intl-relations/194-site-may-oed-cat/28224-city-of-baku.html|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Rio-de-Janeyro]], [[Braziliya]], <small>(2013)</small><ref>{{cite web|title=Baku, Brazilian Rio de Janeiro become twin cities|url=https://www.azernews.az/nation/62305.html|publisher=www.azernews.az|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2018-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180311081256/https://www.azernews.az/nation/62305.html|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:Flag of Georgia.svg|20px]] [[Tbilisi]], [[Gürcüstan]], <small>(2015)</small><ref>{{cite web|title=Baku, Tbilisi to become sister cities|url=https://www.azernews.az/culture/89717.html|publisher=www.azernews.az|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2017-04-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20170405172202/http://www.azernews.az/culture/89717.html|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:Flag of Turkey.svg|20px]] [[Ankara]], [[Türkiyə]], <small>(2016)</small><ref>{{cite web|title=Ankara, Baku to become sister cities|url=http://www.today.az/news/politics/150593.html|publisher=www.today.az|accessdate=20 sentyabr 2017|archive-date=2016-05-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160512114455/http://today.az/news/politics/150593.html|url-status=dead}}</ref> |} == Qalereya == <gallery mode="packed"> Templo de fuego, Baku, Azerbaiyán, 2016-09-27, DD 23.jpg|[[Atəşgah]] Panorama of night Baku, Azerbaijan IMG 9682.jpg|Bakının gecə görüntüsü İçərişəhərdə rəsaam evinin divarı.jpg|[[İçərişəhər]]də rəssam evinin divarı Maiden Tower in sunset.jpg|[[Qız qalası]] gün batarkən Neowise over Baku.jpg|[[Bakı buxtası]]ndan şəhərin görünüşü 2020-ci ildə </gallery> == Həmçinin bax == * [[Bakının görməli yerlərinin siyahısı]] * [[Bakı əhalisi]] == İstinadlar == <div style="height:30em; overflow:auto; border: 2px solid #088"> {{İstinad siyahısı|3}} </div> == Xarici keçidlər == {{Bakı şəhərinin görməli yerləri}} {{Bakı şəhərinin yaşayış məntəqələri}} {{Azərbaycan}} {{Avropa paytaxtları}} {{Xəzər dənizi limanları}} {{Azərbaycan coğrafiyası}} [[Kateqoriya:Bakı| ]] [[Kateqoriya:Azərbaycan paytaxtları]] [[Kateqoriya:Xəzər dənizinin limanları]] [[Kateqoriya:Milyon nəfərdən çox əhalisi olan şəhərlər]] ayhecm6fuxecuw8kidmyrslw7g5xlz9 0 1719 6547952 6535892 2022-07-25T09:49:56Z Vusalsuvarov1996 234003 wikitext text/x-wiki {{Dövlət | üv_fərq = | bayrağı = Flag_of_Ukraine.svg | etnik_qrupları = | gerbi = Lesser_Coat_of_Arms_of_Ukraine.svg | himni = "''[[Ukrayna himni|Ще не вмерли Україна ні Слава ні Воля]]''"<br><small>"Ukrayna Dövlət Himni"</small><center>[[Şəkil: National anthem of Ukraine, instrumental.oga]] | idarəetmə_forması = Prezident respublikası | internet_domeni = .ua | koordinatları = | milli_şüarı = | quruluş_növü = Birləşmə | paytaxtı = [[Kiyev]] | valyutası = [[Ukrayna qrivnası|Qrivna]] | valyutası_kodu = UAH | qeydlər = | adı = Ukrayna | rəsmi_adı = <span style="line-height:1.33em;">Ukrayna</span> | rəsmi_dilləri = [[Ukrayn dili|Ukrayna dili]] | saat_qurşağı = [[UTC]] | yay_vaxtı_saat_qurşağı = | ərazisi = 603500 | ərazi_sırası = 45-ci | su_ərazisi_faizi = 7 | nəqliyyatın_yönü = sağ | iso3166_kodu = UA | telefon_kodu = +380 | rəhbərin_titulu1 = [[Prezident]] | rəhbərin_titulu2 = Baş nazir | rəhbərin_adı1 = [[Volodimir Zelenski]] | rəhbərin_adı2 = [[Dmitrii Razumkov]] | xəritəsi = Europe-Ukraine_(disputed_territory).svg | orijinal_adı = <span style="line-height:1.33em;"> Україна </span><br>''Ukrayina'' | ÜDM_AQP = | adam_başına_ÜDM_AQP = | adam_başına_ÜDM_AQP_sırası = | ÜDM_AQP_il = | ÜDM_AQP_sırası = | ÜDM_nominal = 337,360 milyard | adam_başına_ÜDM_nominal = 7.422 | adam_başına_ÜDM_nominal_sırası = 107-ci | ÜDM_nominal_il = 2013 | ÜDM_nominal_sırası = 40-cı | Cini_indeksi = 25,0 | Cini_indeksi_fərq = azalış | Cini_indeksi_il = 2016 | Cini_indeksi_sırası = 18-ci | əhalisinin_sıxlığı = 73,8 | əhalisinin_sıxlığı_sırası = 115-ci | quruluş_hadisəsi1 = Kiyev Rus dövləti | quruluş_hadisəsi2 = Galiçya-Volhinya Krallığı | quruluş_hadisəsi3 = Kazak Hetmanlığı | quruluş_hadisəsi4 = Ukrayna Xalq Respublikası | quruluş_hadisəsi5 = Ukrayna Sovet Sosialist Respublikası | quruluş_hadisəsi6 = Ukrayna | quruluş_tarixi1 = 882 | quruluş_tarixi2 = 1199 | quruluş_tarixi3 = 17 Auqust 1649 | quruluş_tarixi4 = 7 Noyabr 1917 | quruluş_tarixi5 = 10 Mart 1919 | quruluş_tarixi6 = 24 Auqust 1991 | ən_böyük_şəhəri = [[Kiyev]] }}{{maplink|frame=yes|frame-width=265|type=line|stroke-width=3|text=Ukrayna}} '''Ukrayna''' ({{lang-uk|Україна}} [ukrɑˈjinɑ]) — [[Şərqi Avropa]]da dövlət. Parlament-prezident respublikasıdır. Şimaldan [[Belarus]], qərbdən [[Polşa]], [[Macarıstan]], [[Slovakiya]], [[Moldova]] və şərqdən Rusiyayla həmsərhəddir. Cənubdan [[Qara dəniz]]ə çıxır. == Əhali == {{Əsas|Ukrayna əhalisi}} [[Fayl:Этническая карта украины по переписи населения 2001 году (Ethnic map of Ukraine for 2001 census).jpg|thumb|250px|Ukrayna əhalisinin milli tərkibi-2001 sa.]] [[Fayl:UkraineDensity10.PNG|thumb|250px|Əhali sıxlığı]] 2010-cu il oktyabrın 1-ə Ukraynanın əhalisi 45 822 214 nəfər idi. Ondan şəhər əhalisi — 31 444 122 nəfər və ya 68,6%, kənd əhalisi — 14 378 092 nəfər və ya 31,4% təşkil edir. 1 fevral 2013-cü il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən Ukrayna əhalisi 45539.1 min nəfərdir.<ref name="Демографічна ситуація в Україні у січні 2013 року">Державний комітет статистики України: [http://database.ukrcensus.gov.ua/PXWEB2007/ukr/press/2013/dem_ukr_0113.pdf Демографічна ситуація в Україні у січні 2013 року]{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> === Mədəniyyəti === Ukraynada idman sürətlə inkişaf edir, ən inkişaf etmiş növlərindən biri də futboldur. Milli komanda 2006-cı il dünya çempionatında dörddə bir finala qədər irəliləməyi bacarıb. Klub futbolu da heç də zəif deyil, [[Donetsk]] şəhərinin [[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]] klubu 2009-cu il [[UEFA Kuboku]]nun qalibidir. Ukrayna futbolunun dünyaya bəxş etdiyi ən böyük ulduz [[Andrey Şevçenko]]dur. Avropanın tanınmış klublarında oynamış Şevçenko bir çox titulların sahibidir. Hazırda Ukrayna milli komandasının baş məşqçisidir. [[2004 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi|2004-cü il Avroviziya mahnı müsabiqəsində]] Ukraynanı "Wild Dances" mahnısı ilə [[Ruslana]] təmsil etmiş və 280 xalla qalib olmuşdu. ==== [[Ədəbiyyatı]] ==== XVIII əsrin sonlarında İvan Kotlyarevskinin "[[Eneida]]" poeması Ukrayna ədəbi dilinin və ədəbiyyatının başlanğıcı hesab olunur. XIX əsrin ortalarında parlayan [[Taras Şevçenko]] yaradıcılığı ilə Ukrayna ədəbiyyatında böyük bir mərhələ oldu və poeziya ilə bərabər nəsr və dramaturgiyanın da inkişafına təkan verdi. XX əsrin əvvəllərində Ukrayna ədəbiyyatı Avropa modernizminin təsirinə məruz qalır. Bu dövrün parlaq nümayəndəsi Lesya Ukrainka yaradıcılığa dünya ədəbiyyatının obrazlarını gətirdi. Bütövlükdə keçmiş [[SSRİ]]-də olduğu kimi, Ukraynada da [[Oktyabr inqilabı]]ndan sonra ədəbi proses xüsusi dramatizmi və mürəkkəbliyi ilə yadda qaldı. Sosializm realizmi janrı yazıçıları sərt çərçivəyə salmasına baxmayaraq, Ukrayna yazıçıları bu gün də aktuallığını itirməyən əsərlər yaratdılar. Pavlo Tıçina, [[Maksim Rılski]], Vladimir Sosyura, Aleksandr Dovjenko və Oles Qonçarın əsərləri belələrindəndir. "Altmışıncılar" kimi tanınan Vasili Stus, Lina Kostenko, Vasili Simonenko, Qriqori Tyutyunnik, Dmitri Pavlıçko, İvan Draç və başqaları yeni yaradıcılıq formaları axtarır, orijinal əsərlər yaradırdılar. Müasir Ukrayna ədəbiyyatı deyəndə isə ilk növbədə yeni düşüncə nümayəndələri olan Yuri Andruxoviç, Aleksandr İrvanes, Oksana Zabujko, Nikolay Ryabçuk, Sergey Jadan, Vasili Şklyar və başqaları yada düşür. === Maarifçiliyi === Bütövlükdə müasir Ukraynanın təhsili Sovet dövründəki təhsildən xeyli fərqlənir. Sovet sistemində bağça, orta məktəb, texnikum və ali məktəb olduğu halda Ukraynada dəyişiklik edilərək, məktəbəqədər təhsil, orta məktəb və ali məktəb olan yeni sistem yaradıldı. Bununla da Ukrayna təhsili Avropa təhsilinə bir qədər də yaxınlaşdı. Təhsilin inkişaf etməsinin əsas səbəblərindən biri özəl məktəblərin yaradılmasıdır. Belə məktəblərin yaradılması ölkənin gələcəyinin güclü [[bünövrəsi]] oldu. == Ərazi == Ukrayna [[Qara dəniz|Qara]] və [[Azov dəniz]]lərin sahilində yerləşir. O, şimal-şərqdə [[Rusiya]], şimalda [[Belarus]], qərbdə [[Polşa]], [[Slovakiya]] və [[Macarıstan]], cənub-qərbdə [[Rumıniya]], [[Moldaviya]] və tanınmamış [[Dnestryanı]] ilə sərhədləri var. Ərazisində [[Krım Muxtar Respublikası]], 24 vilayət və 2 xüsusi statuslu şəhər yerləşir. {{Ukrayna}} === Şəhərləri === [[Ukrayna şəhərlərinin siyahısı]] == Tarixi == {{Əsas|Ukrayna tarixi}} Ukrayna adı qədim slavyan dilində "sərhəd ölkəsi" mənasını verir. Paytaxt şəhəri olan Kiyev 9-cu yüzilliyə qədər Xəzər xaqanlığının bir parçası idi. 16-cı əsrin ortalarında Zaparojiya bölgəsində yaşayan bəzi qruplar birlik yaratmışdılar. Özlərinə Kazak adını verən bu döyüşçü insanlar 1648-ci ildə [[Boqdan Xmelnitski]]nin rəhbərliyi ilə Polşaya qarşı böyük üsyana qalxdılar və nəticədə Ukrayna dövləti olan Kazak Atamanlığını qurdular. I Dünya Müharibəsindən sonra 1919-cu ildə Ukrayna Sovet Sosialist Respubilikası quruldu. 8 dekabr 1991-ci ildə Belorusiya, Rusiya və Ukrayna SSRİ-nin müstəqil dövlətlərə parçalanması barədə qərar verdilər və bununla da Ukrayna müstəqil dövlət oldu. === Müasir Ukrayna === Ukrayna – Mərkəzi-Şərqi Avropada yerləşən aqrar-sənaye ölkəsidir. Sərhədlərinin uzunluğu 7590 kilometr, ərazisi 603,7 min kvadrat kilometr, əhalisi isə 2001-ci il hesablamalarına görə təxminən 50 milyon nəfərdir. Paytaxtı Kiyev şəhəri, dövlət dili ukraynca, milli valyutası qrivnadır. 2014-cü ildə Ukraynaya aid olan [[Krım Muxtar Respublikası]] Rusiya Federasiyası tərəfindən [[anneksiya]]ya uğrayaraq Rusiyanın tərkib [[Krım Respublikası]] çevrilmişdir. Ölkənin cənub-şərqində Rusiya tərəfində dəstəklənən [[Separatçılıq|separatçı]] və qondarma [[Donetsk Xalq Respublikası]] və [[Luqansk Xalq Respublikası]] Ukrayna Respublikasına qarşı [[Terrorizm|terror]]-[[vətəndaş müharibəsi]] aparırlar. == İqtisadiyyatı == {{Əsas|Ukrayna iqtisadiyyatı}} Təsərrüfatı mürəkkəb sahə və ərazi quruluşuna malikdir. Yanacaq-energetika kompleksi kömür, yerli neft-qaz və ən çox kənardan aldığı neft-qaz yanacağına əsaslanır. [[Donbas]] iri daş kömür rayonudur. Çoxlu istilik elektirik stansiyaları və bir neçə AES-ləri vardır. [[Çernobıl AES]]-də baş verən qəza ölkə iqtisadiyyatına çox böyük zərər vurmuşdur. Metallurgiya kompleksi yerli dəmir filizləri və kömür əsasında inkişaf edir. İri mərkəzləri Donbas (kömür hasilatı), [[Azov]] sahili (nəqliyyata yaxınlıq) və Dnepryanı (filiz mərkəzi). Maşınqayırma metal tutumlu və əmək tutumlu sahələrlə təmsil olunub. Ağır maşınqayırma Donbasda, [[Xarkov]]da, dəqiq maşınqayırma Ukraynanın qərb və cənub mərkəzlərində, şəkər çuğunduru yığan maşınlar [[Ternopol]]da, traktorlar [[Xarkov]]da, avtomobillər [[Lvov]]da, [[Zaporojye]]də, [[Lutsk]]da yerləşir. Gəmiqayırma [[Xerson]] və [[Nikolayev]]dədir. [[Kimya sənayesi]] inkişaf etmişdir. Güclü yeyinti sənayesinə malikdir, yerli k/t məhsullarını emal edən-unüyütmə, şəkər, bitki yağı, ət-süd və meyvə [[konservləri]] və s. istehsal olunur. Bu müəssisələr k/t rayonlarında yerləşirlər. Tikinti materialları sənayesi yüksək səviyyədə inkişaf etdirilir, zəngin xammala əsaslanır. Kənd təsərrüfatı həm bitkiçilik və həm də heyvandarlıq sahələri yaxşı inkişaf etdirilmişdir. Əkin yerlərinin yarısından çoxunu dənli bitkilər tutur. Buğda əkinləri geniş yayılıb. 2006-cı ildə ölkədə 32 mln ton taxıl istehsal olunmuşdur. Şəkər çuğunduru becərilməsinə və şəkər tozu istehsalına görə dünyada qabaqcıl yerlərdə durur-22 mln. t. şəkər çuğunduru, 2,6 mln.t. şəkər tozu istehsal edir (2006-cı il). Əsas əkinləri meşə-çöl və qismən də çöl zonalarında yerləşir. Heyvandarlıq əsasən südlük-ətlik istiqamətdə və donuzçuluq, quşçuluq, qoyunçuluq və b. inkişaf etdirilir. [[Zakarpatye]] və cənub rayonları meyvəçlik və üzümçülük yerləşir. Nəqliyyatın bütün sahələri inkişaf etmişdir. [[Odessa]], Xerson, Mariopul kimi limanları vardır. == Hökuməti == Ukrayna unitar parlament-prezident respublikasıdır. Əsas hakimiyyət orqanları: Prezident: [[Vladimir Zelenski]] Parlamentin spikeri: [[Andrey Parubiy]] Hökumət: Ukrayna nazirlər kabineti, Ali qanunverici orqan: [[Ukrayna Ali Radası]] 2008-ci ildə Ali Radaya daxil olan partiyalar:[[Yuliya Timoşenko]] bloku, Bizim Ukrayna, Reqionlar partiyası, Ukrayna kommunist partiyası, Litvin bloku. == Dövlət tərəfindən təsdiq olunmuş rəsmi bayramlar == * 1 yanvar — [[Yeni il]]. * 7 yanvar — [[İsa peyğəmbərin doğum günü]]. * 22 yanvar — [[Ukrayna günü]]. * 8 mart — [[Beynəlxalq qadınlar günü]]. * 1,2 may — Həmrəylik günü. * 8 may — Barışıq günü. * 9 may — [[İkinci Dünya Müharibəsi]]ndə qələbə günü. * 28 iyun — [[Ukraynanın Konstitusiya günü]]. * 24 avqust — Müstəqillik günü. * 14 oktyabr — Ukraynanın müdafiəsi günü. == Xarici keçidlər == * [http://www.ukrcensus.gov.ua/rus/results/general/nationality/ Государственный комитет статистики Украины : Численность и состав населения Украины по итогам Всеукраинской переписи населения 2001 года] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090427113224/http://www.ukrcensus.gov.ua/rus/results/general/nationality |date=2009-04-27 }} * [http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/nationality_population/nationality_1/s5/?botton=cens_db&box=5.1W&k_t=00&p=0&rz=1_1&rz_b=2_1%20%20%20%20%20%20%20%20&n_page=1 State Statistics Committee of Ukraine : The distribution of the population by nationality and mother tongue (2001 census)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090618161907/http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/nationality_population/nationality_1/s5/?botton=cens_db&box=5.1W&k_t=00&p=0&rz=1_1&rz_b=2_1%20%20%20%20%20%20%20%20&n_page=1 |date=2009-06-18 }} * [http://www.ukrstat.gov.ua/ Государственный комитет статистики Украины : Регионы Украины] * [http://ukrainian.su/en/ Photos of Ukraine] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20101013014506/http://ukrainian.su/en/ |date=2010-10-13 }}. {{en}} {{ru}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Həmçinin bax == {{Ukrayna mövzularda}} {{MDB}} {{Avrasiya İqtisadi Qrupu}} {{Şərq Tərəfdaşlığı}} {{Qara dəniz ölkələr}} {{Əsas qeyri-NATO ölkələri}} [[Kateqoriya:Ukrayna| ]] 1jtwdiw6qxbpha5p6cd65hqyggt9a0x 6547964 6547952 2022-07-25T09:55:55Z Vusalsuvarov1996 234003 /* Hökuməti */ wikitext text/x-wiki {{Dövlət | üv_fərq = | bayrağı = Flag_of_Ukraine.svg | etnik_qrupları = | gerbi = Lesser_Coat_of_Arms_of_Ukraine.svg | himni = "''[[Ukrayna himni|Ще не вмерли Україна ні Слава ні Воля]]''"<br><small>"Ukrayna Dövlət Himni"</small><center>[[Şəkil: National anthem of Ukraine, instrumental.oga]] | idarəetmə_forması = Prezident respublikası | internet_domeni = .ua | koordinatları = | milli_şüarı = | quruluş_növü = Birləşmə | paytaxtı = [[Kiyev]] | valyutası = [[Ukrayna qrivnası|Qrivna]] | valyutası_kodu = UAH | qeydlər = | adı = Ukrayna | rəsmi_adı = <span style="line-height:1.33em;">Ukrayna</span> | rəsmi_dilləri = [[Ukrayn dili|Ukrayna dili]] | saat_qurşağı = [[UTC]] | yay_vaxtı_saat_qurşağı = | ərazisi = 603500 | ərazi_sırası = 45-ci | su_ərazisi_faizi = 7 | nəqliyyatın_yönü = sağ | iso3166_kodu = UA | telefon_kodu = +380 | rəhbərin_titulu1 = [[Prezident]] | rəhbərin_titulu2 = Baş nazir | rəhbərin_adı1 = [[Volodimir Zelenski]] | rəhbərin_adı2 = [[Dmitrii Razumkov]] | xəritəsi = Europe-Ukraine_(disputed_territory).svg | orijinal_adı = <span style="line-height:1.33em;"> Україна </span><br>''Ukrayina'' | ÜDM_AQP = | adam_başına_ÜDM_AQP = | adam_başına_ÜDM_AQP_sırası = | ÜDM_AQP_il = | ÜDM_AQP_sırası = | ÜDM_nominal = 337,360 milyard | adam_başına_ÜDM_nominal = 7.422 | adam_başına_ÜDM_nominal_sırası = 107-ci | ÜDM_nominal_il = 2013 | ÜDM_nominal_sırası = 40-cı | Cini_indeksi = 25,0 | Cini_indeksi_fərq = azalış | Cini_indeksi_il = 2016 | Cini_indeksi_sırası = 18-ci | əhalisinin_sıxlığı = 73,8 | əhalisinin_sıxlığı_sırası = 115-ci | quruluş_hadisəsi1 = Kiyev Rus dövləti | quruluş_hadisəsi2 = Galiçya-Volhinya Krallığı | quruluş_hadisəsi3 = Kazak Hetmanlığı | quruluş_hadisəsi4 = Ukrayna Xalq Respublikası | quruluş_hadisəsi5 = Ukrayna Sovet Sosialist Respublikası | quruluş_hadisəsi6 = Ukrayna | quruluş_tarixi1 = 882 | quruluş_tarixi2 = 1199 | quruluş_tarixi3 = 17 Auqust 1649 | quruluş_tarixi4 = 7 Noyabr 1917 | quruluş_tarixi5 = 10 Mart 1919 | quruluş_tarixi6 = 24 Auqust 1991 | ən_böyük_şəhəri = [[Kiyev]] }}{{maplink|frame=yes|frame-width=265|type=line|stroke-width=3|text=Ukrayna}} '''Ukrayna''' ({{lang-uk|Україна}} [ukrɑˈjinɑ]) — [[Şərqi Avropa]]da dövlət. Parlament-prezident respublikasıdır. Şimaldan [[Belarus]], qərbdən [[Polşa]], [[Macarıstan]], [[Slovakiya]], [[Moldova]] və şərqdən Rusiyayla həmsərhəddir. Cənubdan [[Qara dəniz]]ə çıxır. == Əhali == {{Əsas|Ukrayna əhalisi}} [[Fayl:Этническая карта украины по переписи населения 2001 году (Ethnic map of Ukraine for 2001 census).jpg|thumb|250px|Ukrayna əhalisinin milli tərkibi-2001 sa.]] [[Fayl:UkraineDensity10.PNG|thumb|250px|Əhali sıxlığı]] 2010-cu il oktyabrın 1-ə Ukraynanın əhalisi 45 822 214 nəfər idi. Ondan şəhər əhalisi — 31 444 122 nəfər və ya 68,6%, kənd əhalisi — 14 378 092 nəfər və ya 31,4% təşkil edir. 1 fevral 2013-cü il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən Ukrayna əhalisi 45539.1 min nəfərdir.<ref name="Демографічна ситуація в Україні у січні 2013 року">Державний комітет статистики України: [http://database.ukrcensus.gov.ua/PXWEB2007/ukr/press/2013/dem_ukr_0113.pdf Демографічна ситуація в Україні у січні 2013 року]{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> === Mədəniyyəti === Ukraynada idman sürətlə inkişaf edir, ən inkişaf etmiş növlərindən biri də futboldur. Milli komanda 2006-cı il dünya çempionatında dörddə bir finala qədər irəliləməyi bacarıb. Klub futbolu da heç də zəif deyil, [[Donetsk]] şəhərinin [[Şaxtyor Donetsk FK|Şaxtyor Donetsk]] klubu 2009-cu il [[UEFA Kuboku]]nun qalibidir. Ukrayna futbolunun dünyaya bəxş etdiyi ən böyük ulduz [[Andrey Şevçenko]]dur. Avropanın tanınmış klublarında oynamış Şevçenko bir çox titulların sahibidir. Hazırda Ukrayna milli komandasının baş məşqçisidir. [[2004 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi|2004-cü il Avroviziya mahnı müsabiqəsində]] Ukraynanı "Wild Dances" mahnısı ilə [[Ruslana]] təmsil etmiş və 280 xalla qalib olmuşdu. ==== [[Ədəbiyyatı]] ==== XVIII əsrin sonlarında İvan Kotlyarevskinin "[[Eneida]]" poeması Ukrayna ədəbi dilinin və ədəbiyyatının başlanğıcı hesab olunur. XIX əsrin ortalarında parlayan [[Taras Şevçenko]] yaradıcılığı ilə Ukrayna ədəbiyyatında böyük bir mərhələ oldu və poeziya ilə bərabər nəsr və dramaturgiyanın da inkişafına təkan verdi. XX əsrin əvvəllərində Ukrayna ədəbiyyatı Avropa modernizminin təsirinə məruz qalır. Bu dövrün parlaq nümayəndəsi Lesya Ukrainka yaradıcılığa dünya ədəbiyyatının obrazlarını gətirdi. Bütövlükdə keçmiş [[SSRİ]]-də olduğu kimi, Ukraynada da [[Oktyabr inqilabı]]ndan sonra ədəbi proses xüsusi dramatizmi və mürəkkəbliyi ilə yadda qaldı. Sosializm realizmi janrı yazıçıları sərt çərçivəyə salmasına baxmayaraq, Ukrayna yazıçıları bu gün də aktuallığını itirməyən əsərlər yaratdılar. Pavlo Tıçina, [[Maksim Rılski]], Vladimir Sosyura, Aleksandr Dovjenko və Oles Qonçarın əsərləri belələrindəndir. "Altmışıncılar" kimi tanınan Vasili Stus, Lina Kostenko, Vasili Simonenko, Qriqori Tyutyunnik, Dmitri Pavlıçko, İvan Draç və başqaları yeni yaradıcılıq formaları axtarır, orijinal əsərlər yaradırdılar. Müasir Ukrayna ədəbiyyatı deyəndə isə ilk növbədə yeni düşüncə nümayəndələri olan Yuri Andruxoviç, Aleksandr İrvanes, Oksana Zabujko, Nikolay Ryabçuk, Sergey Jadan, Vasili Şklyar və başqaları yada düşür. === Maarifçiliyi === Bütövlükdə müasir Ukraynanın təhsili Sovet dövründəki təhsildən xeyli fərqlənir. Sovet sistemində bağça, orta məktəb, texnikum və ali məktəb olduğu halda Ukraynada dəyişiklik edilərək, məktəbəqədər təhsil, orta məktəb və ali məktəb olan yeni sistem yaradıldı. Bununla da Ukrayna təhsili Avropa təhsilinə bir qədər də yaxınlaşdı. Təhsilin inkişaf etməsinin əsas səbəblərindən biri özəl məktəblərin yaradılmasıdır. Belə məktəblərin yaradılması ölkənin gələcəyinin güclü [[bünövrəsi]] oldu. == Ərazi == Ukrayna [[Qara dəniz|Qara]] və [[Azov dəniz]]lərin sahilində yerləşir. O, şimal-şərqdə [[Rusiya]], şimalda [[Belarus]], qərbdə [[Polşa]], [[Slovakiya]] və [[Macarıstan]], cənub-qərbdə [[Rumıniya]], [[Moldaviya]] və tanınmamış [[Dnestryanı]] ilə sərhədləri var. Ərazisində [[Krım Muxtar Respublikası]], 24 vilayət və 2 xüsusi statuslu şəhər yerləşir. {{Ukrayna}} === Şəhərləri === [[Ukrayna şəhərlərinin siyahısı]] == Tarixi == {{Əsas|Ukrayna tarixi}} Ukrayna adı qədim slavyan dilində "sərhəd ölkəsi" mənasını verir. Paytaxt şəhəri olan Kiyev 9-cu yüzilliyə qədər Xəzər xaqanlığının bir parçası idi. 16-cı əsrin ortalarında Zaparojiya bölgəsində yaşayan bəzi qruplar birlik yaratmışdılar. Özlərinə Kazak adını verən bu döyüşçü insanlar 1648-ci ildə [[Boqdan Xmelnitski]]nin rəhbərliyi ilə Polşaya qarşı böyük üsyana qalxdılar və nəticədə Ukrayna dövləti olan Kazak Atamanlığını qurdular. I Dünya Müharibəsindən sonra 1919-cu ildə Ukrayna Sovet Sosialist Respubilikası quruldu. 8 dekabr 1991-ci ildə Belorusiya, Rusiya və Ukrayna SSRİ-nin müstəqil dövlətlərə parçalanması barədə qərar verdilər və bununla da Ukrayna müstəqil dövlət oldu. === Müasir Ukrayna === Ukrayna – Mərkəzi-Şərqi Avropada yerləşən aqrar-sənaye ölkəsidir. Sərhədlərinin uzunluğu 7590 kilometr, ərazisi 603,7 min kvadrat kilometr, əhalisi isə 2001-ci il hesablamalarına görə təxminən 50 milyon nəfərdir. Paytaxtı Kiyev şəhəri, dövlət dili ukraynca, milli valyutası qrivnadır. 2014-cü ildə Ukraynaya aid olan [[Krım Muxtar Respublikası]] Rusiya Federasiyası tərəfindən [[anneksiya]]ya uğrayaraq Rusiyanın tərkib [[Krım Respublikası]] çevrilmişdir. Ölkənin cənub-şərqində Rusiya tərəfində dəstəklənən [[Separatçılıq|separatçı]] və qondarma [[Donetsk Xalq Respublikası]] və [[Luqansk Xalq Respublikası]] Ukrayna Respublikasına qarşı [[Terrorizm|terror]]-[[vətəndaş müharibəsi]] aparırlar. == İqtisadiyyatı == {{Əsas|Ukrayna iqtisadiyyatı}} Təsərrüfatı mürəkkəb sahə və ərazi quruluşuna malikdir. Yanacaq-energetika kompleksi kömür, yerli neft-qaz və ən çox kənardan aldığı neft-qaz yanacağına əsaslanır. [[Donbas]] iri daş kömür rayonudur. Çoxlu istilik elektirik stansiyaları və bir neçə AES-ləri vardır. [[Çernobıl AES]]-də baş verən qəza ölkə iqtisadiyyatına çox böyük zərər vurmuşdur. Metallurgiya kompleksi yerli dəmir filizləri və kömür əsasında inkişaf edir. İri mərkəzləri Donbas (kömür hasilatı), [[Azov]] sahili (nəqliyyata yaxınlıq) və Dnepryanı (filiz mərkəzi). Maşınqayırma metal tutumlu və əmək tutumlu sahələrlə təmsil olunub. Ağır maşınqayırma Donbasda, [[Xarkov]]da, dəqiq maşınqayırma Ukraynanın qərb və cənub mərkəzlərində, şəkər çuğunduru yığan maşınlar [[Ternopol]]da, traktorlar [[Xarkov]]da, avtomobillər [[Lvov]]da, [[Zaporojye]]də, [[Lutsk]]da yerləşir. Gəmiqayırma [[Xerson]] və [[Nikolayev]]dədir. [[Kimya sənayesi]] inkişaf etmişdir. Güclü yeyinti sənayesinə malikdir, yerli k/t məhsullarını emal edən-unüyütmə, şəkər, bitki yağı, ət-süd və meyvə [[konservləri]] və s. istehsal olunur. Bu müəssisələr k/t rayonlarında yerləşirlər. Tikinti materialları sənayesi yüksək səviyyədə inkişaf etdirilir, zəngin xammala əsaslanır. Kənd təsərrüfatı həm bitkiçilik və həm də heyvandarlıq sahələri yaxşı inkişaf etdirilmişdir. Əkin yerlərinin yarısından çoxunu dənli bitkilər tutur. Buğda əkinləri geniş yayılıb. 2006-cı ildə ölkədə 32 mln ton taxıl istehsal olunmuşdur. Şəkər çuğunduru becərilməsinə və şəkər tozu istehsalına görə dünyada qabaqcıl yerlərdə durur-22 mln. t. şəkər çuğunduru, 2,6 mln.t. şəkər tozu istehsal edir (2006-cı il). Əsas əkinləri meşə-çöl və qismən də çöl zonalarında yerləşir. Heyvandarlıq əsasən südlük-ətlik istiqamətdə və donuzçuluq, quşçuluq, qoyunçuluq və b. inkişaf etdirilir. [[Zakarpatye]] və cənub rayonları meyvəçlik və üzümçülük yerləşir. Nəqliyyatın bütün sahələri inkişaf etmişdir. [[Odessa]], Xerson, Mariopul kimi limanları vardır. == Hökuməti == Ukrayna unitar parlament-prezident respublikasıdır. Əsas hakimiyyət orqanları: Prezident: [[Volodimir Zelenski]] Parlamentin spikeri: [[Andrey Parubiy]] Hökumət: Ukrayna nazirlər kabineti, Ali qanunverici orqan: [[Ukrayna Ali Radası]] 2008-ci ildə Ali Radaya daxil olan partiyalar:[[Yuliya Timoşenko]] bloku, Bizim Ukrayna, Reqionlar partiyası, Ukrayna kommunist partiyası, Litvin bloku. == Dövlət tərəfindən təsdiq olunmuş rəsmi bayramlar == * 1 yanvar — [[Yeni il]]. * 7 yanvar — [[İsa peyğəmbərin doğum günü]]. * 22 yanvar — [[Ukrayna günü]]. * 8 mart — [[Beynəlxalq qadınlar günü]]. * 1,2 may — Həmrəylik günü. * 8 may — Barışıq günü. * 9 may — [[İkinci Dünya Müharibəsi]]ndə qələbə günü. * 28 iyun — [[Ukraynanın Konstitusiya günü]]. * 24 avqust — Müstəqillik günü. * 14 oktyabr — Ukraynanın müdafiəsi günü. == Xarici keçidlər == * [http://www.ukrcensus.gov.ua/rus/results/general/nationality/ Государственный комитет статистики Украины : Численность и состав населения Украины по итогам Всеукраинской переписи населения 2001 года] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090427113224/http://www.ukrcensus.gov.ua/rus/results/general/nationality |date=2009-04-27 }} * [http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/nationality_population/nationality_1/s5/?botton=cens_db&box=5.1W&k_t=00&p=0&rz=1_1&rz_b=2_1%20%20%20%20%20%20%20%20&n_page=1 State Statistics Committee of Ukraine : The distribution of the population by nationality and mother tongue (2001 census)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090618161907/http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/nationality_population/nationality_1/s5/?botton=cens_db&box=5.1W&k_t=00&p=0&rz=1_1&rz_b=2_1%20%20%20%20%20%20%20%20&n_page=1 |date=2009-06-18 }} * [http://www.ukrstat.gov.ua/ Государственный комитет статистики Украины : Регионы Украины] * [http://ukrainian.su/en/ Photos of Ukraine] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20101013014506/http://ukrainian.su/en/ |date=2010-10-13 }}. {{en}} {{ru}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Həmçinin bax == {{Ukrayna mövzularda}} {{MDB}} {{Avrasiya İqtisadi Qrupu}} {{Şərq Tərəfdaşlığı}} {{Qara dəniz ölkələr}} {{Əsas qeyri-NATO ölkələri}} [[Kateqoriya:Ukrayna| ]] acidceytoma56dazicuym9pt3zcctwt 0 2537 6548006 6464507 2022-07-25T10:28:45Z 188.253.228.156 wikitext text/x-wiki {{Aydınlaşdırma |mövzu = Lerik rayonu |digər mövzu = Lerik şəhəri |digər mövzu səhifəsi = Lerik }} {{İnzibati vahid |Status = Rayon |Adı = Lerik |Xəritə = Lerik District in Azerbaijan 2021.svg |Daxildir = [[Lənkəran iqtisadi rayonu]] |Sahəsi = 1 083.6<ref name="az-mil-ens-12">Ümumi məlumat. — Azərbaycan Respublikasının inzibati–ərazi vahidləri. — İnzibati kənd rayonları (01.01.2006), səhifə 12. // [[Azərbaycan Milli Ensiklopediyası]]. 25 cilddə. Məsul katib akademik [[Tofiq Nağıyev|T. M. Nağıyev]]. "Azərbaycan" cildi. Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi, 2007, 884 səhifə. ISBN 9789952441017</ref><small><ref name="Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi: Laçın rayonu">{{Cite web |title=Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi: Lerik rayonu |url=http://www.azstat.org/region/az/010_2.shtml |access-date=2010-10-26 |archive-date=2012-06-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120623083847/http://www.azstat.org/region/az/010_2.shtml |url-status=dead }}</ref></small> |Əhali = 86 585 (2020)<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip |access-date=2020-05-02 |archive-date=2020-06-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200607194104/https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip |url-status=live }}</ref> |Əhali sıxlığı = 70 |Avtomobil nömrəsi = 43 |Telefon kodu = 994 25 |Poçt indeksi = AZ 4300 |Tərkibi = 157 |Vəzifəli şəxs = Əkbər Abbasov |Vəzifənin adı = İcra başçısı |Sayt = http://lerik-ih.gov.az |Əhalinin sıxlığı=80}} '''Lerik rayonu''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nda inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi [[Lerik]] şəhəridir. Lerik rayonu 1930-cu il avqustun 8-də təşkil olunmuşdur. 1938-ci ilədək Zuvand rayonu adlandırılmışdır. == Tarixi == [[Lerik]] rayonu 1930-cu ilin avqust ayında təşkil edilmişdir. Yanvar 1938-ci ilədək mərkəzi [[Qosmalıan]] kəndi olmaqla [[Lerik|Zuvand rayonu]] adlanmışdır. 29 kənd ərazi icra nümayəndəliyi və 29 bələdiyyə qurumu fəaliyyət göstərir. 1084 km² əraziyə malik olan rayonda 161 kənd və bir şəhər vardır. Prezident [[İlham Əliyev]]in 13 iyun 2008-ci il tarixli sərəncamı ilə rayon mərkəzi olan Lerik qəsəbəsinə şəhər statusu verilmişdir. Lerik rayonunun ərazisi ən qədim yaşayış məskənlərindən biridir. Qədim zamanlardan ibtidai insanlar dağların ətəklərində indi də mövcud olan təbii mağaralardan yaşayış məskəni kimi istifadə etmişlər. Buranın təbii mağaralarından bəzilərinin hətta tunc dövründən də əvvəllərə aid olması ehtimal olunur. Görkəmli arxeoloq Hümmel bu mağaraları [[neolit]] (yeni daş dövrü) dövrünə aid edir. Buranın dağlarında eramızdan əvvəl III–II minilliklərə aid maddi-mədəniyyət abidələri mövcuddur. Qədim tarixə malik olan Lerik rayonu ərazisində daş dövrünə aid olan əşyalar tapılmışdır. [[Büzeyir mağarası]] Azərbaycan ərazisində daş dövrünə aid olan ən qədim yaşayış məskənlərindəndir. XVIII–XIX əsrlərdən başlayaraq məşhur fransız arxeoloqu [[Jak De Morqan]], K.Şaffer və qardaşı Henri ilə apardığı arxeoloji qazıntı zamanı buranı "arxeoloji cənnət" adlandırmış, qiymətli tarixi eksponatlar aşkarlamışdır. Morqan Lerikin [[Veri]] kəndi ərazisindəki Qızılbaşlar qəbiristanlığında arxeoloji qazıntılar aparmış, bu diyarın qədim tarixindən söhbət açmışdır. O, mərtəbəli qəbirlərdən tapdığı bütün maddi mədəniyyət nümünələrini özü ilə Fransaya aparmışdır. Həmin eksponatlar indi də [[Paris]] muzeylərini bəzəyir. Görkəmli arxeoloq H.Hümmel Lerikdə tapılan maddi-mədəniyyət nümunələrini neolit (yeni daş) dövrünə aid etməklə Azərbaycan paleolit dövrü adamlarının Lerik ərazisində məskunlaşmasını təsdiq edir. Elmlər Akademiyası Tarix İnstitutu Arxeologiya və Etnoqrafiya şöbəsinin müdiri, professor [[Əsədulla Cəfərov]] Lerik rayonu ərazisində elmi tədqiqat işləri aparmış, ilk dəfə olaraq Büzeyir mağarasında orta paleolit dövrünə dair qədim insan düşərgəsi aşkar etmişdir. == Coğrafi mövqeyi == === Relyefi === Lerik rayonunun ərazisi Talış silsilə dağlarının əhatəsindədir. Cənub və cənub-qərbdə Yardımlı, şimal-şərqdə Lənkəran, şimal-qərbdə Masallı, cənub-şərqdə Astara rayonları ilə həmsərhəddir. İran İslam Respublikası ilə sərhəd boyu cənub dağ silsilələri, bundan şimalda Peştəsər və Bürəvər dağ silsilələri uzanır. Cənub və Peştəşər silsilələri arasında Zuvand (Diabar) çökəkliyi yerləşir. Ən yüksək zirvələri cənub silsiləsindəki [[Gömürgöy]] (2493 m) və [[Qızyurdu]]dur (2433 m). Əsasən pallogenin vulkanogen-çökmə süxurlarından təşkil olunmuşdur. === Təbiəti === [[Fayl:Şəlalə Günəşli.jpg|thumb|250px|[[Günəşli şəlaləsi]]]] Lerikin bitki örtüyü əsasən kollu və seyrək meşəli çəmənlərdən və dağ meşələrindən ibarətdir. Meşələrdə palıd, vələs, fıstıq, qoz, dəmirağacı, azalt (nil) çoxluq təşkil edir. Meşələrdə və Lerik çayının sahillərində tülkü, çaqqal, canavar, ayı, qaban, ördək, dovşan, meşə pişiyi, süleysin, kəklik, torağayı, bildirçin və s. heyvanlara, meşələrin əlçatmaz yerlərində, dağlarda bəbirə rast gəlmək olar. Rayonun Zuvand ərazisində Zuvand dövlət yasaqlığı (qoruq) vardır. Burada fəaliyyət göstərən Milli Elmlər Akademiyasının "Nəbatət elmi-tədqiqat mərkəzi" ərazinin fauna və florasını öyrənir. Ərazidə 40,3 min hektar meşə örtüyü vardır. Lənkəran-Lerik 56 km-lik avtomobil yolu boyu bir sıra turizm, istirahət əyləncə mərkəzləri inşa edilmişdir. "Relax", "Təbəssüm", "Meşəbəyi", "Ağgöl", "Paradis" və digər turizm obyektləri bu cür mərkəzlərdəndir. Burada kotec, istirahət evləri, əyləncə mərkəzləri, restoran və barlar, idman qurğuları qonaqların xidmətindədir. Turizm obyektlərində, 600 nəfərdən çox, o cümlədən "Relax" turizm istirahət əyləncə mərkəzində eyni vaxtda 600 nəfərdən çox qonağın qəbulu üçün şərait yaradılmışdır. === İqlimi === Payız fəslində Lerikdə tez-tez yağış yağır, kənd yollarında gediş-gəliş çətinləşir. Yayı quraq keçən mülayim isti yarımsəhra və quru çöl iqlimi, həmçinin yayı quraq keçən mülayim isti iqlim üstündədir. Orta temperatur yanvarda 1 −4 °C , iyulda 22–12 °C-dir. İllik yağıntı 300 mm-dən 800 mm-ə qədərdir. == İri yaşayış məntəqələri == Lerikdə yaşayış məntəqələrinin sayı 162-dir. 29 ərazi-inzibati vahidi, 1 şəhəri, 161 kəndi var. == Əhalisi == 2021-ci il yanvarın 1-nə olan statistikLerikarayonunun əhalisi 86 585 nəfərdir. Əhalinin hər km² olan sıxlığı isə 80 nəfərdir. Lerik həmişə uzunömürlülər diyarı kimi məşhur olmuşdur. Bu rayonun sakini olmuş [[Şirəli Müslümov]] uzunömürlülük üzrə dünya rekordu müəyyən etmişdir. O, 163 il (1812–1975) ömür sürmüşdür. Onun digər həmyerlisi [[Məcid Ağayev]] 138 il (1835–1973) və [[Mahmud Eyvazov]] isə 150 il (1808–1958) yaşamışdır. Hazırda bu rayonda yaşı 100-ü keçmiş, lakin hələ də əmək qabiliyyətini saxlamış onlarca insan yaşayır. Səyyah, etnoqraf-tarixçi Berezin qeyd edir ki, "buranın yerli əhalisi çox qədim xalqdır. Onlar keçmiş midiyalılardır". === Etnik tərkib === {{Əsas|Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (1999)|Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (2009)}} {| class="wikitable" |+ '''Lerik rayonunun etnik tərkibi, rəsmi siyahıyaalmalara əsasən (1939–2009)''' |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Etnik<br>qrup ! colspan="2" | 1939-cu il^'''1'''<ref name="Лерикский район (1939 г.)">Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/lerik39.html Лерикский район (1939 г.)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120603060138/http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/lerik39.html |date=2012-06-03 }}</ref> ! colspan="2" | 1959-cu il^'''2'''^''','''^'''3'''<ref name="Население Азербайджанской Республики">Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/rnazerbaijan.html Население Азербайджанской Республики] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120328124618/http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/rnazerbaijan.html |date=2012-03-28 }}</ref> ! colspan="2" | 1970-ci il^'''2'''<ref name="Лерикский район (1970 г.)">Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/lerik70.html Лерикский район (1970 г.)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120425040723/http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/lerik70.html |date=2012-04-25 }}</ref><ref name="Распределение русских и украинцев по административно-территориальным единицам Азербайджанской ССР (1970 г.)">Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/azrusukr70.html Распределение русских и украинцев по административно-территориальным единицам Азербайджанской ССР (1970 г.)] {{Vebarxiv|url=https://archive.today/20150627191521/http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/azrusukr70.html |date=2015-06-27 }} (без Нагорно-Карабахской АО)</ref> ! colspan="2" | 1979-cu il^'''2'''<ref name="Лерикский район (1979 г.)">Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/lerik79.html Лерикский район (1979 г.)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120611222622/http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/lerik79.html |date=2012-06-11 }}</ref> ! colspan="2" | 1999-cu il<ref name="Europe Ethnic composition of Azerbaijan 1999">Population statistics of Eastern (pop-stat.mashke.org): [http://pop-stat.mashke.org/azerbaijan-ethnic1999.htm Europe Ethnic composition of Azerbaijan 1999] {{Vebarxiv|url=https://archive.today/20150627190317/http://pop-stat.mashke.org/azerbaijan-ethnic1999.htm |date=2015-06-27 }}</ref> ! colspan="2" | 2009-cu il<ref name="Europe Ethnic composition of Azerbaijan 2009">Population statistics of Eastern (pop-stat.mashke.org): [http://pop-stat.mashke.org/azerbaijan-ethnic2009.htm Europe Ethnic composition of Azerbaijan 2009] {{Vebarxiv|url=https://archive.today/20150627190114/http://pop-stat.mashke.org/azerbaijan-ethnic2009.htm |date=2015-06-27 }}</ref> |- style="background:#e0e0e0;" ! Əhali ! % ! Əhali ! % ! Əhali ! % ! Əhali ! % ! Əhali ! % ! Əhali ! % |- | '''[[azərbaycanlılar|azərbaycanlı]]''' | style="text-align:right;"| 8 855 | style="text-align:right;"| 29,09% | style="text-align:right;" rowspan="2"| 26 690 | style="text-align:right;" rowspan="2"| 98,73% | style="text-align:right;" rowspan="2"| 36 936 | style="text-align:right;" rowspan="2"| 98,62% | style="text-align:right;" rowspan="2"| 45 696 | style="text-align:right;" rowspan="2"| 99,71% | style="text-align:right;"| 56 197 | style="text-align:right;"| 88,76% | style="text-align:right;"| | style="text-align:right;"| |- |'''[[Talışlar|talış]]''' | style="text-align:right;"| 2.984 | style="text-align:right;"| 68,93% | style="text-align:right;"| 7 076 | style="text-align:right;"| 11,18% | style="text-align:right;"| 2. 281 | style="text-align:right;"| 8,06% |- | '''[[Ruslar|rus]]''' | style="text-align:right;"| 402 | style="text-align:right;"| 1,32% | style="text-align:right;" rowspan="2"| 260 | style="text-align:right;" rowspan="2"| 0,96% | style="text-align:right;"| 306 | style="text-align:right;"| 0,82% | style="text-align:right;"| 28 | style="text-align:right;"| 0,06% | style="text-align:right;"| 8 | style="text-align:right;"| 0,01% | style="text-align:right;"| 11 | style="text-align:right;"| 0,01% |- | '''[[Ukraynalılar|ukrayın]]''' | style="text-align:right;"| 85 | style="text-align:right;"| 0,28% | style="text-align:right;"| 93 | style="text-align:right;"| 0,25% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 27 | style="text-align:right;"| 0,04% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% |- | '''[[Ləzgilər|ləzgi]]''' | style="text-align:right;"| 20 | style="text-align:right;"| 0,07% | style="text-align:right;"| 7 | style="text-align:right;"| 0,03% | style="text-align:right;"| 9 | style="text-align:right;"| 0,02% | style="text-align:right;"| 26 | style="text-align:right;"| 0,06% | style="text-align:right;"| 5 | style="text-align:right;"| 0,01% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% |- | '''[[Tatarlar|tatar]]''' | style="text-align:right;"| … | style="text-align:right;"| … | style="text-align:right;"| … | style="text-align:right;"| … | style="text-align:right;"| 8 | style="text-align:right;"| 0,02% | style="text-align:right;"| 3 | style="text-align:right;"| 0,01% | style="text-align:right;"| 1 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% |- | '''[[Ermənilər|erməni]]''' | style="text-align:right;"| 32 | style="text-align:right;"| 0,11% | style="text-align:right;"| 10 | style="text-align:right;"| 0,04% | style="text-align:right;"| 20 | style="text-align:right;"| 0,05% | style="text-align:right;"| 43 | style="text-align:right;"| 0,09% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% |- | '''[[Gürcülər|gürcü]]''' | style="text-align:right;"| 5 | style="text-align:right;"| 0,02% | style="text-align:right;"| 2 | style="text-align:right;"| 0,01% | style="text-align:right;"| 15 | style="text-align:right;"| 0,04% | style="text-align:right;"| 4 | style="text-align:right;"| 0,01% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% |- | '''[[Yəhudilər|yəhudi]]''' | style="text-align:right;"| 9 | style="text-align:right;"| 0,03% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 3 | style="text-align:right;"| 0,01% | style="text-align:right;"| 2 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% |- | '''[[Avarlar (qafqazdilli)|avar]]''' | style="text-align:right;"| 2 | style="text-align:right;"| 0,01% | style="text-align:right;"| 1 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 1 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 1 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% |- | '''[[Saxurlar|saxur]]''' | style="text-align:right;"| 1 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 1 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% |- | '''[[Kürdlər|kürd]]''' | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 5 | style="text-align:right;"| 0,01% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% | style="text-align:right;"| 0 | style="text-align:right;"| 0,00% |- | '''[[Almanlar|alman]]''' | style="text-align:right;"| 10 | style="text-align:right;"| 0,03% | style="text-align:right;"| … | style="text-align:right;"| … | style="text-align:right;"| … | style="text-align:right;"| … | style="text-align:right;"| … | style="text-align:right;"| … | style="text-align:right;"| … | style="text-align:right;"| … | style="text-align:right;"| … | style="text-align:right;"| … |- | '''digər''' | style="text-align:right;"| 38 | style="text-align:right;"| 0,12% | style="text-align:right;"| 62 | style="text-align:right;"| 0,23% | style="text-align:right;"| 56 | style="text-align:right;"| 0,15% | style="text-align:right;"| 23 | style="text-align:right;"| 0,05% | style="text-align:right;"| 35 | style="text-align:right;"| 0,06% | style="text-align:right;"| 2 | style="text-align:right;"| 0,00% |- style="background:#e0e0e0;" ! style="text-align:left;"| '''cəmi''' ! colspan="2" | '''30 443''' ! colspan="2" | '''27 032''' ! colspan="2" | '''37 452''' ! colspan="2" | '''45 827''' ! colspan="2" | '''63 314''' ! colspan="2" | '''74 522''' |- | colspan="20" | <small> ^'''1'''1939-cu ildə Ağullar, Rutullar və Saxurlar birlikdə Digər Dağıstan xalqları başlığı altında siyahıya alınmışlar.<br>^'''2'''Talışlar azərbaycanlı olaraq siyahıya alınmışlar.<br>^'''3'''Ruslar və ukraynalılar. |} === Görkəmli şəxsləri === * [[Böyükağa Mirsalayev]] — Zaqafqaziya KP(b)MK-nın II katibi. * [[Mirzə Məmmədov (nazir)|Mirzə Məmmədov]] — Azərbaycan KP(b)Mk-nın III katibi, Azərbaycanın Xalq Maarif Komissarı, Azərbaycan SSR Maarif naziri. *Məmmədhüseyn Əliyev - Yazıçı-dramaturq, əməkdar elm xadimi *Şeyx Qələm Axund - Din xadimi, ilahiyyatçı *Elman Quliyev - Filoloqiya elmləri doktoru, professor. Türkoloq * [[Hüseynbala Mirələmov]] — yazıçı, dramaturq, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı. * [[Miri Qənbərov]] — Azərkontrakt SC-nin sədri. * [[Novruz Novruzov]] — yazıçı-publisist, Şabran rayon İH başçısı. * [[Asəf İsgəndərov (professor)|Asəf İsgəndərov]] — fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, Lənkəran DU-nun rektoru. * [[Əlisa Nicat]] — yazıçı-dramaturq, filosof. * [[Xanoğlan Bayramov]] — neftçi, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı * [[Eldar İsgəndərzadə]] — şair-dramaturq, ssenarist. *Qədiməli Əhməd - şair-publisist *Xalid Mahmud - şair-tədqiqatçı * [[Valeh Müslümov]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. * [[Rövşən Abdullayev (milli qəhrəman)|Rövşən Abdullayev]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. * [[Fərhad Ağayev]]— Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. *Əsgər Əliyev - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı *Fəxrəddin Şahbazov - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı *Amid Heydərov - Şəhid mayor, Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı *Cəbrayıl Ağayev - Şəhid zabit == Maddi-mədəni irsi == Lerikdə dövlət mühafizəsində olan daşınmaz tarixi mədəniyyət abidələri mövcuddur. Bunlardan yerli əhəmiyyətli memarlıq abidələri 27, arxeloji abidələr 25, monumental və xatirə abidələri 1, dekorativ, tətbiqi sənət abidələri 78 və s.-dir. Lerik şəhərində 1 ədəd tarix-diyarşünaslıq muzeyi, "Uzunömürlülər" muzeyi, rəsm qaleriyası fəaliyyət göstərir. Lerikdə tapılmış mağarada daş dövrünün insanlarının yaşaması güman edilir. Rayonda çoxsaylı tarixi abidələr var. Xanəgah kəndindəki Xoca Seyid məqbərəsi (XIV əsr), Lüləkəran kəndindəki məscid (XIX əsr), Mistan kəndində, dəniz səviyyəsindən 2438 metr yüksəklikdə yerləşən "Qızyurdu" adlı qədim insan məskəni, Mondigah kəndindəki Baba İsa türbəsi, Kekonu kəndinin yaxınlığındakı Pir Yusif məqbərəsi, Lerikdən Cəngəmiran kəndinə gedən yolun üstündəki Cabir məqbərəsi (XII–XIV əsrlər) və s. Kəndlərin çoxunda daşdan yonulmuş qoç heykəlləri salamat qalmışdır. Cəngəmiran kəndinin yaxınlığında Xəlifə Zəkəriyyə məqbərəsi var. Bu kənddə qədim ağaclar da tarixi abidələr kimi qorunur. Məşhur fransız yazıçısı Aleksandr Düma vaxtilə Qafqaza səyahət edərkən Lerik meşələrindən keçərək Hovil kəndində olmuş, öz əsərlərində bu kəndin eskizlərini çəkmiş, gözəlliklərini vəsf etmiş, əhalinin qonaqpərvərliyindən, məşğuliyətindən geniş yazmışdır. Lerik ərazisində mövcud olan Oğlan və Qiz qalaları müdafiə məqsədi ilə tikilmişdir. Bu qalalara su dulus borularla bulaq çeşmələrindən çəkilibmiş. Qalaların bürcləri orjinal arxitektura quruluşuna malikdir. Rəvayətə görə bura qədim albanların məskəni olmuşdur. Burada albanlara məxsus qəbirstanlıq indi də mövcuddur. Səfəvilərin hakimiyyəti illərində Şah İsmayıl öz inanılmış adamlarını Lerik rayonu ərazisinə də göndərmişdir. İndi əhalinin ziyarətgaha çevirdiyi Babagil məqbərəsi də o dövrlərin yadigarıdır. Qədim tarixə malik olan Lerik rayonu ərazisində daş dövrünə aid olan əşyalar tapılmışdır. Buzeyir mağarası Azərbaycan ərazisində daş dövrünə aid olan ən qədim yaşayış məskənlərindəndir. XVIII–XIX əsrlərdən başlayaraq məşhur fransız arxeoloqu Jak de Morqan, K.Şaffer və qardaşı Henri ilə apardığı arxeoloji qazıntı zamanı buranı "arxeoloji cənnət" adlandırmış, qiymətli tarixi eksponatlar aşkarlamışdır. Morqan Lerikin Veri kəndi ərazisindəki Qızılbaşlar qəbiristanlığında arxeoloji qazıntılar aparmış, bu diyarın qədim tarixindən söhbət açmışdır. O, mərtəbəli qəbirlərdən tapdığı bütün maddi mədəniyyət nümünələrini özü ilə Fransaya aparmışdır. Həmin eksponatlar indi də Paris muzeylərini bəzəyir. Görkəmli arxeoloq H.Hümmel Lerikdə tapılan maddi-mədəniyyət nümunələrini neolit (yeni daş) dövrünə aid etməklə Azərbaycan paleolit dövrü adamlarının Lerik ərazisində məskunlaşmasını təsdiq edir. Elmlər Akademiyası Tarix İnstitutu Arxeologiya və Etnoqrafiya şöbəsinin müdiri, professor Əsədulla Cəfərov Lerik rayonu ərazisində elmi tədqiqat işləri aparmış, ilk dəfə olaraq Buzeyir mağarasında orta paleolit dövrünə dair qədim insan düşərgəsi aşkar etmişdir. == Şəkillər == <gallery> Fayl:Lerik Azerbaijan 01.JPG|Lerik Fayl:Lerik Azerbaijan 03.JPG|Lerik Fayl:Lerik Azerbaijan 02.JPG|Lerik Fayl:20160906T073046 Lat 38 47 3.66169200 N Long 48 25 54.92017167 E.jpg|Lerikin yaxınlığında inəklər Fayl:Əncəqov.jpg|[[Ancəqov]] kəndi </gallery> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} <div class="references-small"> <references group=q/> </div> == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Lerik Rayon}} == Həmçinin bax == {{Azərbaycan}} {{Lerik rayonunun yaşayış məntəqələri}} {{Azərbaycan iqtisadi rayonları}} [[Kateqoriya:Lerik rayonu| ]] fm7ia0wgy69xcsb32saczhkc8tx8nhm 0 4794 6547054 6535792 2022-07-24T12:52:57Z Dr.Wiki54 88744 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:BSU logo.png]] → [[File:Logo of Baku State University.png]] wikitext text/x-wiki {{Universitet |Ad = Bakı Dövlət Universiteti |Abreviatura = BDU |Loqo = Logo of Baku State University.png |Şəkil = BDU teze korpus.jpg |Şəklin ölçüsü = 265 |Şəklin izahı = Bakı Dövlət Universitetinin yeni korpusu |Xəritənin izahı = Bakı Dövlət Universitetinin 4 korpusunun yerləşdiyi şəhərcik |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = S.M.Kirov&nbsp;adına<br>Azərbaycan Dövlət Universiteti,<br>M.Ə.Rəsulzadə&nbsp;adına<br>Bakı&nbsp;Dövlət&nbsp;Universiteti |Şüar = |Əsası qoyulub = [[1 sentyabr]] [[1919]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = |Tip = Dövlət |Prezident = |Rektor = [[Elçin Babayev]] |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = {{Gerbifikasiya|Bakı}} |Ölkə = {{AZE}} |Ünvan = [[Zahid Xəlilov küçəsi (Bakı)|Z.Xəlilov küçəsi]], 23 AZ1148, AZ1073/1 |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Vebsayt = [http://www.bsu.edu.az/ www.bsu.edu.az] |Vikianbar = Baku State University }} '''Bakı Dövlət Universiteti''' və ya qısaca '''BDU''' — [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin]] tabeliyində olan ali təhsil müəssisəsi. [[Azərbaycan]]ın ilk ali təhsil müəssisəsidir.dövründə. == Tarixi == [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti]]<nowiki/>nin [[1 sentyabr]] [[1919|1919-cu il]] tarixli iclasında [[Bakı]]da universitetin təsis edilməsi qərarı qəbul edildi və onun nizamnaməsi təsdiq olundu. Universitet ilk tədris ilini 2 fakültə ilə — tarix-filologiya, tibb fakültələri və 1094 tələbə ilə başladı. Universitetin ilk rektoru [[Kazan Dövlət Universiteti|Kazan Universiteti]]nin professoru, məşhur cərrah [[Vasili Razumovski|V.İ.Razumovski]] olmuşdur. === [[Rusiya imperiyası|Çar Rusiyası]] === 1897-ci ilin sentyabr ayında [[Kiyev]] və [[Varşava]]da politexnikum açıldıqdan sonra, belə bir təhsil müəssisəsinin [[Cənubi Qafqaz|Zaqafqaziyada]] da açılması sahəsində danışıqlar başlanmışdı. [[Tbilisi|Tiflisd]]ə politexnikum açılması və ali məktəbin təşkilinə ianə toplanılması üçün Qafqaz canişinliyi nəzdində xüsusi Baş Komitə yaradıldı. Bu məsələ də xeyli müddət uzadıldı. 7 may 1910-cu ildə Xüsusi Baş Komitənin sədri məktubla [[Bakı]], [[İrəvan]], [[Yelizavetpol]], [[Poti]], Batum, [[Qroznı]] və b. şəhər dumalarına müraciət edərək, [[Tbilisi|Tiflisd]]ə Qafqaz Universitetinin aşılması və hər il onun xərclərinin ödənilməsi üçün kömək göstərilməsi barədə xahiş etdi. [[Tbilisi|Tiflisd]]ə "Rus universiteti"ni açmaq üçün yerli Ali qadın kurslarının professorlarından ibarət komissiya yaradılır. Bu komissiyaya görkəmli alim, cərrah və pedaqoq, üç universitetin — [[Saratov]] (1909), [[Tiflis]] (1918) və [[Bakı]] (1919) [[universitet]]lərinin yaradılmasında mühüm rol oynamış professor Vasili İvanoviç Razumovski (1857–1935) başçılıq edirdi. Komissiya universitetin layihə və smetasını hazırlayıb Zaqafqaziya Respublikası hökumətinin müzakirəsinə verdi. Sonrakı hadisələri V.İ.Razumovski belə xatırlayırdı: "İşimiz qurtarana yaxın Qafqaz [[Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikası|Zaqafqaziya Respublikası]] kimi [[Rusiya İmperiyası|Rusiya]]dan ayrıldı və gürcülərdən, ermənilərdən və türklərdən ibarət qarışıq hökumət təşkil edildi. Xalq Maarif Naziri [[Fətəli xan Xoyski]] idi. Biz Tiflisdə rus universitetinin təşkili üçün apardığımız işdən istifadə etməyi həmin hökumətə təklif etdik. Nazir bizi dinlədi, Qafqazda rus universitetinin təsis edilməsinə rəğbətini bildirdi, lakin əlavə edib dedi: "Bəs niyə Tiflisdə? Tiflisdə Politexnikum var, indi də gürcü universiteti?.. Bəlkə [[universitet]]i [[Bakı]]da açmaq daha düzgün olardı?" O, bizim məlumat məktublarımızı nəzərdən keçirmək üçün götürdü və bizim məqsədimiz barədə Nazirlər Şurasına məlumat verəcəyini vəd etdi". Təəssüf ki, o dövrdə yaranmış daxili və xarici vəziyyətlə bağlı [[Zaqafqaziya]] [[hökumət]]i bu məsələyə baxmağa imkan tapmadı. 1918-ci il mayın 26-da [[Zaqafqaziya Seymi]]nin öz fəaliyyətini dayandırması nəticəsində üç müstəqil [[respublika]] — [[Azərbaycan]], [[Gürcüstan]] və [[Ermənistan]] respublikaları yaradıldı. === [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti|AXC]] dövrü === [[Fayl:Coat of arms of Baku State University in 1919.svg|left|thumb|204x204px|Bakı Dövlət Universitetinin 1919-cu ildə gerbi]] Bakı Dövlət Universiteti 1919-cu il 1 sentyabrda [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin parlamenti]] tərəfindən təsis edilmişdir. [[Tiflis]]də fəaliyyət göstərən Ali qadın kursları 1918-ci ilin iyulunda üç fakültədən — təbiət, tarix-filologiya və tibb fakültələrindən ibarət olan Zaqafqaziya Universitetinə çevrildi. Professor V.İ.Razumovski tədrisin [[rus dili]]ndə aparıldığı bu [[universitet]]in rektoru vəzifəsinə seçildi. Universitetin rəhbərliyi sonrakı illərdə Yekaterindorf, [[İrəvan]] və ya [[Bakı]]da fəaliyyət göstərə bilməsi üçün danışıqlara başlayır. Belə bir vaxtda Fətəli xan Xoyskinin başçılıq etdiyi [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] [[hökumət]]i [[Bakı şəhəri]]ndə [[universitet]]in açılmasına böyük əhəmiyyət verirdi. Azərbaycan hökuməti universitetin açılması üçün hər il 5 milyon, kənd təsərrüfatı institutu üçün isə 500 min rubl vəd edir. Bundan başqa, universitet kitabxanası üçün 300 min rubl, universitetə tam yararlı klinika və avadanlıqla yaxşı təmin edilmiş xəstəxana və s. verməyi də öhdəsinə götürür. Universitet şurasının iclasında ermənilər bunun əleyhinə olsalar da, çoxluq universitetin Bakıya köçürülməsi təklifini müdafiə edir. 1919-cu il sentyabrın 1-də Azərbaycan parlamenti ilk universitetin açılması haqqında qanun qəbul etdi. "Bakı şəhərində dövlət universitetinin təsis edilməsi haqqında" adlanan bu qanunda universitetin dörd fakültədən ibarət olması göstərilirdi: Şərq şöbəsi ilə birlikdə tarix-filologiya, fizika-riyaziyyat, hüquq və tibb fakültələri. Qanunun onuncu maddəsində deyilirdi ki, Bakı şəhərində Dövlət Universiteti 1919-cu il sentyabrın 1-dən açılmış hesab olunur. İctimaiyyətin narahatlığını nəzərə alaraq qanunun II maddəsinin 2-ci bəndində qeyd edilirdi ki, bütün fakültələrdə türk dili məcburi fəndir. Azərbaycan hökuməti universitet komissiyasının tövsiyəsini, Xalq Maarif Nazirliyinin təqdimatını nəzərə alaraq, 1919-cu il sentyabrın 8-də Bakı Dövlət Universitetinin rektoru və dekanlarının təsdiqi haqqında qərar qəbul edir. Qərarda operativ cərrahiyyə kafedrasının əməkdar professoru V.İ.Razumovskinin rektor, patoloji anatomiya kafedrasının professoru İ.İ.Şirokoqorovun, o olmadığı dövrdə isə müvəqqəti olaraq professor A.M.Levinin tibb fakültəsinin, görkəmli tarixçi, publisist, ümumi tarix kafedrasının dosenti N.A.Dubrovskinin tarix-filologiya fakültəsinin dekanı təyin olunduğu göstərilir. İlk tədris ilində universitetə ştat üzrə lazım olan 104 nəfər, o cümlədən 43 professor və privat dosent cəlb etmək mümkün olmuşdu. [[Fayl:Bakı_Dövlət_Universitetinin_ilk_binası.jpg|thumb|250x250px|Bakı Dövlət Universitetinin ilk binası]] Universitet Şurasının 1919-cu il noyabrın 10-da olan ilk iclasında professorların və digər akademik heyətin tərkibi təsdiq edilir. 1919-cu il noyabrın 15-də şənbə günü universitetdə birinci dərs günü elan edilir. Universitetin ilk rektoru, [[professor]] Vasili İvanoviç Razumovski sonralar bu təhsil ocağının fəaliyyətə başlamasının əhəmiyyətindən bəhs edərkən yazırdı: "Azərbaycan öz maarif ocağını yaratdı. Türk xalqının tarixinə yeni parlaq səhifə yazıldı. Avropa ilə Asiyanın qovuşağında yeni məşəl yandı. Bu böyük tarixi hadisənin şahidləri kimi biz özümüzü xöşbəxt hesab edə bilərik" === [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] dövrü === 1920-ci il may ayının 11-də xalq maarif komissarı Dadaş Bünyadzadənin universitetin rektoru V.İ.Razumovskiyə verdiyi sərəncamda universitetdə təlim və tərbiyə işinin lazımi səviyyədə saxlanılacağı göstərilirdi. Təzyiqlər V.İ.Razumovskini Bakını tərk etməyə məcbur etdi. Həmin il universitetə məşhur nevropatoloq, Moskva Universitetinin məzunu, sonralar akademik olmuş professor Sergey Davidenkov rektor təyin edildi. Yerli kadrlara olan ehtiyacı nəzərə alan hökumət 1921-ci ilin may ayında təhslin türk dilində də aparılması barədə qərar qəbul etdi. Lakin bu cür qərarların qəbul edilməsinə baxmayaraq, universitetə, tədricən, təzyiqlər göstərilir, onun daxilində "təmizləmə" işləri aparılırdı. 1922-ci ildə Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı (SSRİ) yaradıldıqdan sonra Azərbaycan təhsili mərkəzə tabe etdirildi, universitetin müstəqillliyinə son qoyuldu. 1922-ci ildə universitetin adı dəyişdirildi və Azərbaycan Dövlət Universiteti qoyuldu. Bütün ölkədə olduğu kimi, universitetdə də təhsil sovet ideologiyasına xidmət edirdi. 1923-cü ildə Kazan Universitetinin tarix və fəlsəfə kafedrasını bitirmiş filosof və məntiqşünas, 1920-ci ildən Bakı Dövlət Universitetinin professoru Aleksandr Qulyayev BDU-ya rektor təyin edildi. 1923-cü ildə qəbul edilmiş nizamnamədə universitetin Şərq fakültəsi istisna olmaqla, digər fakültələrində bütün məcburi kursların və məşğələlərin rus dilində aparılması haqqında qərar qəbul edildi. Universitetdə bu prosesin başlanması birmənalı qarşılanmır, digər millətlərdən olan professor-müəllim heyəti bunu öz mənafeyinə təhlükə kimi qarşılayaraq, türk millətinin intellektual səviyyəsinin aşağı olması iddiası ilə çıxış edir. 1926-cı ildə ilk azərbaycanlı rektor [[Tağı Şahbazi Simurğ|Tağı Şahbazi]] təyin olundu. Lakin 1929-cu ildə onu kənarlaşdıraraq 1929-cu ildə görkəmli rus alimi [[Vladimir Yelpatyevski]]ni rektor təyin edirlər. 1930-cu ilin iyun ayında Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin qərarı ilə Azərbaycan Dövlət Universitetinin fəaliyyəti dayandırıldı, onun ayrı-ayrı fakültələrinin bazası əsasında yeni müstəqil institutlar yaradıldı.1934-cü ilin may ayında Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin qərarı ilə Dövlət Universiteti yenidən işə başladı. Bununla belə, 30-cu illərin amansız repressiyaları universitetin milli ruhlu kollektivindən də yan keçmədi. Bu dövrdə yüzlərlə professor, müəllim, işçi və tələbəyə "xalq düşməni", türkçü, turançı, pantürkçü, panislamçı damğaları vuruldu. O illərdə amansız Stalin repressiyalarının qurbanı olmuş, Sibirin həbs düşərgələrinə sürgün olunmuş və ya güllələnmiş Ə.Nazim, A.Bukşpan, Ə.Qubaydullin, V.Xuluflu, B.Çobanzadə, T.Şahbazi, H.Şahtaxtinski, M.Ələkbərli kimi unudulmaz ziyalılarımız olmuşdur. 1937-ci ildə 2 dekan, 2 dekan müavini, 4 kafedra müdiri, kitabxananın direktoru, elmi katib, xüsusi hissənin müdiri, partiya və komsomol təşkilatlarının rəhbərləri, 8 professor, həmçinin Universitetin rektoru olmuş xalqımızın 4 görkəmli ziyalısı ([[Tağı Şahbazi Simurğ|Tağı Şahbazi]], [[Maqsud Məmmədov]], [[Məmmədkazım Ələkbərli]], [[Bala bəy Həsənbəyov]]) güllələnməyə məhkum edildi. Universitetin 1920–1930-cu illərdə aparıcı müəllimləri yazıçı [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]], tanınmış şərqşünaslar — professor [[Panteleymon Juze|P.K.Juze]], professor [[Aleksandr Makovelski|A.O.Makovelski]], professor A.O.Mişel və digər alimlər olmuşlar. Həmin dövrlərdə universitet rəhbərliyinin dəvəti ilə Bakıya öz ixtisasları üzrə mühazirələr oxumaq üçün [[Nikolay Marr|N.Y.Marr]], [[Vasili Bartold|V.V.Bartold]], Şərq Elmlər Akademiyasının akademiki [[Mehmed Fuad Köprülü|Fuad bəy Köprülüzadə]] universiteti ziyarət etmişlər. Məşhur həmyerlimiz, Nobel mükafatı laureatı [[Lev Landau]] 1922–1924-cü illərdə bu universitetdə təhsil almışdır. 1930-cu ildə Xalq Komissarlar Sovetinin qərarı ilə yenidən qurulma (reorqanizasiya) adı ilə universitet ləğv edildi və onun bazasında Ali Pedaqoji İnstitut yaradıldı. 1934-cü ildə Dövlət Universiteti yenidən işə başladı və o, yenə də respublikada elmi-pedaqoji fikrin mərkəzinə çevrildi. ==== İkinci Dünya Müharibəsi dövrü ==== [[İkinci dünya müharibəsi]] illərində professor-müəllimlərin müharibəyə getmələri ilə bağlı kəskin çatışmazlıqlara baxmayaraq, universitet ölkədə öz öncül mövqeyini qoruyub saxlaya bildi. Universitet alimlərinin 1945-ci ildə [[Azərbaycan Elmlər Akademiyası]]nın təşkil edilməsində xüsusi xidmətləri olmuşdur. [[İkinci dünya müharibəsi|II Dünya müharibəsi]] universitetin də həyatına mənfi təsir etdi, tədris prosesi ağır vəziyyətə düşdü. 1941-ci il iyunun 22-də — müharibənin başlandığı ilk gündə universitetin rektoru Cəbrayıl Ağəli oğlu Ələsgərovun cəbhəyə getməsi bütün müəllim-tələbə kollektivi üçün bir çağırış oldu. 1940–41-ci dərs ilində universitetin bütün məzunları və 200 tələbə cəbhəyə yollandı. [[Fayl:BSU faculty of Geograpy.jpg|thumb|250x250px|Bakı Dövlət Universitetinin 1944-cü ildə yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|coğrafiya fakültəsi]]]] Müharibənin ən ağır dövründə — 1941–1944-cü illərdə universitetə dos. Şamil Rəhim oğlu Əliyev rektorluq etmişdir. O illərdə universitet alimləri beynəlxalq əhəmiyyəti olan bir sıra kəşflərə imza atdılar. Bunlara ən parlaq misal akademik [[Yusif Məmmədəliyev]]in donmayan sürtkü yağlarını kəşf etməsini göstərmək olar ki, müharibə illərində hərbi aviasiya sənayesində Sovet təyyarələri üçün bu tapıntı həlledici rol oynadı. ==== 1945–1991 ==== 1969-cu il noyabrın 1-də universitetin yaradılmasının 50 illiyi münasibəti ilə yubiley tədbiri keçirilirdi. [[Azərbaycan]] Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi [[Heydər Əliyev]]in tədbirdə iştirak etdi və ana dilində nitq söylədi: "[[Azərbaycan]] universitetinin yaranması qabaqcıl qüvvələrin qələbəsi idi, doğma [[xalq]]ı maarifləndirmək uğrunda, dünya mədəniyyəti və elm xəzinəsinin qapılarını onun üzünə açmaq uğrunda [[Azərbaycan]]ın ən yaxşı oğullarının bir çox illər ərzində apardıqları mübarizənin yekunları idi". [[SSRİ Ali Soveti]] Rəyasət Heyəti 1969-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetini yaranmasının 50 illiyi münasibəti ilə [[Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni]] ilə təltif etmişdi. 1961-ci ildə fəaliyyəti dayandırılmış universitet nəşriyyatı 80-ci illərdə yenidən fəaliyyətini bərpa edir. Bu dövrdə universitet kitabxanasının inkişafına böyük önəm verilir. Fondunun fəaliyyət dairəsinin genişliyinə və zənginliyinə görə respublika kitabxanalarının metodik mərkəzi hesab edilən bu kitabxanaya 1974-cü ildə "Elmi Kitabxana" statusu verilmişdir. === Müstəqillik dövrü === 1989–1993-cü illərdə BDU-da 5 dəfə rektor dəyişdirildi. 1993–1996-cı illərdə BDU-nun rektoru [[Murtuz Ələsgərov|Murtuz Nəcəf oğlu Ələsgərov]], 1996–1998-ci illərdə [[Misir Mərdanov|Misir Cümayıl oğlu Mərdanov]] universitetinin rektoru olmuşdur. [[Azərbaycan Prezidenti|Prezident]] [[Heydər Əliyev]]in 13 iyun 2000-ci il tarixli fərmanı ilə universitetə özünüidarə (muxtariyyət) statusu verilmiş və həmin vaxtdan universitet fəaliyyətini öz nizamnaməsinə əsasən həyata keçirir. Bakı Dövlət Universiteti [[Azərbaycan Prezidenti|Prezident]] [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] "Bakı Dövlət Universitetinin və [[Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti|Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin]] yenidən təşkili haqqında" 2017-ci il 21 iyun tarixli sərəncamı ilə [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Təhsil Nazirliyinin]] tabeliyində publik hüquqi şəxs statusu alıb. Bu sərəncamın tətbiqi ilə əlaqədar Bakı Dövlət Universitetinin özünüidarə statusu ləğv edilib. == Adının tarixi == 1924-cü ildə universitetə [[Vladimir Lenin|Vladimir İliç Leninin]] adı verilir. 1939-cu ildə [[Azərbaycan SSR Ali Soveti]] Rəyasət Heyətinin 16 aprel tarixli fərmanı ilə Azərbaycan Dövlət Universitetinə vaxtilə Azərbaycan Kommunist Partiyasına rəhbərlik etmiş [[Sergey Kirov|Sergey Mironoviç Kirovun]] adı verilir. 1991-ci ildə isə Bakı Dövlət Universitetinə bu ali təhsil ocağının yaradılmasında fəal iştirak etmiş [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]]nin adı verilmişdir. 2001-ci ildən Bakı Dövlət Universiteti adı ilə təsdiqlənmişdir. * [[1919]] − [[1920]] — Bakı Dövlət Universiteti * [[1920]] − [[1991]] — S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti * [[1991]] – [[2000]]<ref>[http://www.e-qanun.az/framework/86 Məhəmməd Əmin Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti müəllimlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin fərmanı]</ref> — M.Ə.Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti * [[2000]] — indiyədək — Bakı Dövlət Universiteti == Tərkibi == Tərkibində 4 institut, 16 fakültə fəaliyyət göstərir.Əvvəllər 2 filialı olsa da, hal-hazırda 1 filialı vardır. 2 Elmi-Tədqiqat İnstitutu, 3 Elmi-Tədqiqat Mərkəzi, 1 Elmi-Tədqiqat Hissəsi və 24 Elmi Tədqiqat Laboratoriyaları var. [[Fayl:Baku state university image.jpg|thumb|350px|Bakı Dövlət Universitetinin yeni korpusu]] Universitetin tərkibində çap avadanlıqları olan nəşriyyat, 6 muzey, 80 elmi-tədqiqat və tədris laboratoriyası, informasiya və tərcümə mərkəzi, idman — sağlamlıq kompleksi, poliklinika fəaliyyət göstərir. Burada həmçinin yataqxana və tələbə şəhərciyi var. === Kitabxana === [[Bakı Dövlət Universitetinin Elmi Kitabxanası]] respublikanın zəngin ali məktəb kitabxanalarından biridir. Bakı Dövlət Universiteti 1919-cu ildə yaradılmış və həmin ildə onun strukturunda önəmli yeri olan kitabxana təşkil olunmuşdur. Universitetin kitabxansını yaratmaq üçün xüsusi komissiya təşkil edilmişdi. Komissiyanın 1919-cu ilin iyul ayında Bakı şəhər bələdiyyə idarəsinə müraciətinə əsasən indiki Musa Nağıyev adına xəstəxananın nəzdindəki, daha sonra Sabunçu xəstəxanası nəzdindəki kitabxana universitetə verilmişdi. Bundan əlavə, həmin dövrdə satışdan 120 min [[manat]]lıq kitab da alınmışdı. Universitet kitabxanasını genişləndirmək üçün komissiya tərəfindən eyni zamanda əhaliyə və ilk növbədə maarifpərvər ziyalılara müraciət olunmuşdu. Kitabxanada xüsusi türk şöbəsi yaradılmış, onu komplektləşdirmək üçün İstanbuldan 212 adda kitab gətirilmişdi. Artıq 1920-ci ilin əvvəllərində kitabxananın fondunda 6 mindən çox kitab, 130 adda [[qəzet]] və [[jurnal]] var idi. Kitabxana fondlarının zənginləşdirilməsi sonrakı illərdə də davam etdirildi. Kitabxananın Şərq şöbəsinin təşkili üçün Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti 1922-ci ildə 7 min manat qızıl pul ayırımşdı. Bu vəsait hesabına 1924-cü ildə [[İstanbul]]dan 2000-dən artıq kitab alınmışdı. 1922-ci ildə BDU-nun [[Petroqrad]]a ezam olunmuş, professorları buradan pulsuz olaraq 200 puddan artıq qiymətli elmi ədəbiyyat, o cümlədən Rusiya Elmlər Akademiyasının bütün nəşrlərin alıb gətirmişdilər. Universitetin elmi kitabxanası 2,5 milyondan artıq ədəbiyyatı olan fonda malik olmaqla, onun 12 qiraət zalı, 5 abonement şöbəsi var. === İnstitutlar === # Tətbiqi riyaziyyat Elmi-Tədqiqat İnstitutu # Fizika problemləri Elmi-Tədqiqat İnstitutu # [[Konfutsi İnstitutu (BDU)]] # [[Yunus Əmrə İnstitutu Bakı Türk Mədəniyyət Mərkəzi]] === Lisey === {{əsas|Bakı Dövlət Universiteti nəzdində "Gənc İstedadlar" liseyi}} Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində 2007-ci ildən fəaliyyət göstərir. "Ümumi Təhsil Mərkəzi-XXI əsr" və N.Nərimanov rayonundakı Bağça-Məktəb-Lisey Kompleksi ilə əməkdaşlıq haqqında müqavilə imzalanmışdır. === Kolleclər === * [[Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində İqtisadiyyat və Humanitar Kolleci]] === Altıağac Mərkəzi === Bakı Dövlət Universitetinin Altıağac Tədris-Təcrübə və İstirahət Mərkəzi Bakı Dövlət Universitetinin [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Xızı rayonu]]nun [[Altıağac (Xızı)|Altıağac]]<ref>[http://azertag.az/xeber/BAKI_DOVLAT_UNIVERSITETININ_ELMI_SURASININ_ICLASI_OLMUSDUR-446536 BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNİN ELMİ ŞURASININ İCLASI OLMUŞDUR]. azertag.az, 08.07.2009 {{az}}</ref> qəsəbəsinin ərazisində yerləşən tədris-təcrübə və istirahət mərkəzidir. Əsasən [[BDU Biologiya fakültəsi|Biologiya]] və [[BDU Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] fakültələrinin tələbələri bu mərkəzdə təşkil olunan istehsalat təcrübəsində iştirak edirlər.<ref name="muallimfk of uj"/> Mərkəzin əsası tədris-təcrübə bazası kimi qoyulmuşdur. 1990-cı ildən fəaliyyət göstərən bazada 2001-ci ildə əsaslı təmir işləri aparılmışdır.<ref name="muallimfk of uj">Rüfanə Günəş, [http://www.muallim.edu.az/arxiv/2015/10/14.htm ''"Mənim universitetim" layihəsi: Bakı Dövlət Universiteti''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150420002359/http://www.muallim.edu.az/arxiv/2015/10/14.htm |date=2015-04-20 }}. [[Azərbaycan müəllimi (qəzet)|"Azərbaycan müəllimi" qəzeti]], 14.03.2015, № 10. {{az}}</ref> === Rus Mərkəzi === "Rus dünyası" Fondunun BDU-dakı Mərkəzi öz unikal strukturu ilə fərqlənir. Mərkəz öz fəaliyyətini yerləşdiyi ölkəyə görə uyğunlaşdırıb. Bütün lazımi avadanlıqlarla təchiz olunan Mərkəz daim yenilənərək əlavə materiallarla təmin edilir. Rus Mərkəzinin fəaliyyəti müxtəlif yönümlüdür və sistemli şəkildə aparılır. Mərkəz "Mədəniyyət və İncəsənət", "Elm", "Təhsil", "Rus Dili", "Tarix", "Cəmiyyət", "Müasir Rusiya" mövzularda yazılı, audio və video materiallarla təmin edilib. Mərkəzin kitabxanasında aşağıdakı sahələrdə rus dilində Rusiyanın aparıcı nəşrlərini əldə etmək olar: # Bədii ədəbiyyat # Tədris ədəbiyyatı # Dərsliklər və metodik vəsaitlər # Elmi ədəbiyyat # Uşaq nəşrləri # Tarix, fəlsəfə, psixologiya, mədəniyyət, incəsənət, iqtisadiyyat və hüquq üzrə kitablar # Rus dili lüğətləri, məlumat rəhbərləri, ensiklopediyalar # Mediateka – multimediya məlumat bankı # Multimediya nəşrləri # Rus kinematoqrafiyasının klassik və müasir nümunələri # Audio kitablar, mühazirələr, teatr tamaşaları, audio ekskursiyalar # Tədris-metodik vəsaitlər, məlumat materialları # Müxtəlif səviyyələr üçün rus dili tədris proqramları Mərkəzdə ayrıca Rusiya KİV-nin elektron məlumat bazalarına, lüğət, ensiklopediya və məlumat saytlarına pulsuz daxil olma imkanı da yaradılıb. BDU-nun Rus Mərkəzi beş il ərzində məhsuldar fəaliyyətinə görə iki dəfə diplomla təltif edilib. Mərkəzin rəhbəri Arzu Məmmədovadır. === Quba Mərkəzi === [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Quba rayonu]]nun [[İkinci Nügədi]]<ref>[http://president.az/articles/8702 Əlişah Atakişiyev və başqalarından, Quba, Azərbaycan]. president.az, 18.07.2013 {{az}}</ref><ref>[http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=43706 Bakı Dövlət Universitetinin Qubadakı tədris-təcrübə və istirahət mərkəzində elmi şuranın genişləndirilmiş iclası keçirilmişdir]. azerbaijan-news.az, 05.07.2014 {{az}}</ref> kəndinin ərazisində yerləşən tədris-təcrübə və istirahət mərkəzi.<ref name="muallimfk of uj"/><ref name="president.az">[http://az.president.az/articles/9359 İlham Əliyev Qubaya səfəri çərçivəsində Bakı Dövlət Universitetinin tədris-təcrübə və istirahət mərkəzinin açılışında iştirak etmişdir]. president.az, 18.09.2013 {{az}}</ref> Əsasən [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] fakültələrinin tələbələri bu mərkəzdə təşkil olunan istehsalat təcrübəsində iştirak edirlər.<ref name="muallimfk of uj"/> Bu tədris-təcrübə və istirahət mərkəzinin əsası [[Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti]]nin 10 iyul 1967-ci il tarixli Sərəncamına əsasən, [[Quba rayonu]]nun Jdanov adına sovxozunun (indiki [[İkinci Nügədi]] kəndi) ərazisindən torpaq sahəsinin ayrılması ilə qoyulub. 1970-ci ilin yayında [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsinin]] yeni dekanı [[Qara Mustafayev]] və bir qrup tələbə təzəcə salınmış cığırla gəlib [[alma]] ağaclarının altında qurulan çadırlarda ilk təcrübə keçdilər. Beləliklə, "çadır-təcrübə praktikası" 1991-ci ilədək davam etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> 1989-cu ildə [[Xocalı]] şəhərinin inkişafı ilə əlaqədar həyata keçirilən Dövlət Proqramına uyğun olaraq, [[Rusiya Federasiyası]]ndan alınan taxta konstruksiyalı ikimərtəbəli binalardan biri [[BDU Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsinin]] o vaxtkı dekanı [[Akif Quliyev]]in şəxsi səyləri nəticəsində universitetə verildi.<ref name="525-ci qəzet"/> Həmin 16 mənzilli, 47 otaqlı ev 1990-cı ilin sonlarında [[İkinci Nügədi]] kəndində qurulub başa çatdı.<ref name="525-ci qəzet"/> 1991-ci ildən etibarən tələbələr, nəhayət, rahat otaqlarda yerləşərək təcrübə keçməyə başladılar.<ref name="525-ci qəzet"/> Lakin bu təcrübələr uzun sürmədi.<ref name="525-ci qəzet"/> [[Qarabağ müharibəsi]] dövründə burada [[məcburi köçkünlər]] məskunlaşmışdı;<ref name="president.az"/> [[Ermənilər]]in təcavüzü nəticəsində 1993-cü ildə [[Qubadlı]]dan qaçqın düşən 38 ailə müvəqqəti yaşamaq üçün bazada yerləşdirildi, bu "müvəqqətilik" 2012-ci ilə kimi davam etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> Təxminən 20 il ərzində tələbələrin təcrübə dərsləri həyata keçirilmədi.<ref name="525-ci qəzet"/> Yalnız 2011-ci ilin sentyabrında yeni binanın inşasına başlanılmış və 2013-cü ilin sentyabrında başa çatdırılmışdır.<ref name="president.az"/> Tikinti işləri universitetin daxili imkanları hesabına aparılmışdır.<ref name="president.az"/> Belə ki, 2007-ci ildən [[Quba]]nın [[Güləzi]] kəndində başlanan sürüşmənin yaratdığı problemləri həll etmək, həmin kəndi yeni əraziyə köçürmək məqsədilə dövlət tərəfindən rayonun [[Aşağı Atuc]] kəndi ərazisində 60 hektar torpaq sahəsi ayrıldı və həmin yerdə hər birinin həyətyanı sahəsi 8 sot olan 189 mənzil inşa olundu. 2012-ci il martın 6-da istifadəyə verilən həmin qəsəbənin sakinlərinin bir qismi də həyat şəraitini yaxşılaşdırmaq arzusu ilə müraciətlər edən BDU-nun tədris-təcrübə bazasında məskunlaşan [[məcburi köçkünlər]] idi.<ref name="525-ci qəzet"/> Beləliklə bu hadisə bazanın yox, yeni tədris-təcrübə mərkəzinin tikintisinə şərait yaratmışdır.<ref name="525-ci qəzet"/> Çünki həmin dövrdə BDU-nun Elmi Şurası "Biologiya fakültəsinin tədris-təcrübə bazası" adının dəyişdirilərək "Bakı Dövlət Universitetinin Tədris-təcrübə və istirahət mərkəzi" olması haqqında qərar qəbul etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> 400 nəfər üçün nəzərdə tutulan mərkəzdə universitetin müəllim və tələbələrinin istirahətinə hər cür şərait yaradılmışdır.<ref name="president.az"/> Burada həm professor-müəllim heyəti, həm də tələbələr üçün nəzərdə tutulmuş otaqlar ən müasir standartlara cavab verir.<ref name="president.az"/> Burada müxtəlif tədbirlərin keçirilməsi üçün 30 nəfərlik konfrans zalı, 300 nəfərlik böyük akt zalı, professor-müəllim heyəti üçün nəzərdə tutulmuş 2–3 otaqdan ibarət 5 VİP mənzil var.<ref name="muallimfk of uj"/> Müəllim-tələbə heyəti 300 nəfərlik yeməkxananın xidmətlərindən istifadə edir.<ref name="president.az"/> Mərkəzinin həyətində 2 idman stadionu (biri [[futbol]], digəri [[voleybol]] və böyük [[tennis]]) yerləşir.<ref name="muallimfk of uj"/> [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Azərbaycanın birinci xanımı, [[Heydər Əliyev Fondu]]nun prezidenti [[Mehriban Əliyeva]]nın iştirakı ilə 18 sentyabr 2013-cü ildə mərkəzin açılışında iştirak etmiş və mərkəzin rəmzi açılışını bildirən lenti kəsmişdir.<ref name="president.az"/> == Filiallar == === Şəki filialı === Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 13 iyun 2000-ci il tarixli, 349 nömrəli Fərmanına əsasən filialın bazasında [[Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Şəki filialı]] yaradılmışdır. Filialın ixtisasartırma üzrə dislokasiyasına [[Şəki]], [[Oğuz]] və [[Qəbələ]] rayonları daxildir. Filialda 2001-ci ilin yanvar ayında "Pedaqoji kadrların yenidən hazırlanması" kabineti təşkil olunmuş, 2006-cı ilin noyabr ayında bu kabinet "İxtisasartırma" kabineti ilə birləşdirilmişdir. Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Şəki filialı [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 26 noyabr 2015-ci il tarixli, 1582 nömrəli Sərəncamına əsasən Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması nəticəsində [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Şəki filialı]]na çevrilmişdir.<ref name="e-qanun.az">[http://e-qanun.az/framework/31421 "Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması barədə"] [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 26 noyabr 2015-ci il tarixli, 1582 nömrəli Sərəncamı. [[e-qanun.az]], {{az}}</ref> === Qazax filialı === 13 iyun 2000-ci il tarixində [[Gəncə Dövlət Pedaqoji İnstitutunun Qazax filialı]]nın bazasında yaradılmışdır. Filial ixtisasartırma təhsili üzrə Tovuz, Gədəbəy, Ağstafa, Qazax, Şəmkir RTŞ-i ilə ikitərəfli müqavilə bağlamış, ixftisasartırma, yenidənhazırlanma və müəllimlərin təkmilləşdirilməsi prosesində fasiləsizliyi təmin etmək üçün bir sıra tədbirlər həyata keçirir. Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Qazax filialı 26 noyabr 2015-ci il tarixində Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması nəticəsində [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax filialı]]na çevrilmişdir.<ref name="e-qanun.az"/> [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 aprel 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax filialı]] Bakı Dövlət Universitetinin Qazax filialı hesab olunmuşdur.<ref>[http://president.az/articles/19646 "Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax və Zaqatala filialları barədə"] [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 aprel 2016-cı il tarixli Sərəncamı. [[president.az]], {{az}}</ref> == Fakültələr == # [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsi|Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və beynəlxalq hüquq fakültəsi|Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaşünaslıq-informasiya fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi]] == Rektorları == * [[Vasili Razumovski]] (1919–1920) * Sergey Nikolayeviç Davidenkov (1920–1923) * Aleksandr Dmitriyeviç Qulyayev (1923–1926) * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] (1926–1929) * [[Vladimir Yelpatyevski]] (1929) * [[Maqsud Məmmədov (rektor)|Maqsud Məmmədov]] (1929–1930) * [[Məmmədkazım Ələkbərli]] (1934–1935) * [[Bala bəy Həsənbəyov]] (1935–1937) * [[Əziz Əliyev]] (1937) * [[Cəbrayıl Ələsgərov]] (1937–1941) * [[Şamil Əliyev (akademik)]] (1941–1944) * [[Abdulla Qarayev]] (1944–1950) * Cəfər Hacıyev (1950–1954) * [[Yusif Məmmədəliyev]] (1954–1958) * [[Şəfaət Mehdiyev]] (1958–1965) * [[Mehdi Əliyev]] (1965–1970) * [[Faiq Bağırzadə]] (1970–1987) * [[Yəhya Məmmədov]] (1987–1989) * [[Cəmil Quliyev (akademik)]] (1989–1990) * [[Mirabbas Qasımov]] (1990–1992) * [[Firudin Səməndərov]] (1992–1993) * [[Murtuz Ələsgərov]] (1993–1996) * [[Misir Mərdanov]] (1996–1998) * [[Abel Məhərrəmov]] (1999–2018) * ''[[Firudin Qurbanov (dövlət xadimi)|Firudin Qurbanov]]'' (2018–2019) (s.i.e.) * [[Elçin Babayev]] (2019 —) == Beynəlxalq əlaqələr == Universitetin beynəlxalq əlaqələri gündən-günə genişlənir. Hazırda universitet keçmiş [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]-nin bir çox universitetlərini özündə birləşdirən Avroasiya Universitetlər Assosiasiyasının, Xəzəryanı Ölkələr Universitetləri Assosiasiyasının, Qara Dəniz Universitetləri (QDU) Assosiasiyasının, Avropa Universitetləri Assosiasiyasının üzvüdür. Universitet [[2002]]–[[2004]]-ci illərdə QDU Assosiasiyasına çox uğurla rəhbərlik etmişdir. Bundan əlavə, universitet [[Moskva Dövlət Universiteti|M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti]], [[Orta Şərq Texniki Universiteti|Orta Doğu Teknik Universiteti,]] Nitsa-Sofiya Antipolis Universiteti, [[İndiana Universiteti]], [[Taras Şevçenko adına Kiyev Milli Universiteti|Kiyev Milli Universiteti]], [[Vyana Universiteti]] və digər universitetlərlə ikitərəfli müqavilələr əsasında hərtərəfli elmi-texniki, müəllim-tələbə mübadiləsi sahəsində əməkdaşlıq edir. Moskva Dövlət Universitetinin coğrafiya və biologiya fakültələrinin tələbələri müntəzəm olaraq 2 həftədən bir ay müddətinə qədər Azərbaycan [[Hirkan Milli Parkı|Hirkan Milli Parkının]] və Qızıl-Ağac qoruğunun ərazisində tədris təcrübəsini keçirlər. [[2008]]-ci ilin oktyabr ayında rus mədəniyyətinin və tarixinin daha da dərindən öyrənilməsi, rus dili və ədəbiyyatının tədris planının təkmilləşdirmək məqsədilə, Bakı Dövlət Universitetində "Russkiy Mir" fondunun maliyyə dəstəyi ilə BDU-nun "Russkiy Mir" mərkəzi yaradılmışdır. Mərkəz rus dili və ədəbiyyatı, Rusiya tarixi, mədəniyyəti sahəsində müasir kitablar, internet resursları və texniki avadanlıqlar ilə təchiz edilmişdir. [[Koreya|Koreyanın]] Pay-Çay Universiteti ilə imzalanmış müqavilədə Bakı Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsində [[Koreya dili|Koreya dilinin]] tədrisinin inkişafı, NANO-tenxnologiyalar üzrə əməkdaşlığın qurulması və gələcəkdə tələbə mübadiləsinin təşkil olunması kimi məsələlər qeyd olunmuşdur. Bu müqavilə əsasında Koreyanın KADO şirkətinin maliyyə dəstəyi ilə rəqəmsal imkanların istifadə olunması məqsədilə Bakı Dövlət Universitetində Azərbaycan-Koreya İnformasiya Mərkəzi yaradılmışdır. [[Qafqaz Universitetlər Birliyi]]nin və 2022-ci ildən '''Avropa Universitetlər Assosiasiyası, İslam Dünyası Universitetləri Federasiyasının''' üzvüdür. == Beynəlxalq ikili diplomlar == “2019-2023-cü illər üçün Azərbaycan Respublikasında ali təhsil sisteminin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması üzrə Dövlət Proqramı” çərçivəsində Azərbaycan ali təhsil müəssisələrində yüksəkixtisaslı kadrların hazırlanması məqsədi ilə beynəlxalq ikili diplom proqramlarının əhəmiyyəti xüsusi olaraq vurğulanmışdır. Bu baxımdan beynəlxalq ikili diplom proqramlarının ölkəmizdə tətbiqinin təmin olunması xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bununla əlaqədar, ölkənin inkişaf prioritetlərinə uyğun ixtisaslar üzrə ali məktəblərimizdə tədrisin dünyanın qabaqcıl ali təhsil müəssisələrinin tədris proqramlarına uyğun olaraq təşkili təmin edilməlidir. Tədrisin məzmun və keyfiyyət göstəricilərinin beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması və Universitetin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması məsələsinə BDU-da xüsusi diqqət yetirilir və dünyanın bir sıra qabaqcıl universitetləri ilə beynəlxalq ikili diplom proqramlarının həyata keçirilməsi istiqamətində davamlı işlər görülür. Qeyd edək ki, ikili diplom proqramı tələbələrə tərəfdaş universitetlərin müvafiq ixtisasları üzrə diplomlarını almaq imkanı verməklə yanaşı, hər iki universitetdən əldə edəcəyi təcrübənin təhsilin keyfiyyətinin artırılmasında və gələcəkdə yüksək ixtisaslı kadr kimi formalaşması baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. '''Hazırda BDU-da 8 ikili diplom layihəsi proqramı fəaliyyət göstərir''' '''1.     Qazaxıstanın Əl-Fərabi adına Qazax Milli Universiteti''' arasında “Dəniz və enerji hüququ” sahəsində magistratura proqramının təşkili ilə bağlı imzalanmış müqaviləyə əsasən 2020-ci ildən ingilis dilində birgə magistr hazırlığı həyata keçirilir.  Bu proqram digər xarici ali təhsil müəssisələrinin də diqqətini çəkmişdir. '''2.     Fransanın Lumière Lyon 2 Universiteti''' arasında əqli mülkiyət hüququ sahəsində ikili magistr dərəcəsinin yaradılması ilə bağlı əməkdaşlıq müqaviləsinə əsasən 2021-ci ilin sentyabrından birgə magistr hazırılığı həyata keçirilir. Bu proqram ingilis və fransız dillərində tədris ediləcək və dərslərin əksər hissəsi Lyon 2 Universitetinin müəllimləri tərəfindən aparılacaqdır. Bu proqram tədrisi əsasən fransız dilində nəzərdə tutulan ilk fransız-Azərbaycan ikili diplom proqramıdır. Əvvəl mövcud olan ikili diplom proqramları ancaq ingilis dilində olmuşdur. Bunu nəzərə alaraq, proqram çərçivəsində planlaşdırılan fransız dili kurslarının və imtahanlarının keçirilməsinə görə məsuliyyət Azərbaycan Fransız İnstitutuna həvalə edilmişdir. '''3.     İsrailin Holon Texnologiya İnstitutu''' arasında imzalanmış sazişə əsasən kompüter elmləri sahəsində bakalavr hazırlığı həyata keçirilir. Bu ikili diplom layihəsinin əsas məqsədi kompüter elmlərinin müasir nailiyyətlərinə yiyələnməyi bacaran, İKT sahəsində dərin nəzəri biliklərə və praktiki bacarıqlara malik olan, elm, təhsil, sənaye və biznesin müxtəlif sahələri üçün yüksəkixtisaslı mütəxəssislər hazırlamaqdır. '''4.     İsveçrənin Biznes və Beynəlxalq Tədqiqatlar Universiteti (UBİS)''' arasında 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Beynəlxalq münasibətlər və diplomatiya ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində ikili diplom proqramı tədris olunur. Sözügedən İkili diplom proqramının məqsədlərindən biri də siyasi və idarəetmə elmlərinin fundamental və tətbiqi metodlarından istifadə edərək öz peşə fəlliyətlərində praktik problemləri təsnif etmək və onları həll etmək bacarıqlarına malik, habelə, təhsil, elm və beynəlxalq münasibətlər sahəsi üçün yüksəkixtiasalı mütəxəssislərin hazırlanmasıdır. '''5.     Amerika Birləşmiş Ştatlarının Linkoln Universiteti (Lincoln University)''' arasında imzalanmış sazişə əsasən, BDU-nun Beynəlxalq Münasibətlər və İqtisadiyyat fakültəsi və Linkoln Universitetinin Biznes İnzibatçılığı üzrə magistratura (MBA) proqramı bazasında Biznesin Təşkili və İdarə Edilməsi (maliyyə üzrə) ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində ikili diplom proqramı həyata keçirilir. Bu proqramın əsas məqsədlərindən biri iqtisadi və idarəetmə elmləri üzrə yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin yetişdirilməsidir. '''6.      Qazaxıstanın Satbayev adına Qazax milli Tədqiqat Texniki Universiteti (QMTTU)''' arasında 2021-ci il tarixli müqaviləyə əsasən BDU-nun Kimya fakültəsi və QMTTU-nun Kimya və Biotexnologiyalar İnstitutunun magistratura proqramı bazasında Neft Kimyası ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində birgə ikili diplom proqramı tədris olunur. Bu proqram çəçivəsində neft kimyası və kimya mühəndisliyi elmləri üzrə yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin yetişdirilməsi nəzərdə tutulur. '''7.     Almaniyanın Martin Lüter adına Halle-Vittenberq Universiteti''' arasına 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Hüquq fakültəsinin magistratura pilləsində beynəlxalq iqtisadi hüquq ixtisaslaşması üzrə ikili diplom proqramı tədris olunur. '''8.     Litvanın Vilnüs Universiteti''' arasında 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Hüquq fakültəsinin magistratura pilləsində insan hüquqları sahəsində ikili diplom proqramı üzrə kadr hazırlığı həyata keçirilir. == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Baku State University}} * {{rəsmi saytı|bdu.az|Bakı Dövlət Universiteti}} * {{twitter|BSUBDUeduaz}} {{Bakı Dövlət Universiteti}} {{Azərbaycandakı ali təhsil müəssisələri}} {{xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Bakı Dövlət Universiteti| ]] [[Kateqoriya:1 sentyabrda yarananlar]] [[Kateqoriya:1919-cu ildə Azərbaycanda yarananlar]] ikm74ugcxe40cunxr7x6nvvy0slh8sx 6547120 6547054 2022-07-24T13:26:36Z Dr.Wiki54 88744 wikitext text/x-wiki {{Universitet |Ad = Bakı Dövlət Universiteti |Abreviatura = BDU |Loqo = Logo of Baku State University.png |Şəkil = BDU teze korpus.jpg |Şəklin ölçüsü = 265 |Şəklin izahı = Bakı Dövlət Universitetinin yeni korpusu |Xəritənin izahı = Bakı Dövlət Universitetinin 4 korpusunun yerləşdiyi şəhərcik |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = S.M.Kirov&nbsp;adına<br>Azərbaycan Dövlət Universiteti,<br>M.Ə.Rəsulzadə&nbsp;adına<br>Bakı&nbsp;Dövlət&nbsp;Universiteti |Şüar = |Əsası qoyulub = [[1 sentyabr]] [[1919]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = |Tip = Dövlət |Prezident = |Rektor = [[Elçin Babayev]] |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = {{Gerbifikasiya|Bakı}} |Ölkə = {{AZE}} |Ünvan = [[Zahid Xəlilov küçəsi (Bakı)|Z.Xəlilov küçəsi]], 23 AZ1148, AZ1073/1 |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Vebsayt = [http://www.bsu.edu.az/ www.bsu.edu.az] |Vikianbar = Baku State University }} '''Bakı Dövlət Universiteti''' və ya qısaca '''BDU''' — [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin]] tabeliyində olan ali təhsil müəssisəsi. [[Azərbaycan]]ın ilk ali təhsil müəssisəsidir.dövründə. == Tarixi == === Zəmin === 1897-ci ilin sentyabr ayında [[Kiyev]] və [[Varşava]]da politexnikum açıldıqdan sonra, belə bir təhsil müəssisəsinin [[Cənubi Qafqaz|Zaqafqaziyada]] da açılması sahəsində danışıqlar başlanmışdı. [[Tbilisi|Tiflisd]]ə politexnikum açılması və ali məktəbin təşkilinə ianə toplanılması üçün Qafqaz canişinliyi nəzdində xüsusi Baş Komitə yaradıldı. Bu məsələ də xeyli müddət uzadıldı. 7 may 1910-cu ildə Xüsusi Baş Komitənin sədri məktubla [[Bakı]], [[İrəvan]], [[Yelizavetpol]], [[Poti]], Batum, [[Qroznı]] və b. şəhər dumalarına müraciət edərək, [[Tbilisi|Tiflisd]]ə Qafqaz Universitetinin aşılması və hər il onun xərclərinin ödənilməsi üçün kömək göstərilməsi barədə xahiş etdi. [[Tbilisi|Tiflisd]]ə "Rus universiteti"ni açmaq üçün yerli Ali qadın kurslarının professorlarından ibarət komissiya yaradılır. Bu komissiyaya görkəmli alim, cərrah və pedaqoq, üç universitetin — [[Saratov]] (1909), [[Tiflis]] (1918) və [[Bakı]] (1919) [[universitet]]lərinin yaradılmasında mühüm rol oynamış professor Vasili İvanoviç Razumovski (1857–1935) başçılıq edirdi. Komissiya universitetin layihə və smetasını hazırlayıb Zaqafqaziya Respublikası hökumətinin müzakirəsinə verdi. Sonrakı hadisələri V.İ.Razumovski belə xatırlayırdı: "İşimiz qurtarana yaxın Qafqaz [[Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikası|Zaqafqaziya Respublikası]] kimi [[Rusiya İmperiyası|Rusiya]]dan ayrıldı və gürcülərdən, ermənilərdən və türklərdən ibarət qarışıq hökumət təşkil edildi. Xalq Maarif Naziri [[Fətəli xan Xoyski]] idi. Biz Tiflisdə rus universitetinin təşkili üçün apardığımız işdən istifadə etməyi həmin hökumətə təklif etdik. Nazir bizi dinlədi, Qafqazda rus universitetinin təsis edilməsinə rəğbətini bildirdi, lakin əlavə edib dedi: "Bəs niyə Tiflisdə? Tiflisdə Politexnikum var, indi də gürcü universiteti?.. Bəlkə [[universitet]]i [[Bakı]]da açmaq daha düzgün olardı?" O, bizim məlumat məktublarımızı nəzərdən keçirmək üçün götürdü və bizim məqsədimiz barədə Nazirlər Şurasına məlumat verəcəyini vəd etdi". Təəssüf ki, o dövrdə yaranmış daxili və xarici vəziyyətlə bağlı [[Zaqafqaziya]] [[hökumət]]i bu məsələyə baxmağa imkan tapmadı. 1918-ci il mayın 26-da [[Zaqafqaziya Seymi]]nin öz fəaliyyətini dayandırması nəticəsində üç müstəqil [[respublika]] — [[Azərbaycan]], [[Gürcüstan]] və [[Ermənistan]] respublikaları yaradıldı. === Yaradılması === [[Fayl:Coat of arms of Baku State University in 1919.svg|left|thumb|204x204px|Bakı Dövlət Universitetinin 1919-cu ildə gerbi]] Bakı Dövlət Universiteti 1919-cu il 1 sentyabrda [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin parlamenti]] tərəfindən təsis edilmişdir. [[Tiflis]]də fəaliyyət göstərən Ali qadın kursları 1918-ci ilin iyulunda üç fakültədən — təbiət, tarix-filologiya və tibb fakültələrindən ibarət olan Zaqafqaziya Universitetinə çevrildi. Professor V.İ.Razumovski tədrisin [[rus dili]]ndə aparıldığı bu [[universitet]]in rektoru vəzifəsinə seçildi. Universitetin rəhbərliyi sonrakı illərdə Yekaterindorf, [[İrəvan]] və ya [[Bakı]]da fəaliyyət göstərə bilməsi üçün danışıqlara başlayır. Belə bir vaxtda Fətəli xan Xoyskinin başçılıq etdiyi [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] [[hökumət]]i [[Bakı şəhəri]]ndə [[universitet]]in açılmasına böyük əhəmiyyət verirdi. Azərbaycan hökuməti universitetin açılması üçün hər il 5 milyon, kənd təsərrüfatı institutu üçün isə 500 min rubl vəd edir. Bundan başqa, universitet kitabxanası üçün 300 min rubl, universitetə tam yararlı klinika və avadanlıqla yaxşı təmin edilmiş xəstəxana və s. verməyi də öhdəsinə götürür. Universitet şurasının iclasında ermənilər bunun əleyhinə olsalar da, çoxluq universitetin Bakıya köçürülməsi təklifini müdafiə edir. 1919-cu il sentyabrın 1-də Azərbaycan parlamenti ilk universitetin açılması haqqında qanun qəbul etdi. "Bakı şəhərində dövlət universitetinin təsis edilməsi haqqında" adlanan bu qanunda universitetin dörd fakültədən ibarət olması göstərilirdi: Şərq şöbəsi ilə birlikdə tarix-filologiya, fizika-riyaziyyat, hüquq və tibb fakültələri. Qanunun onuncu maddəsində deyilirdi ki, Bakı şəhərində Dövlət Universiteti 1919-cu il sentyabrın 1-dən açılmış hesab olunur. İctimaiyyətin narahatlığını nəzərə alaraq qanunun II maddəsinin 2-ci bəndində qeyd edilirdi ki, bütün fakültələrdə türk dili məcburi fəndir. Azərbaycan hökuməti universitet komissiyasının tövsiyəsini, Xalq Maarif Nazirliyinin təqdimatını nəzərə alaraq, 1919-cu il sentyabrın 8-də Bakı Dövlət Universitetinin rektoru və dekanlarının təsdiqi haqqında qərar qəbul edir. Qərarda operativ cərrahiyyə kafedrasının əməkdar professoru V.İ.Razumovskinin rektor, patoloji anatomiya kafedrasının professoru İ.İ.Şirokoqorovun, o olmadığı dövrdə isə müvəqqəti olaraq professor A.M.Levinin tibb fakültəsinin, görkəmli tarixçi, publisist, ümumi tarix kafedrasının dosenti N.A.Dubrovskinin tarix-filologiya fakültəsinin dekanı təyin olunduğu göstərilir. İlk tədris ilində universitetə ştat üzrə lazım olan 104 nəfər, o cümlədən 43 professor və privat dosent cəlb etmək mümkün olmuşdu. [[Fayl:Bakı_Dövlət_Universitetinin_ilk_binası.jpg|thumb|250x250px|Bakı Dövlət Universitetinin ilk binası]] Universitet Şurasının 1919-cu il noyabrın 10-da olan ilk iclasında professorların və digər akademik heyətin tərkibi təsdiq edilir. 1919-cu il noyabrın 15-də şənbə günü universitetdə birinci dərs günü elan edilir. Universitetin ilk rektoru, [[professor]] Vasili İvanoviç Razumovski sonralar bu təhsil ocağının fəaliyyətə başlamasının əhəmiyyətindən bəhs edərkən yazırdı: "Azərbaycan öz maarif ocağını yaratdı. Türk xalqının tarixinə yeni parlaq səhifə yazıldı. Avropa ilə Asiyanın qovuşağında yeni məşəl yandı. Bu böyük tarixi hadisənin şahidləri kimi biz özümüzü xöşbəxt hesab edə bilərik" === Sovet dövrü === 1920-ci il may ayının 11-də xalq maarif komissarı Dadaş Bünyadzadənin universitetin rektoru V.İ.Razumovskiyə verdiyi sərəncamda universitetdə təlim və tərbiyə işinin lazımi səviyyədə saxlanılacağı göstərilirdi. Təzyiqlər V.İ.Razumovskini Bakını tərk etməyə məcbur etdi. Həmin il universitetə məşhur nevropatoloq, Moskva Universitetinin məzunu, sonralar akademik olmuş professor Sergey Davidenkov rektor təyin edildi. Yerli kadrlara olan ehtiyacı nəzərə alan hökumət 1921-ci ilin may ayında təhslin türk dilində də aparılması barədə qərar qəbul etdi. Lakin bu cür qərarların qəbul edilməsinə baxmayaraq, universitetə, tədricən, təzyiqlər göstərilir, onun daxilində "təmizləmə" işləri aparılırdı. 1922-ci ildə Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı (SSRİ) yaradıldıqdan sonra Azərbaycan təhsili mərkəzə tabe etdirildi, universitetin müstəqillliyinə son qoyuldu. 1922-ci ildə universitetin adı dəyişdirildi və Azərbaycan Dövlət Universiteti qoyuldu. Bütün ölkədə olduğu kimi, universitetdə də təhsil sovet ideologiyasına xidmət edirdi. 1923-cü ildə Kazan Universitetinin tarix və fəlsəfə kafedrasını bitirmiş filosof və məntiqşünas, 1920-ci ildən Bakı Dövlət Universitetinin professoru Aleksandr Qulyayev BDU-ya rektor təyin edildi. 1923-cü ildə qəbul edilmiş nizamnamədə universitetin Şərq fakültəsi istisna olmaqla, digər fakültələrində bütün məcburi kursların və məşğələlərin rus dilində aparılması haqqında qərar qəbul edildi. Universitetdə bu prosesin başlanması birmənalı qarşılanmır, digər millətlərdən olan professor-müəllim heyəti bunu öz mənafeyinə təhlükə kimi qarşılayaraq, türk millətinin intellektual səviyyəsinin aşağı olması iddiası ilə çıxış edir. 1926-cı ildə ilk azərbaycanlı rektor [[Tağı Şahbazi Simurğ|Tağı Şahbazi]] təyin olundu. Lakin 1929-cu ildə onu kənarlaşdıraraq 1929-cu ildə görkəmli rus alimi [[Vladimir Yelpatyevski]]ni rektor təyin edirlər. 1930-cu ilin iyun ayında Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin qərarı ilə Azərbaycan Dövlət Universitetinin fəaliyyəti dayandırıldı, onun ayrı-ayrı fakültələrinin bazası əsasında yeni müstəqil institutlar yaradıldı.1934-cü ilin may ayında Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin qərarı ilə Dövlət Universiteti yenidən işə başladı. Bununla belə, 30-cu illərin amansız repressiyaları universitetin milli ruhlu kollektivindən də yan keçmədi. Bu dövrdə yüzlərlə professor, müəllim, işçi və tələbəyə "xalq düşməni", türkçü, turançı, pantürkçü, panislamçı damğaları vuruldu. O illərdə amansız Stalin repressiyalarının qurbanı olmuş, Sibirin həbs düşərgələrinə sürgün olunmuş və ya güllələnmiş Ə.Nazim, A.Bukşpan, Ə.Qubaydullin, V.Xuluflu, B.Çobanzadə, T.Şahbazi, H.Şahtaxtinski, M.Ələkbərli kimi unudulmaz ziyalılarımız olmuşdur. 1937-ci ildə 2 dekan, 2 dekan müavini, 4 kafedra müdiri, kitabxananın direktoru, elmi katib, xüsusi hissənin müdiri, partiya və komsomol təşkilatlarının rəhbərləri, 8 professor, həmçinin Universitetin rektoru olmuş xalqımızın 4 görkəmli ziyalısı ([[Tağı Şahbazi Simurğ|Tağı Şahbazi]], [[Maqsud Məmmədov]], [[Məmmədkazım Ələkbərli]], [[Bala bəy Həsənbəyov]]) güllələnməyə məhkum edildi. Universitetin 1920–1930-cu illərdə aparıcı müəllimləri yazıçı [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]], tanınmış şərqşünaslar — professor [[Panteleymon Juze|P.K.Juze]], professor [[Aleksandr Makovelski|A.O.Makovelski]], professor A.O.Mişel və digər alimlər olmuşlar. Həmin dövrlərdə universitet rəhbərliyinin dəvəti ilə Bakıya öz ixtisasları üzrə mühazirələr oxumaq üçün [[Nikolay Marr|N.Y.Marr]], [[Vasili Bartold|V.V.Bartold]], Şərq Elmlər Akademiyasının akademiki [[Mehmed Fuad Köprülü|Fuad bəy Köprülüzadə]] universiteti ziyarət etmişlər. Məşhur həmyerlimiz, Nobel mükafatı laureatı [[Lev Landau]] 1922–1924-cü illərdə bu universitetdə təhsil almışdır. 1930-cu ildə Xalq Komissarlar Sovetinin qərarı ilə yenidən qurulma (reorqanizasiya) adı ilə universitet ləğv edildi və onun bazasında Ali Pedaqoji İnstitut yaradıldı. 1934-cü ildə Dövlət Universiteti yenidən işə başladı və o, yenə də respublikada elmi-pedaqoji fikrin mərkəzinə çevrildi. [[İkinci dünya müharibəsi]] illərində professor-müəllimlərin müharibəyə getmələri ilə bağlı kəskin çatışmazlıqlara baxmayaraq, universitet ölkədə öz öncül mövqeyini qoruyub saxlaya bildi. Universitet alimlərinin 1945-ci ildə [[Azərbaycan Elmlər Akademiyası]]nın təşkil edilməsində xüsusi xidmətləri olmuşdur. [[İkinci dünya müharibəsi|II Dünya müharibəsi]] universitetin də həyatına mənfi təsir etdi, tədris prosesi ağır vəziyyətə düşdü. 1941-ci il iyunun 22-də — müharibənin başlandığı ilk gündə universitetin rektoru Cəbrayıl Ağəli oğlu Ələsgərovun cəbhəyə getməsi bütün müəllim-tələbə kollektivi üçün bir çağırış oldu. 1940–41-ci dərs ilində universitetin bütün məzunları və 200 tələbə cəbhəyə yollandı. Müharibənin ən ağır dövründə — 1941–1944-cü illərdə universitetə dos. Şamil Rəhim oğlu Əliyev rektorluq etmişdir. O illərdə universitet alimləri beynəlxalq əhəmiyyəti olan bir sıra kəşflərə imza atdılar. Bunlara ən parlaq misal akademik [[Yusif Məmmədəliyev]]in donmayan sürtkü yağlarını kəşf etməsini göstərmək olar ki, müharibə illərində hərbi aviasiya sənayesində Sovet təyyarələri üçün bu tapıntı həlledici rol oynadı. 1969-cu il noyabrın 1-də universitetin yaradılmasının 50 illiyi münasibəti ilə yubiley tədbiri keçirilirdi. [[Azərbaycan]] Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi [[Heydər Əliyev]]in tədbirdə iştirak etdi və ana dilində nitq söylədi: "[[Azərbaycan]] universitetinin yaranması qabaqcıl qüvvələrin qələbəsi idi, doğma [[xalq]]ı maarifləndirmək uğrunda, dünya mədəniyyəti və elm xəzinəsinin qapılarını onun üzünə açmaq uğrunda [[Azərbaycan]]ın ən yaxşı oğullarının bir çox illər ərzində apardıqları mübarizənin yekunları idi". [[SSRİ Ali Soveti]] Rəyasət Heyəti 1969-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetini yaranmasının 50 illiyi münasibəti ilə [[Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni]] ilə təltif etmişdi. 1961-ci ildə fəaliyyəti dayandırılmış universitet nəşriyyatı 80-ci illərdə yenidən fəaliyyətini bərpa edir. Bu dövrdə universitet kitabxanasının inkişafına böyük önəm verilir. Fondunun fəaliyyət dairəsinin genişliyinə və zənginliyinə görə respublika kitabxanalarının metodik mərkəzi hesab edilən bu kitabxanaya 1974-cü ildə "Elmi Kitabxana" statusu verilmişdir. === Müstəqillik dövrü === 1989–1993-cü illərdə BDU-da 5 dəfə rektor dəyişdirildi. 1993–1996-cı illərdə BDU-nun rektoru [[Murtuz Ələsgərov|Murtuz Nəcəf oğlu Ələsgərov]], 1996–1998-ci illərdə [[Misir Mərdanov|Misir Cümayıl oğlu Mərdanov]] universitetinin rektoru olmuşdur. [[Azərbaycan Prezidenti|Prezident]] [[Heydər Əliyev]]in 13 iyun 2000-ci il tarixli fərmanı ilə universitetə özünüidarə (muxtariyyət) statusu verilmiş və həmin vaxtdan universitet fəaliyyətini öz nizamnaməsinə əsasən həyata keçirir. Bakı Dövlət Universiteti [[Azərbaycan Prezidenti|Prezident]] [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] "Bakı Dövlət Universitetinin və [[Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti|Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin]] yenidən təşkili haqqında" 2017-ci il 21 iyun tarixli sərəncamı ilə [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Təhsil Nazirliyinin]] tabeliyində publik hüquqi şəxs statusu alıb. Bu sərəncamın tətbiqi ilə əlaqədar Bakı Dövlət Universitetinin özünüidarə statusu ləğv edilib. == Adının tarixi == 1924-cü ildə universitetə [[Vladimir Lenin|Vladimir İliç Leninin]] adı verilir. 1939-cu ildə [[Azərbaycan SSR Ali Soveti]] Rəyasət Heyətinin 16 aprel tarixli fərmanı ilə Azərbaycan Dövlət Universitetinə vaxtilə Azərbaycan Kommunist Partiyasına rəhbərlik etmiş [[Sergey Kirov|Sergey Mironoviç Kirovun]] adı verilir. 1991-ci ildə isə Bakı Dövlət Universitetinə bu ali təhsil ocağının yaradılmasında fəal iştirak etmiş [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]]nin adı verilmişdir. 2001-ci ildən Bakı Dövlət Universiteti adı ilə təsdiqlənmişdir. * [[1919]] − [[1920]] — Bakı Dövlət Universiteti * [[1920]] − [[1991]] — S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti * [[1991]] – [[2000]]<ref>[http://www.e-qanun.az/framework/86 Məhəmməd Əmin Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti müəllimlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin fərmanı]</ref> — M.Ə.Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti * [[2000]] — indiyədək — Bakı Dövlət Universiteti == Tərkibi == Tərkibində 4 institut, 16 fakültə fəaliyyət göstərir.Əvvəllər 2 filialı olsa da, hal-hazırda 1 filialı vardır. 2 Elmi-Tədqiqat İnstitutu, 3 Elmi-Tədqiqat Mərkəzi, 1 Elmi-Tədqiqat Hissəsi və 24 Elmi Tədqiqat Laboratoriyaları var. [[Fayl:Baku state university image.jpg|thumb|350px|Bakı Dövlət Universitetinin yeni korpusu]] Universitetin tərkibində çap avadanlıqları olan nəşriyyat, 6 muzey, 80 elmi-tədqiqat və tədris laboratoriyası, informasiya və tərcümə mərkəzi, idman — sağlamlıq kompleksi, poliklinika fəaliyyət göstərir. Burada həmçinin yataqxana və tələbə şəhərciyi var. === Kitabxana === [[Bakı Dövlət Universitetinin Elmi Kitabxanası]] respublikanın zəngin ali məktəb kitabxanalarından biridir. Bakı Dövlət Universiteti 1919-cu ildə yaradılmış və həmin ildə onun strukturunda önəmli yeri olan kitabxana təşkil olunmuşdur. Universitetin kitabxansını yaratmaq üçün xüsusi komissiya təşkil edilmişdi. Komissiyanın 1919-cu ilin iyul ayında Bakı şəhər bələdiyyə idarəsinə müraciətinə əsasən indiki Musa Nağıyev adına xəstəxananın nəzdindəki, daha sonra Sabunçu xəstəxanası nəzdindəki kitabxana universitetə verilmişdi. Bundan əlavə, həmin dövrdə satışdan 120 min [[manat]]lıq kitab da alınmışdı. Universitet kitabxanasını genişləndirmək üçün komissiya tərəfindən eyni zamanda əhaliyə və ilk növbədə maarifpərvər ziyalılara müraciət olunmuşdu. Kitabxanada xüsusi türk şöbəsi yaradılmış, onu komplektləşdirmək üçün İstanbuldan 212 adda kitab gətirilmişdi. Artıq 1920-ci ilin əvvəllərində kitabxananın fondunda 6 mindən çox kitab, 130 adda [[qəzet]] və [[jurnal]] var idi. Kitabxana fondlarının zənginləşdirilməsi sonrakı illərdə də davam etdirildi. Kitabxananın Şərq şöbəsinin təşkili üçün Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti 1922-ci ildə 7 min manat qızıl pul ayırımşdı. Bu vəsait hesabına 1924-cü ildə [[İstanbul]]dan 2000-dən artıq kitab alınmışdı. 1922-ci ildə BDU-nun [[Petroqrad]]a ezam olunmuş, professorları buradan pulsuz olaraq 200 puddan artıq qiymətli elmi ədəbiyyat, o cümlədən Rusiya Elmlər Akademiyasının bütün nəşrlərin alıb gətirmişdilər. Universitetin elmi kitabxanası 2,5 milyondan artıq ədəbiyyatı olan fonda malik olmaqla, onun 12 qiraət zalı, 5 abonement şöbəsi var. === İnstitutlar === # Tətbiqi riyaziyyat Elmi-Tədqiqat İnstitutu # Fizika problemləri Elmi-Tədqiqat İnstitutu # [[Konfutsi İnstitutu (BDU)]] # [[Yunus Əmrə İnstitutu Bakı Türk Mədəniyyət Mərkəzi]] === Lisey === {{əsas|Bakı Dövlət Universiteti nəzdində "Gənc İstedadlar" liseyi}} Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində 2007-ci ildən fəaliyyət göstərir. "Ümumi Təhsil Mərkəzi-XXI əsr" və N.Nərimanov rayonundakı Bağça-Məktəb-Lisey Kompleksi ilə əməkdaşlıq haqqında müqavilə imzalanmışdır. === Kolleclər === * [[Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində İqtisadiyyat və Humanitar Kolleci]] === Altıağac Mərkəzi === Bakı Dövlət Universitetinin Altıağac Tədris-Təcrübə və İstirahət Mərkəzi Bakı Dövlət Universitetinin [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Xızı rayonu]]nun [[Altıağac (Xızı)|Altıağac]]<ref>[http://azertag.az/xeber/BAKI_DOVLAT_UNIVERSITETININ_ELMI_SURASININ_ICLASI_OLMUSDUR-446536 BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNİN ELMİ ŞURASININ İCLASI OLMUŞDUR]. azertag.az, 08.07.2009 {{az}}</ref> qəsəbəsinin ərazisində yerləşən tədris-təcrübə və istirahət mərkəzidir. Əsasən [[BDU Biologiya fakültəsi|Biologiya]] və [[BDU Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] fakültələrinin tələbələri bu mərkəzdə təşkil olunan istehsalat təcrübəsində iştirak edirlər.<ref name="muallimfk of uj"/> Mərkəzin əsası tədris-təcrübə bazası kimi qoyulmuşdur. 1990-cı ildən fəaliyyət göstərən bazada 2001-ci ildə əsaslı təmir işləri aparılmışdır.<ref name="muallimfk of uj">Rüfanə Günəş, [http://www.muallim.edu.az/arxiv/2015/10/14.htm ''"Mənim universitetim" layihəsi: Bakı Dövlət Universiteti''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150420002359/http://www.muallim.edu.az/arxiv/2015/10/14.htm |date=2015-04-20 }}. [[Azərbaycan müəllimi (qəzet)|"Azərbaycan müəllimi" qəzeti]], 14.03.2015, № 10. {{az}}</ref> === Rus Mərkəzi === "Rus dünyası" Fondunun BDU-dakı Mərkəzi öz unikal strukturu ilə fərqlənir. Mərkəz öz fəaliyyətini yerləşdiyi ölkəyə görə uyğunlaşdırıb. Bütün lazımi avadanlıqlarla təchiz olunan Mərkəz daim yenilənərək əlavə materiallarla təmin edilir. Rus Mərkəzinin fəaliyyəti müxtəlif yönümlüdür və sistemli şəkildə aparılır. Mərkəz "Mədəniyyət və İncəsənət", "Elm", "Təhsil", "Rus Dili", "Tarix", "Cəmiyyət", "Müasir Rusiya" mövzularda yazılı, audio və video materiallarla təmin edilib. Mərkəzin kitabxanasında aşağıdakı sahələrdə rus dilində Rusiyanın aparıcı nəşrlərini əldə etmək olar: # Bədii ədəbiyyat # Tədris ədəbiyyatı # Dərsliklər və metodik vəsaitlər # Elmi ədəbiyyat # Uşaq nəşrləri # Tarix, fəlsəfə, psixologiya, mədəniyyət, incəsənət, iqtisadiyyat və hüquq üzrə kitablar # Rus dili lüğətləri, məlumat rəhbərləri, ensiklopediyalar # Mediateka – multimediya məlumat bankı # Multimediya nəşrləri # Rus kinematoqrafiyasının klassik və müasir nümunələri # Audio kitablar, mühazirələr, teatr tamaşaları, audio ekskursiyalar # Tədris-metodik vəsaitlər, məlumat materialları # Müxtəlif səviyyələr üçün rus dili tədris proqramları Mərkəzdə ayrıca Rusiya KİV-nin elektron məlumat bazalarına, lüğət, ensiklopediya və məlumat saytlarına pulsuz daxil olma imkanı da yaradılıb. BDU-nun Rus Mərkəzi beş il ərzində məhsuldar fəaliyyətinə görə iki dəfə diplomla təltif edilib. Mərkəzin rəhbəri Arzu Məmmədovadır. === Quba Mərkəzi === [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Quba rayonu]]nun [[İkinci Nügədi]]<ref>[http://president.az/articles/8702 Əlişah Atakişiyev və başqalarından, Quba, Azərbaycan]. president.az, 18.07.2013 {{az}}</ref><ref>[http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=43706 Bakı Dövlət Universitetinin Qubadakı tədris-təcrübə və istirahət mərkəzində elmi şuranın genişləndirilmiş iclası keçirilmişdir]. azerbaijan-news.az, 05.07.2014 {{az}}</ref> kəndinin ərazisində yerləşən tədris-təcrübə və istirahət mərkəzi.<ref name="muallimfk of uj"/><ref name="president.az">[http://az.president.az/articles/9359 İlham Əliyev Qubaya səfəri çərçivəsində Bakı Dövlət Universitetinin tədris-təcrübə və istirahət mərkəzinin açılışında iştirak etmişdir]. president.az, 18.09.2013 {{az}}</ref> Əsasən [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] fakültələrinin tələbələri bu mərkəzdə təşkil olunan istehsalat təcrübəsində iştirak edirlər.<ref name="muallimfk of uj"/> Bu tədris-təcrübə və istirahət mərkəzinin əsası [[Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti]]nin 10 iyul 1967-ci il tarixli Sərəncamına əsasən, [[Quba rayonu]]nun Jdanov adına sovxozunun (indiki [[İkinci Nügədi]] kəndi) ərazisindən torpaq sahəsinin ayrılması ilə qoyulub. 1970-ci ilin yayında [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsinin]] yeni dekanı [[Qara Mustafayev]] və bir qrup tələbə təzəcə salınmış cığırla gəlib [[alma]] ağaclarının altında qurulan çadırlarda ilk təcrübə keçdilər. Beləliklə, "çadır-təcrübə praktikası" 1991-ci ilədək davam etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> 1989-cu ildə [[Xocalı]] şəhərinin inkişafı ilə əlaqədar həyata keçirilən Dövlət Proqramına uyğun olaraq, [[Rusiya Federasiyası]]ndan alınan taxta konstruksiyalı ikimərtəbəli binalardan biri [[BDU Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsinin]] o vaxtkı dekanı [[Akif Quliyev]]in şəxsi səyləri nəticəsində universitetə verildi.<ref name="525-ci qəzet"/> Həmin 16 mənzilli, 47 otaqlı ev 1990-cı ilin sonlarında [[İkinci Nügədi]] kəndində qurulub başa çatdı.<ref name="525-ci qəzet"/> 1991-ci ildən etibarən tələbələr, nəhayət, rahat otaqlarda yerləşərək təcrübə keçməyə başladılar.<ref name="525-ci qəzet"/> Lakin bu təcrübələr uzun sürmədi.<ref name="525-ci qəzet"/> [[Qarabağ müharibəsi]] dövründə burada [[məcburi köçkünlər]] məskunlaşmışdı;<ref name="president.az"/> [[Ermənilər]]in təcavüzü nəticəsində 1993-cü ildə [[Qubadlı]]dan qaçqın düşən 38 ailə müvəqqəti yaşamaq üçün bazada yerləşdirildi, bu "müvəqqətilik" 2012-ci ilə kimi davam etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> Təxminən 20 il ərzində tələbələrin təcrübə dərsləri həyata keçirilmədi.<ref name="525-ci qəzet"/> Yalnız 2011-ci ilin sentyabrında yeni binanın inşasına başlanılmış və 2013-cü ilin sentyabrında başa çatdırılmışdır.<ref name="president.az"/> Tikinti işləri universitetin daxili imkanları hesabına aparılmışdır.<ref name="president.az"/> Belə ki, 2007-ci ildən [[Quba]]nın [[Güləzi]] kəndində başlanan sürüşmənin yaratdığı problemləri həll etmək, həmin kəndi yeni əraziyə köçürmək məqsədilə dövlət tərəfindən rayonun [[Aşağı Atuc]] kəndi ərazisində 60 hektar torpaq sahəsi ayrıldı və həmin yerdə hər birinin həyətyanı sahəsi 8 sot olan 189 mənzil inşa olundu. 2012-ci il martın 6-da istifadəyə verilən həmin qəsəbənin sakinlərinin bir qismi də həyat şəraitini yaxşılaşdırmaq arzusu ilə müraciətlər edən BDU-nun tədris-təcrübə bazasında məskunlaşan [[məcburi köçkünlər]] idi.<ref name="525-ci qəzet"/> Beləliklə bu hadisə bazanın yox, yeni tədris-təcrübə mərkəzinin tikintisinə şərait yaratmışdır.<ref name="525-ci qəzet"/> Çünki həmin dövrdə BDU-nun Elmi Şurası "Biologiya fakültəsinin tədris-təcrübə bazası" adının dəyişdirilərək "Bakı Dövlət Universitetinin Tədris-təcrübə və istirahət mərkəzi" olması haqqında qərar qəbul etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> 400 nəfər üçün nəzərdə tutulan mərkəzdə universitetin müəllim və tələbələrinin istirahətinə hər cür şərait yaradılmışdır.<ref name="president.az"/> Burada həm professor-müəllim heyəti, həm də tələbələr üçün nəzərdə tutulmuş otaqlar ən müasir standartlara cavab verir.<ref name="president.az"/> Burada müxtəlif tədbirlərin keçirilməsi üçün 30 nəfərlik konfrans zalı, 300 nəfərlik böyük akt zalı, professor-müəllim heyəti üçün nəzərdə tutulmuş 2–3 otaqdan ibarət 5 VİP mənzil var.<ref name="muallimfk of uj"/> Müəllim-tələbə heyəti 300 nəfərlik yeməkxananın xidmətlərindən istifadə edir.<ref name="president.az"/> Mərkəzinin həyətində 2 idman stadionu (biri [[futbol]], digəri [[voleybol]] və böyük [[tennis]]) yerləşir.<ref name="muallimfk of uj"/> [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Azərbaycanın birinci xanımı, [[Heydər Əliyev Fondu]]nun prezidenti [[Mehriban Əliyeva]]nın iştirakı ilə 18 sentyabr 2013-cü ildə mərkəzin açılışında iştirak etmiş və mərkəzin rəmzi açılışını bildirən lenti kəsmişdir.<ref name="president.az"/> == Filiallar == === Şəki filialı === Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 13 iyun 2000-ci il tarixli, 349 nömrəli Fərmanına əsasən filialın bazasında [[Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Şəki filialı]] yaradılmışdır. Filialın ixtisasartırma üzrə dislokasiyasına [[Şəki]], [[Oğuz]] və [[Qəbələ]] rayonları daxildir. Filialda 2001-ci ilin yanvar ayında "Pedaqoji kadrların yenidən hazırlanması" kabineti təşkil olunmuş, 2006-cı ilin noyabr ayında bu kabinet "İxtisasartırma" kabineti ilə birləşdirilmişdir. Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Şəki filialı [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 26 noyabr 2015-ci il tarixli, 1582 nömrəli Sərəncamına əsasən Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması nəticəsində [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Şəki filialı]]na çevrilmişdir.<ref name="e-qanun.az">[http://e-qanun.az/framework/31421 "Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması barədə"] [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 26 noyabr 2015-ci il tarixli, 1582 nömrəli Sərəncamı. [[e-qanun.az]], {{az}}</ref> === Qazax filialı === 13 iyun 2000-ci il tarixində [[Gəncə Dövlət Pedaqoji İnstitutunun Qazax filialı]]nın bazasında yaradılmışdır. Filial ixtisasartırma təhsili üzrə Tovuz, Gədəbəy, Ağstafa, Qazax, Şəmkir RTŞ-i ilə ikitərəfli müqavilə bağlamış, ixftisasartırma, yenidənhazırlanma və müəllimlərin təkmilləşdirilməsi prosesində fasiləsizliyi təmin etmək üçün bir sıra tədbirlər həyata keçirir. Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Qazax filialı 26 noyabr 2015-ci il tarixində Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması nəticəsində [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax filialı]]na çevrilmişdir.<ref name="e-qanun.az"/> [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 aprel 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax filialı]] Bakı Dövlət Universitetinin Qazax filialı hesab olunmuşdur.<ref>[http://president.az/articles/19646 "Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax və Zaqatala filialları barədə"] [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 aprel 2016-cı il tarixli Sərəncamı. [[president.az]], {{az}}</ref> == Fakültələr == # [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsi|Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və beynəlxalq hüquq fakültəsi|Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaşünaslıq-informasiya fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq fakültəsi]] # [[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi]] == Rektorları == * [[Vasili Razumovski]] (1919–1920) * Sergey Nikolayeviç Davidenkov (1920–1923) * Aleksandr Dmitriyeviç Qulyayev (1923–1926) * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] (1926–1929) * [[Vladimir Yelpatyevski]] (1929) * [[Maqsud Məmmədov (rektor)|Maqsud Məmmədov]] (1929–1930) * [[Məmmədkazım Ələkbərli]] (1934–1935) * [[Bala bəy Həsənbəyov]] (1935–1937) * [[Əziz Əliyev (dövlət xadimi)|Əziz Əliyev]] (1937) * [[Cəbrayıl Ələsgərov]] (1937–1941) * [[Şamil Əliyev (akademik)]] (1941–1944) * [[Abdulla Qarayev]] (1944–1950) * Cəfər Hacıyev (1950–1954) * [[Yusif Məmmədəliyev]] (1954–1958) * [[Şəfaət Mehdiyev]] (1958–1965) * [[Mehdi Əliyev]] (1965–1970) * [[Faiq Bağırzadə]] (1970–1987) * [[Yəhya Məmmədov]] (1987–1989) * [[Cəmil Quliyev (akademik)]] (1989–1990) * [[Mirabbas Qasımov]] (1990–1992) * [[Firudin Səməndərov]] (1992–1993) * [[Murtuz Ələsgərov]] (1993–1996) * [[Misir Mərdanov]] (1996–1998) * [[Abel Məhərrəmov]] (1999–2018) * ''[[Firudin Qurbanov (dövlət xadimi)|Firudin Qurbanov]]'' (2018–2019) (s.i.e.) * [[Elçin Babayev]] (2019 —) == Beynəlxalq əlaqələr == Universitetin beynəlxalq əlaqələri gündən-günə genişlənir. Hazırda universitet keçmiş [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]-nin bir çox universitetlərini özündə birləşdirən Avroasiya Universitetlər Assosiasiyasının, Xəzəryanı Ölkələr Universitetləri Assosiasiyasının, Qara Dəniz Universitetləri (QDU) Assosiasiyasının, Avropa Universitetləri Assosiasiyasının üzvüdür. Universitet [[2002]]–[[2004]]-ci illərdə QDU Assosiasiyasına çox uğurla rəhbərlik etmişdir. Bundan əlavə, universitet [[Moskva Dövlət Universiteti|M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti]], [[Orta Şərq Texniki Universiteti|Orta Doğu Teknik Universiteti,]] Nitsa-Sofiya Antipolis Universiteti, [[İndiana Universiteti]], [[Taras Şevçenko adına Kiyev Milli Universiteti|Kiyev Milli Universiteti]], [[Vyana Universiteti]] və digər universitetlərlə ikitərəfli müqavilələr əsasında hərtərəfli elmi-texniki, müəllim-tələbə mübadiləsi sahəsində əməkdaşlıq edir. Moskva Dövlət Universitetinin coğrafiya və biologiya fakültələrinin tələbələri müntəzəm olaraq 2 həftədən bir ay müddətinə qədər Azərbaycan [[Hirkan Milli Parkı|Hirkan Milli Parkının]] və Qızıl-Ağac qoruğunun ərazisində tədris təcrübəsini keçirlər. [[2008]]-ci ilin oktyabr ayında rus mədəniyyətinin və tarixinin daha da dərindən öyrənilməsi, rus dili və ədəbiyyatının tədris planının təkmilləşdirmək məqsədilə, Bakı Dövlət Universitetində "Russkiy Mir" fondunun maliyyə dəstəyi ilə BDU-nun "Russkiy Mir" mərkəzi yaradılmışdır. Mərkəz rus dili və ədəbiyyatı, Rusiya tarixi, mədəniyyəti sahəsində müasir kitablar, internet resursları və texniki avadanlıqlar ilə təchiz edilmişdir. [[Koreya|Koreyanın]] Pay-Çay Universiteti ilə imzalanmış müqavilədə Bakı Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsində [[Koreya dili|Koreya dilinin]] tədrisinin inkişafı, NANO-tenxnologiyalar üzrə əməkdaşlığın qurulması və gələcəkdə tələbə mübadiləsinin təşkil olunması kimi məsələlər qeyd olunmuşdur. Bu müqavilə əsasında Koreyanın KADO şirkətinin maliyyə dəstəyi ilə rəqəmsal imkanların istifadə olunması məqsədilə Bakı Dövlət Universitetində Azərbaycan-Koreya İnformasiya Mərkəzi yaradılmışdır. [[Qafqaz Universitetlər Birliyi]]nin və 2022-ci ildən Avropa Universitetlər Assosiasiyası, İslam Dünyası Universitetləri Federasiyasının üzvüdür. == Beynəlxalq ikili diplomlar == “2019-2023-cü illər üçün Azərbaycan Respublikasında ali təhsil sisteminin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması üzrə Dövlət Proqramı” çərçivəsində Azərbaycan ali təhsil müəssisələrində yüksəkixtisaslı kadrların hazırlanması məqsədi ilə beynəlxalq ikili diplom proqramlarının əhəmiyyəti xüsusi olaraq vurğulanmışdır. Bu baxımdan beynəlxalq ikili diplom proqramlarının ölkəmizdə tətbiqinin təmin olunması xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bununla əlaqədar, ölkənin inkişaf prioritetlərinə uyğun ixtisaslar üzrə ali məktəblərimizdə tədrisin dünyanın qabaqcıl ali təhsil müəssisələrinin tədris proqramlarına uyğun olaraq təşkili təmin edilməlidir. Tədrisin məzmun və keyfiyyət göstəricilərinin beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması və Universitetin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması məsələsinə BDU-da xüsusi diqqət yetirilir və dünyanın bir sıra qabaqcıl universitetləri ilə beynəlxalq ikili diplom proqramlarının həyata keçirilməsi istiqamətində davamlı işlər görülür. Qeyd edək ki, ikili diplom proqramı tələbələrə tərəfdaş universitetlərin müvafiq ixtisasları üzrə diplomlarını almaq imkanı verməklə yanaşı, hər iki universitetdən əldə edəcəyi təcrübənin təhsilin keyfiyyətinin artırılmasında və gələcəkdə yüksək ixtisaslı kadr kimi formalaşması baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.Hazırda BDU-da 8 ikili diplom layihəsi proqramı fəaliyyət göstərir * Qazaxıstanın Əl-Fərabi adına Qazax Milli Universiteti arasında “Dəniz və enerji hüququ” sahəsində magistratura proqramının təşkili ilə bağlı imzalanmış müqaviləyə əsasən 2020-ci ildən ingilis dilində birgə magistr hazırlığı həyata keçirilir.  Bu proqram digər xarici ali təhsil müəssisələrinin də diqqətini çəkmişdir. * Fransanın Lumière Lyon 2 Universiteti arasında əqli mülkiyət hüququ sahəsində ikili magistr dərəcəsinin yaradılması ilə bağlı əməkdaşlıq müqaviləsinə əsasən 2021-ci ilin sentyabrından birgə magistr hazırılığı həyata keçirilir. Bu proqram ingilis və fransız dillərində tədris ediləcək və dərslərin əksər hissəsi Lyon 2 Universitetinin müəllimləri tərəfindən aparılacaqdır. Bu proqram tədrisi əsasən fransız dilində nəzərdə tutulan ilk fransız-Azərbaycan ikili diplom proqramıdır. Əvvəl mövcud olan ikili diplom proqramları ancaq ingilis dilində olmuşdur. Bunu nəzərə alaraq, proqram çərçivəsində planlaşdırılan fransız dili kurslarının və imtahanlarının keçirilməsinə görə məsuliyyət Azərbaycan Fransız İnstitutuna həvalə edilmişdir. * İsrailin Holon Texnologiya İnstitutu arasında imzalanmış sazişə əsasən kompüter elmləri sahəsində bakalavr hazırlığı həyata keçirilir. Bu ikili diplom layihəsinin əsas məqsədi kompüter elmlərinin müasir nailiyyətlərinə yiyələnməyi bacaran, İKT sahəsində dərin nəzəri biliklərə və praktiki bacarıqlara malik olan, elm, təhsil, sənaye və biznesin müxtəlif sahələri üçün yüksəkixtisaslı mütəxəssislər hazırlamaqdır. * İsveçrənin Biznes və Beynəlxalq Tədqiqatlar Universiteti (UBİS) arasında 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Beynəlxalq münasibətlər və diplomatiya ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində ikili diplom proqramı tədris olunur. Sözügedən İkili diplom proqramının məqsədlərindən biri də siyasi və idarəetmə elmlərinin fundamental və tətbiqi metodlarından istifadə edərək öz peşə fəlliyətlərində praktik problemləri təsnif etmək və onları həll etmək bacarıqlarına malik, habelə, təhsil, elm və beynəlxalq münasibətlər sahəsi üçün yüksəkixtiasalı mütəxəssislərin hazırlanmasıdır. * Amerika Birləşmiş Ştatlarının Linkoln Universiteti (Lincoln University) arasında imzalanmış sazişə əsasən, BDU-nun Beynəlxalq Münasibətlər və İqtisadiyyat fakültəsi və Linkoln Universitetinin Biznes İnzibatçılığı üzrə magistratura (MBA) proqramı bazasında Biznesin Təşkili və İdarə Edilməsi (maliyyə üzrə) ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində ikili diplom proqramı həyata keçirilir. Bu proqramın əsas məqsədlərindən biri iqtisadi və idarəetmə elmləri üzrə yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin yetişdirilməsidir. * Qazaxıstanın Satbayev adına Qazax milli Tədqiqat Texniki Universiteti (QMTTU) arasında 2021-ci il tarixli müqaviləyə əsasən BDU-nun Kimya fakültəsi və QMTTU-nun Kimya və Biotexnologiyalar İnstitutunun magistratura proqramı bazasında Neft Kimyası ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində birgə ikili diplom proqramı tədris olunur. Bu proqram çəçivəsində neft kimyası və kimya mühəndisliyi elmləri üzrə yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin yetişdirilməsi nəzərdə tutulur. * Almaniyanın Martin Lüter adına Halle-Vittenberq Universiteti arasına 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Hüquq fakültəsinin magistratura pilləsində beynəlxalq iqtisadi hüquq ixtisaslaşması üzrə ikili diplom proqramı tədris olunur. * Litvanın Vilnüs Universiteti arasında 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Hüquq fakültəsinin magistratura pilləsində insan hüquqları sahəsində ikili diplom proqramı üzrə kadr hazırlığı həyata keçirilir. == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Baku State University}} * {{rəsmi saytı|bdu.az|Bakı Dövlət Universiteti}} * {{twitter|BSUBDUeduaz}} {{Bakı Dövlət Universiteti}} {{Azərbaycandakı ali təhsil müəssisələri}} {{xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Bakı Dövlət Universiteti| ]] [[Kateqoriya:1 sentyabrda yarananlar]] [[Kateqoriya:1919-cu ildə Azərbaycanda yarananlar]] oefm7l1dj0bzf91h5m9m01e3uoqpyld 6547316 6547120 2022-07-24T15:59:35Z Dr.Wiki54 88744 /* Fakültələr */ [[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]] wikitext text/x-wiki {{Universitet |Ad = Bakı Dövlət Universiteti |Abreviatura = BDU |Loqo = Logo of Baku State University.png |Şəkil = BDU teze korpus.jpg |Şəklin ölçüsü = 265 |Şəklin izahı = Bakı Dövlət Universitetinin yeni korpusu |Xəritənin izahı = Bakı Dövlət Universitetinin 4 korpusunun yerləşdiyi şəhərcik |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = S.M.Kirov adına<br>Azərbaycan Dövlət Universiteti,<br>M.Ə.Rəsulzadə adına<br>Bakı Dövlət Universiteti |Şüar = |Əsası qoyulub = [[1 sentyabr]] [[1919]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = |Tip = Dövlət |Prezident = |Rektor = [[Elçin Babayev]] |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = {{Gerbifikasiya|Bakı}} |Ölkə = {{AZE}} |Ünvan = [[Zahid Xəlilov küçəsi (Bakı)|Z.Xəlilov küçəsi]], 23 AZ1148, AZ1073/1 |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Vebsayt = [http://www.bsu.edu.az/ www.bsu.edu.az] |Vikianbar = Baku State University }} '''Bakı Dövlət Universiteti''' və ya qısaca '''BDU''' — [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin]] tabeliyində olan ali təhsil müəssisəsi. [[Azərbaycan]]ın ilk ali təhsil müəssisəsidir.dövründə. == Tarixi == === Zəmin === 1897-ci ilin sentyabr ayında [[Kiyev]] və [[Varşava]]da politexnikum açıldıqdan sonra, belə bir təhsil müəssisəsinin [[Cənubi Qafqaz|Zaqafqaziyada]] da açılması sahəsində danışıqlar başlanmışdı. [[Tbilisi|Tiflisd]]ə politexnikum açılması və ali məktəbin təşkilinə ianə toplanılması üçün Qafqaz canişinliyi nəzdində xüsusi Baş Komitə yaradıldı. Bu məsələ də xeyli müddət uzadıldı. 7 may 1910-cu ildə Xüsusi Baş Komitənin sədri məktubla [[Bakı]], [[İrəvan]], [[Yelizavetpol]], [[Poti]], Batum, [[Qroznı]] və b. şəhər dumalarına müraciət edərək, [[Tbilisi|Tiflisd]]ə Qafqaz Universitetinin aşılması və hər il onun xərclərinin ödənilməsi üçün kömək göstərilməsi barədə xahiş etdi. [[Tbilisi|Tiflisd]]ə "Rus universiteti"ni açmaq üçün yerli Ali qadın kurslarının professorlarından ibarət komissiya yaradılır. Bu komissiyaya görkəmli alim, cərrah və pedaqoq, üç universitetin — [[Saratov]] (1909), [[Tiflis]] (1918) və [[Bakı]] (1919) [[universitet]]lərinin yaradılmasında mühüm rol oynamış professor Vasili İvanoviç Razumovski (1857–1935) başçılıq edirdi. Komissiya universitetin layihə və smetasını hazırlayıb Zaqafqaziya Respublikası hökumətinin müzakirəsinə verdi. Sonrakı hadisələri V.İ.Razumovski belə xatırlayırdı: "İşimiz qurtarana yaxın Qafqaz [[Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikası|Zaqafqaziya Respublikası]] kimi [[Rusiya İmperiyası|Rusiya]]dan ayrıldı və gürcülərdən, ermənilərdən və türklərdən ibarət qarışıq hökumət təşkil edildi. Xalq Maarif Naziri [[Fətəli xan Xoyski]] idi. Biz Tiflisdə rus universitetinin təşkili üçün apardığımız işdən istifadə etməyi həmin hökumətə təklif etdik. Nazir bizi dinlədi, Qafqazda rus universitetinin təsis edilməsinə rəğbətini bildirdi, lakin əlavə edib dedi: "Bəs niyə Tiflisdə? Tiflisdə Politexnikum var, indi də gürcü universiteti?.. Bəlkə [[universitet]]i [[Bakı]]da açmaq daha düzgün olardı?" O, bizim məlumat məktublarımızı nəzərdən keçirmək üçün götürdü və bizim məqsədimiz barədə Nazirlər Şurasına məlumat verəcəyini vəd etdi". Təəssüf ki, o dövrdə yaranmış daxili və xarici vəziyyətlə bağlı [[Zaqafqaziya]] [[hökumət]]i bu məsələyə baxmağa imkan tapmadı. 1918-ci il mayın 26-da [[Zaqafqaziya Seymi]]nin öz fəaliyyətini dayandırması nəticəsində üç müstəqil [[respublika]] — [[Azərbaycan]], [[Gürcüstan]] və [[Ermənistan]] respublikaları yaradıldı. === Yaradılması === [[Fayl:Coat of arms of Baku State University in 1919.svg|left|thumb|204x204px|Bakı Dövlət Universitetinin 1919-cu ildə gerbi]] Bakı Dövlət Universiteti 1919-cu il 1 sentyabrda [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin parlamenti]] tərəfindən təsis edilmişdir. [[Tiflis]]də fəaliyyət göstərən Ali qadın kursları 1918-ci ilin iyulunda üç fakültədən — təbiət, tarix-filologiya və tibb fakültələrindən ibarət olan Zaqafqaziya Universitetinə çevrildi. Professor V.İ.Razumovski tədrisin [[rus dili]]ndə aparıldığı bu [[universitet]]in rektoru vəzifəsinə seçildi. Universitetin rəhbərliyi sonrakı illərdə Yekaterindorf, [[İrəvan]] və ya [[Bakı]]da fəaliyyət göstərə bilməsi üçün danışıqlara başlayır. Belə bir vaxtda Fətəli xan Xoyskinin başçılıq etdiyi [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] [[hökumət]]i [[Bakı şəhəri]]ndə [[universitet]]in açılmasına böyük əhəmiyyət verirdi. Azərbaycan hökuməti universitetin açılması üçün hər il 5 milyon, kənd təsərrüfatı institutu üçün isə 500 min rubl vəd edir. Bundan başqa, universitet kitabxanası üçün 300 min rubl, universitetə tam yararlı klinika və avadanlıqla yaxşı təmin edilmiş xəstəxana və s. verməyi də öhdəsinə götürür. Universitet şurasının iclasında ermənilər bunun əleyhinə olsalar da, çoxluq universitetin Bakıya köçürülməsi təklifini müdafiə edir. 1919-cu il sentyabrın 1-də Azərbaycan parlamenti ilk universitetin açılması haqqında qanun qəbul etdi. "Bakı şəhərində dövlət universitetinin təsis edilməsi haqqında" adlanan bu qanunda universitetin dörd fakültədən ibarət olması göstərilirdi: Şərq şöbəsi ilə birlikdə tarix-filologiya, fizika-riyaziyyat, hüquq və tibb fakültələri. Qanunun onuncu maddəsində deyilirdi ki, Bakı şəhərində Dövlət Universiteti 1919-cu il sentyabrın 1-dən açılmış hesab olunur. İctimaiyyətin narahatlığını nəzərə alaraq qanunun II maddəsinin 2-ci bəndində qeyd edilirdi ki, bütün fakültələrdə türk dili məcburi fəndir. Azərbaycan hökuməti universitet komissiyasının tövsiyəsini, Xalq Maarif Nazirliyinin təqdimatını nəzərə alaraq, 1919-cu il sentyabrın 8-də Bakı Dövlət Universitetinin rektoru və dekanlarının təsdiqi haqqında qərar qəbul edir. Qərarda operativ cərrahiyyə kafedrasının əməkdar professoru V.İ.Razumovskinin rektor, patoloji anatomiya kafedrasının professoru İ.İ.Şirokoqorovun, o olmadığı dövrdə isə müvəqqəti olaraq professor A.M.Levinin tibb fakültəsinin, görkəmli tarixçi, publisist, ümumi tarix kafedrasının dosenti N.A.Dubrovskinin tarix-filologiya fakültəsinin dekanı təyin olunduğu göstərilir. İlk tədris ilində universitetə ştat üzrə lazım olan 104 nəfər, o cümlədən 43 professor və privat dosent cəlb etmək mümkün olmuşdu. [[Fayl:Bakı_Dövlət_Universitetinin_ilk_binası.jpg|thumb|250x250px|Bakı Dövlət Universitetinin ilk binası]] Universitet Şurasının 1919-cu il noyabrın 10-da olan ilk iclasında professorların və digər akademik heyətin tərkibi təsdiq edilir. 1919-cu il noyabrın 15-də şənbə günü universitetdə birinci dərs günü elan edilir. Universitetin ilk rektoru, [[professor]] Vasili İvanoviç Razumovski sonralar bu təhsil ocağının fəaliyyətə başlamasının əhəmiyyətindən bəhs edərkən yazırdı: "Azərbaycan öz maarif ocağını yaratdı. Türk xalqının tarixinə yeni parlaq səhifə yazıldı. Avropa ilə Asiyanın qovuşağında yeni məşəl yandı. Bu böyük tarixi hadisənin şahidləri kimi biz özümüzü xöşbəxt hesab edə bilərik" === Sovet dövrü === 1920-ci il may ayının 11-də xalq maarif komissarı Dadaş Bünyadzadənin universitetin rektoru V.İ.Razumovskiyə verdiyi sərəncamda universitetdə təlim və tərbiyə işinin lazımi səviyyədə saxlanılacağı göstərilirdi. Təzyiqlər V.İ.Razumovskini Bakını tərk etməyə məcbur etdi. Həmin il universitetə məşhur nevropatoloq, Moskva Universitetinin məzunu, sonralar akademik olmuş professor Sergey Davidenkov rektor təyin edildi. Yerli kadrlara olan ehtiyacı nəzərə alan hökumət 1921-ci ilin may ayında təhslin türk dilində də aparılması barədə qərar qəbul etdi. Lakin bu cür qərarların qəbul edilməsinə baxmayaraq, universitetə, tədricən, təzyiqlər göstərilir, onun daxilində "təmizləmə" işləri aparılırdı. 1922-ci ildə Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı (SSRİ) yaradıldıqdan sonra Azərbaycan təhsili mərkəzə tabe etdirildi, universitetin müstəqillliyinə son qoyuldu. 1922-ci ildə universitetin adı dəyişdirildi və Azərbaycan Dövlət Universiteti qoyuldu. Bütün ölkədə olduğu kimi, universitetdə də təhsil sovet ideologiyasına xidmət edirdi. 1923-cü ildə Kazan Universitetinin tarix və fəlsəfə kafedrasını bitirmiş filosof və məntiqşünas, 1920-ci ildən Bakı Dövlət Universitetinin professoru Aleksandr Qulyayev BDU-ya rektor təyin edildi. 1923-cü ildə qəbul edilmiş nizamnamədə universitetin Şərq fakültəsi istisna olmaqla, digər fakültələrində bütün məcburi kursların və məşğələlərin rus dilində aparılması haqqında qərar qəbul edildi. Universitetdə bu prosesin başlanması birmənalı qarşılanmır, digər millətlərdən olan professor-müəllim heyəti bunu öz mənafeyinə təhlükə kimi qarşılayaraq, türk millətinin intellektual səviyyəsinin aşağı olması iddiası ilə çıxış edir. 1926-cı ildə ilk azərbaycanlı rektor [[Tağı Şahbazi Simurğ|Tağı Şahbazi]] təyin olundu. Lakin 1929-cu ildə onu kənarlaşdıraraq 1929-cu ildə görkəmli rus alimi [[Vladimir Yelpatyevski]]ni rektor təyin edirlər. 1930-cu ilin iyun ayında Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin qərarı ilə Azərbaycan Dövlət Universitetinin fəaliyyəti dayandırıldı, onun ayrı-ayrı fakültələrinin bazası əsasında yeni müstəqil institutlar yaradıldı.1934-cü ilin may ayında Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin qərarı ilə Dövlət Universiteti yenidən işə başladı. Bununla belə, 30-cu illərin amansız repressiyaları universitetin milli ruhlu kollektivindən də yan keçmədi. Bu dövrdə yüzlərlə professor, müəllim, işçi və tələbəyə "xalq düşməni", türkçü, turançı, pantürkçü, panislamçı damğaları vuruldu. O illərdə amansız Stalin repressiyalarının qurbanı olmuş, Sibirin həbs düşərgələrinə sürgün olunmuş və ya güllələnmiş Ə.Nazim, A.Bukşpan, Ə.Qubaydullin, V.Xuluflu, B.Çobanzadə, T.Şahbazi, H.Şahtaxtinski, M.Ələkbərli kimi unudulmaz ziyalılarımız olmuşdur. 1937-ci ildə 2 dekan, 2 dekan müavini, 4 kafedra müdiri, kitabxananın direktoru, elmi katib, xüsusi hissənin müdiri, partiya və komsomol təşkilatlarının rəhbərləri, 8 professor, həmçinin Universitetin rektoru olmuş xalqımızın 4 görkəmli ziyalısı ([[Tağı Şahbazi Simurğ|Tağı Şahbazi]], [[Maqsud Məmmədov]], [[Məmmədkazım Ələkbərli]], [[Bala bəy Həsənbəyov]]) güllələnməyə məhkum edildi. Universitetin 1920–1930-cu illərdə aparıcı müəllimləri yazıçı [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]], tanınmış şərqşünaslar — professor [[Panteleymon Juze|P.K.Juze]], professor [[Aleksandr Makovelski|A.O.Makovelski]], professor A.O.Mişel və digər alimlər olmuşlar. Həmin dövrlərdə universitet rəhbərliyinin dəvəti ilə Bakıya öz ixtisasları üzrə mühazirələr oxumaq üçün [[Nikolay Marr|N.Y.Marr]], [[Vasili Bartold|V.V.Bartold]], Şərq Elmlər Akademiyasının akademiki [[Mehmed Fuad Köprülü|Fuad bəy Köprülüzadə]] universiteti ziyarət etmişlər. Məşhur həmyerlimiz, Nobel mükafatı laureatı [[Lev Landau]] 1922–1924-cü illərdə bu universitetdə təhsil almışdır. 1930-cu ildə Xalq Komissarlar Sovetinin qərarı ilə yenidən qurulma (reorqanizasiya) adı ilə universitet ləğv edildi və onun bazasında Ali Pedaqoji İnstitut yaradıldı. 1934-cü ildə Dövlət Universiteti yenidən işə başladı və o, yenə də respublikada elmi-pedaqoji fikrin mərkəzinə çevrildi. [[İkinci dünya müharibəsi]] illərində professor-müəllimlərin müharibəyə getmələri ilə bağlı kəskin çatışmazlıqlara baxmayaraq, universitet ölkədə öz öncül mövqeyini qoruyub saxlaya bildi. Universitet alimlərinin 1945-ci ildə [[Azərbaycan Elmlər Akademiyası]]nın təşkil edilməsində xüsusi xidmətləri olmuşdur. [[İkinci dünya müharibəsi|II Dünya müharibəsi]] universitetin də həyatına mənfi təsir etdi, tədris prosesi ağır vəziyyətə düşdü. 1941-ci il iyunun 22-də — müharibənin başlandığı ilk gündə universitetin rektoru Cəbrayıl Ağəli oğlu Ələsgərovun cəbhəyə getməsi bütün müəllim-tələbə kollektivi üçün bir çağırış oldu. 1940–41-ci dərs ilində universitetin bütün məzunları və 200 tələbə cəbhəyə yollandı. Müharibənin ən ağır dövründə — 1941–1944-cü illərdə universitetə dos. Şamil Rəhim oğlu Əliyev rektorluq etmişdir. O illərdə universitet alimləri beynəlxalq əhəmiyyəti olan bir sıra kəşflərə imza atdılar. Bunlara ən parlaq misal akademik [[Yusif Məmmədəliyev]]in donmayan sürtkü yağlarını kəşf etməsini göstərmək olar ki, müharibə illərində hərbi aviasiya sənayesində Sovet təyyarələri üçün bu tapıntı həlledici rol oynadı. 1969-cu il noyabrın 1-də universitetin yaradılmasının 50 illiyi münasibəti ilə yubiley tədbiri keçirilirdi. [[Azərbaycan]] Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi [[Heydər Əliyev]]in tədbirdə iştirak etdi və ana dilində nitq söylədi: "[[Azərbaycan]] universitetinin yaranması qabaqcıl qüvvələrin qələbəsi idi, doğma [[xalq]]ı maarifləndirmək uğrunda, dünya mədəniyyəti və elm xəzinəsinin qapılarını onun üzünə açmaq uğrunda [[Azərbaycan]]ın ən yaxşı oğullarının bir çox illər ərzində apardıqları mübarizənin yekunları idi". [[SSRİ Ali Soveti]] Rəyasət Heyəti 1969-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetini yaranmasının 50 illiyi münasibəti ilə [[Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni]] ilə təltif etmişdi. 1961-ci ildə fəaliyyəti dayandırılmış universitet nəşriyyatı 80-ci illərdə yenidən fəaliyyətini bərpa edir. Bu dövrdə universitet kitabxanasının inkişafına böyük önəm verilir. Fondunun fəaliyyət dairəsinin genişliyinə və zənginliyinə görə respublika kitabxanalarının metodik mərkəzi hesab edilən bu kitabxanaya 1974-cü ildə "Elmi Kitabxana" statusu verilmişdir. === Müstəqillik dövrü === 1989–1993-cü illərdə BDU-da 5 dəfə rektor dəyişdirildi. 1993–1996-cı illərdə BDU-nun rektoru [[Murtuz Ələsgərov|Murtuz Nəcəf oğlu Ələsgərov]], 1996–1998-ci illərdə [[Misir Mərdanov|Misir Cümayıl oğlu Mərdanov]] universitetinin rektoru olmuşdur. [[Azərbaycan Prezidenti|Prezident]] [[Heydər Əliyev]]in 13 iyun 2000-ci il tarixli fərmanı ilə universitetə özünüidarə (muxtariyyət) statusu verilmiş və həmin vaxtdan universitet fəaliyyətini öz nizamnaməsinə əsasən həyata keçirir. Bakı Dövlət Universiteti [[Azərbaycan Prezidenti|Prezident]] [[İlham Əliyev]]in "Bakı Dövlət Universitetinin və [[Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti]]nin yenidən təşkili haqqında" 2017-ci il 21 iyun tarixli sərəncamı ilə [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Təhsil Nazirliyinin]] tabeliyində publik hüquqi şəxs statusu alıb. Bu sərəncamın tətbiqi ilə əlaqədar Bakı Dövlət Universitetinin özünüidarə statusu ləğv edilib. == Adının tarixi == 1924-cü ildə universitetə [[Vladimir Lenin|Vladimir İliç Leninin]] adı verilir. 1939-cu ildə [[Azərbaycan SSR Ali Soveti]] Rəyasət Heyətinin 16 aprel tarixli fərmanı ilə Azərbaycan Dövlət Universitetinə vaxtilə Azərbaycan Kommunist Partiyasına rəhbərlik etmiş [[Sergey Kirov|Sergey Mironoviç Kirovun]] adı verilir. 1991-ci ildə isə Bakı Dövlət Universitetinə bu ali təhsil ocağının yaradılmasında fəal iştirak etmiş [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]]nin adı verilmişdir. 2001-ci ildən Bakı Dövlət Universiteti adı ilə təsdiqlənmişdir. * 1919 − 1920 — Bakı Dövlət Universiteti * 1920 − 1991 — S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti * 1991–2000<ref>[http://www.e-qanun.az/framework/86 Məhəmməd Əmin Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti müəllimlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin fərmanı]</ref> — M.Ə.Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti * 2000 — indiyədək — Bakı Dövlət Universiteti == Tərkibi == Tərkibində 4 institut, 16 fakültə fəaliyyət göstərir.Əvvəllər 2 filialı olsa da, hal-hazırda 1 filialı vardır. 2 Elmi-Tədqiqat İnstitutu, 3 Elmi-Tədqiqat Mərkəzi, 1 Elmi-Tədqiqat Hissəsi və 24 Elmi Tədqiqat Laboratoriyaları var. [[Fayl:Baku state university image.jpg|thumb|350px|Bakı Dövlət Universitetinin yeni korpusu]] Universitetin tərkibində çap avadanlıqları olan nəşriyyat, 6 muzey, 80 elmi-tədqiqat və tədris laboratoriyası, informasiya və tərcümə mərkəzi, idman — sağlamlıq kompleksi, poliklinika fəaliyyət göstərir. Burada həmçinin yataqxana və tələbə şəhərciyi var. === Kitabxana === [[Bakı Dövlət Universitetinin Elmi Kitabxanası]] respublikanın zəngin ali məktəb kitabxanalarından biridir. Bakı Dövlət Universiteti 1919-cu ildə yaradılmış və həmin ildə onun strukturunda önəmli yeri olan kitabxana təşkil olunmuşdur. Universitetin kitabxansını yaratmaq üçün xüsusi komissiya təşkil edilmişdi. Komissiyanın 1919-cu ilin iyul ayında Bakı şəhər bələdiyyə idarəsinə müraciətinə əsasən indiki Musa Nağıyev adına xəstəxananın nəzdindəki, daha sonra Sabunçu xəstəxanası nəzdindəki kitabxana universitetə verilmişdi. Bundan əlavə, həmin dövrdə satışdan 120 min [[manat]]lıq kitab da alınmışdı. Universitet kitabxanasını genişləndirmək üçün komissiya tərəfindən eyni zamanda əhaliyə və ilk növbədə maarifpərvər ziyalılara müraciət olunmuşdu. Kitabxanada xüsusi türk şöbəsi yaradılmış, onu komplektləşdirmək üçün İstanbuldan 212 adda kitab gətirilmişdi. Artıq 1920-ci ilin əvvəllərində kitabxananın fondunda 6 mindən çox kitab, 130 adda [[qəzet]] və [[jurnal]] var idi. Kitabxana fondlarının zənginləşdirilməsi sonrakı illərdə də davam etdirildi. Kitabxananın Şərq şöbəsinin təşkili üçün Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti 1922-ci ildə 7 min manat qızıl pul ayırımşdı. Bu vəsait hesabına 1924-cü ildə [[İstanbul]]dan 2000-dən artıq kitab alınmışdı. 1922-ci ildə BDU-nun [[Petroqrad]]a ezam olunmuş, professorları buradan pulsuz olaraq 200 puddan artıq qiymətli elmi ədəbiyyat, o cümlədən Rusiya Elmlər Akademiyasının bütün nəşrlərin alıb gətirmişdilər. Universitetin elmi kitabxanası 2,5 milyondan artıq ədəbiyyatı olan fonda malik olmaqla, onun 12 qiraət zalı, 5 abonement şöbəsi var. === İnstitutlar === # Tətbiqi riyaziyyat Elmi-Tədqiqat İnstitutu # Fizika problemləri Elmi-Tədqiqat İnstitutu # [[Konfutsi İnstitutu (BDU)]] # [[Yunus Əmrə İnstitutu Bakı Türk Mədəniyyət Mərkəzi]] === Lisey === {{əsas|Bakı Dövlət Universiteti nəzdində "Gənc İstedadlar" liseyi}} Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində 2007-ci ildən fəaliyyət göstərir. "Ümumi Təhsil Mərkəzi-XXI əsr" və N.Nərimanov rayonundakı Bağça-Məktəb-Lisey Kompleksi ilə əməkdaşlıq haqqında müqavilə imzalanmışdır. === Kolleclər === * [[Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində İqtisadiyyat və Humanitar Kolleci]] === Altıağac Mərkəzi === Bakı Dövlət Universitetinin Altıağac Tədris-Təcrübə və İstirahət Mərkəzi Bakı Dövlət Universitetinin [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Xızı rayonu]]nun [[Altıağac (Xızı)|Altıağac]]<ref>[http://azertag.az/xeber/BAKI_DOVLAT_UNIVERSITETININ_ELMI_SURASININ_ICLASI_OLMUSDUR-446536 BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNİN ELMİ ŞURASININ İCLASI OLMUŞDUR]. azertag.az, 08.07.2009 {{az}}</ref> qəsəbəsinin ərazisində yerləşən tədris-təcrübə və istirahət mərkəzidir. Əsasən [[BDU Biologiya fakültəsi|Biologiya]] və [[BDU Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] fakültələrinin tələbələri bu mərkəzdə təşkil olunan istehsalat təcrübəsində iştirak edirlər.<ref name="muallimfk of uj"/> Mərkəzin əsası tədris-təcrübə bazası kimi qoyulmuşdur. 1990-cı ildən fəaliyyət göstərən bazada 2001-ci ildə əsaslı təmir işləri aparılmışdır.<ref name="muallimfk of uj">Rüfanə Günəş, [http://www.muallim.edu.az/arxiv/2015/10/14.htm ''"Mənim universitetim" layihəsi: Bakı Dövlət Universiteti''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150420002359/http://www.muallim.edu.az/arxiv/2015/10/14.htm |date=2015-04-20 }}. [[Azərbaycan müəllimi (qəzet)|"Azərbaycan müəllimi" qəzeti]], 14.03.2015, № 10. {{az}}</ref> === Rus Mərkəzi === "Rus dünyası" Fondunun BDU-dakı Mərkəzi öz unikal strukturu ilə fərqlənir. Mərkəz öz fəaliyyətini yerləşdiyi ölkəyə görə uyğunlaşdırıb. Bütün lazımi avadanlıqlarla təchiz olunan Mərkəz daim yenilənərək əlavə materiallarla təmin edilir. Rus Mərkəzinin fəaliyyəti müxtəlif yönümlüdür və sistemli şəkildə aparılır. Mərkəz "Mədəniyyət və İncəsənət", "Elm", "Təhsil", "Rus Dili", "Tarix", "Cəmiyyət", "Müasir Rusiya" mövzularda yazılı, audio və video materiallarla təmin edilib. Mərkəzin kitabxanasında aşağıdakı sahələrdə rus dilində Rusiyanın aparıcı nəşrlərini əldə etmək olar: # Bədii ədəbiyyat # Tədris ədəbiyyatı # Dərsliklər və metodik vəsaitlər # Elmi ədəbiyyat # Uşaq nəşrləri # Tarix, fəlsəfə, psixologiya, mədəniyyət, incəsənət, iqtisadiyyat və hüquq üzrə kitablar # Rus dili lüğətləri, məlumat rəhbərləri, ensiklopediyalar # Mediateka – multimediya məlumat bankı # Multimediya nəşrləri # Rus kinematoqrafiyasının klassik və müasir nümunələri # Audio kitablar, mühazirələr, teatr tamaşaları, audio ekskursiyalar # Tədris-metodik vəsaitlər, məlumat materialları # Müxtəlif səviyyələr üçün rus dili tədris proqramları Mərkəzdə ayrıca Rusiya KİV-nin elektron məlumat bazalarına, lüğət, ensiklopediya və məlumat saytlarına pulsuz daxil olma imkanı da yaradılıb. BDU-nun Rus Mərkəzi beş il ərzində məhsuldar fəaliyyətinə görə iki dəfə diplomla təltif edilib. Mərkəzin rəhbəri Arzu Məmmədovadır. === Quba Mərkəzi === [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Quba rayonu]]nun [[İkinci Nügədi]]<ref>[http://president.az/articles/8702 Əlişah Atakişiyev və başqalarından, Quba, Azərbaycan]. president.az, 18.07.2013 {{az}}</ref><ref>[http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=43706 Bakı Dövlət Universitetinin Qubadakı tədris-təcrübə və istirahət mərkəzində elmi şuranın genişləndirilmiş iclası keçirilmişdir]. azerbaijan-news.az, 05.07.2014 {{az}}</ref> kəndinin ərazisində yerləşən tədris-təcrübə və istirahət mərkəzi.<ref name="muallimfk of uj"/><ref name="president.az">[http://az.president.az/articles/9359 İlham Əliyev Qubaya səfəri çərçivəsində Bakı Dövlət Universitetinin tədris-təcrübə və istirahət mərkəzinin açılışında iştirak etmişdir]. president.az, 18.09.2013 {{az}}</ref> Əsasən [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] fakültələrinin tələbələri bu mərkəzdə təşkil olunan istehsalat təcrübəsində iştirak edirlər.<ref name="muallimfk of uj"/> Bu tədris-təcrübə və istirahət mərkəzinin əsası [[Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti]]nin 10 iyul 1967-ci il tarixli Sərəncamına əsasən, [[Quba rayonu]]nun Jdanov adına sovxozunun (indiki [[İkinci Nügədi]] kəndi) ərazisindən torpaq sahəsinin ayrılması ilə qoyulub. 1970-ci ilin yayında [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsinin]] yeni dekanı [[Qara Mustafayev]] və bir qrup tələbə təzəcə salınmış cığırla gəlib [[alma]] ağaclarının altında qurulan çadırlarda ilk təcrübə keçdilər. Beləliklə, "çadır-təcrübə praktikası" 1991-ci ilədək davam etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> 1989-cu ildə [[Xocalı]] şəhərinin inkişafı ilə əlaqədar həyata keçirilən Dövlət Proqramına uyğun olaraq, [[Rusiya Federasiyası]]ndan alınan taxta konstruksiyalı ikimərtəbəli binalardan biri [[BDU Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsinin]] o vaxtkı dekanı [[Akif Quliyev]]in şəxsi səyləri nəticəsində universitetə verildi.<ref name="525-ci qəzet"/> Həmin 16 mənzilli, 47 otaqlı ev 1990-cı ilin sonlarında [[İkinci Nügədi]] kəndində qurulub başa çatdı.<ref name="525-ci qəzet"/> 1991-ci ildən etibarən tələbələr, nəhayət, rahat otaqlarda yerləşərək təcrübə keçməyə başladılar.<ref name="525-ci qəzet"/> Lakin bu təcrübələr uzun sürmədi.<ref name="525-ci qəzet"/> [[Qarabağ müharibəsi]] dövründə burada [[məcburi köçkünlər]] məskunlaşmışdı;<ref name="president.az"/> [[Ermənilər]]in təcavüzü nəticəsində 1993-cü ildə [[Qubadlı]]dan qaçqın düşən 38 ailə müvəqqəti yaşamaq üçün bazada yerləşdirildi, bu "müvəqqətilik" 2012-ci ilə kimi davam etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> Təxminən 20 il ərzində tələbələrin təcrübə dərsləri həyata keçirilmədi.<ref name="525-ci qəzet"/> Yalnız 2011-ci ilin sentyabrında yeni binanın inşasına başlanılmış və 2013-cü ilin sentyabrında başa çatdırılmışdır.<ref name="president.az"/> Tikinti işləri universitetin daxili imkanları hesabına aparılmışdır.<ref name="president.az"/> Belə ki, 2007-ci ildən [[Quba]]nın [[Güləzi]] kəndində başlanan sürüşmənin yaratdığı problemləri həll etmək, həmin kəndi yeni əraziyə köçürmək məqsədilə dövlət tərəfindən rayonun [[Aşağı Atuc]] kəndi ərazisində 60 hektar torpaq sahəsi ayrıldı və həmin yerdə hər birinin həyətyanı sahəsi 8 sot olan 189 mənzil inşa olundu. 2012-ci il martın 6-da istifadəyə verilən həmin qəsəbənin sakinlərinin bir qismi də həyat şəraitini yaxşılaşdırmaq arzusu ilə müraciətlər edən BDU-nun tədris-təcrübə bazasında məskunlaşan [[məcburi köçkünlər]] idi.<ref name="525-ci qəzet"/> Beləliklə bu hadisə bazanın yox, yeni tədris-təcrübə mərkəzinin tikintisinə şərait yaratmışdır.<ref name="525-ci qəzet"/> Çünki həmin dövrdə BDU-nun Elmi Şurası "Biologiya fakültəsinin tədris-təcrübə bazası" adının dəyişdirilərək "Bakı Dövlət Universitetinin Tədris-təcrübə və istirahət mərkəzi" olması haqqında qərar qəbul etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> 400 nəfər üçün nəzərdə tutulan mərkəzdə universitetin müəllim və tələbələrinin istirahətinə hər cür şərait yaradılmışdır.<ref name="president.az"/> Burada həm professor-müəllim heyəti, həm də tələbələr üçün nəzərdə tutulmuş otaqlar ən müasir standartlara cavab verir.<ref name="president.az"/> Burada müxtəlif tədbirlərin keçirilməsi üçün 30 nəfərlik konfrans zalı, 300 nəfərlik böyük akt zalı, professor-müəllim heyəti üçün nəzərdə tutulmuş 2–3 otaqdan ibarət 5 VİP mənzil var.<ref name="muallimfk of uj"/> Müəllim-tələbə heyəti 300 nəfərlik yeməkxananın xidmətlərindən istifadə edir.<ref name="president.az"/> Mərkəzinin həyətində 2 idman stadionu (biri [[futbol]], digəri [[voleybol]] və böyük [[tennis]]) yerləşir.<ref name="muallimfk of uj"/> [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Azərbaycanın birinci xanımı, [[Heydər Əliyev Fondu]]nun prezidenti [[Mehriban Əliyeva]]nın iştirakı ilə 18 sentyabr 2013-cü ildə mərkəzin açılışında iştirak etmiş və mərkəzin rəmzi açılışını bildirən lenti kəsmişdir.<ref name="president.az"/> == Filiallar == === Şəki filialı === Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 13 iyun 2000-ci il tarixli, 349 nömrəli Fərmanına əsasən filialın bazasında [[Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Şəki filialı]] yaradılmışdır. Filialın ixtisasartırma üzrə dislokasiyasına [[Şəki]], [[Oğuz]] və [[Qəbələ]] rayonları daxildir. Filialda 2001-ci ilin yanvar ayında "Pedaqoji kadrların yenidən hazırlanması" kabineti təşkil olunmuş, 2006-cı ilin noyabr ayında bu kabinet "İxtisasartırma" kabineti ilə birləşdirilmişdir. Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Şəki filialı [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 26 noyabr 2015-ci il tarixli, 1582 nömrəli Sərəncamına əsasən Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması nəticəsində [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Şəki filialı]]na çevrilmişdir.<ref name="e-qanun.az">[http://e-qanun.az/framework/31421 "Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması barədə"] [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 26 noyabr 2015-ci il tarixli, 1582 nömrəli Sərəncamı. [[e-qanun.az]], {{az}}</ref> === Qazax filialı === 13 iyun 2000-ci il tarixində [[Gəncə Dövlət Pedaqoji İnstitutunun Qazax filialı]]nın bazasında yaradılmışdır. Filial ixtisasartırma təhsili üzrə Tovuz, Gədəbəy, Ağstafa, Qazax, Şəmkir RTŞ-i ilə ikitərəfli müqavilə bağlamış, ixftisasartırma, yenidənhazırlanma və müəllimlərin təkmilləşdirilməsi prosesində fasiləsizliyi təmin etmək üçün bir sıra tədbirlər həyata keçirir. Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Qazax filialı 26 noyabr 2015-ci il tarixində Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması nəticəsində [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax filialı]]na çevrilmişdir.<ref name="e-qanun.az"/> [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 aprel 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax filialı]] Bakı Dövlət Universitetinin Qazax filialı hesab olunmuşdur.<ref>[http://president.az/articles/19646 "Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax və Zaqatala filialları barədə"] [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 aprel 2016-cı il tarixli Sərəncamı. [[president.az]], {{az}}</ref> == Fakültələr == {| class="wikitable" |+ ! rowspan="2" |Fakültənin adı ! colspan="2" |Yaradılma tarixi ! rowspan="2" |Dekan ! rowspan="2" |Qeyd |- !Ənənəvi !Rəsmi |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi|Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi]] | colspan="2" |1991 |[[Laçın Abışov]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsi]] | colspan="2" |1934 |[[Afət Məmmədova]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] |1943 |1991 |[[Şəkər Məmmədova]] |{{Efn|1943-cü ildə yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] 1991-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] olaraq iki müstəqil fakültəyə ayrılmışdır.|name=geo}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsi|Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsi]] | colspan="2" |2011 |[[Akif Ağbabalı]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya fakültəsi]] | colspan="2" |1919 |[[Elçin Məmmədov (filoloq)|Elçin Məmmədov]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] |1919 |1958 |[[Bəxtiyar Paşayev]] |{{Efn|1920-ci ildə yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] 1958-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] olaraq iki müstəqil fakültəyə ayrılmışdır.|name=fiz}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] |1943 |1991 |[[Mamoy Mansurov]] |{{Efn|name=geo}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq fakültəsi]] | colspan="2" |1919 |[[Zaur Əliyev (hüquqşünas)|Zaur Əliyev]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika fakültəsi]] | colspan="2" |1969 |[[Vüqar Zifəroğlu]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya fakültəsi]] | colspan="2" |1934 |[[Fuad Kərimli]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaşünaslıq-informasiya fakültəsi]] | colspan="2" |1962 |[[Ələmdar Cabbarlı]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] |1919 |1958 |[[Ziyatxan Əliyev]] |{{Efn|name=fiz}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi]] | colspan="2" |1991 |[[Rövşən Cavadov (psixoloq)|Rövşən Cavadov]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq fakültəsi]] | colspan="2" |1922 |[[Aydan Xəndan]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix fakültəsi]] |1919 |1934 |[[İbrahim Zeynalov (tarixçi)|İbrahim Zeynalov]] |{{Efn|1919-cu il tarixində [[Bakı Dövlət Universiteti]]nin nəzdində Tarix-filologiya fakültəsi yaradılmışdır. 1923-cü ildə fakültənin adı İctimai Elmlər fakültəsi olaraq dəyişdirilmişdir. 1924-cü il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] və İctimai elmlər fakültəsi ləğv edilərək bazalarında [[Bakı Dövlət Universitetinin Pedaqoji fakültəsi|Pedaqoji fakültə]] yaradılmışdır. Pedaqoji fakültə 1930-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin ləğv edilməsi ilə ləğv edilmişdir. 1934-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin yenidən yaradılması ilə Tarix fakültəsi də yaradılmışdır.|name=tarix}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi]] | colspan="2" |1972 |[[Məhəmməd Mehdiyev]] | |} == Rektorları == * [[Vasili Razumovski]] (1919–1920) * Sergey Nikolayeviç Davidenkov (1920–1923) * Aleksandr Dmitriyeviç Qulyayev (1923–1926) * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] (1926–1929) * [[Vladimir Yelpatyevski]] (1929) * [[Maqsud Məmmədov (rektor)|Maqsud Məmmədov]] (1929–1930) * [[Məmmədkazım Ələkbərli]] (1934–1935) * [[Bala bəy Həsənbəyov]] (1935–1937) * [[Əziz Əliyev (dövlət xadimi)|Əziz Əliyev]] (1937) * [[Cəbrayıl Ələsgərov]] (1937–1941) * [[Şamil Əliyev (akademik)]] (1941–1944) * [[Abdulla Qarayev]] (1944–1950) * Cəfər Hacıyev (1950–1954) * [[Yusif Məmmədəliyev]] (1954–1958) * [[Şəfaət Mehdiyev]] (1958–1965) * [[Mehdi Əliyev]] (1965–1970) * [[Faiq Bağırzadə]] (1970–1987) * [[Yəhya Məmmədov]] (1987–1989) * [[Cəmil Quliyev (akademik)]] (1989–1990) * [[Mirabbas Qasımov]] (1990–1992) * [[Firudin Səməndərov]] (1992–1993) * [[Murtuz Ələsgərov]] (1993–1996) * [[Misir Mərdanov]] (1996–1998) * [[Abel Məhərrəmov]] (1999–2018) * ''[[Firudin Qurbanov (dövlət xadimi)|Firudin Qurbanov]]'' (2018–2019) (s.i.e.) * [[Elçin Babayev]] (2019 —) == Beynəlxalq əlaqələr == Universitetin beynəlxalq əlaqələri gündən-günə genişlənir. Hazırda universitet keçmiş [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]-nin bir çox universitetlərini özündə birləşdirən Avroasiya Universitetlər Assosiasiyasının, Xəzəryanı Ölkələr Universitetləri Assosiasiyasının, Qara Dəniz Universitetləri (QDU) Assosiasiyasının, Avropa Universitetləri Assosiasiyasının üzvüdür. Universitet 2002–2004-cü illərdə QDU Assosiasiyasına çox uğurla rəhbərlik etmişdir. Bundan əlavə, universitet [[Moskva Dövlət Universiteti|M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti]], [[Orta Şərq Texniki Universiteti|Orta Doğu Teknik Universiteti,]] Nitsa-Sofiya Antipolis Universiteti, [[İndiana Universiteti]], [[Taras Şevçenko adına Kiyev Milli Universiteti|Kiyev Milli Universiteti]], [[Vyana Universiteti]] və digər universitetlərlə ikitərəfli müqavilələr əsasında hərtərəfli elmi-texniki, müəllim-tələbə mübadiləsi sahəsində əməkdaşlıq edir. Moskva Dövlət Universitetinin coğrafiya və biologiya fakültələrinin tələbələri müntəzəm olaraq 2 həftədən bir ay müddətinə qədər Azərbaycan [[Hirkan Milli Parkı|Hirkan Milli Parkının]] və Qızıl-Ağac qoruğunun ərazisində tədris təcrübəsini keçirlər. 2008-ci ilin oktyabr ayında rus mədəniyyətinin və tarixinin daha da dərindən öyrənilməsi, rus dili və ədəbiyyatının tədris planının təkmilləşdirmək məqsədilə, Bakı Dövlət Universitetində "Russkiy Mir" fondunun maliyyə dəstəyi ilə BDU-nun "Russkiy Mir" mərkəzi yaradılmışdır. Mərkəz rus dili və ədəbiyyatı, Rusiya tarixi, mədəniyyəti sahəsində müasir kitablar, internet resursları və texniki avadanlıqlar ilə təchiz edilmişdir. [[Koreya|Koreyanın]] Pay-Çay Universiteti ilə imzalanmış müqavilədə Bakı Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsində [[Koreya dili]]nin tədrisinin inkişafı, NANO-tenxnologiyalar üzrə əməkdaşlığın qurulması və gələcəkdə tələbə mübadiləsinin təşkil olunması kimi məsələlər qeyd olunmuşdur. Bu müqavilə əsasında Koreyanın KADO şirkətinin maliyyə dəstəyi ilə rəqəmsal imkanların istifadə olunması məqsədilə Bakı Dövlət Universitetində Azərbaycan-Koreya İnformasiya Mərkəzi yaradılmışdır. [[Qafqaz Universitetlər Birliyi]]nin və 2022-ci ildən Avropa Universitetlər Assosiasiyası, İslam Dünyası Universitetləri Federasiyasının üzvüdür. == Beynəlxalq ikili diplomlar == "2019–2023-cü illər üçün Azərbaycan Respublikasında ali təhsil sisteminin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması üzrə Dövlət Proqramı" çərçivəsində Azərbaycan ali təhsil müəssisələrində yüksəkixtisaslı kadrların hazırlanması məqsədi ilə beynəlxalq ikili diplom proqramlarının əhəmiyyəti xüsusi olaraq vurğulanmışdır. Bu baxımdan beynəlxalq ikili diplom proqramlarının ölkəmizdə tətbiqinin təmin olunması xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bununla əlaqədar, ölkənin inkişaf prioritetlərinə uyğun ixtisaslar üzrə ali məktəblərimizdə tədrisin dünyanın qabaqcıl ali təhsil müəssisələrinin tədris proqramlarına uyğun olaraq təşkili təmin edilməlidir. Tədrisin məzmun və keyfiyyət göstəricilərinin beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması və Universitetin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması məsələsinə BDU-da xüsusi diqqət yetirilir və dünyanın bir sıra qabaqcıl universitetləri ilə beynəlxalq ikili diplom proqramlarının həyata keçirilməsi istiqamətində davamlı işlər görülür. Qeyd edək ki, ikili diplom proqramı tələbələrə tərəfdaş universitetlərin müvafiq ixtisasları üzrə diplomlarını almaq imkanı verməklə yanaşı, hər iki universitetdən əldə edəcəyi təcrübənin təhsilin keyfiyyətinin artırılmasında və gələcəkdə yüksək ixtisaslı kadr kimi formalaşması baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.Hazırda BDU-da 8 ikili diplom layihəsi proqramı fəaliyyət göstərir * Qazaxıstanın Əl-Fərabi adına Qazax Milli Universiteti arasında "Dəniz və enerji hüququ" sahəsində magistratura proqramının təşkili ilə bağlı imzalanmış müqaviləyə əsasən 2020-ci ildən ingilis dilində birgə magistr hazırlığı həyata keçirilir. Bu proqram digər xarici ali təhsil müəssisələrinin də diqqətini çəkmişdir. * Fransanın Lumière Lyon 2 Universiteti arasında əqli mülkiyət hüququ sahəsində ikili magistr dərəcəsinin yaradılması ilə bağlı əməkdaşlıq müqaviləsinə əsasən 2021-ci ilin sentyabrından birgə magistr hazırılığı həyata keçirilir. Bu proqram ingilis və fransız dillərində tədris ediləcək və dərslərin əksər hissəsi Lyon 2 Universitetinin müəllimləri tərəfindən aparılacaqdır. Bu proqram tədrisi əsasən fransız dilində nəzərdə tutulan ilk fransız-Azərbaycan ikili diplom proqramıdır. Əvvəl mövcud olan ikili diplom proqramları ancaq ingilis dilində olmuşdur. Bunu nəzərə alaraq, proqram çərçivəsində planlaşdırılan fransız dili kurslarının və imtahanlarının keçirilməsinə görə məsuliyyət Azərbaycan Fransız İnstitutuna həvalə edilmişdir. * İsrailin Holon Texnologiya İnstitutu arasında imzalanmış sazişə əsasən kompüter elmləri sahəsində bakalavr hazırlığı həyata keçirilir. Bu ikili diplom layihəsinin əsas məqsədi kompüter elmlərinin müasir nailiyyətlərinə yiyələnməyi bacaran, İKT sahəsində dərin nəzəri biliklərə və praktiki bacarıqlara malik olan, elm, təhsil, sənaye və biznesin müxtəlif sahələri üçün yüksəkixtisaslı mütəxəssislər hazırlamaqdır. * İsveçrənin Biznes və Beynəlxalq Tədqiqatlar Universiteti (UBİS) arasında 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Beynəlxalq münasibətlər və diplomatiya ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində ikili diplom proqramı tədris olunur. Sözügedən İkili diplom proqramının məqsədlərindən biri də siyasi və idarəetmə elmlərinin fundamental və tətbiqi metodlarından istifadə edərək öz peşə fəlliyətlərində praktik problemləri təsnif etmək və onları həll etmək bacarıqlarına malik, habelə, təhsil, elm və beynəlxalq münasibətlər sahəsi üçün yüksəkixtiasalı mütəxəssislərin hazırlanmasıdır. * Amerika Birləşmiş Ştatlarının Linkoln Universiteti (Lincoln University) arasında imzalanmış sazişə əsasən, BDU-nun Beynəlxalq Münasibətlər və İqtisadiyyat fakültəsi və Linkoln Universitetinin Biznes İnzibatçılığı üzrə magistratura (MBA) proqramı bazasında Biznesin Təşkili və İdarə Edilməsi (maliyyə üzrə) ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində ikili diplom proqramı həyata keçirilir. Bu proqramın əsas məqsədlərindən biri iqtisadi və idarəetmə elmləri üzrə yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin yetişdirilməsidir. * Qazaxıstanın Satbayev adına Qazax milli Tədqiqat Texniki Universiteti (QMTTU) arasında 2021-ci il tarixli müqaviləyə əsasən BDU-nun Kimya fakültəsi və QMTTU-nun Kimya və Biotexnologiyalar İnstitutunun magistratura proqramı bazasında Neft Kimyası ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində birgə ikili diplom proqramı tədris olunur. Bu proqram çəçivəsində neft kimyası və kimya mühəndisliyi elmləri üzrə yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin yetişdirilməsi nəzərdə tutulur. * Almaniyanın Martin Lüter adına Halle-Vittenberq Universiteti arasına 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Hüquq fakültəsinin magistratura pilləsində beynəlxalq iqtisadi hüquq ixtisaslaşması üzrə ikili diplom proqramı tədris olunur. * Litvanın Vilnüs Universiteti arasında 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Hüquq fakültəsinin magistratura pilləsində insan hüquqları sahəsində ikili diplom proqramı üzrə kadr hazırlığı həyata keçirilir. == Qeydlər == {{notelist|2}} == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Baku State University}} * {{rəsmi saytı|bdu.az|Bakı Dövlət Universiteti}} * {{twitter|BSUBDUeduaz}} {{Bakı Dövlət Universiteti}} {{Azərbaycandakı ali təhsil müəssisələri}} {{xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Bakı Dövlət Universiteti| ]] [[Kateqoriya:1 sentyabrda yarananlar]] [[Kateqoriya:1919-cu ildə Azərbaycanda yarananlar]] 60y9i1iiex1784p8qsk7vgr9igoe09t 6547343 6547316 2022-07-24T16:17:40Z Dr.Wiki54 88744 /* Fakültələr */ wikitext text/x-wiki a{{Universitet |Ad = Bakı Dövlət Universiteti |Abreviatura = BDU |Loqo = Logo of Baku State University.png |Şəkil = BDU teze korpus.jpg |Şəklin ölçüsü = 265 |Şəklin izahı = Bakı Dövlət Universitetinin yeni korpusu |Xəritənin izahı = Bakı Dövlət Universitetinin 4 korpusunun yerləşdiyi şəhərcik |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = S.M.Kirov adına<br>Azərbaycan Dövlət Universiteti,<br>M.Ə.Rəsulzadə adına<br>Bakı Dövlət Universiteti |Şüar = |Əsası qoyulub = [[1 sentyabr]] [[1919]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = |Tip = Dövlət |Prezident = |Rektor = [[Elçin Babayev]] |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = {{Gerbifikasiya|Bakı}} |Ölkə = {{AZE}} |Ünvan = [[Zahid Xəlilov küçəsi (Bakı)|Z.Xəlilov küçəsi]], 23 AZ1148, AZ1073/1 |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Vebsayt = [http://www.bsu.edu.az/ www.bsu.edu.az] |Vikianbar = Baku State University }} '''Bakı Dövlət Universiteti''' və ya qısaca '''BDU''' — [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin]] tabeliyində olan ali təhsil müəssisəsi. [[Azərbaycan]]ın ilk ali təhsil müəssisəsidir.dövründə. == Tarixi == === Zəmin === 1897-ci ilin sentyabr ayında [[Kiyev]] və [[Varşava]]da politexnikum açıldıqdan sonra, belə bir təhsil müəssisəsinin [[Cənubi Qafqaz|Zaqafqaziyada]] da açılması sahəsində danışıqlar başlanmışdı. [[Tbilisi|Tiflisd]]ə politexnikum açılması və ali məktəbin təşkilinə ianə toplanılması üçün Qafqaz canişinliyi nəzdində xüsusi Baş Komitə yaradıldı. Bu məsələ də xeyli müddət uzadıldı. 7 may 1910-cu ildə Xüsusi Baş Komitənin sədri məktubla [[Bakı]], [[İrəvan]], [[Yelizavetpol]], [[Poti]], Batum, [[Qroznı]] və b. şəhər dumalarına müraciət edərək, [[Tbilisi|Tiflisd]]ə Qafqaz Universitetinin aşılması və hər il onun xərclərinin ödənilməsi üçün kömək göstərilməsi barədə xahiş etdi. [[Tbilisi|Tiflisd]]ə "Rus universiteti"ni açmaq üçün yerli Ali qadın kurslarının professorlarından ibarət komissiya yaradılır. Bu komissiyaya görkəmli alim, cərrah və pedaqoq, üç universitetin — [[Saratov]] (1909), [[Tiflis]] (1918) və [[Bakı]] (1919) [[universitet]]lərinin yaradılmasında mühüm rol oynamış professor Vasili İvanoviç Razumovski (1857–1935) başçılıq edirdi. Komissiya universitetin layihə və smetasını hazırlayıb Zaqafqaziya Respublikası hökumətinin müzakirəsinə verdi. Sonrakı hadisələri V.İ.Razumovski belə xatırlayırdı: "İşimiz qurtarana yaxın Qafqaz [[Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikası|Zaqafqaziya Respublikası]] kimi [[Rusiya İmperiyası|Rusiya]]dan ayrıldı və gürcülərdən, ermənilərdən və türklərdən ibarət qarışıq hökumət təşkil edildi. Xalq Maarif Naziri [[Fətəli xan Xoyski]] idi. Biz Tiflisdə rus universitetinin təşkili üçün apardığımız işdən istifadə etməyi həmin hökumətə təklif etdik. Nazir bizi dinlədi, Qafqazda rus universitetinin təsis edilməsinə rəğbətini bildirdi, lakin əlavə edib dedi: "Bəs niyə Tiflisdə? Tiflisdə Politexnikum var, indi də gürcü universiteti?.. Bəlkə [[universitet]]i [[Bakı]]da açmaq daha düzgün olardı?" O, bizim məlumat məktublarımızı nəzərdən keçirmək üçün götürdü və bizim məqsədimiz barədə Nazirlər Şurasına məlumat verəcəyini vəd etdi". Təəssüf ki, o dövrdə yaranmış daxili və xarici vəziyyətlə bağlı [[Zaqafqaziya]] [[hökumət]]i bu məsələyə baxmağa imkan tapmadı. 1918-ci il mayın 26-da [[Zaqafqaziya Seymi]]nin öz fəaliyyətini dayandırması nəticəsində üç müstəqil [[respublika]] — [[Azərbaycan]], [[Gürcüstan]] və [[Ermənistan]] respublikaları yaradıldı. === Yaradılması === [[Fayl:Coat of arms of Baku State University in 1919.svg|left|thumb|204x204px|Bakı Dövlət Universitetinin 1919-cu ildə gerbi]] Bakı Dövlət Universiteti 1919-cu il 1 sentyabrda [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin parlamenti]] tərəfindən təsis edilmişdir. [[Tiflis]]də fəaliyyət göstərən Ali qadın kursları 1918-ci ilin iyulunda üç fakültədən — təbiət, tarix-filologiya və tibb fakültələrindən ibarət olan Zaqafqaziya Universitetinə çevrildi. Professor V.İ.Razumovski tədrisin [[rus dili]]ndə aparıldığı bu [[universitet]]in rektoru vəzifəsinə seçildi. Universitetin rəhbərliyi sonrakı illərdə Yekaterindorf, [[İrəvan]] və ya [[Bakı]]da fəaliyyət göstərə bilməsi üçün danışıqlara başlayır. Belə bir vaxtda Fətəli xan Xoyskinin başçılıq etdiyi [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] [[hökumət]]i [[Bakı şəhəri]]ndə [[universitet]]in açılmasına böyük əhəmiyyət verirdi. Azərbaycan hökuməti universitetin açılması üçün hər il 5 milyon, kənd təsərrüfatı institutu üçün isə 500 min rubl vəd edir. Bundan başqa, universitet kitabxanası üçün 300 min rubl, universitetə tam yararlı klinika və avadanlıqla yaxşı təmin edilmiş xəstəxana və s. verməyi də öhdəsinə götürür. Universitet şurasının iclasında ermənilər bunun əleyhinə olsalar da, çoxluq universitetin Bakıya köçürülməsi təklifini müdafiə edir. 1919-cu il sentyabrın 1-də Azərbaycan parlamenti ilk universitetin açılması haqqında qanun qəbul etdi. "Bakı şəhərində dövlət universitetinin təsis edilməsi haqqında" adlanan bu qanunda universitetin dörd fakültədən ibarət olması göstərilirdi: Şərq şöbəsi ilə birlikdə tarix-filologiya, fizika-riyaziyyat, hüquq və tibb fakültələri. Qanunun onuncu maddəsində deyilirdi ki, Bakı şəhərində Dövlət Universiteti 1919-cu il sentyabrın 1-dən açılmış hesab olunur. İctimaiyyətin narahatlığını nəzərə alaraq qanunun II maddəsinin 2-ci bəndində qeyd edilirdi ki, bütün fakültələrdə türk dili məcburi fəndir. Azərbaycan hökuməti universitet komissiyasının tövsiyəsini, Xalq Maarif Nazirliyinin təqdimatını nəzərə alaraq, 1919-cu il sentyabrın 8-də Bakı Dövlət Universitetinin rektoru və dekanlarının təsdiqi haqqında qərar qəbul edir. Qərarda operativ cərrahiyyə kafedrasının əməkdar professoru V.İ.Razumovskinin rektor, patoloji anatomiya kafedrasının professoru İ.İ.Şirokoqorovun, o olmadığı dövrdə isə müvəqqəti olaraq professor A.M.Levinin tibb fakültəsinin, görkəmli tarixçi, publisist, ümumi tarix kafedrasının dosenti N.A.Dubrovskinin tarix-filologiya fakültəsinin dekanı təyin olunduğu göstərilir. İlk tədris ilində universitetə ştat üzrə lazım olan 104 nəfər, o cümlədən 43 professor və privat dosent cəlb etmək mümkün olmuşdu. [[Fayl:Bakı_Dövlət_Universitetinin_ilk_binası.jpg|thumb|250x250px|Bakı Dövlət Universitetinin ilk binası]] Universitet Şurasının 1919-cu il noyabrın 10-da olan ilk iclasında professorların və digər akademik heyətin tərkibi təsdiq edilir. 1919-cu il noyabrın 15-də şənbə günü universitetdə birinci dərs günü elan edilir. Universitetin ilk rektoru, [[professor]] Vasili İvanoviç Razumovski sonralar bu təhsil ocağının fəaliyyətə başlamasının əhəmiyyətindən bəhs edərkən yazırdı: "Azərbaycan öz maarif ocağını yaratdı. Türk xalqının tarixinə yeni parlaq səhifə yazıldı. Avropa ilə Asiyanın qovuşağında yeni məşəl yandı. Bu böyük tarixi hadisənin şahidləri kimi biz özümüzü xöşbəxt hesab edə bilərik" === Sovet dövrü === 1920-ci il may ayının 11-də xalq maarif komissarı Dadaş Bünyadzadənin universitetin rektoru V.İ.Razumovskiyə verdiyi sərəncamda universitetdə təlim və tərbiyə işinin lazımi səviyyədə saxlanılacağı göstərilirdi. Təzyiqlər V.İ.Razumovskini Bakını tərk etməyə məcbur etdi. Həmin il universitetə məşhur nevropatoloq, Moskva Universitetinin məzunu, sonralar akademik olmuş professor Sergey Davidenkov rektor təyin edildi. Yerli kadrlara olan ehtiyacı nəzərə alan hökumət 1921-ci ilin may ayında təhslin türk dilində də aparılması barədə qərar qəbul etdi. Lakin bu cür qərarların qəbul edilməsinə baxmayaraq, universitetə, tədricən, təzyiqlər göstərilir, onun daxilində "təmizləmə" işləri aparılırdı. 1922-ci ildə Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı (SSRİ) yaradıldıqdan sonra Azərbaycan təhsili mərkəzə tabe etdirildi, universitetin müstəqillliyinə son qoyuldu. 1922-ci ildə universitetin adı dəyişdirildi və Azərbaycan Dövlət Universiteti qoyuldu. Bütün ölkədə olduğu kimi, universitetdə də təhsil sovet ideologiyasına xidmət edirdi. 1923-cü ildə Kazan Universitetinin tarix və fəlsəfə kafedrasını bitirmiş filosof və məntiqşünas, 1920-ci ildən Bakı Dövlət Universitetinin professoru Aleksandr Qulyayev BDU-ya rektor təyin edildi. 1923-cü ildə qəbul edilmiş nizamnamədə universitetin Şərq fakültəsi istisna olmaqla, digər fakültələrində bütün məcburi kursların və məşğələlərin rus dilində aparılması haqqında qərar qəbul edildi. Universitetdə bu prosesin başlanması birmənalı qarşılanmır, digər millətlərdən olan professor-müəllim heyəti bunu öz mənafeyinə təhlükə kimi qarşılayaraq, türk millətinin intellektual səviyyəsinin aşağı olması iddiası ilə çıxış edir. 1926-cı ildə ilk azərbaycanlı rektor [[Tağı Şahbazi Simurğ|Tağı Şahbazi]] təyin olundu. Lakin 1929-cu ildə onu kənarlaşdıraraq 1929-cu ildə görkəmli rus alimi [[Vladimir Yelpatyevski]]ni rektor təyin edirlər. 1930-cu ilin iyun ayında Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin qərarı ilə Azərbaycan Dövlət Universitetinin fəaliyyəti dayandırıldı, onun ayrı-ayrı fakültələrinin bazası əsasında yeni müstəqil institutlar yaradıldı.1934-cü ilin may ayında Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin qərarı ilə Dövlət Universiteti yenidən işə başladı. Bununla belə, 30-cu illərin amansız repressiyaları universitetin milli ruhlu kollektivindən də yan keçmədi. Bu dövrdə yüzlərlə professor, müəllim, işçi və tələbəyə "xalq düşməni", türkçü, turançı, pantürkçü, panislamçı damğaları vuruldu. O illərdə amansız Stalin repressiyalarının qurbanı olmuş, Sibirin həbs düşərgələrinə sürgün olunmuş və ya güllələnmiş Ə.Nazim, A.Bukşpan, Ə.Qubaydullin, V.Xuluflu, B.Çobanzadə, T.Şahbazi, H.Şahtaxtinski, M.Ələkbərli kimi unudulmaz ziyalılarımız olmuşdur. 1937-ci ildə 2 dekan, 2 dekan müavini, 4 kafedra müdiri, kitabxananın direktoru, elmi katib, xüsusi hissənin müdiri, partiya və komsomol təşkilatlarının rəhbərləri, 8 professor, həmçinin Universitetin rektoru olmuş xalqımızın 4 görkəmli ziyalısı ([[Tağı Şahbazi Simurğ|Tağı Şahbazi]], [[Maqsud Məmmədov]], [[Məmmədkazım Ələkbərli]], [[Bala bəy Həsənbəyov]]) güllələnməyə məhkum edildi. Universitetin 1920–1930-cu illərdə aparıcı müəllimləri yazıçı [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]], tanınmış şərqşünaslar — professor [[Panteleymon Juze|P.K.Juze]], professor [[Aleksandr Makovelski|A.O.Makovelski]], professor A.O.Mişel və digər alimlər olmuşlar. Həmin dövrlərdə universitet rəhbərliyinin dəvəti ilə Bakıya öz ixtisasları üzrə mühazirələr oxumaq üçün [[Nikolay Marr|N.Y.Marr]], [[Vasili Bartold|V.V.Bartold]], Şərq Elmlər Akademiyasının akademiki [[Mehmed Fuad Köprülü|Fuad bəy Köprülüzadə]] universiteti ziyarət etmişlər. Məşhur həmyerlimiz, Nobel mükafatı laureatı [[Lev Landau]] 1922–1924-cü illərdə bu universitetdə təhsil almışdır. 1930-cu ildə Xalq Komissarlar Sovetinin qərarı ilə yenidən qurulma (reorqanizasiya) adı ilə universitet ləğv edildi və onun bazasında Ali Pedaqoji İnstitut yaradıldı. 1934-cü ildə Dövlət Universiteti yenidən işə başladı və o, yenə də respublikada elmi-pedaqoji fikrin mərkəzinə çevrildi. [[İkinci dünya müharibəsi]] illərində professor-müəllimlərin müharibəyə getmələri ilə bağlı kəskin çatışmazlıqlara baxmayaraq, universitet ölkədə öz öncül mövqeyini qoruyub saxlaya bildi. Universitet alimlərinin 1945-ci ildə [[Azərbaycan Elmlər Akademiyası]]nın təşkil edilməsində xüsusi xidmətləri olmuşdur. [[İkinci dünya müharibəsi|II Dünya müharibəsi]] universitetin də həyatına mənfi təsir etdi, tədris prosesi ağır vəziyyətə düşdü. 1941-ci il iyunun 22-də — müharibənin başlandığı ilk gündə universitetin rektoru Cəbrayıl Ağəli oğlu Ələsgərovun cəbhəyə getməsi bütün müəllim-tələbə kollektivi üçün bir çağırış oldu. 1940–41-ci dərs ilində universitetin bütün məzunları və 200 tələbə cəbhəyə yollandı. Müharibənin ən ağır dövründə — 1941–1944-cü illərdə universitetə dos. Şamil Rəhim oğlu Əliyev rektorluq etmişdir. O illərdə universitet alimləri beynəlxalq əhəmiyyəti olan bir sıra kəşflərə imza atdılar. Bunlara ən parlaq misal akademik [[Yusif Məmmədəliyev]]in donmayan sürtkü yağlarını kəşf etməsini göstərmək olar ki, müharibə illərində hərbi aviasiya sənayesində Sovet təyyarələri üçün bu tapıntı həlledici rol oynadı. 1969-cu il noyabrın 1-də universitetin yaradılmasının 50 illiyi münasibəti ilə yubiley tədbiri keçirilirdi. [[Azərbaycan]] Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi [[Heydər Əliyev]]in tədbirdə iştirak etdi və ana dilində nitq söylədi: "[[Azərbaycan]] universitetinin yaranması qabaqcıl qüvvələrin qələbəsi idi, doğma [[xalq]]ı maarifləndirmək uğrunda, dünya mədəniyyəti və elm xəzinəsinin qapılarını onun üzünə açmaq uğrunda [[Azərbaycan]]ın ən yaxşı oğullarının bir çox illər ərzində apardıqları mübarizənin yekunları idi". [[SSRİ Ali Soveti]] Rəyasət Heyəti 1969-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetini yaranmasının 50 illiyi münasibəti ilə [[Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni]] ilə təltif etmişdi. 1961-ci ildə fəaliyyəti dayandırılmış universitet nəşriyyatı 80-ci illərdə yenidən fəaliyyətini bərpa edir. Bu dövrdə universitet kitabxanasının inkişafına böyük önəm verilir. Fondunun fəaliyyət dairəsinin genişliyinə və zənginliyinə görə respublika kitabxanalarının metodik mərkəzi hesab edilən bu kitabxanaya 1974-cü ildə "Elmi Kitabxana" statusu verilmişdir. === Müstəqillik dövrü === 1989–1993-cü illərdə BDU-da 5 dəfə rektor dəyişdirildi. 1993–1996-cı illərdə BDU-nun rektoru [[Murtuz Ələsgərov|Murtuz Nəcəf oğlu Ələsgərov]], 1996–1998-ci illərdə [[Misir Mərdanov|Misir Cümayıl oğlu Mərdanov]] universitetinin rektoru olmuşdur. [[Azərbaycan Prezidenti|Prezident]] [[Heydər Əliyev]]in 13 iyun 2000-ci il tarixli fərmanı ilə universitetə özünüidarə (muxtariyyət) statusu verilmiş və həmin vaxtdan universitet fəaliyyətini öz nizamnaməsinə əsasən həyata keçirir. Bakı Dövlət Universiteti [[Azərbaycan Prezidenti|Prezident]] [[İlham Əliyev]]in "Bakı Dövlət Universitetinin və [[Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti]]nin yenidən təşkili haqqında" 2017-ci il 21 iyun tarixli sərəncamı ilə [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Təhsil Nazirliyinin]] tabeliyində publik hüquqi şəxs statusu alıb. Bu sərəncamın tətbiqi ilə əlaqədar Bakı Dövlət Universitetinin özünüidarə statusu ləğv edilib. == Adının tarixi == 1924-cü ildə universitetə [[Vladimir Lenin|Vladimir İliç Leninin]] adı verilir. 1939-cu ildə [[Azərbaycan SSR Ali Soveti]] Rəyasət Heyətinin 16 aprel tarixli fərmanı ilə Azərbaycan Dövlət Universitetinə vaxtilə Azərbaycan Kommunist Partiyasına rəhbərlik etmiş [[Sergey Kirov|Sergey Mironoviç Kirovun]] adı verilir. 1991-ci ildə isə Bakı Dövlət Universitetinə bu ali təhsil ocağının yaradılmasında fəal iştirak etmiş [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]]nin adı verilmişdir. 2001-ci ildən Bakı Dövlət Universiteti adı ilə təsdiqlənmişdir. * 1919 − 1920 — Bakı Dövlət Universiteti * 1920 − 1991 — S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti * 1991–2000<ref>[http://www.e-qanun.az/framework/86 Məhəmməd Əmin Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti müəllimlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin fərmanı]</ref> — M.Ə.Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti * 2000 — indiyədək — Bakı Dövlət Universiteti == Tərkibi == Tərkibində 4 institut, 16 fakültə fəaliyyət göstərir.Əvvəllər 2 filialı olsa da, hal-hazırda 1 filialı vardır. 2 Elmi-Tədqiqat İnstitutu, 3 Elmi-Tədqiqat Mərkəzi, 1 Elmi-Tədqiqat Hissəsi və 24 Elmi Tədqiqat Laboratoriyaları var. [[Fayl:Baku state university image.jpg|thumb|350px|Bakı Dövlət Universitetinin yeni korpusu]] Universitetin tərkibində çap avadanlıqları olan nəşriyyat, 6 muzey, 80 elmi-tədqiqat və tədris laboratoriyası, informasiya və tərcümə mərkəzi, idman — sağlamlıq kompleksi, poliklinika fəaliyyət göstərir. Burada həmçinin yataqxana və tələbə şəhərciyi var. === Kitabxana === [[Bakı Dövlət Universitetinin Elmi Kitabxanası]] respublikanın zəngin ali məktəb kitabxanalarından biridir. Bakı Dövlət Universiteti 1919-cu ildə yaradılmış və həmin ildə onun strukturunda önəmli yeri olan kitabxana təşkil olunmuşdur. Universitetin kitabxansını yaratmaq üçün xüsusi komissiya təşkil edilmişdi. Komissiyanın 1919-cu ilin iyul ayında Bakı şəhər bələdiyyə idarəsinə müraciətinə əsasən indiki Musa Nağıyev adına xəstəxananın nəzdindəki, daha sonra Sabunçu xəstəxanası nəzdindəki kitabxana universitetə verilmişdi. Bundan əlavə, həmin dövrdə satışdan 120 min [[manat]]lıq kitab da alınmışdı. Universitet kitabxanasını genişləndirmək üçün komissiya tərəfindən eyni zamanda əhaliyə və ilk növbədə maarifpərvər ziyalılara müraciət olunmuşdu. Kitabxanada xüsusi türk şöbəsi yaradılmış, onu komplektləşdirmək üçün İstanbuldan 212 adda kitab gətirilmişdi. Artıq 1920-ci ilin əvvəllərində kitabxananın fondunda 6 mindən çox kitab, 130 adda [[qəzet]] və [[jurnal]] var idi. Kitabxana fondlarının zənginləşdirilməsi sonrakı illərdə də davam etdirildi. Kitabxananın Şərq şöbəsinin təşkili üçün Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti 1922-ci ildə 7 min manat qızıl pul ayırımşdı. Bu vəsait hesabına 1924-cü ildə [[İstanbul]]dan 2000-dən artıq kitab alınmışdı. 1922-ci ildə BDU-nun [[Petroqrad]]a ezam olunmuş, professorları buradan pulsuz olaraq 200 puddan artıq qiymətli elmi ədəbiyyat, o cümlədən Rusiya Elmlər Akademiyasının bütün nəşrlərin alıb gətirmişdilər. Universitetin elmi kitabxanası 2,5 milyondan artıq ədəbiyyatı olan fonda malik olmaqla, onun 12 qiraət zalı, 5 abonement şöbəsi var. === İnstitutlar === # Tətbiqi riyaziyyat Elmi-Tədqiqat İnstitutu # Fizika problemləri Elmi-Tədqiqat İnstitutu # [[Konfutsi İnstitutu (BDU)]] # [[Yunus Əmrə İnstitutu Bakı Türk Mədəniyyət Mərkəzi]] === Lisey === {{əsas|Bakı Dövlət Universiteti nəzdində "Gənc İstedadlar" liseyi}} Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində 2007-ci ildən fəaliyyət göstərir. "Ümumi Təhsil Mərkəzi-XXI əsr" və N.Nərimanov rayonundakı Bağça-Məktəb-Lisey Kompleksi ilə əməkdaşlıq haqqında müqavilə imzalanmışdır. === Kolleclər === * [[Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində İqtisadiyyat və Humanitar Kolleci]] === Altıağac Mərkəzi === Bakı Dövlət Universitetinin Altıağac Tədris-Təcrübə və İstirahət Mərkəzi Bakı Dövlət Universitetinin [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Xızı rayonu]]nun [[Altıağac (Xızı)|Altıağac]]<ref>[http://azertag.az/xeber/BAKI_DOVLAT_UNIVERSITETININ_ELMI_SURASININ_ICLASI_OLMUSDUR-446536 BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNİN ELMİ ŞURASININ İCLASI OLMUŞDUR]. azertag.az, 08.07.2009 {{az}}</ref> qəsəbəsinin ərazisində yerləşən tədris-təcrübə və istirahət mərkəzidir. Əsasən [[BDU Biologiya fakültəsi|Biologiya]] və [[BDU Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] fakültələrinin tələbələri bu mərkəzdə təşkil olunan istehsalat təcrübəsində iştirak edirlər.<ref name="muallimfk of uj"/> Mərkəzin əsası tədris-təcrübə bazası kimi qoyulmuşdur. 1990-cı ildən fəaliyyət göstərən bazada 2001-ci ildə əsaslı təmir işləri aparılmışdır.<ref name="muallimfk of uj">Rüfanə Günəş, [http://www.muallim.edu.az/arxiv/2015/10/14.htm ''"Mənim universitetim" layihəsi: Bakı Dövlət Universiteti''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150420002359/http://www.muallim.edu.az/arxiv/2015/10/14.htm |date=2015-04-20 }}. [[Azərbaycan müəllimi (qəzet)|"Azərbaycan müəllimi" qəzeti]], 14.03.2015, № 10. {{az}}</ref> === Rus Mərkəzi === "Rus dünyası" Fondunun BDU-dakı Mərkəzi öz unikal strukturu ilə fərqlənir. Mərkəz öz fəaliyyətini yerləşdiyi ölkəyə görə uyğunlaşdırıb. Bütün lazımi avadanlıqlarla təchiz olunan Mərkəz daim yenilənərək əlavə materiallarla təmin edilir. Rus Mərkəzinin fəaliyyəti müxtəlif yönümlüdür və sistemli şəkildə aparılır. Mərkəz "Mədəniyyət və İncəsənət", "Elm", "Təhsil", "Rus Dili", "Tarix", "Cəmiyyət", "Müasir Rusiya" mövzularda yazılı, audio və video materiallarla təmin edilib. Mərkəzin kitabxanasında aşağıdakı sahələrdə rus dilində Rusiyanın aparıcı nəşrlərini əldə etmək olar: # Bədii ədəbiyyat # Tədris ədəbiyyatı # Dərsliklər və metodik vəsaitlər # Elmi ədəbiyyat # Uşaq nəşrləri # Tarix, fəlsəfə, psixologiya, mədəniyyət, incəsənət, iqtisadiyyat və hüquq üzrə kitablar # Rus dili lüğətləri, məlumat rəhbərləri, ensiklopediyalar # Mediateka – multimediya məlumat bankı # Multimediya nəşrləri # Rus kinematoqrafiyasının klassik və müasir nümunələri # Audio kitablar, mühazirələr, teatr tamaşaları, audio ekskursiyalar # Tədris-metodik vəsaitlər, məlumat materialları # Müxtəlif səviyyələr üçün rus dili tədris proqramları Mərkəzdə ayrıca Rusiya KİV-nin elektron məlumat bazalarına, lüğət, ensiklopediya və məlumat saytlarına pulsuz daxil olma imkanı da yaradılıb. BDU-nun Rus Mərkəzi beş il ərzində məhsuldar fəaliyyətinə görə iki dəfə diplomla təltif edilib. Mərkəzin rəhbəri Arzu Məmmədovadır. === Quba Mərkəzi === [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Quba rayonu]]nun [[İkinci Nügədi]]<ref>[http://president.az/articles/8702 Əlişah Atakişiyev və başqalarından, Quba, Azərbaycan]. president.az, 18.07.2013 {{az}}</ref><ref>[http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=43706 Bakı Dövlət Universitetinin Qubadakı tədris-təcrübə və istirahət mərkəzində elmi şuranın genişləndirilmiş iclası keçirilmişdir]. azerbaijan-news.az, 05.07.2014 {{az}}</ref> kəndinin ərazisində yerləşən tədris-təcrübə və istirahət mərkəzi.<ref name="muallimfk of uj"/><ref name="president.az">[http://az.president.az/articles/9359 İlham Əliyev Qubaya səfəri çərçivəsində Bakı Dövlət Universitetinin tədris-təcrübə və istirahət mərkəzinin açılışında iştirak etmişdir]. president.az, 18.09.2013 {{az}}</ref> Əsasən [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] fakültələrinin tələbələri bu mərkəzdə təşkil olunan istehsalat təcrübəsində iştirak edirlər.<ref name="muallimfk of uj"/> Bu tədris-təcrübə və istirahət mərkəzinin əsası [[Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti]]nin 10 iyul 1967-ci il tarixli Sərəncamına əsasən, [[Quba rayonu]]nun Jdanov adına sovxozunun (indiki [[İkinci Nügədi]] kəndi) ərazisindən torpaq sahəsinin ayrılması ilə qoyulub. 1970-ci ilin yayında [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsinin]] yeni dekanı [[Qara Mustafayev]] və bir qrup tələbə təzəcə salınmış cığırla gəlib [[alma]] ağaclarının altında qurulan çadırlarda ilk təcrübə keçdilər. Beləliklə, "çadır-təcrübə praktikası" 1991-ci ilədək davam etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> 1989-cu ildə [[Xocalı]] şəhərinin inkişafı ilə əlaqədar həyata keçirilən Dövlət Proqramına uyğun olaraq, [[Rusiya Federasiyası]]ndan alınan taxta konstruksiyalı ikimərtəbəli binalardan biri [[BDU Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsinin]] o vaxtkı dekanı [[Akif Quliyev]]in şəxsi səyləri nəticəsində universitetə verildi.<ref name="525-ci qəzet"/> Həmin 16 mənzilli, 47 otaqlı ev 1990-cı ilin sonlarında [[İkinci Nügədi]] kəndində qurulub başa çatdı.<ref name="525-ci qəzet"/> 1991-ci ildən etibarən tələbələr, nəhayət, rahat otaqlarda yerləşərək təcrübə keçməyə başladılar.<ref name="525-ci qəzet"/> Lakin bu təcrübələr uzun sürmədi.<ref name="525-ci qəzet"/> [[Qarabağ müharibəsi]] dövründə burada [[məcburi köçkünlər]] məskunlaşmışdı;<ref name="president.az"/> [[Ermənilər]]in təcavüzü nəticəsində 1993-cü ildə [[Qubadlı]]dan qaçqın düşən 38 ailə müvəqqəti yaşamaq üçün bazada yerləşdirildi, bu "müvəqqətilik" 2012-ci ilə kimi davam etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> Təxminən 20 il ərzində tələbələrin təcrübə dərsləri həyata keçirilmədi.<ref name="525-ci qəzet"/> Yalnız 2011-ci ilin sentyabrında yeni binanın inşasına başlanılmış və 2013-cü ilin sentyabrında başa çatdırılmışdır.<ref name="president.az"/> Tikinti işləri universitetin daxili imkanları hesabına aparılmışdır.<ref name="president.az"/> Belə ki, 2007-ci ildən [[Quba]]nın [[Güləzi]] kəndində başlanan sürüşmənin yaratdığı problemləri həll etmək, həmin kəndi yeni əraziyə köçürmək məqsədilə dövlət tərəfindən rayonun [[Aşağı Atuc]] kəndi ərazisində 60 hektar torpaq sahəsi ayrıldı və həmin yerdə hər birinin həyətyanı sahəsi 8 sot olan 189 mənzil inşa olundu. 2012-ci il martın 6-da istifadəyə verilən həmin qəsəbənin sakinlərinin bir qismi də həyat şəraitini yaxşılaşdırmaq arzusu ilə müraciətlər edən BDU-nun tədris-təcrübə bazasında məskunlaşan [[məcburi köçkünlər]] idi.<ref name="525-ci qəzet"/> Beləliklə bu hadisə bazanın yox, yeni tədris-təcrübə mərkəzinin tikintisinə şərait yaratmışdır.<ref name="525-ci qəzet"/> Çünki həmin dövrdə BDU-nun Elmi Şurası "Biologiya fakültəsinin tədris-təcrübə bazası" adının dəyişdirilərək "Bakı Dövlət Universitetinin Tədris-təcrübə və istirahət mərkəzi" olması haqqında qərar qəbul etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> 400 nəfər üçün nəzərdə tutulan mərkəzdə universitetin müəllim və tələbələrinin istirahətinə hər cür şərait yaradılmışdır.<ref name="president.az"/> Burada həm professor-müəllim heyəti, həm də tələbələr üçün nəzərdə tutulmuş otaqlar ən müasir standartlara cavab verir.<ref name="president.az"/> Burada müxtəlif tədbirlərin keçirilməsi üçün 30 nəfərlik konfrans zalı, 300 nəfərlik böyük akt zalı, professor-müəllim heyəti üçün nəzərdə tutulmuş 2–3 otaqdan ibarət 5 VİP mənzil var.<ref name="muallimfk of uj"/> Müəllim-tələbə heyəti 300 nəfərlik yeməkxananın xidmətlərindən istifadə edir.<ref name="president.az"/> Mərkəzinin həyətində 2 idman stadionu (biri [[futbol]], digəri [[voleybol]] və böyük [[tennis]]) yerləşir.<ref name="muallimfk of uj"/> [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Azərbaycanın birinci xanımı, [[Heydər Əliyev Fondu]]nun prezidenti [[Mehriban Əliyeva]]nın iştirakı ilə 18 sentyabr 2013-cü ildə mərkəzin açılışında iştirak etmiş və mərkəzin rəmzi açılışını bildirən lenti kəsmişdir.<ref name="president.az"/> == Filiallar == === Şəki filialı === Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 13 iyun 2000-ci il tarixli, 349 nömrəli Fərmanına əsasən filialın bazasında [[Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Şəki filialı]] yaradılmışdır. Filialın ixtisasartırma üzrə dislokasiyasına [[Şəki]], [[Oğuz]] və [[Qəbələ]] rayonları daxildir. Filialda 2001-ci ilin yanvar ayında "Pedaqoji kadrların yenidən hazırlanması" kabineti təşkil olunmuş, 2006-cı ilin noyabr ayında bu kabinet "İxtisasartırma" kabineti ilə birləşdirilmişdir. Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Şəki filialı [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 26 noyabr 2015-ci il tarixli, 1582 nömrəli Sərəncamına əsasən Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması nəticəsində [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Şəki filialı]]na çevrilmişdir.<ref name="e-qanun.az">[http://e-qanun.az/framework/31421 "Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması barədə"] [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 26 noyabr 2015-ci il tarixli, 1582 nömrəli Sərəncamı. [[e-qanun.az]], {{az}}</ref> === Qazax filialı === 13 iyun 2000-ci il tarixində [[Gəncə Dövlət Pedaqoji İnstitutunun Qazax filialı]]nın bazasında yaradılmışdır. Filial ixtisasartırma təhsili üzrə Tovuz, Gədəbəy, Ağstafa, Qazax, Şəmkir RTŞ-i ilə ikitərəfli müqavilə bağlamış, ixftisasartırma, yenidənhazırlanma və müəllimlərin təkmilləşdirilməsi prosesində fasiləsizliyi təmin etmək üçün bir sıra tədbirlər həyata keçirir. Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Qazax filialı 26 noyabr 2015-ci il tarixində Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması nəticəsində [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax filialı]]na çevrilmişdir.<ref name="e-qanun.az"/> [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 aprel 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax filialı]] Bakı Dövlət Universitetinin Qazax filialı hesab olunmuşdur.<ref>[http://president.az/articles/19646 "Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax və Zaqatala filialları barədə"] [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 aprel 2016-cı il tarixli Sərəncamı. [[president.az]], {{az}}</ref> == Fakültələr == {{Sütunlar}} {{Sütun}} === Mövcud === {| class="wikitable" |+ ! rowspan="2" |Fakültənin adı ! colspan="2" |Yaradılma tarixi ! rowspan="2" |Dekan ! rowspan="2" |Qeyd |- !Ənənəvi !Rəsmi |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi|Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi]] | colspan="2" |1991 |[[Laçın Abışov]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsi]] | colspan="2" |1934 |[[Afət Məmmədova]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] |1943 |1991 |[[Şəkər Məmmədova]] |{{Efn|1943-cü ildə yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] 1991-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] olaraq iki müstəqil fakültəyə ayrılmışdır.|name=geo}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsi|Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsi]] | colspan="2" |2011 |[[Akif Ağbabalı]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya fakültəsi]] | colspan="2" |1919 |[[Elçin Məmmədov (filoloq)|Elçin Məmmədov]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] |1919 |1958 |[[Bəxtiyar Paşayev]] |{{Efn|1920-ci ildə yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] 1958-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] olaraq iki müstəqil fakültəyə ayrılmışdır.|name=fiz}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] |1943 |1991 |[[Mamoy Mansurov]] |{{Efn|name=geo}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq fakültəsi]] | colspan="2" |1919 |[[Zaur Əliyev (hüquqşünas)|Zaur Əliyev]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika fakültəsi]] | colspan="2" |1969 |[[Vüqar Zifəroğlu]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya fakültəsi]] | colspan="2" |1934 |[[Fuad Kərimli]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaşünaslıq-informasiya fakültəsi]] | colspan="2" |1962 |[[Ələmdar Cabbarlı]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] |1919 |1958 |[[Ziyatxan Əliyev]] |{{Efn|name=fiz}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi]] | colspan="2" |1991 |[[Rövşən Cavadov (psixoloq)|Rövşən Cavadov]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq fakültəsi]] | colspan="2" |1922 |[[Aydan Xəndan]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix fakültəsi]] |1919 |1934 |[[İbrahim Zeynalov (tarixçi)|İbrahim Zeynalov]] |{{Efn|1919-cu il tarixində [[Bakı Dövlət Universiteti]]nin nəzdində Tarix-filologiya fakültəsi yaradılmışdır. 1923-cü ildə fakültənin adı İctimai Elmlər fakültəsi olaraq dəyişdirilmişdir. 1924-cü il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] və İctimai elmlər fakültəsi ləğv edilərək bazalarında [[Bakı Dövlət Universitetinin Pedaqoji fakültəsi|Pedaqoji fakültə]] yaradılmışdır. Pedaqoji fakültə 1930-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin ləğv edilməsi ilə ləğv edilmişdir. 1934-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin yenidən yaradılması ilə Tarix fakültəsi də yaradılmışdır.|name=tarix}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi]] | colspan="2" |1972 |[[Məhəmməd Mehdiyev]] | |} {{Sütun}} === Keçmiş === {| class="wikitable" |+ ! Fakültənin adı ! Yaradılma tarixi ! Ləğv tarixi ! Qeyd |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] |1943 |1991 |{{Efn|name=geo}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] |1920 |1958 |{{Efn|name=fiz}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Pedaqoji fakültəsi|Pedaqoji fakültəsi]] |1924 |1930 |{{Efn|name=tarix}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsi|Tibb fakültəsi]] |1919 |1930 |{{Efn|1919-cu ildə yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsi|Tibb fakültəsinin]] bazasında [[Azərbaycan Tibb Universiteti|Azərbaycan Tibb İnstitutu]] yaradılmışdır.|name=tibb}} |} {{Sütun}} {{Sütun/son}} == Rektorları == * [[Vasili Razumovski]] (1919–1920) * Sergey Nikolayeviç Davidenkov (1920–1923) * Aleksandr Dmitriyeviç Qulyayev (1923–1926) * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] (1926–1929) * [[Vladimir Yelpatyevski]] (1929) * [[Maqsud Məmmədov (rektor)|Maqsud Məmmədov]] (1929–1930) * [[Məmmədkazım Ələkbərli]] (1934–1935) * [[Bala bəy Həsənbəyov]] (1935–1937) * [[Əziz Əliyev (dövlət xadimi)|Əziz Əliyev]] (1937) * [[Cəbrayıl Ələsgərov]] (1937–1941) * [[Şamil Əliyev (akademik)]] (1941–1944) * [[Abdulla Qarayev]] (1944–1950) * Cəfər Hacıyev (1950–1954) * [[Yusif Məmmədəliyev]] (1954–1958) * [[Şəfaət Mehdiyev]] (1958–1965) * [[Mehdi Əliyev]] (1965–1970) * [[Faiq Bağırzadə]] (1970–1987) * [[Yəhya Məmmədov]] (1987–1989) * [[Cəmil Quliyev (akademik)]] (1989–1990) * [[Mirabbas Qasımov]] (1990–1992) * [[Firudin Səməndərov]] (1992–1993) * [[Murtuz Ələsgərov]] (1993–1996) * [[Misir Mərdanov]] (1996–1998) * [[Abel Məhərrəmov]] (1999–2018) * ''[[Firudin Qurbanov (dövlət xadimi)|Firudin Qurbanov]]'' (2018–2019) (s.i.e.) * [[Elçin Babayev]] (2019 —) == Beynəlxalq əlaqələr == Universitetin beynəlxalq əlaqələri gündən-günə genişlənir. Hazırda universitet keçmiş [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]-nin bir çox universitetlərini özündə birləşdirən Avroasiya Universitetlər Assosiasiyasının, Xəzəryanı Ölkələr Universitetləri Assosiasiyasının, Qara Dəniz Universitetləri (QDU) Assosiasiyasının, Avropa Universitetləri Assosiasiyasının üzvüdür. Universitet 2002–2004-cü illərdə QDU Assosiasiyasına çox uğurla rəhbərlik etmişdir. Bundan əlavə, universitet [[Moskva Dövlət Universiteti|M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti]], [[Orta Şərq Texniki Universiteti|Orta Doğu Teknik Universiteti,]] Nitsa-Sofiya Antipolis Universiteti, [[İndiana Universiteti]], [[Taras Şevçenko adına Kiyev Milli Universiteti|Kiyev Milli Universiteti]], [[Vyana Universiteti]] və digər universitetlərlə ikitərəfli müqavilələr əsasında hərtərəfli elmi-texniki, müəllim-tələbə mübadiləsi sahəsində əməkdaşlıq edir. Moskva Dövlət Universitetinin coğrafiya və biologiya fakültələrinin tələbələri müntəzəm olaraq 2 həftədən bir ay müddətinə qədər Azərbaycan [[Hirkan Milli Parkı|Hirkan Milli Parkının]] və Qızıl-Ağac qoruğunun ərazisində tədris təcrübəsini keçirlər. 2008-ci ilin oktyabr ayında rus mədəniyyətinin və tarixinin daha da dərindən öyrənilməsi, rus dili və ədəbiyyatının tədris planının təkmilləşdirmək məqsədilə, Bakı Dövlət Universitetində "Russkiy Mir" fondunun maliyyə dəstəyi ilə BDU-nun "Russkiy Mir" mərkəzi yaradılmışdır. Mərkəz rus dili və ədəbiyyatı, Rusiya tarixi, mədəniyyəti sahəsində müasir kitablar, internet resursları və texniki avadanlıqlar ilə təchiz edilmişdir. [[Koreya|Koreyanın]] Pay-Çay Universiteti ilə imzalanmış müqavilədə Bakı Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsində [[Koreya dili]]nin tədrisinin inkişafı, NANO-tenxnologiyalar üzrə əməkdaşlığın qurulması və gələcəkdə tələbə mübadiləsinin təşkil olunması kimi məsələlər qeyd olunmuşdur. Bu müqavilə əsasında Koreyanın KADO şirkətinin maliyyə dəstəyi ilə rəqəmsal imkanların istifadə olunması məqsədilə Bakı Dövlət Universitetində Azərbaycan-Koreya İnformasiya Mərkəzi yaradılmışdır. [[Qafqaz Universitetlər Birliyi]]nin və 2022-ci ildən Avropa Universitetlər Assosiasiyası, İslam Dünyası Universitetləri Federasiyasının üzvüdür. == Beynəlxalq ikili diplomlar == "2019–2023-cü illər üçün Azərbaycan Respublikasında ali təhsil sisteminin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması üzrə Dövlət Proqramı" çərçivəsində Azərbaycan ali təhsil müəssisələrində yüksəkixtisaslı kadrların hazırlanması məqsədi ilə beynəlxalq ikili diplom proqramlarının əhəmiyyəti xüsusi olaraq vurğulanmışdır. Bu baxımdan beynəlxalq ikili diplom proqramlarının ölkəmizdə tətbiqinin təmin olunması xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bununla əlaqədar, ölkənin inkişaf prioritetlərinə uyğun ixtisaslar üzrə ali məktəblərimizdə tədrisin dünyanın qabaqcıl ali təhsil müəssisələrinin tədris proqramlarına uyğun olaraq təşkili təmin edilməlidir. Tədrisin məzmun və keyfiyyət göstəricilərinin beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması və Universitetin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması məsələsinə BDU-da xüsusi diqqət yetirilir və dünyanın bir sıra qabaqcıl universitetləri ilə beynəlxalq ikili diplom proqramlarının həyata keçirilməsi istiqamətində davamlı işlər görülür. Qeyd edək ki, ikili diplom proqramı tələbələrə tərəfdaş universitetlərin müvafiq ixtisasları üzrə diplomlarını almaq imkanı verməklə yanaşı, hər iki universitetdən əldə edəcəyi təcrübənin təhsilin keyfiyyətinin artırılmasında və gələcəkdə yüksək ixtisaslı kadr kimi formalaşması baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.Hazırda BDU-da 8 ikili diplom layihəsi proqramı fəaliyyət göstərir * Qazaxıstanın Əl-Fərabi adına Qazax Milli Universiteti arasında "Dəniz və enerji hüququ" sahəsində magistratura proqramının təşkili ilə bağlı imzalanmış müqaviləyə əsasən 2020-ci ildən ingilis dilində birgə magistr hazırlığı həyata keçirilir. Bu proqram digər xarici ali təhsil müəssisələrinin də diqqətini çəkmişdir. * Fransanın Lumière Lyon 2 Universiteti arasında əqli mülkiyət hüququ sahəsində ikili magistr dərəcəsinin yaradılması ilə bağlı əməkdaşlıq müqaviləsinə əsasən 2021-ci ilin sentyabrından birgə magistr hazırılığı həyata keçirilir. Bu proqram ingilis və fransız dillərində tədris ediləcək və dərslərin əksər hissəsi Lyon 2 Universitetinin müəllimləri tərəfindən aparılacaqdır. Bu proqram tədrisi əsasən fransız dilində nəzərdə tutulan ilk fransız-Azərbaycan ikili diplom proqramıdır. Əvvəl mövcud olan ikili diplom proqramları ancaq ingilis dilində olmuşdur. Bunu nəzərə alaraq, proqram çərçivəsində planlaşdırılan fransız dili kurslarının və imtahanlarının keçirilməsinə görə məsuliyyət Azərbaycan Fransız İnstitutuna həvalə edilmişdir. * İsrailin Holon Texnologiya İnstitutu arasında imzalanmış sazişə əsasən kompüter elmləri sahəsində bakalavr hazırlığı həyata keçirilir. Bu ikili diplom layihəsinin əsas məqsədi kompüter elmlərinin müasir nailiyyətlərinə yiyələnməyi bacaran, İKT sahəsində dərin nəzəri biliklərə və praktiki bacarıqlara malik olan, elm, təhsil, sənaye və biznesin müxtəlif sahələri üçün yüksəkixtisaslı mütəxəssislər hazırlamaqdır. * İsveçrənin Biznes və Beynəlxalq Tədqiqatlar Universiteti (UBİS) arasında 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Beynəlxalq münasibətlər və diplomatiya ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində ikili diplom proqramı tədris olunur. Sözügedən İkili diplom proqramının məqsədlərindən biri də siyasi və idarəetmə elmlərinin fundamental və tətbiqi metodlarından istifadə edərək öz peşə fəlliyətlərində praktik problemləri təsnif etmək və onları həll etmək bacarıqlarına malik, habelə, təhsil, elm və beynəlxalq münasibətlər sahəsi üçün yüksəkixtiasalı mütəxəssislərin hazırlanmasıdır. * Amerika Birləşmiş Ştatlarının Linkoln Universiteti (Lincoln University) arasında imzalanmış sazişə əsasən, BDU-nun Beynəlxalq Münasibətlər və İqtisadiyyat fakültəsi və Linkoln Universitetinin Biznes İnzibatçılığı üzrə magistratura (MBA) proqramı bazasında Biznesin Təşkili və İdarə Edilməsi (maliyyə üzrə) ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində ikili diplom proqramı həyata keçirilir. Bu proqramın əsas məqsədlərindən biri iqtisadi və idarəetmə elmləri üzrə yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin yetişdirilməsidir. * Qazaxıstanın Satbayev adına Qazax milli Tədqiqat Texniki Universiteti (QMTTU) arasında 2021-ci il tarixli müqaviləyə əsasən BDU-nun Kimya fakültəsi və QMTTU-nun Kimya və Biotexnologiyalar İnstitutunun magistratura proqramı bazasında Neft Kimyası ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində birgə ikili diplom proqramı tədris olunur. Bu proqram çəçivəsində neft kimyası və kimya mühəndisliyi elmləri üzrə yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin yetişdirilməsi nəzərdə tutulur. * Almaniyanın Martin Lüter adına Halle-Vittenberq Universiteti arasına 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Hüquq fakültəsinin magistratura pilləsində beynəlxalq iqtisadi hüquq ixtisaslaşması üzrə ikili diplom proqramı tədris olunur. * Litvanın Vilnüs Universiteti arasında 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Hüquq fakültəsinin magistratura pilləsində insan hüquqları sahəsində ikili diplom proqramı üzrə kadr hazırlığı həyata keçirilir. == Qeydlər == {{notelist|2}} == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Baku State University}} * {{rəsmi saytı|bdu.az|Bakı Dövlət Universiteti}} * {{twitter|BSUBDUeduaz}} {{Bakı Dövlət Universiteti}} {{Azərbaycandakı ali təhsil müəssisələri}} {{xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Bakı Dövlət Universiteti| ]] [[Kateqoriya:1 sentyabrda yarananlar]] [[Kateqoriya:1919-cu ildə Azərbaycanda yarananlar]] cylmbswo066vy29a23ssog0saqjmr8x 6547347 6547343 2022-07-24T16:20:02Z Dr.Wiki54 88744 wikitext text/x-wiki {{Universitet |Abreviatura = BDU |Loqo = Logo of Baku State University.png |Şəkil = BDU teze korpus.jpg |Şəklin ölçüsü = 265 |Şəklin izahı = Bakı Dövlət Universitetinin yeni korpusu |Xəritənin izahı = Bakı Dövlət Universitetinin 4 korpusunun yerləşdiyi şəhərcik |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = S.M.Kirov adına<br>Azərbaycan Dövlət Universiteti,<br>M.Ə.Rəsulzadə adına<br>Bakı Dövlət Universiteti |Şüar = |Əsası qoyulub = [[1 sentyabr]] [[1919]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = |Tip = Dövlət |Prezident = |Rektor = [[Elçin Babayev]] |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = {{Gerbifikasiya|Bakı}} |Ölkə = {{AZE}} |Ünvan = [[Zahid Xəlilov küçəsi (Bakı)|Z.Xəlilov küçəsi]], 23 AZ1148, AZ1073/1 |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Vebsayt = [http://www.bsu.edu.az/ www.bsu.edu.az] |Vikianbar = Baku State University }} '''Bakı Dövlət Universiteti''' və ya qısaca '''BDU''' — [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin]] tabeliyində olan ali təhsil müəssisəsi. [[Azərbaycan]]ın ilk ali təhsil müəssisəsidir. == Tarixi == === Zəmin === 1897-ci ilin sentyabr ayında [[Kiyev]] və [[Varşava]]da politexnikum açıldıqdan sonra, belə bir təhsil müəssisəsinin [[Cənubi Qafqaz|Zaqafqaziyada]] da açılması sahəsində danışıqlar başlanmışdı. [[Tbilisi|Tiflisd]]ə politexnikum açılması və ali məktəbin təşkilinə ianə toplanılması üçün Qafqaz canişinliyi nəzdində xüsusi Baş Komitə yaradıldı. Bu məsələ də xeyli müddət uzadıldı. 7 may 1910-cu ildə Xüsusi Baş Komitənin sədri məktubla [[Bakı]], [[İrəvan]], [[Yelizavetpol]], [[Poti]], Batum, [[Qroznı]] və b. şəhər dumalarına müraciət edərək, [[Tbilisi|Tiflisd]]ə Qafqaz Universitetinin aşılması və hər il onun xərclərinin ödənilməsi üçün kömək göstərilməsi barədə xahiş etdi. [[Tbilisi|Tiflisd]]ə "Rus universiteti"ni açmaq üçün yerli Ali qadın kurslarının professorlarından ibarət komissiya yaradılır. Bu komissiyaya görkəmli alim, cərrah və pedaqoq, üç universitetin — [[Saratov]] (1909), [[Tiflis]] (1918) və [[Bakı]] (1919) [[universitet]]lərinin yaradılmasında mühüm rol oynamış professor Vasili İvanoviç Razumovski (1857–1935) başçılıq edirdi. Komissiya universitetin layihə və smetasını hazırlayıb Zaqafqaziya Respublikası hökumətinin müzakirəsinə verdi. Sonrakı hadisələri V.İ.Razumovski belə xatırlayırdı: "İşimiz qurtarana yaxın Qafqaz [[Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikası|Zaqafqaziya Respublikası]] kimi [[Rusiya İmperiyası|Rusiya]]dan ayrıldı və gürcülərdən, ermənilərdən və türklərdən ibarət qarışıq hökumət təşkil edildi. Xalq Maarif Naziri [[Fətəli xan Xoyski]] idi. Biz Tiflisdə rus universitetinin təşkili üçün apardığımız işdən istifadə etməyi həmin hökumətə təklif etdik. Nazir bizi dinlədi, Qafqazda rus universitetinin təsis edilməsinə rəğbətini bildirdi, lakin əlavə edib dedi: "Bəs niyə Tiflisdə? Tiflisdə Politexnikum var, indi də gürcü universiteti?.. Bəlkə [[universitet]]i [[Bakı]]da açmaq daha düzgün olardı?" O, bizim məlumat məktublarımızı nəzərdən keçirmək üçün götürdü və bizim məqsədimiz barədə Nazirlər Şurasına məlumat verəcəyini vəd etdi". Təəssüf ki, o dövrdə yaranmış daxili və xarici vəziyyətlə bağlı [[Zaqafqaziya]] [[hökumət]]i bu məsələyə baxmağa imkan tapmadı. 1918-ci il mayın 26-da [[Zaqafqaziya Seymi]]nin öz fəaliyyətini dayandırması nəticəsində üç müstəqil [[respublika]] — [[Azərbaycan]], [[Gürcüstan]] və [[Ermənistan]] respublikaları yaradıldı. === Yaradılması === [[Fayl:Coat of arms of Baku State University in 1919.svg|left|thumb|204x204px|Bakı Dövlət Universitetinin 1919-cu ildə gerbi]] Bakı Dövlət Universiteti 1919-cu il 1 sentyabrda [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin parlamenti]] tərəfindən təsis edilmişdir. [[Tiflis]]də fəaliyyət göstərən Ali qadın kursları 1918-ci ilin iyulunda üç fakültədən — təbiət, tarix-filologiya və tibb fakültələrindən ibarət olan Zaqafqaziya Universitetinə çevrildi. Professor V.İ.Razumovski tədrisin [[rus dili]]ndə aparıldığı bu [[universitet]]in rektoru vəzifəsinə seçildi. Universitetin rəhbərliyi sonrakı illərdə Yekaterindorf, [[İrəvan]] və ya [[Bakı]]da fəaliyyət göstərə bilməsi üçün danışıqlara başlayır. Belə bir vaxtda Fətəli xan Xoyskinin başçılıq etdiyi [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] [[hökumət]]i [[Bakı şəhəri]]ndə [[universitet]]in açılmasına böyük əhəmiyyət verirdi. Azərbaycan hökuməti universitetin açılması üçün hər il 5 milyon, kənd təsərrüfatı institutu üçün isə 500 min rubl vəd edir. Bundan başqa, universitet kitabxanası üçün 300 min rubl, universitetə tam yararlı klinika və avadanlıqla yaxşı təmin edilmiş xəstəxana və s. verməyi də öhdəsinə götürür. Universitet şurasının iclasında ermənilər bunun əleyhinə olsalar da, çoxluq universitetin Bakıya köçürülməsi təklifini müdafiə edir. 1919-cu il sentyabrın 1-də Azərbaycan parlamenti ilk universitetin açılması haqqında qanun qəbul etdi. "Bakı şəhərində dövlət universitetinin təsis edilməsi haqqında" adlanan bu qanunda universitetin dörd fakültədən ibarət olması göstərilirdi: Şərq şöbəsi ilə birlikdə tarix-filologiya, fizika-riyaziyyat, hüquq və tibb fakültələri. Qanunun onuncu maddəsində deyilirdi ki, Bakı şəhərində Dövlət Universiteti 1919-cu il sentyabrın 1-dən açılmış hesab olunur. İctimaiyyətin narahatlığını nəzərə alaraq qanunun II maddəsinin 2-ci bəndində qeyd edilirdi ki, bütün fakültələrdə türk dili məcburi fəndir. Azərbaycan hökuməti universitet komissiyasının tövsiyəsini, Xalq Maarif Nazirliyinin təqdimatını nəzərə alaraq, 1919-cu il sentyabrın 8-də Bakı Dövlət Universitetinin rektoru və dekanlarının təsdiqi haqqında qərar qəbul edir. Qərarda operativ cərrahiyyə kafedrasının əməkdar professoru V.İ.Razumovskinin rektor, patoloji anatomiya kafedrasının professoru İ.İ.Şirokoqorovun, o olmadığı dövrdə isə müvəqqəti olaraq professor A.M.Levinin tibb fakültəsinin, görkəmli tarixçi, publisist, ümumi tarix kafedrasının dosenti N.A.Dubrovskinin tarix-filologiya fakültəsinin dekanı təyin olunduğu göstərilir. İlk tədris ilində universitetə ştat üzrə lazım olan 104 nəfər, o cümlədən 43 professor və privat dosent cəlb etmək mümkün olmuşdu. [[Fayl:Bakı_Dövlət_Universitetinin_ilk_binası.jpg|thumb|250x250px|Bakı Dövlət Universitetinin ilk binası]] Universitet Şurasının 1919-cu il noyabrın 10-da olan ilk iclasında professorların və digər akademik heyətin tərkibi təsdiq edilir. 1919-cu il noyabrın 15-də şənbə günü universitetdə birinci dərs günü elan edilir. Universitetin ilk rektoru, [[professor]] Vasili İvanoviç Razumovski sonralar bu təhsil ocağının fəaliyyətə başlamasının əhəmiyyətindən bəhs edərkən yazırdı: "Azərbaycan öz maarif ocağını yaratdı. Türk xalqının tarixinə yeni parlaq səhifə yazıldı. Avropa ilə Asiyanın qovuşağında yeni məşəl yandı. Bu böyük tarixi hadisənin şahidləri kimi biz özümüzü xöşbəxt hesab edə bilərik" === Sovet dövrü === 1920-ci il may ayının 11-də xalq maarif komissarı Dadaş Bünyadzadənin universitetin rektoru V.İ.Razumovskiyə verdiyi sərəncamda universitetdə təlim və tərbiyə işinin lazımi səviyyədə saxlanılacağı göstərilirdi. Təzyiqlər V.İ.Razumovskini Bakını tərk etməyə məcbur etdi. Həmin il universitetə məşhur nevropatoloq, Moskva Universitetinin məzunu, sonralar akademik olmuş professor Sergey Davidenkov rektor təyin edildi. Yerli kadrlara olan ehtiyacı nəzərə alan hökumət 1921-ci ilin may ayında təhslin türk dilində də aparılması barədə qərar qəbul etdi. Lakin bu cür qərarların qəbul edilməsinə baxmayaraq, universitetə, tədricən, təzyiqlər göstərilir, onun daxilində "təmizləmə" işləri aparılırdı. 1922-ci ildə Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı (SSRİ) yaradıldıqdan sonra Azərbaycan təhsili mərkəzə tabe etdirildi, universitetin müstəqillliyinə son qoyuldu. 1922-ci ildə universitetin adı dəyişdirildi və Azərbaycan Dövlət Universiteti qoyuldu. Bütün ölkədə olduğu kimi, universitetdə də təhsil sovet ideologiyasına xidmət edirdi. 1923-cü ildə Kazan Universitetinin tarix və fəlsəfə kafedrasını bitirmiş filosof və məntiqşünas, 1920-ci ildən Bakı Dövlət Universitetinin professoru Aleksandr Qulyayev BDU-ya rektor təyin edildi. 1923-cü ildə qəbul edilmiş nizamnamədə universitetin Şərq fakültəsi istisna olmaqla, digər fakültələrində bütün məcburi kursların və məşğələlərin rus dilində aparılması haqqında qərar qəbul edildi. Universitetdə bu prosesin başlanması birmənalı qarşılanmır, digər millətlərdən olan professor-müəllim heyəti bunu öz mənafeyinə təhlükə kimi qarşılayaraq, türk millətinin intellektual səviyyəsinin aşağı olması iddiası ilə çıxış edir. 1926-cı ildə ilk azərbaycanlı rektor [[Tağı Şahbazi Simurğ|Tağı Şahbazi]] təyin olundu. Lakin 1929-cu ildə onu kənarlaşdıraraq 1929-cu ildə görkəmli rus alimi [[Vladimir Yelpatyevski]]ni rektor təyin edirlər. 1930-cu ilin iyun ayında Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin qərarı ilə Azərbaycan Dövlət Universitetinin fəaliyyəti dayandırıldı, onun ayrı-ayrı fakültələrinin bazası əsasında yeni müstəqil institutlar yaradıldı.1934-cü ilin may ayında Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin qərarı ilə Dövlət Universiteti yenidən işə başladı. Bununla belə, 30-cu illərin amansız repressiyaları universitetin milli ruhlu kollektivindən də yan keçmədi. Bu dövrdə yüzlərlə professor, müəllim, işçi və tələbəyə "xalq düşməni", türkçü, turançı, pantürkçü, panislamçı damğaları vuruldu. O illərdə amansız Stalin repressiyalarının qurbanı olmuş, Sibirin həbs düşərgələrinə sürgün olunmuş və ya güllələnmiş Ə.Nazim, A.Bukşpan, Ə.Qubaydullin, V.Xuluflu, B.Çobanzadə, T.Şahbazi, H.Şahtaxtinski, M.Ələkbərli kimi unudulmaz ziyalılarımız olmuşdur. 1937-ci ildə 2 dekan, 2 dekan müavini, 4 kafedra müdiri, kitabxananın direktoru, elmi katib, xüsusi hissənin müdiri, partiya və komsomol təşkilatlarının rəhbərləri, 8 professor, həmçinin Universitetin rektoru olmuş xalqımızın 4 görkəmli ziyalısı ([[Tağı Şahbazi Simurğ|Tağı Şahbazi]], [[Maqsud Məmmədov]], [[Məmmədkazım Ələkbərli]], [[Bala bəy Həsənbəyov]]) güllələnməyə məhkum edildi. Universitetin 1920–1930-cu illərdə aparıcı müəllimləri yazıçı [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]], tanınmış şərqşünaslar — professor [[Panteleymon Juze|P.K.Juze]], professor [[Aleksandr Makovelski|A.O.Makovelski]], professor A.O.Mişel və digər alimlər olmuşlar. Həmin dövrlərdə universitet rəhbərliyinin dəvəti ilə Bakıya öz ixtisasları üzrə mühazirələr oxumaq üçün [[Nikolay Marr|N.Y.Marr]], [[Vasili Bartold|V.V.Bartold]], Şərq Elmlər Akademiyasının akademiki [[Mehmed Fuad Köprülü|Fuad bəy Köprülüzadə]] universiteti ziyarət etmişlər. Məşhur həmyerlimiz, Nobel mükafatı laureatı [[Lev Landau]] 1922–1924-cü illərdə bu universitetdə təhsil almışdır. 1930-cu ildə Xalq Komissarlar Sovetinin qərarı ilə yenidən qurulma (reorqanizasiya) adı ilə universitet ləğv edildi və onun bazasında Ali Pedaqoji İnstitut yaradıldı. 1934-cü ildə Dövlət Universiteti yenidən işə başladı və o, yenə də respublikada elmi-pedaqoji fikrin mərkəzinə çevrildi. [[İkinci dünya müharibəsi]] illərində professor-müəllimlərin müharibəyə getmələri ilə bağlı kəskin çatışmazlıqlara baxmayaraq, universitet ölkədə öz öncül mövqeyini qoruyub saxlaya bildi. Universitet alimlərinin 1945-ci ildə [[Azərbaycan Elmlər Akademiyası]]nın təşkil edilməsində xüsusi xidmətləri olmuşdur. [[İkinci dünya müharibəsi|II Dünya müharibəsi]] universitetin də həyatına mənfi təsir etdi, tədris prosesi ağır vəziyyətə düşdü. 1941-ci il iyunun 22-də — müharibənin başlandığı ilk gündə universitetin rektoru Cəbrayıl Ağəli oğlu Ələsgərovun cəbhəyə getməsi bütün müəllim-tələbə kollektivi üçün bir çağırış oldu. 1940–41-ci dərs ilində universitetin bütün məzunları və 200 tələbə cəbhəyə yollandı. Müharibənin ən ağır dövründə — 1941–1944-cü illərdə universitetə dos. Şamil Rəhim oğlu Əliyev rektorluq etmişdir. O illərdə universitet alimləri beynəlxalq əhəmiyyəti olan bir sıra kəşflərə imza atdılar. Bunlara ən parlaq misal akademik [[Yusif Məmmədəliyev]]in donmayan sürtkü yağlarını kəşf etməsini göstərmək olar ki, müharibə illərində hərbi aviasiya sənayesində Sovet təyyarələri üçün bu tapıntı həlledici rol oynadı. 1969-cu il noyabrın 1-də universitetin yaradılmasının 50 illiyi münasibəti ilə yubiley tədbiri keçirilirdi. [[Azərbaycan]] Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi [[Heydər Əliyev]]in tədbirdə iştirak etdi və ana dilində nitq söylədi: "[[Azərbaycan]] universitetinin yaranması qabaqcıl qüvvələrin qələbəsi idi, doğma [[xalq]]ı maarifləndirmək uğrunda, dünya mədəniyyəti və elm xəzinəsinin qapılarını onun üzünə açmaq uğrunda [[Azərbaycan]]ın ən yaxşı oğullarının bir çox illər ərzində apardıqları mübarizənin yekunları idi". [[SSRİ Ali Soveti]] Rəyasət Heyəti 1969-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetini yaranmasının 50 illiyi münasibəti ilə [[Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni]] ilə təltif etmişdi. 1961-ci ildə fəaliyyəti dayandırılmış universitet nəşriyyatı 80-ci illərdə yenidən fəaliyyətini bərpa edir. Bu dövrdə universitet kitabxanasının inkişafına böyük önəm verilir. Fondunun fəaliyyət dairəsinin genişliyinə və zənginliyinə görə respublika kitabxanalarının metodik mərkəzi hesab edilən bu kitabxanaya 1974-cü ildə "Elmi Kitabxana" statusu verilmişdir. === Müstəqillik dövrü === 1989–1993-cü illərdə BDU-da 5 dəfə rektor dəyişdirildi. 1993–1996-cı illərdə BDU-nun rektoru [[Murtuz Ələsgərov|Murtuz Nəcəf oğlu Ələsgərov]], 1996–1998-ci illərdə [[Misir Mərdanov|Misir Cümayıl oğlu Mərdanov]] universitetinin rektoru olmuşdur. [[Azərbaycan Prezidenti|Prezident]] [[Heydər Əliyev]]in 13 iyun 2000-ci il tarixli fərmanı ilə universitetə özünüidarə (muxtariyyət) statusu verilmiş və həmin vaxtdan universitet fəaliyyətini öz nizamnaməsinə əsasən həyata keçirir. Bakı Dövlət Universiteti [[Azərbaycan Prezidenti|Prezident]] [[İlham Əliyev]]in "Bakı Dövlət Universitetinin və [[Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti]]nin yenidən təşkili haqqında" 2017-ci il 21 iyun tarixli sərəncamı ilə [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Təhsil Nazirliyinin]] tabeliyində publik hüquqi şəxs statusu alıb. Bu sərəncamın tətbiqi ilə əlaqədar Bakı Dövlət Universitetinin özünüidarə statusu ləğv edilib. == Adının tarixi == 1924-cü ildə universitetə [[Vladimir Lenin|Vladimir İliç Leninin]] adı verilir. 1939-cu ildə [[Azərbaycan SSR Ali Soveti]] Rəyasət Heyətinin 16 aprel tarixli fərmanı ilə Azərbaycan Dövlət Universitetinə vaxtilə Azərbaycan Kommunist Partiyasına rəhbərlik etmiş [[Sergey Kirov|Sergey Mironoviç Kirovun]] adı verilir. 1991-ci ildə isə Bakı Dövlət Universitetinə bu ali təhsil ocağının yaradılmasında fəal iştirak etmiş [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]]nin adı verilmişdir. 2001-ci ildən Bakı Dövlət Universiteti adı ilə təsdiqlənmişdir. * 1919 − 1920 — Bakı Dövlət Universiteti * 1920 − 1991 — S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti * 1991–2000<ref>[http://www.e-qanun.az/framework/86 Məhəmməd Əmin Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti müəllimlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin fərmanı]</ref> — M.Ə.Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti * 2000 — indiyədək — Bakı Dövlət Universiteti == Tərkibi == Tərkibində 4 institut, 16 fakültə fəaliyyət göstərir.Əvvəllər 2 filialı olsa da, hal-hazırda 1 filialı vardır. 2 Elmi-Tədqiqat İnstitutu, 3 Elmi-Tədqiqat Mərkəzi, 1 Elmi-Tədqiqat Hissəsi və 24 Elmi Tədqiqat Laboratoriyaları var. [[Fayl:Baku state university image.jpg|thumb|350px|Bakı Dövlət Universitetinin yeni korpusu]] Universitetin tərkibində çap avadanlıqları olan nəşriyyat, 6 muzey, 80 elmi-tədqiqat və tədris laboratoriyası, informasiya və tərcümə mərkəzi, idman — sağlamlıq kompleksi, poliklinika fəaliyyət göstərir. Burada həmçinin yataqxana və tələbə şəhərciyi var. === Kitabxana === [[Bakı Dövlət Universitetinin Elmi Kitabxanası]] respublikanın zəngin ali məktəb kitabxanalarından biridir. Bakı Dövlət Universiteti 1919-cu ildə yaradılmış və həmin ildə onun strukturunda önəmli yeri olan kitabxana təşkil olunmuşdur. Universitetin kitabxansını yaratmaq üçün xüsusi komissiya təşkil edilmişdi. Komissiyanın 1919-cu ilin iyul ayında Bakı şəhər bələdiyyə idarəsinə müraciətinə əsasən indiki Musa Nağıyev adına xəstəxananın nəzdindəki, daha sonra Sabunçu xəstəxanası nəzdindəki kitabxana universitetə verilmişdi. Bundan əlavə, həmin dövrdə satışdan 120 min [[manat]]lıq kitab da alınmışdı. Universitet kitabxanasını genişləndirmək üçün komissiya tərəfindən eyni zamanda əhaliyə və ilk növbədə maarifpərvər ziyalılara müraciət olunmuşdu. Kitabxanada xüsusi türk şöbəsi yaradılmış, onu komplektləşdirmək üçün İstanbuldan 212 adda kitab gətirilmişdi. Artıq 1920-ci ilin əvvəllərində kitabxananın fondunda 6 mindən çox kitab, 130 adda [[qəzet]] və [[jurnal]] var idi. Kitabxana fondlarının zənginləşdirilməsi sonrakı illərdə də davam etdirildi. Kitabxananın Şərq şöbəsinin təşkili üçün Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti 1922-ci ildə 7 min manat qızıl pul ayırımşdı. Bu vəsait hesabına 1924-cü ildə [[İstanbul]]dan 2000-dən artıq kitab alınmışdı. 1922-ci ildə BDU-nun [[Petroqrad]]a ezam olunmuş, professorları buradan pulsuz olaraq 200 puddan artıq qiymətli elmi ədəbiyyat, o cümlədən Rusiya Elmlər Akademiyasının bütün nəşrlərin alıb gətirmişdilər. Universitetin elmi kitabxanası 2,5 milyondan artıq ədəbiyyatı olan fonda malik olmaqla, onun 12 qiraət zalı, 5 abonement şöbəsi var. === İnstitutlar === # Tətbiqi riyaziyyat Elmi-Tədqiqat İnstitutu # Fizika problemləri Elmi-Tədqiqat İnstitutu # [[Konfutsi İnstitutu (BDU)]] # [[Yunus Əmrə İnstitutu Bakı Türk Mədəniyyət Mərkəzi]] === Lisey === {{əsas|Bakı Dövlət Universiteti nəzdində "Gənc İstedadlar" liseyi}} Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində 2007-ci ildən fəaliyyət göstərir. "Ümumi Təhsil Mərkəzi-XXI əsr" və N.Nərimanov rayonundakı Bağça-Məktəb-Lisey Kompleksi ilə əməkdaşlıq haqqında müqavilə imzalanmışdır. === Kolleclər === * [[Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində İqtisadiyyat və Humanitar Kolleci]] === Altıağac Mərkəzi === Bakı Dövlət Universitetinin Altıağac Tədris-Təcrübə və İstirahət Mərkəzi Bakı Dövlət Universitetinin [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Xızı rayonu]]nun [[Altıağac (Xızı)|Altıağac]]<ref>[http://azertag.az/xeber/BAKI_DOVLAT_UNIVERSITETININ_ELMI_SURASININ_ICLASI_OLMUSDUR-446536 BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNİN ELMİ ŞURASININ İCLASI OLMUŞDUR]. azertag.az, 08.07.2009 {{az}}</ref> qəsəbəsinin ərazisində yerləşən tədris-təcrübə və istirahət mərkəzidir. Əsasən [[BDU Biologiya fakültəsi|Biologiya]] və [[BDU Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] fakültələrinin tələbələri bu mərkəzdə təşkil olunan istehsalat təcrübəsində iştirak edirlər.<ref name="muallimfk of uj"/> Mərkəzin əsası tədris-təcrübə bazası kimi qoyulmuşdur. 1990-cı ildən fəaliyyət göstərən bazada 2001-ci ildə əsaslı təmir işləri aparılmışdır.<ref name="muallimfk of uj">Rüfanə Günəş, [http://www.muallim.edu.az/arxiv/2015/10/14.htm ''"Mənim universitetim" layihəsi: Bakı Dövlət Universiteti''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150420002359/http://www.muallim.edu.az/arxiv/2015/10/14.htm |date=2015-04-20 }}. [[Azərbaycan müəllimi (qəzet)|"Azərbaycan müəllimi" qəzeti]], 14.03.2015, № 10. {{az}}</ref> === Rus Mərkəzi === "Rus dünyası" Fondunun BDU-dakı Mərkəzi öz unikal strukturu ilə fərqlənir. Mərkəz öz fəaliyyətini yerləşdiyi ölkəyə görə uyğunlaşdırıb. Bütün lazımi avadanlıqlarla təchiz olunan Mərkəz daim yenilənərək əlavə materiallarla təmin edilir. Rus Mərkəzinin fəaliyyəti müxtəlif yönümlüdür və sistemli şəkildə aparılır. Mərkəz "Mədəniyyət və İncəsənət", "Elm", "Təhsil", "Rus Dili", "Tarix", "Cəmiyyət", "Müasir Rusiya" mövzularda yazılı, audio və video materiallarla təmin edilib. Mərkəzin kitabxanasında aşağıdakı sahələrdə rus dilində Rusiyanın aparıcı nəşrlərini əldə etmək olar: # Bədii ədəbiyyat # Tədris ədəbiyyatı # Dərsliklər və metodik vəsaitlər # Elmi ədəbiyyat # Uşaq nəşrləri # Tarix, fəlsəfə, psixologiya, mədəniyyət, incəsənət, iqtisadiyyat və hüquq üzrə kitablar # Rus dili lüğətləri, məlumat rəhbərləri, ensiklopediyalar # Mediateka – multimediya məlumat bankı # Multimediya nəşrləri # Rus kinematoqrafiyasının klassik və müasir nümunələri # Audio kitablar, mühazirələr, teatr tamaşaları, audio ekskursiyalar # Tədris-metodik vəsaitlər, məlumat materialları # Müxtəlif səviyyələr üçün rus dili tədris proqramları Mərkəzdə ayrıca Rusiya KİV-nin elektron məlumat bazalarına, lüğət, ensiklopediya və məlumat saytlarına pulsuz daxil olma imkanı da yaradılıb. BDU-nun Rus Mərkəzi beş il ərzində məhsuldar fəaliyyətinə görə iki dəfə diplomla təltif edilib. Mərkəzin rəhbəri Arzu Məmmədovadır. === Quba Mərkəzi === [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Quba rayonu]]nun [[İkinci Nügədi]]<ref>[http://president.az/articles/8702 Əlişah Atakişiyev və başqalarından, Quba, Azərbaycan]. president.az, 18.07.2013 {{az}}</ref><ref>[http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=43706 Bakı Dövlət Universitetinin Qubadakı tədris-təcrübə və istirahət mərkəzində elmi şuranın genişləndirilmiş iclası keçirilmişdir]. azerbaijan-news.az, 05.07.2014 {{az}}</ref> kəndinin ərazisində yerləşən tədris-təcrübə və istirahət mərkəzi.<ref name="muallimfk of uj"/><ref name="president.az">[http://az.president.az/articles/9359 İlham Əliyev Qubaya səfəri çərçivəsində Bakı Dövlət Universitetinin tədris-təcrübə və istirahət mərkəzinin açılışında iştirak etmişdir]. president.az, 18.09.2013 {{az}}</ref> Əsasən [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] fakültələrinin tələbələri bu mərkəzdə təşkil olunan istehsalat təcrübəsində iştirak edirlər.<ref name="muallimfk of uj"/> Bu tədris-təcrübə və istirahət mərkəzinin əsası [[Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti]]nin 10 iyul 1967-ci il tarixli Sərəncamına əsasən, [[Quba rayonu]]nun Jdanov adına sovxozunun (indiki [[İkinci Nügədi]] kəndi) ərazisindən torpaq sahəsinin ayrılması ilə qoyulub. 1970-ci ilin yayında [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsinin]] yeni dekanı [[Qara Mustafayev]] və bir qrup tələbə təzəcə salınmış cığırla gəlib [[alma]] ağaclarının altında qurulan çadırlarda ilk təcrübə keçdilər. Beləliklə, "çadır-təcrübə praktikası" 1991-ci ilədək davam etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> 1989-cu ildə [[Xocalı]] şəhərinin inkişafı ilə əlaqədar həyata keçirilən Dövlət Proqramına uyğun olaraq, [[Rusiya Federasiyası]]ndan alınan taxta konstruksiyalı ikimərtəbəli binalardan biri [[BDU Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsinin]] o vaxtkı dekanı [[Akif Quliyev]]in şəxsi səyləri nəticəsində universitetə verildi.<ref name="525-ci qəzet"/> Həmin 16 mənzilli, 47 otaqlı ev 1990-cı ilin sonlarında [[İkinci Nügədi]] kəndində qurulub başa çatdı.<ref name="525-ci qəzet"/> 1991-ci ildən etibarən tələbələr, nəhayət, rahat otaqlarda yerləşərək təcrübə keçməyə başladılar.<ref name="525-ci qəzet"/> Lakin bu təcrübələr uzun sürmədi.<ref name="525-ci qəzet"/> [[Qarabağ müharibəsi]] dövründə burada [[məcburi köçkünlər]] məskunlaşmışdı;<ref name="president.az"/> [[Ermənilər]]in təcavüzü nəticəsində 1993-cü ildə [[Qubadlı]]dan qaçqın düşən 38 ailə müvəqqəti yaşamaq üçün bazada yerləşdirildi, bu "müvəqqətilik" 2012-ci ilə kimi davam etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> Təxminən 20 il ərzində tələbələrin təcrübə dərsləri həyata keçirilmədi.<ref name="525-ci qəzet"/> Yalnız 2011-ci ilin sentyabrında yeni binanın inşasına başlanılmış və 2013-cü ilin sentyabrında başa çatdırılmışdır.<ref name="president.az"/> Tikinti işləri universitetin daxili imkanları hesabına aparılmışdır.<ref name="president.az"/> Belə ki, 2007-ci ildən [[Quba]]nın [[Güləzi]] kəndində başlanan sürüşmənin yaratdığı problemləri həll etmək, həmin kəndi yeni əraziyə köçürmək məqsədilə dövlət tərəfindən rayonun [[Aşağı Atuc]] kəndi ərazisində 60 hektar torpaq sahəsi ayrıldı və həmin yerdə hər birinin həyətyanı sahəsi 8 sot olan 189 mənzil inşa olundu. 2012-ci il martın 6-da istifadəyə verilən həmin qəsəbənin sakinlərinin bir qismi də həyat şəraitini yaxşılaşdırmaq arzusu ilə müraciətlər edən BDU-nun tədris-təcrübə bazasında məskunlaşan [[məcburi köçkünlər]] idi.<ref name="525-ci qəzet"/> Beləliklə bu hadisə bazanın yox, yeni tədris-təcrübə mərkəzinin tikintisinə şərait yaratmışdır.<ref name="525-ci qəzet"/> Çünki həmin dövrdə BDU-nun Elmi Şurası "Biologiya fakültəsinin tədris-təcrübə bazası" adının dəyişdirilərək "Bakı Dövlət Universitetinin Tədris-təcrübə və istirahət mərkəzi" olması haqqında qərar qəbul etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> 400 nəfər üçün nəzərdə tutulan mərkəzdə universitetin müəllim və tələbələrinin istirahətinə hər cür şərait yaradılmışdır.<ref name="president.az"/> Burada həm professor-müəllim heyəti, həm də tələbələr üçün nəzərdə tutulmuş otaqlar ən müasir standartlara cavab verir.<ref name="president.az"/> Burada müxtəlif tədbirlərin keçirilməsi üçün 30 nəfərlik konfrans zalı, 300 nəfərlik böyük akt zalı, professor-müəllim heyəti üçün nəzərdə tutulmuş 2–3 otaqdan ibarət 5 VİP mənzil var.<ref name="muallimfk of uj"/> Müəllim-tələbə heyəti 300 nəfərlik yeməkxananın xidmətlərindən istifadə edir.<ref name="president.az"/> Mərkəzinin həyətində 2 idman stadionu (biri [[futbol]], digəri [[voleybol]] və böyük [[tennis]]) yerləşir.<ref name="muallimfk of uj"/> [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Azərbaycanın birinci xanımı, [[Heydər Əliyev Fondu]]nun prezidenti [[Mehriban Əliyeva]]nın iştirakı ilə 18 sentyabr 2013-cü ildə mərkəzin açılışında iştirak etmiş və mərkəzin rəmzi açılışını bildirən lenti kəsmişdir.<ref name="president.az"/> == Filiallar == === Şəki filialı === Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 13 iyun 2000-ci il tarixli, 349 nömrəli Fərmanına əsasən filialın bazasında [[Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Şəki filialı]] yaradılmışdır. Filialın ixtisasartırma üzrə dislokasiyasına [[Şəki]], [[Oğuz]] və [[Qəbələ]] rayonları daxildir. Filialda 2001-ci ilin yanvar ayında "Pedaqoji kadrların yenidən hazırlanması" kabineti təşkil olunmuş, 2006-cı ilin noyabr ayında bu kabinet "İxtisasartırma" kabineti ilə birləşdirilmişdir. Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Şəki filialı [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 26 noyabr 2015-ci il tarixli, 1582 nömrəli Sərəncamına əsasən Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması nəticəsində [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Şəki filialı]]na çevrilmişdir.<ref name="e-qanun.az">[http://e-qanun.az/framework/31421 "Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması barədə"] [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 26 noyabr 2015-ci il tarixli, 1582 nömrəli Sərəncamı. [[e-qanun.az]], {{az}}</ref> === Qazax filialı === 13 iyun 2000-ci il tarixində [[Gəncə Dövlət Pedaqoji İnstitutunun Qazax filialı]]nın bazasında yaradılmışdır. Filial ixtisasartırma təhsili üzrə Tovuz, Gədəbəy, Ağstafa, Qazax, Şəmkir RTŞ-i ilə ikitərəfli müqavilə bağlamış, ixftisasartırma, yenidənhazırlanma və müəllimlərin təkmilləşdirilməsi prosesində fasiləsizliyi təmin etmək üçün bir sıra tədbirlər həyata keçirir. Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Qazax filialı 26 noyabr 2015-ci il tarixində Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması nəticəsində [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax filialı]]na çevrilmişdir.<ref name="e-qanun.az"/> [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 aprel 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax filialı]] Bakı Dövlət Universitetinin Qazax filialı hesab olunmuşdur.<ref>[http://president.az/articles/19646 "Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax və Zaqatala filialları barədə"] [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 aprel 2016-cı il tarixli Sərəncamı. [[president.az]], {{az}}</ref> == Fakültələr == {{Sütunlar}} {{Sütun}} === Mövcud === {| class="wikitable" |+ ! rowspan="2" |Fakültənin adı ! colspan="2" |Yaradılma tarixi ! rowspan="2" |Dekan ! rowspan="2" |Qeyd |- !Ənənəvi !Rəsmi |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi|Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi]] | colspan="2" |1991 |[[Laçın Abışov]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsi]] | colspan="2" |1934 |[[Afət Məmmədova]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] |1943 |1991 |[[Şəkər Məmmədova]] |{{Efn|1943-cü ildə yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] 1991-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] olaraq iki müstəqil fakültəyə ayrılmışdır.|name=geo}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsi|Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsi]] | colspan="2" |2011 |[[Akif Ağbabalı]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya fakültəsi]] | colspan="2" |1919 |[[Elçin Məmmədov (filoloq)|Elçin Məmmədov]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] |1919 |1958 |[[Bəxtiyar Paşayev]] |{{Efn|1920-ci ildə yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] 1958-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] olaraq iki müstəqil fakültəyə ayrılmışdır.|name=fiz}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] |1943 |1991 |[[Mamoy Mansurov]] |{{Efn|name=geo}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq fakültəsi]] | colspan="2" |1919 |[[Zaur Əliyev (hüquqşünas)|Zaur Əliyev]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika fakültəsi]] | colspan="2" |1969 |[[Vüqar Zifəroğlu]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya fakültəsi]] | colspan="2" |1934 |[[Fuad Kərimli]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaşünaslıq-informasiya fakültəsi]] | colspan="2" |1962 |[[Ələmdar Cabbarlı]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] |1919 |1958 |[[Ziyatxan Əliyev]] |{{Efn|name=fiz}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi]] | colspan="2" |1991 |[[Rövşən Cavadov (psixoloq)|Rövşən Cavadov]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq fakültəsi]] | colspan="2" |1922 |[[Aydan Xəndan]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix fakültəsi]] |1919 |1934 |[[İbrahim Zeynalov (tarixçi)|İbrahim Zeynalov]] |{{Efn|1919-cu il tarixində [[Bakı Dövlət Universiteti]]nin nəzdində Tarix-filologiya fakültəsi yaradılmışdır. 1923-cü ildə fakültənin adı İctimai Elmlər fakültəsi olaraq dəyişdirilmişdir. 1924-cü il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] və İctimai elmlər fakültəsi ləğv edilərək bazalarında [[Bakı Dövlət Universitetinin Pedaqoji fakültəsi|Pedaqoji fakültə]] yaradılmışdır. Pedaqoji fakültə 1930-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin ləğv edilməsi ilə ləğv edilmişdir. 1934-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin yenidən yaradılması ilə Tarix fakültəsi də yaradılmışdır.|name=tarix}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi]] | colspan="2" |1972 |[[Məhəmməd Mehdiyev]] | |} {{Sütun}} === Keçmiş === {| class="wikitable" |+ ! Fakültənin adı ! Yaradılma tarixi ! Ləğv tarixi ! Qeyd |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] |1943 |1991 |{{Efn|name=geo}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] |1920 |1958 |{{Efn|name=fiz}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Pedaqoji fakültəsi|Pedaqoji fakültəsi]] |1924 |1930 |{{Efn|name=tarix}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsi|Tibb fakültəsi]] |1919 |1930 |{{Efn|1919-cu ildə yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsi|Tibb fakültəsinin]] bazasında [[Azərbaycan Tibb Universiteti|Azərbaycan Tibb İnstitutu]] yaradılmışdır.|name=tibb}} |} {{Sütun}} {{Sütun/son}} == Rektorları == * [[Vasili Razumovski]] (1919–1920) * Sergey Nikolayeviç Davidenkov (1920–1923) * Aleksandr Dmitriyeviç Qulyayev (1923–1926) * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] (1926–1929) * [[Vladimir Yelpatyevski]] (1929) * [[Maqsud Məmmədov (rektor)|Maqsud Məmmədov]] (1929–1930) * [[Məmmədkazım Ələkbərli]] (1934–1935) * [[Bala bəy Həsənbəyov]] (1935–1937) * [[Əziz Əliyev (dövlət xadimi)|Əziz Əliyev]] (1937) * [[Cəbrayıl Ələsgərov]] (1937–1941) * [[Şamil Əliyev (akademik)]] (1941–1944) * [[Abdulla Qarayev]] (1944–1950) * Cəfər Hacıyev (1950–1954) * [[Yusif Məmmədəliyev]] (1954–1958) * [[Şəfaət Mehdiyev]] (1958–1965) * [[Mehdi Əliyev]] (1965–1970) * [[Faiq Bağırzadə]] (1970–1987) * [[Yəhya Məmmədov]] (1987–1989) * [[Cəmil Quliyev (akademik)]] (1989–1990) * [[Mirabbas Qasımov]] (1990–1992) * [[Firudin Səməndərov]] (1992–1993) * [[Murtuz Ələsgərov]] (1993–1996) * [[Misir Mərdanov]] (1996–1998) * [[Abel Məhərrəmov]] (1999–2018) * ''[[Firudin Qurbanov (dövlət xadimi)|Firudin Qurbanov]]'' (2018–2019) (s.i.e.) * [[Elçin Babayev]] (2019 —) == Beynəlxalq əlaqələr == Universitetin beynəlxalq əlaqələri gündən-günə genişlənir. Hazırda universitet keçmiş [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]-nin bir çox universitetlərini özündə birləşdirən Avroasiya Universitetlər Assosiasiyasının, Xəzəryanı Ölkələr Universitetləri Assosiasiyasının, Qara Dəniz Universitetləri (QDU) Assosiasiyasının, Avropa Universitetləri Assosiasiyasının üzvüdür. Universitet 2002–2004-cü illərdə QDU Assosiasiyasına çox uğurla rəhbərlik etmişdir. Bundan əlavə, universitet [[Moskva Dövlət Universiteti|M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti]], [[Orta Şərq Texniki Universiteti|Orta Doğu Teknik Universiteti,]] Nitsa-Sofiya Antipolis Universiteti, [[İndiana Universiteti]], [[Taras Şevçenko adına Kiyev Milli Universiteti|Kiyev Milli Universiteti]], [[Vyana Universiteti]] və digər universitetlərlə ikitərəfli müqavilələr əsasında hərtərəfli elmi-texniki, müəllim-tələbə mübadiləsi sahəsində əməkdaşlıq edir. Moskva Dövlət Universitetinin coğrafiya və biologiya fakültələrinin tələbələri müntəzəm olaraq 2 həftədən bir ay müddətinə qədər Azərbaycan [[Hirkan Milli Parkı|Hirkan Milli Parkının]] və Qızıl-Ağac qoruğunun ərazisində tədris təcrübəsini keçirlər. 2008-ci ilin oktyabr ayında rus mədəniyyətinin və tarixinin daha da dərindən öyrənilməsi, rus dili və ədəbiyyatının tədris planının təkmilləşdirmək məqsədilə, Bakı Dövlət Universitetində "Russkiy Mir" fondunun maliyyə dəstəyi ilə BDU-nun "Russkiy Mir" mərkəzi yaradılmışdır. Mərkəz rus dili və ədəbiyyatı, Rusiya tarixi, mədəniyyəti sahəsində müasir kitablar, internet resursları və texniki avadanlıqlar ilə təchiz edilmişdir. [[Koreya|Koreyanın]] Pay-Çay Universiteti ilə imzalanmış müqavilədə Bakı Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsində [[Koreya dili]]nin tədrisinin inkişafı, NANO-tenxnologiyalar üzrə əməkdaşlığın qurulması və gələcəkdə tələbə mübadiləsinin təşkil olunması kimi məsələlər qeyd olunmuşdur. Bu müqavilə əsasında Koreyanın KADO şirkətinin maliyyə dəstəyi ilə rəqəmsal imkanların istifadə olunması məqsədilə Bakı Dövlət Universitetində Azərbaycan-Koreya İnformasiya Mərkəzi yaradılmışdır. [[Qafqaz Universitetlər Birliyi]]nin və 2022-ci ildən Avropa Universitetlər Assosiasiyası, İslam Dünyası Universitetləri Federasiyasının üzvüdür. == Beynəlxalq ikili diplomlar == "2019–2023-cü illər üçün Azərbaycan Respublikasında ali təhsil sisteminin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması üzrə Dövlət Proqramı" çərçivəsində Azərbaycan ali təhsil müəssisələrində yüksəkixtisaslı kadrların hazırlanması məqsədi ilə beynəlxalq ikili diplom proqramlarının əhəmiyyəti xüsusi olaraq vurğulanmışdır. Bu baxımdan beynəlxalq ikili diplom proqramlarının ölkəmizdə tətbiqinin təmin olunması xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bununla əlaqədar, ölkənin inkişaf prioritetlərinə uyğun ixtisaslar üzrə ali məktəblərimizdə tədrisin dünyanın qabaqcıl ali təhsil müəssisələrinin tədris proqramlarına uyğun olaraq təşkili təmin edilməlidir. Tədrisin məzmun və keyfiyyət göstəricilərinin beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması və Universitetin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması məsələsinə BDU-da xüsusi diqqət yetirilir və dünyanın bir sıra qabaqcıl universitetləri ilə beynəlxalq ikili diplom proqramlarının həyata keçirilməsi istiqamətində davamlı işlər görülür. Qeyd edək ki, ikili diplom proqramı tələbələrə tərəfdaş universitetlərin müvafiq ixtisasları üzrə diplomlarını almaq imkanı verməklə yanaşı, hər iki universitetdən əldə edəcəyi təcrübənin təhsilin keyfiyyətinin artırılmasında və gələcəkdə yüksək ixtisaslı kadr kimi formalaşması baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.Hazırda BDU-da 8 ikili diplom layihəsi proqramı fəaliyyət göstərir * Qazaxıstanın Əl-Fərabi adına Qazax Milli Universiteti arasında "Dəniz və enerji hüququ" sahəsində magistratura proqramının təşkili ilə bağlı imzalanmış müqaviləyə əsasən 2020-ci ildən ingilis dilində birgə magistr hazırlığı həyata keçirilir. Bu proqram digər xarici ali təhsil müəssisələrinin də diqqətini çəkmişdir. * Fransanın Lumière Lyon 2 Universiteti arasında əqli mülkiyət hüququ sahəsində ikili magistr dərəcəsinin yaradılması ilə bağlı əməkdaşlıq müqaviləsinə əsasən 2021-ci ilin sentyabrından birgə magistr hazırılığı həyata keçirilir. Bu proqram ingilis və fransız dillərində tədris ediləcək və dərslərin əksər hissəsi Lyon 2 Universitetinin müəllimləri tərəfindən aparılacaqdır. Bu proqram tədrisi əsasən fransız dilində nəzərdə tutulan ilk fransız-Azərbaycan ikili diplom proqramıdır. Əvvəl mövcud olan ikili diplom proqramları ancaq ingilis dilində olmuşdur. Bunu nəzərə alaraq, proqram çərçivəsində planlaşdırılan fransız dili kurslarının və imtahanlarının keçirilməsinə görə məsuliyyət Azərbaycan Fransız İnstitutuna həvalə edilmişdir. * İsrailin Holon Texnologiya İnstitutu arasında imzalanmış sazişə əsasən kompüter elmləri sahəsində bakalavr hazırlığı həyata keçirilir. Bu ikili diplom layihəsinin əsas məqsədi kompüter elmlərinin müasir nailiyyətlərinə yiyələnməyi bacaran, İKT sahəsində dərin nəzəri biliklərə və praktiki bacarıqlara malik olan, elm, təhsil, sənaye və biznesin müxtəlif sahələri üçün yüksəkixtisaslı mütəxəssislər hazırlamaqdır. * İsveçrənin Biznes və Beynəlxalq Tədqiqatlar Universiteti (UBİS) arasında 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Beynəlxalq münasibətlər və diplomatiya ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində ikili diplom proqramı tədris olunur. Sözügedən İkili diplom proqramının məqsədlərindən biri də siyasi və idarəetmə elmlərinin fundamental və tətbiqi metodlarından istifadə edərək öz peşə fəlliyətlərində praktik problemləri təsnif etmək və onları həll etmək bacarıqlarına malik, habelə, təhsil, elm və beynəlxalq münasibətlər sahəsi üçün yüksəkixtiasalı mütəxəssislərin hazırlanmasıdır. * Amerika Birləşmiş Ştatlarının Linkoln Universiteti (Lincoln University) arasında imzalanmış sazişə əsasən, BDU-nun Beynəlxalq Münasibətlər və İqtisadiyyat fakültəsi və Linkoln Universitetinin Biznes İnzibatçılığı üzrə magistratura (MBA) proqramı bazasında Biznesin Təşkili və İdarə Edilməsi (maliyyə üzrə) ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində ikili diplom proqramı həyata keçirilir. Bu proqramın əsas məqsədlərindən biri iqtisadi və idarəetmə elmləri üzrə yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin yetişdirilməsidir. * Qazaxıstanın Satbayev adına Qazax milli Tədqiqat Texniki Universiteti (QMTTU) arasında 2021-ci il tarixli müqaviləyə əsasən BDU-nun Kimya fakültəsi və QMTTU-nun Kimya və Biotexnologiyalar İnstitutunun magistratura proqramı bazasında Neft Kimyası ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində birgə ikili diplom proqramı tədris olunur. Bu proqram çəçivəsində neft kimyası və kimya mühəndisliyi elmləri üzrə yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin yetişdirilməsi nəzərdə tutulur. * Almaniyanın Martin Lüter adına Halle-Vittenberq Universiteti arasına 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Hüquq fakültəsinin magistratura pilləsində beynəlxalq iqtisadi hüquq ixtisaslaşması üzrə ikili diplom proqramı tədris olunur. * Litvanın Vilnüs Universiteti arasında 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Hüquq fakültəsinin magistratura pilləsində insan hüquqları sahəsində ikili diplom proqramı üzrə kadr hazırlığı həyata keçirilir. == Qeydlər == {{notelist|2}} == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Baku State University}} * {{rəsmi saytı|bdu.az|Bakı Dövlət Universiteti}} * {{twitter|BSUBDUeduaz}} {{Bakı Dövlət Universiteti}} {{Azərbaycandakı ali təhsil müəssisələri}} {{xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Bakı Dövlət Universiteti| ]] [[Kateqoriya:1 sentyabrda yarananlar]] [[Kateqoriya:1919-cu ildə Azərbaycanda yarananlar]] bj064682l1sx9u0kqlmefw3gupmq12i 6547349 6547347 2022-07-24T16:23:10Z Dr.Wiki54 88744 /* Keçmiş */ wikitext text/x-wiki {{Universitet |Abreviatura = BDU |Loqo = Logo of Baku State University.png |Şəkil = BDU teze korpus.jpg |Şəklin ölçüsü = 265 |Şəklin izahı = Bakı Dövlət Universitetinin yeni korpusu |Xəritənin izahı = Bakı Dövlət Universitetinin 4 korpusunun yerləşdiyi şəhərcik |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = S.M.Kirov adına<br>Azərbaycan Dövlət Universiteti,<br>M.Ə.Rəsulzadə adına<br>Bakı Dövlət Universiteti |Şüar = |Əsası qoyulub = [[1 sentyabr]] [[1919]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = |Tip = Dövlət |Prezident = |Rektor = [[Elçin Babayev]] |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = {{Gerbifikasiya|Bakı}} |Ölkə = {{AZE}} |Ünvan = [[Zahid Xəlilov küçəsi (Bakı)|Z.Xəlilov küçəsi]], 23 AZ1148, AZ1073/1 |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Vebsayt = [http://www.bsu.edu.az/ www.bsu.edu.az] |Vikianbar = Baku State University }} '''Bakı Dövlət Universiteti''' və ya qısaca '''BDU''' — [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin]] tabeliyində olan ali təhsil müəssisəsi. [[Azərbaycan]]ın ilk ali təhsil müəssisəsidir. == Tarixi == === Zəmin === 1897-ci ilin sentyabr ayında [[Kiyev]] və [[Varşava]]da politexnikum açıldıqdan sonra, belə bir təhsil müəssisəsinin [[Cənubi Qafqaz|Zaqafqaziyada]] da açılması sahəsində danışıqlar başlanmışdı. [[Tbilisi|Tiflisd]]ə politexnikum açılması və ali məktəbin təşkilinə ianə toplanılması üçün Qafqaz canişinliyi nəzdində xüsusi Baş Komitə yaradıldı. Bu məsələ də xeyli müddət uzadıldı. 7 may 1910-cu ildə Xüsusi Baş Komitənin sədri məktubla [[Bakı]], [[İrəvan]], [[Yelizavetpol]], [[Poti]], Batum, [[Qroznı]] və b. şəhər dumalarına müraciət edərək, [[Tbilisi|Tiflisd]]ə Qafqaz Universitetinin aşılması və hər il onun xərclərinin ödənilməsi üçün kömək göstərilməsi barədə xahiş etdi. [[Tbilisi|Tiflisd]]ə "Rus universiteti"ni açmaq üçün yerli Ali qadın kurslarının professorlarından ibarət komissiya yaradılır. Bu komissiyaya görkəmli alim, cərrah və pedaqoq, üç universitetin — [[Saratov]] (1909), [[Tiflis]] (1918) və [[Bakı]] (1919) [[universitet]]lərinin yaradılmasında mühüm rol oynamış professor Vasili İvanoviç Razumovski (1857–1935) başçılıq edirdi. Komissiya universitetin layihə və smetasını hazırlayıb Zaqafqaziya Respublikası hökumətinin müzakirəsinə verdi. Sonrakı hadisələri V.İ.Razumovski belə xatırlayırdı: "İşimiz qurtarana yaxın Qafqaz [[Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikası|Zaqafqaziya Respublikası]] kimi [[Rusiya İmperiyası|Rusiya]]dan ayrıldı və gürcülərdən, ermənilərdən və türklərdən ibarət qarışıq hökumət təşkil edildi. Xalq Maarif Naziri [[Fətəli xan Xoyski]] idi. Biz Tiflisdə rus universitetinin təşkili üçün apardığımız işdən istifadə etməyi həmin hökumətə təklif etdik. Nazir bizi dinlədi, Qafqazda rus universitetinin təsis edilməsinə rəğbətini bildirdi, lakin əlavə edib dedi: "Bəs niyə Tiflisdə? Tiflisdə Politexnikum var, indi də gürcü universiteti?.. Bəlkə [[universitet]]i [[Bakı]]da açmaq daha düzgün olardı?" O, bizim məlumat məktublarımızı nəzərdən keçirmək üçün götürdü və bizim məqsədimiz barədə Nazirlər Şurasına məlumat verəcəyini vəd etdi". Təəssüf ki, o dövrdə yaranmış daxili və xarici vəziyyətlə bağlı [[Zaqafqaziya]] [[hökumət]]i bu məsələyə baxmağa imkan tapmadı. 1918-ci il mayın 26-da [[Zaqafqaziya Seymi]]nin öz fəaliyyətini dayandırması nəticəsində üç müstəqil [[respublika]] — [[Azərbaycan]], [[Gürcüstan]] və [[Ermənistan]] respublikaları yaradıldı. === Yaradılması === [[Fayl:Coat of arms of Baku State University in 1919.svg|left|thumb|204x204px|Bakı Dövlət Universitetinin 1919-cu ildə gerbi]] Bakı Dövlət Universiteti 1919-cu il 1 sentyabrda [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin parlamenti]] tərəfindən təsis edilmişdir. [[Tiflis]]də fəaliyyət göstərən Ali qadın kursları 1918-ci ilin iyulunda üç fakültədən — təbiət, tarix-filologiya və tibb fakültələrindən ibarət olan Zaqafqaziya Universitetinə çevrildi. Professor V.İ.Razumovski tədrisin [[rus dili]]ndə aparıldığı bu [[universitet]]in rektoru vəzifəsinə seçildi. Universitetin rəhbərliyi sonrakı illərdə Yekaterindorf, [[İrəvan]] və ya [[Bakı]]da fəaliyyət göstərə bilməsi üçün danışıqlara başlayır. Belə bir vaxtda Fətəli xan Xoyskinin başçılıq etdiyi [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] [[hökumət]]i [[Bakı şəhəri]]ndə [[universitet]]in açılmasına böyük əhəmiyyət verirdi. Azərbaycan hökuməti universitetin açılması üçün hər il 5 milyon, kənd təsərrüfatı institutu üçün isə 500 min rubl vəd edir. Bundan başqa, universitet kitabxanası üçün 300 min rubl, universitetə tam yararlı klinika və avadanlıqla yaxşı təmin edilmiş xəstəxana və s. verməyi də öhdəsinə götürür. Universitet şurasının iclasında ermənilər bunun əleyhinə olsalar da, çoxluq universitetin Bakıya köçürülməsi təklifini müdafiə edir. 1919-cu il sentyabrın 1-də Azərbaycan parlamenti ilk universitetin açılması haqqında qanun qəbul etdi. "Bakı şəhərində dövlət universitetinin təsis edilməsi haqqında" adlanan bu qanunda universitetin dörd fakültədən ibarət olması göstərilirdi: Şərq şöbəsi ilə birlikdə tarix-filologiya, fizika-riyaziyyat, hüquq və tibb fakültələri. Qanunun onuncu maddəsində deyilirdi ki, Bakı şəhərində Dövlət Universiteti 1919-cu il sentyabrın 1-dən açılmış hesab olunur. İctimaiyyətin narahatlığını nəzərə alaraq qanunun II maddəsinin 2-ci bəndində qeyd edilirdi ki, bütün fakültələrdə türk dili məcburi fəndir. Azərbaycan hökuməti universitet komissiyasının tövsiyəsini, Xalq Maarif Nazirliyinin təqdimatını nəzərə alaraq, 1919-cu il sentyabrın 8-də Bakı Dövlət Universitetinin rektoru və dekanlarının təsdiqi haqqında qərar qəbul edir. Qərarda operativ cərrahiyyə kafedrasının əməkdar professoru V.İ.Razumovskinin rektor, patoloji anatomiya kafedrasının professoru İ.İ.Şirokoqorovun, o olmadığı dövrdə isə müvəqqəti olaraq professor A.M.Levinin tibb fakültəsinin, görkəmli tarixçi, publisist, ümumi tarix kafedrasının dosenti N.A.Dubrovskinin tarix-filologiya fakültəsinin dekanı təyin olunduğu göstərilir. İlk tədris ilində universitetə ştat üzrə lazım olan 104 nəfər, o cümlədən 43 professor və privat dosent cəlb etmək mümkün olmuşdu. [[Fayl:Bakı_Dövlət_Universitetinin_ilk_binası.jpg|thumb|250x250px|Bakı Dövlət Universitetinin ilk binası]] Universitet Şurasının 1919-cu il noyabrın 10-da olan ilk iclasında professorların və digər akademik heyətin tərkibi təsdiq edilir. 1919-cu il noyabrın 15-də şənbə günü universitetdə birinci dərs günü elan edilir. Universitetin ilk rektoru, [[professor]] Vasili İvanoviç Razumovski sonralar bu təhsil ocağının fəaliyyətə başlamasının əhəmiyyətindən bəhs edərkən yazırdı: "Azərbaycan öz maarif ocağını yaratdı. Türk xalqının tarixinə yeni parlaq səhifə yazıldı. Avropa ilə Asiyanın qovuşağında yeni məşəl yandı. Bu böyük tarixi hadisənin şahidləri kimi biz özümüzü xöşbəxt hesab edə bilərik" === Sovet dövrü === 1920-ci il may ayının 11-də xalq maarif komissarı Dadaş Bünyadzadənin universitetin rektoru V.İ.Razumovskiyə verdiyi sərəncamda universitetdə təlim və tərbiyə işinin lazımi səviyyədə saxlanılacağı göstərilirdi. Təzyiqlər V.İ.Razumovskini Bakını tərk etməyə məcbur etdi. Həmin il universitetə məşhur nevropatoloq, Moskva Universitetinin məzunu, sonralar akademik olmuş professor Sergey Davidenkov rektor təyin edildi. Yerli kadrlara olan ehtiyacı nəzərə alan hökumət 1921-ci ilin may ayında təhslin türk dilində də aparılması barədə qərar qəbul etdi. Lakin bu cür qərarların qəbul edilməsinə baxmayaraq, universitetə, tədricən, təzyiqlər göstərilir, onun daxilində "təmizləmə" işləri aparılırdı. 1922-ci ildə Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı (SSRİ) yaradıldıqdan sonra Azərbaycan təhsili mərkəzə tabe etdirildi, universitetin müstəqillliyinə son qoyuldu. 1922-ci ildə universitetin adı dəyişdirildi və Azərbaycan Dövlət Universiteti qoyuldu. Bütün ölkədə olduğu kimi, universitetdə də təhsil sovet ideologiyasına xidmət edirdi. 1923-cü ildə Kazan Universitetinin tarix və fəlsəfə kafedrasını bitirmiş filosof və məntiqşünas, 1920-ci ildən Bakı Dövlət Universitetinin professoru Aleksandr Qulyayev BDU-ya rektor təyin edildi. 1923-cü ildə qəbul edilmiş nizamnamədə universitetin Şərq fakültəsi istisna olmaqla, digər fakültələrində bütün məcburi kursların və məşğələlərin rus dilində aparılması haqqında qərar qəbul edildi. Universitetdə bu prosesin başlanması birmənalı qarşılanmır, digər millətlərdən olan professor-müəllim heyəti bunu öz mənafeyinə təhlükə kimi qarşılayaraq, türk millətinin intellektual səviyyəsinin aşağı olması iddiası ilə çıxış edir. 1926-cı ildə ilk azərbaycanlı rektor [[Tağı Şahbazi Simurğ|Tağı Şahbazi]] təyin olundu. Lakin 1929-cu ildə onu kənarlaşdıraraq 1929-cu ildə görkəmli rus alimi [[Vladimir Yelpatyevski]]ni rektor təyin edirlər. 1930-cu ilin iyun ayında Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin qərarı ilə Azərbaycan Dövlət Universitetinin fəaliyyəti dayandırıldı, onun ayrı-ayrı fakültələrinin bazası əsasında yeni müstəqil institutlar yaradıldı.1934-cü ilin may ayında Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin qərarı ilə Dövlət Universiteti yenidən işə başladı. Bununla belə, 30-cu illərin amansız repressiyaları universitetin milli ruhlu kollektivindən də yan keçmədi. Bu dövrdə yüzlərlə professor, müəllim, işçi və tələbəyə "xalq düşməni", türkçü, turançı, pantürkçü, panislamçı damğaları vuruldu. O illərdə amansız Stalin repressiyalarının qurbanı olmuş, Sibirin həbs düşərgələrinə sürgün olunmuş və ya güllələnmiş Ə.Nazim, A.Bukşpan, Ə.Qubaydullin, V.Xuluflu, B.Çobanzadə, T.Şahbazi, H.Şahtaxtinski, M.Ələkbərli kimi unudulmaz ziyalılarımız olmuşdur. 1937-ci ildə 2 dekan, 2 dekan müavini, 4 kafedra müdiri, kitabxananın direktoru, elmi katib, xüsusi hissənin müdiri, partiya və komsomol təşkilatlarının rəhbərləri, 8 professor, həmçinin Universitetin rektoru olmuş xalqımızın 4 görkəmli ziyalısı ([[Tağı Şahbazi Simurğ|Tağı Şahbazi]], [[Maqsud Məmmədov]], [[Məmmədkazım Ələkbərli]], [[Bala bəy Həsənbəyov]]) güllələnməyə məhkum edildi. Universitetin 1920–1930-cu illərdə aparıcı müəllimləri yazıçı [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]], tanınmış şərqşünaslar — professor [[Panteleymon Juze|P.K.Juze]], professor [[Aleksandr Makovelski|A.O.Makovelski]], professor A.O.Mişel və digər alimlər olmuşlar. Həmin dövrlərdə universitet rəhbərliyinin dəvəti ilə Bakıya öz ixtisasları üzrə mühazirələr oxumaq üçün [[Nikolay Marr|N.Y.Marr]], [[Vasili Bartold|V.V.Bartold]], Şərq Elmlər Akademiyasının akademiki [[Mehmed Fuad Köprülü|Fuad bəy Köprülüzadə]] universiteti ziyarət etmişlər. Məşhur həmyerlimiz, Nobel mükafatı laureatı [[Lev Landau]] 1922–1924-cü illərdə bu universitetdə təhsil almışdır. 1930-cu ildə Xalq Komissarlar Sovetinin qərarı ilə yenidən qurulma (reorqanizasiya) adı ilə universitet ləğv edildi və onun bazasında Ali Pedaqoji İnstitut yaradıldı. 1934-cü ildə Dövlət Universiteti yenidən işə başladı və o, yenə də respublikada elmi-pedaqoji fikrin mərkəzinə çevrildi. [[İkinci dünya müharibəsi]] illərində professor-müəllimlərin müharibəyə getmələri ilə bağlı kəskin çatışmazlıqlara baxmayaraq, universitet ölkədə öz öncül mövqeyini qoruyub saxlaya bildi. Universitet alimlərinin 1945-ci ildə [[Azərbaycan Elmlər Akademiyası]]nın təşkil edilməsində xüsusi xidmətləri olmuşdur. [[İkinci dünya müharibəsi|II Dünya müharibəsi]] universitetin də həyatına mənfi təsir etdi, tədris prosesi ağır vəziyyətə düşdü. 1941-ci il iyunun 22-də — müharibənin başlandığı ilk gündə universitetin rektoru Cəbrayıl Ağəli oğlu Ələsgərovun cəbhəyə getməsi bütün müəllim-tələbə kollektivi üçün bir çağırış oldu. 1940–41-ci dərs ilində universitetin bütün məzunları və 200 tələbə cəbhəyə yollandı. Müharibənin ən ağır dövründə — 1941–1944-cü illərdə universitetə dos. Şamil Rəhim oğlu Əliyev rektorluq etmişdir. O illərdə universitet alimləri beynəlxalq əhəmiyyəti olan bir sıra kəşflərə imza atdılar. Bunlara ən parlaq misal akademik [[Yusif Məmmədəliyev]]in donmayan sürtkü yağlarını kəşf etməsini göstərmək olar ki, müharibə illərində hərbi aviasiya sənayesində Sovet təyyarələri üçün bu tapıntı həlledici rol oynadı. 1969-cu il noyabrın 1-də universitetin yaradılmasının 50 illiyi münasibəti ilə yubiley tədbiri keçirilirdi. [[Azərbaycan]] Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi [[Heydər Əliyev]]in tədbirdə iştirak etdi və ana dilində nitq söylədi: "[[Azərbaycan]] universitetinin yaranması qabaqcıl qüvvələrin qələbəsi idi, doğma [[xalq]]ı maarifləndirmək uğrunda, dünya mədəniyyəti və elm xəzinəsinin qapılarını onun üzünə açmaq uğrunda [[Azərbaycan]]ın ən yaxşı oğullarının bir çox illər ərzində apardıqları mübarizənin yekunları idi". [[SSRİ Ali Soveti]] Rəyasət Heyəti 1969-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetini yaranmasının 50 illiyi münasibəti ilə [[Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni]] ilə təltif etmişdi. 1961-ci ildə fəaliyyəti dayandırılmış universitet nəşriyyatı 80-ci illərdə yenidən fəaliyyətini bərpa edir. Bu dövrdə universitet kitabxanasının inkişafına böyük önəm verilir. Fondunun fəaliyyət dairəsinin genişliyinə və zənginliyinə görə respublika kitabxanalarının metodik mərkəzi hesab edilən bu kitabxanaya 1974-cü ildə "Elmi Kitabxana" statusu verilmişdir. === Müstəqillik dövrü === 1989–1993-cü illərdə BDU-da 5 dəfə rektor dəyişdirildi. 1993–1996-cı illərdə BDU-nun rektoru [[Murtuz Ələsgərov|Murtuz Nəcəf oğlu Ələsgərov]], 1996–1998-ci illərdə [[Misir Mərdanov|Misir Cümayıl oğlu Mərdanov]] universitetinin rektoru olmuşdur. [[Azərbaycan Prezidenti|Prezident]] [[Heydər Əliyev]]in 13 iyun 2000-ci il tarixli fərmanı ilə universitetə özünüidarə (muxtariyyət) statusu verilmiş və həmin vaxtdan universitet fəaliyyətini öz nizamnaməsinə əsasən həyata keçirir. Bakı Dövlət Universiteti [[Azərbaycan Prezidenti|Prezident]] [[İlham Əliyev]]in "Bakı Dövlət Universitetinin və [[Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti]]nin yenidən təşkili haqqında" 2017-ci il 21 iyun tarixli sərəncamı ilə [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Təhsil Nazirliyinin]] tabeliyində publik hüquqi şəxs statusu alıb. Bu sərəncamın tətbiqi ilə əlaqədar Bakı Dövlət Universitetinin özünüidarə statusu ləğv edilib. == Adının tarixi == 1924-cü ildə universitetə [[Vladimir Lenin|Vladimir İliç Leninin]] adı verilir. 1939-cu ildə [[Azərbaycan SSR Ali Soveti]] Rəyasət Heyətinin 16 aprel tarixli fərmanı ilə Azərbaycan Dövlət Universitetinə vaxtilə Azərbaycan Kommunist Partiyasına rəhbərlik etmiş [[Sergey Kirov|Sergey Mironoviç Kirovun]] adı verilir. 1991-ci ildə isə Bakı Dövlət Universitetinə bu ali təhsil ocağının yaradılmasında fəal iştirak etmiş [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]]nin adı verilmişdir. 2001-ci ildən Bakı Dövlət Universiteti adı ilə təsdiqlənmişdir. * 1919 − 1920 — Bakı Dövlət Universiteti * 1920 − 1991 — S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti * 1991–2000<ref>[http://www.e-qanun.az/framework/86 Məhəmməd Əmin Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti müəllimlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin fərmanı]</ref> — M.Ə.Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti * 2000 — indiyədək — Bakı Dövlət Universiteti == Tərkibi == Tərkibində 4 institut, 16 fakültə fəaliyyət göstərir.Əvvəllər 2 filialı olsa da, hal-hazırda 1 filialı vardır. 2 Elmi-Tədqiqat İnstitutu, 3 Elmi-Tədqiqat Mərkəzi, 1 Elmi-Tədqiqat Hissəsi və 24 Elmi Tədqiqat Laboratoriyaları var. [[Fayl:Baku state university image.jpg|thumb|350px|Bakı Dövlət Universitetinin yeni korpusu]] Universitetin tərkibində çap avadanlıqları olan nəşriyyat, 6 muzey, 80 elmi-tədqiqat və tədris laboratoriyası, informasiya və tərcümə mərkəzi, idman — sağlamlıq kompleksi, poliklinika fəaliyyət göstərir. Burada həmçinin yataqxana və tələbə şəhərciyi var. === Kitabxana === [[Bakı Dövlət Universitetinin Elmi Kitabxanası]] respublikanın zəngin ali məktəb kitabxanalarından biridir. Bakı Dövlət Universiteti 1919-cu ildə yaradılmış və həmin ildə onun strukturunda önəmli yeri olan kitabxana təşkil olunmuşdur. Universitetin kitabxansını yaratmaq üçün xüsusi komissiya təşkil edilmişdi. Komissiyanın 1919-cu ilin iyul ayında Bakı şəhər bələdiyyə idarəsinə müraciətinə əsasən indiki Musa Nağıyev adına xəstəxananın nəzdindəki, daha sonra Sabunçu xəstəxanası nəzdindəki kitabxana universitetə verilmişdi. Bundan əlavə, həmin dövrdə satışdan 120 min [[manat]]lıq kitab da alınmışdı. Universitet kitabxanasını genişləndirmək üçün komissiya tərəfindən eyni zamanda əhaliyə və ilk növbədə maarifpərvər ziyalılara müraciət olunmuşdu. Kitabxanada xüsusi türk şöbəsi yaradılmış, onu komplektləşdirmək üçün İstanbuldan 212 adda kitab gətirilmişdi. Artıq 1920-ci ilin əvvəllərində kitabxananın fondunda 6 mindən çox kitab, 130 adda [[qəzet]] və [[jurnal]] var idi. Kitabxana fondlarının zənginləşdirilməsi sonrakı illərdə də davam etdirildi. Kitabxananın Şərq şöbəsinin təşkili üçün Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti 1922-ci ildə 7 min manat qızıl pul ayırımşdı. Bu vəsait hesabına 1924-cü ildə [[İstanbul]]dan 2000-dən artıq kitab alınmışdı. 1922-ci ildə BDU-nun [[Petroqrad]]a ezam olunmuş, professorları buradan pulsuz olaraq 200 puddan artıq qiymətli elmi ədəbiyyat, o cümlədən Rusiya Elmlər Akademiyasının bütün nəşrlərin alıb gətirmişdilər. Universitetin elmi kitabxanası 2,5 milyondan artıq ədəbiyyatı olan fonda malik olmaqla, onun 12 qiraət zalı, 5 abonement şöbəsi var. === İnstitutlar === # Tətbiqi riyaziyyat Elmi-Tədqiqat İnstitutu # Fizika problemləri Elmi-Tədqiqat İnstitutu # [[Konfutsi İnstitutu (BDU)]] # [[Yunus Əmrə İnstitutu Bakı Türk Mədəniyyət Mərkəzi]] === Lisey === {{əsas|Bakı Dövlət Universiteti nəzdində "Gənc İstedadlar" liseyi}} Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində 2007-ci ildən fəaliyyət göstərir. "Ümumi Təhsil Mərkəzi-XXI əsr" və N.Nərimanov rayonundakı Bağça-Məktəb-Lisey Kompleksi ilə əməkdaşlıq haqqında müqavilə imzalanmışdır. === Kolleclər === * [[Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində İqtisadiyyat və Humanitar Kolleci]] === Altıağac Mərkəzi === Bakı Dövlət Universitetinin Altıağac Tədris-Təcrübə və İstirahət Mərkəzi Bakı Dövlət Universitetinin [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Xızı rayonu]]nun [[Altıağac (Xızı)|Altıağac]]<ref>[http://azertag.az/xeber/BAKI_DOVLAT_UNIVERSITETININ_ELMI_SURASININ_ICLASI_OLMUSDUR-446536 BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNİN ELMİ ŞURASININ İCLASI OLMUŞDUR]. azertag.az, 08.07.2009 {{az}}</ref> qəsəbəsinin ərazisində yerləşən tədris-təcrübə və istirahət mərkəzidir. Əsasən [[BDU Biologiya fakültəsi|Biologiya]] və [[BDU Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] fakültələrinin tələbələri bu mərkəzdə təşkil olunan istehsalat təcrübəsində iştirak edirlər.<ref name="muallimfk of uj"/> Mərkəzin əsası tədris-təcrübə bazası kimi qoyulmuşdur. 1990-cı ildən fəaliyyət göstərən bazada 2001-ci ildə əsaslı təmir işləri aparılmışdır.<ref name="muallimfk of uj">Rüfanə Günəş, [http://www.muallim.edu.az/arxiv/2015/10/14.htm ''"Mənim universitetim" layihəsi: Bakı Dövlət Universiteti''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150420002359/http://www.muallim.edu.az/arxiv/2015/10/14.htm |date=2015-04-20 }}. [[Azərbaycan müəllimi (qəzet)|"Azərbaycan müəllimi" qəzeti]], 14.03.2015, № 10. {{az}}</ref> === Rus Mərkəzi === "Rus dünyası" Fondunun BDU-dakı Mərkəzi öz unikal strukturu ilə fərqlənir. Mərkəz öz fəaliyyətini yerləşdiyi ölkəyə görə uyğunlaşdırıb. Bütün lazımi avadanlıqlarla təchiz olunan Mərkəz daim yenilənərək əlavə materiallarla təmin edilir. Rus Mərkəzinin fəaliyyəti müxtəlif yönümlüdür və sistemli şəkildə aparılır. Mərkəz "Mədəniyyət və İncəsənət", "Elm", "Təhsil", "Rus Dili", "Tarix", "Cəmiyyət", "Müasir Rusiya" mövzularda yazılı, audio və video materiallarla təmin edilib. Mərkəzin kitabxanasında aşağıdakı sahələrdə rus dilində Rusiyanın aparıcı nəşrlərini əldə etmək olar: # Bədii ədəbiyyat # Tədris ədəbiyyatı # Dərsliklər və metodik vəsaitlər # Elmi ədəbiyyat # Uşaq nəşrləri # Tarix, fəlsəfə, psixologiya, mədəniyyət, incəsənət, iqtisadiyyat və hüquq üzrə kitablar # Rus dili lüğətləri, məlumat rəhbərləri, ensiklopediyalar # Mediateka – multimediya məlumat bankı # Multimediya nəşrləri # Rus kinematoqrafiyasının klassik və müasir nümunələri # Audio kitablar, mühazirələr, teatr tamaşaları, audio ekskursiyalar # Tədris-metodik vəsaitlər, məlumat materialları # Müxtəlif səviyyələr üçün rus dili tədris proqramları Mərkəzdə ayrıca Rusiya KİV-nin elektron məlumat bazalarına, lüğət, ensiklopediya və məlumat saytlarına pulsuz daxil olma imkanı da yaradılıb. BDU-nun Rus Mərkəzi beş il ərzində məhsuldar fəaliyyətinə görə iki dəfə diplomla təltif edilib. Mərkəzin rəhbəri Arzu Məmmədovadır. === Quba Mərkəzi === [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Quba rayonu]]nun [[İkinci Nügədi]]<ref>[http://president.az/articles/8702 Əlişah Atakişiyev və başqalarından, Quba, Azərbaycan]. president.az, 18.07.2013 {{az}}</ref><ref>[http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=43706 Bakı Dövlət Universitetinin Qubadakı tədris-təcrübə və istirahət mərkəzində elmi şuranın genişləndirilmiş iclası keçirilmişdir]. azerbaijan-news.az, 05.07.2014 {{az}}</ref> kəndinin ərazisində yerləşən tədris-təcrübə və istirahət mərkəzi.<ref name="muallimfk of uj"/><ref name="president.az">[http://az.president.az/articles/9359 İlham Əliyev Qubaya səfəri çərçivəsində Bakı Dövlət Universitetinin tədris-təcrübə və istirahət mərkəzinin açılışında iştirak etmişdir]. president.az, 18.09.2013 {{az}}</ref> Əsasən [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] fakültələrinin tələbələri bu mərkəzdə təşkil olunan istehsalat təcrübəsində iştirak edirlər.<ref name="muallimfk of uj"/> Bu tədris-təcrübə və istirahət mərkəzinin əsası [[Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti]]nin 10 iyul 1967-ci il tarixli Sərəncamına əsasən, [[Quba rayonu]]nun Jdanov adına sovxozunun (indiki [[İkinci Nügədi]] kəndi) ərazisindən torpaq sahəsinin ayrılması ilə qoyulub. 1970-ci ilin yayında [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsinin]] yeni dekanı [[Qara Mustafayev]] və bir qrup tələbə təzəcə salınmış cığırla gəlib [[alma]] ağaclarının altında qurulan çadırlarda ilk təcrübə keçdilər. Beləliklə, "çadır-təcrübə praktikası" 1991-ci ilədək davam etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> 1989-cu ildə [[Xocalı]] şəhərinin inkişafı ilə əlaqədar həyata keçirilən Dövlət Proqramına uyğun olaraq, [[Rusiya Federasiyası]]ndan alınan taxta konstruksiyalı ikimərtəbəli binalardan biri [[BDU Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsinin]] o vaxtkı dekanı [[Akif Quliyev]]in şəxsi səyləri nəticəsində universitetə verildi.<ref name="525-ci qəzet"/> Həmin 16 mənzilli, 47 otaqlı ev 1990-cı ilin sonlarında [[İkinci Nügədi]] kəndində qurulub başa çatdı.<ref name="525-ci qəzet"/> 1991-ci ildən etibarən tələbələr, nəhayət, rahat otaqlarda yerləşərək təcrübə keçməyə başladılar.<ref name="525-ci qəzet"/> Lakin bu təcrübələr uzun sürmədi.<ref name="525-ci qəzet"/> [[Qarabağ müharibəsi]] dövründə burada [[məcburi köçkünlər]] məskunlaşmışdı;<ref name="president.az"/> [[Ermənilər]]in təcavüzü nəticəsində 1993-cü ildə [[Qubadlı]]dan qaçqın düşən 38 ailə müvəqqəti yaşamaq üçün bazada yerləşdirildi, bu "müvəqqətilik" 2012-ci ilə kimi davam etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> Təxminən 20 il ərzində tələbələrin təcrübə dərsləri həyata keçirilmədi.<ref name="525-ci qəzet"/> Yalnız 2011-ci ilin sentyabrında yeni binanın inşasına başlanılmış və 2013-cü ilin sentyabrında başa çatdırılmışdır.<ref name="president.az"/> Tikinti işləri universitetin daxili imkanları hesabına aparılmışdır.<ref name="president.az"/> Belə ki, 2007-ci ildən [[Quba]]nın [[Güləzi]] kəndində başlanan sürüşmənin yaratdığı problemləri həll etmək, həmin kəndi yeni əraziyə köçürmək məqsədilə dövlət tərəfindən rayonun [[Aşağı Atuc]] kəndi ərazisində 60 hektar torpaq sahəsi ayrıldı və həmin yerdə hər birinin həyətyanı sahəsi 8 sot olan 189 mənzil inşa olundu. 2012-ci il martın 6-da istifadəyə verilən həmin qəsəbənin sakinlərinin bir qismi də həyat şəraitini yaxşılaşdırmaq arzusu ilə müraciətlər edən BDU-nun tədris-təcrübə bazasında məskunlaşan [[məcburi köçkünlər]] idi.<ref name="525-ci qəzet"/> Beləliklə bu hadisə bazanın yox, yeni tədris-təcrübə mərkəzinin tikintisinə şərait yaratmışdır.<ref name="525-ci qəzet"/> Çünki həmin dövrdə BDU-nun Elmi Şurası "Biologiya fakültəsinin tədris-təcrübə bazası" adının dəyişdirilərək "Bakı Dövlət Universitetinin Tədris-təcrübə və istirahət mərkəzi" olması haqqında qərar qəbul etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> 400 nəfər üçün nəzərdə tutulan mərkəzdə universitetin müəllim və tələbələrinin istirahətinə hər cür şərait yaradılmışdır.<ref name="president.az"/> Burada həm professor-müəllim heyəti, həm də tələbələr üçün nəzərdə tutulmuş otaqlar ən müasir standartlara cavab verir.<ref name="president.az"/> Burada müxtəlif tədbirlərin keçirilməsi üçün 30 nəfərlik konfrans zalı, 300 nəfərlik böyük akt zalı, professor-müəllim heyəti üçün nəzərdə tutulmuş 2–3 otaqdan ibarət 5 VİP mənzil var.<ref name="muallimfk of uj"/> Müəllim-tələbə heyəti 300 nəfərlik yeməkxananın xidmətlərindən istifadə edir.<ref name="president.az"/> Mərkəzinin həyətində 2 idman stadionu (biri [[futbol]], digəri [[voleybol]] və böyük [[tennis]]) yerləşir.<ref name="muallimfk of uj"/> [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Azərbaycanın birinci xanımı, [[Heydər Əliyev Fondu]]nun prezidenti [[Mehriban Əliyeva]]nın iştirakı ilə 18 sentyabr 2013-cü ildə mərkəzin açılışında iştirak etmiş və mərkəzin rəmzi açılışını bildirən lenti kəsmişdir.<ref name="president.az"/> == Filiallar == === Şəki filialı === Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 13 iyun 2000-ci il tarixli, 349 nömrəli Fərmanına əsasən filialın bazasında [[Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Şəki filialı]] yaradılmışdır. Filialın ixtisasartırma üzrə dislokasiyasına [[Şəki]], [[Oğuz]] və [[Qəbələ]] rayonları daxildir. Filialda 2001-ci ilin yanvar ayında "Pedaqoji kadrların yenidən hazırlanması" kabineti təşkil olunmuş, 2006-cı ilin noyabr ayında bu kabinet "İxtisasartırma" kabineti ilə birləşdirilmişdir. Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Şəki filialı [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 26 noyabr 2015-ci il tarixli, 1582 nömrəli Sərəncamına əsasən Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması nəticəsində [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Şəki filialı]]na çevrilmişdir.<ref name="e-qanun.az">[http://e-qanun.az/framework/31421 "Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması barədə"] [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 26 noyabr 2015-ci il tarixli, 1582 nömrəli Sərəncamı. [[e-qanun.az]], {{az}}</ref> === Qazax filialı === 13 iyun 2000-ci il tarixində [[Gəncə Dövlət Pedaqoji İnstitutunun Qazax filialı]]nın bazasında yaradılmışdır. Filial ixtisasartırma təhsili üzrə Tovuz, Gədəbəy, Ağstafa, Qazax, Şəmkir RTŞ-i ilə ikitərəfli müqavilə bağlamış, ixftisasartırma, yenidənhazırlanma və müəllimlərin təkmilləşdirilməsi prosesində fasiləsizliyi təmin etmək üçün bir sıra tədbirlər həyata keçirir. Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Qazax filialı 26 noyabr 2015-ci il tarixində Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması nəticəsində [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax filialı]]na çevrilmişdir.<ref name="e-qanun.az"/> [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 aprel 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax filialı]] Bakı Dövlət Universitetinin Qazax filialı hesab olunmuşdur.<ref>[http://president.az/articles/19646 "Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax və Zaqatala filialları barədə"] [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 aprel 2016-cı il tarixli Sərəncamı. [[president.az]], {{az}}</ref> == Fakültələr == {{Sütunlar}} {{Sütun}} === Mövcud === {| class="wikitable" |+ ! rowspan="2" |Fakültənin adı ! colspan="2" |Yaradılma tarixi ! rowspan="2" |Dekan ! rowspan="2" |Qeyd |- !Ənənəvi !Rəsmi |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi|Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi]] | colspan="2" |1991 |[[Laçın Abışov]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsi]] | colspan="2" |1934 |[[Afət Məmmədova]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] |1943 |1991 |[[Şəkər Məmmədova]] |{{Efn|1943-cü ildə yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] 1991-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] olaraq iki müstəqil fakültəyə ayrılmışdır.|name=geo}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsi|Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsi]] | colspan="2" |2011 |[[Akif Ağbabalı]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya fakültəsi]] | colspan="2" |1919 |[[Elçin Məmmədov (filoloq)|Elçin Məmmədov]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] |1919 |1958 |[[Bəxtiyar Paşayev]] |{{Efn|1920-ci ildə yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] 1958-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] olaraq iki müstəqil fakültəyə ayrılmışdır.|name=fiz}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] |1943 |1991 |[[Mamoy Mansurov]] |{{Efn|name=geo}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq fakültəsi]] | colspan="2" |1919 |[[Zaur Əliyev (hüquqşünas)|Zaur Əliyev]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika fakültəsi]] | colspan="2" |1969 |[[Vüqar Zifəroğlu]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya fakültəsi]] | colspan="2" |1934 |[[Fuad Kərimli]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaşünaslıq-informasiya fakültəsi]] | colspan="2" |1962 |[[Ələmdar Cabbarlı]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] |1919 |1958 |[[Ziyatxan Əliyev]] |{{Efn|name=fiz}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi]] | colspan="2" |1991 |[[Rövşən Cavadov (psixoloq)|Rövşən Cavadov]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq fakültəsi]] | colspan="2" |1922 |[[Aydan Xəndan]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix fakültəsi]] |1919 |1934 |[[İbrahim Zeynalov (tarixçi)|İbrahim Zeynalov]] |{{Efn|1919-cu il tarixində [[Bakı Dövlət Universiteti]]nin nəzdində Tarix-filologiya fakültəsi yaradılmışdır. 1923-cü ildə fakültənin adı İctimai Elmlər fakültəsi olaraq dəyişdirilmişdir. 1924-cü il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] və İctimai elmlər fakültəsi ləğv edilərək bazalarında [[Bakı Dövlət Universitetinin Pedaqoji fakültəsi|Pedaqoji fakültə]] yaradılmışdır. Pedaqoji fakültə 1930-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin ləğv edilməsi ilə ləğv edilmişdir. 1934-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin yenidən yaradılması ilə Tarix fakültəsi də yaradılmışdır.|name=tarix}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi]] | colspan="2" |1972 |[[Məhəmməd Mehdiyev]] | |} {{Sütun}} === Keçmiş === {| class="wikitable" |+ ! Fakültənin adı ! Yaradılma tarixi ! Ləğv tarixi ! Qeyd |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] |1920 |1958 |{{Efn|name=fiz}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] |1943 |1991 |{{Efn|name=geo}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat fakültəsi]] |1992 |2018 |{{Efn|1992-ci il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat fakültəsi]] 2018-ci il tarixində həmin il yaradılmış [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]nun tərkibinə verilmişdir.|name=ilah}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Pedaqoji fakültəsi|Pedaqoji fakültəsi]] |1924 |1930 |{{Efn|name=tarix}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsi|Tibb fakültəsi]] |1919 |1930 |{{Efn|1919-cu ildə yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsi|Tibb fakültəsinin]] bazasında [[Azərbaycan Tibb Universiteti|Azərbaycan Tibb İnstitutu]] yaradılmışdır.|name=tibb}} |} {{Sütun}} {{Sütun/son}} == Rektorları == * [[Vasili Razumovski]] (1919–1920) * Sergey Nikolayeviç Davidenkov (1920–1923) * Aleksandr Dmitriyeviç Qulyayev (1923–1926) * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] (1926–1929) * [[Vladimir Yelpatyevski]] (1929) * [[Maqsud Məmmədov (rektor)|Maqsud Məmmədov]] (1929–1930) * [[Məmmədkazım Ələkbərli]] (1934–1935) * [[Bala bəy Həsənbəyov]] (1935–1937) * [[Əziz Əliyev (dövlət xadimi)|Əziz Əliyev]] (1937) * [[Cəbrayıl Ələsgərov]] (1937–1941) * [[Şamil Əliyev (akademik)]] (1941–1944) * [[Abdulla Qarayev]] (1944–1950) * Cəfər Hacıyev (1950–1954) * [[Yusif Məmmədəliyev]] (1954–1958) * [[Şəfaət Mehdiyev]] (1958–1965) * [[Mehdi Əliyev]] (1965–1970) * [[Faiq Bağırzadə]] (1970–1987) * [[Yəhya Məmmədov]] (1987–1989) * [[Cəmil Quliyev (akademik)]] (1989–1990) * [[Mirabbas Qasımov]] (1990–1992) * [[Firudin Səməndərov]] (1992–1993) * [[Murtuz Ələsgərov]] (1993–1996) * [[Misir Mərdanov]] (1996–1998) * [[Abel Məhərrəmov]] (1999–2018) * ''[[Firudin Qurbanov (dövlət xadimi)|Firudin Qurbanov]]'' (2018–2019) (s.i.e.) * [[Elçin Babayev]] (2019 —) == Beynəlxalq əlaqələr == Universitetin beynəlxalq əlaqələri gündən-günə genişlənir. Hazırda universitet keçmiş [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]-nin bir çox universitetlərini özündə birləşdirən Avroasiya Universitetlər Assosiasiyasının, Xəzəryanı Ölkələr Universitetləri Assosiasiyasının, Qara Dəniz Universitetləri (QDU) Assosiasiyasının, Avropa Universitetləri Assosiasiyasının üzvüdür. Universitet 2002–2004-cü illərdə QDU Assosiasiyasına çox uğurla rəhbərlik etmişdir. Bundan əlavə, universitet [[Moskva Dövlət Universiteti|M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti]], [[Orta Şərq Texniki Universiteti|Orta Doğu Teknik Universiteti,]] Nitsa-Sofiya Antipolis Universiteti, [[İndiana Universiteti]], [[Taras Şevçenko adına Kiyev Milli Universiteti|Kiyev Milli Universiteti]], [[Vyana Universiteti]] və digər universitetlərlə ikitərəfli müqavilələr əsasında hərtərəfli elmi-texniki, müəllim-tələbə mübadiləsi sahəsində əməkdaşlıq edir. Moskva Dövlət Universitetinin coğrafiya və biologiya fakültələrinin tələbələri müntəzəm olaraq 2 həftədən bir ay müddətinə qədər Azərbaycan [[Hirkan Milli Parkı|Hirkan Milli Parkının]] və Qızıl-Ağac qoruğunun ərazisində tədris təcrübəsini keçirlər. 2008-ci ilin oktyabr ayında rus mədəniyyətinin və tarixinin daha da dərindən öyrənilməsi, rus dili və ədəbiyyatının tədris planının təkmilləşdirmək məqsədilə, Bakı Dövlət Universitetində "Russkiy Mir" fondunun maliyyə dəstəyi ilə BDU-nun "Russkiy Mir" mərkəzi yaradılmışdır. Mərkəz rus dili və ədəbiyyatı, Rusiya tarixi, mədəniyyəti sahəsində müasir kitablar, internet resursları və texniki avadanlıqlar ilə təchiz edilmişdir. [[Koreya|Koreyanın]] Pay-Çay Universiteti ilə imzalanmış müqavilədə Bakı Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsində [[Koreya dili]]nin tədrisinin inkişafı, NANO-tenxnologiyalar üzrə əməkdaşlığın qurulması və gələcəkdə tələbə mübadiləsinin təşkil olunması kimi məsələlər qeyd olunmuşdur. Bu müqavilə əsasında Koreyanın KADO şirkətinin maliyyə dəstəyi ilə rəqəmsal imkanların istifadə olunması məqsədilə Bakı Dövlət Universitetində Azərbaycan-Koreya İnformasiya Mərkəzi yaradılmışdır. [[Qafqaz Universitetlər Birliyi]]nin və 2022-ci ildən Avropa Universitetlər Assosiasiyası, İslam Dünyası Universitetləri Federasiyasının üzvüdür. == Beynəlxalq ikili diplomlar == "2019–2023-cü illər üçün Azərbaycan Respublikasında ali təhsil sisteminin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması üzrə Dövlət Proqramı" çərçivəsində Azərbaycan ali təhsil müəssisələrində yüksəkixtisaslı kadrların hazırlanması məqsədi ilə beynəlxalq ikili diplom proqramlarının əhəmiyyəti xüsusi olaraq vurğulanmışdır. Bu baxımdan beynəlxalq ikili diplom proqramlarının ölkəmizdə tətbiqinin təmin olunması xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bununla əlaqədar, ölkənin inkişaf prioritetlərinə uyğun ixtisaslar üzrə ali məktəblərimizdə tədrisin dünyanın qabaqcıl ali təhsil müəssisələrinin tədris proqramlarına uyğun olaraq təşkili təmin edilməlidir. Tədrisin məzmun və keyfiyyət göstəricilərinin beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması və Universitetin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması məsələsinə BDU-da xüsusi diqqət yetirilir və dünyanın bir sıra qabaqcıl universitetləri ilə beynəlxalq ikili diplom proqramlarının həyata keçirilməsi istiqamətində davamlı işlər görülür. Qeyd edək ki, ikili diplom proqramı tələbələrə tərəfdaş universitetlərin müvafiq ixtisasları üzrə diplomlarını almaq imkanı verməklə yanaşı, hər iki universitetdən əldə edəcəyi təcrübənin təhsilin keyfiyyətinin artırılmasında və gələcəkdə yüksək ixtisaslı kadr kimi formalaşması baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.Hazırda BDU-da 8 ikili diplom layihəsi proqramı fəaliyyət göstərir * Qazaxıstanın Əl-Fərabi adına Qazax Milli Universiteti arasında "Dəniz və enerji hüququ" sahəsində magistratura proqramının təşkili ilə bağlı imzalanmış müqaviləyə əsasən 2020-ci ildən ingilis dilində birgə magistr hazırlığı həyata keçirilir. Bu proqram digər xarici ali təhsil müəssisələrinin də diqqətini çəkmişdir. * Fransanın Lumière Lyon 2 Universiteti arasında əqli mülkiyət hüququ sahəsində ikili magistr dərəcəsinin yaradılması ilə bağlı əməkdaşlıq müqaviləsinə əsasən 2021-ci ilin sentyabrından birgə magistr hazırılığı həyata keçirilir. Bu proqram ingilis və fransız dillərində tədris ediləcək və dərslərin əksər hissəsi Lyon 2 Universitetinin müəllimləri tərəfindən aparılacaqdır. Bu proqram tədrisi əsasən fransız dilində nəzərdə tutulan ilk fransız-Azərbaycan ikili diplom proqramıdır. Əvvəl mövcud olan ikili diplom proqramları ancaq ingilis dilində olmuşdur. Bunu nəzərə alaraq, proqram çərçivəsində planlaşdırılan fransız dili kurslarının və imtahanlarının keçirilməsinə görə məsuliyyət Azərbaycan Fransız İnstitutuna həvalə edilmişdir. * İsrailin Holon Texnologiya İnstitutu arasında imzalanmış sazişə əsasən kompüter elmləri sahəsində bakalavr hazırlığı həyata keçirilir. Bu ikili diplom layihəsinin əsas məqsədi kompüter elmlərinin müasir nailiyyətlərinə yiyələnməyi bacaran, İKT sahəsində dərin nəzəri biliklərə və praktiki bacarıqlara malik olan, elm, təhsil, sənaye və biznesin müxtəlif sahələri üçün yüksəkixtisaslı mütəxəssislər hazırlamaqdır. * İsveçrənin Biznes və Beynəlxalq Tədqiqatlar Universiteti (UBİS) arasında 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Beynəlxalq münasibətlər və diplomatiya ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində ikili diplom proqramı tədris olunur. Sözügedən İkili diplom proqramının məqsədlərindən biri də siyasi və idarəetmə elmlərinin fundamental və tətbiqi metodlarından istifadə edərək öz peşə fəlliyətlərində praktik problemləri təsnif etmək və onları həll etmək bacarıqlarına malik, habelə, təhsil, elm və beynəlxalq münasibətlər sahəsi üçün yüksəkixtiasalı mütəxəssislərin hazırlanmasıdır. * Amerika Birləşmiş Ştatlarının Linkoln Universiteti (Lincoln University) arasında imzalanmış sazişə əsasən, BDU-nun Beynəlxalq Münasibətlər və İqtisadiyyat fakültəsi və Linkoln Universitetinin Biznes İnzibatçılığı üzrə magistratura (MBA) proqramı bazasında Biznesin Təşkili və İdarə Edilməsi (maliyyə üzrə) ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində ikili diplom proqramı həyata keçirilir. Bu proqramın əsas məqsədlərindən biri iqtisadi və idarəetmə elmləri üzrə yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin yetişdirilməsidir. * Qazaxıstanın Satbayev adına Qazax milli Tədqiqat Texniki Universiteti (QMTTU) arasında 2021-ci il tarixli müqaviləyə əsasən BDU-nun Kimya fakültəsi və QMTTU-nun Kimya və Biotexnologiyalar İnstitutunun magistratura proqramı bazasında Neft Kimyası ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində birgə ikili diplom proqramı tədris olunur. Bu proqram çəçivəsində neft kimyası və kimya mühəndisliyi elmləri üzrə yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin yetişdirilməsi nəzərdə tutulur. * Almaniyanın Martin Lüter adına Halle-Vittenberq Universiteti arasına 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Hüquq fakültəsinin magistratura pilləsində beynəlxalq iqtisadi hüquq ixtisaslaşması üzrə ikili diplom proqramı tədris olunur. * Litvanın Vilnüs Universiteti arasında 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Hüquq fakültəsinin magistratura pilləsində insan hüquqları sahəsində ikili diplom proqramı üzrə kadr hazırlığı həyata keçirilir. == Qeydlər == {{notelist|2}} == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Baku State University}} * {{rəsmi saytı|bdu.az|Bakı Dövlət Universiteti}} * {{twitter|BSUBDUeduaz}} {{Bakı Dövlət Universiteti}} {{Azərbaycandakı ali təhsil müəssisələri}} {{xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Bakı Dövlət Universiteti| ]] [[Kateqoriya:1 sentyabrda yarananlar]] [[Kateqoriya:1919-cu ildə Azərbaycanda yarananlar]] di8q7z59g0ahc3gwsq3qy5djww3wn1a 6547351 6547349 2022-07-24T16:24:08Z Dr.Wiki54 88744 /* Fakültələr */ wikitext text/x-wiki {{Universitet |Abreviatura = BDU |Loqo = Logo of Baku State University.png |Şəkil = BDU teze korpus.jpg |Şəklin ölçüsü = 265 |Şəklin izahı = Bakı Dövlət Universitetinin yeni korpusu |Xəritənin izahı = Bakı Dövlət Universitetinin 4 korpusunun yerləşdiyi şəhərcik |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = S.M.Kirov adına<br>Azərbaycan Dövlət Universiteti,<br>M.Ə.Rəsulzadə adına<br>Bakı Dövlət Universiteti |Şüar = |Əsası qoyulub = [[1 sentyabr]] [[1919]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = |Tip = Dövlət |Prezident = |Rektor = [[Elçin Babayev]] |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = {{Gerbifikasiya|Bakı}} |Ölkə = {{AZE}} |Ünvan = [[Zahid Xəlilov küçəsi (Bakı)|Z.Xəlilov küçəsi]], 23 AZ1148, AZ1073/1 |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Vebsayt = [http://www.bsu.edu.az/ www.bsu.edu.az] |Vikianbar = Baku State University }} '''Bakı Dövlət Universiteti''' və ya qısaca '''BDU''' — [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin]] tabeliyində olan ali təhsil müəssisəsi. [[Azərbaycan]]ın ilk ali təhsil müəssisəsidir. == Tarixi == === Zəmin === 1897-ci ilin sentyabr ayında [[Kiyev]] və [[Varşava]]da politexnikum açıldıqdan sonra, belə bir təhsil müəssisəsinin [[Cənubi Qafqaz|Zaqafqaziyada]] da açılması sahəsində danışıqlar başlanmışdı. [[Tbilisi|Tiflisd]]ə politexnikum açılması və ali məktəbin təşkilinə ianə toplanılması üçün Qafqaz canişinliyi nəzdində xüsusi Baş Komitə yaradıldı. Bu məsələ də xeyli müddət uzadıldı. 7 may 1910-cu ildə Xüsusi Baş Komitənin sədri məktubla [[Bakı]], [[İrəvan]], [[Yelizavetpol]], [[Poti]], Batum, [[Qroznı]] və b. şəhər dumalarına müraciət edərək, [[Tbilisi|Tiflisd]]ə Qafqaz Universitetinin aşılması və hər il onun xərclərinin ödənilməsi üçün kömək göstərilməsi barədə xahiş etdi. [[Tbilisi|Tiflisd]]ə "Rus universiteti"ni açmaq üçün yerli Ali qadın kurslarının professorlarından ibarət komissiya yaradılır. Bu komissiyaya görkəmli alim, cərrah və pedaqoq, üç universitetin — [[Saratov]] (1909), [[Tiflis]] (1918) və [[Bakı]] (1919) [[universitet]]lərinin yaradılmasında mühüm rol oynamış professor Vasili İvanoviç Razumovski (1857–1935) başçılıq edirdi. Komissiya universitetin layihə və smetasını hazırlayıb Zaqafqaziya Respublikası hökumətinin müzakirəsinə verdi. Sonrakı hadisələri V.İ.Razumovski belə xatırlayırdı: "İşimiz qurtarana yaxın Qafqaz [[Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikası|Zaqafqaziya Respublikası]] kimi [[Rusiya İmperiyası|Rusiya]]dan ayrıldı və gürcülərdən, ermənilərdən və türklərdən ibarət qarışıq hökumət təşkil edildi. Xalq Maarif Naziri [[Fətəli xan Xoyski]] idi. Biz Tiflisdə rus universitetinin təşkili üçün apardığımız işdən istifadə etməyi həmin hökumətə təklif etdik. Nazir bizi dinlədi, Qafqazda rus universitetinin təsis edilməsinə rəğbətini bildirdi, lakin əlavə edib dedi: "Bəs niyə Tiflisdə? Tiflisdə Politexnikum var, indi də gürcü universiteti?.. Bəlkə [[universitet]]i [[Bakı]]da açmaq daha düzgün olardı?" O, bizim məlumat məktublarımızı nəzərdən keçirmək üçün götürdü və bizim məqsədimiz barədə Nazirlər Şurasına məlumat verəcəyini vəd etdi". Təəssüf ki, o dövrdə yaranmış daxili və xarici vəziyyətlə bağlı [[Zaqafqaziya]] [[hökumət]]i bu məsələyə baxmağa imkan tapmadı. 1918-ci il mayın 26-da [[Zaqafqaziya Seymi]]nin öz fəaliyyətini dayandırması nəticəsində üç müstəqil [[respublika]] — [[Azərbaycan]], [[Gürcüstan]] və [[Ermənistan]] respublikaları yaradıldı. === Yaradılması === [[Fayl:Coat of arms of Baku State University in 1919.svg|left|thumb|204x204px|Bakı Dövlət Universitetinin 1919-cu ildə gerbi]] Bakı Dövlət Universiteti 1919-cu il 1 sentyabrda [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin parlamenti]] tərəfindən təsis edilmişdir. [[Tiflis]]də fəaliyyət göstərən Ali qadın kursları 1918-ci ilin iyulunda üç fakültədən — təbiət, tarix-filologiya və tibb fakültələrindən ibarət olan Zaqafqaziya Universitetinə çevrildi. Professor V.İ.Razumovski tədrisin [[rus dili]]ndə aparıldığı bu [[universitet]]in rektoru vəzifəsinə seçildi. Universitetin rəhbərliyi sonrakı illərdə Yekaterindorf, [[İrəvan]] və ya [[Bakı]]da fəaliyyət göstərə bilməsi üçün danışıqlara başlayır. Belə bir vaxtda Fətəli xan Xoyskinin başçılıq etdiyi [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] [[hökumət]]i [[Bakı şəhəri]]ndə [[universitet]]in açılmasına böyük əhəmiyyət verirdi. Azərbaycan hökuməti universitetin açılması üçün hər il 5 milyon, kənd təsərrüfatı institutu üçün isə 500 min rubl vəd edir. Bundan başqa, universitet kitabxanası üçün 300 min rubl, universitetə tam yararlı klinika və avadanlıqla yaxşı təmin edilmiş xəstəxana və s. verməyi də öhdəsinə götürür. Universitet şurasının iclasında ermənilər bunun əleyhinə olsalar da, çoxluq universitetin Bakıya köçürülməsi təklifini müdafiə edir. 1919-cu il sentyabrın 1-də Azərbaycan parlamenti ilk universitetin açılması haqqında qanun qəbul etdi. "Bakı şəhərində dövlət universitetinin təsis edilməsi haqqında" adlanan bu qanunda universitetin dörd fakültədən ibarət olması göstərilirdi: Şərq şöbəsi ilə birlikdə tarix-filologiya, fizika-riyaziyyat, hüquq və tibb fakültələri. Qanunun onuncu maddəsində deyilirdi ki, Bakı şəhərində Dövlət Universiteti 1919-cu il sentyabrın 1-dən açılmış hesab olunur. İctimaiyyətin narahatlığını nəzərə alaraq qanunun II maddəsinin 2-ci bəndində qeyd edilirdi ki, bütün fakültələrdə türk dili məcburi fəndir. Azərbaycan hökuməti universitet komissiyasının tövsiyəsini, Xalq Maarif Nazirliyinin təqdimatını nəzərə alaraq, 1919-cu il sentyabrın 8-də Bakı Dövlət Universitetinin rektoru və dekanlarının təsdiqi haqqında qərar qəbul edir. Qərarda operativ cərrahiyyə kafedrasının əməkdar professoru V.İ.Razumovskinin rektor, patoloji anatomiya kafedrasının professoru İ.İ.Şirokoqorovun, o olmadığı dövrdə isə müvəqqəti olaraq professor A.M.Levinin tibb fakültəsinin, görkəmli tarixçi, publisist, ümumi tarix kafedrasının dosenti N.A.Dubrovskinin tarix-filologiya fakültəsinin dekanı təyin olunduğu göstərilir. İlk tədris ilində universitetə ştat üzrə lazım olan 104 nəfər, o cümlədən 43 professor və privat dosent cəlb etmək mümkün olmuşdu. [[Fayl:Bakı_Dövlət_Universitetinin_ilk_binası.jpg|thumb|250x250px|Bakı Dövlət Universitetinin ilk binası]] Universitet Şurasının 1919-cu il noyabrın 10-da olan ilk iclasında professorların və digər akademik heyətin tərkibi təsdiq edilir. 1919-cu il noyabrın 15-də şənbə günü universitetdə birinci dərs günü elan edilir. Universitetin ilk rektoru, [[professor]] Vasili İvanoviç Razumovski sonralar bu təhsil ocağının fəaliyyətə başlamasının əhəmiyyətindən bəhs edərkən yazırdı: "Azərbaycan öz maarif ocağını yaratdı. Türk xalqının tarixinə yeni parlaq səhifə yazıldı. Avropa ilə Asiyanın qovuşağında yeni məşəl yandı. Bu böyük tarixi hadisənin şahidləri kimi biz özümüzü xöşbəxt hesab edə bilərik" === Sovet dövrü === 1920-ci il may ayının 11-də xalq maarif komissarı Dadaş Bünyadzadənin universitetin rektoru V.İ.Razumovskiyə verdiyi sərəncamda universitetdə təlim və tərbiyə işinin lazımi səviyyədə saxlanılacağı göstərilirdi. Təzyiqlər V.İ.Razumovskini Bakını tərk etməyə məcbur etdi. Həmin il universitetə məşhur nevropatoloq, Moskva Universitetinin məzunu, sonralar akademik olmuş professor Sergey Davidenkov rektor təyin edildi. Yerli kadrlara olan ehtiyacı nəzərə alan hökumət 1921-ci ilin may ayında təhslin türk dilində də aparılması barədə qərar qəbul etdi. Lakin bu cür qərarların qəbul edilməsinə baxmayaraq, universitetə, tədricən, təzyiqlər göstərilir, onun daxilində "təmizləmə" işləri aparılırdı. 1922-ci ildə Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı (SSRİ) yaradıldıqdan sonra Azərbaycan təhsili mərkəzə tabe etdirildi, universitetin müstəqillliyinə son qoyuldu. 1922-ci ildə universitetin adı dəyişdirildi və Azərbaycan Dövlət Universiteti qoyuldu. Bütün ölkədə olduğu kimi, universitetdə də təhsil sovet ideologiyasına xidmət edirdi. 1923-cü ildə Kazan Universitetinin tarix və fəlsəfə kafedrasını bitirmiş filosof və məntiqşünas, 1920-ci ildən Bakı Dövlət Universitetinin professoru Aleksandr Qulyayev BDU-ya rektor təyin edildi. 1923-cü ildə qəbul edilmiş nizamnamədə universitetin Şərq fakültəsi istisna olmaqla, digər fakültələrində bütün məcburi kursların və məşğələlərin rus dilində aparılması haqqında qərar qəbul edildi. Universitetdə bu prosesin başlanması birmənalı qarşılanmır, digər millətlərdən olan professor-müəllim heyəti bunu öz mənafeyinə təhlükə kimi qarşılayaraq, türk millətinin intellektual səviyyəsinin aşağı olması iddiası ilə çıxış edir. 1926-cı ildə ilk azərbaycanlı rektor [[Tağı Şahbazi Simurğ|Tağı Şahbazi]] təyin olundu. Lakin 1929-cu ildə onu kənarlaşdıraraq 1929-cu ildə görkəmli rus alimi [[Vladimir Yelpatyevski]]ni rektor təyin edirlər. 1930-cu ilin iyun ayında Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin qərarı ilə Azərbaycan Dövlət Universitetinin fəaliyyəti dayandırıldı, onun ayrı-ayrı fakültələrinin bazası əsasında yeni müstəqil institutlar yaradıldı.1934-cü ilin may ayında Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin qərarı ilə Dövlət Universiteti yenidən işə başladı. Bununla belə, 30-cu illərin amansız repressiyaları universitetin milli ruhlu kollektivindən də yan keçmədi. Bu dövrdə yüzlərlə professor, müəllim, işçi və tələbəyə "xalq düşməni", türkçü, turançı, pantürkçü, panislamçı damğaları vuruldu. O illərdə amansız Stalin repressiyalarının qurbanı olmuş, Sibirin həbs düşərgələrinə sürgün olunmuş və ya güllələnmiş Ə.Nazim, A.Bukşpan, Ə.Qubaydullin, V.Xuluflu, B.Çobanzadə, T.Şahbazi, H.Şahtaxtinski, M.Ələkbərli kimi unudulmaz ziyalılarımız olmuşdur. 1937-ci ildə 2 dekan, 2 dekan müavini, 4 kafedra müdiri, kitabxananın direktoru, elmi katib, xüsusi hissənin müdiri, partiya və komsomol təşkilatlarının rəhbərləri, 8 professor, həmçinin Universitetin rektoru olmuş xalqımızın 4 görkəmli ziyalısı ([[Tağı Şahbazi Simurğ|Tağı Şahbazi]], [[Maqsud Məmmədov]], [[Məmmədkazım Ələkbərli]], [[Bala bəy Həsənbəyov]]) güllələnməyə məhkum edildi. Universitetin 1920–1930-cu illərdə aparıcı müəllimləri yazıçı [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]], tanınmış şərqşünaslar — professor [[Panteleymon Juze|P.K.Juze]], professor [[Aleksandr Makovelski|A.O.Makovelski]], professor A.O.Mişel və digər alimlər olmuşlar. Həmin dövrlərdə universitet rəhbərliyinin dəvəti ilə Bakıya öz ixtisasları üzrə mühazirələr oxumaq üçün [[Nikolay Marr|N.Y.Marr]], [[Vasili Bartold|V.V.Bartold]], Şərq Elmlər Akademiyasının akademiki [[Mehmed Fuad Köprülü|Fuad bəy Köprülüzadə]] universiteti ziyarət etmişlər. Məşhur həmyerlimiz, Nobel mükafatı laureatı [[Lev Landau]] 1922–1924-cü illərdə bu universitetdə təhsil almışdır. 1930-cu ildə Xalq Komissarlar Sovetinin qərarı ilə yenidən qurulma (reorqanizasiya) adı ilə universitet ləğv edildi və onun bazasında Ali Pedaqoji İnstitut yaradıldı. 1934-cü ildə Dövlət Universiteti yenidən işə başladı və o, yenə də respublikada elmi-pedaqoji fikrin mərkəzinə çevrildi. [[İkinci dünya müharibəsi]] illərində professor-müəllimlərin müharibəyə getmələri ilə bağlı kəskin çatışmazlıqlara baxmayaraq, universitet ölkədə öz öncül mövqeyini qoruyub saxlaya bildi. Universitet alimlərinin 1945-ci ildə [[Azərbaycan Elmlər Akademiyası]]nın təşkil edilməsində xüsusi xidmətləri olmuşdur. [[İkinci dünya müharibəsi|II Dünya müharibəsi]] universitetin də həyatına mənfi təsir etdi, tədris prosesi ağır vəziyyətə düşdü. 1941-ci il iyunun 22-də — müharibənin başlandığı ilk gündə universitetin rektoru Cəbrayıl Ağəli oğlu Ələsgərovun cəbhəyə getməsi bütün müəllim-tələbə kollektivi üçün bir çağırış oldu. 1940–41-ci dərs ilində universitetin bütün məzunları və 200 tələbə cəbhəyə yollandı. Müharibənin ən ağır dövründə — 1941–1944-cü illərdə universitetə dos. Şamil Rəhim oğlu Əliyev rektorluq etmişdir. O illərdə universitet alimləri beynəlxalq əhəmiyyəti olan bir sıra kəşflərə imza atdılar. Bunlara ən parlaq misal akademik [[Yusif Məmmədəliyev]]in donmayan sürtkü yağlarını kəşf etməsini göstərmək olar ki, müharibə illərində hərbi aviasiya sənayesində Sovet təyyarələri üçün bu tapıntı həlledici rol oynadı. 1969-cu il noyabrın 1-də universitetin yaradılmasının 50 illiyi münasibəti ilə yubiley tədbiri keçirilirdi. [[Azərbaycan]] Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi [[Heydər Əliyev]]in tədbirdə iştirak etdi və ana dilində nitq söylədi: "[[Azərbaycan]] universitetinin yaranması qabaqcıl qüvvələrin qələbəsi idi, doğma [[xalq]]ı maarifləndirmək uğrunda, dünya mədəniyyəti və elm xəzinəsinin qapılarını onun üzünə açmaq uğrunda [[Azərbaycan]]ın ən yaxşı oğullarının bir çox illər ərzində apardıqları mübarizənin yekunları idi". [[SSRİ Ali Soveti]] Rəyasət Heyəti 1969-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetini yaranmasının 50 illiyi münasibəti ilə [[Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni]] ilə təltif etmişdi. 1961-ci ildə fəaliyyəti dayandırılmış universitet nəşriyyatı 80-ci illərdə yenidən fəaliyyətini bərpa edir. Bu dövrdə universitet kitabxanasının inkişafına böyük önəm verilir. Fondunun fəaliyyət dairəsinin genişliyinə və zənginliyinə görə respublika kitabxanalarının metodik mərkəzi hesab edilən bu kitabxanaya 1974-cü ildə "Elmi Kitabxana" statusu verilmişdir. === Müstəqillik dövrü === 1989–1993-cü illərdə BDU-da 5 dəfə rektor dəyişdirildi. 1993–1996-cı illərdə BDU-nun rektoru [[Murtuz Ələsgərov|Murtuz Nəcəf oğlu Ələsgərov]], 1996–1998-ci illərdə [[Misir Mərdanov|Misir Cümayıl oğlu Mərdanov]] universitetinin rektoru olmuşdur. [[Azərbaycan Prezidenti|Prezident]] [[Heydər Əliyev]]in 13 iyun 2000-ci il tarixli fərmanı ilə universitetə özünüidarə (muxtariyyət) statusu verilmiş və həmin vaxtdan universitet fəaliyyətini öz nizamnaməsinə əsasən həyata keçirir. Bakı Dövlət Universiteti [[Azərbaycan Prezidenti|Prezident]] [[İlham Əliyev]]in "Bakı Dövlət Universitetinin və [[Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti]]nin yenidən təşkili haqqında" 2017-ci il 21 iyun tarixli sərəncamı ilə [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Təhsil Nazirliyinin]] tabeliyində publik hüquqi şəxs statusu alıb. Bu sərəncamın tətbiqi ilə əlaqədar Bakı Dövlət Universitetinin özünüidarə statusu ləğv edilib. == Adının tarixi == 1924-cü ildə universitetə [[Vladimir Lenin|Vladimir İliç Leninin]] adı verilir. 1939-cu ildə [[Azərbaycan SSR Ali Soveti]] Rəyasət Heyətinin 16 aprel tarixli fərmanı ilə Azərbaycan Dövlət Universitetinə vaxtilə Azərbaycan Kommunist Partiyasına rəhbərlik etmiş [[Sergey Kirov|Sergey Mironoviç Kirovun]] adı verilir. 1991-ci ildə isə Bakı Dövlət Universitetinə bu ali təhsil ocağının yaradılmasında fəal iştirak etmiş [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]]nin adı verilmişdir. 2001-ci ildən Bakı Dövlət Universiteti adı ilə təsdiqlənmişdir. * 1919 − 1920 — Bakı Dövlət Universiteti * 1920 − 1991 — S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universiteti * 1991–2000<ref>[http://www.e-qanun.az/framework/86 Məhəmməd Əmin Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti müəllimlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin fərmanı]</ref> — M.Ə.Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti * 2000 — indiyədək — Bakı Dövlət Universiteti == Tərkibi == Tərkibində 4 institut, 16 fakültə fəaliyyət göstərir.Əvvəllər 2 filialı olsa da, hal-hazırda 1 filialı vardır. 2 Elmi-Tədqiqat İnstitutu, 3 Elmi-Tədqiqat Mərkəzi, 1 Elmi-Tədqiqat Hissəsi və 24 Elmi Tədqiqat Laboratoriyaları var. [[Fayl:Baku state university image.jpg|thumb|350px|Bakı Dövlət Universitetinin yeni korpusu]] Universitetin tərkibində çap avadanlıqları olan nəşriyyat, 6 muzey, 80 elmi-tədqiqat və tədris laboratoriyası, informasiya və tərcümə mərkəzi, idman — sağlamlıq kompleksi, poliklinika fəaliyyət göstərir. Burada həmçinin yataqxana və tələbə şəhərciyi var. === Kitabxana === [[Bakı Dövlət Universitetinin Elmi Kitabxanası]] respublikanın zəngin ali məktəb kitabxanalarından biridir. Bakı Dövlət Universiteti 1919-cu ildə yaradılmış və həmin ildə onun strukturunda önəmli yeri olan kitabxana təşkil olunmuşdur. Universitetin kitabxansını yaratmaq üçün xüsusi komissiya təşkil edilmişdi. Komissiyanın 1919-cu ilin iyul ayında Bakı şəhər bələdiyyə idarəsinə müraciətinə əsasən indiki Musa Nağıyev adına xəstəxananın nəzdindəki, daha sonra Sabunçu xəstəxanası nəzdindəki kitabxana universitetə verilmişdi. Bundan əlavə, həmin dövrdə satışdan 120 min [[manat]]lıq kitab da alınmışdı. Universitet kitabxanasını genişləndirmək üçün komissiya tərəfindən eyni zamanda əhaliyə və ilk növbədə maarifpərvər ziyalılara müraciət olunmuşdu. Kitabxanada xüsusi türk şöbəsi yaradılmış, onu komplektləşdirmək üçün İstanbuldan 212 adda kitab gətirilmişdi. Artıq 1920-ci ilin əvvəllərində kitabxananın fondunda 6 mindən çox kitab, 130 adda [[qəzet]] və [[jurnal]] var idi. Kitabxana fondlarının zənginləşdirilməsi sonrakı illərdə də davam etdirildi. Kitabxananın Şərq şöbəsinin təşkili üçün Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti 1922-ci ildə 7 min manat qızıl pul ayırımşdı. Bu vəsait hesabına 1924-cü ildə [[İstanbul]]dan 2000-dən artıq kitab alınmışdı. 1922-ci ildə BDU-nun [[Petroqrad]]a ezam olunmuş, professorları buradan pulsuz olaraq 200 puddan artıq qiymətli elmi ədəbiyyat, o cümlədən Rusiya Elmlər Akademiyasının bütün nəşrlərin alıb gətirmişdilər. Universitetin elmi kitabxanası 2,5 milyondan artıq ədəbiyyatı olan fonda malik olmaqla, onun 12 qiraət zalı, 5 abonement şöbəsi var. === İnstitutlar === # Tətbiqi riyaziyyat Elmi-Tədqiqat İnstitutu # Fizika problemləri Elmi-Tədqiqat İnstitutu # [[Konfutsi İnstitutu (BDU)]] # [[Yunus Əmrə İnstitutu Bakı Türk Mədəniyyət Mərkəzi]] === Lisey === {{əsas|Bakı Dövlət Universiteti nəzdində "Gənc İstedadlar" liseyi}} Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində 2007-ci ildən fəaliyyət göstərir. "Ümumi Təhsil Mərkəzi-XXI əsr" və N.Nərimanov rayonundakı Bağça-Məktəb-Lisey Kompleksi ilə əməkdaşlıq haqqında müqavilə imzalanmışdır. === Kolleclər === * [[Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində İqtisadiyyat və Humanitar Kolleci]] === Altıağac Mərkəzi === Bakı Dövlət Universitetinin Altıağac Tədris-Təcrübə və İstirahət Mərkəzi Bakı Dövlət Universitetinin [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Xızı rayonu]]nun [[Altıağac (Xızı)|Altıağac]]<ref>[http://azertag.az/xeber/BAKI_DOVLAT_UNIVERSITETININ_ELMI_SURASININ_ICLASI_OLMUSDUR-446536 BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİNİN ELMİ ŞURASININ İCLASI OLMUŞDUR]. azertag.az, 08.07.2009 {{az}}</ref> qəsəbəsinin ərazisində yerləşən tədris-təcrübə və istirahət mərkəzidir. Əsasən [[BDU Biologiya fakültəsi|Biologiya]] və [[BDU Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] fakültələrinin tələbələri bu mərkəzdə təşkil olunan istehsalat təcrübəsində iştirak edirlər.<ref name="muallimfk of uj"/> Mərkəzin əsası tədris-təcrübə bazası kimi qoyulmuşdur. 1990-cı ildən fəaliyyət göstərən bazada 2001-ci ildə əsaslı təmir işləri aparılmışdır.<ref name="muallimfk of uj">Rüfanə Günəş, [http://www.muallim.edu.az/arxiv/2015/10/14.htm ''"Mənim universitetim" layihəsi: Bakı Dövlət Universiteti''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150420002359/http://www.muallim.edu.az/arxiv/2015/10/14.htm |date=2015-04-20 }}. [[Azərbaycan müəllimi (qəzet)|"Azərbaycan müəllimi" qəzeti]], 14.03.2015, № 10. {{az}}</ref> === Rus Mərkəzi === "Rus dünyası" Fondunun BDU-dakı Mərkəzi öz unikal strukturu ilə fərqlənir. Mərkəz öz fəaliyyətini yerləşdiyi ölkəyə görə uyğunlaşdırıb. Bütün lazımi avadanlıqlarla təchiz olunan Mərkəz daim yenilənərək əlavə materiallarla təmin edilir. Rus Mərkəzinin fəaliyyəti müxtəlif yönümlüdür və sistemli şəkildə aparılır. Mərkəz "Mədəniyyət və İncəsənət", "Elm", "Təhsil", "Rus Dili", "Tarix", "Cəmiyyət", "Müasir Rusiya" mövzularda yazılı, audio və video materiallarla təmin edilib. Mərkəzin kitabxanasında aşağıdakı sahələrdə rus dilində Rusiyanın aparıcı nəşrlərini əldə etmək olar: # Bədii ədəbiyyat # Tədris ədəbiyyatı # Dərsliklər və metodik vəsaitlər # Elmi ədəbiyyat # Uşaq nəşrləri # Tarix, fəlsəfə, psixologiya, mədəniyyət, incəsənət, iqtisadiyyat və hüquq üzrə kitablar # Rus dili lüğətləri, məlumat rəhbərləri, ensiklopediyalar # Mediateka – multimediya məlumat bankı # Multimediya nəşrləri # Rus kinematoqrafiyasının klassik və müasir nümunələri # Audio kitablar, mühazirələr, teatr tamaşaları, audio ekskursiyalar # Tədris-metodik vəsaitlər, məlumat materialları # Müxtəlif səviyyələr üçün rus dili tədris proqramları Mərkəzdə ayrıca Rusiya KİV-nin elektron məlumat bazalarına, lüğət, ensiklopediya və məlumat saytlarına pulsuz daxil olma imkanı da yaradılıb. BDU-nun Rus Mərkəzi beş il ərzində məhsuldar fəaliyyətinə görə iki dəfə diplomla təltif edilib. Mərkəzin rəhbəri Arzu Məmmədovadır. === Quba Mərkəzi === [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Quba rayonu]]nun [[İkinci Nügədi]]<ref>[http://president.az/articles/8702 Əlişah Atakişiyev və başqalarından, Quba, Azərbaycan]. president.az, 18.07.2013 {{az}}</ref><ref>[http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=43706 Bakı Dövlət Universitetinin Qubadakı tədris-təcrübə və istirahət mərkəzində elmi şuranın genişləndirilmiş iclası keçirilmişdir]. azerbaijan-news.az, 05.07.2014 {{az}}</ref> kəndinin ərazisində yerləşən tədris-təcrübə və istirahət mərkəzi.<ref name="muallimfk of uj"/><ref name="president.az">[http://az.president.az/articles/9359 İlham Əliyev Qubaya səfəri çərçivəsində Bakı Dövlət Universitetinin tədris-təcrübə və istirahət mərkəzinin açılışında iştirak etmişdir]. president.az, 18.09.2013 {{az}}</ref> Əsasən [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] fakültələrinin tələbələri bu mərkəzdə təşkil olunan istehsalat təcrübəsində iştirak edirlər.<ref name="muallimfk of uj"/> Bu tədris-təcrübə və istirahət mərkəzinin əsası [[Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti]]nin 10 iyul 1967-ci il tarixli Sərəncamına əsasən, [[Quba rayonu]]nun Jdanov adına sovxozunun (indiki [[İkinci Nügədi]] kəndi) ərazisindən torpaq sahəsinin ayrılması ilə qoyulub. 1970-ci ilin yayında [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsinin]] yeni dekanı [[Qara Mustafayev]] və bir qrup tələbə təzəcə salınmış cığırla gəlib [[alma]] ağaclarının altında qurulan çadırlarda ilk təcrübə keçdilər. Beləliklə, "çadır-təcrübə praktikası" 1991-ci ilədək davam etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> 1989-cu ildə [[Xocalı]] şəhərinin inkişafı ilə əlaqədar həyata keçirilən Dövlət Proqramına uyğun olaraq, [[Rusiya Federasiyası]]ndan alınan taxta konstruksiyalı ikimərtəbəli binalardan biri [[BDU Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsinin]] o vaxtkı dekanı [[Akif Quliyev]]in şəxsi səyləri nəticəsində universitetə verildi.<ref name="525-ci qəzet"/> Həmin 16 mənzilli, 47 otaqlı ev 1990-cı ilin sonlarında [[İkinci Nügədi]] kəndində qurulub başa çatdı.<ref name="525-ci qəzet"/> 1991-ci ildən etibarən tələbələr, nəhayət, rahat otaqlarda yerləşərək təcrübə keçməyə başladılar.<ref name="525-ci qəzet"/> Lakin bu təcrübələr uzun sürmədi.<ref name="525-ci qəzet"/> [[Qarabağ müharibəsi]] dövründə burada [[məcburi köçkünlər]] məskunlaşmışdı;<ref name="president.az"/> [[Ermənilər]]in təcavüzü nəticəsində 1993-cü ildə [[Qubadlı]]dan qaçqın düşən 38 ailə müvəqqəti yaşamaq üçün bazada yerləşdirildi, bu "müvəqqətilik" 2012-ci ilə kimi davam etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> Təxminən 20 il ərzində tələbələrin təcrübə dərsləri həyata keçirilmədi.<ref name="525-ci qəzet"/> Yalnız 2011-ci ilin sentyabrında yeni binanın inşasına başlanılmış və 2013-cü ilin sentyabrında başa çatdırılmışdır.<ref name="president.az"/> Tikinti işləri universitetin daxili imkanları hesabına aparılmışdır.<ref name="president.az"/> Belə ki, 2007-ci ildən [[Quba]]nın [[Güləzi]] kəndində başlanan sürüşmənin yaratdığı problemləri həll etmək, həmin kəndi yeni əraziyə köçürmək məqsədilə dövlət tərəfindən rayonun [[Aşağı Atuc]] kəndi ərazisində 60 hektar torpaq sahəsi ayrıldı və həmin yerdə hər birinin həyətyanı sahəsi 8 sot olan 189 mənzil inşa olundu. 2012-ci il martın 6-da istifadəyə verilən həmin qəsəbənin sakinlərinin bir qismi də həyat şəraitini yaxşılaşdırmaq arzusu ilə müraciətlər edən BDU-nun tədris-təcrübə bazasında məskunlaşan [[məcburi köçkünlər]] idi.<ref name="525-ci qəzet"/> Beləliklə bu hadisə bazanın yox, yeni tədris-təcrübə mərkəzinin tikintisinə şərait yaratmışdır.<ref name="525-ci qəzet"/> Çünki həmin dövrdə BDU-nun Elmi Şurası "Biologiya fakültəsinin tədris-təcrübə bazası" adının dəyişdirilərək "Bakı Dövlət Universitetinin Tədris-təcrübə və istirahət mərkəzi" olması haqqında qərar qəbul etdi.<ref name="525-ci qəzet"/> 400 nəfər üçün nəzərdə tutulan mərkəzdə universitetin müəllim və tələbələrinin istirahətinə hər cür şərait yaradılmışdır.<ref name="president.az"/> Burada həm professor-müəllim heyəti, həm də tələbələr üçün nəzərdə tutulmuş otaqlar ən müasir standartlara cavab verir.<ref name="president.az"/> Burada müxtəlif tədbirlərin keçirilməsi üçün 30 nəfərlik konfrans zalı, 300 nəfərlik böyük akt zalı, professor-müəllim heyəti üçün nəzərdə tutulmuş 2–3 otaqdan ibarət 5 VİP mənzil var.<ref name="muallimfk of uj"/> Müəllim-tələbə heyəti 300 nəfərlik yeməkxananın xidmətlərindən istifadə edir.<ref name="president.az"/> Mərkəzinin həyətində 2 idman stadionu (biri [[futbol]], digəri [[voleybol]] və böyük [[tennis]]) yerləşir.<ref name="muallimfk of uj"/> [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Azərbaycanın birinci xanımı, [[Heydər Əliyev Fondu]]nun prezidenti [[Mehriban Əliyeva]]nın iştirakı ilə 18 sentyabr 2013-cü ildə mərkəzin açılışında iştirak etmiş və mərkəzin rəmzi açılışını bildirən lenti kəsmişdir.<ref name="president.az"/> == Filiallar == === Şəki filialı === Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 13 iyun 2000-ci il tarixli, 349 nömrəli Fərmanına əsasən filialın bazasında [[Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Şəki filialı]] yaradılmışdır. Filialın ixtisasartırma üzrə dislokasiyasına [[Şəki]], [[Oğuz]] və [[Qəbələ]] rayonları daxildir. Filialda 2001-ci ilin yanvar ayında "Pedaqoji kadrların yenidən hazırlanması" kabineti təşkil olunmuş, 2006-cı ilin noyabr ayında bu kabinet "İxtisasartırma" kabineti ilə birləşdirilmişdir. Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Şəki filialı [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 26 noyabr 2015-ci il tarixli, 1582 nömrəli Sərəncamına əsasən Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması nəticəsində [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Şəki filialı]]na çevrilmişdir.<ref name="e-qanun.az">[http://e-qanun.az/framework/31421 "Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması barədə"] [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 26 noyabr 2015-ci il tarixli, 1582 nömrəli Sərəncamı. [[e-qanun.az]], {{az}}</ref> === Qazax filialı === 13 iyun 2000-ci il tarixində [[Gəncə Dövlət Pedaqoji İnstitutunun Qazax filialı]]nın bazasında yaradılmışdır. Filial ixtisasartırma təhsili üzrə Tovuz, Gədəbəy, Ağstafa, Qazax, Şəmkir RTŞ-i ilə ikitərəfli müqavilə bağlamış, ixftisasartırma, yenidənhazırlanma və müəllimlərin təkmilləşdirilməsi prosesində fasiləsizliyi təmin etmək üçün bir sıra tədbirlər həyata keçirir. Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Qazax filialı 26 noyabr 2015-ci il tarixində Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qoşulması nəticəsində [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax filialı]]na çevrilmişdir.<ref name="e-qanun.az"/> [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 aprel 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax filialı]] Bakı Dövlət Universitetinin Qazax filialı hesab olunmuşdur.<ref>[http://president.az/articles/19646 "Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Qazax və Zaqatala filialları barədə"] [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 aprel 2016-cı il tarixli Sərəncamı. [[president.az]], {{az}}</ref> == Fakültələr == {{Sütunlar}} {{Sütun}} === Mövcud === {| class="wikitable" |+ ! rowspan="2" |Fakültənin adı ! colspan="2" |Yaradılma tarixi ! rowspan="2" |Dekan ! rowspan="2" |Qeyd |- !Ənənəvi !Rəsmi |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi|Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi]] | colspan="2" |1991 |[[Laçın Abışov]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya fakültəsi]] | colspan="2" |1934 |[[Afət Məmmədova]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] |1943 |1991 |[[Şəkər Məmmədova]] |{{Efn|1943-cü ildə yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] 1991-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] olaraq iki müstəqil fakültəyə ayrılmışdır.|name=geo}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsi|Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsi]] | colspan="2" |2011 |[[Akif Ağbabalı]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya fakültəsi]] | colspan="2" |1919 |[[Elçin Məmmədov (filoloq)|Elçin Məmmədov]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] |1919 |1958 |[[Bəxtiyar Paşayev]] |{{Efn|1920-ci ildə yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] 1958-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] olaraq iki müstəqil fakültəyə ayrılmışdır.|name=fiz}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] |1943 |1991 |[[Mamoy Mansurov]] |{{Efn|name=geo}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq fakültəsi]] | colspan="2" |1919 |[[Zaur Əliyev (hüquqşünas)|Zaur Əliyev]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika fakültəsi]] | colspan="2" |1969 |[[Vüqar Zifəroğlu]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya fakültəsi]] | colspan="2" |1934 |[[Fuad Kərimli]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaşünaslıq-informasiya fakültəsi]] | colspan="2" |1962 |[[Ələmdar Cabbarlı]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] |1919 |1958 |[[Ziyatxan Əliyev]] |{{Efn|name=fiz}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi]] | colspan="2" |1991 |[[Rövşən Cavadov (psixoloq)|Rövşən Cavadov]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq fakültəsi]] | colspan="2" |1922 |[[Aydan Xəndan]] | |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix fakültəsi]] |1919 |1934 |[[İbrahim Zeynalov (tarixçi)|İbrahim Zeynalov]] |{{Efn|1919-cu il tarixində Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində Tarix-filologiya fakültəsi yaradılmışdır. 1923-cü ildə fakültənin adı İctimai Elmlər fakültəsi olaraq dəyişdirilmişdir. 1924-cü il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] və İctimai elmlər fakültəsi ləğv edilərək bazalarında [[Bakı Dövlət Universitetinin Pedaqoji fakültəsi|Pedaqoji fakültə]] yaradılmışdır. Pedaqoji fakültə 1930-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin ləğv edilməsi ilə ləğv edilmişdir. 1934-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin yenidən yaradılması ilə Tarix fakültəsi də yaradılmışdır.|name=tarix}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi]] | colspan="2" |1972 |[[Məhəmməd Mehdiyev]] | |} {{Sütun}} === Keçmiş === {| class="wikitable" |+ ! Fakültənin adı ! Yaradılma tarixi ! Ləğv tarixi ! Qeyd |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] |1920 |1958 |{{Efn|name=fiz}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] |1943 |1991 |{{Efn|name=geo}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat fakültəsi]] |1992 |2018 |{{Efn|1992-ci il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat fakültəsi]] 2018-ci il tarixində həmin il yaradılmış [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]nun tərkibinə verilmişdir.|name=ilah}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Pedaqoji fakültəsi|Pedaqoji fakültəsi]] |1924 |1930 |{{Efn|name=tarix}} |- |[[Bakı Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsi|Tibb fakültəsi]] |1919 |1930 |{{Efn|1919-cu ildə yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsi|Tibb fakültəsinin]] bazasında [[Azərbaycan Tibb Universiteti|Azərbaycan Tibb İnstitutu]] yaradılmışdır.|name=tibb}} |} {{Sütun}} {{Sütun/son}} == Rektorları == * [[Vasili Razumovski]] (1919–1920) * Sergey Nikolayeviç Davidenkov (1920–1923) * Aleksandr Dmitriyeviç Qulyayev (1923–1926) * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] (1926–1929) * [[Vladimir Yelpatyevski]] (1929) * [[Maqsud Məmmədov (rektor)|Maqsud Məmmədov]] (1929–1930) * [[Məmmədkazım Ələkbərli]] (1934–1935) * [[Bala bəy Həsənbəyov]] (1935–1937) * [[Əziz Əliyev (dövlət xadimi)|Əziz Əliyev]] (1937) * [[Cəbrayıl Ələsgərov]] (1937–1941) * [[Şamil Əliyev (akademik)]] (1941–1944) * [[Abdulla Qarayev]] (1944–1950) * Cəfər Hacıyev (1950–1954) * [[Yusif Məmmədəliyev]] (1954–1958) * [[Şəfaət Mehdiyev]] (1958–1965) * [[Mehdi Əliyev]] (1965–1970) * [[Faiq Bağırzadə]] (1970–1987) * [[Yəhya Məmmədov]] (1987–1989) * [[Cəmil Quliyev (akademik)]] (1989–1990) * [[Mirabbas Qasımov]] (1990–1992) * [[Firudin Səməndərov]] (1992–1993) * [[Murtuz Ələsgərov]] (1993–1996) * [[Misir Mərdanov]] (1996–1998) * [[Abel Məhərrəmov]] (1999–2018) * ''[[Firudin Qurbanov (dövlət xadimi)|Firudin Qurbanov]]'' (2018–2019) (s.i.e.) * [[Elçin Babayev]] (2019 —) == Beynəlxalq əlaqələr == Universitetin beynəlxalq əlaqələri gündən-günə genişlənir. Hazırda universitet keçmiş [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]-nin bir çox universitetlərini özündə birləşdirən Avroasiya Universitetlər Assosiasiyasının, Xəzəryanı Ölkələr Universitetləri Assosiasiyasının, Qara Dəniz Universitetləri (QDU) Assosiasiyasının, Avropa Universitetləri Assosiasiyasının üzvüdür. Universitet 2002–2004-cü illərdə QDU Assosiasiyasına çox uğurla rəhbərlik etmişdir. Bundan əlavə, universitet [[Moskva Dövlət Universiteti|M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti]], [[Orta Şərq Texniki Universiteti|Orta Doğu Teknik Universiteti,]] Nitsa-Sofiya Antipolis Universiteti, [[İndiana Universiteti]], [[Taras Şevçenko adına Kiyev Milli Universiteti|Kiyev Milli Universiteti]], [[Vyana Universiteti]] və digər universitetlərlə ikitərəfli müqavilələr əsasında hərtərəfli elmi-texniki, müəllim-tələbə mübadiləsi sahəsində əməkdaşlıq edir. Moskva Dövlət Universitetinin coğrafiya və biologiya fakültələrinin tələbələri müntəzəm olaraq 2 həftədən bir ay müddətinə qədər Azərbaycan [[Hirkan Milli Parkı|Hirkan Milli Parkının]] və Qızıl-Ağac qoruğunun ərazisində tədris təcrübəsini keçirlər. 2008-ci ilin oktyabr ayında rus mədəniyyətinin və tarixinin daha da dərindən öyrənilməsi, rus dili və ədəbiyyatının tədris planının təkmilləşdirmək məqsədilə, Bakı Dövlət Universitetində "Russkiy Mir" fondunun maliyyə dəstəyi ilə BDU-nun "Russkiy Mir" mərkəzi yaradılmışdır. Mərkəz rus dili və ədəbiyyatı, Rusiya tarixi, mədəniyyəti sahəsində müasir kitablar, internet resursları və texniki avadanlıqlar ilə təchiz edilmişdir. [[Koreya|Koreyanın]] Pay-Çay Universiteti ilə imzalanmış müqavilədə Bakı Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsində [[Koreya dili]]nin tədrisinin inkişafı, NANO-tenxnologiyalar üzrə əməkdaşlığın qurulması və gələcəkdə tələbə mübadiləsinin təşkil olunması kimi məsələlər qeyd olunmuşdur. Bu müqavilə əsasında Koreyanın KADO şirkətinin maliyyə dəstəyi ilə rəqəmsal imkanların istifadə olunması məqsədilə Bakı Dövlət Universitetində Azərbaycan-Koreya İnformasiya Mərkəzi yaradılmışdır. [[Qafqaz Universitetlər Birliyi]]nin və 2022-ci ildən Avropa Universitetlər Assosiasiyası, İslam Dünyası Universitetləri Federasiyasının üzvüdür. == Beynəlxalq ikili diplomlar == "2019–2023-cü illər üçün Azərbaycan Respublikasında ali təhsil sisteminin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması üzrə Dövlət Proqramı" çərçivəsində Azərbaycan ali təhsil müəssisələrində yüksəkixtisaslı kadrların hazırlanması məqsədi ilə beynəlxalq ikili diplom proqramlarının əhəmiyyəti xüsusi olaraq vurğulanmışdır. Bu baxımdan beynəlxalq ikili diplom proqramlarının ölkəmizdə tətbiqinin təmin olunması xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bununla əlaqədar, ölkənin inkişaf prioritetlərinə uyğun ixtisaslar üzrə ali məktəblərimizdə tədrisin dünyanın qabaqcıl ali təhsil müəssisələrinin tədris proqramlarına uyğun olaraq təşkili təmin edilməlidir. Tədrisin məzmun və keyfiyyət göstəricilərinin beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması və Universitetin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması məsələsinə BDU-da xüsusi diqqət yetirilir və dünyanın bir sıra qabaqcıl universitetləri ilə beynəlxalq ikili diplom proqramlarının həyata keçirilməsi istiqamətində davamlı işlər görülür. Qeyd edək ki, ikili diplom proqramı tələbələrə tərəfdaş universitetlərin müvafiq ixtisasları üzrə diplomlarını almaq imkanı verməklə yanaşı, hər iki universitetdən əldə edəcəyi təcrübənin təhsilin keyfiyyətinin artırılmasında və gələcəkdə yüksək ixtisaslı kadr kimi formalaşması baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.Hazırda BDU-da 8 ikili diplom layihəsi proqramı fəaliyyət göstərir * Qazaxıstanın Əl-Fərabi adına Qazax Milli Universiteti arasında "Dəniz və enerji hüququ" sahəsində magistratura proqramının təşkili ilə bağlı imzalanmış müqaviləyə əsasən 2020-ci ildən ingilis dilində birgə magistr hazırlığı həyata keçirilir. Bu proqram digər xarici ali təhsil müəssisələrinin də diqqətini çəkmişdir. * Fransanın Lumière Lyon 2 Universiteti arasında əqli mülkiyət hüququ sahəsində ikili magistr dərəcəsinin yaradılması ilə bağlı əməkdaşlıq müqaviləsinə əsasən 2021-ci ilin sentyabrından birgə magistr hazırılığı həyata keçirilir. Bu proqram ingilis və fransız dillərində tədris ediləcək və dərslərin əksər hissəsi Lyon 2 Universitetinin müəllimləri tərəfindən aparılacaqdır. Bu proqram tədrisi əsasən fransız dilində nəzərdə tutulan ilk fransız-Azərbaycan ikili diplom proqramıdır. Əvvəl mövcud olan ikili diplom proqramları ancaq ingilis dilində olmuşdur. Bunu nəzərə alaraq, proqram çərçivəsində planlaşdırılan fransız dili kurslarının və imtahanlarının keçirilməsinə görə məsuliyyət Azərbaycan Fransız İnstitutuna həvalə edilmişdir. * İsrailin Holon Texnologiya İnstitutu arasında imzalanmış sazişə əsasən kompüter elmləri sahəsində bakalavr hazırlığı həyata keçirilir. Bu ikili diplom layihəsinin əsas məqsədi kompüter elmlərinin müasir nailiyyətlərinə yiyələnməyi bacaran, İKT sahəsində dərin nəzəri biliklərə və praktiki bacarıqlara malik olan, elm, təhsil, sənaye və biznesin müxtəlif sahələri üçün yüksəkixtisaslı mütəxəssislər hazırlamaqdır. * İsveçrənin Biznes və Beynəlxalq Tədqiqatlar Universiteti (UBİS) arasında 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Beynəlxalq münasibətlər və diplomatiya ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində ikili diplom proqramı tədris olunur. Sözügedən İkili diplom proqramının məqsədlərindən biri də siyasi və idarəetmə elmlərinin fundamental və tətbiqi metodlarından istifadə edərək öz peşə fəlliyətlərində praktik problemləri təsnif etmək və onları həll etmək bacarıqlarına malik, habelə, təhsil, elm və beynəlxalq münasibətlər sahəsi üçün yüksəkixtiasalı mütəxəssislərin hazırlanmasıdır. * Amerika Birləşmiş Ştatlarının Linkoln Universiteti (Lincoln University) arasında imzalanmış sazişə əsasən, BDU-nun Beynəlxalq Münasibətlər və İqtisadiyyat fakültəsi və Linkoln Universitetinin Biznes İnzibatçılığı üzrə magistratura (MBA) proqramı bazasında Biznesin Təşkili və İdarə Edilməsi (maliyyə üzrə) ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində ikili diplom proqramı həyata keçirilir. Bu proqramın əsas məqsədlərindən biri iqtisadi və idarəetmə elmləri üzrə yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin yetişdirilməsidir. * Qazaxıstanın Satbayev adına Qazax milli Tədqiqat Texniki Universiteti (QMTTU) arasında 2021-ci il tarixli müqaviləyə əsasən BDU-nun Kimya fakültəsi və QMTTU-nun Kimya və Biotexnologiyalar İnstitutunun magistratura proqramı bazasında Neft Kimyası ixtisaslaşması üzrə magistratura səviyyəsində birgə ikili diplom proqramı tədris olunur. Bu proqram çəçivəsində neft kimyası və kimya mühəndisliyi elmləri üzrə yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin yetişdirilməsi nəzərdə tutulur. * Almaniyanın Martin Lüter adına Halle-Vittenberq Universiteti arasına 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Hüquq fakültəsinin magistratura pilləsində beynəlxalq iqtisadi hüquq ixtisaslaşması üzrə ikili diplom proqramı tədris olunur. * Litvanın Vilnüs Universiteti arasında 2021-ci ildə imzalanmış müqaviləyə əsasən Hüquq fakültəsinin magistratura pilləsində insan hüquqları sahəsində ikili diplom proqramı üzrə kadr hazırlığı həyata keçirilir. == Qeydlər == {{notelist|2}} == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Baku State University}} * {{rəsmi saytı|bdu.az|Bakı Dövlət Universiteti}} * {{twitter|BSUBDUeduaz}} {{Bakı Dövlət Universiteti}} {{Azərbaycandakı ali təhsil müəssisələri}} {{xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Bakı Dövlət Universiteti| ]] [[Kateqoriya:1 sentyabrda yarananlar]] [[Kateqoriya:1919-cu ildə Azərbaycanda yarananlar]] dxvw2g9q0hn8054xoufc3aj7bsu5ka0 0 5025 6547255 6503559 2022-07-24T15:22:14Z CommonsDelinker 366 "Müslüm_Maqomayev.jpg" faylı silinir, çünki bu fayl [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] tərəfindən "per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Müslüm Maqomayev.jpg|]]" səbəbi ilə silinmişdir wikitext text/x-wiki {{Oktyabr ayı təqvimi}} '''25 oktyabr''' — [[Qriqorian təqvimi]] ilə ilin 299-cu ([[uzun il]]lərdə 300-cü) günü. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === {{Boş bölmə}} === 1601–1900 === * [[1854]] — [[Krım müharibəsi]] zamanı [[Balaklava döyüşü]] baş verib.<ref name="grenada"/> === 1901–cari === * [[1983]] — [[ABŞ]] və onun [[Karib dənizi]]ndəki müttəfiqləri [[Qrenada]]nın baş naziri Moris Bişop və onun bir neçə tərəfdarının dövlət çevrilişi nəticəsində edam edilməsindən altı gün sonra Qrenadanı işğal ediblər.<ref name="grenada">{{cite web |title=On this day in history - October 25 |url=https://www.timeanddate.com/on-this-day/october/25 |website=www.timeanddate.com |publisher=www.timeanddate.com |accessdate=9 may 2022}}</ref> * [[2001]] — [[Microsoft]] [[Windows XP]]-ni buraxır. Bu Microsoftun ən uğurlu əməliyyat sistemlərindən birinə çevrilir.<ref>{{Cite web|url=https://www.neowin.net/news/a-very-brief-history-of-windows-xp/|title=A (very) brief history of Windows XP|publisher=Neowin|access-date=October 25, 2020|date=April 8, 2014|last=Callaham|first=John}}</ref> === Azərbaycana aid hadisələr === * [[2020]] — [[İkinci Qarabağ müharibəsi]]: [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]] [[Qubadlı]] şəhərini və [[Zəngilan rayonu]]nun Birinci Alıbəyli, İkinci Alıbəyli, Rəbənd, Yenikənd, [[Cəbrayıl rayonu]]nun Qovşudlu, Sofulu, Dağ Maşanlı, Kürdlər, Hovuslu, Çələbilər, [[Qubadlı rayonu]]nun Padar, Əfəndilər, Yusifbəyli, Çaytumas, Xanlıq, Sarıyataq, Mollabürhan kəndlərini Ermənistanın işğalından azad etmişdir.<ref>{{cite web |title=İkinci Qarabağ müharibəsi - əsas hadisələrin xronologiyası |url=https://www.bbc.com/azeri/region-55031057 |website=www.bbc.com |accessdate=2 yanvar 2022}}</ref> == Doğumlar == === 1600-cü ildən əvvəl === {{Boş bölmə}} === 1601–1900 === * [[1806]] — [[Maks Ştirner]], Almaniya filosofu * [[1825]] — [[İohann Ştrauss]], Avstriya bəstəkarı * [[1838]] — [[Jorj Bize]], Fransa bəstəkarı * [[1873]] — [[Xəlil bəy Xasməmmədov]], Azərbaycan dövlət xadimi * [[1881]] — [[Pablo Pikasso]], İspaniya boyakarı * [[1891]] — [[Anri Hoppenot]], Fransa diplomatı * [[1894]] — [[Aşıq Veysəl]], Türkiyə ozanı === 1901–cari === [[Fayl:Nəcibə Məlikova.jpg|thumb|[[Nəcibə Məlikova]]]] * [[1912]] — [[Bədurə Əfqanlı]], Azərbaycan teatr rəssamı * [[1917]] — [[Qoşqar Əhmədov]], Azərbaycan riyaziyyatçısı * [[1921]] — [[Nəcibə Məlikova]], Azərbaycan aktrisası * [[1925]] — [[Aliyə Moldaqulova]], Sovet snayperi * [[1926]] — [[Qalina Vişnevskaya]], Rusiya opera müğənnisi * [[1930]] — [[Elmira Şahtaxtinskaya]], Azərbaycan boyakarı * [[1931]] — [[Anni Jirardo]], Fransa aktrisası * [[1957]] — [[Vurğun Əyyub]], Azərbaycan alimi * [[1960]] — [[Sənubər İsgəndərli]], Azərbaycan aktrisası * [[1971]] — [[Elif Şafak]], Türkiyə yazıçısı * [[1984]] — [[Keti Perri]], ABŞ müğənnisi == Ölümlər == === 1600-cü ildən əvvəl === {{Boş bölmə}} === 1601–1900 === {{Boş bölmə}} === 1901–cari === * [[1924]] — [[Ziya Göyalp]], Türkiyə siyasətçisi və şairi * [[1952]] — [[Əbülfəz Qarayev]], Azərbaycan pediatrı * [[1997]] — [[Firudin Şuşinski]], Azərbaycan musiqişünası * [[2000]]  ** [[Aşıq Kamandar]], Azərbaycan aşığı ** [[Kamran Bağırov]], Azərbaycan siyasətçisi * [[2008]] — [[Müslüm Maqomayev (müğənni)|Müslüm Maqomayev]], Azərbaycan müğənnisi * [[2016]] — [[Karlos Alberto Torres]], Braziliya futbolçusu və baş məşqçisi * [[2020]]  ** [[Ağa Ağayev]], Azərbaycan əsgəri ** [[Elçin Nəsirov]], Azərbaycan kiçik çavuşu ** [[Laçın Alıyev]], Azərbaycan giziri ** [[Rəşad Kazımov]], Azərbaycan əsgəri ** [[Seymur Mehdiyev]], Azərbaycan əsgəri ** [[Şahin Ağayev]], Azərbaycan əsgəri == Bayramlar və xüsusi günlər == * {{bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] — Silahlı Qüvvələr Günü * {{bayraq|Sloveniya}} [[Sloveniya]] — Suverenlik Günü == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} {{Aylar}} [[Kateqoriya:İlin günləri|*1025]] 1egnbpvj689tqkof95318xfdj6l8ml2 0 5625 6547322 6034110 2022-07-24T16:02:17Z Solavirum 95249 Solavirum [[Karaman]] səhifəsinin adını [[Qaraman (Türkiyə)]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki {{YM}} [[Fayl:Karaman 1.jpg|thumb]] '''Karaman''' — [[Türkiyə]]nin [[Karaman ili]]nin inzibati mərkəzi. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{Vikianbar kateqoriyası|Karaman}} {{Türkiyə-qaralama}} [[Kateqoriya:Karaman ili]] [[Kateqoriya:Türkiyə şəhərləri]] [[Kateqoriya:Türkiyənin ilçələri]] 1szcvuraxotayrtss35kzhnlsiwv1f5 0 5897 6547423 6477242 2022-07-24T17:16:59Z 185.40.159.28 . wikitext text/x-wiki {{səhv salma|Albert Eksteyn}} {{Alim |şəklin ölçüsü = 220 }} '''Albert Eynşteyn''' ({{dil-de|''Albert Einstein''}}; {{DVTY}}) — [[Almanlar|alman]] fiziki<ref>{{ASE|3|578}}</ref>; nəzəriyəçi, müasir [[nəzəri fizika]]nın yaradıcılarından biri, [[fizika üzrə Nobel mükafatı]] laureatı 1921-ci il, ictimai xadim. [[Almaniya]]da (1879–1893, 1914–1933), [[İsveçrə]]də (1893–1914) və [[ABŞ]]-da yaşayıb (1933–1955). Dünyanın 20-dən çox nüfuzlu universitetlərinin, o cümlədən bir çox elmlər akademiyasının, [[SSRİ Elmlər Akademiyası|SSRİ EA]]-nın fəxri xarici üzvü (1926)<ref>Кузнецов Б. Г., 1980, с. 25–26.</ref>. Əsli [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] [[Buzovna|Buzonva]] kəndindəndir. Adı [[tarixdə 100 ən nüfuzlu şəxs]] və [[tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısı]]na daxil edilib. İlk təhsilini [[Münhen]]dəki Luitpold Gimnaziyasında alıb. 1894-cü ildə Hermann Eynşteynin iflası nəticəsində onlar [[İtaliya]]ya köçürlər. Albert təhsilini Münhendə davam etdirir. 1896-cı ildə [[İsveçrə]]yə təhsilini davam etdirmək üçün gedir və [[İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutu|İsveçrə Federal Politexnik Məktəbində]] fizika və riyaziyyat müəllimi ixtisası üzrə təhsilini davam etdirir. 1903-cü ildə Mileva Maric ilə evlənir. Iki oğlu və 1 qızı dünyaya gəlir. 1905-ci ildə doktorluq dissertasiyası müdafiə edir və 1909-cu ildə Sürix Universitetində professor kimi çalışmağa başlayır. 1911-ci ildə Praqa Universitetində fizika professoru olur. 1912-ci ildə Sürix Universitetinə geri dönüb riyaziyyatçı Marsel Qrossman ilə birgə fəaliyyət göstərir. 1914-cü ildə Berlin Universitetində professor kimi çalışmağa başlayır. Albert Eynşteyn alman vətəndaşı olsa da, 1933-cü ildə siyasi səbəblərə görə bundan imtina edib [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-a köçür və Prinston Universitetində professor kimi çalışmağa başladı. 1940-cı ildə Amerika vətəndaşı olur və 1945-ci ildə təqaüdə çıxır. [[İkinci dünya müharibəsi]]ndən sonra Albert Eynşteyn böyük şöhrət qazanır. Albert Eynşteyn Haim Ueytsman ilə Qüds Universitetində birgə çalışır. 1945-ci ildə prezident Ruzveltə yazdığı məktubunda fizik və mühəndislər tərəfindən nüvə silahının yaradılması barədə xəbər verir. "Xirosima" və "Naqasaki" faciəsindən sonra elmi kəşflərin insanlıq əleyhinə istifadə edilməsindən bir elm adamı kimi böyük peşmanlıq hissi keçirir və bundan sonra nüvə silahlarının yaradılmasına və istifadəsinə qarşı mübarizə aparır. [[Atom bombası]] Albert Eynşteynə, [[Avropa]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-dakı bir çox universitetlərdən fizika və tibb sahələrində qürurlu doktor dərəcəsini almağa haqq qazandırır. Çalışmaları nəticəsində bir çox mükafatlar alır. Bunlar arasında "Kopli Nişanı" (1925) və "Franklin Nişanı" (1935) da var idi. 1921-ci ildə fizika sahəsində fotoeffekt bağlı işlərinə görə [[Nobel mükafatı]] na layiq görülür. Albert Eynşteyn 18 aprel 1955-ci ildə Prinstonda vəfat edir. Nisbilik nəzəriyyəsi və xüsusilə, cisimlərin [[Kütlə və enerjinin ekvivalentliyi]] arasındakı məşhur E=mc² münasibətinə görə məşhurdur. 1921-ci ildə Nəzəri fizika elmində xidmətlərinə və ələxsus fotoelektrik effekt qanunun kəşfinə görə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Eynşteynin fizika elminə bəxş etdiyi digər töhfələr arasında xüsusi nisbilik nəzəriyyəsi, ümumi nisbilik nəzəriyyəsi, mexanikanın klassik problemləri və onların kvant fizikasına tətbiqi məsələləri, məhlullarda [[Broun hərəkəti]]nin izahı, monatomik qazların kvant nəzəriyyəsi, aşağı radiasiya sıxlıqlarında işığın istilik xüsusiyyətləri (Foton nəzəriyyəsi) və digər elmi tədqiqat işlərini göstərmək olar. 1999-cu ildə "Time" jurnalının keçirdiyi səs sorğularına əsasən "Əsrin adamı" və tanınmış fiziklər arasında keçirilmiş sorğulara görə isə bütün dövr və xalqların ən böyük fiziki adlarına layiq görülmüşdür. Müasir günümüzdə "Eynşteyn" adı dahi, düha kimi sözlərə sinonim kimi işlədilməkdədir. == Uşaqlığı və təhsili == 1879-cu ildə [[Almaniya]]nın [[Ulm]] şəhərində dünyaya gələn Albert Enşteyn 1880-ci ildə ailəsi ilə birlikdə [[Münhen]]ə köçmüşdür. Münhendə atası Herman Eynşteyn və əmisi Cakob elektrik şirkəti qurdular. Anası Paulina Eynşteyn istedadlı pianoçu idi. Onun özündən yaşca kiçik Maya adında bacısı var idi. Məktəbə getməzdən əvvəl danışmaqda çətinlik çəkdiyinə görə Alberti anası və atası həkimə aparmışdılar. [[Fayl:Albert Einstein at the age of three (1882).jpg|200px|thumb|right|Albert Eynşteyn üç yaşında olarkən]] Dörd yaşında xəstə olarkən atası onu əyləndirmək üçün ona maqnitli kompas verir. Hətta bu yaşda kompasın əqrəbinin hərəkəti onda böyük maraq oyatmışdı. Herman və Paulina Eynşteyn yəhudi əsilli, lakin dindar olmayan ailə idilər. Dini əməllərdən daha çox uşaqlarının təhsillərini düşünürdülər. Albert beş yaşında olarkən onu daha yaxşı təhsil verdiyini düşündükləri Katolik Xristian məktəbinə yazdırırlar. Bundan sonra Albert buradakı kəskin qanunlardan narahat idi, lakin buna baxmayaraq həmişə yüksək qiymətlər alırdı. Anası Paulina uşaqlarının kiçik yaşlarından musiqiyə bələd olmasını istəyirdi. Buna görə Alberti skripka, Mayanı isə piano dərslərinə aparırdı. Albert skripka dərslərinə altı yaşında başladı, on dörd yaşına qədər davam etdi. [[Volfqanq Amadey Motsart|Motsartın]] əsərlərini çox bəyənir və onun sonatalarını çala bilmək üçün çox məşqlər edirdi. Albert doqquz yaşı olarkən Katolik məktəbindən çıxır və təhsilini Luitpold Gimnaziyasında davam etdirir. Gimnaziya Antik Yunanca və [[Latın dili|Latıncaya]] böyük önəm verirdi. O burada Latın dili və riyaziyyat dərslərində ən yüksək qiymətləri alırdı. Gimnaziya orta məktəbdən daha möhkəm qaydalara tabe idi, buna görə Albert tez-tez müəllimlərlə mübahisə edir, müəllimlər isə onun azad və üsyankar xarakterini bəyənmirdilər. Albertin ailəsi köhnə yəhudi ənənəsi olaraq həftədə bir gün kasıb bir tələbəni şam yeməyinə dəvət edirdilər. Maks Talmud adında yoxsul tələbənin onların evinə ziyarəti Albertin on yaşı olarkən başlamış və beş il davam etmişdi. Albert bu tələbə ilə söhbət etməkdən həzz alırdı, Talmud isə qısa vaxtda onun adi uşaq olmadığını başa düşmüşdü. On üç yaşı olarkən Talmudun gətirdiyi [[İmmanuel Kant|Emanuel Kantın]] kitabını oxumuş və onu başa düşməkdə qəti çətinlik çəkməmişdi. On bir yaşı olarkən yəhudi ənənəsi olaraq evdə din dərsləri almağa başlayır. Bu dövrdə Albert dinə dərin meyl duymağa başladı, bütün dini vacib əməlləri mütəmadi olaraq yerinə yetirirdi. Lakin dinə olan marağı uzun çəkmədi. Bir il ərzində oxuduğu elmi kitabların dinlə uyğun olmadığını gördü və bütün dini qaydalara şübhə ilə yanaşmağa başladı. 1891-ci ildə əmisi Cakob ona cəbr kitabı gətirmişdi. Həmin il Albert [[Pifaqor teoremi]]nin alternativ isbatını yaratdı. On altı yaşı olarkən isə öz ağlı sayəsində diferensial və inteqral hesablamalar ilə analitik geometriyanı öyrəndi. 1894-cü ildə 14 ildən sonra Albertin atası və əmisinin açdığı şirkət [[iflas]] etdi. Buna görə hər iki ailə İtaliyaya getmək qərarına gəldilər. Ailəsi Albertin Münhendə qalıb təhsilini tamamlamasına qərar verdilər. Albertin gimnaziyanı bitirməsinə hələ üç il qalmışdı, lakin üç ay Münhendə tək qaldıqdan sonra ağır depressiv hal yaşamağa başlayır. Həkimdən sinir sistemində olan gərginlik səbəbi ilə arayış aldı, gimnaziyadan tərk etdi və İtaliyaya ailəsinin yanına getdi. == İsveçrədəki təhsili == Təhsilini yarıda qoyan Albert ailəsinə Federal Politexnik Məktəbinə daxil olmağa söz verdi. Həmin məktəb diplom tələb etmədiyi üçün ondan yalnız imtahandan uğurla keçmək tələb olunurdu. İtaliyada yaşamaq Albert üçün çox rahat idi. O, burada çoxlu muzey, qalereya gəzirdi. Albert Enşteyn militarizm və məcburi hərbi xidmətə də xoş münasibət bəsləmirdi. Atasına alman vətəndaşlığından çıxıb İsveçrə vətandaşı olmaq istədiyini bildirdi. Atası tərəddüd etsə də lazım olan sənədləri imzaladı. 1896-cı ildə alman vətəndaşlığından çıxması haqqında sənədi əldə etsədə, 1901-ci ilə kimi İsveçrə vətəndaşı da ola bilmədi və beş il müddətində heç bir yerə aid olmadan yaşadı. 1895-ci ildə Politexnikə imtahan verdi. Bura imtahan vermək üçün on səkkiz yaşından böyük olmalı idi, lakin on altı yaşında olduğuna görə imtahan verə bilmək üçün xüsusi icazə sənədi aldı. Eynşteyn atasının tövsiyəsinə uyun olaraq mühəndislik bölümünə imtahan vermişdi. Riyaziyyat və fizikadan yüksək qiymətlər almasına baxmayaraq digər fənnlərdən yaxşı nəticə əldə etməmişdi. Politexnikin müdiri onun potensialını görüb İsveçrə məktəblərindən diplom alıb yenidən imtahan verməsini tövsiyə etmişdi. Ailəsi bu tövsiyəni qiymətləndirərək onu İsveçrə məktəblərindən birinə göndərirlər. Məktəbdəki təhsil mühiti onun xarakterinə çox uyğun idi, bütün imtahanları uğurla verərək 1896-cı ildə məktəbi bitirdi. Məzun Eynşteyn lazım olan yaşdan altı yaş kiçik olmasına baxmayaraq Politexnikə qəbul olundu. Gələcək həyat yoldaşı, serbiya əsilli Mileva Maric ilə də burada tanış olur. Mileva bir il əczaçılıq oxuduqdan sonra fizika bölümündə təhsil almağa başlamışdı. Aralarında məhəbbət münasibəti yaranan bu gənclər təhsillərinin son ilində evlənməyə qərar verirlər. Onlar çox vaxt birlikdə fizika, kitablar haqqında söhbətlər edirdilər. [[Fayl:Einstein Albert Elsa LOC 32096u.jpg|200px|thumb|right|Albert Eynşteyn və həyat yoldaşı]] Eynşteyn təhsilinin üçüncü ilində professor [[Henrix Veber|Henrik Veberin]] elektortexnika laborotoriyası dərsini alır. Burada o həm də özünün icad etdiyi yenilikləri də sınaqdan keçirirdi. Veberə qarşı olan dikbaşlığının nəticəsi olaraq müəllimi məzuniyyətdən sonra onun universitetdə akademik pozisiyaya keçməsinə mane olmuşdu. 1899-cu ildə Albert universitetdən fizika diplomu ilə məzun oldu. Elmi fəaliyyətini davam etdirmək üçün universitetdə iş tapmaq istəsə də, təhsil müddəti ərzində üsyankar xarakterinə görə müəllimləri tərəfindən sevilməyən Eynşteyn heç bir nəticə əldə edə bilmədi. On səkkiz ay axtarışdan sonra Marsel Qrossmanın köməyi ilə patent ofisində işləməyə başladı. == Elmi karyerası == {{Fiziki kosmologiya}} {{STR}} 1908-ci ildə Albert Enşteyn artıq məşhur alim olaraq tanınırdı və Bern Universitetində müəllim kimi işləyirdi. Ondan sonrakı ildə isə patent ofisindəki işindən və müəllimlikdən çıxaraq Sürix Universitetində fizika dosentliyinə başladı. 1911-ci ildə Praqada Karl-Ferdinand Universitetində professor adını aldı. 1914-cü ildə Almaniyaya qayıtdı, Kaiser Vilhelm Fizika İnstitunda idarəçi, Berlin Humbolt Universitetində isə professor oldu. Bu işlərindəki müqavilələrdə onun müəllimlik fəaliyyətini məhdudlaşdıran çoxlu sayda maddələr var idi. 1921-ci ildə Nobel Fizika Mükafatına layiq görülmüşdür. Mükafat fotoelektrik təsirin izah olunması səbəbi ilə verilmişdi. == Amerikan vətəndaşlığı və Prinston == 1933-cü ildə Amerikada universitetləri ziyarət edərkən Alman hökumətinin yəhudilərin müəllimlik daxil olmaqla bütün rəsmi mövqelərdən məhrum etdiyini öyrəndi. Bir ay sonra nasistlər kitab yandırma kampaniyasına başladılar və Enşteynin də kitabları onların arasında idi. Bu əfərdə Enşteyn artıq Almaniyaya geri qayıtmayacağını açıqladı. 1933-cü ilin mart ayında Avropaya qayıdarkən bir neçə ay Belçikada qaldı. Daha sonra müvəqqəti olaraq İngiltərəyə səfər etdi. Həmin il ABŞ-a köçmək qərarına gəldi. Burada müxtəlif nüfuzlu universitetlərdə öz fəaliyyətini davam etdirdi. 1955-ci ilə kimi, yəni ölümünə qədər burada yaşadı. == Manhetton layihəsi == 1939-cu ildə fizik olan macar elm xadimi Leo Slizardın da daxil olduğu qrup nasistlərin atom bombası araşdırması aparması haqqında Vaşinqtona xəbərdarlıq etdi. Lakin qrupun xəbərdarlığına ciddi yanaşılmadı. Eynşteyn nüfuzundan istifadə edərək bu məsələ ilə bağlı Ruzveltə məktub göndərdi. Bu xəbərdarlıq ABŞ-a nüvə silahını inkişaf etdirməsi üçün təkanverici qüvvə oldu. Nəticə olaraq ABŞ nüvə silahı yarada bilən yeganə ölkə oldu. 1954-cü ildə ölümündən bir il əvvəl Albert Enşteyn dostu Linus Paulinqə belə demişdi: "Həyatımda yalnız bir böyük xəta etdim. Prezident Ruzveltə atom bombası tövsiyyəsini vermək. Amma onun da səbəbi vardı. Almanların bunu daha əvvəl etmək təhlükəsi." == Ölümü və beyninin oğurlanması == [[Fayl:Albert Einstein in later years.jpg|200px|thumb|right|Həyatının sonuncu ili]] 18 aprel 1955-ci ildə Albert Enşteyn daxili qanaxma keçirdi. İsrailin yaranmasının yeddinci ildönümü münasibəti ilə televiziya üçün çıxış mətni hazırlayırdı, lakin bu işini tamamlaya bilmədən vəfat etdi. Eynşteyn bu sözləri deyərək əməliyyat olmaqdan imtina etmişdir: "İstədiyim vaxt getmək istəyirəm. Həyatı süni şəkildə uzatmaq mənasızdı. İndi getmək vaxtıdı və bunu nəzakətli şəkildə etmək istəyirəm." 76 yaşında Prinston xəstəxanasında vəfat etmişdir. Eynşteyn öldükdən sonra elmə olan töhfələrinə görə bütləşdirilməsini istəmirdi. Buna görə də ailəsi onun cəsədinin yandırılması qərarına gəlmişdi. Həmin gecə xəstəxanada Harvey növbətçi idi. Harvey cəsədi yandırmaq üçün hazırladı, beynini isə gizlədərək özü ilə evə apardı. Beyni oğurlanan Eynşteynin ailəsi şokda idi. Hökumət də daxil olmaqla hamı beyinin geri qaytarılmasını tələb etsə də Harvey bunu qəbul etmədi. Buna görə onu işdən çıxardılar. Harvey beyini yalnız elmi təqdiqatda istifadə edəcəyinə söz verdikdən sonra ailəsi iddialardan əl çəkdi. Eynşteyinin bədəninin qalan hissəsi isə yandırılaraq külləri bilinməyən yerə səpildi. Onun beyni müxtəlif beyin mütəxəssisləri tərəfindən tədqiq edildi və belə nəticəyə gəlindi ki, Albert Enşteynin beyni normal insan beynindən bəzi hüceyrələrinin çox olması ilə fərqlənir. Enşteynin beyni 53 il sonra oğurlandığı Prinston xəstəxanasına qaytarıldı və Hervey bundan üç il sonra özü də vəfat etdi. == Din haqqında fikirləri == 1936-cı ildə Nyu-Yorkda altıncı sinifdə oxuyan bir qız Albert Eynşteynin özünə məktub yazmışdır. {{sitatın əvvəli}} "Hörmətli Eynşteyn! Məktəbdə dərs zamanı bizdə belə bir sual yarandı: alimlər dua edirlərmi? Bu sualımızdan digər bir sual da törənmişdi: biz eyni zamanda həm elmə, həm də dinə inana bilərikmi? Hazırda biz digər alimlərə və elm sahəsində görkəmli şəxslərə məktub yazırıq və onların bizim məktubumuza cavab verəcəklərinə ümid edirik. Siz bizim sualımızı cavablandırsanız, bu bizim üçün böyük bir şərəf olacaq. Alimlər dua edirlər? Edirlərsə, nə haqda edirlər? Hal-hazırda mən altıncı sinifdə, missis Ellisin sinifində oxuyuram. Hörmətlə Fillis." {{sitatın sonu}} Beş gündən sonra Eynşteyn məktubu lakonik olaraq cavablandırmışdır. Eynşteynin cavabı bu sual ətrafında Karl Saqanın və yaxud Klavdiy Ptolemeyin düşüncələri ilə yanaşı ahəngdar görünürdü. {{sitatın əvvəli}} "Hörmətli Fillis, Mən sənin sualına bacardığım qədər sadə dildə cavab verməyə çalışacağam. Mənim cavabım: Alimlər bütün hadisələrin və hətta insanların fəaliyyətlərinin təbiətin qanunları sayəsində baş verdiklərini hesab edirlər. Bu səbəbdən hər hansısa bir alim hadisələrin gedişatına duaların təsir edəcəyini düşünmür. Buna baxmayaraq etiraf etməliyik ki, bizim fövqəltəbii güclər haqqında biliklərimiz bəsitdir. Buna görə həyatımızın sonu və vahid ruh haqqında inanclarımız imana əsaslanır. Elmin müasir inkişafına baxmayaraq, bu inanclar bütün dünyada geniş yayılıb. Bundan savayı, elmin dərinliklərinə varan hər bir şəxs fövqəltəbii bir ruhun, insan ruhundan dəfələrlə güclü bir ruhun Bəşəriyyətin qanunlarını idarə etdiyinə əmin olur. Beləliklə, elm ilə məşğul olmaq insanda digər sadəlövh dini hisslərdən fərqlənən xüsusi bir növ dini hissin yaranmasına gətirib çıxardır. Hörmətlə, sizin A. Eynşteyn."<ref>[http://bizimyol.info/news/40764.html Albert Eynşteynin din haqqında düşüncələri ]</ref> {{sitatın sonu}} == Maraqlı faktlar == * Albert Eynşteynin soyadı almanca "daş" deməkdir. * Eynşteyndən laboratoriyasının harada olduğunu soruşduqda o, gülümsəyərək qələmini göstərirdi. * Eynşteynin məşhur dilini çıxardığı foto jurnalist və fotoqrafların onu bezdirməsi nəticəsində yaranıb. Belə ki, növbəti jurnalist ondan "kameraya gülümsəməyi" rica etdikdə o bu şəkildə reaksiya vermişdir. * Albert Eynşteyn heç vaxt corab geymirdi.<ref>[http://www.factroom.ru/facts/55645 Albert Eynşteyn heç vaxt corab geyinməyib] Factroom.ru saytında</ref> * Albert Eynşteyn ölüm ayağında olarkən son sözlərini yanında olan italyan tibb bacısına demiş, həmin qadınsa alman dilini başa düşmədiyinidən Albert Eynşteynin ölüm ayağında nə dediyi bu günə qədər müəyyənləşməmişdi. * Albert Eynşteyn 3 yaşına qədər danışmamışdır.Ancaq bir dəfə yeməyinin isti olması nəticəsində o danışdı.Ailəsi indiyə qədər onun nə üçün danışmadığını soruşduqda O demişdir: ''İndiyə qədər hər şey qaydasında olub.'' == Mənbə == * "Uşaqlar üçün ensiklopediya. Riyaziyyat.", [[Bakı]], "[[Şərq-Qərb nəşriyyatı|Şərq-Qərb]]", 2008. səh. 606 * [https://www.youtube.com/watch?v=PhsaFMMqKtg Albert Eynşteyn — İşgüzar] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.paragrapher.net/albert-einstein-kimdir-resimleri-eserleri-hayati Albert Einstein Biyografi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120728014959/http://www.paragrapher.net/albert-einstein-kimdir-resimleri-eserleri-hayati |date=2012-07-28 }} {{tr}} {{Fizika üzrə Nobel mükafatı laureatları}} {{xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Albert Eynşteyn| ]] [[Kateqoriya:Almaniya fizikləri]] [[Kateqoriya:Yəhudi fiziklər]] [[Kateqoriya:Vegetarianlar]] [[Kateqoriya:İlin adamı]] [[Kateqoriya:ABŞ yəhudiləri]] [[Kateqoriya:Almaniyada doğulanlar]] [[Kateqoriya:Fizika üzrə Nobel mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Ulmda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Nyu-Cersidə vəfat edənlər]] [[Kateqoriya:İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutunun məzunları]] [[Kateqoriya:Almaniya ixtiraçıları]] [[Kateqoriya:ABŞ fizikləri]] [[Kateqoriya:ABŞ mühəndisləri]] [[Kateqoriya:ABŞ filosofları]] [[Kateqoriya:ABŞ ixtiraçıları]] [[Kateqoriya:Almaniyalı Nobel mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Yəhudi alimlər]] [[Kateqoriya:Aşkenazi yəhudiləri]] [[Kateqoriya:Elm tarixi]] [[Kateqoriya:Nəzəri fiziklər]] [[Kateqoriya:İdeyalar tarixi]] [[Kateqoriya:London Kral Cəmiyyətinin əcnəbi üzvləri]] 7btxrphfbzrcglnh2hhinh5wmuac19q 6547424 6547423 2022-07-24T17:20:04Z Qraf061 242998 [[User:185.40.159.28|185.40.159.28]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Atakhanli|Atakhanli]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki {{səhv salma|Albert Eksteyn}} {{Alim |şəklin ölçüsü = 220 }} '''Albert Eynşteyn''' ({{dil-de|''Albert Einstein''}}; {{DVTY}}) — [[Almanlar|alman]] fiziki<ref>{{ASE|3|578}}</ref>; nəzəriyəçi, müasir [[nəzəri fizika]]nın yaradıcılarından biri, [[fizika üzrə Nobel mükafatı]] laureatı 1921-ci il, ictimai xadim. [[Almaniya]]da (1879–1893, 1914–1933), [[İsveçrə]]də (1893–1914) və [[ABŞ]]-da yaşayıb (1933–1955). Dünyanın 20-dən çox nüfuzlu universitetlərinin, o cümlədən bir çox elmlər akademiyasının, [[SSRİ Elmlər Akademiyası|SSRİ EA]]-nın fəxri xarici üzvü (1926)<ref>Кузнецов Б. Г., 1980, с. 25–26.</ref>. Adı [[tarixdə 100 ən nüfuzlu şəxs]] və [[tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısı]]na daxil edilib. İlk təhsilini [[Münhen]]dəki Luitpold Gimnaziyasında alıb. 1894-cü ildə Hermann Eynşteynin iflası nəticəsində onlar [[İtaliya]]ya köçürlər. Albert təhsilini Münhendə davam etdirir. 1896-cı ildə [[İsveçrə]]yə təhsilini davam etdirmək üçün gedir və [[İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutu|İsveçrə Federal Politexnik Məktəbində]] fizika və riyaziyyat müəllimi ixtisası üzrə təhsilini davam etdirir. 1903-cü ildə Mileva Maric ilə evlənir. Iki oğlu və 1 qızı dünyaya gəlir. 1905-ci ildə doktorluq dissertasiyası müdafiə edir və 1909-cu ildə Sürix Universitetində professor kimi çalışmağa başlayır. 1911-ci ildə Praqa Universitetində fizika professoru olur. 1912-ci ildə Sürix Universitetinə geri dönüb riyaziyyatçı Marsel Qrossman ilə birgə fəaliyyət göstərir. 1914-cü ildə Berlin Universitetində professor kimi çalışmağa başlayır. Albert Eynşteyn alman vətəndaşı olsa da, 1933-cü ildə siyasi səbəblərə görə bundan imtina edib [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-a köçür və Prinston Universitetində professor kimi çalışmağa başladı. 1940-cı ildə Amerika vətəndaşı olur və 1945-ci ildə təqaüdə çıxır. [[İkinci dünya müharibəsi]]ndən sonra Albert Eynşteyn böyük şöhrət qazanır. Albert Eynşteyn Haim Ueytsman ilə Qüds Universitetində birgə çalışır. 1945-ci ildə prezident Ruzveltə yazdığı məktubunda fizik və mühəndislər tərəfindən nüvə silahının yaradılması barədə xəbər verir. "Xirosima" və "Naqasaki" faciəsindən sonra elmi kəşflərin insanlıq əleyhinə istifadə edilməsindən bir elm adamı kimi böyük peşmanlıq hissi keçirir və bundan sonra nüvə silahlarının yaradılmasına və istifadəsinə qarşı mübarizə aparır. [[Atom bombası]] Albert Eynşteynə, [[Avropa]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-dakı bir çox universitetlərdən fizika və tibb sahələrində qürurlu doktor dərəcəsini almağa haqq qazandırır. Çalışmaları nəticəsində bir çox mükafatlar alır. Bunlar arasında "Kopli Nişanı" (1925) və "Franklin Nişanı" (1935) da var idi. 1921-ci ildə fizika sahəsində fotoeffekt bağlı işlərinə görə [[Nobel mükafatı]] na layiq görülür. Albert Eynşteyn 18 aprel 1955-ci ildə Prinstonda vəfat edir. Nisbilik nəzəriyyəsi və xüsusilə, cisimlərin [[Kütlə və enerjinin ekvivalentliyi]] arasındakı məşhur E=mc² münasibətinə görə məşhurdur. 1921-ci ildə Nəzəri fizika elmində xidmətlərinə və ələxsus fotoelektrik effekt qanunun kəşfinə görə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Eynşteynin fizika elminə bəxş etdiyi digər töhfələr arasında xüsusi nisbilik nəzəriyyəsi, ümumi nisbilik nəzəriyyəsi, mexanikanın klassik problemləri və onların kvant fizikasına tətbiqi məsələləri, məhlullarda [[Broun hərəkəti]]nin izahı, monatomik qazların kvant nəzəriyyəsi, aşağı radiasiya sıxlıqlarında işığın istilik xüsusiyyətləri (Foton nəzəriyyəsi) və digər elmi tədqiqat işlərini göstərmək olar. 1999-cu ildə "Time" jurnalının keçirdiyi səs sorğularına əsasən "Əsrin adamı" və tanınmış fiziklər arasında keçirilmiş sorğulara görə isə bütün dövr və xalqların ən böyük fiziki adlarına layiq görülmüşdür. Müasir günümüzdə "Eynşteyn" adı dahi, düha kimi sözlərə sinonim kimi işlədilməkdədir. == Uşaqlığı və təhsili == 1879-cu ildə [[Almaniya]]nın [[Ulm]] şəhərində dünyaya gələn Albert Enşteyn 1880-ci ildə ailəsi ilə birlikdə [[Münhen]]ə köçmüşdür. Münhendə atası Herman Eynşteyn və əmisi Cakob elektrik şirkəti qurdular. Anası Paulina Eynşteyn istedadlı pianoçu idi. Onun özündən yaşca kiçik Maya adında bacısı var idi. Məktəbə getməzdən əvvəl danışmaqda çətinlik çəkdiyinə görə Alberti anası və atası həkimə aparmışdılar. [[Fayl:Albert Einstein at the age of three (1882).jpg|200px|thumb|right|Albert Eynşteyn üç yaşında olarkən]] Dörd yaşında xəstə olarkən atası onu əyləndirmək üçün ona maqnitli kompas verir. Hətta bu yaşda kompasın əqrəbinin hərəkəti onda böyük maraq oyatmışdı. Herman və Paulina Eynşteyn yəhudi əsilli, lakin dindar olmayan ailə idilər. Dini əməllərdən daha çox uşaqlarının təhsillərini düşünürdülər. Albert beş yaşında olarkən onu daha yaxşı təhsil verdiyini düşündükləri Katolik Xristian məktəbinə yazdırırlar. Bundan sonra Albert buradakı kəskin qanunlardan narahat idi, lakin buna baxmayaraq həmişə yüksək qiymətlər alırdı. Anası Paulina uşaqlarının kiçik yaşlarından musiqiyə bələd olmasını istəyirdi. Buna görə Alberti skripka, Mayanı isə piano dərslərinə aparırdı. Albert skripka dərslərinə altı yaşında başladı, on dörd yaşına qədər davam etdi. [[Volfqanq Amadey Motsart|Motsartın]] əsərlərini çox bəyənir və onun sonatalarını çala bilmək üçün çox məşqlər edirdi. Albert doqquz yaşı olarkən Katolik məktəbindən çıxır və təhsilini Luitpold Gimnaziyasında davam etdirir. Gimnaziya Antik Yunanca və [[Latın dili|Latıncaya]] böyük önəm verirdi. O burada Latın dili və riyaziyyat dərslərində ən yüksək qiymətləri alırdı. Gimnaziya orta məktəbdən daha möhkəm qaydalara tabe idi, buna görə Albert tez-tez müəllimlərlə mübahisə edir, müəllimlər isə onun azad və üsyankar xarakterini bəyənmirdilər. Albertin ailəsi köhnə yəhudi ənənəsi olaraq həftədə bir gün kasıb bir tələbəni şam yeməyinə dəvət edirdilər. Maks Talmud adında yoxsul tələbənin onların evinə ziyarəti Albertin on yaşı olarkən başlamış və beş il davam etmişdi. Albert bu tələbə ilə söhbət etməkdən həzz alırdı, Talmud isə qısa vaxtda onun adi uşaq olmadığını başa düşmüşdü. On üç yaşı olarkən Talmudun gətirdiyi [[İmmanuel Kant|Emanuel Kantın]] kitabını oxumuş və onu başa düşməkdə qəti çətinlik çəkməmişdi. On bir yaşı olarkən yəhudi ənənəsi olaraq evdə din dərsləri almağa başlayır. Bu dövrdə Albert dinə dərin meyl duymağa başladı, bütün dini vacib əməlləri mütəmadi olaraq yerinə yetirirdi. Lakin dinə olan marağı uzun çəkmədi. Bir il ərzində oxuduğu elmi kitabların dinlə uyğun olmadığını gördü və bütün dini qaydalara şübhə ilə yanaşmağa başladı. 1891-ci ildə əmisi Cakob ona cəbr kitabı gətirmişdi. Həmin il Albert [[Pifaqor teoremi]]nin alternativ isbatını yaratdı. On altı yaşı olarkən isə öz ağlı sayəsində diferensial və inteqral hesablamalar ilə analitik geometriyanı öyrəndi. 1894-cü ildə 14 ildən sonra Albertin atası və əmisinin açdığı şirkət [[iflas]] etdi. Buna görə hər iki ailə İtaliyaya getmək qərarına gəldilər. Ailəsi Albertin Münhendə qalıb təhsilini tamamlamasına qərar verdilər. Albertin gimnaziyanı bitirməsinə hələ üç il qalmışdı, lakin üç ay Münhendə tək qaldıqdan sonra ağır depressiv hal yaşamağa başlayır. Həkimdən sinir sistemində olan gərginlik səbəbi ilə arayış aldı, gimnaziyadan tərk etdi və İtaliyaya ailəsinin yanına getdi. == İsveçrədəki təhsili == Təhsilini yarıda qoyan Albert ailəsinə Federal Politexnik Məktəbinə daxil olmağa söz verdi. Həmin məktəb diplom tələb etmədiyi üçün ondan yalnız imtahandan uğurla keçmək tələb olunurdu. İtaliyada yaşamaq Albert üçün çox rahat idi. O, burada çoxlu muzey, qalereya gəzirdi. Albert Enşteyn militarizm və məcburi hərbi xidmətə də xoş münasibət bəsləmirdi. Atasına alman vətəndaşlığından çıxıb İsveçrə vətandaşı olmaq istədiyini bildirdi. Atası tərəddüd etsə də lazım olan sənədləri imzaladı. 1896-cı ildə alman vətəndaşlığından çıxması haqqında sənədi əldə etsədə, 1901-ci ilə kimi İsveçrə vətəndaşı da ola bilmədi və beş il müddətində heç bir yerə aid olmadan yaşadı. 1895-ci ildə Politexnikə imtahan verdi. Bura imtahan vermək üçün on səkkiz yaşından böyük olmalı idi, lakin on altı yaşında olduğuna görə imtahan verə bilmək üçün xüsusi icazə sənədi aldı. Eynşteyn atasının tövsiyəsinə uyun olaraq mühəndislik bölümünə imtahan vermişdi. Riyaziyyat və fizikadan yüksək qiymətlər almasına baxmayaraq digər fənnlərdən yaxşı nəticə əldə etməmişdi. Politexnikin müdiri onun potensialını görüb İsveçrə məktəblərindən diplom alıb yenidən imtahan verməsini tövsiyə etmişdi. Ailəsi bu tövsiyəni qiymətləndirərək onu İsveçrə məktəblərindən birinə göndərirlər. Məktəbdəki təhsil mühiti onun xarakterinə çox uyğun idi, bütün imtahanları uğurla verərək 1896-cı ildə məktəbi bitirdi. Məzun Eynşteyn lazım olan yaşdan altı yaş kiçik olmasına baxmayaraq Politexnikə qəbul olundu. Gələcək həyat yoldaşı, serbiya əsilli Mileva Maric ilə də burada tanış olur. Mileva bir il əczaçılıq oxuduqdan sonra fizika bölümündə təhsil almağa başlamışdı. Aralarında məhəbbət münasibəti yaranan bu gənclər təhsillərinin son ilində evlənməyə qərar verirlər. Onlar çox vaxt birlikdə fizika, kitablar haqqında söhbətlər edirdilər. [[Fayl:Einstein Albert Elsa LOC 32096u.jpg|200px|thumb|right|Albert Eynşteyn və həyat yoldaşı]] Eynşteyn təhsilinin üçüncü ilində professor [[Henrix Veber|Henrik Veberin]] elektortexnika laborotoriyası dərsini alır. Burada o həm də özünün icad etdiyi yenilikləri də sınaqdan keçirirdi. Veberə qarşı olan dikbaşlığının nəticəsi olaraq müəllimi məzuniyyətdən sonra onun universitetdə akademik pozisiyaya keçməsinə mane olmuşdu. 1899-cu ildə Albert universitetdən fizika diplomu ilə məzun oldu. Elmi fəaliyyətini davam etdirmək üçün universitetdə iş tapmaq istəsə də, təhsil müddəti ərzində üsyankar xarakterinə görə müəllimləri tərəfindən sevilməyən Eynşteyn heç bir nəticə əldə edə bilmədi. On səkkiz ay axtarışdan sonra Marsel Qrossmanın köməyi ilə patent ofisində işləməyə başladı. == Elmi karyerası == {{Fiziki kosmologiya}} {{STR}} 1908-ci ildə Albert Enşteyn artıq məşhur alim olaraq tanınırdı və Bern Universitetində müəllim kimi işləyirdi. Ondan sonrakı ildə isə patent ofisindəki işindən və müəllimlikdən çıxaraq Sürix Universitetində fizika dosentliyinə başladı. 1911-ci ildə Praqada Karl-Ferdinand Universitetində professor adını aldı. 1914-cü ildə Almaniyaya qayıtdı, Kaiser Vilhelm Fizika İnstitunda idarəçi, Berlin Humbolt Universitetində isə professor oldu. Bu işlərindəki müqavilələrdə onun müəllimlik fəaliyyətini məhdudlaşdıran çoxlu sayda maddələr var idi. 1921-ci ildə Nobel Fizika Mükafatına layiq görülmüşdür. Mükafat fotoelektrik təsirin izah olunması səbəbi ilə verilmişdi. == Amerikan vətəndaşlığı və Prinston == 1933-cü ildə Amerikada universitetləri ziyarət edərkən Alman hökumətinin yəhudilərin müəllimlik daxil olmaqla bütün rəsmi mövqelərdən məhrum etdiyini öyrəndi. Bir ay sonra nasistlər kitab yandırma kampaniyasına başladılar və Enşteynin də kitabları onların arasında idi. Bu əfərdə Enşteyn artıq Almaniyaya geri qayıtmayacağını açıqladı. 1933-cü ilin mart ayında Avropaya qayıdarkən bir neçə ay Belçikada qaldı. Daha sonra müvəqqəti olaraq İngiltərəyə səfər etdi. Həmin il ABŞ-a köçmək qərarına gəldi. Burada müxtəlif nüfuzlu universitetlərdə öz fəaliyyətini davam etdirdi. 1955-ci ilə kimi, yəni ölümünə qədər burada yaşadı. == Manhetton layihəsi == 1939-cu ildə fizik olan macar elm xadimi Leo Slizardın da daxil olduğu qrup nasistlərin atom bombası araşdırması aparması haqqında Vaşinqtona xəbərdarlıq etdi. Lakin qrupun xəbərdarlığına ciddi yanaşılmadı. Eynşteyn nüfuzundan istifadə edərək bu məsələ ilə bağlı Ruzveltə məktub göndərdi. Bu xəbərdarlıq ABŞ-a nüvə silahını inkişaf etdirməsi üçün təkanverici qüvvə oldu. Nəticə olaraq ABŞ nüvə silahı yarada bilən yeganə ölkə oldu. 1954-cü ildə ölümündən bir il əvvəl Albert Enşteyn dostu Linus Paulinqə belə demişdi: "Həyatımda yalnız bir böyük xəta etdim. Prezident Ruzveltə atom bombası tövsiyyəsini vermək. Amma onun da səbəbi vardı. Almanların bunu daha əvvəl etmək təhlükəsi." == Ölümü və beyninin oğurlanması == [[Fayl:Albert Einstein in later years.jpg|200px|thumb|right|Həyatının sonuncu ili]] 18 aprel 1955-ci ildə Albert Enşteyn daxili qanaxma keçirdi. İsrailin yaranmasının yeddinci ildönümü münasibəti ilə televiziya üçün çıxış mətni hazırlayırdı, lakin bu işini tamamlaya bilmədən vəfat etdi. Eynşteyn bu sözləri deyərək əməliyyat olmaqdan imtina etmişdir: "İstədiyim vaxt getmək istəyirəm. Həyatı süni şəkildə uzatmaq mənasızdı. İndi getmək vaxtıdı və bunu nəzakətli şəkildə etmək istəyirəm." 76 yaşında Prinston xəstəxanasında vəfat etmişdir. Eynşteyn öldükdən sonra elmə olan töhfələrinə görə bütləşdirilməsini istəmirdi. Buna görə də ailəsi onun cəsədinin yandırılması qərarına gəlmişdi. Həmin gecə xəstəxanada Harvey növbətçi idi. Harvey cəsədi yandırmaq üçün hazırladı, beynini isə gizlədərək özü ilə evə apardı. Beyni oğurlanan Eynşteynin ailəsi şokda idi. Hökumət də daxil olmaqla hamı beyinin geri qaytarılmasını tələb etsə də Harvey bunu qəbul etmədi. Buna görə onu işdən çıxardılar. Harvey beyini yalnız elmi təqdiqatda istifadə edəcəyinə söz verdikdən sonra ailəsi iddialardan əl çəkdi. Eynşteyinin bədəninin qalan hissəsi isə yandırılaraq külləri bilinməyən yerə səpildi. Onun beyni müxtəlif beyin mütəxəssisləri tərəfindən tədqiq edildi və belə nəticəyə gəlindi ki, Albert Enşteynin beyni normal insan beynindən bəzi hüceyrələrinin çox olması ilə fərqlənir. Enşteynin beyni 53 il sonra oğurlandığı Prinston xəstəxanasına qaytarıldı və Hervey bundan üç il sonra özü də vəfat etdi. == Din haqqında fikirləri == 1936-cı ildə Nyu-Yorkda altıncı sinifdə oxuyan bir qız Albert Eynşteynin özünə məktub yazmışdır. {{sitatın əvvəli}} "Hörmətli Eynşteyn! Məktəbdə dərs zamanı bizdə belə bir sual yarandı: alimlər dua edirlərmi? Bu sualımızdan digər bir sual da törənmişdi: biz eyni zamanda həm elmə, həm də dinə inana bilərikmi? Hazırda biz digər alimlərə və elm sahəsində görkəmli şəxslərə məktub yazırıq və onların bizim məktubumuza cavab verəcəklərinə ümid edirik. Siz bizim sualımızı cavablandırsanız, bu bizim üçün böyük bir şərəf olacaq. Alimlər dua edirlər? Edirlərsə, nə haqda edirlər? Hal-hazırda mən altıncı sinifdə, missis Ellisin sinifində oxuyuram. Hörmətlə Fillis." {{sitatın sonu}} Beş gündən sonra Eynşteyn məktubu lakonik olaraq cavablandırmışdır. Eynşteynin cavabı bu sual ətrafında Karl Saqanın və yaxud Klavdiy Ptolemeyin düşüncələri ilə yanaşı ahəngdar görünürdü. {{sitatın əvvəli}} "Hörmətli Fillis, Mən sənin sualına bacardığım qədər sadə dildə cavab verməyə çalışacağam. Mənim cavabım: Alimlər bütün hadisələrin və hətta insanların fəaliyyətlərinin təbiətin qanunları sayəsində baş verdiklərini hesab edirlər. Bu səbəbdən hər hansısa bir alim hadisələrin gedişatına duaların təsir edəcəyini düşünmür. Buna baxmayaraq etiraf etməliyik ki, bizim fövqəltəbii güclər haqqında biliklərimiz bəsitdir. Buna görə həyatımızın sonu və vahid ruh haqqında inanclarımız imana əsaslanır. Elmin müasir inkişafına baxmayaraq, bu inanclar bütün dünyada geniş yayılıb. Bundan savayı, elmin dərinliklərinə varan hər bir şəxs fövqəltəbii bir ruhun, insan ruhundan dəfələrlə güclü bir ruhun Bəşəriyyətin qanunlarını idarə etdiyinə əmin olur. Beləliklə, elm ilə məşğul olmaq insanda digər sadəlövh dini hisslərdən fərqlənən xüsusi bir növ dini hissin yaranmasına gətirib çıxardır. Hörmətlə, sizin A. Eynşteyn."<ref>[http://bizimyol.info/news/40764.html Albert Eynşteynin din haqqında düşüncələri ]</ref> {{sitatın sonu}} == Maraqlı faktlar == * Albert Eynşteynin soyadı almanca "daş" deməkdir. * Eynşteyndən laboratoriyasının harada olduğunu soruşduqda o, gülümsəyərək qələmini göstərirdi. * Eynşteynin məşhur dilini çıxardığı foto jurnalist və fotoqrafların onu bezdirməsi nəticəsində yaranıb. Belə ki, növbəti jurnalist ondan "kameraya gülümsəməyi" rica etdikdə o bu şəkildə reaksiya vermişdir. * Albert Eynşteyn heç vaxt corab geymirdi.<ref>[http://www.factroom.ru/facts/55645 Albert Eynşteyn heç vaxt corab geyinməyib] Factroom.ru saytında</ref> * Albert Eynşteyn ölüm ayağında olarkən son sözlərini yanında olan italyan tibb bacısına demiş, həmin qadınsa alman dilini başa düşmədiyinidən Albert Eynşteynin ölüm ayağında nə dediyi bu günə qədər müəyyənləşməmişdi. * Albert Eynşteyn 3 yaşına qədər danışmamışdır.Ancaq bir dəfə yeməyinin isti olması nəticəsində o danışdı.Ailəsi indiyə qədər onun nə üçün danışmadığını soruşduqda O demişdir: ''İndiyə qədər hər şey qaydasında olub.'' == Mənbə == * "Uşaqlar üçün ensiklopediya. Riyaziyyat.", [[Bakı]], "[[Şərq-Qərb nəşriyyatı|Şərq-Qərb]]", 2008. səh. 606 * [https://www.youtube.com/watch?v=PhsaFMMqKtg Albert Eynşteyn — İşgüzar] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.paragrapher.net/albert-einstein-kimdir-resimleri-eserleri-hayati Albert Einstein Biyografi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120728014959/http://www.paragrapher.net/albert-einstein-kimdir-resimleri-eserleri-hayati |date=2012-07-28 }} {{tr}} {{Fizika üzrə Nobel mükafatı laureatları}} {{xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Albert Eynşteyn| ]] [[Kateqoriya:Almaniya fizikləri]] [[Kateqoriya:Yəhudi fiziklər]] [[Kateqoriya:Vegetarianlar]] [[Kateqoriya:İlin adamı]] [[Kateqoriya:ABŞ yəhudiləri]] [[Kateqoriya:Almaniyada doğulanlar]] [[Kateqoriya:Fizika üzrə Nobel mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Ulmda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Nyu-Cersidə vəfat edənlər]] [[Kateqoriya:İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutunun məzunları]] [[Kateqoriya:Almaniya ixtiraçıları]] [[Kateqoriya:ABŞ fizikləri]] [[Kateqoriya:ABŞ mühəndisləri]] [[Kateqoriya:ABŞ filosofları]] [[Kateqoriya:ABŞ ixtiraçıları]] [[Kateqoriya:Almaniyalı Nobel mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Yəhudi alimlər]] [[Kateqoriya:Aşkenazi yəhudiləri]] [[Kateqoriya:Elm tarixi]] [[Kateqoriya:Nəzəri fiziklər]] [[Kateqoriya:İdeyalar tarixi]] [[Kateqoriya:London Kral Cəmiyyətinin əcnəbi üzvləri]] szeecjzmugxqmdzk6f9es90wruarhnm 0 6067 6548145 6476056 2022-07-25T11:51:25Z 185.43.191.14 wikitext text/x-wiki {{Mənbə azlığı}} {{Tarixi dövlət | adı = ''Atropatena''<br/>''Ατροπατήνη'' | orijinal_adı = | statusu = [[Satraplıq]] | xəritəsi = Atropatene as a vassal of Seleucids.png | quruluş_ili = [[e.ə. 321]] | süqut_ili = b.e. 226 | paytaxtı = [[Qazaka]],<ref>Benveniste E. Le nim de la ville de Ghazna. JA, 226, 1935</ref> [[Marağa|Vera]] | ən_böyük_şəhəri = Aqnazana, Fraaspa, [[Təbriz|Tavreş]], [[Ərdəbil|Ordvil]], Fanaaspa | rəsmi_dilləri = [[Atropaten dili]] | etnik_qrupları = [[atropatenlilər]], [[madaylar]], [[kutilər]], [[maqlar]], [[kaspilər]], [[kassilər]], [[kadusilər]], [[farslar]] | idarəetmə_forması = [[monarxiya]]|<nowiki> ]]</nowiki> | s1 = Midiya Dövləti | demonimi = | area_km2 = | area_rank = | GDP_PPP = | GDP_PPP_year = | HDI = | HDI_year = | today = | s2 = Makedoniya çarlığı | x1 = Sasanilər | s1_bayrağı = Flag of Medes.svg | s2_bayrağı = Flag of Greek Macedonia.svg | x1_bayrağı = Derafsh Kaviani.png | indi = {{flaqifikasiya|İran}}<br>{{flaqifikasiya|Azərbaycan}}<br> | leader_title1 = Satrap | leader_name1 = [[Atropat]] }} '''Atropatena''', '''Adurbadaqan''', '''Atropat Midiyası''' ({{Dil-fa|آتورپاتکان}}, {{Dil-gr|Ατροπατήνη}}, {{dil-syr|Aδorbāyγān}}, {{dil-ar|آذربایجان}}) — Tarixi [[Azərbaycan (tarixi ərazi)|Azərbaycan]] torpaqlarının bir hissəsində<ref name="Nweeya 1913 79">{{Cite book |title=Persia, the Land of the Magi Or the Home of the Wise Men |last=Nweeya |first=Samuel K. |authorlink= |coauthors= |year=1913 |publisher=The John C. Winston Co. |location=Philadelphia |isbn= |page=79 |pages= |quote=''the Caspian Sea and Ghilan bound it on the northeast, and Kurdistan on the southeast'' |url=http://books.google.com/books?id=HosNAAAAIAAJ&pg=PA79 |language=ingiliscə |accessdate=}}</ref> mövcüd olmuş qədim [[Azərbaycan Türkləri|Türk]] dövləti. Atropatenanın ərazisi indiki [[Cənubi Azərbaycan]] vilayətlərini, [[Azərbaycan Respublikası]]nın bəzi ərazilərini və İranın bir hissəsini əhatə edirdi. Keçmiş [[Əhəmənilər imperiyası|Əhəməni]] satrapı,<ref>Susan M. Sherwin-White, Amélie Kuhrt, "From Samarkhand to Sardis: a new approach to the Seleucid Empire", University of California Press, 1993. pg 78: – ''" The independence of the area Media Atropatene, named after Atropates, satrap of Media under Darius and Alexander (now Azerbaijan), under local Iranian dynasts, was pre-Selecuid"''</ref> əslən, çox güman ki, [[madaylar|midyalı]] və ya [[Saklar|sak]] ([[Skiflər|skif]]) [[Türk xalqları|türkü]] olan [[Atropat]] [[e.ə. 321]]-ci ildə (Sərkərdə Peridikkinin ölümündən sonra) Atropatena dövlətinin və [[Atropatilər]] ([[Atropatidlər]]) [[Sülalə|sülaləsinin]] əsasını qoyur, yeni dövlətin müstəqil hökmdarı olur; bu dövlət rəsmən [[Mada]], sonralar isə özünün ilk hökmdarının adı ilə tez-tez antik qaynaqlarda Atropatena adlandırılır. Beləliklə, [[Makedoniya İmperiyası|Makedoniya]] dövlətinin parçalanmasından sonra [[Azərbaycan (tarixi ərazi)|Azərbaycan]] ərazisində yenidən müstəqil dövlət meydana gəlir.<ref>Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası, A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu. Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. Bakı. "Elm". 2007. Cild I, səh 217</ref> == Adlandırılması == Atropatenanın adı müxtəlif dilli mənbələrdə fərqli şəkildə qeyd edilmişdir. Bir çox müəlliflərə görə, [[Azərbaycan]] öz adını Atropatenadan almışdır.<ref>Richard J. A. Talbert. Barrington atlas of the Greek and Roman world: map-by-map directory, Volume 2. – ''"The modern name Azerbaijan derives from Atropatene"''</ref> Antik yunan və latın dilli mənbələr adı bir qayda olaraq "Atropatena" şəklində yazırlar. [[Pəhləvi dili|Pəhləvi dilli]] mənbələrdə isə ad "Ātur-patkān" şəklində qeyd edilir. Bu adın mənası "Aturpatın torpaqları" deməkdir və bu ad Atropatın ("Āturpāt", "Atərəpāta" — Atəş qoruyan) hökmranlığı dövründə yaranmışdır<ref name="iranica.com">[http://www.iranica.com/newsite/index.isc?Article=http://www.iranica.com/newsite/articles/unicode/v3f1/v3f1a020.html Chaumont, M. L. "Atropates", Encyclopaedia Iranica, vol. 3.1, London: Routledge & Kegan Paul, 1989]</ref>. Erkən orta əsrlər latın və yunandilli mənbələrdə ölkə eyni zamanda Atropat Midiyası və Kiçik Midiya da adlandırılır. Antik müəlliflərdən [[Plutarx]], [[Ammian Marselin]] bu ölkəni ''Atropat Midiyası'' adlandırmışlar. [[Strabon]] isə Atropatena ərazisini ''Kiçik Midiya'' adlandırmış, [[Atropat]]ın başçılığı ilə Kiçik Midiya ərazisində Atropatena dövlətinin təşkil edildiyini göstərmişdir. Sasani hakimiyyəti dövründə ölkə Adərbadaqan, ərəbdilli mənbələrdə isə Adərbican kimi qeyd olunur. Atropatena ərazisi ərəblər tərəfindən fəth edildikdən sonra isə Atropatenanın adı erkən ərəbdilli mənbələrdə "Adabarqan", "Azərbaycan" ("'''آذربایجان'''") kimi işlənməyə başlamışdır.<ref name="iranica.com"/> Daha sonrakı dövr ərəb tarixçilərin əsərlərində isə həmin ad ancaq "Azərbaycan" kimi göstərilmişdir. == Paytaxtı == Mənbələr Atropatenanın iki — yay və yaz paytaxtlarının olmasından xəbər verir. Ölkənin yay paytaxtı Vera — indiki Marağa şəhəri, yaz paytaxtı isə farsdilli mənbələrin [[Qazaka]], ərəbdilli mənbələrin isə Şiz adlandırdıqları Gəncək şəhəri olmuşdur. Gəncək şəhəri öz adını [[Saklar|sak]] tayfalarından biri olan [[gəncəklər]]in adından almışdır.<ref name="Qeyb94"/> [[1958]]-ci ildə [[İran]] və [[Almaniya]] arxeoloqlarının Təxti-Süleyman ərazisində arxeoloji qazıntlar aparması nəticəsində Qazaka şəhərinin xarabalıqları və möhtəşəm [[Azərgüşnasp məbədi]]nin qalıqları aşkarlanmışdır. Əsas olaraq,buradan [[Şiz məbədi]]nın qalıqları tapılıb.Şəhərlər karvan yolları üzərində və böyük məbədlərin ətrafında yaranmışdır.Bəzi şəhərlər ayrı-ayrı hökmdarlar tərəfindən salınmışdır.Şəhərdə əhali sənətkarlıq və ticarətlə,şəhərətrafı ərazilərdə isə əkinçilik və maldarlıqla məşğul olmuşdur == Əhalisi == Ellinizm dövründə, Atropatenada [[yunan dili]] geniş yayılmışdır. [[Cənubi Azərbaycan]] [[tayfa]]larının və [[xalq]]larının – [[kuti]], [[lullubi]], [[Mannalar|mannalı]] və başqalarının [[Madaylar|madalılar]]la qaynayıb-qarışması nəticəsində yeni bir etnos – madalıların üstünlük təşkil etdiyi [[Atropatenlilər|atropatenalılar]] etnosu təşəkkül tapdı. Atropatena əhalisinin [[atropaten dili]] və yazı ənənələri olan bir ölkə idi. Bu ərazidə qədimdən yaranan [[Manna]] dövlətinin sonralar [[Midiya]] tərəfindən işğal olunması, daha sonra həmin ərazinin [[Əhəmənilər]] imperiyasına qatılması, şübhəsiz, yerli əhalinin etnik tərkibinə təsir göstərmişdir.Atropatena əhalisi o zaman başqa qonşu ölkələrdə olduğu kimi, yeknəsəq olmamışdır. Antik dövr müəlliflərinin məlumatlarına görə bu ərazidə matienlər, saqartilər, kadusilər, gellər, utilər, anariaklar, pavsiklər, mardlar, maqlar,azərilər və başqaları yaşamışlar.Matienlərin qədim huri tayfası mitannilərə, saqartilərin burada qədimdə yaşamış zikertularla bağlı olduqları söylənilir. Atropatena ərazisində yaşayan tayfalardan biri də kadusilər idi. Qaynaqlarda onlar midiyalıların, kaspilərin, albanların, matienlərin qonşuları kimi göstərilirlər.Onlar 20 min peltast və 8 min atlıdan ibarət hərbi qüvvə çıxara bilirdilər. Kadusilər yaxşı mizraq atır, dağlıq yerlərdə çox yaxşı döyüşərək süvariləri əvəz edirlər.Onlar Xəzərin cənub-qərb sahillərində yaşayan gellər və kaspilərə yaxın idilər<ref name="istinad123">{{Kitab3 |müəllif= Süleyman Əliyarlı |başlıq= Azərbaycan tarixi |yer= Bakı |nəşriyyat= Çıraq |il =2009|səhifə= 81 }} </ref>. [[Midiya]] tayfaları arasında maqlar xüsusi yer tuturdular.Onlar [[Zərdüşt]] dini ayinlərinin əsas icraçısı olub, xalq içərisində böyük nüfuza malik idilər.Maq dedikcə təkcə bu adı daşıyan tayfa deyil, eyni zamanda [[Zərdüşt]] dininin kahini nəzərdə tutulurdu. Maqlar Zərdüştün varisləri sayılırdı. Lakin maqların təlimində hakim Zərdüşt inamından fərqli cəhətlər də var idi.Ərəbdilli qaynaqlarda ilk orta əsrlərdə [[Cənubi Azərbaycan]] əhalisinin böyük bir hissəsinin azərilərdən ibarət olduğu göstərilir<ref name="istinad123"/>. Bəzi müəlliflərin ( ??? naməlum mənbə) apardıqları araşdırmalar nəticəsində gəldikləri qənaətə görə, Atropatena əhalisinin böyük bir qismini aborigen türk [[tayfa]]ları(qədim mənbələrlə təsdiq olunmur)<ref name="Qeyb94"/><ref>Erix Fayql – İpək yolu üzərində qədim Odlar Yurdu – Azərbaycan Tarixi, Bakı, 2009</ref> əsasında formalaşmış [[atropatenlilər]] təşkil edirdi və Atropatena tarixi Azərbaycan torpaqlarının bir hissəsində<ref name="Nweeya 1913 79"/> [[Azərbaycan türkləri]]nin ulu əcdadları<ref name="Qeyb94"/><ref>A. Fazili – Atropatena, Bakı, 1993</ref> olan [[atropatenlilər]] tərəfindən yaradılmış bir dövlət olmaqla, nəhəng [[Midiya]] dövlətinin həm siyasi, həm də etnik varisidir. Mənbələrdə adları keçən Atropatena ərazisində yaşayan [[tayfa]]lardan<ref>А. С. Сумбатзаде "Азербайджанцы — этногенез и формирование народа" Баку, Элм, 1990 г.</ref><ref>Дьяконов И. М. История Мидии: От древнейших времен до конца IV в. до н. э., Москва — Ленинград, 1956</ref> biri də [[Qafqaz albanları]]dır. I əsr müəllifi [[Strabon]]un verdiyi məlumatdan aydın olur ki, [[Qafqaz]] [[albanlar]]ı təkcə [[Azərbaycan]]ın [[Araz]]dan [[şimal]]dakı ərazisində deyil, həm də [[Araz]]dan [[cənub]]dakı ərazilərində yaşamışlar. Strabon [[albanlar]]ın Atropatenada, Midiya dağlarında yaşamasını qeyd edir. Müəllif yazır ki, [[Qafqaz albanları|albanlar]] kellər, [[Kadusilər|kaduslar]], [[utilər]] və mardların qonşuluğunda yaşayırlar<ref>Strabon, XI, 7, 1</ref>. Midiya dağları [[Xəzər]]in [[cənub]]-[[qərb]]indəki indiki [[Talış dağları]]dır. [[Astaraçay]]la [[Qarasu çayı]] arasında yerləşən bu dağlar Bağrov dağları da adlanır. Deməli, albanların bir hissəsi kaduslarla bir ərazidə yaşayırdı. Bu ərazi Atropatenaya məxsus idi. Bunu Midiya dağları ifadəsi də göstərir. Bu məlumatı toponimik faktlar da təsdiq edir.<ref name="Ferhenqe">Fərhənqe coğrafiye İran. I—XII cildlər(farsca)</ref>. [[Cənubi Azərbaycan]] ərazisində Qarqar, Qərqər–Nəsir, Baba Qarqar, Karkarak, Kərkərə, Kərkər, Alamdar–Qarqar adlı kəndlər vardır<ref name="Ferhenqe"/>. Bu toponimlər Atropatenada yaşamış [[qarqarlar]]ın adı ilə bağlıdır. [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]]da və [[Ermənistan]]da yaşamış türkdilli [[Şiraklar|Şirak tayfası]]nın Atropatenada da yaşadığını V əsr müəllifi [[Feofilakt Simokatta]]nın Atropatenada Siraqan yaşayış məntəqəsini qeyd etməsi təsdiq edir. Həmin müəllif Muğanda türk tayfalarının yaşadığını yazmışdır<ref name="Qeyb91">Гейбуллаев Г. А. К этногенезу азербайджанцев, том 1. Баку, 1991</ref>. Hazırda Cənubi Azərbaycanda Şirac–Xeyl və Şiracməhəllə adlı kəndlər vardır və bu toponimlərdə şirak etnonimi şirac şəklində qalmışdır. Şiraklar Azərbaycanda Çiraq və Çiraqlı da adlanmışlar. [[Cənubi Azərbaycan]]da Çirak, Çiraq–Abdal, Çeraktəpə, Çirakçi, Çeraqlu, Çeraqil (Çirak etnonimi və il – tayfa sözündən), Sirak və Şirakdeh kəndləri vardır<ref name="Ferhenqe"/>. Atropatena ərazisində həmçinin peçeneqlərin də yaşaması məlumdur. [[Peçeneqlər]]in qapan, qarabaq, göyərçi və kul [[tayfa]]ları [[cənub]]da Qaban, Qarabaq, Qeqarçi, Quqarçin, Quqarçili, Quqerdçi, Qullar, Qullar-Taqi, Qullar–Qara, Sufi və Qullar Məhəmməd Hüseynkənd adlarında qalmışdır<ref name="Ferhenqe"/> [[Cənubi Azərbaycan]]dakı Xazarian, Xəzərkəndi, Xəzərgəran, Xəzərabad, Xəzərli, Xəzər-Böyük, Xəzər-Çoban və Xəzərşax<ref name="Ferhenqe"/> kənd adları isə erkən [[orta əsrlər]]də Atropatenada yaşamış [[xəzərlər]]lə əlaqədardır.<ref name="Qeyb94">Q. Qeybullayev – Azərbaycan türklərinin təşəkkülü tarixindən, Bakı, 1994</ref> Atropatenada yaşayan İrandilli etnoslardan<ref>[http://www.iranica.com/newsite/index.isc?Article=http://www.iranica.com/newsite/articles/v3f2/v3f2a088a.html Encyclopedia Iranica, s.v. Azernbaijan]</ref><ref>[http://az-ar.narod.ru/az-ar_9.html проф. Энаят-Олла Реза, Азербайджан и Иран. Глава 6]</ref><ref>[http://www.kulichki.com/~gumilev/HE2/he2510.htm История Востока. Т.2 Глава V Между монголами и португальцами (Азия и Северная Африка в XIV—XV вв.) Закавказье в XI—XV вв.]</ref><ref>[http://az-ar.narod.ru/az-ar_10.html проф. Энаят-Олла Реза, Азербайджан и Иран. Глава 7]</ref> ən böyüyü [[Kadusilər|kaduslar]] idi. Bu etnosu ilk dəfə [[Herodot]] qeyd etmişdir<ref>Herodot, III, 92</ref>. Sonrakı antik müəlliflər də kaduslar haqqında məlumat verirlər və onları dağ yerlərində çox döyüşkən olduqlarını qeyd edirlər. [[Strabon]] kadusların dəniz kənarında<ref>Strabon, XI, 8, 4</ref> yaşadığını yazır. O, kadusların ərazisinin [[Xəzər dənizi]]nin sahili boyu 500 stadij (təxminən 190&nbsp;km) uzunluqda olduğunu göstərir<ref>Strabon, XI, 7, I</ref>. Atropatenada [[tatlar]], [[yəhudilər]], [[gurganlar]], [[Farslar|parslar]] və mardlar da yaşayırdılar. Onların bir hissəsi [[Sasanilər]] vaxtında şimala köçürülmüşdür. Erkən [[orta əsrlər]]də [[Cənubi Azərbaycan]] ərazisinə bir sıra yeni türk [[tayfa]]ları gəlib məskunlaşmışdır.<ref name="Qeyb91"/>. == Tarixi coğrafiyası == Atropatenanın ərazisi indiki [[Güney Azərbaycan]] vilayətlərini, [[Azərbaycan Respublikası]]nın bəzi ərazilərini və [[İran Kürdüstanı]]nın bir hissəsini əhatə edirdi. [[Pəhləvi dili]]ndə yazılmış ''"Şatristanhaye İran"'' əsərində deyilir ki, Aturpatakanın patkustına Gəncək ([[Qazaka]]), Frasyak (Fraaspa), Turkert ([[Təbriz|Tavreş]]) şatristanları daxildirlər. Həmin mənbədə qeyd edilir ki, Gəncək (Qazaka) şəhəri turanlı Frasiyak (sonrakı mənbələrdə [[Əfrasiyab]], türkdilli mənbələrdə isə daha çox [[Alp Ər Tonqa]] adlandırılır) tərəfindən bina edilmişdir. [[Midiya]]dan dağlar vasitəsiylə ayrılan bu ölkə, [[Fasid]]dən Hirkan dənizinə ([[Xəzər]]) kimi geniş bir ərazini əhatə edirdi<ref>Polibi,V,55</ref>. Matiana ilə Midiya arasında olan bu ərazinin hüdudlarında Spavta gölü yerləşirdi. Yay iqamətgahı Qazaka, qış iqamətgahı isə Vera idi<ref>Strabon,XI,13,2,3</ref>. Strabon Atropatenanın sərhədləri haqqında yazır: "Bu ölkə [[Ermənistan]] və Matianadan Şərqdə, [[Midiya|Böyük Midiya]]dan Qərbdə və Şimalda yerləşir. Cənubdan o, Hirkan dənizilə sərhəddir.’’ Ərəb coğrafiyaşünası [[İstəxri]]yə görə, [[Azərbaycan]] (Adurbadaqan-Atropatena) Guhistan ([[Gilan]]) və [[Xəzər dənizi]], Qərbdən [[Ermənistan]] (Şərqi Anadolu), Şimaldan Allan ([[Qafqaz Albaniyası]]), Qabk dağları ([[Qafqaz dağları]]), İraq Cəzirəsi ilə həmsərhəddir. Buradan məlum olur ki, müəyyən dövrlərdə Atropatenanın sərhəddi Qafqaz dağlarına qədər uzanmışdır. Orta əsr ərəb coğrafiyaşünası [[İbn Haqvəl]]in yazdığına görə: "...bu ölkəni Şərqdən [[Cibal]] və [[Deyləm]], həmçinin Xəzər dənizinin Qərb sahilləri, Qərbdən Ermənistan və Cəzirənin ([[Mesopotomiya]]nın) bir hissəsi, Şimaldan allanlar (Qafqaz albanları) və Qafqaz dağları, Cənubdan [[İraq]] hüdudları və Cəzirənin Şərq hissəsi əhatə edirdi<ref>İbn Haqvəl,Surət əl-ərz,Tehran,1345</ref>. Bundan başqa İbn Haqvəl [[Ərməniyyə]], [[Qafqaz Albaniyası]] və Atropatenanı bir iqlim hesab edir. Atropatenanın [[parflar]], [[ermənilər]] və [[suriyalılar]] kimi qonşuları olmuşdur. Atropatena hökmdarları yeri gəldikdə onlarla qohumluq əlaqələri də yaradırdılar<ref>Strabon, XI ,13</ref> Mərkəzi hakimiyyət üçün ağır olan illərdə Mada satrapı olduqca müstəqil bir siyasət yeridirdi; XI və XIV satraplıqlara daxil olan torpaqları öz əlinə almışdı. [[Atropat]] həmin satraplıqların sakinləri ilə müəyyən müttəfiqlik münasibətləri yaratmışdı. Məhz buna görə də kadusilər [[farslar]]a boyun əyməyərək Qavqamela vuruşmasında bütün Əhəməni dövlətinin müttəfiqləri kimi yox, ancaq madalıların müttəfiqləri kimi çıxış edirdilər (madalılarla "birləşdirilmişdilər"). [[Qafqaz albanları|Albanlar]] və [[sakesinlər]] də Əhəməni imperiyasının təbəələri deyil, Mada satrapının müttəfiqləri idilər. [[Cənubi Azərbaycan]]ın bütün ərazisi və Şimali Azərbaycan torpaqlarının xeyli hissəsi bu və ya digər dərəcədə [[Atropat]]ın hakimiyyəti altında idi. Belə güman etməyə bəzi əsaslar var ki, hələ [[Midiya|Mada dövləti]] dövründə [[madaylar|madalılar]]ın hakimiyyəti Qərbi Zaqafqaziyanın ayrı-ayrı rayonlarına, xüsusən tarixi [[Gürcüstan]]ın vilayətlərinə də yayılırdı. Maraqlıdır ki, [[Herodot]]a görə, ''"[[Kolxida]]dan [[Midiya|Mada]]ya girmək çətin deyil"''. Yenə də həmin müəllif məlumat verir ki, [[skiflər]] "Fasis (görünür, Rioni və ya Çorox çayının – İqrar Əliyev) yaxınlığında Madaya soxulmaq" niyyətində idilər. Güman etmək olar ki, tarixi Gürcüstanın torpaqları (və ya torpaqlarının bir hissəsi) Mada satraplığının tərkibinə daxil idi və ya onun himayəsi altında idi. [[Polibi]] e.ə. III əsrin son rübünün hadisələrindən danışarkən məlumat verir ki, Atropatenanın bəzi hissələri ''"Fasisdən yuxarıdakı yerlərdə Pontun (Qara dənizin – İqrar Əliyev) üzərində yüksəlir, digər tərəfdən o, Hirkan (Kaspi – İqrar Əliyev) dənizinə qədər çatır".'' Maqnessiya ətrafındakı məğlubiyyətdən sonra Asiyada [[Selevkilər]] hakimiyyəti xeyli zəiflədi, hərçənd o zaman Selevki çarları bəzən qələbələr qazanır, hətta şəhərlər də salırdılar. Bu ərəfədə Qərbi İranın və Ermənistan yaylasının vilayətlərində bir neçə müstəqil dövlət – [[Elimaida]], [[Xarakena]], [[Persida]], [[Böyük Ermənistan|I Artaşesin Ermənistan çarlığı]], [[Sofenada]], [[Kiçik Ermənistan|Zariadrinin Ermənistan çarlığı]] meydana gəlir. Özünü padşah elan edən Mada satrapı Timarx Selevkilərdən ayrıldı və hətta öz sikkəsini buraxmağa başladı. [[Parfiya]] da asılılığın daşını atdı. Beləliklə, e.ə. 160-cı ilə yaxın Selevkilər şərq satraplıqlarının demək olar ki, hamısını itirmiş oldular. Meydana gələn erməni çarlıqları, xüsusilə Artaşesin çarlığı lap əvvəldən özlərini çox təcavüzkar aparır, qonşularına qarşı fəal qəsbkarlıq siyasəti yeridirdilər. [[Strabon]] yazır: ''"...Artaksinin və Zariadrinin müharibələri əvvəllər kiçik bir ölkə olmuş Ermənistanı böyütdü... Onlar birlikdə qonşu xalqların torpaqlarının bir hissəsini qoparıb mənimsədilər. Onlar midiyalılardan (atropatenalılardan – İqrar Əliyev) Kaspiananı, Favnitidanı və Basoropedanı, iberlərden Pariadr dağlarının ətəklərini, Xorzenanı və [[Qoqarena]]nı... xaliblərdən və mossiniklərdən Karenitidanı və Kseroksenanı..., kataonlardan Akilisenanı və Antitavrboyu vilayəti, suriyalılardan Taronitidanı... tutub aldılar".'' === Dövlətin əsasının qoyulması === [[Makedoniyalı İskəndər]]in yürüşü ərəfəsində [[Əhəmənilər imperiyası]]nın tərkibində olan Qərbi [[Midiya]] satraplığı iqtisadi-sosial cəhətdən inkişaf etmiş əyalətlərdən biri idi. Bu əyalətə [[Azərbaycan]]ın görkəmli dövlət xadimi [[Atropat]] başçılıq edirdi. [[Əhəmənilər]]in sonuncu hökmdarı [[III Dara]]nın hakimiyyəti dövründə [[Atropat]] [[Midiya]] satrapı idi. Mənbələrdə bu ada ilk dəfə e.ə. 331-ci ildə təsadüf edilir. [[Makedoniyalı İskəndər]] [[İss vuruşması]]ndan (e.ə.332) sonra [[Kiçik Asiya]], [[Suriya]], [[Finikiya]], [[Fələstin]] və digər əraziləri işğal etdi. Bu məğlubiyyətdən sonra [[III Dara]] yenidən ordu toplayaraq İskəndərin qarşısını almağa səy göstərdi. Lakin İskəndər [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarını keçərək e.ə. 331-ci il 1 oktyabrda qədim [[Assur]] şəhəri [[Ərbil]]in yaxınlığında olan Qavqamel kəndi yaxınlığında III Daranın ordusuna sonuncu və həlledici zərbə endirib onu məğlub etdi. İss savaşı zamanı Atropatın [[Midiya]] ordusuna başçılıq etməsi haqqında mənbələrdə heç bir məlumat yoxdur. Lakin güman etmək olar ki, digər satraplıqların satrapları kimi [[Atropat]] da İskəndərlə olan hər üç savaşda iştirak etmişdir. Mənbələrdə Atropatın Midiya ordusuna, ancaq [[Qavqamel savaşı]]nda (e.ə.331) başçılıq etməsi haqqında məlumat var. [[Makedoniyalı İskəndər]]in zəfər yürüşlərini qələmə alan [[Arrian]]ın yazdığına görə,[[Qavqamel döyüşü]]ndə [[III Dara]]nın süvari kəşfiyyat dəstəsinə başçılıq edən [[Atropat]]ın bölməsində yarımmüstəqil [[kadusilər]], [[qafqaz albanları]] və [[sisaklar]] da iştirak edirdi. [[Arrian]] maraqlı bir məlumatla da bizi tanış edir. Ölkədə baş vermiş qarışıqlıqdan istifadə edən Bariaks adlı bir nəfər hakimiyyəti ələ keçirir. Arrianın göstərdiyinə görə e.ə. 324-cü ildə özünü Parsua və [[Midiya]] hökmdarı elan etmişdi. [[Atropat]] isə onu tutub İskəndərə vermişdi. Bu fakt Atropatın uzaqgörən siyasətçi olduğunu sübut edir. Atropat yaxşı başa düşürdü ki, artıq [[Əhəmənilər imperiyası]]nı dirçəltmək mümkün deyil. Ona görə də o, İskəndərlə loyal mövqedə dayandı. [[Atropat]]ın loyal münasibətini görüb ona müsbət münasibət bəsləyən İskəndər bir müddət onu öz yanından buraxmadı. Məşhur [[Suz təntənəsi]]ndə iştirak edən Atropat öz qızını makedoniyalıların süvari dəstələrinin başçısı [[Perdikki]]yə ərə verərək onunla qohum oldu. Dövrün siyasi nəbzini tuta bilən Atropat görkəmli diplomat olduğuna görə qarşıya çıxmış ağır şəraitdən bacarıqla istifadə etdi və tədricən düşmən satrapdan etibarlı müttəfiqə çevrildi. İskəndər [[Midiya]]ya gədikdə [[Atropat]] onun yaxın adamlar ilə birlikdə qalibin şərəfinə verilən ziyafətdə iştirak edirdi. İskəndər Midiyada olarkən orada bəslənən məşhur Nisa atlarına baxır. O ,50000 atı hökmdar ordusuna götürür. İskəndərin bir sıra siyasi tədbirlərində Atropat şəxsən iştirak edirdi. [[Arrian]]ın yazdığına görə Atropat İskəndərə 100 nəfərdən ibarət atlı cəsur döyüşçü qadın dəstəsi bağışlamışdı. O, yazır: ''"Midiya satrapı [[Atropat]] İskəndərə 100 nəfər [[amazonkalar]]dan ibarət dəstə bağışlamışdı. Onlar kişi geyimi geymiş, yüngül silahlarla yaraqlanmışdılar."'' Qeyd edək ki, [[Strabon]] da [[amazonkalar]]ın [[Qafqaz dağları]]nda [[qarqarlar]]ın qonşuluğunda (müasir [[Qarabağ]]-[[Zəngəzur]] zonasında) yaşadığını qeyd edir. Atropat yeganə Əhəməni satrapı idi ki, İskəndər onu vəzifədən kənar etmədi, əksinə bəzi qonşu vilayətlərin idarəsini də ona tapşırdı. Atropatena dövlətinin əsası məhz belə bir tarixi şəraitdə qoyuldu. İskəndərin ölümündən sonra isə bu dövlət qurumu tam müstəqli siyasət yürüdən bir dövlətə çevrildi. Yeni yaranmış dövlət antik müəlliflərin qeyd etdiyinə görə banisinin adı ilə adlandırılmağa başladı. Mənbələrdə Atropatenanın iqtisadi-ictimai həyatı haqqında bilgilər olduqca azdır. Lakin mənbələrdən məlum olur ki, istər [[Əhəmənilər]]in hakimiyyəti dövründə, istərsə də [[Atropatidlər]] sülaləsinin hakimiyyəti dövründə Atropatena ərazisi həm iqtisadi, həm də mədəni cəhətdən qonşu ərazilərdən xeyli öndə idi. [[Strabon]]un göstərdiyinə görə Atropatena hakimlərinin [[Qazaka]] (Taxtı Süleyman) və Vera ([[Marağa]]) adlı iki paytaxt şəhəri olmuşdur. Qazakada yay, Verada isə Qış sarayları yerləşirdi (Bu fakt [[Atropatidlər]]in də digər türk tayfaları kimi müəyyən qədər də olsa köçəri həyat sürdüklərini göstərir). Qazakada bu sülalənin yay, Verada isə qış iqamətgahı yerləşirdi. [[Qazaka]] şəhərində (indiki Təxti Süleyman) hələ [[Midiya]] dövləti dövründən müqəddəs sayılan [[Azərgüşnasp məbədi]] mövcud idi. Tədqiqatçıların əksəriyyəti qəbul edirlər ki, müstəqil Atropatena dövləti [[Atropat]]ın başçılığı altında e.ə. 223-cü ildə təşkil edilmişdir. Dövlət Atropatnın əsasını qoyduğu [[Atropatidlər]] sülaləsi tərəfindən idarə edilirdi. Bu sülalə eramızın III əsrinin I rübünə kimi Atropatenada hakimiyyətdə olmuşdur. Həmçinin müəyyən dövrdən sonra Atropatidlər həm də [[Parfiya]] hökmdarları olmuşlar. Belə ki, Parfiya hökmdar [[III Artaban]]ın anası [[parflar]]dan (IV Fraatın qızı), atası isə Atropatidlərdən olmuşdur. Beləliklə III Artabandan başlyaraq [[Atropatidlər]] həm də [[Parfiya]]ya ağalıq etmişlər. == Atropatidlər == [[Atropat]]ın varisləri də çarlığın banisinin ənənəsini davam etdirərək, yunan-makedoniyalıların ölkəyə soxulmasına "yol vermirdilər", hər halda mane olurdular. Yeri gəlmişkən, deyək ki, bu, Atropatenanın tarixinə dair yazılı qaynaqların yox dərəcəsində olmasının əsas səbəblərindəndir. Lakin heç bir şeyə baxmayaraq, Hellinizm hər halda Kiçik Madaya da nüfuz edirdi. Burada Hellinizm ayinləri aşılanır, sinkretik allahların (yunan-İran allahlarının), xüsusən Herakl-Veretraqnanın (?) ibadətgahları tikilirdi. [[Kerefto məbədi|Kerefto]] dağlarından bir yunan kitabəsi tapılmışdır ki, o kitabə hardasa [[Beotiya]]da da, [[Arkadiya]]da da, yaxud hər hansı başqa bir yunan vilayətində də ola bilərdi. Aşkara çıxarılmış məşhur avroman perqamentləri [[yunan dili]]nin, yazısının və hüquq normalarının Mada-Atropatenaya, hətta onun kənd rayonlarına da çox dərin nüfuz etdiyini göstərir. Bu dövr Yeni Mada çarlığının möhkəmlənməsi və onun sərhədlərinin genişlənməsi ilə səciyyələnir. Qonşu vilayətlərdəki yunan-makedoniyalılar kimi, [[Atropatidlər]] də geniş şəhərsalma işlərinə başlamışdılar. Atropatenanın antik ənənə ilə salınan bir neçə şəhəri haqqında məlumatımız vardır. Bunlar [[Qazaka]], Fanaspa, [[Marağa|Fraaspa]], Aqanzana şəhərləri və Atropatena ərazisində tapılmış bir neçə qədim yaşayış yeri, o cümlədən [[Mil]] düzündəki Təzəkənd yaşayış yeridir. Qədim adlarını bilmədiyimiz, lakin ümumən antik dövrə aid olan bir neçə başqa abidə də məlumdur. Atropatena çarları özlərinin siyasi və iqtisadi mövqelərini möhkəmləndirərək [[Suriya]], erməni və [[Parfiya]] padşahları ilə qohum olurdular. Onların müttəfiqlik və dostluq əlaqələri, çox güman ki, uzaq şimala – [[Qafqaz albanları|albanlar]]a, sakesinlərə və müasir [[Azərbaycan Respublikası]] ərazisində yaşamış digər tayfalara qədər gedib çatırdı. Atropatdan və onun zamanındakı hadisələrdən sonra yazılı qaynaqda Atropatenanın adı ilk dəfə e.ə. III əsrin iyirminci illərində çəkilir. Söhbət [[Polibi]]nin əsərinin bir parçasından gedir. E.ə. III əsrin 20-ci illərində Atropatena taxt-tacında biz [[Araz]]ın yalnız cənubunda deyil, şimalında da çox geniş əraziyə malik olan ''"ən qüdrətli və ən müdrik hökmdarı"'', ''"atropatilər və onlarla həmsərhəd xalqlar üzərində"'' [Polibi] hökmranlıq edən Artabazanı görürük. Polibinin dediyinə görə, Artabazanın dövləti Kaspi dənizindən Rioni çayının yuxarılarınadək uzanırdı; beləliklə, Ermənistanı və İberiyanı da, hər halda onların müəyyən bir hissəsini əhatə edirdi. Bu vilayət, yunan müəllifinin (Polibinin) təsdiq etdiyinə görə, "...[[Midiya]] ilə yanaşı olub ondan dar silsiləsi ilə ayrılır, onun bəzi hissələri [[Fasis]]dən (Rionidən – İqrar Əliyev) yuxarıdakı yerlərdə Pontun (Qara dənizin – İqrar Əliyev) üzərində yüksəlir; digər tərəfdən o, Hirkan (Kaspi – İqrar Əliyev) dənizinə qədər çatır. Vilayətdə əsasən at belində vuruşan və müharibə üçün daha nə lazımdırsa hamısına kifayət qədər malik olan güclü bir xalq yaşayır". Gürcü mənbələrinə görə, e.ə. III əsr Kartli (İber) çarlığı tarixində "fars" elementlərinin (bu adın altında Atropatena midiyalılarını düşünmək lazımdır – İqrar Əliyev) üstünlüyü dövrü olmuşdur. Məhz bu zaman Atropatena ilə [[Ermənistan]] arasında sıx siyasi, mədəni və digər əlaqələr yaranır. Bu dövrün erməni əyanları arasında anadangəlmə atropatenalılar az deyildi. Atropatena və erməni kübarları arasında nikah əlaqələri isə adi hal idi. [[Ermənistan]]la münasibətlər heç də həmişə rəvan olmurdu. Dostluq, nikah əlaqələrini, ənənəvi mədəni-iqtisadi təmasları bir çox hallarda açıq düşmənçilik, bəzən hərbi toqquşmalar dərəcəsinə çatan düşmənçilik əvəz edirdi. E.ə. III əsrin sonu II əsrin əvvəlində məhz belə olmuşdu. O zaman şiddətli çarpışmalar nəticəsində Ermənistan taxt-tacına nəinki Atropatena dairələri ilə sıx əlaqə saxlayan, hətta bəlkə də özü madalı olan Artaşes yiyələnmişdi. [[Moisey Xorenli]] hər halda Artaşesi açıq-aşkar "madalı" adlandırır. === Atropatena-Selevki münasibətləri === Atropat Midiyası Makedoniya müharibələrindən sonra [[Midiya]]dan ayrılıb onun digər vilayətlərindən fərqli olaraq öz müstəqilliyini saxlaya bilmişdi. [[Polibi]]nin göstərdiyinə görə Selevki hökmdarı [[III Antiox]] (e.ə. 223-222) [[Midiya]] satrapı Molonu və onun qardaşı Aleksandrı məğlub etdikdən sonra Atropat Midiyasına hücum etmişdir. Atropatena çarı Artabazan düşmənə müqavimət göstərərək onu geri çəkilməyə məcbur etmiş, hətta paytaxtları Selevkiyə qədər qovmuşdur. E.ə. 20-ci ildə Atropatena çarı Artabazan Selevkilərlə müharibəni bitirərək onlarla sülh müqaviləsi bağlayır. Bu müqaviləyə görə Atropatena ərazisi xeyli genişlənmiş olur. Belə ki, Ayrarat vilayətinin baş şəhəri olan [[Armavir]]lə birlikdə [[Araz]] vadisi Atropatenann tərkibinə daxil edildi. Atropatena ərazisi [[Kolxida]]ya qədər gedib çatdı (Polibi,V,55). [[Yustin]]in göstərdiyinə görə Selevki hökmdarı [[VII Antiox]]un dövründə [[Selevkilər]]lə [[Arşakilər]] arasında gedən müharibədə Böyük Midiya mühüm rol oynamışdır. Bu müharibədə Arşakilər bir neçə dəfə məğlub edilmişdilər. VII Antiox [[parflar]]ı yer üzündən silərək, məhv etməyi qarşısına məqsəd qoymuşdu. VII Antiox öz hərbi regionlarını parfların geri çəkildiyi bölgələrdə yerləşdirirdi. Regionların yerləşdiyi yaşayış məntəqələrində baş verən üsyanlar [[Selevkilər]]in məğlub edilməsində mühüm rol oynamışdır. 312-ci il oktyabrın ilk günlərində [[Selevk]]in [[Babil]]ə gəlməsi ilə bütün [[Ön Asiya]]da yeni tarix hesabı – Selevkilər erası başlandı. İran satraplıqlarında real hakimiyyət tədricən Selevkin əlinə keçir. Yeni Mada çarlığının hökmdarları, çox güman ki, o cümlədən [[Atropat]] özü artıq IV əsrin lap sonunda İran satraplıqlarına yiyələnmiş Selevkin (302-281) qəsdlərindən ölkəni nə yolla olursa-olsun qorumaq məcburiyyətində qalmışdılar. Lakin Selevkin və hakimiyyətə onunla şərik olan Antioxun bütün ciddi-cəhdlərinə baxmayaraq, e.ə. III əsrin ortalarına yaxın [[Selevkilər dövləti]] fəlakət həddinə çatdı. [[Baktriya]], [[Soqdiana]] və [[Parfiya]] əldən çıxdı. Tezliklə müstəqil Parfiya dövləti meydana gəldi və ona Asiya tarixində mühüm rol oynamaq nəsib oldu. 223-cü ildə Selevki dövlətində çarlığa [[III Antiox]] (223-187) keçdi. Selevkilərin bəzi ötəri müvəffəqiyyətləri və e.ə. III əsrlə II əsrin ayrıcında Aralıq dənizinin şərqində meydana gəlmiş [[Roma imperiyası|Roma]] kimi yeni bir siyasi qüvvə ilə Selevkilərin ilk faciəli toqquşması III Antioxun adı ilə bağlıdır. Antiox öz hakimiyyətinin ilk illərindəcə çox böyük bir təhlükə ilə qarşılaşdı: Mada satrapı Molon öz qardaşı Parsa satrapı Aleksandrla birlikdə Selevkilərin hakimiyyətinə qarşı üsyan qaldırdı və dövlətin şərq vilayətlərinin demək olar hamısını, o cümlədən Mesopotamiyanı tutdu. Yalnız çox böyük səylər bahasına Antiox öz düşmənlərinin öhdəsindən gələ bildi. İntihar etmiş Molonun cəsədi çarmıxa çəkildi və həqarətə məruz qoyulmaq üçün açıq nümayiş etdirildi. III Antioxun bundan sonra sürətlə Atropatenaya soxulması Molonun tədbirində [[Atropatenlilər|atropatenalılar]]ın fəal iştirakına dəlalət edir. Antioxun Artabazanla müharibəsi sülhlə qurtardı. Atropatena müəyyən müddət Selevkilərin ali hakimiyyətini tanımağa məcbur oldu. 190-cı ilə yaxın, Maqnessiya ətrafında romalılarla döyüşdə Antiox məğlub olduqdan sonra, Selevkilər dövlətinin parçalanması prosesi yenidən başlandı.Bu melumatlar guman edilir . Alimler bu haqda dusunurler === Atropatena-Parfiya münasibətləri === [[Selevkilər]]lə çoxdan mübarizə aparan parfiyalılar e.ə. II əsrin 50-ci illərinin ortalarına yaxın geniş istila yoluna çıxıb, sanballı siyasi qüvvəyə çevrilirlər. Tezliklə (ehtimal ki, 148-147-ci illərdə) [[Parfiya]] çarı [[I Mitridat]] Selevkilərin basqınlarından müsibətlər çəkmiş Madanı işğal edir. Madanın işğalı o dərəcədə mühüm bir hadisə idi ki, bundan sonra I Mitridat "Böyük çar" titulunu qəbul etdi. Madanın işğalı parfiyalıların üzünə [[Mesopotamiya]]nın yolunu açdı və e.ə. 141-ci ildə Mesopotamiya fəth edildi. Sonra varlı [[Elimaida]] da işğal olundu. Bəzi tədqiqatçılar belə güman edirlər ki, parfiyalılar Aşağı Madadan sonra Mada-Atropatenanı da işğal etmişdilər, lakin mənbələrdə buna sübut-dəlil yoxdur. Selevkilərə düşmən olan, Hellinizm naminə nə varsa hamısına qarşı, Şərq xalqlarını [[Selevkilər]]in, yunan-makedoniyalıların hədsiz zülmündən xilas etmək uğrunda mübarizə aparan "vətənpərvər" qüvvə kimi parfiyalıların Atropatenada mövqeyi, ola bilsin, artıq möhkəmlənmişdi. Bir mühüm cəhət də ondan ibarətdir ki, parfiyalılar etnodil (görünür, həm də mədəni) cəhətdən madalılara çox yaxın idilər. Buna görə də Atropatenada parfiyalılara "özgələrdən", yəni yunan-makedoniyalılardan fərqli olaraq "öz adamları" kimi baxırdılar və o zaman yunan-makedoniyalılara qarşı vahid cəbhə yaranırdı. Lakin bütün bunlara baxmayaraq, [[Atropatenlilər|atropatenalılar]] öz dövlətlərinin suverenliyini saxlaya bilmişdilər. Atropatilər çarlığının parfiyalılar tərəfindən zəbt olunduğunu güman etməyə əlimizdə əsas yoxdur, çünki hələ öz "Coğrafiya" əsərini e.ə. lap son illərdə başa çatdırmış [[Strabon]] yazırdı: "Atropatenanın ailəsində varislik hələ indi də davam edir". Atropatenada da parfiyalıların mövqeləri möhkəmlənməkdə davam edirdi. E.ə. I əsrdə Atropatenada məişətdə, tikintidə, memarlıqda "parfiyalaşma" o qədər güclü və əhatəli idi ki, bunun birdən-birə, hazırlıq dövrü olmadan baş verdiyini güman etmək çətindir. Bütün bunlar onu göstərir ki, Atropatenada [[Parfiya]]nın təsiri, şübhəsiz, daha əvvəllər başlanmışdı. Bunu e.ə. I əsrdə Parfiya sikkələrinin Atropatenada geniş yayılması da təsdiq edir və güman etməyə əsas var ki, Ekbatanada kəsilmiş Parfiya gümüş pulu Zaqafqaziyaya Atropatena vasitəsilə yayılırmış. Parfiya dilində tərtib edilmiş, bizə gəlib çatmış bir avroman sənədi də Atropatenada parfiyalıların o zamankı rolundan və əhəmiyyətindən xəbər verir. Atropatena madalılarının parfiyalılarla yaxınlaşması üçün Atropatenanın özündə çox böyük bir zəmin vardı. Hellinləşməyə müqavimət burada kifayət qədər fəal idi. Madalılar çox mürəkkəb şəraitdə, yunan-makedoniyalıları bir o qədər yaxına qoymayan müstəqil dövlət yaratdılar, öz istiqlaliyyətlərini qoruyub saxlamaq uğrunda selevkilərə qarşı inadlı mübarizə aparırdılar, Atropatena madalıları türk etnik birliyinə mənsub olduqlarını dərk edir, öz mədəni ənənələrinin, dininin, dövlət quruluşunun üstünlüyünü qoruyub saxlamağa və möhkəmləndirməyə çalışırdılar; bütün bunlar parfiyalıların məqsədlərinə uyğun gəlirdi. Parfiyalıları Atropatenaya tərəf çəkən bir amil də, əlbəttə, dövlətin ərazisini genişləndirmək və strateji cəhətdən mühüm əməliyyat meydanı ələ keçirmək niyyətindən, ən əvvəl atropatenalılarla parfiyalıların ümumi məqsədindən, hellinliyə qarşı mübarizədən ibarət idi. Parfiyalılar və atropatenalılar Atropatenada kökləri I minilliyin əvvəllərinə gedən "öz" mədəniyyət və dinini dirçəltmək işində də müttəfiq idilər. Hələ o zaman Qərbi İran vilayətlərində, o cümlədən Cənubi Azərbaycanda müxtəlif mazdaizm təlimləri, Kiçik Avesta etiqadları mövcud idi. Mada hökmranlığı dövründə, maqlar bu təlimləri təbliğ etməyə başlayanda gələcək Atropatena zonasında mazdaizm – [[Avesta]] təlimlərinin mövqeləri daha da möhkəmlənməkdə idi. [[Atropatidlər]]in və Atropatena madalılarının rəsmi dini mazdaizm-zərdüştilik – Avesta dini idi. Parfiyalıların və Atropatena madalılarının mənafelərinin ümumiliyi, onların mədəniyyət cəhətdən yaxınlığı və dil cəhətdən qohumluğu Mada-Atropatena ünsürləri ilə Parfiya ünsürlərinin Atropatena zəminində etno-mədəni baxımdan xeyli yaxınlaşmasına və hətta qovuşmasına səbəb olurdu. Bu, zahirən öz əksini, məsələn, "parfiyalılar" termini əvəzinə tez-tez "madalılar" termininin işlədilməsində tapırdı. Beləliklə, təsvir edilən dövrdə Atropatenanın və [[Atropatenlilər|atropatenalılar]]ın adları mənbələrdə əsasən qonşu ölkələrin tarixi ilə, yaxud ümumregion xarakterli hadisələrlə əlaqədar olaraq çəkilirsə də, təsdiq edə bilərik ki, atropatenalılar [[Roma imperiyası|Roma]] əleyhinə sanballı bir qüvvə olub region xalqlarının çağırılmamış "qonaqlara" qarşı mübarizəsində ən fəal bir şəkildə iştirak edirdilər. Onlar, şübhəsiz, bu ağır mübarizədə özlərinin istiqlaliyyətini qoruyub saxladılar. [[Strabon]] yuxarıda nəzərdən keçirilmiş hadisələrin demək olar ki, müasiri sayılan [[Apollonid]]ə istinad edərək məlumat verir ki, Atropatena ''"hərbi qüvvə mənasında çox sanballı bir ölkədir, çünki o, döyüşə... 10000 süvari və 40000 piyada çıxara bilər"''. === Atropatena-Ermənistan əlaqələri === [[Fayl:Gelmolt-karta 01.jpg|thumb|360px|right|[[Ərəb Xilafəti]] tərkibində Atropatena – Azərbaycan ərazisini göstərən bir xəritə]] Güman ki, e.ə. I əsrin ikinci rübündə Atropatena çarları ilə erməni çarları arasında nikah əlaqələri yarananadək Atropatena prinsipcə parfiyapərəst siyasət yeridirdi. Atropatena çarı Mitridat erməni çarının qızı ilə evlənəndən sonra isə Atropatena tacidarının siyasəti antiparfiya siyasəti olmasa da, hər halda, şübhəsiz, ermənipərəst və antiroma siyasəti idi. Bu zaman [[Roma imperiyası|Roma]]ya qarşı ümumi mübarizə zəminində [[Atropatenlilər|atropatenalılar]]la [[ermənilər]]in əlaqələri çulğalaşır, ittifaq, dostluq, ən sıx siyasi və mədəni-iqtisadi təmas məcrasında inkişaf edirdi. [[Parfiya]] ilə [[Ermənistan]] arasında gedən müharibələr nəticəsində Ermənistan [[II Mitridat]]a tabe oldu. Parfiya çarı Ermənistan şahzadəsi Tiqranı girov götürdü və Tiqran uzun müddət Arşakilər sarayında saxlanıldı. E.ə. 95-ci ildə parfiyalılar Tiqranı Ermənistan taxtına əyləşdirir və Tiqran bir məlumata görə, Ermənistanda, digər məlumata görə isə Atropatenada yerləşən 70 vadini təşəkkür əlaməti olaraq [[Parfiya]]ya verir. Bu vadilər üstündə dövlətlər arasında mübahisə gedirdi. Hələ [[Strabon]] yazmışdı: ''"Atropatilərin... qüdrətli qonşuları vardır və bu qonşular – ermənilər və parfiyalılar onların ölkəsini viran qoyurlar. Lakin atropatilər müqavimət göstərir və işğal edilmiş torpaqları geri alırlar".'' Bəzi alimlərin güman etdiklərinə görə, [[II Tiqran]]ın azad olunması müqabilində parfiyalılara verdiyi "70 vadi" məhz o vadilər idi ki, guya hələ [[I Artaşes]] onları atropatenalılardan almışdı. Əgər doğrudan da belədirsə, onda göstərilən fakt hələ Ermənistan dövlətinin meydana gəlməsinin lap ilk dövründə iki çar arasında düşmənçilik münasibətlərinə və təxminən e.ə. II əsrin birinci rübünün sonunda, yaxud ikinci rübünün əvvəlində erməni qəsbkarlığına sübut olardı. II Tiqran ([[95]]-[[55]]-ci illər) artıq öz hakimiyyətinin ilk illərində öz qonşularına – ilk növbədə [[Sofena]]dakı erməni çarlığına qarşı təcavüzkarlıq göstərir və e.ə. 94-cü ildə onu istila edir. Elə həmin il II Tiqran [[Pont]] dövlətinin qüdrətli çarı [[VI Mitridat Yevpator]] ilə saziş bağlayır və onun qızı Kleopatra ilə evlənir. [[Ermənistan]] çarı Atropatilərlə də qohum idi – Atropatena çarı Mitridat II Tiqranın qızını almışdı. [[Pont]]-[[Ermənistan]] ittifaqının başlıca məqsədi Romaya müqavimət göstərmək idi. Lakin Roma ilə müharibədən əvvəl II Tiqran hələ Parfiya ilə mübarizə aparmalı idi. Parfiyalıların [[Fərat]] sahillərinə gəlib çatması bu ərəfədə Kiçik Asiyada geniş əraziyə yiyələnmiş romalıları bərk narahat edirdi. [[II Tiqran]] [[Sofena]]nı tutduqdan sonra fəal qəsbkarlıq əməliyyatlarını davam etdirirdi. O, [[Kappadokiya]]da öz mövqelərini möhkəmləndirdi ki, bu da 93-92-ci illərdə [[Roma imperiyası|Roma]] ilə qısamüddətli müharibəyə gətirib çıxartdı. Tiqran darmadağın edilib böyük tələfata uğradısa da, Ermənistan çarının əvvəlki müvəffəqiyyətləri romalıları parfiyalılarla təmasa girmək üçün yollar axtarmağa vadar etdi. E.ə. 92-ci ildə Roma sərkərdəsi Sulla Fərat sahilində Parfiya səfiri Orobazla görüşdü. Bu görüş parfiyalı [[II Mitridat]]ın romalılara yaxınlaşmasına kömək edirdi, lakin sonrakı hadisələrin göstərdiyi kimi, parfiyalılar Romanın onları, eləcə də bütün Şərqi necə böyük təhlükəyə məruz qoyduğunu o zaman hələ dərk etmirdilər. [[Parfiya]] daxili çəkişmələr nəticəsində zəifləyir, [[Roma]]da da vətəndaş müharibəsi qızışır, bunlar [[II Tiqran]]ın əl-qolunu tamamilə açır. O, ən əvvəl təqribən 90-cı illə 88-ci il arasında parfiyalılara basqın edir və ilk növbədə, özünün azad edilməsi müqabilində hədiyyə verdiyi yetmiş vadini onlardan alır. [[Strabon]]un əsərindən göründüyü kimi, [[II Tiqran]] atropatenalıların o vilayətini də işğal etmişdi ki, coğrafiyaçı onu Simbaka adlandırır, lakin bu ad təshih edilib "Albaka" yazılmalıdır (həmin yer indiki Beşqala ətrafında yerləşən müasir Böyük Axbaq vilayətidir). Biz bilmirik ki, Tiqran o vaxt Atropatena çarı ilə artıq qohum olmuşdumu, ya yox. Bizə burası da məlum deyil ki, o zaman Atropatena dövlətini çar Mitridatmı idarə edirdi? Biz bilmirik ki, Atropatena doğrudan da tabe edilmişdimi və vassal çarlığa çevrilmişdimi, atropatenalı Mitridat sonralar II Tiqranın "sədaqətli vassalı" olmuşdumu, ona bac verirdimi və bəzi tədqiqatçıların hesab etdikləri kimi, müharibə zamanı ona köməkçi qoşunlar göndərməyi öhdəsinə almışdımı? Yalnız burası məlumdur ki, Atropatena padşahı Mitridat, yuxarıda qeyd edildiyi kimi, erməni padşahının qızı ilə evlənmişdi. İki tacidarın qarşılıqlı münasibətlərində çox şey bununla müəyyən edilirdi və ola bilsin ki, onlar sadəcə müttəfiq idilər. E.ə. 70-ci ildə II Tiqranın qayınatası Pontlu Mitridat Roma sərkərdəsi [[Lukull]] tərəfindən darmadağın edildi və Ermənistana qaçıb bir müddət "çarlar çarının" məşvərətçisi oldu. Gizlincə müharibəyə hazırlaşan Lukull e.ə. 69-cu ildə [[Ermənistan]]a soxuldu və həmin ilin yazında [[Tiqranakert]]i mühasirəyə aldı. O ərəfədə II Tiqran çox böyük bir ordu toplamışdı. [[Plutarx]]ın verdiyi məlumata görə, ''"ermənilər və korduenlər yığma qoşun kimi hamılıqla tökülüşüb onun köməyinə gəldilər, çarlar gəldilər, özləri ilə bütün medləri (atropatenalıları – İqrar Əliyev) və adiabenliləri yığma qoşun kimi gətirdilər, [[Babil]]də olan dənizin sahillərindən çoxlu ərəb gəldi, Kaspi [sahillərindən] çoxlu alban gəldi, [[Qafqaz albanları|albanlar]]la qonşu olan çoxlu iber gəldi, çarları olmayan, [[Araz]] [sahillərində] sürülər otaran bir çox tayfalar gəldi, [bəziləri] yardım göstərmək, [başqaları] ənam almaq arzusu ilə gəldilər".'' [[Plutarx]]ın verdiyi məlumata görə, fəlakətli döyüşdən qabaq [[II Tiqran]] qoşunun orta hissəsinin komandanlığını öz öhdəsinə götürmüş, sol cinahı [[Adiabena]] padşahına, zirehli süvarilərin əksər hissəsinin ön sıralarda olduğu sağ cinahı isə Mada (Atropatena – İqrar Əliyev) padşahına etibar etmişdi. Süvari qoşunun bu zirehlənmiş və nizələrlə silahlanmış hissəsi on yeddi min süvaridən ibarət idi və Plutarxın dediyinə görə, [[II Tiqran]] ona "xüsusi ümidlər bəsləyirdi". Plutarx bu barədə məlumat verərkən ayrıca qeyd edir ki, "bu, Lukullun senata raportunda göstərilmişdir". Müttəfiq qoşunun məhz bu hissəsinə komandanlıq etmək II Tiqranın kürəkəni Atropatena çarı Mitridata tapşırılmışdı. Müttəfiq qoşunun madalılardan ibarət olması və Atropatenadan gətirilməsi demək olar heç bir şübhə doğurmur [atropatenalılarda 10.000 süvari olması haqqında Strabonun verdiyi məlumatı, yaxud Plutarxın yuxarıda sitat gətirdiyimiz sözlərini xatırlayaq: "padşahlar gəldilər, özləri ilə bütün medləri (atropatenalıları – İqrar Əliyev) və adiabenliləri yığma qoşun kimi gətirdilər" və i.a. Müttəfiq qoşunun sayca böyük üstünlüklərinə baxmayaraq, çarın səhvləri nəticəsində e.ə. 69-cu ilin payızında [[Tiqranakert]] yaxınlığındakı döyüşdə [[Lukull]] düşmənlərini darmadağın edərək qələbə çaldı. Romalıların əlinə saya-hesaba gəlməyən var-dövlət keçdi – onlar II Tiqranın səkkiz min talantdan ibarət xəzinəsinə, otuz milyon medimn taxıla və çoxlu miqdarda başqa sərvətlərinə yiyələndilər. II Tiqran istila etdiyi torpaqların demək olar hamısını itirdi. Məğlubiyyət çox ağır nəticələr verdi. Bu, silah zoruna yaradılmış [[Böyük Ermənistan]] dövləti süqutunun başlanğıcı idi. Lakin müttəfiqlər məğlubiyyətdən sonra da [[Roma imperiyası|Roma]] əleyhinə cəbhəni gücləndirməyə çalışırdılar. Onlar [[ermənilər]]i parfiyalılarla barışdırmaq və ümumi düşmən olan Romaya qarşı birgə mübarizəyə sövq etmək üçün çox böyük səylər göstərirdilər. Tiqran hətta istilalar prosesində ələ keçirdiyi torpaqların bir hissəsini parfiyalılara verməyə də hazır idi. Lakin parfiyalıların müttəfiqlərə qoşulduqları halda, çox təhlükəli bir vəziyyət əmələ gələ biləcəyini yaxşı başa düşən romalılar da sərvaxt tərpəndilər: Lukull parfiyalıların hüzuruna elçi göndərdi. Beləliklə, tərəflərin hər biri özünün xeyrinə olaraq [[Parfiya]] çarı [[III Fraatı]] münaqişəyə cəlb etməyə cəhd göstərdi. Lakin III Fraat bitərəfliyi üstün tutdu ki, bu da, şəksiz, çox böyük səhv idi. Atropatenalı Mitridatın fəal iştirakı ilə əsasən ermənilərdən, [[iberlər]]dən, [[mardlar]]dan və [[Atropatenlilər|atropatenalılar]]dan çox böyük bir ordu toplamış [[II Tiqran]] və Pontlu Mitridat e.ə. 68 və 67-ci illərdə [[Lukull]] üzərində bir neçə mühüm qələbə qazandılar. Birinci qələbə 68-ci ilin sentyabrında Artsaniya çayının sahilində qazanılmış qələbə idi. Artaşata tərəf getmək niyyətində olan Lukull [[Mesopotamiya]]ya yollanmaq məcburiyyətində qaldı. Bu arada müttəfiq orduları öz müvəffəqiyyətlərini inkişaf etdirərək [[Kiçik Asiya]]ya soxuldular və romalıları ağır tələfata uğratdılar. Atropatenalı Mitridat xüsusilə böyük cəsurluq göstərərək, romalılara qəfildən basqınlar edir, onların pərən-pərən düşmüş kiçik dəstələrini təqib edib qırırdı. Müttəfiqlərlə müharibələrdə Romanın məğlubiyyəti heç də Şərq vilayətlərinə qarşı Roma qəsbkarlığının sonu deyildi. E.ə. 66-cı ildə [[Qney Pompey]] Şərq vilayətlərində səlahiyyətli canişin və Roma qoşunlarının baş komandanı kimi Lukullu əvəz etdi və dərhal müharibəyə güclü hazırlıq görməyə başladı. Pompey ən əvvəl parfiyalılarla ittifaq bağladı, bu ittifaqın şərtlərinə görə parfiyalılar [[Ermənistan]]la müharibəyə başlamalı idilər; o, [[II Tiqran]]ın oğlu Kiçik Tiqranı atasının üzərinə qaldırmağa başladı və hələ e.ə. 67-ci ilin payızında Kiçik Tiqran atasına qarşı üsyan etdi. Tiqran [[III Fraat]]ın qızı ilə evləndi, Parfiya qoşunlarını Ermənistana çağırdı və [[Parfiya]] qoşunları, bəzi məlumatlara görə, Atropatenanı tutmuş Ermənistana soxuldular və [[Artaşat]]ı mühasirəyə aldılar. Pompey bu arada Pontlu Mitridatı tamamilə darmadağın edib Ermənistana soxuldu və Artaşata yaxınlaşdı. Müttəfiqlərini itirən və öz vəziyyətinin çıxılmazlığını başa düşən II Tiqran e.ə. 66-cı ildə romalılarla həqarətli bir sülh bağladı. Sülhün şərtlərini Pompey irəli sürmüşdü. II Tiqran külli miqdarda təzminat verməyə məcbur oldu, istila etdiyi bütün torpaqları itirdi və "yalnız ata yurdunun" – Ermənistanın çarı olaraq qaldı. Bu andan II Tiqran ''"Roma xalqının dostu və müttəfiqi"'' (bu, əslində vassal olmaq deməkdir) olur, Ermənistan isə böyük dövlətdən asılı çarlığa çevrilir. Bəzi Roma qaynaqlarında Pompeyin məğlub etdiyi ölkələr və padşahlar sırasında "Madanın" (Atropatenanın) və onun çarı Daranın da adı çəkilir. Lakin buna inanmaq çətindir. Bu məlumatlardan belə bir nəticə çıxarmaq olar ki, e.ə. 65-ci ilə yaxın Atropatenada hökmranlıq Daranın əlinə keçmişdi. Mənbələr göstərir ki, Atropatenanın [[Ermənistan]]la əlaqələri dəyişkən xarakter daşımışdır. [[Ermənistan]] tarixində Atropatenanın və [[atropatenlilər]] in rolu,ümumiyyətlə çox böyükdür. Əsrlərlə qonşu yaşamış xalqlar arasında geniş mədəni və ticari əlaqələr mövcud idi. Yadelli işğalçılara qarşı aparılmış mübarizələrdə bəzən Atropatena [[Ermənistan]]la birgə hərəkət edərək, müttəfiqlik əlaqələri yaradırdı. Digər tərəfdən mənşə etibarilə [[atropatenlilər]]dən olan bir sıra şahzadələr müəyyən vaxtlarda Ermənistanın hakimi olmuşdular. Lakin bir sıra hallarda mədəni və iqtisadi əlaqələr pozulurdu. Atropatenlilərin [[Ermənistan]] taxt-tacına yiyələnmələri, qonşu ölkənin ərazisini tabe etmələri faktları ilə yanaşı, [[ermənilər]]in də Atropatena ərazinə yürüşləri məlumdur. [[Strabon]]un göstərdiyinə görə, e.ə. I əsrdə [[Ermənistan]] çarı [[II Tiqran]] öz yeznəsi olan Mitridadın (Mehrdad) torpaqlarına hücum edib, Sumbaki adlı ərazini tutub öz ölkəsinə qatmışdı. Lakin bu hadisə uzun müddət davam etməyib, II Tiqran tərəfindən işğal edilmiş ərazi yenidən Atropatenaya birləşdirilmişdir. Bundan başqa e.ə. I əsrin axırlarında Atropatena hakimləri yenidən [[Ermənistan]] taxtında möhkəmlənmək üçün səy göstərirdilər. E.ə. I əsrin sonu, b.e. I əsrinin əvvəllərində Atropatenanı [[Roma]] ilə dostluq əlqələri saxlayan Artabarzan idarə edirdi. O, bir müddət Ermənistan taxtını da ələ keçirmiş, lakin bu uzun çəkməmişdi. Eramızın 2-11-ci illərində Ariobarzanın oğlu V Artavazd Atropatena ilə yanaşı Ermənistanın da şahı olmuş, doqquz il müddətinə Ermənistanı özünə tabe etmişdir. Ermənistan parf mənşəli hökmdar [[II Tiqran]]ın hakimiyyəti dövründə güclənməyə başlayır. Bu zaman II Tiqran [[Parfiya]] dövlətinin zəifləməsindən istifadə edib Parfiya torpaqlarına, eləcə də Atropatena ərazisinə sozxulur və Atropatena torpaqlarının bir hissəsini (Şimal Qərb vilayətlərini – müsir [[Naxçıvan]], [[Xoy]], [[Maku]] və [[Salmas]] ərazilərini) özünə tabe edir. Lakin bu hal uzun çəkmir. Tezliklər II Tiqran romalılar tərəfindən məğlub edilir və öz ordusunu [[Azərbaycan]]dan çıxarmalı olur. === Atropatena – Qafqaz Albaniyası əlaqələri === [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]] və Atropatenanın siyasi əlaqələri ilə bağlı mənbələrdə hansısa diqqət çəkən məlumatlar qorunub saxlanmamışdır. Görünür bu [[Azərbaycan (tarixi ərazi)|Azərbaycan]] ərazisində yerləşən hər iki dövlətin sakit qonşuluq münasibətlərinin olması ilə əlaqədardır. Albaniya və Atropatenanın sərhəddləri [[Araz]] çayı boyunca keçmişdir. Lakin heç də bu sərhəddlərin sabit olduğunu demək olmaz. Belə ki, müasir [[Naxçıvan]] və [[Zəngəzur]] ərazisini əhatə edən [[Sünik]] vilayəti və Balasakan vilayəti gah Albaniyanın gah da Atropatenanın tərkibinə daxil olmuşdur.<ref>F. Məmmədova – Qafqaz Albaniyasının siyasi tarixi və tarixi coğrafiyası, Bakı, Elm, 1986, səh 124.</ref> Bu vəziyyət təxminən bizim eranın III əsrinin əvvəllərinə qədər davam etmiş III əsrdən isə hər iki vilayət qəti şəkildə [[Qafqaz Albaniyası]]nın tərkibinə qatılmışdır. Bu iki vlayətin gah bir dövlətin gah da digər dövlətin tərkibinə qatılmasını etnoloq alim prof. [[Qiyasəddin Qeybullayev|Q. Qeybullayev]] etnik səbələrlə izah edir. Belə ki, mənbələrdə [[Qafqaz Albaniyası]] ərazisində yaşayan bəzi tayfaların Atropatena ərazisində də yaşaması qeyd edilmişdir. Balasakan vilayətində məskunlaşmış [[kaspilər]] həm də Atropatena ərazisinə yayılmışdı.<ref>Гейбуллаев Г. А. К этногенезу азербайджанцев, том 1. Баку, 1991.</ref> Həmçinin Qafqaz Albaniyasının aparıcı tayfalarından olan [[Qafqaz albanları|albanların]] da Atropatena ərazisində yaşaması haqqında da mənbələrdə məlumatlar vardır. Görünür bu iki dövlət arasında dinc münasibətlərin olmasını da məhz hər iki dövlətin əsasən eyni etnik ünsürlərdən təşkil edilməsi ilə izah etmək mümkündür.<ref>Q. Qeybullayev – Azərbaycan türklərinin təşəkkülü tarixindən, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, Bakı, 1994, səh 133</ref> === Atropatena-Roma əlaqələri === [[Selevkilər imperiyası|Selevkilərin]] [[parflar]] tərəfindən Şərq ölkələrindən qovulmasından sonra güclü olan romalılar [[Parfiya]]nın ciddi rəqibi kimi tarix meydanına çıxdılar. Romalılar [[Ermənistan]]ı və ona qonşu olan ölkələri, eyni zamanda Şərq ilə Qərbi birləşdirən ticarət yolunu ələ keçirməyə səy göstərirdilər. E.ə. 69-cu ildə romalılar Ermənistanı tutmaq istədikləri vaxt Atropatena öz ordusu ilə birgə Ermənistanın müttəfiqi kimi çıxış etdi və [[Tiqranakert]] döyüşlərində birləşmiş Atropatena-Ermənistan orduları [[Roma]]ya güclü zərbə endirdi.<ref>Фазили А. Борьба атропатенцев против римских захватчиков (36 г. до н.э.). Проблемы античной истории и культуры, т. 1, Ереван, 1979</ref> Həmçinin Atropatena Romaya qarşı [[Parfiya]] ilə də müttəfiqlik edirdi. [[Strabon]]un göstərdiyinə görə bu dövrdə Atropatena qüdrətli hərbi qüvvəyə malik idi. Onun məlumatına görə Atropatena 10.000 süvari və 40.000 piyada orduya malik olmuşdur. E.ə. 36-cı ildə böyük bir qüvvə ilə Şərqə hücum edən görkəmli sərkərdə [[Antoni]] Ermənistanı işğal etdi. [[Ermənistan]] çarı Artavazd 16.000-lik silahlı qüvvəsini məcburiyyət qarşısında onun ixtiyarına verdi. Antoni isə Atropatenanı tutmağa tələsirdi. Ermənistan çarı Artavazd Antoniyə yaz başlıdıqda hücum etməyi məsləhət gördü. Lakin Antoni onun məsləhəti ilə razılaşmayıb e.ə. 36-cı ilin payızında 100.000-lik ordu ilə [[Araz]] çayını keçərək Atropatena ərazisinə girdi. O, Atropatna hökmdarlarının qış iqamətgahı yerləşən [[Marağa|Vera]] şəhərini tutdu və Fraaspa şəhərinə tərəf hərəkət etdi. Lakin Fraaspa [[atropatenlilər]] tərəfindən müdrikliklə müdafiə edilirdi. Atropatena hökmdarı, ləyaqətli sərkərdə olan II Artavazd şəxsən şəhərin müdafiəsinə rəhbərlik edirdi. Antoni tələsdiyindən ağır silahlar və qalauçuran alətlərlə silahlanmış Tatyanusun dəstəsindən ayrılmışdı. Bunu görən [[parflar]] arxada qalan Tatyanusun dəstəsinə hücum edərək, ordunun 10.000 lik həmin hissəsini məğlub etdilər və Tatyanusun özünü də öldürdülər. Bu hadisəni eşidən [[Antoni]] əsəbləşmiş və tez bir zamanda Fraaspanın tutulması əmrini vermişdi. Vəziyyətin ağırlaşdığını görən [[Ermənistan]] çarı Artavazd Antonini döyüş meydanında tək qoyaraq öz ordusu ilə birgə Ermənistana qaçmışdı. Fraaspanın qəhrəmancasına müdafiəsi, atropatenlilərin güclü müqaviməti, işğalçılara qarşı partizan müharibəsinin aparılması, [[parflar]] tərəfindən Tatyanusun öldürülüb, ordusunun darmadağın edilməsi romalıların əzmini qırıb, onları geri çəkilməyə məcbur etdi. Antoninin Atropatenanı işğal etmək niyyəti baş tutmadı. Atropatena hökmdarı [[II Artavazd]] romalılardan külli miqdarda qənimət və hərbi əsir ələ keçirdi. [[Antoni]] Atropatena ərazini tərk etdikdən sonra əldə edilmiş qəniməti bölmək üstündə [[Parfiya]] hökmdarı [[IV Fraat]] ilə Atropatena hökmdarı [[II Artavazd]] arasında ziddiyyət yarandı. E.ə. I əsrin son illərində bu ziddiyyətlərdən istifadə edən II Artavazd roalılarla dostluq əlaqələri yaratmağa başladı. Atropatena hökmdarı II Artavazd [[Antoni]] ilə qohum oldu. Üzərində Avqustun təsviri və '''''"Böyük hökmdar Artavazda"''''' sözləri yazılmış gümüş sikkə bu dostluq əlaqələrini sübut edir. Yeni müttəfiqlərinə arxalanan II Atravazd Atropatenadan Qərbdəki vilayətlərdə ([[Ermənistan]] ərazisində) fəal siyasət yürütməyə başladı. Romalıılar e.ə. 69-cu ildə [[Lukull]]un komandanlığı altında [[Pont]] çarı [[Mitrdat Evpator]]un qoşunlarını məğlub edərək [[Ermənistan]]a basqın etdilər. [[İberiya]], [[Qafqaz Albaniyası]] və Atropatenanın da zəbt edilməsi qorxusu yarandı. [[Lukull]] Ermənistanın paytaxtı [[Tiqranakert]] şəhərini mühasirəyə aldı. Erməni çarı mənşəcə parf olan [[II Tiqran]]ın müttəfiqləri olan [[atropatenlilər]], [[qafqaz albanları]] və [[iberlər]] öz orduları ilə onun köməyinə gəldilər. [[Plutarx]] qeyd edr ki, hökmdarlar əli silah tuta bilən bütün [[madaylar]] və [[qafqaz albanları]] ilə birgə bura gəlmişdilər. [[Babil]] yaxnlığında olan dənizdən çoxlu ərəb, [[Xəzər|Kaspi dənizi]]ndən isə külli miqdarda alban və onların qoşunları gəldilər. Həmçinin [[Araz]] boyunda yaşayan müstəqil tayfalardan da az adam gəlməmişdi (Plutarx,Antoni,XXX,VIII). [[Tiqranakert]] yaxınlığındakı döyüşdə [[ermənilər]]in, [[atropatenlilər]]in və [[iberlər]]in birləşmiş qoşunları düşmənə şiddətli müqavimət göstərdilər. Onlar romalıların üstünə ox yağdırır, yanar neft tökürdülər. [[Plutarx]]ın göstərdiyinə görə atropatenlilərin və albanların ordusu müttəfiqlər ordusunun çox böyük bir hissəsini təşkil edirdi. Belə ki, [[Tiqranakert]] yaxınlığında döyüşdə müttəfiqlər ordusunun sağ cinahı [[Midiya]] qoşunları adlanan qoşunlardan ibarət idi. Buna baxmayaraq [[Lukull]] Tiqranakerti ala bildi. Lakin e.ə. 67-ci ildə [[Roma]] qoşunları böyük itki verərək müttəfiqlərin təzyiqi altında tezliklə Ermənistandan çəkilməyə məcbur oldu. Roma senatı Lukullu komandanlıqdan kənar edərək buraya məşhur sərkərdə [[Qney Pompey]]i göndərdi. == Atropatena Arşakiləri == Atropatenanın [[Atropatidlər]] sülaləsindən olan sonuncu hökmdarı [[V Artavazd]] idi. Onun dövründə Atropatenada Kiçik Arşakilər sülaləsinin və ya [[Atropatena Arşakiləri]] sülaləsinin əsasını qoyulmuş, [[III Artaban]] hakimiyyət başına keçdi. [[Arşakilər]]in Atropatenadakı kiçik qolu [[Sasanilər]]in hakimyyət başına gəlməsinə kimi hakimiyyət başında olmuşdur. Arşakilərin hakimiyyət başına gəlməsi ilə Atropatenada baş verən bütün siyasi cərəyanlar birmənalı şəkildə [[Roma]]nın əlehinə çevrilmişdir. [[Arşakilər]] hakimiyyətini ələ keçirən II Artaban öz qardaşı Vanonu Atropat Midiyasının təyin etdi. Eramızın 10-40-cı illərində hakimiyyət başında olmuş Atropatena hökmdarı III Artaban ana tərəfindən [[Parfiya]]nın Şimal – Şərq zonasında yaşayan zadəgan köçəri tayfaya mənsub olmuş, atası sə Atropatena hökmdarı olmuşdur. Məhz bu səbəbdən də [[III Artaban]] Atropatenada Arşakilərin kiçik qolunun banisi sayılır. O, romalıların barışmaz düşməni olmuşdur. Beləliklə [[Atropat]]ın nəsli Artavazddan sonra Atropatena ilə yanaşı bütün [[İran]]a və ona tabe olan əyalətlərə də hökmdarlıq etmişdir. Arşakilərin Atropatenada hakimiyəət dövrünün ən yadda qalan hadisələrindən biri də [[alanlar|alan]] tayflarının ölkə ərazisinə yürüşü olmuşdur. Antik müəlliflərin əsərlərində allanların Atropatenaya iki yürüşündən bəhs olunur. Allanlar eramızın 72-74-cü illəri arasında [[Xəzər]] sahili əyalətlərə o cümlədən Atropatenaya da basqınlar etmişlər. Alanlar bu zaman çox geniş bir ərazidə – [[Azov]] və Xəzər dənizləri arasındakı böyük torpaqlarda yaşayırdılar. Arşakilər sülaləsindən olan Atropatena hökmdarı Pakor da allanların hücumlarının qarşısını ala bilməmişdi. [[Parfiya]] hökmdarı Valagez (Balaş) əlacsız qalaraq bu böyük təhlükənin qarşısını almaq üçün parflara düşmən olan Roma imperatoru Vespasiana üraciət edib kömək istədi. Romalılar isə bu zaman [[parflar]]ın təklifini rədd edərək allanlara qarşı vuruşmaqda onlara kömək etmədilər. Arşakilərin kiçik qolu [[II Artaban]]ın oğlu Vanondan başlayaraq [[III Artaban]] və sonra gələn hökmdarlar Atropatenanı hərbi-siyasi cəhətdən gücləndirməyə səy göstərirdilər. Bu hökmdarlar qüvvətli ölkələrlə ictimai-iqtisadi bəzi hallarda isə diplomatik əlaqə yaradırdılar. Atropatena hökmdarları (e.ə. 250-ci ildən b.e. [[224]]-cü ilinə kimi ) Arşakilər hakimiyyət başına gələn dövrdən ta onların hakimiyyətinin sonuna kimi öz müstəqilliklərini qoruyub saxlaya bilmişdilər. Lakin müxtəlif mənbələrdən Atropatena hökmdarlarının tarixin fərqli dövrlərində az miqdarda da olsa [[Parfiya]] şahlarına xərac vermələri faktları da məlumdur. Müharibə zamanı isə öz orduları ilə düşmənlə vuruşmalı olurdular. Bunun müqabilində [[parflar]] Atropatenanın daxili işlərinə qarışmır və qayda – qanunlarına toxunmurdular. Eramızın ilk əsrləri Atropatenada [[feodal münasibətləri]]nin yaranması və güclənməsi dövrü idi. === Atropatena Sasanilərin tərkibində === [[226]]-cı ildə baş verən tacqoyma mərasimində [[Sasanilər]] sülaləsi başçısı [[Ərdəşir]] Şahənşah (şahlar şahı) titulunu qəbul etməklə, [[651]]-ci ilə qədər mövcud olan [[Sasanilər dövləti]]nin əsasını qoydu. Gənc dövlətin fəal xarici siyasəti tezliklə qonşu [[Bizans]]la toqquşmaya gətirib çıxartdı. Artıq IV əsrin son rübündə bütün Cənubi Qafqaz Bizans və Sasanilər dövlətləri arasında nüfuz dairələrinə bölündü, [[Ermənistan]]ın böyük hissəsi, [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]] və [[İberiya]] Sasanilər dövlətinə birləşdirildi. Bu imperiyanın dastakertinə – vilayətinə çevrilən Adurbadaqan isə öz torpaqlarının münbitliyinə və təbii sərvətlərinə (başlıca olaraq neft, duz) görə dövlətin iqtisadiyyatında birinci dərəcəli rol oynadı; [[Zərdüştilik|zərdüştiliyin]] mühüm mərkəzi də Adurbadaqan oldu. [[603]]-cü ildə başlanan növbəti Sasani-Bizans müharibəsi [[628]]-ci ilə kimi davam etdi. Tərkibində [[Azərbaycan türkləri]]nin də olduğu sasani qoşunları [[622]]-ci ilə kimi uğurla vuruşurdular; hələ [[614]]-cü ildə [[Yerusəlim]] ələ keçirildi, [[Konstantinopol]] mühasirəyə alındı və [[Misir]] fəth edildi. Ancaq 622-ci ildən vəziyyət köklü surətdə dəyişdi, belə ki, məhz bu vaxtdan [[II Xosrov]]un qüvvələrinin bir hissəsi şərq sərhədinin köçərilərdən qorunmasına cəlb olundu. [[623]]-cü ilin aprelində [[Ermənistan]]a basqın edən [[Bizans]] imperatoru İrakli [[Dvin]]i ələ keçirib, Adurbadaqan ərazisinə daxil oldu; [[Qazaka]] işğal edildi, buradakı [[Azərgüşnasp məbədi]] isə dağıdıldı. Bunun ardınca [[Azərbaycan]]ın [[Naxçıvan]], [[Urmiya]] şəhərləri, o cümlədən Həmədan tutulub darmadağın edildi. Erkən sasani dövründə Adurbadaqan Sasani dövlətini təşkil edən şəhrlərdən (şəhr – ölkə və ya vilayət deməkdir) biri idi. Sasani ənənəsinə əsaslanan ərəb qaynaqları hələ ilk Sasani hökmdarı [[I Ərdəşir]]in ([[224]]-[[241]]) Albaniya, Balasakan və Sisakan hakimlərinin şahlıq hüquqlarını təsdiq etdiyi haqqında məlumat verir. Onun oğlu [[I Şapur]]un ([[241]]-[[272]]) dövründə imperiyanın tərkibi haqqında [[Nəqşi-Rüstəm]]də "Zərdüştün Kəbəsi" adlı qədim od məbədindəki kitabədə Sasanilər dövlətinə tabe "İran olan" və "İran olmayan" iyirmi yeddi "şəhrin" içində "İran olmayan" Adurbadaqan, [[İberiya]], [[Ermənistan]], Sikan, [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]], ''"Qafqaz dağlarına və Alban qapısınadək"'' Balasakanın da adları çəkilir. [[Sasanilər imperiyası]]na daxil olan müxtəlif vilayətlərin ərazisində, o cümlədən [[Azərbaycan]]da aşkar edilən kitabə və bullalarda (dövlət sənədlərinə bağlanan möhürlərdə) qeyd edilən titulların və inzibati terminologiyanın eyniliyi, eləcə də müxtəlif qaynaqlardakı xəbərlər göstərir ki, Adurbadaqan – [[Cənubi Azərbaycan]] ərazisində də bütün imperiyaya xas olan ərazi bölgüsü və inzibati idarəçilik qüvvədə idi. Bu vilayətlərin hakimləri şəhriyar – "şəhr sahibləri", əyalətlərininki isə payqospan – "tərəfləri (yerləri) qoruyanlar" adlanırdılar. [[I Şapur]]un kitabəsi bu sözlərlə tamamlanır: ''"...Və bütün bu çoxsaylı şəhrləri [və onların] şəhriyar və payqospanlarını mən bizə bac verənə və rəiyyətimizə çevirdim".'' VI əsrdə [[I Xosrov Ənuşirəvan]]ın inzibati islahatları nəticəsində dörd iri canişinlik – "kusf (hərfən: "tərəf, "cəhət") təsis edildi. Mənbələrin (ortafars və ərəb) məlumatına görə [[Cənubi Azərbaycan]] "Azərbaycan kustu" adlanan Şimal canişinliyinin tərkibində idi. Buraya həmçinin [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]], [[İberiya]], [[Ermənistan]], [[Balasakan]], [[Sisakan]], [[Rey]], [[Gilan]], [[Deyləm]], [[Dəmavənd]], [[Təbəristan]], Ruyan (Rovan), Amul, Həmədan və Muğan da daxil idi. Son Sasanilər dövründə artıq bütün tarixi [[Midiya]] torpaqları canişinliyin tərkibində idi. Bəzi ərəb müəllifləri (ət-Təbəri) xəbər verirlər ki, dövlətin dörd canişinliyə bölünməsi hələ [[I Xosrov]]a qədərki dövrdə həyata keçirilmişdi; I Xosrov hakimiyyət başına keçən kimi Sasanilərin dörd əyalətini idarə edən dörd payqospana, o cümlədən Adurbadaqan, Ermənistan və qonşu yerlərin payqospanı Zadoy Nahverqana xəbər göndərmiş, dövlətin baş hərbi rəisi – spahbedin vəzifələrini dörd "kustun" spahbedləri arasında bölüşdürmüşdü. Ərəb müəlliflərinin (ibn Xordadbeh və b.) əsərlərində böyük bir ərazini – Sasani imperiyasının Ermənistandan Təbristanadək bütün Şimal əyalətlərini, eləcə də talışların, xəzərlərin, alanların və b.-nın torpaqlarını idarə edən Azərbaycan spahbedi haqqında məlumat vardır. [[Cənubi Azərbaycan]]da [[Qazaka|Təxti-Süleyman]]dakı [[Azərgüşnasp məbədi|Adurquşnasp od məbədi]]ndə aparılan qazıntılar zamanı tapılan V-VII əsrlərə aid edilən bullaların təhlili göstərir ki, kust termini həmçinin vilayət, nahiyə və ya bir neçə nahiyə mənasında da işlənirdi. Bu bullalar "Adurbadaqan tərəfin" inzibati-ərazi hakimiyyəti quruluşunu öyrənmək baxımından da maraq doğurur. Belə ki, [[Paris Milli kitabxanası]]nda Albaniya katolikosuna aid edilən möhürdə belə bir yazı var: ''"Albaniya və Balasakan vilayətlərinin (kustlarının) böyük katolikosu".'' Hələ [[Arşakilər]] dövründə çox vaxt özünü idarə edən şəhərlərin idarəsinə gəldikdə, [[Sasanilər]] dövründə bu şəhərlər şəhrablar tərəfindən idarə olunurdu. Adurbadaqan kustun tərkibinə daxil olan şəhərlərin də idarəçiləri bilavasitə şahənşaha tabe olan şəhrablar idilər. Təxti-Süleymanda aşkar edilən VI-VII əsrlərə aid bullalarda Azərbaycan şəhrabı (burada, görünür, ya Şimal kustunun bir parçası olan bütün Azərbaycan vilayətinin, ya da vilayət paytaxtının hakimi nəzərdə tutulur) haqqında məlumat vardır. Siryani dini rəvayətlərində Adurbadaqan mərzbanı Tohm-Hörmüzdün, Mihran nəslindən olan Bet-Daraye mərzbanı Şahrənin, yenə həmin nəsildən olan Albaniya və İberiya mərzbanı Piran-Quşnaspın (onun xristian adı Qreqor olub; xristianların təqibi zamanı, [[542]]-ci ildə əzablara məruz qalıb) və b.-nın adları çəkilir. Mənbələr Sasanilər dövründə mərkəzi hakimiyyətdə yüksək vəzifələr tuta bilmiş azərbaycanlılardan [[Rişəhr döyüşü]]nün iştirakçısı, Pars mərzbanı Şəhrak haqqında məlumat verir. Tədqiqatlardan aydın olur ki, bütün Şimal – Adurbadaqan kustunu idarə edən spahbed və payqospandan fərqli olaraq, mərzbanlar nisbətən daha kiçik əraziyə nəzarət edirdilər. IX-X əsr ərəb coğrafiyaşünaslarının məlumatının təhlili "böyük mərzbanlar" adlanan Adurbadaqan mərzbanlarının iqamətgahının [[Ərdəbil]], [[Bərdə]], [[Dərbənd]] (Bab əl-Əbvab) və bəlkə də [[Qazaka]] və ya Şizdə yerləşdiyini göstərir. == İctimai münasibətlər == [[Miandob]] şəhərindən şərqdə Leylan kəndi rayonunda yerləşən [[Qazaka]] (Qanzaka, [[Madaylar|madalılar]]ın qanza sözündəndir, "sərvət, xəzinə" deməkdir), ehtimal ki, artıq [[Atropat]]ın zamanında dövlətin paytaxtı oldu. Təəssüf ki, biz ölkənin iqtisadi həyatına, siyasi və mədəniyyət tarixinə çox az bələdik. Yazılı mənbələrin sayı cüzi, arxeoloji material son dərəcə azdır. Lakin həm bilavasitə qaynaqlardan alınan sübut-dəlillər, həm də dolayı məlumatlar və fərziyyələr əsasında ümumən Atropatena haqqında bildiklərimiz belə hesab etməyə əsas verir ki, Atropatena kənd təsərrüfatının, sənətkarlığın, ticarətin, şəhər həyatının çox inkişaf etdiyi, yüksək mədəniyyəti, əhalisinin Atropatena dili və yazı ənənələri olan bir ölkə idi. [[Cənubi Azərbaycan]] ərazisində müstəqil dövlət yaradılması qədim ənənələrə malik ölkədə təsərrüfat həyatının fəallaşmasına, məhsuldar qüvvələrin yüksəlməsinə, ticarətin və sənətlərin canlanmasına çox kömək etdi. Daha sonrakı məlumatlar göstərir ki, Atropatenada məbəd torpaq sahibliyi inkişaf edibmiş. Antik müəlliflərin məlumatına görə, münbit torpaqlar maqlara məxsus imiş. Quldarlıq da inkişaf edibmiş. Cənubi Azərbaycan tayfalarının və xalqlarının – [[kutilər|kuti]], [[lulubilər|lullubi]], [[hürrilər|hurri]], [[mannalar|mannalı]] və başqalarının [[madaylar|madalılar]]la qaynayıb-qarışması nəticəsində yeni bir etnos – [[Hellinizm dövrü]]ndə madalıların üstünlük təşkil etdiyi [[Atropatenlilər|atropatenalılar]] etnosu təşəkkül tapdı. Atropatena fenomeninin ümumi xarakteristikasını verərkən qeyd etmək lazımdır ki, bu dövlət yeni şəraitdə köhnə [[Midiya|Mada]]nın etno-mədəni ənənəsini mahiyyətcə davam etdirsə də və ətraf aləm tərəfindən Mada kimi qavranılsa da, [[Azərbaycan]] məfhumunun özü, həmçinin onunla bağlı siyasi və etno-mədəni xarakterli hadisələr və vəziyyətlər məhz Atropatena dövründə təşəkkül tapmağa başlamışdı. == Mədəniyyəti == Atropatenanın maddi mədəniyyət abidələri indiyədək çox az, kifayət olmayan dərəcədə öyrənilmişdir. Bu, birincisi, yazılı mənbələrin azsaylı və natamam, yarımçıq, qırıq olması və ikincisi, bu bölgənin arxeoloji cəhətdən tədqiqinin azhəcmli olması ilə izah edilir. Lakin buna baxmayaraq, artıq indi Atropatenanın yaşayış məskənlərini və onların tiplərini, memarlıq prinsiplərini, tikinti texnikasının üsullarını, dəfn adətlərinin tipləri, bu dövlətin pul dövriyyəsinin səviyyəsini və maddi mədəniyyətin bəzi başqa cəhətlərini bu və ya digər dərəcədə səciyyələndirmək olar. [[Almaniya Arxeoloji İnstitutu]] nun ekspedisiyasının [[Astara]]-[[Ərdəbil]] bölgəsindəki kəşfiyyat işləri Mada-Atropatenada [Parfiya] dövründə tikilmiş qalalar haqqında təsəvvür yaradır. Bu işlərin gedişində uzun zaman ərzində, o cümlədən keramik materialın mühakimə yürütməyə imkan verdiyi kimi, Parfiya dövründə də fəaliyyət göstərmiş bir sıra qalalar: Qaleye-Sasan, Qaleye-Növduz, [[Ərdəbil]]dən 30 kilometr şimal-qərbdə olan "Qala" qeydə alınmışdır. Onların yerləşməsində və quruluşunda bir sıra ümumi cəhətləri görmək olar. Bütün qalalar uca, çətinliklə fəth oluna bilən təpələrdə yerləşir, iri, yonulmamış daşlardan tikilmiş güclü divarlarla, yarımdairəvi qüllələrlə əhatələnmişdir, zəif daxili tikilişə malikdir, lakin bununla belə divarların daxilində həmişə içməli su ehtiyatlarını mühafizə etmək üçün çən çinlilər vardı. Bütün dövrlərdə və xüsusilə qədim zamanlarda inşaat materialının seçilməsi tamamilə ətraf landşaftın şəraitindən asılı olmuşdur. Müxtəlif vilayətlər arasındakı iqtisadi əlaqələrin nisbətən inkişaf etməməsi üzündən inşaat materiallarının daşınması çətin idi və buna görə də yerli materiallara üstünlük verilirdi. Atropatenanın coğrafi şəraiti inşaat materialı kimi daşın geniş surətdə tətbiq olunmasına yardım edirdi. Düzdür, emalı xeyli zəhmət tələb etdiyi üçün daş (əsasən yonulmamış) ilk növbədə müdafiə xarakterli qurğuların (şəhər və qala divarları, qüllələr, istehkamlar və s.) tikintisində istifadə edilirdi. Gil və yaxud gips məhlulu ilə möhkəmləndirilmiş kiçik daşlar və çaydaşıları adətən bişmiş kərpicdən ucaldılan binaların özülü olurdu. Bişmiş kərpici öz əhəmiyyətinə görə bu vilayətdə ikinci inşaat materialı hesab etmək olar ([Zöhhak qalası|Qaleye-Zöhhak]dakı pavilyon). İctimai təyinatlı binaların memarlıq baxımından bəzədilməsində daş, xüsusilə əhəngdaşı, qumdaşı geniş surətdə tətbiq edilirdi. Məsələn, Qaleye-Zöhhakda olan sarayda xeyli sayda bəzək detalları qeydə alınmışdır. Burada qarətçilik məqsədilə aparılmış qazıntılar nəticəsində binanın daş kvadratlardan tikilmiş otaqlarından biri qismən açılmışdır. Tikintidə ağac çox məhdud surətdə tətbiq edilirdi (damın üstünü örtmək üçün tirlər, qapının yan taxtaları və üst tirləri və s.) və mahiyyətcə ikinci dərəcəli inşaat materialı idi. Bişmiş kərpicdən tikilmiş qurğularda tez quruyan əhəng və ya gil məhlulu tətbiq edilirdi. Tağların və arkaların hörülməsi texnikası aşağıdakı kimi idi: kərpiclər ya tağın mərkəzinə radial münasibətdə yastısına yerləşdirilir, ya da dikinə qoyulmuş şəkildə hörülürdü. Qarışıq hörgü üsulu da tətbiq edilirdi (Qaleye-Zöhhakda olduğu kimi). Saray, məbəd binalarının, ictimai qurğuların memarlıq tərtibatının detalları, onların inşası zamanı tətbiq olunmuş materiallar Atropatenanın kifayət dərəcədə çoxsaylı abidələrində aşkara çıxarılmışdır. Lakin onların əksəriyyəti ya başqa məqsədlərlə aparılmış işlər zamanı, ya da onların yeni və ən yeni dövrün qurğularında yenidən istifadə olunması gedişində qeydə alınmışdır. Bu hal isə onların dəyərini xeyli azaldır. Çox güman ki, yalnız iki abidə Mada-Atropatena ərazisində mövcud olmuş memarlıq prinsiplərinin az və ya çox dərəcədə tam mənzərəsini verir: mülki xarakterli yaşayış yerinin nümunəsi kimi [[Zöhhak qalası|Qaleye-Zöhhak]] və məbəd qurğusu olduğu güman edilən, [[Təkab]] yaxınlığında yerləşən [[Kerefto məbədi|Kerefto]] (Karafto, Karaftu) qaya kompleksi. Tədqiqatçılar tərəfindən yaşayış məskənlərindən və qəbirlərdən əldə olunmuş zəngin və rəngarəng saxsı materialı Atropatenada keramika istehsalının geniş şəkildə inkişaf etdiyini və yerli sənətkarların-dulusçuların yüksək səviyyəli ustalığını təsdiq edir. Keramika həm formaların müxtəlifliyi (kuzələr [çox hallarda burunlu], güldanlar, nimçələr, bardaqlar, möhtərlər və b.), həm də məmulatın yüksək keyfiyyəti ilə seçilir. Qabların əksəriyyəti yaxşı çökdürülmüş gildən hazırlanmış, bərabər yandırılmışdır. Qablar qırmızı, sarıya çalan açıq-qəhvəyi və yaxud boz-qara rənglidir. Anqob və cilalama geniş surətdə tətbiq edilirdi. Qırmızı boya ilə zəncir, həndəsi fiqur, çiçək motivləri və s. şəklində naxışlanmış qabların (əsasən kuzələrin) çoxsaylı qrupu mövcuddur. Boyalı keramika ilə yanaşı, ştampla naxışlanmış keramik formalara da təsadüf olunur. Minalanmış qablar ayrıca qrupu təşkil edir. Keramika materialının artımı ilə əlaqədar olaraq keramikanın bu və ya digər qrupunun mövcudluğunda müəyyən dövrlərin, mərhələlərin ayrılması imkanı yarandı ki, bu da, şübhəsiz, sonralar Atropatenanın keramika məktəbinin yaranmasına gətirib çıxarmalı idi. Hazırda Atropatena keramikasının təkamülündə iki mərhələni ayırmaq olar: erkən (e.ə. III – II əsrlər) və son (e.ə. I əsr – eramızın II əsri) inkişaf mərhələləri. Erkən mərhələ Madada olduğu kimi, boyalı keramikanın olması ilə səciyyəvidir. Lakin Atropatena keramikası yerli xüsusiyyətlərə malikdir. Fərqlər həm qabların naxışlanmasında, həm də onların profillərində müşahidə olunur. Madanın və Mada-Atropatenanın keramika sənətləri arasındakı fərqləri qeyd edərkən Atropatenanın özündə də boyalı qabların dekorunda ciddi yeknəsəkliyin olmasını da göstərmək lazımdır. Tiplərin və formaların daha əhəmiyyətli dərəcədə müxtəlifliyi sonrakı mərhələdə müşahidə edilir. Təxminən e.ə. II əsrin ikinci yarısından etibarən hazırda [[Parfiya]] dövrünün arxeoloji obyektlərinin tarixinin müəyyən edilməsində əsas olan keramika tipi yarandı. Bu, qırmızımtıl-qəhvəyi rəngli (variantları: oxra rəngli, qonur) keramikadır və ədəbiyyatda "clinkyware" adı almışdır. Keramikanın bu növü Parfiya dövrünün əvvəlində meydana gələrək təqribən həmin dövrün sonunadək mövcudluğunu davam etdirmiş, eramızın II əsrinin sonlarından tez olmayaraq aradan çıxmışdır. Bu tipli keramikanın xüsusilə çoxlu qalıqları Qaleye-Zöhhakda qeydə alınmşdır. E.ə. I əsr – eramızın I əsri üçün zoomorf keramikanın mövcudluğu səciyyəvidir. Üç-dörd kiçik ayaqcıqları olan, burun hissəsi realist və yaxud stilistik surətdə tərtib olunmuş heyvan başı şəklində hazırlanmış qablar zoomorf keramikanı təmsil edir. Atropatenanın qəbir abidələri indiyədək kifayət dərəcədə öyrənilməmişdir. Əslində iri gil qablardan ibarət olan, ədəbiyyatda "[[küp qəbir]]lər" adını almış qəbirlərdən başqa Atropatena ərazisindən qəbirlərin digər növləri hələlik məlum deyildir. Küp qəbirlər təsərrüfat təyinatlı iri gil qablarda (hündürlüyü 1,50-1,80 metr, eni isə çox hallarda 1 metrdən artıq) dəfn adətinin təzahürüdür. Küp qəbirləri heç bir məzarüstü qurğulara malik deyildir. Meyit çox zaman üfüqi vəziyyətdə olan küpün içərisində sıx bükülü vəziyyətdə küpün boğaz hissəsinə doğru yönəlmiş halda, sağ və ya sol böyrü üstə yerləşdirilirdi. Belə bir fikir irəli sürülmüşdür ki, kişilər sol, qadınlar isə sağ böyrü üstə dəfn edilirdi. Dəfn üçün nəzərdə tutulmuş küpün içərisində xırda avadanlıq və bəzək əşyaları (qolbağlar, boyunbağılar, üzüklər, muncuqlar və s.) yerləşdirilir, küpün yanında isə gil qablar qoyulurdu. Gil qabların içərisində qırmızı və qara rəngli boyalarla, həndəsi ornamentlərlə bəzədilmiş qabları (əsasən küpləri), içərisi oyma və ştamp bəzəklərlə naxışlanmış qara cilalı camları qeyd etmək lazımdır. Dəfn küplərinin oriyentasiyası sərbəstdir. Küp qəbirlər uzun müddət ərzində əsasən eramızdan əvvəlki dövrün son əsrlərinə aid edilirdi. Lakin son zamanlar [[Naxçıvan]] ətrafında və [[Ağcabədi]] bölgəsində ([[Mil]] düzündə) tədqiq olunmuş qəbirlər ən erkən küp qəbirlərini e.ə. VI-III əsrlərə aid etməyə imkan verir. Atropatena ərazisindən tapılmış sikkə dəfinələri və sikkələrin ayrı-ayrı nümunələri hələ azsaylıdır. Lakin mövcud olan sikkələr kütləsi bu dövlətin pul dövriyyəsinin səviyyəsi haqqında təsəvvür yaratmağa imkan verir. Hellinizm dövründə Atropatena ərazisində pul dövriyyəsi hələlik az təsadüf edilən sikkələr əsasında təsdiqlənir. Onların arasında [[Makedoniyalı İskəndər]]in ölümündən sonra dövriyyəyə buraxılmış, [[Urmiya gölü]] yaxınlığındakı qəbirlərdən birində aşkar olunmuş draxmanı (e.ə. III əsr) qeyd etmək lazımdır. Atropatena ərazisində Parfiya hökmdarlarının sikkələri, əsasən draxmaları çox geniş yayılmışdı. E.ə. I əsrin – eramızın II əsrinin draxmaları xüsusilə geniş şəkildə təmsil olunmuşdur. Həmin draxmalar [[II Orod]]dan (e.ə. təqribən 57-37-ci illər) başlamış [[IV Vologez]]ədək (eramızın [[147]]-[[191]]-ci illəri) dövrü əhatə edir. Atropatena ərazisində tapılmış iki dəfinə Atropatenada pul dövriyyəsinin səviyyəsi haqqında təsəvvür yaratmaq üçün böyük əhəmiyyətə malikdir: [[1923]]-cü ildə [[Əhər]]də tapılmış və [[I Qotarz]]dan [[II Orod]]adək olan dövrdə buraxılmış, təxminən 600 Parfiya draxmasından ibarət olan dəfinə və [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Şirvan]] bölgəsində aşkar olunmuş, [[II Artaban]]dan ([[10]]-[[38]]-ci illər) [[IV Vologez]]ədək olan dövrdə buraxılmış 110 draxmadan ibarət olan dəfinə. Eramızın ilk əsrlərində Atropatenada Parfiya draxmaları ilə yanaşı məhdud miqdarda olsa da imperator [[Avqust]]un Roma denariləri də dövr edirdi. Artıq sikkələrin bu, o qədər də tam olmayan siyahısı Atropatenada pul dövriyyəsinin inkişaf etdiyini təsdiqləyir.Atropateniyalilar əsasən zərdüşt idilər. === Yaşayış yerləri === Zəngin təbii-coğrafi şəraitə malik olan Atropatena ərazisi tarixən insanın formalaşmasında dünyada ilkin məskənlərdən biri olmuşdur. Bu ərazi cəmiyyət tarixinin müxtəlif dövrlərini özündə əks etdirən abidələr diyarıdır. [[Urmiya]], [[Ərdəbil]], [[Təbriz]], [[Meşkin]], [[Mərənd]], [[Sərab]], [[Miyanə]], [[Marağa]], Zəncan, [[Maku]], [[Germi]] və digər ərazilərdə dövrümüzə qədər gəlib çatan mağaralardan tutmuş, [[Həsənlitəpə]], Göytəpə, Qaratəpə, Muğan, [[Qazaka|Təxti Süleyman]], [[Mərənd]], [[Gənctəpə]] və sair abidələr tarixiliyi, zənginlik və əzəmətinə görə indi də insanı heyran edir. Atropatena tarixinin öyrənilməsində [[Baruc]], [[Gənctəpə]], [[Qazaka|Təxti Süleyman]], Muğan, [[Ərşə mahalı]], [[Germi]] və [[Sərab]] qazıntıları zamanı aşkarlanan yaşayış yerləri böyük əhəmiyyətə malikdir. [[Baruc]] yaşayış yeri [[Mərənd]] şəhərindən 12&nbsp;km aralıda yerləşir. Ərazidən aşkarlanan qala ərazisindən külli miqdarada maddi-mədəniyyət nümunələri əldə edilmişdir. Bu nümunələrin tədqiqi qalanın Atropatena dövrü yaşayış yerlərindən biri olduğunu sübut etmişdir. Maraqlı burasıdır ki, Baruc yaşayış yerindən tapılan materiallar [[Germi]] və [[Ərşə mahalı]] materialları ilə tam eyniyyət təşkil edir. Ərşədən tapılan materiallar Atropatena cəmiyyətinin ictimai-iqtisadi inkişaf səviyyəsini öyrənməyə imkan verir. Bu ərazidə tapılan [[küp qəbir]]lər [[Qafqaz Albaniyası]] dövrü küp qəbirləri ilə eynidir. Bu hansı isə eyni tayfanın (mütəxəssislərin əkəsriyyəti bu tayfanın [[skiflər]] və ya [[saklar]] olduğunu bildirirlər) hər iki dövlət ərazisində yaşadığını göstərir. [[Germi]] qazıntıları zamanı tapılan zinyət əşyaları və saxsı məmulatı eramızın I – III əsrlərində artıq Atropatenada sənətkarlığın yüksək inkişaf etməsini göstərir. [[Fayl:Darvaze takht.JPG|right|310px|thumb|[[Qazaka]] şəhərini əhatə edən [[Şiz qalası]]nın qalıqları]] [[Meşkin]] şəhəri yaxınlığında aşkar edilmiş Sasani şahı Nersi tərəfindən yazdırılmış kitabənin də dövrün siyasi tarixini öyrənmək üçün böyük tarixi əhəmiyyəti var. [[Ərdəbil]], [[Maku]], [[Sərab]] və [[Təbriz]] ətrafında təsadüfən tapılmış əşyalar da Atropatena tarixinin öyrənilməsi üçün əhəmiyyətlidir. Atropatena tarixinin öyrənilməsi sahəsində bir sıra problemlər vardır. Belə ki, [[İran]] tarixçiləri ya Atropatena tarixi yoxmuş kimi sadəcə olaraq bu böyük dövlətin və xalqın tarixinin üstündən keçmiş, ya da onu fars dövləti kimi təqdim etməyə çalışmışlar. [[Qazaka|Təxti Süleyman]] istisna olmaqla Atropatena yaşayış yerlərində demək olar ki, tədqiqatlar aparılmamışdır. [[Güney Azərbaycan]] İranın tərkibində olduğundan Azərbaycan tarixçilərinin isə ulu əcdadlarının yaratdıqları dövlətin və mədəniyyətin tarixini tədqiq etmək imkanı yoxdur. [[Azərbaycan]] tarixçiləri sadəcə hansısa yazılı mənbələr əsasında Atropatena tarixi üzrə müəyyən məsələlərə aydınlıq gətirə bilmişlər. Atropatenanın paytaxtı, qədim [[Azərbaycan]] şəhəri [[Qazaka]]da ( bu günkü Təxti – Süleyman xarabalıqları) alman və [[İran]] arxeoloqları tərəfindən 8 il müddətində qazıntı işləri aparılmışdır. Həmin qazıntılar zamanı aşkara çıxarılmış bir sıra möhtəşəm memarlıq abidələrinin qalıqları, eləcə də digər maddi mədəniyyət nümunləri Atropatena mədəniyyətinin müəyyən tərəflərinin öyrənilməsinə imkan yaradıb. Təxti Süleyman [[Güney Azərbaycan]]da [[Urmiya gölü]]nün Cənub-Şərqində [[Əfşar mahalı]]nda yerləşir. Bu ərazi Cənub-Şərqdən Zəncan, Şimal-Qərbdən [[Marağa]], Qərbdən [[Kürdüstan]]ın [[Sənəndəc]]və [[Bicar]] şəhərləri ilə həmsərhəddir. Bu ərazidə arxeoloji qazıntılar aparılmasında iki məqsəd güdülürdü: #[[Parfiya]] və [[Sasanilər]] imperiyası zamanında Atropatenanın paytaxt şəhəri olan [[Qazaka]]da tarixi mənbələrdə tez – tez adı çəkilən və atəşpərəstlərin ən məşhur məbədi olan [[Azərgüşnap məbədi]]ni tapmaq. #Azərgüşnap məbədinin yeri haqqında mütəxəssislər arasında yaranan mübahisələrə son qoymaq. [[Bizans]] tarixçisi [[Mitenli Feofan]]a ([[750]]-[[817]]) görə [[Kiçik Asiya]]da [[Lidiya]] şahı Krzesin xəzinəsinə oxşar [[Azərgüşnasp məbədi]]nin külli miqdarda olan var dövləti bizanslılar tərəfindən qarət edilmişdir. [[Həmdullah Qəzvini]]yə görə [[monqollar]]ın dövründə [[Abaqa xan]] orda olan sarayın təmir edilməsini əmr etmişdir. Atəşgahın yerində məscidin tikilməsi üçün istifadə olunan kaşılar da bunu isbat edir. [[Qazaka|Təxti Süleyman]]dakı qala ([[Şiz qalası]]) ellips şəklində 12 min kvadrat metrə bərabər olmaqla Şimaldan cənuba uzunluğu 400 metrə, Şərqdən Qərbə isə 300 metrə bərabərdir. Dairəvi formada olan şəhər divarları 1120 metr uzunluğundadır. Divarlar 3,9 metr enə və 13 metr hündürlüyə malikdir. Qala dəniz səviyyəsindən 2450 m yüksəklikdə olub, ətrfındakı ərazilərdən 18-20 metrə qədər yüksəklikdə yerləşmişdir. Şəhər divarları yonlumuş kiçik daşlar və əhənglə tikilmişdir. Həmçinin divarlar səliqə ilə yonulmuş daşlardan üzlük də çəkilmişdir. == Atropatenada din == === Atropatenada zərdüştilik === Qədim atropatenalılar Zərdüştün yaratdığı Zərdüştülük dininə sitayiş edirdilər.Güman etmək olar ki, artıq e.ə. I minilliyin ilk əsrlərində Qərbi Madada, xüsusilə gələcək Kiçik və yaxud Atropat Madası zonasında müxtəlif mazdaist təlimlər yayılmışdı. Burada və ona qonşu olan ərazilərdə təxminən həmin minilliyin başlanğıcında gənc [[Avesta]] inamları ocaqlarının mövcud olduğunu ehtimal etmək olar. Lakin bizə o da məlumdur ki, artıq Atropatena dövlətinin mövcudluğunun ilk onilliklərində bizi maraqlandıran ərazidə, Şərqin digər Hellinist dövlətlərində olduğu kimi, yunan-makedon işğalçıları tərəfindən gətirilmiş müxtəlif yunan ayinləri, xüsusilə Herakla sitayiş də yayılmışdı. Avestaya gəldikdə göstərmək lazımdır ki, bu abidənin bizə gəlib çatmış nüsxəsi Sasanilər dövründə dövlət dini kimi elan olunmuş "Avesta" məcmuəsinin bir hissəsidir. Belə güman edirlər ki, Sasanilər sülaləsinin hakimiyyəti dövründə, [[Avesta]] bir neçə dəfə – III, IV, hətta VI və VII əsrlərdə kodifikasiya edilmişdir. Hesab edirlər ki, məhz zərdüştiliyin intibahı dövrü olan [[Sasanilər]] hakimiyyəti zamanında Avestanın müqəddəs mətnlərinin daha dəqiq, incə çalarlarını ifadə edən yazılışı üçün pəhləvi əlifbası (öz mənşəyi etibarilə [[Arami əlifbası|arami yazısı]]na gedib çıxır) əsasında xeyli miqdarda işarələri olan xüsusi şrift yaradılmışdı (bu isə tələffüzü daha dəqiq çatdırmağa imkan verirdi). Nüfuzlu tədqiqatçıların fikrincə, bu şrift birdəfəlik fərdi yaradıcılığın nəticəsi idi. Maraqlıdır ki, bu hadisə [[Gürcü əlifbası|gürcü]], [[Erməni əlifbası|erməni]] və [[Alban əlifbası|alban]] əlifbalarının meydana gəldiyi bir zamanda baş vermişdir. [[Avesta]]nın kanonlaşdırılmış mətni pəhləvi (Sasani İranının yazı dili – orta fars dili) dilinə tərcümə və şərhlə təchiz edilmişdi. === Atropatenada xristianlıq === Adurbadaqanda xristianlıq haqqında ilk yazılı qeyd [[420]]-ci ildə katolikos Yabalahın dövründə ([[415]]-[[419]]) çağırılmış sinodun aktlarında qorunub saxlanmışdır. Lakin bu faktın özü xristianlığın burada mövcud olan çoxdankı ənənələri haqqında ehtimal yürütmək imkanını verir; belə ki, yeni dinin yayılması üçün zəmin olmayan yerdə yepiskopluq yarana bilməzdi. [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]]da, eləcə də indiki [[Gürcüstan]] və [[Ermənistan]] ərazisində olduğu kimi, Adurbadaqanda da xristian kilsəsi feodal münasibətlərinin yarandığı dövrdə meydana çıxmışdır<ref>Azərbaycan tarixi (yeddi cilddə), Bakı, 2007, II cild, səh 113</ref>. Mənbələrdə "ilk Şərq" həvarisi adlanan [[Müqəddəs Foma]]nın artıq e. ilk əsrində [[Madaylar|midiyalılar]] və [[farslar]] arasında dini təbliğat aparması haqqında faktlar az deyil. [[İsa]]nın meracının ikinci ilində, o, [[Hindistan]]a gedərkən, yolüstü parfiyalılar, midiyalılar, farslar, baktriyalılar, markianlar arasında təbliğat aparmışdı. Siryani mənbələrinin yazdığına görə, Gilan əhalisi xristianlığı həvari Addaydan qəbul etmiŞdi, [[Deyləm]]də isə artıq [[224]]-cü ildə yepiskopluq vardı. "Yeni əhd" ("Əhdi-cədid") kitabları iudaizmin mərkəzi olan [[Yerusəlim]]i xristianlığın beŞiyi adlandırırlar; bu dini təriqətin ilk nümayəndələri də iudaistlər arasından çıxmış, xristianlıq özünün erkən dövründə məhz onlara dayaqlanmışdı. Müasir [[Azərbaycan]]da və Cənubi Qafqazın başqa yerlərində xristianlığın qəbulu iudaistlərin bu yerlərdə çoxdan bəri məskunlaşması ilə sıx bağlıdır. Mənbələrin məlumatına görə, hələ [[II Sarqon]] (e.ə. 722-705) dövründə Şimal israillilərinin bir hissəsi [[Midiya]]ya, Atropatenaya və b. yerlərə gəlib çıxmışdılar. Erkən xristianlığın təbliğatı Suriyada, daha sonra isə Şərqin başqa yerlərində uğurlu idi, belə ki, təbliğat arami dilində arami dilli əhali arasında aparılırdı. Ən əvvəl xristianlıq [[Kiçik Asiya]]da və [[Suriya]]da yayıldı, [[Antakiya]] (Antioxiya) şəhəri isə xristianlığın iri mərkəzlərindən birinə çevrildi. Məhz Antakiya kilsəsindən xristianlıq həvari [[Müqəddəs Pavel]]in vasitəsilə Kiçik Asiyaya, [[Kipr]]ə, [[Yunanıstan]]a yetişdi, daha sonra isə bir qədər əvvəl həvari [[Müqəddəs Foma]]nın təbliğatına məruz qalmış parfiyalılar arasında yayılmağa başladı. Eramızın II əsrində [[Osroyena]] və [[Edessa]]da (ər-Ruha) kilsə təşkil olundu. Daha sonra xristian təbliğatı Farsa, [[Midiya]]ya, [[Baktriya]]ya doğru hərəkət edərək, nəhayət, [[Hindistan]]a yetişdi. [[Kesariyalı Evseviy]]in "Kilsə tarixi"nin III kitabında və [[Sokrat]]ın "Sxolastika"sında əks olunan köhnə rəvayətə görə, həvarilik nəsibi Fomaya Parfiyada, İsanın digər şagirdi Varfolomeyə isə Hindistanda qismət olmuşdur. Parfiyalılar, midiyalılar, elamlılar arasında xristian təbliğatı yayan Varfolomey farsların və məcusların yaşadıqları yerlərə, oradan isə Ermənistana getmişdi. [[İsa]] peyğəmbərin digər şagirdi, [[İncil]]in müəlliflərindən biri hesab edilən həvari [[Müqəddəs Matfey]] Ekbatan (qədim Həmədan), [[Rey]] və Damağanda təbliğat aparmışdı. [[Babilistan]]da xristianlığı yaymağa çalışan həvari [[Müqəddəs Pyotr]]dan sonra həvarilərdən [[Müqəddəs Faddey]]in şagirdi Axay burada dini təbliğatı davam etdirmiş, [[Edessa]]ya qayıtdıqdan sonra öz yerinə müəllimi Faddeyin başqa bir şagirdi, Selevkiyə – [[Ktesifon]] şəhərində yepiskop kafedrasının təsisçisi sayılan Marini təyin etmişdi. Bu kafedra öz əhəmiyyətinə görə o dövrün xristian dünyasında mühüm yer tutur, onun yepiskopları isə Roma, [[Antakiya]], [[İsgəndəriyyə]] və [[Karfagen]] yepiskopları ilə bir səviyyədə sayılırdı. [[Fayl:Qarakober yasayis yerinde Atropatena dovrune aid boyali saxsi qab.jpg|thumb|200px|right|[[Qaraköbər]] yaşayış yerindən aşkarlanmış Atropatena dövrünə aid boyalı qab ([[Azərbaycan Tarix Muzeyi]])]] [[Parfiya]] və Sasani dövlətlərində (o cümlədən Adurbadaqanda) xristian icmaları təkcə [[İncil]] təliminin yayılması hesabına deyil, bu ərazidə çoxdan bəri yaşayan xristian-suriyalılara görə yarandı. Sasanilərin fəal xarici siyasəti nəticəsində xristian əhalisi olan torpaqların ([[Suriya]], [[Kilikiya]], [[Kappadokiya]]) işğal edilməsi də imperiyanın xristian əhalisinin sayını artırdı. İşğal edilmiş yerlərdən müxtəlif sənətkarların imperiyanın başqa şəhərlərinə köçürülməsi siyasəti də Sasanilər dövləti ərazisində xristian əhalinin sayının artmasına səbəb oldu. Katolikosun oturduğu Ktesifon şəhərinin yerləşdiyi Bet Arameye (Qədim [[Babilistan]]) imperiyanın əsas vilayəti idi. Bundan sonra iyerarxiya sırası ilə arxiyepiskopluqlar gəlirdi. Mənbələr [[Ərbil]], Həzz, Aşur və [[Mosul]] arxiyepiskopuna tabe olanlar sırasında [[Azərbaycan]] yepiskopunun da adını çəkirlər. Bu arxiyepiskop katolikosun seçilməsi və təyin edilməsində iştirak edən arxiyepiskoplar sırasında idi. Siryani mənbələrin məlumatına görə, Arran ([[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]]) yepiskopluğu belə hüquqa malik deyildi. [[484]]-cü ildə çağırılmış Bet Lapat (Cundişapur, sonralar Şahabad) məclisində Sasani dövlətinin xristian kilsəsi nestoriliyi qəbul etdi. Bu təriqətin əsasını qoyan Antakiya keşişi Nestorinin [[428]]-ci ildə [[Konstantinopol]] patriarxt seçilməsi yerli kilsə xadimlərinin, eləcə də [[İsgəndəriyyə]] kilsəsinin narazılığına səbəb olmuşdu. Antakiya ilahiyyat məktəbinin ardıcılı olan Nestori ortodoksal xristianlıqla konfliktə girərək bu məktəbin təlimini təbliğ edirdi. Onun patriarxlığı dövründə [[İsa]]nın təbiəti haqqında başlanan mübahisələrdə Nestori İsada ayrı-ayrılıqda insan və ilahi təbiətlərin mövcud olduğunu qəbul edirdi. Onun fikrini Asiya, Pont və Suriya yepiskopları müdafiə edirdilər. [[Suriya]] əhalisi Nestorinin təlimini vergi zülmünə qarşı etirazlarına bayraq etdilər. Bizansda təqib edilən nestorilər Şərqə qaçdılar. [[İran]] xristianlarının [[Edessa]]da təsis etdikləri məktəb onların sığınacağı, sonralar isə təlimlərinin başlanğıc yeri oldu. Bu məktəbdə [[Sasani imperiyası]]nın hər yerindən, o cümlədən, görünür, [[Azərbaycan]]dan gəlmiş xristian balaları təhsil alırdılar. Mənbələrin məlumatına görə [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]]nın da daxil olduğu Adurbadaqan kustunun (canişinliyinin) tarixi [[Azərbaycan]]a aid ərazisində Şərqi [[Suriya]] kilsəsinin aşağıdakı yepiskopluqları vardı: [[Partav]] – V əsrdən, [[Beyləqan|Paytakaran]] – VI əsrdən, Adurbadaqan – V əsrdən, [[Qazaka|Qanzak]] – V əsrdən, [[Urmiya]] – IV əsrdən, [[Salmas]] – XIII əsrdən, [[Marağa]] – XIII əsrdən, [[Təbriz]] – XIII əsrdən, [[Uşnu]] – XIII əsrdən, Muğan – VIII əsrdən, 800-cü ildən isə [[mitropoliya]]. [[Azərbaycan]]da xristianlıq haqqında ən erkən məlumat verən V əsrin əvvəllərinə dair, yuxarıda adını çəkdiyimiz, sinod sənədlərində katolikos Mar Yabalaha dini cəhətdən tabe olan vilayətlər sırasında Arran, Azərbaycan, İberiya və Ermənistan da vardır. Mənbələr V-VII əsrlərdə Adurbadaqanda yepiskopluq etmiş bir neçə kilsə xadiminin adlarını çəkir. Bunlardan ''"Qanzakın və Adurbadaqanın"'' yepiskopu Osiy (Yelisey) [[486]]-cı ildə patriarx Akak tərəfindən çağırılmış kilsə məclisində iştirak etmişdi. Məclisdə qəbul edilmiş aktı imzalayanlar arasında onun da qolu var: ''"Mən Adurbadaqanda olan Qanzakın yepiskopu Osiy, burada yazılanlarla həmrəyliyimi bildirir, öz qolumu və möhürümü qoyuram".'' Osiydən sonrakı yepiskoplardan İohannın imzasını katolikos I Mar Abanın ([[536]]-[[552]]) [[544]]-cü ilə aid məktublarında görmək olur. O zaman I Mar Aba Adurbadaqan rustaqlarından olan Peraxravarın (Burxuvarın) bir kəndində sürgündə idi. [[549]]-[[550]]-ci ilin qışında obu kəndi tərk edərək, [[I Xosrov]]un hüzuruna yollanmışdı. Onu Adurbadaqan yepiskopu İohann müşayiət edirdi. İohanndan sonra Melxisidək Adurbadaqan yepiskopu olmuşdur. [[544]]-cü ildə Mar İosifin ([[552]]-[[567]]) patriarxlığı dövründə çağırılan sinodun qərarlarını imzalayanlar arasında onun da adı vardır. Adurbadaqan yepiskopu Xenanişo [[605]]-ci ildə Qriqorinin katolikos seçkisində iştirak etmişdir. Yerli də olsa, görünür, sonralar yaranmış ənənəyə görə [[Urmiya]] şəhəri ərazisində hələ apostolların vaxtında xristianlıq meydana gəlmişdi. Rəvayətə görə, bu şəhərdə hələ 165-ci ildə tikilmiş Mart Məryəm ("Xanım Məryəm") kilsəsi var idi. Lakin mənbələrdə bu gün də əllidən artıq nestori kilsəsinin olduğu [[Urmiya]] ətrafı ərazidə, eləcə də Uşnu, [[Salmas]], [[Sulduz]], [[Marağa]] və [[Təbriz]] xristian kilsələri haqqında mötəbər məlumat yalnız XIII əsrə aiddir. Mənbələr VI əsrin birinci yarısında [[Qazaka]] yepiskopluğu ilə yanaşı, [[Beyləqan|Paytakaran]] yepiskopluğunun da adını çəkirlər. Tarixən məlumdur ki, V əsrin sonunda, alban hökmdarı [[III Mömün Vaçaqan|III Vaçaqan]]ın hakimiyyəti illərində Paytakaran alban vilayəti olur, VI əsrdə isə burada alban katolikosluğunun tabeçiliyində olan yepiskopluq yaradılır. Albaniya katolikosu [[Katolikos Abbas|Ter Abas]]ın ([[551]]-[[596]]) patriarxlığı zamanı Paytakaranın yepiskopu Timofey olmuşdu. Mənbələrin məlumatına görə, bu dövrdə [[Cənubi Qafqaz]]da, o cümlədən Albaniyada [[Nestorianlıq|nestorilik]] təlimi geniş intişar tapır; hətta [[Alban Həvari Kilsəsi|alban katolikosluğu]] bu təlimə qarşı mübarizə aparmaq məcburiyyətində qalır. Mənbələr bu dövrdə Paytakaranda nestori təliminin tərəfdarı olan yepiskopluğun yaranması haqqında məlumat verir, bu təlimin ardıcıllarının çağırdığı [[544]]-cü il sinodunun aktlarına qol çəkən iki Paytakaran yepiskopu – İohann və İakovun adlarını çəkirlər. Nestori təliminin ardıcılı olan katolikos I Timofeyin ([[780]]-[[825]]) cəhdi ilə VIII əsrin lap sonlarında Muğanda da yepiskopluq təsis edildi. Rahib İliya yepiskop seçildi. Mənbədəki məlumata görə, yepiskopluğu qəbul edən İliya ticarət karvanına qoşulub Muğana yola düşdü. Qatı zahid və tərki-dünya olan Mar İliya sərt həyat keçirir, adamboyu komada yaşayırdı; ev əşyalarından yemək üçün saxladığı quru çörək qabıqlarını yığmaq üçün sınıq qabı və gil dolçası var idi. Onun hətta yatacağı da yox idi. Nestorilər arasında ruhun tam saflığına çatmaq və gizli mətləbləri anlamaq ümidi ilə özünə cismani əziyyət vermək, dünya nemətlərindən imtina etmək və yarıac qalmaq kimi tərki-dünyalıq geniş inkişaf etmişdi. İliyanın cəhdləri ilə Muğan əhalisi xristianlığı qəbul etdi. Mənbənin yazdığına görə, ''"...onlar cah-calallı kilsə binasının tikintisinə başladılar, sər-sahman işlərinə Mar İliyanın özü başçılıq edirdi. O, çoxlarını xaç suyuna çəkdi, onlar üçün keşiş və dyakonlar təyin etdi, zəbur surəsini yazdı. Getdikcə onlar (xristianlar)... çoxaldılar".'' == Atropatena tarixinə dair qaynaqlar == Atropatena tarixi haqqında Sasani hökmdarı [[I Şapur]] ([[240]]-[[270]]) tərəfindən Kəbeyi Zərdüştdə yazılmış kitabədən qədim yazılı mənbə aşkar edilməmişdir.Yunan və [[latın dili]]ndə olan antik dövr mənbələri Atropatena, onun əhalisi və sairə ilə bağlı nisbətən ətraflı məlumat vardır. O cümlədən [[Herodot]], Miletli Hekatey, [[Strabon]], Tatsit, Plutarx, Plini və başqalarının əsərlərində Atropatena haqqında məlumatlara təsadüf edilir. Miletli Hekatey (e.ə. VI-V əsrlər) ''"Yerin təsviri"'' adlı əsərində Atropatena ərazisində yaşayan tayfalar (xüsusilə [[maqlar]]) haqqında maraqlı məlumatlar vermişdir. [[Skiflər]]in və [[kimmerlər]]in [[Əhəmənilər dövləti]]nin satraplıqlarına (Atropatena ərazisinə) yürüşləri haqqında olan məlumatlara [[Herodot]]un (e.ə.484-425) ''"Tarix"'' əsərində rast gəlinir. Atropatena haqqında ilk dəfə ətraflı məlumat verən Amasiyalı [[Strabon]] (e.ə. I əsr – b.e. I əsri) olmuşdur. Strabon Atropatenanın ərazisi, əhalisi, təsərrüfatı, sakinlərinin etnik tərkibi, məşğuliyyəti, hərbi qüdrəti, qoşunları, adət və ənənələri barədə məlumat vermişdir. [[İran]] tarixçilərindən Cəmaləddin Fəqih, Cavad Məşkur, Əli Sami, Əbülfəzl Nəbii, Rəhim Hüveyda, Seyid [[Əhməd Kəsrəvi]], Seyid Həsən Tağızadə, Səid Nəfisi, ədəbiyyatçılardan Purdavud İbrahim, Məhəmməd Müin, arxeoloqlardan Mahmud Rad, Əli Hakimi, Əliəkbər Sərəfraz və başqaları İran tarixi ilə yanaşı, [[Azərbaycan]]ın da qədim dövr tarixi ilə bağlı müəyyən araşdırmalar aparmış və fikir bildirmişlər. Bu tədqiqatçılar öz əsərlərində Atropatenanın sərhədləri, faydalı qazıntıları, şəhərləri, tarixi coğrafiyası, sakinlərinin etnik tərkibi, dili, dini görüşü, maddi mədəniyyəti, habelə siyasi tarixi haqqında məlumat vermişlər. XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəllərində A.Kristensen [[Sasanilər]] dövrü haqqında bütün mənbələri gözdən keçirib fundamental tədqiqat əsəri yazmışdır. A.Kristensen həmin əsərində [[Sasanilər imperiyası]] tərəfindən tabe edilərək kusta çevrilən Atropatena haqqında da bir sıra dəyərli məlumatlar vermişdir. Görkəmli şərqşünaslardan N.V.Piqulevskaya, M.M.Dyakonov, İ.M.Dyakonov, V.Q.Lukonin, A.Q.Perixanyan, Z.İ.Yampolski, Ə.S.Sumbatzadə, [[Fəridə Məmmədova (tarixçi)|F.M.Məmmədova]], [[Kamal Əliyev|K.H.Əliyev]], [[Abdulla Fazili|A.H.Fazili]], T.M.Məmmədov, S.Y.Qasımova və başqaları Atropatena tarixinin bir sıra problemlərinə dair tədqiqat işləri aparmışlar. == Atropatena tarixinə dair düşüncələr == [[Məhəmmədhəsən xan Marağayi]] yazır: ''"Azərbaycan xüsusi müstəqil şahlığa malik idi. Belə ki, [[Makedoniyalı İskəndər|Böyük İskəndərin]] dövründən burda şahlar hökmdarlıq edib və müstəqil olmuşlar. Azərbaycan şahları eramızın otuzuncu ilinə qədər öz istiqlaliyyətlərini tam şəkildə saxlaya bilmişlər. [[Parfiya]] şahı Azərbaycan şahının [[Mark Antoni]]yə kömək göstərdiyini bəhanə edərək Azərbaycan ərazisinə hücum edib qələbə çalmışdır."'' Məhəmmədhəsən xanın dediyindən belə bir nəticə çıxır ki, [[Atropatidlər]] sülaləsi təxminən 358 il (eramızdan əvvəl 328-ci ildən eramızın 30-cu ilinə kimi) hakimiyyətdə olmuşdur. [[Abdulla Fazili]] də bu fikrə tərəf çıxaraq qeyd edir ki, bu fikri təsdiqləyən başqa mənbələr də var. Belə ki, [[Strabon]] öz yaşadığı dövrdə bu sülalənin hakimiyyətdə olmasına işarə etmişdir. Digər tərəfdən Məhəmmədhəsən xanı İranın digər tarixçilərindən fərqləndirən cəhət həmin dövrdə Azərbaycanda mövcud olan müstəqil dövləti [[İran]] dövləti hesab etməməsidir. Atropatidlər sülaləsinin son taleyi haqqında [[Səid Nəfisi]] yazır: "[[Parflar]]ın dövründə Atropaten əyaləti bir müddət daxili müstəqilliyə sahib olmaqla bərabər parfiyalılardan asılı idi. Beləliklə, eramızın II əsrinin yarısına qədər öz istiqlaliyyətini qoruyub saxlaya bilmişdir. Eramızın II əsrindən etibarən bu əyalət Azərbaykan adlanaraq, [[Sasanilər]]in son dövrünə qədər bu adı daşımışdır. Bundan sonra eramızın V əsrindən etibarən Suriya yazıçıları onu Azərbaycan adlandırmışlar. Bu söz [[ərəb dili]]ndə Azərbican, sonra isə Azərbaycan olmuşdur". Səid Nəfisi daha sonra yazır: "Çox ehtimal ki, Sasanilər dövründə bir neçə ən mühüm atəşgahın bu əyalətdə olması ilə əlqədar olaraq Azərbaycan [[Zərdüşt]]ün vətəni kimi tanınmışdır". Müəllif fikrini belə ifadə edir: "Ehtimal ki, eramızın 227-ci ilndən etibarən bu ərazi Sasanilərin nüfuz dairəsinə daxil edildikdən sonra İranın Şimal-Qərb hissəsinə bütövlükdə Azərbaycan adı verilmişdir. Belə ki, ora VI əsrdən [[Nestorianlıq|Nəsturilər]]in dini mərkəzi olmuş və Suriya mənbələrində də bu ərazi Azərbaycan kimi adlandırılmışdır. Abbasi xəlifələrinin dövründə də bu əyalət Azərbaycan adlanırdı". Abdulla Fazili isə qeyd edir ki, Səid Nəfisinin Atropatenanın siyasi həyatı ilə bağlı irəli sürdüyü fikirlərlə razılaşmaq olar. Çünki bu dövlət Makedoniyalı İskəndərin ölümündən [[ərəblər]]in yürüşünə qədər öz müstəqilliyini formal olsa da saxlaya bilmişdi. Sasanilər dövründə Azərbaycanın istər dini mərkəz olması, istərsə də təbii-coğrafi mövqeyi onun daha da şöhrətlənməsinə səbəb olmuşdur. Bu haqda A.Kristensen yazır: "Burada olan atəşgah [[Ərdəşir]] tərəfindən təmir edilərək əsas ziyarətgaha çevrildi". Sasani şahlarının tacqoyma mərasimi zamanı paytaxt [[Mədain]]dən Azərbaycanın paytaxtı [[Qazaka]]ya piyada gəlmələri də o dövrdə Azərbaycanın dini mərkəz olmasını sübut edir. == Ədəbiyyat == * Алиев И. Очерк истории Атропатены. Баку, 1989. * Bosworth, C.E. "Azerbaijan IV: Islamic History to 1941", Encyclopaedia Iranica, vol. 3.1, London: Routledge & Kegan Paul, 1989. * de Planhol, X. "Azerbaijan I: Geography", Encyclopaedia Iranica, vol. 3.1, London: Routledge & Kegan Paul, 1989. * Frye R.N. The History of Ancient Iran. München, 1983. * Schippmann, K. "Azerbaijan III: Pre-Islamic History". Encyclopaedia Iranica, vol. 3.1. London: Routledge & Kegan Paul, 1989. * Abdulla Fazili – Atropatena, Bakı, 1993 * Prof. M. T. Zehtabi – İran türklərinin əski tarixi, II cild, Tehran, 1998, səh 326 == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} == Həmçinin bax == * [[Atropatidlər]] * [[Atropat]] * [[Azərbaycan idarəçiləri]] * [[Atropatena Arşakiləri]] * [[Qazaka]] * [[Azərgüşnasp məbədi]] {{Atropatena}} [[Kateqoriya:Atropatena| ]] [[Kateqoriya:E.ə. IV əsrdə yarananlar]] [[Kateqoriya:224-cü ildə ləğv olunanlar]] [[Kateqoriya:E.ə. 321-ci ildə yarananlar]] [[Kateqoriya:İran sülalələri]] [[Kateqoriya:226-cı ildə ləğv olunanlar]] 0xx2w22oatnjauc1h1tuisuf49yxwtx 6548148 6548145 2022-07-25T11:53:15Z 185.43.191.14 wikitext text/x-wiki {{Mənbə azlığı}} {{Tarixi dövlət | adı = ''Atropatena''<br/>''Ατροπατήνη'' | orijinal_adı = Adurbadaqan<br/>Adorbayqan | statusu = [[Xaqanlıq]] | xəritəsi = Atropatena in the middle of the 2nd century B.C.png | quruluş_ili = [[e.ə. 321]] | süqut_ili = b.e. 226 | paytaxtı = [[Qazaka]],<ref>Benveniste E. Le nim de la ville de Ghazna. JA, 226, 1935</ref> [[Marağa|Vera]] | ən_böyük_şəhəri = Aqnazana, Fraaspa, [[Təbriz|Tavreş]], [[Ərdəbil|Ordvil]], Fanaaspa | rəsmi_dilləri = [[Atropaten dili]] | etnik_qrupları = [[atropatenlilər]], [[madaylar]], [[kutilər]], [[maqlar]], [[kaspilər]], [[kassilər]], [[kadusilər]], [[farslar]] | idarəetmə_forması = [[monarxiya]]|<nowiki> ]]</nowiki> | s1 = Midiya Dövləti | demonimi = | area_km2 = | area_rank = | GDP_PPP = | GDP_PPP_year = | HDI = | HDI_year = | today = | s2 = Makedoniya çarlığı | x1 = Sasani imperiyası | s1_bayrağı = Flag of Medes.svg | s2_bayrağı = Flag of Greek Macedonia.svg | x1_bayrağı = Derafsh Kaviani.png | indi = {{flaqifikasiya|İran}}<br>{{flaqifikasiya|Azərbaycan}}<br> | leader_title1 = Satrap | leader_name1 = [[Atropat]] }} '''Atropatena''', '''Adurbadaqan''', '''Atropat Midiyası''' ({{Dil-fa|آتورپاتکان}}, {{Dil-gr|Ατροπατήνη}}, {{dil-syr|Aδorbāyγān}}, {{dil-ar|آذربایجان}}) — Tarixi [[Azərbaycan (tarixi ərazi)|Azərbaycan]] torpaqlarının bir hissəsində<ref name="Nweeya 1913 79">{{Cite book |title=Persia, the Land of the Magi Or the Home of the Wise Men |last=Nweeya |first=Samuel K. |authorlink= |coauthors= |year=1913 |publisher=The John C. Winston Co. |location=Philadelphia |isbn= |page=79 |pages= |quote=''the Caspian Sea and Ghilan bound it on the northeast, and Kurdistan on the southeast'' |url=http://books.google.com/books?id=HosNAAAAIAAJ&pg=PA79 |language=ingiliscə |accessdate=}}</ref> mövcüd olmuş qədim [[Azərbaycan Türkləri|Türk]] dövləti. Atropatenanın ərazisi indiki [[Cənubi Azərbaycan]] vilayətlərini, [[Azərbaycan Respublikası]]nın bəzi ərazilərini və İranın bir hissəsini əhatə edirdi. Keçmiş [[Əhəmənilər imperiyası|Əhəməni]] satrapı,<ref>Susan M. Sherwin-White, Amélie Kuhrt, "From Samarkhand to Sardis: a new approach to the Seleucid Empire", University of California Press, 1993. pg 78: – ''" The independence of the area Media Atropatene, named after Atropates, satrap of Media under Darius and Alexander (now Azerbaijan), under local Iranian dynasts, was pre-Selecuid"''</ref> əslən, çox güman ki, [[madaylar|midyalı]] və ya [[Saklar|sak]] ([[Skiflər|skif]]) [[Türk xalqları|türkü]] olan [[Atropat]] [[e.ə. 321]]-ci ildə (Sərkərdə Peridikkinin ölümündən sonra) Atropatena dövlətinin və [[Atropatilər]] ([[Atropatidlər]]) [[Sülalə|sülaləsinin]] əsasını qoyur, yeni dövlətin müstəqil hökmdarı olur; bu dövlət rəsmən [[Mada]], sonralar isə özünün ilk hökmdarının adı ilə tez-tez antik qaynaqlarda Atropatena adlandırılır. Beləliklə, [[Makedoniya İmperiyası|Makedoniya]] dövlətinin parçalanmasından sonra [[Azərbaycan (tarixi ərazi)|Azərbaycan]] ərazisində yenidən müstəqil dövlət meydana gəlir.<ref>Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası, A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu. Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. Bakı. "Elm". 2007. Cild I, səh 217</ref> == Adlandırılması == Atropatenanın adı müxtəlif dilli mənbələrdə fərqli şəkildə qeyd edilmişdir. Bir çox müəlliflərə görə, [[Azərbaycan]] öz adını Atropatenadan almışdır.<ref>Richard J. A. Talbert. Barrington atlas of the Greek and Roman world: map-by-map directory, Volume 2. – ''"The modern name Azerbaijan derives from Atropatene"''</ref> Antik yunan və latın dilli mənbələr adı bir qayda olaraq "Atropatena" şəklində yazırlar. [[Pəhləvi dili|Pəhləvi dilli]] mənbələrdə isə ad "Ātur-patkān" şəklində qeyd edilir. Bu adın mənası "Aturpatın torpaqları" deməkdir və bu ad Atropatın ("Āturpāt", "Atərəpāta" — Atəş qoruyan) hökmranlığı dövründə yaranmışdır<ref name="iranica.com">[http://www.iranica.com/newsite/index.isc?Article=http://www.iranica.com/newsite/articles/unicode/v3f1/v3f1a020.html Chaumont, M. L. "Atropates", Encyclopaedia Iranica, vol. 3.1, London: Routledge & Kegan Paul, 1989]</ref>. Erkən orta əsrlər latın və yunandilli mənbələrdə ölkə eyni zamanda Atropat Midiyası və Kiçik Midiya da adlandırılır. Antik müəlliflərdən [[Plutarx]], [[Ammian Marselin]] bu ölkəni ''Atropat Midiyası'' adlandırmışlar. [[Strabon]] isə Atropatena ərazisini ''Kiçik Midiya'' adlandırmış, [[Atropat]]ın başçılığı ilə Kiçik Midiya ərazisində Atropatena dövlətinin təşkil edildiyini göstərmişdir. Sasani hakimiyyəti dövründə ölkə Adərbadaqan, ərəbdilli mənbələrdə isə Adərbican kimi qeyd olunur. Atropatena ərazisi ərəblər tərəfindən fəth edildikdən sonra isə Atropatenanın adı erkən ərəbdilli mənbələrdə "Adabarqan", "Azərbaycan" ("'''آذربایجان'''") kimi işlənməyə başlamışdır.<ref name="iranica.com"/> Daha sonrakı dövr ərəb tarixçilərin əsərlərində isə həmin ad ancaq "Azərbaycan" kimi göstərilmişdir. == Paytaxtı == Mənbələr Atropatenanın iki — yay və yaz paytaxtlarının olmasından xəbər verir. Ölkənin yay paytaxtı Vera — indiki Marağa şəhəri, yaz paytaxtı isə farsdilli mənbələrin [[Qazaka]], ərəbdilli mənbələrin isə Şiz adlandırdıqları Gəncək şəhəri olmuşdur. Gəncək şəhəri öz adını [[Saklar|sak]] tayfalarından biri olan [[gəncəklər]]in adından almışdır.<ref name="Qeyb94"/> [[1958]]-ci ildə [[İran]] və [[Almaniya]] arxeoloqlarının Təxti-Süleyman ərazisində arxeoloji qazıntlar aparması nəticəsində Qazaka şəhərinin xarabalıqları və möhtəşəm [[Azərgüşnasp məbədi]]nin qalıqları aşkarlanmışdır. Əsas olaraq,buradan [[Şiz məbədi]]nın qalıqları tapılıb.Şəhərlər karvan yolları üzərində və böyük məbədlərin ətrafında yaranmışdır.Bəzi şəhərlər ayrı-ayrı hökmdarlar tərəfindən salınmışdır.Şəhərdə əhali sənətkarlıq və ticarətlə,şəhərətrafı ərazilərdə isə əkinçilik və maldarlıqla məşğul olmuşdur == Əhalisi == Ellinizm dövründə, Atropatenada [[yunan dili]] geniş yayılmışdır. [[Cənubi Azərbaycan]] [[tayfa]]larının və [[xalq]]larının – [[kuti]], [[lullubi]], [[Mannalar|mannalı]] və başqalarının [[Madaylar|madalılar]]la qaynayıb-qarışması nəticəsində yeni bir etnos – madalıların üstünlük təşkil etdiyi [[Atropatenlilər|atropatenalılar]] etnosu təşəkkül tapdı. Atropatena əhalisinin [[atropaten dili]] və yazı ənənələri olan bir ölkə idi. Bu ərazidə qədimdən yaranan [[Manna]] dövlətinin sonralar [[Midiya]] tərəfindən işğal olunması, daha sonra həmin ərazinin [[Əhəmənilər]] imperiyasına qatılması, şübhəsiz, yerli əhalinin etnik tərkibinə təsir göstərmişdir.Atropatena əhalisi o zaman başqa qonşu ölkələrdə olduğu kimi, yeknəsəq olmamışdır. Antik dövr müəlliflərinin məlumatlarına görə bu ərazidə matienlər, saqartilər, kadusilər, gellər, utilər, anariaklar, pavsiklər, mardlar, maqlar,azərilər və başqaları yaşamışlar.Matienlərin qədim huri tayfası mitannilərə, saqartilərin burada qədimdə yaşamış zikertularla bağlı olduqları söylənilir. Atropatena ərazisində yaşayan tayfalardan biri də kadusilər idi. Qaynaqlarda onlar midiyalıların, kaspilərin, albanların, matienlərin qonşuları kimi göstərilirlər.Onlar 20 min peltast və 8 min atlıdan ibarət hərbi qüvvə çıxara bilirdilər. Kadusilər yaxşı mizraq atır, dağlıq yerlərdə çox yaxşı döyüşərək süvariləri əvəz edirlər.Onlar Xəzərin cənub-qərb sahillərində yaşayan gellər və kaspilərə yaxın idilər<ref name="istinad123">{{Kitab3 |müəllif= Süleyman Əliyarlı |başlıq= Azərbaycan tarixi |yer= Bakı |nəşriyyat= Çıraq |il =2009|səhifə= 81 }} </ref>. [[Midiya]] tayfaları arasında maqlar xüsusi yer tuturdular.Onlar [[Zərdüşt]] dini ayinlərinin əsas icraçısı olub, xalq içərisində böyük nüfuza malik idilər.Maq dedikcə təkcə bu adı daşıyan tayfa deyil, eyni zamanda [[Zərdüşt]] dininin kahini nəzərdə tutulurdu. Maqlar Zərdüştün varisləri sayılırdı. Lakin maqların təlimində hakim Zərdüşt inamından fərqli cəhətlər də var idi.Ərəbdilli qaynaqlarda ilk orta əsrlərdə [[Cənubi Azərbaycan]] əhalisinin böyük bir hissəsinin azərilərdən ibarət olduğu göstərilir<ref name="istinad123"/>. Bəzi müəlliflərin ( ??? naməlum mənbə) apardıqları araşdırmalar nəticəsində gəldikləri qənaətə görə, Atropatena əhalisinin böyük bir qismini aborigen türk [[tayfa]]ları(qədim mənbələrlə təsdiq olunmur)<ref name="Qeyb94"/><ref>Erix Fayql – İpək yolu üzərində qədim Odlar Yurdu – Azərbaycan Tarixi, Bakı, 2009</ref> əsasında formalaşmış [[atropatenlilər]] təşkil edirdi və Atropatena tarixi Azərbaycan torpaqlarının bir hissəsində<ref name="Nweeya 1913 79"/> [[Azərbaycan türkləri]]nin ulu əcdadları<ref name="Qeyb94"/><ref>A. Fazili – Atropatena, Bakı, 1993</ref> olan [[atropatenlilər]] tərəfindən yaradılmış bir dövlət olmaqla, nəhəng [[Midiya]] dövlətinin həm siyasi, həm də etnik varisidir. Mənbələrdə adları keçən Atropatena ərazisində yaşayan [[tayfa]]lardan<ref>А. С. Сумбатзаде "Азербайджанцы — этногенез и формирование народа" Баку, Элм, 1990 г.</ref><ref>Дьяконов И. М. История Мидии: От древнейших времен до конца IV в. до н. э., Москва — Ленинград, 1956</ref> biri də [[Qafqaz albanları]]dır. I əsr müəllifi [[Strabon]]un verdiyi məlumatdan aydın olur ki, [[Qafqaz]] [[albanlar]]ı təkcə [[Azərbaycan]]ın [[Araz]]dan [[şimal]]dakı ərazisində deyil, həm də [[Araz]]dan [[cənub]]dakı ərazilərində yaşamışlar. Strabon [[albanlar]]ın Atropatenada, Midiya dağlarında yaşamasını qeyd edir. Müəllif yazır ki, [[Qafqaz albanları|albanlar]] kellər, [[Kadusilər|kaduslar]], [[utilər]] və mardların qonşuluğunda yaşayırlar<ref>Strabon, XI, 7, 1</ref>. Midiya dağları [[Xəzər]]in [[cənub]]-[[qərb]]indəki indiki [[Talış dağları]]dır. [[Astaraçay]]la [[Qarasu çayı]] arasında yerləşən bu dağlar Bağrov dağları da adlanır. Deməli, albanların bir hissəsi kaduslarla bir ərazidə yaşayırdı. Bu ərazi Atropatenaya məxsus idi. Bunu Midiya dağları ifadəsi də göstərir. Bu məlumatı toponimik faktlar da təsdiq edir.<ref name="Ferhenqe">Fərhənqe coğrafiye İran. I—XII cildlər(farsca)</ref>. [[Cənubi Azərbaycan]] ərazisində Qarqar, Qərqər–Nəsir, Baba Qarqar, Karkarak, Kərkərə, Kərkər, Alamdar–Qarqar adlı kəndlər vardır<ref name="Ferhenqe"/>. Bu toponimlər Atropatenada yaşamış [[qarqarlar]]ın adı ilə bağlıdır. [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]]da və [[Ermənistan]]da yaşamış türkdilli [[Şiraklar|Şirak tayfası]]nın Atropatenada da yaşadığını V əsr müəllifi [[Feofilakt Simokatta]]nın Atropatenada Siraqan yaşayış məntəqəsini qeyd etməsi təsdiq edir. Həmin müəllif Muğanda türk tayfalarının yaşadığını yazmışdır<ref name="Qeyb91">Гейбуллаев Г. А. К этногенезу азербайджанцев, том 1. Баку, 1991</ref>. Hazırda Cənubi Azərbaycanda Şirac–Xeyl və Şiracməhəllə adlı kəndlər vardır və bu toponimlərdə şirak etnonimi şirac şəklində qalmışdır. Şiraklar Azərbaycanda Çiraq və Çiraqlı da adlanmışlar. [[Cənubi Azərbaycan]]da Çirak, Çiraq–Abdal, Çeraktəpə, Çirakçi, Çeraqlu, Çeraqil (Çirak etnonimi və il – tayfa sözündən), Sirak və Şirakdeh kəndləri vardır<ref name="Ferhenqe"/>. Atropatena ərazisində həmçinin peçeneqlərin də yaşaması məlumdur. [[Peçeneqlər]]in qapan, qarabaq, göyərçi və kul [[tayfa]]ları [[cənub]]da Qaban, Qarabaq, Qeqarçi, Quqarçin, Quqarçili, Quqerdçi, Qullar, Qullar-Taqi, Qullar–Qara, Sufi və Qullar Məhəmməd Hüseynkənd adlarında qalmışdır<ref name="Ferhenqe"/> [[Cənubi Azərbaycan]]dakı Xazarian, Xəzərkəndi, Xəzərgəran, Xəzərabad, Xəzərli, Xəzər-Böyük, Xəzər-Çoban və Xəzərşax<ref name="Ferhenqe"/> kənd adları isə erkən [[orta əsrlər]]də Atropatenada yaşamış [[xəzərlər]]lə əlaqədardır.<ref name="Qeyb94">Q. Qeybullayev – Azərbaycan türklərinin təşəkkülü tarixindən, Bakı, 1994</ref> Atropatenada yaşayan İrandilli etnoslardan<ref>[http://www.iranica.com/newsite/index.isc?Article=http://www.iranica.com/newsite/articles/v3f2/v3f2a088a.html Encyclopedia Iranica, s.v. Azernbaijan]</ref><ref>[http://az-ar.narod.ru/az-ar_9.html проф. Энаят-Олла Реза, Азербайджан и Иран. Глава 6]</ref><ref>[http://www.kulichki.com/~gumilev/HE2/he2510.htm История Востока. Т.2 Глава V Между монголами и португальцами (Азия и Северная Африка в XIV—XV вв.) Закавказье в XI—XV вв.]</ref><ref>[http://az-ar.narod.ru/az-ar_10.html проф. Энаят-Олла Реза, Азербайджан и Иран. Глава 7]</ref> ən böyüyü [[Kadusilər|kaduslar]] idi. Bu etnosu ilk dəfə [[Herodot]] qeyd etmişdir<ref>Herodot, III, 92</ref>. Sonrakı antik müəlliflər də kaduslar haqqında məlumat verirlər və onları dağ yerlərində çox döyüşkən olduqlarını qeyd edirlər. [[Strabon]] kadusların dəniz kənarında<ref>Strabon, XI, 8, 4</ref> yaşadığını yazır. O, kadusların ərazisinin [[Xəzər dənizi]]nin sahili boyu 500 stadij (təxminən 190&nbsp;km) uzunluqda olduğunu göstərir<ref>Strabon, XI, 7, I</ref>. Atropatenada [[tatlar]], [[yəhudilər]], [[gurganlar]], [[Farslar|parslar]] və mardlar da yaşayırdılar. Onların bir hissəsi [[Sasanilər]] vaxtında şimala köçürülmüşdür. Erkən [[orta əsrlər]]də [[Cənubi Azərbaycan]] ərazisinə bir sıra yeni türk [[tayfa]]ları gəlib məskunlaşmışdır.<ref name="Qeyb91"/>. == Tarixi coğrafiyası == Atropatenanın ərazisi indiki [[Güney Azərbaycan]] vilayətlərini, [[Azərbaycan Respublikası]]nın bəzi ərazilərini və [[İran Kürdüstanı]]nın bir hissəsini əhatə edirdi. [[Pəhləvi dili]]ndə yazılmış ''"Şatristanhaye İran"'' əsərində deyilir ki, Aturpatakanın patkustına Gəncək ([[Qazaka]]), Frasyak (Fraaspa), Turkert ([[Təbriz|Tavreş]]) şatristanları daxildirlər. Həmin mənbədə qeyd edilir ki, Gəncək (Qazaka) şəhəri turanlı Frasiyak (sonrakı mənbələrdə [[Əfrasiyab]], türkdilli mənbələrdə isə daha çox [[Alp Ər Tonqa]] adlandırılır) tərəfindən bina edilmişdir. [[Midiya]]dan dağlar vasitəsiylə ayrılan bu ölkə, [[Fasid]]dən Hirkan dənizinə ([[Xəzər]]) kimi geniş bir ərazini əhatə edirdi<ref>Polibi,V,55</ref>. Matiana ilə Midiya arasında olan bu ərazinin hüdudlarında Spavta gölü yerləşirdi. Yay iqamətgahı Qazaka, qış iqamətgahı isə Vera idi<ref>Strabon,XI,13,2,3</ref>. Strabon Atropatenanın sərhədləri haqqında yazır: "Bu ölkə [[Ermənistan]] və Matianadan Şərqdə, [[Midiya|Böyük Midiya]]dan Qərbdə və Şimalda yerləşir. Cənubdan o, Hirkan dənizilə sərhəddir.’’ Ərəb coğrafiyaşünası [[İstəxri]]yə görə, [[Azərbaycan]] (Adurbadaqan-Atropatena) Guhistan ([[Gilan]]) və [[Xəzər dənizi]], Qərbdən [[Ermənistan]] (Şərqi Anadolu), Şimaldan Allan ([[Qafqaz Albaniyası]]), Qabk dağları ([[Qafqaz dağları]]), İraq Cəzirəsi ilə həmsərhəddir. Buradan məlum olur ki, müəyyən dövrlərdə Atropatenanın sərhəddi Qafqaz dağlarına qədər uzanmışdır. Orta əsr ərəb coğrafiyaşünası [[İbn Haqvəl]]in yazdığına görə: "...bu ölkəni Şərqdən [[Cibal]] və [[Deyləm]], həmçinin Xəzər dənizinin Qərb sahilləri, Qərbdən Ermənistan və Cəzirənin ([[Mesopotomiya]]nın) bir hissəsi, Şimaldan allanlar (Qafqaz albanları) və Qafqaz dağları, Cənubdan [[İraq]] hüdudları və Cəzirənin Şərq hissəsi əhatə edirdi<ref>İbn Haqvəl,Surət əl-ərz,Tehran,1345</ref>. Bundan başqa İbn Haqvəl [[Ərməniyyə]], [[Qafqaz Albaniyası]] və Atropatenanı bir iqlim hesab edir. Atropatenanın [[parflar]], [[ermənilər]] və [[suriyalılar]] kimi qonşuları olmuşdur. Atropatena hökmdarları yeri gəldikdə onlarla qohumluq əlaqələri də yaradırdılar<ref>Strabon, XI ,13</ref> Mərkəzi hakimiyyət üçün ağır olan illərdə Mada satrapı olduqca müstəqil bir siyasət yeridirdi; XI və XIV satraplıqlara daxil olan torpaqları öz əlinə almışdı. [[Atropat]] həmin satraplıqların sakinləri ilə müəyyən müttəfiqlik münasibətləri yaratmışdı. Məhz buna görə də kadusilər [[farslar]]a boyun əyməyərək Qavqamela vuruşmasında bütün Əhəməni dövlətinin müttəfiqləri kimi yox, ancaq madalıların müttəfiqləri kimi çıxış edirdilər (madalılarla "birləşdirilmişdilər"). [[Qafqaz albanları|Albanlar]] və [[sakesinlər]] də Əhəməni imperiyasının təbəələri deyil, Mada satrapının müttəfiqləri idilər. [[Cənubi Azərbaycan]]ın bütün ərazisi və Şimali Azərbaycan torpaqlarının xeyli hissəsi bu və ya digər dərəcədə [[Atropat]]ın hakimiyyəti altında idi. Belə güman etməyə bəzi əsaslar var ki, hələ [[Midiya|Mada dövləti]] dövründə [[madaylar|madalılar]]ın hakimiyyəti Qərbi Zaqafqaziyanın ayrı-ayrı rayonlarına, xüsusən tarixi [[Gürcüstan]]ın vilayətlərinə də yayılırdı. Maraqlıdır ki, [[Herodot]]a görə, ''"[[Kolxida]]dan [[Midiya|Mada]]ya girmək çətin deyil"''. Yenə də həmin müəllif məlumat verir ki, [[skiflər]] "Fasis (görünür, Rioni və ya Çorox çayının – İqrar Əliyev) yaxınlığında Madaya soxulmaq" niyyətində idilər. Güman etmək olar ki, tarixi Gürcüstanın torpaqları (və ya torpaqlarının bir hissəsi) Mada satraplığının tərkibinə daxil idi və ya onun himayəsi altında idi. [[Polibi]] e.ə. III əsrin son rübünün hadisələrindən danışarkən məlumat verir ki, Atropatenanın bəzi hissələri ''"Fasisdən yuxarıdakı yerlərdə Pontun (Qara dənizin – İqrar Əliyev) üzərində yüksəlir, digər tərəfdən o, Hirkan (Kaspi – İqrar Əliyev) dənizinə qədər çatır".'' Maqnessiya ətrafındakı məğlubiyyətdən sonra Asiyada [[Selevkilər]] hakimiyyəti xeyli zəiflədi, hərçənd o zaman Selevki çarları bəzən qələbələr qazanır, hətta şəhərlər də salırdılar. Bu ərəfədə Qərbi İranın və Ermənistan yaylasının vilayətlərində bir neçə müstəqil dövlət – [[Elimaida]], [[Xarakena]], [[Persida]], [[Böyük Ermənistan|I Artaşesin Ermənistan çarlığı]], [[Sofenada]], [[Kiçik Ermənistan|Zariadrinin Ermənistan çarlığı]] meydana gəlir. Özünü padşah elan edən Mada satrapı Timarx Selevkilərdən ayrıldı və hətta öz sikkəsini buraxmağa başladı. [[Parfiya]] da asılılığın daşını atdı. Beləliklə, e.ə. 160-cı ilə yaxın Selevkilər şərq satraplıqlarının demək olar ki, hamısını itirmiş oldular. Meydana gələn erməni çarlıqları, xüsusilə Artaşesin çarlığı lap əvvəldən özlərini çox təcavüzkar aparır, qonşularına qarşı fəal qəsbkarlıq siyasəti yeridirdilər. [[Strabon]] yazır: ''"...Artaksinin və Zariadrinin müharibələri əvvəllər kiçik bir ölkə olmuş Ermənistanı böyütdü... Onlar birlikdə qonşu xalqların torpaqlarının bir hissəsini qoparıb mənimsədilər. Onlar midiyalılardan (atropatenalılardan – İqrar Əliyev) Kaspiananı, Favnitidanı və Basoropedanı, iberlərden Pariadr dağlarının ətəklərini, Xorzenanı və [[Qoqarena]]nı... xaliblərdən və mossiniklərdən Karenitidanı və Kseroksenanı..., kataonlardan Akilisenanı və Antitavrboyu vilayəti, suriyalılardan Taronitidanı... tutub aldılar".'' === Dövlətin əsasının qoyulması === [[Makedoniyalı İskəndər]]in yürüşü ərəfəsində [[Əhəmənilər imperiyası]]nın tərkibində olan Qərbi [[Midiya]] satraplığı iqtisadi-sosial cəhətdən inkişaf etmiş əyalətlərdən biri idi. Bu əyalətə [[Azərbaycan]]ın görkəmli dövlət xadimi [[Atropat]] başçılıq edirdi. [[Əhəmənilər]]in sonuncu hökmdarı [[III Dara]]nın hakimiyyəti dövründə [[Atropat]] [[Midiya]] satrapı idi. Mənbələrdə bu ada ilk dəfə e.ə. 331-ci ildə təsadüf edilir. [[Makedoniyalı İskəndər]] [[İss vuruşması]]ndan (e.ə.332) sonra [[Kiçik Asiya]], [[Suriya]], [[Finikiya]], [[Fələstin]] və digər əraziləri işğal etdi. Bu məğlubiyyətdən sonra [[III Dara]] yenidən ordu toplayaraq İskəndərin qarşısını almağa səy göstərdi. Lakin İskəndər [[Dəclə]] və [[Fərat]] çaylarını keçərək e.ə. 331-ci il 1 oktyabrda qədim [[Assur]] şəhəri [[Ərbil]]in yaxınlığında olan Qavqamel kəndi yaxınlığında III Daranın ordusuna sonuncu və həlledici zərbə endirib onu məğlub etdi. İss savaşı zamanı Atropatın [[Midiya]] ordusuna başçılıq etməsi haqqında mənbələrdə heç bir məlumat yoxdur. Lakin güman etmək olar ki, digər satraplıqların satrapları kimi [[Atropat]] da İskəndərlə olan hər üç savaşda iştirak etmişdir. Mənbələrdə Atropatın Midiya ordusuna, ancaq [[Qavqamel savaşı]]nda (e.ə.331) başçılıq etməsi haqqında məlumat var. [[Makedoniyalı İskəndər]]in zəfər yürüşlərini qələmə alan [[Arrian]]ın yazdığına görə,[[Qavqamel döyüşü]]ndə [[III Dara]]nın süvari kəşfiyyat dəstəsinə başçılıq edən [[Atropat]]ın bölməsində yarımmüstəqil [[kadusilər]], [[qafqaz albanları]] və [[sisaklar]] da iştirak edirdi. [[Arrian]] maraqlı bir məlumatla da bizi tanış edir. Ölkədə baş vermiş qarışıqlıqdan istifadə edən Bariaks adlı bir nəfər hakimiyyəti ələ keçirir. Arrianın göstərdiyinə görə e.ə. 324-cü ildə özünü Parsua və [[Midiya]] hökmdarı elan etmişdi. [[Atropat]] isə onu tutub İskəndərə vermişdi. Bu fakt Atropatın uzaqgörən siyasətçi olduğunu sübut edir. Atropat yaxşı başa düşürdü ki, artıq [[Əhəmənilər imperiyası]]nı dirçəltmək mümkün deyil. Ona görə də o, İskəndərlə loyal mövqedə dayandı. [[Atropat]]ın loyal münasibətini görüb ona müsbət münasibət bəsləyən İskəndər bir müddət onu öz yanından buraxmadı. Məşhur [[Suz təntənəsi]]ndə iştirak edən Atropat öz qızını makedoniyalıların süvari dəstələrinin başçısı [[Perdikki]]yə ərə verərək onunla qohum oldu. Dövrün siyasi nəbzini tuta bilən Atropat görkəmli diplomat olduğuna görə qarşıya çıxmış ağır şəraitdən bacarıqla istifadə etdi və tədricən düşmən satrapdan etibarlı müttəfiqə çevrildi. İskəndər [[Midiya]]ya gədikdə [[Atropat]] onun yaxın adamlar ilə birlikdə qalibin şərəfinə verilən ziyafətdə iştirak edirdi. İskəndər Midiyada olarkən orada bəslənən məşhur Nisa atlarına baxır. O ,50000 atı hökmdar ordusuna götürür. İskəndərin bir sıra siyasi tədbirlərində Atropat şəxsən iştirak edirdi. [[Arrian]]ın yazdığına görə Atropat İskəndərə 100 nəfərdən ibarət atlı cəsur döyüşçü qadın dəstəsi bağışlamışdı. O, yazır: ''"Midiya satrapı [[Atropat]] İskəndərə 100 nəfər [[amazonkalar]]dan ibarət dəstə bağışlamışdı. Onlar kişi geyimi geymiş, yüngül silahlarla yaraqlanmışdılar."'' Qeyd edək ki, [[Strabon]] da [[amazonkalar]]ın [[Qafqaz dağları]]nda [[qarqarlar]]ın qonşuluğunda (müasir [[Qarabağ]]-[[Zəngəzur]] zonasında) yaşadığını qeyd edir. Atropat yeganə Əhəməni satrapı idi ki, İskəndər onu vəzifədən kənar etmədi, əksinə bəzi qonşu vilayətlərin idarəsini də ona tapşırdı. Atropatena dövlətinin əsası məhz belə bir tarixi şəraitdə qoyuldu. İskəndərin ölümündən sonra isə bu dövlət qurumu tam müstəqli siyasət yürüdən bir dövlətə çevrildi. Yeni yaranmış dövlət antik müəlliflərin qeyd etdiyinə görə banisinin adı ilə adlandırılmağa başladı. Mənbələrdə Atropatenanın iqtisadi-ictimai həyatı haqqında bilgilər olduqca azdır. Lakin mənbələrdən məlum olur ki, istər [[Əhəmənilər]]in hakimiyyəti dövründə, istərsə də [[Atropatidlər]] sülaləsinin hakimiyyəti dövründə Atropatena ərazisi həm iqtisadi, həm də mədəni cəhətdən qonşu ərazilərdən xeyli öndə idi. [[Strabon]]un göstərdiyinə görə Atropatena hakimlərinin [[Qazaka]] (Taxtı Süleyman) və Vera ([[Marağa]]) adlı iki paytaxt şəhəri olmuşdur. Qazakada yay, Verada isə Qış sarayları yerləşirdi (Bu fakt [[Atropatidlər]]in də digər türk tayfaları kimi müəyyən qədər də olsa köçəri həyat sürdüklərini göstərir). Qazakada bu sülalənin yay, Verada isə qış iqamətgahı yerləşirdi. [[Qazaka]] şəhərində (indiki Təxti Süleyman) hələ [[Midiya]] dövləti dövründən müqəddəs sayılan [[Azərgüşnasp məbədi]] mövcud idi. Tədqiqatçıların əksəriyyəti qəbul edirlər ki, müstəqil Atropatena dövləti [[Atropat]]ın başçılığı altında e.ə. 223-cü ildə təşkil edilmişdir. Dövlət Atropatnın əsasını qoyduğu [[Atropatidlər]] sülaləsi tərəfindən idarə edilirdi. Bu sülalə eramızın III əsrinin I rübünə kimi Atropatenada hakimiyyətdə olmuşdur. Həmçinin müəyyən dövrdən sonra Atropatidlər həm də [[Parfiya]] hökmdarları olmuşlar. Belə ki, Parfiya hökmdar [[III Artaban]]ın anası [[parflar]]dan (IV Fraatın qızı), atası isə Atropatidlərdən olmuşdur. Beləliklə III Artabandan başlyaraq [[Atropatidlər]] həm də [[Parfiya]]ya ağalıq etmişlər. == Atropatidlər == [[Atropat]]ın varisləri də çarlığın banisinin ənənəsini davam etdirərək, yunan-makedoniyalıların ölkəyə soxulmasına "yol vermirdilər", hər halda mane olurdular. Yeri gəlmişkən, deyək ki, bu, Atropatenanın tarixinə dair yazılı qaynaqların yox dərəcəsində olmasının əsas səbəblərindəndir. Lakin heç bir şeyə baxmayaraq, Hellinizm hər halda Kiçik Madaya da nüfuz edirdi. Burada Hellinizm ayinləri aşılanır, sinkretik allahların (yunan-İran allahlarının), xüsusən Herakl-Veretraqnanın (?) ibadətgahları tikilirdi. [[Kerefto məbədi|Kerefto]] dağlarından bir yunan kitabəsi tapılmışdır ki, o kitabə hardasa [[Beotiya]]da da, [[Arkadiya]]da da, yaxud hər hansı başqa bir yunan vilayətində də ola bilərdi. Aşkara çıxarılmış məşhur avroman perqamentləri [[yunan dili]]nin, yazısının və hüquq normalarının Mada-Atropatenaya, hətta onun kənd rayonlarına da çox dərin nüfuz etdiyini göstərir. Bu dövr Yeni Mada çarlığının möhkəmlənməsi və onun sərhədlərinin genişlənməsi ilə səciyyələnir. Qonşu vilayətlərdəki yunan-makedoniyalılar kimi, [[Atropatidlər]] də geniş şəhərsalma işlərinə başlamışdılar. Atropatenanın antik ənənə ilə salınan bir neçə şəhəri haqqında məlumatımız vardır. Bunlar [[Qazaka]], Fanaspa, [[Marağa|Fraaspa]], Aqanzana şəhərləri və Atropatena ərazisində tapılmış bir neçə qədim yaşayış yeri, o cümlədən [[Mil]] düzündəki Təzəkənd yaşayış yeridir. Qədim adlarını bilmədiyimiz, lakin ümumən antik dövrə aid olan bir neçə başqa abidə də məlumdur. Atropatena çarları özlərinin siyasi və iqtisadi mövqelərini möhkəmləndirərək [[Suriya]], erməni və [[Parfiya]] padşahları ilə qohum olurdular. Onların müttəfiqlik və dostluq əlaqələri, çox güman ki, uzaq şimala – [[Qafqaz albanları|albanlar]]a, sakesinlərə və müasir [[Azərbaycan Respublikası]] ərazisində yaşamış digər tayfalara qədər gedib çatırdı. Atropatdan və onun zamanındakı hadisələrdən sonra yazılı qaynaqda Atropatenanın adı ilk dəfə e.ə. III əsrin iyirminci illərində çəkilir. Söhbət [[Polibi]]nin əsərinin bir parçasından gedir. E.ə. III əsrin 20-ci illərində Atropatena taxt-tacında biz [[Araz]]ın yalnız cənubunda deyil, şimalında da çox geniş əraziyə malik olan ''"ən qüdrətli və ən müdrik hökmdarı"'', ''"atropatilər və onlarla həmsərhəd xalqlar üzərində"'' [Polibi] hökmranlıq edən Artabazanı görürük. Polibinin dediyinə görə, Artabazanın dövləti Kaspi dənizindən Rioni çayının yuxarılarınadək uzanırdı; beləliklə, Ermənistanı və İberiyanı da, hər halda onların müəyyən bir hissəsini əhatə edirdi. Bu vilayət, yunan müəllifinin (Polibinin) təsdiq etdiyinə görə, "...[[Midiya]] ilə yanaşı olub ondan dar silsiləsi ilə ayrılır, onun bəzi hissələri [[Fasis]]dən (Rionidən – İqrar Əliyev) yuxarıdakı yerlərdə Pontun (Qara dənizin – İqrar Əliyev) üzərində yüksəlir; digər tərəfdən o, Hirkan (Kaspi – İqrar Əliyev) dənizinə qədər çatır. Vilayətdə əsasən at belində vuruşan və müharibə üçün daha nə lazımdırsa hamısına kifayət qədər malik olan güclü bir xalq yaşayır". Gürcü mənbələrinə görə, e.ə. III əsr Kartli (İber) çarlığı tarixində "fars" elementlərinin (bu adın altında Atropatena midiyalılarını düşünmək lazımdır – İqrar Əliyev) üstünlüyü dövrü olmuşdur. Məhz bu zaman Atropatena ilə [[Ermənistan]] arasında sıx siyasi, mədəni və digər əlaqələr yaranır. Bu dövrün erməni əyanları arasında anadangəlmə atropatenalılar az deyildi. Atropatena və erməni kübarları arasında nikah əlaqələri isə adi hal idi. [[Ermənistan]]la münasibətlər heç də həmişə rəvan olmurdu. Dostluq, nikah əlaqələrini, ənənəvi mədəni-iqtisadi təmasları bir çox hallarda açıq düşmənçilik, bəzən hərbi toqquşmalar dərəcəsinə çatan düşmənçilik əvəz edirdi. E.ə. III əsrin sonu II əsrin əvvəlində məhz belə olmuşdu. O zaman şiddətli çarpışmalar nəticəsində Ermənistan taxt-tacına nəinki Atropatena dairələri ilə sıx əlaqə saxlayan, hətta bəlkə də özü madalı olan Artaşes yiyələnmişdi. [[Moisey Xorenli]] hər halda Artaşesi açıq-aşkar "madalı" adlandırır. === Atropatena-Selevki münasibətləri === Atropat Midiyası Makedoniya müharibələrindən sonra [[Midiya]]dan ayrılıb onun digər vilayətlərindən fərqli olaraq öz müstəqilliyini saxlaya bilmişdi. [[Polibi]]nin göstərdiyinə görə Selevki hökmdarı [[III Antiox]] (e.ə. 223-222) [[Midiya]] satrapı Molonu və onun qardaşı Aleksandrı məğlub etdikdən sonra Atropat Midiyasına hücum etmişdir. Atropatena çarı Artabazan düşmənə müqavimət göstərərək onu geri çəkilməyə məcbur etmiş, hətta paytaxtları Selevkiyə qədər qovmuşdur. E.ə. 20-ci ildə Atropatena çarı Artabazan Selevkilərlə müharibəni bitirərək onlarla sülh müqaviləsi bağlayır. Bu müqaviləyə görə Atropatena ərazisi xeyli genişlənmiş olur. Belə ki, Ayrarat vilayətinin baş şəhəri olan [[Armavir]]lə birlikdə [[Araz]] vadisi Atropatenann tərkibinə daxil edildi. Atropatena ərazisi [[Kolxida]]ya qədər gedib çatdı (Polibi,V,55). [[Yustin]]in göstərdiyinə görə Selevki hökmdarı [[VII Antiox]]un dövründə [[Selevkilər]]lə [[Arşakilər]] arasında gedən müharibədə Böyük Midiya mühüm rol oynamışdır. Bu müharibədə Arşakilər bir neçə dəfə məğlub edilmişdilər. VII Antiox [[parflar]]ı yer üzündən silərək, məhv etməyi qarşısına məqsəd qoymuşdu. VII Antiox öz hərbi regionlarını parfların geri çəkildiyi bölgələrdə yerləşdirirdi. Regionların yerləşdiyi yaşayış məntəqələrində baş verən üsyanlar [[Selevkilər]]in məğlub edilməsində mühüm rol oynamışdır. 312-ci il oktyabrın ilk günlərində [[Selevk]]in [[Babil]]ə gəlməsi ilə bütün [[Ön Asiya]]da yeni tarix hesabı – Selevkilər erası başlandı. İran satraplıqlarında real hakimiyyət tədricən Selevkin əlinə keçir. Yeni Mada çarlığının hökmdarları, çox güman ki, o cümlədən [[Atropat]] özü artıq IV əsrin lap sonunda İran satraplıqlarına yiyələnmiş Selevkin (302-281) qəsdlərindən ölkəni nə yolla olursa-olsun qorumaq məcburiyyətində qalmışdılar. Lakin Selevkin və hakimiyyətə onunla şərik olan Antioxun bütün ciddi-cəhdlərinə baxmayaraq, e.ə. III əsrin ortalarına yaxın [[Selevkilər dövləti]] fəlakət həddinə çatdı. [[Baktriya]], [[Soqdiana]] və [[Parfiya]] əldən çıxdı. Tezliklə müstəqil Parfiya dövləti meydana gəldi və ona Asiya tarixində mühüm rol oynamaq nəsib oldu. 223-cü ildə Selevki dövlətində çarlığa [[III Antiox]] (223-187) keçdi. Selevkilərin bəzi ötəri müvəffəqiyyətləri və e.ə. III əsrlə II əsrin ayrıcında Aralıq dənizinin şərqində meydana gəlmiş [[Roma imperiyası|Roma]] kimi yeni bir siyasi qüvvə ilə Selevkilərin ilk faciəli toqquşması III Antioxun adı ilə bağlıdır. Antiox öz hakimiyyətinin ilk illərindəcə çox böyük bir təhlükə ilə qarşılaşdı: Mada satrapı Molon öz qardaşı Parsa satrapı Aleksandrla birlikdə Selevkilərin hakimiyyətinə qarşı üsyan qaldırdı və dövlətin şərq vilayətlərinin demək olar hamısını, o cümlədən Mesopotamiyanı tutdu. Yalnız çox böyük səylər bahasına Antiox öz düşmənlərinin öhdəsindən gələ bildi. İntihar etmiş Molonun cəsədi çarmıxa çəkildi və həqarətə məruz qoyulmaq üçün açıq nümayiş etdirildi. III Antioxun bundan sonra sürətlə Atropatenaya soxulması Molonun tədbirində [[Atropatenlilər|atropatenalılar]]ın fəal iştirakına dəlalət edir. Antioxun Artabazanla müharibəsi sülhlə qurtardı. Atropatena müəyyən müddət Selevkilərin ali hakimiyyətini tanımağa məcbur oldu. 190-cı ilə yaxın, Maqnessiya ətrafında romalılarla döyüşdə Antiox məğlub olduqdan sonra, Selevkilər dövlətinin parçalanması prosesi yenidən başlandı.Bu melumatlar guman edilir . Alimler bu haqda dusunurler === Atropatena-Parfiya münasibətləri === [[Selevkilər]]lə çoxdan mübarizə aparan parfiyalılar e.ə. II əsrin 50-ci illərinin ortalarına yaxın geniş istila yoluna çıxıb, sanballı siyasi qüvvəyə çevrilirlər. Tezliklə (ehtimal ki, 148-147-ci illərdə) [[Parfiya]] çarı [[I Mitridat]] Selevkilərin basqınlarından müsibətlər çəkmiş Madanı işğal edir. Madanın işğalı o dərəcədə mühüm bir hadisə idi ki, bundan sonra I Mitridat "Böyük çar" titulunu qəbul etdi. Madanın işğalı parfiyalıların üzünə [[Mesopotamiya]]nın yolunu açdı və e.ə. 141-ci ildə Mesopotamiya fəth edildi. Sonra varlı [[Elimaida]] da işğal olundu. Bəzi tədqiqatçılar belə güman edirlər ki, parfiyalılar Aşağı Madadan sonra Mada-Atropatenanı da işğal etmişdilər, lakin mənbələrdə buna sübut-dəlil yoxdur. Selevkilərə düşmən olan, Hellinizm naminə nə varsa hamısına qarşı, Şərq xalqlarını [[Selevkilər]]in, yunan-makedoniyalıların hədsiz zülmündən xilas etmək uğrunda mübarizə aparan "vətənpərvər" qüvvə kimi parfiyalıların Atropatenada mövqeyi, ola bilsin, artıq möhkəmlənmişdi. Bir mühüm cəhət də ondan ibarətdir ki, parfiyalılar etnodil (görünür, həm də mədəni) cəhətdən madalılara çox yaxın idilər. Buna görə də Atropatenada parfiyalılara "özgələrdən", yəni yunan-makedoniyalılardan fərqli olaraq "öz adamları" kimi baxırdılar və o zaman yunan-makedoniyalılara qarşı vahid cəbhə yaranırdı. Lakin bütün bunlara baxmayaraq, [[Atropatenlilər|atropatenalılar]] öz dövlətlərinin suverenliyini saxlaya bilmişdilər. Atropatilər çarlığının parfiyalılar tərəfindən zəbt olunduğunu güman etməyə əlimizdə əsas yoxdur, çünki hələ öz "Coğrafiya" əsərini e.ə. lap son illərdə başa çatdırmış [[Strabon]] yazırdı: "Atropatenanın ailəsində varislik hələ indi də davam edir". Atropatenada da parfiyalıların mövqeləri möhkəmlənməkdə davam edirdi. E.ə. I əsrdə Atropatenada məişətdə, tikintidə, memarlıqda "parfiyalaşma" o qədər güclü və əhatəli idi ki, bunun birdən-birə, hazırlıq dövrü olmadan baş verdiyini güman etmək çətindir. Bütün bunlar onu göstərir ki, Atropatenada [[Parfiya]]nın təsiri, şübhəsiz, daha əvvəllər başlanmışdı. Bunu e.ə. I əsrdə Parfiya sikkələrinin Atropatenada geniş yayılması da təsdiq edir və güman etməyə əsas var ki, Ekbatanada kəsilmiş Parfiya gümüş pulu Zaqafqaziyaya Atropatena vasitəsilə yayılırmış. Parfiya dilində tərtib edilmiş, bizə gəlib çatmış bir avroman sənədi də Atropatenada parfiyalıların o zamankı rolundan və əhəmiyyətindən xəbər verir. Atropatena madalılarının parfiyalılarla yaxınlaşması üçün Atropatenanın özündə çox böyük bir zəmin vardı. Hellinləşməyə müqavimət burada kifayət qədər fəal idi. Madalılar çox mürəkkəb şəraitdə, yunan-makedoniyalıları bir o qədər yaxına qoymayan müstəqil dövlət yaratdılar, öz istiqlaliyyətlərini qoruyub saxlamaq uğrunda selevkilərə qarşı inadlı mübarizə aparırdılar, Atropatena madalıları türk etnik birliyinə mənsub olduqlarını dərk edir, öz mədəni ənənələrinin, dininin, dövlət quruluşunun üstünlüyünü qoruyub saxlamağa və möhkəmləndirməyə çalışırdılar; bütün bunlar parfiyalıların məqsədlərinə uyğun gəlirdi. Parfiyalıları Atropatenaya tərəf çəkən bir amil də, əlbəttə, dövlətin ərazisini genişləndirmək və strateji cəhətdən mühüm əməliyyat meydanı ələ keçirmək niyyətindən, ən əvvəl atropatenalılarla parfiyalıların ümumi məqsədindən, hellinliyə qarşı mübarizədən ibarət idi. Parfiyalılar və atropatenalılar Atropatenada kökləri I minilliyin əvvəllərinə gedən "öz" mədəniyyət və dinini dirçəltmək işində də müttəfiq idilər. Hələ o zaman Qərbi İran vilayətlərində, o cümlədən Cənubi Azərbaycanda müxtəlif mazdaizm təlimləri, Kiçik Avesta etiqadları mövcud idi. Mada hökmranlığı dövründə, maqlar bu təlimləri təbliğ etməyə başlayanda gələcək Atropatena zonasında mazdaizm – [[Avesta]] təlimlərinin mövqeləri daha da möhkəmlənməkdə idi. [[Atropatidlər]]in və Atropatena madalılarının rəsmi dini mazdaizm-zərdüştilik – Avesta dini idi. Parfiyalıların və Atropatena madalılarının mənafelərinin ümumiliyi, onların mədəniyyət cəhətdən yaxınlığı və dil cəhətdən qohumluğu Mada-Atropatena ünsürləri ilə Parfiya ünsürlərinin Atropatena zəminində etno-mədəni baxımdan xeyli yaxınlaşmasına və hətta qovuşmasına səbəb olurdu. Bu, zahirən öz əksini, məsələn, "parfiyalılar" termini əvəzinə tez-tez "madalılar" termininin işlədilməsində tapırdı. Beləliklə, təsvir edilən dövrdə Atropatenanın və [[Atropatenlilər|atropatenalılar]]ın adları mənbələrdə əsasən qonşu ölkələrin tarixi ilə, yaxud ümumregion xarakterli hadisələrlə əlaqədar olaraq çəkilirsə də, təsdiq edə bilərik ki, atropatenalılar [[Roma imperiyası|Roma]] əleyhinə sanballı bir qüvvə olub region xalqlarının çağırılmamış "qonaqlara" qarşı mübarizəsində ən fəal bir şəkildə iştirak edirdilər. Onlar, şübhəsiz, bu ağır mübarizədə özlərinin istiqlaliyyətini qoruyub saxladılar. [[Strabon]] yuxarıda nəzərdən keçirilmiş hadisələrin demək olar ki, müasiri sayılan [[Apollonid]]ə istinad edərək məlumat verir ki, Atropatena ''"hərbi qüvvə mənasında çox sanballı bir ölkədir, çünki o, döyüşə... 10000 süvari və 40000 piyada çıxara bilər"''. === Atropatena-Ermənistan əlaqələri === [[Fayl:Gelmolt-karta 01.jpg|thumb|360px|right|[[Ərəb Xilafəti]] tərkibində Atropatena – Azərbaycan ərazisini göstərən bir xəritə]] Güman ki, e.ə. I əsrin ikinci rübündə Atropatena çarları ilə erməni çarları arasında nikah əlaqələri yarananadək Atropatena prinsipcə parfiyapərəst siyasət yeridirdi. Atropatena çarı Mitridat erməni çarının qızı ilə evlənəndən sonra isə Atropatena tacidarının siyasəti antiparfiya siyasəti olmasa da, hər halda, şübhəsiz, ermənipərəst və antiroma siyasəti idi. Bu zaman [[Roma imperiyası|Roma]]ya qarşı ümumi mübarizə zəminində [[Atropatenlilər|atropatenalılar]]la [[ermənilər]]in əlaqələri çulğalaşır, ittifaq, dostluq, ən sıx siyasi və mədəni-iqtisadi təmas məcrasında inkişaf edirdi. [[Parfiya]] ilə [[Ermənistan]] arasında gedən müharibələr nəticəsində Ermənistan [[II Mitridat]]a tabe oldu. Parfiya çarı Ermənistan şahzadəsi Tiqranı girov götürdü və Tiqran uzun müddət Arşakilər sarayında saxlanıldı. E.ə. 95-ci ildə parfiyalılar Tiqranı Ermənistan taxtına əyləşdirir və Tiqran bir məlumata görə, Ermənistanda, digər məlumata görə isə Atropatenada yerləşən 70 vadini təşəkkür əlaməti olaraq [[Parfiya]]ya verir. Bu vadilər üstündə dövlətlər arasında mübahisə gedirdi. Hələ [[Strabon]] yazmışdı: ''"Atropatilərin... qüdrətli qonşuları vardır və bu qonşular – ermənilər və parfiyalılar onların ölkəsini viran qoyurlar. Lakin atropatilər müqavimət göstərir və işğal edilmiş torpaqları geri alırlar".'' Bəzi alimlərin güman etdiklərinə görə, [[II Tiqran]]ın azad olunması müqabilində parfiyalılara verdiyi "70 vadi" məhz o vadilər idi ki, guya hələ [[I Artaşes]] onları atropatenalılardan almışdı. Əgər doğrudan da belədirsə, onda göstərilən fakt hələ Ermənistan dövlətinin meydana gəlməsinin lap ilk dövründə iki çar arasında düşmənçilik münasibətlərinə və təxminən e.ə. II əsrin birinci rübünün sonunda, yaxud ikinci rübünün əvvəlində erməni qəsbkarlığına sübut olardı. II Tiqran ([[95]]-[[55]]-ci illər) artıq öz hakimiyyətinin ilk illərində öz qonşularına – ilk növbədə [[Sofena]]dakı erməni çarlığına qarşı təcavüzkarlıq göstərir və e.ə. 94-cü ildə onu istila edir. Elə həmin il II Tiqran [[Pont]] dövlətinin qüdrətli çarı [[VI Mitridat Yevpator]] ilə saziş bağlayır və onun qızı Kleopatra ilə evlənir. [[Ermənistan]] çarı Atropatilərlə də qohum idi – Atropatena çarı Mitridat II Tiqranın qızını almışdı. [[Pont]]-[[Ermənistan]] ittifaqının başlıca məqsədi Romaya müqavimət göstərmək idi. Lakin Roma ilə müharibədən əvvəl II Tiqran hələ Parfiya ilə mübarizə aparmalı idi. Parfiyalıların [[Fərat]] sahillərinə gəlib çatması bu ərəfədə Kiçik Asiyada geniş əraziyə yiyələnmiş romalıları bərk narahat edirdi. [[II Tiqran]] [[Sofena]]nı tutduqdan sonra fəal qəsbkarlıq əməliyyatlarını davam etdirirdi. O, [[Kappadokiya]]da öz mövqelərini möhkəmləndirdi ki, bu da 93-92-ci illərdə [[Roma imperiyası|Roma]] ilə qısamüddətli müharibəyə gətirib çıxartdı. Tiqran darmadağın edilib böyük tələfata uğradısa da, Ermənistan çarının əvvəlki müvəffəqiyyətləri romalıları parfiyalılarla təmasa girmək üçün yollar axtarmağa vadar etdi. E.ə. 92-ci ildə Roma sərkərdəsi Sulla Fərat sahilində Parfiya səfiri Orobazla görüşdü. Bu görüş parfiyalı [[II Mitridat]]ın romalılara yaxınlaşmasına kömək edirdi, lakin sonrakı hadisələrin göstərdiyi kimi, parfiyalılar Romanın onları, eləcə də bütün Şərqi necə böyük təhlükəyə məruz qoyduğunu o zaman hələ dərk etmirdilər. [[Parfiya]] daxili çəkişmələr nəticəsində zəifləyir, [[Roma]]da da vətəndaş müharibəsi qızışır, bunlar [[II Tiqran]]ın əl-qolunu tamamilə açır. O, ən əvvəl təqribən 90-cı illə 88-ci il arasında parfiyalılara basqın edir və ilk növbədə, özünün azad edilməsi müqabilində hədiyyə verdiyi yetmiş vadini onlardan alır. [[Strabon]]un əsərindən göründüyü kimi, [[II Tiqran]] atropatenalıların o vilayətini də işğal etmişdi ki, coğrafiyaçı onu Simbaka adlandırır, lakin bu ad təshih edilib "Albaka" yazılmalıdır (həmin yer indiki Beşqala ətrafında yerləşən müasir Böyük Axbaq vilayətidir). Biz bilmirik ki, Tiqran o vaxt Atropatena çarı ilə artıq qohum olmuşdumu, ya yox. Bizə burası da məlum deyil ki, o zaman Atropatena dövlətini çar Mitridatmı idarə edirdi? Biz bilmirik ki, Atropatena doğrudan da tabe edilmişdimi və vassal çarlığa çevrilmişdimi, atropatenalı Mitridat sonralar II Tiqranın "sədaqətli vassalı" olmuşdumu, ona bac verirdimi və bəzi tədqiqatçıların hesab etdikləri kimi, müharibə zamanı ona köməkçi qoşunlar göndərməyi öhdəsinə almışdımı? Yalnız burası məlumdur ki, Atropatena padşahı Mitridat, yuxarıda qeyd edildiyi kimi, erməni padşahının qızı ilə evlənmişdi. İki tacidarın qarşılıqlı münasibətlərində çox şey bununla müəyyən edilirdi və ola bilsin ki, onlar sadəcə müttəfiq idilər. E.ə. 70-ci ildə II Tiqranın qayınatası Pontlu Mitridat Roma sərkərdəsi [[Lukull]] tərəfindən darmadağın edildi və Ermənistana qaçıb bir müddət "çarlar çarının" məşvərətçisi oldu. Gizlincə müharibəyə hazırlaşan Lukull e.ə. 69-cu ildə [[Ermənistan]]a soxuldu və həmin ilin yazında [[Tiqranakert]]i mühasirəyə aldı. O ərəfədə II Tiqran çox böyük bir ordu toplamışdı. [[Plutarx]]ın verdiyi məlumata görə, ''"ermənilər və korduenlər yığma qoşun kimi hamılıqla tökülüşüb onun köməyinə gəldilər, çarlar gəldilər, özləri ilə bütün medləri (atropatenalıları – İqrar Əliyev) və adiabenliləri yığma qoşun kimi gətirdilər, [[Babil]]də olan dənizin sahillərindən çoxlu ərəb gəldi, Kaspi [sahillərindən] çoxlu alban gəldi, [[Qafqaz albanları|albanlar]]la qonşu olan çoxlu iber gəldi, çarları olmayan, [[Araz]] [sahillərində] sürülər otaran bir çox tayfalar gəldi, [bəziləri] yardım göstərmək, [başqaları] ənam almaq arzusu ilə gəldilər".'' [[Plutarx]]ın verdiyi məlumata görə, fəlakətli döyüşdən qabaq [[II Tiqran]] qoşunun orta hissəsinin komandanlığını öz öhdəsinə götürmüş, sol cinahı [[Adiabena]] padşahına, zirehli süvarilərin əksər hissəsinin ön sıralarda olduğu sağ cinahı isə Mada (Atropatena – İqrar Əliyev) padşahına etibar etmişdi. Süvari qoşunun bu zirehlənmiş və nizələrlə silahlanmış hissəsi on yeddi min süvaridən ibarət idi və Plutarxın dediyinə görə, [[II Tiqran]] ona "xüsusi ümidlər bəsləyirdi". Plutarx bu barədə məlumat verərkən ayrıca qeyd edir ki, "bu, Lukullun senata raportunda göstərilmişdir". Müttəfiq qoşunun məhz bu hissəsinə komandanlıq etmək II Tiqranın kürəkəni Atropatena çarı Mitridata tapşırılmışdı. Müttəfiq qoşunun madalılardan ibarət olması və Atropatenadan gətirilməsi demək olar heç bir şübhə doğurmur [atropatenalılarda 10.000 süvari olması haqqında Strabonun verdiyi məlumatı, yaxud Plutarxın yuxarıda sitat gətirdiyimiz sözlərini xatırlayaq: "padşahlar gəldilər, özləri ilə bütün medləri (atropatenalıları – İqrar Əliyev) və adiabenliləri yığma qoşun kimi gətirdilər" və i.a. Müttəfiq qoşunun sayca böyük üstünlüklərinə baxmayaraq, çarın səhvləri nəticəsində e.ə. 69-cu ilin payızında [[Tiqranakert]] yaxınlığındakı döyüşdə [[Lukull]] düşmənlərini darmadağın edərək qələbə çaldı. Romalıların əlinə saya-hesaba gəlməyən var-dövlət keçdi – onlar II Tiqranın səkkiz min talantdan ibarət xəzinəsinə, otuz milyon medimn taxıla və çoxlu miqdarda başqa sərvətlərinə yiyələndilər. II Tiqran istila etdiyi torpaqların demək olar hamısını itirdi. Məğlubiyyət çox ağır nəticələr verdi. Bu, silah zoruna yaradılmış [[Böyük Ermənistan]] dövləti süqutunun başlanğıcı idi. Lakin müttəfiqlər məğlubiyyətdən sonra da [[Roma imperiyası|Roma]] əleyhinə cəbhəni gücləndirməyə çalışırdılar. Onlar [[ermənilər]]i parfiyalılarla barışdırmaq və ümumi düşmən olan Romaya qarşı birgə mübarizəyə sövq etmək üçün çox böyük səylər göstərirdilər. Tiqran hətta istilalar prosesində ələ keçirdiyi torpaqların bir hissəsini parfiyalılara verməyə də hazır idi. Lakin parfiyalıların müttəfiqlərə qoşulduqları halda, çox təhlükəli bir vəziyyət əmələ gələ biləcəyini yaxşı başa düşən romalılar da sərvaxt tərpəndilər: Lukull parfiyalıların hüzuruna elçi göndərdi. Beləliklə, tərəflərin hər biri özünün xeyrinə olaraq [[Parfiya]] çarı [[III Fraatı]] münaqişəyə cəlb etməyə cəhd göstərdi. Lakin III Fraat bitərəfliyi üstün tutdu ki, bu da, şəksiz, çox böyük səhv idi. Atropatenalı Mitridatın fəal iştirakı ilə əsasən ermənilərdən, [[iberlər]]dən, [[mardlar]]dan və [[Atropatenlilər|atropatenalılar]]dan çox böyük bir ordu toplamış [[II Tiqran]] və Pontlu Mitridat e.ə. 68 və 67-ci illərdə [[Lukull]] üzərində bir neçə mühüm qələbə qazandılar. Birinci qələbə 68-ci ilin sentyabrında Artsaniya çayının sahilində qazanılmış qələbə idi. Artaşata tərəf getmək niyyətində olan Lukull [[Mesopotamiya]]ya yollanmaq məcburiyyətində qaldı. Bu arada müttəfiq orduları öz müvəffəqiyyətlərini inkişaf etdirərək [[Kiçik Asiya]]ya soxuldular və romalıları ağır tələfata uğratdılar. Atropatenalı Mitridat xüsusilə böyük cəsurluq göstərərək, romalılara qəfildən basqınlar edir, onların pərən-pərən düşmüş kiçik dəstələrini təqib edib qırırdı. Müttəfiqlərlə müharibələrdə Romanın məğlubiyyəti heç də Şərq vilayətlərinə qarşı Roma qəsbkarlığının sonu deyildi. E.ə. 66-cı ildə [[Qney Pompey]] Şərq vilayətlərində səlahiyyətli canişin və Roma qoşunlarının baş komandanı kimi Lukullu əvəz etdi və dərhal müharibəyə güclü hazırlıq görməyə başladı. Pompey ən əvvəl parfiyalılarla ittifaq bağladı, bu ittifaqın şərtlərinə görə parfiyalılar [[Ermənistan]]la müharibəyə başlamalı idilər; o, [[II Tiqran]]ın oğlu Kiçik Tiqranı atasının üzərinə qaldırmağa başladı və hələ e.ə. 67-ci ilin payızında Kiçik Tiqran atasına qarşı üsyan etdi. Tiqran [[III Fraat]]ın qızı ilə evləndi, Parfiya qoşunlarını Ermənistana çağırdı və [[Parfiya]] qoşunları, bəzi məlumatlara görə, Atropatenanı tutmuş Ermənistana soxuldular və [[Artaşat]]ı mühasirəyə aldılar. Pompey bu arada Pontlu Mitridatı tamamilə darmadağın edib Ermənistana soxuldu və Artaşata yaxınlaşdı. Müttəfiqlərini itirən və öz vəziyyətinin çıxılmazlığını başa düşən II Tiqran e.ə. 66-cı ildə romalılarla həqarətli bir sülh bağladı. Sülhün şərtlərini Pompey irəli sürmüşdü. II Tiqran külli miqdarda təzminat verməyə məcbur oldu, istila etdiyi bütün torpaqları itirdi və "yalnız ata yurdunun" – Ermənistanın çarı olaraq qaldı. Bu andan II Tiqran ''"Roma xalqının dostu və müttəfiqi"'' (bu, əslində vassal olmaq deməkdir) olur, Ermənistan isə böyük dövlətdən asılı çarlığa çevrilir. Bəzi Roma qaynaqlarında Pompeyin məğlub etdiyi ölkələr və padşahlar sırasında "Madanın" (Atropatenanın) və onun çarı Daranın da adı çəkilir. Lakin buna inanmaq çətindir. Bu məlumatlardan belə bir nəticə çıxarmaq olar ki, e.ə. 65-ci ilə yaxın Atropatenada hökmranlıq Daranın əlinə keçmişdi. Mənbələr göstərir ki, Atropatenanın [[Ermənistan]]la əlaqələri dəyişkən xarakter daşımışdır. [[Ermənistan]] tarixində Atropatenanın və [[atropatenlilər]] in rolu,ümumiyyətlə çox böyükdür. Əsrlərlə qonşu yaşamış xalqlar arasında geniş mədəni və ticari əlaqələr mövcud idi. Yadelli işğalçılara qarşı aparılmış mübarizələrdə bəzən Atropatena [[Ermənistan]]la birgə hərəkət edərək, müttəfiqlik əlaqələri yaradırdı. Digər tərəfdən mənşə etibarilə [[atropatenlilər]]dən olan bir sıra şahzadələr müəyyən vaxtlarda Ermənistanın hakimi olmuşdular. Lakin bir sıra hallarda mədəni və iqtisadi əlaqələr pozulurdu. Atropatenlilərin [[Ermənistan]] taxt-tacına yiyələnmələri, qonşu ölkənin ərazisini tabe etmələri faktları ilə yanaşı, [[ermənilər]]in də Atropatena ərazinə yürüşləri məlumdur. [[Strabon]]un göstərdiyinə görə, e.ə. I əsrdə [[Ermənistan]] çarı [[II Tiqran]] öz yeznəsi olan Mitridadın (Mehrdad) torpaqlarına hücum edib, Sumbaki adlı ərazini tutub öz ölkəsinə qatmışdı. Lakin bu hadisə uzun müddət davam etməyib, II Tiqran tərəfindən işğal edilmiş ərazi yenidən Atropatenaya birləşdirilmişdir. Bundan başqa e.ə. I əsrin axırlarında Atropatena hakimləri yenidən [[Ermənistan]] taxtında möhkəmlənmək üçün səy göstərirdilər. E.ə. I əsrin sonu, b.e. I əsrinin əvvəllərində Atropatenanı [[Roma]] ilə dostluq əlqələri saxlayan Artabarzan idarə edirdi. O, bir müddət Ermənistan taxtını da ələ keçirmiş, lakin bu uzun çəkməmişdi. Eramızın 2-11-ci illərində Ariobarzanın oğlu V Artavazd Atropatena ilə yanaşı Ermənistanın da şahı olmuş, doqquz il müddətinə Ermənistanı özünə tabe etmişdir. Ermənistan parf mənşəli hökmdar [[II Tiqran]]ın hakimiyyəti dövründə güclənməyə başlayır. Bu zaman II Tiqran [[Parfiya]] dövlətinin zəifləməsindən istifadə edib Parfiya torpaqlarına, eləcə də Atropatena ərazisinə sozxulur və Atropatena torpaqlarının bir hissəsini (Şimal Qərb vilayətlərini – müsir [[Naxçıvan]], [[Xoy]], [[Maku]] və [[Salmas]] ərazilərini) özünə tabe edir. Lakin bu hal uzun çəkmir. Tezliklər II Tiqran romalılar tərəfindən məğlub edilir və öz ordusunu [[Azərbaycan]]dan çıxarmalı olur. === Atropatena – Qafqaz Albaniyası əlaqələri === [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]] və Atropatenanın siyasi əlaqələri ilə bağlı mənbələrdə hansısa diqqət çəkən məlumatlar qorunub saxlanmamışdır. Görünür bu [[Azərbaycan (tarixi ərazi)|Azərbaycan]] ərazisində yerləşən hər iki dövlətin sakit qonşuluq münasibətlərinin olması ilə əlaqədardır. Albaniya və Atropatenanın sərhəddləri [[Araz]] çayı boyunca keçmişdir. Lakin heç də bu sərhəddlərin sabit olduğunu demək olmaz. Belə ki, müasir [[Naxçıvan]] və [[Zəngəzur]] ərazisini əhatə edən [[Sünik]] vilayəti və Balasakan vilayəti gah Albaniyanın gah da Atropatenanın tərkibinə daxil olmuşdur.<ref>F. Məmmədova – Qafqaz Albaniyasının siyasi tarixi və tarixi coğrafiyası, Bakı, Elm, 1986, səh 124.</ref> Bu vəziyyət təxminən bizim eranın III əsrinin əvvəllərinə qədər davam etmiş III əsrdən isə hər iki vilayət qəti şəkildə [[Qafqaz Albaniyası]]nın tərkibinə qatılmışdır. Bu iki vlayətin gah bir dövlətin gah da digər dövlətin tərkibinə qatılmasını etnoloq alim prof. [[Qiyasəddin Qeybullayev|Q. Qeybullayev]] etnik səbələrlə izah edir. Belə ki, mənbələrdə [[Qafqaz Albaniyası]] ərazisində yaşayan bəzi tayfaların Atropatena ərazisində də yaşaması qeyd edilmişdir. Balasakan vilayətində məskunlaşmış [[kaspilər]] həm də Atropatena ərazisinə yayılmışdı.<ref>Гейбуллаев Г. А. К этногенезу азербайджанцев, том 1. Баку, 1991.</ref> Həmçinin Qafqaz Albaniyasının aparıcı tayfalarından olan [[Qafqaz albanları|albanların]] da Atropatena ərazisində yaşaması haqqında da mənbələrdə məlumatlar vardır. Görünür bu iki dövlət arasında dinc münasibətlərin olmasını da məhz hər iki dövlətin əsasən eyni etnik ünsürlərdən təşkil edilməsi ilə izah etmək mümkündür.<ref>Q. Qeybullayev – Azərbaycan türklərinin təşəkkülü tarixindən, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, Bakı, 1994, səh 133</ref> === Atropatena-Roma əlaqələri === [[Selevkilər imperiyası|Selevkilərin]] [[parflar]] tərəfindən Şərq ölkələrindən qovulmasından sonra güclü olan romalılar [[Parfiya]]nın ciddi rəqibi kimi tarix meydanına çıxdılar. Romalılar [[Ermənistan]]ı və ona qonşu olan ölkələri, eyni zamanda Şərq ilə Qərbi birləşdirən ticarət yolunu ələ keçirməyə səy göstərirdilər. E.ə. 69-cu ildə romalılar Ermənistanı tutmaq istədikləri vaxt Atropatena öz ordusu ilə birgə Ermənistanın müttəfiqi kimi çıxış etdi və [[Tiqranakert]] döyüşlərində birləşmiş Atropatena-Ermənistan orduları [[Roma]]ya güclü zərbə endirdi.<ref>Фазили А. Борьба атропатенцев против римских захватчиков (36 г. до н.э.). Проблемы античной истории и культуры, т. 1, Ереван, 1979</ref> Həmçinin Atropatena Romaya qarşı [[Parfiya]] ilə də müttəfiqlik edirdi. [[Strabon]]un göstərdiyinə görə bu dövrdə Atropatena qüdrətli hərbi qüvvəyə malik idi. Onun məlumatına görə Atropatena 10.000 süvari və 40.000 piyada orduya malik olmuşdur. E.ə. 36-cı ildə böyük bir qüvvə ilə Şərqə hücum edən görkəmli sərkərdə [[Antoni]] Ermənistanı işğal etdi. [[Ermənistan]] çarı Artavazd 16.000-lik silahlı qüvvəsini məcburiyyət qarşısında onun ixtiyarına verdi. Antoni isə Atropatenanı tutmağa tələsirdi. Ermənistan çarı Artavazd Antoniyə yaz başlıdıqda hücum etməyi məsləhət gördü. Lakin Antoni onun məsləhəti ilə razılaşmayıb e.ə. 36-cı ilin payızında 100.000-lik ordu ilə [[Araz]] çayını keçərək Atropatena ərazisinə girdi. O, Atropatna hökmdarlarının qış iqamətgahı yerləşən [[Marağa|Vera]] şəhərini tutdu və Fraaspa şəhərinə tərəf hərəkət etdi. Lakin Fraaspa [[atropatenlilər]] tərəfindən müdrikliklə müdafiə edilirdi. Atropatena hökmdarı, ləyaqətli sərkərdə olan II Artavazd şəxsən şəhərin müdafiəsinə rəhbərlik edirdi. Antoni tələsdiyindən ağır silahlar və qalauçuran alətlərlə silahlanmış Tatyanusun dəstəsindən ayrılmışdı. Bunu görən [[parflar]] arxada qalan Tatyanusun dəstəsinə hücum edərək, ordunun 10.000 lik həmin hissəsini məğlub etdilər və Tatyanusun özünü də öldürdülər. Bu hadisəni eşidən [[Antoni]] əsəbləşmiş və tez bir zamanda Fraaspanın tutulması əmrini vermişdi. Vəziyyətin ağırlaşdığını görən [[Ermənistan]] çarı Artavazd Antonini döyüş meydanında tək qoyaraq öz ordusu ilə birgə Ermənistana qaçmışdı. Fraaspanın qəhrəmancasına müdafiəsi, atropatenlilərin güclü müqaviməti, işğalçılara qarşı partizan müharibəsinin aparılması, [[parflar]] tərəfindən Tatyanusun öldürülüb, ordusunun darmadağın edilməsi romalıların əzmini qırıb, onları geri çəkilməyə məcbur etdi. Antoninin Atropatenanı işğal etmək niyyəti baş tutmadı. Atropatena hökmdarı [[II Artavazd]] romalılardan külli miqdarda qənimət və hərbi əsir ələ keçirdi. [[Antoni]] Atropatena ərazini tərk etdikdən sonra əldə edilmiş qəniməti bölmək üstündə [[Parfiya]] hökmdarı [[IV Fraat]] ilə Atropatena hökmdarı [[II Artavazd]] arasında ziddiyyət yarandı. E.ə. I əsrin son illərində bu ziddiyyətlərdən istifadə edən II Artavazd roalılarla dostluq əlaqələri yaratmağa başladı. Atropatena hökmdarı II Artavazd [[Antoni]] ilə qohum oldu. Üzərində Avqustun təsviri və '''''"Böyük hökmdar Artavazda"''''' sözləri yazılmış gümüş sikkə bu dostluq əlaqələrini sübut edir. Yeni müttəfiqlərinə arxalanan II Atravazd Atropatenadan Qərbdəki vilayətlərdə ([[Ermənistan]] ərazisində) fəal siyasət yürütməyə başladı. Romalıılar e.ə. 69-cu ildə [[Lukull]]un komandanlığı altında [[Pont]] çarı [[Mitrdat Evpator]]un qoşunlarını məğlub edərək [[Ermənistan]]a basqın etdilər. [[İberiya]], [[Qafqaz Albaniyası]] və Atropatenanın da zəbt edilməsi qorxusu yarandı. [[Lukull]] Ermənistanın paytaxtı [[Tiqranakert]] şəhərini mühasirəyə aldı. Erməni çarı mənşəcə parf olan [[II Tiqran]]ın müttəfiqləri olan [[atropatenlilər]], [[qafqaz albanları]] və [[iberlər]] öz orduları ilə onun köməyinə gəldilər. [[Plutarx]] qeyd edr ki, hökmdarlar əli silah tuta bilən bütün [[madaylar]] və [[qafqaz albanları]] ilə birgə bura gəlmişdilər. [[Babil]] yaxnlığında olan dənizdən çoxlu ərəb, [[Xəzər|Kaspi dənizi]]ndən isə külli miqdarda alban və onların qoşunları gəldilər. Həmçinin [[Araz]] boyunda yaşayan müstəqil tayfalardan da az adam gəlməmişdi (Plutarx,Antoni,XXX,VIII). [[Tiqranakert]] yaxınlığındakı döyüşdə [[ermənilər]]in, [[atropatenlilər]]in və [[iberlər]]in birləşmiş qoşunları düşmənə şiddətli müqavimət göstərdilər. Onlar romalıların üstünə ox yağdırır, yanar neft tökürdülər. [[Plutarx]]ın göstərdiyinə görə atropatenlilərin və albanların ordusu müttəfiqlər ordusunun çox böyük bir hissəsini təşkil edirdi. Belə ki, [[Tiqranakert]] yaxınlığında döyüşdə müttəfiqlər ordusunun sağ cinahı [[Midiya]] qoşunları adlanan qoşunlardan ibarət idi. Buna baxmayaraq [[Lukull]] Tiqranakerti ala bildi. Lakin e.ə. 67-ci ildə [[Roma]] qoşunları böyük itki verərək müttəfiqlərin təzyiqi altında tezliklə Ermənistandan çəkilməyə məcbur oldu. Roma senatı Lukullu komandanlıqdan kənar edərək buraya məşhur sərkərdə [[Qney Pompey]]i göndərdi. == Atropatena Arşakiləri == Atropatenanın [[Atropatidlər]] sülaləsindən olan sonuncu hökmdarı [[V Artavazd]] idi. Onun dövründə Atropatenada Kiçik Arşakilər sülaləsinin və ya [[Atropatena Arşakiləri]] sülaləsinin əsasını qoyulmuş, [[III Artaban]] hakimiyyət başına keçdi. [[Arşakilər]]in Atropatenadakı kiçik qolu [[Sasanilər]]in hakimyyət başına gəlməsinə kimi hakimiyyət başında olmuşdur. Arşakilərin hakimiyyət başına gəlməsi ilə Atropatenada baş verən bütün siyasi cərəyanlar birmənalı şəkildə [[Roma]]nın əlehinə çevrilmişdir. [[Arşakilər]] hakimiyyətini ələ keçirən II Artaban öz qardaşı Vanonu Atropat Midiyasının təyin etdi. Eramızın 10-40-cı illərində hakimiyyət başında olmuş Atropatena hökmdarı III Artaban ana tərəfindən [[Parfiya]]nın Şimal – Şərq zonasında yaşayan zadəgan köçəri tayfaya mənsub olmuş, atası sə Atropatena hökmdarı olmuşdur. Məhz bu səbəbdən də [[III Artaban]] Atropatenada Arşakilərin kiçik qolunun banisi sayılır. O, romalıların barışmaz düşməni olmuşdur. Beləliklə [[Atropat]]ın nəsli Artavazddan sonra Atropatena ilə yanaşı bütün [[İran]]a və ona tabe olan əyalətlərə də hökmdarlıq etmişdir. Arşakilərin Atropatenada hakimiyəət dövrünün ən yadda qalan hadisələrindən biri də [[alanlar|alan]] tayflarının ölkə ərazisinə yürüşü olmuşdur. Antik müəlliflərin əsərlərində allanların Atropatenaya iki yürüşündən bəhs olunur. Allanlar eramızın 72-74-cü illəri arasında [[Xəzər]] sahili əyalətlərə o cümlədən Atropatenaya da basqınlar etmişlər. Alanlar bu zaman çox geniş bir ərazidə – [[Azov]] və Xəzər dənizləri arasındakı böyük torpaqlarda yaşayırdılar. Arşakilər sülaləsindən olan Atropatena hökmdarı Pakor da allanların hücumlarının qarşısını ala bilməmişdi. [[Parfiya]] hökmdarı Valagez (Balaş) əlacsız qalaraq bu böyük təhlükənin qarşısını almaq üçün parflara düşmən olan Roma imperatoru Vespasiana üraciət edib kömək istədi. Romalılar isə bu zaman [[parflar]]ın təklifini rədd edərək allanlara qarşı vuruşmaqda onlara kömək etmədilər. Arşakilərin kiçik qolu [[II Artaban]]ın oğlu Vanondan başlayaraq [[III Artaban]] və sonra gələn hökmdarlar Atropatenanı hərbi-siyasi cəhətdən gücləndirməyə səy göstərirdilər. Bu hökmdarlar qüvvətli ölkələrlə ictimai-iqtisadi bəzi hallarda isə diplomatik əlaqə yaradırdılar. Atropatena hökmdarları (e.ə. 250-ci ildən b.e. [[224]]-cü ilinə kimi ) Arşakilər hakimiyyət başına gələn dövrdən ta onların hakimiyyətinin sonuna kimi öz müstəqilliklərini qoruyub saxlaya bilmişdilər. Lakin müxtəlif mənbələrdən Atropatena hökmdarlarının tarixin fərqli dövrlərində az miqdarda da olsa [[Parfiya]] şahlarına xərac vermələri faktları da məlumdur. Müharibə zamanı isə öz orduları ilə düşmənlə vuruşmalı olurdular. Bunun müqabilində [[parflar]] Atropatenanın daxili işlərinə qarışmır və qayda – qanunlarına toxunmurdular. Eramızın ilk əsrləri Atropatenada [[feodal münasibətləri]]nin yaranması və güclənməsi dövrü idi. === Atropatena Sasanilərin tərkibində === [[226]]-cı ildə baş verən tacqoyma mərasimində [[Sasanilər]] sülaləsi başçısı [[Ərdəşir]] Şahənşah (şahlar şahı) titulunu qəbul etməklə, [[651]]-ci ilə qədər mövcud olan [[Sasanilər dövləti]]nin əsasını qoydu. Gənc dövlətin fəal xarici siyasəti tezliklə qonşu [[Bizans]]la toqquşmaya gətirib çıxartdı. Artıq IV əsrin son rübündə bütün Cənubi Qafqaz Bizans və Sasanilər dövlətləri arasında nüfuz dairələrinə bölündü, [[Ermənistan]]ın böyük hissəsi, [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]] və [[İberiya]] Sasanilər dövlətinə birləşdirildi. Bu imperiyanın dastakertinə – vilayətinə çevrilən Adurbadaqan isə öz torpaqlarının münbitliyinə və təbii sərvətlərinə (başlıca olaraq neft, duz) görə dövlətin iqtisadiyyatında birinci dərəcəli rol oynadı; [[Zərdüştilik|zərdüştiliyin]] mühüm mərkəzi də Adurbadaqan oldu. [[603]]-cü ildə başlanan növbəti Sasani-Bizans müharibəsi [[628]]-ci ilə kimi davam etdi. Tərkibində [[Azərbaycan türkləri]]nin də olduğu sasani qoşunları [[622]]-ci ilə kimi uğurla vuruşurdular; hələ [[614]]-cü ildə [[Yerusəlim]] ələ keçirildi, [[Konstantinopol]] mühasirəyə alındı və [[Misir]] fəth edildi. Ancaq 622-ci ildən vəziyyət köklü surətdə dəyişdi, belə ki, məhz bu vaxtdan [[II Xosrov]]un qüvvələrinin bir hissəsi şərq sərhədinin köçərilərdən qorunmasına cəlb olundu. [[623]]-cü ilin aprelində [[Ermənistan]]a basqın edən [[Bizans]] imperatoru İrakli [[Dvin]]i ələ keçirib, Adurbadaqan ərazisinə daxil oldu; [[Qazaka]] işğal edildi, buradakı [[Azərgüşnasp məbədi]] isə dağıdıldı. Bunun ardınca [[Azərbaycan]]ın [[Naxçıvan]], [[Urmiya]] şəhərləri, o cümlədən Həmədan tutulub darmadağın edildi. Erkən sasani dövründə Adurbadaqan Sasani dövlətini təşkil edən şəhrlərdən (şəhr – ölkə və ya vilayət deməkdir) biri idi. Sasani ənənəsinə əsaslanan ərəb qaynaqları hələ ilk Sasani hökmdarı [[I Ərdəşir]]in ([[224]]-[[241]]) Albaniya, Balasakan və Sisakan hakimlərinin şahlıq hüquqlarını təsdiq etdiyi haqqında məlumat verir. Onun oğlu [[I Şapur]]un ([[241]]-[[272]]) dövründə imperiyanın tərkibi haqqında [[Nəqşi-Rüstəm]]də "Zərdüştün Kəbəsi" adlı qədim od məbədindəki kitabədə Sasanilər dövlətinə tabe "İran olan" və "İran olmayan" iyirmi yeddi "şəhrin" içində "İran olmayan" Adurbadaqan, [[İberiya]], [[Ermənistan]], Sikan, [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]], ''"Qafqaz dağlarına və Alban qapısınadək"'' Balasakanın da adları çəkilir. [[Sasanilər imperiyası]]na daxil olan müxtəlif vilayətlərin ərazisində, o cümlədən [[Azərbaycan]]da aşkar edilən kitabə və bullalarda (dövlət sənədlərinə bağlanan möhürlərdə) qeyd edilən titulların və inzibati terminologiyanın eyniliyi, eləcə də müxtəlif qaynaqlardakı xəbərlər göstərir ki, Adurbadaqan – [[Cənubi Azərbaycan]] ərazisində də bütün imperiyaya xas olan ərazi bölgüsü və inzibati idarəçilik qüvvədə idi. Bu vilayətlərin hakimləri şəhriyar – "şəhr sahibləri", əyalətlərininki isə payqospan – "tərəfləri (yerləri) qoruyanlar" adlanırdılar. [[I Şapur]]un kitabəsi bu sözlərlə tamamlanır: ''"...Və bütün bu çoxsaylı şəhrləri [və onların] şəhriyar və payqospanlarını mən bizə bac verənə və rəiyyətimizə çevirdim".'' VI əsrdə [[I Xosrov Ənuşirəvan]]ın inzibati islahatları nəticəsində dörd iri canişinlik – "kusf (hərfən: "tərəf, "cəhət") təsis edildi. Mənbələrin (ortafars və ərəb) məlumatına görə [[Cənubi Azərbaycan]] "Azərbaycan kustu" adlanan Şimal canişinliyinin tərkibində idi. Buraya həmçinin [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]], [[İberiya]], [[Ermənistan]], [[Balasakan]], [[Sisakan]], [[Rey]], [[Gilan]], [[Deyləm]], [[Dəmavənd]], [[Təbəristan]], Ruyan (Rovan), Amul, Həmədan və Muğan da daxil idi. Son Sasanilər dövründə artıq bütün tarixi [[Midiya]] torpaqları canişinliyin tərkibində idi. Bəzi ərəb müəllifləri (ət-Təbəri) xəbər verirlər ki, dövlətin dörd canişinliyə bölünməsi hələ [[I Xosrov]]a qədərki dövrdə həyata keçirilmişdi; I Xosrov hakimiyyət başına keçən kimi Sasanilərin dörd əyalətini idarə edən dörd payqospana, o cümlədən Adurbadaqan, Ermənistan və qonşu yerlərin payqospanı Zadoy Nahverqana xəbər göndərmiş, dövlətin baş hərbi rəisi – spahbedin vəzifələrini dörd "kustun" spahbedləri arasında bölüşdürmüşdü. Ərəb müəlliflərinin (ibn Xordadbeh və b.) əsərlərində böyük bir ərazini – Sasani imperiyasının Ermənistandan Təbristanadək bütün Şimal əyalətlərini, eləcə də talışların, xəzərlərin, alanların və b.-nın torpaqlarını idarə edən Azərbaycan spahbedi haqqında məlumat vardır. [[Cənubi Azərbaycan]]da [[Qazaka|Təxti-Süleyman]]dakı [[Azərgüşnasp məbədi|Adurquşnasp od məbədi]]ndə aparılan qazıntılar zamanı tapılan V-VII əsrlərə aid edilən bullaların təhlili göstərir ki, kust termini həmçinin vilayət, nahiyə və ya bir neçə nahiyə mənasında da işlənirdi. Bu bullalar "Adurbadaqan tərəfin" inzibati-ərazi hakimiyyəti quruluşunu öyrənmək baxımından da maraq doğurur. Belə ki, [[Paris Milli kitabxanası]]nda Albaniya katolikosuna aid edilən möhürdə belə bir yazı var: ''"Albaniya və Balasakan vilayətlərinin (kustlarının) böyük katolikosu".'' Hələ [[Arşakilər]] dövründə çox vaxt özünü idarə edən şəhərlərin idarəsinə gəldikdə, [[Sasanilər]] dövründə bu şəhərlər şəhrablar tərəfindən idarə olunurdu. Adurbadaqan kustun tərkibinə daxil olan şəhərlərin də idarəçiləri bilavasitə şahənşaha tabe olan şəhrablar idilər. Təxti-Süleymanda aşkar edilən VI-VII əsrlərə aid bullalarda Azərbaycan şəhrabı (burada, görünür, ya Şimal kustunun bir parçası olan bütün Azərbaycan vilayətinin, ya da vilayət paytaxtının hakimi nəzərdə tutulur) haqqında məlumat vardır. Siryani dini rəvayətlərində Adurbadaqan mərzbanı Tohm-Hörmüzdün, Mihran nəslindən olan Bet-Daraye mərzbanı Şahrənin, yenə həmin nəsildən olan Albaniya və İberiya mərzbanı Piran-Quşnaspın (onun xristian adı Qreqor olub; xristianların təqibi zamanı, [[542]]-ci ildə əzablara məruz qalıb) və b.-nın adları çəkilir. Mənbələr Sasanilər dövründə mərkəzi hakimiyyətdə yüksək vəzifələr tuta bilmiş azərbaycanlılardan [[Rişəhr döyüşü]]nün iştirakçısı, Pars mərzbanı Şəhrak haqqında məlumat verir. Tədqiqatlardan aydın olur ki, bütün Şimal – Adurbadaqan kustunu idarə edən spahbed və payqospandan fərqli olaraq, mərzbanlar nisbətən daha kiçik əraziyə nəzarət edirdilər. IX-X əsr ərəb coğrafiyaşünaslarının məlumatının təhlili "böyük mərzbanlar" adlanan Adurbadaqan mərzbanlarının iqamətgahının [[Ərdəbil]], [[Bərdə]], [[Dərbənd]] (Bab əl-Əbvab) və bəlkə də [[Qazaka]] və ya Şizdə yerləşdiyini göstərir. == İctimai münasibətlər == [[Miandob]] şəhərindən şərqdə Leylan kəndi rayonunda yerləşən [[Qazaka]] (Qanzaka, [[Madaylar|madalılar]]ın qanza sözündəndir, "sərvət, xəzinə" deməkdir), ehtimal ki, artıq [[Atropat]]ın zamanında dövlətin paytaxtı oldu. Təəssüf ki, biz ölkənin iqtisadi həyatına, siyasi və mədəniyyət tarixinə çox az bələdik. Yazılı mənbələrin sayı cüzi, arxeoloji material son dərəcə azdır. Lakin həm bilavasitə qaynaqlardan alınan sübut-dəlillər, həm də dolayı məlumatlar və fərziyyələr əsasında ümumən Atropatena haqqında bildiklərimiz belə hesab etməyə əsas verir ki, Atropatena kənd təsərrüfatının, sənətkarlığın, ticarətin, şəhər həyatının çox inkişaf etdiyi, yüksək mədəniyyəti, əhalisinin Atropatena dili və yazı ənənələri olan bir ölkə idi. [[Cənubi Azərbaycan]] ərazisində müstəqil dövlət yaradılması qədim ənənələrə malik ölkədə təsərrüfat həyatının fəallaşmasına, məhsuldar qüvvələrin yüksəlməsinə, ticarətin və sənətlərin canlanmasına çox kömək etdi. Daha sonrakı məlumatlar göstərir ki, Atropatenada məbəd torpaq sahibliyi inkişaf edibmiş. Antik müəlliflərin məlumatına görə, münbit torpaqlar maqlara məxsus imiş. Quldarlıq da inkişaf edibmiş. Cənubi Azərbaycan tayfalarının və xalqlarının – [[kutilər|kuti]], [[lulubilər|lullubi]], [[hürrilər|hurri]], [[mannalar|mannalı]] və başqalarının [[madaylar|madalılar]]la qaynayıb-qarışması nəticəsində yeni bir etnos – [[Hellinizm dövrü]]ndə madalıların üstünlük təşkil etdiyi [[Atropatenlilər|atropatenalılar]] etnosu təşəkkül tapdı. Atropatena fenomeninin ümumi xarakteristikasını verərkən qeyd etmək lazımdır ki, bu dövlət yeni şəraitdə köhnə [[Midiya|Mada]]nın etno-mədəni ənənəsini mahiyyətcə davam etdirsə də və ətraf aləm tərəfindən Mada kimi qavranılsa da, [[Azərbaycan]] məfhumunun özü, həmçinin onunla bağlı siyasi və etno-mədəni xarakterli hadisələr və vəziyyətlər məhz Atropatena dövründə təşəkkül tapmağa başlamışdı. == Mədəniyyəti == Atropatenanın maddi mədəniyyət abidələri indiyədək çox az, kifayət olmayan dərəcədə öyrənilmişdir. Bu, birincisi, yazılı mənbələrin azsaylı və natamam, yarımçıq, qırıq olması və ikincisi, bu bölgənin arxeoloji cəhətdən tədqiqinin azhəcmli olması ilə izah edilir. Lakin buna baxmayaraq, artıq indi Atropatenanın yaşayış məskənlərini və onların tiplərini, memarlıq prinsiplərini, tikinti texnikasının üsullarını, dəfn adətlərinin tipləri, bu dövlətin pul dövriyyəsinin səviyyəsini və maddi mədəniyyətin bəzi başqa cəhətlərini bu və ya digər dərəcədə səciyyələndirmək olar. [[Almaniya Arxeoloji İnstitutu]] nun ekspedisiyasının [[Astara]]-[[Ərdəbil]] bölgəsindəki kəşfiyyat işləri Mada-Atropatenada [Parfiya] dövründə tikilmiş qalalar haqqında təsəvvür yaradır. Bu işlərin gedişində uzun zaman ərzində, o cümlədən keramik materialın mühakimə yürütməyə imkan verdiyi kimi, Parfiya dövründə də fəaliyyət göstərmiş bir sıra qalalar: Qaleye-Sasan, Qaleye-Növduz, [[Ərdəbil]]dən 30 kilometr şimal-qərbdə olan "Qala" qeydə alınmışdır. Onların yerləşməsində və quruluşunda bir sıra ümumi cəhətləri görmək olar. Bütün qalalar uca, çətinliklə fəth oluna bilən təpələrdə yerləşir, iri, yonulmamış daşlardan tikilmiş güclü divarlarla, yarımdairəvi qüllələrlə əhatələnmişdir, zəif daxili tikilişə malikdir, lakin bununla belə divarların daxilində həmişə içməli su ehtiyatlarını mühafizə etmək üçün çən çinlilər vardı. Bütün dövrlərdə və xüsusilə qədim zamanlarda inşaat materialının seçilməsi tamamilə ətraf landşaftın şəraitindən asılı olmuşdur. Müxtəlif vilayətlər arasındakı iqtisadi əlaqələrin nisbətən inkişaf etməməsi üzündən inşaat materiallarının daşınması çətin idi və buna görə də yerli materiallara üstünlük verilirdi. Atropatenanın coğrafi şəraiti inşaat materialı kimi daşın geniş surətdə tətbiq olunmasına yardım edirdi. Düzdür, emalı xeyli zəhmət tələb etdiyi üçün daş (əsasən yonulmamış) ilk növbədə müdafiə xarakterli qurğuların (şəhər və qala divarları, qüllələr, istehkamlar və s.) tikintisində istifadə edilirdi. Gil və yaxud gips məhlulu ilə möhkəmləndirilmiş kiçik daşlar və çaydaşıları adətən bişmiş kərpicdən ucaldılan binaların özülü olurdu. Bişmiş kərpici öz əhəmiyyətinə görə bu vilayətdə ikinci inşaat materialı hesab etmək olar ([Zöhhak qalası|Qaleye-Zöhhak]dakı pavilyon). İctimai təyinatlı binaların memarlıq baxımından bəzədilməsində daş, xüsusilə əhəngdaşı, qumdaşı geniş surətdə tətbiq edilirdi. Məsələn, Qaleye-Zöhhakda olan sarayda xeyli sayda bəzək detalları qeydə alınmışdır. Burada qarətçilik məqsədilə aparılmış qazıntılar nəticəsində binanın daş kvadratlardan tikilmiş otaqlarından biri qismən açılmışdır. Tikintidə ağac çox məhdud surətdə tətbiq edilirdi (damın üstünü örtmək üçün tirlər, qapının yan taxtaları və üst tirləri və s.) və mahiyyətcə ikinci dərəcəli inşaat materialı idi. Bişmiş kərpicdən tikilmiş qurğularda tez quruyan əhəng və ya gil məhlulu tətbiq edilirdi. Tağların və arkaların hörülməsi texnikası aşağıdakı kimi idi: kərpiclər ya tağın mərkəzinə radial münasibətdə yastısına yerləşdirilir, ya da dikinə qoyulmuş şəkildə hörülürdü. Qarışıq hörgü üsulu da tətbiq edilirdi (Qaleye-Zöhhakda olduğu kimi). Saray, məbəd binalarının, ictimai qurğuların memarlıq tərtibatının detalları, onların inşası zamanı tətbiq olunmuş materiallar Atropatenanın kifayət dərəcədə çoxsaylı abidələrində aşkara çıxarılmışdır. Lakin onların əksəriyyəti ya başqa məqsədlərlə aparılmış işlər zamanı, ya da onların yeni və ən yeni dövrün qurğularında yenidən istifadə olunması gedişində qeydə alınmışdır. Bu hal isə onların dəyərini xeyli azaldır. Çox güman ki, yalnız iki abidə Mada-Atropatena ərazisində mövcud olmuş memarlıq prinsiplərinin az və ya çox dərəcədə tam mənzərəsini verir: mülki xarakterli yaşayış yerinin nümunəsi kimi [[Zöhhak qalası|Qaleye-Zöhhak]] və məbəd qurğusu olduğu güman edilən, [[Təkab]] yaxınlığında yerləşən [[Kerefto məbədi|Kerefto]] (Karafto, Karaftu) qaya kompleksi. Tədqiqatçılar tərəfindən yaşayış məskənlərindən və qəbirlərdən əldə olunmuş zəngin və rəngarəng saxsı materialı Atropatenada keramika istehsalının geniş şəkildə inkişaf etdiyini və yerli sənətkarların-dulusçuların yüksək səviyyəli ustalığını təsdiq edir. Keramika həm formaların müxtəlifliyi (kuzələr [çox hallarda burunlu], güldanlar, nimçələr, bardaqlar, möhtərlər və b.), həm də məmulatın yüksək keyfiyyəti ilə seçilir. Qabların əksəriyyəti yaxşı çökdürülmüş gildən hazırlanmış, bərabər yandırılmışdır. Qablar qırmızı, sarıya çalan açıq-qəhvəyi və yaxud boz-qara rənglidir. Anqob və cilalama geniş surətdə tətbiq edilirdi. Qırmızı boya ilə zəncir, həndəsi fiqur, çiçək motivləri və s. şəklində naxışlanmış qabların (əsasən kuzələrin) çoxsaylı qrupu mövcuddur. Boyalı keramika ilə yanaşı, ştampla naxışlanmış keramik formalara da təsadüf olunur. Minalanmış qablar ayrıca qrupu təşkil edir. Keramika materialının artımı ilə əlaqədar olaraq keramikanın bu və ya digər qrupunun mövcudluğunda müəyyən dövrlərin, mərhələlərin ayrılması imkanı yarandı ki, bu da, şübhəsiz, sonralar Atropatenanın keramika məktəbinin yaranmasına gətirib çıxarmalı idi. Hazırda Atropatena keramikasının təkamülündə iki mərhələni ayırmaq olar: erkən (e.ə. III – II əsrlər) və son (e.ə. I əsr – eramızın II əsri) inkişaf mərhələləri. Erkən mərhələ Madada olduğu kimi, boyalı keramikanın olması ilə səciyyəvidir. Lakin Atropatena keramikası yerli xüsusiyyətlərə malikdir. Fərqlər həm qabların naxışlanmasında, həm də onların profillərində müşahidə olunur. Madanın və Mada-Atropatenanın keramika sənətləri arasındakı fərqləri qeyd edərkən Atropatenanın özündə də boyalı qabların dekorunda ciddi yeknəsəkliyin olmasını da göstərmək lazımdır. Tiplərin və formaların daha əhəmiyyətli dərəcədə müxtəlifliyi sonrakı mərhələdə müşahidə edilir. Təxminən e.ə. II əsrin ikinci yarısından etibarən hazırda [[Parfiya]] dövrünün arxeoloji obyektlərinin tarixinin müəyyən edilməsində əsas olan keramika tipi yarandı. Bu, qırmızımtıl-qəhvəyi rəngli (variantları: oxra rəngli, qonur) keramikadır və ədəbiyyatda "clinkyware" adı almışdır. Keramikanın bu növü Parfiya dövrünün əvvəlində meydana gələrək təqribən həmin dövrün sonunadək mövcudluğunu davam etdirmiş, eramızın II əsrinin sonlarından tez olmayaraq aradan çıxmışdır. Bu tipli keramikanın xüsusilə çoxlu qalıqları Qaleye-Zöhhakda qeydə alınmşdır. E.ə. I əsr – eramızın I əsri üçün zoomorf keramikanın mövcudluğu səciyyəvidir. Üç-dörd kiçik ayaqcıqları olan, burun hissəsi realist və yaxud stilistik surətdə tərtib olunmuş heyvan başı şəklində hazırlanmış qablar zoomorf keramikanı təmsil edir. Atropatenanın qəbir abidələri indiyədək kifayət dərəcədə öyrənilməmişdir. Əslində iri gil qablardan ibarət olan, ədəbiyyatda "[[küp qəbir]]lər" adını almış qəbirlərdən başqa Atropatena ərazisindən qəbirlərin digər növləri hələlik məlum deyildir. Küp qəbirlər təsərrüfat təyinatlı iri gil qablarda (hündürlüyü 1,50-1,80 metr, eni isə çox hallarda 1 metrdən artıq) dəfn adətinin təzahürüdür. Küp qəbirləri heç bir məzarüstü qurğulara malik deyildir. Meyit çox zaman üfüqi vəziyyətdə olan küpün içərisində sıx bükülü vəziyyətdə küpün boğaz hissəsinə doğru yönəlmiş halda, sağ və ya sol böyrü üstə yerləşdirilirdi. Belə bir fikir irəli sürülmüşdür ki, kişilər sol, qadınlar isə sağ böyrü üstə dəfn edilirdi. Dəfn üçün nəzərdə tutulmuş küpün içərisində xırda avadanlıq və bəzək əşyaları (qolbağlar, boyunbağılar, üzüklər, muncuqlar və s.) yerləşdirilir, küpün yanında isə gil qablar qoyulurdu. Gil qabların içərisində qırmızı və qara rəngli boyalarla, həndəsi ornamentlərlə bəzədilmiş qabları (əsasən küpləri), içərisi oyma və ştamp bəzəklərlə naxışlanmış qara cilalı camları qeyd etmək lazımdır. Dəfn küplərinin oriyentasiyası sərbəstdir. Küp qəbirlər uzun müddət ərzində əsasən eramızdan əvvəlki dövrün son əsrlərinə aid edilirdi. Lakin son zamanlar [[Naxçıvan]] ətrafında və [[Ağcabədi]] bölgəsində ([[Mil]] düzündə) tədqiq olunmuş qəbirlər ən erkən küp qəbirlərini e.ə. VI-III əsrlərə aid etməyə imkan verir. Atropatena ərazisindən tapılmış sikkə dəfinələri və sikkələrin ayrı-ayrı nümunələri hələ azsaylıdır. Lakin mövcud olan sikkələr kütləsi bu dövlətin pul dövriyyəsinin səviyyəsi haqqında təsəvvür yaratmağa imkan verir. Hellinizm dövründə Atropatena ərazisində pul dövriyyəsi hələlik az təsadüf edilən sikkələr əsasında təsdiqlənir. Onların arasında [[Makedoniyalı İskəndər]]in ölümündən sonra dövriyyəyə buraxılmış, [[Urmiya gölü]] yaxınlığındakı qəbirlərdən birində aşkar olunmuş draxmanı (e.ə. III əsr) qeyd etmək lazımdır. Atropatena ərazisində Parfiya hökmdarlarının sikkələri, əsasən draxmaları çox geniş yayılmışdı. E.ə. I əsrin – eramızın II əsrinin draxmaları xüsusilə geniş şəkildə təmsil olunmuşdur. Həmin draxmalar [[II Orod]]dan (e.ə. təqribən 57-37-ci illər) başlamış [[IV Vologez]]ədək (eramızın [[147]]-[[191]]-ci illəri) dövrü əhatə edir. Atropatena ərazisində tapılmış iki dəfinə Atropatenada pul dövriyyəsinin səviyyəsi haqqında təsəvvür yaratmaq üçün böyük əhəmiyyətə malikdir: [[1923]]-cü ildə [[Əhər]]də tapılmış və [[I Qotarz]]dan [[II Orod]]adək olan dövrdə buraxılmış, təxminən 600 Parfiya draxmasından ibarət olan dəfinə və [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Şirvan]] bölgəsində aşkar olunmuş, [[II Artaban]]dan ([[10]]-[[38]]-ci illər) [[IV Vologez]]ədək olan dövrdə buraxılmış 110 draxmadan ibarət olan dəfinə. Eramızın ilk əsrlərində Atropatenada Parfiya draxmaları ilə yanaşı məhdud miqdarda olsa da imperator [[Avqust]]un Roma denariləri də dövr edirdi. Artıq sikkələrin bu, o qədər də tam olmayan siyahısı Atropatenada pul dövriyyəsinin inkişaf etdiyini təsdiqləyir.Atropateniyalilar əsasən zərdüşt idilər. === Yaşayış yerləri === Zəngin təbii-coğrafi şəraitə malik olan Atropatena ərazisi tarixən insanın formalaşmasında dünyada ilkin məskənlərdən biri olmuşdur. Bu ərazi cəmiyyət tarixinin müxtəlif dövrlərini özündə əks etdirən abidələr diyarıdır. [[Urmiya]], [[Ərdəbil]], [[Təbriz]], [[Meşkin]], [[Mərənd]], [[Sərab]], [[Miyanə]], [[Marağa]], Zəncan, [[Maku]], [[Germi]] və digər ərazilərdə dövrümüzə qədər gəlib çatan mağaralardan tutmuş, [[Həsənlitəpə]], Göytəpə, Qaratəpə, Muğan, [[Qazaka|Təxti Süleyman]], [[Mərənd]], [[Gənctəpə]] və sair abidələr tarixiliyi, zənginlik və əzəmətinə görə indi də insanı heyran edir. Atropatena tarixinin öyrənilməsində [[Baruc]], [[Gənctəpə]], [[Qazaka|Təxti Süleyman]], Muğan, [[Ərşə mahalı]], [[Germi]] və [[Sərab]] qazıntıları zamanı aşkarlanan yaşayış yerləri böyük əhəmiyyətə malikdir. [[Baruc]] yaşayış yeri [[Mərənd]] şəhərindən 12&nbsp;km aralıda yerləşir. Ərazidən aşkarlanan qala ərazisindən külli miqdarada maddi-mədəniyyət nümunələri əldə edilmişdir. Bu nümunələrin tədqiqi qalanın Atropatena dövrü yaşayış yerlərindən biri olduğunu sübut etmişdir. Maraqlı burasıdır ki, Baruc yaşayış yerindən tapılan materiallar [[Germi]] və [[Ərşə mahalı]] materialları ilə tam eyniyyət təşkil edir. Ərşədən tapılan materiallar Atropatena cəmiyyətinin ictimai-iqtisadi inkişaf səviyyəsini öyrənməyə imkan verir. Bu ərazidə tapılan [[küp qəbir]]lər [[Qafqaz Albaniyası]] dövrü küp qəbirləri ilə eynidir. Bu hansı isə eyni tayfanın (mütəxəssislərin əkəsriyyəti bu tayfanın [[skiflər]] və ya [[saklar]] olduğunu bildirirlər) hər iki dövlət ərazisində yaşadığını göstərir. [[Germi]] qazıntıları zamanı tapılan zinyət əşyaları və saxsı məmulatı eramızın I – III əsrlərində artıq Atropatenada sənətkarlığın yüksək inkişaf etməsini göstərir. [[Fayl:Darvaze takht.JPG|right|310px|thumb|[[Qazaka]] şəhərini əhatə edən [[Şiz qalası]]nın qalıqları]] [[Meşkin]] şəhəri yaxınlığında aşkar edilmiş Sasani şahı Nersi tərəfindən yazdırılmış kitabənin də dövrün siyasi tarixini öyrənmək üçün böyük tarixi əhəmiyyəti var. [[Ərdəbil]], [[Maku]], [[Sərab]] və [[Təbriz]] ətrafında təsadüfən tapılmış əşyalar da Atropatena tarixinin öyrənilməsi üçün əhəmiyyətlidir. Atropatena tarixinin öyrənilməsi sahəsində bir sıra problemlər vardır. Belə ki, [[İran]] tarixçiləri ya Atropatena tarixi yoxmuş kimi sadəcə olaraq bu böyük dövlətin və xalqın tarixinin üstündən keçmiş, ya da onu fars dövləti kimi təqdim etməyə çalışmışlar. [[Qazaka|Təxti Süleyman]] istisna olmaqla Atropatena yaşayış yerlərində demək olar ki, tədqiqatlar aparılmamışdır. [[Güney Azərbaycan]] İranın tərkibində olduğundan Azərbaycan tarixçilərinin isə ulu əcdadlarının yaratdıqları dövlətin və mədəniyyətin tarixini tədqiq etmək imkanı yoxdur. [[Azərbaycan]] tarixçiləri sadəcə hansısa yazılı mənbələr əsasında Atropatena tarixi üzrə müəyyən məsələlərə aydınlıq gətirə bilmişlər. Atropatenanın paytaxtı, qədim [[Azərbaycan]] şəhəri [[Qazaka]]da ( bu günkü Təxti – Süleyman xarabalıqları) alman və [[İran]] arxeoloqları tərəfindən 8 il müddətində qazıntı işləri aparılmışdır. Həmin qazıntılar zamanı aşkara çıxarılmış bir sıra möhtəşəm memarlıq abidələrinin qalıqları, eləcə də digər maddi mədəniyyət nümunləri Atropatena mədəniyyətinin müəyyən tərəflərinin öyrənilməsinə imkan yaradıb. Təxti Süleyman [[Güney Azərbaycan]]da [[Urmiya gölü]]nün Cənub-Şərqində [[Əfşar mahalı]]nda yerləşir. Bu ərazi Cənub-Şərqdən Zəncan, Şimal-Qərbdən [[Marağa]], Qərbdən [[Kürdüstan]]ın [[Sənəndəc]]və [[Bicar]] şəhərləri ilə həmsərhəddir. Bu ərazidə arxeoloji qazıntılar aparılmasında iki məqsəd güdülürdü: #[[Parfiya]] və [[Sasanilər]] imperiyası zamanında Atropatenanın paytaxt şəhəri olan [[Qazaka]]da tarixi mənbələrdə tez – tez adı çəkilən və atəşpərəstlərin ən məşhur məbədi olan [[Azərgüşnap məbədi]]ni tapmaq. #Azərgüşnap məbədinin yeri haqqında mütəxəssislər arasında yaranan mübahisələrə son qoymaq. [[Bizans]] tarixçisi [[Mitenli Feofan]]a ([[750]]-[[817]]) görə [[Kiçik Asiya]]da [[Lidiya]] şahı Krzesin xəzinəsinə oxşar [[Azərgüşnasp məbədi]]nin külli miqdarda olan var dövləti bizanslılar tərəfindən qarət edilmişdir. [[Həmdullah Qəzvini]]yə görə [[monqollar]]ın dövründə [[Abaqa xan]] orda olan sarayın təmir edilməsini əmr etmişdir. Atəşgahın yerində məscidin tikilməsi üçün istifadə olunan kaşılar da bunu isbat edir. [[Qazaka|Təxti Süleyman]]dakı qala ([[Şiz qalası]]) ellips şəklində 12 min kvadrat metrə bərabər olmaqla Şimaldan cənuba uzunluğu 400 metrə, Şərqdən Qərbə isə 300 metrə bərabərdir. Dairəvi formada olan şəhər divarları 1120 metr uzunluğundadır. Divarlar 3,9 metr enə və 13 metr hündürlüyə malikdir. Qala dəniz səviyyəsindən 2450 m yüksəklikdə olub, ətrfındakı ərazilərdən 18-20 metrə qədər yüksəklikdə yerləşmişdir. Şəhər divarları yonlumuş kiçik daşlar və əhənglə tikilmişdir. Həmçinin divarlar səliqə ilə yonulmuş daşlardan üzlük də çəkilmişdir. == Atropatenada din == === Atropatenada zərdüştilik === Qədim atropatenalılar Zərdüştün yaratdığı Zərdüştülük dininə sitayiş edirdilər.Güman etmək olar ki, artıq e.ə. I minilliyin ilk əsrlərində Qərbi Madada, xüsusilə gələcək Kiçik və yaxud Atropat Madası zonasında müxtəlif mazdaist təlimlər yayılmışdı. Burada və ona qonşu olan ərazilərdə təxminən həmin minilliyin başlanğıcında gənc [[Avesta]] inamları ocaqlarının mövcud olduğunu ehtimal etmək olar. Lakin bizə o da məlumdur ki, artıq Atropatena dövlətinin mövcudluğunun ilk onilliklərində bizi maraqlandıran ərazidə, Şərqin digər Hellinist dövlətlərində olduğu kimi, yunan-makedon işğalçıları tərəfindən gətirilmiş müxtəlif yunan ayinləri, xüsusilə Herakla sitayiş də yayılmışdı. Avestaya gəldikdə göstərmək lazımdır ki, bu abidənin bizə gəlib çatmış nüsxəsi Sasanilər dövründə dövlət dini kimi elan olunmuş "Avesta" məcmuəsinin bir hissəsidir. Belə güman edirlər ki, Sasanilər sülaləsinin hakimiyyəti dövründə, [[Avesta]] bir neçə dəfə – III, IV, hətta VI və VII əsrlərdə kodifikasiya edilmişdir. Hesab edirlər ki, məhz zərdüştiliyin intibahı dövrü olan [[Sasanilər]] hakimiyyəti zamanında Avestanın müqəddəs mətnlərinin daha dəqiq, incə çalarlarını ifadə edən yazılışı üçün pəhləvi əlifbası (öz mənşəyi etibarilə [[Arami əlifbası|arami yazısı]]na gedib çıxır) əsasında xeyli miqdarda işarələri olan xüsusi şrift yaradılmışdı (bu isə tələffüzü daha dəqiq çatdırmağa imkan verirdi). Nüfuzlu tədqiqatçıların fikrincə, bu şrift birdəfəlik fərdi yaradıcılığın nəticəsi idi. Maraqlıdır ki, bu hadisə [[Gürcü əlifbası|gürcü]], [[Erməni əlifbası|erməni]] və [[Alban əlifbası|alban]] əlifbalarının meydana gəldiyi bir zamanda baş vermişdir. [[Avesta]]nın kanonlaşdırılmış mətni pəhləvi (Sasani İranının yazı dili – orta fars dili) dilinə tərcümə və şərhlə təchiz edilmişdi. === Atropatenada xristianlıq === Adurbadaqanda xristianlıq haqqında ilk yazılı qeyd [[420]]-ci ildə katolikos Yabalahın dövründə ([[415]]-[[419]]) çağırılmış sinodun aktlarında qorunub saxlanmışdır. Lakin bu faktın özü xristianlığın burada mövcud olan çoxdankı ənənələri haqqında ehtimal yürütmək imkanını verir; belə ki, yeni dinin yayılması üçün zəmin olmayan yerdə yepiskopluq yarana bilməzdi. [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]]da, eləcə də indiki [[Gürcüstan]] və [[Ermənistan]] ərazisində olduğu kimi, Adurbadaqanda da xristian kilsəsi feodal münasibətlərinin yarandığı dövrdə meydana çıxmışdır<ref>Azərbaycan tarixi (yeddi cilddə), Bakı, 2007, II cild, səh 113</ref>. Mənbələrdə "ilk Şərq" həvarisi adlanan [[Müqəddəs Foma]]nın artıq e. ilk əsrində [[Madaylar|midiyalılar]] və [[farslar]] arasında dini təbliğat aparması haqqında faktlar az deyil. [[İsa]]nın meracının ikinci ilində, o, [[Hindistan]]a gedərkən, yolüstü parfiyalılar, midiyalılar, farslar, baktriyalılar, markianlar arasında təbliğat aparmışdı. Siryani mənbələrinin yazdığına görə, Gilan əhalisi xristianlığı həvari Addaydan qəbul etmiŞdi, [[Deyləm]]də isə artıq [[224]]-cü ildə yepiskopluq vardı. "Yeni əhd" ("Əhdi-cədid") kitabları iudaizmin mərkəzi olan [[Yerusəlim]]i xristianlığın beŞiyi adlandırırlar; bu dini təriqətin ilk nümayəndələri də iudaistlər arasından çıxmış, xristianlıq özünün erkən dövründə məhz onlara dayaqlanmışdı. Müasir [[Azərbaycan]]da və Cənubi Qafqazın başqa yerlərində xristianlığın qəbulu iudaistlərin bu yerlərdə çoxdan bəri məskunlaşması ilə sıx bağlıdır. Mənbələrin məlumatına görə, hələ [[II Sarqon]] (e.ə. 722-705) dövründə Şimal israillilərinin bir hissəsi [[Midiya]]ya, Atropatenaya və b. yerlərə gəlib çıxmışdılar. Erkən xristianlığın təbliğatı Suriyada, daha sonra isə Şərqin başqa yerlərində uğurlu idi, belə ki, təbliğat arami dilində arami dilli əhali arasında aparılırdı. Ən əvvəl xristianlıq [[Kiçik Asiya]]da və [[Suriya]]da yayıldı, [[Antakiya]] (Antioxiya) şəhəri isə xristianlığın iri mərkəzlərindən birinə çevrildi. Məhz Antakiya kilsəsindən xristianlıq həvari [[Müqəddəs Pavel]]in vasitəsilə Kiçik Asiyaya, [[Kipr]]ə, [[Yunanıstan]]a yetişdi, daha sonra isə bir qədər əvvəl həvari [[Müqəddəs Foma]]nın təbliğatına məruz qalmış parfiyalılar arasında yayılmağa başladı. Eramızın II əsrində [[Osroyena]] və [[Edessa]]da (ər-Ruha) kilsə təşkil olundu. Daha sonra xristian təbliğatı Farsa, [[Midiya]]ya, [[Baktriya]]ya doğru hərəkət edərək, nəhayət, [[Hindistan]]a yetişdi. [[Kesariyalı Evseviy]]in "Kilsə tarixi"nin III kitabında və [[Sokrat]]ın "Sxolastika"sında əks olunan köhnə rəvayətə görə, həvarilik nəsibi Fomaya Parfiyada, İsanın digər şagirdi Varfolomeyə isə Hindistanda qismət olmuşdur. Parfiyalılar, midiyalılar, elamlılar arasında xristian təbliğatı yayan Varfolomey farsların və məcusların yaşadıqları yerlərə, oradan isə Ermənistana getmişdi. [[İsa]] peyğəmbərin digər şagirdi, [[İncil]]in müəlliflərindən biri hesab edilən həvari [[Müqəddəs Matfey]] Ekbatan (qədim Həmədan), [[Rey]] və Damağanda təbliğat aparmışdı. [[Babilistan]]da xristianlığı yaymağa çalışan həvari [[Müqəddəs Pyotr]]dan sonra həvarilərdən [[Müqəddəs Faddey]]in şagirdi Axay burada dini təbliğatı davam etdirmiş, [[Edessa]]ya qayıtdıqdan sonra öz yerinə müəllimi Faddeyin başqa bir şagirdi, Selevkiyə – [[Ktesifon]] şəhərində yepiskop kafedrasının təsisçisi sayılan Marini təyin etmişdi. Bu kafedra öz əhəmiyyətinə görə o dövrün xristian dünyasında mühüm yer tutur, onun yepiskopları isə Roma, [[Antakiya]], [[İsgəndəriyyə]] və [[Karfagen]] yepiskopları ilə bir səviyyədə sayılırdı. [[Fayl:Qarakober yasayis yerinde Atropatena dovrune aid boyali saxsi qab.jpg|thumb|200px|right|[[Qaraköbər]] yaşayış yerindən aşkarlanmış Atropatena dövrünə aid boyalı qab ([[Azərbaycan Tarix Muzeyi]])]] [[Parfiya]] və Sasani dövlətlərində (o cümlədən Adurbadaqanda) xristian icmaları təkcə [[İncil]] təliminin yayılması hesabına deyil, bu ərazidə çoxdan bəri yaşayan xristian-suriyalılara görə yarandı. Sasanilərin fəal xarici siyasəti nəticəsində xristian əhalisi olan torpaqların ([[Suriya]], [[Kilikiya]], [[Kappadokiya]]) işğal edilməsi də imperiyanın xristian əhalisinin sayını artırdı. İşğal edilmiş yerlərdən müxtəlif sənətkarların imperiyanın başqa şəhərlərinə köçürülməsi siyasəti də Sasanilər dövləti ərazisində xristian əhalinin sayının artmasına səbəb oldu. Katolikosun oturduğu Ktesifon şəhərinin yerləşdiyi Bet Arameye (Qədim [[Babilistan]]) imperiyanın əsas vilayəti idi. Bundan sonra iyerarxiya sırası ilə arxiyepiskopluqlar gəlirdi. Mənbələr [[Ərbil]], Həzz, Aşur və [[Mosul]] arxiyepiskopuna tabe olanlar sırasında [[Azərbaycan]] yepiskopunun da adını çəkirlər. Bu arxiyepiskop katolikosun seçilməsi və təyin edilməsində iştirak edən arxiyepiskoplar sırasında idi. Siryani mənbələrin məlumatına görə, Arran ([[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]]) yepiskopluğu belə hüquqa malik deyildi. [[484]]-cü ildə çağırılmış Bet Lapat (Cundişapur, sonralar Şahabad) məclisində Sasani dövlətinin xristian kilsəsi nestoriliyi qəbul etdi. Bu təriqətin əsasını qoyan Antakiya keşişi Nestorinin [[428]]-ci ildə [[Konstantinopol]] patriarxt seçilməsi yerli kilsə xadimlərinin, eləcə də [[İsgəndəriyyə]] kilsəsinin narazılığına səbəb olmuşdu. Antakiya ilahiyyat məktəbinin ardıcılı olan Nestori ortodoksal xristianlıqla konfliktə girərək bu məktəbin təlimini təbliğ edirdi. Onun patriarxlığı dövründə [[İsa]]nın təbiəti haqqında başlanan mübahisələrdə Nestori İsada ayrı-ayrılıqda insan və ilahi təbiətlərin mövcud olduğunu qəbul edirdi. Onun fikrini Asiya, Pont və Suriya yepiskopları müdafiə edirdilər. [[Suriya]] əhalisi Nestorinin təlimini vergi zülmünə qarşı etirazlarına bayraq etdilər. Bizansda təqib edilən nestorilər Şərqə qaçdılar. [[İran]] xristianlarının [[Edessa]]da təsis etdikləri məktəb onların sığınacağı, sonralar isə təlimlərinin başlanğıc yeri oldu. Bu məktəbdə [[Sasani imperiyası]]nın hər yerindən, o cümlədən, görünür, [[Azərbaycan]]dan gəlmiş xristian balaları təhsil alırdılar. Mənbələrin məlumatına görə [[Qafqaz Albaniyası|Albaniya]]nın da daxil olduğu Adurbadaqan kustunun (canişinliyinin) tarixi [[Azərbaycan]]a aid ərazisində Şərqi [[Suriya]] kilsəsinin aşağıdakı yepiskopluqları vardı: [[Partav]] – V əsrdən, [[Beyləqan|Paytakaran]] – VI əsrdən, Adurbadaqan – V əsrdən, [[Qazaka|Qanzak]] – V əsrdən, [[Urmiya]] – IV əsrdən, [[Salmas]] – XIII əsrdən, [[Marağa]] – XIII əsrdən, [[Təbriz]] – XIII əsrdən, [[Uşnu]] – XIII əsrdən, Muğan – VIII əsrdən, 800-cü ildən isə [[mitropoliya]]. [[Azərbaycan]]da xristianlıq haqqında ən erkən məlumat verən V əsrin əvvəllərinə dair, yuxarıda adını çəkdiyimiz, sinod sənədlərində katolikos Mar Yabalaha dini cəhətdən tabe olan vilayətlər sırasında Arran, Azərbaycan, İberiya və Ermənistan da vardır. Mənbələr V-VII əsrlərdə Adurbadaqanda yepiskopluq etmiş bir neçə kilsə xadiminin adlarını çəkir. Bunlardan ''"Qanzakın və Adurbadaqanın"'' yepiskopu Osiy (Yelisey) [[486]]-cı ildə patriarx Akak tərəfindən çağırılmış kilsə məclisində iştirak etmişdi. Məclisdə qəbul edilmiş aktı imzalayanlar arasında onun da qolu var: ''"Mən Adurbadaqanda olan Qanzakın yepiskopu Osiy, burada yazılanlarla həmrəyliyimi bildirir, öz qolumu və möhürümü qoyuram".'' Osiydən sonrakı yepiskoplardan İohannın imzasını katolikos I Mar Abanın ([[536]]-[[552]]) [[544]]-cü ilə aid məktublarında görmək olur. O zaman I Mar Aba Adurbadaqan rustaqlarından olan Peraxravarın (Burxuvarın) bir kəndində sürgündə idi. [[549]]-[[550]]-ci ilin qışında obu kəndi tərk edərək, [[I Xosrov]]un hüzuruna yollanmışdı. Onu Adurbadaqan yepiskopu İohann müşayiət edirdi. İohanndan sonra Melxisidək Adurbadaqan yepiskopu olmuşdur. [[544]]-cü ildə Mar İosifin ([[552]]-[[567]]) patriarxlığı dövründə çağırılan sinodun qərarlarını imzalayanlar arasında onun da adı vardır. Adurbadaqan yepiskopu Xenanişo [[605]]-ci ildə Qriqorinin katolikos seçkisində iştirak etmişdir. Yerli də olsa, görünür, sonralar yaranmış ənənəyə görə [[Urmiya]] şəhəri ərazisində hələ apostolların vaxtında xristianlıq meydana gəlmişdi. Rəvayətə görə, bu şəhərdə hələ 165-ci ildə tikilmiş Mart Məryəm ("Xanım Məryəm") kilsəsi var idi. Lakin mənbələrdə bu gün də əllidən artıq nestori kilsəsinin olduğu [[Urmiya]] ətrafı ərazidə, eləcə də Uşnu, [[Salmas]], [[Sulduz]], [[Marağa]] və [[Təbriz]] xristian kilsələri haqqında mötəbər məlumat yalnız XIII əsrə aiddir. Mənbələr VI əsrin birinci yarısında [[Qazaka]] yepiskopluğu ilə yanaşı, [[Beyləqan|Paytakaran]] yepiskopluğunun da adını çəkirlər. Tarixən məlumdur ki, V əsrin sonunda, alban hökmdarı [[III Mömün Vaçaqan|III Vaçaqan]]ın hakimiyyəti illərində Paytakaran alban vilayəti olur, VI əsrdə isə burada alban katolikosluğunun tabeçiliyində olan yepiskopluq yaradılır. Albaniya katolikosu [[Katolikos Abbas|Ter Abas]]ın ([[551]]-[[596]]) patriarxlığı zamanı Paytakaranın yepiskopu Timofey olmuşdu. Mənbələrin məlumatına görə, bu dövrdə [[Cənubi Qafqaz]]da, o cümlədən Albaniyada [[Nestorianlıq|nestorilik]] təlimi geniş intişar tapır; hətta [[Alban Həvari Kilsəsi|alban katolikosluğu]] bu təlimə qarşı mübarizə aparmaq məcburiyyətində qalır. Mənbələr bu dövrdə Paytakaranda nestori təliminin tərəfdarı olan yepiskopluğun yaranması haqqında məlumat verir, bu təlimin ardıcıllarının çağırdığı [[544]]-cü il sinodunun aktlarına qol çəkən iki Paytakaran yepiskopu – İohann və İakovun adlarını çəkirlər. Nestori təliminin ardıcılı olan katolikos I Timofeyin ([[780]]-[[825]]) cəhdi ilə VIII əsrin lap sonlarında Muğanda da yepiskopluq təsis edildi. Rahib İliya yepiskop seçildi. Mənbədəki məlumata görə, yepiskopluğu qəbul edən İliya ticarət karvanına qoşulub Muğana yola düşdü. Qatı zahid və tərki-dünya olan Mar İliya sərt həyat keçirir, adamboyu komada yaşayırdı; ev əşyalarından yemək üçün saxladığı quru çörək qabıqlarını yığmaq üçün sınıq qabı və gil dolçası var idi. Onun hətta yatacağı da yox idi. Nestorilər arasında ruhun tam saflığına çatmaq və gizli mətləbləri anlamaq ümidi ilə özünə cismani əziyyət vermək, dünya nemətlərindən imtina etmək və yarıac qalmaq kimi tərki-dünyalıq geniş inkişaf etmişdi. İliyanın cəhdləri ilə Muğan əhalisi xristianlığı qəbul etdi. Mənbənin yazdığına görə, ''"...onlar cah-calallı kilsə binasının tikintisinə başladılar, sər-sahman işlərinə Mar İliyanın özü başçılıq edirdi. O, çoxlarını xaç suyuna çəkdi, onlar üçün keşiş və dyakonlar təyin etdi, zəbur surəsini yazdı. Getdikcə onlar (xristianlar)... çoxaldılar".'' == Atropatena tarixinə dair qaynaqlar == Atropatena tarixi haqqında Sasani hökmdarı [[I Şapur]] ([[240]]-[[270]]) tərəfindən Kəbeyi Zərdüştdə yazılmış kitabədən qədim yazılı mənbə aşkar edilməmişdir.Yunan və [[latın dili]]ndə olan antik dövr mənbələri Atropatena, onun əhalisi və sairə ilə bağlı nisbətən ətraflı məlumat vardır. O cümlədən [[Herodot]], Miletli Hekatey, [[Strabon]], Tatsit, Plutarx, Plini və başqalarının əsərlərində Atropatena haqqında məlumatlara təsadüf edilir. Miletli Hekatey (e.ə. VI-V əsrlər) ''"Yerin təsviri"'' adlı əsərində Atropatena ərazisində yaşayan tayfalar (xüsusilə [[maqlar]]) haqqında maraqlı məlumatlar vermişdir. [[Skiflər]]in və [[kimmerlər]]in [[Əhəmənilər dövləti]]nin satraplıqlarına (Atropatena ərazisinə) yürüşləri haqqında olan məlumatlara [[Herodot]]un (e.ə.484-425) ''"Tarix"'' əsərində rast gəlinir. Atropatena haqqında ilk dəfə ətraflı məlumat verən Amasiyalı [[Strabon]] (e.ə. I əsr – b.e. I əsri) olmuşdur. Strabon Atropatenanın ərazisi, əhalisi, təsərrüfatı, sakinlərinin etnik tərkibi, məşğuliyyəti, hərbi qüdrəti, qoşunları, adət və ənənələri barədə məlumat vermişdir. [[İran]] tarixçilərindən Cəmaləddin Fəqih, Cavad Məşkur, Əli Sami, Əbülfəzl Nəbii, Rəhim Hüveyda, Seyid [[Əhməd Kəsrəvi]], Seyid Həsən Tağızadə, Səid Nəfisi, ədəbiyyatçılardan Purdavud İbrahim, Məhəmməd Müin, arxeoloqlardan Mahmud Rad, Əli Hakimi, Əliəkbər Sərəfraz və başqaları İran tarixi ilə yanaşı, [[Azərbaycan]]ın da qədim dövr tarixi ilə bağlı müəyyən araşdırmalar aparmış və fikir bildirmişlər. Bu tədqiqatçılar öz əsərlərində Atropatenanın sərhədləri, faydalı qazıntıları, şəhərləri, tarixi coğrafiyası, sakinlərinin etnik tərkibi, dili, dini görüşü, maddi mədəniyyəti, habelə siyasi tarixi haqqında məlumat vermişlər. XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəllərində A.Kristensen [[Sasanilər]] dövrü haqqında bütün mənbələri gözdən keçirib fundamental tədqiqat əsəri yazmışdır. A.Kristensen həmin əsərində [[Sasanilər imperiyası]] tərəfindən tabe edilərək kusta çevrilən Atropatena haqqında da bir sıra dəyərli məlumatlar vermişdir. Görkəmli şərqşünaslardan N.V.Piqulevskaya, M.M.Dyakonov, İ.M.Dyakonov, V.Q.Lukonin, A.Q.Perixanyan, Z.İ.Yampolski, Ə.S.Sumbatzadə, [[Fəridə Məmmədova (tarixçi)|F.M.Məmmədova]], [[Kamal Əliyev|K.H.Əliyev]], [[Abdulla Fazili|A.H.Fazili]], T.M.Məmmədov, S.Y.Qasımova və başqaları Atropatena tarixinin bir sıra problemlərinə dair tədqiqat işləri aparmışlar. == Atropatena tarixinə dair düşüncələr == [[Məhəmmədhəsən xan Marağayi]] yazır: ''"Azərbaycan xüsusi müstəqil şahlığa malik idi. Belə ki, [[Makedoniyalı İskəndər|Böyük İskəndərin]] dövründən burda şahlar hökmdarlıq edib və müstəqil olmuşlar. Azərbaycan şahları eramızın otuzuncu ilinə qədər öz istiqlaliyyətlərini tam şəkildə saxlaya bilmişlər. [[Parfiya]] şahı Azərbaycan şahının [[Mark Antoni]]yə kömək göstərdiyini bəhanə edərək Azərbaycan ərazisinə hücum edib qələbə çalmışdır."'' Məhəmmədhəsən xanın dediyindən belə bir nəticə çıxır ki, [[Atropatidlər]] sülaləsi təxminən 358 il (eramızdan əvvəl 328-ci ildən eramızın 30-cu ilinə kimi) hakimiyyətdə olmuşdur. [[Abdulla Fazili]] də bu fikrə tərəf çıxaraq qeyd edir ki, bu fikri təsdiqləyən başqa mənbələr də var. Belə ki, [[Strabon]] öz yaşadığı dövrdə bu sülalənin hakimiyyətdə olmasına işarə etmişdir. Digər tərəfdən Məhəmmədhəsən xanı İranın digər tarixçilərindən fərqləndirən cəhət həmin dövrdə Azərbaycanda mövcud olan müstəqil dövləti [[İran]] dövləti hesab etməməsidir. Atropatidlər sülaləsinin son taleyi haqqında [[Səid Nəfisi]] yazır: "[[Parflar]]ın dövründə Atropaten əyaləti bir müddət daxili müstəqilliyə sahib olmaqla bərabər parfiyalılardan asılı idi. Beləliklə, eramızın II əsrinin yarısına qədər öz istiqlaliyyətini qoruyub saxlaya bilmişdir. Eramızın II əsrindən etibarən bu əyalət Azərbaykan adlanaraq, [[Sasanilər]]in son dövrünə qədər bu adı daşımışdır. Bundan sonra eramızın V əsrindən etibarən Suriya yazıçıları onu Azərbaycan adlandırmışlar. Bu söz [[ərəb dili]]ndə Azərbican, sonra isə Azərbaycan olmuşdur". Səid Nəfisi daha sonra yazır: "Çox ehtimal ki, Sasanilər dövründə bir neçə ən mühüm atəşgahın bu əyalətdə olması ilə əlqədar olaraq Azərbaycan [[Zərdüşt]]ün vətəni kimi tanınmışdır". Müəllif fikrini belə ifadə edir: "Ehtimal ki, eramızın 227-ci ilndən etibarən bu ərazi Sasanilərin nüfuz dairəsinə daxil edildikdən sonra İranın Şimal-Qərb hissəsinə bütövlükdə Azərbaycan adı verilmişdir. Belə ki, ora VI əsrdən [[Nestorianlıq|Nəsturilər]]in dini mərkəzi olmuş və Suriya mənbələrində də bu ərazi Azərbaycan kimi adlandırılmışdır. Abbasi xəlifələrinin dövründə də bu əyalət Azərbaycan adlanırdı". Abdulla Fazili isə qeyd edir ki, Səid Nəfisinin Atropatenanın siyasi həyatı ilə bağlı irəli sürdüyü fikirlərlə razılaşmaq olar. Çünki bu dövlət Makedoniyalı İskəndərin ölümündən [[ərəblər]]in yürüşünə qədər öz müstəqilliyini formal olsa da saxlaya bilmişdi. Sasanilər dövründə Azərbaycanın istər dini mərkəz olması, istərsə də təbii-coğrafi mövqeyi onun daha da şöhrətlənməsinə səbəb olmuşdur. Bu haqda A.Kristensen yazır: "Burada olan atəşgah [[Ərdəşir]] tərəfindən təmir edilərək əsas ziyarətgaha çevrildi". Sasani şahlarının tacqoyma mərasimi zamanı paytaxt [[Mədain]]dən Azərbaycanın paytaxtı [[Qazaka]]ya piyada gəlmələri də o dövrdə Azərbaycanın dini mərkəz olmasını sübut edir. == Ədəbiyyat == * Алиев И. Очерк истории Атропатены. Баку, 1989. * Bosworth, C.E. "Azerbaijan IV: Islamic History to 1941", Encyclopaedia Iranica, vol. 3.1, London: Routledge & Kegan Paul, 1989. * de Planhol, X. "Azerbaijan I: Geography", Encyclopaedia Iranica, vol. 3.1, London: Routledge & Kegan Paul, 1989. * Frye R.N. The History of Ancient Iran. München, 1983. * Schippmann, K. "Azerbaijan III: Pre-Islamic History". Encyclopaedia Iranica, vol. 3.1. London: Routledge & Kegan Paul, 1989. * Abdulla Fazili – Atropatena, Bakı, 1993 * Prof. M. T. Zehtabi – İran türklərinin əski tarixi, II cild, Tehran, 1998, səh 326 == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} == Həmçinin bax == * [[Atropatidlər]] * [[Atropat]] * [[Azərbaycan idarəçiləri]] * [[Atropatena Arşakiləri]] * [[Qazaka]] * [[Azərgüşnasp məbədi]] {{Atropatena}} [[Kateqoriya:Atropatena| ]] [[Kateqoriya:E.ə. IV əsrdə yarananlar]] [[Kateqoriya:224-cü ildə ləğv olunanlar]] [[Kateqoriya:E.ə. 321-ci ildə yarananlar]] [[Kateqoriya:İran sülalələri]] [[Kateqoriya:226-cı ildə ləğv olunanlar]] gr2hxopwlybr191tpo7znql9jfyhopb 0 6787 6547130 6378267 2022-07-24T13:38:55Z EVRRVE. 219485 Keçid düzəldildi wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Vaqif Sultanlı |orijinal adı = Vaqif Soltan oğlu Verdiyev |digər adları = |şəkil = Vaqif Sultanlı.jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = Vaqif Verdiyev |təxəllüsü = Vaqif Sultanlı |milliyyəti = [[türk]] |ixtisası = [[filoloq]] |fəaliyyəti = [[yazıçı]], [[tənqidçi]] |fəaliyyət illəri = 1974- cü ildən |istiqamət = |janr = [[hekayə]], [[roman]], [[monoqrafiya]], [[esse]] |ilk əsəri = "Yovşan ətri" hekayəsi |tanınmış əsərləri = [[İnsan dənizi (roman)]], [[Səhra savaşı (roman)]] |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Vaqif Sultanlı''' (''tam adı: Vaqif Soltan oğlu Verdiyev''; {{DVTY}}) — yazıçı, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi, filologiya elmləri doktoru (1997), [[professor]] (1999). == Həyatı == Vaqif Sultanlı 1958-ci il [[26 mart|martın 26-da]] [[Kürdəmir rayonu]]nun [[Şahsevən]] kəndində anadan olmuşdur.<ref name="bsu">{{cite web|title=Kafedranın professoru |url=http://philology.bsu.edu.az/az/content/kafedrann_professoru_582l |website=philology.bsu.edu.az |accessdate= 2019-08-23 |language=az}}</ref> Köhnəbazar kənd orta məktəbini bitirmişdir (1964–1974). Orta məktəbdə oxuduğu illərdə, eyni zamanda, Kürdəmir rayon musiqi məktəbində təhsil almışdır (1970–1975). Bir müddət Kürdəmir rayon elektrik şəbəkəsində fəhlə işləmişdir (1974–1976). [[BDU Filologiya|Azərbaycan Dövlət Universitetinin fılologiya fakültəsini]] fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir (1981).<ref name="bsu"/> Əmək fəaliyyətinə təyinatla göndərildiyi [[İsmayıllı rayonu]]nun [[Qalacıq]] kəndində dil-ədəbiyyat müəllimi kimi başlamışdır. Sonra isə ADU-nun Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı kafedrasının aspiranturasında təhsilini davam etdirmişdir.<ref name="teym">{{cite book |last= Əhmədov|first=Teymur |publication-date=2011 |title=Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) |url= |location= Baku|publisher= Nurlar |page= 966 |isbn= 9952-403-38-0 |author-link=}}</ref> "Azərbaycan dramaturgiyasında xarakter problemi (1970–1980)" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir (1984). BDU-da müəllim, baş müəllim, [[dosent]] işləmişdir (1984–1991). Hazırda Universitetin Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasında professor vəzifəsində çalışır (1999). "Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin həyatı və ədəbi fəaliyyəti" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir (1997). İctimai fəaliyyətlə ardıcıl məşğul olmuşdur. [[Ümumdünya Azərbaycanşünaslar Assosiasiyası]]nı təşkil etmiş və onun sədri seçilmişdir (1991).<ref name="azerb">{{cite web|title=Vaqif Sultanlı (1958) - ədəbiyyatşünas, tərcüməçi |url=http://www.azerbaijans.com/content_1101_az.html|website=azerbaijans.com |accessdate=22 December 2018 |language=az}}</ref> Amerikanın "Azadlıq" və "Azad Avropa" radiostansiyalarının Azərbaycan redaksiyasında ədəbi verilişlər üzrə müxbir işləmişdir (1995–1998). [[Polşa]]da ("Xudafərin" — 1995), [[İsveç]]də ("Araz" — 1996–1997), [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-da nəşr olunan ("Dünya azərbaycanlıları" — 2000–2012) dərgilərin baş redaktoru olmuşdur.<ref name="bsu"/> [[Kipr-Balkanlar-Avrasiya Türk Ədəbiyyatları Qurumu]]nun ([[Türkiyə]]) Qafqaz bürosunun rəhbəridir. 1999-cu ilin iyun-oktyabr aylarında Böyük Britaniyanın Edinburq Universitetində İngilis filologiyası və Qərb mədəniyyəti ixtisası üzrə təcrübə keçmişdir. Həsən bəy Zərdabi adına mükafata (1995), Kipr-Balkanlar və Avrasiya Türk Ədəbiyyatları Qurumunun (KİBATEK) Uluslararası Türk Dilinə Xidmət Ödülünə (2003), Misir Mədəniyyət Nazirliyinin Fəxri-fərmanına (2014), Türkçənin Diriliş Hərəkatı Dərnəyinin Üstün Xidmət Ödülünə (2017) layiq görülmüşdür. Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin (DAK) İsveç (2001), Hollandiya (2002), Almaniya (2004), Belçika (2008) və Böyük Britaniyada (2010) keçirilən qurultaylarında İdarə Heyətinin üzvü seçilmişdir. 2012-ci ildə təsis olunan və mərkəzi ofisi Pekində yerləşən Beynəlxalq Epos Araşdırmaları Cəmiyyətinin (The International Society for Epic Studies) üzvüdür. 2018-ci ildə Amerika Birləşmiş Ştatlarında yerləşən Beynəlxalq Yazarlar Assosiasiyasına (International Writers Association) üzv seçilmişdir. Əsərləri [[İngiltərə]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları]], [[Almaniya]], [[Türkiyə]], [[Danimarka]], [[Misir]], [[İran]], [[Rusiya]], [[Ukrayna]] və b. ölkələrdə nəşr olunmuşdur. Dünyanın qırxdan artıq ölkəsində keçirilən uluslararası simpozium, konfrans, forum və seminarlara qatılmış, Azərbaycan ədəbiyyatı və mədəniyyətini təmsil etmişdir. Ailəlidir, iki övladı var.<ref name="bsu"/> == Bədii yaradıcılığı == Ədəbi yaradıcılığa çox erkən başlasa da "Yovşan ətri" adlı ilk hekayəsi 1980-ci ildə [[Azərbaycan Qadını jurnalı|"Azərbaycan qadını" jurnalında]] nəşr olunmuşdur. Həmin dövrdən başlayaraq hekayələri, tərcümələri, elmi-publisistik məqalələri ilə müntəzəm olaraq mətbuatda çıxış edir. Real və şərti-metaforik üslubun qovuşuğunda qələmə alınmış "İnsan dənizi" (1992) romanı müəllifin bədii yaradıcılığında xüsusi yer tutur. Hadisələrin ötən əsrin səksəninci illərində cərəyan etdiyi romanda ölüm cəzasından xilas olaraq yad bir şəhərdə gizli ömür sürən qəhrəmanın timsalında cəmiyyətin əxlaqına və mənəviyyatına yoluxmuş özgələşmə problemi bədii həllini tapmışdır. Özünəməxsus təhkiyə tərzi ilə seçilən "Səhra savaşı" (2010) rоmanında təsvir olunan hadisələr zamanın çatlaması ilə gələcəkdən imtina edərək keçmişə üz tutan qəhrəmanın taleyi fonunda aşkarlanır. Hadisələrin bu müstəvidə aşkarlanması müəllifə insan və dünya haqqında fəlsəfi düşüncələrini əks etdirməyə imkan vermişdir."Səhra savaşı" çağdaş dünyaya hakim olan özgələşmə, yaddasızlaşma, biganələşmə, gərəksizləşmə kimi mənəvi çöküş və humanitar deformasiya probleminə etiraz ruhu ilə seçilməkdədir. Müəllifin diqqəti çəkən əsərlərindən biri olan "Ölüm yuxusu" povestində qəbiristanlığın köçürülməsi hadisəsi cəmiyyət həyatında baş verən ciddi xaos, çaxnaşma kimi canlandırılır. Bu xaos təsvir olunan obrazların daxili-mənəvi dünyasını aşkarlamağa imkan verir. Qəbiristanlığı uçuran buldozerçinin intihar etməsi ilə tamamlanan povestdə yazıçı mənəvi-əxlaqi dəyərlərə qarşı çıxmağı ölümlə eyniləşdirmək məramı izləmişdir. Vaqif Sultanlının "Ağ yol", "Səhər dumanı","Yarpaqsız budaqların yaşıl nəşməsi", "Dərviş", "Mağara", "Qütb gecəsi", "Vətən", "Ada", "İlğım", "Tərs axın", "Lal həlqə", "Kül qəfəs", "Zolaqlı yuva", "Çarpaz kölgə", "Gil ovsun" və digər hekayələri özünəməxsus dil və üslub xüsusiyyətləri ilə seçilməkdədir. Yazıçının "Görüş yeri","Nəvai-Qumru","Humayun" və başqa hekayələri tarixi mövzuda qələmə alınmışdır. O, həmçinin lirik-romantik üslubda yazılmış bir çox miniatürlərin müəllifidir. == Elmi yaradıcılığı == Bədii yaradıcılıqla yanaşı, sənətin nəzəri-estetik məsələləri ilə də məşğul оlan müəllifin ədəbi tənqid və ədəbiyatşünaslıqla ilgili axtarışları "Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin ədəbi dünyası" (1993), "Ağır yоlun yоlçusu" (1996), "Azadlığın üfüqlərı" (1997), "Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı" (1998), "Ədəbi-nəzəri illüstrasiyalar" (2000), "Ömrün nicat sahili" (2004), "Ədəbi tənqidin tədrisi məsələləri" (2007), "Azərbaycan ədəbi tənqidi" (2012), "İstiqlal sevgisi" (2014) və başqa kitablarda əksini tapmışdır. Müəllifin ədəbiyyatşünaslıq fəaliyyətində Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı ilə bağlı araşdırmalar xüsusi yer tutur. O, çoxlu sayda publisistik yazıların, tənqid və ədəbi proseslə bağlı elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. Vaqif Sultanlının elmi yaradıcılığının mühüm bir qismini uluslararası konfrans, simpozium, forum və seminarlarda oxunmuş məruzələr təşkil edir. == Tərcümə fəaliyyəti == Vaqif Sultanlı tərcümə fəaliyyəti ilə də məşğul olmuş,[[Rəşad Nuri Güntəkin]]in "[[Yarpaq tökümü (roman)|Yarpaq tökümü]]" və "Dəyirman" romanlarını, [[Sergey Jitomirski]]nin "Sirakuzlu alim" tarixi povestini, habelə Ervin Ştritmatter, Yaroslav Haşek, Veyo Meri, Qustav Stopka və başqalarının hekayələrini doğma dilə çevirərək nəşr etdirmişdir. Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin "Panturanizm haqqında" əsərini rus dilindən (şərikli) tərcümə etmişdir. == Üzv olduğu qurumlar == * {{bayraq|Azərbaycan}} Azərbaycan Yazıçılar Birliyi (Bakı, Azərbaycan) * {{bayraq|Azərbaycan}} Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi (Bakı, Azərbaycan) * {{bayraq|Türkiyə}} Kıbrıs, Balkanlar ve Avrasya Türk Edebiyatları Kurumu (İzmir, Türkiyə) * {{bayraq|Çin}} Beynəlxalq Epos Araşdırmaları Cəmiyyəti / International Society for Epic Studies (Pekin, Çin) * {{bayraq|ABŞ}} International Writers Association (ABŞ) * {{bayraq|Fransa}} European Society of Comparative Literature (Paris, Fransa) * {{bayraq|ABŞ}} American Research and Publication Center (Vaşinqton, ABŞ) == Mükafatları == * {{bayraq|Azərbaycan}} Həsən bəy Zərdabi adına mükafat (Azərbaycan Jurnalistlər Birliyi, 1995) * {{bayraq|Türkiyə}} Türk Diline Hizmet Ödülü (KIBATEK, Türkiyə, 2003) * {{bayraq|Misir}} Misir Mədəniyyət Nazirliyinin fəxri-fərmanı (Misir, 2014) * {{bayraq|Türkiyə}} Üstün Hizmet Ödülü (Türkçenin Diriliş Hareketi Derneğı,Türkiyə, 2017) == Kitabları (Ana dilində) == * Sönmüş ulduzlar (povest və hekayələr). Bakı: Yazıçı, 1988, 136 s. * İnsan dənizi (roman və povest). Bakı: Gənclik, 1992, 279 s. * Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin ədəbi dünyası (dərs vəsaiti). Bakı: ADU-nun nəşri, 1993, 153 s. * Ağır yolun yolçusu (portret-monoqrafiya). Bakı: Azərnəşr, 1996, 196 s. * Azadlığın üfüqləri (məqalələr toplusu). Bakı: Şirvannəşr, 1997, 208 s. * Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı (dərs vəsaiti). Bakı: Şirvannəşr, 1998, 160 s. * Qul bazarı (hekayələr, miniatürlər, sərgüzəştlər, esselər). Bakı: Gənclik, 1999, 120 s. * Ədəbi-nəzəri illüstrasiyalar (nəzəri fraqmentlər). Bakı: Azərnəşr, 2000, 54 s. * Ölüm yuxusu (povest, hekayə və esselər). Bakı: Turan, 2002, 160 s. * Ömrün nicat sahili (dialoq-monoqrafiya). Bakı: Azərnəşr, 2004, 208 s. * Ədəbi tənqidin tədrisi məsələləri (metodik vəsait). Bakı: Azərnəşr, 2007, 124 s. * Azərbaycan ədəbi tənqidi (dərs vəsaiti). Bakı: Azərnəşr, 2009, 204 s. * Heçlik vadisi (povest və hekayələr). Bakı: Azərnəşr, 2010, 184 s. * Azərbaycan ədəbi tənqidi (dərs vəsaiti). Təkmilləşdirilmiş II nəşr, Bakı: Azərnəşr, 2012, 224 s. * İnsan dənizi (roman). II nəşr, Bakı: Azərnəşr, 2014, 256 s. * İstiqlal sevgisi (monoqrafiya). Bakı: Elm və təhsil, 2014, 252 s. * Səhra savaşı (roman). Bakı, Azərnəşr, 2015,184 s. * Azərbaycan ədəbi tənqidi. Təkmilləşdirilmiş III nəşr, Bakı: Nurlar, 2019, 312 s. * Biblioqrafiya. Bakı: Nurlar, 2019, 192 s. == Kitabları (Dünya dillərində) == * Ölüm Rüyası (povest və hekayələr). İstanbul: Avrupa Yakası Yayınları, 2006, 224 s. * Azerbaycan Mühaceret Edebiyatı (monoqrafiya). İstanbul: Avrupa Yakası Yayınları, 2007, 224 s. * Ruhun Ağrıları (monoqrafiya). İstanbul: Avrupa Yakası Yayınları, 2010, 208 s. * The Human Sea (novel). London: Rossendale books, 2012, 204 p. * The Human Sea (novel). Bloomington: Trafford publishing, 2012, 240 p. * The Dream of Death (novel and short stories). London: Rossendale books, 2013, 160 p. * Tənhayi dər izdiham (roman). Tehran, 2014,330 s. * The Dream of Death (novel and short stories). Helsinge: Whyte Tracks publishing, 2014, 132 p. * İnsan dənizi (roman). Qahirə: Milli Tərcümə Mərkəzinin nəşri, 2014, 280 s. * Reverse Flow (novel and short stories). London: Rossendale books, 2014, 186 p. * Tənhayi dər izdiham (roman). Zəncan, 2015,332 s. * The Dream of Death (novel and short stories).II Edition, Helsinge: Whyte Tracks publishing, 2015, 132 p. * The Legend of the Snake (A novel and collection of short stories). Edited by Michael Brannok, London, Rossendale Books, 2015, 308 p. * İnsan Denizi (roman).Türkiye türkçesine aktaran Parvana Bayram, İstanbul,Post Yayın, 2016, 224 s. * Полярна ніч (Oповідання). Переклад з азербайджанської мови Ніни Білокопитової, Київ: Задруга, 2016, 104 с. * Das Menschenmeer (roman). Leipzig, Winterwork, 2017, 240 s. * A Blind Tie. Selected Works.Raleigh, Rossendale Books, 2017, 400 p. * Ölüm uykusu (povest və hekayələr).Özbək dilinə çevirən Rüstəm Cabbarov, Taşkent, İjod Press, 2017, 192 s. * Сон забвения: Повесть-иллюстрация и рассказы / Пер. с азерб. Джавид Аббаслы. – Москва: Издательство "Mысль", 2018. – 184 с. * Struggle in the desert. Novel. Edited by Vincent Walsh, London, Rossendale Books, 2019, 196 p. * Пепельная клетка: рассказы / Пер. с азерб. Н.Халиловой, М.Эльдаровой, Лилии Герайзаде, Н.Агасиева и Дж.Аббаслы. – Санкт Петербург: "Супер" Издательство, 2021. – 170 с. * Sahra Savaşı (roman). İstanbul: Nestor Yayınları, 2021, 172 s. == Hazırladığı antologiyalar == * Modern Azerbaijanian Prose (Anthology). Prepared for Publication by Vagif Sultanly and Iraj Ismaely, Bloomington: Trafford publishing, 2012, 504 p. * Modern Azerbaijani Women's Prose (Anthology). Prepared for Publication by Vagif Sultanly and Iraj Ismaely, Bloomington: Trafford publishing, 2014, 700 p. * Güney Azərbaycan nəsri (Başlanğıcdan bu günə qədər). İrəc İsmayılla birlikdə, Bakı: Nurlar, 2017, 576 s. * Modern Azerbaijani Prose (Anthology). 2nd Edition with additions, Prepared for Publication by Vagif Sultanly and Iraj Ismaely, Bloomington: Trafford publishing, 2019, 634 p. == Tərcümə kitabları == (ruscadan və türkcədən) * Sergey Jitomirski. Sirakuzlu alim, Bakı: Gənclik, 1987, 208 s. * Rəşad Nuri Güntəkin. Yarpaq tökümü.Dəyirman, Bakı: EA nəşri, 1994, 280 s. * Fəyyaz Sağlam. Rübailər, Bakı: 1998, 50 s. * Rəşad Nuri Güntəkin. Yarpaq tökümü, Bakı: Çinar-çap, 2006, 120 s. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [https://independent.academia.edu/VagifSultanl%C4%B1 Academia.edu Vagif Sultanlı səhifəsi] * [https://www.amazon.com/s?k=Vagif+Sultanly&dc&qid=1585857634&ref=aw_s_fkmr0 Amazon.com Vagif Sultanly page] * [https://proza.ru/avtor/vaqifsultanli Proza.ru Vagif Sultanlı page] * [http://explore.bl.uk/primo_library/libweb/action/search.do?fn=search&ct=search&initialSearch=true&mode=Basic&tab=local_tab&indx=1&dum=true&srt=rank&vid=BLVU1&frbg=&tb=t&vl%28freeText0%29=Vagif+Sultanly&scp.scps=scope%3A%28BLCONTENT%29&vl%282084770704UI0%29=any&vl%282084770704UI0%29=title&vl%282084770704UI0%29=any Vagif Sultanly British Library UK] * [https://catalog.loc.gov/vwebv/search?searchArg=Vaqif+Sultanl%C4%B1&searchCode=GKEY%5E*&searchType=0&recCount=25 Vagif Sultanlı Congress Library USA] * [https://www.worldcat.org/search?q=Vaqif+Sultanl%C4%B1&qt=owc_search Books of Vagif Sultanly in the World Library Catalogue] {{Xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan ədəbiyyatşünasları]] [[Kateqoriya:Professorlar]] [[Kateqoriya:Filologiya elmləri doktorları]] [[Kateqoriya:Vaqif Sultanlı]] 7pt20k60r1n3j22qmrzrnz7kd7r8hy1 0 9549 6547256 6491376 2022-07-24T15:22:26Z CommonsDelinker 366 "Müslüm_Maqomayev.jpg" faylı silinir, çünki bu fayl [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] tərəfindən "per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Müslüm Maqomayev.jpg|]]" səbəbi ilə silinmişdir wikitext text/x-wiki {{Aydınlaşdırma |mövzu = müğənni Müslüm Maqomayev |digər mövzu = Bəstəkar Müslüm Maqomayev |digər mövzu səhifəsi = Müslüm Maqomayev (bəstəkar) }} {{Musiqiçi |adı = Müslüm Maqomayev |orijinal adı = |digər adı = |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |fon rəngi = solo ifaçı |doğum adı = |ləqəbi = Sovet satirası<ref>{{cite web|url=http://www.ozon.ru/context/detail/id/4153087/|title=Ozon article on Magomayev's death|website=[[Ozon.ru]]|accessdate=23 July 2011|archive-date=25 October 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121025102347/http://www.ozon.ru/context/detail/id/4153087/|url-status=live}}</ref><br>Musiqinin kralı<ref>{{cite news|url=http://www.thestandard.com.hk/news_detail.asp?we_cat=7&art_id=73424&sid=21173869&con_type=1&d_str=20081027&fc=7|title=Soviet Sinatra dies after long illness|work=The Standard|accessdate=17 August 2011|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121019043550/http://www.thestandard.com.hk/news_detail.asp?we_cat=7&art_id=73424&sid=21173869&con_type=1&d_str=20081027&fc=7|archivedate=19 October 2012|df=}}</ref> |doğum tarixi = 17.8.1942 |doğum yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = 25.10.2008 |vəfat yeri = [[Moskva]], [[Rusiya]] |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = [[I Fəxri Xiyaban]] |vətəndaşlığı = |fəaliyyəti = müğənni, opera müğənnisi, bəstəkar |milliyyəti = [[Azərbaycanlılar|Azərbaycanlı]]<ref name="Муслим Магомаев : Я азербайджанец">{{Cite web |title=Муслим Магомаев : "Я азербайджанец" – '''YouTube''' |url=https://www.youtube.com/watch?v=OVIahusG8Pw |access-date=2014-11-17 |archive-date=2014-03-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140323221410/http://www.youtube.com/watch?v=OVIahusG8Pw&app=desktop |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=Муслим Магомаев. "В гостях у Дмитрия Гордона". 2/2 (2007) |url=https://www.facebook.com/oldazerbaijan/videos/-%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B6%D0%B8-%D0%BA%D1%82%D0%BE-%D1%82%D1%8B-%D0%BF%D0%BE-%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8-%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%86/304500400763760/ |access-date=2021-08-10 |archive-date=2021-06-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210608181629/https://www.facebook.com/oldazerbaijan/videos/-%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B6%D0%B8-%D0%BA%D1%82%D0%BE-%D1%82%D1%8B-%D0%BF%D0%BE-%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8-%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%86/304500400763760/ |url-status=live }}</ref> |janr = |musiqi aləti = royal |səs tembri = lirik bariton |fəaliyyət illəri= 1962—2008 |albom şirkəti = Melodiya |əlaqələri = |təhsili = |üzvlüyü = |mükafatları = {{SSRİ xalq artisti|1973}} {{Azərbaycan SSR xalq artisti|1971}} {{Azərbaycan SSR əməkdar artisti|1964}}<br>{{"Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)}} {{"İstiqlal" ordeni}} {{"Qırmızı əmək bayrağı" ordeni}} {{"Xalqlar Dostluğu" ordeni}} {{"Şərəf" ordeni (Rusiya)}} |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Müslüm Məhəmməd oğlu Maqomayev ''' ({{DVTY}}) — görkəmli Azərbaycan-sovet opera və estrada müğənnisi (bariton), bəstəkar, [[SSRİ xalq artisti]] (1973),"[["Şöhrət" ordeni|Şöhrət Ordeni]]" laureatı(1997) == Həyatı == Müslüm Maqomayev 1942-ci il avqustun 17-də Bakı şəhərində anadan olub.<ref>{{Cite web |title=Kayzen.az - Böyük musiqiçilər: Müslüm Maqomayev |url=http://kayzen.az/blog/musiqi%C3%A7il%C9%99r/4491/m%C3%BCsl%C3%BCm-maqomayev.html |access-date=2011-09-09 |archive-date=2011-06-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110628200917/http://kayzen.az/blog/musiqi%C3%A7il%C9%99r/4491/m%C3%BCsl%C3%BCm-maqomayev.html |url-status=live }}</ref> İlk dəfə 14 yaşında dənizçilər klubunda çıxış edib. 19 yaşında Helsinkidə gənclər festivalında, 1963-cü ildə Moskvada keçirilən Azərbaycan mədəniyyəti günlərində uğurlu çıxışları ilə şöhrət qazanmağa başlayıb. 1960-cı illərdə [[Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrı]]nın solisti olub, İtaliyanın Milan şəhərindəki "La Skala" teatrında təcrübə keçib. Enriko Pyatsa ilə "Sevilya bərbəri" operasından Fiqaronun "Toska" operasından Skarpianın partiyalarını hazırlayıb. 1966-cı ildə Parisin "Olimpiya" konsert salonunda ilk konsertini verib. 1968-ci ildə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasını bitirib. 1969-cu ildə Sopotda (Polşa) keçirilən Beynəlxalq Mahnı Festivalında ilk mükafatını alıb. 1975-ci ildə "Azərbaycan Dövlət Estrada Simfonik Orkestri"nin bədii rəhbəri təyin edilib. Bu orkestrlə [[SSRİ|Sovet İttifaqının]] bir sıra şəhərləri ilə yanaşı [[Fransa]], [[Bolqarıstan]], [[Polşa]], [[Finlandiya]], [[Kanada]] və [[İran]]da konsertlər verib. 1970-ci illərdən həyatını estrada ilə bağlayıb və görünməmiş populyarlıq qazanıb. Keçmiş SSRİ-nin hər yerində çıxışlar edib, stadionlarda konsertlər verib, televiziya onun konsertlərinə geniş yer ayırıb, qrammofon valları böyük tirajla buraxılıb. Repertuarı hərtərəfli və olduqca genişdir. Populyar mahnılarla yanaşı, dünya hitlərini, klassik əsərləri, kinolara yazılmış mahnıları məharətlə səsləndirib. Azərbaycan Ali Sovetinin deputatı olub, bir sıra orden və medallarla təltif edilib. Qeyri-adi uğurlara imza atan Müslüm Maqomayevin həyat və sənət yolu da qeyri-adidir. 1950-ci illərin axırlarında, yeniyetməlik və ilk gənclik illərində Bakı məhəllələrindən birindəki həyətlərində, dostlarının arasında oxuyardı. Gənc Müslümün nadir səsi, qeyri-adi istedadı təbii ki, Azərbaycanın musiqi ictimaiyyətinin diqqətini də cəlb etmişdi. Məşhur dirijor və bəstəkar [[Niyazi]] onu çox sevir, sənətdəki hər addımına göz qoyur, qayğısına qalırdı. Oxumaqdan yorulmayan Müslüm təcrübəli pedaqoqlardan dərs aldıqca səsi daha da cilalanır və gözəlləşir, tembri zənginləşirdi. O, ilk rəsmi uğurunu 1962-ci ildə qazanır. Maestro Niyazinin tövsiyəsi ilə tələbə və gənclərin Helsinkidə keçirilən VIII Ümumdünya Festivalına göndərilən Müslüm Bakıya medalla qayıdır. Populyar "Oqonyok" jurnalı onun portretini və "Bakılı gənc dünyanı fəth edir" başlıqlı məqalə dərc edir. 1940-50-ci illərdə [[Rəşid Behbudov]] öz ecazkar tenor səsi ilə SSRİ-də və dünyanın digər ölkələrində şöhrət qazanmışdı. Onun gənc həmkarı Müslüm 1960-cı illərin ortalarında SSRİ-də və bir sıra digər ölkələrdə geniş tanındı. Təsadüfi deyil ki, Böyük Teatrın rəhbərliyi nəyin bahasına olursa-olsun onu öz truppasına cəlb etmək istəyirdi. İş hətta o yerə çatdı ki, SSRİ mədəniyyət naziri Yekaterina Furtseva Müslümü öz şəxsi himayəsinə götürdü. Onun ən böyük arzularından biri İtaliyada təhsil almaq idi. Nəhayət, həmin gün də gəlib yetişir və gənc Müslüm Azərbaycan Opera və Balet Teatrı tərəfindən "La skala" teatrına təcrübə toplamağa göndərilir. O, hələ uşaqlıqdan Mattia Battistini, Enriko Karuzo, Mario del Monako, Tinna Ruffo kimi italyan klassiklərinin qramplastinkaları ilə maraqlanır, onlardan qiyabi olaraq vokal dərsləri alırdı. İndisə gənclik xəyalları gerçəkləşmiş və ona Çenarro Barro, Enriko Pyatsa kimi canlı korifeylərdən dərs almaq nəsib olmuşdu. Beləliklə, Müslüm Bakıya əsl Fiqaro kimi qayıdır və "Seviliya bərbəri" tamaşasında səhnəyə çıxır. Görkəmli pianoçu [[Rauf Atakişiyev]]lə dostluğu və əməkdaşlığı onun bu yolda daha böyük uğurlarına yol açır. "Seviliya bərbəri" operasının hər tamaşası anşlaqla keçir və Bakı tamaşaçıları Fiqaronu – Müslüm Maqomayevi görünməmiş coşqu ilə qarşılayırlar. O, [[Eldar Quliyev (kinorejissor)|Eldar Quliyevin]] filmlərinə musiqi yazırdı. Daha sonra rejissor Qleb Drozdovun sifarişlərini yerinə yetirib. "İqor polku haqqında dastan" əsərinin motivləri əsasında hazırlanmış "Yaroslavna" tamaşasına musiqi bəstələyib. Özü həmin tamaşada knyaz İqor, Tamara Sinyavskaya isə Yaroslavna rollarını ifa edib. Müslüm Maqomayev Tamara Sinyavskaya ilə evlənmişdi. Rejissor [[Tofiq İsmayılov (rejissor)|Tofiq İsmayılov]] 1971-ci ildə onun haqqında "[[Oxuyur Müslüm Maqomayev (film, 1971)|Oxuyur Müslüm Maqomayev]]" adlı film-konsert çəkmişdir. İllərlə dinləyicilərin sevgisini qorumağı bacarmış Müslüm Maqomayev SSRİ "[["Qırmızı əmək bayrağı" ordeni|Qırmızı Əmək Bayrağı]]" və [["Xalqlar Dostluğu" ordeni|"Xalqlar Dostluğu" ordenləri]] ilə təltif edilmiş, SSRİ-nin xalq artisti adını almışdır. Müslüm Maqomayev 25 oktyabr 2008-ci ildə vəfat edib, [[Bakı]]dakı Birinci Fəxri Xiyabanda dəfn olunub. *Görkəmli musiqiçi və dirijor [[Müslüm Maqomayev (bəstəkar)|Müslüm Maqomayev]]in nəvəsidir. == Xatirəsi == 15 sentyabr 2011-ci ildə [[Moskva]]da Müslüm Maqomayevin heykəlinin açılışı olub. 31 iyul 2017-ci ildə [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Müslüm Maqomayevin 75 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında [[sərəncam]] imzalamışdır<ref>{{cite web |url=http://www.e-qanun.az/framework/36259 |title=''"Müslüm Maqomayevin 75 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında"'' [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 31 iyul 2017-ci il tarixli, 3134 nömrəli [[Sərəncam]]ı |author=[[president.az]] |date= 31.07.2017|work= |publisher=[[e-qanun.az]] |accessdate=2018-09-30 |language=az}}</ref>. 2018-ci ildə [[Kiyev]]də Müslüm Maqomayev adına parkın açılışı olub. Parkda sənətkarın abidəsi ucaldılıb. Heykəlin müəllifi heykəltəraş [[Seyfəddin Qurbanov]]dur.<ref>{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=FLzpENPgLvA |title=Kiyevdə Müslüm Maqomayev adına parkın təntənəli açılış mərasimi olub |author=AzərTAc |date= 19.07.2018|work= |publisher=[http://youtube.com Youtube.com] |accessdate=2018-07-19 |language=az }}</ref> 2019-cu ildə [[Dnepr (şəhər)|Dnepr]] şəhərində küçələrdən birinə Müslüm Maqomayevin adı verilib.<ref>{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=hsksTwrfFmY |title=Dahi musiqiçinin xatirəsi. Dneprdə küçələrdən birinə Müslüm Maqomayevin adı verilib |author=CBC TV |date=26.07.2019 |work= |publisher=[http://youtube.com Youtube.com] |accessdate=2019-07-26 |language=az |archive-date=2021-08-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210810081716/https://www.youtube.com/watch?v=hsksTwrfFmY |url-status=live }}</ref> == Mükafatları == *Azərbaycan SSR əməkdar artisti (1964) *"Qırmızı əmək bayrağı" ordeni (1971) *Azərbaycan SSR xalq artisti — 29.04.1971<ref name="29.04.1971">[http://www.anl.az/down/he_serencamlar.pdf Respublikanın incəsənət xadimlərindən bir qrupuna Azərbaycan SSR Fəxri adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 29 aprel 1971-ci il tarixli '''Fərmanı'''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20200116071306/http://www.anl.az/down/he_serencamlar.pdf |date=2020-01-16 }} — '''anl.az''' saytı</ref> *SSRİ xalq artisti (1973) *"Xalqlar Dostluğu" ordeni (1980) *"Şöhrət" ordeni (1997) *"Şərəf" ordeni ([[Rusiya]]) (26 dekabr 2002)<ref>Hacızadə, A. "Rusiya prezidenti Vladimir Putin görkəmli həmvətənimiz Müslüm Maqomayevə "Şərəf" ordeni təqdim etmişdir". //Xalq.- 2002.- 27 dekabr.</ref> *"İstiqlal" ordeni (2002) == Filmoqrafiya == # [[Abşeron ritmləri (film, 1970)]] (tammetrajlı musiqili-bədii televiziya filmi) - mahnı ifa edən # [[Azərbaycan incəsənəti (film, 1970)]] # [[Azərbaycan naminə! (film, 2004)]] # [[Bəstəkar Müslüm Maqomayev (film, 1976)]] # [[Burulğan (film, 1986)]] # [[Dostluq himni (film, 1974)]] # [[Əliyevin əli (film, 2000)]] # [[Gümüşgöl əfsanəsi (film, 1984)]] # [[İntibah (film, 1972)]] # [[İstanbul reysi (film, 2010)]] # Konsert proqramı (film, 1971) (II) # Mənim atam Əliövsət Sadıqov (film, 2007) # Müslüm Maqomayev (film, 2002) # [[Nə gözəldir bu dünya… (film, 1999)]] # [[Nəğməkar torpaq (film, 1981)]] # [[Nizami (film, 1982)]] # [[Oxuyur Müslüm Maqomayev (film, 1971)]] # [[Payız konserti (film, 1962)]] # Rəşid Behbudov 20 il əvvəl (film, 1996) # Rəşid Behbudov ulduzu (film, 1996) # [[Sonuncu şahid (film, 2004)]] # [[Tənha ruh (film, 1998)]] # [[Təxribat (film, 1990)]] # [[Ürək nəğməsi (film, 1989)]] # Üstü bəzək… (film, 1990) # [[Üzeyir ömrü (film, 1981)]] # [[Yarımçıq qalmış mahnı (film, 1979)]] # [[Yaşa, qızıl balıq (film, 1988)]] # [[Yeni görüşlərədək, Müslüm! (film, 1963)]] == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * [http://www.azerimusic.net/old/mgn/muma.htm Müslüm Maqomayevun tərcümeyi halı və əsərləri (azerimusic.net).] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20061011234514/http://www.azerimusic.net/old/mgn/muma.htm |date=2006-10-11 }} * [http://www.magomaev.info/ M.Maqomayev şəxsi sayt (rus və ingilis dillərində).] * "Əsl ulduz. Müslüm Maqomayev" //"Pəncərə" jurnalı.- 2009, № 21. - səh. 40-45. == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Muslim Magomayev}} * [http://www.youtube.com/watch?v=92m1HCcmH4o Müslüm Maqomayevin Son musiqisi "Прощай, Баку"(az. Əlvida Bakı) (HD)] * {{cite web|url=http://www.president.az/articles/13723 |title=İlham Əliyev dünya şöhrətli müğənni Müslüm Maqomayevin adını daşıyan gəminin istismara verilməsi mərasimində iştirak edib |author= |date=18 dekabr 2014, 15:40 |work=[[President.az]] |publisher=president.az |accessdate=2014-12-24 |language=az}} * [https://www.youtube.com/watch?v=gsQ0aa87Gz8 Görkəmli müğənni Müslüm Maqomayevin xatirəsi anılıb] * [https://www.youtube.com/watch?v=ZEIF4VrivLo Səda - Müslüm Maqomayevin doğum günüdür (17.08.2016)] * [https://www.youtube.com/watch?v=QczAEepDlao Müslüm Maqomayevin anım günüdür] == Həmçinin bax == * [[Müslüm Maqomayevin abidəsi (Moskva)]] * [[Müslüm Maqomayevin Mədəni-Musiqi İrsi Fondu]] [[Kateqoriya:Müslüm Maqomayev| ]] [[Kateqoriya:Maqomayevlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan aktyorları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan bəstəkarları]] [[Kateqoriya:SSRİ müğənniləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycan müğənniləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanın opera müğənniləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycan film bəstəkarları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan SSR xalq artistləri]] [[Kateqoriya:SSRİ xalq artistləri]] [[Kateqoriya:Bakıda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Moskvada vəfat edənlər]] [[Kateqoriya:Birinci Fəxri xiyabanda dəfn olunanlar]] [[Kateqoriya:Bakı Musiqi Akademiyasının məzunları]] [[Kateqoriya:"Şöhrət" ordeni ilə təltif edilənlər]] [[Kateqoriya:SSRİ kişi müğənniləri]] [[Kateqoriya:SSRİ pop musiqiçiləri]] [[Kateqoriya:Baritonlar]] 0eswyer2ypt16tg84dx6i2lkr2kzhy6 0 16959 6547433 6146694 2022-07-24T17:24:17Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{YM |ad = Haput |Kənd şəkli adı = Haput kəndinin qəbristanlığı (02).jpg|250px| |xəritə2 = A-Quba.PNG|250px| |xəritə2 miqyas = 200px |xəritə2 məlumat = [[Quba rayonu]] |xəritə1 = |xəritə1 miqyas = |xəritə1 məlumat = |xəritə = |xəritə miqyas = |xəritə məlumat = |ərazi = |əhalisi = 505 (2009) |əhali sıxlığı = |əhali_ref = |yüksəklik = 1895 - 2000metrmetr |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lat_hem = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |lon_hem = |ərazi kodu = |poçt kodu = |ölkə = Azərbaycan |bölgə = |rayon = Quba rayonu |şəhər = |qəsəbə = |Kəndxuda = |rəsmi_saytı = |rəsmi dili=[[Azərbaycan dili]]}} '''Haput''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]]nın [[Quba rayonu]]nun [[Əlik]] kənd inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == [[Fayl:Haput kəndində qədim qəbristanlıq (02).jpg|thumb|left|200px|Haput kəndində qədim qəbristanlıq]] Baş Qafqaz silsiləsinin yamacındadır. [[Azərbaycan]]ın qafqazdilli etnik qrupu olan [[haputlular]]ın məskunlaşdığı kəndlərdəndir. Özlərini hər adlandırırlar. Kəndin adı [[Ptolemey]]in ([[II əsr]]) [[Albaniya]] şəhərləri sırasında qeyd etdiyi [[Xabota]] ilə əlaqələndirilir. Haputlular Qədim Albaniyada yaşayan 26 tayfadan biri olan hər tayfasının nümayəndələridir . Hal hazırdada qonşu kəndlər Haputlulara öz dillərində Hər deyirlər. [[Azərbaycan dili]]nin dialektlərində həm hapıtdı (hapıtmaq), həm də hər sözü "tələsik, vaxtından tez" mənalarında işlənir. Mənbələrin verdiyi məlumata əsasaən [[XIX əsr]]in ortalarında [[Göycay qəzası]]nda 736 nəfər haputlu ailəsinin məskunlaşdığı Haputlu Məlikli, Haputlu Mollaqasımlı, Haputlu Gidəyli, Haputlu Nətəs Qacar, Haputlu Hacı Qətəsi, Haputlu İmamlı, Haputlu Kürd kəndləri var idi.<ref>'''Azərbaycan toponimlərinin ensklopedik lüğəti, II cilddə. Bakı-2007. I cild, səh.223.'''</ref> == Toponimikası == Haput kəndi Quba rayonunun [[Əlik]] i.ə.v.-də kənd. [[Baş Qafqaz]] silsiləsinin yamacındadır. [[Azərbaycan]]ın [[Qafqaz dilləri|qafqazdilli]] etnik qrupu olan qrızların məskunlaşdığı kəndlərdəndir. Özlərini hər adlandırırlar. Kəndin adı Ptolemeyin (II əsr) Albaniya şəhərləri sırasında qeyd etdiyi Xabota ilə əlaqələndirilir. [[Azərbaycan dili]]nin dialektlərində həm hapıtdı, həm də hər sözü "tələsik, vaxtından tez" mənalarında işlənir.<ref>Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]. [[Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu]]. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427</ref> == Əhalisi == Kəndin əhalisinin etnik tərkibini "[[Şahdağ milli etnik qrupu]]" kimi fərqləndirilən [[haputlular]] təşkil edir. [[Haputlular]] Azərbaycanın milli etnik nümayəndələridir. [[Haputlular]]in ana dili [[haput dili]]dir. [[2009-cu il]]in siyahıyaalınmasına əsasən kəndə [[505]] nəfər [[əhali]] yaşayır.<ref name="Siyahıyaalınması. 2010">Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. [[Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi]]. Bakı-2010. Səh.629</ref> [[2016]]-cı ilin dekabr ayına olan məlumata görə Haput kəndində 95 ev var.<ref>[http://www.qafqazinfo.az/sosial-3/qudyalcay-donub-fotolar-171024 Qudyalçay donub - Fotolar]. qafqazinfo.az, 23.12.2016 {{az}}</ref>. Əhalinin məşquliyyəti 1950 illərə qədər əkinçilikə olmuşdur. Sonradan heyvandarlıq kalxozları yaradılmışdır. Hal hazırda kənd əhalisi heyvandarlıqla məşğuldur. == Təhsili == * Kənddə ibtidai məktəb fəaliyyət göstərir. == İqtisadiyyatı == Kənddə məskunlaşmış əhalinin çox böyük əksəriyyəti hazırda qışlaq və yaylaq şəraitindən istifadə etməklə heyvandarlıqla məşğul olur. Onlar ilin bir yarısını qışlaqdа, digər yarısını isə yaylaqda keçirməyə adət edib. Hər il oktyabrın 1-dən 15-dək qoyun sürülərini qışlağa endirir, may ayının 1-15-i arası isə yaylağa çıxarırlar. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Haput}} *"[[Youtube]]"da [http://www.youtube.com/watch?v=BC6ROT4DeEI Haput haqqında] *[http://quba-ih.gov.az/ Azərbaycan Respublikası Quba Rayon İcra Hakimiyyəti] == Həmçinin bax == * [[Şahdağ milli etnik qrupu]] {{Haput}} {{Şahdağ xalqları}} {{Quba rayonunun yaşayış məntəqələri}} {{Quba rayonu-qaralama}} {{kənd-qaralama}} [[Kateqoriya:Quba rayonunun kəndləri]] [[Kateqoriya:Haput| ]] 6uj4ezj8ircddywtu57ykm6ra1ykgoy 0 25098 6547454 6275387 2022-07-24T18:01:17Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki [[Fayl:Council_of_Four_Versailles.jpg|thumb|300px|"[[Böyük dördlük (Birinci dünya müharibəsi)|Böyük dordlük]]": [[Devid Lloyd Corc]], [[Vittorio Emanuele Orlando|Vittorio Orlando]], [[Jorj Klemanso]], [[Vudro Vilson]]]] '''Paris Sülh Konfransı''' (18 yanvar 1919–21 yanvar 1920)— [[Birinci dünya müharibəsi]]ndən sonrakı dünyanın taleyini həll etmək məqsədi ilə "[[Antanta]]" ölkələri və [[ABŞ]]-ın [[Paris]]də çağırdıqları sülh konfransı.<ref name=":0">{{AXCE|2|287-292}}</ref> == Faəliyyəti == Konfrans 18 yanvar 1919-cu ildə öz işinə başlayır. Bu tarix simvolik bir tarix idi. Alman imperatoru l Vilhelm 1871-ci ilin 18 yanvarında Versalda "Güzgülü zalda" Fransa-Prussiya müharibəsindən qısa müddə sonra öz hakimiyyətini elan etmişdi. Həmdə 18 yanvar 1701-ci ildə Prussiya krallığının da yarandığı gün idi. Burada 27 ölkə təmsil olunurdu. Məğlub ölkələr və Sovet Rusiyası konfransa dəvət almamışdılar. Konfransda aparıcı rolu "Böyük dördlük" — [[ABŞ]] prezidenti [[Vudro Vilson]], [[Böyük Britaniya]] baş naziri [[Devid Lloyd Corc|Lloyd Corc]] və [[Fransa]] baş naziri Jorj Klemanso və [[İtaliya]] baş naziri Vittorio Orlando oynayırdı. Konfransda məqsəd Almaniya və məğlub dövlətlərlə sülh müqavilələrini hazırlamaq idi. Müqavilənin əsasını V.Vilsonun konqresə təqdim etdiyi [[Vudro Vilsonun 14 maddəsi|14 maddə]] təşkil edirdi. Bu maddələrin məğzini dünyanın ədalətli surətdə yenidən qurulması prinsipləri (gizli diplomatiyadan imtina, azad ticarət, silahlanmanın azaldılması, xalqlara öz müqəddaratını təyin etmək hüququnun verilməsi və s.) təşkil edirdi.<ref name=":0" /> Rəsmi nümayəndə heyətləri 4 kateqoriyaya bölünmüşdü: #Döyüşən və qalib gələn iri dövlətlər: ABŞ, Böyük Britaniya, Fransa, İtaliya və Yaponiya. Bu dövlətlər konfransın bütün iclaslarında və komissiyalarda iştirak edirdilər. Onlar ümumi xarakterli maraqlara malik idilər. #"Müəyyən xarakterli maraqları olan" döyüşən dövlətlər: Belçika, Braziliya, Böyük Britaniya dominianları, Hindistan, Rumıniya, Portuqaliya, Serbiya, Çexoslovakiya, Yunanıstan və s. Bu dövlətlər yalnız onlara aid olan məsələlər müzakirə edilən iclaslarda iştirak etmək hüququna malik idilər. #Almaniya ilə diplomatik əlaqələri kəsmək vəziyyətində olan dövlətlər: Peru, Boliviya, Ekvador və Uruqvay. Onlar da özlərinə aid məsələlər müzakirə ediləcəyi iclaslarda iştirak edə bilərdilər. #Bitərəf dövlətlər və yeni yaranmış dövlətlər: Onlar ölkələrinə aid məsələ müzakirə ediləndə ya yazılı, ya da şifahi çıxış edə bilərdilər. Paris sülh konfransının başlıca məqsədi Almaniya və onun müttəfiqləri ilə sülh müqaviləsi bağlamaq idi. Konfransda qalib dövlətlər arasında dünyanı bölmək uğrunda ziddiyyətlər üzə çıxırdı. ABŞ dünya ağalığına, mənəvi rəhbərliyə can atırdı. O, Almaniya və Türkiyədən alınmış ərazilərin yaradılması nəzərdə tutulan Millətlər Cəmiyyətinin nəzarəti altına verilməsini tələb edirdi. ABŞ Millətlər Cəmiyyətini özünə tabe etməyə ümid bəsləyirdi. 1919-cu il iyunun 28-də Sarayevo qətlinin il dönümündə Parisdə Versal sarayında Almaniya ilə sülh müqaviləsi imzalandı. Müqaviləyə görə, Almaniya və onun müttəfiqləri müharibə təqsirkarları elan edildilər. Onlar vurulan ziyana görə təzminat ödəməli idilər. Paris sülh müqaviləsinin şərtlərinə görə: *Almaniyanın Elzas və Lotaringiya vilayətləri, Saar kömür hövzəsi Fransanın mülkiyyəti elan olundu. Fransa həmçinin Almaniyanın Toqo və Kamerun müstəmləkələrinin bir hissəsini, Suriya və Livanı aldı. *Saar kömür mədənləri 15 il müddətinə Millətlər Cəmiyyətinin nəzarətinə verildi. Bu müddət bitdikdən sonra onun taleyi yerli əhalinin sorğusu ilə həll olunmalı idi. *İngiltərə Toqonun digər hissəsini və Tanqanikanı, Şərqi Akrikadakı alman mülklərini, Fələstini, İraqı aldı. *İtaliya Triyesti aldı, Avstriya ilə sərhəd zolağına yiyələndi. *Belçika Eyren dairəsini və Malmedi aldı, həmçinin Ruanda və Urundini, Almaniyanın Cənub-Qərbi Afrikadakı müstəmləkələrini ələ keçirdi. *Danimarka Şlezviqin şimal hissəsinə sahib oldu. *Yaponiya Sakit okeandakı Marşal, Marian və Karolin adalarına sahib oldu. *Polşa Poznan, Pomeraniya, Qərbi və Şərqi Prussiya və Sileziyanın yuxarı hissəsinə yiyələndi. Almaniya Poşanın müstəqilliyini tanıyaraq Dansiqdən əl çəkdi. Bu liman Millətlər Cəmiyyətinin himayısi altında azad şəhər elan olundu.<ref name=":0" /> == Nümayəndə heyətinin tərkibi == Azərbaycan Cümhuriyyətini Paris Sülh konfransında təmsil edən Nümayəndə heyətinin tərkibinə ölkənin tanınmış ictimai-siyasi xadimləri və görkəmli ziyalılar daxil idilər. Onlar Azərbaycanın müstəqilliyi ideyasına qəlbən bağlı olduqlarını, milli istiqlal uğrunda əzmlə mübarizə apardıqlarını fəaliyyət və bioqrafiyaları ilə dönə-dönə sübut etmişdilər. Nümayəndə heyətinin başçısı, XX əsrin əvvəllərində yalnız azərbaycanlıların deyil, çar Rusiyasındakı türklərin və müsəlmanların sınanmış lideri kimi tanman [[Əlimərdan bəy Topçubaşov]] Tiflisdə zadəgan ailəsində doğulmuş, Sankt- Peterburq universitetinin hüquq fakültəsini bitirmişdi. Bir müddət vəkillik fəaliyyəti ilə məşğul olmuşdu. 1897-ci ildə məşhur neft milyonçusu və metsenat [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev|H.Z.Tağıyev]]in maddi vəsaiti hesabına nəşr olunan "Kaspi" qəzetinin redaktoru kimi geniş ictimaisiyasi və ədəbi-publisistik fəaliyyətə başlamışdı. Onun redaktorluğu dövründə qəzet çarizm istibdadı şəraitində ən elementar hüquqları tapdanan Azərbaycan xalqının ruporuna çevrilmiş, dcmokratik ruhlu və milli əqidəli ziyalıları öz ətrafına toplamışdı. 1905-ci il Birinci rus inqilabından sonra Ə.M.Topçubaşov bütün Rusiya türklərinin və müsəlmanlarının lideri kimi daha ardıcıl və prinsipial siyasi fəaliyyəti ilə tanınmışdı. O, Rusiya müsəlmanlarının 1904–07-ci illərdə keçirilən I–III qurultaylarının əsas təşkilatçılarından və rəhbərlərindən biri olmuş, Üçüncü qurultayın qərarı ilə yaradılan Ümumrusiya müsəlmanları partiyasının-[[İttifaqi-əl-Müslimin|"İttifaqi- Müslüm"ün]] Məramnamə və Nizamnaməsini hazırlamış, onun Mərkəzi Komitəsinin üzvü seçilmişdi. 1906-cı ildə Bakı quberniyasından Birinci Dövlət Dumasına deputat seçilən Ə.M.Topçubaşov Müsəlman fraksiyasını yaratmış və ona rəhbərlik etmişdi. Çar İkinci Nikolay tərəfindən Dumanın qovulmasına etiraz bildirən məşhur [[“Vıborq Bəyannaməsi”]]ni imzalayan 200 deputat içərisində azərbaycanlı siyasi xadim də var idi. Çarizmin süqutundan sonra 1917-ci ilin mayında Rusiya müsəlmanlarının Moskva qurultayının keçirilməsində və burada türk-müsəlman əhalinin Rusiya ilə gələcək münasibətləri barəsində bir sıra prinsipial qərarların qəbul edilməsində Ə.M.Topçubaşovun böyük rolu olmuşdu. Həmin dövrdə o, eyni zamanda Bakıda Transqafqaz Müsəlman ictimai- siyasi təşkilatlarının koordinasiya mərkəzi olan İcraiyyə Komitəsinin işinə də rəhbərlik edirdi. 1918-ci il iyunun 17-də baş nazir Fətəli xan Xoyskinin rəhbərliyi ilə təşkil olunan ikinci hökumət kabinəsində Ə.M.Topçubaşov portfelsiz nazir vəzifəsini tutmuş, həmin il avqustun 22-də isə Azərbaycan Cümhuriyyətinin Fövqəladə və Səlahiyyətli Naziri kimi Osmanlı imperiyasının paytaxtı İstanbula göndərilmişdi. 1918-ci ilin dekabrında Azərbaycan Parlamenti özünün ilk iclasında onu sədr seçmişdi. Həmin il dekabrın 28-də Parlamentin yekdil qərarı ilə Paris Sülh konfransında Azərbaycan Nümayəndə heyətinin başçısı təyin olunmuşdu. Diplomatik missiyada Ə.M.Topçubaşovun müavini olan [[Məmməd Həsən Hacınski]] Bakı real məktəbində və Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutunda təhsil almış, uzun müddət Bakı Dumasında şəhər tikintisi idarəsinə başçılıq etmişdi. O, həm də Ə.M.Topçubaşovla birlikdə Müsəlman ictimai-siyasi təşkilatları İcraiyyə Komitəsinin rəhbərlərindən biri idi. Sonralar "[[Müsavat]]" sıralarına keçən M.H.Hacınski bu partiyanın I qurultayında Mərkəzi Komitə üzvü seçilmişdi. F.Xan-[[Fətəli xan Xoyski|Xoyski]]nin qurduğu birinci hökumətdə xarici işlər, ikinci hökumətdə isə maliyyə naziri vəzifələrini tutmuşdu. Azərbaycan Parlamentinin üzvü idi. Nümayəndə heyətinin üzvü Əkbərağa Şeyxülislamov İrəvan gimnaziyasının və Peterburq Yol Mühəndisləri İnstitutunu bitirmişdi. Transqafqaz Seyminin üzvü, Transqafqaz hökumətində daxili işlər nazirinin müavini olmuşdu. Siyasi fəaliyyətini menşevik istiqamətli "[[Hümmət]]" partiyasında davam etdirirdi. Azərbaycan Cümhuriyyətinin qurulmasını elan edən İstiqlal Bəyannaməsini imzalayanlar içərisində Ə.Şeyxülislamov da var idi. O, Fətəli xan Xoyskinin ilk hökumətində torpaq və əmək naziri kimi çalışmışdı. Parlamentdə sosialist fraksiyasını təmsil edirdi. Nümayəndə heyətinin üzvü Əhməd bəy Ağaoğlu tanınmış publisist və ictimai xadim idi. Paris Ali Hüquq Moktəbində və Sorbonna universitetində mükəmməl hüquq təhsili almışdı. XX əsrin əvvəllərində "Həyat", "İrşad", "Tərəqqi" qəzetlərinin redaktoru olmuş, 1905-ci ildə Azərbaycanda ilk siyasi partiya sayılan "[[Difai]]"ni qurmuşdu. Rusiya gizli polisinin təqibləri nəticəsində 1909-cu ildə Osmanlı imperiyasına -Türkiyəyə mühacirət etdikdən sonra burada "İttihad və Tərəqqi" partiyasının liderləri ilə yaxınlaşmış, "Türk yurdu" və "Türk ocağı" təşkilatlarının qurucuları sırasında yer almışdı. Nümayəndə heyətinin məsləhətçisi Ceyhun bəy Hacıbəyli Paris Siyasi Elmlər məktəbində və Sorbonnada təhsil almışdı. İstedadlı publisist və gözəl musiqiçi idi. Böyük qardaşı Üzeyir Hacıbəyli ilə birlikdə ilk Azərbaycan operası "Leyli və Məcnun"u bəstələmişdi. Azərbaycan Cümhuriyyəti qurulduqdan sonra hökumət ofisi özünün-rus dilində çıxan "Azərbaycan" qəzetinin redaktoru olmuşdu. Rus-dilli Bakı və Qafqaz mətbuatında ciddi ictimai-siyasi problemlərə, mədəniyyət, təhsil, qadın azadlığı və s. məsələlərə dair çoxsaylı məqalələri dərc edilmişdi. Nümayəndə heyətinin məsləhətçisi [[Məhəmməd Məhərrəmov]] İrəvan gimnaziyasını bitirmiş, gənc yaşlarından İrəvan azərbaycanlılarının təmsilçilərindən biri kimi tanınmışdı. 1917-ci ilin noyabrında İrəvan quberniyasından Rusiya Müəssislər Məclisinə nümayəndə seçilmişdi. Transqafqaz Seyminin üzvü olmuş, Milli Xartiyanı – İstiqlal Bəyannaməsini imzalayanlar sırasında yer almışdı. Azərbaycan Parlamentində Sosialist fraksiyasının üzvü idi. Heyətinin başqa bir məsləhətçisi Miryaqub Mirmehdiyev Peterburq Universitetinin hüquq fakültəsini bitirmiş, Bakıda vəkillik fəaliyyəti ilə məşğul olmuşdu. Azərbaycan Parlamentinə "[[İttihad Partiyası|İttihad]]" partiyasından üzv seçilmişdi 1919-cu ilin avqustunda Parlamentin Sosialist fraksiyası Nümayəndə heyəti tərkibindəki üzvlərinin rotasiya qaydası ilə əvəzlənməsi barəsində qərar çıxarmış və M. Məhərrəmovun yerinə Abbas bəy Atamalıbəyov Parisə göndərmişdi.Nümayəndə heyəti arasında Mesenat-müəllim Mirzə Məhəmməd Zamanbəyli də var idi. Lakin həmin dövrdə heyətin başqa bir üzvü — M.H.Hacınski artıq Azərbaycana qayıtdığından həm M.Məhərrəmovun, həm də A.Atamalıbəyovun Parisdə qalmaları məqbul sayılmışdı. Eyni zamanda Nümayəndə heyətinin hər bir üzvünün görəcəyi konkret iş, məsuliyyət daşıyacağı konkret sahə də müəyyən olunmuşdu. Sədr Ə.M.Topçubaşov ümumi rəhbərliklə bir sırada siyasi məsələlər və memorondum hazırlanması üçün məsul idi. O, həm də heyətin təşkilati işlərinə və maliyyə vəsaitinin təyinatı üzrə xərclənməsinə nəzarət edirdi. Sədrin müavini M.H.Hacinski missiyanın xəzinədarı idi. Eyni zamanda iqtisadiyyat və maliyyə bölməsinin işinə rəhbərlik edir. Azərbaycan hökuməti adından Fransanın və digər Avropa ölkələrinin biznes dairələri və ayrı-ayrı iş adamları ticari- iqtisadi danışıqlar aparırdı. Ə.Şeyxülislamov daha çox sərhəd məsələləri ilə məşğul olur, Azərbaycana dair statistik göstəricilərin, xəritə və diaqramların hazırlanmasını təşkil edir, nəhayət Nümayəndə heyətinin arxiv və kitabxanasının yaradılması üçün məsuliyyət daşıyırdı. M.Məhərrəmov xalq təsərrüfatı və əkinçiliklə bağlı məsələlər üçün cavabdeh idi, eyni zamanda iclas və danışıqların protokollarının Azərbaycan türkcəsində yazılmasını təmin edirdi. Ticarət və sənaye məsələləri ilə məşğul olan M.Mirmehdiyevin vəzifələri sırasına heyətin maliyyə hesabatlarının yoxlanması da daxil idi. Ə.Ağaoğlu və C.Hacıbəyli isə daha çox informasiya və təbliğat məsələləri ilə məşğul olmalı, Fransa ictimaiyyəti və fransız mətbuatı ilə əlaqələr qurulmasına kömək etməli idilər. Hər ikisinin Fransada təhsil almaları, fransız dilinə və mədəniyyətinə mükəmməl yiyələnmələri üzərlərinə qoyulan vəzifəni uğurla həyata keçiriləcəyinə təminat yaradırdı. Nəhayət, Ə.Hüseynzadə Azərbaycanla bağlı tarixi-etnoqrafik və ədəbi materialların seçilməsi və təbliğatda onlardan istifadə edilməsi üçün məsul idi. Təəssüf ki, Nümayəndə heyəti Parisə tam tərkibdə gedə bilmədiyindən iş bölgüsündə müəyyən dəyişikliklər aparılması zərurəti yarandı. Bütövlükdə isə heyətin hər bir üzvü lazım bilinən və tapşırılan hər bir işin öhdəsindən gəlməyə tamamilə hazır idi == Nümayəndə heyətinin əzablı Paris səfəri == Müharibəni məğlubiyyətlə başa vuran "Dördlər ittifaqı"nın üzvləri, yaxud neytral ölkələr Azərbaycanın müstəqilliyinin beynəlxalq miqyasda tanınması üçün o qədər də mühüm, həlledici iş görə bilməzdilər. Burada əsas söz sahibi qalib tərəf — Antanta idi. Çox şey onların istək və iradəsindən, ümumi məşvərət əsasında verəcəkləri qərarlardan asılı idi. Görüş və söhbətlərdə dəfələrlə bu mövzuya toxunulsa da, sülh konfransı haqda ilk dəqiq bilgini Ə.Topçubaşov 1918-ci il noyabrın 18-də, Osmanlı dövlətinin yeni xarici işlər naziri Rəşid paşa ilə söhbət zamanı almışdı. Türkiyədəki hökumət dəyişikliklərinin dost Azərbaycana münasibətdə hər hansı fərqli yanaşmaya yol açmayacağını qeyd edən nazir, mövcud şəraitdə əməli yardım göstərə bilməyəcəklərini açıq şəkildə bildirmiş, həmkarını əsas diqqəti sülh konfransına yönəltməyə çağırmışdı: "…indi tək yeni yaranan dövlətlərin deyil, ümumiyyətlə bütün dövlətlərin taleyi sülh konqresinin qərarlarından asılıdır. Konqres, bildiyimə görə, Parisdə keçiriləcək. Amma hələ dəqiq vaxtı məlum deyil. Lakin ora öz nümayəndə heyətinizi məhz indi göndərməlisiniz. Heyət sayca böyük olmalı, Avropanı tanıyan, siyasət məsələlərindən başı çıxan, xarici dilləri bilən adamlardan təşkil edilməlidir. Təbii ki, heyət üzvlərinin siyasi tarix və beynəlxalq hüquq sahəsində də bilgiləri olmalıdır. Avropaya yol açılan kimi belə bir nümayəndə heyəti göndərmək lazımdır". Ə.Topçubaşov bu yenilik barədə 20 noyabr 1918-ci il tarixli məktubunda baş nazir Fətəli xan Xoyskini məlumatlandırmışdı: "Sülh konqresinin vaxtı və yeri hələ dəqiq məlum deyil. Güman edirəm ki, iki-üç aydan sonra Parisdə baş tutacaq. Ermənilər və gürcülərlə əlaqə saxlamağa çalışın: Xüsusən də sülh konqresinə birləşmiş heyət göndərilməsi ilə bağlı onlarla danışıqlar aparmaq lazımdır. İstənilən halda mümkün qədər böyük sayda Azərbaycan nümayəndə heyətini indidən seçmək və onu zəruri materiallarla təmin etmək vacibdir". Heç bir cavab ala bilmədiyindən dekabrın 16-da o, "Paris sülh konfransına hazırlıqla bağlı" yenidən hökumətə müraciət etmək məcburiyyəti qarşısında qalmışdı. Görünür, həmin ərəfədə Ə.Topçubaşov yeni dünya düzəni haqda Vilson prinsipləri ilə daha yaxından tanış olduğundan (ABŞ prezidenti V.Vilsonun sülh konfransının yekunları ilə bağlı əsaslandırdığı 14 prinsipdən biri də dünyanın kiçik dövlətlərə parçalanmasına imkan verməmək idi) Cənubi Qafqazın Parisə azərbaycanlı, gürcü və ermənilərdən ibarət vahid nümayəndə heyəti göndərməsi ideyasını təkidlə müdafiə edirdi. İstanbulda Ermənistan Milli Şurasının sədri, erməni heyətinin başçısı A.Aqaronyanla görüşündə və sonuncunun gürcü lideri A.Çxenkeliyə məktubunda da bu məsələ qaldırılmışdı. Eyni zamanda, Parisə yollanan İran nümayəndə heyətinin rəhbəri, xarici işlər naziri Mirzə Əliqulu xan Ənsarini Azərbaycan tərəfinin təklifi barədə məlumatlandırmışdı. Lakin vahid "Qafqaz evi" ideyasının qızğın tərəfdarı kimi tanınan və həyatının sonuna qədər amalına sadiq qalan Ə.Topçubaşovdan fərqli olaraq ermənilər və gürcülər məsələyə soyuq yanaşmışdılar. Əslində, müəyyən antiazərbaycan mövqeyindən çıxış etsələr də, onların hadisələrə baxışı reallığa daha yaxın idi: çünki milli dövlətlər qurulub möhkəmlənmədən, siyasi sistemdə yerini tapmadan hansısa konfederasiya, yaxud federasiyada birləşmə belə dövlətin möhkəmliyinə, yaşarılığına təminat vermirdi. Azərbaycanlı, gürcü və ermənilərin 1918-ci il aprelin 22-dən mayın 26-na qədər mövcud olmuş Zaqafqaziya Federativ Respublikasının acı təcrübəsi də bunu göstərirdi. Azərbaycanın göndərdiyi nümayəndə heyətində bəzi ziyalılarımıza qarşı Fransa hökumətinin sərt duruşu var idi. Batum limanından Gürcüstan nümayəndə heyətinin üzvləri ilə birlikdə Türkiyəyə yollanan Azərbaycan parlamentarları yanvarın 20-də İstanbula çatmışdı. Burada isə yollar ayrılmışdı. Yaranmış çətinliyə baxmayaraq, iki aydan bəri sülh konfransına təkbaşına hazırlaşan Ə.Topçubaşov dərhal nümayəndə heyətinin üzvləri arasında iş bölgüsü aparmış, təşkilatdaxili vəzifələri aydınlaşdırmış, tərkibə bir neçə katib, tərcüməçi, texniki işçi qəbul etmişdi. Bundan sonra isə Parisə mümkün qədər tez yola düşmək üçün iş başlanmışdı. İstanbuldakı ingilis və fransız komandanlıqlarının süni maneələri, eləcə də Müttəfiqlərin himayəsinə sığınmış ermənilərin təxribatçı fəaliyyəti də elə bu zaman bütün çılpaqlığı ilə üzə çıxmışdı. Artıq Parisdə olan erməni heyəti də məkrli planların həyata keçirilməsində soydaşlarına bacardığı qədər kömək etməyə çalışırdı . İlk zərbə işgüzarlığına, mükəmməl fransızcasına və Parisdəki əlaqələrinə böyük ümidlər bəslənən Əhməd bəy Ağayevin "zərərsizləşdirilməsi" olmuşdu. Ə.Topçubaşov Nazirlər Şurası sədrinə 4–5 mart 1919-cu il tarixli 1 saylı məlumatda bu haqda yazırdı: "… ingilislərlə fransızlar Əhməd bəy Ağayevin heyətimizin tərkibində olmasına irad tuturlar. Məsələ belədir ki, nümayəndələrimizin gəlişinin az qala ertəsi günü yerli mətbuatın əsasən fransızca çıxan bir qismi, xüsusən də fransız dilli erməni qəzeti "Renaissance" Əhməd bəy Ağayevin əleyhinə böhtan və iftira kampaniyası başladı. Qəzet onu ittihadçıların öncüllərindən biri, türk Parlamentində və mətbuatında türk millətçilərinin alovlu təmsilçisi və fəal nümayəndəsi, Müttəfiq dövlətlərin əleyhdarı kimi qələmə verir. İttihad və Tərəqqi partiyasının, xüsusən də Tələt-Ənvər hökumətinin bütün günahları Əhməd bəyin ayağına yazılır". Aydın məsələdir ki, düşmən işğalı altındakı İstanbul mətbuatında başladılan təxribat aksiyası bir şəxs kimi Ə.Ağayevi ləkələməkdən daha çox Azərbaycan nümayəndə heyətinin Parisə yola düşməsini əngəlləmək məqsədi güdürdü. Ə.Topçubaşovun heyət üzvünü və köhnə dostunu xilas etməklə bağlı cəhdləri heç bir nəticə vermədi. Osmanlı imperiyasının bir sıra dövlət adamları və siyasi xadimləri, millət vəkilləri, tanınmış ziyalıları, öz yurdunu sevən, vətənpərvər insanları ilə bir sırada Əhməd bəy də "alman dostu" və "erməni soyqırımını körükləyənlərdən" biri kimi həbs olundu. Ə.Topçubaşov hökumətə göndərdiyi məlumatda daha sonra yazırdı: "Onun haqqında təhqiqat başlanıb. İki dəfə məni də sorğu-suala tutdular. Nəhayət elan etdilər ki, Azərbaycan nümayəndə heyəti Əhməd bəy Ağayevi özü ilə aparmamalıdır. "Bu, bizim məsləhətimizdir. O, türk jurnalisti və türk Parlamentinin üzvü kimi, əleyhimizə danışan və yazan adam kimi arzuolunmaz şəxsdir". Mənim Ə.Ağayevin əslən Qarabağdan olması, Azərbaycan Parlamentinə üzv seçilməsi, nümayəndə heyəti üçün son dərəcə zəruri adam sayılması ilə bağlı bəyanatlarım şübhələri dağıda bilmədi. General V.M.Tomson tərəfindən Əhməd bəy Ağayevə verilən zəmanət məktubu da heç bir rol oynamadı". Yeri gəlmişkən, təkcə Ə.Ağayev deyil, nümayəndə heyətinin digər üzvləri də Bakıda Böyük Britaniya hərbi qüvvələrinin komandanı, özünü Bakı general- qubernatoru elan etmiş V. Tomsondan Parisdəki ingilis səfirliyinin hərbi attaşesinin adına zəmanət məktubu almışdılar. Yanvarın 3-də imzalanan sənəddə deyilirdi: "Məktubu təqdim edən şəxs Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvlərindən biridir. Bu adamlar Azərbaycan hökuməti adından Müttəfiq dövlətlərin təmsilçilərinə Qafqazın gələcək idarəçiliyi ilə bağlı fikirlərini açıqlamaq istəyirlər. Məqsədlərinə çatmaq üçün onların işini asanlaşdırmağı Sizdən xahiş edirəm" . Lakin Bakıda verilən vədlərlə İstanbuldakı münasibət üst-üstə düşmürdü. Ə.Topçubaşovun 5 mart 1919-cu il tarixli məlumatı Osmanlı paytaxtını nəzarət altında saxlayan ingilis və fransız işğal qüvvələrinin Azərbaycan təmsilçilərinə sayğısız yanaşmasını sübut edən epizodlarla doludur: "Mənim ingilis və fransız nümayəndələrinin hər biri ilə iki görüşümdən, heyətimizin bəzi üzvlərinin ingilislərin Baş qərargahına getmələrindən, tərcüməçilərimizin ora göndərilməsindən, nəhayət özümün qərargaha şəxsən gedişimdən sonra aydın oldu ki, Parisə yola düşmək məsələsi texniki çətinliklərdən daha çox digər məsələlərlə əlaqədardır; səfərimizə istisnasız olaraq siyasi xarakterli mülahizələrə görə maneçilik törədilir". Onun gəldiyi nəticəyə görə, "siyasi xarakterli mülahizələr" ilk növbədə "Rusiya məsələsi" ola bilərdi. Bu səbəbdən də "yeni meydana çıxmış hökumətlərin təmsilçilərini Parisə buraxmaq istəmir, ümumrus məsələsinin həlli üçün isə artıq çoxdan Parisdə məskunlaşan Sazonov, Lvov, Maklakov və başqalarının əl altında olmalarını daha üstün tuturdular". Parisə, sülh konfransına can atan nümayəndə heyətlərinin xahiş və tələblərini rədd etmək üçün bütün yanvar ayı ərzində "rus məsələsi" əsas bəhanə olaraq qalırdı. Antanta gücləri Azərbaycan, Dağlılar Respublikası, Kuban, Don, habelə Rusiyadan ayrıldığını elan etmiş digər ərazilərin təmsilçilərini inandırırdılar ki, yanvarın sonlarında türklər arasında Böyük ada, yaxud Uzun ada kimi tanınan Prinkipo adasında bolşeviklərin, ağ qvardiyaçıların, habelə müstəqilliyini elan etmiş yeni milli dövlətlərin təmsilçilərinin iştirakı ilə ayrıca konfrans keçiriləcək. Fevralın 15-də öz işinə başlamalı olan konfransın təşkili ideyası yanvarın 21-də ABŞ prezidenti V. Vilson tərəfindən irəli sürülmüşdü. İngiltərə baş naziri D.Lloyd Corc da təşəbbüsə tərəfdar çıxmışdı. Onların fikrincə, yalnız "rusiyadaxili" müzakirələrdən sonra yeni milli dövlətlərin nümayəndələrinin Parisə getmək məsələsi qəti həllini tapa bilərdi. Amma bu qeyd-şərt artıq Parisdə olan erməni və gürcü heyətlərinə şamil edilmirdi. İngilislərin ikili oyun oynadıqlarını 1919-cu il yanvarın 22-də Azərbaycana gələn Böyük Britaniya Qara dəniz ordusunun komandanı, general-leytenant G. Milnenin Bakı dəmir yol vağzalında verdiyi bəyanat da təsdiq edirdi. Türklərə, ümumən bölgə xalqlarına isti münasibəti ilə seçilməyən ingilis hərbçisi onu qarşılamağa gəlmiş Azərbaycan hökuməti nümayəndələri — yollar naziri X.Məlik-Aslanov, daxili işlər nazirinin müavini, general S.Ağabəyov və xarici işlər nazirinin müavini A.Ziyadxanla söhbət zamanı Parisə can atan Azərbaycan heyəti ilə bağlı ağ yalan söyləməkdən çəkinməmişdi. A.Ziyadxanın hökumət adından rəsmi salamlama nitqinin cavabında general Milne demişdi: "Mən bura böyük Müttəfiq dövlətlərin nümayəndəsi kimi gəlmişəm. Vəzifəmiz ölkənizdə sülhün və ədalətin bərpasına yardım etməkdir. Müttəfiq güclərin qələbəsi xalqların öz müqəddəratını təyin etməsi hüququnun ən etibarlı rəhnidir. Bu isə sülh konfransında əksini tapacaq. Sizin simanızda şəxsimə göstərilən yüksək qəbula görə Azərbaycan xalqına və hökumətinə minnətdarlığımı bildirir və Fransaya gedən nümayəndə heyətinizin artıq yolda olması" ilə bağlı sizi bir daha əmin edirəm. Elə həmin gün — yanvarın 22-də Bakıdan Londona, Böyük Britaniya Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi feldmarşal Henri Vilsona şəxsi məktubunda isə general Milne yazırdı ki, "… Britaniya hərbi güclərinin buranı tərk etməsi anarxiyaya gətirib çıxaracaq. Amma yerli sakinlərin biri-birlərinin boğazını üzməsindən dünya o qədər də çox şey itirməyəcək. Onlar hamısı birlikdə tək bir Britaniya əsgərinin həyatına da dəyməz". Ermənilər və gürcülərlə müqayisədə azərbaycanlılar haqqında nisbətən rəğbətlə danışmasına, baş nazir F.Xoyski ilə yanvarın 23-də baş tutan görüşündə Azərbaycan xalqının müstəqil mövcudluq haqqı ilə bağlı vədlər verməsinə baxmayaraq, general Milne də həmkarı general Tomson kimi Cənubi Qafqaz xalqlarının müstəqil dövlətçilik ideyasına yuxarıdan aşağı baxırdı. Belə şəraitdə təbii ki, ingilislərin yardımına bel bağlamaq olmazdı. Yanvarın 29-da Ə.Topçubaşov İstanbuldakı Britaniya işğal qüvvələrinin komandanı admiral Somerset Galtropun qərargahında olmuşdu. Lakin admiral özü onu qəbul etməmişdi. Bu, əslində, Ə.Ağayevin nümayəndə heyətinin tərkibində qaldığı müddət ərzində azərbaycanlıların Parisə buraxılmayacaqları ilə bağlı birmənalı siqnal idi. Ə.Topçubaşovla görüşən Rayan soyadlı qərargah zabiti isə viza məsələsinin yalnız fransızlardan asılı olduğunu bildirmişdi. Eyni zamanda, ittihadçılarla sıx əlaqələrinə görə "adını ləkələmiş müsyö Ağayevi" sülh konfransına göndərməyi "uğursuz seçim" adlandıraraq nümayəndə heyətini açıq şəkildə Tələt-Ənvər hökuməti haqda mətbuatda açıq, sərt bəyanat verməyə çağırmışdı. Bu təxribatçı təklif Azərbaycan heyətinə çox alçaldıcı görünmüşdü. Təbii ki, bu hökumət ən azı Bakını düşmən işğalından azad etdiyinə görə onun rəhbərlərinə rəğbətlə yanaşan Ə.Topçubaşov vəziyyətdən diplomatik ifadələrlə çıxmağa çalışmış, Əhməd bəyin Azərbaycan təbəəsi olduğunu bir daha vurğulayaraq əgər bütün məsələ yalnız Ə.Ağayevdədirsə, onu Parisə getməsi nəzərdə tutulanların sırasından xaric edə biləcəklərini bəyan etmişdi . Fevralın ilk günlərində Ə.Topçubaşovun İstanbuldakı fransız ali komissarı admiral Ametə ünvanlanan, Azərbaycan Cümhuriyyətinin yaranma tarixi, mövcud vəziyyəti və nümayəndə heyətinin Paris sülh konfransından gözləntiləri haqqındakı geniş məktub-arayışı isə ümumiyyətlə cavabsız buraxılmışdı. Martın 1-də Britaniya xarici işlər nazirliyi İstanbuldakı ingilis ali baş komissarının müavini admiral Vebbə teleqram göndərib "Konstantinopoldakı fransız rəsmilərinin razılığı olduğu təqdirdə Azərbaycan və Şimali Qafqaz nümayəndələrinə viza açılmasının mümkünlüyünü" onun diqqətinə çatdırmışdı. Eyni zamanda, ingilis hərbi qüvvələrinin bu və ya digər səbəbdən şübhəli saydıqları nümayəndələri saxlamaq və onları konfransa buraxmamaq hüququ bir daha təsbit edilmişdi. Fevralın ortalarına qədər nümayəndə heyətini guya fransızların iki nəfərə viza verəcəyi, martın 2 — nə qədər isə Prinkipo adasındakı konfrans haqda şayiələrlə yemləmişdilər. Heç bir nəticənin olmadığını görən Azərbaycan, Şimali Qafqaz Dağlıları, Don və Kuban nümayəndə heyətləri birgə fəaliyyət göstərmək məqsədi ilə martın ilk günlərində Məsləhət Şurası yaratmışdılar. Liderləri artıq Parisdə olan gürcülər Şuranın işində iştirakdan boyun qaçırmışdılar. Ə.Topçubaşov kollektiv təşəbbüslərin fayda gətirməyəcəyi barədə əvvəlcədən xəbərdarlıq etsə də, əlavə və düzəlişlərinin nəzərə alınması şərti ilə hazırlanmış memorandumu imzalamışdı. Martın 3-də sənəd İstanbuldakı ingilis ali komissarının müavini admiral Vebbə çatdırılmışdı. O da öz növbəsinə fransız ali komissarı general Ametlə danışıb qəti cavab verəcəyini vəd etmişdi. Ə.Topçubaşov bununla kifayətlənməyərək fransız, İtaliya və ABŞ komissarları ilə də ayrılıqda görüşmək qərarına gəlmişdi. Britaniya hərbi komandanlığı isə sanki Azərbaycan nümayəndə heyəti sədrinin əsəbləri ilə oynamaqdan zövq alırdı. Martın 6-da onlar Ə.Topçubaşova teleqram göndərərək "əgər Fransa hökumətindən razılıq ala bilsələr, özlərinin də etiraz etməyəcəklərini bildirmişdilər". Fransızlar isə sədr istisna edilməklə dörd nəfərə viza verməyə hazır olduqlarını bildirmişdilər. Texniki tərkibdən heç kimə icazə verilmirdi. Nəticədə nümayəndə heyəti səmərəli iş qabiliyyətindən məhrum edilərək amorf bir şəklə salınırdı. Təbii ki, İstanbuldakı Fransa ali komissarlığı atdığı addımın fərqində idi. Gürcü əsilli müasir fransız tarixçisi G.Mamuliyanın yazdığına görə, Rusiyaya rəğbətini gizlətməyən ali komissar general Franşe d`Eşpere Azərbaycan missiyasını bilərəkdən parçalamaqla, sədr və tərcüməçilərdən məhrum etməklə onu Parisə getmək fikrindən birdəfəlik çəkindirməyə çalışırdı. Ə.Topçubaşov rəhbərlik etdiyi heyətlə belə saymazyana, hətta düşməncəsinə davranışın Azərbaycan və Anadolu türklərinin eyni soydan olması ilə bağlılığını başa düşməyəcək qədər sadəlövh deyildi. Məhz Osmanlıya yaxınlıqlarına görə ingilis və fransızlar Birinci Dünya müharibəsində səngərin əks tərəflərində vuruşduqları türklərə qarşı hələ də sönməyən qəzəbi onların azərbaycanlı qardaşlarına yönəltmişdilər. Əks-təqdirdə hətta Rusiyanın əhalisi başdan-başa ruslardan ibarət daxili quberniyalarının — Kuban və Don "respublikalarının" nümayəndələrinə viza verildiyi halda Azərbaycan heyətinin hələ də İstanbulda saxlanmasına başqa izah tapmaq mümkün deyildi. "Güman edirəm ki, icazə əvvəl-axır alınacaq. Lakin hətta Parisdə də çətin ki, Müttəfiq dövlətləri inandırmaq mümkün olsun. Çünki onlar hələ də vahid Rusiya mövqeyində dayanır, Finlandiya və Polşadan başqa yeni yaranmış dövlətlərin müstəqilliyini tanımamaq siyasəti yürüdürlər" — deyə Ə.Topçubaşov hökumətə göndərdiyi ilk məlumata yekun vuraraq yazırdı. Eyni zamanda, zəif də olsa bir işıq ucunun göründüyünü sözlərinə əlavə edirdi. Bu keçici nikbinlik sülh konfransının Cənubi Rusiyanın sosial-siyasi və iqtisadi vəziyyətini araşdırmaq üçün göndərdiyi 30 nəfərdən ibarət komissiyanın Qafqaz bölməsinin şefi, amerikalı polkovnik Benjamin Burges Moorla söhbətdən sonra yaranmışdı. Nümayəndəliyin müvəqqəti ofisində Mooru M.Hacınski ilə birlikdə qəbul edən Ə.Topçubaşov sülh konfransı üçün hazırladığı memorandum əsasında ona Azərbaycanın tarixi, siyasi vəziyyəti, insan resursları, təbii sərvətləri, qonşularla qarşılıqlı münasibətləri, müstəqil yaşama imkanları, Azərbaycan-Osmanlı əlaqələri haqda ətraflı məlumat verərək amerikalı hərbçidə xoş təəssürat oyatmağı bacarmışdı. Bu isə nəticədə vizanın alınmasına təsirsiz qalmamışdı. Bütünlükdə, Ə.Topçubaşovun İstanbuldan Azərbaycan Cümhuriyyəti Nazirlər Şurası sədrinə göndərdiyi 5 mart, 17–29 mart və 18 aprel tarixli məlumatların böyük bir hissəsi Paris vizası ilə bağlı məsələlərə, daha dəqiq desək, Antanta təmsilçiləri ilə qeyri-bərabər mübarizəyə həsr olunmuşdu. Martın 17-də baş nazir F.Xoyskiyə məktubunda Ə.Topçubaşov Müttəfiq qüvvələr komandanlığının onu İstanbuldan buraxmaq istəmədiyini, M.Hacınski, Ə. Şeyxülislamov və C.Hacıbəyliyə icazə verdiklərini, bu 3 nəfərin çox güman ki, martın 24-də Marselə yola düşəcəklərini bildirirdi. Martın 21-də o, missiyanın rəhbəri kimi çıxılmazlıqdan doğan daha bir addım atmışdı — sülh konfransının sədri, Fransa Respublikasının prezidenti Klemansonun, habelə Ali Şura üzvü olan ölkələrin — ABŞ, İngiltərə və İtaliyanın dövlət başçılarının adına xüsusi nota göndərmişdi. Amma Fransa xarici işlər nazirliyinin reaksiyasından da göründüyü kimi, ən yüksək instansiyaya müraciət işə fayda gətirmək əvəzinə əks effekt doğurmuşdu. Çünki dörd gün sonra, martın 25-də fransız ali komissarının ofisindən Azərbaycan nümayəndə heyətindən heç kimə viza verilməməsi haqqında xarici işlər naziri Pişonun xəbərdarlıq məktubu daxil olmuşdu. Qəfil qərarın motivləri izah edilmirdi. Daha dörd gün sonra, martın 29-da isə fransız rəsmiləri yuxarıda adları çəkilən 3 nəfərlə bağlı fikirlərinin dəyişdiyini, artıq bütün heyət üzvlərinə viza verilməsi ilə əlaqədar Parisə sorğu göndərildiyini bildirirdilər. Eyni zamanda, sədr özü amerikan və italyan komissarları, Hacınski, Şeyxülislamov və Hacıbəyli isə Britaniya nümayəndəsi ilə əlaqə saxlayıb yeni vədlər almışdılar. Martın 29-da Ə.Topçubaşovun fransız ali komissarı general Franşe d`Eşpere ilə görüşündən sonra iki nəfərə icazə verildiyi barədə xəbər meydana çıxmışdı. Bu göstərişi icra etməli olan fransız missiyasının əməkdaşı Dupareni tapmaq isə müşkülə çevrilmişdi. Qəribə və sirli siyasi gizlənpaç davam etmişdi. Bir aylıq fasiləsiz müraciət və get-gəllərin nəticələri Ə.Topçubaşovun aprelin 7-də ingilis komandanlığı vasitəsi ilə F. Xoyskiyə göndərdiyi teleqramda öz əksini tapmışdı: "Bakı. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Şurasının sədri Fətəli xan Xoyskiyə. Nümayəndə heyəti yola düşə bilmir. Parisə getmək üçün Hacınskiyə, Ceyhun bəyə və Məhərrəmova icazə verilir. Mən burada qalmağa məcburam. Digər üzvlər Londona getməyə hazırlaşırlar. Yeni adamlar göndərsəniz, onların Parisə səfər icazəsini yerində — Bakıda almağa çalışın. Nümayəndə heyətinin rəhbəri Ə.Topçubaşov" . 18 aprel tarixli məlumat mart ayına təsadüf edən digər təşəbbüslər və onların nəticələri haqda da təsəvvür yaradır. Martın 21-də ABŞ, İngiltərə, Fransa və İtaliya dövlət başçılarına ünvanlanan müraciət tam təsirsiz qalmamışdı. Çox güman ki, inciklik, ittiham dolu müraciətin təsiri altında İstanbuldakı ingilis və fransız ali komissarlıqlarında müəyyən hərəkət başlanmışdı. Fransız ali komissarı Franşe de`Eşperenin tapşırığı ilə Fransa missiyasının məsul əməkdaşı Düpare Ə.Topçubaşovla görüşmüşdü. Onun tələbi ilə Azərbaycan nümayəndə heyətinin siyahısı yenidən (üçüncü dəfə!) missiyaya təqdim edilmişdi. Bir neçə gün sonra fransız rəsmiləri telefonla əlaqə saxlayıb əvvəldə adı çəkilən üç nəfərin Parisə getməsinə icazə verildiyini bildirmişdilər. Digərlərinin viza ala bilməməsinin səbəbləri izah edilmədiyi kimi, M.H.Hacınski, M.Məhərrəmov və C.Hacıbəyliyə vizanın nə zaman veriləcəyi barədə yenə də konkret bir şey deyilməmişdi. Ə.Topçubaşov öz növbəsində sülh konfransında iştirak edəcək nümayəndələrin tərkibinin Azərbaycan hökuməti deyil, fransız ali komissarlığı tərəfindən müəyyən edilməsinin yolverilməzliyi ilə bağlı aprelin 8-də etiraz notası göndərmişdi. Eyni tarixlərdə (8–9 aprel) sülh konfransının sədrinə, İngiltərə, Fransa, ABŞ və İtaliya hökumətlərinin başçılarına yeni teleqramla müraciət edilmişdi. Yalnız bundan sonra fransız missiyası yazılı şəkildə üç nəfərə viza verməyə hazır olduğunu bildirmiş, bütün qalan sualları isə cavabsız buraxmışdı. Fransızlar kimi ingilislər də nədənsə nümayəndə heyəti başçısının konfransda iştirakını mümkün saymamış, M.Mehdiyev və Ə.Şeyxülislamovla bağlı isə Londonun fikrini soruşacaqlarını vəd etmişdilər. Lakin sonrakı günlərdə sanki fransızlar da, ingilislər də verdikləri vədi tamam unutmuş kimi görünürdülər. Nümayəndə heyəti yaranmış vəziyyəti müzakirə edib taktikanı dəyişmək, müvəqqəti də olsa konfrans təşkilatçılarının hazırladığı ssenari üzrə hərəkət etmək qərarına gəlmişdi. Nazirlər Şurası sədrinə göndərdiyi 18 aprel tarixli məlumatda Ə.Topçubaşov yeni taktika ilə bağlı məlumat verərək yazırdı: "Üç nəfərdən — Hacınski, Məhərrəmov və Hacıbəylidən ibarət birinci qrup Parisə, iki nəfərdən — Mehdiyev və Şeyxülislamovdan ibarət ikinci qrup Londona gedəcək, mən isə Konstantinopolda qalıb fəaliyyət göstərəcəyəm. Qüvvələrin bu şəkildə bölündüyü şəraitdə aydın məsələdir ki, artıq bütöv nümayəndə heyətindən danışmağa lüzum qalmır. Ona görə də qərara alındı ki, adları çəkilən şəxslər daha heyət kimi və heyət adından deyil, onun ayrı-ayrı üzvləri kimi danışsınlar və hərəkət etsinlər. Belə bir qərar da çıxardıq ki, Parisə gedənlər var qüvvələri ilə ilkin nümayəndə heyətinin qalan üzvlərinin də Fransa paytaxtına gələ bilmələri üçün icazə almağa çalışmalıdırlar". Aprelin 18-də göndərilən üçüncü məlumat gözlənilməz nikbin sonluqla bitirdi — Paris sülh konfransının işə başlamasından üç ay sonra Azərbaycan nümayəndə heyətinə nəhayət Avropaya viza verilmişdi: "Lakin sonra vəziyyət dəyişildi və indi hamımızın pasportunda əvvəla Romaya yola düşməyə imkan yaradan italyan vizası vardır. Bundan əlavə Mehdiyevlə Şeyxülislamov Marsel və Parisdən keçmək və həmin şəhərlərin hər ikisində dayanmaq hüququ ilə Londona getmək üçün ingilis vizası da alıblar". == Azərbaycan nümayəndə heyəti Paris sülh konfransında == {{Əsas|Paris məktubları}} [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] hökumətinin Paris sülh konfransında iştirakı bu dövrün beynəlxalq münasibətlərində mühüm yer tutdu. Azərbaycanın xarici siyasətinin başlıca məqsədi ölkənin müstəqilliyinin gerçəkləşməsindən ibarət idi. Bu vəzifənin həyata keçirilməsi işinə ölkənin ən nüfuzlu şəxsləri cəlb olundu. Azərbaycan parlamenti Paris sülh konfransında iştirak etmək üçün Parisə tam səlahiyyətli nümayəndə heyəti göndərmək haqqında qərar qəbul etdi. Parlamentin sədri Ə.M.Topçubaşov nümayəndə heyətinə başçı təyin olundu. Azərbaycan nümayəndə heyəti Parisə yola düşdü və 1919-cu il mayın 28-də İstiqlal günü ABŞ prezidenti Vilson Azərbaycan nümayəndə heyətini qəbul etdi. Vilsona təqdim edilmiş memorandumda Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranma tarixi, onun 1 illik inkişaf yolu və istiqlal yolunda verdiyi qurbanlardan danışılırdı. Vilsondan Azərbaycanın istiqlalının tanınması, Vilson prinsiplərinin Azərbaycana aid edilməsi, Azərbaycanın Millətlər Cəmiyyətinə qəbul olunması, ABŞ-ın Azərbaycana hərbi ləvazimat sahəsində yardım göstərməsi xahiş olunurdu. Vilson Azərbaycan nümayəndə heyətinə ümidverici bir şey demədi. O, sülh konfransının dünyanı kiçik hissələrə parçalamaq niyyətində olmadığını dedi və bildirdi ki, Azərbaycan məsələsi rus məsələsindən əvvəl həll edilə bilməz. Erməni nümayəndələrinin pozuculuq fəaliyyəti də bu məsələnin müsbət həllinə mane olurdu. Onlar suverenliyin tanınmasından daha çox ərazi-sərhəd məsələsinə əhəmiyyət verir, Qafqazdakı real vəziyyət barədə Avropa və ABŞ ictimaiyyətində yanlış təsəvvür yaradırdılar. Erməni təbliğatının əsas hədəfi Osmanlı dövləti və Azərbaycan idi. Azərbaycan nümayəndə heyətinin ən əhəmiyyətli təbliğat işlərindən biri "Paris sülh konfransına Qafqaz Azərbaycanı sülh nümayəndəliyinin tələbləri" adlı kitabçası idi. Bu sənəd böyük tirajla fransız və ingilis dillərində çap edilərək yayıldı. Sənəddə Azərbaycanın mənşəyi haqqında məlumat verilir, xanlıqlar, çar Rusiyası dövründə vəziyyət şərh edilir, Azərbaycanın türk yurdu olması göstərilir, Zaqafqaziya Seymi, onun zəifləməsi, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranması haqqında tarixi icmal verilir, bolşeviklərin və ermənilərin təcavüzkar hərəkətləri haqqında danışılırdı. Azərbaycan nümayəndə heyətinin müttəfiq dövlətlərin nümayəndələrinə Azərbaycanın müstəqilliyinin tanınması barədə cavabsız müraciətlər etdi. Nəhayət, 1920-ci il yanvarın 11-də Lord Kerzonun təklifi ilə Paris konfransının ali şurasında Azərbaycan və Gürcüstanın istiqlalını de-fakto tanımaq haqqında yekdilliklə qərar qəbul olundu. İstiqlalın tanınmasından 3 gün sonra bu tarixi xəbərin sədasını almış Azərbaycan bayram edirdi. Azərbaycan nümayəndə heyəti Paris sülh konfransında öz missiyasını uğurla başa vurduqdan sonra parlament Fransa, Böyük Britaniya, İtaliya, ABŞ və Polşanın paytaxtlarında fəaliyyət göstərəcək diplomatik nümayəndəliklərin yaradılması haqqında qanun qəbul etdi. Bundan başqa, Azərbaycanın Təbriz, Xoy, Ənzəli, Rəşt, Əhər, Məşhəd, batum, Kiyev, Krım, Aşqabad və başqa yerlərdə konsulluqları fəaliyyət göstərməyə başladı. Bakıda isə Gürcüstan, Ermənistan, İran, Belçika, Hollandiya, Yunanıstan, Danimarka, İtaliya, Fransa, İsveç, İsveçrə, İngiltərə, ABŞ, Ukrayna, Litva, Polşa, Finlandiya və digər ölkələrin müxtəlif səviyyədə rəsmi nümayəndəlikləri fəaliyyət göstərirdi.<ref name=":0" /> == Nümayəndə heyətinin taleyi == Nümayəndə heyətinin səylərinə baxmayaraq, Azərbaycan xalqının yüz illik rus əsarətindən sonra nəhayət, müstəqil yaşamaq, milli dövlətini qurmaq, torpağının və taleyinin sahibi olmaq ümidləri doğrulmadı. "Vahid və bölünməz Rusiya" şüarına münasibətdə ağqvardiyaçılarla eyni mövqedə dayanan bolşeviklər 1920-ci il aprelin 28-də Azərbaycanı yenidən işğal etdilər. Cümhuriyyət mövcudluğunun 23-cü ayında süqut etdi. Parisdə çətinlik və məhrumiyyətlərə qatlaşaraq Azərbaycan davası aparan Nümayəndə heyətinin Vətənə gedən yolları həmişəlik bağlandı. Lakin 1920-ci ilin mayın əvvəllərində Azərbaycanın sovetləşməsi haqqında Sülh konfransında eşitdikləri acı və sarsıdıcı xəbər onları müstəqillik uğrunda mübarizədən əsla çəkindirmədi. Artıq həmin ilin sentyabrında Ə.M.Topçubaşov Cenevrədə Millətlər Liqasına təqdim etdiyi memorandumda müstəqil yaşamaq yolunu seçmiş və Paris Sülh Konfransında "de-fakto" tanınnıış Azərbaycan Cümhuriyyətinin bolşeviklər tərəfindən işğalı faktına diqqəti cəlb edir və Liqanın bu kobud hərbi-siyasi müdaxilə aktına münasibət bildirməsini zəruri sayırdı. Eyni ilin noyabr ayında o, Millətlər Liqasının toplantısında çıxış edərək bir daha Azərbaycanın işğalı məsələsini gündəliyə gətirmişdi. Ə.M.Topçubaşovun 1920-ci ildə Genuya və Lozanna, 1923-cü ildə isə London konfranslarında hərbi təcavüzə məruz qalmış Azərbaycan dövlətinin səlahiyyətli təmsilçisi kimi etiraz çıxışları nəticəsiz qalmamışdı. Məsələn, Gcnuya konfransı bolşeviklərin Azərbaycan adından danışmaq haqqı olmadığı barəsində bəyanat qəbul etmişdi. Rusiya imperiyasından olan siyasi mühacirlər arasında kifayət qədər yaxşı tanınan Ə.M.Topçubaşov özünün çoxsaylı məqalə və çıxışlarında bir tərəfdən dünya ictimaiyyətinin diqqətini Azərbaycanın tapdanmış haqlarına cəlb etməyə çalışır, o biri tərəfdən isə hər vasitə ilə mühacirət dairələrinin, ilk növbədə isə keçmiş Qafqaz respublikaları təmsilçilərinin qarşılıqlı əməkdaşlıq və işbirliyini qurmağa, mövcud əlaqələri möhkəmləndirməyə çalışırdı. Onun təşəbbüsü və 12 rəhbərliyi ilə artıq 1921-ci ilin iyununda Azərbaycan, Gürcüstan və Ermənistanın mühacirətdəki səlahiyyətli nümayəndələri Qafqaz regionunun taleyi ilə bağlı məsələlərdə siyasi və iqtisadi müttəfiqlik mövqeyindən çıxış etməyi qərara almışdılar. Azərbaycan siyasi mühacirləri arasında birlik və həmrəyliyin əldə olunması, vahid güc mərkəzinin yaradılması üçün də Ə.M.Topçubaşov bu dövrdə az iş görməmişdi. O, Avropa ölkələrindəki azərbaycanlı siyasi mühacirlərlə Türkiyədəki Azərbaycan Milli Mərkəzi arasında yaranmış ixtilafın qismən aradan qaldırılması da məhz Ə.M.Topçybaşovun nüfuzu və iradəsi sayəsində mümkün olmuşdu. l928-ci ildə Parisdə Məhəmməd Əmin Rəsulzadə ilə danışıqlardan sonra rəhbərlikdəki paralelliyə son qoyulmuş, mühacirətin vahid mərkəzdən idarə olunm 13 naziri kimi Nazirlər Şurasının tərkibində qaldı və milli maraqlara zidd fəaliyyətini davam etdirir. M.H.Hacınskinin tərəfdarları martın 30-da Dağlıq Qarabağda erməni qiyamının yatırılmasında kifayət qədər qətiyyət göstərməmək bəhanəsi ilə N.Yusifbəyli kabinəsinin istefaya göndərməyə nail oldular. Yeni hökumətin təşkili Hacınskiyə tapşırıldı. O, aprelin 20-nə qədər Parlamentdə təmsil olunan partiyaların təmsilçiləri ilə açıq, bolşevik nümayəndələri ilə gizli danışıqlar apardı. XI ordunun Azərbaycana soxulmasına beş gün qalmış isə yeni hökumət qurmaq üçün Parlamentdən aldığı səlahiyyətlərdən imtina etdiyini bildirdi. Beləliklə, M.H.Hacınskinin təkəddüdlü mövqeyi nəticəsində ölkə üçün çox məsul dövrdə süni hökumət böhranı yaradıldı. Bu böhran da həlledici anda milli hökumətin süqutunu asanlaşdırdı. Bolşevik işğalından bir neçə gün əvvəl Müsavat partiyasından çıxdığını və Azərbaycan Kommunist partiyasına üzv olduğunu bildirən M.H.Hacınski sovet hakimiyyəti illərində müxtəlif sovet və təsərrüfat vəzifələrində çalışmışdı. Lakin bütün bu xidmətləri onu sovet cəza maşınının dişlərindən xilas edə bilməmişdi. l930-cu ildə M.H.Hacınski Transqafqaz diyar komitəsinin birinci katibi L.Beriyanın göstərişi ilə həbs olunmuş və 1931-ci il martın 8-də hələ istintaq başa çatmamış Tiflis həbsxanasında qətlə yetirilmişdi. Ə.Şeyxülislamov siyasi fəaliyyətini əvvəlcə Fransada, İkinci Dünya müharibəsindən sonra isə bir müddət Almaniyada davam etdirmişdi. 20-ci illərin sonunda onun Ə.M.Topçubaşovla münasibətləri kəskinləşmişdi. Ə.Şeyxülislamov yalnız Parisdəki Nümayəndə heyətinin üzvlərini Azərbaycan adından danışmağa səlahiyyətli sayır və Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin rəhbərliyi altında İstanbulda fəaliyyət göstərən Azərbaycan Milli Mərkəzinə qarşı müxalifətdə dayanırdı. O, Azərbaycan siyasi mühacirətinin birləşməsi və vahid mərkəzdən idarə olunması tərəfdarı kimi çıxış edən və bu zəmində qarşılıqlı kompromisi zəruri sayan Ə.M.Topçubaşova qarşı çıxırdı. Ə.Şeyxülislamov 1943-cü ildə keçmiş sovet zabiti, hərbi əsir Ə.Fətəlibəyli Düdənginskinin yaratdığı siyasi təşkilatın — Azərbaycan Milli Birlik Məclisinin rəhbərliyinə seçilmiş, 1951-ci ildə C.Hacıbəyli və İ.Əkbərlə birlikdə Azərbaycan adından Rusiya Millətlərinin Qurtuluş Şurasının təsis edilməsi haqqındakı Visbaden Bəyannaməsini imzalamışdı. Həyatının sonuna qədər (1961-ci il martın 2-də Parisdə yoxsulluq içərisində vəfat etmişdi) Azərbaycanın azadlığı və müstəqilliyi Ə.Şeyxülislamovun idealı olmuşdu. C.Hacıbəyli siyasi baxışlarına görə Ə.Şeyxülislamovla eyni mövqedə dayanırdı. 1943-cü ildə o da ABMB-nin rəhbərliyinə seçilmiş, 1952-ci ildən isə bu qurumun Münxendə nəşr etdiyi "Azərbaycan" jurnalının redaktoru olmuşdu. Həm siyasi publisist, həm də tədqiqatçı- alim kimi fəaliyyəti hərtərəfli və məhsuldar sayıla bilər. Hələ 1919-cu ilin dekabrında jurnalında onun Azərbaycan Cümhuriyyətinin yaranma tarixinə həsr olunmuş "İlk müsəlman respublikası" adlı böyük həcmli məqaləsi çap edilmişdi. "Journale Asiatique" 14 məcmuəsi səhifələrindəki Azərbaycan tarixinə, dilinə, ədəbiyyatına, etnoqrafiyasına dair çoxsaylı məqalələr də Ceyhunbəyin qələmindən çıxmışdı. 1926-cı ildə C.Hacıbəyli zəngin dilçilik və etnoqrafik materialların toplandığı "Qarabağ (Qafqaz Azərbaycanı) dialekti və folkloru" kitabını çap etdirmişdi. Qardaşı Üzeyir Hacıbəylinin "Arşın mal alan" komediyasını ingilis və fransız dillərinə çevirərək Parisdə nəşr etdirmiş, 1925-ci ildə fransız teatr xadimlərinin iştirakı ilə əsərin Fransa paytaxtında tamaşaya qoyulmasına nail olmuşdu. Çoxşaxəli elmi fəaliyyətinə görə Fransa Şərqşünaslıq Akademiyasının — "Sosiete Asiatique"nin həqiqi üzvü seçilmişdi. Həyatının sonuna qədər Münhendəki SSRİ-ni öyrənmə İnstitutunda çalışan C.Hacıbəyli İnstitutun nəşrlərində kommunist ideologiyasının antibəşəri mahiyyətini və SSRİ-də milli zülmü ifşa edən məqalələrlə çıxış edirdi.Onun oğlu, hərbi təyyarəçi T.Hacıbəyli İkinci Dünya müharibəsi zamanı Fransa səmasını alman faşistlərindən qoruyarkən qəhrəmancasına həlak olmuşdu. Miryaqub Mirmehdiyev (mühacir dairlərində o, daha çox Mir Yaqub adı ilə tanınırdı) Nümayəndə heyətinin üzvləri içərisində Ə.M.Topçubaşova ehtiram və sədaqətini sona qədər qoruyub saxlayan yeganə əqidə dostu sayıla bilər. O, Nümayəndə heyətinin tərkibindəki əsas işi ilə birlikdə 1919-cu ilin avqustunda Parisdə yaradılan "Fransa-Qafqaz Komitəsi"ndə də fəaliyyət göstərirdi. Fransanın Transqafqaz ölkələri, ilk növbədə isə Azərbaycan və Gürcüstanla iqtisadi əlaqələrini canlandırmaq məqsədi ilə yaradılmış bu Komitədə Fransanı diplomat və şərqşünas E.Uplo (sədr), Gürcüstanı knyaz M.Sumbatov (sədr müavini), Azərbaycanı M.Mirmehdiyev (sədr müavini) təmsil edirdilər. Mühacirət dövründə də siyasi fəaliyyətindən çəkilməyən Mir Yaqub eyni zamanda Parisdə rus dilində çap olunan "Qafqaz" jurnah ilə yaxından əməkdaşlıq edirdi. 1926-cı ildə onun "Sovet rejimi: mənbələri və mahiyyəti", 1933-cü ildə isə "Qafqaz problemləri" kitabları Parisdə, fransız dilində çap olunmuşdu. Birinci kitabda müəllif sovet rejiminin xalqa zidd, antibəşəri mahiyyətini açıqlamağa çalışırdı. "Qafqaz problemləri" kitabında isə çar Rusiyası tərəfindən bu regionun işğalından tutmuş 1920-ci ilə qədər Qafqazda cərəyan edən əsas hadisə və prosesləri izlənilmiş, yeni işğal faktının — sovetləşdirmənin mahiyyəti və xarakteri diqqətlə təhlil edilib araşdırılmışdı. Kitabda bütövlükdə böyük Qafqazın problemləri işıqlandırılsa da, əsas diqqət müəllifin vətəninə — Azərbaycana yönəldilmişdi. Mir Yaqub tam əsasla Paris Sülh konfransındakı Azəbaycan Nümayəndə heyətinin fəaliyyətini obyektiv işıqlandıran ilk tarixçi-politoloq da hesab oluna bilər. İkinci Dünya müharibəsi ərəfəsində Parisdən İrana köçən M.Mirmehdiyevin sonrakı həyatı və taleyi haqqında hər hansı bir məlumat əldə etmək mümkün olmamışdır. Nümayəndə heyətinin ən gənc üzvü Məhəmməd Məhərrəmov hələ 20-ci illərin əvvəllərində siyasi səhnədən uzaqlaşmış və kiçik də olsa öz biznesini qurmağa çalışmışdı. Sonralar o, daha çox bibliofil və antikvar əşyalar üzrə mütəxəsis kimi tanınmışdı. Hətta məşhur rus yazıçısı A.Gertsenin Londonda çap etdiyi "Kolokol" 15 jurnalının tam komplektini və eyni müəllifin İsveçrədə işıq üzü görən nadir külliyyatını ötən əsrin 60-cı illərində Moskvadakı keçmiş Lenin kitabxanasına bağışlamış və bunun müqabilində Sovet İttifaqının Xarici ölkələrlə Mədəni Əlaqələr Cəmiyyətinin xüsusi mükafatına layiq görülmüşdü. 70-ci illərdə Azərbaycan EA-nın müxbir üzvü A.Zamanov vasitəsi ilə doğma vətəni ilə əlaqələr yaradan M.Məhərrəmov Azərbaycanın kitabxana və kitab fondlarına da bir sıra nadir çap məhsulları təqdim etmişdi. Məhəmməd Məhərrəmov Azərbaycan Nümayəndə heyətinin həyatda qalan sonuncu üzvü olmuşdu. O, 1982-ci ildə Parisdə 97 yaşında vəfat etmişdi. == Həmçinin bax == *[[Paris Sülh Konfransı Ali Şurasının 1920-ci il 19 yanvar tarixli qərarı]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * Azərbaycan Respublikası Diplomatiya Tarixi. I cild. Bakı – 2009.səh 210–312. (Cəmil Həsənli) * [http://www.anl.az/down/meqale/525/2018/aprel/ qəzet Əzablı Paris Yolculuğu (Vilayət Quliyev)] {{BMT Nizamnaməsi}} {{Birinci Dünya müharibəsi}} [[Kateqoriya:Birinci Dünya müharibəsi]] [[Kateqoriya:Avropa tarixi]] [[Kateqoriya:Osmanlı imperiyası tarixi]] [[Kateqoriya:1920-ci ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:Beynəlxalq müqavilələr]] [[Kateqoriya:Paris Sülh Konfransı]] 6b4q0ej1jd68btha74pw28wh8tmabfn 0 26838 6547108 6312153 2022-07-24T13:21:32Z EVRRVE. 219485 Keçid düzəldildi wikitext text/x-wiki {{Yazıçı}} '''Rəşad Nuri Güntəkin''' ({{DVTY}}) — Türk yazıçı-dramaturqudur. [[Çalıquşu (roman)|Çalıquşu]], [[Dodaqdan qəlbə]], ''Yaşıl Gecə'', [[Yarpaq tökümü]] və ''Anadolu qeydləri'' kimi əhəmiyyətli əsərləri vardır. == Həyatı == 1889-cu ildə İstanbulda ordu zabiti Nuri bəy ilə Ərzurum valisi Yavər Paşanın qızı Lütfiyyə xanımın ailəsində anadan olmuşdur. İlk təhsilini Çanaqqala orta məktəbində alan Güntəkin daha sonra təhsilini [[İzmir]]dəki Frerler məktəbində davam etdirir. 1912-ci ildə isə İstanbul Universitetinin Ədəbiyyat fakültəsini bitirir. Güntəkin 1927-ci ilə qədər Sultanisi, İstanbul Beşiktaş İttihad və Tərəqqi Məktəbi, Fatih Vəqfi Kəbir Məktəbi, Ağşəmsəddin Məktəbi, Fənəryolu Muradı Hamis Məktəbi, Osman Qazi Paşa Məktəbi, Vəfa Sultanisi, İstanbul oğlanlar litseyi, Çamlıca qızlar litseyi, Kabataş oğlanlar litseyi, Qalatasaray Litseyi və Ərənköy qızlar litseyində fransız və türk dillərindən dərs deyir. 1927-ci ildə maarif müfəttişi vəzifəsinə təyin olunur və bu arada Dil Heyəti ilə birgə bəzi çalışmalarda bulunur. 1939-cu ildə Çanaqqaladan Türkiyə Böyük Millət Məclisinə millət vəkili seçilir. 1946-cı ilə qədər millət vəkili olur. 1947-ci ildə [[Cümhuriyyət Xalq Partiyası]]nın [[Ankara]]da çap olunan "Ulus" qəzetinin [[İstanbul]] qolu olan "Məmləkət" qəzetini nəşr etdirir. Sonra yenidən müfəttiş kimi çalışır və 1950-ci ildə [[UNESCO]]nun Türkiyə təmsilçisi və tələbə müfəttişi olaraq [[Paris]]ə gedir. 1954-cü ildə isə yaşı səbəbindən bu vəzifədən istefa verməli olur. Bundan sonra bir müddət İstanbul Şəhər Teatrlarının ədəbi şurasında fəaliyyət göstərir. Ağciyər xərçəngi diaqnozu qoyulduqdan sonra yazıçı müalicə olunmaq üçün [[London]]a yollanır və orada vəfat edir. R.N.Güntəkin 1956-cı il dekabr ayının 13-də Qaracamaat qəbristanlığında dəfn edilir. == Əsərləri == Yazıçılığı və maarif müfəttişi vəzifəsi Güntəkinə doğma [[Anadolusunu]] qarış-qarış gəzmək imkanı verdiyindən ədib Anadolu insanına yaxından bələd ola bilmişdir. Əsərlərində Anadoludakı yaşamı və toplusal sorunları ələ almış, insanı insan-çevre münasibətləri içində yansıtmıştır. Romanlarında istifadə etdiyi dil və anlatım olduqca aydın, dialoqları isə canlıdır. Yazdığı, tərcümə etdiyi, kitab halına sala bildiyi və ya dərgi, qəzet səhifələrində, teatr reperturlarında bulunan əsərlərinin sayı yüzə çatır. === Romanları === * ''[[Çalıquşu (roman)|Çalıquşu]]'' (1921) * ''[[Gizli əl]]'' (1924) * ''[[Damğa (roman)|Damğa]]'' (1924) * ''[[Dodaqdan qəlbə (roman)|Dodaqdan qəlbə]]'' (1924) * ''[[Axşam günəşi]]'' (1926) * ''[[Bir qadın düşməni (roman)|Bir qadın düşməni]]'' (1927) * ''[[Yaşıl Gecə]]'' (1928) * ''[[Acımak]]'' (1928) * ''[[Yarpaq tökümü]]'' (1939) * ''[[Dəyirman (Güntəkin)|Dəyirman]]'' (1944) * ''[[Kızılcık dağları]]'' (1944) * ''[[Miskinlər təkkəsi]]'' (1946) * ''[[Xarabalıqların çiçəyi]]'' (1953) * ''[[Kavak yelləri]]'' (1961) * ''[[Son sığınacak]]'' (1961) * ''[[Qan davası (roman)|Qan davası]]'' (1962) * ''[[Atəş gecəsi]]'' (1953) * ''[[Göy üzü]]'' (1935) * ''[[Köhnə xəstəlik]]'' (1938) === Teatr tamaşaları === * ''Xəncər'' (1920) * ''Köhnə yuxu'' (1922) * ''Ümidin günəşi'' (1924) * ''Gazeteci Düşmanı, Şəmsiyə oğrusu, İhtiyar Serseri'' (1925, üç oyun) * ''Daş parçası'' (1926) * ''Yaşıl gecə'' (1928) * ''İstiqlâl'' (1933) * ''Hülleci'' (1933) * ''Yarpaq tökümü'' (1971) * ''Köhnə nəğmə''(1971) * ''Balıkesir Muhasebecisi'' (1971) * ''Tanrıdağı Ziyafeti'' (1971) * ''Bir kənd müəllimi'' * ''Çalıquşu'' (N. Cumalı) === Səyahətnamələri === * ''[[Anadolu Notları]]'' (1936 iki cilt) == Mənbə == {{Vikianbar kateqoriyası|Reşat Nuri Güntekin}} * "Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi". Cilt I (A-İ). "Güntekin, Reşat Nuri". Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılığı: Mart 2003, İstanbul. == Xarici keçidlər == * Rəşad Nuri Güntəkin. [http://www.anl.az/el/g/grn_ch.pdf '''Çalıquşu'''] /Azərbaycan türkcəsinə uyğunlaşdıran: M. Rzaquluzadə.- B.: Şərq-Qərb, 2006.- 376 s. * Rəşad Nuri Güntəkin. [http://www.anl.az/el/Kitab/240542.pdf '''Dodaqdan qəlbə'''] /Nəşrə hazırlayan: M. Axundov.- Bakı: Şərq-Qərb, 2006.- 280 s. {{xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Rəşad Nuri Güntəkin| ]] [[Kateqoriya:Türkiyə yazıçıları]] [[Kateqoriya:Türk yazıçılar]] [[Kateqoriya:TBMM VI çağırış deputatları]] [[Kateqoriya:TBMM VII çağırış deputatları]] sag0agap3z41tu6tg7807yr8csweyoz 6547131 6547108 2022-07-24T13:39:28Z EVRRVE. 219485 Ke wikitext text/x-wiki {{Yazıçı}} '''Rəşad Nuri Güntəkin''' ({{DVTY}}) — Türk yazıçı-dramaturqudur. [[Çalıquşu (roman)|Çalıquşu]], [[Dodaqdan qəlbə]], ''Yaşıl Gecə'', [[Yarpaq tökümü]] və ''Anadolu qeydləri'' kimi əhəmiyyətli əsərləri vardır. == Həyatı == 1889-cu ildə İstanbulda ordu zabiti Nuri bəy ilə Ərzurum valisi Yavər Paşanın qızı Lütfiyyə xanımın ailəsində anadan olmuşdur. İlk təhsilini Çanaqqala orta məktəbində alan Güntəkin daha sonra təhsilini [[İzmir]]dəki Frerler məktəbində davam etdirir. 1912-ci ildə isə İstanbul Universitetinin Ədəbiyyat fakültəsini bitirir. Güntəkin 1927-ci ilə qədər Sultanisi, İstanbul Beşiktaş İttihad və Tərəqqi Məktəbi, Fatih Vəqfi Kəbir Məktəbi, Ağşəmsəddin Məktəbi, Fənəryolu Muradı Hamis Məktəbi, Osman Qazi Paşa Məktəbi, Vəfa Sultanisi, İstanbul oğlanlar litseyi, Çamlıca qızlar litseyi, Kabataş oğlanlar litseyi, Qalatasaray Litseyi və Ərənköy qızlar litseyində fransız və türk dillərindən dərs deyir. 1927-ci ildə maarif müfəttişi vəzifəsinə təyin olunur və bu arada Dil Heyəti ilə birgə bəzi çalışmalarda bulunur. 1939-cu ildə Çanaqqaladan Türkiyə Böyük Millət Məclisinə millət vəkili seçilir. 1946-cı ilə qədər millət vəkili olur. 1947-ci ildə [[Cümhuriyyət Xalq Partiyası]]nın [[Ankara]]da çap olunan "Ulus" qəzetinin [[İstanbul]] qolu olan "Məmləkət" qəzetini nəşr etdirir. Sonra yenidən müfəttiş kimi çalışır və 1950-ci ildə [[UNESCO]]nun Türkiyə təmsilçisi və tələbə müfəttişi olaraq [[Paris]]ə gedir. 1954-cü ildə isə yaşı səbəbindən bu vəzifədən istefa verməli olur. Bundan sonra bir müddət İstanbul Şəhər Teatrlarının ədəbi şurasında fəaliyyət göstərir. Ağciyər xərçəngi diaqnozu qoyulduqdan sonra yazıçı müalicə olunmaq üçün [[London]]a yollanır və orada vəfat edir. R.N.Güntəkin 1956-cı il dekabr ayının 13-də Qaracamaat qəbristanlığında dəfn edilir. == Əsərləri == Yazıçılığı və maarif müfəttişi vəzifəsi Güntəkinə doğma [[Anadolusunu]] qarış-qarış gəzmək imkanı verdiyindən ədib Anadolu insanına yaxından bələd ola bilmişdir. Əsərlərində Anadoludakı yaşamı və toplusal sorunları ələ almış, insanı insan-çevre münasibətləri içində yansıtmıştır. Romanlarında istifadə etdiyi dil və anlatım olduqca aydın, dialoqları isə canlıdır. Yazdığı, tərcümə etdiyi, kitab halına sala bildiyi və ya dərgi, qəzet səhifələrində, teatr reperturlarında bulunan əsərlərinin sayı yüzə çatır. === Romanları === * ''[[Çalıquşu (roman)|Çalıquşu]]'' (1921) * ''[[Gizli əl]]'' (1924) * ''[[Damğa (roman)|Damğa]]'' (1924) * ''[[Dodaqdan qəlbə (roman)|Dodaqdan qəlbə]]'' (1924) * ''[[Axşam günəşi]]'' (1926) * ''[[Bir qadın düşməni (roman)|Bir qadın düşməni]]'' (1927) * ''[[Yaşıl Gecə]]'' (1928) * ''[[Acımak]]'' (1928) * ''[[Yarpaq tökümü (roman)|Yarpaq tökümü]]'' (1939) * ''[[Dəyirman (Güntəkin)|Dəyirman]]'' (1944) * ''[[Kızılcık dağları]]'' (1944) * ''[[Miskinlər təkkəsi]]'' (1946) * ''[[Xarabalıqların çiçəyi]]'' (1953) * ''[[Kavak yelləri]]'' (1961) * ''[[Son sığınacak]]'' (1961) * ''[[Qan davası (roman)|Qan davası]]'' (1962) * ''[[Atəş gecəsi]]'' (1953) * ''[[Göy üzü]]'' (1935) * ''[[Köhnə xəstəlik]]'' (1938) === Teatr tamaşaları === * ''Xəncər'' (1920) * ''Köhnə yuxu'' (1922) * ''Ümidin günəşi'' (1924) * ''Gazeteci Düşmanı, Şəmsiyə oğrusu, İhtiyar Serseri'' (1925, üç oyun) * ''Daş parçası'' (1926) * ''Yaşıl gecə'' (1928) * ''İstiqlâl'' (1933) * ''Hülleci'' (1933) * ''Yarpaq tökümü'' (1971) * ''Köhnə nəğmə''(1971) * ''Balıkesir Muhasebecisi'' (1971) * ''Tanrıdağı Ziyafeti'' (1971) * ''Bir kənd müəllimi'' * ''Çalıquşu'' (N. Cumalı) === Səyahətnamələri === * ''[[Anadolu Notları]]'' (1936 iki cilt) == Mənbə == {{Vikianbar kateqoriyası|Reşat Nuri Güntekin}} * "Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi". Cilt I (A-İ). "Güntekin, Reşat Nuri". Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılığı: Mart 2003, İstanbul. == Xarici keçidlər == * Rəşad Nuri Güntəkin. [http://www.anl.az/el/g/grn_ch.pdf '''Çalıquşu'''] /Azərbaycan türkcəsinə uyğunlaşdıran: M. Rzaquluzadə.- B.: Şərq-Qərb, 2006.- 376 s. * Rəşad Nuri Güntəkin. [http://www.anl.az/el/Kitab/240542.pdf '''Dodaqdan qəlbə'''] /Nəşrə hazırlayan: M. Axundov.- Bakı: Şərq-Qərb, 2006.- 280 s. {{xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Rəşad Nuri Güntəkin| ]] [[Kateqoriya:Türkiyə yazıçıları]] [[Kateqoriya:Türk yazıçılar]] [[Kateqoriya:TBMM VI çağırış deputatları]] [[Kateqoriya:TBMM VII çağırış deputatları]] iym4gkiajw5dbal0tx62sbisnv8lnjp 6547133 6547131 2022-07-24T13:42:34Z EVRRVE. 219485 Keçid düzəldildi wikitext text/x-wiki {{Yazıçı}} '''Rəşad Nuri Güntəkin''' ({{DVTY}}) — Türk yazıçı-dramaturqudur. [[Çalıquşu (roman)|Çalıquşu]], [[Dodaqdan qəlbə]], ''Yaşıl Gecə'', [[Yarpaq tökümü (roman)|Yarpaq tökümü]] və ''Anadolu qeydləri'' kimi əhəmiyyətli əsərləri vardır. == Həyatı == 1889-cu ildə İstanbulda ordu zabiti Nuri bəy ilə Ərzurum valisi Yavər Paşanın qızı Lütfiyyə xanımın ailəsində anadan olmuşdur. İlk təhsilini Çanaqqala orta məktəbində alan Güntəkin daha sonra təhsilini [[İzmir]]dəki Frerler məktəbində davam etdirir. 1912-ci ildə isə İstanbul Universitetinin Ədəbiyyat fakültəsini bitirir. Güntəkin 1927-ci ilə qədər Sultanisi, İstanbul Beşiktaş İttihad və Tərəqqi Məktəbi, Fatih Vəqfi Kəbir Məktəbi, Ağşəmsəddin Məktəbi, Fənəryolu Muradı Hamis Məktəbi, Osman Qazi Paşa Məktəbi, Vəfa Sultanisi, İstanbul oğlanlar litseyi, Çamlıca qızlar litseyi, Kabataş oğlanlar litseyi, Qalatasaray Litseyi və Ərənköy qızlar litseyində fransız və türk dillərindən dərs deyir. 1927-ci ildə maarif müfəttişi vəzifəsinə təyin olunur və bu arada Dil Heyəti ilə birgə bəzi çalışmalarda bulunur. 1939-cu ildə Çanaqqaladan Türkiyə Böyük Millət Məclisinə millət vəkili seçilir. 1946-cı ilə qədər millət vəkili olur. 1947-ci ildə [[Cümhuriyyət Xalq Partiyası]]nın [[Ankara]]da çap olunan "Ulus" qəzetinin [[İstanbul]] qolu olan "Məmləkət" qəzetini nəşr etdirir. Sonra yenidən müfəttiş kimi çalışır və 1950-ci ildə [[UNESCO]]nun Türkiyə təmsilçisi və tələbə müfəttişi olaraq [[Paris]]ə gedir. 1954-cü ildə isə yaşı səbəbindən bu vəzifədən istefa verməli olur. Bundan sonra bir müddət İstanbul Şəhər Teatrlarının ədəbi şurasında fəaliyyət göstərir. Ağciyər xərçəngi diaqnozu qoyulduqdan sonra yazıçı müalicə olunmaq üçün [[London]]a yollanır və orada vəfat edir. R.N.Güntəkin 1956-cı il dekabr ayının 13-də Qaracamaat qəbristanlığında dəfn edilir. == Əsərləri == Yazıçılığı və maarif müfəttişi vəzifəsi Güntəkinə doğma [[Anadolusunu]] qarış-qarış gəzmək imkanı verdiyindən ədib Anadolu insanına yaxından bələd ola bilmişdir. Əsərlərində Anadoludakı yaşamı və toplusal sorunları ələ almış, insanı insan-çevre münasibətləri içində yansıtmıştır. Romanlarında istifadə etdiyi dil və anlatım olduqca aydın, dialoqları isə canlıdır. Yazdığı, tərcümə etdiyi, kitab halına sala bildiyi və ya dərgi, qəzet səhifələrində, teatr reperturlarında bulunan əsərlərinin sayı yüzə çatır. === Romanları === * ''[[Çalıquşu (roman)|Çalıquşu]]'' (1921) * ''[[Gizli əl]]'' (1924) * ''[[Damğa (roman)|Damğa]]'' (1924) * ''[[Dodaqdan qəlbə (roman)|Dodaqdan qəlbə]]'' (1924) * ''[[Axşam günəşi]]'' (1926) * ''[[Bir qadın düşməni (roman)|Bir qadın düşməni]]'' (1927) * ''[[Yaşıl Gecə]]'' (1928) * ''[[Acımak]]'' (1928) * ''[[Yarpaq tökümü (roman)|Yarpaq tökümü]]'' (1939) * ''[[Dəyirman (Güntəkin)|Dəyirman]]'' (1944) * ''[[Kızılcık dağları]]'' (1944) * ''[[Miskinlər təkkəsi]]'' (1946) * ''[[Xarabalıqların çiçəyi]]'' (1953) * ''[[Kavak yelləri]]'' (1961) * ''[[Son sığınacak]]'' (1961) * ''[[Qan davası (roman)|Qan davası]]'' (1962) * ''[[Atəş gecəsi]]'' (1953) * ''[[Göy üzü]]'' (1935) * ''[[Köhnə xəstəlik]]'' (1938) === Teatr tamaşaları === * ''Xəncər'' (1920) * ''Köhnə yuxu'' (1922) * ''Ümidin günəşi'' (1924) * ''Gazeteci Düşmanı, Şəmsiyə oğrusu, İhtiyar Serseri'' (1925, üç oyun) * ''Daş parçası'' (1926) * ''Yaşıl gecə'' (1928) * ''İstiqlâl'' (1933) * ''Hülleci'' (1933) * ''Yarpaq tökümü'' (1971) * ''Köhnə nəğmə''(1971) * ''Balıkesir Muhasebecisi'' (1971) * ''Tanrıdağı Ziyafeti'' (1971) * ''Bir kənd müəllimi'' * ''Çalıquşu'' (N. Cumalı) === Səyahətnamələri === * ''[[Anadolu Notları]]'' (1936 iki cilt) == Mənbə == {{Vikianbar kateqoriyası|Reşat Nuri Güntekin}} * "Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi". Cilt I (A-İ). "Güntekin, Reşat Nuri". Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılığı: Mart 2003, İstanbul. == Xarici keçidlər == * Rəşad Nuri Güntəkin. [http://www.anl.az/el/g/grn_ch.pdf '''Çalıquşu'''] /Azərbaycan türkcəsinə uyğunlaşdıran: M. Rzaquluzadə.- B.: Şərq-Qərb, 2006.- 376 s. * Rəşad Nuri Güntəkin. [http://www.anl.az/el/Kitab/240542.pdf '''Dodaqdan qəlbə'''] /Nəşrə hazırlayan: M. Axundov.- Bakı: Şərq-Qərb, 2006.- 280 s. {{xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Rəşad Nuri Güntəkin| ]] [[Kateqoriya:Türkiyə yazıçıları]] [[Kateqoriya:Türk yazıçılar]] [[Kateqoriya:TBMM VI çağırış deputatları]] [[Kateqoriya:TBMM VII çağırış deputatları]] 6w3vly22q2y8ax2poy7c6cz37ck691j 0 28256 6547042 6546137 2022-07-24T12:48:10Z Solavirum 95249 /* Elm və ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. Gərmiyanoğulları 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında [[Gərmiyanoğulları|Gərmiyanoğullarına]] hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, Qazi Bürhanəddinin, Mardin hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. İsmayıl Haqqın Uzunçarşılıya görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır. === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] 26etzelav951xxvs53a49mg2232r7ta 6547044 6547042 2022-07-24T12:48:24Z Solavirum 95249 /* Elm və ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. Gərmiyanoğulları 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında [[Gərmiyanoğulları|Gərmiyanoğullarına]] hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, Qazi Bürhanəddinin, Mardin hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. İsmayıl Haqqın Uzunçarşılıya görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] dnj5vkn4llnk9w1e5ivsc54j7mo5ura 6547057 6547044 2022-07-24T12:53:55Z Solavirum 95249 /* Elm və ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. Gərmiyanoğulları 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında [[Gərmiyanoğulları|Gərmiyanoğullarına]] hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə Konya, Kayseri, Niğdə, Sivas, Kastamonu, Ankara, Sinop, Kütahya, Birgi, Tir, Beçin, Ayasuluk, Bursa, İznik, Dənizli, Gülşəhər, Kırşəhər, Amasya, Ankara kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, mədrəsələrin, kitabxanaların, imarətlərin, məscidlərin tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu türk dilindən başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri (Bəttal Qazi haqqında, Qazi Sarı Saltuk haqqında, Məlik Danışmənd haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər (Şeyad Xəmzənin "Yusif və Züleyxa" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, Qazi Bürhanəddinin, Mardin hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. İsmayıl Haqqın Uzunçarşılıya görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] ob4z1cbnlnsevi7ebl1dl683yx5myq9 6547058 6547057 2022-07-24T12:54:26Z Solavirum 95249 /* Elm və ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. Gərmiyanoğulları 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında [[Gərmiyanoğulları|Gərmiyanoğullarına]] hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə Konya, Kayseri, Niğdə, Sivas, Kastamonu, Ankara, Sinop, Kütahya, Birgi, Tir, Beçin, Ayasuluk, Bursa, İznik, Dənizli, Gülşəhər, Kırşəhər, Amasya, Ankara kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, mədrəsələrin, kitabxanaların, imarətlərin, məscidlərin tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu türk dilindən başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri (Bəttal Qazi haqqında, Qazi Sarı Saltuk haqqında, Məlik Danışmənd haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər (Şeyad Xəmzənin "Yusif və Züleyxa" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, Qazi Bürhanəddinin, Mardin hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. İsmayıl Haqqın Uzunçarşılıya görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] 5ioakon3nv01re0rqrr7mty5g7odpbp 6547066 6547058 2022-07-24T12:59:57Z Solavirum 95249 /* Elm və ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. Gərmiyanoğulları 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında [[Gərmiyanoğulları|Gərmiyanoğullarına]] hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin qalası|Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltuk|Qazi Sarı Saltuk]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] 2i5grdljcc19u3c724dbhnt89xrgn03 6547080 6547066 2022-07-24T13:08:07Z Solavirum 95249 + wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. Gərmiyanoğulları 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında [[Gərmiyanoğulları|Gərmiyanoğullarına]] hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin qalası|Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] ppzyu7myzkd8758on5rra33yr7biox5 6547203 6547080 2022-07-24T14:34:56Z Solavirum 95249 /* Mədəniyyəti */ ce wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. Gərmiyanoğulları 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında [[Gərmiyanoğulları|Gərmiyanoğullarına]] hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] ttuevxs4xgtxg0hgpg8fwagw73qqsqd 6547205 6547203 2022-07-24T14:35:55Z Solavirum 95249 /* Elm və ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. Gərmiyanoğulları 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında [[Gərmiyanoğulları|Gərmiyanoğullarına]] hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadolunun mənəvi həyatına əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] qxwjs3vrvb6vyav6cug8x3ho2xzbbzv 6547206 6547205 2022-07-24T14:37:36Z Solavirum 95249 /* Elm və ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. Gərmiyanoğulları 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında [[Gərmiyanoğulları|Gərmiyanoğullarına]] hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadolunun mənəvi həyatına əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, türk ədəbiyyatının əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. Cəlaləddin Rumi uzun müddət Qaramanoğullarının bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu Sultan Vələd də orada yaşayırdı. Şair Yunus Əmrə sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını ortodoksal islam ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair Aşıq Paşa da Anadoluda yaşamışdır. Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] qze0m7n3db00ckv4w8o0cvmimni5nsy 6547207 6547206 2022-07-24T14:37:49Z Solavirum 95249 /* Elm və ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. Gərmiyanoğulları 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında [[Gərmiyanoğulları|Gərmiyanoğullarına]] hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadolunun mənəvi həyatına əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, türk ədəbiyyatının əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. Cəlaləddin Rumi uzun müddət Qaramanoğullarının bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu Sultan Vələd də orada yaşayırdı. Şair Yunus Əmrə sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını ortodoksal islam ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair Aşıq Paşa da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] 7f78aq3pyfhglnww2m0ygyf36ie1lg8 6547208 6547207 2022-07-24T14:38:59Z Solavirum 95249 /* Elm və ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. Gərmiyanoğulları 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında [[Gərmiyanoğulları|Gərmiyanoğullarına]] hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını ortodoksal islam ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] 4i8xmarnuiz2cbex4ib1uyxj21bw0dd 6547210 6547208 2022-07-24T14:40:14Z Solavirum 95249 /* Elm və ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. Gərmiyanoğulları 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında [[Gərmiyanoğulları|Gərmiyanoğullarına]] hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını ortodoksal islam ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} Aydınoğulları, sonra isə Gərmiyanoğulları bəylərinin sarayında yaşamış şair Əhmədi o dövrün bilik ensiklopediyası olan "İskəndərnamə"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər. Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] 7sqa08sm7lde4ciocb7tb06cg9dtjs0 6547211 6547210 2022-07-24T14:40:30Z Solavirum 95249 /* Elm və ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. Gərmiyanoğulları 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında [[Gərmiyanoğulları|Gərmiyanoğullarına]] hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını ortodoksal islam ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} Aydınoğulları, sonra isə Gərmiyanoğulları bəylərinin sarayında yaşamış şair Əhmədi o dövrün bilik ensiklopediyası olan "İskəndərnamə"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] 9rqopnivf6sp5om557yx4e39od08wlw 6547212 6547211 2022-07-24T14:42:14Z Solavirum 95249 /* Elm və ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. Gərmiyanoğulları 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında [[Gərmiyanoğulları|Gərmiyanoğullarına]] hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] ioia3cm4kor2ha2uzanx963344grf18 6547213 6547212 2022-07-24T14:42:58Z Solavirum 95249 /* Siyasi strukturu */ ce wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] a3ja4mm230jsuawr1zl5isxtroxigei 6547214 6547213 2022-07-24T14:49:37Z Solavirum 95249 /* Siyasi strukturu */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|250px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] a1q1xgwnccaeagsull2u29u8nvjyqfx 6547215 6547214 2022-07-24T14:49:57Z Solavirum 95249 /* Siyasi strukturu */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] cqmte61xup2agr2dcxyy79sqimr79o4 6547226 6547215 2022-07-24T14:56:33Z Solavirum 95249 /* Hərbi strukturu */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == [[Fayl:Bataille de Közä Dagh (1243).jpeg|1243-cü il [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşünün]] təsviri.]] Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] dwvjsdqf062tn1oat8m0i98hn6qmc8t 6547227 6547226 2022-07-24T14:58:45Z Solavirum 95249 /* Hərbi strukturu */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == [[Fayl:Bataille de Közä Dagh (1243).jpeg|thumb|right|200px|1243-cü il [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşünün]] təsviri.]] Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] iabxptsujf9cp1fwte8fdoz0hlyrle5 6547229 6547227 2022-07-24T14:58:58Z Solavirum 95249 /* Hərbi strukturu */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == [[Fayl:Bataille de Közä Dagh (1243).jpeg|thumb|right|225px|1243-cü il [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşünün]] təsviri.]] Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] 313143si5zhnwli34zlkwkzh4mdjqt8 6547232 6547229 2022-07-24T15:01:54Z Solavirum 95249 /* Elm və ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == [[Fayl:Bataille de Közä Dagh (1243).jpeg|thumb|right|225px|1243-cü il [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşünün]] təsviri.]] Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === [[|250px|thumb|right|[[Tacəddin Əhmədi|Tacəddin Əhmədinin]] "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"sinin bir səhifəsi. Volters İncəsənət Muzeyi. Walters Ms. W.664.]] XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] in214riz5fg8100cp72ry26il0lkywl 6547234 6547232 2022-07-24T15:02:21Z Solavirum 95249 /* Elm və ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == [[Fayl:Bataille de Közä Dagh (1243).jpeg|thumb|right|225px|1243-cü il [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşünün]] təsviri.]] Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === [[Fayl:Ahmedi - Incipit Page with Illuminated Titlepiece - Walters W6642B - Full Page.jpg|250px|thumb|right|[[Tacəddin Əhmədi|Tacəddin Əhmədinin]] "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"sinin bir səhifəsi. Volters İncəsənət Muzeyi. Walters Ms. W.664. 1486-cı il.]] XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] j265wh9omfl59volapddkzvoudbqebm 6547236 6547234 2022-07-24T15:02:44Z Solavirum 95249 /* Elm və ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == [[Fayl:Bataille de Közä Dagh (1243).jpeg|thumb|right|225px|1243-cü il [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşünün]] təsviri.]] Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Mədəniyyəti == === Elm və ədəbiyyat === [[Fayl:Ahmedi - Incipit Page with Illuminated Titlepiece - Walters W6642B - Full Page.jpg|150px|thumb|right|[[Tacəddin Əhmədi|Tacəddin Əhmədinin]] "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"sinin bir səhifəsi. Volters İncəsənət Muzeyi. Walters Ms. W.664. 1486-cı il.]] XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} === İncəsənət === [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|250px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] fuxkk6djuqv4r4qfe32nzporpr3205o 6547238 6547236 2022-07-24T15:03:07Z Solavirum 95249 /* Mədəniyyəti */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == [[Fayl:Bataille de Közä Dagh (1243).jpeg|thumb|right|225px|1243-cü il [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşünün]] təsviri.]] Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Elm və ədəbiyyat == [[Fayl:Ahmedi - Incipit Page with Illuminated Titlepiece - Walters W6642B - Full Page.jpg|150px|thumb|right|[[Tacəddin Əhmədi|Tacəddin Əhmədinin]] "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"sinin bir səhifəsi. Volters İncəsənət Muzeyi. Walters Ms. W.664. 1486-cı il.]] XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} == İncəsənət == [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|200px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] j8wklomlsq3svpnj2lzsnbvuqkk4h8o 6547241 6547238 2022-07-24T15:06:00Z Solavirum 95249 /* İncəsənət */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == [[Fayl:Bataille de Közä Dagh (1243).jpeg|thumb|right|225px|1243-cü il [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşünün]] təsviri.]] Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Elm və ədəbiyyat == [[Fayl:Ahmedi - Incipit Page with Illuminated Titlepiece - Walters W6642B - Full Page.jpg|150px|thumb|right|[[Tacəddin Əhmədi|Tacəddin Əhmədinin]] "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"sinin bir səhifəsi. Volters İncəsənət Muzeyi. Walters Ms. W.664. 1486-cı il.]] XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} == İncəsənət == [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|200px|thumb|right|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] Bəyliklər dövründən bir çox memarlıq tikililəri, ağac və dəmir üzərində oyma, yapma və tikmə sənəti məhsulları qalmışdır. Qaramanoğulları və Əşrəfoğulları bəyliklərində Rum sultanlığının üslubunda memarlıq sənəti digər bəyliklər ilə müqayisədə daha çox inkişaf etmişdir. Onlardan sonra İsa bəy Aydınoğlu və İlyas bəy Məntəşəoğlunun tikintilərini qeyd etmək olar. Digər bəyliklərdəki memarlıq əsərləri zəngin bəzəkli səlcuqi tikililərinə o qədər də bənzəmir və daha sadədir. == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] awyvpzs0i8dsgjitxivqlasvutwzmnm 6547243 6547241 2022-07-24T15:06:28Z Solavirum 95249 /* İncəsənət */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == [[Fayl:Bataille de Közä Dagh (1243).jpeg|thumb|right|225px|1243-cü il [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşünün]] təsviri.]] Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Elm və ədəbiyyat == [[Fayl:Ahmedi - Incipit Page with Illuminated Titlepiece - Walters W6642B - Full Page.jpg|150px|thumb|right|[[Tacəddin Əhmədi|Tacəddin Əhmədinin]] "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"sinin bir səhifəsi. Volters İncəsənət Muzeyi. Walters Ms. W.664. 1486-cı il.]] XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} == İncəsənət == [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|200px|thumb|left|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] Bəyliklər dövründən bir çox memarlıq tikililəri, ağac və dəmir üzərində oyma, yapma və tikmə sənəti məhsulları qalmışdır. Qaramanoğulları və Əşrəfoğulları bəyliklərində Rum sultanlığının üslubunda memarlıq sənəti digər bəyliklər ilə müqayisədə daha çox inkişaf etmişdir. Onlardan sonra İsa bəy Aydınoğlu və İlyas bəy Məntəşəoğlunun tikintilərini qeyd etmək olar. Digər bəyliklərdəki memarlıq əsərləri zəngin bəzəkli səlcuqi tikililərinə o qədər də bənzəmir və daha sadədir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] 4fonhvjq88pyiajtwx7u6z8j1dnmf8n 6547305 6547243 2022-07-24T15:52:34Z Solavirum 95249 /* İncəsənət */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == [[Fayl:Bataille de Közä Dagh (1243).jpeg|thumb|right|225px|1243-cü il [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşünün]] təsviri.]] Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Elm və ədəbiyyat == [[Fayl:Ahmedi - Incipit Page with Illuminated Titlepiece - Walters W6642B - Full Page.jpg|150px|thumb|right|[[Tacəddin Əhmədi|Tacəddin Əhmədinin]] "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"sinin bir səhifəsi. Volters İncəsənət Muzeyi. Walters Ms. W.664. 1486-cı il.]] XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} == İncəsənət == [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|200px|thumb|left|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] Bəyliklər dövründən bir çox memarlıq tikililəri, ağac və dəmir üzərində oyma, yapma və tikmə sənəti məhsulları qalmışdır. [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] və [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] bəyliklərində [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığının]] üslubunda memarlıq sənəti digər bəyliklər ilə müqayisədə daha çox inkişaf etmişdir. Onlardan sonra [[İsa bəy Aydınoğlu]] və [[İlyas bəy Məntəşəoğlu|İlyas bəy Məntəşəoğlunun]] tikintilərini qeyd etmək olar. Digər bəyliklərdəki memarlıq əsərləri zəngin bəzəkli [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqi]] tikililərinə o qədər də bənzəmir və daha sadədir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] sivgv946cpx5tsw9x9tul8aca8xgc78 6547311 6547305 2022-07-24T15:55:51Z Solavirum 95249 /* İncəsənət */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == [[Fayl:Bataille de Közä Dagh (1243).jpeg|thumb|right|225px|1243-cü il [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşünün]] təsviri.]] Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Elm və ədəbiyyat == [[Fayl:Ahmedi - Incipit Page with Illuminated Titlepiece - Walters W6642B - Full Page.jpg|150px|thumb|right|[[Tacəddin Əhmədi|Tacəddin Əhmədinin]] "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"sinin bir səhifəsi. Volters İncəsənət Muzeyi. Walters Ms. W.664. 1486-cı il.]] XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} == İncəsənət == [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|200px|thumb|left|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] Bəyliklər dövründən bir çox memarlıq tikililəri, ağac və dəmir üzərində oyma, yapma və tikmə sənəti məhsulları qalmışdır. [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] və [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] bəyliklərində [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığının]] üslubunda memarlıq sənəti digər bəyliklər ilə müqayisədə daha çox inkişaf etmişdir. Onlardan sonra [[İsa bəy Aydınoğlu]] və [[İlyas bəy Məntəşəoğlu|İlyas bəy Məntəşəoğlunun]] tikintilərini qeyd etmək olar. Digər bəyliklərdəki memarlıq əsərləri zəngin bəzəkli [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqi]] tikililərinə o qədər də bənzəmir və daha sadədir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} Anadolu bəyliklərində binaları kirəmitlə bəzəmək populyar addım idi. Bu sahədə Qaramanoğulları və Əşrəfoğulları bəyliklərinin ustaları aparıcı idilər. Beyşəhərdə yerləşən Əşrəfoğlu məscidinin interyerindəki kirəmitlərdə ustalar səlcuqi ustalarını təqlid etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] 6idro3w3wp65lan23yppkvzkph1q4h9 6547317 6547311 2022-07-24T15:59:47Z Solavirum 95249 /* İncəsənət */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == [[Fayl:Bataille de Közä Dagh (1243).jpeg|thumb|right|225px|1243-cü il [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşünün]] təsviri.]] Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Elm və ədəbiyyat == [[Fayl:Ahmedi - Incipit Page with Illuminated Titlepiece - Walters W6642B - Full Page.jpg|150px|thumb|right|[[Tacəddin Əhmədi|Tacəddin Əhmədinin]] "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"sinin bir səhifəsi. Volters İncəsənət Muzeyi. Walters Ms. W.664. 1486-cı il.]] XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} == İncəsənət == [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|200px|thumb|left|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] Bəyliklər dövründən bir çox memarlıq tikililəri, ağac və dəmir üzərində oyma, yapma və tikmə sənəti məhsulları qalmışdır. [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] və [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] bəyliklərində [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığının]] üslubunda memarlıq sənəti digər bəyliklər ilə müqayisədə daha çox inkişaf etmişdir. Onlardan sonra [[İsa bəy Aydınoğlu]] və [[İlyas bəy Məntəşəoğlu|İlyas bəy Məntəşəoğlunun]] tikintilərini qeyd etmək olar. Digər bəyliklərdəki memarlıq əsərləri zəngin bəzəkli [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqi]] tikililərinə o qədər də bənzəmir və daha sadədir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} Ağac və daş üzərində oyma sənəti ilk növbədə Qaramanoğulları və Əşrəfoğulları bəyliklərində inkişaf etmiş, sonradan Aydınoğulları və Məntəşəoğulları bəyliklərinə yayılmışdır. Candaroğulları və Sarıxanoğulları bəyliklərinin müxtəlif tikililərini də qeyd etmək olar. Oyma sənətinin ən gözəl nümunələri arasında Aksarayda İbrahim bəy məscidinin minbəri, Ürgüpün Dəmsə kəndində ağacdan yonulmuş Daşqınbaba məscidinin mehrabı, Qaramanda İbrahim bəy mədrəsəsinin pəncərə qanadları, Bəyşəhərdə Əşrəfoğlu məscidinin minbəri, Birgidəki Aydınoğlu Mehmed bəy məscidinin mehrab və pəncərə təsvirləri, İlyas bəy Məntəşəoğlu məscidinin fasadındakı mərmər oymaları, Ayasulukda İsa bbəy məscidinin pəncərə, qapı və mehrabının oyma işi, Kastamonuda İbni Nəccar məscidinin oyma taxta qapıları, İshaq bəy Sarıxanoğlu məscidinin minbəri Anadolu bəylikləri dövrünün ən əhəmiyyətli oyma sənət nümunələridir. Anadolu bəyliklərində binaları kirəmitlə bəzəmək populyar addım idi. Bu sahədə Qaramanoğulları və Əşrəfoğulları bəyliklərinin ustaları aparıcı idilər. Beyşəhərdə yerləşən Əşrəfoğlu məscidinin interyerindəki kirəmitlərdə ustalar səlcuqi ustalarını təqlid etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] rteji3ug6hmep9z4te7uur5aon5otlt 6547318 6547317 2022-07-24T15:59:57Z Solavirum 95249 /* İncəsənət */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == [[Fayl:Bataille de Közä Dagh (1243).jpeg|thumb|right|225px|1243-cü il [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşünün]] təsviri.]] Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Elm və ədəbiyyat == [[Fayl:Ahmedi - Incipit Page with Illuminated Titlepiece - Walters W6642B - Full Page.jpg|150px|thumb|right|[[Tacəddin Əhmədi|Tacəddin Əhmədinin]] "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"sinin bir səhifəsi. Volters İncəsənət Muzeyi. Walters Ms. W.664. 1486-cı il.]] XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} == İncəsənət == [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|200px|thumb|left|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] Bəyliklər dövründən bir çox memarlıq tikililəri, ağac və dəmir üzərində oyma, yapma və tikmə sənəti məhsulları qalmışdır. [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] və [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] bəyliklərində [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığının]] üslubunda memarlıq sənəti digər bəyliklər ilə müqayisədə daha çox inkişaf etmişdir. Onlardan sonra [[İsa bəy Aydınoğlu]] və [[İlyas bəy Məntəşəoğlu|İlyas bəy Məntəşəoğlunun]] tikintilərini qeyd etmək olar. Digər bəyliklərdəki memarlıq əsərləri zəngin bəzəkli [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqi]] tikililərinə o qədər də bənzəmir və daha sadədir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} Ağac və daş üzərində oyma sənəti ilk növbədə Qaramanoğulları və Əşrəfoğulları bəyliklərində inkişaf etmiş, sonradan Aydınoğulları və Məntəşəoğulları bəyliklərinə yayılmışdır. Candaroğulları və Sarıxanoğulları bəyliklərinin müxtəlif tikililərini də qeyd etmək olar. Oyma sənətinin ən gözəl nümunələri arasında Aksarayda İbrahim bəy məscidinin minbəri, Ürgüpün Dəmsə kəndində ağacdan yonulmuş Daşqınbaba məscidinin mehrabı, Qaramanda İbrahim bəy mədrəsəsinin pəncərə qanadları, Bəyşəhərdə Əşrəfoğlu məscidinin minbəri, Birgidəki Aydınoğlu Mehmed bəy məscidinin mehrab və pəncərə təsvirləri, İlyas bəy Məntəşəoğlu məscidinin fasadındakı mərmər oymaları, Ayasulukda İsa bbəy məscidinin pəncərə, qapı və mehrabının oyma işi, Kastamonuda İbni Nəccar məscidinin oyma taxta qapıları, İshaq bəy Sarıxanoğlu məscidinin minbəri Anadolu bəylikləri dövrünün ən əhəmiyyətli oyma sənət nümunələridir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} Anadolu bəyliklərində binaları kirəmitlə bəzəmək populyar addım idi. Bu sahədə Qaramanoğulları və Əşrəfoğulları bəyliklərinin ustaları aparıcı idilər. Beyşəhərdə yerləşən Əşrəfoğlu məscidinin interyerindəki kirəmitlərdə ustalar səlcuqi ustalarını təqlid etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] sjhtm2vi0ov93jkktr9b4vvqc7enhy4 6547327 6547318 2022-07-24T16:04:26Z Solavirum 95249 /* İncəsənət */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == [[Fayl:Bataille de Közä Dagh (1243).jpeg|thumb|right|225px|1243-cü il [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşünün]] təsviri.]] Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Elm və ədəbiyyat == [[Fayl:Ahmedi - Incipit Page with Illuminated Titlepiece - Walters W6642B - Full Page.jpg|150px|thumb|right|[[Tacəddin Əhmədi|Tacəddin Əhmədinin]] "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"sinin bir səhifəsi. Volters İncəsənət Muzeyi. Walters Ms. W.664. 1486-cı il.]] XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} == İncəsənət == [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|200px|thumb|left|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] Bəyliklər dövründən bir çox memarlıq tikililəri, ağac və dəmir üzərində oyma, yapma və tikmə sənəti məhsulları qalmışdır. [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] və [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] bəyliklərində [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığının]] üslubunda memarlıq sənəti digər bəyliklər ilə müqayisədə daha çox inkişaf etmişdir. Onlardan sonra [[İsa bəy Aydınoğlu]] və [[İlyas bəy Məntəşəoğlu|İlyas bəy Məntəşəoğlunun]] tikintilərini qeyd etmək olar. Digər bəyliklərdəki memarlıq əsərləri zəngin bəzəkli [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqi]] tikililərinə o qədər də bənzəmir və daha sadədir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} Ağac və daş üzərində oyma sənəti ilk növbədə Qaramanoğulları və Əşrəfoğulları bəyliklərində inkişaf etmiş, sonradan [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] bəyliklərinə yayılmışdır. [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] və [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] bəyliklərinin müxtəlif tikililərini də qeyd etmək olar. Oyma sənətinin ən gözəl nümunələri arasında [[Aksaray|Aksarayda]] İbrahim bəy məscidinin minbəri, [[Ürgüp|Ürgüpün]] Dəmsə kəndində ağacdan yonulmuş Daşqınbaba məscidinin mehrabı, [[Qaraman (Türkiyə)|Qaramanda]] İbrahim bəy mədrəsəsinin pəncərə qanadları, [[Bəyşəhər|Bəyşəhərdə]] [[Əşrəfoğlu məscidi|Əşrəfoğlu məscidinin]] minbəri, Birgidəki [[Aydınoğlu Mehmed bəy məscidi|Aydınoğlu Mehmed bəy məscidinin]] mehrab və pəncərə təsvirləri, [[İlyas Bəy məscidi|İlyas bəy Məntəşəoğlu məscidinin]] fasadındakı mərmər oymaları, [[Səlcuq (İzmir)|Ayasulukda]] [[İsa bəy məscidi|İsa bəy məscidinin]] pəncərə, qapı və mehrabının oyma işi, [[Kastamonu|Kastamonuda]] İbni Nəccar məscidinin oyma taxta qapıları, İshaq bəy Sarıxanoğlu məscidinin minbəri Anadolu bəylikləri dövrünün ən əhəmiyyətli oyma sənət nümunələridir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} Anadolu bəyliklərində binaları kirəmitlə bəzəmək populyar addım idi. Bu sahədə Qaramanoğulları və Əşrəfoğulları bəyliklərinin ustaları aparıcı idilər. Beyşəhərdə yerləşən Əşrəfoğlu məscidinin interyerindəki kirəmitlərdə ustalar səlcuqi ustalarını təqlid etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] 8zr6zpvwdyi02cm71ktqtjiqe7uqahu 6547328 6547327 2022-07-24T16:04:46Z Solavirum 95249 iş bitdi wikitext text/x-wiki {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == [[Fayl:Bataille de Közä Dagh (1243).jpeg|thumb|right|225px|1243-cü il [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşünün]] təsviri.]] Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Elm və ədəbiyyat == [[Fayl:Ahmedi - Incipit Page with Illuminated Titlepiece - Walters W6642B - Full Page.jpg|150px|thumb|right|[[Tacəddin Əhmədi|Tacəddin Əhmədinin]] "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"sinin bir səhifəsi. Volters İncəsənət Muzeyi. Walters Ms. W.664. 1486-cı il.]] XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} == İncəsənət == [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|200px|thumb|left|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] Bəyliklər dövründən bir çox memarlıq tikililəri, ağac və dəmir üzərində oyma, yapma və tikmə sənəti məhsulları qalmışdır. [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] və [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] bəyliklərində [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığının]] üslubunda memarlıq sənəti digər bəyliklər ilə müqayisədə daha çox inkişaf etmişdir. Onlardan sonra [[İsa bəy Aydınoğlu]] və [[İlyas bəy Məntəşəoğlu|İlyas bəy Məntəşəoğlunun]] tikintilərini qeyd etmək olar. Digər bəyliklərdəki memarlıq əsərləri zəngin bəzəkli [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqi]] tikililərinə o qədər də bənzəmir və daha sadədir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} Ağac və daş üzərində oyma sənəti ilk növbədə Qaramanoğulları və Əşrəfoğulları bəyliklərində inkişaf etmiş, sonradan [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] bəyliklərinə yayılmışdır. [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] və [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] bəyliklərinin müxtəlif tikililərini də qeyd etmək olar. Oyma sənətinin ən gözəl nümunələri arasında [[Aksaray|Aksarayda]] İbrahim bəy məscidinin minbəri, [[Ürgüp|Ürgüpün]] Dəmsə kəndində ağacdan yonulmuş Daşqınbaba məscidinin mehrabı, [[Qaraman (Türkiyə)|Qaramanda]] İbrahim bəy mədrəsəsinin pəncərə qanadları, [[Bəyşəhər|Bəyşəhərdə]] [[Əşrəfoğlu məscidi|Əşrəfoğlu məscidinin]] minbəri, Birgidəki [[Aydınoğlu Mehmed bəy məscidi|Aydınoğlu Mehmed bəy məscidinin]] mehrab və pəncərə təsvirləri, [[İlyas Bəy məscidi|İlyas bəy Məntəşəoğlu məscidinin]] fasadındakı mərmər oymaları, [[Səlcuq (İzmir)|Ayasulukda]] [[İsa bəy məscidi|İsa bəy məscidinin]] pəncərə, qapı və mehrabının oyma işi, [[Kastamonu|Kastamonuda]] İbni Nəccar məscidinin oyma taxta qapıları, İshaq bəy Sarıxanoğlu məscidinin minbəri Anadolu bəylikləri dövrünün ən əhəmiyyətli oyma sənət nümunələridir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} Anadolu bəyliklərində binaları kirəmitlə bəzəmək populyar addım idi. Bu sahədə Qaramanoğulları və Əşrəfoğulları bəyliklərinin ustaları aparıcı idilər. Beyşəhərdə yerləşən Əşrəfoğlu məscidinin interyerindəki kirəmitlərdə ustalar səlcuqi ustalarını təqlid etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{kitab3 |müəllif=[[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Şahin Məcid oğlu Mustafayev]] |başlıq=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |cavabdeh=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]; [[Nailə Vəlixanlı]] |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]] |il=2010 |səhifə=329 |ref=Mustafayev }} * {{kitab3 |müəllif=Mehman Ağayev, Sevinc Əliyeva |başlıq=Osmanlı tarixi |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; Gülər Qafqazlı |yer=Bakı |nəşriyyat=AVROPA |il=2021 |səhifə=565 |ref=Ağayev, Əliyeva }} * {{kitab3 |müəllif=Rüstəm Əhmədov |hissə=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |başlıq=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |link=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |yer=Sumqayıt |nəşriyyat=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |il=2013 |səhifə=286 |ref=Əhmədov }} * {{kitab3 |müəllif=[[Aydın Abıyev|Aydın Abi Aydın]] |başlıq=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |yer=Bakı |nəşriyyat=Təknur |il=2010 |cild=I |orijinal=2005 |link=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |səhifə=448 |ref=Abıyev }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{kitab3 |müəllif=Eldəniz Əliş oğlu Məmmədov |başlıq=Səlcuqlar |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]] |cavabdeh=[[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]; [[Mais Əmrahov|Mais İsrail oğlu Əmrahov]] |link=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|il=2015 |səhifə=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |başlıq=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |yer=Bakı |nəşriyyat=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |il=2014 |cild= |buraxılış= |nömrə=14 |səhifə=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |link=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Kitab3 |ref=История Востока|ссылка=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|заглавие=История Востока: В шести томах. Восток в средние века|ответственный=Институт востоковедения (Российская академия наук)|год=1995|издательство=Восточная литература|страниц=728}} {{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Kitab3 |автор=[[Klifford Edmund Bosvort|Босворт К. Э.]]|заглавие=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|ссылка=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|место=М.|издательство=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|год=1971|ref=Босворт}} * {{Kitab3 |ref=Гордлевский|ссылка=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|автор=Гордлевский В. А.|заглавие=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|год=1960|издание=|место=М.|издательство=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|страницы=63—64|страниц=|серия=Избранные сочинения|isbn=}} * {{Kitab3 |автор=Григора Никифор|заглавие=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|место=СПб.|издательство=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|год=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора}} * {{Kitab3 |ref=Еремеев, Мейер|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|год=1992|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|страницы=|страниц=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 }} * {{Kitab3 |ref=Жуков|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|автор=Жуков К. А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|год=1988|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|страниц=191}} * {{Kitab3 |автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец}} * {{Kitab3 |автор=Лэн-Пуль С.|заглавие=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|место=М.|издательство=Вост. лит|год=2004|страницы=133—136|страниц=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль}} * {{Kitab3 |ref=Орешкова|ссылка=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|автор=Орешкова С. Ф.|заглавие=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|год=1990|издательство=Наука|страниц=348|isbn=978-5-02-016943-2}} * {{Məqalə |ссылка=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|автор=Тверитинова А. С.|заглавие=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|год=1953|место=М.|издание=Византийский временник|издательство=Издательство АН СССР|том=VII|страницы=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Kitab3 |ref=Шукуров|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|автор=Шукуров Р. М.|заглавие=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|год=2001|издательство=Алетейя|страниц=460|isbn=978-5-89329-337-1}} * {{Kitab3 |ref=Alderson|ссылка=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|автор=Alderson A. D.|заглавие=The Structure of the Ottoman Dynasty|год=1956|место=Oxf.|издательство=[[Clarendon Press]]|allpages=187}} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|автор=Emecen F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|заглавие=Encyclopedia of the Ottoman Empire|ссылка=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|год=2009|pages=40|место=L.|издательство=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|allpages=}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|год=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|страницы=52—54|issn=1308-7878}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Kitab3 |ref=Kesik|ссылка=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|автор=Kesik M.|заглавие=Anadolu Türk beylikleri|год=2018|издание=|место=İstanbul|издательство=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор=Merçil E.|заглавие=Anadolu beylikleri. Tarih|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|год=1991|seite=138—139|ref=Merçil}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|год=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |автор=[[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|Uzunçarşılı İ. H.]]|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|место=An.|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|ref=Uzunçarşılı}}{{ref-tr}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=Dilmaçoğulları|год=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=301—302|том=9}} * {{Məqalə |ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|автор=Sevim A.|заглавие=İnaloğulları|год=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|страницы=257—258|том=22}} * {{Kitab3 |автор=Sumer F.|заглавие=Dogu anadolu'da turk beylikleri|год=1990|место=Ankara}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ref=Anadolu Beylikleri|ссылка=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|автор=|заглавие=Anadolu Beylikleri|год=2018|издательство=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5}}{{ref-tr}} * {{Kitab3 |ссылка=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|автор=Atçeken Z., Yaşar B.|заглавие=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|год=2016|место=An.|издательство=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6}}{{ref-tr}} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] owzdvoja08gzunlz0lcdjoh92u5jxz8 6547345 6547328 2022-07-24T16:18:32Z Solavirum 95249 /* Ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == [[Fayl:Bataille de Közä Dagh (1243).jpeg|thumb|right|225px|1243-cü il [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşünün]] təsviri.]] Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Elm və ədəbiyyat == [[Fayl:Ahmedi - Incipit Page with Illuminated Titlepiece - Walters W6642B - Full Page.jpg|150px|thumb|right|[[Tacəddin Əhmədi|Tacəddin Əhmədinin]] "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"sinin bir səhifəsi. Volters İncəsənət Muzeyi. Walters Ms. W.664. 1486-cı il.]] XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} == İncəsənət == [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|200px|thumb|left|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] Bəyliklər dövründən bir çox memarlıq tikililəri, ağac və dəmir üzərində oyma, yapma və tikmə sənəti məhsulları qalmışdır. [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] və [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] bəyliklərində [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığının]] üslubunda memarlıq sənəti digər bəyliklər ilə müqayisədə daha çox inkişaf etmişdir. Onlardan sonra [[İsa bəy Aydınoğlu]] və [[İlyas bəy Məntəşəoğlu|İlyas bəy Məntəşəoğlunun]] tikintilərini qeyd etmək olar. Digər bəyliklərdəki memarlıq əsərləri zəngin bəzəkli [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqi]] tikililərinə o qədər də bənzəmir və daha sadədir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} Ağac və daş üzərində oyma sənəti ilk növbədə Qaramanoğulları və Əşrəfoğulları bəyliklərində inkişaf etmiş, sonradan [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] bəyliklərinə yayılmışdır. [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] və [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] bəyliklərinin müxtəlif tikililərini də qeyd etmək olar. Oyma sənətinin ən gözəl nümunələri arasında [[Aksaray|Aksarayda]] İbrahim bəy məscidinin minbəri, [[Ürgüp|Ürgüpün]] Dəmsə kəndində ağacdan yonulmuş Daşqınbaba məscidinin mehrabı, [[Qaraman (Türkiyə)|Qaramanda]] İbrahim bəy mədrəsəsinin pəncərə qanadları, [[Bəyşəhər|Bəyşəhərdə]] [[Əşrəfoğlu məscidi|Əşrəfoğlu məscidinin]] minbəri, Birgidəki [[Aydınoğlu Mehmed bəy məscidi|Aydınoğlu Mehmed bəy məscidinin]] mehrab və pəncərə təsvirləri, [[İlyas Bəy məscidi|İlyas bəy Məntəşəoğlu məscidinin]] fasadındakı mərmər oymaları, [[Səlcuq (İzmir)|Ayasulukda]] [[İsa bəy məscidi|İsa bəy məscidinin]] pəncərə, qapı və mehrabının oyma işi, [[Kastamonu|Kastamonuda]] İbni Nəccar məscidinin oyma taxta qapıları, İshaq bəy Sarıxanoğlu məscidinin minbəri Anadolu bəylikləri dövrünün ən əhəmiyyətli oyma sənət nümunələridir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} Anadolu bəyliklərində binaları kirəmitlə bəzəmək populyar addım idi. Bu sahədə Qaramanoğulları və Əşrəfoğulları bəyliklərinin ustaları aparıcı idilər. Beyşəhərdə yerləşən Əşrəfoğlu məscidinin interyerindəki kirəmitlərdə ustalar səlcuqi ustalarını təqlid etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{Cite book |first=Şahin |last=Mustafayev |author-link=Şahin Mustafayev (tarixçi) |title=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |editor-first=Nailə |editor-last=Vəlixanlı |editor-link=Nailə Vəlixanlı |location=Bakı |publisher=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]], [[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]] |year=2010 |pages=329 |ref=Mustafayev |language=az }} * {{Cite book |first1=Mehman |last1=Ağayev |first2=Sevinc |last2=Əliyeva |title=Osmanlı tarixi |editor-first=Gülər |editor-last=Qafqazlı |location=Bakı |publisher=AVROPA, [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]] |year=2021 |pages=565 |ref=Ağayev, Əliyeva |language=az }} * {{Cite book |first=Rüstəm |last=Əhmədov |chapter=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |title=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |url=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |location=Sumqayıt |publisher=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |year=2013 |pages=286 |ref=Əhmədov |language=az }} * {{Cite book |first=Aydın Abi |last=Aydın |author-link=Aydın Abıyev |title=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |location=Bakı |publisher=Təknur |year=2010 |volume=I |orig-year=2005 |url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |pages=448 |ref=Abıyev |language=az }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{Cite book |first=Eldəniz Əliş oğlu |last=Məmmədov |title=Səlcuqlar |location=Bakı |publisher=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]], [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]] |editor-first=Mais İsrail oğlu |last=Əmrahov |editor-link=Mais Əmrahov |url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|year=2015 |pages=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 |language=az }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |title=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |location=Bakı |publisher=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |year=2014 |volume= |buraxılış= |nömrə=14 |pages=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |url=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Cite book |ref=История Востока |url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|title=История Востока: В шести томах. Восток в средние века |year=1995|publisher=Восточная литература, Институт востоковедения (Российская академия наук) |pages=728 |language=ru }}{{Wayback|url=https://book.ivran.ru/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Cite book |last=Босворт |first=К. Э. |author-link=Klifford Edmund Bosvort |title=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии|url=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|ответственный=Пер. с англ. П. А. Грязневича. Ответственный редактор [[İlya Petruşevski|И. П. Петрушевский]]|location=Moskva|publisher=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|year=1971|ref=Босворт |language=ru }} * {{Cite book |ref=Гордлевский|url=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|last=Гордлевский |first=В. А.|title=Государство Сельджукидов Малой Азии|ответственный=отв. ред. акад. И. Ю. Крачковский|year=1960|издание=|location=Moskva|publisher=Изд-во восточной литературы|том=1: Исторические работы|pages=63—64|pages=|серия=Избранные сочинения|isbn= |language=ru }} * {{Cite book |last=Григора |first=Никифор|title=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами|том=1|url=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|location=СПб.|publisher=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|year=1860|серия=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора |language=ru }} * {{Cite book |ref=Еремеев, Мейер|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |last1=Еремеев |first1=Д. Е. |last2=Мейер |first2=М. С.|title=История Турции в средние века и новое время|ответственный=|year=1992|издание=|location=Moskva|publisher=Изд-во Московского университета|pages=|pages=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 |language=ru }} * {{Cite book |ref=Жуков|url=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|müəllif=Жуков К. А.|title=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|year=1988|publisher=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|pages=191 |language=ru }} * {{Cite book |last=Запорожец |first=В. М.|title=Сельджуки|url=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|location=Moskva|publisher=Воениздат|year=2011|pages=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец |language=ru }} * {{Cite book |last=Лэн-Пуль |first=С.|title=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ.|url=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|ответственный=Перевод: [[Vasili Bartold|В. В. Бартольд]]|location=Moskva|publisher=Вост. лит|year=2004|pages=133—136|pages=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль |language=ru }} * {{Cite book |ref=Орешкова|url=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|last=Орешкова |first=С. Ф.|title=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|year=1990|publisher=Наука|pages=348|isbn=978-5-02-016943-2 |language=ru }} * {{Məqalə |url=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|last=Тверитинова |first=А. С.|title=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии|year=1953|location=Moskva|издание=Византийский временник|publisher=Издательство АН СССР|том=VII|pages=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Cite book |ref=Шукуров|url=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|last=Шукуров |first=Р. М.|title=Великие Комнины и Восток (1204-1461)|ответственный=под. ред. С. П. Карпова|year=2001|publisher=Алетейя|pages=460|isbn=978-5-89329-337-1 |language=ru }} * {{Cite book |ref=Alderson|url=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|last=Alderson |first=A. D.|title=The Structure of the Ottoman Dynasty|year=1956|location=Oxf.|publisher=[[Clarendon Press]]|pages=187 |language=en }} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|last=Emecen |first=F.|основной автор=Ágoston G., Bruce A. M.|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|year=2009|pages=40|location=L.|publisher=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |url=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|last=İnalcık |first=H.|title=Osman I|year=2007|издание=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|pages= |language=tr }} * {{Məqalə |ref=İnalcık|last=İnalcık |first=H.|title=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|year=2013|язык=tr|издание=NTV Tarih|выпуск=48|pages=52—54|issn=1308-7878}} * {{Cite book |ref=Kesik|url=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|last=Kesik |first=M.|title=Anadolu Türk beylikleri|year=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|издание=|location=İstanbul|publisher=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Cite book |ref=Kesik|url=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|last=Kesik |first=M.|title=Anadolu Türk beylikleri|year=2018|издание=|location=İstanbul|publisher=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9 |language=tr }} * {{Məqalə |last=Merçil |first=E.|title=Anadolu beylikleri. Tarih|url=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|издание=İslam Ansiklopedisi|year=1991|seite=138—139|ref=Merçil |language=tr }} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|year=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|издание=İslam Ansiklopedisi |language=tr }} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|url=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|издание=İslam Ansiklopedisi |language=tr }} * {{Cite book |last=Uzunçarşılı |first=İ. H. |editor-last=İsmail Haqqı Uzunçarşılı |title=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|url=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|location=An.|publisher=Türk Tarih Kurumu Basımevi|year=1969|ref=Uzunçarşılı |language=tr }} * {{Məqalə |url=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|last=Sevim |first=A.|title=Dilmaçoğulları|year=1994|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|pages=301—302|том=9}} * {{Məqalə |url=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|last=Sevim |first=A.|title=İnaloğulları|year=2000|язык=tr|издание=İslam Ansiklopedisi|pages=257—258|том=22}} * {{Cite book |last=Sumer |first=F.|title=Dogu anadolu'da turk beylikleri|year=1990|location=Ankara |language=tr }} * {{Cite book |ref=Anadolu Beylikleri|url=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|müəllif=|title=Anadolu Beylikleri|year=2018|publisher=Siyer Basim Yayin Dagitim San. Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|alleseiten=1158|volume=11|серия=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5 |language=tr }} * {{Cite book |url=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|first1=Atçeken |last1=Z. |first2=Yaşar |last2=B.|title=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|year=2016|location=An.|publisher=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6 |language=tr }} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] 1zmevl88svb1w2ohlh6o6hz1r8ujepr 6547359 6547345 2022-07-24T16:33:20Z Solavirum 95249 /* Ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{Türkiyə tarixi}} '''Anadolu bəylikləri''' ({{dil-ota|بكلك}}, {{dil-tr|beylik}}) — XI–XVI əsrlərdə [[Kiçik Asiya|Anadoluda]] [[bəy]] tərəfindən idarə olunan [[feodal]] dövlətlər. [[Türk xalqları|Türkman]] tayfalarının Anadoluya [[Türk köçləri|kütləvi köçü]] nəticəsində baş tutmuş [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündən]] (1071) sonra [[Rum sultanlığı]] ilə birlikdə [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadoluda]] ilk bəylik qrupu meydana gəlmişdir. Bəyliklərin ikinci qrupu Rum sultanlığının [[Uc (feodalizm)|ucları]] kimi meydana çıxmışdır. Onlar [[Monqollar|monqollardan]] qaçaraq [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya gəlmiş tayfalar tərəfindən qurulmuşdur. [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündən]] (1243) sonra [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuq sultanları]] [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinə]] tabe olmuşdular. Təxminən 1300–1308-ci illərdə Anadoluda yaranan vəziyyətə görə daxili münaqişələr nəticəsində süquta uğrayan Rum sultanlığı öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamaq gücünə malik deyildi. Buna baxmayaraq, həmin bəylər Hülakülərə xərac ödəyirdi və bu dövrdə hələ müstəqillik əldə etməmişdilər. 1335-ci ildə [[elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səidin]] vəfatından sonra uc bəylərinin əksəriyyəti müstəqil hökmdarlar – bəy olmuşdular. Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları dövlətləri genişlədikcə qonşu bəylikləri də fəth etmişdilər. 1608-ci ildə onlar sonuncu bəyliyi ihlaq etmişdilər. Beyliklər dövründə Anadoluda elm, ədəbiyyat və incəsənət inkişaf etmişdir. Bu dövrdə [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnosunun formalaşmasına töhfə verən [[Türk dili|türkcə]] əsərlər yaradılmışdır. == Adlandırma == [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyada]] XI–XVI əsrlərdə mövcud olmuş kiçik dövlət birləşmələri [[Türkiyə|Türkiyədə]] daha çox bəylik ([[bəy]] sözündən) adlandırılır.{{Sfn|Merçil|1991}} Bu adlandırma [[Azərbaycan]] akademiyasında da dominantdır ([[Şahin Mustafayev (tarixçi)|Ş. Mustafayev]],{{Sfn|Mustafayev|2010|page=66}} E. Məmmədov,{{Sfn|Məmmədov|2015|page=133}} M. Ağayev və S. Əliyeva,{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=45}} [[Aydın Abıyev|A. Abıyev]],{{Sfn|Abıyev|2010|page=14}} Y. Gözəlova və S. Zeynalova{{Sfn|Gözəlova|Zeynalova|2014|page=103}}). [[Rusiya]] tarixşünaslığında bu dövlətlər bəylik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} Y. Petrosyan, D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=136}}), əmirlik{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (K. Jukov,{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}, S. Oreşkova{{Sfn|Орешкова|1990|page=134}}) və knyazlıq{{Sfn|История Востока|1995|page=493}} (D. Yeremeyev və M. Meyer,{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=91}} Y. Petrosyan, V. Qordlevski,{{Sfn|Гордлевский|1960|page=65}}, R. Şükürov{{Sfn|Шукуров|2001|page=281}}) adlanır. Bəyliklərə [[Türk dili|türk]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində "böyük bəy (ulu-bəy), bəy, [[məlik]], [[əmir]] və [[sultan]]" kimi müxtəlif titullar daşıyan hökmdarlar başçılıq edirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Bəyliklərin təşkili iki prinsipə – ərazi və tayfaya əsaslanırdı. Birləşmə prosesi tayfa başçısı və onun nəsli ətrafında baş tuturdu. Bu səbəbdən bəylik adları ərazi adı ilə deyil, nəslin adı ilə, məsələn, [[Osmanlı bəyliyi|Osmanoğulları]], [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] ({{dil-ota|اوغللري}} – "oğulları, övladları") adları ilə əlaqələndirilirdi.{{Sfn|Тверитинова|1953|page=13}} == Şərqi Anadolu türk bəylikləri == İlk bəyliklər Anadoluda [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqların]] yürüşlərindən sonra, XI əsrin ikinci yarısından başlayaraq meydana gəlmişdir. 1071-ci ildə [[Malazgird döyüşü|Malazgird döyüşündə]] [[Bizans imperatorlarının siyahısı|Bizans imperatoru]] [[IV Roman Diogen|Roman Diogenin]] [[Böyük Səlcuq sultanları|səlcuq sultanı]] [[Alp Arslan]] tərəfindən məğlub edilməsindən sonra [[Oğuz türkləri|oğuzların]] bir qolu olan [[Səlcuqilər|səlcuq tayfaları]] Anadolunun böyük hissəsini ələ keçirmişdilər. Burada paytaxtı Nikeya (indiki [[Konya]]) olan [[Rum sultanlığı]] qurulmuşdur. Alp Arslanın sərkərdələri Bizans torpaqlarını ələ keçirərək, onların üzərində müstəqil və ya yarımmüstəqil bəyliklər yaratmışdılar.{{Sfn|İnalcık|2013}}{{Sfn|Запорожец|2011|loc=Глава VI, § 1}}{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=86, 100, 123, 143}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma ! Süqut |- | [[Mengücəklü bəyliyi|Mengücoğulları]] | [[Ərzincan]] (1072–1243), [[Divriği]] (1142–1197) | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} | 1277{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=100}} |- | [[Saltuklu bəyliyi|Saltukoğulları]] | [[Ərzurum]] | 1071{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} | 1202{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=86}} |- | [[Çaka bəyliyi]] | Smirna ([[İzmir]]) |1081{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=186}} |- | [[Çubukoğulları bəyliyi|Çubuqoğulları]] | [[Elazığ|Harput]], Palu | 1085{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} | 1112{{Sfn|Kesik|2018|pages=96–99}} |- | [[Danişməndilər bəyliyi|Danişməndoğulları]] | [[Sivas]] (1071–1174), [[Malatya]] (1142–1178) | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} | 1175{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=116}} |- | [[Dilmaçoğulları bəyliyi|Dilmaçoğulları]] | [[Bitlis]] | 1085{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} | 1192{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=156}}{{Sfn|Sevim|1994}} |- | [[İnaloğulları bəyliyi|İnaloğulları]] Nisanoğulları | [[Diyarbəkir]] | 1098{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=160–162}}{{Sfn|Sevim|2000}} 1142{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |1183{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|pages=162–166}}{{Sfn|Sevim|2000}} |- | [[Ərmənşahlar bəyliyi]] (Sökmənlilər, Əhlətşahlar) | Xlat ([[Əhlət]]) | 1100{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} | 1207{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=143}} |- | [[Artuqlu bəyliyi|Artuqoğulları]] | [[Hasankeyf]] (1098–1232), [[Mardin]] (1102–1408), [[Harput]] (1185–1234) | 1102{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} | 1409{{Sfn|Atçeken, Yaşar|2016|page=123}} |} == Bəyliklər dövrü == [[Fayl:1339 дулкадир.svg|thumb|300px|1339-cu ildə Kiçik Asiyanın bəylikləri və digər dövlətləri: {{Div col|2}} {{legenda|#ed9080|(A) Trabzon imperiyası}} {{legenda|#d7c7c5|(B) Bizans imperiyası}} {{legenda|#b1cead|(D) Kilikiya çarlığı}} {{legenda|#cbaade|2. Karamanoğulları}} {{legenda|#91dd79|3. İnancoğulları (Ladik)}} {{legenda|#bcc6a5|4. Sahibataoğulları}} {{legenda|#a69f63|6. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#b4b09c|8. Candaroğulları}} {{legenda|#f5cea2|9. Karəsioğulları}} {{legenda|#e5ef20|10. Osmanoğulları}} {{legenda|#df93a6|11. Gərmiyanoğulları}} {{legenda|#df93a6|12. Həmidoğulları}} {{legenda|#df93a6|13. Sarıxanoğulları}} {{legenda|#eca578|14. Aydınoğulları}} {{legenda|#e4d0b1|15. Məntəşəoğulları}} {{legenda|#a1ee8f|16. Eretnaoğulları}} {{legenda|#ec9bd2|17. Dülqədiroğulları}} {{Div col end}}]] [[Kiçik Asiya|Anadolu]] tarixində XIII əsrin axırlarından{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (təxminən 1270-ci illərdən){{Sfn|Жуков|1988|page=14}} XV əsrin birinci yarısına{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}} (ortalarına){{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} qədər olan dövr "bəyliklər dövrü"{{Sfn|Mustafayev|2010|page=72}}{{Sfn|Ağayev|Əliyeva|2021|p=29}} və ya "bəyliklər dönəmi"{{Sfn|Əhmədov|2013|p=262}} adlandırılmışdır. [[Monqollar|Monqolların]] təzyiqi ilə [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadan]] Anadoluya köç edən [[Türk xalqları|türk]] tayfaları Kiçik Asiyada [[Türk köçləri|türklərin ikinci köç dalğasını]] təşkil edirdi. 1229-cu ildə monqolların hücumlarına görə geri çəkilən sonuncu [[Xarəzmşahlar|Xarəzmşah]] [[Cəlaləddin Mənguberdi]] [[Böyük Səlcuq imperiyası|Səlcuq dövlətinin]] Anadolu hüdudlarına yaxınlaşmışdı. 1230-cu ilin avqustunda sultan [[I Əlaəddin Keyqubad]] Cəlaləddinlə vuruşmuş və [[Yastıçəmən döyüşü|Yastıçəmən döyüşündə]] onu məğlub etmişdir. Cəlaləddin 1231-ci ildə vəfat etmişdir və onu yürüşdə iştirak edən qoşunlar Səlcuq dövlətinin xidmətinə girərək Anadoluya yerləşmişdilər. Səlcuq sultanları bunlardan bəzi sərkərdə və tayfa başçılarına idarə etmələri üçün sərhədyanı əraziləri, yəni [[Uc (feodalizm)|ucları]] vermişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=39}} Səlcuq sultanları Anadoluya köçmüş müxtəlif tayfaları dövlətin qərb, şimal və cənub hissələrinə, yəni [[Bizans imperiyası]] və [[Kilikiya çarlığı]] ilə olan sərhədlərinə yerləşdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Əgər sərkərdə Səlcuq sultanı üçün müəyyən ərazilər fəth etmişdisə, bu torpaqlar fatehə [[timar]] kimi verilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydın]], [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxan]], [[Karəsi bəyliyi|Karəsi]] bəylikləri belə yaranmışdı. Bəzi torpaqlar xidmətə görə mükafat olaraq verilirdi. Belə ki, məsələn, [[Kastamonu]] [[Hüsaməddin Çoban|Hüsaməddin Çobana]], [[Sinop]] isə [[Pərvanə Münəddin Süleyman|Pərvanə Münəddin Süleymana]] verilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=202}} Sultan I Əlaəddin Keyqubadın 1237-ci ildə vəfat etməsindən sonra Səlcuq dövlətində onun ortancıl oğlu [[II Qılınc Arslan|İzzəddin Qılınc Arslan]] ilə böyük oğlu [[II Qiyasəddin Keyxosrov|Qiyasəddin Keyxosrov]] arasında hakimiyyət uğrunda uzunmüddətli mübarizə başlamışdır. Bu münaqişə dövründə [[Səadəddin Köpək]] kimi təcrübəli dövlət xadimlərinin çoxu həlak olmuşdur və bu, dövlət üçün böyük itki olmuşdur. Zəif və səriştəsiz bir hökmdar olan Qiyasəddin Keyxosrov gənc, təcrübəsiz şəxsləri əhəmiyyətli vəzifələrə təyin etməklə onları özünə daha da yaxınlaşdırsa da, beləliklə, dövlətin idarəetmə mexanizmini zəiflətmişdir. Bu, xalq üsyanlarına səbəb olmuşdur.{{Sfn|Merçil|1991}} Səlcuq dövlətinin zəiflədiyini görən monqollar bundan istifadə etmiş, 1243-cü ildə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər]] [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşündə]] [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığını]] məğlub edərək onları özlərinə tabe hala salmışdılar.{{Sfn|Merçil|1991}}{{Sfn|Жуков|1988|page=14}} [[Nikeya imperiyası]] mövcud olduğu dövrdə onun şərq sərhədi istehkamlarla müdafiə olunurdu və hər qalaya bir [[arxont]] canişin təyin edilmişdi. 1261-ci ildə [[Konstantinopolun fəthi (1261)|Konstantinopolun tutulması]] və paytaxtın Nikeyadan (indiki [[İznik]]) buraya köçürülməsi ilə Bizansın [[Asiya]] sərhədləri nəzarətdən çıxmağa başlamışdır. Qalalardakı canişinlər vəzifələrini davam etdirsələr də, mərkəzi hökumət artıq onlara təcili şəkildə yardım göndərə bilmirdi. Bizansın praktiki olaraq ordusu yox idi və muzdluların çağırışı olmadan özünü müdafiə edə bilmirdi. Odur ki, [[Yunanlar|yunan]] canişinlər öz başlarına buraxılmışdı.{{sfn|İnalcık|2007|}} Bizansla sərhəddə Səlcuq sultanlarından uc alan türkman bəyləri bundan istifadə edərək sərhədlərini genişləndirmişdilər.{{sfn|Григора|1860|page=206}} Mərkəzi Anadoluda bəyliklərin sayı az idi və burada səlcuq-monqol idarəsinin təsiri daha güclü olduğundan onlar öz mövcudiyyətlərini əsasən qısa müddət davam etdirə bilmişdilər.{{Sfn|Merçil|1991}} Təxminən 1299–1300-cü illərdə Anadoluda yaranan siyasi vəziyyət nəticəsində formal [[Suverenlik|suverenliyi]] saxlayan Rum sultanlığı daxili çəkişmələr səbəbilə zəifləmiş və öz [[Uc bəyliyi|uc bəylərini]] nəzarətdə saxlamağa gücü qalmamışdır. Türkman bəyləri yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək tədricən müstəqilliklərini elan etmiş,{{Sfn|Merçil|1991}} bu zaman Anadolunun kiçik dövlətlərində hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr azad olmuşdular.{{Sfn|Mordtmann-Manage|1991}} Buna baxmayaraq, tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin suverenliyi tezliklə [[Elxanilər dövləti|Hülakülər dövlətinin]] suverenliyi ilə əvəz olunmuşdur. Bəylər ucları idarə etməyə davam etmiş, lakin artıq Hülakülərin suverenliyi altında qalmışdılar. 1317-ci ildə Anadolu valisi [[Əmir Dəmirdaş Sulduz]] regiona gələndə buradakı bəylərin çoxu öz sədaqətlərini sübut etmək üçün onun yanına gəlmişdilər. Onlar monqollara hər il müəyyən qədər xərac verməli idilər və beləliklə, onlar Hülakülərin hökmranlığını tanımışdılar. [[Elxan]] [[Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]] 1335-ci ildə vəfat etdikdən sonra bəyliklər monqollardan tam müstəqillik qazanmışdır.{{sfn|Alderson|1956|page=2}} Osmanlı bəyliyinin (sonradan [[Osmanlı imperiyası]]) hökmdarları öz dövlətlərini genişləndirdikcə qonşu bəylikləri fəth və ilhaq etmişdir. Onlar ilk olaraq 1360-cı ildə [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları bəyliyini]], son olaraq isə 1608-ci ildə [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları bəyliyini]] fəth etmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} {| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed" |- ! Adı ! Paytaxt ! Yaranma{{Sfn|Merçil|1991}} ! Süqut{{Sfn|Merçil|1991}} ! |- | [[Çobanoğulları bəyliyi|Çobanoğulları]] | [[Kastamonu]] | 1227 | 1309 | |- | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] | [[Karaman]] | 1256 | 1483 | [[Alanya bəyliyi|Alanya bəyliyində]] hakimiyyətdə olan sülalənin qolu |- | [[İnancoğulları bəyliyi|İnancoğulları]] | [[Dənizli]] | 1261 | 1368 | |- | [[Sahibataoğulları bəyliyi|Sahibataoğulları]] | [[Afyonqarahisar]] | 1275 | 1341 | |- | [[Pərvanəoğulları bəyliyi|Pərvanəoğulları]] | [[Sinop]] | 1277 | 1322 | |- | [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] | [[Milas]], Məntəşə | 1280 | 1424 | |- | [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] | [[Bəyşəhər]] | 1284 (?) | 1326 | |- | [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] | [[Eflani]] (1291–1309), [[Kastamonu]] (1309–1398), [[Sinop]] (1398–1461) | 1292 | 1462 | |- | [[Alanya bəyliyi|Alanya]] | [[Alanya]] | 1293 | 1571 | [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] | [[Berqama]], [[Balıkəsir]] | 1297 | 1360 | |- | [[Osmanlı imperiyası|Osmanoğulları]] ([[Osmanlı xanədanı|Osmanlılar]]) | [[Söğüt]], sonradan [[Bursa]], [[Dimetoka]], [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] | 1299 | 1922 | |- | [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] | [[Kütahya]] | 1300 | 1429 | |- | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] | [[Əyirdir]] | 1301 | 1391 | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Hacıəmiroğulları bəyliyi|Hacıəmiroğulları]] | [[Məsudiyyə (Ordu)|Məsudiyyə]], [[Ordu (şəhər)|Ordu]] | 1301 | 1427 | [[Canik bəylikləri|Canik bəyliklərindən biri]] |- | [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] | Maqnisiya, [[Manisa]] | 1302 | 1410 | |- | [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] | [[Birgi]], sonradan [[Aydın]], [[İzmir|Smirna]] | 1308 | 1426 | |- | [[Qubadoğulları əmirliyi|Qubadoğulları]] | [[Ladik]] | 1318 | 1419 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Təkəoğulları bəyliyi|Təkəoğulları]] | [[Antalya]] | 1321 | 1423 | [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] sülaləsinin qolu |- | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğulları]] | [[Sivas]] (1337–1398), [[Ərzincan]] (1375–1381) | 1335 | 1381 | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi|Qazi Bürhanəddin bəyliyinə]] çevrilmişdir |- | [[Dulqədiroğulları bəyliyi|Dülqədiroğulları]] | [[Qəhrəmanmaraş|Maraş]], [[Malatya]] | 1339 | 1521 | |- | [[Tacəddinoğulları bəyliyi|Tacəddinoğulları]] | [[Niksar]] | 1348 | 1428 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Ramazanoğulları bəyliyi|Ramazanoğulları]] | [[Adana]] | 1352 | 1608 | |- | [[Qazi Bürhanəddin bəyliyi]] | [[Sivas]] (1381–1398), [[Ərzincan]] (1381–1404) | 1381 | 1399 | [[Ərətna bəyliyi|Ərətnaoğullarından]] törəmişdir |- | [[Qutluşahlar bəyliyi|Qutluşahlar]] | [[Amasya]] | təq. 1340 | 1393 | Canik bəyliklərindən biri |- | [[Taşanoğulları bəyliyi|Taşanoğulları]] | [[Mərzifən]] | təq. 1350 | 1430 | Canik bəyliklərindən biri |} == Siyasi strukturu == Sərhədlərdəki torpaqlar, yəni [[Uc (feodalizm)|uclar]] sultanlar tərəfindən tayfa başçılarına, yəni [[Bəy|bəylərə]] verilirdi. Bu türkman bəyləri sonradan müstəqillik əldə etməyə başlayanda [[Böyük Səlcuq imperiyası|Böyük Səlcuqlu dövlətinin]] siyasi strukturunu təqlid etməyə başlamışdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Bəyliyin idarəçiliyi tayfa ənənəsinə əsaslanırdı və torpaq hökmdar ailəsinin mülkiyyəti hesab olunurdu. Ailənin ən nüfuzlu üzvü ağsaqqallar şurası tərəfindən seçilirdi və "ulu bəy", "əmiri-əzəm" və ya "sultani-əzəm" adlandırılırdı. "Ulu bəy" termini ümumi nitqdə işlədilirdi, digər ikisi isə bəylərin sikkələr, xütbələr, binalardakı yazılar, digər hökmdarlara məktublar və fərmanlar üzərindəki rəsmi titulları idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=199}} Paytaxtda hökmranlıq edən "ulu bəy" öz övladlarını və qardaşlarını vilayətləri idarə etməyə göndərirdi.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=90}}{{Sfn|Yıldız|1991}} Sülalənin hər bir üzvünə "[[iqta]]" ayrılırdı. Məsələn, döyüşdə həlak olan [[Qaraman bəy|Qaraman bəyin]] qardaşı Bunsuzun nəslindən olan Bunsuzoğulları bu mülkləri təkcə Qaramanoğullar dövründə deyil, Osmanlı dövründə də qoruyub saxlamışdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} [[Fayl:Ibrahim 1432.jp.jpg|200px|thumb|right|[[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyi]] [[II İbrahim bəy Qaramanoğlu|II İbrahimin]] tuğrası. 1432-ci il.]] Hərbi və məhkəmə də daxil olmaqla bütün hakimiyyət hökmdarın əlində cəmləşmişdi. Bəyliyin hökmdarı Səlcuq sultanları kimi sarayda yaşayırdı. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] 360 otaqdan ibarət saray tikdirmişdir.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Məhməd bəy Aydınoğlu|Məhməd bəy Aydınoğlunun]] sarayı [[İbn Bətutə]] tərəfindən təsvir edilmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliyin hökmdarının məhkəməsi Səlcuq dövlətinin məhkəməsinin oxşarı idi. Məhkəməni [[hacib]], [[miraxur]], çaşnigir, candar, şərabdar, rikabdar və müzahib kimi məmurlar təşkil edirdi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Məhkəmənin təşkili və saray əyanlarının sayı bəyliyin gəlirindən asılı idi. Məlumdur ki, XIV əsrin birinci yarısında Gərmiyanoğulları hökmdarı [[Yaqub bəy Gərmiyanoğlu|I Yaqub bəyin]] xəzinədarı, miraxuru, saray məmurları və qulları, vəziri, qazısı, subaşısı olmuşdur.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə idarəçilik üçün [[Divan (idarə)|divanlar]] var idi. Divan başçısını çox vaxt "[[vəzir]]" və ya "sahibi-əzəm" adlandırılırdı. Divan qanunlar və qeyri-hərbi məsələlərlə məşğul olurdu. Dövlətin maliyyəsini ayrı bir divan idarə edirdi. Bəyin əmr və fərmanlarını yazmaq üçün ayrıca idarələr, Nişan-Divan fəaliyyət göstərirdi. Vilayətlərdə kiçik bəylərin eyni qurumları var idi. Kiçik bəylər təcrübə toplayaraq vilayətləri idarə edirdilər. Böyük bəyin oğlu yaşca kiçik idisə, hökmdar ona etibar etdiyi adamlardan [[atabəy]] və ya [[lələ]] təyin edirdi,{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} onlar isə bəyin oğlu yetkin yaşa çatana qədər, hətta bəzən sonra da dövlət işlərinə nəzarət edirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=200–201}} Vilayətdə validən başqa, [[qazı]] və [[subaşı]] da dövlət işlərinə nəzarət edirdi. Qazılar [[şəriət]] məsələləri ilə məşğul olur və ailə davalarını həll edirdilər, subaşı isə hərbi işlərlə və nizam-intizamın qorunması ilə məşğul olurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Müstəqil bəyliklərdə "ulu bəy" adına sikkələr kəsilir, [[xütbə]] oxunurdu.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} [[Gümüş]] sikkələr bəylikdən və dövrdən asılı olaraq, həcmi üç yarım karatdan səkkiz yarım karata qədər olan gümüşdən ibarət idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=201}} Bəyliklərdə qədim türklərin ailə üzvlərindən birinin ölümünə [[Yas|yas tutmaq]] və buna görə saçlarını kəsmək adəti qorunub saxlanılmışdı. Məhməd bəy Aydınoğlu vəfat edəndə ​​ailəsi ona 7 gün yas saxlamış, ailə üzvləri saçlarını kəsdirmişlər. Yas keçirilərkən qara rəngli geyimdən istifadə olunurdu. [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] və [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] bəyliklərində də buna bənzər yas əlamətləri müşahidə olunurdu.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=200}} Hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsi və ya ağalıq edən başqa dövlətin göstərişi ilə ötürüldüyü hallar nəzərə alınmasa, bəyliklərdə hakimiyyətin ötürülməsi ya vərəsənin hökmdar tərəfindən təyin edilməsi, ya da ailə şurasında keçirilən seçki ilə həyata keçirilirdi. Məsələn, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları bəyliyində]] hökmdar olmağa namizədin ləyaqətini və səriştəsini nəzərə alan ailə şurasının qərarı ilə taxta otururdular. Odur ki, bəyliyin qurucusu Məhməd bəy sağlığında ikinci oğlu [[Umur bəy|Umuru]] varis kimi tanımasına baxmayaraq, bu kifayət etməmişdir və ailə şurasının təsdiqi tələb olunmuşdur.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Səlcuq dövlətçiliyində məmurlara və hərbi xadimçlərə [[Hass (torpaq mülkiyyəti)|hass]], [[timar]], iqta haqları ilə torpaq verilirdi. Anadolu bəyliklərində torpaq idarəçiliyinə və [[Kəndli|kəndliliyə]] aid mənbələr qorunub-saxlanılmamışdır, lakin onlar [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı dövrünə]] aid təhrir dəftərlərinə köçürülmüşdür. Yazıların böyük əksəriyyəti [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları bəyliyinə]] aid mənbələrdən köçürülmüşdür. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, Səlcuq dövlətinin əsas şəhərləri – [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]] və [[Aksaray]] səlcuqlardan qaramanlılara keçdiyi üçün səlcuqilərin dövlətçiliyini mənimsəmiş Qaramanoğulları bəyliyinin reyestrləri digər bəyliklərin reyestrlərindən daha əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Qaramanoğulları bir dövlət kimi uzun müddət mövcud olmuşdu, həmçinin onların idarəçilik sistemi digər bəyliklərə nisbətən daha yaxşı qurulmuşdu. Uzunçarşılıya görə, Qaramanoğullarına aid reyestrlər ideal şəkildə düzülmüşdü. Onlar verdikləri əraziləri, torpaq sertifikatlarını və yoxlama sənədlərini qeyd etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} [[Üləma]] və hökmdarın məmurları vəzifə və rütbələrinə görə hərbçilər kimi timar alırdılar.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=202–203}} Bəylik dövründə şəhər əhalisi kəndlilərdən daha azad olsalar da, şəhər və kənd əhalisi arasında çox da fərq yox idi. Şəhərlilər və kəndlilər hər cür dini və digər vergiləri ödəyirdilər. Kəndlilərin özlərinə məxsus torpaqları yox idi. Onlar müəyyən bir yerdə müvəqqəti yaşayırdılar və torpağı becərərkən onlara toxunulmurdu. Torpağı becərən kəndli torpaq sahibinə məhsulun onda bir ödəyirdi. Əgər kəndli konkret mülkiyyətçiyə deyil, dövlətə, yəni bəyə məxsus torpaq sahəsini becərirdisə, onda o, məhsulun onda birini xəzinəyə verirdi. Torpağın şumlanması və becərilməsi kəndlilərin üzərinə düşürdü. Onlar torpaq sahəsini tərk edib başqa bir ölkəyə gedə bilməzdilər. Bəzi ərazilərin sakinləri bəyin fərmanı ilə vergi ödəməkdən azad edilirdi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=238–244}} == Hərbi strukturu == [[Fayl:Bataille de Közä Dagh (1243).jpeg|thumb|right|225px|1243-cü il [[Kösedağ döyüşü|Kösedağ döyüşünün]] təsviri.]] Türkman tayfaları müharibələr zamanı öz başçılarının əmri ilə yürüşlərə çıxır, müharibədən sonra isə öz yaşayış yerlərinə qayıdırdılar. Bəyliklərdə ordunun tərkibinə həm [[Kavaleriya|atlılar]] gətirən [[Timarlı|timarlılar]], həm də [[Piyada əsgərlər|piyadalar]] daxil idi. Timarlılardan onlara verilən [[timar]] gəlirinə uyğun döyüşçü qüvvəsi saxlamaq tələb olunurdu. Timar sahibi vəfat etdikdən sonra onu övladlarına ötürürdü.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=104}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşdə ordu üç hissəyə bölünürdü: mərkəz, sol və sağ cinahlar. Hər bir cinahda ön qüvvə və ehtiyat qüvvəsi var idi. Hökmdar mərkəzdəki qüvvələrə, kiçik bəylər isə cinahlara komandanlıq edirdilər. Hökmdarın yetərincə böyümüş oğlu yox idisə, cinahda hökmdarın etibarlı əmiri və ya qohumu komandan olurdu. Cinahın baş komandanı çox vaxt [[subaşı]] adlanırdı.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Döyüşçülər ox, yay, qılınc, qalxan, nizə, xəncər, gürz, balta, katapultdan istifadə edirdilər. Bundan əlavə, ordularda nağara, zurna və başqa alətlərdə ifa edən musiqiçilər də var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] iyirmi beş min atlı və iyirmi beş min piyadadan ibarət bir ordu yığa bilirdi. [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] iki yüz mindən çox piyada, [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] yetmiş min piyada, [[Həmidoğulları bəyliyi|Həmidoğulları]] qırx min piyada və atlı, [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] iyirmi beş min atlı, [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] yüz min piyada, [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Karəsi bəyliyi|Karəsioğulları]] yetmiş min piyadadan ibarət ordu yığmağa qadir idi.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Bəyliklərdə əxilərin silahlı təşkilatları var idi. [[İbn Bətutə]] [[Dənizli|Dənizlidə]] gördüyü əxi birlikləri haqqında qeydlər aparmışdır. Bu bölmələrin təhlükəsizlik funksiyaları var idi. [[Şihabəddin Öməri]] yazmışdır ki, Gərmiyanoğulları ilə Həmidoğulları bəyliklərində baxış və təlimlər keçirilirdi. Gərmiyanoğulları öz sərhədlərinə qoşun toplayır və orada təlim manevrləri keçirirdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} Dənizkənarı ərazilərdə yerləşən bəyliklərin donanmaları var idi.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=203}} == Elm və ədəbiyyat == [[Fayl:Ahmedi - Incipit Page with Illuminated Titlepiece - Walters W6642B - Full Page.jpg|150px|thumb|right|[[Tacəddin Əhmədi|Tacəddin Əhmədinin]] "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"sinin bir səhifəsi. Volters İncəsənət Muzeyi. Walters Ms. W.664. 1486-cı il.]] XIV və XV əsrlərdə bəyliklərdə [[Konya]], [[Kayseri]], [[Niğdə]], [[Sivas]], [[Kastamonu]], [[Ankara]], [[Sinop]], [[Kütahya]], [[Birgi (Ödəmiş)|Birgi]], [[Tirə (İzmir)|Tirə]], [[Beçin]], [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Bursa]], [[İznik]], [[Dənizli]], [[Gülşəhər]], [[Kırşəhər]], [[Amasya]], [[Ankara]] kimi Anadolu şəhərləri mədəniyyət mərkəzləri olmuşdur. Bəylər öz dövlətlərinə alimləri dəvət edir, onların fəaliyyətini həvəsləndirir, [[Mədrəsə|mədrəsələrin]], kitabxanaların, [[İmarətxana|imarətxanaların]], [[Məscid|məscidlərin]] tikintisinə böyük əhəmiyyət verirdilər. Bəylərin çoxu [[Türk dili|türk dilindən]] başqa dil bilmədiklərinə görə müəllifləri türk dilində əsərlər yazmağa təşviq edirdilər. Bu da öz növbəsində türk dilinin inkişafına xidmət etmişdir. Bunun sayəsində populyarlıq qazanmış bir çox qəhrəmanlıq povestləri ([[Bəttal Qazi]] haqqında, [[Sarı Saltıq|Qazi Sarı Saltıq]] haqqında, [[Danişmənd qazi|Məlik Danişmənd]] haqqında), sevgi və romantika mövzusunda şeirlər ([[Şəyyad Həmzə|Şəyyad Həmzənin]] "''[[Yusif və Züleyxa]]''" əsəri), eləcə də tibb, astronomiya, tarix, mistisizm və din mövzularında əsərlər yazılmışdır. Bəylik dövründə Anadoluda [[Sufizm|təsəvvüf]] çox inkişaf etmiş, Anadoluda mənəvi həyata əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=210–211}} Bəyliklər dövründə yaşamış, [[Türkiyə ədəbiyyatı|Türkiyə ədəbiyyatının]] əsasını qoyan bir çox şair və yazıçılar sufiliyə bağlı olmuşdur. [[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Cəlaləddin Rumi]] uzun müddət [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğullarının]] bir hissəsi olan Konya şəhərində yaşamışdır. Onun oğlu [[Sultan Vələd]] də orada yaşayırdı. Şair [[Yunus Əmrə]] sufi şeyxinin müridi olmuş, bütün həyatını Anadoluda keçirmişdir. "Sufi etik normalarını [[Sünnilər|ortodoksal islam]] ideyaları ilə birləşdirməyə" çalışan şair [[Aşıq Paşa]] da Anadoluda yaşamışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=110}} [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]], sonra isə [[Gərmiyanoğulları bəyliyi|Gərmiyanoğulları]] bəylərinin sarayında yaşamış şair [[Tacəddin Əhmədi|Əhmədi]] o dövrün bilik ensiklopediyası olan "''[[İsgəndərnamə (Əhmədi)|İsgəndərnamə]]''"ni yazmışdır. Bəyliklərin hökmdarları müxtəlif ədəbiyyatların türk dilinə tərcümə edilməsini təşviq edirdilər.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=111–112}} Amasya hökmdarı Hacı Şadgəldinin, oğlu Əmir Əhmədin, [[Qazi Bürhanəddin|Qazi Bürhanəddinin]], [[Mardin]] hökmdarı Qasım ibn Cahangirin, İsmayıl bəy Candaroğlunun kitabxanaları var idi. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılıya]] görə, İsmayıl bəyin kitabxanası ictimaiyyətə açıq idi. Hər mədrəsədə tələbələr üçün kiçik kitabxanalar da var idi. Mədrəsənin bütün kitabları ora xeyriyyəçilər tərəfindən bağışlanmışdır.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=232}} == İncəsənət == [[Fayl:İsa Bey Camii.jpg|200px|thumb|left|1374–1375-ci illərdə tikilmiş [[İsa bəy məscidi]].]] Bəyliklər dövründən bir çox memarlıq tikililəri, ağac və dəmir üzərində oyma, yapma və tikmə sənəti məhsulları qalmışdır. [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] və [[Əşrəfoğulları bəyliyi|Əşrəfoğulları]] bəyliklərində [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığının]] üslubunda memarlıq sənəti digər bəyliklər ilə müqayisədə daha çox inkişaf etmişdir. Onlardan sonra [[İsa bəy Aydınoğlu]] və [[İlyas bəy Məntəşəoğlu|İlyas bəy Məntəşəoğlunun]] tikintilərini qeyd etmək olar. Digər bəyliklərdəki memarlıq əsərləri zəngin bəzəkli [[Böyük Səlcuq imperiyası|səlcuqi]] tikililərinə o qədər də bənzəmir və daha sadədir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} Ağac və daş üzərində oyma sənəti ilk növbədə Qaramanoğulları və Əşrəfoğulları bəyliklərində inkişaf etmiş, sonradan [[Aydınoğulları bəyliyi|Aydınoğulları]] və [[Məntəşəoğulları bəyliyi|Məntəşəoğulları]] bəyliklərinə yayılmışdır. [[Candaroğulları bəyliyi|Candaroğulları]] və [[Sarıxanoğulları bəyliyi|Sarıxanoğulları]] bəyliklərinin müxtəlif tikililərini də qeyd etmək olar. Oyma sənətinin ən gözəl nümunələri arasında [[Aksaray|Aksarayda]] İbrahim bəy məscidinin minbəri, [[Ürgüp|Ürgüpün]] Dəmsə kəndində ağacdan yonulmuş Daşqınbaba məscidinin mehrabı, [[Qaraman (Türkiyə)|Qaramanda]] İbrahim bəy mədrəsəsinin pəncərə qanadları, [[Bəyşəhər|Bəyşəhərdə]] [[Əşrəfoğlu məscidi|Əşrəfoğlu məscidinin]] minbəri, Birgidəki [[Aydınoğlu Mehmed bəy məscidi|Aydınoğlu Mehmed bəy məscidinin]] mehrab və pəncərə təsvirləri, [[İlyas Bəy məscidi|İlyas bəy Məntəşəoğlu məscidinin]] fasadındakı mərmər oymaları, [[Səlcuq (İzmir)|Ayasulukda]] [[İsa bəy məscidi|İsa bəy məscidinin]] pəncərə, qapı və mehrabının oyma işi, [[Kastamonu|Kastamonuda]] İbni Nəccar məscidinin oyma taxta qapıları, İshaq bəy Sarıxanoğlu məscidinin minbəri Anadolu bəylikləri dövrünün ən əhəmiyyətli oyma sənət nümunələridir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} Anadolu bəyliklərində binaları kirəmitlə bəzəmək populyar addım idi. Bu sahədə Qaramanoğulları və Əşrəfoğulları bəyliklərinin ustaları aparıcı idilər. Beyşəhərdə yerləşən Əşrəfoğlu məscidinin interyerindəki kirəmitlərdə ustalar səlcuqi ustalarını təqlid etmişdilər.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=235–237}} == İqtisadiyyatı == Bəyliklər dövrünün əsas ticarət mərkəzləri [[Qara dəniz]] sahilində [[Trabzon]], [[Samsun]] və [[Sinop]], [[Egey dənizi]] sahilində [[Foça]], [[İzmir]] və [[Səlcuq (İzmir)|Ayasuluk]], [[Aralıq dənizi]] sahilində [[Antalya]] və [[Alanya]], Mərkəzi Anadoluda isə [[Sivas]], [[Kayseri]] və [[Konya]] olmuşdur.{{Sfn|Yıldız|1991}} Bütün bəyliklərdə istehsala, əkinçiliyə və ticarətə böyük diqqət yetirilmişdir. Bir çox ticarət yolu Anadoludan keçirdi və bu yollarda səyyahların, karvanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yollar, körpülər və [[Karvansara|karvansaralar]] və [[Meyxanə|meyxanələr]] tikilirdi. Səlcuq dövləti dövründə tikilmiş karvansaralar da fəaliyyətini davam etdirmişdir.{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=245}} Bəyliklər şərqlə qərb, şimalla cənub arasında ticarətdə vasitəçilik edirdilər ki, bu da onlara xeyli gəlir gətirirdi. Məsələn, [[Qaramanoğulları bəyliyi|Qaramanoğulları]] [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Silifke]], [[Anamur]], [[Alanya]] və [[Manavqat]] limanları vasitəsilə Anadoluya mal göndərən [[Genuya Respublikası|Genuya]] və [[Venesiya Respublikası|Venesiya]] tacirlərindən gömrük rüsumları alır, [[Kilikiya qapıları|Kilikiya qapılarında]] bütün tacirlərdən vergi alırdılar.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}} Anadolu bəyliklərinin iqtisadiyyatının əsasını [[kənd təsərrüfatı]] təşkil edirdi. Bəyliklərdə konkret şəraitdən asılı olaraq dənli bitkilər, meyvələr, pambıq, ipək, arı mumu, bal, mum istehsal olunur, dağlıq və dağətəyi rayonlarda maldarlıq geniş yayılırdı. İstehsal olunan məhsulun böyük hissəsi daxili istehlak üçün istifadə edilirdi, artıq qalan məhsul isə xarici ölkələrə edilirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|page=249}} Odur ki, Anadoluda tikilən parça və xalçalara tələbat təkcə Avropada deyildi. [[İbn Bətutə|İbn Bətutənin]] qeydlərinə görə, tacirlər Anadoludan [[Suriya (region)|Suriyaya]], [[Misir|Misirə]], [[Cənubi Mesopotamiya|İraqa]], [[Hindustan|Hindistana]] və hətta [[Çin Xalq Respublikası|Çinə]] xalça və parçalar aparırdılar. [[Kütahya]], [[Amasya]], [[Kastamonu]] və [[Bayburt]] vilayətlərində gümüş mədənləri, [[Fokeya]], [[Afyonqarahisar|Qarahisar]], [[Uluabad]] və Kütahyada alum mədənləri inkişaf etdirilmişdir. Atların, müxtəlif növ quşların, qoyun-keçilərin yetişdirilməsi də bu dövlətlərə xeyli gəlir gətirirdi.{{Sfn|Anadolu Beylikleri|2018|loc=XXII. ANADOLU TÜRK BEYLİKLERİNDE TEŞKİLAT VE KÜLTÜR}}{{Sfn|Yıldız|1991}}{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|pages=105–106}}{{Sfn|Uzunçarşılı|1969|pages=250–253}} == Əhəmiyyəti == [[Türk xalqları|Türkmanların]] [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyaya]] köçünün ikinci dalğası [[Anadolu türkləri|Anadolu türklərinin]] etnogenez prosesinin sürətləndirilməsində rol oynamışdır. Bu dövrdə Anadolunun qeyri-müsəlman əhalisinin linqvistik səviyyədə assimilyasiyaya uğraması və islamlaşması daha da güclənmişdir. Türk etnosu əsasən bəyliklər dövrünün axırlarında formalaşmışdır.{{Sfn|Еремеев, Мейер|1992|page=112}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|3}} * {{Cite book |first=Şahin |last=Mustafayev |author-link=Şahin Mustafayev (tarixçi) |title=Səlcuqilərdən osmanlılara: XI-XV yüzilliklərdə Anadolunun türk mühitində etnosiyasi proseslər |editor-first=Nailə |editor-last=Vəlixanlı |editor-link=Nailə Vəlixanlı |location=Bakı |publisher=[[Elm (nəşriyyat)|Elm]], [[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]] |year=2010 |pages=329 |ref=Mustafayev |language=az }} * {{Cite book |first1=Mehman |last1=Ağayev |first2=Sevinc |last2=Əliyeva |title=Osmanlı tarixi |editor-first=Gülər |editor-last=Qafqazlı |location=Bakı |publisher=AVROPA, [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]] |year=2021 |pages=565 |ref=Ağayev, Əliyeva |language=az }} * {{Cite book |first=Rüstəm |last=Əhmədov |chapter=Kiçik Asiya türkləri ХIII-ХХ əsrin əvvəllərində |title=Türk xalqlarının tarixi XIII–XX əsrin əvvəlləri |url=http://genderi.org/ders-vesaiti-azerbaycan-respublikas-tehsil-nazirliyinin-144-li.html |location=Sumqayıt |publisher=[[Sumqayıt Dövlət Universiteti]] |year=2013 |pages=286 |ref=Əhmədov |language=az }} * {{Cite book |first=Aydın Abi |last=Aydın |author-link=Aydın Abıyev |title=Türkiyə ədəbiyyatı tarixi |cavabdeh=[[Nizaməddin Şəmsizadə]] |location=Bakı |publisher=Təknur |year=2010 |volume=I |orig-year=2005 |url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |pages=448 |ref=Abıyev |language=az }} {{Wayback|url=https://achiqkitab.aztc.gov.az/Books/Read/2432/Turkiye-edebiyyati-tarixi-muqayiseli-I-cild-Aydin-Abi-Aydin |date=20210515162327 }} * {{Cite book |first=Eldəniz Əliş oğlu |last=Məmmədov |title=Səlcuqlar |location=Bakı |publisher=[[Mütərcim Tərcümə və Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi|Mütərcim]], [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]], [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]] |editor-first=Mais İsrail oğlu |last=Əmrahov |editor-link=Mais Əmrahov |url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf|year=2015 |pages=204 |isbn= |ref=Məmmədov }} {{Wayback|url=http://anl.az/el/Kitab/2015/Azf-285699.pdf |date=20191126162628 |language=az }} * {{məqalə |müəllif=Y. Gözəlova, S. Zeynalova |title=Levant ticarətində «italyan üstünlüyü» dövrü (XIII–XIV əsrlər) |tip=məqalə |location=Bakı |publisher=[[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Universiteti]] |year=2014 |volume= |buraxılış= |nömrə=14 |pages=100–106 |arxiv tarixi=5 iyul 2022 |ref=Gözəlova, Zeynalova |dil=az |url=http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf |arxiv keçidi=https://web.archive.org/web/20220705054417/http://static.bsu.az/w8/Xeberler%20Jurnali/Humanitar%20%20%202014%20%201/14%20%20%20Y.H.G%C3%96Z%C6%8FLOVA%20S.%C6%8F.ZEYNALOVA.pdf }} * {{Cite book |ref=История Востока |url=https://book.ivrAnkararu/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf|title=История Востока: В шести томах. Восток в средние века |trans-title=Şərq tarixi: altı cilddə. Orta əsrlərdə Şərq |year=1995|publisher=Восточная литература, Институт востоковедения (Российская академия наук) |pages=728 |language=ru }}{{Wayback|url=https://book.ivrAnkararu/f/istoriya-vostoka-tom-2-vostok-v-srednie-veka-2002.pdf |date=20220123232501 }} * {{Cite book |last=Босворт |first=К. Э. |author-link=Klifford Edmund Bosvort |title=Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии |trans-title=Müsəlman sülalələri. Xronologiya və şəcərə kitabçası |url=http://www.kitabhona.org.ua/lib_hist/bosvort.html|editor-first1=П. А. |editor-last1=Грязневича |editor-first2=И. П. |editor-last2=Петрушевский |editor-link2=İlya Petruşevski|location=Moskva|publisher=[[Elm (nəşriyyat, SSRİ)|Наука]]|year=1971|ref=Босворт |language=ru }} * {{Cite book |ref=Гордлевский|url=http://nauka1941-1945.ru/files/pdf/EB_1941_AKS_00000099.pdf|last=Гордлевский |first=В. А.|title=Государство Сельджукидов Малой Азии |trans-title=Kiçik Asiya Səlcuqlu dövləti |editor-first=отв. ред. акад. И. Ю. |editor-last=Крачковский|year=1960|publisher=|location=Moskva|publisher=Изд-во восточной литературы|volume=1: Исторические работы|pages=63—64|pages=|series=Избранные сочинения|isbn= |language=ru }} * {{Cite book |last=Григора |first=Никифор|title=Римская история Никифора Григоры, начинающаяся со взятия Константинополя латинянами |trans-title=Konstantinopolun latınlar tərəfindən tutulması ilə başlayan Nikifor Qriqorinin Roma tarixi |volume=1|url=http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Gregoras_Nic_2/frametext3.htm|location=Sankt-Peterburq|publisher=Тип. [[Peterburq Elmlər Akademiyası|Имп. Академии наук]]|year=1860|series=Византийские историки, переведённые с греческого при Санкт-Петербургской духовной академии|ref=Григора |language=ru }} * {{Cite book |ref=Еремеев, Мейер|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |last1=Еремеев |first1=Д. Е. |last2=Мейер |first2=М. С.|title=История Турции в средние века и новое время|trans-title=Orta əsrlər və müasir dövrlərdə Türkiyə tarixi|ответственный=|year=1992|publisher=|location=Moskva|publisher=Изд-во Московского университета|pages=|pages=246|isbn=52-110-2201-7|isbn2=978-5-211-02201-0}} {{Wayback|url=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm |date=20200204012400 |language=ru }} * {{Cite book |ref=Жуков|url=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|last=Жуков |first=К. А.|title=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|trans-title=XIV-XV əsrlərdə Egey əmirlikləri|year=1988|publisher=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|pages=191 |language=ru }} * {{Cite book |last=Запорожец |first=В. М.|title=Сельджуки|trans-title=Səlcuqilər|url=http://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/|location=Moskva|publisher=Воениздат|year=2011|pages=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец |language=ru }} * {{Cite book |last=Лэн-Пуль |first=С.|title=Мусульманские династии. Хронол. и генеал. табл. с ист. введ. |trans-title=Müsəlman sülalələri: tarixi girişlərlə xronoloji və şəcərə cədvəlləri|url=https://books.google.ru/books/about/Мусульманские_династ.html?id=S2qgAAAAMAAJ&redir_esc=y|editor-first=В. В. |editor-last=Бартольд |editor-link=Vasili Bartold|location=Moskva|publisher=Вост. лит|year=2004|pages=133—136|pages=310|isbn=50-201-8446-2|isbn2=978-5-020-18446-6|ref=Лэн-Пуль |language=ru }} * {{Cite book |ref=Орешкова|url=https://books.google.ru/books?id=M4ZpAAAAMAAJ|last=Орешкова |first=С. Ф.|title=Османская империя: государственная власть и социально-политическая структура|trans-title=Osmanlı imperiyası: dövlət hakimiyyəti və ictimai-siyasi quruluşu|year=1990|publisher=Наука|pages=348|isbn=978-5-02-016943-2 |language=ru }} * {{Məqalə |url=http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|ref=Тверитинова|last=Тверитинова |first=А. С.|title=Фальсификация истории средневековой Турции в кемалистской историографии |trans-title=Kamalist tarixşünaslıqda orta əsr Türkiyə tarixinin saxtalaşdırılması|year=1953|location=Moskva|publisher=Византийский временник, Издательство АН СССР|volume=VII|pages=9—31|isbn=54-475-7497-8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200320120600/http://www.vremennik.biz/opus/BB/07/53530|archivedate=2020-03-20}} * {{Cite book |ref=Шукуров|url=https://books.google.ru/books?id=jyUjAQAAIAAJ|last=Шукуров |first=Р. М.|title=Великие Комнины и Восток (1204-1461) |trans-title=Böyük Komneni və Şərq (1204–1461)|editor-first=С. П. |editor-last=Карпова|year=2001|publisher=Алетейя|pages=460|isbn=978-5-89329-337-1 |language=ru }} * {{Cite book |ref=Alderson|url=https://ia801500.us.archive.org/11/items/in.ernet.dli.2015.69864/2015.69864.Structure-Of-The-Ottoman-Dynasty.pdf|last=Alderson |first=A. D.|title=The Structure of the Ottoman Dynasty|trans-title=Osmanlı sülaləsinin quruluşu|year=1956|location=Oxf.|publisher=[[Clarendon Press]]|pages=187 |language=en }} * {{publikasiya |2=статья|часть=Anatolian emirates|last1=Emecen |first1=F.|last2=Ágoston |first2=G. |last3=Bruce |first3=A. M.|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=http://psi424.cankaya.edu.tr/uploads/files/Agoston%20and%20Masters,%20Enc%20of%20Ott%20Empire.PDF|year=2009|pages=40|location=L.|publisher=Facts On File, Inc.|isbn=0-8160-6259-5|ref=Emecen}} * {{Məqalə |url=https://islamansiklopedisi.org.tr/osman-i|ref=İnalcık|last=İnalcık |first=H.|title=Osman I |trans-title=I Osman|year=2007|publisher=[[TDV İslam Ensiklopediyası|İslam Ansiklopedisi]]|seite=443—453|volume=33|pages= |language=tr }} * {{Məqalə |ref=İnalcık|last=İnalcık |first=H.|title=Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092|trans-title=Çaka bəy – İzmir bəyliyi, 1081–1092|year=2013|язык=tr|publisher=NTV Tarih|выпуск=48|pages=52—54|issn=1308-7878}} * {{Cite book |ref=Kesik|url=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|last=Kesik |first=M.|title=Anadolu Türk beylikleri|trans-title=Anadolu türk bəylikləri|year=2018|часть=ÇUBUKOĞULLARI|publisher=|location=İstanbul|publisher=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9|seiten=96—98}} * {{Cite book |ref=Kesik|url=https://www.worldcat.org/oclc/1050459590|last=Kesik |first=M.|title=Anadolu Türk beylikleri|trans-title=Anadolu türk bəylikləri|year=2018|publisher=|location=İstanbul|publisher=Bilge Kültür Sanat|isbn=978-605-9521-81-9 |language=tr }} * {{Məqalə |last=Merçil |first=E.|title=Anadolu beylikleri. Tarih|trans-title=Anadolu bəylikləri. Tarix|url=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#1-tarih|volume=3|publisher=İslam Ansiklopedisi|year=1991|seite=138—139|ref=Merçil |language=tr }} * {{Məqalə |автор = Mülayim S.|заглавие = Anadolu beylikleri. Sanat|ссылка = http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#3-sanat|volume=3|year=1991|seite=141—143|ref = Mülayim|publisher=İslam Ansiklopedisi |language=tr }} * {{Cite encyclopedia |title=Ḏh̲u 'l-Ḳadr |trans-title=Dülqədir |url=https://referenceworks.brillonline.com/search?s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=&s.q=%E1%B8%8Eh%CC%B2u+%27l-%E1%B8%B2adr |first1=J. H. |last1=Mordtmann |first2=V. L. |last2=Manage |encyclopedia [[İslam Ensiklopediyası|Encyclopaedia of Islam]] |edition=2 ed |language=en |editor-first1=B. |editor-last1=Lewis |editor-first2=J. |editor-last2=Schacht |editor-first3=Ch. |editor-last3=Pellat |location=Leiden |publisher=BrillOnline |year=1991 |volume=2 }} * {{Məqalə |автор = Yıldız H.D.|заглавие = Anadolu beylikleri. Teşkilât ve Kültür|url=http://www.islamansiklopedisi.org.tr/anadolu-beylikleri#2-teskilat-ve-kultur|volume = 3|год = 1991|seite=139—141|ref = Yıldız|publisher=İslam Ansiklopedisi |language=tr }} * {{Cite book |last=Uzunçarşılı |first=İ. H. |editor-last=İsmail Haqqı Uzunçarşılı |title=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|trans-title=Anadolu bəylikləri və Ağqoyunlu, Qaraqoyunlu dövlətləri|url=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|location=Ankara|publisher=Türk Tarih Kurumu Basımevi|year=1969|ref=Uzunçarşılı |language=tr }} * {{Məqalə |url=https://islamansiklopedisi.org.tr/dilmacogulları|ref=Sevim|last=Sevim |first=A.|title=Dilmaçoğulları|trans-title=Dilmancoğulları|year=1994|язык=tr|publisher=İslam Ansiklopedisi|pages=301—302|volume=9}} * {{Məqalə |url=https://islamansiklopedisi.org.tr/inalogullari|ref=Sevim|last=Sevim |first=A.|title=İnaloğulları|trans-title=İnaloğulları|year=2000|язык=tr|publisher=İslam Ansiklopedisi|pages=257—258|volume=22}} * {{Cite book |last=Sumer |first=F.|title=Doğu Anadolu'da Türk beylikleri|trans-title=Şərqi Anadoluda türk bəylikləri|year=1990|location=Ankara |language=tr }} * {{Cite book |ref=Anadolu Beylikleri|url=https://books.google.ru/books?id=AXyODwAAQBAJ|author=|title=Anadolu Beylikleri|trans-title=Anadolu bəylikləri|year=2018|publisher=Siyer Basim Yayin Dagitim SAnkara Ve Tic. Ltd. Sti.|pages=|pages=1158|volume=11|series=İslam Tarihi ve Medeniyeti|isbn=978-6-052-37549-5 |language=tr }} * {{Cite book |url=https://books.google.ru/books?id=QvSiDwAAQBAJ|ref=Atçeken, Yaşar|first1=Atçeken |last1=Z. |first2=Yaşar |last2=B.|title=Malazgirt'ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi|trans-title=Malazgirtdən vətənə Anadolu Səlcuqlu dövlətinin tarixi|year=2016|location=Ankara|publisher=Eğitim Yayınevi|isbn=978-975-8890-15-6 |language=tr }} {{Refend|3}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri| ]] [[Kateqoriya:Müsəlman sülalələr]] [[Kateqoriya:Anadolu orta əsrlərdə]] g1oykn0s8jagd2cs9mbvg6uf2jh61s8 10 29995 6547464 4951754 2022-07-24T18:06:21Z Xeyal 199793 wikitext text/x-wiki {{Naviqasiya cədvəli |ad = Azərbaycanın hərbi rütbələri |başlıq = {{bayraq|Azərbaycan}} Azərbaycanın hərbi rütbələri {{gerb|Azərbaycan}} |başlığın stili = |şəkil = |qrup1 = [[Azərbaycan Hərbi Dəniz Qüvvələri|Hərbi Dəniz Qüvvələri]] |qrup2 = [[Azərbaycan Quru Qoşunları|Quru Qoşunları]] |qrup3 = [[Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri|Hərbi Hava Qüvvələri]] |siyahı1 = [[Matros]] • [[Baş matros]] • [[Üçüncü dərəcəli starşina]] • [[İkinci dərəcəli starşina]] • [[Birinci dərəcəli starşina]] • [[Kiçik miçman]] • [[Miçman]] • [[Baş miçman]] • [[Kiçik leytenant (HDQ)|Kiçik leytenant]] • [[Leytenant (HDQ)|Leytenant]] • [[Baş leytenant (HDQ)|Baş leytenant]] • [[Kapitan-leytenant]] • [[Üçüncü dərəcəli kapitan]] • [[İkinci dərəcəli kapitan]] • [[Birinci dərəcəli kapitan]] • [[Kontr-admiral]] • [[Vitse-admiral]] • [[Admiral]] |siyahı2 = [[Əsgər (rütbə)|Əsgər]] • [[Baş əsgər]] • [[Kiçik çavuş]] • [[Çavuş]] • [[Baş çavuş]] • [[Kiçik gizir]] • [[Gizir]] • [[Baş gizir]] • [[Kiçik leytenant]] • [[Leytenant]] • [[Baş leytenant]] • [[Kapitan (hərbi rütbə)|Kapitan]] • [[Mayor]] • [[Polkovnik-leytenant]] • [[Polkovnik]] • [[General-mayor]] • [[General-leytenant]] • [[General-polkovnik]] |siyahı3 = [[Əsgər (rütbə)|Əsgər]] • [[Baş əsgər]] • [[Kiçik çavuş]] • [[Çavuş]] • [[Baş çavuş]] • [[Kiçik gizir]] • [[Gizir]] • [[Baş gizir]] • [[Kiçik leytenant]] • [[Leytenant]] • [[Baş leytenant]] • [[Kapitan (hərbi rütbə)|Kapitan]] • [[Mayor]] • [[Polkovnik-leytenant]] • [[Polkovnik]] • [[General-mayor]] • [[General-leytenant]] • [[General-polkovnik]] }}<noinclude> [[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Azərbaycan|Hərbi rütbələr]] </noinclude> 9s0evs66pwuxwsc0z1ipz7l5w40ii8f 0 30536 6547410 5860170 2022-07-24T17:04:18Z Nuray95 150825 wikitext text/x-wiki {{Film |adı = Çəmənlik və otlaqların yaxşılaşdırılması |orijinal adı = |digər adı = |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |şəkil2 = |şəklin ölçüsü2 = |şəklin izahı2 = |rejissor = |ssenarist = Məmməd Nəbili<br>[[Vaqif Məmmədov (ssenarist)|Vaqif Hümmətoğlu]] |əsərin müəllifi = |prodüser = |icraçı prodüser = |səs rejissoru = |bəstəkar = |rollarda = |operator = [[Sərdar Vəliyev]] |səs operatoru = |musiqi tərtibatı = |rəssam = |geyim rəssamı = |səsləndirənlər = |ifaçı = |mətni oxuyan = |montaj rejissoru = |montaj = |redaktoru = |çəkiliş yeri = |şüar = |janr = |ilk baxış = |dil = |ölkə = {{USSR}} |istehsalçı = [["Azərbaycanfilm" Kinostudiyası]] |studiya = |distribüter = |kanal = |növü = qısametrajlı sənədli film |rəng = rəngli |vaxt = |yaş həddi = |mövsüm sayı = |bölüm sayı = |il = [[1969]] |büdcə = |gəlir = |əvvəlki = |sonrakı = |saytı = |texniki məlumatlar = 2 hissə<br>567 metr<br>35 mm |mükafatları = |allmovie = |imdb_id = |vikianbar = }} == Məzmun == Elmi-kütləvi film respublikamızın [[Gəncə]], [[Gədəbəy]] və [[Mingəçevir]] bölgələrində lentə alınmışdır. Kinolentdə heyvandarlığın ehtiyaclarını ödəmək üçün daha məhsuldar subalp və alp çəmənliklərinin becərilməsi üsulları, çəmənlik otlarının və s. məhsuldarlığını artırmaq yolları haqqında danışılır. :Filmdə heyvandarlığın mütərəqqi iş üsulları, çəmənlik və otlaqların yaxşılaşdırılması sahəsində toplanmış qabaqcıl təcrübə, ağır zəhmət tələb edən proseslərin mexanikləşdirilməsi göstərilmişdir. == Film haqqında == Film [[Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi]]nin sifarişi ilə çəkilmişdir. Film SSRİ Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi tərəfindən [[Qafqaz]]ın, [[Orta Asiya]]nın və [[Qazaxıstan]]ın dağlıq rayonlarında göstərilmək üçün təklif edilmişdir. == Filmin heyəti == === Film üzərində işləyənlər === :'''Ssenari müəllifi:''' Məmməd Nəbili, Vaqif Hümmətoğlu :'''Operator:''' [[Sərdar Vəliyev]] :'''Elmi məsləhətçi:''' Q.Nəsibov :'''Musiqi tərtibatı:''' A.Dobruşkes :'''Səs operatoru:''' [[Şamil Kərimov]] == Sponsor == :[[Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi]] == Mənbə == * Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 170-179. [[Kateqoriya:1969-cu ilin Azərbaycan filmləri]] [[Kateqoriya:Qısametrajlı sənədli filmlər]] [[Kateqoriya:Gəncədə çəkilən filmlər]] [[Kateqoriya:Gədəbəydə çəkilən filmlər]] 5k2wrpauvmdle3vdknllu046rh6e12q 0 30835 6547408 5891272 2022-07-24T17:02:53Z Nuray95 150825 wikitext text/x-wiki {{Film |adı = Gözəlliklər diyarı |orijinal adı = |digər adı = |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |şəkil2 = |şəklin ölçüsü2 = |şəklin izahı2 = |rejissor = [[Ziyafət Abbasov]] |ssenarist = [[Vaqif Məmmədov (ssenarist)|Vaqif Hümmətoğlu]] |əsərin müəllifi = |prodüser = |icraçı prodüser = |səs rejissoru = |bəstəkar = |rollarda = |operator = Vaqif Muradov |səs operatoru = |musiqi tərtibatı = |rəssam = |geyim rəssamı = |səsləndirənlər = |ifaçı = |mətni oxuyan = |montaj rejissoru = |montaj = |redaktoru = |çəkiliş yeri = |şüar = |janr = |ilk baxış = |dil = |ölkə = {{AZE}} |istehsalçı = [["Azərbaycanfilm" Kinostudiyası|"Mozalan" Studiyası]] |studiya = |distribüter = |kanal = |növü = qısametrajlı sənədli film |rəng = rəngli |vaxt = |yaş həddi = |mövsüm sayı = |bölüm sayı = |il = [[1995]] |büdcə = |gəlir = |əvvəlki = |sonrakı = |saytı = |texniki məlumatlar = 1 hissə<br>270 metr<br>35 mm |mükafatları = |allmovie = |imdb_id = |vikianbar = }} == Məzmun == Kinolentdə Azərbaycanın cənubunda yerləşən, bağlı-bağatlı, gözəlliklər məskəni Lənkəran bölgəsindən, onun əsrarəngiz təbiətindən, bu torpağın nemətlərindən, zəhmət adamlarından söhbət açılır. == Film haqqında == Film Lənkəran Şəhər İcra Hakimiyyətinin sifarişi ilə çəkilmişdir. == Filmin heyəti == === Film üzərində işləyənlər === :'''Rejissor:''' [[Ziyafət Abbasov]] :'''Ssenari müəllifi:''' Vaqif Hümmətoğlu :'''Operator:''' Vaqif Muradov :'''Səs operatoru:''' [[Əsəd Əsədov]] :'''Sponsor:''' Təhmasib İbrahimov (Lənkəran bölgəsi N.Nərimanov adına sovxozun direktoru) == Sponsor == :Lənkəran Şəhər İcra Hakimiyyəti == Mənbə == * Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 325; 370. [[Kateqoriya:Lənkəran rayonu haqqında filmlər]] [[Kateqoriya:1995-ci ilin Azərbaycan filmləri]] [[Kateqoriya:Qısametrajlı sənədli filmlər]] 3slsz3ly8kcnrrtat9rf54bm18lr63q 0 34038 6547998 6417989 2022-07-25T10:26:08Z Samral 29509 wikitext text/x-wiki {{vikiləşdirmək}} {{əhəmiyyət}} {{mənbə azlığı}} {{Kino sənətçisi |adı = Fatimə İbrahimbəyova |orijinal adı = Fatimə Rüstəm qızı İbrahimbəyova |digər adları = Fatma İbrahimbəyova |şəkil = Fatimə İbrahimbəyova.jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |fəaliyyəti = |ilk adı = |ləqəbi = |doğum tarixi = 6.11.1974 |doğum yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = |boyu = |çəkisi = |həyat yoldaşı = |uşağı = |partnyoru = |atası = |anası = |peşəsi = [[Aktrisa]] |fəaliyyət illəri= |istiqaməti = |tanınır = |təhsili = |üzvlüyü = |teatr = |mükafatları = |imdb_id = |imzası = |imzanın eni = |imzanın izahı = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} == Həyatı == Fatimə Rüstəm qızı İbrahimbəyova 6 noyabr 1974-cü ildə Bakıda anadan olub. 1991-ci idə Xarici Dillər İnstitutuna qəbul olunub. 2 il orada təhsil aldıqdan sonra [[ÜDKİ]]-nin rejissorluq fakültəsinə daxil olub (1993). * Ssenarist və rejissor [[Rüstəm İbrahimbəyov]]un qızıdır. == Filmoqrafiya == # [[Çalışan adam (film, 1996)]] # [[Dağıdılmış körpülər (film, 1996)]] # [[Etimad telefonu (film, 2001)]] # [[Kabusun gözüylə (film, 2010)]] # [[Bəhram Gur (film, 2015)]] (qısametrajlı bədii film) == Xarici keçidlər == * [http://www.youtube.com/watch?v=I8aPWfVjN9s İzlə] [[Kateqoriya:Azərbaycan aktrisaları]] 4e5kfqe2swqqf15wiv5bn68x2gb2jwy 0 34624 6547842 6544212 2022-07-25T07:48:16Z Həsən İmanov 162503 /* Filmoqrafiya */ wikitext text/x-wiki {{Kino sənətçisi |digər adları = ''Brüsseldən əzələlər'' |şəklin ölçüsü = 220px |atası = Oygen Van Varenberq |anası = Eliana Van Varenberq |peşəsi = [[aktyor]], [[ssenari müəllifi]], [[rejissor]], [[prodüser]] }} '''Jan-Klod Van Damm''' ({{Dil-en|Jean-Claude van Damme}}; {{DVTY}}) — [[Belçika]] (flamand) mənşəli [[ABŞ]] aktyoru, ssenaristi, prodüseri, montajçısı, [[bodibildinq|bodibilder]]i, [[döyüş sənəti]] ustası və yazıçısı. Döyüş sənəti aksiyon filmləri ilə məşhurdur. == Gənclik illəri == Jan Klod Van Damm [[18 oktyabr]] [[1960]]-cı ildə Belçikanən paytaxtı Brüsseldə [[holland]] (flamand) əsilli ailədə anadan olmuşdur.<ref>Hendrix, Grady (19 October 2007). [http://www.slate.com/articles/news_and_politics/low_concept/2007/10/happy_belated_birthday_jeanclaude_van_damme.html "Happy Belated Birthday, Jean-Claude Van Damme!"]. ''Slate (magazine)''.</ref> Onun atası mühasib olmaqla bərabər, həm də gül dükanının sahibi idi.<ref>{{cite web|url=http://www.filmreference.com/film/93/Jean-Claude-Van-Damme.html |title=Jean-Claude Van Damme Biography (1960–) |publisher=Filmreference.com |accessdate=20 February 2010}}</ref> 10 yaşından başlayaraq karateyə gedir.<ref>{{cite news|title= Why is he famous? |publisher=AskMen.com|url= http://uk.askmen.com/celebs/interview_300/311_jean-claude-van-damme.html |accessdate=15 June 2010}}</ref> Stilləri [[Karate|Shōtōkan Karate]] və [[Kikboksinq]]dən ibarət idi. 18 yaşında Avropa çempionu olaraq qara kəmər qazanır.<ref>{{cite web|url=http://movies.yahoo.com/movie/contributor/1800019806/bio|title=Jean-Claude van Damme- Biography|publisher=Yahoo! Movies|accessdate=3 April 2012|archive-date=14 January 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120114050204/http://movies.yahoo.com/movie/contributor/1800019806/bio|url-status=dead}}</ref> 16 yaşından başlayaraq əlavə olaraq, beş il baletə məşğul olmağa başladı. Van Damm [[1978]]-[[1979]]-cu illərdə Peşəkar Avropa Karate Federasiyasının orta çəki üzrə çempionu olmuşdur.<ref>{{cite web |url=http://www.jcvandamme.net/cnk/Anglais/CNKen/cnken.html |title=CNK&nbsp;– Centre National de Karaté |publisher=Jcvandamme.net |accessdate=20 February 2010 |archive-date=1 December 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161201022710/http://www.jcvandamme.net/cnk/Anglais/CNKen/cnken.html |url-status=dead }}</ref> == Film karyerası == Jan-Klod Van Damma [[1981]]-ci ildə Los Ancelesə köçür. İdman formasını qorumaq üçün bir idman salonunda ödənişsiz olaraq təmizlik işlərinə nəzarət edirdi. Həmin müddətdə taksi sürücüsü, gecə klublarında cangüdənlik, pizza satışı kimi işlərdə çalışırdı. [[1983]]-cü ildə Fransız istehsalı olan "Barbar küçəsi" adlı filmdə polis rolunu canlandırdı. [[1984]]-cü ildə "Breyk-dans: Film" adlı filmində rol aldı. Eyni il "Əbədi Monako" adlı parodiya filmində 5 dəqiqəlik qısa roluyla homoseksual karateçi rolunu canlandırdı. [[1986]]-cı ildə "[[Nə geri çəkil, nə də təslim ol (film, 1986)|Nə geri çəkil, nə də təslim ol]]" filmində rol aldı. Bu filmdə onun rolu qısa idi və mənfi obraz kimi canlandırılmışdır. Lakin bu filmi bir çox rejissorların diqqətini cəlb edə bilir. [[1988]]-ci ildə az büdcəli film olan "Qara Qartal" filmində rol alır. Menahem Qolan adlı prodüserin sayəsində Van Damm 1988-ci ildə "[[Qanlı idman (film, 1988)|Qanlı idman]]" filminə dəvət olunur. Bu filmdən sonra Van Damm tanınmağa başlanır. "[[Kikboksçu (film, 1989)|Kikboksçu]]", "Kiborq", "Ölümcül order", "Şir ürəkli", "İkiqat zərbə", "Universal əsgər" kimi döyüş filmlərində karyerasının qızıl çağını davam etdirirdi. 1990-cı illərin sonlarına yaxın çəkildiyi filmlər ona populyarlıq qazandıra bilməmişdi. Çünki bu müddətdə narkotikdən asılı olmuş və uzun müddət bu xəstəliyi mübarizə edirdi. Van Damm 1996-1997-ci illər ərzində tam müalicə olunmuş, bir sıra filmlərə çəkilərək əvvəlki populyarlığını geri qaytarmağa çalışmışdı. == Şəxsi həyatı == Jan Klod Van Dammın ilk həyat yoldaşı olan venesuelalı Mariya Rodriges olub. Onlar [[1981]]-ci ildə boşanmışlar. [[1985]]-ci ildə Sintiya Derdian ilə ailə həyatı qurmuş, lakin bir müddət keçdikdən sonra [[1986]]-cı ildə onlar boşanmışlar. Həmin ildə model olan Qledis Portiqeslə evlənmişdir. Van Dammın bu nigahdan Kristofer və Bianka adlı övladı olur. Lakin onlar [[1992]]-ci ildə boşanırlar. Van Damm [[1994]]-cü ildə model olan Derci La Piyer ilə evlənir. Onların Nikolas adlı övladı olur. [[1996]]-cı ildə onlar boşanırlar və bu müddətdən başlayaraq Van Damm narkotikdən asılı vəziyyətə düşür. [[1996]]-[[1997]]-cı illər ərzində müalicə olunduqdan sonra narkotikdən imtina etmişdir. [[1999]]-cu ildə isə Van Damm və Qledis Portiqes yenidən ailə həyatı qurmuşlar. == Mükafatları == "MTV Movie Awards" kinomükafatının "The most desirable man" ({{dil-az|Ən arzu olunan kişi}}) kateqoriyasına görə [[3 (ədəd)|3]] dəfə ([[1992]], [[1993]] və [[1994]]) nominasiyaya layiq görülmüşdür. [[2010]]-cu ildə "The Grand World Prize" ({{dil-az|Böyük Dünya Mükafatı}}) mükafatı və "Golden Talents Of The Planet" ({{dil-az|Planetin Qızıl İstedadları}}) mükafatının qızıl ordeninə layiq görülmüşdür. == Filmoqrafiya == {| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |- bgcolor="#CCCCCC" align="center" ! İl !! Film !! Orijinal adı !! Rol !! Qeydlər |- | [[1984]] || [[Barbar küçəsi (film, 1984)|Barbar küçəsi]] || Rue Barbare || || |- | [[1984]] || [[Breyk-dans: Film (film, 1984)|Breyk-dans: Film]] || Breakin' || || |- | [[1984]] || [[Əbədi Monako (film, 1984)|Əbədi Monako]] || Monaco Forever || || |- | [[1984]] || [[İtkin düşmüşlər (film, 1984)|İtkin düşmüşlər]] || Missing in Action || || |- | [[1986]] || [[Nə geri çəkil, nə də təslim ol (film, 1986)|Nə geri çəkil, nə də təslim ol]] || No Retreat , No Surrender || İvan || İlk seçilən rolu |- | [[1988]] || [[Qara qartal (film, 1988)|Qara qartal]] || Black Eagle || || |- | [[1988]] || [[Qanlı idman (film, 1988)|Qanlı idman]] || Bloodsport || Frenk Dyuks || |- | [[1989]] || [[Kikboksçu (film, 1989)|Kikboksçu]] || Kickboxer || Kurt Sloan || |- | [[1989]] || [[Kiborq (film, 1989)|Kiborq]] || Cyborg || || |- | [[1990]] || [[Ölümcül order (film, 1990)|Ölümcül order]] || Death Warrant || || |- | [[1990]] || [[Şir ürəkli (film, 1990)|Şir ürəkli]] || Lionheart || Lion || Filmin digər adı: A.W.O.L. – absent without leave (Böyük Britaniya versiyası) |- | [[1991]] || [[İkili zərbə (film, 1991)|İkili zərbə]] || Double İmpact || || |- | [[1992]] || [[Universal əsgər (film, 1992)|Universal əsgər]] || Universal Soldier || Lyuk || |- | [[1993]] || [[Çətin hədəf (film, 1993)|Çətin hədəf]] || Hard Target || || |- | [[1993]] || [[Qaçmağa yer yoxdur (film, 1993)|Qaçmağa yer yoxdur]] || Nowhere To Run || || |- | [[1994]] || [[Zaman polisi (film, 1994)|Zaman polisi]] || Time Cop || || |- | [[1994]] || [[Küçə döyüşçüsü (film, 1994)|Küçə döyüşçüsü]] || Street Fighter || Gil || |- | [[1995]] || Qəfil ölüm || Sudden Death || || |- | [[1996]] || Maksimal risk || Maximum Risk || || |- | [[1996]] || [[Macəra axtarışında (film, 1996)|Macəra axtarışında]] || The Quest || || |- | [[1997]] || İkiqat komanda || Doeble Team || || |- | [[1998]] || Legioner || Legionnaire || || |- | [[1999]] || Axırıncı vuruşma || Last to fight || || |- | [[1999]] || [[İnferno (film, 1999)|İnferno]] || Inferno || || |- | [[1999]] || [[Universal əsgər 2: Qayıdış (film, 1999)|Universal əsgər 2: Qayıdış]] || Universal Soldier 2: The Retume || Lyuk || |- | [[2001]] || Sifariş || The Order || Rudi Cafmeyer || |- | [[2001]] || Replikant || Replicant || || |- | [[2002]] || Aşağı buraxılan || Derailed || || |- | [[2003]] || Cəhənnəmdə || In Hell || || |- | [[2004]] || Ölümün izi || Wake Of Death || || |- | [[2004]] || Narko || Narco || || |- | [[2006]] || Möhkəm müdafiə || Hard Corps || || |- | [[2006]] || Komandirin müavini || Second in Command || || |- | [[2006]] || İmtahan || The Examen || || |- | [[2007]] || Ölümə kimi || Until Death || || |- | [[2008]] || JVCD || JVCD || || |- | [[2009]] || Universal əsgər 3 : Regenerasiya || Universal Soldier 3 : Regeneration || Lyuk || |- | [[2011]] || [[Kunq-fu Panda 2 (animasiya, 2011)|Kunq-fu Panda 2]] || Kung Fu Panda 2 || || |- | [[2011]] || [[Qatillərin oyunu (film, 2011)|Qatillərin oyunu]] || Assassination Games || || |- | [[2011]] || Əjdaha gözləri || Dragon Eyes || || |- | [[2011]] || Şərəfli şəhərcik || Dragon Eyes || || |- | [[2012]] || Rjevskiy Napoleona qarşı || Beur sur la ville || || |- | [[2012]] || [[Qabağıalınmazlar 2 (film, 2012)|Qabağıalınmazlar 2]] || The Expendables 2 || || |- | [[2012]] || Universal əsgər: İntiqam günü || Universal Soldier: Day of Reckoning || Lyuk || |} == Qalereya == <gallery> |Qəbələnin Vəndam kəndində Jan-Klod Van Dammın heykıli </gallery> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.thevandammefans.vandammefan.net The biggest Jean-Claude Van Damme forum] * [http://www.jeanclaudevandamme.us Jeanclaudevandamme.us] * [http://www.fandamme.net JCVD Fansite] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20210302052005/http://www.fandamme.net/ |date=2021-03-02 }} {{Vikianbar kateqoriyası|Jean-Claude Van Damme}} {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:ABŞ aktyorları]] [[Kateqoriya:Belçikada doğulanlar]] [[Kateqoriya:Jan-Klod Van Dammın filmləri]] 6ru9sg3ujlvche5qno04tc2gv1stzyg 0 40348 6547894 6467729 2022-07-25T09:10:22Z Xcite 94204 wikitext text/x-wiki {{Mənbə azlığı}} {{Aydınlaşdırma |mövzu = Masallı rayonu |digər mövzu = Masallı şəhəri |digər mövzu səhifəsi = Masallı }} {{digər məna|Masallı (dəqiqləşdirmə)}} {{İnzibati vahid |Status = Rayon |Adı = Masallı |Şəkil = Masalli rayon.jpg |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Xəritə = Masally District in Azerbaijan 2021.svg |Daxildir = [[Lənkəran iqtisadi rayonu|Lənkəran]] |Sahəsi = 721 |Əhali = 225 800<small>(2019)</small><ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip |access-date=2020-05-02 |archive-date=2020-06-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200607194104/https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip |url-status=live }}</ref> |Əhali sıxlığı = 294 |Əhalinin milliyəti = azərbaycanlı, talış. |Dini = İslam |Dil = Azərbaycan dili |Avtomobil nömrəsi = 44 |Telefon kodu = 994 25 |Poçt indeksi = AZ4400 |Tərkibi = 108 |Ən hündür yeri = 917 m |Ən alçaq yeri = -26,5 m |Vəzifəli şəxs = [[Araz Əhmədov]] |Vəzifənin adı = İcra başçısı |Sayt = http://www.masalli-ih.gov.az }} '''Masallı rayonu''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nda inzibati-ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi [[Masallı şəhəri]]dir. Masallı rayonu Lənkəran ovalığı və qismən Talış dağlarında cəmlənmişdir. == İnzibati-ərazi bölgüsü == Ən böyük kəndləri [[Boradigah]], [[Ərkivan]] (artıq [[qəsəbə]]dir) və [[Mahmudavar]]dır. == Tarixi == [[Fayl:Masalli Azerbaijan nature 1.jpg|thumb|left|300px|Masallı rayonu]] Masallı ərazisində qədim insanlar 15–20 min il bundan əvvəl yaşamışlar. [[Abbasqulu ağa Bakıxanov]]un "[[Gülüstani-İrəm]]" (1841), [[Mirzə Seyidəli Kazımbəy]] oğlunun "Cavahirnameyi Lənkəran" (1896), səlnaməçi [[Mirzə Əhməd Mirzə Xudaverdi]] oğlunun "Əxbarnamə" (1882) əsərlərində, həmçinin bir sıra Avropa və rus səyyahlarının [[səyahətnamə]] qeydlərində Masallının tarixinə dair qiymətli məlumatlar öz əksini tapmışdır. "Masallı" coğrafi adının meydana gəlməsi haqqında bu vaxta qədər bir çox mülahizə və rəvayətlər söylənilmişdir. Tarixi mənbələrdə bu toponimi "məsəlli-məsəl çəkilən yer, məsəl çəkənlər" mənasında səciyyələndirirlər. Masallı sözünün "Mosullu" sözündən yaranması da ehtimal edilir. Bəzi mənbələrdə isə bu torpaqlarda Masal adlı bir xanın yaşadığı və buraların onun şərəfinə Masallı adlandırıldığı qeyd olunur. Rayon əhalisi isə, özlərinin İranın Masal vilayətində yaşayan talışlardan olduğunu deyirlər.{{mənbəsiz}} Toponimika ilə məşğul olan alimlərimizdən R.Yüzbaşov və Ş.Sədiyevin birgə yazdığı "Azərbaycanın coğrafi adları" kitabında "Masallı-Masal nəslinə mənsub" şəklində qeyd olunmuşdur. [[Bakı Dövlət Universiteti]]nin dosenti, coğrafiya elmləri doktoru N.Məmmədov isə bu yaşayış yerinin yaranmasını Masal bəy adlı bir şəxslə əlaqələndirir. Bəzi tarixi mənbələrdə qeyd olunur ki, yaşayış məntəqəsinin sakinləri [[İran]]ın "Masal" əyalətindən köçüb gəldiklərindən bu yer Masallı adlandırılmışdır. Beləliklə, "Masallı" toponimində "Masal"-Yer ərazi "Lı"isə məkan bildirən şəkilçidir. Masallı antik dövrdə [[Midiya]], Midiya-[[Atropatena]], sonralar [[Qafqaz Albaniyası]]nın [[Kaspiana]] vilayətinin, XVI–XVIII əsrin ortalarına qədər [[Səfəvilər]] dövlətinin, XVIII əsrin ortalarından [[Talış xanlığı]]nın tərkibində olmuşdur. XIX əsrin ortalarında Astara, Lənkəran, Lerik, Masallı, Yardımlı və Cəlilabad rayonlarının ərazisi [[Talış qəzası]] adlanırdı. 08 avqust 1930-cu ildə Masallı inzibati rayonu yaradıldı və Masallının adı Azərbaycan SSR-nin xəritəsinə rayon mərkəzi kimi daxil oldu. Qədim tarixə, zəngin mədəniyyətə malik, intellektual səviyyəsi yüksək olan Masallıya maraq tarixin müəyyən dövrlərindən artmağa başlamışdır. Görkəmli siyasi xadimlərin, dövlət və mədəniyyət adamlarının Masallıya gəlişi məhz belə bir münasibətin ifadəsi idi. 1274-cü ildə Səfəvilər sülaləsinin banisi [[Şeyx Səfiəddin]]in, 1501-ci ildə [[Şah İsmayıl Xətai]]nin [[Ərkivan]] kəndində, görkəmli dövlət xadimi, yazıçı [[Nəriman Nərimanov]]un 1922-ci ildə Masallıda və onun bir sıra kəndlərində olması barədə çoxlu əsərlərdə məlumatlara rast gəlmək olar. Doktor N.Nərimanov Masallıda olarkən bu ərazinin təbii imkanları və üstünlüklərindən danışmaqla yanaşı, həm də taxılçılığı və çəltikçiliyi inkişaf etdirməyi vacib saymışdır. Azərbaycanın keçmiş prezidenti [[Heydər Əliyev]] iki dəfə, prezident [[İlham Əliyev]] isə bir neçə dəfə Masallıya səfər etmişlər. Masallının ən qədim kəndlərindən biridə təxminən 7 əsr yaşı olan Ninəlov kəndidir. == Coğrafiyası == Masallı rayonu Lənkəran, Lerik, Yardımlı, Cəlilabad, Neftçala rayonları ilə həmsərhəddir. Şərqdə Xəzər dənizi, Qərbdə isə Talış dağları, Burovar silsiləsi ilə həmsərhəddir. Sahəsində maksimal hündürlük 917 m-ə çatır, ən aşağı ərazisi Xəzər dənizi sahillərində −26,5 m.dir. Mineral və geotermal mənbələr var. Yanvar ayının orta temperaturu 2,5 °C, iyul ayının orta temperatur 25,6 °C. İllik yağıntının miqdarı — 600–800 mm. arasında dəyişir. Ən böyük çayı [[Viləşçay|Viləşdir]]. Rayon Ələt–Astara yolunun 232-ci kilometrliyində yerləşir. Şərqdən [[Xəzər dənizi]], Qərbdən Talış sıra dağları ilə əhatə olunmuşdur. Masallı qədim qalaları, [[Yanardağ]]ı, [[İstisu (Masallı)|İstisuyu]], nadir ağaclarla zəngin meşələri, büllur bulaqları ilə diqqəti cəlb edir. Meşələrin ümumi sahəsi 16,9 hektardır. Ağac növlərindən [[şabalıdyarpaq palıd]], [[vələs]], [[palıd]], [[fıstıq]], əzgil, gavalı, [[dəmirağac]], [[İpək akasiya|lənkəran akasiyası]], [[şümşad]] kimi növlər var. Əksəriyyəti endemik növdür. == Əhali == [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi|AzStat]]-ın 1 yanvar 2014-cü il tarixinə olan rəsmi məlumatına əsasən rayonda 211.951 nəfər əhali yaşayır.<ref name="azstat-mas-ray">[http://www.stat.gov.az Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140702193331/http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/az/1_19-20.xls |date=2014-07-02 }}: [http://www.stat.gov.az/source/regions/az/006_5.xls Masallı rayonu] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140220232521/http://www.stat.gov.az/source/regions/az/006_5.xls |date=2014-02-20 }} (yenilənmə: 1 yanvar, 2014-cü il) — yoxlanılıb: 13.02.2015</ref> === Etnik tərkibi === {{əsas|Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (1999)|Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (2009)}} Masallı rayon İcra Hakimiyyətinin rəsmi veb-saytında rayonun əhalisi haqqında verilən məlumata əsasən 1 yanvar 2014-cü il tarixinə rayonun əhalisi 211.9 min (1 km²-ə 294<ref name="azstat-mas-ray" /> nəfər əhali düşür) nəfərdir. Bələdiyyələri Masallı rayonunda 36 bələdiyyə fəaliyyət göstərir. Ümumi bələdiyyə üzvlərinin sayı 842 nəfərdir. Fəaliyyətdə olan bələdiyyələrin 1-i şəhər ərazisində, 2-i qəsəbədə, qalanları isə (33 bələdiyyə) kənd yaşayış məntəqələrində fəaliyyət göstərir. == Qoruqlar == Respublikanın ən böyük və ən zəngin qoruqlarından olan [[Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğu]] əsasən Qızılağac körfəzi və "Pirman" adlanan sahələrdə yerləşir. Qoruqda adları "[[Qırmızı kitab]]"a düşən quşlar və vəhşi heyvanlar var. Bundan başqa dünyada ən nadir ağaclardan olan "Qızılağac" ağacı (el arasında ona Razdar da deyilir) qorunur. == Tarixi və memarlıq abidələri == [[Fayl:The Juma Mosque in Boradigah Azerbaijan.JPG|300px|thumb|right|[[Boradigah]] Cümə Məscidi]] [[Fayl:The Ali Mosque in Boradigah Azerbaijan.jpg|300px|thumb|right|[[Boradigah]] Əli Məscidi]] Masallı tarixinin güzgüsü 1952-ci ildən rayonun [[Hişkədərə]] kəndində fəaliyyət göstərən tarix-diyarşünaslıq muzeyidir. Muzeyin palentologiya, etnoqrafiya, numizmatika, arxeologiya şöbələrində 19 mindən çox qiymətli eksponat toplanmışdır. Rayonun [[Ərkivan]], [[Hişkədərə]], [[Boradigah]], [[Tatyan]], [[Hacıtəpə]], [[Şəhriyar (Masallı)|Şəhriyar]], [[Xırmandalı]], [[Mahmudavar]], [[Bambaşı]], [[Çaxırlı]], [[Ərəb (Masallı)|Ərəb]], [[Qızılağac (Masallı)|Qızılağac]], [[Qəriblər]], [[Öncəqala]], [[Köhnə Alvadı]] kəndlərinin yaxınlığında qədim şəhər, qala kurqanı, türbə məqbərə yerləri aşkar edilmişdir.Bu ərazilərdən tunc, dəmir, antik və orta əsrlər dövrünə aid xeyli miqdarda maddi-mədəniyyət nümunələri toplanmışdır. Bütün bunlar Masallı (Hişkədərə) Tarix-Diyarşünaslıq muzeyində mühafizə olunur. Muzeyin yaradıcısı mərhum əməkdar müəllim [[Rəhim Tağıyev]] olmuşdur. Masallı ərazisi 168 qədim, sirli abidələr, qalalar, saraylar, ziyarətgahlar, hamamlar, bulaqlar, məskənidir. Bunlardan 51-i tarix və memarlıq, 70-i arxeloji, qalanları isə XX əsr abidələridir. Masallı rayonunda aşağıdakı tarixi və memarlıq incəsənət abidələri mövcuddur # XIV əsrə aid [[Hişkədərə]] kəndində Nəzirə Xanım türbəsi; # III – IX əsrlərə aid [[Mahmudavar]] kəndində yaşayış yeri arxeoloji abidə; # IX – X əsrlərə aid "Ərkivan qalası"; # Orta əsrlərə aid [[Qarğalıq]] ərazisində Şəhriyar yaşayış yeri; # XIX əsrə aid Masallı şəhər Cümə məscidi; # XIX əsrə aid [[Boradigah]] məscidi; # XIX əsrə aid [[Qızılavar]] məscidi; # XIX əsrə aid [[Masallı şəhəri]]ndə hamam; # XIX əsrə aid [[Güllütəpə]] kəndində Əmir türbəsi; # XIX əsrə aid [[Ərkivan]] kəndində Mehti bulağı; # VII əsrə aid [[Sığdaş]] kəndində Mürsəli ocağı; # XVI əsrə aid [[Mahmudavar]] kəndində Baba Seyidağa türbəsi; # XIX əsrə aid [[Şıxlar (Masallı)|Şıxlar]], Qodman, Mahmudavar, Yeddioymaq və Hüseynhacılı kəndlərində dağ-qoç fiquru; # Tunc dövrünə aid [[Hişkədərə]] kəndində Qaraxantəpə, Qoşatəpə, Allahqulutəpə və Mirzətəpə kurqanları; # Tunc və Dəmir dövrlərinə aid [[Təzə Alvadı]] kəndində Məmmədtəpə, İstiottəpə, Alıtəpə kurqanları; # XXI əsrə dair [[Ərkivan]] kəndində Mir Seyid Sadiq Ağa məqbərəsi; # [[Hişkədərə]] kəndində iyirmi minə yaxın eksponatı olan Tarix-Diyarşünaslıq muzeyi; # Orta əsrlərə dair [[Ninəlov]] kəndində Səhhət qalası;indidə Səhhət qalasının daş qalıqları qalmaqdadır Ninəlov kəndi özü XIII–XIV əsrlərdə salınıb # XX əsrə dair [[Ərkivan]] kəndində Şəhsəfi bulağı; # XIX əsrə aid [[Şərəfə]] məscidi və hamamı ; # Tunc dövrünə aid [[Şərəfə]] kurqanı. == Masallının qəhrəmanları == 1941–1945-ci illərdə Böyük Vətən Müharibəsinə getmiş 10 914 nəfər Masallı sakinindən 4 248 nəfəri qayıdıb, 1573 nəfəri itkin düşüb, 5 mindən çoxu şəhid olub. Qarabağ muharibəsində 5 min nəfərə yaxın Masallı sakini vuruşub. Onlardan 150 nəfəri şəhid olub, 30 nəfəri itkin düşüb, 500 nəfərdən çoxu yaralanıb. Onlardan 4 nəfəri — [[Səfəralı Məmmədov]], [[Elşad Hüseynov]], [[Elşad Əhədov]] və [[Səfa Axundov]] [[Azərbaycanın Milli qəhrəmanları|Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] adına layiq görülüb. 3 nəfər Masallı döyüşçüsünə [[Azərbaycan Bayrağı ordeni]] verilmişdir. == Masallının görkəmli şəxsləri == XX əsrdə Masallı Azərbaycana və dünyaya 230-dan çox elmlər doktoru, elmlər namizədi, 6 general, 100-ə yaxın yazıçı və şair, müxtəlif sahələrdə çalışan nüfuzlu şəxslər verib. İqtisadiyyat sahəsindəki uğurlarına görə SSRİ dövründə 50 nəfərdən çox Masallı Sosialist Əməyi Qəhrəmanı fəxri adına və Lenin ordeninə layiq görülmüşdür. * [[Məmməd Kazım]] — [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin, şair, yazıçı, dramaturq, jurnalist, publisist, "Qızıl Qələm" mükafatı laureatı. * [[Qubad Nəsirov]] — Sosialist Əməyi Qəhrəmanı. * [[Teymur bəy Bayraməlibəyov]] — etnoqraf. * [[Baloğlan Əşrəfov]] — Azərbaycanın əməkdar artisti. * [[Zəbi Quliyev]] — [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] dövlət xadimi. * [[Elşad Əhədov]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. * [[Elşad Hüseynov]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. * [[Səfa Axundov]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. * [[Səfəralı Məmmədov]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. * [[Qulamhüseyn Əlibəyli]] — Aydınlar Partiyasının sədri. * [[Aliq Nağıoğlu]] — Yazıçı-jurnalist. == Qalereya == <gallery> Fayl:Masalli08.jpg Fayl:Masalli01.jpg Fayl:Masalli05.jpg Fayl:Масаллы011.jpg Fayl:Masalli 05.jpg|"İsti su" istirahət mərkəzi. </gallery> == Həmçinin bax == * [[Masallı şəhəri]] {{Vikilər | commons = Category:Masalli | wikispecies = | wikt = | b = | s = | q = | n = | m = | d = | voy = Wy/az/Masallı | mw = }} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{Masallı rayonunun yaşayış məntəqələri}} {{Azərbaycan}} {{Azərbaycan iqtisadi rayonları}} [[Kateqoriya:Masallı rayonu]] {{Xarici istinadlar}} pk7bq885kn6ttp4kjpnznhgajn57w9k 6548030 6547894 2022-07-25T10:40:45Z Xcite 94204 wikitext text/x-wiki {{Mənbə azlığı}} {{Aydınlaşdırma |mövzu = Masallı rayonu |digər mövzu = Masallı şəhəri |digər mövzu səhifəsi = Masallı }} {{digər məna|Masallı (dəqiqləşdirmə)}} {{İnzibati vahid |Status = Rayon |Adı = Masallı |Şəkil = Masalli rayon.jpg |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Xəritə = Masally District in Azerbaijan 2021.svg |Daxildir = [[Lənkəran iqtisadi rayonu|Lənkəran]] |Sahəsi = 721 |Əhali = 225 800<small>(2019)</small><ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip |access-date=2020-05-02 |archive-date=2020-06-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200607194104/https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip |url-status=live }}</ref> |Əhali sıxlığı = 294 |Əhalinin milliyəti = azərbaycanlı, talış. |Dini = İslam |Dil = Azərbaycan dili |Avtomobil nömrəsi = 44 |Telefon kodu = 994 25 |Poçt indeksi = AZ4400 |Tərkibi = 108 |Ən hündür yeri = 917 m |Ən alçaq yeri = -26,5 m |Vəzifəli şəxs = [[Araz Əhmədov]]<ref>[https://president.az/az/articles/view/56737 A.S.Əhmədovun Masallı Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı]</ref> |Vəzifənin adı = İcra başçısı |Sayt = http://www.masalli-ih.gov.az }} '''Masallı rayonu''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nda inzibati-ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi [[Masallı şəhəri]]dir. Masallı rayonu Lənkəran ovalığı və qismən Talış dağlarında cəmlənmişdir. == İnzibati-ərazi bölgüsü == Ən böyük kəndləri [[Boradigah]], [[Ərkivan]] (artıq [[qəsəbə]]dir) və [[Mahmudavar]]dır. == Tarixi == [[Fayl:Masalli Azerbaijan nature 1.jpg|thumb|left|300px|Masallı rayonu]] Masallı ərazisində qədim insanlar 15–20 min il bundan əvvəl yaşamışlar. [[Abbasqulu ağa Bakıxanov]]un "[[Gülüstani-İrəm]]" (1841), [[Mirzə Seyidəli Kazımbəy]] oğlunun "Cavahirnameyi Lənkəran" (1896), səlnaməçi [[Mirzə Əhməd Mirzə Xudaverdi]] oğlunun "Əxbarnamə" (1882) əsərlərində, həmçinin bir sıra Avropa və rus səyyahlarının [[səyahətnamə]] qeydlərində Masallının tarixinə dair qiymətli məlumatlar öz əksini tapmışdır. "Masallı" coğrafi adının meydana gəlməsi haqqında bu vaxta qədər bir çox mülahizə və rəvayətlər söylənilmişdir. Tarixi mənbələrdə bu toponimi "məsəlli-məsəl çəkilən yer, məsəl çəkənlər" mənasında səciyyələndirirlər. Masallı sözünün "Mosullu" sözündən yaranması da ehtimal edilir. Bəzi mənbələrdə isə bu torpaqlarda Masal adlı bir xanın yaşadığı və buraların onun şərəfinə Masallı adlandırıldığı qeyd olunur. Rayon əhalisi isə, özlərinin İranın Masal vilayətində yaşayan talışlardan olduğunu deyirlər.{{mənbəsiz}} Toponimika ilə məşğul olan alimlərimizdən R.Yüzbaşov və Ş.Sədiyevin birgə yazdığı "Azərbaycanın coğrafi adları" kitabında "Masallı-Masal nəslinə mənsub" şəklində qeyd olunmuşdur. [[Bakı Dövlət Universiteti]]nin dosenti, coğrafiya elmləri doktoru N.Məmmədov isə bu yaşayış yerinin yaranmasını Masal bəy adlı bir şəxslə əlaqələndirir. Bəzi tarixi mənbələrdə qeyd olunur ki, yaşayış məntəqəsinin sakinləri [[İran]]ın "Masal" əyalətindən köçüb gəldiklərindən bu yer Masallı adlandırılmışdır. Beləliklə, "Masallı" toponimində "Masal"-Yer ərazi "Lı"isə məkan bildirən şəkilçidir. Masallı antik dövrdə [[Midiya]], Midiya-[[Atropatena]], sonralar [[Qafqaz Albaniyası]]nın [[Kaspiana]] vilayətinin, XVI–XVIII əsrin ortalarına qədər [[Səfəvilər]] dövlətinin, XVIII əsrin ortalarından [[Talış xanlığı]]nın tərkibində olmuşdur. XIX əsrin ortalarında Astara, Lənkəran, Lerik, Masallı, Yardımlı və Cəlilabad rayonlarının ərazisi [[Talış qəzası]] adlanırdı. 08 avqust 1930-cu ildə Masallı inzibati rayonu yaradıldı və Masallının adı Azərbaycan SSR-nin xəritəsinə rayon mərkəzi kimi daxil oldu. Qədim tarixə, zəngin mədəniyyətə malik, intellektual səviyyəsi yüksək olan Masallıya maraq tarixin müəyyən dövrlərindən artmağa başlamışdır. Görkəmli siyasi xadimlərin, dövlət və mədəniyyət adamlarının Masallıya gəlişi məhz belə bir münasibətin ifadəsi idi. 1274-cü ildə Səfəvilər sülaləsinin banisi [[Şeyx Səfiəddin]]in, 1501-ci ildə [[Şah İsmayıl Xətai]]nin [[Ərkivan]] kəndində, görkəmli dövlət xadimi, yazıçı [[Nəriman Nərimanov]]un 1922-ci ildə Masallıda və onun bir sıra kəndlərində olması barədə çoxlu əsərlərdə məlumatlara rast gəlmək olar. Doktor N.Nərimanov Masallıda olarkən bu ərazinin təbii imkanları və üstünlüklərindən danışmaqla yanaşı, həm də taxılçılığı və çəltikçiliyi inkişaf etdirməyi vacib saymışdır. Azərbaycanın keçmiş prezidenti [[Heydər Əliyev]] iki dəfə, prezident [[İlham Əliyev]] isə bir neçə dəfə Masallıya səfər etmişlər. Masallının ən qədim kəndlərindən biridə təxminən 7 əsr yaşı olan Ninəlov kəndidir. == Coğrafiyası == Masallı rayonu Lənkəran, Lerik, Yardımlı, Cəlilabad, Neftçala rayonları ilə həmsərhəddir. Şərqdə Xəzər dənizi, Qərbdə isə Talış dağları, Burovar silsiləsi ilə həmsərhəddir. Sahəsində maksimal hündürlük 917 m-ə çatır, ən aşağı ərazisi Xəzər dənizi sahillərində −26,5 m.dir. Mineral və geotermal mənbələr var. Yanvar ayının orta temperaturu 2,5 °C, iyul ayının orta temperatur 25,6 °C. İllik yağıntının miqdarı — 600–800 mm. arasında dəyişir. Ən böyük çayı [[Viləşçay|Viləşdir]]. Rayon Ələt–Astara yolunun 232-ci kilometrliyində yerləşir. Şərqdən [[Xəzər dənizi]], Qərbdən Talış sıra dağları ilə əhatə olunmuşdur. Masallı qədim qalaları, [[Yanardağ]]ı, [[İstisu (Masallı)|İstisuyu]], nadir ağaclarla zəngin meşələri, büllur bulaqları ilə diqqəti cəlb edir. Meşələrin ümumi sahəsi 16,9 hektardır. Ağac növlərindən [[şabalıdyarpaq palıd]], [[vələs]], [[palıd]], [[fıstıq]], əzgil, gavalı, [[dəmirağac]], [[İpək akasiya|lənkəran akasiyası]], [[şümşad]] kimi növlər var. Əksəriyyəti endemik növdür. == Əhali == [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi|AzStat]]-ın 1 yanvar 2014-cü il tarixinə olan rəsmi məlumatına əsasən rayonda 211.951 nəfər əhali yaşayır.<ref name="azstat-mas-ray">[http://www.stat.gov.az Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140702193331/http://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/az/1_19-20.xls |date=2014-07-02 }}: [http://www.stat.gov.az/source/regions/az/006_5.xls Masallı rayonu] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140220232521/http://www.stat.gov.az/source/regions/az/006_5.xls |date=2014-02-20 }} (yenilənmə: 1 yanvar, 2014-cü il) — yoxlanılıb: 13.02.2015</ref> === Etnik tərkibi === {{əsas|Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (1999)|Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (2009)}} Masallı rayon İcra Hakimiyyətinin rəsmi veb-saytında rayonun əhalisi haqqında verilən məlumata əsasən 1 yanvar 2014-cü il tarixinə rayonun əhalisi 211.9 min (1 km²-ə 294<ref name="azstat-mas-ray" /> nəfər əhali düşür) nəfərdir. Bələdiyyələri Masallı rayonunda 36 bələdiyyə fəaliyyət göstərir. Ümumi bələdiyyə üzvlərinin sayı 842 nəfərdir. Fəaliyyətdə olan bələdiyyələrin 1-i şəhər ərazisində, 2-i qəsəbədə, qalanları isə (33 bələdiyyə) kənd yaşayış məntəqələrində fəaliyyət göstərir. == Qoruqlar == Respublikanın ən böyük və ən zəngin qoruqlarından olan [[Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğu]] əsasən Qızılağac körfəzi və "Pirman" adlanan sahələrdə yerləşir. Qoruqda adları "[[Qırmızı kitab]]"a düşən quşlar və vəhşi heyvanlar var. Bundan başqa dünyada ən nadir ağaclardan olan "Qızılağac" ağacı (el arasında ona Razdar da deyilir) qorunur. == Tarixi və memarlıq abidələri == [[Fayl:The Juma Mosque in Boradigah Azerbaijan.JPG|300px|thumb|right|[[Boradigah]] Cümə Məscidi]] [[Fayl:The Ali Mosque in Boradigah Azerbaijan.jpg|300px|thumb|right|[[Boradigah]] Əli Məscidi]] Masallı tarixinin güzgüsü 1952-ci ildən rayonun [[Hişkədərə]] kəndində fəaliyyət göstərən tarix-diyarşünaslıq muzeyidir. Muzeyin palentologiya, etnoqrafiya, numizmatika, arxeologiya şöbələrində 19 mindən çox qiymətli eksponat toplanmışdır. Rayonun [[Ərkivan]], [[Hişkədərə]], [[Boradigah]], [[Tatyan]], [[Hacıtəpə]], [[Şəhriyar (Masallı)|Şəhriyar]], [[Xırmandalı]], [[Mahmudavar]], [[Bambaşı]], [[Çaxırlı]], [[Ərəb (Masallı)|Ərəb]], [[Qızılağac (Masallı)|Qızılağac]], [[Qəriblər]], [[Öncəqala]], [[Köhnə Alvadı]] kəndlərinin yaxınlığında qədim şəhər, qala kurqanı, türbə məqbərə yerləri aşkar edilmişdir.Bu ərazilərdən tunc, dəmir, antik və orta əsrlər dövrünə aid xeyli miqdarda maddi-mədəniyyət nümunələri toplanmışdır. Bütün bunlar Masallı (Hişkədərə) Tarix-Diyarşünaslıq muzeyində mühafizə olunur. Muzeyin yaradıcısı mərhum əməkdar müəllim [[Rəhim Tağıyev]] olmuşdur. Masallı ərazisi 168 qədim, sirli abidələr, qalalar, saraylar, ziyarətgahlar, hamamlar, bulaqlar, məskənidir. Bunlardan 51-i tarix və memarlıq, 70-i arxeloji, qalanları isə XX əsr abidələridir. Masallı rayonunda aşağıdakı tarixi və memarlıq incəsənət abidələri mövcuddur # XIV əsrə aid [[Hişkədərə]] kəndində Nəzirə Xanım türbəsi; # III – IX əsrlərə aid [[Mahmudavar]] kəndində yaşayış yeri arxeoloji abidə; # IX – X əsrlərə aid "Ərkivan qalası"; # Orta əsrlərə aid [[Qarğalıq]] ərazisində Şəhriyar yaşayış yeri; # XIX əsrə aid Masallı şəhər Cümə məscidi; # XIX əsrə aid [[Boradigah]] məscidi; # XIX əsrə aid [[Qızılavar]] məscidi; # XIX əsrə aid [[Masallı şəhəri]]ndə hamam; # XIX əsrə aid [[Güllütəpə]] kəndində Əmir türbəsi; # XIX əsrə aid [[Ərkivan]] kəndində Mehti bulağı; # VII əsrə aid [[Sığdaş]] kəndində Mürsəli ocağı; # XVI əsrə aid [[Mahmudavar]] kəndində Baba Seyidağa türbəsi; # XIX əsrə aid [[Şıxlar (Masallı)|Şıxlar]], Qodman, Mahmudavar, Yeddioymaq və Hüseynhacılı kəndlərində dağ-qoç fiquru; # Tunc dövrünə aid [[Hişkədərə]] kəndində Qaraxantəpə, Qoşatəpə, Allahqulutəpə və Mirzətəpə kurqanları; # Tunc və Dəmir dövrlərinə aid [[Təzə Alvadı]] kəndində Məmmədtəpə, İstiottəpə, Alıtəpə kurqanları; # XXI əsrə dair [[Ərkivan]] kəndində Mir Seyid Sadiq Ağa məqbərəsi; # [[Hişkədərə]] kəndində iyirmi minə yaxın eksponatı olan Tarix-Diyarşünaslıq muzeyi; # Orta əsrlərə dair [[Ninəlov]] kəndində Səhhət qalası;indidə Səhhət qalasının daş qalıqları qalmaqdadır Ninəlov kəndi özü XIII–XIV əsrlərdə salınıb # XX əsrə dair [[Ərkivan]] kəndində Şəhsəfi bulağı; # XIX əsrə aid [[Şərəfə]] məscidi və hamamı ; # Tunc dövrünə aid [[Şərəfə]] kurqanı. == Masallının qəhrəmanları == 1941–1945-ci illərdə Böyük Vətən Müharibəsinə getmiş 10 914 nəfər Masallı sakinindən 4 248 nəfəri qayıdıb, 1573 nəfəri itkin düşüb, 5 mindən çoxu şəhid olub. Qarabağ muharibəsində 5 min nəfərə yaxın Masallı sakini vuruşub. Onlardan 150 nəfəri şəhid olub, 30 nəfəri itkin düşüb, 500 nəfərdən çoxu yaralanıb. Onlardan 4 nəfəri — [[Səfəralı Məmmədov]], [[Elşad Hüseynov]], [[Elşad Əhədov]] və [[Səfa Axundov]] [[Azərbaycanın Milli qəhrəmanları|Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] adına layiq görülüb. 3 nəfər Masallı döyüşçüsünə [[Azərbaycan Bayrağı ordeni]] verilmişdir. == Masallının görkəmli şəxsləri == XX əsrdə Masallı Azərbaycana və dünyaya 230-dan çox elmlər doktoru, elmlər namizədi, 6 general, 100-ə yaxın yazıçı və şair, müxtəlif sahələrdə çalışan nüfuzlu şəxslər verib. İqtisadiyyat sahəsindəki uğurlarına görə SSRİ dövründə 50 nəfərdən çox Masallı Sosialist Əməyi Qəhrəmanı fəxri adına və Lenin ordeninə layiq görülmüşdür. * [[Məmməd Kazım]] — [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin, şair, yazıçı, dramaturq, jurnalist, publisist, "Qızıl Qələm" mükafatı laureatı. * [[Qubad Nəsirov]] — Sosialist Əməyi Qəhrəmanı. * [[Teymur bəy Bayraməlibəyov]] — etnoqraf. * [[Baloğlan Əşrəfov]] — Azərbaycanın əməkdar artisti. * [[Zəbi Quliyev]] — [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] dövlət xadimi. * [[Elşad Əhədov]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. * [[Elşad Hüseynov]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. * [[Səfa Axundov]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. * [[Səfəralı Məmmədov]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. * [[Qulamhüseyn Əlibəyli]] — Aydınlar Partiyasının sədri. * [[Aliq Nağıoğlu]] — Yazıçı-jurnalist. == Qalereya == <gallery> Fayl:Masalli08.jpg Fayl:Masalli01.jpg Fayl:Masalli05.jpg Fayl:Масаллы011.jpg Fayl:Masalli 05.jpg|"İsti su" istirahət mərkəzi. </gallery> == Həmçinin bax == * [[Masallı şəhəri]] {{Vikilər | commons = Category:Masalli | wikispecies = | wikt = | b = | s = | q = | n = | m = | d = | voy = Wy/az/Masallı | mw = }} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{Masallı rayonunun yaşayış məntəqələri}} {{Azərbaycan}} {{Azərbaycan iqtisadi rayonları}} [[Kateqoriya:Masallı rayonu]] {{Xarici istinadlar}} o10nrfet1mih61vnv325qvb4iomjvp9 0 41209 6547832 6414011 2022-07-25T07:34:22Z Cavadxan1804 147109 /* 1937-ci il */ wikitext text/x-wiki {{Yazıçı}} '''Əhməd Cavad''' (Cavad Məhəmmədəli oğlu Axundzadə, {{DVTY}}) — Azərbaycan şairi, tərcüməçi, AYB-nin üzvü ([[1934]]), [[professor]] (1933).<ref>[https://web.archive.org/web/20070928062108/http://el.ans.az/index.php?%2Fweblog%2Fmore%2F399hm601d_cavad_qirmizi_s304yahi Əhməd Cavad]</ref> == Həyatı == === Həyatının ilk illəri və təhsili === [[Fayl:Javad Akhundzade.jpg|thumb|left|200px|Cavad Axundzadə uşaqlıq illərində]] Əhməd Cavad [[1892]]-ci il may ayının 5-də Gəncə qəzasının Şəmkir dairəsi Seyfəli kəndi Mehrili tirəsində ruhani ailəsində anadan olmuşdur. Ə.Cavadın ailə mənsubiyyəti bir tərəfdən İranla, Cənubi Azərbaycanla, digər tərəfdən Gürcüstanla əlaqəlidir. Şairin atası-Şəmkir mahalında öz savadı ilə seçilən Axund Məhəmmədəlinin özü də Gəncəbasar bölgəsində ruhani ailəsində boya-başa çatmışdı. Babaları köklü tacir və ziyalı mühiti ilə bağlı olub. Cavadın ata babası Cənubi Azərbaycandan olub, Ərəbistanda oxuyub qayıtmış müctəhid idi. O, ömrünün sonuna kimi Gəncədə yaşamışdır. Ə.Cavadın anası Yaxşı xanım xalq ədəbiyyatının mahir bilicilərindən olub.<ref name=":0">Saləddin Ə. "Əhməd Cavad" // Bakı, "Gənclik" nəşriyyatı — 1992, 328 s. ISBN 5-8020-0741-9</ref><ref name=":3">Axundlu Y. "Ədəbi portretlər" // Bakı, "Adiloğlu" nəşriyyatı — 2004, 240 s.</ref><ref name=":4">"Əhməd Cavad. Sən olasan gülüstan. Seçilmiş əsərləri" // Bakı, "Təhsil" nəşriyyatı — 2012, 192 s.</ref><ref name=":2">Salmanlı R. "Əhməd Cavadın yaradıcılıq yolu" // Bakı, "Ozan" nəşriyyatı — 2011, 216 s.</ref> Şairin atasının vəfat tarixi bir sıra mənbələrdə fərqli göstərilir. Akademik B.Nəbiyevin "Əhməd Cavad" adlı kitabında [[1897]]-ci il, tədqiqatçı N.Ələkbərlinin "Üç budaq" kitabında 1898-ci il, R.Salmanlının "Əhməd Cavadın yaradıcılıq yolu" və "Əhməd Cavad. Sən olasan gülüstan" adlı kitabda isə 1900-cü il olaraq göstərilir. Belə ki, şairin atası Məmmədəli Axundzadə Gəncədə çovğuna düşür. O, bu çovğunda möhkəm soyuqlayır və az sonra rəhmətə gedir. Şairin anası Yaxşı xanım [[1938]]-ci ildə dünyasını dəyişib.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> Cavad ilk təhsilini üç il kənddə molla yanında almış, ərəb və fars dillərini dərindən öyrənmişdir. Bu, onun Şəmkirdə aldığı ilk və sonuncu təhsil idi. O, artıq yeddi yaşında olarkən Quranı-Kərimi oxuyur və bir çox surələri əzbərdən deyirdi.<ref name=":0" /><ref name=":2" /> Lakin atasının vəfatından sonra anası Yaxşı xanım Cavadı da götürüb Gəncəyə-əvvəlki ərindən olan uşaqlarının yanına gedir. Cavadın Gəncəyə ilk gəlişi [[1906]]-ci ilə təsadüf edir. Bu tarixə şairin ilk şeirlərindən biri olan, tərcümeyi-hal xarakteri daşıyan, 1908-ci il sentyabrın 9-da yazılmış "Gəldim Gəncəyə" şeirində rast gəlinir.<ref name=":0" /><ref name=":5">Ələkbərli N. "Üç budaq: Ə.Cavad, M.Müşfiq, A.İldırım" // Bakı, "Şirvannəşr" nəşriyyatı — 2007, 224 s.</ref> Şairin anası xalça sexində işə düzəlir, Zərrabi küçəsində, keçmişdə Əli Rzayevin mülki kimi tanınan binada mənzil kirayələyir və oğlu Cavadla burada yaşayır. Şəhər bazarında dəmirçi işləyən Cavadın ögey qardaşları Məsim və Qulu bu ailənin yaxın qohumu olan Hüseyn kişinin köməkliyi ilə Cavadı 1906-cı ildə Şah Abbas məscidi nəzdindəki Yelizavetpol (Gəncə) Müsəlman-Ruhani Seminariyasına oxumağa qoyurlar.<ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /><ref name=":5" /> Seminariyada əla qiymətlərlə oxuduğuna görə "Xeyriyyə" cəmiyyəti tərəfindən ona hər ay yeddi dinar qızıl pul məbləğində təqaüd verilir.<ref name=":3" /><ref name=":4" /> Orada ona Abdulla Sur, Hüseyn Cavid, İdris Axundzadə (Mikayıl Müşfiqin həyat yoldaşı Dilbər Axundzadənin əmisi) kimi tanınmış ziyalılar dərs deyirlər. Türkiyədən Gəncəyə gəlmiş Savad Cavad (türkiyəli Əhməd Cavadın qardaşı) adlı müəllim Cavadın inkişafında böyük rol oynamışdır. Şeirin qayda-qanunlarını demək olar ki, ona S.Cavad öyrətmişdir.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /> Öz qələm təcrübələrinə hələ seminarist ikən başlayan Ə.Cavad ilk şeirlərilə bəzi müəllimlərinin diqqətini cəlb etmişdi. Belə ki, 1910-cu ildə Cavadın müəllimi A.Tofiqin dostu A.Şaiqə göndərdiyi məktubda o yazırdı:<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /><ref name=":6">Salmanlı R. "Cümhuriyyət şairi" // Bakı, "Zərdabi LTD" nəşriyyatı — 2008, 104 s.</ref> {{cquote|müəllif=|Tələbələrimin içində Cavad adlı gənc bir şair var. Mənə oxuduğu ilk mənzumələri gələcəyə böyük ümdilər verir. Lisanı sadə və gözəldir.}} Professor Cəlal Qasımov tədqiqatlarında göstərir ki, A.Sur tələbəsi gənc yazar Ə.Cavadı təkcə öz şair dostları arasında deyil, daha geniş dairədə təbliğ edərək, görkəmli şərqşünas alim, dostu Qordlevskiyə də ünvanladığı məktubların birində Cavadın yaradıcılığına böyük ümidlər bəslədiyini və qürur duyduğunu bildirir.<ref name=":0" /><ref name=":2" /> Ə.Cavad seminariyada altı il təhsil alır və 1912-ci ildə təhsilini başa vurur. 1912-ci il mayın 27-də Ə.Cavada təqdim olunmuş şəhadətnamədə göstərilir ki, C.Axundzadə seminariyanı 10 fəndən: "İlahiyyat", "Quranın oxunması", "Rus dili", "Tatar (Azərb.)dili", "Ərəb dili", "Fars dili", "[[Tarix]]", "Coğrafiya", "Təbiət tarii" və "Gigiyena" fənlərindən əla qiymətlərlə bitirmişdir. Üç fəndən- "Həndəsə", "Cəbr" və "Riyaziyyat"dan dörd tam yarım almışdır.<ref name=":0" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /> Filologiya elmləri namizədi N.Qəhrəmanov bir məqaləsində göstərir ki, Ə.Cavad "İranda təhsil alıb". ("Şair və tərcüməçi", "Ədəbiyyat və incəsənət", 20 sentyabr, 1985-ci il). Lakin başqa mənbələrdə bunu təsdiq edən bir fakt yoxdur.<ref name=":1" /> Şair 1913-cü ildə Gəncədə Qafqaz Şeyxülislamı Məhəmməd Pişnamazzadəyə imtahan verərək "şərəfli türk və fars dilləri müəllimi" adını alır. Gəncədə ilk rəsmi müəllim kimi 1 nömrəli Qız məktəbində pedaqoji fəaliyyətə başlayır.<ref name=":0" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /> === Ailəsi === [[Cavad Axundzadə|Cavad Axundzadə]]nin ulu babasıdır.<ref>[https://qafqazinfo.az/news/detail/ehmed-cavadin-neticesi-prezidente-tesekkur-etdi-360896?fbclid=IwAR1Pj5TXBt4Dy47CfLGDGGdA-2vDc98PKfSdhcsche7VfxUKCB-66ZVVxtQ|Əhməd Cavadın nəticəsi Prezidentə təşəkkür etdi]</ref><ref>[https://oxu.az/society/562719|Əhməd Cavadın nəticəsi Qazaxıstan hadisələri haqda: “Bu, türk birliyinə böyük zərbədir”]</ref> == Yaradıcılığı == Şair poeziya ilə ilk dəfə Gəncədə təhsil illərində maraqlanmış, 1910-cu ildən başlayaraq lirik şeirlər və tənqidi məqalələrlə müxtəlif qəzet və jurnallarda çıxış etmişdir. Bu ərəfədə onun qələmə aldığı nümunələr, əsasən, ərəb-fars sözləri ilə zəngin qəzəl və qitələrdən ibarətdir. Əruz vəznindən şair yalnız yaradıcılığının ilk dövrlərində istifadə etmişdir.<ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":5" /> "Utan", "Müəllim" şeirləri onun ilk qələm təcrübələrindəndir.<ref name=":3" /> Ə.Cavadın arxivində "Fələk dil kabab…" adlı 34 səhifəlik bir əlyazması saxlanılır. Bu şeirlər toplusunun əksəriyyətini şair mədrəsədə oxuduğu illərdə qələmə almışdır. Onların çoxu ərəb-fars sözləri, tərkibləri ilə doludur. Bu şeirlər klassik rübai, qəzəl formalarında yazılmışdır. Onların arasında nisbətən xalq dili, aşıq yaradıcılığına əsaslanan nümunələr də var.<ref name=":0" /> Ədəbiyyata bu səpkili şeirlərlə gələn Ə.Cavadın bir neçə ildən sonra şeir dili sadələşmişdir. 1913-cü ildə qələmə aldığı "Dilimiz" şeiri buna misaldır. Şair həmin şeirdə dilin saflığının qorunması ilə bağlı məsələlərə toxunmuş, ona özünün aydın münasibətini bildirmişdi. Dili yad ünsürlərlə, yabancı sözlərlə süni surətdə dolduranlara qarşı çıxmışdır.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> <center> Baxaq dilimizə nələr görünür: Oxuyub-anlamaq yazmaqdan gücdür. Yazan düşünmədən yazsa da belə, Oxucu beş-on gün gərək düşünə, Ki, anlasın bu söz ərəbmi, farsmı? </center> Şair bütün vəznlərdən, şeir formalarından daha artıq qoşmaya və bayatıya üstünlük vermişdir. Ə.Cavadın yaradıcılığında realist səpkili əsərlərinə də təsadüf olunur. Belə ki, romantik üslubla, realist üslub paralel şəkildə inkişaf etdirilmişdir. "Yazım gəl!" ,"Yuxuma gəlmişdin", "Sevgi candan ayrılmaz" və s. adlı şeirləri, eləcə də aşıq şeirlərinə nəzirə kimi qoşduğu şərqilərdən "Səhər-səhər", "Olmaz" bayatıları, oxşamaları daha çox diqqəti cəlb edir.<ref name=":0" /> 1912-ci ildə Ə.Cavad Gəncə mədrəsəsində öz təhsilini qurtaran dövrdə müəllimi Abdulla Sur dünyasını dəyişir. Onun dəfni mərasimində olan çıxışlar həmin ilin may ayının 17-də "İqbal" qəzetində dərc edilmişdir. Dərc olunan şeirlərin sırasında Əhməd Cavadın müəlliminə həsr etdiyi şeir də vardı. Bu barədə H.Cavid "İqbal" qəzetində yazmışdır:<ref name=":0" /> {{cquote|müəllif=|... gənc və nəcib şairimiz Cavad Əfəndi həzin və ahəngdar bir tərz ilə yazmış olduğu gözəl və yanıqlı şeirini söyləməyə başladı.}} H.Cavid Ə.Cavadın 26 misralıq bu şeirini bötüvlükdə məqaləsində çap etdirir. Həmin şeir nəzərə alınmazsa, şairin məlum olan ilk mətbu əsəri 1913-cü ildə həftəlik ictimai-siyasi və elmi-ədəbi "Şəlalə" jurnalının 18-ci nömrəsində çap olunmuş "Müdhiş düşüncələrim" adlı şeiridir. Həmin jurnalın redaktoru X.Səbribəyzadə adı çəkilən şeiri kəskin çəkildə tənqid etmişdir. Ə.Cavad da "Şəlalə" mühərriri Səbribəyzadəyə cavab" adlı məqaləsini bütövlükdə "İqbal" qəzetinin 1913, 19–20 tarixli nömrəsində dərc etdrimişdir.<ref name=":0" /> Ə.Cavadın inqilabdan qabaq dövrü mətbuatda dərc olunmuş yazılarında insanlar dostluğa, qardaşlığa və birliyə çağrılır. Məsələn, 1911-ci ildə onun yazdığı "Bir-birimizi sevəlim" adlı məqaləsi "Məktəb" jurnalında dərc olunmuşdur. Şairin "Məktəb" jurnalında çap etdirdiyi uşaq şeirləri də diqqətəlayiqdir.<ref name=":0" /> === İlk şeirlər kitabı === Əhməd Cavadın "Qoşma" adlı ilk şeirlər kitabı 1916-cı ildə Bakıda, "Açıq söz" mətbəəsində nəşr olunmuşdur.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /><ref name=":7">Süleymanlı Ş. "Nəşriyyat işi və Azərbaycan ədəbiyyatı dünya nəşrində"// Bakı, "Təhsil" nəşriyyatı — 2007, 259 s.</ref> Kitabın çapı zamanı şair Batumda idi. Burada toplanan şeirlər müəllifin ayrı-ayrı qəzet və jurnallarda dərc edilmiş əsərləridir. Şeirlər əvvəlcədən o qədər hüsn-rəğbət qazanmışdır ki, onları bir toplu şəklində doktor Xosrovbəy Sultanonovun şəxsində "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" nəşr etdirmişdir. Cavad bu hadisədən bir il sonra xəbər tutmuş, Bakıya göndərdiyi "Təşəkkür" adlı məktubu Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin redaktə etdiyi "Açıq söz" qəzetinin 1917-ci il 24 may nömrəsində dərc edilmişdir. Məktubda deyilir:<ref name=":0" /> {{cquote|müəllif=|”Qoşma” adı altında şeirlərimin kitabça şəklində çap olunmasına mənəvi və maddi yardımları toxunan Bakı müsəlman cəmiyyəti-xeyriyyə nümayəndəsi doktor X.Sultanova mübarək qəzetiniz vasitəsilə ürəkdən təşəkkürümü təqdim etməyinizi rica edirəm.}} Kitabda şairin yaradıcılığının təqribən on ilini əhatə edən dövr haqqında aydın təsəvvür yaranır. Şair yaradılığının ilk illərindən azyaşlı və məktəbyaşlı uşaqlar üçün gözəl əsərlər yazmışdır. "Balalarıma" adlı şeiri də məhz uşaqlara xitabən yazılmışdır və "Qoşma" adlı şeirlər kitabında nəşr olunmuşdur.<ref name=":6" /> Bu kitabda şairin əsasən 1912–1916-cı illərdə qoşduğu qoşmalar toplanmışdır. "Qoşma" Türkiyədə də rəğbətlə qarşılanmışdı. Şair Azərbaycan Maarif işləri ittifaqına yazdığı ərizədə bildirirdi: {{cquote|müəllif=|1916-cı ildə "Qoşma" adlı 1-ci şeirlər məcmuəm çıxdı. Şeirdə intixab etdiyim üsul gərək Azərbaycanda, arzusa, bəlkə Türk ölkələrində bir yenilik olaraq tələkki edildi.}} Bu əsərlərin bir yeniliyi də onların bir hissəsinin elə qoşma şəklində olması, sadə xalq dilində yazılması idi. == Hərbi fəaliyyəti == === Balkan müharibəsində === Osmanlı Türkiyəsinə qarşı 1912-ci ildə Balkan yarımadası ətrafında müharibə başlarkən, əsasən azərbaycanlılardan ibarət xüsusi bir Qafqaz könüllü dəstəsi cəbhəyə gedib, Türkiyə tərəfindən əməliyyatlara qoşularaq Bolqarlara qarşı hərbi əməliyyatlarda iştirak edib.<ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /> Həmin könüllü dəstənin tərkibində Əhməd Cavad da əqidə dostları İ.Axundzadə, İsa Əlizadə, Əli Əsədulla ilə birlikdə iştirak edib. Həmin vaxtda Cavadın 20 yaşı vardı. Əhməd Cavadın Balkan müharibəsində iştirakı ilə bağlı Hüseyn Baykara özünün "''Azərbaycan istiqlal mübarizəsi tarixi''" kitabında yazmışdır: {{cquote|müəllif=|Əhməd Cavad... türk xalqının dərdlərilə dərdlənmiş, sevinclərilə də sevinmişdir.}} Əhməd Cavad 1912–1913-cü illərdə Balkan müharibəsində iştirak edib. === Birinci Dünya müharibəsində iştirakı === ==== Müharibə dövründə əmək fəaliyyəti və yaradıcılğı ==== Ədəbiyyata romantik şair kimi gələn Əhməd cavad Birinci Cahan müharibəsində iştirakı ilə bağlı olaraq onda realizmə, realist təsvirlərə meyl güclənmişdir. Nəhayətdə realizm onun yaradıcılığında aparıcı mövqeyə çevrilmiş, sonrakı illərdə əsasən öz əsərlərini realist üslubda qələmə almışdır.<ref name=":0" /> Əhməd Cavad müharibədə dövründə yazdığı məqalələrini Bakı mətbuatında çap etdirmişdir.<ref name=":3" /> Şair Bakıda nəşr olunan bir çox qəzetlərin xüsusi müxbiri vəzifəsini daşıyırdı.<ref name=":1" /> Cavadın çıxış və məqalələri, əsasən, "İqbal", "Yeni iqbal","Şəlalə", "Açıq söz", "Azərbaycan", "Maarif və mədəniyyət", "Arı", "Maarif işçisi" kimi mətbuat orqanları ilə bağlı olub. Həmin dövrdə onun yaradıcılığında bayatı və publisistika ilə yanaşı, xəbərlər, reportajlar, oçerklər, felyetonlar, sənədli hekayələr və s. nəsr nümunələri yaratmaq meyli güclənmişdir. O, tarixi essələr, etnoqrafik etüdlər, məlumat xarakterli məqalələr, xatirələr, memuar əsərlər də qələmə alırdı.Ədib 1914-cü ildən "Açıq söz" qəzetinin müxbiri kimi fəaliyyət göstərmişdi.<ref name=":0" /> Onun əsərlərinin nəşr edilməsinə o zamanlar "Açıq söz" qəzetinin mühərriri Məhəmməd Əmin Ə.Rəsulzadə köməklik göstərirdi. Bu qəzetdə onun bir çox maraqlı yazıları, publisistik məqalələri, şeirləri dərc olunub. "Açıq söz" qəzeti "Müsavat" partiyasının orqanı idi və Məhəmməd Əmin Rəsulzadə və Məhəmməd Əli Rəsulzadə qardaşlarının rəhbərliyi altında çıxırdı. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə ilə xüsusi yaxınlığı, milli ideallara bağlılığı Ə.Cavadı bu qəzetə gətirmiş, onun ən fəal müxbirləridən biri etmişdi.<ref name=":0" /><ref name=":5" /> Əhməd Cavad savaş illərində əməli fəaliyyətlə, xeyriyyəçiliklə, zərərçəkənlərə yardım işi ilə məşğul olmaqla, bu mövzuda çeşidli, silsilə məqalələr yazmaqla yanaşı, şeir yaradıcılığını da davam etdirirdi. Bu cür şeirlərin çoxu savaş faciələri, xalqın həyatı mövzularında idi. Onun "Şeirimə" (1913), "Hərbzədələrə", "İmdad", "Nə gördümsə", "Ümidimə", "Dərdim" (1917, mart, Çaqva), "İraq", "Axşamlar" (1916, Qudaud), "Mayıs" (1916, Suxumi), "Şəhid əsir", "Haralısan?…" (1916, Batum), "Oyan", "Yazıq", "Kuropatkinə" (1917, Çaqva), "Aşiqin dərdi" (1919, Kutaisi), "Beşik" (1917, iyul, Çaqva), "Of, bu yol" və başqa şeirləri belə əsərlərdəndir.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /> Şairin "Yas türküsü" şeiri nəşri baş tutmayan "Səadət" müəllimləri məcmuəsi üçün göndərilmişdi. Buna baxmayaraq, mərsiyə məzmunlu şeir çapdan kənarda qalmamış, şeiri "İqbal" qəzeti 24 mart 1915-ci il tarixli nömrəsində dərc etmişdir. Yeddi bənddən ibarət olan, gəraylı formasında qoşulmuş "Nə gördümsə" şeiri də eyni məzmunludur. Şairin "Axşamlar" şeiri "Açıq söz" qəzetinin 1916-cı il 6 aprel tarixli nömrəsində ilk dəfə dərc edilmişdir. "Axşamlar" şeiri də eyni məzmunludur.<ref name=":0" /> Əhməd Cavadın "Açıq söz" qəzetinin 1917-ci il 4 iyul nömrəsində çıxan başqa bir məqaləsindən məlum olur ki, o, həmin illərdə Rizə və Trabzon bölgələrində də olmuşdur 1916-cı ildə şairin "İki düşmən" adlı hekayəsi "Açıq söz" qəzetində nəşr olunmuşdu. Bu nəsr əsəri onun ilk hekayəsi idi. Savaş illərində qələmə alınan "İki düşmən" hekayəsi bəşəri, ali duyğuların təbliğ edilməsi baxımından maraqlıdır.<ref name=":0" /> Arxa cəbhədə tanış olmuş osmanlı və rus əsgərinin mehribançılığını və səmimiyyətini mənsub olduqları millətlərin ürək təmizliyi və alicənablığı ilə də əlaqələndirən Cavad hekayəsini Ə.Hüseynzadənin məşhur "Heyrət", yaxud "Bir Mələyin insanlara xitabı" şeirilə bitirir. 1917-ci ildə Bakıda "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" xətti ilə Azərbaycan yazıçı və şairlərinin Türkiyənin I Cahan savaşında çəkdiyi müsibətlər mövzusunda yazılan şeir, hekayə və məqalələri "Qardaş köməyi" kitabında toplanmışdı. Həmin kitabda Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, H.Cavid, A.Şaiq, A.Səhhət, F.Köçərli, Ə.Haqverdiyev, M.S.Ordubadi, Məmməd Yusif Cəfərov, Xosrov bəy Sultanov, C.Cabbarlı və s. müəlliflərin (cəmi 37 nəfər) əsərləri yer alır. Ə.Cavadın "Xuda qəbul nəkə" (Allah qəbul eyləməsin) hekayəsi və "Yazıq" şeiri də məcmuəyə daxil olan əsərlər arasındadır. Publisistik üslubda olan "Xuda qəbul nəkə" hekayəsi Cavadın şahidi olduğu hadisə əsasında yazılıb. "Qardaş köməyi" kitabı hərbzədələrə yardım çağırışı xarakterinə görə rəğbətlə qarşılanmışdır. Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli tədqiqatçısı professor Yavuz Akpınar həmin kitab haqqında yazır: {{cquote|müəllif=|Bu, artıq tarixə "Qardaş köməyi" kimi düşmüş, I Dünya savaşında Qafqaz cəbhəsində böyük sıxıntılarla, rus və erməni zülmüylə qarşılaşmış vətəndaşlarımıza Azərbaycan türklərinin şəfqət əlini uzatmasıdır.}} Şairin "İqbal" qəzetinin 1917-ci il 15 may, 16-cı nömrəsində nəşr edilmiş "Mayıs" adlı şeiri Ə.Cavadın seçilmiş əsərlərinin I cildində "İmdad" adı ilə çap olunub. Bu iki variant arasında bəzi fərqlər mövcuddur. 1915-ci ildə Qars və Ərzurum əraziləri rus ordusu tərəfindən işğal olunduqda Ə.Cavad 22 mart 1915-ci ildə "Nə gördümsə" şeirini yazır.<ref name=":3" /> Cavadın 10-cu illərin əvvəllərindəki axtarışlarında Yaradana müraciətlə yazılmış "Münacat" adlı xüsusi bir əsəri də var.<ref name=":1" /> Əhməd Cavad cəbhəyə nə üçün gəldiyini "Heyhat!" şeirində bəyan etmişdir. Şair bu şeiri Ərdəhanda qələmə alıb. Şeir "Yeni iqbal" qəzetinin 15 may 1915-ci il tarixli nömrəsində "Ərdəhan-Cavad" imzası ilə dərc olunmuşdur.<ref name=":0" /><ref name=":3" /> Şair 1915–16-cı illərdə yazdığı şeirlərdə xüsusilə türk xalqlarının başına gətirilən fəlakətləri qələmə almışdır.<ref name=":0" /> Əhməd Cavad 1914–1917-ci illərdə Acarıstanda kənd-kənd dolaşaraq müxbir kimi fəaliyyət göstərmiş, buradakı ictimai-siyasi durum haqqında "İqbal", "Yeni İqbal", əsasən, "Açıq söz" qəzetlərinə silsilə məqalələr göndərmişdir. Həmin silsilə məqalələrdən biri olan "Acara məktubları" da "Açıq söz" qəzetində 1915-ci ilin 3 noyabr, 14 dekabr, 15 dekabr, 30 dekabr və 1916-cı ilin 25 mart tarixli nömrələrində dərc olunmuşdur. "Acara məktubları" beş silsilə məqalədən ibarət olub, bədii-publisistik üslubdadır. Məktublarda Türkiyə-Gürcüstan-Acarıstan münasibətləri, Azərbaycan nümayəndələrinin fəaliyyəti, Bakının yardımları, Acarıstanın tarixi, təbiəti, xalqın məişəti, adət-ənənələri, Türkiyəyə arxalanması, dil, din, məktəb, maarif və s. məsələlər işıqlandırılır. Acarıstanın ticari-iqtisadi həyatından bəhs edən Cavad hətta buradakı evlərin belə "tamamilə türk tərzi memariyyəsində yapıldığını", acarların geyimlərini "Anadolunun qiyafətinin incə bir şəkli" olduğunu qeyd edir.<ref name=":0" /><ref name=":4" /> Ümumiyyətlə, şair publisistin "Acara məktubları", "Acariyada dil", "Lazlara kömək", "Suxum yolunda", "Rizə və Trabzon fəlakətzədələri", "Batum Müsəlman Birlik Cəmiyyətindən", "Kars heyətinin gördüyü işlərdən", "Gürcü mətbuatı və Acara" kimi bir çox məqalə və müxbir məktublarında yerli türk, həm də acar xalqlarının keçmişi, hazırkı vəziyyəti barədə çox qiymətli tarixi, etnoqrafik məlumatlar, materiallar vardır. Əhməd Cavadın dekabrın 5-də Batuma gəlməsi haqqında məlumat "Açıq söz" qəzetinin 20 dekabr 1915-ci il sayında dərc olunmuşdur. Filologiya elmləri doktoru Əli Saləddin araşdırmalarına əsasən qeyd etmişdir ki, Cavad Acarıstanda 50 kənddə olub, 6671 nəfərə yardım göstərib.<ref name=":0" /><ref name=":4" /> Əli Salədinin "Əhməd Cavad" adlı kitabında qeyd edir ki, 1915-ci ildə "Yeni iqbal" və "Açıq söz" qəzetləri Əhməd Cavadın iki xəbərini öz səhifələrində çap etmişlər. Birinci xəbər "Batumdan müxbirimiz yazır" başlığı ilə getmişdir. Orada deyilir: {{cquote|müəllif=|Batum ətrafında müsəlman gürcüsü hərbzadələrinə müavinət etmək üzərə Bakı Xeyriyyə-Cəmiyyəti tərəfindən göndərilən doktor Xosrov bəy cənabları Tiflisə varid oldu. İki gün sonra müavinləri Rza Zəki ilə Cavad Axundzadə əfəndilər Tiflisə gəldilər....}} İkinci xəbərdə Cavadın "Acariya məktubları" haqqında məlumat verilərək yazılır: {{cquote|müəllif=|"30 oktyabr" Cavad” imzası ilə verilmiş bu iri məktubda birinci dünya müharibəsi ilə əlaqədar Qafqaz cəbhə xətti boyunda müharibədən zərər görənlərə Bakıdan və başqa şəhərlərdən ianə və hər cür yardım məsələlərindən bəhs olunur.}} Afina Məmmədli "Əhməd Cavad və Türkiyə" adlı kitabında isə qeyd edir ki, Əhməd Cavadın "Kars heyətinin gördüyü işlərdən" başlıqlı məqaləsindən məlum olur ki, həmin ilin mart ayında o artıq Qarsda imiş. Bu barədə "Yeni iqbal" qəzeti yazırdı: {{cquote|müəllif=|Batum ətrafında müsəlman gürcüsü hərbzədələrinə yardım etmək üzrə Bakı "Cəmiyyəti-Xeyriyyə"si tərəfindən göndərilən doktor Xosrov bəy cənabları Tiflisə varid oldu. İki gün sonra müavinləri Rza Zəki və Cavad Axundzadə əfəndilər Tiflisə gəldilər.}} Ə.Cavadın 1915-ci ildə "Açıq söz" qəzetində çıxan silsilə "Acara məktubları" məqaləsindən o da məlum olur ki, həmin il oktyabrın 30-da Əhməd Cavadgil artıq Batumda fəaliyyətə başlamışlar. Bu məqalədən o da anlaşılır ki, Cavad Axundzadə Artvində də olmuş və buradakı müharibə zərərdidələrinə yardım göstərilməsini təşkil etmişdir. Əhməd Cavadın "C" imzası ilə "Kars heyətinin gördüyü işlərdən" xüsusi müxbirimizdən" məqaləsi "İqbal" qəzetinin 1915-ci il 14 aprel tarixində nəşr edilmişdir. Cavad "Kars heyətinin gördüyü işlərdən" başlıqlı məqaləsində "Cəmiyyəti-Xeyriyyə"nin Qars, Ərdahan, Soğanlıq, Xorasan, Sarıqamışda göstərdiyi xeyriyyəçilik və yardım işlərindən bəhs edir. O, burada əhalinin məruz qaldığı fəlakətlərin söylənilənlərdən və təsəvvür edildiyindən də qat-qat böyük olduğunu bildirir. Məqalədən məlum olur ki, Cavadgil müharibə zərərdidələrinə təkcə onların yerləşdikləri məkanlarda maddi və xeyriyyə yardımları göstərməklə kifayətlənmirdilər. Onlar mümkün qədər bu qaçqınları daha sakit və əmin-amanlıqda olacaqları yerlərə köçürməyə çalışırdılar. Qarsdakı müharibə fəlakətzədələrinin bir çoxu o zaman Bakı və Gəncə bölgələrində yerləşdirilirdi Bu haqda həmin məqalədə belə məlumat verilir: {{cquote|müəllif=|Fəlakət yerlərində kimsəsiz qalan 6500 müslümələri Bakıya, Gəncəyə göndərmək üçün hökumət (Rusiya hökuməti) tərəfindən təmsilçilərimizə izn verilmişdir.}} Müəllif "Lazlara kömək" adlı məqaləsində Acara ilə "həmhüdud" ərazidə yaşayan lazlar haqqında yazmışdır: {{cquote|müəllif=|Tarix bizə cəsur bir qövm olaraq göstərir ki, türklərin tarixində lazların cəsarəti bir çox böyük rollar oynamışdır. Bunların gözəl sifətlərindən biri də sədaqətləridir. Türkiyənin əlində olduqları vaxt sayir ufaq millətlər kimi öylə üsyan və iğtişaş ilə uğraşmadıqları kimi, «Laz» qüvvəsilə bir çox üsyanlar susdurulmuşdur.}} Bu məqalədə lazların həm ərazi, həm də mənəvi cəhətdən türklərə yaxın və doğma olduğu göstərilmişdir. Əhməd Cavadın 1915-ci il dekabrın 23-də "Açıq söz" qəzetində "Batum oblastının Təhqiqat Komissiyası" xüsusi müxbirimizdən" başlığı ilə çap olunan məqaləsində yaşadığı və işlədiyi regionda olan tarixi, siyasi və ictimai hadisələr qələmə alınmışdır. "Rizə və Trabzon fəlakətzədələri" məqaləsindən də məlum olur ki, Cavad "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" xətti ilə onlara kömək etmişdir. Şairin "Açıq söz" qəzetinin 1 avqust 1916-cı ildə çap edilən "Suxum yolundan" adlı məqaləsində isə qeyd olunub: {{cquote|müəllif=|Qulluq məni Suxum okruqu Qara dəniz sahilinə də gəlməyə məcbur etdi. Türklərin Batum üzərinə hücum etdiyi vaxt Batumda olan islam əhli istehkam dairəsindən sürgün edildiyi zaman Batumdan və Batumun ətrafında bulunan köylərin əhalisi o tərəf, bu tərəfə qaçdılar. Bunlardan bir qismi yenə mühacir sifətilə Suxum okruquna gəlmişlərdir. Məzlum 400-ə varan bu zavallılara istərsə milli, istərsə qeyri heç bir yardım olunmamışdı. Bəzilərinin müraciəti üzərinə bunları təhqiq etmək üçün "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" nümayəndəsi Xosrov bəy bəni Suxum okruquna göndərmişdi. Bu günlərdə onlara para paylamaq üçün buralara gəldik.}} Əhməd Cavadın qələmindən çıxan məqalələrdə dövrün bir çox aktual məsələləri öz əksini tapıb. Onun "Suxum yolundan" yol qeydləri, "Acarıstanda bir vaqe münasibəti ilə" milli münasibətlərə həsr olunmuş reportajı, "Yanlış xəbər münasibətilə" adlı türk xalqları üçün məktəb açmaq problemindən bəhs edən müəllim və pedaqoq mülahizələri, "Gürcü mətbuatı və Acara" yazısı ilə verilmiş iki qonşu xalqın arasında cərəyan edən münasibətlər, "Batumda müsəlman mitinqi"ndə müsəlmanların hökumət qarşısında qaldırdığı problemlərin həll edilməsi üçün irəli sürülən tələblər, "Trabzon fəlakətzədələri"ndə rus və türk xalqlarının mübarizəsində gürcülərin və ermənilərin tutduqları mövqe, "Yuxarı Acarada cameyi-şərif rəsm guşadı" məqaləsində acarlar üçün Azərbaycan türklərinin məscid açması, "Orucluq"da ifadə edilən xalq bayramı, "Lazlara kömək" əsərində və s qələm məhsullarında "Cəmiyyəti-Xeyriyyə"nin nümayəndələrinin gördüyü işlərin təsviri öz parlaq əksini tapmışdır.<ref name=":0" /> Əhməd Cavad 1914–1918-ci illərdə Birinci Cahan müharibəsində olarkən Batumda müntəzəm surətdə axşam kurslarında dərs demiş, təzə təşkil olunmuş məktəblərdə "Nümunə dərsi" vermiş, müəllimləri yeni-yeni metodik göstərişlərlə zənginləşdirmişdir. O, şagirdlərin köməyi ilə yerli adamlardan folklor nümunələri, o sıradan bayatılar toplayır, özü də bayatı formasında şeirlər qoşurdu.<ref name=":0" /> "İqbal" qəzetinin 1914-cü il 30 aprel tarixli nömrəsində Cavadın "Yeni nəsil İctimai yaralarımız" adlı məqaləsi nəşr olunmuşdur. Bu məqalədə Azərbaycanda məktəbin, müəllimin və şagirdlərin acınacaqlı vəziyyəti öz əksini tapmışdı. "İqbal" qəzetinin 1914-cü il sentyabr nömrələrindən birində Ə.Cavadın "Gəncədən" adlı bir məqaləsi dərc olunmuşdu. Məqalə İsmayıl Mirzə Qaspirinskiyə həsr olunmuşdu. Cavad ömrü boyu Türk ellərini gəzmiş, bir çox yerlərdə məktəb təşkilində, uşaq evlərinin açılmasında böyük fəaliyyət göstərmişdir. Acar elində, Gürcüstanın bəzi kənd və şəhərlərində uşaq evləri və məktəblər açılmasında yaxından iştirak etmişdir.<ref name=":0" /><ref name=":6" /> I Cahan müharibəsi Əhməd Cavad yaradıcılığında xüsusi mərhələ təşkil edir. Bunu professor Ə.Cəfəroğlu belə yazırdı: {{cquote|müəllif=|Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində I Cahan müharibəsinin salnaməsini, tarixini onun qədər heç bir Azərbaycan şairi olduğu kimi əks etdirə bilməmişdir.}} ==== "Çırpınırdın, Qara dəniz!" ==== Əhməd Cavad Türkiyə səfərindən aldığı təəssüratın poetik ifadəsi olan çoxlu şeirlər yazmışdır. Türk xalqına məhəbbət hissini tərənnüm edən bu şeirlərdən biri 1914-cü ilin noyabrında Gəncədə qələmə alınmışdır. Türkiyədə böyük şöhrət qazanmış və Üzeyir Hacıbəyovun 1918-ci ildə Qafqaz İslam Ordusu Bakını azad etdikdən sonra musiqisini bəstələdiyi "Çırpınırdın, Qara dəniz" şeiri Türkiyədə ən çox "Yol ver türkün bayrağına" adıyla məşhurdur.<ref name=":3" /><ref name=":7" /> Şeirin Türkiyədə sevilmə səbəblərindən biri şairin türkçülüyü, türk dünyasına rəğbəti, sevgisi ilə bağlı idisə, bir səbəbi də 1912-ci ildə dəniz savaşında Türkiyənin məşhur "Həmidiyyə" zirehli gəmisinin Yunanıstanın "Averof" hərbi gəmisini məhv etməsidir. Birinci Dünya müharibəsində admiral Rauf Orbay öz ixtiyarındakı "Həmidiyyə" zirehli gəmisi ilə gecə Odessa limanına girir və rusların dəniz qoşunlarının Osmanlı donanmasını vurmağa hazırladıqları "Kazbek" və "Kaqul" adlı hərbi gəmilərini qeyri-bərabər döyüşdə məhv edib suda batırır, Odessa limanını bombardman edir. Cavad da 1912-ci ildə baş vermiş bu hadisədən ilhamlanaraq, 1914-cü ildə həmin şeiri yazmışdır. Şeir Rusiyanın "Kazbek" və "Kaqul" hərbi zirehli gəmisinə meydan oxuyan məşhur "Həmidiyyə" hərbi gəmisinin və onun hərbi heyətinin qəhrəmanlığı münasibətilə qələmə alınmışdır. Gəminin kapitanı Atatürklə yaxın olmuş, Başbakanlıq və Böyük elçilik vəzifələrində çalışmış admiral Rauf Orbay bu hünərinə görə "Həmidiyyə" qəhrəmanı kimi şöhrətlənmişdir. <center>Çırpınırdın, Qara dəniz, Baxıb Türkün bayrağına! "Ah!…" deyərdin, heç ölməzdim, Düşə bilsəm ayağına!</center> Şair Rəfiq Zəka Xəndan bu barədə deyirdi:<ref name=":2" /> {{cquote|müəllif=|Bu şərqini dahi Atatürk çox sevirdi. Şərqini ilk dəfə dinlərkən Atatürkün gözləri yaşarmışdır. }} Tarixçi alim Muhiddin Nalbəndoğlu bu mövzudan bəhs edərkən yazırdı: {{cquote|müəllif=|Dünya dənizçilik tarixində ilk korsan zirehlisi kimi tanınan "Həmidiyyə"nin bu hünəri bütün türk xalqlarında qürur hissi yaratmışdı. Şərqilərə, türkülərə keçən bu qəhrəmanlıq məşhur "Çırpınırdın, Qara dəniz!" şərqisində də yer almışdır… }} ==== Xeyriyyə cəmiyyətində fəaliyyəti ==== XX əsrin birinci yarısında Bakıda bir sıra müsəlman xeyriyyə cəmiyyətləri yaranmışdı. 1905-ci il inqilabından sonra meydana çıxan bu cəmiyyətlərin əsas vəzifəsi və amalı xalqın mədəni-maarif sahəsindəki inkişafına yardım etmək olmuşdur. Belə cəmiyyətlərdən biri də "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" adlanırdı.<ref name=":3" /><ref name=":4" /> Azərbaycanda 1905-ci ildən fəaliyyətə başlayan "Bakı Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyəti"nə səsvermə ilə məşhur Azərbaycan milyonçuları Hacı Zeynalabdin Tağıyev sədr, Ağamusa Nağıyev isə sədr müavini seçilmişdi.<ref name=":2" /> Birinci cahan müharibəsinə qədər bu cəmiyyətin fəaliyyəti nisbətən o qədər də diqqəti cəlb etmirdi. Müharibə başlanandan sonra onun fəaliyyət dairəsi genişləndi və Bakıdan çox-çox uzaqlara yayıldı. Cəmiyyətin üzvləri ayrı-ayrı dəstələrə bölünərək müxtəlif istiqamətlərə cəbhə xətti boyunca zərərçəkənlərə kömək etmək məqsədi ilə türk xalqlarının yaşadığı regionlara yola düşürdülər.<ref name=":0" /><ref name=":4" /> Cəmiyyət savaşda zərərçəkənlərə maddi və mənəvi dayaq olmaq üçün bu dövrdə öz fəaliyyətini Şimali Qafqaz, Dağıstan, Gürcüstan, İrəvan və işğal olunmuş Türkiyə torpaqlarına doğru yönəltmişdi. Onun yardımı ilə Osmanlı qaçqınlarına böyük maddi yardım göstərilirdi. Bu barədə 1944-cü ildə çıxan "Müxtəsər Azərbaycan Ədəbiyyatı tarixi"ndə yazılmışdı: {{cquote|müəllif=|Cahan müharibəsində Türkiyənin ruslara qarşı müharibə etməsinə baxmayaraq, Azərbaycanda osmanlılar üçün ianələr yığılır, osmanlı qaçqınları himayə və təmin olunurdular. Hətta bu sahədə az səy göstərməyən dövlətlilərdən Musa Nağıyevə, Hacı Zeynalabdinə Osmanlı hökuməti tərəfindən mükafat olaraq medal göndərilmişdi.}} "Qardaş köməyi" toplusunda qeyd olunur ki, azərbaycanlılar müharibədən zərər çəkən Osmanlı dövlətinə yardım etmək üçün Rusiya hökumətinə, birbaşa çara müraciət etmiş və rəsmi icazə almışlar. Bu işdə o zaman Rusiya Dövlət Dumasının üzvü olan Məhəmməd Yusif Cəfərovun xidmətləri xüsusi qeyd olunur. Onun "Müsəlman hərbzədələrinə yardım işi və müsəlman vəkilləri" məqaləsində göstərildiyinə görə, Dumada bir çox uzun-uzadı müzakirədən sonra "müsəlman qaçqınlarına müavinət və yardım göstərməyə icazə verildi və bu məqsədlə əvvəlcə Qars və bir az sonra Batum oblastlarına sərbəst gəliş-gedişə yol verildi.<ref name=":2" /> Əhməd Cavad Birinci Dünya müharibəsi illərində rus-türk müharibəsində Qafqaz cəbhəsində zərər çəkmiş əhaliyə yardım göstərən "Bakı Müsəlman Cəmiyyəti Xeyriyyə"nin rəsmi nümayəndəsi və cəbhə bölgəsi üzrə vəkili Xosrov paşa Sultanovun müavini, həm də məsul katibi olmuşdur.<ref name=":4" /><ref name=":6" /> Cavad 1915-ci ildə ikinci dəfə Türkiyəyə dönərək əsas dayanacaq yeri Batumi olmaqla, Suxumi, Qars, Çaqva, Ərdəhan, Sarıqamış, Trabzon, Ərzurum, Anadolu, İstanbul, eləcə də Gürcüstanın qərb regionlarında xeyriyyə işləri ilə məşğul olub.<ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /> Ə.Cavad Birinci dünya müharibəsi zamanı bir müddət Batumidə (azərbaycanlı ziyalılar Rzaqulu Nəcəfov, Mahmud bəy Əfəndiyev, Əli Səbri Qasımov, Əliqulu Qəmküsarla birlikdə), Tiflisdə, Çakvada yaşayıb.<ref name=":5" /><ref name=":6" /> Şairin Batumiyə gəlişi ilə əlaqədar yazıçı Əli Səbri "Ömürdən yarpaq düşür" (Bakı, 1983) adlı kitabında yazır: {{cquote|müəllif=|Batumidəki şöbəni təşkil etmək üçün Cəmo Hacınski Bakıdan Batumiyə gəldi. Batumidəki dəstəmizdə şair Ə.Cavad da var idi.}} Şair o zaman müharibə zərərdidələrinin ən çox toplandıqları Batumidə siyahılar tərtib edir, yoxsulları, əlilləri qeydə alır, təmsil etdiyi cəmiyyətin imkanlarından istifadə edərək qaçqınlara, davada həlak olmuş əsgərlərin ailələrinə hər cür maddi və mənəvi kömək göstərirdi.<ref name=":1" /> Ə.Cavad fəaliyyətini əsasən iki istiqamətdə həyata keçirirdi. Birincisi zərərçəkənlərə kömək göstərmək, ikincisi Batuminin özündə, həmçinin Batumiyə yaxın qəsəbələrdə, digər mahallarda, Dağıstanda məktəblər açdırması, bu məktəblərin öz işini davam etdirməsi üçün Bakıdan yardım istəməsi, digər tərəfdən, ianə toplamaq, yeni birliklər yaratmaq təşəbbüsü göstərmək idi. Bu işlərdə ona Bakıda əsasən bir neçə azərbaycanlı milyonçu, xüsusən H.Z.Tağıyev, Ağabala Quliyev, M.Muxtarov, Batumidən S.Bejanidze və başqaları köməklik edirdilər. Onlar Bakıda cəmiyyətin əsas dayaqlarından idilər.<ref name=":0" /> "Cəmiyyəti-Xeyriyyə"nin fəal üzvlərindən olmuş yazıçı Əli Səbri o zaman cəmiyyətin fəaliyyətindəki bəzi məqamları və Ə.Cavadla dostluğunu belə xatırlayır:<ref name=":0" /><ref name=":1" /> {{cquote|müəllif=|... Cəmiyyətin ünvanına Rusiyanın hər yerindən (Müsəlman türk xalqalrı tərəfindən) ianə göndərilirdi və bunlar kassada toplanırdı. Cəmiyyətə daxil olan nümayəndələrdən bir dəstə Qara dəniz sahillərinə qədər gəzməli, köməksizlərə yardım etməli idilər. İkinci dəstə isə Kars ərazisində fəaliyyət göstərirdi... Biz Batumi, Trabzon və s. şəhər və qəsəbələrdə olduq.. Batumidəki dəstəmizdə şair Əhməd Cavad da var idi. Bizim dostlaşmağımız çox tez başa gəldi.}} Ə.Cavad 1916-cı ildə şəxsən H.Z.Tağıyevin maliyyə dəstəyi ilə Batumidə yaşayan 2500-ə qədər azərbaycanlı ailəsi üçün məktəb açmışdır. Özü isə təşkil olunan yeni məktəblərdə həm də müəllimliklə məşğul olurdu. 1917-ci ildə Cavadın vasitəsi ilə 2500 nəfərdən çox türk qaçqın və didərgin Gəncə və Bakı ətrafında yerləşdirilmişdir.<ref name=":2" /> O, xeyriyyəçilik fəaliyyəti ilə əlaqədar Acarıstanın hər yerini gəzmişdir.<ref name=":6" /> Cavad təkcə acarların yoxsul və qaçqın hissəsinə kömək etməmiş, eyni zamanda məktəb və məscidlərin inşası üçün çalışmışdır. Cavadın müdiri olduğu uşaq evi sonralar Çakvadan Qunariyə köçürülmüşdür. Ə.Cavad "Açıq söz" qəzetinin müxbiri olaraq, ictimai hadisələrdən yazdığı kimi, tamaşaları qəzetində işıqlandırır, vaxtaşırı məlumatlar göndərirdi. Belə məlumatların birində deyilirdi: {{cquote|müəllif=|Bu il Batumidə gürcücə və ermənicə “Arşın mal alan” operettası oynanılmışdır. Əhali yeni təşkil edilmiş “Birlik” cəmiyyətindən xahiş etmişdir ki, bu əsəri azərbaycanca oynasınlar. “Birlik” cəmiyyətinin katibi Ə.Cavad (“Açıq söz”, 1915. 13 iyun)}} "Qardaş köməyi" adlı topluda Xosrov bəy Sultanovun xeyriyyəçilik işində Ə.Cavadın məxsusi rolu qeyd edilmişdir. Şairi bu işə Nəsib bəy Yusifbəyli tövsiyə etmişdi. Filologiya elmləri doktoru Təyyar Salamoğlunun yazdığı kimi: {{cquote|müəllif=|"Cəmiyyəti Xeyriyyə" xətti, həm də şəxsi təşəbbüsü ilə Ə.Cavadın rusiyalı soydaşlarımıza (Rusiyanın işğalı altında olan türk xalqlarına) çox böyük kömək edərək, minlərlə adamı aclığın fəlakətli caynağından qurtarması onun tərcümeyi-halının ən şərəfli səhifələrindən biridir.}} Əhməd Cavad verilmiş "Cəmiyyəti Xeyriyyə"nin hərbzədələrə yardım şöbəsinin fəallarından biri kimi döyüş bölgələrinə və sərhəd zonasına tez-tez gedib-gəlirdi. Ə.Cavad hərbzədə qaçqınların siyahısını tutur, onlara yardım paylayır, eyni zamanda əsir, yaralı türk döyüşçülərinə baş çəkir, onların ehtiyacları ilə yaxından maraqlanır, bölgədəki xəstəxanalara, məktəblərə, məscidlərə, yetimlər evinə gedir, oradakı çatışmazlıqlar və əhalinin zəruri ehtiyacları haqqında cəmiyyətə yazılı məlumatlar göndərirdi. Ə.Cavadın bu məlumatları əsasında Bakı "Cəmiyyəti-Xeyriyyəsi"ndən fəlakət bölgəsinə lazımi ləvazimatlar göndərilirdi. Ə.Cavad qəbul etdiyi bu maddi yardımı əvvəlcədən tutduğu plan əsasında türk hərbzədələrinə və yerli köçkünlərə çatdırırdı. "Cəmiyyəti Xeyriyyə"nin xüsusi nümayəndəsi Xosrov bəy Sultanovun məqaləsində bu barədə qey olunub: {{cquote|müəllif=|1915-ci il martın 16-da 10 nəfər yardımçıdan ibarət bir heyət Səfikürdskiylə bənimlə Qarsa ezam olundu.}} Əhməd Cavad özü şəxsən Osmanlı əsgərlərinə köməklik göstərmişdir. Buna görə də inqilab zamanı əsir düşmüş türk əsgərləri Sibirə göndərilmiş, lakin onlar sürgündən İstanbula deyil, Gəncəyə-Əhməd Cavada minnətdarlıq etmək üçün qayıtmışdılar. Yalnız bundan sonra onlar öz vətənlərinə dönmüşlər. Bu haqda şair xüsusi olaraq şeir də qoşmuş və həmin şeir "Qardaş yardımı" qəzetində nəşr edilmişdir. Gəncədə bilavasitə "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" yolu ilə Cavadın rəhbərliyi altında osmanlılara edilən kömək uzun müddət unudulmamışdır. Bütün bunlar şairin "Gəncəlilərin Osmanlı əsgərlərinə köməyi" məqaləsində öz əksini tapmışdır.<ref name=":0" /> == Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə == Əhməd Cavadın həyatının və yaradıcılığının ən parlaq və məhsuldar dövrü AXC-nin yaranması, inkişafı illərinə təsadüf edir. Həmin dövrdə şair əsasən Gəncədə və Bakıda çalışmış, şeir və publisistik yaradıcılığını davam və inkişaf etdirmişdir. O, pedaqoji fəaliyyətinin inkişafına xüsusi fikir vermiş, əsasən müəllimlik etmiş və siyasi fəaliyyətdə bulunmuşdur.<ref name=":0" /> === Yaradıcılığı === Əhməd Cavadın 1918–1920-ci illər yaradıcılığı, əsasən azadlıq mövzusuna, ilk Azərbaycan Respublikasının nailiyyətlərinə həsr edilib.<ref name=":5" /> "Ey əskər" (1918, Bakı), "İngilis" (1918, Bakı), "Bismillah" (1918, Bakı), "Röyasını görmüşdüm" (1919, Hacıkənd), "Qalx", "Şəhidlərə" (1919, Gəncə), "Bən kiməm" (1919, Gəncə), "Aşiqin dərdi", "Nədən yarandın", "Gəlmə", "Dağlar", "Marş" (1918, 14 avqust), "Türk ordusuna" (1918, Gəncə) adlı şeirlər məhz həmin dövrün məhsuludur.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /><ref name=":6" /> Şairin 1918-ci ildə qələmə aldığı şeirlərdən biri də "Bismillah" adlanır. "Bismillah" şeiri 1918-ci ildə, sentyabr ayının 15-də Bakının Qafqaz İslam Ordusu tərəfindən ruslardan və erməni daşnaq qüvvələrindən, həmçinin ingilis əsgərlərindən tam azad edilməsi münasibəti ilə yazılmışdır. Həmin şeirdə müəllif xilaskar türk ordusunun Azərbaycana gəlişini alqışlayırdı.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":5" /> Şair o zaman Azərbaycan uğrunda döyüşlərdə həlak olmuş türk əsərgərlərinə Bakıda şəhidlər abidəsinin [[təməlqoyma]] mərasimində "Qalx" şeirini oxumuşdur.<ref name=":3" /> <center> Qalx, qalx sarmaşıqlı məzar altından Gəlmiş ziyarətə, qızlar, gəlinlər. Ey karvan keçidi, yollar üstündə Hər gələn yolçuya yol soran əsgər. </center> Əhməd Cavad 1918-ci il oktyabr ayının 5-də Hacıkənddə olarkən "Röyasını görmüşdüm" şeirini yazır. Həmin şeirdə şair yeni quruluşu dəstəkləyir. Şairin "Marş" adlı şeiri ("Gənclər yurdu", 1918, 14 avqust) o dövrün əhval-ruhiyyəsini əks etdirir. Bu şeirin mayasında azadlıq bayrağının tərənnümü durur.<ref name=":0" /> Şairin 1918-ci ildə yazdığı şeirlərdən biri də "İngilis" adlanır. Bu altı bəndlik şeirdə Azərbaycan xalqının ingilislərin gəlməsinə olan münasibəti əks edilmişdir. Şair "Gəlmə" adlı şeirində də yadellilərə münasibətini bildirmişdir.<ref name=":0" /> "İngilis" şeirinin əksinə olaraq şair "Ey əskər" adlı şeirində türk ordusuna məhəbbətini ifadə etmişdir. Türk ordusunun gəlməsi Azərbaycan xalqını qırğından xilas etmək məqsədi daşıyırdı. Bu şeir Bakının fateh əskərlərinə ithaf edilmişdir.<ref name=":0" /> "Dağlar" şeirində isə Dağıstan və türk xalqlarının tarixi öz parlaq əksini tapmışdır. Bu şeir 1920-ci il aprelin 1-də, yəni Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutuna 27 gün qalmış çap olunmuşdur.<ref name=":0" /> Əhməd Cavadın yaradıcılığında 1918–1920-ci illər milli özünüdərkin yüksək mərhələsidir. Vətənin azadlığı, müstəqilliyi, üçrəngli ay-ulduzlu bayraq, səkkiiz guşəli gerbin milli rəmz kimi mənalandırılması, türkçülük ideyalarının təbliği onun ideallarının ifadəsi idi. "Azərbaycan bayrağı" adlı şeirində bu ideya özünün dolğun ifadəsini tapmışdır:<ref name=":3" /> <center> Türküstan elləri öpüb alnını Söyləyir dərdini sana bayrağım. Üç rəngli əksini Quzğun dənizi Ərməğan yollasın yara, bayrağım. </center> Əhməd Cavadın bayraq mövzusuna həsr olunmuş bir sıra şeirləri vardır. O, öz şeirlərində dəfələrlə "Bir dəfə yüksələn bayraq, bir daha enməz" misrasını müxtəlif məqamlarda işlətmişdir. "Azərbaycan bayrağına", "Qardaş"(1919, noyabr) "Yarandın", "Al bayrağa" (Bakı, 24 iyul, 1919) və s. şeirləri buna misaldır.<ref name=":0" /><ref name=":6" /> Şairin "Al bayrağa" adlı şeirində 1919-cu ilin yayında Azərbaycandakı millət və din qardaşlarının köməyinə qoşmuş Türkiyənin bayrağından bəhs açılır.<ref name=":1" /> ==== "Dalğa" kitabı ==== Əhməd Cavadın "Dalğa" adlı ikinci şeirlər kitabı 1919-cu ildə nəşr olunmuşdur. Şair bu kitaba "Bir-iki söz" adlı giriş yazmışdır:<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /> {{cquote|müəllif=|Bu kitabça say hesabilə ikinci kitabçadır. “Qoşma”nın qazandığı hüsni-təvəccöh bunu da təb etdirirdi. İçərisində yeni parçalar olduğu kimi, pək əskiləri də vardır. Quruluşu tarix etibarilə deyildir. Verilən izahatlar yoldaşlardan bir qisminin israrı üzərinədir.}} "Dalğa"da şairin əsasən müstəqillik ayları ərzində və müstəqillik ərəfəsindəki illərdə yazdığı milli-azadlıq hərəkatı ilə bağlı şeirləri toplanmışdır.<ref name=":3" /> AXC dövrü poeziyasının ən bariz nümunəsi kimi tədqiqatçıların üz tutduqları Ə.Cavadın "Dalğa" kitabı idi. Toplu "Azərbaycan bayrağına" şeiri ilə başlayır. Şeir 1919-cu ilin 10 aprelində yazılmışdır. Ə.Cavadın özü bu şeiri çox sevmiş və milli istiqlal mövzusunda yazdığı şeirlər içərisində fərqləndirmişdir: {{cquote|müəllif=|İngilislərin Bakıya gəlişindən sonra birinci dəfə Bakıya getdiyim vaxt, 10 aprel 1919-da Parlament binası üzərində dalğalanan Milli Bayrağa söylənmişdir. İmza: Cavad.}} "Dalğa" toplusu Azərbaycanın o zamankı ədəbi-mədəni həyatında hadisəyə çevrilmiş, "Azərbaycan" qəzetinin 11 noyabr 1919-cu il tarixli böyük resenziya dərc olunmuşdur. Bu resenziyada Ə.Cavadın təkcə "Dalğa" kitabı deyil, bötüvlükdə poetik yaradıcılığı yüksək qiymətləndirilmişdir. "Dalğa" şairi Ə.Cavad" adlı məqaləni "Ə.H" hərfləri ilə imzalamış tənqidçi, AXP-nin üzvü, Cümhuriyyətin süqutundan sonra Türkiyəyə mühacirət etmiş Əhməd Həmdi Qaraağazadə yazırdı: {{cquote|müəllif=|... "Qoşma" Cavad əfəndi üçün bir eskizidisə, "Dalğa" da onun mütəllimidir.}} ==== "Yaşıl qələmlər" dərnəyi ==== Əhməd Cavad AXC dövründə fəaliyyət göstərən, yeni görüşlü ədib və mühərrirlərin yaratdığı, 100-dən artıq ədibi və şairi öz ətrafında birləşdirən "Yaşıl qələmlər" dərnəyinin üzvü idi. Bu cəmiyyət İstanbuldakı "Türk ocağı"nın Bakıda açılan şöbəsi əsasında yaranmışdı. Azərbaycada bütün işlər əsasən "Yaşıl qələm" ədəbi cəmiyyəti vasitəsilə həyata keçirilirdi. Burada Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, Ü.Hacıbəyli, S.Hüseyn, Ö.Faiq, N.Vəzirov, Ə.Haqverdiyev, H.Cavid, M.Hadi, A.Şaiq, C.Cabbarlı ilə birlikdə Ə.Cavad da yaxından iştirak edirdilər. Dərnəyin üzvləri yeni hökumətin dövründə Azərbaycan ədəbiyyatı və incəsənətinin inkişafına çalışırdılar.<ref name=":0" /> ==== Məqalələri ==== Əhməd Cavadın "Gəncədə istiqlal günü" məqaləsi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılmasının ilk ildönümünə həsr olunmuşdur. Məqaləni "Ədəbiyyat qəzeti"nin 22 may 1992-ci il tarixli nömrəsində Abbas Çingizov nəşr etdirmişdir. 1919-cu ilin 28 may günündə Gəncədə keçirilən bayram təntənələri haqqında təəssüratdan ibarətdir. Şairin bu dövrdə bir sıra məqalələri də işıq üzü görmüşdür: "Denikin və Gəncə ("Azərbaycan" qəzeti, 4 iyun 1919-cu il)", "Ömər Faiqin başına gələnlər ("Azərbaycan" qəzeti, 3 fevral 1919-cu il"", "Ələkbər bəyin mərasimi-dəfni ("Azərbaycan" qəzeti, 11 aprel 1919-cu il)", "Abbaszadə Mirzə Abbasın yubileyi ("Azərbaycan" qəzeti, 2 iyun 1919-cu il)", "Rövşən Əşrəf bəy ("Azərbaycan" qəzeti, 24 oktyabr 1919-cu il)". ==== Ə.Cavada həsr olunanlar ==== Prof. A.Bayramoğlu "Qafqaz imdadına çatan türkün könül nəğmələri" adlı kitabında Ə.Cavadın Türk ordusuna və türkiyəli qələm dostlarına həsr etdiyi şeir və məqalələri yer almışdır. Prof. Əflatun Saraçlının "Azərbaycan yazıçıları Cümhuriyyət dönəmində" monoqrafiyasının bir fəsli Ə.Cavada həsr edilmişdir. Burada Əflatun Saraçlı Ə.Cavadın Türkiyəyə həsr edilmiş şeir və məqalələrindən də söz açır. === Siyasi fəaliyyəti === Əhməd Cavad hələ müharibdə olduğu dövrdə məhz Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin təklifi ilə Müsavat partiyasına və Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin Parlamanına üzv və onun katibi seçilmişdir.<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":6" /> Şairin Milli hökumətin daxili və xarici fəaliyyətində iştirakı üçün 1918-ci ildə ona Gəncə qubernatoru tərəfindən dekabr ayının 22-də xarixi pasport da verilmişdir. O, azad surətdə İrana və Türkiyəyə gedib gələ bilərdi. Bu onun AXC-nin rəsmi nümayəndəsi olmasını göstərir. Əhməd Cavad — ADR-in Gürcüstanda, Dağıstanda fövqəladə və səlahiyyətli nümayəndəsi kimi diplomatik işlər görüb. Əhməd Cavad 1918–1920-ci illərdə, 26–28 yaşlarında Azərbaycan milli istiqlalının təbliğatçısı olub. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə onun yaradıcılığına yüksək qiymət verib: {{cquote|müəllif=|Milli qurtuluş hərəkatının, Azərbaycan ruhunun həssas tellərinə təsir dərəcəsini əks etdirən milli şair Əhməd Cavadın 28 May İstiqlal günü münasibətilə hürriyyət pərisinə müraciət etdiyi “Nədən yarandın” parçası son dərəcə lirikdir.}} == SSRİ dövründə == Şair, tərcüməçi, [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|AYB]]-nin Cavad [[Azərbaycan himni]]nin sözlərinin müəllifidir. [[Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı]]nın tərcümə şöbəsində redaktor (1934), "[[Azərbaycanfilm]]" studiyasında sənədli filmlər şöbəsinin müdiri (1935–1936) kimi fərqli yerlərdə işləmişdir. Lakin bu illər ərzində ona qarşı yazılan məqalələr və donoslar onun dəfələrlə həbsinə səbəb olmuşdur. ==== 1923-cü il ==== Əhməd Cavad yazılarına və siyasi görüşlərinə görə repressiyaya məruz qaldığı dövrə qədər artıq 3 dəfə həbs olunmuşdu. Şair ilk dəfə 1923-cü ildə həbs olunub, bir neçə ay həbsdə saxlanılıb. Cavad Axundzadənin MTN arxivindəki 1923-cü il, PR – 20942 saylı istintaq işindən aydın olur ki, Azərbaycan Fövqəladə Komissiyasının əməliyyat müvəkkili İvan Makarov 1923-cü il dekabr ayının 1-də "Müsavat" partiyasının işləri ilə tanış olur və belə qərara gəlir ki, Cavad Axundzadə 1918-ci ildən "Müsavat" partiyasının üzvüdür. Şair Batumda olarkən Gəncə şəhərində yaşayan məktəb yoldaşı Abdulla Ağaəli oğlu ona məktub göndərir və bu məktubdan aydın olur ki, "Müsavat" partiyasının Gəncə şəhərində yaradılmasının təşkilində Ə.Cavad yaxından iştirak edib. Bundan başqa o, Quba şəhərində müəllim işləyərkən ətrafına müsavatçılar toplamış, mütəmadi olaraq Bakı müsavatçıları ilə əlaqə saxlamışdır. Həmçinin Əhməd Cavad Axundzadə müsavatçı, Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin silahdaşlarından biri olan Mirzə Bala Məmmədzadənin Türkiyəyə qaçıb getməsini təşkil etmişdir. Bütün bu deyilənləri nəzərə alaraq əməliyyat müvəkkili İvan Makarov təklif etmişdir ki, Ə.Cavad həbs edilsin və Azərbaycan Fövqəladə Komissiyasının (Az.ÇK) kamerasında ciddi nəzarət altında saxlanılsın. Əhməd Cavad ilk dəfə həbs olunanda Mirzə Bala Məmmədzadənin Türkiyəyə qaçıb getməsində iştirakının olmadığını söyləsə də, 1937-ci ildə həbs olunanda istintaq sorğu-sual materiallarında bu faktı etirak edərək boynuna alır. Bundan sonra Cavad Axundzadənin həbs edilməsi ilə əlaqdər 5 dekabr 1923-cü ildə 446 saylı order imzalanır. Lakin hansısa səbəbdən şair dekabr ayının 5-də yox, noyabr ayının 21-də həbs edilir. Onu ilk dəfə elə həbs olunduğu gün, yəni noyabr ayının 21-də, ikinci dəfə isə noyabrın 26-da dindirirlər. Müstəntiq "Siz nə vaxt və harada "Müsavat" partiyasına daxil olmusunuz və sizə zəmanəti kim vermişdir?" -deyə soruşanda şair belə cvb vermişdir: {{cquote|müəllif=|Mən 1917-ci ildə Batum şəhərində müharibədə zərərçəkənlərə yardım təşkilatında işləyərkən məktəb yoldaşım A.Ağaəli oğlundan məktub aldım ki, Gəncədə “Müsavat” partiyası təşkil olunur. O, dostcasına məni bu partiyaya üzv yazdırıb.}}(MTN-nin arxivi, 1923-cü il, iş № 20288) Şair həmin ərəfədə Xalq Maarif Komissarlığının fəhlə fakültəsində və digər təhsil ocaqlarında dərs deməklə ailəsini dolandırırdı. Lakin Ə.Cavadın həbsindən sonra ailənin vəziyyəti ağırlaşır. Şairin həyat yoldaşı Şükriyyə xanım Xalq Komissarlığının sədri Qəzənfər Musabəyova 10 yanvar 1924-cü ildə ərizə yazır, ərinin günahsız olduğunu bildirməklə, istintaqın sürətlənədirilməsini xahiş edir: {{cquote|müəllif=|Həyat yoldaşım Axundzadə Cavad iki aydan artıqdır ki, Az.ÇK tərəfindən həbs edilib. Nə səbəbə həbs olunduğu bizə məlum deyil. Onun ailəsi on iki nəfərdən ibarətdir və hazırda çətinlik çəkir. Nəzərinizə çatdırım ki, onları saxlayan yoxdur. Xahiş edirəm Axundzadənin işini tez araşdırasınız. İmza: Şükriyyə A.}}(MTN arxivi ,1923-cü il, iş PR-№ 20942, səh. 28) Əhməd Cavad həbs olunanda Türkiyəyə mühacirət etməzdən əvvəl Bakıda həbs edilmiş və bir müddət şairlə bir kamerada yatmış Azərbaycan mühacirlərindən biri Hüseyn Baykara özünün 1975-ci ildə İstanbulda nəşr etdirdiyi "Azərbaycan İstiqlal mübarizəsi tarixi" kitabında qeyd etmişdir: {{cquote|müəllif=|Mən şeirlərini oxuduğum və sevdiyim bu şairi ÇK tərəfindən həbs edildiyim, 1923-cü ilin sonunda Bakının Staropolitseyski prospektindəki həbsxanada tanıdım. O da həbs olunanlar arasında idi. Onunla bir neçə ay eyni kamerada qalmalı oldum. Kamerada bizə kitab, dəftər, qələm vermirdilər. Necə oldusa, mənim əlimə 3 santimetr böyüklüyündə bir qurğuşun qələm keçdi. Bu qələmlə Ə.Cavadın şeirlərini divara yazır və əzbərləyirdim. Bir gün gözətçi Nikolay məni qapının deşiyindən izləmiş və divara yazdıqlarımı görmüşdü. Qəflətən qapını açdı və divara yazdıqlarımı bir taxta parçası ilə sildi. Ə.Cavadın 4-5 şeiri beləliklə unuduldu. Bu hadisədən sonra onun yazdığı iki şeiri əzbərlədim: “Ay ellər” (Yanvar, 1924-cü il, ÇK, Bakı)., “Neylim” (Fevral, 1924-cü il, ÇK, Bakı). }} "Neylim" şeiri gözətçi Nikolayın divara yazılan şeirləri silməsindən sonra yazılmışdı. Ə.Cavad bu şeirin bir bəndinə həmin hadisəni nəzərdə tutaraq yazmışdı: <center> Barı sən gəl dedim, dinləyib bir az, Ey vəfalı qələm dərdimi, gəl, yaz… Gəldi bir çirkin əl, söylədi olmaz, Dinləyənlər məni gəc duyar, neylim. </center> Lozanna şəhərində gündəlik nəşr olunan "Dü Lozan" qəzeti 10 may 1924-cü il tarixli (nöm.128) sayında, birinci səhifənin ikinci sütununda "Azərbaycan" sərlövhəli məqalə dərc etmişdi. Məqalənin müəllifi müsyo Broşe islam aləmində təşəkkül edən ilk cümhuriyyət haqqında ümumi məlumat verdikdən sonra bolşevik istilasına məruz qalan azəri vətənpərvərlərinin məruz qaldıqları zülmləri təsvir etmiş və o cümlədən Əhməd Cavadın "Yeni Qafqasiya"da yayılan şeirlərinə görə həbs edildiyini böyük bir nifrətlə oxuculara çatdırmışdı. Şairin tutulmasında özünü qismən təqsirli bilən Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin rəhbərliyi altında İstanbulda nəşr olunan "Yeni Qafqasiya" məcmuəsi "Əhməd Cavad məhbus imiş" adlı məqaləsində yazmışdı: {{cquote|müəllif=|... Azəri-türk xalqının ən əziz duyğularıına, ən incə hislərinə səmimi tərcüman olan bu həssas şairin həbsi xəbəri ilə üzləşməkdə ikən bizə aid olan bir səbəblə mənəvi bir məsuliyyət hissi altında dəxi əzildik. Şairin məhbusiyyətinə ”Yeni Qafqasiya” də dərc olunan şeirləri səbəb olmuşmiş?... Əgər şair “Yeni Qafqasiya” ilə münasibətdar olduğundan dolayı cəza görüyorsa, əlimizi vicdanımızın üzərinə qoyaraq bütün dünya qarşısında söylüyoruz ki, onun bizimlə heç bir münasibəti yoxdur! Yox, əgər nəşr elədiyimiz şeirlərində bolşevik hökumət və diktaturiyyəsinə qarşı bir qəsd görülüyorsa dərc elədiyimiz parçalar şairin bolşevizmdən daha əvvəl yazmış olduğu şeirlərdir.}} Cavadşünas Əli Saləddinin bildirmişdir ki ,"1923-cü ildə tutulanda, H.Baykara ilə bir kamerada yatanda Əhməd Cavadın adı "güllələnmə" adlı qırmızı siyahıya düşmüşdü".(Ə.Cavad – "Seçilmiş əsərləri", II C., Ic., Bakı, Az. Dövlət Nəşriyyat-Poliqrafiya Birliyi, 1992, səh.22)<ref name=":2" /> Əhməd Cavadın böyük oğlu Niyazi Axundzadə bildirmişdir ki, atasının azad olunması üçün rəsmi sənədlər, müraciətlər heç bir müsbət nəticə verməyib. Şairin azad edilməsində 1920-ci ildə onunla Quba qəzasının Xuluq kəndində bir yerdə işlədiyi zaman yaxın yoldaşlıq və dostluq etdiyi Hüseyn Musayev rol oynamışdır. Belə ki, H.Musayev o zaman Quba Xalq Maarif Şöbəsinin müdiri işləyirmiş. Hadisənin ciddiləşdiyini görüb, M.C.Bağırovun yanına gedərək Cavadın azad olunmasını xahiş edir və istəyinə nail olur. Bundan sonra Ə.Cavadın istintaq işi ilə tanış olmaq Az.ÇK-nın əməkdaşı Teymur Quliyevə tapşırılır. İşlə tanış olduqdan sonra Teymur Quliyev şairin həbsxanadan buraxılması qərarına gəlir. 1924-cü il, fevralın 2-də Ə.Cavadın azadlığa buraxılması barədə 952 saylı order imzalanır. T.Quliyevin arayışına və rəyinə əsasən Az.ÇK-nın rəyasət heyəti belə qərara gəlir ki, Axundzadə Cavad Məhəmmədəli oğlu həbsdən azad edilsin, şəxsi sənədləri qaytarılsın və iş dayandırılsın.<ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":5" /> === "Göy göl" şeiri === Əhməd Cavadın sovet dövründə yazdığı lirik şeirlərdən biri olan "Göy göl" ən çox müzakirələrə və tənqidi fikirlərə səbəb olan əsərlərindən biri olmuşdur. Səkkiz bənddən ibarət olan şeir 1925-ci ildə nəşr olunmuşdur. Məşhur "Göy göl" şeirinə bir qrup həmkarı tərəfindən əksinqilabi şeir damğası vurulur və bununla da şair həbsхanaya salınır. Ə.Cavad "Göy göl" şeirinə görə 5–6 ay həbsdə saxlanılır. Damğaya səbəb şairin yazdığı bu misralardır: [[Fayl:Əhməd Cavad.jpg|thumb|300px|left|Əhməd Cavadın son şəkli]] [[Fayl:Shukriyya Javad.jpg|thumb|300px|left|Həyat yoldaşı Şükriyyə xanım]] {{sitat|Sənin gözəlliyin gəlməz ki saya, Qoynunda yer vardır yıldıza, aya! Oldun sən onlara mehriban daya, Fələk büsatını quralı, Göy göl!<ref>Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası I cild. Bakı: Lider nəşriyyatı, 2004, s. 329</ref>}} Şairi bu bənddə ulduzdan aydan danışıb müsavatçılara ismarıc göndərməkdə ittiham edib şeirin tərcümə variantını Moskvaya göndərirlər. "Göy göl"lə tanış olan Moskva mütəхəssisləri onun yüksək səviyyədə yazıldığını bildirirlər. Beləliklə, şeirdə heç bir bir siyasi səhv tapılmadığından şairi həbsdən azad etmək məcburiyyətində qalırlar. Şeirdə Azərbaycanın füsunkar gözəllikləri "Göy göl" timsalında tərənnüm olunmuşdur. Bununla yanaşı, şairin təbiətlə bağlı lirik şeirlərinin nüvəsində xalqın tarixi və taleyi dayanır. Bu şeirlərdə təbiətin təsviri ikinci plana keçir və öz yerini Azərbaycanda baş vermiş ictimai-siyasi hadisələrə verir. Əsərlərinə, xüsusilə də "Göy göl" şeirinə görə başı bəlalar çəkən şair dövri mətbuatda da tez-tez tənqid atəşinə tutulurdu. Bu tənqidlərdən yaxa qurtarmaq üçün o özü də mətbuat səhifələrində çıxış etmək məcburiyyətində qalırdı. "Kommunist" qəzeti 19 noyabr 1929-cu il, 271-ci sayında çap etdirdiyi "İzah" adlı məqaləsində yazırdı: {{cquote|müəllif=|“Göy göl” özü-özlüyündə lirik bir parçadır. Onun belə olduğundan ümumiyyətlə lirizmə məxsus bir səciyyə etibarilə, müxtəlif mənalar verilə bilər. Lakin nə “Göy göl”də, nə də mətbuatda çıxan başqa yazılarımda bilxassə 1924-cü ildən sonra heç bir siyasi məqsəd tutduğum yoxdur. Şeirimdəki hüzn və üzüntü yalnız şəxsidir, özümə aiddir. Böylə bir hüznün ta çoçuqluğumdan başlayaraq yazmaqda olduğum parçaların cümləsində olduğunu yoldaşlar da çox gözəl bilir. Bən burada böylə bir hüznün bugünkü ədəbiyyata da xeyirli olduğu deyil, bəndəki hüznün siyasi olmadığını söyləmək istəyirəm.}} "Göy göl" şeirinə görə həbs edilən Ə.Cavad azadlığa buraxıldıqdan sonra "Ey Göy gölüm" adlı bir əsər də yazır. Həmin əsərdə şair həbs olunduğundan peşiman olmadığını bildirir. 1920-ci ildə Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Əhməd Cavad təyinatla Qusara müəllim göndərilir. O, ailəsilə birlikdə Qusarın Xuluq kəndinə köçərək burada müəllimliyə başlayır. 1920-ci ilin sentyabrından 1922-ci ilin oktyabrına kimi Əhməd Cavad Xuluq kənd məktəbində rus və türk dillərindən dərs verir. Tezliklə həmin məktəbin direktoru vəzifəsi ona tapşırılır. Öz vəzifəsinin öhdəsindən yüksək səviyyədə gəldiyi barədə Quba Qəza Xalq Maarifi Şöbəsindən verilmiş xasiyyətnamədə məlumat var. O, müəyyən fasilələrlə Quba Xalq Maarif Şöbəsinin müdiri işləyir, həmçinin Azərbaycan Maarif komissarlığının təşkil etdiyi qısa pedaqoji kurslarda mühazirəçi, yoxlama komissiyasının üzvü və başqa vəzifələrdə çalışır. Şair geniş maarifçilik fəaliyyəti göstərməklə yanaşı, eyni zamanda pedaqoq kimi fəaliyyətini davam etdirir. Əhməd Cavad 1922-ci ildə Bakıda Ali Pedaqoji İnstitutunun ədəbiyyat və tarix fakültəsinə qiyabi daxil olur. O, həmçinin ali məktəbdə təhsil aldığı illərdə müəllimlik fəaliyyəti ilə məşğul olmuş, 1924-cü ildə N. Nərimanov adına Pedaqoji Texnikumda türk dili fənnindən dərs demişdir. Bu zaman respublikada buraxılan ilk dərsliklərin və dərs vəsaitlərinin hazırlanmasında öz bilik və bacarığını əsirgəməmişdir. Daha sonra 1927-ci ildə Əzizbəyov adına Azərbaycan Politexnik Universitetində qeyri-azərbaycanlı tələbələr üçün Azərbaycan dilini tədris etmişdir. Şairin 1928-ci ildə Türkiyədə müsavatçıların nəşr etdikləri "İstiqlal məcmuəsi"ndə on altı şeiri işıq üzü gördü. İdeoloji sahədə rəhbər orqanlar, "Qızıl qələmlər" cəmiyyəti, onun fəal üzvləri olan "proletar" şairləri, bir sözlə Ə.Cavadın əleyhdarları vaxtaşırı ona qarşı rəsmi və qeyri-rəsmi çıxışlar edirdilər. Belə bir vaxtda Əli Nazim Moskvada çap olunmuş bir məqaləsində ("Peçat i revolyusiya", N 7, 1929-cu il) şairin Türkiyədə bir neçə şeirinin dərc olunması haqqında məlumat yaydı. Əhməd Cavadın həbsi üçün səbəb axtaran bəzi həmkarları bundan yararlanaraq mətbuatda "İstiqlal məcmuəsi"ndə çap olunan şeirlərinə görə onu ittiham etdilər. Bu işdə "Kommunist" və "Bakinski raboçi" qəzetləri xüsusi fəallıq nümayiş etdirirdilər."Kommunist" qəzetinin 1929-cu il 19 və 21 noyabr tarixli nömrələrində "Cavadın yolu" adlı bir məqalə dərc olundu. Məqalədə müəllif yazırdı: {{cquote|müəllif=|Onun şeirlərində (söhbət Cavadın 1918-20-ci illər yaradıcılığından gedir) bir kəlmə də olsun Azərbaycan kəlməsinə təsadüf edilmir.}} Əsasən 1917–20-ci illərdə məşhurlaşmış Ə.Cavadın 20-ci illərin sonunda yaradıcılıqdan soyuması onun təqib edilməsi, millətçiliklə, müsavat şairi kimi ittihamı ilə əlaqədar idi. Ə.Cavad ilk Azərbyacan Cümhuriyyəti ilə Türkiyə arasında əlaqə yaradanlardan biri olmuşdur. Onun yaradıcılığının ana xəttinin "türkçülük" ideyası təşkil edirdi. Onu pantürkizmdə təqsirləndirirdilər. 30-cu illərin, demək olar ki, bütün marksist tənqidçiləri Ə.Cavadı tənqid etmişdilər. O, "Şiddətli protesto edirəm", "İzah" və s. yazılarla böhtanlardan müdafiə olunmağa çalışırdı. Qəzetlərdə verilən imzalı-imzasız məqalələrdə, şeirlərdə Cavad təhqir olunurdu. Müxtəlif zamanlarda ona qarşı "Sonadək ifşa etməli" ([[Abdulla Faruq]]), "Sıralarımızda düşmənlərə yer yoxdur" ([[Ağahüseyn Rəsulzadə]]), "Sıralarımızı təmizləyəlim!" ([[Cəfər Xəndan]]), "Təmizliyə başlanmalıdır!" ([[Məmməd Səid Ordubadi]]), "Amansız olmalı!" ([[Mir Cəlal]]), "Səhvlərimiz haqqında" ([[Səməd Vurğun]]), "Sayıqlığın kütləşdiyi yerdə" ([[Seyfulla Şamilov]]) adlı məqalələr yazılmışdır<ref name=":1">Bəkir Nəbiyev "Əhməd Cavad" Bakı: "Ozan" nəşriyyatı, 2004. – səh. 29</ref>. Cavad öz növbəsində "Kommunist" qəzetinin 1929-cu il 31 oktyabr tarixli sayında "Şiddətli protesto edirəm" məqaləsi ilə yazılanlara belə cavab verdi: {{cquote|müəllif=|Aprel inqilabından sonra əlaqədar olmadığım bir təşkilat tərəfindən nəşr edilən bu kitabdan xəbərim olmadığı kimi, hansı parçalarımın da oraya düşdüyündən xəbərim yoxdur.}} Beləliklə, iki il ərzində — 1929–1930-cu illərdə davam edən ifşa kampaniyasından sonra Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunda dosent işləyən Əhməd Cavad 1930-cu ildə institut Gəncəyə köçürüldüyü zaman Gəncəyə köçmək məcburiyyətində qaldı. Lakin əsil məqsəd şairi Bakı ədəbi- ictimai mühitindən kənarlaşdırmaq idi. Buna baxmayaraq, beş il Gəncədə yaşayıb-yaradan şair özünə qarşı edilən haqsız hücumlardan ruhdan düşməyərək Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunun dilçilik kafedrasının rəhbəri vəzifəsində çalışır, orada Azərbaycan dili və ədəbiyyatından dərs deyərək müəllimlik fəaliyyətini davam etdirir, həmçinin Gəncə Dram Teatrında ədəbi hissə müdiri vəzifəsində işləyir. 1933-cü ildə şairə professor adı verilir. Həmin dövrdə rus dili üzrə professor rütbəsinə layiq görülmüş ilk azərbaycanlı məhz Əhməd Cavad olmuşdur. ==== 1937-ci il ==== 1937-ci ilin mart ayında [[Şota Rustaveli]]nin "[[Pələng dərisi geymiş pəhləvan]]" əsərinin tərcüməsinə görə ilk mükafata layiq görülməsinə baxmayaraq, həmin ilin 4 iyununda şair müəllimi H.Cavid, tələbəsi M.Müşfiq və həmyerlisi V.Xuluflu ilə eyni vaxtda həbs edilib. 1937-ci ilin 5 iyununda başlanan istintaq işi həmin ilin 25 sentyabrında qurtardı.<ref name=":0" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":5" /> 1937-ci il iyunun 3-də şairin mənzilinə girib axtarış aparırlar. Əhməd Cavadın qalın bir cilddən ibarət olan şəxsi işində evini axtarış zamanı müsadirə olunan əşyalar qeyd olunmuşdur. Həmin əmlak siyahısında Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin, Kautskinin, Buxarinin kitabları, H.Zeynallının, V.Xuluflunun bəzi əsərləri, "Türk sözü" qəzeti, özünün "Dalğa" kitabçası, 3 qeyd dəftərçəsi, 15 müxtəlif məktub, Şükriyyə xanımın qızıl bəzəkləri-yeddi qızıl beşliyi, dostlarının şairə bağışladığı iki ədəd suvenir-xəncəri göstərilir. Əhməd Cavadın 12493/24 nömrəli iş qovluğunda əllə yazılmış protokollar, şahid ifadələri, hökm, arayış, çıxarış, məktub, zəmanət, rus makinasında necə gəldi yazılmış "Göy göl" şeiri saxlanılıb.<ref name=":1" /><ref name=":5" /> 1937-ci il may ayının 27-də Azərbaycan Daхili İşlər Komissarlığının leytenantı Klimençiç Əhməd Cavadın həbs olunması haqqında IV şöbənin rəisi Çinmana təsdiq üçün göndərdiyi arayışda qeyd edirdi: {{cquote|müəllif=| Aхundov Əhməd Cavad Müsavatın üzvi olmuşdur. Onun Müsavat partiyasının rəhbərlərindən Mirzə Bala Məmmədzadəni хaricə qaçırılmasında хüsusi rolu olmuşdur. Bu səbəbdən də Ə.Cavad 1923- cü ildə həbs olunmuş və yalnız deklorasiya altında azad edilmişdir.}} Əhməd Cavadın ilk dindirilməsi DTK-nın IV şöbəsinin rəisi Ağasəlim Atakişiyev tərəfindən 1937-ci il iyun ayının 5-də aparılır. Şairə əksinqilabi fəaliyyəti, kimlərlə əlbir işlədiyi, Müsavat adlı qanundan kənar partiyanın üzviliyi, hökumət əleyhinə şeirlər yazması və millətçi fəaliyyəti ilə bağlı suallar verilir. Ə.Cavad da öz növbəsində Müsavatın üzvi olduğunu, əksinqilabi millətçiliyi yaymaqda iştirak etdiyini, lakin 1923-cü ildə həbs olunandan sonra bu işdən əl çəkdiyini bildirmişdi. Ə.Cavad 1937-ci il sentyabr ayının 20-də, üçüncü dindirmə zamanı Balkan müharibəsində iştirakını rəsmi şəkildə təsdiqləmişdir. Onun İran və Türkiyə ilə əlaqələri ilə maraqlanan NKVD müstəntiqinin "Siz xaricdə olmusunuzmu, nə vaxt, harada?" sualına cavab olaraq şair demişdir:<ref name=":2" /><ref name=":5" /> {{cquote|müəllif=|Bəli, mən 1912-ci ildə Türkiyədə olmuşam. Mən ora ona görə getmişdim ki, Türk-Balkan müharibəsində türk ordusunda könüllü iştirak edim. Mən Türkiyəyə Batumda hansısa pasport alveri ilə məşğul olan yunanlıdan aldığım fars pasportu ilə getmişəm. Mənimlə birlikdə türk ordusunda iştirak etmək üçün İ.Axundzadə, Əli, İ.Əlizadə getmişdir. Biz hamımız könüllü dəstəyə qəbul olunmuşduq və onun tərkibində bolqarlara qarşı hərbi hərəkatlarda iştirak edirdik. 1913-cü ilin payızında mən Rusiyaya qayıtdım }}. 1937-ci il sentyabrın 25-də Azərbaycan SSR XDİK DTİ 4-cü şöbəsinin rəisi Sinmanın və İ.P.Klementiçin hazırladığı və Y.D.Sumbatovun təsdiq etdiyi ittiham aktında Ə.Cavadın məsuliyyətə cəlb edilməsinin zərurəti belə "əsaslandırılır":<ref name=":4" /><ref name=":1" /> {{cquote|müəllif=|Axundzadə Əhməd Cavad 1918-ci ildən müsavatçı kadrlardan biri olmuşdur. Müsavat hakimiyyəti devrildikdən sonra Axundzadə öz əksinqilabi mövqelərində qalmış, özü də nəinki gizli Müsavat partiyasının üzvü seçilmiş, həm də onun mərkəzi rəhbərliyinə son dərəcə yaxın olmuşdur. 1922-23-cü illər dövründə Axundzadə Müsavatın qeyri-leqal Bakı komitəsinin üzvü seçilmişdi. 1923-cü ildə FK (yəni ÇK) orqanları tərəfindən həbs edilərkən Axundzadə “Müsavat” partiyasına mənsubluğunu və əksinqilabi fəaliyyətini istintaqdan gizlətmişdir. Həbsdən azad edildikdən sonra o, həmin partiyadan uzaqlaşdığını bəyan etsə də, bir neçə il əksinqilabi müsavat ideyalarının öz əsərlərində təbliğ etmişdir. 1920-ci ildən 1923-cü ilədək Müsavat Mərkəzi Komitəsinin birinci gizli Heyətinin üzvü olmuş, buna görə də 1923- cü ildə həbs olunmuş və deklarasiya ilə azad edilmişdir. Öz müsavatçı mövqelərindən əl çəkməmiş və gizli müsavatçılıq işini davam etdirərək ətrafına toplaşan gənc Azərbaycan şairlərinə müsavat ruhunda təbliğat aparmışdır. Əhməd Cavad respublikanın partiya və hökumət rəhbərlərinə, onların yeritdiyi milli siyasətə əksinqilabi müsavat mövqeyindən böhtan atmışdır. Əksinqilabi burjua millətçi təşkilatının işində iştirak etmiş, Azərbaycandakı mövcud üsyankar təxribatçılıq-terror-diversiya, millətçi təşkilata qoşularaq Sovet hakimiyyəti rəhbərlərinə qarşı terrorçuluq aktları və kapitalist ölkələri xeyrinə casusluq etməklə Sovet hakimiyyətini yıxmaq, Azərbaycanı SSRİ-dən ayırmaq məqsədi güdmüşdür.}} Beləliklə, SSRİ Ali Məhkəməsinin Hərbi Kollegiyasının Səyyar Sessiyası müttəhimi Azərbaycan cinayət məcəlləsinin 69, 70 və 73-cü maddələri ilə ittiham edərək oktyabrın 11-də işə başladı.<ref name=":4" /><ref name=":5" /> Məhkəmənin sədri İ.O.Matuleviç, üzvləri İ.M.Zaryanov və C.K.Jiqur idi. İclasda hərbi yuris A.F.Kostyuşko və SSRİ prokurorunun baş köməkçisi N.S.Rovski (Rozovski) iştirak edirdi.<ref name=":4" /> Protokolda deyilir:<ref name=":5" /> {{cquote|müəllif=|Müttəhim öz günahını tamamilə boynuna almış, ilkin istintaq verdiyi ifadələri bir daha təsdiq etmiş və göstərmişdir ki, məhkəmə təhqiqatına əlavəsi yoxdur}}. Lakin məhkəmədə müdafiəçilər, yəni vəkilər və şahidlər iştirak etməmişdilər.<ref name=":4" /> 1937-ci ildə şairə qarşı irəli sürülən saxta ittihama əsasən oktyabrın 12-də hökm oxundu. 12 oktyabrda başlanan məhkəmə cəmi 15 dəqiqə davam etdi və oktyabrın 12-dən 13-nə keçən gecə şairi güllələdilər.<ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /><ref name=":5" /><ref name=":6" /> Həmin gecə Əhməd Cavadla birlikdə görkəmli yazıçı Böyükağa Talıblının da güllələnməsi həyata keçirilir. Şairin qətl hadisəsini isə "Sərhəd" qəzetinin xüsusi buraxılışı (Bakı, 1999, №1) belə açıqlayır:<ref name=":5" /> {{cquote|müəllif=|Oktyabrın 12-dən 13-nə keçən gecə (1937) cəmi 46 nəfər güllələnib. Həmin şəxslərin arasında Ə.Cavadın da adı vardır. Siyahıda Ə.Cavadın adı 14-cüdür.}} Bəzi mənbələrdə şairin ölümü ilə bağlı fərqli versiyalar mövcuddur. Məsələn, Məhəmməd Əmin Rəsulzadə "Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatı" əsərində Ə.Cavadın da H.Cavid kimi Sibirdə öldüyünü ehtimal etmişdi. Mühacir tədqiqatçı Hüseyn Baykara da Sibir versiyasını əsas götürmüşdü. Şairin ölümü ilə bağlı böyük oğlu Niyazi Axundzadə isə belə söyləmişdi:<ref name=":5" /> {{cquote|müəllif=|1956-cı ildə M.C.Bağırovun məhkəməsi gedərkən Moskvadan gəlmiş prokurorluq işçisi Şevtsov, DTK generalı A.Atakişiyevdən Ə.Cavadın mühakiməsində hansı “xidmət” göstərdiyini soruşmuşdur. A.Atakişiyev cavab vermişdi ki, yadında deyil aqibəti necə olub. Onda Şevtsov demişdi: "Умер под пыткой".}} Bundan əlavə N.Axundzadə söhbətlərində bildirirdi:<ref name=":2" /> {{cquote|müəllif=|Hökumət adamları bizə deyirdilər ki, atamı siyasi dustaq olduğu üçün yazışmaq hüququ olmayan sürgünə göndəriblər. Amma sən demə atamı elə həmin günlər Bakıda, NKVD zirzəmisində döyə-döyə öldürüblərmiş. Bu, bizə çox sonralar məlum oldu.}} Lakin rəsmi sənədlərdən məlum olur ki, Əhməd Cavad 1937-ci il iyun ayının 4-də həbs edilib, heç yerə sürgün edilmədən həmin ilin oktyabr ayının 12-dən 13-nə keçən gecə Bakıda vəhşicəsinə güllələnib.<ref name=":5" /> Əhməd Cavadın Qubada müəllim işlədiyi dövrdən tanıdığı Hüseyn Musayev (həm də Quba maarif şöbəsində işləyirdi) 1956-cı ildə şairə bəraət qazandırmaq üçün zəmanət verənlərdən biri olmuşdur. Zəmanət verənlər arasında görkəmli rejissor Aleksandr Tuqanov, iqtisadçı alim Hüsü Mamayev, Aktyor Ağahüseyn Cavadov da var idi.<ref name=":5" /> 1955-ci ildə SSRİ Ali Məhkəmsinin Hərbi Kollegiyasının nümayəndəsi ədliyyə polkovniki Seninin sədrliyi ilə keçən iclasda Ə.Cavadın cinayət işi ilə əlaqədar qəbul edilmiş 4P-014316 nömrəli xüsusi qərarda cinayət işinin dayandırıldığı qeyd olunurdu. Həmin qərarda cinayət işinin saxtalaşdırıldığı aşkara çıxmış, həmçinin cinayət işindən bir də o aydın olmuşdur ki, şair işgəncə altında ölməyib, o, məhkəmə qərarından sonra güllələnib. (Yaddaşın bərpası, 1999, №1, səh.16). Beləliklə, 1955-ci ildə şairə bəraət verilir.<ref name=":2" /><ref name=":6" /> Şairin nəticəsi [[Cavad Axundzadə]] [[Nargis (jurnal)|Nargiz]] jurnalına verdiyi müsahibədə repressiyadan sonra şairin ilk dəfə şeirini Mir Cəlal Paşayev tərəfindən çap edildiyini bildirib: {{sitat|"İlk dəfə onun barəsində 1966-cı ildə danışdılar: yazıçı və ədəbiyyatşünas Mir Cəlal Paşayev “Azərbaycan ədəbiyyatı” almanaxında Əhməd Cavadın şeirini dərc edərək onu görkəmli Azərbaycan şairi kimi qeyd etmişdi. Küçələrdə Cavadın keçmiş həmkarları və dostlarına rast gəldikdə Paşayev mütləq onlara müraciət edirdi: “Bəs siz Əhməd Cavadın həyat yoldaşına baş çəkirsiniz? Mütləq baş çəkin” – və onun ünvanını verirdi. Həqiqətən də, ulu nənəmə baş çəkməyə çox sayda insan gəlirdi"<ref>[https://nargismagazine.com/az/articles/akhmed-dzhavad-sud-ba-cheloveka/ Əhməd Cavad. İnsanın taleyi]</ref>}} Onun həyat yoldaşı [[Şükriyyə Cavad|Şükriyyə]] xanım isə "Vətən xaininin ailə üzvü" olduğuna görə [[Qazaxıstan]]a, [[ALJİR]]-ə 8 il müddətində sürgün edilir. [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti]]nin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı ilə Əhməd Cavad [[Azərbaycan Respublikasında əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin siyahısı]]na daxil edilmişdir.<ref name="ARNK-2019-211">{{cite web|url=https://nk.gov.az/az/document/3685/ | title="“Əsərlərin dövlət varidatı elan edilməsi Qaydaları”nın və “Əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin və dövlət varidatı elan edilən filmlərin Siyahısı”nın təsdiq edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı |date=2019-05-11 |publisher=nk.gov.az |accessdate=2019-05-13 |language=az}}</ref> == Həmçinin bax == * [[Cümhuriyyətə doğru üç addım (film, 2008)]] * [https://www.youtube.com/watch?v=74vSmMIAeY4 Əhməd Cavad- Hürriyyət Şairi] == Kitabları == * Gəlmə Bismillah: Şerlər // Azərbaycan.- 1994.- 6 der.-s.4. * Haqq bağıran səs / Tərt. və ön söz A.Əliyevanındır. – B.: Nicat, 1991.- 31 s. * Çırpınırdı Qara dəniz: (Şer) // Yeni Azərba == Haqqında olan əsərlər == * Salmanlı R. İstiqlal şairi Əhməd Cavad haqqında // Azərbaycan.- 2003.- 28 may.- s.6. * Rzalı R. Altunlar yurdudur bu kasıb ölkə. – Azərbaycan himninin müəlliflərindən biri // Azərbaycan. – 2002.- 28 may.- s.8. * Rzayeva M. Əhməd Cavadın haqqını tanıyan Türkiyə oldu // Şərq.- 2006.- 28 fevr.- s.6. * Mustafayeva G. Müstəqil Azərbaycan respublikasının Əhməd Cavad yaradıcılığında rolu // Ədalət.- 2006.- 10 mart.- s.7. * Qusarda ilk dünyəvi məktəbi Əhməd Cavad təşkil edib: (Qabaqcıl maarif xadimi, müharibə və əmək veteranı Sabir Piroğlanovun Əhməd Cavad haqqında xatirələri) // Azərbaycan. – 2005.- 28 may.- s.16. * Гурбанов Ш. Я певец свободы!: Ахмед Джавад-100//Баку.-1993.-6 марта.-С.2. * Саледдин А. Свет очей моих-Азербайджан!: К 100 летию со дня рождения Ахмеда Джавада//Литературный Азербайджан.-1992.-№4.-С.3–8. * Afina Məmmədli Əflatun qızı."Əhməd Cavad və Türkiyə" kitabı / 2010. Elm və Təhsil. Bakı. 160 s. == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici keçidlər == {{Vikilər | commons = Category:Ahmad Javad | wikispecies = | wikt = | b = | s = Müəllif:Əhməd Cavad | q = Əhməd Cavad | n = | m = |d = |voy = |mw = }} * [https://modern.az/articles/32247/1/ Dahilərdən seçmələr - “Mən çeynənən bir ölkənin, haqq bağıran səsiyəm" - Əhməd Cavad] * [https://m.modern.az/az/news/32531/ehmed-cavad-xatirelerin-dili-ile-bir-seirin-tarixcesi-ii-hisse Əhməd Cavad xatirələrin dili ilə - Bir şeirin tarixçəsi... - II Hissə] {{Xarici istinadlar}} {{Azərbaycanda Stalin repressiyaları}} [[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]] [[Kateqoriya:Repressiya qurbanları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] [[Kateqoriya:Əhməd Cavad]] 9llgldd6fejazh8fykprhb6xoljma93 6547835 6547832 2022-07-25T07:35:55Z Cavadxan1804 147109 /* 1937-ci il */ wikitext text/x-wiki {{Yazıçı}} '''Əhməd Cavad''' (Cavad Məhəmmədəli oğlu Axundzadə, {{DVTY}}) — Azərbaycan şairi, tərcüməçi, AYB-nin üzvü ([[1934]]), [[professor]] (1933).<ref>[https://web.archive.org/web/20070928062108/http://el.ans.az/index.php?%2Fweblog%2Fmore%2F399hm601d_cavad_qirmizi_s304yahi Əhməd Cavad]</ref> == Həyatı == === Həyatının ilk illəri və təhsili === [[Fayl:Javad Akhundzade.jpg|thumb|left|200px|Cavad Axundzadə uşaqlıq illərində]] Əhməd Cavad [[1892]]-ci il may ayının 5-də Gəncə qəzasının Şəmkir dairəsi Seyfəli kəndi Mehrili tirəsində ruhani ailəsində anadan olmuşdur. Ə.Cavadın ailə mənsubiyyəti bir tərəfdən İranla, Cənubi Azərbaycanla, digər tərəfdən Gürcüstanla əlaqəlidir. Şairin atası-Şəmkir mahalında öz savadı ilə seçilən Axund Məhəmmədəlinin özü də Gəncəbasar bölgəsində ruhani ailəsində boya-başa çatmışdı. Babaları köklü tacir və ziyalı mühiti ilə bağlı olub. Cavadın ata babası Cənubi Azərbaycandan olub, Ərəbistanda oxuyub qayıtmış müctəhid idi. O, ömrünün sonuna kimi Gəncədə yaşamışdır. Ə.Cavadın anası Yaxşı xanım xalq ədəbiyyatının mahir bilicilərindən olub.<ref name=":0">Saləddin Ə. "Əhməd Cavad" // Bakı, "Gənclik" nəşriyyatı — 1992, 328 s. ISBN 5-8020-0741-9</ref><ref name=":3">Axundlu Y. "Ədəbi portretlər" // Bakı, "Adiloğlu" nəşriyyatı — 2004, 240 s.</ref><ref name=":4">"Əhməd Cavad. Sən olasan gülüstan. Seçilmiş əsərləri" // Bakı, "Təhsil" nəşriyyatı — 2012, 192 s.</ref><ref name=":2">Salmanlı R. "Əhməd Cavadın yaradıcılıq yolu" // Bakı, "Ozan" nəşriyyatı — 2011, 216 s.</ref> Şairin atasının vəfat tarixi bir sıra mənbələrdə fərqli göstərilir. Akademik B.Nəbiyevin "Əhməd Cavad" adlı kitabında [[1897]]-ci il, tədqiqatçı N.Ələkbərlinin "Üç budaq" kitabında 1898-ci il, R.Salmanlının "Əhməd Cavadın yaradıcılıq yolu" və "Əhməd Cavad. Sən olasan gülüstan" adlı kitabda isə 1900-cü il olaraq göstərilir. Belə ki, şairin atası Məmmədəli Axundzadə Gəncədə çovğuna düşür. O, bu çovğunda möhkəm soyuqlayır və az sonra rəhmətə gedir. Şairin anası Yaxşı xanım [[1938]]-ci ildə dünyasını dəyişib.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> Cavad ilk təhsilini üç il kənddə molla yanında almış, ərəb və fars dillərini dərindən öyrənmişdir. Bu, onun Şəmkirdə aldığı ilk və sonuncu təhsil idi. O, artıq yeddi yaşında olarkən Quranı-Kərimi oxuyur və bir çox surələri əzbərdən deyirdi.<ref name=":0" /><ref name=":2" /> Lakin atasının vəfatından sonra anası Yaxşı xanım Cavadı da götürüb Gəncəyə-əvvəlki ərindən olan uşaqlarının yanına gedir. Cavadın Gəncəyə ilk gəlişi [[1906]]-ci ilə təsadüf edir. Bu tarixə şairin ilk şeirlərindən biri olan, tərcümeyi-hal xarakteri daşıyan, 1908-ci il sentyabrın 9-da yazılmış "Gəldim Gəncəyə" şeirində rast gəlinir.<ref name=":0" /><ref name=":5">Ələkbərli N. "Üç budaq: Ə.Cavad, M.Müşfiq, A.İldırım" // Bakı, "Şirvannəşr" nəşriyyatı — 2007, 224 s.</ref> Şairin anası xalça sexində işə düzəlir, Zərrabi küçəsində, keçmişdə Əli Rzayevin mülki kimi tanınan binada mənzil kirayələyir və oğlu Cavadla burada yaşayır. Şəhər bazarında dəmirçi işləyən Cavadın ögey qardaşları Məsim və Qulu bu ailənin yaxın qohumu olan Hüseyn kişinin köməkliyi ilə Cavadı 1906-cı ildə Şah Abbas məscidi nəzdindəki Yelizavetpol (Gəncə) Müsəlman-Ruhani Seminariyasına oxumağa qoyurlar.<ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /><ref name=":5" /> Seminariyada əla qiymətlərlə oxuduğuna görə "Xeyriyyə" cəmiyyəti tərəfindən ona hər ay yeddi dinar qızıl pul məbləğində təqaüd verilir.<ref name=":3" /><ref name=":4" /> Orada ona Abdulla Sur, Hüseyn Cavid, İdris Axundzadə (Mikayıl Müşfiqin həyat yoldaşı Dilbər Axundzadənin əmisi) kimi tanınmış ziyalılar dərs deyirlər. Türkiyədən Gəncəyə gəlmiş Savad Cavad (türkiyəli Əhməd Cavadın qardaşı) adlı müəllim Cavadın inkişafında böyük rol oynamışdır. Şeirin qayda-qanunlarını demək olar ki, ona S.Cavad öyrətmişdir.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /> Öz qələm təcrübələrinə hələ seminarist ikən başlayan Ə.Cavad ilk şeirlərilə bəzi müəllimlərinin diqqətini cəlb etmişdi. Belə ki, 1910-cu ildə Cavadın müəllimi A.Tofiqin dostu A.Şaiqə göndərdiyi məktubda o yazırdı:<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /><ref name=":6">Salmanlı R. "Cümhuriyyət şairi" // Bakı, "Zərdabi LTD" nəşriyyatı — 2008, 104 s.</ref> {{cquote|müəllif=|Tələbələrimin içində Cavad adlı gənc bir şair var. Mənə oxuduğu ilk mənzumələri gələcəyə böyük ümdilər verir. Lisanı sadə və gözəldir.}} Professor Cəlal Qasımov tədqiqatlarında göstərir ki, A.Sur tələbəsi gənc yazar Ə.Cavadı təkcə öz şair dostları arasında deyil, daha geniş dairədə təbliğ edərək, görkəmli şərqşünas alim, dostu Qordlevskiyə də ünvanladığı məktubların birində Cavadın yaradıcılığına böyük ümidlər bəslədiyini və qürur duyduğunu bildirir.<ref name=":0" /><ref name=":2" /> Ə.Cavad seminariyada altı il təhsil alır və 1912-ci ildə təhsilini başa vurur. 1912-ci il mayın 27-də Ə.Cavada təqdim olunmuş şəhadətnamədə göstərilir ki, C.Axundzadə seminariyanı 10 fəndən: "İlahiyyat", "Quranın oxunması", "Rus dili", "Tatar (Azərb.)dili", "Ərəb dili", "Fars dili", "[[Tarix]]", "Coğrafiya", "Təbiət tarii" və "Gigiyena" fənlərindən əla qiymətlərlə bitirmişdir. Üç fəndən- "Həndəsə", "Cəbr" və "Riyaziyyat"dan dörd tam yarım almışdır.<ref name=":0" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /> Filologiya elmləri namizədi N.Qəhrəmanov bir məqaləsində göstərir ki, Ə.Cavad "İranda təhsil alıb". ("Şair və tərcüməçi", "Ədəbiyyat və incəsənət", 20 sentyabr, 1985-ci il). Lakin başqa mənbələrdə bunu təsdiq edən bir fakt yoxdur.<ref name=":1" /> Şair 1913-cü ildə Gəncədə Qafqaz Şeyxülislamı Məhəmməd Pişnamazzadəyə imtahan verərək "şərəfli türk və fars dilləri müəllimi" adını alır. Gəncədə ilk rəsmi müəllim kimi 1 nömrəli Qız məktəbində pedaqoji fəaliyyətə başlayır.<ref name=":0" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /> === Ailəsi === [[Cavad Axundzadə|Cavad Axundzadə]]nin ulu babasıdır.<ref>[https://qafqazinfo.az/news/detail/ehmed-cavadin-neticesi-prezidente-tesekkur-etdi-360896?fbclid=IwAR1Pj5TXBt4Dy47CfLGDGGdA-2vDc98PKfSdhcsche7VfxUKCB-66ZVVxtQ|Əhməd Cavadın nəticəsi Prezidentə təşəkkür etdi]</ref><ref>[https://oxu.az/society/562719|Əhməd Cavadın nəticəsi Qazaxıstan hadisələri haqda: “Bu, türk birliyinə böyük zərbədir”]</ref> == Yaradıcılığı == Şair poeziya ilə ilk dəfə Gəncədə təhsil illərində maraqlanmış, 1910-cu ildən başlayaraq lirik şeirlər və tənqidi məqalələrlə müxtəlif qəzet və jurnallarda çıxış etmişdir. Bu ərəfədə onun qələmə aldığı nümunələr, əsasən, ərəb-fars sözləri ilə zəngin qəzəl və qitələrdən ibarətdir. Əruz vəznindən şair yalnız yaradıcılığının ilk dövrlərində istifadə etmişdir.<ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":5" /> "Utan", "Müəllim" şeirləri onun ilk qələm təcrübələrindəndir.<ref name=":3" /> Ə.Cavadın arxivində "Fələk dil kabab…" adlı 34 səhifəlik bir əlyazması saxlanılır. Bu şeirlər toplusunun əksəriyyətini şair mədrəsədə oxuduğu illərdə qələmə almışdır. Onların çoxu ərəb-fars sözləri, tərkibləri ilə doludur. Bu şeirlər klassik rübai, qəzəl formalarında yazılmışdır. Onların arasında nisbətən xalq dili, aşıq yaradıcılığına əsaslanan nümunələr də var.<ref name=":0" /> Ədəbiyyata bu səpkili şeirlərlə gələn Ə.Cavadın bir neçə ildən sonra şeir dili sadələşmişdir. 1913-cü ildə qələmə aldığı "Dilimiz" şeiri buna misaldır. Şair həmin şeirdə dilin saflığının qorunması ilə bağlı məsələlərə toxunmuş, ona özünün aydın münasibətini bildirmişdi. Dili yad ünsürlərlə, yabancı sözlərlə süni surətdə dolduranlara qarşı çıxmışdır.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> <center> Baxaq dilimizə nələr görünür: Oxuyub-anlamaq yazmaqdan gücdür. Yazan düşünmədən yazsa da belə, Oxucu beş-on gün gərək düşünə, Ki, anlasın bu söz ərəbmi, farsmı? </center> Şair bütün vəznlərdən, şeir formalarından daha artıq qoşmaya və bayatıya üstünlük vermişdir. Ə.Cavadın yaradıcılığında realist səpkili əsərlərinə də təsadüf olunur. Belə ki, romantik üslubla, realist üslub paralel şəkildə inkişaf etdirilmişdir. "Yazım gəl!" ,"Yuxuma gəlmişdin", "Sevgi candan ayrılmaz" və s. adlı şeirləri, eləcə də aşıq şeirlərinə nəzirə kimi qoşduğu şərqilərdən "Səhər-səhər", "Olmaz" bayatıları, oxşamaları daha çox diqqəti cəlb edir.<ref name=":0" /> 1912-ci ildə Ə.Cavad Gəncə mədrəsəsində öz təhsilini qurtaran dövrdə müəllimi Abdulla Sur dünyasını dəyişir. Onun dəfni mərasimində olan çıxışlar həmin ilin may ayının 17-də "İqbal" qəzetində dərc edilmişdir. Dərc olunan şeirlərin sırasında Əhməd Cavadın müəlliminə həsr etdiyi şeir də vardı. Bu barədə H.Cavid "İqbal" qəzetində yazmışdır:<ref name=":0" /> {{cquote|müəllif=|... gənc və nəcib şairimiz Cavad Əfəndi həzin və ahəngdar bir tərz ilə yazmış olduğu gözəl və yanıqlı şeirini söyləməyə başladı.}} H.Cavid Ə.Cavadın 26 misralıq bu şeirini bötüvlükdə məqaləsində çap etdirir. Həmin şeir nəzərə alınmazsa, şairin məlum olan ilk mətbu əsəri 1913-cü ildə həftəlik ictimai-siyasi və elmi-ədəbi "Şəlalə" jurnalının 18-ci nömrəsində çap olunmuş "Müdhiş düşüncələrim" adlı şeiridir. Həmin jurnalın redaktoru X.Səbribəyzadə adı çəkilən şeiri kəskin çəkildə tənqid etmişdir. Ə.Cavad da "Şəlalə" mühərriri Səbribəyzadəyə cavab" adlı məqaləsini bütövlükdə "İqbal" qəzetinin 1913, 19–20 tarixli nömrəsində dərc etdrimişdir.<ref name=":0" /> Ə.Cavadın inqilabdan qabaq dövrü mətbuatda dərc olunmuş yazılarında insanlar dostluğa, qardaşlığa və birliyə çağrılır. Məsələn, 1911-ci ildə onun yazdığı "Bir-birimizi sevəlim" adlı məqaləsi "Məktəb" jurnalında dərc olunmuşdur. Şairin "Məktəb" jurnalında çap etdirdiyi uşaq şeirləri də diqqətəlayiqdir.<ref name=":0" /> === İlk şeirlər kitabı === Əhməd Cavadın "Qoşma" adlı ilk şeirlər kitabı 1916-cı ildə Bakıda, "Açıq söz" mətbəəsində nəşr olunmuşdur.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /><ref name=":7">Süleymanlı Ş. "Nəşriyyat işi və Azərbaycan ədəbiyyatı dünya nəşrində"// Bakı, "Təhsil" nəşriyyatı — 2007, 259 s.</ref> Kitabın çapı zamanı şair Batumda idi. Burada toplanan şeirlər müəllifin ayrı-ayrı qəzet və jurnallarda dərc edilmiş əsərləridir. Şeirlər əvvəlcədən o qədər hüsn-rəğbət qazanmışdır ki, onları bir toplu şəklində doktor Xosrovbəy Sultanonovun şəxsində "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" nəşr etdirmişdir. Cavad bu hadisədən bir il sonra xəbər tutmuş, Bakıya göndərdiyi "Təşəkkür" adlı məktubu Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin redaktə etdiyi "Açıq söz" qəzetinin 1917-ci il 24 may nömrəsində dərc edilmişdir. Məktubda deyilir:<ref name=":0" /> {{cquote|müəllif=|”Qoşma” adı altında şeirlərimin kitabça şəklində çap olunmasına mənəvi və maddi yardımları toxunan Bakı müsəlman cəmiyyəti-xeyriyyə nümayəndəsi doktor X.Sultanova mübarək qəzetiniz vasitəsilə ürəkdən təşəkkürümü təqdim etməyinizi rica edirəm.}} Kitabda şairin yaradıcılığının təqribən on ilini əhatə edən dövr haqqında aydın təsəvvür yaranır. Şair yaradılığının ilk illərindən azyaşlı və məktəbyaşlı uşaqlar üçün gözəl əsərlər yazmışdır. "Balalarıma" adlı şeiri də məhz uşaqlara xitabən yazılmışdır və "Qoşma" adlı şeirlər kitabında nəşr olunmuşdur.<ref name=":6" /> Bu kitabda şairin əsasən 1912–1916-cı illərdə qoşduğu qoşmalar toplanmışdır. "Qoşma" Türkiyədə də rəğbətlə qarşılanmışdı. Şair Azərbaycan Maarif işləri ittifaqına yazdığı ərizədə bildirirdi: {{cquote|müəllif=|1916-cı ildə "Qoşma" adlı 1-ci şeirlər məcmuəm çıxdı. Şeirdə intixab etdiyim üsul gərək Azərbaycanda, arzusa, bəlkə Türk ölkələrində bir yenilik olaraq tələkki edildi.}} Bu əsərlərin bir yeniliyi də onların bir hissəsinin elə qoşma şəklində olması, sadə xalq dilində yazılması idi. == Hərbi fəaliyyəti == === Balkan müharibəsində === Osmanlı Türkiyəsinə qarşı 1912-ci ildə Balkan yarımadası ətrafında müharibə başlarkən, əsasən azərbaycanlılardan ibarət xüsusi bir Qafqaz könüllü dəstəsi cəbhəyə gedib, Türkiyə tərəfindən əməliyyatlara qoşularaq Bolqarlara qarşı hərbi əməliyyatlarda iştirak edib.<ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /> Həmin könüllü dəstənin tərkibində Əhməd Cavad da əqidə dostları İ.Axundzadə, İsa Əlizadə, Əli Əsədulla ilə birlikdə iştirak edib. Həmin vaxtda Cavadın 20 yaşı vardı. Əhməd Cavadın Balkan müharibəsində iştirakı ilə bağlı Hüseyn Baykara özünün "''Azərbaycan istiqlal mübarizəsi tarixi''" kitabında yazmışdır: {{cquote|müəllif=|Əhməd Cavad... türk xalqının dərdlərilə dərdlənmiş, sevinclərilə də sevinmişdir.}} Əhməd Cavad 1912–1913-cü illərdə Balkan müharibəsində iştirak edib. === Birinci Dünya müharibəsində iştirakı === ==== Müharibə dövründə əmək fəaliyyəti və yaradıcılğı ==== Ədəbiyyata romantik şair kimi gələn Əhməd cavad Birinci Cahan müharibəsində iştirakı ilə bağlı olaraq onda realizmə, realist təsvirlərə meyl güclənmişdir. Nəhayətdə realizm onun yaradıcılığında aparıcı mövqeyə çevrilmiş, sonrakı illərdə əsasən öz əsərlərini realist üslubda qələmə almışdır.<ref name=":0" /> Əhməd Cavad müharibədə dövründə yazdığı məqalələrini Bakı mətbuatında çap etdirmişdir.<ref name=":3" /> Şair Bakıda nəşr olunan bir çox qəzetlərin xüsusi müxbiri vəzifəsini daşıyırdı.<ref name=":1" /> Cavadın çıxış və məqalələri, əsasən, "İqbal", "Yeni iqbal","Şəlalə", "Açıq söz", "Azərbaycan", "Maarif və mədəniyyət", "Arı", "Maarif işçisi" kimi mətbuat orqanları ilə bağlı olub. Həmin dövrdə onun yaradıcılığında bayatı və publisistika ilə yanaşı, xəbərlər, reportajlar, oçerklər, felyetonlar, sənədli hekayələr və s. nəsr nümunələri yaratmaq meyli güclənmişdir. O, tarixi essələr, etnoqrafik etüdlər, məlumat xarakterli məqalələr, xatirələr, memuar əsərlər də qələmə alırdı.Ədib 1914-cü ildən "Açıq söz" qəzetinin müxbiri kimi fəaliyyət göstərmişdi.<ref name=":0" /> Onun əsərlərinin nəşr edilməsinə o zamanlar "Açıq söz" qəzetinin mühərriri Məhəmməd Əmin Ə.Rəsulzadə köməklik göstərirdi. Bu qəzetdə onun bir çox maraqlı yazıları, publisistik məqalələri, şeirləri dərc olunub. "Açıq söz" qəzeti "Müsavat" partiyasının orqanı idi və Məhəmməd Əmin Rəsulzadə və Məhəmməd Əli Rəsulzadə qardaşlarının rəhbərliyi altında çıxırdı. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə ilə xüsusi yaxınlığı, milli ideallara bağlılığı Ə.Cavadı bu qəzetə gətirmiş, onun ən fəal müxbirləridən biri etmişdi.<ref name=":0" /><ref name=":5" /> Əhməd Cavad savaş illərində əməli fəaliyyətlə, xeyriyyəçiliklə, zərərçəkənlərə yardım işi ilə məşğul olmaqla, bu mövzuda çeşidli, silsilə məqalələr yazmaqla yanaşı, şeir yaradıcılığını da davam etdirirdi. Bu cür şeirlərin çoxu savaş faciələri, xalqın həyatı mövzularında idi. Onun "Şeirimə" (1913), "Hərbzədələrə", "İmdad", "Nə gördümsə", "Ümidimə", "Dərdim" (1917, mart, Çaqva), "İraq", "Axşamlar" (1916, Qudaud), "Mayıs" (1916, Suxumi), "Şəhid əsir", "Haralısan?…" (1916, Batum), "Oyan", "Yazıq", "Kuropatkinə" (1917, Çaqva), "Aşiqin dərdi" (1919, Kutaisi), "Beşik" (1917, iyul, Çaqva), "Of, bu yol" və başqa şeirləri belə əsərlərdəndir.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /> Şairin "Yas türküsü" şeiri nəşri baş tutmayan "Səadət" müəllimləri məcmuəsi üçün göndərilmişdi. Buna baxmayaraq, mərsiyə məzmunlu şeir çapdan kənarda qalmamış, şeiri "İqbal" qəzeti 24 mart 1915-ci il tarixli nömrəsində dərc etmişdir. Yeddi bənddən ibarət olan, gəraylı formasında qoşulmuş "Nə gördümsə" şeiri də eyni məzmunludur. Şairin "Axşamlar" şeiri "Açıq söz" qəzetinin 1916-cı il 6 aprel tarixli nömrəsində ilk dəfə dərc edilmişdir. "Axşamlar" şeiri də eyni məzmunludur.<ref name=":0" /> Əhməd Cavadın "Açıq söz" qəzetinin 1917-ci il 4 iyul nömrəsində çıxan başqa bir məqaləsindən məlum olur ki, o, həmin illərdə Rizə və Trabzon bölgələrində də olmuşdur 1916-cı ildə şairin "İki düşmən" adlı hekayəsi "Açıq söz" qəzetində nəşr olunmuşdu. Bu nəsr əsəri onun ilk hekayəsi idi. Savaş illərində qələmə alınan "İki düşmən" hekayəsi bəşəri, ali duyğuların təbliğ edilməsi baxımından maraqlıdır.<ref name=":0" /> Arxa cəbhədə tanış olmuş osmanlı və rus əsgərinin mehribançılığını və səmimiyyətini mənsub olduqları millətlərin ürək təmizliyi və alicənablığı ilə də əlaqələndirən Cavad hekayəsini Ə.Hüseynzadənin məşhur "Heyrət", yaxud "Bir Mələyin insanlara xitabı" şeirilə bitirir. 1917-ci ildə Bakıda "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" xətti ilə Azərbaycan yazıçı və şairlərinin Türkiyənin I Cahan savaşında çəkdiyi müsibətlər mövzusunda yazılan şeir, hekayə və məqalələri "Qardaş köməyi" kitabında toplanmışdı. Həmin kitabda Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, H.Cavid, A.Şaiq, A.Səhhət, F.Köçərli, Ə.Haqverdiyev, M.S.Ordubadi, Məmməd Yusif Cəfərov, Xosrov bəy Sultanov, C.Cabbarlı və s. müəlliflərin (cəmi 37 nəfər) əsərləri yer alır. Ə.Cavadın "Xuda qəbul nəkə" (Allah qəbul eyləməsin) hekayəsi və "Yazıq" şeiri də məcmuəyə daxil olan əsərlər arasındadır. Publisistik üslubda olan "Xuda qəbul nəkə" hekayəsi Cavadın şahidi olduğu hadisə əsasında yazılıb. "Qardaş köməyi" kitabı hərbzədələrə yardım çağırışı xarakterinə görə rəğbətlə qarşılanmışdır. Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli tədqiqatçısı professor Yavuz Akpınar həmin kitab haqqında yazır: {{cquote|müəllif=|Bu, artıq tarixə "Qardaş köməyi" kimi düşmüş, I Dünya savaşında Qafqaz cəbhəsində böyük sıxıntılarla, rus və erməni zülmüylə qarşılaşmış vətəndaşlarımıza Azərbaycan türklərinin şəfqət əlini uzatmasıdır.}} Şairin "İqbal" qəzetinin 1917-ci il 15 may, 16-cı nömrəsində nəşr edilmiş "Mayıs" adlı şeiri Ə.Cavadın seçilmiş əsərlərinin I cildində "İmdad" adı ilə çap olunub. Bu iki variant arasında bəzi fərqlər mövcuddur. 1915-ci ildə Qars və Ərzurum əraziləri rus ordusu tərəfindən işğal olunduqda Ə.Cavad 22 mart 1915-ci ildə "Nə gördümsə" şeirini yazır.<ref name=":3" /> Cavadın 10-cu illərin əvvəllərindəki axtarışlarında Yaradana müraciətlə yazılmış "Münacat" adlı xüsusi bir əsəri də var.<ref name=":1" /> Əhməd Cavad cəbhəyə nə üçün gəldiyini "Heyhat!" şeirində bəyan etmişdir. Şair bu şeiri Ərdəhanda qələmə alıb. Şeir "Yeni iqbal" qəzetinin 15 may 1915-ci il tarixli nömrəsində "Ərdəhan-Cavad" imzası ilə dərc olunmuşdur.<ref name=":0" /><ref name=":3" /> Şair 1915–16-cı illərdə yazdığı şeirlərdə xüsusilə türk xalqlarının başına gətirilən fəlakətləri qələmə almışdır.<ref name=":0" /> Əhməd Cavad 1914–1917-ci illərdə Acarıstanda kənd-kənd dolaşaraq müxbir kimi fəaliyyət göstərmiş, buradakı ictimai-siyasi durum haqqında "İqbal", "Yeni İqbal", əsasən, "Açıq söz" qəzetlərinə silsilə məqalələr göndərmişdir. Həmin silsilə məqalələrdən biri olan "Acara məktubları" da "Açıq söz" qəzetində 1915-ci ilin 3 noyabr, 14 dekabr, 15 dekabr, 30 dekabr və 1916-cı ilin 25 mart tarixli nömrələrində dərc olunmuşdur. "Acara məktubları" beş silsilə məqalədən ibarət olub, bədii-publisistik üslubdadır. Məktublarda Türkiyə-Gürcüstan-Acarıstan münasibətləri, Azərbaycan nümayəndələrinin fəaliyyəti, Bakının yardımları, Acarıstanın tarixi, təbiəti, xalqın məişəti, adət-ənənələri, Türkiyəyə arxalanması, dil, din, məktəb, maarif və s. məsələlər işıqlandırılır. Acarıstanın ticari-iqtisadi həyatından bəhs edən Cavad hətta buradakı evlərin belə "tamamilə türk tərzi memariyyəsində yapıldığını", acarların geyimlərini "Anadolunun qiyafətinin incə bir şəkli" olduğunu qeyd edir.<ref name=":0" /><ref name=":4" /> Ümumiyyətlə, şair publisistin "Acara məktubları", "Acariyada dil", "Lazlara kömək", "Suxum yolunda", "Rizə və Trabzon fəlakətzədələri", "Batum Müsəlman Birlik Cəmiyyətindən", "Kars heyətinin gördüyü işlərdən", "Gürcü mətbuatı və Acara" kimi bir çox məqalə və müxbir məktublarında yerli türk, həm də acar xalqlarının keçmişi, hazırkı vəziyyəti barədə çox qiymətli tarixi, etnoqrafik məlumatlar, materiallar vardır. Əhməd Cavadın dekabrın 5-də Batuma gəlməsi haqqında məlumat "Açıq söz" qəzetinin 20 dekabr 1915-ci il sayında dərc olunmuşdur. Filologiya elmləri doktoru Əli Saləddin araşdırmalarına əsasən qeyd etmişdir ki, Cavad Acarıstanda 50 kənddə olub, 6671 nəfərə yardım göstərib.<ref name=":0" /><ref name=":4" /> Əli Salədinin "Əhməd Cavad" adlı kitabında qeyd edir ki, 1915-ci ildə "Yeni iqbal" və "Açıq söz" qəzetləri Əhməd Cavadın iki xəbərini öz səhifələrində çap etmişlər. Birinci xəbər "Batumdan müxbirimiz yazır" başlığı ilə getmişdir. Orada deyilir: {{cquote|müəllif=|Batum ətrafında müsəlman gürcüsü hərbzadələrinə müavinət etmək üzərə Bakı Xeyriyyə-Cəmiyyəti tərəfindən göndərilən doktor Xosrov bəy cənabları Tiflisə varid oldu. İki gün sonra müavinləri Rza Zəki ilə Cavad Axundzadə əfəndilər Tiflisə gəldilər....}} İkinci xəbərdə Cavadın "Acariya məktubları" haqqında məlumat verilərək yazılır: {{cquote|müəllif=|"30 oktyabr" Cavad” imzası ilə verilmiş bu iri məktubda birinci dünya müharibəsi ilə əlaqədar Qafqaz cəbhə xətti boyunda müharibədən zərər görənlərə Bakıdan və başqa şəhərlərdən ianə və hər cür yardım məsələlərindən bəhs olunur.}} Afina Məmmədli "Əhməd Cavad və Türkiyə" adlı kitabında isə qeyd edir ki, Əhməd Cavadın "Kars heyətinin gördüyü işlərdən" başlıqlı məqaləsindən məlum olur ki, həmin ilin mart ayında o artıq Qarsda imiş. Bu barədə "Yeni iqbal" qəzeti yazırdı: {{cquote|müəllif=|Batum ətrafında müsəlman gürcüsü hərbzədələrinə yardım etmək üzrə Bakı "Cəmiyyəti-Xeyriyyə"si tərəfindən göndərilən doktor Xosrov bəy cənabları Tiflisə varid oldu. İki gün sonra müavinləri Rza Zəki və Cavad Axundzadə əfəndilər Tiflisə gəldilər.}} Ə.Cavadın 1915-ci ildə "Açıq söz" qəzetində çıxan silsilə "Acara məktubları" məqaləsindən o da məlum olur ki, həmin il oktyabrın 30-da Əhməd Cavadgil artıq Batumda fəaliyyətə başlamışlar. Bu məqalədən o da anlaşılır ki, Cavad Axundzadə Artvində də olmuş və buradakı müharibə zərərdidələrinə yardım göstərilməsini təşkil etmişdir. Əhməd Cavadın "C" imzası ilə "Kars heyətinin gördüyü işlərdən" xüsusi müxbirimizdən" məqaləsi "İqbal" qəzetinin 1915-ci il 14 aprel tarixində nəşr edilmişdir. Cavad "Kars heyətinin gördüyü işlərdən" başlıqlı məqaləsində "Cəmiyyəti-Xeyriyyə"nin Qars, Ərdahan, Soğanlıq, Xorasan, Sarıqamışda göstərdiyi xeyriyyəçilik və yardım işlərindən bəhs edir. O, burada əhalinin məruz qaldığı fəlakətlərin söylənilənlərdən və təsəvvür edildiyindən də qat-qat böyük olduğunu bildirir. Məqalədən məlum olur ki, Cavadgil müharibə zərərdidələrinə təkcə onların yerləşdikləri məkanlarda maddi və xeyriyyə yardımları göstərməklə kifayətlənmirdilər. Onlar mümkün qədər bu qaçqınları daha sakit və əmin-amanlıqda olacaqları yerlərə köçürməyə çalışırdılar. Qarsdakı müharibə fəlakətzədələrinin bir çoxu o zaman Bakı və Gəncə bölgələrində yerləşdirilirdi Bu haqda həmin məqalədə belə məlumat verilir: {{cquote|müəllif=|Fəlakət yerlərində kimsəsiz qalan 6500 müslümələri Bakıya, Gəncəyə göndərmək üçün hökumət (Rusiya hökuməti) tərəfindən təmsilçilərimizə izn verilmişdir.}} Müəllif "Lazlara kömək" adlı məqaləsində Acara ilə "həmhüdud" ərazidə yaşayan lazlar haqqında yazmışdır: {{cquote|müəllif=|Tarix bizə cəsur bir qövm olaraq göstərir ki, türklərin tarixində lazların cəsarəti bir çox böyük rollar oynamışdır. Bunların gözəl sifətlərindən biri də sədaqətləridir. Türkiyənin əlində olduqları vaxt sayir ufaq millətlər kimi öylə üsyan və iğtişaş ilə uğraşmadıqları kimi, «Laz» qüvvəsilə bir çox üsyanlar susdurulmuşdur.}} Bu məqalədə lazların həm ərazi, həm də mənəvi cəhətdən türklərə yaxın və doğma olduğu göstərilmişdir. Əhməd Cavadın 1915-ci il dekabrın 23-də "Açıq söz" qəzetində "Batum oblastının Təhqiqat Komissiyası" xüsusi müxbirimizdən" başlığı ilə çap olunan məqaləsində yaşadığı və işlədiyi regionda olan tarixi, siyasi və ictimai hadisələr qələmə alınmışdır. "Rizə və Trabzon fəlakətzədələri" məqaləsindən də məlum olur ki, Cavad "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" xətti ilə onlara kömək etmişdir. Şairin "Açıq söz" qəzetinin 1 avqust 1916-cı ildə çap edilən "Suxum yolundan" adlı məqaləsində isə qeyd olunub: {{cquote|müəllif=|Qulluq məni Suxum okruqu Qara dəniz sahilinə də gəlməyə məcbur etdi. Türklərin Batum üzərinə hücum etdiyi vaxt Batumda olan islam əhli istehkam dairəsindən sürgün edildiyi zaman Batumdan və Batumun ətrafında bulunan köylərin əhalisi o tərəf, bu tərəfə qaçdılar. Bunlardan bir qismi yenə mühacir sifətilə Suxum okruquna gəlmişlərdir. Məzlum 400-ə varan bu zavallılara istərsə milli, istərsə qeyri heç bir yardım olunmamışdı. Bəzilərinin müraciəti üzərinə bunları təhqiq etmək üçün "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" nümayəndəsi Xosrov bəy bəni Suxum okruquna göndərmişdi. Bu günlərdə onlara para paylamaq üçün buralara gəldik.}} Əhməd Cavadın qələmindən çıxan məqalələrdə dövrün bir çox aktual məsələləri öz əksini tapıb. Onun "Suxum yolundan" yol qeydləri, "Acarıstanda bir vaqe münasibəti ilə" milli münasibətlərə həsr olunmuş reportajı, "Yanlış xəbər münasibətilə" adlı türk xalqları üçün məktəb açmaq problemindən bəhs edən müəllim və pedaqoq mülahizələri, "Gürcü mətbuatı və Acara" yazısı ilə verilmiş iki qonşu xalqın arasında cərəyan edən münasibətlər, "Batumda müsəlman mitinqi"ndə müsəlmanların hökumət qarşısında qaldırdığı problemlərin həll edilməsi üçün irəli sürülən tələblər, "Trabzon fəlakətzədələri"ndə rus və türk xalqlarının mübarizəsində gürcülərin və ermənilərin tutduqları mövqe, "Yuxarı Acarada cameyi-şərif rəsm guşadı" məqaləsində acarlar üçün Azərbaycan türklərinin məscid açması, "Orucluq"da ifadə edilən xalq bayramı, "Lazlara kömək" əsərində və s qələm məhsullarında "Cəmiyyəti-Xeyriyyə"nin nümayəndələrinin gördüyü işlərin təsviri öz parlaq əksini tapmışdır.<ref name=":0" /> Əhməd Cavad 1914–1918-ci illərdə Birinci Cahan müharibəsində olarkən Batumda müntəzəm surətdə axşam kurslarında dərs demiş, təzə təşkil olunmuş məktəblərdə "Nümunə dərsi" vermiş, müəllimləri yeni-yeni metodik göstərişlərlə zənginləşdirmişdir. O, şagirdlərin köməyi ilə yerli adamlardan folklor nümunələri, o sıradan bayatılar toplayır, özü də bayatı formasında şeirlər qoşurdu.<ref name=":0" /> "İqbal" qəzetinin 1914-cü il 30 aprel tarixli nömrəsində Cavadın "Yeni nəsil İctimai yaralarımız" adlı məqaləsi nəşr olunmuşdur. Bu məqalədə Azərbaycanda məktəbin, müəllimin və şagirdlərin acınacaqlı vəziyyəti öz əksini tapmışdı. "İqbal" qəzetinin 1914-cü il sentyabr nömrələrindən birində Ə.Cavadın "Gəncədən" adlı bir məqaləsi dərc olunmuşdu. Məqalə İsmayıl Mirzə Qaspirinskiyə həsr olunmuşdu. Cavad ömrü boyu Türk ellərini gəzmiş, bir çox yerlərdə məktəb təşkilində, uşaq evlərinin açılmasında böyük fəaliyyət göstərmişdir. Acar elində, Gürcüstanın bəzi kənd və şəhərlərində uşaq evləri və məktəblər açılmasında yaxından iştirak etmişdir.<ref name=":0" /><ref name=":6" /> I Cahan müharibəsi Əhməd Cavad yaradıcılığında xüsusi mərhələ təşkil edir. Bunu professor Ə.Cəfəroğlu belə yazırdı: {{cquote|müəllif=|Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində I Cahan müharibəsinin salnaməsini, tarixini onun qədər heç bir Azərbaycan şairi olduğu kimi əks etdirə bilməmişdir.}} ==== "Çırpınırdın, Qara dəniz!" ==== Əhməd Cavad Türkiyə səfərindən aldığı təəssüratın poetik ifadəsi olan çoxlu şeirlər yazmışdır. Türk xalqına məhəbbət hissini tərənnüm edən bu şeirlərdən biri 1914-cü ilin noyabrında Gəncədə qələmə alınmışdır. Türkiyədə böyük şöhrət qazanmış və Üzeyir Hacıbəyovun 1918-ci ildə Qafqaz İslam Ordusu Bakını azad etdikdən sonra musiqisini bəstələdiyi "Çırpınırdın, Qara dəniz" şeiri Türkiyədə ən çox "Yol ver türkün bayrağına" adıyla məşhurdur.<ref name=":3" /><ref name=":7" /> Şeirin Türkiyədə sevilmə səbəblərindən biri şairin türkçülüyü, türk dünyasına rəğbəti, sevgisi ilə bağlı idisə, bir səbəbi də 1912-ci ildə dəniz savaşında Türkiyənin məşhur "Həmidiyyə" zirehli gəmisinin Yunanıstanın "Averof" hərbi gəmisini məhv etməsidir. Birinci Dünya müharibəsində admiral Rauf Orbay öz ixtiyarındakı "Həmidiyyə" zirehli gəmisi ilə gecə Odessa limanına girir və rusların dəniz qoşunlarının Osmanlı donanmasını vurmağa hazırladıqları "Kazbek" və "Kaqul" adlı hərbi gəmilərini qeyri-bərabər döyüşdə məhv edib suda batırır, Odessa limanını bombardman edir. Cavad da 1912-ci ildə baş vermiş bu hadisədən ilhamlanaraq, 1914-cü ildə həmin şeiri yazmışdır. Şeir Rusiyanın "Kazbek" və "Kaqul" hərbi zirehli gəmisinə meydan oxuyan məşhur "Həmidiyyə" hərbi gəmisinin və onun hərbi heyətinin qəhrəmanlığı münasibətilə qələmə alınmışdır. Gəminin kapitanı Atatürklə yaxın olmuş, Başbakanlıq və Böyük elçilik vəzifələrində çalışmış admiral Rauf Orbay bu hünərinə görə "Həmidiyyə" qəhrəmanı kimi şöhrətlənmişdir. <center>Çırpınırdın, Qara dəniz, Baxıb Türkün bayrağına! "Ah!…" deyərdin, heç ölməzdim, Düşə bilsəm ayağına!</center> Şair Rəfiq Zəka Xəndan bu barədə deyirdi:<ref name=":2" /> {{cquote|müəllif=|Bu şərqini dahi Atatürk çox sevirdi. Şərqini ilk dəfə dinlərkən Atatürkün gözləri yaşarmışdır. }} Tarixçi alim Muhiddin Nalbəndoğlu bu mövzudan bəhs edərkən yazırdı: {{cquote|müəllif=|Dünya dənizçilik tarixində ilk korsan zirehlisi kimi tanınan "Həmidiyyə"nin bu hünəri bütün türk xalqlarında qürur hissi yaratmışdı. Şərqilərə, türkülərə keçən bu qəhrəmanlıq məşhur "Çırpınırdın, Qara dəniz!" şərqisində də yer almışdır… }} ==== Xeyriyyə cəmiyyətində fəaliyyəti ==== XX əsrin birinci yarısında Bakıda bir sıra müsəlman xeyriyyə cəmiyyətləri yaranmışdı. 1905-ci il inqilabından sonra meydana çıxan bu cəmiyyətlərin əsas vəzifəsi və amalı xalqın mədəni-maarif sahəsindəki inkişafına yardım etmək olmuşdur. Belə cəmiyyətlərdən biri də "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" adlanırdı.<ref name=":3" /><ref name=":4" /> Azərbaycanda 1905-ci ildən fəaliyyətə başlayan "Bakı Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyəti"nə səsvermə ilə məşhur Azərbaycan milyonçuları Hacı Zeynalabdin Tağıyev sədr, Ağamusa Nağıyev isə sədr müavini seçilmişdi.<ref name=":2" /> Birinci cahan müharibəsinə qədər bu cəmiyyətin fəaliyyəti nisbətən o qədər də diqqəti cəlb etmirdi. Müharibə başlanandan sonra onun fəaliyyət dairəsi genişləndi və Bakıdan çox-çox uzaqlara yayıldı. Cəmiyyətin üzvləri ayrı-ayrı dəstələrə bölünərək müxtəlif istiqamətlərə cəbhə xətti boyunca zərərçəkənlərə kömək etmək məqsədi ilə türk xalqlarının yaşadığı regionlara yola düşürdülər.<ref name=":0" /><ref name=":4" /> Cəmiyyət savaşda zərərçəkənlərə maddi və mənəvi dayaq olmaq üçün bu dövrdə öz fəaliyyətini Şimali Qafqaz, Dağıstan, Gürcüstan, İrəvan və işğal olunmuş Türkiyə torpaqlarına doğru yönəltmişdi. Onun yardımı ilə Osmanlı qaçqınlarına böyük maddi yardım göstərilirdi. Bu barədə 1944-cü ildə çıxan "Müxtəsər Azərbaycan Ədəbiyyatı tarixi"ndə yazılmışdı: {{cquote|müəllif=|Cahan müharibəsində Türkiyənin ruslara qarşı müharibə etməsinə baxmayaraq, Azərbaycanda osmanlılar üçün ianələr yığılır, osmanlı qaçqınları himayə və təmin olunurdular. Hətta bu sahədə az səy göstərməyən dövlətlilərdən Musa Nağıyevə, Hacı Zeynalabdinə Osmanlı hökuməti tərəfindən mükafat olaraq medal göndərilmişdi.}} "Qardaş köməyi" toplusunda qeyd olunur ki, azərbaycanlılar müharibədən zərər çəkən Osmanlı dövlətinə yardım etmək üçün Rusiya hökumətinə, birbaşa çara müraciət etmiş və rəsmi icazə almışlar. Bu işdə o zaman Rusiya Dövlət Dumasının üzvü olan Məhəmməd Yusif Cəfərovun xidmətləri xüsusi qeyd olunur. Onun "Müsəlman hərbzədələrinə yardım işi və müsəlman vəkilləri" məqaləsində göstərildiyinə görə, Dumada bir çox uzun-uzadı müzakirədən sonra "müsəlman qaçqınlarına müavinət və yardım göstərməyə icazə verildi və bu məqsədlə əvvəlcə Qars və bir az sonra Batum oblastlarına sərbəst gəliş-gedişə yol verildi.<ref name=":2" /> Əhməd Cavad Birinci Dünya müharibəsi illərində rus-türk müharibəsində Qafqaz cəbhəsində zərər çəkmiş əhaliyə yardım göstərən "Bakı Müsəlman Cəmiyyəti Xeyriyyə"nin rəsmi nümayəndəsi və cəbhə bölgəsi üzrə vəkili Xosrov paşa Sultanovun müavini, həm də məsul katibi olmuşdur.<ref name=":4" /><ref name=":6" /> Cavad 1915-ci ildə ikinci dəfə Türkiyəyə dönərək əsas dayanacaq yeri Batumi olmaqla, Suxumi, Qars, Çaqva, Ərdəhan, Sarıqamış, Trabzon, Ərzurum, Anadolu, İstanbul, eləcə də Gürcüstanın qərb regionlarında xeyriyyə işləri ilə məşğul olub.<ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /> Ə.Cavad Birinci dünya müharibəsi zamanı bir müddət Batumidə (azərbaycanlı ziyalılar Rzaqulu Nəcəfov, Mahmud bəy Əfəndiyev, Əli Səbri Qasımov, Əliqulu Qəmküsarla birlikdə), Tiflisdə, Çakvada yaşayıb.<ref name=":5" /><ref name=":6" /> Şairin Batumiyə gəlişi ilə əlaqədar yazıçı Əli Səbri "Ömürdən yarpaq düşür" (Bakı, 1983) adlı kitabında yazır: {{cquote|müəllif=|Batumidəki şöbəni təşkil etmək üçün Cəmo Hacınski Bakıdan Batumiyə gəldi. Batumidəki dəstəmizdə şair Ə.Cavad da var idi.}} Şair o zaman müharibə zərərdidələrinin ən çox toplandıqları Batumidə siyahılar tərtib edir, yoxsulları, əlilləri qeydə alır, təmsil etdiyi cəmiyyətin imkanlarından istifadə edərək qaçqınlara, davada həlak olmuş əsgərlərin ailələrinə hər cür maddi və mənəvi kömək göstərirdi.<ref name=":1" /> Ə.Cavad fəaliyyətini əsasən iki istiqamətdə həyata keçirirdi. Birincisi zərərçəkənlərə kömək göstərmək, ikincisi Batuminin özündə, həmçinin Batumiyə yaxın qəsəbələrdə, digər mahallarda, Dağıstanda məktəblər açdırması, bu məktəblərin öz işini davam etdirməsi üçün Bakıdan yardım istəməsi, digər tərəfdən, ianə toplamaq, yeni birliklər yaratmaq təşəbbüsü göstərmək idi. Bu işlərdə ona Bakıda əsasən bir neçə azərbaycanlı milyonçu, xüsusən H.Z.Tağıyev, Ağabala Quliyev, M.Muxtarov, Batumidən S.Bejanidze və başqaları köməklik edirdilər. Onlar Bakıda cəmiyyətin əsas dayaqlarından idilər.<ref name=":0" /> "Cəmiyyəti-Xeyriyyə"nin fəal üzvlərindən olmuş yazıçı Əli Səbri o zaman cəmiyyətin fəaliyyətindəki bəzi məqamları və Ə.Cavadla dostluğunu belə xatırlayır:<ref name=":0" /><ref name=":1" /> {{cquote|müəllif=|... Cəmiyyətin ünvanına Rusiyanın hər yerindən (Müsəlman türk xalqalrı tərəfindən) ianə göndərilirdi və bunlar kassada toplanırdı. Cəmiyyətə daxil olan nümayəndələrdən bir dəstə Qara dəniz sahillərinə qədər gəzməli, köməksizlərə yardım etməli idilər. İkinci dəstə isə Kars ərazisində fəaliyyət göstərirdi... Biz Batumi, Trabzon və s. şəhər və qəsəbələrdə olduq.. Batumidəki dəstəmizdə şair Əhməd Cavad da var idi. Bizim dostlaşmağımız çox tez başa gəldi.}} Ə.Cavad 1916-cı ildə şəxsən H.Z.Tağıyevin maliyyə dəstəyi ilə Batumidə yaşayan 2500-ə qədər azərbaycanlı ailəsi üçün məktəb açmışdır. Özü isə təşkil olunan yeni məktəblərdə həm də müəllimliklə məşğul olurdu. 1917-ci ildə Cavadın vasitəsi ilə 2500 nəfərdən çox türk qaçqın və didərgin Gəncə və Bakı ətrafında yerləşdirilmişdir.<ref name=":2" /> O, xeyriyyəçilik fəaliyyəti ilə əlaqədar Acarıstanın hər yerini gəzmişdir.<ref name=":6" /> Cavad təkcə acarların yoxsul və qaçqın hissəsinə kömək etməmiş, eyni zamanda məktəb və məscidlərin inşası üçün çalışmışdır. Cavadın müdiri olduğu uşaq evi sonralar Çakvadan Qunariyə köçürülmüşdür. Ə.Cavad "Açıq söz" qəzetinin müxbiri olaraq, ictimai hadisələrdən yazdığı kimi, tamaşaları qəzetində işıqlandırır, vaxtaşırı məlumatlar göndərirdi. Belə məlumatların birində deyilirdi: {{cquote|müəllif=|Bu il Batumidə gürcücə və ermənicə “Arşın mal alan” operettası oynanılmışdır. Əhali yeni təşkil edilmiş “Birlik” cəmiyyətindən xahiş etmişdir ki, bu əsəri azərbaycanca oynasınlar. “Birlik” cəmiyyətinin katibi Ə.Cavad (“Açıq söz”, 1915. 13 iyun)}} "Qardaş köməyi" adlı topluda Xosrov bəy Sultanovun xeyriyyəçilik işində Ə.Cavadın məxsusi rolu qeyd edilmişdir. Şairi bu işə Nəsib bəy Yusifbəyli tövsiyə etmişdi. Filologiya elmləri doktoru Təyyar Salamoğlunun yazdığı kimi: {{cquote|müəllif=|"Cəmiyyəti Xeyriyyə" xətti, həm də şəxsi təşəbbüsü ilə Ə.Cavadın rusiyalı soydaşlarımıza (Rusiyanın işğalı altında olan türk xalqlarına) çox böyük kömək edərək, minlərlə adamı aclığın fəlakətli caynağından qurtarması onun tərcümeyi-halının ən şərəfli səhifələrindən biridir.}} Əhməd Cavad verilmiş "Cəmiyyəti Xeyriyyə"nin hərbzədələrə yardım şöbəsinin fəallarından biri kimi döyüş bölgələrinə və sərhəd zonasına tez-tez gedib-gəlirdi. Ə.Cavad hərbzədə qaçqınların siyahısını tutur, onlara yardım paylayır, eyni zamanda əsir, yaralı türk döyüşçülərinə baş çəkir, onların ehtiyacları ilə yaxından maraqlanır, bölgədəki xəstəxanalara, məktəblərə, məscidlərə, yetimlər evinə gedir, oradakı çatışmazlıqlar və əhalinin zəruri ehtiyacları haqqında cəmiyyətə yazılı məlumatlar göndərirdi. Ə.Cavadın bu məlumatları əsasında Bakı "Cəmiyyəti-Xeyriyyəsi"ndən fəlakət bölgəsinə lazımi ləvazimatlar göndərilirdi. Ə.Cavad qəbul etdiyi bu maddi yardımı əvvəlcədən tutduğu plan əsasında türk hərbzədələrinə və yerli köçkünlərə çatdırırdı. "Cəmiyyəti Xeyriyyə"nin xüsusi nümayəndəsi Xosrov bəy Sultanovun məqaləsində bu barədə qey olunub: {{cquote|müəllif=|1915-ci il martın 16-da 10 nəfər yardımçıdan ibarət bir heyət Səfikürdskiylə bənimlə Qarsa ezam olundu.}} Əhməd Cavad özü şəxsən Osmanlı əsgərlərinə köməklik göstərmişdir. Buna görə də inqilab zamanı əsir düşmüş türk əsgərləri Sibirə göndərilmiş, lakin onlar sürgündən İstanbula deyil, Gəncəyə-Əhməd Cavada minnətdarlıq etmək üçün qayıtmışdılar. Yalnız bundan sonra onlar öz vətənlərinə dönmüşlər. Bu haqda şair xüsusi olaraq şeir də qoşmuş və həmin şeir "Qardaş yardımı" qəzetində nəşr edilmişdir. Gəncədə bilavasitə "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" yolu ilə Cavadın rəhbərliyi altında osmanlılara edilən kömək uzun müddət unudulmamışdır. Bütün bunlar şairin "Gəncəlilərin Osmanlı əsgərlərinə köməyi" məqaləsində öz əksini tapmışdır.<ref name=":0" /> == Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə == Əhməd Cavadın həyatının və yaradıcılığının ən parlaq və məhsuldar dövrü AXC-nin yaranması, inkişafı illərinə təsadüf edir. Həmin dövrdə şair əsasən Gəncədə və Bakıda çalışmış, şeir və publisistik yaradıcılığını davam və inkişaf etdirmişdir. O, pedaqoji fəaliyyətinin inkişafına xüsusi fikir vermiş, əsasən müəllimlik etmiş və siyasi fəaliyyətdə bulunmuşdur.<ref name=":0" /> === Yaradıcılığı === Əhməd Cavadın 1918–1920-ci illər yaradıcılığı, əsasən azadlıq mövzusuna, ilk Azərbaycan Respublikasının nailiyyətlərinə həsr edilib.<ref name=":5" /> "Ey əskər" (1918, Bakı), "İngilis" (1918, Bakı), "Bismillah" (1918, Bakı), "Röyasını görmüşdüm" (1919, Hacıkənd), "Qalx", "Şəhidlərə" (1919, Gəncə), "Bən kiməm" (1919, Gəncə), "Aşiqin dərdi", "Nədən yarandın", "Gəlmə", "Dağlar", "Marş" (1918, 14 avqust), "Türk ordusuna" (1918, Gəncə) adlı şeirlər məhz həmin dövrün məhsuludur.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /><ref name=":6" /> Şairin 1918-ci ildə qələmə aldığı şeirlərdən biri də "Bismillah" adlanır. "Bismillah" şeiri 1918-ci ildə, sentyabr ayının 15-də Bakının Qafqaz İslam Ordusu tərəfindən ruslardan və erməni daşnaq qüvvələrindən, həmçinin ingilis əsgərlərindən tam azad edilməsi münasibəti ilə yazılmışdır. Həmin şeirdə müəllif xilaskar türk ordusunun Azərbaycana gəlişini alqışlayırdı.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":5" /> Şair o zaman Azərbaycan uğrunda döyüşlərdə həlak olmuş türk əsərgərlərinə Bakıda şəhidlər abidəsinin [[təməlqoyma]] mərasimində "Qalx" şeirini oxumuşdur.<ref name=":3" /> <center> Qalx, qalx sarmaşıqlı məzar altından Gəlmiş ziyarətə, qızlar, gəlinlər. Ey karvan keçidi, yollar üstündə Hər gələn yolçuya yol soran əsgər. </center> Əhməd Cavad 1918-ci il oktyabr ayının 5-də Hacıkənddə olarkən "Röyasını görmüşdüm" şeirini yazır. Həmin şeirdə şair yeni quruluşu dəstəkləyir. Şairin "Marş" adlı şeiri ("Gənclər yurdu", 1918, 14 avqust) o dövrün əhval-ruhiyyəsini əks etdirir. Bu şeirin mayasında azadlıq bayrağının tərənnümü durur.<ref name=":0" /> Şairin 1918-ci ildə yazdığı şeirlərdən biri də "İngilis" adlanır. Bu altı bəndlik şeirdə Azərbaycan xalqının ingilislərin gəlməsinə olan münasibəti əks edilmişdir. Şair "Gəlmə" adlı şeirində də yadellilərə münasibətini bildirmişdir.<ref name=":0" /> "İngilis" şeirinin əksinə olaraq şair "Ey əskər" adlı şeirində türk ordusuna məhəbbətini ifadə etmişdir. Türk ordusunun gəlməsi Azərbaycan xalqını qırğından xilas etmək məqsədi daşıyırdı. Bu şeir Bakının fateh əskərlərinə ithaf edilmişdir.<ref name=":0" /> "Dağlar" şeirində isə Dağıstan və türk xalqlarının tarixi öz parlaq əksini tapmışdır. Bu şeir 1920-ci il aprelin 1-də, yəni Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutuna 27 gün qalmış çap olunmuşdur.<ref name=":0" /> Əhməd Cavadın yaradıcılığında 1918–1920-ci illər milli özünüdərkin yüksək mərhələsidir. Vətənin azadlığı, müstəqilliyi, üçrəngli ay-ulduzlu bayraq, səkkiiz guşəli gerbin milli rəmz kimi mənalandırılması, türkçülük ideyalarının təbliği onun ideallarının ifadəsi idi. "Azərbaycan bayrağı" adlı şeirində bu ideya özünün dolğun ifadəsini tapmışdır:<ref name=":3" /> <center> Türküstan elləri öpüb alnını Söyləyir dərdini sana bayrağım. Üç rəngli əksini Quzğun dənizi Ərməğan yollasın yara, bayrağım. </center> Əhməd Cavadın bayraq mövzusuna həsr olunmuş bir sıra şeirləri vardır. O, öz şeirlərində dəfələrlə "Bir dəfə yüksələn bayraq, bir daha enməz" misrasını müxtəlif məqamlarda işlətmişdir. "Azərbaycan bayrağına", "Qardaş"(1919, noyabr) "Yarandın", "Al bayrağa" (Bakı, 24 iyul, 1919) və s. şeirləri buna misaldır.<ref name=":0" /><ref name=":6" /> Şairin "Al bayrağa" adlı şeirində 1919-cu ilin yayında Azərbaycandakı millət və din qardaşlarının köməyinə qoşmuş Türkiyənin bayrağından bəhs açılır.<ref name=":1" /> ==== "Dalğa" kitabı ==== Əhməd Cavadın "Dalğa" adlı ikinci şeirlər kitabı 1919-cu ildə nəşr olunmuşdur. Şair bu kitaba "Bir-iki söz" adlı giriş yazmışdır:<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /> {{cquote|müəllif=|Bu kitabça say hesabilə ikinci kitabçadır. “Qoşma”nın qazandığı hüsni-təvəccöh bunu da təb etdirirdi. İçərisində yeni parçalar olduğu kimi, pək əskiləri də vardır. Quruluşu tarix etibarilə deyildir. Verilən izahatlar yoldaşlardan bir qisminin israrı üzərinədir.}} "Dalğa"da şairin əsasən müstəqillik ayları ərzində və müstəqillik ərəfəsindəki illərdə yazdığı milli-azadlıq hərəkatı ilə bağlı şeirləri toplanmışdır.<ref name=":3" /> AXC dövrü poeziyasının ən bariz nümunəsi kimi tədqiqatçıların üz tutduqları Ə.Cavadın "Dalğa" kitabı idi. Toplu "Azərbaycan bayrağına" şeiri ilə başlayır. Şeir 1919-cu ilin 10 aprelində yazılmışdır. Ə.Cavadın özü bu şeiri çox sevmiş və milli istiqlal mövzusunda yazdığı şeirlər içərisində fərqləndirmişdir: {{cquote|müəllif=|İngilislərin Bakıya gəlişindən sonra birinci dəfə Bakıya getdiyim vaxt, 10 aprel 1919-da Parlament binası üzərində dalğalanan Milli Bayrağa söylənmişdir. İmza: Cavad.}} "Dalğa" toplusu Azərbaycanın o zamankı ədəbi-mədəni həyatında hadisəyə çevrilmiş, "Azərbaycan" qəzetinin 11 noyabr 1919-cu il tarixli böyük resenziya dərc olunmuşdur. Bu resenziyada Ə.Cavadın təkcə "Dalğa" kitabı deyil, bötüvlükdə poetik yaradıcılığı yüksək qiymətləndirilmişdir. "Dalğa" şairi Ə.Cavad" adlı məqaləni "Ə.H" hərfləri ilə imzalamış tənqidçi, AXP-nin üzvü, Cümhuriyyətin süqutundan sonra Türkiyəyə mühacirət etmiş Əhməd Həmdi Qaraağazadə yazırdı: {{cquote|müəllif=|... "Qoşma" Cavad əfəndi üçün bir eskizidisə, "Dalğa" da onun mütəllimidir.}} ==== "Yaşıl qələmlər" dərnəyi ==== Əhməd Cavad AXC dövründə fəaliyyət göstərən, yeni görüşlü ədib və mühərrirlərin yaratdığı, 100-dən artıq ədibi və şairi öz ətrafında birləşdirən "Yaşıl qələmlər" dərnəyinin üzvü idi. Bu cəmiyyət İstanbuldakı "Türk ocağı"nın Bakıda açılan şöbəsi əsasında yaranmışdı. Azərbaycada bütün işlər əsasən "Yaşıl qələm" ədəbi cəmiyyəti vasitəsilə həyata keçirilirdi. Burada Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, Ü.Hacıbəyli, S.Hüseyn, Ö.Faiq, N.Vəzirov, Ə.Haqverdiyev, H.Cavid, M.Hadi, A.Şaiq, C.Cabbarlı ilə birlikdə Ə.Cavad da yaxından iştirak edirdilər. Dərnəyin üzvləri yeni hökumətin dövründə Azərbaycan ədəbiyyatı və incəsənətinin inkişafına çalışırdılar.<ref name=":0" /> ==== Məqalələri ==== Əhməd Cavadın "Gəncədə istiqlal günü" məqaləsi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılmasının ilk ildönümünə həsr olunmuşdur. Məqaləni "Ədəbiyyat qəzeti"nin 22 may 1992-ci il tarixli nömrəsində Abbas Çingizov nəşr etdirmişdir. 1919-cu ilin 28 may günündə Gəncədə keçirilən bayram təntənələri haqqında təəssüratdan ibarətdir. Şairin bu dövrdə bir sıra məqalələri də işıq üzü görmüşdür: "Denikin və Gəncə ("Azərbaycan" qəzeti, 4 iyun 1919-cu il)", "Ömər Faiqin başına gələnlər ("Azərbaycan" qəzeti, 3 fevral 1919-cu il"", "Ələkbər bəyin mərasimi-dəfni ("Azərbaycan" qəzeti, 11 aprel 1919-cu il)", "Abbaszadə Mirzə Abbasın yubileyi ("Azərbaycan" qəzeti, 2 iyun 1919-cu il)", "Rövşən Əşrəf bəy ("Azərbaycan" qəzeti, 24 oktyabr 1919-cu il)". ==== Ə.Cavada həsr olunanlar ==== Prof. A.Bayramoğlu "Qafqaz imdadına çatan türkün könül nəğmələri" adlı kitabında Ə.Cavadın Türk ordusuna və türkiyəli qələm dostlarına həsr etdiyi şeir və məqalələri yer almışdır. Prof. Əflatun Saraçlının "Azərbaycan yazıçıları Cümhuriyyət dönəmində" monoqrafiyasının bir fəsli Ə.Cavada həsr edilmişdir. Burada Əflatun Saraçlı Ə.Cavadın Türkiyəyə həsr edilmiş şeir və məqalələrindən də söz açır. === Siyasi fəaliyyəti === Əhməd Cavad hələ müharibdə olduğu dövrdə məhz Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin təklifi ilə Müsavat partiyasına və Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin Parlamanına üzv və onun katibi seçilmişdir.<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":6" /> Şairin Milli hökumətin daxili və xarici fəaliyyətində iştirakı üçün 1918-ci ildə ona Gəncə qubernatoru tərəfindən dekabr ayının 22-də xarixi pasport da verilmişdir. O, azad surətdə İrana və Türkiyəyə gedib gələ bilərdi. Bu onun AXC-nin rəsmi nümayəndəsi olmasını göstərir. Əhməd Cavad — ADR-in Gürcüstanda, Dağıstanda fövqəladə və səlahiyyətli nümayəndəsi kimi diplomatik işlər görüb. Əhməd Cavad 1918–1920-ci illərdə, 26–28 yaşlarında Azərbaycan milli istiqlalının təbliğatçısı olub. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə onun yaradıcılığına yüksək qiymət verib: {{cquote|müəllif=|Milli qurtuluş hərəkatının, Azərbaycan ruhunun həssas tellərinə təsir dərəcəsini əks etdirən milli şair Əhməd Cavadın 28 May İstiqlal günü münasibətilə hürriyyət pərisinə müraciət etdiyi “Nədən yarandın” parçası son dərəcə lirikdir.}} == SSRİ dövründə == Şair, tərcüməçi, [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|AYB]]-nin Cavad [[Azərbaycan himni]]nin sözlərinin müəllifidir. [[Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı]]nın tərcümə şöbəsində redaktor (1934), "[[Azərbaycanfilm]]" studiyasında sənədli filmlər şöbəsinin müdiri (1935–1936) kimi fərqli yerlərdə işləmişdir. Lakin bu illər ərzində ona qarşı yazılan məqalələr və donoslar onun dəfələrlə həbsinə səbəb olmuşdur. ==== 1923-cü il ==== Əhməd Cavad yazılarına və siyasi görüşlərinə görə repressiyaya məruz qaldığı dövrə qədər artıq 3 dəfə həbs olunmuşdu. Şair ilk dəfə 1923-cü ildə həbs olunub, bir neçə ay həbsdə saxlanılıb. Cavad Axundzadənin MTN arxivindəki 1923-cü il, PR – 20942 saylı istintaq işindən aydın olur ki, Azərbaycan Fövqəladə Komissiyasının əməliyyat müvəkkili İvan Makarov 1923-cü il dekabr ayının 1-də "Müsavat" partiyasının işləri ilə tanış olur və belə qərara gəlir ki, Cavad Axundzadə 1918-ci ildən "Müsavat" partiyasının üzvüdür. Şair Batumda olarkən Gəncə şəhərində yaşayan məktəb yoldaşı Abdulla Ağaəli oğlu ona məktub göndərir və bu məktubdan aydın olur ki, "Müsavat" partiyasının Gəncə şəhərində yaradılmasının təşkilində Ə.Cavad yaxından iştirak edib. Bundan başqa o, Quba şəhərində müəllim işləyərkən ətrafına müsavatçılar toplamış, mütəmadi olaraq Bakı müsavatçıları ilə əlaqə saxlamışdır. Həmçinin Əhməd Cavad Axundzadə müsavatçı, Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin silahdaşlarından biri olan Mirzə Bala Məmmədzadənin Türkiyəyə qaçıb getməsini təşkil etmişdir. Bütün bu deyilənləri nəzərə alaraq əməliyyat müvəkkili İvan Makarov təklif etmişdir ki, Ə.Cavad həbs edilsin və Azərbaycan Fövqəladə Komissiyasının (Az.ÇK) kamerasında ciddi nəzarət altında saxlanılsın. Əhməd Cavad ilk dəfə həbs olunanda Mirzə Bala Məmmədzadənin Türkiyəyə qaçıb getməsində iştirakının olmadığını söyləsə də, 1937-ci ildə həbs olunanda istintaq sorğu-sual materiallarında bu faktı etirak edərək boynuna alır. Bundan sonra Cavad Axundzadənin həbs edilməsi ilə əlaqdər 5 dekabr 1923-cü ildə 446 saylı order imzalanır. Lakin hansısa səbəbdən şair dekabr ayının 5-də yox, noyabr ayının 21-də həbs edilir. Onu ilk dəfə elə həbs olunduğu gün, yəni noyabr ayının 21-də, ikinci dəfə isə noyabrın 26-da dindirirlər. Müstəntiq "Siz nə vaxt və harada "Müsavat" partiyasına daxil olmusunuz və sizə zəmanəti kim vermişdir?" -deyə soruşanda şair belə cvb vermişdir: {{cquote|müəllif=|Mən 1917-ci ildə Batum şəhərində müharibədə zərərçəkənlərə yardım təşkilatında işləyərkən məktəb yoldaşım A.Ağaəli oğlundan məktub aldım ki, Gəncədə “Müsavat” partiyası təşkil olunur. O, dostcasına məni bu partiyaya üzv yazdırıb.}}(MTN-nin arxivi, 1923-cü il, iş № 20288) Şair həmin ərəfədə Xalq Maarif Komissarlığının fəhlə fakültəsində və digər təhsil ocaqlarında dərs deməklə ailəsini dolandırırdı. Lakin Ə.Cavadın həbsindən sonra ailənin vəziyyəti ağırlaşır. Şairin həyat yoldaşı Şükriyyə xanım Xalq Komissarlığının sədri Qəzənfər Musabəyova 10 yanvar 1924-cü ildə ərizə yazır, ərinin günahsız olduğunu bildirməklə, istintaqın sürətlənədirilməsini xahiş edir: {{cquote|müəllif=|Həyat yoldaşım Axundzadə Cavad iki aydan artıqdır ki, Az.ÇK tərəfindən həbs edilib. Nə səbəbə həbs olunduğu bizə məlum deyil. Onun ailəsi on iki nəfərdən ibarətdir və hazırda çətinlik çəkir. Nəzərinizə çatdırım ki, onları saxlayan yoxdur. Xahiş edirəm Axundzadənin işini tez araşdırasınız. İmza: Şükriyyə A.}}(MTN arxivi ,1923-cü il, iş PR-№ 20942, səh. 28) Əhməd Cavad həbs olunanda Türkiyəyə mühacirət etməzdən əvvəl Bakıda həbs edilmiş və bir müddət şairlə bir kamerada yatmış Azərbaycan mühacirlərindən biri Hüseyn Baykara özünün 1975-ci ildə İstanbulda nəşr etdirdiyi "Azərbaycan İstiqlal mübarizəsi tarixi" kitabında qeyd etmişdir: {{cquote|müəllif=|Mən şeirlərini oxuduğum və sevdiyim bu şairi ÇK tərəfindən həbs edildiyim, 1923-cü ilin sonunda Bakının Staropolitseyski prospektindəki həbsxanada tanıdım. O da həbs olunanlar arasında idi. Onunla bir neçə ay eyni kamerada qalmalı oldum. Kamerada bizə kitab, dəftər, qələm vermirdilər. Necə oldusa, mənim əlimə 3 santimetr böyüklüyündə bir qurğuşun qələm keçdi. Bu qələmlə Ə.Cavadın şeirlərini divara yazır və əzbərləyirdim. Bir gün gözətçi Nikolay məni qapının deşiyindən izləmiş və divara yazdıqlarımı görmüşdü. Qəflətən qapını açdı və divara yazdıqlarımı bir taxta parçası ilə sildi. Ə.Cavadın 4-5 şeiri beləliklə unuduldu. Bu hadisədən sonra onun yazdığı iki şeiri əzbərlədim: “Ay ellər” (Yanvar, 1924-cü il, ÇK, Bakı)., “Neylim” (Fevral, 1924-cü il, ÇK, Bakı). }} "Neylim" şeiri gözətçi Nikolayın divara yazılan şeirləri silməsindən sonra yazılmışdı. Ə.Cavad bu şeirin bir bəndinə həmin hadisəni nəzərdə tutaraq yazmışdı: <center> Barı sən gəl dedim, dinləyib bir az, Ey vəfalı qələm dərdimi, gəl, yaz… Gəldi bir çirkin əl, söylədi olmaz, Dinləyənlər məni gəc duyar, neylim. </center> Lozanna şəhərində gündəlik nəşr olunan "Dü Lozan" qəzeti 10 may 1924-cü il tarixli (nöm.128) sayında, birinci səhifənin ikinci sütununda "Azərbaycan" sərlövhəli məqalə dərc etmişdi. Məqalənin müəllifi müsyo Broşe islam aləmində təşəkkül edən ilk cümhuriyyət haqqında ümumi məlumat verdikdən sonra bolşevik istilasına məruz qalan azəri vətənpərvərlərinin məruz qaldıqları zülmləri təsvir etmiş və o cümlədən Əhməd Cavadın "Yeni Qafqasiya"da yayılan şeirlərinə görə həbs edildiyini böyük bir nifrətlə oxuculara çatdırmışdı. Şairin tutulmasında özünü qismən təqsirli bilən Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin rəhbərliyi altında İstanbulda nəşr olunan "Yeni Qafqasiya" məcmuəsi "Əhməd Cavad məhbus imiş" adlı məqaləsində yazmışdı: {{cquote|müəllif=|... Azəri-türk xalqının ən əziz duyğularıına, ən incə hislərinə səmimi tərcüman olan bu həssas şairin həbsi xəbəri ilə üzləşməkdə ikən bizə aid olan bir səbəblə mənəvi bir məsuliyyət hissi altında dəxi əzildik. Şairin məhbusiyyətinə ”Yeni Qafqasiya” də dərc olunan şeirləri səbəb olmuşmiş?... Əgər şair “Yeni Qafqasiya” ilə münasibətdar olduğundan dolayı cəza görüyorsa, əlimizi vicdanımızın üzərinə qoyaraq bütün dünya qarşısında söylüyoruz ki, onun bizimlə heç bir münasibəti yoxdur! Yox, əgər nəşr elədiyimiz şeirlərində bolşevik hökumət və diktaturiyyəsinə qarşı bir qəsd görülüyorsa dərc elədiyimiz parçalar şairin bolşevizmdən daha əvvəl yazmış olduğu şeirlərdir.}} Cavadşünas Əli Saləddinin bildirmişdir ki ,"1923-cü ildə tutulanda, H.Baykara ilə bir kamerada yatanda Əhməd Cavadın adı "güllələnmə" adlı qırmızı siyahıya düşmüşdü".(Ə.Cavad – "Seçilmiş əsərləri", II C., Ic., Bakı, Az. Dövlət Nəşriyyat-Poliqrafiya Birliyi, 1992, səh.22)<ref name=":2" /> Əhməd Cavadın böyük oğlu Niyazi Axundzadə bildirmişdir ki, atasının azad olunması üçün rəsmi sənədlər, müraciətlər heç bir müsbət nəticə verməyib. Şairin azad edilməsində 1920-ci ildə onunla Quba qəzasının Xuluq kəndində bir yerdə işlədiyi zaman yaxın yoldaşlıq və dostluq etdiyi Hüseyn Musayev rol oynamışdır. Belə ki, H.Musayev o zaman Quba Xalq Maarif Şöbəsinin müdiri işləyirmiş. Hadisənin ciddiləşdiyini görüb, M.C.Bağırovun yanına gedərək Cavadın azad olunmasını xahiş edir və istəyinə nail olur. Bundan sonra Ə.Cavadın istintaq işi ilə tanış olmaq Az.ÇK-nın əməkdaşı Teymur Quliyevə tapşırılır. İşlə tanış olduqdan sonra Teymur Quliyev şairin həbsxanadan buraxılması qərarına gəlir. 1924-cü il, fevralın 2-də Ə.Cavadın azadlığa buraxılması barədə 952 saylı order imzalanır. T.Quliyevin arayışına və rəyinə əsasən Az.ÇK-nın rəyasət heyəti belə qərara gəlir ki, Axundzadə Cavad Məhəmmədəli oğlu həbsdən azad edilsin, şəxsi sənədləri qaytarılsın və iş dayandırılsın.<ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":5" /> === "Göy göl" şeiri === Əhməd Cavadın sovet dövründə yazdığı lirik şeirlərdən biri olan "Göy göl" ən çox müzakirələrə və tənqidi fikirlərə səbəb olan əsərlərindən biri olmuşdur. Səkkiz bənddən ibarət olan şeir 1925-ci ildə nəşr olunmuşdur. Məşhur "Göy göl" şeirinə bir qrup həmkarı tərəfindən əksinqilabi şeir damğası vurulur və bununla da şair həbsхanaya salınır. Ə.Cavad "Göy göl" şeirinə görə 5–6 ay həbsdə saxlanılır. Damğaya səbəb şairin yazdığı bu misralardır: [[Fayl:Əhməd Cavad.jpg|thumb|300px|left|Əhməd Cavadın son şəkli]] [[Fayl:Shukriyya Javad.jpg|thumb|300px|left|Həyat yoldaşı Şükriyyə xanım]] {{sitat|Sənin gözəlliyin gəlməz ki saya, Qoynunda yer vardır yıldıza, aya! Oldun sən onlara mehriban daya, Fələk büsatını quralı, Göy göl!<ref>Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası I cild. Bakı: Lider nəşriyyatı, 2004, s. 329</ref>}} Şairi bu bənddə ulduzdan aydan danışıb müsavatçılara ismarıc göndərməkdə ittiham edib şeirin tərcümə variantını Moskvaya göndərirlər. "Göy göl"lə tanış olan Moskva mütəхəssisləri onun yüksək səviyyədə yazıldığını bildirirlər. Beləliklə, şeirdə heç bir bir siyasi səhv tapılmadığından şairi həbsdən azad etmək məcburiyyətində qalırlar. Şeirdə Azərbaycanın füsunkar gözəllikləri "Göy göl" timsalında tərənnüm olunmuşdur. Bununla yanaşı, şairin təbiətlə bağlı lirik şeirlərinin nüvəsində xalqın tarixi və taleyi dayanır. Bu şeirlərdə təbiətin təsviri ikinci plana keçir və öz yerini Azərbaycanda baş vermiş ictimai-siyasi hadisələrə verir. Əsərlərinə, xüsusilə də "Göy göl" şeirinə görə başı bəlalar çəkən şair dövri mətbuatda da tez-tez tənqid atəşinə tutulurdu. Bu tənqidlərdən yaxa qurtarmaq üçün o özü də mətbuat səhifələrində çıxış etmək məcburiyyətində qalırdı. "Kommunist" qəzeti 19 noyabr 1929-cu il, 271-ci sayında çap etdirdiyi "İzah" adlı məqaləsində yazırdı: {{cquote|müəllif=|“Göy göl” özü-özlüyündə lirik bir parçadır. Onun belə olduğundan ümumiyyətlə lirizmə məxsus bir səciyyə etibarilə, müxtəlif mənalar verilə bilər. Lakin nə “Göy göl”də, nə də mətbuatda çıxan başqa yazılarımda bilxassə 1924-cü ildən sonra heç bir siyasi məqsəd tutduğum yoxdur. Şeirimdəki hüzn və üzüntü yalnız şəxsidir, özümə aiddir. Böylə bir hüznün ta çoçuqluğumdan başlayaraq yazmaqda olduğum parçaların cümləsində olduğunu yoldaşlar da çox gözəl bilir. Bən burada böylə bir hüznün bugünkü ədəbiyyata da xeyirli olduğu deyil, bəndəki hüznün siyasi olmadığını söyləmək istəyirəm.}} "Göy göl" şeirinə görə həbs edilən Ə.Cavad azadlığa buraxıldıqdan sonra "Ey Göy gölüm" adlı bir əsər də yazır. Həmin əsərdə şair həbs olunduğundan peşiman olmadığını bildirir. 1920-ci ildə Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Əhməd Cavad təyinatla Qusara müəllim göndərilir. O, ailəsilə birlikdə Qusarın Xuluq kəndinə köçərək burada müəllimliyə başlayır. 1920-ci ilin sentyabrından 1922-ci ilin oktyabrına kimi Əhməd Cavad Xuluq kənd məktəbində rus və türk dillərindən dərs verir. Tezliklə həmin məktəbin direktoru vəzifəsi ona tapşırılır. Öz vəzifəsinin öhdəsindən yüksək səviyyədə gəldiyi barədə Quba Qəza Xalq Maarifi Şöbəsindən verilmiş xasiyyətnamədə məlumat var. O, müəyyən fasilələrlə Quba Xalq Maarif Şöbəsinin müdiri işləyir, həmçinin Azərbaycan Maarif komissarlığının təşkil etdiyi qısa pedaqoji kurslarda mühazirəçi, yoxlama komissiyasının üzvü və başqa vəzifələrdə çalışır. Şair geniş maarifçilik fəaliyyəti göstərməklə yanaşı, eyni zamanda pedaqoq kimi fəaliyyətini davam etdirir. Əhməd Cavad 1922-ci ildə Bakıda Ali Pedaqoji İnstitutunun ədəbiyyat və tarix fakültəsinə qiyabi daxil olur. O, həmçinin ali məktəbdə təhsil aldığı illərdə müəllimlik fəaliyyəti ilə məşğul olmuş, 1924-cü ildə N. Nərimanov adına Pedaqoji Texnikumda türk dili fənnindən dərs demişdir. Bu zaman respublikada buraxılan ilk dərsliklərin və dərs vəsaitlərinin hazırlanmasında öz bilik və bacarığını əsirgəməmişdir. Daha sonra 1927-ci ildə Əzizbəyov adına Azərbaycan Politexnik Universitetində qeyri-azərbaycanlı tələbələr üçün Azərbaycan dilini tədris etmişdir. Şairin 1928-ci ildə Türkiyədə müsavatçıların nəşr etdikləri "İstiqlal məcmuəsi"ndə on altı şeiri işıq üzü gördü. İdeoloji sahədə rəhbər orqanlar, "Qızıl qələmlər" cəmiyyəti, onun fəal üzvləri olan "proletar" şairləri, bir sözlə Ə.Cavadın əleyhdarları vaxtaşırı ona qarşı rəsmi və qeyri-rəsmi çıxışlar edirdilər. Belə bir vaxtda Əli Nazim Moskvada çap olunmuş bir məqaləsində ("Peçat i revolyusiya", N 7, 1929-cu il) şairin Türkiyədə bir neçə şeirinin dərc olunması haqqında məlumat yaydı. Əhməd Cavadın həbsi üçün səbəb axtaran bəzi həmkarları bundan yararlanaraq mətbuatda "İstiqlal məcmuəsi"ndə çap olunan şeirlərinə görə onu ittiham etdilər. Bu işdə "Kommunist" və "Bakinski raboçi" qəzetləri xüsusi fəallıq nümayiş etdirirdilər."Kommunist" qəzetinin 1929-cu il 19 və 21 noyabr tarixli nömrələrində "Cavadın yolu" adlı bir məqalə dərc olundu. Məqalədə müəllif yazırdı: {{cquote|müəllif=|Onun şeirlərində (söhbət Cavadın 1918-20-ci illər yaradıcılığından gedir) bir kəlmə də olsun Azərbaycan kəlməsinə təsadüf edilmir.}} Əsasən 1917–20-ci illərdə məşhurlaşmış Ə.Cavadın 20-ci illərin sonunda yaradıcılıqdan soyuması onun təqib edilməsi, millətçiliklə, müsavat şairi kimi ittihamı ilə əlaqədar idi. Ə.Cavad ilk Azərbyacan Cümhuriyyəti ilə Türkiyə arasında əlaqə yaradanlardan biri olmuşdur. Onun yaradıcılığının ana xəttinin "türkçülük" ideyası təşkil edirdi. Onu pantürkizmdə təqsirləndirirdilər. 30-cu illərin, demək olar ki, bütün marksist tənqidçiləri Ə.Cavadı tənqid etmişdilər. O, "Şiddətli protesto edirəm", "İzah" və s. yazılarla böhtanlardan müdafiə olunmağa çalışırdı. Qəzetlərdə verilən imzalı-imzasız məqalələrdə, şeirlərdə Cavad təhqir olunurdu. Müxtəlif zamanlarda ona qarşı "Sonadək ifşa etməli" ([[Abdulla Faruq]]), "Sıralarımızda düşmənlərə yer yoxdur" ([[Ağahüseyn Rəsulzadə]]), "Sıralarımızı təmizləyəlim!" ([[Cəfər Xəndan]]), "Təmizliyə başlanmalıdır!" ([[Məmməd Səid Ordubadi]]), "Amansız olmalı!" ([[Mir Cəlal]]), "Səhvlərimiz haqqında" ([[Səməd Vurğun]]), "Sayıqlığın kütləşdiyi yerdə" ([[Seyfulla Şamilov]]) adlı məqalələr yazılmışdır<ref name=":1">Bəkir Nəbiyev "Əhməd Cavad" Bakı: "Ozan" nəşriyyatı, 2004. – səh. 29</ref>. Cavad öz növbəsində "Kommunist" qəzetinin 1929-cu il 31 oktyabr tarixli sayında "Şiddətli protesto edirəm" məqaləsi ilə yazılanlara belə cavab verdi: {{cquote|müəllif=|Aprel inqilabından sonra əlaqədar olmadığım bir təşkilat tərəfindən nəşr edilən bu kitabdan xəbərim olmadığı kimi, hansı parçalarımın da oraya düşdüyündən xəbərim yoxdur.}} Beləliklə, iki il ərzində — 1929–1930-cu illərdə davam edən ifşa kampaniyasından sonra Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunda dosent işləyən Əhməd Cavad 1930-cu ildə institut Gəncəyə köçürüldüyü zaman Gəncəyə köçmək məcburiyyətində qaldı. Lakin əsil məqsəd şairi Bakı ədəbi- ictimai mühitindən kənarlaşdırmaq idi. Buna baxmayaraq, beş il Gəncədə yaşayıb-yaradan şair özünə qarşı edilən haqsız hücumlardan ruhdan düşməyərək Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunun dilçilik kafedrasının rəhbəri vəzifəsində çalışır, orada Azərbaycan dili və ədəbiyyatından dərs deyərək müəllimlik fəaliyyətini davam etdirir, həmçinin Gəncə Dram Teatrında ədəbi hissə müdiri vəzifəsində işləyir. 1933-cü ildə şairə professor adı verilir. Həmin dövrdə rus dili üzrə professor rütbəsinə layiq görülmüş ilk azərbaycanlı məhz Əhməd Cavad olmuşdur. ==== 1937-ci il ==== 1937-ci ilin mart ayında [[Şota Rustaveli]]nin "[[Pələng dərisi geymiş pəhləvan]]" əsərinin tərcüməsinə görə ilk mükafata layiq görülməsinə baxmayaraq, həmin ilin 4 iyununda şair müəllimi H.Cavid, tələbəsi M.Müşfiq və həmyerlisi V.Xuluflu ilə eyni vaxtda həbs edilib. 1937-ci ilin 5 iyununda başlanan istintaq işi həmin ilin 25 sentyabrında qurtardı.<ref name=":0" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":5" /> 1937-ci il iyunun 3-də şairin mənzilinə girib axtarış aparırlar. Əhməd Cavadın qalın bir cilddən ibarət olan şəxsi işində evini axtarış zamanı müsadirə olunan əşyalar qeyd olunmuşdur. Həmin əmlak siyahısında Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin, Kautskinin, Buxarinin kitabları, H.Zeynallının, V.Xuluflunun bəzi əsərləri, "Türk sözü" qəzeti, özünün "Dalğa" kitabçası, 3 qeyd dəftərçəsi, 15 müxtəlif məktub, Şükriyyə xanımın qızıl bəzəkləri-yeddi qızıl beşliyi, dostlarının şairə bağışladığı iki ədəd suvenir-xəncəri göstərilir. Əhməd Cavadın 12493/24 nömrəli iş qovluğunda əllə yazılmış protokollar, şahid ifadələri, hökm, arayış, çıxarış, məktub, zəmanət, rus makinasında necə gəldi yazılmış "Göy göl" şeiri saxlanılıb.<ref name=":1" /><ref name=":5" /> 1937-ci il may ayının 27-də Azərbaycan Daхili İşlər Komissarlığının leytenantı Klimençiç Əhməd Cavadın həbs olunması haqqında IV şöbənin rəisi Çinmana təsdiq üçün göndərdiyi arayışda qeyd edirdi: {{cquote|müəllif=| Aхundov Əhməd Cavad Müsavatın üzvi olmuşdur. Onun Müsavat partiyasının rəhbərlərindən Mirzə Bala Məmmədzadəni хaricə qaçırılmasında хüsusi rolu olmuşdur. Bu səbəbdən də Ə.Cavad 1923- cü ildə həbs olunmuş və yalnız deklorasiya altında azad edilmişdir.}} Əhməd Cavadın ilk dindirilməsi DTK-nın IV şöbəsinin rəisi Ağasəlim Atakişiyev tərəfindən 1937-ci il iyun ayının 5-də aparılır. Şairə əksinqilabi fəaliyyəti, kimlərlə əlbir işlədiyi, Müsavat adlı qanundan kənar partiyanın üzviliyi, hökumət əleyhinə şeirlər yazması və millətçi fəaliyyəti ilə bağlı suallar verilir. Ə.Cavad da öz növbəsində Müsavatın üzvi olduğunu, əksinqilabi millətçiliyi yaymaqda iştirak etdiyini, lakin 1923-cü ildə həbs olunandan sonra bu işdən əl çəkdiyini bildirmişdi. Ə.Cavad 1937-ci il sentyabr ayının 20-də, üçüncü dindirmə zamanı Balkan müharibəsində iştirakını rəsmi şəkildə təsdiqləmişdir. Onun İran və Türkiyə ilə əlaqələri ilə maraqlanan NKVD müstəntiqinin "Siz xaricdə olmusunuzmu, nə vaxt, harada?" sualına cavab olaraq şair demişdir:<ref name=":2" /><ref name=":5" /> {{cquote|müəllif=|Bəli, mən 1912-ci ildə Türkiyədə olmuşam. Mən ora ona görə getmişdim ki, Türk-Balkan müharibəsində türk ordusunda könüllü iştirak edim. Mən Türkiyəyə Batumda hansısa pasport alveri ilə məşğul olan yunanlıdan aldığım fars pasportu ilə getmişəm. Mənimlə birlikdə türk ordusunda iştirak etmək üçün İ.Axundzadə, Əli, İ.Əlizadə getmişdir. Biz hamımız könüllü dəstəyə qəbul olunmuşduq və onun tərkibində bolqarlara qarşı hərbi hərəkatlarda iştirak edirdik. 1913-cü ilin payızında mən Rusiyaya qayıtdım }}. 1937-ci il sentyabrın 25-də Azərbaycan SSR XDİK DTİ 4-cü şöbəsinin rəisi Sinmanın və İ.P.Klementiçin hazırladığı və Y.D.Sumbatovun təsdiq etdiyi ittiham aktında Ə.Cavadın məsuliyyətə cəlb edilməsinin zərurəti belə "əsaslandırılır":<ref name=":4" /><ref name=":1" /> {{cquote|müəllif=|Axundzadə Əhməd Cavad 1918-ci ildən müsavatçı kadrlardan biri olmuşdur. Müsavat hakimiyyəti devrildikdən sonra Axundzadə öz əksinqilabi mövqelərində qalmış, özü də nəinki gizli Müsavat partiyasının üzvü seçilmiş, həm də onun mərkəzi rəhbərliyinə son dərəcə yaxın olmuşdur. 1922-23-cü illər dövründə Axundzadə Müsavatın qeyri-leqal Bakı komitəsinin üzvü seçilmişdi. 1923-cü ildə FK (yəni ÇK) orqanları tərəfindən həbs edilərkən Axundzadə “Müsavat” partiyasına mənsubluğunu və əksinqilabi fəaliyyətini istintaqdan gizlətmişdir. Həbsdən azad edildikdən sonra o, həmin partiyadan uzaqlaşdığını bəyan etsə də, bir neçə il əksinqilabi müsavat ideyalarının öz əsərlərində təbliğ etmişdir. 1920-ci ildən 1923-cü ilədək Müsavat Mərkəzi Komitəsinin birinci gizli Heyətinin üzvü olmuş, buna görə də 1923- cü ildə həbs olunmuş və deklarasiya ilə azad edilmişdir. Öz müsavatçı mövqelərindən əl çəkməmiş və gizli müsavatçılıq işini davam etdirərək ətrafına toplaşan gənc Azərbaycan şairlərinə müsavat ruhunda təbliğat aparmışdır. Əhməd Cavad respublikanın partiya və hökumət rəhbərlərinə, onların yeritdiyi milli siyasətə əksinqilabi müsavat mövqeyindən böhtan atmışdır. Əksinqilabi burjua millətçi təşkilatının işində iştirak etmiş, Azərbaycandakı mövcud üsyankar təxribatçılıq-terror-diversiya, millətçi təşkilata qoşularaq Sovet hakimiyyəti rəhbərlərinə qarşı terrorçuluq aktları və kapitalist ölkələri xeyrinə casusluq etməklə Sovet hakimiyyətini yıxmaq, Azərbaycanı SSRİ-dən ayırmaq məqsədi güdmüşdür.}} Beləliklə, SSRİ Ali Məhkəməsinin Hərbi Kollegiyasının Səyyar Sessiyası müttəhimi Azərbaycan cinayət məcəlləsinin 69, 70 və 73-cü maddələri ilə ittiham edərək oktyabrın 11-də işə başladı.<ref name=":4" /><ref name=":5" /> Məhkəmənin sədri İ.O.Matuleviç, üzvləri İ.M.Zaryanov və C.K.Jiqur idi. İclasda hərbi yuris A.F.Kostyuşko və SSRİ prokurorunun baş köməkçisi N.S.Rovski (Rozovski) iştirak edirdi.<ref name=":4" /> Protokolda deyilir:<ref name=":5" /> {{cquote|müəllif=|Müttəhim öz günahını tamamilə boynuna almış, ilkin istintaq verdiyi ifadələri bir daha təsdiq etmiş və göstərmişdir ki, məhkəmə təhqiqatına əlavəsi yoxdur}}. Lakin məhkəmədə müdafiəçilər, yəni vəkilər və şahidlər iştirak etməmişdilər.<ref name=":4" /> 1937-ci ildə şairə qarşı irəli sürülən saxta ittihama əsasən oktyabrın 12-də hökm oxundu. 12 oktyabrda başlanan məhkəmə cəmi 15 dəqiqə davam etdi və oktyabrın 12-dən 13-nə keçən gecə şairi güllələdilər.<ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /><ref name=":5" /><ref name=":6" /> Həmin gecə Əhməd Cavadla birlikdə görkəmli yazıçı Böyükağa Talıblının da güllələnməsi həyata keçirilir. Şairin qətl hadisəsini isə "Sərhəd" qəzetinin xüsusi buraxılışı (Bakı, 1999, №1) belə açıqlayır:<ref name=":5" /> {{cquote|müəllif=|Oktyabrın 12-dən 13-nə keçən gecə (1937) cəmi 46 nəfər güllələnib. Həmin şəxslərin arasında Ə.Cavadın da adı vardır. Siyahıda Ə.Cavadın adı 14-cüdür.}} Bəzi mənbələrdə şairin ölümü ilə bağlı fərqli versiyalar mövcuddur. Məsələn, Məhəmməd Əmin Rəsulzadə "Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatı" əsərində Ə.Cavadın da H.Cavid kimi Sibirdə öldüyünü ehtimal etmişdi. Mühacir tədqiqatçı Hüseyn Baykara da Sibir versiyasını əsas götürmüşdü. Şairin ölümü ilə bağlı böyük oğlu Niyazi Axundzadə isə belə söyləmişdi:<ref name=":5" /> {{cquote|müəllif=|1956-cı ildə M.C.Bağırovun məhkəməsi gedərkən Moskvadan gəlmiş prokurorluq işçisi Şevtsov, DTK generalı A.Atakişiyevdən Ə.Cavadın mühakiməsində hansı “xidmət” göstərdiyini soruşmuşdur. A.Atakişiyev cavab vermişdi ki, yadında deyil aqibəti necə olub. Onda Şevtsov demişdi: "Умер под пыткой".}} Bundan əlavə N.Axundzadə söhbətlərində bildirirdi:<ref name=":2" /> {{cquote|müəllif=|Hökumət adamları bizə deyirdilər ki, atamı siyasi dustaq olduğu üçün yazışmaq hüququ olmayan sürgünə göndəriblər. Amma sən demə atamı elə həmin günlər Bakıda, NKVD zirzəmisində döyə-döyə öldürüblərmiş. Bu, bizə çox sonralar məlum oldu.}} Lakin rəsmi sənədlərdən məlum olur ki, Əhməd Cavad 1937-ci il iyun ayının 4-də həbs edilib, heç yerə sürgün edilmədən həmin ilin oktyabr ayının 12-dən 13-nə keçən gecə Bakıda vəhşicəsinə güllələnib.<ref name=":5" /> Əhməd Cavadın Qubada müəllim işlədiyi dövrdən tanıdığı Hüseyn Musayev (həm də Quba maarif şöbəsində işləyirdi) 1956-cı ildə şairə bəraət qazandırmaq üçün zəmanət verənlərdən biri olmuşdur. Zəmanət verənlər arasında görkəmli rejissor Aleksandr Tuqanov, iqtisadçı alim Hüsü Mamayev, Aktyor Ağahüseyn Cavadov da var idi.<ref name=":5" /> 1955-ci ildə SSRİ Ali Məhkəmsinin Hərbi Kollegiyasının nümayəndəsi ədliyyə polkovniki Seninin sədrliyi ilə keçən iclasda Ə.Cavadın cinayət işi ilə əlaqədar qəbul edilmiş 4P-014316 nömrəli xüsusi qərarda cinayət işinin dayandırıldığı qeyd olunurdu. Həmin qərarda cinayət işinin saxtalaşdırıldığı aşkara çıxmış, həmçinin cinayət işindən bir də o aydın olmuşdur ki, şair işgəncə altında ölməyib, o, məhkəmə qərarından sonra güllələnib. (Yaddaşın bərpası, 1999, №1, səh.16). Beləliklə, 1955-ci ildə şairə bəraət verilir.<ref name=":2" /><ref name=":6" /> Şairin nəticəsi [[Cavad Axundzadə]] [[Nargis (jurnal)|Nargiz]] jurnalına verdiyi müsahibədə repressiyadan sonra şairin ilk dəfə şeirini Mir Cəlal Paşayev tərəfindən çap edildiyini bildirib: {{sitat|"İlk dəfə onun barəsində 1966-cı ildə danışdılar: yazıçı və ədəbiyyatşünas Mir Cəlal Paşayev “Azərbaycan ədəbiyyatı” almanaxında Əhməd Cavadın şeirini dərc edərək onu görkəmli Azərbaycan şairi kimi qeyd etmişdi. Küçələrdə Cavadın keçmiş həmkarları və dostlarına rast gəldikdə Paşayev mütləq onlara müraciət edirdi: “Bəs siz Əhməd Cavadın həyat yoldaşına baş çəkirsiniz? Mütləq baş çəkin” – və onun ünvanını verirdi. Həqiqətən də, ulu nənəmə baş çəkməyə çox sayda insan gəlirdi."<ref>[https://nargismagazine.com/az/articles/akhmed-dzhavad-sud-ba-cheloveka/ Əhməd Cavad. İnsanın taleyi]</ref>}} Onun həyat yoldaşı [[Şükriyyə Cavad|Şükriyyə]] xanım isə "Vətən xaininin ailə üzvü" olduğuna görə [[Qazaxıstan]]a, [[ALJİR]]-ə 8 il müddətində sürgün edilir. [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti]]nin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı ilə Əhməd Cavad [[Azərbaycan Respublikasında əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin siyahısı]]na daxil edilmişdir.<ref name="ARNK-2019-211">{{cite web|url=https://nk.gov.az/az/document/3685/ | title="“Əsərlərin dövlət varidatı elan edilməsi Qaydaları”nın və “Əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin və dövlət varidatı elan edilən filmlərin Siyahısı”nın təsdiq edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı |date=2019-05-11 |publisher=nk.gov.az |accessdate=2019-05-13 |language=az}}</ref> == Həmçinin bax == * [[Cümhuriyyətə doğru üç addım (film, 2008)]] * [https://www.youtube.com/watch?v=74vSmMIAeY4 Əhməd Cavad- Hürriyyət Şairi] == Kitabları == * Gəlmə Bismillah: Şerlər // Azərbaycan.- 1994.- 6 der.-s.4. * Haqq bağıran səs / Tərt. və ön söz A.Əliyevanındır. – B.: Nicat, 1991.- 31 s. * Çırpınırdı Qara dəniz: (Şer) // Yeni Azərba == Haqqında olan əsərlər == * Salmanlı R. İstiqlal şairi Əhməd Cavad haqqında // Azərbaycan.- 2003.- 28 may.- s.6. * Rzalı R. Altunlar yurdudur bu kasıb ölkə. – Azərbaycan himninin müəlliflərindən biri // Azərbaycan. – 2002.- 28 may.- s.8. * Rzayeva M. Əhməd Cavadın haqqını tanıyan Türkiyə oldu // Şərq.- 2006.- 28 fevr.- s.6. * Mustafayeva G. Müstəqil Azərbaycan respublikasının Əhməd Cavad yaradıcılığında rolu // Ədalət.- 2006.- 10 mart.- s.7. * Qusarda ilk dünyəvi məktəbi Əhməd Cavad təşkil edib: (Qabaqcıl maarif xadimi, müharibə və əmək veteranı Sabir Piroğlanovun Əhməd Cavad haqqında xatirələri) // Azərbaycan. – 2005.- 28 may.- s.16. * Гурбанов Ш. Я певец свободы!: Ахмед Джавад-100//Баку.-1993.-6 марта.-С.2. * Саледдин А. Свет очей моих-Азербайджан!: К 100 летию со дня рождения Ахмеда Джавада//Литературный Азербайджан.-1992.-№4.-С.3–8. * Afina Məmmədli Əflatun qızı."Əhməd Cavad və Türkiyə" kitabı / 2010. Elm və Təhsil. Bakı. 160 s. == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici keçidlər == {{Vikilər | commons = Category:Ahmad Javad | wikispecies = | wikt = | b = | s = Müəllif:Əhməd Cavad | q = Əhməd Cavad | n = | m = |d = |voy = |mw = }} * [https://modern.az/articles/32247/1/ Dahilərdən seçmələr - “Mən çeynənən bir ölkənin, haqq bağıran səsiyəm" - Əhməd Cavad] * [https://m.modern.az/az/news/32531/ehmed-cavad-xatirelerin-dili-ile-bir-seirin-tarixcesi-ii-hisse Əhməd Cavad xatirələrin dili ilə - Bir şeirin tarixçəsi... - II Hissə] {{Xarici istinadlar}} {{Azərbaycanda Stalin repressiyaları}} [[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]] [[Kateqoriya:Repressiya qurbanları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] [[Kateqoriya:Əhməd Cavad]] n3i5jkvg9f49vlkepypmqjtvtthlbep 6547849 6547835 2022-07-25T08:02:43Z Cavadxan1804 147109 /* 1937-ci il */ wikitext text/x-wiki {{Yazıçı}} '''Əhməd Cavad''' (Cavad Məhəmmədəli oğlu Axundzadə, {{DVTY}}) — Azərbaycan şairi, tərcüməçi, AYB-nin üzvü ([[1934]]), [[professor]] (1933).<ref>[https://web.archive.org/web/20070928062108/http://el.ans.az/index.php?%2Fweblog%2Fmore%2F399hm601d_cavad_qirmizi_s304yahi Əhməd Cavad]</ref> == Həyatı == === Həyatının ilk illəri və təhsili === [[Fayl:Javad Akhundzade.jpg|thumb|left|200px|Cavad Axundzadə uşaqlıq illərində]] Əhməd Cavad [[1892]]-ci il may ayının 5-də Gəncə qəzasının Şəmkir dairəsi Seyfəli kəndi Mehrili tirəsində ruhani ailəsində anadan olmuşdur. Ə.Cavadın ailə mənsubiyyəti bir tərəfdən İranla, Cənubi Azərbaycanla, digər tərəfdən Gürcüstanla əlaqəlidir. Şairin atası-Şəmkir mahalında öz savadı ilə seçilən Axund Məhəmmədəlinin özü də Gəncəbasar bölgəsində ruhani ailəsində boya-başa çatmışdı. Babaları köklü tacir və ziyalı mühiti ilə bağlı olub. Cavadın ata babası Cənubi Azərbaycandan olub, Ərəbistanda oxuyub qayıtmış müctəhid idi. O, ömrünün sonuna kimi Gəncədə yaşamışdır. Ə.Cavadın anası Yaxşı xanım xalq ədəbiyyatının mahir bilicilərindən olub.<ref name=":0">Saləddin Ə. "Əhməd Cavad" // Bakı, "Gənclik" nəşriyyatı — 1992, 328 s. ISBN 5-8020-0741-9</ref><ref name=":3">Axundlu Y. "Ədəbi portretlər" // Bakı, "Adiloğlu" nəşriyyatı — 2004, 240 s.</ref><ref name=":4">"Əhməd Cavad. Sən olasan gülüstan. Seçilmiş əsərləri" // Bakı, "Təhsil" nəşriyyatı — 2012, 192 s.</ref><ref name=":2">Salmanlı R. "Əhməd Cavadın yaradıcılıq yolu" // Bakı, "Ozan" nəşriyyatı — 2011, 216 s.</ref> Şairin atasının vəfat tarixi bir sıra mənbələrdə fərqli göstərilir. Akademik B.Nəbiyevin "Əhməd Cavad" adlı kitabında [[1897]]-ci il, tədqiqatçı N.Ələkbərlinin "Üç budaq" kitabında 1898-ci il, R.Salmanlının "Əhməd Cavadın yaradıcılıq yolu" və "Əhməd Cavad. Sən olasan gülüstan" adlı kitabda isə 1900-cü il olaraq göstərilir. Belə ki, şairin atası Məmmədəli Axundzadə Gəncədə çovğuna düşür. O, bu çovğunda möhkəm soyuqlayır və az sonra rəhmətə gedir. Şairin anası Yaxşı xanım [[1938]]-ci ildə dünyasını dəyişib.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> Cavad ilk təhsilini üç il kənddə molla yanında almış, ərəb və fars dillərini dərindən öyrənmişdir. Bu, onun Şəmkirdə aldığı ilk və sonuncu təhsil idi. O, artıq yeddi yaşında olarkən Quranı-Kərimi oxuyur və bir çox surələri əzbərdən deyirdi.<ref name=":0" /><ref name=":2" /> Lakin atasının vəfatından sonra anası Yaxşı xanım Cavadı da götürüb Gəncəyə-əvvəlki ərindən olan uşaqlarının yanına gedir. Cavadın Gəncəyə ilk gəlişi [[1906]]-ci ilə təsadüf edir. Bu tarixə şairin ilk şeirlərindən biri olan, tərcümeyi-hal xarakteri daşıyan, 1908-ci il sentyabrın 9-da yazılmış "Gəldim Gəncəyə" şeirində rast gəlinir.<ref name=":0" /><ref name=":5">Ələkbərli N. "Üç budaq: Ə.Cavad, M.Müşfiq, A.İldırım" // Bakı, "Şirvannəşr" nəşriyyatı — 2007, 224 s.</ref> Şairin anası xalça sexində işə düzəlir, Zərrabi küçəsində, keçmişdə Əli Rzayevin mülki kimi tanınan binada mənzil kirayələyir və oğlu Cavadla burada yaşayır. Şəhər bazarında dəmirçi işləyən Cavadın ögey qardaşları Məsim və Qulu bu ailənin yaxın qohumu olan Hüseyn kişinin köməkliyi ilə Cavadı 1906-cı ildə Şah Abbas məscidi nəzdindəki Yelizavetpol (Gəncə) Müsəlman-Ruhani Seminariyasına oxumağa qoyurlar.<ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /><ref name=":5" /> Seminariyada əla qiymətlərlə oxuduğuna görə "Xeyriyyə" cəmiyyəti tərəfindən ona hər ay yeddi dinar qızıl pul məbləğində təqaüd verilir.<ref name=":3" /><ref name=":4" /> Orada ona Abdulla Sur, Hüseyn Cavid, İdris Axundzadə (Mikayıl Müşfiqin həyat yoldaşı Dilbər Axundzadənin əmisi) kimi tanınmış ziyalılar dərs deyirlər. Türkiyədən Gəncəyə gəlmiş Savad Cavad (türkiyəli Əhməd Cavadın qardaşı) adlı müəllim Cavadın inkişafında böyük rol oynamışdır. Şeirin qayda-qanunlarını demək olar ki, ona S.Cavad öyrətmişdir.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /> Öz qələm təcrübələrinə hələ seminarist ikən başlayan Ə.Cavad ilk şeirlərilə bəzi müəllimlərinin diqqətini cəlb etmişdi. Belə ki, 1910-cu ildə Cavadın müəllimi A.Tofiqin dostu A.Şaiqə göndərdiyi məktubda o yazırdı:<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /><ref name=":6">Salmanlı R. "Cümhuriyyət şairi" // Bakı, "Zərdabi LTD" nəşriyyatı — 2008, 104 s.</ref> {{cquote|müəllif=|Tələbələrimin içində Cavad adlı gənc bir şair var. Mənə oxuduğu ilk mənzumələri gələcəyə böyük ümdilər verir. Lisanı sadə və gözəldir.}} Professor Cəlal Qasımov tədqiqatlarında göstərir ki, A.Sur tələbəsi gənc yazar Ə.Cavadı təkcə öz şair dostları arasında deyil, daha geniş dairədə təbliğ edərək, görkəmli şərqşünas alim, dostu Qordlevskiyə də ünvanladığı məktubların birində Cavadın yaradıcılığına böyük ümidlər bəslədiyini və qürur duyduğunu bildirir.<ref name=":0" /><ref name=":2" /> Ə.Cavad seminariyada altı il təhsil alır və 1912-ci ildə təhsilini başa vurur. 1912-ci il mayın 27-də Ə.Cavada təqdim olunmuş şəhadətnamədə göstərilir ki, C.Axundzadə seminariyanı 10 fəndən: "İlahiyyat", "Quranın oxunması", "Rus dili", "Tatar (Azərb.)dili", "Ərəb dili", "Fars dili", "[[Tarix]]", "Coğrafiya", "Təbiət tarii" və "Gigiyena" fənlərindən əla qiymətlərlə bitirmişdir. Üç fəndən- "Həndəsə", "Cəbr" və "Riyaziyyat"dan dörd tam yarım almışdır.<ref name=":0" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /> Filologiya elmləri namizədi N.Qəhrəmanov bir məqaləsində göstərir ki, Ə.Cavad "İranda təhsil alıb". ("Şair və tərcüməçi", "Ədəbiyyat və incəsənət", 20 sentyabr, 1985-ci il). Lakin başqa mənbələrdə bunu təsdiq edən bir fakt yoxdur.<ref name=":1" /> Şair 1913-cü ildə Gəncədə Qafqaz Şeyxülislamı Məhəmməd Pişnamazzadəyə imtahan verərək "şərəfli türk və fars dilləri müəllimi" adını alır. Gəncədə ilk rəsmi müəllim kimi 1 nömrəli Qız məktəbində pedaqoji fəaliyyətə başlayır.<ref name=":0" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /> === Ailəsi === [[Cavad Axundzadə|Cavad Axundzadə]]nin ulu babasıdır.<ref>[https://qafqazinfo.az/news/detail/ehmed-cavadin-neticesi-prezidente-tesekkur-etdi-360896?fbclid=IwAR1Pj5TXBt4Dy47CfLGDGGdA-2vDc98PKfSdhcsche7VfxUKCB-66ZVVxtQ|Əhməd Cavadın nəticəsi Prezidentə təşəkkür etdi]</ref><ref>[https://oxu.az/society/562719|Əhməd Cavadın nəticəsi Qazaxıstan hadisələri haqda: “Bu, türk birliyinə böyük zərbədir”]</ref> == Yaradıcılığı == Şair poeziya ilə ilk dəfə Gəncədə təhsil illərində maraqlanmış, 1910-cu ildən başlayaraq lirik şeirlər və tənqidi məqalələrlə müxtəlif qəzet və jurnallarda çıxış etmişdir. Bu ərəfədə onun qələmə aldığı nümunələr, əsasən, ərəb-fars sözləri ilə zəngin qəzəl və qitələrdən ibarətdir. Əruz vəznindən şair yalnız yaradıcılığının ilk dövrlərində istifadə etmişdir.<ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":5" /> "Utan", "Müəllim" şeirləri onun ilk qələm təcrübələrindəndir.<ref name=":3" /> Ə.Cavadın arxivində "Fələk dil kabab…" adlı 34 səhifəlik bir əlyazması saxlanılır. Bu şeirlər toplusunun əksəriyyətini şair mədrəsədə oxuduğu illərdə qələmə almışdır. Onların çoxu ərəb-fars sözləri, tərkibləri ilə doludur. Bu şeirlər klassik rübai, qəzəl formalarında yazılmışdır. Onların arasında nisbətən xalq dili, aşıq yaradıcılığına əsaslanan nümunələr də var.<ref name=":0" /> Ədəbiyyata bu səpkili şeirlərlə gələn Ə.Cavadın bir neçə ildən sonra şeir dili sadələşmişdir. 1913-cü ildə qələmə aldığı "Dilimiz" şeiri buna misaldır. Şair həmin şeirdə dilin saflığının qorunması ilə bağlı məsələlərə toxunmuş, ona özünün aydın münasibətini bildirmişdi. Dili yad ünsürlərlə, yabancı sözlərlə süni surətdə dolduranlara qarşı çıxmışdır.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> <center> Baxaq dilimizə nələr görünür: Oxuyub-anlamaq yazmaqdan gücdür. Yazan düşünmədən yazsa da belə, Oxucu beş-on gün gərək düşünə, Ki, anlasın bu söz ərəbmi, farsmı? </center> Şair bütün vəznlərdən, şeir formalarından daha artıq qoşmaya və bayatıya üstünlük vermişdir. Ə.Cavadın yaradıcılığında realist səpkili əsərlərinə də təsadüf olunur. Belə ki, romantik üslubla, realist üslub paralel şəkildə inkişaf etdirilmişdir. "Yazım gəl!" ,"Yuxuma gəlmişdin", "Sevgi candan ayrılmaz" və s. adlı şeirləri, eləcə də aşıq şeirlərinə nəzirə kimi qoşduğu şərqilərdən "Səhər-səhər", "Olmaz" bayatıları, oxşamaları daha çox diqqəti cəlb edir.<ref name=":0" /> 1912-ci ildə Ə.Cavad Gəncə mədrəsəsində öz təhsilini qurtaran dövrdə müəllimi Abdulla Sur dünyasını dəyişir. Onun dəfni mərasimində olan çıxışlar həmin ilin may ayının 17-də "İqbal" qəzetində dərc edilmişdir. Dərc olunan şeirlərin sırasında Əhməd Cavadın müəlliminə həsr etdiyi şeir də vardı. Bu barədə H.Cavid "İqbal" qəzetində yazmışdır:<ref name=":0" /> {{cquote|müəllif=|... gənc və nəcib şairimiz Cavad Əfəndi həzin və ahəngdar bir tərz ilə yazmış olduğu gözəl və yanıqlı şeirini söyləməyə başladı.}} H.Cavid Ə.Cavadın 26 misralıq bu şeirini bötüvlükdə məqaləsində çap etdirir. Həmin şeir nəzərə alınmazsa, şairin məlum olan ilk mətbu əsəri 1913-cü ildə həftəlik ictimai-siyasi və elmi-ədəbi "Şəlalə" jurnalının 18-ci nömrəsində çap olunmuş "Müdhiş düşüncələrim" adlı şeiridir. Həmin jurnalın redaktoru X.Səbribəyzadə adı çəkilən şeiri kəskin çəkildə tənqid etmişdir. Ə.Cavad da "Şəlalə" mühərriri Səbribəyzadəyə cavab" adlı məqaləsini bütövlükdə "İqbal" qəzetinin 1913, 19–20 tarixli nömrəsində dərc etdrimişdir.<ref name=":0" /> Ə.Cavadın inqilabdan qabaq dövrü mətbuatda dərc olunmuş yazılarında insanlar dostluğa, qardaşlığa və birliyə çağrılır. Məsələn, 1911-ci ildə onun yazdığı "Bir-birimizi sevəlim" adlı məqaləsi "Məktəb" jurnalında dərc olunmuşdur. Şairin "Məktəb" jurnalında çap etdirdiyi uşaq şeirləri də diqqətəlayiqdir.<ref name=":0" /> === İlk şeirlər kitabı === Əhməd Cavadın "Qoşma" adlı ilk şeirlər kitabı 1916-cı ildə Bakıda, "Açıq söz" mətbəəsində nəşr olunmuşdur.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /><ref name=":7">Süleymanlı Ş. "Nəşriyyat işi və Azərbaycan ədəbiyyatı dünya nəşrində"// Bakı, "Təhsil" nəşriyyatı — 2007, 259 s.</ref> Kitabın çapı zamanı şair Batumda idi. Burada toplanan şeirlər müəllifin ayrı-ayrı qəzet və jurnallarda dərc edilmiş əsərləridir. Şeirlər əvvəlcədən o qədər hüsn-rəğbət qazanmışdır ki, onları bir toplu şəklində doktor Xosrovbəy Sultanonovun şəxsində "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" nəşr etdirmişdir. Cavad bu hadisədən bir il sonra xəbər tutmuş, Bakıya göndərdiyi "Təşəkkür" adlı məktubu Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin redaktə etdiyi "Açıq söz" qəzetinin 1917-ci il 24 may nömrəsində dərc edilmişdir. Məktubda deyilir:<ref name=":0" /> {{cquote|müəllif=|”Qoşma” adı altında şeirlərimin kitabça şəklində çap olunmasına mənəvi və maddi yardımları toxunan Bakı müsəlman cəmiyyəti-xeyriyyə nümayəndəsi doktor X.Sultanova mübarək qəzetiniz vasitəsilə ürəkdən təşəkkürümü təqdim etməyinizi rica edirəm.}} Kitabda şairin yaradıcılığının təqribən on ilini əhatə edən dövr haqqında aydın təsəvvür yaranır. Şair yaradılığının ilk illərindən azyaşlı və məktəbyaşlı uşaqlar üçün gözəl əsərlər yazmışdır. "Balalarıma" adlı şeiri də məhz uşaqlara xitabən yazılmışdır və "Qoşma" adlı şeirlər kitabında nəşr olunmuşdur.<ref name=":6" /> Bu kitabda şairin əsasən 1912–1916-cı illərdə qoşduğu qoşmalar toplanmışdır. "Qoşma" Türkiyədə də rəğbətlə qarşılanmışdı. Şair Azərbaycan Maarif işləri ittifaqına yazdığı ərizədə bildirirdi: {{cquote|müəllif=|1916-cı ildə "Qoşma" adlı 1-ci şeirlər məcmuəm çıxdı. Şeirdə intixab etdiyim üsul gərək Azərbaycanda, arzusa, bəlkə Türk ölkələrində bir yenilik olaraq tələkki edildi.}} Bu əsərlərin bir yeniliyi də onların bir hissəsinin elə qoşma şəklində olması, sadə xalq dilində yazılması idi. == Hərbi fəaliyyəti == === Balkan müharibəsində === Osmanlı Türkiyəsinə qarşı 1912-ci ildə Balkan yarımadası ətrafında müharibə başlarkən, əsasən azərbaycanlılardan ibarət xüsusi bir Qafqaz könüllü dəstəsi cəbhəyə gedib, Türkiyə tərəfindən əməliyyatlara qoşularaq Bolqarlara qarşı hərbi əməliyyatlarda iştirak edib.<ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /> Həmin könüllü dəstənin tərkibində Əhməd Cavad da əqidə dostları İ.Axundzadə, İsa Əlizadə, Əli Əsədulla ilə birlikdə iştirak edib. Həmin vaxtda Cavadın 20 yaşı vardı. Əhməd Cavadın Balkan müharibəsində iştirakı ilə bağlı Hüseyn Baykara özünün "''Azərbaycan istiqlal mübarizəsi tarixi''" kitabında yazmışdır: {{cquote|müəllif=|Əhməd Cavad... türk xalqının dərdlərilə dərdlənmiş, sevinclərilə də sevinmişdir.}} Əhməd Cavad 1912–1913-cü illərdə Balkan müharibəsində iştirak edib. === Birinci Dünya müharibəsində iştirakı === ==== Müharibə dövründə əmək fəaliyyəti və yaradıcılğı ==== Ədəbiyyata romantik şair kimi gələn Əhməd cavad Birinci Cahan müharibəsində iştirakı ilə bağlı olaraq onda realizmə, realist təsvirlərə meyl güclənmişdir. Nəhayətdə realizm onun yaradıcılığında aparıcı mövqeyə çevrilmiş, sonrakı illərdə əsasən öz əsərlərini realist üslubda qələmə almışdır.<ref name=":0" /> Əhməd Cavad müharibədə dövründə yazdığı məqalələrini Bakı mətbuatında çap etdirmişdir.<ref name=":3" /> Şair Bakıda nəşr olunan bir çox qəzetlərin xüsusi müxbiri vəzifəsini daşıyırdı.<ref name=":1" /> Cavadın çıxış və məqalələri, əsasən, "İqbal", "Yeni iqbal","Şəlalə", "Açıq söz", "Azərbaycan", "Maarif və mədəniyyət", "Arı", "Maarif işçisi" kimi mətbuat orqanları ilə bağlı olub. Həmin dövrdə onun yaradıcılığında bayatı və publisistika ilə yanaşı, xəbərlər, reportajlar, oçerklər, felyetonlar, sənədli hekayələr və s. nəsr nümunələri yaratmaq meyli güclənmişdir. O, tarixi essələr, etnoqrafik etüdlər, məlumat xarakterli məqalələr, xatirələr, memuar əsərlər də qələmə alırdı.Ədib 1914-cü ildən "Açıq söz" qəzetinin müxbiri kimi fəaliyyət göstərmişdi.<ref name=":0" /> Onun əsərlərinin nəşr edilməsinə o zamanlar "Açıq söz" qəzetinin mühərriri Məhəmməd Əmin Ə.Rəsulzadə köməklik göstərirdi. Bu qəzetdə onun bir çox maraqlı yazıları, publisistik məqalələri, şeirləri dərc olunub. "Açıq söz" qəzeti "Müsavat" partiyasının orqanı idi və Məhəmməd Əmin Rəsulzadə və Məhəmməd Əli Rəsulzadə qardaşlarının rəhbərliyi altında çıxırdı. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə ilə xüsusi yaxınlığı, milli ideallara bağlılığı Ə.Cavadı bu qəzetə gətirmiş, onun ən fəal müxbirləridən biri etmişdi.<ref name=":0" /><ref name=":5" /> Əhməd Cavad savaş illərində əməli fəaliyyətlə, xeyriyyəçiliklə, zərərçəkənlərə yardım işi ilə məşğul olmaqla, bu mövzuda çeşidli, silsilə məqalələr yazmaqla yanaşı, şeir yaradıcılığını da davam etdirirdi. Bu cür şeirlərin çoxu savaş faciələri, xalqın həyatı mövzularında idi. Onun "Şeirimə" (1913), "Hərbzədələrə", "İmdad", "Nə gördümsə", "Ümidimə", "Dərdim" (1917, mart, Çaqva), "İraq", "Axşamlar" (1916, Qudaud), "Mayıs" (1916, Suxumi), "Şəhid əsir", "Haralısan?…" (1916, Batum), "Oyan", "Yazıq", "Kuropatkinə" (1917, Çaqva), "Aşiqin dərdi" (1919, Kutaisi), "Beşik" (1917, iyul, Çaqva), "Of, bu yol" və başqa şeirləri belə əsərlərdəndir.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /> Şairin "Yas türküsü" şeiri nəşri baş tutmayan "Səadət" müəllimləri məcmuəsi üçün göndərilmişdi. Buna baxmayaraq, mərsiyə məzmunlu şeir çapdan kənarda qalmamış, şeiri "İqbal" qəzeti 24 mart 1915-ci il tarixli nömrəsində dərc etmişdir. Yeddi bənddən ibarət olan, gəraylı formasında qoşulmuş "Nə gördümsə" şeiri də eyni məzmunludur. Şairin "Axşamlar" şeiri "Açıq söz" qəzetinin 1916-cı il 6 aprel tarixli nömrəsində ilk dəfə dərc edilmişdir. "Axşamlar" şeiri də eyni məzmunludur.<ref name=":0" /> Əhməd Cavadın "Açıq söz" qəzetinin 1917-ci il 4 iyul nömrəsində çıxan başqa bir məqaləsindən məlum olur ki, o, həmin illərdə Rizə və Trabzon bölgələrində də olmuşdur 1916-cı ildə şairin "İki düşmən" adlı hekayəsi "Açıq söz" qəzetində nəşr olunmuşdu. Bu nəsr əsəri onun ilk hekayəsi idi. Savaş illərində qələmə alınan "İki düşmən" hekayəsi bəşəri, ali duyğuların təbliğ edilməsi baxımından maraqlıdır.<ref name=":0" /> Arxa cəbhədə tanış olmuş osmanlı və rus əsgərinin mehribançılığını və səmimiyyətini mənsub olduqları millətlərin ürək təmizliyi və alicənablığı ilə də əlaqələndirən Cavad hekayəsini Ə.Hüseynzadənin məşhur "Heyrət", yaxud "Bir Mələyin insanlara xitabı" şeirilə bitirir. 1917-ci ildə Bakıda "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" xətti ilə Azərbaycan yazıçı və şairlərinin Türkiyənin I Cahan savaşında çəkdiyi müsibətlər mövzusunda yazılan şeir, hekayə və məqalələri "Qardaş köməyi" kitabında toplanmışdı. Həmin kitabda Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, H.Cavid, A.Şaiq, A.Səhhət, F.Köçərli, Ə.Haqverdiyev, M.S.Ordubadi, Məmməd Yusif Cəfərov, Xosrov bəy Sultanov, C.Cabbarlı və s. müəlliflərin (cəmi 37 nəfər) əsərləri yer alır. Ə.Cavadın "Xuda qəbul nəkə" (Allah qəbul eyləməsin) hekayəsi və "Yazıq" şeiri də məcmuəyə daxil olan əsərlər arasındadır. Publisistik üslubda olan "Xuda qəbul nəkə" hekayəsi Cavadın şahidi olduğu hadisə əsasında yazılıb. "Qardaş köməyi" kitabı hərbzədələrə yardım çağırışı xarakterinə görə rəğbətlə qarşılanmışdır. Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli tədqiqatçısı professor Yavuz Akpınar həmin kitab haqqında yazır: {{cquote|müəllif=|Bu, artıq tarixə "Qardaş köməyi" kimi düşmüş, I Dünya savaşında Qafqaz cəbhəsində böyük sıxıntılarla, rus və erməni zülmüylə qarşılaşmış vətəndaşlarımıza Azərbaycan türklərinin şəfqət əlini uzatmasıdır.}} Şairin "İqbal" qəzetinin 1917-ci il 15 may, 16-cı nömrəsində nəşr edilmiş "Mayıs" adlı şeiri Ə.Cavadın seçilmiş əsərlərinin I cildində "İmdad" adı ilə çap olunub. Bu iki variant arasında bəzi fərqlər mövcuddur. 1915-ci ildə Qars və Ərzurum əraziləri rus ordusu tərəfindən işğal olunduqda Ə.Cavad 22 mart 1915-ci ildə "Nə gördümsə" şeirini yazır.<ref name=":3" /> Cavadın 10-cu illərin əvvəllərindəki axtarışlarında Yaradana müraciətlə yazılmış "Münacat" adlı xüsusi bir əsəri də var.<ref name=":1" /> Əhməd Cavad cəbhəyə nə üçün gəldiyini "Heyhat!" şeirində bəyan etmişdir. Şair bu şeiri Ərdəhanda qələmə alıb. Şeir "Yeni iqbal" qəzetinin 15 may 1915-ci il tarixli nömrəsində "Ərdəhan-Cavad" imzası ilə dərc olunmuşdur.<ref name=":0" /><ref name=":3" /> Şair 1915–16-cı illərdə yazdığı şeirlərdə xüsusilə türk xalqlarının başına gətirilən fəlakətləri qələmə almışdır.<ref name=":0" /> Əhməd Cavad 1914–1917-ci illərdə Acarıstanda kənd-kənd dolaşaraq müxbir kimi fəaliyyət göstərmiş, buradakı ictimai-siyasi durum haqqında "İqbal", "Yeni İqbal", əsasən, "Açıq söz" qəzetlərinə silsilə məqalələr göndərmişdir. Həmin silsilə məqalələrdən biri olan "Acara məktubları" da "Açıq söz" qəzetində 1915-ci ilin 3 noyabr, 14 dekabr, 15 dekabr, 30 dekabr və 1916-cı ilin 25 mart tarixli nömrələrində dərc olunmuşdur. "Acara məktubları" beş silsilə məqalədən ibarət olub, bədii-publisistik üslubdadır. Məktublarda Türkiyə-Gürcüstan-Acarıstan münasibətləri, Azərbaycan nümayəndələrinin fəaliyyəti, Bakının yardımları, Acarıstanın tarixi, təbiəti, xalqın məişəti, adət-ənənələri, Türkiyəyə arxalanması, dil, din, məktəb, maarif və s. məsələlər işıqlandırılır. Acarıstanın ticari-iqtisadi həyatından bəhs edən Cavad hətta buradakı evlərin belə "tamamilə türk tərzi memariyyəsində yapıldığını", acarların geyimlərini "Anadolunun qiyafətinin incə bir şəkli" olduğunu qeyd edir.<ref name=":0" /><ref name=":4" /> Ümumiyyətlə, şair publisistin "Acara məktubları", "Acariyada dil", "Lazlara kömək", "Suxum yolunda", "Rizə və Trabzon fəlakətzədələri", "Batum Müsəlman Birlik Cəmiyyətindən", "Kars heyətinin gördüyü işlərdən", "Gürcü mətbuatı və Acara" kimi bir çox məqalə və müxbir məktublarında yerli türk, həm də acar xalqlarının keçmişi, hazırkı vəziyyəti barədə çox qiymətli tarixi, etnoqrafik məlumatlar, materiallar vardır. Əhməd Cavadın dekabrın 5-də Batuma gəlməsi haqqında məlumat "Açıq söz" qəzetinin 20 dekabr 1915-ci il sayında dərc olunmuşdur. Filologiya elmləri doktoru Əli Saləddin araşdırmalarına əsasən qeyd etmişdir ki, Cavad Acarıstanda 50 kənddə olub, 6671 nəfərə yardım göstərib.<ref name=":0" /><ref name=":4" /> Əli Salədinin "Əhməd Cavad" adlı kitabında qeyd edir ki, 1915-ci ildə "Yeni iqbal" və "Açıq söz" qəzetləri Əhməd Cavadın iki xəbərini öz səhifələrində çap etmişlər. Birinci xəbər "Batumdan müxbirimiz yazır" başlığı ilə getmişdir. Orada deyilir: {{cquote|müəllif=|Batum ətrafında müsəlman gürcüsü hərbzadələrinə müavinət etmək üzərə Bakı Xeyriyyə-Cəmiyyəti tərəfindən göndərilən doktor Xosrov bəy cənabları Tiflisə varid oldu. İki gün sonra müavinləri Rza Zəki ilə Cavad Axundzadə əfəndilər Tiflisə gəldilər....}} İkinci xəbərdə Cavadın "Acariya məktubları" haqqında məlumat verilərək yazılır: {{cquote|müəllif=|"30 oktyabr" Cavad” imzası ilə verilmiş bu iri məktubda birinci dünya müharibəsi ilə əlaqədar Qafqaz cəbhə xətti boyunda müharibədən zərər görənlərə Bakıdan və başqa şəhərlərdən ianə və hər cür yardım məsələlərindən bəhs olunur.}} Afina Məmmədli "Əhməd Cavad və Türkiyə" adlı kitabında isə qeyd edir ki, Əhməd Cavadın "Kars heyətinin gördüyü işlərdən" başlıqlı məqaləsindən məlum olur ki, həmin ilin mart ayında o artıq Qarsda imiş. Bu barədə "Yeni iqbal" qəzeti yazırdı: {{cquote|müəllif=|Batum ətrafında müsəlman gürcüsü hərbzədələrinə yardım etmək üzrə Bakı "Cəmiyyəti-Xeyriyyə"si tərəfindən göndərilən doktor Xosrov bəy cənabları Tiflisə varid oldu. İki gün sonra müavinləri Rza Zəki və Cavad Axundzadə əfəndilər Tiflisə gəldilər.}} Ə.Cavadın 1915-ci ildə "Açıq söz" qəzetində çıxan silsilə "Acara məktubları" məqaləsindən o da məlum olur ki, həmin il oktyabrın 30-da Əhməd Cavadgil artıq Batumda fəaliyyətə başlamışlar. Bu məqalədən o da anlaşılır ki, Cavad Axundzadə Artvində də olmuş və buradakı müharibə zərərdidələrinə yardım göstərilməsini təşkil etmişdir. Əhməd Cavadın "C" imzası ilə "Kars heyətinin gördüyü işlərdən" xüsusi müxbirimizdən" məqaləsi "İqbal" qəzetinin 1915-ci il 14 aprel tarixində nəşr edilmişdir. Cavad "Kars heyətinin gördüyü işlərdən" başlıqlı məqaləsində "Cəmiyyəti-Xeyriyyə"nin Qars, Ərdahan, Soğanlıq, Xorasan, Sarıqamışda göstərdiyi xeyriyyəçilik və yardım işlərindən bəhs edir. O, burada əhalinin məruz qaldığı fəlakətlərin söylənilənlərdən və təsəvvür edildiyindən də qat-qat böyük olduğunu bildirir. Məqalədən məlum olur ki, Cavadgil müharibə zərərdidələrinə təkcə onların yerləşdikləri məkanlarda maddi və xeyriyyə yardımları göstərməklə kifayətlənmirdilər. Onlar mümkün qədər bu qaçqınları daha sakit və əmin-amanlıqda olacaqları yerlərə köçürməyə çalışırdılar. Qarsdakı müharibə fəlakətzədələrinin bir çoxu o zaman Bakı və Gəncə bölgələrində yerləşdirilirdi Bu haqda həmin məqalədə belə məlumat verilir: {{cquote|müəllif=|Fəlakət yerlərində kimsəsiz qalan 6500 müslümələri Bakıya, Gəncəyə göndərmək üçün hökumət (Rusiya hökuməti) tərəfindən təmsilçilərimizə izn verilmişdir.}} Müəllif "Lazlara kömək" adlı məqaləsində Acara ilə "həmhüdud" ərazidə yaşayan lazlar haqqında yazmışdır: {{cquote|müəllif=|Tarix bizə cəsur bir qövm olaraq göstərir ki, türklərin tarixində lazların cəsarəti bir çox böyük rollar oynamışdır. Bunların gözəl sifətlərindən biri də sədaqətləridir. Türkiyənin əlində olduqları vaxt sayir ufaq millətlər kimi öylə üsyan və iğtişaş ilə uğraşmadıqları kimi, «Laz» qüvvəsilə bir çox üsyanlar susdurulmuşdur.}} Bu məqalədə lazların həm ərazi, həm də mənəvi cəhətdən türklərə yaxın və doğma olduğu göstərilmişdir. Əhməd Cavadın 1915-ci il dekabrın 23-də "Açıq söz" qəzetində "Batum oblastının Təhqiqat Komissiyası" xüsusi müxbirimizdən" başlığı ilə çap olunan məqaləsində yaşadığı və işlədiyi regionda olan tarixi, siyasi və ictimai hadisələr qələmə alınmışdır. "Rizə və Trabzon fəlakətzədələri" məqaləsindən də məlum olur ki, Cavad "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" xətti ilə onlara kömək etmişdir. Şairin "Açıq söz" qəzetinin 1 avqust 1916-cı ildə çap edilən "Suxum yolundan" adlı məqaləsində isə qeyd olunub: {{cquote|müəllif=|Qulluq məni Suxum okruqu Qara dəniz sahilinə də gəlməyə məcbur etdi. Türklərin Batum üzərinə hücum etdiyi vaxt Batumda olan islam əhli istehkam dairəsindən sürgün edildiyi zaman Batumdan və Batumun ətrafında bulunan köylərin əhalisi o tərəf, bu tərəfə qaçdılar. Bunlardan bir qismi yenə mühacir sifətilə Suxum okruquna gəlmişlərdir. Məzlum 400-ə varan bu zavallılara istərsə milli, istərsə qeyri heç bir yardım olunmamışdı. Bəzilərinin müraciəti üzərinə bunları təhqiq etmək üçün "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" nümayəndəsi Xosrov bəy bəni Suxum okruquna göndərmişdi. Bu günlərdə onlara para paylamaq üçün buralara gəldik.}} Əhməd Cavadın qələmindən çıxan məqalələrdə dövrün bir çox aktual məsələləri öz əksini tapıb. Onun "Suxum yolundan" yol qeydləri, "Acarıstanda bir vaqe münasibəti ilə" milli münasibətlərə həsr olunmuş reportajı, "Yanlış xəbər münasibətilə" adlı türk xalqları üçün məktəb açmaq problemindən bəhs edən müəllim və pedaqoq mülahizələri, "Gürcü mətbuatı və Acara" yazısı ilə verilmiş iki qonşu xalqın arasında cərəyan edən münasibətlər, "Batumda müsəlman mitinqi"ndə müsəlmanların hökumət qarşısında qaldırdığı problemlərin həll edilməsi üçün irəli sürülən tələblər, "Trabzon fəlakətzədələri"ndə rus və türk xalqlarının mübarizəsində gürcülərin və ermənilərin tutduqları mövqe, "Yuxarı Acarada cameyi-şərif rəsm guşadı" məqaləsində acarlar üçün Azərbaycan türklərinin məscid açması, "Orucluq"da ifadə edilən xalq bayramı, "Lazlara kömək" əsərində və s qələm məhsullarında "Cəmiyyəti-Xeyriyyə"nin nümayəndələrinin gördüyü işlərin təsviri öz parlaq əksini tapmışdır.<ref name=":0" /> Əhməd Cavad 1914–1918-ci illərdə Birinci Cahan müharibəsində olarkən Batumda müntəzəm surətdə axşam kurslarında dərs demiş, təzə təşkil olunmuş məktəblərdə "Nümunə dərsi" vermiş, müəllimləri yeni-yeni metodik göstərişlərlə zənginləşdirmişdir. O, şagirdlərin köməyi ilə yerli adamlardan folklor nümunələri, o sıradan bayatılar toplayır, özü də bayatı formasında şeirlər qoşurdu.<ref name=":0" /> "İqbal" qəzetinin 1914-cü il 30 aprel tarixli nömrəsində Cavadın "Yeni nəsil İctimai yaralarımız" adlı məqaləsi nəşr olunmuşdur. Bu məqalədə Azərbaycanda məktəbin, müəllimin və şagirdlərin acınacaqlı vəziyyəti öz əksini tapmışdı. "İqbal" qəzetinin 1914-cü il sentyabr nömrələrindən birində Ə.Cavadın "Gəncədən" adlı bir məqaləsi dərc olunmuşdu. Məqalə İsmayıl Mirzə Qaspirinskiyə həsr olunmuşdu. Cavad ömrü boyu Türk ellərini gəzmiş, bir çox yerlərdə məktəb təşkilində, uşaq evlərinin açılmasında böyük fəaliyyət göstərmişdir. Acar elində, Gürcüstanın bəzi kənd və şəhərlərində uşaq evləri və məktəblər açılmasında yaxından iştirak etmişdir.<ref name=":0" /><ref name=":6" /> I Cahan müharibəsi Əhməd Cavad yaradıcılığında xüsusi mərhələ təşkil edir. Bunu professor Ə.Cəfəroğlu belə yazırdı: {{cquote|müəllif=|Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində I Cahan müharibəsinin salnaməsini, tarixini onun qədər heç bir Azərbaycan şairi olduğu kimi əks etdirə bilməmişdir.}} ==== "Çırpınırdın, Qara dəniz!" ==== Əhməd Cavad Türkiyə səfərindən aldığı təəssüratın poetik ifadəsi olan çoxlu şeirlər yazmışdır. Türk xalqına məhəbbət hissini tərənnüm edən bu şeirlərdən biri 1914-cü ilin noyabrında Gəncədə qələmə alınmışdır. Türkiyədə böyük şöhrət qazanmış və Üzeyir Hacıbəyovun 1918-ci ildə Qafqaz İslam Ordusu Bakını azad etdikdən sonra musiqisini bəstələdiyi "Çırpınırdın, Qara dəniz" şeiri Türkiyədə ən çox "Yol ver türkün bayrağına" adıyla məşhurdur.<ref name=":3" /><ref name=":7" /> Şeirin Türkiyədə sevilmə səbəblərindən biri şairin türkçülüyü, türk dünyasına rəğbəti, sevgisi ilə bağlı idisə, bir səbəbi də 1912-ci ildə dəniz savaşında Türkiyənin məşhur "Həmidiyyə" zirehli gəmisinin Yunanıstanın "Averof" hərbi gəmisini məhv etməsidir. Birinci Dünya müharibəsində admiral Rauf Orbay öz ixtiyarındakı "Həmidiyyə" zirehli gəmisi ilə gecə Odessa limanına girir və rusların dəniz qoşunlarının Osmanlı donanmasını vurmağa hazırladıqları "Kazbek" və "Kaqul" adlı hərbi gəmilərini qeyri-bərabər döyüşdə məhv edib suda batırır, Odessa limanını bombardman edir. Cavad da 1912-ci ildə baş vermiş bu hadisədən ilhamlanaraq, 1914-cü ildə həmin şeiri yazmışdır. Şeir Rusiyanın "Kazbek" və "Kaqul" hərbi zirehli gəmisinə meydan oxuyan məşhur "Həmidiyyə" hərbi gəmisinin və onun hərbi heyətinin qəhrəmanlığı münasibətilə qələmə alınmışdır. Gəminin kapitanı Atatürklə yaxın olmuş, Başbakanlıq və Böyük elçilik vəzifələrində çalışmış admiral Rauf Orbay bu hünərinə görə "Həmidiyyə" qəhrəmanı kimi şöhrətlənmişdir. <center>Çırpınırdın, Qara dəniz, Baxıb Türkün bayrağına! "Ah!…" deyərdin, heç ölməzdim, Düşə bilsəm ayağına!</center> Şair Rəfiq Zəka Xəndan bu barədə deyirdi:<ref name=":2" /> {{cquote|müəllif=|Bu şərqini dahi Atatürk çox sevirdi. Şərqini ilk dəfə dinlərkən Atatürkün gözləri yaşarmışdır. }} Tarixçi alim Muhiddin Nalbəndoğlu bu mövzudan bəhs edərkən yazırdı: {{cquote|müəllif=|Dünya dənizçilik tarixində ilk korsan zirehlisi kimi tanınan "Həmidiyyə"nin bu hünəri bütün türk xalqlarında qürur hissi yaratmışdı. Şərqilərə, türkülərə keçən bu qəhrəmanlıq məşhur "Çırpınırdın, Qara dəniz!" şərqisində də yer almışdır… }} ==== Xeyriyyə cəmiyyətində fəaliyyəti ==== XX əsrin birinci yarısında Bakıda bir sıra müsəlman xeyriyyə cəmiyyətləri yaranmışdı. 1905-ci il inqilabından sonra meydana çıxan bu cəmiyyətlərin əsas vəzifəsi və amalı xalqın mədəni-maarif sahəsindəki inkişafına yardım etmək olmuşdur. Belə cəmiyyətlərdən biri də "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" adlanırdı.<ref name=":3" /><ref name=":4" /> Azərbaycanda 1905-ci ildən fəaliyyətə başlayan "Bakı Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyəti"nə səsvermə ilə məşhur Azərbaycan milyonçuları Hacı Zeynalabdin Tağıyev sədr, Ağamusa Nağıyev isə sədr müavini seçilmişdi.<ref name=":2" /> Birinci cahan müharibəsinə qədər bu cəmiyyətin fəaliyyəti nisbətən o qədər də diqqəti cəlb etmirdi. Müharibə başlanandan sonra onun fəaliyyət dairəsi genişləndi və Bakıdan çox-çox uzaqlara yayıldı. Cəmiyyətin üzvləri ayrı-ayrı dəstələrə bölünərək müxtəlif istiqamətlərə cəbhə xətti boyunca zərərçəkənlərə kömək etmək məqsədi ilə türk xalqlarının yaşadığı regionlara yola düşürdülər.<ref name=":0" /><ref name=":4" /> Cəmiyyət savaşda zərərçəkənlərə maddi və mənəvi dayaq olmaq üçün bu dövrdə öz fəaliyyətini Şimali Qafqaz, Dağıstan, Gürcüstan, İrəvan və işğal olunmuş Türkiyə torpaqlarına doğru yönəltmişdi. Onun yardımı ilə Osmanlı qaçqınlarına böyük maddi yardım göstərilirdi. Bu barədə 1944-cü ildə çıxan "Müxtəsər Azərbaycan Ədəbiyyatı tarixi"ndə yazılmışdı: {{cquote|müəllif=|Cahan müharibəsində Türkiyənin ruslara qarşı müharibə etməsinə baxmayaraq, Azərbaycanda osmanlılar üçün ianələr yığılır, osmanlı qaçqınları himayə və təmin olunurdular. Hətta bu sahədə az səy göstərməyən dövlətlilərdən Musa Nağıyevə, Hacı Zeynalabdinə Osmanlı hökuməti tərəfindən mükafat olaraq medal göndərilmişdi.}} "Qardaş köməyi" toplusunda qeyd olunur ki, azərbaycanlılar müharibədən zərər çəkən Osmanlı dövlətinə yardım etmək üçün Rusiya hökumətinə, birbaşa çara müraciət etmiş və rəsmi icazə almışlar. Bu işdə o zaman Rusiya Dövlət Dumasının üzvü olan Məhəmməd Yusif Cəfərovun xidmətləri xüsusi qeyd olunur. Onun "Müsəlman hərbzədələrinə yardım işi və müsəlman vəkilləri" məqaləsində göstərildiyinə görə, Dumada bir çox uzun-uzadı müzakirədən sonra "müsəlman qaçqınlarına müavinət və yardım göstərməyə icazə verildi və bu məqsədlə əvvəlcə Qars və bir az sonra Batum oblastlarına sərbəst gəliş-gedişə yol verildi.<ref name=":2" /> Əhməd Cavad Birinci Dünya müharibəsi illərində rus-türk müharibəsində Qafqaz cəbhəsində zərər çəkmiş əhaliyə yardım göstərən "Bakı Müsəlman Cəmiyyəti Xeyriyyə"nin rəsmi nümayəndəsi və cəbhə bölgəsi üzrə vəkili Xosrov paşa Sultanovun müavini, həm də məsul katibi olmuşdur.<ref name=":4" /><ref name=":6" /> Cavad 1915-ci ildə ikinci dəfə Türkiyəyə dönərək əsas dayanacaq yeri Batumi olmaqla, Suxumi, Qars, Çaqva, Ərdəhan, Sarıqamış, Trabzon, Ərzurum, Anadolu, İstanbul, eləcə də Gürcüstanın qərb regionlarında xeyriyyə işləri ilə məşğul olub.<ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /> Ə.Cavad Birinci dünya müharibəsi zamanı bir müddət Batumidə (azərbaycanlı ziyalılar Rzaqulu Nəcəfov, Mahmud bəy Əfəndiyev, Əli Səbri Qasımov, Əliqulu Qəmküsarla birlikdə), Tiflisdə, Çakvada yaşayıb.<ref name=":5" /><ref name=":6" /> Şairin Batumiyə gəlişi ilə əlaqədar yazıçı Əli Səbri "Ömürdən yarpaq düşür" (Bakı, 1983) adlı kitabında yazır: {{cquote|müəllif=|Batumidəki şöbəni təşkil etmək üçün Cəmo Hacınski Bakıdan Batumiyə gəldi. Batumidəki dəstəmizdə şair Ə.Cavad da var idi.}} Şair o zaman müharibə zərərdidələrinin ən çox toplandıqları Batumidə siyahılar tərtib edir, yoxsulları, əlilləri qeydə alır, təmsil etdiyi cəmiyyətin imkanlarından istifadə edərək qaçqınlara, davada həlak olmuş əsgərlərin ailələrinə hər cür maddi və mənəvi kömək göstərirdi.<ref name=":1" /> Ə.Cavad fəaliyyətini əsasən iki istiqamətdə həyata keçirirdi. Birincisi zərərçəkənlərə kömək göstərmək, ikincisi Batuminin özündə, həmçinin Batumiyə yaxın qəsəbələrdə, digər mahallarda, Dağıstanda məktəblər açdırması, bu məktəblərin öz işini davam etdirməsi üçün Bakıdan yardım istəməsi, digər tərəfdən, ianə toplamaq, yeni birliklər yaratmaq təşəbbüsü göstərmək idi. Bu işlərdə ona Bakıda əsasən bir neçə azərbaycanlı milyonçu, xüsusən H.Z.Tağıyev, Ağabala Quliyev, M.Muxtarov, Batumidən S.Bejanidze və başqaları köməklik edirdilər. Onlar Bakıda cəmiyyətin əsas dayaqlarından idilər.<ref name=":0" /> "Cəmiyyəti-Xeyriyyə"nin fəal üzvlərindən olmuş yazıçı Əli Səbri o zaman cəmiyyətin fəaliyyətindəki bəzi məqamları və Ə.Cavadla dostluğunu belə xatırlayır:<ref name=":0" /><ref name=":1" /> {{cquote|müəllif=|... Cəmiyyətin ünvanına Rusiyanın hər yerindən (Müsəlman türk xalqalrı tərəfindən) ianə göndərilirdi və bunlar kassada toplanırdı. Cəmiyyətə daxil olan nümayəndələrdən bir dəstə Qara dəniz sahillərinə qədər gəzməli, köməksizlərə yardım etməli idilər. İkinci dəstə isə Kars ərazisində fəaliyyət göstərirdi... Biz Batumi, Trabzon və s. şəhər və qəsəbələrdə olduq.. Batumidəki dəstəmizdə şair Əhməd Cavad da var idi. Bizim dostlaşmağımız çox tez başa gəldi.}} Ə.Cavad 1916-cı ildə şəxsən H.Z.Tağıyevin maliyyə dəstəyi ilə Batumidə yaşayan 2500-ə qədər azərbaycanlı ailəsi üçün məktəb açmışdır. Özü isə təşkil olunan yeni məktəblərdə həm də müəllimliklə məşğul olurdu. 1917-ci ildə Cavadın vasitəsi ilə 2500 nəfərdən çox türk qaçqın və didərgin Gəncə və Bakı ətrafında yerləşdirilmişdir.<ref name=":2" /> O, xeyriyyəçilik fəaliyyəti ilə əlaqədar Acarıstanın hər yerini gəzmişdir.<ref name=":6" /> Cavad təkcə acarların yoxsul və qaçqın hissəsinə kömək etməmiş, eyni zamanda məktəb və məscidlərin inşası üçün çalışmışdır. Cavadın müdiri olduğu uşaq evi sonralar Çakvadan Qunariyə köçürülmüşdür. Ə.Cavad "Açıq söz" qəzetinin müxbiri olaraq, ictimai hadisələrdən yazdığı kimi, tamaşaları qəzetində işıqlandırır, vaxtaşırı məlumatlar göndərirdi. Belə məlumatların birində deyilirdi: {{cquote|müəllif=|Bu il Batumidə gürcücə və ermənicə “Arşın mal alan” operettası oynanılmışdır. Əhali yeni təşkil edilmiş “Birlik” cəmiyyətindən xahiş etmişdir ki, bu əsəri azərbaycanca oynasınlar. “Birlik” cəmiyyətinin katibi Ə.Cavad (“Açıq söz”, 1915. 13 iyun)}} "Qardaş köməyi" adlı topluda Xosrov bəy Sultanovun xeyriyyəçilik işində Ə.Cavadın məxsusi rolu qeyd edilmişdir. Şairi bu işə Nəsib bəy Yusifbəyli tövsiyə etmişdi. Filologiya elmləri doktoru Təyyar Salamoğlunun yazdığı kimi: {{cquote|müəllif=|"Cəmiyyəti Xeyriyyə" xətti, həm də şəxsi təşəbbüsü ilə Ə.Cavadın rusiyalı soydaşlarımıza (Rusiyanın işğalı altında olan türk xalqlarına) çox böyük kömək edərək, minlərlə adamı aclığın fəlakətli caynağından qurtarması onun tərcümeyi-halının ən şərəfli səhifələrindən biridir.}} Əhməd Cavad verilmiş "Cəmiyyəti Xeyriyyə"nin hərbzədələrə yardım şöbəsinin fəallarından biri kimi döyüş bölgələrinə və sərhəd zonasına tez-tez gedib-gəlirdi. Ə.Cavad hərbzədə qaçqınların siyahısını tutur, onlara yardım paylayır, eyni zamanda əsir, yaralı türk döyüşçülərinə baş çəkir, onların ehtiyacları ilə yaxından maraqlanır, bölgədəki xəstəxanalara, məktəblərə, məscidlərə, yetimlər evinə gedir, oradakı çatışmazlıqlar və əhalinin zəruri ehtiyacları haqqında cəmiyyətə yazılı məlumatlar göndərirdi. Ə.Cavadın bu məlumatları əsasında Bakı "Cəmiyyəti-Xeyriyyəsi"ndən fəlakət bölgəsinə lazımi ləvazimatlar göndərilirdi. Ə.Cavad qəbul etdiyi bu maddi yardımı əvvəlcədən tutduğu plan əsasında türk hərbzədələrinə və yerli köçkünlərə çatdırırdı. "Cəmiyyəti Xeyriyyə"nin xüsusi nümayəndəsi Xosrov bəy Sultanovun məqaləsində bu barədə qey olunub: {{cquote|müəllif=|1915-ci il martın 16-da 10 nəfər yardımçıdan ibarət bir heyət Səfikürdskiylə bənimlə Qarsa ezam olundu.}} Əhməd Cavad özü şəxsən Osmanlı əsgərlərinə köməklik göstərmişdir. Buna görə də inqilab zamanı əsir düşmüş türk əsgərləri Sibirə göndərilmiş, lakin onlar sürgündən İstanbula deyil, Gəncəyə-Əhməd Cavada minnətdarlıq etmək üçün qayıtmışdılar. Yalnız bundan sonra onlar öz vətənlərinə dönmüşlər. Bu haqda şair xüsusi olaraq şeir də qoşmuş və həmin şeir "Qardaş yardımı" qəzetində nəşr edilmişdir. Gəncədə bilavasitə "Cəmiyyəti-Xeyriyyə" yolu ilə Cavadın rəhbərliyi altında osmanlılara edilən kömək uzun müddət unudulmamışdır. Bütün bunlar şairin "Gəncəlilərin Osmanlı əsgərlərinə köməyi" məqaləsində öz əksini tapmışdır.<ref name=":0" /> == Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə == Əhməd Cavadın həyatının və yaradıcılığının ən parlaq və məhsuldar dövrü AXC-nin yaranması, inkişafı illərinə təsadüf edir. Həmin dövrdə şair əsasən Gəncədə və Bakıda çalışmış, şeir və publisistik yaradıcılığını davam və inkişaf etdirmişdir. O, pedaqoji fəaliyyətinin inkişafına xüsusi fikir vermiş, əsasən müəllimlik etmiş və siyasi fəaliyyətdə bulunmuşdur.<ref name=":0" /> === Yaradıcılığı === Əhməd Cavadın 1918–1920-ci illər yaradıcılığı, əsasən azadlıq mövzusuna, ilk Azərbaycan Respublikasının nailiyyətlərinə həsr edilib.<ref name=":5" /> "Ey əskər" (1918, Bakı), "İngilis" (1918, Bakı), "Bismillah" (1918, Bakı), "Röyasını görmüşdüm" (1919, Hacıkənd), "Qalx", "Şəhidlərə" (1919, Gəncə), "Bən kiməm" (1919, Gəncə), "Aşiqin dərdi", "Nədən yarandın", "Gəlmə", "Dağlar", "Marş" (1918, 14 avqust), "Türk ordusuna" (1918, Gəncə) adlı şeirlər məhz həmin dövrün məhsuludur.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /><ref name=":6" /> Şairin 1918-ci ildə qələmə aldığı şeirlərdən biri də "Bismillah" adlanır. "Bismillah" şeiri 1918-ci ildə, sentyabr ayının 15-də Bakının Qafqaz İslam Ordusu tərəfindən ruslardan və erməni daşnaq qüvvələrindən, həmçinin ingilis əsgərlərindən tam azad edilməsi münasibəti ilə yazılmışdır. Həmin şeirdə müəllif xilaskar türk ordusunun Azərbaycana gəlişini alqışlayırdı.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":5" /> Şair o zaman Azərbaycan uğrunda döyüşlərdə həlak olmuş türk əsərgərlərinə Bakıda şəhidlər abidəsinin [[təməlqoyma]] mərasimində "Qalx" şeirini oxumuşdur.<ref name=":3" /> <center> Qalx, qalx sarmaşıqlı məzar altından Gəlmiş ziyarətə, qızlar, gəlinlər. Ey karvan keçidi, yollar üstündə Hər gələn yolçuya yol soran əsgər. </center> Əhməd Cavad 1918-ci il oktyabr ayının 5-də Hacıkənddə olarkən "Röyasını görmüşdüm" şeirini yazır. Həmin şeirdə şair yeni quruluşu dəstəkləyir. Şairin "Marş" adlı şeiri ("Gənclər yurdu", 1918, 14 avqust) o dövrün əhval-ruhiyyəsini əks etdirir. Bu şeirin mayasında azadlıq bayrağının tərənnümü durur.<ref name=":0" /> Şairin 1918-ci ildə yazdığı şeirlərdən biri də "İngilis" adlanır. Bu altı bəndlik şeirdə Azərbaycan xalqının ingilislərin gəlməsinə olan münasibəti əks edilmişdir. Şair "Gəlmə" adlı şeirində də yadellilərə münasibətini bildirmişdir.<ref name=":0" /> "İngilis" şeirinin əksinə olaraq şair "Ey əskər" adlı şeirində türk ordusuna məhəbbətini ifadə etmişdir. Türk ordusunun gəlməsi Azərbaycan xalqını qırğından xilas etmək məqsədi daşıyırdı. Bu şeir Bakının fateh əskərlərinə ithaf edilmişdir.<ref name=":0" /> "Dağlar" şeirində isə Dağıstan və türk xalqlarının tarixi öz parlaq əksini tapmışdır. Bu şeir 1920-ci il aprelin 1-də, yəni Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutuna 27 gün qalmış çap olunmuşdur.<ref name=":0" /> Əhməd Cavadın yaradıcılığında 1918–1920-ci illər milli özünüdərkin yüksək mərhələsidir. Vətənin azadlığı, müstəqilliyi, üçrəngli ay-ulduzlu bayraq, səkkiiz guşəli gerbin milli rəmz kimi mənalandırılması, türkçülük ideyalarının təbliği onun ideallarının ifadəsi idi. "Azərbaycan bayrağı" adlı şeirində bu ideya özünün dolğun ifadəsini tapmışdır:<ref name=":3" /> <center> Türküstan elləri öpüb alnını Söyləyir dərdini sana bayrağım. Üç rəngli əksini Quzğun dənizi Ərməğan yollasın yara, bayrağım. </center> Əhməd Cavadın bayraq mövzusuna həsr olunmuş bir sıra şeirləri vardır. O, öz şeirlərində dəfələrlə "Bir dəfə yüksələn bayraq, bir daha enməz" misrasını müxtəlif məqamlarda işlətmişdir. "Azərbaycan bayrağına", "Qardaş"(1919, noyabr) "Yarandın", "Al bayrağa" (Bakı, 24 iyul, 1919) və s. şeirləri buna misaldır.<ref name=":0" /><ref name=":6" /> Şairin "Al bayrağa" adlı şeirində 1919-cu ilin yayında Azərbaycandakı millət və din qardaşlarının köməyinə qoşmuş Türkiyənin bayrağından bəhs açılır.<ref name=":1" /> ==== "Dalğa" kitabı ==== Əhməd Cavadın "Dalğa" adlı ikinci şeirlər kitabı 1919-cu ildə nəşr olunmuşdur. Şair bu kitaba "Bir-iki söz" adlı giriş yazmışdır:<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /> {{cquote|müəllif=|Bu kitabça say hesabilə ikinci kitabçadır. “Qoşma”nın qazandığı hüsni-təvəccöh bunu da təb etdirirdi. İçərisində yeni parçalar olduğu kimi, pək əskiləri də vardır. Quruluşu tarix etibarilə deyildir. Verilən izahatlar yoldaşlardan bir qisminin israrı üzərinədir.}} "Dalğa"da şairin əsasən müstəqillik ayları ərzində və müstəqillik ərəfəsindəki illərdə yazdığı milli-azadlıq hərəkatı ilə bağlı şeirləri toplanmışdır.<ref name=":3" /> AXC dövrü poeziyasının ən bariz nümunəsi kimi tədqiqatçıların üz tutduqları Ə.Cavadın "Dalğa" kitabı idi. Toplu "Azərbaycan bayrağına" şeiri ilə başlayır. Şeir 1919-cu ilin 10 aprelində yazılmışdır. Ə.Cavadın özü bu şeiri çox sevmiş və milli istiqlal mövzusunda yazdığı şeirlər içərisində fərqləndirmişdir: {{cquote|müəllif=|İngilislərin Bakıya gəlişindən sonra birinci dəfə Bakıya getdiyim vaxt, 10 aprel 1919-da Parlament binası üzərində dalğalanan Milli Bayrağa söylənmişdir. İmza: Cavad.}} "Dalğa" toplusu Azərbaycanın o zamankı ədəbi-mədəni həyatında hadisəyə çevrilmiş, "Azərbaycan" qəzetinin 11 noyabr 1919-cu il tarixli böyük resenziya dərc olunmuşdur. Bu resenziyada Ə.Cavadın təkcə "Dalğa" kitabı deyil, bötüvlükdə poetik yaradıcılığı yüksək qiymətləndirilmişdir. "Dalğa" şairi Ə.Cavad" adlı məqaləni "Ə.H" hərfləri ilə imzalamış tənqidçi, AXP-nin üzvü, Cümhuriyyətin süqutundan sonra Türkiyəyə mühacirət etmiş Əhməd Həmdi Qaraağazadə yazırdı: {{cquote|müəllif=|... "Qoşma" Cavad əfəndi üçün bir eskizidisə, "Dalğa" da onun mütəllimidir.}} ==== "Yaşıl qələmlər" dərnəyi ==== Əhməd Cavad AXC dövründə fəaliyyət göstərən, yeni görüşlü ədib və mühərrirlərin yaratdığı, 100-dən artıq ədibi və şairi öz ətrafında birləşdirən "Yaşıl qələmlər" dərnəyinin üzvü idi. Bu cəmiyyət İstanbuldakı "Türk ocağı"nın Bakıda açılan şöbəsi əsasında yaranmışdı. Azərbaycada bütün işlər əsasən "Yaşıl qələm" ədəbi cəmiyyəti vasitəsilə həyata keçirilirdi. Burada Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, Ü.Hacıbəyli, S.Hüseyn, Ö.Faiq, N.Vəzirov, Ə.Haqverdiyev, H.Cavid, M.Hadi, A.Şaiq, C.Cabbarlı ilə birlikdə Ə.Cavad da yaxından iştirak edirdilər. Dərnəyin üzvləri yeni hökumətin dövründə Azərbaycan ədəbiyyatı və incəsənətinin inkişafına çalışırdılar.<ref name=":0" /> ==== Məqalələri ==== Əhməd Cavadın "Gəncədə istiqlal günü" məqaləsi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılmasının ilk ildönümünə həsr olunmuşdur. Məqaləni "Ədəbiyyat qəzeti"nin 22 may 1992-ci il tarixli nömrəsində Abbas Çingizov nəşr etdirmişdir. 1919-cu ilin 28 may günündə Gəncədə keçirilən bayram təntənələri haqqında təəssüratdan ibarətdir. Şairin bu dövrdə bir sıra məqalələri də işıq üzü görmüşdür: "Denikin və Gəncə ("Azərbaycan" qəzeti, 4 iyun 1919-cu il)", "Ömər Faiqin başına gələnlər ("Azərbaycan" qəzeti, 3 fevral 1919-cu il"", "Ələkbər bəyin mərasimi-dəfni ("Azərbaycan" qəzeti, 11 aprel 1919-cu il)", "Abbaszadə Mirzə Abbasın yubileyi ("Azərbaycan" qəzeti, 2 iyun 1919-cu il)", "Rövşən Əşrəf bəy ("Azərbaycan" qəzeti, 24 oktyabr 1919-cu il)". ==== Ə.Cavada həsr olunanlar ==== Prof. A.Bayramoğlu "Qafqaz imdadına çatan türkün könül nəğmələri" adlı kitabında Ə.Cavadın Türk ordusuna və türkiyəli qələm dostlarına həsr etdiyi şeir və məqalələri yer almışdır. Prof. Əflatun Saraçlının "Azərbaycan yazıçıları Cümhuriyyət dönəmində" monoqrafiyasının bir fəsli Ə.Cavada həsr edilmişdir. Burada Əflatun Saraçlı Ə.Cavadın Türkiyəyə həsr edilmiş şeir və məqalələrindən də söz açır. === Siyasi fəaliyyəti === Əhməd Cavad hələ müharibdə olduğu dövrdə məhz Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin təklifi ilə Müsavat partiyasına və Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin Parlamanına üzv və onun katibi seçilmişdir.<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":6" /> Şairin Milli hökumətin daxili və xarici fəaliyyətində iştirakı üçün 1918-ci ildə ona Gəncə qubernatoru tərəfindən dekabr ayının 22-də xarixi pasport da verilmişdir. O, azad surətdə İrana və Türkiyəyə gedib gələ bilərdi. Bu onun AXC-nin rəsmi nümayəndəsi olmasını göstərir. Əhməd Cavad — ADR-in Gürcüstanda, Dağıstanda fövqəladə və səlahiyyətli nümayəndəsi kimi diplomatik işlər görüb. Əhməd Cavad 1918–1920-ci illərdə, 26–28 yaşlarında Azərbaycan milli istiqlalının təbliğatçısı olub. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə onun yaradıcılığına yüksək qiymət verib: {{cquote|müəllif=|Milli qurtuluş hərəkatının, Azərbaycan ruhunun həssas tellərinə təsir dərəcəsini əks etdirən milli şair Əhməd Cavadın 28 May İstiqlal günü münasibətilə hürriyyət pərisinə müraciət etdiyi “Nədən yarandın” parçası son dərəcə lirikdir.}} == SSRİ dövründə == Şair, tərcüməçi, [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|AYB]]-nin Cavad [[Azərbaycan himni]]nin sözlərinin müəllifidir. [[Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı]]nın tərcümə şöbəsində redaktor (1934), "[[Azərbaycanfilm]]" studiyasında sənədli filmlər şöbəsinin müdiri (1935–1936) kimi fərqli yerlərdə işləmişdir. Lakin bu illər ərzində ona qarşı yazılan məqalələr və donoslar onun dəfələrlə həbsinə səbəb olmuşdur. ==== 1923-cü il ==== Əhməd Cavad yazılarına və siyasi görüşlərinə görə repressiyaya məruz qaldığı dövrə qədər artıq 3 dəfə həbs olunmuşdu. Şair ilk dəfə 1923-cü ildə həbs olunub, bir neçə ay həbsdə saxlanılıb. Cavad Axundzadənin MTN arxivindəki 1923-cü il, PR – 20942 saylı istintaq işindən aydın olur ki, Azərbaycan Fövqəladə Komissiyasının əməliyyat müvəkkili İvan Makarov 1923-cü il dekabr ayının 1-də "Müsavat" partiyasının işləri ilə tanış olur və belə qərara gəlir ki, Cavad Axundzadə 1918-ci ildən "Müsavat" partiyasının üzvüdür. Şair Batumda olarkən Gəncə şəhərində yaşayan məktəb yoldaşı Abdulla Ağaəli oğlu ona məktub göndərir və bu məktubdan aydın olur ki, "Müsavat" partiyasının Gəncə şəhərində yaradılmasının təşkilində Ə.Cavad yaxından iştirak edib. Bundan başqa o, Quba şəhərində müəllim işləyərkən ətrafına müsavatçılar toplamış, mütəmadi olaraq Bakı müsavatçıları ilə əlaqə saxlamışdır. Həmçinin Əhməd Cavad Axundzadə müsavatçı, Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin silahdaşlarından biri olan Mirzə Bala Məmmədzadənin Türkiyəyə qaçıb getməsini təşkil etmişdir. Bütün bu deyilənləri nəzərə alaraq əməliyyat müvəkkili İvan Makarov təklif etmişdir ki, Ə.Cavad həbs edilsin və Azərbaycan Fövqəladə Komissiyasının (Az.ÇK) kamerasında ciddi nəzarət altında saxlanılsın. Əhməd Cavad ilk dəfə həbs olunanda Mirzə Bala Məmmədzadənin Türkiyəyə qaçıb getməsində iştirakının olmadığını söyləsə də, 1937-ci ildə həbs olunanda istintaq sorğu-sual materiallarında bu faktı etirak edərək boynuna alır. Bundan sonra Cavad Axundzadənin həbs edilməsi ilə əlaqdər 5 dekabr 1923-cü ildə 446 saylı order imzalanır. Lakin hansısa səbəbdən şair dekabr ayının 5-də yox, noyabr ayının 21-də həbs edilir. Onu ilk dəfə elə həbs olunduğu gün, yəni noyabr ayının 21-də, ikinci dəfə isə noyabrın 26-da dindirirlər. Müstəntiq "Siz nə vaxt və harada "Müsavat" partiyasına daxil olmusunuz və sizə zəmanəti kim vermişdir?" -deyə soruşanda şair belə cvb vermişdir: {{cquote|müəllif=|Mən 1917-ci ildə Batum şəhərində müharibədə zərərçəkənlərə yardım təşkilatında işləyərkən məktəb yoldaşım A.Ağaəli oğlundan məktub aldım ki, Gəncədə “Müsavat” partiyası təşkil olunur. O, dostcasına məni bu partiyaya üzv yazdırıb.}}(MTN-nin arxivi, 1923-cü il, iş № 20288) Şair həmin ərəfədə Xalq Maarif Komissarlığının fəhlə fakültəsində və digər təhsil ocaqlarında dərs deməklə ailəsini dolandırırdı. Lakin Ə.Cavadın həbsindən sonra ailənin vəziyyəti ağırlaşır. Şairin həyat yoldaşı Şükriyyə xanım Xalq Komissarlığının sədri Qəzənfər Musabəyova 10 yanvar 1924-cü ildə ərizə yazır, ərinin günahsız olduğunu bildirməklə, istintaqın sürətlənədirilməsini xahiş edir: {{cquote|müəllif=|Həyat yoldaşım Axundzadə Cavad iki aydan artıqdır ki, Az.ÇK tərəfindən həbs edilib. Nə səbəbə həbs olunduğu bizə məlum deyil. Onun ailəsi on iki nəfərdən ibarətdir və hazırda çətinlik çəkir. Nəzərinizə çatdırım ki, onları saxlayan yoxdur. Xahiş edirəm Axundzadənin işini tez araşdırasınız. İmza: Şükriyyə A.}}(MTN arxivi ,1923-cü il, iş PR-№ 20942, səh. 28) Əhməd Cavad həbs olunanda Türkiyəyə mühacirət etməzdən əvvəl Bakıda həbs edilmiş və bir müddət şairlə bir kamerada yatmış Azərbaycan mühacirlərindən biri Hüseyn Baykara özünün 1975-ci ildə İstanbulda nəşr etdirdiyi "Azərbaycan İstiqlal mübarizəsi tarixi" kitabında qeyd etmişdir: {{cquote|müəllif=|Mən şeirlərini oxuduğum və sevdiyim bu şairi ÇK tərəfindən həbs edildiyim, 1923-cü ilin sonunda Bakının Staropolitseyski prospektindəki həbsxanada tanıdım. O da həbs olunanlar arasında idi. Onunla bir neçə ay eyni kamerada qalmalı oldum. Kamerada bizə kitab, dəftər, qələm vermirdilər. Necə oldusa, mənim əlimə 3 santimetr böyüklüyündə bir qurğuşun qələm keçdi. Bu qələmlə Ə.Cavadın şeirlərini divara yazır və əzbərləyirdim. Bir gün gözətçi Nikolay məni qapının deşiyindən izləmiş və divara yazdıqlarımı görmüşdü. Qəflətən qapını açdı və divara yazdıqlarımı bir taxta parçası ilə sildi. Ə.Cavadın 4-5 şeiri beləliklə unuduldu. Bu hadisədən sonra onun yazdığı iki şeiri əzbərlədim: “Ay ellər” (Yanvar, 1924-cü il, ÇK, Bakı)., “Neylim” (Fevral, 1924-cü il, ÇK, Bakı). }} "Neylim" şeiri gözətçi Nikolayın divara yazılan şeirləri silməsindən sonra yazılmışdı. Ə.Cavad bu şeirin bir bəndinə həmin hadisəni nəzərdə tutaraq yazmışdı: <center> Barı sən gəl dedim, dinləyib bir az, Ey vəfalı qələm dərdimi, gəl, yaz… Gəldi bir çirkin əl, söylədi olmaz, Dinləyənlər məni gəc duyar, neylim. </center> Lozanna şəhərində gündəlik nəşr olunan "Dü Lozan" qəzeti 10 may 1924-cü il tarixli (nöm.128) sayında, birinci səhifənin ikinci sütununda "Azərbaycan" sərlövhəli məqalə dərc etmişdi. Məqalənin müəllifi müsyo Broşe islam aləmində təşəkkül edən ilk cümhuriyyət haqqında ümumi məlumat verdikdən sonra bolşevik istilasına məruz qalan azəri vətənpərvərlərinin məruz qaldıqları zülmləri təsvir etmiş və o cümlədən Əhməd Cavadın "Yeni Qafqasiya"da yayılan şeirlərinə görə həbs edildiyini böyük bir nifrətlə oxuculara çatdırmışdı. Şairin tutulmasında özünü qismən təqsirli bilən Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin rəhbərliyi altında İstanbulda nəşr olunan "Yeni Qafqasiya" məcmuəsi "Əhməd Cavad məhbus imiş" adlı məqaləsində yazmışdı: {{cquote|müəllif=|... Azəri-türk xalqının ən əziz duyğularıına, ən incə hislərinə səmimi tərcüman olan bu həssas şairin həbsi xəbəri ilə üzləşməkdə ikən bizə aid olan bir səbəblə mənəvi bir məsuliyyət hissi altında dəxi əzildik. Şairin məhbusiyyətinə ”Yeni Qafqasiya” də dərc olunan şeirləri səbəb olmuşmiş?... Əgər şair “Yeni Qafqasiya” ilə münasibətdar olduğundan dolayı cəza görüyorsa, əlimizi vicdanımızın üzərinə qoyaraq bütün dünya qarşısında söylüyoruz ki, onun bizimlə heç bir münasibəti yoxdur! Yox, əgər nəşr elədiyimiz şeirlərində bolşevik hökumət və diktaturiyyəsinə qarşı bir qəsd görülüyorsa dərc elədiyimiz parçalar şairin bolşevizmdən daha əvvəl yazmış olduğu şeirlərdir.}} Cavadşünas Əli Saləddinin bildirmişdir ki ,"1923-cü ildə tutulanda, H.Baykara ilə bir kamerada yatanda Əhməd Cavadın adı "güllələnmə" adlı qırmızı siyahıya düşmüşdü".(Ə.Cavad – "Seçilmiş əsərləri", II C., Ic., Bakı, Az. Dövlət Nəşriyyat-Poliqrafiya Birliyi, 1992, səh.22)<ref name=":2" /> Əhməd Cavadın böyük oğlu Niyazi Axundzadə bildirmişdir ki, atasının azad olunması üçün rəsmi sənədlər, müraciətlər heç bir müsbət nəticə verməyib. Şairin azad edilməsində 1920-ci ildə onunla Quba qəzasının Xuluq kəndində bir yerdə işlədiyi zaman yaxın yoldaşlıq və dostluq etdiyi Hüseyn Musayev rol oynamışdır. Belə ki, H.Musayev o zaman Quba Xalq Maarif Şöbəsinin müdiri işləyirmiş. Hadisənin ciddiləşdiyini görüb, M.C.Bağırovun yanına gedərək Cavadın azad olunmasını xahiş edir və istəyinə nail olur. Bundan sonra Ə.Cavadın istintaq işi ilə tanış olmaq Az.ÇK-nın əməkdaşı Teymur Quliyevə tapşırılır. İşlə tanış olduqdan sonra Teymur Quliyev şairin həbsxanadan buraxılması qərarına gəlir. 1924-cü il, fevralın 2-də Ə.Cavadın azadlığa buraxılması barədə 952 saylı order imzalanır. T.Quliyevin arayışına və rəyinə əsasən Az.ÇK-nın rəyasət heyəti belə qərara gəlir ki, Axundzadə Cavad Məhəmmədəli oğlu həbsdən azad edilsin, şəxsi sənədləri qaytarılsın və iş dayandırılsın.<ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":5" /> === "Göy göl" şeiri === Əhməd Cavadın sovet dövründə yazdığı lirik şeirlərdən biri olan "Göy göl" ən çox müzakirələrə və tənqidi fikirlərə səbəb olan əsərlərindən biri olmuşdur. Səkkiz bənddən ibarət olan şeir 1925-ci ildə nəşr olunmuşdur. Məşhur "Göy göl" şeirinə bir qrup həmkarı tərəfindən əksinqilabi şeir damğası vurulur və bununla da şair həbsхanaya salınır. Ə.Cavad "Göy göl" şeirinə görə 5–6 ay həbsdə saxlanılır. Damğaya səbəb şairin yazdığı bu misralardır: [[Fayl:Əhməd Cavad.jpg|thumb|300px|left|Əhməd Cavadın son şəkli]] [[Fayl:Shukriyya Javad.jpg|thumb|300px|left|Həyat yoldaşı Şükriyyə xanım]] {{sitat|Sənin gözəlliyin gəlməz ki saya, Qoynunda yer vardır yıldıza, aya! Oldun sən onlara mehriban daya, Fələk büsatını quralı, Göy göl!<ref>Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası I cild. Bakı: Lider nəşriyyatı, 2004, s. 329</ref>}} Şairi bu bənddə ulduzdan aydan danışıb müsavatçılara ismarıc göndərməkdə ittiham edib şeirin tərcümə variantını Moskvaya göndərirlər. "Göy göl"lə tanış olan Moskva mütəхəssisləri onun yüksək səviyyədə yazıldığını bildirirlər. Beləliklə, şeirdə heç bir bir siyasi səhv tapılmadığından şairi həbsdən azad etmək məcburiyyətində qalırlar. Şeirdə Azərbaycanın füsunkar gözəllikləri "Göy göl" timsalında tərənnüm olunmuşdur. Bununla yanaşı, şairin təbiətlə bağlı lirik şeirlərinin nüvəsində xalqın tarixi və taleyi dayanır. Bu şeirlərdə təbiətin təsviri ikinci plana keçir və öz yerini Azərbaycanda baş vermiş ictimai-siyasi hadisələrə verir. Əsərlərinə, xüsusilə də "Göy göl" şeirinə görə başı bəlalar çəkən şair dövri mətbuatda da tez-tez tənqid atəşinə tutulurdu. Bu tənqidlərdən yaxa qurtarmaq üçün o özü də mətbuat səhifələrində çıxış etmək məcburiyyətində qalırdı. "Kommunist" qəzeti 19 noyabr 1929-cu il, 271-ci sayında çap etdirdiyi "İzah" adlı məqaləsində yazırdı: {{cquote|müəllif=|“Göy göl” özü-özlüyündə lirik bir parçadır. Onun belə olduğundan ümumiyyətlə lirizmə məxsus bir səciyyə etibarilə, müxtəlif mənalar verilə bilər. Lakin nə “Göy göl”də, nə də mətbuatda çıxan başqa yazılarımda bilxassə 1924-cü ildən sonra heç bir siyasi məqsəd tutduğum yoxdur. Şeirimdəki hüzn və üzüntü yalnız şəxsidir, özümə aiddir. Böylə bir hüznün ta çoçuqluğumdan başlayaraq yazmaqda olduğum parçaların cümləsində olduğunu yoldaşlar da çox gözəl bilir. Bən burada böylə bir hüznün bugünkü ədəbiyyata da xeyirli olduğu deyil, bəndəki hüznün siyasi olmadığını söyləmək istəyirəm.}} "Göy göl" şeirinə görə həbs edilən Ə.Cavad azadlığa buraxıldıqdan sonra "Ey Göy gölüm" adlı bir əsər də yazır. Həmin əsərdə şair həbs olunduğundan peşiman olmadığını bildirir. 1920-ci ildə Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Əhməd Cavad təyinatla Qusara müəllim göndərilir. O, ailəsilə birlikdə Qusarın Xuluq kəndinə köçərək burada müəllimliyə başlayır. 1920-ci ilin sentyabrından 1922-ci ilin oktyabrına kimi Əhməd Cavad Xuluq kənd məktəbində rus və türk dillərindən dərs verir. Tezliklə həmin məktəbin direktoru vəzifəsi ona tapşırılır. Öz vəzifəsinin öhdəsindən yüksək səviyyədə gəldiyi barədə Quba Qəza Xalq Maarifi Şöbəsindən verilmiş xasiyyətnamədə məlumat var. O, müəyyən fasilələrlə Quba Xalq Maarif Şöbəsinin müdiri işləyir, həmçinin Azərbaycan Maarif komissarlığının təşkil etdiyi qısa pedaqoji kurslarda mühazirəçi, yoxlama komissiyasının üzvü və başqa vəzifələrdə çalışır. Şair geniş maarifçilik fəaliyyəti göstərməklə yanaşı, eyni zamanda pedaqoq kimi fəaliyyətini davam etdirir. Əhməd Cavad 1922-ci ildə Bakıda Ali Pedaqoji İnstitutunun ədəbiyyat və tarix fakültəsinə qiyabi daxil olur. O, həmçinin ali məktəbdə təhsil aldığı illərdə müəllimlik fəaliyyəti ilə məşğul olmuş, 1924-cü ildə N. Nərimanov adına Pedaqoji Texnikumda türk dili fənnindən dərs demişdir. Bu zaman respublikada buraxılan ilk dərsliklərin və dərs vəsaitlərinin hazırlanmasında öz bilik və bacarığını əsirgəməmişdir. Daha sonra 1927-ci ildə Əzizbəyov adına Azərbaycan Politexnik Universitetində qeyri-azərbaycanlı tələbələr üçün Azərbaycan dilini tədris etmişdir. Şairin 1928-ci ildə Türkiyədə müsavatçıların nəşr etdikləri "İstiqlal məcmuəsi"ndə on altı şeiri işıq üzü gördü. İdeoloji sahədə rəhbər orqanlar, "Qızıl qələmlər" cəmiyyəti, onun fəal üzvləri olan "proletar" şairləri, bir sözlə Ə.Cavadın əleyhdarları vaxtaşırı ona qarşı rəsmi və qeyri-rəsmi çıxışlar edirdilər. Belə bir vaxtda Əli Nazim Moskvada çap olunmuş bir məqaləsində ("Peçat i revolyusiya", N 7, 1929-cu il) şairin Türkiyədə bir neçə şeirinin dərc olunması haqqında məlumat yaydı. Əhməd Cavadın həbsi üçün səbəb axtaran bəzi həmkarları bundan yararlanaraq mətbuatda "İstiqlal məcmuəsi"ndə çap olunan şeirlərinə görə onu ittiham etdilər. Bu işdə "Kommunist" və "Bakinski raboçi" qəzetləri xüsusi fəallıq nümayiş etdirirdilər."Kommunist" qəzetinin 1929-cu il 19 və 21 noyabr tarixli nömrələrində "Cavadın yolu" adlı bir məqalə dərc olundu. Məqalədə müəllif yazırdı: {{cquote|müəllif=|Onun şeirlərində (söhbət Cavadın 1918-20-ci illər yaradıcılığından gedir) bir kəlmə də olsun Azərbaycan kəlməsinə təsadüf edilmir.}} Əsasən 1917–20-ci illərdə məşhurlaşmış Ə.Cavadın 20-ci illərin sonunda yaradıcılıqdan soyuması onun təqib edilməsi, millətçiliklə, müsavat şairi kimi ittihamı ilə əlaqədar idi. Ə.Cavad ilk Azərbyacan Cümhuriyyəti ilə Türkiyə arasında əlaqə yaradanlardan biri olmuşdur. Onun yaradıcılığının ana xəttinin "türkçülük" ideyası təşkil edirdi. Onu pantürkizmdə təqsirləndirirdilər. 30-cu illərin, demək olar ki, bütün marksist tənqidçiləri Ə.Cavadı tənqid etmişdilər. O, "Şiddətli protesto edirəm", "İzah" və s. yazılarla böhtanlardan müdafiə olunmağa çalışırdı. Qəzetlərdə verilən imzalı-imzasız məqalələrdə, şeirlərdə Cavad təhqir olunurdu. Müxtəlif zamanlarda ona qarşı "Sonadək ifşa etməli" ([[Abdulla Faruq]]), "Sıralarımızda düşmənlərə yer yoxdur" ([[Ağahüseyn Rəsulzadə]]), "Sıralarımızı təmizləyəlim!" ([[Cəfər Xəndan]]), "Təmizliyə başlanmalıdır!" ([[Məmməd Səid Ordubadi]]), "Amansız olmalı!" ([[Mir Cəlal]]), "Səhvlərimiz haqqında" ([[Səməd Vurğun]]), "Sayıqlığın kütləşdiyi yerdə" ([[Seyfulla Şamilov]]) adlı məqalələr yazılmışdır<ref name=":1">Bəkir Nəbiyev "Əhməd Cavad" Bakı: "Ozan" nəşriyyatı, 2004. – səh. 29</ref>. Cavad öz növbəsində "Kommunist" qəzetinin 1929-cu il 31 oktyabr tarixli sayında "Şiddətli protesto edirəm" məqaləsi ilə yazılanlara belə cavab verdi: {{cquote|müəllif=|Aprel inqilabından sonra əlaqədar olmadığım bir təşkilat tərəfindən nəşr edilən bu kitabdan xəbərim olmadığı kimi, hansı parçalarımın da oraya düşdüyündən xəbərim yoxdur.}} Beləliklə, iki il ərzində — 1929–1930-cu illərdə davam edən ifşa kampaniyasından sonra Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunda dosent işləyən Əhməd Cavad 1930-cu ildə institut Gəncəyə köçürüldüyü zaman Gəncəyə köçmək məcburiyyətində qaldı. Lakin əsil məqsəd şairi Bakı ədəbi- ictimai mühitindən kənarlaşdırmaq idi. Buna baxmayaraq, beş il Gəncədə yaşayıb-yaradan şair özünə qarşı edilən haqsız hücumlardan ruhdan düşməyərək Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunun dilçilik kafedrasının rəhbəri vəzifəsində çalışır, orada Azərbaycan dili və ədəbiyyatından dərs deyərək müəllimlik fəaliyyətini davam etdirir, həmçinin Gəncə Dram Teatrında ədəbi hissə müdiri vəzifəsində işləyir. 1933-cü ildə şairə professor adı verilir. Həmin dövrdə rus dili üzrə professor rütbəsinə layiq görülmüş ilk azərbaycanlı məhz Əhməd Cavad olmuşdur. ==== 1937-ci il ==== 1937-ci ilin mart ayında [[Şota Rustaveli]]nin "[[Pələng dərisi geymiş pəhləvan]]" əsərinin tərcüməsinə görə ilk mükafata layiq görülməsinə baxmayaraq, həmin ilin 4 iyununda şair müəllimi H.Cavid, tələbəsi M.Müşfiq və həmyerlisi V.Xuluflu ilə eyni vaxtda həbs edilib. 1937-ci ilin 5 iyununda başlanan istintaq işi həmin ilin 25 sentyabrında qurtardı.<ref name=":0" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":5" /> 1937-ci il iyunun 3-də şairin mənzilinə girib axtarış aparırlar. Əhməd Cavadın qalın bir cilddən ibarət olan şəxsi işində evini axtarış zamanı müsadirə olunan əşyalar qeyd olunmuşdur. Həmin əmlak siyahısında Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin, Kautskinin, Buxarinin kitabları, H.Zeynallının, V.Xuluflunun bəzi əsərləri, "Türk sözü" qəzeti, özünün "Dalğa" kitabçası, 3 qeyd dəftərçəsi, 15 müxtəlif məktub, Şükriyyə xanımın qızıl bəzəkləri-yeddi qızıl beşliyi, dostlarının şairə bağışladığı iki ədəd suvenir-xəncəri göstərilir. Əhməd Cavadın 12493/24 nömrəli iş qovluğunda əllə yazılmış protokollar, şahid ifadələri, hökm, arayış, çıxarış, məktub, zəmanət, rus makinasında necə gəldi yazılmış "Göy göl" şeiri saxlanılıb.<ref name=":1" /><ref name=":5" /> 1937-ci il may ayının 27-də Azərbaycan Daхili İşlər Komissarlığının leytenantı Klimençiç Əhməd Cavadın həbs olunması haqqında IV şöbənin rəisi Çinmana təsdiq üçün göndərdiyi arayışda qeyd edirdi: {{cquote|müəllif=| Aхundov Əhməd Cavad Müsavatın üzvi olmuşdur. Onun Müsavat partiyasının rəhbərlərindən Mirzə Bala Məmmədzadəni хaricə qaçırılmasında хüsusi rolu olmuşdur. Bu səbəbdən də Ə.Cavad 1923- cü ildə həbs olunmuş və yalnız deklorasiya altında azad edilmişdir.}} Əhməd Cavadın ilk dindirilməsi DTK-nın IV şöbəsinin rəisi Ağasəlim Atakişiyev tərəfindən 1937-ci il iyun ayının 5-də aparılır. Şairə əksinqilabi fəaliyyəti, kimlərlə əlbir işlədiyi, Müsavat adlı qanundan kənar partiyanın üzviliyi, hökumət əleyhinə şeirlər yazması və millətçi fəaliyyəti ilə bağlı suallar verilir. Ə.Cavad da öz növbəsində Müsavatın üzvi olduğunu, əksinqilabi millətçiliyi yaymaqda iştirak etdiyini, lakin 1923-cü ildə həbs olunandan sonra bu işdən əl çəkdiyini bildirmişdi. Ə.Cavad 1937-ci il sentyabr ayının 20-də, üçüncü dindirmə zamanı Balkan müharibəsində iştirakını rəsmi şəkildə təsdiqləmişdir. Onun İran və Türkiyə ilə əlaqələri ilə maraqlanan NKVD müstəntiqinin "Siz xaricdə olmusunuzmu, nə vaxt, harada?" sualına cavab olaraq şair demişdir:<ref name=":2" /><ref name=":5" /> {{cquote|müəllif=|Bəli, mən 1912-ci ildə Türkiyədə olmuşam. Mən ora ona görə getmişdim ki, Türk-Balkan müharibəsində türk ordusunda könüllü iştirak edim. Mən Türkiyəyə Batumda hansısa pasport alveri ilə məşğul olan yunanlıdan aldığım fars pasportu ilə getmişəm. Mənimlə birlikdə türk ordusunda iştirak etmək üçün İ.Axundzadə, Əli, İ.Əlizadə getmişdir. Biz hamımız könüllü dəstəyə qəbul olunmuşduq və onun tərkibində bolqarlara qarşı hərbi hərəkatlarda iştirak edirdik. 1913-cü ilin payızında mən Rusiyaya qayıtdım }}. 1937-ci il sentyabrın 25-də Azərbaycan SSR XDİK DTİ 4-cü şöbəsinin rəisi Sinmanın və İ.P.Klementiçin hazırladığı və Y.D.Sumbatovun təsdiq etdiyi ittiham aktında Ə.Cavadın məsuliyyətə cəlb edilməsinin zərurəti belə "əsaslandırılır":<ref name=":4" /><ref name=":1" /> {{cquote|müəllif=|Axundzadə Əhməd Cavad 1918-ci ildən müsavatçı kadrlardan biri olmuşdur. Müsavat hakimiyyəti devrildikdən sonra Axundzadə öz əksinqilabi mövqelərində qalmış, özü də nəinki gizli Müsavat partiyasının üzvü seçilmiş, həm də onun mərkəzi rəhbərliyinə son dərəcə yaxın olmuşdur. 1922-23-cü illər dövründə Axundzadə Müsavatın qeyri-leqal Bakı komitəsinin üzvü seçilmişdi. 1923-cü ildə FK (yəni ÇK) orqanları tərəfindən həbs edilərkən Axundzadə “Müsavat” partiyasına mənsubluğunu və əksinqilabi fəaliyyətini istintaqdan gizlətmişdir. Həbsdən azad edildikdən sonra o, həmin partiyadan uzaqlaşdığını bəyan etsə də, bir neçə il əksinqilabi müsavat ideyalarının öz əsərlərində təbliğ etmişdir. 1920-ci ildən 1923-cü ilədək Müsavat Mərkəzi Komitəsinin birinci gizli Heyətinin üzvü olmuş, buna görə də 1923- cü ildə həbs olunmuş və deklarasiya ilə azad edilmişdir. Öz müsavatçı mövqelərindən əl çəkməmiş və gizli müsavatçılıq işini davam etdirərək ətrafına toplaşan gənc Azərbaycan şairlərinə müsavat ruhunda təbliğat aparmışdır. Əhməd Cavad respublikanın partiya və hökumət rəhbərlərinə, onların yeritdiyi milli siyasətə əksinqilabi müsavat mövqeyindən böhtan atmışdır. Əksinqilabi burjua millətçi təşkilatının işində iştirak etmiş, Azərbaycandakı mövcud üsyankar təxribatçılıq-terror-diversiya, millətçi təşkilata qoşularaq Sovet hakimiyyəti rəhbərlərinə qarşı terrorçuluq aktları və kapitalist ölkələri xeyrinə casusluq etməklə Sovet hakimiyyətini yıxmaq, Azərbaycanı SSRİ-dən ayırmaq məqsədi güdmüşdür.}} Beləliklə, SSRİ Ali Məhkəməsinin Hərbi Kollegiyasının Səyyar Sessiyası müttəhimi Azərbaycan cinayət məcəlləsinin 69, 70 və 73-cü maddələri ilə ittiham edərək oktyabrın 11-də işə başladı.<ref name=":4" /><ref name=":5" /> Məhkəmənin sədri İ.O.Matuleviç, üzvləri İ.M.Zaryanov və C.K.Jiqur idi. İclasda hərbi yuris A.F.Kostyuşko və SSRİ prokurorunun baş köməkçisi N.S.Rovski (Rozovski) iştirak edirdi.<ref name=":4" /> Protokolda deyilir:<ref name=":5" /> {{cquote|müəllif=|Müttəhim öz günahını tamamilə boynuna almış, ilkin istintaq verdiyi ifadələri bir daha təsdiq etmiş və göstərmişdir ki, məhkəmə təhqiqatına əlavəsi yoxdur}}. Lakin məhkəmədə müdafiəçilər, yəni vəkilər və şahidlər iştirak etməmişdilər.<ref name=":4" /> 1937-ci ildə şairə qarşı irəli sürülən saxta ittihama əsasən oktyabrın 12-də hökm oxundu. 12 oktyabrda başlanan məhkəmə cəmi 15 dəqiqə davam etdi və oktyabrın 12-dən 13-nə keçən gecə şairi güllələdilər.<ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":2" /><ref name=":1" /><ref name=":5" /><ref name=":6" /> Həmin gecə Əhməd Cavadla birlikdə görkəmli yazıçı Böyükağa Talıblının da güllələnməsi həyata keçirilir. Şairin qətl hadisəsini isə "Sərhəd" qəzetinin xüsusi buraxılışı (Bakı, 1999, №1) belə açıqlayır:<ref name=":5" /> {{cquote|müəllif=|Oktyabrın 12-dən 13-nə keçən gecə (1937) cəmi 46 nəfər güllələnib. Həmin şəxslərin arasında Ə.Cavadın da adı vardır. Siyahıda Ə.Cavadın adı 14-cüdür.}} Bəzi mənbələrdə şairin ölümü ilə bağlı fərqli versiyalar mövcuddur. Məsələn, Məhəmməd Əmin Rəsulzadə "Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatı" əsərində Ə.Cavadın da H.Cavid kimi Sibirdə öldüyünü ehtimal etmişdi. Mühacir tədqiqatçı Hüseyn Baykara da Sibir versiyasını əsas götürmüşdü. Şairin ölümü ilə bağlı böyük oğlu Niyazi Axundzadə isə belə söyləmişdi:<ref name=":5" /> {{cquote|müəllif=|1956-cı ildə M.C.Bağırovun məhkəməsi gedərkən Moskvadan gəlmiş prokurorluq işçisi Şevtsov, DTK generalı A.Atakişiyevdən Ə.Cavadın mühakiməsində hansı “xidmət” göstərdiyini soruşmuşdur. A.Atakişiyev cavab vermişdi ki, yadında deyil aqibəti necə olub. Onda Şevtsov demişdi: "Умер под пыткой".}} Bundan əlavə N.Axundzadə söhbətlərində bildirirdi:<ref name=":2" /> {{cquote|müəllif=|Hökumət adamları bizə deyirdilər ki, atamı siyasi dustaq olduğu üçün yazışmaq hüququ olmayan sürgünə göndəriblər. Amma sən demə atamı elə həmin günlər Bakıda, NKVD zirzəmisində döyə-döyə öldürüblərmiş. Bu, bizə çox sonralar məlum oldu.}} Lakin rəsmi sənədlərdən məlum olur ki, Əhməd Cavad 1937-ci il iyun ayının 4-də həbs edilib, heç yerə sürgün edilmədən həmin ilin oktyabr ayının 12-dən 13-nə keçən gecə Bakıda vəhşicəsinə güllələnib.<ref name=":5" /> Əhməd Cavadın Qubada müəllim işlədiyi dövrdən tanıdığı Hüseyn Musayev (həm də Quba maarif şöbəsində işləyirdi) 1956-cı ildə şairə bəraət qazandırmaq üçün zəmanət verənlərdən biri olmuşdur. Zəmanət verənlər arasında görkəmli rejissor Aleksandr Tuqanov, iqtisadçı alim Hüsü Mamayev, Aktyor Ağahüseyn Cavadov da var idi.<ref name=":5" /> 1955-ci ildə SSRİ Ali Məhkəmsinin Hərbi Kollegiyasının nümayəndəsi ədliyyə polkovniki Seninin sədrliyi ilə keçən iclasda Ə.Cavadın cinayət işi ilə əlaqədar qəbul edilmiş 4P-014316 nömrəli xüsusi qərarda cinayət işinin dayandırıldığı qeyd olunurdu. Həmin qərarda cinayət işinin saxtalaşdırıldığı aşkara çıxmış, həmçinin cinayət işindən bir də o aydın olmuşdur ki, şair işgəncə altında ölməyib, o, məhkəmə qərarından sonra güllələnib. (Yaddaşın bərpası, 1999, №1, səh.16). Beləliklə, 1955-ci ildə şairə bəraət verilir.<ref name=":2" /><ref name=":6" /> Onun həyat yoldaşı [[Şükriyyə Cavad|Şükriyyə]] xanım isə "Vətən xaininin ailə üzvü" olduğuna görə [[Qazaxıstan]]a, [[ALJİR]]-ə 8 il müddətində sürgün edilir. [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti]]nin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı ilə Əhməd Cavad [[Azərbaycan Respublikasında əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin siyahısı]]na daxil edilmişdir.<ref name="ARNK-2019-211">{{cite web|url=https://nk.gov.az/az/document/3685/ | title="“Əsərlərin dövlət varidatı elan edilməsi Qaydaları”nın və “Əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin və dövlət varidatı elan edilən filmlərin Siyahısı”nın təsdiq edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı |date=2019-05-11 |publisher=nk.gov.az |accessdate=2019-05-13 |language=az}}</ref> == Həmçinin bax == * [[Cümhuriyyətə doğru üç addım (film, 2008)]] * [https://www.youtube.com/watch?v=74vSmMIAeY4 Əhməd Cavad- Hürriyyət Şairi] == Kitabları == * Gəlmə Bismillah: Şerlər // Azərbaycan.- 1994.- 6 der.-s.4. * Haqq bağıran səs / Tərt. və ön söz A.Əliyevanındır. – B.: Nicat, 1991.- 31 s. * Çırpınırdı Qara dəniz: (Şer) // Yeni Azərba == Haqqında olan əsərlər == * Salmanlı R. İstiqlal şairi Əhməd Cavad haqqında // Azərbaycan.- 2003.- 28 may.- s.6. * Rzalı R. Altunlar yurdudur bu kasıb ölkə. – Azərbaycan himninin müəlliflərindən biri // Azərbaycan. – 2002.- 28 may.- s.8. * Rzayeva M. Əhməd Cavadın haqqını tanıyan Türkiyə oldu // Şərq.- 2006.- 28 fevr.- s.6. * Mustafayeva G. Müstəqil Azərbaycan respublikasının Əhməd Cavad yaradıcılığında rolu // Ədalət.- 2006.- 10 mart.- s.7. * Qusarda ilk dünyəvi məktəbi Əhməd Cavad təşkil edib: (Qabaqcıl maarif xadimi, müharibə və əmək veteranı Sabir Piroğlanovun Əhməd Cavad haqqında xatirələri) // Azərbaycan. – 2005.- 28 may.- s.16. * Гурбанов Ш. Я певец свободы!: Ахмед Джавад-100//Баку.-1993.-6 марта.-С.2. * Саледдин А. Свет очей моих-Азербайджан!: К 100 летию со дня рождения Ахмеда Джавада//Литературный Азербайджан.-1992.-№4.-С.3–8. * Afina Məmmədli Əflatun qızı."Əhməd Cavad və Türkiyə" kitabı / 2010. Elm və Təhsil. Bakı. 160 s. == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici keçidlər == {{Vikilər | commons = Category:Ahmad Javad | wikispecies = | wikt = | b = | s = Müəllif:Əhməd Cavad | q = Əhməd Cavad | n = | m = |d = |voy = |mw = }} * [https://modern.az/articles/32247/1/ Dahilərdən seçmələr - “Mən çeynənən bir ölkənin, haqq bağıran səsiyəm" - Əhməd Cavad] * [https://m.modern.az/az/news/32531/ehmed-cavad-xatirelerin-dili-ile-bir-seirin-tarixcesi-ii-hisse Əhməd Cavad xatirələrin dili ilə - Bir şeirin tarixçəsi... - II Hissə] {{Xarici istinadlar}} {{Azərbaycanda Stalin repressiyaları}} [[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]] [[Kateqoriya:Repressiya qurbanları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] [[Kateqoriya:Əhməd Cavad]] r2j41n1ug7bobitsj3ylbl38lv6rpvu 0 42510 6547434 6543853 2022-07-24T17:25:44Z 185.129.3.166 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{İstinadsız}} '''İnformasiya texnologiyası''' ({{Dil-en|Information technologies}}) — [[informasiya]] termini latınca “informatio” sözündən götürülmüş və obyekt, hadisə, fakt haqqında məlumat, xəbər verilməsi, nəyinsə izah edilməsi deməkdir. [[texnologiya]] sözü yunanca «techne» (ustalıq, bacarıq) və «logos» (öyrənmə, idrak) sözlərinin birləşməsindən yaramnışdır və istehsal proseslərinin yerinə yetirilməsi üçün üsullar və vasitələr haqqında biliklər toplusunun və həmin proseslərin özlərini ifadə edir.<ref>{{cite web |url = https://kayzen.az/blog/informatika/5781/informasiya-texnologiyalar%C4%B1.html |archiveurl = |archivedate = |title = İnformasiya texnologiyası anlayışı |author = |date = |work = |publisher = kayzen.az |accessdate = |language = }}</ref> İnformasiya texnologiyası verilənlərin toplanması, ötürülməsi və emalı üçün üsul və vasitələrdən istifadə etməklə tədqiq olunan obyektin, prosesin, hadisənin vəziyyəti haqqında informasiyanın (informasiya məhsulunun) alınması prosesidir Nümunə: Revan geydir == Məqsədi == İnformasiya texnologiyasında məqsəd insan tərəfindən analiz edilmək və onun əsasında qərar qəbul etmək üçün informasiya istehsalıdır. İnformasiya texnologiyası elmi-texniki tərəqqinin inkişafı, informasiya emalı üçün yeni texniki vasitələrin yaradılması ilə təyin olunan bir neçə təkamül mərhələsi keçmişdir. Müasir cəmiyyətdə informasiya emalı texnologiyasının əsas texniki vasitəsi texnoloji proseslərin işlənib hazırlanması və istifadə olunması konsepsiyasına, həmçinin nəticə informasiyanın keyfiyyətinə ciddi təsir etmiş kompüterlər hesab olunur. Kompüterlərin informasiya mühitində tətbiqi və telekommunikasiya vasitələrindən istifadə olunması informasiya texnologiyasının inkişafını yeni mərhələyə çatdırdı. Bununla da yeni informasiya texnologiyaları mərhələsi başlandı. == İnkişaf prinsipləri == İnformasiya texnologiyalarının üç əsas prinsip üzrə inkişaf edir: * kompüterdə interaktiv rejimində iş; * proqram məhsullarının qarşılıqlı əlaqələndirilməsi; * proqramlaşmada həm verilənlərin, həm də məsələnin qoyuluşunun dəyişdirilməsi prosesinin çevikliyi.<ref>{{cite web |url = https://melumatlar.az/blog/9587/informasiya-texnologiyalari |archiveurl = |archivedate = |title = Informasiya texnologiyaları prinsipləri |author = |date = |work = |publisher = melumatlar.az |accessdate = |language = }}</ref> == Xüsusiyyətləri == * Emal obyekti [[verilənlər]]dir; * Məqsəd informasiyanın alınmasıdır; * Emal prosesinin vasitələri proqram və aparat təminatıdır; * Verilənlərin emal prosesləri ardıcıl əməliyyatlara bölünür. == Növləri == Hazırkı dövrdə mövcud olan informasiya texnologiyalarını iki əsas növə ayırmaq olar: * verilənlərin emalı texnologiyası * idarəetmənin informasiya təminatı texnologiyası. Verilənlərin emalı texnologiyası lazımi ilkin verilənlərə malik olan, emal üçün alqoritmlər və digər standart proseduralar olan yaxşı strukturlaşdırılmış məsələlərin həlli üçün nəzərdə tutulur. Bu səviyyədə informasiya texnologiyalarının və sistemlərinin tətbiqi əmək məhsuldarlığını artırır, onu hesablama əməliyyatlarından azad edir və bəzi hallarda işçilərin sayını azaldır. İdarəetmənin informasiya təminatı texnologiyasının əsas məqsədi təşkilatın qərar qəbuletmə ilə bağlı olan bütün həmkarlarının informasiya tələbatını ödəməkdir. Həmin texnologiya idarəetmənin istənilən səviyyəsində faydalı ola bilər. Müasir kompüterlərdə informasiyanın işlənməsi aşağıdakı ardıcıllıqla yerinə yetirilir. Əvvəlcə tədqiq olunan obyekt və ya proses ətraflı olaraq araşdırıldıqdan sonra əsas təsiredici amillər seçilərək toplanılır. Əldə olunan bu məlumatlar kompüterə daxil edilir. Daxil edilmiş məlumatlar ümumi qanunlar əsasında sistemləşdirilir və emala göndərilir. Emal prosesindən sonra alınmış nəticələr çıxış qurğularına və ya informasiya daşıyıcılarına göndərilir. == İnkişafı və tarixi == İnformasiya texnologiyalarının yaranması XX əsrin 60-cı illərinə təsadüf edir. Bu zaman ilk [[informasiya sistemləri]] yaradılmağa və təkmilləşməyə başlamışdır. [[İnternet]]in inkişafı, yeni-yeni proqram və sistemlərin yaradılması, qloballaşma XX əsrin 90-cı illərindən informasiya texnologiyalarının inkişafının daha sürətlə getməsini göstərir. İnformatika, eləcə də informasiya texnologiyaları elmi inkişaf etdikcə yeni-yeni elmi terminlər, anlayışlar da meydana gəlmiş və gündəlik həyata daxil olmuşdur. Bunlara misal olaraq: [[İnfokommunikasiya]], [[informasiya infrastrukturu]], [[informasiyalaşma]], [[informasiya mühiti]], [[informasiya cəmiyyəti]], [[informasiya resursları]] və xidmətləri, [[bilik bazası]], [[audio-video konfrans]], [[telekonfrans]], [[axtarış serverləri]], [[relevant informasiya]], [[spam]], [[İnternet xidmət provayderi|provayder]], [[Host (şəbəkə)|host]], [[çat]], [[meynfreym]], [[LAN]], [[WAN]], [[XML]], [[HTTP]] və s. göstərmək olar. [[PHP]], [[Perl]], [[ASP]], [[ASP.NET]], [[Java (proqramlaşdırma dili)|Java]] və s. vasitəsilə [[Veb sayt|veb-saytlar]] yaradılır. [[MySQL]], [[Microsoft SQL Server]], [[Oracle]] proqramları ilə verilənlər bazası (VB) və verilənlər bazasının İdarəetmə sistemləri, [[SQL]], [[JDBC]], [[EJB-QL]] vasitəsilə verilənlərin idarəsi yerinə yetirilir. == Mənbə == * [[Rasim Əliquliyev|R.M.Əliquliyev]], Ə.Q.Əliyev. İqtisadi proseslərdə informasiya texnologiyaları. Bakı, Elm, 2002, 48 səh. * Əlövsət Qaracaoğlu Əliyev. İnformasiya elminin tarixi, predmeti, məqsədi və onun cəmiyyətdəki rolu və vəzifələri. AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu * İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s. == Həmçinin bax == * [[İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.un.org/russian/esa/ict/index.html BMT-nın İnformasiya Texnologiyalarına aid saytı] * [http://www.citforum.ru/ CITFORUM] * [http://www.scholar.ru/catalog.php?topic_id=14 İnformasiya Texnologiyalarına aid elmi sayt] * [http://www.ithistory.info İnformasiya Texnologiyaları] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20190101070717/http://ithistory.info/ |date=2019-01-01 }} * http://tdocs.su * http://www.un.org/ru/development/ict/index.shtml * http://www.labirint.ru/books/418150 {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:İnformasiya texnologiyaları| ]] [[Kateqoriya:Media texnologiyaları]] [[Kateqoriya:Kompüter]] fwf4w9agzwul8bl152deyrw2uuqosit 6547436 6547434 2022-07-24T17:31:14Z 185.129.3.166 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{İstinadsız}} '''İnformasiya texnologiyası''' ({{Dil-en|Information technologies}}) — [[informasiya]] termini latınca “informatio” sözündən götürülmüş və obyekt, hadisə, fakt haqqında məlumat, xəbər verilməsi, nəyinsə izah edilməsi deməkdir. [[texnologiya]] sözü yunanca «techne» (ustalıq, bacarıq) və «logos» (öyrənmə, idrak) sözlərinin birləşməsindən yaramnışdır və istehsal proseslərinin yerinə yetirilməsi üçün üsullar və vasitələr haqqında biliklər toplusunun və həmin proseslərin özlərini ifadə edir.<ref>{{cite web |url = https://kayzen.az/blog/informatika/5781/informasiya-texnologiyalar%C4%B1.html |archiveurl = |archivedate = |title = İnformasiya texnologiyası anlayışı |author = |date = |work = |publisher = kayzen.az |accessdate = |language = }}</ref> İnformasiya texnologiyası verilənlərin toplanması, ötürülməsi və emalı üçün üsul və vasitələrdən istifadə etməklə tədqiq olunan obyektin, prosesin, hadisənin vəziyyəti haqqında informasiyanın (informasiya məhsulunun) alınması prosesidir == Məqsədi == İnformasiya texnologiyasında məqsəd insan tərəfindən analiz edilmək və onun əsasında qərar qəbul etmək üçün informasiya istehsalıdır. İnformasiya texnologiyası elmi-texniki tərəqqinin inkişafı, informasiya emalı üçün yeni texniki vasitələrin yaradılması ilə təyin olunan bir neçə təkamül mərhələsi keçmişdir. Müasir cəmiyyətdə informasiya emalı texnologiyasının əsas texniki vasitəsi texnoloji proseslərin işlənib hazırlanması və istifadə olunması konsepsiyasına, həmçinin nəticə informasiyanın keyfiyyətinə ciddi təsir etmiş kompüterlər hesab olunur. Kompüterlərin informasiya mühitində tətbiqi və telekommunikasiya vasitələrindən istifadə olunması informasiya texnologiyasının inkişafını yeni mərhələyə çatdırdı. Bununla da yeni informasiya texnologiyaları mərhələsi başlandı. == İnkişaf prinsipləri == İnformasiya texnologiyalarının üç əsas prinsip üzrə inkişaf edir: * kompüterdə interaktiv rejimində iş; * proqram məhsullarının qarşılıqlı əlaqələndirilməsi; * proqramlaşmada həm verilənlərin, həm də məsələnin qoyuluşunun dəyişdirilməsi prosesinin çevikliyi.<ref>{{cite web |url = https://melumatlar.az/blog/9587/informasiya-texnologiyalari |archiveurl = |archivedate = |title = Informasiya texnologiyaları prinsipləri |author = |date = |work = |publisher = melumatlar.az |accessdate = |language = }}</ref> == Xüsusiyyətləri == * Emal obyekti [[verilənlər]]dir; * Məqsəd informasiyanın alınmasıdır; * Emal prosesinin vasitələri proqram və aparat təminatıdır; * Verilənlərin emal prosesləri ardıcıl əməliyyatlara bölünür. == Növləri == Hazırkı dövrdə mövcud olan informasiya texnologiyalarını iki əsas növə ayırmaq olar: * verilənlərin emalı texnologiyası * idarəetmənin informasiya təminatı texnologiyası. Verilənlərin emalı texnologiyası lazımi ilkin verilənlərə malik olan, emal üçün alqoritmlər və digər standart proseduralar olan yaxşı strukturlaşdırılmış məsələlərin həlli üçün nəzərdə tutulur. Bu səviyyədə informasiya texnologiyalarının və sistemlərinin tətbiqi əmək məhsuldarlığını artırır, onu hesablama əməliyyatlarından azad edir və bəzi hallarda işçilərin sayını azaldır. İdarəetmənin informasiya təminatı texnologiyasının əsas məqsədi təşkilatın qərar qəbuletmə ilə bağlı olan bütün həmkarlarının informasiya tələbatını ödəməkdir. Həmin texnologiya idarəetmənin istənilən səviyyəsində faydalı ola bilər. Müasir kompüterlərdə informasiyanın işlənməsi aşağıdakı ardıcıllıqla yerinə yetirilir. Əvvəlcə tədqiq olunan obyekt və ya proses ətraflı olaraq araşdırıldıqdan sonra əsas təsiredici amillər seçilərək toplanılır. Əldə olunan bu məlumatlar kompüterə daxil edilir. Daxil edilmiş məlumatlar ümumi qanunlar əsasında sistemləşdirilir və emala göndərilir. Emal prosesindən sonra alınmış nəticələr çıxış qurğularına və ya informasiya daşıyıcılarına göndərilir. == İnkişafı və tarixi == İnformasiya texnologiyalarının yaranması XX əsrin 60-cı illərinə təsadüf edir. Bu zaman ilk [[informasiya sistemləri]] yaradılmağa və təkmilləşməyə başlamışdır. [[İnternet]]in inkişafı, yeni-yeni proqram və sistemlərin yaradılması, qloballaşma XX əsrin 90-cı illərindən informasiya texnologiyalarının inkişafının daha sürətlə getməsini göstərir. İnformatika, eləcə də informasiya texnologiyaları elmi inkişaf etdikcə yeni-yeni elmi terminlər, anlayışlar da meydana gəlmiş və gündəlik həyata daxil olmuşdur. Bunlara misal olaraq: [[İnfokommunikasiya]], [[informasiya infrastrukturu]], [[informasiyalaşma]], [[informasiya mühiti]], [[informasiya cəmiyyəti]], [[informasiya resursları]] və xidmətləri, [[bilik bazası]], [[audio-video konfrans]], [[telekonfrans]], [[axtarış serverləri]], [[relevant informasiya]], [[spam]], [[İnternet xidmət provayderi|provayder]], [[Host (şəbəkə)|host]], [[çat]], [[meynfreym]], [[LAN]], [[WAN]], [[XML]], [[HTTP]] və s. göstərmək olar. [[PHP]], [[Perl]], [[ASP]], [[ASP.NET]], [[Java (proqramlaşdırma dili)|Java]] və s. vasitəsilə [[Veb sayt|veb-saytlar]] yaradılır. [[MySQL]], [[Microsoft SQL Server]], [[Oracle]] proqramları ilə verilənlər bazası (VB) və verilənlər bazasının İdarəetmə sistemləri, [[SQL]], [[JDBC]], [[EJB-QL]] vasitəsilə verilənlərin idarəsi yerinə yetirilir. == Mənbə == * [[Rasim Əliquliyev|R.M.Əliquliyev]], Ə.Q.Əliyev. İqtisadi proseslərdə informasiya texnologiyaları. Bakı, Elm, 2002, 48 səh. * Əlövsət Qaracaoğlu Əliyev. İnformasiya elminin tarixi, predmeti, məqsədi və onun cəmiyyətdəki rolu və vəzifələri. AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu * İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s. == Həmçinin bax == * [[İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.un.org/russian/esa/ict/index.html BMT-nın İnformasiya Texnologiyalarına aid saytı] * [http://www.citforum.ru/ CITFORUM] * [http://www.scholar.ru/catalog.php?topic_id=14 İnformasiya Texnologiyalarına aid elmi sayt] * [http://www.ithistory.info İnformasiya Texnologiyaları] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20190101070717/http://ithistory.info/ |date=2019-01-01 }} * http://tdocs.su * http://www.un.org/ru/development/ict/index.shtml * http://www.labirint.ru/books/418150 {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:İnformasiya texnologiyaları| ]] [[Kateqoriya:Media texnologiyaları]] [[Kateqoriya:Kompüter]] ntmy65lfoxbfoj1eyr7xivmcqkgg27r 6547507 6547436 2022-07-24T19:02:57Z 185.129.3.166 İnformasiya texnologiyaları keçmişi haqqda məlumat verdim wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{İstinadsız}} '''İnformasiya texnologiyası''' ({{Dil-en|Information technologies}}) — [[informasiya]] termini latınca “informatio” sözündən götürülmüş və obyekt, hadisə, fakt haqqında məlumat, xəbər verilməsi, nəyinsə izah edilməsi deməkdir. [[texnologiya]] sözü yunanca «techne» (ustalıq, bacarıq) və «logos» (öyrənmə, idrak) sözlərinin birləşməsindən yaramnışdır və istehsal proseslərinin yerinə yetirilməsi üçün üsullar və vasitələr haqqında biliklər toplusunun və həmin proseslərin özlərini ifadə edir.<ref>{{cite web |url = https://kayzen.az/blog/informatika/5781/informasiya-texnologiyalar%C4%B1.html |archiveurl = |archivedate = |title = İnformasiya texnologiyası anlayışı |author = |date = |work = |publisher = kayzen.az |accessdate = |language = }}</ref> İnformasiya texnologiyası verilənlərin toplanması, ötürülməsi və emalı üçün üsul və vasitələrdən istifadə etməklə tədqiq olunan obyektin, prosesin, hadisənin vəziyyəti haqqında informasiyanın (informasiya məhsulunun) alınması prosesidir Revi öpürəm səni == Məqsədi == İnformasiya texnologiyasında məqsəd insan tərəfindən analiz edilmək və onun əsasında qərar qəbul etmək üçün informasiya istehsalıdır. İnformasiya texnologiyası elmi-texniki tərəqqinin inkişafı, informasiya emalı üçün yeni texniki vasitələrin yaradılması ilə təyin olunan bir neçə təkamül mərhələsi keçmişdir. Müasir cəmiyyətdə informasiya emalı texnologiyasının əsas texniki vasitəsi texnoloji proseslərin işlənib hazırlanması və istifadə olunması konsepsiyasına, həmçinin nəticə informasiyanın keyfiyyətinə ciddi təsir etmiş kompüterlər hesab olunur. Kompüterlərin informasiya mühitində tətbiqi və telekommunikasiya vasitələrindən istifadə olunması informasiya texnologiyasının inkişafını yeni mərhələyə çatdırdı. Bununla da yeni informasiya texnologiyaları mərhələsi başlandı. == İnkişaf prinsipləri == İnformasiya texnologiyalarının üç əsas prinsip üzrə inkişaf edir: * kompüterdə interaktiv rejimində iş; * proqram məhsullarının qarşılıqlı əlaqələndirilməsi; * proqramlaşmada həm verilənlərin, həm də məsələnin qoyuluşunun dəyişdirilməsi prosesinin çevikliyi.<ref>{{cite web |url = https://melumatlar.az/blog/9587/informasiya-texnologiyalari |archiveurl = |archivedate = |title = Informasiya texnologiyaları prinsipləri |author = |date = |work = |publisher = melumatlar.az |accessdate = |language = }}</ref> == Xüsusiyyətləri == * Emal obyekti [[verilənlər]]dir; * Məqsəd informasiyanın alınmasıdır; * Emal prosesinin vasitələri proqram və aparat təminatıdır; * Verilənlərin emal prosesləri ardıcıl əməliyyatlara bölünür. == Növləri == Hazırkı dövrdə mövcud olan informasiya texnologiyalarını iki əsas növə ayırmaq olar: * verilənlərin emalı texnologiyası * idarəetmənin informasiya təminatı texnologiyası. Verilənlərin emalı texnologiyası lazımi ilkin verilənlərə malik olan, emal üçün alqoritmlər və digər standart proseduralar olan yaxşı strukturlaşdırılmış məsələlərin həlli üçün nəzərdə tutulur. Bu səviyyədə informasiya texnologiyalarının və sistemlərinin tətbiqi əmək məhsuldarlığını artırır, onu hesablama əməliyyatlarından azad edir və bəzi hallarda işçilərin sayını azaldır. İdarəetmənin informasiya təminatı texnologiyasının əsas məqsədi təşkilatın qərar qəbuletmə ilə bağlı olan bütün həmkarlarının informasiya tələbatını ödəməkdir. Həmin texnologiya idarəetmənin istənilən səviyyəsində faydalı ola bilər. Müasir kompüterlərdə informasiyanın işlənməsi aşağıdakı ardıcıllıqla yerinə yetirilir. Əvvəlcə tədqiq olunan obyekt və ya proses ətraflı olaraq araşdırıldıqdan sonra əsas təsiredici amillər seçilərək toplanılır. Əldə olunan bu məlumatlar kompüterə daxil edilir. Daxil edilmiş məlumatlar ümumi qanunlar əsasında sistemləşdirilir və emala göndərilir. Emal prosesindən sonra alınmış nəticələr çıxış qurğularına və ya informasiya daşıyıcılarına göndərilir. == İnkişafı və tarixi == İnformasiya texnologiyalarının yaranması XX əsrin 60-cı illərinə təsadüf edir. Bu zaman ilk [[informasiya sistemləri]] yaradılmağa və təkmilləşməyə başlamışdır. [[İnternet]]in inkişafı, yeni-yeni proqram və sistemlərin yaradılması, qloballaşma XX əsrin 90-cı illərindən informasiya texnologiyalarının inkişafının daha sürətlə getməsini göstərir. İnformatika, eləcə də informasiya texnologiyaları elmi inkişaf etdikcə yeni-yeni elmi terminlər, anlayışlar da meydana gəlmiş və gündəlik həyata daxil olmuşdur. Bunlara misal olaraq: [[İnfokommunikasiya]], [[informasiya infrastrukturu]], [[informasiyalaşma]], [[informasiya mühiti]], [[informasiya cəmiyyəti]], [[informasiya resursları]] və xidmətləri, [[bilik bazası]], [[audio-video konfrans]], [[telekonfrans]], [[axtarış serverləri]], [[relevant informasiya]], [[spam]], [[İnternet xidmət provayderi|provayder]], [[Host (şəbəkə)|host]], [[çat]], [[meynfreym]], [[LAN]], [[WAN]], [[XML]], [[HTTP]] və s. göstərmək olar. [[PHP]], [[Perl]], [[ASP]], [[ASP.NET]], [[Java (proqramlaşdırma dili)|Java]] və s. vasitəsilə [[Veb sayt|veb-saytlar]] yaradılır. [[MySQL]], [[Microsoft SQL Server]], [[Oracle]] proqramları ilə verilənlər bazası (VB) və verilənlər bazasının İdarəetmə sistemləri, [[SQL]], [[JDBC]], [[EJB-QL]] vasitəsilə verilənlərin idarəsi yerinə yetirilir. == Mənbə == * [[Rasim Əliquliyev|R.M.Əliquliyev]], Ə.Q.Əliyev. İqtisadi proseslərdə informasiya texnologiyaları. Bakı, Elm, 2002, 48 səh. * Əlövsət Qaracaoğlu Əliyev. İnformasiya elminin tarixi, predmeti, məqsədi və onun cəmiyyətdəki rolu və vəzifələri. AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu * İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s. == Həmçinin bax == * [[İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.un.org/russian/esa/ict/index.html BMT-nın İnformasiya Texnologiyalarına aid saytı] * [http://www.citforum.ru/ CITFORUM] * [http://www.scholar.ru/catalog.php?topic_id=14 İnformasiya Texnologiyalarına aid elmi sayt] * [http://www.ithistory.info İnformasiya Texnologiyaları] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20190101070717/http://ithistory.info/ |date=2019-01-01 }} * http://tdocs.su * http://www.un.org/ru/development/ict/index.shtml * http://www.labirint.ru/books/418150 {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:İnformasiya texnologiyaları| ]] [[Kateqoriya:Media texnologiyaları]] [[Kateqoriya:Kompüter]] 9bgj7awm9pbeb5ekqxdc9d0o815a4a9 6547508 6547507 2022-07-24T19:05:55Z 185.129.3.166 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{İstinadsız}} '''İnformasiya texnologiyası''' ({{Dil-en|Information technologies}}) — [[informasiya]] termini latınca “informatio” sözündən götürülmüş və obyekt, hadisə, fakt haqqında məlumat, xəbər verilməsi, nəyinsə izah edilməsi deməkdir. [[texnologiya]] sözü yunanca «techne» (ustalıq, bacarıq) və «logos» (öyrənmə, idrak) sözlərinin birləşməsindən yaramnışdır və istehsal proseslərinin yerinə yetirilməsi üçün üsullar və vasitələr haqqında biliklər toplusunun və həmin proseslərin özlərini ifadə edir.<ref>{{cite web |url = https://kayzen.az/blog/informatika/5781/informasiya-texnologiyalar%C4%B1.html |archiveurl = |archivedate = |title = İnformasiya texnologiyası anlayışı |author = |date = |work = |publisher = kayzen.az |accessdate = |language = }}</ref> İnformasiya texnologiyası verilənlərin toplanması, ötürülməsi və emalı üçün üsul və vasitələrdən istifadə etməklə tədqiq olunan obyektin, prosesin, hadisənin vəziyyəti haqqında informasiyanın (informasiya məhsulunun) alınması prosesidir == Məqsədi == İnformasiya texnologiyasında məqsəd insan tərəfindən analiz edilmək və onun əsasında qərar qəbul etmək üçün informasiya istehsalıdır. İnformasiya texnologiyası elmi-texniki tərəqqinin inkişafı, informasiya emalı üçün yeni texniki vasitələrin yaradılması ilə təyin olunan bir neçə təkamül mərhələsi keçmişdir. Müasir cəmiyyətdə informasiya emalı texnologiyasının əsas texniki vasitəsi texnoloji proseslərin işlənib hazırlanması və istifadə olunması konsepsiyasına, həmçinin nəticə informasiyanın keyfiyyətinə ciddi təsir etmiş kompüterlər hesab olunur. Kompüterlərin informasiya mühitində tətbiqi və telekommunikasiya vasitələrindən istifadə olunması informasiya texnologiyasının inkişafını yeni mərhələyə çatdırdı. Bununla da yeni informasiya texnologiyaları mərhələsi başlandı. == İnkişaf prinsipləri == İnformasiya texnologiyalarının üç əsas prinsip üzrə inkişaf edir: * kompüterdə interaktiv rejimində iş; * proqram məhsullarının qarşılıqlı əlaqələndirilməsi; * proqramlaşmada həm verilənlərin, həm də məsələnin qoyuluşunun dəyişdirilməsi prosesinin çevikliyi.<ref>{{cite web |url = https://melumatlar.az/blog/9587/informasiya-texnologiyalari |archiveurl = |archivedate = |title = Informasiya texnologiyaları prinsipləri |author = |date = |work = |publisher = melumatlar.az |accessdate = |language = }}</ref> == Xüsusiyyətləri == * Emal obyekti [[verilənlər]]dir; * Məqsəd informasiyanın alınmasıdır; * Emal prosesinin vasitələri proqram və aparat təminatıdır; * Verilənlərin emal prosesləri ardıcıl əməliyyatlara bölünür. == Növləri == Hazırkı dövrdə mövcud olan informasiya texnologiyalarını iki əsas növə ayırmaq olar: * verilənlərin emalı texnologiyası * idarəetmənin informasiya təminatı texnologiyası. Verilənlərin emalı texnologiyası lazımi ilkin verilənlərə malik olan, emal üçün alqoritmlər və digər standart proseduralar olan yaxşı strukturlaşdırılmış məsələlərin həlli üçün nəzərdə tutulur. Bu səviyyədə informasiya texnologiyalarının və sistemlərinin tətbiqi əmək məhsuldarlığını artırır, onu hesablama əməliyyatlarından azad edir və bəzi hallarda işçilərin sayını azaldır. İdarəetmənin informasiya təminatı texnologiyasının əsas məqsədi təşkilatın qərar qəbuletmə ilə bağlı olan bütün həmkarlarının informasiya tələbatını ödəməkdir. Həmin texnologiya idarəetmənin istənilən səviyyəsində faydalı ola bilər. Müasir kompüterlərdə informasiyanın işlənməsi aşağıdakı ardıcıllıqla yerinə yetirilir. Əvvəlcə tədqiq olunan obyekt və ya proses ətraflı olaraq araşdırıldıqdan sonra əsas təsiredici amillər seçilərək toplanılır. Əldə olunan bu məlumatlar kompüterə daxil edilir. Daxil edilmiş məlumatlar ümumi qanunlar əsasında sistemləşdirilir və emala göndərilir. Emal prosesindən sonra alınmış nəticələr çıxış qurğularına və ya informasiya daşıyıcılarına göndərilir. == İnkişafı və tarixi == İnformasiya texnologiyalarının yaranması XX əsrin 60-cı illərinə təsadüf edir. Bu zaman ilk [[informasiya sistemləri]] yaradılmağa və təkmilləşməyə başlamışdır. [[İnternet]]in inkişafı, yeni-yeni proqram və sistemlərin yaradılması, qloballaşma XX əsrin 90-cı illərindən informasiya texnologiyalarının inkişafının daha sürətlə getməsini göstərir. İnformatika, eləcə də informasiya texnologiyaları elmi inkişaf etdikcə yeni-yeni elmi terminlər, anlayışlar da meydana gəlmiş və gündəlik həyata daxil olmuşdur. Bunlara misal olaraq: [[İnfokommunikasiya]], [[informasiya infrastrukturu]], [[informasiyalaşma]], [[informasiya mühiti]], [[informasiya cəmiyyəti]], [[informasiya resursları]] və xidmətləri, [[bilik bazası]], [[audio-video konfrans]], [[telekonfrans]], [[axtarış serverləri]], [[relevant informasiya]], [[spam]], [[İnternet xidmət provayderi|provayder]], [[Host (şəbəkə)|host]], [[çat]], [[meynfreym]], [[LAN]], [[WAN]], [[XML]], [[HTTP]] və s. göstərmək olar. [[PHP]], [[Perl]], [[ASP]], [[ASP.NET]], [[Java (proqramlaşdırma dili)|Java]] və s. vasitəsilə [[Veb sayt|veb-saytlar]] yaradılır. [[MySQL]], [[Microsoft SQL Server]], [[Oracle]] proqramları ilə verilənlər bazası (VB) və verilənlər bazasının İdarəetmə sistemləri, [[SQL]], [[JDBC]], [[EJB-QL]] vasitəsilə verilənlərin idarəsi yerinə yetirilir. == Mənbə == * [[Rasim Əliquliyev|R.M.Əliquliyev]], Ə.Q.Əliyev. İqtisadi proseslərdə informasiya texnologiyaları. Bakı, Elm, 2002, 48 səh. * Əlövsət Qaracaoğlu Əliyev. İnformasiya elminin tarixi, predmeti, məqsədi və onun cəmiyyətdəki rolu və vəzifələri. AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu * İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s. == Həmçinin bax == * [[İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.un.org/russian/esa/ict/index.html BMT-nın İnformasiya Texnologiyalarına aid saytı] * [http://www.citforum.ru/ CITFORUM] * [http://www.scholar.ru/catalog.php?topic_id=14 İnformasiya Texnologiyalarına aid elmi sayt] * [http://www.ithistory.info İnformasiya Texnologiyaları] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20190101070717/http://ithistory.info/ |date=2019-01-01 }} * http://tdocs.su * http://www.un.org/ru/development/ict/index.shtml * http://www.labirint.ru/books/418150 {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:İnformasiya texnologiyaları| ]] [[Kateqoriya:Media texnologiyaları]] [[Kateqoriya:Kompüter]] 65pn51rzfsx8z13thatunzwuqiprtg5 6547512 6547508 2022-07-24T19:10:37Z 212.47.143.254 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{İstinadsız}} '''İnformasiya texnologiyası''' ({{Dil-en|Information technologies}}) — [[informasiya]] termini latınca “informatio” sözündən götürülmüş və obyekt, hadisə, fakt haqqında məlumat, xəbər verilməsi, nəyinsə izah edilməsi deməkdir. [[texnologiya]] sözü yunanca «techne» (ustalıq, bacarıq) və «logos» (öyrənmə, idrak) sözlərinin birləşməsindən yaramnışdır və istehsal proseslərinin yerinə yetirilməsi üçün üsullar və vasitələr haqqında biliklər toplusunun və həmin proseslərin özlərini ifadə edir.<ref>{{cite web |url = https://kayzen.az/blog/informatika/5781/informasiya-texnologiyalar%C4%B1.html |archiveurl = |archivedate = |title = İnformasiya texnologiyası anlayışı |author = |date = |work = |publisher = kayzen.az |accessdate = |language = }}</ref> İnformasiya texnologiyası verilənlərin toplanması, ötürülməsi və emalı üçün üsul və vasitələrdən istifadə etməklə tədqiq olunan obyektin, prosesin, hadisənin vəziyyəti haqqında informasiyanın (informasiya məhsulunun) alınması prosesidir. == Məqsədi == İnformasiya texnologiyasında məqsəd insan tərəfindən analiz edilmək və onun əsasında qərar qəbul etmək üçün informasiya istehsalıdır. İnformasiya texnologiyası elmi-texniki tərəqqinin inkişafı, informasiya emalı üçün yeni texniki vasitələrin yaradılması ilə təyin olunan bir neçə təkamül mərhələsi keçmişdir. Müasir cəmiyyətdə informasiya emalı texnologiyasının əsas texniki vasitəsi texnoloji proseslərin işlənib hazırlanması və istifadə olunması konsepsiyasına, həmçinin nəticə informasiyanın keyfiyyətinə ciddi təsir etmiş kompüterlər hesab olunur. Kompüterlərin informasiya mühitində tətbiqi və telekommunikasiya vasitələrindən istifadə olunması informasiya texnologiyasının inkişafını yeni mərhələyə çatdırdı. Bununla da yeni informasiya texnologiyaları mərhələsi başlandı. == İnkişaf prinsipləri == İnformasiya texnologiyalarının üç əsas prinsip üzrə inkişaf edir: * kompüterdə interaktiv rejimində iş; * proqram məhsullarının qarşılıqlı əlaqələndirilməsi; * proqramlaşmada həm verilənlərin, həm də məsələnin qoyuluşunun dəyişdirilməsi prosesinin çevikliyi.<ref>{{cite web |url = https://melumatlar.az/blog/9587/informasiya-texnologiyalari |archiveurl = |archivedate = |title = Informasiya texnologiyaları prinsipləri |author = |date = |work = |publisher = melumatlar.az |accessdate = |language = }}</ref> == Xüsusiyyətləri == * Emal obyekti [[verilənlər]]dir; * Məqsəd informasiyanın alınmasıdır; * Emal prosesinin vasitələri proqram və aparat təminatıdır; * Verilənlərin emal prosesləri ardıcıl əməliyyatlara bölünür. == Növləri == Hazırkı dövrdə mövcud olan informasiya texnologiyalarını iki əsas növə ayırmaq olar: * verilənlərin emalı texnologiyası * idarəetmənin informasiya təminatı texnologiyası. Verilənlərin emalı texnologiyası lazımi ilkin verilənlərə malik olan, emal üçün alqoritmlər və digər standart proseduralar olan yaxşı strukturlaşdırılmış məsələlərin həlli üçün nəzərdə tutulur. Bu səviyyədə informasiya texnologiyalarının və sistemlərinin tətbiqi əmək məhsuldarlığını artırır, onu hesablama əməliyyatlarından azad edir və bəzi hallarda işçilərin sayını azaldır. İdarəetmənin informasiya təminatı texnologiyasının əsas məqsədi təşkilatın qərar qəbuletmə ilə bağlı olan bütün həmkarlarının informasiya tələbatını ödəməkdir. Həmin texnologiya idarəetmənin istənilən səviyyəsində faydalı ola bilər. Müasir kompüterlərdə informasiyanın işlənməsi aşağıdakı ardıcıllıqla yerinə yetirilir. Əvvəlcə tədqiq olunan obyekt və ya proses ətraflı olaraq araşdırıldıqdan sonra əsas təsiredici amillər seçilərək toplanılır. Əldə olunan bu məlumatlar kompüterə daxil edilir. Daxil edilmiş məlumatlar ümumi qanunlar əsasında sistemləşdirilir və emala göndərilir. Emal prosesindən sonra alınmış nəticələr çıxış qurğularına və ya informasiya daşıyıcılarına göndərilir. == İnkişafı və tarixi == İnformasiya texnologiyalarının yaranması XX əsrin 60-cı illərinə təsadüf edir. Bu zaman ilk [[informasiya sistemləri]] yaradılmağa və təkmilləşməyə başlamışdır. [[İnternet]]in inkişafı, yeni-yeni proqram və sistemlərin yaradılması, qloballaşma XX əsrin 90-cı illərindən informasiya texnologiyalarının inkişafının daha sürətlə getməsini göstərir. İnformatika, eləcə də informasiya texnologiyaları elmi inkişaf etdikcə yeni-yeni elmi terminlər, anlayışlar da meydana gəlmiş və gündəlik həyata daxil olmuşdur. Bunlara misal olaraq: [[İnfokommunikasiya]], [[informasiya infrastrukturu]], [[informasiyalaşma]], [[informasiya mühiti]], [[informasiya cəmiyyəti]], [[informasiya resursları]] və xidmətləri, [[bilik bazası]], [[audio-video konfrans]], [[telekonfrans]], [[axtarış serverləri]], [[relevant informasiya]], [[spam]], [[İnternet xidmət provayderi|provayder]], [[Host (şəbəkə)|host]], [[çat]], [[meynfreym]], [[LAN]], [[WAN]], [[XML]], [[HTTP]] və s. göstərmək olar. [[PHP]], [[Perl]], [[ASP]], [[ASP.NET]], [[Java (proqramlaşdırma dili)|Java]] və s. vasitəsilə [[Veb sayt|veb-saytlar]] yaradılır. [[MySQL]], [[Microsoft SQL Server]], [[Oracle]] proqramları ilə verilənlər bazası (VB) və verilənlər bazasının İdarəetmə sistemləri, [[SQL]], [[JDBC]], [[EJB-QL]] vasitəsilə verilənlərin idarəsi yerinə yetirilir. == Mənbə == * [[Rasim Əliquliyev|R.M.Əliquliyev]], Ə.Q.Əliyev. İqtisadi proseslərdə informasiya texnologiyaları. Bakı, Elm, 2002, 48 səh. * Əlövsət Qaracaoğlu Əliyev. İnformasiya elminin tarixi, predmeti, məqsədi və onun cəmiyyətdəki rolu və vəzifələri. AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu * İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s. == Həmçinin bax == * [[İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.un.org/russian/esa/ict/index.html BMT-nın İnformasiya Texnologiyalarına aid saytı] * [http://www.citforum.ru/ CITFORUM] * [http://www.scholar.ru/catalog.php?topic_id=14 İnformasiya Texnologiyalarına aid elmi sayt] * [http://www.ithistory.info İnformasiya Texnologiyaları] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20190101070717/http://ithistory.info/ |date=2019-01-01 }} * http://tdocs.su * http://www.un.org/ru/development/ict/index.shtml * http://www.labirint.ru/books/418150 {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:İnformasiya texnologiyaları| ]] [[Kateqoriya:Media texnologiyaları]] [[Kateqoriya:Kompüter]] cwcsdj6blifh1g83dv51c6et9hbdnrp 0 44136 6547829 6246614 2022-07-25T07:30:03Z Gunduz Azadoglu 185297 /* Həyatı */ wikitext text/x-wiki {{Eyni ad-soyadlı|Aşıq Hüseyn}} {{Şair}} '''Aşıq Hüseyn Şəmkirli''' ({{DVTY}}) — aşıq, şair.<ref>Qara Namazov, [http://elibrary.bsu.az/kis/1603.pdf "El çələngi" (xalq şeirindən seçmələr)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20170517070417/http://elibrary.bsu.az/kis/1603.pdf |date=2017-05-17 }}, Bakı, 2004.</ref> == Həyatı == Aşıq Hüseyn Şəmkirli 1811-ci ildə Şəmkirin Qapanlı kəndində anadan olmuşdur. Daha sonradan köçərək Qaracəmirli kəndində məskunlaşmışdır. == Yaradıcılığı == Aşıq Hüseyn mollalara zidd getməyi və "Dinmə ver" adlı şeiri və "Reyhan" nağılı ilə məşhurdur. Mollalar haqqında olan şeirlərini və "Reyhan" nağılını Çardaxlıdan olan erməni [[Aşıq Avak]]ın dilindən [[Vəli Xuluflu]] qeyd alarak folklor nümunəsi kimi yaymışdır. "Dinmə ver" şeirini çar hakimiyyəti dövründə kəndlilərdən, yoxsullardan haqsız yerə yığılan vergiləri tənqid edən əsər olmuşdur. Lakin bu şeirin sözləri günümüzə qədər çatmamışdır. Aşıq Hüseynin azərbaycanlı şagirdlərindən başqa bir neçə də erməni şagirdləri olmuşdur: Çardaxlı Aşıq Mikiş, Aşı Avak vs. [[Aşıq Mikiş]] bütün ömrüncə Aşıq Hüseyndən aynlmayıb onun ilə gəzərmiş. Erməni və azərbaycanlı aşıqlar arasında Aşıq Hüseyni Mikişdən başqa yaxşı bilən yox idi. Aşıq Hüseynin "Reyhan" nağılının mollalar haqqında olan şeirlərindən biri çardaxlı Aşıq Avakdan eşidilərək yazılıb, o biri "Mollalar" və "Sənə nə" şeiri [[Aşıq Hüseyn Bozalqanlı|Bozalqanlı Hüseynin]] dilindən eşidilərək yazılmışdır.<ref>Vəli Xuluflu, El aşıqları, Bakı, Azərbaycanı öyrənən cəmiyyət nəşriyyatı, 1927 </ref> Aşıq Hüseyn Şəmkir 1891-ci ildə vəfat etmişdir. Oğlu Aşıq Çoban da öz dövrünün məşhur aşıqlarından olmuşdur. == Kitabları == * Aşıq Hüseyn Şəmkirli. (tərtib edəni Ə.Axundov). Bakı: Gənclik, 1971, 92 s. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Vikilər | commons = | wikispecies = | wikt = | b = | s = Müəllif:Aşıq Hüseyn Şəmkirli | q = | n = | m = }} [[Kateqoriya:Azərbaycanlı aşıqlar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan aşıqları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]] niny4s5m56dhs0d3m2azoptr5if2n3z 4 50196 6547026 6546713 2022-07-24T12:33:58Z Sura Shukurlu 169201 wikitext text/x-wiki {{Seçilmiş məqalə namizədləri}} == [[Neftçi PFK]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{x}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 07:04, 27 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' "2010-cu illər" altbaşlığında demək olar istinad yoxdur. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:17, 27 iyun 2022 (UTC) == [[Fallout 4]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Hazırda "Yaxşı məqalə" statusu olan məqaləyə "Seçilmiş məqalə" statusu verilməsi : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 06:23, 8 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 19:07, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Assassin's Creed Origins]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Hazırda "Yaxşı məqalə" statusu olan məqaləyə "Seçilmiş məqalə" statusu verilməsi : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 06:56, 8 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:01, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Nyu-York]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' * ''Kateqoriya və şablonlar:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 20:30, 9 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Mustafa Kamal Atatürk]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}}: tam yoxlamasam da hər hansı problem görmədim. * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:''{{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 13:42, 10 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{n}} {{u|Elonizm}} məqalə üzərindəki əziyyətinizə görə təşəkür edirəm. Amma məqalə mövzunu tam əhatə etməyib. Misalçün, heç təltifləri və mükafatları üçün bölmə yoxdur. Bundan əlavə, bəzi məlumatlar üçün ümumiyyətlə heç bir istinad göstərilməyib. SM statusu üçün yetərli məqalə deyil. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:49, 21 iyul 2022 (UTC) == [[Qodsvey Donyo]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{x}} * ''Əhatəlilik:'' {{x}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{x}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:06, 17 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' — [[İstifadəçi:Nicat49|<span style="font-family:Segoe print; color:#800517; text-shadow:#666362 0.2em 0.2em 0.4em;">'''Nicat'''<sup>49</sup></span>]] &nbsp; [[İstifadəçi müzakirəsi:Nicat49|<span style="color:#000000"><sup>⋠''müzakirə''⋡</sup></span>]] 12:46, 20 iyul 2022 (UTC) == [[Qəbələ FK]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{x}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{x}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{x}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 16:01, 18 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:''— [[İstifadəçi:Nicat49|<span style="font-family:Segoe print; color:#800517; text-shadow:#666362 0.2em 0.2em 0.4em;">'''Nicat'''<sup>49</sup></span>]] &nbsp; [[İstifadəçi müzakirəsi:Nicat49|<span style="color:#000000"><sup>⋠''müzakirə''⋡</sup></span>]] 12:47, 20 iyul 2022 (UTC) == [[Vostok-1]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:34, 20 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{n}} {{u|Qraf061}} məqalənin status almamış ingilis dilindəki versiyasında belə daha çox istinad və mənbə, həmçinin fotoşəkil mövcuddur. Məqalə indiki halda yarımçıq qalıbmış kimi görünür. Üzərində işlənilsə statusu üçün təqdim oluna bilər. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:36, 21 iyul 2022 (UTC) :: @{{u|Sura Shukurlu}} təşəkkür edirəm üzərində işlər aparıram hazır olduqda yenidən status üçün təqdim edəcəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 05:39, 21 iyul 2022 (UTC) 7gej0tkwne7ogsh0ho7hq88wzlih26l 6547030 6547026 2022-07-24T12:35:03Z Sura Shukurlu 169201 wikitext text/x-wiki {{Seçilmiş məqalə namizədləri}} == [[Fallout 4]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Hazırda "Yaxşı məqalə" statusu olan məqaləyə "Seçilmiş məqalə" statusu verilməsi : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 06:23, 8 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 19:07, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Assassin's Creed Origins]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Hazırda "Yaxşı məqalə" statusu olan məqaləyə "Seçilmiş məqalə" statusu verilməsi : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 06:56, 8 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:01, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Nyu-York]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' * ''Kateqoriya və şablonlar:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 20:30, 9 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Mustafa Kamal Atatürk]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}}: tam yoxlamasam da hər hansı problem görmədim. * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:''{{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 13:42, 10 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{n}} {{u|Elonizm}} məqalə üzərindəki əziyyətinizə görə təşəkür edirəm. Amma məqalə mövzunu tam əhatə etməyib. Misalçün, heç təltifləri və mükafatları üçün bölmə yoxdur. Bundan əlavə, bəzi məlumatlar üçün ümumiyyətlə heç bir istinad göstərilməyib. SM statusu üçün yetərli məqalə deyil. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:49, 21 iyul 2022 (UTC) == [[Qodsvey Donyo]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{x}} * ''Əhatəlilik:'' {{x}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{x}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:06, 17 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' — [[İstifadəçi:Nicat49|<span style="font-family:Segoe print; color:#800517; text-shadow:#666362 0.2em 0.2em 0.4em;">'''Nicat'''<sup>49</sup></span>]] &nbsp; [[İstifadəçi müzakirəsi:Nicat49|<span style="color:#000000"><sup>⋠''müzakirə''⋡</sup></span>]] 12:46, 20 iyul 2022 (UTC) == [[Qəbələ FK]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{x}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{x}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{x}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 16:01, 18 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:''— [[İstifadəçi:Nicat49|<span style="font-family:Segoe print; color:#800517; text-shadow:#666362 0.2em 0.2em 0.4em;">'''Nicat'''<sup>49</sup></span>]] &nbsp; [[İstifadəçi müzakirəsi:Nicat49|<span style="color:#000000"><sup>⋠''müzakirə''⋡</sup></span>]] 12:47, 20 iyul 2022 (UTC) == [[Vostok-1]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:34, 20 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{n}} {{u|Qraf061}} məqalənin status almamış ingilis dilindəki versiyasında belə daha çox istinad və mənbə, həmçinin fotoşəkil mövcuddur. Məqalə indiki halda yarımçıq qalıbmış kimi görünür. Üzərində işlənilsə statusu üçün təqdim oluna bilər. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:36, 21 iyul 2022 (UTC) :: @{{u|Sura Shukurlu}} təşəkkür edirəm üzərində işlər aparıram hazır olduqda yenidən status üçün təqdim edəcəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 05:39, 21 iyul 2022 (UTC) i5q5rz2uru0z18g4p1dpkgoa3y9z44l 6547360 6547030 2022-07-24T16:34:07Z Solavirum 95249 /* Anadolu bəylikləri */ yeni bölmə wikitext text/x-wiki {{Seçilmiş məqalə namizədləri}} == [[Fallout 4]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Hazırda "Yaxşı məqalə" statusu olan məqaləyə "Seçilmiş məqalə" statusu verilməsi : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 06:23, 8 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 19:07, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Assassin's Creed Origins]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Hazırda "Yaxşı məqalə" statusu olan məqaləyə "Seçilmiş məqalə" statusu verilməsi : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 06:56, 8 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:01, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Nyu-York]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' * ''Kateqoriya və şablonlar:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 20:30, 9 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Mustafa Kamal Atatürk]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}}: tam yoxlamasam da hər hansı problem görmədim. * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:''{{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 13:42, 10 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{n}} {{u|Elonizm}} məqalə üzərindəki əziyyətinizə görə təşəkür edirəm. Amma məqalə mövzunu tam əhatə etməyib. Misalçün, heç təltifləri və mükafatları üçün bölmə yoxdur. Bundan əlavə, bəzi məlumatlar üçün ümumiyyətlə heç bir istinad göstərilməyib. SM statusu üçün yetərli məqalə deyil. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:49, 21 iyul 2022 (UTC) == [[Qodsvey Donyo]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{x}} * ''Əhatəlilik:'' {{x}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{x}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:06, 17 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' — [[İstifadəçi:Nicat49|<span style="font-family:Segoe print; color:#800517; text-shadow:#666362 0.2em 0.2em 0.4em;">'''Nicat'''<sup>49</sup></span>]] &nbsp; [[İstifadəçi müzakirəsi:Nicat49|<span style="color:#000000"><sup>⋠''müzakirə''⋡</sup></span>]] 12:46, 20 iyul 2022 (UTC) == [[Qəbələ FK]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{x}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{x}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{x}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 16:01, 18 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:''— [[İstifadəçi:Nicat49|<span style="font-family:Segoe print; color:#800517; text-shadow:#666362 0.2em 0.2em 0.4em;">'''Nicat'''<sup>49</sup></span>]] &nbsp; [[İstifadəçi müzakirəsi:Nicat49|<span style="color:#000000"><sup>⋠''müzakirə''⋡</sup></span>]] 12:47, 20 iyul 2022 (UTC) == [[Vostok-1]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:34, 20 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{n}} {{u|Qraf061}} məqalənin status almamış ingilis dilindəki versiyasında belə daha çox istinad və mənbə, həmçinin fotoşəkil mövcuddur. Məqalə indiki halda yarımçıq qalıbmış kimi görünür. Üzərində işlənilsə statusu üçün təqdim oluna bilər. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:36, 21 iyul 2022 (UTC) :: @{{u|Sura Shukurlu}} təşəkkür edirəm üzərində işlər aparıram hazır olduqda yenidən status üçün təqdim edəcəm -- [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 05:39, 21 iyul 2022 (UTC) == [[Anadolu bəylikləri]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' * ''Kateqoriya və şablonlar:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:34, 24 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' chjmff0hj3mv9vgbfo4j1gbxpewnuy9 0 51912 6547755 6111083 2022-07-25T05:49:17Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Vostok proqramı]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{digər məna|Qaqarin}} {{Şəxs |adı = Yuri Qaqarin |orijinal adı = Юрий Алексеевич Гагарин |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |digər adı = |doğum tarixi = 9.3.1934 |doğum yeri = {{RSFSR}} |vəfat tarixi = 27.3.1968 |vəfat yeri = [[Vladimir vilayəti]], [[RSFSR]] |vəfat səbəbi = qəzaya uğramışdır |dəfn yeri = [[Moskva]], [[SSRİ]] |vətəndaşlığı = |milliyyəti = [[rus]] |dini = |ixtisası = |təhsili = |fəaliyyəti = [[kosmonavt]] |fəaliyyət illəri = |tanınır = |mükafatları = {{Qızıl ulduz medalı}} {{Sosialist Əməyi Qəhrəmanı}}<br>{{"Lenin" ordeni}} {{"1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 20 illiyi" yubiley medalı}} {{"Xam torpaqlardan istifadə edilməsinə görə" medalı}} |imzası = Gagarin Signature.svg |imzanın ölçüsü = |imzanın izahı = |saytı = |vikianbar = }} '''Yuri Qaqarin''' ({{Dil-ru|Юрий Алексеевич Гагарин}}; {{DVTY}}) — sovet [[kosmonavt]]ı və [[kosmos]]a uçan ilk insan. == Həyatı == Yuri Qaqarin kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Onun atası Aleksey İvanoviç Qaqarin dülgər, anası Anna Timofeyevna Qaqarina isə heyvandarlıqla məşğul idi. Uşaqlığını Kluşino kəndində keçirmişdir. 1941-ci ildə məktəbə getmiş, 24 may 1945-ci ildə ailəsi ilə birlikdə [[Qjatsk]] şəhərinə köçmüşdür. 1951-ci ildə Yuri orta ixtisas məktəbini bitirərək metal tökmə üzrə ixtisasa yiyələnmişdir. Həmin ilin avqustunda Qaqarin [[Saratov]] sənaye texnikumuna daxil olur və oktyabr ayından Saratov aeroklubunun üzvü olur. 1955-ci ildə təhsilini əla qiymətlərlə başa vuraraq Yak-18 təyyarəsində ilk dəfə sərbəst uçuş edir. 27 oktyabr 1955-ci ildə Qaqarin əsgərliyə çağırılır və [[Orenburq]]dakı 1-ci hərbi aviasiya məktəbinə göndərilir. 25 oktyabr 1957-ci ildə o bu məktəbi bitirir. 9 dekabr 1959-cu ildə o ərizə ilə kosmonavtlığa namizədlərin siyahısına götürülməyi xahiş edir. Qaqarin iki tibbi ekspertizanı keçdikdən sonra 1960-cı ildən general [[Verşinin]] əmri ilə kosmik uçuşlar üçün hazırlıq komandasına qəbul edilir. [[Fayl:Stamp of Azerbaijan 595.jpg|thumb|left|200px|Azərbaycan poçt markası (2001).]] 1961-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-la [[kosmik yarış]]da önə çıxmaq istəyən [[Sergey Korolyev]] namizədlər arasından 6 nəfəri seçir. Kimin kosmosa uçması son dəqiqəyə qədər gizli saxl;nılır. Son anda Qaqarin və onun əvəzləyicisi [[Titov]] seçilir. Uçuş 12 aprel 1961-ci ildə [[Baykonur]] start məntəqəsində baş verir. "[[Vostok]]" gəmisində uğurla kosmosa çıxan Qaqarin göydə 108 dəqiqə dövr etdikdən sonra sağ-salamat yerə qayıdır. 14 aprel 1961-ci ildə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür. Qaqarin 27 mart 1968-ci ildə sınaq uçuşu zamanı təyyarədə qəzaya uğrayaraq həlak olmuşdur. O, [[Moskva]]da [[Kreml (Moskva)|Kreml]] divarında dəfn olunub. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == *{{cite web |url = http://modern.az/articles/55153/1/ |title = 27 yaşlı kəndli oğlunun məşhur kosmonavta çevrilməyi - müəmmalı ölən Qaqarin |author = İlham Cəmiloğlu |date = 11.04.2014, 22:55 |work = |publisher = modern.az |accessdate = 12-04-2014 |language = az }} [[Kateqoriya:SSRİ pilotları]] [[Kateqoriya:Rusiya kosmonavtları]] [[Kateqoriya:Poçt markalarında şəxslər]] [[Kateqoriya:SSRİ kosmonavtları]] [[Kateqoriya:Sovet İttifaqı Qəhrəmanları]] [[Kateqoriya:Rusiyada doğulanlar]] [[Kateqoriya:Rusiyada vəfat edənlər]] [[Kateqoriya:SSRİ Ali Sovetinin VI çağırış deputatları]] [[Kateqoriya:SSRİ Ali Sovetinin VII çağırış deputatları]] [[Kateqoriya:Vostok proqramı]] skuh8yfg5x37bagy4hvo6fnrjzdh747 0 52249 6547329 6521448 2022-07-24T16:05:19Z Dr.Wiki54 88744 /* Parlament seçkiləri */ wikitext text/x-wiki {{Yaxşı məqalə}} {{Siyasi partiya |Lideri = [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]] |Rəng = #00B5E2 |Sədr müavinləri = Afsəddin Nəbiyev<br>Elşən Mustafayev |Qeydiyyat tarixi = 17 iyul 1992 |Bölünmə = Azərbaycan Naminə Alyans Partiyası <small>(1993)</small><br>[[Azərbaycan Demokratik İstiqlal Partiyası]] <small>(1993)</small><br>Böyük Azərbaycan Partiyası <small>(2005)</small><br>[[Vətəndaş və İnkişaf Partiyası]] <small>(2005)</small> |Birləşmə = Mütərəqqi Xalq Partiyası <small>(2003)</small>{{Efn|Rəsmi dövlət qeydiyyatında olmayan partiya.}} |Beynəlxalq = Beynəlxalq Demokratlar İttifaqı |Mətbuat orqanı = [[Millət (qəzet, Azərbaycan)|"Millət" qəzeti]] |Parlamentdə yerləri = {{Siyasi partiya/yerləri|0|125|#00B5E2}} [[Azərbaycan Milli Məclisinin VI çağırışı|Milli Məclis]]<br>{{Siyasi partiya/yerləri|0|45|#00B5E2}} [[Naxçıvan Ali Məclisinin VI çağırışı|Ali Məclis]] |Bələdiyyədə yerləri = {{Siyasi partiya/yerləri|0|15156|#00B5E2}} }} '''Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası''' və ya qısaca '''AMİP''' — Azərbaycanda 3–4 iyul 1992-ci il tarixlərində [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]] rəhbərliyində təsis edilmiş, 17 iyul 1992-ci il tarixində Ədliyyə Nazirliyindən ilk rəsmi qeydiyyatdan keçmiş partiya. Partiya müstəqil Azərbaycan tarixində rəsmi olaraq dövlət qeydiyyatından keçmiş və rəsmi olaraq təsis edilmiş ilk siyasi partiya olmuşdur. Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]]nin sabiq üzvləri tərəfindən təsis olunmuşdur. Partiya [[Azərbaycan Milli Məclisinin I çağırış deputatları|I çağırış]] [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi]]ndə əvvəlcə 3 millət vəkili — [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]], [[Nazim İmanov]], [[Şadman Hüseyn]],<ref name="BRİ"/> daha sonra transfer üsulu ilə daha 3 millət vəkili — [[Novruz Quliyev]], [[Cəbrayıl Əhmədov (siyasətçi)|Cəbrayıl Əhmədov]] və [[Gülnarə Qurbanova]] ilə təmsil olunmuşdur.<ref name="tr"/> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası [[Azərbaycan Milli Məclisinin II çağırış deputatları|II çağırış]] [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi]]ndə əvvəlcə 1 millət vəkili — [[Rifət Ağalarov]], daha sonra isə daha 1 millət vəkili — [[Hidayət Qulamov]] ilə təmsil olunsa da, partiyanın parlamentdə iştirakdan imtina qərarına riayət etmədikləri üçün hər iki millət vəkili partiya sıralarından uzaqlaşdırılmışdır.<ref name=":1"/> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası indiyədək 11 qurultay keçirmiş, 5 dəfə yeni sədr seçmişdir. Partiya sıralarında olmuş bir çox şəxs daha sonralar istefa vermiş, irəliləyən zamanlarda isə yüksək vəzifələrə təyinat almışdır. Bu şəxslərə sabiq baş nazir [[Novruz Məmmədov]], baş nazirin sabiq müavini [[Elçin (yazıçı)|Elçin Əfəndiyev]], baş nazirin müavini [[Əli Əhmədov (siyasətçi)|Əli Əhmədov]], səfir, sabiq xarici işlər naziri [[Vilayət Quliyev]], sabiq dövlət müşaviri [[Qabil Hüseynli]], [[Xətai rayonu|Xətai Rayon]] İcra Hakimiyyətinin sabiq başçısı [[Gündüz Cəlilov]], [[Müəllif Hüquqları Agentliyi (Azərbaycan)|Müəllif Hüquqları Agentliyinin]] sabiq sədri [[Abutalıb Səmədov]], [[Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi (Azərbaycan)|Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin]] sədri [[Mübariz Qurbanlı]], [[AMEA İqtisadiyyat İnstitutu]]nun direktoru [[Nazim İmanov]], [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzi]]nin sədri [[Fərhad Məmmədov]], ekologiya və təbii sərvətlər nazirinin sabiq müavini [[Novruz Quliyev]], [[Tibbi Ərazi Bölmələrini İdarəetmə Birliyi]]nin sabiq sədri [[Ramin Bayramlı]], [[AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu]]nun baş direktoru [[Rasim Əliquliyev]] və başqaları nümunədir. Həmçinin, partiya sıralarına əvvəllər vəzifə sahib olmuş şəxslər də qatılmışdır. Bu şəxslərə [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın sabiq prezidenti [[Eldar Salayev]], sabiq təhsil naziri [[Firudin Cəlilov]], sabiq deputat [[Yusif Bağırzadə]] və başqaları nümunədir.<ref name="Amip"/> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasından ayrılmış şəxslər daha sonra öz partiyalarını təsis etmişdir. Məsələn, 1992–1993-cü illərdə partiyanın Sumqayıt Şəhər Təşkilatının sədri olmuş [[Abutalıb Səmədov]] 1993-cü ildə Azərbaycan Naminə Alyans Partiyasını, 1992–1993-cü illərdə partiya rəhbərliyində təmsil olunmuş [[Vilayət Quliyev]], [[Mübariz Qurbanlı]], [[Qabil Hüseynli]], [[Gündüz Cəlilov]], Vaqif Kərimov və başqaları 1993-cü ildə [[Azərbaycan Demokratik İstiqlal Partiyası]]nı, partiya rəhbərliyində 2003-cü ilədək təmsil olunmuş Elşad Musayev 2005-ci ildə Böyük Azərbaycan Partiyasını, partiyanın ikinci sədri olmuş [[Əli Əliyev (siyasətçi)|Əli Əliyev]] 2005-ci ildə [[Vətəndaş və İnkişaf Partiyası]]nı, 1998–2003-cü illərdə partiyanın sədr müavini olmuş [[İlqar Məmmədov (siyasətçi)|İlqar Məmmədov]] isə 2009-cu ildə [[Respublikaçı Alternativ Partiyası|Respublikaçı Alternativ Hərəkatını]] təsis etmişdir.<ref name="Amip"/> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasını [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyasında]] 1993–1995-ci illərdə hüquqşünas [[Fuad Ağayev]], 1998–2000-ci illərdə [[Altay Hüseynov]], 2000–2003-cü illərdə [[Etibar Ələsgərov]] və [[Elşad Qurbanov]], 2003–2005-ci illərdə isə [[Asəf Orucoğlu|Asəf Əliyev]] və [[Arzuxan Əlizadə]] təmsil etmişdir. == Tarixi == === Yaradılması === 1991-ci il tarixində [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]] daxilində fikir ayrılıqları yaşanmış və bir qrup şəxs [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]] ətrafında birləşmişdir. Etibar Məmmədov və onu dəstəkləyən bir qrup şəxs yeni siyasi partiya — Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının Təşkilat Komitəsini yaratmışdır. Bu barədə 15 oktyabr 1991-ci il tarixində [[Azərbaycan Televiziyası]] ekranlarından Təşkilat Komitəsinin Bəyənnaması elan olunmuşdur. Növbəti gün isə [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədovun]] çap etdirdiyi [[Millət (qəzet, Azərbaycan)|"Millət" qəzetinin]] sınaq nəşrində məlumat dərc olunmuşdur. Təşkilat Komitəsinə Etibar Məmmədov, [[Şadman Hüseyn]], [[Nazim İmanov]], [[Vilayət Quliyev]], [[Eldar Salayev]], şair [[Məmməd Araz]] kimi şəxslər də olmuşdur.<ref name="Re">{{Cite web|title=AMİP-in Təsis Qurultayından 28 il keçir|url=https://ovqat.com/manset/40557-amp-in-tsis-qurultayndan-28-il-kecir.html|access-date=2022-05-28|archive-date=2022-05-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20220528180631/https://ovqat.com/manset/40557-amp-in-tsis-qurultayndan-28-il-kecir.html|work=Ovqat.com|url-status=live|author=Rəşad Bayramov}}</ref> [[Fayl:Etibar Mammadov.jpg|Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının təsisçisi və ilk sədri [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]]|thumb|200px]] [[15 may dövlət çevrilişi (1992)|15 may dövlət çevrilişinin]] nəticəsi olaraq [[Ayaz Mütəllibov]] hakimiyyətdən uzaqlaşdırılmlş və [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]] hakimiyyəti ələ almışdır. İlk zamanlarda Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin qurucu üzvü və İdarə Heyətinin üzvü Etibar Məmmədov baş verən prosseslərdə Azərbaycan Xalq Cəbhəsini dəstəkləsə də, zaman keçdikcə onun fikirləri dəyişmişdir. Etibar Məmmədov rəhbərliyində bir qrup şəxs Azərbaycan Xalq Cəbhəsini siyasi səriştəsizlikdə, yanlış kadr seçimlərində, kadr seçimində tanışlıq amilinin işə salınmasında, [[Avtoritarizm|avtoritarlaşma]] və müxalif fikrə dözümsüzlüklə ittiham edərək Azərbaycan Xalq Cəbhəsinə olan dəstəyini geri çəkmişdir.<ref name=":21"/> Çevrilişdən sonra yenidən təşkil olunan [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyasında]] bütün nüfuzlu siyasi təşkilatlara yer verilməsi nəzərdə tutulurdu. Bu səbəbdən də yeni yaranmaqda olan Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasından bir nəfər – [[Fuad Ağayev]] [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyasının]] üzvü seçilmişdir.<ref>{{Cite web|title=Azərbaycan Respublikası xalq deputatları seçkiləri üzrə Mərkəzi seçki komissiyasının tərkibində dəyişiklik edilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI ALİ SOVETİ MİLLİ ŞURASININ QƏRARI|url=https://e-qanun.az/framework/6975|access-date=2022-05-30|archive-date=2022-03-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20220327234723/http://www.e-qanun.az/framework/6975|url-status=live|work=E-qanun.az}}</ref> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası Təşkilat Komitəsi 3 iyul 1992-ci il tarixinə qurultay çağırmışdır. 3 iyul 1992-ci il tarixində [[Bakı]]da, [[Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı]]nın binasında partiyanın Təsis Qurultayı keçirilmişdir.<ref name="Re"/> Qurultayın ilk günündə sabiq dövlət katibi, sabiq baş nazir [[Pənah Hüseyn]] tərəfindən prezident [[Əbülfəz Elçibəy]]in təbrik məktubu oxunmuşdur.<ref name=":22"/><ref>{{Cite web |title=“Ə, Etibar, ə, bu hakimiyyət nə gözəl şeymiş, ə!...” — Sabiq nazir 30 il əvvəl AMİP-in qurultayında olanlardan yazır... |url=https://demokrat.az/az/news/115927/e-etibar-e-bu-hakimiyyet-ne-gozel-seymis-e-sabiq-nazir-30-il-evvel-amip-in-qurultayinda-olanlardan-yazir |access-date=2022-07-05 |archive-date=2022-07-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220705202321/https://demokrat.az/az/news/115927/e-etibar-e-bu-hakimiyyet-ne-gozel-seymis-e-sabiq-nazir-30-il-evvel-amip-in-qurultayinda-olanlardan-yazir |url-status=live|Work=Demokrat.az }}</ref> Qurultayın 2-ci günündə təbrik üçün Müstəqil Azərbaycan Partiyasının adından sədr [[Nizami Süleymanov]], [[Azərbaycan Demokrat Partiyası]]nın adından sədr [[Sərdar Cəlaloğlu]], [[Azərbaycan İslam Partiyası]]nın adından sədr [[Hacı Əlikram]], siyasətçi [[Qurban Məmmədov]], [[Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyası]] adından [[Zərdüşt Əlizadə]], [[Azərbaycan Ana Torpaq Partiyası]] adından sədr [[Rövşən Qəmbər]], "20 Yanvar" və Azərbaycan–Polşa cəmiyyətlərinin sədrləri iştirak etmişdir. Həmçinin, Azərbaycan Azad Həmkarlar Birliyinin sədri [[Nemət Pənahlı]] da təbrik məktubu göndərmişdir. Qurultayın gedişatı zamanı Etibar Məmmədov öz şəxsi qəzeti olan [[Millət (qəzet, Azərbaycan)|"Millət" qəzetinin]] partiyanın rəsmi mətbuat orqanına çevriləcəyini elan etmişdir. Qurultayın ikinci günündə nizamnamə səsə qoyulmuş, iştirak edən 482 nəfərin yekdil qərarı ilə nizamnamə qəbul olunmuşdur. Daha sonra qurultay nümayəndələri arasından 7 nəfərdən ibarət seçki komissiyası təşkil olunmuş, Mərkəzi Nəzarət-Təftiş Komitəsinin üzv sayısı səsvermə ilə 15 nəfərdən olması qərara alınmışdır. Nizamnaməyə əsasən, partiya sədrliyinə namizədlər elan olunmalı və namizədlər sədr seçiləcəyi təqdirdə təyin edəcəkləri müavinləri açıqlamalı idilər. Qurultay iştirakçılarının təklifi ilə sədrliyə Etibar Məmmədov namizəd olmuşdur. Qurultay iştirakçıları arasından Şadman Hüseyn və Nazim İmanovun namizədliyi də təklif olunmuşdur. Lakin Nazim İmanov çıxış edərək özünün və Şadman Hüseynin namizədliyini geri götürdüyünü və Etibar Məmmədovun namizədliyini dəstəklədiklərini elan etmişdir.<ref name=":21">{{cite news|title=Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının Təsis Qurultayı 2.1|author=Əli Orucov|newspaper=[[File:YouTube social white squircle.svg|20x20px]] Əli Orucov|date=14.11.2014|url=https://youtube.com/watch?v=udr7fAdu6NY|accessdate=31.05.2022|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220531132918/https://www.youtube.com/udr7fAdu6NY|archivedate=2022-05-31|language={{Az}}|url-status=live}}</ref> Tək namizəd olaraq seçkiyə qatılan Etibar Məmmədov sədr müavini olaraq Nazim İmanovun adını açıqlamışdır. Qurultay iştirakçıları Şadman Hüseynin də sədr müavinliyə namizədliyini istəsə də, o [[Gəncə]]də yaşadığı üçün və Milli Məclisin üzvü olduğu üçün namizəd olmamışdır. Qurultay sədarətinə qəbul olan ərizəyə əsasən Təşkilat Komitəsinin üzvləri Mərkəzi Şuraya namizəd siyahısına salınmışdır. Ardınca səsvermə ilə partiyanın emblemi seçilmişdir. Əməkdar rəssam [[Zaur Kantemirov]]un həmmüəlifi olduğu emblem dairə şəklində, qalxan formasında və Azərbaycan bayrağı rənglərini daşıyır. Nazim İmanov rənglər bayraqdan götürüldüyünü, ağ rəngin isə paklığı ifadə etdiyini açıqlamışdır. Qurultayda ağ fonda "Azərbaycan MİP" yazan, qırmızı ay-ulduzlu, məşəl formasında sarı rəngdə nöqtəsi əvəzinə dalğalanan üçrəngli bayraq olan "İ" hərfi yazılmış alternativ emblem də seçilmişdir.<ref name=":22">{{cite news|title=Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının Təsis Qurultayı 2.2|author=Əli Orucov|newspaper=[[File:YouTube social white squircle.svg|20x20px]] Əli Orucov|date=26.11.2014|url=https://youtube.com/watch?v=QnnqiKHjuQE|accessdate=31.05.2022|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220531132919/https://www.youtube.com/QnnqiKHjuQE|archivedate=2022-05-31|language={{Az}}|url-status=live}}</ref> Qurultayın ikinci günündə rəhbər orqanlara və sədrliyə seçkilər keçirilmişdir. Qurultaya nümayəndə seçilən 503 nəfərdən qurultayda 486-sı iştirak etmişdir. Onlardan 421 nəfəri seçkilərdə iştirak etmiş, tək namizəd olan Etibar Məmmədov lehinə 419 səs, əleyhinə isə 3 səs verilmişdir. Sədr müavinliyinə namizəd Nazim İmanovun lehinə 416 səs, əleyhinə isə 5 səs verilmişdir. Beləliklə Etibar Məmmədov Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının sədri, Nazim İmanov isə sədrinin müavini seçilmişdir.<ref name=":23">{{cite news|title=Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının Təsis Qurultayı 2.3|author=Əli Orucov|newspaper=[[File:YouTube social white squircle.svg|20x20px]] Əli Orucov|date=28.11.2014|url=https://youtube.com/watch?v=OUh7Uz1GBVc|accessdate=31.05.2022|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220531132921/https://www.youtube.com/OUh7Uz1GBVc|archivedate=2022-05-31|language={{Az}}|url-status=live}}</ref> Qurultayın davamında 1-i qadın, 14-ü kişi olmaqla 15 nəfər Mərkəzi Nəzarət-Təftiş Komissiyasına üzvü seçilmişdir. Onlar sırasında professor Həsən Balıyev, siyasətçi Elşad Musayev kimi şəxslər də olub.<ref name=":23"/> Qurultayda partiyanın ilk Mərkəzi Şurasına üzvlər seçilmişdir, onlar da öz aralarından Siyasi Şura üzvlərini seçmişdir ki, bu üzvlərin siyahısı aşağıdakı kimi idi:<ref>{{Cite web |title=AMİP Siyasi Şurasının ilk üzvləri|url=http://millet.az/posts/detail/amip-siyasi-surasinin-ilk-uzvleri-102573 |access-date=2022-05-28 |archive-date=2021-11-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211103095106/http://www.millet.az/posts/detail/amip-siyasi-surasinin-ilk-uzvleri-102573 |url-status=live |work=Millet.az }}</ref> {{Columns-list|5| # Babək Məmmədov # [[Bəxtiyar Nəcəfov]] # [[Eldar Salayev]] # [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]] # [[Fuad Ağayev]] # [[Qabil Hüseynli]] # [[Nazim İmanov]] # [[Şadman Hüseyn]] # Şərqiyyə Ələkbərova # [[Vilayət Quliyev]] }} Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının Təsis Qurultayından 13-14 gün sonra, 17 iyul 1992-ci il tarixində partiya [[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Ədliyyə Nazirliyi]] tərəfindən 1 nömrəli şəhadətnamə ilə rəsmi dövlət qeydiyyatına alınmışdır. Beləliklə, 71 illik təkpartiyalı sistem tarixə qovuşmuş və müstəqil Azərbaycan Respublikasının ilk rəsmi siyasi partiyası fəaliyyətə başlamışdır.<ref>{{Cite web|title=Azərbaycan Respublikasında dövlət qeydiyyatına alınmış siyasi partiyalar haqqında məlumat (2021)|url=http://www.msk.gov.az/uploads/partiyalar/2021/UmumiMelumat.php|access-date=2022-06-01|archive-date=2022-06-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20220601085711/http://www.msk.gov.az/uploads/partiyalar/2021/UmumiMelumat.php|url-status=live|work=Mərkəzi Seçki Komissiyası}}</ref> === Etibar Məmmədov dövrü (1992–2004) === 4 iyul 1992-ci il tarixli Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının Təsis Qurultayında [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]] sədr seçilmişdir. Lakin ötən 1 il ərzində partiya sıralarına qatılan insanların sayısı artdıqca partiyadakı təmsiliyyət prinsipinin ədalətsizliklə nəticələnməməsi üçün növbədənkənar qurultay çağırmışdır. Növbədənkənar qurultaya az müddət qalmış Azərbaycanda siyasi xaos yaranmışdır. Belə ki, [[4 iyun Gəncə qiyamı]] və ardınca hakimiyyət dəyişikliyi baş vermiş, [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] sədri [[Heydər Əliyev]] Azərbaycan Ali Sovetinin sədri və prezidentin səlahiyyətlərini müvəqqəti icra edən şəxs vəzifəsinə seçilmişdir. Bu hakimiyyət dəyişikliyi Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası daxilində müzakirələrə səbəb olmuş, [[Heydər Əliyev]] isə qeyri-rəsmi olaraq partiya sədri Etibar Məmmədova və partiya üzvlərinə hakimiyyətdə təmsil olunmağı təklif etmişdir. Partiya daxili müzakirələr nəticəsində təmsil olunmağı dəstəkləyənlər — Babək Hüseynov, Vaqif Kərimov, [[Qabil Hüseynli]], [[Mübariz Qurbanlı]], [[Vilayət Quliyev]], [[Eldar Salayev]], [[Elçin (yazıçı)|Elçin Əfəndiyev]] və başqaları partiyadan istefa verərək [[Azərbaycan Demokratik İstiqlal Partiyası]]nı təsis etmişdir.<ref name="Amip">{{Cite web|title=AMİP-ə gəlib-getmiş tanınmışlar - onlar Etibar Məmmədovu niyə tərk etdilər? - ARAŞDIRMA|url=https://modern.az/az/news/64804/amip-e-gelib-getmis-taninmislar-onlar-etibar-memmedovu-niye-terk-etdiler-arasdirma|access-date=2022-05-05|archive-date=2021-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20211023085414/https://modern.az/az/news/64804/amip-e-gelib-getmis-taninmislar-onlar-etibar-memmedovu-niye-terk-etdiler-arasdirma|url-status=live|work=Modern.az}}</ref> Əleyhdarlar [[Nazim İmanov]], [[Fuad Ağayev]], İsa Məmmədov, Bəxtiyar Nəcəfov kimi şəxslər olmuşdur. Bu hadisələrdən sonra qurulan [[III Azərbaycan hökuməti|I Heydər Əliyev hökuməti]]ndə Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası üzvləri təmsil olunmasa da, yeni qurulan Azərbaycan Demokratik İstiqlal Partiyası üzvləri müxtəlif vəzifələrə təyin olunmuşdur.<ref name="Amip"/> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının yaradılması prosesində iştirak etmiş və Sumqayıt şəhər təşkilatının sədri olmuş [[Abutalıb Səmədov]] 1993-cü ilin may ayında partiyadan istefa vermişdir. O, 1994-cü ilin oktyabrında Azərbaycan Naminə Alyans Partiyasının Təşkilat Komitəsini təsis etmiş və ona rəhbərlik etmişdir.<ref>{{Cite web |title=AMİP-ə gəlib getmişlər 2 |url=https://qaynarinfo.az/az/amip-e-gelib-getmis-taninmislar-siyahi-arasdirma/ |access-date=2021-05-05 |archive-date=2021-05-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210505224955/https://qaynarinfo.az/az/amip-e-gelib-getmis-taninmislar-siyahi-arasdirma/ |url-status=live |work=Qaynarinfo.az }}</ref> Növbədənkənar qurultay 4–5 sentyabr 1993-cü il tarixlərində [[Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı]]nda keçirilmişdir. Qurultaya seçilmiş 47-si qadın, 377-si kişi olmaqla 424 qurultay nümayəndəsi qurultayda iştirak etmişdir. Onlardan 155-i partiyanın ilk qurultayının da nümayəndəsi olmuşdur. Qurultayın açılışında sədr [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]] mövcud siyasi vəziyyətə şərhini və tənqidlərini bildirmiş, qurultayın siyasi vəziyyətlə əlaqədar olmadığını bildirmişdir. Belə ki, o, ilk qurultay dövründə partiyanın 4806 nəfər olan üzv sayının hazırda 34028 nəfər olduğunu bildirmiş, belə vəziyyətdə isə təmsiliyyətdə ədalətsizliyin yarandığı üçün növbədənkənar qurultay çağrıldığını açıqlamışdır.<ref name=":20">{{cite news|title=Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının II Qurultayı 1|author=Əli Orucov|newspaper=[[File:YouTube social white squircle.svg|20x20px]] Əli Orucov|date=30.09.2014|url=https://youtube.com/watch?v=kqfmVrKiDOM|accessdate=31.05.2022|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220531132922/https://www.youtube.com/kqfmVrKiDOM|archivedate=2022-05-31|language={{Az}}|url-status=live}}</ref> Azərbaycan Milli İstilal Partiyası hakimiyyət dəyişikliyi sonrası nazir vəzifəsindən azad edilmiş [[Firudin Cəlilov]]u partiya sıralarına dəvət etmiş və o, bu təklifi qəbul etmişdir.<ref name=":1"/> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası [[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (1995-1996)|1995-ci il parlament seçkiləri]]ndə həm çoxmandatlı, həm təkmandatlı seçki dairələri üzrə seçkilərə qatılmışdır. Partiyanın proporsional seçki üzrə vahid namizəd siyahısında 1-ci sırada sədr Etibar Məmmədov, ikinci sırada sədr müavini Nazim İmanov, 3-cü sırada Şadman Hüseyn, 6-cı sırada Firudin Cəlilovun adı yazılmışdı.<ref name=":1">{{Cite web|title=AMİP-dən Firudin Cəlilova cavab gəldi|url=https://www.moderator.az/news/40197.html|access-date=2022-05-29|archive-date=2021-05-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20210505224725/https://moderator.az/news/40197.html|url-status=live|work=Moderator.az}}</ref> Proporsional seçkiləri qatılmış 8 partiyadan biri olan<ref>{{Cite web |title=Proporsional seçkilərə qatılmış partiyalar|work=Mərkəzi Seçki Komissiyası |url=http://www.cec.gov.az/az/umumi/seckiler-referendumlar/1995.htm |access-date=2022-05-29 |archive-date=2004-12-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20041221235118/http://www.cec.gov.az/az/umumi/seckiler-referendumlar/1995.htm |url-status=live }}</ref> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası bu seçkilərdə 331865 səs (9.3%) səs toplayaraq proporsional seçkiləri Yeni Azərbaycan Partiyası və [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]]nın ardınca 3-cü sırada tamamlamışdır. Beləliklə, partiya 25 çoxmandatlı seçki dairəsi üzrə 3 mandat qazanmışdır, seçilən deputatlar siyahıya liderlik edən 3 şəxs — Etibar Məmmədov, Nazim İmanov və Şadman Hüseyn olmuşdur.<ref name="BRİ">{{Cite web|title=Azərbaycanda parlament seçkiləri: daha bir itirilmiş şans|url=https://bakuresearchinstitute.org/az/az%C9%99rbaycanda-parlament-seckil%C9%99ri-daha-bir-itirilmis-sans/|access-date=2022-05-31|archive-date=2021-07-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20210712103428/https://bakuresearchinstitute.org/az/az%c9%99rbaycanda-parlament-seckil%c9%99ri-daha-bir-itirilmis-sans/|url-status=live|work=Bakı Araşdırma Mərkəzi|author=Şahin Cəfərli}}</ref> Birmandatlı seçki dairələri üzrə Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası seçkilərə 78 namizədlı qatılsa da, onlardan yalnız 33-ü rəsmi qeydiyyata alınmışdır.<ref>{{Cite web |title=OSCE/UN JOINT ELECTORAL OBSERVATION MISSION IN AZERBAIJAN ON AZERBAIJAN'S 12 NOVEMBER 1995 PARLIAMENTARY ELECTION AND CONSTITUTIONAL REFERENDUM|url=https://www.osce.org/files/f/documents/9/5/14291.pdf |access-date=2022-06-04 |archive-date=2022-02-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220227191945/https://www.osce.org/files/f/documents/9/5/14291.pdf |url-status=live }}</ref> 33 namizədlə birmandatla seçki dairələri üzrə seçkiyə qatılan partiya Yeni Azərbaycan Partiyası və Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının ardından ən çox deputata sahib olan partiya olmuşdur.<ref>{{Cite web |title=I çağırış Milli Məclisin deputatları kimlər olub?|url=https://modern.az/az/news/205757/i-cagiris-milli-meclisin-deputatlari-kimler-olub-siyahi- |access-date=2022-06-02 |archive-date=2022-06-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220602173322/https://modern.az/az/news/205757/i-cagiris-milli-meclisin-deputatlari-kimler-olub-siyahi- |url-status=live |work=Modern.az }}</ref> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası 1995-ci ildə ilk dəfə keçirilmiş [[Naxçıvanda Parlament seçkiləri (1995)|Naxçıvan Ali Məclisinə seçkilərdə]] bir namizədlə iştirak etmişdir, lakin mandat qazana bilməmişdir.<ref>{{NST|500}}</ref> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası [[Azərbaycan Milli Məclisinin I çağırış deputatları|Azərbaycan Milli Məclisinin I çağırışı]] ərzində deputat transferləri də etmişdir. Belə ki, seçkilərdən sonra 55 saylı Beyləqan seçki dairəsi üzrə bitərəf deputat seçilmiş [[Novruz Quliyev]] 1998-ci ildə 93 saylı Xaçmaz-Dəvəçi seçki dairəsi üzrə Yeni Azərbaycan Partiyası üzvü olaraq deputat seçilmiş [[Cəbrayıl Əhmədov (siyasətçi)|Cəbrayıl Əhmədov]] partiyasından istefa vermiş və [[Gülnarə Qurbanova]] ilə birgə Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasına üzv olmuşdur.<ref name="tr">{{Cite web|title="Özləri buna inansaydılar, bizimlə birgə olmaq üçün çoxdan qaça-qaça yanımıza gəlmişdilər”|url=https://www.moderator.az/news/289070.html|access-date=2022-05-29|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202123637/https://www.moderator.az/news/289070.html|url-status=live|work=Moderator.az|author=Rəşad Bayramov}}</ref> Lakin çağırış sonuna doğru 55 saylı Beyləqan seçki dairəsi üzrə deputat seçilmiş Novruz Quliyev Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının baş katibi Elşad Musayevin təklifi və Siyasi Şuranın qərarı ilə partiya sıralarından uzaqlaşdırılmışdır. O, bitərəf namizəd kimi növbəti seçkilərə qatılmış və 55 saylı Beyləqan seçki dairəsi üzrə yenidən deputat seçilmişdir.<ref>{{Cite web |title=II çağırış Milli Məclisə seçilmiş deputatlar haqqında müfəssəl məlumat|url=http://www.infocenter.gov.az/v2/deputat_info.php |access-date=2022-06-02 |archive-date=2007-03-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070319054528/http://www.infocenter.gov.az/v2/deputat_info.php |work=infocenter.gov.az|url-status=live }}</ref> Parlament seçkilərindən sonra təşkil olunmuş [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyasına]] namizəd göstərməyən Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası yalnız [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (1998)|1998-ci il prezident seçkilərindən əvvəl]] hüquqşünas [[Altay Hüseynov]]u namizəd göstərmiş, o 4 avqust 1998-ci il tarixində Mərkəzi Seçki Komissiyasının üzvü seçilmişdir.<ref>{{Cite web|title=Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Seçki Komissiyası üzvünün təyin edilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN SƏRƏNCAMI|url=https://e-qanun.az/framework/3350|access-date=2022-05-31|archive-date=2018-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225132517/http://www.e-qanun.az/framework/3350|url-status=live|work=E-qanun.az}}</ref> [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (1998)|1998-ci il prezident seçkilərindən]] öncə bütün müxalifəti birləşdirən Seçki İslahatları və Demokratik Seçkilər Uğrunda Hərəkatda (SİDSUH) fikir ayrılığı yaranmışdı. Bir qrup şəxs vahid namizəd olaraq Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının sədri [[Əbülfəz Elçibəy]]i, digər qrup şəxs isə Müsavat Partiyasının başqanı [[İsa Qəmbər]]i irəli sürürdü. Yekun qərarın əldə oluna bilməməsi səbəbi ilə SİDSUH seçkiləri boykot etmə qərarı aldı.<ref>{{Cite web|title=Azərbaycanın bütün prezident seçkiləri – TƏHLİL|url=https://azvision.az/amp/az/news/13947/news.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123249/https://azvision.az/amp/az/news/13947/news.html|work=AzVision.az|url-status=live}}</ref> Lakin Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası bu seçkilərdə müxalifətin təmsil olunması üçün sədr Etibar Məmmədovun namizədliyini irəli sürdü. Etibar Məmmədov ən güclü müxalif namizəd olaraq seçkilərdə 389,667 (11.8%) səs toplayaraq Yeni Azərbaycan Partiyasının sədri Heydər Əliyevdən sonra ikinci sırada qərarlaşmışdı.<ref>{{Cite web |title=1998-ci il prezident seçkilərinin nəticələri |url=http://www.electionguide.org/elections/id/1767/ |access-date=2022-05-31 |archive-date=2020-08-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200811005142/https://www.electionguide.org/elections/id/1767/ |work=IFES Election Guide |url-status=live }}</ref> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının sədri Etibar Məmmədov, Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının sədri Əbülfəz Elçibəy, [[Azərbaycan Liberal Partiyası]]nın sədri [[Lalə Şövkət]], Müsavat Partiyasının başqanı İsa Qəmbər 9 noyabr 1998-ci il tarixində ortaq protokol imzalayaraq seçki nəticələrini tanımadıqlarını elan etmişdirlər.<ref>{{Cite web |title=Lalə Şövkətin foto-arxivi|url=http://lalashevket.az/new3/FOTOREPORTAJ/FOTOQALEREYA%201995.htm |access-date=2022-05-31 |archive-date=2016-04-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160423202034/http://lalashevket.az/new3/FOTOREPORTAJ/FOTOQALEREYA%201995.htm |work=Lalashevket.az |url-status=live }}</ref> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası [[Azərbaycanda Bələdiyyə seçkiləri (1999)|1999-cu il bələdiyyə seçkilərində]] demokratik şəraitin olmaması səbəbi ilə iştirakdan imtina etmişdir.<ref name="mil"/> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası [[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2000)|2000-ci il parlament seçkilərindən əvvəl]] yenidən təşkil olunan Mərkəzi Seçki Komissiyasına [[Etibar Ələsgərov]]u və [[Elşad Qurbanov]]u namizəd göstərmiş və o 18 iyul 2000-ci il tarixində Mərkəzi Seçki Komissiyasının üzvü seçilmişdir.<ref>{{Cite web|title=Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının üzvlərinin təyin edilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MİLLİ MƏCLİSİNİN QƏRARI|url=https://e-qanun.az/framework/14746|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20220513112017/https://e-qanun.az/framework/14746|url-status=live|work=E-qanun.az}}</ref><ref>{{Cite web|title=Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının üzvlərinin təyin edilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN SƏRƏNCAMI|url=https://e-qanun.az/framework/693|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-03-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20220325080012/http://www.e-qanun.az/framework/693|url-status=live|work=E-qanun.az}}</ref> [[Fayl:Vaqif Musayev.jpg|Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının sədr müavini [[Vaqif Musayev]]|thumb|200px|left]] Azərbaycan Ali Sovetinin deputatı, seperatçı [[Talış-Muğan Muxtar Respublikası]]nın baş naziri təyin olunduğu iddia edilən [[Vaqif Musayev]] 1993-cü ildən sonra Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasına üzv olmuş və qısa müddətdə sədr müavini postuna təyinat almışdır. Onun adı mediada partiyanın əsas maliyə dəstəkçilərindən biri olaraq hallanırdı.<ref name="VM">{{Cite web|title=Etibar Məmmədov Vaqif Musayevin həbsindən danışdı|url=https://ann.az/az/etibar-memmedov-vaqif-musayevin-hebsinden-dansd/|access-date=2022-05-30|archive-date=2020-08-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20200812204338/https://ann.az/az/etibar-memmedov-vaqif-musayevin-hebsinden-dansd/|url-status=live|work=Ann.az}}</ref> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası 2000-ci il parlament seçkilərində həm çoxmandatlı, həm təkmandatlı seçki dairələri üzrə seçkilərə qatılmışdır. Partiyanın proporsional seçki üzrə vahid namizəd siyahısında 1-ci sırada sədr Etibar Məmmədov, ikinci sırada sədr müavini Vaqif Musayev, üçüncü sırada Nazim İmanov, 4-cü sırada Şadman Hüseynin adı yer almışdır. Vaqif Musayevin adının ikinci sırada, qurucu üzvlər Nazim İmanov və Şadman Hüseyndən əvvəl olması müzakirələrə səbəb olsa da, siyahı dəyişdirilməmişdir.<ref name="VM"/> Həmin seçkilərdə bir öncəki seçkilərdə tətbiq olunan 8%-lik seçki həddi, 6%-ə endirilmiş olsa da, Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası proporsional seçki üzrə 112,727 (3.89%) səs alaraq Yeni Azərbaycan Partiyası, Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası, [[Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası]], [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1993)|Azərbaycan Kommunist Partiyası]] və Müsavat Partiyasının ardından 6-cı sırada tamamlamış və seçki həddini keçə bilməmişdir.<ref>{{Cite web |title=2000-ci il parlament seçkilərinin nəticəsi|url=http://www.ipu.org/parline-e/reports/arc/2019_00.htm |access-date=2022-05-30 |archive-date=2011-07-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110726190334/http://www.ipu.org/parline-e/reports/arc/2019_00.htm |url-status=live }}</ref><ref name=":5">{{Cite web|title=ATƏT Demokratik Təsisatlar və İnsan Hüquqları Bürosu Azərbaycan Respublikası Parlament Seçkiləri 5 noyabr 2000-ci il və 7 yanvar 2001-ci il Yekun Hesabatı|url=https://www.osce.org/files/f/documents/0/d/14266.pdf|access-date=2022-05-30|archive-date=2021-08-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210801145304/https://www.osce.org/files/f/documents/0/d/14266.pdf|url-status=live}}</ref> Partiya majoritar dairələr üzrə 28 namizədlə seçkilərə qatılmışdı.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://www.osce.org/files/f/documents/1/f/14282.pdf |access-date=2022-06-04 |archive-date=2021-09-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210903112949/https://www.osce.org/files/f/documents/1/f/14282.pdf |url-status=live }}</ref> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının Salyan Rayon Təşkilatının sədri [[Rifət Ağalarov]] majoritar üsulla 84 saylı Salyan seçki dairəsindən deputatlığa namizəd olmuş və deputat seçilmişdir.<ref>{{Cite web |title=Milli Məclisin rəsmi saytında deputat Rifət Ağalarov haqqında məlumat|url=https://meclis.gov.az/news-dep.php?id=243&lang=az |access-date=2022-05-31 |archive-date=2022-05-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220525040402/https://meclis.gov.az/news-dep.php?id=243&lang=az |url-status=live }}</ref> O, partiyanın deputatlıqdan istefa çağırışını qəbul etmədiyi üçün 2000-ci il tarixində Siyasi Şura qərarı ilə partiya sıralarından xaric edilmişdir.<ref name=":1"/> [[Azərbaycanda təkrar parlament seçkiləri (yanvar 2001)|7 yanvar 2001-ci il tarixli təkrar parlament seçkilərində]] Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası əvvəlcə iştirak qərarı almış və 8 nəfərin deputatlığa namizədliyini irəli sürmüşdür.<ref>{{Cite web|title=İkinci çağırış Milli Məclis (2000-2005). 2. Yeni parlamentin ümumi mənzərəsi|url=https://azerbaycanli.org/page/427/news/2829|access-date=2022-05-31|archive-date=2021-09-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20210903113250/https://azerbaycanli.org/page/427/news/2829|url-status=live}}</ref> Partiya 2 yanvar 2001-ci il tarixində seçkiləri boykot qərarı alaraq namizədlərini geri çağırmışdır.<ref name=":5" /> Lakin Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası Ağdaş Rayon Təşkilatının sədri [[Hidayət Qulamov]] 51 saylı Ağsu-Kürdəmir seçki dairəsi üzrə deputatlığa namizəd olmuş və seçkilərdə qalib olaraq deputat seçilmişdir. Partiya qərarına riayət etmədiyi üçün daha sonra Hidayət Qulamov da partiya sıralarından xaric edilmişdir.<ref name=":1"/> Bu hadisələrdən sonra partiyanın qurucusu [[Şadman Hüseyn]] və bərabərində bir qrup şəxs partiya sıralarından istefa vermişdir. Şadman Hüseyn botərəf siyasətçi kimi siyasi həyatına davam etmiş, [[Azərbaycanda əlavə parlament seçkiləri|5 mart 2003-cü il tarixli əlavə parlament seçkilərində]] majoritar üsulla 91 saylı Xanlar-Daşkəsən seçki dairəsi üzrə 17,801 (72.79%) səs toplayaraq deputat seçilmişdir.<ref>{{Cite web|title=AZƏRBAYCAN RESPUBLIKASININ MILLI MƏCLISINƏ TƏYIN OLUNMUŞ ƏLAVƏ SEÇKILƏRININ NƏTICƏLƏRI HAQQINDA ILKIN MƏLUMATLAR 5 mart 2003-cü il|url=http://www.infocenter.gov.az/rezult5.html|access-date=2022-05-30|archive-date=2004-06-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20040602201645/http://www.infocenter.gov.az/rezult5.html|work=Mərkəzi Seçki Komissiyası|url-status=live}}</ref> Daha [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (2003)|2003-cü il prezident seçkilərində]] "Vətən" Seçicilərin Təşəbbüs Qrupu tərəfindən prezidentliyə namizədliyi irəli sürülsə də,<ref>{{Cite web |title=Şadman Hüseynin prezidentliyə namizədliyi ilə bağlı qərar|url=https://e-qanun.az/framework/17704 |access-date=2022-05-30 |archive-date=2022-05-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123257/https://e-qanun.az/framework/17704 |url-status=live |work=E-qanun.az }}</ref> o, 5 avqust 2003-cü il tarixində ürəktutma səbəbi ilə ölmüşdür. Bu hadisədən sonra onun ailə üzvləri mətbuat konfransı keçirərək Şadman Hüseynin yaxın zamanlarda namizədliyini Yeni Azərbaycan Partiyası namizədi [[İlham Əliyev]]in xeyrinə çəkməyi planlaşdırdığını bildirmiş və bu səbəblə Şadman Hüseynin seçicilərini prezidentliyə namizəd İlham Əliyevə səs verməyə dəvət etmişdir.<ref>{{Cite web|title=Unudulan deputatlar: İdmançı, həkim, prezidentliyə namizədin qəfil ÖLÜMÜ|url=https://modern.az/az/news/304277/unudulan-deputatlaridmanci-hekim-prezidentliye-namizedin-qefil-olumu-fotolar-|access-date=2022-05-30|archive-date=2021-09-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210901111532/https://modern.az/az/news/304277/unudulan-deputatlaridmanci-hekim-prezidentliye-namizedin-qefil-olumu-fotolar-|url-status=live|work=Modern.az}}</ref> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası 2003-cü il prezident seçkilərindən və 2003-cü il yeni parlament seçkilərindən əvvəl yenidən təşkil olunan Mərkəzi Seçki Komissiyasına [[Asəf Orucoğlu|Asəf Əliyevi]] əsas, [[Arzuxan Əlizadə]]ni isə əvəzedici üzv kimi namizəd göstərmiş və onların hər ikisi 13 iyun 2003-cü il tarixində Mərkəzi Seçki Komissiyasına seçilmişdir.<ref>{{Cite web|title=Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının üzvlərinin və əvəzedici üzvlərinin seçilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MİLLİ MƏCLİSİNİN QƏRARI|url=https://e-qanun.az/framework/14814|access-date=2022-05-31|archive-date=2021-08-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20210802173008/http://e-qanun.az/framework/14814|url-status=live|work=E-qanun.az}}</ref> Prezident seçkiləri ərəfəsində sədri Rauf Muradov olan və dövlət qeydiyyatı olmayan Mütərəqqi Xalq Partiyası Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasına birləşmişdir. Həmçinin, həmin dövrdə Azərbaycan Liberal Partiyasından ayrılıb yeni partiya təsis etmiş bir qrup şəxs partiyalarını Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası ilə birləşdirmək niyyətində olsa da, Etibar Məmmədov bu istəyi rədd etmişdir.<ref>{{Cite web|title=“Siyasi qardaşlaşma”nın tarixi: hansı partiyalar bir-biri ilə birləşib?|url=https://modern.az/news/9638/siyasi-qardaslasmanin-tarixi-hansi-partiyalar-bir-biri-ile-birlesib/|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123302/https://modern.az/news/9638/siyasi-qardaslasmanin-tarixi-hansi-partiyalar-bir-biri-ile-birlesib/|url-status=live|work=Modern.az}}</ref> [[Fayl:Nazim İmanov.jpg|Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının təsisçisi və sədr müavini [[Nazim İmanov]].|thumb|200px]] 2003-cü il prezident seçkilərində müxalif qüvvələrdən bir neçə şəxs prezidentliyə namizəd olmuşdur. Əvvəlcə vahid namizəd üzərində müzakirələr olsa da, bu gerçəkləşməmişdir. Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası Etibar Məmmədovun prezidentliyə namizədliyini 7 iyul 2003-cü il tarixində rəsmi olaraq irəli sürmüş<ref>{{Cite web|title=2003-cü il oktyabrın 15-də keçiriləcək Azərbaycan Respublikası prezidentinin seçkilərində Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası tərəfindən namizədliyi irəli sürülmüş Etibar Səlidar oğlu Məmmədovun Azərbaycan Respublikası prezidentliyinə namizəd kimi təsdiq olunması və səlahiyyətli nümayəndələrin qeydə alınması haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MƏRKƏZİ SEÇKİ KOMİSSİYASININ QƏRARI|url=https://e-qanun.az/framework/17745|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123259/https://e-qanun.az/framework/17745|url-status=live|work=E-qanun.az}}</ref> və bu namizədlik 12 avqust 2003-cü il tarixində rəsmi olaraq təsdiqlənmişdir.<ref>{{Cite web|title=2003-cü il oktyabrın 15-də keçiriləcək Azərbaycan Respublikası prezidenti seçkilərində cənab Məmmədov Etibar Səlidar oğlunun prezidentliyə namizədliyinin qeydə alınması haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MƏRKƏZİ SEÇKİ KOMİSSİYASININ QƏRARI|url=https://e-qanun.az/framework/17633|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123259/https://e-qanun.az/framework/17633|url-status=live|work=E-qanun.az}}</ref> Prezidentliyə namizədliyi 12 avqust 2003-cü il tarixində təsdiqlənmiş Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının sədri [[Əli Kərimli]]<ref>{{Cite web|title=2003-cü il oktyabrın 15-də keçiriləcək Azərbaycan Respublikası prezidenti seçkilərində cənab Kərimli Əli Əmirhüseyn oğlunun prezidentliyə namizədliyinin qeydə alınması haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MƏRKƏZİ SEÇKİ KOMİSSİYASININ QƏRARI|url=https://e-qanun.az/framework/17601|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123258/https://e-qanun.az/framework/17601|url-status=live|work=E-qanun.az}}</ref> daha sonra namizədliyini Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının sədri Etibar Məmmədovun leyhinə geri çəkmişdir.<ref>{{Cite web|title=Etibar Məmmədov, Rəsul Quliyev, Əli Kərimli... - İsa Qəmbərlə razılaşmanı niyə pozublar?|url=https://mia.az/mobil/949786|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123302/https://mia.az/w949786/949786|work=Mia.az|url-status=live}}</ref> Bu ərəfədə sədr Etibar Məmmədov və onu dəstəkləyən siyasi qurumlar vahid quruluşda — Qələbə Blokunda cəmləşmişdi.<ref name="mil">{{Cite web|title=Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası haqqında qısa məlumat|work=Millet.az|url=https://www.millet.az/posts/detail/azerbaycan-milli-istiqlal-partiyasi-haqqinda-qisa-melumat-102730|access-date=2022-05-31|archive-date=2021-11-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20211102110051/http://www.millet.az/posts/detail/azerbaycan-milli-istiqlal-partiyasi-haqqinda-qisa-melumat-102730|url-status=live}}</ref> Buseçkilərdə həmçinin, Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının üzvləri də iştirak etmişdir. Belə ki, sabiq partiya üzvü [[Abutalıb Səmədov]] prezidentliyə namizəd olmuş,<ref>{{Cite web|title=2003-cü il oktyabrın 15-də keçiriləcək Azərbaycan Respublikası prezidenti seçkilərində cənab Səmədov Abutalıb Qənbər oğlunun prezidentliyə namizədliyinin qeydə alınması haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MƏRKƏZİ SEÇKİ KOMİSSİYASININ QƏRARI|url=https://e-qanun.az/framework/17668|work=E-qanun.az|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123300/https://e-qanun.az/framework/17668|url-status=live}}</ref> lakin sonra İlham Əliyevin leyhinə namizədliyini geri çəkmişdir.<ref>{{Cite web|title=Azərbaycanın iqtidaryönlü partiyası seçkiyə öz namizədi ilə qatıla bilər|url=https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1227506.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2021-01-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20210122202952/https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1227506.html|work=Trend İnformasiya Agentliyi|url-status=live}}</ref> Sabiq partiya üzvü Elşad Musayev də prezidentliyə namizəd olsa da, lazım olan 40 min imzanı toplaya bilmədiyi üçün namizədliyi rəsmi qeydiyyatdan keçməmişdir.<ref>{{Cite web|title=2003-cü il oktyabrın 15-də keçiriləcək Azərbaycan Respublikası prezidenti seçkilərində cənab Musayev Elşad Nəbi oğlunun prezidentliyə namizədliyinin qeydə alınması haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MƏRKƏZİ SEÇKİ KOMİSSİYASININ QƏRARI|url=https://e-qanun.az/framework/17603|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123259/https://e-qanun.az/framework/17603|work=E-qanun.az|url-status=live}}</ref> Etibar Məmmədov seçkiləri 70,638 (2.92%) səs toplayaraq Yeni Azərbaycan Partiyası sədrinin birinci müavini İlham Əliyev, [[Bizim Azərbaycan Bloku]]nun vahid namizədi İsa Qəmbər və [[Milli Birlik Hərəkatı]]nın lideri Lalə Şövkətdən sonra 4-cü sırada tamamlamışdır.<ref>{{Cite web|title=Azərbaycan Respublikası adından 2003-cü il oktyabrın 15-də keçirilmiş Azərbaycan Respublikası prezidenti seçkilərinin nəticələrinin təsdiq və rəsmən elan edilməsinə dair AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI KONSTİTUSİYA MƏHKƏMƏSİNİN QƏRARI|url=http://e-qanun.az/framework/15892|access-date=2022-05-31|archive-date=2021-01-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20210104154204/http://e-qanun.az/framework/15892|work=E-qanun.az|url-status=live}}</ref> Lakin müxalif namizədlər seçki nəticələrini tanımamış və [[Azərbaycan etirazları (2003)|15–16 oktyabr 2003-cü il tarixlərində kütləvi etiraz aksiyaları]] təşkil etmişdirlər. Prezident seçkilərindəki məğlubiyyətin ardından 2004-cü ildə partiya sədri Etibar Məmmədov sədrlikdən istefa vermişdir.<ref>{{Cite web|title=Suallarınızı Etibar Məmmədov cavablandırdı|url=https://www.azadliq.org/amp/2303662.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123259/https://www.azadliq.org/amp/2303662.html|work=Azadlıq Radiosu|url-status=live}}</ref> Bu istefanın ardınca partiyanın sədr müavini Nazim İmanovun sədr seçiləcəyi düşünülsə də, o, 2004-cü ilin fevral ayında Siyasi Şura iclasında partiyadan istefa verdiyini açıqlamışdır.<ref name="ni">{{Cite web|title=Etibar Məmmədovun əvvəlcə müavini, sonra rəqibi olan millət vəkili, MM-dən gülməcələr yazan PROFESSOR|url=https://konkret.az/etibar-memmedovun-evvelce-muavini-sonra-reqibi-olan-millet-vekili-mm-den-gulmeceler-yazan-professor-etrafli/|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531132924/https://konkret.az/etibar-memmedovun-evvelce-muavini-sonra-reqibi-olan-millet-vekili-mm-den-gulmeceler-yazan-professor-etrafli/|url-status=live}}</ref> === Əli Əliyev dövrü (2004–2006) === [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (2003)|2003-cü il prezident seçkilərinin ardından]] Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası sədri [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]] sədrlikdən istefa vermişdir. Sədr səlahiyyətləri isə onun qohumu [[Əli Əliyev (siyasətçi)|Əli Əliyevə]] həvalə edilmişdir. 7 fevral 2005 tarixində Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının növbədənkənar VIII Qurultayı keçirilmişdir. Qurultayda iştirak edən 244 nümayəndənin 152-sinin lehinə səsi ilə Əli Əliyev partiya sədri seçilmiş və partiyanın lideri postu yaradılmışdır.<ref>{{Cite web|title=Əli Əliyev Azərbaycan Milli İstiqlal partiyasının yeni sədri seçilib|url=https://www.amerikaninsesi.org/amp/a-56-a-2005-02-07-1-1-88596102/700222.html|access-date=2022-06-02|archive-date=2022-06-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20220602173321/https://www.amerikaninsesi.org/amp/a-56-a-2005-02-07-1-1-88596102/700222.html|work=Amerikanın səsi|url-status=live}}</ref> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası yeni sədri Əli Əliyevin rəhbərliyində [[Azərbaycanda Bələdiyyə seçkiləri (2004|2004-cü il bələdiyyə seçkilərinə qatılmış]] və hakim [[Yeni Azərbaycan Partiyası]]ndan sonra ən çox bələdiyyə üzvünə sahib partiya olmuşdur.<ref>{{Cite web|title=AMİP sədri: “Yeni siyasi birliyin yaradılmasına çalışırıq”-MÜSAHİBƏ|url=https://www.aznews.az/news/siyaset/56797.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123339/https://www.aznews.az/news/siyaset/56797.html|work=AzNews.az|url-status=live}}</ref> [[Fayl:Ali Aliyev (cropped).jpg|Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının ikinci sədri [[Əli Əliyev (siyasətçi)|Əli Əliyev]].|thumb|200px|left]] [[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2005)|2005-ci il parlament seçkiləri ərəfəsində]], 13 iyul 2005-ci il tarixində Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası, [[Azərbaycan Sosial Demokrat Partiyası]], [[Azərbaycan Liberal Partiyası]] və bir qrup müstəqil siyasətçi Yeni Siyasət Seçki Blokunu (qısaca YeS) təsis etmiş və vahid namizədlərlə seçkiyə qatılmışdır.<ref name=":0">{{Cite web|title=İqtidaryönlü partiyalar «Reforma» seçki bloku yaradacaq|url=https://www.azadliq.org/amp/152757.html|access-date=2022-05-04|archive-date=2022-05-04|work=Azadlıq Radiosu|archive-url=https://web.archive.org/web/20220504103044/https://www.azadliq.org/amp/152757.html|url-status=live}}</ref> Lakin seçkilərin nəticəsi açıqlandıqda Yeni Siyasət Seçki Blokunun vahid siyahısından sadəcə 2 müstəqil namizəd — [[52 saylı Quba seçki dairəsi]] üzrə baş nazirin sabiq müavini [[Vahid Əhmədov]] və [[114 saylı Şəki kənd birinci seçki dairəsi]] üzrə sabiq baş nazir [[Əli Məsimli]] deputat seçilmişdir. Yeni Siyasət Seçki Blokunun üzv partiyaları seçki nəticələrinə etiraz etmiş və seçilmiş deputatları istefaya dəvət etmişdir. Lakin Yeni Siyasət Seçki Blokuna üzv olan Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyasındakı]] nümayəndəsi [[Arzuxan Əlizadə]] (hazırkı sədr) seçkinin yekun protokoluna imza atmışdır. Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası sədri Əli Əliyev buna etiraz etmişdir.<ref>{{Cite web|title=Vidadi Mahmudlu yekun protokolu imzalamasını düzgün addım sayır|url=https://www.azadliq.org/amp/154336.html|access-date=2022-05-04|archive-date=2022-05-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20220504103044/https://www.azadliq.org/amp/154336.html|work=Azadlıq Radiosu|url-status=live}}</ref> Partiya sədri Əli Əliyev fövqəladə iclas keçirmiş və iclasda Etibar Məmmədov və Arzuxan Əlizadənin dəstəkçilərini Siyasi Şura üzvlüyündən ixrac etmişdir.<ref name=":2"/> 21 yanvar 2006-cı il tarixində partiya sədri Əli Əliyev [[Azərbaycan Demokrat Partiyası]]nın qərargahında qurultay çağırımış, lakin 190 nümayəndənin iştirak etməli olduğu qurultayda 100 nümayəndə iştirak etmişdir. Kvorum olmadığından qurultay növbəti günə təxirə salınmışdır.<ref>{{Cite web|title=Əli Əliyevin çağırdığı AMİP-in bugünkü fövqəladə qurultayında yetərsay olmayıb|url=https://az.trend.az/azerbaijan/politics/817642.html|access-date=2022-05-04|archive-date=2022-05-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20220504103046/https://az.trend.az/azerbaijan/politics/817642.html|work=Trend İnformasiya Agentliyi|url-status=live}}</ref> 22 yanvar 2006-cı il tarixində həm Əli Əliyev, həm də Etibar Məmmədov Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının növbədənkənar qurultayını keçirmişdir. Əli Əliyev keçirdiyi qurultayda [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]], Azərbaycan Demokrat Partiyası, [[Müsavat Partiyası]] nümayəndələri iştirak etmiş, Etibar Məmmədov liderlik postundan uzaqlaşdırılmış, özü isə Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının yenidən sədri seçilmişdir.<ref>{{Cite web|title=AMİP-də iki qurultay|url=https://www.azadliq.org/a/154922.html|access-date=2022-05-04|archive-date=2021-04-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20210414080139/https://www.azadliq.org/a/154922.html|work=Azadlıq Radiosu|url-status=live}}</ref> Etibar Məmmədov keçirdiyi qurultayda isə Əli Əliyevə etimadsızlıq göstərilmiş, Ayaz Rüstəmov partiyanın müvəqqəti sədri seçilmişdir.<ref name=":2">{{Cite web|title=AMİP parçalanmaya doğru daha bir addım atdı|url=https://www.bbc.com/azeri/news/story/2006/01/printable/060123_amip|access-date=2022-05-04|archive-date=2022-05-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20220504103057/https://www.bbc.com/azeri/news/story/2006/01/printable/060123_amip|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=“Dovşan həkimi” AMİP-dən necə qovuldu? - Əli Əliyev haqqında yeni şok sənəd|url=https://www.aznews.az/news/editorsdesk/229896.html|access-date=2022-05-04|archive-date=2021-05-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20210508094923/https://www.aznews.az/news/editorsdesk/229896.html|work=AzNews.az|url-status=live}}</ref> Hər iki tərəf müvafiq qurultay sənədlərini [[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Ədliyyə Nazirliyinə]] təqdim etmişdir. Ədliyyə Nazirliyi nəticə olaraq Etibar Məmmədovun keçirdiyi qurultayın nəticələrini tanımışdır.<ref>{{Cite web|title="Regionçuluq" faktoru müxalifət partiyasının zəifləməsinə səbəb olub|url=https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1108158.html|access-date=2022-06-02|archive-date=2020-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201029030113/https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1108158.html|work=Trend İnformasiya Agentliyi|url-status=live}}</ref> === Ayaz Rüstəmov dövrü (2006–2007) === 2006-cı ildə müvəqqəti sədr seçilən Ayaz Rüstəmov rəhbərliyində 25 may 2006-cı il tarixində Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının IX Qurultayı keçirilib. Qurultaya seçilmiş 313 nümayəndə sədrliyə Ayaz Rüstəmov, Əli Ələkbərov, Əli Orucov, Fuad Muxtarov və Yəhya Həsənovun namizədliyini irəli sürmüşdür. Ancaq onların əksəriyyəti namizədliklərini geri çəkmiş və səsvermə Ayaz Rüstəmov və Əli Ələkbərov arasında aparılmışdır. Səsvermə nəticəsində səs çoxluğu ilə Ayaz Rüstəmov sədr seçilmişdir.<ref name=":3">{{Cite web|title=Ayaz Rüstəmov AMİP-in sədri seçilib|url=https://az.trend.az/azerbaijan/politics/826670.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2021-07-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20210726093552/https://az.trend.az/azerbaijan/politics/826670.html|work=Trend İnformasiya Agentliyi|url-status=live}}</ref> Ayaz Rüstəmov rəhbərliyində Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası [[Azərbaycanda təkrar parlament seçkiləri (2006)|2006-cı il təkrar parlament seçkilərinə]] 5 namizədlə qatılmışdır. Lakin mandat qazana bilməmişdir.<ref>{{Cite web|title=Üçüncü çağırış Milli Məclisə seçkilər (2005). 7. Təkrar seçkilərlə tamamlanan parlament|url=https://www.azerbaycanli.org/page/427/news/2836|access-date=2022-05-31|archive-date=2021-09-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20210903113109/https://www.azerbaycanli.org/page/427/news/2836|url-status=live}}</ref> Ayaz Rüstəmov rəhbərliyində Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası [[Azərbaycanda təkrar bələdiyyə seçkiləri (2006)|2006-cı il təkrar, yeni və əlavə bələdiyyə seçkilərinə]] qatılmışdır. Seçkilərin nəticəsində 8 partiya üzvü bələdiyyə üzvü seçilmişdir.<ref>{{Cite web |title=2006-cı il təkrar, yeni və əlavə bələdiyyə seçkilərinin partiyalara görə nəticələri|url=http://www.infocenter.gov.az/v2/byparty.php?sid=20061006 |work=Mərkəzi Seçki Komissiyası |access-date=2022-05-31 |archive-date=2007-03-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070321132209/http://www.infocenter.gov.az/v2/byparty.php?sid=20061006 |url-status=live }}</ref> Lakin Ayaz Rüstəmov uzun müddət bu vəzifədə qala bilməmişdir. [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (2008)|2008-ci il prezident seçkilərindən]] əvvəl, 25 dekabr 2007-ci il tarixində Ayaz Rüstəmov səhhəti ilə əlaqədar sədrlikdən istefa vermişdir.<ref>{{Cite web|title=Ayaz Rüstəmov prezidentliyə namizəd kimi uyğun fiqur olmadığından istefaya göndərilib - AMİP-in sabiq sədri|url=https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1101861.html|work=Trend İnformasiya Agentliyi|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123340/https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1101861.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=AMİP sədri istefa verdi|url=https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1100608.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2021-05-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20210506110309/https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1100608.html|work=Trend İnformasiya Agentliyi|url-status=live}}</ref> === Fuad Muxtarov dövrü (2007–2010) === 2007-ci ilin dekabr ayında partiya sədri Ayaz Rüstəmovun istefa verməsindən sonra partiyanın baş katibi Fuad Muxtarov sədr əvəzi vəzifəsinə seçilmişdir.<ref>{{Cite web|title=Azərbaycan müxalifəti mövcud potensialı görmür və 80-ci illərin vərdişləri ilə fəaliyyət göstərir|url=https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1718627.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413153306/https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1718627.html|work=Trend İnformasiya Agentliyi|url-status=live|Author=Fuad Muxtarov}}</ref> Onun sədrlik etdiyi müddətdə keçirilmiş [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (2008)|2008-ci il prezident seçkilərində]] partiyanın namizəd irəli sürməməsi qərara alınmışdır. [[Azərbaycanda Bələdiyyə seçkiləri (2009)|2009-cu il bələdiyyə seçkilərinə]] Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası 35 namizədlə qatılmışdır.<ref>{{Cite web |title=2009-cu il bələdiyyə seçkiləri ilə bağlı hesabat|url=http://iacis.az/?page_id=2693 |access-date=2022-05-31 |archive-date=2022-01-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220130102119/http://iacis.az/?page_id=2693 |work=MDB PAA DİMBİ |url-status=live }}</ref> Onlardan 15-i bələdiyyə üzvü seçilmişdir.<ref>{{Cite web|title=Siyahıya YAP liderlik edir|url=https://hafta.az/siyahiya-yap-liderlik-edir-31368-xeber.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2021-11-14|work=Hafta.az|archive-url=https://web.archive.org/web/20211114124529/https://hafta.az/siyahiya-yap-liderlik-edir-31368-xeber.html|url-status=dead}}</ref> Fuad Muxtarov bu vəzifəni partiyanın X Qurultayınadək davam etdirmişdir.<ref name="fm"/> === Yusif Bağırzadə dövrü (2010–2015) === 2007–2010-cu illərdə qurultay tərəfindən seçilməmiş, müvəqqəti oladaq sədr vəzifələrini icra edən Fuad Muxtarov tərəfindən idarə edilən partiya 10 iyul 2010-cu il tarixində [[Bakı]]da X Qurultayını keçirmişdir. Qurultaya partiyanın 64 şəhər və rayon təşkilatından 237 nümayəndə seçilmiş, onlardan 201-i qurultayda iştirak etmişdir.<ref>{{Cite web|title=AMİP-in qurultayı keçirilir|url=https://www.azadliq.org/amp/2096050.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123345/https://www.azadliq.org/amp/2096050.html|work=Azadlıq Radiosu|url-status=live}}</ref> 2010-cu ilin əvvəlində partiyanın Nərimanov Rayon Təşkilatının sədri Ələddin Əsgərov, Goranboy Rayon Təşkilatının sədri Fəqan Məhərrəmli və təbliğ və təşviqat üzrə katibi Əli Orucov sədrliyə iddialarını irəli sürsə də, qurultayda mənzərə fərqli olmuşdur.<ref name="fm">{{Cite web|title=Qurultayda AMİP-in siyasi kursu da müzakirə olunacaq|url=https://news.milli.az/politics/5494.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123805/https://news.milli.az/politics/5494.html|url-status=live|author=Fuad Muxtarov}}</ref> Belə ki, sabiq [[Azərbaycan Demokrat Partiyası]] üzvü, sabiq deputat, [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyasının]] sabiq üzvü [[Yusif Bağırzadə]] 5 aprel 2010-cu il tarixində Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasına üzv olmaq üçün ərizə ilə müraciət etmiş, 9 aprel 2010-cu il tarixində üzvlüyə qəbul olunmuşdur.<ref>{{Cite web|title=Keçmiş deputat Yusif Bağırzadə AMiP-ə üzv olmaq istəyir|url=https://www.mia.az/mobil/24173|work=Mia.az|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123806/https://www.mia.az/w24173/24173|url-status=live}}</ref> O, 10 aprel 2010-cu il tarixində sədr əvəzi Fuad Muxtarov tərəfindən beynəlxalq əlaqələr üzrə katib vəzifəsinə təyin olunmuşdur.<ref>{{Cite web|title=Azərbaycanın müxalifət partiyasına üzv olan keçmiş deputata vəzifə verilib|url=https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1673093.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123637/https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1673093.html|work=Trend İnformasiya Agentliyi|url-status=live}}</ref> Kütləvi İnformasiya Vasitələrində [[Yusif Bağırzadə]]nin partiya sədri seçilmək üçün partiyaya üzv olduğu iddia edilsə də, o bu iddaları yalanlamışdır.<ref>{{Cite web|title=AMiP-ə sədr olmaq iddiam yoxdur|url=https://mia.az/mobil/24246|work=Mia.az|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123606/https://mia.az/w24246/24246|url-status=live|Author=[[Yusif Bağırzadə]]}}</ref> Lakin Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının X Qurultayında [[Yusif Bağırzadə]] sədrliyə namizəd göstərilmişdir. O, tək namizəd olaraq 201 qurultay nümayəndəsindən 193 leyhinə, 2 əleyhinə səs alaraq partiyanın sədri seçilmişdir.<ref name=":4">{{Cite web|title=Yusif Bağırzadə AMİP-in sədri seçilib|work=Azadlıq Radiosu|url=https://www.azadliq.org/amp/2096328.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123617/https://www.azadliq.org/amp/2096328.html|url-status=live}}</ref> [[Yusif Bağırzadə]] sədr seçildikdən sonra [[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2010)|2010-cu il parlament seçkilərinə]] hazırlığa başlamışdır. Belə ki, partiya müstəüil olaraq seçkilərə qatılma qərarı almış və 11-i partiya üzvü olmaqla 19 şəxsin deputatlığa namizədliyi irəli sürmüşdür.<ref>{{Cite web|title=Bütün deputatlığa namizədlər barədə yeni məlumat|url=https://modern.az/az/news/8224/butun-deputatliga-namizedler-barede-yeni-melumat|access-date=2022-05-31|archive-date=2021-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20211023144138/https://modern.az/az/news/8224/butun-deputatliga-namizedler-barede-yeni-melumat|url-status=live|work=Modern.az}}</ref> Seçkilərdə ümumilikdə 23,141 (0.89%) səs toplayan partiya mandat qazana bilməmişdir. Səs çoxluğuna görə partiya hakim [[Yeni Azərbaycan Partiyası]], [[Müsavat Partiyası]], [[Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası]], [[Ana Vətən Partiyası (Azərbaycan)|Ana Vətən Partiyası]], [[Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyası]], [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]] və [[Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]]ndan sonra 8-ci sırada qərarlaşsa da, seçkilər majoritar üsulla keçirildiyi üçün mandat qazana bilməmişdir.<ref>{{Cite web |title=2010-cu il parlament seçkilərinin yekun nəticəsi |url=http://www.electionpassport.com/files/AZ/AZ.xlsx |access-date=2022-05-31 |archive-date=2017-06-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170630153612/http://www.electionpassport.com/files/AZ/AZ.xlsx |work=Election Passport |url-status=live }}</ref> [[Fayl:Azərbaycanda iqtidar-müxalifət görüşü.jpg|thumb|200px|Əli Həsənov rəhbərliyində iqtidar-müxalifət görüşü (Bakı, 2015)]] Seçki nəticələrinə etiraz olaraq müxalifət "İctimai Palata" adlı qurum təsis etdi və Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası da bu quruma üzv oldu. Lakin 1 il sonra, 2011-ci ildə partiya bu qurumdan ayrıldı.<ref>{{Cite web|title=Unudulan deputatlar: Sərdar Cəlaloğlunu infarkt həddinə çatdıran, İsa Qəmbəri şoka salan, Etibar Məmmədova xəyal qırıqlığı yaşadan HÜQUQŞÜNAS|url=https://modern.az/reportaj/342489/unudulan-deputatlar-serdar-celalolunu-infarkt-heddine-catdiran-isa-qemberi-soka-salan-etibar-memmedova-xeqal-qiriqlii-yasadan-hquqsnas/|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220505131614/https://modern.az/reportaj/342489/unudulan-deputatlar-serdar-celalolunu-infarkt-heddine-catdiran-isa-qemberi-soka-salan-etibar-memmedova-xeqal-qiriqlii-yasadan-hquqsnas/|url-status=live|work=Modern.az}}</ref> [[Yusif Bağırzadə]]nin sədrliyi dövründə Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası iqtidarın başlatdığı yeni iqtidar-müxalifət dialoqlarında iştirak etmiş, prezidentin köməkçisi [[Əli Həsənov (siyasətçi, 1960)|Əli Həsənovun]] rəhbərliyində keçirilmiş bir nüçə görüşdə iştirak etmişdir.<ref>{{Cite web|title=Hakimiyyət Avropa Oyunlarını siyasi partiyalarla müzakirə edib|url=https://www.amerikaninsesi.org/amp/siyaset/2768569.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123615/https://www.amerikaninsesi.org/amp/siyaset/2768569.html|work=Amerikanın səsi|url-status=live}}</ref> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (2013)|2013-cü il prezident seçkilərindən]] öncə, mart ayında partiyanın XI Qurultayını keçirərək prezidentliyə namizəd seçməyi planlaşdırmışdı.<ref>{{Cite web|title=AMİP-in PREZİDENTLİYƏ NAMİZƏDİ MARTDA MÜƏYYƏNLƏŞƏCƏK|url=https://musavat.com/news/amip-in-prezidentliye-namizedi-martda-mueyyenlesecek_141306.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123620/https://musavat.com/news/amip-in-prezidentliye-namizedi-martda-mueyyenlesecek_141306.html?d=2|work=Yeni Müsavat|url-status=live}}</ref> Lakin partiya daha sonra seçkilərdə iştirak etməmək qərarı almışdır.<ref>{{Cite web|title=Əli Əliyev AMİP-in seçkilərdə iştirak etməməsindən danışdı|url=https://www.moderator.az/news/32944.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123618/https://www.moderator.az/news/32944.html|url-status=live|work=Moderator.az}}</ref> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası [[Azərbaycanda Bələdiyyə seçkiləri (2014)|2014-cü il bələdiyyə seçkilərində]] partiya olaraq qatılmama qərarı alsa da, üzvlərinə sərbəstlik tanımışdır.<ref name="mus">{{Cite web|title=AMİP 2015 seçkilərində real partiyalarla əməkdaşlıq edəcək|url=https://musavat.com/news/amip-2015-seckilerinde-real-partiyalarla-emekdasliq-edecek_229964.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123622/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https://musavat.com:443/news/amip-2015-seckilerinde-real-partiyalarla-emekdasliq-edecek_229964.html?d=3|url-status=live|work=Yeni Müsavat|author=[[Arzuxan Əlizadə]]}}</ref> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası [[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2015)|2015-ci il parlament seçkilərinə]] müstəqil şəkildə qatılma qərarı almış və 12 şəxsin deputatlığa namizədliyini irəli sürmüşdür. Lakin seçkilərə 1 ay qalmış, 7 oktyabr 2015-ci il tarixində və partiyanın qurultayının keçirilməsi ərəfəsində partiyanın sədri [[Yusif Bağırzadə]] həm sədrlikdən, həm də üzvlükdən səhhətində yaranan problemlər səbəbi ilə istefa vermişdir.<ref>{{Cite web|title=Yusif Bağırzadə AMİP sədrliyindən və partiyadan istefa verib|work=Yeni Müsavat|url=https://musavat.com/news/yusif-bagirzade-amip-sedrliyinden-ve-partiyadan-istefa-verib_296832.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123622/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https://musavat.com:443/news/yusif-bagirzade-amip-sedrliyinden-ve-partiyadan-istefa-verib_296832.html?d=3|url-status=live}}</ref> === Arzuxan Əlizadə dövrü (2015–) === [[Yusif Bağırzadə]]nin istefasının ardından partiyanın baş katibi [[Arzuxan Əlizadə]] müvəqqəti olaraq sədr seçilmişdir. [[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2015)|2015-ci parlament seçkilərinə]] Arzuxan Əlizadə rəhbərliyində qatılan partiya 10,526 (0.37%) səs toplasa da, mandat qazana bilməmişdir.<ref>{{Cite web|title=DAİRƏLƏR ÜZRƏ DEPUTAT SEÇİLMİŞ NAMİZƏDLƏR (2015)|url=https://www.infocenter.gov.az/archive/millimeclis2015.aspx?i=1|access-date=2022-06-02|archive-date=2022-02-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20220227190826/https://www.infocenter.gov.az/archive/millimeclis2015.aspx?i=1|url-status=live}}</ref> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (2018)|2018-ci il prezident seçkilərində]] iştirakdan imtina etmişdir.<ref>{{Cite web|title=AMİP prezident seçkilərində iştirakdan imtina etdi|url=https://www.gununsesi.info/amip-prezident-seckil%C9%99rind%C9%99-istirakdan-imtina-etdi/|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123619/https://www.gununsesi.info/amip-prezident-seckil%C9%99rind%C9%99-istirakdan-imtina-etdi/|url-status=live}}</ref> Həmçinin, partiya Siyasi Şurası 13 oktyabr 2019-cu il tarixində [[Azərbaycanda Bələdiyyə seçkiləri (2019)|2019-cu il bələdiyyə seçkilərində]] partiya olaraq iştirak qərarı almasa da, üzvlərinə sərbəstlik tanımışdır.<ref>{{Cite web|title=Bələdiyyə seçkilərində iştirak üçün 10 partiya müraciət edib|url=https://musavat.com/mobile/news/belediyye-seckilerinde-istirak-ucun-10-partiya-muraciet-edib_653875.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123622/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https://musavat.com:443/mobile/news/belediyye-seckilerinde-istirak-ucun-10-partiya-muraciet-edib_653875.html?d=3|url-status=live|work=Yeni Müsavat}}</ref> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası [[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2020)|2020-ci il parlament seçkilərində]] iştirakla bağlı 10 dekabr 2019-cu il tarixli Siyasi Şura iclasında qərar almış və 11 şəxsin deputatlığa namizədliyini irəli sürmüşdür.<ref>{{Cite web|title=AMİP növbədənkənar parlament seçkilərində iştirak edəcək - namizədlər açıqlandı|url=https://musavat.com/news/amip-novbedenkenar-parlament-seckilerinde-istirak-edecek-namizedler-aciqlandi_664693.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531124057/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https://musavat.com:443/news/amip-novbedenkenar-parlament-seckilerinde-istirak-edecek-namizedler-aciqlandi_664693.html?d=3|work=Yeni Müsavat|url-status=live}}</ref> Lakin onlardan sadəcə 7-si seçki prossesinə qoşula bilmiş və ümumilikdə 3777 səs toplamışdırlar. Namizədlərdən ən çox səs toplayan 1571 səs ilə [[25 saylı Nizami ikinci seçki dairəsi]] üzrə deputatlığa namizəd Məmmədəli Səfərov olmuş,<ref>{{Cite web |title=25 saylı Nizami ikinci seçki dairəsinin seçki protokolu|url=https://www.infocenter.gov.az/archive/millimeclis2020.aspx?i=2&dsk=25 |access-date=2022-05-31 |archive-date=2022-02-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220211211830/https://www.infocenter.gov.az/archive/millimeclis2020.aspx?i=2&dsk=25 |work=Mərkəzi Seçki Komissiyası |url-status=live }}</ref> ən az səs toplayan isə 91 səslə [[15 saylı Yasamal birinci seçki dairəsi]]ndən deputatlığa namizəd, partiya katibi Elşən Mustafayev olmuşdur.<ref>{{Cite web |title=15 saylı Yasamaı birinci seçki dairəsinin seçki protokolu |work=Mərkəzi Seçki Komissiyası |url=https://www.infocenter.gov.az/archive/millimeclis2020.aspx?i=2&dsk=15 |access-date=2022-05-31 |archive-date=2022-02-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220211211924/https://www.infocenter.gov.az/archive/millimeclis2020.aspx?i=2&dsk=15 |url-status=live }}</ref> Partiya seçki nəticələrinə etiraz etmiş və namizədlərin etiraz protokoluna imza atmışdır.<ref>{{Cite web|title=Seçkilərə etiraz aksiyasına qərar verildi|url=https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/seckilere-etiraz-aksiyasina-qerar-verildi/|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531124056/https://d9mc3ts4czbpr.cloudfront.net/az/article/seckilere-etiraz-aksiyasina-qerar-verildi/|url-status=live}}</ref> 16 avqust 2020-ci il tarixində Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının XI Qurultayı onlayn şəkildə "[[Zoom (proqram)|Zoom]]" platforması üzərindən keçirilmişdir. Qurultayda alternativsiz namizəd olaraq Arzuxan Əlizadə partiyanın yeni sədri seçilmişdir.<ref name=":11">{{Cite web|title=AMİP-ə yeni sədr seçildi|url=https://pravda.az/news/21647|access-date=2022-05-31|archive-date=2021-08-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20210802173045/http://pravda.az/news/21647|url-status=live}}</ref> Parlament seçkiləri sonrasında Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının əvvəlcə sədr əvəzi, sonra isə sədri Arzuxan Əlizadə iqtidarın başlatdığı yeni iqtidar-müxalifət dialoqları çərçivəsində [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyası]]nın Siyasi partiyalar və qanunvericilik hakimiyyəti ilə əlaqələr şöbəsinin müdiri [[Ədalət Vəliyev]]lə bir neçə dəfə görüş keçirmişdir.<ref>{{Cite web |title=Ədalət Vəliyev və Arzuxan Əlizadə arasında görüş baş tutub.|url=https://ovqat.com/manset/40554-dalt-vliyev-v-arzuxan-lizad-arasnda-goru-kecirilib.html |access-date=2022-05-31 |archive-date=2021-01-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210124085413/https://ovqat.com/manset/40554-dalt-vliyev-v-arzuxan-lizad-arasnda-goru-kecirilib.html |work=Ovqat.com |url-status=live }}</ref> Bu görüşlərdən sonuncusu 11 may 2022-ci il tarixində baş tutmuşdur.<ref>{{Cite web |title=Ədalət Vəliyev AMİP sədri ilə görüşüb.|url=https://report.az/amp/daxili-siyaset/edalet-veliyev-amip-sedri-ile-gorusub/ |access-date=2022-05-31 |archive-date=2022-05-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123803/https://report.az/amp/daxili-siyaset/edalet-veliyev-amip-sedri-ile-gorusub/ |url-status=live }}</ref> == Seçki nəticələri == === Parlament seçkiləri === {| class=wikitable style=text-align:center !rowspan=2|Seçki !rowspan=2|Sədr !colspan=3|Majoritar !colspan=3|Proporsional !rowspan=2|Cəmi |- !Səs !% !Mandat !Səs !% !Mandat |- |align=left|[[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (1995-1996)|1995]]|| <center>[[Fayl:Etibar Mammadov in 2017 (cropped).png|100x100px]]<hr>[[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]]</center> || || || {{Siyasi partiya/yerləri|0|100|#00B5E2}}||331,865||9.3|| {{Siyasi partiya/yerləri|3|25|#00B5E2}}|| {{Siyasi partiya/yerləri|3|125|#00B5E2}} |- |align=left|[[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2000)|2000]]||<center>[[Fayl:Etibar Mammadov in 2017 (cropped).png|100x100px]]<hr>[[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]]</center> || || || {{Siyasi partiya/yerləri|1|100|#00B5E2}}|| 112,727|| 3.89||{{Siyasi partiya/yerləri|0|25|#00B5E2}}||{{Siyasi partiya/yerləri|1|125|#00B5E2}} |- |align=left|[[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2005)|2005]]|| <center>[[Fayl:Ali Aliyev (cropped).jpg|100px]]<hr>[[Əli Əliyev (siyasətçi)|Əli Əliyev]]</center> || || || {{Siyasi partiya/yerləri|0|125|#00B5E2}}||{{N/A}}||{{N/A}}||{{N/A}} ||{{Siyasi partiya/yerləri|0|125|#00B5E2}} |- |align=left|[[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2010)|2010]]|| <center>[[Yusif Bağırzadə]]</center> || 23,141|| 0.97||{{Siyasi partiya/yerləri|0|125|#00B5E2}}||{{N/A}}||{{N/A}}||{{N/A}} ||{{Siyasi partiya/yerləri|0|125|#00B5E2}} |- |align=left|[[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2015)|2015]]|| <center>[[Arzuxan Əlizadə]]</center> || 10,526||0.37||{{Siyasi partiya/yerləri|0|125|#00B5E2}}||{{N/A}}||{{N/A}}||{{N/A}}||{{Siyasi partiya/yerləri|0|125|#00B5E2}} |- |align=left|[[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2020)|2020]]|| <center>[[Arzuxan Əlizadə]]</center> || 3,777||0.15|| {{Siyasi partiya/yerləri|0|125|#00B5E2}}||{{N/A}}||{{N/A}}||{{N/A}} || {{Siyasi partiya/yerləri|0|125|#00B5E2}} |} {{Sütunlar}} {{Sütun}} === Bələdiyyə seçkiləri === {|class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%;" ! rowspan=2| Seçki ! rowspan=2| Sədr ! colspan=3| Səs ! rowspan=2| Bələdiyyə üzvü |- ! # ! % ! ± |- | [[Azərbaycanda Bələdiyyə seçkiləri (1999)|1999]] | [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]] | | | | {{Siyasi partiya/yerləri|0|20456|#00B5E2}} |- | [[Azərbaycanda Bələdiyyə seçkiləri (2004)|2004]] | [[Əli Əliyev (siyasətçi)|Əli Əliyev]] | | | | {{Siyasi partiya/yerləri|500|21613|#00B5E2}} |- | [[Azərbaycanda Bələdiyyə seçkiləri (2009)|2009]] | Fuad Muxtarov | | | |{{Siyasi partiya/yerləri|15|15591|#00B5E2}} |- | [[Azərbaycanda Bələdiyyə seçkiləri (2014)|2014]] | [[Yusif Bağırzadə]] | | | | {{Siyasi partiya/yerləri|0|15035|#00B5E2}} |- | [[Azərbaycanda Bələdiyyə seçkiləri (2019)|2018]] | [[Arzuxan Əlizadə]] | | | | {{Siyasi partiya/yerləri|0|15156|#00B5E2}} |- |} {{sütun}} === Təkrar parlament seçkiləri === {|class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%;" ! rowspan=2| Seçki ! rowspan=2| Sədr ! colspan=2| Səs ! rowspan=2| Mandat |- ! # ! % |- | [[Azərbaycanda təkrar parlament seçkiləri (1995)|1995]] | [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]] | | | {{Siyasi partiya/yerləri|1|10|#00B5E2}} |- | [[Azərbaycanda təkrar parlament seçkiləri (yanvar 2001)|Yanvar 2001]] |[[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]] | | | {{Siyasi partiya/yerləri|1|11|#00B5E2}} |- | [[Azərbaycanda təkrar parlament seçkiləri (2006)|2006]] | Ayaz Rüstəmov | | | {{Siyasi partiya/yerləri|0|10|#00B5E2}} |- |} {{sütun}} === Əlavə bələdiyyə seçkiləri === {|class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%;" ! rowspan=2| Seçki ! rowspan=2| Sədr ! colspan=2| Səs ! rowspan=2| Bələdiyyə üzvü |- ! # ! % |- | [[Azərbaycanda əlavə bələdiyyə seçkiləri (2006)|2006]] | Ayaz Rüstəmov | | | {{Siyasi partiya/yerləri|8|1901|#00B5E2}} |- |} {{sütun}} {{sütun/son}} == Mərkəzi təşkilat == Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasında XI qurultayadək sıra ilə qurultay, qurultayın seçdiyi sədr, qurultayın seçdiyi Mərkəzi Şura, Mərkəzi Şura üzvlərinin öz aralarından seçdiyi Siyasi Şura, sədrin təyin etdiyi katiblik və qurultayın seçdiyi Mərkəzi İntizam Komissiyası səlahiyyət sahibi idi.<ref name="nizam">{{Cite web|title=AZƏRBAYCAN MİLLİ İSTİQLAL PARTİYASININ NİZAMNAMƏSİ|url=http://millet.az/posts/detail/azerbaycan-milli-istiqlal-partiyasinin-nizamnamesi-102567|access-date=2022-05-31|archive-date=2021-11-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20211103030434/http://www.millet.az/posts/detail/azerbaycan-milli-istiqlal-partiyasinin-nizamnamesi-102567|url-status=live|work=Millet.az}}</ref> XI Qurultayda partiyanın katiblik postu ləğv olunaraq sədr müavinliyi postu ilə əvəzləndi.<ref name=":11"/> {{Sütunlar}} {{Sütun}} === Sədrlər === {|class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%;" ! style="background:#00B5E2; color:white;" |'''#''' ! style="background:#00B5E2; color:white;" |'''Sədr''' ! style="background:#00B5E2; color:white;" |'''Başlanğıc tarixi''' ! style="background:#00B5E2; color:white;" |'''Bitmə tarixi''' |- ! style="background:#00B5E2; color:white;" |'''1''' | [[Fayl:Etibar Mammadov in 2017 (cropped).png|100x100px]]<hr>[[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]] | 4 iyul 1992 | 2004 |- ! style="background:DCDCDC; color:black;"| ''-'' | [[Fayl:Ali Aliyev (cropped).jpg|100px]]<hr>''[[Əli Əliyev (siyasətçi)|Əli Əliyev]]'' | ''2004'' | ''7 fevral 2005'' |- ! style="background:#00B5E2; color:white;" |'''2''' | [[Fayl:Ali Aliyev (cropped).jpg|100px]]<hr>[[Əli Əliyev (siyasətçi)|Əli Əliyev]] | 7 fevral 2005 | 22 yanvar 2006 |- ! style="background:DCDCDC; color:black;"| ''-'' | ''Ayaz Rüstəmov'' | ''22 yanvar 2006'' | ''27 iyun 2006'' |- ! style="background:#00B5E2; color:white;" |'''3''' | Ayaz Rüstəmov | 27 iyun 2006 | 25 dekabr 2007 |- ! style="background:DCDCDC; color:black;"| ''-'' | ''Fuad Muxtarov'' | ''25 dekabr 2007'' | ''10 iyul 2010'' |- ! style="background:#00B5E2; color:white;" |'''4''' | [[Yusif Bağırzadə]] | 10 iyul 2010 | 27 oktyabr 2015 |- ! style="background:DCDCDC; color:black;"| ''-'' | ''[[Arzuxan Əlizadə]]'' | ''27 oktyabr 2015'' | ''16 avqust 2020'' |- ! style="background:#00B5E2; color:white;" |'''5''' | [[Arzuxan Əlizadə]] | 16 avqust 2020 | ''Hal-hazırda'' |} {{sütun}} === Siyasi Şura === {|class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%;" |- ! style="background:#00B5E2; color:white;" |'''Adı'''<ref name="sş">{{Cite web |title=AMİP-in yeni rəhbərliyi formalaşdı |url=https://www.aznews.az/news/political_debate/259706.html |access-date=2022-05-31 |archive-date=2020-08-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200831034446/https://www.aznews.az/news/political_debate/259706.html |url-status=live }}</ref> ! style="background:#00B5E2; color:white;" |'''Vəzifəsi''' |- | Aminə Vəliyeva || AMİP Qadınlar Təşkilatının sədri<br>Siyasi Şura üzvü |- | Əli Orucov || Siyasi Şura üzvü |- | Xanmirzə Məlikəliyev || Siyasi Şura üzvü |- | Məmməd Qələndərli || Siyasi Şura üzvü |- | Sadiq Həmzəyev || Siyasi Şura üzvü |- | Təbriz Musayev || Siyasi Şura üzvü |- | Teyyub İsmayılov || Siyasi Şura üzvü |- | Yəhya Həsənov || Siyasi Şura üzvü |} {{Sütun}} {{Sütun/son}} === Gənclər Təşkilatı === Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası Gənclər Təşkilatının ilk sədri [[Əli Əliyev (siyasətçi)|Əli Əliyev]] olmuşdur.<ref>{{Cite web|title=Elmlər namizədi olan partiya sədri əsri yarıladı - Əli Əliyev 50-yə çatdı|url=https://www.bakupost.az/elmler-namizedi-olan-partiya-sedri-esri-yariladi-eli-eliyev-50-ye-catdi|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531201341/https://www.bakupost.az/elmler-namizedi-olan-partiya-sedri-esri-yariladi-eli-eliyev-50-ye-catdi|url-status=live}}</ref> 1999-2004-cü illərdə quruma Elşən Mustafayev,<ref>{{Cite web|title=AMİP Beynəlxalq məsələlər üzrə sabiq katibi|url=http://millet.az/posts/detail/amip-beynelxalq-meseleler-uzre-katibi-102580|access-date=2022-05-31|archive-date=2021-11-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20211103031640/http://www.millet.az/posts/detail/amip-beynelxalq-meseleler-uzre-katibi-102580|url-status=live|work=Millet.az}}</ref> daha sonra Rəşad Bayramov,<ref>{{Cite web|title=Bayramov Rəşad Aydın oğlu AMİP Mərkəzi Şura sədri|url=http://millet.az/posts/detail/bayramov-resad-aydin-oglu-amip-merkezi-sura-sedri-1642765342|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-01-21|work=Millet.az|archive-url=https://web.archive.org/web/20220121114650/http://www.millet.az/posts/detail/bayramov-resad-aydin-oglu-amip-merkezi-sura-sedri-1642765342|url-status=live}}</ref> 17 oktyabr 2011-ci il tarixindən 15 aprel 2013-cü il tarixinədək isə Afsəddin Nəbiyev<ref>{{Cite web|title=Təşkilat və Seçki Məsələləri üzrə sədr müavini Afsəddin Nəbiyev|url=http://millet.az/posts/detail/teskilat-ve-secki-meseleleri-uzre-sedr-muavini-afseddin-nebiyev-1642764775|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-01-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20220121114442/http://www.millet.az/posts/detail/teskilat-ve-secki-meseleleri-uzre-sedr-muavini-afseddin-nebiyev-1642764775|url-status=live|work=Millet.az}}</ref><ref>{{Cite web|title=AMİP-in Bələdiyyələrlə iş üzrə sabiq Katibi|url=http://millet.az/posts/detail/amip-belediyyelerle-is-uzre-katib-102581|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531201344/http://millet.az/posts/detail/amip-belediyyelerle-is-uzre-katib-102581|url-status=live|work=Millet.az}}</ref><ref>{{Cite web |title=AMİP Gənclər Təşkilatına yeni sədr seçildi |url=https://www.mia.az/mobil/33438 |access-date=2022-05-31 |archive-date=2022-05-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220531201353/https://www.mia.az/w33438/33438 |url-status=live |work=Mia.az }}</ref> rəhbərlik etmişdir. 15 aprel 2013-cü il tarixində [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədovun]] oğlu Ayxan Etibaroğlu qurumun sədri seçilmişdir.<ref>{{Cite web|title=Etibar Məmmədovun oğlu sədr seçildi|url=https://qafqazinfo.az/news/detail/etibar-memmedovun-oglu-sedr-secildi-39573|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531201406/https://qafqazinfo.az/news/detail/etibar-memmedovun-oglu-sedr-secildi-39573|url-status=live|work=Qafqazinfo.az}}</ref> === Qadınlar Təşkilatı === Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının Qadınlar Təşkilatının 3 noyabr 2011-ci il tarixli konfransında Aminə Vəliyeva Qadınlar Təşkilatının sədri seçilmişdir.<ref>{{Cite web|title=AMİP Qadınlar Təşkilatının yeni sədri seçilib|url=https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1953500.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531202548/https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1953500.html|work=Trend İnformasiya Agentliyi|url-status=live}}</ref> == Qurultaylar == {|class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%;" ! Ad ! Tarix ! Seçilən sədr ! Namizədlər |- | I (Təsis) Qurultayı | 3–4 iyul 1992 | rowspan="7" |[[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]] | rowspan="7" |Etibar Məmmədov |- | Növbədənkənar<br>II Qurultay | 4–5 sentyabr 1993 |- | III Qurultay | |- | IV Qurultay | 24-25 may 1996<ref name="nizam"/> |- | Növbədənkənar<br>V Qurultay | 6 dekabr 1997<ref name="nizam"/> |- | VI Qurultay | 30-31 oktyabr 1999<ref name="nizam"/> |- | VII Qurultay | |- | Növbədənkənar<br>VIII Qurultay | 7 fevral 2005<ref name="nizam"/> | [[Əli Əliyev (siyasətçi)|Əli Əliyev]] | Əli Əliyev<br> Əli Ələkbərov<br> Sevil Həmidova |- | II Növbədənkənar<br>Qurultay | 22 yanvar 2006<ref name=":2" /> | rowspan="2" | Ayaz Rüstəmov | Ayaz Rüstəmov |- | IX Qurultay | 25 iyun 2006<ref name=":3" /> | Ayaz Rüstəmov <br>Əli Ələkbərov |- | X Qurultay | 10 iyul 2010<ref name=":4" /> | [[Yusif Bağırzadə]] | Yusif Bağırzadə |- | XI (onlayn) Qurultay | 16 avqust 2020<ref name=":11" /> | [[Arzuxan Əlizadə]] | Arzuxan Əlizadə |} == Texniki baza == Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının baş qərargahı 2001-ci ilədək [[Binəqədi rayonu]]nda Heydər Əliyev parkında yerləşən, hal-hazırda Binəqədi Rayon Məhkəməsinin istifadəsində olan 2700 kvadratmetrlik binada yerləşmişdir. Partiya həmin ildən Nəsimi Rayon Təşkilatının binasında fəaliyyət göstərməyə başlayıb.<ref>{{Cite web|title=Partiyaların qərargah problemi də həll edilir: “Artıq iqtidar müxalifətlə yeni münasibətlər qurur” - AMİP sədri|url=https://xeber.media/news/15961814/partiyalarin-qerargah-problemi-de-hell-edilir-artiq-iqtidar-muxalifetle-yeni-munasibetler-qurur-amip-sedri|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123804/https://xeber.media/news/15961814/partiyalarin-qerargah-problemi-de-hell-edilir-artiq-iqtidar-muxalifetle-yeni-munasibetler-qurur-amip-sedri|url-status=live|work=Xeber.media}}</ref> Məsələ ilə bağlı bir neçə dəfə iqtidara müraciət edilsə də,<ref>{{Cite web|title=AMİP Dövlət Əmlakının İdarə Edilməsi üzrə Dövlət Komitəsinə təkrar müraciət hazırlayıb|url=https://az.trend.az/azerbaijan/politics/833490.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2021-05-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20210514230158/https://az.trend.az/azerbaijan/politics/833490.html|url-status=live|work=Trend İnformasiya Agentliyi}}</ref> müraciətlər nəticəsiz qalmışdır.<ref>{{Cite web|title=Dövlət Əmlakının İdarə Edilməsi üzrə Dövlət Komitəsi AMİP-ə qərargah üçün yer ayırmadı|url=https://az.trend.az/azerbaijan/politics/833009.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2021-05-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20210514040907/https://az.trend.az/azerbaijan/politics/833009.html|url-status=live|work=Trend İnformasiya Agentliyi}}</ref> Uzun müddət qərargahsız fəaliyyət göstərdikdən sonra 15 dekabr 2020-ci il tarixində [[Əmlak Məsələləri Dövlət Xidməti (Azərbaycan)|Əmlak Məsələləri Dövlət Xidməti]] tərəfindən Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasına qərargah ayrılmış və qərargahın açarları sədr [[Arzuxan Əlizadə]]yə təqdim edilmişdir.<ref>{{Cite web|title=Beş siyasi partiya ofislə təmin edildi|url=https://azvision.az/amp/az/news/241578/news.html|access-date=2022-05-31|archive-date=2022-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531123803/https://azvision.az/amp/az/news/241578/news.html|work=AzVision.az|url-status=live}}</ref> Qərargah "[[Lider TV]]"yə aid olmuş binada, Yasamal rayonu, Şəfayət Mehdiyev küçəsi 83 ünvanında yerləşir. Bu binada dövlət tərəfindən 10-dan çox partiyaya qərargah verilmişdir.<ref>{{Cite web |title=“Lider” TV-nin binası partiyalara verilib |url=https://www.azerbaycan24.com/lider-tv-nin-binasi-partiyalara-verilib/ |access-date=2022-06-02 |archive-date=2022-06-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220602173307/https://www.azerbaycan24.com/lider-tv-nin-binasi-partiyalara-verilib/ |work=Azərbaycan24 |url-status=live }}</ref> == Beynəlxalq əlaqələri == Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası 1995-ci ildən [[Beynəlxalq Demokratlar İttifaqı]] ilə əməkdaşlıq etməkdədir. Partiya 1999-cu ilin may ayından [[Beynəlxalq Demokratlar İttifaqı]]nın tam hüquqlu üzvü olmuşdur.<ref name="mil"/> Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası, həmçinin, [[Avropa Parlamenti]]ndə mövcud olan [[Avropa Xalq Partiyası]] ilə əməkdaşlıq etməkdədir. Partiya həmçinin? [[Xristian Demokrat İttifaqı (Almaniya)|Xristian Demokrat İttifaqı]], [[İspaniya Xalq Partiyası]], [[İsveç Moderat Partiyası]] və [[Vahid Milli Hərəkat (Gürcüstan)|Vahid Milli Hərəkat Partiyası]] ilə də müttəfiqlik etməkdədir.<ref name=":11"/> == İdeologiyası == Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının Məramnaməsinə əsasən partiya [[Müstəqillik|istiqlalçılıq]], [[Azərbaycançılıq]], [[milliyətçilik]], [[Milli dövlət|milli dövlətçilik]], [[Azadlıq|hürriyətçilik]] və öncüllük prinsiplərinə sahibdir. Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası sinfi, zümrəvi və sosial ayrı-seçkiliyi rədd edir, millət və vətən birliyini təmin edə biləcək fikir, hiss və peşə ümumiliyini məqsəd sayır.<ref>{{Cite web|title=AZƏRBAYCAN MİLLİ İSTİQLAL PARTİYASININ MƏRAMNAMƏSİ|url=http://millet.az/posts/detail/azerbaycan-milli-istiqlal-partiyasinin-meramnamesi-102568|access-date=2022-05-30|archive-date=2021-11-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20211102102339/http://www.millet.az/posts/detail/azerbaycan-milli-istiqlal-partiyasinin-meramnamesi-102568|work=Millet.az|url-status=live}}</ref> Partiya ideoloji spektrda [[Sağ mərkəzçilik|mərkəz-sağ]] mövqedən çıxış edir.<ref>{{Cite web |title=Azərbaycanda siyasi partiyalar ideoloji böhran keçirir |url=https://modern.az/az/news/49998 |access-date=2022-06-02 |archive-date=2019-10-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191019032253/https://modern.az/az/news/49998 |url-status=live |work=Modern.az }}</ref> == Rəmzləri == Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının emblemi səsvermə ilə partiyanın təsis qurultayında seçilmişdir. Əməkdar rəssam [[Zaur Kantemirov]]un həmmüəlifi olduğu emblem dairə şəklində, qalxan formasında və Azərbaycan bayrağı rənglərini daşıyır. [[Nazim İmanov]] rənglərin bayraqdan götürüldüyünü, ağ rəngin isə paklığı ifadə etdiyini açıqlamışdır. Emblemdəki ox partiyanın daşıdığı mühüm prinsipi özündə əks etdirir. Bunlar vətənçilik (azərbaycançılıq), hürriyyətçilik, milli dövlətçilik, milliyyətçilik, öncüllük-müasirlik və istiqlalçılıqdır. Birinci qurultayadək emblemin ilkin versiyasında qılınc işarəsi olsa da, daha sonra bu aypara ilə əvəzlənmişdir. Qurultayda ağ fonda "Azərbaycan MİP" yazan, qırmızı ay-ulduzlu, məşəl formasında sarı rəngdə nöqtəsi əvəzinə dalğalanan üçrəngli bayraq olan "İ" hərfi yazılmış alternativ emblem də seçilmişdir.<ref name=":22"/> Partiyanın bayrağı ağ ipək parçanın üzərində qeyd olunan emblemin əksindən ibarətdir.<ref>{{Cite web |title=Partiyaların simvolları – ARAŞDIRMA |url=http://lent.az/news.php?id=18510 |access-date=2009-12-05 |archive-date=2009-12-08 |work=Lent.az |archive-url=https://web.archive.org/web/20091208023026/http://www.lent.az/news.php?id=18510 |url-status=dead }}</ref> == Qeydlər == {{notelist}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|3}} == Xarici keçidlər == {{Commonscat-inline}} * {{Rəsmi saytı|amip.az}} {{Xarici keçidlər}} {{Azərbaycanın siyasi partiyaları}} [[Kateqoriya:Əlifba sırasına görə siyasi partiyalar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası|*]] [[Kateqoriya:Azərbaycan siyasi partiyaları]] [[Kateqoriya:Azərbaycandakı mühafizəkar partiyalar]] [[Kateqoriya:Azərbaycandakı milliyətçi partiyalar]] [[Kateqoriya:Sağ mərkəzçi partiyalar]] [[Kateqoriya:1992-ci ildə Azərbaycanda yarananlar]] [[Kateqoriya:17 iyulda yarananlar]] bp7mk2hiuxet46eeiwal3y0u5wwfgt3 0 54413 6547914 5926819 2022-07-25T09:29:15Z Hatselate 247044 wikitext text/x-wiki {{Kitab | Adı = Məhkəmə | Orijinal adı = {{Dil-de|Der Prozess}} | Şəkil = Frans Kafka. Məhkəmə.jpg | Şəkil ölçüsü = | Şəkil izah = | Müəllif = [[Frans Kafka]] | Janr = [[Roman]] | Dil = [[Almanca]] | Ölkə = | Orijinalın nəşri = [[1925]] | Tərcüməçi = [[Vilayət Hacıyev]] | Rəssam = | Tərtibat = | Seriya = | Nəşriyyat = [[Qanun nəşriyyatı|Qanun]] | Nəşr = | Cild = 1 | Səhifə = 332 | Növ = | Tiraj = 1000 | Əvvəlki = | Sonrakı = | isbn = ISBN 978-9952-26-333-6 | Lib = }} [[Fayl:Kafka Der Prozess 1925.jpg|200px|thumb|right|Romanın 1925-ci il nəşrinin üz qabığı]] '''Məhkəmə''' ({{Dil-de|Der Prozess}}) — [[Frans Kafka]]nın yazdığı, ancaq tamamlaya bilmədiyi yarımçıq qalmış roman. Roman Kafkanın ölümündən sonra çap olunmuşdur. Bu roman müəllifin həyatında baş verən vacib hadisələr dövründə meydana gəlmişdir (1914-1915-ci illər). 1914-cü ilin iyulunda o Felise Bauer ilə nişanlanır. Bu vaxtda Birinci dünya müharibəsi başlayır. Həmin ilin payızından başlayaraq ailəsindən ayrı otaqda yaşamağa başlayır. Roman üzərində iş onun protaqonisti Yozefin ölümü ilə başa çatır. Məhkəmə prosesi Kafkanın orijinal əsərlərindəndir. Bu kitab Kafkaya XX əsrin ikinci yarısında teatr və kinoda hökm sürən postmodernizmdə böyük ad qazandırır. Romanda təsvir olunan proses "heç nədən" başalyır və heç də "əhəmiyyətli olmayan ölümlə" başa çatır. == Qəhrəmanlar == '''K. Yozef''' : Yozef bankda işləyir, sübaydır. Atası rəhmətə gedib. '''Xanım Bürstner''' : Yozefin qonşusu. '''Vəkil Huld''' : Yozefin əmisinin tanışı. Xəsətədir, yataqda yatır,vəkildir. '''Leni''' : Vəkil Huldun qulluqçusudur. '''Titorelli''' : Məhkəmə zamanı rəsm çəkən rəssam. '''Həbsxana keşişi''' : "Qanun qarşısında" Yozefə əfsanə söyləyir. == Süjeti == {{məzmun}} Yozefin otuz yaşı tamam olduğu gün hər hansı bir idarənin əməkdaşları tərəfindən səbəbi deyilmədən həbs olunur. Ancaq Yozef əvvəlki kimi öz həyatını davam etdirir, çünki idarə onun qaçmamağından əmindirlər. Bütün bu vaxt ərzində o həbs olunmasının səbəbini anlamağa çalışır, amma ətrafda mövcud olan bürokratik mühitdən buna nail ola bilmir. Səhnələrin birində Yozefin kilsədə təsadüfən rastlaşdığı həbsxana keşişi ona idarə qarşısında düzgünlüyünü sübut etməyi rəmzi ifadə edən "qanun qarşısında" əfasnəvi əhvalat danışır. Uzun sürən məhkəmə prosesindən sonra, Yozefə ölüm hökmü kəsilir. Onun 31 yaşı tamam olduğu gün idarə məmurları tərəfindən yenə də həbs olunaraq aparılır. O müqavimət göstərmək istəyir, anacq sonra fikrini dəyişərək özü onlarla gedir. O bir daşlığa gətirilir və döşünə bıçaq vurulmalqa qətlə yetirlir. Məmurların gözü qarşısında Yozef əzabla ölür. '''Xəbərdarlığın sonu''' == Nəşri == Roman "Der Prozeß", ilk dəfə 1925 -ci ildə Berlində "Die Schmiede" nəşriyyatında çap olunur. Kitabın əlyazması Kafkanın yaxın dostu [[Maks Brod]] tərəfindən çapa hazırlanmışdır. O kitabı Kafka ilə söhbətlərinə əsaslanaraq struklaşdırmışdır. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * {{cite web|url=http://www.qanun.az/product/məhkəmə-frans-kafka/|title=MƏHKƏMƏ – FRANS KAFKA|author=|date=|work=|publisher=qanun.az|accessdate=2014-05-15|language=az|archive-date=2016-03-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20160306100416/http://www.qanun.az/product/m%C9%99hk%C9%99m%C9%99-frans-kafka/|url-status=dead}} == Həmçinin bax == *[[Frans Kafka]] *[[İstifadəçi:Hatselate/XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)]] {{Frans Kafka}} [[Kateqoriya:Frans Kafkanın əsərləri]] [[Kateqoriya:1925-ci ilin romanları]] [[Kateqoriya:Alman dilində romanlar]] [[Kateqoriya:Absurdist uydurma]] [[Kateqoriya:Avstriya romanları]] [[Kateqoriya:Antiutopik romanlar]] [[Kateqoriya:Qanun Nəşriyyatı]] [[Kateqoriya:Uydurmada bürokratiya]] jmpiba8rxhy8175ecvnubfesp45bbsd 0 57007 6547384 6171380 2022-07-24T16:51:16Z 130.105.134.10 /* İstinadlar */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} '''Qumar''' — Oynayana qazanc və ya zərər gətirən hər cür şans oyunu, [[pul]] ya da maddi dəyəri olan bir şey yatırdılaraq oynanan, qarşılığında qazanana maddi gəliri olan oyunlara verilən ümumi ad. İndi qumar oyununu qanuni olaraq tanıyan bir çox ölkə var və ondan pul yığırlar. İnsan cəmiyyətlərinin ilk zamanlarından bu yana mövcud olan qumar çox dəyişik üsullarla reallaşdırıla bilər.<ref>{{Cite web|url=https://www.malangtoday.net/|title=Qumar haqqında faktlar|accessdate=2018-04-07|author=|date=|last=Malang|first=Gambling|work=MalangToday|language=id}}</ref> Qumar, haqsız yerə başqasının malını götürmək, bilə-bilə ortaq şəkildə oğurluq etməkdir. Qumar, ictimai bir fəlakətdir. Qumarda itirilən pulda uşaqların, kasıbların haqqı vardır. Qazanılan pul da qanuni deyil. Qumar yayıldıqca ictimai zərərlər artar. Qumar ailə həyatında nizamsızlıqlara, anlaşılmazlıqlara, laqeydliklərə səbəb olar. Çox zaman əyləncəli vaxt keçirmək üçün seçilən qumar çox zərərli bir oyundur. Buna görə ailələlər dağılır və hətta cinayətlər baş verir. ==İslam nəzərindən qumar== İslamda qumar oynamaq birmənalı şəkildə haram hesab olunur. Belə ki Qurani-Kərimdə şərab, bütlər üçün ("ənsab", yəni Kəbə ətrafında düzülmüş daşlar.)<ref>Nur təfsiri, 3-cü cild, səh. 79.</ref> kəsilən heyanlar və fal oxları ilə yanaşı qumarın da insanlar arasında ədavət, kin-kudurət yaratmasına səsb olması qeyd olunur: "''Ey iman gətirənlər! Şərab da (içki də), qumar da, bütlər də, fal oxları da Şeytan əməlindən olan murdar bir şeydir. Bunlardan çəkinin ki, bəlkə, nicat tapasınız! Şübhəsiz ki, Şeytan içki və qumarla aranıza ədavət və kin salmaqdan və namaz qılmaqdan ayırmaq istər. Artıq bu işə son qoyacaqsınızmı?''"<ref>{{Cite web|url=https://fn88pro.com/|title=Fun88|accessdate=2019-10-04|author=|date=|last=Fn88|first=Gambling|work=F88|publisher=}}</ref> kəsilən heyanlar və fal oxları ilə yanaşı qumarın da insanlar arasında ədavət, kin-kudurət yaratmasına səsb olması qeyd olunur: "''Ey iman gətirənlər! Şərab da (içki də), qumar da, bütlər də, fal oxları da Şeytan əməlindən olan murdar bir şeydir. Bunlardan çəkinin ki, bəlkə, nicat tapasınız! Şübhəsiz ki, Şeytan içki və qumarla aranıza ədavət və kin salmaqdan və namaz qılmaqdan ayırmaq istər. Artıq bu işə son qoyacaqsınızmı?''"<ref>{{Cite web|url=https://88betpro.com/|title=188bet|accessdate=2021-0-08|author=|date=|last=188bet|first=Gambling|work=88pro|publisher=}}</ref> Bu haqda ayə nazil olduqda Peyğəmbərdən qumar, ənsab və əzlam barədə soruşulduqda cavab verir ki, "məysir" (qumar) hətta taxta nərd və qoz da olsa, udulub-uduzulan hər bir şey, "əzlam" (fal oxları) isə onların vasitəsilə püşk atdıqları oxlardır.<ref>əl-Kafi, c. 5, səh. 123, hədis 2</ref> [[Cəfəri-Sadiq]] uşaqların udub-uduzmaqla qazandıqları qozun haram olmasını qeyd edərək, onu yeməyin qadağan olunduğunu qeyd etmişdir.<ref>əl-Kafi, c. 5, səh. 123, hədis 6</ref> Ümumiyyətlər fal oxları, yəni "əzlam" cahiliyyət dövründə rəvac tapmış oxlarla püşk atma və qumar növü olub. ==İstinadlar== {{İstinad siyahısı}}KUBET, Gambling. "[https://kubetae.com/ KUBET]" cado188 2021-06-25 rvowbzh4qscpvgv5oxrzh9bs6hifwe1 6547386 6547384 2022-07-24T16:51:45Z 130.105.134.10 /* İstinadlar */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} '''Qumar''' — Oynayana qazanc və ya zərər gətirən hər cür şans oyunu, [[pul]] ya da maddi dəyəri olan bir şey yatırdılaraq oynanan, qarşılığında qazanana maddi gəliri olan oyunlara verilən ümumi ad. İndi qumar oyununu qanuni olaraq tanıyan bir çox ölkə var və ondan pul yığırlar. İnsan cəmiyyətlərinin ilk zamanlarından bu yana mövcud olan qumar çox dəyişik üsullarla reallaşdırıla bilər.<ref>{{Cite web|url=https://www.malangtoday.net/|title=Qumar haqqında faktlar|accessdate=2018-04-07|author=|date=|last=Malang|first=Gambling|work=MalangToday|language=id}}</ref> Qumar, haqsız yerə başqasının malını götürmək, bilə-bilə ortaq şəkildə oğurluq etməkdir. Qumar, ictimai bir fəlakətdir. Qumarda itirilən pulda uşaqların, kasıbların haqqı vardır. Qazanılan pul da qanuni deyil. Qumar yayıldıqca ictimai zərərlər artar. Qumar ailə həyatında nizamsızlıqlara, anlaşılmazlıqlara, laqeydliklərə səbəb olar. Çox zaman əyləncəli vaxt keçirmək üçün seçilən qumar çox zərərli bir oyundur. Buna görə ailələlər dağılır və hətta cinayətlər baş verir. ==İslam nəzərindən qumar== İslamda qumar oynamaq birmənalı şəkildə haram hesab olunur. Belə ki Qurani-Kərimdə şərab, bütlər üçün ("ənsab", yəni Kəbə ətrafında düzülmüş daşlar.)<ref>Nur təfsiri, 3-cü cild, səh. 79.</ref> kəsilən heyanlar və fal oxları ilə yanaşı qumarın da insanlar arasında ədavət, kin-kudurət yaratmasına səsb olması qeyd olunur: "''Ey iman gətirənlər! Şərab da (içki də), qumar da, bütlər də, fal oxları da Şeytan əməlindən olan murdar bir şeydir. Bunlardan çəkinin ki, bəlkə, nicat tapasınız! Şübhəsiz ki, Şeytan içki və qumarla aranıza ədavət və kin salmaqdan və namaz qılmaqdan ayırmaq istər. Artıq bu işə son qoyacaqsınızmı?''"<ref>{{Cite web|url=https://fn88pro.com/|title=Fun88|accessdate=2019-10-04|author=|date=|last=Fn88|first=Gambling|work=F88|publisher=}}</ref> kəsilən heyanlar və fal oxları ilə yanaşı qumarın da insanlar arasında ədavət, kin-kudurət yaratmasına səsb olması qeyd olunur: "''Ey iman gətirənlər! Şərab da (içki də), qumar da, bütlər də, fal oxları da Şeytan əməlindən olan murdar bir şeydir. Bunlardan çəkinin ki, bəlkə, nicat tapasınız! Şübhəsiz ki, Şeytan içki və qumarla aranıza ədavət və kin salmaqdan və namaz qılmaqdan ayırmaq istər. Artıq bu işə son qoyacaqsınızmı?''"<ref>{{Cite web|url=https://88betpro.com/|title=188bet|accessdate=2021-0-08|author=|date=|last=188bet|first=Gambling|work=88pro|publisher=}}</ref> Bu haqda ayə nazil olduqda Peyğəmbərdən qumar, ənsab və əzlam barədə soruşulduqda cavab verir ki, "məysir" (qumar) hətta taxta nərd və qoz da olsa, udulub-uduzulan hər bir şey, "əzlam" (fal oxları) isə onların vasitəsilə püşk atdıqları oxlardır.<ref>əl-Kafi, c. 5, səh. 123, hədis 2</ref> [[Cəfəri-Sadiq]] uşaqların udub-uduzmaqla qazandıqları qozun haram olmasını qeyd edərək, onu yeməyin qadağan olunduğunu qeyd etmişdir.<ref>əl-Kafi, c. 5, səh. 123, hədis 6</ref> Ümumiyyətlər fal oxları, yəni "əzlam" cahiliyyət dövründə rəvac tapmış oxlarla püşk atma və qumar növü olub. ==İstinadlar== {{İstinad siyahısı}}KUBET, Gambling. "[https://kubetae.com/ KUBET]" Kubetae 2021-06-25 3wzkcxgt17d32ppuexvz72bapsy2dpj 6547389 6547386 2022-07-24T16:53:10Z Babək Akifoğlu 18757 [[User:130.105.134.10|130.105.134.10]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:37.111.130.149|37.111.130.149]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki {{qaralama}} '''Qumar''' — Oynayana qazanc və ya zərər gətirən hər cür şans oyunu, [[pul]] ya da maddi dəyəri olan bir şey yatırdılaraq oynanan, qarşılığında qazanana maddi gəliri olan oyunlara verilən ümumi ad. İndi qumar oyununu qanuni olaraq tanıyan bir çox ölkə var və ondan pul yığırlar. İnsan cəmiyyətlərinin ilk zamanlarından bu yana mövcud olan qumar çox dəyişik üsullarla reallaşdırıla bilər.<ref>{{Cite web|url=https://www.malangtoday.net/|title=Qumar haqqında faktlar|accessdate=2018-04-07|author=|date=|last=Malang|first=Gambling|work=MalangToday|language=id}}</ref> Qumar, haqsız yerə başqasının malını götürmək, bilə-bilə ortaq şəkildə oğurluq etməkdir. Qumar, ictimai bir fəlakətdir. Qumarda itirilən pulda uşaqların, kasıbların haqqı vardır. Qazanılan pul da qanuni deyil. Qumar yayıldıqca ictimai zərərlər artar. Qumar ailə həyatında nizamsızlıqlara, anlaşılmazlıqlara, laqeydliklərə səbəb olar. Çox zaman əyləncəli vaxt keçirmək üçün seçilən qumar çox zərərli bir oyundur. Buna görə ailələlər dağılır və hətta cinayətlər baş verir. ==İslam nəzərindən qumar== İslamda qumar oynamaq birmənalı şəkildə haram hesab olunur. Belə ki Qurani-Kərimdə şərab, bütlər üçün ("ənsab", yəni Kəbə ətrafında düzülmüş daşlar.)<ref>Nur təfsiri, 3-cü cild, səh. 79.</ref> kəsilən heyanlar və fal oxları ilə yanaşı qumarın da insanlar arasında ədavət, kin-kudurət yaratmasına səsb olması qeyd olunur: "''Ey iman gətirənlər! Şərab da (içki də), qumar da, bütlər də, fal oxları da Şeytan əməlindən olan murdar bir şeydir. Bunlardan çəkinin ki, bəlkə, nicat tapasınız! Şübhəsiz ki, Şeytan içki və qumarla aranıza ədavət və kin salmaqdan və namaz qılmaqdan ayırmaq istər. Artıq bu işə son qoyacaqsınızmı?''"<ref>{{Cite web|url=https://fn88pro.com/|title=Fun88|accessdate=2019-10-04|author=|date=|last=Fn88|first=Gambling|work=F88|publisher=}}</ref> kəsilən heyanlar və fal oxları ilə yanaşı qumarın da insanlar arasında ədavət, kin-kudurət yaratmasına səsb olması qeyd olunur: "''Ey iman gətirənlər! Şərab da (içki də), qumar da, bütlər də, fal oxları da Şeytan əməlindən olan murdar bir şeydir. Bunlardan çəkinin ki, bəlkə, nicat tapasınız! Şübhəsiz ki, Şeytan içki və qumarla aranıza ədavət və kin salmaqdan və namaz qılmaqdan ayırmaq istər. Artıq bu işə son qoyacaqsınızmı?''"<ref>{{Cite web|url=https://88betpro.com/|title=188bet|accessdate=2021-0-08|author=|date=|last=188bet|first=Gambling|work=88pro|publisher=}}</ref> Bu haqda ayə nazil olduqda Peyğəmbərdən qumar, ənsab və əzlam barədə soruşulduqda cavab verir ki, "məysir" (qumar) hətta taxta nərd və qoz da olsa, udulub-uduzulan hər bir şey, "əzlam" (fal oxları) isə onların vasitəsilə püşk atdıqları oxlardır.<ref>əl-Kafi, c. 5, səh. 123, hədis 2</ref> [[Cəfəri-Sadiq]] uşaqların udub-uduzmaqla qazandıqları qozun haram olmasını qeyd edərək, onu yeməyin qadağan olunduğunu qeyd etmişdir.<ref>əl-Kafi, c. 5, səh. 123, hədis 6</ref> Ümumiyyətlər fal oxları, yəni "əzlam" cahiliyyət dövründə rəvac tapmış oxlarla püşk atma və qumar növü olub. ==İstinadlar== {{İstinad siyahısı}}188bet, Gambling. "[https://cado188.com/ BET188]" cado188 2021-06-25 7cunqy0h528kybab2d09ph6k62vjpe5 6547412 6547389 2022-07-24T17:06:47Z 130.105.134.10 I have added more accurate information wikitext text/x-wiki {{qaralama}} '''Qumar''' — Oynayana qazanc və ya zərər gətirən hər cür şans oyunu, [[pul]] ya da maddi dəyəri olan bir şey yatırdılaraq oynanan, qarşılığında qazanana maddi gəliri olan oyunlara verilən ümumi ad. İndi qumar oyununu qanuni olaraq tanıyan bir çox ölkə var və ondan pul yığırlar. İnsan cəmiyyətlərinin ilk zamanlarından bu yana mövcud olan qumar çox dəyişik üsullarla reallaşdırıla bilər.<ref>{{Cite web|url=https://www.malangtoday.net/|title=Qumar haqqında faktlar|accessdate=2018-04-07|author=|date=|last=Malang|first=Gambling|work=MalangToday|language=id}}</ref> Qumar, haqsız yerə başqasının malını götürmək, biləbilə ortaq şəkildə oğurluq etməkdir. Qumar, ictimai bir fəlakətdir. Qumarda itirilən pulda uşaqların, kasıbların haqqı vardır. Qazanılan pul da qanuni deyil. Qumar yayıldıqca ictimai zərərlər artar. Qumar ailə həyatında nizamsızlıqlara, anlaşılmazlıqlara, laqeydliklərə səbəb olar. Çox zaman əyləncəli vaxt keçirmək üçün seçilən qumar çox zərərli bir oyundur. Buna görə ailələlər dağılır və hətta cinayətlər baş verir. ==İslam nəzərindən qumar== İslamda qumar oynamaq birmənalı şəkildə haram hesab olunur. Belə ki QuraniKərimdə şərab, bütlər üçün ("ənsab", yəni Kəbə ətrafında düzülmüş daşlar.)<ref>Nur təfsiri, 3-cü cild, səh. 79.</ref> kəsilən heyanlar və fal oxları ilə yanaşı qumarın da insanlar arasında ədavət, kinkudurət yaratmasına səsb olması qeyd olunur: "''Ey iman gətirənlər! Şərab da (içki də), qumar da, bütlər də, fal oxları da Şeytan əməlindən olan murdar bir şeydir. Bunlardan çəkinin ki, bəlkə, nicat tapasınız! Şübhəsiz ki, Şeytan içki və qumarla aranıza ədavət və kin salmaqdan və namaz qılmaqdan ayırmaq istər. Artıq bu işə son qoyacaqsınızmı?''"<ref>{{Cite web|url=https://fn88pro.com/|title=Fun88|accessdate=2019-10-04|author=|date=|last=Fn88|first=Gambling|work=F88|publisher=}}</ref> kəsilən heyanlar və fal oxları ilə yanaşı qumarın da insanlar arasında ədavət, kinkudurət yaratmasına səsb olması qeyd olunur: "''Ey iman gətirənlər! Şərab da (içki də), qumar da, bütlər də, fal oxları da Şeytan əməlindən olan murdar bir şeydir. Bunlardan çəkinin ki, bəlkə, nicat tapasınız! Şübhəsiz ki, Şeytan içki və qumarla aranıza ədavət və kin salmaqdan və namaz qılmaqdan ayırmaq istər. Artıq bu işə son qoyacaqsınızmı?''"<ref>{{Cite web|url=https://88betpro.com/|title=188bet|accessdate=2021-0-08|author=|date=|last=188bet|first=Gambling|work=88pro|publisher=}}</ref> Bu haqda ayə nazil olduqda Peyğəmbərdən qumar, ənsab və əzlam barədə soruşulduqda cavab verir ki, "məysir" (qumar) hətta taxta nərd və qoz da olsa, udulubuduzulan hər bir şey, "əzlam" (fal oxları) isə onların vasitəsilə püşk atdıqları oxlardır.<ref>əl-Kafi, c. 5, səh. 123, hədis 2</ref> [[Cəfəri-Sadiq|CəfəriSadiq]] uşaqların udubuduzmaqla qazandıqları qozun haram olmasını qeyd edərək, onu yeməyin qadağan olunduğunu qeyd etmişdir.<ref>''Kubet, Gambling. [https://kubetae.com Kubet] Ku. <small>İstifadə tarixi: 2022-7-25</small>.''</ref> Ümumiyyətlər fal oxları, yəni "əzlam" cahiliyyət dövründə rəvac tapmış oxlarla püşk atma və qumar növü olub. ==İstinadlar== {{İstinad siyahısı}}188bet, Gambling. "[https://cado188.com/ BET188]" cado188 20210625 ktf90jjtg99lhrnda9931k8knczxugy 6547425 6547412 2022-07-24T17:20:57Z Qraf061 242998 [[User:130.105.134.10|130.105.134.10]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Babək Akifoğlu|Babək Akifoğlu]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki {{qaralama}} '''Qumar''' — Oynayana qazanc və ya zərər gətirən hər cür şans oyunu, [[pul]] ya da maddi dəyəri olan bir şey yatırdılaraq oynanan, qarşılığında qazanana maddi gəliri olan oyunlara verilən ümumi ad. İndi qumar oyununu qanuni olaraq tanıyan bir çox ölkə var və ondan pul yığırlar. İnsan cəmiyyətlərinin ilk zamanlarından bu yana mövcud olan qumar çox dəyişik üsullarla reallaşdırıla bilər.<ref>{{Cite web|url=https://www.malangtoday.net/|title=Qumar haqqında faktlar|accessdate=2018-04-07|author=|date=|last=Malang|first=Gambling|work=MalangToday|language=id}}</ref> Qumar, haqsız yerə başqasının malını götürmək, bilə-bilə ortaq şəkildə oğurluq etməkdir. Qumar, ictimai bir fəlakətdir. Qumarda itirilən pulda uşaqların, kasıbların haqqı vardır. Qazanılan pul da qanuni deyil. Qumar yayıldıqca ictimai zərərlər artar. Qumar ailə həyatında nizamsızlıqlara, anlaşılmazlıqlara, laqeydliklərə səbəb olar. Çox zaman əyləncəli vaxt keçirmək üçün seçilən qumar çox zərərli bir oyundur. Buna görə ailələlər dağılır və hətta cinayətlər baş verir. ==İslam nəzərindən qumar== İslamda qumar oynamaq birmənalı şəkildə haram hesab olunur. Belə ki Qurani-Kərimdə şərab, bütlər üçün ("ənsab", yəni Kəbə ətrafında düzülmüş daşlar.)<ref>Nur təfsiri, 3-cü cild, səh. 79.</ref> kəsilən heyanlar və fal oxları ilə yanaşı qumarın da insanlar arasında ədavət, kin-kudurət yaratmasına səsb olması qeyd olunur: "''Ey iman gətirənlər! Şərab da (içki də), qumar da, bütlər də, fal oxları da Şeytan əməlindən olan murdar bir şeydir. Bunlardan çəkinin ki, bəlkə, nicat tapasınız! Şübhəsiz ki, Şeytan içki və qumarla aranıza ədavət və kin salmaqdan və namaz qılmaqdan ayırmaq istər. Artıq bu işə son qoyacaqsınızmı?''"<ref>{{Cite web|url=https://fn88pro.com/|title=Fun88|accessdate=2019-10-04|author=|date=|last=Fn88|first=Gambling|work=F88|publisher=}}</ref> kəsilən heyanlar və fal oxları ilə yanaşı qumarın da insanlar arasında ədavət, kin-kudurət yaratmasına səsb olması qeyd olunur: "''Ey iman gətirənlər! Şərab da (içki də), qumar da, bütlər də, fal oxları da Şeytan əməlindən olan murdar bir şeydir. Bunlardan çəkinin ki, bəlkə, nicat tapasınız! Şübhəsiz ki, Şeytan içki və qumarla aranıza ədavət və kin salmaqdan və namaz qılmaqdan ayırmaq istər. Artıq bu işə son qoyacaqsınızmı?''"<ref>{{Cite web|url=https://88betpro.com/|title=188bet|accessdate=2021-0-08|author=|date=|last=188bet|first=Gambling|work=88pro|publisher=}}</ref> Bu haqda ayə nazil olduqda Peyğəmbərdən qumar, ənsab və əzlam barədə soruşulduqda cavab verir ki, "məysir" (qumar) hətta taxta nərd və qoz da olsa, udulub-uduzulan hər bir şey, "əzlam" (fal oxları) isə onların vasitəsilə püşk atdıqları oxlardır.<ref>əl-Kafi, c. 5, səh. 123, hədis 2</ref> [[Cəfəri-Sadiq]] uşaqların udub-uduzmaqla qazandıqları qozun haram olmasını qeyd edərək, onu yeməyin qadağan olunduğunu qeyd etmişdir.<ref>əl-Kafi, c. 5, səh. 123, hədis 6</ref> Ümumiyyətlər fal oxları, yəni "əzlam" cahiliyyət dövründə rəvac tapmış oxlarla püşk atma və qumar növü olub. ==İstinadlar== {{İstinad siyahısı}}188bet, Gambling. "[https://cado188.com/ BET188]" cado188 2021-06-25 7cunqy0h528kybab2d09ph6k62vjpe5 0 58427 6547761 4508347 2022-07-25T05:55:12Z Artanisen 156799 Maple Leaves Koyo and Shamisen by Kitagawa Utamaro c1803.png wikitext text/x-wiki [[Şəkil:Maple Leaves Koyo and Shamisen by Kitagawa Utamaro c1803.png|thumb|200px|Şamisen çalan qadın]] '''Şamisen''' ([[Yapon dili|yap.]] 三味線 "üç sim") – baçi adlı bir mızrab ilə çalınan üç telli Yaponiya çalğı aləti. [[XVI əsr]]də cənubi [[Yaponiya]]da yaranıb. Şamisen müxtəlif formalarda hazırlanır və teatr tamaşalarında istifadə olunur. [[Kateqoriya:Yaponiya musiqi alətləri]] 35vanrwjn04mq9gvwxtk823bol5k2ad 0 64716 6547709 6276935 2022-07-25T03:46:40Z InternetArchiveBot 179784 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8 wikitext text/x-wiki {{Tarixi abidə |adı = Çökək hamam |orijinal adı = |şəkil = [[Fayl:Ganja ChokakBath 004 5583.jpg|300px]] |şəkil_izah = |ölkə = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}} |şəhər = [[Fayl:Ganja coa.PNG|25px|]] [[Gəncə]] |yerləşir = <small>Şah İsmayıl Xətai pr.</small><ref>{{cite web |url =http://www.ganja.az/az/mədəniyyət/tarixi-abidələr/yerli-əhəmiyyətli-memarlıq-abidələri/hamam-çökək-hamam |archiveurl =https://web.archive.org/web/20191021082605/http://www.ganja.az/az/m%25C9%2599d%25C9%2599niyy%25C9%2599t/tarixi-abid%25C9%2599l%25C9%2599r/yerli-%25C9%2599h%25C9%2599miyy%25C9%2599tli-memarl%25C4%25B1q-abid%25C9%2599l%25C9%2599ri/hamam-%25C3%25A7%25C3%25B6k%25C9%2599k-hamam |archivedate =2019-10-21 |title =Hamam (Çökək hamam) |author =ganja.az |date = |publisher = |accessdate =2019-10-23 |language =az |url-status =dead }}</ref> |aidiyyatı = [[Səfəvilər imperiyası]] |memar = [[Şeyx Bəhai|Şeyx Bahəddin Məhəmməd Amil]] |sifarişçi = [[I Abbas]] |tikilmə_tarixi = 1606 |üslubu = [[Arran memarlıq məktəbi]] |vəziyyəti = fəaliyyət göstərir |nişanlama2 = ATAMQ |nişanlama2_vaxtı = |nişanlama2_rəsmiadı = |nişanlama2_tipi = |nişanlama2_kriteriya = |nişanlama2_nömrəsi = [http://mct.gov.az/files/downloads/doc_427476ef683b6473bd96baa5acae3239.pdf 3870] |nişanlama2_hissəsi = |nişanlama2_sərbəst1ad = Kateqoriya |nişanlama2_sərbəst1dəyər = |nişanlama2_sərbəst2ad = Əhəmiyyəti |nişanlama2_sərbəst2dəyər = |nişanlama2_sərbəst3ad = |nişanlama2_sərbəst3dəyər = |Commons kateqoriyası = Chokak Bath |Xəritəsi = {{Yer xəritəsi |Azərbaycan Gəncə |label=Çökək hamam|label_size=100 |lat=40.6772559 |long= 46.3594078 |mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=300 |float=center |caption=}} }} '''Çökək hamam''' — [[Gəncə]]dəki Cümə Məscidi yaxınlığında yerləşən tarixi hamamdır. [[1606]]-cı ildə memar [[Şeyx Bəhai|Şeyx Bahəddin Məhəmməd Amil]]<nowiki/>in layihəsi əsasında [[Gəncə]]də tikilmişdir. Binanın tikintisində gil-əhəng qatışığı və qırmızı kərpicdən istifadə olunub. Bina günbəzlidir. Hamamda [[2013]]-cü ildə təmir işləri aparılıb. Hazırda binada dekorativ sənət mərkəzi yerləşir.<ref>{{cite web|url=http://www.ganjanews.az/2013/12/14/mədəniyyət/gəncənin-%27çökək-hamam%27ı.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191021082807/http://www.ganjanews.az/2013/12/14/m%C9%99d%C9%99niyy%C9%99t/g%C9%99nc%C9%99nin-%27%C3%A7%C3%B6k%C9%99k-hamam%27%C4%B1.html|archivedate=2019-10-21|title=Gəncənin Çökək Hamamı|author=ganjanews.az|date=14.12.2013|publisher=Bahar Fərmanlı|accessdate=2019-10-23|language=az|url-status=dead}}</ref> == Tarixi və memarlıq quruluşu == Səfəvi hökmdarı [[I Şah Abbas|I Abbas]]<nowiki/>ın əmri ilə [[1601]]-ci ildə Gəncədə [[Şah Abbas məscidi (Gəncə)|Cümə məscidi]]<nowiki/>nin (yaxud ''Şah Abbas məscidi'') inşasına başlanılmışdır. [[1606]]-cı ildə Cümə məscidinin inşasından bir müddət sonra memar Şeyx Bahəddin həmin il bir az yaxınlıqda Çökək hamamın tikintisinə başlayıb.<ref name=":0" /> Hamamın tikintisində o zamanın ənənəvi materialları – qırmızı [[kərpic]] və [[yumurta]]<nowiki/>nın ağı, [[gil]] və [[əhəng]]<nowiki/>in bərkidici qarışığından istifadə edilib. Hamam iki iç-içə zaldan ibarətdir: mərkəzində çarhovuz və fəvvarə olan əsas zal istirahət üçün, kiçik zal isə yuyunmaq üçün nəzərdə tutulub. Hamamın iki böyük və beş kiçik günbəzi var. Böyük günbəzlərin qırağında ventilyator rolu oynayan yarımgünbəzlər tikilib ki, onlardan ventilyasiya boruları divarların içərisindəki məkana doğru ayrılır. [[Qış]]<nowiki/>da burada çox isti, [[yay]]<nowiki/>da isə sərin olurdu.<ref name=":1">{{cite web|url=https://news.day.az/azerinews/976998.html|archiveurl=|archivedate=|title=Azərbaycanın qədim hamamlarının dəbdəbəsi|author=news.day.az|date=13.09.2018|publisher=|accessdate=2019-10-23|language=az}}</ref> Hamam odunla qızdırılırdı. Zirzəmidə iki [[buxar qazanı]] yerləşirdi. Divarlarda və hamamın döşəməsində quraşdırılmış keramik borularla buxar zallara ötürülürdü. Buxar bərabər ölçüdə dövr edir və bütün otaqları qızdırırdı. Dörd yüz illik tarixi olan bu sistem [[1963]]-cü ilədək mükəmməl işləyib.<ref name=":0">{{cite web|url=https://oxu.az/interesting/242580|archiveurl=|archivedate=|title=Azərbaycanın qədim hamamlarının dəbdəbəsi|author=oxu.az|date=12.02.2018|publisher=|accessdate=2019-10-23|language=az}}</ref> Hamamın "Çökək hamam" adlandırılması texniki quruluşdan irəli gəlir. Suyun təzyiqini təmin etmək üçün hamam çökəkdə inşa edilib. Tikilinin altındakı zirzəmi isə qızdırıcı soba rolunu oynayır.<ref name=":3">{{cite web|url=https://news.milli.az/regional/207645.html|archiveurl=|archivedate=|title="Çökək hamam"da təmir-bərpa işləri davam edir|author=news.milli.az|date=13.09.2013|publisher=|accessdate=2019-10-23|language=az}}</ref> Belə ki, su qızdırılan zaman qazanın altında yandırılan odunun tüstüsü zirzəmiyə yönəldilir, buxar vasitəsi ilə hamamın altının və divarlarının qızdırılmasını təmin edirdi. Digər tərəfdən isti suyun özünü də kirəmit borularla divarın içərisindən dolanma yollarla istifadə nöqtəsinə çatdırılır.<ref name=":2">{{cite web|url=https://web.archive.org/web/20191021083714/https://lent.az/news/163960|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191021083714/https://lent.az/news/163960|archivedate=2019-10-23|title=Bir hamamın taleyi|author=lent.az|date=27.04.2014|publisher=Ləman Mustafaqızı|accessdate=2019-10-23|language=az}}</ref> [[2002]]-ci ildən Çökək hamam beynəlxalq əhəmiyyətli mədəniyyət abidəsi statusu aldı və [[UNESCO]] tərəfindən mühafizə olunur.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> === Yenidən təmiri === Abidə [[2013]]-cü ildə təmir olunub. Restavrasiya zamanı tarixi orijinallıq saxlanılmasına çalışılmışdır. Bərpa işləri köhnə kərpiçlə aparılıb. Eyni zamanda daxildən suların hamama daxil olmaması üçün izolyasiya işləri aparılıb.<ref name=":3" /> Abidənin erroziyaya uğrayan hissələri, həmçinin dam örtüyü, demək olar ki, yenidən bərpa olunub. Restavrasiya zamanı qədimdə istifadə edilən tikinti materiallarının oxşarından istifadə edilib.<ref name=":3" /> == Qalereya == <center><gallery> Fayl:Chokak Bath and Javad khans tomb.JPG Fayl:Qədim Gəncəmım mədəni irsi.jpg Fayl:Chokak hamam Ganja1.jpg Fayl:Ganja ChokakBath 004 5576.jpg Fayl:Old bath in Ganja.jpg Fayl:Şah Abbası məscidinin hamamı-Gəncə.jpg </gallery> </center> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} ==Xarici keçidlər== * [https://www.youtube.com/watch?v=_z-EAWNFrDY&feature=youtu.be&fbclid=IwAR2ef_pDKvM9v9wL22GZ9KdWWkfWAR8K9BLeWOC88VbofSVaHhx-Td6er2g Çökək Hamam - Gəncə Daşların Yaddaşı] * [https://moderator.az/cemiyyet/407290/4-esrlik-tarixi-abidenin-otel-saunasi-kimi-istifadesi-qebuledilmezdir/ "4 əsrlik tarixi abidənin otel saunası kimi istifadəsi qəbuledilməzdir"] == Həmçinin bax == * [[Şah Abbas məscidi (Gəncə)|Gəncə Cümə məscidi]] * [[Cavad xan türbəsi]] {{Vikianbar kateqoriyası|Chokak Bath}} {{Şeyx Bəhai}} [[Kateqoriya:Gəncə hamamları]] [[Kateqoriya:Gəncə abidələri]] [[Kateqoriya:1606-cı ildə yarananlar]] [[Kateqoriya:Arran memarlıq məktəbi]] 9qqdn0tv4pzfj62d4havznkcdamowee 0 67224 6547394 6546527 2022-07-24T16:54:45Z Babək Akifoğlu 18757 [[User:5.191.26.141|5.191.26.141]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:TexnoBot|TexnoBot]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki {{Takson | adı = {{latb|Lyrurus mlokosiewiczi}} | aləmi = Heyvanlar | şəkil = | şəkil məlumat = | şəkilaltı yazı = Qafqaz tetrası | yuxarı takson = Lyrurus | ranqı = Növ | latınca adı = Lyrurus mlokosiewiczi | müəllif = [[Taczanowski]], [[1875]] | sinonim = {{Sinl|Tetrao mlokosiewiczi|Taczanowski, 1875}} | tipik nümayəndə = | aşağı takson adı = | aşağı takson = | arealın xəritəsi = | arealın xəritəsi haqqında = | arealın xəritəsinin eni = | legend sərhədi = | mühafizə = NT | vikinövlər = Lyrurus mlokosiewiczi | vikianbar = Category:Tetrao mlokosiewiczi | bttsmb = 100600294 | ütmx = 677539 | mbmm = 109039 | he = }} '''{{latb|Lyrurus mlokosiewiczi}}''' ({{dil-la|Lyrurus mlokosiewiczi}}) — {{lataz|Lyrurus|no}} cinsinə aid [[quş]] növü. [[Azərbaycan]]da təhlükədə olan quşlar siyahısına daxil edilmişdir.<ref>{{Cite web |title=Azərbaycanda təhlükədə olan quşlar |url=http://aos.az/az/birds-world/threatened-bird |access-date=2013-04-22 |archive-date=2013-07-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130707173816/http://www.aos.az/az/birds-world/threatened-bird |url-status=dead }}</ref> == Təsviri == Erkəyi qara məxməri rəngdədir. Başı, döşü və bel hissəsi yaşılıltılı rəngə çalır. Qanadaltı lələkləri ağdır. Erkək fərdinin quyruğu uzun, ucları yanlara və aşağı əyilmişdir. Gözünün üstündə qırmızı ”qaşı” vardır. Dişiləri bozəhvəyi rəngdədir, üzəri iri köndələn naxışlı qaradır. Ayaqları qonur, dimdiyi qısa və ucu az əyridir. == Yayılması == [[Qafqaz]] üçün endemik növdür. [[Azərbaycan]] ərazisində əsasən subalp qurşağında (1800–2400 m) yayılmışdlır.Tozağacı meşəliklərinə və rododrndron kolluqlarına sıx bağlıdır. Oturaq quşdur. == Həyat tərzi == 1700-2000 metr hündürlükdə yerləşən tozağacı və ardıc meşələrində sığınır və qış vaxtı yemlənir, 2100-2600 metr hündürlükdə subalp və alp çəmənliklərində yemlənir. Ardıc və qaragilə bitkiləri bitən əraziləri, [[Kiçik Qafqaz]]da, [[itburnu]] və [[qaragilə]]nin əmələ gətirdiyi kolluqları seçir. Poliqamdır, yazda (aprel-may) erkəklər açıq yerdə xüsusi nigah rəqsləri nümayiş etdirir və dişilərlə cütləşir, dişi təklikdə yumurtalarda yatır və balaları gəzdirir. 6-12 yumurta qoyur. == Sayı == Dünyada sayı çoxalma dövründə 59 - 110 min fərddir. [[Azərbaycan]] ərazisində 1961-1963-cü illərdə 100 hektar ərazidə orta hesabla 24,4 fərd, 1991-ci ilin yanvarında isə 0,9 fərd qeydə alınmışdır. 1980 - 1990-cı illərdə [[Zaqatala Dövlət Təbiət Qoruğu|Zaqatala qoruğunda]] sayı 300 - 500, [[İlisu Dövlət Təbiət Qoruğu|İlisu qoruğunda]] 50, [[İsmayıllı Dövlət Təbiət Qoruğu|İsmayıllı qoruğunda]] 30 - 40, [[Babadağ (dağ, Azərbaycan)|Babadağda]] 100, [[Gamışdağ]]da 150 fərd təşkil etmişdir. 1980-1990-cı illərdə coxalma dövründə Azərbaycanda ümumi sayının 1500 - 2000 fərd olduğu göstərilir. Azərbaycan Ornitoloji Cəmiyyəti tərəfindən 2004 - 2010-ci illərdə aparılan tədqiqatlar ərzində coxalma dövründə sayının 1500 - 3000 fərd təşkil etdiyi ehtimal edilir. [[Quba]], [[Qusar]], [[Qax]], [[Oğuz]], [[İsmayıllı]] rayonlarında bir səra nümayış meydançaları və local populyasiyaları müəyyən edilmişdir.Cəmi 8 lokal populyasiyada 200 yaxın fərd müəyyən edilmişdir. Bir populyasiya orta hesabla 20-25 fərddən ibarət olur, onlardan 1/3 erkək, 1/3 dişi və bir o qədəridə cavan fərdlər təşkil edir. == Azalma səbəbləri == Tozağacı meşəlikləri sığınması və qışda yemlənməsi üçün xüsusi əhəmiyyət daşıdığı ücün, bu meşələrin qırılması sayının azalmasına gətirib çıxarır. Qanunsuz ov xüsusən yazda nigah nümayişləri etdiyi yerlərədə qısa müddətdə bütün populyasiyanın məhv edilməsinə gətirə bilər. Yuvalarını tülkülər dağıdır. Eyni vaxtda iribuynuzlu mal-qara sürüləri yuvaların bir qismini tələf edir. Çoban itləri bu quşları narahat edir. Vaşaq, tülkü, gəlincik, tetraçalan və bərqud əsas tələfedən yırtıcılardır. Güclü sel və yağıntılar bəzən yuvalarını dağıdır, körpə balalarını tələf edir == Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər == Qlobal və Avropa mühafizə statusuna malik növ kimi qorunur. CİTES, Bern konvensiyalarına, İUCN Qırmızı Siyahısına, Azərbaycanın Qırmızı kitabına daxil edilmişdir. Zaqatala, İlisu, İsmayıllı qoruqlarl, Şahdağ və Göy-göl Milli Parkları yaradılmışdır. '''Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər''': Qlobal və Avropa mühafizə statusuna malik növ kimi qorunur. CİTES, Bern konvensiyalarına, İUCN Qırmızı Siyahısına, Azərbaycanın Qırmızı kitabına daxil edilmişdir. Zaqatala, İlisu, İsmayıllı qoruqlarl, Şahdağ və Göy-göl Milli Parkları yaradılmışdır. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QIRMIZI KİTABI FAUNA, II NƏŞR. 149 səh, ''Qafqaz tetrası''. [[Kateqoriya:Quşlar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan quşları]] [[Kateqoriya:Qırmızı kitaba düşmüş heyvanlar]] qvtceezy30ele2vrxl8gnc6hmn3jv42 0 72468 6547127 6204947 2022-07-24T13:37:37Z EVRRVE. 219485 EVRRVE. [[Yarpaq tökümü]] səhifəsinin adını yönləndirmənin əksinə dəyişərək [[Yarpaq tökümü (roman)]] adlandırdı wikitext text/x-wiki {{Kitab | Adı = Yarpaq tökümü | Orijinal adı = {{Dil-tr|Yaprak Dökümü}} | Şəkil = Rəşad Nuri Güntəkin. Yarpaq tökümü.jpg | Şəkil ölçüsü = | Şəkil izah = Romanın 2015-ci il [[azərbaycanca]] nəşrinin üz qabığı | Müəllif = [[Rəşad Nuri Güntəkin]] | Janr = [[Roman]] | Dil = [[Türkcə]] | Ölkə = {{TUR}} | Orijinalın nəşri = [[1930]] | Tərcüməçi = Vaqif Sultanlı (1994), K.Əliyeva (2006) | Rəssam = | Tərtibat = | Seriya = | Nəşriyyat = Azərbaycan Ensiklopediyası nəşriyyatı (1994), "Nurlan" nəşriyyatı (2006), "Çinar-çap" nəşriyyatı (2007), "Kitab klubu" nəşriyyatı (2015) | Nəşr = | Cild = Yumşaq | Səhifə = 224 (1994)<br/>176 (2015) | Növ = | Tiraj = 10.000 (1994-cü il nəşri) | Əvvəlki = | Sonrakı = | ISBN = ISBN 978-9952-81259-6 | Lib = }} '''Yarpaq tökümü''' — Məşhur Türkiyə yazıçısı [[Rəşad Nuri Güntəkin]]in ilk dəfə [[1930-cu il]]də nəşr edilmiş romanı. == Məzmun == {{məzmun}} Yarpaq tökümü romanında maddi durum üzündən pis yollara düşən bir ailədən bəhs edilir. Evin bəyi olan Əli Rza bəy həmişə öz ailəsini öz himayəsi altında saxlamaq istəyir, lakin buna nail ola bilmir. Əli Rza bəyin özü kimi təmiz qəlbli Xeyriyyə adlı arvadı var. Onların 5 uşağı olur... {{məzmun-son}} == Tərcümə == "Yarpaq tökümü" romanı ilk dəfə Vaqif Sultanlı tərəfindən [[Azərbaycan dili]]nə tərcümə edilmiş [[Bakı]]da "Karvan" dərgisində (1990, XII kitab, s.27-73) dərc olunmuşdur.Vaqif Sultanlının tərcüməsi [[1994-cü il]]də Azərbaycan Ensiklopediyası [[Nəşriyyat-poliqrafiya Birliyi (Azərbaycan)|Nəşriyyat-poliqrafiya Birliyi]]ndə, [[Dəyirman (Güntəkin)|Dəyirman]] romanı ilə birlikdə kiril əlifbasında 10.000 nüsxədə kitab kimi nəşr olunmuşdur. Həmin tərcümə əsasında roman 2007-ci ildə "Çinar-çap" nəşriyyatında üçüncü dəfə latın qrafikası ilə 500 nüsxədə yayınlanmışdır. 2006-cı ildə roman K.Əliyevanın tərcüməsində "Nurlan" nəşriyyatında 300 nüsxədə nəşr olunmuşdur. Həmin tərcümə əsasında roman [[2015-ci il]]də [[Bakı Kitab Klubu]]nda 176 səhifədə, 100 tirajla çap edilmişdir.<ref>{{cite web |url=http://kitabklubu.org/yarpaq-tokumu.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170506065649/http://kitabklubu.org/yarpaq-tokumu.html |archivedate=2017-05-06 |title=Yarpaq tökümü |author=[[Bakı Kitab Klubu]] |date=[[2015]] |publisher=[[Bakı Kitab Klubu|kitabklubu.org]] |accessdate=2018-02-17 |language=az |url-status=live }}</ref> == Nəşr == * Rəşad Nuri Güntəkin. Yarpaq tökümü (Çevirəni: Vaqif Sultanlı), "Karvan" dərgisi, XII kitab, Bakı: 1990, s.27-73 (10.000 nüsxə) * Rəşad Nuri Güntəkin. Yarpaq tökümü. Dəyirman (Çevirəni: Vaqif Sultanlı), Bakı: Azərbaycan Ensiklopediyası Nəşriyyat Poliqrafiya Birliyi, 1994, 224 s (10.000 nüsxə) * Rəşad Nuri Güntəkin. Yarpaq tökümü (Tərcümə edəni: K.Əliyeva), Bakı: "Nurlan" nəşriyyatı, 2006, 130 s. (300 nüsxə) * Rəşad Nuri Güntəkin. Yarpaq tökümü (Çevirəni: Vaqif Sultanlı), Bakı: "Çinar-çap" nəşriyyatı, 2007, 130 s. (500 nüsxə) * Rəşad Nuri Güntəkin. Yarpaq tökümü (Tərcümə edəni: K.Əliyeva), Bakı: "Kitab klubu" nəşriyyatı, 2015, 176 s. (100 nüsxə) == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Həmçinin bax == *[[Türk ədəbiyyatı]] *[[Rəşad Nuri Güntəkin]] == Xarici keçidlər == * {{cite web |url=http://kitabklubu.org/yarpaq-tokumu.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170506065649/http://kitabklubu.org/yarpaq-tokumu.html |archivedate=2017-05-06 |title=Yarpaq tökümü |author=[[Bakı Kitab Klubu]] |date=[[2015]] |publisher=[[Bakı Kitab Klubu|kitabklubu.org]] |accessdate=2018-02-17 |language=az |url-status=live }} [[Kateqoriya:Türkiyə romanları]] 5nurohvaxehjx6y85qpoe1b5ydefp19 4 73763 6547053 6546511 2022-07-24T12:52:44Z Hatselate 247044 /* Səhifənin adının dəyişdirilməsi */ yeni bölmə wikitext text/x-wiki {{/Giriş}} == İnterfeys inzibatçısı == Salam. Təklif edirəm ki, bu hüquq istifadəçilərə bürokratlar tərəfindən müraciət əsasında 1 illik yox, icma tərəfindən keçirilən səsvermələrin nəticəsinə görə qeyri-müəyyən müddətə verilsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:58, 2 iyul 2022 (UTC) ---- #{{lehinə}} Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:58, 2 iyul 2022 (UTC) #{{əleyhinə}} müddətli olması bu hüquqdan istifadə etməyənləri müəyyənləşdirməyə kömək edir. Əvvəllər daimi olub <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:31, 2 iyul 2022 (UTC) #{{əleyhinə}} Toğrul bəyin fikirləri ilə razıyam. Zatən bu mövzu müzakirə olunub bir müddət öncə. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:01, 7 iyul 2022 (UTC) #{{Əleyhinə}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:34, 7 iyul 2022 (UTC) === Şərhlər === *{{U|Toghrul R}}, bu hüquqla bağlı müddətli edilməsi və səsverməsiz verilməsi ilə bağlı müzakirələrin keçidini xahiş edirəm əgər varsa. Səsvermə ilə verilməlidir və hər müraciət edənə verilməyəcək qədər vacib bir hüquqdur. Ona görə də səsvermə mütləqdir. Müddət söhbətində də sizə qatılmıram. 20-30 interfeys inzibatçımız olmayacaq ki, en wikidə belə 13-dür (1-i bot olmaqla). Elə bir hal olsa istifadəçinin statusunun alınmasını müvafiq səbəblər göstərərək səsverməyə çıxarmaq lazımdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:14, 4 iyul 2022 (UTC) *:Mən səsvermə ilə verilməli olduğunu düşünmürəm. İnzibatçılıq səviyyəsində hüquq deyil. Heç EnVikidə səsvermə ilə deyil, müraciətlədir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 04:34, 4 iyul 2022 (UTC) *::Tr vikidə səsvermə ilədir. Heç olmasa, müzakirə əsasında verilsin bizdə də. Və 1 illik olması da doğru deyil. İstifadəçi istəyə görə müəyyən müddətə tələb edə bilər, ancaq belə ümumən müddətli olmasını doğru hesab etmirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:39, 4 iyul 2022 (UTC) :::*Müddətli olmasının tərəfdarıyam. Lakin 1 il müddəti maksimum müddət olaraq qəbul edilsin. Yəni istifadəçi müraciət edəndə müəyyən müddət desin ki, bu müddət ərzində lazımdır mənə. Amma əgər müddət qeyd edilməyibsə, onda hüquq istifadəçidə 1 müddətinə qalsın. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:56, 4 iyul 2022 (UTC) {{U|Toghrul R}}, {{U|White Demon}}, {{U|Sura Shukurlu}}, 1 il olması ilə bağlı icma qərarı varmı? [[:tr:Vikipedi:Köy çeşmesi (teknik)#Arayüz yöneticiliği başvurusu (Superyetkin)|Baxın və görün, nə qəşəngdir.]] Bürokrata müraciət etdim aldım yox. Belə olmalıdır əslində. Çünki kifayət qədər ciddi hüquqdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:48, 5 iyul 2022 (UTC) :1 il olmasını mən də bəyənmirəm. Yadımda deyil heç, hansı müzakirədə buna qərar vermişdik. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 14:52, 5 iyul 2022 (UTC) ::[[Vikipediya müzakirəsi:İnterfeys inzibatçıları#İnterface idarəçisi statusu|Buyurun, qərar]]. Konsensus yoxdur. Bəs bot haqda konsensus var? Bu hüquqla yanaşı, bot statusu da ümumi razılıq əsasında verilməlidir. Tr vikidə belədir. Çox qəşəngdir də. Mən demirəm ki, tr viki idealdır və heç bir əskiyi yoxdur. İstifadəçi bot üçün müraciətində botu hansı məqsədlər üçün istifadə edəcəyini də qeyd etməlidir. Sırf təcrübəsinə görə verilməməlidir yəni. Bürokratlar da sadəcə müzakirənin nəticəsinə əsasən müvafiq statusu təqdim etməlidir istifadəçiyə. Artığı yox. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:38, 5 iyul 2022 (UTC) :::Bir il mövzusu məntiqsiz gəlir. Nəyə görə sırf 1 il? Məncə hüquq verildikdə bürokrat tərəfindən müəyyən müddət təyin olunmalı və həmin müddət daxilində verilməlidir. {{u|dancewithdevil}} interfeys inzibatçısı, bot və ya AWB kimi hüquqlar texniki hüquqlar olduğundan hər hansı müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünümürəm. Lakin, belə bir nüans da çıxır ortaya, bot hüququnu niyə sırf bürokratlar verir? İnzibatçılar niyə yox? — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:23, 7 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Sura Shukurlu}}, ciddi hüquq olduqları üçün hər halda. AWB yox, ancaq digər 2 hüququ mən kifayət qədər ciddi sayır və konsensus (səsvermə) əldə edilməsini zəruri hesab edirəm. Müddəti də müraciət edən şəxs qeyd etməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:16, 8 iyul 2022 (UTC) :::::{{U|Eldarado}}, müzakirənin keçidini qeyd edə bilərsinizmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:38, 23 iyul 2022 (UTC) == Patrullama ilə bağlı == salamlar, bu ümumi müraciətdir. müraciətimi xoş niyyətli qəbul edin. son dönəmlər azvikidə fəaliyyət ümumiyyətlə yox dərəcəsinə yaxın idi, amma artıq əsl durğunluqdur. xüsusən inzibatçılar, lütfən patrullamaya da vaxt ayırın. işinizi sadəcə sil şablonlu kateqoriyadan məqalə silməklə bitirməyin. çünki patrullama hüququ sizdə də var. vandalizm baş alıb gedir. yeni səhifələrə ümumiyyətlə baxan yoxdur. patrullanmamış redaktələr dolub daşır. nə qədər vaxtdır [https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:Log?type=patrol&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&wpfilters%5B%5D=newusers patrullamanı] 2-3 istifadəçidən başqa heç kim demək olar ki, aparmır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:34, 7 iyul 2022 (UTC) :Səbəbi çox sadədir. Patrullama ilə bağlı qadcet mi deyək, dizayn mı deyək, artıq hər nədirsə bizdə çox pis vəziyyətdədir. Vizual olaraq da, praktik olaraq da onunla işləmək asan deyil. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:53, 7 iyul 2022 (UTC) ::və bu müraciətdən sonra ümumi cəmi 3 patrullama olub :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:28, 7 iyul 2022 (UTC) :::Hər iki istifadəçi ilə də razıyam. Nəzərə alsaq ki, mən hazırda telefonla fəaliyyətimə davam edirəm, bu iş bir qədər çətindir mənə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:22, 7 iyul 2022 (UTC) ::::Bir müddət əvvəl bir gecəyə bütün gün ərzində edilmiş redaktələri çatdırıb patrullayırdım. Bu gündən vaxtım olacaq yenə nəzarət etməyə. {{u|Burocan}} tam anlamadım nəyi nəzərdə tutursunuz. Son dəyişikliklər bölməsinin dizaynı? — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:13, 7 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], salam. Deyəsən yanlış oldu, mən bu müzakirədə iştirak etməmişəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:11, 7 iyul 2022 (UTC) ::::::@[[İstifadəçi:Burocan]] çox üzr istəyirəm, imtahanlardan başımı itirmişəm lap. @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54]], sizi qeyd etmək istəyirdim. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 10:00, 8 iyul 2022 (UTC) ::::::::) @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], salam. Həm o, həm də patrullama alətinin dizaynını. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:47, 8 iyul 2022 (UTC) :::::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54]] bəlkə [https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r?hidebots=1&reviewStatus=unpatrolled&hidepreviousrevisions=1&hidecategorization=1&hideWikibase=1&limit=500&days=30&enhanced=1&userExpLevel__experienced_color=c2&changeType__hidenewpages_color=c1&urlversion=2 bu filtr] hələlik sizə kömək edə bilər. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:26, 8 iyul 2022 (UTC) ::::::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] daha pis vizuallıq yaradır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:51, 8 iyul 2022 (UTC) == Seysmik stansiyalar == Mənim tərəfimdən yaradılan seysmik stansiyalar və rayonlarımızda qurulan hər bir stansiya barədə məlumatlar olan məqalələr silinib. Bu məqalələrdəki konkret hansı çatışmazlığı aradan qaldırmaq lazımdır ki, belə hallarla üzləşməyək. Xahiş edirəm ki, məsləhət və tövsiyələriniz əsirgəməyəsiniz. @[[İstifadəçi:Eminn|Eminn]]@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]]@[[İstifadəçi:Dr wiki|dr wiki]]@[[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 17:19, 7 iyul 2022 (UTC) :Hörmətli @[[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] bu məqalələr [[VP:Ü12]] qaydasına əsasən silinib. Xahiş edirəm müəllif hüququ ilə qorunan məlumatları daxil etməyəsiniz. [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 07:20, 8 iyul 2022 (UTC) ::Salam.@[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]]. Mən AMEA nəzdində RSXM-nin əməkdaşıyam və vikipedia səhifəsi ilə məşğul oluram. Həmin səhifələrdəki materiallar isə seismology.az saytımızdan rəsmi məlumatdan istifadə edərək düzıltmişəm. Müəllif hüququ necə pozula bilər? Belə olan halda, həmin səhifələri necə bərpa edim və ya yenidən hansı qaydalarla hazırlayım? @[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]]@[[İstifadəçi:Eminn|Eminn]]@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 07:33, 8 iyul 2022 (UTC) :::Siz oradakı məlumatları copy-paste yolu ilə bura daxil etmisiniz və bu Vikiqaydaya ziddir. Həmçinin [[Vikipediya:Ödənişli redaktorluq|Ödənişli redaktorluq]] qaydası ilə tanış olmağınızı tövsiyyə edirəm. [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 07:42, 8 iyul 2022 (UTC) ::::"Həmçinin Ödənişli redaktorluq qaydası ilə tanış olmağınızı tövsiyyə edirəm"- bu haqda məlumatli deyilem. Yəqin ki, lazim da deyil. Mərkəzimizin rayonlarda quraşdırılan seysmik stansiyalari haqqında məqalə yaratmaq istəmisdim. Bir basliq altinda Məsələn, Azərbaycanın seysmik stansiyaları adlı başlıq altında məqalə yaradıb, stansiyaları da daxil etmək olarmı?@[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 07:51, 8 iyul 2022 (UTC) == Məqalə adlandırmaları == Salam. Bir məsələni müzakirə etmək istəyirəm. Məqalələrdəki "soyqırım", "faciə", "terror" və s. kimi adlandırmalara necə yanaşırsınız? Mən doğru hesab etməməklə yanaşı, tərəflilik yaratdığını düşünürəm. Alternativ olaraq, "hadisəsi" və ya "hadisələri" ya da "qətliamı" və ya "qətliamları" kimi adlandırmalardan istifadə etməliyik və edə bilərik məncə. Buna "şəhid", "milli qəhrəman", "görkəmli", "məşhur", "populyar", "dahi", "vəfat", "kiçik", "böyük", "nəvə", "ata", "baba" və s. kimi ifadələri də aid etmək olar. Heç harda belə adlandırmalara və ifadələrə rast gəlməmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:23, 8 iyul 2022 (UTC) :Mənbələrdə hansı adlandırma üstünlük təşkil edirsə, məqalə də o adla olmalıdır. Xocalı hadisəsi deyə anlayış işlədilmir, Xocalı soyqırımı işlədilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 13:01, 9 iyul 2022 (UTC) ::Xocalı qətliamı? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:08, 9 iyul 2022 (UTC) :::[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 17:04, 9 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dancewithdevil}}, Azərbaycan mənbələri o adlandırmaya üstünlük vermir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 13:20, 13 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Solavirum}}, okay, mənbələr də necə keçirsə, elə də verəcəyik. Ancaq xarici və ciddi mənbələr belə adlandırmır. Bəs "şəhid", "milli qəhrəman", "kiçik", "böyük", "nəvə", "ata", "baba" kimi dəqiqləşdirmələr necə olacaq? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:56, 15 iyul 2022 (UTC) :::::"[[Donald Tramp (kiçik)]]" bax bu nədir belə? :) Digər vikilərdəki kimi "Jr." yaza bilmərik? :d Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:06, 15 iyul 2022 (UTC) ::::::[[Donald Tramp (kiçik)]] məqaləsinin adını dəyişib [[Donald Tramp biznesmen]] etmək olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:32, 15 iyul 2022 (UTC) :::::::"[[Donald Tramp]]" da biznesmendir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:44, 15 iyul 2022 (UTC) ::::::Misalçün, azvikidə ata Corc Buş [[Corc Herbert Volker Buş]], oğul Corc Buş isə [[Corc Volker Buş]] adlandırlıb və müvafiq olaraq "Corc Buş (ata)" və "Corc Buş (oğul)" səhifələrindən yönləndirmə verilib. Təklif edirəm ki, birinci məqaləni "Donald Con Tramp" adlandırıb mövcud səhifədən yönləndirmə verək. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:52, 16 iyul 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] istifadəçisinin fikri ilə razıyam.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:06, 16 iyul 2022 (UTC) == Pedaqoq və pedaqoq alim == Salam. Azərbaycanlı alimlərin məqalələrini təftişə başlamışam və bu proseses zamanı kateqoriyaları da səliqəyə salmağa çalışıram. Kateqoriyanın adı ilə bağlı belə bir sual yarandı məndə: Həm müəllim, həm də pedaqogika üzrə elmi işlə məşğul olan alimlərə pedaqoq deyilir? Misal üçün ingilis dilində bunun ilə bağlı iki fərqli kateqoriya mövcuddur: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educational_theorists] və [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educators] Qeyd etdiyim kateqoriyaların azvikidə hansı kateqoriyalara keçid etdiyinə baxsanız zatən səhv olduğnu anlayacaqsınız. Amma inidiki halda biz bu iki qrupu necə adlandıraq? Təklif edirəm ki, müəlimlər üçün "Azərbaycan pedaqoqları", alimlər üçün isə "Azərbaycanın pedaqoq alimləri" adlandırlmasından istifadə edək. Ümumi razılıq varsa dəyişdirim. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:31, 10 iyul 2022 (UTC) == İnzibatçılığa namizədlik limitinin qaldırılması == [[Vikipediya:İnzibatçıların və bürokratların seçilməsi qaydaları]] yəqin ki AzVikidə ən çox dəyişikliyə məruz qalan qaydalardan biridir. Bu qaydadakı vacib nüanslardan birində deyilir ki, bir istifadəçi ancaq '''3 dəfə''' inzibatçılığa namizəd ola bilər və 3-cü dəfə də seçilməyibsə bir daha inzibatçı namizədi ola bilməz. Mən təklif edirəm ki, bu say məhdudiyyəti aradan qaldırılsın. Əvəzində belə şey etmək olar: Bir istifadəçi 3-cü dəfə də inzibatçı seçilməyibsə, bundan sonra da namizədlik verə bilər, amma 3 ildən bir. Düşünürəm ki, 3 il olduqca uzun müddətdir və bu vaxt kəsiyində istifadəçi ilə bağlı bir çox şey dəyişə bilər. Ən azından heç namizəd ola bilməməkdən daha yaxşı variantdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 15:42, 11 iyul 2022 (UTC) :Tam razıyam. Belə də etmək olar, birinci dəfə seçilməyibsə bir də 6 ay (bu müddət şərtidir, müzakirə ilə qərarlaşdırıla bilər) sonra namizədlik irəli sürə bilər. 3 il hədsiz dərəcədə çoxdur məncə. Bir də elə etmək lazımdır ki, hər hansı problemə görə, misalçün qeyri-aktivlik səbəbi ilə səsvermədə tələb olunan səs limiti ödənməzsə və ya səs ovu ilə bağlı mübahisəli məsələ yaranarsa bu sayılmasın və ya bu zaman mövzuya bürokratlar baxsın. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 16:40, 11 iyul 2022 (UTC) ::Bu barədə vaxtilə fikir bildirmişdim ki, hazırki qaydalara dəyişiklik etmək lazımdır. Mənim fikrimcə, istifadəçi inzibatçılıq üçün il ərzində 3 dəfə 3 ay aralıqla, bürokratlıq üçün də il ərzində 2 dəfə 3/4 ay aralıqla namizədlik irəli sürə bilsin. İl ərzində namizədlik irəli sürməzsə də növbəti il keçən ilki haqqları sayılmasın. 3 il isə həddən artıq çoxdur. Yetərli səs toplanmadığı hallar da səsvermə müddəti uzadıla bilər və digər ciddi mənfi hallarda da (əgər təsdiq olunarsa, kukla istifadəsi və səs ovçuluğu halları zamanı və nəzakətsizlik halları zamanı) qayda pozuntuları səbəbiylə səsvermə ümumiyyətlə ləğv edilə bilər. Bundan əlavə, inzibatçı vəzifələrinə də son 6/12 ay ərzində 50/100 inzibatçı alətlərindən istifadə və 500/1000 redaktə sayı da əlavə etmək olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:16, 11 iyul 2022 (UTC) :::3 il həddən artıq çoxdur, 6 ay məncə yaxşıdır. bir də məncə redaktələrinin sayı 5 mindən 10 minə qaldırılsa və əlavə məqalə yaratma sayı (məsələm minimum 150) kimi əlavələr də gətirilsə daha yaxşı olar. və ən əsası patrullama sayı ilə bağlı. minimum 20k ola bilər məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:32, 11 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Atakhanli}}, 20k :D? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:41, 11 iyul 2022 (UTC) ::::Redaktə sayı ilə razıyam, məqalə ilə də razılaşmaq olar. Ancaq patrullama? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:43, 11 iyul 2022 (UTC) :::::məndə 5k+ patrullama var, məncə 20k elə də çox deyil, ən azı şəxs inzibatçı olmaq istəyirsə :) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:45, 11 iyul 2022 (UTC) :::3 il əvəzinə 2 il də ola bilər. Amma 2 ildən aşağısı azdır. Onsuz da namizəd verənlərin çoxu 1 ildən bir namizədlik verməyə üstünlük verir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:08, 11 iyul 2022 (UTC) ::::Elə olsa belə, bunu 2-3 il kimi uzun bir müddət etməliyik? Bəlkə elə namizəd 5-6 aydan sonra yenə namizədlik verəcək? Bu təklifə qarşıyam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:37, 11 iyul 2022 (UTC) ::::il söhbəti yerinə növbəti müraciət üçün saylar artsa da olar. məsələm normal müraciət üçün minimum 10k redaktə sayın olmalıdırsa, 3 dəfə seçilməyəndən sonra növbəti müraciət üçün minimum 20k redaktən olmalıdır. müraciət üçün minimum 150 məqalə yaratmalısansa, seçilməyəndə 300 məqalə olsun patrullama 20k-dan 40k-ya qalxsın və s. və ya əlavə təşəkkür sayı kimi şeylər də əlavə oluna bilər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:10, 11 iyul 2022 (UTC) :bir də zamanı o qədər uzun saxlamaq mənasızdır, hətta mən deyərdim heç olmasın. amma olacaqsa 6 ay məncə idealdır. çünki şəxs sadəcə vaxtın dolmasını gözləyəcək. mənası nədirki? dediyim kimi saylar artırılsa daha faydalı olar. həm vikipediya qazanacaq, həm də şəxs istər-istəməz daha çox təcrübə toplayacaq. namizəd seçilməyəndə də viki qazanmış olur. bir də patrullama sayı mütləq nəzərə alınsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:12, 11 iyul 2022 (UTC) ::Hazırki vəziyyətdə bu şərtlərin çox ağır olduğunu düşünürəm. Patrullama sayı isə dəhşət çoxdur. 10k canlı redaktə sayı ilə razılaşmaq olar sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:04, 11 iyul 2022 (UTC) :::İnzibatçı seçilmək üçün hər hansı rəqəm limitinin qoyulmasına qarşıyam. Bu kimi mövzularda rəqəmlər heç bir şeyi əks etdirmir. Daha əvvəl də demişdim, əgər rəqəm qoymaq istəyiriksə, ağlımıza gələn rəqəmi qoymamalıyıq. Misalçün, 10k. Niyə 10K, hansı təcrübəyə görə 10K? Əgər rəqəm qoyulacaqsa, mütləq ən azı son 3 ildə (bu il ilə eyni aktivliyə malik illər) inzibatçı seçilmiş və yə ümumiyyətlə aktiv olmuş istifadəçilərin redaktə sayının statistikası çıxarılmalı və biz ona görə qərara verməliyik. Statistikaya əsasən bizdə müəyyən fikir formalaşmalıdır ki, azvikidə ən yüksək aktivliyə malik bir istigfadəçi bir il və ya ay ərzində ortalama olaraq nə qədər redaktə edə bilir. Bu arada indi baxdım ki, heç mənim redaktə sayım da 20k-nı keçməyib, 19 500-dür. Deyəsən təhlükədəyəm :D — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:43, 12 iyul 2022 (UTC) ::::problem də ondadır ki, o vaxt patrullamaya baxanda bir sizinkinə bir də Araz bəyə baxmışdım ki görən nə qədər patrullama ediblər. tərslikdən azvikidə ən çox patrullama elə sizlərdəymiş :d ordan ağlımda belə təxmin formalaşıb. amma vəziyyətin bu qədər aşağı olduğun bilmirdim, ciddən oha dedim. bir də onsuz da yeni qərar yeni namizədlərə şamil ediləcək. bir də şəxs inzibatçılıq üçün ciddi əmək qoymalıdır, əlbəttə say hər şeyi demir. amma patrullama viki üçün çox vacibdir. 20k çoxdur okay, amma 3 dəfə seçilməyəndən sonra növbəti namizədlik üçün tələb olunacaq. mənim yanaşmam odur ki, namizədlik prosesindən də viki ciddi xeyir götürsün. namizəd seçilməyəndə belə, yaratdığı məqalə, patrullma sayı, redaktələr vikiyə qalır. bütün hallarda viki qazanır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:59, 12 iyul 2022 (UTC) :Başlıq limitin qaldırılması barədə idi. Bunu müzakirə edib səsverməyə çıxarmaq lazımdır. Mən yuxarıda yazdığım fikirdə qalıram. Ancaq əlavə qaydalar da olmalıdır ki, məsələn, inzibatçıların vəzifələri (inzibatçı alətlərindən istifadəsi), filan inzibatçının kukla istifadə etdiyi aşkar olunub, hüquqdan məhrum edilsin və bir də nə vaxt müraciət edə bilsin kimi və s. Hesab edirəm ki, təşəkkür, məqalə və s. kimi əlavə və patrullama kimi ağır şərtlər gətirmək lazım deyil. Nəzər alsaq ki, hazırkı patrullama sistemi bərbad vəziyyətdədir. Belə etsək şərtləri ödəyəcək istifadəçi çətin olacaq. Statistikaya baxmaq kifayətdir. Sadəcə minimum redaktə sayı tələbini 5k-dan 10k-ya çıxara bilərik. Hə, bu arada normalda patrul sayı inzibatçıdan çox olmalıdır, bizdə bunun əksidir :) Patrulun hardasa iki qatı qədər inzibatçımız var. Göz dəyməsin! :) Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 01:09, 13 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] mən axrıncı dəfə vikiyə girəndə patrul sayı çox idi axı, özü də lap çox. Bu bir ay ərzində nə olub bilmirəm, nə etmisiz patrullara? )) [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:42, 13 iyul 2022 (UTC) :::İndi baxdım, böyük bir hissəsi sonradan inzibatçı seçilib [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:14, 13 iyul 2022 (UTC) :{{şərh}} Partullama sayını inzibatçı seçilməyə nə aidiyyatı var onu anlamadım. {{u|White Demon}} Fikrimcə 3 dəfə seçilməyən istifadəçinin sonra namizəd olmasının bir anlamı yoxdur. Bu 3 seçim arasındakı müddət artırılsa daha yaxşı olar. O zaman inanmıram kimsə 3 dəfə seçilməsin. Hər seçim arasında minimum 1 il olsa və istifadəçi 3 dəfə seçilməsə bu azı 2-3 il edir. Bu müddət ərzində etimadı qazana bilməyən istifadəçi bundan sonra da qazana bilməz. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:44, 13 iyul 2022 (UTC) === Patrullama statistikası === '''00:40, 12 iyul 2022 (Bakı vaxtı ilə) etibarı ilə inzibatçıların və patrulların ümumi patrullama statiskası aşağıdakı kimidir.''' {|class="wikitable sortable" style="" ! İnzibatçı ! Patrullama sayı |- |{{u|Araz Yaquboglu}} | 37277 |- |{{u|Babək Akifoğlu}} | 763 |- |{{u|Baskervill}} | 7 |- |{{u|Burocan}} | 592 |- |{{u|Drabdullayev17}} | 2860 |- |{{u|Eldarado}} | 947 |- |{{u|Eminn}} | 7703 |- |{{u|Nicat49}} | 1877 |- |{{u|Qolcomaq}} | 1330 |- |{{u|Solavirum}} | 995 |- |{{u|Sortilegus}} | 216 |- |{{u|Sura Shukurlu}} | 11013 |- |{{u|Toghrul R}} | 2375 |- |{{u|Turkmen}} | 3126 |- |{{u|Wertuose}} | 163 |- |{{u|White Demon}} | 199 |- |} {|class="wikitable sortable" style="" ! Patrul ! Patrullama sayı |- |{{u|Anar kerimxanov}} | 598 |- |{{u|Atakhanli}} | 5025 |- |{{u|dancewithdevil}} | 416 |- |{{u|Dr.Wiki54}} | 722 |- |{{u|Xeyal}} | 3056 |- |{{u|Musa Səmədov}} | 155 |- |{{u|Santorica}} | 227 |- |{{u|Şöhrət}} | 641 |- |{{u|Verman1}} | 697 |- |} == [[Vikipediya:1000 məqalə]] == Bu məqaləni yenilədim. 1000 məqalə içrəsində sadəcə 13 məqalə yaradılmayıb. Məqalələri qeyd edirəm, kimin maraq dairəsində olan mövzu olsa yaradar. Biologiya ([[:en:Circulatory system|Circulatory system]]; [[:en:Sensory nervous system|Sensory nervous system]]; [[:en:Reproductive system|Reproductive system]]; [[:en:Digestion|Digestion]]), Kimya ([[:en:Inorganic chemistry|Inorganic chemistry]]), Coğrafiya ([[:en:El Niño–Southern Oscillation|El Niño–Southern Oscillation]]), Fizika ([[:en:Electromagnetism|Electromagnetism]]; [[:en:Strong interaction|Strong interaction]]; [[:en:Weak interaction|Weak interaction]]; [[:simple:Radioactive decay|Radioactive decay]]), Silah ([[:en:Machine gun|Machine gun]]), Musiqi ([[:en:Samba|Samba]]), Dilçilik ([[:en:Literacy|Literacy]]). [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 20:37, 12 iyul 2022 (UTC) == Sui-qəsd yox, sui-qəsd cəhdi == Salam. Məqsədə çatmamış sui-qəsd məqalələri niyə 1-ci formada adlanır? Məsələn, çevriliş olanda buna çevriliş yox, çevriliş cəhdi yazırıq. Bu da onun kimi bir şeydir. Məsələn, Hitlerə qarşı sui-qəsd yox, sui-qəsd cəhdi. Məqsədə çatanda onsuz da qətli yazılır. İkinci versiya olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:24, 13 iyul 2022 (UTC) :Bəli, məqsədə çatmayan halda "sui-qəsd cəhdi" olmalıdır. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:56, 14 iyul 2022 (UTC) ::{{U|Atakhanli}}, {{U|Burocan}}, {{U|Elonizm}}, {{U|EVRRVE.}}, {{U|Qraf061}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|White Demon}}, sizlər necə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:29, 14 iyul 2022 (UTC) :::Düzdü, məqsədinə çatmayanda "cəhd" olur, məqsədə çatanda sadəcə "sui-qəsd" olur. Məqsədə çatmırsa, bəzən "sui-qəsd cəhdi" əvəzinə, "insidenti", "hadisəsi" adlandırmalarından da istifadə oluna bilər. [[Kaba dağı insidenti]], [[Toranomon insidenti]] kimi. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:46, 14 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli, ola bilər. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:25, 14 iyul 2022 (UTC) :::::Hal-hazırda [[Şinzo Abenin qətli]] məqaləsi [[:Kateqoriya:Sui-qəsd cəhdləri|Sui-qəsd cəhdləri kateqoriyası]]ndadı. Düz deyil. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:48, 14 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:29, 14 iyul 2022 (UTC) :::Məqsədə çatmadıqda sui-qəsd cəhdi olur. Məqsədə çatdıqda sui-qəsd olur.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:10, 15 iyul 2022 (UTC) == 2022 Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edin == [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Propose_statements_for_the_2022_Election_Compass|Bu mesajı əlavə dillərə tərcümə edilmiş şəkildə Meta-vikidə tapa bilərsiniz.]] Hamıya salam, [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/az|Qəyyumlar Şurasının 2022-ci il seçkiləri]] könüllüləri [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass/az|Seçki Kompasında istifadə ediləcək bəyanatlar təklif etməyə dəvət olunurlar]]. Seçki Kompası seçicilərə öz inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri seçməkdə kömək etmək üçün bir vasitədir. İcma üzvləri namizədlərə Lickert şkalası ilə cavab vermələri üçün bəyanatlar təklif edəcəklər (razıyam/neytral/narazıyam). Namizədlərin ifadələrə cavabları Seçki Kompası alətinə yüklənəcək. Seçicilər ifadələrə cavablarını daxil etməklə alətdən istifadə edəcəklər (razıyam/narazıyam/neytral). Nəticələr seçicilərin inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri göstərəcək. Seçki Kompası üçün vaxt qrafiki: * 8 - 20 iyul: Könüllülər Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edirlər * 21 - 22 iyul: Seçki Komitəsi bəyanatlara aydınlıq gətirmək üçün nəzərdən keçirir və mövzudan kənar bəyanatları çıxarır * 23 iyul - 1 avqust: Könüllülər bəyanatlara səs verirlər * 2 - 4 avqust: Seçkilər Komitəsi ən yaxşı 15 bəyanatı seçir * 5 - 12 avqust: namizədlər özlərini bəyanatlarla uyğunlaşırlar * 15 avqust: Seçki Kompası seçicilərin səsvermə qərarlarını yönləndirə bilmələrinə yardımçı olması üçün açılır Seçki Komissiyası avqustun əvvəlində ən yaxşı 15 bəyanatı seçəcək. Seçki Komitəsi Hərəkatın Strategiya və İdarəetmə qrupunun dəstəyi ilə prosesə nəzarət edəcək. MSG komandası sualların aydın olmasını, dublikatların, hərf səhvlərinin olmadığını və s. məsələlərə nəzarət edəcək. Hörmətlə, Hərəkat Strategiyası və İdarə heyəti Bu mesaj İdarə Heyətinin Seçki İşçi Qrupu və Seçki Komissiyası adından göndərilib. Hörmətlə - ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:21, 13 iyul 2022 (UTC) == Propose statements for the 2022 Election Compass == :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hi all, Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]] An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views. ;Here is the timeline for the Election Compass: * July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass * July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements * July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements * August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements * August 5 - 12: candidates align themselves with the statements * August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on. Best, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''<br /><section end="announcement-content" /> [[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)|talk]]) 11:34, 14 iyul 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23215441 --> == Əlvida == Vikipediyada 7 illik fəaliyyətdən sonra buradan gedirəm. İdarəçilər artsa da, vandalizm da artır və bunun qarşısının alınması üçün heç nə edilmir. Vaxtımı isə boş itirmək istəmirəm. Hamıya əlvida!— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 18:43, 14 iyul 2022 (UTC) :Sağolun. Fəaliyyətinizə görə təşəkkürlər. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:56, 14 iyul 2022 (UTC) :Sağolun. Töhfələrinizə görə minnətdarıq. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:31, 14 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, emosional davranıb verdiyiniz qərar kimi qəbul etsəm də, bütün hallarda qərarlarınıza hörmətlə yanaşıram, yanaşırıq. bütün hallarda vikiyə verdiyiniz böyük töhfələr danılmazdır və dəyərlidir. fəaliyyətiniz üçün təşəkkür edirəm. və ümid edirəm ki, biz mütləq növbəti zamanlarda da aktiv fəaliyyətiniz üçün sizə yenidən təşəkkür edəcəyik, uğurlar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:12, 14 iyul 2022 (UTC) :Uğurlar! Sizinlə bir neçə dəfə mübahisə tipli müzakirələrimiz olsa da getməyinizin əleyhinəyəm. Fəaliyyətinizi yüksək qiymətləndirirəm. Qəti qərarlısınızsa sadəcə uğurlar arzu edə bilərəm! [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:58, 15 iyul 2022 (UTC) :Yoxluğunuz hiss olunacaq. Gələcək həyatınızda uğurlar arzu edirəm, @[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]]! - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:12, 15 iyul 2022 (UTC) ::Bəlkə də yeni istifadəçiyik deyə həvəsliyik, bəlkə də biz də 7 il fəaliyyət göstərdikdən sonra mənasız olduğunu düşünəciyik. Hər halda, fəaliyyətiniz, ən əsas da son bir neçə ay ərzindəki fəaliyyətiniz üçün təşəkkür edirəm, uğurlar. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 10:27, 15 iyul 2022 (UTC) :Mən bu istifadəçini anlamaqda həqiqətən çətinlik çəkirəm. Özü burada "Əlvida" deyə başlıq açır, gedib indi də metaya yazıb ki, istifadəçilər 7 illik fəaliyyətimə qarşıdırlar. Kimdir qarşı olan? Bu istifadəçilər fəaliyyətinizə qarşıdırlar? Elə bil kimsə sizi məcbur edir ki, fəaliyyətinizi dayandırasınız. Öz verdiyiniz qərardır da. Hamı da hörmətlə yanaşıb. Artıq-əskik nəsə yazan var? Heç bir kukla hesabımın olmadığı meta tərəfindən dəfələrlə təsdiqlənməsinə rəğmən, hələ də kukla hesablar işlətdiyimi və bu istifadəçilərin ({{U|Atakhanli}}, {{U|Qraf061}}, {{U|Xeyal}}) kuklam olduğunu düşünür və buna inanır. Hələ başqa şeylər də yazıb. [[:m:Steward requests/Checkuser|Buyurun]], özünüz nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:07, 15 iyul 2022 (UTC) ::Hörmətli inzibatçılar @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]]@[[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] xaiş edirəm bir tədbir görün azvikidən getdiyini qeyd edib sonra da Metada müzakirə başladıb məni bir neçə dəfədir ki itdiham edir bundan əvvəlki itdihamları öz əsasını tapmamışdır. Bu boş itdihamları mənim fəaliyyətimə mənfi təsir edir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 03:21, 16 iyul 2022 (UTC) :::{{u|dancewithdevil}}, {{u|Qraf061}} tövsiyyə edirəm ki, bu müzakirəni umursamayıb fəaliyyətinizə davam edəsiniz. Checkuser-in nəticəsi əvvəlkindən fərqli olmayacaq ki? İstifadəçinin addımı ilə bağlı digər inzibatçıların da fikri maraqlıdır. Bundan əlavə istifadəçi burdakı qeyrdindən sonra azvikidəki [https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Azerifactory fəaliyyətinə davam edib] və görünür bundan sonra da davam edəcək. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 04:38, 16 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Turkmen}}, {{u|Eldarado}} istifadəçi metada təkcə istifadəçilərə yox, azvikiyə qarşı da iddialar səsləndirib. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 04:42, 16 iyul 2022 (UTC) ::Artıq neçənci əlvida olduğunu unutmuşam. Gələr inşallah. Hər kəsə öz fəaliyyətində uğurlar. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:43, 16 iyul 2022 (UTC) :::zəhmət olmasa nəticəyə baxın: [[metawiki:Steward_requests/Checkuser/2022-07|Dancewithdevil@az.wikipedia]] ::: :::* {{Y}} Group 1: {{u|Elonizm}}, {{u|Viki0Pediya}}, {{u|Shakirgv}}, {{u|Gunelmdv}}, {{u|Davudmdv}} :::* {{X}} {{u|Mammadly}}, {{u|Dancewithdevil}} ::: :::@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] :::şəxsi qeydim: bildiyim qədəri ilə Shakirgv Elonizm -in köhnə adıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:03, 18 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Atakhanli}}, təşəkkür edirəm. {{U|Elonizm}}, özü bu barədə açıqlama versə yaxşı olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:11, 18 iyul 2022 (UTC) == Azərbaycanda yaşayan xalqlar -> Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar == salam həmkarlar. bu müzakirə ölkələr üzrə bəzi kateqoriyalarda işlənən ''xalqlar'' sözünün ''etnik qruplar'' kimi dəyişdirilməsi ilə bağlıdır. daha dəqiq misal göstərsək - ''Azərbaycanda yaşayan xalqlar'' kateqoriyasının adının ''[[:Kateqoriya:Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar|Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar]]'' kimi adlandırılması. mən bir neçə gün əvvəl bu (və digər bəzi ölkələr) kateqoriyaların adını dəyişdirərək məntiqli və düzgün hesab etdiyim ''etnik qruplar'' ilə əvəzlədim. amma bəzi kateqoriyalar hələki dəyişdirilməyib. amma @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] bəyin bildirdiyi kimi bunlar toplu dəyişiklik sayıldığı üçün bunu müzakirəyə çıxmartmağımın daha doğru olacağıdır. Əziz həmkarlar, @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] @[[İstifadəçi:Elonizm|Elonizm]] və digərləri. lütfən siz də kateqoriyanın adın dəyişdirən zaman aşağıdakı verdiyim arqumentləri nəzərə alaraq öz qərarınızı bildirin. 1. İlk olaraq nəzərinizə çatdırım ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox, etnik qrup olaraq verilib. Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır. Və deməli məntiqlə etnik qrup olmalıdır. <br> 2. Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Ümumiyyətlə konkretliyə qaçanda da etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq: Bir millət, xalq ''müxtəlif etniklərə mənsub'' vətəndaşlardan ibarətdir. ''Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.'' Bu baxımdan yenə də etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. <br> 3. Bəzi yerlədə dilimizdə xalq sözü həm də topluluq bildirdiyi üçün ləzgi xalqı kimi də işlənir və ya talış xalqı və s. Məsələm Ləzgi xalqının böyük tarixi var. Əslində burada xalq yerinə etnik qrup işlədəndə cümlədə tam oturmur deyə, məsələm Ləzgi etnik qrupunun böyük tarixi var demək tam uyuşmadığı üçün xalq sözündən istifadə olunur. Ümumiyyətlə isə həmin etnik qruplar azsaylı xalqlardan hesab olunur. Amma ümumən hər biri ''etnik qrup hesab olunur''. <br> 4. Və son olaraq ümumiyyətlə ''Azərbaycan Multikulturalizmində'' Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur. Hesab edirəm ki, Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. Siz də razısınızsa həmin dəyişdirilən kateqoriyalar digər qeyd etdiyim vikilərdə olduğu kimi etnik qrup olaraq qalsın, dəyişdirilməyənləri isə etnik qrupa keçirək. Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:40, 14 iyul 2022 (UTC) :Etnik qrup adlandırması daha doğru və dəqiqdir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 20:51, 14 iyul 2022 (UTC) :Razıyam. Etnik qrup daha doğru və dəqiq adlandırmadır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 14 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:24, 15 iyul 2022 (UTC) :Digər həmkarların fikrinə qatılıram "etnik qrup" -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 04:29, 15 iyul 2022 (UTC) Ətraflı məlumat üçün təşəkkürlər hörmətli {{U|Atakhanli}}. Lakin mən bu xalqların entik qrup adlandırılmasının əleyhinəyəm. Ümumiyyətlə vikipediyanın hər hansı bir dil bölməsinin digəri ilə müqayisə edilməsinin də əleyhinəyəm. Azərbaycan Respublikasının qanununda həm '''milli azlıq''', həm '''azsaylı xalq''' və həm də '''etnik qruplar''' ifadələri keçir. Bu isə, sizin sorğunuza cavab olaraq deməyə əsas verir ki, bəli Azərbaycanda, Azərbaycan xalqından başqa digər xalqların da adı hallana bilər. Ləzgiləri heç bir halda etnik qrup saymağı düzgün hesab etmirəm. Bura Talışları da aid edirəm. Özünüz də təsdiq etdiniz ki, özünəməxsus bir tarixləri və mədəniyyətləri var. Onlar bir xalqdırlar və sayları, Azərbaycan xalqının əsasını təşkil edən və ya etməyən digər xalqlara nisbətən az olduğu üçün azsaylı xalq adlandırılırlar. Məsələn əgər hər hansısa bir ölkədə adını çəkdiyimiz xalqlardan birinin sayı sürətlə artarsa bu artıq azsaylı xalq deyil. Sadəcə hər hansısa bir ölkəyə görə, yaşadıqları ölkənin etnik mənşəyinə görə bu xalqları azsaylı hesab edirik. Hesab edirəm ki, etnik qrupdan çox, kateqoriyanın adını '''Azərbaycanda yaşayan azsaylı xalqlar''', olaraq dəyişsəniz bəlkə daha doğru olardı. Bu mənim subyektiv fikirimdir. Əlavə olaraq qeyd edim ki, bu 3 ifadə, yəni etnik qrup, azsaylı xalq və milli azlıq ifadələri hər nə qədər eyni işlədilsə də eyni məna daşımayan ifadələrdir.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:21, 15 iyul 2022 (UTC) :təşəkkürlər, rəsmi mənbələrdə talışlar da, ləzgilər də və digərləri də ''etnik qrup'' kimi qeyd olunub. Azərbaycan türkləri ilə bərabər dağ yəhudiləri, tatlar, talışlar, kürdlər, molokanlar, ingiloylar, saxurlar, avarlar, ləzgilər, xınalıqlılar, buduqlular, qrızlar da etnik qrup kimi təqdim olunub. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:46, 15 iyul 2022 (UTC) ::Daha dəqiq desək, digər dil bölmərində belə qeyd olunub. Məsələn İngiliscə Vikipediyaya əsasən siz Azərbaycanda yaşayan Azərbaycan xalqını da "etnik qrup" adlandırmısınız. İngiliscə və ya digər dil bölmərində bu ola bilər. Buna bir etirazım yoxdur. O dil bölmələrində farslar, iranda yaşayan etnik qrupdur, ingilislər də ingiltərədə yaşayan etnik qrupdur. Amma mən yenə də respublikanın qanununa uyğun olaraq davam etməyi üstün tuturam. Belə ki, rəsmi mənbələr dedikdə, Azərbaycan Respublikasının Qanununda Azərbaycan xalqı, Azərbaycanda yaşan etnik qrup hesab olunmur. Fikirləriniz önəmlidir. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:56, 15 iyul 2022 (UTC) :::aha mən də qeyd etmişəm ki, Azərbaycan xalqı dedikdə digər etnik qruplar da nəzərdə tutulur deyə, ayrı-ayrılıqda onları bir kateqoriyada toplayanda etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. və Dövlət Statistika Komitəsi Azərbaycanın əhalisi deyə hər il resurs paylaşır və orada Azərbaycanın Demoqrafik Göstəriciləri qeyd olunur. orada da Əhalinin milli tərkibində ''azərbaycanlılar, ləzgilər, ermənilər, ruslar, talışlar, avarlar, türklər, tatarlar, tatlar, saxurlar, udinlər, kürdlər, qrızlar, xınalıqlar və s.'' etnik qrup başlığında toplanıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:06, 15 iyul 2022 (UTC) ::::Aydındır. Əgər vikicəmiyyət bu dəyişikliklə razıdırsa olsun. Amma mən yenə də bir qədər tərüddüd edirəm. Qəti qərara gələ bilmirəm. Yəqin digər yoldaşlar da qısa zamanda öz fikirlərini bildirəcəklər. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 07:45, 15 iyul 2022 (UTC) :::::Əslində envikinin özündə də qarışıqlıq var: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Peoples_of_the_Caucasus Category:Peoples of the Caucasus] Kateqoriyaya gəldikdə isə, mən də "etnik qrup" ifadəsindən istifadə etməyin tərəfdarıyam. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:00, 15 iyul 2022 (UTC) :{{U|Atakhanli}}, bəzən dəyişəndə yaddan çıxartdıqlarınız olur. "{{Cl|Dağıstanda yaşayan etnik qruplar}}" kateqoriyasını mən dəyişdirmişdim. {{U|Patriot Kor}}, burada azlıq və ya çoxluq göstərilmir, sadəcə etnik qruplar göstərilir. Bu kateqoriyada Azərbaycan türkləri də var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 12:28, 15 iyul 2022 (UTC) ::aha bəli, digər inzibatçılardan da dəyişən var idi. təşəkkürlər. ilklərin mən dəyişdirdim sadəcə, amma bəziləri hələ də qalıb. vahid qərar qəbul olunsa digərlərin də dəyişək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:31, 15 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriyalar == Salam. Hazırda bizdə bəzi kateqoriyalar bir cür, bəziləri də bir cür adlandırılıb. Bunu standart etməliyik. Məsələn, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə şəxslər:Azərbaycan]] yox, "Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Azərbaycan şəxsləri", [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] yox, "Kateqoriya:Yaponiya şəxsləri", [[:Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt]] yox, "Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları" şəklində. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:24, 14 iyul 2022 (UTC) :Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmalar ancaq işimizi çətinləşdirir. Məsələn, götürək [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] kateqoriyasını və analoqlarını. Bu kateqoriya [[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]] kateqoriyasındadır. Kateqoriyanın adı "'''Y'''aponiya şəxsləri" yox, "'''Ş'''əxslər:Yaponiya" olduğu üçün kateqoriya səhifəsinin içində çeşidləmə aparmalı oluruq: <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]</nowiki></code>. Əks halda bu tip kateqoriyaların hamısı Ölkələrə görə şəxslər kateqoriyasında "'''Ş'''" hərfi başlığında yığılacaq. Halbuki, məsələn bu kateqoriya "'''Y'''" hərfi başlığında olmalıdır. :Kateqoriyanın adı birbaşa "'''Y'''aponiya şəxsləri" olsa, <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]</nowiki></code> yox, elə <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]]</nowiki></code> yazarıq, çeşidləməyə ehtiyac qalmayacaq.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 22:41, 14 iyul 2022 (UTC) ::Düppədüz vurğulamısız. Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmağa necə ehtiyac yaranıb? Normal qayda da adlandırmaq varkən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:04, 14 iyul 2022 (UTC) :::əvvəlki adlandırmaların çoxunda rus vikisi əsas götürülüb deyə adətən o cür adlandırmalar rus vikisindən qalıb. bütün hallarda dəyişilməlidir [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 04:44, 15 iyul 2022 (UTC) :::: Təkliflə razıyam, etiraz olmazsa yavaş yavaş dəyişə bilərik. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 07:32, 15 iyul 2022 (UTC) ::::: Məncə də dəyişdirlməldir bu tip adlandırma. — [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 12:26, 21 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya: Şablonlar: XXX -> Kateqoriya: XXX şablonları == salam, azvikidə bir çox yerdə kateqoriya adlandırmaları bu cürdür ''Şablonlar:Mövzularına görə''. (bəzi yerlədə isə bu standart pozulub). təklif edirəm ki, digər vikilərdə də olduğu kimi bu tip adlandırmaları ''Mövzularına görə şablonlar'' kimi adlandıraq. Misal: Kateqoriya:Şablonlar:Elm -> Kateqoriya:Elm şablonları. Kateqoriya:Şablonlar:Dilçilik -> Kateqoriya: Dilçilik şablonları Və bir çox yerdə ümumən adlandırmalar tam doğru deyil. Eyni zamanda adları dəyişdirən zaman onları da düzəltmək lazımdır. Razısınızsa dəyişdirək. Mən bu cür kateqoriya yaradanda təklif etdiyim kimi adlandırmadan istifadə edirəm, yəni misal ''Biznes və maliyyə şablonları''. Vikidə hər 2 formada kateqroriya var, vahid qərar qəbul olunsa qarışıqlıq həll olar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:00, 15 iyul 2022 (UTC) :[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021#Kateqoriyaya kütləvi dəyişiklik|Buradakı müzakirə]] ilə tanış ola bilərsiniz. Amma fikrimcə konsensus əldə edilsə bu standartı dəyişdirmək olar. Axtarışda da problem yaradır. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:07, 15 iyul 2022 (UTC) :{{U|Atakhanli}}, bir üstdəki başlığı elə bu məsələni həll etmək üçün açmışam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:09, 15 iyul 2022 (UTC) :Yanlış adlandırma buna deyirsiniz? "Kateqoriya:Şablonlar" yox, "Kateqoriya:Vikipediya şablonları". Ancaq təkcə bu deyil, başqa da yanlış adlandırmalar var. Elə məsələn, "Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt" yox, "Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları" olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:16, 15 iyul 2022 (UTC) ::bu yöndə aha bir neçəsin gördüm, açığı yadımdan çıxıb konkret olaraq hansıları. amma xeyli var idi. bəziləri isə tutuşmurdu, bəzilərinə "əlavə söz əlavə etmək lazımdır" və s. bütün hallarda dəyişdirəndə təkrardan nəzərdən keçəcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:20, 15 iyul 2022 (UTC) :Naviqasiya şablonları və şablon-kartoçkalar bəs? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 16:37, 15 iyul 2022 (UTC) ::Problemli məqam çoxdur. ([[:Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya|Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya]]; [[:Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri|Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri]]) Əgər ümumi konsensus qəbul edilsə başdan dəyişdirmək lazımdır. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 17:45, 15 iyul 2022 (UTC) :::Bu stili ilk dəfə lap çoxdan mən tətbiq etməyə başlamışam. Rus vikisinin örnəyini əsas almışam. "Kateqoriya:Şablonlar:XXXX", "Kateqoriya:Fayllar:XXXX", "Kateqoriya:Portal:XXXX" və s. - adlandırmadan məlum olur ki, texniki səhifələrin (fayllar, şablonlar, portal və s.) kateqoriyalarıdır. Yəni bu kateqoriyalarda məqalə səhifələri yoxdur. Bu cür adlandırma, əslində, texniki səhifələrin də axtarışını asanlaşdırır. — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:27, 23 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Sortilegus}}, bir üstdəki başlığa nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:37, 23 iyul 2022 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Movement Strategy and Governance News – Issue 7</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="msg-newsletter"/> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 7, July-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation. The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]]) * '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]]) * '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]]) * '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]]) * '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]]) * '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]]) * '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]]) * '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]]) * '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]]) * '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]]) </div><section end="msg-newsletter"/> </div> Thank you for reading! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 01:37, 18 iyul 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23529147 --> == Vikidata Təlimləri 2022 - Xəbərlər == Hamıya salam, [[File:Wikidata Istanbul call for submissions is now open social media post.png|thumb|160px|right|Təqdimat üçün müraciət artıq açıqdır]] [[metawiki:Wikidata_Trainings_For_Turkic_Wikimedians_2022|Türkdilli Vikimediyaçılar üçün Vikidata Təlimlərinin]] təşkilat komandası məmnuniyyətlə bildirir ki, 21-23 oktyabr tarixlərində Türkiyənin İstanbul şəhərində baş tutacaq olan konfransa təqdim etmək üçün müraciət forması, (https://w.wiki/5TFZ) artıq açıqdır. Təqdimatları 10 avqust 2022-ci il tarixinədək qəbul edəcəyik. Konfransda üç dildə: ingilis, türk və rus dillərində, onlayn və ya əyani şəkildə müraciət edə və çıxış edə bilərsiniz. Sessiya təklifləri standartlaşdırılmış müddətlərlə 5 müxtəlif növdə təqdim edilə bilər. Sessiyanın əsas mövzusu Vikidata, inteqrasiya olunmuş məlumatlar, Data Imports, SPARQL və ya digər əlaqəli mövzularla əhatələnməlidir. Siz həmçinin Vikimedia layihələrinin və Vikimedia hərəkatının inkişafı ilə bağlı nailiyyətlərinizi və ya mövzularınızı təqdim edə bilərsiniz. Daha ətraflı məlumat üçün keçidi ziyarət edin - https://w.wiki/5TFZ. Türk icmaları haqqında öyrənmək və cəmiyyətə daha çox məlumat vermək istərdik və ümid edirik ki, bu məqsədə çatmaqda bizə köməklik göstərəcəksiniz. {| style="width:100%" |<hr /> | style="width:80px;"|[[File:Wikidata İstanbul 2022 latest logo.svg|100px|center|alt=Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|link=:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]] |<hr /> |} Hörmətlə, ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 12:13, 18 iyul 2022 (UTC) :{{u|Eldarado}}, Vikidata İstanbul üçün təqaüdün nəticələri çıxıbsa, təqaüd qazanan Vikipediyaçıların istifadəçi adlarının siyahısı açıqlana bilərmi Kənd meydanında? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 19:21, 19 iyul 2022 (UTC) :: Salam {{u|Solavirum}}, təqaüd qazananlara mail ilə bildiriş gəlib. Müraciət edən hər kəs zəhmət olmasa '''SPAM''' qovluğunu da yoxlasın. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 05:26, 20 iyul 2022 (UTC) :::Salam bu gün müraciət etmək olar? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:25, 20 iyul 2022 (UTC) ::::Salam {{u|EVRRVE.}}, iştirak üçün qeydiyyatı nəzərdə tutursunuzsa xeyr müraciətlər bitib artıq. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 12:49, 21 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:04, 21 iyul 2022 (UTC) == P3 Flyers == Salam. Bu məqaləyə də ([[P3 Flyers]])başqalarındakı kimi şablonda şəkil dəyişikliyi eliyirəm. Amma şəkil gəlmir. Enwikidə isə şəkil mövcuddur. Problem nə ola bilər? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 19:15, 18 iyul 2022 (UTC) :[[Snowbirds]] Bu məqalədə də eyni formada loqonu yerləşdirmək olmur. Boş qoyanda da başqa şəkil gəlir. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 19:51, 18 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] salam. Həmin şəkillər müxtəlif hüquqları ilə qorunduğu üçün sırf envikiyə yüklənib. Ona görə də siz həmin şəkli azvikidə istifadə edə bilməzsiniz. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:18, 19 iyul 2022 (UTC) :::Loqonun orda görüməyi üçün mümkün variant yoxdur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 08:44, 19 iyul 2022 (UTC) ::::müəlliflik hüququ sizə məxsus olan (məsələm öz telefonunuzla, fotoaparatınızla çəkdiyiniz) foto varsa əlavə edə bilərsiz. bu arada internetdən hazır yüklənmiş futbol klublarının loqosun olduğu kimi yükləyib istifadə edirsiniz. tam əmin deyiləm, amma böyük ehtimal siləcəklər hamısını. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:16, 19 iyul 2022 (UTC) ::::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] bunun üçün həmin loqonu azvikiyə müəyyən lisenziya altında yükləmək olar fikrimcə. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:25, 19 iyul 2022 (UTC) :Aydındı, Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 12:31, 19 iyul 2022 (UTC) == Vikianbar İnstagram == [[Blue Anqels]] məqaləsinə Vikianbardan instagram hesabı əlavə etmişəm amma məqalədə görünmür. Zəhmət olmasa göz gəzdirin [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 08:45, 19 iyul 2022 (UTC) :salam, vikiverilənlərdən əlavə etdikdən sonra məqalədə görünməsi üçün məqaləyə ''xarici keçidlər'' (Authority control) şablonu əlavə edin. mən hazırda həmin məqaləyə şablonu əlavə etdim, görünür. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:12, 19 iyul 2022 (UTC) ::Aydındı. Təşəkkürlər. Sualıma cavab tapdıqdan sonra bu mövzunu silməliyəm ya bir müddətdən sonra özü silinir? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 12:26, 19 iyul 2022 (UTC) :::Xeyr, silinmir, arxivləşdirilir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:30, 19 iyul 2022 (UTC) == Vikikitab layihəsi == salam. mən azərbaycanca vikikitab layihəsini genişləndirmək istəyirəm. amma azərbaycan versiyası pdf qəbul etmirmi? pdf olaraq yükləməkdə problem yaşadım. onlayn kitab kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:09, 19 iyul 2022 (UTC) :Mən bildiyim üzrə pdf yükləmək olmur axı. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:35, 19 iyul 2022 (UTC) :Salam. Məncə olur. Çünki, vikikitabda [https://az.m.wikibooks.org/w/index.php?title=Fayl%3AGaroa_%281912%29.pdf&page=1 Fayl:Garoa (1912).pdf] adlı kitab tapdım. Kitabın vərəqlərinə baxa, cihaza endirə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:30, 19 iyul 2022 (UTC) :PDF-i yükləmək üçün Kömək:Yeni kitab yarat səhifəsinə gedin orada seçimlərdə fayl işarəsi görünəcək. Növbəti pəncərədə sizdən fayl haqqında məlumatları tələb edəcək. Sonra fayl seç pəncərəsi gəlir. Həmin pəncərəyə daxil olursuz və faylı seçirsiniz. Sonda isə sizdən faylın adını tələb edəcək.Bu əmiliyyatıda da yerinə yetirdikdən sonra qeyd etə toxunun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:48, 19 iyul 2022 (UTC) ::mən də bir neçə kitab görmüşəm, onlayn baxmaq olur. amma yükləmək istəyəndə deyir ki, pdf qəbul etmir filan. errorlar çıxır. bir neçə dəfə yoxlamışam əvvəllər də. error çıxır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:01, 19 iyul 2022 (UTC) == Səhifə addəyişdiricisi == Salam. Bu hüququ en wikidə minimum 6 ay staj və 3k redaktə sahibi olan istifadəçilərə verirlər. Bəlkə bizdə belə bir praktikadan istifadə edək? Təklifləriniz maraqlıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:13, 19 iyul 2022 (UTC) :Salam. Ehtiyac yoxdur. Məndə də bu hüquq var və fəaliyyətim zamanı lazım olur. Eyni zamanda bu hüquq sayəsində azvikiyə töhfələrdə vermişəm. Ümumi olaraq da bu dəyişiklikə ehtiyac yoxdur. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:27, 19 iyul 2022 (UTC) :Mənim fikrimcə 3k bu hüquq üçün çoxdur. 6 ay staj və 2k olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:28, 19 iyul 2022 (UTC) ::Təbii ki, qlobal bir vikiylə lokal bir vikiyi müqayisə edəcək deyilik. Rəqəmlər fərqli ola bilər, onu nümunə üçün qeyd etmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:32, 19 iyul 2022 (UTC) == Loqo == Salam. Mənə bir şey maraqlıdır. Daha əvvəl elə məsələn, AzViki 100k məqaləyə çatanda buna aid xüsusi loqolar tərtib olunub? Təklifim isə bundan ibarətdir ki, bundan sonra əgər heç etməmişiksə edək. 200k-ya yaxınlaşırıq. Heyif, aktivlik və maraq olsa layihə təşkil edib loqonu səsvermə ilə də seçmək olardı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:06, 19 iyul 2022 (UTC) :Olub. 100 minə çatanda da, [[Vikipediya:Kənd meydanı/Arxiv/Sentyabr/2019#150.000 məqalə ilə əlaqədar loqo dəyişikliyi|150 minə çatanda da loqonu]] dəyişmişik. 50 minə çatanda Vikipediyada olmamışam, onu bilmirəm. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 02:15, 20 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] səsvermə ilə seçilir zatən. Amma ilk növbədə loqo hazırlanmalıdır. Versiyalardan birini mən hazırlaya bilərəm. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:36, 20 iyul 2022 (UTC) ::Bəlkə elə [[c:File:AzWiki-logo-100000_article.png|100k]] və [[c:File:Wikipedia-logo-v2-150k-az-red.png|150k]] üçün tərtib edilmiş versiyanı istifadə edək? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Sura Shukurlu}}, yox, elə demirəm. Yeni ilə aid loqonu elə siz tərtib etmişdiniz səhv xatırlamıramsa. Səsvermə ilə seçildi elə oda. Mən dediyim, bunu tr vikidəki kimi layihəyə çevirməkdir. Müxtəlif loqolar hazırlanır, səs çoxluğu ilə içlərindən biri seçilir. Oda ki, hazırda az vikidə mümkün görünmür təəssüf ki. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:24, 20 iyul 2022 (UTC) :məncə mütləq olsun, 100k, 150k formatına uyğun olsa daha uyğun olar məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:48, 20 iyul 2022 (UTC) :: Məncə tam fərqli edək. Misal üçün türklərdə hal-hazırda olan loqo kimi tam dəyişə bilərik. Çalışaram dizayn işi görən həmkarlardan dəstək istəyim. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 11:03, 20 iyul 2022 (UTC) :::ideya olsa, dizayn cəhətdən hər cür dəstək verə bilərəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:15, 21 iyul 2022 (UTC) == Wikimedia Commons == Salam. Commonsa şəkil yükləmək istəyəndə daxili xəta ilə üzləşirəm.Xəta yalnız vebdə gəlir. Problem nədir ? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 19:02, 20 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] xəta deyərkən tam olaraq nəyi nəzərdə tutursunuz? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:59, 21 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] [[Fayl:EVRRVE. Xəta.png|100px|right]] Yuxarıdakı foto rastlaşdığım xətanın ekran görüntüsüdür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:19, 21 iyul 2022 (UTC) :: Hazırda xəta baş vermir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:22, 21 iyul 2022 (UTC) == Məqalə adı == Salam. Bu cür məqalələrin necə adlanması barədə fikrinizi öyrənək istərdim. [[Smoke Squadron]]. Hərfi olaraq azərbaycan dilinə tərcümə etsəm yaxşıdı, ingilis dilində və ya aid olduğu ölkənin dilində(bu halda protuqalca) olsa yaxşıdı? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 21:03, 20 iyul 2022 (UTC) :belə olanda tərcümə edin zəhmət olmasa. RuVikidəki standart elədir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 21:09, 20 iyul 2022 (UTC) ::Zəhmət olmasa "Aerobatika komandaları" kateqoriyasında indiyə qədər yaradılan məqalələrin adlarına dəyişiklik edin. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 05:39, 21 iyul 2022 (UTC) == Aerobatika == Salam. [[Aerobatika]] məqaləsinin https://ru.wikipedia.org/wiki/Пилотаж ya https://ru.wikipedia.org/wiki/Аэробатика ilə birləşməsi doğrudur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 16:45, 21 iyul 2022 (UTC) :Ümumiyyətlə Aerobatika sözü ilə Pilotaj sözü sinonimdir?[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:06, 21 iyul 2022 (UTC) :belə hallarda intervikisi olan məqaləyə üstünlük verin (xarici dillərdə tərcüməsi olan). ad çaşqınlığında isə digər vikilərdəki adlandırmaya baxın, envikini mən əsas götürürəm adətən. ingilis vikisində Aerobatics-dir. sadəcə rus vikisindəki Аэробатика məqaləsi Aerobatics-ə bağlanmalıdır. amma rus dilin bilmirəm deyə sadəcə adına görə dedim, bəlkə də məzmunu fərqlidir adı eyni olsa da. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:11, 21 iyul 2022 (UTC) ::mən vikiveriənlərdən Аэробатика-i Aerobatics-ə bağladım, ümid edirəm geri qaytarılmaz :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:14, 21 iyul 2022 (UTC) ::"Yüksək pilotaj" əvəzinə "Yüksək aerobatika" yazıla biləcəyini düşünmürəm. Elə olan halda "Yüksək aerobatika nümunələri" kimi əvəz olunmalıdıR. Onda yenə də "Yüksək aerobatik nümunələr" kimi dəyişilməlidi. Lüğətdə pilotaj sözünü tapdım, amma aerobatika sözünü tapa bilmədim. Yeni söz kimi əlavə olunacağı halda , pilotaj sözü ilə eyni hüquqlu söz olmalı olduğunu düşünürəm. Məncə Aerobatika məqaləsinə pilotaj sözünü də əlavə etmək məqsədəuyğundu. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:27, 21 iyul 2022 (UTC) :Ruvikidə məqalənin özündə də bu iki anlayışın eyni olduğu və məqalələrin birləşdirilməli olduğu qeyd olunub. Bəli, mən də tapa bilmədim, amma mənbələrdə istifadə olunub. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 19:13, 21 iyul 2022 (UTC) == Səhifənin adının dəyişdirilməsi == Salam zəhmət olmazsa, [https://az.m.wikipedia.org/wiki/İstifadəçi:Hatselate/XX&#x20;əsrin&#x20;100&#x20;kitabı&#x20;(Le&#x20;Monde) https://az.m.wikipedia.org/wiki/] səhifəsinin adını dəyişdirin. Səhifə üzərində hələ də iş gedir. Digər redaktələri edə bildiyim halda səhifə addəyişdiricisi olmadiğımdan dəyişdirə bilmirəm [[İstifadəçi:Hatselate|Hatselate]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Hatselate|müzakirə]]) 12:52, 24 iyul 2022 (UTC) 5rikfivga86e0tp77ph9ho4fkeuadk3 6547065 6547053 2022-07-24T12:57:53Z Hatselate 247044 /* Səhifənin adının dəyişdirilməsi */ wikitext text/x-wiki {{/Giriş}} == İnterfeys inzibatçısı == Salam. Təklif edirəm ki, bu hüquq istifadəçilərə bürokratlar tərəfindən müraciət əsasında 1 illik yox, icma tərəfindən keçirilən səsvermələrin nəticəsinə görə qeyri-müəyyən müddətə verilsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:58, 2 iyul 2022 (UTC) ---- #{{lehinə}} Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:58, 2 iyul 2022 (UTC) #{{əleyhinə}} müddətli olması bu hüquqdan istifadə etməyənləri müəyyənləşdirməyə kömək edir. Əvvəllər daimi olub <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:31, 2 iyul 2022 (UTC) #{{əleyhinə}} Toğrul bəyin fikirləri ilə razıyam. Zatən bu mövzu müzakirə olunub bir müddət öncə. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:01, 7 iyul 2022 (UTC) #{{Əleyhinə}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:34, 7 iyul 2022 (UTC) === Şərhlər === *{{U|Toghrul R}}, bu hüquqla bağlı müddətli edilməsi və səsverməsiz verilməsi ilə bağlı müzakirələrin keçidini xahiş edirəm əgər varsa. Səsvermə ilə verilməlidir və hər müraciət edənə verilməyəcək qədər vacib bir hüquqdur. Ona görə də səsvermə mütləqdir. Müddət söhbətində də sizə qatılmıram. 20-30 interfeys inzibatçımız olmayacaq ki, en wikidə belə 13-dür (1-i bot olmaqla). Elə bir hal olsa istifadəçinin statusunun alınmasını müvafiq səbəblər göstərərək səsverməyə çıxarmaq lazımdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:14, 4 iyul 2022 (UTC) *:Mən səsvermə ilə verilməli olduğunu düşünmürəm. İnzibatçılıq səviyyəsində hüquq deyil. Heç EnVikidə səsvermə ilə deyil, müraciətlədir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 04:34, 4 iyul 2022 (UTC) *::Tr vikidə səsvermə ilədir. Heç olmasa, müzakirə əsasında verilsin bizdə də. Və 1 illik olması da doğru deyil. İstifadəçi istəyə görə müəyyən müddətə tələb edə bilər, ancaq belə ümumən müddətli olmasını doğru hesab etmirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:39, 4 iyul 2022 (UTC) :::*Müddətli olmasının tərəfdarıyam. Lakin 1 il müddəti maksimum müddət olaraq qəbul edilsin. Yəni istifadəçi müraciət edəndə müəyyən müddət desin ki, bu müddət ərzində lazımdır mənə. Amma əgər müddət qeyd edilməyibsə, onda hüquq istifadəçidə 1 müddətinə qalsın. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:56, 4 iyul 2022 (UTC) {{U|Toghrul R}}, {{U|White Demon}}, {{U|Sura Shukurlu}}, 1 il olması ilə bağlı icma qərarı varmı? [[:tr:Vikipedi:Köy çeşmesi (teknik)#Arayüz yöneticiliği başvurusu (Superyetkin)|Baxın və görün, nə qəşəngdir.]] Bürokrata müraciət etdim aldım yox. Belə olmalıdır əslində. Çünki kifayət qədər ciddi hüquqdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:48, 5 iyul 2022 (UTC) :1 il olmasını mən də bəyənmirəm. Yadımda deyil heç, hansı müzakirədə buna qərar vermişdik. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 14:52, 5 iyul 2022 (UTC) ::[[Vikipediya müzakirəsi:İnterfeys inzibatçıları#İnterface idarəçisi statusu|Buyurun, qərar]]. Konsensus yoxdur. Bəs bot haqda konsensus var? Bu hüquqla yanaşı, bot statusu da ümumi razılıq əsasında verilməlidir. Tr vikidə belədir. Çox qəşəngdir də. Mən demirəm ki, tr viki idealdır və heç bir əskiyi yoxdur. İstifadəçi bot üçün müraciətində botu hansı məqsədlər üçün istifadə edəcəyini də qeyd etməlidir. Sırf təcrübəsinə görə verilməməlidir yəni. Bürokratlar da sadəcə müzakirənin nəticəsinə əsasən müvafiq statusu təqdim etməlidir istifadəçiyə. Artığı yox. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:38, 5 iyul 2022 (UTC) :::Bir il mövzusu məntiqsiz gəlir. Nəyə görə sırf 1 il? Məncə hüquq verildikdə bürokrat tərəfindən müəyyən müddət təyin olunmalı və həmin müddət daxilində verilməlidir. {{u|dancewithdevil}} interfeys inzibatçısı, bot və ya AWB kimi hüquqlar texniki hüquqlar olduğundan hər hansı müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünümürəm. Lakin, belə bir nüans da çıxır ortaya, bot hüququnu niyə sırf bürokratlar verir? İnzibatçılar niyə yox? — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:23, 7 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Sura Shukurlu}}, ciddi hüquq olduqları üçün hər halda. AWB yox, ancaq digər 2 hüququ mən kifayət qədər ciddi sayır və konsensus (səsvermə) əldə edilməsini zəruri hesab edirəm. Müddəti də müraciət edən şəxs qeyd etməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:16, 8 iyul 2022 (UTC) :::::{{U|Eldarado}}, müzakirənin keçidini qeyd edə bilərsinizmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:38, 23 iyul 2022 (UTC) == Patrullama ilə bağlı == salamlar, bu ümumi müraciətdir. müraciətimi xoş niyyətli qəbul edin. son dönəmlər azvikidə fəaliyyət ümumiyyətlə yox dərəcəsinə yaxın idi, amma artıq əsl durğunluqdur. xüsusən inzibatçılar, lütfən patrullamaya da vaxt ayırın. işinizi sadəcə sil şablonlu kateqoriyadan məqalə silməklə bitirməyin. çünki patrullama hüququ sizdə də var. vandalizm baş alıb gedir. yeni səhifələrə ümumiyyətlə baxan yoxdur. patrullanmamış redaktələr dolub daşır. nə qədər vaxtdır [https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:Log?type=patrol&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&wpfilters%5B%5D=newusers patrullamanı] 2-3 istifadəçidən başqa heç kim demək olar ki, aparmır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:34, 7 iyul 2022 (UTC) :Səbəbi çox sadədir. Patrullama ilə bağlı qadcet mi deyək, dizayn mı deyək, artıq hər nədirsə bizdə çox pis vəziyyətdədir. Vizual olaraq da, praktik olaraq da onunla işləmək asan deyil. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:53, 7 iyul 2022 (UTC) ::və bu müraciətdən sonra ümumi cəmi 3 patrullama olub :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:28, 7 iyul 2022 (UTC) :::Hər iki istifadəçi ilə də razıyam. Nəzərə alsaq ki, mən hazırda telefonla fəaliyyətimə davam edirəm, bu iş bir qədər çətindir mənə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:22, 7 iyul 2022 (UTC) ::::Bir müddət əvvəl bir gecəyə bütün gün ərzində edilmiş redaktələri çatdırıb patrullayırdım. Bu gündən vaxtım olacaq yenə nəzarət etməyə. {{u|Burocan}} tam anlamadım nəyi nəzərdə tutursunuz. Son dəyişikliklər bölməsinin dizaynı? — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:13, 7 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], salam. Deyəsən yanlış oldu, mən bu müzakirədə iştirak etməmişəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:11, 7 iyul 2022 (UTC) ::::::@[[İstifadəçi:Burocan]] çox üzr istəyirəm, imtahanlardan başımı itirmişəm lap. @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54]], sizi qeyd etmək istəyirdim. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 10:00, 8 iyul 2022 (UTC) ::::::::) @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], salam. Həm o, həm də patrullama alətinin dizaynını. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:47, 8 iyul 2022 (UTC) :::::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54]] bəlkə [https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r?hidebots=1&reviewStatus=unpatrolled&hidepreviousrevisions=1&hidecategorization=1&hideWikibase=1&limit=500&days=30&enhanced=1&userExpLevel__experienced_color=c2&changeType__hidenewpages_color=c1&urlversion=2 bu filtr] hələlik sizə kömək edə bilər. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:26, 8 iyul 2022 (UTC) ::::::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] daha pis vizuallıq yaradır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:51, 8 iyul 2022 (UTC) == Seysmik stansiyalar == Mənim tərəfimdən yaradılan seysmik stansiyalar və rayonlarımızda qurulan hər bir stansiya barədə məlumatlar olan məqalələr silinib. Bu məqalələrdəki konkret hansı çatışmazlığı aradan qaldırmaq lazımdır ki, belə hallarla üzləşməyək. Xahiş edirəm ki, məsləhət və tövsiyələriniz əsirgəməyəsiniz. @[[İstifadəçi:Eminn|Eminn]]@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]]@[[İstifadəçi:Dr wiki|dr wiki]]@[[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 17:19, 7 iyul 2022 (UTC) :Hörmətli @[[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] bu məqalələr [[VP:Ü12]] qaydasına əsasən silinib. Xahiş edirəm müəllif hüququ ilə qorunan məlumatları daxil etməyəsiniz. [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 07:20, 8 iyul 2022 (UTC) ::Salam.@[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]]. Mən AMEA nəzdində RSXM-nin əməkdaşıyam və vikipedia səhifəsi ilə məşğul oluram. Həmin səhifələrdəki materiallar isə seismology.az saytımızdan rəsmi məlumatdan istifadə edərək düzıltmişəm. Müəllif hüququ necə pozula bilər? Belə olan halda, həmin səhifələri necə bərpa edim və ya yenidən hansı qaydalarla hazırlayım? @[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]]@[[İstifadəçi:Eminn|Eminn]]@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 07:33, 8 iyul 2022 (UTC) :::Siz oradakı məlumatları copy-paste yolu ilə bura daxil etmisiniz və bu Vikiqaydaya ziddir. Həmçinin [[Vikipediya:Ödənişli redaktorluq|Ödənişli redaktorluq]] qaydası ilə tanış olmağınızı tövsiyyə edirəm. [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 07:42, 8 iyul 2022 (UTC) ::::"Həmçinin Ödənişli redaktorluq qaydası ilə tanış olmağınızı tövsiyyə edirəm"- bu haqda məlumatli deyilem. Yəqin ki, lazim da deyil. Mərkəzimizin rayonlarda quraşdırılan seysmik stansiyalari haqqında məqalə yaratmaq istəmisdim. Bir basliq altinda Məsələn, Azərbaycanın seysmik stansiyaları adlı başlıq altında məqalə yaradıb, stansiyaları da daxil etmək olarmı?@[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 07:51, 8 iyul 2022 (UTC) == Məqalə adlandırmaları == Salam. Bir məsələni müzakirə etmək istəyirəm. Məqalələrdəki "soyqırım", "faciə", "terror" və s. kimi adlandırmalara necə yanaşırsınız? Mən doğru hesab etməməklə yanaşı, tərəflilik yaratdığını düşünürəm. Alternativ olaraq, "hadisəsi" və ya "hadisələri" ya da "qətliamı" və ya "qətliamları" kimi adlandırmalardan istifadə etməliyik və edə bilərik məncə. Buna "şəhid", "milli qəhrəman", "görkəmli", "məşhur", "populyar", "dahi", "vəfat", "kiçik", "böyük", "nəvə", "ata", "baba" və s. kimi ifadələri də aid etmək olar. Heç harda belə adlandırmalara və ifadələrə rast gəlməmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:23, 8 iyul 2022 (UTC) :Mənbələrdə hansı adlandırma üstünlük təşkil edirsə, məqalə də o adla olmalıdır. Xocalı hadisəsi deyə anlayış işlədilmir, Xocalı soyqırımı işlədilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 13:01, 9 iyul 2022 (UTC) ::Xocalı qətliamı? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:08, 9 iyul 2022 (UTC) :::[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 17:04, 9 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dancewithdevil}}, Azərbaycan mənbələri o adlandırmaya üstünlük vermir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 13:20, 13 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Solavirum}}, okay, mənbələr də necə keçirsə, elə də verəcəyik. Ancaq xarici və ciddi mənbələr belə adlandırmır. Bəs "şəhid", "milli qəhrəman", "kiçik", "böyük", "nəvə", "ata", "baba" kimi dəqiqləşdirmələr necə olacaq? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:56, 15 iyul 2022 (UTC) :::::"[[Donald Tramp (kiçik)]]" bax bu nədir belə? :) Digər vikilərdəki kimi "Jr." yaza bilmərik? :d Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:06, 15 iyul 2022 (UTC) ::::::[[Donald Tramp (kiçik)]] məqaləsinin adını dəyişib [[Donald Tramp biznesmen]] etmək olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:32, 15 iyul 2022 (UTC) :::::::"[[Donald Tramp]]" da biznesmendir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:44, 15 iyul 2022 (UTC) ::::::Misalçün, azvikidə ata Corc Buş [[Corc Herbert Volker Buş]], oğul Corc Buş isə [[Corc Volker Buş]] adlandırlıb və müvafiq olaraq "Corc Buş (ata)" və "Corc Buş (oğul)" səhifələrindən yönləndirmə verilib. Təklif edirəm ki, birinci məqaləni "Donald Con Tramp" adlandırıb mövcud səhifədən yönləndirmə verək. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:52, 16 iyul 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] istifadəçisinin fikri ilə razıyam.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:06, 16 iyul 2022 (UTC) == Pedaqoq və pedaqoq alim == Salam. Azərbaycanlı alimlərin məqalələrini təftişə başlamışam və bu proseses zamanı kateqoriyaları da səliqəyə salmağa çalışıram. Kateqoriyanın adı ilə bağlı belə bir sual yarandı məndə: Həm müəllim, həm də pedaqogika üzrə elmi işlə məşğul olan alimlərə pedaqoq deyilir? Misal üçün ingilis dilində bunun ilə bağlı iki fərqli kateqoriya mövcuddur: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educational_theorists] və [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educators] Qeyd etdiyim kateqoriyaların azvikidə hansı kateqoriyalara keçid etdiyinə baxsanız zatən səhv olduğnu anlayacaqsınız. Amma inidiki halda biz bu iki qrupu necə adlandıraq? Təklif edirəm ki, müəlimlər üçün "Azərbaycan pedaqoqları", alimlər üçün isə "Azərbaycanın pedaqoq alimləri" adlandırlmasından istifadə edək. Ümumi razılıq varsa dəyişdirim. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:31, 10 iyul 2022 (UTC) == İnzibatçılığa namizədlik limitinin qaldırılması == [[Vikipediya:İnzibatçıların və bürokratların seçilməsi qaydaları]] yəqin ki AzVikidə ən çox dəyişikliyə məruz qalan qaydalardan biridir. Bu qaydadakı vacib nüanslardan birində deyilir ki, bir istifadəçi ancaq '''3 dəfə''' inzibatçılığa namizəd ola bilər və 3-cü dəfə də seçilməyibsə bir daha inzibatçı namizədi ola bilməz. Mən təklif edirəm ki, bu say məhdudiyyəti aradan qaldırılsın. Əvəzində belə şey etmək olar: Bir istifadəçi 3-cü dəfə də inzibatçı seçilməyibsə, bundan sonra da namizədlik verə bilər, amma 3 ildən bir. Düşünürəm ki, 3 il olduqca uzun müddətdir və bu vaxt kəsiyində istifadəçi ilə bağlı bir çox şey dəyişə bilər. Ən azından heç namizəd ola bilməməkdən daha yaxşı variantdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 15:42, 11 iyul 2022 (UTC) :Tam razıyam. Belə də etmək olar, birinci dəfə seçilməyibsə bir də 6 ay (bu müddət şərtidir, müzakirə ilə qərarlaşdırıla bilər) sonra namizədlik irəli sürə bilər. 3 il hədsiz dərəcədə çoxdur məncə. Bir də elə etmək lazımdır ki, hər hansı problemə görə, misalçün qeyri-aktivlik səbəbi ilə səsvermədə tələb olunan səs limiti ödənməzsə və ya səs ovu ilə bağlı mübahisəli məsələ yaranarsa bu sayılmasın və ya bu zaman mövzuya bürokratlar baxsın. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 16:40, 11 iyul 2022 (UTC) ::Bu barədə vaxtilə fikir bildirmişdim ki, hazırki qaydalara dəyişiklik etmək lazımdır. Mənim fikrimcə, istifadəçi inzibatçılıq üçün il ərzində 3 dəfə 3 ay aralıqla, bürokratlıq üçün də il ərzində 2 dəfə 3/4 ay aralıqla namizədlik irəli sürə bilsin. İl ərzində namizədlik irəli sürməzsə də növbəti il keçən ilki haqqları sayılmasın. 3 il isə həddən artıq çoxdur. Yetərli səs toplanmadığı hallar da səsvermə müddəti uzadıla bilər və digər ciddi mənfi hallarda da (əgər təsdiq olunarsa, kukla istifadəsi və səs ovçuluğu halları zamanı və nəzakətsizlik halları zamanı) qayda pozuntuları səbəbiylə səsvermə ümumiyyətlə ləğv edilə bilər. Bundan əlavə, inzibatçı vəzifələrinə də son 6/12 ay ərzində 50/100 inzibatçı alətlərindən istifadə və 500/1000 redaktə sayı da əlavə etmək olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:16, 11 iyul 2022 (UTC) :::3 il həddən artıq çoxdur, 6 ay məncə yaxşıdır. bir də məncə redaktələrinin sayı 5 mindən 10 minə qaldırılsa və əlavə məqalə yaratma sayı (məsələm minimum 150) kimi əlavələr də gətirilsə daha yaxşı olar. və ən əsası patrullama sayı ilə bağlı. minimum 20k ola bilər məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:32, 11 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Atakhanli}}, 20k :D? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:41, 11 iyul 2022 (UTC) ::::Redaktə sayı ilə razıyam, məqalə ilə də razılaşmaq olar. Ancaq patrullama? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:43, 11 iyul 2022 (UTC) :::::məndə 5k+ patrullama var, məncə 20k elə də çox deyil, ən azı şəxs inzibatçı olmaq istəyirsə :) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:45, 11 iyul 2022 (UTC) :::3 il əvəzinə 2 il də ola bilər. Amma 2 ildən aşağısı azdır. Onsuz da namizəd verənlərin çoxu 1 ildən bir namizədlik verməyə üstünlük verir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:08, 11 iyul 2022 (UTC) ::::Elə olsa belə, bunu 2-3 il kimi uzun bir müddət etməliyik? Bəlkə elə namizəd 5-6 aydan sonra yenə namizədlik verəcək? Bu təklifə qarşıyam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:37, 11 iyul 2022 (UTC) ::::il söhbəti yerinə növbəti müraciət üçün saylar artsa da olar. məsələm normal müraciət üçün minimum 10k redaktə sayın olmalıdırsa, 3 dəfə seçilməyəndən sonra növbəti müraciət üçün minimum 20k redaktən olmalıdır. müraciət üçün minimum 150 məqalə yaratmalısansa, seçilməyəndə 300 məqalə olsun patrullama 20k-dan 40k-ya qalxsın və s. və ya əlavə təşəkkür sayı kimi şeylər də əlavə oluna bilər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:10, 11 iyul 2022 (UTC) :bir də zamanı o qədər uzun saxlamaq mənasızdır, hətta mən deyərdim heç olmasın. amma olacaqsa 6 ay məncə idealdır. çünki şəxs sadəcə vaxtın dolmasını gözləyəcək. mənası nədirki? dediyim kimi saylar artırılsa daha faydalı olar. həm vikipediya qazanacaq, həm də şəxs istər-istəməz daha çox təcrübə toplayacaq. namizəd seçilməyəndə də viki qazanmış olur. bir də patrullama sayı mütləq nəzərə alınsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:12, 11 iyul 2022 (UTC) ::Hazırki vəziyyətdə bu şərtlərin çox ağır olduğunu düşünürəm. Patrullama sayı isə dəhşət çoxdur. 10k canlı redaktə sayı ilə razılaşmaq olar sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:04, 11 iyul 2022 (UTC) :::İnzibatçı seçilmək üçün hər hansı rəqəm limitinin qoyulmasına qarşıyam. Bu kimi mövzularda rəqəmlər heç bir şeyi əks etdirmir. Daha əvvəl də demişdim, əgər rəqəm qoymaq istəyiriksə, ağlımıza gələn rəqəmi qoymamalıyıq. Misalçün, 10k. Niyə 10K, hansı təcrübəyə görə 10K? Əgər rəqəm qoyulacaqsa, mütləq ən azı son 3 ildə (bu il ilə eyni aktivliyə malik illər) inzibatçı seçilmiş və yə ümumiyyətlə aktiv olmuş istifadəçilərin redaktə sayının statistikası çıxarılmalı və biz ona görə qərara verməliyik. Statistikaya əsasən bizdə müəyyən fikir formalaşmalıdır ki, azvikidə ən yüksək aktivliyə malik bir istigfadəçi bir il və ya ay ərzində ortalama olaraq nə qədər redaktə edə bilir. Bu arada indi baxdım ki, heç mənim redaktə sayım da 20k-nı keçməyib, 19 500-dür. Deyəsən təhlükədəyəm :D — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:43, 12 iyul 2022 (UTC) ::::problem də ondadır ki, o vaxt patrullamaya baxanda bir sizinkinə bir də Araz bəyə baxmışdım ki görən nə qədər patrullama ediblər. tərslikdən azvikidə ən çox patrullama elə sizlərdəymiş :d ordan ağlımda belə təxmin formalaşıb. amma vəziyyətin bu qədər aşağı olduğun bilmirdim, ciddən oha dedim. bir də onsuz da yeni qərar yeni namizədlərə şamil ediləcək. bir də şəxs inzibatçılıq üçün ciddi əmək qoymalıdır, əlbəttə say hər şeyi demir. amma patrullama viki üçün çox vacibdir. 20k çoxdur okay, amma 3 dəfə seçilməyəndən sonra növbəti namizədlik üçün tələb olunacaq. mənim yanaşmam odur ki, namizədlik prosesindən də viki ciddi xeyir götürsün. namizəd seçilməyəndə belə, yaratdığı məqalə, patrullma sayı, redaktələr vikiyə qalır. bütün hallarda viki qazanır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:59, 12 iyul 2022 (UTC) :Başlıq limitin qaldırılması barədə idi. Bunu müzakirə edib səsverməyə çıxarmaq lazımdır. Mən yuxarıda yazdığım fikirdə qalıram. Ancaq əlavə qaydalar da olmalıdır ki, məsələn, inzibatçıların vəzifələri (inzibatçı alətlərindən istifadəsi), filan inzibatçının kukla istifadə etdiyi aşkar olunub, hüquqdan məhrum edilsin və bir də nə vaxt müraciət edə bilsin kimi və s. Hesab edirəm ki, təşəkkür, məqalə və s. kimi əlavə və patrullama kimi ağır şərtlər gətirmək lazım deyil. Nəzər alsaq ki, hazırkı patrullama sistemi bərbad vəziyyətdədir. Belə etsək şərtləri ödəyəcək istifadəçi çətin olacaq. Statistikaya baxmaq kifayətdir. Sadəcə minimum redaktə sayı tələbini 5k-dan 10k-ya çıxara bilərik. Hə, bu arada normalda patrul sayı inzibatçıdan çox olmalıdır, bizdə bunun əksidir :) Patrulun hardasa iki qatı qədər inzibatçımız var. Göz dəyməsin! :) Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 01:09, 13 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] mən axrıncı dəfə vikiyə girəndə patrul sayı çox idi axı, özü də lap çox. Bu bir ay ərzində nə olub bilmirəm, nə etmisiz patrullara? )) [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:42, 13 iyul 2022 (UTC) :::İndi baxdım, böyük bir hissəsi sonradan inzibatçı seçilib [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:14, 13 iyul 2022 (UTC) :{{şərh}} Partullama sayını inzibatçı seçilməyə nə aidiyyatı var onu anlamadım. {{u|White Demon}} Fikrimcə 3 dəfə seçilməyən istifadəçinin sonra namizəd olmasının bir anlamı yoxdur. Bu 3 seçim arasındakı müddət artırılsa daha yaxşı olar. O zaman inanmıram kimsə 3 dəfə seçilməsin. Hər seçim arasında minimum 1 il olsa və istifadəçi 3 dəfə seçilməsə bu azı 2-3 il edir. Bu müddət ərzində etimadı qazana bilməyən istifadəçi bundan sonra da qazana bilməz. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:44, 13 iyul 2022 (UTC) === Patrullama statistikası === '''00:40, 12 iyul 2022 (Bakı vaxtı ilə) etibarı ilə inzibatçıların və patrulların ümumi patrullama statiskası aşağıdakı kimidir.''' {|class="wikitable sortable" style="" ! İnzibatçı ! Patrullama sayı |- |{{u|Araz Yaquboglu}} | 37277 |- |{{u|Babək Akifoğlu}} | 763 |- |{{u|Baskervill}} | 7 |- |{{u|Burocan}} | 592 |- |{{u|Drabdullayev17}} | 2860 |- |{{u|Eldarado}} | 947 |- |{{u|Eminn}} | 7703 |- |{{u|Nicat49}} | 1877 |- |{{u|Qolcomaq}} | 1330 |- |{{u|Solavirum}} | 995 |- |{{u|Sortilegus}} | 216 |- |{{u|Sura Shukurlu}} | 11013 |- |{{u|Toghrul R}} | 2375 |- |{{u|Turkmen}} | 3126 |- |{{u|Wertuose}} | 163 |- |{{u|White Demon}} | 199 |- |} {|class="wikitable sortable" style="" ! Patrul ! Patrullama sayı |- |{{u|Anar kerimxanov}} | 598 |- |{{u|Atakhanli}} | 5025 |- |{{u|dancewithdevil}} | 416 |- |{{u|Dr.Wiki54}} | 722 |- |{{u|Xeyal}} | 3056 |- |{{u|Musa Səmədov}} | 155 |- |{{u|Santorica}} | 227 |- |{{u|Şöhrət}} | 641 |- |{{u|Verman1}} | 697 |- |} == [[Vikipediya:1000 məqalə]] == Bu məqaləni yenilədim. 1000 məqalə içrəsində sadəcə 13 məqalə yaradılmayıb. Məqalələri qeyd edirəm, kimin maraq dairəsində olan mövzu olsa yaradar. Biologiya ([[:en:Circulatory system|Circulatory system]]; [[:en:Sensory nervous system|Sensory nervous system]]; [[:en:Reproductive system|Reproductive system]]; [[:en:Digestion|Digestion]]), Kimya ([[:en:Inorganic chemistry|Inorganic chemistry]]), Coğrafiya ([[:en:El Niño–Southern Oscillation|El Niño–Southern Oscillation]]), Fizika ([[:en:Electromagnetism|Electromagnetism]]; [[:en:Strong interaction|Strong interaction]]; [[:en:Weak interaction|Weak interaction]]; [[:simple:Radioactive decay|Radioactive decay]]), Silah ([[:en:Machine gun|Machine gun]]), Musiqi ([[:en:Samba|Samba]]), Dilçilik ([[:en:Literacy|Literacy]]). [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 20:37, 12 iyul 2022 (UTC) == Sui-qəsd yox, sui-qəsd cəhdi == Salam. Məqsədə çatmamış sui-qəsd məqalələri niyə 1-ci formada adlanır? Məsələn, çevriliş olanda buna çevriliş yox, çevriliş cəhdi yazırıq. Bu da onun kimi bir şeydir. Məsələn, Hitlerə qarşı sui-qəsd yox, sui-qəsd cəhdi. Məqsədə çatanda onsuz da qətli yazılır. İkinci versiya olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:24, 13 iyul 2022 (UTC) :Bəli, məqsədə çatmayan halda "sui-qəsd cəhdi" olmalıdır. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:56, 14 iyul 2022 (UTC) ::{{U|Atakhanli}}, {{U|Burocan}}, {{U|Elonizm}}, {{U|EVRRVE.}}, {{U|Qraf061}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|White Demon}}, sizlər necə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:29, 14 iyul 2022 (UTC) :::Düzdü, məqsədinə çatmayanda "cəhd" olur, məqsədə çatanda sadəcə "sui-qəsd" olur. Məqsədə çatmırsa, bəzən "sui-qəsd cəhdi" əvəzinə, "insidenti", "hadisəsi" adlandırmalarından da istifadə oluna bilər. [[Kaba dağı insidenti]], [[Toranomon insidenti]] kimi. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:46, 14 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli, ola bilər. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:25, 14 iyul 2022 (UTC) :::::Hal-hazırda [[Şinzo Abenin qətli]] məqaləsi [[:Kateqoriya:Sui-qəsd cəhdləri|Sui-qəsd cəhdləri kateqoriyası]]ndadı. Düz deyil. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:48, 14 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:29, 14 iyul 2022 (UTC) :::Məqsədə çatmadıqda sui-qəsd cəhdi olur. Məqsədə çatdıqda sui-qəsd olur.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:10, 15 iyul 2022 (UTC) == 2022 Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edin == [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Propose_statements_for_the_2022_Election_Compass|Bu mesajı əlavə dillərə tərcümə edilmiş şəkildə Meta-vikidə tapa bilərsiniz.]] Hamıya salam, [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/az|Qəyyumlar Şurasının 2022-ci il seçkiləri]] könüllüləri [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass/az|Seçki Kompasında istifadə ediləcək bəyanatlar təklif etməyə dəvət olunurlar]]. Seçki Kompası seçicilərə öz inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri seçməkdə kömək etmək üçün bir vasitədir. İcma üzvləri namizədlərə Lickert şkalası ilə cavab vermələri üçün bəyanatlar təklif edəcəklər (razıyam/neytral/narazıyam). Namizədlərin ifadələrə cavabları Seçki Kompası alətinə yüklənəcək. Seçicilər ifadələrə cavablarını daxil etməklə alətdən istifadə edəcəklər (razıyam/narazıyam/neytral). Nəticələr seçicilərin inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri göstərəcək. Seçki Kompası üçün vaxt qrafiki: * 8 - 20 iyul: Könüllülər Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edirlər * 21 - 22 iyul: Seçki Komitəsi bəyanatlara aydınlıq gətirmək üçün nəzərdən keçirir və mövzudan kənar bəyanatları çıxarır * 23 iyul - 1 avqust: Könüllülər bəyanatlara səs verirlər * 2 - 4 avqust: Seçkilər Komitəsi ən yaxşı 15 bəyanatı seçir * 5 - 12 avqust: namizədlər özlərini bəyanatlarla uyğunlaşırlar * 15 avqust: Seçki Kompası seçicilərin səsvermə qərarlarını yönləndirə bilmələrinə yardımçı olması üçün açılır Seçki Komissiyası avqustun əvvəlində ən yaxşı 15 bəyanatı seçəcək. Seçki Komitəsi Hərəkatın Strategiya və İdarəetmə qrupunun dəstəyi ilə prosesə nəzarət edəcək. MSG komandası sualların aydın olmasını, dublikatların, hərf səhvlərinin olmadığını və s. məsələlərə nəzarət edəcək. Hörmətlə, Hərəkat Strategiyası və İdarə heyəti Bu mesaj İdarə Heyətinin Seçki İşçi Qrupu və Seçki Komissiyası adından göndərilib. Hörmətlə - ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:21, 13 iyul 2022 (UTC) == Propose statements for the 2022 Election Compass == :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hi all, Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]] An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views. ;Here is the timeline for the Election Compass: * July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass * July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements * July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements * August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements * August 5 - 12: candidates align themselves with the statements * August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on. Best, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''<br /><section end="announcement-content" /> [[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)|talk]]) 11:34, 14 iyul 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23215441 --> == Əlvida == Vikipediyada 7 illik fəaliyyətdən sonra buradan gedirəm. İdarəçilər artsa da, vandalizm da artır və bunun qarşısının alınması üçün heç nə edilmir. Vaxtımı isə boş itirmək istəmirəm. Hamıya əlvida!— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 18:43, 14 iyul 2022 (UTC) :Sağolun. Fəaliyyətinizə görə təşəkkürlər. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:56, 14 iyul 2022 (UTC) :Sağolun. Töhfələrinizə görə minnətdarıq. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:31, 14 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, emosional davranıb verdiyiniz qərar kimi qəbul etsəm də, bütün hallarda qərarlarınıza hörmətlə yanaşıram, yanaşırıq. bütün hallarda vikiyə verdiyiniz böyük töhfələr danılmazdır və dəyərlidir. fəaliyyətiniz üçün təşəkkür edirəm. və ümid edirəm ki, biz mütləq növbəti zamanlarda da aktiv fəaliyyətiniz üçün sizə yenidən təşəkkür edəcəyik, uğurlar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:12, 14 iyul 2022 (UTC) :Uğurlar! Sizinlə bir neçə dəfə mübahisə tipli müzakirələrimiz olsa da getməyinizin əleyhinəyəm. Fəaliyyətinizi yüksək qiymətləndirirəm. Qəti qərarlısınızsa sadəcə uğurlar arzu edə bilərəm! [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:58, 15 iyul 2022 (UTC) :Yoxluğunuz hiss olunacaq. Gələcək həyatınızda uğurlar arzu edirəm, @[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]]! - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:12, 15 iyul 2022 (UTC) ::Bəlkə də yeni istifadəçiyik deyə həvəsliyik, bəlkə də biz də 7 il fəaliyyət göstərdikdən sonra mənasız olduğunu düşünəciyik. Hər halda, fəaliyyətiniz, ən əsas da son bir neçə ay ərzindəki fəaliyyətiniz üçün təşəkkür edirəm, uğurlar. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 10:27, 15 iyul 2022 (UTC) :Mən bu istifadəçini anlamaqda həqiqətən çətinlik çəkirəm. Özü burada "Əlvida" deyə başlıq açır, gedib indi də metaya yazıb ki, istifadəçilər 7 illik fəaliyyətimə qarşıdırlar. Kimdir qarşı olan? Bu istifadəçilər fəaliyyətinizə qarşıdırlar? Elə bil kimsə sizi məcbur edir ki, fəaliyyətinizi dayandırasınız. Öz verdiyiniz qərardır da. Hamı da hörmətlə yanaşıb. Artıq-əskik nəsə yazan var? Heç bir kukla hesabımın olmadığı meta tərəfindən dəfələrlə təsdiqlənməsinə rəğmən, hələ də kukla hesablar işlətdiyimi və bu istifadəçilərin ({{U|Atakhanli}}, {{U|Qraf061}}, {{U|Xeyal}}) kuklam olduğunu düşünür və buna inanır. Hələ başqa şeylər də yazıb. [[:m:Steward requests/Checkuser|Buyurun]], özünüz nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:07, 15 iyul 2022 (UTC) ::Hörmətli inzibatçılar @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]]@[[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] xaiş edirəm bir tədbir görün azvikidən getdiyini qeyd edib sonra da Metada müzakirə başladıb məni bir neçə dəfədir ki itdiham edir bundan əvvəlki itdihamları öz əsasını tapmamışdır. Bu boş itdihamları mənim fəaliyyətimə mənfi təsir edir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 03:21, 16 iyul 2022 (UTC) :::{{u|dancewithdevil}}, {{u|Qraf061}} tövsiyyə edirəm ki, bu müzakirəni umursamayıb fəaliyyətinizə davam edəsiniz. Checkuser-in nəticəsi əvvəlkindən fərqli olmayacaq ki? İstifadəçinin addımı ilə bağlı digər inzibatçıların da fikri maraqlıdır. Bundan əlavə istifadəçi burdakı qeyrdindən sonra azvikidəki [https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Azerifactory fəaliyyətinə davam edib] və görünür bundan sonra da davam edəcək. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 04:38, 16 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Turkmen}}, {{u|Eldarado}} istifadəçi metada təkcə istifadəçilərə yox, azvikiyə qarşı da iddialar səsləndirib. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 04:42, 16 iyul 2022 (UTC) ::Artıq neçənci əlvida olduğunu unutmuşam. Gələr inşallah. Hər kəsə öz fəaliyyətində uğurlar. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:43, 16 iyul 2022 (UTC) :::zəhmət olmasa nəticəyə baxın: [[metawiki:Steward_requests/Checkuser/2022-07|Dancewithdevil@az.wikipedia]] ::: :::* {{Y}} Group 1: {{u|Elonizm}}, {{u|Viki0Pediya}}, {{u|Shakirgv}}, {{u|Gunelmdv}}, {{u|Davudmdv}} :::* {{X}} {{u|Mammadly}}, {{u|Dancewithdevil}} ::: :::@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] :::şəxsi qeydim: bildiyim qədəri ilə Shakirgv Elonizm -in köhnə adıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:03, 18 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Atakhanli}}, təşəkkür edirəm. {{U|Elonizm}}, özü bu barədə açıqlama versə yaxşı olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:11, 18 iyul 2022 (UTC) == Azərbaycanda yaşayan xalqlar -> Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar == salam həmkarlar. bu müzakirə ölkələr üzrə bəzi kateqoriyalarda işlənən ''xalqlar'' sözünün ''etnik qruplar'' kimi dəyişdirilməsi ilə bağlıdır. daha dəqiq misal göstərsək - ''Azərbaycanda yaşayan xalqlar'' kateqoriyasının adının ''[[:Kateqoriya:Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar|Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar]]'' kimi adlandırılması. mən bir neçə gün əvvəl bu (və digər bəzi ölkələr) kateqoriyaların adını dəyişdirərək məntiqli və düzgün hesab etdiyim ''etnik qruplar'' ilə əvəzlədim. amma bəzi kateqoriyalar hələki dəyişdirilməyib. amma @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] bəyin bildirdiyi kimi bunlar toplu dəyişiklik sayıldığı üçün bunu müzakirəyə çıxmartmağımın daha doğru olacağıdır. Əziz həmkarlar, @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] @[[İstifadəçi:Elonizm|Elonizm]] və digərləri. lütfən siz də kateqoriyanın adın dəyişdirən zaman aşağıdakı verdiyim arqumentləri nəzərə alaraq öz qərarınızı bildirin. 1. İlk olaraq nəzərinizə çatdırım ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox, etnik qrup olaraq verilib. Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır. Və deməli məntiqlə etnik qrup olmalıdır. <br> 2. Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Ümumiyyətlə konkretliyə qaçanda da etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq: Bir millət, xalq ''müxtəlif etniklərə mənsub'' vətəndaşlardan ibarətdir. ''Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.'' Bu baxımdan yenə də etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. <br> 3. Bəzi yerlədə dilimizdə xalq sözü həm də topluluq bildirdiyi üçün ləzgi xalqı kimi də işlənir və ya talış xalqı və s. Məsələm Ləzgi xalqının böyük tarixi var. Əslində burada xalq yerinə etnik qrup işlədəndə cümlədə tam oturmur deyə, məsələm Ləzgi etnik qrupunun böyük tarixi var demək tam uyuşmadığı üçün xalq sözündən istifadə olunur. Ümumiyyətlə isə həmin etnik qruplar azsaylı xalqlardan hesab olunur. Amma ümumən hər biri ''etnik qrup hesab olunur''. <br> 4. Və son olaraq ümumiyyətlə ''Azərbaycan Multikulturalizmində'' Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur. Hesab edirəm ki, Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. Siz də razısınızsa həmin dəyişdirilən kateqoriyalar digər qeyd etdiyim vikilərdə olduğu kimi etnik qrup olaraq qalsın, dəyişdirilməyənləri isə etnik qrupa keçirək. Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:40, 14 iyul 2022 (UTC) :Etnik qrup adlandırması daha doğru və dəqiqdir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 20:51, 14 iyul 2022 (UTC) :Razıyam. Etnik qrup daha doğru və dəqiq adlandırmadır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 14 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:24, 15 iyul 2022 (UTC) :Digər həmkarların fikrinə qatılıram "etnik qrup" -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 04:29, 15 iyul 2022 (UTC) Ətraflı məlumat üçün təşəkkürlər hörmətli {{U|Atakhanli}}. Lakin mən bu xalqların entik qrup adlandırılmasının əleyhinəyəm. Ümumiyyətlə vikipediyanın hər hansı bir dil bölməsinin digəri ilə müqayisə edilməsinin də əleyhinəyəm. Azərbaycan Respublikasının qanununda həm '''milli azlıq''', həm '''azsaylı xalq''' və həm də '''etnik qruplar''' ifadələri keçir. Bu isə, sizin sorğunuza cavab olaraq deməyə əsas verir ki, bəli Azərbaycanda, Azərbaycan xalqından başqa digər xalqların da adı hallana bilər. Ləzgiləri heç bir halda etnik qrup saymağı düzgün hesab etmirəm. Bura Talışları da aid edirəm. Özünüz də təsdiq etdiniz ki, özünəməxsus bir tarixləri və mədəniyyətləri var. Onlar bir xalqdırlar və sayları, Azərbaycan xalqının əsasını təşkil edən və ya etməyən digər xalqlara nisbətən az olduğu üçün azsaylı xalq adlandırılırlar. Məsələn əgər hər hansısa bir ölkədə adını çəkdiyimiz xalqlardan birinin sayı sürətlə artarsa bu artıq azsaylı xalq deyil. Sadəcə hər hansısa bir ölkəyə görə, yaşadıqları ölkənin etnik mənşəyinə görə bu xalqları azsaylı hesab edirik. Hesab edirəm ki, etnik qrupdan çox, kateqoriyanın adını '''Azərbaycanda yaşayan azsaylı xalqlar''', olaraq dəyişsəniz bəlkə daha doğru olardı. Bu mənim subyektiv fikirimdir. Əlavə olaraq qeyd edim ki, bu 3 ifadə, yəni etnik qrup, azsaylı xalq və milli azlıq ifadələri hər nə qədər eyni işlədilsə də eyni məna daşımayan ifadələrdir.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:21, 15 iyul 2022 (UTC) :təşəkkürlər, rəsmi mənbələrdə talışlar da, ləzgilər də və digərləri də ''etnik qrup'' kimi qeyd olunub. Azərbaycan türkləri ilə bərabər dağ yəhudiləri, tatlar, talışlar, kürdlər, molokanlar, ingiloylar, saxurlar, avarlar, ləzgilər, xınalıqlılar, buduqlular, qrızlar da etnik qrup kimi təqdim olunub. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:46, 15 iyul 2022 (UTC) ::Daha dəqiq desək, digər dil bölmərində belə qeyd olunub. Məsələn İngiliscə Vikipediyaya əsasən siz Azərbaycanda yaşayan Azərbaycan xalqını da "etnik qrup" adlandırmısınız. İngiliscə və ya digər dil bölmərində bu ola bilər. Buna bir etirazım yoxdur. O dil bölmələrində farslar, iranda yaşayan etnik qrupdur, ingilislər də ingiltərədə yaşayan etnik qrupdur. Amma mən yenə də respublikanın qanununa uyğun olaraq davam etməyi üstün tuturam. Belə ki, rəsmi mənbələr dedikdə, Azərbaycan Respublikasının Qanununda Azərbaycan xalqı, Azərbaycanda yaşan etnik qrup hesab olunmur. Fikirləriniz önəmlidir. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:56, 15 iyul 2022 (UTC) :::aha mən də qeyd etmişəm ki, Azərbaycan xalqı dedikdə digər etnik qruplar da nəzərdə tutulur deyə, ayrı-ayrılıqda onları bir kateqoriyada toplayanda etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. və Dövlət Statistika Komitəsi Azərbaycanın əhalisi deyə hər il resurs paylaşır və orada Azərbaycanın Demoqrafik Göstəriciləri qeyd olunur. orada da Əhalinin milli tərkibində ''azərbaycanlılar, ləzgilər, ermənilər, ruslar, talışlar, avarlar, türklər, tatarlar, tatlar, saxurlar, udinlər, kürdlər, qrızlar, xınalıqlar və s.'' etnik qrup başlığında toplanıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:06, 15 iyul 2022 (UTC) ::::Aydındır. Əgər vikicəmiyyət bu dəyişikliklə razıdırsa olsun. Amma mən yenə də bir qədər tərüddüd edirəm. Qəti qərara gələ bilmirəm. Yəqin digər yoldaşlar da qısa zamanda öz fikirlərini bildirəcəklər. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 07:45, 15 iyul 2022 (UTC) :::::Əslində envikinin özündə də qarışıqlıq var: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Peoples_of_the_Caucasus Category:Peoples of the Caucasus] Kateqoriyaya gəldikdə isə, mən də "etnik qrup" ifadəsindən istifadə etməyin tərəfdarıyam. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:00, 15 iyul 2022 (UTC) :{{U|Atakhanli}}, bəzən dəyişəndə yaddan çıxartdıqlarınız olur. "{{Cl|Dağıstanda yaşayan etnik qruplar}}" kateqoriyasını mən dəyişdirmişdim. {{U|Patriot Kor}}, burada azlıq və ya çoxluq göstərilmir, sadəcə etnik qruplar göstərilir. Bu kateqoriyada Azərbaycan türkləri də var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 12:28, 15 iyul 2022 (UTC) ::aha bəli, digər inzibatçılardan da dəyişən var idi. təşəkkürlər. ilklərin mən dəyişdirdim sadəcə, amma bəziləri hələ də qalıb. vahid qərar qəbul olunsa digərlərin də dəyişək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:31, 15 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriyalar == Salam. Hazırda bizdə bəzi kateqoriyalar bir cür, bəziləri də bir cür adlandırılıb. Bunu standart etməliyik. Məsələn, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə şəxslər:Azərbaycan]] yox, "Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Azərbaycan şəxsləri", [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] yox, "Kateqoriya:Yaponiya şəxsləri", [[:Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt]] yox, "Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları" şəklində. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:24, 14 iyul 2022 (UTC) :Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmalar ancaq işimizi çətinləşdirir. Məsələn, götürək [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] kateqoriyasını və analoqlarını. Bu kateqoriya [[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]] kateqoriyasındadır. Kateqoriyanın adı "'''Y'''aponiya şəxsləri" yox, "'''Ş'''əxslər:Yaponiya" olduğu üçün kateqoriya səhifəsinin içində çeşidləmə aparmalı oluruq: <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]</nowiki></code>. Əks halda bu tip kateqoriyaların hamısı Ölkələrə görə şəxslər kateqoriyasında "'''Ş'''" hərfi başlığında yığılacaq. Halbuki, məsələn bu kateqoriya "'''Y'''" hərfi başlığında olmalıdır. :Kateqoriyanın adı birbaşa "'''Y'''aponiya şəxsləri" olsa, <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]</nowiki></code> yox, elə <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]]</nowiki></code> yazarıq, çeşidləməyə ehtiyac qalmayacaq.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 22:41, 14 iyul 2022 (UTC) ::Düppədüz vurğulamısız. Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmağa necə ehtiyac yaranıb? Normal qayda da adlandırmaq varkən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:04, 14 iyul 2022 (UTC) :::əvvəlki adlandırmaların çoxunda rus vikisi əsas götürülüb deyə adətən o cür adlandırmalar rus vikisindən qalıb. bütün hallarda dəyişilməlidir [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 04:44, 15 iyul 2022 (UTC) :::: Təkliflə razıyam, etiraz olmazsa yavaş yavaş dəyişə bilərik. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 07:32, 15 iyul 2022 (UTC) ::::: Məncə də dəyişdirlməldir bu tip adlandırma. — [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 12:26, 21 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya: Şablonlar: XXX -> Kateqoriya: XXX şablonları == salam, azvikidə bir çox yerdə kateqoriya adlandırmaları bu cürdür ''Şablonlar:Mövzularına görə''. (bəzi yerlədə isə bu standart pozulub). təklif edirəm ki, digər vikilərdə də olduğu kimi bu tip adlandırmaları ''Mövzularına görə şablonlar'' kimi adlandıraq. Misal: Kateqoriya:Şablonlar:Elm -> Kateqoriya:Elm şablonları. Kateqoriya:Şablonlar:Dilçilik -> Kateqoriya: Dilçilik şablonları Və bir çox yerdə ümumən adlandırmalar tam doğru deyil. Eyni zamanda adları dəyişdirən zaman onları da düzəltmək lazımdır. Razısınızsa dəyişdirək. Mən bu cür kateqoriya yaradanda təklif etdiyim kimi adlandırmadan istifadə edirəm, yəni misal ''Biznes və maliyyə şablonları''. Vikidə hər 2 formada kateqroriya var, vahid qərar qəbul olunsa qarışıqlıq həll olar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:00, 15 iyul 2022 (UTC) :[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021#Kateqoriyaya kütləvi dəyişiklik|Buradakı müzakirə]] ilə tanış ola bilərsiniz. Amma fikrimcə konsensus əldə edilsə bu standartı dəyişdirmək olar. Axtarışda da problem yaradır. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:07, 15 iyul 2022 (UTC) :{{U|Atakhanli}}, bir üstdəki başlığı elə bu məsələni həll etmək üçün açmışam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:09, 15 iyul 2022 (UTC) :Yanlış adlandırma buna deyirsiniz? "Kateqoriya:Şablonlar" yox, "Kateqoriya:Vikipediya şablonları". Ancaq təkcə bu deyil, başqa da yanlış adlandırmalar var. Elə məsələn, "Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt" yox, "Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları" olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:16, 15 iyul 2022 (UTC) ::bu yöndə aha bir neçəsin gördüm, açığı yadımdan çıxıb konkret olaraq hansıları. amma xeyli var idi. bəziləri isə tutuşmurdu, bəzilərinə "əlavə söz əlavə etmək lazımdır" və s. bütün hallarda dəyişdirəndə təkrardan nəzərdən keçəcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:20, 15 iyul 2022 (UTC) :Naviqasiya şablonları və şablon-kartoçkalar bəs? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 16:37, 15 iyul 2022 (UTC) ::Problemli məqam çoxdur. ([[:Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya|Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya]]; [[:Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri|Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri]]) Əgər ümumi konsensus qəbul edilsə başdan dəyişdirmək lazımdır. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 17:45, 15 iyul 2022 (UTC) :::Bu stili ilk dəfə lap çoxdan mən tətbiq etməyə başlamışam. Rus vikisinin örnəyini əsas almışam. "Kateqoriya:Şablonlar:XXXX", "Kateqoriya:Fayllar:XXXX", "Kateqoriya:Portal:XXXX" və s. - adlandırmadan məlum olur ki, texniki səhifələrin (fayllar, şablonlar, portal və s.) kateqoriyalarıdır. Yəni bu kateqoriyalarda məqalə səhifələri yoxdur. Bu cür adlandırma, əslində, texniki səhifələrin də axtarışını asanlaşdırır. — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:27, 23 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Sortilegus}}, bir üstdəki başlığa nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:37, 23 iyul 2022 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Movement Strategy and Governance News – Issue 7</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="msg-newsletter"/> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 7, July-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation. The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]]) * '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]]) * '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]]) * '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]]) * '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]]) * '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]]) * '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]]) * '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]]) * '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]]) * '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]]) </div><section end="msg-newsletter"/> </div> Thank you for reading! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 01:37, 18 iyul 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23529147 --> == Vikidata Təlimləri 2022 - Xəbərlər == Hamıya salam, [[File:Wikidata Istanbul call for submissions is now open social media post.png|thumb|160px|right|Təqdimat üçün müraciət artıq açıqdır]] [[metawiki:Wikidata_Trainings_For_Turkic_Wikimedians_2022|Türkdilli Vikimediyaçılar üçün Vikidata Təlimlərinin]] təşkilat komandası məmnuniyyətlə bildirir ki, 21-23 oktyabr tarixlərində Türkiyənin İstanbul şəhərində baş tutacaq olan konfransa təqdim etmək üçün müraciət forması, (https://w.wiki/5TFZ) artıq açıqdır. Təqdimatları 10 avqust 2022-ci il tarixinədək qəbul edəcəyik. Konfransda üç dildə: ingilis, türk və rus dillərində, onlayn və ya əyani şəkildə müraciət edə və çıxış edə bilərsiniz. Sessiya təklifləri standartlaşdırılmış müddətlərlə 5 müxtəlif növdə təqdim edilə bilər. Sessiyanın əsas mövzusu Vikidata, inteqrasiya olunmuş məlumatlar, Data Imports, SPARQL və ya digər əlaqəli mövzularla əhatələnməlidir. Siz həmçinin Vikimedia layihələrinin və Vikimedia hərəkatının inkişafı ilə bağlı nailiyyətlərinizi və ya mövzularınızı təqdim edə bilərsiniz. Daha ətraflı məlumat üçün keçidi ziyarət edin - https://w.wiki/5TFZ. Türk icmaları haqqında öyrənmək və cəmiyyətə daha çox məlumat vermək istərdik və ümid edirik ki, bu məqsədə çatmaqda bizə köməklik göstərəcəksiniz. {| style="width:100%" |<hr /> | style="width:80px;"|[[File:Wikidata İstanbul 2022 latest logo.svg|100px|center|alt=Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|link=:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]] |<hr /> |} Hörmətlə, ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 12:13, 18 iyul 2022 (UTC) :{{u|Eldarado}}, Vikidata İstanbul üçün təqaüdün nəticələri çıxıbsa, təqaüd qazanan Vikipediyaçıların istifadəçi adlarının siyahısı açıqlana bilərmi Kənd meydanında? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 19:21, 19 iyul 2022 (UTC) :: Salam {{u|Solavirum}}, təqaüd qazananlara mail ilə bildiriş gəlib. Müraciət edən hər kəs zəhmət olmasa '''SPAM''' qovluğunu da yoxlasın. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 05:26, 20 iyul 2022 (UTC) :::Salam bu gün müraciət etmək olar? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:25, 20 iyul 2022 (UTC) ::::Salam {{u|EVRRVE.}}, iştirak üçün qeydiyyatı nəzərdə tutursunuzsa xeyr müraciətlər bitib artıq. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 12:49, 21 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:04, 21 iyul 2022 (UTC) == P3 Flyers == Salam. Bu məqaləyə də ([[P3 Flyers]])başqalarındakı kimi şablonda şəkil dəyişikliyi eliyirəm. Amma şəkil gəlmir. Enwikidə isə şəkil mövcuddur. Problem nə ola bilər? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 19:15, 18 iyul 2022 (UTC) :[[Snowbirds]] Bu məqalədə də eyni formada loqonu yerləşdirmək olmur. Boş qoyanda da başqa şəkil gəlir. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 19:51, 18 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] salam. Həmin şəkillər müxtəlif hüquqları ilə qorunduğu üçün sırf envikiyə yüklənib. Ona görə də siz həmin şəkli azvikidə istifadə edə bilməzsiniz. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:18, 19 iyul 2022 (UTC) :::Loqonun orda görüməyi üçün mümkün variant yoxdur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 08:44, 19 iyul 2022 (UTC) ::::müəlliflik hüququ sizə məxsus olan (məsələm öz telefonunuzla, fotoaparatınızla çəkdiyiniz) foto varsa əlavə edə bilərsiz. bu arada internetdən hazır yüklənmiş futbol klublarının loqosun olduğu kimi yükləyib istifadə edirsiniz. tam əmin deyiləm, amma böyük ehtimal siləcəklər hamısını. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:16, 19 iyul 2022 (UTC) ::::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] bunun üçün həmin loqonu azvikiyə müəyyən lisenziya altında yükləmək olar fikrimcə. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:25, 19 iyul 2022 (UTC) :Aydındı, Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 12:31, 19 iyul 2022 (UTC) == Vikianbar İnstagram == [[Blue Anqels]] məqaləsinə Vikianbardan instagram hesabı əlavə etmişəm amma məqalədə görünmür. Zəhmət olmasa göz gəzdirin [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 08:45, 19 iyul 2022 (UTC) :salam, vikiverilənlərdən əlavə etdikdən sonra məqalədə görünməsi üçün məqaləyə ''xarici keçidlər'' (Authority control) şablonu əlavə edin. mən hazırda həmin məqaləyə şablonu əlavə etdim, görünür. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:12, 19 iyul 2022 (UTC) ::Aydındı. Təşəkkürlər. Sualıma cavab tapdıqdan sonra bu mövzunu silməliyəm ya bir müddətdən sonra özü silinir? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 12:26, 19 iyul 2022 (UTC) :::Xeyr, silinmir, arxivləşdirilir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:30, 19 iyul 2022 (UTC) == Vikikitab layihəsi == salam. mən azərbaycanca vikikitab layihəsini genişləndirmək istəyirəm. amma azərbaycan versiyası pdf qəbul etmirmi? pdf olaraq yükləməkdə problem yaşadım. onlayn kitab kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:09, 19 iyul 2022 (UTC) :Mən bildiyim üzrə pdf yükləmək olmur axı. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:35, 19 iyul 2022 (UTC) :Salam. Məncə olur. Çünki, vikikitabda [https://az.m.wikibooks.org/w/index.php?title=Fayl%3AGaroa_%281912%29.pdf&page=1 Fayl:Garoa (1912).pdf] adlı kitab tapdım. Kitabın vərəqlərinə baxa, cihaza endirə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:30, 19 iyul 2022 (UTC) :PDF-i yükləmək üçün Kömək:Yeni kitab yarat səhifəsinə gedin orada seçimlərdə fayl işarəsi görünəcək. Növbəti pəncərədə sizdən fayl haqqında məlumatları tələb edəcək. Sonra fayl seç pəncərəsi gəlir. Həmin pəncərəyə daxil olursuz və faylı seçirsiniz. Sonda isə sizdən faylın adını tələb edəcək.Bu əmiliyyatıda da yerinə yetirdikdən sonra qeyd etə toxunun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:48, 19 iyul 2022 (UTC) ::mən də bir neçə kitab görmüşəm, onlayn baxmaq olur. amma yükləmək istəyəndə deyir ki, pdf qəbul etmir filan. errorlar çıxır. bir neçə dəfə yoxlamışam əvvəllər də. error çıxır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:01, 19 iyul 2022 (UTC) == Səhifə addəyişdiricisi == Salam. Bu hüququ en wikidə minimum 6 ay staj və 3k redaktə sahibi olan istifadəçilərə verirlər. Bəlkə bizdə belə bir praktikadan istifadə edək? Təklifləriniz maraqlıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:13, 19 iyul 2022 (UTC) :Salam. Ehtiyac yoxdur. Məndə də bu hüquq var və fəaliyyətim zamanı lazım olur. Eyni zamanda bu hüquq sayəsində azvikiyə töhfələrdə vermişəm. Ümumi olaraq da bu dəyişiklikə ehtiyac yoxdur. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:27, 19 iyul 2022 (UTC) :Mənim fikrimcə 3k bu hüquq üçün çoxdur. 6 ay staj və 2k olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:28, 19 iyul 2022 (UTC) ::Təbii ki, qlobal bir vikiylə lokal bir vikiyi müqayisə edəcək deyilik. Rəqəmlər fərqli ola bilər, onu nümunə üçün qeyd etmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:32, 19 iyul 2022 (UTC) == Loqo == Salam. Mənə bir şey maraqlıdır. Daha əvvəl elə məsələn, AzViki 100k məqaləyə çatanda buna aid xüsusi loqolar tərtib olunub? Təklifim isə bundan ibarətdir ki, bundan sonra əgər heç etməmişiksə edək. 200k-ya yaxınlaşırıq. Heyif, aktivlik və maraq olsa layihə təşkil edib loqonu səsvermə ilə də seçmək olardı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:06, 19 iyul 2022 (UTC) :Olub. 100 minə çatanda da, [[Vikipediya:Kənd meydanı/Arxiv/Sentyabr/2019#150.000 məqalə ilə əlaqədar loqo dəyişikliyi|150 minə çatanda da loqonu]] dəyişmişik. 50 minə çatanda Vikipediyada olmamışam, onu bilmirəm. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 02:15, 20 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] səsvermə ilə seçilir zatən. Amma ilk növbədə loqo hazırlanmalıdır. Versiyalardan birini mən hazırlaya bilərəm. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:36, 20 iyul 2022 (UTC) ::Bəlkə elə [[c:File:AzWiki-logo-100000_article.png|100k]] və [[c:File:Wikipedia-logo-v2-150k-az-red.png|150k]] üçün tərtib edilmiş versiyanı istifadə edək? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Sura Shukurlu}}, yox, elə demirəm. Yeni ilə aid loqonu elə siz tərtib etmişdiniz səhv xatırlamıramsa. Səsvermə ilə seçildi elə oda. Mən dediyim, bunu tr vikidəki kimi layihəyə çevirməkdir. Müxtəlif loqolar hazırlanır, səs çoxluğu ilə içlərindən biri seçilir. Oda ki, hazırda az vikidə mümkün görünmür təəssüf ki. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:24, 20 iyul 2022 (UTC) :məncə mütləq olsun, 100k, 150k formatına uyğun olsa daha uyğun olar məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:48, 20 iyul 2022 (UTC) :: Məncə tam fərqli edək. Misal üçün türklərdə hal-hazırda olan loqo kimi tam dəyişə bilərik. Çalışaram dizayn işi görən həmkarlardan dəstək istəyim. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 11:03, 20 iyul 2022 (UTC) :::ideya olsa, dizayn cəhətdən hər cür dəstək verə bilərəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:15, 21 iyul 2022 (UTC) == Wikimedia Commons == Salam. Commonsa şəkil yükləmək istəyəndə daxili xəta ilə üzləşirəm.Xəta yalnız vebdə gəlir. Problem nədir ? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 19:02, 20 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] xəta deyərkən tam olaraq nəyi nəzərdə tutursunuz? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:59, 21 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] [[Fayl:EVRRVE. Xəta.png|100px|right]] Yuxarıdakı foto rastlaşdığım xətanın ekran görüntüsüdür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:19, 21 iyul 2022 (UTC) :: Hazırda xəta baş vermir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:22, 21 iyul 2022 (UTC) == Məqalə adı == Salam. Bu cür məqalələrin necə adlanması barədə fikrinizi öyrənək istərdim. [[Smoke Squadron]]. Hərfi olaraq azərbaycan dilinə tərcümə etsəm yaxşıdı, ingilis dilində və ya aid olduğu ölkənin dilində(bu halda protuqalca) olsa yaxşıdı? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 21:03, 20 iyul 2022 (UTC) :belə olanda tərcümə edin zəhmət olmasa. RuVikidəki standart elədir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 21:09, 20 iyul 2022 (UTC) ::Zəhmət olmasa "Aerobatika komandaları" kateqoriyasında indiyə qədər yaradılan məqalələrin adlarına dəyişiklik edin. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 05:39, 21 iyul 2022 (UTC) == Aerobatika == Salam. [[Aerobatika]] məqaləsinin https://ru.wikipedia.org/wiki/Пилотаж ya https://ru.wikipedia.org/wiki/Аэробатика ilə birləşməsi doğrudur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 16:45, 21 iyul 2022 (UTC) :Ümumiyyətlə Aerobatika sözü ilə Pilotaj sözü sinonimdir?[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:06, 21 iyul 2022 (UTC) :belə hallarda intervikisi olan məqaləyə üstünlük verin (xarici dillərdə tərcüməsi olan). ad çaşqınlığında isə digər vikilərdəki adlandırmaya baxın, envikini mən əsas götürürəm adətən. ingilis vikisində Aerobatics-dir. sadəcə rus vikisindəki Аэробатика məqaləsi Aerobatics-ə bağlanmalıdır. amma rus dilin bilmirəm deyə sadəcə adına görə dedim, bəlkə də məzmunu fərqlidir adı eyni olsa da. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:11, 21 iyul 2022 (UTC) ::mən vikiveriənlərdən Аэробатика-i Aerobatics-ə bağladım, ümid edirəm geri qaytarılmaz :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:14, 21 iyul 2022 (UTC) ::"Yüksək pilotaj" əvəzinə "Yüksək aerobatika" yazıla biləcəyini düşünmürəm. Elə olan halda "Yüksək aerobatika nümunələri" kimi əvəz olunmalıdıR. Onda yenə də "Yüksək aerobatik nümunələr" kimi dəyişilməlidi. Lüğətdə pilotaj sözünü tapdım, amma aerobatika sözünü tapa bilmədim. Yeni söz kimi əlavə olunacağı halda , pilotaj sözü ilə eyni hüquqlu söz olmalı olduğunu düşünürəm. Məncə Aerobatika məqaləsinə pilotaj sözünü də əlavə etmək məqsədəuyğundu. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:27, 21 iyul 2022 (UTC) :Ruvikidə məqalənin özündə də bu iki anlayışın eyni olduğu və məqalələrin birləşdirilməli olduğu qeyd olunub. Bəli, mən də tapa bilmədim, amma mənbələrdə istifadə olunub. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 19:13, 21 iyul 2022 (UTC) == Səhifənin adının dəyişdirilməsi == Salam zəhmət olmazsa, https://az.m.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i:Hatselate/XX_%C9%99srin_100_kitab%C4%B1_(Le_Monde) səhifəsinin adını dəyişdirin. Səhifə üzərində hələ də iş gedir. Digər redaktələri edə bildiyim halda səhifə addəyişdiricisi olmadiğımdan dəyişdirə bilmirəm [[İstifadəçi:Hatselate|Hatselate]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Hatselate|müzakirə]]) 12:52, 24 iyul 2022 (UTC) a5ddohs7wt1lsmm9ts79mg66q3768fs 6547081 6547065 2022-07-24T13:09:03Z Dancewithdevil 136647 /* Səhifənin adının dəyişdirilməsi */ Cavab wikitext text/x-wiki {{/Giriş}} == İnterfeys inzibatçısı == Salam. Təklif edirəm ki, bu hüquq istifadəçilərə bürokratlar tərəfindən müraciət əsasında 1 illik yox, icma tərəfindən keçirilən səsvermələrin nəticəsinə görə qeyri-müəyyən müddətə verilsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:58, 2 iyul 2022 (UTC) ---- #{{lehinə}} Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:58, 2 iyul 2022 (UTC) #{{əleyhinə}} müddətli olması bu hüquqdan istifadə etməyənləri müəyyənləşdirməyə kömək edir. Əvvəllər daimi olub <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:31, 2 iyul 2022 (UTC) #{{əleyhinə}} Toğrul bəyin fikirləri ilə razıyam. Zatən bu mövzu müzakirə olunub bir müddət öncə. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:01, 7 iyul 2022 (UTC) #{{Əleyhinə}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:34, 7 iyul 2022 (UTC) === Şərhlər === *{{U|Toghrul R}}, bu hüquqla bağlı müddətli edilməsi və səsverməsiz verilməsi ilə bağlı müzakirələrin keçidini xahiş edirəm əgər varsa. Səsvermə ilə verilməlidir və hər müraciət edənə verilməyəcək qədər vacib bir hüquqdur. Ona görə də səsvermə mütləqdir. Müddət söhbətində də sizə qatılmıram. 20-30 interfeys inzibatçımız olmayacaq ki, en wikidə belə 13-dür (1-i bot olmaqla). Elə bir hal olsa istifadəçinin statusunun alınmasını müvafiq səbəblər göstərərək səsverməyə çıxarmaq lazımdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:14, 4 iyul 2022 (UTC) *:Mən səsvermə ilə verilməli olduğunu düşünmürəm. İnzibatçılıq səviyyəsində hüquq deyil. Heç EnVikidə səsvermə ilə deyil, müraciətlədir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 04:34, 4 iyul 2022 (UTC) *::Tr vikidə səsvermə ilədir. Heç olmasa, müzakirə əsasında verilsin bizdə də. Və 1 illik olması da doğru deyil. İstifadəçi istəyə görə müəyyən müddətə tələb edə bilər, ancaq belə ümumən müddətli olmasını doğru hesab etmirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:39, 4 iyul 2022 (UTC) :::*Müddətli olmasının tərəfdarıyam. Lakin 1 il müddəti maksimum müddət olaraq qəbul edilsin. Yəni istifadəçi müraciət edəndə müəyyən müddət desin ki, bu müddət ərzində lazımdır mənə. Amma əgər müddət qeyd edilməyibsə, onda hüquq istifadəçidə 1 müddətinə qalsın. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:56, 4 iyul 2022 (UTC) {{U|Toghrul R}}, {{U|White Demon}}, {{U|Sura Shukurlu}}, 1 il olması ilə bağlı icma qərarı varmı? [[:tr:Vikipedi:Köy çeşmesi (teknik)#Arayüz yöneticiliği başvurusu (Superyetkin)|Baxın və görün, nə qəşəngdir.]] Bürokrata müraciət etdim aldım yox. Belə olmalıdır əslində. Çünki kifayət qədər ciddi hüquqdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:48, 5 iyul 2022 (UTC) :1 il olmasını mən də bəyənmirəm. Yadımda deyil heç, hansı müzakirədə buna qərar vermişdik. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 14:52, 5 iyul 2022 (UTC) ::[[Vikipediya müzakirəsi:İnterfeys inzibatçıları#İnterface idarəçisi statusu|Buyurun, qərar]]. Konsensus yoxdur. Bəs bot haqda konsensus var? Bu hüquqla yanaşı, bot statusu da ümumi razılıq əsasında verilməlidir. Tr vikidə belədir. Çox qəşəngdir də. Mən demirəm ki, tr viki idealdır və heç bir əskiyi yoxdur. İstifadəçi bot üçün müraciətində botu hansı məqsədlər üçün istifadə edəcəyini də qeyd etməlidir. Sırf təcrübəsinə görə verilməməlidir yəni. Bürokratlar da sadəcə müzakirənin nəticəsinə əsasən müvafiq statusu təqdim etməlidir istifadəçiyə. Artığı yox. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:38, 5 iyul 2022 (UTC) :::Bir il mövzusu məntiqsiz gəlir. Nəyə görə sırf 1 il? Məncə hüquq verildikdə bürokrat tərəfindən müəyyən müddət təyin olunmalı və həmin müddət daxilində verilməlidir. {{u|dancewithdevil}} interfeys inzibatçısı, bot və ya AWB kimi hüquqlar texniki hüquqlar olduğundan hər hansı müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünümürəm. Lakin, belə bir nüans da çıxır ortaya, bot hüququnu niyə sırf bürokratlar verir? İnzibatçılar niyə yox? — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:23, 7 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Sura Shukurlu}}, ciddi hüquq olduqları üçün hər halda. AWB yox, ancaq digər 2 hüququ mən kifayət qədər ciddi sayır və konsensus (səsvermə) əldə edilməsini zəruri hesab edirəm. Müddəti də müraciət edən şəxs qeyd etməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:16, 8 iyul 2022 (UTC) :::::{{U|Eldarado}}, müzakirənin keçidini qeyd edə bilərsinizmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:38, 23 iyul 2022 (UTC) == Patrullama ilə bağlı == salamlar, bu ümumi müraciətdir. müraciətimi xoş niyyətli qəbul edin. son dönəmlər azvikidə fəaliyyət ümumiyyətlə yox dərəcəsinə yaxın idi, amma artıq əsl durğunluqdur. xüsusən inzibatçılar, lütfən patrullamaya da vaxt ayırın. işinizi sadəcə sil şablonlu kateqoriyadan məqalə silməklə bitirməyin. çünki patrullama hüququ sizdə də var. vandalizm baş alıb gedir. yeni səhifələrə ümumiyyətlə baxan yoxdur. patrullanmamış redaktələr dolub daşır. nə qədər vaxtdır [https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:Log?type=patrol&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&wpfilters%5B%5D=newusers patrullamanı] 2-3 istifadəçidən başqa heç kim demək olar ki, aparmır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:34, 7 iyul 2022 (UTC) :Səbəbi çox sadədir. Patrullama ilə bağlı qadcet mi deyək, dizayn mı deyək, artıq hər nədirsə bizdə çox pis vəziyyətdədir. Vizual olaraq da, praktik olaraq da onunla işləmək asan deyil. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:53, 7 iyul 2022 (UTC) ::və bu müraciətdən sonra ümumi cəmi 3 patrullama olub :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:28, 7 iyul 2022 (UTC) :::Hər iki istifadəçi ilə də razıyam. Nəzərə alsaq ki, mən hazırda telefonla fəaliyyətimə davam edirəm, bu iş bir qədər çətindir mənə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:22, 7 iyul 2022 (UTC) ::::Bir müddət əvvəl bir gecəyə bütün gün ərzində edilmiş redaktələri çatdırıb patrullayırdım. Bu gündən vaxtım olacaq yenə nəzarət etməyə. {{u|Burocan}} tam anlamadım nəyi nəzərdə tutursunuz. Son dəyişikliklər bölməsinin dizaynı? — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:13, 7 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], salam. Deyəsən yanlış oldu, mən bu müzakirədə iştirak etməmişəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:11, 7 iyul 2022 (UTC) ::::::@[[İstifadəçi:Burocan]] çox üzr istəyirəm, imtahanlardan başımı itirmişəm lap. @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54]], sizi qeyd etmək istəyirdim. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 10:00, 8 iyul 2022 (UTC) ::::::::) @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], salam. Həm o, həm də patrullama alətinin dizaynını. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:47, 8 iyul 2022 (UTC) :::::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54]] bəlkə [https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r?hidebots=1&reviewStatus=unpatrolled&hidepreviousrevisions=1&hidecategorization=1&hideWikibase=1&limit=500&days=30&enhanced=1&userExpLevel__experienced_color=c2&changeType__hidenewpages_color=c1&urlversion=2 bu filtr] hələlik sizə kömək edə bilər. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:26, 8 iyul 2022 (UTC) ::::::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] daha pis vizuallıq yaradır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:51, 8 iyul 2022 (UTC) == Seysmik stansiyalar == Mənim tərəfimdən yaradılan seysmik stansiyalar və rayonlarımızda qurulan hər bir stansiya barədə məlumatlar olan məqalələr silinib. Bu məqalələrdəki konkret hansı çatışmazlığı aradan qaldırmaq lazımdır ki, belə hallarla üzləşməyək. Xahiş edirəm ki, məsləhət və tövsiyələriniz əsirgəməyəsiniz. @[[İstifadəçi:Eminn|Eminn]]@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]]@[[İstifadəçi:Dr wiki|dr wiki]]@[[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 17:19, 7 iyul 2022 (UTC) :Hörmətli @[[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] bu məqalələr [[VP:Ü12]] qaydasına əsasən silinib. Xahiş edirəm müəllif hüququ ilə qorunan məlumatları daxil etməyəsiniz. [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 07:20, 8 iyul 2022 (UTC) ::Salam.@[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]]. Mən AMEA nəzdində RSXM-nin əməkdaşıyam və vikipedia səhifəsi ilə məşğul oluram. Həmin səhifələrdəki materiallar isə seismology.az saytımızdan rəsmi məlumatdan istifadə edərək düzıltmişəm. Müəllif hüququ necə pozula bilər? Belə olan halda, həmin səhifələri necə bərpa edim və ya yenidən hansı qaydalarla hazırlayım? @[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]]@[[İstifadəçi:Eminn|Eminn]]@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 07:33, 8 iyul 2022 (UTC) :::Siz oradakı məlumatları copy-paste yolu ilə bura daxil etmisiniz və bu Vikiqaydaya ziddir. Həmçinin [[Vikipediya:Ödənişli redaktorluq|Ödənişli redaktorluq]] qaydası ilə tanış olmağınızı tövsiyyə edirəm. [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 07:42, 8 iyul 2022 (UTC) ::::"Həmçinin Ödənişli redaktorluq qaydası ilə tanış olmağınızı tövsiyyə edirəm"- bu haqda məlumatli deyilem. Yəqin ki, lazim da deyil. Mərkəzimizin rayonlarda quraşdırılan seysmik stansiyalari haqqında məqalə yaratmaq istəmisdim. Bir basliq altinda Məsələn, Azərbaycanın seysmik stansiyaları adlı başlıq altında məqalə yaradıb, stansiyaları da daxil etmək olarmı?@[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 07:51, 8 iyul 2022 (UTC) == Məqalə adlandırmaları == Salam. Bir məsələni müzakirə etmək istəyirəm. Məqalələrdəki "soyqırım", "faciə", "terror" və s. kimi adlandırmalara necə yanaşırsınız? Mən doğru hesab etməməklə yanaşı, tərəflilik yaratdığını düşünürəm. Alternativ olaraq, "hadisəsi" və ya "hadisələri" ya da "qətliamı" və ya "qətliamları" kimi adlandırmalardan istifadə etməliyik və edə bilərik məncə. Buna "şəhid", "milli qəhrəman", "görkəmli", "məşhur", "populyar", "dahi", "vəfat", "kiçik", "böyük", "nəvə", "ata", "baba" və s. kimi ifadələri də aid etmək olar. Heç harda belə adlandırmalara və ifadələrə rast gəlməmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:23, 8 iyul 2022 (UTC) :Mənbələrdə hansı adlandırma üstünlük təşkil edirsə, məqalə də o adla olmalıdır. Xocalı hadisəsi deyə anlayış işlədilmir, Xocalı soyqırımı işlədilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 13:01, 9 iyul 2022 (UTC) ::Xocalı qətliamı? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:08, 9 iyul 2022 (UTC) :::[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 17:04, 9 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dancewithdevil}}, Azərbaycan mənbələri o adlandırmaya üstünlük vermir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 13:20, 13 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Solavirum}}, okay, mənbələr də necə keçirsə, elə də verəcəyik. Ancaq xarici və ciddi mənbələr belə adlandırmır. Bəs "şəhid", "milli qəhrəman", "kiçik", "böyük", "nəvə", "ata", "baba" kimi dəqiqləşdirmələr necə olacaq? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:56, 15 iyul 2022 (UTC) :::::"[[Donald Tramp (kiçik)]]" bax bu nədir belə? :) Digər vikilərdəki kimi "Jr." yaza bilmərik? :d Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:06, 15 iyul 2022 (UTC) ::::::[[Donald Tramp (kiçik)]] məqaləsinin adını dəyişib [[Donald Tramp biznesmen]] etmək olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:32, 15 iyul 2022 (UTC) :::::::"[[Donald Tramp]]" da biznesmendir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:44, 15 iyul 2022 (UTC) ::::::Misalçün, azvikidə ata Corc Buş [[Corc Herbert Volker Buş]], oğul Corc Buş isə [[Corc Volker Buş]] adlandırlıb və müvafiq olaraq "Corc Buş (ata)" və "Corc Buş (oğul)" səhifələrindən yönləndirmə verilib. Təklif edirəm ki, birinci məqaləni "Donald Con Tramp" adlandırıb mövcud səhifədən yönləndirmə verək. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:52, 16 iyul 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] istifadəçisinin fikri ilə razıyam.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:06, 16 iyul 2022 (UTC) == Pedaqoq və pedaqoq alim == Salam. Azərbaycanlı alimlərin məqalələrini təftişə başlamışam və bu proseses zamanı kateqoriyaları da səliqəyə salmağa çalışıram. Kateqoriyanın adı ilə bağlı belə bir sual yarandı məndə: Həm müəllim, həm də pedaqogika üzrə elmi işlə məşğul olan alimlərə pedaqoq deyilir? Misal üçün ingilis dilində bunun ilə bağlı iki fərqli kateqoriya mövcuddur: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educational_theorists] və [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educators] Qeyd etdiyim kateqoriyaların azvikidə hansı kateqoriyalara keçid etdiyinə baxsanız zatən səhv olduğnu anlayacaqsınız. Amma inidiki halda biz bu iki qrupu necə adlandıraq? Təklif edirəm ki, müəlimlər üçün "Azərbaycan pedaqoqları", alimlər üçün isə "Azərbaycanın pedaqoq alimləri" adlandırlmasından istifadə edək. Ümumi razılıq varsa dəyişdirim. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:31, 10 iyul 2022 (UTC) == İnzibatçılığa namizədlik limitinin qaldırılması == [[Vikipediya:İnzibatçıların və bürokratların seçilməsi qaydaları]] yəqin ki AzVikidə ən çox dəyişikliyə məruz qalan qaydalardan biridir. Bu qaydadakı vacib nüanslardan birində deyilir ki, bir istifadəçi ancaq '''3 dəfə''' inzibatçılığa namizəd ola bilər və 3-cü dəfə də seçilməyibsə bir daha inzibatçı namizədi ola bilməz. Mən təklif edirəm ki, bu say məhdudiyyəti aradan qaldırılsın. Əvəzində belə şey etmək olar: Bir istifadəçi 3-cü dəfə də inzibatçı seçilməyibsə, bundan sonra da namizədlik verə bilər, amma 3 ildən bir. Düşünürəm ki, 3 il olduqca uzun müddətdir və bu vaxt kəsiyində istifadəçi ilə bağlı bir çox şey dəyişə bilər. Ən azından heç namizəd ola bilməməkdən daha yaxşı variantdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 15:42, 11 iyul 2022 (UTC) :Tam razıyam. Belə də etmək olar, birinci dəfə seçilməyibsə bir də 6 ay (bu müddət şərtidir, müzakirə ilə qərarlaşdırıla bilər) sonra namizədlik irəli sürə bilər. 3 il hədsiz dərəcədə çoxdur məncə. Bir də elə etmək lazımdır ki, hər hansı problemə görə, misalçün qeyri-aktivlik səbəbi ilə səsvermədə tələb olunan səs limiti ödənməzsə və ya səs ovu ilə bağlı mübahisəli məsələ yaranarsa bu sayılmasın və ya bu zaman mövzuya bürokratlar baxsın. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 16:40, 11 iyul 2022 (UTC) ::Bu barədə vaxtilə fikir bildirmişdim ki, hazırki qaydalara dəyişiklik etmək lazımdır. Mənim fikrimcə, istifadəçi inzibatçılıq üçün il ərzində 3 dəfə 3 ay aralıqla, bürokratlıq üçün də il ərzində 2 dəfə 3/4 ay aralıqla namizədlik irəli sürə bilsin. İl ərzində namizədlik irəli sürməzsə də növbəti il keçən ilki haqqları sayılmasın. 3 il isə həddən artıq çoxdur. Yetərli səs toplanmadığı hallar da səsvermə müddəti uzadıla bilər və digər ciddi mənfi hallarda da (əgər təsdiq olunarsa, kukla istifadəsi və səs ovçuluğu halları zamanı və nəzakətsizlik halları zamanı) qayda pozuntuları səbəbiylə səsvermə ümumiyyətlə ləğv edilə bilər. Bundan əlavə, inzibatçı vəzifələrinə də son 6/12 ay ərzində 50/100 inzibatçı alətlərindən istifadə və 500/1000 redaktə sayı da əlavə etmək olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:16, 11 iyul 2022 (UTC) :::3 il həddən artıq çoxdur, 6 ay məncə yaxşıdır. bir də məncə redaktələrinin sayı 5 mindən 10 minə qaldırılsa və əlavə məqalə yaratma sayı (məsələm minimum 150) kimi əlavələr də gətirilsə daha yaxşı olar. və ən əsası patrullama sayı ilə bağlı. minimum 20k ola bilər məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:32, 11 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Atakhanli}}, 20k :D? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:41, 11 iyul 2022 (UTC) ::::Redaktə sayı ilə razıyam, məqalə ilə də razılaşmaq olar. Ancaq patrullama? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:43, 11 iyul 2022 (UTC) :::::məndə 5k+ patrullama var, məncə 20k elə də çox deyil, ən azı şəxs inzibatçı olmaq istəyirsə :) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:45, 11 iyul 2022 (UTC) :::3 il əvəzinə 2 il də ola bilər. Amma 2 ildən aşağısı azdır. Onsuz da namizəd verənlərin çoxu 1 ildən bir namizədlik verməyə üstünlük verir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:08, 11 iyul 2022 (UTC) ::::Elə olsa belə, bunu 2-3 il kimi uzun bir müddət etməliyik? Bəlkə elə namizəd 5-6 aydan sonra yenə namizədlik verəcək? Bu təklifə qarşıyam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:37, 11 iyul 2022 (UTC) ::::il söhbəti yerinə növbəti müraciət üçün saylar artsa da olar. məsələm normal müraciət üçün minimum 10k redaktə sayın olmalıdırsa, 3 dəfə seçilməyəndən sonra növbəti müraciət üçün minimum 20k redaktən olmalıdır. müraciət üçün minimum 150 məqalə yaratmalısansa, seçilməyəndə 300 məqalə olsun patrullama 20k-dan 40k-ya qalxsın və s. və ya əlavə təşəkkür sayı kimi şeylər də əlavə oluna bilər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:10, 11 iyul 2022 (UTC) :bir də zamanı o qədər uzun saxlamaq mənasızdır, hətta mən deyərdim heç olmasın. amma olacaqsa 6 ay məncə idealdır. çünki şəxs sadəcə vaxtın dolmasını gözləyəcək. mənası nədirki? dediyim kimi saylar artırılsa daha faydalı olar. həm vikipediya qazanacaq, həm də şəxs istər-istəməz daha çox təcrübə toplayacaq. namizəd seçilməyəndə də viki qazanmış olur. bir də patrullama sayı mütləq nəzərə alınsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:12, 11 iyul 2022 (UTC) ::Hazırki vəziyyətdə bu şərtlərin çox ağır olduğunu düşünürəm. Patrullama sayı isə dəhşət çoxdur. 10k canlı redaktə sayı ilə razılaşmaq olar sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:04, 11 iyul 2022 (UTC) :::İnzibatçı seçilmək üçün hər hansı rəqəm limitinin qoyulmasına qarşıyam. Bu kimi mövzularda rəqəmlər heç bir şeyi əks etdirmir. Daha əvvəl də demişdim, əgər rəqəm qoymaq istəyiriksə, ağlımıza gələn rəqəmi qoymamalıyıq. Misalçün, 10k. Niyə 10K, hansı təcrübəyə görə 10K? Əgər rəqəm qoyulacaqsa, mütləq ən azı son 3 ildə (bu il ilə eyni aktivliyə malik illər) inzibatçı seçilmiş və yə ümumiyyətlə aktiv olmuş istifadəçilərin redaktə sayının statistikası çıxarılmalı və biz ona görə qərara verməliyik. Statistikaya əsasən bizdə müəyyən fikir formalaşmalıdır ki, azvikidə ən yüksək aktivliyə malik bir istigfadəçi bir il və ya ay ərzində ortalama olaraq nə qədər redaktə edə bilir. Bu arada indi baxdım ki, heç mənim redaktə sayım da 20k-nı keçməyib, 19 500-dür. Deyəsən təhlükədəyəm :D — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:43, 12 iyul 2022 (UTC) ::::problem də ondadır ki, o vaxt patrullamaya baxanda bir sizinkinə bir də Araz bəyə baxmışdım ki görən nə qədər patrullama ediblər. tərslikdən azvikidə ən çox patrullama elə sizlərdəymiş :d ordan ağlımda belə təxmin formalaşıb. amma vəziyyətin bu qədər aşağı olduğun bilmirdim, ciddən oha dedim. bir də onsuz da yeni qərar yeni namizədlərə şamil ediləcək. bir də şəxs inzibatçılıq üçün ciddi əmək qoymalıdır, əlbəttə say hər şeyi demir. amma patrullama viki üçün çox vacibdir. 20k çoxdur okay, amma 3 dəfə seçilməyəndən sonra növbəti namizədlik üçün tələb olunacaq. mənim yanaşmam odur ki, namizədlik prosesindən də viki ciddi xeyir götürsün. namizəd seçilməyəndə belə, yaratdığı məqalə, patrullma sayı, redaktələr vikiyə qalır. bütün hallarda viki qazanır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:59, 12 iyul 2022 (UTC) :Başlıq limitin qaldırılması barədə idi. Bunu müzakirə edib səsverməyə çıxarmaq lazımdır. Mən yuxarıda yazdığım fikirdə qalıram. Ancaq əlavə qaydalar da olmalıdır ki, məsələn, inzibatçıların vəzifələri (inzibatçı alətlərindən istifadəsi), filan inzibatçının kukla istifadə etdiyi aşkar olunub, hüquqdan məhrum edilsin və bir də nə vaxt müraciət edə bilsin kimi və s. Hesab edirəm ki, təşəkkür, məqalə və s. kimi əlavə və patrullama kimi ağır şərtlər gətirmək lazım deyil. Nəzər alsaq ki, hazırkı patrullama sistemi bərbad vəziyyətdədir. Belə etsək şərtləri ödəyəcək istifadəçi çətin olacaq. Statistikaya baxmaq kifayətdir. Sadəcə minimum redaktə sayı tələbini 5k-dan 10k-ya çıxara bilərik. Hə, bu arada normalda patrul sayı inzibatçıdan çox olmalıdır, bizdə bunun əksidir :) Patrulun hardasa iki qatı qədər inzibatçımız var. Göz dəyməsin! :) Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 01:09, 13 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] mən axrıncı dəfə vikiyə girəndə patrul sayı çox idi axı, özü də lap çox. Bu bir ay ərzində nə olub bilmirəm, nə etmisiz patrullara? )) [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:42, 13 iyul 2022 (UTC) :::İndi baxdım, böyük bir hissəsi sonradan inzibatçı seçilib [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:14, 13 iyul 2022 (UTC) :{{şərh}} Partullama sayını inzibatçı seçilməyə nə aidiyyatı var onu anlamadım. {{u|White Demon}} Fikrimcə 3 dəfə seçilməyən istifadəçinin sonra namizəd olmasının bir anlamı yoxdur. Bu 3 seçim arasındakı müddət artırılsa daha yaxşı olar. O zaman inanmıram kimsə 3 dəfə seçilməsin. Hər seçim arasında minimum 1 il olsa və istifadəçi 3 dəfə seçilməsə bu azı 2-3 il edir. Bu müddət ərzində etimadı qazana bilməyən istifadəçi bundan sonra da qazana bilməz. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:44, 13 iyul 2022 (UTC) === Patrullama statistikası === '''00:40, 12 iyul 2022 (Bakı vaxtı ilə) etibarı ilə inzibatçıların və patrulların ümumi patrullama statiskası aşağıdakı kimidir.''' {|class="wikitable sortable" style="" ! İnzibatçı ! Patrullama sayı |- |{{u|Araz Yaquboglu}} | 37277 |- |{{u|Babək Akifoğlu}} | 763 |- |{{u|Baskervill}} | 7 |- |{{u|Burocan}} | 592 |- |{{u|Drabdullayev17}} | 2860 |- |{{u|Eldarado}} | 947 |- |{{u|Eminn}} | 7703 |- |{{u|Nicat49}} | 1877 |- |{{u|Qolcomaq}} | 1330 |- |{{u|Solavirum}} | 995 |- |{{u|Sortilegus}} | 216 |- |{{u|Sura Shukurlu}} | 11013 |- |{{u|Toghrul R}} | 2375 |- |{{u|Turkmen}} | 3126 |- |{{u|Wertuose}} | 163 |- |{{u|White Demon}} | 199 |- |} {|class="wikitable sortable" style="" ! Patrul ! Patrullama sayı |- |{{u|Anar kerimxanov}} | 598 |- |{{u|Atakhanli}} | 5025 |- |{{u|dancewithdevil}} | 416 |- |{{u|Dr.Wiki54}} | 722 |- |{{u|Xeyal}} | 3056 |- |{{u|Musa Səmədov}} | 155 |- |{{u|Santorica}} | 227 |- |{{u|Şöhrət}} | 641 |- |{{u|Verman1}} | 697 |- |} == [[Vikipediya:1000 məqalə]] == Bu məqaləni yenilədim. 1000 məqalə içrəsində sadəcə 13 məqalə yaradılmayıb. Məqalələri qeyd edirəm, kimin maraq dairəsində olan mövzu olsa yaradar. Biologiya ([[:en:Circulatory system|Circulatory system]]; [[:en:Sensory nervous system|Sensory nervous system]]; [[:en:Reproductive system|Reproductive system]]; [[:en:Digestion|Digestion]]), Kimya ([[:en:Inorganic chemistry|Inorganic chemistry]]), Coğrafiya ([[:en:El Niño–Southern Oscillation|El Niño–Southern Oscillation]]), Fizika ([[:en:Electromagnetism|Electromagnetism]]; [[:en:Strong interaction|Strong interaction]]; [[:en:Weak interaction|Weak interaction]]; [[:simple:Radioactive decay|Radioactive decay]]), Silah ([[:en:Machine gun|Machine gun]]), Musiqi ([[:en:Samba|Samba]]), Dilçilik ([[:en:Literacy|Literacy]]). [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 20:37, 12 iyul 2022 (UTC) == Sui-qəsd yox, sui-qəsd cəhdi == Salam. Məqsədə çatmamış sui-qəsd məqalələri niyə 1-ci formada adlanır? Məsələn, çevriliş olanda buna çevriliş yox, çevriliş cəhdi yazırıq. Bu da onun kimi bir şeydir. Məsələn, Hitlerə qarşı sui-qəsd yox, sui-qəsd cəhdi. Məqsədə çatanda onsuz da qətli yazılır. İkinci versiya olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:24, 13 iyul 2022 (UTC) :Bəli, məqsədə çatmayan halda "sui-qəsd cəhdi" olmalıdır. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:56, 14 iyul 2022 (UTC) ::{{U|Atakhanli}}, {{U|Burocan}}, {{U|Elonizm}}, {{U|EVRRVE.}}, {{U|Qraf061}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|White Demon}}, sizlər necə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:29, 14 iyul 2022 (UTC) :::Düzdü, məqsədinə çatmayanda "cəhd" olur, məqsədə çatanda sadəcə "sui-qəsd" olur. Məqsədə çatmırsa, bəzən "sui-qəsd cəhdi" əvəzinə, "insidenti", "hadisəsi" adlandırmalarından da istifadə oluna bilər. [[Kaba dağı insidenti]], [[Toranomon insidenti]] kimi. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:46, 14 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli, ola bilər. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:25, 14 iyul 2022 (UTC) :::::Hal-hazırda [[Şinzo Abenin qətli]] məqaləsi [[:Kateqoriya:Sui-qəsd cəhdləri|Sui-qəsd cəhdləri kateqoriyası]]ndadı. Düz deyil. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:48, 14 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:29, 14 iyul 2022 (UTC) :::Məqsədə çatmadıqda sui-qəsd cəhdi olur. Məqsədə çatdıqda sui-qəsd olur.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:10, 15 iyul 2022 (UTC) == 2022 Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edin == [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Propose_statements_for_the_2022_Election_Compass|Bu mesajı əlavə dillərə tərcümə edilmiş şəkildə Meta-vikidə tapa bilərsiniz.]] Hamıya salam, [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/az|Qəyyumlar Şurasının 2022-ci il seçkiləri]] könüllüləri [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass/az|Seçki Kompasında istifadə ediləcək bəyanatlar təklif etməyə dəvət olunurlar]]. Seçki Kompası seçicilərə öz inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri seçməkdə kömək etmək üçün bir vasitədir. İcma üzvləri namizədlərə Lickert şkalası ilə cavab vermələri üçün bəyanatlar təklif edəcəklər (razıyam/neytral/narazıyam). Namizədlərin ifadələrə cavabları Seçki Kompası alətinə yüklənəcək. Seçicilər ifadələrə cavablarını daxil etməklə alətdən istifadə edəcəklər (razıyam/narazıyam/neytral). Nəticələr seçicilərin inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri göstərəcək. Seçki Kompası üçün vaxt qrafiki: * 8 - 20 iyul: Könüllülər Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edirlər * 21 - 22 iyul: Seçki Komitəsi bəyanatlara aydınlıq gətirmək üçün nəzərdən keçirir və mövzudan kənar bəyanatları çıxarır * 23 iyul - 1 avqust: Könüllülər bəyanatlara səs verirlər * 2 - 4 avqust: Seçkilər Komitəsi ən yaxşı 15 bəyanatı seçir * 5 - 12 avqust: namizədlər özlərini bəyanatlarla uyğunlaşırlar * 15 avqust: Seçki Kompası seçicilərin səsvermə qərarlarını yönləndirə bilmələrinə yardımçı olması üçün açılır Seçki Komissiyası avqustun əvvəlində ən yaxşı 15 bəyanatı seçəcək. Seçki Komitəsi Hərəkatın Strategiya və İdarəetmə qrupunun dəstəyi ilə prosesə nəzarət edəcək. MSG komandası sualların aydın olmasını, dublikatların, hərf səhvlərinin olmadığını və s. məsələlərə nəzarət edəcək. Hörmətlə, Hərəkat Strategiyası və İdarə heyəti Bu mesaj İdarə Heyətinin Seçki İşçi Qrupu və Seçki Komissiyası adından göndərilib. Hörmətlə - ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:21, 13 iyul 2022 (UTC) == Propose statements for the 2022 Election Compass == :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hi all, Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]] An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views. ;Here is the timeline for the Election Compass: * July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass * July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements * July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements * August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements * August 5 - 12: candidates align themselves with the statements * August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on. Best, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''<br /><section end="announcement-content" /> [[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)|talk]]) 11:34, 14 iyul 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23215441 --> == Əlvida == Vikipediyada 7 illik fəaliyyətdən sonra buradan gedirəm. İdarəçilər artsa da, vandalizm da artır və bunun qarşısının alınması üçün heç nə edilmir. Vaxtımı isə boş itirmək istəmirəm. Hamıya əlvida!— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 18:43, 14 iyul 2022 (UTC) :Sağolun. Fəaliyyətinizə görə təşəkkürlər. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:56, 14 iyul 2022 (UTC) :Sağolun. Töhfələrinizə görə minnətdarıq. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:31, 14 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, emosional davranıb verdiyiniz qərar kimi qəbul etsəm də, bütün hallarda qərarlarınıza hörmətlə yanaşıram, yanaşırıq. bütün hallarda vikiyə verdiyiniz böyük töhfələr danılmazdır və dəyərlidir. fəaliyyətiniz üçün təşəkkür edirəm. və ümid edirəm ki, biz mütləq növbəti zamanlarda da aktiv fəaliyyətiniz üçün sizə yenidən təşəkkür edəcəyik, uğurlar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:12, 14 iyul 2022 (UTC) :Uğurlar! Sizinlə bir neçə dəfə mübahisə tipli müzakirələrimiz olsa da getməyinizin əleyhinəyəm. Fəaliyyətinizi yüksək qiymətləndirirəm. Qəti qərarlısınızsa sadəcə uğurlar arzu edə bilərəm! [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:58, 15 iyul 2022 (UTC) :Yoxluğunuz hiss olunacaq. Gələcək həyatınızda uğurlar arzu edirəm, @[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]]! - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:12, 15 iyul 2022 (UTC) ::Bəlkə də yeni istifadəçiyik deyə həvəsliyik, bəlkə də biz də 7 il fəaliyyət göstərdikdən sonra mənasız olduğunu düşünəciyik. Hər halda, fəaliyyətiniz, ən əsas da son bir neçə ay ərzindəki fəaliyyətiniz üçün təşəkkür edirəm, uğurlar. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 10:27, 15 iyul 2022 (UTC) :Mən bu istifadəçini anlamaqda həqiqətən çətinlik çəkirəm. Özü burada "Əlvida" deyə başlıq açır, gedib indi də metaya yazıb ki, istifadəçilər 7 illik fəaliyyətimə qarşıdırlar. Kimdir qarşı olan? Bu istifadəçilər fəaliyyətinizə qarşıdırlar? Elə bil kimsə sizi məcbur edir ki, fəaliyyətinizi dayandırasınız. Öz verdiyiniz qərardır da. Hamı da hörmətlə yanaşıb. Artıq-əskik nəsə yazan var? Heç bir kukla hesabımın olmadığı meta tərəfindən dəfələrlə təsdiqlənməsinə rəğmən, hələ də kukla hesablar işlətdiyimi və bu istifadəçilərin ({{U|Atakhanli}}, {{U|Qraf061}}, {{U|Xeyal}}) kuklam olduğunu düşünür və buna inanır. Hələ başqa şeylər də yazıb. [[:m:Steward requests/Checkuser|Buyurun]], özünüz nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:07, 15 iyul 2022 (UTC) ::Hörmətli inzibatçılar @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]]@[[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] xaiş edirəm bir tədbir görün azvikidən getdiyini qeyd edib sonra da Metada müzakirə başladıb məni bir neçə dəfədir ki itdiham edir bundan əvvəlki itdihamları öz əsasını tapmamışdır. Bu boş itdihamları mənim fəaliyyətimə mənfi təsir edir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 03:21, 16 iyul 2022 (UTC) :::{{u|dancewithdevil}}, {{u|Qraf061}} tövsiyyə edirəm ki, bu müzakirəni umursamayıb fəaliyyətinizə davam edəsiniz. Checkuser-in nəticəsi əvvəlkindən fərqli olmayacaq ki? İstifadəçinin addımı ilə bağlı digər inzibatçıların da fikri maraqlıdır. Bundan əlavə istifadəçi burdakı qeyrdindən sonra azvikidəki [https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Azerifactory fəaliyyətinə davam edib] və görünür bundan sonra da davam edəcək. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 04:38, 16 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Turkmen}}, {{u|Eldarado}} istifadəçi metada təkcə istifadəçilərə yox, azvikiyə qarşı da iddialar səsləndirib. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 04:42, 16 iyul 2022 (UTC) ::Artıq neçənci əlvida olduğunu unutmuşam. Gələr inşallah. Hər kəsə öz fəaliyyətində uğurlar. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:43, 16 iyul 2022 (UTC) :::zəhmət olmasa nəticəyə baxın: [[metawiki:Steward_requests/Checkuser/2022-07|Dancewithdevil@az.wikipedia]] ::: :::* {{Y}} Group 1: {{u|Elonizm}}, {{u|Viki0Pediya}}, {{u|Shakirgv}}, {{u|Gunelmdv}}, {{u|Davudmdv}} :::* {{X}} {{u|Mammadly}}, {{u|Dancewithdevil}} ::: :::@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] :::şəxsi qeydim: bildiyim qədəri ilə Shakirgv Elonizm -in köhnə adıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:03, 18 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Atakhanli}}, təşəkkür edirəm. {{U|Elonizm}}, özü bu barədə açıqlama versə yaxşı olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:11, 18 iyul 2022 (UTC) == Azərbaycanda yaşayan xalqlar -> Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar == salam həmkarlar. bu müzakirə ölkələr üzrə bəzi kateqoriyalarda işlənən ''xalqlar'' sözünün ''etnik qruplar'' kimi dəyişdirilməsi ilə bağlıdır. daha dəqiq misal göstərsək - ''Azərbaycanda yaşayan xalqlar'' kateqoriyasının adının ''[[:Kateqoriya:Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar|Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar]]'' kimi adlandırılması. mən bir neçə gün əvvəl bu (və digər bəzi ölkələr) kateqoriyaların adını dəyişdirərək məntiqli və düzgün hesab etdiyim ''etnik qruplar'' ilə əvəzlədim. amma bəzi kateqoriyalar hələki dəyişdirilməyib. amma @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] bəyin bildirdiyi kimi bunlar toplu dəyişiklik sayıldığı üçün bunu müzakirəyə çıxmartmağımın daha doğru olacağıdır. Əziz həmkarlar, @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] @[[İstifadəçi:Elonizm|Elonizm]] və digərləri. lütfən siz də kateqoriyanın adın dəyişdirən zaman aşağıdakı verdiyim arqumentləri nəzərə alaraq öz qərarınızı bildirin. 1. İlk olaraq nəzərinizə çatdırım ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox, etnik qrup olaraq verilib. Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır. Və deməli məntiqlə etnik qrup olmalıdır. <br> 2. Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Ümumiyyətlə konkretliyə qaçanda da etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq: Bir millət, xalq ''müxtəlif etniklərə mənsub'' vətəndaşlardan ibarətdir. ''Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.'' Bu baxımdan yenə də etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. <br> 3. Bəzi yerlədə dilimizdə xalq sözü həm də topluluq bildirdiyi üçün ləzgi xalqı kimi də işlənir və ya talış xalqı və s. Məsələm Ləzgi xalqının böyük tarixi var. Əslində burada xalq yerinə etnik qrup işlədəndə cümlədə tam oturmur deyə, məsələm Ləzgi etnik qrupunun böyük tarixi var demək tam uyuşmadığı üçün xalq sözündən istifadə olunur. Ümumiyyətlə isə həmin etnik qruplar azsaylı xalqlardan hesab olunur. Amma ümumən hər biri ''etnik qrup hesab olunur''. <br> 4. Və son olaraq ümumiyyətlə ''Azərbaycan Multikulturalizmində'' Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur. Hesab edirəm ki, Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. Siz də razısınızsa həmin dəyişdirilən kateqoriyalar digər qeyd etdiyim vikilərdə olduğu kimi etnik qrup olaraq qalsın, dəyişdirilməyənləri isə etnik qrupa keçirək. Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:40, 14 iyul 2022 (UTC) :Etnik qrup adlandırması daha doğru və dəqiqdir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 20:51, 14 iyul 2022 (UTC) :Razıyam. Etnik qrup daha doğru və dəqiq adlandırmadır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 14 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:24, 15 iyul 2022 (UTC) :Digər həmkarların fikrinə qatılıram "etnik qrup" -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 04:29, 15 iyul 2022 (UTC) Ətraflı məlumat üçün təşəkkürlər hörmətli {{U|Atakhanli}}. Lakin mən bu xalqların entik qrup adlandırılmasının əleyhinəyəm. Ümumiyyətlə vikipediyanın hər hansı bir dil bölməsinin digəri ilə müqayisə edilməsinin də əleyhinəyəm. Azərbaycan Respublikasının qanununda həm '''milli azlıq''', həm '''azsaylı xalq''' və həm də '''etnik qruplar''' ifadələri keçir. Bu isə, sizin sorğunuza cavab olaraq deməyə əsas verir ki, bəli Azərbaycanda, Azərbaycan xalqından başqa digər xalqların da adı hallana bilər. Ləzgiləri heç bir halda etnik qrup saymağı düzgün hesab etmirəm. Bura Talışları da aid edirəm. Özünüz də təsdiq etdiniz ki, özünəməxsus bir tarixləri və mədəniyyətləri var. Onlar bir xalqdırlar və sayları, Azərbaycan xalqının əsasını təşkil edən və ya etməyən digər xalqlara nisbətən az olduğu üçün azsaylı xalq adlandırılırlar. Məsələn əgər hər hansısa bir ölkədə adını çəkdiyimiz xalqlardan birinin sayı sürətlə artarsa bu artıq azsaylı xalq deyil. Sadəcə hər hansısa bir ölkəyə görə, yaşadıqları ölkənin etnik mənşəyinə görə bu xalqları azsaylı hesab edirik. Hesab edirəm ki, etnik qrupdan çox, kateqoriyanın adını '''Azərbaycanda yaşayan azsaylı xalqlar''', olaraq dəyişsəniz bəlkə daha doğru olardı. Bu mənim subyektiv fikirimdir. Əlavə olaraq qeyd edim ki, bu 3 ifadə, yəni etnik qrup, azsaylı xalq və milli azlıq ifadələri hər nə qədər eyni işlədilsə də eyni məna daşımayan ifadələrdir.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:21, 15 iyul 2022 (UTC) :təşəkkürlər, rəsmi mənbələrdə talışlar da, ləzgilər də və digərləri də ''etnik qrup'' kimi qeyd olunub. Azərbaycan türkləri ilə bərabər dağ yəhudiləri, tatlar, talışlar, kürdlər, molokanlar, ingiloylar, saxurlar, avarlar, ləzgilər, xınalıqlılar, buduqlular, qrızlar da etnik qrup kimi təqdim olunub. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:46, 15 iyul 2022 (UTC) ::Daha dəqiq desək, digər dil bölmərində belə qeyd olunub. Məsələn İngiliscə Vikipediyaya əsasən siz Azərbaycanda yaşayan Azərbaycan xalqını da "etnik qrup" adlandırmısınız. İngiliscə və ya digər dil bölmərində bu ola bilər. Buna bir etirazım yoxdur. O dil bölmələrində farslar, iranda yaşayan etnik qrupdur, ingilislər də ingiltərədə yaşayan etnik qrupdur. Amma mən yenə də respublikanın qanununa uyğun olaraq davam etməyi üstün tuturam. Belə ki, rəsmi mənbələr dedikdə, Azərbaycan Respublikasının Qanununda Azərbaycan xalqı, Azərbaycanda yaşan etnik qrup hesab olunmur. Fikirləriniz önəmlidir. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:56, 15 iyul 2022 (UTC) :::aha mən də qeyd etmişəm ki, Azərbaycan xalqı dedikdə digər etnik qruplar da nəzərdə tutulur deyə, ayrı-ayrılıqda onları bir kateqoriyada toplayanda etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. və Dövlət Statistika Komitəsi Azərbaycanın əhalisi deyə hər il resurs paylaşır və orada Azərbaycanın Demoqrafik Göstəriciləri qeyd olunur. orada da Əhalinin milli tərkibində ''azərbaycanlılar, ləzgilər, ermənilər, ruslar, talışlar, avarlar, türklər, tatarlar, tatlar, saxurlar, udinlər, kürdlər, qrızlar, xınalıqlar və s.'' etnik qrup başlığında toplanıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:06, 15 iyul 2022 (UTC) ::::Aydındır. Əgər vikicəmiyyət bu dəyişikliklə razıdırsa olsun. Amma mən yenə də bir qədər tərüddüd edirəm. Qəti qərara gələ bilmirəm. Yəqin digər yoldaşlar da qısa zamanda öz fikirlərini bildirəcəklər. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 07:45, 15 iyul 2022 (UTC) :::::Əslində envikinin özündə də qarışıqlıq var: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Peoples_of_the_Caucasus Category:Peoples of the Caucasus] Kateqoriyaya gəldikdə isə, mən də "etnik qrup" ifadəsindən istifadə etməyin tərəfdarıyam. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:00, 15 iyul 2022 (UTC) :{{U|Atakhanli}}, bəzən dəyişəndə yaddan çıxartdıqlarınız olur. "{{Cl|Dağıstanda yaşayan etnik qruplar}}" kateqoriyasını mən dəyişdirmişdim. {{U|Patriot Kor}}, burada azlıq və ya çoxluq göstərilmir, sadəcə etnik qruplar göstərilir. Bu kateqoriyada Azərbaycan türkləri də var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 12:28, 15 iyul 2022 (UTC) ::aha bəli, digər inzibatçılardan da dəyişən var idi. təşəkkürlər. ilklərin mən dəyişdirdim sadəcə, amma bəziləri hələ də qalıb. vahid qərar qəbul olunsa digərlərin də dəyişək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:31, 15 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriyalar == Salam. Hazırda bizdə bəzi kateqoriyalar bir cür, bəziləri də bir cür adlandırılıb. Bunu standart etməliyik. Məsələn, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə şəxslər:Azərbaycan]] yox, "Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Azərbaycan şəxsləri", [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] yox, "Kateqoriya:Yaponiya şəxsləri", [[:Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt]] yox, "Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları" şəklində. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:24, 14 iyul 2022 (UTC) :Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmalar ancaq işimizi çətinləşdirir. Məsələn, götürək [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] kateqoriyasını və analoqlarını. Bu kateqoriya [[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]] kateqoriyasındadır. Kateqoriyanın adı "'''Y'''aponiya şəxsləri" yox, "'''Ş'''əxslər:Yaponiya" olduğu üçün kateqoriya səhifəsinin içində çeşidləmə aparmalı oluruq: <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]</nowiki></code>. Əks halda bu tip kateqoriyaların hamısı Ölkələrə görə şəxslər kateqoriyasında "'''Ş'''" hərfi başlığında yığılacaq. Halbuki, məsələn bu kateqoriya "'''Y'''" hərfi başlığında olmalıdır. :Kateqoriyanın adı birbaşa "'''Y'''aponiya şəxsləri" olsa, <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]</nowiki></code> yox, elə <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]]</nowiki></code> yazarıq, çeşidləməyə ehtiyac qalmayacaq.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 22:41, 14 iyul 2022 (UTC) ::Düppədüz vurğulamısız. Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmağa necə ehtiyac yaranıb? Normal qayda da adlandırmaq varkən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:04, 14 iyul 2022 (UTC) :::əvvəlki adlandırmaların çoxunda rus vikisi əsas götürülüb deyə adətən o cür adlandırmalar rus vikisindən qalıb. bütün hallarda dəyişilməlidir [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 04:44, 15 iyul 2022 (UTC) :::: Təkliflə razıyam, etiraz olmazsa yavaş yavaş dəyişə bilərik. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 07:32, 15 iyul 2022 (UTC) ::::: Məncə də dəyişdirlməldir bu tip adlandırma. — [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 12:26, 21 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya: Şablonlar: XXX -> Kateqoriya: XXX şablonları == salam, azvikidə bir çox yerdə kateqoriya adlandırmaları bu cürdür ''Şablonlar:Mövzularına görə''. (bəzi yerlədə isə bu standart pozulub). təklif edirəm ki, digər vikilərdə də olduğu kimi bu tip adlandırmaları ''Mövzularına görə şablonlar'' kimi adlandıraq. Misal: Kateqoriya:Şablonlar:Elm -> Kateqoriya:Elm şablonları. Kateqoriya:Şablonlar:Dilçilik -> Kateqoriya: Dilçilik şablonları Və bir çox yerdə ümumən adlandırmalar tam doğru deyil. Eyni zamanda adları dəyişdirən zaman onları da düzəltmək lazımdır. Razısınızsa dəyişdirək. Mən bu cür kateqoriya yaradanda təklif etdiyim kimi adlandırmadan istifadə edirəm, yəni misal ''Biznes və maliyyə şablonları''. Vikidə hər 2 formada kateqroriya var, vahid qərar qəbul olunsa qarışıqlıq həll olar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:00, 15 iyul 2022 (UTC) :[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021#Kateqoriyaya kütləvi dəyişiklik|Buradakı müzakirə]] ilə tanış ola bilərsiniz. Amma fikrimcə konsensus əldə edilsə bu standartı dəyişdirmək olar. Axtarışda da problem yaradır. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:07, 15 iyul 2022 (UTC) :{{U|Atakhanli}}, bir üstdəki başlığı elə bu məsələni həll etmək üçün açmışam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:09, 15 iyul 2022 (UTC) :Yanlış adlandırma buna deyirsiniz? "Kateqoriya:Şablonlar" yox, "Kateqoriya:Vikipediya şablonları". Ancaq təkcə bu deyil, başqa da yanlış adlandırmalar var. Elə məsələn, "Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt" yox, "Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları" olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:16, 15 iyul 2022 (UTC) ::bu yöndə aha bir neçəsin gördüm, açığı yadımdan çıxıb konkret olaraq hansıları. amma xeyli var idi. bəziləri isə tutuşmurdu, bəzilərinə "əlavə söz əlavə etmək lazımdır" və s. bütün hallarda dəyişdirəndə təkrardan nəzərdən keçəcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:20, 15 iyul 2022 (UTC) :Naviqasiya şablonları və şablon-kartoçkalar bəs? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 16:37, 15 iyul 2022 (UTC) ::Problemli məqam çoxdur. ([[:Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya|Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya]]; [[:Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri|Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri]]) Əgər ümumi konsensus qəbul edilsə başdan dəyişdirmək lazımdır. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 17:45, 15 iyul 2022 (UTC) :::Bu stili ilk dəfə lap çoxdan mən tətbiq etməyə başlamışam. Rus vikisinin örnəyini əsas almışam. "Kateqoriya:Şablonlar:XXXX", "Kateqoriya:Fayllar:XXXX", "Kateqoriya:Portal:XXXX" və s. - adlandırmadan məlum olur ki, texniki səhifələrin (fayllar, şablonlar, portal və s.) kateqoriyalarıdır. Yəni bu kateqoriyalarda məqalə səhifələri yoxdur. Bu cür adlandırma, əslində, texniki səhifələrin də axtarışını asanlaşdırır. — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:27, 23 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Sortilegus}}, bir üstdəki başlığa nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:37, 23 iyul 2022 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Movement Strategy and Governance News – Issue 7</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="msg-newsletter"/> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 7, July-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation. The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]]) * '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]]) * '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]]) * '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]]) * '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]]) * '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]]) * '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]]) * '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]]) * '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]]) * '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]]) </div><section end="msg-newsletter"/> </div> Thank you for reading! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 01:37, 18 iyul 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23529147 --> == Vikidata Təlimləri 2022 - Xəbərlər == Hamıya salam, [[File:Wikidata Istanbul call for submissions is now open social media post.png|thumb|160px|right|Təqdimat üçün müraciət artıq açıqdır]] [[metawiki:Wikidata_Trainings_For_Turkic_Wikimedians_2022|Türkdilli Vikimediyaçılar üçün Vikidata Təlimlərinin]] təşkilat komandası məmnuniyyətlə bildirir ki, 21-23 oktyabr tarixlərində Türkiyənin İstanbul şəhərində baş tutacaq olan konfransa təqdim etmək üçün müraciət forması, (https://w.wiki/5TFZ) artıq açıqdır. Təqdimatları 10 avqust 2022-ci il tarixinədək qəbul edəcəyik. Konfransda üç dildə: ingilis, türk və rus dillərində, onlayn və ya əyani şəkildə müraciət edə və çıxış edə bilərsiniz. Sessiya təklifləri standartlaşdırılmış müddətlərlə 5 müxtəlif növdə təqdim edilə bilər. Sessiyanın əsas mövzusu Vikidata, inteqrasiya olunmuş məlumatlar, Data Imports, SPARQL və ya digər əlaqəli mövzularla əhatələnməlidir. Siz həmçinin Vikimedia layihələrinin və Vikimedia hərəkatının inkişafı ilə bağlı nailiyyətlərinizi və ya mövzularınızı təqdim edə bilərsiniz. Daha ətraflı məlumat üçün keçidi ziyarət edin - https://w.wiki/5TFZ. Türk icmaları haqqında öyrənmək və cəmiyyətə daha çox məlumat vermək istərdik və ümid edirik ki, bu məqsədə çatmaqda bizə köməklik göstərəcəksiniz. {| style="width:100%" |<hr /> | style="width:80px;"|[[File:Wikidata İstanbul 2022 latest logo.svg|100px|center|alt=Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|link=:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]] |<hr /> |} Hörmətlə, ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 12:13, 18 iyul 2022 (UTC) :{{u|Eldarado}}, Vikidata İstanbul üçün təqaüdün nəticələri çıxıbsa, təqaüd qazanan Vikipediyaçıların istifadəçi adlarının siyahısı açıqlana bilərmi Kənd meydanında? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 19:21, 19 iyul 2022 (UTC) :: Salam {{u|Solavirum}}, təqaüd qazananlara mail ilə bildiriş gəlib. Müraciət edən hər kəs zəhmət olmasa '''SPAM''' qovluğunu da yoxlasın. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 05:26, 20 iyul 2022 (UTC) :::Salam bu gün müraciət etmək olar? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:25, 20 iyul 2022 (UTC) ::::Salam {{u|EVRRVE.}}, iştirak üçün qeydiyyatı nəzərdə tutursunuzsa xeyr müraciətlər bitib artıq. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 12:49, 21 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:04, 21 iyul 2022 (UTC) == P3 Flyers == Salam. Bu məqaləyə də ([[P3 Flyers]])başqalarındakı kimi şablonda şəkil dəyişikliyi eliyirəm. Amma şəkil gəlmir. Enwikidə isə şəkil mövcuddur. Problem nə ola bilər? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 19:15, 18 iyul 2022 (UTC) :[[Snowbirds]] Bu məqalədə də eyni formada loqonu yerləşdirmək olmur. Boş qoyanda da başqa şəkil gəlir. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 19:51, 18 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] salam. Həmin şəkillər müxtəlif hüquqları ilə qorunduğu üçün sırf envikiyə yüklənib. Ona görə də siz həmin şəkli azvikidə istifadə edə bilməzsiniz. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:18, 19 iyul 2022 (UTC) :::Loqonun orda görüməyi üçün mümkün variant yoxdur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 08:44, 19 iyul 2022 (UTC) ::::müəlliflik hüququ sizə məxsus olan (məsələm öz telefonunuzla, fotoaparatınızla çəkdiyiniz) foto varsa əlavə edə bilərsiz. bu arada internetdən hazır yüklənmiş futbol klublarının loqosun olduğu kimi yükləyib istifadə edirsiniz. tam əmin deyiləm, amma böyük ehtimal siləcəklər hamısını. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:16, 19 iyul 2022 (UTC) ::::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] bunun üçün həmin loqonu azvikiyə müəyyən lisenziya altında yükləmək olar fikrimcə. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:25, 19 iyul 2022 (UTC) :Aydındı, Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 12:31, 19 iyul 2022 (UTC) == Vikianbar İnstagram == [[Blue Anqels]] məqaləsinə Vikianbardan instagram hesabı əlavə etmişəm amma məqalədə görünmür. Zəhmət olmasa göz gəzdirin [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 08:45, 19 iyul 2022 (UTC) :salam, vikiverilənlərdən əlavə etdikdən sonra məqalədə görünməsi üçün məqaləyə ''xarici keçidlər'' (Authority control) şablonu əlavə edin. mən hazırda həmin məqaləyə şablonu əlavə etdim, görünür. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:12, 19 iyul 2022 (UTC) ::Aydındı. Təşəkkürlər. Sualıma cavab tapdıqdan sonra bu mövzunu silməliyəm ya bir müddətdən sonra özü silinir? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 12:26, 19 iyul 2022 (UTC) :::Xeyr, silinmir, arxivləşdirilir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:30, 19 iyul 2022 (UTC) == Vikikitab layihəsi == salam. mən azərbaycanca vikikitab layihəsini genişləndirmək istəyirəm. amma azərbaycan versiyası pdf qəbul etmirmi? pdf olaraq yükləməkdə problem yaşadım. onlayn kitab kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:09, 19 iyul 2022 (UTC) :Mən bildiyim üzrə pdf yükləmək olmur axı. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:35, 19 iyul 2022 (UTC) :Salam. Məncə olur. Çünki, vikikitabda [https://az.m.wikibooks.org/w/index.php?title=Fayl%3AGaroa_%281912%29.pdf&page=1 Fayl:Garoa (1912).pdf] adlı kitab tapdım. Kitabın vərəqlərinə baxa, cihaza endirə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:30, 19 iyul 2022 (UTC) :PDF-i yükləmək üçün Kömək:Yeni kitab yarat səhifəsinə gedin orada seçimlərdə fayl işarəsi görünəcək. Növbəti pəncərədə sizdən fayl haqqında məlumatları tələb edəcək. Sonra fayl seç pəncərəsi gəlir. Həmin pəncərəyə daxil olursuz və faylı seçirsiniz. Sonda isə sizdən faylın adını tələb edəcək.Bu əmiliyyatıda da yerinə yetirdikdən sonra qeyd etə toxunun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:48, 19 iyul 2022 (UTC) ::mən də bir neçə kitab görmüşəm, onlayn baxmaq olur. amma yükləmək istəyəndə deyir ki, pdf qəbul etmir filan. errorlar çıxır. bir neçə dəfə yoxlamışam əvvəllər də. error çıxır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:01, 19 iyul 2022 (UTC) == Səhifə addəyişdiricisi == Salam. Bu hüququ en wikidə minimum 6 ay staj və 3k redaktə sahibi olan istifadəçilərə verirlər. Bəlkə bizdə belə bir praktikadan istifadə edək? Təklifləriniz maraqlıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:13, 19 iyul 2022 (UTC) :Salam. Ehtiyac yoxdur. Məndə də bu hüquq var və fəaliyyətim zamanı lazım olur. Eyni zamanda bu hüquq sayəsində azvikiyə töhfələrdə vermişəm. Ümumi olaraq da bu dəyişiklikə ehtiyac yoxdur. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:27, 19 iyul 2022 (UTC) :Mənim fikrimcə 3k bu hüquq üçün çoxdur. 6 ay staj və 2k olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:28, 19 iyul 2022 (UTC) ::Təbii ki, qlobal bir vikiylə lokal bir vikiyi müqayisə edəcək deyilik. Rəqəmlər fərqli ola bilər, onu nümunə üçün qeyd etmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:32, 19 iyul 2022 (UTC) == Loqo == Salam. Mənə bir şey maraqlıdır. Daha əvvəl elə məsələn, AzViki 100k məqaləyə çatanda buna aid xüsusi loqolar tərtib olunub? Təklifim isə bundan ibarətdir ki, bundan sonra əgər heç etməmişiksə edək. 200k-ya yaxınlaşırıq. Heyif, aktivlik və maraq olsa layihə təşkil edib loqonu səsvermə ilə də seçmək olardı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:06, 19 iyul 2022 (UTC) :Olub. 100 minə çatanda da, [[Vikipediya:Kənd meydanı/Arxiv/Sentyabr/2019#150.000 məqalə ilə əlaqədar loqo dəyişikliyi|150 minə çatanda da loqonu]] dəyişmişik. 50 minə çatanda Vikipediyada olmamışam, onu bilmirəm. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 02:15, 20 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] səsvermə ilə seçilir zatən. Amma ilk növbədə loqo hazırlanmalıdır. Versiyalardan birini mən hazırlaya bilərəm. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:36, 20 iyul 2022 (UTC) ::Bəlkə elə [[c:File:AzWiki-logo-100000_article.png|100k]] və [[c:File:Wikipedia-logo-v2-150k-az-red.png|150k]] üçün tərtib edilmiş versiyanı istifadə edək? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Sura Shukurlu}}, yox, elə demirəm. Yeni ilə aid loqonu elə siz tərtib etmişdiniz səhv xatırlamıramsa. Səsvermə ilə seçildi elə oda. Mən dediyim, bunu tr vikidəki kimi layihəyə çevirməkdir. Müxtəlif loqolar hazırlanır, səs çoxluğu ilə içlərindən biri seçilir. Oda ki, hazırda az vikidə mümkün görünmür təəssüf ki. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:24, 20 iyul 2022 (UTC) :məncə mütləq olsun, 100k, 150k formatına uyğun olsa daha uyğun olar məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:48, 20 iyul 2022 (UTC) :: Məncə tam fərqli edək. Misal üçün türklərdə hal-hazırda olan loqo kimi tam dəyişə bilərik. Çalışaram dizayn işi görən həmkarlardan dəstək istəyim. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 11:03, 20 iyul 2022 (UTC) :::ideya olsa, dizayn cəhətdən hər cür dəstək verə bilərəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:15, 21 iyul 2022 (UTC) == Wikimedia Commons == Salam. Commonsa şəkil yükləmək istəyəndə daxili xəta ilə üzləşirəm.Xəta yalnız vebdə gəlir. Problem nədir ? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 19:02, 20 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] xəta deyərkən tam olaraq nəyi nəzərdə tutursunuz? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:59, 21 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] [[Fayl:EVRRVE. Xəta.png|100px|right]] Yuxarıdakı foto rastlaşdığım xətanın ekran görüntüsüdür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:19, 21 iyul 2022 (UTC) :: Hazırda xəta baş vermir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:22, 21 iyul 2022 (UTC) == Məqalə adı == Salam. Bu cür məqalələrin necə adlanması barədə fikrinizi öyrənək istərdim. [[Smoke Squadron]]. Hərfi olaraq azərbaycan dilinə tərcümə etsəm yaxşıdı, ingilis dilində və ya aid olduğu ölkənin dilində(bu halda protuqalca) olsa yaxşıdı? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 21:03, 20 iyul 2022 (UTC) :belə olanda tərcümə edin zəhmət olmasa. RuVikidəki standart elədir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 21:09, 20 iyul 2022 (UTC) ::Zəhmət olmasa "Aerobatika komandaları" kateqoriyasında indiyə qədər yaradılan məqalələrin adlarına dəyişiklik edin. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 05:39, 21 iyul 2022 (UTC) == Aerobatika == Salam. [[Aerobatika]] məqaləsinin https://ru.wikipedia.org/wiki/Пилотаж ya https://ru.wikipedia.org/wiki/Аэробатика ilə birləşməsi doğrudur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 16:45, 21 iyul 2022 (UTC) :Ümumiyyətlə Aerobatika sözü ilə Pilotaj sözü sinonimdir?[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:06, 21 iyul 2022 (UTC) :belə hallarda intervikisi olan məqaləyə üstünlük verin (xarici dillərdə tərcüməsi olan). ad çaşqınlığında isə digər vikilərdəki adlandırmaya baxın, envikini mən əsas götürürəm adətən. ingilis vikisində Aerobatics-dir. sadəcə rus vikisindəki Аэробатика məqaləsi Aerobatics-ə bağlanmalıdır. amma rus dilin bilmirəm deyə sadəcə adına görə dedim, bəlkə də məzmunu fərqlidir adı eyni olsa da. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:11, 21 iyul 2022 (UTC) ::mən vikiveriənlərdən Аэробатика-i Aerobatics-ə bağladım, ümid edirəm geri qaytarılmaz :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:14, 21 iyul 2022 (UTC) ::"Yüksək pilotaj" əvəzinə "Yüksək aerobatika" yazıla biləcəyini düşünmürəm. Elə olan halda "Yüksək aerobatika nümunələri" kimi əvəz olunmalıdıR. Onda yenə də "Yüksək aerobatik nümunələr" kimi dəyişilməlidi. Lüğətdə pilotaj sözünü tapdım, amma aerobatika sözünü tapa bilmədim. Yeni söz kimi əlavə olunacağı halda , pilotaj sözü ilə eyni hüquqlu söz olmalı olduğunu düşünürəm. Məncə Aerobatika məqaləsinə pilotaj sözünü də əlavə etmək məqsədəuyğundu. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:27, 21 iyul 2022 (UTC) :Ruvikidə məqalənin özündə də bu iki anlayışın eyni olduğu və məqalələrin birləşdirilməli olduğu qeyd olunub. Bəli, mən də tapa bilmədim, amma mənbələrdə istifadə olunub. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 19:13, 21 iyul 2022 (UTC) == Səhifənin adının dəyişdirilməsi == Salam zəhmət olmazsa, https://az.m.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i:Hatselate/XX_%C9%99srin_100_kitab%C4%B1_(Le_Monde) səhifəsinin adını dəyişdirin. Səhifə üzərində hələ də iş gedir. Digər redaktələri edə bildiyim halda səhifə addəyişdiricisi olmadiğımdan dəyişdirə bilmirəm [[İstifadəçi:Hatselate|Hatselate]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Hatselate|müzakirə]]) 12:52, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|Hatselate}}, salam. Bu barədə müraciətlərinizi [[VP:ADM|müvafiq səhifəyə]] edə bilərsiniz. Qeyd etdiyiniz səhifə də isə bir problem yoxdur, yanlış adlandırma etmişdiniz, onu düzəltmişəm. İşiniz bitdikdən sonra məzmunu məqalə səhifəsinə köçürə bilərsiniz. Fəaliyyətinizdə uğurlar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:09, 24 iyul 2022 (UTC) 70y0ywn0k47f8u032p1jo5qcwk04yz3 6547107 6547081 2022-07-24T13:20:24Z Burocan 197349 /* Səhifənin adının dəyişdirilməsi */ Cavab wikitext text/x-wiki {{/Giriş}} == İnterfeys inzibatçısı == Salam. Təklif edirəm ki, bu hüquq istifadəçilərə bürokratlar tərəfindən müraciət əsasında 1 illik yox, icma tərəfindən keçirilən səsvermələrin nəticəsinə görə qeyri-müəyyən müddətə verilsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:58, 2 iyul 2022 (UTC) ---- #{{lehinə}} Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:58, 2 iyul 2022 (UTC) #{{əleyhinə}} müddətli olması bu hüquqdan istifadə etməyənləri müəyyənləşdirməyə kömək edir. Əvvəllər daimi olub <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:31, 2 iyul 2022 (UTC) #{{əleyhinə}} Toğrul bəyin fikirləri ilə razıyam. Zatən bu mövzu müzakirə olunub bir müddət öncə. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:01, 7 iyul 2022 (UTC) #{{Əleyhinə}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:34, 7 iyul 2022 (UTC) === Şərhlər === *{{U|Toghrul R}}, bu hüquqla bağlı müddətli edilməsi və səsverməsiz verilməsi ilə bağlı müzakirələrin keçidini xahiş edirəm əgər varsa. Səsvermə ilə verilməlidir və hər müraciət edənə verilməyəcək qədər vacib bir hüquqdur. Ona görə də səsvermə mütləqdir. Müddət söhbətində də sizə qatılmıram. 20-30 interfeys inzibatçımız olmayacaq ki, en wikidə belə 13-dür (1-i bot olmaqla). Elə bir hal olsa istifadəçinin statusunun alınmasını müvafiq səbəblər göstərərək səsverməyə çıxarmaq lazımdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:14, 4 iyul 2022 (UTC) *:Mən səsvermə ilə verilməli olduğunu düşünmürəm. İnzibatçılıq səviyyəsində hüquq deyil. Heç EnVikidə səsvermə ilə deyil, müraciətlədir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 04:34, 4 iyul 2022 (UTC) *::Tr vikidə səsvermə ilədir. Heç olmasa, müzakirə əsasında verilsin bizdə də. Və 1 illik olması da doğru deyil. İstifadəçi istəyə görə müəyyən müddətə tələb edə bilər, ancaq belə ümumən müddətli olmasını doğru hesab etmirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:39, 4 iyul 2022 (UTC) :::*Müddətli olmasının tərəfdarıyam. Lakin 1 il müddəti maksimum müddət olaraq qəbul edilsin. Yəni istifadəçi müraciət edəndə müəyyən müddət desin ki, bu müddət ərzində lazımdır mənə. Amma əgər müddət qeyd edilməyibsə, onda hüquq istifadəçidə 1 müddətinə qalsın. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:56, 4 iyul 2022 (UTC) {{U|Toghrul R}}, {{U|White Demon}}, {{U|Sura Shukurlu}}, 1 il olması ilə bağlı icma qərarı varmı? [[:tr:Vikipedi:Köy çeşmesi (teknik)#Arayüz yöneticiliği başvurusu (Superyetkin)|Baxın və görün, nə qəşəngdir.]] Bürokrata müraciət etdim aldım yox. Belə olmalıdır əslində. Çünki kifayət qədər ciddi hüquqdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:48, 5 iyul 2022 (UTC) :1 il olmasını mən də bəyənmirəm. Yadımda deyil heç, hansı müzakirədə buna qərar vermişdik. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 14:52, 5 iyul 2022 (UTC) ::[[Vikipediya müzakirəsi:İnterfeys inzibatçıları#İnterface idarəçisi statusu|Buyurun, qərar]]. Konsensus yoxdur. Bəs bot haqda konsensus var? Bu hüquqla yanaşı, bot statusu da ümumi razılıq əsasında verilməlidir. Tr vikidə belədir. Çox qəşəngdir də. Mən demirəm ki, tr viki idealdır və heç bir əskiyi yoxdur. İstifadəçi bot üçün müraciətində botu hansı məqsədlər üçün istifadə edəcəyini də qeyd etməlidir. Sırf təcrübəsinə görə verilməməlidir yəni. Bürokratlar da sadəcə müzakirənin nəticəsinə əsasən müvafiq statusu təqdim etməlidir istifadəçiyə. Artığı yox. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:38, 5 iyul 2022 (UTC) :::Bir il mövzusu məntiqsiz gəlir. Nəyə görə sırf 1 il? Məncə hüquq verildikdə bürokrat tərəfindən müəyyən müddət təyin olunmalı və həmin müddət daxilində verilməlidir. {{u|dancewithdevil}} interfeys inzibatçısı, bot və ya AWB kimi hüquqlar texniki hüquqlar olduğundan hər hansı müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünümürəm. Lakin, belə bir nüans da çıxır ortaya, bot hüququnu niyə sırf bürokratlar verir? İnzibatçılar niyə yox? — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:23, 7 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Sura Shukurlu}}, ciddi hüquq olduqları üçün hər halda. AWB yox, ancaq digər 2 hüququ mən kifayət qədər ciddi sayır və konsensus (səsvermə) əldə edilməsini zəruri hesab edirəm. Müddəti də müraciət edən şəxs qeyd etməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:16, 8 iyul 2022 (UTC) :::::{{U|Eldarado}}, müzakirənin keçidini qeyd edə bilərsinizmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:38, 23 iyul 2022 (UTC) == Patrullama ilə bağlı == salamlar, bu ümumi müraciətdir. müraciətimi xoş niyyətli qəbul edin. son dönəmlər azvikidə fəaliyyət ümumiyyətlə yox dərəcəsinə yaxın idi, amma artıq əsl durğunluqdur. xüsusən inzibatçılar, lütfən patrullamaya da vaxt ayırın. işinizi sadəcə sil şablonlu kateqoriyadan məqalə silməklə bitirməyin. çünki patrullama hüququ sizdə də var. vandalizm baş alıb gedir. yeni səhifələrə ümumiyyətlə baxan yoxdur. patrullanmamış redaktələr dolub daşır. nə qədər vaxtdır [https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:Log?type=patrol&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&wpfilters%5B%5D=newusers patrullamanı] 2-3 istifadəçidən başqa heç kim demək olar ki, aparmır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:34, 7 iyul 2022 (UTC) :Səbəbi çox sadədir. Patrullama ilə bağlı qadcet mi deyək, dizayn mı deyək, artıq hər nədirsə bizdə çox pis vəziyyətdədir. Vizual olaraq da, praktik olaraq da onunla işləmək asan deyil. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:53, 7 iyul 2022 (UTC) ::və bu müraciətdən sonra ümumi cəmi 3 patrullama olub :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:28, 7 iyul 2022 (UTC) :::Hər iki istifadəçi ilə də razıyam. Nəzərə alsaq ki, mən hazırda telefonla fəaliyyətimə davam edirəm, bu iş bir qədər çətindir mənə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:22, 7 iyul 2022 (UTC) ::::Bir müddət əvvəl bir gecəyə bütün gün ərzində edilmiş redaktələri çatdırıb patrullayırdım. Bu gündən vaxtım olacaq yenə nəzarət etməyə. {{u|Burocan}} tam anlamadım nəyi nəzərdə tutursunuz. Son dəyişikliklər bölməsinin dizaynı? — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:13, 7 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], salam. Deyəsən yanlış oldu, mən bu müzakirədə iştirak etməmişəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:11, 7 iyul 2022 (UTC) ::::::@[[İstifadəçi:Burocan]] çox üzr istəyirəm, imtahanlardan başımı itirmişəm lap. @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54]], sizi qeyd etmək istəyirdim. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 10:00, 8 iyul 2022 (UTC) ::::::::) @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], salam. Həm o, həm də patrullama alətinin dizaynını. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:47, 8 iyul 2022 (UTC) :::::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54]] bəlkə [https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r?hidebots=1&reviewStatus=unpatrolled&hidepreviousrevisions=1&hidecategorization=1&hideWikibase=1&limit=500&days=30&enhanced=1&userExpLevel__experienced_color=c2&changeType__hidenewpages_color=c1&urlversion=2 bu filtr] hələlik sizə kömək edə bilər. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:26, 8 iyul 2022 (UTC) ::::::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] daha pis vizuallıq yaradır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:51, 8 iyul 2022 (UTC) == Seysmik stansiyalar == Mənim tərəfimdən yaradılan seysmik stansiyalar və rayonlarımızda qurulan hər bir stansiya barədə məlumatlar olan məqalələr silinib. Bu məqalələrdəki konkret hansı çatışmazlığı aradan qaldırmaq lazımdır ki, belə hallarla üzləşməyək. Xahiş edirəm ki, məsləhət və tövsiyələriniz əsirgəməyəsiniz. @[[İstifadəçi:Eminn|Eminn]]@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]]@[[İstifadəçi:Dr wiki|dr wiki]]@[[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 17:19, 7 iyul 2022 (UTC) :Hörmətli @[[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] bu məqalələr [[VP:Ü12]] qaydasına əsasən silinib. Xahiş edirəm müəllif hüququ ilə qorunan məlumatları daxil etməyəsiniz. [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 07:20, 8 iyul 2022 (UTC) ::Salam.@[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]]. Mən AMEA nəzdində RSXM-nin əməkdaşıyam və vikipedia səhifəsi ilə məşğul oluram. Həmin səhifələrdəki materiallar isə seismology.az saytımızdan rəsmi məlumatdan istifadə edərək düzıltmişəm. Müəllif hüququ necə pozula bilər? Belə olan halda, həmin səhifələri necə bərpa edim və ya yenidən hansı qaydalarla hazırlayım? @[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]]@[[İstifadəçi:Eminn|Eminn]]@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 07:33, 8 iyul 2022 (UTC) :::Siz oradakı məlumatları copy-paste yolu ilə bura daxil etmisiniz və bu Vikiqaydaya ziddir. Həmçinin [[Vikipediya:Ödənişli redaktorluq|Ödənişli redaktorluq]] qaydası ilə tanış olmağınızı tövsiyyə edirəm. [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 07:42, 8 iyul 2022 (UTC) ::::"Həmçinin Ödənişli redaktorluq qaydası ilə tanış olmağınızı tövsiyyə edirəm"- bu haqda məlumatli deyilem. Yəqin ki, lazim da deyil. Mərkəzimizin rayonlarda quraşdırılan seysmik stansiyalari haqqında məqalə yaratmaq istəmisdim. Bir basliq altinda Məsələn, Azərbaycanın seysmik stansiyaları adlı başlıq altında məqalə yaradıb, stansiyaları da daxil etmək olarmı?@[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 07:51, 8 iyul 2022 (UTC) == Məqalə adlandırmaları == Salam. Bir məsələni müzakirə etmək istəyirəm. Məqalələrdəki "soyqırım", "faciə", "terror" və s. kimi adlandırmalara necə yanaşırsınız? Mən doğru hesab etməməklə yanaşı, tərəflilik yaratdığını düşünürəm. Alternativ olaraq, "hadisəsi" və ya "hadisələri" ya da "qətliamı" və ya "qətliamları" kimi adlandırmalardan istifadə etməliyik və edə bilərik məncə. Buna "şəhid", "milli qəhrəman", "görkəmli", "məşhur", "populyar", "dahi", "vəfat", "kiçik", "böyük", "nəvə", "ata", "baba" və s. kimi ifadələri də aid etmək olar. Heç harda belə adlandırmalara və ifadələrə rast gəlməmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:23, 8 iyul 2022 (UTC) :Mənbələrdə hansı adlandırma üstünlük təşkil edirsə, məqalə də o adla olmalıdır. Xocalı hadisəsi deyə anlayış işlədilmir, Xocalı soyqırımı işlədilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 13:01, 9 iyul 2022 (UTC) ::Xocalı qətliamı? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:08, 9 iyul 2022 (UTC) :::[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 17:04, 9 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dancewithdevil}}, Azərbaycan mənbələri o adlandırmaya üstünlük vermir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 13:20, 13 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Solavirum}}, okay, mənbələr də necə keçirsə, elə də verəcəyik. Ancaq xarici və ciddi mənbələr belə adlandırmır. Bəs "şəhid", "milli qəhrəman", "kiçik", "böyük", "nəvə", "ata", "baba" kimi dəqiqləşdirmələr necə olacaq? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:56, 15 iyul 2022 (UTC) :::::"[[Donald Tramp (kiçik)]]" bax bu nədir belə? :) Digər vikilərdəki kimi "Jr." yaza bilmərik? :d Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:06, 15 iyul 2022 (UTC) ::::::[[Donald Tramp (kiçik)]] məqaləsinin adını dəyişib [[Donald Tramp biznesmen]] etmək olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:32, 15 iyul 2022 (UTC) :::::::"[[Donald Tramp]]" da biznesmendir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:44, 15 iyul 2022 (UTC) ::::::Misalçün, azvikidə ata Corc Buş [[Corc Herbert Volker Buş]], oğul Corc Buş isə [[Corc Volker Buş]] adlandırlıb və müvafiq olaraq "Corc Buş (ata)" və "Corc Buş (oğul)" səhifələrindən yönləndirmə verilib. Təklif edirəm ki, birinci məqaləni "Donald Con Tramp" adlandırıb mövcud səhifədən yönləndirmə verək. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:52, 16 iyul 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] istifadəçisinin fikri ilə razıyam.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:06, 16 iyul 2022 (UTC) == Pedaqoq və pedaqoq alim == Salam. Azərbaycanlı alimlərin məqalələrini təftişə başlamışam və bu proseses zamanı kateqoriyaları da səliqəyə salmağa çalışıram. Kateqoriyanın adı ilə bağlı belə bir sual yarandı məndə: Həm müəllim, həm də pedaqogika üzrə elmi işlə məşğul olan alimlərə pedaqoq deyilir? Misal üçün ingilis dilində bunun ilə bağlı iki fərqli kateqoriya mövcuddur: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educational_theorists] və [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educators] Qeyd etdiyim kateqoriyaların azvikidə hansı kateqoriyalara keçid etdiyinə baxsanız zatən səhv olduğnu anlayacaqsınız. Amma inidiki halda biz bu iki qrupu necə adlandıraq? Təklif edirəm ki, müəlimlər üçün "Azərbaycan pedaqoqları", alimlər üçün isə "Azərbaycanın pedaqoq alimləri" adlandırlmasından istifadə edək. Ümumi razılıq varsa dəyişdirim. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:31, 10 iyul 2022 (UTC) == İnzibatçılığa namizədlik limitinin qaldırılması == [[Vikipediya:İnzibatçıların və bürokratların seçilməsi qaydaları]] yəqin ki AzVikidə ən çox dəyişikliyə məruz qalan qaydalardan biridir. Bu qaydadakı vacib nüanslardan birində deyilir ki, bir istifadəçi ancaq '''3 dəfə''' inzibatçılığa namizəd ola bilər və 3-cü dəfə də seçilməyibsə bir daha inzibatçı namizədi ola bilməz. Mən təklif edirəm ki, bu say məhdudiyyəti aradan qaldırılsın. Əvəzində belə şey etmək olar: Bir istifadəçi 3-cü dəfə də inzibatçı seçilməyibsə, bundan sonra da namizədlik verə bilər, amma 3 ildən bir. Düşünürəm ki, 3 il olduqca uzun müddətdir və bu vaxt kəsiyində istifadəçi ilə bağlı bir çox şey dəyişə bilər. Ən azından heç namizəd ola bilməməkdən daha yaxşı variantdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 15:42, 11 iyul 2022 (UTC) :Tam razıyam. Belə də etmək olar, birinci dəfə seçilməyibsə bir də 6 ay (bu müddət şərtidir, müzakirə ilə qərarlaşdırıla bilər) sonra namizədlik irəli sürə bilər. 3 il hədsiz dərəcədə çoxdur məncə. Bir də elə etmək lazımdır ki, hər hansı problemə görə, misalçün qeyri-aktivlik səbəbi ilə səsvermədə tələb olunan səs limiti ödənməzsə və ya səs ovu ilə bağlı mübahisəli məsələ yaranarsa bu sayılmasın və ya bu zaman mövzuya bürokratlar baxsın. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 16:40, 11 iyul 2022 (UTC) ::Bu barədə vaxtilə fikir bildirmişdim ki, hazırki qaydalara dəyişiklik etmək lazımdır. Mənim fikrimcə, istifadəçi inzibatçılıq üçün il ərzində 3 dəfə 3 ay aralıqla, bürokratlıq üçün də il ərzində 2 dəfə 3/4 ay aralıqla namizədlik irəli sürə bilsin. İl ərzində namizədlik irəli sürməzsə də növbəti il keçən ilki haqqları sayılmasın. 3 il isə həddən artıq çoxdur. Yetərli səs toplanmadığı hallar da səsvermə müddəti uzadıla bilər və digər ciddi mənfi hallarda da (əgər təsdiq olunarsa, kukla istifadəsi və səs ovçuluğu halları zamanı və nəzakətsizlik halları zamanı) qayda pozuntuları səbəbiylə səsvermə ümumiyyətlə ləğv edilə bilər. Bundan əlavə, inzibatçı vəzifələrinə də son 6/12 ay ərzində 50/100 inzibatçı alətlərindən istifadə və 500/1000 redaktə sayı da əlavə etmək olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:16, 11 iyul 2022 (UTC) :::3 il həddən artıq çoxdur, 6 ay məncə yaxşıdır. bir də məncə redaktələrinin sayı 5 mindən 10 minə qaldırılsa və əlavə məqalə yaratma sayı (məsələm minimum 150) kimi əlavələr də gətirilsə daha yaxşı olar. və ən əsası patrullama sayı ilə bağlı. minimum 20k ola bilər məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:32, 11 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Atakhanli}}, 20k :D? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:41, 11 iyul 2022 (UTC) ::::Redaktə sayı ilə razıyam, məqalə ilə də razılaşmaq olar. Ancaq patrullama? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:43, 11 iyul 2022 (UTC) :::::məndə 5k+ patrullama var, məncə 20k elə də çox deyil, ən azı şəxs inzibatçı olmaq istəyirsə :) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:45, 11 iyul 2022 (UTC) :::3 il əvəzinə 2 il də ola bilər. Amma 2 ildən aşağısı azdır. Onsuz da namizəd verənlərin çoxu 1 ildən bir namizədlik verməyə üstünlük verir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:08, 11 iyul 2022 (UTC) ::::Elə olsa belə, bunu 2-3 il kimi uzun bir müddət etməliyik? Bəlkə elə namizəd 5-6 aydan sonra yenə namizədlik verəcək? Bu təklifə qarşıyam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:37, 11 iyul 2022 (UTC) ::::il söhbəti yerinə növbəti müraciət üçün saylar artsa da olar. məsələm normal müraciət üçün minimum 10k redaktə sayın olmalıdırsa, 3 dəfə seçilməyəndən sonra növbəti müraciət üçün minimum 20k redaktən olmalıdır. müraciət üçün minimum 150 məqalə yaratmalısansa, seçilməyəndə 300 məqalə olsun patrullama 20k-dan 40k-ya qalxsın və s. və ya əlavə təşəkkür sayı kimi şeylər də əlavə oluna bilər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:10, 11 iyul 2022 (UTC) :bir də zamanı o qədər uzun saxlamaq mənasızdır, hətta mən deyərdim heç olmasın. amma olacaqsa 6 ay məncə idealdır. çünki şəxs sadəcə vaxtın dolmasını gözləyəcək. mənası nədirki? dediyim kimi saylar artırılsa daha faydalı olar. həm vikipediya qazanacaq, həm də şəxs istər-istəməz daha çox təcrübə toplayacaq. namizəd seçilməyəndə də viki qazanmış olur. bir də patrullama sayı mütləq nəzərə alınsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:12, 11 iyul 2022 (UTC) ::Hazırki vəziyyətdə bu şərtlərin çox ağır olduğunu düşünürəm. Patrullama sayı isə dəhşət çoxdur. 10k canlı redaktə sayı ilə razılaşmaq olar sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:04, 11 iyul 2022 (UTC) :::İnzibatçı seçilmək üçün hər hansı rəqəm limitinin qoyulmasına qarşıyam. Bu kimi mövzularda rəqəmlər heç bir şeyi əks etdirmir. Daha əvvəl də demişdim, əgər rəqəm qoymaq istəyiriksə, ağlımıza gələn rəqəmi qoymamalıyıq. Misalçün, 10k. Niyə 10K, hansı təcrübəyə görə 10K? Əgər rəqəm qoyulacaqsa, mütləq ən azı son 3 ildə (bu il ilə eyni aktivliyə malik illər) inzibatçı seçilmiş və yə ümumiyyətlə aktiv olmuş istifadəçilərin redaktə sayının statistikası çıxarılmalı və biz ona görə qərara verməliyik. Statistikaya əsasən bizdə müəyyən fikir formalaşmalıdır ki, azvikidə ən yüksək aktivliyə malik bir istigfadəçi bir il və ya ay ərzində ortalama olaraq nə qədər redaktə edə bilir. Bu arada indi baxdım ki, heç mənim redaktə sayım da 20k-nı keçməyib, 19 500-dür. Deyəsən təhlükədəyəm :D — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:43, 12 iyul 2022 (UTC) ::::problem də ondadır ki, o vaxt patrullamaya baxanda bir sizinkinə bir də Araz bəyə baxmışdım ki görən nə qədər patrullama ediblər. tərslikdən azvikidə ən çox patrullama elə sizlərdəymiş :d ordan ağlımda belə təxmin formalaşıb. amma vəziyyətin bu qədər aşağı olduğun bilmirdim, ciddən oha dedim. bir də onsuz da yeni qərar yeni namizədlərə şamil ediləcək. bir də şəxs inzibatçılıq üçün ciddi əmək qoymalıdır, əlbəttə say hər şeyi demir. amma patrullama viki üçün çox vacibdir. 20k çoxdur okay, amma 3 dəfə seçilməyəndən sonra növbəti namizədlik üçün tələb olunacaq. mənim yanaşmam odur ki, namizədlik prosesindən də viki ciddi xeyir götürsün. namizəd seçilməyəndə belə, yaratdığı məqalə, patrullma sayı, redaktələr vikiyə qalır. bütün hallarda viki qazanır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:59, 12 iyul 2022 (UTC) :Başlıq limitin qaldırılması barədə idi. Bunu müzakirə edib səsverməyə çıxarmaq lazımdır. Mən yuxarıda yazdığım fikirdə qalıram. Ancaq əlavə qaydalar da olmalıdır ki, məsələn, inzibatçıların vəzifələri (inzibatçı alətlərindən istifadəsi), filan inzibatçının kukla istifadə etdiyi aşkar olunub, hüquqdan məhrum edilsin və bir də nə vaxt müraciət edə bilsin kimi və s. Hesab edirəm ki, təşəkkür, məqalə və s. kimi əlavə və patrullama kimi ağır şərtlər gətirmək lazım deyil. Nəzər alsaq ki, hazırkı patrullama sistemi bərbad vəziyyətdədir. Belə etsək şərtləri ödəyəcək istifadəçi çətin olacaq. Statistikaya baxmaq kifayətdir. Sadəcə minimum redaktə sayı tələbini 5k-dan 10k-ya çıxara bilərik. Hə, bu arada normalda patrul sayı inzibatçıdan çox olmalıdır, bizdə bunun əksidir :) Patrulun hardasa iki qatı qədər inzibatçımız var. Göz dəyməsin! :) Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 01:09, 13 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] mən axrıncı dəfə vikiyə girəndə patrul sayı çox idi axı, özü də lap çox. Bu bir ay ərzində nə olub bilmirəm, nə etmisiz patrullara? )) [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:42, 13 iyul 2022 (UTC) :::İndi baxdım, böyük bir hissəsi sonradan inzibatçı seçilib [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:14, 13 iyul 2022 (UTC) :{{şərh}} Partullama sayını inzibatçı seçilməyə nə aidiyyatı var onu anlamadım. {{u|White Demon}} Fikrimcə 3 dəfə seçilməyən istifadəçinin sonra namizəd olmasının bir anlamı yoxdur. Bu 3 seçim arasındakı müddət artırılsa daha yaxşı olar. O zaman inanmıram kimsə 3 dəfə seçilməsin. Hər seçim arasında minimum 1 il olsa və istifadəçi 3 dəfə seçilməsə bu azı 2-3 il edir. Bu müddət ərzində etimadı qazana bilməyən istifadəçi bundan sonra da qazana bilməz. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:44, 13 iyul 2022 (UTC) === Patrullama statistikası === '''00:40, 12 iyul 2022 (Bakı vaxtı ilə) etibarı ilə inzibatçıların və patrulların ümumi patrullama statiskası aşağıdakı kimidir.''' {|class="wikitable sortable" style="" ! İnzibatçı ! Patrullama sayı |- |{{u|Araz Yaquboglu}} | 37277 |- |{{u|Babək Akifoğlu}} | 763 |- |{{u|Baskervill}} | 7 |- |{{u|Burocan}} | 592 |- |{{u|Drabdullayev17}} | 2860 |- |{{u|Eldarado}} | 947 |- |{{u|Eminn}} | 7703 |- |{{u|Nicat49}} | 1877 |- |{{u|Qolcomaq}} | 1330 |- |{{u|Solavirum}} | 995 |- |{{u|Sortilegus}} | 216 |- |{{u|Sura Shukurlu}} | 11013 |- |{{u|Toghrul R}} | 2375 |- |{{u|Turkmen}} | 3126 |- |{{u|Wertuose}} | 163 |- |{{u|White Demon}} | 199 |- |} {|class="wikitable sortable" style="" ! Patrul ! Patrullama sayı |- |{{u|Anar kerimxanov}} | 598 |- |{{u|Atakhanli}} | 5025 |- |{{u|dancewithdevil}} | 416 |- |{{u|Dr.Wiki54}} | 722 |- |{{u|Xeyal}} | 3056 |- |{{u|Musa Səmədov}} | 155 |- |{{u|Santorica}} | 227 |- |{{u|Şöhrət}} | 641 |- |{{u|Verman1}} | 697 |- |} == [[Vikipediya:1000 məqalə]] == Bu məqaləni yenilədim. 1000 məqalə içrəsində sadəcə 13 məqalə yaradılmayıb. Məqalələri qeyd edirəm, kimin maraq dairəsində olan mövzu olsa yaradar. Biologiya ([[:en:Circulatory system|Circulatory system]]; [[:en:Sensory nervous system|Sensory nervous system]]; [[:en:Reproductive system|Reproductive system]]; [[:en:Digestion|Digestion]]), Kimya ([[:en:Inorganic chemistry|Inorganic chemistry]]), Coğrafiya ([[:en:El Niño–Southern Oscillation|El Niño–Southern Oscillation]]), Fizika ([[:en:Electromagnetism|Electromagnetism]]; [[:en:Strong interaction|Strong interaction]]; [[:en:Weak interaction|Weak interaction]]; [[:simple:Radioactive decay|Radioactive decay]]), Silah ([[:en:Machine gun|Machine gun]]), Musiqi ([[:en:Samba|Samba]]), Dilçilik ([[:en:Literacy|Literacy]]). [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 20:37, 12 iyul 2022 (UTC) == Sui-qəsd yox, sui-qəsd cəhdi == Salam. Məqsədə çatmamış sui-qəsd məqalələri niyə 1-ci formada adlanır? Məsələn, çevriliş olanda buna çevriliş yox, çevriliş cəhdi yazırıq. Bu da onun kimi bir şeydir. Məsələn, Hitlerə qarşı sui-qəsd yox, sui-qəsd cəhdi. Məqsədə çatanda onsuz da qətli yazılır. İkinci versiya olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:24, 13 iyul 2022 (UTC) :Bəli, məqsədə çatmayan halda "sui-qəsd cəhdi" olmalıdır. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:56, 14 iyul 2022 (UTC) ::{{U|Atakhanli}}, {{U|Burocan}}, {{U|Elonizm}}, {{U|EVRRVE.}}, {{U|Qraf061}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|White Demon}}, sizlər necə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:29, 14 iyul 2022 (UTC) :::Düzdü, məqsədinə çatmayanda "cəhd" olur, məqsədə çatanda sadəcə "sui-qəsd" olur. Məqsədə çatmırsa, bəzən "sui-qəsd cəhdi" əvəzinə, "insidenti", "hadisəsi" adlandırmalarından da istifadə oluna bilər. [[Kaba dağı insidenti]], [[Toranomon insidenti]] kimi. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:46, 14 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli, ola bilər. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:25, 14 iyul 2022 (UTC) :::::Hal-hazırda [[Şinzo Abenin qətli]] məqaləsi [[:Kateqoriya:Sui-qəsd cəhdləri|Sui-qəsd cəhdləri kateqoriyası]]ndadı. Düz deyil. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:48, 14 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:29, 14 iyul 2022 (UTC) :::Məqsədə çatmadıqda sui-qəsd cəhdi olur. Məqsədə çatdıqda sui-qəsd olur.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:10, 15 iyul 2022 (UTC) == 2022 Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edin == [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Propose_statements_for_the_2022_Election_Compass|Bu mesajı əlavə dillərə tərcümə edilmiş şəkildə Meta-vikidə tapa bilərsiniz.]] Hamıya salam, [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/az|Qəyyumlar Şurasının 2022-ci il seçkiləri]] könüllüləri [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass/az|Seçki Kompasında istifadə ediləcək bəyanatlar təklif etməyə dəvət olunurlar]]. Seçki Kompası seçicilərə öz inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri seçməkdə kömək etmək üçün bir vasitədir. İcma üzvləri namizədlərə Lickert şkalası ilə cavab vermələri üçün bəyanatlar təklif edəcəklər (razıyam/neytral/narazıyam). Namizədlərin ifadələrə cavabları Seçki Kompası alətinə yüklənəcək. Seçicilər ifadələrə cavablarını daxil etməklə alətdən istifadə edəcəklər (razıyam/narazıyam/neytral). Nəticələr seçicilərin inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri göstərəcək. Seçki Kompası üçün vaxt qrafiki: * 8 - 20 iyul: Könüllülər Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edirlər * 21 - 22 iyul: Seçki Komitəsi bəyanatlara aydınlıq gətirmək üçün nəzərdən keçirir və mövzudan kənar bəyanatları çıxarır * 23 iyul - 1 avqust: Könüllülər bəyanatlara səs verirlər * 2 - 4 avqust: Seçkilər Komitəsi ən yaxşı 15 bəyanatı seçir * 5 - 12 avqust: namizədlər özlərini bəyanatlarla uyğunlaşırlar * 15 avqust: Seçki Kompası seçicilərin səsvermə qərarlarını yönləndirə bilmələrinə yardımçı olması üçün açılır Seçki Komissiyası avqustun əvvəlində ən yaxşı 15 bəyanatı seçəcək. Seçki Komitəsi Hərəkatın Strategiya və İdarəetmə qrupunun dəstəyi ilə prosesə nəzarət edəcək. MSG komandası sualların aydın olmasını, dublikatların, hərf səhvlərinin olmadığını və s. məsələlərə nəzarət edəcək. Hörmətlə, Hərəkat Strategiyası və İdarə heyəti Bu mesaj İdarə Heyətinin Seçki İşçi Qrupu və Seçki Komissiyası adından göndərilib. Hörmətlə - ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:21, 13 iyul 2022 (UTC) == Propose statements for the 2022 Election Compass == :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hi all, Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]] An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views. ;Here is the timeline for the Election Compass: * July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass * July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements * July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements * August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements * August 5 - 12: candidates align themselves with the statements * August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on. Best, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''<br /><section end="announcement-content" /> [[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)|talk]]) 11:34, 14 iyul 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23215441 --> == Əlvida == Vikipediyada 7 illik fəaliyyətdən sonra buradan gedirəm. İdarəçilər artsa da, vandalizm da artır və bunun qarşısının alınması üçün heç nə edilmir. Vaxtımı isə boş itirmək istəmirəm. Hamıya əlvida!— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 18:43, 14 iyul 2022 (UTC) :Sağolun. Fəaliyyətinizə görə təşəkkürlər. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:56, 14 iyul 2022 (UTC) :Sağolun. Töhfələrinizə görə minnətdarıq. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:31, 14 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, emosional davranıb verdiyiniz qərar kimi qəbul etsəm də, bütün hallarda qərarlarınıza hörmətlə yanaşıram, yanaşırıq. bütün hallarda vikiyə verdiyiniz böyük töhfələr danılmazdır və dəyərlidir. fəaliyyətiniz üçün təşəkkür edirəm. və ümid edirəm ki, biz mütləq növbəti zamanlarda da aktiv fəaliyyətiniz üçün sizə yenidən təşəkkür edəcəyik, uğurlar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:12, 14 iyul 2022 (UTC) :Uğurlar! Sizinlə bir neçə dəfə mübahisə tipli müzakirələrimiz olsa da getməyinizin əleyhinəyəm. Fəaliyyətinizi yüksək qiymətləndirirəm. Qəti qərarlısınızsa sadəcə uğurlar arzu edə bilərəm! [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:58, 15 iyul 2022 (UTC) :Yoxluğunuz hiss olunacaq. Gələcək həyatınızda uğurlar arzu edirəm, @[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]]! - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:12, 15 iyul 2022 (UTC) ::Bəlkə də yeni istifadəçiyik deyə həvəsliyik, bəlkə də biz də 7 il fəaliyyət göstərdikdən sonra mənasız olduğunu düşünəciyik. Hər halda, fəaliyyətiniz, ən əsas da son bir neçə ay ərzindəki fəaliyyətiniz üçün təşəkkür edirəm, uğurlar. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 10:27, 15 iyul 2022 (UTC) :Mən bu istifadəçini anlamaqda həqiqətən çətinlik çəkirəm. Özü burada "Əlvida" deyə başlıq açır, gedib indi də metaya yazıb ki, istifadəçilər 7 illik fəaliyyətimə qarşıdırlar. Kimdir qarşı olan? Bu istifadəçilər fəaliyyətinizə qarşıdırlar? Elə bil kimsə sizi məcbur edir ki, fəaliyyətinizi dayandırasınız. Öz verdiyiniz qərardır da. Hamı da hörmətlə yanaşıb. Artıq-əskik nəsə yazan var? Heç bir kukla hesabımın olmadığı meta tərəfindən dəfələrlə təsdiqlənməsinə rəğmən, hələ də kukla hesablar işlətdiyimi və bu istifadəçilərin ({{U|Atakhanli}}, {{U|Qraf061}}, {{U|Xeyal}}) kuklam olduğunu düşünür və buna inanır. Hələ başqa şeylər də yazıb. [[:m:Steward requests/Checkuser|Buyurun]], özünüz nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:07, 15 iyul 2022 (UTC) ::Hörmətli inzibatçılar @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]]@[[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] xaiş edirəm bir tədbir görün azvikidən getdiyini qeyd edib sonra da Metada müzakirə başladıb məni bir neçə dəfədir ki itdiham edir bundan əvvəlki itdihamları öz əsasını tapmamışdır. Bu boş itdihamları mənim fəaliyyətimə mənfi təsir edir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 03:21, 16 iyul 2022 (UTC) :::{{u|dancewithdevil}}, {{u|Qraf061}} tövsiyyə edirəm ki, bu müzakirəni umursamayıb fəaliyyətinizə davam edəsiniz. Checkuser-in nəticəsi əvvəlkindən fərqli olmayacaq ki? İstifadəçinin addımı ilə bağlı digər inzibatçıların da fikri maraqlıdır. Bundan əlavə istifadəçi burdakı qeyrdindən sonra azvikidəki [https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Azerifactory fəaliyyətinə davam edib] və görünür bundan sonra da davam edəcək. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 04:38, 16 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Turkmen}}, {{u|Eldarado}} istifadəçi metada təkcə istifadəçilərə yox, azvikiyə qarşı da iddialar səsləndirib. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 04:42, 16 iyul 2022 (UTC) ::Artıq neçənci əlvida olduğunu unutmuşam. Gələr inşallah. Hər kəsə öz fəaliyyətində uğurlar. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:43, 16 iyul 2022 (UTC) :::zəhmət olmasa nəticəyə baxın: [[metawiki:Steward_requests/Checkuser/2022-07|Dancewithdevil@az.wikipedia]] ::: :::* {{Y}} Group 1: {{u|Elonizm}}, {{u|Viki0Pediya}}, {{u|Shakirgv}}, {{u|Gunelmdv}}, {{u|Davudmdv}} :::* {{X}} {{u|Mammadly}}, {{u|Dancewithdevil}} ::: :::@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] :::şəxsi qeydim: bildiyim qədəri ilə Shakirgv Elonizm -in köhnə adıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:03, 18 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Atakhanli}}, təşəkkür edirəm. {{U|Elonizm}}, özü bu barədə açıqlama versə yaxşı olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:11, 18 iyul 2022 (UTC) == Azərbaycanda yaşayan xalqlar -> Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar == salam həmkarlar. bu müzakirə ölkələr üzrə bəzi kateqoriyalarda işlənən ''xalqlar'' sözünün ''etnik qruplar'' kimi dəyişdirilməsi ilə bağlıdır. daha dəqiq misal göstərsək - ''Azərbaycanda yaşayan xalqlar'' kateqoriyasının adının ''[[:Kateqoriya:Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar|Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar]]'' kimi adlandırılması. mən bir neçə gün əvvəl bu (və digər bəzi ölkələr) kateqoriyaların adını dəyişdirərək məntiqli və düzgün hesab etdiyim ''etnik qruplar'' ilə əvəzlədim. amma bəzi kateqoriyalar hələki dəyişdirilməyib. amma @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] bəyin bildirdiyi kimi bunlar toplu dəyişiklik sayıldığı üçün bunu müzakirəyə çıxmartmağımın daha doğru olacağıdır. Əziz həmkarlar, @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] @[[İstifadəçi:Elonizm|Elonizm]] və digərləri. lütfən siz də kateqoriyanın adın dəyişdirən zaman aşağıdakı verdiyim arqumentləri nəzərə alaraq öz qərarınızı bildirin. 1. İlk olaraq nəzərinizə çatdırım ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox, etnik qrup olaraq verilib. Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır. Və deməli məntiqlə etnik qrup olmalıdır. <br> 2. Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Ümumiyyətlə konkretliyə qaçanda da etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq: Bir millət, xalq ''müxtəlif etniklərə mənsub'' vətəndaşlardan ibarətdir. ''Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.'' Bu baxımdan yenə də etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. <br> 3. Bəzi yerlədə dilimizdə xalq sözü həm də topluluq bildirdiyi üçün ləzgi xalqı kimi də işlənir və ya talış xalqı və s. Məsələm Ləzgi xalqının böyük tarixi var. Əslində burada xalq yerinə etnik qrup işlədəndə cümlədə tam oturmur deyə, məsələm Ləzgi etnik qrupunun böyük tarixi var demək tam uyuşmadığı üçün xalq sözündən istifadə olunur. Ümumiyyətlə isə həmin etnik qruplar azsaylı xalqlardan hesab olunur. Amma ümumən hər biri ''etnik qrup hesab olunur''. <br> 4. Və son olaraq ümumiyyətlə ''Azərbaycan Multikulturalizmində'' Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur. Hesab edirəm ki, Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. Siz də razısınızsa həmin dəyişdirilən kateqoriyalar digər qeyd etdiyim vikilərdə olduğu kimi etnik qrup olaraq qalsın, dəyişdirilməyənləri isə etnik qrupa keçirək. Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:40, 14 iyul 2022 (UTC) :Etnik qrup adlandırması daha doğru və dəqiqdir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 20:51, 14 iyul 2022 (UTC) :Razıyam. Etnik qrup daha doğru və dəqiq adlandırmadır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 14 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:24, 15 iyul 2022 (UTC) :Digər həmkarların fikrinə qatılıram "etnik qrup" -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 04:29, 15 iyul 2022 (UTC) Ətraflı məlumat üçün təşəkkürlər hörmətli {{U|Atakhanli}}. Lakin mən bu xalqların entik qrup adlandırılmasının əleyhinəyəm. Ümumiyyətlə vikipediyanın hər hansı bir dil bölməsinin digəri ilə müqayisə edilməsinin də əleyhinəyəm. Azərbaycan Respublikasının qanununda həm '''milli azlıq''', həm '''azsaylı xalq''' və həm də '''etnik qruplar''' ifadələri keçir. Bu isə, sizin sorğunuza cavab olaraq deməyə əsas verir ki, bəli Azərbaycanda, Azərbaycan xalqından başqa digər xalqların da adı hallana bilər. Ləzgiləri heç bir halda etnik qrup saymağı düzgün hesab etmirəm. Bura Talışları da aid edirəm. Özünüz də təsdiq etdiniz ki, özünəməxsus bir tarixləri və mədəniyyətləri var. Onlar bir xalqdırlar və sayları, Azərbaycan xalqının əsasını təşkil edən və ya etməyən digər xalqlara nisbətən az olduğu üçün azsaylı xalq adlandırılırlar. Məsələn əgər hər hansısa bir ölkədə adını çəkdiyimiz xalqlardan birinin sayı sürətlə artarsa bu artıq azsaylı xalq deyil. Sadəcə hər hansısa bir ölkəyə görə, yaşadıqları ölkənin etnik mənşəyinə görə bu xalqları azsaylı hesab edirik. Hesab edirəm ki, etnik qrupdan çox, kateqoriyanın adını '''Azərbaycanda yaşayan azsaylı xalqlar''', olaraq dəyişsəniz bəlkə daha doğru olardı. Bu mənim subyektiv fikirimdir. Əlavə olaraq qeyd edim ki, bu 3 ifadə, yəni etnik qrup, azsaylı xalq və milli azlıq ifadələri hər nə qədər eyni işlədilsə də eyni məna daşımayan ifadələrdir.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:21, 15 iyul 2022 (UTC) :təşəkkürlər, rəsmi mənbələrdə talışlar da, ləzgilər də və digərləri də ''etnik qrup'' kimi qeyd olunub. Azərbaycan türkləri ilə bərabər dağ yəhudiləri, tatlar, talışlar, kürdlər, molokanlar, ingiloylar, saxurlar, avarlar, ləzgilər, xınalıqlılar, buduqlular, qrızlar da etnik qrup kimi təqdim olunub. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:46, 15 iyul 2022 (UTC) ::Daha dəqiq desək, digər dil bölmərində belə qeyd olunub. Məsələn İngiliscə Vikipediyaya əsasən siz Azərbaycanda yaşayan Azərbaycan xalqını da "etnik qrup" adlandırmısınız. İngiliscə və ya digər dil bölmərində bu ola bilər. Buna bir etirazım yoxdur. O dil bölmələrində farslar, iranda yaşayan etnik qrupdur, ingilislər də ingiltərədə yaşayan etnik qrupdur. Amma mən yenə də respublikanın qanununa uyğun olaraq davam etməyi üstün tuturam. Belə ki, rəsmi mənbələr dedikdə, Azərbaycan Respublikasının Qanununda Azərbaycan xalqı, Azərbaycanda yaşan etnik qrup hesab olunmur. Fikirləriniz önəmlidir. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:56, 15 iyul 2022 (UTC) :::aha mən də qeyd etmişəm ki, Azərbaycan xalqı dedikdə digər etnik qruplar da nəzərdə tutulur deyə, ayrı-ayrılıqda onları bir kateqoriyada toplayanda etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. və Dövlət Statistika Komitəsi Azərbaycanın əhalisi deyə hər il resurs paylaşır və orada Azərbaycanın Demoqrafik Göstəriciləri qeyd olunur. orada da Əhalinin milli tərkibində ''azərbaycanlılar, ləzgilər, ermənilər, ruslar, talışlar, avarlar, türklər, tatarlar, tatlar, saxurlar, udinlər, kürdlər, qrızlar, xınalıqlar və s.'' etnik qrup başlığında toplanıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:06, 15 iyul 2022 (UTC) ::::Aydındır. Əgər vikicəmiyyət bu dəyişikliklə razıdırsa olsun. Amma mən yenə də bir qədər tərüddüd edirəm. Qəti qərara gələ bilmirəm. Yəqin digər yoldaşlar da qısa zamanda öz fikirlərini bildirəcəklər. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 07:45, 15 iyul 2022 (UTC) :::::Əslində envikinin özündə də qarışıqlıq var: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Peoples_of_the_Caucasus Category:Peoples of the Caucasus] Kateqoriyaya gəldikdə isə, mən də "etnik qrup" ifadəsindən istifadə etməyin tərəfdarıyam. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:00, 15 iyul 2022 (UTC) :{{U|Atakhanli}}, bəzən dəyişəndə yaddan çıxartdıqlarınız olur. "{{Cl|Dağıstanda yaşayan etnik qruplar}}" kateqoriyasını mən dəyişdirmişdim. {{U|Patriot Kor}}, burada azlıq və ya çoxluq göstərilmir, sadəcə etnik qruplar göstərilir. Bu kateqoriyada Azərbaycan türkləri də var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 12:28, 15 iyul 2022 (UTC) ::aha bəli, digər inzibatçılardan da dəyişən var idi. təşəkkürlər. ilklərin mən dəyişdirdim sadəcə, amma bəziləri hələ də qalıb. vahid qərar qəbul olunsa digərlərin də dəyişək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:31, 15 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriyalar == Salam. Hazırda bizdə bəzi kateqoriyalar bir cür, bəziləri də bir cür adlandırılıb. Bunu standart etməliyik. Məsələn, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə şəxslər:Azərbaycan]] yox, "Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Azərbaycan şəxsləri", [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] yox, "Kateqoriya:Yaponiya şəxsləri", [[:Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt]] yox, "Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları" şəklində. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:24, 14 iyul 2022 (UTC) :Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmalar ancaq işimizi çətinləşdirir. Məsələn, götürək [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] kateqoriyasını və analoqlarını. Bu kateqoriya [[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]] kateqoriyasındadır. Kateqoriyanın adı "'''Y'''aponiya şəxsləri" yox, "'''Ş'''əxslər:Yaponiya" olduğu üçün kateqoriya səhifəsinin içində çeşidləmə aparmalı oluruq: <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]</nowiki></code>. Əks halda bu tip kateqoriyaların hamısı Ölkələrə görə şəxslər kateqoriyasında "'''Ş'''" hərfi başlığında yığılacaq. Halbuki, məsələn bu kateqoriya "'''Y'''" hərfi başlığında olmalıdır. :Kateqoriyanın adı birbaşa "'''Y'''aponiya şəxsləri" olsa, <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]</nowiki></code> yox, elə <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]]</nowiki></code> yazarıq, çeşidləməyə ehtiyac qalmayacaq.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 22:41, 14 iyul 2022 (UTC) ::Düppədüz vurğulamısız. Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmağa necə ehtiyac yaranıb? Normal qayda da adlandırmaq varkən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:04, 14 iyul 2022 (UTC) :::əvvəlki adlandırmaların çoxunda rus vikisi əsas götürülüb deyə adətən o cür adlandırmalar rus vikisindən qalıb. bütün hallarda dəyişilməlidir [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 04:44, 15 iyul 2022 (UTC) :::: Təkliflə razıyam, etiraz olmazsa yavaş yavaş dəyişə bilərik. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 07:32, 15 iyul 2022 (UTC) ::::: Məncə də dəyişdirlməldir bu tip adlandırma. — [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 12:26, 21 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya: Şablonlar: XXX -> Kateqoriya: XXX şablonları == salam, azvikidə bir çox yerdə kateqoriya adlandırmaları bu cürdür ''Şablonlar:Mövzularına görə''. (bəzi yerlədə isə bu standart pozulub). təklif edirəm ki, digər vikilərdə də olduğu kimi bu tip adlandırmaları ''Mövzularına görə şablonlar'' kimi adlandıraq. Misal: Kateqoriya:Şablonlar:Elm -> Kateqoriya:Elm şablonları. Kateqoriya:Şablonlar:Dilçilik -> Kateqoriya: Dilçilik şablonları Və bir çox yerdə ümumən adlandırmalar tam doğru deyil. Eyni zamanda adları dəyişdirən zaman onları da düzəltmək lazımdır. Razısınızsa dəyişdirək. Mən bu cür kateqoriya yaradanda təklif etdiyim kimi adlandırmadan istifadə edirəm, yəni misal ''Biznes və maliyyə şablonları''. Vikidə hər 2 formada kateqroriya var, vahid qərar qəbul olunsa qarışıqlıq həll olar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:00, 15 iyul 2022 (UTC) :[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021#Kateqoriyaya kütləvi dəyişiklik|Buradakı müzakirə]] ilə tanış ola bilərsiniz. Amma fikrimcə konsensus əldə edilsə bu standartı dəyişdirmək olar. Axtarışda da problem yaradır. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:07, 15 iyul 2022 (UTC) :{{U|Atakhanli}}, bir üstdəki başlığı elə bu məsələni həll etmək üçün açmışam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:09, 15 iyul 2022 (UTC) :Yanlış adlandırma buna deyirsiniz? "Kateqoriya:Şablonlar" yox, "Kateqoriya:Vikipediya şablonları". Ancaq təkcə bu deyil, başqa da yanlış adlandırmalar var. Elə məsələn, "Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt" yox, "Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları" olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:16, 15 iyul 2022 (UTC) ::bu yöndə aha bir neçəsin gördüm, açığı yadımdan çıxıb konkret olaraq hansıları. amma xeyli var idi. bəziləri isə tutuşmurdu, bəzilərinə "əlavə söz əlavə etmək lazımdır" və s. bütün hallarda dəyişdirəndə təkrardan nəzərdən keçəcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:20, 15 iyul 2022 (UTC) :Naviqasiya şablonları və şablon-kartoçkalar bəs? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 16:37, 15 iyul 2022 (UTC) ::Problemli məqam çoxdur. ([[:Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya|Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya]]; [[:Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri|Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri]]) Əgər ümumi konsensus qəbul edilsə başdan dəyişdirmək lazımdır. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 17:45, 15 iyul 2022 (UTC) :::Bu stili ilk dəfə lap çoxdan mən tətbiq etməyə başlamışam. Rus vikisinin örnəyini əsas almışam. "Kateqoriya:Şablonlar:XXXX", "Kateqoriya:Fayllar:XXXX", "Kateqoriya:Portal:XXXX" və s. - adlandırmadan məlum olur ki, texniki səhifələrin (fayllar, şablonlar, portal və s.) kateqoriyalarıdır. Yəni bu kateqoriyalarda məqalə səhifələri yoxdur. Bu cür adlandırma, əslində, texniki səhifələrin də axtarışını asanlaşdırır. — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:27, 23 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Sortilegus}}, bir üstdəki başlığa nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:37, 23 iyul 2022 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Movement Strategy and Governance News – Issue 7</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="msg-newsletter"/> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 7, July-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation. The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]]) * '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]]) * '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]]) * '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]]) * '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]]) * '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]]) * '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]]) * '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]]) * '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]]) * '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]]) </div><section end="msg-newsletter"/> </div> Thank you for reading! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 01:37, 18 iyul 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23529147 --> == Vikidata Təlimləri 2022 - Xəbərlər == Hamıya salam, [[File:Wikidata Istanbul call for submissions is now open social media post.png|thumb|160px|right|Təqdimat üçün müraciət artıq açıqdır]] [[metawiki:Wikidata_Trainings_For_Turkic_Wikimedians_2022|Türkdilli Vikimediyaçılar üçün Vikidata Təlimlərinin]] təşkilat komandası məmnuniyyətlə bildirir ki, 21-23 oktyabr tarixlərində Türkiyənin İstanbul şəhərində baş tutacaq olan konfransa təqdim etmək üçün müraciət forması, (https://w.wiki/5TFZ) artıq açıqdır. Təqdimatları 10 avqust 2022-ci il tarixinədək qəbul edəcəyik. Konfransda üç dildə: ingilis, türk və rus dillərində, onlayn və ya əyani şəkildə müraciət edə və çıxış edə bilərsiniz. Sessiya təklifləri standartlaşdırılmış müddətlərlə 5 müxtəlif növdə təqdim edilə bilər. Sessiyanın əsas mövzusu Vikidata, inteqrasiya olunmuş məlumatlar, Data Imports, SPARQL və ya digər əlaqəli mövzularla əhatələnməlidir. Siz həmçinin Vikimedia layihələrinin və Vikimedia hərəkatının inkişafı ilə bağlı nailiyyətlərinizi və ya mövzularınızı təqdim edə bilərsiniz. Daha ətraflı məlumat üçün keçidi ziyarət edin - https://w.wiki/5TFZ. Türk icmaları haqqında öyrənmək və cəmiyyətə daha çox məlumat vermək istərdik və ümid edirik ki, bu məqsədə çatmaqda bizə köməklik göstərəcəksiniz. {| style="width:100%" |<hr /> | style="width:80px;"|[[File:Wikidata İstanbul 2022 latest logo.svg|100px|center|alt=Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|link=:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]] |<hr /> |} Hörmətlə, ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 12:13, 18 iyul 2022 (UTC) :{{u|Eldarado}}, Vikidata İstanbul üçün təqaüdün nəticələri çıxıbsa, təqaüd qazanan Vikipediyaçıların istifadəçi adlarının siyahısı açıqlana bilərmi Kənd meydanında? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 19:21, 19 iyul 2022 (UTC) :: Salam {{u|Solavirum}}, təqaüd qazananlara mail ilə bildiriş gəlib. Müraciət edən hər kəs zəhmət olmasa '''SPAM''' qovluğunu da yoxlasın. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 05:26, 20 iyul 2022 (UTC) :::Salam bu gün müraciət etmək olar? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:25, 20 iyul 2022 (UTC) ::::Salam {{u|EVRRVE.}}, iştirak üçün qeydiyyatı nəzərdə tutursunuzsa xeyr müraciətlər bitib artıq. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 12:49, 21 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:04, 21 iyul 2022 (UTC) == P3 Flyers == Salam. Bu məqaləyə də ([[P3 Flyers]])başqalarındakı kimi şablonda şəkil dəyişikliyi eliyirəm. Amma şəkil gəlmir. Enwikidə isə şəkil mövcuddur. Problem nə ola bilər? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 19:15, 18 iyul 2022 (UTC) :[[Snowbirds]] Bu məqalədə də eyni formada loqonu yerləşdirmək olmur. Boş qoyanda da başqa şəkil gəlir. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 19:51, 18 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] salam. Həmin şəkillər müxtəlif hüquqları ilə qorunduğu üçün sırf envikiyə yüklənib. Ona görə də siz həmin şəkli azvikidə istifadə edə bilməzsiniz. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:18, 19 iyul 2022 (UTC) :::Loqonun orda görüməyi üçün mümkün variant yoxdur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 08:44, 19 iyul 2022 (UTC) ::::müəlliflik hüququ sizə məxsus olan (məsələm öz telefonunuzla, fotoaparatınızla çəkdiyiniz) foto varsa əlavə edə bilərsiz. bu arada internetdən hazır yüklənmiş futbol klublarının loqosun olduğu kimi yükləyib istifadə edirsiniz. tam əmin deyiləm, amma böyük ehtimal siləcəklər hamısını. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:16, 19 iyul 2022 (UTC) ::::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] bunun üçün həmin loqonu azvikiyə müəyyən lisenziya altında yükləmək olar fikrimcə. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:25, 19 iyul 2022 (UTC) :Aydındı, Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 12:31, 19 iyul 2022 (UTC) == Vikianbar İnstagram == [[Blue Anqels]] məqaləsinə Vikianbardan instagram hesabı əlavə etmişəm amma məqalədə görünmür. Zəhmət olmasa göz gəzdirin [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 08:45, 19 iyul 2022 (UTC) :salam, vikiverilənlərdən əlavə etdikdən sonra məqalədə görünməsi üçün məqaləyə ''xarici keçidlər'' (Authority control) şablonu əlavə edin. mən hazırda həmin məqaləyə şablonu əlavə etdim, görünür. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:12, 19 iyul 2022 (UTC) ::Aydındı. Təşəkkürlər. Sualıma cavab tapdıqdan sonra bu mövzunu silməliyəm ya bir müddətdən sonra özü silinir? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 12:26, 19 iyul 2022 (UTC) :::Xeyr, silinmir, arxivləşdirilir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:30, 19 iyul 2022 (UTC) == Vikikitab layihəsi == salam. mən azərbaycanca vikikitab layihəsini genişləndirmək istəyirəm. amma azərbaycan versiyası pdf qəbul etmirmi? pdf olaraq yükləməkdə problem yaşadım. onlayn kitab kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:09, 19 iyul 2022 (UTC) :Mən bildiyim üzrə pdf yükləmək olmur axı. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:35, 19 iyul 2022 (UTC) :Salam. Məncə olur. Çünki, vikikitabda [https://az.m.wikibooks.org/w/index.php?title=Fayl%3AGaroa_%281912%29.pdf&page=1 Fayl:Garoa (1912).pdf] adlı kitab tapdım. Kitabın vərəqlərinə baxa, cihaza endirə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:30, 19 iyul 2022 (UTC) :PDF-i yükləmək üçün Kömək:Yeni kitab yarat səhifəsinə gedin orada seçimlərdə fayl işarəsi görünəcək. Növbəti pəncərədə sizdən fayl haqqında məlumatları tələb edəcək. Sonra fayl seç pəncərəsi gəlir. Həmin pəncərəyə daxil olursuz və faylı seçirsiniz. Sonda isə sizdən faylın adını tələb edəcək.Bu əmiliyyatıda da yerinə yetirdikdən sonra qeyd etə toxunun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:48, 19 iyul 2022 (UTC) ::mən də bir neçə kitab görmüşəm, onlayn baxmaq olur. amma yükləmək istəyəndə deyir ki, pdf qəbul etmir filan. errorlar çıxır. bir neçə dəfə yoxlamışam əvvəllər də. error çıxır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:01, 19 iyul 2022 (UTC) == Səhifə addəyişdiricisi == Salam. Bu hüququ en wikidə minimum 6 ay staj və 3k redaktə sahibi olan istifadəçilərə verirlər. Bəlkə bizdə belə bir praktikadan istifadə edək? Təklifləriniz maraqlıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:13, 19 iyul 2022 (UTC) :Salam. Ehtiyac yoxdur. Məndə də bu hüquq var və fəaliyyətim zamanı lazım olur. Eyni zamanda bu hüquq sayəsində azvikiyə töhfələrdə vermişəm. Ümumi olaraq da bu dəyişiklikə ehtiyac yoxdur. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:27, 19 iyul 2022 (UTC) :Mənim fikrimcə 3k bu hüquq üçün çoxdur. 6 ay staj və 2k olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:28, 19 iyul 2022 (UTC) ::Təbii ki, qlobal bir vikiylə lokal bir vikiyi müqayisə edəcək deyilik. Rəqəmlər fərqli ola bilər, onu nümunə üçün qeyd etmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:32, 19 iyul 2022 (UTC) == Loqo == Salam. Mənə bir şey maraqlıdır. Daha əvvəl elə məsələn, AzViki 100k məqaləyə çatanda buna aid xüsusi loqolar tərtib olunub? Təklifim isə bundan ibarətdir ki, bundan sonra əgər heç etməmişiksə edək. 200k-ya yaxınlaşırıq. Heyif, aktivlik və maraq olsa layihə təşkil edib loqonu səsvermə ilə də seçmək olardı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:06, 19 iyul 2022 (UTC) :Olub. 100 minə çatanda da, [[Vikipediya:Kənd meydanı/Arxiv/Sentyabr/2019#150.000 məqalə ilə əlaqədar loqo dəyişikliyi|150 minə çatanda da loqonu]] dəyişmişik. 50 minə çatanda Vikipediyada olmamışam, onu bilmirəm. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 02:15, 20 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] səsvermə ilə seçilir zatən. Amma ilk növbədə loqo hazırlanmalıdır. Versiyalardan birini mən hazırlaya bilərəm. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:36, 20 iyul 2022 (UTC) ::Bəlkə elə [[c:File:AzWiki-logo-100000_article.png|100k]] və [[c:File:Wikipedia-logo-v2-150k-az-red.png|150k]] üçün tərtib edilmiş versiyanı istifadə edək? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Sura Shukurlu}}, yox, elə demirəm. Yeni ilə aid loqonu elə siz tərtib etmişdiniz səhv xatırlamıramsa. Səsvermə ilə seçildi elə oda. Mən dediyim, bunu tr vikidəki kimi layihəyə çevirməkdir. Müxtəlif loqolar hazırlanır, səs çoxluğu ilə içlərindən biri seçilir. Oda ki, hazırda az vikidə mümkün görünmür təəssüf ki. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:24, 20 iyul 2022 (UTC) :məncə mütləq olsun, 100k, 150k formatına uyğun olsa daha uyğun olar məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:48, 20 iyul 2022 (UTC) :: Məncə tam fərqli edək. Misal üçün türklərdə hal-hazırda olan loqo kimi tam dəyişə bilərik. Çalışaram dizayn işi görən həmkarlardan dəstək istəyim. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 11:03, 20 iyul 2022 (UTC) :::ideya olsa, dizayn cəhətdən hər cür dəstək verə bilərəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:15, 21 iyul 2022 (UTC) == Wikimedia Commons == Salam. Commonsa şəkil yükləmək istəyəndə daxili xəta ilə üzləşirəm.Xəta yalnız vebdə gəlir. Problem nədir ? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 19:02, 20 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] xəta deyərkən tam olaraq nəyi nəzərdə tutursunuz? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:59, 21 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] [[Fayl:EVRRVE. Xəta.png|100px|right]] Yuxarıdakı foto rastlaşdığım xətanın ekran görüntüsüdür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:19, 21 iyul 2022 (UTC) :: Hazırda xəta baş vermir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:22, 21 iyul 2022 (UTC) == Məqalə adı == Salam. Bu cür məqalələrin necə adlanması barədə fikrinizi öyrənək istərdim. [[Smoke Squadron]]. Hərfi olaraq azərbaycan dilinə tərcümə etsəm yaxşıdı, ingilis dilində və ya aid olduğu ölkənin dilində(bu halda protuqalca) olsa yaxşıdı? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 21:03, 20 iyul 2022 (UTC) :belə olanda tərcümə edin zəhmət olmasa. RuVikidəki standart elədir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 21:09, 20 iyul 2022 (UTC) ::Zəhmət olmasa "Aerobatika komandaları" kateqoriyasında indiyə qədər yaradılan məqalələrin adlarına dəyişiklik edin. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 05:39, 21 iyul 2022 (UTC) == Aerobatika == Salam. [[Aerobatika]] məqaləsinin https://ru.wikipedia.org/wiki/Пилотаж ya https://ru.wikipedia.org/wiki/Аэробатика ilə birləşməsi doğrudur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 16:45, 21 iyul 2022 (UTC) :Ümumiyyətlə Aerobatika sözü ilə Pilotaj sözü sinonimdir?[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:06, 21 iyul 2022 (UTC) :belə hallarda intervikisi olan məqaləyə üstünlük verin (xarici dillərdə tərcüməsi olan). ad çaşqınlığında isə digər vikilərdəki adlandırmaya baxın, envikini mən əsas götürürəm adətən. ingilis vikisində Aerobatics-dir. sadəcə rus vikisindəki Аэробатика məqaləsi Aerobatics-ə bağlanmalıdır. amma rus dilin bilmirəm deyə sadəcə adına görə dedim, bəlkə də məzmunu fərqlidir adı eyni olsa da. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:11, 21 iyul 2022 (UTC) ::mən vikiveriənlərdən Аэробатика-i Aerobatics-ə bağladım, ümid edirəm geri qaytarılmaz :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:14, 21 iyul 2022 (UTC) ::"Yüksək pilotaj" əvəzinə "Yüksək aerobatika" yazıla biləcəyini düşünmürəm. Elə olan halda "Yüksək aerobatika nümunələri" kimi əvəz olunmalıdıR. Onda yenə də "Yüksək aerobatik nümunələr" kimi dəyişilməlidi. Lüğətdə pilotaj sözünü tapdım, amma aerobatika sözünü tapa bilmədim. Yeni söz kimi əlavə olunacağı halda , pilotaj sözü ilə eyni hüquqlu söz olmalı olduğunu düşünürəm. Məncə Aerobatika məqaləsinə pilotaj sözünü də əlavə etmək məqsədəuyğundu. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:27, 21 iyul 2022 (UTC) :Ruvikidə məqalənin özündə də bu iki anlayışın eyni olduğu və məqalələrin birləşdirilməli olduğu qeyd olunub. Bəli, mən də tapa bilmədim, amma mənbələrdə istifadə olunub. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 19:13, 21 iyul 2022 (UTC) == Səhifənin adının dəyişdirilməsi == Salam zəhmət olmazsa, https://az.m.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i:Hatselate/XX_%C9%99srin_100_kitab%C4%B1_(Le_Monde) səhifəsinin adını dəyişdirin. Səhifə üzərində hələ də iş gedir. Digər redaktələri edə bildiyim halda səhifə addəyişdiricisi olmadiğımdan dəyişdirə bilmirəm [[İstifadəçi:Hatselate|Hatselate]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Hatselate|müzakirə]]) 12:52, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|Hatselate}}, salam. Bu barədə müraciətlərinizi [[VP:ADM|müvafiq səhifəyə]] edə bilərsiniz. Qeyd etdiyiniz səhifə də isə bir problem yoxdur, yanlış adlandırma etmişdiniz, onu düzəltmişəm. İşiniz bitdikdən sonra məzmunu məqalə səhifəsinə köçürə bilərsiniz. Fəaliyyətinizdə uğurlar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:09, 24 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]], istifadəçinin qaralama səhifəsinə düzəliş etmisiniz? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:20, 24 iyul 2022 (UTC) c0d1mo9u7pfjdznh8pbz5xe9ypkcyxo 6547115 6547107 2022-07-24T13:23:43Z Dancewithdevil 136647 /* Səhifənin adının dəyişdirilməsi */ Cavab wikitext text/x-wiki {{/Giriş}} == İnterfeys inzibatçısı == Salam. Təklif edirəm ki, bu hüquq istifadəçilərə bürokratlar tərəfindən müraciət əsasında 1 illik yox, icma tərəfindən keçirilən səsvermələrin nəticəsinə görə qeyri-müəyyən müddətə verilsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:58, 2 iyul 2022 (UTC) ---- #{{lehinə}} Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:58, 2 iyul 2022 (UTC) #{{əleyhinə}} müddətli olması bu hüquqdan istifadə etməyənləri müəyyənləşdirməyə kömək edir. Əvvəllər daimi olub <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:31, 2 iyul 2022 (UTC) #{{əleyhinə}} Toğrul bəyin fikirləri ilə razıyam. Zatən bu mövzu müzakirə olunub bir müddət öncə. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:01, 7 iyul 2022 (UTC) #{{Əleyhinə}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:34, 7 iyul 2022 (UTC) === Şərhlər === *{{U|Toghrul R}}, bu hüquqla bağlı müddətli edilməsi və səsverməsiz verilməsi ilə bağlı müzakirələrin keçidini xahiş edirəm əgər varsa. Səsvermə ilə verilməlidir və hər müraciət edənə verilməyəcək qədər vacib bir hüquqdur. Ona görə də səsvermə mütləqdir. Müddət söhbətində də sizə qatılmıram. 20-30 interfeys inzibatçımız olmayacaq ki, en wikidə belə 13-dür (1-i bot olmaqla). Elə bir hal olsa istifadəçinin statusunun alınmasını müvafiq səbəblər göstərərək səsverməyə çıxarmaq lazımdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:14, 4 iyul 2022 (UTC) *:Mən səsvermə ilə verilməli olduğunu düşünmürəm. İnzibatçılıq səviyyəsində hüquq deyil. Heç EnVikidə səsvermə ilə deyil, müraciətlədir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 04:34, 4 iyul 2022 (UTC) *::Tr vikidə səsvermə ilədir. Heç olmasa, müzakirə əsasında verilsin bizdə də. Və 1 illik olması da doğru deyil. İstifadəçi istəyə görə müəyyən müddətə tələb edə bilər, ancaq belə ümumən müddətli olmasını doğru hesab etmirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:39, 4 iyul 2022 (UTC) :::*Müddətli olmasının tərəfdarıyam. Lakin 1 il müddəti maksimum müddət olaraq qəbul edilsin. Yəni istifadəçi müraciət edəndə müəyyən müddət desin ki, bu müddət ərzində lazımdır mənə. Amma əgər müddət qeyd edilməyibsə, onda hüquq istifadəçidə 1 müddətinə qalsın. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:56, 4 iyul 2022 (UTC) {{U|Toghrul R}}, {{U|White Demon}}, {{U|Sura Shukurlu}}, 1 il olması ilə bağlı icma qərarı varmı? [[:tr:Vikipedi:Köy çeşmesi (teknik)#Arayüz yöneticiliği başvurusu (Superyetkin)|Baxın və görün, nə qəşəngdir.]] Bürokrata müraciət etdim aldım yox. Belə olmalıdır əslində. Çünki kifayət qədər ciddi hüquqdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:48, 5 iyul 2022 (UTC) :1 il olmasını mən də bəyənmirəm. Yadımda deyil heç, hansı müzakirədə buna qərar vermişdik. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 14:52, 5 iyul 2022 (UTC) ::[[Vikipediya müzakirəsi:İnterfeys inzibatçıları#İnterface idarəçisi statusu|Buyurun, qərar]]. Konsensus yoxdur. Bəs bot haqda konsensus var? Bu hüquqla yanaşı, bot statusu da ümumi razılıq əsasında verilməlidir. Tr vikidə belədir. Çox qəşəngdir də. Mən demirəm ki, tr viki idealdır və heç bir əskiyi yoxdur. İstifadəçi bot üçün müraciətində botu hansı məqsədlər üçün istifadə edəcəyini də qeyd etməlidir. Sırf təcrübəsinə görə verilməməlidir yəni. Bürokratlar da sadəcə müzakirənin nəticəsinə əsasən müvafiq statusu təqdim etməlidir istifadəçiyə. Artığı yox. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:38, 5 iyul 2022 (UTC) :::Bir il mövzusu məntiqsiz gəlir. Nəyə görə sırf 1 il? Məncə hüquq verildikdə bürokrat tərəfindən müəyyən müddət təyin olunmalı və həmin müddət daxilində verilməlidir. {{u|dancewithdevil}} interfeys inzibatçısı, bot və ya AWB kimi hüquqlar texniki hüquqlar olduğundan hər hansı müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünümürəm. Lakin, belə bir nüans da çıxır ortaya, bot hüququnu niyə sırf bürokratlar verir? İnzibatçılar niyə yox? — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:23, 7 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Sura Shukurlu}}, ciddi hüquq olduqları üçün hər halda. AWB yox, ancaq digər 2 hüququ mən kifayət qədər ciddi sayır və konsensus (səsvermə) əldə edilməsini zəruri hesab edirəm. Müddəti də müraciət edən şəxs qeyd etməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:16, 8 iyul 2022 (UTC) :::::{{U|Eldarado}}, müzakirənin keçidini qeyd edə bilərsinizmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:38, 23 iyul 2022 (UTC) == Patrullama ilə bağlı == salamlar, bu ümumi müraciətdir. müraciətimi xoş niyyətli qəbul edin. son dönəmlər azvikidə fəaliyyət ümumiyyətlə yox dərəcəsinə yaxın idi, amma artıq əsl durğunluqdur. xüsusən inzibatçılar, lütfən patrullamaya da vaxt ayırın. işinizi sadəcə sil şablonlu kateqoriyadan məqalə silməklə bitirməyin. çünki patrullama hüququ sizdə də var. vandalizm baş alıb gedir. yeni səhifələrə ümumiyyətlə baxan yoxdur. patrullanmamış redaktələr dolub daşır. nə qədər vaxtdır [https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:Log?type=patrol&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&wpfilters%5B%5D=newusers patrullamanı] 2-3 istifadəçidən başqa heç kim demək olar ki, aparmır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:34, 7 iyul 2022 (UTC) :Səbəbi çox sadədir. Patrullama ilə bağlı qadcet mi deyək, dizayn mı deyək, artıq hər nədirsə bizdə çox pis vəziyyətdədir. Vizual olaraq da, praktik olaraq da onunla işləmək asan deyil. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:53, 7 iyul 2022 (UTC) ::və bu müraciətdən sonra ümumi cəmi 3 patrullama olub :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:28, 7 iyul 2022 (UTC) :::Hər iki istifadəçi ilə də razıyam. Nəzərə alsaq ki, mən hazırda telefonla fəaliyyətimə davam edirəm, bu iş bir qədər çətindir mənə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:22, 7 iyul 2022 (UTC) ::::Bir müddət əvvəl bir gecəyə bütün gün ərzində edilmiş redaktələri çatdırıb patrullayırdım. Bu gündən vaxtım olacaq yenə nəzarət etməyə. {{u|Burocan}} tam anlamadım nəyi nəzərdə tutursunuz. Son dəyişikliklər bölməsinin dizaynı? — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:13, 7 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], salam. Deyəsən yanlış oldu, mən bu müzakirədə iştirak etməmişəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:11, 7 iyul 2022 (UTC) ::::::@[[İstifadəçi:Burocan]] çox üzr istəyirəm, imtahanlardan başımı itirmişəm lap. @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54]], sizi qeyd etmək istəyirdim. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 10:00, 8 iyul 2022 (UTC) ::::::::) @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], salam. Həm o, həm də patrullama alətinin dizaynını. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:47, 8 iyul 2022 (UTC) :::::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54]] bəlkə [https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r?hidebots=1&reviewStatus=unpatrolled&hidepreviousrevisions=1&hidecategorization=1&hideWikibase=1&limit=500&days=30&enhanced=1&userExpLevel__experienced_color=c2&changeType__hidenewpages_color=c1&urlversion=2 bu filtr] hələlik sizə kömək edə bilər. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:26, 8 iyul 2022 (UTC) ::::::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] daha pis vizuallıq yaradır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:51, 8 iyul 2022 (UTC) == Seysmik stansiyalar == Mənim tərəfimdən yaradılan seysmik stansiyalar və rayonlarımızda qurulan hər bir stansiya barədə məlumatlar olan məqalələr silinib. Bu məqalələrdəki konkret hansı çatışmazlığı aradan qaldırmaq lazımdır ki, belə hallarla üzləşməyək. Xahiş edirəm ki, məsləhət və tövsiyələriniz əsirgəməyəsiniz. @[[İstifadəçi:Eminn|Eminn]]@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]]@[[İstifadəçi:Dr wiki|dr wiki]]@[[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 17:19, 7 iyul 2022 (UTC) :Hörmətli @[[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] bu məqalələr [[VP:Ü12]] qaydasına əsasən silinib. Xahiş edirəm müəllif hüququ ilə qorunan məlumatları daxil etməyəsiniz. [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 07:20, 8 iyul 2022 (UTC) ::Salam.@[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]]. Mən AMEA nəzdində RSXM-nin əməkdaşıyam və vikipedia səhifəsi ilə məşğul oluram. Həmin səhifələrdəki materiallar isə seismology.az saytımızdan rəsmi məlumatdan istifadə edərək düzıltmişəm. Müəllif hüququ necə pozula bilər? Belə olan halda, həmin səhifələri necə bərpa edim və ya yenidən hansı qaydalarla hazırlayım? @[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]]@[[İstifadəçi:Eminn|Eminn]]@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 07:33, 8 iyul 2022 (UTC) :::Siz oradakı məlumatları copy-paste yolu ilə bura daxil etmisiniz və bu Vikiqaydaya ziddir. Həmçinin [[Vikipediya:Ödənişli redaktorluq|Ödənişli redaktorluq]] qaydası ilə tanış olmağınızı tövsiyyə edirəm. [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 07:42, 8 iyul 2022 (UTC) ::::"Həmçinin Ödənişli redaktorluq qaydası ilə tanış olmağınızı tövsiyyə edirəm"- bu haqda məlumatli deyilem. Yəqin ki, lazim da deyil. Mərkəzimizin rayonlarda quraşdırılan seysmik stansiyalari haqqında məqalə yaratmaq istəmisdim. Bir basliq altinda Məsələn, Azərbaycanın seysmik stansiyaları adlı başlıq altında məqalə yaradıb, stansiyaları da daxil etmək olarmı?@[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 07:51, 8 iyul 2022 (UTC) == Məqalə adlandırmaları == Salam. Bir məsələni müzakirə etmək istəyirəm. Məqalələrdəki "soyqırım", "faciə", "terror" və s. kimi adlandırmalara necə yanaşırsınız? Mən doğru hesab etməməklə yanaşı, tərəflilik yaratdığını düşünürəm. Alternativ olaraq, "hadisəsi" və ya "hadisələri" ya da "qətliamı" və ya "qətliamları" kimi adlandırmalardan istifadə etməliyik və edə bilərik məncə. Buna "şəhid", "milli qəhrəman", "görkəmli", "məşhur", "populyar", "dahi", "vəfat", "kiçik", "böyük", "nəvə", "ata", "baba" və s. kimi ifadələri də aid etmək olar. Heç harda belə adlandırmalara və ifadələrə rast gəlməmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:23, 8 iyul 2022 (UTC) :Mənbələrdə hansı adlandırma üstünlük təşkil edirsə, məqalə də o adla olmalıdır. Xocalı hadisəsi deyə anlayış işlədilmir, Xocalı soyqırımı işlədilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 13:01, 9 iyul 2022 (UTC) ::Xocalı qətliamı? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:08, 9 iyul 2022 (UTC) :::[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 17:04, 9 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dancewithdevil}}, Azərbaycan mənbələri o adlandırmaya üstünlük vermir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 13:20, 13 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Solavirum}}, okay, mənbələr də necə keçirsə, elə də verəcəyik. Ancaq xarici və ciddi mənbələr belə adlandırmır. Bəs "şəhid", "milli qəhrəman", "kiçik", "böyük", "nəvə", "ata", "baba" kimi dəqiqləşdirmələr necə olacaq? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:56, 15 iyul 2022 (UTC) :::::"[[Donald Tramp (kiçik)]]" bax bu nədir belə? :) Digər vikilərdəki kimi "Jr." yaza bilmərik? :d Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:06, 15 iyul 2022 (UTC) ::::::[[Donald Tramp (kiçik)]] məqaləsinin adını dəyişib [[Donald Tramp biznesmen]] etmək olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:32, 15 iyul 2022 (UTC) :::::::"[[Donald Tramp]]" da biznesmendir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:44, 15 iyul 2022 (UTC) ::::::Misalçün, azvikidə ata Corc Buş [[Corc Herbert Volker Buş]], oğul Corc Buş isə [[Corc Volker Buş]] adlandırlıb və müvafiq olaraq "Corc Buş (ata)" və "Corc Buş (oğul)" səhifələrindən yönləndirmə verilib. Təklif edirəm ki, birinci məqaləni "Donald Con Tramp" adlandırıb mövcud səhifədən yönləndirmə verək. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:52, 16 iyul 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] istifadəçisinin fikri ilə razıyam.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:06, 16 iyul 2022 (UTC) == Pedaqoq və pedaqoq alim == Salam. Azərbaycanlı alimlərin məqalələrini təftişə başlamışam və bu proseses zamanı kateqoriyaları da səliqəyə salmağa çalışıram. Kateqoriyanın adı ilə bağlı belə bir sual yarandı məndə: Həm müəllim, həm də pedaqogika üzrə elmi işlə məşğul olan alimlərə pedaqoq deyilir? Misal üçün ingilis dilində bunun ilə bağlı iki fərqli kateqoriya mövcuddur: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educational_theorists] və [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educators] Qeyd etdiyim kateqoriyaların azvikidə hansı kateqoriyalara keçid etdiyinə baxsanız zatən səhv olduğnu anlayacaqsınız. Amma inidiki halda biz bu iki qrupu necə adlandıraq? Təklif edirəm ki, müəlimlər üçün "Azərbaycan pedaqoqları", alimlər üçün isə "Azərbaycanın pedaqoq alimləri" adlandırlmasından istifadə edək. Ümumi razılıq varsa dəyişdirim. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:31, 10 iyul 2022 (UTC) == İnzibatçılığa namizədlik limitinin qaldırılması == [[Vikipediya:İnzibatçıların və bürokratların seçilməsi qaydaları]] yəqin ki AzVikidə ən çox dəyişikliyə məruz qalan qaydalardan biridir. Bu qaydadakı vacib nüanslardan birində deyilir ki, bir istifadəçi ancaq '''3 dəfə''' inzibatçılığa namizəd ola bilər və 3-cü dəfə də seçilməyibsə bir daha inzibatçı namizədi ola bilməz. Mən təklif edirəm ki, bu say məhdudiyyəti aradan qaldırılsın. Əvəzində belə şey etmək olar: Bir istifadəçi 3-cü dəfə də inzibatçı seçilməyibsə, bundan sonra da namizədlik verə bilər, amma 3 ildən bir. Düşünürəm ki, 3 il olduqca uzun müddətdir və bu vaxt kəsiyində istifadəçi ilə bağlı bir çox şey dəyişə bilər. Ən azından heç namizəd ola bilməməkdən daha yaxşı variantdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 15:42, 11 iyul 2022 (UTC) :Tam razıyam. Belə də etmək olar, birinci dəfə seçilməyibsə bir də 6 ay (bu müddət şərtidir, müzakirə ilə qərarlaşdırıla bilər) sonra namizədlik irəli sürə bilər. 3 il hədsiz dərəcədə çoxdur məncə. Bir də elə etmək lazımdır ki, hər hansı problemə görə, misalçün qeyri-aktivlik səbəbi ilə səsvermədə tələb olunan səs limiti ödənməzsə və ya səs ovu ilə bağlı mübahisəli məsələ yaranarsa bu sayılmasın və ya bu zaman mövzuya bürokratlar baxsın. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 16:40, 11 iyul 2022 (UTC) ::Bu barədə vaxtilə fikir bildirmişdim ki, hazırki qaydalara dəyişiklik etmək lazımdır. Mənim fikrimcə, istifadəçi inzibatçılıq üçün il ərzində 3 dəfə 3 ay aralıqla, bürokratlıq üçün də il ərzində 2 dəfə 3/4 ay aralıqla namizədlik irəli sürə bilsin. İl ərzində namizədlik irəli sürməzsə də növbəti il keçən ilki haqqları sayılmasın. 3 il isə həddən artıq çoxdur. Yetərli səs toplanmadığı hallar da səsvermə müddəti uzadıla bilər və digər ciddi mənfi hallarda da (əgər təsdiq olunarsa, kukla istifadəsi və səs ovçuluğu halları zamanı və nəzakətsizlik halları zamanı) qayda pozuntuları səbəbiylə səsvermə ümumiyyətlə ləğv edilə bilər. Bundan əlavə, inzibatçı vəzifələrinə də son 6/12 ay ərzində 50/100 inzibatçı alətlərindən istifadə və 500/1000 redaktə sayı da əlavə etmək olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:16, 11 iyul 2022 (UTC) :::3 il həddən artıq çoxdur, 6 ay məncə yaxşıdır. bir də məncə redaktələrinin sayı 5 mindən 10 minə qaldırılsa və əlavə məqalə yaratma sayı (məsələm minimum 150) kimi əlavələr də gətirilsə daha yaxşı olar. və ən əsası patrullama sayı ilə bağlı. minimum 20k ola bilər məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:32, 11 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Atakhanli}}, 20k :D? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:41, 11 iyul 2022 (UTC) ::::Redaktə sayı ilə razıyam, məqalə ilə də razılaşmaq olar. Ancaq patrullama? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:43, 11 iyul 2022 (UTC) :::::məndə 5k+ patrullama var, məncə 20k elə də çox deyil, ən azı şəxs inzibatçı olmaq istəyirsə :) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:45, 11 iyul 2022 (UTC) :::3 il əvəzinə 2 il də ola bilər. Amma 2 ildən aşağısı azdır. Onsuz da namizəd verənlərin çoxu 1 ildən bir namizədlik verməyə üstünlük verir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:08, 11 iyul 2022 (UTC) ::::Elə olsa belə, bunu 2-3 il kimi uzun bir müddət etməliyik? Bəlkə elə namizəd 5-6 aydan sonra yenə namizədlik verəcək? Bu təklifə qarşıyam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:37, 11 iyul 2022 (UTC) ::::il söhbəti yerinə növbəti müraciət üçün saylar artsa da olar. məsələm normal müraciət üçün minimum 10k redaktə sayın olmalıdırsa, 3 dəfə seçilməyəndən sonra növbəti müraciət üçün minimum 20k redaktən olmalıdır. müraciət üçün minimum 150 məqalə yaratmalısansa, seçilməyəndə 300 məqalə olsun patrullama 20k-dan 40k-ya qalxsın və s. və ya əlavə təşəkkür sayı kimi şeylər də əlavə oluna bilər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:10, 11 iyul 2022 (UTC) :bir də zamanı o qədər uzun saxlamaq mənasızdır, hətta mən deyərdim heç olmasın. amma olacaqsa 6 ay məncə idealdır. çünki şəxs sadəcə vaxtın dolmasını gözləyəcək. mənası nədirki? dediyim kimi saylar artırılsa daha faydalı olar. həm vikipediya qazanacaq, həm də şəxs istər-istəməz daha çox təcrübə toplayacaq. namizəd seçilməyəndə də viki qazanmış olur. bir də patrullama sayı mütləq nəzərə alınsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:12, 11 iyul 2022 (UTC) ::Hazırki vəziyyətdə bu şərtlərin çox ağır olduğunu düşünürəm. Patrullama sayı isə dəhşət çoxdur. 10k canlı redaktə sayı ilə razılaşmaq olar sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:04, 11 iyul 2022 (UTC) :::İnzibatçı seçilmək üçün hər hansı rəqəm limitinin qoyulmasına qarşıyam. Bu kimi mövzularda rəqəmlər heç bir şeyi əks etdirmir. Daha əvvəl də demişdim, əgər rəqəm qoymaq istəyiriksə, ağlımıza gələn rəqəmi qoymamalıyıq. Misalçün, 10k. Niyə 10K, hansı təcrübəyə görə 10K? Əgər rəqəm qoyulacaqsa, mütləq ən azı son 3 ildə (bu il ilə eyni aktivliyə malik illər) inzibatçı seçilmiş və yə ümumiyyətlə aktiv olmuş istifadəçilərin redaktə sayının statistikası çıxarılmalı və biz ona görə qərara verməliyik. Statistikaya əsasən bizdə müəyyən fikir formalaşmalıdır ki, azvikidə ən yüksək aktivliyə malik bir istigfadəçi bir il və ya ay ərzində ortalama olaraq nə qədər redaktə edə bilir. Bu arada indi baxdım ki, heç mənim redaktə sayım da 20k-nı keçməyib, 19 500-dür. Deyəsən təhlükədəyəm :D — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:43, 12 iyul 2022 (UTC) ::::problem də ondadır ki, o vaxt patrullamaya baxanda bir sizinkinə bir də Araz bəyə baxmışdım ki görən nə qədər patrullama ediblər. tərslikdən azvikidə ən çox patrullama elə sizlərdəymiş :d ordan ağlımda belə təxmin formalaşıb. amma vəziyyətin bu qədər aşağı olduğun bilmirdim, ciddən oha dedim. bir də onsuz da yeni qərar yeni namizədlərə şamil ediləcək. bir də şəxs inzibatçılıq üçün ciddi əmək qoymalıdır, əlbəttə say hər şeyi demir. amma patrullama viki üçün çox vacibdir. 20k çoxdur okay, amma 3 dəfə seçilməyəndən sonra növbəti namizədlik üçün tələb olunacaq. mənim yanaşmam odur ki, namizədlik prosesindən də viki ciddi xeyir götürsün. namizəd seçilməyəndə belə, yaratdığı məqalə, patrullma sayı, redaktələr vikiyə qalır. bütün hallarda viki qazanır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:59, 12 iyul 2022 (UTC) :Başlıq limitin qaldırılması barədə idi. Bunu müzakirə edib səsverməyə çıxarmaq lazımdır. Mən yuxarıda yazdığım fikirdə qalıram. Ancaq əlavə qaydalar da olmalıdır ki, məsələn, inzibatçıların vəzifələri (inzibatçı alətlərindən istifadəsi), filan inzibatçının kukla istifadə etdiyi aşkar olunub, hüquqdan məhrum edilsin və bir də nə vaxt müraciət edə bilsin kimi və s. Hesab edirəm ki, təşəkkür, məqalə və s. kimi əlavə və patrullama kimi ağır şərtlər gətirmək lazım deyil. Nəzər alsaq ki, hazırkı patrullama sistemi bərbad vəziyyətdədir. Belə etsək şərtləri ödəyəcək istifadəçi çətin olacaq. Statistikaya baxmaq kifayətdir. Sadəcə minimum redaktə sayı tələbini 5k-dan 10k-ya çıxara bilərik. Hə, bu arada normalda patrul sayı inzibatçıdan çox olmalıdır, bizdə bunun əksidir :) Patrulun hardasa iki qatı qədər inzibatçımız var. Göz dəyməsin! :) Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 01:09, 13 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] mən axrıncı dəfə vikiyə girəndə patrul sayı çox idi axı, özü də lap çox. Bu bir ay ərzində nə olub bilmirəm, nə etmisiz patrullara? )) [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:42, 13 iyul 2022 (UTC) :::İndi baxdım, böyük bir hissəsi sonradan inzibatçı seçilib [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:14, 13 iyul 2022 (UTC) :{{şərh}} Partullama sayını inzibatçı seçilməyə nə aidiyyatı var onu anlamadım. {{u|White Demon}} Fikrimcə 3 dəfə seçilməyən istifadəçinin sonra namizəd olmasının bir anlamı yoxdur. Bu 3 seçim arasındakı müddət artırılsa daha yaxşı olar. O zaman inanmıram kimsə 3 dəfə seçilməsin. Hər seçim arasında minimum 1 il olsa və istifadəçi 3 dəfə seçilməsə bu azı 2-3 il edir. Bu müddət ərzində etimadı qazana bilməyən istifadəçi bundan sonra da qazana bilməz. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:44, 13 iyul 2022 (UTC) === Patrullama statistikası === '''00:40, 12 iyul 2022 (Bakı vaxtı ilə) etibarı ilə inzibatçıların və patrulların ümumi patrullama statiskası aşağıdakı kimidir.''' {|class="wikitable sortable" style="" ! İnzibatçı ! Patrullama sayı |- |{{u|Araz Yaquboglu}} | 37277 |- |{{u|Babək Akifoğlu}} | 763 |- |{{u|Baskervill}} | 7 |- |{{u|Burocan}} | 592 |- |{{u|Drabdullayev17}} | 2860 |- |{{u|Eldarado}} | 947 |- |{{u|Eminn}} | 7703 |- |{{u|Nicat49}} | 1877 |- |{{u|Qolcomaq}} | 1330 |- |{{u|Solavirum}} | 995 |- |{{u|Sortilegus}} | 216 |- |{{u|Sura Shukurlu}} | 11013 |- |{{u|Toghrul R}} | 2375 |- |{{u|Turkmen}} | 3126 |- |{{u|Wertuose}} | 163 |- |{{u|White Demon}} | 199 |- |} {|class="wikitable sortable" style="" ! Patrul ! Patrullama sayı |- |{{u|Anar kerimxanov}} | 598 |- |{{u|Atakhanli}} | 5025 |- |{{u|dancewithdevil}} | 416 |- |{{u|Dr.Wiki54}} | 722 |- |{{u|Xeyal}} | 3056 |- |{{u|Musa Səmədov}} | 155 |- |{{u|Santorica}} | 227 |- |{{u|Şöhrət}} | 641 |- |{{u|Verman1}} | 697 |- |} == [[Vikipediya:1000 məqalə]] == Bu məqaləni yenilədim. 1000 məqalə içrəsində sadəcə 13 məqalə yaradılmayıb. Məqalələri qeyd edirəm, kimin maraq dairəsində olan mövzu olsa yaradar. Biologiya ([[:en:Circulatory system|Circulatory system]]; [[:en:Sensory nervous system|Sensory nervous system]]; [[:en:Reproductive system|Reproductive system]]; [[:en:Digestion|Digestion]]), Kimya ([[:en:Inorganic chemistry|Inorganic chemistry]]), Coğrafiya ([[:en:El Niño–Southern Oscillation|El Niño–Southern Oscillation]]), Fizika ([[:en:Electromagnetism|Electromagnetism]]; [[:en:Strong interaction|Strong interaction]]; [[:en:Weak interaction|Weak interaction]]; [[:simple:Radioactive decay|Radioactive decay]]), Silah ([[:en:Machine gun|Machine gun]]), Musiqi ([[:en:Samba|Samba]]), Dilçilik ([[:en:Literacy|Literacy]]). [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 20:37, 12 iyul 2022 (UTC) == Sui-qəsd yox, sui-qəsd cəhdi == Salam. Məqsədə çatmamış sui-qəsd məqalələri niyə 1-ci formada adlanır? Məsələn, çevriliş olanda buna çevriliş yox, çevriliş cəhdi yazırıq. Bu da onun kimi bir şeydir. Məsələn, Hitlerə qarşı sui-qəsd yox, sui-qəsd cəhdi. Məqsədə çatanda onsuz da qətli yazılır. İkinci versiya olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:24, 13 iyul 2022 (UTC) :Bəli, məqsədə çatmayan halda "sui-qəsd cəhdi" olmalıdır. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:56, 14 iyul 2022 (UTC) ::{{U|Atakhanli}}, {{U|Burocan}}, {{U|Elonizm}}, {{U|EVRRVE.}}, {{U|Qraf061}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|White Demon}}, sizlər necə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:29, 14 iyul 2022 (UTC) :::Düzdü, məqsədinə çatmayanda "cəhd" olur, məqsədə çatanda sadəcə "sui-qəsd" olur. Məqsədə çatmırsa, bəzən "sui-qəsd cəhdi" əvəzinə, "insidenti", "hadisəsi" adlandırmalarından da istifadə oluna bilər. [[Kaba dağı insidenti]], [[Toranomon insidenti]] kimi. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:46, 14 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli, ola bilər. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:25, 14 iyul 2022 (UTC) :::::Hal-hazırda [[Şinzo Abenin qətli]] məqaləsi [[:Kateqoriya:Sui-qəsd cəhdləri|Sui-qəsd cəhdləri kateqoriyası]]ndadı. Düz deyil. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:48, 14 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:29, 14 iyul 2022 (UTC) :::Məqsədə çatmadıqda sui-qəsd cəhdi olur. Məqsədə çatdıqda sui-qəsd olur.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:10, 15 iyul 2022 (UTC) == 2022 Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edin == [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Propose_statements_for_the_2022_Election_Compass|Bu mesajı əlavə dillərə tərcümə edilmiş şəkildə Meta-vikidə tapa bilərsiniz.]] Hamıya salam, [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/az|Qəyyumlar Şurasının 2022-ci il seçkiləri]] könüllüləri [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass/az|Seçki Kompasında istifadə ediləcək bəyanatlar təklif etməyə dəvət olunurlar]]. Seçki Kompası seçicilərə öz inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri seçməkdə kömək etmək üçün bir vasitədir. İcma üzvləri namizədlərə Lickert şkalası ilə cavab vermələri üçün bəyanatlar təklif edəcəklər (razıyam/neytral/narazıyam). Namizədlərin ifadələrə cavabları Seçki Kompası alətinə yüklənəcək. Seçicilər ifadələrə cavablarını daxil etməklə alətdən istifadə edəcəklər (razıyam/narazıyam/neytral). Nəticələr seçicilərin inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri göstərəcək. Seçki Kompası üçün vaxt qrafiki: * 8 - 20 iyul: Könüllülər Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edirlər * 21 - 22 iyul: Seçki Komitəsi bəyanatlara aydınlıq gətirmək üçün nəzərdən keçirir və mövzudan kənar bəyanatları çıxarır * 23 iyul - 1 avqust: Könüllülər bəyanatlara səs verirlər * 2 - 4 avqust: Seçkilər Komitəsi ən yaxşı 15 bəyanatı seçir * 5 - 12 avqust: namizədlər özlərini bəyanatlarla uyğunlaşırlar * 15 avqust: Seçki Kompası seçicilərin səsvermə qərarlarını yönləndirə bilmələrinə yardımçı olması üçün açılır Seçki Komissiyası avqustun əvvəlində ən yaxşı 15 bəyanatı seçəcək. Seçki Komitəsi Hərəkatın Strategiya və İdarəetmə qrupunun dəstəyi ilə prosesə nəzarət edəcək. MSG komandası sualların aydın olmasını, dublikatların, hərf səhvlərinin olmadığını və s. məsələlərə nəzarət edəcək. Hörmətlə, Hərəkat Strategiyası və İdarə heyəti Bu mesaj İdarə Heyətinin Seçki İşçi Qrupu və Seçki Komissiyası adından göndərilib. Hörmətlə - ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:21, 13 iyul 2022 (UTC) == Propose statements for the 2022 Election Compass == :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hi all, Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]] An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views. ;Here is the timeline for the Election Compass: * July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass * July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements * July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements * August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements * August 5 - 12: candidates align themselves with the statements * August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on. Best, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''<br /><section end="announcement-content" /> [[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)|talk]]) 11:34, 14 iyul 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23215441 --> == Əlvida == Vikipediyada 7 illik fəaliyyətdən sonra buradan gedirəm. İdarəçilər artsa da, vandalizm da artır və bunun qarşısının alınması üçün heç nə edilmir. Vaxtımı isə boş itirmək istəmirəm. Hamıya əlvida!— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 18:43, 14 iyul 2022 (UTC) :Sağolun. Fəaliyyətinizə görə təşəkkürlər. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:56, 14 iyul 2022 (UTC) :Sağolun. Töhfələrinizə görə minnətdarıq. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:31, 14 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, emosional davranıb verdiyiniz qərar kimi qəbul etsəm də, bütün hallarda qərarlarınıza hörmətlə yanaşıram, yanaşırıq. bütün hallarda vikiyə verdiyiniz böyük töhfələr danılmazdır və dəyərlidir. fəaliyyətiniz üçün təşəkkür edirəm. və ümid edirəm ki, biz mütləq növbəti zamanlarda da aktiv fəaliyyətiniz üçün sizə yenidən təşəkkür edəcəyik, uğurlar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:12, 14 iyul 2022 (UTC) :Uğurlar! Sizinlə bir neçə dəfə mübahisə tipli müzakirələrimiz olsa da getməyinizin əleyhinəyəm. Fəaliyyətinizi yüksək qiymətləndirirəm. Qəti qərarlısınızsa sadəcə uğurlar arzu edə bilərəm! [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:58, 15 iyul 2022 (UTC) :Yoxluğunuz hiss olunacaq. Gələcək həyatınızda uğurlar arzu edirəm, @[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]]! - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:12, 15 iyul 2022 (UTC) ::Bəlkə də yeni istifadəçiyik deyə həvəsliyik, bəlkə də biz də 7 il fəaliyyət göstərdikdən sonra mənasız olduğunu düşünəciyik. Hər halda, fəaliyyətiniz, ən əsas da son bir neçə ay ərzindəki fəaliyyətiniz üçün təşəkkür edirəm, uğurlar. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 10:27, 15 iyul 2022 (UTC) :Mən bu istifadəçini anlamaqda həqiqətən çətinlik çəkirəm. Özü burada "Əlvida" deyə başlıq açır, gedib indi də metaya yazıb ki, istifadəçilər 7 illik fəaliyyətimə qarşıdırlar. Kimdir qarşı olan? Bu istifadəçilər fəaliyyətinizə qarşıdırlar? Elə bil kimsə sizi məcbur edir ki, fəaliyyətinizi dayandırasınız. Öz verdiyiniz qərardır da. Hamı da hörmətlə yanaşıb. Artıq-əskik nəsə yazan var? Heç bir kukla hesabımın olmadığı meta tərəfindən dəfələrlə təsdiqlənməsinə rəğmən, hələ də kukla hesablar işlətdiyimi və bu istifadəçilərin ({{U|Atakhanli}}, {{U|Qraf061}}, {{U|Xeyal}}) kuklam olduğunu düşünür və buna inanır. Hələ başqa şeylər də yazıb. [[:m:Steward requests/Checkuser|Buyurun]], özünüz nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:07, 15 iyul 2022 (UTC) ::Hörmətli inzibatçılar @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]]@[[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] xaiş edirəm bir tədbir görün azvikidən getdiyini qeyd edib sonra da Metada müzakirə başladıb məni bir neçə dəfədir ki itdiham edir bundan əvvəlki itdihamları öz əsasını tapmamışdır. Bu boş itdihamları mənim fəaliyyətimə mənfi təsir edir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 03:21, 16 iyul 2022 (UTC) :::{{u|dancewithdevil}}, {{u|Qraf061}} tövsiyyə edirəm ki, bu müzakirəni umursamayıb fəaliyyətinizə davam edəsiniz. Checkuser-in nəticəsi əvvəlkindən fərqli olmayacaq ki? İstifadəçinin addımı ilə bağlı digər inzibatçıların da fikri maraqlıdır. Bundan əlavə istifadəçi burdakı qeyrdindən sonra azvikidəki [https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Azerifactory fəaliyyətinə davam edib] və görünür bundan sonra da davam edəcək. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 04:38, 16 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Turkmen}}, {{u|Eldarado}} istifadəçi metada təkcə istifadəçilərə yox, azvikiyə qarşı da iddialar səsləndirib. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 04:42, 16 iyul 2022 (UTC) ::Artıq neçənci əlvida olduğunu unutmuşam. Gələr inşallah. Hər kəsə öz fəaliyyətində uğurlar. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:43, 16 iyul 2022 (UTC) :::zəhmət olmasa nəticəyə baxın: [[metawiki:Steward_requests/Checkuser/2022-07|Dancewithdevil@az.wikipedia]] ::: :::* {{Y}} Group 1: {{u|Elonizm}}, {{u|Viki0Pediya}}, {{u|Shakirgv}}, {{u|Gunelmdv}}, {{u|Davudmdv}} :::* {{X}} {{u|Mammadly}}, {{u|Dancewithdevil}} ::: :::@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] :::şəxsi qeydim: bildiyim qədəri ilə Shakirgv Elonizm -in köhnə adıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:03, 18 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Atakhanli}}, təşəkkür edirəm. {{U|Elonizm}}, özü bu barədə açıqlama versə yaxşı olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:11, 18 iyul 2022 (UTC) == Azərbaycanda yaşayan xalqlar -> Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar == salam həmkarlar. bu müzakirə ölkələr üzrə bəzi kateqoriyalarda işlənən ''xalqlar'' sözünün ''etnik qruplar'' kimi dəyişdirilməsi ilə bağlıdır. daha dəqiq misal göstərsək - ''Azərbaycanda yaşayan xalqlar'' kateqoriyasının adının ''[[:Kateqoriya:Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar|Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar]]'' kimi adlandırılması. mən bir neçə gün əvvəl bu (və digər bəzi ölkələr) kateqoriyaların adını dəyişdirərək məntiqli və düzgün hesab etdiyim ''etnik qruplar'' ilə əvəzlədim. amma bəzi kateqoriyalar hələki dəyişdirilməyib. amma @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] bəyin bildirdiyi kimi bunlar toplu dəyişiklik sayıldığı üçün bunu müzakirəyə çıxmartmağımın daha doğru olacağıdır. Əziz həmkarlar, @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] @[[İstifadəçi:Elonizm|Elonizm]] və digərləri. lütfən siz də kateqoriyanın adın dəyişdirən zaman aşağıdakı verdiyim arqumentləri nəzərə alaraq öz qərarınızı bildirin. 1. İlk olaraq nəzərinizə çatdırım ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox, etnik qrup olaraq verilib. Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır. Və deməli məntiqlə etnik qrup olmalıdır. <br> 2. Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Ümumiyyətlə konkretliyə qaçanda da etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq: Bir millət, xalq ''müxtəlif etniklərə mənsub'' vətəndaşlardan ibarətdir. ''Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.'' Bu baxımdan yenə də etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. <br> 3. Bəzi yerlədə dilimizdə xalq sözü həm də topluluq bildirdiyi üçün ləzgi xalqı kimi də işlənir və ya talış xalqı və s. Məsələm Ləzgi xalqının böyük tarixi var. Əslində burada xalq yerinə etnik qrup işlədəndə cümlədə tam oturmur deyə, məsələm Ləzgi etnik qrupunun böyük tarixi var demək tam uyuşmadığı üçün xalq sözündən istifadə olunur. Ümumiyyətlə isə həmin etnik qruplar azsaylı xalqlardan hesab olunur. Amma ümumən hər biri ''etnik qrup hesab olunur''. <br> 4. Və son olaraq ümumiyyətlə ''Azərbaycan Multikulturalizmində'' Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur. Hesab edirəm ki, Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. Siz də razısınızsa həmin dəyişdirilən kateqoriyalar digər qeyd etdiyim vikilərdə olduğu kimi etnik qrup olaraq qalsın, dəyişdirilməyənləri isə etnik qrupa keçirək. Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:40, 14 iyul 2022 (UTC) :Etnik qrup adlandırması daha doğru və dəqiqdir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 20:51, 14 iyul 2022 (UTC) :Razıyam. Etnik qrup daha doğru və dəqiq adlandırmadır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 14 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:24, 15 iyul 2022 (UTC) :Digər həmkarların fikrinə qatılıram "etnik qrup" -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 04:29, 15 iyul 2022 (UTC) Ətraflı məlumat üçün təşəkkürlər hörmətli {{U|Atakhanli}}. Lakin mən bu xalqların entik qrup adlandırılmasının əleyhinəyəm. Ümumiyyətlə vikipediyanın hər hansı bir dil bölməsinin digəri ilə müqayisə edilməsinin də əleyhinəyəm. Azərbaycan Respublikasının qanununda həm '''milli azlıq''', həm '''azsaylı xalq''' və həm də '''etnik qruplar''' ifadələri keçir. Bu isə, sizin sorğunuza cavab olaraq deməyə əsas verir ki, bəli Azərbaycanda, Azərbaycan xalqından başqa digər xalqların da adı hallana bilər. Ləzgiləri heç bir halda etnik qrup saymağı düzgün hesab etmirəm. Bura Talışları da aid edirəm. Özünüz də təsdiq etdiniz ki, özünəməxsus bir tarixləri və mədəniyyətləri var. Onlar bir xalqdırlar və sayları, Azərbaycan xalqının əsasını təşkil edən və ya etməyən digər xalqlara nisbətən az olduğu üçün azsaylı xalq adlandırılırlar. Məsələn əgər hər hansısa bir ölkədə adını çəkdiyimiz xalqlardan birinin sayı sürətlə artarsa bu artıq azsaylı xalq deyil. Sadəcə hər hansısa bir ölkəyə görə, yaşadıqları ölkənin etnik mənşəyinə görə bu xalqları azsaylı hesab edirik. Hesab edirəm ki, etnik qrupdan çox, kateqoriyanın adını '''Azərbaycanda yaşayan azsaylı xalqlar''', olaraq dəyişsəniz bəlkə daha doğru olardı. Bu mənim subyektiv fikirimdir. Əlavə olaraq qeyd edim ki, bu 3 ifadə, yəni etnik qrup, azsaylı xalq və milli azlıq ifadələri hər nə qədər eyni işlədilsə də eyni məna daşımayan ifadələrdir.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:21, 15 iyul 2022 (UTC) :təşəkkürlər, rəsmi mənbələrdə talışlar da, ləzgilər də və digərləri də ''etnik qrup'' kimi qeyd olunub. Azərbaycan türkləri ilə bərabər dağ yəhudiləri, tatlar, talışlar, kürdlər, molokanlar, ingiloylar, saxurlar, avarlar, ləzgilər, xınalıqlılar, buduqlular, qrızlar da etnik qrup kimi təqdim olunub. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:46, 15 iyul 2022 (UTC) ::Daha dəqiq desək, digər dil bölmərində belə qeyd olunub. Məsələn İngiliscə Vikipediyaya əsasən siz Azərbaycanda yaşayan Azərbaycan xalqını da "etnik qrup" adlandırmısınız. İngiliscə və ya digər dil bölmərində bu ola bilər. Buna bir etirazım yoxdur. O dil bölmələrində farslar, iranda yaşayan etnik qrupdur, ingilislər də ingiltərədə yaşayan etnik qrupdur. Amma mən yenə də respublikanın qanununa uyğun olaraq davam etməyi üstün tuturam. Belə ki, rəsmi mənbələr dedikdə, Azərbaycan Respublikasının Qanununda Azərbaycan xalqı, Azərbaycanda yaşan etnik qrup hesab olunmur. Fikirləriniz önəmlidir. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:56, 15 iyul 2022 (UTC) :::aha mən də qeyd etmişəm ki, Azərbaycan xalqı dedikdə digər etnik qruplar da nəzərdə tutulur deyə, ayrı-ayrılıqda onları bir kateqoriyada toplayanda etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. və Dövlət Statistika Komitəsi Azərbaycanın əhalisi deyə hər il resurs paylaşır və orada Azərbaycanın Demoqrafik Göstəriciləri qeyd olunur. orada da Əhalinin milli tərkibində ''azərbaycanlılar, ləzgilər, ermənilər, ruslar, talışlar, avarlar, türklər, tatarlar, tatlar, saxurlar, udinlər, kürdlər, qrızlar, xınalıqlar və s.'' etnik qrup başlığında toplanıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:06, 15 iyul 2022 (UTC) ::::Aydındır. Əgər vikicəmiyyət bu dəyişikliklə razıdırsa olsun. Amma mən yenə də bir qədər tərüddüd edirəm. Qəti qərara gələ bilmirəm. Yəqin digər yoldaşlar da qısa zamanda öz fikirlərini bildirəcəklər. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 07:45, 15 iyul 2022 (UTC) :::::Əslində envikinin özündə də qarışıqlıq var: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Peoples_of_the_Caucasus Category:Peoples of the Caucasus] Kateqoriyaya gəldikdə isə, mən də "etnik qrup" ifadəsindən istifadə etməyin tərəfdarıyam. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:00, 15 iyul 2022 (UTC) :{{U|Atakhanli}}, bəzən dəyişəndə yaddan çıxartdıqlarınız olur. "{{Cl|Dağıstanda yaşayan etnik qruplar}}" kateqoriyasını mən dəyişdirmişdim. {{U|Patriot Kor}}, burada azlıq və ya çoxluq göstərilmir, sadəcə etnik qruplar göstərilir. Bu kateqoriyada Azərbaycan türkləri də var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 12:28, 15 iyul 2022 (UTC) ::aha bəli, digər inzibatçılardan da dəyişən var idi. təşəkkürlər. ilklərin mən dəyişdirdim sadəcə, amma bəziləri hələ də qalıb. vahid qərar qəbul olunsa digərlərin də dəyişək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:31, 15 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriyalar == Salam. Hazırda bizdə bəzi kateqoriyalar bir cür, bəziləri də bir cür adlandırılıb. Bunu standart etməliyik. Məsələn, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə şəxslər:Azərbaycan]] yox, "Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Azərbaycan şəxsləri", [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] yox, "Kateqoriya:Yaponiya şəxsləri", [[:Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt]] yox, "Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları" şəklində. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:24, 14 iyul 2022 (UTC) :Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmalar ancaq işimizi çətinləşdirir. Məsələn, götürək [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] kateqoriyasını və analoqlarını. Bu kateqoriya [[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]] kateqoriyasındadır. Kateqoriyanın adı "'''Y'''aponiya şəxsləri" yox, "'''Ş'''əxslər:Yaponiya" olduğu üçün kateqoriya səhifəsinin içində çeşidləmə aparmalı oluruq: <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]</nowiki></code>. Əks halda bu tip kateqoriyaların hamısı Ölkələrə görə şəxslər kateqoriyasında "'''Ş'''" hərfi başlığında yığılacaq. Halbuki, məsələn bu kateqoriya "'''Y'''" hərfi başlığında olmalıdır. :Kateqoriyanın adı birbaşa "'''Y'''aponiya şəxsləri" olsa, <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]</nowiki></code> yox, elə <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]]</nowiki></code> yazarıq, çeşidləməyə ehtiyac qalmayacaq.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 22:41, 14 iyul 2022 (UTC) ::Düppədüz vurğulamısız. Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmağa necə ehtiyac yaranıb? Normal qayda da adlandırmaq varkən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:04, 14 iyul 2022 (UTC) :::əvvəlki adlandırmaların çoxunda rus vikisi əsas götürülüb deyə adətən o cür adlandırmalar rus vikisindən qalıb. bütün hallarda dəyişilməlidir [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 04:44, 15 iyul 2022 (UTC) :::: Təkliflə razıyam, etiraz olmazsa yavaş yavaş dəyişə bilərik. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 07:32, 15 iyul 2022 (UTC) ::::: Məncə də dəyişdirlməldir bu tip adlandırma. — [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 12:26, 21 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya: Şablonlar: XXX -> Kateqoriya: XXX şablonları == salam, azvikidə bir çox yerdə kateqoriya adlandırmaları bu cürdür ''Şablonlar:Mövzularına görə''. (bəzi yerlədə isə bu standart pozulub). təklif edirəm ki, digər vikilərdə də olduğu kimi bu tip adlandırmaları ''Mövzularına görə şablonlar'' kimi adlandıraq. Misal: Kateqoriya:Şablonlar:Elm -> Kateqoriya:Elm şablonları. Kateqoriya:Şablonlar:Dilçilik -> Kateqoriya: Dilçilik şablonları Və bir çox yerdə ümumən adlandırmalar tam doğru deyil. Eyni zamanda adları dəyişdirən zaman onları da düzəltmək lazımdır. Razısınızsa dəyişdirək. Mən bu cür kateqoriya yaradanda təklif etdiyim kimi adlandırmadan istifadə edirəm, yəni misal ''Biznes və maliyyə şablonları''. Vikidə hər 2 formada kateqroriya var, vahid qərar qəbul olunsa qarışıqlıq həll olar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:00, 15 iyul 2022 (UTC) :[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021#Kateqoriyaya kütləvi dəyişiklik|Buradakı müzakirə]] ilə tanış ola bilərsiniz. Amma fikrimcə konsensus əldə edilsə bu standartı dəyişdirmək olar. Axtarışda da problem yaradır. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:07, 15 iyul 2022 (UTC) :{{U|Atakhanli}}, bir üstdəki başlığı elə bu məsələni həll etmək üçün açmışam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:09, 15 iyul 2022 (UTC) :Yanlış adlandırma buna deyirsiniz? "Kateqoriya:Şablonlar" yox, "Kateqoriya:Vikipediya şablonları". Ancaq təkcə bu deyil, başqa da yanlış adlandırmalar var. Elə məsələn, "Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt" yox, "Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları" olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:16, 15 iyul 2022 (UTC) ::bu yöndə aha bir neçəsin gördüm, açığı yadımdan çıxıb konkret olaraq hansıları. amma xeyli var idi. bəziləri isə tutuşmurdu, bəzilərinə "əlavə söz əlavə etmək lazımdır" və s. bütün hallarda dəyişdirəndə təkrardan nəzərdən keçəcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:20, 15 iyul 2022 (UTC) :Naviqasiya şablonları və şablon-kartoçkalar bəs? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 16:37, 15 iyul 2022 (UTC) ::Problemli məqam çoxdur. ([[:Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya|Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya]]; [[:Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri|Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri]]) Əgər ümumi konsensus qəbul edilsə başdan dəyişdirmək lazımdır. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 17:45, 15 iyul 2022 (UTC) :::Bu stili ilk dəfə lap çoxdan mən tətbiq etməyə başlamışam. Rus vikisinin örnəyini əsas almışam. "Kateqoriya:Şablonlar:XXXX", "Kateqoriya:Fayllar:XXXX", "Kateqoriya:Portal:XXXX" və s. - adlandırmadan məlum olur ki, texniki səhifələrin (fayllar, şablonlar, portal və s.) kateqoriyalarıdır. Yəni bu kateqoriyalarda məqalə səhifələri yoxdur. Bu cür adlandırma, əslində, texniki səhifələrin də axtarışını asanlaşdırır. — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:27, 23 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Sortilegus}}, bir üstdəki başlığa nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:37, 23 iyul 2022 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Movement Strategy and Governance News – Issue 7</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="msg-newsletter"/> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 7, July-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation. The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]]) * '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]]) * '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]]) * '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]]) * '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]]) * '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]]) * '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]]) * '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]]) * '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]]) * '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]]) </div><section end="msg-newsletter"/> </div> Thank you for reading! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 01:37, 18 iyul 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23529147 --> == Vikidata Təlimləri 2022 - Xəbərlər == Hamıya salam, [[File:Wikidata Istanbul call for submissions is now open social media post.png|thumb|160px|right|Təqdimat üçün müraciət artıq açıqdır]] [[metawiki:Wikidata_Trainings_For_Turkic_Wikimedians_2022|Türkdilli Vikimediyaçılar üçün Vikidata Təlimlərinin]] təşkilat komandası məmnuniyyətlə bildirir ki, 21-23 oktyabr tarixlərində Türkiyənin İstanbul şəhərində baş tutacaq olan konfransa təqdim etmək üçün müraciət forması, (https://w.wiki/5TFZ) artıq açıqdır. Təqdimatları 10 avqust 2022-ci il tarixinədək qəbul edəcəyik. Konfransda üç dildə: ingilis, türk və rus dillərində, onlayn və ya əyani şəkildə müraciət edə və çıxış edə bilərsiniz. Sessiya təklifləri standartlaşdırılmış müddətlərlə 5 müxtəlif növdə təqdim edilə bilər. Sessiyanın əsas mövzusu Vikidata, inteqrasiya olunmuş məlumatlar, Data Imports, SPARQL və ya digər əlaqəli mövzularla əhatələnməlidir. Siz həmçinin Vikimedia layihələrinin və Vikimedia hərəkatının inkişafı ilə bağlı nailiyyətlərinizi və ya mövzularınızı təqdim edə bilərsiniz. Daha ətraflı məlumat üçün keçidi ziyarət edin - https://w.wiki/5TFZ. Türk icmaları haqqında öyrənmək və cəmiyyətə daha çox məlumat vermək istərdik və ümid edirik ki, bu məqsədə çatmaqda bizə köməklik göstərəcəksiniz. {| style="width:100%" |<hr /> | style="width:80px;"|[[File:Wikidata İstanbul 2022 latest logo.svg|100px|center|alt=Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|link=:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]] |<hr /> |} Hörmətlə, ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 12:13, 18 iyul 2022 (UTC) :{{u|Eldarado}}, Vikidata İstanbul üçün təqaüdün nəticələri çıxıbsa, təqaüd qazanan Vikipediyaçıların istifadəçi adlarının siyahısı açıqlana bilərmi Kənd meydanında? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 19:21, 19 iyul 2022 (UTC) :: Salam {{u|Solavirum}}, təqaüd qazananlara mail ilə bildiriş gəlib. Müraciət edən hər kəs zəhmət olmasa '''SPAM''' qovluğunu da yoxlasın. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 05:26, 20 iyul 2022 (UTC) :::Salam bu gün müraciət etmək olar? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:25, 20 iyul 2022 (UTC) ::::Salam {{u|EVRRVE.}}, iştirak üçün qeydiyyatı nəzərdə tutursunuzsa xeyr müraciətlər bitib artıq. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 12:49, 21 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:04, 21 iyul 2022 (UTC) == P3 Flyers == Salam. Bu məqaləyə də ([[P3 Flyers]])başqalarındakı kimi şablonda şəkil dəyişikliyi eliyirəm. Amma şəkil gəlmir. Enwikidə isə şəkil mövcuddur. Problem nə ola bilər? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 19:15, 18 iyul 2022 (UTC) :[[Snowbirds]] Bu məqalədə də eyni formada loqonu yerləşdirmək olmur. Boş qoyanda da başqa şəkil gəlir. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 19:51, 18 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] salam. Həmin şəkillər müxtəlif hüquqları ilə qorunduğu üçün sırf envikiyə yüklənib. Ona görə də siz həmin şəkli azvikidə istifadə edə bilməzsiniz. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:18, 19 iyul 2022 (UTC) :::Loqonun orda görüməyi üçün mümkün variant yoxdur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 08:44, 19 iyul 2022 (UTC) ::::müəlliflik hüququ sizə məxsus olan (məsələm öz telefonunuzla, fotoaparatınızla çəkdiyiniz) foto varsa əlavə edə bilərsiz. bu arada internetdən hazır yüklənmiş futbol klublarının loqosun olduğu kimi yükləyib istifadə edirsiniz. tam əmin deyiləm, amma böyük ehtimal siləcəklər hamısını. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:16, 19 iyul 2022 (UTC) ::::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] bunun üçün həmin loqonu azvikiyə müəyyən lisenziya altında yükləmək olar fikrimcə. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:25, 19 iyul 2022 (UTC) :Aydındı, Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 12:31, 19 iyul 2022 (UTC) == Vikianbar İnstagram == [[Blue Anqels]] məqaləsinə Vikianbardan instagram hesabı əlavə etmişəm amma məqalədə görünmür. Zəhmət olmasa göz gəzdirin [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 08:45, 19 iyul 2022 (UTC) :salam, vikiverilənlərdən əlavə etdikdən sonra məqalədə görünməsi üçün məqaləyə ''xarici keçidlər'' (Authority control) şablonu əlavə edin. mən hazırda həmin məqaləyə şablonu əlavə etdim, görünür. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:12, 19 iyul 2022 (UTC) ::Aydındı. Təşəkkürlər. Sualıma cavab tapdıqdan sonra bu mövzunu silməliyəm ya bir müddətdən sonra özü silinir? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 12:26, 19 iyul 2022 (UTC) :::Xeyr, silinmir, arxivləşdirilir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:30, 19 iyul 2022 (UTC) == Vikikitab layihəsi == salam. mən azərbaycanca vikikitab layihəsini genişləndirmək istəyirəm. amma azərbaycan versiyası pdf qəbul etmirmi? pdf olaraq yükləməkdə problem yaşadım. onlayn kitab kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:09, 19 iyul 2022 (UTC) :Mən bildiyim üzrə pdf yükləmək olmur axı. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:35, 19 iyul 2022 (UTC) :Salam. Məncə olur. Çünki, vikikitabda [https://az.m.wikibooks.org/w/index.php?title=Fayl%3AGaroa_%281912%29.pdf&page=1 Fayl:Garoa (1912).pdf] adlı kitab tapdım. Kitabın vərəqlərinə baxa, cihaza endirə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:30, 19 iyul 2022 (UTC) :PDF-i yükləmək üçün Kömək:Yeni kitab yarat səhifəsinə gedin orada seçimlərdə fayl işarəsi görünəcək. Növbəti pəncərədə sizdən fayl haqqında məlumatları tələb edəcək. Sonra fayl seç pəncərəsi gəlir. Həmin pəncərəyə daxil olursuz və faylı seçirsiniz. Sonda isə sizdən faylın adını tələb edəcək.Bu əmiliyyatıda da yerinə yetirdikdən sonra qeyd etə toxunun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:48, 19 iyul 2022 (UTC) ::mən də bir neçə kitab görmüşəm, onlayn baxmaq olur. amma yükləmək istəyəndə deyir ki, pdf qəbul etmir filan. errorlar çıxır. bir neçə dəfə yoxlamışam əvvəllər də. error çıxır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:01, 19 iyul 2022 (UTC) == Səhifə addəyişdiricisi == Salam. Bu hüququ en wikidə minimum 6 ay staj və 3k redaktə sahibi olan istifadəçilərə verirlər. Bəlkə bizdə belə bir praktikadan istifadə edək? Təklifləriniz maraqlıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:13, 19 iyul 2022 (UTC) :Salam. Ehtiyac yoxdur. Məndə də bu hüquq var və fəaliyyətim zamanı lazım olur. Eyni zamanda bu hüquq sayəsində azvikiyə töhfələrdə vermişəm. Ümumi olaraq da bu dəyişiklikə ehtiyac yoxdur. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:27, 19 iyul 2022 (UTC) :Mənim fikrimcə 3k bu hüquq üçün çoxdur. 6 ay staj və 2k olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:28, 19 iyul 2022 (UTC) ::Təbii ki, qlobal bir vikiylə lokal bir vikiyi müqayisə edəcək deyilik. Rəqəmlər fərqli ola bilər, onu nümunə üçün qeyd etmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:32, 19 iyul 2022 (UTC) == Loqo == Salam. Mənə bir şey maraqlıdır. Daha əvvəl elə məsələn, AzViki 100k məqaləyə çatanda buna aid xüsusi loqolar tərtib olunub? Təklifim isə bundan ibarətdir ki, bundan sonra əgər heç etməmişiksə edək. 200k-ya yaxınlaşırıq. Heyif, aktivlik və maraq olsa layihə təşkil edib loqonu səsvermə ilə də seçmək olardı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:06, 19 iyul 2022 (UTC) :Olub. 100 minə çatanda da, [[Vikipediya:Kənd meydanı/Arxiv/Sentyabr/2019#150.000 məqalə ilə əlaqədar loqo dəyişikliyi|150 minə çatanda da loqonu]] dəyişmişik. 50 minə çatanda Vikipediyada olmamışam, onu bilmirəm. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 02:15, 20 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] səsvermə ilə seçilir zatən. Amma ilk növbədə loqo hazırlanmalıdır. Versiyalardan birini mən hazırlaya bilərəm. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:36, 20 iyul 2022 (UTC) ::Bəlkə elə [[c:File:AzWiki-logo-100000_article.png|100k]] və [[c:File:Wikipedia-logo-v2-150k-az-red.png|150k]] üçün tərtib edilmiş versiyanı istifadə edək? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Sura Shukurlu}}, yox, elə demirəm. Yeni ilə aid loqonu elə siz tərtib etmişdiniz səhv xatırlamıramsa. Səsvermə ilə seçildi elə oda. Mən dediyim, bunu tr vikidəki kimi layihəyə çevirməkdir. Müxtəlif loqolar hazırlanır, səs çoxluğu ilə içlərindən biri seçilir. Oda ki, hazırda az vikidə mümkün görünmür təəssüf ki. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:24, 20 iyul 2022 (UTC) :məncə mütləq olsun, 100k, 150k formatına uyğun olsa daha uyğun olar məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:48, 20 iyul 2022 (UTC) :: Məncə tam fərqli edək. Misal üçün türklərdə hal-hazırda olan loqo kimi tam dəyişə bilərik. Çalışaram dizayn işi görən həmkarlardan dəstək istəyim. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 11:03, 20 iyul 2022 (UTC) :::ideya olsa, dizayn cəhətdən hər cür dəstək verə bilərəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:15, 21 iyul 2022 (UTC) == Wikimedia Commons == Salam. Commonsa şəkil yükləmək istəyəndə daxili xəta ilə üzləşirəm.Xəta yalnız vebdə gəlir. Problem nədir ? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 19:02, 20 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] xəta deyərkən tam olaraq nəyi nəzərdə tutursunuz? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:59, 21 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] [[Fayl:EVRRVE. Xəta.png|100px|right]] Yuxarıdakı foto rastlaşdığım xətanın ekran görüntüsüdür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:19, 21 iyul 2022 (UTC) :: Hazırda xəta baş vermir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:22, 21 iyul 2022 (UTC) == Məqalə adı == Salam. Bu cür məqalələrin necə adlanması barədə fikrinizi öyrənək istərdim. [[Smoke Squadron]]. Hərfi olaraq azərbaycan dilinə tərcümə etsəm yaxşıdı, ingilis dilində və ya aid olduğu ölkənin dilində(bu halda protuqalca) olsa yaxşıdı? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 21:03, 20 iyul 2022 (UTC) :belə olanda tərcümə edin zəhmət olmasa. RuVikidəki standart elədir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 21:09, 20 iyul 2022 (UTC) ::Zəhmət olmasa "Aerobatika komandaları" kateqoriyasında indiyə qədər yaradılan məqalələrin adlarına dəyişiklik edin. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 05:39, 21 iyul 2022 (UTC) == Aerobatika == Salam. [[Aerobatika]] məqaləsinin https://ru.wikipedia.org/wiki/Пилотаж ya https://ru.wikipedia.org/wiki/Аэробатика ilə birləşməsi doğrudur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 16:45, 21 iyul 2022 (UTC) :Ümumiyyətlə Aerobatika sözü ilə Pilotaj sözü sinonimdir?[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:06, 21 iyul 2022 (UTC) :belə hallarda intervikisi olan məqaləyə üstünlük verin (xarici dillərdə tərcüməsi olan). ad çaşqınlığında isə digər vikilərdəki adlandırmaya baxın, envikini mən əsas götürürəm adətən. ingilis vikisində Aerobatics-dir. sadəcə rus vikisindəki Аэробатика məqaləsi Aerobatics-ə bağlanmalıdır. amma rus dilin bilmirəm deyə sadəcə adına görə dedim, bəlkə də məzmunu fərqlidir adı eyni olsa da. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:11, 21 iyul 2022 (UTC) ::mən vikiveriənlərdən Аэробатика-i Aerobatics-ə bağladım, ümid edirəm geri qaytarılmaz :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:14, 21 iyul 2022 (UTC) ::"Yüksək pilotaj" əvəzinə "Yüksək aerobatika" yazıla biləcəyini düşünmürəm. Elə olan halda "Yüksək aerobatika nümunələri" kimi əvəz olunmalıdıR. Onda yenə də "Yüksək aerobatik nümunələr" kimi dəyişilməlidi. Lüğətdə pilotaj sözünü tapdım, amma aerobatika sözünü tapa bilmədim. Yeni söz kimi əlavə olunacağı halda , pilotaj sözü ilə eyni hüquqlu söz olmalı olduğunu düşünürəm. Məncə Aerobatika məqaləsinə pilotaj sözünü də əlavə etmək məqsədəuyğundu. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:27, 21 iyul 2022 (UTC) :Ruvikidə məqalənin özündə də bu iki anlayışın eyni olduğu və məqalələrin birləşdirilməli olduğu qeyd olunub. Bəli, mən də tapa bilmədim, amma mənbələrdə istifadə olunub. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 19:13, 21 iyul 2022 (UTC) == Səhifənin adının dəyişdirilməsi == Salam zəhmət olmazsa, https://az.m.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i:Hatselate/XX_%C9%99srin_100_kitab%C4%B1_(Le_Monde) səhifəsinin adını dəyişdirin. Səhifə üzərində hələ də iş gedir. Digər redaktələri edə bildiyim halda səhifə addəyişdiricisi olmadiğımdan dəyişdirə bilmirəm [[İstifadəçi:Hatselate|Hatselate]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Hatselate|müzakirə]]) 12:52, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|Hatselate}}, salam. Bu barədə müraciətlərinizi [[VP:ADM|müvafiq səhifəyə]] edə bilərsiniz. Qeyd etdiyiniz səhifə də isə bir problem yoxdur, yanlış adlandırma etmişdiniz, onu düzəltmişəm. İşiniz bitdikdən sonra məzmunu məqalə səhifəsinə köçürə bilərsiniz. Fəaliyyətinizdə uğurlar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:09, 24 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]], istifadəçinin qaralama səhifəsinə düzəliş etmisiniz? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:20, 24 iyul 2022 (UTC) :::Salam. Məzmun cəhətdən xeyr. Tarixçəyə baxarsanız görə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:23, 24 iyul 2022 (UTC) eumkqw61yu9sjtxvmskykvjxhydu1tp 6547757 6547115 2022-07-25T05:51:37Z Eldarado 33729 /* İnterfeys inzibatçısı */ wikitext text/x-wiki {{/Giriş}} == İnterfeys inzibatçısı == {{qapalı}} Salam. Təklif edirəm ki, bu hüquq istifadəçilərə bürokratlar tərəfindən müraciət əsasında 1 illik yox, icma tərəfindən keçirilən səsvermələrin nəticəsinə görə qeyri-müəyyən müddətə verilsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:58, 2 iyul 2022 (UTC) ---- #{{lehinə}} Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:58, 2 iyul 2022 (UTC) #{{əleyhinə}} müddətli olması bu hüquqdan istifadə etməyənləri müəyyənləşdirməyə kömək edir. Əvvəllər daimi olub <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:31, 2 iyul 2022 (UTC) #{{əleyhinə}} Toğrul bəyin fikirləri ilə razıyam. Zatən bu mövzu müzakirə olunub bir müddət öncə. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:01, 7 iyul 2022 (UTC) #{{Əleyhinə}} - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:34, 7 iyul 2022 (UTC) === Şərhlər === *{{U|Toghrul R}}, bu hüquqla bağlı müddətli edilməsi və səsverməsiz verilməsi ilə bağlı müzakirələrin keçidini xahiş edirəm əgər varsa. Səsvermə ilə verilməlidir və hər müraciət edənə verilməyəcək qədər vacib bir hüquqdur. Ona görə də səsvermə mütləqdir. Müddət söhbətində də sizə qatılmıram. 20-30 interfeys inzibatçımız olmayacaq ki, en wikidə belə 13-dür (1-i bot olmaqla). Elə bir hal olsa istifadəçinin statusunun alınmasını müvafiq səbəblər göstərərək səsverməyə çıxarmaq lazımdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:14, 4 iyul 2022 (UTC) *:Mən səsvermə ilə verilməli olduğunu düşünmürəm. İnzibatçılıq səviyyəsində hüquq deyil. Heç EnVikidə səsvermə ilə deyil, müraciətlədir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 04:34, 4 iyul 2022 (UTC) *::Tr vikidə səsvermə ilədir. Heç olmasa, müzakirə əsasında verilsin bizdə də. Və 1 illik olması da doğru deyil. İstifadəçi istəyə görə müəyyən müddətə tələb edə bilər, ancaq belə ümumən müddətli olmasını doğru hesab etmirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:39, 4 iyul 2022 (UTC) :::*Müddətli olmasının tərəfdarıyam. Lakin 1 il müddəti maksimum müddət olaraq qəbul edilsin. Yəni istifadəçi müraciət edəndə müəyyən müddət desin ki, bu müddət ərzində lazımdır mənə. Amma əgər müddət qeyd edilməyibsə, onda hüquq istifadəçidə 1 müddətinə qalsın. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:56, 4 iyul 2022 (UTC) {{U|Toghrul R}}, {{U|White Demon}}, {{U|Sura Shukurlu}}, 1 il olması ilə bağlı icma qərarı varmı? [[:tr:Vikipedi:Köy çeşmesi (teknik)#Arayüz yöneticiliği başvurusu (Superyetkin)|Baxın və görün, nə qəşəngdir.]] Bürokrata müraciət etdim aldım yox. Belə olmalıdır əslində. Çünki kifayət qədər ciddi hüquqdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:48, 5 iyul 2022 (UTC) :1 il olmasını mən də bəyənmirəm. Yadımda deyil heç, hansı müzakirədə buna qərar vermişdik. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 14:52, 5 iyul 2022 (UTC) ::[[Vikipediya müzakirəsi:İnterfeys inzibatçıları#İnterface idarəçisi statusu|Buyurun, qərar]]. Konsensus yoxdur. Bəs bot haqda konsensus var? Bu hüquqla yanaşı, bot statusu da ümumi razılıq əsasında verilməlidir. Tr vikidə belədir. Çox qəşəngdir də. Mən demirəm ki, tr viki idealdır və heç bir əskiyi yoxdur. İstifadəçi bot üçün müraciətində botu hansı məqsədlər üçün istifadə edəcəyini də qeyd etməlidir. Sırf təcrübəsinə görə verilməməlidir yəni. Bürokratlar da sadəcə müzakirənin nəticəsinə əsasən müvafiq statusu təqdim etməlidir istifadəçiyə. Artığı yox. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:38, 5 iyul 2022 (UTC) :::Bir il mövzusu məntiqsiz gəlir. Nəyə görə sırf 1 il? Məncə hüquq verildikdə bürokrat tərəfindən müəyyən müddət təyin olunmalı və həmin müddət daxilində verilməlidir. {{u|dancewithdevil}} interfeys inzibatçısı, bot və ya AWB kimi hüquqlar texniki hüquqlar olduğundan hər hansı müzakirəyə ehtiyac olduğunu düşünümürəm. Lakin, belə bir nüans da çıxır ortaya, bot hüququnu niyə sırf bürokratlar verir? İnzibatçılar niyə yox? — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:23, 7 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Sura Shukurlu}}, ciddi hüquq olduqları üçün hər halda. AWB yox, ancaq digər 2 hüququ mən kifayət qədər ciddi sayır və konsensus (səsvermə) əldə edilməsini zəruri hesab edirəm. Müddəti də müraciət edən şəxs qeyd etməlidir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:16, 8 iyul 2022 (UTC) :::::{{U|Eldarado}}, müzakirənin keçidini qeyd edə bilərsinizmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:38, 23 iyul 2022 (UTC) :::{{u|dancewithdevil}}, [[Vikipediya_müzakirəsi:İnterfeys_inzibatçıları|buradan]] qərarla tanış ola bilərsiniz. Qeyd olunub ki, müzakirəyə çıxarıla bilər etiraz varsa. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 05:51, 25 iyul 2022 (UTC) '''Yükun: ''' Qəbul olunmadı. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 05:51, 25 iyul 2022 (UTC) {{qapalı-son}} == Patrullama ilə bağlı == salamlar, bu ümumi müraciətdir. müraciətimi xoş niyyətli qəbul edin. son dönəmlər azvikidə fəaliyyət ümumiyyətlə yox dərəcəsinə yaxın idi, amma artıq əsl durğunluqdur. xüsusən inzibatçılar, lütfən patrullamaya da vaxt ayırın. işinizi sadəcə sil şablonlu kateqoriyadan məqalə silməklə bitirməyin. çünki patrullama hüququ sizdə də var. vandalizm baş alıb gedir. yeni səhifələrə ümumiyyətlə baxan yoxdur. patrullanmamış redaktələr dolub daşır. nə qədər vaxtdır [https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:Log?type=patrol&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&wpfilters%5B%5D=newusers patrullamanı] 2-3 istifadəçidən başqa heç kim demək olar ki, aparmır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 00:34, 7 iyul 2022 (UTC) :Səbəbi çox sadədir. Patrullama ilə bağlı qadcet mi deyək, dizayn mı deyək, artıq hər nədirsə bizdə çox pis vəziyyətdədir. Vizual olaraq da, praktik olaraq da onunla işləmək asan deyil. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:53, 7 iyul 2022 (UTC) ::və bu müraciətdən sonra ümumi cəmi 3 patrullama olub :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:28, 7 iyul 2022 (UTC) :::Hər iki istifadəçi ilə də razıyam. Nəzərə alsaq ki, mən hazırda telefonla fəaliyyətimə davam edirəm, bu iş bir qədər çətindir mənə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:22, 7 iyul 2022 (UTC) ::::Bir müddət əvvəl bir gecəyə bütün gün ərzində edilmiş redaktələri çatdırıb patrullayırdım. Bu gündən vaxtım olacaq yenə nəzarət etməyə. {{u|Burocan}} tam anlamadım nəyi nəzərdə tutursunuz. Son dəyişikliklər bölməsinin dizaynı? — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:13, 7 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], salam. Deyəsən yanlış oldu, mən bu müzakirədə iştirak etməmişəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:11, 7 iyul 2022 (UTC) ::::::@[[İstifadəçi:Burocan]] çox üzr istəyirəm, imtahanlardan başımı itirmişəm lap. @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54]], sizi qeyd etmək istəyirdim. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 10:00, 8 iyul 2022 (UTC) ::::::::) @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], salam. Həm o, həm də patrullama alətinin dizaynını. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:47, 8 iyul 2022 (UTC) :::::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54]] bəlkə [https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r?hidebots=1&reviewStatus=unpatrolled&hidepreviousrevisions=1&hidecategorization=1&hideWikibase=1&limit=500&days=30&enhanced=1&userExpLevel__experienced_color=c2&changeType__hidenewpages_color=c1&urlversion=2 bu filtr] hələlik sizə kömək edə bilər. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:26, 8 iyul 2022 (UTC) ::::::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] daha pis vizuallıq yaradır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:51, 8 iyul 2022 (UTC) == Seysmik stansiyalar == Mənim tərəfimdən yaradılan seysmik stansiyalar və rayonlarımızda qurulan hər bir stansiya barədə məlumatlar olan məqalələr silinib. Bu məqalələrdəki konkret hansı çatışmazlığı aradan qaldırmaq lazımdır ki, belə hallarla üzləşməyək. Xahiş edirəm ki, məsləhət və tövsiyələriniz əsirgəməyəsiniz. @[[İstifadəçi:Eminn|Eminn]]@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]]@[[İstifadəçi:Dr wiki|dr wiki]]@[[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 17:19, 7 iyul 2022 (UTC) :Hörmətli @[[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] bu məqalələr [[VP:Ü12]] qaydasına əsasən silinib. Xahiş edirəm müəllif hüququ ilə qorunan məlumatları daxil etməyəsiniz. [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 07:20, 8 iyul 2022 (UTC) ::Salam.@[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]]. Mən AMEA nəzdində RSXM-nin əməkdaşıyam və vikipedia səhifəsi ilə məşğul oluram. Həmin səhifələrdəki materiallar isə seismology.az saytımızdan rəsmi məlumatdan istifadə edərək düzıltmişəm. Müəllif hüququ necə pozula bilər? Belə olan halda, həmin səhifələri necə bərpa edim və ya yenidən hansı qaydalarla hazırlayım? @[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]]@[[İstifadəçi:Eminn|Eminn]]@[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 07:33, 8 iyul 2022 (UTC) :::Siz oradakı məlumatları copy-paste yolu ilə bura daxil etmisiniz və bu Vikiqaydaya ziddir. Həmçinin [[Vikipediya:Ödənişli redaktorluq|Ödənişli redaktorluq]] qaydası ilə tanış olmağınızı tövsiyyə edirəm. [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 07:42, 8 iyul 2022 (UTC) ::::"Həmçinin Ödənişli redaktorluq qaydası ilə tanış olmağınızı tövsiyyə edirəm"- bu haqda məlumatli deyilem. Yəqin ki, lazim da deyil. Mərkəzimizin rayonlarda quraşdırılan seysmik stansiyalari haqqında məqalə yaratmaq istəmisdim. Bir basliq altinda Məsələn, Azərbaycanın seysmik stansiyaları adlı başlıq altında məqalə yaradıb, stansiyaları da daxil etmək olarmı?@[[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] [[İstifadəçi:Editor nurane|Editor nurane]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Editor nurane|müzakirə]]) 07:51, 8 iyul 2022 (UTC) == Məqalə adlandırmaları == Salam. Bir məsələni müzakirə etmək istəyirəm. Məqalələrdəki "soyqırım", "faciə", "terror" və s. kimi adlandırmalara necə yanaşırsınız? Mən doğru hesab etməməklə yanaşı, tərəflilik yaratdığını düşünürəm. Alternativ olaraq, "hadisəsi" və ya "hadisələri" ya da "qətliamı" və ya "qətliamları" kimi adlandırmalardan istifadə etməliyik və edə bilərik məncə. Buna "şəhid", "milli qəhrəman", "görkəmli", "məşhur", "populyar", "dahi", "vəfat", "kiçik", "böyük", "nəvə", "ata", "baba" və s. kimi ifadələri də aid etmək olar. Heç harda belə adlandırmalara və ifadələrə rast gəlməmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:23, 8 iyul 2022 (UTC) :Mənbələrdə hansı adlandırma üstünlük təşkil edirsə, məqalə də o adla olmalıdır. Xocalı hadisəsi deyə anlayış işlədilmir, Xocalı soyqırımı işlədilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 13:01, 9 iyul 2022 (UTC) ::Xocalı qətliamı? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:08, 9 iyul 2022 (UTC) :::[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 17:04, 9 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dancewithdevil}}, Azərbaycan mənbələri o adlandırmaya üstünlük vermir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 13:20, 13 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Solavirum}}, okay, mənbələr də necə keçirsə, elə də verəcəyik. Ancaq xarici və ciddi mənbələr belə adlandırmır. Bəs "şəhid", "milli qəhrəman", "kiçik", "böyük", "nəvə", "ata", "baba" kimi dəqiqləşdirmələr necə olacaq? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:56, 15 iyul 2022 (UTC) :::::"[[Donald Tramp (kiçik)]]" bax bu nədir belə? :) Digər vikilərdəki kimi "Jr." yaza bilmərik? :d Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:06, 15 iyul 2022 (UTC) ::::::[[Donald Tramp (kiçik)]] məqaləsinin adını dəyişib [[Donald Tramp biznesmen]] etmək olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:32, 15 iyul 2022 (UTC) :::::::"[[Donald Tramp]]" da biznesmendir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:44, 15 iyul 2022 (UTC) ::::::Misalçün, azvikidə ata Corc Buş [[Corc Herbert Volker Buş]], oğul Corc Buş isə [[Corc Volker Buş]] adlandırlıb və müvafiq olaraq "Corc Buş (ata)" və "Corc Buş (oğul)" səhifələrindən yönləndirmə verilib. Təklif edirəm ki, birinci məqaləni "Donald Con Tramp" adlandırıb mövcud səhifədən yönləndirmə verək. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:52, 16 iyul 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] istifadəçisinin fikri ilə razıyam.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 12:06, 16 iyul 2022 (UTC) == Pedaqoq və pedaqoq alim == Salam. Azərbaycanlı alimlərin məqalələrini təftişə başlamışam və bu proseses zamanı kateqoriyaları da səliqəyə salmağa çalışıram. Kateqoriyanın adı ilə bağlı belə bir sual yarandı məndə: Həm müəllim, həm də pedaqogika üzrə elmi işlə məşğul olan alimlərə pedaqoq deyilir? Misal üçün ingilis dilində bunun ilə bağlı iki fərqli kateqoriya mövcuddur: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educational_theorists] və [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Azerbaijani_educators] Qeyd etdiyim kateqoriyaların azvikidə hansı kateqoriyalara keçid etdiyinə baxsanız zatən səhv olduğnu anlayacaqsınız. Amma inidiki halda biz bu iki qrupu necə adlandıraq? Təklif edirəm ki, müəlimlər üçün "Azərbaycan pedaqoqları", alimlər üçün isə "Azərbaycanın pedaqoq alimləri" adlandırlmasından istifadə edək. Ümumi razılıq varsa dəyişdirim. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:31, 10 iyul 2022 (UTC) == İnzibatçılığa namizədlik limitinin qaldırılması == [[Vikipediya:İnzibatçıların və bürokratların seçilməsi qaydaları]] yəqin ki AzVikidə ən çox dəyişikliyə məruz qalan qaydalardan biridir. Bu qaydadakı vacib nüanslardan birində deyilir ki, bir istifadəçi ancaq '''3 dəfə''' inzibatçılığa namizəd ola bilər və 3-cü dəfə də seçilməyibsə bir daha inzibatçı namizədi ola bilməz. Mən təklif edirəm ki, bu say məhdudiyyəti aradan qaldırılsın. Əvəzində belə şey etmək olar: Bir istifadəçi 3-cü dəfə də inzibatçı seçilməyibsə, bundan sonra da namizədlik verə bilər, amma 3 ildən bir. Düşünürəm ki, 3 il olduqca uzun müddətdir və bu vaxt kəsiyində istifadəçi ilə bağlı bir çox şey dəyişə bilər. Ən azından heç namizəd ola bilməməkdən daha yaxşı variantdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 15:42, 11 iyul 2022 (UTC) :Tam razıyam. Belə də etmək olar, birinci dəfə seçilməyibsə bir də 6 ay (bu müddət şərtidir, müzakirə ilə qərarlaşdırıla bilər) sonra namizədlik irəli sürə bilər. 3 il hədsiz dərəcədə çoxdur məncə. Bir də elə etmək lazımdır ki, hər hansı problemə görə, misalçün qeyri-aktivlik səbəbi ilə səsvermədə tələb olunan səs limiti ödənməzsə və ya səs ovu ilə bağlı mübahisəli məsələ yaranarsa bu sayılmasın və ya bu zaman mövzuya bürokratlar baxsın. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 16:40, 11 iyul 2022 (UTC) ::Bu barədə vaxtilə fikir bildirmişdim ki, hazırki qaydalara dəyişiklik etmək lazımdır. Mənim fikrimcə, istifadəçi inzibatçılıq üçün il ərzində 3 dəfə 3 ay aralıqla, bürokratlıq üçün də il ərzində 2 dəfə 3/4 ay aralıqla namizədlik irəli sürə bilsin. İl ərzində namizədlik irəli sürməzsə də növbəti il keçən ilki haqqları sayılmasın. 3 il isə həddən artıq çoxdur. Yetərli səs toplanmadığı hallar da səsvermə müddəti uzadıla bilər və digər ciddi mənfi hallarda da (əgər təsdiq olunarsa, kukla istifadəsi və səs ovçuluğu halları zamanı və nəzakətsizlik halları zamanı) qayda pozuntuları səbəbiylə səsvermə ümumiyyətlə ləğv edilə bilər. Bundan əlavə, inzibatçı vəzifələrinə də son 6/12 ay ərzində 50/100 inzibatçı alətlərindən istifadə və 500/1000 redaktə sayı da əlavə etmək olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:16, 11 iyul 2022 (UTC) :::3 il həddən artıq çoxdur, 6 ay məncə yaxşıdır. bir də məncə redaktələrinin sayı 5 mindən 10 minə qaldırılsa və əlavə məqalə yaratma sayı (məsələm minimum 150) kimi əlavələr də gətirilsə daha yaxşı olar. və ən əsası patrullama sayı ilə bağlı. minimum 20k ola bilər məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:32, 11 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Atakhanli}}, 20k :D? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:41, 11 iyul 2022 (UTC) ::::Redaktə sayı ilə razıyam, məqalə ilə də razılaşmaq olar. Ancaq patrullama? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:43, 11 iyul 2022 (UTC) :::::məndə 5k+ patrullama var, məncə 20k elə də çox deyil, ən azı şəxs inzibatçı olmaq istəyirsə :) [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:45, 11 iyul 2022 (UTC) :::3 il əvəzinə 2 il də ola bilər. Amma 2 ildən aşağısı azdır. Onsuz da namizəd verənlərin çoxu 1 ildən bir namizədlik verməyə üstünlük verir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:08, 11 iyul 2022 (UTC) ::::Elə olsa belə, bunu 2-3 il kimi uzun bir müddət etməliyik? Bəlkə elə namizəd 5-6 aydan sonra yenə namizədlik verəcək? Bu təklifə qarşıyam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:37, 11 iyul 2022 (UTC) ::::il söhbəti yerinə növbəti müraciət üçün saylar artsa da olar. məsələm normal müraciət üçün minimum 10k redaktə sayın olmalıdırsa, 3 dəfə seçilməyəndən sonra növbəti müraciət üçün minimum 20k redaktən olmalıdır. müraciət üçün minimum 150 məqalə yaratmalısansa, seçilməyəndə 300 məqalə olsun patrullama 20k-dan 40k-ya qalxsın və s. və ya əlavə təşəkkür sayı kimi şeylər də əlavə oluna bilər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:10, 11 iyul 2022 (UTC) :bir də zamanı o qədər uzun saxlamaq mənasızdır, hətta mən deyərdim heç olmasın. amma olacaqsa 6 ay məncə idealdır. çünki şəxs sadəcə vaxtın dolmasını gözləyəcək. mənası nədirki? dediyim kimi saylar artırılsa daha faydalı olar. həm vikipediya qazanacaq, həm də şəxs istər-istəməz daha çox təcrübə toplayacaq. namizəd seçilməyəndə də viki qazanmış olur. bir də patrullama sayı mütləq nəzərə alınsın. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:12, 11 iyul 2022 (UTC) ::Hazırki vəziyyətdə bu şərtlərin çox ağır olduğunu düşünürəm. Patrullama sayı isə dəhşət çoxdur. 10k canlı redaktə sayı ilə razılaşmaq olar sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:04, 11 iyul 2022 (UTC) :::İnzibatçı seçilmək üçün hər hansı rəqəm limitinin qoyulmasına qarşıyam. Bu kimi mövzularda rəqəmlər heç bir şeyi əks etdirmir. Daha əvvəl də demişdim, əgər rəqəm qoymaq istəyiriksə, ağlımıza gələn rəqəmi qoymamalıyıq. Misalçün, 10k. Niyə 10K, hansı təcrübəyə görə 10K? Əgər rəqəm qoyulacaqsa, mütləq ən azı son 3 ildə (bu il ilə eyni aktivliyə malik illər) inzibatçı seçilmiş və yə ümumiyyətlə aktiv olmuş istifadəçilərin redaktə sayının statistikası çıxarılmalı və biz ona görə qərara verməliyik. Statistikaya əsasən bizdə müəyyən fikir formalaşmalıdır ki, azvikidə ən yüksək aktivliyə malik bir istigfadəçi bir il və ya ay ərzində ortalama olaraq nə qədər redaktə edə bilir. Bu arada indi baxdım ki, heç mənim redaktə sayım da 20k-nı keçməyib, 19 500-dür. Deyəsən təhlükədəyəm :D — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:43, 12 iyul 2022 (UTC) ::::problem də ondadır ki, o vaxt patrullamaya baxanda bir sizinkinə bir də Araz bəyə baxmışdım ki görən nə qədər patrullama ediblər. tərslikdən azvikidə ən çox patrullama elə sizlərdəymiş :d ordan ağlımda belə təxmin formalaşıb. amma vəziyyətin bu qədər aşağı olduğun bilmirdim, ciddən oha dedim. bir də onsuz da yeni qərar yeni namizədlərə şamil ediləcək. bir də şəxs inzibatçılıq üçün ciddi əmək qoymalıdır, əlbəttə say hər şeyi demir. amma patrullama viki üçün çox vacibdir. 20k çoxdur okay, amma 3 dəfə seçilməyəndən sonra növbəti namizədlik üçün tələb olunacaq. mənim yanaşmam odur ki, namizədlik prosesindən də viki ciddi xeyir götürsün. namizəd seçilməyəndə belə, yaratdığı məqalə, patrullma sayı, redaktələr vikiyə qalır. bütün hallarda viki qazanır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:59, 12 iyul 2022 (UTC) :Başlıq limitin qaldırılması barədə idi. Bunu müzakirə edib səsverməyə çıxarmaq lazımdır. Mən yuxarıda yazdığım fikirdə qalıram. Ancaq əlavə qaydalar da olmalıdır ki, məsələn, inzibatçıların vəzifələri (inzibatçı alətlərindən istifadəsi), filan inzibatçının kukla istifadə etdiyi aşkar olunub, hüquqdan məhrum edilsin və bir də nə vaxt müraciət edə bilsin kimi və s. Hesab edirəm ki, təşəkkür, məqalə və s. kimi əlavə və patrullama kimi ağır şərtlər gətirmək lazım deyil. Nəzər alsaq ki, hazırkı patrullama sistemi bərbad vəziyyətdədir. Belə etsək şərtləri ödəyəcək istifadəçi çətin olacaq. Statistikaya baxmaq kifayətdir. Sadəcə minimum redaktə sayı tələbini 5k-dan 10k-ya çıxara bilərik. Hə, bu arada normalda patrul sayı inzibatçıdan çox olmalıdır, bizdə bunun əksidir :) Patrulun hardasa iki qatı qədər inzibatçımız var. Göz dəyməsin! :) Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 01:09, 13 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] mən axrıncı dəfə vikiyə girəndə patrul sayı çox idi axı, özü də lap çox. Bu bir ay ərzində nə olub bilmirəm, nə etmisiz patrullara? )) [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:42, 13 iyul 2022 (UTC) :::İndi baxdım, böyük bir hissəsi sonradan inzibatçı seçilib [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:14, 13 iyul 2022 (UTC) :{{şərh}} Partullama sayını inzibatçı seçilməyə nə aidiyyatı var onu anlamadım. {{u|White Demon}} Fikrimcə 3 dəfə seçilməyən istifadəçinin sonra namizəd olmasının bir anlamı yoxdur. Bu 3 seçim arasındakı müddət artırılsa daha yaxşı olar. O zaman inanmıram kimsə 3 dəfə seçilməsin. Hər seçim arasında minimum 1 il olsa və istifadəçi 3 dəfə seçilməsə bu azı 2-3 il edir. Bu müddət ərzində etimadı qazana bilməyən istifadəçi bundan sonra da qazana bilməz. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:44, 13 iyul 2022 (UTC) === Patrullama statistikası === '''00:40, 12 iyul 2022 (Bakı vaxtı ilə) etibarı ilə inzibatçıların və patrulların ümumi patrullama statiskası aşağıdakı kimidir.''' {|class="wikitable sortable" style="" ! İnzibatçı ! Patrullama sayı |- |{{u|Araz Yaquboglu}} | 37277 |- |{{u|Babək Akifoğlu}} | 763 |- |{{u|Baskervill}} | 7 |- |{{u|Burocan}} | 592 |- |{{u|Drabdullayev17}} | 2860 |- |{{u|Eldarado}} | 947 |- |{{u|Eminn}} | 7703 |- |{{u|Nicat49}} | 1877 |- |{{u|Qolcomaq}} | 1330 |- |{{u|Solavirum}} | 995 |- |{{u|Sortilegus}} | 216 |- |{{u|Sura Shukurlu}} | 11013 |- |{{u|Toghrul R}} | 2375 |- |{{u|Turkmen}} | 3126 |- |{{u|Wertuose}} | 163 |- |{{u|White Demon}} | 199 |- |} {|class="wikitable sortable" style="" ! Patrul ! Patrullama sayı |- |{{u|Anar kerimxanov}} | 598 |- |{{u|Atakhanli}} | 5025 |- |{{u|dancewithdevil}} | 416 |- |{{u|Dr.Wiki54}} | 722 |- |{{u|Xeyal}} | 3056 |- |{{u|Musa Səmədov}} | 155 |- |{{u|Santorica}} | 227 |- |{{u|Şöhrət}} | 641 |- |{{u|Verman1}} | 697 |- |} == [[Vikipediya:1000 məqalə]] == Bu məqaləni yenilədim. 1000 məqalə içrəsində sadəcə 13 məqalə yaradılmayıb. Məqalələri qeyd edirəm, kimin maraq dairəsində olan mövzu olsa yaradar. Biologiya ([[:en:Circulatory system|Circulatory system]]; [[:en:Sensory nervous system|Sensory nervous system]]; [[:en:Reproductive system|Reproductive system]]; [[:en:Digestion|Digestion]]), Kimya ([[:en:Inorganic chemistry|Inorganic chemistry]]), Coğrafiya ([[:en:El Niño–Southern Oscillation|El Niño–Southern Oscillation]]), Fizika ([[:en:Electromagnetism|Electromagnetism]]; [[:en:Strong interaction|Strong interaction]]; [[:en:Weak interaction|Weak interaction]]; [[:simple:Radioactive decay|Radioactive decay]]), Silah ([[:en:Machine gun|Machine gun]]), Musiqi ([[:en:Samba|Samba]]), Dilçilik ([[:en:Literacy|Literacy]]). [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 20:37, 12 iyul 2022 (UTC) == Sui-qəsd yox, sui-qəsd cəhdi == Salam. Məqsədə çatmamış sui-qəsd məqalələri niyə 1-ci formada adlanır? Məsələn, çevriliş olanda buna çevriliş yox, çevriliş cəhdi yazırıq. Bu da onun kimi bir şeydir. Məsələn, Hitlerə qarşı sui-qəsd yox, sui-qəsd cəhdi. Məqsədə çatanda onsuz da qətli yazılır. İkinci versiya olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:24, 13 iyul 2022 (UTC) :Bəli, məqsədə çatmayan halda "sui-qəsd cəhdi" olmalıdır. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:56, 14 iyul 2022 (UTC) ::{{U|Atakhanli}}, {{U|Burocan}}, {{U|Elonizm}}, {{U|EVRRVE.}}, {{U|Qraf061}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|White Demon}}, sizlər necə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:29, 14 iyul 2022 (UTC) :::Düzdü, məqsədinə çatmayanda "cəhd" olur, məqsədə çatanda sadəcə "sui-qəsd" olur. Məqsədə çatmırsa, bəzən "sui-qəsd cəhdi" əvəzinə, "insidenti", "hadisəsi" adlandırmalarından da istifadə oluna bilər. [[Kaba dağı insidenti]], [[Toranomon insidenti]] kimi. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:46, 14 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli, ola bilər. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:25, 14 iyul 2022 (UTC) :::::Hal-hazırda [[Şinzo Abenin qətli]] məqaləsi [[:Kateqoriya:Sui-qəsd cəhdləri|Sui-qəsd cəhdləri kateqoriyası]]ndadı. Düz deyil. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:48, 14 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 20:29, 14 iyul 2022 (UTC) :::Məqsədə çatmadıqda sui-qəsd cəhdi olur. Məqsədə çatdıqda sui-qəsd olur.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:10, 15 iyul 2022 (UTC) == 2022 Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edin == [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Propose_statements_for_the_2022_Election_Compass|Bu mesajı əlavə dillərə tərcümə edilmiş şəkildə Meta-vikidə tapa bilərsiniz.]] Hamıya salam, [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/az|Qəyyumlar Şurasının 2022-ci il seçkiləri]] könüllüləri [[m:Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass/az|Seçki Kompasında istifadə ediləcək bəyanatlar təklif etməyə dəvət olunurlar]]. Seçki Kompası seçicilərə öz inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri seçməkdə kömək etmək üçün bir vasitədir. İcma üzvləri namizədlərə Lickert şkalası ilə cavab vermələri üçün bəyanatlar təklif edəcəklər (razıyam/neytral/narazıyam). Namizədlərin ifadələrə cavabları Seçki Kompası alətinə yüklənəcək. Seçicilər ifadələrə cavablarını daxil etməklə alətdən istifadə edəcəklər (razıyam/narazıyam/neytral). Nəticələr seçicilərin inanclarına və baxışlarına ən uyğun gələn namizədləri göstərəcək. Seçki Kompası üçün vaxt qrafiki: * 8 - 20 iyul: Könüllülər Seçki Kompası üçün bəyanatlar təklif edirlər * 21 - 22 iyul: Seçki Komitəsi bəyanatlara aydınlıq gətirmək üçün nəzərdən keçirir və mövzudan kənar bəyanatları çıxarır * 23 iyul - 1 avqust: Könüllülər bəyanatlara səs verirlər * 2 - 4 avqust: Seçkilər Komitəsi ən yaxşı 15 bəyanatı seçir * 5 - 12 avqust: namizədlər özlərini bəyanatlarla uyğunlaşırlar * 15 avqust: Seçki Kompası seçicilərin səsvermə qərarlarını yönləndirə bilmələrinə yardımçı olması üçün açılır Seçki Komissiyası avqustun əvvəlində ən yaxşı 15 bəyanatı seçəcək. Seçki Komitəsi Hərəkatın Strategiya və İdarəetmə qrupunun dəstəyi ilə prosesə nəzarət edəcək. MSG komandası sualların aydın olmasını, dublikatların, hərf səhvlərinin olmadığını və s. məsələlərə nəzarət edəcək. Hörmətlə, Hərəkat Strategiyası və İdarə heyəti Bu mesaj İdarə Heyətinin Seçki İşçi Qrupu və Seçki Komissiyası adından göndərilib. Hörmətlə - ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 08:21, 13 iyul 2022 (UTC) == Propose statements for the 2022 Election Compass == :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hi all, Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]] An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views. ;Here is the timeline for the Election Compass: * July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass * July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements * July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements * August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements * August 5 - 12: candidates align themselves with the statements * August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on. Best, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''<br /><section end="announcement-content" /> [[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)|talk]]) 11:34, 14 iyul 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23215441 --> == Əlvida == Vikipediyada 7 illik fəaliyyətdən sonra buradan gedirəm. İdarəçilər artsa da, vandalizm da artır və bunun qarşısının alınması üçün heç nə edilmir. Vaxtımı isə boş itirmək istəmirəm. Hamıya əlvida!— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 18:43, 14 iyul 2022 (UTC) :Sağolun. Fəaliyyətinizə görə təşəkkürlər. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:56, 14 iyul 2022 (UTC) :Sağolun. Töhfələrinizə görə minnətdarıq. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:31, 14 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, emosional davranıb verdiyiniz qərar kimi qəbul etsəm də, bütün hallarda qərarlarınıza hörmətlə yanaşıram, yanaşırıq. bütün hallarda vikiyə verdiyiniz böyük töhfələr danılmazdır və dəyərlidir. fəaliyyətiniz üçün təşəkkür edirəm. və ümid edirəm ki, biz mütləq növbəti zamanlarda da aktiv fəaliyyətiniz üçün sizə yenidən təşəkkür edəcəyik, uğurlar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:12, 14 iyul 2022 (UTC) :Uğurlar! Sizinlə bir neçə dəfə mübahisə tipli müzakirələrimiz olsa da getməyinizin əleyhinəyəm. Fəaliyyətinizi yüksək qiymətləndirirəm. Qəti qərarlısınızsa sadəcə uğurlar arzu edə bilərəm! [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:58, 15 iyul 2022 (UTC) :Yoxluğunuz hiss olunacaq. Gələcək həyatınızda uğurlar arzu edirəm, @[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]]! - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:12, 15 iyul 2022 (UTC) ::Bəlkə də yeni istifadəçiyik deyə həvəsliyik, bəlkə də biz də 7 il fəaliyyət göstərdikdən sonra mənasız olduğunu düşünəciyik. Hər halda, fəaliyyətiniz, ən əsas da son bir neçə ay ərzindəki fəaliyyətiniz üçün təşəkkür edirəm, uğurlar. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 10:27, 15 iyul 2022 (UTC) :Mən bu istifadəçini anlamaqda həqiqətən çətinlik çəkirəm. Özü burada "Əlvida" deyə başlıq açır, gedib indi də metaya yazıb ki, istifadəçilər 7 illik fəaliyyətimə qarşıdırlar. Kimdir qarşı olan? Bu istifadəçilər fəaliyyətinizə qarşıdırlar? Elə bil kimsə sizi məcbur edir ki, fəaliyyətinizi dayandırasınız. Öz verdiyiniz qərardır da. Hamı da hörmətlə yanaşıb. Artıq-əskik nəsə yazan var? Heç bir kukla hesabımın olmadığı meta tərəfindən dəfələrlə təsdiqlənməsinə rəğmən, hələ də kukla hesablar işlətdiyimi və bu istifadəçilərin ({{U|Atakhanli}}, {{U|Qraf061}}, {{U|Xeyal}}) kuklam olduğunu düşünür və buna inanır. Hələ başqa şeylər də yazıb. [[:m:Steward requests/Checkuser|Buyurun]], özünüz nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:07, 15 iyul 2022 (UTC) ::Hörmətli inzibatçılar @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]]@[[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] xaiş edirəm bir tədbir görün azvikidən getdiyini qeyd edib sonra da Metada müzakirə başladıb məni bir neçə dəfədir ki itdiham edir bundan əvvəlki itdihamları öz əsasını tapmamışdır. Bu boş itdihamları mənim fəaliyyətimə mənfi təsir edir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 03:21, 16 iyul 2022 (UTC) :::{{u|dancewithdevil}}, {{u|Qraf061}} tövsiyyə edirəm ki, bu müzakirəni umursamayıb fəaliyyətinizə davam edəsiniz. Checkuser-in nəticəsi əvvəlkindən fərqli olmayacaq ki? İstifadəçinin addımı ilə bağlı digər inzibatçıların da fikri maraqlıdır. Bundan əlavə istifadəçi burdakı qeyrdindən sonra azvikidəki [https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Azerifactory fəaliyyətinə davam edib] və görünür bundan sonra da davam edəcək. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 04:38, 16 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Turkmen}}, {{u|Eldarado}} istifadəçi metada təkcə istifadəçilərə yox, azvikiyə qarşı da iddialar səsləndirib. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 04:42, 16 iyul 2022 (UTC) ::Artıq neçənci əlvida olduğunu unutmuşam. Gələr inşallah. Hər kəsə öz fəaliyyətində uğurlar. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:43, 16 iyul 2022 (UTC) :::zəhmət olmasa nəticəyə baxın: [[metawiki:Steward_requests/Checkuser/2022-07|Dancewithdevil@az.wikipedia]] ::: :::* {{Y}} Group 1: {{u|Elonizm}}, {{u|Viki0Pediya}}, {{u|Shakirgv}}, {{u|Gunelmdv}}, {{u|Davudmdv}} :::* {{X}} {{u|Mammadly}}, {{u|Dancewithdevil}} ::: :::@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] :::şəxsi qeydim: bildiyim qədəri ilə Shakirgv Elonizm -in köhnə adıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:03, 18 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Atakhanli}}, təşəkkür edirəm. {{U|Elonizm}}, özü bu barədə açıqlama versə yaxşı olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:11, 18 iyul 2022 (UTC) == Azərbaycanda yaşayan xalqlar -> Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar == salam həmkarlar. bu müzakirə ölkələr üzrə bəzi kateqoriyalarda işlənən ''xalqlar'' sözünün ''etnik qruplar'' kimi dəyişdirilməsi ilə bağlıdır. daha dəqiq misal göstərsək - ''Azərbaycanda yaşayan xalqlar'' kateqoriyasının adının ''[[:Kateqoriya:Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar|Azərbaycanda yaşayan etnik qruplar]]'' kimi adlandırılması. mən bir neçə gün əvvəl bu (və digər bəzi ölkələr) kateqoriyaların adını dəyişdirərək məntiqli və düzgün hesab etdiyim ''etnik qruplar'' ilə əvəzlədim. amma bəzi kateqoriyalar hələki dəyişdirilməyib. amma @[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] bəyin bildirdiyi kimi bunlar toplu dəyişiklik sayıldığı üçün bunu müzakirəyə çıxmartmağımın daha doğru olacağıdır. Əziz həmkarlar, @[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] @[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] @[[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] @[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] @[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] @[[İstifadəçi:Elonizm|Elonizm]] və digərləri. lütfən siz də kateqoriyanın adın dəyişdirən zaman aşağıdakı verdiyim arqumentləri nəzərə alaraq öz qərarınızı bildirin. 1. İlk olaraq nəzərinizə çatdırım ki, ''ingilis, türk, fransız, portuqal, ispan, alman və s.'' vikipediyasında xalq olaraq yox, etnik qrup olaraq verilib. Hansı ki bu daha doğru və düzgün adlandırmadır. Əgər etnik qrup olaraq yox, xalq yanaşması ilə gediriksə, birinci olaraq ən sadə misal - Azərbaycanda yaşayan xalqlar içində Azərbaycan xalqını ayrıca vermək doğrudurmu sizcə? Hansı ki, Azərbaycan xalqı dedikdə Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qruplar (talış, ləzgi və s.) də nəzərdə tutulur. O zaman Azərbaycan xalqı, Talış xalqı və s. ayrı-ayrı deyilməlidirmi? Yəni Azərbaycan xalqı ümumiyyətlə başqa bir xalqdırmı? Yəni ciddi tutarsızlıq yaranır. Və deməli məntiqlə etnik qrup olmalıdır. <br> 2. Digər səbəb, xalq sözünün sinonimində millət sözü də var. Və burada da bəzən çaşqınlıq yaranır. Ümumiyyətlə konkretliyə qaçanda da etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. Bu baxımdan ümumimiyyətlə xalq, millət sözünü ortadan götürüb digər vikilərdəki kimi etnik qrup sözünə keçmək daha məntiqlidir. İndi baxaq: Bir millət, xalq ''müxtəlif etniklərə mənsub'' vətəndaşlardan ibarətdir. ''Etnik mənsubiyyət - adətən ortaq dil, əcdad, tarix, cəmiyyət, mədəniyyət və s. kimi oxşarlıqlar əsasında bir-biri ilə eyniləşən insanların mədəni qrupu. Bəzi etnosların qaraçılar kimi öz milləti və dövləti yoxdur. Bəziləri eyni vaxtda bir neçə ölkədə yaşayır.'' Bu baxımdan yenə də etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. <br> 3. Bəzi yerlədə dilimizdə xalq sözü həm də topluluq bildirdiyi üçün ləzgi xalqı kimi də işlənir və ya talış xalqı və s. Məsələm Ləzgi xalqının böyük tarixi var. Əslində burada xalq yerinə etnik qrup işlədəndə cümlədə tam oturmur deyə, məsələm Ləzgi etnik qrupunun böyük tarixi var demək tam uyuşmadığı üçün xalq sözündən istifadə olunur. Ümumiyyətlə isə həmin etnik qruplar azsaylı xalqlardan hesab olunur. Amma ümumən hər biri ''etnik qrup hesab olunur''. <br> 4. Və son olaraq ümumiyyətlə ''Azərbaycan Multikulturalizmində'' Etnik rəngarənglik deyiləndə də müxtəlif etnik qruplar nəzərdə tutulur. Hesab edirəm ki, Bunları nəzərə alaraq etnik qrup adlandırılması daha doğrudur. Siz də razısınızsa həmin dəyişdirilən kateqoriyalar digər qeyd etdiyim vikilərdə olduğu kimi etnik qrup olaraq qalsın, dəyişdirilməyənləri isə etnik qrupa keçirək. Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 20:40, 14 iyul 2022 (UTC) :Etnik qrup adlandırması daha doğru və dəqiqdir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 20:51, 14 iyul 2022 (UTC) :Razıyam. Etnik qrup daha doğru və dəqiq adlandırmadır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 20:56, 14 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] ilə həmfikirəm. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 04:24, 15 iyul 2022 (UTC) :Digər həmkarların fikrinə qatılıram "etnik qrup" -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 04:29, 15 iyul 2022 (UTC) Ətraflı məlumat üçün təşəkkürlər hörmətli {{U|Atakhanli}}. Lakin mən bu xalqların entik qrup adlandırılmasının əleyhinəyəm. Ümumiyyətlə vikipediyanın hər hansı bir dil bölməsinin digəri ilə müqayisə edilməsinin də əleyhinəyəm. Azərbaycan Respublikasının qanununda həm '''milli azlıq''', həm '''azsaylı xalq''' və həm də '''etnik qruplar''' ifadələri keçir. Bu isə, sizin sorğunuza cavab olaraq deməyə əsas verir ki, bəli Azərbaycanda, Azərbaycan xalqından başqa digər xalqların da adı hallana bilər. Ləzgiləri heç bir halda etnik qrup saymağı düzgün hesab etmirəm. Bura Talışları da aid edirəm. Özünüz də təsdiq etdiniz ki, özünəməxsus bir tarixləri və mədəniyyətləri var. Onlar bir xalqdırlar və sayları, Azərbaycan xalqının əsasını təşkil edən və ya etməyən digər xalqlara nisbətən az olduğu üçün azsaylı xalq adlandırılırlar. Məsələn əgər hər hansısa bir ölkədə adını çəkdiyimiz xalqlardan birinin sayı sürətlə artarsa bu artıq azsaylı xalq deyil. Sadəcə hər hansısa bir ölkəyə görə, yaşadıqları ölkənin etnik mənşəyinə görə bu xalqları azsaylı hesab edirik. Hesab edirəm ki, etnik qrupdan çox, kateqoriyanın adını '''Azərbaycanda yaşayan azsaylı xalqlar''', olaraq dəyişsəniz bəlkə daha doğru olardı. Bu mənim subyektiv fikirimdir. Əlavə olaraq qeyd edim ki, bu 3 ifadə, yəni etnik qrup, azsaylı xalq və milli azlıq ifadələri hər nə qədər eyni işlədilsə də eyni məna daşımayan ifadələrdir.— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:21, 15 iyul 2022 (UTC) :təşəkkürlər, rəsmi mənbələrdə talışlar da, ləzgilər də və digərləri də ''etnik qrup'' kimi qeyd olunub. Azərbaycan türkləri ilə bərabər dağ yəhudiləri, tatlar, talışlar, kürdlər, molokanlar, ingiloylar, saxurlar, avarlar, ləzgilər, xınalıqlılar, buduqlular, qrızlar da etnik qrup kimi təqdim olunub. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:46, 15 iyul 2022 (UTC) ::Daha dəqiq desək, digər dil bölmərində belə qeyd olunub. Məsələn İngiliscə Vikipediyaya əsasən siz Azərbaycanda yaşayan Azərbaycan xalqını da "etnik qrup" adlandırmısınız. İngiliscə və ya digər dil bölmərində bu ola bilər. Buna bir etirazım yoxdur. O dil bölmələrində farslar, iranda yaşayan etnik qrupdur, ingilislər də ingiltərədə yaşayan etnik qrupdur. Amma mən yenə də respublikanın qanununa uyğun olaraq davam etməyi üstün tuturam. Belə ki, rəsmi mənbələr dedikdə, Azərbaycan Respublikasının Qanununda Azərbaycan xalqı, Azərbaycanda yaşan etnik qrup hesab olunmur. Fikirləriniz önəmlidir. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 06:56, 15 iyul 2022 (UTC) :::aha mən də qeyd etmişəm ki, Azərbaycan xalqı dedikdə digər etnik qruplar da nəzərdə tutulur deyə, ayrı-ayrılıqda onları bir kateqoriyada toplayanda etnik qrup adlandırmaq daha doğrudur. və Dövlət Statistika Komitəsi Azərbaycanın əhalisi deyə hər il resurs paylaşır və orada Azərbaycanın Demoqrafik Göstəriciləri qeyd olunur. orada da Əhalinin milli tərkibində ''azərbaycanlılar, ləzgilər, ermənilər, ruslar, talışlar, avarlar, türklər, tatarlar, tatlar, saxurlar, udinlər, kürdlər, qrızlar, xınalıqlar və s.'' etnik qrup başlığında toplanıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:06, 15 iyul 2022 (UTC) ::::Aydındır. Əgər vikicəmiyyət bu dəyişikliklə razıdırsa olsun. Amma mən yenə də bir qədər tərüddüd edirəm. Qəti qərara gələ bilmirəm. Yəqin digər yoldaşlar da qısa zamanda öz fikirlərini bildirəcəklər. [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 07:45, 15 iyul 2022 (UTC) :::::Əslində envikinin özündə də qarışıqlıq var: [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Peoples_of_the_Caucasus Category:Peoples of the Caucasus] Kateqoriyaya gəldikdə isə, mən də "etnik qrup" ifadəsindən istifadə etməyin tərəfdarıyam. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:00, 15 iyul 2022 (UTC) :{{U|Atakhanli}}, bəzən dəyişəndə yaddan çıxartdıqlarınız olur. "{{Cl|Dağıstanda yaşayan etnik qruplar}}" kateqoriyasını mən dəyişdirmişdim. {{U|Patriot Kor}}, burada azlıq və ya çoxluq göstərilmir, sadəcə etnik qruplar göstərilir. Bu kateqoriyada Azərbaycan türkləri də var. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 12:28, 15 iyul 2022 (UTC) ::aha bəli, digər inzibatçılardan da dəyişən var idi. təşəkkürlər. ilklərin mən dəyişdirdim sadəcə, amma bəziləri hələ də qalıb. vahid qərar qəbul olunsa digərlərin də dəyişək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 12:31, 15 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriyalar == Salam. Hazırda bizdə bəzi kateqoriyalar bir cür, bəziləri də bir cür adlandırılıb. Bunu standart etməliyik. Məsələn, [[:Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə şəxslər:Azərbaycan]] yox, "Kateqoriya:Etnik və ya milli mənşələrinə görə Azərbaycan şəxsləri", [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] yox, "Kateqoriya:Yaponiya şəxsləri", [[:Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt]] yox, "Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları" şəklində. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:24, 14 iyul 2022 (UTC) :Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmalar ancaq işimizi çətinləşdirir. Məsələn, götürək [[:Kateqoriya:Şəxslər:Yaponiya]] kateqoriyasını və analoqlarını. Bu kateqoriya [[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]] kateqoriyasındadır. Kateqoriyanın adı "'''Y'''aponiya şəxsləri" yox, "'''Ş'''əxslər:Yaponiya" olduğu üçün kateqoriya səhifəsinin içində çeşidləmə aparmalı oluruq: <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]</nowiki></code>. Əks halda bu tip kateqoriyaların hamısı Ölkələrə görə şəxslər kateqoriyasında "'''Ş'''" hərfi başlığında yığılacaq. Halbuki, məsələn bu kateqoriya "'''Y'''" hərfi başlığında olmalıdır. :Kateqoriyanın adı birbaşa "'''Y'''aponiya şəxsləri" olsa, <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər|Yaponiya]]</nowiki></code> yox, elə <code><nowiki>[[:Kateqoriya:Ölkələrinə görə şəxslər]]</nowiki></code> yazarıq, çeşidləməyə ehtiyac qalmayacaq.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 22:41, 14 iyul 2022 (UTC) ::Düppədüz vurğulamısız. Ümumiyyətlə, bu cür adlandırmağa necə ehtiyac yaranıb? Normal qayda da adlandırmaq varkən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:04, 14 iyul 2022 (UTC) :::əvvəlki adlandırmaların çoxunda rus vikisi əsas götürülüb deyə adətən o cür adlandırmalar rus vikisindən qalıb. bütün hallarda dəyişilməlidir [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 04:44, 15 iyul 2022 (UTC) :::: Təkliflə razıyam, etiraz olmazsa yavaş yavaş dəyişə bilərik. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 07:32, 15 iyul 2022 (UTC) ::::: Məncə də dəyişdirlməldir bu tip adlandırma. — [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Drabdullayev17|müzakirə]]) 12:26, 21 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya: Şablonlar: XXX -> Kateqoriya: XXX şablonları == salam, azvikidə bir çox yerdə kateqoriya adlandırmaları bu cürdür ''Şablonlar:Mövzularına görə''. (bəzi yerlədə isə bu standart pozulub). təklif edirəm ki, digər vikilərdə də olduğu kimi bu tip adlandırmaları ''Mövzularına görə şablonlar'' kimi adlandıraq. Misal: Kateqoriya:Şablonlar:Elm -> Kateqoriya:Elm şablonları. Kateqoriya:Şablonlar:Dilçilik -> Kateqoriya: Dilçilik şablonları Və bir çox yerdə ümumən adlandırmalar tam doğru deyil. Eyni zamanda adları dəyişdirən zaman onları da düzəltmək lazımdır. Razısınızsa dəyişdirək. Mən bu cür kateqoriya yaradanda təklif etdiyim kimi adlandırmadan istifadə edirəm, yəni misal ''Biznes və maliyyə şablonları''. Vikidə hər 2 formada kateqroriya var, vahid qərar qəbul olunsa qarışıqlıq həll olar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:00, 15 iyul 2022 (UTC) :[[İstifadəçi müzakirəsi:Sura Shukurlu/Arxiv 2021#Kateqoriyaya kütləvi dəyişiklik|Buradakı müzakirə]] ilə tanış ola bilərsiniz. Amma fikrimcə konsensus əldə edilsə bu standartı dəyişdirmək olar. Axtarışda da problem yaradır. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:07, 15 iyul 2022 (UTC) :{{U|Atakhanli}}, bir üstdəki başlığı elə bu məsələni həll etmək üçün açmışam. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:09, 15 iyul 2022 (UTC) :Yanlış adlandırma buna deyirsiniz? "Kateqoriya:Şablonlar" yox, "Kateqoriya:Vikipediya şablonları". Ancaq təkcə bu deyil, başqa da yanlış adlandırmalar var. Elə məsələn, "Kateqoriya:Şablonlar:Tarix və vaxt" yox, "Kateqoriya:Tarix, vaxt və təqvim şablonları" olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:16, 15 iyul 2022 (UTC) ::bu yöndə aha bir neçəsin gördüm, açığı yadımdan çıxıb konkret olaraq hansıları. amma xeyli var idi. bəziləri isə tutuşmurdu, bəzilərinə "əlavə söz əlavə etmək lazımdır" və s. bütün hallarda dəyişdirəndə təkrardan nəzərdən keçəcək. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:20, 15 iyul 2022 (UTC) :Naviqasiya şablonları və şablon-kartoçkalar bəs? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 16:37, 15 iyul 2022 (UTC) ::Problemli məqam çoxdur. ([[:Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya|Kateqoriya:Şablon:Mükafatlar:Latviya]]; [[:Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri|Kateqoriya:Şablon:Bitki şöbələri]]) Əgər ümumi konsensus qəbul edilsə başdan dəyişdirmək lazımdır. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 17:45, 15 iyul 2022 (UTC) :::Bu stili ilk dəfə lap çoxdan mən tətbiq etməyə başlamışam. Rus vikisinin örnəyini əsas almışam. "Kateqoriya:Şablonlar:XXXX", "Kateqoriya:Fayllar:XXXX", "Kateqoriya:Portal:XXXX" və s. - adlandırmadan məlum olur ki, texniki səhifələrin (fayllar, şablonlar, portal və s.) kateqoriyalarıdır. Yəni bu kateqoriyalarda məqalə səhifələri yoxdur. Bu cür adlandırma, əslində, texniki səhifələrin də axtarışını asanlaşdırır. — [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sortilegus|müzakirə]]) 19:27, 23 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Sortilegus}}, bir üstdəki başlığa nəzər yetirə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:37, 23 iyul 2022 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Movement Strategy and Governance News – Issue 7</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="msg-newsletter"/> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 7, July-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation. The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]]) * '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]]) * '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]]) * '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]]) * '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]]) * '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]]) * '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]]) * '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]]) * '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]]) * '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]]) </div><section end="msg-newsletter"/> </div> Thank you for reading! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 01:37, 18 iyul 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23529147 --> == Vikidata Təlimləri 2022 - Xəbərlər == Hamıya salam, [[File:Wikidata Istanbul call for submissions is now open social media post.png|thumb|160px|right|Təqdimat üçün müraciət artıq açıqdır]] [[metawiki:Wikidata_Trainings_For_Turkic_Wikimedians_2022|Türkdilli Vikimediyaçılar üçün Vikidata Təlimlərinin]] təşkilat komandası məmnuniyyətlə bildirir ki, 21-23 oktyabr tarixlərində Türkiyənin İstanbul şəhərində baş tutacaq olan konfransa təqdim etmək üçün müraciət forması, (https://w.wiki/5TFZ) artıq açıqdır. Təqdimatları 10 avqust 2022-ci il tarixinədək qəbul edəcəyik. Konfransda üç dildə: ingilis, türk və rus dillərində, onlayn və ya əyani şəkildə müraciət edə və çıxış edə bilərsiniz. Sessiya təklifləri standartlaşdırılmış müddətlərlə 5 müxtəlif növdə təqdim edilə bilər. Sessiyanın əsas mövzusu Vikidata, inteqrasiya olunmuş məlumatlar, Data Imports, SPARQL və ya digər əlaqəli mövzularla əhatələnməlidir. Siz həmçinin Vikimedia layihələrinin və Vikimedia hərəkatının inkişafı ilə bağlı nailiyyətlərinizi və ya mövzularınızı təqdim edə bilərsiniz. Daha ətraflı məlumat üçün keçidi ziyarət edin - https://w.wiki/5TFZ. Türk icmaları haqqında öyrənmək və cəmiyyətə daha çox məlumat vermək istərdik və ümid edirik ki, bu məqsədə çatmaqda bizə köməklik göstərəcəksiniz. {| style="width:100%" |<hr /> | style="width:80px;"|[[File:Wikidata İstanbul 2022 latest logo.svg|100px|center|alt=Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022|link=:m:Wikidata Trainings For Turkic Wikimedians 2022]] |<hr /> |} Hörmətlə, ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 12:13, 18 iyul 2022 (UTC) :{{u|Eldarado}}, Vikidata İstanbul üçün təqaüdün nəticələri çıxıbsa, təqaüd qazanan Vikipediyaçıların istifadəçi adlarının siyahısı açıqlana bilərmi Kənd meydanında? --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 19:21, 19 iyul 2022 (UTC) :: Salam {{u|Solavirum}}, təqaüd qazananlara mail ilə bildiriş gəlib. Müraciət edən hər kəs zəhmət olmasa '''SPAM''' qovluğunu da yoxlasın. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 05:26, 20 iyul 2022 (UTC) :::Salam bu gün müraciət etmək olar? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 06:25, 20 iyul 2022 (UTC) ::::Salam {{u|EVRRVE.}}, iştirak üçün qeydiyyatı nəzərdə tutursunuzsa xeyr müraciətlər bitib artıq. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 12:49, 21 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] Məlumat verdiyiniz üçün təşəkkürlər. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:04, 21 iyul 2022 (UTC) == P3 Flyers == Salam. Bu məqaləyə də ([[P3 Flyers]])başqalarındakı kimi şablonda şəkil dəyişikliyi eliyirəm. Amma şəkil gəlmir. Enwikidə isə şəkil mövcuddur. Problem nə ola bilər? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 19:15, 18 iyul 2022 (UTC) :[[Snowbirds]] Bu məqalədə də eyni formada loqonu yerləşdirmək olmur. Boş qoyanda da başqa şəkil gəlir. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 19:51, 18 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] salam. Həmin şəkillər müxtəlif hüquqları ilə qorunduğu üçün sırf envikiyə yüklənib. Ona görə də siz həmin şəkli azvikidə istifadə edə bilməzsiniz. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:18, 19 iyul 2022 (UTC) :::Loqonun orda görüməyi üçün mümkün variant yoxdur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 08:44, 19 iyul 2022 (UTC) ::::müəlliflik hüququ sizə məxsus olan (məsələm öz telefonunuzla, fotoaparatınızla çəkdiyiniz) foto varsa əlavə edə bilərsiz. bu arada internetdən hazır yüklənmiş futbol klublarının loqosun olduğu kimi yükləyib istifadə edirsiniz. tam əmin deyiləm, amma böyük ehtimal siləcəklər hamısını. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:16, 19 iyul 2022 (UTC) ::::@[[İstifadəçi:Bikar Orxan]] bunun üçün həmin loqonu azvikiyə müəyyən lisenziya altında yükləmək olar fikrimcə. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:25, 19 iyul 2022 (UTC) :Aydındı, Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 12:31, 19 iyul 2022 (UTC) == Vikianbar İnstagram == [[Blue Anqels]] məqaləsinə Vikianbardan instagram hesabı əlavə etmişəm amma məqalədə görünmür. Zəhmət olmasa göz gəzdirin [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 08:45, 19 iyul 2022 (UTC) :salam, vikiverilənlərdən əlavə etdikdən sonra məqalədə görünməsi üçün məqaləyə ''xarici keçidlər'' (Authority control) şablonu əlavə edin. mən hazırda həmin məqaləyə şablonu əlavə etdim, görünür. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:12, 19 iyul 2022 (UTC) ::Aydındı. Təşəkkürlər. Sualıma cavab tapdıqdan sonra bu mövzunu silməliyəm ya bir müddətdən sonra özü silinir? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 12:26, 19 iyul 2022 (UTC) :::Xeyr, silinmir, arxivləşdirilir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:30, 19 iyul 2022 (UTC) == Vikikitab layihəsi == salam. mən azərbaycanca vikikitab layihəsini genişləndirmək istəyirəm. amma azərbaycan versiyası pdf qəbul etmirmi? pdf olaraq yükləməkdə problem yaşadım. onlayn kitab kimi. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:09, 19 iyul 2022 (UTC) :Mən bildiyim üzrə pdf yükləmək olmur axı. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 11:35, 19 iyul 2022 (UTC) :Salam. Məncə olur. Çünki, vikikitabda [https://az.m.wikibooks.org/w/index.php?title=Fayl%3AGaroa_%281912%29.pdf&page=1 Fayl:Garoa (1912).pdf] adlı kitab tapdım. Kitabın vərəqlərinə baxa, cihaza endirə bilərsiniz. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:30, 19 iyul 2022 (UTC) :PDF-i yükləmək üçün Kömək:Yeni kitab yarat səhifəsinə gedin orada seçimlərdə fayl işarəsi görünəcək. Növbəti pəncərədə sizdən fayl haqqında məlumatları tələb edəcək. Sonra fayl seç pəncərəsi gəlir. Həmin pəncərəyə daxil olursuz və faylı seçirsiniz. Sonda isə sizdən faylın adını tələb edəcək.Bu əmiliyyatıda da yerinə yetirdikdən sonra qeyd etə toxunun. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:48, 19 iyul 2022 (UTC) ::mən də bir neçə kitab görmüşəm, onlayn baxmaq olur. amma yükləmək istəyəndə deyir ki, pdf qəbul etmir filan. errorlar çıxır. bir neçə dəfə yoxlamışam əvvəllər də. error çıxır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 21:01, 19 iyul 2022 (UTC) == Səhifə addəyişdiricisi == Salam. Bu hüququ en wikidə minimum 6 ay staj və 3k redaktə sahibi olan istifadəçilərə verirlər. Bəlkə bizdə belə bir praktikadan istifadə edək? Təklifləriniz maraqlıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:13, 19 iyul 2022 (UTC) :Salam. Ehtiyac yoxdur. Məndə də bu hüquq var və fəaliyyətim zamanı lazım olur. Eyni zamanda bu hüquq sayəsində azvikiyə töhfələrdə vermişəm. Ümumi olaraq da bu dəyişiklikə ehtiyac yoxdur. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:27, 19 iyul 2022 (UTC) :Mənim fikrimcə 3k bu hüquq üçün çoxdur. 6 ay staj və 2k olar. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:28, 19 iyul 2022 (UTC) ::Təbii ki, qlobal bir vikiylə lokal bir vikiyi müqayisə edəcək deyilik. Rəqəmlər fərqli ola bilər, onu nümunə üçün qeyd etmişəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:32, 19 iyul 2022 (UTC) == Loqo == Salam. Mənə bir şey maraqlıdır. Daha əvvəl elə məsələn, AzViki 100k məqaləyə çatanda buna aid xüsusi loqolar tərtib olunub? Təklifim isə bundan ibarətdir ki, bundan sonra əgər heç etməmişiksə edək. 200k-ya yaxınlaşırıq. Heyif, aktivlik və maraq olsa layihə təşkil edib loqonu səsvermə ilə də seçmək olardı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:06, 19 iyul 2022 (UTC) :Olub. 100 minə çatanda da, [[Vikipediya:Kənd meydanı/Arxiv/Sentyabr/2019#150.000 məqalə ilə əlaqədar loqo dəyişikliyi|150 minə çatanda da loqonu]] dəyişmişik. 50 minə çatanda Vikipediyada olmamışam, onu bilmirəm. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 02:15, 20 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] səsvermə ilə seçilir zatən. Amma ilk növbədə loqo hazırlanmalıdır. Versiyalardan birini mən hazırlaya bilərəm. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:36, 20 iyul 2022 (UTC) ::Bəlkə elə [[c:File:AzWiki-logo-100000_article.png|100k]] və [[c:File:Wikipedia-logo-v2-150k-az-red.png|150k]] üçün tərtib edilmiş versiyanı istifadə edək? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Sura Shukurlu}}, yox, elə demirəm. Yeni ilə aid loqonu elə siz tərtib etmişdiniz səhv xatırlamıramsa. Səsvermə ilə seçildi elə oda. Mən dediyim, bunu tr vikidəki kimi layihəyə çevirməkdir. Müxtəlif loqolar hazırlanır, səs çoxluğu ilə içlərindən biri seçilir. Oda ki, hazırda az vikidə mümkün görünmür təəssüf ki. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:24, 20 iyul 2022 (UTC) :məncə mütləq olsun, 100k, 150k formatına uyğun olsa daha uyğun olar məncə. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:48, 20 iyul 2022 (UTC) :: Məncə tam fərqli edək. Misal üçün türklərdə hal-hazırda olan loqo kimi tam dəyişə bilərik. Çalışaram dizayn işi görən həmkarlardan dəstək istəyim. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 11:03, 20 iyul 2022 (UTC) :::ideya olsa, dizayn cəhətdən hər cür dəstək verə bilərəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 05:15, 21 iyul 2022 (UTC) == Wikimedia Commons == Salam. Commonsa şəkil yükləmək istəyəndə daxili xəta ilə üzləşirəm.Xəta yalnız vebdə gəlir. Problem nədir ? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 19:02, 20 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:EVRRVE.]] xəta deyərkən tam olaraq nəyi nəzərdə tutursunuz? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:59, 21 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu]] [[Fayl:EVRRVE. Xəta.png|100px|right]] Yuxarıdakı foto rastlaşdığım xətanın ekran görüntüsüdür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:19, 21 iyul 2022 (UTC) :: Hazırda xəta baş vermir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 14:22, 21 iyul 2022 (UTC) == Məqalə adı == Salam. Bu cür məqalələrin necə adlanması barədə fikrinizi öyrənək istərdim. [[Smoke Squadron]]. Hərfi olaraq azərbaycan dilinə tərcümə etsəm yaxşıdı, ingilis dilində və ya aid olduğu ölkənin dilində(bu halda protuqalca) olsa yaxşıdı? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 21:03, 20 iyul 2022 (UTC) :belə olanda tərcümə edin zəhmət olmasa. RuVikidəki standart elədir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 21:09, 20 iyul 2022 (UTC) ::Zəhmət olmasa "Aerobatika komandaları" kateqoriyasında indiyə qədər yaradılan məqalələrin adlarına dəyişiklik edin. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 05:39, 21 iyul 2022 (UTC) == Aerobatika == Salam. [[Aerobatika]] məqaləsinin https://ru.wikipedia.org/wiki/Пилотаж ya https://ru.wikipedia.org/wiki/Аэробатика ilə birləşməsi doğrudur? [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 16:45, 21 iyul 2022 (UTC) :Ümumiyyətlə Aerobatika sözü ilə Pilotaj sözü sinonimdir?[[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:06, 21 iyul 2022 (UTC) :belə hallarda intervikisi olan məqaləyə üstünlük verin (xarici dillərdə tərcüməsi olan). ad çaşqınlığında isə digər vikilərdəki adlandırmaya baxın, envikini mən əsas götürürəm adətən. ingilis vikisində Aerobatics-dir. sadəcə rus vikisindəki Аэробатика məqaləsi Aerobatics-ə bağlanmalıdır. amma rus dilin bilmirəm deyə sadəcə adına görə dedim, bəlkə də məzmunu fərqlidir adı eyni olsa da. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:11, 21 iyul 2022 (UTC) ::mən vikiveriənlərdən Аэробатика-i Aerobatics-ə bağladım, ümid edirəm geri qaytarılmaz :D [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:14, 21 iyul 2022 (UTC) ::"Yüksək pilotaj" əvəzinə "Yüksək aerobatika" yazıla biləcəyini düşünmürəm. Elə olan halda "Yüksək aerobatika nümunələri" kimi əvəz olunmalıdıR. Onda yenə də "Yüksək aerobatik nümunələr" kimi dəyişilməlidi. Lüğətdə pilotaj sözünü tapdım, amma aerobatika sözünü tapa bilmədim. Yeni söz kimi əlavə olunacağı halda , pilotaj sözü ilə eyni hüquqlu söz olmalı olduğunu düşünürəm. Məncə Aerobatika məqaləsinə pilotaj sözünü də əlavə etmək məqsədəuyğundu. [[İstifadəçi:Bikar Orxan|Bikar Orxan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Bikar Orxan|müzakirə]]) 18:27, 21 iyul 2022 (UTC) :Ruvikidə məqalənin özündə də bu iki anlayışın eyni olduğu və məqalələrin birləşdirilməli olduğu qeyd olunub. Bəli, mən də tapa bilmədim, amma mənbələrdə istifadə olunub. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 19:13, 21 iyul 2022 (UTC) == Səhifənin adının dəyişdirilməsi == Salam zəhmət olmazsa, https://az.m.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i:Hatselate/XX_%C9%99srin_100_kitab%C4%B1_(Le_Monde) səhifəsinin adını dəyişdirin. Səhifə üzərində hələ də iş gedir. Digər redaktələri edə bildiyim halda səhifə addəyişdiricisi olmadiğımdan dəyişdirə bilmirəm [[İstifadəçi:Hatselate|Hatselate]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Hatselate|müzakirə]]) 12:52, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|Hatselate}}, salam. Bu barədə müraciətlərinizi [[VP:ADM|müvafiq səhifəyə]] edə bilərsiniz. Qeyd etdiyiniz səhifə də isə bir problem yoxdur, yanlış adlandırma etmişdiniz, onu düzəltmişəm. İşiniz bitdikdən sonra məzmunu məqalə səhifəsinə köçürə bilərsiniz. Fəaliyyətinizdə uğurlar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:09, 24 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]], istifadəçinin qaralama səhifəsinə düzəliş etmisiniz? [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:20, 24 iyul 2022 (UTC) :::Salam. Məzmun cəhətdən xeyr. Tarixçəyə baxarsanız görə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:23, 24 iyul 2022 (UTC) a6lmg8xm9j5l9bib7p2tbi6o136obrs 0 76049 6546971 6429697 2022-07-24T12:06:23Z Xeyal 199793 wikitext text/x-wiki {{İdmançı |piktoqram = güləş |adı = Rəsul Çunayev |orijinal adı = |doğum adı = |şəkil = YR-Rasul Cunayev - Copy.JPG |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = Rəsul Çunayev [[2015 Avropa Oyunları]]nın mükafatlandırılma mərasimində <br/> <small>13 iyun 2015 (Bakı, Azərbaycan)</small> |tam adı = Rəsul Abakər oğlu Çunayev |ləqəbi = |milliyyəti = |doğum tarixi = 7.1.1991 |doğum yeri = [[Balakən]],<br> {{Bayraq|AzSSR}} [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |boyu = 176 sm. |çəkisi = 66 kq. |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |idman növü = [[Fayl:Wrestling pictogram.svg|20x20px]] [[Güləş]] (Yunan-Roma) |idman dərəcəsi = |ağırlıq dərəcəsi = |məşqçisi = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Ismayıl Çopsiyev]] |komandası = |bacarıqları = |hərbi rütbəsi = {{baş leytenant|Azərbaycan}} |təhsili = |ixtisası = |karyera illəri = |medalları = {{MedalÖlkə|{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]}} {{Turnir|Güləş}} {{MedalHesabı |Olimpiya Oyunları|0|0|1 |Dünya Çempionatı|1|0|2 |Avropa Oyunları|1|0|0 |Avropa Çempionatı|1|1|0 |İslam Həmrəyliyi Oyunları|0|0|1 |'''Ümumi'''|'''3'''|'''1'''|'''3''' }} {{Turnir|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|30px]] [[Olimpiya oyunları|Olimpiya Oyunları]] [[Fayl:Olympic rings without rims.svg|30px]]}} {{Bürüncmedal|2016 Rio|66 kq.}} {{Turnir|Dünya Çempionatı}} {{Bürüncmedal|2014 Daşkənd|71 kq.}} {{Qızılmedal|2015 Las-Veqas|71 kq.}} {{Bürüncmedal|2018 Budapeşt|72 kq.}} {{Turnir|Avropa Oyunları}} {{Qızılmedal|2015 Bakı|71 kq.}} {{Turnir|Avropa Çempionatı}} {{Gümüşmedal|2014 Vantaa|71 kq.}} {{Qızılmedal|2015 Bakı|71 kq.}} {{Turnir|İslam Həmrəyliyi Oyunları}} {{Bürüncmedal|2017 Bakı|66 kq.}} {{Turnir|Dövlət mükafatları}} [[Fayl:Şöhrət ordeni - lent (2013).png|50px|"Şöhrət" ordeni]] |saytı = |vikianbar = |yeniləmə = }} '''Rəsul Abakər oğlu Çunayev''' ([[7 yanvar]] [[1991]], [[Balakən]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Avarlar|Avar]] əsilli [[Azərbaycan]]<nowiki/>lı [[Yunan-Roma güləşi|yunan-roma]] güləşçisi. Rəsul Çunayev [[2015]]-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları]]<nowiki/>nın [[Las-Veqas]] şəhərində keçirilən Dünya Çempionatının qızıl medalçısıdır. Rəsul Çunayev Avropa Çempionatının 1 qat qızıl və 1 qat gümüş medalçısıdır. Rəsul Çunayev [[2015]]-ci ildə [[Azərbaycan]]ın paytaxtı [[Bakı]] şəhərində keçirilən [[2015 Avropa Oyunları]]<nowiki/>nın qızıl medalçısıdır. Rəsul Çunayev [[29 iyun]] [[2015]]-ci ildə [[2015 Avropa Oyunları]]<nowiki/>nda qazanılmış yüksək nailiyyətlərə və [[Azərbaycan]] idmanının inkişafında böyük xidmətlərinə görə [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]]<nowiki/>nın Prezidenti [[İlham Əliyev]]<nowiki/>in sərəncamı ilə [["Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)|"Şöhrət" ordeni]] ilə təltif edilmişdir.<ref name=":2">[http://www.president.az/articles/15734 I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycanda idmanın inkişafında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı]</ref> == Həyatı == Rəsul Çunayev [[7 yanvar]] [[1991]]-ci ildə [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası]]<nowiki/>nın [[Balakən]] rayonunun [[Yeni Şərif]]<ref>[https://oxu.az/interview/53853 Rəsul Çunayev: Yaxşı idmançı rinqdə bilinər]</ref> kəndində anadan olmuşdur. Rəsul Çunayevin şəxsi məşqçisi Səməd Çopsiyevdir. == Karyerası == Rəsul Çunayev birinci uğurunu [[2008]]-ci ildə qazandı. O [[Latviya]]<nowiki/>da Gənclərin Avropa Çempionatında qızıl medal qazandı. Rəsul Çunayev həmçinin [[2010]]-cu ildə Yeniyetmələrin Avropa Çempionatında qızıl, Dünya Çempionatında isə bürünc medal qazandı. [[2011]]-ci ildə Rəsul Çunayev Yeniyetmələrin Dünya və Avropa Çempionatında 3-cü yeri tutaraq bürünc medal qazandı. === 2015 Avropa Oyunları === == Uğurları == {| class="wikitable" ! rowspan="2" |Yarış ! colspan="8" |{{Bayraq|Azərbaycan}} AZE |- !2008 !2009 !2010 !2011 !2012 !2013 !2014 !2015 |- |Dünya Çempionatı | | | | | | |[[Fayl:Bronze medal icon.svg]] |[[Fayl:Gold medal icon.svg]] |- |Avropa Oyunları | | | | | | | |[[Fayl:Gold medal icon.svg]] |- |Avropa Çempionatı | | | | | | |[[Fayl:Silver medal icon.svg]] |[[Fayl:Gold medal icon.svg]] |- |Yay Universiada Oyunları | | | | | |[[Fayl:Gold medal icon.svg]] | | |- |"Qızıl Qran-Pri" turniri | | | | | |[[Fayl:Gold medal icon.svg]] |[[Fayl:Silver medal icon.svg]] | |- |"Türkiyə Qızıl Qran-Prisi" turniri | | | | |9 | | | |- |"Moscow Lights" Beynəlxalq turniri | | | |[[Fayl:Silver medal icon.svg]] |[[Fayl:Silver medal icon.svg]] | | | |- |"Cristo Lutte" Beynəlxalq turniri | |[[Fayl:Bronze medal icon.svg]] | | | | | | |- |Vehbi Emre və Hamit Kaplan Memorialı | | | | |[[Fayl:Bronze medal icon.svg]] |[[Fayl:Gold medal icon.svg]] |[[Fayl:Gold medal icon.svg]] | |} === Dövlət mükafatları === Rəsul Çunayev [[29 iyun]] [[2015]]-ci ildə [[2015 Avropa Oyunları]]<nowiki/>nda qazanılmış yüksək nailiyyətlərə və [[Azərbaycan]] idmanının inkişafında böyük xidmətlərinə görə [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]]<nowiki/>nın Prezidenti [[İlham Əliyev]]<nowiki/>in sərəncamı ilə [["Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)|"Şöhrət" ordeni]] ilə təltif edilmişdir. Elə həmin gündə Buta Palace<nowiki/>də keçirilən tədbirdə Prezident [[İlham Əliyev]] tərəfindən ona orden təqdim edildi.<ref name=":2"/> {| class="wikitable" ! colspan="2" |Mükafat !Tarix |- |[[Fayl:Şöhrət ordeni - lent (2013).png|70x70px|"Şöhrət" ordeni]] |[["Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)|"Şöhrət" ordeni]] |29 iyun 2015 |} == Həmçinin bax == * [https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?spid=6F1F962428FD4DC5975CEBD8AC293C5E Rəsul ÇUNAYEV] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160305193826/https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbfoeldeak/daten.php?spid=6F1F962428FD4DC5975CEBD8AC293C5E |date=2016-03-05 }} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Balakəndə doğulanlar]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı güləşçilər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləş üzrə Dünya Çempionatının Azərbaycanlı qızıl medalçıları]] [[Kateqoriya:Güləş üzrə Dünya Çempionatının Azərbaycanlı bürünc medalçıları]] [[Kateqoriya:Güləş üzrə Avropa Çempionatının Azərbaycanlı qızıl medalçıları]] [[Kateqoriya:Güləş üzrə Avropa Çempionatının Azərbaycanlı gümüş medalçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan 2015 Avropa Oyunlarında]] [[Kateqoriya:2015 Avropa Oyunlarının Azərbaycanlı medalçıları]] [[Kateqoriya:2015 Avropa Oyunlarının Azərbaycanlı qızıl medalçıları]] [[Kateqoriya:"Şöhrət" ordeni ilə təltif edilənlər]] [[Kateqoriya:Avar əsilli azərbaycanlılar]] 61x24kqrsov3lfjp2377b71pwkjjof1 0 76657 6547498 6045620 2022-07-24T18:30:41Z Rstml 143653 /* Tarixi */ Kələxana türbəsinin yazısının şəkli əlavə edildi wikitext text/x-wiki {{Tarixi abidə |adı = Kələxana türbələri |orijinal adı = |şəkil = [[Fayl:KalahanaMausoleums 004 2826.jpg|260px|]] |şəkil_izah = ''Kompleksə daxil olan türbələrdən birinin müasir vəziyyəti'' |ölkə = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}} |şəhər = Şamaxı |yerləşir = [[Kələxana]] |aidiyyatı = [[Sufizm]] |tikilmə_tarixi = XVII əsr |sahəsi = |üslubu = [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]] |vəziyyəti = |sayt = |nişanlama2 = ATAMQ |nişanlama2_vaxtı = |nişanlama2_rəsmiadı = |nişanlama2_tipi = |nişanlama2_kriteriya = |nişanlama2_nömrəsi = [http://mct.gov.az/service/lang/az/page/20/nid/4834/ 4961] |nişanlama2_hissəsi = |nişanlama2_sərbəst1ad = Kateqoriya |nişanlama2_sərbəst1dəyər = Kompleks |nişanlama2_sərbəst2ad = Əhəmiyyəti |nişanlama2_sərbəst2dəyər = Yerli əhəmiyyətli |nişanlama2_sərbəst3ad = |nişanlama2_sərbəst3dəyər = |Commons kateqoriyası = |Xəritəsi = }} '''Kələxana türbələri''' — [[Şamaxı]] şəhərindən 6&nbsp;km aralıda, [[Kələxana]] kəndi yaxınlığında yerləşən və 250x140 [[metr|m]] ərazini əhatə edən tübələr kompleksidir. Kompleksə daxil olmuş doqquz türbədən səkkizi dövrümüzə çatmışdır ki, onlardan da biri ciddi dağıntılarıa məruz qalmışdır. Digər türbələr dövrümüzə yaxşı vəziyyətdə çatmış, bəzilərində isə heç bir dağıntı baş verməmişdir.{{Bax|#Tarixi|1}} Türbələrdən yalnız biri üzərində kitabə qalmışdır. Həmin kitabədə abidənin inşa tarixi və dəfn edilənin kimliyi haqqında məlumat verilmişdir. Həmin kitabədən məlum olur ki, türbə hicri tarixlə 1074-cü ildə (miladi [[1663]]/[[1664]]) [[sərkar]] rütbəli memar Əmir Əli oğlu Əbdüləzim tərəfindən inşa edilmişdir.{{Bax|#Tarixi|1}} == Tarixi == [[Fayl:Cornelis de Bruyn - Graven, te Jediekombet.jpg|270px|thumb|left|<center>[[:en:Cornelis de Bruijn|Kornelius de Bruin]] - Kələxana türbələrinin təsviri. [[1703]]</center>]] XIX əsrin sonlarına kimi Kələxana türbələri elmi ədəbiyyatda ötəri olaraq vurğulanmış<ref>{{cite book |last=Сысоев |first=В. М. |title=Поездка в Шемахинский уезд с археологической целью |date=1926 |edition=Изв. Археологического комитета}}</ref>, komplksə daxil olan abidələrin mümarlıq xüsusiyyətləri isə əsaslı tədqiq edilməmişdir.<ref>{{cite book |last=А. В. Саламзаде |first=А. А. Садыхзаде |title=Некоторые памятники Шемахинского района |date=1946 |location=Баку |pages=90 |edition=Архитектурные памятники Азербайджана, вып.1}}</ref> Kompleksə daxil olmuş doqquz türbədən səkkizi dövrümüzə çatmışdır ki, onlardan da biri ciddi dağıntılarıa məruz qalmışdır. Digər türbələr dövrümüzə yaxşı vəziyyətdə çatmış, bəzilərində isə heç bir dağıntı baş verməmişdir.<ref name="Саламзаде42">{{Harvnb|Саламзаде|1964|p=42}}</ref> Tübələrdən üçünü əhatə edən müdafiə divarlarının qalıqları da dövrümüzə çatmışdır. Onlardan yalnız biri tikilinin ilkin görünüşünün elmi bərpasına imkan verəcək vəziyyətdədir.<ref name="Саламзаде42"/> [[:en:Cornelis de Bruijn|Kornelius de Bruin]]in kitabında verdiyi təsvirdə (XVIII əsrin əvvəlləri) doqquz türbədən beşi portallı girişə malik divarlarla əhatə edilmişdir. Ən kənarda yerləşən türbə isə ikiqat divarla əhatə olunmuşdu.<ref name="Саламзаде43">{{Harvnb|Саламзаде|1964|p=43}}</ref> Arxeoloq yazır ki, birinci türbədə 5 qəbir, ikinci türbədə 3 qəbir var idi:''"İlk baxışda doqquzdan az türbə görünməyinə baxmayaraq bu təpəni yeddi günbəz adlandırırlar"''<ref name="Kornelius"/> De Bruyn həmçinin türbələr kompleksinin yerində əvvəllər bir qalanın olduğunu və yaxınlıqda bulağın mövcud olduğunu qeyd edir.<ref name="Kornelius"/> [[Fayl:Kalakhana tomb inscription.png|alt=Kələxana türbəsinin üzərindəki yazı|thumb|left|Kələxana türbəsinin üzərindəki yazı]] Türbələrdən yalnız biri üzərində kitabə qalmışdır. Həmin kitabədə abidənin inşa tarixi və dəfn edilənin kimliyi haqqında məlumat verilmişdir. Yazıda deyilir: {{cquote|''Bu məzarda Çilgər şeyxlərindən olan şeyx İsrafilin nəslindən olan, yüksək tanrı tərəfindən bağışlanmış şeyx İbrahimin oğlu Əmir Əhməd dəfn edilmişdir. Sərkar Əmir Əli oğlu Əbdüləzim. Allah bağışlasın onu! İl min yetmiş dörd.''<ref name="Саламзаде43"/>}} Həmin kitabədən məlum olur ki, türbə hicri tarixlə 1074-cü ildə (miladi [[1663]]/[[1664]]) sərkar rütbəli memar Əbdüləzim tərəfindən inşa edilmişdir. Kələxana türbələri, orta əsrlər Azərbaycan memarlıq abidələri arasında eyni dövrdə yaranmış nadir kompleks tikililərindən biridir. Kompleksə daxil olan türbələrin eyni vaxtda inşa edilməsini göstərən əsas faktlardan biri odur ki, [[1636]]-cı ildə həmin ərazidə olmuş səyyah [[Adam Oleari]] türbələr haqqında heç bir məlumat verməsə də, XVIII əsrin əvvəlində Şirvana səfər etmiş Kornelius de Bruin kitabında yerləşdirdiyi rəsmdə artıq doqquz türbənin hər birini göstərir.<ref name="Kornelius">{{cite book |last=de Bruins |first=Cornelis |title=Reizen over Moskovie door Persie en Indie |date=1711 |location=Amsterdam |url=https://archive.org/stream/in.ernet.dli.2015.55688/2015.55688.Travels-Of-Cornelius-Le-Brun#page/n229/mode/2up}}</ref> Türbə üzərində dövrümüzə çatmış tarix (1663/1664) də nəzərə alındıqda, digər türbələrin də təxminən həmin illərdə, mümkün ki, eyni memar tərəfindən inşa edilməsini düşünmək olar.<ref name="Саламзаде45">{{Harvnb|Саламзаде|1964|p=45}}</ref> Ola bilsin ki, kitabədə inşaatçının sərkar adlandırılması onunla əlaqəlidir ki, o, eyni zamanda bütün türbələrin inşasına nəzarət etmişdir.<ref name="Саламзаде45"/> == Memarlıq xüsusiyyətləri == {{Panorama şəkil |şəkil = KalaxanaMausoleums banner 004 2695.jpg |en = 7370 |hündürlük = 250 |izahı = }} Tarixi bəlli olan türbə planda səkkizguşəli formaya malik olmaqla 4.8 metr diametrə malikdir. Türbənin gövdəsi səkkizguşəki prizma formasında olub cənub tərəfdə çıxışa malikdir. Prizmanın hündürlüyü 4.11 metrə bərabərdir. Türbənin gövdəsi yalnız piramidal dam örtüyü ilə birləşmə sayəsində ciddi və dəqiq ifadə edilmiş vertikal forma alır. Türbə kiçik stilobat üzərində inşa edilmişdir.<ref name="Саламзаде43"/> Bütün ornamental bəzəklərdən məhrum edilmiş türbə hissələrin ölçüsünün yaxşı uyğunlaşdırılması, detalların dəqiq çəkilməsi və mükəmməl yerinə yetirilməsi sayəsində güclü təsir bağışlayır. [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] türbələri üçün xarakterik olan<ref name="Саламзаде43"/> güclü vurğulanmış giriş sərhəddinə Kələxana türbələrində də rast gəlmək mümkündür.<ref name="Саламзаде43"/> Həmin sərhəddin həll edilməsi giriş səthinin kiçik relyefli portalla vurğulanması ilə ifadə edilmişdir. Buna baxmayaraq sadə çərçivələmə dəqiq kompozisiya nüvəsi yaratmaqla bütün tikiliyə reprezentativ görüntü verir. Portal çərçivələri arasında xarici çərçivə ilə müqayisədə daha nazik olan daxili çərçivə xüsusi qeyd edilmişdir. [[Əbdülvahab Salamzadə|Ə. Salamzadənin]] fikrincə tikilinin kiçik ölçülərini nəzərə alan memar xariçi çərçivənin yuxarı hissəsinin süni olaraq kiçildilməsi yolu ilə izləyicilərin gözü qarşısında tikilinin böyüdülməsinə nail olmaq istəmişdir. Oxvari giriş tağının kiçik ölçülü olması da həmin məqsədə xidmət edir.<ref name="Саламзаде43"/> Ə. Salamzadə qeyd edir ki, ''“Çoxdan formalaşmış səkkizguşəli daş türbə tipi daxilində Kələxana türbələrinin hər birinə özünəməxsus individual sima verilməsi Şirvan memarlarının peşəkarlığı və yetkinliyini göstərir.”''<ref name="Саламзаде43"/> Türbələrin özünəməxsusluğu əsasən onların hər birinin fərqli giriş portalı ilə vurğulanmışdır.<ref name="Саламзаде44">{{Harvnb|Саламзаде|1964|p=44}}</ref> [[Fayl:Kələxana türbələrindən qərb türbəsinin planı.jpg|200px|thumb|right|Kompleksin qərb tərəfində yerləşən türbənin planı. Plan baxımından kompleksə daxil olan abidələr bir-birini təkrarlayır.]] Qərb tərəfdən ən kənarda yerləşən türbə yalnız portal detallarının incə işlənməsi ilə deyil, həm də digər türbələrlə müqayisədə bu türbəni əhatə edən divarların və divarın ortasında yerləşən portalın yaxşı saxlanması ilə seçilir. Divarlar hər bir türbənin daha yaxşı saxlanması və türbə ərazisinə girişin qismən də olsa məhdudlaşdırılması məqsədi ilə inşa edilmişdir.<ref name="Саламзаде44"/> Müdafiə xarakteri ilə yanaşı həmin divarlar həm də kompozisiya baxımından əhəmiyyətli rol oynayırlar. Kiçik portal və türbə ilə birlikdə həmin divarlar xırda tikili kompleksi yaratmaqla, hər üç element arasında yaxşı tapılmış həcm yanaşmasına görə abidəyə mühüm ifadəlik qazandırmışdır.<ref name="Саламзаде44"/> Qərb tərəfdə yerləşən stalaktitli türbə nisbətlərinin uzunluğu və memarlıq detallarının incə işlənməsi ilə kompleksə daxil olan digər türbələrdən seçilir.<ref name="Саламзаде44"/> Oxvari giriş oxvari çərçivə ilə əhatə olunmuşdur. Girişin üstündə divar səthindən qabağa çıxan kitabə yeri vardır. İnşaatda istifadə edilən daşların çox yüksək səviyyədə yonulmuş olması, abidənin bağışladığı bitkinlik və incəlik təəssüratını daha da gücləndirir.<ref name="Саламзаде44"/> Kompleksə daxil olan digər bir türbə isə hörgüsündə iri ölçülü daşların istifadə edilməsi ilə seçilir. Tikilinin iri ölçülü daşlarla üzlənməsi qonşu türbələrlə müqayisədə ona daha böyük görkəm qazandırır. Məsələn, kitabəli türbənin üzlənməsində istifadə edilmiş ən böyük daşların ölçüsü 25x45 sm-ə bərabərdirsə, bu türbənin üzlənməsində 41x64 sm ölçülü daşlardan istifadə edilmişdir.<ref name="Саламзаде44"/> Bu türbənin digər bir xarakterik xüsusiyyəti isə prizmatik həcmin yuxarı firz kəməri və aşağı hissə olmaqla iki hissəyə bölünməsidir. Korpusun bu cür bölünməsinə demək olar ki, Azərbaycanın XII-XV əsrlərə aid bütün kərpic türbələrində rast gəlmək mümkün olsa da, Şirvan ərazidində ucaldılmış daş türbələrdə bu cür hallarla nadir qarşılaşılır.<ref name="Саламзаде44"/> [[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]] tikililəri arasında bu cür bölünmənin ən parlaq nümunəsi kimi, [[Şirvanşahlar saray kompleksi]]nə daxil olan [[Seyid Yəhya Bakuvinin türbəsi]]ni göstərmək olar.<ref name="Саламзаде44"/> Kələxana tübəsinin ayırıcı kəməri də Bakuvi türbəsinin kəmərinin naxışlarını təkrarlayır.<ref name="Саламзаде45"/> Portal çərçivəsi kompleksə daxil olan digər türbələrin portal çərçivəsinə identik olsa da, yuxarı hissəsi yalnız çərçivənin xarici hissəsi ilə əlaqələndirilən oxvari tağla tamamlanır. Daş yonma sənətkarlarının peşəkarlığı giriş hissəsinin tağ timpanlarında verilmiş həndəsi ornamentli rozetlərdə öz əksini tapmışdır.<ref name="Саламзаде45"/> Konstruktiv baxımdan Kələxana türbələri Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi üçün xarakterik olan xüsusiyyətlərə malikdirlər. Yaxşı yonulmuş daşların arası əhəng məhlulu ilə bərkidilmişdir. Maraqlı cəhət əhəng məhluluna ağac kömürünün də əlavə edilməsidir.<ref name="Саламзаде45"/> Gəc məhluluna möhkəmlik vermək üçün kömürün əlavə edilməsi [[Bərdə]] və [[Naxçıvan]] ərazisində yayılmış XII-XV əsr türbələrində də izlənilən haldır.<ref name="Саламзаде46">{{Harvnb|Саламзаде|1964|p=46}}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} == Ədəbiyyat == * {{cite book |last=Саламзаде |first=А. В. |title=Архитектура Азербайдана XVI-XIX вв. |date=1964 |publisher=Издательство Академии наук Азербайджанской ССР |location=Баку}} == Həmçinin bax == *[[Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]] *[[Yeddigünbəz türbələr kompleksi]] == Xarici keçidlər == *[https://metbuat.az/news/112473/samaxidaki-dervis-turbeleri.html Şamaxıdakı dərviş türbələri] *[http://shamakhi-encyclopedia.az/k%D3%99l%D3%99xana-turb%D3%99l%D3%99ri/ Kələxana türbələri] *[http://kataloq.gomap.az/az/poi/8e2508dad56611e0ad4900226424597d Kələxana türbələri] *[https://www.azadliq.org/a/25054090.html Kələxana türbələri - Tərk edilmiş tarix (Şamaxı)] *[http://lyokin.com/mausoleum_kalakhana/ Мавзолейный комплекс XVII века] *[https://sputnik.az/life/20190209/419333157/yararsiz-hala-dushmush-kelexana-turbeleri.html Yararsız hala düşmüş Kələxana türbələri] {{Azərbaycan türbələri}} [[Kateqoriya:Şamaxı türbələri]] [[Kateqoriya:Şamaxı abidələri]] [[Kateqoriya:Azərbaycan memarlığı]] [[Kateqoriya:Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi]] [[Kateqoriya:Şamaxının görməli yerləri]] likx1lhwvqo28t5r9nw4fonjguo24u0 0 76942 6548102 6158236 2022-07-25T11:23:10Z 37.26.53.202 wikitext text/x-wiki [[Şəkil:Swastika iran.jpg|thumb|270px|B.e.ə. I yüzilliyə aid İran ərazisindən, arxeoloji qazıntılar zamanı tapılmış, Arilərə aid boyunbağı]] '''Arilər''' ({{lang-hi|ā́rya-}}, {{lang-ae|airya-}}, {{lang-fa|ariya-}}) — e.ə. 2000-ci ilə yaxın Mərkəzi Asiyadan [[Hindistan]]a yerləşmiş Hind-İran köçəri tayfalarının özlərinə verdikləri ad. Hindisumda ariler tədricən yerli əhali ilə qarışaraq onlarla birlikdə hindxalqını təşkil etdilər. [[İran]] və [[ Azərbaycan]] ərazilərində yerli əhali ilə qarışan arilərdən, o cümlədən Azərbaycan ərazisində bir çox irandilli tayfalar - parfiyalılar, farslar, midiyalılar, saqartilər, kadusilər, mardlar, kirtilər və b. meydana gəlmişdilər. Müasir [[İran]]ın adı buradandır; qədim İran dilində aquapat – "arilər ölkəsi" və ya "padşahlığı" deməkdir. İrandilli tayfa və qəbilələr indiki İran ərazisinə b.e.ə. IX əsrdə (bəzilərinin fikrincə, e.ə. XI və ya X əsrdə) gəlmişlər. Həmin tayfaların bir hissəsi IX əsrin II yarısında [[Elamlar|Elam]] dövlətinin (e.ə. 2500-644) [[Parsua]] adlanan ərazisində məskunlaşmış və artıq e.ə. VI əsrdə məntəqənin çoxluq təşkil edən əsas əhalisinə çevrilmişlər. Parsuada məskunlaşan irandilli əhali bir neçə tayfadan ibarət idi, bəziləri onlardan üçünün, digərləri yeddisinin daha mühüm rol oynadığını qeyd edirlər. Həmin tayfalar özlərini arya, dillərini arya dili adlandırırdılar. == Ümumi məlumat == Parsuada məskunlaşmış irandilli (arya) tayfaların tayfa ittifaqında birləşməsindən sonra qısa müddət ərzində böyük imperiya təsis etmələri tarixi qanunauyğunluq idi, çünki tarixdə bir çox xalqlar həmin mərhələdə böyük dövlətlər, imperiyalar (hunlar, germanlar, Səlcuqlar, monqollar və s.) yaratmışlar. Böyük imperiyanın təşkil edilməsi və Əhəməni dövlətinin, necə deyərlər, milli siyasəti arya xalqının formalaşması və onun etnogenetik, antropoloji xüsusiyyətinə mühüm təsir göstərirdi. Tarixi ədəbiyyatda göstərildiyi kimi, şəhərli aryalılar tam hüquqlu azad adamlar idilər, digərləri ya hüquqsuz azad, ya yarı-azad adamlar idi. Bundan əlavə aryalılar bac-xərac, vergi, rüsum ödəməkdən, icbari fiziki işlərdə (tikinti və s.) işləməkdən azad idilər. İmperiyada bütün yüksək, sonralar hətta orta, bəzən aşağı, hərbi və mülki vəzifələrə ilk növbədə aryalar təyin edilərdi. Ona görə aryalılar böyük məmur təbəqəsi təşkil edirdilər. Aryalılar dövlətin yaradıcısı və dayağı kimi orduda xüsusi mövqeyə malik idilər. Aryalılar imperiya ordusunun və onun elitar birləşməsi olan "ölməzlərin" özəyini təşkil edirdilər. Əsas yüksək hərbi vəzifələrə də aryalılar təyin olunurdu. Əhəməni sülaləsinin milli siyasəti, qeyd edildiyi kimi, imperiyanın ölçüləri səbəbindən arya xalqının sonrakı formalaşma prosesinə özünəməxsus şəkildə təsir edirdi. İmperiya yarandığı andan arya xalqı hakim milli azlığa çevirildi. Tarixi məlumatlara görə, [[Dara]]nın hakimiyyəti illərində imperiyada birləşdirilmiş 70 tayfa, xalqın ümumi sayı 50 mln. nəfərə çatırdı. Arya xalqının sayı haqqında isə müxtəlif məlumatlar vardır. Bəziləri İran yaylasının bütün əhalisinin, digərləri yalnız aryalıların 1 mln. nəfərdən az olduğunu, üçüncülər isə aryalıların cəmi 200 min nəfər olduqlarını qeyd edirlər. Tarixi analogiya əsasında 3, 7, hətta 10 tayfanın ümumi sayının 200 min nəfər olduğunu qəbul etmək olar. Əhəməni imperiyasının geniş əraziləri, müxtəlif inkişaf səviyyəsində olan tayfa və xalqları əhatə etməsi, arilərin hakim milli azlıq olması, dövlətin idarə sisteminin bütün həlqələrini öz əllərində saxlamaq siyasəti yeritməsinin onların etnogenetik, etnomədəni xüsusiyyətlərinin transformasiyaya uğramasına həlledici təsiri olmalı idi. == Arilərdə tayfa-qəbilə, patriarxal münasibətlər == Arilər icma-qəbilə quruluşunun dağılma mərhələsini yaşadıqlarından onların arasında tayfa-qəbilə, patriarxal münasibətlər hələ çox güclü idi və siyasi sistemdə özünüqoruma amili kimi çıxış edirdi. Arilər hələ monoqam ailə səviyyəsinə yüksəlməmiş və matriarxat qaydalarından azad ola bilməmişdilər. Belə ki, "qanunla" arilərin çoxlu arvadı və kənizi ola bilərdi. Təkcə Əhəməni sülaləsinin üzvləri deyil, bütün arilər arasında yaxın qohumlar, hətta doğma bacılar ilə evlənmə adi qayda idi, geniş yayılmışdı. Ari qanunları qadınların yadlara görünməsini qadağan edirdi. Hökmdarın arvadı və kənizlərini heç kim görə bilməzdi, görənləri ölüm cəzası gözləyirdi. Hökmdar və əyanlar qadınları qapalı şəraitdə saxlayır və özləri ilə hər hansı bir yerə aparmalı olduqda da, qapalı, örtülü arabalarda aparırdılar. Halbuki [[Babilistan]] və [[Misir]]də qadınlar geniş azadlıq və sərbəstliyə malik olub ictimai-iqtisadi həyatda yaxından və fəal iştirak edirdilər. ==Mənbə== [http://butov.az/news/farslar_etnogenetik_baximdan_kimdir/2010-01-08-20 Bütöv Azərbaycan. Farslar etnogenetik baximdan kimdir?]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} == Qynaqlar == {{İstinad siyahısı}} == Həmçinin bax == * [[Avesta]] * [[Azərbaycan tarixi]] [[Kateqoriya:İran tarixi]] 5moywqf19kvf789yqj4bsogpa899ci6 14 77611 6547432 6545050 2022-07-24T17:23:01Z Babək Akifoğlu 18757 [[User:Fəxri Qurbanzadə|Fəxri Qurbanzadə]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Burocan|Burocan]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki [[Kateqoriya:Şuşa|D]] [[Kateqoriya:Şuşa rayonunda doğulanlar]] 1hv7586ktzts9pznccmxbco8qu50jkg 0 78494 6547857 6543738 2022-07-25T08:18:36Z Dr.Wiki54 88744 wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi |şəkil = Ilham Aliyev, Italian President Sergio Mattarella attended inauguration of polypropylene plant constructed in Sumgayit Chemical Industrial Park under SOCAR Polymer project 13 (cropped).jpg |şəklin izahı = Rövnəq Abdullayev 2018-ci ildə. |şəklin ölçüsü = 250px |titul = [[İqtisadiyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikasının İqtisadiyyat Nazirinin]] müavini |bayraq = Emblem of Azerbaijan.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |dövr əvvəl = 10 fevral 2022 |dövr son = |sələfi = |xələfi = |titul_2 = [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti]]nin prezidenti |bayraq_2 = Logo of SOCAR.svg |bayraq2_2 = Flag of Azerbaijan.svg |dövr əvvəl_2 = 10 noyabr 2005 |dövr son_2 = 10 fevral 2022 |sələfi_2 = [[Natiq Əliyev]] |xələfi_2 = [[Rövşən Nəcəf]] |titul_3 = [[Azərbaycanın Milli Məclisi|Azərbaycan Milli Məclisi]]nin <br> [[Azərbaycan Milli Məclisinin III çağırış deputatlarının siyahısı|III]], [[Azərbaycan Milli Məclisinin IV çağırış deputatlarının siyahısı|IV]] və [[Azərbaycan Milli Məclisinin V çağırış deputatlarının siyahısı|V]] çağırış deputatı |bayraq_3 = Emblem of Azerbaijan.svg |bayraq2_3 = Flag of Azerbaijan.svg |dövr əvvəl_3 = 6 noyabr 2005 |dövr son_3 = 23 dekabr 2019 |titul_4 = [[Azərbaycan Futbol Federasiyaları Assosiasiyası]]nın prezidenti |bayraq_4 = Emblem of AFFA.png |bayraq2_4 = Flag of Azerbaijan.svg |dövr əvvəl_4 = 14 mart 2008 |dövr son_4 = |titul_5 = [[Azərbaycan Cüdo Federasiyası]]nın prezidenti |bayraq_5 = Azərbaycan_Cüdo_Federasiyası.jpg |bayraq2_5 = Flag of Azerbaijan.svg |dövr əvvəl_5 = 4 sentyar 2015 |dövr son_5 = 1 noyabr 2021 |xələfi_5 = [[Rəşad Nəbiyev]] |mükafatları = + |vikianbar = }} '''Rövnəq İbrahim oğlu Abdullayev''' ({{DVTY}}) — Azərbaycan dövlət və siyasi xadimi, [[İqtisadiyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikasının İqtisadiyyat nazirinin]] müavini, [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti]]nin sabiq prezidenti (2005–2022), [[Azərbaycanın Milli Məclisi|Azərbaycan Milli Məclisi]]nin [[Azərbaycan Milli Məclisinin III çağırış deputatlarının siyahısı|III]], [[Azərbaycan Milli Məclisinin IV çağırış deputatlarının siyahısı|IV]] və [[Azərbaycan Milli Məclisinin V çağırış deputatlarının siyahısı|V]] çağırış deputatı, [[Azərbaycan Futbol Federasiyaları Assosiasiyası]]nın (AFFA) Prezidenti və [[Azərbaycan Cüdo Federasiyası]]nın Sabiq Prezidenti (2015-2021). == Həyatı == Rövnəq İbrahim oğlu Abdullayev 1965-ci il [[4 aprel|aprelin 4]]-də [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub.<ref name="SOCAR" /> Rövnəq Abdullayev 1982-ci ildə [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti|Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutu]]na daxil olub. 1983–1985-ci illərdə [[Sovet Ordusu]]nda hərbi xidmətdə olan Rövnəq Abdullayev, 1985-ci ildə [[Moskva Dövlət İnşaat Universiteti|V. V. Kuybışev adına Moskva İnşaat Mühəndisləri İnstitutun]]a transfer olunub və 1989-cı ildə həmin institutu bitirib.<ref name="SOCAR" /> === Ailəsi === Rövnəq Abdullayev Məlahət Əliyeva ilə ailəlidir, Rəşad adında oğlu, Sevinc adında isə qızı var. Rövnəq Abdullayevin qaynatası və dayısı olan Adəm Əliyev, [[Dubay]]da qeydiyyatda olan "Bahar Enerji" MMC-nin sahiblərindən biridir. * Sevinc Abdullayeva — 1992-ci il təvəllüdlü Sevinc Abdullayeva ailəlidir, bir qızı var. * Rəşad Abdullayev — 1994-cü il təvəllüdlü [[Rəşad Abdullayev (biznesmen)|Rəşad Abdullayev]] [[İstanbul]] şəhərində yaşayır və bizneslə məşğuldur. == Fəaliyyəti == Rövnəq Abdullayev 1989{{endash}}1997-ci illərdə "Neft Daşları" Neft-Qaz Çıxarma İdarəsi (NQÇİ) və "28 May" NQÇİ-də, habelə "Xəzərdənizneftqazinşaat" Trestinin inşaat-quraşdırma idarəsində şöbə rəisi, mühəndis və baş mühəndis vəzifələrində çalışıb.<ref name="SOCAR">{{cite web |url=http://socar.az/socar/az/company/management/SOCAR-president |title=ARDNŞ-nin rəsmi internet səhifəsində Rövnəq Abdullayevin səhifəsi |language=az |publisher=www.socar.az (ARDNŞ-nin rəsmi internet səhifəsi) |accessdate=28 iyun 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190627195822/http://socar.az/socar/az/company/management/SOCAR-president |archive-date=28 iyun 2019 }}</ref> 1997–2003-cü illərdə "Xəzərdənizneftqazinşaat" Trestinin müdiri vəzifəsində çalışan Rövnəq Abdullayev, 2003–2004-cü illərdə Heydər Əliyev adına Neft Emalı Zavodunun rəhbəri olub.<ref name="SOCAR" /> 2004-cü ildə [[Neftçi PFK|"Neftçi" Futbol Klubunun]] Prezidenti seçilən Rövnəq Abdullayev, 2005-ci il noyabrın 6-da baş tutan Azərbaycan Milli Məclisinə III çağırış seçimlərə qatılıb. 24 saylı Nizami 1-ci dairəsindən Yeni Azərbaycan Partiyasının namizədi olan Rövnəq Abdullayev, seçimdə qalibi gəldi və Milli Məclisin üzvü oldu.<ref name="SOCAR" /> [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 10 noyabr 2005-ci il tarixli 1147 nömrəli Sərəncamı ilə Rövnəq Abdullayev, ARDNŞ Prezidenti vəzifəsinə təyin edilib.<ref name="SOCAR" /> 2008-ci il martın 14-də 4 il müddətinə [[Azərbaycan Futbol Federasiyaları Assosiasiyası|Azərbaycan Futbol Federasiyaları Assosiasiyasının (AFFA)]] Prezidenti seçilən Rövnəq Abdullayev, Neftçi FK-nın Prezidenti vəzifəsindən istefa verdi.<ref name="SOCAR" /><ref name="AzerTag">{{cite web |url=https://azertag.az/xeber/AFFA_NIN_YENI_PREZIDENTI_ROVNAQ_ABDULLAYEV_SECHILDI-403515 |title=Rövnəq Abdullayev AFFA-nın Prezidenti seçildi |language=az |publisher=[[Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi]] |accessdate=14 mart 2008}}</ref> Rövnəq Abdullayev 2010-ci il noyabrın 7-də baş tutan Azərbaycan Milli Məclisinə IV çağırış seçimlərədə qatılıb. 24 saylı Nizami 1-ci dairəsindən Yeni Azərbaycan Partiyasının namizədi olan Rövnəq Abdullayev, yenə seçimdə qalibi gəldi.<ref name="SOCAR" /> 2012-ci il martın 10-da Rövnəq Abdullayev növbəti dəfə 4 il müddətinə [[Azərbaycan Futbol Federasiyaları Assosiasiyası|Azərbaycan Futbol Federasiyaları Assosiasiyasının (AFFA)]] Prezidenti seçilib.<ref name="Modern">{{cite web |url=https://modern.az/az/news/21857 |title=Rövnəq Abdullayev növbəti dəfə AFFA-nın Prezidenti seçildi |language=az |publisher=[[Modern.az|Modern İnformasiya Agentliyi]] |accessdate=10 mart 2012 }}</ref> 2015-ci il sentyabrın 4-də isə [[Azərbaycan Cüdo Federasiyası|Azərbaycan Cüdo Federasiyasının (ACF)]] Prezidenti seçilən Rövnəq Abdullayev, 2015-ci il noyabrın 1-də baş tutan Azərbaycan Milli Məclisinə V çağırış seçimlərədə qatıldı. 24 saylı Nizami 1-ci dairəsindən Yeni Azərbaycan Partiyasının namizədi olan Rövnəq Abdullayev, üçüncü dəfə seçimdə qalibi gəlib.<ref name="SOCAR" /> 2016-cı il martın 11-də Rövnəq Abdullayev üçüncü dəfə 4 il müddətinə [[Azərbaycan Futbol Federasiyaları Assosiasiyası|Azərbaycan Futbol Federasiyaları Assosiasiyasının (AFFA)]] Prezidenti seçilib.<ref name="Trendaz">{{cite web |url=https://az.trend.az/azerbaijan/sports/2505805.html|title=Rövnəq Abdullayev növbəti dəfə AFFA Prezidenti seçildi |language=az |publisher=[[Trend İnformasiya Agentliyi]] |accessdate=11 mart 2016 }}</ref> Rövnəq Abdullayev 2020-ci ilin dekabr ayından etibarən [[SOCAR Türkiyə]] ilə yanaşı, şirkətin törəmə müəssisələri olan "Petkim" və STAR NEZ-in İdarə Heyəti sədri vəzifələrini icra etməyə başlayıb.<ref>[https://virtualaz.org/cemiyyet/174907Rövnəq Abdullayev "SOCAR Türkiyə"nin İdarə Heyətinin sədri oldu]</ref> Prezident İlham Əliyev sərəncamı ilə 2022-ci il fevralın 10-da Rövnəq Abdullayev Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin prezidenti vəzifəsindən azad edilib. Prezidentin digər sərəncamı ilə Rövnəq İbrahim oğlu Abdullayev Azərbaycan Respublikası iqtisadiyyat nazirinin müavini təyin edilib.<ref>[https://report.az/daxili-siyaset/rovneq-abdullayev-iqtisadiyyat-nazirinin-muavini-teyin-edilib/ Rövnəq Abdullayev iqtisadiyyat nazirinin müavini təyin edilib]</ref> == Təltifləri == {| class="wikitable" | bgcolor="#DCDCDC" |<center>'''Sıra'''</center> | colspan="3" bgcolor="#DCDCDC" |<center>'''Təltif'''</center> |- |<center>1.</center> |<center>[[Fayl:Şöhrət ordeni - lent (2013).png|60x60px|alt=]]</center> |[["Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)|"Şöhrət" ordeni]] |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |- |<center>2.</center> |<center>[[Fayl:Order of Honor (Georgia) ribbon.svg|60x60px|alt=]]</center> |[["Şərəf" ordeni (Gürcüstan)|"Şərəf" ordeni]] |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} {{Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin prezidentləri}} {{Azərbaycan Milli Məclisinin III çağırış deputatları}} {{Azərbaycan Milli Məclisinin IV çağırış deputatları}} {{Azərbaycan Milli Məclisinin V çağırış deputatları}} [[Kateqoriya:Azərbaycan Milli Məclisinin III çağırış deputatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Milli Məclisinin IV çağırış deputatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Milli Məclisinin V çağırış deputatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Futbol Federasiyaları Assosiasiyasının prezidentləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Cüdo Federasiyasının prezidentləri]] r1hjvjtavf2vtskwc7weo6m64knik0k 0 82821 6548158 6246865 2022-07-25T11:56:26Z 185.43.191.14 wikitext text/x-wiki {{vikiləşdirmək}} {{mənbə azlığı}} {{Tarixi dövlət | adı = Avar xaqanlığı | orijinal_adı = Avar Kağanlığı | statusu = | himni = | bayrağı = Avar devleti.png | bayrağın_izahı = | gerbi = | gerbin_izahı = | xəritəsi = Avar Kağanlığı - Avarlar.png | xəritənin_izahı = Avar xaqanlığının sərhədləri | s1 = | s1_bayrağı = | s2 = | s2_bayrağı = | s3 = | s3_bayrağı = | s4 = | s4_bayrağı = | s5 = | s5_bayrağı = | s6 = | s6_bayrağı = | s7 = | s7_bayrağı = | quruluş_ili = [[567]] | süqut_ili = [[804]] | x1 = Böyük Bolqar xanlığı | x1_bayrağı = The Monogram of Kubrat.png | x2 = Frank Dövləti | x2_bayrağı = | x3 = | x3_bayrağı = | x4 = | x4_bayrağı = | x5 = | x5_bayrağı = | x6 = | x6_bayrağı = | x7 = | x7_bayrağı = | şüarı = | paytaxtı = [[Timişoara]] | ən_böyük_şəhəri = | rəsmi_dilləri = [[Avar dili]] | valyutası = | ərazisi = [[600]]-cü ildə 1.000.000 km² | təxmini_əhalisi = | idarəetmə_forması = [[Xaqanlıq]] | sülalə = | rəhbər_titulu = | rəhbər1 = | rəhbər_il1 = | rəhbər titulu2 = | rəhbər2 = | rəhbər_il2 = | rəhbər titulu3 = | rəhbər3 = | rəhbər_il3 = | rəhbər titulu4 = | rəhbər4 = | rəhbər_il4 = | rəhbər titulu5 = | rəhbər5 = | rəhbər_il5 = | rəhbər titulu6 = | rəhbər6 = | rəhbər_il6 = | əlavə bənd = | bəndini adı = | əlavə bənd1 = | bəndini adı1 = | əlavə bənd2 = | bəndini adı2 = | Mərhələ1 = | Gün_ay1 = | İl1 = | Mərhələ2 = | Gün_ay2 = | İl2 = | əvvəl = | ə1 = | ə2 = | ə3 = | ə4 = | ə5 = | ə6 = | ə7 = | sonra = | qeyd = }} '''Avar xaqanlığı (və ya Avar İmperiyası)''' - bugünkü [[Macarıstan]], [[Slovakiya]], [[Rumıniya]] və [[Serbiya]] torpaqlarında [[562]]-[[823]]-cü illər arasında hökm sürən [[Türk xalqları|Türk]] [[Avarlar|Avar]] dövləti. == Tarixi == Dövlət Avar xaqanı olan Bayan tərəfindən qurulmuşdur. [[562-ci il]]də [[avarlar]]ın başına keçən I Bayan olduqca qabiliyyətli bir idarəçi və döyüşçü olmuşdur. Onun rəhbərliyi ilə avarlar, [[Bizans]], Lombardlar,bir çox slavyan və türk qəbilələrlə müttəfiq olmuşdur. [[Avarlar]] [[Bizans]], [[Fransa]] [[torpaq]]larına hücumlar təşkil etmişlər. Bu dövrdə [[avarlar]] qərbdə [[Türingiya]] və [[İtaliya]] qapılarına qədər irəliləmişdilər. [[Cənub]]da isə [[Pannoniya]], Dacis, [[İliriya]] və [[Dalmasiya]]da hakimiyyət quraraq [[Konstantinopol]]a yaxınlaşmışlar. [[Karpat]] Hövzəsinin hamısına hakim olan avarlar, [[582]]-ci ildə Sirmiumu (Sremska Mitrovica), [[584]]-cü ildə Singidunumu (Belqrad) və [[586]]-cı ildə [[Salonik]]ini fəth etmişlər. [[Slavyan]] qəbilələri ardıcıl hücum edən və onları məğlub edən [[avarlar]]a qarşı birləşərək [[623]]-cü ildə qiyam qaldırmışlar. [[Avarlar]]ı və [[franklar]]ı hədəf alan Slavyan hücumları müvəffəqiyyətli olmuş və [[Serbiya]]dakı [[torpaq]]lar geri alınmışdır. Avarlar, [[626]]-cı ildə uzun sürən [[Sasani]]-[[Bizans]] döyüşlərinə [[Sasanilər]] tərəfində müdaxilə etmişlər,slavyan qəbilələri ilə birlikdə [[Konstantinopol]]a hücum etmiş və şəhərin mühasirəsinə qoşulmuşdular. Sasani Ordusu isə eyni vaxtda şəhərin [[Asiya]]da qalan bölgəsinə hücum etmişdir. [[Avarlar]] dəniz qüvvələri olmadan hücuma keçmiş və Sasani orduları ila birləşə bilməyərək tək başlarına hücuma başlamışdılar. Bu səbəblə çox yaxşı müdafiə olunan şəhəri ala bilməyərək geri dönmək məcburiyyətində qalmışdılar. Bizanslılar, Slavyan donanmasını Yunan odundan istifadə edərək yandırmış və birliklərin birləşməsinə mane olmuşdur. Slavyan orduları da tək başlarına hücuma keçdikləri üçün müvəffəqiyyətsizliyə uğramışlar. Avar hökmdarı, müvəffəqiyyətsiz muhasirənin səbəbini slavyan qəbilələrində görürdü. [[Konstantinopol]]un mühasirəsi Avar xaqanlığının ən böyük müvəffəqiyyətsizliklərindən biri olmuşdur. [[Avarlar]]ın [[Konstantinopol]]u önlərində müvəffəqiyyətsiz olmasının ardınca Xaqanlığa daxil olan bolqarlar ayrılmışdır. [[632]]-ci ildə [[Kutrugi]], Utigu və Onogur qəbilələrini birləşdirən Kubrat Xaqan, Tapar Xaqanlığını qurmuşdur. Bolqarlar, Şimal Qaradəniz sahilləriylə aşağı Tuna boylarında hakim oldular. [[640]]-cı ildə isə Hırvatlar, [[avarlar]]dan ayrılmışdır. Bu dövrdə müntəzəm olaraq davam edən qəbilələr arası döyüşlər, bütün tərəflərin güc itirməsinə gətirib çıxarmış həm [[avarlar]] həm də slavyan qəbilələri xeyli zəifləmişdir. [[Avarlar]], [[bolqarlar]], [[franklar]] və [[slavyanlar]] ilə olan mübarizələrinin nəticəsi olaraq Macar Düzənliyi və Dalmasiya sahillərini də itirmişdir. [[670-ci il]]də [[Bizans]] ilə döyüşlərin başa çatmasından sonra, iki imperatorluq arasına [[bolqarlar]] yerləşmişdir. Kubratanın oğulu Alt İsək, Avar Xaqanlığının taxtını ələ keçərmək üçün döyüşmüş, müvəffəqiyyətsizliyə uğradıqdan sonra bir-neçə bolqar qəbilələri ilə [[avarlar]]dan ayrılmışdır. [[Avarlar]]ın tarixi haqqında VII əsr sonu ilə VIII əsr sonu arasındakı dövrə dair məlumat yoxdur. Bu dövrə aid tək məlumat qaynağı [[arxeologiya]] elmidir. Bu dövrdə [[avarlar]]da köçəri həyatdan məskun həyata keçiş müşahidə edilməkdədir. [[Avarlar]], artıq [[əkinçilik]] və [[heyvandarlıq]]la maraqlanmağa başlamışlar. IX əsrdə [[avarlar]] xüsusilə [[Frank dövləti]] üçün ən təhlükəli düşmən sayılırdı. Buna görə əvvəlcə [[avarlar]]la dostluq əlaqələri qurmağa çalışmışlar. Franklarla avarlar arasında elçilər movcud olmuş, [[780-cı il]]də avar elçisi frank [[torpaq]]larına getmiş, frank elçisi də Xaqanlığa gəlmişdir. [[788]]-ci ildən franklar ilə [[avarlar]] arasındakı uzun sürəcək bir döyüş başlamışdır. [[Bavariya]]nı Frank ölkəsinin bir parçası sayan Frank kralı Şarlman, avarlara qarşı səfərə çıxmağıplanlaşdırmışdı. [[791-ci il]]də sloveniyalıların, [[xorvatlar]]ın da daxil olduğu frank ordusu, avarlara qarşı böyük bir hücum təşkil etmişdir. Şahzadə [[Pipin]], İtaliyadakı ordusuyla hücuma keçmiş və avarlara aid qalaları ələ keçirmişdir. Şarlman tabeçiliyində olan əsl frank ordusu isə Tuna boyunca irəliləyir. [[Regensbur]]gda reallaşan döyüşdə franklar qalib gəlmişdir, ancaq, Frank ordusundakı [[saksonlar]] [[avarlar]]a dəstək olduğu üçün vəziyyət dəyişmişdir. Avarlar artıq dağılmağa başlayan dövlətlərini bərpa etməyə cəh etdilər. [[Avarlar]]ın daxilində baş verən [[vətəndaş müharibəsi]] nəticəsində Yugur özünü Xaqan elan etdi. [[795]]-ci ildə isə xristianlığı qəbul edərək himayələrinə girmək üçün franklara elçilər göndərmişdir. [[796]]-cı ildə isə şəxsən özü Şarlmanın hüzuruna gedərək bağlılığını bildirmişdir. Şahzadə Pipin əmrindəki Frank ordusu həmin il avar [[torpaq]]larına hücum etmişdir. [[Avarlar]]ın [[Transilvaniya]]dakı mərkəzi ələ keçirilmişdir. Artıq [[avarlar]]ın siyasi müstəqilliyindən söhbət edilə bilməyəcək dövrlər başlamışdır. [[Avarlar]]ın əsrlər boyunca yığdığı böyük zənginliklər talanmağa başlanmışdır. Düşmənləri olan [[avarlar]]ı pis vəziyyətdə olmasından istifadə edən bolqarlar da bu vəziyyətdən faydalanmaq istəmişdilər. Bütün çətinliklərə baxmayaraq avarlar məğrubiyyəti qəbul etmədilər. Bu zaman, hətta avar soy başçılarının böyük bir qisimi öldürülmüşdür. [[797]]-ci ildə avarlar müvəffəqiyyətli şəkildə qiyam qaldırmışlar, ancaq böyük bir səfər nəticəsində franklar üsyanı yatırmışlar. [[797-ci il]]də avar soy başçıları Frank kralı Şarlmana bağlılıq andı içmək məcburiyyətində qalsa da, [[799]]-cu və [[802-ci il]]lərdə avarlar yenidən qiyam qaldırmışdır. Bu vaxtlar avar torpaqlarında xristianlıq yayılmağa başlamışdır. [[803]]-[[804]]-cü illərdə bolqarların Xaqanı Krım, Tuna bölgəsindəki bütün avar torpaqlarını ələ keçirmişdir. Bolqar suverenliyindəki avarlar isə sürətlə assimilyasiya edilmişdir. Avarlara aid son məlumat 823-cü ildə Frank sarayında franklara bağlılığını bildirən avar elçilərinə aiddir. Buna baxmayaraq, tapıntılara görə [[avarlar]] X əsrə qədər varlıqlarını davam etdirə bilmişlər. Mərkəzi Avropada, [[Frank dövləti]] ilə [[Bizans]] imperatorluğu arasında köhnə Hun, Sabar və Ogur(Buqar)lar kimi Türk kütlələrinn dəstəyi ilə qüdrətli bir dövlət quraraq, fərqli Alman və xüsusilə qarışıq slav qəbilələrini öz hakimiyyəti altına almaqla 250 ilə qədər (5 Save 58-805) Avropa siyasətinə yön verən Avarların kimliyi məsələsi tarixçiləri və dilçiləri xeyli düçündürən başlıca mövzulardan biri olmuşdur. Avropa Avar xaqanlıgına [[Bizans]] qaynaqlarında: Abares, Abaroi, Latincada: Awares, Awari, Slav dill'rind' isə Abari, Obri kimi göstərilmişdir.Vaxtilə Monaolstandakı Ju-an-Juan dövlətinin(4-cü yüzilliyin başlanğıcı 552-555) Göy-Türklər tərəfindən dağıdıldıqdan sonra, təxminən 20 min adamlıq bir kütlə qərbə doğru köçmüşlər. Bizans tarixçisi Th.Simokattesin[7-ci yüzilliyin 2-ci yarısı] araşdırmalarından [[558-ci il]]də [[Orta Asiya]]dan qərbə və sonradan [[Avropa]]nin içərilərinə doğru irəliləyən [[Bizans]]ın [[şərq]] sərhədlərindən elçi göndərərək, yardım və yerləşmək üçün ərazi verilməsini rica edən kütlə olduğunu və başqa bir qrup araşdırmaların isə [[Avarlar]]ın həmən tarixdə hərəkət istiqamətini təyin edən sənədlərə istinadən bu kütlənin Avarlar olduğu qəti fikir kimi qəbul edilir. Bir çox sənədlərdə Juan-Juan xalqının Avar və ya [[Asiya]] Avarları adı ilə qeyd edilməsi (J. Marquart, 1914, Gy. Nemeth, 1930, 0. Franke, 1936, W. Eberhard, 1947) və digər tərəfdən Juan-Juanrin Monqol kimi göstərilməsi [[Avropa]] [[Avarlar]]ının da bu qəbildən olmasıni təsdiq edir.Monqolstanda Avropa Avarlarını xatirladan Var-Guni(Bar-Guni) adli bir qəbilənin açıqlanması, Macarstanda Avar çağına aid qəbirlərdən tapilan insan sümüklərinin monqoloid olduğu və Avar xaqanının adı olan "Bayan"ın Monqol sözü olduğu iddiası da yuxarıda qeyd etdiyimiz fikrin tam subutu olaraq qalır. Bu fikrə aydınlıq gətirmək üçün aşağıdakı qaynaqlara müraciət edək: 1)Bizans tarixçisi Priskos(5-ci yüzilliyin ortaları) hələ Orta Asiyada Juan-Juan hakimiyyətinin dağılmasından 100 il əvvəl , (461-465 hadisələri, bax. Sabarlar, Ogurlar) qərbi Sibir bölgəsində "Avar" qömündən söhbət açır.Digər bir qaynaq (Zakhaias Rhetor, 550-ci illər) da Monqolstan hadisələrindən öncə qərbdə bir Abar toplumu haqqında fikir yürütmüşdür. Bundan əlavə Yunan coğrafiyaçısı Strabonun əsərində də Abarnoilər də bəhs edilmişdir. 2)Ən önəmli məlumat isə Th.Smokattesin Avarlar haqqinda "Həqiqi Avar" və "Saxta Avar" mövzusudur.Bu qeydlərin araşdırılmasından alınan nəticəyə görə Saxta Avar deyilən kütlə Qərbi Türküstan-Quzey [[Qafqaz]] arası və Don İtil(Volqa) çaylarınin dolaylarında Oğur boyları ilə qonçuluqda yaşayan və Bizans qaynaqlarında Avar adı ilə tanınan(Menandros, 6-cı yüzilliyin sonları) Warkonlardir ki, (yəni Var və Hun) onlar da tabeçiliyində olduqları Juan-Juan dövlətindən ayrılıb Türküstan-Əfqanstan-Quzey Hindistanda Ağ Hun(Eftalit) dövlətinin yaranmasına təkan vermişlər. [[458]]-[[459]]-cu illərdə Tapqaç orduları qarşısında məğlubiyyətə uğrayan Var və Hun [[tayfa]] ittifaqi Xəzər-Aral şimalındakı ərazilərdə məskunlaşmışlar və sonralar bu tayfaları da qərbdə Avarlar kimi anılmışır. Th.Smokattesin "Həqiqi Avar" adlandırdığı tayfa isə [[552-ci il]]də Sabar hakimiyyətini yıxıb, Qafqaza doru irəlilədilər və İran Alanlarını, Ogur boylarını özlərinə tabe etdikdən sonra Bizansdan yerləşmək üçün ərazi və illik vergi istədilər.Bu zaman Balkanlarda, Trakyada istila planlarını yeridən Ogurlara qarşı mübarizəyə başı qarışan imperator Justinianos vergini rədd etməklə bərabər, imperiyaya olan Avar axınının qarşısını almaq məqsədilə aşağı Tuna hövzəsində, başda Antlar və çoxluq təşkil edən Slav [[tayfa]]larından istifadə edərək bir maneə yaratmağa çalışdı.Lakin [[562]]-ci ildə bu maneəni asanlıqla aşan [[Avarlar]] aşağı Tunanı işğal edərək [[Bizans]]la həmsərhəd oldular.İmperator [[Yustinian]]ın ([[565]]-[[578]]) vergini ödəməkdə tərəddüd etməsi [[Bizans]]ı təhlükə altına saldı və [[Avarlar]] Xaqan Bayanın başçılığı ilə orta Kalpata girdilər. Onlar Tunanın qərbindəki German qəbilələrindən olan Longobardlarla birləşərək şərqi [[Macarıstan]]dakı Gepidləri özlərinə tabe etdilər və [[568-ci il]]də Lonqobardların cənubi İtaliyaya köçməsi ilə bərabər müasir Macarstanı tamamən işğal etdilər. Beləliklə [[Avarlar]] [[Avropa]]da öz dövlətlərinin əsasını qoydular və 200 il Avar Xaqanlığı adı ilə hakimiyyətdə oldular. == Avar xaqanları == #Bayan Xaqan (562-602) #II Bayan Xaqan (602-617) #Onogunduri Xaqan (617-630) #Surakat Xaqan (729/730) #Yugurus Xaqan (791-795) #I Tudun Xaqan (795-803) #Zodan Xaqan (803 - 805) #Thedorus Xaqan (805 - ?) #Abraham Xaqan (? - ?) #II Tudun Xaqan (? - 835) ==Avarların köç etməsi== Avar xaqanlığı Jujanlar Göytürklərə məğlub olduqdan sonra onların bir qismi qərbə çəkildi və Qafqazda məskən saldılar. Onlara avar deyirdilər. Türkcə bu söz '''«dirənən, duruş gətirən, qarşı gələn»''' mənasını verirdi. Avarlar 558-ci ildə Qafqazdan köçərək Şərqi Avropaya getdilər və Şərqi Avropanın digər türk tayfaları ilə birlikdə Avar dövlətini yaratdılar. Bu dövlətin əsasını 565-ci ildə Bayan xaqan qoydu. Qısa bir vaxtda Avar dövləti güclü xaqanlığa çevrildi. Bizansdan xərac tələb etməyə başladı. Bizans vergi verməyə razı oldu. 6-cı əsrin sonlarında artıq imperatorluğa çevrilmiş Avar xaqanlığının ərazisinə Şərqi və Qərbi Avropanın böyük bir hissəsi — indiki Macarıstanın, Çexiyanın, Slovakiyanın, Avstriyanın və Almaniyanın cənub bölgələrinin bir hissəsi daxil idi. Alman və slavyan tayfalarının bir hissəsi də avarlardan asılı hala düşdü. Avar dövlətinin yaranmasında və möhkəmlənməsində hunlar, sabirlər, oğuzlar və digər türk tayfaları yaxından iştirak etmişdilər. Avar xaqanlığı Bizansla qonşu olduqdan sonra onun Bizans üzərinə hücumları artdı. Avarlar Sasanilərlə birlikdə iki dəfə Konstantinopolu mühasirəyə aldılar. Lakin hərbi dəniz donanması olmadığına görə qələbə çala bilmədilər. 626-cı ildə Konstantinopola növbəti hücumdan sonra Avar dövlətinin qüdrəti sarsıldı. Xaqanlığa tabe olan xalqların üsyanı və hakimiyyət uğrunda mübarizə onun zəifləməsinə səbəb oldu. Bəzi türk tayfaları avarlardan ayrıldılar. Bu tayfaları Bulqar dövlətinin başçısı Kubrat xan öz elinə birləşdirdi. O, avarları Qara dənizin şimal sahillərindəki ərazilərdən və Dnepr çayının aşağı axarlarından sıxışdırıb çıxardı. 8-ci əsrin sonlarında Avar xaqanlığı ilə Frank dövləti arasında uzunsürən müharibə başlandı. 823-cü ildə franklar avarların Pannoniya ərazisini tutdular. Avar dövləti süqut etdi. {{Türk dövlətləri}} [[Kateqoriya:Türk dövlətləri]] [[Kateqoriya:Türk tarixi]] [[Kateqoriya:Tarixi türk dövlətləri]] h2pxyja8zt0iyj3h4hlcmxxgpvm4ewv 6548161 6548158 2022-07-25T11:57:46Z 185.43.191.14 wikitext text/x-wiki {{vikiləşdirmək}} {{mənbə azlığı}} {{Tarixi dövlət | adı = Avar xaqanlığı | orijinal_adı = Avar Kağanlığı | statusu = | himni = | bayrağı = Avar devleti.png | bayrağın_izahı = | gerbi = | gerbin_izahı = | xəritəsi = Avar Kağanlığı - Avarlar.png | xəritənin_izahı = Avar xaqanlığının sərhədləri | s1 = | s1_bayrağı = | s2 = | s2_bayrağı = | s3 = | s3_bayrağı = | s4 = | s4_bayrağı = | s5 = | s5_bayrağı = | s6 = | s6_bayrağı = | s7 = | s7_bayrağı = | quruluş_ili = [[567]] | süqut_ili = [[804]] | x1 = Böyük Bolqar xanlığı | x1_bayrağı = The Monogram of Kubrat.png | x2 = Frank Dövləti | x2_bayrağı = | x3 = | x3_bayrağı = | x4 = | x4_bayrağı = | x5 = | x5_bayrağı = | x6 = | x6_bayrağı = | x7 = | x7_bayrağı = | şüarı = | paytaxtı = [[Timişoara]] | ən_böyük_şəhəri = | rəsmi_dilləri = [[Türk Avar dili]] | valyutası = | ərazisi = [[600]]-cü ildə 1.000.000 km² | təxmini_əhalisi = | idarəetmə_forması = [[Xaqanlıq]] | sülalə = | rəhbər_titulu = | rəhbər1 = | rəhbər_il1 = | rəhbər titulu2 = | rəhbər2 = | rəhbər_il2 = | rəhbər titulu3 = | rəhbər3 = | rəhbər_il3 = | rəhbər titulu4 = | rəhbər4 = | rəhbər_il4 = | rəhbər titulu5 = | rəhbər5 = | rəhbər_il5 = | rəhbər titulu6 = | rəhbər6 = | rəhbər_il6 = | əlavə bənd = | bəndini adı = | əlavə bənd1 = | bəndini adı1 = | əlavə bənd2 = | bəndini adı2 = | Mərhələ1 = | Gün_ay1 = | İl1 = | Mərhələ2 = | Gün_ay2 = | İl2 = | əvvəl = | ə1 = | ə2 = | ə3 = | ə4 = | ə5 = | ə6 = | ə7 = | sonra = | qeyd = }} '''Avar xaqanlığı (və ya Avar İmperiyası)''' - bugünkü [[Macarıstan]], [[Slovakiya]], [[Rumıniya]] və [[Serbiya]] torpaqlarında [[562]]-[[823]]-cü illər arasında hökm sürən [[Türk xalqları|Türk]] [[Avarlar|Avar]] dövləti. == Tarixi == Dövlət Avar xaqanı olan Bayan tərəfindən qurulmuşdur. [[562-ci il]]də [[avarlar]]ın başına keçən I Bayan olduqca qabiliyyətli bir idarəçi və döyüşçü olmuşdur. Onun rəhbərliyi ilə avarlar, [[Bizans]], Lombardlar,bir çox slavyan və türk qəbilələrlə müttəfiq olmuşdur. [[Avarlar]] [[Bizans]], [[Fransa]] [[torpaq]]larına hücumlar təşkil etmişlər. Bu dövrdə [[avarlar]] qərbdə [[Türingiya]] və [[İtaliya]] qapılarına qədər irəliləmişdilər. [[Cənub]]da isə [[Pannoniya]], Dacis, [[İliriya]] və [[Dalmasiya]]da hakimiyyət quraraq [[Konstantinopol]]a yaxınlaşmışlar. [[Karpat]] Hövzəsinin hamısına hakim olan avarlar, [[582]]-ci ildə Sirmiumu (Sremska Mitrovica), [[584]]-cü ildə Singidunumu (Belqrad) və [[586]]-cı ildə [[Salonik]]ini fəth etmişlər. [[Slavyan]] qəbilələri ardıcıl hücum edən və onları məğlub edən [[avarlar]]a qarşı birləşərək [[623]]-cü ildə qiyam qaldırmışlar. [[Avarlar]]ı və [[franklar]]ı hədəf alan Slavyan hücumları müvəffəqiyyətli olmuş və [[Serbiya]]dakı [[torpaq]]lar geri alınmışdır. Avarlar, [[626]]-cı ildə uzun sürən [[Sasani]]-[[Bizans]] döyüşlərinə [[Sasanilər]] tərəfində müdaxilə etmişlər,slavyan qəbilələri ilə birlikdə [[Konstantinopol]]a hücum etmiş və şəhərin mühasirəsinə qoşulmuşdular. Sasani Ordusu isə eyni vaxtda şəhərin [[Asiya]]da qalan bölgəsinə hücum etmişdir. [[Avarlar]] dəniz qüvvələri olmadan hücuma keçmiş və Sasani orduları ila birləşə bilməyərək tək başlarına hücuma başlamışdılar. Bu səbəblə çox yaxşı müdafiə olunan şəhəri ala bilməyərək geri dönmək məcburiyyətində qalmışdılar. Bizanslılar, Slavyan donanmasını Yunan odundan istifadə edərək yandırmış və birliklərin birləşməsinə mane olmuşdur. Slavyan orduları da tək başlarına hücuma keçdikləri üçün müvəffəqiyyətsizliyə uğramışlar. Avar hökmdarı, müvəffəqiyyətsiz muhasirənin səbəbini slavyan qəbilələrində görürdü. [[Konstantinopol]]un mühasirəsi Avar xaqanlığının ən böyük müvəffəqiyyətsizliklərindən biri olmuşdur. [[Avarlar]]ın [[Konstantinopol]]u önlərində müvəffəqiyyətsiz olmasının ardınca Xaqanlığa daxil olan bolqarlar ayrılmışdır. [[632]]-ci ildə [[Kutrugi]], Utigu və Onogur qəbilələrini birləşdirən Kubrat Xaqan, Tapar Xaqanlığını qurmuşdur. Bolqarlar, Şimal Qaradəniz sahilləriylə aşağı Tuna boylarında hakim oldular. [[640]]-cı ildə isə Hırvatlar, [[avarlar]]dan ayrılmışdır. Bu dövrdə müntəzəm olaraq davam edən qəbilələr arası döyüşlər, bütün tərəflərin güc itirməsinə gətirib çıxarmış həm [[avarlar]] həm də slavyan qəbilələri xeyli zəifləmişdir. [[Avarlar]], [[bolqarlar]], [[franklar]] və [[slavyanlar]] ilə olan mübarizələrinin nəticəsi olaraq Macar Düzənliyi və Dalmasiya sahillərini də itirmişdir. [[670-ci il]]də [[Bizans]] ilə döyüşlərin başa çatmasından sonra, iki imperatorluq arasına [[bolqarlar]] yerləşmişdir. Kubratanın oğulu Alt İsək, Avar Xaqanlığının taxtını ələ keçərmək üçün döyüşmüş, müvəffəqiyyətsizliyə uğradıqdan sonra bir-neçə bolqar qəbilələri ilə [[avarlar]]dan ayrılmışdır. [[Avarlar]]ın tarixi haqqında VII əsr sonu ilə VIII əsr sonu arasındakı dövrə dair məlumat yoxdur. Bu dövrə aid tək məlumat qaynağı [[arxeologiya]] elmidir. Bu dövrdə [[avarlar]]da köçəri həyatdan məskun həyata keçiş müşahidə edilməkdədir. [[Avarlar]], artıq [[əkinçilik]] və [[heyvandarlıq]]la maraqlanmağa başlamışlar. IX əsrdə [[avarlar]] xüsusilə [[Frank dövləti]] üçün ən təhlükəli düşmən sayılırdı. Buna görə əvvəlcə [[avarlar]]la dostluq əlaqələri qurmağa çalışmışlar. Franklarla avarlar arasında elçilər movcud olmuş, [[780-cı il]]də avar elçisi frank [[torpaq]]larına getmiş, frank elçisi də Xaqanlığa gəlmişdir. [[788]]-ci ildən franklar ilə [[avarlar]] arasındakı uzun sürəcək bir döyüş başlamışdır. [[Bavariya]]nı Frank ölkəsinin bir parçası sayan Frank kralı Şarlman, avarlara qarşı səfərə çıxmağıplanlaşdırmışdı. [[791-ci il]]də sloveniyalıların, [[xorvatlar]]ın da daxil olduğu frank ordusu, avarlara qarşı böyük bir hücum təşkil etmişdir. Şahzadə [[Pipin]], İtaliyadakı ordusuyla hücuma keçmiş və avarlara aid qalaları ələ keçirmişdir. Şarlman tabeçiliyində olan əsl frank ordusu isə Tuna boyunca irəliləyir. [[Regensbur]]gda reallaşan döyüşdə franklar qalib gəlmişdir, ancaq, Frank ordusundakı [[saksonlar]] [[avarlar]]a dəstək olduğu üçün vəziyyət dəyişmişdir. Avarlar artıq dağılmağa başlayan dövlətlərini bərpa etməyə cəh etdilər. [[Avarlar]]ın daxilində baş verən [[vətəndaş müharibəsi]] nəticəsində Yugur özünü Xaqan elan etdi. [[795]]-ci ildə isə xristianlığı qəbul edərək himayələrinə girmək üçün franklara elçilər göndərmişdir. [[796]]-cı ildə isə şəxsən özü Şarlmanın hüzuruna gedərək bağlılığını bildirmişdir. Şahzadə Pipin əmrindəki Frank ordusu həmin il avar [[torpaq]]larına hücum etmişdir. [[Avarlar]]ın [[Transilvaniya]]dakı mərkəzi ələ keçirilmişdir. Artıq [[avarlar]]ın siyasi müstəqilliyindən söhbət edilə bilməyəcək dövrlər başlamışdır. [[Avarlar]]ın əsrlər boyunca yığdığı böyük zənginliklər talanmağa başlanmışdır. Düşmənləri olan [[avarlar]]ı pis vəziyyətdə olmasından istifadə edən bolqarlar da bu vəziyyətdən faydalanmaq istəmişdilər. Bütün çətinliklərə baxmayaraq avarlar məğrubiyyəti qəbul etmədilər. Bu zaman, hətta avar soy başçılarının böyük bir qisimi öldürülmüşdür. [[797]]-ci ildə avarlar müvəffəqiyyətli şəkildə qiyam qaldırmışlar, ancaq böyük bir səfər nəticəsində franklar üsyanı yatırmışlar. [[797-ci il]]də avar soy başçıları Frank kralı Şarlmana bağlılıq andı içmək məcburiyyətində qalsa da, [[799]]-cu və [[802-ci il]]lərdə avarlar yenidən qiyam qaldırmışdır. Bu vaxtlar avar torpaqlarında xristianlıq yayılmağa başlamışdır. [[803]]-[[804]]-cü illərdə bolqarların Xaqanı Krım, Tuna bölgəsindəki bütün avar torpaqlarını ələ keçirmişdir. Bolqar suverenliyindəki avarlar isə sürətlə assimilyasiya edilmişdir. Avarlara aid son məlumat 823-cü ildə Frank sarayında franklara bağlılığını bildirən avar elçilərinə aiddir. Buna baxmayaraq, tapıntılara görə [[avarlar]] X əsrə qədər varlıqlarını davam etdirə bilmişlər. Mərkəzi Avropada, [[Frank dövləti]] ilə [[Bizans]] imperatorluğu arasında köhnə Hun, Sabar və Ogur(Buqar)lar kimi Türk kütlələrinn dəstəyi ilə qüdrətli bir dövlət quraraq, fərqli Alman və xüsusilə qarışıq slav qəbilələrini öz hakimiyyəti altına almaqla 250 ilə qədər (5 Save 58-805) Avropa siyasətinə yön verən Avarların kimliyi məsələsi tarixçiləri və dilçiləri xeyli düçündürən başlıca mövzulardan biri olmuşdur. Avropa Avar xaqanlıgına [[Bizans]] qaynaqlarında: Abares, Abaroi, Latincada: Awares, Awari, Slav dill'rind' isə Abari, Obri kimi göstərilmişdir.Vaxtilə Monaolstandakı Ju-an-Juan dövlətinin(4-cü yüzilliyin başlanğıcı 552-555) Göy-Türklər tərəfindən dağıdıldıqdan sonra, təxminən 20 min adamlıq bir kütlə qərbə doğru köçmüşlər. Bizans tarixçisi Th.Simokattesin[7-ci yüzilliyin 2-ci yarısı] araşdırmalarından [[558-ci il]]də [[Orta Asiya]]dan qərbə və sonradan [[Avropa]]nin içərilərinə doğru irəliləyən [[Bizans]]ın [[şərq]] sərhədlərindən elçi göndərərək, yardım və yerləşmək üçün ərazi verilməsini rica edən kütlə olduğunu və başqa bir qrup araşdırmaların isə [[Avarlar]]ın həmən tarixdə hərəkət istiqamətini təyin edən sənədlərə istinadən bu kütlənin Avarlar olduğu qəti fikir kimi qəbul edilir. Bir çox sənədlərdə Juan-Juan xalqının Avar və ya [[Asiya]] Avarları adı ilə qeyd edilməsi (J. Marquart, 1914, Gy. Nemeth, 1930, 0. Franke, 1936, W. Eberhard, 1947) və digər tərəfdən Juan-Juanrin Monqol kimi göstərilməsi [[Avropa]] [[Avarlar]]ının da bu qəbildən olmasıni təsdiq edir.Monqolstanda Avropa Avarlarını xatirladan Var-Guni(Bar-Guni) adli bir qəbilənin açıqlanması, Macarstanda Avar çağına aid qəbirlərdən tapilan insan sümüklərinin monqoloid olduğu və Avar xaqanının adı olan "Bayan"ın Monqol sözü olduğu iddiası da yuxarıda qeyd etdiyimiz fikrin tam subutu olaraq qalır. Bu fikrə aydınlıq gətirmək üçün aşağıdakı qaynaqlara müraciət edək: 1)Bizans tarixçisi Priskos(5-ci yüzilliyin ortaları) hələ Orta Asiyada Juan-Juan hakimiyyətinin dağılmasından 100 il əvvəl , (461-465 hadisələri, bax. Sabarlar, Ogurlar) qərbi Sibir bölgəsində "Avar" qömündən söhbət açır.Digər bir qaynaq (Zakhaias Rhetor, 550-ci illər) da Monqolstan hadisələrindən öncə qərbdə bir Abar toplumu haqqında fikir yürütmüşdür. Bundan əlavə Yunan coğrafiyaçısı Strabonun əsərində də Abarnoilər də bəhs edilmişdir. 2)Ən önəmli məlumat isə Th.Smokattesin Avarlar haqqinda "Həqiqi Avar" və "Saxta Avar" mövzusudur.Bu qeydlərin araşdırılmasından alınan nəticəyə görə Saxta Avar deyilən kütlə Qərbi Türküstan-Quzey [[Qafqaz]] arası və Don İtil(Volqa) çaylarınin dolaylarında Oğur boyları ilə qonçuluqda yaşayan və Bizans qaynaqlarında Avar adı ilə tanınan(Menandros, 6-cı yüzilliyin sonları) Warkonlardir ki, (yəni Var və Hun) onlar da tabeçiliyində olduqları Juan-Juan dövlətindən ayrılıb Türküstan-Əfqanstan-Quzey Hindistanda Ağ Hun(Eftalit) dövlətinin yaranmasına təkan vermişlər. [[458]]-[[459]]-cu illərdə Tapqaç orduları qarşısında məğlubiyyətə uğrayan Var və Hun [[tayfa]] ittifaqi Xəzər-Aral şimalındakı ərazilərdə məskunlaşmışlar və sonralar bu tayfaları da qərbdə Avarlar kimi anılmışır. Th.Smokattesin "Həqiqi Avar" adlandırdığı tayfa isə [[552-ci il]]də Sabar hakimiyyətini yıxıb, Qafqaza doru irəlilədilər və İran Alanlarını, Ogur boylarını özlərinə tabe etdikdən sonra Bizansdan yerləşmək üçün ərazi və illik vergi istədilər.Bu zaman Balkanlarda, Trakyada istila planlarını yeridən Ogurlara qarşı mübarizəyə başı qarışan imperator Justinianos vergini rədd etməklə bərabər, imperiyaya olan Avar axınının qarşısını almaq məqsədilə aşağı Tuna hövzəsində, başda Antlar və çoxluq təşkil edən Slav [[tayfa]]larından istifadə edərək bir maneə yaratmağa çalışdı.Lakin [[562]]-ci ildə bu maneəni asanlıqla aşan [[Avarlar]] aşağı Tunanı işğal edərək [[Bizans]]la həmsərhəd oldular.İmperator [[Yustinian]]ın ([[565]]-[[578]]) vergini ödəməkdə tərəddüd etməsi [[Bizans]]ı təhlükə altına saldı və [[Avarlar]] Xaqan Bayanın başçılığı ilə orta Kalpata girdilər. Onlar Tunanın qərbindəki German qəbilələrindən olan Longobardlarla birləşərək şərqi [[Macarıstan]]dakı Gepidləri özlərinə tabe etdilər və [[568-ci il]]də Lonqobardların cənubi İtaliyaya köçməsi ilə bərabər müasir Macarstanı tamamən işğal etdilər. Beləliklə [[Avarlar]] [[Avropa]]da öz dövlətlərinin əsasını qoydular və 200 il Avar Xaqanlığı adı ilə hakimiyyətdə oldular. == Avar xaqanları == #Bayan Xaqan (562-602) #II Bayan Xaqan (602-617) #Onogunduri Xaqan (617-630) #Surakat Xaqan (729/730) #Yugurus Xaqan (791-795) #I Tudun Xaqan (795-803) #Zodan Xaqan (803 - 805) #Thedorus Xaqan (805 - ?) #Abraham Xaqan (? - ?) #II Tudun Xaqan (? - 835) ==Avarların köç etməsi== Avar xaqanlığı Jujanlar Göytürklərə məğlub olduqdan sonra onların bir qismi qərbə çəkildi və Qafqazda məskən saldılar. Onlara avar deyirdilər. Türkcə bu söz '''«dirənən, duruş gətirən, qarşı gələn»''' mənasını verirdi. Avarlar 558-ci ildə Qafqazdan köçərək Şərqi Avropaya getdilər və Şərqi Avropanın digər türk tayfaları ilə birlikdə Avar dövlətini yaratdılar. Bu dövlətin əsasını 565-ci ildə Bayan xaqan qoydu. Qısa bir vaxtda Avar dövləti güclü xaqanlığa çevrildi. Bizansdan xərac tələb etməyə başladı. Bizans vergi verməyə razı oldu. 6-cı əsrin sonlarında artıq imperatorluğa çevrilmiş Avar xaqanlığının ərazisinə Şərqi və Qərbi Avropanın böyük bir hissəsi — indiki Macarıstanın, Çexiyanın, Slovakiyanın, Avstriyanın və Almaniyanın cənub bölgələrinin bir hissəsi daxil idi. Alman və slavyan tayfalarının bir hissəsi də avarlardan asılı hala düşdü. Avar dövlətinin yaranmasında və möhkəmlənməsində hunlar, sabirlər, oğuzlar və digər türk tayfaları yaxından iştirak etmişdilər. Avar xaqanlığı Bizansla qonşu olduqdan sonra onun Bizans üzərinə hücumları artdı. Avarlar Sasanilərlə birlikdə iki dəfə Konstantinopolu mühasirəyə aldılar. Lakin hərbi dəniz donanması olmadığına görə qələbə çala bilmədilər. 626-cı ildə Konstantinopola növbəti hücumdan sonra Avar dövlətinin qüdrəti sarsıldı. Xaqanlığa tabe olan xalqların üsyanı və hakimiyyət uğrunda mübarizə onun zəifləməsinə səbəb oldu. Bəzi türk tayfaları avarlardan ayrıldılar. Bu tayfaları Bulqar dövlətinin başçısı Kubrat xan öz elinə birləşdirdi. O, avarları Qara dənizin şimal sahillərindəki ərazilərdən və Dnepr çayının aşağı axarlarından sıxışdırıb çıxardı. 8-ci əsrin sonlarında Avar xaqanlığı ilə Frank dövləti arasında uzunsürən müharibə başlandı. 823-cü ildə franklar avarların Pannoniya ərazisini tutdular. Avar dövləti süqut etdi. {{Türk dövlətləri}} [[Kateqoriya:Türk dövlətləri]] [[Kateqoriya:Türk tarixi]] [[Kateqoriya:Tarixi türk dövlətləri]] j8d8ee7b4l2k5q8z26yoy7vybv95m84 0 84161 6548066 6289556 2022-07-25T11:12:12Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Alimlər]] silindi wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Maqsud Cəlilov |orijinal adı = Maqsud Fərhad oğlu Cəlilov |digər adları = Maqsud Fərhadoğlu |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 2.5.1935 |doğum yeri = [[Nərimanlı (Basarkeçər)|Nərimanlı]], [[Basarkeçər rayonu]], [[Ermənistan SSR]], [[ZSFSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = 5.10.2009 |vəfat yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat səbəbi = [[İnsult]] |dəfn yeri = [[Qala]], [[Bakı]] |vətəndaşlığı = |milliyyəti = |həyat yoldaşı = |uşağı = Rövşən Cəlilli, Əfşan Cəlilova (1995-ci ildə vəfat edib), Alşan Cəlilov, Müslümət Aslanova |atası = Fərhad Qurban oğlu Cəlilov |anası = Gülsüm Abdulla qızı Cəlilova |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = |elmi adı = |iş yeri = |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Cəlilov Maqsud Fərhad oğlu''' — fəlsəfə elmləri doktoru, professor. == Həyatı == Maqsud Cəlilov 1935-ci il mayın 2-də əzəli Azərbaycan torpağı olan [[Göyçə mahalı]]nın [[Basarkeçər]] rayonunun [[Nərimanlı]] kəndində dünyaya gəlmişdir. Orta məktəbin 4-5-ci siniflərini bir ildə tamamlayaraq, məktəbi bitirdikdən sonra Qazax 2 illik Müəllimlər İnstitutuna daxil olmuşdur. Sonradan İnstitut [[Şəki şəhəri]]nə köçürülmüşdür. Şəki Müəllimlər İnstitutunu bitirib Lənkəran rayonunun Şağlaser kəndində bir il müəllim işlədikdən sonra Azərbaycan Dövlət Pedoqoji İnstitutunun Tarix-Filologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. İnstitutda oxuduğu müddətdə "Lenin" adına təqaüd almış, 1960-cı ildə institutu fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. İnstitutu bitirdikdən sonra doğma kəndinə qayıtmış, əvvəlcə kənd orta məktəbində müəllim, sonra isə rayon qəzetində müxbir işləmişdir. 1966-cı ildə [[Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq İnstitutu|Azərbaycan Elmlər Akademiyası Fəlsəfə institutunun]] aspiranturasına daxil olmuş, 1969-cu ildə "Dinlə ictimai şüurun başqa formaları arasında qarşılıqlı əlaqə" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını uğurla müdafiə edərək fəlsəfə elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. 1968-ci ildən [[Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti]]nin fəlsəfə kafedrasında işləmişdir. 1976-cı ildən ömrünün sonunadək kafedra müdiri vəzifəsində çalışmışdır. 1987-ci ildə "Elmi-texniki inqilab ilə şəxsiyyətin dünyagörüşü arasında qarşılıqlı əlaqə" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin 70 illik yubileyi munasibətilə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti [[Heydər Əliyev]]in sərəncamı ilə (13 iyun 2002-ci il) ona “Əməkdar müəllim” fəxri adı verilmişdir. == Elmi fəaliyyəti == === Monoqrafiyaları === *1965 – "İslam dini və əmək" *1967 – "Məişət, din və mənəvi tərbiyə" *1976 – "Cəmiyyət, din və ateizm" *1978 – "Din və mənəvi tərbiyə" *1987 – "Elmi-texniki inqilab və ateist dünyagörüşü" *2001 – "Tərəqqi, insan və şəxsiyyətin dünyagörüşü" === Proqramları === Maqsud Cəlilov 1992-1998-ci illərdə fəlsəfəyə dair yeni proqramlar hazırlayıb çap etdirmişdir. *"Fəlsəfə proqramı" *"Dinşünaslıq" *"Mədəniyyətşünaslıq" *"Din və mədəniyyət" Bunlara uyğun beş cilddən ibarət "Fəlsəfədən mülahizələr", "Azərbaycan fəlsəfəsi" və "Sosial fəlsəfə" adlı fəlsəfədən mülahizələr kitabı işıq üzü görmüşdür. 1996-cı ildə Maqsud Cəlilovun "Fəlsəfənin əsasları" dərsliyi çap olunmuşdur. Bu kitab fəlsəfədən ilk milli dərs vəsaiti kimi qiymətləndirilməkdədir. 1997-2009-cu illər ərzində bu dərslik müəyyən düzəlişlərlə dəfələrlə çap olunmuşdur. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Azərbaycan filosofları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı filosoflar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]] [[Kateqoriya:Göyçədə doğulanlar]] [[Kateqoriya:1935-ci ildə doğulanlar]] [[Kateqoriya:Bakıda vəfat edənlər]] [[Kateqoriya:2009-cu ildə vəfat edənlər]] [[Kateqoriya:XX əsr Azərbaycan filosofları]] [[Kateqoriya:XXI əsr Azərbaycan filosofları]] 369ia489abu9wv9j69vrkck1f4xuged 0 86014 6548129 6240489 2022-07-25T11:44:17Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Alimlər]] silindi wikitext text/x-wiki {{Şəxs |adı = Mustafa ağa Vəkilov |orijinal adı = Vəkilov Mustafa ağa Məmməd ağa oğlu |şəkil = Mustafa ağa Vəkilov.jpg |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = |digər adı = |doğum tarixi = 25.1.1899 |doğum yeri = Salahlı, [[Qazax qəzası]], [[Yelizavetpol quberniyası]], [[Rusiya imperiyası]] |vəfat tarixi = 30.4.1943 |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |həyat yoldaşı = Müqəddənisə Vəkilova |atası = [[Məmməd ağa Vəkilov]] |anası = Mədinə xanım Əmiraslan ağa qızı Şıxlinskaya |dini = |ixtisası = |təhsili = |fəaliyyəti = |fəaliyyət illəri = |tanınır = |mükafatları = |imzası = |imzanın ölçüsü = |imzanın izahı = |saytı = |vikianbar = }} '''Vəkilov Mustafa ağa Məmməd ağa oğlu''' — [[Azərbaycan Demokratik Respublikası parlamenti]]nin xüsusi qərarına əsasən, dövlət hesabına ali təhsil almaq üçün xaricə göndərilmiş tələbələrdən biri. [[Azərbaycan]]ın ilk hüquq professoru, [[Sarbonna Universiteti]]nin məzunu. == Həyatı== Mustafa ağa Vəkilov [[1899]]-cu ildə [[Qazax qəzası]]nda görkəmli ictimai xadim [[Məmməd ağa Vəkilov|Məhəmməd ağa Vəkilovun]] ailəsində anadan olmuşdur.<ref>{{Cite web |title=İlk hüquq professorunun zindan məktubları... |url=http://muvekkil.az/?p=8024 |access-date=2014-09-30 |archive-date=2015-02-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150216170337/http://muvekkil.az/?p=8024 |url-status=dead }}</ref> Atası Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dəftərxana rəisi işləyib. Bibisi Badisəba xanım Vəkilova maarifpərvər ədib Firudin bəy Köçərlinin həyat yoldaşı olub. [[1917]]-ci ildə [[Tiflis]] kişi gimnaziyasını bitirmişdir. [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin [[Tiflis]]dəki daimi nümayəndəliyində tərcüməçi işləmişdir. Parlamentin [[1919]]-cu il 1 sentyabr tarixli qərarına əsasən, təhsilini hüquq sahəsində davam etdirmək üçün Paris Universitetinə ([[Fransa]]) göndərilmişdir. Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra xaricdə dövlət hesabına təhsil alan azərbaycanlı tələbələrin vəziyyətini öyrənmək üçün [[1921]]-[[1922]]-ci illərdə Xalq komissarları Sovetinin sədri [[Nəriman Nərimanov]]un tapşırığı ilə xaricə ezam olunmuş xüsusi nümayəndənin hesabatında onun 2-ci kursa keçdiyi göstərilirdi. Universiteti bitirdikdən sonra hüquq magistri elmi dərəcəsi almışdır ([[1924]]). == Fəaliyyəti == Mustafa ağa Vəkilov təhsilini başa vurduqdan sonra Moskvaya, Kremlə gələrək orada MİK-in sədri N.Nərimanovla görüşüb. N.Nərimanov gənc hüquqşünasa Kremldə qalıb ixtisası üzrə işləməyi təklif edib. M.Vəkilov bu təklifi qəbul etməyib və [[1924]]-cü ildə Bakıya qayıdıb. O, Bakıda Konyuktor Bürosunda əvvəlcə katib, sonra isə rəis vəzifəsində işləyib. Vəkilov [[1924]]-[[1927]]-ci illərdə Azərbaycanın ədliyyə orqanları, [[1927]]-[[1937]]-ci illərdə ali məktəblərində çalışmış, həmçinin elmi-tədqiqat, tərcümə və redaktə işi ilə məşğul olmuşdur. [[1928]]-ci ildə M.Vəkilov öz xahişi ilə Ədliyyə Komissarlığındakı işindən azad edilib. Sonralar, əsasən, [[1927]]-ci ildən dərs dediyi Azərbaycan Dövlət Universitetinin hüquq fakültəsində pedoqoji və elmi fəaliyyətlə məşğul olub. AzDETİ təşkil olunduqda ali məktəbdə öz müəllimlik işinə fasilə verərək, buranın sovet quruculuğu və hüquq şöbəsinin aspiranturasına daxil olub. [[1930]]-31-ci tədris ilinin sonlarında aspiranturanı bitirərək (aspiranturasının ilk buraxılışı) hüquq elmi üzrə dosent dərəcəsi alıb.Mustafa ağa Vəkilov iki iri elmi əsərin müəllifidir: «İnqilabdan əvvəlki Azərbaycanda nikah münasibətləri», «Hüquq və əxlaq». Hüquqi mövzularda əsərlər, həmçinin mülki hüquqdan qısa dərslik yazmış, "Rusca-Azərbaycanca lüğət" (Bakı, [[1938]]) tərtib etmişdir. [[1935]]-ci ildə gənc alim Azərbaycan SSR Konstitusiyası türk mətninin redaktoru olub. M.Vəkilov eyni zamanda tərcümə və redaktə işləri ilə məşğul olmuş, [[1935]]-ci ildə professor dərəcəsi alaraq, pedoqoji fəaliyyətini davam etdirib. Beləliklə o, Azərbaycanın professor dərəcəsi alan ilk hüquqşünas alimi olub. [[1941]]-ci ilin yanvarın 25-də XDİK yanında Xüsusi Müşavirədə Mustafa Vəkilova «antisovet-millətçi təşkilatda iştirakına görə” cəzasını islah-əmək düşərgəsində çəkməklə 5 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. M.Vəkilov [[1943]]-cü il aprelin 30-da sürgündə vəfat edib. == Elmi əsərləri == * «İnqilabdan əvvəlki Azərbaycanda nikah münasibətləri» * «Hüquq və əxlaq» == Mənbə == *[[ASE]], c. 2, Bakı: 1978, səh. 460. *[[İsmayıl Umudlu]]. Vəkiloğulları. Bakı: “QAPP-poliqraf” nəşriyyatı, 2003. == Həmçinin bax == * [[Badisəba xanım Vəkilova]] * [[Məmmədrza ağa Vəkilov]] * [[Fəxri Vəkilov]] * [[Mustafa bəy Vəkilov]] * [[Rəhim bəy Vəkilov]] * [[Mədinə xanım Qiyasbəyli]] * [[Mehdixan Vəkilov]] * [[Səməd Vurğun]] * [[Yusif Səmədoğlu]] * [[Vaqif Səmədoğlu]] * [[Cavanşir Vəkilov]] * [[Şöhrət Vəkilov]] *[[Cümhuriyyət tələbələri]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{Cümhuriyyət tələbələri}} [[Kateqoriya:Qazax rayonunda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan hüquqşünasları]] [[Kateqoriya:Vəkilovlar]] [[Kateqoriya:Qazaxda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Professorlar]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]] 3qa7xufhykusrfgxkaota8f43xttaqs 0 86808 6547883 6438151 2022-07-25T08:54:14Z EVRRVE. 219485 Forma əlavə edildi wikitext text/x-wiki {{futbol klubu | başlıq = {{bayraq|Avstriya}} Admira Vakker | emblem = | rəngləri = | ləqəbi = | yaranma tarixi = [[1905]] | stadionu = Bundesstadion Südstadt,<br> Maria Enzersdorf | tutumu = 12.000 | prezidenti = | baş məşqçisi = | liqa = Bundesliga | mövsüm = 2020/21 | sıra = 11. | | pattern_la1 = _nikestrike3bb | pattern_b1 = _nikestrike3bb | pattern_ra1 = _nikestrike3bb | pattern_sh1 = | pattern_so1 = _nikematchfit2021b | leftarm1 = 000000 | body1 = 000000 | rightarm1 = 000000 | shorts1 = FFFFFF | socks1 = 000000 | pattern_la2 = _nikestrike3ur | pattern_b2 = _nikestrike3ur | pattern_ra2 = _nikestrike3ur | pattern_sh2 = | pattern_so2 =_nikematchfit2021r | leftarm2 = FF0000 | body2 = FF0000 | rightarm2 = FF0000 | shorts2 = FF0000 | socks2 = FF0000 | pattern_la3 = | pattern_b3 = _nikepark7vb | pattern_ra3 = | pattern_sh3 = | pattern_so3 = | leftarm3 = 77BBFF | body3 = 77BBFF | rightarm3 = 77BBFF | shorts3 = 000000 | socks3 = 77BBFF }} '''Admira Vakker''' — [[Avstriya]]nın futbol klubu == Tarixi == 1905-ci ildə yaranmışdır. == Avropa kuboklarında iştirak == == Uğurları == == Məşqçilər == == Xarici keçidlər == {{Futbol klubu-qaralama}} [[Kateqoriya:Əlifba sırasına görə futbol klubları]] [[Kateqoriya:Avstriya futbol klubları]] [[Kateqoriya:1905-ci ildə yarananlar]] cbgttxc0ygb8eqhdy8bzr4pei7it7kx 0 87067 6547428 6546510 2022-07-24T17:22:22Z Babək Akifoğlu 18757 [[User:5.191.28.2|5.191.28.2]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Sortilegus|Sortilegus]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki {{digər məna|Köhnə Xudat}} {{YM |ad = Köhnə Xudat |xəritə = |xəritə miqyas = |xəritə məlumat = |xəritə1 = |xəritə1 miqyas = |xəritə1 məlumat = |xəritə2 = |xəritə2 miqyas = |xəritə2 məlumat = |ərazi = |əhali = |əhali_il = |əhali sıxlığı = |yüksəklik = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lat_hem = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |lon_hem = |poçt kodu = |ölkə = Azərbaycan |bölgə = |rayon = Qusar rayonu |şəhər = |qəsəbə = |kənd nümayəndəsi = |bələdiyyə başçısı = |vebsayıt = |rəsmi dili=[[Azərbaycan dili]]}} '''Köhnə Xudat''' — [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]]nın [[Qusar rayonu]]nun inzibati ərazi vahidində [[kənd]]. ==Tarixi== *[[Kənd]] [[1999-cu il]]də yaradılmışdır. ==Toponimikası== *[[Köhnə Xudat]] oyk., mür. *[[Xaçmaz]] r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də [[kənd]]. Samur-Dəvəçi ovalığındadır; *[[Qusar]] r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Qusar maili düzənliyi]]ndədir. 1900-cü ildə Biləcəri-Dərbənd d.y. xəttinin çəkilişi ilə əlaqədar burada tikilən stansiyaya [[Xudat]] adı verilmişdi. Xudat kəndi yeni yaradılmış stansiyadan əvvəl salındığı üçün Köhnə Xudat adlandırılmışdır. Sonradan yarandığı üçün kənd əhli arasında Törəmə də adlanır.<ref>Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]. [[Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu]]. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427</ref> ==Əhalisi== *[[2009-cu il]]in siyahıyaalınmasına əsasən [[kənd]]ə [[1851]] nəfər [[əhali]] yaşayır.<ref>Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. [[Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi]]. Bakı-2010. Səh.629</ref> ==Həmçinin bax== *[[Qusar rayonu]] ==Xarici keçidlər== *[http://qusar-ih.gov.az/ Azərbaycan Respublikası Qusar Rayon İcra Hakimiyyəti] ==İstinadlar== {{İstinad siyahısı}} {{Qusar rayonunun yaşayış məntəqələri}} {{Qusar rayonu-qaralama}} {{kənd-qaralama}} [[Kateqoriya:Qusar rayonunun kəndləri]] r31ach12ox1qbo077ocr5z42jps9ivs 0 87162 6547431 6545038 2022-07-24T17:22:51Z Babək Akifoğlu 18757 [[User:77.244.124.224|77.244.124.224]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Sword313|Sword313]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki {{YM |ad = Xanərəb |xəritə2 = A-Barda.PNG |xəritə2 miqyas = 200px |xəritə2 məlumat = |xəritə1 = |xəritə1 miqyas = |xəritə1 məlumat = |xəritə = |xəritə miqyas = |xəritə məlumat = |ərazi = |əhali = |əhali sıxlığı = |əhali_ref = |yüksəklik = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lat_hem = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |lon_hem = |ərazi kodu = |poçt kodu = |ölkə = Azərbaycan |bölgə = |rayon = Bərdə rayonu |şəhər = |qəsəbə = |Kəndxuda = |rəsmi_saytı = }} '''Xanərəb''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Bərdə rayonu]]nun inzibati ərazi vahidində kənd. == Tarixi == Xanərəb Bərdə r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də kənd. Qarabağ düzündədir. Yaşayış məntəqəsi ərəb mənşəli tayfaların məskunlaşması nəticəsində yaranmış, Qarabağ xanlarına məxsus mülk olmuşdur. Bir müddət Bəylik də adlanmışdır. Oykonim xan (titul) və Ərəb (etnotoponim) komponentlərindən düzəlib, "xana məxsus Ərəb kəndi" mənasındadır.<ref>Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. iki cilddə. I cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2007, səh.323 {{az}}</ref> Xanərəb sovet dövründə kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı üzrə nəinki rayonun, hətta regionun məşhur yaşayış məntəqələrindən sayılıb. Lakin sonrakı illərdə regionun digər yaşayış məntəqələri kimi, Xanərəbdə də iqtisadi çətinliklər üzündən təsərrüfatı dağılıb. == Əhalisi == === Tanınmışları === *[[Həvva Məmmədova]] - Tarix elmləri namizədi *İsa Sevər - şair, müəllim *Tofiq Qasımov - Kimyaçı alim. ==İstinadlar== {{İstinad siyahısı}} {{Bərdə rayonunun yaşayış məntəqələri}} {{Bərdə rayonu-qaralama}} {{kənd-qaralama}} [[Kateqoriya:Bərdə rayonunun kəndləri]] ejtwc92nnpnzqdruz2ad17owsvp6j6r 0 87803 6548056 6513618 2022-07-25T11:09:34Z 5.197.227.3 /* Tibbi şərtlər */ wikitext text/x-wiki {{Xəstəlik |Name = İntihar |Latınca = |Yunanca = |Image = Edouard Manet - Le Suicidé.jpg |Caption = [[Eduard Mane]]nin çəkdiyi [[İntihar (rəsm əsəri)|Le Suicidé]] rəsmi |DiseasesDB = 12641 |ICD10 = {{ICD10|X|60||x|60}}–{{ICD10|X|84||x|60}} |ICD9 = {{ICD9|E950}} |ICDO = |OMIM = |MedlinePlus = 001554 |eMedicineSubj = article |eMedicineTopic = 288598 |MeshID = }} '''İntihar''' — qəsdən özünün ölümünə səbəb olan hərəkətdir. Risk faktorlarına [[depressiya]], [[bipolyar pozuntu]], [[şizofreniya]], [[şəxsiyyət pozğunluğu]] kimi ruhi nasazlıqlar da aiddir.<ref>{{cite journal |vauthors=Hawton K, van Heeringen K |title=Suicide |journal=Lancet |volume=373 |issue=9672 |pages=1372–81 |date=April 2009 |pmid=19376453 |doi= 10.1016/S0140-6736(09)60372-X}}</ref> İntihar maliyyə çətinliklərindən, münasibətlər ilə bağlı çətinliklərdən və ya zorbalıqdan yarana bilər.<ref>{{cite journal|last1=Bottino|first1=SM|last2=Bottino|first2=CM|last3=Regina|first3=CG|last4=Correia|first4=AV|last5=Ribeiro|first5=WS|title=Cyberbullying and adolescent mental health: systematic review.|journal=Cadernos de Saúde Pública|date=March 2015|volume=31|issue=3|pages=463–75|pmid=25859714|doi=10.1590/0102-311x00036114}}</ref> == Anlayışlar == == Risk faktorları == === Psixi xəstəliklər === === Əvvəlki cəhdlər və özünə zərər === Əvvəlki intihar cəhdlərinin tarixi intiharın tamamilə dəqiq göstəricisidir. İntiharların təxminən 20%-ində əvvəlki cəhd etmiş, onların 1%-i bir il ərzində və 5%-dən çoxu isə 10 il ərzində intihar ediblər. Özünə zərər verən hərəkətlər adətən intihar cəhdi deyil və özünə zərər verənlərin əksəriyyətində intihar riski yüksək deyildir.<ref>{{cite journal|last=Greydanus|first=DE|author2=Shek, D |title=Deliberate self-harm and suicide in adolescents|journal=The Keio journal of medicine|date=September 2009|volume=58|issue=3|pages=144–51|pmid=19826208|doi=10.2302/kjm.58.144}}</ref> Bəzi özünə zərər verənlər intihar yolu ilə həyatlarını sona qoya bilər və ya özünə zərər və intihar riski üst-üstə düşə bilər. === Maddə istifadəsi === === Qumarbazlıq === Qumarbazlıq intihar düşüncəsinin və cəhdlərinin artması ilə əlaqələndirilir.<ref>{{cite book |first1=Stefano |last1=Pallanti |first2=Nicolò Baldini |last2=Rossi |first3=Eric |last3=Hollander |chapter=11. Pathological Gambling |editor1-first=Eric |editor1-last=Hollander |editor2-first=Dan J. | editor2-last=Stein |title=Clinical manual of impulse-control disorders |url=https://books.google.com/books?id=u2wVP8KJJtcC&pg=PA253 |year=2006 |publisher=American Psychiatric Pub |isbn=978-1-58562-136-1 |page=253}}</ref> Patoloji qumarbazların 12–24%-i intihar cəhdləri edirlər. Qumarbazların arvadlarının intihar nisbəti ümumi əhalidən üç dəfə yüksəkdir.<ref>{{cite journal|last=Oliveira|first=MP|author2=Silveira, DX |author3=Silva, MT |title=Pathological gambling and its consequences for public health|journal=Revista de saude publica|date=June 2008|volume=42|issue=3|pages=542–9|pmid=18461253|doi=10.1590/S0034-89102008005000026}}</ref> Digər riski artıran faktorlara qumarbazların psixi xəstəlik, içki və narkotik maddə istifadəsi daxildir.<ref>{{cite journal|last=Hansen|first=M|author2=Rossow, I |title=Gambling and suicidal behaviour|journal=Tidsskrift for den Norske laegeforening : tidsskrift for praktisk medicin, ny raekke|date=Jan 17, 2008|volume=128|issue=2|pages=174–6|pmid=18202728}}</ref> === Tibbi şərtlər === === Psixososyal durumlar === === Media === === Rasional === == Üsullar == İntiharın aparıcı üsulu hər ölkədə fərqlidir. Müxtəlif bölgələrdə aparıcı üsullara asmaq, odlu silah və pestisid zəhərlənməsi daxildir. Bu fərqliliklər müxtəlif üsulların mövcudluğuna görə qismən hesab olunur. 56 ölkənin nəzərdən keçirilməsindən sonra qeyd olunub ki, asmaq<ref>{{cite journal|last1=Ajdacic-Gross|first1=V|last2=Weiss|first2=MG|last3=Ring|first3=M|last4=Hepp|first4=U|last5=Bopp|first5=M|last6=Gutzwiller|first6=F|last7=Rössler|first7=W|title=Methods of suicide: international suicide patterns derived from the WHO mortality database.|journal=Bulletin of the World Health Organization|date=September 2008|volume=86|issue=9|pages=726–32|pmid=18797649|doi=10.2471/BLT.07.043489|pmc=2649482}}</ref> ən ümumi intihar üsuludur və kişi intiharlarının 53%-i və qadın intiharlarının 39%-ni təşkil edir.<ref>{{cite book |editor1-first=Rory C. |editor1-last=O'Connor |editor2-first=Stephen |editor2-last=Platt |editor3-first=Jacki |editor3-last=Gordon |title=International Handbook of Suicide Prevention: Research, Policy and Practice |url=https://books.google.com/books?id=3fDGLWQtwFkC&pg=PA34 |date=1 June 2011 |publisher=John Wiley and Sons |isbn=978-1-119-99856-3 |page=34 |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160419073804/https://books.google.com/books?id=3fDGLWQtwFkC&pg=PA34 |archivedate=19 April 2016 |df= }}</ref> Ümumdünya intiharlarının 30%-i pestisid zəhərlənməsindən baş verir, və bunlardan əksəriyyəti inkişaf etməkdə olan ölkələrdə baş verir. Çində pestisidlərin istifadəsi ən yayılmış üsuldur.<ref>{{cite book|last=Krug|first=Etienne|title=World Report on Violence and Health, Volume 1|year=2002|publisher=World Health Organization|location=Genève|isbn=978-92-4-154561-7|page=196}}</ref> Yaponiyada [[seppuku]]ya hələ rast gəlinsə də, asma və tullanmaq ən çox yayılmışdır.<ref>{{cite journal|last1=Yoshioka|first1=E|last2=Hanley|first2=SJ|last3=Kawanishi|first3=Y|last4=Saijo|first4=Y|title=Time trends in method-specific suicide rates in Japan, 1990-2011.|journal=[[Epidemiology and Psychiatric Sciences]]|date=6 November 2014|pages=1–11|pmid=25373686|doi=10.1017/S2045796014000675|volume=25}}</ref> Özünü tullanmaqla öldürmək [[Honqkok]] və [[Sinqapur]]da çox yayılmışdır və intiharların 50% və 80%-ini təşkil edir. == Patofizyalogiya == İntihar və ya depressiyanın əsas patofizyalogiyanın birləşdirməsin aid heç bir məlumat yoxdur. Buna baxmayaraq, güman edilir ki, intihar — davranış, sosial-ekoloji və psixiatrik faktorların qarşılıqlı təsirindən gəlir. == Qarşısının alınması == {{Main|İntiharın qarşısının alınması}} === Skrininq === Ümumi əhalinin skrininq nəticəsində intihar nisbətin təsirinin az olması barədə məlumat yoxdur.<ref>{{cite journal|last=Williams|first=SB|author2=O'Connor, EA |author3=Eder, M |author4= Whitlock, EP |title=Screening for child and adolescent depression in primary care settings: a systematic evidence review for the US Preventive Services Task Force|journal=Pediatrics|date=April 2009|volume=123|issue=4|pages=e716–35|pmid=19336361|doi=10.1542/peds.2008-2415}}</ref><ref>{{cite journal|last=LeFevre|first=ML|author2=U.S. Preventive Services Task Force|title=Screening for suicide risk in adolescents, adults, and older adults in primary care: u.s. Preventive services task force recommendation statement.|journal=Annals of Internal Medicine|date=May 20, 2014|volume=160|issue=10|pages=719–26|pmid=24842417|doi=10.7326/M14-0589}}</ref> === Psixi xəstəlik === == Epidemiologiya == === Cins === === Yaş === == Tarix == == Sosial və mədəniyyət == === Qanunvericilik === [[Fayl:Seppuku-2.jpg|thumb|right|210px|Kunikazu Utaqavanın çəkdiyi [[ukiyo-e]]də [[samuray]] [[seppuku]] etməyə hazırlaşır.]] Bəzi Qərb ölkələrində intihar artıq cinayət deyl. Bununla belə, orta əsrlərdən ən azı 1800-cü ilə qədər Qərbi Avropanın əksər ölkələrində intihar cinayət sayılırdı. Müsəlman ölkələrin əksəriyyətində intihar cinayyət olaraq qalır. === Dini baxışlar === [[İslam]]ın dini baxışları intihara qarşıdır. [[Quran]]da intihar "öldürməyin və ya özünüzü öldürməyin" kimi qeyd olunaraq qadağan olunur.<ref>{{cite journal|last1=Gearing|first1=RE|last2=Lizardi|first2=D|title=Religion and suicide.|url=https://archive.org/details/sim_journal-of-religion-and-health_2009-09_48_3/page/332|journal=Journal of religion and health|date=September 2009|volume=48|issue=3|pages=332–41|pmid=19639421|doi=10.1007/s10943-008-9181-2}}</ref> [[Hədis]]lərdə də qeyd olunur ki, fərdi intihar qanunsuz və günahdır. [[Xristianlıq|Xristianlığın]] əksəriyyətində intihar əsasən Orta əsrlərdəki nüfuzlu xristian mütəfəkkirlərin yazılarına əsaslanan günah sayılsa da, intihar, məsələn [[Codex Justinianus|Justinianın Bizans xristian kodu]] altında günah sayılmırdı.<ref>{{cite web |author=Ronald Roth, D.Acu. |url=http://www.acu-cell.com/suicide.html |title=Suicide & Euthanasia – a Biblical Perspective |publisher=Acu-cell.com |accessdate=2009-05-06 |archive-date=2009-04-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090418073913/http://acu-cell.com/suicide.html |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url= http://www.clas.ufl.edu/users/nholland/suicide.htm |title=Norman N. Holland, Literary Suicides: A Question of Style |publisher=Clas.ufl.edu |accessdate=2009-05-06}}</ref> Katolik doktrinasında arqument "Öldürməyin" əmrinə əsaslanır və həm də həyat Allah tərəfindən verilmiş bir hədiyyədə olduğundan, intihar "təbii qaydaya" qarşı çıxır və dünyada Allahın usta planına mane yaratdığı qeyd olunur.<ref>{{cite web |url=http://www.scborromeo.org/ccc/p3s2c2a5.htm#2280 |title=Catechism of the Catholic Church – PART 3 SECTION 2 CHAPTER 2 ARTICLE 5 |publisher=Scborromeo.org |date=1941-06-01 |accessdate=2009-05-06}}</ref> [[Hinduizm]]də intihar ümumiyyətlə pislənir və müasir Hindu cəmiyyətində başqa birinin öldürülməsi kimi bərabər günah sayılır. Hindu Müqəddəs Yazılarda qeyd olunur ki, intihar edən ruh dünyasının bir hissəsi olacaq, öz ölümü ilə nəticələnən vaxta kimi yer kürəsini gəzməlidir.<ref> [http://www.hinduwebsite.com/hinduism/h_suicide.asp Hinduism and suicide]</ref> Lakin hinduizm, bir insanın ömrünün qeyri-şiddətsiz tətbiq etməsi ilə həyatını sona çatdırmasını haqqını qəbul edir, [[Prayopavesa]] olaraq adlandırılır.<ref>{{cite web |url= http://www.bbc.co.uk/religion/religions/hinduism/hinduethics/euthanasia.shtml|title= Hinduism – Euthanasia and Suicide|date= 2009-08-25|publisher= BBC}}</ref> Lakin Prayopavesa istək və ya həsrəti və bu həyatda heç bir məsuliyyət olmayan insanlar üçün məhduddur. [[Caynizm]]də [[Santhara]] adlanan bənzər bir təcrübə var. [[Sati]], ya da dul qadınlar tərəfindən özünü yandırmaq, [[Orta əsrlər]]də Hindu cəmiyyətində yayılmışdır.<ref>BBC News, [http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/5273336.stm "India wife dies on husband's pyre"], Aug. 22, 2006.</ref> [[İudaizm]] həyatı qiymətləndirmək əhəmiyyətinə diqqət yetirdikdən, intihar dünyada Allahın xeyirxahlığını inkar etmək sayılır. Buna baxmayaraq, həddindən artıq çətin şəraitdə, hansı ki, öldürülmə ya da dinə xəyanət etmək məcburiyyətində qalan bir seçim olmadığı halda, yəhudilər fərdi intihar və ya kütləvi intihar törətmişlər. Bu hərəkətlər, yəhudi orqanları tərəfindən qarışıq qəbul olunmuşdur: Bəziləri bunu qəhrəmanlıq şəhidliyi nümunəsi kimi qəbul etsə də, digərləri şəhadət gözləyərkən öz həyatlarını itirməsini səhv olduğunu sayırlar.<ref>{{cite web |url=http://www.religionfacts.com/euthanasia/judaism.htm |title=Euthanasia and Judaism: Jewish Views of Euthanasia and Suicide |accessdate=2008-09-16 |publisher=ReligionFacts.com |archive-date=2006-05-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060506200930/http://www.religionfacts.com/euthanasia/judaism.htm |url-status=dead }}</ref> === Fəlsəfədi === === Təbliğatı === [[Fayl:Japan 280316 Kamikaze Yasukuni 03.jpg|thumb|[[Yasukuni məbədi]]ndə [[kamikadze]]lərə həsr olunmuş abidə]] İntihar təbliğatı bir çox mədəniyyət və submədəniyyətdə mövcuddur. [[İkinci Dünya müharibəsi]]ndə [[Yaponiya]]da [[kamikadze]]lər ən cəsur qəhrəmanlar kimi təqdim olunur, məbədlərdə onların ruhuna dualar oxunur, validyenləri isə ölkənin ən hörmətli insanları sayılırdı.<ref>{{cite web|last1=Parry|first1=Richard Lloyd|title=China furious at Japan’s plan to ‘glorify’ kamikaze pilots|url=https://www.thetimes.co.uk/article/china-furious-at-japans-plan-to-glorify-kamikaze-pilots-qcwjsl6ptg7|website=www.thetimes.co.uk|accessdate=5 avqust 2017}}</ref> Ümumi olaraq Yapon cəmiyyəti "intiharlara qarşı tolerant" adlanırdı.<ref>{{cite journal|last=Ozawa-de Silva|first=C|title=Too lonely to die alone: internet suicide pacts and existential suffering in Japan|journal=Culture, medicine and psychiatry|date=December 2008|volume=32|issue=4|pages=516–51|pmid=18800195|doi=10.1007/s11013-008-9108-0}}</ref> İnternetdə intihar haqqında axtarışların 10–30%-i intihar cəhdlərini təşviq edir və ya asanlaşdırır. Bu cür saytların intihara meylli olanları təkzib edə bilməsi narahatlıq yaradır. Bəzi insanlar onlayn olarkən forumlarda yaxud [[çat]]larda əvvəllər mövcud olan dostları ilə [[intihar paktı]] formalaşdırır. İnternet, eyni zamanda, təcrid olunmuşlar üçün sosial qrupu təmin edərək intiharın qarşısını da ala bilər.<ref>{{cite journal|last=Durkee|first=T|author2=Hadlaczky, G |author3=Westerlund, M |author4= Carli, V |title=Internet pathways in suicidality: a review of the evidence|journal=International journal of environmental research and public health|date=October 2011|volume=8|issue=10|pages=3938–52|pmid=22073021|doi=10.3390/ijerph8103938|pmc=3210590}}</ref> === Yerlər === Bəzi yerlər intihar cəhdinin yüksək səviyyəsi olmasına görə tanınır. Bunlardan [[San Fransisko]]da [[Golden Gate körpüsü]]nü, [[Yaponiya]]da [[Aokiqahara]] meşəsini, [[İngiltərə]]nin [[Biçi Hed]] və [[Toronto]]nun [[Prins Edvard Viadukt]]unu qeyd etmək olar.<ref>{{cite book|last=Robinson|first=ed. by Peter|title=Research themes for tourism|year=2010|publisher=CABI|location=Oxfordshire [etc.]|isbn=978-1-84593-684-6|page=172|url=https://books.google.com/books?id=219aFMSRPqgC&pg=PA172|author2=Heitmann, Sine |author3=Dieke, Peter }}</ref><ref>{{cite book|last=Robinson|first=edited by David Picard, Mike|title=Emotion in motion : tourism, affect and transformation|publisher=Ashgate|location=Farnham, Surrey|isbn=978-1-4094-2133-7|page=176|url=https://books.google.com/books?id=PjuY_4Vy_UUC&pg=PT176|date=2012-11-28}}</ref><ref>{{cite book|last=Dennis|first=Richard|title=Cities in modernity : representations and productions of metropolitan space, 1840 – 1930|year=2008|publisher=Cambridge Univ. Press|location=Cambridge [u.a.]|isbn=978-0-521-46841-1|page=20|url=https://books.google.com/books?id=Gq9_uNNkmKUC&pg=PA20|edition=Repr.}}</ref> 1937-ci ildən 2010-cu ilə kimi, Golden Gate körpüsündən 1300-dən çox insan intihar edib.<ref>{{cite book|last=McDougall|first=Tim|title=Helping children and young people who self-harm : an introduction to self-harming and suicidal behaviours for health professionals|year=2010|publisher=Routledge|location=Abingdon, Oxon|isbn=978-0-415-49913-2|page=23|url=https://books.google.com/books?id=2VfP1-o0BgcC&pg=PA23|author2=Armstrong, Marie |author3=Trainor, Gemma }}</ref> İntiharın yayıldığı bir çox yerlərdə bunun qarşısını almaq üçün maneələr qurulmuşdur. Bunlara [[Paris]]in [[Eyfel qülləsi]] və [[Nyu-York]]un [[Empayr Steyt Bildinq]]i daxildir.<ref>{{cite book|last=Miller|first=David|title=Child and Adolescent Suicidal Behavior: School-Based Prevention, Assessment, and Intervention|year=2011|isbn=978-1-60623-997-1|page=46|url=https://books.google.com/books?id=bAHcIUDoVEoC&pg=PA46}}</ref> 2011-ci ildə Golden Gate körpüsündə yaradılan maneə intiharlara qarşı effektiv sayılır. === Görkəmli hallar === Kütləvi intihar hadisələrindən 1978-ci ildə Qayanada [[Constaun]] qəsəbəsində [[Xalqlar məbədi]]nin 909 nəfər üzvünün intihar etməsini qeyd etmək olar.<ref> [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/18/newsid_2540000/2540209.stm Mass Suicide Leaves 900 Dead]". Retrieved 9 November 2011.</ref> [[Cim Cons]] tərəfindən rəhbərlik edilən dini cərəyanın üzvləri, öz həyatlarına üzüm dadlı "Flavor Aid", [[sianid]] və müxtəlif reseptli dərmanlar ilə son qoymuşdular.<ref>Hall 1987, p.282</ref> ''Alternative Considerations of Jonestown and Peoples Temple''. San Diego State University.<ref>{{cite web |url=http://jonestown.sdsu.edu/AboutJonestown/Tapes/Tapes/DeathTape/death.html |title=Archived copy |accessdate=2011-11-10 |deadurl=dead |archiveurl=https://www.webcitation.org/5vybbZjSY?url=http://jonestown.sdsu.edu/AboutJonestown/Tapes/Tapes/DeathTape/death.html |archivedate=2011-01-24 |df= }}</ref> [[Saypan döyüşü]]nün son günlərində minlərlə Yapon vətəndaşı intihar etmiş, bəziləri özlərini "İntihar uçurumu" və "Banzay uçurumu"ndan atmışlar.<ref>[[John Toland (author)|John Toland]], ''[[The Rising Sun: The Decline and Fall of the Japanese Empire 1936–1945]]'', Random House, 1970, p. 519</ref> [[Bobbi Sends]]in rəhbərlik etdiyi [[1981-ci il irland aclıq aksiyası]]nda 10 nəfər vəfat etmişdir.<ref>{{cite book | last = Meehan | first = Mairtin Óg | title = Finely Tempered Steel: Sean McCaughey and the IRA | publisher = Republican Publications | year = 2006 | page = 78 | isbn = 0-9542946-3-7}}</ref> İkinci Dünya müharibəsi dövründə [[Ervin Rommel]] [[Adolf Hitler]]ə qarşı sui-qəsdin təşkilatçısı olsa da zabit şərəfini üstün tutaraq məhkəməyə çıxmaqdan imtina edib. Öz cəzası barədə özü qərar verib və sianid zəhəri içərək intihar edib.<ref>{{cite book |last=Watson |first=Bruce|title=Exit Rommel: The Tunisian Campaign, 1942–43 |publisher=Stackpole Books |year=2007 |page=170|isbn=978-0-8117-3381-6}}</ref> == Digər növlərdə == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici keçidlər == [[Kateqoriya:İntihar]] [[Kateqoriya:Ölüm səbəbləri]] [[Kateqoriya:Özünəqəsd]] hmlig8urbcsgnk5g8vcydyxcv2uyge0 0 88225 6547792 6100185 2022-07-25T06:25:20Z Aytac Xuduyeva 251708 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ wikitext text/x-wiki {{Şəxs |adı = Edvard Kennedi |orijinal adı = {{Dil-en|Edward Moore "Ted" Kennedy}} |şəkil = Ted Kennedy, official photo portrait.jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |digər adı = Ted Kennedi |doğum tarixi = 22.2.1932 |doğum yeri = [[Boston]], [[Massaçusets]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] |vəfat tarixi = 25.8.2009 |vəfat yeri = [[Hayannis]], [[Massaçusets]], [[ABŞ]] |vəfat səbəbi = beyin xərçəngi |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = |dini = |ixtisası = |təhsili = |fəaliyyəti = |fəaliyyət illəri = |tanınır = |mükafatları = |imzası = |imzanın ölçüsü = |imzanın izahı = |saytı = http://kennedy.senate.gov/ |vikianbar = }} [[Fayl:EMKGrave1.JPG|thumb|160px|Arlinqton]] '''Edvard Kennedi''' — [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-ın sui-qəsd nəticəsində qətlə yetirilən 35-ci prezidenti [[Con Kennedi]]nin sağ qalan iki qardaşından biri. O, səkkiz dəfə [[Senat]]a seçilib və [[ABŞ Demokratik partiyası]]nın ən nüfuzlu üzvlərindən biri olub. Edvard Kennedi ilk dəfə Senata 1962-ci ildə seçilib. 1962–2009-cü illərdə, fasiləsiz olaraq 47 il müddətində ABŞ-ın Massaçuses ştatının senatoru olub<ref>[http://axar.az//news/7295 1974: Kennedi Tiflis bazarında – Tarixi foto.] axar.az {{az}}</ref>. O, Amerikanın və bir çox xarici ölkələrin mükafatlarına layiq görülüb. 2009-cu il avqustun 12-də isə [[Barak Obama]] Con Kennediyə ABŞ-ın ən yüksək mülki mükafatını – "[[Prezident Azadlıq medalı|Prezident azadlıq medalı]]"nı təqdim edib. == Vəfatı == Onun 2003-cü ildən beynindəki şişdən əziyyət çəkdiyi məlum idi. Şişin diaqnostikası və cərrahiyyə əməliyyatı ilə kəsilməsi ancaq 2008-ci ildə həyata keçirilib. Edvard Kennedi 2009-cu ilin yanvarında prezident Barak Obamanın andiçmə mərasimi zamanı huşunu itirib.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://lent.az/news.php?id=28959 |access-date=2009-08-26 |archive-date=2010-05-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100505200808/http://lent.az/news.php?id=28959 |url-status=dead }}</ref> 2009-cu ilin avqustunda 77 yaşında vəfat edib. [[ABŞ Senatı|ABŞ senatoru]] Edvard Kennedi Arlinqton qəbiristanlığında dəfn edilib.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.anspress.com/index.php?lng=az&nid=1243 |access-date=2009-08-30 |archive-date=2009-09-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090902012830/http://anspress.com/index.php?lng=az&nid=1243 |url-status=dead }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:ABŞ-da doğulanlar]] [[Kateqoriya:Harvard Universitetinin məzunları]] [[Kateqoriya:Aviaqəzalarda sağ qalmışlar]] [[Kateqoriya:ABŞ prezidentliyinə namizədlər (1980)]] [[Kateqoriya:İrland əsilli amerikalılar]] [[Kateqoriya:Kennedi ailəsi]] 86rdo2k8g0liq5m2942geoh76vt6tx1 0 88469 6547666 6449407 2022-07-24T22:57:52Z Nick-4711 188023 wikitext text/x-wiki {{futbol klubu | başlıq = {{bayraq|Almaniya}} Viktoriya (Köln) | emblem = FC Viktoria Köln 1904 Logo.svg | rəngləri = | ləqəbi = | yaranma tarixi = | stadionu = Sportpark Höhenberg | tutumu = 8.317 | prezidenti = Günter Pütz | baş məşqçisi = Olaf Janßen | liqa = 3. Liga | mövsüm = 2021/22 | sıra = 13. }} '''Viktoriya (Köln)''' — [[Almaniya]]nın futbol klubu == Tarixi == == Avropa kuboklarında iştirak == 1 dəfə [[Avropa]] kuboklarında iştirak edib. == Uğurları == [[Kateqoriya:Almaniya futbol klubları]] [[Kateqoriya:Əlifba sırasına görə futbol klubları]] 8lt5dqobf9s7lpyyj0zvrnz37prhq8l 0 88842 6547418 6545406 2022-07-24T17:10:53Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{Digər məna|Eyvazlı}} {{YM}} '''Eyvazlı''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Qubadlı rayonu]]nun Novlu kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.<ref>{{cite web |url = https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf |archiveurl = https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf |archivedate = 2020-04-16 |title = İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı |author = Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi |date = 2019 |publisher = stat.gov.az |accessdate = 2020-04-16 |language = az}}</ref> == Tarixi == Eyvazlı kəndi Qubadlının Ermənistanla həmsərhədd olan ən yaxın yaşayış məntəqəsidir. Həmçinin bura Qubadlının ən kiçik üçüncü yaşayış yeridir. Kənd Bərgüşad çayının sahilində və dağların arasında yerləşir. Əhalisi əsasən əkinçilik və toxuculuqla məşğul olurdu. Ermənistan 1923-cü ildə bu kəndi dinc yolla zəbt etmək istəsə də, buna nail ola bilməyib (Həmin dönəmdə Zəngilan və Ordubadın bəzi kəndləri ermənilərə verilmişdir). [[1993-cü il]]də [[Ermənistan Respublikası]] Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. 10 oktyabr 2020-ci il tarixində [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]] Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad edilib. == Əhalisi == === Tanınmışları === * [[Allahverdi Bağırov]] - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, sonralar ailəsi Ağdam şəhərinə köçmüşdür. * [[Məmməd İsgəndərov]] - Siyasətçi, Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin sədri. ==Toponimikası== Kənd dağlıq ərazidədir. Tədqiqatçılar bu [[oykonim]]ləri oğuz [[tayfa]] ittifaqına daxil olan təklələrin (sonralar Şahsevənlərin) tərkibinə daxil olmuş eyvazlı tirəsinin adı ilə bağlayırlar. Etnotoponimdir. Şərur r-nunun Tənənəm kəndində Eyvazlı məhəlləsi, [[Ağstafa]] r.nun Saloğlu kəndində ayvazlı nəsli qeydə alınmışdır.<ref>Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]. [[Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu]]. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} ==Xarici keçidlər== *[http://qubadli-ih.gov.az/ Azərbaycan Respublikası Qubadlı Rayon İcra Hakimiyyəti] {{Qubadlı rayonu-qaralama}} {{kənd-qaralama}} {{Qubadlı rayonunun yaşayış məntəqələri}} [[Kateqoriya:Qubadlı rayonunun kəndləri]] gd79j0djm4a72paght8enqb8x66myc9 0 93062 6547290 6512032 2022-07-24T15:43:20Z Onyeddi 150749 /* Sinqlları */ wikitext text/x-wiki {{Musiqiçi |adı = Namiq Qaraçuxurlu |orijinal adı = {{dil-az|Namiq Hilal oğlu Şükürov}} |digər adı = |şəkil = NamiQaraçuxurlu.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |fon rəngi = |doğum adı = |ləqəbi = Qaraçuxurlu |doğum tarixi = 08.11.1978 |doğum yeri = [[Qaraçuxur]], [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{AZE}} |fəaliyyəti = [[meyxanaçı]]<br>[[müğənni]]<br>[[söz yazıçısı]]<br>[[bəstəkar]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |janr = [[pop]] |musiqi aləti = [[piano]] |səs tembri = |fəaliyyət illəri = 1993–h.h. |albom şirkəti = |əlaqələri = |təhsili = |üzvlüyü = |mükafatları = Şəhriyar adına mədəniyyət sarayında meyxana yarışması - 2-ci yer |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Namiq Qaraçuxurlu''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] meyxanaçı, müğənni. == Həyatı == Namiq Qaraçuxurlu [[8 noyabr]] [[1978]]-ci ildə [[Bakı şəhəri]]ndə anadan olmuşdur.<ref>[https://1news.az/news/namik-garachuhurlu-i-uchastnica-shou-holostyak-tasha-turova-v-klipe-soyuqdur---foto-video - "Намик Гарачухурлу и участница шоу "Холостяк" Таша Турова в клипе "Soyuqdur" — ФОТО – ВИДЕО"]</ref><ref>[https://axsam.az/?name=xeber&news_id=63868 - "Namiq gecəyarısı bulvarda — fotolar"]</ref><ref>[https://big.az/4004-namiq-qaracuxurlu-ile-musahibe.html - Namiq Qaraçuxurlu ilə müsahibə]</ref> İlk meyxanasını 1993-cü ildə deyən [[meyxanaçı]] sonralar müəyyən səbəblərdən bir neçə il sənətinə fasilə vermişdir. 1997-ci ildə Şəhriyar adına mədəniyyət sarayında keçirilən meyxana müsabiqəsində ikinci yer tutub, laureat olmuşdur. Fəaliyyəti ilə o gündən mütəmadi məşğul olan meyxanaçının 1999-cu ildə ilk kaseti işıq üzü görüb. 2001-ci ildə "And içmişdik" adlı albomu çıxandan sonra meyxanaçının və meyxana sənətinin həyatında böyük rol oynayan "Rəvayət" klipi çəkilib. Klipinin təqdimatı bir vaxtlar meyxanaçının laureat olduğu Şəhriyar adına mədəniyyət sarayında konsert şəklində keçirilmişdir. Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində konsert verən meyxanaçı 7400 nəfərlik tamaşaçı tutumu olan "[[Şəfa stadionu|Şəfa]]" stadionunda solo konsert vermişdir. Mütəmadi olaraq [[Hollandiya]], [[Almaniya]], [[İran]]<ref>[https://financialtribune.com/articles/art-and-culture/81839/ayhan-to-perform-with-3-azeri-singers - "Namiq Daha 3 Şarkıcıyla Sahne Alacak"]</ref><ref>[https://axsam.az/?name=xeber&news_id=86695 - "Müğənnilərimiz İranda konsert verdilər — fotolar+video"]</ref> və [[Rusiya|Rusiyanın]] bir çox şəhərlərində və o cümlədən paytaxt [[Moskva]]<nowiki/>da konsert vermişdir. Uzun müddət [[Aygün Kazımova]]<ref>[https://news.day.az/showbiz/263824.html - Namiq Qaraçuxurlu Aygün Kazımova ilə bağlı hansı xəbəri təsdiqlədi?]</ref><ref>[https://1news.az/mobile/news/aygyun-kyazimova-i-namik-garachuhurlu-vnov-vmeste---foto - "Айгюн Кязимова и Намик Гарачухурлу вновь вместе — ФОТО"]</ref> ilə duet<ref>[https://news.milli.az/showbiz/764054.html - Namiqle Aygün yeniden bir araya geldi]</ref> oxumuşdur. Sözləri Namiq Qaraçuxurluya aid olan "Yine Tek" mahnısını Türkiyənin məşhur sənətcisi Ajda Pekkan ifa etmişdir. Son illərdə populyar ifalarından olan "Bir arzu tut"<ref>[https://axsam.az/news/80055-bir-arzu-tut-namiq - "Bir arzu tut" - Namiq]</ref> adlı mahnısı bir çox sənətçi tərəfindəndə ifa olunmuşdur. Bununla yanaşı "Soyuqdur"<ref>[https://www.unikal.org/news/134068/namiq-qaracuxurlu-turkiye-mediasinda-foto - Namiq Qaraçuxurlu Türkiyə mediasında - FOTO]</ref> və "Ürəyimin oğrusudur"<ref>[https://axsam.az/news/96955-namiq-iki-seven-genci-birlesdirdi-video - Namiq iki sevən gənci birləşdirdi - Video]</ref> mahnıları bir çox ölkələrdə sevilmiş və youtube trendinə daxil olmuşdur. Son aylarda "Tez elə" adlı mahnısına Türkiyədə klip çəkdirmiş bir daha ölkə trendində birinci pilləni tutmuşdur.<ref>[https://news24.az/65009-namiq-qaracuxurludan-tez-el-.html - Namiq Qaraçuxurludan "Tez elə" - Klip]</ref> <ref>[https://axsam.az/news/133472-namiq-qaracuxurlu-bu-klip-ucun-turkiyeye-getdi - Namiq Qaraçuxurlu bu klip üçün Türkiyəyə getdi]</ref> === Şəxsi həyatı === Müğənni evliliyini<ref>[https://1news.az/mobile/news/zhenilsya-namik-garachuhurlu-foto---video - "Женился Намик Гарачухурлу – ФОТО — ВИДЕО"]</ref> 12 oktyabr 2015-ci ildə etmiş və bir qız<ref>[https://axsam.az/news/119248-usagima-tenqid-yazani-bogub-oldurerem - "Uşağıma tənqid yazanı boğub öldürərəm"]</ref> övladı dünyaya gelmişdir. == Diskoqrafiyası == === Sinqlları === # [https://www.youtube.com/watch?v=9O5WZbblNAU Toy] # [https://www.youtube.com/watch?v=btdkuzEn02Q Alınmadı] # [https://www.youtube.com/watch?v=1L1liozeOpg Onu bağışlamaq olarmı] # [https://www.youtube.com/watch?v=P-4iJNzKobU Möcüzə] # [https://www.youtube.com/watch?v=BqqFQ7dJhzc Vətən] # [https://www.youtube.com/watch?v=bYXxopZYA20 Bizim sevgimiz] # [https://www.youtube.com/watch?v=BRuPkI3ii5c Deyirlər qar yağacaq] # [https://www.youtube.com/watch?v=lMt7ceXrrJ4 Sən mənim nəfəsimsən] # [https://www.youtube.com/watch?v=Wvnsxg0Lxdk Getmək üçün gəlmisən] # [https://www.youtube.com/watch?v=ZoW7x_c4GWs Yaqut qızım] # [https://www.youtube.com/watch?v=KPpvB8q2_zA Olmur] # [https://www.youtube.com/watch?v=XsytzNH9YS8 Gözlərim (tək)] # [https://www.youtube.com/watch?v=ZiyLgyHUYnk İlk və Son] # [https://www.youtube.com/watch?v=jXm2AxvaZnI&t=2s Vətən (Natiq ritm qrupu)] # [https://www.youtube.com/watch?v=sjI0oz5Rpok Zəng Calınanda] # [https://www.youtube.com/watch?v=BbEC_GYQGtM Məryəm] # [https://www.youtube.com/watch?v=ZGTH6wXauqs Şirin Ana (tək)] # [https://www.youtube.com/watch?v=AoMc1rOD0gw Zaman Ötür] # [https://www.youtube.com/watch?v=Vz6Kt4FLgaw Şəkərim] # [https://www.youtube.com/watch?v=yInLeEHBJl8 Qəmli qadın (Remix)] # [https://www.youtube.com/watch?v=Tc1Rd0k2JNg Bu məhəbbət] # [https://www.youtube.com/watch?v=cA4WISDx9bw Ehtiyacım var] # [https://www.youtube.com/watch?v=vKYEIFC7HJY Yumuram gözlərimi] # [https://www.youtube.com/watch?v=4IpkNjST0M4 Söz vermişdin] # [https://www.youtube.com/watch?v=vW1hyjXETKI Dözmür ürək] # [https://www.youtube.com/watch?v=etoBhaMjcMI Dedim birdən] # [https://www.youtube.com/watch?v=B2E8wFcnuWc Ötən illər] # [https://www.youtube.com/watch?v=OjVduM4VzWY Mənim babam] # [https://www.youtube.com/watch?v=bzpc7t1E4Jo Nəcibə] # [https://www.youtube.com/watch?v=0NatsaLJBNA Niyə belə oldu] # [https://www.youtube.com/watch?v=DiOEucgTKSk Bağlanıram (ft. Sevil Sevinc)] # [https://www.youtube.com/watch?v=d9Zq283r1T4 Bu necə talehdir (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=zegFXR_V8_Q Bu gecə] # [https://www.youtube.com/watch?v=-T8eJC5kzB4 Öyrədə bilsəm] # [https://www.youtube.com/watch?v=JZC94oloFps Qəmli qadın] # [https://www.youtube.com/watch?v=FQNnpDhdmEM Bu necə talehdir (tək)] # [https://www.youtube.com/watch?v=cQi9C2pocn0 Gecələr] # [https://www.youtube.com/watch?v=T5ASkb1Lk04 Dedi-qodu (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=ttXOXfoZiQc Qocalıram] # [https://www.youtube.com/watch?v=LEQkmr4lWFg Şou biznes] # [https://www.youtube.com/watch?v=E0pnjT9C58o Zindan] # [https://www.youtube.com/watch?v=Bm1jsBXlq6U İki cavan] # [https://www.youtube.com/watch?v=-DA6PRkYDP4 Murad] # [https://www.youtube.com/watch?v=KKWeHwF5VmY&t=15s Rəvayət 1] # [https://m.youtube.com/watch?v=bZ_IAIkxlhY&feature=youtu.be Rəvayət 2] # [https://www.youtube.com/watch?v=me8MIPjYKIc Rəvayət 3] # [https://www.youtube.com/watch?v=ZStLKb_IbR8 Vəfasız yarım mənim] # [https://www.youtube.com/watch?v=aPehJK_hI1o Mənim deyil (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=bPZREi23ixs&feature=youtu.be Sevdi ürək (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=LwGmKdRQ4Uk&feature=youtu.be Dözmədi qəlbim (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=OiIr6RlvYaI Məzəli mahnı (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=RU51N0tGAF4&t=25s Bağlanıram (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=P_ka1SIjcKk Sevirəm (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=-eLzRTbyOi4 Bağlanıram (tək)] # [https://www.youtube.com/watch?v=XKWX7Sl8qOk Nazın məni yandırdı] # [https://www.youtube.com/watch?v=-Wo8MYEyOWU Vətən ovladları] # [https://www.youtube.com/watch?v=Op-idfdwFbg Hacı] # [https://www.youtube.com/watch?v=vw3OEh1bUBk Yeni il] # [https://www.youtube.com/watch?v=lX2OmzxLCAk Elmir balam] # [https://www.youtube.com/watch?v=FqUtLe-f9zg Xaliq] # [https://www.youtube.com/watch?v=bK2RUjQokkc Nura doğru] # [https://www.youtube.com/watch?v=Q3xFn-asIww Cavanlıq səhvi (ft. Könül Kərimova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=xDLvQ-RWPJo Papanın gül balası] # [https://www.youtube.com/watch?v=htggpHvnr7o Qalasan aglaya-aglaya] # [https://www.youtube.com/watch?v=PDau96RaIxw Kosa] # [https://www.youtube.com/watch?v=oLUg2-rCHac Sənə qurban olaram mən] # [https://www.youtube.com/watch?v=yhk2-ReRAXI Fəhlə baba] # [https://www.youtube.com/watch?v=w_MQI730cJE [[Soyuqdur (mahnı)]]] # [https://www.youtube.com/watch?v=j5-5zW3Z9-A Onu bağışlamaq olarmı (ft. Sevinc Sevil)] # [https://www.youtube.com/watch?v=I8ne9NJ_W4s Kərbəla (Mərsiyə)] # [https://www.youtube.com/watch?v=-5h7F-FLIB4 Yollarına güllər düzüm (ft. Xəyyam meyxanaçı)] # [https://www.youtube.com/watch?v=NBtdpjX0sU0 Bilmədin (muğam)] # [https://www.youtube.com/watch?v=2eJ59XqYgcg Gözlərim (ft. Rəhim Rəhimli)] # [https://www.youtube.com/watch?v=dB7oWVvZx9M Şirin Ana (ft. Əhməd Mustafayev)] # [https://www.youtube.com/watch?v=tl61Eavbhdg Gecələr (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=vM__ZN0Xjhk Səssiz səmirsiz] # [https://www.youtube.com/watch?v=SrRZ2pwm3No&feature=youtu.be Alınmadı (ft. Sevil Sevinc)] # [https://www.youtube.com/watch?v=xoIdCKhZuoI Yollarına güllər düzüm (tək)] # [https://www.youtube.com/watch?v=Y5FMBoTlI2k&feature=youtu.be Vidadi] # [https://www.youtube.com/watch?v=jsNWB3kPio0&feature=youtu.be Maşın şou (Birinci sürət)] # [https://www.youtube.com/watch?v=LIGknRV6GMk Ramazan xoş gəldin (Mehdi Dərbəndi, Hacı Səyyar)] # [https://m.youtube.com/watch?v=1m_yUjnzrKw Yeriniz Məlum] # [https://m.youtube.com/watch?t=1s&v=0GgiFb5jYIg Bir arzu tut] # [https://www.youtube.com/watch?v=tbU-eM_2J_o&feature=youtu.be Ürəyimin oğrusudur] # [https://m.youtube.com/watch?t=120s&v=hKRfkBEo9x4 Alınmaz (ft. Əhməd Mustafayev)] # [https://www.youtube.com/watch?v=Q20QyiW_XGQ&t=19s Nəfəs qədər] # [https://m.youtube.com/watch?feature=youtu.be&v=vv4gDHx0p5A Acı bibər] # [https://m.youtube.com/watch?v=kW2ZxcFw1kg Kədər] # [https://m.youtube.com/watch?feature=youtu.be&v=ALCONd1_TNQ Belə olmayaydı kaş] # [https://www.youtube.com/watch?v=RISsyYOmuFk&feature=youtu.be Səni sevmək] # [https://www.youtube.com/watch?v=bNKPREOpBJc Həsrətini çəkdiyim] # [https://www.youtube.com/watch?feature=youtu.be&v=PlbPcYDMds8 Nostalji] # [https://www.youtube.com/watch?v=PJ6y6Qoaqq0&feature=youtu.be Tez elə] # [https://www.youtube.com/watch?v=LB7s5ni9T5c&feature=youtu.be Oxşamıram (ft. Sevil Sevinc)] <ref>[https://vesti.az/%D0%A8%D0%BE%D1%83-%D0%B1%D0%B8%D0%B7%D0%BD%D0%B5%D1%81/azerbaidzanskii-meixanshhik-predstavil-ocerednoi-proekt-video-456751 - Azərbaycanlı meyxanaçı növbəti layihəsini təqdim edib - VİDEO]</ref> # [https://www.youtube.com/watch?v=U3m27kER1ow&feature=youtu.be Apardılar] === Kliplər === # [https://www.youtube.com/watch?v=fAOWNVbLwkc Rəvayət (2)] # [https://www.youtube.com/watch?v=l4Jz4dmXcyk Papanın gül balası] # [https://www.youtube.com/watch?v=Q3xFn-asIww&list=PL7wsb5cdUqGkeK4HhRI2gD72e6OmoCNL2&index=2 Cavanlıq səhvi] # [https://www.youtube.com/watch?v=kZHxJHMiY3c&t=27s Gecələr] # [https://www.youtube.com/watch?v=b052ICSDPoI Nura doğru] # [https://www.youtube.com/watch?v=3w5ZqS-AJSc Bu məhəbbət] # [https://www.youtube.com/watch?v=RU51N0tGAF4&list=PL7wsb5cdUqGkeK4HhRI2gD72e6OmoCNL2&index=5 Bağlanıram (Namiq Qaraçuxurlu + Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=BIBU2MHjU6o&list=PL7wsb5cdUqGkeK4HhRI2gD72e6OmoCNL2&index=4 Sevirəm (Namiq Qaraçuxurlu + Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=xYJ3QoVgEpc Soyuqdur] # [https://m.youtube.com/watch?feature=youtu.be&v=vv4gDHx0p5A Acı bibər] # [https://www.youtube.com/watch?feature=youtu.be&v=ALCONd1_TNQ Belə olmayaydı kaş] # [https://www.youtube.com/watch?v=bNKPREOpBJc Həsrətini çəkdiyim] # [https://www.youtube.com/watch?feature=youtu.be&v=PlbPcYDMds8 Nostalji] # [https://www.youtube.com/watch?v=PJ6y6Qoaqq0&feature=youtu.be Tez elə] <ref>[https://www.hendekwebhaber.com/m/kultur-sanat/namiq-qaracuxurlu-nun-tez-ele-adli-sarkisinin-h2257.html - Namiq Qaraçuxurlu'nun 'Tez Ele' Adlı Şarkısının Klibi Yayınlandı!]</ref> # [https://www.youtube.com/watch?v=bjMHp46ABfk&feature=youtu.be Oxşamıram (ft. Sevil Sevinc)] === Duetlər === * [[Könül Kərimova]] * [[Aygün Kazımova]] * [[Rəhim Rəhimli]] * Sevil-Sevinc<ref>[https://axsam.az/?name=xeber&news_id=60725 - "Bu da Namiqlə əkizlərin dueti — audio"]</ref> * Xəyyam Quliyev (meyxanaçı) * Əhməd Mustafayev == Filmoqrafiya == # [[Toy gecəsi (serial, 2013)]]<ref>[http://www.anspress.com/medeniyyet/25-09-2013/namiq-qaracuxurlu-seriala-cekilir - Namiq Qaraçuxurlu seriala çəkilir]</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|1}} == Xarici keçidlər == *{{youtube|c=UCK1hoTgxCUauqKDje0VmUAw}} [[Fayl:Verifiedicon.png|15x15px]] * {{instagram|namiqqaracuxurlu}} [[Fayl:Verifiedicon.png|15x15px]] * {{facebook|namiqqaracuxurluofficial}} [[Fayl:Verifiedicon.png|15x15px]] * {{twitter|namiqaracuxurlu}} * [https://www.tiktok.com/@namiqaracuxurlu Namiq Qaraçuxurlu] — [[TikTok]] səhifəsi * {{telegram|namiqaracuxurlu}} [[Fayl:Verifiedicon.png|15x15px]] == Həmçinin bax == * [[Soyuqdur (mahnı)]] {{Xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Kişi müğənnilər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan müğənniləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycan pop müğənniləri]] [[Kateqoriya:Meyxanaçılar]] [[Kateqoriya:Bakıda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Milli Dalğa mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan müğənniləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanın kişi müğənniləri]] 3rbc1tlhu3o3gvnyvz3azc2fvfye9t7 6547293 6547290 2022-07-24T15:44:03Z Onyeddi 150749 /* Kliplər */ wikitext text/x-wiki {{Musiqiçi |adı = Namiq Qaraçuxurlu |orijinal adı = {{dil-az|Namiq Hilal oğlu Şükürov}} |digər adı = |şəkil = NamiQaraçuxurlu.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |fon rəngi = |doğum adı = |ləqəbi = Qaraçuxurlu |doğum tarixi = 08.11.1978 |doğum yeri = [[Qaraçuxur]], [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{AZE}} |fəaliyyəti = [[meyxanaçı]]<br>[[müğənni]]<br>[[söz yazıçısı]]<br>[[bəstəkar]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |janr = [[pop]] |musiqi aləti = [[piano]] |səs tembri = |fəaliyyət illəri = 1993–h.h. |albom şirkəti = |əlaqələri = |təhsili = |üzvlüyü = |mükafatları = Şəhriyar adına mədəniyyət sarayında meyxana yarışması - 2-ci yer |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Namiq Qaraçuxurlu''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] meyxanaçı, müğənni. == Həyatı == Namiq Qaraçuxurlu [[8 noyabr]] [[1978]]-ci ildə [[Bakı şəhəri]]ndə anadan olmuşdur.<ref>[https://1news.az/news/namik-garachuhurlu-i-uchastnica-shou-holostyak-tasha-turova-v-klipe-soyuqdur---foto-video - "Намик Гарачухурлу и участница шоу "Холостяк" Таша Турова в клипе "Soyuqdur" — ФОТО – ВИДЕО"]</ref><ref>[https://axsam.az/?name=xeber&news_id=63868 - "Namiq gecəyarısı bulvarda — fotolar"]</ref><ref>[https://big.az/4004-namiq-qaracuxurlu-ile-musahibe.html - Namiq Qaraçuxurlu ilə müsahibə]</ref> İlk meyxanasını 1993-cü ildə deyən [[meyxanaçı]] sonralar müəyyən səbəblərdən bir neçə il sənətinə fasilə vermişdir. 1997-ci ildə Şəhriyar adına mədəniyyət sarayında keçirilən meyxana müsabiqəsində ikinci yer tutub, laureat olmuşdur. Fəaliyyəti ilə o gündən mütəmadi məşğul olan meyxanaçının 1999-cu ildə ilk kaseti işıq üzü görüb. 2001-ci ildə "And içmişdik" adlı albomu çıxandan sonra meyxanaçının və meyxana sənətinin həyatında böyük rol oynayan "Rəvayət" klipi çəkilib. Klipinin təqdimatı bir vaxtlar meyxanaçının laureat olduğu Şəhriyar adına mədəniyyət sarayında konsert şəklində keçirilmişdir. Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində konsert verən meyxanaçı 7400 nəfərlik tamaşaçı tutumu olan "[[Şəfa stadionu|Şəfa]]" stadionunda solo konsert vermişdir. Mütəmadi olaraq [[Hollandiya]], [[Almaniya]], [[İran]]<ref>[https://financialtribune.com/articles/art-and-culture/81839/ayhan-to-perform-with-3-azeri-singers - "Namiq Daha 3 Şarkıcıyla Sahne Alacak"]</ref><ref>[https://axsam.az/?name=xeber&news_id=86695 - "Müğənnilərimiz İranda konsert verdilər — fotolar+video"]</ref> və [[Rusiya|Rusiyanın]] bir çox şəhərlərində və o cümlədən paytaxt [[Moskva]]<nowiki/>da konsert vermişdir. Uzun müddət [[Aygün Kazımova]]<ref>[https://news.day.az/showbiz/263824.html - Namiq Qaraçuxurlu Aygün Kazımova ilə bağlı hansı xəbəri təsdiqlədi?]</ref><ref>[https://1news.az/mobile/news/aygyun-kyazimova-i-namik-garachuhurlu-vnov-vmeste---foto - "Айгюн Кязимова и Намик Гарачухурлу вновь вместе — ФОТО"]</ref> ilə duet<ref>[https://news.milli.az/showbiz/764054.html - Namiqle Aygün yeniden bir araya geldi]</ref> oxumuşdur. Sözləri Namiq Qaraçuxurluya aid olan "Yine Tek" mahnısını Türkiyənin məşhur sənətcisi Ajda Pekkan ifa etmişdir. Son illərdə populyar ifalarından olan "Bir arzu tut"<ref>[https://axsam.az/news/80055-bir-arzu-tut-namiq - "Bir arzu tut" - Namiq]</ref> adlı mahnısı bir çox sənətçi tərəfindəndə ifa olunmuşdur. Bununla yanaşı "Soyuqdur"<ref>[https://www.unikal.org/news/134068/namiq-qaracuxurlu-turkiye-mediasinda-foto - Namiq Qaraçuxurlu Türkiyə mediasında - FOTO]</ref> və "Ürəyimin oğrusudur"<ref>[https://axsam.az/news/96955-namiq-iki-seven-genci-birlesdirdi-video - Namiq iki sevən gənci birləşdirdi - Video]</ref> mahnıları bir çox ölkələrdə sevilmiş və youtube trendinə daxil olmuşdur. Son aylarda "Tez elə" adlı mahnısına Türkiyədə klip çəkdirmiş bir daha ölkə trendində birinci pilləni tutmuşdur.<ref>[https://news24.az/65009-namiq-qaracuxurludan-tez-el-.html - Namiq Qaraçuxurludan "Tez elə" - Klip]</ref> <ref>[https://axsam.az/news/133472-namiq-qaracuxurlu-bu-klip-ucun-turkiyeye-getdi - Namiq Qaraçuxurlu bu klip üçün Türkiyəyə getdi]</ref> === Şəxsi həyatı === Müğənni evliliyini<ref>[https://1news.az/mobile/news/zhenilsya-namik-garachuhurlu-foto---video - "Женился Намик Гарачухурлу – ФОТО — ВИДЕО"]</ref> 12 oktyabr 2015-ci ildə etmiş və bir qız<ref>[https://axsam.az/news/119248-usagima-tenqid-yazani-bogub-oldurerem - "Uşağıma tənqid yazanı boğub öldürərəm"]</ref> övladı dünyaya gelmişdir. == Diskoqrafiyası == === Sinqlları === # [https://www.youtube.com/watch?v=9O5WZbblNAU Toy] # [https://www.youtube.com/watch?v=btdkuzEn02Q Alınmadı] # [https://www.youtube.com/watch?v=1L1liozeOpg Onu bağışlamaq olarmı] # [https://www.youtube.com/watch?v=P-4iJNzKobU Möcüzə] # [https://www.youtube.com/watch?v=BqqFQ7dJhzc Vətən] # [https://www.youtube.com/watch?v=bYXxopZYA20 Bizim sevgimiz] # [https://www.youtube.com/watch?v=BRuPkI3ii5c Deyirlər qar yağacaq] # [https://www.youtube.com/watch?v=lMt7ceXrrJ4 Sən mənim nəfəsimsən] # [https://www.youtube.com/watch?v=Wvnsxg0Lxdk Getmək üçün gəlmisən] # [https://www.youtube.com/watch?v=ZoW7x_c4GWs Yaqut qızım] # [https://www.youtube.com/watch?v=KPpvB8q2_zA Olmur] # [https://www.youtube.com/watch?v=XsytzNH9YS8 Gözlərim (tək)] # [https://www.youtube.com/watch?v=ZiyLgyHUYnk İlk və Son] # [https://www.youtube.com/watch?v=jXm2AxvaZnI&t=2s Vətən (Natiq ritm qrupu)] # [https://www.youtube.com/watch?v=sjI0oz5Rpok Zəng Calınanda] # [https://www.youtube.com/watch?v=BbEC_GYQGtM Məryəm] # [https://www.youtube.com/watch?v=ZGTH6wXauqs Şirin Ana (tək)] # [https://www.youtube.com/watch?v=AoMc1rOD0gw Zaman Ötür] # [https://www.youtube.com/watch?v=Vz6Kt4FLgaw Şəkərim] # [https://www.youtube.com/watch?v=yInLeEHBJl8 Qəmli qadın (Remix)] # [https://www.youtube.com/watch?v=Tc1Rd0k2JNg Bu məhəbbət] # [https://www.youtube.com/watch?v=cA4WISDx9bw Ehtiyacım var] # [https://www.youtube.com/watch?v=vKYEIFC7HJY Yumuram gözlərimi] # [https://www.youtube.com/watch?v=4IpkNjST0M4 Söz vermişdin] # [https://www.youtube.com/watch?v=vW1hyjXETKI Dözmür ürək] # [https://www.youtube.com/watch?v=etoBhaMjcMI Dedim birdən] # [https://www.youtube.com/watch?v=B2E8wFcnuWc Ötən illər] # [https://www.youtube.com/watch?v=OjVduM4VzWY Mənim babam] # [https://www.youtube.com/watch?v=bzpc7t1E4Jo Nəcibə] # [https://www.youtube.com/watch?v=0NatsaLJBNA Niyə belə oldu] # [https://www.youtube.com/watch?v=DiOEucgTKSk Bağlanıram (ft. Sevil Sevinc)] # [https://www.youtube.com/watch?v=d9Zq283r1T4 Bu necə talehdir (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=zegFXR_V8_Q Bu gecə] # [https://www.youtube.com/watch?v=-T8eJC5kzB4 Öyrədə bilsəm] # [https://www.youtube.com/watch?v=JZC94oloFps Qəmli qadın] # [https://www.youtube.com/watch?v=FQNnpDhdmEM Bu necə talehdir (tək)] # [https://www.youtube.com/watch?v=cQi9C2pocn0 Gecələr] # [https://www.youtube.com/watch?v=T5ASkb1Lk04 Dedi-qodu (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=ttXOXfoZiQc Qocalıram] # [https://www.youtube.com/watch?v=LEQkmr4lWFg Şou biznes] # [https://www.youtube.com/watch?v=E0pnjT9C58o Zindan] # [https://www.youtube.com/watch?v=Bm1jsBXlq6U İki cavan] # [https://www.youtube.com/watch?v=-DA6PRkYDP4 Murad] # [https://www.youtube.com/watch?v=KKWeHwF5VmY&t=15s Rəvayət 1] # [https://m.youtube.com/watch?v=bZ_IAIkxlhY&feature=youtu.be Rəvayət 2] # [https://www.youtube.com/watch?v=me8MIPjYKIc Rəvayət 3] # [https://www.youtube.com/watch?v=ZStLKb_IbR8 Vəfasız yarım mənim] # [https://www.youtube.com/watch?v=aPehJK_hI1o Mənim deyil (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=bPZREi23ixs&feature=youtu.be Sevdi ürək (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=LwGmKdRQ4Uk&feature=youtu.be Dözmədi qəlbim (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=OiIr6RlvYaI Məzəli mahnı (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=RU51N0tGAF4&t=25s Bağlanıram (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=P_ka1SIjcKk Sevirəm (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=-eLzRTbyOi4 Bağlanıram (tək)] # [https://www.youtube.com/watch?v=XKWX7Sl8qOk Nazın məni yandırdı] # [https://www.youtube.com/watch?v=-Wo8MYEyOWU Vətən ovladları] # [https://www.youtube.com/watch?v=Op-idfdwFbg Hacı] # [https://www.youtube.com/watch?v=vw3OEh1bUBk Yeni il] # [https://www.youtube.com/watch?v=lX2OmzxLCAk Elmir balam] # [https://www.youtube.com/watch?v=FqUtLe-f9zg Xaliq] # [https://www.youtube.com/watch?v=bK2RUjQokkc Nura doğru] # [https://www.youtube.com/watch?v=Q3xFn-asIww Cavanlıq səhvi (ft. Könül Kərimova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=xDLvQ-RWPJo Papanın gül balası] # [https://www.youtube.com/watch?v=htggpHvnr7o Qalasan aglaya-aglaya] # [https://www.youtube.com/watch?v=PDau96RaIxw Kosa] # [https://www.youtube.com/watch?v=oLUg2-rCHac Sənə qurban olaram mən] # [https://www.youtube.com/watch?v=yhk2-ReRAXI Fəhlə baba] # [https://www.youtube.com/watch?v=w_MQI730cJE [[Soyuqdur (mahnı)]]] # [https://www.youtube.com/watch?v=j5-5zW3Z9-A Onu bağışlamaq olarmı (ft. Sevinc Sevil)] # [https://www.youtube.com/watch?v=I8ne9NJ_W4s Kərbəla (Mərsiyə)] # [https://www.youtube.com/watch?v=-5h7F-FLIB4 Yollarına güllər düzüm (ft. Xəyyam meyxanaçı)] # [https://www.youtube.com/watch?v=NBtdpjX0sU0 Bilmədin (muğam)] # [https://www.youtube.com/watch?v=2eJ59XqYgcg Gözlərim (ft. Rəhim Rəhimli)] # [https://www.youtube.com/watch?v=dB7oWVvZx9M Şirin Ana (ft. Əhməd Mustafayev)] # [https://www.youtube.com/watch?v=tl61Eavbhdg Gecələr (ft. Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=vM__ZN0Xjhk Səssiz səmirsiz] # [https://www.youtube.com/watch?v=SrRZ2pwm3No&feature=youtu.be Alınmadı (ft. Sevil Sevinc)] # [https://www.youtube.com/watch?v=xoIdCKhZuoI Yollarına güllər düzüm (tək)] # [https://www.youtube.com/watch?v=Y5FMBoTlI2k&feature=youtu.be Vidadi] # [https://www.youtube.com/watch?v=jsNWB3kPio0&feature=youtu.be Maşın şou (Birinci sürət)] # [https://www.youtube.com/watch?v=LIGknRV6GMk Ramazan xoş gəldin (Mehdi Dərbəndi, Hacı Səyyar)] # [https://m.youtube.com/watch?v=1m_yUjnzrKw Yeriniz Məlum] # [https://m.youtube.com/watch?t=1s&v=0GgiFb5jYIg Bir arzu tut] # [https://www.youtube.com/watch?v=tbU-eM_2J_o&feature=youtu.be Ürəyimin oğrusudur] # [https://m.youtube.com/watch?t=120s&v=hKRfkBEo9x4 Alınmaz (ft. Əhməd Mustafayev)] # [https://www.youtube.com/watch?v=Q20QyiW_XGQ&t=19s Nəfəs qədər] # [https://m.youtube.com/watch?feature=youtu.be&v=vv4gDHx0p5A Acı bibər] # [https://m.youtube.com/watch?v=kW2ZxcFw1kg Kədər] # [https://m.youtube.com/watch?feature=youtu.be&v=ALCONd1_TNQ Belə olmayaydı kaş] # [https://www.youtube.com/watch?v=RISsyYOmuFk&feature=youtu.be Səni sevmək] # [https://www.youtube.com/watch?v=bNKPREOpBJc Həsrətini çəkdiyim] # [https://www.youtube.com/watch?feature=youtu.be&v=PlbPcYDMds8 Nostalji] # [https://www.youtube.com/watch?v=PJ6y6Qoaqq0&feature=youtu.be Tez elə] # [https://www.youtube.com/watch?v=LB7s5ni9T5c&feature=youtu.be Oxşamıram (ft. Sevil Sevinc)] <ref>[https://vesti.az/%D0%A8%D0%BE%D1%83-%D0%B1%D0%B8%D0%B7%D0%BD%D0%B5%D1%81/azerbaidzanskii-meixanshhik-predstavil-ocerednoi-proekt-video-456751 - Azərbaycanlı meyxanaçı növbəti layihəsini təqdim edib - VİDEO]</ref> # [https://www.youtube.com/watch?v=U3m27kER1ow&feature=youtu.be Apardılar] === Kliplər === # [https://www.youtube.com/watch?v=fAOWNVbLwkc Rəvayət (2)] # [https://www.youtube.com/watch?v=l4Jz4dmXcyk Papanın gül balası] # [https://www.youtube.com/watch?v=Q3xFn-asIww&list=PL7wsb5cdUqGkeK4HhRI2gD72e6OmoCNL2&index=2 Cavanlıq səhvi] # [https://www.youtube.com/watch?v=kZHxJHMiY3c&t=27s Gecələr] # [https://www.youtube.com/watch?v=b052ICSDPoI Nura doğru] # [https://www.youtube.com/watch?v=3w5ZqS-AJSc Bu məhəbbət] # [https://www.youtube.com/watch?v=RU51N0tGAF4&list=PL7wsb5cdUqGkeK4HhRI2gD72e6OmoCNL2&index=5 Bağlanıram (Namiq Qaraçuxurlu + Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=BIBU2MHjU6o&list=PL7wsb5cdUqGkeK4HhRI2gD72e6OmoCNL2&index=4 Sevirəm (Namiq Qaraçuxurlu + Aygün Kazımova)] # [https://www.youtube.com/watch?v=xYJ3QoVgEpc Soyuqdur] # [https://m.youtube.com/watch?feature=youtu.be&v=vv4gDHx0p5A Acı bibər] # [https://www.youtube.com/watch?feature=youtu.be&v=ALCONd1_TNQ Belə olmayaydı kaş] # [https://www.youtube.com/watch?v=bNKPREOpBJc Həsrətini çəkdiyim] # [https://www.youtube.com/watch?feature=youtu.be&v=PlbPcYDMds8 Nostalji] # [https://www.youtube.com/watch?v=PJ6y6Qoaqq0&feature=youtu.be Tez elə] <ref>[https://www.hendekwebhaber.com/m/kultur-sanat/namiq-qaracuxurlu-nun-tez-ele-adli-sarkisinin-h2257.html - Namiq Qaraçuxurlu'nun 'Tez Ele' Adlı Şarkısının Klibi Yayınlandı!]</ref> # [https://www.youtube.com/watch?v=bjMHp46ABfk&feature=youtu.be Oxşamıram (ft. Sevil Sevinc)] # [https://www.youtube.com/watch?v=U3m27kER1ow&feature=youtu.be Apardılar] === Duetlər === * [[Könül Kərimova]] * [[Aygün Kazımova]] * [[Rəhim Rəhimli]] * Sevil-Sevinc<ref>[https://axsam.az/?name=xeber&news_id=60725 - "Bu da Namiqlə əkizlərin dueti — audio"]</ref> * Xəyyam Quliyev (meyxanaçı) * Əhməd Mustafayev == Filmoqrafiya == # [[Toy gecəsi (serial, 2013)]]<ref>[http://www.anspress.com/medeniyyet/25-09-2013/namiq-qaracuxurlu-seriala-cekilir - Namiq Qaraçuxurlu seriala çəkilir]</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|1}} == Xarici keçidlər == *{{youtube|c=UCK1hoTgxCUauqKDje0VmUAw}} [[Fayl:Verifiedicon.png|15x15px]] * {{instagram|namiqqaracuxurlu}} [[Fayl:Verifiedicon.png|15x15px]] * {{facebook|namiqqaracuxurluofficial}} [[Fayl:Verifiedicon.png|15x15px]] * {{twitter|namiqaracuxurlu}} * [https://www.tiktok.com/@namiqaracuxurlu Namiq Qaraçuxurlu] — [[TikTok]] səhifəsi * {{telegram|namiqaracuxurlu}} [[Fayl:Verifiedicon.png|15x15px]] == Həmçinin bax == * [[Soyuqdur (mahnı)]] {{Xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Kişi müğənnilər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan müğənniləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycan pop müğənniləri]] [[Kateqoriya:Meyxanaçılar]] [[Kateqoriya:Bakıda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Milli Dalğa mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan müğənniləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanın kişi müğənniləri]] 2rj8iz7dyf0lusy660c7it2fiqcwvrg 0 93896 6548076 6342802 2022-07-25T11:14:57Z 212.47.141.215 wikitext text/x-wiki {{tərəfli}} {{mənbə azlığı}} {{vikiləşdirmək}} {{Şəxs |adı = Həzrəti Həmzə |orijinal adı = حمزة إبن عبد المطلب |şəkil = |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = |digər adı = |doğum tarixi = |doğum yeri = |vəfat tarixi = |vəfat yeri = Mədinə Ərəbistan |vəfat səbəbi = Şəhid olmuşdur |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = Ərəb |atası = Əbdulmutəllib ibn Haşim |dini = |ixtisası = |təhsili = |fəaliyyəti = döyüşçü |fəaliyyət illəri = |tanınır = |mükafatları = |imzası = |imzanın ölçüsü = |imzanın izahı = |saytı = |vikianbar = }} Həmzə ibn Əbdülmüttəlib- Allah Rəsulunun süd qardaşı, əmisi və xalası oğlu olaraq tanınmaqdadır. İslami qaynaqlarda Həmzənin Məhəmməddən 2 və ya 4 yaş böyük olduğu bildirilir. Lakin onların yaşıd olması barədə ərəb tarixçilərində sübutlar vardır. Həmzə uşaq ikən ana və atasını itirmişdir, o özündən böyük yaş fərqi olan qardaşlarının yanında yetişdirilmişdir. Süveybə adlı qadın ona və Məhəmmədə süd verdiyi üçün onlar qardaş hesab olunurlar. Həmçinin Məhəmmədin və Həmzənin anaları əmiqızı olduqları üçün onlar xalaoğlu kimi də qəbul olunurlar. Belə bir nəticəyə gəlmək olur ki, onlar həm ata, həmdə ana tərəfdən qohumdurlar. Həmzə Əbdülmüttəlibin ən kiçik oğlu hesab olunur. Məhəmməd və Həmzə Əbu Talib tərəfindən yetişdirilmişdir. Bu iki qardaş birlikdə oynamış, gəzmiş, eyni sivilizasiyada yetişmişlər. Gənclər sonradan öz yollarını seçəcəkdilər. Məhəmməd ruhunun ona verdiyi işığa baxaraq, peyğəmbərliyinə hazırlaşır, Həmzə də özünü ovlara atır, günlərlə ovda olurdu. Hər qayıdanda isə Kəbəni təvaf edərdi. Peyğəmbərliyin 6-cı ilində Həmzə Məhəmmədə iman gətirmişdir. Bundan sonra o Allahın aslanı (Əsədullah), Allah rəsulunun aslanı (Əsədi-rəsulullah) olaraq adlandırılmışdır. O Həmzə ki, Allah qatında böyük bir məqama sahib olacaqdır. Həmzə yeganə səhabələrdəndir ki, İslamı sorğulayaraq, düşünərək müsəlman olmuşdur. Bəzi cahillərin İslama atdığı iftiralardan biri də məhz budur: “İslam sorğulanmadan qəbul olunan dindir.” Lakin rəhbərimiz Həmzə bu iyrənc iftiranın üstündə 1400 il əvvəl xətt çəkmişdir. Həmzə ibn Əbdülmüttəlib uşaqlığından heybətli bir şəxsiyyət olmuş, qüvvətli, ağıllı, mərd, igid bir gənc kimi Məkkəyə səsini salmışdır. Məkkənin ağalarından hesab olunanlardan biri idi. Həmzənin məqamı- Həmzə müsəlman olduqdan sonra İslama başqa bir qüvvə qatılmışdı. Artıq Həmzə Allahın vəlisi, Allahın aslanı olaraq tanıdılacaqdır. Həmzə atalarının dinindən ayrılmaq istəməmiş, lakin yeni dinlə (Müsəlmanlıqla) cahil dinləri qarşılaşdırıb özünə layiq olan həqiqəti tapmışdır. Bundan sonra isə ağır, əzab-əziyyətli həyatı olan həzrətin həyatı, imtahanları daha da ağırlaşır. Bədr günündə öldürdüyü müşriklərə görə Həmzəyə olan nifrət daha da artmışdır, buna görə həzrətin öldürülməsi müşriklərin ön planına çıxarıldı. Fəqət Həmzə heç kəsi haqsız yerə öldürməmiş, Peyğəmbərini müdafiə etmək üçün müşriklərin kabusuna çevrilmişdi. Döyüşlər istisa olmaqla Həmzənin hər hansısa bir müşriki öldürməsinə tarixi mənbələrdə rast gəlinmir. Həmzənin hicrəti- Allah Nəbisi, Əbu Bəkr və bir sıra səhabələr gecə ikən hicrət etsə də Allahın iki vəlisi Həmzə və Ömər gündüz ikən müşriklərə meydan oxuyaraq hicrət etmişdilər. Həmzə xanımı Səlma və qızı Ümaməni Allahın dini uğrunda tək qoyaraq Məhəmmədin haqq davasına baş vurmuşdur. Həmzənin amansız qətli- Bədr günü Həmzəyə olan kin və nifrət bir il sonra Uhudda Həmzənin amansız qətli ilə nəticələndi. Vəhşi adlı kölə tərəfindən Həzrət arxadan vuruldu. Ləhnətlənmiş Əbu Sufyan və onun murdar qadını Hind Həbəşistanlı köləyə azadlıq və var dövlət vəd edərək Rəsuli-Əkrəmin qardaşı, əmisi və əziz səhabəsini şəhadətə yetirmişdir. Bununla kifayətlənməyən o murdar qadın Həmzənin daxili orqanlarını parçalamışdır. Bunu görən Məhəmməd peyğəmbər və səhabələri həyatda ən böyük qəmi yaşayırdılar. Əvvəlki müşriklər kimi bu gündə bəzi dırnağarası müsəlmanlar Həmzənin uca məqamını aşağılamağa çalışmışlar. Həmzənin Məkkədə hörmətini danır, onun Allah rəsulu üçün fəaliyyətlərini mənbəsiz olaraq inkar etmək istəyirlər. Guya Həmzə gündüz vaxtı hicrət etməmiş, dini qaynaqlarda olduğu kimi qəhrəman olmamış, sadəcə Bədr döyüşü və Uhuddakı ordu rəhbərliyinə görə “şişirdilmişdir”. Digər bir iyrənc iftira isə Həmzənin Peyğəmbərlə qardaş və digər qohumluq əlaqələrinin olmasıdır. Yəni, Həmzə Məhəmmədə qardaş olduğu üçün müsəlmanlar onu şişirtmişdir. == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * Xətəmül-Ənbiya, "HƏZRƏTİ MƏHƏMMƏD və Həyatı", Diyanət İşləri Başqanlığı, Ankara-1996. == Xarici keçidlər == * {{cite web |url=http://www.islamazeri.com/kimkimdir/seyyidus-shuheda-hemze-kimdir--36722.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191118172113/http://www.islamazeri.com/kimkimdir/seyyidus-shuheda-hemze-kimdir--36722.html |archivedate=2019-11-18 |title=Seyyidüş-Şühəda Həmzə kimdir? |author=[[Cavad Mühəddisi]] |date= |publisher=[[islamazeri.com]] |accessdate=2020-05-25 |language={{az}} }} {{şəxs-qaralama}} 6rtjb4lejtgjg61411oa2iy0lwe8uu9 6548096 6548076 2022-07-25T11:18:01Z 212.47.141.215 wikitext text/x-wiki {{tərəfli}} {{mənbə azlığı}} {{vikiləşdirmək}} {{Şəxs |adı = Həzrəti Həmzə |orijinal adı = حمزة إبن عبد المطلب |şəkil = |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = |digər adı = |doğum tarixi = |doğum yeri = |vəfat tarixi = |vəfat yeri = Mədinə Ərəbistan |vəfat səbəbi = Şəhid olmuşdur |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = Ərəb |atası = Əbdulmutəllib ibn Haşim |dini = |ixtisası = |təhsili = |fəaliyyəti = döyüşçü |fəaliyyət illəri = |tanınır = |mükafatları = |imzası = |imzanın ölçüsü = |imzanın izahı = |saytı = |vikianbar = }} Həmzə ibn Əbdülmüttəlib- Allah Rəsulunun süd qardaşı, əmisi və xalası oğlu olaraq tanınmaqdadır. İslami qaynaqlarda Həmzənin Məhəmməddən 2 və ya 4 yaş böyük olduğu bildirilir. Lakin onların yaşıd olması barədə ərəb tarixçilərində sübutlar vardır. Həmzə uşaq ikən ana və atasını itirmişdir, o özündən böyük yaş fərqi olan qardaşlarının yanında yetişdirilmişdir. Süveybə adlı qadın ona və Məhəmmədə süd verdiyi üçün onlar qardaş hesab olunurlar. Həmçinin Məhəmmədin və Həmzənin anaları əmiqızı olduqları üçün onlar xalaoğlu kimi də qəbul olunurlar. Belə bir nəticəyə gəlmək olur ki, onlar həm ata, həmdə ana tərəfdən qohumdurlar. Həmzə Əbdülmüttəlibin ən kiçik oğlu hesab olunur. Məhəmməd və Həmzə Əbu Talib tərəfindən yetişdirilmişdir. Bu iki qardaş birlikdə oynamış, gəzmiş, eyni sivilizasiyada yetişmişlər. Gənclər sonradan öz yollarını seçəcəkdilər. Məhəmməd ruhunun ona verdiyi işığa baxaraq, peyğəmbərliyinə hazırlaşır, Həmzə də özünü ovlara atır, günlərlə ovda olurdu. Hər qayıdanda isə Kəbəni təvaf edərdi. Peyğəmbərliyin 6-cı ilində Həmzə Məhəmmədə iman gətirmişdir. Bundan sonra o Allahın aslanı (Əsədullah), Allah rəsulunun aslanı (Əsədi-rəsulullah) olaraq adlandırılmışdır. O Həmzə ki, Allah qatında böyük bir məqama sahib olacaqdır. Həmzə yeganə səhabələrdəndir ki, İslamı sorğulayaraq, düşünərək müsəlman olmuşdur. Bəzi cahillərin İslama atdığı iftiralardan biri də məhz budur: “İslam sorğulanmadan qəbul olunan dindir.” Lakin rəhbərimiz Həmzə bu iyrənc iftiranın üstündə 1400 il əvvəl xətt çəkmişdir. Həmzə ibn Əbdülmüttəlib uşaqlığından heybətli bir şəxsiyyət olmuş, qüvvətli, ağıllı, mərd, igid bir gənc kimi Məkkəyə səsini salmışdır. Məkkənin ağalarından hesab olunanlardan biri idi. Həmzənin məqamı- Həmzə müsəlman olduqdan sonra İslama başqa bir qüvvə qatılmışdı. Artıq Həmzə Allahın vəlisi, Allahın aslanı olaraq tanıdılacaqdır. Həmzə atalarının dinindən ayrılmaq istəməmiş, lakin yeni dinlə (Müsəlmanlıqla) cahil dinləri qarşılaşdırıb özünə layiq olan həqiqəti tapmışdır. Bundan sonra isə ağır, əzab-əziyyətli həyatı olan həzrətin həyatı, imtahanları daha da ağırlaşır. Bədr günündə öldürdüyü müşriklərə görə Həmzəyə olan nifrət daha da artmışdır, buna görə həzrətin öldürülməsi müşriklərin ön planına çıxarıldı. Fəqət Həmzə heç kəsi haqsız yerə öldürməmiş, Peyğəmbərini müdafiə etmək üçün müşriklərin kabusuna çevrilmişdi. Döyüşlər istisa olmaqla Həmzənin hər hansısa bir müşriki öldürməsinə tarixi mənbələrdə rast gəlinmir. Həmzənin hicrəti- Allah Nəbisi, Əbu Bəkr və bir sıra səhabələr gecə ikən hicrət etsə də Allahın iki vəlisi Həmzə və Ömər gündüz ikən müşriklərə meydan oxuyaraq hicrət etmişdilər. Həmzə xanımı Səlma və qızı Ümaməni Allahın dini uğrunda tək qoyaraq Məhəmmədin haqq davasına baş vurmuşdur. '''Həmzənin qətli'''- Bədr günü Həmzəyə olan kin və nifrət bir il sonra Uhudda Həmzənin amansız qətli ilə nəticələndi. Vəhşi adlı kölə tərəfindən Həzrət arxadan vuruldu. Ləhnətlənmiş Əbu Sufyan və onun murdar qadını Hind Həbəşistanlı köləyə azadlıq və var dövlət vəd edərək Rəsuli-Əkrəmin qardaşı, əmisi və əziz səhabəsini şəhadətə yetirmişdir. Bununla kifayətlənməyən o murdar qadın Həmzənin daxili orqanlarını parçalamışdır. Bunu görən Məhəmməd peyğəmbər və səhabələri həyatda ən böyük qəmi yaşayırdılar. Əvvəlki müşriklər kimi bu gündə bəzi dırnağarası müsəlmanlar Həmzənin uca məqamını aşağılamağa çalışmışlar. Həmzənin Məkkədə hörmətini danır, onun Allah rəsulu üçün fəaliyyətlərini mənbəsiz olaraq inkar etmək istəyirlər. Guya Həmzə gündüz vaxtı hicrət etməmiş, dini qaynaqlarda olduğu kimi qəhrəman olmamış, sadəcə Bədr döyüşü və Uhuddakı ordu rəhbərliyinə görə “şişirdilmişdir”. Digər bir iyrənc iftira isə Həmzənin Peyğəmbərlə qardaş və digər qohumluq əlaqələrinin olmasıdır. Yəni, Həmzə Məhəmmədə qardaş olduğu üçün müsəlmanlar onu şişirtmişdir. == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * Xətəmül-Ənbiya, "HƏZRƏTİ MƏHƏMMƏD və Həyatı", Diyanət İşləri Başqanlığı, Ankara-1996. == Xarici keçidlər == * {{cite web |url=http://www.islamazeri.com/kimkimdir/seyyidus-shuheda-hemze-kimdir--36722.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191118172113/http://www.islamazeri.com/kimkimdir/seyyidus-shuheda-hemze-kimdir--36722.html |archivedate=2019-11-18 |title=Seyyidüş-Şühəda Həmzə kimdir? |author=[[Cavad Mühəddisi]] |date= |publisher=[[islamazeri.com]] |accessdate=2020-05-25 |language={{az}} }} {{şəxs-qaralama}} r3njkelulnehszgkvj2lxq7j162ak8c 0 93939 6547414 6452149 2022-07-24T17:07:39Z Lakinop 252745 Həmin bu məqələdə qeyd olunan kəndə böyük faydası dəyən insanın qeyd olunması. wikitext text/x-wiki {{digər məna|Xırmandalı}} {{YM |ad = Xırmandalı |xəritə = |xəritə miqyas = 200px |xəritə məlumat = [[Masallı]] rayonu |xəritə1 = |xəritə1 miqyas = |xəritə1 məlumat = |xəritə2 = |xəritə2 miqyas = |xəritə2 məlumat = |ərazi = |əhalisi = 4150 (2009) |əhali_il = |əhali sıxlığı = |yüksəklik = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lat_hem = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |lon_hem = |telefon_kodu = |poçt_indeksi = AZ4421<ref>{{cite web |url=http://www.azerpost.az/?options=content&id=188 |archiveurl=https://archive.today/20160419064256/http://www.azerpost.az/?options=content&id=188 |archivedate=2016-04-19 |title=İndekslər |author=[[Azərpoçt]] |date= |work= |publisher=www.azerpost.az |accessdate=2016-04-19 |language=az |url-status=live }}</ref> |ölkə = Azərbaycan |bölgə = |rayon = Masallı rayonu |şəhər = |qəsəbə = |kənd nümayəndəsi = <!-- Şəhər (rayon) İcra Hakimiyyəti başçısının kənd inzibati-ərazi nümayəndəsi--> |bələdiyyə başçısı = |rəsmi_saytı = }} '''Xırmandalı''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Masallı rayonu]]nun inzibati ərazi vahidində kənd.<ref>Azərbaycan Respublikasının inzibati - erazi bölgüsü. Məlumat toplusu. Bakı - 2013. 488 səh.</ref> == Toponimikası == Yaşayış məntəqəsinin adı türkdilli ''xırmandalı'' tayfasının adı ilə bağlıdır. Mənbələrdə ''harmandalu/xarmandalu/xərbəndəlu/xudabəndəlu'' kimi qeydə alınan xırmandalıların adı bayat tayfasının tərkibində çəkilir və Səfəvilər dövlətinin siyasi həyatında mühüm rol oynadıqları göstərilir. Bu tayfanın adına İran və İraq toponimiyasında da rast gəlmək mümkündür. Qubalı Fətəli xan dövründə (1758-1789) xırmandalıların bir hissəsi Cənubi Azərbaycanın Ərdəbil əyalətindən köçüb Quba xanlığının Müşkür və Şabran mahallarına gəlmişlər. Füzuli rayonundakı [[Mandılı]] oykonimi də Xırmandalı adının təhrif olunmuş formasıdır.<ref>{{ATEL|1|247}}</ref> == Əhalisi == Əhalisi 5199 nəfərdir.<ref>Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıyaalınması 2009-cu il. I cild. Bakı - 2010.</ref> == Coğrafiyası və iqlimi == [[Azərbaycan Respublikası]]nın cənub zonasında yerləşən Xırmandalı kəndi [[Masallı rayonu]]nun şimali-şərq hissəsində yerləşir. Kənd [[Cəlilabad rayonu|Cəlilabad]] və [[Neftçala rayonu|Neftçala]] rayonları ilə həmsərhəddir. Xırmandalı kəndinin iqliminin formalaşmasında [[Xəzər dənizi]]nin və [[Talış dağları]]nın böyük rolu vardır. Xırmandalı kəndinin yayı quraq keçən mülayim -isti iqlimin təsiri altında, qışı isə yumşaq iqlimə malikdir. Cənub -şərqdən və cənubdan daxil olan "Gilavar" qış aylarında havanın mülayimləşməsinə (yumşaq), yayda isə istiliyin və nəmliyin artmasına səbəb olur. Xırmandalı kəndi dəniz səviyyəsindən 10-15 metr aşağıda yerləşir.{{mənbəsiz}} == Tarixi == Kəndin adı Oğuz tayfasının Şamlu qoluna mənsub olan bu Xırmandalı tayfasının adından götürülmüşdür. [[Xırmandalı tayfası|Xırmandalıların]] bir hissəsi XVIII əsrın 60-70-cı illərində Xəzər dənizinin sahilində-balıq və quş ovu, həm də əkin əkmək, heyvan saxlamaq üçün əlverişli imkanlari olan ərazidə Xırmandalı kəndının əsasını qoyurlar. Kəndin ilk sakinlərindən biri Kələntər Hüseyn olmuşdur. Kənddə təqribən 1860-1917-ci illərdə Bakı milyonçusu D.L. Mayılova məxsus balıq emalı və satışı şırkəti fəaliyyət göstərmişdir. 1918-cı ildə Muğan kəndlərinə hücum edən rus-erməni birləşmələri Xırmandalı kəndində dinc əhaliyə qarşı qırğinlar törətmişdir. 1918-1919-cu ilin avqust ayına kimi Muğan Sovet Respublikası qurulmuşdur. 1974-cü ildə kəndin ərazisindən Azərbaycan Atabəylər dövləti (1136-1225) dövründə zərb edilmiş pul dəfinəsi aşkar edilmişdir. === Müharibə === * 1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsındə iştirak edənlər: 152 nəfər. həlak olan və itkin düşənlər: 73 nəfər. * I Qarabağ müharibəsində şəhid olmuşdur: Abbasov Fidail Abbas oğlu, Qasımov Rüstəm Qənimət oğlu, Qəmbərov Saiq Şahəli oğlu, Ələsgərov Zaur Əsgər oğlu, Məmmədov Xıdır Məmmədqulu oğlu və Səfərov Abəsəli Ərəstun oğlu *II Qarabağ müharibəsində 86 nəfər könüllü iştirak etmişdir. == İnfrastrukturu == XX əsrin əvvəllərinə qədər kənddə məktəb olmasa da,savadlı adamları var idi.Kəndin imkanlı adamlari oğlan uşaqlarını din xadimlərinin yanına qoyur,fərdi üsulla təhsil almalarına şərait yaradırdilar.Xırmandalı kəndində ilk ibtidai məktəb 1920-ci ildə açılmışdır. Kənd sakin Yadulla Şirin oğlunun evinin 1-ci mərtəbəsində 10 uşaqdan ibarət bir sinif təşkil olunmuşdur. Məktəbdə ilk müəllim Astara rayonunun Pensər kəndindən gəlmiş Baldadaş Dadaşov olmuşdur.1923-cü ildə isə Xırmandalı kəndındə yeni məktəb təşkil olunmuşdur. Məktəb binası kimi kəndin xeyırxah adamlarından olan Abuzər Məşədi Abbas oğlunun(1879-1929)evindən istifadə olunmuşdur.Bu ibtidai məktəb1930-cu ildə 7 illik, 1950-ci ildə orta məktəbə çevrilmişdir.1975-ci ildə yeni tipli orta məktəb binası tikilib istifadəyə verilmişdir.Həmçinin bu kəndin xeyirxahlarından biri də [[Böyük Vətən müharibəsi|Böyük Vətən]] müharibəsinin aktiv iştirakçısı ziyalı və alicənab Fərzəliyev Abı olmuşdur.Fərzəliyev Abı Xırmandalı,Hacıtəpə və Ərəb kəndlərinin keçmiş selpo müdiri və kalxoz sədri olmuşdur.O dövrdə o kəndin təsərrüfat səviyəssini rayonda qabaqcıllar səviyyəsinə gətirmişdir. Pedoqoji elmlər namizədi Əsgər Zahidov, yazıçı-jurnalist Nurəddin Ədiloğlu (Muğanlı),filologiya elmləri doktoru Füzuli Bayat,kimya elmləri namizədi Rakif Qasımov,tarix üzrə fəlsəfə doktoru Mürvət Abbasov,kimya elmlər namizədi Ağaşirin Qulıyev, şair Arif Fərzəli və b.Xırmandalının tanınmış ziyalılarındandır. Bakıda neçə-neçə yaraşıqlı bınaların tikintisinə rəhbərlik etmiş Sosialist Əməyi Qəhrəmanı,Əməkdar İnşaatçı Haçı Mir Məhəmməd Hüseynov Xırmandalı kəndındə anadan olmuşdur. Kənddə Xırmandalı Ərazi nümayəndəliyinin binası, Xırmandalı Bələdiyyəsi binası, 2 məscid, 2 orta məktəb, Tibb məntəqəsi, Poçt, ATS, Mədəniyyət evi, Kitabxana binası,Muzey fəaliyyət göstər.{{mənbəsiz}} == Həmçinin bax == [[Jindi]] [[Kıncıvo]] [[Monidigah]] == Mənbə == *Don Juan of Persia, a Shiàh Catholic, 1560—1604 By Juan (de Persia), Guy Le Strange *Z.Bünyadov Azərbaycan Atabəyləri dövləti(1136-1225)Bakı 2007 *Mürvət Abbasov Xırmandalı faciəsi --"Cənub xəbərləri" qəzeti, 13 mart 2013-cü il ==İstinadlar== {{İstinad siyahısı}} {{Masallı rayonunun yaşayış məntəqələri}} {{Masallı rayonu-qaralama}} {{kənd-qaralama}} [[Kateqoriya:Masallı rayonunun kəndləri]] 5zg05pd3adcecuw5r9i0unywakd26ru 0 95270 6547396 6546831 2022-07-24T16:55:17Z Babək Akifoğlu 18757 [[User:188.253.235.38|188.253.235.38]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Atakhanli|Atakhanli]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki [[Fayl:Percent_18e.svg|right|50x50px]] '''Faiz''' — [[ədəd]]in yüzdə bir hissəsi, "%" ilə işarə olunur. Riyaziyyatın mühüm anlayışlarından biridir. Sözün özü mənşəcə latın sözü olub (per centum), mənası "yüzdə" deməkdir. 1885-ci ildə Parisdə Matye de la Porta "Kommersiya hesabına rəhbərlik" kitabını nəşr edir. Həmin kitabda faiz hissəsindən danışılır ki, bu da "cto" kimi işlənirdi (cento-nun qısaldılmış forması) və nəşriyyatçı çap xətası nəticəsində bu sözü "%" kimi yazmışdır. O zamandan da faiz işarəsi kimi bu cür istifadə olunmağa başlanılmışdı. == Müəyyənləşməsi == * Ədədin faizini tapmaq üçün onu 100%-ə bölüb, verilən faizə vurmaq lazımdır. * Faizə görə ədədi tapmaq üçün alınmış ədədi 100%-ə vurub, verilən faizə bölmək lazımdır. * Bir ədədin digərinin neçə faizi olduğunu tapmaq üçün birinci ədədi ikinciyə bölüb, 100%-ə vurmaq lazımdır. * Onluq kəsri faizlə ifadə etmək üçün onu 100%-ə vururlar: 0,35 = 0,35 • 100% = 35%; 2,3 = 2,3 • 100% = 230% və s. * Faizi onluq kəsrlə və ya ədədlə ifadə etmək üçün onu 100-ə bölmək lazımdır. Məsələn: 5% = 5 : 100 = 0,05; 2,7 = 2,7 : 100 = 0,027; 6700 = 6700 : 100 = 67 [[Kateqoriya:Elementar hesab]] [[Kateqoriya:Kəsrlər]] [[Kateqoriya:Ədədlər]] [[Kateqoriya:Riyazi işarələr]] 66bdmps1vh8oa4abg1e7etkevmu3l2p 0 95452 6547885 6438155 2022-07-25T08:58:14Z EVRRVE. 219485 Formalar yeniləndi wikitext text/x-wiki {{digər məna|AEK}} {{futbol klubu | başlıq = {{bayraq|Yunanıstan}} AEK (Afina) | emblem = | rəngləri = | ləqəbi = | yaranma tarixi = [[13 aprel]] [[1924]] | stadionu = | tutumu = | prezidenti = | baş məşqçisi = | liqa = | mövsüm = | sıra = | pattern_la1 = _aek2223h | pattern_b1 = _aek2223h | pattern_ra1 = _aek2223h | pattern_sh1 = | pattern_so1 = _fcsm2021a | leftarm1 = FFEE00 | body1 = FFEE00 | rightarm1 = FFEE00 | shorts1 = 000000 | socks1 = 000000 | pattern_la2 = _nikeacademy22yb | pattern_b2 = _nikeacademy22yb | pattern_ra2 = _nikeacademy22yb | pattern_sh2 = | pattern_so2 = _fcsm2021a | leftarm2 = FFFF00 | body2 = FFFF00 | rightarm2 = FFFF00 | shorts2 = 000000 | socks2 = 000000 | pattern_la3 = | pattern_b3 = _nikepark7tr | pattern_ra3 = | pattern_sh3 = | pattern_so3 = | leftarm3 = 780000 | body3 = 780000 | rightarm3 = 780000 | shorts3 = 780000 | socks3 = 780000 }} '''AEK (Afina)''' — [[Yunanıstan]]ın futbol klubu == Tarixi == [[13 aprel]] [[1924]]-cü ildə yaranmışdır. == Avropa kuboklarında iştirak == 37 dəfə [[Avropa]] kuboklarında iştirak edib. == Uğurları == {{Futbol klubu-qaralama}} [[Kateqoriya:Afina]] [[Kateqoriya:Yunanıstan futbol klubları]] [[Kateqoriya:Əlifba sırasına görə futbol klubları]] [[Kateqoriya:13 apreldə yarananlar]] [[Kateqoriya:1924-cü ildə yarananlar]] ip3icvzmd7ys8cbpxri85rw40dwctgp 0 97417 6547986 6539165 2022-07-25T10:12:47Z Əmir teymur 252789 Tomirisin haralı olduğu wikitext text/x-wiki {{adaş|Tomris (ad)}} {{digər məna}} {{Dövlət xadimi |adı = Tomris |şəkil = Statue-Tomyris.jpg |şəklin ölçüsü = 500 |titul = [[e.ə. 570]] – [[e.ə. 520]]-ci illərdə Massaget hökmdarı |dövr əvvəl = [[e.ə. 570]] |dövr son = [[e.ə. 520]] |varisi = [[Sparqapis]] |milliyyəti = [[Massagetlər|massaget]] |sülalə = [[Massagetlər]] |uşağı = Sparqapis |vikianbar = }} '''Tomris''' ([[İran dilləri]]den Tahmirih, Cesur<ref name="Stiehl">For the etymology see: F. Altheim und R. Stiehl, Geschichte Mittelasiens im Altertum (Berlin, 1970), pp. 127–8</ref>, [[Qədim türk dili|Türkcə]]: '''''Temir''''' - "''[[Dəmir]]''"; {{DVTY}})<ref>Adolf Erman: [http://books.google.de/books?id=45lKAAAAcAAJ Archiv fur wissenschaftliche Kunde von Russland, Cilt 1, Reimer, 1968, s.386]</ref> — [[Massagetlər]]dən və [[saklar]]dan olan məşhur [[Peçeneqlər|peçeneq]]<ref>Necati Gültepe, [http://books.google.de/books?ei=-DggUPSEGcHJhAfrhoHIAQ&hl=de&id=VedQAQAAIAAJ Türk kadın tarihine giriş: Amazonlardan Bâcıyân-ı Rûmʼa, Ötüken, 2008, s.54-55]</ref> qadın sərkərdə, [[Skiflər|skif]] dövlət [[xan]]ı.<ref>İlyas Kara: [http://books.google.de/books?id=AWwwAQAAIAAJ Fedâi, Çatı Kitapları, 2008, s.17]</ref><ref>[http://www.yeniturkiye.com/display.asp?c=6011#x The Turks. Volume 1: Early Ages. Part 3: Old nomads of the steppes: Scythian age in Eurasia. Prof. Dr. A. Chay - Prof. Dr. I. Durmus, Scythians, Yeni Türkiye, Ankara 2002, S.147-166] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131016081044/http://www.yeniturkiye.com/display.asp?c=6011#x|date=2013-10-16}}, ISBN 975-6782-56-0</ref><ref>İbrahim Ateş, Sadi Bayram, Mehmet Narince: [http://books.google.de/books?id=YXXaAAAAMAAJ 10. Vakıf Haftası, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, 1993, s.147]</ref><ref>Ümit Hassan, Sina Akşin: [http://books.google.de/books?id=YDRpAAAAMAAJ Türkiye tarihi: Osmanlı devletine kadar Türkler, Cem Yayınevi, 1987, s.140]</ref><ref>Türk Kültürünü Araştırma Enstitütü. [http://books.google.de/books?id=8CpIAAAAMAAJ Türk kültürü: aylık dergi yayınlayan Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 11'ci Cilt, 1972, s.618]</ref> Sakların şahzadəsi olan Tomris/Tomarisin adı Azərbaycanda günümüzə qədər istifadə olunan qadın adıdır.Bir çox insan tomiris in haralı olduğu marağ dairəsindədir Tomiris qədim Azərbaycan türküdür. <ref>Gazanfer İltar, [http://books.google.de/books?id=eEVAAQAAIAAJ Uluslararası Giresun ve Doğu Karadeniz Sosyal Bilimler Sempozyumu: 2008, Cilt 1, 2009, s.373]</ref>:) 🤗 == Herodot Tomris barədə == Tomris haqqında əsas məlumat [[Herodot]]un Tarix əsərində qorunmuşdur. Onun doqquz hissədən ibarət "Tarix" əsəri yunan-fars müharibələrinə və bu müharibələrin ətrafında baş verən hadisələrə həsr olunmuşdur. Burada qələmə alınan hadisələr dövrünün tarixçilik ənənələrinə uyğun olaraq, miflə gerçək tarixi rəvayətçilik hüdudlarında yazılsa da, Heredot haqlı olaraq, dünyanın ən görkəmli tarixçilərindən sayılır. Heredotun kitabında yer alan hadisələrdən biri də Əhəməni hökmdarı Kirin e. ə. 529-cu ildə öldürülməsi ilə bağlıdır. Əhəməni dövlətinin banisi II Kirin (e.ə. 550-530) ölümü bədii mövzu kimi antik müəlliflərin yaradıcılığında dərin iz buraxmış, əsrdən əsrə ötürülərək əfsanələşmişdir. E.ə. V əsrdən başlayaraq Herodot, Ktesi, Beros, Strabon, Arrian, Polien, Diodor, [[Ammian Marsellin]] və digər yazarlar bu mövzuya müraciət etmiş, onlara məlum detallarla fərqli hekayələrin yaranmasına səbəb olmuşlar. II Kirin ölümü ilə nəticələnən hərbi əməliyyatlar haqqında rəsmi qaynağın yoxluğundan indiyə kimi antik müəlliflərin yazdıqları ilə kifayətlənməli oluruq. Bu həlledici döyüşün harada baş verdiyi ilə bağlı ən mötəbər mənbə məhz Herodotun “Tarix” əsəri hesab edilir. [[Kir]] müasir [[Azərbaycan respublikası]] ərazisində, [[Araz]] çayından şimalda yerləşən [[Massaget çarlığı]]na (bir çox tarixçilər bu çarlığı [[Orta Asiya]]da yerləşdirir, [[Araz]]ı isə [[Amudərya]] ilə eyniləşdirirlər. Çünki massagetlər Orta Asiyada da yaşayırdılar) yürüşü zamanı öldürülmüşdü. Bu rəvayətin qəhrəmanı massagetlərin qətlə yetirilmiş şahının dul qadını Tomirisdir. Heredot yazır: "Massagetlər, deyilənə görə, çoxsaylı və cəsur bir tayfa olub. Onlar issedonlarla qarşı-qarşıya, Günəşin doğuşu istiqamətində şərqdə, Araz çayının arxasında yaşayırdılar." Bəziləri onları skif tayfalarından sayır. Massagetlərin şahı ölmüş, tayfanın başına onun dul qadını Tomiris keçmişdi. Kir öz elçilərini göndərərək, onunla evlənmək istədiyini bildirir<ref>Herodotos, I, s. 201-216</ref>. Ancaq Tomiris anlayır ki, Kir onunla evlənmək yox, bu yolla [[Massaget çarlığı]]nı ələ keçirmək istəyir və elə buna görə də həmin təklifi rədd edir. Belə olduqda Kir hiyləgərliklə öz istəyinə nail ola bilmədiyini görüb, [[massagetlər]] üzərinə açıq hücuma keçdi. Araz çayından keçmək üçün Kir gəmilərdən körpü düzəltmək və həmin gəmilərin üzərində qüllələr qurmaq haqda əmr verir. Belıliklə, hərbi əməliyyatların həlledici mərhələsində II Kirin komandanlığı altında Əhəməni ordusu Araz çayını keçib, massagetlərin ölkəsinə daxil olur. [[Kir]]in qoşunu bu işlərlə məşğul olarkən Tomiris carçıları çağırıb, onların dili ilə Kirə belə bir müraciət etdi: "Ey Əhəməni hökmdarı! Öz niyyətindən geri çəkil. Axı sən irəlicədən bilə bilməzsən ki, bu körpülərin qurulması sənə xeyirdir, yoxsa ziyan? Bu işin başını burax, get öz ölkəndə şahlıq elə və bizim öz ölkəmizdə hökmranlıq etməmizə paxıllığın tutmasın. Ancaq sən əlbət ki, bu məsləhətə qulaq asmayacaq və öz bildiyin kimi hərəkət edəcək, aramızdakı sülhü pozacaqsan. Əgər sən massagetlərin üzərinə hücuma keçməyi belə çox istəyirsənsə, körpü qurulmasını dayandır. Rahatca ölkəmizə gir, biz qoşunlarımızı çaydan üç günlük məsafəyə geri çəkərik. Yox, əgər sən bizi öz torpağına buraxmaq istəyirsənsə, işini davam elətdir." Bu müraciətdən sonra Kir fars əyanlarını öz yanına çağırtdırıb, onlardan məsləhət istəyir. Hamı bir ağızdan məsləhət görür ki, Tomirisin qoşununu burada gözləmək daha məqsədəuyğundur. Müşavirədə iştirak eləyən lidiyalı Krez isə bu qərarın əleyhinə çıxır. "Mənə belə gəlir ki, biz gərək çayı keçərək, ölkənin içərilərinə doğru irəliləyək. Onlar geri çəkildikcə biz irəliləyək. Mən bilən fars həyat tərzinin gözəllikləri və bizim aldığımız böyük həzz və ləzzətlər massagetlərə məlum deyil. Buna görə də mən düşünürəm ki, biz gərək öz düşərgəmizdə onlar üçün qonaqlıq düzəldək, çoxlu qoyun kəsək, masaların üstünə şərab və cürbəcür yeməklər düzək. Bütün bunlardan sonra az miqdarda qoşunu orda saxlayıb, qalanları ilə çaya tərəf geri çəkilək. Əgər mən öz düşüncəmdə yanılmıramsa, düşmən bu tələyə düşərək, özünü nemətlərimizin üstünə atacaq və bizim böyük hünərlər göstərməmiz üçün şərait yaranacaqdır." [[Fayl:Tomiris.jpg|left|thumb|350px|[[Piter Paul Rubens]]in çəkdiyi "Tomris Əfsanəsi" əsərində Tomrisin [[farslar|fars]] hökmdarı [[II Kir|Kirin]] başını qan dolu qaba salması]] Beləliklə, məşvərətçilərin fikirləri haçalanır. Kir özünün əvvəlki fikrindən daşınaraq, Krezin təklifinə tərəfdar çıxır. Şah Tomirisə xəbər göndərir ki, biz sənin ölkənə keçmək istəyirik, geri çəkil. Tomiris də sözünə əməl edərək qoşununu geri çəkir. Belə olduqda Kir Krezi öz varisinə – oğlu Kambizə həvalə edir. Hökmdar oğlundan israrla xahiş edir ki, Krezə hörmət göstərilsin və (əgər massaketlər üzərinə hücum baş tutmasa) onu himayə etsin. Beləliklə, Kir [[Kambizi]] [[İran]]a göndərib, özü qoşunla birgə çayı keçir. Bir günün içində [[Araz]]ı keçən Kir Krezin təklifinə əməl edir. Düşərgəsində ən zəif dəstəsini qoyaraq, özü güclü qoşunları ilə geri çəkilir. Massaget hissələri düşərgəyə hücum çəkib, zəif farslara qələbə çalır. Krezin dediyi kimi, qələbəni qeyd etmək də yaddan çıxmır. Yeyib-içdikdən sonra [[massagetlər]]i yuxu tutur. Beləliklə, onlar yuxuda ikən [[farslar]]ın hücumuna məruz qalır, bir çoxları ölür, bir çoxları isə əsir düşürlər. Massagetlərin sərkərdəsi, Tomirisin oğlu Sparqapis də əsir düşənlərin içərisində idi. Tomiris qoşununun və oğlunun aqibətindən xəbər tutan kimi Kirin yanına çapar göndərir. Çapar deyir: "Qaniçən Kir! Öz hünərinlə öyünmə! Şərab başa vuranda siz farslar bu üzüm suyundan məst olur və ləyaqətsiz sözlər danışarsınız. Bax, elə həmin zəhrimarla da siz mənim oğlumun qoşununa qalib gəlibsiz. Əgər hiylə ilə qələbə çalmasaydınız, şərəfli döyüşdə silah gücünə heç nə eləyə bilməzdiniz. İndi gəl massagetlərin üçüncü hərbi hissəsini yenəndən sonra xoşluqla mənim məsləhətimə qulaq as: oğlumu qaytar və necə gəlmisənsə, eləcə də sağ-salamat çıx get. Əgər bunu etməsən, and olsun bütün massagetlərin pənahı olan Günəş allahına ki, mən doğrudan da səni qan gölündə boğaram." [[Fayl:Tomyris Plunges the Head of the Dead Cyrus Into a Vessel of Blood by Alexander Zick.jpg|thumb|200px|Aleksandr Zikin çəkdiyi Tomrisin Kirin başını qan dolu tuluğa salmasını təsvir edən qravür]] Kir isə bu sözlərə əhəmiyyət vermədi. Tomirisin oğlu Sparqapis şərabın dumanı başından çəkilən kimi hansı vəziyyətə düşdüyünü anlayır və Kirdən əllərini açdırmasını xahiş edir. Əlləri açılan kimi şahzadə özünü öldürür. Tomiris Kirin məsləhətə qulaq asmadığını bilən kimi öz qoşunu ilə farslar üzərinə hücuma keçir. Bu, türk tayfalarının döşmənə qarşı keçirdiyi ən böyük və ən qanlı döyüş idi. Döyüşün gedişi haqda məlum olanlar bunlardır: əvvəlcə düşmən qoşunları üz-üzə duraraq, uzaqdan bir-birini oxa tutdular. Sonra nizə və xəncərlə əlbəyaxa döyüşə keçdilər. Döyüş uzanır, heç kim geri çəkilmək istəmirdi. Nəhayət, massaketlər qələbə çaldılar. Az qala farsların hamısı döyüş meydanında həlak oldu. Kirin özü də öldürüldü. Onun 29 illik hakimiyyətinə son qoyuldu. Tomiris şərab badəsini insan qanı ilə dolduraraq, Kirin cəsədini tapmağı əmr etdi. Onun başını badənin içinə soxaraq belə söylədi: "Mən sağ qalsam da, sən məni məhv etdin. Sən hiyləgərliklə mənim oğlumu əlimdən aldın. Mən demişdim ki, sənə qan içirdəcəyəm. İndi nə qədər istəyirsən, iç bu insan qanından." == Orta Asiya == Hadisənin məhz Azərbaycan ərazisində baş verdiyini nəzərə alsaq massaget tayfalarının harada yaşamaqlarını aydınlaşdırmaq məqsədəuyğun olardı. Massagetlərin məskunlaşdığı ərazinin müəyyən edilməsi indiyə kimi mübahisə predmeti olaraq qalır. Bir sıra tədqiqatçılar massaget tayfalarının məskunlaşdığı ərazini Xəzər və Aral dənizləri arasında yerləşdiyini qeyd edirlər<ref>'''Струве В. В. Поход Дария I на саков-массагетов // ИАН СССР, 1946, Том. 3, №4, с. 231-250'''</ref><ref>'''Дандамаев М. А. Поход Дария против скифского племени тиграхауда // КСИНА, 1963, 61, с. 175-187'''</ref><ref>Пьянков И. В. К вопросу о маршруте похода Кира II на массагетов // ВДИ, 1964, №3, с. 115-130</ref><ref>Пьянков И. В. Массагеты Геродота // ВДИ, 1975, №2, с. 46-70</ref><ref>Литвинский Б. А. Древние кочевники “Крыши мира”. Москва, 1972, с. 127, 172</ref>. Antik dövrün sonlarına və Erkən Orta əsrə aid qaynaqlara istinadən massagetlərin Azərbaycanın şimal-şərq bölgəsində yayıldıqları qeyd olunsa da, bu məskunlaşmanı e.ə. I əsrdən sonrakı dövrlərə aid edirlər<ref>Гейбуллаев Г. А. К этногенезу азербайджанцев (историко-этнографическое исследование). Том I, Баку, 1991, с. 144</ref><ref>Алиев И. О некоторых вопросах этнической истории Азербайджанского народа. Баку, 2002, с. 157-159; 177</ref>. Respublikamızın ərazisində massagetlərin göstərilən tarixdən də əvvəl yayıldıqlarına dair elmi-kütləvi ədəbiyyatda ara-sıra söylənən mülahizələr elmi cəhətdən yetərincə əsaslandırılmadığından elmi ictimaiyyət tərəfindən ciddi qarşılanmır. Massagetlərin e.ə. I minilliyin ortalarında məskunlaşdıqları ərazi Herodotun əsərində belə təsvir olunur: “Onlar (yəni massagetlər) şərqdə, günəşin doğduğu tərəfdə, Araks çayının arxasında...yaşayırlar”<ref>Herodotos, I, 201</ref>. Bənzər ifadə ilə II əsr müəllifi Dionisi Periegetin “Yerin təsviri” əsərində qarşılaşırıq: “...şərqdə, gurultulu Araksın qarşı tərəfində massagetlər yaşayır”<ref>Dionis Perieget, 739-740</ref>. Ehtimal olunur ki, Herodot “Arakses” adı altında üç fərqli çayı – Volqanı, Amudəryanı və indiki Arazı qarışıq salmışdır<ref>Пьянков И. В. Массагеты Геродота…, с. 65-66</ref><ref>Толстов С. П. Древний Хорезм. Москва, 1948, с. 53</ref><ref>Куклина И. В. Этнография Скифии по античным источникам. Ленинград, 1985, с. 123</ref>. Bu onunla əsaslandırılır ki, onun əsərində “Araksın ” təsviri hansısa konkret bir çaya uyğun gəlmir. Digər tərəfdən, massagetlərdən danışarkən Herodotun “deyirlər” sözünü işlətməsi güman etməyə əsas verir ki, onun məlumatları, o cümlədən Araz çayı haqqında informasiyası fərqli şifahi mənbələrdən alınmışdır. “Araks” çayı haqqında Herodot yazır: “Araks çayı matienlərin [ölkəsindən] axır....Araksın qollarından biri açıq ərazilərdən Kaspi dənizinə axır”<ref>Herodotos, I, 202</ref>. Əsərin başqa yerində o, “Araksı” “gündöğan [tərəfə] axan çay” kimi xarakterizə edir<ref>Herodotos, IV, 40</ref>. Güman olunur ki, Herodot massagetlərin təzyiqi ilə skiflərin “Araksı” keçdiyindən danışarkən Volqanı, II Kirin keçdiyi “Araks” hidronimində Amudəryanın qollarından birini, mənbəyi matienlərin ölkəsindən başlayan “Araks ” deyərkən indiki Arazı nəzərdə tutmuşdur. Əhəməni dövləti ilə massagetlərin ölkəsi arasında sərhəddin Volqadan keçdiyi qeyri-mümkün görünür, çünki bu çay Xəzərə şimaldan tökülür. Herodotun mənbəyi “matienlərin (ölkəsinədən)” başlayan, mənsəbi Xəzərdə bitən “Araks”ı ilə indiki Arazın coğrafi mövqeyi üst-üstə düşür. Eyni kontekstdə 3 dəfə Qafqaz dağlarının və onun sakinlərinin xatırlanması əbəs yerə deyildir<ref>Herodotos, I, 203, 204</ref>. Hesab olunur ki, Herodotun Araz haqqındakı məlumatı Miletli Hekateydən qaynaqlanır. Hekatey yazır ki, matienlərin ölkəsi “qordilərin ölkəsindən mosxların ölkəsinə qədər uzanır”<ref>Пьянков И. В. Массагеты Геродота…, с. 56-57</ref>. Maraqlıdır ki, Ksenofont Matiena ölkəsindən başlayan Habur çayını “Araks” adlandırırdı<ref>Anabazis, IV, 19</ref>. “Armeniyadan gur axan Araks” deyərkən Strabon məhz bu çayı nəzərdə tuturdu<ref>Strabon, XI, 4,2</ref>. Bundan fərqli olaraq, Strabona “mənbəyi Armeniyadan başlayan” digər “Araks” da məlum idi<ref>Strabon, XI, 3, 2</ref>. Məhz bu “Araks” mənbəyi Türkiyənin şimal-şərqindəki Bingöl silsiləsindən başlayan və Xəzərə tökülən indiki Arazla eyniləşdirilməlidir. “Matienlərin ölkəsi” Herodotun zamanında Əhəməni dövlətinin XVII satraplığına (Bu satraplığın ərazisi şərqdə Urmiya gölü ilə sərhədləndiyindən antik müəlliflər hidronimi “Matiena gölü” adlandırırdılar) daxil idi və burada matienlərlə yanaşı alarodilər və sasperlər də yaşayırdılar. Təbii ki, Əhəmənilərə heç vaxt boyun əyməyən massagetləri “Araks”/ Habur çayının axdığı bu satraplıqda lokalizə etmək olmaz. Massagetlərin etnik kimliyi mübahisə predmeti olmaqda qalır. Məsələ ilə bağlı söylənən fikirlər, başlıca olaraq, antik yazarların ziddiyyətli məlumatlarına əsaslandığından birmənalı qarşılanmır. Onların maddi izləri konkret arxeoloji mədəniyyətlə eyniləşdirilmədiyindən məsələnin həlli daha da qəlizləşib. Bir çox tədqiqatçılar massagetləri skif-sak mənşəli tayfa hesab edirlər. Bunun başlıca səbəbi odur ki. Yustin, Polien və Frontin kimi antik müəlliflər Tomirisi skiflərin hökmdarı hesab edirdilər<ref>Струве В. В. Поход Дария I..., c. 244</ref><ref>Дандамаев М. А. Поход Дария…, с. 183</ref><ref>Пьянков И. В. К вопросу…, с. 116</ref><ref>Литвинский Б. А. Древние кочевники…, с. 159-163, 172</ref>. Antik dövr yazarlarının əsərlərində massagetlərin skiflərlə bağlılığına “işarə” edən iki faktı nəzərdən keçirmək yerinə düşür. Bunlardan birincisi, Herodotun yazdığına görə, “geyimlərinə və həyat tərzinə görə massagetlər skiflərə bənzəyir”<ref>Herodotos, I, 215</ref>. İkincisi isə Strabonun “Coğrafiya” əsərində yazdığına görə, “xarəzmlilər skiflərin və massagetlərin tərkibinə daxil idilər”<ref>Strabon, XI,8,8</ref>. Həm Herodot, həm də Strabon massagetlərlə skiflərin eyniliyinə şübhə ilə yanaşırdı. Eyni coğrafi mühiti paylaşan fərqli etnosların yaşam tərzindəki bənzərliklər isə adi hal hesab olunmalıdır. Herodotun tanıdığı və haqqında bəhs etdiyi skiflər kimmerlərin ardınca Qafqazdan kecərək Madaya daxil olmuşlar, skiflər də, öz növbəsində, massagetlərin təzyiqi nəticəsində Ön Asiyaya hərəkət etmişlər<ref>Strabon, XI, 6-7, 8</ref>. Göründüyü kimi, həm kimmerlər, həm də skiflər Ön Asiyaya eyni marşrutla və eyni səbəbdən yayılmışlar. Bu marşrutun Qafqazdan keçdiyi şübhə doğurmur, çünki kimmerlərin nə vaxtsa Orta Asiyada yaşamalarına dair heç bir məlumat yoxdur. Mənbələrdəki məlumatların müqayisəli təhlili də göstərir ki, vaxtı ilə kimmer və skif yürüşlərinin yolları üzərində yerləşən Qafqaz keçidləri e.ə. VI yüzilliyin əvvəllərindən gec olmayaraq yeni toplumun, massagetlərin yayıldığı ərazilərə çevrilir. Məhz Qafqazdan danışarkən Pomponi Mela kadusilərlə yanaşı massagetləri yad edir. 135-136-ci illərdə baş verən hadisələri şərh edən Dion Kassi “soykökü massagetlərdən başlayan” albanları xatırlayır<ref>Dion Kassi, LXIX, 15</ref>. [[Ammian Marsellin]] də massagetlərin ölkəsinin albanların qonşuluğunda yerləşdiyini qeyd edirdi<ref>[[Ammian Marsellin]], XXIII, 5, 16</ref>. II Kirin Araz çayı sahilində Tomrislə döyüşməsindən əvvəl regionun ictimai-siyasi mənzərəsinə nəzər saldıqda bir daha məlum olur ki, massagetlərin yaşadığı coğrafiya Azərbaycan mühitindən kənarda yerləşmirdi. Bunu II Kirin 20 illik şahlığı dövründə bir sıra ölkələrə qarşı hərbi əməliyyatları da sübut edir. Həlledici döyüş ərəfəsində yaranmış siyasi vəziyyət və hərbi əməliyyatların uğurlu keçməsi üçün II Kir hərbi-strateji tədbirləri də, nəticə etibarilə, Tomirisin rəhbəri olduğu massaget toplumunun Orta Asiyada deyil, Cənibu Qafqazda məskunlaşdığını söyləməyə əsas verir. Herodotun<ref>Herodotos, I, 177</ref>, Ktesinin<ref>Persiaka, 29</ref> və Ksenofontun<ref>Cyropedia, I, 1, 4; V, 3</ref> məlumatları göstərir ki, Lidiyanın işğalından sonra e.ə. 545-539-cu illər ərzində II Kir Orta Asiyanın mühüm siyasi mərkəzlərini – Baktriyanı, Marqiananı, Xarəzmi, Sattaqidiyanı, Areyanı, Dranqiananı, Qedroziyanı, Araxoziyanı və Babilistanı zəbt etmişdi. Məntiqi baxımdan, massagetlər də, geniş Orta Asiya coğrafiyasının sakinləri kimi, e.ə. 539-cu ilə qədər Əhəmənilərin hakimiyyətinə tabe edilməli idilər və yalnız sonradan onların itaətdən çıxması II Kiri yeni hərbi əməliyyatlara sövq edə bilərdi. Lakin bütün mənbələr massagetlərin Əhəməni imperiyasının tərkibinə qatılmadıqlarını, müstəqilliklərini qoruyub saxladıqlarını vurğulayır. Herodotun yazdığına görə Tomirisin təklifi ilə həlledici döyüşlər Arazdan şimala doğru 3 günlük məsafədə yerləşən düzən ərazidə baş vermişdi, halbuki Əhəməni əyanları döyüşün imperiyanın hüdudları daxilində aparılmasının tərəfdarı idilər<ref>Herodotos, I, 206</ref>. O zaman Arazın suyu gur, yatağı dərin olduğundan Əhəmənilərin qoşun hissələri Krezin taktiki planına uyğun olaraq gəmilərdən körpü (sal) yaradaraq çayı keçə bilirlər. Bununla iş bitmirdi; döyüş meydanına çatmaq üçün daha 3 gün yol getmək lazım idi. Əhəməni qoşununun düşmən ərazidə dislokasiyasını məhdudlaşdıran mühüm amillərdən biri də, heç şübhəsis ki, proviant imkanlarından, yəni terli əhalinin hesabına ərzaq və texniki təchizatdan tamamilə məhrum olması idi. Burada Tomirisin seçdiyi hərbi-strateji planın effektliyi üzə çıxır; məqsəd Əhəməni ordusunu ağır manevrlərə təhrik etməklə yormaq və bu yolla da döyüş qabiliyyətini zəiflətmək idi. Görünür, bu planın tərkib hissəsi olan 3 günlük yol yaşayış yerlərindən uzaq, “ilan mələyən” quraq yerlərdən keçirdi. Belə ağır şərtlərlə qoşunun gün ərzində 35–40&nbsp;km yol qət edə biləcəyini nəzərə alsaq, tərəflər arasında həlledici döyüşün Arazdan şimala doğru təxminən 110–120&nbsp;km məsafədə baş verdiyini söyləmək olar. Hərbi əməliyyatlar massagetlərin tam qələbəsilə nəricələndi. Döyüş meydanında öldürülmüş II Kirin başını bədənindən ayırıb qanla dolu tuluğa salan Tomirisin düşmən üzərində qələbəsini Herodot belə vəsf etmişdi: “Mən sağ qaldım və döyüşdə səni məğlub etdim, sən isə oğlumu hiylə ilə tutmuşdun. Buna görə də səni, necə ki hədələmişdim, qanla doyduracağam”<ref>Herodotos, I, 214</ref>. Massagetlərin qələbəsi Tomirisin vətən sevgisindən, elinə bağlılığından, düşmənə boyun əyməmək istəyindən doğurdu. Bu qələbə, eyni zamanda, qısa müddətdə neçə-neçə ölkələr fəth edən Əhəməni dövlətinin beynəlxalq nüfuzuna və imperiya iddialarına ağır zərbə vurdu. Massagetlərin II Kirin üzərində qələbəsi, həm də, Qafqaz xalqlarının tarixi ənənəsinə keçərək nəsillərin yaddaşına hopdu. Qəhrəmanlıq simvoluna çevrilən “Tomiris” adı və onunla məna eyniliyi təşkil edən Təhmraz, Teymuraz, Təhməz, Tamara kimi isimlər Qafqazda indi də yayılmaqdadır.  == Tomris incəsənətdə == * [[Tomris (balet)]]; * [[Tomris (opera)|Tomris (opera);]] * [[Aqşin Əliyev(Təhmirə(Tomiris) -massaget çariçası.I-II hissədə. 2020|Aqşin Əliyev (Təhmirə / Tomiris) - massaget çariçası. I-II hissədə. 2020;]] *"[[Tomris (film, 2019)|Tomris]]" [[Bədii film|bədii filmi]], [[Qazaxıstan|Qazaxstan]], 2019. Tomris rolunda Almira Tursın çəkilmişdir; *Tomris və onun həyatı ilə bağlı hadisələr Qərb incəsənətində öz əksini tapmışdır. Rəssamlar [[Piter Paul Rubens|Rubens]], [[Alleqrini]], [[Luka Ferrari]], [[Mattia Preti]], Güstav Moro, və [[Heykəltəraşlıq|heykəltəraş]] [[Severo Kalzetta da Ravenna]] Tomrisi və onun həyatından səhnələri təsvir etmişlər. == Maraqlı faktlar == * [[Civilization VI (kompüter oyunu)|Civilization VI]] [[Kompüter oyunları|kompüter oyununda]] Tomris skiflərin lideri kimi təsfir edilir; * [[Qazaxıstan|Qazaxstanın]] [[Şımkent]] (Çimkənd) şəhərində Tomris adına küçə var; * 1906-cı ildə kəşf edilmiş (590) Tomris [[Asteroid|asteroidi]] Tomrisin şərəfinə adlandırılmışdır; == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı|3}} == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Queen Tomyris}} * Azərbaycan Tarixi Portalı :[http://www.history.az/pdf.php?item_id=20100105062810846&ext=rar Каджар Чингиз. Выдающиеся сыны древнего и средневекового Азербайджана. — Баку, издательство «Азербайджан» - 370146, Метбуат проспекти, 520-й квартал., издательство "Эргюн", 1995. - 392 с.] == Həmçinin bax == *[[Massagetlər]] *[[Saklar]] *[[Sak çarlığı]] [[Kateqoriya:Sak çarlığı]] [[Kateqoriya:Midiya]] [[Kateqoriya:Qədim dövr Azərbaycan tarixi]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı dövlət xadimləri]] [[Kateqoriya:Qadın hökmdarlar]] kys3fozvmdq3hxyuffbdshdzi1l412e 0 111311 6547994 6546830 2022-07-25T10:19:02Z CaRTeS 88 22247 /* Kişilər */ wikitext text/x-wiki == Kişilər == === Əsas milli komanda === [[Şəkil:Azerbaijan - Turkey, 12 October 2010.jpg|thumbnail|Azərbaycan – Türkiyə (12.10.2010)]] #09.04.1996 [[Bakı]] YO Azərbaycan – Türkiyə 0:1 #11.10.2000 [[Bakı]] DÇSO Azərbaycan – Türkiyə 0:1 #02.06.2001 [[İstanbul]] DÇSO Türkiyə – Azərbaycan 3:0 #12.04.2006 [[Bakı]] YO Azərbaycan – Türkiyə 1:1 #02.06.2009 [[Kayseri]] YO Türkiyə – Azərbaycan 2:0 #12.10.2010 [[Bakı]] AÇSO Azərbaycan – Türkiyə 1:0 #11.10.2011 AÇSO Türkiyə – Azərbaycan 1:0 #27.05.2021 [[Alaniya]] YO Türkiyə – Azərbaycan 2:1 === U-21 === #10.10.2000 [[Bakı]] DÇSO Azərbaycan – Türkiyə 1:2 #01.06.2001 [[İstanbul]] DÇSO Türkiyə – Azərbaycan 3:0 #28.03.2017 [[İstanbul]] YO Türkiyə – Azərbaycan 4:0 === U-19 === #14.04.2010 [[Əskişəhər]], [[Türkiyə]] AÇEM Türkiyə - Azərbaycan 2:0 #06.01.2010 [[Sankt-Peterburq]] [[Valentin Qranatkin kuboku|BT]] Türkiyə – Azərbaycan 2:1 #12.11.2015 [[Bakı]], [[Azərbaycan]] AÇSO Azərbaycan – Türkiyə 0:1 === U-17 === #29.04.2012 [[Almatı]], [[Qazaxıstan]] [[Prezident kuboku|BT]] Türkiyə – Azərbaycan 0:2 #05.06.2013 [[Bakı]], [[Azərbaycan]] [[Caspian Cup|BT]] Azərbaycan – Türkiyə 1:4 #03.09.2021 [[Türkiyə]] YO Türkiyə – Azərbaycan 4:1 #06.09.2021 [[Türkiyə]] YO Türkiyə – Azərbaycan 2:0 === U-16 === #23.04.2013 [[Bakı]], YO Azərbaycan - Türkiyə 0:2 #25.04.2013 [[Bakı]], YO Azərbaycan - Türkiyə 0:2 #21.01.2014 [[Türkiyə]], [[Egey Dənizi Kuboku|BT]] Türkiyə - Azərbaycan 7:1 #23.11.2017 [[Türkiyə]] [[Aegean Cup|BT]] Türkiyə – Azərbaycan 6:0 #23.04.2018 [[Antalya]], [[Türkiyə]], BT Türkiyə (U-15) - Azərbaycan (U-14) 1:1 #25.04.2018 [[Antalya]], [[Türkiyə]], BT Türkiyə - Azərbaycan 4:0 === Klublar === #11.07.1960 [[Bakı]], [[Azərbaycan]], YO, Neftçi - Qalatasaray 3:1 #17.01.1993 [[İstanbul]], [[Türkiyə]], YO, Qalatasaray - Neftçi 2:2 #09.08.1994 [[İstanbul]], [[Türkiyə]], UEFA Kub., Fənərbaxça - Turan 5:0 #23.08.1994 [[Tovuz]], [[Azərbaycan]], UEFA Kub., Turan - Fənərbaxça 0:2 #16.08.2008 [[İstanbul]], [[Türkiyə]], YO, Beşiktaş - Xəzər Lənkəran 4:0 #16.07.2009 [[İzmit]], [[Türkiyə]], YO, Kayserispor - Neftçi 1:6 #19.07.2009 [[İzmit]], [[Türkiyə]], YO, Ərciyəspor - Neftçi 0:3 #03.07.2010 [[Bişofsfoxen]], [[Avstriya]], YG, Beşiktaş - Neftçi 1:1 #07.07.2013 [[Antalya]], [[Türkiyə]], YO, Trabzonspor - Qəbələ 2:0 #13.07.2013 [[Antalya]], [[Türkiyə]], YO, Antalyaspor - Qəbələ 2:2 #21.07.2013 [[Lənkəran]], [[Azərbaycan]], YO, Xəzər-Lənkəran - Fənərbaxça 0:4 #22.07.2013 [[Tirol]], [[Avstriya]], YO, İstanbul B.B. - Simurq 1:1 #23.07.2013 [[Zaltsburq]], [[Avstriya]], YO, Gənclərbirliyi - Qəbələ 3:1 #24.07.2013 [[Tirol]], [[Avstriya]], YO, Beşiktaş - Simurq 2:1 #24.07.2013 [[Maribor]], [[Sloveniya]] YO Kardemir Karabükspor – Rəvan 2:2 #14.01.2013 [[Antalya]], [[Türkiyə]], YO, Rizespor - Xəzər Lənkəran 0:0 #16.01.2014 [[Antalya]], [[Türkiyə]] YG Konyaspor – Qəbələ 4:2 #18.01.2013 [[Antalya]], [[Türkiyə]], YO, Gənclərbirliyi - Xəzər Lənkəran 2:0 #18.01.2013 [[Antalya]], [[Türkiyə]], YO, Fənərbaxça - Neftçi 0:0 #19.01.2013 [[Antalya]], [[Türkiyə]], YO, Antalyaspor - Azərbaycan (U-21) 3:5 #20.07.2014 [[Gerede]], [[Türkiyə]], YO, Mersin İdmanyurdu - AZAL 1:2 #23.07.2014 [[Bolu]], [[Türkiyə]], YO, Balıkesirspor - AZAL 2:1 #25.07.2014 [[Bolu]], [[Türkiyə]], YO, Antalyaspor - AZAL 1:2 #14.01.2015 [[Antalya]], [[Türkiyə]], YO, Eskişehirspor - Qəbələ 3:1 #17.01.2015 [[Antalya]], [[Türkiyə]], YO, Adanaspor - Qəbələ 2:3 #17.01.2015 [[Antalya]], [[Türkiyə]], YO, Ərciyəspor - Neftçi 0:0 #17.01.2015 [[Antalya]], [[Türkiyə]], YO, Kasımpaşa - İnter Bakı 1:3 #19.01.2015 [[Antalya]] YO Kunduspor – Azərbaycan (U-17) 0:8 #20.01.2015 [[Antalya]] YO Elaziğspor – Neftçi 1:0 #14.07.2015 [[Nevşehir]] YO Kasımpaşa – Xəzər Lənkəran 2:0 #21.07.2015 [[Kappadokiya]] YO Kayserispor – Xəzər Lənkəran 1:1 #23.07.2015 [[Afyon]] YO Alanyaspor – Neftçi 1:1 #31.07.2015 [[Afyon]] YO Antalyaspor – Neftçi 0:2 #21.01.2016 [[Antalya]], [[Türkiyə]], YO, Antalyaspor-2 - Qəbələ-2 1:3 #14.07.2016 [[Türkiyə]] YO Kasımpaşa – İnter Bakı 1:2 #22.07.2016 [[Ankara]], [[Türkiyə]] YO Elaziğspor – İnter Bakı 0:0 #24.07.2016 [[Ankara]], [[Türkiyə]] YO Gənclərbirliyi – İnter Bakı 0:4 #25.07.2016 [[Bolu]], [[Türkiyə]] YO Qaziantep B.B. – Zirə 0:1 #25.07.2016 [[Bolu]], [[Türkiyə]] YO Giresunspor – Sumqayıt 2:1 #29.07.2016 [[Bolu]], [[Türkiyə]] YO Göztəpə – Zirə 1:1 #08.01.2017 [[Antalya]] YO Sivasspor – Neftçi 0:0 #12.01.2017 [[Antalya]] YO Kuşadası – Şəmkir 0:1 #17.01.2017 [[Antalya]] YO Manavqatspor – Qəbələ-2 1:4 #17.07.2017 [[Bolu]], [[Türkiyə]] YO Osmanlıspor – Sumqayıt 2:1 #20.07.2017 [[Ərzurum]], [[Türkiyə]] YO Samsunspor – Kəpəz 2:1 #21.07.2017 [[Ərzurum]], [[Türkiyə]] YO Ankaragücü – Kəpəz 2:0 #23.07.2017 [[Bolu]], [[Türkiyə]] YO Sivasspor – Sumqayıt 4:0 #24.07.2017 [[Ərzurum]], [[Türkiyə]] YO Elaziğspor – Kəpəz 0:0 #25.07.2017 [[Bolu]], [[Türkiyə]] YO Adana Dəmirspor – Sumqayıt 2:1 #10.01.2018 [[Antalya]], [[Türkiyə]] YO Akhisar Belediyespor – Qəbələ 1:1 #16.01.2018 [[Antalya]], [[Türkiyə]] YO Alanyaspor (U-21) – Azərbaycan (U-21) 1:3 #24.01.2018 [[Antalya]], [[Türkiyə]] YO Kəmərspor – Xəzər 1:2 #30.01.2018 [[Antalya]], [[Türkiyə]] YO Antalyaspor (U-19) – Azərbaycan (U-19) 1:0 #09.07.2018 [[Ankara]], [[Türkiyə]] YO Gənclərbirliyi – Səbail 3:0 #18.07.2018 [[Türkiyə]] YO Girensunspor – Sabah 1:1 #19.07.2018 [[Ankara]], [[Türkiyə]] YO Sivasspor – Səbail 2:1 #21.07.2018 [[Türkiyə]] YO Osmanlıspor – Sabah 1:1 #22.07.2018 [[Türkiyə]] YO Alanyaspor – Sumqayıt 7:0 #22.07.2018 [[Türkiyə]] YO İstanbulspor – Səbail 1:0 #23.07.2018 [[Türkiyə]] YO Girensunspor – Zirə 0:0 #25.07.2018 [[Türkiyə]] YO Sancaktepe Belediyespor – Sabah 2:2 #25.07.2018 [[Türkiyə]] YO Yeni Malatyaspor – Sumqayıt 1:3 #28.07.2018 [[Türkiyə]] YO Giresunspor – Sumqayıt 0:1 #28.07.2018 [[Türkiyə]] YO Alanyaspor – Sabah 1:1 #12.01.2019 [[Türkiyə]] YO Eskişeherspor – Sabah 0:1 #17.07.2019 [[Bolu]], [[Türkiyə]] YO Boluspor – Qəbələ 1:2 #24.07.2019 [[Türkiyə]] YO Diyarbəkirspor – Sumqayıt 1:0 #26.07.2019 [[Türkiyə]] YO Adana Demirspor – Zirə 3:2 #28.07.2019 [[Türkiyə]] YO Kemerspor – Sabah 1:2 #29.07.2019 [[Ankara]], [[Türkiyə]] YO Gençlerbirliği – Sumqayıt 1:1 #31.07.2019 [[Türkiyə]] YO Osmanlıspor – Keşlə 0:0 #01.08.2019 [[Ankara]], [[Türkiyə]] YO Akhisarspor – Sumqayıt 0:0 #02.08.2019 [[Türkiyə]] YO Çaykur Rizespor – Keşlə 3:0 #04.08.2019 [[Türkiyə]] YO Batman Petrolspor – Keşlə 0:2 #05.08.2019 [[Türkiyə]] YO Gençlerbirliği – Sabah 4:2 #11.01.2020 [[Antalya]], [[Türkiyə]] YO Ümraniyespor – Zirə 3:0 #22.01.2020 [[Antalya]], [[Türkiyə]] YO Antalyaspor (U-19) – Azərbaycan (U-19) 2:4 #17.09.2020 [[Bakı]], [[Azərbaycan]], UEFA AL, Neftçi - Qalatasaray 1:3 #05.11.2020 [[Sivas]], [[Türkiyə]] UEFA AL, Sivasspor – Qarabağ 2:0 #26.11.2020 [[İstanbul]], [[Türkiyə]], UEFA AL, Qarabağ - Sivasspor 2:3 #05.07.2021 [[Ankara]], [[Türkiyə]], YO, Keçiörengücü - Sumqayıt 2:1 #10.07.2021 [[Ankara]], [[Türkiyə]], YO, Sivasspor - Sumqayıt 2:0 #14.07.2021 [[Ankara]], [[Türkiyə]], YO, Qaziantep - Sumqayıt 2:1 #24.08.2021 [[Afyonkarahisar]], [[Türkiyə]], YO, Berqama Belediyespor - Neftçi-2 1:0 #25.08.2021 [[Afyonkarahisar]], [[Türkiyə]], YO, Ergene Velimeşe - Neftçi-2 0:1 #29.08.2021 [[Afyonkarahisar]], [[Türkiyə]], YO, İspartaspor - Neftçi-2 3:1 #05.07.2022 [[Bolu]], [[Türkiyə]], YO, Qaziantep - Qəbələ 2:1 #06.07.2022 [[Bolu]], [[Türkiyə]], YO, Sakaryaspor - Neftçi 1:1 #11.07.2022 [[Bolu]], [[Türkiyə]], YO, Sivasspor - Neftçi 1:0 #14.07.2022 [[Bolu]], [[Türkiyə]], YO, Qaziantep - Neftçi 0:0 #20.07.2022 [[Ankara]], [[Türkiyə]], YO, Bandırmaspor - Sumqayıt 2:2 #25.07.2022 [[Ankara]], [[Türkiyə]], YO, Samsunspor - Sumqayıt -:- == Qadınlar == === Əsas milli komanda === #25.06.2022, [[Türkiyə]] YO Türkiyə - Azərbaycan 2:0 #28.06.2022, [[Türkiyə]] YO Türkiyə - Azərbaycan 2:2 === U-21 === === U-19 === #26.11.2013 [[Bakı]], [[Azərbaycan]] YO Azərbaycan - Türkiyə 1:1 #28.11.2013 [[Bakı]], [[Azərbaycan]] YO Azərbaycan - Türkiyə 0:1 #24.02.2014 [[Antalya]], [[Türkiyə]] YO Türkiyə - Azərbaycan 1:0 #29.03.2014 [[Soçi]], [[Rusiya]] [[Kuban baharı|BT]] Türkiyə - Azərbaycan 2:0 #12.06.2016 [[Rumıniya]] [[UEFA İnkişaf Turniri|BT]] Türkiyə - Azərbaycan 2:1 #03.10.2018 [[Antalya]], [[Türkiyə]] AÇSO Türkiyə - Azərbaycan 2:0 === U-17 === #13.08.2014 [[Tallin]] BT Türkiyə - Azərbaycan 2:0 === U-15 === #03.10.2013 [[Türkiyə]] YO Türkiyə - Azərbaycan 4:2 #04.10.2013 [[Türkiyə]] YO Türkiyə - Azərbaycan 1:2 === Klublar === #16.01.2018 [[Antalya]] YO Antalyaspor (U-19) - Azərbaycan (U-17) 1:6 #18.01.2018 [[Antalya]], [[Türkiyə]] YO Antalyaspor (U-19) – Azərbaycan (U-17) 2:3 == Futzal == === A milli === #10.12.2013 [[İstanbul]], [[Türkiyə]] YO Türkiyə - Azərbaycan 1:4 #12.12.2013 [[İstanbul]], [[Türkiyə]] YO Türkiyə - Azərbaycan 6:4 #07.04.2018 [[Bakı]], [[Azərbaycan]] [[Türk Şurası Universitet İdman Oyunları|BT]] Azərbaycan - Türkiyə 9:2 #19.02.2019 [[Bakı]], [[Azərbaycan]] YO Azərbaycan - Türkiyə 3:5 #21.02.2019 [[Bakı]], [[Azərbaycan]] YO Azərbaycan - Türkiyə 1:10 == Çimərlik futbolu == === A milli === #15.05.2010 [[Alanya]], [[Türkiyə]] [[Alanya Cup-2010|BT]] Türkiyə - Azərbaycan 5:3 #23.06.2010 [[Bakı]], [[Azərbaycan]] YG Azərbaycan - Türkiyə 2:2 p- 11:12 #27.08.2010 [[Lissabon]], [[Portuqaliya]] [[Avroliqa 2010]] Türkiyə - Azərbaycan 5:4 #04.08.2012 [[Berlin]], [[Almaniya]] [[Avroliqa 2012]] Türkiyə - Azərbaycan 1:2 #15.06.2013 [[Terracina]], [[İtaliya]] [[Avroliqa 2013]] Türkiyə – Azərbaycan 6:2 #17.08.2014 [[Torredembarra]], [[İspaniya]] [[Avroliqa 2014]] Türkiyə – Azərbaycan 3:5 #22.08.2015 [[Pyarnu]], [[Estoniya]] AL Azərbaycan – Türkiyə 4:4 pen. 3:2 #25.08.2016 [[Kataniya]], [[Azərbaycan]] AL Türkiyə – Azərbaycan 3:5 #09.09.2016 [[Ezolo]], [[İtaliya]] DÇSO Azərbaycan – Türkiyə 3:1 #07.07.2019 [[Nazare]], [[Portuqaliya]] BT, Türkiyə – Azərbaycan 6:2 === Klublar === #10.07.2016 [[İstanbul]], [[Türkiyə]] [[BT|İstanbul Cup 2016]] Kültür Universiteti – Lalətəpə 3:5 {{Azərbaycanın futbol matçlarının siyahıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycan–Türkiyə münasibətləri|futbol matçları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanın futbol matçları|Türkiyə]] [[Kateqoriya:Türkiyənin futbol matçları|Azərbaycan]] id2t23ta4pdpp49m47argin0r0tn68d 0 111566 6547931 5943163 2022-07-25T09:38:37Z Vusalsuvarov1996 234003 /* Prezidentlərin siyahısı */ wikitext text/x-wiki [[Şəkil:Flag of the President of Ukraine.svg|thumb|200x200px|[[Ukrayna]] Prezidentinin ştandardı]] '''Ukrayna prezidentlərinin siyahısı''' — 1991-ci ildə [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqından]] müstəqilliyini qazanan [[Ukrayna]]nın, dövlət başçılarının siyahısı. Ukrayna Prezidenti, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanıdır. Ukrayna Prezidenti vəzifəyə, Ukrayna Konstitusiyasının müvafiq maddələri ilə təyin olunur. 2014-cü ilin 7 iyun tarixindən vəzifəni, [[Petro Poroşenko]] icra edir. == Prezidentlərin siyahısı == {| class="wikitable" ! rowspan="2" |Sıra ! rowspan="2" |Portret ! rowspan="2" |Prezident ! colspan="3" |Səlahiyyətlərinin müddəti ! rowspan="2" |Seçki ! rowspan="2" |Partiya |- !Gəldiyi tarix !Getdiyi tarix !Gün |- |<center>1.</center> |<center>[[Şəkil:Leonid Kravchuk 2013-06-18.JPG|133x133px]]</center> |<center>[[Leonid Kravçuk]] <br /> (1934—2022)</center> |5 dekabr 1991 |19 iyul 1994 |'''{{age in days|1991|12|5|1994|7|19}}''' |<center>1991</center> |''Partiyasız'' |- | rowspan="2" |<center>2.</center> | rowspan="2" |<center>[[Şəkil:Leonid Kuchma.jpg|133x133px]]</center> | rowspan="2" |<center>[[Leonid Kuçma]] <br /> (1938—)</center> | rowspan="2" |19 iyul 1994 | rowspan="2" |23 yanvar 2005 | rowspan="2" |'''{{age in days|1994|7|19|2005|1|23}}''' |<center>1994</center> | rowspan="2" |''Partiyasız'' |- |<center>1999</center> |- |<center>3.</center> |<center>[[Şəkil:Viktor Yushchenko 2006.jpg|128x128px]]</center> |<center>[[Viktor Yuşşenko]] <br /> (1954—)</center> |23 yanvar 2005 |25 fevral 2010 |'''{{age in days|2005|1|23|2010|2|25}}''' |<center>2004</center> |Bizim Ukrayna Partiyası |- |<center>4.</center> |<center>[[Şəkil:Viktor Yanukovych & Yukiya Amano (01910428) (10992648186) (cropped).jpg|133x133px]]</center> |<center>[[Viktor Yanukoviç]] <br /> (1950—)</center> |25 fevral 2010 |22 fevral 2014 |'''{{age in days|2010|2|25|2014|2|22}}''' |<center>2010</center> |Regionlar Partiyası |- |<center>—</center> |<center>[[Şəkil:Oleksandr Turchynov March 2014 (cropped).jpg|138x138px]]</center> |<center>[[Aleksandr Turçinov]] <br /> (1964—)</center> |23 fevral 2014 |7 iyun 2014 |'''{{age in days|2014|2|23|2014|7|7}}''' |<center>—</center> |[[Batkivşina]] Partiyası |- |<center>5.</center> |<center>[[Şəkil:Official portrait of Petro Poroshenko.jpg|139x139px]]</center> |<center>[[Petro Poroşenko]] <br /> (1965—)</center> |7 iyun 2014 |20 may 2019 |'''{{age in days|2014|7|7}}''' |<center>2014</center> |[[Petro Poroşenkonun Bloku]] |- |<center>6.</center> |<center>[[Şəkil:Volodymyr_Zelensky_Official_portrait.jpg|139x139px]] |<center>[[Vladimir Zelenski]] <br /> (1978—) |20 may 2019 |''hal-hazırda'' |'''{{age in days|2019|5|20}}''' |<center>2019</center> |[[Dövlət Qulluqçusudur]] |} == Həmçinin bax == {{Dünya dövlətlərinin prezidentlərinin siyahısı}} [[Kateqoriya:Ukrayna prezidentləri| ]] b0mc5rzbd8ylkiuzni6zh660xi6ab6d 6547940 6547931 2022-07-25T09:43:41Z Vusalsuvarov1996 234003 /* Prezidentlərin siyahısı */ wikitext text/x-wiki [[Şəkil:Flag of the President of Ukraine.svg|thumb|200x200px|[[Ukrayna]] Prezidentinin ştandardı]] '''Ukrayna prezidentlərinin siyahısı''' — 1991-ci ildə [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqından]] müstəqilliyini qazanan [[Ukrayna]]nın, dövlət başçılarının siyahısı. Ukrayna Prezidenti, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanıdır. Ukrayna Prezidenti vəzifəyə, Ukrayna Konstitusiyasının müvafiq maddələri ilə təyin olunur. 2014-cü ilin 7 iyun tarixindən vəzifəni, [[Petro Poroşenko]] icra edir. == Prezidentlərin siyahısı == {| class="wikitable" ! rowspan="2" |Sıra ! rowspan="2" |Portret ! rowspan="2" |Prezident ! colspan="3" |Səlahiyyətlərinin müddəti ! rowspan="2" |Seçki ! rowspan="2" |Partiya |- !Gəldiyi tarix !Getdiyi tarix !Gün |- |<center>1.</center> |<center>[[Şəkil:Leonid Kravchuk 2013-06-18.JPG|133x133px]]</center> |<center>[[Leonid Kravçuk]] <br /> (1934—2022)</center> |5 dekabr 1991 |19 iyul 1994 |'''{{age in days|1991|12|5|1994|7|19}}''' |<center>1991</center> |''Partiyasız'' |- | rowspan="2" |<center>2.</center> | rowspan="2" |<center>[[Şəkil:Leonid Kuchma.jpg|133x133px]]</center> | rowspan="2" |<center>[[Leonid Kuçma]] <br /> (1938—)</center> | rowspan="2" |19 iyul 1994 | rowspan="2" |23 yanvar 2005 | rowspan="2" |'''{{age in days|1994|7|19|2005|1|23}}''' |<center>1994</center> | rowspan="2" |''Partiyasız'' |- |<center>1999</center> |- |<center>3.</center> |<center>[[Şəkil:Viktor Yushchenko 2006.jpg|128x128px]]</center> |<center>[[Viktor Yuşşenko]] <br /> (1954—)</center> |23 yanvar 2005 |25 fevral 2010 |'''{{age in days|2005|1|23|2010|2|25}}''' |<center>2004</center> |Bizim Ukrayna Partiyası |- |<center>4.</center> |<center>[[Şəkil:Viktor Yanukovych & Yukiya Amano (01910428) (10992648186) (cropped).jpg|133x133px]]</center> |<center>[[Viktor Yanukoviç]] <br /> (1950—)</center> |25 fevral 2010 |22 fevral 2014 |'''{{age in days|2010|2|25|2014|2|22}}''' |<center>2010</center> |Regionlar Partiyası |- |<center>—</center> |<center>[[Şəkil:Oleksandr Turchynov March 2014 (cropped).jpg|138x138px]]</center> |<center>[[Aleksandr Turçinov]] <br /> (1964—)</center> |23 fevral 2014 |7 iyun 2014 |'''{{age in days|2014|2|23|2014|7|7}}''' |<center>—</center> |[[Batkivşina]] Partiyası |- |<center>5.</center> |<center>[[Şəkil:Official portrait of Petro Poroshenko.jpg|139x139px]]</center> |<center>[[Petro Poroşenko]] <br /> (1965—)</center> |7 iyun 2014 |20 may 2019 |'''{{age in days|2014|7|7}}''' |<center>2014</center> |[[Petro Poroşenkonun Bloku]] |- |<center>6.</center> |<center>[[Şəkil:Volodymyr_Zelensky_Official_portrait.jpg|139x139px]] |<center>[[Volodimir Zelenski]] <br /> (1978—) |20 may 2019 |''hal-hazırda'' |'''{{age in days|2019|5|20}}''' |<center>2019</center> |[[Dövlət Qulluqçusudur]] |} == Həmçinin bax == {{Dünya dövlətlərinin prezidentlərinin siyahısı}} [[Kateqoriya:Ukrayna prezidentləri| ]] obpnhaezw4tm3ctugo2titpiv76609q 0 116601 6547553 6415033 2022-07-24T20:00:49Z Ulkərmirzeyeva1981 233550 wikitext text/x-wiki {{Aydınlaşdırma |mövzu = Masallı şəhəri |digər mövzu = Masallı rayonu |digər mövzu səhifəsi = Masallı rayonu }} {{digər məna|Masallı (dəqiqləşdirmə)}} {{YM}} '''Masallı''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Masallı rayonu]]nun inzibati mərkəzi. 1960-cı ildə rayon tabeli şəhər statusu almışdır.<ref>Президиум Верховного Совета Азербайджанского ССР. ''"Азербайджанская ССР, Административно-территориальное деление на 1 января 1961-го года"''. Азербайджанское государственное издательство, Баку, 1961, стр.</ref> == Etimologiyası == Masallı adının mənşəyi haqqında bir neçə mülahizə var. Belə danışırlar ki, guya buranın camaatı söhbət əsnasında çox [[məsəl]] çəkərək danışdığına görə "məsəlli yer" adı verilib. Başqa bir fərziyyəyə görə, [[İraq]]ın şimalındakı [[Mosul]] şəhərinin əhalisinin köç edərək, buraya yerləşməsindən sonra "mosullu" adlandırıblar. Masallı adına ilk dəfə orta əsr Azərbaycan əsərlərində rast gəlinir. XVII əsrin əvvəllərində Səfəvi şahının (Sultan Hüseyn) verdiyi fərmanda Şixlar kəndi və Masallının adı çəkilir ("Əxbərnamə", Mirzə Əhməd Mirzə Xudaverdi oğlu, 1882). Əsərə əsasən, bu ərazi Masal bəy adlı şəxsə mənsub olub. İran İslam Respublikasının [[Gilan ostanı]]nda hal-hazırda Masal adlı kiçik bir şəhər vardır. Masallı yaşayış məntəqəsinin əhalisinin buradan gəlməsi də ehtimal edilə bilər. == Tarixi == 5 mart 2013-cü ildə Masallı şəhər inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Dadva, Digah, İsgəndərli, Seybətin kəndləri ləğv edilərək Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidlərinin Dövlət reyestrindən çıxarılmışdır.<ref name="president.az">{{cite web|url=http://www.president.az/articles/7627|title=Masallı rayonunun inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının 5 mart 2013-cü il tarixli '''Qanunu'''|author=|date=15 mart 2013, 21:40|work=|publisher=president.az|accessdate=2014-05-06|language=az|archive-date=2013-05-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20130516115520/http://president.az/articles/7627|url-status=live}}</ref> === Ərazisi === 5 mart 2013-cü ildə Ərkivan qəsəbə inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Ərkivan qəsəbəsinin ərazisindən 245,72 ha (bundan bələdiyyə mülkiyyətində olan 5,72 ha və xüsusi mülkiyyətdə olan 240,0 ha), Şərəfə kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Ağakişibəyli kəndinin ərazisindən bələdiyyə mülkiyyətində olan 14,62 ha və Şərəfə kəndinin ərazisindən 248,0 ha (bundan bələdiyyə mülkiyyətində olan 5,0 ha və xüsusikiş mülkiyyətdə olan 243,0 ha), Banbaşı kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Banbaşı kəndinin ərazisindən 44,20 ha (bundan bələdiyyə mülkiyyətində olan 1,0 ha və xüsusi mülkiyyətdə olan 43,20 ha), Sığdaş kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Babakücə kəndinin ərazisindən xüsusi mülkiyyətində olan 14,9 ha, Ninəlov kəndinin ərazisindən xüsusi mülkiyyətdə olan 9,2 ha və Sığdaş kəndinin ərazisindən 40,60 ha (bundan bələdiyyə mülkiyyətində olan 4,0 ha və xüsusi mülkiyyətdə olan 36,60 ha), Kalinovka kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Öncəqala kəndinin ərazisindən 29,49 ha (bundan dövlət mülkiyyətində olan 24,49 ha, bələdiyyə mülkiyyətində olan 3,0 ha və xüsusi mülkiyyətdə olan 2,0 ha), Qodman kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Qodman kəndinin ərazisindən 41,33 ha (bundan bələdiyyə mülkiyyətində olan 1,0 ha və xüsusi mülkiyyətdə olan 40,33 ha) torpaq sahələri, habelə ləğv edilərək Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidlərinin Dövlət reyestrindən çıxarılmış Dadva kəndinin 401,0 ha təşkil edən ərazisi, Digah kəndinin 438,0 ha təşkil edən ərazisi, İsgəndərli kəndinin 188,0 ha təşkil edən ərazisi, Seybətin kəndinin 312,0 ha təşkil edən ərazisi və Kosagül kəndinin 160,03 ha (bundan bələdiyyə mülkiyyətində olan 94,0 ha və xüsusi mülkiyyətdə olan 66,03 ha) təşkil edən ərazisi bütövlükdə bu Qanuna əlavə edilmiş xəritələrə uyğun olaraq, Masallı şəhər inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Masallı şəhərinin inzibati ərazisinə birləşdirilmişdir.<ref name="president.az" /> == Mədəniyyəti haqqında == == Coğrafiyası və iqlimi == Masallı rayonu Lənkəran ovalığında yerləşir. Yayı mülayim-isti və qışı isə hava mülayim və quraq keçir. Yayda bəzi dövrlərdə temperatur +40°-yə qalxır. Qışda ən soyuq temperatur −10°, ən isti temperatur isə +15° dərəcə olur. === İstisu === İstisu hidrogen-sulfidli müalicə ocağıdır. Yerlilər buna "möcüzə su" deyirlər. Isti su yerin altından təbii halda 69 dərəcə C temperaturla çıxır. Ona görə adı belə də qalıb: İstisu. Bu su ilə oynaq-əzələ, dəri-zöhrəvi və bir çox xəstəlikləri müalicə edirlər. Sanatoriyada müalicə mineral su vannalarında aparılır. İstisudakı qayaların arasından çıxan su isə buz kimi soyuqdur. Hidrogen-sulfidlə zəngin olan bulaq sularından kəskin lax yumurta qoxusu gəlir. Suyu dərman kimi stəkanlara doldurur və dadını hiss etməmək üçün birnəfəsə içirlər. Bulaqların üstündə "böyrək suyu" və "mədə suyu" sözlərini oxumaq olar. Bulaq sularının mədə yarası və böyrək ağrılarını sağaltdığı söylənilir. Istisuda suyun müalicəvi tərkibi XX əsrin 50-ci illərində aparılan araşdırma işləri zamanı məlum olub. Əslən Masallıdan olan geoloq–alim Mir Kazım Aslanlı 1955-ci ildə isti suyun müalicəvi əhəmiyyəti ilə bağlı dissertasiya müdafiə edib. Burada 60-cı illərdə yaradılan müalicə-istirahət zonası 2007-ci ildə sanatoriya statusu qazanıb. Subtropik iqlimə malik olduğundan, Masallıya düşən yağıntının miqdarı regionun digər yerlərinə görə daha çoxdur. Tez-tez yağan yağış Talış meşələrinə romantik çalar qatır. Rənglərin sıxlaşdığı İstisu meşələri rayon mərkəzindən 12 km aralıdır. İstisu ilin bütün fəsillərində gözəl olur. Payızda təbiətin bütün rənglərini Talış meşələrində görmək olur. Bu mövsümdə tək–tük otel çalışır. Istisunun bütün gözəlliyini yaşamaq üçün yaz, payız və qış aylarında getmək məsləhətdir. Həm adam az olur, həm də nisbətən sərin havada istisu vannasını qəbul etmək rahat olur. Əgər yayın qızmar istisində vannada 3 – 5 dəqiqədən artıq dayanmaq çətindirsə, sərin havada saatlarla hovuzda üzmək olur. İstisu vannasından sonra yüngüllük hiss edirsən. Bədəninizdə yara yaxud ağrı varsa, suyun yaratdığı möcüzənin şahidi olursunuz. Yay mövsümünün gəlməsi ilə meşədə mənzərə tamamilə dəyişir. Kurort mövsümünün qızışdığı iyul–avqust aylarında buraya müalicə olunanların axını baş verir. İstisu şəlalələri ilə də məşhurdur. Buranın gözəlliyini birə min qat artırır. Yay aylarında meşənin dərinliyində gizlənən şəlalələr ətrafı sərin tutduqlarına görə insanlar onlara yaxın yerlərdə istirahət edirlər. == Əhalisi == {| border=1 cellpadding=2 cellspacing=1 align=centerr |+'''Masallı şəhəri əhalisinin milli tərkibi''' |- ! Etnik qrup ! Sayı, 1939 sa.<ref name="Масаллинский район (1939 г.)">Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/masally39.html Масаллинский район (1939 г.)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120425040608/http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/masally39.html |date=2012-04-25 }}</ref> ! Nisbəti, 1939 sa.<ref name="Масаллинский район (1939 г.)" /> |- | toplam||2 422||100 % |- | [[Azərbaycanlılar]]||2 187||90.3 % |- | [[Ruslar|rus]]||160||6.6 % |- | [[Ermənilər|erməni]]||7||0.3 % |- | digər||50||2.1 % |- |} {{Wikidata/Population}} == Tanınmış şəxslər == * [[Məmməd Kazım]] — [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin, şair, yazıçı, dramaturq, jurnalist, publisist, "Qızıl Qələm" mükafatı laureatı * [[Qubad Nəsirov]] — Sosialist Əməyi Qəhrəmanı * [[Teymur bəy Bayraməlibəyov]] — etnoqraf * [[Baloğlan Əşrəfov]] — Azərbaycanın əməkdar artisti. * [[Zəbi Quliyev]] — [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] dövlət xadimi * [[Vaqif Yusifli]] — filologiya elmləri doktoru. * [[Cavanşir Yusifli]] — filologiya elmləri doktoru. * [[Ədalət Fərəcov]] — professor * [[Elşad Əhədov]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. * [[Elşad Hüseynov]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. * [[Səfa Axundov]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı * [[Səfəralı Məmmədov]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.Qəhrəmanı. * Sucəddin Mırzəyev - Lənkəran Dövlət Dram teatrının aktyoru, əməkdar artist. * [[Qulamhüseyn Əlibəyli]] — Aydınlar Partiyasının sədri. * [[Aliq Nağıoğlu]] — Yazıçı-jurnalist * [[Adəm Seyfullayev]] (Qızılbaşlı) — şair * [[Rəhim Tağıyev]] — Hişkədərə kəndində yerləşən tarix — diyarşünaslıq muzeyinin yaradıcısı * [[Ələddin Məlikov]] Mehman oğlu — AMEA Fəlsəfə və sosiologiya İnstitutu, [[Fəlsəfə]] üzrə [[elmlər doktoru]] . * == Xarici keçidlər == * [http://news.mail.ru/inworld/azerbaijan/politics/12164898/?frommail=1 Территория города Масаллы будет увеличена в 7 раз]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} * [http://discoverazerbaijan.az/masalli/ Discovery Azerbaijan — Masallı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130424050908/http://discoverazerbaijan.az/masalli/ |date=2013-04-24 }} * [http://www.anl.az/down/meqale/movqe/2011/oktyabr/203944.htm Masallı füsunkar təbiəti, müasir görkəmilə zövq oxşayır] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}}{{Azərbaycan-qaralama}} {{şəhər-qaralama}}{{Azərbaycan şəhərləri siyahısı}}{{Masallı rayonunun yaşayış məntəqələri}} [[Kateqoriya:Masallı| ]] l169ymvg3ijdtztjruuaec9q97rnybv 6547557 6547553 2022-07-24T20:04:57Z Xeyal 199793 /* Tanınmış şəxslər */ wikitext text/x-wiki {{Aydınlaşdırma |mövzu = Masallı şəhəri |digər mövzu = Masallı rayonu |digər mövzu səhifəsi = Masallı rayonu }} {{digər məna|Masallı (dəqiqləşdirmə)}} {{YM}} '''Masallı''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Masallı rayonu]]nun inzibati mərkəzi. 1960-cı ildə rayon tabeli şəhər statusu almışdır.<ref>Президиум Верховного Совета Азербайджанского ССР. ''"Азербайджанская ССР, Административно-территориальное деление на 1 января 1961-го года"''. Азербайджанское государственное издательство, Баку, 1961, стр.</ref> == Etimologiyası == Masallı adının mənşəyi haqqında bir neçə mülahizə var. Belə danışırlar ki, guya buranın camaatı söhbət əsnasında çox [[məsəl]] çəkərək danışdığına görə "məsəlli yer" adı verilib. Başqa bir fərziyyəyə görə, [[İraq]]ın şimalındakı [[Mosul]] şəhərinin əhalisinin köç edərək, buraya yerləşməsindən sonra "mosullu" adlandırıblar. Masallı adına ilk dəfə orta əsr Azərbaycan əsərlərində rast gəlinir. XVII əsrin əvvəllərində Səfəvi şahının (Sultan Hüseyn) verdiyi fərmanda Şixlar kəndi və Masallının adı çəkilir ("Əxbərnamə", Mirzə Əhməd Mirzə Xudaverdi oğlu, 1882). Əsərə əsasən, bu ərazi Masal bəy adlı şəxsə mənsub olub. İran İslam Respublikasının [[Gilan ostanı]]nda hal-hazırda Masal adlı kiçik bir şəhər vardır. Masallı yaşayış məntəqəsinin əhalisinin buradan gəlməsi də ehtimal edilə bilər. == Tarixi == 5 mart 2013-cü ildə Masallı şəhər inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Dadva, Digah, İsgəndərli, Seybətin kəndləri ləğv edilərək Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidlərinin Dövlət reyestrindən çıxarılmışdır.<ref name="president.az">{{cite web|url=http://www.president.az/articles/7627|title=Masallı rayonunun inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının 5 mart 2013-cü il tarixli '''Qanunu'''|author=|date=15 mart 2013, 21:40|work=|publisher=president.az|accessdate=2014-05-06|language=az|archive-date=2013-05-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20130516115520/http://president.az/articles/7627|url-status=live}}</ref> === Ərazisi === 5 mart 2013-cü ildə Ərkivan qəsəbə inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Ərkivan qəsəbəsinin ərazisindən 245,72 ha (bundan bələdiyyə mülkiyyətində olan 5,72 ha və xüsusi mülkiyyətdə olan 240,0 ha), Şərəfə kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Ağakişibəyli kəndinin ərazisindən bələdiyyə mülkiyyətində olan 14,62 ha və Şərəfə kəndinin ərazisindən 248,0 ha (bundan bələdiyyə mülkiyyətində olan 5,0 ha və xüsusikiş mülkiyyətdə olan 243,0 ha), Banbaşı kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Banbaşı kəndinin ərazisindən 44,20 ha (bundan bələdiyyə mülkiyyətində olan 1,0 ha və xüsusi mülkiyyətdə olan 43,20 ha), Sığdaş kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Babakücə kəndinin ərazisindən xüsusi mülkiyyətində olan 14,9 ha, Ninəlov kəndinin ərazisindən xüsusi mülkiyyətdə olan 9,2 ha və Sığdaş kəndinin ərazisindən 40,60 ha (bundan bələdiyyə mülkiyyətində olan 4,0 ha və xüsusi mülkiyyətdə olan 36,60 ha), Kalinovka kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Öncəqala kəndinin ərazisindən 29,49 ha (bundan dövlət mülkiyyətində olan 24,49 ha, bələdiyyə mülkiyyətində olan 3,0 ha və xüsusi mülkiyyətdə olan 2,0 ha), Qodman kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Qodman kəndinin ərazisindən 41,33 ha (bundan bələdiyyə mülkiyyətində olan 1,0 ha və xüsusi mülkiyyətdə olan 40,33 ha) torpaq sahələri, habelə ləğv edilərək Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidlərinin Dövlət reyestrindən çıxarılmış Dadva kəndinin 401,0 ha təşkil edən ərazisi, Digah kəndinin 438,0 ha təşkil edən ərazisi, İsgəndərli kəndinin 188,0 ha təşkil edən ərazisi, Seybətin kəndinin 312,0 ha təşkil edən ərazisi və Kosagül kəndinin 160,03 ha (bundan bələdiyyə mülkiyyətində olan 94,0 ha və xüsusi mülkiyyətdə olan 66,03 ha) təşkil edən ərazisi bütövlükdə bu Qanuna əlavə edilmiş xəritələrə uyğun olaraq, Masallı şəhər inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Masallı şəhərinin inzibati ərazisinə birləşdirilmişdir.<ref name="president.az" /> == Mədəniyyəti haqqında == == Coğrafiyası və iqlimi == Masallı rayonu Lənkəran ovalığında yerləşir. Yayı mülayim-isti və qışı isə hava mülayim və quraq keçir. Yayda bəzi dövrlərdə temperatur +40°-yə qalxır. Qışda ən soyuq temperatur −10°, ən isti temperatur isə +15° dərəcə olur. === İstisu === İstisu hidrogen-sulfidli müalicə ocağıdır. Yerlilər buna "möcüzə su" deyirlər. Isti su yerin altından təbii halda 69 dərəcə C temperaturla çıxır. Ona görə adı belə də qalıb: İstisu. Bu su ilə oynaq-əzələ, dəri-zöhrəvi və bir çox xəstəlikləri müalicə edirlər. Sanatoriyada müalicə mineral su vannalarında aparılır. İstisudakı qayaların arasından çıxan su isə buz kimi soyuqdur. Hidrogen-sulfidlə zəngin olan bulaq sularından kəskin lax yumurta qoxusu gəlir. Suyu dərman kimi stəkanlara doldurur və dadını hiss etməmək üçün birnəfəsə içirlər. Bulaqların üstündə "böyrək suyu" və "mədə suyu" sözlərini oxumaq olar. Bulaq sularının mədə yarası və böyrək ağrılarını sağaltdığı söylənilir. Istisuda suyun müalicəvi tərkibi XX əsrin 50-ci illərində aparılan araşdırma işləri zamanı məlum olub. Əslən Masallıdan olan geoloq–alim Mir Kazım Aslanlı 1955-ci ildə isti suyun müalicəvi əhəmiyyəti ilə bağlı dissertasiya müdafiə edib. Burada 60-cı illərdə yaradılan müalicə-istirahət zonası 2007-ci ildə sanatoriya statusu qazanıb. Subtropik iqlimə malik olduğundan, Masallıya düşən yağıntının miqdarı regionun digər yerlərinə görə daha çoxdur. Tez-tez yağan yağış Talış meşələrinə romantik çalar qatır. Rənglərin sıxlaşdığı İstisu meşələri rayon mərkəzindən 12 km aralıdır. İstisu ilin bütün fəsillərində gözəl olur. Payızda təbiətin bütün rənglərini Talış meşələrində görmək olur. Bu mövsümdə tək–tük otel çalışır. Istisunun bütün gözəlliyini yaşamaq üçün yaz, payız və qış aylarında getmək məsləhətdir. Həm adam az olur, həm də nisbətən sərin havada istisu vannasını qəbul etmək rahat olur. Əgər yayın qızmar istisində vannada 3 – 5 dəqiqədən artıq dayanmaq çətindirsə, sərin havada saatlarla hovuzda üzmək olur. İstisu vannasından sonra yüngüllük hiss edirsən. Bədəninizdə yara yaxud ağrı varsa, suyun yaratdığı möcüzənin şahidi olursunuz. Yay mövsümünün gəlməsi ilə meşədə mənzərə tamamilə dəyişir. Kurort mövsümünün qızışdığı iyul–avqust aylarında buraya müalicə olunanların axını baş verir. İstisu şəlalələri ilə də məşhurdur. Buranın gözəlliyini birə min qat artırır. Yay aylarında meşənin dərinliyində gizlənən şəlalələr ətrafı sərin tutduqlarına görə insanlar onlara yaxın yerlərdə istirahət edirlər. == Əhalisi == {| border=1 cellpadding=2 cellspacing=1 align=centerr |+'''Masallı şəhəri əhalisinin milli tərkibi''' |- ! Etnik qrup ! Sayı, 1939 sa.<ref name="Масаллинский район (1939 г.)">Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: [http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/masally39.html Масаллинский район (1939 г.)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120425040608/http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/masally39.html |date=2012-04-25 }}</ref> ! Nisbəti, 1939 sa.<ref name="Масаллинский район (1939 г.)" /> |- | toplam||2 422||100 % |- | [[Azərbaycanlılar]]||2 187||90.3 % |- | [[Ruslar|rus]]||160||6.6 % |- | [[Ermənilər|erməni]]||7||0.3 % |- | digər||50||2.1 % |- |} {{Wikidata/Population}} == Tanınmış şəxslər == * [[Məmməd Kazım]] — [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin, şair, yazıçı, dramaturq, jurnalist, publisist, "Qızıl Qələm" mükafatı laureatı. * [[Qubad Nəsirov]] — Sosialist Əməyi Qəhrəmanı. * [[Teymur bəy Bayraməlibəyov]] — Etnoqraf. * [[Baloğlan Əşrəfov]] — Azərbaycanın əməkdar artisti. * [[Zəbi Quliyev]] — [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] dövlət xadimi. * [[Vaqif Yusifli]] — Filologiya elmləri doktoru. * [[Cavanşir Yusifli]] — Filologiya elmləri doktoru. * [[Ədalət Fərəcov]] — Professor. * [[Elşad Əhədov]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. * [[Elşad Hüseynov]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. * [[Səfa Axundov]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı. * [[Səfəralı Məmmədov]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.Qəhrəmanı. * [[Sucəddin Mirzəyev]] — Lənkəran Dövlət Dram teatrının aktyoru, əməkdar artist. * [[Qulamhüseyn Əlibəyli]] — Aydınlar Partiyasının sədri. * [[Aliq Nağıoğlu]] — Yazıçı-jurnalist. * [[Adəm Seyfullayev]] (Qızılbaşlı) — Şair. * [[Rəhim Tağıyev]] — Hişkədərə kəndində yerləşən tarix — diyarşünaslıq muzeyinin yaradıcısı. * [[Ələddin Məlikov]] — AMEA Fəlsəfə və sosiologiya İnstitutu, [[Fəlsəfə]] üzrə [[elmlər doktoru]]. == Xarici keçidlər == * [http://news.mail.ru/inworld/azerbaijan/politics/12164898/?frommail=1 Территория города Масаллы будет увеличена в 7 раз]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} * [http://discoverazerbaijan.az/masalli/ Discovery Azerbaijan — Masallı] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130424050908/http://discoverazerbaijan.az/masalli/ |date=2013-04-24 }} * [http://www.anl.az/down/meqale/movqe/2011/oktyabr/203944.htm Masallı füsunkar təbiəti, müasir görkəmilə zövq oxşayır] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}}{{Azərbaycan-qaralama}} {{şəhər-qaralama}}{{Azərbaycan şəhərləri siyahısı}}{{Masallı rayonunun yaşayış məntəqələri}} [[Kateqoriya:Masallı| ]] rw65nbvwczm4u37gznqphdvxtmr0cb3 0 116954 6548151 6082516 2022-07-25T11:54:10Z Musa Səmədov 216107 wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi |adı = Dərviş Əroğlu |orijinal adı = |şəkil = Derviş Eroğlu.jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |titul = [[Şimali Kipr Türk Respublikası]]nın 3-cü prezidenti |bayraq = Flag of the President of the Turkish Republic of Northern Cyprus.svg |bayraq2 = Flag of the President of the Turkish Republic of Northern Cyprus.svg |dövr əvvəl = [[23 aprel]] [[2010]] |dövr son = [[30 aprel]] [[2015]] |sələfi = [[Mehmet Əli Tələt]] |xələfi = [[Mustafa Akıncı]] |doğum tarixi = [[7 mart]] [[1938]] |doğum yeri = [[Famaqusta]], [[Britaniya Kipri]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |sülalə = |atası = |anası = |həyat yoldaşı = |uşağı = |imzası = }} '''Dərviş Əroğlu''' (d. 1938) — [[Şimali Kipr Türk Respublikası]]nın 23 aprel 2010-cu ildən prezidenti. == Həyatı == 1938-ci ildə [[Famaqusta]] şəhərində anadan olmuşdur. {{Xarici istinadlar}} {{Şimali Kipr prezidentləri}} {{dövlət xadimi-qaralama}} [[Kateqoriya:Şimali Kipr prezidentləri]] [[Kateqoriya:1938-ci ildə doğulanlar]] tnoakh1j9x3u41eleiargipxlqgr9ie 6548160 6548151 2022-07-25T11:56:34Z Musa Səmədov 216107 wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi |adı = Dərviş Əroğlu |orijinal adı = |şəkil = Derviş Eroğlu.jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |titul = [[Şimali Kipr Türk Respublikası]]nın 3-cü prezidenti |bayraq = Flag of the President of the Turkish Republic of Northern Cyprus.svg |bayraq2 = Flag of the President of the Turkish Republic of Northern Cyprus.svg |dövr əvvəl = [[23 aprel]] [[2010]] |dövr son = [[30 aprel]] [[2015]] |sələfi = [[Mehmet Əli Tələt]] |xələfi = [[Mustafa Akıncı]] |doğum tarixi = [[7 mart]] [[1938]] |doğum yeri = [[Famaqusta]], [[Britaniya Kipri]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |sülalə = |atası = |anası = |həyat yoldaşı = |uşağı = |imzası = }} '''Dərviş Əroğlu''' ([[7 mart]] [[1938]], [[Famaqusta]], [[Britaniya Kipri]]) — [[Şimali Kipr Türk Respublikası]]nın [[23 aprel]] [[2010]]-cu ildən, [[30 aprel]] [[2015]]-ci ilədək prezidenti olmuşdur. == Həyatı == 1938-ci ildə [[Famaqusta]] şəhərində anadan olmuşdur. {{Xarici istinadlar}} {{Şimali Kipr prezidentləri}} {{dövlət xadimi-qaralama}} [[Kateqoriya:Şimali Kipr prezidentləri]] [[Kateqoriya:1938-ci ildə doğulanlar]] jcqbkvqf2jc5poje3wzxwxj2xz2qqjq 0 117383 6547372 6543345 2022-07-24T16:39:27Z Solavirum 95249 /* İstinadlar */ wikitext text/x-wiki {{Yaxşı məqalə}} {{Müqavilə | adı = Amasya müqaviləsi | şəkil = OttomanEmpire1566.png | izah = 1566-cı ildə, yəni Amasya müqaviləsindən sonrakı vəziyyət. | tip = Sülh müqaviləsi | hazırlanma_tarixi = 1555 may | imzalanma_tarixi = 29 may 1555 | imzalanma_yeri = [[Amasya]] | qüvvəyə_minməsi = İmzalandıqdan dərhal sonra | şərtləri = Müqaviləyə görə, Qərbi Gürcüstan vilayətləri (İmereti çarlığı, Menqreliya, Quriya) Osmanlının təsir dairəsinə, Şərqi Gürcüstan vilayətləri (Mesxiya, Kartliya, Kaxetiya) isə Səfəvilərin hakimiyyəti altına düşür. | qüvvədən_düşməsi = 1578 | tərəflər = [[Şəkil:Ottoman flag.svg|25px|border]] [[Osmanlı imperiyası]]<br>[[Şəkil:Safavid Flag.svg|25px|border]] [[Səfəvi İmperiyası]] | təsdiq_edənlər = | əmanətdar = | əmanətdarlar = | sitatlar = | statusu = | dili = | dillər = | vikimənbə = }} '''Amasya sülh müqaviləsi''' — [[Səfəvilər]] ilə [[Osmanlılar]] arasında imzalanmış ilk sülh müqaviləsi. 29 may 1555-ci ildə imzalanmışdır. Müqavilə iki dövlət arasında [[Çaldıran döyüşü]] (1514) ilə başlayan uzunmüddətli müharibələri yekunlaşdırıb. Müqavilə 1578-ci ilə qədər davam edib və [[Osmanlı imperiyası|Osmanlıların]] növbəti dəfə [[Azərbaycan]]a hücum etməsi ilə pozulmuşdur. Beləki 1578-ci ildə [[Osmanlı ordusu]] Amasya müqaviləsinin şərtlərini pozub Səfəvi sərhədlərini keçdi. Bununla da [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)|Osmanlı-Səfəvi müharibələri]]nin 1578–1590 mərhələsi başladı. Müqavilə ilə [[Ərəb İraqı]] [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[Osmanlı imperiyası|Osmanlılar]]a verilmiş, beləliklə Osmanlı dövləti [[İran körfəzi]]nə daxil olma imkanı əldə etmişdir, [[Gürcüstan]] isə iki dövlət arasında bölünmüşdür. [[Səfəvilər|Səfəvi dövləti]] [[Təbriz]] də daxil olmaqla, şimal-qərb sərhədlərini qorumağı bacarmışdır. == Arxa planı == [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı]]-[[Səfəvilər|Səfəvi]] rəqabəti XVI əsrin birinci yarısında müharibələrə və sülh dövrünə şahidlik etmişdir. 1501-ci ildə yaradılmış Səfəvi dövləti rəhbərlərinin dini və şəxsi hakimiyyət kultu [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı bir çox türk tayfalarını özünə cəlb edirdi. Belə bir şəraitdə Osmanlı dövləti buna müharibə və Səfəvilərin ideologiyasının cəfəngliyini sübut etməyə çalışan intelektual əsərlərin yazılması ilə cavab verdi. Osmanlılarla [[Səfəvilər]] arasındakı ilk hərbi toqquşma 1514-cü ildə baş vermiş [[Çaldıran döyüşü]] oldu. Döyüşdə [[Osmanlı ordusu]] qələbə qazandı. Bundan sonra da 4 dəfə Osmanlıların Səfəvi dövlətinə olan hücumları baş verdi. Bu yürüşlər zamanı yandırılmış torpaq taktikasından istifadə edən Şah Təhmasib əsas diqqətini Osmanlı ordusunu ərzaqsız və ləvazimatsız buraxmağa yönəltmişdi. Bundan sonra Səfəvi ordusu əks hücuma keçdi və Osmanlı şəhərlərini, qalalarını yağmaladı. Osmanlı dövlətini narahat edən əsas məqam isə, Səfəvi şahının [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı türk tayfaları arasındakı nüfuzu idi. Bu səbəbdəndir ki, Osmanlı dövləti Səfəvilərə qarşı aramsız hücumlar təşkil edirdilər. Sonda Sultan Süleymanın yürüşlərindən Bağdad istisna olmaqla, heç biri uğurlu olmadı.{{sfn|Atçıl|2019|p=7}} 1553-cü ildə [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]] Amasya müqaviləsinə yol açacaq sonuncu yürüşünə başladı.{{sfn|Atçıl|2019|p=8}} Osmanlı dövlətinin Transilvaniya üstündə Habsburq kralı Ferdinandla yaşadıqları problemdən xəbərdar olan Şah Təhmasib [[Azərbaycan]]da və [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]]da itirmiş olduqları torpaqları geri qaytarmaq üçün şans yarandığını düşünməyə başladı. Şah Təhmasib [[Van gölü]] hövzəsindəki [[Ərciş]], [[Əxlat]] və [[Adilcəvaz|Adilcəvazı]] ələ keçirdi. Bu dövrdə Osmanlı ordusu [[Avropa]]dakı müharibəylə məşğul idi. Bölgədəki Osmanlı ordusunu ruhdan salan digər xəbər isə [[Ərzurum]]dan gəldi. Oradakı Osmanlı komandanı [[İskəndər Paşa|İsgəndər Paşa,]] [[I Təhmasib|Təhmasib]]in oğlu [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]] ilə döyüşdə gözlənilmədən məğlub olmuşdu. Beləki həm Səfəvi tarixi əsərlərində, həm də Şah Təhmasibin bioqrafiyasında mənfi mənada tez-tez xatırlanan İsgəndər paşanın üzərinə İsmayıl Mirzənin komandanlığı altında ordu göndərilmişdi. Ordunun təminat yükünü azaltmaq üçün ordusunun bir hissəsini tərxis edən və öz hərbi bacarıqlarına güvənərək İsmayıl Mirzə ilə açıq döyüşə girən İsgəndər paşa ağır məğlubiyyətə uğradı və [[Ərzurum]] qalasına geri çəkildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}} Bu məğlubiyyətin xəbəri İstanbula çatan kimi Osmanlı hökuməti Səfəvilər üzərinə yeni bir hücuma keçmək və bu problemi tamamilə həll etmək qərarına gəldi. [[Transilvaniya]]da [[Habsburqlar]] və [[Macarıstan]]la döyüşmək üçün göndərilmiş [[Rüstəm Paşa|Rüstəm paşa]] Eger qalasının mühasirəsini yarımcıq dayandıraraq Səfəvilər üzərinə yürüş hazırlıqlarına başladı. Səfəvilərə qarşı yürüşə çıxacaq ordunun başçısı Rüstəm paşa təyin edildi və o, 50 min qapıqulu, yeniçəri və süvaridən ibarət ordu ilə şərqə göndərildi. Ona [[Rumeli]]dəki və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı orduları müharibə üçün təşkil etmək tapşırığı verilmişdi. İlkin plana görə, ehtiyyac yaranacağı halda sultan 1553-cü ilin yazında ordu ilə Şərqi Anadoluda birləşməli idi. Lakin sultanın sağlamlığı yaxşı deyildi və Rüstəm paşa [[Amasya]] canişini və vəliəhd şahzadə [[Şahzadə Mustafa|Mustafa]]nın atasının halı pisləşəcəyi halda yeniçərilərə arxalanaraq taxtı ələ keçirə biləcəyindən qorxurdu. Buna görə də, Rüstəm paşa ilkin plana uymayaraq paytaxta daha yaxın ərazilərdə qalmağı üstün tutdu. Bundan sonra [[Kayseri]]yə getməyərək, [[Konya]]ya doğru yola çıxdı. [[Konya]] yolunda ikən yeniçərilər sevimli şahzadələri olan Mustafaya görə ordudan qaçmağa başladılar. Bu barədə sultana xəbər verildikdən sonra, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] ordunu paytaxta geri çağırdı və gələcək yaz yürüşə şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini elan etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=9}} Osmanlının yeni yürüşə başlayacağı barədə xəbər [[I Təhmasib|Şah Təhmasib]]ə çatdıqdan sonra şah 1552-ci ildə İsgəndər paşa ilə İsmayıl Mirzə arasındakı döyüşdə əsir düşmüş Biqa canişini Mahmud bəyi əsirlikdən azad edərək sultanın yanına sülh danışıqları üçün göndərdi. Ordunun yürüşə hazırlanmasına baxmayaraq, sultan danışıqlar üçün şahın bir səlahiyyətli şəxsi Osmanlıya göndərməsini istədi. Buna cavab olaraq, Şah Təhmasib Seyid Şəmsəddin Dilicaniyə səlahiyyət verərək, sülh danışıqları üçün [[İstanbul]]a göndərdi. Bu zaman artıq Osmanlı ordusunun yürüş öncəsi hazırlıqları demək olar ki, tamamlanmışdı. Dilicani Osmanlı paytaxtına 19 avqust 1553-cü ildə çatdı və bu zaman yürüş hazırlıqları tamamilə bitmişdi. Sultan və ordusu 28 avqustda paytaxtı tərk etdi və səfirə yolda sultanın ona cavab verəcəyi bildirildi. Yolda olarkən sultan Mustafaya xəbər göndərərək Ereğlidə onunla birləşməsini əmr etdi. Ereğlidə ordunun düşərgə salacağı planlaşdırılmışdı. 1553-cü ilin 5 oktyabr tarixində Mustafa ordusu ilə birlikdə Ereğlinin bir bölgəsi olan Ağtəpəyə çatdı və sultanı salamlamaq üçün onun düşərgəsinə yollandı. Mustafanın qiyam qaldırması iddialarından qəzəblənən Süleyman onun səltənət çadırına girərkən qətlə yetirilməsini əmr etdi. Mustafa ilə birlikdə bayraqdarı və köməkçisi də edam edildi. Sultanı gələcəkdə əvəz edəcəyi gözlənilən, onun oğlanları içində ən sevimlisi və ən bacarıqlısı kimi qəbul edilən Mustafanın edamı bütün ordunun şok olmasına səbəb olmuşdu. Yeniçərilər bunda Rüstəm paşanı ittiham edərək, ona xüsusilə qəzəbli idilər. Gümanki elə buna görə də, sultan ordunun ölmüş döyüş ruhunu yüksəltmək üçün Rüstəm paşanı komandanlıq vəzifəsindən qovdu və yerinə Əhməd paşanı təyin etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=10}} Bundan sonra ordu Ereğlini tərk etdi və [[Hələb]]də qışlamaq üçün yola düşdü. Buradan gələcək yazda Səfəvi dövlətinə hücum ediləcəyi planlanmışdı. Hələp yolunda olarkən Səfəvi elçisi Dilicani azad edildi və öz dövlətinə yola düşdü. Lakin onun azad edilmə yerinin və vaxtının dəqiq tarixi bilinmir, həmçinin ona şaha çatdırması üçün nə deyildiyi və ya yazdıldığı da dəqiq bilinməməkdədir. Osmanlı qaynaqlarına görə, Dilicani osmanlı düşərgəsini Osmanlının gələcək yaz Səfəvilərə müharibə elan edəcəyi xəbəri ilə tərk etmişdir: {{cquote|''Elçi sultan tərəfindən verilmiş fəxri xələt və şaha ünvanlanmış səltənət məktubu ilə azad edildi. Məktubda Osmanlı ordusunun fitnə ilə dolu olan şərq əyalətlərini fəth etməyə, yaxşı qorunan mülklərdə yaşayan insanlara qarşı vəhşiliklər edənləri cəzalandırmağa gəldiyi yazılmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=11}} ''}} Lakin "Relazione Anonima"nın yazdığına görə, elçi hələ [[Kayseri]]də azad edilmiş və ona verilmiş olan məktubda sülh üçün şərtlər yazılmışdır. Şərtlərə isə, [[Şirvanşahlar|Şirvan]] əyalətinin bölünməsi və xəlifələrin lənətlənməsinə son qoyulması daxil olmuşdur: {{cquote|''Şəhərə çatarkən (Kayseri) Səfəvi elçisi çağırıldı və Heydər paşa sülh üçün gərəkli olan şərtləri şaha çatdırılması üçün elan etdilər. Bu tələblərin ümumi məğzinə Şirvan əyalətinin iki dövlət arasında paylaşdırılması və Səfəvilərdə İmam Əlinin xeyrinə ilk 3 xəlifənin lənətlənməsinin dayandırılması daxil idi. Şərtləri anlayan elçi bu şərtlər altında sülh müqaviləsini yekunlaşdırmaq üçün səlahiyyətinin olmadığını, şahla görşüb sultan və paşaların dediklərinin hamısını ona çatdırmak gərəkdiyini bildirdi. Bundan sonra sülh və ya müharibəyə qərar verilə bilərdi. Bundan sonra o, hədiyyələrlə azad edildi və ona şahın cavabını bildirməsi üçün sultanın qışı keçirəcəyi düşünülən Hələbə gəlməsi gərəkdiyi bildirildi.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} ''}} Bu baxışa görə, [[Sultan Süleyman Qanuni|Süleyman]] sülh yaradılmasını istəmiş və ya ən azından buna cəhd etmiş, ilkin sülh şərtləri ilə müzakirələr başlatmaq üçün elçini şahın yanına yollamışdır. Hadisələrin bu cür təsviri o dövrki fransız elçisinin hesabatları tərəfindən də təstiqlənir. Ona görə, sultan Səfəvi elçisinə Rüstəm paşa ilə ilkin şərtləri müzakirə etməyi tapşırmışdır. Bununla məqsədi bitmək bilməyən və iki tərəfə də xeyir gətirməyən müharibəni bitirmək olmuşdur. 1553-cü ilin 1 noyabr tarixində Osmanlı dövlətində elçi olan Habsburq məmurunun bildirdiynə görə də, İstanbulu ordu ilə tərk etməkdə məqsəd Səfəvilərlə müharibə etmək yox, üsyançı və xaos mənbəyi kimi dəyərləndirilən Şahzadə Mustafanın edamını həyata keçirmək olmuşdur. Venesiyalı Domeniko Trevizanonun da bildirdikləri yuxarıda yazılanları təstiqləyir. Səfəvilər kimi Osmanlı sultanı da sülh imzalamaq istəmişdir. Səfəvi elçisinin birbaşa sülh şərtləri ilə [[İstanbul]]dan geri qaytarılmamasının səbəbi isə Süleymanın Mustafa ilə bağlı planlarının təhlükəyə düşə bilmə ehtimalı olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=12}} Bu yürüş əsnasında Mustafa Süleymanın itirdiyi yeganə övladı olmadı. 29 noyabr tarixində Süleymanın kiçik oğlu [[Şahzadə Cahangir|Cahangir]] xəstəlik nəticəsində vəfat etdi. Bundan sonra Süleyman Maraşda ordusu ilə birlikdə qışlayan və sağ qalmış yeganə oğlu Səlimi öz yanına çağırdı. Sultan və onun yeni vəziri yaxın zamanda sülhün imzalanacağından əmin idilər və buna görə də Süleyman oğlu ilə birlikdə Qüdsü ziyarət etməyi planlayırdı. Lakin gözlənilmədən Vandan gələn çapar Qızılbaş şahzadəsi İsmayıl Mirzənin qızılbaş ordusu ilə birlikdə Van qalasına hücum etdiyini, ətraf əraziləri isə çapıb-taladığı xəbərini çatdırdı. Həmçinin çapar Səfəvi elçisinin öz sarayını Mustafanın edamı barədə məlumatlandırdığını və Səfəvi sarayının Osmanlı şahzadələri içində ən cəsur və ağıllı şahzadə kimi qəbul edilən şahzadənin ölümünü bayram kimi qeyd etdiyini bildirdi. Həmçinin, Şah Təhmasib sülh şərtlərini rədd etmiş və sülh üçün Osmanlıların Vandan geri çəkilməsi şərtini irəli sürmüşdü. Bu xəbərlərdən sonra sultan [[Qüds]] ziyarətini ertələdi və qışı müharibəyə hazırlaşaraq, oğlu Səlim ilə ov mərasimlərində keçirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=13}} Təhmasib isə, Van və Vostan istiqamətində irəliləyən [[II İsmayıl|İsmayıl Mirzə]]yə və Sultan Hüseyn Mirzəyə əlavə qızılbaş dəstək bölmələri göndərməyə davam etməkdə idi. Hər iki birləşməyə bütün ərzaqları yandırmaq, Osmanlı ordusunun yararlana biləcəyi hər şeyi məhv etmək tapşırılmışdı. Süleymanın Hələbdə olmasından istifadə edən [[I Təhmasib|Təhmasib]] "yandırılmış torpaq" taktikasını daha da sistemli hala gətirmişdi. İki ayda iki oğlunu itirən və ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi aşağı düşmüş olan sultan sülh və ya müharibə barədə qərar verməli idi. Qışı bu vəziyyətdə keçirdikdən sonra Diyarbəkirin Çilək bölgəsinə [[Osmanlı ordusu]] daxil oldu. Burada sultan adətinin əksinə olaraq, ordu mənsublarından xeyli sayda insanı qəbul etdi və onların problemlərini dinlədi. Sonda çıxışı zaman yaxınlaşan müharibənin əhəmiyyətindən bəhs etdi və ordu üzvlərinə hədiyyələr dağıtdı. Yalnız bunlardan sonra, ordu Səfəvilərlə savaşmaq üçün yola çıxdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=14}} == Sülh üçün ilk təmaslar == [[Fayl:Tahmasb-1.jpg||thumb|right|I Şah Təhmasib və Moğol hökmdarı Humayun şahın 1543-cü ildə [[Qəzvin]]dəki görüşü zamanı olan rəsmdən bir görüntü ([[İsfahan]]dakı "[[Çəhəl Sütun Sarayı]]"-nın divarına çəkilmiş rəsm əsəri)]] Süleymanın [[Rumeli]]dən və [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dan olan orduları əsas Osmanlı ordusu ilə birləşdilər və [[Naxçıvan]]a doğru yola çıxdılar. 6 iyul tarixində, [[Qars]]da olarkən, sultan Cəlalzadə tərəfindən yazılmış və Təhmasibi alçaldıcı şəkildə döyüşə çağıran məktubunu ona göndərdi. Məktubda Səfəvilər dinsizlikdə ittiham edilməklə birlikdə, sultan ordularının qısa zamanda onları məhv edəcəyi bildirilirdi. Həmçinin, şahı öz əvvəlki taktikasından yayındırmaq üçün sultan şahı meydan döyüşünə cəlb etməyi hədəfləyirdi. Əslində, sultan da, vəzirləri də şahın ordularını açıq döyüşə çəkə bilməyəcklərinin fərqində idilər. Mövcud döyüş taktikası ilə isə, Səfəvi ordusunu məğlub etmək mümkün görünmürdü. Osmanlı ordusunun döyüş əhval-ruhiyyəsi də aşağı idi, buna görə də ordu rəhbərləri münaqişəni tez bir zamanda bitirmək istəyirdilər. Əsas gözləntiləri isə şahın sülh üçün müraciəti idi. Elə buna görə də, Cələlzadə tərəfindən hazırlanmış məktub Osmanlının üstünlüyünü yalnız ritorik üslubla əks etdirirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=15}} Bunları mükəmməl şəkildə bilən Təhmasib, məktuba tez bir zamanda cavab vermədi və [[Naxçıvan]], [[İrəvan]] şəhərlərini sakinlərdən təmizlədi. Osmanlı ordusu 18 iyulda İrəvana, 22 iyulda Naxçıvana daxil oldular. Lakin onlar şəhərdə nə yeməyə, nə də daldalanmağa heç bir şey tapa bilmədikdən sonra, şaha aid bir neçə binanı dağıdıb geri çəkildilər. Həmçinin Osmanlı ordusunda xəstəliklər də yayılmağa başlamışdı. 31 iyul 1554-cü ildə [[Ramazan bayramı]]nın yaxınlaşması ilə sultan [[Ərzurum]]a yollandı. 6 avqust tarixində ordu Bəyazid yaxınlığında düşərgə saldı və şahın məktubu burada sultana təhvil verildi. Cəlalzadə və onun yazdıqları əsasında yazanlara görə məktubun kontenti bundan ibarət olmuşdur: guya Təhmasib heç bir zaman daha güclü olan Osmanlı ordusu ilə açıq döyüşə girməyəcəyini bildirmiş, həmçinin o, belə bir qərar verdiyinə görə (Çaldıran döyüşü nəzərdə tutulur) atası Şah İsmayılı da qınamışdır. Türkiyəli müəllif Zahid Atçıl Cəlalzadəyə istinadən yazır ki, Təhmasib sülhə tamamilə hazır olmuşdur. Lakin Təhmasibin yazışmalarının [[Əbdülhüseyn Nəvai]] tərəfindən yayımlanmasından sonra məktubun kontentinin əslində bundan ibarət olmadığı bəlli oldu. Əslində, məktubda nə Şah İsmayılın qərarından duyulan peşimanlıq hissindən, nə də açıq döyüşə girməmə istəyindən söz edilməmişdir. Məktub şiddətli anti-sünni kontentə malik olmaqla birlikdə, siyasi və ruhani hakimiyyətin şiələrə mənsubluğunu əsaslandıran arqumentlərlə zəngin idi.{{sfn|Atçıl|2019|p=16}} Cəlalzadənin yazdığının əksinə, məktubda peşmanlıq hissi bildirilməməklə birlikdə, sünni və şiəliyin təmsilçiləri olaraq Osmanlı və Səfəvilər arasında fərq açıq şəkildə qabardılmışdır. Həmçinin məktubda Təhmasib "siz [[Əbu Bəkr|Əbubəkr]], [[Ömər ibn Xəttab|Ömər]], [[Osman]], [[I Muaviyə|Müaviyyə]] və Mərvanın simvollarını tərk etmədikcə bizim aramızda sülh olmayacaqdır" deyə yazmışdır. Məktuba görə, mövcud münaqişə dördüncü imam [[Əli]]nin tərəfdarları ilə zalım Əməvi tərəfdarları arasında gedir. Özünü əsl hökmdar modeli olaraq təqdim edən Təhmasib, Süleymanı zəif, yalançı və gücsüz hökmdar kimi təqdim edir. Məktubda həm də [[Ərzurum]] paşası Ayaz paşanın sülh təklif etməsi, bu təklifin baş vəzir Əhməd paşa tərəfindən də dəstəklənməsi bildirilir və bundan xəbərsiz olan Süleymana məzəmmət edilirdi. Təhmasib açıq şəkildə bildirirdi ki, Süleyman hökmdar olmağı haqq etmir: {{cquote|''Sənin mənə olan cavabında deyilir ki, "mən vəzir Əhməd paşanın yazışmalarından xəbərim olmayıb. Bu məktublar mənim biliyim və icazəm olmadan yazılmışdır" və sülh haqqında şayiələr hərəkətə keçir. Əgər sən doğruları deyirsənsə, Əhməd paşa və digərləri sənin xəbərin olmadan, səninlə məsləhətləşmədən yazıblar. İndi bil ki, sülh və danışıqlara çağırışları xilafət və sultanlıq iddiasına layiq olan dövrün məşhur sultanları və böyük hökmdarları edir. Sultanlığın əsası və qüdrət sütunu olan şəxslərin məsləhətsiz, zəif mülahizələri əsasında belə böyük bir iş görmələri... nəhayət səni rüsvay etdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=17}}''}} Məktubun yerdə qalan hissəsində Azərbaycan ərazilərinə olan Osmanlı hücumları qınanılırdı: {{cquote|''Öyrəndik ki, Rumların (Osmanlıların) bədbəxt əsgərləri Naxçıvana (onu) viran etmək üçün göndəriliblər. Ədalətli və şanlı hökmdara yalnız onun təbəələrinin müdafiəsi yaraşdığına görə, qalib ordumdan bir dəstəni sərhədə göndərdik. Bu zaman bu kafir franklar (Romalılar/Osmanlılar) və Mərvan evinin qalan əsgərləri Naxçıvanı qarət etməklə məşğul idilər, bir kəşfiyyatçı gəldi və bu biabırçı dəstəyə ordumuzun gəlişini xəbər verdi. Bu səbəbdən də, onlar Naxçıvan torpaqlarından it kimi qaçdılar.{{sfn|Atçıl|2019|p=18}}''}} Cəlalzadə öz əsərində belə bir məktuba istinad etmir. Bunun səbəbi isə öz əsərində güclü ideoloji propaqanda aparması və Osmanlıların mövqeyinə xəyanət etmək istəməməsidir. Bundan əlavə, Cəlalzadənin mövqeyindən sülh təklifi, hətta gizli olsa belə, Osmanlıların güclü və əzəmətli imicinə xələl yetirə bilərdi. Ayaz paşanın belə bir təklif etməsini inkar etməsə belə, o, bir yerdə Əhməd paşanın Təhmasibin əyanlarından birinə məktub göndərməsindən bəhs edir. Bununla da göstərməyə çalışır ki, sülh təklifi daha əvvəl olmuşdur və Süleymanın yürüşü isə, yaxın zamanda Osmanlı torpaqlarına olmuş qızılbaş hücumlarına görədir. Paşa məktubunda inanc məsələsi ilə bağlı mübahisə etdikdən sonra, sultanın üstünlüyünü tanımaqdan imtina etdiyi halda, sultanın astanasının sülh danışıqları üçün açıq qaldığını bildirirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=18}} Səfəvi qaynaqları bildirir ki, Osmanlı ordusunun [[Naxçıvan]]dan [[Ərzurum]]a geri çəkilməsindən sonra şahın ordusu çox sayıda döyüşçünü hücum edəərk öldürdü, bir o qədərini də əsir götürdü. Əsir götürülənlər arasında Osmanlı sərkərdələrindən biri olan və sultanın sevimlisi Sinan paşa da var idi. Sinan paşanı əsirlikdən azad etmək üçün Əhməd paşa Ayaz paşaya Təhmasıbə sülh təklifi etməyi tapşırdı. Bu qaynağa görə, Osmanlı tərəfində sülh istəyi bu hadisədən sonra meydana çıxmışdır. Əslində isə, Osmanlı sultanı və vəzirlərinin sülh istəyi ən əvvəldən mövcud idi və elə buna görə də, Səfəvi elçisini qəbul etmiş, onunla sülh şərtlərini müzakirə etmişlərdi. [[Naxçıvan]] yürüşü isə sadəcə şahı sülhə məcbur edə bilmək atılmış addım idi. Sultanın İstanbuldan ayrılmamışdan əvvəl Səfəvilərlə sülh imzalamamasının əsas səbəbi isə Şahzadə Mustafanın yaratdığı problemlər idi. Bütün yol boyunca baş vəzir Rüstəm paşa Səfəvi elçisi Dilicani ilə sülh şərtlərini müzakirə etmiş, lakin sonda Mustafanın edamından sonra Osmanlı ordusunun ruh düşkünlüyü yaşamasından istifadə etməyə qərar vermiş Təhmasibin döyüş əmrindən sonra vəziyyət dəyişmişdi. Beləki, Təhmasib Mustafanın edamı münasibətiylə Osmanlı ordusunun döyüşmək istəmədiyindən xəbərdar idi, buna görə də sülh istəyini geri çəkmiş və sonda imzalanacaq sülh müqaviləsində maksimum mənfəət təmin edə bilmək üçün müharibəni davam etdirmişdi. Hadisələrin sonrakı gedişatı Təhmasibin doğru qərar verdiyini və Osmanlı dövlətinin də bu qərarların meydana çıxardığı şərtlərə uymağa məcbur olduğunu göstərdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=19}} Süleymanın və ordusunun Naxçıvanı tərk etməsindən sonra Təhmasib öz süvarilərini [[Pasianlar|Pasin]] və Oltuya göndərərək, Osmanlı ordusunun [[Ərzurum]]a geri çəkiliş yolu üzərindəki hər şeyin dağıdılması əmrini verdi. Şahın əsas planı Osmanlı geri çəkilişini maksimum çətinləşdirmək, yeni hücuma çıxmalarını mümkünsüz etmək və beləliklə də, müqavilə danışıqlarında öz mövqeyini gücləndirmək idi. Sultanın Ərzuruma çatmasından sonra, Şah Təhmasib öz əyanları ilə məsləhətləşmələrə başladı. Onlar [[Van]] qalasına hücum etməyi və ətrafdakı bölgələri məhv etməyi təklif edirdilər. Əgər bu hücumlar zamanı Osmanlı ordusu yaxınlaşardısa, onlar Bağdada, Diyarbəkirə və ya Azərbaycana geri çəkilməli, Osmanlı ordusu ilə birbaşa döyüşə girməkdən yayınmalı, Osmanlı ordusunun hərəkət yolu üzərindəki hər şeyi yandırmalı idilər. Bu müharibə strategiyası hələ Şah İsmayıl tərəfindən həyata keçirilməyə başlanmışdı və Osmanlı ordusunun hər baxımdan çoxsaylı və zəngin təchizatlı olmasından qaynaqlanırdı. [[I Təhmasib|Şah Təhmasib]] özünü yazdığı "Təzkirə"də bu strategiyanı bu cür izah edir və əsaslandırırdı: {{cquote|''Müharibədə düşmənə əlverişli imkan vermək olmaz. Əgər düşmən döyüşə can atırsa, imkan daxilində onunla üz-üzə döyüşdən çəkinmək lazımdır”. Sərhəd zolağında bütöv vilayətlərin viran edilməsi şah aşağıdakı maraqlı mülahizələrlə haqq qazandırırdı: “Biz hesablamışıq ki, xondkarın (Türk sultanının) qulluqçulardan başqa təxminən 300 min nəfərlik atlı qoşunu var. Və əgər hər birinin (süvarinin) bir qulluqçusu varsa, bu 600 min nəfər edir. Yeniçərilərdən başqa sultanın piyada qoşunu yoxdur. Əgər hər birinin bir atı və dəvəsi varsa, onda 600 min at və dəvə alınır. Bir eşşəyə isə hər gün 2 mən (batman) arpa, cəmisi 12 min xalvar yüz mən arpa tələb olunur. 600 min adamın hər biri gün ərzində yarım mən ərzaq işlədirsə, cəmisi 3 min xalvar 100 mən alınır. Deməli, bir gün ərzində 15 min xalvar 100 mən taxıl lazımdır. Tutaq ki, xodkarın 150 min xalvar 100 mən taxılı vardır. Qoşunlarda da həmçinin 150 min xalvar taxıl var114. Halbuki, həmin 300 min xalvar taxılı daşımaq üçün 500 min dəvə tələb olunur. Bunun hələ döyüş sursatı, topları və başqa ləvazimat daşıyan dəvələrə dəxli yoxdur. 300 min xalvar taxıl onlara 20 günlüyə bəs edir. Biz torpaqlara od vurduqdan və hər şeyi yeyəndən sonra, onlarla üz-üzə vuruşmayıb dövrələrində fırlanmaqda davam etsək onlar nə nə edə bilərlər? Bəs onlar yeməyi hardan əldə edəcəklər? Bəs qızılın onlara nə faydası olacaq? Buna görə də qayıtmaqdan savayı onların bir çarəsi qalmır.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=108}}''}} Burada Osmanlı ordusunun sayının şişirdildiyi düşünülsə də, gümanki Şah Təhmasib ölkənin qorunması üçün ən pis ehtimalı nəzərə almışdır.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=109}} Təhmasibi bir müddət bu planı həyata keçirmək istədi, lakin sonradan bu təklifi rədd etdi və sülh danışıqlarına başlanılması barədə qərar verdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=19}} Bu qərarı verməsində əsas səbəb çox gümanki, Osmanlının Təbrizə və Ərdəbilə hücum etmə təhlükəsinin olması olmuşdur. Çünki bu ərəfələrdə Osmanlı vəzirləri də bunu bildirən məktub göndərmişlərdi. Baş vəzirin əmri ilə hərəkətə başlayan Ayaz paşa Səfəvi sarayına yenə bir məktub göndərdi. Ayaz paşa məktubda Osmanlı ordusunun gələcək yaz Təbriz və Ərdəbilə hücum edəcəyi planladığını, lakin əgər Təhmasib istəyərdisə, sülh danışıqlarına başlaya biləcəklərini yazmışdı.{{sfn|Atçıl|2019|p=20}} Sonda, Şah Təmasib, [[Sinan Paşa|Sinan paşa]]nı azad edərək Şahqulu bəy Qacar ilə birlikdə Osmanlı sarayına bahalı hədiyələrlə sülh danışıqları üçün göndərdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}} Səfir [[Ərzurum]]a 26 sentyabr 1554-cü ildə çatdı və Osmanlı tərəfindən hörmətlə qarşılandı, müsbət cavabla geri göndərildi. Ərzurumu tərk edərkən, Şahqulu bəy Osmanlıları bir ay içində Səfəvi şahının sülh müqaviləsini imzalamaq üçün başqa bir elçi göndərəcəyini bildirdi.<ref>Əhsən ət-təvarix, səh.379</ref><ref>Tarix-i cahan-ara, səh. 302</ref> Bundan sonra öz yeniçərilərinin çoxunu İstanbula göndərən Süleyman, qışı Amasiyada keçirməyə qərar verdi. Bu Səfəvilər üçün təhlükə yarada biləcək bir şey idi, çünki sultanın qışı [[Kiçik Asiya|Anadolu]]da keçirməsi hər an yeni bir yürüşün başlana biləcəyi anlamına gəlirdi. Buna görə də, şah, öz elçisini göndərməyi gecikdirdi, bununla o, sultanın [[İstanbul]]a geri dönməsini gözləyirdi. Çünki sultanın Anadoluda olmaması yeni bir yürüşün olmaması mənasına gəlməklə birlikdə, sülh danışıqlarında şahın əlininin geclənməsi demək idi. Sultan həmçinin [[Van]] və [[Bağdad]]ın canişinlərini mümkün Səfəvi hücumlarının qarşısını almaq üçün öz bölgələrinə göndərdi. Bütün bunlardan xəbərdar olan Səfəvi şahı nəhayət özünün görkəmli diplomatlarından və "Qaradağ sufilərinin" ağsaqqallarından biri Fərruxzad bəyi elçi olaraq Osmanlıların yanına göndərdi.<ref name=":0">{{cite web |url= https://iranicaonline.org/articles/amasya-peace |archiveurl = |archivedate = |title= AMASYA |author= M. Köhbach |date= |work= |publisher = iranicaonline.org |accessdate = 11 iyun 2022 |language = }}</ref> mart 1555-ci ildə Ərzurumdan Ayaz paşa Səfəvi elçisinin çatdığını sultana bildirdi. Sultan Amasiyada baş vermiş yanğına görə elçini orada qəbul etmək istəmirdi və görüş üçün İstanbulu təklif edirdi. [[Amasya]]nın xarabalıqları yerinə İstanbuldakı cah-cəlalda görüşmə Osmanlını daha da qüvvətli göstərə bilərdi. Lakin Səfəvi elçisi mümkün ən tez müddətdə sülh imzalanması üçün təkid etdi və sultan onu xarabalıqları yaxşı şəkildə gizlədilmiş Amasiyada qəbul etdi. 21 may 1555-ci ildə Fərruxzad bəy və başqaları şahın hədiyələrini və məktubunu sultana təqdim etdilər. 1 iyun 1555-ci ildə Səfəvi elçiləri sultandan məktub aldılar və bu məktubda rəsmən Osmanlı hakimiyyətinin sülh şərltəri ilə razılaşdığı bildirilirdi.{{sfn|Atçıl|2019|p=21}} == Sülhün imzalanması == Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin XVI əsr tarixi barədə müasir [[tarixşünaslıq]]da belə bir fikir var ki, ilk Osmanlı-Səfəvi sülh müqaviləsi Səfəvilərin sülh üçün yalvarması, Osmanlının isə bu təklifi lüft edib qəbul etməyi ilə baş tutmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=4}} Bu fikir əsasən, Osmanlı qaynağı olan Mustafa Cəlalzadənin "Təbakat-ül Məmalik və Dərəcat ül-Məsalik" əsərinə istinadən verilir. Bu əsər daha sonrakı Osmanlı qaynaqları üçün də əsas mənbə olmuşdur.{{sfn|Atçıl|2019|p=5}} Lakin, sülh üçün ilk müraciət Osmanlı tərəfindən olmuşdu.{{sfn|Atçıl|2019|p=6}} Hələ sultan [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən, vəziri Məhəmməd paşanı sülh danışıqlarını başlatmaq üçün vəzifələndirmişdi.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=104}} Yüksək rütbəli əsirlərin dəyişdirilməsi baş tutdu. 29 may 1555-ci ildə iki dövlət arasında ilk müqavilə [[Amasya]]da imzalandı. Müqaviləyə görə, qərbi [[Gürcüstan]] bölgələri olan [[İmereti]]ya, [[Meqreliya]] və [[Quriya]] Osmanlı dövlətinin nüfuz dairəsinə keçdi, onun şərq bölgələri olan [[Mesxetiya]], [[Kartli]] və [[Kaxeti]]ya isə Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}}<ref>{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman & Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}</ref> [[Bağdad]] da daxil olmaqla, [[İraq]] Osmanlı dövlətinin, bütün əraziləri ilə birlikdə [[Azərbaycan]] da Səfəvi dövlətinin tərkibində qaldı.<ref>The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, '''A History of the Ottoman Empire to 1730''', red. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), s. 94.</ref><ref>''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). s.516.</ref> [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]] boyunca, [[Ərzurum]], [[Van]], [[Şəhr-i Zor sancağı|Şəhrizor]] kimi bir neçə bufer zona yaradıldı.<ref>{{cite book|last1=Ateş|first1=Sabri|title=Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914|date=2013|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-1107245082|page=20}}</ref> [[Qars]] hərbsizləşdirilmiş zona elan edildi və onun qalası dağıdıldı.<ref>Alexander Mikaberidze [https://books.google.nl/books?id=WjQfo3a1eVMC&pg=PA698&dq=peace+of+amasya+caucasus&hl=nl&sa=X&ved=0CEwQ6AEwBmoVChMIv7zZx-mSyAIVRI9yCh0qbwl2#v=onepage&q=peace%20of%20amasya%20caucasus&f=false ''Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1.''] ABC-CLIO, 31 jul. 2011 {{ISBN|1598843362}} p 698</ref><ref>{{cite book|last1=Mikaberidze|first1=Alexander|title=Historical Dictionary of Georgia|date=2015|publisher=Rowman & Littlefield|isbn=978-1442241466|page=xxxi|edition=2}}</ref> Müqavilədəki şərtlərdən biri də, Səfəvilərin Osmanlı üçün önəmli dini fiqurlar kimi qəbul edilən [[Raşidun xəlifələri]]nin, [[Aişə binti Əbu Bəkr|Aişə]]nin və peyğəmbər [[Səhabələrin siyahısı|səhabələr]]inin dini rituallarla alçaldılmasına son qoyulması idi.<ref>{{cite book|author1=Andrew J Newman|title=Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire|date=11 Apr 2012|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857716613|page=46}}</ref><ref name=":0" /> Bu Osmanlı-Səfəvi müqavilələrinin ümumi şərti idi.<ref>{{cite book|author1=Suraiya Faroqhi|title=The Ottoman Empire and the World Around It|date=3 Mar 2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=9781845111229|pages=36, 185|edition=illustrated, reprint}}</ref><ref>{{cite book|editor1-last=Bengio|editor1-first=Ofra|editor2-last=Litvak|editor2-first=Meir|title=The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East|date=8 Nov 2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230370739|page=60}}</ref> [[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir. [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri təqvim ilə 969-cu il edir.<ref>{{kitab3 | müəllif= İsgəndər bəy Münşi | başlıq= Tarix-i Aləm Aray-i Abbasi | link= | cavabdeh= | yer= Bakı | nəşriyyat = | il= 2009 | cild= | səhifə = 79 | səhifələr = 792 | isbn= | doi= | ref= }}</ref>. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır<ref>J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70</ref>. Sülhdən sonra Osmanlı dövləti qərb cəbhəsinə xüsusi önəm verdi və hər iki dövlətin sərhədləri bir müddətlik stabillik qazandı.<ref>{{cite web |url= https://www.iranicaonline.org/articles/boundaries-i |archiveurl = |archivedate = |title= BOUNDARIES i. With the Ottoman Empire |author= Keith McLachlan |date= 2000 |work= |publisher = www.iranicaonline.org |accessdate = 6 iyun 2022 |language= }}</ref> Sülh şəriti 1578-ci ildə Osmanlılar tərəfindən pozulana qədər davam etdi.<ref>{{kitab3 | müəllif= Фарах Гусейн. Османо-сефевидская война 1578–1580 гг. | başlıq= Османо-сефевидская война 1578–1580 гг | link= | cavabdeh = | yer= Bakı | nəşriyyat = Nurlan | il= 2005 | cild= | səhifə= 31 | səhifələr =216 | isbn= | doi = | ref= }}</ref> Yozef fon Hammer bu müqaviləni Osmanlı ilə Səfəvilər arasında bağlanmış ilk rəsmi sülh müqaviləsi adlandırır. Mənbələrdə [[Çaldıran döyüşü|Çaldıran döyüşündən]] sonra [[I Şah İsmayıl]]la [[Sultan Səlim]] arasında sülhə dair hər hansı məlumata təsadüf edilmir. Buna baxmayaraq, bəzi əsərlərdə 1515-ci ildə onların arasında sülh əldə edildiyi barədə yoxlanmamış və əsaslandırılmamış fikirlər var. == Nəticə == Amasya müqaviləsi ilə Səfəvi-Osmanlı müharibələrinin ilk mərhələsi sona çatdırıldı. Lakin bu uzun müddət ərzində heç bir dövlət öz istəyinə nail ola bilmədi. [[Kiçik Asiya|Anadolu]]dakı türkmən tayfalarının dəstəyi ilə oralarda öz hakimiyyətini yaymağa çalışan [[I İsmayıl|Şah İsmayıl]] öz istəyinə nail ola bilmədi, lakin Səfəvi dövlətini sosial və struktural güc kimi ortadan qaldırmaq üçün əks-hücuma keçmiş Sultan Səlim və Sultan Süleyman şərqdə səfəvipərəst üsyanları yatırsalar da, öz istəklərinə nail ola bilmədilər. 1533–1535-ci illər və 1548–1549-cu illər yürüşləri ən yaxşı halda Səfəvi hücumlarının təhlükəsinin azaldılması ilə nəticələndi. Bu yürüşlər əsnasında [[Ərzurum]]da, [[Van]]da, [[Bağdad]]da və [[Bəsrə]]də canişinliklər yaradıldı. Lakin, [[Şərqi Anadolu regionu|Şərqi Anadolu]]da və [[İraq]]da qalalardan kənarda Osmanlı hakimiyyəti müttəfiq olduqları yerli [[Kürdlər|kürd]] elitlərinə arxalanmaqda idi. Şirvanın yerli sünni elit təbəqəsini Səfəvilərə qarşı istifadə etmək və Səfəvilərin şərqdəki qonşuları olan [[Şeybani xanlığı|Şeybani]]lərlə birlikdə Səfəvilərə qarşı yürüşlər təşkil etmə planları da özünü doğrultmadı və heç bir qalıcı nəticə əldə edilmədi. Yerli Qızılbaş əhalisi Osmanlı hakimiyyətindənsə, Səfəvi hakimiyyətini üstün tuturdu, elə buna görə də, Osmanlının sərhəd bölgəsində yaşayan əhalinin dəstəyini qazanma cəhdləri heç bir nəticə vermədi. Bütün bu dövr ərzində, həm Osmanlı, həm də Səfəvilər həm şərqdə, həm də qərbdə döyüşməyə məcbur edilmişdilər. Səfəvilər [[özbək]] və osmanlılarla döyüşməyə məcbur ikən, osmanlılar da qərbdə [[Habsburqlar]]la döyüşməyə məcbur idilər.<ref name=":1" /> 1555-ci il müqaviləsi əslində hər ik dövlətin özlərinin keçmiş imperial hədəflərini yerinə yetirə bilməyəcəkləri barədə gecikmiş etirafları idi. Osmanlılar müqavilə ilə, Səfəviləri bidət və küfrdə ittiham etmək əvəzinə, On iki imam [[Şiəlik|şiəliyi]] nümayəndələri kimi rəsmən tanıdılar. Səfəvilər həcc ziyarəti hüququ qəbulu qarşılığında Osmanlıları müsəlmanlar üçün müqəddəs şəhər olan [[Məkkə]] və [[Mədinə]] şəhərlərinin himayədarı kimi qəbul etdilər.<ref name=":1">{{kitab3 | müəllif = Kaya Şahin | başlıq= Empire and Power in the Reign of Süleyman. Narrating the Sixteenth-Century Ottoman World | link= | cavabdeh = | yer= | nəşriyyat = Cambridge Studies in Islamic Civilization | il= | cild= | səhifə= 135 | səhifələr = | isbn= 978-1107034426 | doi = | ref= }}</ref> Həmçinin Osmanlı dövləti Səfəvi zəvvarlarının [[Məkkə]] və [[Mədinə]] şəhərləri ilə yanaşı, şiələr üçün müqəddəs olan ziyarətgahlarına girişlərinə də icazə verdilər.<ref>Shaw, Stanford J. (1976), ''History of the Ottoman Empire and modern Turkey'', Volume 1, p. 109. [[Cambridge University Press]], {{ISBN|0-521-29163-1}}</ref> Türk tarixçi [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İsmayıl Haqqı Uzunçarşılı]] müqavilə şərtlərinə görə, [[Azərbaycan]]ın da [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı]] hakimiyyətinə düşdüyünü bildirmişdir. Lakin [[Oqtay Əfəndiyev]] özünün "Azərbaycan Səfəvilər dövləti" kitabında yazır ki, ''Türk tarixçi İsmayıl Haqqı Uzunçarşılının belə bir iddiası heç nə ilə əsaslandırılmır ki, guya bu sülhə görə [[Azərbaycan]] ([[Təbriz]] də daxil olmaqla) [[Osmanlı]] dövlətinin hökmranlığı altına düşmüşdür''<ref>İ.H.Uzunçarşılı. Osmanlı tarihi, II cilt, İstanbulun fethinden Kanuni Sultan Süleymanın ölümüne kadar. Ankara, 1949. s. 349–356.</ref>{{sfn|Əfəndiyev|2007|p=105}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === * {{cite book |last=Əfəndiyev |first=Oqtay |authorlink= Oqtay Əfəndiyev (tarixçi) |others= |title= Azərbaycan Səfəvilər dövləti |year=2007 |publisher=Şərq-Qərb|location=Bakı |isbn= 978-9952-34-101-0|title-link= }} * {{cite journal| last = Atçıl| first = Zahit | author-link = | title = Warfare as a Tool of Diplomacy: Background of the First Ottoman-Safavid Treaty in 1555| journal = Turkish Historical Review| volume = 10| issue =1 | pages = 3-24| publisher = Brill| location = Leiden| date = 2019| language = | url = | jstor = | issn = | doi =18775462-01001006 | id = | mr = | zbl = | jfm = | access-date =}} * {{cite book |last=Rumlu |first=Həsən bəy |authorlink= Həsən bəy Rumlu |others= |title= Əhsən ət-təvarix |year= |publisher=|location= |isbn= |title-link= }} {{Səfəvilərin sülh müqavilələri}} [[Kateqoriya:Kartli]] [[Kateqoriya:Kaxeti]] [[Kateqoriya:Dağıstan tarixi]] [[Kateqoriya:Osmanlı dövründə İraq]] [[Kateqoriya:Osmanlı imperiyasının müqavilələri]] [[Kateqoriya:Səfəvilərin müqavilələri]] [[Kateqoriya:29 martdakı hadisələr]] [[Kateqoriya:1555-ci ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:XVI əsrdə Azərbaycan]] [[Kateqoriya:XVI əsrdə Ermənistan]] [[Kateqoriya:XVI əsrdə Gürcüstan]] [[Kateqoriya:XVI əsrdə İran]] [[Kateqoriya:XVI əsrdə Osmanlı imperiyası]] [[Kateqoriya:Sultan Süleyman Qanuni]] ej29tm6qw7cimf1preu7k3jxsmkwk77 0 121072 6547808 6478314 2022-07-25T06:53:57Z 213.172.93.229 Elave wikitext text/x-wiki '''Mineral sular''' — İnsan orqaniziminə müalicəvi təsir edən, tərkiblərində nisbətən çox miqdarda qazlar olan və duz tərkibində faydalı bioloji aktiv elementləri olan və yaxud, ümumi minerallaşma dərəcəsi yüksək olan sulardır. == Ümumi məlumat == İnsanların məişətində yeraltı suların mühüm rolu vardır. Yeraltı suların növləri içərisində mineral sular xüsusi əhəmiyyətə malikdir. [[Yer kürəsi]]ndə olan suların ümumi miqdarı 1,8 mlrd km³-ə bərabərdir. Bunun 400 mln. km³-i yeraltı suların payına düşür ki, onun da çoxu mineral sulara aiddir. Mineral su mənbələrinin əksəriyyəti [[Şimali Qafqaz]]da, [[Zaqafqaziya]]da, [[Ukrayna]], [[Krım]] və az miqdarda [[Orta Asiya]]dır. [[Azərbaycan]] mineral sularla zəngindir. Əsas su mənbələri [[Hacıkənd]]də, [[İstisu]], [[Turşsu]], [[Şuşa]], [[Naftalan]], [[Slavyanka]], [[Badamlı]], [[Sirab]], [[Vayxır]] və digər sahələrdə yerləşmişdir. == Mineral suların coğrafiyası == Azərbaycan Respublikasında mineral su bulaqları tükənməzdir. Respublika ərazisində 1000-dən çox mineral su bulağı vardır. Bir qayda olaraq, bu bulaqların çoxu respublikamızın dağlıq rayonlarında yayılmışdır. Düzən rayonlarda təbii su bulaqlarına az rast gəlmək olar. Buna baxmayaraq buruq qazma yolu ilə mineral sular çıxarılır. Azərbaycan fiziki-coğrafi cəhətdən çox kəskin dəyişən relyef quruluşuna malikdir. Respublikanın 85,5 min km² ümumi düzənliklərdən ibarətdir. Təbii mineral su bulaqlarının 90%-dən çoxu, yəni 905-i dağlıq rayonda, qalanları isə, yəni 98 mineral su bulağı düzənlik rayonda yerləşmişdir. Ona görə də Azərbaycanın mineral sularının coğrafi yayılma rayonları aşağıdakı qaydadır. === Abşeron yarmadasının mineral suları === [[Abşeron yarımadası]] kurortlar qrupu rayonu respublikamızda məşhur kurort guşəsidir. Təxminən 53 kilometr dənizin içərisinin doğru irəliləyən bu yarımadanın cahili başdan-başa gözəl çimərliklərlə əhatə olunmuşdur. Abşeron yarımadası iqliminə görə subtropik iqlimə çox yaxındır. Burada isti yay, günəşli payız, mülayim qış keçir, yazı nisbətən qısa olur. Abşeron qumlu sahilləri və təkcə dənizi ilə şöhrət tapmamışdır. Burada çoxlu şəfa bulaqları qaynayır. [[Suraxanı]], [[Sabunçu]] və [[Şıx burnu]]nda çıxan mineral sular böyük müalicə əhəmiyyətinə malikdir. Tərkibində yod, brom və böyük müalicə təsiri gücünə malik çoxlu başqa maddələr olan mineral suları Abşeronu daha da şöhrətləndirmişdir. Böyük Şor və Masazır mənbələrində qiymətli müalicə palçığı çıxır. Abşeron yarımadasında onlarla palçıq vulkanı püskürmüşdür. Təəssüf ki, bu vulkanlardan çıxan müalicə palçıqları balneoloqlar və kurortoloqlar tərəfindən lazımınca tədqiq olunmamışdır. [[Mərdəkan]], [[Buzovna]], [[Şüvəlan]], [[Zağulba]], [[Pirşağı]], [[Türkan]] və Abşeronun digər guşələri indi zəhmətkeşlərin ən sevimli istirahət yerinə çevrilmişdir. Həmin yerlərdə onlarca sanatoriya, istirahət evləri tikilmişdir. === Naxçıvan Muxtar Respublikasının mineral suları === Naxçıvan Muxtar Respublikasının ərazisində 200-dən çox ziyadə [https://www.badamli.az/ mineral su] bulağı vardır. Buranın mineral suları öz müxtəlifliyi ilə hidrokimyəvi muzeyi xatırladır. Bu rayonun ən qiymətli mineral su yataqları: [[Darıdağ (bulaq)|Darıdağ]], [[Sirab]], [[Nəhəcir (bulaq)|Nəhəcir]], [[Badamlı]], [[Qızılvəng (bulaq)|Qızılvəng]], [[Cəhri (bulaq)|Cəhri]], [[Qəmur (bulaq)|Qəmur]], [[Qahab (bulaq)|Qahab]], [[Dəstə (bulaq)|Dəstə]] və başqalarıdır. Bu növ mineral su qrupu son dərəcə balneoloji içməli hidromineral ehtiyatdırlar. === Dağlıq Qarabağın mineral suları === [[Dağlıq Qarabağ]]ın əlverişli meteoroloji durumu, çoxsaylı meyvə bağları, gözəl içməli su bulaqları və karbonturşulu sularının varlığı bu ərazinin kurort əhəmiyyatını qat-qat artırır. [[Kiçik Qafqaz dağları]]nda cənub-şərqində dəniz səviyyəsindən 600–1800 m yüksəkdə yerləşir. Bu rayonun özünəməxsus təbii və iqlim şəraiti vardır. Dağlıq Qarabağda şimaldan-cənuba doğru, yəni [[Xankəndi]]ndən [[Şuşa]]ya kimi bu rayonun bütün ərazisində uzanan kurort zonası xüsusilə diqqəti cəlb edir. Məlum olan mineral su bulaqlarının əksəri: [[Turşsu (bulaq)|Turşsu]], [[Şirlan (bulaq)|Şirlan]], [[Çərəktar (bulaq)|Çərəktar]], [[Kolataq (bulaq)|Kolataq]] və s. bu zonanın qərb hissəsində yerləşir. === Laçın-Kəlbəcər rayonunun mineral suları === Bu rayon [[Azərbaycan Respublikası]]nın qərbində Kəlbəcər və Laçın rayonlarında yerləşir. Laçın – Kəlbəcər bölgəsinin 63 bulağı [[Yuxarı İstisu (bulaq)|İstisu]] ([[Kəlbəcər rayonu]]) və [[İlıqsu (bulaq)|İlıqsu]] ([[Laçın rayonu]]) növlərinə bölünür. [[Kiçik Qafqaz]] dağlarının mərkəz hissəsində, dəniz səviyyəsindən 1500–2800 m hündürlükdə yerləşən, olduqca qiymətli, kurortların tikilməsi və sənaye zavodlarının inşası üçün əhəmiyyətli olan mineral su yataqlarıdır. [[Yuxarı İstisu (bulaq)|Yuxarı İstisu]], [[Aşağı İstisu (bulaq)|Aşağı istisu]], [[Qoturlu (bulaq)|Qoturlu]], [[Çərəktar (bulaq)|Çərəktar]], [[İlıqsu (bulaq)|İlıqsu]], [[Turşsu (bulaq)|Turşsu]] və digər bu kimi mineral bulaqları göstərmək olar. === Gəncə-Qazax bölgəsinin mineral suları === [[Hacıkənd]] [[Gəncə şəhəri]]ndən 17 km aralı 1000 m hündürlükdə yerləşir. Bu yerin iqlimi mülayim isti, rütubətlidir. Qışı nisbətən istidir. Hacıkənd yaxınlığında karbonturşulu bulaq və böyük sayda içməli su çeşmələri mövcuddur. Gədəbəy rayonu mineral sularla zəngindir. Bildiyimiz ki, tarixən Gədəbəydə məskunlaşmış almanlar və ruslar 19-cu əsrdə Gədəbəy rayonunun bulaqlarından içməli su kimi istifadə etmiş və həmin bulaq sularının faydaları haqqında çoxlu məqalələr yazmışlar. Son dövrlərdə Azərbaycan bazarına yeni daxil olmuş "Slavyanka-1" əmtəə nişanlı sular tərkibinə görə minerallarla zəngin və insan orqanizminə xeyirli olduğu üçün qısa zaman ərzində azərbaycanlıların sevimli içkisinə çevrilmişdir. === Şamaxı rayonunun mineral suları === Ərazidə azot və kükürdlü oksigen xassəli termal və soyuq suların çıxıntısı müşahidə olunur. Bunların içində ən qiymətliləri [[Xaltan]], Jimi və Həşim suları ([[Quba rayonu]]), Çuxuryurd sulları ([[Şamaxı rayonu]]), Bum və Xalxal sularıdır ([[Qəbələ rayonu]]). === Şəki və Zaqatala bölgələrinin mineral suları === Mineral sular baxımından burada ən tanınanı [[Qax rayonu]]nun [[İlisu (bulaq)|İlisu]] bulaqlarıdır. Yerli əhali bu sulardan müalicə məqsədləri ilə qədimdən istifadə edilir. Bulaqlardan birinin Oğlan Bulağı, digərinin isə Qızbulağı adlarını daşınması həmin mülahizənin doğruluğunu bir daha təsdiqləyir. === Lənkəran rayonunun mineral suları === [[Lənkəran]] bölgəsi mineral sularla xeyli zəngindir. Termal və soyuq suların temperaturu 130 J-dən 640 J qədərdir. Onlar azot və metan tərkiblidir. Lənkəran bölgəsində 157 mineral su mənbəyi mövcuddur: [[Astara]]nın [[İstisu (Astara)|İstisu]] kəndində, [[Lənkəran]]ın [[İbadisu (bulaq)|İbadisu]], [[Haftoni]] kəndlərində, habelə [[Masallı]]nın [[Qəriblər]] kəndində və s. === Babazənən mineral suları === [[Kür çayı]]nın dənizə töküldüyü yerə yaxın, [[Salyan rayonu]] ərazisində yerləşən bu rayonu mineral sərvətləri Babazənən dağlarında yerləşir. Burada hidrogen-sulfidli, metanlı, xloridli və kalsiumlu isti və soyuq mineral su bulaqları vardır. Uzun müddət davam edən yay fəsli, mülayim-isti iqlim şəraiti bu mineral sulardan ilin çox müddətində müvəfəqqiyyətlə istifadə etməyə imkan verir. Yerli əhali qədimdən bəri kükürdlü və metan-xlorid-kalsili soyuq və isti [[Babazənən (bulaq)|Babazənən]] mineral sularından istifadə edir. === Azərbaycanın aran zonasının mineral suları === Respublikanın bu bölməsi müxtəlif xassəli təbii müalicə ehtiyatları ilə zəngindir. Bunlara müalicəvi neft, mineral sular və müalicəvi palçıq aiddir. Müalicəvi neft kimi tanınan naftalan Goranboy rayonunda yer üzünə çıxır. Onun yatağı Goran dəmir yolu stansiyasından 18 km cənubda dəniz səviyyəsindən 450 m hündürlükdə yerləşir. Öz xarici görkəminə görə o, sənaye neftinə bənzəyir. Lakin, benzin və ağ neftin mövcud xassələrinin yoxluğu, qiymətli sürtgü yağlarının bolluğu və nisbətən yüksək xüsusi çəki (0,930–0,960) naftalan neftinin digər neft növlərindən üstün olan cəhətləridir. Hal-hazırda naftalan nefti uğurla səhiyyənin demək olar ki, bütün sahələrində tətbiq olunur. Bu ərazidə yerləşən müalicəvi neft yatağı dünyada yeganədir. == Mineral suların tərkibi == [[Fayl:Kəlbəcərdə isti su qaynağı.jpg|250px|thumb|right|Kəlbəcərdə mineral "isti su" qaynağı.]] Suyun əsas tərkibini təşkil edən elementlər "ağırlığına görə" kimyəvi cəhətdən olduqca aktivdir. Mineral sular adi sulardan seçilir. Onların tərkiblərində həll olmuş qazlar, duzlar və mikroelementlər vardır. Tərkibində olan maddələrin miqdarı və növlərinə görə sular müxtəlif fiziki və kimyəvi xassələrə və keyfiyyətə malik olur. == Mineral suların fiziki xassələri == Mineral suların fiziki xassələrinə onların temperaturu, rəngi, tamı, qoxusu və şəffaflığı daxildir. === Mineral suların temperaturu === Yeraltı suların hər hansı bir növünün [[temperatur]]u, yer qabığının termik rejimini əks etdirir. Yer kürəsinin müxtəlif yerlərində suların temperaturu fərqlənir. Azərbaycanın mineral sularının temperaturu 4°-dən 65°-yə kimi dəyişir. Bu ancaq təbii su çıxarlarına aiddir. Lakin buruq qazma üsulu ilə [[Azərbaycan]]da yerin dərin qatlarından temperaturu 95 °C-yə çatarsa su çıxır. [[Respublika]]mızda yüksək temperaturlu mineral sular [[Qoturlu (bulaq)|Qoturlu]] (64°), [[Donuzütən (bulaq)|Donuzütən]] (64°, [[Masallı rayonu]]), [[Yuxarı İstisu (bulaq)|İstisu]] (62°-yə [[Kəlbəcər rayonu]]) bəllidir. Temperatur xusisiyyətlərinə görə 35–36° temperatura malik olan sular daha qiymətlidir. Həmin temperatur insan bədənin temperaturuna uyğun gəlir. Belə suların müalicə əhəmiyyəti daha yüksəkdir. Belə sulara [[Xaltan (bulaq)|Xaltan]] ([[Dəvəçi rayonu]]), [[İlisu (bulaq)|İlisu]] ([[Qax rayonu]]) (36°-42 °C) və başqaları aiddir. Beynəlxalq balneoloji təsnifat əsasında [[Yer kürəsi]]ndə məlum olan mineral sular aşağıdakı qayda üzrə fərqlənir: # Soyuq sular (20 °C-dən aşağı); # Subtermal (ilıq) sular (20°-37 °C) ; # Termal (isti sular (37°-42°); # Hipotermal (çox isti) sular (42°-dən yuxarı). === Rəngi === Təmiz sular adətən rəngsiz olur. Buna baxmayaraq mineral sular əksər hallarda rəngli olur. Suların rəngi, onların tərkibində həll olan maddələrdən asılıdır. Məsələn, tərkibində dəmir olan sular pas rəngində görünür. Mineral suda hidrogen-sulfit olduqda həmin mineral su bilavasitə mavi rəng alır. === Tamı === [[Azərbaycan Respublikası]]nın mineral suları öz tamlarına görə xüsusilə fərqlənir. [[Respublika]] ərazisində uzaq keçmişdə yaşayan adamlar yer altından çıxan içməyə yararlı suları "şirin" su adlandırmışlar. Əslində bu suların tamı şirin deyildir. Bizim mülahizəmizə görə, bu ancaq [[Azərbaycan]]da yeraltı və yerüstü suların öz tamına görə olduqca müxtəlifliyi ilə əlaqədardır. Belə ki, respublikamızda hər hansı tamlı sulara rast gəlmək olar. Müxtəlif tamlı suların çox yayılmasına görə təmiz sular "şirin"su adlandırılmışdır. Hətta bu su bulaqları da onların tamına görə adlandırılmışdır. Acıbulaq, Turşsu, Şorsu və s. [[Azərbaycan]]ın mineral sularının ümumi miqdarının 300-ü turşsulu, 100-ə yaxını şorməzə-turş, 260-ı acımtıl-şor, 90-a kimisi şor, 42-si acı, 180-i təmiz və 31-i xlorlu və metal tamlı sulardandır. Sularda müxtəlif tamların olması onların kimyəvi tərkibi və həll olan duzların xarakterindən asılıdır. === Qoxusu === [[Respublika]]nın mineral sularının çoxu qoxusuzdur. Sularda qoxunun olması onların tərkibində olan çürüntü–üzvi maddələrdən yaranır. Əksər hallarda suların çoxusu onlardakı bakteriyaların fəaliyyəti ilə əlaqədardır. Qeyd etmək lazımdır ki, qoxulu sulardan çoxu iylənmiş yumurta qoxusu verir. [[Azərbaycan]]ın mineral sularında iylənmiş yumurta qoxusu ən zəif dərəcədən çox şiddətli dərəcəyə qədər olur. Bəzi sular [[torpaq]], [[balıq]], [[dərman]] və s. qoxular verir. Suların qoxusu onların keyfiyyətinin təyin edilməsində mühüm rol oynayır. Sularda qoxunu dəqiq təyin etmək üçün onları azca qızdırmaq lazımdır. === Mineral suların çöküntüləri === [[Respublika]]nın mineral suları yer üzünə çıxdıqda müxtəlif formada çoxlu çöküntülər gətirir. Bu çöküntülər kristallik, dənəvər, stalaktitli, stalmitli və tozvari şəkillərdə olur. Mineral suların çöküntüləri araqonit, melantenit, travertin, oxra kimi formalarda mineral maddələr əmələ gətirir. Onların bəziləri miqdarca o qədər çoxdur ki, hətta sənaye əhəmiyyətinə malik olur. Məsələn, [[Azərbaycan]]ın [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]]nın [[Babək rayonu]]nda [[Sirab (Babək)|Sirab]] kəndinin ərazisində əmələ gələn arqonitlər əla növ mərmər kimi istifadə olunur. == Mineral suların kimyəvi tərkibi və mənşəyi == Məlum olduğu kimi su təbiətdə ən yaxşı həll edicidir. Su təmasda olduğu süxurları, mineralları tərkibində həll etmək qabiliyyətinə malikdir. İstər infiltrasiya (atmosfer yağıntılarının yer qabığının dərinliklərinə doğru hərərkəti) istərsədə sedimentasiya suları (çöküntü toplanma zamanı süxur boşluqlarında olan sular) yer qabığında təmsda olduqları süxur və mineralları həll edirlər. Beləliklə təmasda olduqları süxur və mineralların kiməyvi tərkibindən asılı olaraq mineral su tipləri formalaşır. Belə suların tektonik çatlar, qırılmalar vasitəsiylə yer səthinə təbii çıxışına bulaqlar deyilir. == Mineral suların qaz tərkibi == Aparılan tədqiqatlar nəticəsində [[Azərbaycan]] mineral sularının tərkibində külli miqdarda qaz olaması müəyyən edilmişdir. Mineral suların tərkibində qazlar iki halda olur:1)suyun tərkibində həll olan qazlar, 2)sudan sərbəst ayrılan qazlar. [[Respublika]]da çox yayılmış olan mineral sular əsasən qaz tərkiblərinə görə beş qrupa bölünür: === Karbonlu === [[Azərbaycan Respublikası]]nın ərazisində karbon qazlı sular yaxşı öyrənilmişdir, bunlar respublikada olan suların 35%-ni təşkil edir. Müəyyən edilmişdir ki, mineral suların bir litrində 250–3000 mq-a qədər karbon qazı vardır. Aparılan hesablamalar göstərir ki, bu sulardan gün ərzində 15,7 tona kimi karbon qazı çıxır. Karbon qazlı sulara hər yerdə təsadüf edilmir. [[Azərbaycan]] ərazisində bu sular ancaq [[Kiçik Qafqaz]] dağları rayonlarında və [[Naxçıvan MR]]-da yayılmışdır. Karbon qazlı sulardan ən məşhurları: [[Nəhəcir (içki)|Nəhəcir]], [[İstisu (içki)|İstisu]], [[Badamlı]], [[Turşsu (içki)|Turşsu]], [[Darıdağ (içki)|Darıdağ]], [[Çayqarışan]], [[Qızılca]] və başqalarıdır. === Hidrogen-sulfidli === Sularda hidrogen-sulfid qazının miqdarından acılı olaraq, onlar müalicə əhəmiyyətinə malik olur. Xalq arasında bu sulara kükürdlü sular da deyilir. [[Respublika]]da kükürdlü suların bütün növünə təsadüf edilir. Bu sular neft və bitumlu rayonlarda geniş yayılmışdır. Çox miqdarda hidrogen-sulfid qazlı sular [[Abşeron]]da, [[Talış]]da, respublikamızın şimal rayonlarında və [[Naxçıvan MR]]-da aşkara çıxarılmışdır. Məsələn, [[Şıx burnu]]nda – 400 mq/l; [[Suraxanı]]da – 170 – 400 mq/l ([[Abşeron]]); [[Karvansaray]]da 600 mq/l ([[Naxçıvan MR]]); [[Altıağac]]da 108 mq/l və s === Metan qazlı === Metan qazlı sular başlıqca olaraq respublikanın neft rayonlarında (Şərqi Azərbaycanda) yayılmışdır. Bu suların duz tərkibləri, adətən, eyni olmaqla [[dəniz]] mənşəlidir. Metanlı sular həm təbii bulaqlar, həm də xüsusi buruqlar vasitəsi ilə yer üzərinə çıxır. [[Azərbaycan]]ın mineral suları içərisində metanlı suların çoxu yüksək temperaturludur, həm də bəzi bulaqların və buruqların debiti çox yüksək olur. Bu suların məşhur mənbələri: [[Abşeron]]da, [[Babazənən (bulaq)|Babazənən]]də və [[Talış]] ərazilərində yerləşir. Metanlı suların müalicə xüsusiyyətləri indiyədək yaxşı öyrənilməmişdir. Buna baxmayaraq metanlı suların çoxu müalicə üçün geniş istifadə edilir. === Azotlu === [[Azərbaycan]]da azotlu sular [[Talış]]ın cənub rayonlarında və [[Böyük Qafqaz]]ın cənubətəyi rayonlarındadır. [[Respublika]]da 100-ə qədər azotlu su öyrənilmişdir. Azotlu sular həm soyuq və həm də isti olur. İsti azotlu sular daha əhəmiyyətlidir: [[Alaşa (bulaq)|Alaşa]] (45°-50 °C), [[Meşəsu (bulaq)|Meşəsu]] (45°-55 °C), [[Xaltan (bulaq)|Xaltan]] (37°-45 °C) və s. bulaqları qeyd etmək olar. === Radionlu === Geoloji və geokimyəvi şəraitin xüsusiyyəti ilə əlaqədar olaraq bəzi ərazilərin yeraltı sularında radioaktiv elementlər olur. Sularda ən çox yayıla bilən radioaktiv mənşəli elementlərdən radon qazını göstərmək olar. Məlum olduğu kimi, radon qazının sularda olması onların müalicə xüsusiyyəıtinə yüksəldir. Təbiətdə radonlu sulara nadir hallarda rast gəlinir. [[Azərbaycan]] şəraitində isə bu cəhətdən Kəlbəcər və Laçın rayonları diqqəti cəlb edir. [[Bağırsaq (bulaq)|Bağırsaq]] ([[Kəlbəcər rayonu]]) adlanan mineral sular radionlu mineral suların ən parlaq növüdür. Bundan başqa [[Darıdağ (bulaq)|Darıdağ]] və [[Qahab (bulaq)|Qahab]] ([[Naxçıvan MR]]) sularında da az miqdarda radon qazının olması bəllidir. Təbiətdə radioaktiv suların əmələ gəlməsi onların çox yavaş süzülməsi ilə əlaqədardır. Sular çətinliklə süzülərsə onlarda radioakti və radon qazının toplanmasıüçün şərait əmələ gəlir. [[Azərbaycan]]da radon qazının yüksək olması gələcəkdə, bu suların olduğu yerdə müalicəxanaların əmələ gəlməsinə imkan verir. Respublikada olan mineral suların ümumi miqdarından 34 bulaq radonlu sulara aiddir. == Mineral suların duz tərkibi == Yeraltı suların hər hansı növü müxtəlif tərkibdə, Bu və ya digər miqdarda həll olmuş halda mineral duzlara malikdir. Duzlar suda həll olduqda ion şəklinə düşür. Təbii sularda ən çox olan ionlar (HCO’3, SO"4, Cl’, Na’, Ca" və Mg") olduqca müxtəlif vəziyyətdə və münasibətdə ola bilər.<ref>Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyəti, BDU filialınln əsərləri. Bakı, 2012. səh 555–561. Müəllif: Solmaz Rzayeva</ref> Təbii sularda 26-ya kimi elementin həll olunduğu müəyyən edilmişdir. Bunlar beş qrupa bölünür: 1. Suyun əsas tərkibini təşkil edən elementlər: K, Na, Ca, Mg, Fe, Al, Cl, S, N, O, H, C, Si. 2. Sularda az miqdarda təsadüf edilən elementlər: Zi, Rb, Sr, Ba, Pb, Ni, Zn, Mn, Cu, Br, J, F, B, P, As. 3. Sularda nadir tapılan elementlər: U, Zn, Ga, Ge, Zr, Ti, W, Hg, Bi, Cd, W, Se, Te, Mo, Ag, An, Pt, Sn, Sb. 4. Radioaktiv elementlər: Ra, Th, Rn və digərləri. 5. Üzvi maddələr. Sularda yağ və naften turşuları, onların duzları və çöküntüləri həll olur, bu da orta hesabla 5mq/l-ə çatır. Mineral suların tərkibinin öyrənilməsi çox zəngin su sərvətləri tiplərini müəyyən etməyə və onların elmi təsnifatını verməyə, daha doğrusu bu suları düzgün qiymətləndirməyə və onların mənşəyi ilə əlaqədar məsələləri aydınlaşdırmağa imkan verir. [[Azərbaycan]] mineral sularının tərkibində 0,5–150q-a qədər duzların həll olması müəyyən edilmişdir. == Mineral suların sənayesi == [[Fayl:Masalli 05.jpg|250px|thumb|right|Masallıda "İsti su" istirahət mərkəzi.]] [[İstisu (içki)|İstisu]] çox məşhur mineral su olmaqla [[Çexiya]]dakı [[Karlovı-Varı]] suyuna oxşayır. [[Sirab]] isə [[Borjomi]]yə oxşar olub, həm də süfrə suyu kimi işlədilir. Slavyanka suları insan orqanizminə faydalı olan minerallarla zəngin təbii mineral süfrə suyudur. Qısa müddət ərzində Slavyanka suları əksər azərbaycan ailəsinin əvəzolunmaz içkisinə çevrilmiş və yüksək tələbatı nəzərə alan sahibkarlar İtaliya, Almaniya, Türkiyə və digər ölkələrin müasir avadanlıqları ilə təchiz olunmuş regionun qabaqcıl su və limonad fabrikini inşa etmişlər. Son illər Qalaaltı və Siyəzən meşəsi mənbəyindən və [[Qax rayonu]]ndan mineral su doldurulması təşkil edilmişdir. Sənaye ehtiyatları təsdiq edilmiş yodlu-bromlu su yataqları uzun illər ərzində istismar edilərək respublika iqtisadiyyatında önəmli rol oynamışdır. Respublika üzrə 5 yodlu-bromlu su yatağının ([[Xıllı]], [[Babazənən (bulaq)|Babazənən]], [[Mişovdağ]], [[Binə]]-[[Hövsan]] və [[Neftçala]]) ümumi sənaye ehtiyatları – 229,5 min m³/gün təşkil edir, o cümlədən [[Xıllı]] yatağı üzrə 47,7 min m³/gün, [[Babazənən (bulaq)|Babazənən]] – 50,1 min m³/gün, [[Mişovdağ]] – 28,5 min m³/gün, [[Binə]]-[[Hövsan]] – 51,2 min m³/gün, [[Neftçala]] – 52 min m³/gün. [[Binə]]-[[Hövsan]] və [[Neftçala]] yataqları 1995-ci ilə qədər istismar edilmişdir. Bu yataqların lay sularının tərkibində 40 mq/l-ə qədər [[yod]], 60–80 mq/l-ə qədər [[brom]] və digər kimyəvi komponentlər vardır. Təkcə yeni Neftçala zavodunda ildə 800 t yod, 3000 t brom alınması nəzərdə tutulmuşdur. Hazırda [[Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkişaf Nazirliyi|Iqtisadi Inkişaf Nazirliyi]] tərəfindən bu zavodun bərpa olunması üçün tədbirlər görülür. Bu yataqların istismar edilməsi üçün ekoloji tələblərə cavab verən, ətraf mühitin, o cümlədən [[Xəzər dənizi|Xəzər hövzəsinin]] çirklənməsinə yol verməyən qabaqcıl texnologiyanın tətbiq edilməsinə böyük ehtiyac vardır. Əvvəlki illərdə olduğu kimi yeraltı sulardan [[bor]], [[kalium]], [[stronsium]], [[litium]] elementlərinin sənaye tullantısı kimi atılmasına yol verilməməli və bu elemenlərin tam və kompleks şəkildə çıxarılması təmin olunmalıdır. [[Yod]] güclü radiasiyaya məruz qalmış insanları müalicə etmək üçün ən təsirli vasitələrədən biridir. [[Çernobıl faciəsi|Çernobıl qəzasında]]10 minlərlə adam məhz Bakı zavodunda istehsal olunan [[yod]]un təsiri ilə şəfa tapmışdır. Son illərə qədər [[Binə]]-[[Hövsan]] yatağının bazasında fəaliyyət göstərən Bakı yod zavodunda texniki yod, [[kalium]]-[[yod]] (ağ yod) və kristallik yod istehsal olunmuşdur.<ref>Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyəti, BDU filialınln əsərləri. Bakı, 2012. səh 555–561. Müəllif: Solmaz Rzayeva</ref> == Mineral sular təbabətdə == [[Azərbaycan]]dakı müxtəlif mineral su növlərinin müalicə xüsusiyyətləri çox qədim zamanlardan məlum olmuşdur. O zamanlar əhali dərmanlardan istifadə etmirdilər. Qədim insanlar suya, havaya və işığa əsas müalicə vasitəsi kimi baxırdılar. Onlar [[Azərbaycan]] ərazisində çoxlu miqdarda müxtəlif tamlı, rəngli, temperaturlu və eyni zamanda olduqca dəyərli müalicəvi xüsusiyyəti olan mineral su bulaqlarından istifadə edirdilər. Bunu sübut etmək üçün deyə bilərik ki, bu sular ətrafındakı daşlardan çapılmış hovuzlar indiyə qədər qalmaqdadır. Müalicəvi sular həmişə qazlı olur, ona görə ki, vurulan qaz onun tərkibindəki duzların çöküntü verməsinin qarşısını alır, suyun dadını dəyişir və suyu uzun ömürlü edir. Tərkibində qaz olan suları uşaqlara vermək məsləhət deyil, mədə-bağıraq xəstəliyi olan insanlara qazlı su içmək olmaz. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.tourism.az/?menu=6&submenu=63&lang=aze Bulaqlar və mineral sular] * [http://www.eco.gov.az/mineralsular.php Mineral sular] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20100921162352/http://eco.gov.az/mineralsular.php |date=2010-09-21 }} * [http://www.gedebeywater.com/az/haqqimizda] [[Kateqoriya:Mineral sular]] [[Kateqoriya:Azərbaycan coğrafiyası]] j95yw38us7pn35doviq82bz2q0oxy44 6547812 6547808 2022-07-25T07:04:29Z Qraf061 242998 [[User:213.172.93.229|213.172.93.229]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Atakhanli|Atakhanli]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki '''Mineral sular''' — İnsan orqaniziminə müalicəvi təsir edən, tərkiblərində nisbətən çox miqdarda qazlar olan və duz tərkibində faydalı bioloji aktiv elementləri olan və yaxud, ümumi minerallaşma dərəcəsi yüksək olan sulardır. == Ümumi məlumat == İnsanların məişətində yeraltı suların mühüm rolu vardır. Yeraltı suların növləri içərisində mineral sular xüsusi əhəmiyyətə malikdir. [[Yer kürəsi]]ndə olan suların ümumi miqdarı 1,8 mlrd km³-ə bərabərdir. Bunun 400 mln. km³-i yeraltı suların payına düşür ki, onun da çoxu mineral sulara aiddir. Mineral su mənbələrinin əksəriyyəti [[Şimali Qafqaz]]da, [[Zaqafqaziya]]da, [[Ukrayna]], [[Krım]] və az miqdarda [[Orta Asiya]]dır. [[Azərbaycan]] mineral sularla zəngindir. Əsas su mənbələri [[Hacıkənd]]də, [[İstisu]], [[Turşsu]], [[Şuşa]], [[Naftalan]], [[Slavyanka]], [[Badamlı]], [[Sirab]], [[Vayxır]] və digər sahələrdə yerləşmişdir. == Mineral suların coğrafiyası == Azərbaycan Respublikasında mineral su bulaqları tükənməzdir. Respublika ərazisində 1000-dən çox mineral su bulağı vardır. Bir qayda olaraq, bu bulaqların çoxu respublikamızın dağlıq rayonlarında yayılmışdır. Düzən rayonlarda təbii su bulaqlarına az rast gəlmək olar. Buna baxmayaraq buruq qazma yolu ilə mineral sular çıxarılır. Azərbaycan fiziki-coğrafi cəhətdən çox kəskin dəyişən relyef quruluşuna malikdir. Respublikanın 85,5 min km² ümumi düzənliklərdən ibarətdir. Təbii mineral su bulaqlarının 90%-dən çoxu, yəni 905-i dağlıq rayonda, qalanları isə, yəni 98 mineral su bulağı düzənlik rayonda yerləşmişdir. Ona görə də Azərbaycanın mineral sularının coğrafi yayılma rayonları aşağıdakı qaydadır. === Abşeron yarmadasının mineral suları === [[Abşeron yarımadası]] kurortlar qrupu rayonu respublikamızda məşhur kurort guşəsidir. Təxminən 53 kilometr dənizin içərisinin doğru irəliləyən bu yarımadanın cahili başdan-başa gözəl çimərliklərlə əhatə olunmuşdur. Abşeron yarımadası iqliminə görə subtropik iqlimə çox yaxındır. Burada isti yay, günəşli payız, mülayim qış keçir, yazı nisbətən qısa olur. Abşeron qumlu sahilləri və təkcə dənizi ilə şöhrət tapmamışdır. Burada çoxlu şəfa bulaqları qaynayır. [[Suraxanı]], [[Sabunçu]] və [[Şıx burnu]]nda çıxan mineral sular böyük müalicə əhəmiyyətinə malikdir. Tərkibində yod, brom və böyük müalicə təsiri gücünə malik çoxlu başqa maddələr olan mineral suları Abşeronu daha da şöhrətləndirmişdir. Böyük Şor və Masazır mənbələrində qiymətli müalicə palçığı çıxır. Abşeron yarımadasında onlarca palçıq vulkanı püskürmüşdür. Təəssüf ki, bu vulkanlardan çıxan müalicə palçıqları balneoloqlar və kurortoloqlar tərəfindən lazımınca tədqiq olunmamışdır. [[Mərdəkan]], [[Buzovna]], [[Şüvəlan]], [[Zağulba]], [[Pirşağı]], [[Türkan]] və Abşeronun digər guşələri indi zəhmətkeşlərin ən sevimli istirahət yerinə çevrilmişdir. Həmin yerlərdə onlarca sanatoriya, istirahət evləri tikilmişdir. Lakin bu son hədd deyildir. === Naxçıvan Muxtar Respublikasının mineral suları === Naxçıvan Muxtar Respublikasının ərazisində 200-dən çox ziyadə mineral su bulağı vardır. Buranın mineral suları öz müxtəlifliyi ilə hidrokimyəvi muzeyi xatırladır. Bu rayonun ən qiymətli mineral su yataqları: [[Darıdağ (bulaq)|Darıdağ]], [[Sirab]], [[Nəhəcir (bulaq)|Nəhəcir]], [[Badamlı]], [[Qızılvəng (bulaq)|Qızılvəng]], [[Cəhri (bulaq)|Cəhri]], [[Qəmur (bulaq)|Qəmur]], [[Qahab (bulaq)|Qahab]], [[Dəstə (bulaq)|Dəstə]] və başqalarıdır. Bu növ mineral su qrupu son dərəcə balneoloji içməli hidromineral ehtiyatdırlar. === Dağlıq Qarabağın mineral suları === [[Dağlıq Qarabağ]]ın əlverişli meteoroloji durumu, çoxsaylı meyvə bağları, gözəl içməli su bulaqları və karbonturşulu sularının varlığı bu ərazinin kurort əhəmiyyatını qat-qat artırır. [[Kiçik Qafqaz dağları]]nda cənub-şərqində dəniz səviyyəsindən 600–1800 m yüksəkdə yerləşir. Bu rayonun özünəməxsus təbii və iqlim şəraiti vardır. Dağlıq Qarabağda şimaldan-cənuba doğru, yəni [[Xankəndi]]ndən [[Şuşa]]ya kimi bu rayonun bütün ərazisində uzanan kurort zonası xüsusilə diqqəti cəlb edir. Məlum olan mineral su bulaqlarının əksəri: [[Turşsu (bulaq)|Turşsu]], [[Şirlan (bulaq)|Şirlan]], [[Çərəktar (bulaq)|Çərəktar]], [[Kolataq (bulaq)|Kolataq]] və s. bu zonanın qərb hissəsində yerləşir. === Laçın-Kəlbəcər rayonunun mineral suları === Bu rayon [[Azərbaycan Respublikası]]nın qərbində Kəlbəcər və Laçın rayonlarında yerləşir. Laçın – Kəlbəcər bölgəsinin 63 bulağı [[Yuxarı İstisu (bulaq)|İstisu]] ([[Kəlbəcər rayonu]]) və [[İlıqsu (bulaq)|İlıqsu]] ([[Laçın rayonu]]) növlərinə bölünür. [[Kiçik Qafqaz]] dağlarının mərkəz hissəsində, dəniz səviyyəsindən 1500–2800 m hündürlükdə yerləşən, olduqca qiymətli, kurortların tikilməsi və sənaye zavodlarının inşası üçün əhəmiyyətli olan mineral su yataqlarıdır. [[Yuxarı İstisu (bulaq)|Yuxarı İstisu]], [[Aşağı İstisu (bulaq)|Aşağı istisu]], [[Qoturlu (bulaq)|Qoturlu]], [[Çərəktar (bulaq)|Çərəktar]], [[İlıqsu (bulaq)|İlıqsu]], [[Turşsu (bulaq)|Turşsu]] və digər bu kimi mineral bulaqları göstərmək olar. === Gəncə-Qazax bölgəsinin mineral suları === [[Hacıkənd]] [[Gəncə şəhəri]]ndən 17 km aralı 1000 m hündürlükdə yerləşir. Bu yerin iqlimi mülayim isti, rütubətlidir. Qışı nisbətən istidir. Hacıkənd yaxınlığında karbonturşulu bulaq və böyük sayda içməli su çeşmələri mövcuddur. Gədəbəy rayonu mineral sularla zəngindir. Bildiyimiz ki, tarixən Gədəbəydə məskunlaşmış almanlar və ruslar 19-cu əsrdə Gədəbəy rayonunun bulaqlarından içməli su kimi istifadə etmiş və həmin bulaq sularının faydaları haqqında çoxlu məqalələr yazmışlar. Son dövrlərdə Azərbaycan bazarına yeni daxil olmuş "Slavyanka-1" əmtəə nişanlı sular tərkibinə görə minerallarla zəngin və insan orqanizminə xeyirli olduğu üçün qısa zaman ərzində azərbaycanlıların sevimli içkisinə çevrilmişdir. === Şamaxı rayonunun mineral suları === Ərazidə azot və kükürdlü oksigen xassəli termal və soyuq suların çıxıntısı müşahidə olunur. Bunların içində ən qiymətliləri [[Xaltan]], Jimi və Həşim suları ([[Quba rayonu]]), Çuxuryurd sulları ([[Şamaxı rayonu]]), Bum və Xalxal sularıdır ([[Qəbələ rayonu]]). === Şəki və Zaqatala bölgələrinin mineral suları === Mineral sular baxımından burada ən tanınanı [[Qax rayonu]]nun [[İlisu (bulaq)|İlisu]] bulaqlarıdır. Yerli əhali bu sulardan müalicə məqsədləri ilə qədimdən istifadə edilir. Bulaqlardan birinin Oğlan Bulağı, digərinin isə Qızbulağı adlarını daşınması həmin mülahizənin doğruluğunu bir daha təsdiqləyir. === Lənkəran rayonunun mineral suları === [[Lənkəran]] bölgəsi mineral sularla xeyli zəngindir. Termal və soyuq suların temperaturu 130 J-dən 640 J qədərdir. Onlar azot və metan tərkiblidir. Lənkəran bölgəsində 157 mineral su mənbəyi mövcuddur: [[Astara]]nın [[İstisu (Astara)|İstisu]] kəndində, [[Lənkəran]]ın [[İbadisu (bulaq)|İbadisu]], [[Haftoni]] kəndlərində, habelə [[Masallı]]nın [[Qəriblər]] kəndində və s. === Babazənən mineral suları === [[Kür çayı]]nın dənizə töküldüyü yerə yaxın, [[Salyan rayonu]] ərazisində yerləşən bu rayonu mineral sərvətləri Babazənən dağlarında yerləşir. Burada hidrogen-sulfidli, metanlı, xloridli və kalsiumlu isti və soyuq mineral su bulaqları vardır. Uzun müddət davam edən yay fəsli, mülayim-isti iqlim şəraiti bu mineral sulardan ilin çox müddətində müvəfəqqiyyətlə istifadə etməyə imkan verir. Yerli əhali qədimdən bəri kükürdlü və metan-xlorid-kalsili soyuq və isti [[Babazənən (bulaq)|Babazənən]] mineral sularından istifadə edir. === Azərbaycanın aran zonasının mineral suları === Respublikanın bu bölməsi müxtəlif xassəli təbii müalicə ehtiyatları ilə zəngindir. Bunlara müalicəvi neft, mineral sular və müalicəvi palçıq aiddir. Müalicəvi neft kimi tanınan naftalan Goranboy rayonunda yer üzünə çıxır. Onun yatağı Goran dəmir yolu stansiyasından 18 km cənubda dəniz səviyyəsindən 450 m hündürlükdə yerləşir. Öz xarici görkəminə görə o, sənaye neftinə bənzəyir. Lakin, benzin və ağ neftin mövcud xassələrinin yoxluğu, qiymətli sürtgü yağlarının bolluğu və nisbətən yüksək xüsusi çəki (0,930–0,960) naftalan neftinin digər neft növlərindən üstün olan cəhətləridir. Hal-hazırda naftalan nefti uğurla səhiyyənin demək olar ki, bütün sahələrində tətbiq olunur. Bu ərazidə yerləşən müalicəvi neft yatağı dünyada yeganədir. == Mineral suların tərkibi == [[Fayl:Kəlbəcərdə isti su qaynağı.jpg|250px|thumb|right|Kəlbəcərdə mineral "isti su" qaynağı.]] Suyun əsas tərkibini təşkil edən elementlər "ağırlığına görə" kimyəvi cəhətdən olduqca aktivdir. Mineral sular adi sulardan seçilir. Onların tərkiblərində həll olmuş qazlar, duzlar və mikroelementlər vardır. Tərkibində olan maddələrin miqdarı və növlərinə görə sular müxtəlif fiziki və kimyəvi xassələrə və keyfiyyətə malik olur. == Mineral suların fiziki xassələri == Mineral suların fiziki xassələrinə onların temperaturu, rəngi, tamı, qoxusu və şəffaflığı daxildir. === Mineral suların temperaturu === Yeraltı suların hər hansı bir növünün [[temperatur]]u, yer qabığının termik rejimini əks etdirir. Yer kürəsinin müxtəlif yerlərində suların temperaturu fərqlənir. Azərbaycanın mineral sularının temperaturu 4°-dən 65°-yə kimi dəyişir. Bu ancaq təbii su çıxarlarına aiddir. Lakin buruq qazma üsulu ilə [[Azərbaycan]]da yerin dərin qatlarından temperaturu 95 °C-yə çatarsa su çıxır. [[Respublika]]mızda yüksək temperaturlu mineral sular [[Qoturlu (bulaq)|Qoturlu]] (64°), [[Donuzütən (bulaq)|Donuzütən]] (64°, [[Masallı rayonu]]), [[Yuxarı İstisu (bulaq)|İstisu]] (62°-yə [[Kəlbəcər rayonu]]) bəllidir. Temperatur xusisiyyətlərinə görə 35–36° temperatura malik olan sular daha qiymətlidir. Həmin temperatur insan bədənin temperaturuna uyğun gəlir. Belə suların müalicə əhəmiyyəti daha yüksəkdir. Belə sulara [[Xaltan (bulaq)|Xaltan]] ([[Dəvəçi rayonu]]), [[İlisu (bulaq)|İlisu]] ([[Qax rayonu]]) (36°-42 °C) və başqaları aiddir. Beynəlxalq balneoloji təsnifat əsasında [[Yer kürəsi]]ndə məlum olan mineral sular aşağıdakı qayda üzrə fərqlənir: # Soyuq sular (20 °C-dən aşağı); # Subtermal (ilıq) sular (20°-37 °C) ; # Termal (isti sular (37°-42°); # Hipotermal (çox isti) sular (42°-dən yuxarı). === Rəngi === Təmiz sular adətən rəngsiz olur. Buna baxmayaraq mineral sular əksər hallarda rəngli olur. Suların rəngi, onların tərkibində həll olan maddələrdən asılıdır. Məsələn, tərkibində dəmir olan sular pas rəngində görünür. Mineral suda hidrogen-sulfit olduqda həmin mineral su bilavasitə mavi rəng alır. === Tamı === [[Azərbaycan Respublikası]]nın mineral suları öz tamlarına görə xüsusilə fərqlənir. [[Respublika]] ərazisində uzaq keçmişdə yaşayan adamlar yer altından çıxan içməyə yararlı suları "şirin" su adlandırmışlar. Əslində bu suların tamı şirin deyildir. Bizim mülahizəmizə görə, bu ancaq [[Azərbaycan]]da yeraltı və yerüstü suların öz tamına görə olduqca müxtəlifliyi ilə əlaqədardır. Belə ki, respublikamızda hər hansı tamlı sulara rast gəlmək olar. Müxtəlif tamlı suların çox yayılmasına görə təmiz sular "şirin"su adlandırılmışdır. Hətta bu su bulaqları da onların tamına görə adlandırılmışdır. Acıbulaq, Turşsu, Şorsu və s. [[Azərbaycan]]ın mineral sularının ümumi miqdarının 300-ü turşsulu, 100-ə yaxını şorməzə-turş, 260-ı acımtıl-şor, 90-a kimisi şor, 42-si acı, 180-i təmiz və 31-i xlorlu və metal tamlı sulardandır. Sularda müxtəlif tamların olması onların kimyəvi tərkibi və həll olan duzların xarakterindən asılıdır. === Qoxusu === [[Respublika]]nın mineral sularının çoxu qoxusuzdur. Sularda qoxunun olması onların tərkibində olan çürüntü–üzvi maddələrdir. Əksər hallarda suların çoxusu onlardakı bakteriyaların fəaliyyəti ilə əlaqədardır. Qeyd etmək lazımdır ki, qoxulu sulardan çoxu iylənmiş yumurta qoxusu verir. [[Azərbaycan]]ın mineral sularında iylənmiş yumurta qoxusu ən zəif dərəcədən çox şiddətli dərəcəyə qədər olur. Bəzi sular [[torpaq]], [[balıq]], [[dərman]] və s. qoxular verir. Suların qoxusu onların keyfiyyətinin təyin edilməsində mühüm rol oynayır. Sularda qoxunu dəqiq təyin etmək üçün onları azca qızdırmaq lazımdır. === Mineral suların çöküntüləri === [[Respublika]]nın mineral suları yer üzünə çıxdıqda müxtəlif formada çoxlu çöküntülər gətirir. Bu çöküntülər kristallik, dənəvər, stalaktitli, stalmitli və tozvari şəkillərdə olur. Mineral suların çöküntüləri araqonit, melantenit, travertin, oxra kimi formalarda mineral maddələr əmələ gətirir. Onların bəziləri miqdarca o qədər çoxdur ki, hətta sənaye əhəmiyyətinə malik olur. Məsələn, [[Azərbaycan]]ın [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]]nın [[Babək rayonu]]nda [[Sirab (Babək)|Sirab]] kəndinin ərazisində əmələ gələn arqonitlər əla növ mərmər kimi istifadə olunur. == Mineral suların kimyəvi tərkibi və mənşəyi == Məlum olduğu kimi su təbiətdə ən yaxşı həll edicidir. Su təmasda olduğu süxurları, mineralları tərkibində həll etmək qabiliyyətinə malikdir. İstər infiltrasiya (atmosfer yağıntılarının yer qabığının dərinliklərinə doğru hərərkəti) istərsədə sedimentasiya suları (çöküntü toplanma zamanı süxur boşluqlarında olan sular) yer qabığında təmsda olduqları süxur və mineralları həll edirlər. Beləliklə təmasda olduqları süxur və mineralların kiməyvi tərkibindən asılı olaraq mineral su tipləri formalaşır. Belə suların tektonik çatlar, qırılmalar vasitəsiylə yer səthinə təbii çıxışına bulaqlar deyilir. == Mineral suların qaz tərkibi == Aparılan tədqiqatlar nəticəsində [[Azərbaycan]] mineral sularının tərkibində külli miqdarda qaz olaması müəyyən edilmişdir. Mineral suların tərkibində qazlar iki halda olur:1)suyun tərkibində həll olan qazlar, 2)sudan sərbəst ayrılan qazlar. [[Respublika]]da çox yayılmış olan mineral sular əsasən qaz tərkiblərinə görə beş qrupa bölünür: === Karbonlu === [[Azərbaycan Respublikası]]nın ərazisində karbon qazlı sular yaxşı öyrənilmişdir, bunlar respublikada olan suların 35%-ni təşkil edir. Müəyyən edilmişdir ki, mineral suların bir litrində 250–3000 mq-a qədər karbon qazı vardır. Aparılan hesablamalar göstərir ki, bu sulardan gün ərzində 15,7 tona kimi karbon qazı çıxır. Karbon qazlı sulara hər yerdə təsadüf edilmir. [[Azərbaycan]] ərazisində bu sular ancaq [[Kiçik Qafqaz]] dağları rayonlarında və [[Naxçıvan MR]]-da yayılmışdır. Karbon qazlı sulardan ən məşhurları: [[Nəhəcir (içki)|Nəhəcir]], [[İstisu (içki)|İstisu]], [[Badamlı]], [[Turşsu (içki)|Turşsu]], [[Darıdağ (içki)|Darıdağ]], [[Çayqarışan]], [[Qızılca]] və başqalarıdır. === Hidrogen-sulfidli === Sularda hidrogen-sulfid qazının miqdarından acılı olaraq, onlar müalicə əhəmiyyətinə malik olur. Xalq arasında bu sulara kükürdlü sular da deyilir. [[Respublika]]da kükürdlü suların bütün növünə təsadüf edilir. Bu sular neft və bitumlu rayonlarda geniş yayılmışdır. Çox miqdarda hidrogen-sulfid qazlı sular [[Abşeron]]da, [[Talış]]da, respublikamızın şimal rayonlarında və [[Naxçıvan MR]]-da aşkara çıxarılmışdır. Məsələn, [[Şıx burnu]]nda – 400 mq/l; [[Suraxanı]]da – 170 – 400 mq/l ([[Abşeron]]); [[Karvansaray]]da 600 mq/l ([[Naxçıvan MR]]); [[Altıağac]]da 108 mq/l və s === Metan qazlı === Metan qazlı sular başlıqca olaraq respublikanın neft rayonlarında (Şərqi Azərbaycanda) yayılmışdır. Bu suların duz tərkibləri, adətən, eyni olmaqla [[dəniz]] mənşəlidir. Metanlı sular həm təbii bulaqlar, həm də xüsusi buruqlar vasitəsi ilə yer üzərinə çıxır. [[Azərbaycan]]ın mineral suları içərisində metanlı suların çoxu yüksək temperaturludur, həm də bəzi bulaqların və buruqların debiti çox yüksək olur. Bu suların məşhur mənbələri: [[Abşeron]]da, [[Babazənən (bulaq)|Babazənən]]də və [[Talış]] ərazilərində yerləşir. Metanlı suların müalicə xüsusiyyətləri indiyədək yaxşı öyrənilməmişdir. Buna baxmayaraq metanlı suların çoxu müalicə üçün geniş istifadə edilir. === Azotlu === [[Azərbaycan]]da azotlu sular [[Talış]]ın cənub rayonlarında və [[Böyük Qafqaz]]ın cənubətəyi rayonlarındadır. [[Respublika]]da 100-ə qədər azotlu su öyrənilmişdir. Azotlu sular həm soyuq və həm də isti olur. İsti azotlu sular daha əhəmiyyətlidir: [[Alaşa (bulaq)|Alaşa]] (45°-50 °C), [[Meşəsu (bulaq)|Meşəsu]] (45°-55 °C), [[Xaltan (bulaq)|Xaltan]] (37°-45 °C) və s. bulaqları qeyd etmək olar. === Radionlu === Geoloji və geokimyəvi şəraitin xüsusiyyəti ilə əlaqədar olaraq bəzi ərazilərin yeraltı sularında radioaktiv elementlər olur. Sularda ən çox yayıla bilən radioaktiv mənşəli elementlərdən radon qazını göstərmək olar. Məlum olduğu kimi, radon qazının sularda olması onların müalicə xüsusiyyəıtinə yüksəldir. Təbiətdə radonlu sulara nadir hallarda rast gəlinir. [[Azərbaycan]] şəraitində isə bu cəhətdən Kəlbəcər və Laçın rayonları diqqəti cəlb edir. [[Bağırsaq (bulaq)|Bağırsaq]] ([[Kəlbəcər rayonu]]) adlanan mineral sular radionlu mineral suların ən parlaq növüdür. Bundan başqa [[Darıdağ (bulaq)|Darıdağ]] və [[Qahab (bulaq)|Qahab]] ([[Naxçıvan MR]]) sularında da az miqdarda radon qazının olması bəllidir. Təbiətdə radioaktiv suların əmələ gəlməsi onların çox yavaş süzülməsi ilə əlaqədardır. Sular çətinliklə süzülərsə onlarda radioakti və radon qazının toplanmasıüçün şərait əmələ gəlir. [[Azərbaycan]]da radon qazının yüksək olması gələcəkdə, bu suların olduğu yerdə müalicəxanaların əmələ gəlməsinə imkan verir. Respublikada olan mineral suların ümumi miqdarından 34 bulaq radonlu sulara aiddir. == Mineral suların duz tərkibi == Yeraltı suların hər hansı növü müxtəlif tərkibdə, Bu və ya digər miqdarda həll olmuş halda mineral duzlara malikdir. Duzlar suda həll olduqda ion şəklinə düşür. Təbii sularda ən çox olan ionlar (HCO’3, SO"4, Cl’, Na’, Ca" və Mg") olduqca müxtəlif vəziyyətdə və münasibətdə ola bilər.<ref>Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyəti, BDU filialınln əsərləri. Bakı, 2012. səh 555–561. Müəllif: Solmaz Rzayeva</ref> Təbii sularda 26-ya kimi elementin həll olunduğu müəyyən edilmişdir. Bunlar beş qrupa bölünür: 1. Suyun əsas tərkibini təşkil edən elementlər: K, Na, Ca, Mg, Fe, Al, Cl, S, N, O, H, C, Si. 2. Sularda az miqdarda təsadüf edilən elementlər: Zi, Rb, Sr, Ba, Pb, Ni, Zn, Mn, Cu, Br, J, F, B, P, As. 3. Sularda nadir tapılan elementlər: U, Zn, Ga, Ge, Zr, Ti, W, Hg, Bi, Cd, W, Se, Te, Mo, Ag, An, Pt, Sn, Sb. 4. Radioaktiv elementlər: Ra, Th, Rn və digərləri. 5. Üzvi maddələr. Sularda yağ və naften turşuları, onların duzları və çöküntüləri həll olur, bu da orta hesabla 5mq/l-ə çatır. Mineral suların tərkibinin öyrənilməsi çox zəngin su sərvətləri tiplərini müəyyən etməyə və onların elmi təsnifatını verməyə, daha doğrusu bu suları düzgün qiymətləndirməyə və onların mənşəyi ilə əlaqədar məsələləri aydınlaşdırmağa imkan verir. [[Azərbaycan]] mineral sularının tərkibində 0,5–150q-a qədər duzların həll olması müəyyən edilmişdir. == Mineral suların sənayesi == [[Fayl:Masalli 05.jpg|250px|thumb|right|Masallıda "İsti su" istirahət mərkəzi.]] [[İstisu (içki)|İstisu]] çox məşhur mineral su olmaqla [[Çexiya]]dakı [[Karlovı-Varı]] suyuna oxşayır. [[Sirab]] isə [[Borjomi]]yə oxşar olub, həm də süfrə suyu kimi işlədilir. Slavyanka suları insan orqanizminə faydalı olan minerallarla zəngin təbii mineral süfrə suyudur. Qısa müddət ərzində Slavyanka suları əksər azərbaycan ailəsinin əvəzolunmaz içkisinə çevrilmiş və yüksək tələbatı nəzərə alan sahibkarlar İtaliya, Almaniya, Türkiyə və digər ölkələrin müasir avadanlıqları ilə təchiz olunmuş regionun qabaqcıl su və limonad fabrikini inşa etmişlər. Son illər Qalaaltı və Siyəzən meşəsi mənbəyindən və [[Qax rayonu]]ndan mineral su doldurulması təşkil edilmişdir. Sənaye ehtiyatları təsdiq edilmiş yodlu-bromlu su yataqları uzun illər ərzində istismar edilərək respublika iqtisadiyyatında önəmli rol oynamışdır. Respublika üzrə 5 yodlu-bromlu su yatağının ([[Xıllı]], [[Babazənən (bulaq)|Babazənən]], [[Mişovdağ]], [[Binə]]-[[Hövsan]] və [[Neftçala]]) ümumi sənaye ehtiyatları – 229,5 min m³/gün təşkil edir, o cümlədən [[Xıllı]] yatağı üzrə 47,7 min m³/gün, [[Babazənən (bulaq)|Babazənən]] – 50,1 min m³/gün, [[Mişovdağ]] – 28,5 min m³/gün, [[Binə]]-[[Hövsan]] – 51,2 min m³/gün, [[Neftçala]] – 52 min m³/gün. [[Binə]]-[[Hövsan]] və [[Neftçala]] yataqları 1995-ci ilə qədər istismar edilmişdir. Bu yataqların lay sularının tərkibində 40 mq/l-ə qədər [[yod]], 60–80 mq/l-ə qədər [[brom]] və digər kimyəvi komponentlər vardır. Təkcə yeni Neftçala zavodunda ildə 800 t yod, 3000 t brom alınması nəzərdə tutulmuşdur. Hazırda [[Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkişaf Nazirliyi|Iqtisadi Inkişaf Nazirliyi]] tərəfindən bu zavodun bərpa olunması üçün tədbirlər görülür. Bu yataqların istismar edilməsi üçün ekoloji tələblərə cavab verən, ətraf mühitin, o cümlədən [[Xəzər dənizi|Xəzər hövzəsinin]] çirklənməsinə yol verməyən qabaqcıl texnologiyanın tətbiq edilməsinə böyük ehtiyac vardır. Əvvəlki illərdə olduğu kimi yeraltı sulardan [[bor]], [[kalium]], [[stronsium]], [[litium]] elementlərinin sənaye tullantısı kimi atılmasına yol verilməməli və bu elemenlərin tam və kompleks şəkildə çıxarılması təmin olunmalıdır. [[Yod]] güclü radiasiyaya məruz qalmış insanları müalicə etmək üçün ən təsirli vasitələrədən biridir. [[Çernobıl faciəsi|Çernobıl qəzasında]]10 minlərlə adam məhz Bakı zavodunda istehsal olunan [[yod]]un təsiri ilə şəfa tapmışdır. Son illərə qədər [[Binə]]-[[Hövsan]] yatağının bazasında fəaliyyət göstərən Bakı yod zavodunda texniki yod, [[kalium]]-[[yod]] (ağ yod) və kristallik yod istehsal olunmuşdur.<ref>Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyəti, BDU filialınln əsərləri. Bakı, 2012. səh 555–561. Müəllif: Solmaz Rzayeva</ref> == Mineral sular təbabətdə == [[Azərbaycan]]dakı müxtəlif mineral su növlərinin müalicə xüsusiyyətləri çox qədim zamanlardan məlum olmuşdur. O zamanlar əhali dərmanlardan istifadə etmirdilər. Qədim insanlar suya, havaya və işığa əsas müalicə vasitəsi kimi baxırdılar. Onlar [[Azərbaycan]] ərazisində çoxlu miqdarda müxtəlif tamlı, rəngli, temperaturlu və eyni zamanda olduqca dəyərli müalicəvi xüsusiyyəti olan mineral su bulaqlarından istifadə edirdilər. Bunu sübut etmək üçün deyə bilərik ki, bu sular ətrafındakı daşlardan çapılmış hovuzlar indiyə qədər qalmaqdadır. Müalicəvi sular həmişə qazlı olur, ona görə ki, vurulan qaz onun tərkibindəki duzların çöküntü verməsinin qarşısını alır, suyun dadını dəyişir və suyu uzun ömürlü edir. Tərkibində qaz olan suları uşaqlara vermək məsləhət deyil, mədə-bağıraq xəstəliyi olan insanlara qazlı su içmək olmaz. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.tourism.az/?menu=6&submenu=63&lang=aze Bulaqlar və mineral sular] * [http://www.eco.gov.az/mineralsular.php Mineral sular] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20100921162352/http://eco.gov.az/mineralsular.php |date=2010-09-21 }} * [http://www.gedebeywater.com/az/haqqimizda] [[Kateqoriya:Mineral sular]] [[Kateqoriya:Azərbaycan coğrafiyası]] aj5xlsn8lv64w6tdcw7mbo5a1p9kq7y 0 123121 6547736 6491081 2022-07-25T05:36:51Z White Demon 75303 wikitext text/x-wiki {{Taksoqutu | adı = Valvisiya | şəkil = Welwitschia-mirabilis-female.jpg | şəkilaltı yazı = Qəribə valvisiya, dişi bitki | aləmi = Bitkilər | şöbə = [[Qnetokimilər]] | sinif = [[Qnetolar]] | sıra = '''Velviçiyakimilər''' | fəsilə = '''Velviçiyakimilər''' | cins = '''Velviçiya''' | növ = '''Qəribə velviçiya''' | latınca adı = {{btadı|Welwitschia mirabilis|[[Hook.f.]]}} | vikinövlər = Welwitschia mirabilis | vikianbar = Welwitschia mirabilis | ütmx = 18060 | mbmm = 3377 | arealın xəritəsi = Welwitschia_Mirabilis_Area_of_Circulation.png }} '''Qəribə valvisiya''' ({{lang-la|Welwitschia mirabilis}}) — [[Qnetokimilər]] sinfinə aid velviçiyakimilər sırasının yeganə müasir növü. Namibiya və Anqolaya xasdır. Bitki adətən ingilis dilində ''"welwitschia"'' kimi tanınır, lakin tumbo ağacı adı da istifadə olunur. Namada "kharos" və ya "khurub", afrikaansda "tweeblaarkanniedood", Damarada "nyanka", Hereroda "onyanqa adlanır. Qeyri-rəsmi mənbələrdə bitki adətən "canlı fosil" kimi istifadə olunur. ==Adlandırma== Velviçiya, 1859-cu ildə indiki Anqolada bitkini təsvir edən ilk avropalı olan Avstriyalı botanik və həkim Friedrich Velviçin adını daşıyır. Velviç bitkidən o qədər heyrətə gəldi ki, "bir toxunuşun xəyal məhsulu olduğunu sübut etməsindən qorxaraq diz çöküb ona baxmaqdan başqa heç nə edə bilmədi." London Linnean Cəmiyyətindən Dalton Hooker Velviçin təsvirindən istifadə edərək və Namibiyada bitkini müstəqil şəkildə qeydə almış rəssam Tomas Bainesin materialı ilə birlikdə material toplayıb, növləri təsvir etdi. ==Haqqında== Canlı fosil bitkisi olaraq da bilinən ən uzun ömürlü bitkilərdən biri yenə Afrikada tapılan ən nadir bitki növlərindən biridir. Bu qəribə görünüşlü bitkinin odunlu, qalın, qısa və qalın gövdəsi var. Bu bitkinin çox yavaş böyümə sürəti var və yer üzündə 1000-2000 il yaşadığına inanılır. <ref>{{cite web |url = https://www.floweraura.com/blog/rare-plants-list-in-world |archiveurl = |archivedate = |title = Velviçiya |author = |date = |work = |publisher = |accessdate = |language = }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} * [https://web.archive.org/web/20040607013633/http://florawww.eeb.uconn.edu/acc_num/199700061.html Ecology & Evolutionary Biology Conservatory] {{en}} {{Taksonbar}} [[Kateqoriya:Qnetokimilər]] ljy2mn4e425ma9qpo1f2qriztb2po17 6547737 6547736 2022-07-25T05:37:30Z White Demon 75303 White Demon [[Qəribə valvisiya]] səhifəsinin adını [[Velviçiya]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki {{Taksoqutu | adı = Valvisiya | şəkil = Welwitschia-mirabilis-female.jpg | şəkilaltı yazı = Qəribə valvisiya, dişi bitki | aləmi = Bitkilər | şöbə = [[Qnetokimilər]] | sinif = [[Qnetolar]] | sıra = '''Velviçiyakimilər''' | fəsilə = '''Velviçiyakimilər''' | cins = '''Velviçiya''' | növ = '''Qəribə velviçiya''' | latınca adı = {{btadı|Welwitschia mirabilis|[[Hook.f.]]}} | vikinövlər = Welwitschia mirabilis | vikianbar = Welwitschia mirabilis | ütmx = 18060 | mbmm = 3377 | arealın xəritəsi = Welwitschia_Mirabilis_Area_of_Circulation.png }} '''Qəribə valvisiya''' ({{lang-la|Welwitschia mirabilis}}) — [[Qnetokimilər]] sinfinə aid velviçiyakimilər sırasının yeganə müasir növü. Namibiya və Anqolaya xasdır. Bitki adətən ingilis dilində ''"welwitschia"'' kimi tanınır, lakin tumbo ağacı adı da istifadə olunur. Namada "kharos" və ya "khurub", afrikaansda "tweeblaarkanniedood", Damarada "nyanka", Hereroda "onyanqa adlanır. Qeyri-rəsmi mənbələrdə bitki adətən "canlı fosil" kimi istifadə olunur. ==Adlandırma== Velviçiya, 1859-cu ildə indiki Anqolada bitkini təsvir edən ilk avropalı olan Avstriyalı botanik və həkim Friedrich Velviçin adını daşıyır. Velviç bitkidən o qədər heyrətə gəldi ki, "bir toxunuşun xəyal məhsulu olduğunu sübut etməsindən qorxaraq diz çöküb ona baxmaqdan başqa heç nə edə bilmədi." London Linnean Cəmiyyətindən Dalton Hooker Velviçin təsvirindən istifadə edərək və Namibiyada bitkini müstəqil şəkildə qeydə almış rəssam Tomas Bainesin materialı ilə birlikdə material toplayıb, növləri təsvir etdi. ==Haqqında== Canlı fosil bitkisi olaraq da bilinən ən uzun ömürlü bitkilərdən biri yenə Afrikada tapılan ən nadir bitki növlərindən biridir. Bu qəribə görünüşlü bitkinin odunlu, qalın, qısa və qalın gövdəsi var. Bu bitkinin çox yavaş böyümə sürəti var və yer üzündə 1000-2000 il yaşadığına inanılır. <ref>{{cite web |url = https://www.floweraura.com/blog/rare-plants-list-in-world |archiveurl = |archivedate = |title = Velviçiya |author = |date = |work = |publisher = |accessdate = |language = }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} * [https://web.archive.org/web/20040607013633/http://florawww.eeb.uconn.edu/acc_num/199700061.html Ecology & Evolutionary Biology Conservatory] {{en}} {{Taksonbar}} [[Kateqoriya:Qnetokimilər]] ljy2mn4e425ma9qpo1f2qriztb2po17 0 124124 6547769 6454055 2022-07-25T06:00:49Z InternetArchiveBot 179784 Rescuing 16 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8 wikitext text/x-wiki [[MKİ]]-ə əsasən [[İran|İran İslam Republikası]] dünyada ən çoxsaylı əhaliyə malik XIX ölkədir.<ref name="Country comparison: Population">Central Intelligence Agency - CİA - The World Factbook: [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html?countryname=Iran&countrycode=ir&regionCode=mde&rank=19#ir Country comparison: Population] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140403021427/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html?countryname=Iran&countrycode=ir&regionCode=mde&rank=19#ir |date=2014-04-03 }} (İran population number: 80,840,713 by July 2014 estimation)</ref> İran əhalisi sürətlə artan ölkələrdəndir. Rəsmi sayımlararası 55 ildə <small>(1956–2011)</small> ölkənin əhalisi 4 dəfə artmışdır. Ərazi üzrə orta sıxlığa görə İran Asiya ölkələrinin əksəriyyətindən geri qalır <small>(1&nbsp;km²-də 46 nəfər)</small>. Ölkə əhalisinin 4/5-ü şimal və şimal-qərb regionlarında cəmləşdiyi halda, ərazisinin təxminən 2/3-sini əhatə edən səhra və yarımsəhra regionlarında 1&nbsp;km²-də sıxlıq 2-3 nəfərdən artıq deyil. [[Tehran]], [[Məşhəd]], [[İsfahan]], [[Kərəc]], [[Təbriz]], [[Şiraz]], [[Əhvaz]] və [[Qum (İran)|Qum]] şəhərlərinin əhalisi 1 milyondan artıqdır.<ref name="geohive-Iran population">[http://www.geohive.com/cntry/iran.aspx Iran population statistics] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160322203344/http://www.geohive.com/cntry/iran.aspx |date=2016-03-22 }} in [http://www.geohive.com '''GeoHive''' Global Statistics]. United States of America, Arizona, Phoenix.</ref> 2011-ci il siyahıyaalınmasına əsasən qeyri-şəhər əhalisi içərisində 56.225 nəfər köçəri olaraq yaşayır. == Əhali sayının dinamikası == [[Şəkil:Iran Population (1880-2016).jpg|400px|thumb|right|1880-2016-ci illərdə İranda əhali sayının dinamikası]] {| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #ffffee; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 94 %;" |----- ! İl<ref name="5. Population and average annual growth" /> ! Əhali<ref name="5. Population and average annual growth" /> ! İl<ref name="5. Population and average annual growth" /> ! Əhali<ref name="5. Population and average annual growth" /> |----- | 1881 | 7 654 000 | 1891 | 8 124 000 |----- | 1901 | 8 613 000 | 1911 | 9 143 000 |----- | 1921 | 9 707 000 | 1926 | 10 456 000 |----- | 1931 | 11 185 000 | 1936 | 11 964 000 |----- | 1941 | 12 833 000 | 1946 | 14 159 000 |----- | 1951 | 16 237 000 | 1956 | 18 954 704 |----- | 1966 | 25 078 923 | 1976 | 33 708 744 |----- | 1986 | 49 445 010 | 1991 | 55 837 163 |----- | 1996 | 60 055 488 | 2006 | 70 495 782 |----- | 2011 | 75 149 669 | | |} == Əhalinin yerləşmə məskəni == {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | İl ! colspan="10" | Siyahıyaalınmalara əsasən İran əhalisinin yerləşmə məskəni |- style="background:#e0e0e0;" ! <small>Toplam əhali</small> ! <small>Şəhər əhalisi</small> ! <small>Kənd əhalisi<br/>və köçərilər</small> |- | style="text-align:left;"| '''[[1956]]''' | 18 954 704 | 5 953 563 | 13 001 141 |- | style="text-align:left;"| '''[[1966]]''' | 25 788 722 | 9 794 246 | 15 994 476 |- | style="text-align:left;"| '''[[1976]]''' | 33 708 744 | 15 854 680 | 17 854 064 |- | style="text-align:left;"| '''[[1986]]''' | 49 445 010 | 26 844 561 | 22 600 449 |- | style="text-align:left;"| '''[[1996]]''' | 60 055 488 | 36 817 789 | 23 237 699 |- | style="text-align:left;"| '''[[2006]]''' | 70 495 782 | 48 259 964 | 22 235 818 |- | style="text-align:left;"| '''[[2016]]''' | 79 926 270 | 59 146 847 | 20 779 423 |} === Ostanlar üzrə === {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Ostan ! colspan="10" | 2006-cı il saymının yekunları əsasında İran əhalisinin yerləşmə məskəninə görə təsnifatı<ref name="2. 6. SETTLED AND UNSETTLED POPULATION AND HOUSEHOLDS OF OSTANS, 1385 CENSUS">(Farsca:پورتال - مرکز آمار ایران) Portal - Statistical Center of Iran (Markaz-e Amar-e Iran): [http://amar.sci.org.ir/Detail.aspx?Ln=E&no=98492&S=SS 2. 6. SETTLED AND UNSETTLED POPULATION AND HOUSEHOLDS OF OSTANS, 1385 CENSUS]</ref><ref name="2. 7. POPULATION BY TYPE OF HOUSEHOLD, SEX AND OSTAN, 1385 CENSUS">(Farsca:پورتال - مرکز آمار ایران) Portal - Statistical Center of Iran (Markaz-e Amar-e Iran): [http://amar.sci.org.ir/Detail.aspx?Ln=E&no=98493&S=SS 2. 7. POPULATION BY TYPE OF HOUSEHOLD, SEX AND OSTAN, 1385 CENSUS]</ref> |- style="background:#e0e0e0;" ! <small>Toplam əhali: ailələr</small> ! <small>Kişilər</small> ! <small>Qadınlar</small> ! <small>Cəmi</small> ! <small>Şəhər əhalisi: ailələr</small> ! <small>Şəhər əhalisi: cəmi</small> ! <small>Kənd əhalisi: ailələr</small> ! <small>Kənd əhalisi: cəmi</small> ! <small>Köçəri əhali: ailələr</small> ! <small>Köçəri əhali: cəmi</small> |- | style="text-align:left;"| '''Cəmi''' | 17 501 771 | 35 866 362 | 34 629 420 | 70 495 782 | 12 405 584 | 48 259 964 | 5 074 866 | 22 131 101 | 21 321 | 104 717 |- | style="text-align:left;"| '''[[Tehran ostanı|Tehran]]''' | 3 730 396 | 6 901 217 | 6 521 149 | 13 422 366 | 3 443 307 | 12 260 431 | 287 067 | 1 161 889 | 22 | 46 |- | style="text-align:left;"| '''[[Rəzəvi Xorasan ostanı|Rəzəvi Xorasan]]''' | 1 445 116 | 2 809 403 | 2 783 676 | 5 593 079 | 999 493 | 3 811 900 | 445 384 | 1 779 980 | 239 | 1 199 |- | style="text-align:left;"| '''[[İsfahan ostanı|İsfahan]]''' | 1 224 763 | 2 335 399 | 2 223 857 | 4 559 256 | 1 025 827 | 3 798 728 | 198 606 | 758 890 | 330 | 1 638 |- | style="text-align:left;"| '''[[Fars ostanı|Fars]]''' | 1 022 746 | 2 204 852 | 2 132 026 | 4 336 878 | 644 195 | 2 652 947 | 371 651 | 1 650 614 | 6 900 | 33 317 |- | style="text-align:left;"| '''[[Xuzistan ostanı|Xuzistan]]''' | 866 914 | 2 184 931 | 2 090 048 | 4 274 979 | 611 797 | 2 873 564 | 251 865 | 1 383 946 | 3 252 | 17 469 |- | style="text-align:left;"| '''[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]''' | 911 930 | 1 839 341 | 1 764 115 | 3 603 456 | 635 966 | 2 402 539 | 275 943 | 1 200 820 | 21 | 97 |- | style="text-align:left;"| '''[[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Mazandaran ostanı|Mazandaran]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Kirman ostanı|Kirman]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Sistan və Bəlucistan ostanı|Sistan və Bəlucistan]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Gilan ostanı|Gilan]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Əlburz ostanı|Əlburz]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Kirmanşah ostanı|Kirmanşah]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Gülüstan ostanı|Gülüstan]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Həmədan ostanı|Həmədan]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Luristan ostanı|Luristan]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Hörmüzgan ostanı|Hörmüzgan]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Kürdüstan ostanı|Kürdüstan]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Mərkəzi ostanı|Mərkəzi]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Qəzvin ostanı|Qəzvin]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Qum ostanı|Qum]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Yəzd ostanı|Yəzd]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Buşehr ostanı|Buşehr]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Zəncan ostanı|Zəncan]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Çahar-Mahal və Bəxtiyari ostanı|Çahar-Mahal və Bəxtiyari]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Şimali Xorasan ostanı|Şimali Xorasan]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Cənubi Xorasan ostanı|Cənubi Xorasan]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Kohgiluyə və Boyer-Əhməd ostanı|Kohgiluyə və Boyer-Əhməd]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[Simnan ostanı|Simnan]]''' | | | | | | | | | | |- | style="text-align:left;"| '''[[İlam ostanı|İlam]]''' | | | | | | | | | | |} {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Ostan ! colspan="14" | 2011-ci il saymının yekunları əsasında İran əhalisinin yerləşmə məskəninə görə təsnifatı<ref>The President’s Office, Deputy of Strategic Planning and Control, Statistical Center of Iran. National Population and Housing Census 2011 (1390): Selected Findings, October 24, 2011. Table 12 – Population by Sex, Residence and Province: 2011 – page 20-21</ref> |- style="background:#e0e0e0;" ! <small>Cəmi</small> ! <small>Kişilər</small> ! <small>Qadınlar</small> ! <small>Şəhər əhalisi: cəmi</small> ! <small>Şəhər əhalisi: kişilər</small> ! <small>Şəhər əhalisi: qadınlar</small> ! <small>Kənd əhalisi: cəmi</small> ! <small>Kənd əhalisi: kişilər</small> ! <small>Kənd əhalisi: qadınlar</small> ! <small>Köçəri əhali: cəmi</small> ! <small>Köçəri əhali: kişilər</small> ! <small>Köçəri əhali: qadınlar</small> |- | style="text-align:left;"| '''Cəmi''' | 75 149 669 | 37 905 669 | 37 244 000 | 53 646 661 | 27 023 638 | 26 623 023 | 21 446 783 | 10 853 217 | 10 593 566 | 56 225 | 28 814 | 27 411 |- | style="text-align:left;"| '''[[Tehran ostanı|Tehran]]''' | 12 183 391 | 6 137 993 | 6 045 398 | 11 305 832 | 5 669 138 | 5 636 694 | 877 437 | 468 754 | 408 683 | 122 | 101 | 21 |- | style="text-align:left;"| '''[[Rəzəvi Xorasan ostanı|Rəzəvi Xorasan]]''' | 5 994 402 | 2 999 529 | 2 994 873 | 4 311 210 | 2 160 153 | 2 151 057 | 1 682 405 | 838 981 | 843 424 | 787 | 395 | 392 |- | style="text-align:left;"| '''[[İsfahan ostanı|İsfahan]]''' | 4 789 312 | 2 476 02 | 2 403 291 | 4 168 219 | 2 109 775 | 2 058 444 | 710 989 | 366 193 | 344 796 | 104 | 53 | 51 |- | style="text-align:left;"| '''[[Fars ostanı|Fars]]''' | 4 596 658 | 2 315 914 | 2 280 744 | 3 106 732 | 1 562 556 | 1 544 176 | 1 475 350 | 746 040 | 729 310 | 14 576 | 7 318 | 7 258 |- | style="text-align:left;"| '''[[Xuzistan ostanı|Xuzistan]]''' | 4 531 720 | 2 286 209 | 2 245 511 | 3 218 451 | 1 619 616 | 1 598 835 | 1 301 268 | 660 371 | 640 897 | 12 001 | 6 222 | 5 779 |- | style="text-align:left;"| '''[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]''' | 3 724 620 | 1 882 031 | 1 842 589 | 2 579 178 | 1 301 724 | 1 277 454 | 1 145 442 | 580 307 | 565 135 | 0 | 0 | 0 |- | style="text-align:left;"| '''[[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]''' | 3 080 576 | 1 555 127 | 1 525 449 | 1 932 544 | 971 505 | 961 039 | 1 148 032 | 583 622 | 564 410 | 0 | 0 | 0 |- | style="text-align:left;"| '''[[Mazandaran ostanı|Mazandaran]]''' | 3 073 943 | 1 542 735 | 1 531 208 | 1 682 152 | 842 401 | 839 751 | 1 391 786 | 700 329 | 691 457 | 5 | 5 | 0 |- | style="text-align:left;"| '''[[Kirman ostanı|Kirman]]''' | 2 938 988 | 1 482 339 | 1 456 649 | 1 689 842 | 851 467 | 838 375 | 1 242 344 | 627 390 | 614 954 | 6 802 | 3 482 | 3 320 |- | style="text-align:left;"| '''[[Sistan və Bəlucistan ostanı|Sistan və Bəlucistan]]''' | 2 534 327 | 1 268 748 | 1 265 579 | 1 243 079 | 627 726 | 615 353 | 1 288 160 | 639 466 | 648 694 | 3 088 | 1 556 | 1 532 |- | style="text-align:left;"| '''[[Gilan ostanı|Gilan]]''' | 2 480 874 | 1 231 933 | 1 248 941 | 1 497 170 | 744 251 | 752 919 | 983 701 | 487 679 | 496 022 | 3 | 3 | 0 |- | style="text-align:left;"| '''[[Əlburz ostanı|Əlburz]]''' | 2 412 513 | 1 222 621 | 1 189 892 | 2 184 371 | 1 104 627 | 1 079 744 | 228 142 | 117 994 | 110 148 | 0 | 0 | 0 |- | style="text-align:left;"| '''[[Kirmanşah ostanı|Kirmanşah]]''' | 1 945 227 | 981 780 | 963 447 | 1 355 094 | 678 738 | 676 356 | 586 621 | 301 197 | 285 424 | 3 512 | 1 845 | 1 667 |- | style="text-align:left;"| '''[[Gülüstan ostanı|Gülüstan]]''' | 1 777 014 | 886 830 | 890 184 | 906 182 | 452 753 | 453 429 | 870 068 | 433 684 | 436 384 | 764 | 393 | 371 |- | style="text-align:left;"| '''[[Həmədan ostanı|Həmədan]]''' | 1 758 268 | 883 436 | 874 832 | 1 040 605 | 519 182 | 521 423 | 716 669 | 363 719 | 352 950 | 994 | 535 | 459 |- | style="text-align:left;"| '''[[Loristan ostanı|Loristan]]''' | 1 754 243 | 883 693 | 870 550 | 1 075 951 | 536 589 | 539 362 | 677 416 | 346 653 | 330 763 | 876 | 451 | 425 |- | style="text-align:left;"| '''[[Hörmüzgan ostanı|Hörmüzgan]]''' | 1 578 183 | 802 758 | 775 425 | 788 471 | 404 682 | 383 789 | 786 379 | 396 312 | 390 067 | 3 333 | 1 764 | 1 569 |- | style="text-align:left;"| '''[[Kürdüstan ostanı|Kürdüstan]]''' | 1 493 645 | 751 156 | 742 489 | 985 874 | 496 553 | 489 321 | 507 771 | 254 603 | 253 168 | 0 | 0 | 0 |- | style="text-align:left;"| '''[[Mərkəzi ostanı|Mərkəzi]]''' | 1 413 959 | 715 527 | 698 432 | 1 045 001 | 529 304 | 515 697 | 368 958 | 186 223 | 182 735 | 0 | 0 | 0 |- | style="text-align:left;"| '''[[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil]]''' | 1 248 488 | 631 972 | 616 516 | 798 942 | 405 050 | 393 892 | 449 546 | 226 922 | 222 624 | 0 | 0 | 0 |- | style="text-align:left;"| '''[[Qəzvin ostanı|Qəzvin]]''' | 1 201 565 | 609 804 | 591 761 | 878 241 | 445 578 | 432 663 | 322 787 | 163 956 | 158 831 | 537 | 270 | 267 |- | style="text-align:left;"| '''[[Qum ostanı|Qum]]''' | 1 151 672 | 587 661 | 564 011 | 1 095 871 | 557 132 | 538 739 | 55 798 | 30 526 | 25 272 | 3 | 3 | 0 |- | style="text-align:left;"| '''[[Yəzd ostanı|Yəzd]]''' | 1 074 428 | 553 564 | 520 864 | 889 583 | 454 437 | 435 146 | 184 829 | 99 121 | 85 708 | 16 | 6 | 10 |- | style="text-align:left;"| '''[[Buşehr ostanı|Buşehr]]''' | 1 032 949 | 560 955 | 471 994 | 704 393 | 383 488 | 320 905 | 325 993 | 176 189 | 149 804 | 2 563 | 1 278 | 1 285 |- | style="text-align:left;"| '''[[Zəncan ostanı|Zəncan]]''' | 1 015 734 | 509 192 | 506 542 | 634 809 | 320 294 | 314 515 | 380 925 | 188 898 | 192 027 | 0 | 0 | 0 |- | style="text-align:left;"| '''[[Çahar-Mahal və Bəxtiyari ostanı|Çahar-Mahal və Bəxtiyari]]''' | 895 263 | 450 968 | 444 295 | 521 071 | 262 678 | 258 393 | 372 746 | 187 555 | 185 191 | 1 446 | 735 | 711 |- | style="text-align:left;"| '''[[Şimali Xorasan ostanı|Şimali Xorasan]]''' | 867 727 | 431 587 | 436 140 | 446 872 | 224 742 | 222 130 | 419 068 | 205 946 | 213 122 | 1 787 | 899 | 888 |- | style="text-align:left;"| '''[[Cənubi Xorasan ostanı|Cənubi Xorasan]]''' | 662 534 | 332 739 | 329 795 | 371 054 | 188 322 | 182 732 | 291 435 | 144 395 | 147 040 | 45 | 22 | 23 |- | style="text-align:left;"| '''[[Kohgiluyə və Boyer-Əhməd ostanı|Kohgiluyə və Boyer-Əhməd]]''' | 658 629 | 329 079 | 329 550 | 346 626 | 174 376 | 172 250 | 310 518 | 153 947 | 156 571 | 1 485 | 756 | 729 |- | style="text-align:left;"| '''[[Simnan ostanı|Simnan]]''' | 631 218 | 319 300 | 311 918 | 486 345 | 244 424 | 241 921 | 144 873 | 74 876 | 69 997 | 0 | 0 | 0 |- | style="text-align:left;"| '''[[İlam ostanı|İlam]]''' | 557 599 | 282 468 | 275 131 | 356 896 | 180 377 | 176 519 | 199 327 | 101 369 | 97 958 | 1 376 | 722 | 654 |} *24 oktyabr – 13 noyabr 2011 – ci il siyahıyaalınması yekunlarına əsasən: :*İranın ümumi əhalisi - 21.185.647 ailədə 75.149.669 nəfər olmuşdur.<ref name="Selected findings of the 2011 National Population and Housing Census">(Farsca:پورتال - مرکز آمار ایران) Portal - Statistical Center of Iran (Markaz-e Amar-e Iran): [http://www.amar.org.ir/Portals/1/Iran/census-2.pdf Selected findings of the 2011 National Population and Housing Census]</ref> == Əhalinin sıxlığı == {| class="wikitable sortable" |- ! width="160" | Ostan ! width="120" | <small>Ərazisi (km²-lə), 2011-cı il sa.<ref name="sfnphc">{{Cite web |title=Selected Findings of National Population and Housing Census, 2011 |url=http://www.amar.org.ir/Portals/1/Iran/90.pdf |access-date=2016-06-13 |archive-date=2013-05-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130531210834/http://www.amar.org.ir/Portals/1/Iran/90.pdf |url-status=dead }}</ref></small> ! width="120" | <small>Əhali (hər iki cins), 2006-cı il sa.<ref name="sfnphc"/></small> ! width="120" | <small>Əhalinin sıxlığı (nəfər/km²), 2006-cı il sa.<ref name="sfnphc"/></small> ! width="120" | <small>Əhali (hər iki cins), 2011-ci il sa.<ref name="sfnphc"/></small> ! width="120" | <small>Əhalinin sıxlığı (nəfər/km²), 2011-ci il sa.<ref name="sfnphc"/></small> |- | align="left" | Toplam | align="right" | 1 628 770.8 | align="right" | 70 495 782 | align="right" | 43 | align="right" | 75 149 669 | align="right" | 46 |- | align="left" | [[Tehran ostanı|Tehran]] | align="right" | 13 692.4 | align="right" | 11 345 375 | align="right" | 829 | align="right" | 12 183 391 | align="right" | 890 |- | align="left" | [[Rəzəvi Xorasan ostanı|Rəzəvi Xorasan]] | align="right" | 118 851.4 | align="right" | 5 593 079 | align="right" | 44 | align="right" | 5 994 402 | align="right" | 50 |- | align="left" | [[İsfahan ostanı|İsfahan]] | align="right" | 107 017.6 | align="right" | 4 559 256 | align="right" | 42 | align="right" | 4 879 312 | align="right" | 46 |- | align="left" | [[Fars ostanı|Fars]] | align="right" | 122 607.9 | align="right" | 4 336 878 | align="right" | 35 | align="right" | 4 596 658 | align="right" | 37 |- | align="left" | [[Xuzistan ostanı|Xuzistan]] | align="right" | 64 055.0 | align="right" | 4 274 979 | align="right" | 67 | align="right" | 4 531 720 | align="right" | 71 |- | align="left" | [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]] | align="right" | 45 650.5 | align="right" | 3 603 456 | align="right" | 79 | align="right" | 3 724 620 | align="right" | 82 |- | align="left" | [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]] | align="right" | 37 411.4 | align="right" | 2 873 459 | align="right" | 77 | align="right" | 3 080 576 | align="right" | 82 |- | align="left" | [[Mazandaran ostanı|Mazandaran]] | align="right" | 23 841.6 | align="right" | 2 922 432 | align="right" | 123 | align="right" | 3 073 943 | align="right" | 129 |- | align="left" | [[Kirman ostanı|Kirman]] | align="right" | 180 725.6 | align="right" | 2 652 413 | align="right" | 15 | align="right" | 2 938 988 | align="right" | 16 |- | align="left" | [[Sistan və Bəlucistan ostanı|Sistan və Bəlucistan]] | align="right" | 181 785.3 | align="right" | 2 405 742 | align="right" | 13 | align="right" | 2 534 327 | align="right" | 14 |- | align="left" | [[Gilan ostanı|Gilan]] | align="right" | 14 041.9 | align="right" | 2 404 861 | align="right" | 171 | align="right" | 2 480 874 | align="right" | 177 |- | align="left" | [[Əlburz ostanı|Əlburz]] | align="right" | 5 121.7 | align="right" | 2 076 991 | align="right" | 406 | align="right" | 2 412 513 | align="right" | 471 |- | align="left" | [[Kirmanşah ostanı|Kirmanşah]] | align="right" | 25 009.3 | align="right" | 1 879 385 | align="right" | 75 | align="right" | 1 945 227 | align="right" | 78 |- | align="left" | [[Gülüstan ostanı|Gülüstan]] | align="right" | 20 367.1 | align="right" | 1 617 087 | align="right" | 80 | align="right" | 1 777 014 | align="right" | 87 |- | align="left" | [[Həmədan ostanı|Həmədan]] | align="right" | 19 367.9 | align="right" | 1 703 267 | align="right" | 88 | align="right" | 1 758 268 | align="right" | 91 |- | align="left" | [[Luristan ostanı|Luristan]] | align="right" | 28 294.0 | align="right" | 1 716 527 | align="right" | 61 | align="right" | 1 754 243 | align="right" | 62 |- | align="left" | [[Hörmüzgan ostanı|Hörmüzgan]] | align="right" | 70 697.3 | align="right" | 1 403 674 | align="right" | 20 | align="right" | 1 578 183 | align="right" | 22 |- | align="left" | [[Kürdüstan ostanı|Kürdüstan]] | align="right" | 29 136.5 | align="right" | 1 440 156 | align="right" | 49 | align="right" | 1 493 645 | align="right" | 51 |- | align="left" | [[Mərkəzi ostanı|Mərkəzi]] | align="right" | 29 126.6 | align="right" | 1 351 257 | align="right" | 46 | align="right" | 1 413 959 | align="right" | 49 |- | align="left" | [[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil]] | align="right" | 17 800.0 | align="right" | 1 228 155 | align="right" | 69 | align="right" | 1 248 488 | align="right" | 70 |- | align="left" | [[Qəzvin ostanı|Qəzvin]] | align="right" | 15 567.3 | align="right" | 1 143 200 | align="right" | 74 | align="right" | 1 201 565 | align="right" | 77 |- | align="left" | [[Qum ostanı|Qum]] | align="right" | 11 526.3 | align="right" | 1 046 737 | align="right" | 90 | align="right" | 1 151 672 | align="right" | 100 |- | align="left" | [[Yəzd ostanı|Yəzd]] | align="right" | 129 284.9 | align="right" | 990 818 | align="right" | 8 | align="right" | 1 074 428 | align="right" | 8 |- | align="left" | [[Buşehr ostanı|Buşehr]] | align="right" | 22 742.7 | align="right" | 886 267 | align="right" | 39 | align="right" | 1 032 949 | align="right" | 45 |- | align="left" | [[Zəncan ostanı|Zəncan]] | align="right" | 21 773.3 | align="right" | 964 601 | align="right" | 44 | align="right" | 1 015 734 | align="right" | 47 |- | align="left" | [[Çahar-Mahal və Bəxtiyari ostanı|Çahar-Mahal və Bəxtiyari]] | align="right" | 16 328.3 | align="right" | 857 910 | align="right" | 52 | align="right" | 895 263 | align="right" | 55 |- | align="left" | [[Şimali Xorasan ostanı|Şimali Xorasan]] | align="right" | 28 434.3 | align="right" | 811 572 | align="right" | 29 | align="right" | 867 727 | align="right" | 31 |- | align="left" | [[Cənubi Xorasan ostanı|Cənubi Xorasan]] | align="right" | 95 385.0 | align="right" | 636 420 | align="right" | 7 | align="right" | 662 534 | align="right" | 7 |- | align="left" | [[Kohgiluyə və Boyer-Əhməd ostanı|Kohgiluyə və Boyer-Əhməd]] | align="right" | 15 504.1 | align="right" | 634 299 | align="right" | 41 | align="right" | 658 629 | align="right" | 42 |- | align="left" | [[Simnan ostanı|Simnan]] | align="right" | 97 490.8 | align="right" | 589 742 | align="right" | 6 | align="right" | 631 218 | align="right" | 6 |- | align="left" | [[İlam ostanı|İlam]] | align="right" | 20 132.8 | align="right" | 545 787 | align="right" | 27 | align="right" | 557 599 | align="right" | 28 |- |} == Əhalinin artımı == {{sütunlar}} {{sütun}} {| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #ffffee; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 94 %;" |----- ! İl<ref name="5. Population and average annual growth" /> ! Əhali<ref name="5. Population and average annual growth">(Farsca:پورتال - مرکز آمار ایران) Portal - Statistical Center of Iran (Markaz-e Amar-e Iran): [http://amar.sci.org.ir/Detail.aspx?Ln=E&no=98316&S=TP 5. Population and average annual growth (1260-1385/1881-2006)] — yoxlanılıb: 25.6.2014. — [https://archive.is/CvmL8 Arxivləşdirilib].</ref> ! İllər<ref name="5. Population and average annual growth" /> ! İllik<br/>orta artım<br/>(%-lə)<ref name="5. Population and average annual growth" /> |----- | 1881 | 7 654 000 | | |----- | 1891 | 8 124 000 | 1881-1891 | 0.6 |----- | 1901 | 8 613 000 | 1891-1901 | 0.6 |----- | 1911 | 9 143 000 | 1901-1911 | 0.6 |----- | 1921 | 9 707 000 | 1911-1921 | 0.6 |----- | 1926 | 10 456 000 | 1921-1926 | 1.5 |----- | 1931 | 11 185 000 | 1926-1931 | 1.4 |----- | 1936 | 11 964 000 | 1931-1936 | 1.4 |----- | 1941 | 12 833 000 | 1936-1941 | 1.4 |----- | 1946 | 14 159 000 | 1941-1946 | 2.0 |----- | 1951 | 16 237 000 | 1946-1951 | 2.8 |----- | 1956<ref group=q>Qeyd: daha dəqiq 1-15 noyabr 1956-cı il</ref> | 18 954 704<ref name="CENSUS i. In Iran">Encyclopædia Iranica: [http://www.iranicaonline.org/articles/census-i CENSUS i. In Iran]---[http://www.iranicaonline.org/uploads/files/Census/v5f2a016_t2_300.jpg Table 14. Aggregate returns of the first public census of Persia (Aban 1335) S./November 1956]</ref> | 1951-1956 | 3.1 |----- | 1966<ref group=q>Qeyd: daha dəqiq 1-20 noyabr 1966-cı il</ref> | 25 078 923 | 1956-1966 | 3.1 |----- | 1976<ref group=q>Qeyd: daha dəqiq 30 oktyabr-19 noyabr 1976-cı il</ref> | 33 708 744 | 1966-1976 | 2.7 |----- | 1986 | 49 445 010 | 1976-1986 | 3.9 |----- | 1991 | 55 837 163 | 1986-1991 | 2.5 |----- | 1996<ref group=q>Qeyd: daha dəqiq 23 oktyabr-16 noyabr 1996-cı il</ref> | 60 055 488 | 1991-1996 | 1.5 |----- | 2006<ref group=q>Qeyd: daha dəqiq 28 oktyabr-17 noyabr 2006-cı il</ref> | 70 495 782 | 1996-2006 | 1.6 |----- | 2011<ref group=q>Qeyd: daha dəqiq 24 oktyabr–13 noyabr 2011–ci il</ref> | 75 149 669 | 2006-2011 | 1.3 |} {{sütun}} {| class="wikitable sortable" |- ! width="160" | Ostan ! width="120" | <small>Əhali,<br/>2006-cı il sa.</small> ! width="120" | <small>Əhali,<br/>2011-ci il sa.</small> ! width="120" | <small>İllik orta<br/>artım, %-lə</small> |- | align="left" | Toplam | align="right" | 70 495 782 | align="right" | 75 149 669 | align="right" | 1.29 |- | align="left" | [[Tehran ostanı|Tehran]] | align="right" | 11 345 375 | align="right" | 12 183 391 | align="right" | 1.44 |- | align="left" | [[Rəzəvi Xorasan ostanı|Rəzəvi Xorasan]] | align="right" | 5 593 079 | align="right" | 5 994 402 | align="right" | 1.40 |- | align="left" | [[İsfahan ostanı|İsfahan]] | align="right" | 4 559 256 | align="right" | 4 879 312 | align="right" | 1.37 |- | align="left" | [[Fars ostanı|Fars]] | align="right" | 4 336 878 | align="right" | 4 596 658 | align="right" | 1.17 |- | align="left" | [[Xuzistan ostanı|Xuzistan]] | align="right" | 4 274 979 | align="right" | 4 531 720 | align="right" | 1.17 |- | align="left" | [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]] | align="right" | 3 603 456 | align="right" | 3 724 620 | align="right" | 0.66 |- | align="left" | [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]] | align="right" | 2 873 459 | align="right" | 3 080 576 | align="right" | 1.40 |- | align="left" | [[Mazandaran ostanı|Mazandaran]] | align="right" | 2 922 432 | align="right" | 3 073 943 | align="right" | 1.02 |- | align="left" | [[Kirman ostanı|Kirman]] | align="right" | 2 652 413 | align="right" | 2 938 988 | align="right" | 2.07 |- | align="left" | [[Sistan və Bəlucistan ostanı|Sistan və Bəlucistan]] | align="right" | 2 405 742 | align="right" | 2 534 327 | align="right" | 1.05 |- | align="left" | [[Gilan ostanı|Gilan]] | align="right" | 2 404 861 | align="right" | 2 480 874 | align="right" | 0.62 |- | align="left" | [[Əlburz ostanı|Əlburz]] | align="right" | 2 076 991 | align="right" | 2 412 513 | align="right" | 3.04 |- | align="left" | [[Kirmanşah ostanı|Kirmanşah]] | align="right" | 1 879 385 | align="right" | 1 945 227 | align="right" | 0.69 |- | align="left" | [[Gülüstan ostanı|Gülüstan]] | align="right" | 1 617 087 | align="right" | 1 777 014 | align="right" | 1.90 |- | align="left" | [[Həmədan ostanı|Həmədan]] | align="right" | 1 703 267 | align="right" | 1 758 268 | align="right" | 0.64 |- | align="left" | [[Luristan ostanı|Luristan]] | align="right" | 1 716 527 | align="right" | 1 754 243 | align="right" | 0.44 |- | align="left" | [[Hörmüzgan ostanı|Hörmüzgan]] | align="right" | 1 403 674 | align="right" | 1 578 183 | align="right" | 2.37 |- | align="left" | [[Kürdüstan ostanı|Kürdüstan]] | align="right" | 1 440 156 | align="right" | 1 493 645 | align="right" | 0.73 |- | align="left" | [[Mərkəzi ostanı|Mərkəzi]] | align="right" | 1 351 257 | align="right" | 1 413 959 | align="right" | 0.91 |- | align="left" | [[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil]] | align="right" | 1 228 155 | align="right" | 1 248 488 | align="right" | 0.33 |- | align="left" | [[Qəzvin ostanı|Qəzvin]] | align="right" | 1 143 200 | align="right" | 1 201 565 | align="right" | 1.00 |- | align="left" | [[Qum ostanı|Qum]] | align="right" | 1 046 737 | align="right" | 1 151 672 | align="right" | 1.93 |- | align="left" | [[Yəzd ostanı|Yəzd]] | align="right" | 990 818 | align="right" | 1 074 428 | align="right" | 1.63 |- | align="left" | [[Buşehr ostanı|Buşehr]] | align="right" | 886 267 | align="right" | 1 032 949 | align="right" | 3.11 |- | align="left" | [[Zəncan ostanı|Zəncan]] | align="right" | 964 601 | align="right" | 1 015 734 | align="right" | 1.04 |- | align="left" | [[Çahar-Mahal və Bəxtiyari ostanı|Çahar-Mahal və Bəxtiyari]] | align="right" | 857 910 | align="right" | 895 263 | align="right" | 0.86 |- | align="left" | [[Şimali Xorasan ostanı|Şimali Xorasan]] | align="right" | 811 572 | align="right" | 867 727 | align="right" | 1.35 |- | align="left" | [[Cənubi Xorasan ostanı|Cənubi Xorasan]] | align="right" | 636 420 | align="right" | 662 534 | align="right" | 0.81 |- | align="left" | [[Kohgiluyə və Boyer-Əhməd ostanı|Kohgiluyə və Boyer-Əhməd]] | align="right" | 634 299 | align="right" | 658 629 | align="right" | 0.76 |- | align="left" | [[Simnan ostanı|Simnan]] | align="right" | 589 742 | align="right" | 631 218 | align="right" | 1.37 |- | align="left" | [[İlam ostanı|İlam]] | align="right" | 545 787 | align="right" | 557 599 | align="right" | 0.43 |- |} {{sütun/son}} == Əhalinin yaş strukturu == [[Şəkil:Iran-age-pyramid.svg|450px|thumb|right|2011-ci il siyahıyaalınmasının yekunlarını əks etdirən İran əhalisinin yaş strukturu piramidası]] {| class="wikitable" |- ! width="80pt"|<small>Yaş qrupu</small> ! width="80pt"|<small>Sayı, 2006 sa.</small> ! width="80pt"|% ! width="80pt"|<small>Sayı, 2011 sa.</small> ! width="80pt"|% |- | align="right" | Toplam | align="right" | 70 495 782 | align="right" | 100 | align="right" | 75 149 669 | align="right" | 100.00 |- | align="right" | 0-4 | align="right" | 5 463 978 | align="right" | 7.75 | align="right" | 6 232 552 | align="right" | 8.29 |- | align="right" | 5-9 | align="right" | 5 509 057 | align="right" | 7.81 | align="right" | 5 657 791 | align="right" | 7.53 |- | align="right" | 10-14 | align="right" | 6 708 594 | align="right" | 9.52 | align="right" | 5 671 435 | align="right" | 7.55 |- | align="right" | 15-19 | align="right" | 8 726 761 | align="right" | 12.38 | align="right" | 6 607 043 | align="right" | 8.79 |- | align="right" | 20-24 | align="right" | 9 011 422 | align="right" | 12.78 | align="right" | 8 414 497 | align="right" | 11.20 |- | align="right" | 25-29 | align="right" | 7 224 952 | align="right" | 10.25 | align="right" | 8 672 654 | align="right" | 11.54 |- | align="right" | 30-34 | align="right" | 5 553 531 | align="right" | 7.88 | align="right" | 6 971 924 | align="right" | 9.28 |- | align="right" | 35-39 | align="right" | 4 921 124 | align="right" | 6.98 | align="right" | 5 571 018 | align="right" | 7.41 |- | align="right" | 40-44 | align="right" | 4 089 158 | align="right" | 5.80 | align="right" | 4 906 749 | align="right" | 6.53 |- | align="right" | 45-49 | align="right" | 3 522 761 | align="right" | 5.00 | align="right" | 4 030 481 | align="right" | 5.36 |- | align="right" | 50-54 | align="right" | 2 755 420 | align="right" | 3.91 | align="right" | 3 527 408 | align="right" | 4.69 |- | align="right" | 55-59 | align="right" | 1 887 981 | align="right" | 2.68 | align="right" | 2 680 119 | align="right" | 3.57 |- | align="right" | 60-64 | align="right" | 1 464 452 | align="right" | 2.08 | align="right" | 1 862 907 | align="right" | 2.48 |- | align="right" | 65-69 | align="right" | 1 197 550 | align="right" | 1.70 | align="right" | 1 343 731 | align="right" | 1.79 |- | align="right" | 70-74 | align="right" | 1 119 318 | align="right" | 1.59 | align="right" | 1 119 968 | align="right" | 1.49 |- | align="right" | 75-79 | align="right" | 694 122 | align="right" | 0.98 | align="right" | 913 531 | align="right" | 1.22 |- | align="right" | 80+ | align="right" | 645 601 | align="right" | 0.92 | align="right" | 919 539 | align="right" | 1.22 |- | align="right" | Təsniflənməmiş | align="right" | - | align="right" | - | align="right" | 46 322 | align="right" | 0.06 |- |} == Əhalinin milli tərkibi == {| class="wikitable sortable" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Dövlət ! colspan="4" | Siyahıyaalınmalara əsasən İranın de-yuri əhalisinin vətəndaşı<br/>olduqları dövlətlərə görə – yəni milli təsnifatı |- style="background:#e0e0e0;" ! 1986-cı il<ref name="18. POPULATION BY SEX AND CITIZENSHIP: AT 1365 AND 1375 CENSUSES">(Farsca:پورتال - مرکز آمار ایران) Portal - Statistical Center of Iran (Markaz-e Amar-e Iran) :[http://amar.sci.org.ir/Detail.aspx?Ln=E&no=93056&S=SW 18. POPULATION BY SEX AND CITIZENSHIP: AT 1365 AND 1375 CENSUSES]</ref> ! 1996-cı il<ref name="2. 21. POPULATION BY AGE AND CITIZENSHIP, 1375 CENSUS">(Farsca:پورتال - مرکز آمار ایران) Portal - Statistical Center of Iran (Markaz-e Amar-e Iran) :[http://amar.sci.org.ir/Detail.aspx?Ln=E&no=95859&S=SW 2. 21. POPULATION BY AGE AND CITIZENSHIP, 1375 CENSUS]</ref> ! 2006-cı il<ref name="2. 19. POPULATION CITIZENSHIP AND OSTAN, 1385 CENSUS">(Farsca:پورتال - مرکز آمار ایران) Portal - Statistical Center of Iran (Markaz-e Amar-e Iran): [http://amar.sci.org.ir/Detail.aspx?Ln=E&no=98505&S=SS 2. 19. POPULATION CITIZENSHIP AND OSTAN, 1385 CENSUS]. — [https://archive.is/76Ly Arxivləşdirilib].</ref><ref name="2. 18. POPULATION BY AGE AND CITIZENSHIP, 1385 CENSUS">(Farsca:پورتال - مرکز آمار ایران) Portal - Statistical Center of Iran (Markaz-e Amar-e Iran) :[http://amar.sci.org.ir/Detail.aspx?Ln=E&no=98504&S=SS 2. 18. POPULATION BY AGE AND CITIZENSHIP, 1385 CENSUS]</ref> ! 2011-ci il<ref name="Selected findings of the 2011 National Population and Housing Census" /> |- | style="text-align:left;"| '''Toplam''' | 49 445 010 | 60 055 488 | 70 495 782 | 75 149 669 |- | style="text-align:left;"| '''[[İran]]''' | 48 517 073 | 58 954 228 | 68 901 154 | 73 461 474 |- | style="text-align:left;"| '''[[Əfqanıstan]]''' | 755 257 | 804 404 | 1 211 171 | 1 452 513 |- | style="text-align:left;"| '''[[İraq]]''' | 84 109 | 179 061 | 44 094 | 51 506 |- | style="text-align:left;"| '''[[Pakistan]]''' | 13 360 | 8 836 | 15 455 | 17 731 |- | style="text-align:left;"| '''[[Türkiyə]]''' | 344 | 741 | 886 | 1 639 |- | style="text-align:left;"| '''Digər''' | 12 239 | 9 790 | 19 348 | rowspan="4"|24 290 |- | style="text-align:left;"| '''[[Azərbaycan]]''' | ... | 1 017 | 1 670 |- | style="text-align:left;"| '''[[Ermənistan]]''' | ... | 649 | 3 302 |- | style="text-align:left;"| '''[[Türkmənistan]]''' | ... | 269 | 8 090 |- | style="text-align:left;"| '''Təsniflənməmiş''' | 62 628 | 96 493 | 290 612 | 140 516 |} {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Ostan ! colspan="14" | 2011-ci il saymının yekunları əsasında İranın de-yuri əhalisinin vətəndaşı olduqları dövlətlərə görə ostanlar üzrə məskunlaşması |- style="background:#e0e0e0;" ! <small>İran</small> ! <small>Əfqanıstan</small> ! <small>İraq</small> ! <small>Pakistan</small> ! <small>Türkiyə</small> ! <small>Digər</small> ! <small>Təsniflənməmiş</small> |- | style="text-align:left;"| '''Toplam''' | 73 461 474 | 1 452 513 | 51 506 | 17 731 | 1 639 | 24 290 | 140 516 |- | style="text-align:left;"| '''[[Tehran ostanı|Tehran]]''' | 11 635 154 | 463 190 | 8 948 | 2 549 | 471 | 4 282 | 68 797 |- | style="text-align:left;"| '''[[Rəzəvi Xorasan ostanı|Rəzəvi Xorasan]]''' | 5 770 337 | 205 859 | 6 619 | 2 092 | 110 | 1 988 | 7 397 |- | style="text-align:left;"| '''[[İsfahan ostanı|İsfahan]]''' | 4 700 566 | 168 496 | 4 361 | 507 | 35 | 1 277 | 4 070 |- | style="text-align:left;"| '''[[Fars ostanı|Fars]]''' | 4 485 829 | 104 963 | 1 285 | 471 | 89 | 1 002 | 3 019 |- | style="text-align:left;"| '''[[Xuzistan ostanı|Xuzistan]]''' | 4 508 958 | 12 477 | 6 422 | 506 | 70 | 1 111 | 2 176 |- | style="text-align:left;"| '''[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]''' | 3 715 767 | 2 590 | 241 | 145 | 128 | 515 | 5 234 |- | style="text-align:left;"| '''[[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]''' | 3 074 170 | 2 862 | 1 422 | 164 | 63 | 537 | 1 358 |- | style="text-align:left;"| '''[[Mazandaran ostanı|Mazandaran]]''' | 3 058 744 | 10 111 | 251 | 134 | 21 | 324 | 4 358 |- | style="text-align:left;"| '''[[Kirman ostanı|Kirman]]''' | 2 832 039 | 102 549 | 962 | 422 | 21 | 780 | 2 215 |- | style="text-align:left;"| '''[[Sistan və Bəlucistan ostanı|Sistan və Bəlucistan]]''' | 2 506 113 | 22 414 | 539 | 3 216 | 33 | 653 | 1 359 |- | style="text-align:left;"| '''[[Gilan ostanı|Gilan]]''' | 2 477 228 | 1 582 | 138 | 52 | 15 | 341 | 1 518 |- | style="text-align:left;"| '''[[Əlburz ostanı|Əlburz]]''' | 2 332 397 | 72 300 | 940 | 395 | 61 | 636 | 5 784 |- | style="text-align:left;"| '''[[Kirmanşah ostanı|Kirmanşah]]''' | 1 939 248 | 2 030 | 946 | 124 | 21 | 361 | 2 497 |- | style="text-align:left;"| '''[[Gülüstan ostanı|Gülüstan]]''' | 1 753 664 | 16 657 | 220 | 54 | 14 | 356 | 6 049 |- | style="text-align:left;"| '''[[Həmədan ostanı|Həmədan]]''' | 1 752 017 | 1 718 | 284 | 97 | 5 | 319 | 3 828 |- | style="text-align:left;"| '''[[Luristan ostanı|Luristan]]''' | 1 749 338 | 2 282 | 447 | 150 | 15 | 397 | 1 614 |- | style="text-align:left;"| '''[[Hörmüzgan ostanı|Hörmüzgan]]''' | 1 553 644 | 20 964 | 455 | 862 | 17 | 718 | 1 523 |- | style="text-align:left;"| '''[[Kürdüstan ostanı|Kürdüstan]]''' | 1 490 480 | 1 647 | 608 | 98 | 8 | 311 | 493 |- | style="text-align:left;"| '''[[Mərkəzi ostanı|Mərkəzi]]''' | 1 376 937 | 32 698 | 696 | 81 | 11 | 273 | 3 263 |- | style="text-align:left;"| '''[[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil]]''' | 1 246 705 | 1 111 | 125 | 67 | 13 | 151 | 316 |- | style="text-align:left;"| '''[[Qəzvin ostanı|Qəzvin]]''' | 1 183 867 | 15 929 | 400 | 116 | 25 | 432 | 796 |- | style="text-align:left;"| '''[[Qum ostanı|Qum]]''' | 1 043 448 | 86 624 | 9 515 | 4 626 | 320 | 5 916 | 1 223 |- | style="text-align:left;"| '''[[Yəzd ostanı|Yəzd]]''' | 1 017 558 | 47 791 | 2 482 | 297 | 11 | 429 | 5 832 |- | style="text-align:left;"| '''[[Buşehr ostanı|Buşehr]]''' | 1 009 607 | 20 545 | 311 | 201 | 21 | 164 | 2 100 |- | style="text-align:left;"| '''[[Zəncan ostanı|Zəncan]]''' | 1 014 342 | 644 | 68 | 26 | 5 | 165 | 484 |- | style="text-align:left;"| '''[[Çahar-Mahal və Bəxtiyari ostanı|Çahar-Mahal və Bəxtiyari]]''' | 893 629 | 919 | 61 | 53 | 12 | 188 | 401 |- | style="text-align:left;"| '''[[Şimali Xorasan ostanı|Şimali Xorasan]]''' | 866 367 | 741 | 61 | 33 | 3 | 120 | 402 |- | style="text-align:left;"| '''[[Cənubi Xorasan ostanı|Cənubi Xorasan]]''' | 655 233 | 5 423 | 66 | 40 | ... | 190 | 1 582 |- | style="text-align:left;"| '''[[Kohgiluyə və Boyer-Əhməd ostanı|Kohgiluyə və Boyer-Əhməd]]''' | 656 383 | 1 689 | 69 | 52 | 11 | 98 | 327 |- | style="text-align:left;"| '''[[Simnan ostanı|Simnan]]''' | 607 417 | 22 929 | 331 | 47 | 8 | 119 | 367 |- | style="text-align:left;"| '''[[İlam ostanı|İlam]]''' | 554 260 | 779 | 2 233 | 54 | 2 | 137 | 134 |} == Əhalinin dini tərkibi == {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Din ! colspan="7" | Siyahıyaalınmalara əsasən İranın de-yuri əhalisinin etiqadına<br/>əsasən təsnifatı |- style="background:#e0e0e0;" ! 1956-cı il<ref name="Table 19. Religious minorities in Persia, 1335-65 Š./1956-86">[http://www.iranicaonline.org/articles/demography '''DEMOGRAPHY''' – Encyclopaedia Iranica]: [http://www.iranicaonline.org/articles/demography#pt1 i. In Persia since 1319 Š./1940.] — [http://www.iranicaonline.org/uploads/files/v7f328_t19.jpg Table 19. '''Religious minorities in Persia, 1335-65 Š.'''/1956-86]</ref> ! 1966-cı il<ref name="Table 19. Religious minorities in Persia, 1335-65 Š./1956-86" /> ! 1976-cı il<ref name="Table 19. Religious minorities in Persia, 1335-65 Š./1956-86" /><ref name="6. FOLLOWERS OF SELECTED RELIGIONS IN THE 1976 & 1986 CENSUSES">(Farsca:پورتال - مرکز آمار ایران) Portal - Statistical Center of Iran (Markaz-e Amar-e Iran) :[http://amar.sci.org.ir/Detail.aspx?Ln=E&no=95486&S=GW 6. FOLLOWERS OF SELECTED RELIGIONS IN THE 1976 & 1986 CENSUSES] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131029184117/http://amar.sci.org.ir/Detail.aspx?Ln=E&no=95486&S=GW |date=2013-10-29 }}. — [https://archive.is/v65Z Arxivləşdirilib].</ref> ! 1986-cı il<ref name="Table 19. Religious minorities in Persia, 1335-65 Š./1956-86" /><ref name="6. FOLLOWERS OF SELECTED RELIGIONS IN THE 1976 & 1986 CENSUSES" /> ! 1996-cı il<ref name="15. POPULATION, BY RELIGION AND SEX: THE 1375 CENSUS">(Farsca:پورتال - مرکز آمار ایران) Portal – Statistical Center of Iran (Markaz-e Amar-e Iran): [http://amar.sci.org.ir/Detail.aspx?Ln=E&no=92514&S=SW 15. POPULATION, BY RELIGION AND SEX: THE 1375 CENSUS]</ref><ref name="2.16. POPULATION, BY RELIGION AND OSTAN: THE 1375 CENSUS">(Farsca:پورتال - مرکز آمار ایران) Portal - Statistical Center of Iran (Markaz-e Amar-e Iran) :[http://amar.sci.org.ir/Detail.aspx?Ln=E&no=91017&S=SW 2.16. POPULATION, BY RELIGION AND OSTAN: THE 1375 CENSUS]. — [https://archive.is/9P3X Arxivləşdirilib].</ref> ! 2006-cı il<ref name="2. 15. POPULATION BY RELIGION AND OSTAN, 1385 CENSUS">(Farsca:پورتال - مرکز آمار ایران) Portal - Statistical Center of Iran (Markaz-e Amar-e Iran) :[http://amar.sci.org.ir/Detail.aspx?Ln=E&no=98501&S=SS 2. 15. POPULATION BY RELIGION AND OSTAN, 1385 CENSUS]. — [https://archive.today/20120721000517/http://www.americanprogress.org/events/2010/01/inf/SchurmanSusan.html Arxivləşdirilib].</ref><ref>UNESCO :[http://planipolis.iiep.unesco.org/upload/Iran/Iran_EFA_MDA.pdf "Education for all"-2000-2006 Islamic Republic of Iran] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20100705041626/http://planipolis.iiep.unesco.org/upload/Iran/Iran_EFA_MDA.pdf |date=2010-07-05 }}</ref> ! 2011-ci il<ref name="Selected findings of the 2011 National Population and Housing Census" /> |- | style="text-align:left;"| '''Toplam''' | 18 954 704 | 25 078 923 | 33 708 744 | 49 445 010 | 60 055 488 | 70 495 782 | 75 149 669 |- | style="text-align:left;"| '''[[İslam]]''' | 18 654 127 | 24 771 922 | 33 396 908 | 49 198 228 | 59 788 791 | 70 097 741 | 74 682 938 |- | style="text-align:left;"| '''[[Xristianlıq]]''' | 114 528 | 149 427 | 168 593 | 97 557 | 78 745 | 109 415 | 117 704 |- | style="text-align:left;"| '''[[Zərdüştilik]]''' | 15 723 | 19 816 | 21 400 | 32 589 | 27 920 | 19 823 | 25 271 |- | style="text-align:left;"| '''[[İudaizm]]''' | 65 232 | 60 683 | 62 258 | 26 354 | 12 737 | 9 252 | 8 756 |- | style="text-align:left;"| '''Digər''' | 59 256 | rowspan="2"|77 075 | rowspan="2"|59 585 | 50 529 | 57 579 | 54 234 | 49 101 |- | style="text-align:left;"| '''Təsniflənməmiş''' | 45 838 | 39 753 | 89 716 | 205 317 | 265 899 |} == Qaçqınlar == ''[[Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığı|Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qaçqınlar üzrə Ali Komissarı]]'' (United Nations High Commissioner for Refugees - '''UNHCR''') yanında ''Əcnəbilər və Xarici İmmiqrantlarla İşlər Bürosunun'' (Bureau for Aliens and Foreign Immigrant Affairs - '''BAFIA''') məlumatlarına əsasən<ref name="AFGHANISTAN xiv. AFGHAN REFUGEES IN IRAN">Encyclopædia Iranica :[http://www.iranicaonline.org/articles/afghanistan-xiv-afghan-refugees-in-iran-2 AFGHANISTAN xiv. AFGHAN REFUGEES IN IRAN]</ref>: :2006-cı il sa. yekunlarına əsasən İranda yaşayan və rəsmən qeydiyyatda olan Əfqanıstan vətəndaşlarının (1.211.171 nəfər) 39%-i etnik [[həzaralar]]a, 22%-i etnik [[taciklər]]ə, 9%-i etnik [[puştunlar]]a, 10%-i isə digər (əsasən [[türkmənlər]]ə, [[özbəklər]]ə və [[bəluclar]]a) etnik qruplara mənsub insanlardan ibarətdir.<ref name="AFGHANISTAN xiv. AFGHAN REFUGEES IN IRAN" /> == Əhalinin etnik tərkibi == [[File:Iran-Ethnicity-2004.PNG|thumb|250px]] ==== XIX əsrə aid mənbələrdə ==== İngilis əsilli jurnalist, redaktor, tərcüməçi və yazıçı [[:en:Frederic Shoberl|Frederik Şöböl]] <small>({{Dil-en|Frederic Shoberl}}, d. 1775 – ö. 1853)</small> müəllifi olduğu və 1828-ci ildə nəşr edilmiş [[:en:s:Persia|Persiya]] kitabında, [[:en:s:Page:Frederic Shoberl - Persia.djvu/26|19]]-[[:en:s:Page:Frederic Shoberl - Persia.djvu/27|20]]-[[:en:s:Page:Frederic Shoberl - Persia.djvu/28|21]]-[[:en:s:Page:Frederic Shoberl - Persia.djvu/29|22]]-ci səhifələrdə yazır: {{Sitatın əvvəli}}{{oq|en|Persia has been overrun alternately by the Gaznevides, the Karizmians, Togrul's Seljuks, Jenghis Khan's Moguls, Tamerlane's Tartars, the Turcomans, the Usbecks, the Afghans, the Courds, &c. These successive invasions could not fail to produce such a mixture in the population, that it would now be difficult to find the Persian blood in its original purity. [[:en:Jean Chardin|Chardin]] estimated the population of Persia at forty millions of souls: [[:en:s:Kinneir, John Macdonald (DNB00)|Kinnier]] considers this number as overrate and doubts whether the space between the Euphrates and Indus could furnish more than eighteen or twenty millions. This population, be its number what it will, may be divided into two classes: the stationary inhabitants, or those resident in towns and villages, and the migratory or wandering tribes. The native Persians, who style themselves That or Tadjik, are a medley of all nations, Arabs, Guebres, and Jews, who have voluntarily or by compulsion embraced the religion of Mahomet. The Eelauts, or wandering tribes, constitute the military force and the most considerable part of the population of the empire: their chiefs; to whom they are blindly devoted, form its hereditary nobility. They are mostly of Turkish origin, speak the Turkish language, and retain the custom of their ancestors, the Scythians. The tribes of the southern provinces, such as the Bakhtiarees, the Faceelees, and the Mamassounees, date their origin from the most remote antiquity; and they may be considered as the descendants of those savage hordes which dwelt in the same parts in the time of Alexander. It appears that when they first settled in the kingdom, certain tracts were allotted to them for a limited time, and at a certain rent: long possession has given them a right of property, and their chiefs are regarded as the owners of the districts in which they reside. The wandering tribes collectively are divided into four great classes, according to the language which they speak, and from which they are denominated. 1. The Turkish language is the most numerous: it comprises 41 families or branches, and 428,000 persons. The Afshars and the Cadjars are the most powerful of these tribes. The former are spread over all Persia, but especially in Adherbijan, and amount to about 28,000 souls. The Cadjars dwell in Mazanderan, at Teheran, at Meru in Khorasan, at Erivan, and at Guindjeh: their number is estimated at 40,000. Feth Ali Shah, the reigning sovereign of Persia, is of this tribe, to which most of the great officers of the empire also belong. 2. The Courd language embraces nine families, and numbers about 79,000 individuals. To this class belonged the celebrated Kerim Khan, whose tribe, the Zends, has been almost exterminated since the tragical end of Lootf Ali; the few survivors being in some measure proscribed by the reigning dynasty, and bring concealed, or out of the kingdom. 3. The Louree language has six families, and comprises 84,500 persons. The numerous tribes of the Faeelees and Bakhtiarees form part of it. The latter supply the army with the best infantry, but inhabiting, like the former, a mountainous tract bordering on Turkey and Persia, they live independent of both powers. 4. The Arab language. The tribes of this division are of Arabian extraction. Time, and a long residence in a foreign country, have caused them to lose much of the language of their forefathers; so that they now speak a very corrupt Arabic, mixed with a great number of Persian words. This division comprehends eight families, and 93,500 souls. Thus the total population furnished by the different families here enumerated, amounts to about 685,500 persons; but in this estimate are included only the tribes that are best known, while many others, concerning which we have no positive information, are wholly omitted. Let us now proceed to the nations not of the Mahometan religion, dwelling in Persia. The Guebres are a remnant of the ancient Persians, who have retained the fire-worship and the doctrine of Zoroaster, amid all the revolutions which have so frequently changed the face of their country. In Chardin's time, but a small number of them remained: the late wars have nearly completed their extermination: the villages which they inhabited to the south of Ispahan are swept away, and a few families, which escaped death, have sought refuge at Yezd, and in Kerman. Kinnier informs us, that there are still at Yezd four hundred Guebre families, who groan under the tyranny of Persian agents. Each family pays a capitation-tax of twenty piastres, and is nevertheless liable to all sorts of extortions. The Christians settled in Persia, are mostly Armenian schismatics, and chiefly dwell in the northern provinces. Their patriarch resides at the convent of Etschamiazin, near Erivan. These Armenians, so opulent under the Sofys, and especially under Abbas the Great, who planted a colony of them at Julfa, a suburb of Ispahan—the same people who had at one time nearly monopolized the commerce of all Persia and part of its manufactures—now lead most of them a vagrant life, bowed down by oppression and indigence. Julfa, formerly so populous, is now but a heap of ruins, and contains no more than five hundred inhabitants. A darogah, appointed by the beylerbey or governor of Ispahan, is charged with the office of fleecing these wretched people for the benefit of his master; and it is natural to suppose that he does not neglect his own interest. The tribute which they pay amounts to 15,000 toomauns, (a toomaun is equal to about eighteen shillings) and as much more is squeezed out of them by extortions. Some Armenians are likewise to be met with in Adherbijan, and in the districts of Meragah, Ourmiah, Sahnas, Tabriz, Carabagh, and Erivan. Their total number is computed at 60,000 souls, which perhaps exceeds the truth. The Catholic churches of Nakshivan, and other places in Persian Armenia, no longer exist: the Catholics who live in the kingdom are in very small number, and are natives of India or Turkey. It is the lot of the Jews in Persia, as in all the rest of the East, to live in degradation, poverty, and contempt. There are Jews at Ispahan, at Shiraz, and at Kashan, in Adherbijan: their number in these different places is estimated at about 35,000. Poverty depresses them more and more, and familiarizes them with vice and infamy. Some of them are artisans brokers, and usurers; the rest live by selling wines, procuring women, and all sorts of intrigues. Many addict themselves to medicine and magic; and as the populace of all countries have a great deal of credulity, and the Persians, high and low, are subject to that disease of the mind, they derive a great profit from their impostures. The Jewesses gain admittance into the seraglios of which they are the oracles. From them beauty purchases the art and the means of withstanding the ravages of time; the coquette, the gift of pleasing and of exciting love in her tyrant; the female solicitous to become a mother, the speedy accomplishment of her wishes. They also foretell future events, and sell potions possessing virtues of all kinds, to produce love and hatred, to ruin a rival, and so forth. These Jews are the most ignorant in the world. Travellers distinguish two classes of them: the one descended from the wretched Samaritan captives, whom the Assyrians carried from Judea during the reign of Hosea, king of Israel, and who were dispersed over Media and Parthia; the other from the Jews who were led into captivity to Babylon. Both wear external marks by which they may be known: these are caps of a particular colour, or square patches of cloth of a different hue from their garments. At Ispahan the Jews are not permitted to wear cloth stockings.<ref>[http://books.google.az/books?id=TRoPAAAAYAAJ&printsec=frontcover&hl=ru#v=onepage&q&f=false '''Persia''']; Containing a Description of the Country: With an Account of Its Government, Laws, and Religion, and of the Character, Manners and Customs, Arts, Amusements, &c. of Its Inhabitants. By Frederic Shoberl, pp. 19-22</ref>}}{{Sitatın sonu}} Hazırda [[Almaniya]]nın [[Türingiya]] torpağına daxil olan Qota şəhərində 1763-1944-cü illərdə alman ([[:de:Gothaischer Hofkalender|Gothaischer Hofkalender]]) və fransız ([[:fr:Almanach de Gotha|Almanach de Gotha]]) dillərində hər il nəşr edilmiş "Qot almanaxı" həmin dövrün monarxiyalarında hakim sülalələr, həmçinin bütün dünya dövlətləri haqqında qısa məzmunlu məlumatlar dərc edirdi. ''"1882-ci ilə olan Qot almanaxı"''nın 879-884-cü səhifələrində İranın əhalisi, coğrafiyası, dövlət xadimləri, inzibati bölgüsü, ordusu və iqtisadiyyatı haqqında qısa məlumatlar verilmişdir. Qeyd edilən almanaxın İranla bağlı bölümündəki statistik arayışın əhaliyə dair qismində, 882-883-cü səhiflərində məlumatın istinadı göstərilmədən yazılıb: {{Sitatın əvvəli}}{{oq|fr|''Notice statistique'': Superficie: Environ 1 647070 kilométres carrés. Population env. 7 653600 habitants , dont 1 963800 urbains , 3 780000 ruraux et 1 909800 nomades, savoir 289000 Arabes, 800000 Turcs, 750000 Kourdes et Leks , 23000 Beloutches et Bohémiens, 260000 Bakhtiares et Loures. Quant aux cultes la population se répartit ainsi : 6 860600 Shiites , 700000 Sunnites et autres sectes musulmanes , 8000 Parses, 19000 Israélites, 43000 Arméniens, 23000 Nestoriens et Chaldéens.<ref>[https://archive.org/details/almanachdegotha00unse_20 Almanach de Gotha, annuaire généalogique, diplomatique et statistique pour l'année 1882], la page [https://archive.org/stream/almanachdegotha00unse_20#page/882/mode/2up 882-883]</ref>}}Statistik bildiriş: Ərazisi təqribən 1.647.070&nbsp;km²-dir. Əhalisi təqribən 7.653.600 nəfərdir, onlardan 1.963.800 nəfəri şəhərlərdə, 3.780.000 nəfəri kəndlərdə, 1.909.800 nəfəri isə köçəri olaraq yaşayır, 289 mini ərəblər, 800 mini türklər, 750 mini kürdlər və ləklər, 23 mini bəluclar və [[:fr:Bohème|qaraçılar]], 260 mini bəxtiyarilər və lurlar olaraq bilinir. Əhalinin dini tərkibi isə belə müəyyənləşir: 6860.6 min nəfər şiələr, 700 min nəfər sünni və digər məzhəbli müsəlmanlar, 8 min nəfər parslar, 19 min nəfər israillilər, 43 min nəfər ermənilər, 23 min nəfər [[Nestorianlıq|nestorianlar]] və xaldeylər. {{Sitatın sonu}} Müəllifləri Amerikanın və Avropanın ən yaxşı yazarları, Con Cozef Leylonun ({{Dil-en|John Joseph Lalor}}) baş deraktorluğu (1881-1889) ilə 1884-cü ildə [[Çikaqo]]da nəşr edilmiş ''[[:en:Cyclopaedia of Political Science, Political Economy, and the Political History of the United States|"Birləşmiş Dövlətlərin politologiya, siyasi-iqtisad və siyasi-tarix ensiklopediyası"]]''nın III cildində İran haqqında ümumi məlumatlar verilmiş (səh. 159-162) və məlumatların mənbəyi olaraq 1881-ci ildə yekunlaşmış rəsmi siyahıyaalınmanın nəticələrini göstərilmişdir. [[Rusiya imperiyası]]nın Qafqaz hərbi dairəsinin Baş Qərargahının zabitlərinin tədqiqat çalışmaları olan toplam 70 buraxılışı (1883-1896-cı illərdə) gerçəkləşmiş "Asiya üzrə coğrafi, topoqrafik və statistik materiallar toplusu" külliyyatının "IV buraxlış"ının "Persiya" yarımbaşlığının ikinci bölməsi olan və Baş Qərargahın polkovniki Kolyubakinin redaktorluğu ilə yazılmış: "1883-cü ildə '''Persiya Silahlı Qüvvələrinin''' və Persiya Ordusunun təşkili mənbəyi kimi '''əhalinin''' oçerki"ndə verilən məlumatlara əsasən: {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! colspan="2" | Xalq ► Tayfa ! colspan="2" | Əhali |- style="background:#e0e0e0;" ! Əsas xalqlar ! Əsas tayfalar ! Sayı ► Müəllifin isti–<br/>nad etdiyi mənbə ! Toplam sayı ► Müəllifin<br/>istinad etdiyi mənbə |- | Toplam | | | 5 000 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yulius Sezar Hentşe|Hentşe]] |- | rowspan="6"|[[Farslar]] | | | rowspan="6"|3 000 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yulius Sezar Hentşe|Hentşe]] |- | [[Bəxtiyarilər]] | 196 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Henri Roulinson|Roulinson]] |- | [[Lurlar]] | 370 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Henri Roulinson|Roulinson]] |- | [[Ləklər|Lək]], [[Xoşulu tayfası|Xoşulu]] və<br/>[[Zənd tayfası|Zəndlər]] | |- | [[Gərrus eli|Gərruslar]] | |- | [[Çarduri eli|Çardurilər]] | |- | rowspan="15"|[[İran türkdilli xalqları|Türk-tatarlar]] | | | rowspan="15"|750 000 {{Bax|#Mənbə|1}} Şəxsi təxmini |- | [[Əfşar tayfası|Əfşarlar]] | 200 000 {{Bax|#Mənbə|1}} Şəxsi təxmini |- | [[Şəqaqi eli|Şəqaqilər]] | 125 000 {{Bax|#Mənbə|1}} Şəxsi təxmini |- | [[Qacarlar (xalq)|Qacarlar]] | 19 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Karl Ritter|Ritter]] |- | [[Şahsevən eli|Şahsevənlər]] | 66 000 {{Bax|#Mənbə|1}} Şəxsi təxmini |- | [[Qaragözlü oymağı|Qaragözlülər]] | 60 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Karl Ritter|Ritter]] |- | [[Bayat tayfası|Bayatlar]] | 35 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[İvan Blaramberq|Blaramberq]] |- | [[Kəngərli eli|Kəngərlilər]] | 30 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Karl Ritter|Ritter]] |- | [[Müqəddəm eli|Müqəddəmlər]] | 25 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[İvan Blaramberq|Blaramberq]],<br/>[[Karl Ritter|Ritter]] |- | [[Dünbililər]] | 25 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[İvan Blaramberq|Blaramberq]] |- | [[Cavanşir eli|Cavanşirlər]] | 25 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[İvan Blaramberq|Blaramberq]] |- | [[Tərəkəmələr|Qarapapaqlar]] | 15 000 – 20 000 {{Bax|#Mənbə|1}} Şəxsi təxmini |- | Mühacirlər | ? ► ? |- | [[Lək eli|Ləklər]] | ? ► ? |- | Digərləri | 112 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Karl Ritter|Ritter]] |- | rowspan="14"|[[Kürdlər]] | | | rowspan="14"|500 000 {{Bax|#Mənbə|1}} Şəxsi təxmini |- | [[Şadlı eli|Şadlılar]], [[Zəfəranlı eli|Zəfəranlılar]]<br/> və digərləri | |- | [[Mükri eli|Mükrilər]] | 60 000 {{Bax|#Mənbə|1}} Şəxsi təxmini |- | [[Kəlhur eli|Kəlhurlar]] | 60 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[İvan Blaramberq|Blaramberq]] |- | [[Gorani tayfası|Goranilər]] | 60 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yeqor Çirikov|Çirikov]] |- | [[Bilbas eli|Bilbaslar]] | 50 000 – 60 000 {{Bax|#Mənbə|1}} Şəxsi təxmini |- | [[Sencabi eli|Sencabilər]] | ? <small>(5000 ailə)</small> {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yeqor Çirikov|Çirikov]] |- | [[Caf eli|Caflar]] | 20 000 – 25 000 {{Bax|#Mənbə|1}} Xurşid Əfəndi |- | [[Cəlali eli|Cəlalilər]] və<br/>[[Zilan eli|Zilanlar]] | ? ► ? |- | [[Sipki eli|Sipkilər]] və<br/>[[Heydəranlı eli|Heydəranlılar]] | ? ► ? |- | [[Aku eli|Akular]] | ? ► ? |- | [[Ravənduz eli|Ravənduzlar]] | ? <small>(1500 ailə)</small> {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yeqor Çirikov|Çirikov]] |- | [[Bəradost eli|Bəradostlar]] | ? <small>(1200 ailə)</small> {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yeqor Çirikov|Çirikov]],<br/>[[Henri Roulinson|Roulinson]] |- | [[Zərza eli|Zərzalar]] | ? <small>(1000 ailə)</small> {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yeqor Çirikov|Çirikov]] |- | [[Ərəblər]] | | | 300 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yulius Sezar Hentşe|Hentşe]] |- | [[Türkmənlər]] | | | 125 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yulius Sezar Hentşe|Hentşe]] |- | rowspan="7"|Digərləri | | | rowspan="7"|175 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yulius Sezar Hentşe|Hentşe]] |- | [[Teymuri]]lər və<br/>[[Cəmşidi]]lər | |- | [[Həzaralar]] | |- | [[Ermənilər]] | |- | [[Nestorianlıq|Nestorianlar]] | |- | Gəbrlər | |- | [[Yəhudilər]] | |} [[General-mayor]], [[:en:Русская императорская армия|Rus İmperiya Ordusu]]na daxil olan [[:ru:Николаевская академия Генерального штаба|"Baş Qərargahın Nikolay Akademiyası"]]nın professoru, senator və hərbi yazıçı olan [[:ru:Золотарёв, Аким Михайлович|Akim Mixayloviç Zolotaryov]]un 1888-ci ildə [[Sankt-Peterburq]]da nəşr edilmiş [https://archive.org/details/voennostatistic00zologoog|"Persiyanın hərbi-statistik oçerki"] kitabından: {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! colspan="2" | Xalq ► Tayfa ! colspan="2" | Əhali |- style="background:#e0e0e0;" ! Əsas xalqlar ! Əsas tayfalar ! Sayı ► Müəllifin isti–<br/>nad etdiyi mənbə ! Toplam sayı ► Müəllifin<br/>istinad etdiyi mənbə |- | Toplam | | | 6 000 000 ► Şəxsi təxmini |- | [[Farslar]] | | | 3 000 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yulius Sezar Hentşe|Hentşe]] |- | rowspan="11"|[[İran türkdilli xalqları|Türk-tatarlar]] | | | rowspan="11"|1 000 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yulius Sezar Hentşe|Hentşe]] |- | [[Əfşar tayfası|Əfşarlar]] | 200 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Aleksey Kolyubakin|Kolyubakin]] |- | [[Şəqaqi eli|Şəqaqilər]] | 125 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Aleksey Kolyubakin|Kolyubakin]] |- | [[Qacarlar (xalq)|Qacarlar]] | 100 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[İvan Blaramberq|Blaramberq]] |- | [[Şahsevən eli|Şahsevənlər]] | 66 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Aleksey Kolyubakin|Kolyubakin]] |- | [[Qaragözlü oymağı|Qaragözlülər]] | 60 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Karl Ritter|Ritter]] |- | [[Bayat tayfası|Bayatlar]] | ? {{Bax|#Mənbə|1}} [[İvan Blaramberq|Blaramberq]] |- | [[Müqəddəm eli|Müqəddəmlər]] | 25 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[İvan Blaramberq|Blaramberq]] |- | [[Dünbililər]] | 25 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[İvan Blaramberq|Blaramberq]] |- | [[Cavanşir eli|Cavanşirlər]] | 25 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[İvan Blaramberq|Blaramberq]] |- | [[Lək tayfası|Lək]] və digər<br/>kiçik tayfalar | 290 000 ► Şəxsi təxmini |- | rowspan="6"|[[Lurlar]] | | | rowspan="6"|780 000 ► Şəxsi təxmini |- | [[Bəxtiyarilər]] | 370 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Henri Roulinson|Roulinson]] |- | [[Lurlar]] | 196 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Henri Roulinson|Roulinson]] |- | [[Ləklər|Lək]], [[Xoşulu tayfası|Xoşulu]] və<br/>[[Zənd tayfası|Zəndlər]] | 180 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[İvan Blaramberq|Blaramberq]] |- | [[Gərrus eli|Gərruslar]] | 35 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[İvan Blaramberq|Blaramberq]] |- | [[Çarduri eli|Çardurilər]] | 20 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Henri Roulinson|Roulinson]] |- | rowspan="12"|[[Kürdlər]] | | | rowspan="12"|600 000 ► Şəxsi təxmini |- | [[Şadlı eli|Şadlılar]], [[Zəfəranlı eli|Zəfəranlılar]]<br/> və digərləri | 240 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Nikolay Petruseviç|Petruseviç]] |- | [[Mükri eli|Mükrilər]] | 72 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Henri Roulinson|Roulinson]] |- | [[Kəlhur eli|Kəlhurlar]] | 60 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[İvan Blaramberq|Blaramberq]] |- | [[Gorani tayfası|Goranilər]] | 60 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Karl Ritter|Ritter]] |- | [[Bilbas eli|Bilbaslar]] | 55 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Aleksey Kolyubakin|Kolyubakin]] |- | [[Sencabi eli|Sencabilər]] | 30 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yeqor Çirikov|Çirikov]] |- | [[Caf eli|Caflar]] | 25 000 {{Bax|#Mənbə|1}} Xurşid Əfəndi |- | [[Aku eli|Akular]], [[Cəlali eli|Cəlalilər]],<br/>[[Milan eli|Milanlar]] və digərləri | 24 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yeqor Çirikov|Çirikov]] |- | [[Ravənduz eli|Ravənduzlar]] | 9 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yeqor Çirikov|Çirikov]] |- | [[Bəradost eli|Bəradostlar]] | 7 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yeqor Çirikov|Çirikov]] |- | [[Zərza eli|Zərzalar]] | 6 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yeqor Çirikov|Çirikov]] |- | [[Ərəblər]] | | | 300 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yulius Sezar Hentşe|Hentşe]] |- | rowspan="8"|[[Cəmşidi]]lər,<br/>[[Türkmənlər]]<br/>və digərləri | | | rowspan="8"|320 000 ► Şəxsi təxmini |- | [[Teymuri]]lər və<br/>[[Cəmşidi]]lər | 106 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Karl Ritter|Ritter]] |- | [[Türkmənlər]] | 55 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Nikolay Petruseviç|Petruseviç]] |- | [[Həzaralar]] | 50 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[İvan Blaramberq|Blaramberq]] |- | [[Ermənilər]] | 50 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[İvan Blaramberq|Blaramberq]] |- | [[Nestorianlıq|Nestorianlar]] | 25 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yulius Sezar Hentşe|Hentşe]] |- | Gəbrlər | 20 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[İvan Blaramberq|Blaramberq]] |- | [[Yəhudilər]] | 10 000 {{Bax|#Mənbə|1}} [[Yulius Sezar Hentşe|Hentşe]] |} ==== XX-XXI əsrə aid mənbələrdə ==== [[Böyük Sovet Ensiklopediyası]]nın I nəşri, 45-ci cildinin <small>(1940-cı ildə çap edilib)</small>, 160-161-ci səhiflərində yazılıb: {{Sitatın əvvəli}}{{oq|ru|Среди 15 млн. населения, насчитывающих в Иране, — ок. 20% городского и 80% —'сельского и кочевников. В связи с мероприятпями правительства по переводу кочевников на оседлое положение их удельный вес в населении за последние годы сильно упал. Национальный состав Ирана—пестрый. Иранцы составляют ок. 50% населения, тюрко-монгольские народности—ок. 25%, курды—ок. 10%, арабы—ок. 5%; 10% приходится на прочие национальности. В связи с жестокой феодальной эксплоатацией крестьянства и весьма низким жизненным уровнем масс прирост населения крайне низок, составляя всего от 0,75% до 1 % ежегодно. Около 2/3 населения сосредоточено в экономически наиболее развитой северной части Ирана. К Ю. и, в особенности, в пустынных районах Ю.-В. плотность населении значительно падает.<ref>'''Большая Советская Энциклопедия'''. Первое издание. Том сорок пятый. Перемышль – Пол./Под ред. О. Ю. Шмидта (гл. ред.) и др. Москва, 1940-ой год, стр. 160-161</ref>}}İranda var olduğu hesab edilən 15 milyon əhalinin 20%-i şəhərlərdə, 80%-i isə kənd yerlərində və köçəri olaraq yaşayır. Hökumətin köçəriləri oturaq vəziyyətə gətirmək üçün gerçəkləşdirdiyi tədbirlərlə əlaqədar köçəri əhalinin xüsusi nisbəti son illərdə sürətlə azalmışdır. İranın etnik tərkibi rəngarəngdir. İranlılar əhalinin təxminən 50%-ini, türk-monqol xalqları 25%-ni, kürdlər 10%-ini, ərəblər 5%-ini təşkil edir: digər xalqların payına isə təxminən 10% düşür. Kəndli qismin ağır feodal istismarına məruz qalması və kütlənin aşağı həyat şəraitində yaşaması ilə əlaqədar artım həddindən artıq azdır, ildə cəmi 0.75%-1.00% təşkil edir. Əhalinin 2/3-si İranın iqtisadi cəhətdən nisbətən inşaf etmiş şimal hissəsində cəmlənmişdir. Cənuba və xüsusən də cənub-şərqə doğru səhralıq bölgələrdə əhalinin sıxlığı aşağı düşür.{{Sitatın sonu}} [[Böyük Sovet Ensiklopediyası]]nın II nəşri, XVIII cildinin <small>(1953-cü ildə çap edilib)</small>, 398-ci səhifəsində yazılıb: {{Sitatın əvvəli}}{{oq|ru|Точные сведения о численности населения Ирана отсутствуют. По оценке иранского правительства на 1951 общее число жителей в стране состовляла 19.1 млн чел., в т. ч. мужчин 9.1 млн чел. И.— многонациональное государство. Персы являются господствующей нацией и составляют половину населения страны. Они наиболее компактной массой проживают в юж. провинциях — Исфахане, Фарсе, Кермане, а также в Тегеране. В сев. провинциях — Гиляне, Хорасане и сев. Мазандера-не — персы составляют меньшинство. Азербайджанцы (ок. 30%) — основное население Иранского Азербайджана (см. Азербайджан Иранский). Курды (сев.-зап. часть И. и частично Хорасан), луры и бахтиары (юго-запад И.), белуджи (юго-восток И.), кашкайцы (провинция Фарс), арабы (юго-запад И., провинция Хузистан), туркмены (сев. Хорасан и Горганская степь), джемшиды, хезаре, теймуры (Хорасан), каджары и афшары (разные части И.) составляют примерно 15% и прочие национальности (ассирийцы, армяне, грузины, евреи и др.) — 5% населения страны.<ref>[http://bse2.ru '''Большая Советская Энциклопедия'''. Второе издание.] Том восемнадцатый. Индекс-Истон./Под ред. Б.А. Введенского (гл. ред.) и др. Москва, 1953-й год, [http://bse2.ru/book_view.jsp?idn=030284&page=398&format=djvu стр. 398]</ref>}}İranda əhalinin sayı haqqında dəqiq məlumatlar yoxdur. İran hökumətinin 1951-ci ilə olan qiymətləndirməsinə əsasən ölkədəki əhalinin ümumi sayı 19.1 milyon nəfər idi və onlardan 9.1 milyon nəfərini kişilər təşkil edirdi. Farslar dominant xalqdırlar və ölkə əhalisinin yarısını təşkil edirlər. Onlar daha yığcam kütlələrlə cənub əyalətlərində – İsfahanda, Farsda, Kirmanda, həmçinin Tehranda yaşayırlar. Şimal əyalətlərində – Gilanda, Xorasanda və şimali Mazandaranda farslar azlığı təşkil edirlər. Azərbaycanlılar (təxm. 30%) – İran Azərbaycanının əsas əhalisidir (bax. İran Azərbaycanı). Kürdlər (şimali-qərbi İran və qismən Xorasan), lur və bəxtiyarilər (cənub-qərbi İran), bəluclar (cənub-şərqi İran), qaşqaylar (Fars əyaləti), ərəblər (cənub-qərbi İran, Xuzistan əyaləti), türkmənlər (Şimali Xorasan və Gürgan düzü), cəmşidilər, həzaralar, teymurilər (Xorasan), qacarlar və avşarlar (İranın müxtəlif hissələri) əhalinin 15%-ini, digər xalqlar (assuriyalılar, ermənilər, gürcülər, yəhudilər və başqa.) isə 5%-ini təşkil edirlər.{{Sitatın sonu}} [[Böyük Sovet Ensiklopediyası]]nın III nəşri, X cildinin <small>(1972-ci ildə çap edilib)</small>, 406-cı səhifəsində yazılıb: {{Sitatın əvvəli}}{{oq|ru|В И. живёт более 30 народов. Около 75% населения составляют народы иранской языковой группы (млн. чел.): персы (13,5; 1970, оценка), близкие к ним гилянцы (1,6) и мазендеранцы (1,2); курды (2,5), луры (0,8), бахтиары (0,5), белуджи (0,65), талыши (0,68), таты (0,3), хазарейцы, джемшиды, афганцы, таджики (всего 0,25). К тюркской языковой группе относится свыше 20% населения И.: азербайджанцы (5 млн. чел.), кашкайцы (0,38 млн. чел.), туркмены (0,45 млн. чел.), а также ряд племён: каджары, бахарлу, эйнанлу, нафар, хорасани, пичагчи и др. (всего около 0,28 млн. чел.). Живут также народы других языковых групп (тыс. чел.): арабы (550), армяне (200), ассирийцы (75), евреи (70), брагуи, грузины, цыгане. Луры, бахтиары, кашкайцы, афшары, часть курдов и арабов, небольшие группы персов ведут кочевой и полукочевой образ жизни. :::Лит.:Народы Передней Азии, М., 1957. :::[[:ru:Брук, Соломон Ильич|С. И. Брук]], В. С. Глуходед.<ref>'''Большая Советская Энциклопедия'''. Третье издание.[http://www.rubricon.com/about_bse_6.asp Десятый том. Ива - Италики]./Под ред. А.М. Прохорова (гл. ред.) и др. Москва, 1972-й год, [https://slovari.yandex.ru/~книги/БСЭ/Иран/ стр. 406]</ref>}}İranda 30-dan çox xalq yaşayır. Əhalinin təxminən 75%-ini iran dil qrupu xalqları təşkil edir (mln.nəf.): farslar (13.5; 1970, qiymətləndirmə), onlara yaxın olan giləklər (1.6) və mazandaranlılar (1.2); kürdlər (2.5), lurlar (0.8), bəxtiyarilər (0.5), bəluclar (0.65), talışlar (0.68), tatlar (0.3), həzaralar, cəmşidilər, əfqanlar, taciklər (cəmisi 0.25). İran əhalisinin 20%-dən artığı türk dil qrupuna aiddir: azərbaycanlılar (5 mln. nəf.), qaşqaylar (0.38 mln. nəf.), türkmənlər (0.45 mln. nəf.), həmçinin bir sıra tayfalar: qacar, baharlı, eynanlı, nəfər, xorasani, pıçaqçı və başqa. (cəmisi təxminən 0.28 mln. nəf.). Həmçinin digər dil qrupalarının xalqları da yaşayırlar (min nəf.): ərəblər (550), ermənilər (200), assuriyalılar (75), yəhudilər (70), brahuilər, gürcülər, qaraçılar. Lurlar, bəxtiyarlar, qaşqylar, əfşarlar, kürdlərin və ərəblərin bir hissəsi, farsların böyük olmayan qrupları köçəri və ya yarımköçəri həyat tərzi keçirirlər. :::Ədəb.: Ön Asiya xalqları, M., 1957. :::S. İ. Bruk, V. S. Qluxoded.{{Sitatın sonu}} {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Etnik qrup ! colspan="2" | SSRİ Elmlər Akademiyasının<br/>Nikоlay Nikоlayеviç Mikluхо-Maklay adına<br/>Etnoqrafiya İnstitutunun<br/>"Dünya xalqları. Etnoqrafik oçerklər" seriyasından,<br/>1957-ci ildə Moskvada nəşr edilmiş<br/>"Ön Asiya xalqları" kitabında verilən<br/>məlumatlara əsasən<ref>Академии наук СССР. Институт этнографии имени Н.Н. Миклухо-Маклая. [[:ru:Народы мира. Этнографические очерки|Народы мира. Этнографические очерки.]] Под общей редакцией профессора и члена-корреспондента АН СССР С. П. Толстова. Издательство Академии Наук СССР. Москва. 1957. '''Народы Передней Азии'''. Под Редакцией Н. А. Кислякова, А. И. Першица. Издательство Академии Наук СССР. Москва. 1957, 613 страниц.</ref> |- style="background:#e0e0e0;" ! Sayı, <small>1956-cı ilə olan qiymətləndirmə</small> ! Nisbəti, ≈ |- | style="text-align:left;"| '''Toplam''' | 19 803 000<ref group=q>İstinad olaraq bax: göstərilən mənbədə səhifə 21, 171.</ref> | 100.00% |- | style="text-align:left;"| '''[[Farslar]]''' | rowspan="2"|9 200 000<ref group=q>İstinad olaraq bax: göstərilən mənbədə səhifə 172, 173. Mənbədə mazandaranlılardan ayrıca xalq kimi bəhs edilməməsi onların farsların tərkibində hesablanıldığı təsəvvürü yaradır.</ref> | rowspan="2"|46.46% |- | style="text-align:left;"| '''[[Mazandaranlılar]]''' |- | style="text-align:left;"| '''[[İran azərbaycanlıları|Azərbaycanlılar]]''' | 5 050 000<ref group=q>Qeyd: göstərilən mənbəyə əsasən azərbaycanlıların sayı azərbaycanlı köçəri tayfalarla birlikdə 4 milyon nəfədən çox idi (bax: səh. 172). Bütün İranda təxminən 4 milyonadak azərbaycanlı yaşayırdı (səh. 284). Azərbaycanlılara yaxın təxminən 700 min nəfər əhali öz tayfa quruluşunu qoruyub saxlamışdı (səh. 284-286): onlardan əfşarlar - 400 min nəfər, şahsevənlər - 180 min nəfər, qaradağlılar - 75 min nəfər, [[Qacarlar (xalq)|qacarlar]] - 25 min nəfər və qarapapaqlar 20 min nəfər idi. [[Qaşqaylar]]ın sayı isə 350 min nəfər idi (səh. 23, 276).</ref> | 25.50% |- | style="text-align:left;"| '''[[Kürdlər]]''' | 1 800 000<ref group=q>İstinad olaraq bax: göstərilən mənbədə səhifə 23, 242. Mənbəyə əsasən onlardan (Şadulu və Zəfəranlu tayfalarına mənsub olan) 250.000 nəfəri (səh. 23-də) və ya 200.000 nəfəri (səh. 243) Xorasan ostanında, ostanın şimalında Quçan və Dərəgəz bölgəsində yaşayırdılar.</ref> | 9.09% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran ərəbləri|Ərəblər]]''' | 820 000<ref name="səhifə 172">İstinad olaraq bax: göstərilən mənbədə səhifə 172</ref> | 4.14% |- | style="text-align:left;"| '''[[Giləklər]]''' | 750 000<ref name="səhifə 225">İstinad olaraq bax: göstərilən mənbədə səhifə 225</ref> | 3.78% |- | style="text-align:left;"| '''[[Lurlar]]''' | 650 000<ref name="səhifə 172, 261">İstinad olaraq bax: göstərilən mənbədə səhifə 172, 261.</ref> | 3.28% |- | style="text-align:left;"| '''[[Bəluclar]]''' | 420 000<ref name="səhifə 172" /> | 2.12% |- | style="text-align:left;"| '''[[Bəxtiyarilər]]''' | 400 000<ref name="səhifə 172, 261" /> | 2.02% |- | style="text-align:left;"| '''[[Türkmənlər]]''' | 200 000<ref group=q>İstinad olaraq bax: göstərilən mənbədə səhifə 22, 158, 172.</ref> | 1.01% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran erməniləri|Ermənilər]]''' | 130 000<ref group=q>İstinad olaraq bax: göstərilən mənbədə səhifə 172, 291.</ref> | 0.66% |- | style="text-align:left;"| '''[[Assuriyalılar]]'''<ref group=q>Qeyd: mənbədə Aysorlar olaraq qeyd ediliblər, bax: səhifə 172.</ref> | 75 000<ref group=q>İstinad olaraq bax: göstərilən mənbədə səhifə 172, 295.</ref> | 0.38% |- | style="text-align:left;"| '''[[Yəhudilər]]''' | 55 000<ref group=q>İstinad olaraq bax: göstərilən mənbədə səhifə 22, 172.</ref> | 0.28% |- | style="text-align:left;"| '''[[Talışlar]]''' | 50 000<ref group=q>İstinad olaraq bax: göstərilən mənbədə səhifə 225</ref> | 0.25% |- | style="text-align:left;"| '''[[Puştunlar]]'''<ref group=q>Qeyd: mənbədə Əfqanlar olaraq qeyd ediliblər, bax: səhifə 172.</ref> | 50 000<ref name="səhifə 172" /> | 0.25% |- | style="text-align:left;"| '''[[Qalışlar]]''' | 25 000<ref name="səhifə 225" /> | 0.13% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran gürcüləri|Gürcülər]]''' | 10 000<ref name="səhifə 172" /> | 0.05% |- | style="text-align:left;"| '''digər''' | 118 000 | 0.60% |} {{sütun}} {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Etnik qrup ! colspan="2" | SSRİ Elmlər Akademiyasının<br/>Nikоlay Nikоlayеviç Mikluхо-Maklay adına<br/>Etnoqrafiya İnstitutunun<br/>"Dünya xalqları. Etnoqrafik oçerklər" seriyasından,<br/>1962-ci ildə Moskvada nəşr edilmiş<br/>"Dünya xalqlarının sayı və məskunlaşması" kitabında<br/>verilən məlumatlara əsasən<ref>Академии наук СССР. Институт этнографии имени Н.Н.Миклухо-Маклая. Народы мира. Этнографические очерки. Под общей редакцией профессора и члена-корреспондента АН СССР С. П. Толстова. Издательство Академии Наук СССР. Москва. 1962. '''Численность и расселение народов мира'''. Под Редакцией С. И. Брука. Издательство Академии Наук СССР. Москва. 1962, стр. 204</ref> |- style="background:#e0e0e0;" ! Sayı, <small>1959-cu ilə olan qiymətləndirmə</small> ! Nisbəti, ≈ |- | style="text-align:left;"| '''Toplam''' | 20 149 000 | 100.00% |- | style="text-align:left;"| '''[[Farslar]]''' | 9 000 000 | 44.67% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran azərbaycanlıları|Azərbaycanlılar]]''' | 4 190 000<ref group=q>Qeyd: göstərilən mənbəyə əsasən öz tayfa quruluşunu qoruyub saxlamış əfşarlar - 300 min nəfər, qaşqaylar - 300 min nəfər, şahsevənlər - 150 min nəfər, [[Qacarlar (xalq)|qacarlar]] - 20 min nəfər, qarapapaqlar - 20 min nəfər, cənubi və şərqi İranın türk tayfaları (nəfər, baharlı, inanlı, teymurtaş, govdari, qaray, xorasani, pıçaqçı, qaragözlü və digər.) isə - 200 min nəfər olaraq ehtimal edilmişlər.</ref> | 20.80% |- | style="text-align:left;"| '''[[Kürdlər]]''' | 1 600 000 | 7.94% |- | style="text-align:left;"| '''[[Giləklər]]''' | 1 150 000 | 5.71% |- | style="text-align:left;"| '''[[Mazandaranlılar]]''' | 920 000 | 4.57% |- | style="text-align:left;"| '''[[Lurlar]]''' | 700 000 | 3.47% |- | style="text-align:left;"| '''[[Bəluclar]]''' | 450 000 | 2.23% |- | style="text-align:left;"| '''[[Bəxtiyarilər]]''' | 400 000 | 1.99% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran ərəbləri|Ərəblər]]''' | 400 000 | 1.99% |- | style="text-align:left;"| '''[[Türkmənlər]]''' | 330 000 | 1.64% |- | style="text-align:left;"| '''[[Tatlar (İran)|Tatlar]]''' | 220 000 | 1.09% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran erməniləri|Ermənilər]]''' | 120 000 | 0.60% |- | style="text-align:left;"| '''[[Həzaralar|Bərbəri həzaralar]]''' | 100 000 | 0.49% |- | style="text-align:left;"| '''[[Yəhudilər]]''' | 80 000 | 0.40% |- | style="text-align:left;"| '''[[Assuriyalılar]]''' | 70 000 | 0.35% |- | style="text-align:left;"| '''[[Teymuri]]lər''' | 70 000 | 0.35% |- | style="text-align:left;"| '''[[Talışlar]]''' | 50 000 | 0.25% |- | style="text-align:left;"| '''[[Puştunlar]]''' | 50 000 | 0.25% |- | style="text-align:left;"| '''[[Cəmşidi]]lər''' | 30 000 | 0.15% |- | style="text-align:left;"| '''[[Qalışlar]]''' | 25 000 | 0.12% |- | style="text-align:left;"| '''[[Taciklər]]''' | 25 000 | 0.12% |- | style="text-align:left;"| '''[[Hindistan]]lılar''' | 20 000 | 0.10% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran gürcüləri|Gürcülər]]''' | 10 000 | 0.05% |- | style="text-align:left;"| '''[[Brahuilər]]''' | 10 000 | 0.05% |- | style="text-align:left;"| '''[[Afrika]]lılar''' | 10 000 | 0.05% |- | style="text-align:left;"| '''digər''' | 119 000 | 0.59% |} {{sütun/son}} {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Etnik qrup ! colspan="2" | SSRİ Elmlər Akademiyasının<br/>Nikоlay Nikоlayеviç Mikluхо-Maklay adına<br/>Etnoqrafiya İnstitutunun 1964-cü ildə<br/>Moskvada nəşr etdirdiyi "Dünya xalqlarının atlası"<br/>kitabında verilən məlumatlara əsasən<ref>'''Атлас народов мира'''. Составлен Институтом этнографии им. Н .Н. Миклухо-Маклая Академии наук СССР и Главным управлением геодезии и картографии Государственного геологического комитета СССР. Москва. 1964, стр. 163</ref> |- style="background:#e0e0e0;" ! Sayı, <small>1961-ci ilin ortalarına olan qiymətləndirmə</small> ! Nisbəti, ≈ |- | style="text-align:left;"| '''Toplam''' | 20 678 000 | 100.00% |- | style="text-align:left;"| '''[[Farslar]]''' | 9 300 000 | 44.98% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran azərbaycanlıları|Azərbaycanlılar]]''' | 4 290 000<ref group=q>Mənbəyə əsasən ayrıca azərbaycanlılar - 3.3 milyon nəfər, qaşqaylar - 300 min nəfər, əfşarlar - 300 min nəfər, cənubi və şərqi İranda məskun olan türk tayfaları (nəfər, baharlı, inanlı, teymurtaş, govdari, pıçaqçı, qarayi, xorasani, qaragözlü və s.) - 200 min nəfər, şahsevənlər - 150 min nəfər, [[Qacarlar (xalq)|qacarlar]] - 20 min nəfər və qarapapaqlar - 20 min nəfər təxmin edilmişdir, istinad olaraq bax: göstərilən mənbədə səh. 163</ref> | 20.75% |- | style="text-align:left;"| '''[[Kürdlər]]''' | 1 700 000 | 8.22% |- | style="text-align:left;"| '''[[Giləklər]]''' | 1 200 000 | 5.80% |- | style="text-align:left;"| '''[[Mazandaranlılar]]''' | 950 000 | 4.59% |- | style="text-align:left;"| '''[[Lurlar]]'''<ref group=q>Qeyd: mənbəyə əsasən Kohgiluyə və Mamasani tayfaları daxil olmaqla.</ref> | 700 000 | 3.39% |- | style="text-align:left;"| '''[[Bəluclar]]''' | 450 000 | 2.18% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran ərəbləri|Ərəblər]]''' | 400 000 | 1.93% |- | style="text-align:left;"| '''[[Bəxtiyarilər]]''' | 400 000 | 1.93% |- | style="text-align:left;"| '''[[Türkmənlər]]''' | 340 000 | 1.64% |- | style="text-align:left;"| '''[[Tatlar (İran)|Tatlar]]''' | 220 000 | 1.06% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran erməniləri|Ermənilər]]''' | 120 000 | 0.58% |- | style="text-align:left;"| '''[[Həzaralar|Bərbəri həzaralar]]''' | 100 000 | 0.48% |- | style="text-align:left;"| '''[[Yəhudilər]]''' | 80 000 | 0.39% |- | style="text-align:left;"| '''[[Teymuri]]lər''' | 70 000 | 0.34% |- | style="text-align:left;"| '''[[Assuriyalılar]]''' | 70 000 | 0.34% |- | style="text-align:left;"| '''[[Puştunlar]]''' | 50 000 | 0.24% |- | style="text-align:left;"| '''[[Talışlar]]''' | 50 000 | 0.24% |- | style="text-align:left;"| '''[[Cəmşidi]]lər''' | 30 000 | 0.15% |- | style="text-align:left;"| '''[[Qalışlar]]''' | 25 000 | 0.12% |- | style="text-align:left;"| '''[[Taciklər]]''' | 25 000 | 0.12% |- | style="text-align:left;"| '''[[Hindistan]]lılar'''<ref group=q>Qeyd: mənbəyə əsasən Hindistan və Pakistandan köçüb gəlmişlər.</ref> | 20 000 | 0.10% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran gürcüləri|Gürcülər]]''' | 10 000 | 0.05% |- | style="text-align:left;"| '''[[Brahuilər]]''' | 10 000 | 0.05% |- | style="text-align:left;"| '''[[Afrika]]lılar''' | 10 000 | 0.05% |- | style="text-align:left;"| '''digər''' | 58 000 | 0.28% |} {{sütun}} {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Etnik qrup ! colspan="2" | "SSRİ Coğrafiya cəmiyyəti" və<br/>"İranla mədəni əlaqələr cəmiyyəti"nin<br/>1978-ci ildə Moskvada nəşr etdirdiyi<br/>"Dünya ölkələri və xalqları. İran"<br/>(Tövsiyyə edilən ədəbiyyatlar siyahısı) adlı<br/>kitabında verilən məlumatlara görə danışanların<br/>ana dili əsasında İran əhalisnin etnik tərkibi |- style="background:#e0e0e0;" ! Sayı, <small>1973-cü ilə olan qiymətləndirmə</small> ! Nisbəti, ≈ |- | style="text-align:left;"| '''Toplam''' | 32 100 000 | 100.00% |- | style="text-align:left;"| '''[[Farslar]]''' | 17 500 000 | 54.52% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran azərbaycanlıları|Azərbaycanlılar]]''' | 5 000 000 | 15.58% |- | style="text-align:left;"| '''[[Lurlar]] və [[Bəxtiyarilər]]''' | 2 500 000 | 7.79% |- | style="text-align:left;"| '''[[Kürdlər]]''' | 2 000 000 | 6.23% |- | style="text-align:left;"| '''[[Giləklər]]''' | 1 800 000 | 5.61% |- | style="text-align:left;"| '''[[Mazandaranlılar]]''' | 1 500 000 | 4.67% |- | style="text-align:left;"| '''[[Bəluclar]]''' | 600 000 | 1.87% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran ərəbləri|Ərəblər]]''' | 500 000 | 1.56% |- | style="text-align:left;"| '''[[Türkmənlər]]''' | 500 000 | 1.56% |- | style="text-align:left;"| '''digər''' | 200 000 | 0.62% |} {{sütun/son}} {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Etnik qrup ! colspan="3" | [[Konqres Kitabxanası|ABŞ Konqres Kitabxanası]]nın<br/>araşdırma və analiz vahidi<br/>olan [[Federal Araşdırmalar Şöbəsi]]nin<br/>təxmininə əsasən |- style="background:#e0e0e0;" ! Sayı<ref name="Table 3. Ethnic and Linguistic Groups, 1986">[https://archive.is/20120731004108/lcweb2.loc.gov/frd/cs/irtoc.html Country Study: '''Iran''' - Library of Congress]: [https://archive.is/20120721030314/lcweb2.loc.gov/frd/cs/iran/ir_appen.html%23table3 Appendix. '''Tables''' - Library of Congress]: — yoxlanılıb: 11.6.2014</ref>,<br/><small>(1986-cı il)</small> ! Nisbəti<ref name="Table 3. Ethnic and Linguistic Groups, 1986" />,<br/><small>(1986-cı il)</small> ! Nisbəti<ref name="Iran, May 2008">[https://web.archive.org/web/20050226190617/http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Iran.pdf Country Profile: Iran, May 2008 - '''Library of Congress'''] — yoxlanılıb: 11.6.2014</ref>,<br/><small>(2008-ci il)</small> |- | style="text-align:left;"| '''Toplam''' | 45 612 000 | 100.00% | 100% |- | style="text-align:left;"| '''[[Farslar]]''' | 23 100 000 | 51.00% | rowspan="3"|65% |- | style="text-align:left;"| '''[[Giləklər]]''' | rowspan="2"|3 450 000 | rowspan="2"|7.50% |- | style="text-align:left;"| '''[[Mazandaranlılar]]''' |- | style="text-align:left;"| '''[[İran azərbaycanlıları|Azərbaycanlılar]]''' | 11 500 000 | 25.20% | 16% |- | style="text-align:left;"| '''[[Kürdlər]]''' | 4 000 000 | 8.80% | 7% |- | style="text-align:left;"| '''[[Lurlar]]''' | 550 000 | 1.20% | rowspan="2"|6% |- | style="text-align:left;"| '''[[Bəxtiyarilər]]''' | 250 000 | 0.50% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran ərəbləri|Ərəblər]]''' | 530 000 | 1.20% | 2% |- | style="text-align:left;"| '''[[Bəluclar]]''' | 600 000 | 1.30% | 2% |- | style="text-align:left;"| '''[[Türkmənlər]]''' | 250 000 | 0.50% | 1% |- | style="text-align:left;"| '''[[Qaşqaylar]]''' | 250 000 | 0.50% | rowspan="2"|1% |- | style="text-align:left;"| '''[[Fars ostanı]] türkləri''' | 250 000 | 0.50% |- | style="text-align:left;"| '''Digər''' | 600 000 | rowspan="2"|1.30% | rowspan="3"|1% |- | style="text-align:left;"| '''[[Assuriyalılar]]''' | 32 000 |- | style="text-align:left;"| '''[[Ermənilər]]''' | 250 000 | 0.50% |} {{sütun}} {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! colspan="4" | "Dünya və onun xalqları" kitabında verilən<br/>məlumatlara əsasən 1996-cı ildə İranda<br/>əhalinin etnik və linqvistik tərkibi<ref name="page 486">[http://books.google.ru/books?id=j894miuOqc4C&pg=PA482&dq=Turkic+peoples+of+İran&hl=ru&sa=X&ei=h_eXU5qJGOqr0QW_iIDgCQ&ved=0CDAQ6AEwAw#v=onepage&q=Turkic%20peoples%20of%20%C4%B0ran&f=false World and Its Peoples] page 486</ref> |- style="background:#e0e0e0;" ! Etnik qrup ! Nisbəti ! Dil ! Nisbəti |- | [[Farslar]] | 51% | rowspan="2"|[[Fars dili]] | rowspan="2"|58% |- | [[Giləklər]] və [[Mazandaranlılar]] | 7% |- | [[İran azərbaycanlıları|Azərbaycanlılar]] | 24% | rowspan="2"|[[Türk dilləri]] | rowspan="2"|27% |- | [[Türkmənlər]] | 2% |- | [[Kürdlər]] | 7% | [[Kürd dili]] | 9% |- | [[İran ərəbləri|Ərəblər]] | 3% | [[Ərəb dili]] | 1% |- | [[Lurlar]] | 2% | [[Lur dili]] | 2% |- | [[Bəluclar]] | 2% | [[Bəluc dili]] | 1% |- | digər | 1% | digər | 2% |} {{sütun/son}} {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Etnik qrup ! colspan="2" | [[Təmsil Olunmayan Millətlər və Xalqlar Təşkilatı]]nın<br/>rəsmi veb saytında müvafiq xalqların səhifələrində<br/>verilən məlumatlara əsasən |- style="background:#e0e0e0;" ! Sayı ! Nisbəti, ≈ |- | style="text-align:left;"| '''Toplam''' | 66 000 000 | 100.00% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran azərbaycanlıları|Azərbaycanlılar]]''' | 30 000 000<ref>Unrepresented Nations and Peoples Organization ('''UNPO'''): [http://www.unpo.org/members/7884 Southern Azerbaijan]---publication date: March 25, 2008</ref> | 45.00% |- | style="text-align:left;"| '''[[Bəluclar]]''' | 4 000 000<ref>Unrepresented Nations and Peoples Organization: [http://www.unpo.org/members/7922 West Balochistan]{{oq|en|Total Baloch inhabited landscape is 690,000 km², of which 280,000 km² is occupied by Iran, 350,000 km² occupied by Pakistan and 60,000 km² by Afghanistan.The Baloch population in Iran consists of approximately 4 million people although there are no independent census figures. While the CIA Factbook estimates that they account for 2% of Iran’s population (total 66,429,284 July 2009 estimate) in reality this represents an underestimation. The majority of Iran’s Baloch are Sunni Muslims with small minorities of Shia and Zekri. The national language is Balochi and the second-most commonly spoken language is Brahui, a language of unknown origins with Iranic loanwords.}}</ref> | 5.70% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran ərəbləri|Ərəblər]]''' | 3 000 000<ref>Unrepresented Nations and Peoples Organization: [http://www.unpo.org/members/7857 Ahwazi]:..Indigenous Arab people within the province of Al-Ahwaz (officially known as Khuzestan) are a national, ethnic, linguistic and a cultural minority.Area: 89,000km2.Ethnic Groups: Arab (75%), Persian, Lurs, Jewish, Christian . Population: Al-Ahwaz: 5.7 million (according 2009 estimate based on 2002 government census) whith approx 4 million are Arabs. There are about 2 million Ahwazi Arab war (Iran-Iraq) refugees in other provinces.</ref> | 4.50% |- | style="text-align:left;"| '''digər''' | 29 000 000 | 44.80% |} {{sütun}} {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Etnik qrup ! colspan="2" | [[SIL International|Yay Dilçilik İnstitutu]]nun yayımladığı<br/>"Etnoloq sorğu kitabçası"nın 2000-ci ildə<br/>nəşr edilmiş və müəllifləri Cozef Evans Qrayms<br/>və Barbara F. Qrayms olan XIV nəşrində verilən<br/>məlumata əsasən İranda danışılan dillər<br/>əsasında əhalinin etnik tərkibi<ref>[http://archive.ethnologue.com/14/show_country.asp?name=Iran Ethnologue 14 report (in 2000) for Iran - archive of previous editions] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20161226055312/http://archive.ethnologue.com/14/show_country.asp?name=Iran |date=2016-12-26 }} (Yoxlanılıb: 11.02.2014)</ref> |- style="background:#e0e0e0;" ! Sayı, <small>1997-ci il</small> ! Nisbəti, ≈ |- | style="text-align:left;"| '''Toplam''' | 63 000 000 | 100.00% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran azərbaycanlıları|Azərbaycanlılar]]'''<ref group=q>Qeyd: göstərilən mənbəyə əsasən Əfşar, Şahsevən, Qacar, Müqəddəm, Pıçaqçı, Baharlı, Aynallı və Qaragözlü tayfaları daxil olmaqla.</ref> | 23 500 000 | 37.30%<ref>Iran, page [https://books.google.ru/books?id=b2liAAAAMAAJ&q=Ethnologue+South+Azerbaijani+23,500,000+1997&dq=Ethnologue+South+Azerbaijani+23,500,000+1997&hl=ru&sa=X&ved=0CBsQ6AEwAGoVChMIsLW7qafJxgIVxho-Ch21GQDC 528]. // Ethnologue: Languages of the world. 14th Edition. Volume I. Author: Barbara F. Grimes, Joseph Evans Grimes. [[:en:Dallas|Dallas]]: [[:en:SIL International|SIL International]], 2000, XI+855 pages. ISBN 9781556711039</ref> |- | style="text-align:left;"| '''[[Farslar]]'''<ref group=q>Qeyd: göstərilən mənbəyə əsasən ana dili Daricə olanlar ([http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=16-16 "Daricə" və yə "şərqi farsca" adlandırılan dil Əfqanıstanda – Tacikistanda – Özbəkistanda – İranda yaşayan Tacik və ya Farsivan adlandırılan toplumun ana dili , həmçinin birinci dərəcəli dil kimi daricədən istifadə etdikləri üçün Əfqanıstanda taciklərin içində hesablanan Qızılbaş – Azərbaycan türklərinin birinci dili , əsasən İranda və Əfqanıstanda məskunlaşmış Çahar Aymaqların ana dili , Əfqanıstanda yaşayan Fars toplumuna aid olan Pəhləvani etnik qrupunun ana dili və nəhayət öz ana dili olan uyğur türkcəsini unutmuş Gurluların varisləri olan Həzaraların ana dilidir.]) , [[Tatlar (İran)|tatlar]] , [[bəxtiyarilər]] və [[lurlar]] daxil olmaqla.</ref> | 22 000 000 | 34.92%<ref>Iran, page [https://books.google.ru/books?id=b2liAAAAMAAJ&q=Ethnologue+FARSI,+WESTERN+22,000,000+1997&dq=Ethnologue+FARSI,+WESTERN+22,000,000+1997&hl=ru&sa=X&ved=0CBsQ6AEwAGoVChMIxLiN8NrJxgIVgj8-Ch2dNwAB 529]. // Ethnologue: Languages of the world. 14th Edition. Volume I. Author: Barbara F. Grimes, Joseph Evans Grimes. [[:en:Dallas|Dallas]]: [[:en:SIL International|SIL International]], 2000, XI+855 pages. ISBN 9781556711039</ref> |- | style="text-align:left;"| '''[[Türkmənlər]]''' | 2 000 000 | 3.17%<ref>Iran, page [https://books.google.ru/books?id=b2liAAAAMAAJ&q=2000000+Iraqi+Turkmen&dq=2000000+Iraqi+Turkmen&hl=ru&sa=X&ved=0CDIQ6AEwBDgKahUKEwicqK_s67bGAhUjknIKHdL8BOc 532]. // Ethnologue: Languages of the world. 14th Edition. Volume I. Author: Barbara F. Grimes, Joseph Evans Grimes. [[:en:Dallas|Dallas]]: [[:en:SIL International|SIL International]], 2000, XI+855 pages. ISBN 9781556711039</ref> |- | style="text-align:left;"| '''[[Qaşqaylar]]''' | 1 500 000 | 2.38% |- | style="text-align:left;"| '''digər''' | 14 000 000 | 22.23% |} {{sütun/son}} "İnsan haqlarını izləmə təşkilatı"nın ([[:en:Human Rights Watch|Human Rights Watch]]) 1997–ci ildə yayımladığı İranla bağlı "Dini və etnik azlıqlar: qanunlarda və praktikada ayrıseçkilik" ({{Dil-en|Religious And Ethnic minorities: Discrimination in Law And Practice}})<ref>http://pantheon.hrw.org/reports/1997/iran/</ref> adlı 33 səhifəlik raportunda qeyd edilmişdir:{{Sitatın əvvəli}}İranın əhalisi 60 milyon nəfərdən artıqdır.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://pantheon.hrw.org/reports/1997/iran/Iran-03.htm#P138_17251 |access-date=2015-03-30 |archive-date=2015-07-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150706191136/http://pantheon.hrw.org/reports/1997/iran/Iran-03.htm#P138_17251 |url-status=dead }}</ref> Onlardan 15 – 20 milyon nəfərini azərbaycanlılar, 5 – 8 milyon nəfərini kürdlər təşkil edir.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://pantheon.hrw.org/reports/1997/iran/Iran-06.htm#P397_84566 |access-date=2015-03-30 |archive-date=2015-07-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150706191813/http://pantheon.hrw.org/reports/1997/iran/Iran-06.htm#P397_84566 |url-status=dead }}</ref> 3 milyon nəfər əhalisi Xuzestan əyaləti əhalisinin 70%–i ərəblərdən ibarətdir.{{Sitatın sonu}} [[ABŞ]] [[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi]] avqust 1962-ci ildən tam məxfi, iyun 1971-ci ildən isə qeyri-məxfi şəkildə "Dünya faktlar kitabı"nı nəşr etdirir.<ref>{{Cite web |title=History — CIA — The World Factbook |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/history.html |access-date=2014-08-20 |archive-date=2013-05-07 |archive-url=https://www.webcitation.org/6GR2bmwfo?url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/docs/history.html |url-status=dead }}</ref> Kitabda müxtəlif ölkələr haqqında məlumatlar verilərkən hansı mənbələrə istinad edildiyi işıqlandırılmır. <gallery mode="packed-hover" heights="188px"> Şəkil:Percentage of ethnic groups in the general population of Iran (1982-1989).png|MKİ-nin 1982-1989-cu illərdə yayınladığı məlumatlara əsasən İranda etnik qrupların ümumi əhali içində nisbətlərini əks etdirən diaqram Şəkil:Percentage of ethnic groups in the general population of Iran (1990-1993).png|MKİ-nin 1990-1993-cü illərdə yayınladığı məlumatlara əsasən İranda etnik qrupların ümumi əhali içində nisbətlərini əks etdirən diaqram Şəkil:Percentage of ethnic groups in the general population of Iran (1994-2011).png|MKİ-nin 1994-2011-ci illərdə yayınladığı məlumatlara əsasən İranda etnik qrupların ümumi əhali içində nisbətlərini əks etdirən diaqram Şəkil:Percentage of ethnic groups in the general population of Iran (2012-2014).png|MKİ-nin 2012-2014-cü illərdə yayınladığı məlumatlara əsasən İranda etnik qrupların ümumi əhali içində nisbətlərini əks etdirən diaqram </gallery> {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Etnik qrup ! colspan="14" | [[ABŞ]] [[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi|MKİ]]-nin nəşr etdirdiyi "Dünya faktlar kitabı"nda verilən məlumatlara əsasən |- style="background:#e0e0e0;" ! Sayı,<br/><small>(1983)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(1984)</small><br/>≈ ! %<ref name="NBİF-108" /> ! Sayı,<br/><small>(1985)</small><br/>≈ ! %<ref name="NBİF-110" /> ! Sayı,<br/><small>(1986)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(1987)</small><br/>≈ ! %<ref name="NBİF-116" /> ! Sayı,<br/><small>(1988)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(1989)</small><br/>≈ ! % |- | style="text-align:left;"| '''Toplam''' | 42 515 500 | 100% | 43 820 000<ref name="NBİF-108">National Basic Intelligence Factbook — 1984, page 108</ref> | 100% | 45 191 000<ref name="NBİF-110">National Basic Intelligence Factbook — 1985, page 110</ref> | 100% | 46 604 000 | 100% | 50 407 763<ref name="NBİF-116">National Basic Intelligence Factbook — 1987, page 116</ref> | 100% | | 100% | 53 866 523<ref name="Iran People — 1989">[http://www.theodora.com/wfb1989/iran/iran_people.html Iran People — 1989, CIA World Factbook — '''Theodora.com''']</ref> | 100% |- | style="text-align:left;"| '''[[Farslar]]''' | 26 784 800 | 63% | 27 606 600 | 63% | 28 470 330 | 63% | 29 360 500 | 63% | 31 756 891 | 63% | | 63% | 33 935 909 | 63% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran türkdilli xalqları|Türkdilli xalqlar]]''' | 7 652 800 | 18% | 7 887 600 | 18% | 8 134 380 | 18% | 8 388 700 | 18% | 9 073 397 | 18% | | 18% | 9 695 974 | 18% |- | style="text-align:left;"| '''[[Kürdlər]]''' | 1 275 500 | 3% | 1 314 600 | 3% | 1 355 730 | 3% | 1 398 100 | 3% | 1 512 233 | 3% | | 3% | 1 615 996 | 3% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran ərəbləri|Ərəblər]] və digər Semitlər''' | 1 275 500 | 3% | 1 314 600 | 3% | 1 355 730 | 3% | 1 398 100 | 3% | 1 512 233 | 3% | | 3% | 1 615 996 | 3% |- | style="text-align:left;"| '''digər İranlılar''' | 5 526 900 | 13% | 5 696 600 | 13% | 5 874 830 | 13% | 6 058 600 | 13% | 6 553 009 | 13% | | 13% | 7 002 648 | 13% |} {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Etnik qrup ! colspan="14" | [[ABŞ]] [[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi|MKİ]]-nin nəşr etdirdiyi "Dünya faktlar kitabı"nda verilən məlumatlara əsasən |- style="background:#e0e0e0;" ! Sayı,<br/><small>(1990)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(1991)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(1992)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(1993)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(1994)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(1995)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(1996)</small><br/>≈ ! % |- | style="text-align:left;"| '''Toplam''' | 55 647 001<ref name="Iran People — 1990">[http://www.theodora.com/wfb1990/iran/iran_people.html Iran People — 1990, CIA World Factbook — '''Theodora.com''']</ref> | 100% | 59 051 082<ref name="Iran People — 1991">[http://www.theodora.com/wfb1991/iran/iran_people.html Iran People — 1991, CIA World Factbook — '''Theodora.com''']</ref><ref name="The World Factbook 1991">[http://books.google.ru/books?id=f108AgAAQBAJ&pg=PT902&dq=inauthor:#v=onepage&q&f=false The World Factbook 1991]</ref> | 100% | 61 183 138<ref name="The World Factbook 1992">[http://books.google.ru/books?id=mFk8AgAAQBAJ&pg=PT987&dq=inauthor:#v=onepage&q&f=false The World Factbook 1992]</ref> | 100% | 63 369 809<ref name="The World Factbook 1993">[http://books.google.ru/books?id=vVk8AgAAQBAJ&pg=PT1233&dq=inauthor:#v=onepage&q&f=false The World Factbook 1993]</ref> | 100% | 65 615 474<ref name="The World Factbook 1994">[http://books.google.ru/books?id=B1o8AgAAQBAJ&pg=PT1174&lpg=PT1174&dq=iran+cia+world+factbook+1994&source=bl&ots=Cekl1iwLx8&sig=KpDwmtrIJOFjUP1Q3e-xR5aMKJE&hl=ru&sa=X&ei=J6TwU5bDOMrT0QX-soDoBw&ved=0CEwQ6AEwBg#v=onepage&q=iran%20cia%20world%20factbook%201994&f=false The World Factbook 1994]</ref> | 100% | 64 625 455<ref name="Iran People — 1996">[http://theodora.com/wfb/iran_people.html Iran People — 1996, CIA World Factbook — '''Theodora.com''']</ref> | 100% | 66 094 264<ref name="The World Factbook 1996">[https://archive.org/stream/theciaworldfactb27675gut/pg27675.txt The World Factbook 1996]</ref> | 100% |- | style="text-align:left;"| '''[[Farslar]]''' | 28 379 971 | 51% | 30 116 052 | 51% | 31 203 400 | 51% | 32 318 603 | 51% | 33 463 892 | 51% | 32 958 982 | 51% | 33 708 075 | 51% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran azərbaycanlıları|Azərbaycanlılar]]''' | 13 911 750 | 25% | 14 762 771 | 25% | 15 295 785 | 25% | 15 842 452 | 25% | 15 747 714 | 24% | 15 510 109 | 24% | 15 862 623 | 24% |- | style="text-align:left;"| '''[[Giləklər]]''' | rowspan="2"|4 451 760 | rowspan="2"|8% | rowspan="2"|4 724 087 | rowspan="2"|8% | rowspan="2"|4 894 651 | rowspan="2"|8% | rowspan="2"|5 069 585 | rowspan="2"|8% | rowspan="2"|5 249 238 | rowspan="2"|8% | rowspan="2"|5 170 036 | rowspan="2"|8% | rowspan="2"|5 287 541 | rowspan="2"|8% |- | style="text-align:left;"| '''[[Mazandaranlılar]]''' |- | style="text-align:left;"| '''[[Kürdlər]]''' | 5 008 230 | 9% | 5 314 597 | 9% | 5 506 482 | 9% | 5 703 283 | 9% | 4 593 083 | 7% | 4 523 782 | 7% | 4 626 598 | 7% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran ərəbləri|Ərəblər]]''' | 556 470 | 1% | 590 511 | 1% | 611 831 | 1% | 633 698 | 1% | 1 968 464 | 3% | 1 938 764 | 3% | 1 982 828 | 3% |- | style="text-align:left;"| '''[[Lurlar]]''' | 1 112 940 | 2% | 1 181 022 | 2% | 1 223 663 | 2% | 1 267 396 | 2% | 1 312 309 | 2% | 1 292 509 | 2% | 1 321 885 | 2% |- | style="text-align:left;"| '''[[Bəluclar]]''' | 556 470 | 1% | 590 511 | 1% | 611 831 | 1% | 633 698 | 1% | 1 312 309 | 2% | 1 292 509 | 2% | 1 321 885 | 2% |- | style="text-align:left;"| '''digər''' | rowspan="2"|1 669 410 | rowspan="2"|3% | rowspan="2"|1 771 531 | rowspan="2"|3% | rowspan="2"|1 835 495 | rowspan="2"|3% | rowspan="2"|1 901 094 | rowspan="2"|3% | 656 156 | 1% | 646 255 | 1% | 660 944 | 1% |- | style="text-align:left;"| '''[[Türkmənlər]]''' | 1 312 309 | 2% | 1 292 509 | 2% | 1 321 885 | 2% |} {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Etnik qrup ! colspan="12" | [[ABŞ]] [[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi|MKİ]]-nin nəşr etdirdiyi "Dünya faktlar kitabı"nda verilən məlumatlara əsasən |- style="background:#e0e0e0;" ! Sayı,<br/><small>(1997)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(1998)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(1999)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(2000)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(2001)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(2002)</small><br/>≈ ! % |- | style="text-align:left;"| '''Toplam''' | 67 540 002<ref name="Iran People — 1997">[http://www.photius.com/wfb1997/iran/iran_people.html Iran People — 1997]</ref> | 100% | 68 959 931<ref name="Iran People — 1998">[http://www.greekorthodoxchurch.org/wfb1998/iran/iran_people.html Iran People — 1998]</ref> | 100% | 65 179 752<ref name="Iran People — 1999">[http://www.photius.com/wfb/wfb1999/iran/iran_people.html Iran People — 1999]</ref> | 100% | 65 619 636<ref name="Iran People — 2000">[http://www.photius.com/wfb2000/countries/iran/iran_people.html Iran People — 2000]</ref> | 100% | 66 128 965<ref name="Iran People — 2001">[http://workmall.com/wfb2001/iran/iran_people.html Iran People — 2001]</ref> | 100% | 66 622 704<ref name="Iran People — 2002">[http://www.greekorthodoxchurch.org/wfb2002/iran/iran_people.html Iran People — 2002]</ref> | 100% |- | style="text-align:left;"| '''[[Farslar]]''' | 34 445 401 | 51% | 35 169 565 | 51% | 33 241 674 | 51% | 33 466 014 | 51% | 33 725 772 | 51% | 33 977 579 | 51% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran azərbaycanlıları|Azərbaycanlılar]]''' | 16 209 600 | 24% | 16 550 383 | 24% | 15 643 140 | 24% | 15 748 713 | 24% | 15 870 952 | 24% | 15 989 449 | 24% |- | style="text-align:left;"| '''[[Giləklər]]''' və '''[[Mazandaranlılar]]''' | 5 403 200 | 8% | 5 516 794 | 8% | 5 214 380 | 8% | 5 249 571 | 8% | 5 290 317 | 8% | 5 329 816 | 8% |- | style="text-align:left;"| '''[[Kürdlər]]''' | 4 727 800 | 7% | 4 827 195 | 7% | 4 562 583 | 7% | 4 593 375 | 7% | 4 629 028 | 7% | 4 663 589 | 7% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran ərəbləri|Ərəblər]]''' | 2 026 200 | 3% | 2 068 798 | 3% | 1 955 393 | 3% | 1 968 589 | 3% | 1 983 869 | 3% | 1 998 681 | 3% |- | style="text-align:left;"| '''[[Lurlar]]''' | 1 350 800 | 2% | 1 379 199 | 2% | 1 303 595 | 2% | 1 312 393 | 2% | 1 322 579 | 2% | 1 332 454 | 2% |- | style="text-align:left;"| '''[[Türkmənlər]]''' | 1 350 800 | 2% | 1 379 199 | 2% | 1 303 595 | 2% | 1 312 393 | 2% | 1 322 579 | 2% | 1 332 454 | 2% |- | style="text-align:left;"| '''[[Bəluclar]]''' | 1 350 800 | 2% | 1 379 199 | 2% | 1 303 595 | 2% | 1 312 393 | 2% | 1 322 579 | 2% | 1 332 454 | 2% |- | style="text-align:left;"| '''digər''' | 675 401 | 1% | 689 599 | 1% | 651 797 | 1% | 656 195 | 1% | 661 290 | 1% | 666 228 | 1% |} {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Etnik qrup ! colspan="12" | [[ABŞ]] [[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi|MKİ]]-nin nəşr etdirdiyi "Dünya faktlar kitabı"nda verilən məlumatlara əsasən |- style="background:#e0e0e0;" ! Sayı,<br/><small>(2003)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(2004)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(2005)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(2006)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(2007)</small><br/>≈ ! % ! Sayı,<br/><small>(2008)</small><br/>≈ ! % |- | style="text-align:left;"| '''Toplam''' | 68 278 826<ref name="Iran People — 2003">[http://www.theodora.com/wfb2003/iran/iran_people.html Iran People — 2003]</ref> | 100% | 69 018 924<ref name="CIA World Fact Book, 2004/Iran — Wikisource">[https://en.wikisource.org/wiki/CIA_World_Fact_Book,_2004/Iran CIA World Fact Book, 2004/Iran — '''Wikisource''']</ref> | 100% | 68 017 860<ref name="Iran People — 2005">[http://www.allcountries.org/wfb2005/iran/iran_people.html Iran People — 2005]</ref> | 100% | 68 688 433<ref name="Iran People — 2006">[http://www.theodora.com/wfb2006/iran/iran_people.html Iran People — 2006, CIA World Factbook — '''Theodora.com''']</ref> | 100% | 65 397 521<ref name="Iran People — 2007">[http://www.allcountries.org/wfb2007/iran/iran_people.html Iran People — 2007]</ref> | 100% | 65 875 224<ref name="Iran: Land, Climate, Culture, and Resources">[http://www-personal.umich.edu/~rraham/iran_demographics.html Iran: Land, Climate, Culture, and Resources] — yoxlanılıb: 17.8.2014</ref> | 100% |- | style="text-align:left;"| '''[[Farslar]]''' | 34 822 201 | 51% | 35 199 651 | 51% | 34 689 109 | 51% | 35 031 101 | 51% | 33 352 736 | 51% | 33 596 364 | 51% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran azərbaycanlıları|Azərbaycanlılar]]''' | 16 386 918 | 24% | 16 564 542 | 24% | 16 324 286 | 24% | 16 485 224 | 24% | 15 695 405 | 24% | 15 810 054 | 24% |- | style="text-align:left;"| '''[[Giləklər]]''' və '''[[Mazandaranlılar]]''' | 5 462 306 | 8% | 5 521 514 | 8% | 5 441 429 | 8% | 5 495 075 | 8% | 5 231 802 | 8% | 5 270 018 | 8% |- | style="text-align:left;"| '''[[Kürdlər]]''' | 4 779 518 | 7% | 4 831 325 | 7% | 4 761 250 | 7% | 4 808 190 | 7% | 4 577 826 | 7% | 4 611 266 | 7% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran ərəbləri|Ərəblər]]''' | 2 048 365 | 3% | 2 070 568 | 3% | 2 040 536 | 3% | 2 060 653 | 3% | 1 961 926 | 3% | 1 976 257 | 3% |- | style="text-align:left;"| '''[[Lurlar]]''' | 1 365 577 | 2% | 1 380 378 | 2% | 1 360 357 | 2% | 1 373 769 | 2% | 1 307 950 | 2% | 1 317 504 | 2% |- | style="text-align:left;"| '''[[Türkmənlər]]''' | 1 365 577 | 2% | 1 380 378 | 2% | 1 360 357 | 2% | 1 373 769 | 2% | 1 307 950 | 2% | 1 317 504 | 2% |- | style="text-align:left;"| '''[[Bəluclar]]''' | 1 365 577 | 2% | 1 380 378 | 2% | 1 360 357 | 2% | 1 373 769 | 2% | 1 307 950 | 2% | 1 317 504 | 2% |- | style="text-align:left;"| '''digər''' | 682 787 | 1% | 690 190 | 1% | 680 179 | 1% | 686 883 | 1% | 653 976 | 1% | 658 753 | 1% |} {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Etnik qrup ! colspan="12" | [[ABŞ]] [[Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi|MKİ]]-nin nəşr etdirdiyi "Dünya faktlar kitabı"nda verilən məlumatlara əsasən |- style="background:#e0e0e0;" ! Sayı,<br/><small>(2009)</small><br/>≈ ! %<ref name="The World Factbook 2009">[https://www.cia.gov/index.html CİA]: [https://www.cia.gov/library Library] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110524165356/https://www.cia.gov/library/ |date=2011-05-24 }} – [https://www.cia.gov/library/publications Publications] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131206031026/https://www.cia.gov/library/publications/ |date=2013-12-06 }} – [https://www.cia.gov/library/publications/download/index.html Download] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140918000800/https://www.cia.gov/library/publications/download/index.html |date=2014-09-18 }} – [https://www.cia.gov/library/publications/download/download-2009/factbook.zip The World Factbook 2009 '''(zip)'''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140322050447/https://www.cia.gov/library/publications/download/download-2009/factbook.zip |date=2014-03-22 }} — yoxlanılıb: 16.06.2014</ref> ! Sayı,<br/><small>(2010)</small><br/>≈ ! %<ref name="The World Factbook 2010">[https://www.cia.gov/index.html CİA]: [https://www.cia.gov/library Library] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110524165356/https://www.cia.gov/library/ |date=2011-05-24 }} – [https://www.cia.gov/library/publications Publications] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131206031026/https://www.cia.gov/library/publications/ |date=2013-12-06 }} – [https://www.cia.gov/library/publications/download/index.html Download] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140918000800/https://www.cia.gov/library/publications/download/index.html |date=2014-09-18 }} – [https://www.cia.gov/library/publications/download/download-2010/factbook.zip The World Factbook 2010 '''(zip)'''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140821185827/https://www.cia.gov/library/publications/download/download-2010/factbook.zip |date=2014-08-21 }} — yoxlanılıb: 16.06.2014</ref> ! Sayı,<br/><small>(2011)</small><br/>≈ ! %<ref name="The World Factbook 2011">[https://www.cia.gov/index.html CİA]: [https://www.cia.gov/library Library] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110524165356/https://www.cia.gov/library/ |date=2011-05-24 }} – [https://www.cia.gov/library/publications Publications] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131206031026/https://www.cia.gov/library/publications/ |date=2013-12-06 }} – [https://www.cia.gov/library/publications/download/index.html Download] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140918000800/https://www.cia.gov/library/publications/download/index.html |date=2014-09-18 }} – [https://www.cia.gov/library/publications/download/download-2011/factbook.zip The World Factbook 2011 '''(zip)'''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140821191911/https://www.cia.gov/library/publications/download/download-2011/factbook.zip |date=2014-08-21 }} — yoxlanılıb: 16.06.2014</ref> ! Sayı,<br/><small>(2012)</small><br/>≈ ! %<ref name="The World Factbook 2012">[https://www.cia.gov/index.html CİA]: [https://www.cia.gov/library Library] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110524165356/https://www.cia.gov/library/ |date=2011-05-24 }} – [https://www.cia.gov/library/publications Publications] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131206031026/https://www.cia.gov/library/publications/ |date=2013-12-06 }} – [https://www.cia.gov/library/publications/download/index.html Download] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140918000800/https://www.cia.gov/library/publications/download/index.html |date=2014-09-18 }} – [https://www.cia.gov/library/publications/download/download-2012/factbook.zip The World Factbook 2012 '''(zip)'''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140821233406/https://www.cia.gov/library/publications/download/download-2012/factbook.zip |date=2014-08-21 }} — yoxlanılıb: 16.06.2014</ref> ! Sayı,<br/><small>(2013)</small><br/>≈ ! %<ref name="The World Factbook 2013">[https://www.cia.gov/index.html CİA]: [https://www.cia.gov/library Library] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110524165356/https://www.cia.gov/library/ |date=2011-05-24 }} – [https://www.cia.gov/library/publications Publications] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131206031026/https://www.cia.gov/library/publications/ |date=2013-12-06 }} – [https://www.cia.gov/library/publications/download/index.html Download] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140918000800/https://www.cia.gov/library/publications/download/index.html |date=2014-09-18 }} – [https://www.cia.gov/library/publications/download/download-2013/factbook.zip The World Factbook 2013 '''(zip)'''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140821234939/https://www.cia.gov/library/publications/download/download-2013/factbook.zip |date=2014-08-21 }} — yoxlanılıb: 16.06.2014</ref> ! Sayı,<br/><small>(2014)</small><br/>≈ ! %<ref name="Middle East :: İran (2014 profile)">'''[https://www.cia.gov/index.html CİA]: [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/ The World Factbook] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130510200259/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/ |date=2013-05-10 }}''' – [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html Middle East :: İran (2014 profile)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120203093100/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html |date=2012-02-03 }} — yoxlanılıb: 16.06.2014</ref> |- | style="text-align:left;"| '''Toplam''' | 66 429 284<ref name="The World Factbook 2009" /> | 100% | 76 923 300<ref name="The World Factbook 2010" /> | 100% | 77 891 220<ref name="The World Factbook 2011" /> | 100% | 78 868 711<ref name="The World Factbook 2012" /> | 100% | 79 853 900<ref name="The World Factbook 2013" /> | 100% | 80 840 713<ref name="Middle East :: İran (2014 profile)" /> | 100% |- | style="text-align:left;"| '''[[Farslar]]''' | 33 878 935 | 51% | 39 230 883 | 51% | 39 724 522 | 51% | rowspan="2"|48 109 914 | rowspan="2"|61% | rowspan="2"|48 710 879 | rowspan="2"|61% | rowspan="2"|49 312 835 | rowspan="2"|61% |- | style="text-align:left;"| '''[[Giləklər]]''' və '''[[Mazandaranlılar]]''' | 5 314 343 | 8% | 6 153 864 | 8% | 6 231 298 | 8% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran azərbaycanlıları|Azərbaycanlılar]]''' | 15 943 028 | 24% | 18 461 592 | 24% | 18 693 893 | 24% | 12 618 994 | 16% | 12 776 624 | 16% | 12 934 514 | 16% |- | style="text-align:left;"| '''[[Kürdlər]]''' | 4 650 050 | 7% | 5 384 631 | 7% | 5 452 385 | 7% | 7 886 871 | 10% | 7 985 390 | 10% | 8 084 071 | 10% |- | style="text-align:left;"| '''[[Lurlar]]''' | 1 328 586 | 2% | 1 538 466 | 2% | 1 557 824 | 2% | 4 732 123 | 6% | 4 791 234 | 6% | 4 850 443 | 6% |- | style="text-align:left;"| '''[[İran ərəbləri|Ərəblər]]''' | 1 992 879 | 3% | 2 307 699 | 3% | 2 336 737 | 3% | 1 577 374 | 2% | 1 597 078 | 2% | 1 616 814 | 2% |- | style="text-align:left;"| '''[[Türkmənlər]]''' | 1 328 586 | 2% | 1 538 466 | 2% | 1 557 824 | 2% | 1 577 374 | 2% | 1 597 078 | 2% | 1 616 814 | 2% |- | style="text-align:left;"| '''[[Bəluclar]]''' | 1 328 586 | 2% | 1 538 466 | 2% | 1 557 824 | 2% | 1 577 374 | 2% | 1 597 078 | 2% | 1 616 814 | 2% |- | style="text-align:left;"| '''digər''' | 664 293 | 1% | 769 233 | 1% | 778 912 | 1% | 788 687 | 1% | 798 539 | 1% | 808 407 | 1% |} <gallery mode="packed-hover" heights="250px"> Şəkil:Map of Persian-inhabited provinces of Iran, according to a poll in 2010.PNG|Ostanlar üzrə farsların nisbəti, 2010 sorğusu Şəkil:Map of Turkic-inhabited provinces of Iran, according to a poll in 2008.png|Ostanlar üzrə azərbaycanlıların nisbəti, 2010 sorğusu Şəkil:Map of Kurdish-inhabited provinces of Iran, according to a poll in 2010.PNG|Ostanlar üzrə kürdlərin nisbəti, 2010 sorğusu Şəkil:Map of Luri-inhabited provinces of Iran, according to a poll in 2010.PNG|Ostanlar üzrə lurların nisbəti, 2010 sorğusu Şəkil:Map of Arabian-inhabited provinces of Iran, according to a poll in 2010.PNG|Ostanlar üzrə ərəblərin nisbəti, 2010 sorğusu Şəkil:Map of Balochi-inhabited provinces of Iran, according to a poll in 2010.PNG|Ostanlar üzrə bəlucların nisbəti, 2010 sorğusu </gallery> {| class="wikitable" style="text-align: right;" |- style="background:#e0e0e0;" ! rowspan="2" | Ostanın adı ! colspan="18" | 2010-cu ildə İran Dövlət Mədəniyyət Şurasının gerçəkləşdirdiyi sorğunun 2012-ci ildə bəyan edilmiş nəticələrinin 24 oktyabr – 13 noyabr 2011–ci il ümumiran əhali siyahıyaalınmasının yekunlarına tətbiqinə əsasən alınmış rəqəmlərdə danışanların ana dili əsasında İran əhalisinin etnik tərkibi |- style="background:#e0e0e0;" ! [[Farslar|Fars-<br/>lar]]<br/>≈ ! % ! [[İran azərbaycanlıları|Azərbay-<br/>canlılar]]<br/>≈ ! % ! [[Kürdlər|Kürd-<br/>lər]]<br/>≈ ! % ! Şimal-<br/>lılar<br/>≈ ! % ! [[Lurlar]]<br/>≈ ! % ! [[İran ərəbləri|Ərəblər]]<br/>≈ ! % ! [[Bəluclar]]<br/>≈ ! % ! Digər-<br/>ləri<br/>≈ ! % ! Təsnif-<br/>lənmə-<br/>miş<br/>≈ ! % |- | style="text-align:left;"| '''[[Rəzəvi Xorasan ostanı|Rəzəvi Xorasan]]'''<ref>طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان خراسان رضوی/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۵-۴۶-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۴ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 5 412 945 | 90.30% | 221 793 | 3.70% | 251 765 | 4.20% | 11 989 | 0.20% | ... | ... | 17 983 | 0.30% | 17 983 | 0.30% | ... | ... | 59 944 | 1.00% |- | style="text-align:left;"| '''[[İsfahan ostanı|İsfahan]]'''<ref>طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان اصفهان/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۰-۳۸-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۶ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 4 069 346 | 83.40% | 341 552 | 7.00% | ... | ... | ... | ... | 302 517 | 6.20% | 58 552 | 1.20% | ... | ... | 63 431 | 1.30% | 43 914 | 0.90% |- | style="text-align:left;"| '''[[Gülüstan ostanı|Gülüstan]]'''<ref>طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان گلستان/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۵-۵۹-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۲ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 838 751 | 47.20% | 69 304 | 3.90% | 5 331 | 0.30% | 735 684 | 41.40% | ... | ... | ... | ... | 69 304 | 3.90% | 55 087 | 3.10% | 3 553 | 0.20% |- | style="text-align:left;"| '''[[Hörmüzgan ostanı|Hörmüzgan]]'''<ref>طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان هرمزگان/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۹-۶۴-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۸۹ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 1 333 565 | 84.50% | 4 735 | 0.30% | 11 047 | 0.7% | 11 047 | 0.7% | 11 047 | 0.7% | 67 862 | 4.3% | 93 113 | 5.9% | ... | ... | 45 767 | 2.9% |- | style="text-align:left;"| '''[[Mazandaran ostanı|Mazandaran]]'''<ref>شماره کتابشناسی ملی:۲۸۸۷۰۴۰/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:مازندران/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۵-۶۲-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۴ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 233 620 | 7.60% | 73 775 | 2.40% | 3 074 | 0.10% | 2 738 883 | 89.10% | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 24 591 | 0.80% |- | style="text-align:left;"| '''[[Şimali Xorasan ostanı|Şimali Xorasan]]'''<ref>شماره کتابشناسی ملی:۲۸۷۹۷۳۹ طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان خراسان شمالی/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۲-۴۷-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۳۰۲ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 241 228 | 27.80% | 178 752 | 20.60% | 400 022 | 46.10% | 28 635 | 3.30% | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 19 090 | 2.20% | ... | ... |- | style="text-align:left;"| '''[[Cənubi Xorasan ostanı|Cənubi Xorasan]]'''<ref>شماره کتابشناسی ملی:۲۸۷۸۱۲۳/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:خراسان جنوبی/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۸-۴۵-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۸۱ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 657 896 | 99.30% | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 4 638 | 0.70% | ... | ... | ... | ... |- | style="text-align:left;"| '''[[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]]'''<ref>طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان آذربایجان غربی/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۶-۳۶-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱</ref> | 24 645 | 0.80% | 2 347 399 | 76.20% | 668 485 | 21.70% | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 30 805 | 1.00% | 9 242 | 0.30% |- | style="text-align:left;"| '''[[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan]]'''<ref>شماره کتابشناسی ملی:۲۸۹۰۸۲۱/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان آذربایجانشرقی/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۹-۳۵-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۳ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 52 145 | 1.40% | 3 642 678 | 97.80% | 7 449 | 0.20% | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 7 449 | 0.20% | 14 899 | 0.40% |- | style="text-align:left;"| '''[[Ərdəbil ostanı|Ərdəbil]]'''<ref>شماره کتابشناسی ملی:۲۸۷۸۱۶۶/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:اردبیل/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۳-۳۷-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۴۹ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 13 733 | 1.10% | 1 226 015 | 98.20% | 4 994 | 0.40% | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 3 746 | 0.30% |- | style="text-align:left;"| '''[[Zəncan ostanı|Zəncan]]'''<ref>شماره کتابشناسی ملی:۲۸۷۹۴۱۴/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان زنجان/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۶-۴۹-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۲ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 11 173 | 1.10% | 999 482 | 98.40% | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 5 079 | 0.50% |- | style="text-align:left;"| '''[[Həmədan ostanı|Həmədan]]'''<ref>شماره کتابشناسی ملی:۲۸۹۰۶۶۶/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:همدان/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۶-۶۵-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۶ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 427 259 | 24.30% | 1 035 620 | 58.90% | 181 102 | 10.30% | ... | ... | 94 946 | 5.40% | 5 275 | 0.30% | 5 275 | 0.30% | 5 274 | 0.30% | 3 517 | 0.20% |- | style="text-align:left;"| '''[[Qəzvin ostanı|Qəzvin]]'''<ref>طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان قزوین/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۳-۵۳-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۶۸ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 491 440 | 40.90% | 630 822 | 52.50% | 42 055 | 3.50% | 32 442 | 2.70% | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 4 806 | 0.40% |- | style="text-align:left;"| '''[[Gilan ostanı|Gilan]]'''<ref>شماره کتابشناسی ملی:۲۸۷۹۶۷۷/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان گیلان/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۱-۶۰-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۸۵ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 111 639 | 4.50% | 195 989 | 7.90% | 22 328 | 0.90% | 2 131 071 | 85.90% | ... | ... | 4 962 | 0.20% | ... | ... | ... | ... | 14 885 | 0.60% |- | style="text-align:left;"| '''[[Kürdüstan ostanı|Kürdüstan]]'''<ref>شماره کتابشناسی ملی:۲۸۸۶۸۸۴طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان کردستان/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۷-۵۵-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۸۱ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 8 962 | 0.60% | 4 481 | 0.30% | 1 460 785 | 97.80% | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 19 417 | 1.30% |- | style="text-align:left;"| '''[[Əlburz ostanı|Əlburz]]'''<ref>شماره کتابشناسه ملّی:۲۸۹۰۵۷۷طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان البرز/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۷-۳۹-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۱ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 1 133 881 | 47.00% | 870 917 | 36.10% | 178 526 | 7.40% | 106 151 | 4.40% | 77 200 | 3.20% | 14 475 | 0.60% | ... | ... | 26 538 | 1.10% | 4 825 | 0.20% |- | style="text-align:left;"| '''[[Tehran ostanı|Tehran]]'''<ref>شماره کتابشناسه ملّی:۲۸۸۷۱۴۱طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان تهران/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۷-۴۲-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۶ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 7 176 017 | 58.90% | 3 691 568 | 30.30% | 219 301 | 1.80% | 670 087 | 5.50% | 255 851 | 2.10% | ... | ... | 12 183 | 0.10% | 158 384 | 1.30% | ... | ... |- | style="text-align:left;"| '''[[Mərkəzi ostanı|Mərkəzi]]'''<ref>شماره کتابشناسی ملی:۲۸۸۷۰۰۰/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان مرکزی/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۲-۶۳-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۷۶ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 1 022 292 | 72.30% | 294 103 | 20.80% | 18 381 | 1.30% | 9 898 | 0.70% | 22 623 | 1.60% | 9 898 | 0.70% | ... | ... | 18 381 | 1.30% | 18 383 | 1.30% |- | style="text-align:left;"| '''[[Qum ostanı|Qum]]'''<ref>شماره کتابشناسی ملی:۲۸۷۸۴۷۰/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:قم/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۰-۵۴-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۷۰ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی</ref> | 741 677 | 64.40% | 297 131 | 25.80% | 19 578 | 1.70% | 3 455 | 0.30% | 4 607 | 0.40% | 28 792 | 2.50% | 4 607 | 0.40% | 19 578 | 1.70% | 32 247 | 2.80% |- | style="text-align:left;"| '''[[Simnan ostanı|Simnan]]'''<ref>طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:سمنان/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۲-۵۰-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۶ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 577 564 | 91.50% | 9 468 | 1.50% | 5 050 | 0.80% | 29 036 | 4.60% | 631 | 0.10% | ... | ... | ... | ... | 5 050 | 0.80% | 4 419 | 0.70% |- | style="text-align:left;"| '''[[Kirmanşah ostanı|Kirmanşah]]'''<ref>طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان کرمانشاه/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۱-۵۷-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۶ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 81 700 | 4.20% | ... | ... | 1 799 335 | 92.50% | ... | ... | 13 617 | 0.70% | 3 890 | 0.20% | ... | ... | 9 726 | 0.50% | 36 959 | 1.90% |- | style="text-align:left;"| '''[[İlam ostanı|İlam]]'''<ref>طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان ایلام/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۳-۴۰-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۶ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | ... | ... | ... | ... | 479 535 | 86.00% | ... | ... | 59 663 | 10.70% | ... | ... | ... | ... | 9 479 | 1.70% | 8 922 | 1.60% |- | style="text-align:left;"| '''[[Luristan ostanı|Luristan]]'''<ref>شماره کتابشناسی ملی:۲۸۹۰۸۵۹/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان لرستان/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۸-۶۱-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۵۸ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 80 695 | 4.60% | 5 263 | 0.30% | 8 771 | 0.50% | 5 263 | 0.30% | 1 605 132 | 91.50% | 8 771 | 0.50% | ... | ... | 31 577 | 1.80% | 8 771 | 0.50% |- | style="text-align:left;"| '''[[Fars ostanı|Fars]]'''<ref>شماره کتابشناسی ملی:۲۸۷۸۱۵۶/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان فارس/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۶-۵۲-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۴ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 3 677 326 | 80.00% | 459 666 | 10.00% | 4 597 | 0.10% | ... | ... | 353 943 | 7.70% | 4 597 | 0.10% | 9 193 | 0.20% | 36 773 | 0.80% | 50 563 | 1.10% |- | style="text-align:left;"| '''[[Kirman ostanı|Kirman]]'''<ref>شماره کتابشناسی ملی:۲۸۸۶۹۷۰/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان کرمان/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۴-۵۶-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۸۶ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 2 862 574 | 97.40% | 26 451 | 0.90% | ... | ... | 5 878 | 0.20% | ... | ... | 8 817 | 0.30% | 14 695 | 0.50% | 8 817 | 0.30% | 11 756 | 0.40% |- | style="text-align:left;"| '''[[Sistan və Bəlucistan ostanı|Sistan və Bəlucistan]]'''<ref>۲۸۷۸۴۹۰ شماره کتابشناسی ملی طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان سیستان وبلوچستان/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۹-۵۱-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۴ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 836 328 | 33.00% | ... | ... | 10 137 | 0.40% | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 1 657 450 | 65.40% | 5 069 | 0.20% | 25 343 | 1.00% |- | style="text-align:left;"| '''[[Çahar-Mahal və Bəxtiyari ostanı|Çahar-Mahal və Bəxtiyari]]'''<ref>شماره کتابشناسی ملی:۲۸۷۷۸۳۱/طرح بررسی و سنجش شاخص های فرهنگ عمومی کشور(شاخص های غیرثبتی){گزارش}:استان چهارمحال و بختیاری/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۱-۴۴-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۳۰۰ ص:جدول(بخش رنگی)،نمودار(بخش رنگی)</ref> | 138 767 | 15.50% | 90 422 | 10.10% | ... | ... | ... | ... | 656 228 | 73.30% | ... | ... | ... | ... | 4 476 | 0.50% | 5 370 | 0.60% |- | style="text-align:left;"| '''[[Kohgiluyə və Boyer-Əhməd ostanı|Kohgiluyə və Boyer-Əhməd]]'''<ref>شماره کتابشناسی ملی:۲۸۸۷۲۴۵/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان کهگیلویه وبویراحمد/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۸-۵۸-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۱ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 23 711 | 3.60% | 32 931 | 5.00% | ... | ... | ... | ... | 596 718 | 90.60% | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 5 269 | 0.80% |- | style="text-align:left;"| '''[[Yəzd ostanı|Yəzd]]'''<ref>شماره کتابشناسی ملی:۲۸۹۰۶۱۹/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان یزد/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۳-۶۶-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۱ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 1 059 386 | 98.60% | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | ... | 5 372 | 0.50% | ... | ... | ... | ... | 9 670 | 0.90% |- | style="text-align:left;"| '''[[Buşehr ostanı|Buşehr]]'''<ref>طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}: استان بوشهر/ به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری: منصور واعظی؛ اجرا: شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک: ۰-۴۱-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸، وضعیت نشر: تهران - موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱، وضعیت ظاهری: ۲۹۵، ص: جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 948 247 | 91.80% | 10 329 | 1.00% | ... | ... | ... | ... | 21 692 | 2.10% | 42 351 | 4.10% | ... | ... | 5 165 | 0.50% | 5 165 | 0.50% |- | style="text-align:left;"| '''[[Xuzistan ostanı|Xuzistan]]'''<ref>شطرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان خوزستان/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۹-۴۸-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۷۶ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)</ref> | 1 445 619 | 31.90% | 113 293 | 2.50% | 45 317 | 1.00% | ... | ... | 1 368 579 | 30.20% | 1 522 658 | 33.60% | ... | ... | 9 063 | 0.20% | 27 191 | 0.60% |- | style="text-align:left;"| '''Bütün ostanlar''' | 35 734 131 | 47.55% | 16 873 939 | 22.45% | 5 846 965 | 7.78% | 6 519 519 | 8.68% | 5 444 994 | 7.25% | 1 804 255 | 2.40% | 1 888 441 | 2.51% | 529 212 | 0.70% | 508 213 | 0.68% |} == Mənbə == # Бларамберг. Статистическое обозрение Персии (1853) # Путевой журнал Е. И. Чирикова, русского комиссара-посредника по турецко-персидскому разграничению, 1849-1852 гг. // Записки Кавказского отдела Императорского Русского географического Общества, Книга 9. 1875 # [[:ru:Петрусевич, Николай Григорьевич|Н. Г. Петрусевич.]] Туркмены между старым руслом Аму-Дарьи (Узбоем) и северными окраинами Персии // [http://www.snor.ru/?an=sc_414_07 Записки Кавказского отдела Императорского Русского географического общества.] Книжка XI. Выпуск 1. 1880. # Приложение: Специальная статистика Персии д-ра Гентче из Дрездена. // [http://www.snor.ru/?an=sc_414_08 Известия Кавказского отдела Императорского Русского географического общества.] Том 4, № 4, 1876. — в оригинале: [http://www.digizeitschriften.de/dms/img/?PPN=PPN391365657_1869_0004&DMDID=DMDLOG_0068 XVII. Specialstatistik von Persien Von Dr. Julius Cäsar Häntzsche in Dresden], seiten 429-450.// Als Fortsetzung der Zeitschrift Für Allgemeine erdkunde im auftrage der gesellschaft herausgegeben von Prof. Dr. W. Koner. Vierter Band. Berlin . Verlag von Dietrich Reamer. [[:de:s:Zeitschrift der Gesellschaft für Erdkunde zu Berlin|Gesellschaft für Erdkunde zu Berlin]]. 1869. # Подполковник Колюбакин Алексей Михайлович. Состав населения Персии по племенам и провинциям. Сборник географических, топографических и статистических материалов по Азии. Выпуск 4, СПб., военная типография, 1883. Секретно. Издание Военно-Ученого Комитета Главного Штаба. # [[:ru:Риттер, Карл (географ)|Карл Риттер]]: Иран, ч.I, предисловие перевод и дополнения Н.В. Ханыкова, СПб, 1874. # [https://archive.org/stream/proceedingsofroy01lond#page/280/mode/2up No. VIII. Observations on the geography of Southern Persia, with reference to the pending military operations, page 280-299.] By [[:en:Sir Henry Rawlinson, 1st Baronet|Colonel Sir Henry C. Rawlinson]], K.C.B., F.E.G.S., etc. // Proceedings of the [[:en:Journal of the Royal Geographical Society of London|Journal of the Royal Geographical Society of London]]. Vol I. Sessions 1855-1856 and 1856-1857. Nos. I. to XI. Edited by the secretary. London: published by Edward Stanford, 6, Charing Cross, 1857. # [https://archive.org/details/persieneinehist00prelgoog Persien: Eine historische Landschaft (1891)] # [https://books.google.ru/books?id=lyFDAAAAcAAJ&dq=In+einer+persischen+Turnhalle&hl=ru&source=gbs_navlinks_s Persien, das Land und seine Bewohner: ethnographische Schilderungen (1865)] == Qeydlər == <div class="references-small"> <references group=q/> </div> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|4}} == Xarici keçidlər == * [http://www.persee.fr/docAsPDF/geoca_0035-113x_1973_num_48_2_1625.pdf Les minorités non musulmanes dans la population iranienne] * [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/610111/Turkmen Turkmen (people) — '''Encyclopedia Britannica'''] * [http://www.iranicaonline.org/articles/turkmens-language Turkmens of Persia ii. Language — '''Encyclopædia Iranica'''] * [http://www.iranicaonline.org/articles/arab-iv Arab tribes of Iran — '''Encyclopædia Iranica'''] * [http://www.iranicaonline.org/articles/diaspora Diaspora — '''Encyclopædia Iranica'''] * [http://www.iranicaonline.org/articles/armenians-of-modern-iran Armenians of modern İran — '''Encyclopædia Iranica'''] * [http://www.suryaniler.com/makalehavuzu/makale4.pdf lnt.J'.Middle East Stud. 8 (1977). 237-249. Primed in U.S.A. 337. Eden Naby. THE ASSYRIANS OF IRAN: REUNIFICATION. OF A “MILLAT," 1906-1914 .] * [https://archive.is/amar.sci.org.ir İran Statistika Mərkəzinin arxivləşdirilmiş sənədlərinin siyahısı] * [http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/geoca_0035-113x_1973_num_48_2_1625?luceneQuery=%28%2B%28content%3ALes+title%3ALes%5E2.0+fullContent%3ALes%5E100.0+fullTitle%3ALes%5E140.0+summary%3ALes+authors%3ALes%5E5.0+illustrations%3ALes%5E4.0+bibrefs%3ALes%5E4.0+toctitles%3ALes%5E4.0+toctitles1%3ALes%5E3.0+toctitles2%3ALes%5E2.0+toctitles3%3ALes%29+%2B%28content%3Aminorités+title%3Aminorités%5E2.0+fullContent%3Aminorités%5E100.0+fullTitle%3Aminorités%5E140.0+summary%3Aminorités+authors%3Aminorités%5E5.0+illustrations%3Aminorités%5E4.0+bibrefs%3Aminorités%5E4.0+toctitles%3Aminorités%5E4.0+toctitles1%3Aminorités%5E3.0+toctitles2%3Aminorités%5E2.0+toctitles3%3Aminorités%29+%2B%28content%3Asyrien+title%3Asyrien%5E2.0+fullContent%3Asyrien%5E100.0+fullTitle%3Asyrien%5E140.0+summary%3Asyrien+authors%3Asyrien%5E5.0+illustrations%3Asyrien%5E4.0+bibrefs%3Asyrien%5E4.0+toctitles%3Asyrien%5E4.0+toctitles1%3Asyrien%5E3.0+toctitles2%3Asyrien%5E2.0+toctitles3%3Asyrien%29%29+AND+%28+%2Baccess_right%3A%28free%29+%29&words=Les&words=100&words=140&words=minorités&words=syrien&words=free] {{İran mövzularda}} [[Kateqoriya:İran əhalisi| ]] 4zsodgunidtfdcen2a4b3d8j2ekx2fi 0 125708 6548084 6269139 2022-07-25T11:16:02Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Alimlər]] silindi wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Meri Somervill |orijinal adı = Mary Fairfax Somerville |digər adları = |şəkil = Mary Somerville.jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 26.12.1780 |doğum yeri = [[Mens]], [[Şotlandiya]] |vəfat tarixi = 28.11.1872 |vəfat yeri = [[Neapol]], [[İtaliya]] |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = |elmi adı = |iş yeri = |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = Yazıçı |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Meri Ferfaks Somervill''' (26 dekabr 1780-ci il – 28 noyabr 1872-ci il) – [[şotland]] [[yazıçı]]sı və [[alim]]i. Onun dövründə alim qadının mövcudluğu qeyri-adi bir məsələ idi. O [[riyaziyyat]] və [[astronomiya]]nı öyrənirdi. [[Karolina Gerşel]]dən sonra Birləşmiş Krallıqda şöhrət qazanmış ikinci qadın idi. == Həyatı == Birinci həyat yoldaşının vəfatından qalan vəsaiti Meri Somervill elm öyrənməyə sərf etməyə başlayır. Onun bu həvəsini ikinci həyat yoldaşı da dəstəkləyir. O, dövrünün tanınmış elm insanları ilə tanış olur və onlar Meri Somervillin istedadına diqqət edirlər. ''Elmi bilikləri yayma cəmiyyətindən'' bir sıra kitabların tərcüməsinə razılıq alır və 1831-ci ildə ''Şeytanın mexanizmi'' kitabını dərc etdirir. Kitab qısa zamanda onu məşhur edir. O bildirir ki, " mən Laplasın cəbr kitabını ümumi (sadə) dilə çevirdim". Onun digər kitabları '' Connexion fizika elmi''(1834),''Fiziki coğrafiya''(1848) və ''Molekulyar və mikroskopik elm''(1869) adlanır. Meri Somervill həmçinin cəbrdə ''dəyişənlər'' anlayışına xeyli yenilik gətirir.1835-ci ildə o və Karolina Gerşel [[Kral astronomik cəmiyyəti]]nin birinci qadın üzvləri olurlar. Onun populyarlığının səbəbi elmə dərindən bağlılığı və dəqiq üslubu idi. 1869-cu ildə o Kral coğrafiya cəmiyyətinin ''Viktoriya medalını'' alır. 28 noyabr 1872-ci ildə o [[Neapol]]da vəfat edir.<ref>Джанкарло Alisio, Ил Cimitero дельи Inglesi, Неаполь, 1993, ISBN 8843545205</ref> == Adının əbədiləşdirilməsi == [[Oksford]]da bir kollec onun şərəfinə Somervill kolleci adlandırılır..<ref>[http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Extras/Somerville_House.html Somerville House] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20101109192736/http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Extras/Somerville_House.html |date=2010-11-09 }}.</ref> (74 ° 44'N, 96 ° 10'W)də yerləşən ada '''Somervill adası''' adlandırılır. Onun şərəfinə astreoid -[[5771 Сомервилл]], Ayda kraterlərdən biri onun şərəfinə adlandırılıb . == Əsərləri== * Somerville, Martha. ''Personal Recollections, From Early Life to Old Age, of Mary Somerville''. Boston: Roberts Brothers, 1874. (written by her daughter) Reprinted by AMS Press (January 1996), ISBN 0-404-56837-8 Fully accessible from [[List of Google services and tools#Book Search|Google Books]] project. * Neeley, Kathryn A. ''Mary Somerville: Science, Illumination, and the Female Mind'', Cambridge & New York: [[Cambridge University Press]], 2001. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Haqqında materiallar == *[http://www.agnesscott.edu/lriddle/women/somer.htm "Mary Fairfax Somerville", Biographies of Women Mathematicians], [[Agnes Scott College]] * [http://etext.lib.virginia.edu/etcbin/toccer-new2?id=AnoMary.sgm&images=images/modeng&data=/texts/english/modeng/parsed&tag=public&part=1&division=div1 ''Mary Somerville''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150323213327/http://etext.lib.virginia.edu/etcbin/toccer-new2?id=AnoMary.sgm&images=images%2Fmodeng&data=%2Ftexts%2Fenglish%2Fmodeng%2Fparsed&tag=public&part=1&division=div1 |date=2015-03-23 }}, an article by [[Maria Mitchell]], [[Atlantic Monthly]] 5 (May 1860), 568-571. * [http://adsbit.harvard.edu/cgi-bin/nph-iarticle_query?bibcode=1996JBAA..106..201B Mary Somerville's Biography] – by M.T. Bruck, ''Journal of the British Astronomical Association'', vol.106, no.4, 201-206. *[http://www.womeninscience.co.uk/bios.html Women in Science] * [http://www.astrosociety.org/education/resources/womenast_bib02.html#3n Bibliography] from the [[Astronomical Society of the Pacific]] sf6jw7a3elnti5bnh03yrqdmflhabyu 6548086 6548084 2022-07-25T11:16:15Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Şotland alimlər]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Meri Somervill |orijinal adı = Mary Fairfax Somerville |digər adları = |şəkil = Mary Somerville.jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 26.12.1780 |doğum yeri = [[Mens]], [[Şotlandiya]] |vəfat tarixi = 28.11.1872 |vəfat yeri = [[Neapol]], [[İtaliya]] |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = |elmi adı = |iş yeri = |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = Yazıçı |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Meri Ferfaks Somervill''' (26 dekabr 1780-ci il – 28 noyabr 1872-ci il) – [[şotland]] [[yazıçı]]sı və [[alim]]i. Onun dövründə alim qadının mövcudluğu qeyri-adi bir məsələ idi. O [[riyaziyyat]] və [[astronomiya]]nı öyrənirdi. [[Karolina Gerşel]]dən sonra Birləşmiş Krallıqda şöhrət qazanmış ikinci qadın idi. == Həyatı == Birinci həyat yoldaşının vəfatından qalan vəsaiti Meri Somervill elm öyrənməyə sərf etməyə başlayır. Onun bu həvəsini ikinci həyat yoldaşı da dəstəkləyir. O, dövrünün tanınmış elm insanları ilə tanış olur və onlar Meri Somervillin istedadına diqqət edirlər. ''Elmi bilikləri yayma cəmiyyətindən'' bir sıra kitabların tərcüməsinə razılıq alır və 1831-ci ildə ''Şeytanın mexanizmi'' kitabını dərc etdirir. Kitab qısa zamanda onu məşhur edir. O bildirir ki, " mən Laplasın cəbr kitabını ümumi (sadə) dilə çevirdim". Onun digər kitabları '' Connexion fizika elmi''(1834),''Fiziki coğrafiya''(1848) və ''Molekulyar və mikroskopik elm''(1869) adlanır. Meri Somervill həmçinin cəbrdə ''dəyişənlər'' anlayışına xeyli yenilik gətirir.1835-ci ildə o və Karolina Gerşel [[Kral astronomik cəmiyyəti]]nin birinci qadın üzvləri olurlar. Onun populyarlığının səbəbi elmə dərindən bağlılığı və dəqiq üslubu idi. 1869-cu ildə o Kral coğrafiya cəmiyyətinin ''Viktoriya medalını'' alır. 28 noyabr 1872-ci ildə o [[Neapol]]da vəfat edir.<ref>Джанкарло Alisio, Ил Cimitero дельи Inglesi, Неаполь, 1993, ISBN 8843545205</ref> == Adının əbədiləşdirilməsi == [[Oksford]]da bir kollec onun şərəfinə Somervill kolleci adlandırılır..<ref>[http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Extras/Somerville_House.html Somerville House] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20101109192736/http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Extras/Somerville_House.html |date=2010-11-09 }}.</ref> (74 ° 44'N, 96 ° 10'W)də yerləşən ada '''Somervill adası''' adlandırılır. Onun şərəfinə astreoid -[[5771 Сомервилл]], Ayda kraterlərdən biri onun şərəfinə adlandırılıb . == Əsərləri== * Somerville, Martha. ''Personal Recollections, From Early Life to Old Age, of Mary Somerville''. Boston: Roberts Brothers, 1874. (written by her daughter) Reprinted by AMS Press (January 1996), ISBN 0-404-56837-8 Fully accessible from [[List of Google services and tools#Book Search|Google Books]] project. * Neeley, Kathryn A. ''Mary Somerville: Science, Illumination, and the Female Mind'', Cambridge & New York: [[Cambridge University Press]], 2001. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Haqqında materiallar == *[http://www.agnesscott.edu/lriddle/women/somer.htm "Mary Fairfax Somerville", Biographies of Women Mathematicians], [[Agnes Scott College]] * [http://etext.lib.virginia.edu/etcbin/toccer-new2?id=AnoMary.sgm&images=images/modeng&data=/texts/english/modeng/parsed&tag=public&part=1&division=div1 ''Mary Somerville''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150323213327/http://etext.lib.virginia.edu/etcbin/toccer-new2?id=AnoMary.sgm&images=images%2Fmodeng&data=%2Ftexts%2Fenglish%2Fmodeng%2Fparsed&tag=public&part=1&division=div1 |date=2015-03-23 }}, an article by [[Maria Mitchell]], [[Atlantic Monthly]] 5 (May 1860), 568-571. * [http://adsbit.harvard.edu/cgi-bin/nph-iarticle_query?bibcode=1996JBAA..106..201B Mary Somerville's Biography] – by M.T. Bruck, ''Journal of the British Astronomical Association'', vol.106, no.4, 201-206. *[http://www.womeninscience.co.uk/bios.html Women in Science] * [http://www.astrosociety.org/education/resources/womenast_bib02.html#3n Bibliography] from the [[Astronomical Society of the Pacific]] [[Kateqoriya:Şotland alimlər]] aqleoldc9xvs5tf8gikgkgs2k6utetr 6548091 6548086 2022-07-25T11:17:01Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Şotlandiya alimləri]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Meri Somervill |orijinal adı = Mary Fairfax Somerville |digər adları = |şəkil = Mary Somerville.jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 26.12.1780 |doğum yeri = [[Mens]], [[Şotlandiya]] |vəfat tarixi = 28.11.1872 |vəfat yeri = [[Neapol]], [[İtaliya]] |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = |elmi adı = |iş yeri = |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = Yazıçı |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Meri Ferfaks Somervill''' (26 dekabr 1780-ci il – 28 noyabr 1872-ci il) – [[şotland]] [[yazıçı]]sı və [[alim]]i. Onun dövründə alim qadının mövcudluğu qeyri-adi bir məsələ idi. O [[riyaziyyat]] və [[astronomiya]]nı öyrənirdi. [[Karolina Gerşel]]dən sonra Birləşmiş Krallıqda şöhrət qazanmış ikinci qadın idi. == Həyatı == Birinci həyat yoldaşının vəfatından qalan vəsaiti Meri Somervill elm öyrənməyə sərf etməyə başlayır. Onun bu həvəsini ikinci həyat yoldaşı da dəstəkləyir. O, dövrünün tanınmış elm insanları ilə tanış olur və onlar Meri Somervillin istedadına diqqət edirlər. ''Elmi bilikləri yayma cəmiyyətindən'' bir sıra kitabların tərcüməsinə razılıq alır və 1831-ci ildə ''Şeytanın mexanizmi'' kitabını dərc etdirir. Kitab qısa zamanda onu məşhur edir. O bildirir ki, " mən Laplasın cəbr kitabını ümumi (sadə) dilə çevirdim". Onun digər kitabları '' Connexion fizika elmi''(1834),''Fiziki coğrafiya''(1848) və ''Molekulyar və mikroskopik elm''(1869) adlanır. Meri Somervill həmçinin cəbrdə ''dəyişənlər'' anlayışına xeyli yenilik gətirir.1835-ci ildə o və Karolina Gerşel [[Kral astronomik cəmiyyəti]]nin birinci qadın üzvləri olurlar. Onun populyarlığının səbəbi elmə dərindən bağlılığı və dəqiq üslubu idi. 1869-cu ildə o Kral coğrafiya cəmiyyətinin ''Viktoriya medalını'' alır. 28 noyabr 1872-ci ildə o [[Neapol]]da vəfat edir.<ref>Джанкарло Alisio, Ил Cimitero дельи Inglesi, Неаполь, 1993, ISBN 8843545205</ref> == Adının əbədiləşdirilməsi == [[Oksford]]da bir kollec onun şərəfinə Somervill kolleci adlandırılır..<ref>[http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Extras/Somerville_House.html Somerville House] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20101109192736/http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Extras/Somerville_House.html |date=2010-11-09 }}.</ref> (74 ° 44'N, 96 ° 10'W)də yerləşən ada '''Somervill adası''' adlandırılır. Onun şərəfinə astreoid -[[5771 Сомервилл]], Ayda kraterlərdən biri onun şərəfinə adlandırılıb . == Əsərləri== * Somerville, Martha. ''Personal Recollections, From Early Life to Old Age, of Mary Somerville''. Boston: Roberts Brothers, 1874. (written by her daughter) Reprinted by AMS Press (January 1996), ISBN 0-404-56837-8 Fully accessible from [[List of Google services and tools#Book Search|Google Books]] project. * Neeley, Kathryn A. ''Mary Somerville: Science, Illumination, and the Female Mind'', Cambridge & New York: [[Cambridge University Press]], 2001. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Haqqında materiallar == *[http://www.agnesscott.edu/lriddle/women/somer.htm "Mary Fairfax Somerville", Biographies of Women Mathematicians], [[Agnes Scott College]] * [http://etext.lib.virginia.edu/etcbin/toccer-new2?id=AnoMary.sgm&images=images/modeng&data=/texts/english/modeng/parsed&tag=public&part=1&division=div1 ''Mary Somerville''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150323213327/http://etext.lib.virginia.edu/etcbin/toccer-new2?id=AnoMary.sgm&images=images%2Fmodeng&data=%2Ftexts%2Fenglish%2Fmodeng%2Fparsed&tag=public&part=1&division=div1 |date=2015-03-23 }}, an article by [[Maria Mitchell]], [[Atlantic Monthly]] 5 (May 1860), 568-571. * [http://adsbit.harvard.edu/cgi-bin/nph-iarticle_query?bibcode=1996JBAA..106..201B Mary Somerville's Biography] – by M.T. Bruck, ''Journal of the British Astronomical Association'', vol.106, no.4, 201-206. *[http://www.womeninscience.co.uk/bios.html Women in Science] * [http://www.astrosociety.org/education/resources/womenast_bib02.html#3n Bibliography] from the [[Astronomical Society of the Pacific]] [[Kateqoriya:Şotland alimlər]] [[Kateqoriya:Şotlandiya alimləri]] 58ja5wlcfq3080uoln8ah6yh9vxmqvv 0 125850 6548093 6241185 2022-07-25T11:17:44Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Alimlər]] silindi wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Mixail Lomonosov |orijinal adı = Михаил Васильевич Ломоносов |digər adları = |şəkil = Lomonosov (3).jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 8.11.1711 |doğum yeri = Mişaninsk kəndi(indi Lomonosov kəndi) [[Arxangelsk vilayəti]], [[Rusiya imperiyası]] |vəfat tarixi = 4.4.1765 |vəfat yeri = [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya imperiyası]] |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{Rusİmp}} |milliyyəti = |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |elm sahəsi = Fəlsəfə, kimya, fizika, mineralogiya, tarix, filologiya və s. |elmi dərəcəsi = |elmi adı = |iş yeri = Sankt-Peterburq Kral Elmlər Akademiyası |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = Peterbur EA-nın akademiki, |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Mixail Vasilyeviç Lomonosov''' [[19]] [[noyabr]] [[1711]]-ci il, Mişanin kəndi indiki Lomonosov kəndində başmaqçı ailəsində dünyaya gəlib [[Arxangelsk vilayəti]], [[Rusiya imperiyası]] — [[15]] [[aprel]] [[1765]]-ci il, [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya imperiyası]]) — dünya səviyyəli birinci rus alimi-təbiətşünası, [[Ensiklopedistlər|ensiklopedist]], [[kimya]]çı, [[fizik]]; vaxtilə [[fiziki kimya]]yaya indiki dövrün tərifinə çox oxşayan anlayış verib və fiziki-kimyəvi tədqiqatların geniş proqramını işləyib.<ref>Биографии великих химиков. Редактор К. Хайниг. М.: Мир. 1981 — Перевод немецкого издания: Biographien bedeutender. Eine Sammlung von Biographien. Von eine autorenkollektiv, herausgegeben von dr. Karl Heinig. 4 auflage. Volk und Wissen Volkseigenen Verlag. Berlin. 1977</ref><ref>Погодин С. А. Ломоносов и химия XVIII века. // Вопросы естествознания и техники, 1962, выпуск 12></ref><ref>Волков В. В., Вонский Е. В., Кузнецова Г. И. Выдающиеся химики мира. — М.: "Высшая школа", 1991. — ISBN 5-06-001568-8</ref><ref>Об этом говорит и Л. Эйлер — смотри в разделе "Физическая химия"</ref>. Onun istiliyin [[molekulyar-kinetik nəzəriyyə]]si indinin [[materiya]] quruluşu barədə təsəvvürlərin əsasını qoydu, onun sayəsində bir sıra fundamental fiziki qanunlar işləmək mümkün oldu.<ref>{{Cite web |title=Теоретические исследования М. В. Ломоносова по химии.— Фигуровский Н. А. Очерк общей истории химии. От древнейших времен до начала XIX века. М,: Издательство Наука, 1969 |url=http://www.biografia.ru/cgi-bin/quotes.pl?oaction=show&name=himia34 |access-date=2010-08-29 |archive-date=2010-12-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101230070546/http://www.biografia.ru/cgi-bin/quotes.pl?oaction=show&name=himia34 |url-status=dead }}</ref>.[[Şüşə]] haqqında elmin əsasını qoyub. O həmçinin [[astronom]], [[Nəzəriyyə|cihaz nəzəriyyəçisi]], [[coğrafiya]]çı, [[Metallurgiya|metallurq]], [[Geologiya|geoloq]], [[şair]], [[rəssam]], [[tarixçi]] olub, müasir rus dilinin əsasını qoyub. Rusiya təhsil sisteminin, elm və iqtisadiyyatının inkişafına dair bir sıra layihələr hazırlayıb. Sonradan onun adı ilə adlandırılan Moskva Universitetinin təsisi təklifini irəli sürüb. [[venera]] planetinin atmosferinin mövcudluğunu kəşf edib.<ref name="lom1">Материалы для биографии Ломоносова. Собраны экстраординарным академиком Билярским. Санкт-Петербург. В типографии Императорской Академии Наук. 1865</ref><ref name="lom2">История Императорской Академии Наук в Петербурге Петра Пекарского. Том первый. Издание отделения русского языка и словестности Императорской Академии Наук. Санкт-Петербург. Типография Императорской Академии Наук. 1870</ref><ref name="lom3">История Императорской Академии Наук в Петербурге Петра Пекарского. Том второй. Издание отделения русского языка и словестности Императорской Академии Наук. Санкт-Петербург. Типография Императорской Академии Наук. 1873</ref>. == Elmi fəaliyyəti == [[Fayl:Shubin Mikhail Lomonosov.jpg|200px|left|thumb|M.V.Lomonosovun büstü. Heykəltəraş F.Şubin. 1792. M.Lomonosov Muzeyi.Sankt-Peterburq]] M.Lomonosov özünün fəaliyyətində elmin bütün əsas sahələrini əhatə edə bilib. Onları əsaslı şəkildə işləyib, dərinliyinə vara bilib. Onun elmi nəticələri hətta indi də müasir elmdə aktual olaraq qalır.<ref>Вернадский В. П. О значении трудов М. В. Ломоносова в минералогии и неологии. М., 1900</ref> Mixail Lomonosov ensiklopedik insan olduğundan beten məşğul olduğu elm sahələri üzrə ciddi tədqiqatlar apara bilib. Böyük rus şairi [[Aleksandr Puşkin]] onun haqqında yazırdı: "Özünün böyük iradəsini və yüksək dərketmə qabiliyyətini ortaya qoyaraq Lomonosov təhsilin bütün sahələrini əhatə edə bildi.Elm yanğısı onun qəlbinin ehtirası idi.Tarixçi, natiq, mexanik, kimyaçı, mineraloq, rəssam, o bunların hamısını keçdi. Birinci olaraq Vətənin tarixinə baş vurdu, qanunlar işləyir, ..., fabriklər yaradır, rəssam kimi mozaika hazırlayır və ən əsası şeir dilinin mənbələrini hamıya göstərir." <ref name="push">Пушкин А. С. Полное собрание сочинений в девятнадцати томах (23 книгах). М.: Воскресенье 1994г</ref> Alim isə bu barədə deyir: "Heç bir şübhə yoxdur ki, elm elmə kömək edir.Fizika kimyaya, riyaziyyat fizikaya, mənəviyyat elmi və tarix poeziyaya kömək edən kimi."<ref>Ломоносов М. В. Первые основания металлургии, или рудных дел. Санкт-Петербург. Императорская Академия Наук. 1763</ref> 1761-ci ildə apardığı tədqiqatlar zamanı böyük rus alimi Mixail Vasilyeviç Lomonosov [[Venera (planet)|Venera]] planetində atmosferin olduğunu aşkar etmişdir.<ref>[http://deyerler.org/print:page,1,10117-hftnbn-lamtdar-ginlrb-tarbxbn-gizgisind.html Həftənin əlamətdar günləri tarixin güzgüsündə]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> XVIII əsrdə Rusiyada "Coğrafiyanın" inkişafında alimlərin də xüsusi əməyi olmuşdur. Əldə edilmış müəlumatların təhlili, xəritələrin ümumiləşdirilməsi, ərazilərin mənimsənilməsi vacib vəzifə idi. Rus alimi M.V.Lomonosov (1711-1765) "Coğrafiya" sahəsində xüsusi əhəmiyyəti olan işlər görmüşdür. 1739-cu ildə Rusiya Elmlər Akademiyasında yaradılmış "Coğrafiya" departamenti 1745-ci ildə "Rusiya Atlası"nı hazırladı. Lomonosov quberniyalar haqqında məlumat toplamaq və Atlası yenidən nəşr etmək üçün 1758-ci ildə onlara xüsusi sorğu sualları göndərdi. Burada iqtisadi məlumatların da olması, onların təhlillərinin aparılması "iqtisadi coğrafiya" sözünün yaranmasına səbəb oldu. Bu temini ilk dəfə Lomonosov işlətmışdir.O,həmçının Şimal dəniz yolunun, Şimal Buzlu okeanının, onun iqlimi və buz örtüyü, su axınlarının, atmosferin öyrənilməsi üçün böyük əmək sərf etmışdir. İqtisadi coğrafiynın yaranması Lomonosovun adı iə bağlıdır. M.V.Lomonosov bu elmin inkişafının zəruriliyini göstərmiş və onun əsas istiqamətlərini vermişdir. [[1756]]-cı ildə Lomonosov ilk dəfə fikir yürütmüşdür ki, təbiətdə hər hansı bir rəngi yaratmaq üçün 3 əsas rəngi (göy, qırmızı, yaşıl) müəyyən nisbətlə qarışdırmaq kifayətdir. Bununla da təsvirlərin kompüter kodlaşdırılması rəngin 3 komponentlik nəzəriyyəsinin əsasında qurulmuşdur. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 13. AMEA,akademik H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutunun aparıcı elmi işcisi,i.e.n.- Eminov Z.N. , Bakı şəhəri, H.Əliyev adına liseyin coğrafiya müəllimi, c.e.n.- Səmədov Q.M., "COĞRAFİYA ENSİKLOPEDİYASI", 2012-ci il. == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Mikhail Lomonosov}} * [http://chemistry.az/engine/print.php?newsid=34&news_page=1 Kimya XVIII əsrdə]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} [[Kateqoriya:Poçt markalarında şəxslər]] q3nda3fb3jbc3eqeg2b67nuivozhzsa 6548095 6548093 2022-07-25T11:17:56Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Rus alimlər]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Mixail Lomonosov |orijinal adı = Михаил Васильевич Ломоносов |digər adları = |şəkil = Lomonosov (3).jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 8.11.1711 |doğum yeri = Mişaninsk kəndi(indi Lomonosov kəndi) [[Arxangelsk vilayəti]], [[Rusiya imperiyası]] |vəfat tarixi = 4.4.1765 |vəfat yeri = [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya imperiyası]] |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{Rusİmp}} |milliyyəti = |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |elm sahəsi = Fəlsəfə, kimya, fizika, mineralogiya, tarix, filologiya və s. |elmi dərəcəsi = |elmi adı = |iş yeri = Sankt-Peterburq Kral Elmlər Akademiyası |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = Peterbur EA-nın akademiki, |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Mixail Vasilyeviç Lomonosov''' [[19]] [[noyabr]] [[1711]]-ci il, Mişanin kəndi indiki Lomonosov kəndində başmaqçı ailəsində dünyaya gəlib [[Arxangelsk vilayəti]], [[Rusiya imperiyası]] — [[15]] [[aprel]] [[1765]]-ci il, [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya imperiyası]]) — dünya səviyyəli birinci rus alimi-təbiətşünası, [[Ensiklopedistlər|ensiklopedist]], [[kimya]]çı, [[fizik]]; vaxtilə [[fiziki kimya]]yaya indiki dövrün tərifinə çox oxşayan anlayış verib və fiziki-kimyəvi tədqiqatların geniş proqramını işləyib.<ref>Биографии великих химиков. Редактор К. Хайниг. М.: Мир. 1981 — Перевод немецкого издания: Biographien bedeutender. Eine Sammlung von Biographien. Von eine autorenkollektiv, herausgegeben von dr. Karl Heinig. 4 auflage. Volk und Wissen Volkseigenen Verlag. Berlin. 1977</ref><ref>Погодин С. А. Ломоносов и химия XVIII века. // Вопросы естествознания и техники, 1962, выпуск 12></ref><ref>Волков В. В., Вонский Е. В., Кузнецова Г. И. Выдающиеся химики мира. — М.: "Высшая школа", 1991. — ISBN 5-06-001568-8</ref><ref>Об этом говорит и Л. Эйлер — смотри в разделе "Физическая химия"</ref>. Onun istiliyin [[molekulyar-kinetik nəzəriyyə]]si indinin [[materiya]] quruluşu barədə təsəvvürlərin əsasını qoydu, onun sayəsində bir sıra fundamental fiziki qanunlar işləmək mümkün oldu.<ref>{{Cite web |title=Теоретические исследования М. В. Ломоносова по химии.— Фигуровский Н. А. Очерк общей истории химии. От древнейших времен до начала XIX века. М,: Издательство Наука, 1969 |url=http://www.biografia.ru/cgi-bin/quotes.pl?oaction=show&name=himia34 |access-date=2010-08-29 |archive-date=2010-12-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101230070546/http://www.biografia.ru/cgi-bin/quotes.pl?oaction=show&name=himia34 |url-status=dead }}</ref>.[[Şüşə]] haqqında elmin əsasını qoyub. O həmçinin [[astronom]], [[Nəzəriyyə|cihaz nəzəriyyəçisi]], [[coğrafiya]]çı, [[Metallurgiya|metallurq]], [[Geologiya|geoloq]], [[şair]], [[rəssam]], [[tarixçi]] olub, müasir rus dilinin əsasını qoyub. Rusiya təhsil sisteminin, elm və iqtisadiyyatının inkişafına dair bir sıra layihələr hazırlayıb. Sonradan onun adı ilə adlandırılan Moskva Universitetinin təsisi təklifini irəli sürüb. [[venera]] planetinin atmosferinin mövcudluğunu kəşf edib.<ref name="lom1">Материалы для биографии Ломоносова. Собраны экстраординарным академиком Билярским. Санкт-Петербург. В типографии Императорской Академии Наук. 1865</ref><ref name="lom2">История Императорской Академии Наук в Петербурге Петра Пекарского. Том первый. Издание отделения русского языка и словестности Императорской Академии Наук. Санкт-Петербург. Типография Императорской Академии Наук. 1870</ref><ref name="lom3">История Императорской Академии Наук в Петербурге Петра Пекарского. Том второй. Издание отделения русского языка и словестности Императорской Академии Наук. Санкт-Петербург. Типография Императорской Академии Наук. 1873</ref>. == Elmi fəaliyyəti == [[Fayl:Shubin Mikhail Lomonosov.jpg|200px|left|thumb|M.V.Lomonosovun büstü. Heykəltəraş F.Şubin. 1792. M.Lomonosov Muzeyi.Sankt-Peterburq]] M.Lomonosov özünün fəaliyyətində elmin bütün əsas sahələrini əhatə edə bilib. Onları əsaslı şəkildə işləyib, dərinliyinə vara bilib. Onun elmi nəticələri hətta indi də müasir elmdə aktual olaraq qalır.<ref>Вернадский В. П. О значении трудов М. В. Ломоносова в минералогии и неологии. М., 1900</ref> Mixail Lomonosov ensiklopedik insan olduğundan beten məşğul olduğu elm sahələri üzrə ciddi tədqiqatlar apara bilib. Böyük rus şairi [[Aleksandr Puşkin]] onun haqqında yazırdı: "Özünün böyük iradəsini və yüksək dərketmə qabiliyyətini ortaya qoyaraq Lomonosov təhsilin bütün sahələrini əhatə edə bildi.Elm yanğısı onun qəlbinin ehtirası idi.Tarixçi, natiq, mexanik, kimyaçı, mineraloq, rəssam, o bunların hamısını keçdi. Birinci olaraq Vətənin tarixinə baş vurdu, qanunlar işləyir, ..., fabriklər yaradır, rəssam kimi mozaika hazırlayır və ən əsası şeir dilinin mənbələrini hamıya göstərir." <ref name="push">Пушкин А. С. Полное собрание сочинений в девятнадцати томах (23 книгах). М.: Воскресенье 1994г</ref> Alim isə bu barədə deyir: "Heç bir şübhə yoxdur ki, elm elmə kömək edir.Fizika kimyaya, riyaziyyat fizikaya, mənəviyyat elmi və tarix poeziyaya kömək edən kimi."<ref>Ломоносов М. В. Первые основания металлургии, или рудных дел. Санкт-Петербург. Императорская Академия Наук. 1763</ref> 1761-ci ildə apardığı tədqiqatlar zamanı böyük rus alimi Mixail Vasilyeviç Lomonosov [[Venera (planet)|Venera]] planetində atmosferin olduğunu aşkar etmişdir.<ref>[http://deyerler.org/print:page,1,10117-hftnbn-lamtdar-ginlrb-tarbxbn-gizgisind.html Həftənin əlamətdar günləri tarixin güzgüsündə]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> XVIII əsrdə Rusiyada "Coğrafiyanın" inkişafında alimlərin də xüsusi əməyi olmuşdur. Əldə edilmış müəlumatların təhlili, xəritələrin ümumiləşdirilməsi, ərazilərin mənimsənilməsi vacib vəzifə idi. Rus alimi M.V.Lomonosov (1711-1765) "Coğrafiya" sahəsində xüsusi əhəmiyyəti olan işlər görmüşdür. 1739-cu ildə Rusiya Elmlər Akademiyasında yaradılmış "Coğrafiya" departamenti 1745-ci ildə "Rusiya Atlası"nı hazırladı. Lomonosov quberniyalar haqqında məlumat toplamaq və Atlası yenidən nəşr etmək üçün 1758-ci ildə onlara xüsusi sorğu sualları göndərdi. Burada iqtisadi məlumatların da olması, onların təhlillərinin aparılması "iqtisadi coğrafiya" sözünün yaranmasına səbəb oldu. Bu temini ilk dəfə Lomonosov işlətmışdir.O,həmçının Şimal dəniz yolunun, Şimal Buzlu okeanının, onun iqlimi və buz örtüyü, su axınlarının, atmosferin öyrənilməsi üçün böyük əmək sərf etmışdir. İqtisadi coğrafiynın yaranması Lomonosovun adı iə bağlıdır. M.V.Lomonosov bu elmin inkişafının zəruriliyini göstərmiş və onun əsas istiqamətlərini vermişdir. [[1756]]-cı ildə Lomonosov ilk dəfə fikir yürütmüşdür ki, təbiətdə hər hansı bir rəngi yaratmaq üçün 3 əsas rəngi (göy, qırmızı, yaşıl) müəyyən nisbətlə qarışdırmaq kifayətdir. Bununla da təsvirlərin kompüter kodlaşdırılması rəngin 3 komponentlik nəzəriyyəsinin əsasında qurulmuşdur. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 13. AMEA,akademik H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutunun aparıcı elmi işcisi,i.e.n.- Eminov Z.N. , Bakı şəhəri, H.Əliyev adına liseyin coğrafiya müəllimi, c.e.n.- Səmədov Q.M., "COĞRAFİYA ENSİKLOPEDİYASI", 2012-ci il. == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Mikhail Lomonosov}} * [http://chemistry.az/engine/print.php?newsid=34&news_page=1 Kimya XVIII əsrdə]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} [[Kateqoriya:Poçt markalarında şəxslər]] [[Kateqoriya:Rus alimlər]] 2t7bbj2e505cv8e9gsl6zgij1uybbg7 6548098 6548095 2022-07-25T11:18:13Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Rusiya alimləri]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Mixail Lomonosov |orijinal adı = Михаил Васильевич Ломоносов |digər adları = |şəkil = Lomonosov (3).jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 8.11.1711 |doğum yeri = Mişaninsk kəndi(indi Lomonosov kəndi) [[Arxangelsk vilayəti]], [[Rusiya imperiyası]] |vəfat tarixi = 4.4.1765 |vəfat yeri = [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya imperiyası]] |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{Rusİmp}} |milliyyəti = |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |elm sahəsi = Fəlsəfə, kimya, fizika, mineralogiya, tarix, filologiya və s. |elmi dərəcəsi = |elmi adı = |iş yeri = Sankt-Peterburq Kral Elmlər Akademiyası |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = Peterbur EA-nın akademiki, |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Mixail Vasilyeviç Lomonosov''' [[19]] [[noyabr]] [[1711]]-ci il, Mişanin kəndi indiki Lomonosov kəndində başmaqçı ailəsində dünyaya gəlib [[Arxangelsk vilayəti]], [[Rusiya imperiyası]] — [[15]] [[aprel]] [[1765]]-ci il, [[Sankt-Peterburq]], [[Rusiya imperiyası]]) — dünya səviyyəli birinci rus alimi-təbiətşünası, [[Ensiklopedistlər|ensiklopedist]], [[kimya]]çı, [[fizik]]; vaxtilə [[fiziki kimya]]yaya indiki dövrün tərifinə çox oxşayan anlayış verib və fiziki-kimyəvi tədqiqatların geniş proqramını işləyib.<ref>Биографии великих химиков. Редактор К. Хайниг. М.: Мир. 1981 — Перевод немецкого издания: Biographien bedeutender. Eine Sammlung von Biographien. Von eine autorenkollektiv, herausgegeben von dr. Karl Heinig. 4 auflage. Volk und Wissen Volkseigenen Verlag. Berlin. 1977</ref><ref>Погодин С. А. Ломоносов и химия XVIII века. // Вопросы естествознания и техники, 1962, выпуск 12></ref><ref>Волков В. В., Вонский Е. В., Кузнецова Г. И. Выдающиеся химики мира. — М.: "Высшая школа", 1991. — ISBN 5-06-001568-8</ref><ref>Об этом говорит и Л. Эйлер — смотри в разделе "Физическая химия"</ref>. Onun istiliyin [[molekulyar-kinetik nəzəriyyə]]si indinin [[materiya]] quruluşu barədə təsəvvürlərin əsasını qoydu, onun sayəsində bir sıra fundamental fiziki qanunlar işləmək mümkün oldu.<ref>{{Cite web |title=Теоретические исследования М. В. Ломоносова по химии.— Фигуровский Н. А. Очерк общей истории химии. От древнейших времен до начала XIX века. М,: Издательство Наука, 1969 |url=http://www.biografia.ru/cgi-bin/quotes.pl?oaction=show&name=himia34 |access-date=2010-08-29 |archive-date=2010-12-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101230070546/http://www.biografia.ru/cgi-bin/quotes.pl?oaction=show&name=himia34 |url-status=dead }}</ref>.[[Şüşə]] haqqında elmin əsasını qoyub. O həmçinin [[astronom]], [[Nəzəriyyə|cihaz nəzəriyyəçisi]], [[coğrafiya]]çı, [[Metallurgiya|metallurq]], [[Geologiya|geoloq]], [[şair]], [[rəssam]], [[tarixçi]] olub, müasir rus dilinin əsasını qoyub. Rusiya təhsil sisteminin, elm və iqtisadiyyatının inkişafına dair bir sıra layihələr hazırlayıb. Sonradan onun adı ilə adlandırılan Moskva Universitetinin təsisi təklifini irəli sürüb. [[venera]] planetinin atmosferinin mövcudluğunu kəşf edib.<ref name="lom1">Материалы для биографии Ломоносова. Собраны экстраординарным академиком Билярским. Санкт-Петербург. В типографии Императорской Академии Наук. 1865</ref><ref name="lom2">История Императорской Академии Наук в Петербурге Петра Пекарского. Том первый. Издание отделения русского языка и словестности Императорской Академии Наук. Санкт-Петербург. Типография Императорской Академии Наук. 1870</ref><ref name="lom3">История Императорской Академии Наук в Петербурге Петра Пекарского. Том второй. Издание отделения русского языка и словестности Императорской Академии Наук. Санкт-Петербург. Типография Императорской Академии Наук. 1873</ref>. == Elmi fəaliyyəti == [[Fayl:Shubin Mikhail Lomonosov.jpg|200px|left|thumb|M.V.Lomonosovun büstü. Heykəltəraş F.Şubin. 1792. M.Lomonosov Muzeyi.Sankt-Peterburq]] M.Lomonosov özünün fəaliyyətində elmin bütün əsas sahələrini əhatə edə bilib. Onları əsaslı şəkildə işləyib, dərinliyinə vara bilib. Onun elmi nəticələri hətta indi də müasir elmdə aktual olaraq qalır.<ref>Вернадский В. П. О значении трудов М. В. Ломоносова в минералогии и неологии. М., 1900</ref> Mixail Lomonosov ensiklopedik insan olduğundan beten məşğul olduğu elm sahələri üzrə ciddi tədqiqatlar apara bilib. Böyük rus şairi [[Aleksandr Puşkin]] onun haqqında yazırdı: "Özünün böyük iradəsini və yüksək dərketmə qabiliyyətini ortaya qoyaraq Lomonosov təhsilin bütün sahələrini əhatə edə bildi.Elm yanğısı onun qəlbinin ehtirası idi.Tarixçi, natiq, mexanik, kimyaçı, mineraloq, rəssam, o bunların hamısını keçdi. Birinci olaraq Vətənin tarixinə baş vurdu, qanunlar işləyir, ..., fabriklər yaradır, rəssam kimi mozaika hazırlayır və ən əsası şeir dilinin mənbələrini hamıya göstərir." <ref name="push">Пушкин А. С. Полное собрание сочинений в девятнадцати томах (23 книгах). М.: Воскресенье 1994г</ref> Alim isə bu barədə deyir: "Heç bir şübhə yoxdur ki, elm elmə kömək edir.Fizika kimyaya, riyaziyyat fizikaya, mənəviyyat elmi və tarix poeziyaya kömək edən kimi."<ref>Ломоносов М. В. Первые основания металлургии, или рудных дел. Санкт-Петербург. Императорская Академия Наук. 1763</ref> 1761-ci ildə apardığı tədqiqatlar zamanı böyük rus alimi Mixail Vasilyeviç Lomonosov [[Venera (planet)|Venera]] planetində atmosferin olduğunu aşkar etmişdir.<ref>[http://deyerler.org/print:page,1,10117-hftnbn-lamtdar-ginlrb-tarbxbn-gizgisind.html Həftənin əlamətdar günləri tarixin güzgüsündə]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> XVIII əsrdə Rusiyada "Coğrafiyanın" inkişafında alimlərin də xüsusi əməyi olmuşdur. Əldə edilmış müəlumatların təhlili, xəritələrin ümumiləşdirilməsi, ərazilərin mənimsənilməsi vacib vəzifə idi. Rus alimi M.V.Lomonosov (1711-1765) "Coğrafiya" sahəsində xüsusi əhəmiyyəti olan işlər görmüşdür. 1739-cu ildə Rusiya Elmlər Akademiyasında yaradılmış "Coğrafiya" departamenti 1745-ci ildə "Rusiya Atlası"nı hazırladı. Lomonosov quberniyalar haqqında məlumat toplamaq və Atlası yenidən nəşr etmək üçün 1758-ci ildə onlara xüsusi sorğu sualları göndərdi. Burada iqtisadi məlumatların da olması, onların təhlillərinin aparılması "iqtisadi coğrafiya" sözünün yaranmasına səbəb oldu. Bu temini ilk dəfə Lomonosov işlətmışdir.O,həmçının Şimal dəniz yolunun, Şimal Buzlu okeanının, onun iqlimi və buz örtüyü, su axınlarının, atmosferin öyrənilməsi üçün böyük əmək sərf etmışdir. İqtisadi coğrafiynın yaranması Lomonosovun adı iə bağlıdır. M.V.Lomonosov bu elmin inkişafının zəruriliyini göstərmiş və onun əsas istiqamətlərini vermişdir. [[1756]]-cı ildə Lomonosov ilk dəfə fikir yürütmüşdür ki, təbiətdə hər hansı bir rəngi yaratmaq üçün 3 əsas rəngi (göy, qırmızı, yaşıl) müəyyən nisbətlə qarışdırmaq kifayətdir. Bununla da təsvirlərin kompüter kodlaşdırılması rəngin 3 komponentlik nəzəriyyəsinin əsasında qurulmuşdur. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 13. AMEA,akademik H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutunun aparıcı elmi işcisi,i.e.n.- Eminov Z.N. , Bakı şəhəri, H.Əliyev adına liseyin coğrafiya müəllimi, c.e.n.- Səmədov Q.M., "COĞRAFİYA ENSİKLOPEDİYASI", 2012-ci il. == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Mikhail Lomonosov}} * [http://chemistry.az/engine/print.php?newsid=34&news_page=1 Kimya XVIII əsrdə]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} [[Kateqoriya:Poçt markalarında şəxslər]] [[Kateqoriya:Rus alimlər]] [[Kateqoriya:Rusiya alimləri]] mjght7joh35ep2483g5qyuwtopxxgck 0 126978 6547299 6542503 2022-07-24T15:48:01Z Orkhan Juvarli 212586 /* İstinadlar */ wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |təxəllüsü = Fərid Hüseyn |şəkil = Fərid Hüseyn.jpeg |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]<ref name=":0"/><ref name=":1"/> |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |ixtisası = [[kulturoloq]]<ref name=":0"/><ref name=":1"/> |fəaliyyət illəri = 2008–h.h<ref name=":0"/><ref name=":1"/> |istiqamət = [[şeir]]<ref name=":0"/><ref name=":1"/> |ilk əsəri = "Əlifba sırası"<ref name=":30">{{cite web |url = http://yarpaq.az/az/etudde-teqdimat-elifba-sirasi-ile/test |title = ""Etüd"də təqdimat: “Əlifba sırası” ilə…" |author = |date = 2009-12-21 |publisher = www.yarpaq.az = 2022-07-02 |language = az |access-date = 2022-07-01 |archive-date = 2022-07-01 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220701221330/http://yarpaq.az/az/etudde-teqdimat-elifba-sirasi-ile/test |url-status = live }}</ref> |tanınmış əsərləri = "Əlifba sırası"<ref name=":30"/><br>"Dözmək üçün məşq"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/4574 |title = "Fərid Hüseyn həbsxana xatirələrini kitab etdi" |author = |date = 2013-04-08 |publisher = www.kulis.az = 2022-07-02 |language = az |access-date = 2022-07-01 |archive-date = 2021-06-21 |archive-url = https://web.archive.org/web/20210621034235/https://kulis.az/news/4574 |url-status = live }}</ref><br>"Qandalı görməsin"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/4574 |title = "Fərid Hüseyn həbsxana xatirələrini kitab etdi" |author = |date = 2013-04-08 |publisher = www.kulis.az = 2022-07-02 |language = az |access-date = 2022-07-01 |archive-date = 2021-06-21 |archive-url = https://web.archive.org/web/20210621034235/https://kulis.az/news/4574 |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://qafqazinfo.az/news/detail/ferid-teqdimat-kecirdi-39789 |title = "Fərid təqdimat keçirdi" |author = |date = 2013-04-17 |publisher = www.qafqazinfo.az = 2022-07-02 |language = az |access-date = 2022-07-01 |archive-date = 2022-07-14 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220714100147/https://qafqazinfo.az/news/detail/ferid-teqdimat-kecirdi-39789 |url-status = live }}</ref><br>"Bir də heç vaxt"<ref>{{cite web |url = https://manera.az/gundem/2996-ferid-huseyn-bir-de-hech-vaxti-imzalayacaq-maneraaz.html |title = "Fərid Hüseyn “Bir də heç vaxt”ı imzalayacaq |3 = MANERA.AZ" |author = |date = 2016-10-28 |publisher = www.manera.az = 2022-07-02 |language = az |access-date = 2022-07-01 |archive-date = 2022-07-01 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220701223822/https://manera.az/gundem/2996-ferid-huseyn-bir-de-hech-vaxti-imzalayacaq-maneraaz.html |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://qafqazinfo.az/news/detail/ferid-huseyn-yeni-kitabini-teqdim-etdi-fotolar-164898 |title = "Fərid Hüseyn yeni kitabını təqdim etdi - Fotolar" |author = |date = 2016-10-29 |publisher = www.qafqazinfo.az = 2022-07-02 |language = az |access-date = 2022-07-01 |archive-date = 2022-07-01 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220701224344/https://qafqazinfo.az/news/detail/ferid-huseyn-yeni-kitabini-teqdim-etdi-fotolar-164898 |url-status = live }}</ref><br>"Əlvida ağacları"<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/123681-poetik-kontrastlarin-cevresi-nizami-tagisoy-ferid-huseynden-yazir |title = "Poetik kontrastların çevrəsi - Nizami Tağısoy Fərid Hüseyndən yazır" |author = |date = 2019-07-12 |publisher = www.525.az = 2022-07-03 |language = az |access-date = 2022-07-02 |archive-date = 2021-12-21 |archive-url = https://web.archive.org/web/20211221151320/https://525.az/news/123681-poetik-kontrastlarin-cevresi-nizami-tagisoy-ferid-huseynden-yazir |url-status = live }}</ref> |mükafatları = "Qızıl Kəlmə" (2017)<ref>{{cite web |url = https://azertag.az/xeber/Qizil_Kelme_Adebi_Mukafati_teqdim_edilib-1056018 |title = ""Qızıl Kəlmə" Ədəbi Mükafatı təqdim edilib" |author = |date = 2017-05-01 |publisher = www.azertag.az |accessdate = 2022-06-12 |language = az |archive-date = 2017-05-01 |archive-url = https://web.archive.org/web/20170501164625/http://azertag.az/xeber/Qizil_Kelme_Adebi_Mukafati_teqdim_edilib-1056018 |url-status = live }}</ref><br>"İlin gənc şairi" (2018)<ref>{{cite web |url = https://www.aznews.az/news/cultural_man/209343.html title = "Fərid Hüseynlə Çinarə Nüsrətliyə mükafat verildi" |author = |date = 2019-02-04 |publisher = www.aznews.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-08 |archive-date = 2022-07-08 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220708075624/https://www.aznews.az/news/cultural_man/209343.html |url-status = live }}</ref><br>"Vaqif Səmədoğlu" medalı (2019)<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/xeber______________________-25174 title = "Yazarlara Vaqif Səmədoğlu medalı verilib" |author = |date = 2019-06-06 |publisher = www.kulis.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-08 |archive-date = 2022-07-08 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220708085806/https://kulis.az/xeber/media/xeber______________________-25174 |url-status = live }}</ref><br>"Povelja Morave" beynəlxalq ədəbi mükafatı (2021)<ref>{{cite web |url = https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/7907-ferid-huseyn-povelja-morave-beynelxalq-edebi-mukafatina-layiq-gorulub title = "Fərid Hüseyn "Povelja Morave" beynəlxalq ədəbi mükafatına layiq görülüb - FOTOLAR" |author = |date = 2021-10-04 |publisher = www.edebiyyatqazeti.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-08 |archive-date = 2022-07-08 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220708082932/https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/7907-ferid-huseyn-povelja-morave-beynelxalq-edebi-mukafatina-layiq-gorulub |url-status = live }}</ref><br>"Mahtumkulu" medalı (2022)<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/bu-yazicilarimiz-mukafatlandirildi-siyahi-42485 |title = "Bu yazıçılarımız mükafatlandırıldı – Siyahı" |author = |date = 2022-05-31 |publisher = www.kulis.az= 2022-05-31 |language = az |access-date = 2022-07-08 |archive-date = 2022-06-01 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220601093559/https://kulis.az/xeber/media/bu-yazicilarimiz-mukafatlandirildi-siyahi-42485 |url-status = live }}</ref> }} '''Fərid Bəybala oğlu Hüseynov''' və ya '''Fərid Hüseyn'''; ({{DVTY}}) — [[şair]], [[esse]]ist, [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin üzvü, [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] fərdi təqaüdçüsü (2010).<ref name=":0">{{cite web |url = https://litpark.az/az/edebi-genclik/144/ferid-huseyn-barede-melumat/ |title = "Fərid Hüseyn barədə məlumat" |author = |date = 2022-06-01 |publisher = www.litpark.az = 2022-07-01 |language = az |access-date = 2022-06-30 |archive-date = 2022-07-14 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220714100149/https://litpark.az/az/edebi-genclik/144/ferid-huseyn-barede-melumat/ |url-status = live }}</ref><ref name=":1">{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=60472&fbclid=IwAR15u2qnXrZyk3YYPvbLLllKe8cLTezLrUDIsePNyTwf45avU35F3CqBRmU |title = "Fərid Hüseyn haqqında" |author = |date = 2022-06-01 |publisher = www.avanqard.net = 2022-07-01 |language = az |access-date = 2022-06-30 |archive-date = 2022-07-14 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220714100149/http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=60472 |url-status = live }}</ref> == Həyatı == Fərid Hüseyn 10 oktyabr 1989-cu ildə [[Kürdəmir]] şəhərində dünyaya gəlib. 1995–2006-cı illərdə [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə|M.Ə. Rəsulzadə]] adına Kürdəmir rayon 2 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2006-cı ildə [[Azərbaycan Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti]]nin Sənətşünaslıq fakültəsinin "Nəşriyyat işi və redaktəetmə" ixtisasına, 2008-ci ildə [[Bakı Slavyan Universiteti]]nin iki illik "Yaradıcılıq" fakültəsinin "Poeziya" bölümünə daxil olub. Hər iki universiteti 2010-cu ildə bitirib. 2010–2013-cü illərdə ADMİU-nun "Kultralogiya" fakültəsinin "Mədəniyyətşünaslıq" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> == Fəaliyyəti == 2010-cu ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] (AYB) üzv olub. AYB və Mədəniyyət Nazirliyinin nəzdində faəliyyət göstərən "Gənc ədiblər məktəbi"ni bitirib. Hazırda [[Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi|N. Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin]] dissertantıdır və "Azərbaycan ədiblərinin ev muzeylərindəki şəxsi fondların tədqiqi və nəşri prinsipləri" mövzusunda elmi mövzu üzərində çalışır.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> Serbiya Yazıçılar Birliyinin üzvüdür.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/Azrbaycanli-sair-Serbiya-Yazicilar-Birliyin-qbul-edildi-27912 |title = "Azərbaycanlı şair Serbiya Yazıçılar Birliyinə qəbul edildi" |author = |date = 2019-12-24 |publisher = www.kulis.az = 2022-07-01 |language = az |access-date = 2022-06-30 |archive-date = 2022-06-30 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220630214528/https://kulis.az/xeber/media/Azrbaycanli-sair-Serbiya-Yazicilar-Birliyin-qbul-edildi-27912 |url-status = live }}</ref> Fərid Hüseyn 2019-cu ildən AYB-nin Gənclər Şurasının sədridir.<ref>{{cite web |url = https://report.az/amp/edebiyyat/ayb-nin-gencler-surasina-yeni-sedr-secilib/ |title = "AYB-nin Gənclər Şurasına yeni sədr seçilib, Etika Komissiyası yaradılıb" |author = |date = 2019-07-11 |publisher = www.report.az = 2022-07-01 |language = az |access-date = 2022-06-30 |archive-date = 2022-06-30 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220630212348/https://report.az/amp/edebiyyat/ayb-nin-gencler-surasina-yeni-sedr-secilib/ |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://qafqazinfo.az/news/detail/ferid-huseyn-sedr-secildi-257873 |title = "Fərid Hüseyn sədr seçildi" |author = |date = 2019-07-11 |publisher = www.qafqazinfo.az = 2022-07-01 |language = az |access-date = 2022-06-30 |archive-date = 2019-09-23 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190923133545/http://qafqazinfo.az/news/detail/ferid-huseyn-sedr-secildi-257873 |url-status = live }}</ref> Fərid Hüseyn 2010 və 2021-ci illərdə Prezident təqaüdünə layiq görülüb. 2021-ci ildə Serbiya Respublikasının Semska Mitrovika — İmperatorluq şəhərinin fəxri vətəndaşı seçilib və adı Çaçak şəhərinin Mırçayevçi qəsəbəsindəki şairlər məhəlləsinin girişində yerləşən bulağın yanındakı daş lövhəyə vurulub.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/senet/Azrbaycanli-sair-Serbiyada-mukafat-aldi-colorredfxri-vtndas-secildicolor-39313 |title = "Azərbaycanlı şair Serbiyada mükafat aldı, fəxri vətəndaş seçildi" |author = |date = 2021-10-04 |publisher = www.kulis.az = 2022-07-01 |language = az |access-date = 2022-06-30 |archive-date = 2022-07-14 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220714100148/https://kulis.az/xeber/senet/Azrbaycanli-sair-Serbiyada-mukafat-aldi-colorredfxri-vtndas-secildicolor-39313 |url-status = live }}</ref> 2021-ci ildən AYB-nin katibliyinin və Üzvlüyə Qəbul Komissiyasının, həmçinin, "Ədəbiyyat qəzeti"nin redaksiya heyətinin üzvüdür. Şeirləri Türkiyə, qazax, özbək, qırğız türkcəsinə və ingilis, rus, belarus, ukrayn, serb, gürcü, rumın dillərinə tərcümə edilərək dünyanın müxtəlif ölkələrinin mətbuat orqanlarında çap olunub.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> === İştirak etdiyi beynəlxalq sərgilər === F. Hüseyn [[London]]<ref>{{cite web |url = http://www.anl.az/down/meqale/kaspi_az/2015/aprel/432685.pdf title = "Tərcümə Mərkəzi London Kitab Sərgisində" |author = |date = 2015-04-25 |publisher = www.anl.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707220806/http://www.anl.az/down/meqale/kaspi_az/2015/aprel/432685.pdf |url-status = live }}</ref>, [[Qahirə]]<ref>{{cite web |url = https://azertag.az/xeber/Azerbaycan_Tercume_Merkezinin_emekdaslari_Misir_Milli_Tercume_Merkezinin_direktoru_ile_gorusubler-827596 title = "Azərbaycan Tərcümə Mərkəzinin əməkdaşları Misir Milli Tərcümə Mərkəzinin direktoru ilə görüşüblər" |author = |date = 2015-01-26 |publisher = www.azertag.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2019-07-01 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190701101443/https://azertag.az/xeber/Azerbaycan_Tercume_Merkezinin_emekdaslari_Misir_Milli_Tercume_Merkezinin_direktoru_ile_gorusubler-827596 |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/az/46-ci-beynelxalq-qahire-kitab-sergisi/?action=disablemobile title = "46-cı Beynəlxalq Qahirə Kitab Sərgisi" |author = |date = 2015-02-17 |publisher = www.kaspi.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707220807/https://kaspi.az/az/46-ci-beynelxalq-qahire-kitab-sergisi/?action=disablemobile |url-status = live }}</ref>, [[Budapeşt]]<ref>{{cite web |url = http://www.anl.az/down/meqale/kaspi_az/2015/may/434565.pdf title = "Tərcümə Mərkəzi Budapeşt Kitab Sərgisində" |author = |date = 2015-05-02 |publisher = www.anl.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707220806/http://www.anl.az/down/meqale/kaspi_az/2015/may/434565.pdf |url-status = live }}</ref>, [[Praqa]]<ref>{{cite web |url = http://www.anl.az/down/meqale/kaspi_az/2015/may/439728.pdf title = "Tərcümə Mərkəzi Praqa Kitab Sərgisində" |author = |date = 2015-05-23 |publisher = www.anl.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-03-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220309010716/http://www.anl.az/down/meqale/kaspi_az/2015/may/439728.pdf |url-status = live }}</ref>, [[Sankt-Peterburq|Peterburq]] və [[İstanbul]]da<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/az/azerbaycan-38-ci-beynelxalq-istanbul-kitab-sergisinde-ve-yurd-sevdasinin-sedasi title = "Azərbaycan 38-ci Beynəlxalq İstanbul Kitab Sərgisində və “Yurd sevdası”nın sədası" |author = |date = 2019-11-11 |publisher = www.kaspi.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707220806/https://kaspi.az/az/azerbaycan-38-ci-beynelxalq-istanbul-kitab-sergisinde-ve-yurd-sevdasinin-sedasi |url-status = live }}</ref> keçirilən beynəlxalq kitab sərgilərində iştirak edib. O, həmçinin İstanbul Şeir Festivalı<ref>{{cite web |url = https://www.bakupost.az/genc-sairlerin-x-istanbul-seir-festivalindaki-uurlari title = "Gənc şairlərin X İstanbul Şeir Festivalındakı uğurları" |author = |date = 2017-10-05 |publisher = www.bakupost.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2017-10-22 |archive-url = https://web.archive.org/web/20171022212009/http://bakupost.az/genc-sairlerin-x-istanbul-seir-festivalindaki-uurlari/ |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://manera.az/cemiyyet/4809-genc-shairler-stanbul-edebiyyat-festivalinda.html title = "Gənc şairlər İstanbul Ədəbiyyat festivalında" |author = |date = 2017-10-05 |publisher = www.manera.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707224604/https://manera.az/cemiyyet/4809-genc-shairler-stanbul-edebiyyat-festivalinda.html |url-status = live }}</ref>, Sapanca Şeir Festivalı<ref>{{cite web |url = https://www.bakupost.az/ferid-huseyn-sapanca-seir-gecelerinde title = "Fərid Hüseyn Sapanca Şeir Gecələrində" |author = |date = 2018-10-10 |publisher = www.bakupost.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707224605/https://www.bakupost.az/ferid-huseyn-sapanca-seir-gecelerinde |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://www.adalet.az/mobil/157244.html title = "Fərid Hüseyn Sapanca Şeir Gecələrində" |author = |date = 2018-10-10 |publisher = www.adalet.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707224606/https://www.adalet.az/mobil/157244.html |url-status = live }}</ref>, Tiflis Poeziya Festivalı, Moldovada Avropa Şairlər Baharı Festivalı<ref>{{cite web |url = https://525.az/?name=xeber&news_id=120140 title = "Fərid Hüseyn Moldovada “Avropa Şairləri Baharı” festivalında" |author = |date = 2019-05-10 |publisher = www.525.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707224604/https://525.az/?name=xeber&news_id=120140 |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://www.aznews.az/news/cultural_man/222729.html title = "Fərid Hüseyn Moldovada “Avropa Şairləri Baharı” festivalında" |author = |date = 2019-05-08 |publisher = www.aznews.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707224605/https://www.aznews.az/news/cultural_man/222729.html |url-status = live }}</ref>, Dünya Yazarlarının Belqrad Görüşləri<ref>{{cite web |url = https://azertag.az/xeber/Dunya_yazarlarinin_54_cu_Beynelxalq_Belqrad__gorusunde_Azerbaycan_da_temsil_olunub-1096067 title = "Dünya yazarlarının 54-cü Beynəlxalq Belqrad  görüşündə Azərbaycan da təmsil olunub" |author = |date = 2017-09-22 |publisher = www.azertag.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2020-02-19 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200219061205/https://azertag.az/xeber/Dunya_yazarlarinin_54_cu_Beynelxalq_Belqrad__gorusunde_Azerbaycan_da_temsil_olunub-1096067 |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://www.aznews.az/news/cemiyyet/152122.html title = "Dünya Yazarlarının Belqrad Görüşü başlayıb - Azərbaycan da təmsil olunur" |author = |date = 2017-09-22 |publisher = www.aznews.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707224606/https://www.aznews.az/news/cemiyyet/152122.html |url-status = live }}</ref>, Tatarıstanda "Ana dili bayramı" və Abdulla Tukay Poeziya günləri<ref>{{cite web |url = https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/1692-ferid-huseyn-kazanda-ana-dili-bayraminda-istirak-edir title = "Fərid Hüseyn Kazanda Ana Dili Bayramında iştirak edir" |author = |date = 2018-04-26 |publisher = www.edebiyyatqazeti.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707224604/https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/1692-ferid-huseyn-kazanda-ana-dili-bayraminda-istirak-edir |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/22461 title = "Fərid Hüseyn Kazanda Ana Dili Bayramında" |author = |date = 2018-04-26 |publisher = www.kulis.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707224605/https://kulis.az/news/22461 |url-status = live }}</ref>, Özbəkistanda Azərbaycan Mədəniyyəti və Ədəbiyyatı günləri<ref>{{cite web |url = http://azculture.uz/xeber.php?year=2019&news=200 title = "Özbəkistanda beynəlxalq elmi konfrans keçiriləcək" |author = |date = 2019-11-27 |publisher = www.azculture.uz = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-14 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220714100149/http://azculture.uz/xeber.php?year=2019&news=200 |url-status = live }}</ref> və IX Babil Şeir Festivalında<ref>{{cite web |url = https://azertag.az/xeber/Taninmis_sair_beynelxalq_festivalda_istirak_edecek-2061428 title = "Tanınmış şair beynəlxalq festivalda iştirak edəcək" |author = |date = 2022-03-19 |publisher = www.azertag.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-03-31 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220331235306/https://azertag.az/xeber/Taninmis_sair_beynelxalq_festivalda_istirak_edecek-2061428 |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://qaynarinfo.az/az/taninmis-sair-beynelxalq-festivalda-istirak-edecek/ title = "Tanınmış şair beynəlxalq festivalda iştirak edəcək" |author = |date = 2022-03-20 |publisher = www.qaynarinfo.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707224605/https://qaynarinfo.az/az/taninmis-sair-beynelxalq-festivalda-istirak-edecek/ |url-status = live }}</ref> ölkəmizi təmsil edib. === "Eşq" kitab seriyası === Fərid Hüseyn "Eşq" kitab seriyasını təsis edib. Onun rəhbəri olduğu kitab seriyasından [[Məmməd Oruc]]un "Oyun havası" (povest, 2012), [[Eldar Baxış|Eldar Baxışın]] "Sərçə balası" (şeirlər, 2012), [[İsi Məlikzadə]]nin "Qırmızı yağış" (roman, 2013), [[Asif Ata|Asif Atanın]] "İnam və şübhə" (2015), Serkanın "İtkin gül" (roman, 2011) Tuğrul Tanyolun "Sən əlimdən tutanda" (şeirlər, 2019), Adnan Özerin "Kasıbın eşq nəğməsi" (şeirlər, 2019), Gjeke Marinajın "Sevginin 24 saat" (şeirlər, 2018), Koman Şovanın "Sevginin izi ilə" (şeirlər, 2020) nəşrləri işıq üzü görüb.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> == Kitabları == * 2009-cu ildə "Əlifba sırası" adlı şeirlər və esselərdən ibarət ilk kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = http://yarpaq.az/az/etudde-teqdimat-elifba-sirasi-ile/test |title = ""Etüd"də təqdimat: “Əlifba sırası” ilə…" |author = |date = 2009-12-21 |publisher = www.yarpaq.az = 2022-07-02 |language = az |access-date = 2022-07-01 |archive-date = 2022-07-01 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220701221330/http://yarpaq.az/az/etudde-teqdimat-elifba-sirasi-ile/test |url-status = live }}</ref> * 2013-cü ildə "Dözmək üçün məşq" adlı şeirlər və esselərdən ibarət ikinci kitabı çap olunub.<ref name=":2">{{cite web |url = https://kulis.az/news/4574 |title = "Fərid Hüseyn həbsxana xatirələrini kitab etdi" |author = |date = 2013-04-08 |publisher = www.kulis.az = 2022-07-02 |language = az |access-date = 2022-07-01 |archive-date = 2021-06-21 |archive-url = https://web.archive.org/web/20210621034235/https://kulis.az/news/4574 |url-status = live }}</ref> * 2013-cü ildə İrandakı həbsxana xatirələrindən bəhs etdiyi "Qandalı görməsin" adlı memuar kitabı oxuculara təqdim edilib.<ref name=":2" /><ref>{{cite web |url = https://qafqazinfo.az/news/detail/ferid-teqdimat-kecirdi-39789 |title = "Fərid təqdimat keçirdi" |author = |date = 2013-04-17 |publisher = www.qafqazinfo.az = 2022-07-02 |language = az |access-date = 2022-07-01 |archive-date = 2022-07-14 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220714100147/https://qafqazinfo.az/news/detail/ferid-teqdimat-kecirdi-39789 |url-status = live }}</ref> * 2016-cı ildə "Bir də heç vaxt" adlı şeirlər kitabı nəşr edilib.<ref>{{cite web |url = https://manera.az/gundem/2996-ferid-huseyn-bir-de-hech-vaxti-imzalayacaq-maneraaz.html |title = "Fərid Hüseyn “Bir də heç vaxt”ı imzalayacaq |3 = MANERA.AZ" |author = |date = 2016-10-28 |publisher = www.manera.az = 2022-07-02 |language = az |access-date = 2022-07-01 |archive-date = 2022-07-01 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220701223822/https://manera.az/gundem/2996-ferid-huseyn-bir-de-hech-vaxti-imzalayacaq-maneraaz.html |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://qafqazinfo.az/news/detail/ferid-huseyn-yeni-kitabini-teqdim-etdi-fotolar-164898 |title = "Fərid Hüseyn yeni kitabını təqdim etdi - Fotolar" |author = |date = 2016-10-29 |publisher = www.qafqazinfo.az = 2022-07-02 |language = az |access-date = 2022-07-01 |archive-date = 2022-07-01 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220701224344/https://qafqazinfo.az/news/detail/ferid-huseyn-yeni-kitabini-teqdim-etdi-fotolar-164898 |url-status = live }}</ref> 2017-ci ildə bu kitab "Больше никогда" adıyla rus dilində çap edilib.<ref>{{cite web |url = https://kitabxana.net/files/books/file/1634756058.pdf |title = "Фарид Гусейн. Больше никогда" |author = |date = 2017-08-30 |publisher = www.kitabxana.net = 2022-07-05 |language = az |access-date = 2022-07-05 |archive-date = 2022-03-20 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220320002951/https://kitabxana.net/files/books/file/1634756058.pdf |url-status = live }}</ref> * 2017-ci ildə "Əlvida ağacları" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/123681-poetik-kontrastlarin-cevresi-nizami-tagisoy-ferid-huseynden-yazir |title = "Poetik kontrastların çevrəsi - Nizami Tağısoy Fərid Hüseyndən yazır" |author = |date = 2019-07-12 |publisher = www.525.az = 2022-07-03 |language = az |access-date = 2022-07-02 |archive-date = 2021-12-21 |archive-url = https://web.archive.org/web/20211221151320/https://525.az/news/123681-poetik-kontrastlarin-cevresi-nizami-tagisoy-ferid-huseynden-yazir |url-status = live }}</ref> * 2017-ci ildə mərhum şair Fərhad Metenin həyat və yaradıcılığı haqqında qələmə aldığı "Ömür – doğum günü hədiyyəmiz" kitabı nəşr edilib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/17438 |title = "Fərid Hüseynin kitabı təqdim ediləcək" |author = |date = 2017-03-09 |publisher = www.kulis.az = 2022-07-05 |language = az |access-date = 2022-07-05 |archive-date = 2022-07-05 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220705191832/https://kulis.az/news/17438 |url-status = live }}</ref> * 2017-ci ildə tanınmış şairlərin həyat yoldaşlarından aldığı on səkkiz müsahibədən ibarət "Hər kəsin öz eşqi" adlı kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://www.adalet.az/mobil/139950.html |title = "Fərid Hüseynin yeni kitabı çıxıb - FOTO" |author = |date = 2017-12-05 |publisher = www.adalet.az = 2022-07-05 |language = az |access-date = 2022-07-05 |archive-date = 2022-07-05 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220705190830/https://www.adalet.az/mobil/139950.html |url-status = live }}</ref> * 2020-ci ildə "Uçurum peyğəmbəri" adlı məqalələr toplusu nəşr edilib.<ref>{{cite web |url = https://analoq.az/2020/10/22/ferid-huseynin-ucurum-peygemberi-adli-kitabi-nesr-edilib/ |title = "Fərid Hüseynin "Uçurum peyğəmbəri" adlı kitabı nəşr edilib" |author = |date = 2020-10-23 |publisher = www.analoq.az = 2022-07-05 |language = az |access-date = 2022-07-05 |archive-date = 2021-05-11 |archive-url = https://web.archive.org/web/20210511141841/https://analoq.az/2020/10/22/ferid-huseynin-ucurum-peygemberi-adli-kitabi-nesr-edilib/ |url-status = live }}</ref> * 2020-ci ildə [[Lev Tolstoy|L. Tolstoyun]] "[[Anna Karenina (roman)|Anna Karenina]]" romanı haqqında yazdığı "İntihar ilahəsi" adlı kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = http://www.azyb.az/index.php/literature/post/539 |title = "İntihar ilahəsi - Fərid Hüseyn" |author = |date = 2021-07-16 |publisher = www.azyb.az = 2022-07-05 |language = az |access-date = 2022-07-05 |archive-date = 2021-12-17 |archive-url = https://web.archive.org/web/20211217152150/http://azyb.az/index.php/literature/post/539 |url-status = live }}</ref> * 2020-ci ildə müsahibələrdən ibarət "Sevdiyim əsər" və şeirlərindən ibarət "Təkrarın tənhalığı" adlı kitabları çap edilib.<ref>{{cite web |url = https://www.aznews.az/news/cultural_man/250126.html |title = ""Təkrarın tənhalığı”nda "Sevdiyim əsər” – Fərid Hüseynin kitabları təqdim olundu" |author = |date = 2020-02-12 |publisher = www.aznews.az = 2022-07-05 |language = az |access-date = 2022-07-05 |archive-date = 2022-07-05 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220705191655/https://www.aznews.az/news/cultural_man/250126.html |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://azertag.az/xeber/1410643 |title = "Gənc şair Fərid Hüseynin yeni kitabları işıq üzü görüb" |author = |date = 2020-02-11 |publisher = www.azertag.az = 2022-07-05 |language = az |access-date = 2022-07-05 |archive-date = 2022-07-14 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220714100148/https://azertag.az/xeber/1410643 |url-status = live }}</ref> * 2021-ci ildə xalq şairi [[Musa Yaqub|M. Yaqub]] haqqında "Tərəddüdün yaşıdı" adlı kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/senet/Musa-Yaqub-haqqinda-kitab-cap-olunub-colorredFotocolor-39324 |title = "Musa Yaqub haqqında kitab çap olunub - Foto" |author = |date = 2021-10-04 |publisher = www.kulis.az = 2022-07-05 |language = az |access-date = 2022-07-05 |archive-date = 2022-07-05 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220705190914/https://kulis.az/xeber/senet/Musa-Yaqub-haqqinda-kitab-cap-olunub-colorredFotocolor-39324 |url-status = live }}</ref> * 2021-ci ildə [[Nizami Gəncəvi|N. Gəncəvi]] yaradıcılığı ilə bağlı müsahibələrdən ibarət "Nizami söhbətləri" adlı kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/176471-nizami-sohbetleri-kitabi-cap-olunub |title = ""Nizami söhbətləri" kitabı çap olunub" |author = |date = 2021-09-22 |publisher = www.525.az = 2022-07-05 |language = az |access-date = 2022-07-05 |archive-date = 2022-07-05 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220705194323/https://525.az/news/176471-nizami-sohbetleri-kitabi-cap-olunub |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/az/ferid-huseynin-nizami-shbetleri-kitabi-isiq-uzu-grub title = "Fərid Hüseynin "Nizami söhbətləri" kitabı işıq üzü görüb" |author = |date = 2021-09-24 |publisher = www.kaspi.az = 2022-07-05 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-05 |archive-date = 2022-07-05 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220705195004/https://kaspi.az/az/ferid-huseynin-nizami-shbetleri-kitabi-isiq-uzu-grub |url-status = live }}</ref> === Xaricdə çap olunan kitabları === * 2017-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Amerikada]] "Kəpənək dərsi" ("Studying a butterfly") adlı şeirlər toplusu çapdan çıxıb.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/20255 title = "Fərid Hüseynin Amerikada kitabı çıxıb" |author = |date = 2017-11-07 |publisher = www.kulis.az = 2022-07-06 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-06 |archive-date = 2022-07-06 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220706044408/https://kulis.az/news/20255 |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/az/ferid-huseynin-amerikada-kitabi-cixib title = "Fərid Hüseynin Amerikada kitabı çıxıb" |author = |date = 2017-11-07 |publisher = www.kaspi.az = 2022-07-05 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-06 |archive-date = 2017-11-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20171109203349/http://kaspi.az/az/ferid-huseynin-amerikada-kitabi-cixib/ |url-status = live }}</ref> * 2019-cu ildə [[Özbəkistan]]da "Səmərqənd divanı" ("Camarkand devoni") adlı poetik silsiləsi nəşr edilib.<ref>{{cite web |url = https://culture.gov.az/az/umumi-xeberler/ozbekistanda-genc-azerbaycanli-sair-ferid-huseynin-semerqend-divani-kitabinin-teqdimati-kecirilib title = "Özbəkistanda gənc azərbaycanlı şair Fərid Hüseynin "Səmərqənd divanı" kitabının təqdimatı keçirilib" |author = |date = 2019-04-22 |publisher = www.culture.gov.az = 2022-07-07 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-14 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220714100157/https://culture.gov.az/az/umumi-xeberler/ozbekistanda-genc-azerbaycanli-sair-ferid-huseynin-semerqend-divani-kitabinin-teqdimati-kecirilib |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/20615 title = "Fərid Hüseynin “Səmərqənd divanı” adlı kitabı çap olunub" |author = |date = 2019-04-22 |publisher = www.xalqqazeti.com = 2022-07-07 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707132136/https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/20615 |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://www.bakupost.az/ferid-huseynin-semerqend-divani-teqdim-olundu-fotolar/ title = "Fərid Hüseynin “Səmərqənd divanı” təqdim olundu - FOTOLAR" |author = |date = 2019-04-22 |publisher = www.bakupost.az = 2022-07-07 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707132229/https://www.bakupost.az/ferid-huseynin-semerqend-divani-teqdim-olundu-fotolar/ |url-status = live }}</ref> * 2019-cu ildə Serbiyada "Qəlbin tərbiyə dərsləri" ("Часови васпитања духа") adlı şeirlər kitabı oxuculara təqdim olunub.<ref>{{cite web |url = https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/4273-ferid-huseynin-kitabi-serbiyada-nesr-edildi title = "Fərid Hüseynin kitabı Serbiyada nəşr edildi" |author = |date = 2019-08-20 |publisher = www.edebiyyatqazeti.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707210050/https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/4273-ferid-huseynin-kitabi-serbiyada-nesr-edildi |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=10053 title = "Serbiyada Fərid Hüseynin kitabı çap olundu - FOTO" |author = |date = 2019-08-20 |publisher = www.manera.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707210116/https://manera.az/index.php?newsid=10053 |url-status = live }}</ref> * 2020-ci ildə [[Türkiyə|Türkiyədə]] "Yalan bayramı" adlanan şeirlər kitabı nəşr edilib.<ref>{{cite web |url = https://azertag.az/xeber/Azerbaycanli_genc_sair_yazichilarin_eserlerinin_Turkiyede_nesrine_baslanilib-1514105 |title = "Azərbaycanlı gənc şair-yazıçıların əsərlərinin Türkiyədə nəşrinə başlanılıb" |author = |date = 2020-06-16 |publisher = www.azertag.az = 2022-07-05 |language = az |access-date = 2022-07-05 |archive-date = 2020-06-19 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200619054211/https://azertag.az/xeber/Azerbaycanli_genc_sair_yazichilarin_eserlerinin_Turkiyede_nesrine_baslanilib-1514105 |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/az/ferid-huseynin-turkiyede-kitabi-cap-olunub |title = "Fərid Hüseynin Türkiyədə kitabı çap olunub" |author = |date = 2020-06-16 |publisher = www.kaspi.az = 2022-07-05 |language = az |access-date = 2022-07-05 |archive-date = 2022-07-05 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220705192058/https://kaspi.az/az/ferid-huseynin-turkiyede-kitabi-cap-olunub |url-status = live }}</ref> * 2021-ci ildə [[Moldova]]da "Yaddaşın vəfa borcu" ("İnchinare memoriei") adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/38093 title = "Fərid Hüseynin kitabı Moldovada çap olunub" |author = |date = 2021-06-23 |publisher = www.kulis.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2021-07-26 |archive-url = https://web.archive.org/web/20210726044232/https://kulis.az/news/38093 |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://www.bakupost.az/ferid-huseynin-seirler-kitabi-moldovada-cap-olundu-fotolar title = "Fərid Hüseynin şeirlər kitabı Moldovada çap olundu - FOTOLAR" |author = |date = 2021-06-23 |publisher = www.bakupost.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707210834/https://www.bakupost.az/ferid-huseynin-seirler-kitabi-moldovada-cap-olundu-fotolar |url-status = live }}</ref> * 2021-ci ildə [[Türkiyə|Türkiyədə]] "Yaddaş ilanı" ("Hafıza yılanı") adlı şeirlər kitabı çap edilib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/ferid-huseynin-istanbulda-imza-gunu-oldu-foto-40474 title = "Fərid Hüseynin İstanbulda imza günü oldu - Foto" |author = |date = 2021-12-23 |publisher = www.kulis.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707211715/https://kulis.az/xeber/media/ferid-huseynin-istanbulda-imza-gunu-oldu-foto-40474 |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=60322 title = "Fərid Hüseynin İstanbulda imza günü oldu - Foto" |author = |date = 2021-12-23 |publisher = www.avanqard.net = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-07 |archive-date = 2022-07-07 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220707211743/https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=60322 |url-status = live }}</ref> == Tərcümələri == 2006-cı ilin "Nobel" mükafatçısı [[Orxan Pamuk]]un "Yeni Həyat" və "Bəyaz Qala" romanlarını, həmçinin O. Pamukun esselərindən ibarət "Mənzərədən parçalar" kitabını, 20-dən çox türk şairinin 50-yə qədər şeirlərini, fransız esseisti Mişel Montenin esselərini, [[Alber Kamü|Alber Kamünün]] esselərini, [[Dino Bussati|Dino Busattinin]], [[Vasili Şukşin]]in hekayələrini, [[Yılmaz Ərdoğan|Yılmaz Ərdoğanın]] şeirlərini və esselərini Azərbaycan dilinə çevirib. Həmçinin [[Frans Kafka|Frans Kafkanın]] sevgilisi Milenaya yazdığı məktubları və Milenanın F. Kafkanın ən yaxın dostu [[Maks Brod]]a yazdığı məktubları da dilimizə tərcümə edib.<ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/edebi-genclik/144/ferid-huseyn-barede-melumat/ |title = "Fərid Hüseyn barədə məlumat" |author = |date = 2022-06-01 |publisher = www.litpark.az = 2022-07-01 |language = az |access-date = 2022-06-30 |archive-date = 2022-07-14 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220714100149/https://litpark.az/az/edebi-genclik/144/ferid-huseyn-barede-melumat/ |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=60472&fbclid=IwAR15u2qnXrZyk3YYPvbLLllKe8cLTezLrUDIsePNyTwf45avU35F3CqBRmU |title = "Fərid Hüseyn haqqında" |author = |date = 2022-06-01 |publisher = www.avanqard.net = 2022-07-01 |language = az |access-date = 2022-06-30 |archive-date = 2022-07-14 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220714100149/http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=60472 |url-status = live }}</ref> 2019-cu ildə [[Orxan Kamal|Orxan Kamalın]] "Nazim Hikmət ilə üç il yarım həbsdə" kitabını Azərbaycan türkcəsinə uyğunlaşdırıb.<ref>{{cite web |url = http://kitabal.az/book.php?book=3925 |title = "Nazim Hikmətlə 3 İl Yarım" |author = |date = 2019-05-31 |publisher = www.kitabal.az= 2022-05-31 |language = az |access-date = 2022-07-08 |archive-date = 2022-07-08 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220708091407/http://kitabal.az/book.php?book=3925 |url-status = live }}</ref> 2021-ci ildə tanınmış türk şair Sunay Akının seçmə şeirlərdən ibarət "Yastığındakı çuxur" adlı kitabını tərcümə edib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/kulisaz/media/Mshur-sair-Frid-Huseynin-trcumsind-colorredYeni-kitabcolor-39248 |title = "Məşhur şair Fərid Hüseynin tərcüməsində - Yeni kitab" |author = |date = 2021-09-28 |publisher = www.kulis.az= 2022-07-08 |language = az |access-date = 2022-07-08 |archive-date = 2022-07-08 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220708092044/https://kulis.az/xeber/kulisaz/media/Mshur-sair-Frid-Huseynin-trcumsind-colorredYeni-kitabcolor-39248 |url-status = live }}</ref> Müxtəlif vaxtlarda [[Luiza Qlük]], [[Frans Kafka]], [[Alber Kamü]], [[Vasili Şukşin]], Mario Benedetti, Yuliana Veliçkovskaya, Əli əl-Şalah, Nina Smiç, Aqi Mişol, Meyr Veyselter, Əmir Or, Ronni Somek, Kokis Kristos, Nagy Hajnal Csilla, Əhməd Zəkəriyyə, Najvan Dərviş, Linda Hestinq, Svetlana Boym, [[Mahmud Dərviş]] kimi müəlliflərin şeir və hekayələrini Azərbaycan dilinə çevirib.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> == Mükafatları == * 2017-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi]]nin təsis etdiyi "Qızıl Kəlmə" ədəbi mükafatının qalibi olub.<ref>{{cite web |url = https://azertag.az/xeber/Qizil_Kelme_Adebi_Mukafati_teqdim_edilib-1056018 |title = ""Qızıl Kəlmə" Ədəbi Mükafatı təqdim edilib" |author = |date = 2017-05-01 |publisher = www.azertag.az |accessdate = 2022-06-12 |language = az |archive-date = 2017-05-01 |archive-url = https://web.archive.org/web/20170501164625/http://azertag.az/xeber/Qizil_Kelme_Adebi_Mukafati_teqdim_edilib-1056018 |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://report.az/edebiyyat/qizil-kelme-mukafati-qaliblere-teqdim-olunub/ |title = ""Qızıl Kəlmə" mükafatı qaliblərə təqdim olunub" |author = |date = 2017-05-02 |publisher = www.report.az |accessdate = 2022-06-12 |language = az |archive-date = 2022-06-12 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220612060238/https://report.az/edebiyyat/qizil-kelme-mukafati-qaliblere-teqdim-olunub/ |url-status = live }}</ref> * 2018-ci ildə "Nəsimi Şeir Festivalı"nın laureatlarından biri olub.<ref>{{cite web |url = https://sitat.news/nesimi-seir-festivalinin-qalibleri-mukafatlandirildi-videofotolar title = ""Nəsimi Şeir Festivalı"nın qalibləri mükafatlandırıldı... - (ViDEO+FOTOLAR)" |author = |date = 2018-11-02 |publisher = www.sitat.news.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-08 |archive-date = 2022-07-08 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220708094035/https://sitat.news/nesimi-seir-festivalinin-qalibleri-mukafatlandirildi-videofotolar |url-status = live }}</ref> * 2019-cu ildə Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin "İlin gənc şairi" mükafatının sahibi olub.<ref>{{cite web |url = https://www.aznews.az/news/cultural_man/209343.html title = "Fərid Hüseynlə Çinarə Nüsrətliyə mükafat verildi" |author = |date = 2019-02-04 |publisher = www.aznews.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-08 |archive-date = 2022-07-08 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220708075624/https://www.aznews.az/news/cultural_man/209343.html |url-status = live }}</ref> * 2019-cu ildə Vaqif Səmədoğlu Mərkəzinin "Vaqif Səmədoğlu" medalına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/xeber______________________-25174 title = "Yazarlara Vaqif Səmədoğlu medalı verilib" |author = |date = 2019-06-06 |publisher = www.kulis.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-08 |archive-date = 2022-07-08 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220708085806/https://kulis.az/xeber/media/xeber______________________-25174 |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://axar.az/news/hadise/380122.html title = "Anara Səmədoğlu medalı verildi - Foto" |author = |date = 2019-06-05 |publisher = www.axar.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-08 |archive-date = 2022-07-14 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220714100152/https://axar.az/news/hadise/380122.html |url-status = live }}</ref> * 2021-ci ildə "Dünya Yazarlarının Belqrad Görüşü" adlı poeziya tədbirində nüfuzlu "Povelja Morave" beynəlxalq ədəbi mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/senet/Azrbaycanli-sair-Serbiyada-mukafat-aldi-colorredfxri-vtndas-secildicolor-39313 title = "Azərbaycanlı şair Serbiyada mükafat aldı, fəxri vətəndaş seçildi" |author = |date = 2021-10-04 |publisher = www.kulis.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-06-30 |archive-date = 2022-07-14 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220714100148/https://kulis.az/xeber/senet/Azrbaycanli-sair-Serbiyada-mukafat-aldi-colorredfxri-vtndas-secildicolor-39313 |url-status = live }}</ref><ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=13574 title = "Fərid Hüseyn nüfuzlu beynəlxalq ədəbi mükafata layiq görülüb - Fotolar" |author = |date = 2021-10-04 |publisher = www.manera.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-08 |archive-date = 2022-07-08 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220708082933/https://manera.az/index.php?newsid=13574 |url-status = live }}</ref> * 2021-ci ildə Mədəniyyət Nazirliyinin təsis etdiyi "Nizami Gəncəvi – 880" xatirə nişanı ilə təltif edilib.<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/az/kaspinin-emekdasina-mukafat-verilib title = ""Kaspi"nin əməkdaşına mükafat verilib" |author = |date = 2021-12-28 |publisher = www.kaspi.az = 2022-07-08 |language = az |title = Arxivlənmiş surət |access-date = 2022-07-08 |archive-date = 2022-07-08 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220708084440/https://kaspi.az/az/kaspinin-emekdasina-mukafat-verilib |url-status = live }}</ref> * 2022-ci ildə I Türk Dünyası Ədəbiyyat və Kitab Festivalı çərçivəsində TÜRKSOY-un "Mahtumkulu" medalı ilə təltif edilib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/bu-yazicilarimiz-mukafatlandirildi-siyahi-42485 |title = "Bu yazıçılarımız mükafatlandırıldı – Siyahı" |author = |date = 2022-05-31 |publisher = www.kulis.az= 2022-05-31 |language = az |access-date = 2022-07-08 |archive-date = 2022-06-01 |archive-url = https://web.archive.org/web/20220601093559/https://kulis.az/xeber/media/bu-yazicilarimiz-mukafatlandirildi-siyahi-42485 |url-status = live }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:"Qızıl Kəlmə" mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan tərcüməçiləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] ltbnwh98ca3o7i2js0ehzahb8eqx76m 0 131966 6547871 6468943 2022-07-25T08:28:11Z 212.47.140.118 wikitext text/x-wiki Salam dostlar yutuba uşaqlarınızı qoymayın baxsın çün ki orada tərbiyəsiz şeylər var yutub kiss uşaqlar üçündür çox gözəl ciz gi filimlər var '''YouTube''' ({{dil-az|Yutub}}) — dünyanın ən böyük video paylaşma sistemlərindən biridir. [[15 fevral]] [[2005]]-ci ildə 3 köhnə PayPal işçisi tərəfindən qurulmuş və [[2006]]-cı ilin oktyabrında [[Google]] tərəfindən satın alınmışdır. "Tube" sözü Cathode Rals Tube; Televiziya tubiki - borusu (elektron şüa borusu) sözündən gəlmişdir. "Broadcast Yourself" - "Özünü Yayımla" şüarı ilə yola çıxmışdır. == Tarixi == Əvvəllər [[PayPal]]-da işləyən Steve Chen, [[Çad Harli|Chad Hurley]] və Jawed Karim videoların e-mail on yollanıla bilməməsi üzərinə 15 fevral [[2005]]-ci ildə yaradılmasına baxmayaraq monetar problemlər səbəbi ilə ilk video 23 aprel [[2005]]-ci ildə Jawed Karim tərəfindən yüklənmişdir. YouTube [[9 oktyabr]] [[2006]]-cı ildə Google tərəfindən 1.65 milyard dollara satın alınmışdır. Bu Google tarixindəki ən böyük alqıdır. Google-un ödədiyi 1.65 milyard dollar YouTube əməkdaşları arasında paylaşılmışdır. == İş sistemi == YouTube video formatı olaraq Flash Video Formatı (*. flv) istifadə edir. İnternet saytında istənilən video kliplər Flash Video olaraq izlənəbilir və ya [[kompüter]]ә *. flv formatında fayl olaraq endirilə bilər. Video klipləri izləmək üçün [[Adobe Flash]] plug-ini [[kompüter]]də qurulu olmalıdır. Saytda qoyulan video kliplər YouTube tərəfindən avtomatik olaraq 320x240 pixele keçirilir və Flash Video Format'a (. Flv) çevrilməkdədir. Mart [[2008]]-ci ildə yüksək keyfiyyət olaraq 480x360 pixels variantı əlavə olunmuşdur. [[AVI]], [[MPEG]] və ya [[Quicktime]] vs. video formatına sahib videolar istifadəçi tərəfindən YouTube-a ən çox 1 GB tutumunda yüklənəbilir. YouTube platformasında istifadəçilər video kliplərә baxa bilməkdə ayrıca istənildiyində öz video klipini YouTube-a yükləyə bilirlər. Bu platformada iştirak edən istifadəçinin inkişaf etdirdiyi fayllar, fərdi həvəskar kliplәr, video kliplәr film, TV proqramları parçacıqları və musiqi videoları'ndan ibarətdir. İstifadəçilər tərəfindən YouTube-a gündəlik təxminən 65.000 ədəd yeni klip yerləşdirməkdə və 100 milyona yaxın video klip izlənilməkdədir. İstifadə şərtlərinə uyğun gəlməyən video klipler istifadəçilərin bildirişləri ilə YouTube səlahiyyətliləri tərəfindən araşdırılaraq silinir. YouTube üzvləri izlədikləri video klipləri dəyərləndirib bal verəbilərlər ayrıca izlədikləri video klip haqqında şərhlər də yazabilərlər. == Kanal növləri == YouTube üzvlərinin kanallarını daha uyğun hala gətirə bilməsi üçün "kanal növləri" vardır. * YouTuber (YouTube-çu): Standart YouTube hesabıdır. * Director (Rejissor): Təcrübəli film prodüserləri üçün nizamlanmışdır. * Musician (Musiqiçi): Musiqi əsərləri olanlar üçündür. * Comedian (Komediyaçı): Mizahi video prodüserləri üçündür. * Guru (Mütəxəssis): Maraq sahəsinə bağlı video çəkənlər üçündür. * Reporter (Bildirişci): Bunların xaricində saytdan pul qazana bilmək üçün Partner proqramı mövcuddur. [[2007]]-ci ilin mayında YouTube, tanınmış üzvlərini YouTube işbirliyinə dəvət etmiş, sonradan üzvlərin istifadəsinə açmışdır. Bu proqrama üzv olanların videoların öz əsəri olması və minlərlə dəfə izlənilməsi lazımdır. Proqram [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]], [[Kanada]], [[İngiltərə]], [[Avstraliya]], [[Almaniya]], [[Niderland]] və [[Braziliya]]da yaşayan üzvlərə açıqdır. Gələcəkdə başqa ölkələrə imkan verilməsi düşünülməkdədir. == İstifadə şərtləri == YouTube-un istifadə şərtləri gərəyi istifadəçilər müəlliflik haqqı icazəsi alınmış videolar yükləyə bilərlər. Pornografiya, şiddət, şantaj, reklam və cinayət sayılan fayllar YouTube-a yüklənə bilməz.Patent haqqını əldə edən şirkətlər əlavə olunan videoları sildirmə haqqına sahibdirlər. Bu hüquq film və musiqi videolarında tez-tez həyata keçirilir. == Tənqid == Youtube hörmətsizliyin yer aldığı bəzi materialların yığışdırılmadığına görə dəfələrlə bir çox ölkələrin hökuməti ([[İran]], [[Pakistan]], [[Tayvan]], [[Türkiyə]]) tərəfindən qapadılıb.<ref>{{Cite web |title=Pakistan YouTube portalını qapatdı |url=http://www.milli.az/news/world/11718.html |access-date=2010-10-10 |archive-date=2010-05-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100523073242/http://www.milli.az/news/world/11718.html |url-status=dead }}</ref> Youtube-da yerləşdirilmiş və [[Atatürk]]ü təhqir edən videonun [[Türkiyə]]nin müraciətlərinə baxmayaraq yığışdırmaması bu ölkədə veb-səhifəyə girişin bağlanması ilə nəticələndi. Bu məsələ [[Google]] və [[Mərkəzi Avropa Universiteti]]nin təşkil etdiyi "Azadlıqda İnternet 2010" tədbirində (20-22 sentyabr, [[Budapeşt]], [[Macarıstan]]) geniş müzakirə olunub.<ref>[http://weboxu.com/blog/789.html Rəşad Mehbaliyev, "Azadlıqda İnternet 2010"]</ref> == İctimaiyyətə təsiri == YouTube bir çox istifadəçisinin internetdə məşhurluq qazanmasına səbəb olmuşdur. YouTube-un ən çox izlənilən istifadəçisi '''Pewdiepie'''-dir. Bir başqa YouTube istifadəçisi Massaçusettsli köhnə resepsiyonist '''Bruk Brodak''', [[NBC]] ilə 18 aylıq müqavilə imzalamışdır. YouTube-un ən çox izlənilən istifadəçisi '''lonelygirl15'''-in də əslində Yeni Zelandiyada yaşayan aktrisa '''Cessika Li Rouz''' olduğu və videolarını bir neçə film rejissoru ilə çəkdiyi açıqlanmışdır. '''Kris Kroker''' [[11 sentyabr]] [[2007]]-ci ildə [[Britney Spears]] ilə əlaqədar nümayiş etdirdiyi videosu ilə qısa müddətdə özünə diqqət çəkmişdir. YouTube-dakı videoların sayəsində internetdə tanınmış olan şəxslər də vardır. Bu kəslərə "YouTube məşhurları" deyilir. Onların bəziləri bunlardır: * [[Brooke Brodack]] (Brookers) * [[Erik mongra]] * [[Ian Hecox]] və [[Anthony Padilla]] (Smosh) * [[Jessica Lee Rose]] (lonelygirl15 xarakterini oynamaqdadır) * [[Judson Laipply]] * [[Peter Oakley]] (geriatric1927) * [[Felix Kjellberg]](PewDiePie) '''Bruk Brodak''' [[2006]]-cı ilin iyununda '''Carson Dalya''' prodüseri olduğu proqramlar ilə 18 aylıq müqavilə imzalayaraq YouTube-dan mediyaya keçən ilk istifadəçidir. [[31 yanvar]] [[2007]]-ci ildə [[Lisa Donovan]]ın (LisaNova) [[Fox]]un komediya proqramı MADtv-nin 12-ci mövsüm bölümlərinə qatıldığı açıqlanmışdır. == Maraqlı faktlar == * YouTube demək olar ki, tamamilə [[Python]] proqramlaşdırma dilində yazılmışdır<ref>[http://mail.python.org/pipermail/python-dev/2006-December/070323.html MSI being downloaded 10x morethan all other files?!]</ref>. * 14 dekabr 2011-ci il tarixində Youtube saytına ən uzun video yüklənmişdir — bu video MoldytoasterMedia adlı istifadəçi tərəfindən yüklənmişdir. Video 596 saat 31 dəqiqə 21 saniyə davam edirdi. Lakin sonradan bu video silinmişdir. Ən qısa video isə, 0,2 saniyə davam edir. * YouTube-da "İlan" oyunu oynamaq olar<ref>[http://habrahabr.ru/blogs/youtubecom/100106/ Habrahabr: YouTube-da pasxa yumurtası tapdılar]{{ru}}</ref><ref>[http://www.bloghack.ru/game-you-tube/ YouTube-un yeni pleyerində Pasxa yumurtası] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110303044105/http://www.bloghack.ru/game-you-tube/ |date=2011-03-03 }}{{ru}}</ref>. Əvvəl bunun üçün üstündə videoya pauza vermək və istənilən ox klavişlərinə (↓+→, ↑+← i və s.) bir neçə dəfə ardıcıl basmaq lazım idi, indi isə 1 dəfə ↑→↓ klavişlərinə basmaq kifayətdir və videoya pauza vermək məcbur deyil. * YouTube-un üç təsisçisi də (Steve Chen, Chad Hurley, Jawed Karim) öz layihələrinə başlayarkən Paypal-da işləyirdilər. * YouTube domeni 15 fevral 2005-ci ildə işlənib hazırlanmışdır. * YouTube-da qeydiyyatdan keçmiş istifadəçilərin 70%-i ABŞ-dandır. Yaşı 20-dən aşağı olan istifadəçilər bütün istifadəçilərin 50%-i təşkil edir. * Əgər YouTube Hollywood kino şirkəti olsa idi, onda onun hər həftə 60000 yeni film buraxmaq üçün kifayət qədər materialı olardı. * Təkcə son 2 ay ərzində YouTube-a yüklənmiş videoları hazırlamaq üçün NBC, ABC, CBS tele-şirkətləri 1948-ci ildən etibarən istirahət günləri olmadan gecə-gündüz işləməli idi. * Youtube-dakı bütün videolara baxmaq üçün 1000 ildən çox vaxt lazımdır (lakin o vaxta qədər Youtube-a yüklənmiş videoların sayı milyard qədər artacaq). * Video yüklənilməsi üçün ən məşhur kateqoriya “Musiqi” bölməsidir, bu kateqoriyada YouTube-dakı bütün videoların 20%-i yerləşir. * YouTube-a ən çox video ABŞ-dan yüklənir, onun arxasınca Böyük Britaniya gəlir. Eləcə də ABŞ istifadəçiləri ən çox video izləyənlərdir, baxışların sayına görə ikinci yerdə isə Yaponiya gəlir. * YouTube-a yerləşdirilmiş ilk video onun təsisçilərindən biri olan Caved Kərim tərəfindən 23 aprel 2005-ci ildə yüklənilmiş “Mən zooparkdayam” videosudur. * YouTube-da videolara gündəlik baxış sayı 2 milyarddan çoxdur. * Google YouTube-u 2006-cı ildə 1,65 mlrd dollara satın almışdır. * 13 mart 2007-ci ildə «Viacom» şirkəti YouTube servisini müəllif hüquqlarının kütləvi şəkildə pozulmasında ittiham edərək Google-u məhkəməyə verdi. O, Google-dan servis istifadəçilərinin şəxsi məlumatlarını verməyi tələb edirdi. Nyu-york ştatının Cənub mahalının Federal məhkəməsi iddiaçının tələbini təmin etdi, bu da ABŞ federal qanununa zidd idi. * Videoları YouTube-da məşhur olan bir çox istifadəçilər nəticədə internetdən kənarda da ulduz ola biliblər. Məsələn, anası tərəfindən YouTube-a yerləşdirilən videolar sayəsində Kanadadan olan super-ulduz Castin Biber məşhur səsyazma studiyası ilə uzunmüddətli müqavilə bağlaya bilmişdir. * YouTube-da “Pasxa yumurtası”: əgər video yükləyərkən klavişi yuxarı, aşağı, sola və sağa bassanız onda “İlan” oyunu işə düşəcək. * 2010-cu il noyabr ayının statistikasına görə bir dəqiqə ərzində YouTube-a 35, gün ərzində isə 50400 saatlıq video yüklənir. * Silinən videolara Deleted YouTube Video Viewer kimi bir sıra proqramlarının köməyi ilə baxmaq mümkündür. * 2009-cu ilin martında Tibet rahiblərinin və Tibetin digər əhalisinin Çin əsgərləri tərəfindən döyülməsini göstərən videonun YouTube-da yerləşdirilməsindən sonra Çin hakimiyyəti tərəfindən sayta giriş qadağan edildi. * YouTube-un qurulmasına səbəb məşhur şirkətin satılması olub. Belə ki, PayPal ödəmə sisteminin eBay-ə satılmasından sonra orada işləyən Stiv Çen, Çad Hörli və Ceyvd Kərim şirkətdən əldə etdikləri pulla "Youtube" saytını qurublar. * YouTube.com saytı fəaliyyətə başlayanda bir qarışıqlıq yaranmışdı. Belə ki, həmin vaxt fəaliyyət göstərən emal firması olan "Universal Tube and Rollform Equipment"ın saytı utube.com kimi fəaliyyət göstərirdi. Hər iki saytın "yutub" oxunması və yazılışlarının da çox oxşar olması emal firmasının rəhbəriliyini narahat edir. Onlar Youtube haqqında məhkəməyə şikayət edirlər. Məhkəmə isə bu şikayəti təmin etmir. Belə olan halda emal firması "utube.com" saytını "utubeonline.com" olaraq dəyişdirir. * YouTube saytına ilk video 23 aprel 2005-ci ildə Cayd Kərim tərəfindən yüklənib. * YouTube saytı 9 oktyabr 2006-cı ildə Google şirkəti tərəfindən 1.65 mlrd dollara alınıb. * 2011-ci ildə YouTube saytından 490 milyon nəfər istifadə edib. Bu zaman, ümumilikdə, 92 milyard səhifəyə baxılıb. YouTube-da ayda 2.9 mlrd saat vaxt keçiririk. == Dünyada YouTube == {| class="wikitable sortable" ! Ölkə/Bölgə ! URL ! Dillər ! Çıxış tarixi |- | {{AUS}} | http://au.youtube.com | [[İngilis dili|ingiliscə]] | [[22 oktyabr]] [[2007]] |- | {{AZE}} | http://youtube.com.az | [[Azərbaycan dili|azərbaycanca]] | [[16 aprel]] [[2015]] |- | {{BRA}} | http://br.youtube.com | [[Portuqal dili|portuqalca]] | [[19 iyun]] [[2007]] |- | {{CAN}} | http://ca.youtube.com | [[İngilis dili|ingiliscə]] | [[6 noyabr]] [[2007]] |- | {{CZE}} | http://cz.youtube.com | [[Çex dili|çexcə]] | [[9 oktyabr]] [[2008]] |- | {{FRA}} | http://fr.youtube.com | [[Fransız dili|fransızca]] | [[19 iyun]] [[2007]] |- | {{GER}} | http://de.youtube.com | [[Alman dili|almanca]] | [[8 noyabr]] [[2007]] |- | {{HKG}} | http://hk.youtube.com | [[Çin dili|ənənəvi çincə]] | [[17 oktyabr]] [[2007]] |- | {{IND}} | http://in.youtube.com/ | [[İngilis dili|ingiliscə]] | [[7 may]] [[2008]] |- | {{IRL}} | http://ie.youtube.com/ | [[İngilis dili|ingiliscə]] | [[19 iyun]] [[2007]] |- | {{ISR}} | http://il.youtube.com | [[İngilis dili|ingiliscə]] | [[16 sentyabr]] [[2008]] |- | {{ITA}} | http://it.youtube.com/ | [[İtalyan dili|italyanca]] | [[19 iyun]] [[2007]] |- | {{JPN}} | http://ja.youtube.com/{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} | [[Yapon dili|yaponca]] | [[19 iyun]] [[2007]] |- | {{KOR}} | http://kr.youtube.com/ | [[Koreya dili|koreyaca]] | [[23 yanvar]] [[2008]] |- | {{MEX}} | http://mx.youtube.com/ | [[İspan dili|ispanca]] | [[10 oktyabr]] [[2007]] |- | {{NLD}} | http://nl.youtube.com/ | [[Niderland dili|niderlandca]] | [[19 iyun]] [[2007]] |- | {{NZL}} | http://nz.youtube.com/ | [[İngilis dili|ingiliscə]] | [[22 oktyabr]] [[2007]] |- | {{POL}} | http://pl.youtube.com/ | [[Polyak dili|polyakca]] | [[19 iyun]] [[2007]] |- | {{RUS}} | http://ru.youtube.com/ | [[Rus dili|rusca]] | [[13 noyabr]] [[2007]] |- | {{ESP}} | http://es.youtube.com/ | [[İspan dili|ispanca]] | [[19 iyun]] [[2007]] |- | {{SWE}} | http://se.youtube.com/ | [[İsveç dili|isveçcə]] | [[22 oktyabr]] [[2008]] |- | {{TWN}} | http://tw.youtube.com/ | [[Çin dili|çincə]] | [[18 oktyabr]] [[2007]] |- |{{TUR}} | http://tr.youtube.com.tr/{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} | [[Türk dili|Türkcə]] | [[1 oktyabr]] [[2011]] |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [https://www.youtube.com YouTube] == Həmçinin bax == {{You Tube}}{{Google}} {{Video rəqəmsal bölüşdürmə platformaları}} [[Kateqoriya:Google]] [[Kateqoriya:Google servisləri]] [[Kateqoriya:YouTube]] 936ypelm1bf1zg9gx6nwhko52a9r1ca 0 135744 6547387 6501030 2022-07-24T16:51:52Z Mehrisultan mustafayeva 252744 /* Kəndin din adamları */ wikitext text/x-wiki {{YM |növü = Kənd |rəsmi_adı = Qaraiman |orijinal_adı = |şəkli = |tabesində = |ölkə = Ermənistan |gerbi = |bayrağı = |gerb yazısı = |bayraq yazısı = |gerbin_ölçüsü = |bayrağın_ölçüsü = 250 |lat_dir = N|lat_deg = 40|lat_min = 17|lat_sec = |lon_dir = E|lon_deg = 45|lon_min = 47|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ölkə xəritəsinin miqyası = |region xəritəsinin miqyası = |rayon xəritəsinin miqyası = |region növü = |region = Göyçə mahalı |cədvəldə region = |rayon növü = |rayon = Geğarkunik mərzi |cədvəldə rayon = |icma növü = |icma = |cədvəldə icma = |daxili bölgüsü = |başçı növü = |icra başçısı = |yaranma tarixi = |ilk məlumat = |əvvəlki adı = |statuslu = |sahəsi = |quru sahəsi = |su sahəsi = |hündürlük növü = |YM mərkəzinin hündürlüyü = |iqlimi = |rəsmi dili = |əhalisi = |siyahıyaalma ili = |sıxlığı = |aqlomerasiya = |milli tərkibi = |dini tərkib = |etnoxronim = |saat qurşağı = +4 |DST = |telefon_kodu = |poçt_indeksi = |poçt indeksləri = |nəqliyyat_kodu = |identifikasiya növü = |identifikasiya ədədi = |Commons kateqoriyası = |rəsmi_saytı = |saytın dili = }} '''Qaraiman''' — [[Ermənistan]]ın indiki [[Geğarkunik mərzi]]<nowiki/>ndə kənd.<ref>[https://web.archive.org/save/http://www.ebooks.az/download/pe14UjKT.pdf PDF] [https://web.archive.org/web/20150721025034/https://behruzmelikov.files.wordpress.com/2013/11/qerbi-azerbaycanin-turk-menseli-toponimleri.pdf versiyası]. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: [[İbrahim Bayramov|İ. M. Bayramov]]; Redaktorları: [[Budaq Budaqov|B. Ə. Budaqov]], [[Həsən Mirzəyev|H. İ. Mirzəyev]], S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 2002, 696 səh. ISBN 5-8066-1452-2</ref> [[Rusiya imperiyası|Çarlıq]] dövründə keçmiş [[İrəvan quberniyası]]nın [[Yeni Bəyazid qəzası]]na, sovet dövründə isə [[Basarkeçər rayonu|Basarkeçər (Vardenis) rayonu]]na aid idi. == Ərazisi == Kəndin eni 3 km, uzunluğu isə 2,5 km-dir. Kənd [[Basarkeçər|Basarkeçər şəhəri]]<nowiki/>ndən 14 km şimal tərəfdə yerləşmişdir. Kənd qərb tərəfdən 3 km [[Kəsəmən (Göyçə)|Kəsəmən]] kəndi ilə, cənub qərb tərəfdən 6 km Bala Məzrə ([[Kiçik Məzrə]]) kəndi ilə, cənub tərəfdən 6 km [[Böyük Məzrə]] kəndi ilə, şərq tərəfdən isə 4 km [[Canəhməd]] kəndi ilə həmsərhəddir. Kəndin 1800 hektardan çox torpağı olmuşdur. Ondan 1200–1300 hektarı əkənək, 500 hektarı isə otaraq və biçənək sahələridir. Kənd ərazisində çox mənzərəli və gəzməli yurd yerləri vardır. Onlardan kəndin Kilsəlidərə deyilən [[alban]] kilsəsini və həmin ərazinin yaxında tarixi III–V əsrlərə təsadüf edən, üzərində qrabar əlifbası ilə yazı olan xaç daşları tarixi abidələr, Gödək Vəli sərnəsindəki "Ocaq təpəsi" adlanan müqəddəs pirə qonşu kəndlərin də əhalisi niyyət edər nəzir verərdilər. Kəndin ərazisindəki, qədim yurd yerləri aşağıdakılardır: Gödək Vəlinin sərnəsi və həmin sərnədəki Gödək Vəlinin çayı, Gödək Vəlinin otaraq yerləri, Gödək Vəlinin komları, Böyük Güney, Qıvla Güney, Ayılı dərə, Köç bulağı, Çölmək bulağı, Qarasu bulağı, İlanlı bulağı, Şırnöyux bulağı, Südlü bulağı, Camışölən suyu, Məşədi İsa bulağı, və yaxud Sədaqət bulağı, Qaragözlü bulağı, Noyçalı bulağı, Çoban bulağı, Sarılığın bulağı, Bollu yurd, Göy taxta, Şimşək dərə, Ayı düşən yurdu, Çənli yurd, Lalalı yurd, Zilfər ölən yurd, Ayvas vurulan yurd, Şəmilin ağılı, Cəbrayılın əkənəyi, Rzanın dəmgəsi, Balamolğunun dəmgəsi, Qamışlı əkənəyi, Hortunoy əkənəyi, Selaparan sərnə, Cərgələn əkənəyi, Höyuxlu sərnəsi, Qırmızı qayanın döşü, Bala və Böyük məzrələr sərnəsi, Taxtanın ayağı əkənəyi, Arxacın dalı, Kərbəlayı Sadığın dəmiyəsi, Dardərə sərnəsi, Yanıq komu, Kilsəli komu, Böyük dəhnələr komu, və Sarılıq komu. == Tarixi == Kəndin yaranma tarixi XIV əsrin axırları (1387–1388) XV əsrin əvvəlinə (1410) təsadüf edir. Qaraiman kəndinin himi [[Qazax]] mahalından [[Göyçə]] mahalına gələn dörd qardaşlardan biri olan Qara İman tərəfindən salınmışdır. Qardaşlardan Hüseynqulu ağa ([[Nərimanlı]]), Qulu ağa ([[Böyük Məzrə]]), Vəli ağa ([[Zod]]), Qara İman isə ([[Oğruca]]) kəndlərinin bünövrəsini salmışlar. Qaraiman kəndinin ərazisi mahaldakı bütün ərazilər kimi [[Qazax]] mahalının ərazisi olmuşdur. Qaraiman kəndinin adı yarandığı ilk gündən yəni XIII əsrin başlanğıcından (1210) 1988-ci ilin dekabrına qədər üç dəfə dəyişdirilmişdir. Kəndin ilk adı XIII əsrin əvvəlinə (1410) kimi Oğruca, ikinci adı XIV əsrin axırları (1387–1388), XV əsrin əvvəlindən (1410) 1975-ci ilin yanvarın 25-nə kimi Qaraiman, üçüncü adı 1975-ci ilin yanvarın 25-dən 1988-ci ilin dekabrına qədər Sovetkənd olmuşdur. Kəndin ərazisi iki böyük arasında dərələr arasında Dardərə və qədim [[Qafqaz albanları|albanlar]]ın tarixindən bəhs edən, kilsənin qalıqları yerləşən Kilsəli dərə arasında yerləşir. Kəndin ilk himini salan Oğruca Qazax mahalından [[Göyçə]] mahalına gələrkən yerin münbit torpağa, yaşamaq üçün bol suya malik olduğunu görüb, həmin yeri özü ilə birlikdə gələn qohumlarına daimi yaşayış yeri seçmişdir. O, kəndin himini salarkən ərazidəki tarixi XII əsrdə albanların yaşamasından bəhs edən alban kilsəsini özlərinə qorunmaq üçün yaşayış yeri seçmişdir. Kəndin ilk adı Oğruca sözünün mənası oradan yaranmışdır. Kəndin ikinci dəfə himini salan Qara İman, [[Qazax sultanlığı|Qazax mahalı]]<nowiki/>nın [[Qıraq Kəsəmən|Qıraq Kəsəmən kəndi]]<nowiki/>ndən [[Göyçə mahalı]]<nowiki/>na gələrkən yerin yaşamaq üçün münbit torpağa, bol suya, dövlətini saxlamaq üçün hər cür şəraitə malik olduğunu görərək özü ilə birlikdə gələn qohumlarına daimi yaşayış yeri seçmişdir. Kəndin ikinci adı Qaraiman sözünün mənası oradan yaranmışdır. Kəndin adı [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|sovet dövrü]]<nowiki/>ndə Sovetkənd şəklində dəyişdirilib. Bu adın qoyulmasının səbəbi sovet hakimiyyətinin apardığı sovetləşdirmə, habelə antitürk siyasəti idi. [[Ermənistan]] prezidentinin 19.IV.1991-ci il fərmanı ilə yenidən dəyişdirilib Kaxakn qoyulmuşdur. == Elm və din == 1930–1932-ci illərdə kənddə dövlət tərəfindən məktub açılmışdır. Məktəbin inzibati binası olmadığı üçün dərslər imkanlı şəxslərin evlərində keçirilərdi.1930–1932-ci illərdən 1936–1937-ci illərə qədər ibtidai (I–V), 1936–1937-ci illərdən 1970–1971-ci illərə qədər yeddiillik (VII), 1970–1971-ci illərdən 1988-ci ilin dekabrına qədər orta (X) məktəb olmuşdur. === Kəndin din adamları === *Hacı Əli — (Çanaqlılar tayfası) *Kərbəlayı Sadıq — (Qaragözlülər tayfası) *Kərbəlayı Səməd — (Qaragözlülər tayfası) *Kərbəlayı Alı — (Qaragözlülər tayfası) *Kərbəlayı Müseyib — (Səlməzlilər tayfası) *Kərbəlayı Rəhim — (Səlməzlilər tayfası) *Məşədi Röyzə — (qaragözlülər tayfası) *Məşədi Məhərrəm — (Səıməzlilər tayfası) *Məşədi Oruc — (Məşədi Oruclular tayfasının başçısı) *Məşədi Məhəmməd — (Məşədi Oruclular tayfası) *Məşədi Əsgər — (Çanaqlılar tayfası) *Məşədi Mənməd — (Çanaqlılqr tayfası) *Məşədi Alı — (Topallılar tayfası) *Məşədi Hüseyn — (Məşədi Hüseynlilər tayfasının başçısı) *Məşədi Müsü — (Məşədi Hüseynlilər tayfası) *Məşədi İsa — (Çanaqlılar tayfası) == Əhalisi == Kənddə 1831-ci ildə 207 nəfər, 1873-cü ildə 418 nəfər, 1886-cı ildə 569 nəfər, 1897-ci ildə 775 nəfər, 1908-ci ildə 1033 nəfər, 1914-cü ildə 1079 nəfər, 1916-cı ildə 650 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır<ref>[[Erməni dili|erm.]] [https://books.google.az/books/about/Khorhrdayin_Hayastani_bnakchʻutʻyuně.html?id=2sSGuAAACAAJ&redir_esc=y Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931)]. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; [[Rus dili|rus.]] [http://library.asue.am/open/238.pdf Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160229182440/http://library.asue.am/open/238.pdf |date=2016-02-29 }}. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; [[Azərbaycan dili|azərb.]] Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.26–27, 112–113</ref>. Kəndin sakinləri 1919-cu ilin aprel ayının 13–20-də azərbaycanlılar qırğınlarla ermənilər tərəfindən öz doğma kəndlərindən qovulmuşlar<ref>История Азербайджана по документам и публикациям, Баку, "Элм", 1990. s.305</ref>. İndiki Ermənistanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra azərbaycanlılardan sağ qalanları yenidən Qaraiman kəndinə qayıda bilmişlər. Burada 1922-ci ildə 478 nəfər, 1926-cı ildə 527 nəfər, 1931-ci ildə 652 nəfər<ref>[[Erməni dili|erm.]] [https://books.google.az/books/about/Khorhrdayin_Hayastani_bnakchʻutʻyuně.html?id=2sSGuAAACAAJ&redir_esc=y Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931)]. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; [[Rus dili|rus.]] [http://library.asue.am/open/238.pdf Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160229182440/http://library.asue.am/open/238.pdf |date=2016-02-29 }}. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; [[Azərbaycan dili|azərb.]] Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.26, 27, 112–113</ref>, 1987-ci ildə 2000 nəfər<ref>Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası, Bakı, "Gənclik", 1995. ISBN 5-8020-0852-0 s.282–283</ref> azərbaycanlı yaşamışdır. 1988-ci ildə azərbaycanlılar yenidən Ermənistan dövləti tərəfindən tarixi-etnik torpaqlarından qovulmuşlar. İndi ermənilər yaşayır. === Kəndin tayfaları === *Çanaqlılar *Qaragözlülər *Səlməzlilər *Calallılar *Məşədi hüseynlilər *Məşədi Oruclular *Topallılar == Qaçqınlıq == 1905–1907-ci illərdəki I qaçqınlıq zamanı kənd əhalisi tamamilə doğma yurdlarından qaçqın düşmüş, [[Kəlbəcər]], [[Daşkəsən]], [[Gədəbəy]] və başqa yerlərdə məskunlaşmışdır. Kənd əhalisi 1907-ci ilin yazında yenidən doğma kəndinə qayıtmış, az bir hissəsi isə məskunlaşdıqları ərazilərdə qayıtmış, az bir hissəsi isə məskunlaşdıqları ərazilərdə qalmışdır. Qaçqınlıq zamanı kəndin təxminən 100–120 evi, 500–550 nəfərə yaxın əhalisi olmuşdur. 1918–1920-ci illərdəki II qaçqınlıq zamanı kənd əhalisi tamamilə çıxarılaraq doğma yirdlarından qaçqın düşmüş, [[Kəlbəcər]], [[Daşkəsən]], [[Gədəbəy]], [[Samux]], [[Şəmkir]] və başqa yerlərdə məskunlaşmışdır. Kənd əhalisi 1921-ci ilin yazında yenidən doğma kəndinə qayıtmış, az bir hissəsi isə məskunlaşdıqları ərazilərdə qalmışdır. Qaçqınlıq zamanı kəndin təxminən 150–170 evi, 600–650 nəfərə yaxın əhalisi olmuşdur. 1948–1953-cü illərdəki III qaçqınlıq zamanı kənd əhalisi tamamilə doğma yurdlarından çıxarılaraq qaçqın düşmüşdür. Kəndin 170 evi, 580 nəfər yaxın əhalisi yenidən doğma kəndinə qayıtmışdır. Qaçqınlıq zamanı kəndin 230 evi, 820 nəfərə yaxın əhalisi olmuşdur. 1988–1991-ci illərdəki IV qaçqınlıq zamanı kənd əhalisi tamamilə doğma yurdlarından zorla çıxarılaraq qaçqın düşmüşdür. Kənd əhalisi [[Bakı]], [[Gəncə]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Goranboy]], [[Göygöl rayonu|Göygöl (keçmiş Xanlar)]], [[Tovuz]] və başqa yerlərdə məskunlaşmışdır. Kənd əhalisi bu günə qədər həmin yerlərdə yaşayırlar. Qaçqınlaq zamanı kəndin 215 evi, 1500 nəfərə yaxın əhalisi olmuşdur. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{Göyçə kəndləri}} {{Qərbi Azərbaycan}} Qəşəm məhərrəmov — Başı dumanlı göyçə [[Kateqoriya:Göyçə kəndləri]] [[Kateqoriya:Ermənistandakı Azərbaycan kəndləri]] 3qc461s9wq7efsmfmurhywfelr9i2dc 0 147403 6547466 4998142 2022-07-24T18:07:41Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{YM |növü=Şəhər }} '''Koxma''' ({{dil-ru|Кохма}}) — [[Rusiya|Rusiya Federasiyasında]] yerləşən şəhər, [[İvanovo vilayəti]]nə daxildir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{İvanovo vilayəti}} {{Rusiya-qaralama}} [[Kateqoriya:İvanovo vilayətinin şəhərləri]] 0ha5lhqia8s1gyd3sefmy1i4qye1drf 0 147430 6547459 5048236 2022-07-24T18:04:37Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{YM |növü=Şəhər }} '''Viçuqa''' ({{dil-ru|Вичуга}}) — [[Rusiya|Rusiya Federasiyasında]] yerləşən şəhər, [[İvanovo vilayəti]]nə daxildir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{İvanovo vilayəti}} {{Rusiya-qaralama}} [[Kateqoriya:İvanovo vilayətinin şəhərləri]] [[Kateqoriya:Viçuqa]] as1wim018rpt39vj75mbrby6lqiyvll 0 147431 6547463 5654423 2022-07-24T18:06:17Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{digər məna|Komsomolsk}} {{YM |növü = [[Şəhər]] |rəsmi_adı = Komsomolsk |orijinal_adı = {{Dil-ru|Комсомольск}} |şəkli = Мэрия города Комсомольска Ивановской области.JPG |şəkilin_izahı = |tabesində = |ölkə = Rusiya |gerbi = |bayrağı = |gerb yazısı = |bayraq yazısı = |gerbin_ölçüsü = |bayrağın_ölçüsü = |lat_dir =N |lat_deg =57 |lat_min =02 |lat_sec = |lon_dir =E |lon_deg =40 |lon_min =23 |lon_sec = |CoordAddon = type:city(9400)_region:RU |CoordScale = |regionun növü = Vilayət |region = İvanovo vilayəti |cədvəldə region = [[İvanovo vilayəti]] |rayonun növü = |rayon = |cədvəldə rayon = |icmanın növü = |icma = |cədvəldə icma = |daxili bölgüsü = |başçı növü = |icra başçısı = İrina Novikova |yaranma tarixi = [[1931]] |ilk məlumat = |əvvəlki adı = |statuslu = 1950 |sahəsi = |quru sahəsi = |su sahəsi = |hündürlük növü = |YM mərkəzinin hündürlüyü = 145 |iqlimi = |rəsmi dili = rus dili |əhalisi = 8366 |siyahıyaalma ili = 2017 |sıxlığı = |aqlomerasiya = |milli tərkibi = |dini tərkib = |etnoxronim = |saat qurşağı = +3 |DST = |telefon_kodu = +7 49352 |poçt_indeksi = |poçt indeksləri = 155150 |nəqliyyat_kodu = |identifikasiya növü = |identifikasiya ədədi = |Commons kateqoriyası = Komsomolsk |rəsmi_saytı = |saytın dili = }} '''Komsomolsk''' ({{dil-ru|Комсомольск}}) — [[Rusiya|Rusiya Federasiyasında]] yerləşən şəhər, [[İvanovo vilayəti]]nə daxildir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{İvanovo vilayəti}} {{Rusiya-qaralama}} [[Kateqoriya:İvanovo vilayətinin şəhərləri]] f558146n1zuvrq6r8yxpu8gkvouaz7u 0 147432 6547469 6035605 2022-07-24T18:08:19Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{YM |növü=Şəhər }} '''Plyos''' ({{dil-ru|Плёс}}) — [[Rusiya|Rusiya Federasiyasında]] yerləşən şəhər, [[İvanovo vilayəti]]nə daxildir. == Şəkilləri == <gallery> Fayl:Uspensky Sobor in Plyos.jpg| Fayl:Barbara-Kirche in Pljos-Jun2012.jpg| Fayl:Воскресенская деревянная церковь. 1699 г..JPG| Fayl:Воскресенская церковь, Плёс (1).JPG|Fayl:Воскресенская церковь, Плёс (1).JPG| Fayl:Плёс. Дом-музей И. И. Левитана (2015 г.).jpg| | Fayl:Plyos.JPG </gallery> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{İvanovo vilayəti}} {{Rusiya-qaralama}} [[Kateqoriya:İvanovo vilayətinin şəhərləri]] 8yiao0cexzfn7xzt9bqr1845gus9qjb 0 147433 6547462 4998150 2022-07-24T18:05:50Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{YM |növü=Şəhər }} '''Kineşma''' ({{dil-ru|Кинешма}}) — [[Rusiya|Rusiya Federasiyasında]] yerləşən şəhər, [[İvanovo vilayəti]]nə daxildir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{İvanovo vilayəti}} {{Rusiya-qaralama}} [[Kateqoriya:İvanovo vilayətinin şəhərləri]] 1b4ra603rw8pupqxu76pfuv79y0jw7n 0 147434 6547473 4998151 2022-07-24T18:09:15Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{YM |növü=Şəhər }} '''Rodniki''' ({{dil-ru|Родники}}) — [[Rusiya|Rusiya Federasiyasında]] yerləşən şəhər, [[İvanovo vilayəti]]nə daxildir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{İvanovo vilayəti}} {{Rusiya-qaralama}} [[Kateqoriya:İvanovo vilayətinin şəhərləri]] ea57q599jac89skau688wgby340vf2i 0 147435 6547478 4998152 2022-07-24T18:10:25Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{YM |növü=Şəhər }} '''Yuja''' ({{dil-ru|Южа}}) — [[Rusiya|Rusiya Federasiyasında]] yerləşən şəhər, [[İvanovo vilayəti]]nə daxildir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{İvanovo vilayəti}} {{Rusiya-qaralama}} [[Kateqoriya:İvanovo vilayətinin şəhərləri]] qp98baeb5canwr8pnx9mtlg7vg73bh9 0 147436 6547477 4998153 2022-07-24T18:10:09Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{YM |növü=Şəhər }} '''Şuya''' ({{dil-ru|Шуя}}) — [[Rusiya|Rusiya Federasiyasında]] yerləşən şəhər, [[İvanovo vilayəti]]nə daxildir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{İvanovo vilayəti}} {{Rusiya-qaralama}} [[Kateqoriya:İvanovo vilayətinin şəhərləri]] cw3i96qmx95nq6k4h99d1arhrshofdd 0 147437 6547470 4998154 2022-07-24T18:08:38Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{YM |növü=Şəhər }} '''Privoljsk''' ({{dil-ru|Приволжск}}) — [[Rusiya|Rusiya Federasiyasında]] yerləşən şəhər, [[İvanovo vilayəti]]nə daxildir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{İvanovo vilayəti}} {{Rusiya-qaralama}} [[Kateqoriya:İvanovo vilayətinin şəhərləri]] d4zlxa9b01tewtfslvntuhh3dw4h9ia 0 147438 6547474 4998155 2022-07-24T18:09:35Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{YM |növü=Şəhər }} '''Teykovo''' ({{dil-ru|Тейково}}) — [[Rusiya|Rusiya Federasiyasında]] yerləşən şəhər, [[İvanovo vilayəti]]nə daxildir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{İvanovo vilayəti}} {{Rusiya-qaralama}} [[Kateqoriya:İvanovo vilayətinin şəhərləri]] el5mm8jcu6is7g0bweo8froxgcc4hm4 0 147439 6547475 4998156 2022-07-24T18:09:54Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{YM |növü=Şəhər }} '''Furmanov''' ({{dil-ru|Фурманов}}) — [[Rusiya|Rusiya Federasiyasında]] yerləşən şəhər, [[İvanovo vilayəti]]nə daxildir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{İvanovo vilayəti}} {{Rusiya-qaralama}} [[Kateqoriya:İvanovo vilayətinin şəhərləri]] 6xeepk1e2ibpa9ewh85n38q2zbmtlx0 0 147440 6547461 4998157 2022-07-24T18:05:29Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{YM |növü=Şəhər }} '''Zavoljsk''' ({{dil-ru|Заволжск}}) — [[Rusiya|Rusiya Federasiyasında]] yerləşən şəhər, [[İvanovo vilayəti]]nə daxildir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{İvanovo vilayəti}} {{Rusiya-qaralama}} [[Kateqoriya:İvanovo vilayətinin şəhərləri]] neypo0ljv4fm3lbf92es8821hshgyfl 0 147441 6547460 4998158 2022-07-24T18:05:07Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{YM |növü=Şəhər }} '''Qavrilov Posad''' ({{dil-ru|Гаврилов Посад}}) — [[Rusiya|Rusiya Federasiyasında]] yerləşən şəhər, [[İvanovo vilayəti]]nə daxildir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{İvanovo vilayəti}} {{Rusiya-qaralama}} [[Kateqoriya:İvanovo vilayətinin şəhərləri]] drj2w6gn3rtvnd6uvbit97awci41a8t 0 147442 6547468 4998159 2022-07-24T18:08:00Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{YM |növü=Şəhər }} '''Navoloki''' ({{dil-ru|Наволоки}}) — [[Rusiya|Rusiya Federasiyasında]] yerləşən şəhər, [[İvanovo vilayəti]]nə daxildir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{İvanovo vilayəti}} {{Rusiya-qaralama}} [[Kateqoriya:İvanovo vilayətinin şəhərləri]] flfm8lzucd81xesdfvje6sxu9x79h77 0 162777 6547183 6065355 2022-07-24T14:19:13Z Solavirum 95249 Solavirum [[Tüstü]] səhifəsinin adını [[Tüstü (vergiqoyma)]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki {{qaralama}}'''Tüstü''' – yaşayış məntəqələrində yaşayan ailənin, evin sayını bildirmək üçün ölçü vahidi. == Ümumi məlumat == Hər hansı kənddə, qəsəbədə yaşayan ailənin, evin sayını bildirmək üçün tustu sözündən istifadə edilmişdir. Hər evdə bir ocaq qalandığına görə, bir tüstü bir ev, bir ailə demək olmuşdur. == Mənbə == * Azərbaycan etnoqrafiyası, Bakı-2007, “Şərq-Qərb” nəşriyyatı. Üç cilddə. III cild. səh. 462. ISBN 978-9952-34-152-2 [[Kateqoriya:Vergitutma tarixi]] lml0shk7iwb4h71l6o93e8ebilthzc0 10 173028 6547465 4025228 2022-07-24T18:07:00Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{Bölgə |Adı = İvanovo vilayəti |Regionun adı = İvanovo vilayəti |Regionun adı y= İvanovo vilayətinin |Bayraq= Flag of Ivanovo Oblast.svg |Bayraq-ölkə = Flag of Russia.svg |Gerb= Coat of Arms of Ivanovo Oblast.svg |Mərkəz= İvanovo |Şəhərlər = [[Viçuqa]]{{!}}{{ nobr | [[Qavrilov Posad]]}}{{!}} [[Zavoljsk]]{{!}} [[Kineşma]]{{!}} [[Komsomolsk (İvanovo vilayəti)|Komsomolsk]]{{!}} [[Koxma]]{{!}} [[Navoloki]]{{!}} [[Plyos]]{{!}} [[Privoljsk]]{{!}} [[Puçej]]{{!}} [[Rodniki]]{{!}} [[Teykovo]]{{!}} [[Furmanov]]{{!}} [[Şuya]]{{!}} [[Yuja]]{{!}} [[Yuryevets]] |Şəhər dairələri= |Rayon adı = Rayon |Rayon adı cəm = Rayonlar |Rayonlar = [[Verxnelandexovskiy rayon | Verxnelandexovskiy]]{{!}} [[Viçuqskiy rayon | Viçuqskiy]]{{!}} [[Qavrilovo-Posadskiy rayon | Qavrilovo-Posadskiy]]{{!}} [[Zavoljski rayonu (İvanovski sahəsi (ərazisi)) | Zavoljski]]{{!}} [[İvanovski rayonu (İvanovski sahəsi (ərazisi)) | İvanovski]]{{!}} [[İlyinski rayonu (İvanovski sahəsi (ərazisi)) | İlyinski]]{{!}} [[Kineşemski rayonu | Kineşemski]]{{!}} [[Komsomol rayonu (İvanovski sahəsi (ərazisi)) | Komsomol]]{{!}} [[Lejnevskiy rayon | Lejnevskiy]]{{!}} [[Luxskiy rayon | Luxskiy]]{{!}} [[Palexski rayonu | Palexski]]{{!}} [[Pestyakovskiy rayon | Pestyakovskiy]]{{!}} [[Volqayanı rayonu (İvanovski sahəsi (ərazisi)) | Volqayanı]]{{!}} [[Puçejskiy rayon | Puçejskiy]]{{!}} [[Rodnikovskiy rayon | Rodnikovskiy]]{{!}} [[Savinskiy rayon | Savinskiy]]{{!}} [[Teykovskiy rayon | Teykovskiy]]{{!}} [[Furmanovskiy rayon | Furmanovskiy]]{{!}} [[Şuyski rayon | Şuyski]]{{!}} [[Yujskiy rayon | Yujskiy]]{{!}} [[Yureveskiy rayon | Yureveskiy]] }}<noinclude> [[Kateqoriya:Şablonlar:Rusiya Federasiyası subyektlərinin inzibati bölgüsü|{{PAGENAME}}]] t9mcgewoc9zp0367sg1a7pwqolda3a7 0 173128 6547420 6545390 2022-07-24T17:12:06Z Babək Akifoğlu 18757 [[User:85.132.98.19|85.132.98.19]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki {{vikiləşdirmək}} [[İmage:River-ili-3.jpg|thumb|300px|[[İli çayı]] boyunca Vusunların yaşadığı sanılır.]] '''Usunlar''' ya da '''Wusunlar''' ya da '''Vusunlar''', ([[Çincə]]: 乌孙 və ya 烏孫, ''Wūsūn''), [[Xan sülaləsi]] dönəmində [[Tanrı dağları]]nın şimalı və [[Balxaş]] gölünün cənubunda yaşamış köçəri tayfadır. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Həmçinin bax == == Xarici keçidlər == [[Kateqoriya:Qazaxıstan tarixi]] [[Kateqoriya:Çin tarixi]] [[Kateqoriya:Tayfalar]] ik5boiawnyqz8a8vvyf353i9gpxh15w 0 177232 6547624 6508396 2022-07-24T21:52:06Z CommonsDelinker 366 [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] tərəfindən [[Image:Fumio_Kishida_20211004.jpg]] faylı [[Image:Fumio_Kishida_20211005.jpg]] faylı ilə dəyişdirilir. Səbəbi: [[:c:COM:FR|File renamed]]: According to the Exif information in the original versi wikitext text/x-wiki {{Təşkilat |tam adı = İyirmilər qrupu |originalın dilindəki adı = |abreviatura = G20 |Bayraq = |Emblem = |yaranma tarixi = [[26 sentyabr]] [[1999]]<br>[[2008]] ([[dövlət başçısı|dövlət başçıları]]/hökumət başçıları sammitləri) |qeydiyyat tarixi = |dağılma tarixi = <!-- Təşkilatın ləğvolunma tarixi--> |dili = |mərkəzi = |qurucusu = |sədri = [[Mario Dragi]] |üzvləri = {{Collapsible list |titlestyle = background:transparent;line-height:normal;text-align:left;font-weight:normal; |title = 20 üzv{{efn|19 countries and the [[European Union]] (EU).}} |{{ARG}} || {{AUS}} || {{BRA}} || {{CAN}} || {{CHN}} || {{FRA}} || {{GER}} || {{IND}} || {{INA}} || {{ITA}} || {{JPN}} || {{KOR}} || {{MEX}} || {{RUS}} || {{KSA}} || {{RSA}} || {{TUR}} || {{GBR}} || {{USA}} || {{EU}} || }} |rəsmi saytı = {{url|g20.org}} |Baş Katibi= }} [[Fayl:G20 map.png|450px|thumb|right|{{Legend|#FE6F5E|G-20-yə üzv ölkələr}} {{Legend|#B284BE|Avropa İttifaqına üzvlük vasitəsilə təmsil olunan ölkələr}} {{Legend|#EFCC00|Daimi dəvət olunan ölkələr}}]] '''G20''' və ya '''İyirmilər qrupu''' — 19 ölkəni və Avropa İttifaqını (Aİ) birləşdirən hökumətlərarası forumdur. O beynəlxalq maliyyə sabitliyi, iqlim dəyişikliyinin azaldılması və davamlı inkişaf kimi qlobal iqtisadiyyatla bağlı əsas məsələləri həll etmək üçün çalışır <ref name="IPS">{{cite web|title=G20 Finance Ministers Committed to Sustainable Development|date=9 September 2015|url=https://www.ipsnews.net/2015/09/g20-finance-ministers-committed-to-sustainable-development/|access-date=4 December 2015|publisher=IPS News}}</ref>. G20 həm sənayeləşmiş, həm də inkişaf etməkdə olan ölkələr də daxil olmaqla dünyanın ən böyük iqtisadiyyatlarının əksəriyyətindən ibarətdir və ümumi dünya məhsulunun (ÜDM) təxminən 90 faizini <ref name="g20members">{{cite web|title=G20 Members|url=http://www.g20.org/about_g20/g20_members|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140203221840/http://www.g20.org/about_g20/g20_members|archive-date=3 February 2014|access-date=15 January 2014|publisher=G20.org|df=dmy-all}}</ref> , beynəlxalq ticarətin 75-80 faizini üçdə ikisini təşkil edir. Dünya əhalisinin və dünyanın quru ərazisinin təxminən yarısını təşkil edir <ref name="g20members">{{cite web|title=G20 Members|url=http://www.g20.org/about_g20/g20_members|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140203221840/http://www.g20.org/about_g20/g20_members|archive-date=3 February 2014|access-date=15 January 2014|publisher=G20.org|df=dmy-all}}</ref>. G20 [[1999]]-cu ildə bir sıra dünya iqtisadi böhranlarına cavab olaraq yaradılıb. 2008-ci ildən bəri hər bir üzvün hökumət və ya dövlət başçısı, maliyyə naziri, xarici işlər naziri və digər yüksək vəzifəli məmurların iştirak etdiyi sammitlərlə ildə ən azı bir dəfə toplanılır. [[Avropa İttifaqı|Aİ]]-ni [[Avropa Komissiyası]] və [[Avropa Mərkəzi Bankı]] təmsil edir <ref>{{Cite web|url=https://www.g20-insights.org/think_tanks/|title=Think Tanks|website=G20 Insights}}</ref><ref>"[https://web.archive.org/web/20140203221850/http://www.g20.org/about_g20/past_summits Past Summits]"</ref>. Digər ölkələr, beynəlxalq təşkilatlar və qeyri-hökumət təşkilatları və bəziləri də daimi əsaslarla sammitlərdə iştirak etməyə dəvət olunur. 2009-cu ildə sammitində G20 özünü beynəlxalq iqtisadi və maliyyə əməkdaşlığının əsas məkanı elan etdi <ref>{{cite news|url=http://www.cnn.com/2009/US/09/24/us.g.twenty.summit/index.html|title=Officials: G-20 to supplant G-8 as international economic council |publisher=CNN|date=25 September 2009|access-date=25 September 2009}}</ref>. Qrupun nüfuzu sonrakı onillikdə yüksəldi və o analitiklər tərəfindən əhəmiyyətli qlobal təsirə malik kimi tanınır <ref name="AH">{{cite web|title=Global Politics|url=https://books.google.com/books?isbn=1137349271/|publisher=Andrew Heywood|access-date=4 December 2015}}</ref>. Qrup məhdud üzvlüyünə, icra səlahiyyətlərinin olmamasına və iddia edilən zərbələrə görə tənqid olunur. Mövcud beynəlxalq institutların Zirvə görüşləri tez-tez etirazlarla, xüsusən də anti-qloballaşma qrupları tərəfindən qarşılanır <ref name="G20Protests2010">{{cite news|last=French|first=Cameron|author2=Pav Jordan|url=https://ca.reuters.com/article/topNews/idCATRE65E4RB20100617?pageNumber=1&virtualBrandChannel=0 |title=Toronto G20 protest hints at more to come |work=Reuters|date=17 June 2010|access-date=11 June 2020|location=Toronto}}</ref><ref name="G20Protests2017">{{cite news|last=Abedi|first=Maham|url=https://globalnews.ca/news/3576435/g20-summit-why-people-protest/ |title=G20 protests: Why the international summit attracts so much anger|date=7 July 2017|access-date=11 June 2020|location=Hamburg}}</ref>. == Tarixi == ===Təsisi=== G20 İkinci Dünya Müharibəsindən sonrakı iqtisadi siyasətin beynəlxalq koordinasiyasına yönəlmiş bir sıra təşəbbüslərin sonuncusudur ki, bunlara “Bretton Woods Twins”, Beynəlxalq Valyuta Fondu, Dünya Bankı və indiki Dünya Ticarət Təşkilatı daxildir <ref>See, e.g., {{harvnb|Woods|2006}}; {{harvnb|Gilpin|2001}}; {{harvnb|Markwell|2006}}.</ref>. G20 1999-cu ilin iyununda G7-nin Köln sammitində ön plana çəkildi və 15-16 dekabr 1999-cu ildə Berlində keçirilən ilk iclası ilə 26 sentyabr 1999-cu ildə G7-nin maliyyə nazirlərinin iclasında rəsmi olaraq təsis edildi. Kanadanın maliyyə naziri Paul Martin ilk sədr seçildi və ilk iclasa Almaniyanın maliyyə naziri Hans Eyhel ev sahibliyi etdi <ref>{{cite web|url=http://www.g20.utoronto.ca/g20whatisit.html|title=What is the G20?|publisher=University of Toronto|year=2010|access-date=12 November 2014}}</ref>. Brokinq İnstitutundan Clin I. Bradford və Johannes F. Linn tərəfindən 2004-cü il hesabatında qrupun ilk növbədə G7-nin eyni vaxtda sədri olan Ehelin təşəbbüsü ilə yaradıldığı iddia edilir <ref>{{cite web|author1=Colin I. Bradford |author2=[[Johannes F. Linn]]|url=https://www.brookings.edu/research/global-economic-governance-at-a-crossroads-replacing-the-g-7-with-the-g-20/|title=Global Economics|publisher=Brookings Institution|year=2004|access-date=12 November 2014}}</ref>. Bununla belə, Bradford daha sonra Kanadanın o vaxtkı maliyyə naziri (Kanadanın gələcək Baş naziri) Pol Martini “maliyyə nazirləri səviyyəsində G20-nin formalaşmasının həlledici memarı” və sonradan “göstərişin həyata keçirilməsini təklif edən şəxs” kimi təsvir etdi. G-20 ölkələri liderlər səviyyəsində sammitlər keçirilir. Kanadalı akademik və jurnalist mənbələri də G20-ni Martin və onun amerikalı həmkarı, o zamankı xəzinədarlıq katibi Larri Summersin təşəbbüsü ilə müyyən ediblər. Bununla belə, hamı etiraf edir ki, Almaniya və Birləşmiş Ştatlar öz baxışlarının reallaşmasında əsas rol oynayıblar. Martin və Summers G20-ni [[1990]]-cı illərin sonlarında Meksika pesosu böhranı ilə başlayan və [[1997]]-ci ildə Asiya maliyyə böhranı, 1998-ci ildə Rusiya maliyyə böhranı və nəticədə inkişaf etməkdə olan bazarlara yayılan bir sıra kütləvi borc böhranlarına cavab olaraq düşünmüşdülər. 1998-ci ilin payızında tanınmış hedcinq fondu Long-Term Kapital Menecmentin dağıdılması şəklində [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-a təsir etdi. Bu, onlara sürətlə qloballaşan dünyada G7, [[Böyük Səkkizlər|G8]] və Bretton Vuds sisteminin maliyyə sabitliyini təmin edə bilməyəcəyini nümayiş etdirdi, onlar öz səsini verəcək və yeni iqtisadiyyatlar yaradacaq yeni, daha geniş əsas dünya iqtisadiyyatları qrupunun təmin edilməsində öhdəliklər təsəvvür etdilər. G20-yə üzvlük Eyhelin müavini Caio Koç-Veser və Summersin müavini Timoti Geithner tərəfindən qərarlaşdırılıb. Siyasi iqtisadçı Robert Veydinin fikrincə: “Geither və Koch-Weser, Kanada içəridə, Portuqaliya kənarda, Cənubi Afrikada, Nigeriya və Misirdən kənarda və s. deyərək ölkələr siyahısına düşdü. Siyahılarını G7-nin digər maliyyə nazirliklərinə göndərdilər və birinciyə dəvətlilər iclasa çıxdı” {{sfn|Wade|2009|p=553}}}}. ===Erkən mövzular=== G20-nin əsas diqqəti qlobal iqtisadiyyatın idarə olunması olub. Sammitin mövzuları ildən-ilə dəyişir. 2006-cı il [[G20]] nazirlərinin görüşünün mövzusu “Rifahın qurulması və davam etdirilməsi” idi. Müzakirə olunan məsələlərə “davamlı artıma nail olmaq üçün daxili islahatlar”, qlobal enerji və resurs əmtəə bazarları, Dünya Bankı və BVF-də islahatlar, dünya əhalisinin qocalması ilə bağlı demoqrafik dəyişikliklərin təsiri daxildir. 2007-ci ildə [[Cənubi Afrika Respublikası|Cənubi Afrika]] G20-nin sədri kimi Cənubi Afrikanın Maliyyə Naziri Trevor A. Manuel ilə katibliyə ev sahibliyi etdi. 2008-ci ildə Braziliyanın Maliyyə naziri Guido Mantega G20-nin sədri idi və maliyyə bazarlarında rəqabət, təmiz enerji, iqtisadi inkişaf, böyümə və inkişafın fiskal elementləri üzrə dialoq təklif etdi. 11 oktyabr 2008-ci ildə G7-nin maliyyə nazirlərinin görüşündən sonra [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] prezidenti [[Corc Volker Buş|Corc Buş]] bəyan etdi ki, [[G20]]-nin növbəti iclası 2008-ci ildə sürətlə böyüyən iqtisadi böhranın həlli yollarının tapılmasında mühüm əhəmiyyət kəsb edəcək. G20-yə daxildir: * [[ABŞ]]-([[Amerika Birləşmiş Ştatları]]) * ([[AB]])-[[Avropa Birliyi]] * [[İngiltərə]] * [[Türkiyə]] * [[Yaponiya]] * [[Kanada]] * [[Almaniya]] * [[Fransa]] * [[İtaliya]] * [[Rusiya]] * [[Avstraliya]] * [[Braziliya]] * [[Hindistan]] * [[Çin]] * [[İndoneziya]] * [[Meksika]] * [[Səudiyyə Ərəbistanı]] * [[Cənubi Afrika]] * [[Argentina]] *[[Cənubi Koreya]] ==Zirvələr== Liderlərin sammitini hazırlayan və qərarlarını həyata keçirən G20 Maliyyə Nazirləri və [[Mərkəzi bank|Mərkəzi Bank]] Rəhbərlərinin Sammiti həm 2007-2008-ci il maliyyə böhranına, həm də əsas [[İnkişaf etməkdə olan ölkələr|inkişaf etməkdə olan ölkələr]]in adekvat şəkildə daxil edilməməsinin artan etirafına cavab olaraq yaradılmışdır. qlobal iqtisadi müzakirələrin və idarəetmənin əsasını təşkil edir. Bundan əlavə, G20 dövlət və ya hökumət başçılarının sammitləri keçirilib. 2008-ci ildə [[Vaşinqton (şəhər)|Vaşinqton]]da keçirilən debüt sammitindən sonra G20 liderləri ildə iki dəfə görüşdülər: 2009-cu ildə [[London]] və [[Pittsburq|Pitsburq]]da, 2010-cu ildə [[Toronto]] və [[Seul]]da <ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/8072894.stm "US to host next G20 world meeting"]. BBC News. 28 May 2009. Retrieved 9 December 2012.</ref>. [[Fransa]]nın G20-yə sədrlik etdiyi və ev sahibliyi etdiyi 2011-ci ildən bəri sammitlər ildə yalnız bir dəfə keçirilir <ref>[http://www.g20.org/Documents/pittsburgh_summit_leaders_statement_250909.pdf "Leaders' statement, the Pittsburgh Summit," p. 19 §50 (PDF)] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20100612200227/http://www.g20.org/Documents/pittsburgh_summit_leaders_statement_250909.pdf |date=12 June 2010 }}. G20.org. 25 September 2009.</ref>. 2016-cı il sammiti [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]in Hançjou şəhərində <ref>{{cite web|url=http://www.bond.org.uk/pages/g20.html|title=G20|publisher=Bond.org.uk|access-date=16 June 2013}}</ref>, 2017-ci ildə Almaniyanın [[Hamburq]] şəhərində, 2018-ci ildə isə Argentinanın paytaxtı [[Buenos-Ayres]]də sammit keçirilib <ref>{{cite web |title=Argentina fue elegida sede del G-20 para 2018 |url=https://www.clarin.com/politica/argentina-elegida-sede-20-2018_0_SJXOqfy8.html |website=www.clarin.com |date=27 June 2016 |language=es}}</ref>. 2010-cu ildən bəri G20-nin nazirlər səviyyəsində bir sıra digər görüşləri keçirilmişdir. Kənd təsərrüfatı nazirlərinin görüşləri 2011 və 2012-ci illərdə keçirilmişdir; 2012 və 2013-cü illərdə xarici işlər nazirlərinin görüşləri keçirilib; ticarət nazirləri 2012 və 2014-cü illərdə, məşğulluq nazirlərinin görüşləri isə 2010-cu ildən bəri hər il keçirilir <ref>{{cite web|title=G20 Ministerial Meetings|url=http://www.g20.utoronto.ca/other.html|publisher=G20 Research Group|access-date=13 September 2014}}</ref>. 2012-ci ildə G20-nin turizm nazirləri və G20-yə üzv ölkələrin və digər dəvət olunmuş dövlətlərin nümayəndə heyətlərinin rəhbərləri, həmçinin Ümumdünya Səyahət və Turizm Şurası (ÜSTŞ), [[Ümumdünya Turizm Təşkilatı]] (ÜTT) və Səyahət və Turizm üzrə digər təşkilatların nümayəndələri sektor mayın 16-da Meksikanın Mérida şəhərində 4-cü G20 toplantısında bir araya gəldi və "Turizm iş yerlərinin yaradılması vasitəsi kimi" mövzusuna diqqət yetirdi. Bu görüşün və Ümumdünya Səyahət və Turizm Şurasının 18-19 iyun tarixlərində Los-Kabosda toplanan G20 Liderlərinin Viza Təsirləri Araşdırması nəticəsində ilk dəfə Səyahət və Turizmin təsirini tanıyacaq. Həmin il G20 Liderlərinin Bəyannaməsinə aşağıdakı bəyanat əlavə edildi: “Biz səyahət və turizmin iş yerlərinin yaradılması, iqtisadi artım və inkişaf vasitəsi kimi rolunu tanıyırıq və dövlətlərin xarici vətəndaşların ölkəyə girişinə nəzarət etmək üçün suveren hüququnu tanımaqla yanaşı, biz iş yerlərinin yaradılması, keyfiyyətli iş, yoxsulluğun azaldılması və qlobal böyümənin dəstəklənməsi üçün səyahətlərin asanlaşdırılması təşəbbüslərinin inkişafı istiqamətində çalışacağıq" <ref>{{Cite web|title=G20 Los Cabos 2012: G20 Leaders Declaration|url=http://www.g20.utoronto.ca/2012/2012-0619-loscabos.html|website=www.g20.utoronto.ca|access-date=2020-05-19}}</ref>. 2014-cü ilin martında Avstraliyanın keçmiş xarici işlər naziri Juli Bişop, Avstraliyanın [[Brisben]]də 2014-cü ildə G20 sammitinə ev sahibliyi edərkən, 2014-cü ildə [[Krım böhranı (2014)|Krım böhranı]]ndakı roluna görə [[Rusiya]]ya sammitə qadağa qoyulmasını təklif etdi <ref>[http://www.theaustralian.com.au/national-affairs/policy/canberra-considers-barring-vladimir-putin-from-g20-in-brisbane-over-crimea-crisis/story-fn59nm2j-1226859923271 "Canberra considers barring Vladimir Putin from G20 in Brisbane over Crimea crisis"]. ''[[The Australian]]''. 20 March 2014. Retrieved 7 October 2015.</ref>. BRİKS xarici işlər nazirləri daha sonra Bişopa xatırladıblar ki, “Böyük iyirmiliyin qəyyumluğu bərabər şəkildə bütün Üzv Dövlətlərə məxsusdur və heç bir Üzv Dövlət onun xarakterini və xarakterini birtərəfli qaydada müəyyən edə bilməz”. 2016-cı ildə G20 2030-cu il Gündəliyinə ([[Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri]]) öhdəliyini üç əsas mövzuda tərtib etdi; güclü davamlı və balanslaşdırılmış inkişafın təşviqi; planetin deqradasiyadan qorunması; aşağı gəlirli və inkişaf etməkdə olan ölkələrlə əməkdaşlığın davam etdirilməsi. Hançjouda keçirilən G20 Sammitində üzvlər fəaliyyət planını razılaşdırıblar və gündəliyin həyata keçirilməsini asanlaşdırmaq üçün üzv ölkələrə yüksək səviyyəli prinsiplər sənədi veriblər <ref>{{Cite web|last=Observer Research Foundation|first=Tanu M. Goyal and Prateek Kukreja|date=4 November 2020|title=The Sustainable Development Agenda: Evaluating the G20 as a Stage for National and Collective Goals|url=https://www.orfonline.org/research/the-sustainable-development-agenda/|access-date=11 November 2020|website=Observer Research Foundation}}</ref><ref>{{Cite web|date=8 September 2016|title=G20 Action Plan on the 2030 Agenda for Sustainable Development|url=http://www.g20chn.org/English/Documents/Current/201609/P020160908661601548463.pdf|url-status=live|archive-url=http://www.g20chn.org/English/Documents/Current/index.html|archive-date=11 November 2020|access-date=11 November 2020|website=G20 - 2016 China Summit}}</ref>. [[Yaponiya]] 2019-cu il sammitinə ev sahibliyi etdi, 2020-ci il sammiti Səudiyyə Ərəbistanında keçirilməli idi, lakin əvəzində Səudiyyə Ərəbistanının sədrliyi altında [[COVID-19 koronavirus pandemiyası|COVID-19]] pandemiyası səbəbindən virtual olaraq 21-22 noyabr 2020-ci ildə keçirildi. 2021-ci il 30-31 oktyabr 2021-ci il tarixlərində İtaliyanın paytaxtı [[Roma]]da G20 Roma sammiti keçirilmişdir. == Yaranması== 1999-cu ildə Asiya İqtisadi krizi olarkən ABŞ Və Kanada maliyyə nazirləri böhranla başa gəlmək üçün qrup yaratmaq qərarına gəldilər. Buna görə 20 ölkələrini G20 yaratmaq üçün Vaşinqtona dəvət etdilər. G20 nə üçün önəmlidi? Bu qrupa daxil olan ölkələr dünyada istehsal olunan malların 85%-nə malikdir və Beynəlxalq Ticarətin 75%-nə sahibdirlər. Dünya əhalisinin 2/3 si G20 də yaşayır. "Böyük 20-lik" görüşləri ildə 1dəfə ardıcıl olaraq hər bir ölkədə keçirilir. Ümumilikdə toplam 70 görüş keçirilir. Bura yalnız ölkələr deyil İMF, [[BMT]], OECD, [[Dünya Bankı]], ÜTT və s. kimi böyük təşkilatlar, qruplar daxildir. G20 tədbirlərində yalnız üzv dövlətlər deyil, dəvət olunan dövlətlər də iştirak edir. Buna misal olaraq "G20 Antalya" sammitində Azərbaycanın dəvət olunmasını qeyd edə bilərik. 1975-ci ildə Fransanın təşəbbüsü ilə [[Almaniya]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]], [[Fransa]], [[Britaniya imperiyası|Britanya]] , [[İtaliya]] və [[Yaponiya|Yaponya]]nın üzv olduğu "ALTILIQ" yaradıldı. ===Kreslo Fırlanması=== Müəyyən bir il ərzində G20 liderlərinin toplantısına hansı üzv ölkənin sədrlik edəcəyinə qərar vermək üçün Avropa Birliyi istisna olmaqla, bütün üzvlər beş fərqli qrupdan birinə təyin edilir, bir qrupdan başqa hamısının dörd üzvü, digərinin üç üzvü var. Qrup 1 və Qrup 2 istisna olmaqla, eyni bölgədən olan dövlətlər eyni qrupa yerləşdirilir. Qrup daxilindəki bütün ölkələr öz qruplarına növbə çatdıqda G20-yə sədrlik etmək hüququna malikdirlər. Buna görə də müvafiq qrupa daxil olan dövlətlər G20-nin növbəti prezidentini seçmək üçün öz aralarında danışıqlar aparmalıdırlar. Hər il dekabrın 1-dən noyabrın 30-dək G20-yə üzv olan fərqli ölkə sədrlik edir. Bu sistem 2010-cu ildən, 5-ci qrupda yer alan Cənubi Koreyanın G20 sədrini tutduğu vaxtdan tətbiq edilir. Aşağıdakı cədvəldə millətlərin qruplaşmaları verilmişdir: <ref>{{cite news |url=http://www.cigionline.org/publications/2010/11/future-g20-process |title=The Future of the G20 Process |publisher=[[Centre for International Governance Innovation]] |first=Barry |last=Carin |date=4 November 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120415001621/https://www.cigionline.org/publications/2010/11/future-g20-process |archive-date=15 April 2012 |access-date=19 October 2011}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.boell.de/en/2016/11/30/rotating-g20-presidency-how-do-member-countries-take-turns |title=The Rotating G20 Presidency: How do member countries take turns? |website=boell.de |date=30 November 2016 |access-date=3 March 2019}}</ref> {| class="wikitable" |- ! Qrup 1 !! Qrup 2 !! Qrup 3 !! Qrup 4 !! Qrup 5 |- style="vertical-align: top;" | {{Plainlist| * {{AUS}} * {{CAN}} * {{SAU}} * {{USA}} | {{Plainlist| * {{IND}} * {{RUS}} * [[Fayl:Flag of South Africa.svg|22px|heç nə]] [[Cənubi Afrika Respublikası]] * {{TUR}} | {{Plainlist| * {{ARG}} * {{BRA}} * {{MEX}} | {{Plainlist| * {{FRA}} * {{FRG}} * {{ITA}} * {{GBR}} | {{Plainlist| * {{CHN}} * {{IDN}} * {{JPN}} * {{KOR}} |} Davamlılığı təmin etmək üçün prezidentlik indiki, yaxın keçmiş və növbəti ev sahibi ölkələrdən ibarət “üçlük” tərəfindən dəstəklənir <ref>{{cite web |url=http://g20.org.tr/about-g20/g20-members/ |title=G20 Members |website=g20.org.tr |access-date=3 March 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190122160634/http://g20.org.tr/about-g20/g20-members/ |archive-date=22 January 2019 |url-status=dead }}</ref>. ==Təşkilat== G20 daimi katiblik və ya işçi heyəti olmadan fəaliyyət göstərir. Qrupun sədri hər il üzvlər arasında dəyişir və müxtəlif regional qruplaşma ölkələrindən seçilir. Hazırkı sədr səlahiyyət müddəti ərzində qrupun işini əlaqələndirən və iclaslarını təşkil edən müvəqqəti katiblik yaradır. 2019-cu il sədrliyi 2019-cu ildə [[Osaka]] sammitinə ev sahibliyi edən Yaponiya idi <ref name="currentchair">[https://www.g20.org/en "G20 website"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180121090204/https://www.g20.org/en |date=21 January 2018 }} G20 website. Retrieved 19 December 2017</ref>. Hazırkı sədrlik İtaliyaya məxsusdur. 2021-ci ildə sammitin İtaliyada, 2022, 2023 və 2024-cü illərdə keçiriləcək sammitlərə müvafiq olaraq İndoneziya, Hindistan və Braziliya ev sahibliyi edəcək <ref name="G20 21-24">{{Cite web|title=India to host G20 summit in 2023 after Italy, Indonesia; Brazil to hold presidency in 2024|website=India Today|url=https://www.indiatoday.in/india/story/india-to-host-g20-summit-in-2023-after-italy-indonesia-brazil-to-hold-presidency-in-2024-1743128-2020-11-23|date=22 November 2020}}</ref>. ===Təklif olunan daimi katiblik=== 2010-cu ildə [[Fransa]] prezidenti [[Nikolya Sarkozi|Nikola Sarkozi]] [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|BMT]] kimi daimi G20 katibliyinin yaradılmasını təklif edib. Onun qərargahı üçün mümkün yerlər kimi [[Seul]] və [[Paris]] təklif edildi. [[Braziliya]] və [[Çin Xalq Respublikası|Çin]] katibliyin yaradılmasını dəstəkləyib, İtaliya və Yaponiya isə bu təklifə qarşı çıxıb. Cənubi Koreya alternativ olaraq “kiber katiblik” təklif etdi. G20-nin OECD-dən katiblik kimi istifadə etdiyi iddia edilir. ==Üzvlər== 2022-ci ilə qədər qrupda 20 üzv var: [[Argentina]], [[Avstraliya]], [[Braziliya]], [[Kanada]], [[Çin Xalq Respublikası|Çin]], [[Fransa]], [[Almaniya]], [[Hindistan]], [[İndoneziya]], [[İtaliya]], [[Yaponiya]], [[Cənubi Koreya]], [http://Meksika Meksika], [[Rusiya]], [[Səudiyyə Ərəbistanı]], [[Cənubi Afrika Respublikası|Cənubi Afrika]], [[Türkiyə]], [[Birləşmiş Krallıq]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] və [[Avropa İttifaqı]]. [[İspaniya]], [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]], [[Dünya Bankı]], [[Afrika İttifaqı]] və digər təşkilatlar daimi qonaq dəvətlidirlər. Cənubi Koreya alternativ olaraq “kiber katiblik” təklif etdi. G20-nin OECD-dən katiblik kimi istifadə etdiyi iddia edilir. Nümayəndələr arasında liderlərin sammitlərində on doqquz ölkə və Avropa İttifaqının liderləri, nazirlər səviyyəsində keçirilən görüşlərdə isə on doqquz ölkənin və Avropa İttifaqının maliyyə nazirləri və mərkəzi banklarının rəhbərləri iştirak edirlər. Bundan əlavə, hər il G20-nin qonaqları arasında İspaniya; ASEAN sədri; iki Afrika ölkəsi (Afrika İttifaqının sədri və Afrikanın İnkişafı Naminə Yeni Tərəfdaşlığın (NEPAD) nümayəndəsi) və prezidentlik tərəfindən adətən öz regionundan dəvət olunmuş bir ölkə (bəzən birdən çox). Aşağıdakı cədvəllərin birincisində üzv qurumlar və onların rəhbərləri, maliyyə nazirləri və mərkəzi bank rəhbərləri verilmişdir. İkinci cədvəldə hər bir üzv üçün əhali və ÜDM rəqəmləri kimi müvafiq statistik məlumatlar, həmçinin G7, BRİCS və MİKTA kimi digər beynəlxalq təşkilatlara üzvlüklərin təfərrüatları verilmişdir. Ümumi ÜDM rəqəmləri milyonlarla ABŞ dolları ilə verilir. ===Liderlər=== {| class="wikitable sortable" style="width:100%;" !Üzv !Lider mövqeyi !Lider !Maliyyə portfeli !Portfel naziri !Mərkəzi bank !Mərkəzi bankın sədri |- |{{ARG}} |[[Prezident]] |[[Alberto Fernandez]] |[[İqtisadiyyat nazirliyi]] |[[Martin Guzman]] |[[Argentina Mərkəzi Bankı]] |[[Miquel Angel Pesce]] |- |{{AUS}} |[[Baş nazir]] |[[Skott Morrison]] |[[Xəzinədar]] |[[Jos Fraydenberq]] |[[Avstraliya Ehtiyat Bankı]] |[[Flipp Love]] |- |{{BRA}} |[[Prezident]] |[[Jair Bolsonaru|Jair Bolsonaro]] |[[İqtisadiyyat nazirliyi]] |[[Paulo Guedes]] |[[Braziliyanın Mərkəzi Bankı]] |[[Roberto Kampos Neto]] |- |{{CAN}} |[[Baş nazir]] |[[Castin Trudeau]] |[[Maliyyə nazirliyi]] |[[Kristia Friland]] |[[Kanada Bankı]] |[[Tiff Maklem]] |- |{{CHN}} |[[Prezident]] |[[Xi Jinping]] |[[Maliyyə naziri]] |[[Liu Kun]] |[[Çin Xalq Bankı]] |[[Yi Qanq]] |- |{{FRA}} |[[Prezident]] |[[Emmanuel Makron]] |[[İqtisadiyyat naziri]] |[[Bruno Le Maire]] |[[Fransa Bankı]] |[[François Villeroy de Galhau]] |- |{{DEU}} |[[Kansler]] |[[Olaf Skolz]] |[[Maliyyə naziri]] |[[Kristian Lindner]] |[[Alman Bundesbank]] |[[Joacim Nagel]] |- |{{IND}} |[[Baş nazir]] |[[Narendra Modi]] |[[Maliyyə naziri]] |[[Nirmala Sitharaman]] |[[Hindistan Ehtiyat bankı]] |[[Şaktikanta Das]] |- |{{IDN}} |[[Prezident]] |[[Joko Vidodo]] |[[Maliyyə naziri]] |[[Sri Mulyani]] |[[İndoneziya Bankı]] |[[Perry Varjiyo]] |- |{{ITA}} |[[Baş nazir]] |[[Mario Dragi]] |[[İqtisadiyyat və Maliyyə naziri]] |[[Daniel Franko]] |[[İtaliya Bankı]] |[[Ignazio Visko]] |- |{{JPN}} |[[Baş nazir]] |[[Fumio Kişida]] |[[Maliyyə naziri]] |[[Şuniçi Suzuki]] |[[Yaponiya bankı|Yapoiya Bankı]] |[[Haruhiko Kuroda]] |- |{{KOR}} |[[Prezident]] |[[Yoon Suk-yeol]] |[[İqtisadiyyat və Maliyyə naziri]] |<abbr title="To be announced">TBA</abbr> |[[Koreya Bankı]] |[[Rhee Şanq-yong]] |- |{{MEX}} |[[Prezident]] |[[Andres Manuel Lopes Obrador|Andres Manuel Lopez Obrador]] |[[Maliyyə katibi]] |[[Rogelio Ramirez de la O]] |[[Meksika Bankı]] |[[Alejandro Diaz de Leon]] |- |{{RUS}} |[[Prezident]] |[[Vladimir Putin]] |[[Maliyyə naziri]] |[[Anton Siluanov]] |[[Rusiya Bankı]] |[[Elvira Nabiullina]] |- |{{SAU}} |[[Kral]] |[[Salman bin Əbdüləziz əs-Səud|Salman bin Əbdüləziz əs- Saud]] |[[Maliyyə naziri]] |[[Məhəmməd əs-Jadaan]] |[[Səudiyyə Ərəbstanı Mərkəzi Bankı]] |[[Fahad Əlmübarək]] |- |{{ZAF}} |[[Prezident]] |[[Kril Ramaphosa]] |[[Maliyyə naziri]] |[[Enoç Godongvana ]] |[[Cənubi Afrika Ehtiyat Bankı]] |[[Lesetja Kganyago]] |- |{{TUR}} |[[Prezident]] |[[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] |[[Xəzinə və Maliyyə naziri]] |[[Nurəddin Nəbati]] |[[Türkiyə Mərkəzi Bankı]] |[[Şahab Kavcıoğlu]] |- |{{GBR}} |[[Baş nazir]] |[[Boris Conson]] |[[Maliyyə nazirliyinin kansleri]] |[[Rişi Sunak]] |[[İngiltərə Bankı]] |[[Andrev Bailey]] |- |{{USA}} |[[Prezident]] |[[Co Bayden]] |[[Xəzinədarlıq katibi]] |[[Cənnət Yellen]] |[[Federal Ehtiyat]] |[[Jerom Povell]] |- |rowspan=2 |{{EUR}} |[[Avropa İttifaqının Prezidenti]] |[[Çarles Mişel]] |rowspan=2 |[[İqtisadiyyat üzrə komissiya]] |rowspan=2 |[[Paolo Gentiloni]] |rowspan=2 |[[Avropa Mərkəzi Bankı]] |rowspan=2 |[[Kristine Lagarde]] |- |[[Avropa İttifaqı Komissiyasının sədri]] |{{nowrap|[[Ursula von der Leyen]]}} |} ===Liderlər=== <gallery class="center" widths="120px"> Fayl:Mensaje de fin de año del Presidente Alberto Fernández (cropped).jpg|{{ARG}} <br />[[Alberto Fernandez]],<br />[[Prezident]] Fayl:Prime Minister of Australia Scott Morrison.jpg|{{AUS}} <br />[[Skott Morrison]],<br />[[Baş Nazir]] Fayl:Jair Bolsonaro 2021 (cropped).jpg|{{BRA}} <br />[[Jair Bolsonaru|Jair Bolsonaro]],<br />[[Prezident]] Fayl:Trudeau visit White House for USMCA (cropped).jpg|{{CAN}} <br />[[Castin Trudeau]],<br />[[Baş Nazir]] Fayl:Xi Jinping 2019.jpg|{{CHN}} <br />[[Xi Jinping]],<br />[[Prezident]] Fayl:Emmanuel Macron (cropped).jpg|{{FRA}} <br />[[Emmanuel Makron]],<br />[[Prezident]] Fayl:2021-09-12 Politik, TV-Triell Bundestagswahl 2021 1DX 3801 by Stepro (cropped).jpg|{{DEU}} <br />[[Olaf Skolz]],<br />[[Kansler]] Fayl:Prime Minister Modi in July 2021.jpg|{{IND}} <br />[[Narendra Modi]],<br />[[Baş Nazir]] Fayl:Joko Widodo 2019 official portrait.jpg|{{IDN}} <br />[[Joko Vidodo]],<br />[[Prezident]] Fayl:Mario Draghi 2021 cropped.jpg|{{ITA}} <br />[[Mario Dragi]],<br />[[Baş Nazir]] Fayl:Fumio Kishida 20211005.jpg|{{JPN}} <br />[[Fumio Kişida]],<br />[[Baş Nazir]] Fayl:Yoon Suk-yeol in May 2022.jpg|{{KOR}} <br />[[Yoon Suk-yeol]],<br />[[Prezident]] Fayl:Conferencia de prensa del Presidente de México - Miércoles 24 de junio de 2020 6 (cropped).jpg|{{MEX}} <br />[[Andres Manuel Lopes Obrador|Andres Manuel Lopez Obrador]],<br />[[Prezident]] Fayl:Владимир Путин (13-11-2021) (cropped).jpg|{{RUS}} <br />[[Vladimir Putin]],<br />[[Prezident]] Fayl:Salman of Saudi Arabia - 2020 (49563590728) (cropped).jpg|{{SAU}} <br />[[Salman bin Əbdüləziz əs-Səud|Salman bin Əbdüləziz əs- Saud]],<br />[[Kral]] Fayl:Cyril Ramaphosa - President of South Africa - 2018 (cropped).jpg|{{ZAF}} <br />[[Kril Ramaphosa]],<br />[[Prezident]] Fayl:Recep Tayyip Erdogan (2020-01-19) 01.jpg|{{TUR}} <br />[[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]],<br />[[Prezident]] Fayl:Boris Johnson official portrait (cropped).jpg|{{GBR}} <br />[[Boris Conson]],<br />[[Baş Nazir]] Fayl:Joe Biden presidential portrait (cropped).jpg|{{USA}} <br />[[Co Bayden]],<br />[[Prezident]] Fayl:Charles Michel 2019 (cropped).jpg|{{EUR}} <br />[[Çarles Mişel]],<br />[[Avropa İttifaqının Prezidenti]] Fayl:Official Portrait of Ursula von der Leyen (cropped).jpg|{{EUR}} <br />[[Ursula von der Leyen]],<br />[[Avropa İttifaqı Komissiyasının sədri]] </gallery> ===Üzv ölkə məlumatları=== {| class="wikitable sortable" style="font-size:90%; line-height:1.5; text-align:right" |- ! Üzv ! Ticarət<br />{{nowrap| USD}} (2018) ! [[List of countries by GDP (nominal)|{{nowrap|Nom. GDP}}]]<br />{{nowrap|mil. USD}} (2022)<ref name="IMF Data">{{Cite web|title=World Economic Outlook Database April 2022|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April|access-date=2022-04-19|website=www.imf.org}}</ref> ! [[List of countries by GDP (PPP)|{{nowrap|PPP GDP}}]]<br />{{nowrap|mil. USD}} (2022)<ref name="IMF Data" /> ! style="font-size:85%" | [[List of countries by GDP (nominal) adambaşı|{{nowrap|Nom. GDP}} adambaşı]]<br />USD (2022)<ref name="WEO_2017_G19">{{cite web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/October/weo-report?c=213,193,223,156,924,132,134,534,536,136,158,542,273,922,456,199,186,112,111,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2021&ey=2021&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook Database: GDP, GDP per capita, GDP PPP|date=October 2018|publisher=International Monetary Fund|access-date=2 April 2019}} (2016 GDP and GDP PPP numbers for Germany are IMF staff estimates.)</ref><ref name=WEO_2017_EU>{{cite web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/October/weo-report?c=213,193,223,156,924,132,134,534,536,136,158,542,273,922,456,199,186,112,111,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2021&ey=2021&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook Database: GDP, GDP PPP, Population for EU countries|publisher=International Monetary Fund|date=April 2017|access-date=10 October 2017}} (2016 GDP and GDP PPP numbers for Belgium, Croatia, the Czech Republic, Denmark, Germany, Luxembourg, Slovakia, Slovenia, and Sweden are IMF staff estimates.)</ref> ! style="font-size:85%" | [[List of countries by GDP (PPP) adambaşı|{{nowrap|PPP GDP}} adambaşı]]<br />USD (2022)<ref name="IMF Data" /> ! [[Human Development Index|HDI]]<br />(2019) ! Əhali<br />(2018)<ref>{{Cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=73&pr.y=5&sy=2018&ey=2018&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=512%2C668%2C914%2C672%2C612%2C946%2C614%2C137%2C311%2C546%2C213%2C962%2C911%2C674%2C314%2C676%2C193%2C548%2C122%2C556%2C912%2C678%2C313%2C181%2C419%2C867%2C513%2C682%2C316%2C684%2C913%2C273%2C124%2C868%2C339%2C921%2C638%2C948%2C514%2C943%2C218%2C686%2C963%2C688%2C616%2C518%2C223%2C728%2C516%2C836%2C918%2C558%2C748%2C138%2C618%2C196%2C624%2C278%2C522%2C692%2C622%2C694%2C156%2C142%2C626%2C449%2C628%2C564%2C228%2C565%2C924%2C283%2C233%2C853%2C632%2C288%2C636%2C293%2C634%2C566%2C238%2C964%2C662%2C182%2C960%2C359%2C423%2C453%2C935%2C968%2C128%2C922%2C611%2C714%2C321%2C862%2C243%2C135%2C248%2C716%2C469%2C456%2C253%2C722%2C642%2C942%2C643%2C718%2C939%2C724%2C734%2C576%2C644%2C936%2C819%2C961%2C172%2C813%2C132%2C726%2C646%2C199%2C648%2C733%2C915%2C184%2C134%2C524%2C652%2C361%2C174%2C362%2C328%2C364%2C258%2C732%2C656%2C366%2C654%2C144%2C336%2C146%2C263%2C463%2C268%2C528%2C532%2C923%2C944%2C738%2C176%2C578%2C534%2C537%2C536%2C742%2C429%2C866%2C433%2C369%2C178%2C744%2C436%2C186%2C136%2C925%2C343%2C869%2C158%2C746%2C439%2C926%2C916%2C466%2C664%2C112%2C826%2C111%2C542%2C298%2C967%2C927%2C443%2C846%2C917%2C299%2C544%2C582%2C941%2C474%2C446%2C754%2C666%2C698&s=LP&grp=0&a=|title=International Monetary Fund Population Statistics|date=October 2018|website=International Monetary Fund|access-date=2 April 2019}}</ref> ! Ərazi<br />km<sup>2</sup> ! [[Permanent members of the United Nations Security Council|D5]] ! [[G4 nations|G4]] ! [[G7]] ! [[BRICS]] ! [[MIKTA]] ! [[İnkişafa Yardım Komitəsi|İYK]] ! [[OECD]] ! [[Millətlər Birliyi|MB]] ! [[Next 11|N11]] ! [[Neft İxrac Edən Ölkələr Birliyi|OPEK]] ! [[KİVMTC]] ! [[Beynəlxalq Valyuta Fondu|BVF]] iqtisadiyyat təsnifatı <ref>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/groups.htm|title=World Economic Outlook Database: WEO Groups and Aggregates Information|publisher=International Monetary Fund|date=April 2017|access-date=10 October 2017}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/faq.htm#q4b|title=World Economic Outlook: Frequently Asked Questions. Q. How does the WEO categorize advanced versus emerging market and developing economies?|publisher=International Monetary Fund|date=29 July 2017|access-date=10 October 2017}}</ref> |- | {{ARG}} | 127{{0|.0}} | 564,277 | 1,195,581 | 12,187 | 25,822 | 0.845 | 44,570,000 | 2,780,400 | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | Yaranan |- | {{AUS}} | 481.1 | 1,748,334 | 1,605,196 | 67,464 | 61,941 | 0.944 | 25,182,000 | 7,692,024 | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Hə}} | {{Hə}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | Qabaqcıl |- |{{BRA}} | 650.0 | 1,833,274 | 3,680,942 | 8,570 | 17,208 | 0.765 | 210,869,000 | 8,515,767 | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | Yaranan |- | {{CAN}} | 910{{0|.0}} | 2,221,218 | 2,236,928 | 57,406 | 57,812 | 0.929 | 38,179,630 | 9,984,670 | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Hə}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | Qabaqcıl |- | {{CHN}} | 4,629{{0|.0}} | 19,911,593 | 30,177,926 | 14,096 | 21,364 | 0.761 | 1,396,982,000 | 9,596,960 | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | Yaranan |- | {{FRA}} | 1,227.4 | 2,936,702 | 3,677,579 | 44,747 | 56,036 | 0.901 | 65,098,000 | 640,679 | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Hə}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | Qabaqcıl |- |{{FRG}} | 2,834{{0|.0}} | 4,256,540 | 5,269,963 | 51,104 | 63,271 | 0.947 | 82,786,000 | 357,114 | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | Qabaqcıl |- |{{IND}} | 830.7 | 3,291,398 | 11,745,260 | 2,342 | 8,358 | 0.645 | 1,334,221,000 | 3,287,263 | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | Yaranan |- | {{IDN}} | 368.9 | 1,289,295 | 3,995,064 | 4,691 | 14,535 | 0.718 | 265,316,000 | 1,904,569 | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Hə}} | Yaranan |- | {{ITA}} | 1,047.4 | 2,058,330 | 2,972,091 | 34,777 | 50,216 | 0.892 | 60,756,000 | 301,336 | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | Qabaqcıl |- | {{JPN}} | 1,486.6 | 4,912,147 | 6,110,075 | 39,243 | 48,814 | 0.919 | 126,431,000 | 377,930 | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | Qabaqcıl |- | {{KOR}} | 1,140.4 | 1,804,680 | 2,735,870 | 34,994 | 53,051 | 0.916 | 51,665,000 | 100,210 | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Hə}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | Qabaqcıl |- | {{MEX}} | 915.2 | 1,322,740 | 2,890,685 | 10,166 | 22,216 | 0.779 | 124,738,000 | 1,964,375 | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | Yaranan |- |{{RUS}} | 687.5 | 1,829,050 | 4,365,443 | 12,575 | 30,013 | 0.824 | 146,850,200 | 17,098,242 | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | Yaranan |- | {{SAU}} | 369.1 | 1,040,166 | 2,002,542 | 28,759 | 55,368 | 0.854 | 33,203,000 | 2,149,690 | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | Yaranan |- | {{ZAF}} | 187.8 | 426,166 | 937,964 | 6,979 | 15,361 | 0.709 | 57,420,000 | 1,221,037 | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | Yaranan |- | {{TUR}} | 391{{0|.0}} | 692,380 | 3,212,072 | 8,081 | 37,488 | 0.820 | 71,867,000 | 783,562 | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Hə}} | Yaranan |- |{{GBR}} | 1,157.1 | 3,376,003 | 3,751,845 | 49,761 | 55,301 | 0.932 | 66,466,000 | 242,495 | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Hə}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | Qabaqcıl |- | {{USA}} | 4,278{{0|.0}} | 25,346,805 | 25,346,805 | 76,027 | 76,027 | 0.926 | 328,116,000 | 9,833,517 | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | Qabaqcıl |- | {{EUR}} | | 17,199,536 | 23,730,275 | 38,560 | 53,201 | 0.900 | 512,600,000 | 4,233,262 | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Hə}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | {{Yox}} | Qabaqcıl (çoxluq) |} Bu 20 üzvdən əlavə, G20-nin iclaslarında bir sıra digər beynəlxalq forum və qurumların baş icraçı direktorları iştirak edirlər. Bunlara [[Beynəlxalq Valyuta Fondu]]nun icraçı direktoru və sədri, [[Dünya Bankı]]nın prezidenti, Beynəlxalq Valyuta və Maliyyə Komitəsi və İnkişafa Yardım Komitəsinin sədri daxildir. G20-yə üzvlük hər hansı bir ildə dünyanın 20 ən böyük iqtisadiyyatını tam olaraq əks etdirmir; təşkilatın bildirdiyi kimi: {{sitat|G20 kimi bir forumda, fəaliyyətinin effektivliyini və davamlılığını təmin etmək üçün iştirak edən ölkələrin sayının məhdudlaşdırılması və müəyyən edilməsi xüsusilə vacibdir. G20-yə üzvlük üçün heç bir rəsmi meyar yoxdur və qrupun tərkibi yaradılandan bəri dəyişməz qalıb. G20-nin məqsədləri baxımından beynəlxalq maliyyə sistemi üçün sistem əhəmiyyətli ölkələrin və regionların daxil edilməsi vacib hesab edilmişdir. Coğrafi tarazlıq və əhalinin təmsilçiliyi kimi aspektlər də böyük rol oynamışdır.}} ===Asiya ölkələrinin rolu=== [[Asiya İnkişaf Bankı]]nın (AİB) 2011-ci il hesabatında [[Çin Xalq Respublikası|Çin]] və Hindistan kimi böyük Asiya iqtisadiyyatlarının gələcəkdə qlobal iqtisadi idarəetmədə daha mühüm rol oynayacağı proqnozlaşdırılır. Hesabatda iddia olunurdu ki, inkişaf etməkdə olan bazar iqtisadiyyatlarının yüksəlişi G20-nin qlobal iqtisadi rəhbər komitəyə çevriləcəyi yeni dünya nizamının müjdəçisidir <ref name="The People's Daily, PRC">{{cite news|url=http://english.peopledaily.com.cn/90001/90778/98506/7361425.html|title=Asia to play bigger role on world stage, G20: ADB report |work=The People's Daily|date=26 April 2011|access-date=26 April 2011}}</ref>. AİB, həmçinin qeyd edib ki, Asiya ölkələri 2000-ci illərin sonundakı tənəzzüldən sonra qlobal bərpaya rəhbərlik ediblər. O, regiondaxili ticarətin gücləndirilməsi və daxili tələbin stimullaşdırılması yolu ilə G20-nin tarazlı və dayanıqlı inkişaf üçün gündəliyini formalaşdıraraq, regionun qlobal səhnədə daha çox iştirak edəcəyini proqnozlaşdırırdı. ==Dəvət edənlər== [[Fayl:G20 members and invited states.svg|thumb|upright=2|right|G20 üzvləri (tünd göy), 2016-cı ildən etibarən Avropa İttifaqı vasitəsilə təmsil olunan ölkələr (açıq mavi) və əvvəllər dəvət olunmuş dövlətlər (çəhrayı).]] Tipik olaraq, G20-nin tamhüquqlu üzvü olmayan bir neçə iştirakçı sammitlərdə iştirak etmək üçün uzadılmış dəvətnamələr alır. Daimi qonaq dəvətçilər: [[İspaniya]] hökuməti, Cənub-Şərqi Asiya Xalqları Assosiasiyasının sədri, Afrika İttifaqının Sədri və Afrikanın İnkişafı Naminə Yeni Tərəfdaşlıq nümayəndəsi öz təşkilatlarının rəhbərləri və öz dövlətlərinin hökumət başçıları kimi öz imkanları daxilində dəvət olunurlar. Bundan əlavə, Maliyyə Sabitliyi Şurası, [[Beynəlxalq Əmək Təşkilatı]], [[Beynəlxalq Valyuta Fondu]], [[İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı]], [[ Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]], Dünya Bankı Qrupu və [[Ümumdünya Ticarət Təşkilatı]] öz təşkilatlarının siyasət məqsədləri çərçivəsində sammit öncəsi planlaşdırmada iştiraka dəvət olunurlar <ref>{{cite web|url=https://www.g20australia.org/about_g20/g20_members/international_organisations|title=International Organisations|publisher=G-20 Australia|year=2014|access-date=22 December 2014}}</ref><ref name="G20 World">[https://g20.org/about-g20/g20-members/g20-world/ "G20 and the world"]. G20.org. 2015. Retrieved 16 April 2015.</ref> Digər dəvətçilər ev sahibi olan ölkə tərəfindən seçilir, adətən öz regionundan bir və ya iki ölkə seçilir <ref name="G20 World"/> Məsələn, Cənubi Koreya Sinqapuru dəvət etdi. Keçmişdə dəvət olunmuş beynəlxalq təşkilatlara Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı, Bank Nəzarəti üzrə Bazel Komitəsi, [[Müstəqil Dövlətlər Birliyi]] (MDB), [[Avrasiya İqtisadi Birliyi]] , [[Avropa Mərkəzi Bankı|Avropa Mərkəzi Bank]] , Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı , Qlobal İdarəetmə Qrupu (3G) və [[Körfəz Əməkdaşlıq Şurası]] . Əvvəllər [[Hollandiya regionu|Hollandiya]]nın [[İspaniya]] ilə oxşar statusu var idi, halbuki [[Avropa İttifaqı]] Şurasına dönəmli sədrlik də dəvət alacaqdı, ancaq bu statusda və öz dövlətinin lideri kimi deyil (Çexiyanın baş nazirləri Mirek Topolanek və Yan Fişer kimi) 2009 sammitləri zamanı). ==Daimi qonaqlar== {| class="wikitable sortable" ! Dəvət edən ! Məmur ! Dövlət ! Rəsmi başlıq |- | [[Afrika İttifaqı]] (Aİ) | [[Maki Sall]] | {{SEN}} | [[Prezident]]<br />([[Chairperson of the African Union|Sədr]])<br><small>Fevral 2022 </small> |- | [[Cənub Şərqi Asiya Millətləri Assosiasiyası]] (CŞAMA) | [[Hun Sen]] | {{KHM}} | [[Baş Nazir]]<br />(2022 kreslo) |- | [[Lim Jok Hoi]] | | [[Baş Katib]] |- | [[Maliyyə Sabitliyi Şurası]] (MSŞ) | [[Randal K. Quarles]] | | Sədr |- | [[Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı]] (ƏKTT) | [[Qu Donqyu]] | | Baş Direktor |- | [[Beynəlxalq Əmək Təşkilatı]] (BƏT) | [[Qay Rayder]] | | Baş Direktor |- | [[Beynəlxalq Valyuta Fondu]] (BVF) | [[Kristalina Georgiyeva]] | | [[İcraçı Direktor]] |- | {{ESP}} | [[Pedro Sançes|Pedro Sançez]] | {{ESP}} | [[Baş Nazir]] |- | [[Afrikanın İnkişafı üçün Yeni Tərəfdaşlıq]] | [[Paul Kaqame]] | {{RWA}} | [[Prezident]]<br />(kreslo) |- | [[İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı]] (İƏİT) | [[Matias Cormann]] | | Baş Katib |- | [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]] (BMT) | [[Antoniu Quterreş|Antonio Quterreş]] | | [[Baş Katib]] |- | [[Dünya Bankı Qrupu]] (DBQ) | [[David Malpass]] | | Prezident |- | [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı]] (ÜST) | [[Tedros Adanom Qebreisus|Tedros Adhanom]] | | [[Baş Direktor]] |- | [[Ümumdünya Ticarət Təşkilatı]] (ÜTT) | [[Nqozi Okonjo-Iveala]] | | [[Baş Direktor]] |} ==Gündəlik== ===Maliyyə diqqəti=== ABŞ, Kanada və Almaniya siyasətçiləri tərəfindən hazırlanmış G20-nin ilkin gündəliyi ən böyük inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatları bərabərhüquqlu tərəfdaşlar kimi cəlb edəcək inklüziv formatda suveren borcun davamlılığına və qlobal maliyyə sabitliyinə çox diqqət yetirmişdir. 2008-ci ilin noyabrında keçirilən sammit zamanı qrupun liderləri əsasən qlobal maliyyə sisteminin bərpası üçün Dünya Bankı və BVF daxil olmaqla beynəlxalq maliyyə təşkilatlarına trilyonlarla töhfə verəcəklərini vəd etdilər <ref>{{cite news |url=https://www.theglobeandmail.com/news/world/how-canada-made-the-g20-happen/article4322767/?page=all |work=theglobeandmail.com |location=Toronto |title=How Canada Made the G20 Happen |first=John |last=Ibbitson |date=18 June 2016 |access-date=18 July 2017}}</ref><ref name="FA">{{cite journal|title=The End of the G-20|journal=[[Foreign Affairs]]|date=September 2016|url=https://www.foreignaffairs.com/articles/2016-09-14/end-g-20|last1=Liao|first1=Rebecca}}{{subscription required|via=Foreign Affairs}}</ref> Yarandığı gündən G20 sammiti iştirakçılarının əhatə etdiyi təkrarlanan mövzular qlobal iqtisadi artım, beynəlxalq ticarət və maliyyə bazarının tənzimlənməsi ilə bağlı prioritetdir <ref name="auto">{{cite news |url=https://www.g20.org/Webs/G20/EN/G20/Agenda/agenda_node.html |work=G20.org |location=Berlin |title=The G20 Presidency 2017 at a Glance |first=of Germany |last=The Federal Government |date=1 December 2016 |access-date=6 July 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170706224916/https://www.g20.org/Webs/G20/EN/G20/Agenda/agenda_node.html |archive-date=6 July 2017 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref> ===İnklüziv artım=== G20 ölkələrinin payına qlobal karbon emissiyalarının təxminən 75%-i düşür <ref name=":1">{{Cite web|date=2021-07-20|title='Reckless': G20 states subsidised fossil fuels by $3tn since 2015, says report|url=http://www.theguardian.com/environment/2021/jul/20/g20-states-subsidised-fossil-fuels-2015-coal-oil-gas-cliamte-crisis|access-date=2021-07-20|website=the Guardian|language=en}}</ref> 2015-ci ildə BMT-nin Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri və Paris İqlim Sazişinin qəbulundan sonra daha çox “qlobal əhəmiyyət kəsb edən məsələlər”<ref name="auto"/><ref name="auto1">{{cite news |url=http://amnt.org/wp-content/uploads/2017/07/G20-Nations-Shifting-the-Trillions__RAF__Q3-2017.pdf |work=Revue Analyse Financière |location=Paris |title=G20 Nations Shifting the Trillions: Impact Investing, Green Infrastructure and Inclusive Growth |first=M. Nicolas J. |last=Firzli |date=7 July 2017 |access-date=7 July 2017}}</ref>G20-nin gündəliyinə miqrasiya, rəqəmsallaşma, məşğulluq, səhiyyə, qadınların iqtisadi səlahiyyətlərinin artırılması və inkişaf yardımı əlavə edilib. G20 ölkələri vədlərinə baxmayaraq, 2015-2021-ci illər arasında qalıq yanacaq şirkətlərinə 3,3 trilyon dollardan çox subsidiya veriblər </ref> Despite promises G20 nations subsidised fossil fuel companies over $3.3 trillion between 2015 and 2021.<ref name=":1" /> ===Bir-biri ilə əlaqəli mövzular=== Almaniyanın Federal Maliyyə Naziri Volfqanq Şöyble G20 ölkələrinin qarşısında duran məsələlərin, istər sırf maliyyə, istərsə də inkişafla bağlı bir-biri ilə əlaqəli olduğunu və effektiv, kəsişən siyasət tədbirlərinə nail olmaq zərurətində təkid etdi: “Qloballaşma yüz milyonlarla insanı kənara çıxardı. yoxsulluq, lakin bəzi dairələrdə məyusluğun getdikcə artması […] inkişaf, [milli] təhlükəsizlik və miqrasiya hamısı bir-biri ilə bağlıdır” <ref name="auto1"/> ==G20 İştirak Qrupları== G20 İştirak Qrupları ev sahibi ölkənin təşkilatları tərəfindən idarə olunan müstəqil kollektivlərdir. Onlar müxtəlif maraqlı tərəflər qrupunu təmsil edir və baxılmaq üçün G20 liderlərinə rəsmi olaraq təqdim edilmiş məcburi olmayan siyasət tövsiyələrini hazırlamaq üçün kollektiv şəkildə işləyirlər. İndoneziyanın ev sahibliyi etdiyi 2022 G20 üçün müstəqil maraqlı tərəflərə G20 liderlərinə təkliflər və siyasət tövsiyələri hazırlamaqda kömək etmək üçün yaradılmış 10 İştirak Qrupu mövcuddur. ==Tənqidlər== ===Üzvlüyün müstəsnalığı=== Baxmayaraq ki, G20 qrupun "iqtisadi çəkisi və geniş üzvlüyü ona yüksək dərəcədə legitimlik və qlobal iqtisadiyyatın və maliyyə sisteminin idarə olunmasında təsir imkanları verir" <ref>[http://www.g20.org/about_what_is_g20.aspx "About G-20"] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20131120040653/http://www.g20.org/about_what_is_g20.aspx |date=20 November 2013 }}. G20.org. Retrieved 11 December 2012.</ref>onun legitimliyinə etiraz edilmişdir. Danimarka Beynəlxalq Tədqiqatlar İnstitutunun 2011-ci il hesabatında G20-nin eksklüzivliyi tənqid edilib, xüsusən də onun Afrika ölkələrinin kifayət qədər təmsil olunmaması və təşkilata təmsilçiliyi təmin etməyən sadəcə “kənarlarda güzəşt” kimi qeyri-üzv dövlətlərdən müşahidəçilərin dəvət edilməsi praktikası vurğulanıb. legitimlik <ref>{{cite journal|last=Vestergaard|first=Jakob|url=http://www.diis.dk/graphics/publications/reports2011/rp2011-04-g20-and-beyond_web.pdf|title=The G20 and Beyond: Towards Effective Global Economic Governance|journal=DIIS Report|date=April 2011|access-date=25 June 2013|archive-date=9 May 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130509063916/http://www.diis.dk/graphics/publications/reports2011/rp2011-04-g20-and-beyond_web.pdf|url-status=dead}}</ref> Üzvlük məsələsinə gəlincə, ABŞ-ın keçmiş prezidenti Barak Obama hər kəsi razı salmağın çətinliyini qeyd etdi: "Hamı özlərinin də daxil olduğu mümkün olan ən kiçik qrupun olmasını istəyir. Beləliklə, əgər onlar dünyanın 21-ci ən böyük dövlətidirlərsə, G21-i istəyirlər və Onların kəsilməsinin çox ədalətsizlik olduğunu düşünürəm”. Digərləri 2011-ci ildə eksklüzivliyin həlledilməz problem olmadığını və onun daha əhatəli ola biləcəyi mexanizmləri təklif etdiklərini bildirdilər. {{sfn|Cooper|2011}} ====Norveç perspektivi==== Norveçin inklüziv beynəlxalq proseslərə, Birləşmiş Millətlər Təşkilatına və BMT sisteminə verdiyi vurğuya uyğun olaraq, 2010-cu ildə Der Spiegel jurnalına müsahibəsində Norveçin hazırkı baş naziri Jonas Gahr Støre G20-ni "İkinci Dünya Müharibəsindən bəri ən böyük uğursuzluqlardan biri" adlandırdı<ref name="setback">{{cite news |url=http://www.spiegel.de/international/europe/0,1518,702104,00.html |title=Norway Takes Aim at G-20:'One of the Greatest Setbacks Since World War II' |work=[[Der Spiegel]] |date=22 June 2010 |access-date=27 June 2010}}</ref>BMT-nin bütün üzvü olan 173 ölkə G20-yə daxil deyil. Buraya əsas inkişaf etmiş iqtisadiyyatı və BMT-nin beynəlxalq inkişaf proqramlarına yeddinci ən böyük töhfə verən Norveç daxildir,AB-nin üzvü olmayan və dolayısı ilə belə G20-də təmsil olunmur.Norveç, digər bu cür xalqlar kimi, qrup daxilində az və ya heç bir səsə malik deyil. Støre iddia etdi ki, G20 II Dünya Müharibəsindən sonra yaradılmış BVF, Dünya Bankı və Birləşmiş Millətlər Təşkilatı kimi beynəlxalq təşkilatların legitimliyini pozur: {{sitat|G20 özünü təyin edən qrupdur. Onun tərkibini böyük ölkələr və güclər müəyyən edir. O, yalnız ən zəngin ölkələrin təmsil olunduğu G7 və ya G8-dən daha çox təmsilçi ola bilər, amma yenə də özbaşınadır. Biz artıq 19-cu əsrdə, böyük dövlətlərin görüşüb dünya xəritəsini yenidən tərtib etdiyi bir dövrdə yaşamırıq. Yeni Vyana Konqresinin heç kimə ehtiyacı yoxdur<ref name="setback" />}} Norveç, Erna Solberqin hökuməti altında Almaniyanın Hamburq şəhərində keçirilən 2017-ci ildə G20 sammitində iştirak edib. ====Üzvlüklə bağlı İspaniyanın mövqeyi==== İspaniya hökumətinin siyasəti rəsmi üzvlük tələb etməməkdir.2008-ci ildən sonra iqtisadi böhrandan ağır zərbə almasına baxmayaraq, İspaniya nominal ÜDM-ə görə hələ də dünyanın on üçüncü ən böyük iqtisadiyyatıdır (Avropa İttifaqında dördüncü) və alıcılıq qabiliyyəti paritetinə görə on beşinci böyükdür və G20-nin bir neçə hazırkı üzvlərinin sayını açıq şəkildə üstələyir. Argentina və ya Cənubi Afrika kimi. Bundan əlavə, 1990-cı illərdən bəri bir neçə ispan şirkəti çoxmillətli status qazanmış, tez-tez mədəni cəhətdən yaxın Latın Amerikasında fəaliyyətlərini genişləndirmişlər, burada İspaniya ABŞ-dan sonra ikinci ən böyük xarici investordur və mühüm təsirini saxlayır.Bu faktlar İspaniyanın G20-yə daimi üzv olmaq istəməsi fikrini gücləndirdi ====Polşa arzuları==== İspaniyanın mövqeyindən fərqli olaraq, Polşa hökuməti dəfələrlə G20-yə qoşulmağı xahiş edib. 2009-cu il G20 London sammitindən əvvəl Polşa hökuməti İspaniya və Hollandiya ilə birləşməkdə maraqlı olduğunu bildirdi və bir neçə Avropa liderinin qanuni icazə olmadan bütün Aİ adından danışdığı "təşkilati qarışıqlığı" pislədi. 2010-cu ildə xarici diplomatlarla görüşü zamanı Polşa prezidenti Lex Kaçinski demişdi: {{sitat|Polşa iqtisadiyyatı bizim məlumatlara görə 18-ci dünya iqtisadiyyatıdır. Mənim ölkəmin yeri G20-nin üzvləri arasındadır. Bu, çox sadə bir postulatdır: birincisi – bu, Polşa iqtisadiyyatının ölçüsündən irəli gəlir, ikincisi – Polşanın öz regionunda ən böyük ölkə olması və müəyyən bir hekayəni yaşamış ən böyük ölkə olması ilə bağlıdır. Bu hekayə siyasi və iqtisadi transformasiyadır}} 2012-ci ildə Tim Ferguson Forbes jurnalında yazırdı ki, Polşa iqtisadiyyatı Avropada liderlik roluna doğru gedir və üzvlük daha qanuni olacaq. Dünya Bankından Mamta Murthi dedi: "Bir klubda olmaq üçün Polşanın edə biləcəyi şey, artıq qoşulmaq istədiyi klubda olduğu kimi davranmaqdır." 2014-cü ildə Ernst & Young konsaltinq şirkəti G20 üçün optimal üzvlər haqqında hesabatını dərc etdi. Ticarət, institusional və investisiya əlaqələrini təhlil etdikdən sonra Polşa optimal üzvlərdən biri kimi daxil edilib. G20-yə üzvlük Polşanın Qanun və Ədalət partiyasının və Prezident Andjey Dudanın siyasi proqramının bir hissəsi olub. 2017-ci ilin martında Polşanın Baş Nazirinin müavini Mateuş Moravetski Polşanın ilk nümayəndəsi kimi G20 maliyyə nazirlərinin Baden-Badendə keçirilən iclasında iştirak etmişdir.<ref>{{Cite news|url=http://tvn24bis.pl/ze-swiata,75/rzeczy-ktore-musisz-wiedziec-o-szczycie-g20,724315.html|title=Rzeczy, które musisz wiedzieć o szczycie G20 {{!}} Ze świata|work=TVN24 BiS|access-date=31 March 2017|language=pl}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.rp.pl/Gospodarka/303169812-Morawiecki-wsrod-ministrow-finansow-G20.html#ap-1|title=Morawiecki wśród ministrów finansów G20 – Gospodarka – rp.pl|access-date=31 March 2017}}</ref> ====Qlobal İdarəetmə Qrupu (3G) cavabı==== 2010-cu ilin iyununda Sinqapurun BMT-dəki nümayəndəsi G20-yə onun qərarlarının "böyük və kiçik bütün ölkələrə" təsir edəcəyi barədə xəbərdarlıq etdi və G20-yə daxil olmayan tanınmış üzvlərin maliyyə islahatları müzakirələrinə daxil edilməli olduğunu bildirdi. Sinqapur bundan sonra G20-yə daxil olmayan 30 ölkədən (bir neçə mikrodövlət və bir çox Üçüncü Dünya ölkələri daxil olmaqla) qeyri-rəsmi qruplaşma olan Qlobal İdarəetmə Qrupunun (3G) təşkilində aparıcı rol oynadı və onların fikirlərini G20 prosesinə daha effektiv şəkildə yönəltmək məqsədi daşıdı <ref name="Press Statement by the Global Governance Group (3G) on its Ninth Ministerial Meeting in New York on 22 September 2016">{{cite web|title=Press Statement by the Global Governance Group (3G) on its Ninth Ministerial Meeting in New York on 22 September 2016|url=https://www.mfa.gov.sg/content/mfa/media_centre/press_room/pr/2016/201609/press_20160923.html|website=mfa|access-date=23 July 2017|language=en-us|date=22 September 2016}}</ref><ref>[http://www.siiaonline.org/?q=programmes/insights/siia-welcomes-new-3g-initiative-small-states "SIIA welcomes new 3G initiative for small states"]. Singapore Institute of International Affairs. 12 February 2010. Retrieved 16 November 2013.</ref><ref>[https://www.un.org/esa/ffd/events/2010GAWGFC/7/Stmt_Singapore.pdf "Statement by Singapore on behalf of the Global Governance Group" (PDF)]. United Nations. 2 June 2010. Retrieved 12 February 2013.</ref> Sinqapurun 3G-yə sədrliyi Sinqapurun 2010-cu ilin noyabrında Cənubi Koreyada keçiriləcək G20 sammitinə, eləcə də 2011, 2013, 2014, 2015, 2016 və 2017 sammitlərinə dəvət edilməsi üçün əsas kimi göstərilib. ====Xarici siyasət tənqidləri==== Amerikanın "Foreign Policy" jurnalı, G20-ni, guya eksklüziv G8-ə alternativ kimi əsas funksiyası baxımından pisləyən məqalələr dərc edib. O, G20 üzvlərinin bəzilərinin hərəkətlərini şübhə altına alır və bəzi dövlətlərin ilk növbədə üzvlüyə malik olmaması fikrini irəli sürür. Bundan əlavə, Böyük Tənəzzülün təsirləri hələ də davam edərkən, jurnal G20-nin dünya maliyyə institutlarında islahatlar həyata keçirmək səylərini tənqid edərək, bu cür səyləri uğursuzluq kimi qələmə verir.<ref>{{cite news|url=https://foreignpolicy.com/articles/2012/04/12/the_g_20_is_failing|title=The G-20 Is Failing|work=[[Foreign Policy]]|first=Edwin M.|last=Truman|date=12 April 2012|access-date=24 April 2012}}</ref> ===Daha geniş narahatlıqlar=== G20-nin görkəmli üzvlüyü qaydaları tətbiq etmək üçün hər hansı formal qabiliyyətin olmamasına baxmayaraq, ona qlobal siyasətə güclü töhfə verir. G20-nin legitimliyi ilə bağlı mübahisələr var, onun təşkili və bəyannamələrinin effektivliyi ilə bağlı tənqidlər<ref>{{cite web |author=Sachin Chaturvedi |url=http://www.inwent.org/ez/articles/190338/index.en.shtml |website=D+C |title=Mainstream Heiligendamm |date=January 2011 |access-date=3 December 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110101160819/http://www.inwent.org/ez/articles/190338/index.en.shtml |archive-date=2011-01-01}}</ref> G20-nin şəffaflığı və hesabatlılığı rəsmi nizamnamənin olmamasına və ən mühüm G20 görüşlərinin qapalı keçirilməsinə diqqət çəkən tənqidçilər tərəfindən şübhə altına alınıb. 2001-ci ildə iqtisadçı Françes Stevart G20-yə alternativ olaraq Birləşmiş Millətlər Təşkilatı daxilində İqtisadi Təhlükəsizlik Şurasının yaradılmasını təklif etdi. Belə bir şurada üzvlər dünya iqtisadiyyatı üçün əhəmiyyətlərinə və dünya iqtisadi inkişafına verməyə hazır olduqları töhfələrə görə Baş Assambleya tərəfindən seçiləcəklər. Zirvə ilə bağlı təhlükəsizliyin dəyəri və həcmi ev sahibi ölkədə tez-tez mübahisəli məsələdir və G20 sammitləri informasiya fəalları, fraksiya ehtiyat bankçılığının əleyhdarları və anti-kapitalistlər də daxil olmaqla müxtəlif mənşəli etirazçıları cəlb etdi. 2010-cu ildə Toronto G20 sammiti kütləvi etirazlara və iğtişaşlara səbəb oldu və bu, Kanada tarixində ən böyük kütləvi həbsə səbəb oldu.<ref name="Mahoney">{{cite news|last=Mahoney|first=Jill|author2=Ann Hui|url=https://www.theglobeandmail.com/news/world/g8-g20/news/g20-related-mass-arrests-unique-in-canadian-history/article1621198/ |title=G20-related mass arrests unique in Canadian history |publisher=The Globe and Mail|date=2010-06-29|access-date=2022-03-17|location=Toronto| archive-url= https://web.archive.org/web/20100728172459/http://www.theglobeandmail.com/news/world/g8-g20/news/g20-related-mass-arrests-unique-in-canadian-history/article1621198/| archive-date= 28 July 2010 | url-status= live}}</ref> ===Fosil yanacaq subsidiyaları=== G20 ölkələri qlobal karbon emissiyalarının demək olar ki, 75%-ni təşkil edir və 2009-cu ildə “səmərəsiz subsidiyaları” mərhələli şəkildə dayandırmağa söz vermişdilər. Bu vədlərə baxmayaraq, G20 ölkələri 2015 və 2021-ci illər arasında qalıq yanacaq şirkətlərinə 3,3 trilyon dollardan çox subsidiya verib, bir neçə ölkə isə subsidiyaları artırır; Avstraliya (+48,2%), ABŞ (+36,7%), İndoneziya (+26,6%), Fransa (+23,8%), Çin (+4,1%), Braziliya (+3,0%), Meksika (+2,6%)<ref name=":1" /> Təkcə Çin dünyada kömürdən əldə edilən elektrik enerjisinin yarıdan çoxunu istehsal edir <ref>{{cite news |title=China generated over half world's coal-fired power in 2020: study |url=https://www.reuters.com/article/us-climate-change-china-coal/china-generated-over-half-worlds-coal-fired-power-in-2020-study-idUSKBN2BK0PZ |access-date=14 September 2021 |work=[[Reuters]] |date=28 March 2021 |quote=China generated 53% of the world’s total coal-fired power in 2020, nine percentage points more that five years earlier}}</ref> ===Rusiyanın çıxarılması=== 2022-ci ildə Rusiyanın Ukraynaya təcavüzündən sonra ABŞ prezidenti Co Bayden Rusiyanı qrupdan çıxarmağa çağırıb. Alternativ olaraq, o, Ukraynanın üzv olmamasına baxmayaraq, 2022-ci il sammitində iştirakına icazə verilməsini təklif edib. Kanadanın baş naziri Castin Trudeau da qrupun Rusiyanın iştirakını “yenidən qiymətləndirməli” olduğunu söylədi<ref>{{cite news |first=Nick |last=Boisvert |date=31 March 2022 |title=Trudeau calls on G20 to reconsider Russia's seat at the table |url=https://www.cbc.ca/news/politics/russia-g20-trudeau-1.6404249 |work=[[CBC News]] |access-date=31 March 2022}}</ref> Rusiya bunun əhəmiyyətli bir problem olmayacağını iddia edir, çünki G20 üzvlərinin əksəriyyəti müharibə səbəbindən artıq Rusiya ilə iqtisadi mübarizə aparır.Çin, Rusiyanın çıxarılmasının əks nəticə verəcəyini irəli sürdü ==Qeydlər== 19 ölkə və [[Avropa İttifaqı]] (Aİ). Aİ daxili ticarət istisna olmaqla, 75%. Sammitlər 2009 və 2010-cu illərdə iki ildən bir keçirilirdi; 2011-ci ilin noyabrında Kann sammitindən bəri [[G20]] sammitləri hər il keçirilir. Çin hökumətinin de-yure başçısı, hazırkı sahibi Li Keqiang olan Dövlət Şurasının Baş naziridir. Çin Prezidenti qanuni olaraq təntənəli bir ofisdir, lakin [[Çin Kommunist Partiyası]]nın Baş Katibi (bir partiyalı kommunist dövlətində faktiki lider) və eyni zamanda Mərkəzi Hərbi Komissiyanın sədri (baş komandan) həmişə bunu həyata keçirmişdir. Keçid ayları istisna olmaqla, 1993-cü ildən bu yana ofisdədir və indiki əsas lider Xi Jinping-dir. Aİ-nin 27 dövlətindən 22-si inkişaf etmiş ölkələr kimi təsnif edilir ==İstinad siyahısı== {{istinad siyahısı}} ===Biblioqrafiyası=== {{Refbegin|35em|indent=yes}} * {{cite journal |last=Cooper |first=Andrew F. |author-link=Andrew F. Cooper |year=2011 |title=The G20 and Its Regional Critics: The Search for Inclusion |journal=Global Policy |volume=2 |issue=2 |pages=203–209 |issn=1758-5899 |doi=10.1111/j.1758-5899.2011.00081.x }} * {{cite book |last=Gilpin |first=Robert |author-link=Robert Gilpin |year=2001 |title=Global Political Economy: Understanding the International Economic Order |location=Princeton, New Jersey |publisher=Princeton University Press |isbn=978-0-691-08676-7 }} * {{cite book |last=Markwell |first=Donald |author-link=Donald Markwell |year=2006 |title=John Maynard Keynes and International Relations: Economic Paths to War and Peace |publisher=Oxford University Press |isbn=978-0-19-829236-4 |doi=10.1093/acprof:oso/9780198292364.001.0001 }} * {{cite journal |last=Wade |first=Robert |author-link=Robert Wade (scholar) |year=2009 |title=From Global Imbalances to Global Reorganisations |journal=Cambridge Journal of Economics |volume=33 |issue=4 |pages=539–562 |issn=1464-3545 |doi=10.1093/cje/bep032 |doi-access=free }} * {{cite book |last=Woods |first=Ngaire |author-link=Ngaire Woods |year=2006 |title=The Globalizers: The IMF, the World Bank, and Their Borrowers |series=Cornell Studies in Money |location=Ithaca, New York |publisher=Cornell University Press |isbn=978-0-8014-4424-1 |jstor=10.7591/j.ctt1ffjpgn |url-access=registration |url=https://archive.org/details/globalizersimfwo00wood }} * {{cite journal |last1=Wouters |first1=Jan |author1-link=Jan Wouters (legal scholar) |last2=Van Kerckhoven |first2=Sven |date=2011 |title=OECD and the G20: An Ever Closer Relationship |url=http://docs.law.gwu.edu/stdg/gwilr/PDFs/43-2/6-%20Wouters%20Van%20Kerckhoven.pdf |journal=George Washington International Law Review |volume=43 |issue=2 |pages=345–374 |issn=1534-9977 |access-date=7 July 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170812093640/http://docs.law.gwu.edu/stdg/gwilr/PDFs/43-2/6-%20Wouters%20Van%20Kerckhoven.pdf |archive-date=12 August 2017 |url-status=dead }} {{Refend}} ==Ədəbiyyat== {{Refbegin|35em|indent=yes}} * {{cite journal |last=Haas |first=Peter M. |author-link=Peter M. Haas |year=1992 |title=Introduction: Epistemic Communities and International Policy Coordination |url=https://www.unc.edu/~fbaum/teaching/articles/IO-1992-Haas.pdf |journal=International Organization |volume=46 |issue=1 |pages=1–35 |issn=1531-5088 |jstor=2706951 |doi=10.1017/S0020818300001442 |access-date=2022-05-05 |archive-date=2018-03-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180325111008/https://www.unc.edu/~fbaum/teaching/articles/IO-1992-Haas.pdf |url-status=dead }} * {{cite book |last=Hajnal |first=Peter I. |year=2007 |title=The G8 System and the G20: Evolution, Role and Documentation |url=https://archive.org/details/g8systemg20evolu0000hajn |series=Global Finance Series |location=Aldershot, England |publisher=Ashgate Publishing |isbn=978-0-7546-4550-4 }} * {{cite book |last=Kirton |first=John J. |author-link=John Kirton |year=2013 |title=G20 Governance for a Globalized World |series=Global Finance Series |location=Abingdon, England |publisher=Routledge |isbn=978-1-4094-2829-9 }} * {{cite book |year=1998 |editor1-last=Reinalda |editor1-first=Bob |editor2-last=Verbeek |editor2-first=Bertjan |title=Autonomous Policy Making by International Organizations |series=Routledge/ECPR Studies in European Political Science |volume=5 |location=London |publisher=Routledge |isbn=978-0-415-16486-3 }} * {{cite book |year=2007 |editor1-last=Samans |editor1-first=Richard |editor2-last=Uzan |editor2-first=Marc |editor3-last=Lopez-Claros |editor3-first=Augusto |title=The International Monetary System, the IMF and the G-20: A Great Transformation in the Making? |url=https://archive.org/details/internationalmon0000unse_s1u0 |location=Basingstoke, England |publisher=Palgrave Macmillan |isbn=978-0-230-52495-8 }} * {{cite journal |last1=Firzli |first1=Nicolas J. |author1-link=World Pensions & Investments Forum |date=2017 |title=G20 Nations Shifting the Trillions: Impact Investing, Green Infrastructure and Inclusive Growth |url=http://amnt.org/wp-content/uploads/2017/07/G20-Nations-Shifting-the-Trillions__RAF__Q3-2017.pdf |journal=Revue Analyse Financière |volume=64 |issue=3 |pages=15–18 }} {{Refend}} {{G20}} [[Kateqoriya:Beynəlxalq təşkilatlar]] [[Kateqoriya:Beynəlxalq hökumətlərarası təşkilatlar]] evq1d5tabljtbehwvb36t46p37may15 0 178917 6548070 6193989 2022-07-25T11:13:41Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Alimlər]] silindi wikitext text/x-wiki {{Alim}} '''Maqsud Hacıyev''' – Ədəbiyyatşünas, tərcüməçi, publisist<ref>{{Cite web |title=“Tarixdə bu gün: Azərbaycan” xronoqrafında 10 sentyabr |url=http://www.azerbaycanli.org/az/page346.html |access-date=2012-06-23 |archive-date=2015-05-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150530141854/http://www.azerbaycanli.org/az/page346.html |url-status=dead }}</ref>. == Həyatı == Maqsud İbrahim oğlu Hacıyev 10 sentyabr 1935-ci ildə keçmiş Qonaqkənd rayonunun (indiki [[Quba]] rayonu) Gümür kəndində anadan olmuşdur. Azərbaycan EA Dilçilik İnstitutunda böyük elmi işçi vəzifəsində çalışır. Əmək veteranıdır. O, bir sıra beynəlxalq simpoziumlarda məruzələrlə iştirak etmişdir.İxtisasca şərqşünasdır."Tat dilinin Qonaqkənd ləhcəsi"(1971), "İranın tarixi-etnoqrafik oçerki, fars dilinin qısa qrammatikası və farsca-rusca texniki lüğət" (İsfahan, 1973, 1974), "Beş il qonşu diyarda" (1976), "İran etüdləri" (1979), "Dörd ildə gördüklərim"(1985), "Əfqan şerində Lenin və oktyabr mövzusu" (Kabul, 1987), "Əfqan ədəbiyyatında milli barışıq siyasətinin inikası" ( rus və dəri dillərində, Kabul, 1988), "Əfqanıstan görüşləri" (1989), "Azərbaycan tatlarının dili" (1995)və sair bu kimi elmi, elmi-publisist əsərləri ilə daha çox tanınmışdır.O, İran və Əfqanıstanın bir sıra görkəmli ədəbi simalarının əsərlərini dilimizə tərcümə etmiş, Ç.Çaplinin "Səhnə işıqları", Şərq xalqlarının həyatına dair "Məzəli əhvalatlar", əfqan xalqının nağıllarından ibarət "Çilan və şeytan" kimi tərcümə kitablarını oxuculara təqdim etmişdir."Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası"nın 4-cü, 7-ci və 9-cu cildlərinin əsas müəlliflərindəndir.Maqsud Hacıyev Azərbaycan Yazıçılar və Azərbaycan Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, "Bilik" Maarifçilik Cəmiyyətinin Yaxın və Orta Şərq ölkələri üzrə siyasi icmalçısı, Azərbaycan Ziyalılar Cəmiyyətinin Fəxri Filologiya doktoru, Beynəlxalq Şərqşünaslar Assosiasiyanın həqiqi üzvü, Mahir Sənətkar diplomçusu, Nailiyyət Ali Jurnalist mükafatı laueratı, Respublika Tat mədəniyyət mərkəzinin sədri, Azərbaycan Ziyalılar Universitetinin professoru, Əfqanıstan müharibəsi iştirakçısı, Əmək veteranıdır. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{Alim-qaralama}} [[Kateqoriya:Qubada doğulanlar]] [[Kateqoriya:Vahid Azərbaycan Milli Birlik Partiyasının üzvləri]] qim6o7o80v4qbthqnr02cx57pobnefp 6548073 6548070 2022-07-25T11:13:50Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Alim}} '''Maqsud Hacıyev''' – Ədəbiyyatşünas, tərcüməçi, publisist<ref>{{Cite web |title=“Tarixdə bu gün: Azərbaycan” xronoqrafında 10 sentyabr |url=http://www.azerbaycanli.org/az/page346.html |access-date=2012-06-23 |archive-date=2015-05-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150530141854/http://www.azerbaycanli.org/az/page346.html |url-status=dead }}</ref>. == Həyatı == Maqsud İbrahim oğlu Hacıyev 10 sentyabr 1935-ci ildə keçmiş Qonaqkənd rayonunun (indiki [[Quba]] rayonu) Gümür kəndində anadan olmuşdur. Azərbaycan EA Dilçilik İnstitutunda böyük elmi işçi vəzifəsində çalışır. Əmək veteranıdır. O, bir sıra beynəlxalq simpoziumlarda məruzələrlə iştirak etmişdir.İxtisasca şərqşünasdır."Tat dilinin Qonaqkənd ləhcəsi"(1971), "İranın tarixi-etnoqrafik oçerki, fars dilinin qısa qrammatikası və farsca-rusca texniki lüğət" (İsfahan, 1973, 1974), "Beş il qonşu diyarda" (1976), "İran etüdləri" (1979), "Dörd ildə gördüklərim"(1985), "Əfqan şerində Lenin və oktyabr mövzusu" (Kabul, 1987), "Əfqan ədəbiyyatında milli barışıq siyasətinin inikası" ( rus və dəri dillərində, Kabul, 1988), "Əfqanıstan görüşləri" (1989), "Azərbaycan tatlarının dili" (1995)və sair bu kimi elmi, elmi-publisist əsərləri ilə daha çox tanınmışdır.O, İran və Əfqanıstanın bir sıra görkəmli ədəbi simalarının əsərlərini dilimizə tərcümə etmiş, Ç.Çaplinin "Səhnə işıqları", Şərq xalqlarının həyatına dair "Məzəli əhvalatlar", əfqan xalqının nağıllarından ibarət "Çilan və şeytan" kimi tərcümə kitablarını oxuculara təqdim etmişdir."Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası"nın 4-cü, 7-ci və 9-cu cildlərinin əsas müəlliflərindəndir.Maqsud Hacıyev Azərbaycan Yazıçılar və Azərbaycan Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, "Bilik" Maarifçilik Cəmiyyətinin Yaxın və Orta Şərq ölkələri üzrə siyasi icmalçısı, Azərbaycan Ziyalılar Cəmiyyətinin Fəxri Filologiya doktoru, Beynəlxalq Şərqşünaslar Assosiasiyanın həqiqi üzvü, Mahir Sənətkar diplomçusu, Nailiyyət Ali Jurnalist mükafatı laueratı, Respublika Tat mədəniyyət mərkəzinin sədri, Azərbaycan Ziyalılar Universitetinin professoru, Əfqanıstan müharibəsi iştirakçısı, Əmək veteranıdır. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{Alim-qaralama}} [[Kateqoriya:Qubada doğulanlar]] [[Kateqoriya:Vahid Azərbaycan Milli Birlik Partiyasının üzvləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]] kpaj6njl8oqe427am2d3lnttbwv13vx 6548074 6548073 2022-07-25T11:14:00Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Alim}} '''Maqsud Hacıyev''' – Ədəbiyyatşünas, tərcüməçi, publisist<ref>{{Cite web |title=“Tarixdə bu gün: Azərbaycan” xronoqrafında 10 sentyabr |url=http://www.azerbaycanli.org/az/page346.html |access-date=2012-06-23 |archive-date=2015-05-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150530141854/http://www.azerbaycanli.org/az/page346.html |url-status=dead }}</ref>. == Həyatı == Maqsud İbrahim oğlu Hacıyev 10 sentyabr 1935-ci ildə keçmiş Qonaqkənd rayonunun (indiki [[Quba]] rayonu) Gümür kəndində anadan olmuşdur. Azərbaycan EA Dilçilik İnstitutunda böyük elmi işçi vəzifəsində çalışır. Əmək veteranıdır. O, bir sıra beynəlxalq simpoziumlarda məruzələrlə iştirak etmişdir.İxtisasca şərqşünasdır."Tat dilinin Qonaqkənd ləhcəsi"(1971), "İranın tarixi-etnoqrafik oçerki, fars dilinin qısa qrammatikası və farsca-rusca texniki lüğət" (İsfahan, 1973, 1974), "Beş il qonşu diyarda" (1976), "İran etüdləri" (1979), "Dörd ildə gördüklərim"(1985), "Əfqan şerində Lenin və oktyabr mövzusu" (Kabul, 1987), "Əfqan ədəbiyyatında milli barışıq siyasətinin inikası" ( rus və dəri dillərində, Kabul, 1988), "Əfqanıstan görüşləri" (1989), "Azərbaycan tatlarının dili" (1995)və sair bu kimi elmi, elmi-publisist əsərləri ilə daha çox tanınmışdır.O, İran və Əfqanıstanın bir sıra görkəmli ədəbi simalarının əsərlərini dilimizə tərcümə etmiş, Ç.Çaplinin "Səhnə işıqları", Şərq xalqlarının həyatına dair "Məzəli əhvalatlar", əfqan xalqının nağıllarından ibarət "Çilan və şeytan" kimi tərcümə kitablarını oxuculara təqdim etmişdir."Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası"nın 4-cü, 7-ci və 9-cu cildlərinin əsas müəlliflərindəndir.Maqsud Hacıyev Azərbaycan Yazıçılar və Azərbaycan Jurnalistlər Birliklərinin üzvü, "Bilik" Maarifçilik Cəmiyyətinin Yaxın və Orta Şərq ölkələri üzrə siyasi icmalçısı, Azərbaycan Ziyalılar Cəmiyyətinin Fəxri Filologiya doktoru, Beynəlxalq Şərqşünaslar Assosiasiyanın həqiqi üzvü, Mahir Sənətkar diplomçusu, Nailiyyət Ali Jurnalist mükafatı laueratı, Respublika Tat mədəniyyət mərkəzinin sədri, Azərbaycan Ziyalılar Universitetinin professoru, Əfqanıstan müharibəsi iştirakçısı, Əmək veteranıdır. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{Alim-qaralama}} [[Kateqoriya:Qubada doğulanlar]] [[Kateqoriya:Vahid Azərbaycan Milli Birlik Partiyasının üzvləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]] rr905whzbgf45fgtr0pj15saqbydl2a 10 183181 6547252 6099620 2022-07-24T15:17:00Z White Demon 75303 wikitext text/x-wiki {{imbox | type = license | image = [[Fayl:Book copyright icon.svg|52px|]] | imageright = | text = Bu görüntü bir '''kitab üzlüyü və ya üzlüklərinə''' aiddir. Görüntünün '''müəllif hüquqları''' böyük ehtimalla '''kitab və ya kitabların yazıçısına''' ya da '''kitab və ya kitabların nəşriyyatına''' aiddir. '''Aşağı keyfiyyətə''' sahip kitab üzlüyü görüntüsünün burada istifadə edilməsində: *'''sadəcə sözü gedən kitabın üz qabığını nümayiş etdirmək''' məqsədi ilə, [[Amerika Birləşmiş Ştatları Müəllif Hüquqları Qanunu|ABŞ müəlliflik hüququ (''United States copyright law'')]] çərçivəsində '''[[Ədalətli istifadə|ədalətli istifadə (''fair use'')]]''' olaraq dəyərləndiriləcəyinə inanılmaqdadır.<br /> '''Bu görüntünün başqa yerlərdəki istifadəsi [[Müəllif hüquqlarının pozulması|müəllif hüququ pozuntusu]] sayıla bilər.''' Daha ətraflı məlumat üçün baxın: [[Vikipediya:İnsaflı istifadə|İnsaflı istifadə]]. }}<noinclude>[[Kateqoriya:Şəkil etiketləri]]</noinclude> s7pdl89chomerznp91ettk400slm8vq 100 183489 6547257 6497602 2022-07-24T15:22:40Z CommonsDelinker 366 "Müslüm_Maqomayev.jpg" faylı silinir, çünki bu fayl [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] tərəfindən "per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Müslüm Maqomayev.jpg|]]" səbəbi ilə silinmişdir wikitext text/x-wiki {| |- | {| width="100%" style="background:#FFFFFF; border:solid 1px #7D80B3;" cellspacing="0" cellpadding="10" |-valign="top" | colspan="2" height="1" | {| width="100%" |-valign="top" |[[Şəkil:3 fiddlers in silhouette.svg|150px]] |&nbsp; | width="100%"| <!-- ============================ Giriş ================================ --> <div style="text-align: left; font-family: sans-serif; font-size:150%; border-bottom: solid 2px #DDDDDD; margin-bottom:5px; padding-bottom:5px">'''Portal musiqi'''</div> '''[[Musiqi]]''' ({{lang-el|Μουσική}}, {{lang-el|μούσα}} — ''ilham'') - incəsənətin növlərindən biri. <div style="text-align:right;"><small>[[Musiqi|daha ətraflı]]</small></div> |} {| width="100%" |-valign="top" | [[Şəkil:P Classic Music.png|35px]] | width="100%"|<div style="text-align: left; font-family: sans-serif; font-size:130%; border-bottom: solid 2px #DDDDDD; "> '''Seçilmiş məqalə'''</div> <div style="text-align:right;"><small>Portal:Musiqi/Seçilmiş məqalə|redaktə</div></small> |} {{Seçilmiş məqalə təklifi| |Məqalə adı=[[Müslüm Maqomayev]] |Şəkil= |Başlıq= görkəmli opera və estrada müğənnisi, bariton, SSRİ Xalq artisti. 17 avqust 1942-ci ildə Bakı şəhərində anadan olub. İlk dəfə 14 yaşında dənizçilər klubunda çıxış edib. 18 yaşında [[Helsinki]]də gənclər festivalında, 1963-cü ildə [[Moskva]]da keçirilən Azərbaycan mədəniyyəti günlərində uğurlu çıxışları ilə şöhrət qazanmağa başlayıb. 1960-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrının solisti olub, İtaliyanın [[Milan]] şəhərindəki "[[La Skala]]" teatrında təcrübə keçib. Enriko Pyatsa ilə "Sevilya bərbəri" operasından Fiqaronun, "Toska" operasından Skarpianın partiyalarını hazırlayıb. ([[Müslüm Maqomayev|'''Davamı...''']]) }} <small>[[Portal:Musiqi/Seçilmiş məqalələr|Digər seçilmiş məqalələr]]'''</small> </div> | rowspan="3" style="background-color:#EEEEEE" | {| width="100%" style="background-color:transparent" <!-- ===================== Musiqi layihələri =========================== --> <div style="text-align: left; font-family: sans-serif; font-size:110%; border-bottom: solid 1px #7D80B3; margin-bottom:5px; margin-top:10px;">'''Musiqi layihələr'''</div> <div style="font-size:95%; margin-bottom:10px;"> * [[Musiqi]] * [[İndastrial]] * [[Klassik musiqi]] * [[Proqressiv rok]] * [[Azəri rok]] * [[Treş-metal]] * [[Hip-hop]] * [[The Beatles]] * [[Queen]] * [[Metal]] * [[Psixodelik rok]] * [[Pink Floyd]] *Bədihə janrı </div> |} <big><!-- ================= Yeni məqalələr ====================== --> <div style="text-align: left; font-family: sans-serif; font-size:110%; border-bottom: solid 1px #7D80B3; margin-bottom:0px; ; margin-top:10px;">'''Yeni məqalələr'''</div> <div style="font-size:70%;"> {{Vikipediya:Layihə:Musiqi/Məqalələr/{{#time: j xg Y | -1 day}}}}</div> |-valign="top" | width="35%" |</big><big>Böyük mətn</big> <!-- =========================== Musiqi janrları ================================= --> {| width="100%" |-valign="top" |[[Şəkil:P treble clef.svg|35px]] | width="100%"|<div style="text-align: left; font-family: sans-serif; font-size:130%; border-bottom: solid 2px #7D80B3; "> '''Musiqi janrları'''</div> <div style="text-align:left;"> {| border="0" style="background-color:white" |valign="top"| * [[Folk-musiqi]] * [[Gospel]] * [[Caz]] * [[Bossa-nova]] * [[Pop]] * [[Şanson]] * [[Rok]] * [[Soul]] * [[Rok-n-roll]] |valign="top"| * [[Akademik musiqi]] * [[Metal]] * [[Disko]] * [[Kantri]] * [[Blüz]] * [[Hip-hop]] * [[İndastrial]] * [[New-age musiqi]] * [[Pank-rok]] |} <small>[[Musiqi janrlarının, cərəyanlarının və üslublarının siyahısı]]</small> </div> |} <big><!-- ======================== Kateqoriyalar ============================== --> * [[Musiqi haqqında hər şey]] * [[Ölkələr üzrə musiqi]] * [[Musiqi janrları]] * [[Musiqi jurnalistikası]] * [[Musiqi antropologiyası]] və [[Etnomusiqişünaslıq]] * [[Musiqi icmalı]] * [[Musiqi industriyası/sənayesi]] * [[Musiqi təhsili]] * [[Musiqi alətləri]] * [[Musiqi kollektivləri]] * [[Musiqişünaslıq]] * [[Musiqi ədəbiyyatı]] * [[Musiqi tədbirləri]] * [[Musiqili teatrlar]] * [[Musiqi notasiyası]] * [[Musiqi təşkilatları]] * [[Musiqi ifaçıları]] * [[Musiqi əsərləri]] * [[Musiqi terminləri]] * [[Musiqi cərəyanları]] * [[Bəstəkar]] * [[Musiqi festivalları]] * [[Musiqi turizmi]] * [[Musiqi müsabiqələri]] <!-- =========================== Musiqi alətləri ================================= --> {| width="100%" |-valign="top" |[[Şəkil:P Guitar.png|35px]] | width="100%"|<div style="text-align: left; font-family: sans-serif; font-size:130%; border-bottom: solid 2px #7D80B3; "> '''Musiqi alətləri'''</div> <div style="text-align:left;"> {| border="0" style="background-color:white" |valign="top"| * [[Skripka]] * [[Violonçel]] * [[Kontrabas]] * [[Arfa]] * [[Lira]] * [[Çəng]] * [[Bərbəd]] * [[Qaşığek]] * [[Dombra]] * [[Balalayka]] * [[Gitara]] * [[Fortepiano]] * [[Klavesin]] * [[Pianola]] * [[Dultsimer]] * [[Klavir]] * [[Çembalo]] * [[Sitra]] * [[Orqan]] * [[Viola de amur]] * [[Viuela]] * [[Vibrafon]] * [[Litavra]] * [[Faqot]] * [[Trompet]] * [[Trombon]] * [[Baraban]] * [[Saksofon]] * [[Fleyta]] * [[Akkordeon]] * [[Qarmon]] * [[Sintezator]] * [[Klarnet]] * [[Ksilofon]] * [[Kalimba]] * [[Ukulele]] * [[Eufonium]] * [[Serpent]] |valign="top"| * [[Syamisen]] * [[Cəng]] * [[Quçin]] * [[Didzı]] * [[Marakas]] * [[Heqım]] * [[Qusli]] * [[Jaleyka]] * [[Recorder]] * [[Viola da gamba]] * [[Tulum]] * [[Dəf]] * [[Qaval]] * [[Tütək]] * [[Zəng]] * [[Zınqırov]] * [[Çan]] * [[Saz]] * [[Qanun]] * [[Çəqanə]] * [[Çoğur]] * [[Dütar]] * [[Sərəngi]] * [[Sitar]] * [[Kifara]] * [[Pan fleytası]] * [[Horn]] * [[Çanza]] * [[Karnay]] |} <small>[[Musiqi aləti|Musiqi alətlərinin siyahısı]]</small> </div> |} <!-- ============================== Musiqidə illər =================================== --> {| width="100%" |-valign="top" |[[Şəkil:P globe.svg|35px]] | width="100%"|<div style="text-align: left; font-family: sans-serif; font-size:130%; border-bottom: solid 2px #7D80B3;"> '''Musiqidə illər'''</div> <div style="text-align:right;"><small>Portal:Musiqi/İllər|redaktə</small></div> |} {{Portal:Musiqi/İllər}} <!-- ========================== Kömək lazımdır ================================ --> {| width="100%" style="margin-top:20px" |-valign="top" |[[Şəkil:P_social_sciences.png|35px]] | width="100%"|<div style="text-align: left; font-family: sans-serif; font-size:130%; border-bottom: solid 2px #7D80B3;"> '''Layihələr'''</div> <div style="font-size:80%;"> {{Portal:Musiqi/Kömək lazımdır}} </div> |} |} {| width="100%" style="background:#FFFFFF; border:solid 1px #7D80B3;" cellspacing="0" cellpadding="10" | <div style="text-align:center;"> [[Şəkil:Wikipedia-logo.png|16px]] [[:Kateqoriya:Musiqi|Vikipediya]] &nbsp;&nbsp; [[Şəkil:Wiktionary-logo-ru.png|16px]] [[wikt:Kateqoriya:Musiqi|Vikilüğət]] &nbsp;&nbsp;[[Şəkil:Commons-logo.svg|16px]] [[commons:Category:Music|Commons]] &nbsp;&nbsp; [[Şəkil:Wikisource-logo.svg|16px]] [[s:az:Kateqoriya:Musiqi|Vikimənbə]] &nbsp;&nbsp;[[Şəkil:Wikibooks-logo-ru.svg|16px]] [[b:ru:Kateqoriya:Musiqi|Vikikitab]] &nbsp;&nbsp; [[Şəkil:Wikiquote-logo.svg|16px]] [[q:Kateqoriya:Musiqi|Vikisitat]] &nbsp;&nbsp; [[Şəkil:Wikinews-logo.svg|28px]] [[n:az:Kateqoriya:Musiqi|Vikixəbər]] </div> |} __NOTOC__ [[Kateqoriya:Əlifba sırasına görə portallar]] [[Kateqoriya:Portal:Musiqi]] s6j9hwx6adt5i060mym7i5q47e9kftl 0 183746 6547748 6474913 2022-07-25T05:47:10Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Vostok proqramı]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Şəxs |adı = Valentina Tereşkova |orijinal adı = {{Dil-ru|Валентина Владимировна Терешкова}} |şəkil = RIAN archive 612748 Valentina Tereshkova.jpg |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = Valentina Tereşkova [[1969]]-cu ildə |digər adı = |doğum tarixi = 6.3.1937 |doğum yeri = Böyük Maslennikovo, [[Yaroslavl]], [[RSFSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = |dini = |ixtisası = |təhsili = |fəaliyyəti = [[kosmonavt]] |fəaliyyət illəri = |tanınır = |imzanın ölçüsü = |imzanın izahı = |saytı = |mükafatları = + }} '''Valentina Vladimirovna Tereşkova''' ({{DVTY}}) — sovet kosmonavtı, dünyada ilk qadın kosmonavt, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, general-mayor. 19 iyun 1963-cü ildə "Vostok 6" gəmisi ilə 71 saat ərzində dünyanın ətrafında 48 dəfə dövr etmişdir<ref>[http://www.publika.az/news.php?id=2137 Bəşər tarixinin ilk qadınları - ARAŞDIRMA] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120409193315/http://www.publika.az/news.php?id=2137 |date=2012-04-09 }} {{az}}</ref>. [[4 dekabr]] [[2011]]-ci ildə "Vahid Rusiya" partiyasından deputat seçilmişdir. Belə ki, Rusiyanın Yaroslav vilayətinin qubernatoru "Vahid Rusiya" partiyasının bölgə siyahısına rəhbərlik edən Sergey Vaxrukov dövlət dumasına altıncı çağırışda öz istəyi ilə mandatından imtina etmişdir. Nəticədə siyahıda ikinci yerdə duran Tereşkova onun yerinə keçib<ref>[http://www.qafqazinfo.az/xeber-1/dunyanin-ilk-qadin-kosmonavti-deputat-kursusunde-9217 Dünyanın ilk qadın kosmonavtı deputat kürsüsündə] {{az}} ([[qafqazinfo|qafqazinfo.az saytında]])</ref>. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{şəxs-qaralama}} [[Kateqoriya:SSRİ kosmonavtları]] [[Kateqoriya:Poçt markalarında şəxslər]] [[Kateqoriya:Sovet İttifaqı Qəhrəmanları]] [[Kateqoriya:SSRİ Ali Sovetinin VII çağırış deputatları]] [[Kateqoriya:SSRİ Ali Sovetinin VIII çağırış deputatları]] [[Kateqoriya:SSRİ Ali Sovetinin IX çağırış deputatları]] [[Kateqoriya:SSRİ Ali Sovetinin X çağırış deputatları]] [[Kateqoriya:SSRİ Ali Sovetinin XI çağırış deputatları]] [[Kateqoriya:Vostok proqramı]] 6qprpgh0ee5fwj8eni7yx54sgkar38g 0 191496 6547841 6213094 2022-07-25T07:48:00Z Sabin.K.M 150414 wikitext text/x-wiki {{Vikiləşdirmək}} {{Alim |adı = Xatirə Quliyeva |orijinal adı = Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva |digər adları = |şəkil = Xatire Quliyeva.jpg |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 30.06.1962 |doğum yeri = [[Maştağa]], [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{USSR}}→<br/>{{AZE}} |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = Nəcəfqulu |anası = Nisəxanım |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = fəlsəfə üzrə elmlər doktoru |elmi adı = |iş yeri = Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə İnstitutunun "Multikulturalizm və Tolerantlıq Fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva''' (d. 30 iyun 1962. [[Bakı]]) — fəlsəfə üzrə elmlər doktoru, dosent Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə İnstitutunun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri, “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB”-nin təsisçisi və sədri, “Cahan+” qəzetinin '''və cahanplus.com saytının təsisçisi və baş redaktoru.''' == Həyatı == Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı [[1962|1962-ci ildə]] [[Bakı]] şəhərinin [[Maştağa]] qəsəbəsində Bakının hörmət sahibi şəxslərindən, məscid-minarələr (o cümlədən Maştağa məscidi və minarəsinin, H.Zərdabinin layihəsi əsasında [[Maştağa]]-Bilgəh qəsəbəsi arasında yerləşən Ovdanı) inşa edən, adı  tarix- memarlıq kitablarında çəkilən Kəblə Həciqulunun oğlu, XX əsrin əvvəllərində siyasi hakimiyyətdə təmsil olunmuş Əmirqulu Quiyevin oğlu Nəcəfqulu və kor molla (kütləvi yayımış göz infeksiyası nəticəsində gözləri tutulsa da Quran hafizi olduğu üçün) ləqəbi ilə tanınmış Məşədi Bağırın qızı Nisəxanımın ailəsində dünyaya gəlmişdir. Onun babası Əmirqulu Quliyev Azərbaycan Demokratik Partiyasının ilk yaradıcıları sırasında olmuş,  Bakıda erməni-müsəlman davası zamanı türk Qafqaz Ordusunun onbaşılarından olmuş, sonralar Nəriman Nərimanovun sədri olduğu MİK-nin Rəyasət Heyətiin 7 üzvündən biri,  dəfələrlə Bakı şəhər sovetinin deputatı seçilmişdir. '''Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı''' 1969-1979-cu illərdə Bakının Cəfər Cabbarlı adına 187 saylı orta məktəbində təhsil alıb. 1980-1985-ci illərdə M.A.Əliyev adına [[Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutu]]<nowiki/>nun Teatrşünaslıq fakültəsini fərqlənmə ilə bitirib. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1985-ci ildən AMEA-da fəaliyyətə başlayıb. 1985-1987-ci illərdə AMEA-nın Elmi İnformasiya-Məlumat Mərkəzində laborant, baş laborant vəzifələrində çalışmaqla bərabər AMEA-nın Rəyasət Heyətində İctimai Elmlər Bölməsində və vitse-prezidentin köməkçisi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1987-ci ildə AMEA RH prezidentinin Sərəncamı ilə Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Ədəbiyyat Nəzəriyyəsi şöbəsinə kiçik elmi işçi vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1987-ci ildə alim Yaşar Qarayevin dissertantı qəbul edilərək AMEA-nın müxbir üzvü, tanınmış alim Cəfər Cəfərovun elmi irsi sahəsində “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində tədqiqata başlamış və 1992-ci ildə elmlər namizədi elmi dərəcəsini almaq üçün “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. 2009-2010-cu illərdə AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda doktarant olmuş, “Azərbaycan maarifçiliyinin ədəbi-nəzəri problemləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını yerinə yetirmiş, elmi iş Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasına təqdim edilmişdir.  Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-nın 2 dekabr 2014-cü il tarixli qərarı ilə Xatirə Nəcəfqulu qızına “Etika” ixtisası üzrə Dosent elmi adı verilmişdir.   1989-1991-ci illərdə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu]]<nowiki/>nun Elmi Şurasının qərarı ilə Moskva M.Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutuna uzun müddətli elimi ezamiyyətə göndərilmişdir. 1992-2004- ci illərdə elmi fəaliyyətini  AMEA-nın "Fəlsəfə və Sosiologiya"  İnstitutunun Etika (keçmiş Etika və Estetika) şöbəsində davam etdirmişdir. 2005-ci ildə “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB” təsis etmiş indiyə kimi Cəmiyyətin sədri kimi fəaliyyət göstərir. 2011-ci ildə AMEA "Fəlsəfə və Sosiologiya" İnstitutunun Elmi Şurasının Qərarı ilə 1992-2004-ci illərdə çalışdığı “Etika” şöbəsində aparıcı elmi işçi vəzifəsində fəaliyyətə başlamışdır və 2017-ci ilə kimi həmin şöbədə çalışmışdır. 2015-ci il 15 may tarixində AMEA-nın "Fəlsəfə və Sosiologiya" İnstitutunun nəzdindəki Dissertasiya Şurasında Etika ixtisasında “Maarifçilik dövrü Azərbaycan ədəbi-ictimai fikrində milli-mənəvi əsasların fəlsəfi-etik dərki (XIX əsrin ikinci yarısı XX əsrin əvvəlləri)” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmiş və Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyevaya fəlsəfə elmləri doktoru elmi dərəcəsi verilmişdir.   2017-ci ilin may ayından Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə İnstitutunun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiridir. Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va müxtəlif illərdə N.Tusi adına ADPU- də, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunda, [[Bakı Qızlar Universiteti]]<nowiki/>ndə fəlsəfə tarixi, etika, estetika və s. fənləri tədris etmişdir. 2005-ci ildə AR Ədliyyə nazirliyində Qeydiyyatdan keçmiş “Nəsimi” – Suriya - Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti” İB-ni təsis etmiş və qurumun sədri olaraq 2005-2009-cu illərdə Suriya Ərəb Respublikasında uzun müddətli ezamiyyətlərdə olmuşdur. == Elmi fəaliyyəti == 1984-cü ildən respublika dövrü mətbuatında çıxışlar edən Xatirə Quliyeva 50-dən çox elmi məqalə daxil olmaqla 200-dən çox məqalənin müəlifidir. X.Quliyeva Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvüdür. 13 kitabın, o cümlədən 7 elmi monoqrafiyanın, 3 şeirlər, 4 povestlər kitablarının,1 publisist əsərin, həmçinin də 1 tərtib kitabının müəllifidir. Xatirə Quliyevanın "Hatira Cihan Turk" imzası ilə Türkiye və Avropa mətbuatında da məqalələri dərc olunur. 1987-ci  ildə AMEA RH-nın Sərəncamı ilə Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutuna Ədəbiyyat Nəzəriyyəsi şöbəsinə kiçik elmi işçi vəzifəsinə təyin edilmişdir və tanınmış ədəbiyyatşünas və sənətşünas alim Cəfər Cəfərovun elmi irsi sahəsində “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində tədqiqata başlamışdır. O, AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Elmi Şurasının qərarı ilə 1989-1991- ci illərdə Moskva M.Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutuna uzun müddətli elimi ezamiyyətə göndərilmişdir. 1992- ci ildə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat institutu]]nda elmlər namizədi elmi dərəcəsini almaq üçün “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək  filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsini almışdır.1992-2004-ci illərdə elmi fəaliyyətini  AMEA-nın “Fəlsəfə”(keçmiş “Fəlsəfə və Hüquq”) İnstitutunun Etika(keçmiş Etika və Estetika) şöbəsində davam etdirmişdir. 2005-ci ildə “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB” təsis etmiş, Suriyada müharibə başlayana qədər sədr kimi fəaliyyət göstərmişdir.2009-2010-cu illərdə AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda doktarant olmuş, “Azərbaycan maarifçiliyinin ədəbi-nəzəri problemləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını yerinə yetirərək AR Prezidenti yanında AAK-na təqdim etmişdir. X.Quliyevanın “Azərbaycan maarifçiliyinin ədəbi-nəzəri problemləri” mövzusunda olan doktorluq dissertasiyasının etik-fəlsəfi aspektləri nəzərə alınaraq doktorluq dissertasiyasının müdafiəsi Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-nın RH-nin qərarı ilə AMEA “Fəlsəfə” İnstitutuna köçürülmüşdür. Eyni zamanda X.Quliyeva 2011-ci ildə AMEA “Fəlsəfə” İnstitutunun Elmi Şurasının Qərarı ilə 1992-2004-ci illərdə çalışdığı “Etika” şöbəsində aparıcı elmi işçi vəzifəsində fəaliyyətə başlamışdır və hazırda həmin şöbədə çalışır. Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-nın 2 dekabr 2014-cü il tarixli qərarı ilə Xatirə Nəcəfqulu qızına “Etika” ixtisası üzrə Dosent elmi adı verilmişdir. Xatirə Quliyeva 15 may 2015-ci il tarixində AMEA-nın “Fəlsəfə” İnstitutunun nəzdindəki (D.01.115) Dissertasiya Şurasında Etika ixtisasında (7212.01) “Maarifçilik dövrü Azərbaycan ədəbi-ictimai fikrində milli-mənəvi əsasların fəlsəfi-etik dərki (XIX əsrin ikinci yarısı XX əsrin əvvəlləri)” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmiş, bunun əsasında ona fəlsəfə üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsi  verilməsi haqqında qərar qəbul olunmuşdur.  === Monoqrafiyalar === #"Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov"Bakı-Elm,1998..<ref>"Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov"Bakı-Elm-1998.</ref>10.5 ç/ #"Həmişə müasir Cəfər Cəfərov" Bakı -Elm, 1999<ref>"Həmişə müasir Cəfər Cəfərov" Bakı-Elm-1999.</ref>13.025 ç/v. #"Heydər Əliyev və mənəvi-estetik dəyərlər"Bakı-Azərnəşr,2002.11 ç/v #"XX əsrin böyük Azərbaycan filosofu Zakir Məmmədov" Bakı-Nurlan, 2003.11 ç/ #"Azərbaycanda maarifçi esttika" Bakı-Elm,2001.12.5 # "Azərbaycan maarfçiliyində fəlsəfi-etik məsələlər"Bakı-Elm və Təhsil.2014.17.5 ç/v #"Heydər Əliyev siyasəti: Milli Dövlət,Milli Lider, Vətəndaşlıq, Mənəviyyat".Bakı-Elm, 2018.28 ç/v. === Bədii əsərlər=== *1."Mən elə bilirdim ki"<ref>"Mən elə bilirdim ki"(şerlər)Bakı-1997.</ref> *2."Sənə deyəcəkdim ki"<ref>"Sənə deyəcəkdim ki"(şerlər)Bakı-2002.</ref> *3."Ölən sevgilər"<ref>"Ölən sevgilər" (şerlər)Bakı-2010.</ref> *4."Haqqın hesabı"<ref>"Haqqın hesabı"(povest)Bakı-2004.</ref> *5."Direktor "B"" (povest)<ref>"Direktor "B"" (povesdt)Bakı-2004.</ref> *6."Alfons prokuror"(povest)<ref>"Alfons prokuror"(povest)Bakı-2004.</ref> *7."Onun ağ məhəbbəti"(povest)<ref>"Onun ağ məhəbbəti"(povest)Bakıl-2010.</ref> == Publisist əsər == *1."Köynəyi yaşıl oğlan"<ref>"Köynəyi yaşıl oğlan" Bakı-1997.</ref> === Tərtib === #"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"<ref>"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"(Cəfər Cəfərov 3 cild).</ref>Bakı-1999.Yazısı.13.025. #"İdentiklik, Multikulturalizm, Dialoq Fəlsəfəsi" Bakı-2018.Elm və Təhsil.18.025 ç/v. '''<big>Məqalələr:</big>''' '''1.  ''' Qloballaşma və aksiolo­gia-təsir, əlaqə, münasibətlər (Qlo­bal­laşma və Azər­bay­can mədə­niyyəti II Рespub­lika kon­fran­sыnыn mate­rialları) AMEA-nın  Fəlsəfə və Siyasi-hüququ tədqiqat­lar İns­ti­tutu,   2004 s. 61-64. '''2.  ''' Aksiologiya və siyasət (problemin qoyuluşuna dair. AMEA. Xəbərlər. Tarix Fəlsəfə Hüquq. 2004. №4.səh.286- '''3.  '''  Azərbaycan dövlət иda­rə­çi­liyində ülvilik məsələsi.Ekomədəniy-yət(Ekokultura) Azər­baycan elmi Araş­dırma fond. 2004.s.79-81 '''4.  ''' Dünya milli kültür kuramı ekseninde Azerbaycan egitim və sosyal bilimlerinin başındakı yeri.Türkiyə.Türkbilim dergisi.  2009, №1.səh.99-105. '''5.  ''' Türkiyə ve diger Şark ölkelerində aydınlanmanın evrensal ve milli özellikleri. Türkiyə, Yom dərgisi, 2009,  № 15'''.''' səh. 87-90. '''6.  '''  Fransız egitimçileri ve onun evrensal özellikleri.Turan. 2009, № 3.səh.110-112. '''7.  ''' Azər­baycan maarifçilərinin dünyagörüşü.AMЕА-nın “Xəbərlər” jur­na­lı.­Humanitar Elmlər seriyası.   2009,  № 3-4  səh.50-58. '''8.  ''' Heydər Əliyev və yeni məzmunlu maarifçilik“XXI əsr Dirçəliş” 2012-xüsusi buraxılış.səh. 78-89. '''9.  ''' Dünya maarifçiliyinin milli mədəniyyət nəzəriyyəsi və Həsən bəy Zərdabinin publisist irsi və ictimai fəaliyyəti.AMEA Xəbərlər 2015 № 2.səh. 200-215. '''10.  ''' “Ethics ofmulticulturalism    as    conseption of   progress”. АМЕА-нын “Məruzələr”. LXXII2016 № 1.səh.87-91. '''11.  ''' ”Maarifçilik dövrünün vətəndaş cəmiyyəti təsəvvürləri etik-əxlaqi dəyərlər kontekstində” .. AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər №1(18) 2012 ., səh.35-41. '''12." '''Maarifçilik dövrü fəlsəfi fikrində etika məsələləri” AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər № 2 (19)2012..səh.49-54. '''13.  ''' Maarifçilik  - Azərbaycançılıq   dövrünün fəlsəfi-etik əsasları” AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər'''№ 2 (19)2'''015 '''14.    '''Philosophy of Intercultural Dialogue of Modern Time and Dialogue. <nowiki>http://brisjast.com/MAGNT</nowiki> RESEARCH 2015 № 2. REPORT (ISSN 1444-8939). '''15.''' Scientific - Metodological Aspects for Application of Multiculturalism to "Dialogue Philosophy" (formulation of the problem) Philosophi and international journal    N 1/2(1)2018  İSSN 2181http://tadqiqot.uz/wp-content/uploads/2018/08/falsafa/falsafa-2018-1-contents-01-10.pdf '''16.  ''' Heydər Əliyevin Ulu öndərlik missiyası // Yeni Azərbaycan.-2018.-7 iyun.-№108.-S.6.'''<nowiki>http://files.preslib.az/projects/toplu/v2/f6_2_3.pdf</nowiki>''' '''17.   Ulu öndər Heydər Əliyev siyasətinin müdrklük gücü.Bakı-ADPU-2018 səh.40-53.270 səh.''' '''18. “Dioloq fəlsəfəsi və Multikulturalizm: Müqayisəli təhlil”''' (“The Philosophy of Dialogue and Multiculturalism: Comparative Scientific and Me­tho­do­lo­gi­cal ­Analysis”) AMEA “Məruzələr” 2018.2-ci nömrə. L XXIV səh.87-92. və s. <br /> == İstinadlar== c7irbgtqd168qqqwv788sb9qjls1tbj 6547843 6547841 2022-07-25T07:49:57Z Sabin.K.M 150414 /* Fəaliyyəti */ wikitext text/x-wiki {{Vikiləşdirmək}} {{Alim |adı = Xatirə Quliyeva |orijinal adı = Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva |digər adları = |şəkil = Xatire Quliyeva.jpg |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 30.06.1962 |doğum yeri = [[Maştağa]], [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{USSR}}→<br/>{{AZE}} |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = Nəcəfqulu |anası = Nisəxanım |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = fəlsəfə üzrə elmlər doktoru |elmi adı = |iş yeri = Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə İnstitutunun "Multikulturalizm və Tolerantlıq Fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva''' (d. 30 iyun 1962. [[Bakı]]) — fəlsəfə üzrə elmlər doktoru, dosent Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə İnstitutunun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri, “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB”-nin təsisçisi və sədri, “Cahan+” qəzetinin '''və cahanplus.com saytının təsisçisi və baş redaktoru.''' == Həyatı == Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı [[1962|1962-ci ildə]] [[Bakı]] şəhərinin [[Maştağa]] qəsəbəsində Bakının hörmət sahibi şəxslərindən, məscid-minarələr (o cümlədən Maştağa məscidi və minarəsinin, H.Zərdabinin layihəsi əsasında [[Maştağa]]-Bilgəh qəsəbəsi arasında yerləşən Ovdanı) inşa edən, adı  tarix- memarlıq kitablarında çəkilən Kəblə Həciqulunun oğlu, XX əsrin əvvəllərində siyasi hakimiyyətdə təmsil olunmuş Əmirqulu Quiyevin oğlu Nəcəfqulu və kor molla (kütləvi yayımış göz infeksiyası nəticəsində gözləri tutulsa da Quran hafizi olduğu üçün) ləqəbi ilə tanınmış Məşədi Bağırın qızı Nisəxanımın ailəsində dünyaya gəlmişdir. Onun babası Əmirqulu Quliyev Azərbaycan Demokratik Partiyasının ilk yaradıcıları sırasında olmuş,  Bakıda erməni-müsəlman davası zamanı türk Qafqaz Ordusunun onbaşılarından olmuş, sonralar Nəriman Nərimanovun sədri olduğu MİK-nin Rəyasət Heyətiin 7 üzvündən biri,  dəfələrlə Bakı şəhər sovetinin deputatı seçilmişdir. '''Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı''' 1969-1979-cu illərdə Bakının Cəfər Cabbarlı adına 187 saylı orta məktəbində təhsil alıb. 1980-1985-ci illərdə M.A.Əliyev adına [[Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutu]]<nowiki/>nun Teatrşünaslıq fakültəsini fərqlənmə ilə bitirib. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1985-ci ildən [[AMEA]]-da fəaliyyətə başlayıb. 1985-1987-ci illərdə AMEA-nın Elmi İnformasiya-Məlumat Mərkəzində laborant, baş laborant vəzifələrində çalışmaqla bərabər AMEA-nın Rəyasət Heyətində İctimai Elmlər Bölməsində və vitse-prezidentin köməkçisi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1987-ci ildə AMEA RH prezidentinin Sərəncamı ilə Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Ədəbiyyat Nəzəriyyəsi şöbəsinə kiçik elmi işçi vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1987-ci ildə alim Yaşar Qarayevin dissertantı qəbul edilərək AMEA-nın müxbir üzvü, tanınmış alim Cəfər Cəfərovun elmi irsi sahəsində “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində tədqiqata başlamış və 1992-ci ildə elmlər namizədi elmi dərəcəsini almaq üçün “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. 2009-2010-cu illərdə AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda doktarant olmuş, “Azərbaycan maarifçiliyinin ədəbi-nəzəri problemləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını yerinə yetirmiş, elmi iş Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasına təqdim edilmişdir.  Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-nın 2 dekabr 2014-cü il tarixli qərarı ilə Xatirə Nəcəfqulu qızına “Etika” ixtisası üzrə Dosent elmi adı verilmişdir.   1989-1991-ci illərdə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu]]<nowiki/>nun Elmi Şurasının qərarı ilə Moskva M.Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutuna uzun müddətli elimi ezamiyyətə göndərilmişdir. 1992-2004- ci illərdə elmi fəaliyyətini  AMEA-nın "Fəlsəfə və Sosiologiya"  İnstitutunun Etika (keçmiş Etika və Estetika) şöbəsində davam etdirmişdir. 2005-ci ildə “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB” təsis etmiş indiyə kimi Cəmiyyətin sədri kimi fəaliyyət göstərir. 2011-ci ildə AMEA "Fəlsəfə və Sosiologiya" İnstitutunun Elmi Şurasının Qərarı ilə 1992-2004-ci illərdə çalışdığı “Etika” şöbəsində aparıcı elmi işçi vəzifəsində fəaliyyətə başlamışdır və 2017-ci ilə kimi həmin şöbədə çalışmışdır. 2015-ci il 15 may tarixində AMEA-nın "Fəlsəfə və Sosiologiya" İnstitutunun nəzdindəki Dissertasiya Şurasında Etika ixtisasında “Maarifçilik dövrü Azərbaycan ədəbi-ictimai fikrində milli-mənəvi əsasların fəlsəfi-etik dərki (XIX əsrin ikinci yarısı XX əsrin əvvəlləri)” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmiş və Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyevaya fəlsəfə elmləri doktoru elmi dərəcəsi verilmişdir.<ref>[http://www.millikitabxana.az/dissertations/felsefe-tarixi?l=Q HUMANITAR ELMLƏR, Fəlsəfə tarixi]</ref>   2017-ci ilin may ayından Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə İnstitutunun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiridir. Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va müxtəlif illərdə N.Tusi adına ADPU- də, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunda, [[Bakı Qızlar Universiteti]]<nowiki/>ndə fəlsəfə tarixi, etika, estetika və s. fənləri tədris etmişdir. 2005-ci ildə AR Ədliyyə nazirliyində Qeydiyyatdan keçmiş “Nəsimi” – Suriya - Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti” İB-ni təsis etmiş və qurumun sədri olaraq 2005-2009-cu illərdə Suriya Ərəb Respublikasında uzun müddətli ezamiyyətlərdə olmuşdur. == Elmi fəaliyyəti == 1984-cü ildən respublika dövrü mətbuatında çıxışlar edən Xatirə Quliyeva 50-dən çox elmi məqalə daxil olmaqla 200-dən çox məqalənin müəlifidir. X.Quliyeva Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvüdür. 13 kitabın, o cümlədən 7 elmi monoqrafiyanın, 3 şeirlər, 4 povestlər kitablarının,1 publisist əsərin, həmçinin də 1 tərtib kitabının müəllifidir. Xatirə Quliyevanın "Hatira Cihan Turk" imzası ilə Türkiye və Avropa mətbuatında da məqalələri dərc olunur. 1987-ci  ildə AMEA RH-nın Sərəncamı ilə Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutuna Ədəbiyyat Nəzəriyyəsi şöbəsinə kiçik elmi işçi vəzifəsinə təyin edilmişdir və tanınmış ədəbiyyatşünas və sənətşünas alim Cəfər Cəfərovun elmi irsi sahəsində “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində tədqiqata başlamışdır. O, AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Elmi Şurasının qərarı ilə 1989-1991- ci illərdə Moskva M.Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutuna uzun müddətli elimi ezamiyyətə göndərilmişdir. 1992- ci ildə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat institutu]]nda elmlər namizədi elmi dərəcəsini almaq üçün “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək  filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsini almışdır.1992-2004-ci illərdə elmi fəaliyyətini  AMEA-nın “Fəlsəfə”(keçmiş “Fəlsəfə və Hüquq”) İnstitutunun Etika(keçmiş Etika və Estetika) şöbəsində davam etdirmişdir. 2005-ci ildə “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB” təsis etmiş, Suriyada müharibə başlayana qədər sədr kimi fəaliyyət göstərmişdir.2009-2010-cu illərdə AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda doktarant olmuş, “Azərbaycan maarifçiliyinin ədəbi-nəzəri problemləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını yerinə yetirərək AR Prezidenti yanında AAK-na təqdim etmişdir. X.Quliyevanın “Azərbaycan maarifçiliyinin ədəbi-nəzəri problemləri” mövzusunda olan doktorluq dissertasiyasının etik-fəlsəfi aspektləri nəzərə alınaraq doktorluq dissertasiyasının müdafiəsi Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-nın RH-nin qərarı ilə AMEA “Fəlsəfə” İnstitutuna köçürülmüşdür. Eyni zamanda X.Quliyeva 2011-ci ildə AMEA “Fəlsəfə” İnstitutunun Elmi Şurasının Qərarı ilə 1992-2004-ci illərdə çalışdığı “Etika” şöbəsində aparıcı elmi işçi vəzifəsində fəaliyyətə başlamışdır və hazırda həmin şöbədə çalışır. Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-nın 2 dekabr 2014-cü il tarixli qərarı ilə Xatirə Nəcəfqulu qızına “Etika” ixtisası üzrə Dosent elmi adı verilmişdir. Xatirə Quliyeva 15 may 2015-ci il tarixində AMEA-nın “Fəlsəfə” İnstitutunun nəzdindəki (D.01.115) Dissertasiya Şurasında Etika ixtisasında (7212.01) “Maarifçilik dövrü Azərbaycan ədəbi-ictimai fikrində milli-mənəvi əsasların fəlsəfi-etik dərki (XIX əsrin ikinci yarısı XX əsrin əvvəlləri)” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmiş, bunun əsasında ona fəlsəfə üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsi  verilməsi haqqında qərar qəbul olunmuşdur.  === Monoqrafiyalar === #"Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov"Bakı-Elm,1998..<ref>"Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov"Bakı-Elm-1998.</ref>10.5 ç/ #"Həmişə müasir Cəfər Cəfərov" Bakı -Elm, 1999<ref>"Həmişə müasir Cəfər Cəfərov" Bakı-Elm-1999.</ref>13.025 ç/v. #"Heydər Əliyev və mənəvi-estetik dəyərlər"Bakı-Azərnəşr,2002.11 ç/v #"XX əsrin böyük Azərbaycan filosofu Zakir Məmmədov" Bakı-Nurlan, 2003.11 ç/ #"Azərbaycanda maarifçi esttika" Bakı-Elm,2001.12.5 # "Azərbaycan maarfçiliyində fəlsəfi-etik məsələlər"Bakı-Elm və Təhsil.2014.17.5 ç/v #"Heydər Əliyev siyasəti: Milli Dövlət,Milli Lider, Vətəndaşlıq, Mənəviyyat".Bakı-Elm, 2018.28 ç/v. === Bədii əsərlər=== *1."Mən elə bilirdim ki"<ref>"Mən elə bilirdim ki"(şerlər)Bakı-1997.</ref> *2."Sənə deyəcəkdim ki"<ref>"Sənə deyəcəkdim ki"(şerlər)Bakı-2002.</ref> *3."Ölən sevgilər"<ref>"Ölən sevgilər" (şerlər)Bakı-2010.</ref> *4."Haqqın hesabı"<ref>"Haqqın hesabı"(povest)Bakı-2004.</ref> *5."Direktor "B"" (povest)<ref>"Direktor "B"" (povesdt)Bakı-2004.</ref> *6."Alfons prokuror"(povest)<ref>"Alfons prokuror"(povest)Bakı-2004.</ref> *7."Onun ağ məhəbbəti"(povest)<ref>"Onun ağ məhəbbəti"(povest)Bakıl-2010.</ref> == Publisist əsər == *1."Köynəyi yaşıl oğlan"<ref>"Köynəyi yaşıl oğlan" Bakı-1997.</ref> === Tərtib === #"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"<ref>"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"(Cəfər Cəfərov 3 cild).</ref>Bakı-1999.Yazısı.13.025. #"İdentiklik, Multikulturalizm, Dialoq Fəlsəfəsi" Bakı-2018.Elm və Təhsil.18.025 ç/v. '''<big>Məqalələr:</big>''' '''1.  ''' Qloballaşma və aksiolo­gia-təsir, əlaqə, münasibətlər (Qlo­bal­laşma və Azər­bay­can mədə­niyyəti II Рespub­lika kon­fran­sыnыn mate­rialları) AMEA-nın  Fəlsəfə və Siyasi-hüququ tədqiqat­lar İns­ti­tutu,   2004 s. 61-64. '''2.  ''' Aksiologiya və siyasət (problemin qoyuluşuna dair. AMEA. Xəbərlər. Tarix Fəlsəfə Hüquq. 2004. №4.səh.286- '''3.  '''  Azərbaycan dövlət иda­rə­çi­liyində ülvilik məsələsi.Ekomədəniy-yət(Ekokultura) Azər­baycan elmi Araş­dırma fond. 2004.s.79-81 '''4.  ''' Dünya milli kültür kuramı ekseninde Azerbaycan egitim və sosyal bilimlerinin başındakı yeri.Türkiyə.Türkbilim dergisi.  2009, №1.səh.99-105. '''5.  ''' Türkiyə ve diger Şark ölkelerində aydınlanmanın evrensal ve milli özellikleri. Türkiyə, Yom dərgisi, 2009,  № 15'''.''' səh. 87-90. '''6.  '''  Fransız egitimçileri ve onun evrensal özellikleri.Turan. 2009, № 3.səh.110-112. '''7.  ''' Azər­baycan maarifçilərinin dünyagörüşü.AMЕА-nın “Xəbərlər” jur­na­lı.­Humanitar Elmlər seriyası.   2009,  № 3-4  səh.50-58. '''8.  ''' Heydər Əliyev və yeni məzmunlu maarifçilik“XXI əsr Dirçəliş” 2012-xüsusi buraxılış.səh. 78-89. '''9.  ''' Dünya maarifçiliyinin milli mədəniyyət nəzəriyyəsi və Həsən bəy Zərdabinin publisist irsi və ictimai fəaliyyəti.AMEA Xəbərlər 2015 № 2.səh. 200-215. '''10.  ''' “Ethics ofmulticulturalism    as    conseption of   progress”. АМЕА-нын “Məruzələr”. LXXII2016 № 1.səh.87-91. '''11.  ''' ”Maarifçilik dövrünün vətəndaş cəmiyyəti təsəvvürləri etik-əxlaqi dəyərlər kontekstində” .. AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər №1(18) 2012 ., səh.35-41. '''12." '''Maarifçilik dövrü fəlsəfi fikrində etika məsələləri” AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər № 2 (19)2012..səh.49-54. '''13.  ''' Maarifçilik  - Azərbaycançılıq   dövrünün fəlsəfi-etik əsasları” AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər'''№ 2 (19)2'''015 '''14.    '''Philosophy of Intercultural Dialogue of Modern Time and Dialogue. <nowiki>http://brisjast.com/MAGNT</nowiki> RESEARCH 2015 № 2. REPORT (ISSN 1444-8939). '''15.''' Scientific - Metodological Aspects for Application of Multiculturalism to "Dialogue Philosophy" (formulation of the problem) Philosophi and international journal    N 1/2(1)2018  İSSN 2181http://tadqiqot.uz/wp-content/uploads/2018/08/falsafa/falsafa-2018-1-contents-01-10.pdf '''16.  ''' Heydər Əliyevin Ulu öndərlik missiyası // Yeni Azərbaycan.-2018.-7 iyun.-№108.-S.6.'''<nowiki>http://files.preslib.az/projects/toplu/v2/f6_2_3.pdf</nowiki>''' '''17.   Ulu öndər Heydər Əliyev siyasətinin müdrklük gücü.Bakı-ADPU-2018 səh.40-53.270 səh.''' '''18. “Dioloq fəlsəfəsi və Multikulturalizm: Müqayisəli təhlil”''' (“The Philosophy of Dialogue and Multiculturalism: Comparative Scientific and Me­tho­do­lo­gi­cal ­Analysis”) AMEA “Məruzələr” 2018.2-ci nömrə. L XXIV səh.87-92. və s. <br /> == İstinadlar== s4sadhdcw3g6yyro4dfy4cqy6pf9a7p 6547845 6547843 2022-07-25T07:52:31Z Sabin.K.M 150414 wikitext text/x-wiki {{Vikiləşdirmək}} {{Alim |adı = Xatirə Quliyeva |orijinal adı = Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva |digər adları = |şəkil = Xatire Quliyeva.jpg |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 30.06.1962 |doğum yeri = [[Maştağa]], [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{USSR}}→<br/>{{AZE}} |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = Nəcəfqulu |anası = Nisəxanım |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = fəlsəfə üzrə elmlər doktoru |elmi adı = |iş yeri = Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə İnstitutunun "Multikulturalizm və Tolerantlıq Fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva''' (d. 30 iyun 1962. [[Bakı]]) — fəlsəfə üzrə elmlər doktoru, dosent Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə İnstitutunun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri, “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB”-nin təsisçisi və sədri, “Cahan+” qəzetinin və cahanplus.com saytının təsisçisi və baş redaktoru. == Həyatı == Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı [[1962|1962-ci ildə]] [[Bakı]] şəhərinin [[Maştağa]] qəsəbəsində Bakının hörmət sahibi şəxslərindən, məscid-minarələr (o cümlədən Maştağa məscidi və minarəsinin, H.Zərdabinin layihəsi əsasında [[Maştağa]]-Bilgəh qəsəbəsi arasında yerləşən Ovdanı) inşa edən, adı  tarix- memarlıq kitablarında çəkilən Kəblə Həciqulunun oğlu, XX əsrin əvvəllərində siyasi hakimiyyətdə təmsil olunmuş Əmirqulu Quiyevin oğlu Nəcəfqulu və kor molla (kütləvi yayımış göz infeksiyası nəticəsində gözləri tutulsa da Quran hafizi olduğu üçün) ləqəbi ilə tanınmış Məşədi Bağırın qızı Nisəxanımın ailəsində dünyaya gəlmişdir. Onun babası Əmirqulu Quliyev Azərbaycan Demokratik Partiyasının ilk yaradıcıları sırasında olmuş,  Bakıda erməni-müsəlman davası zamanı türk Qafqaz Ordusunun onbaşılarından olmuş, sonralar Nəriman Nərimanovun sədri olduğu MİK-nin Rəyasət Heyətiin 7 üzvündən biri,  dəfələrlə Bakı şəhər sovetinin deputatı seçilmişdir. Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı 1969-1979-cu illərdə Bakının Cəfər Cabbarlı adına 187 saylı orta məktəbində təhsil alıb. 1980-1985-ci illərdə M.A.Əliyev adına [[Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutu]]<nowiki/>nun Teatrşünaslıq fakültəsini fərqlənmə ilə bitirib. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1985-ci ildən [[AMEA]]-da fəaliyyətə başlayıb. 1985-1987-ci illərdə AMEA-nın Elmi İnformasiya-Məlumat Mərkəzində laborant, baş laborant vəzifələrində çalışmaqla bərabər AMEA-nın Rəyasət Heyətində İctimai Elmlər Bölməsində və vitse-prezidentin köməkçisi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1987-ci ildə AMEA RH prezidentinin Sərəncamı ilə Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Ədəbiyyat Nəzəriyyəsi şöbəsinə kiçik elmi işçi vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1987-ci ildə alim Yaşar Qarayevin dissertantı qəbul edilərək AMEA-nın müxbir üzvü, tanınmış alim Cəfər Cəfərovun elmi irsi sahəsində “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində tədqiqata başlamış və 1992-ci ildə elmlər namizədi elmi dərəcəsini almaq üçün “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. 2009-2010-cu illərdə AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda doktarant olmuş, “Azərbaycan maarifçiliyinin ədəbi-nəzəri problemləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını yerinə yetirmiş, elmi iş Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasına təqdim edilmişdir.  Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-nın 2 dekabr 2014-cü il tarixli qərarı ilə Xatirə Nəcəfqulu qızına “Etika” ixtisası üzrə Dosent elmi adı verilmişdir.   1989-1991-ci illərdə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu]]<nowiki/>nun Elmi Şurasının qərarı ilə Moskva M.Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutuna uzun müddətli elimi ezamiyyətə göndərilmişdir. 1992-2004- ci illərdə elmi fəaliyyətini  AMEA-nın "Fəlsəfə və Sosiologiya"  İnstitutunun Etika (keçmiş Etika və Estetika) şöbəsində davam etdirmişdir. 2005-ci ildə “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB” təsis etmiş indiyə kimi Cəmiyyətin sədri kimi fəaliyyət göstərir. 2011-ci ildə AMEA "Fəlsəfə və Sosiologiya" İnstitutunun Elmi Şurasının Qərarı ilə 1992-2004-ci illərdə çalışdığı “Etika” şöbəsində aparıcı elmi işçi vəzifəsində fəaliyyətə başlamışdır və 2017-ci ilə kimi həmin şöbədə çalışmışdır. 2015-ci il 15 may tarixində AMEA-nın "Fəlsəfə və Sosiologiya" İnstitutunun nəzdindəki Dissertasiya Şurasında Etika ixtisasında “Maarifçilik dövrü Azərbaycan ədəbi-ictimai fikrində milli-mənəvi əsasların fəlsəfi-etik dərki (XIX əsrin ikinci yarısı XX əsrin əvvəlləri)” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmiş və Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyevaya fəlsəfə elmləri doktoru elmi dərəcəsi verilmişdir.<ref>[http://www.millikitabxana.az/dissertations/felsefe-tarixi?l=Q HUMANITAR ELMLƏR, Fəlsəfə tarixi]</ref>   2017-ci ilin may ayından Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə İnstitutunun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiridir. Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va müxtəlif illərdə N.Tusi adına ADPU- də, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunda, [[Bakı Qızlar Universiteti]]<nowiki/>ndə fəlsəfə tarixi, etika, estetika və s. fənləri tədris etmişdir. 2005-ci ildə AR Ədliyyə nazirliyində Qeydiyyatdan keçmiş “Nəsimi” – Suriya - Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti” İB-ni təsis etmiş və qurumun sədri olaraq 2005-2009-cu illərdə Suriya Ərəb Respublikasında uzun müddətli ezamiyyətlərdə olmuşdur. == Elmi fəaliyyəti == 1984-cü ildən respublika dövrü mətbuatında çıxışlar edən Xatirə Quliyeva 50-dən çox elmi məqalə daxil olmaqla 200-dən çox məqalənin müəlifidir. X.Quliyeva Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliklərinin üzvüdür. 13 kitabın, o cümlədən 7 elmi monoqrafiyanın, 3 şeirlər, 4 povestlər kitablarının,1 publisist əsərin, həmçinin də 1 tərtib kitabının müəllifidir. Xatirə Quliyevanın "Hatira Cihan Turk" imzası ilə Türkiye və Avropa mətbuatında da məqalələri dərc olunur. 1987-ci  ildə AMEA RH-nın Sərəncamı ilə Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutuna Ədəbiyyat Nəzəriyyəsi şöbəsinə kiçik elmi işçi vəzifəsinə təyin edilmişdir və tanınmış ədəbiyyatşünas və sənətşünas alim Cəfər Cəfərovun elmi irsi sahəsində “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində tədqiqata başlamışdır. O, AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Elmi Şurasının qərarı ilə 1989-1991- ci illərdə Moskva M.Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutuna uzun müddətli elimi ezamiyyətə göndərilmişdir. 1992- ci ildə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat institutu]]nda elmlər namizədi elmi dərəcəsini almaq üçün “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək  filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsini almışdır.1992-2004-ci illərdə elmi fəaliyyətini  AMEA-nın “Fəlsəfə”(keçmiş “Fəlsəfə və Hüquq”) İnstitutunun Etika(keçmiş Etika və Estetika) şöbəsində davam etdirmişdir. 2005-ci ildə “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB” təsis etmiş, Suriyada müharibə başlayana qədər sədr kimi fəaliyyət göstərmişdir.2009-2010-cu illərdə AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda doktarant olmuş, “Azərbaycan maarifçiliyinin ədəbi-nəzəri problemləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını yerinə yetirərək AR Prezidenti yanında AAK-na təqdim etmişdir. X.Quliyevanın “Azərbaycan maarifçiliyinin ədəbi-nəzəri problemləri” mövzusunda olan doktorluq dissertasiyasının etik-fəlsəfi aspektləri nəzərə alınaraq doktorluq dissertasiyasının müdafiəsi Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-nın RH-nin qərarı ilə AMEA “Fəlsəfə” İnstitutuna köçürülmüşdür. Eyni zamanda X.Quliyeva 2011-ci ildə AMEA “Fəlsəfə” İnstitutunun Elmi Şurasının Qərarı ilə 1992-2004-ci illərdə çalışdığı “Etika” şöbəsində aparıcı elmi işçi vəzifəsində fəaliyyətə başlamışdır və hazırda həmin şöbədə çalışır. Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-nın 2 dekabr 2014-cü il tarixli qərarı ilə Xatirə Nəcəfqulu qızına “Etika” ixtisası üzrə Dosent elmi adı verilmişdir. Xatirə Quliyeva 15 may 2015-ci il tarixində AMEA-nın “Fəlsəfə” İnstitutunun nəzdindəki (D.01.115) Dissertasiya Şurasında Etika ixtisasında (7212.01) “Maarifçilik dövrü Azərbaycan ədəbi-ictimai fikrində milli-mənəvi əsasların fəlsəfi-etik dərki (XIX əsrin ikinci yarısı XX əsrin əvvəlləri)” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmiş, bunun əsasında ona fəlsəfə üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsi  verilməsi haqqında qərar qəbul olunmuşdur.  === Monoqrafiyalar === #"Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov"Bakı-Elm,1998..<ref>"Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov"Bakı-Elm-1998.</ref>10.5 ç/ #"Həmişə müasir Cəfər Cəfərov" Bakı -Elm, 1999<ref>"Həmişə müasir Cəfər Cəfərov" Bakı-Elm-1999.</ref>13.025 ç/v. #"Heydər Əliyev və mənəvi-estetik dəyərlər"Bakı-Azərnəşr,2002.11 ç/v #"XX əsrin böyük Azərbaycan filosofu Zakir Məmmədov" Bakı-Nurlan, 2003.11 ç/ #"Azərbaycanda maarifçi esttika" Bakı-Elm,2001.12.5 # "Azərbaycan maarfçiliyində fəlsəfi-etik məsələlər"Bakı-Elm və Təhsil.2014.17.5 ç/v #"Heydər Əliyev siyasəti: Milli Dövlət,Milli Lider, Vətəndaşlıq, Mənəviyyat".Bakı-Elm, 2018.28 ç/v. === Bədii əsərlər=== *1."Mən elə bilirdim ki"<ref>"Mən elə bilirdim ki"(şerlər)Bakı-1997.</ref> *2."Sənə deyəcəkdim ki"<ref>"Sənə deyəcəkdim ki"(şerlər)Bakı-2002.</ref> *3."Ölən sevgilər"<ref>"Ölən sevgilər" (şerlər)Bakı-2010.</ref> *4."Haqqın hesabı"<ref>"Haqqın hesabı"(povest)Bakı-2004.</ref> *5."Direktor "B"" (povest)<ref>"Direktor "B"" (povesdt)Bakı-2004.</ref> *6."Alfons prokuror"(povest)<ref>"Alfons prokuror"(povest)Bakı-2004.</ref> *7."Onun ağ məhəbbəti"(povest)<ref>"Onun ağ məhəbbəti"(povest)Bakıl-2010.</ref> == Publisist əsər == *1."Köynəyi yaşıl oğlan"<ref>"Köynəyi yaşıl oğlan" Bakı-1997.</ref> === Tərtib === #"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"<ref>"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"(Cəfər Cəfərov 3 cild).</ref>Bakı-1999.Yazısı.13.025. #"İdentiklik, Multikulturalizm, Dialoq Fəlsəfəsi" Bakı-2018.Elm və Təhsil.18.025 ç/v. '''<big>Məqalələr:</big>''' '''1.  ''' Qloballaşma və aksiolo­gia-təsir, əlaqə, münasibətlər (Qlo­bal­laşma və Azər­bay­can mədə­niyyəti II Рespub­lika kon­fran­sыnыn mate­rialları) AMEA-nın  Fəlsəfə və Siyasi-hüququ tədqiqat­lar İns­ti­tutu,   2004 s. 61-64. '''2.  ''' Aksiologiya və siyasət (problemin qoyuluşuna dair. AMEA. Xəbərlər. Tarix Fəlsəfə Hüquq. 2004. №4.səh.286- '''3.  '''  Azərbaycan dövlət иda­rə­çi­liyində ülvilik məsələsi.Ekomədəniy-yət(Ekokultura) Azər­baycan elmi Araş­dırma fond. 2004.s.79-81 '''4.  ''' Dünya milli kültür kuramı ekseninde Azerbaycan egitim və sosyal bilimlerinin başındakı yeri.Türkiyə.Türkbilim dergisi.  2009, №1.səh.99-105. '''5.  ''' Türkiyə ve diger Şark ölkelerində aydınlanmanın evrensal ve milli özellikleri. Türkiyə, Yom dərgisi, 2009,  № 15'''.''' səh. 87-90. '''6.  '''  Fransız egitimçileri ve onun evrensal özellikleri.Turan. 2009, № 3.səh.110-112. '''7.  ''' Azər­baycan maarifçilərinin dünyagörüşü.AMЕА-nın “Xəbərlər” jur­na­lı.­Humanitar Elmlər seriyası.   2009,  № 3-4  səh.50-58. '''8.  ''' Heydər Əliyev və yeni məzmunlu maarifçilik“XXI əsr Dirçəliş” 2012-xüsusi buraxılış.səh. 78-89. '''9.  ''' Dünya maarifçiliyinin milli mədəniyyət nəzəriyyəsi və Həsən bəy Zərdabinin publisist irsi və ictimai fəaliyyəti.AMEA Xəbərlər 2015 № 2.səh. 200-215. '''10.  ''' “Ethics ofmulticulturalism    as    conseption of   progress”. АМЕА-нын “Məruzələr”. LXXII2016 № 1.səh.87-91. '''11.  ''' ”Maarifçilik dövrünün vətəndaş cəmiyyəti təsəvvürləri etik-əxlaqi dəyərlər kontekstində” .. AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər №1(18) 2012 ., səh.35-41. '''12." '''Maarifçilik dövrü fəlsəfi fikrində etika məsələləri” AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər № 2 (19)2012..səh.49-54. '''13.  ''' Maarifçilik  - Azərbaycançılıq   dövrünün fəlsəfi-etik əsasları” AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər'''№ 2 (19)2'''015 '''14.    '''Philosophy of Intercultural Dialogue of Modern Time and Dialogue. <nowiki>http://brisjast.com/MAGNT</nowiki> RESEARCH 2015 № 2. REPORT (ISSN 1444-8939). '''15.''' Scientific - Metodological Aspects for Application of Multiculturalism to "Dialogue Philosophy" (formulation of the problem) Philosophi and international journal    N 1/2(1)2018  İSSN 2181http://tadqiqot.uz/wp-content/uploads/2018/08/falsafa/falsafa-2018-1-contents-01-10.pdf '''16.  ''' Heydər Əliyevin Ulu öndərlik missiyası // Yeni Azərbaycan.-2018.-7 iyun.-№108.-S.6.'''<nowiki>http://files.preslib.az/projects/toplu/v2/f6_2_3.pdf</nowiki>''' '''17.   Ulu öndər Heydər Əliyev siyasətinin müdrklük gücü.Bakı-ADPU-2018 səh.40-53.270 səh.''' '''18. “Dioloq fəlsəfəsi və Multikulturalizm: Müqayisəli təhlil”''' (“The Philosophy of Dialogue and Multiculturalism: Comparative Scientific and Me­tho­do­lo­gi­cal ­Analysis”) AMEA “Məruzələr” 2018.2-ci nömrə. L XXIV səh.87-92. və s. <br /> == İstinadlar== 56cx7kut92sfh2365ok6t62fna3m1i7 6547851 6547845 2022-07-25T08:08:07Z Sabin.K.M 150414 /* Elmi fəaliyyəti */ wikitext text/x-wiki {{Vikiləşdirmək}} {{Alim |adı = Xatirə Quliyeva |orijinal adı = Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva |digər adları = |şəkil = Xatire Quliyeva.jpg |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 30.06.1962 |doğum yeri = [[Maştağa]], [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{USSR}}→<br/>{{AZE}} |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = Nəcəfqulu |anası = Nisəxanım |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = fəlsəfə üzrə elmlər doktoru |elmi adı = |iş yeri = Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə İnstitutunun "Multikulturalizm və Tolerantlıq Fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva''' (d. 30 iyun 1962. [[Bakı]]) — fəlsəfə üzrə elmlər doktoru, dosent Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə İnstitutunun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri, “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB”-nin təsisçisi və sədri, “Cahan+” qəzetinin və cahanplus.com saytının təsisçisi və baş redaktoru. == Həyatı == Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı [[1962|1962-ci ildə]] [[Bakı]] şəhərinin [[Maştağa]] qəsəbəsində Bakının hörmət sahibi şəxslərindən, məscid-minarələr (o cümlədən Maştağa məscidi və minarəsinin, H.Zərdabinin layihəsi əsasında [[Maştağa]]-Bilgəh qəsəbəsi arasında yerləşən Ovdanı) inşa edən, adı  tarix- memarlıq kitablarında çəkilən Kəblə Həciqulunun oğlu, XX əsrin əvvəllərində siyasi hakimiyyətdə təmsil olunmuş Əmirqulu Quiyevin oğlu Nəcəfqulu və kor molla (kütləvi yayımış göz infeksiyası nəticəsində gözləri tutulsa da Quran hafizi olduğu üçün) ləqəbi ilə tanınmış Məşədi Bağırın qızı Nisəxanımın ailəsində dünyaya gəlmişdir. Onun babası Əmirqulu Quliyev Azərbaycan Demokratik Partiyasının ilk yaradıcıları sırasında olmuş,  Bakıda erməni-müsəlman davası zamanı türk Qafqaz Ordusunun onbaşılarından olmuş, sonralar Nəriman Nərimanovun sədri olduğu MİK-nin Rəyasət Heyətiin 7 üzvündən biri,  dəfələrlə Bakı şəhər sovetinin deputatı seçilmişdir. Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı 1969-1979-cu illərdə Bakının Cəfər Cabbarlı adına 187 saylı orta məktəbində təhsil alıb. 1980-1985-ci illərdə M.A.Əliyev adına [[Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutu]]<nowiki/>nun Teatrşünaslıq fakültəsini fərqlənmə ilə bitirib. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1985-ci ildən [[AMEA]]-da fəaliyyətə başlayıb. 1985-1987-ci illərdə AMEA-nın Elmi İnformasiya-Məlumat Mərkəzində laborant, baş laborant vəzifələrində çalışmaqla bərabər AMEA-nın Rəyasət Heyətində İctimai Elmlər Bölməsində və vitse-prezidentin köməkçisi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1987-ci ildə AMEA RH prezidentinin Sərəncamı ilə Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Ədəbiyyat Nəzəriyyəsi şöbəsinə kiçik elmi işçi vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1987-ci ildə alim Yaşar Qarayevin dissertantı qəbul edilərək AMEA-nın müxbir üzvü, tanınmış alim Cəfər Cəfərovun elmi irsi sahəsində “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində tədqiqata başlamış və 1992-ci ildə elmlər namizədi elmi dərəcəsini almaq üçün “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. 2009-2010-cu illərdə AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda doktarant olmuş, “Azərbaycan maarifçiliyinin ədəbi-nəzəri problemləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını yerinə yetirmiş, elmi iş Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasına təqdim edilmişdir.  Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-nın 2 dekabr 2014-cü il tarixli qərarı ilə Xatirə Nəcəfqulu qızına “Etika” ixtisası üzrə Dosent elmi adı verilmişdir.   1989-1991-ci illərdə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu]]<nowiki/>nun Elmi Şurasının qərarı ilə Moskva M.Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutuna uzun müddətli elimi ezamiyyətə göndərilmişdir. 1992-2004- ci illərdə elmi fəaliyyətini  AMEA-nın "Fəlsəfə və Sosiologiya"  İnstitutunun Etika (keçmiş Etika və Estetika) şöbəsində davam etdirmişdir. 2005-ci ildə “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB” təsis etmiş indiyə kimi Cəmiyyətin sədri kimi fəaliyyət göstərir. 2011-ci ildə AMEA "Fəlsəfə və Sosiologiya" İnstitutunun Elmi Şurasının Qərarı ilə 1992-2004-ci illərdə çalışdığı “Etika” şöbəsində aparıcı elmi işçi vəzifəsində fəaliyyətə başlamışdır və 2017-ci ilə kimi həmin şöbədə çalışmışdır. 2015-ci il 15 may tarixində AMEA-nın "Fəlsəfə və Sosiologiya" İnstitutunun nəzdindəki Dissertasiya Şurasında Etika ixtisasında “Maarifçilik dövrü Azərbaycan ədəbi-ictimai fikrində milli-mənəvi əsasların fəlsəfi-etik dərki (XIX əsrin ikinci yarısı XX əsrin əvvəlləri)” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmiş və Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyevaya fəlsəfə elmləri doktoru elmi dərəcəsi verilmişdir.<ref>[http://www.millikitabxana.az/dissertations/felsefe-tarixi?l=Q HUMANITAR ELMLƏR, Fəlsəfə tarixi]</ref>   2017-ci ilin may ayından Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə İnstitutunun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiridir. Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va müxtəlif illərdə N.Tusi adına ADPU- də, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunda, [[Bakı Qızlar Universiteti]]<nowiki/>ndə fəlsəfə tarixi, etika, estetika və s. fənləri tədris etmişdir. 2005-ci ildə AR Ədliyyə nazirliyində Qeydiyyatdan keçmiş “Nəsimi” – Suriya - Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti” İB-ni təsis etmiş və qurumun sədri olaraq 2005-2009-cu illərdə Suriya Ərəb Respublikasında uzun müddətli ezamiyyətlərdə olmuşdur. == Elmi fəaliyyəti == 1985-ci il­­də Ali məktəbi fərqlənmə diplomu ilə bitirdikdən sonra  Azər­­bay­­can Mil­­li Elm­­lər Aka­­de­­mi­­ya­­sın­­da fəaliyyətə başlayan və 37 il­­lik fə­a­­liy­­yə­­ti döv­­rün­­də aktual mövzularda 7 el­­mi mo­­noq­­ra­­fi­­ya­­, 5 el­­mi ki­­ta­­b, 100-dən çox el­­mi mə­­qa­­lə­­nin müəlifidir.  Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va  Azər­­bay­­can Mil­­li Elm­­lər Aka­­de­­mi­­ya­­sın­­da  Azərbay­­can xalqının Ulu öndəri, tarixi şəxsiyyət Heydər Əliyevin siyasi irsinin ilk tədqiqatçısıdır və bu mövzu istiqamətində onun 2 monoqrafiyası, 1 məqalələr toplusu və ölkədə və xaricdə nəşr olunan nüfuzlu elmi jurnallarda bir sıra elmi məqalələri çap olunmuşdur. === Monoqrafiyalar === #"Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov"Bakı-Elm,1998..<ref>"Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov"Bakı-Elm-1998.</ref>10.5 ç/ #"Həmişə müasir Cəfər Cəfərov" Bakı -Elm, 1999<ref>"Həmişə müasir Cəfər Cəfərov" Bakı-Elm-1999.</ref>13.025 ç/v. #"Heydər Əliyev və mənəvi-estetik dəyərlər"Bakı-Azərnəşr,2002.11 ç/v #"XX əsrin böyük Azərbaycan filosofu Zakir Məmmədov" Bakı-Nurlan, 2003.11 ç/ #"Azərbaycanda maarifçi esttika" Bakı-Elm,2001.12.5 # "Azərbaycan maarfçiliyində fəlsəfi-etik məsələlər"Bakı-Elm və Təhsil.2014.17.5 ç/v #"Heydər Əliyev siyasəti: Milli Dövlət,Milli Lider, Vətəndaşlıq, Mənəviyyat".Bakı-Elm, 2018.28 ç/v. === Bədii əsərlər=== *1."Mən elə bilirdim ki"<ref>"Mən elə bilirdim ki"(şerlər)Bakı-1997.</ref> *2."Sənə deyəcəkdim ki"<ref>"Sənə deyəcəkdim ki"(şerlər)Bakı-2002.</ref> *3."Ölən sevgilər"<ref>"Ölən sevgilər" (şerlər)Bakı-2010.</ref> *4."Haqqın hesabı"<ref>"Haqqın hesabı"(povest)Bakı-2004.</ref> *5."Direktor "B"" (povest)<ref>"Direktor "B"" (povesdt)Bakı-2004.</ref> *6."Alfons prokuror"(povest)<ref>"Alfons prokuror"(povest)Bakı-2004.</ref> *7."Onun ağ məhəbbəti"(povest)<ref>"Onun ağ məhəbbəti"(povest)Bakıl-2010.</ref> == Publisist əsər == *1."Köynəyi yaşıl oğlan"<ref>"Köynəyi yaşıl oğlan" Bakı-1997.</ref> === Tərtib === #"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"<ref>"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"(Cəfər Cəfərov 3 cild).</ref>Bakı-1999.Yazısı.13.025. #"İdentiklik, Multikulturalizm, Dialoq Fəlsəfəsi" Bakı-2018.Elm və Təhsil.18.025 ç/v. '''<big>Məqalələr:</big>''' '''1.  ''' Qloballaşma və aksiolo­gia-təsir, əlaqə, münasibətlər (Qlo­bal­laşma və Azər­bay­can mədə­niyyəti II Рespub­lika kon­fran­sыnыn mate­rialları) AMEA-nın  Fəlsəfə və Siyasi-hüququ tədqiqat­lar İns­ti­tutu,   2004 s. 61-64. '''2.  ''' Aksiologiya və siyasət (problemin qoyuluşuna dair. AMEA. Xəbərlər. Tarix Fəlsəfə Hüquq. 2004. №4.səh.286- '''3.  '''  Azərbaycan dövlət иda­rə­çi­liyində ülvilik məsələsi.Ekomədəniy-yət(Ekokultura) Azər­baycan elmi Araş­dırma fond. 2004.s.79-81 '''4.  ''' Dünya milli kültür kuramı ekseninde Azerbaycan egitim və sosyal bilimlerinin başındakı yeri.Türkiyə.Türkbilim dergisi.  2009, №1.səh.99-105. '''5.  ''' Türkiyə ve diger Şark ölkelerində aydınlanmanın evrensal ve milli özellikleri. Türkiyə, Yom dərgisi, 2009,  № 15'''.''' səh. 87-90. '''6.  '''  Fransız egitimçileri ve onun evrensal özellikleri.Turan. 2009, № 3.səh.110-112. '''7.  ''' Azər­baycan maarifçilərinin dünyagörüşü.AMЕА-nın “Xəbərlər” jur­na­lı.­Humanitar Elmlər seriyası.   2009,  № 3-4  səh.50-58. '''8.  ''' Heydər Əliyev və yeni məzmunlu maarifçilik“XXI əsr Dirçəliş” 2012-xüsusi buraxılış.səh. 78-89. '''9.  ''' Dünya maarifçiliyinin milli mədəniyyət nəzəriyyəsi və Həsən bəy Zərdabinin publisist irsi və ictimai fəaliyyəti.AMEA Xəbərlər 2015 № 2.səh. 200-215. '''10.  ''' “Ethics ofmulticulturalism    as    conseption of   progress”. АМЕА-нын “Məruzələr”. LXXII2016 № 1.səh.87-91. '''11.  ''' ”Maarifçilik dövrünün vətəndaş cəmiyyəti təsəvvürləri etik-əxlaqi dəyərlər kontekstində” .. AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər №1(18) 2012 ., səh.35-41. '''12." '''Maarifçilik dövrü fəlsəfi fikrində etika məsələləri” AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər № 2 (19)2012..səh.49-54. '''13.  ''' Maarifçilik  - Azərbaycançılıq   dövrünün fəlsəfi-etik əsasları” AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər'''№ 2 (19)2'''015 '''14.    '''Philosophy of Intercultural Dialogue of Modern Time and Dialogue. <nowiki>http://brisjast.com/MAGNT</nowiki> RESEARCH 2015 № 2. REPORT (ISSN 1444-8939). '''15.''' Scientific - Metodological Aspects for Application of Multiculturalism to "Dialogue Philosophy" (formulation of the problem) Philosophi and international journal    N 1/2(1)2018  İSSN 2181http://tadqiqot.uz/wp-content/uploads/2018/08/falsafa/falsafa-2018-1-contents-01-10.pdf '''16.  ''' Heydər Əliyevin Ulu öndərlik missiyası // Yeni Azərbaycan.-2018.-7 iyun.-№108.-S.6.'''<nowiki>http://files.preslib.az/projects/toplu/v2/f6_2_3.pdf</nowiki>''' '''17.   Ulu öndər Heydər Əliyev siyasətinin müdrklük gücü.Bakı-ADPU-2018 səh.40-53.270 səh.''' '''18. “Dioloq fəlsəfəsi və Multikulturalizm: Müqayisəli təhlil”''' (“The Philosophy of Dialogue and Multiculturalism: Comparative Scientific and Me­tho­do­lo­gi­cal ­Analysis”) AMEA “Məruzələr” 2018.2-ci nömrə. L XXIV səh.87-92. və s. <br /> == İstinadlar== thied1jy5pjcic0q7hif79h4rwnence 6547890 6547851 2022-07-25T09:03:20Z Sabin.K.M 150414 wikitext text/x-wiki {{Vikiləşdirmək}} {{Alim |adı = Xatirə Quliyeva |orijinal adı = Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva |digər adları = |şəkil = Xatire Quliyeva.jpg |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 30.06.1962 |doğum yeri = [[Maştağa]], [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{USSR}}→<br/>{{AZE}} |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = Nəcəfqulu |anası = Nisəxanım |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = fəlsəfə üzrə elmlər doktoru |elmi adı = |iş yeri = Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə İnstitutunun "Multikulturalizm və Tolerantlıq Fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva''' (d. 30 iyun 1962. [[Bakı]]) — fəlsəfə üzrə elmlər doktoru, dosent Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə İnstitutunun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri, “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB”-nin təsisçisi və sədri, “Cahan+” qəzetinin və cahanplus.com saytının təsisçisi və baş redaktoru. == Həyatı == Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı [[1962|1962-ci ildə]] [[Bakı]] şəhərinin [[Maştağa]] qəsəbəsində Bakının hörmət sahibi şəxslərindən, məscid-minarələr (o cümlədən Maştağa məscidi və minarəsinin, H.Zərdabinin layihəsi əsasında [[Maştağa]]-Bilgəh qəsəbəsi arasında yerləşən Ovdanı) inşa edən, adı  tarix- memarlıq kitablarında çəkilən Kəblə Həciqulunun oğlu, XX əsrin əvvəllərində siyasi hakimiyyətdə təmsil olunmuş Əmirqulu Quiyevin oğlu Nəcəfqulu və kor molla (kütləvi yayımış göz infeksiyası nəticəsində gözləri tutulsa da Quran hafizi olduğu üçün) ləqəbi ilə tanınmış Məşədi Bağırın qızı Nisəxanımın ailəsində dünyaya gəlmişdir. Onun babası Əmirqulu Quliyev Azərbaycan Demokratik Partiyasının ilk yaradıcıları sırasında olmuş,  Bakıda erməni-müsəlman davası zamanı türk Qafqaz Ordusunun onbaşılarından olmuş, sonralar Nəriman Nərimanovun sədri olduğu MİK-nin Rəyasət Heyətiin 7 üzvündən biri,  dəfələrlə Bakı şəhər sovetinin deputatı seçilmişdir. Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı 1969-1979-cu illərdə Bakının Cəfər Cabbarlı adına 187 saylı orta məktəbində təhsil alıb. 1980-1985-ci illərdə M.A.Əliyev adına [[Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutu]]<nowiki/>nun Teatrşünaslıq fakültəsini fərqlənmə ilə bitirib. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1985-ci ildən [[AMEA]]-da fəaliyyətə başlayıb. 1985-1987-ci illərdə AMEA-nın Elmi İnformasiya-Məlumat Mərkəzində laborant, baş laborant vəzifələrində çalışmaqla bərabər AMEA-nın Rəyasət Heyətində İctimai Elmlər Bölməsində və vitse-prezidentin köməkçisi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1987-ci ildə AMEA RH prezidentinin Sərəncamı ilə Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Ədəbiyyat Nəzəriyyəsi şöbəsinə kiçik elmi işçi vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1989-1991-ci illərdə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu]]<nowiki/>nun Elmi Şurasının qərarı ilə Moskva M.Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutuna uzun müddətli elimi ezamiyyətə göndərilmişdir. 1992-2004- ci illərdə elmi fəaliyyətini  AMEA-nın "Fəlsəfə və Sosiologiya"  İnstitutunun Etika (keçmiş Etika və Estetika) şöbəsində davam etdirmişdir. 2005-ci ildə “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB” təsis etmiş indiyə kimi Cəmiyyətin sədri kimi fəaliyyət göstərir. 2011-ci ildə AMEA "Fəlsəfə və Sosiologiya" İnstitutunun Elmi Şurasının Qərarı ilə 1992-2004-ci illərdə çalışdığı “Etika” şöbəsində aparıcı elmi işçi vəzifəsində fəaliyyətə başlamışdır və 2017-ci ilə kimi həmin şöbədə çalışmışdır. 2017-ci ilin may ayından Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə İnstitutunun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiridir. Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va müxtəlif illərdə N.Tusi adına ADPU- də, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunda, [[Bakı Qızlar Universiteti]]<nowiki/>ndə fəlsəfə tarixi, etika, estetika və s. fənləri tədris etmişdir. 2005-ci ildə AR Ədliyyə nazirliyində Qeydiyyatdan keçmiş “Nəsimi” – Suriya - Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti” İB-ni təsis etmiş və qurumun sədri olaraq 2005-2009-cu illərdə Suriya Ərəb Respublikasında uzun müddətli ezamiyyətlərdə olmuşdur. == Elmi fəaliyyəti == 1985-ci il­­də Ali məktəbi fərqlənmə diplomu ilə bitirdikdən sonra  Azər­­bay­­can Mil­­li Elm­­lər Aka­­de­­mi­­ya­­sın­­da fəaliyyətə başlayan və 37 il­­lik fə­a­­liy­­yə­­ti döv­­rün­­də aktual mövzularda 7 el­­mi mo­­noq­­ra­­fi­­ya­­, 5 el­­mi ki­­ta­­b, 100-dən çox el­­mi mə­­qa­­lə­­nin müəlifidir.  Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va  Azər­­bay­­can Mil­­li Elm­­lər Aka­­de­­mi­­ya­­sın­­da  Azərbay­­can xalqının Ulu öndəri, tarixi şəxsiyyət Heydər Əliyevin siyasi irsinin ilk tədqiqatçısıdır və bu mövzu istiqamətində onun 2 monoqrafiyası, 1 məqalələr toplusu və ölkədə və xaricdə nəşr olunan nüfuzlu elmi jurnallarda bir sıra elmi məqalələri çap olunmuşdur. 1987-ci ildə alim Yaşar Qarayevin dissertantı qəbul edilərək AMEA-nın müxbir üzvü, tanınmış alim Cəfər Cəfərovun elmi irsi sahəsində “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində tədqiqata başlamış və 1992-ci ildə elmlər namizədi elmi dərəcəsini almaq üçün “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. 2009-2010-cu illərdə AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda doktarant olmuş, “Azərbaycan maarifçiliyinin ədəbi-nəzəri problemləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını yerinə yetirmiş, elmi iş Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasına təqdim edilmişdir.  Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-nın 2 dekabr 2014-cü il tarixli qərarı ilə Xatirə Nəcəfqulu qızına “Etika” ixtisası üzrə Dosent elmi adı verilmişdir.   2015-ci il 15 may tarixində AMEA-nın "Fəlsəfə və Sosiologiya" İnstitutunun nəzdindəki Dissertasiya Şurasında Etika ixtisasında “Maarifçilik dövrü Azərbaycan ədəbi-ictimai fikrində milli-mənəvi əsasların fəlsəfi-etik dərki (XIX əsrin ikinci yarısı XX əsrin əvvəlləri)” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmiş və Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyevaya fəlsəfə elmləri doktoru elmi dərəcəsi verilmişdir.<ref>[http://www.millikitabxana.az/dissertations/felsefe-tarixi?l=Q HUMANITAR ELMLƏR, Fəlsəfə tarixi]</ref>   Fəlsəfə elmləri doktoru, dosent Xatirə Quliyevanın elmi məqalələrinə scopus elmi indeksində 1000-ə yaxın istinad mövcuddur.<ref>[https://scholar.google.com/scholar?hl=en&as_sdt=0%2C5&q=Xatir%C9%99+Quliyeva+&btnG= scholarː Xatirə QULİYEVA]</ref> X. Quliyeva ABŞ-da nəşr olunan Beynəlxalq Fəlsəfə Jurnalının<ref>[https://www.sciencepublishinggroup.com/journal/%20peerrev%20iewers?journalid=204 International Journal of Philosophy]</ref>; Türkiyədə nəşr olunan “Kayğı”<ref>[https://dergipark.org.tr/en/ Dergipark ]</ref> və “Akademik Tarix, Düşüncə” beynəlxalq indeksli jurnalların redaksiya heyətlərinin, habelə ECLSS org. beynəlxalq konfrans təşkilatının üzvüdür. === Monoqrafiyalar === #Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov<ref>"Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov"Bakı-Elm-1998.</ref> #Həmişə müasir Cəfər Cəfərov<ref>"Həmişə müasir Cəfər Cəfərov" Bakı-Elm-1999.</ref> #Heydər Əliyev və mənəvi-estetik dəyərlər #XX əsrin böyük Azərbaycan filosofu Zakir Məmmədov #Azərbaycanda maarifçi esttika" #Azərbaycan maarfçiliyində fəlsəfi-etik məsələlər #"Heydər Əliyev siyasəti: Milli Dövlət, Milli Lider, Vətəndaşlıq, Mənəviyyat" === Bədii əsərlər=== *1."Mən elə bilirdim ki"<ref>"Mən elə bilirdim ki"(şerlər)Bakı-1997.</ref> *2."Sənə deyəcəkdim ki"<ref>"Sənə deyəcəkdim ki"(şerlər)Bakı-2002.</ref> *3."Ölən sevgilər"<ref>"Ölən sevgilər" (şerlər)Bakı-2010.</ref> *4."Haqqın hesabı"<ref>"Haqqın hesabı"(povest)Bakı-2004.</ref> *5."Direktor "B"" (povest)<ref>"Direktor "B"" (povesdt)Bakı-2004.</ref> *6."Alfons prokuror"(povest)<ref>"Alfons prokuror"(povest)Bakı-2004.</ref> *7."Onun ağ məhəbbəti"(povest)<ref>"Onun ağ məhəbbəti"(povest)Bakıl-2010.</ref> === Publisist əsər === *1."Köynəyi yaşıl oğlan"<ref>"Köynəyi yaşıl oğlan" Bakı-1997.</ref> === Tərtib === #"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"<ref>"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"(Cəfər Cəfərov 3 cild)Bakı-1999</ref> #"İdentiklik, Multikulturalizm, Dialoq Fəlsəfəsi" '''<big>Məqalələr:</big>''' # Qloballaşma və aksiolo­gia-təsir, əlaqə, münasibətlər (Qlo­bal­laşma və Azər­bay­can mədə­niyyəti II Рespub­lika kon­fran­sыnыn mate­rialları) <ref>AMEA-nın Fəlsəfə və Siyasi-hüququ tədqiqat­lar İns­ti­tutu, 2004 s. 61-64.</ref> # Aksiologiya və siyasət (problemin qoyuluşuna dair<ref>AMEA. Xəbərlər. Tarix Fəlsəfə Hüquq. 2004. №4.səh. 286</ref> # Azərbaycan dövlət иda­rə­çi­liyində ülvilik məsələsi.<ref>Ekomədəniyyət(Ekokultura) Azər­baycan elmi Araş­dırma fond.2004. s. 79-81</ref> # Dünya milli kültür kuramı ekseninde Azerbaycan egitim və sosyal bilimlerinin başındakı yeri<ref>Türkiyə. Türkbilim dergisi. 2009, №1. səh. 99-105.</ref> # Türkiyə ve diger Şark ölkelerində aydınlanmanın evrensal ve milli özellikleri <ref>Türkiyə, Yom dərgisi, 2009,  № 15'''.''' səh. 87-90.</ref> # Fransız egitimçileri ve onun evrensal özellikleri <ref>Turan. Bakı-2009, № 3.səh.110-112</ref> # Azər­baycan maarifçilərinin dünyagörüşü<ref>AMЕА-nın “Xəbərlər” jur­na­lı. ­Humanitar Elmlər seriyası. 2009, № 3-4  səh.50-58.</ref> # Heydər Əliyev və yeni məzmunlu maarifçilik<ref>“XXI əsr Dirçəliş” 2012-xüsusi buraxılış. səh. 78-89</ref> # Dünya maarifçiliyinin milli mədəniyyət nəzəriyyəsi və Həsən bəy Zərdabinin publisist irsi və ictimai fəaliyyəti. <ref>AMEA Xəbərlər 2015 № 2. səh.200-215.</ref> # “Ethics ofmulticulturalism as conseption of progress”<ref>АМЕА-nın “Məruzələr”. LXXII2016 № 1.səh.87-91.</ref> # Maarifçilik dövrünün vətəndaş cəmiyyəti təsəvvürləri etik-əxlaqi dəyərlər kontekstində<ref>AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər №1(18) 2012., səh.35-41.</ref> # Maarifçilik dövrü fəlsəfi fikrində etika məsələləri”<ref>AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər № 2 (19)2012..səh.49-54.</ref> # Maarifçilik - Azərbaycançılıq dövrünün fəlsəfi-etik əsasları # Philosophy of Intercultural Dialogue of Modern Time and Dialogue # Scientific - Metodological Aspects for Application of Multiculturalism to "Dialogue Philosophy" (formulation of the problem) Philosophi and international journal   # Heydər Əliyevin Ulu öndərlik missiyası // Yeni Azərbaycan.-2018.-7 iyun.-№108.-S.6.<nowiki>[http://files.preslib.az/projects/toplu/v2/f6_2_3.pdf Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin PREZİDENT KİTABXANASI]</nowiki> # Ulu öndər Heydər Əliyev siyasətinin müdrklük gücü<ref>Bakı-ADPU-2018 səh.40-53.270 səh</ref> # “Dioloq fəlsəfəsi və Multikulturalizm: Müqayisəli təhlil” (“The Philosophy of Dialogue and Multiculturalism: Comparative Scientific and Me­tho­do­lo­gi­cal ­Analysis”)<ref>AMEA “Məruzələr” 2018.2-ci nömrə. L XXIV səh. 87-92</ref> <br /> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} bmxgf1m98qn80lwl4zvlv1ky3rjygct 6547895 6547890 2022-07-25T09:12:33Z Sabin.K.M 150414 wikitext text/x-wiki {{Vikiləşdirmək}} {{Alim |adı = Xatirə Quliyeva |orijinal adı = Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva |digər adları = |şəkil = Xatire Quliyeva.jpg |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 30.06.1962 |doğum yeri = [[Maştağa]], [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{USSR}}→<br/>{{AZE}} |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = Nəcəfqulu |anası = Nisəxanım |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = fəlsəfə üzrə elmlər doktoru |elmi adı = |iş yeri = Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə İnstitutunun "Multikulturalizm və Tolerantlıq Fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva''' (d. 30 iyun 1962. [[Bakı]]) — fəlsəfə üzrə elmlər doktoru, dosent [[AMEA Fəlsəfə İnstitutu ]]nun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri, “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB”-nin təsisçisi və sədri, “Cahan+” qəzetinin və cahanplus.com saytının təsisçisi və baş redaktoru. == Həyatı == Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı [[1962|1962-ci ildə]] [[Bakı]] şəhərinin [[Maştağa]] qəsəbəsində Bakının hörmət sahibi şəxslərindən, məscid-minarələr (o cümlədən Maştağa məscidi və minarəsinin, H.Zərdabinin layihəsi əsasında [[Maştağa]]-Bilgəh qəsəbəsi arasında yerləşən Ovdanı) inşa edən, adı  tarix- memarlıq kitablarında çəkilən Kəblə Həciqulunun oğlu, XX əsrin əvvəllərində siyasi hakimiyyətdə təmsil olunmuş Əmirqulu Quiyevin oğlu Nəcəfqulu və kor molla (kütləvi yayımış göz infeksiyası nəticəsində gözləri tutulsa da Quran hafizi olduğu üçün) ləqəbi ilə tanınmış Məşədi Bağırın qızı Nisəxanımın ailəsində dünyaya gəlmişdir. Onun babası Əmirqulu Quliyev Azərbaycan Demokratik Partiyasının ilk yaradıcıları sırasında olmuş, Bakıda erməni-müsəlman davası zamanı türk Qafqaz Ordusunun onbaşılarından olmuş, sonralar Nəriman Nərimanovun sədri olduğu MİK-nin Rəyasət Heyətiin 7 üzvündən biri, dəfələrlə Bakı şəhər sovetinin deputatı seçilmişdir. Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı 1969-1979-cu illərdə Bakının Cəfər Cabbarlı adına 187 saylı orta məktəbində təhsil alıb. 1980-1985-ci illərdə M.A.Əliyev adına [[Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutu]]<nowiki/>nun Teatrşünaslıq fakültəsini fərqlənmə ilə bitirib. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1985-ci ildən [[AMEA]]-da fəaliyyətə başlayıb. 1985-1987-ci illərdə AMEA-nın Elmi İnformasiya-Məlumat Mərkəzində laborant, baş laborant vəzifələrində çalışmaqla bərabər AMEA-nın Rəyasət Heyətində İctimai Elmlər Bölməsində və vitse-prezidentin köməkçisi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1987-ci ildə AMEA RH prezidentinin Sərəncamı ilə Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Ədəbiyyat Nəzəriyyəsi şöbəsinə kiçik elmi işçi vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1989-1991-ci illərdə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu]]<nowiki/>nun Elmi Şurasının qərarı ilə Moskva M.Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutuna uzun müddətli elimi ezamiyyətə göndərilmişdir. 1992-2004- ci illərdə elmi fəaliyyətini  AMEA-nın "Fəlsəfə və Sosiologiya"  İnstitutunun Etika (keçmiş Etika və Estetika) şöbəsində davam etdirmişdir. 2005-ci ildə “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB” təsis etmiş indiyə kimi Cəmiyyətin sədri kimi fəaliyyət göstərir. 2011-ci ildə AMEA "Fəlsəfə və Sosiologiya" İnstitutunun Elmi Şurasının Qərarı ilə 1992-2004-ci illərdə çalışdığı “Etika” şöbəsində aparıcı elmi işçi vəzifəsində fəaliyyətə başlamışdır və 2017-ci ilə kimi həmin şöbədə çalışmışdır. 2017-ci ilin may ayından [[AMEA Fəlsəfə İnstitutu]]nun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiridir. Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va müxtəlif illərdə N.Tusi adına ADPU-də, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunda, [[Bakı Qızlar Universiteti]]<nowiki/>ndə fəlsəfə tarixi, etika, estetika və s. fənləri tədris etmişdir. 2005-ci ildə AR Ədliyyə nazirliyində Qeydiyyatdan keçmiş “Nəsimi” – Suriya - Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti” İB-ni təsis etmiş və qurumun sədri olaraq 2005-2009-cu illərdə Suriya Ərəb Respublikasında uzun müddətli ezamiyyətlərdə olmuşdur. == Elmi fəaliyyəti == 1985-ci il­­də Ali məktəbi fərqlənmə diplomu ilə bitirdikdən sonra Azər­­bay­­can Mil­­li Elm­­lər Aka­­de­­mi­­ya­­sın­­da fəaliyyətə başlayan və 37 il­­lik fə­a­­liy­­yə­­ti döv­­rün­­də aktual mövzularda 7 el­­mi mo­­noq­­ra­­fi­­ya­­, 5 el­­mi ki­­ta­­b, 100-dən çox el­­mi mə­­qa­­lə­­nin müəlifidir. Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va AMEA-da Azərbay­­can xalqının Ulu öndəri, tarixi şəxsiyyət Heydər Əliyevin siyasi irsinin ilk tədqiqatçısıdır və bu mövzu istiqamətində onun 2 monoqrafiyası, 1 məqalələr toplusu və ölkədə və xaricdə nəşr olunan nüfuzlu elmi jurnallarda bir sıra elmi məqalələri çap olunmuşdur. 1987-ci ildə alim Yaşar Qarayevin dissertantı qəbul edilərək AMEA-nın müxbir üzvü, tanınmış alim Cəfər Cəfərovun elmi irsi sahəsində “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində tədqiqata başlamış və 1992-ci ildə elmlər namizədi elmi dərəcəsini almaq üçün “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. 2009-2010-cu illərdə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu]]nda doktarant olmuş, “Azərbaycan maarifçiliyinin ədəbi-nəzəri problemləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını yerinə yetirmiş, elmi iş [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası]]na təqdim edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-nın 2 dekabr 2014-cü il tarixli qərarı ilə Xatirə Nəcəfqulu qızına “Etika” ixtisası üzrə Dosent elmi adı verilmişdir.   2015-ci il 15 may tarixində [[AMEA Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutu]]nun nəzdindəki Dissertasiya Şurasında Etika ixtisasında “Maarifçilik dövrü Azərbaycan ədəbi-ictimai fikrində milli-mənəvi əsasların fəlsəfi-etik dərki (XIX əsrin ikinci yarısı XX əsrin əvvəlləri)” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmiş və Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyevaya fəlsəfə elmləri doktoru elmi dərəcəsi verilmişdir.<ref>[http://www.millikitabxana.az/dissertations/felsefe-tarixi?l=Q HUMANITAR ELMLƏR, Fəlsəfə tarixi]</ref>   Fəlsəfə elmləri doktoru, dosent Xatirə Quliyevanın elmi məqalələrinə scopus elmi indeksində 1000-ə yaxın istinad mövcuddur.<ref>[https://scholar.google.com/scholar?hl=en&as_sdt=0%2C5&q=Xatir%C9%99+Quliyeva+&btnG= scholarː Xatirə QULİYEVA]</ref> X. Quliyeva ABŞ-da nəşr olunan Beynəlxalq Fəlsəfə Jurnalının<ref>[https://www.sciencepublishinggroup.com/journal/%20peerrev%20iewers?journalid=204 International Journal of Philosophy]</ref>; Türkiyədə nəşr olunan “Kayğı”<ref>[https://dergipark.org.tr/en/ Dergipark ]</ref> və “Akademik Tarix, Düşüncə” beynəlxalq indeksli jurnalların redaksiya heyətlərinin, habelə ECLSS org. beynəlxalq konfrans təşkilatının üzvüdür. === Monoqrafiyalar === #Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov<ref>"Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov"Bakı-Elm-1998.</ref> #Həmişə müasir Cəfər Cəfərov<ref>"Həmişə müasir Cəfər Cəfərov" Bakı-Elm-1999.</ref> #Heydər Əliyev və mənəvi-estetik dəyərlər #XX əsrin böyük Azərbaycan filosofu Zakir Məmmədov #Azərbaycanda maarifçi esttika" #Azərbaycan maarfçiliyində fəlsəfi-etik məsələlər #"Heydər Əliyev siyasəti: Milli Dövlət, Milli Lider, Vətəndaşlıq, Mənəviyyat" === Bədii əsərlər=== * "Mən elə bilirdim ki"<ref>"Mən elə bilirdim ki"(şerlər)Bakı-1997.</ref> * "Sənə deyəcəkdim ki"<ref>"Sənə deyəcəkdim ki"(şerlər)Bakı-2002.</ref> * "Ölən sevgilər"<ref>"Ölən sevgilər" (şerlər)Bakı-2010.</ref> * "Haqqın hesabı"<ref>"Haqqın hesabı"(povest)Bakı-2004.</ref> * "Direktor "B"" (povest)<ref>"Direktor "B"" (povesdt)Bakı-2004.</ref> * "Alfons prokuror"(povest)<ref>"Alfons prokuror"(povest)Bakı-2004.</ref> * "Onun ağ məhəbbəti"(povest)<ref>"Onun ağ məhəbbəti"(povest)Bakıl-2010.</ref> === Publisist əsər === *1."Köynəyi yaşıl oğlan"<ref>"Köynəyi yaşıl oğlan" Bakı-1997.</ref> === Tərtib === #"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"<ref>"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"(Cəfər Cəfərov 3 cild)Bakı-1999</ref> #"İdentiklik, Multikulturalizm, Dialoq Fəlsəfəsi" '''<big>Məqalələr:</big>''' # Qloballaşma və aksiolo­gia-təsir, əlaqə, münasibətlər (Qlo­bal­laşma və Azər­bay­can mədə­niyyəti II Рespub­lika kon­fran­sыnыn mate­rialları) <ref>AMEA-nın Fəlsəfə və Siyasi-hüququ tədqiqat­lar İns­ti­tutu, 2004 s. 61-64.</ref> # Aksiologiya və siyasət (problemin qoyuluşuna dair<ref>AMEA. Xəbərlər. Tarix Fəlsəfə Hüquq. 2004. №4.səh. 286</ref> # Azərbaycan dövlət иda­rə­çi­liyində ülvilik məsələsi.<ref>Ekomədəniyyət(Ekokultura) Azər­baycan elmi Araş­dırma fond.2004. s. 79-81</ref> # Dünya milli kültür kuramı ekseninde Azerbaycan egitim və sosyal bilimlerinin başındakı yeri<ref>Türkiyə. Türkbilim dergisi. 2009, №1. səh. 99-105.</ref> # Türkiyə ve diger Şark ölkelerində aydınlanmanın evrensal ve milli özellikleri <ref>Türkiyə, Yom dərgisi, 2009,  № 15'''.''' səh. 87-90.</ref> # Fransız egitimçileri ve onun evrensal özellikleri <ref>Turan. Bakı-2009, № 3.səh.110-112</ref> # Azər­baycan maarifçilərinin dünyagörüşü<ref>AMЕА-nın “Xəbərlər” jur­na­lı. ­Humanitar Elmlər seriyası. 2009, № 3-4  səh.50-58.</ref> # Heydər Əliyev və yeni məzmunlu maarifçilik<ref>“XXI əsr Dirçəliş” 2012-xüsusi buraxılış. səh. 78-89</ref> # Dünya maarifçiliyinin milli mədəniyyət nəzəriyyəsi və Həsən bəy Zərdabinin publisist irsi və ictimai fəaliyyəti. <ref>AMEA Xəbərlər 2015 № 2. səh.200-215.</ref> # “Ethics ofmulticulturalism as conseption of progress”<ref>АМЕА-nın “Məruzələr”. LXXII2016 № 1.səh.87-91.</ref> # Maarifçilik dövrünün vətəndaş cəmiyyəti təsəvvürləri etik-əxlaqi dəyərlər kontekstində<ref>AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər №1(18) 2012., səh.35-41.</ref> # Maarifçilik dövrü fəlsəfi fikrində etika məsələləri”<ref>AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər № 2 (19)2012..səh.49-54.</ref> # Maarifçilik - Azərbaycançılıq dövrünün fəlsəfi-etik əsasları # Philosophy of Intercultural Dialogue of Modern Time and Dialogue # Scientific - Metodological Aspects for Application of Multiculturalism to "Dialogue Philosophy" (formulation of the problem) Philosophi and international journal   # Heydər Əliyevin Ulu öndərlik missiyası // Yeni Azərbaycan.-2018.-7 iyun.-№108.-S.6.<nowiki>[http://files.preslib.az/projects/toplu/v2/f6_2_3.pdf Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin PREZİDENT KİTABXANASI]</nowiki> # Ulu öndər Heydər Əliyev siyasətinin müdrklük gücü<ref>Bakı-ADPU-2018 səh.40-53.270 səh</ref> # “Dioloq fəlsəfəsi və Multikulturalizm: Müqayisəli təhlil” (“The Philosophy of Dialogue and Multiculturalism: Comparative Scientific and Me­tho­do­lo­gi­cal ­Analysis”)<ref>AMEA “Məruzələr” 2018.2-ci nömrə. L XXIV səh. 87-92</ref> <br /> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} eo8qek4y1d7y4ulc4e5235sxuhnruqm 6547899 6547895 2022-07-25T09:18:33Z Sabin.K.M 150414 wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Xatirə Quliyeva |orijinal adı = Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva |digər adları = |şəkil = Xatire Quliyeva.jpg |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 30.06.1962 |doğum yeri = [[Maştağa]], [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{USSR}}→<br/>{{AZE}} |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = Nəcəfqulu |anası = Nisəxanım |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = fəlsəfə üzrə elmlər doktoru |elmi adı = |iş yeri = [[AMEA Fəlsəfə İnstitutu]]nun "Multikulturalizm və Tolerantlıq Fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva''' ({{DVTY}}) — fəlsəfə üzrə elmlər doktoru, dosent [[AMEA Fəlsəfə İnstitutu]]nun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri, “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB”-nin təsisçisi və sədri, “Cahan+” qəzetinin və cahanplus.com saytının təsisçisi və baş redaktoru. == Həyatı == Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı [[1962|1962-ci ildə]] [[Bakı]] şəhərinin [[Maştağa]] qəsəbəsində Bakının hörmət sahibi şəxslərindən, məscid-minarələr (o cümlədən Maştağa məscidi və minarəsinin, H.Zərdabinin layihəsi əsasında [[Maştağa]]-Bilgəh qəsəbəsi arasında yerləşən Ovdanı) inşa edən, adı  tarix- memarlıq kitablarında çəkilən Kəblə Həciqulunun oğlu, XX əsrin əvvəllərində siyasi hakimiyyətdə təmsil olunmuş Əmirqulu Quiyevin oğlu Nəcəfqulu və kor molla (kütləvi yayımış göz infeksiyası nəticəsində gözləri tutulsa da Quran hafizi olduğu üçün) ləqəbi ilə tanınmış Məşədi Bağırın qızı Nisəxanımın ailəsində dünyaya gəlmişdir. Onun babası Əmirqulu Quliyev Azərbaycan Demokratik Partiyasının ilk yaradıcıları sırasında olmuş, Bakıda erməni-müsəlman davası zamanı türk Qafqaz Ordusunun onbaşılarından olmuş, sonralar Nəriman Nərimanovun sədri olduğu MİK-nin Rəyasət Heyətiin 7 üzvündən biri, dəfələrlə Bakı şəhər sovetinin deputatı seçilmişdir. Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı 1969-1979-cu illərdə Bakının Cəfər Cabbarlı adına 187 saylı orta məktəbində təhsil alıb. 1980-1985-ci illərdə M.A.Əliyev adına [[Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutu]]<nowiki/>nun Teatrşünaslıq fakültəsini fərqlənmə ilə bitirib. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1985-ci ildən [[AMEA]]-da fəaliyyətə başlayıb. 1985-1987-ci illərdə AMEA-nın Elmi İnformasiya-Məlumat Mərkəzində laborant, baş laborant vəzifələrində çalışmaqla bərabər AMEA-nın Rəyasət Heyətində İctimai Elmlər Bölməsində və vitse-prezidentin köməkçisi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1987-ci ildə AMEA RH prezidentinin Sərəncamı ilə Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Ədəbiyyat Nəzəriyyəsi şöbəsinə kiçik elmi işçi vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1989-1991-ci illərdə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu]]<nowiki/>nun Elmi Şurasının qərarı ilə Moskva M.Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutuna uzun müddətli elimi ezamiyyətə göndərilmişdir. 1992-2004- ci illərdə elmi fəaliyyətini  AMEA-nın "Fəlsəfə və Sosiologiya"  İnstitutunun Etika (keçmiş Etika və Estetika) şöbəsində davam etdirmişdir. 2005-ci ildə “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB” təsis etmiş indiyə kimi Cəmiyyətin sədri kimi fəaliyyət göstərir. 2011-ci ildə AMEA "Fəlsəfə və Sosiologiya" İnstitutunun Elmi Şurasının Qərarı ilə 1992-2004-ci illərdə çalışdığı “Etika” şöbəsində aparıcı elmi işçi vəzifəsində fəaliyyətə başlamışdır və 2017-ci ilə kimi həmin şöbədə çalışmışdır. 2017-ci ilin may ayından [[AMEA Fəlsəfə İnstitutu]]nun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiridir. Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va müxtəlif illərdə N.Tusi adına ADPU-də, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunda, [[Bakı Qızlar Universiteti]]<nowiki/>ndə fəlsəfə tarixi, etika, estetika və s. fənləri tədris etmişdir. 2005-ci ildə AR Ədliyyə nazirliyində Qeydiyyatdan keçmiş “Nəsimi” – Suriya - Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti” İB-ni təsis etmiş və qurumun sədri olaraq 2005-2009-cu illərdə Suriya Ərəb Respublikasında uzun müddətli ezamiyyətlərdə olmuşdur. == Elmi fəaliyyəti == 1985-ci il­­də Ali məktəbi fərqlənmə diplomu ilə bitirdikdən sonra Azər­­bay­­can Mil­­li Elm­­lər Aka­­de­­mi­­ya­­sın­­da fəaliyyətə başlayan və 37 il­­lik fə­a­­liy­­yə­­ti döv­­rün­­də aktual mövzularda 7 el­­mi mo­­noq­­ra­­fi­­ya­­, 5 el­­mi ki­­ta­­b, 100-dən çox el­­mi mə­­qa­­lə­­nin müəlifidir. Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va AMEA-da Azərbay­­can xalqının Ulu öndəri, tarixi şəxsiyyət Heydər Əliyevin siyasi irsinin ilk tədqiqatçısıdır və bu mövzu istiqamətində onun 2 monoqrafiyası, 1 məqalələr toplusu və ölkədə və xaricdə nəşr olunan nüfuzlu elmi jurnallarda bir sıra elmi məqalələri çap olunmuşdur. 1987-ci ildə alim Yaşar Qarayevin dissertantı qəbul edilərək AMEA-nın müxbir üzvü, tanınmış alim Cəfər Cəfərovun elmi irsi sahəsində “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində tədqiqata başlamış və 1992-ci ildə elmlər namizədi elmi dərəcəsini almaq üçün “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. 2009-2010-cu illərdə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu]]nda doktarant olmuş, “Azərbaycan maarifçiliyinin ədəbi-nəzəri problemləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını yerinə yetirmiş, elmi iş [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası]]na təqdim edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-nın 2 dekabr 2014-cü il tarixli qərarı ilə Xatirə Nəcəfqulu qızına “Etika” ixtisası üzrə Dosent elmi adı verilmişdir.   2015-ci il 15 may tarixində [[AMEA Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutu]]nun nəzdindəki Dissertasiya Şurasında Etika ixtisasında “Maarifçilik dövrü Azərbaycan ədəbi-ictimai fikrində milli-mənəvi əsasların fəlsəfi-etik dərki (XIX əsrin ikinci yarısı XX əsrin əvvəlləri)” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmiş və Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyevaya fəlsəfə elmləri doktoru elmi dərəcəsi verilmişdir.<ref>[http://www.millikitabxana.az/dissertations/felsefe-tarixi?l=Q HUMANITAR ELMLƏR, Fəlsəfə tarixi]</ref>   Fəlsəfə elmləri doktoru, dosent Xatirə Quliyevanın elmi məqalələrinə scopus elmi indeksində 1000-ə yaxın istinad mövcuddur.<ref>[https://scholar.google.com/scholar?hl=en&as_sdt=0%2C5&q=Xatir%C9%99+Quliyeva+&btnG= scholarː Xatirə QULİYEVA]</ref> X. Quliyeva ABŞ-da nəşr olunan Beynəlxalq Fəlsəfə Jurnalının<ref>[https://www.sciencepublishinggroup.com/journal/%20peerrev%20iewers?journalid=204 International Journal of Philosophy]</ref>; Türkiyədə nəşr olunan “Kayğı”<ref>[https://dergipark.org.tr/en/ Dergipark ]</ref> və “Akademik Tarix, Düşüncə” beynəlxalq indeksli jurnalların redaksiya heyətlərinin, habelə ECLSS org. beynəlxalq konfrans təşkilatının üzvüdür. === Monoqrafiyalar === #Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov<ref>"Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov"Bakı-Elm-1998.</ref> #Həmişə müasir Cəfər Cəfərov<ref>"Həmişə müasir Cəfər Cəfərov" Bakı-Elm-1999.</ref> #Heydər Əliyev və mənəvi-estetik dəyərlər #XX əsrin böyük Azərbaycan filosofu Zakir Məmmədov #Azərbaycanda maarifçi esttika" #Azərbaycan maarfçiliyində fəlsəfi-etik məsələlər #"Heydər Əliyev siyasəti: Milli Dövlət, Milli Lider, Vətəndaşlıq, Mənəviyyat" === Bədii əsərlər=== * "Mən elə bilirdim ki"<ref>"Mən elə bilirdim ki"(şerlər)Bakı-1997.</ref> * "Sənə deyəcəkdim ki"<ref>"Sənə deyəcəkdim ki"(şerlər)Bakı-2002.</ref> * "Ölən sevgilər"<ref>"Ölən sevgilər" (şerlər)Bakı-2010.</ref> * "Haqqın hesabı"<ref>"Haqqın hesabı"(povest)Bakı-2004.</ref> * "Direktor "B"" (povest)<ref>"Direktor "B"" (povesdt)Bakı-2004.</ref> * "Alfons prokuror"(povest)<ref>"Alfons prokuror"(povest)Bakı-2004.</ref> * "Onun ağ məhəbbəti"(povest)<ref>"Onun ağ məhəbbəti"(povest)Bakıl-2010.</ref> === Publisist əsər === *1."Köynəyi yaşıl oğlan"<ref>"Köynəyi yaşıl oğlan" Bakı-1997.</ref> === Tərtib === #"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"<ref>"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"(Cəfər Cəfərov 3 cild)Bakı-1999</ref> #"İdentiklik, Multikulturalizm, Dialoq Fəlsəfəsi" '''<big>Məqalələr:</big>''' # Qloballaşma və aksiolo­gia-təsir, əlaqə, münasibətlər (Qlo­bal­laşma və Azər­bay­can mədə­niyyəti II Рespub­lika kon­fran­sыnыn mate­rialları) <ref>AMEA-nın Fəlsəfə və Siyasi-hüququ tədqiqat­lar İns­ti­tutu, 2004 s. 61-64.</ref> # Aksiologiya və siyasət (problemin qoyuluşuna dair<ref>AMEA. Xəbərlər. Tarix Fəlsəfə Hüquq. 2004. №4.səh. 286</ref> # Azərbaycan dövlət иda­rə­çi­liyində ülvilik məsələsi.<ref>Ekomədəniyyət(Ekokultura) Azər­baycan elmi Araş­dırma fond.2004. s. 79-81</ref> # Dünya milli kültür kuramı ekseninde Azerbaycan egitim və sosyal bilimlerinin başındakı yeri<ref>Türkiyə. Türkbilim dergisi. 2009, №1. səh. 99-105.</ref> # Türkiyə ve diger Şark ölkelerində aydınlanmanın evrensal ve milli özellikleri <ref>Türkiyə, Yom dərgisi, 2009,  № 15'''.''' səh. 87-90.</ref> # Fransız egitimçileri ve onun evrensal özellikleri <ref>Turan. Bakı-2009, № 3.səh.110-112</ref> # Azər­baycan maarifçilərinin dünyagörüşü<ref>AMЕА-nın “Xəbərlər” jur­na­lı. ­Humanitar Elmlər seriyası. 2009, № 3-4  səh.50-58.</ref> # Heydər Əliyev və yeni məzmunlu maarifçilik<ref>“XXI əsr Dirçəliş” 2012-xüsusi buraxılış. səh. 78-89</ref> # Dünya maarifçiliyinin milli mədəniyyət nəzəriyyəsi və Həsən bəy Zərdabinin publisist irsi və ictimai fəaliyyəti. <ref>AMEA Xəbərlər 2015 № 2. səh.200-215.</ref> # “Ethics ofmulticulturalism as conseption of progress”<ref>АМЕА-nın “Məruzələr”. LXXII2016 № 1.səh.87-91.</ref> # Maarifçilik dövrünün vətəndaş cəmiyyəti təsəvvürləri etik-əxlaqi dəyərlər kontekstində<ref>AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər №1(18) 2012., səh.35-41.</ref> # Maarifçilik dövrü fəlsəfi fikrində etika məsələləri”<ref>AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər № 2 (19)2012..səh.49-54.</ref> # Maarifçilik - Azərbaycançılıq dövrünün fəlsəfi-etik əsasları # Philosophy of Intercultural Dialogue of Modern Time and Dialogue # Scientific - Metodological Aspects for Application of Multiculturalism to "Dialogue Philosophy" (formulation of the problem) Philosophi and international journal   # Heydər Əliyevin Ulu öndərlik missiyası // Yeni Azərbaycan.-2018.-7 iyun.-№108.-S.6.<nowiki>[http://files.preslib.az/projects/toplu/v2/f6_2_3.pdf Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin PREZİDENT KİTABXANASI]</nowiki> # Ulu öndər Heydər Əliyev siyasətinin müdrklük gücü<ref>Bakı-ADPU-2018 səh.40-53.270 səh</ref> # “Dioloq fəlsəfəsi və Multikulturalizm: Müqayisəli təhlil” (“The Philosophy of Dialogue and Multiculturalism: Comparative Scientific and Me­tho­do­lo­gi­cal ­Analysis”)<ref>AMEA “Məruzələr” 2018.2-ci nömrə. L XXIV səh. 87-92</ref> <br /> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 3im7cvp0df0ymp8ou0mgnzxn2x7dwbh 6547929 6547899 2022-07-25T09:35:33Z Sabin.K.M 150414 /* Elmi fəaliyyəti */ wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Xatirə Quliyeva |orijinal adı = Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva |digər adları = |şəkil = Xatire Quliyeva.jpg |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 30.06.1962 |doğum yeri = [[Maştağa]], [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{USSR}}→<br/>{{AZE}} |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = Nəcəfqulu |anası = Nisəxanım |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = fəlsəfə üzrə elmlər doktoru |elmi adı = |iş yeri = [[AMEA Fəlsəfə İnstitutu]]nun "Multikulturalizm və Tolerantlıq Fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva''' ({{DVTY}}) — fəlsəfə üzrə elmlər doktoru, dosent [[AMEA Fəlsəfə İnstitutu]]nun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri, “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB”-nin təsisçisi və sədri, “Cahan+” qəzetinin və cahanplus.com saytının təsisçisi və baş redaktoru. == Həyatı == Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı [[1962|1962-ci ildə]] [[Bakı]] şəhərinin [[Maştağa]] qəsəbəsində Bakının hörmət sahibi şəxslərindən, məscid-minarələr (o cümlədən Maştağa məscidi və minarəsinin, H.Zərdabinin layihəsi əsasında [[Maştağa]]-Bilgəh qəsəbəsi arasında yerləşən Ovdanı) inşa edən, adı  tarix- memarlıq kitablarında çəkilən Kəblə Həciqulunun oğlu, XX əsrin əvvəllərində siyasi hakimiyyətdə təmsil olunmuş Əmirqulu Quiyevin oğlu Nəcəfqulu və kor molla (kütləvi yayımış göz infeksiyası nəticəsində gözləri tutulsa da Quran hafizi olduğu üçün) ləqəbi ilə tanınmış Məşədi Bağırın qızı Nisəxanımın ailəsində dünyaya gəlmişdir. Onun babası Əmirqulu Quliyev Azərbaycan Demokratik Partiyasının ilk yaradıcıları sırasında olmuş, Bakıda erməni-müsəlman davası zamanı türk Qafqaz Ordusunun onbaşılarından olmuş, sonralar Nəriman Nərimanovun sədri olduğu MİK-nin Rəyasət Heyətiin 7 üzvündən biri, dəfələrlə Bakı şəhər sovetinin deputatı seçilmişdir. Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı 1969-1979-cu illərdə Bakının Cəfər Cabbarlı adına 187 saylı orta məktəbində təhsil alıb. 1980-1985-ci illərdə M.A.Əliyev adına [[Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutu]]<nowiki/>nun Teatrşünaslıq fakültəsini fərqlənmə ilə bitirib. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1985-ci ildən [[AMEA]]-da fəaliyyətə başlayıb. 1985-1987-ci illərdə AMEA-nın Elmi İnformasiya-Məlumat Mərkəzində laborant, baş laborant vəzifələrində çalışmaqla bərabər AMEA-nın Rəyasət Heyətində İctimai Elmlər Bölməsində və vitse-prezidentin köməkçisi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1987-ci ildə AMEA RH prezidentinin Sərəncamı ilə Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Ədəbiyyat Nəzəriyyəsi şöbəsinə kiçik elmi işçi vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1989-1991-ci illərdə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu]]<nowiki/>nun Elmi Şurasının qərarı ilə Moskva M.Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutuna uzun müddətli elimi ezamiyyətə göndərilmişdir. 1992-2004- ci illərdə elmi fəaliyyətini  AMEA-nın "Fəlsəfə və Sosiologiya"  İnstitutunun Etika (keçmiş Etika və Estetika) şöbəsində davam etdirmişdir. 2005-ci ildə “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB” təsis etmiş indiyə kimi Cəmiyyətin sədri kimi fəaliyyət göstərir. 2011-ci ildə AMEA "Fəlsəfə və Sosiologiya" İnstitutunun Elmi Şurasının Qərarı ilə 1992-2004-ci illərdə çalışdığı “Etika” şöbəsində aparıcı elmi işçi vəzifəsində fəaliyyətə başlamışdır və 2017-ci ilə kimi həmin şöbədə çalışmışdır. 2017-ci ilin may ayından [[AMEA Fəlsəfə İnstitutu]]nun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiridir. Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va müxtəlif illərdə N.Tusi adına ADPU-də, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunda, [[Bakı Qızlar Universiteti]]<nowiki/>ndə fəlsəfə tarixi, etika, estetika və s. fənləri tədris etmişdir. 2005-ci ildə AR Ədliyyə nazirliyində Qeydiyyatdan keçmiş “Nəsimi” – Suriya - Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti” İB-ni təsis etmiş və qurumun sədri olaraq 2005-2009-cu illərdə Suriya Ərəb Respublikasında uzun müddətli ezamiyyətlərdə olmuşdur. == Elmi fəaliyyəti == 1985-ci il­­də Ali məktəbi fərqlənmə diplomu ilə bitirdikdən sonra Azər­­bay­­can Mil­­li Elm­­lər Aka­­de­­mi­­ya­­sın­­da fəaliyyətə başlayan və 37 il­­lik fə­a­­liy­­yə­­ti döv­­rün­­də aktual mövzularda 7 el­­mi mo­­noq­­ra­­fi­­ya­­, 5 el­­mi ki­­ta­­b, 100-dən çox el­­mi mə­­qa­­lə­­nin müəlifidir. Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va AMEA-da Azərbay­­can xalqının Ulu öndəri, tarixi şəxsiyyət Heydər Əliyevin siyasi irsinin ilk tədqiqatçısıdır və bu mövzu istiqamətində onun 2 monoqrafiyası, 1 məqalələr toplusu və ölkədə və xaricdə nəşr olunan nüfuzlu elmi jurnallarda bir sıra elmi məqalələri çap olunmuşdur. 1987-ci ildə alim Yaşar Qarayevin dissertantı qəbul edilərək AMEA-nın müxbir üzvü, tanınmış alim Cəfər Cəfərovun elmi irsi sahəsində “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində tədqiqata başlamış və 1992-ci ildə elmlər namizədi elmi dərəcəsini almaq üçün “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. 2009-2010-cu illərdə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu]]nda doktarant olmuş, “Azərbaycan maarifçiliyinin ədəbi-nəzəri problemləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını yerinə yetirmiş, elmi iş [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası]]na təqdim edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-nın 2 dekabr 2014-cü il tarixli qərarı ilə Xatirə Nəcəfqulu qızına “Etika” ixtisası üzrə Dosent elmi adı verilmişdir.   2015-ci il 15 may tarixində [[AMEA Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutu]]nun nəzdindəki Dissertasiya Şurasında Etika ixtisasında “Maarifçilik dövrü Azərbaycan ədəbi-ictimai fikrində milli-mənəvi əsasların fəlsəfi-etik dərki (XIX əsrin ikinci yarısı XX əsrin əvvəlləri)” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmiş və Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyevaya fəlsəfə elmləri doktoru elmi dərəcəsi verilmişdir.<ref>[http://www.millikitabxana.az/dissertations/felsefe-tarixi?l=Q HUMANITAR ELMLƏR, Fəlsəfə tarixi]</ref>   Fəlsəfə elmləri doktoru, dosent Xatirə Quliyevanın elmi məqalələrinə scopus elmi indeksində 1000-ə yaxın istinad mövcuddur.<ref>[https://scholar.google.com/scholar?hl=en&as_sdt=0%2C5&q=Xatir%C9%99+Quliyeva+&btnG= scholarː Xatirə QULİYEVA]</ref> X. Quliyeva ABŞ-da nəşr olunan Beynəlxalq Fəlsəfə Jurnalının<ref>[https://www.sciencepublishinggroup.com/journal/%20peerrev%20iewers?journalid=204 International Journal of Philosophy]</ref>; Türkiyədə nəşr olunan “Kayğı”<ref>[https://dergipark.org.tr/en/ Dergipark ]</ref> və “Akademik Tarix, Düşüncə” beynəlxalq indeksli jurnalların redaksiya heyətlərinin, habelə ECLSS org. beynəlxalq konfrans təşkilatının üzvüdür. === Kitabları === * İdentiklik-Multikultursalizm - Dialoq Fəlsəfəsi<ref>[http://philosophy.edu.az/index.php?newsid=358 «İdentiklik Multikulturalizm Dialoq fəlsəfəsi» adlı məqalələr toplusu nəşr olunub]</ref> * Çoxmədəniyyətliliyin nə­həng körpüsü – İmadəddin Nəsimi yaradıcılığı<ref>http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=692551&pno=1</ref> * İma­­dəd­­din Nə­si­mi İr­si Çağ­daş Ərəb təd­qi­­qat­­la­­rın­da - elmi məqalələr toplusu(2-ci kitab)<ref>[https://academy-dev.digitalks.az/uploads/journals/sosial-elmler-n2-2020pdf5477412022-05-17-154812.pdf НАЦИОНАЛЬНАЯ АКАДЕМИЯ НАУК АЗЕРБАЙДЖАНА ОБЩЕСТВЕННЫЕ НАУКИ]</ref> * Ulu ön­dər Hey­dər Əli­ye­vin si­ya­sə­ti­nin  müd­rik­lik gü­cü<ref>[https://science.gov.az/az/news/open/20807 Ulu Öndər Heydər Əliyev siyasətinin müdriklik gücü]</ref> * History, Methodology and Hypothesis of Artificial Intelligence<ref>[https://www.researchgate.net/publication/354070920_History_Methodology_and_Hypothesis_of_Artificial_Intelligence History, Methodology and Hypothesis of Artificial Intelligence]</ref> === Monoqrafiyalar === * Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov<ref>"Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov"Bakı-Elm-1998.</ref> * Həmişə müasir Cəfər Cəfərov<ref>"Həmişə müasir Cəfər Cəfərov" Bakı-Elm-1999.</ref> * Heydər Əliyev və mənəvi-estetik dəyərlər * XX əsrin böyük Azərbaycan filosofu Zakir Məmmədov * Azərbaycanda maarifçi esttika" * Azərbaycan maarfçiliyində fəlsəfi-etik məsələlər * "Heydər Əliyev siyasəti: Milli Dövlət, Milli Lider, Vətəndaşlıq, Mənəviyyat" === Bədii əsərlər=== * "Mən elə bilirdim ki"<ref>"Mən elə bilirdim ki"(şerlər)Bakı-1997.</ref> * "Sənə deyəcəkdim ki"<ref>"Sənə deyəcəkdim ki"(şerlər)Bakı-2002.</ref> * "Ölən sevgilər"<ref>"Ölən sevgilər" (şerlər)Bakı-2010.</ref> * "Haqqın hesabı"<ref>"Haqqın hesabı"(povest)Bakı-2004.</ref> * "Direktor "B"" (povest)<ref>"Direktor "B"" (povesdt)Bakı-2004.</ref> * "Alfons prokuror"(povest)<ref>"Alfons prokuror"(povest)Bakı-2004.</ref> * "Onun ağ məhəbbəti"(povest)<ref>"Onun ağ məhəbbəti"(povest)Bakıl-2010.</ref> === Publisist əsər === *1."Köynəyi yaşıl oğlan"<ref>"Köynəyi yaşıl oğlan" Bakı-1997.</ref> === Tərtib === #"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"<ref>"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"(Cəfər Cəfərov 3 cild)Bakı-1999</ref> #"İdentiklik, Multikulturalizm, Dialoq Fəlsəfəsi" '''<big>Məqalələr:</big>''' # Qloballaşma və aksiolo­gia-təsir, əlaqə, münasibətlər (Qlo­bal­laşma və Azər­bay­can mədə­niyyəti II Рespub­lika kon­fran­sыnыn mate­rialları) <ref>AMEA-nın Fəlsəfə və Siyasi-hüququ tədqiqat­lar İns­ti­tutu, 2004 s. 61-64.</ref> # Aksiologiya və siyasət (problemin qoyuluşuna dair<ref>AMEA. Xəbərlər. Tarix Fəlsəfə Hüquq. 2004. №4.səh. 286</ref> # Azərbaycan dövlət иda­rə­çi­liyində ülvilik məsələsi.<ref>Ekomədəniyyət(Ekokultura) Azər­baycan elmi Araş­dırma fond.2004. s. 79-81</ref> # Dünya milli kültür kuramı ekseninde Azerbaycan egitim və sosyal bilimlerinin başındakı yeri<ref>Türkiyə. Türkbilim dergisi. 2009, №1. səh. 99-105.</ref> # Türkiyə ve diger Şark ölkelerində aydınlanmanın evrensal ve milli özellikleri <ref>Türkiyə, Yom dərgisi, 2009,  № 15'''.''' səh. 87-90.</ref> # Fransız egitimçileri ve onun evrensal özellikleri <ref>Turan. Bakı-2009, № 3.səh.110-112</ref> # Azər­baycan maarifçilərinin dünyagörüşü<ref>AMЕА-nın “Xəbərlər” jur­na­lı. ­Humanitar Elmlər seriyası. 2009, № 3-4  səh.50-58.</ref> # Heydər Əliyev və yeni məzmunlu maarifçilik<ref>“XXI əsr Dirçəliş” 2012-xüsusi buraxılış. səh. 78-89</ref> # Dünya maarifçiliyinin milli mədəniyyət nəzəriyyəsi və Həsən bəy Zərdabinin publisist irsi və ictimai fəaliyyəti. <ref>AMEA Xəbərlər 2015 № 2. səh.200-215.</ref> # “Ethics ofmulticulturalism as conseption of progress”<ref>АМЕА-nın “Məruzələr”. LXXII2016 № 1.səh.87-91.</ref> # Maarifçilik dövrünün vətəndaş cəmiyyəti təsəvvürləri etik-əxlaqi dəyərlər kontekstində<ref>AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər №1(18) 2012., səh.35-41.</ref> # Maarifçilik dövrü fəlsəfi fikrində etika məsələləri”<ref>AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər № 2 (19)2012..səh.49-54.</ref> # Maarifçilik - Azərbaycançılıq dövrünün fəlsəfi-etik əsasları # Philosophy of Intercultural Dialogue of Modern Time and Dialogue # Scientific - Metodological Aspects for Application of Multiculturalism to "Dialogue Philosophy" (formulation of the problem) Philosophi and international journal   # Heydər Əliyevin Ulu öndərlik missiyası // Yeni Azərbaycan.-2018.-7 iyun.-№108.-S.6.<nowiki>[http://files.preslib.az/projects/toplu/v2/f6_2_3.pdf Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin PREZİDENT KİTABXANASI]</nowiki> # Ulu öndər Heydər Əliyev siyasətinin müdrklük gücü<ref>Bakı-ADPU-2018 səh.40-53.270 səh</ref> # “Dioloq fəlsəfəsi və Multikulturalizm: Müqayisəli təhlil” (“The Philosophy of Dialogue and Multiculturalism: Comparative Scientific and Me­tho­do­lo­gi­cal ­Analysis”)<ref>AMEA “Məruzələr” 2018.2-ci nömrə. L XXIV səh. 87-92</ref> <br /> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 72omkezfnl1b20kcji40zv05rqvqvz8 6547999 6547929 2022-07-25T10:26:20Z Sabin.K.M 150414 /* Tərtib */ wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Xatirə Quliyeva |orijinal adı = Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva |digər adları = |şəkil = Xatire Quliyeva.jpg |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 30.06.1962 |doğum yeri = [[Maştağa]], [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{USSR}}→<br/>{{AZE}} |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = Nəcəfqulu |anası = Nisəxanım |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = fəlsəfə üzrə elmlər doktoru |elmi adı = |iş yeri = [[AMEA Fəlsəfə İnstitutu]]nun "Multikulturalizm və Tolerantlıq Fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyeva''' ({{DVTY}}) — fəlsəfə üzrə elmlər doktoru, dosent [[AMEA Fəlsəfə İnstitutu]]nun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiri, “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB”-nin təsisçisi və sədri, “Cahan+” qəzetinin və cahanplus.com saytının təsisçisi və baş redaktoru. == Həyatı == Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı [[1962|1962-ci ildə]] [[Bakı]] şəhərinin [[Maştağa]] qəsəbəsində Bakının hörmət sahibi şəxslərindən, məscid-minarələr (o cümlədən Maştağa məscidi və minarəsinin, H.Zərdabinin layihəsi əsasında [[Maştağa]]-Bilgəh qəsəbəsi arasında yerləşən Ovdanı) inşa edən, adı  tarix- memarlıq kitablarında çəkilən Kəblə Həciqulunun oğlu, XX əsrin əvvəllərində siyasi hakimiyyətdə təmsil olunmuş Əmirqulu Quiyevin oğlu Nəcəfqulu və kor molla (kütləvi yayımış göz infeksiyası nəticəsində gözləri tutulsa da Quran hafizi olduğu üçün) ləqəbi ilə tanınmış Məşədi Bağırın qızı Nisəxanımın ailəsində dünyaya gəlmişdir. Onun babası Əmirqulu Quliyev Azərbaycan Demokratik Partiyasının ilk yaradıcıları sırasında olmuş, Bakıda erməni-müsəlman davası zamanı türk Qafqaz Ordusunun onbaşılarından olmuş, sonralar Nəriman Nərimanovun sədri olduğu MİK-nin Rəyasət Heyətiin 7 üzvündən biri, dəfələrlə Bakı şəhər sovetinin deputatı seçilmişdir. Quliyeva Xatirə Nəcəfqulu qızı 1969-1979-cu illərdə Bakının Cəfər Cabbarlı adına 187 saylı orta məktəbində təhsil alıb. 1980-1985-ci illərdə M.A.Əliyev adına [[Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutu]]<nowiki/>nun Teatrşünaslıq fakültəsini fərqlənmə ilə bitirib. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1985-ci ildən [[AMEA]]-da fəaliyyətə başlayıb. 1985-1987-ci illərdə AMEA-nın Elmi İnformasiya-Məlumat Mərkəzində laborant, baş laborant vəzifələrində çalışmaqla bərabər AMEA-nın Rəyasət Heyətində İctimai Elmlər Bölməsində və vitse-prezidentin köməkçisi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1987-ci ildə AMEA RH prezidentinin Sərəncamı ilə Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Ədəbiyyat Nəzəriyyəsi şöbəsinə kiçik elmi işçi vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1989-1991-ci illərdə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu]]<nowiki/>nun Elmi Şurasının qərarı ilə Moskva M.Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutuna uzun müddətli elimi ezamiyyətə göndərilmişdir. 1992-2004- ci illərdə elmi fəaliyyətini  AMEA-nın "Fəlsəfə və Sosiologiya"  İnstitutunun Etika (keçmiş Etika və Estetika) şöbəsində davam etdirmişdir. 2005-ci ildə “Nəsimi-Suriya Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti İB” təsis etmiş indiyə kimi Cəmiyyətin sədri kimi fəaliyyət göstərir. 2011-ci ildə AMEA "Fəlsəfə və Sosiologiya" İnstitutunun Elmi Şurasının Qərarı ilə 1992-2004-ci illərdə çalışdığı “Etika” şöbəsində aparıcı elmi işçi vəzifəsində fəaliyyətə başlamışdır və 2017-ci ilə kimi həmin şöbədə çalışmışdır. 2017-ci ilin may ayından [[AMEA Fəlsəfə İnstitutu]]nun "Multikulturalizm və Tolerantlıq fəlsəfəsi" şöbəsinin müdiridir. Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va müxtəlif illərdə N.Tusi adına ADPU-də, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunda, [[Bakı Qızlar Universiteti]]<nowiki/>ndə fəlsəfə tarixi, etika, estetika və s. fənləri tədris etmişdir. 2005-ci ildə AR Ədliyyə nazirliyində Qeydiyyatdan keçmiş “Nəsimi” – Suriya - Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti” İB-ni təsis etmiş və qurumun sədri olaraq 2005-2009-cu illərdə Suriya Ərəb Respublikasında uzun müddətli ezamiyyətlərdə olmuşdur. == Elmi fəaliyyəti == 1985-ci il­­də Ali məktəbi fərqlənmə diplomu ilə bitirdikdən sonra Azər­­bay­­can Mil­­li Elm­­lər Aka­­de­­mi­­ya­­sın­­da fəaliyyətə başlayan və 37 il­­lik fə­a­­liy­­yə­­ti döv­­rün­­də aktual mövzularda 7 el­­mi mo­­noq­­ra­­fi­­ya­­, 5 el­­mi ki­­ta­­b, 100-dən çox el­­mi mə­­qa­­lə­­nin müəlifidir. Fəlsəfə elmləri doktoru Xatirə Qu­­li­­ye­­va AMEA-da Azərbay­­can xalqının Ulu öndəri, tarixi şəxsiyyət Heydər Əliyevin siyasi irsinin ilk tədqiqatçısıdır və bu mövzu istiqamətində onun 2 monoqrafiyası, 1 məqalələr toplusu və ölkədə və xaricdə nəşr olunan nüfuzlu elmi jurnallarda bir sıra elmi məqalələri çap olunmuşdur. 1987-ci ildə alim Yaşar Qarayevin dissertantı qəbul edilərək AMEA-nın müxbir üzvü, tanınmış alim Cəfər Cəfərovun elmi irsi sahəsində “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində tədqiqata başlamış və 1992-ci ildə elmlər namizədi elmi dərəcəsini almaq üçün “Cəfər Cəfərovun ədəbi-tənqidi görüşləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. 2009-2010-cu illərdə [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu]]nda doktarant olmuş, “Azərbaycan maarifçiliyinin ədəbi-nəzəri problemləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını yerinə yetirmiş, elmi iş [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası]]na təqdim edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-nın 2 dekabr 2014-cü il tarixli qərarı ilə Xatirə Nəcəfqulu qızına “Etika” ixtisası üzrə Dosent elmi adı verilmişdir.   2015-ci il 15 may tarixində [[AMEA Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutu]]nun nəzdindəki Dissertasiya Şurasında Etika ixtisasında “Maarifçilik dövrü Azərbaycan ədəbi-ictimai fikrində milli-mənəvi əsasların fəlsəfi-etik dərki (XIX əsrin ikinci yarısı XX əsrin əvvəlləri)” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmiş və Xatirə Nəcəfqulu qızı Quliyevaya fəlsəfə elmləri doktoru elmi dərəcəsi verilmişdir.<ref>[http://www.millikitabxana.az/dissertations/felsefe-tarixi?l=Q HUMANITAR ELMLƏR, Fəlsəfə tarixi]</ref>   Fəlsəfə elmləri doktoru, dosent Xatirə Quliyevanın elmi məqalələrinə scopus elmi indeksində 1000-ə yaxın istinad mövcuddur.<ref>[https://scholar.google.com/scholar?hl=en&as_sdt=0%2C5&q=Xatir%C9%99+Quliyeva+&btnG= scholarː Xatirə QULİYEVA]</ref> X. Quliyeva ABŞ-da nəşr olunan Beynəlxalq Fəlsəfə Jurnalının<ref>[https://www.sciencepublishinggroup.com/journal/%20peerrev%20iewers?journalid=204 International Journal of Philosophy]</ref>; Türkiyədə nəşr olunan “Kayğı”<ref>[https://dergipark.org.tr/en/ Dergipark ]</ref> və “Akademik Tarix, Düşüncə” beynəlxalq indeksli jurnalların redaksiya heyətlərinin, habelə ECLSS org. beynəlxalq konfrans təşkilatının üzvüdür. === Kitabları === * İdentiklik-Multikultursalizm - Dialoq Fəlsəfəsi<ref>[http://philosophy.edu.az/index.php?newsid=358 «İdentiklik Multikulturalizm Dialoq fəlsəfəsi» adlı məqalələr toplusu nəşr olunub]</ref> * Çoxmədəniyyətliliyin nə­həng körpüsü – İmadəddin Nəsimi yaradıcılığı<ref>http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=692551&pno=1</ref> * İma­­dəd­­din Nə­si­mi İr­si Çağ­daş Ərəb təd­qi­­qat­­la­­rın­da - elmi məqalələr toplusu(2-ci kitab)<ref>[https://academy-dev.digitalks.az/uploads/journals/sosial-elmler-n2-2020pdf5477412022-05-17-154812.pdf НАЦИОНАЛЬНАЯ АКАДЕМИЯ НАУК АЗЕРБАЙДЖАНА ОБЩЕСТВЕННЫЕ НАУКИ]</ref> * Ulu ön­dər Hey­dər Əli­ye­vin si­ya­sə­ti­nin  müd­rik­lik gü­cü<ref>[https://science.gov.az/az/news/open/20807 Ulu Öndər Heydər Əliyev siyasətinin müdriklik gücü]</ref> * History, Methodology and Hypothesis of Artificial Intelligence<ref>[https://www.researchgate.net/publication/354070920_History_Methodology_and_Hypothesis_of_Artificial_Intelligence History, Methodology and Hypothesis of Artificial Intelligence]</ref> === Monoqrafiyalar === * Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov<ref>"Azərbaycan estetik fikri və Cəfər Cəfərov"Bakı-Elm-1998.</ref> * Həmişə müasir Cəfər Cəfərov<ref>"Həmişə müasir Cəfər Cəfərov" Bakı-Elm-1999.</ref> * Heydər Əliyev və mənəvi-estetik dəyərlər * XX əsrin böyük Azərbaycan filosofu Zakir Məmmədov * Azərbaycanda maarifçi esttika" * Azərbaycan maarfçiliyində fəlsəfi-etik məsələlər * "Heydər Əliyev siyasəti: Milli Dövlət, Milli Lider, Vətəndaşlıq, Mənəviyyat" === Bədii əsərlər=== * "Mən elə bilirdim ki"<ref>"Mən elə bilirdim ki"(şerlər)Bakı-1997.</ref> * "Sənə deyəcəkdim ki"<ref>"Sənə deyəcəkdim ki"(şerlər)Bakı-2002.</ref> * "Ölən sevgilər"<ref>"Ölən sevgilər" (şerlər)Bakı-2010.</ref> * "Haqqın hesabı"<ref>"Haqqın hesabı"(povest)Bakı-2004.</ref> * "Direktor "B"" (povest)<ref>"Direktor "B"" (povesdt)Bakı-2004.</ref> * "Alfons prokuror"(povest)<ref>"Alfons prokuror"(povest)Bakı-2004.</ref> * "Onun ağ məhəbbəti"(povest)<ref>"Onun ağ məhəbbəti"(povest)Bakıl-2010.</ref> === Publisist əsər === *1."Köynəyi yaşıl oğlan"<ref>"Köynəyi yaşıl oğlan" Bakı-1997.</ref> === Tərtib === #"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"<ref>"Həyat burulğanı və ondan çıxış yolu"(Cəfər Cəfərov 3 cild)Bakı-1999</ref> #"İdentiklik, Multikulturalizm, Dialoq Fəlsəfəsi" === Məqalələr === Azərbaycan dilindəː * Qloballaşma və aksiolo­gia-təsir, əlaqə, münasibətlər (Qlo­bal­laşma və Azər­bay­can mədə­niyyəti II Рespub­lika kon­fran­sыnыn mate­rialları) <ref>AMEA-nın Fəlsəfə və Siyasi-hüququ tədqiqat­lar İns­ti­tutu, 2004 s. 61-64.</ref> * Aksiologiya və siyasət (problemin qoyuluşuna dair<ref>AMEA. Xəbərlər. Tarix Fəlsəfə Hüquq. 2004. №4.səh. 286</ref> * Azərbaycan dövlət ida­rə­çi­liyində ülvilik məsələsi<ref>Ekomədəniyyət(Ekokultura) Azər­baycan elmi Araş­dırma fond.2004. s. 79-81</ref> * Dünya milli kültür kuramı ekseninde Azerbaycan egitim və sosyal bilimlerinin başındakı yeri<ref>Türkiyə. Türkbilim dergisi. 2009, №1. səh. 99-105.</ref> * Türkiyə ve diger Şark ölkelerində aydınlanmanın evrensal ve milli özellikleri <ref>Türkiyə, Yom dərgisi, 2009,  № 15'''.''' səh. 87-90.</ref> * Fransız egitimçileri ve onun evrensal özellikleri <ref>Turan. Bakı-2009, № 3.səh.110-112</ref> * Azər­baycan maarifçilərinin dünyagörüşü<ref>AMЕА-nın “Xəbərlər” jur­na­lı. ­Humanitar Elmlər seriyası. 2009, № 3-4  səh.50-58.</ref> * Heydər Əliyev və yeni məzmunlu maarifçilik<ref>“XXI əsr Dirçəliş” 2012-xüsusi buraxılış. səh. 78-89</ref> * Dünya maarifçiliyinin milli mədəniyyət nəzəriyyəsi və Həsən bəy Zərdabinin publisist irsi və ictimai fəaliyyəti. <ref>AMEA Xəbərlər 2015 № 2. səh.200-215.</ref> * Maarifçilik dövrünün vətəndaş cəmiyyəti təsəvvürləri etik-əxlaqi dəyərlər kontekstində<ref>AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər №1(18) 2012., səh.35-41.</ref> * Maarifçilik dövrü fəlsəfi fikrində etika məsələləri”<ref>AMEA-nın FSHİ Elmi Əsərlər № 2 (19)2012..səh.49-54.</ref> * Maarifçilik - Azərbaycançılıq dövrünün fəlsəfi-etik əsasları * Heydər Əliyevin Ulu öndərlik missiyası // Yeni Azərbaycan.-2018.-7 iyun.-№108.-S.6.<nowiki>[http://files.preslib.az/projects/toplu/v2/f6_2_3.pdf Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin PREZİDENT KİTABXANASI]</nowiki> * Ulu öndər Heydər Əliyev siyasətinin müdrklük gücü<ref>Bakı-ADPU-2018 səh.40-53.270 səh</ref> * “Dioloq fəlsəfəsi və Multikulturalizm: Müqayisəli təhlil” (“The Philosophy of Dialogue and Multiculturalism: Comparative Scientific and Me­tho­do­lo­gi­cal ­Analysis”)<ref>AMEA “Məruzələr” 2018.2-ci nömrə. L XXIV səh. 87-92</ref> İngilis dilindəː * Treumph Of Haydar Aliyev Political Course: Confirmation Of Great Faith. Pa­kis­tan Jo­ur­nal of So­ci­al Sci­en­ces.<ref>[https://www.medwelljournals.com/abstract/?doi=pjssci.2021.116.120 Treumph of Heydar Aliyev Political Course: Confirmation of Great Faith]</ref> * On the application of the political model of multiculturalism by the President of the Republic of Azerbaijan, Mr. Ilham Aliyev, as a scientific concept of life philosophy Strategy for the development of ethno-national and regional identity in Azerbaijan.<ref>[https://www.academia.edu/74480918/On_the_application_of_the_political_model_of_multiculturalism_by_the_President_of_the_Republic_of_Azerbaijan_Mr_Ilham_Aliyev_as_a_scientific_concept_of_life_philosophy_Doctor_of_Sciences_in_Philosophy_prof_assis_Khatire_G Doctor of Sciences in Philosophy, prof.assis.Khatire Guliyeva]</ref> * Our Philosophy of National Intercultural Dialogue From the Ideology of Azerbaijanism to Multiculturalism<ref>[http://www.davidpublisher.com/Public/uploads/Contribute/605d5159ad178.pdf Khatira Guliyeva Institute of Philosophy and Sociology of ANAS, Baku, Azerbaijan]</ref> * Strategy for the development of ethno-national and regional identity in Azerbaijan Euro­pe­an Sci­en­ce<ref>[https://www.academia.edu/74510585/Ethno_National_And_Regional_%C4%B0dentity_%C4%B0n_Azerbaijan_Doctor_of_Sciences_in_Philosophy_prof_assis_Khatire_Guliyeva Ethno-National And Regional İdentity İn Azerbaijan. Doctor of Sciences in Philosophy, prof.assis.Khatire Guliyeva]</ref> * Life philosophy priorities of multiculturalism in the Republic of Azerbaijan<ref>[https://scholar.google.com/citations?user=VJvGcOoAAAAJ&hl=en Life philosophy priorities of multiculturalism in the independent Republic of Azerbaijan]</ref> * History, Methodology and Hypothesis of Artificial Intelligence<ref>[https://www.researchgate.net/publication/354070920_History_Methodology_and_Hypothesis_of_Artificial_Intelligence History, Methodology and Hypothesis of Artificial Intelligence]</ref> * Issues of Progressive and Regressive Development of The Philosophy of Artificial Intelligence<ref>[https://science.gov.az/en/news/open/17146 Issues of Progressive and Regressive Development of The Philosophy of Artificial Intelligence]</ref> * “Lotfi A.Zadeh phenomenon in the development of the world artificial intelligence (Aİ) system”<ref name="a"/> * Azerbaijan-Pakistan Relations in the Context of Islamic Solidarity and Intercultural Dialogue<ref>[https://www.medwelljournals.com/abstract/?doi=pjssci.2021.61.68 Pakistan Journal of Social Sciences]</ref> * Scientific - Metodological Aspects for Application of Multiculturalism to "Dialogue Philosophy" (formulation of the problem) Philosophi and international journal   * The Ethics Of Multiculturalism As Conseption Of Progress<ref>АМЕА-nın “Məruzələr”. LXXII2016 № 1.səh.87-91.</ref> * Scientific relations in the context of the philosophy of multiculturalism and intercultural dialogue<ref>[https://www.academia.edu/74543034/Sci%C2%ADen%C2%ADti%C2%ADfic_Re%C2%ADla%C2%ADti%C2%ADons%20%C4%B0n%20The%20Con%C2%ADtext%20Of%20The%20Phi%C2%ADlo%C2%ADsophy%20Of%20Mul%C2%ADti%C2%ADcul%C2%ADtu%C2%ADra%C2%ADlism%20And%20%C4%B0nter%C2%ADcul%C2%ADtu%C2%ADr Scientific Relations İn The Context Of The Philosophy Of Multiculturalism And İntercultural Dialogue.]</ref> * Migration and Education in the Context of Multiculturalism<ref>[https://www.academia.edu/74544031/Migration_and_Education_in_the_Context_of_Multiculturalism_Doctor_of_Sciences_in_Philosophy_prof_assis_Khatire_Guliyeva Doctor of Sciences in Philosophy, prof.assis.Khatire Guliyeva]</ref> * Philosophical scientific aspects of life during and after the pandemic period<ref name="a">[https://independent.academia.edu/KhatireGuliyeva Doctor of Sciences in Philosophy, prof.assis Khatire Guliyeva]</ref> * The legacy of XIV century Azerbaijani poetry and Hurufism Master Imadeddin Nesimi in European Studies.<ref name="a"/> * The principles of the system of Hurufism and a philosophical look at the identity and pseudonym of Imadedtin Nesimi.<ref name="a"/> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} ohkxnw8pphnbbrmyvw6udyj4l7o2mnr 0 211303 6547910 6085692 2022-07-25T09:27:42Z Hatselate 247044 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı=Yad |Orijinal adı=L'Étranger |Şəkil=Camus23.jpg |Şəklin ölçüsü= |Şəklin izahı=Gallimard-ın yayımladığı ilk nəşrin üz qapağı |Müəllif=[[Alber Kamü]] |Janr=[[fəlsəfi roman]] |Orijinalın dili=[[Fransız dili|fransızca]] |Yazılma tarixi= |Orijinalın nəşr ili=1942 |Tərcüməçi= |Rəssam= |Tərtibat= |Seriya= |Nəşriyyat=[[Gallimard]] |Nəşr= |Səhifə=159 |Növ= |Tiraj= |Əvvəlki= |Sonrakı=[[Taun (roman)|Taun]] (1947) |isbn= |Elektron versiya= }} '''Yad''' ({{Dil-fr|L'Étranger}}) – fransız yazıçı [[Alber Kamü]] tərəfindən yazılmış roman. == Məzmun == Əhvalatdakı hər şey çox qısa bir zamanda baş verir. Əlcəzairdə, təsadüf nəticəsində, bir ərəbi öldürən orta təbəqədən olan bir fransız, özünü addım-addım ölümə aparan müddəti laqeyd şəkildə izləyir. Roman boyu başqalarının adı xatırlandığı halda əsərin qəhrəmanının adını verilmir. Romanın qəhrəmanı həyata və öz fəaliyyətinə yadlaşıb. Ancaq bu yadlaşmanın [[Alber Kamü]] üçün [[Marksizm|Marksist]] yadlaşma təlimi ilə əlaqəsi olmadığını vurğulamaq lazımdır. Buradakı yadlaşma Kamünün məşhur "absurd" fəlsəfəsindən doğur. Qəhrəmanın dediyi “hər kəs bilir ki, həyat yaşamaq zəhmətinə dəyməyən bir şeydir, əslində 30, ya da 70 yaşında ölməyin fərqli olmadığını mən də bilirdim, çünki hər iki halda çox təbii olaraq başqaları yenə yaşayacaqlar və bu minillərlə davam edəcək (…) İnsan madam ki öləcək, bunun necə və nə zaman olacağının əhəmiyyəti yoxdur”, – sözləri, müasir nihilizmin absurd anlayışı əsasında araşdırılmasıdır. Alber Kamünün absurd fəlsəfəsindən doğan “Yad” povestini oxumağı bitirərkən bir tərəfdən gilyotin altına düşən qəhrəmanın ölümünü düşünməklə yanaşı (halbuki biz onun edam səhnəsini görmürük) faktik öldürülən ərəbin də taleyini göz önünə gətirirəm. …İnsanın otuz və ya yetmiş yaşında ölməsinin heç bir mahiyyətinin olmaması düşüncəsini yazar öz qəhrəmanının yaşamında əks etdirsə də, öldürülən ərəb üçün yaşamın nə anlam daşıdığını təəssüf ki, görə bilmirik. Cənab Merso ({{Dil-fr|Meursault}}) yaşam yaşamağa dəyməyən və ya nə cür yaşamağın heç bir önəmini axtarmayan bir düşüncəyə sahiblik etsə də, ərəbin öldürülməsinin əhəmiyyətsizliyinə haqq qazandırılması doğrudurmu? Aydındır ki, povestdə məhkəmə qəhrəmanı cinayətkar, anasının ölümünə də üzülə bilməyən qorxunc bir varlıq kimi səciyyələndirir, amma qəhrəman gilyotinə getdiyi ana qədər özündə hər hansı bir günahkarlıq hissi görmür. Bir halda ki, qəhrəman öz yaşamının mənasız olduğu düşüncəsindədir, başqa birinin öldürülməsi qəhrəman üçün sıradan bir olay olduğu anlaşılır. Hətta fransız Salamanonun iti ilə münasibətdə obrazın iç dünyası açılsa da, öldürülən ərəbin dünyası heç bir önəm daşımır. Raymond ərəb qadını döydüyü halda, Mersonun onun lehinə şahidlik etməsi də bu qəbildəndir. Yəni suçlu tərəf bütün hallarda fransızlar olduğu halda, heç bir iç dünyası açılmayan ərəblərin taleyini absurd fəlsəfəyə bağlamaq doğrudurmu? Bilindiyi kimi, əsərin yazılmasından üç il sonra fransızlarla əlcəzairliləri soyqırıma uğradırlar. Fransızların nihilizmə sürükləndiyini öncədən görə bilmişdi. ==Güneydə Tərcüməsi== Alber Kamünün Yad romanı, İran Azərbaycanında, Urmiyalı Yazıçı [[Hüseyn Vahidi]]<ref>http://m.amerikaninsesi.org/a/urmiya-kitab-sevgi-yolchulari/1584058.html</ref> tərəfindən 2016-cı ilin ilk aylarında [[Yabançı]] (ərəb əlifbasında, Azərbaycan Türkcəsində: یابانچی) ünvanı ilə dilimizə tərcümə olubdur.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://dilman.net/2016/03/10/yabanchi/ |access-date=2016-03-12 |archive-date=2016-04-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160408235758/http://dilman.net/2016/03/10/yabanchi/ |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://bilimsesi.com/?p=12869 |access-date=2016-03-12 |archive-date=2016-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160801110942/http://bilimsesi.com/?p=12869 |url-status=dead }}</ref> ==Həmçinin bax== *[[İstifadəçi:Hatselate/XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{Alber Kamü}} {{qaralama}} [[Kateqoriya:Alber Kamünün əsərləri]] [[Kateqoriya:1942-ci ilin əsərləri]] [[Kateqoriya:Fransa ədəbiyyatı]] qz3bioceqt74uutdkdxokgljer0s17b 4 216628 6546995 6546874 2022-07-24T12:15:36Z Sura Shukurlu 169201 [[User:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:EVRRVE.|EVRRVE.]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki {{Yaxşı məqalə namizədləri}} == [[Şotlandiya Leyboristlər Partiyası]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 23:09, 20 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Cəmil Həsənli]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} (məlumatlar köhnədir) * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:33, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:02, 21 iyul 2022 (UTC) == [[Elnur Hüseynov (müğənni)]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} (yeni tələbləri ödəmir) : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:41, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Əli Kərimli]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[İsa Qəmbər]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Rəşad Sadıqov]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Berti Foqts]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Böyük Zab]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 01:37, 26 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[İlon Mask]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:00, 1 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:08, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|dancewithdevil}}, mən əslində məqalənin birdəfəlik statusunun alınması üçün təklif verəcəkdim. Məqalənin mətnində çoxlu səhvlər var, belə baxıram ancaq həcmi böyükdür deyə səs vermişik. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:26, 1 iyul 2022 (UTC) ::{{U|Solavirum}}, haqlısınız. İstifadəçi də qeyri-aktiv olduğu üçün müraciət etmək olmur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:31, 1 iyul 2022 (UTC) == [[Gennadi Yanayev]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 02:29, 6 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Nadir xanın Mesopotamiyaya birinci yürüşü]] == * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 12:45, 10 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edilmədi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:59, 21 iyul 2022 (UTC) :: Hörmətli Surə, əhatəlilik kifayət deyil deyərkən nəyi nəzərdə tutursunuz ? Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz ki, bu yazının əhatəli olmadığı qənaətinə gəlmisiniz. Sizcə haralara baxmalıyam, hansı ədəbiyyatları gözdən keçirməliyəm? Hörmətlə, — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 10:52, 21 iyul 2022 (UTC) :::{{u|Qızılbaş}} həcmi 10kb-nı keçmədiyi üçün indiki şərtlərə əsasən məzmun yetərincə geniş deyil. Əslində mən özüm həcm mövzusuna qarşıyam və qaydaya rəğmən əgər məzmun stil kitabçasına uyğun olsaydı və istinadlardan daha geniş istifadə olsaydı səsverməyə qəbul edərdim. Bəli, mövzuyla bağlı ümumiyyətlə anlayışım yoxdur, amma başqa qüsurlar da olduğu üçün məqaləni dəyərləndirdim. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 15:05, 21 iyul 2022 (UTC) ::::Çox üzr istəyirəm, texniki xəta olub ya da mən açıq qalmış başqa səhifənin statistikasına baxmışam, həcm 10kb-dan yüksəkmiş ( — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 15:13, 21 iyul 2022 (UTC) :::::{{u|Qızılbaş}}, xahiş edirəm, [[VP:N|nəzakət]] qaydalarına riayət edəsiniz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:28, 22 iyul 2022 (UTC) :::::: {{u|Solavirum}}, xahiş edirəm, siz də hansı nəzakət qaydasını pozduğumu deyəsiniz ? — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 19:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{U|Qızılbaş}}, təbii ki. "Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz" – bu ifadə nəzakət qaydalarının əsas olaraq 11-ci qaydasını pozur. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 19:36, 23 iyul 2022 (UTC) :: {{u|Solavirum}}, "Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz" – bu ifadə sadəcə mənim gümanımı əks etdirir. XI maddə bunu (kontekstdən doğan gümanı) nəzərdə tutur ? == [[Qoyun keçidi döyüşü]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:''— [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 10:49, 21 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:24, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Ceyms Rollins]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:21, 21 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edilmədi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:27, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İlqar Mirzəyev]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|<sup><span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span></sup>]]'''''</small> 14:26, 23 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' Hörmətli {{u|Xeyal}}, məqalə üçün təşəkkür edirəm. Amma məqalədə diqqətdən yayınmış qrammatik qüsurlar çoxdur. Bir neçəsini qeyd edirəm: "2020-ci il iyulun 12–16-da baş verən döyüşləri zamanı Artilleriya Komandiri olan İlqar Mirzəyev...", "İlqar Mirzəyev 1980–1990-cı illərdə ildə Qardabani...", "Dəfn mərasimində çıxış edən Abdulla Qurbani Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevin həyat və döyüş...". Əslində normalda mən baxıb düzəldirəm yoxlayarkən, amma qüsurlar çox idi. Bir də bəzi faktlar üçün mənbə göstərilməyib (daha dəqiq desəm "Hərbi xidməti" bölməsində). Məqaləni bir dəfə oxuyub qüsurları düzəltsəniz yenidən status üçün təqdim edə bilərsiniz. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:37, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Ziya Bünyadovun qətli]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 20:36, 23 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Sabah FK]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 08:43, 24 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' 6sb0ndtb2py44rfjk1pstzc8b22f05a 6547022 6546995 2022-07-24T12:32:23Z Sura Shukurlu 169201 /* Cəmil Həsənli */ wikitext text/x-wiki {{Yaxşı məqalə namizədləri}} == [[Şotlandiya Leyboristlər Partiyası]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 23:09, 20 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Elnur Hüseynov (müğənni)]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} (yeni tələbləri ödəmir) : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:41, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Əli Kərimli]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[İsa Qəmbər]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Rəşad Sadıqov]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Berti Foqts]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Böyük Zab]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 01:37, 26 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[İlon Mask]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:00, 1 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:08, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|dancewithdevil}}, mən əslində məqalənin birdəfəlik statusunun alınması üçün təklif verəcəkdim. Məqalənin mətnində çoxlu səhvlər var, belə baxıram ancaq həcmi böyükdür deyə səs vermişik. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:26, 1 iyul 2022 (UTC) ::{{U|Solavirum}}, haqlısınız. İstifadəçi də qeyri-aktiv olduğu üçün müraciət etmək olmur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:31, 1 iyul 2022 (UTC) == [[Gennadi Yanayev]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 02:29, 6 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Nadir xanın Mesopotamiyaya birinci yürüşü]] == * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 12:45, 10 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edilmədi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:59, 21 iyul 2022 (UTC) :: Hörmətli Surə, əhatəlilik kifayət deyil deyərkən nəyi nəzərdə tutursunuz ? Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz ki, bu yazının əhatəli olmadığı qənaətinə gəlmisiniz. Sizcə haralara baxmalıyam, hansı ədəbiyyatları gözdən keçirməliyəm? Hörmətlə, — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 10:52, 21 iyul 2022 (UTC) :::{{u|Qızılbaş}} həcmi 10kb-nı keçmədiyi üçün indiki şərtlərə əsasən məzmun yetərincə geniş deyil. Əslində mən özüm həcm mövzusuna qarşıyam və qaydaya rəğmən əgər məzmun stil kitabçasına uyğun olsaydı və istinadlardan daha geniş istifadə olsaydı səsverməyə qəbul edərdim. Bəli, mövzuyla bağlı ümumiyyətlə anlayışım yoxdur, amma başqa qüsurlar da olduğu üçün məqaləni dəyərləndirdim. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 15:05, 21 iyul 2022 (UTC) ::::Çox üzr istəyirəm, texniki xəta olub ya da mən açıq qalmış başqa səhifənin statistikasına baxmışam, həcm 10kb-dan yüksəkmiş ( — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 15:13, 21 iyul 2022 (UTC) :::::{{u|Qızılbaş}}, xahiş edirəm, [[VP:N|nəzakət]] qaydalarına riayət edəsiniz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:28, 22 iyul 2022 (UTC) :::::: {{u|Solavirum}}, xahiş edirəm, siz də hansı nəzakət qaydasını pozduğumu deyəsiniz ? — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 19:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{U|Qızılbaş}}, təbii ki. "Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz" – bu ifadə nəzakət qaydalarının əsas olaraq 11-ci qaydasını pozur. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 19:36, 23 iyul 2022 (UTC) :: {{u|Solavirum}}, "Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz" – bu ifadə sadəcə mənim gümanımı əks etdirir. XI maddə bunu (kontekstdən doğan gümanı) nəzərdə tutur ? == [[Qoyun keçidi döyüşü]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:''— [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 10:49, 21 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:24, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Ceyms Rollins]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:21, 21 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edilmədi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:27, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İlqar Mirzəyev]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|<sup><span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span></sup>]]'''''</small> 14:26, 23 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' Hörmətli {{u|Xeyal}}, məqalə üçün təşəkkür edirəm. Amma məqalədə diqqətdən yayınmış qrammatik qüsurlar çoxdur. Bir neçəsini qeyd edirəm: "2020-ci il iyulun 12–16-da baş verən döyüşləri zamanı Artilleriya Komandiri olan İlqar Mirzəyev...", "İlqar Mirzəyev 1980–1990-cı illərdə ildə Qardabani...", "Dəfn mərasimində çıxış edən Abdulla Qurbani Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevin həyat və döyüş...". Əslində normalda mən baxıb düzəldirəm yoxlayarkən, amma qüsurlar çox idi. Bir də bəzi faktlar üçün mənbə göstərilməyib (daha dəqiq desəm "Hərbi xidməti" bölməsində). Məqaləni bir dəfə oxuyub qüsurları düzəltsəniz yenidən status üçün təqdim edə bilərsiniz. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:37, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Ziya Bünyadovun qətli]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 20:36, 23 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Sabah FK]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 08:43, 24 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' 98na5x2go6vq48h92zybdegrz763wpc 6547366 6547022 2022-07-24T16:37:59Z Solavirum 95249 /* Sabah FK */ wikitext text/x-wiki {{Yaxşı məqalə namizədləri}} == [[Şotlandiya Leyboristlər Partiyası]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 23:09, 20 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Elnur Hüseynov (müğənni)]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} (yeni tələbləri ödəmir) : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:41, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Əli Kərimli]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[İsa Qəmbər]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Rəşad Sadıqov]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Berti Foqts]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Böyük Zab]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 01:37, 26 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[İlon Mask]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:00, 1 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:08, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|dancewithdevil}}, mən əslində məqalənin birdəfəlik statusunun alınması üçün təklif verəcəkdim. Məqalənin mətnində çoxlu səhvlər var, belə baxıram ancaq həcmi böyükdür deyə səs vermişik. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:26, 1 iyul 2022 (UTC) ::{{U|Solavirum}}, haqlısınız. İstifadəçi də qeyri-aktiv olduğu üçün müraciət etmək olmur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:31, 1 iyul 2022 (UTC) == [[Gennadi Yanayev]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 02:29, 6 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Nadir xanın Mesopotamiyaya birinci yürüşü]] == * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 12:45, 10 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edilmədi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:59, 21 iyul 2022 (UTC) :: Hörmətli Surə, əhatəlilik kifayət deyil deyərkən nəyi nəzərdə tutursunuz ? Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz ki, bu yazının əhatəli olmadığı qənaətinə gəlmisiniz. Sizcə haralara baxmalıyam, hansı ədəbiyyatları gözdən keçirməliyəm? Hörmətlə, — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 10:52, 21 iyul 2022 (UTC) :::{{u|Qızılbaş}} həcmi 10kb-nı keçmədiyi üçün indiki şərtlərə əsasən məzmun yetərincə geniş deyil. Əslində mən özüm həcm mövzusuna qarşıyam və qaydaya rəğmən əgər məzmun stil kitabçasına uyğun olsaydı və istinadlardan daha geniş istifadə olsaydı səsverməyə qəbul edərdim. Bəli, mövzuyla bağlı ümumiyyətlə anlayışım yoxdur, amma başqa qüsurlar da olduğu üçün məqaləni dəyərləndirdim. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 15:05, 21 iyul 2022 (UTC) ::::Çox üzr istəyirəm, texniki xəta olub ya da mən açıq qalmış başqa səhifənin statistikasına baxmışam, həcm 10kb-dan yüksəkmiş ( — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 15:13, 21 iyul 2022 (UTC) :::::{{u|Qızılbaş}}, xahiş edirəm, [[VP:N|nəzakət]] qaydalarına riayət edəsiniz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:28, 22 iyul 2022 (UTC) :::::: {{u|Solavirum}}, xahiş edirəm, siz də hansı nəzakət qaydasını pozduğumu deyəsiniz ? — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 19:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{U|Qızılbaş}}, təbii ki. "Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz" – bu ifadə nəzakət qaydalarının əsas olaraq 11-ci qaydasını pozur. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 19:36, 23 iyul 2022 (UTC) :: {{u|Solavirum}}, "Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz" – bu ifadə sadəcə mənim gümanımı əks etdirir. XI maddə bunu (kontekstdən doğan gümanı) nəzərdə tutur ? == [[Qoyun keçidi döyüşü]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:''— [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 10:49, 21 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:24, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Ceyms Rollins]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:21, 21 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edilmədi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:27, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İlqar Mirzəyev]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|<sup><span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span></sup>]]'''''</small> 14:26, 23 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' Hörmətli {{u|Xeyal}}, məqalə üçün təşəkkür edirəm. Amma məqalədə diqqətdən yayınmış qrammatik qüsurlar çoxdur. Bir neçəsini qeyd edirəm: "2020-ci il iyulun 12–16-da baş verən döyüşləri zamanı Artilleriya Komandiri olan İlqar Mirzəyev...", "İlqar Mirzəyev 1980–1990-cı illərdə ildə Qardabani...", "Dəfn mərasimində çıxış edən Abdulla Qurbani Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevin həyat və döyüş...". Əslində normalda mən baxıb düzəldirəm yoxlayarkən, amma qüsurlar çox idi. Bir də bəzi faktlar üçün mənbə göstərilməyib (daha dəqiq desəm "Hərbi xidməti" bölməsində). Məqaləni bir dəfə oxuyub qüsurları düzəltsəniz yenidən status üçün təqdim edə bilərsiniz. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:37, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Ziya Bünyadovun qətli]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 20:36, 23 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Sabah FK]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{x}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{x}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 08:43, 24 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{x}} '''qəbul edilmədi.''' --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:37, 24 iyul 2022 (UTC) dyuqo58nc2f1ye7kwcqrpz71isa0507 6547455 6547366 2022-07-24T18:02:10Z Sura Shukurlu 169201 /* Ziya Bünyadovun qətli */ wikitext text/x-wiki {{Yaxşı məqalə namizədləri}} == [[Şotlandiya Leyboristlər Partiyası]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 23:09, 20 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Elnur Hüseynov (müğənni)]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} (yeni tələbləri ödəmir) : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:41, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Əli Kərimli]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[İsa Qəmbər]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Rəşad Sadıqov]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Berti Foqts]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Böyük Zab]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 01:37, 26 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[İlon Mask]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:00, 1 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:08, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|dancewithdevil}}, mən əslində məqalənin birdəfəlik statusunun alınması üçün təklif verəcəkdim. Məqalənin mətnində çoxlu səhvlər var, belə baxıram ancaq həcmi böyükdür deyə səs vermişik. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:26, 1 iyul 2022 (UTC) ::{{U|Solavirum}}, haqlısınız. İstifadəçi də qeyri-aktiv olduğu üçün müraciət etmək olmur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:31, 1 iyul 2022 (UTC) == [[Gennadi Yanayev]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 02:29, 6 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Nadir xanın Mesopotamiyaya birinci yürüşü]] == * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 12:45, 10 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edilmədi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:59, 21 iyul 2022 (UTC) :: Hörmətli Surə, əhatəlilik kifayət deyil deyərkən nəyi nəzərdə tutursunuz ? Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz ki, bu yazının əhatəli olmadığı qənaətinə gəlmisiniz. Sizcə haralara baxmalıyam, hansı ədəbiyyatları gözdən keçirməliyəm? Hörmətlə, — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 10:52, 21 iyul 2022 (UTC) :::{{u|Qızılbaş}} həcmi 10kb-nı keçmədiyi üçün indiki şərtlərə əsasən məzmun yetərincə geniş deyil. Əslində mən özüm həcm mövzusuna qarşıyam və qaydaya rəğmən əgər məzmun stil kitabçasına uyğun olsaydı və istinadlardan daha geniş istifadə olsaydı səsverməyə qəbul edərdim. Bəli, mövzuyla bağlı ümumiyyətlə anlayışım yoxdur, amma başqa qüsurlar da olduğu üçün məqaləni dəyərləndirdim. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 15:05, 21 iyul 2022 (UTC) ::::Çox üzr istəyirəm, texniki xəta olub ya da mən açıq qalmış başqa səhifənin statistikasına baxmışam, həcm 10kb-dan yüksəkmiş ( — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 15:13, 21 iyul 2022 (UTC) :::::{{u|Qızılbaş}}, xahiş edirəm, [[VP:N|nəzakət]] qaydalarına riayət edəsiniz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:28, 22 iyul 2022 (UTC) :::::: {{u|Solavirum}}, xahiş edirəm, siz də hansı nəzakət qaydasını pozduğumu deyəsiniz ? — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 19:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{U|Qızılbaş}}, təbii ki. "Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz" – bu ifadə nəzakət qaydalarının əsas olaraq 11-ci qaydasını pozur. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 19:36, 23 iyul 2022 (UTC) :: {{u|Solavirum}}, "Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz" – bu ifadə sadəcə mənim gümanımı əks etdirir. XI maddə bunu (kontekstdən doğan gümanı) nəzərdə tutur ? == [[Qoyun keçidi döyüşü]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:''— [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 10:49, 21 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:24, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Ceyms Rollins]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:21, 21 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edilmədi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:27, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İlqar Mirzəyev]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|<sup><span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span></sup>]]'''''</small> 14:26, 23 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' Hörmətli {{u|Xeyal}}, məqalə üçün təşəkkür edirəm. Amma məqalədə diqqətdən yayınmış qrammatik qüsurlar çoxdur. Bir neçəsini qeyd edirəm: "2020-ci il iyulun 12–16-da baş verən döyüşləri zamanı Artilleriya Komandiri olan İlqar Mirzəyev...", "İlqar Mirzəyev 1980–1990-cı illərdə ildə Qardabani...", "Dəfn mərasimində çıxış edən Abdulla Qurbani Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevin həyat və döyüş...". Əslində normalda mən baxıb düzəldirəm yoxlayarkən, amma qüsurlar çox idi. Bir də bəzi faktlar üçün mənbə göstərilməyib (daha dəqiq desəm "Hərbi xidməti" bölməsində). Məqaləni bir dəfə oxuyub qüsurları düzəltsəniz yenidən status üçün təqdim edə bilərsiniz. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:37, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Ziya Bünyadovun qətli]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 20:36, 23 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:02, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Sabah FK]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{x}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{x}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 08:43, 24 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{x}} '''qəbul edilmədi.''' --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:37, 24 iyul 2022 (UTC) 4z2g2yb66c7w6aekqjsnyzvbc122chq 6547533 6547455 2022-07-24T19:36:26Z Qızılbaş 71676 /* Sabah FK */ wikitext text/x-wiki {{Yaxşı məqalə namizədləri}} == [[Şotlandiya Leyboristlər Partiyası]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 23:09, 20 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Elnur Hüseynov (müğənni)]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} (yeni tələbləri ödəmir) : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:41, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Əli Kərimli]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[İsa Qəmbər]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Rəşad Sadıqov]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Berti Foqts]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Böyük Zab]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 01:37, 26 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[İlon Mask]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:00, 1 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:08, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|dancewithdevil}}, mən əslində məqalənin birdəfəlik statusunun alınması üçün təklif verəcəkdim. Məqalənin mətnində çoxlu səhvlər var, belə baxıram ancaq həcmi böyükdür deyə səs vermişik. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:26, 1 iyul 2022 (UTC) ::{{U|Solavirum}}, haqlısınız. İstifadəçi də qeyri-aktiv olduğu üçün müraciət etmək olmur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:31, 1 iyul 2022 (UTC) == [[Gennadi Yanayev]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 02:29, 6 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Nadir xanın Mesopotamiyaya birinci yürüşü]] == * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 12:45, 10 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edilmədi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:59, 21 iyul 2022 (UTC) :: Hörmətli Surə, əhatəlilik kifayət deyil deyərkən nəyi nəzərdə tutursunuz ? Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz ki, bu yazının əhatəli olmadığı qənaətinə gəlmisiniz. Sizcə haralara baxmalıyam, hansı ədəbiyyatları gözdən keçirməliyəm? Hörmətlə, — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 10:52, 21 iyul 2022 (UTC) :::{{u|Qızılbaş}} həcmi 10kb-nı keçmədiyi üçün indiki şərtlərə əsasən məzmun yetərincə geniş deyil. Əslində mən özüm həcm mövzusuna qarşıyam və qaydaya rəğmən əgər məzmun stil kitabçasına uyğun olsaydı və istinadlardan daha geniş istifadə olsaydı səsverməyə qəbul edərdim. Bəli, mövzuyla bağlı ümumiyyətlə anlayışım yoxdur, amma başqa qüsurlar da olduğu üçün məqaləni dəyərləndirdim. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 15:05, 21 iyul 2022 (UTC) ::::Çox üzr istəyirəm, texniki xəta olub ya da mən açıq qalmış başqa səhifənin statistikasına baxmışam, həcm 10kb-dan yüksəkmiş ( — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 15:13, 21 iyul 2022 (UTC) :::::{{u|Qızılbaş}}, xahiş edirəm, [[VP:N|nəzakət]] qaydalarına riayət edəsiniz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:28, 22 iyul 2022 (UTC) :::::: {{u|Solavirum}}, xahiş edirəm, siz də hansı nəzakət qaydasını pozduğumu deyəsiniz ? — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 19:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{U|Qızılbaş}}, təbii ki. "Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz" – bu ifadə nəzakət qaydalarının əsas olaraq 11-ci qaydasını pozur. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 19:36, 23 iyul 2022 (UTC) :: {{u|Solavirum}}, "Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz" – bu ifadə sadəcə mənim gümanımı əks etdirir. XI maddə bunu (kontekstdən doğan gümanı) nəzərdə tutur ? == [[Qoyun keçidi döyüşü]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:''— [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 10:49, 21 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:24, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Ceyms Rollins]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:21, 21 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edilmədi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:27, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İlqar Mirzəyev]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|<sup><span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span></sup>]]'''''</small> 14:26, 23 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' Hörmətli {{u|Xeyal}}, məqalə üçün təşəkkür edirəm. Amma məqalədə diqqətdən yayınmış qrammatik qüsurlar çoxdur. Bir neçəsini qeyd edirəm: "2020-ci il iyulun 12–16-da baş verən döyüşləri zamanı Artilleriya Komandiri olan İlqar Mirzəyev...", "İlqar Mirzəyev 1980–1990-cı illərdə ildə Qardabani...", "Dəfn mərasimində çıxış edən Abdulla Qurbani Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevin həyat və döyüş...". Əslində normalda mən baxıb düzəldirəm yoxlayarkən, amma qüsurlar çox idi. Bir də bəzi faktlar üçün mənbə göstərilməyib (daha dəqiq desəm "Hərbi xidməti" bölməsində). Məqaləni bir dəfə oxuyub qüsurları düzəltsəniz yenidən status üçün təqdim edə bilərsiniz. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:37, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Ziya Bünyadovun qətli]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 20:36, 23 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:02, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Sabah FK]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{x}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{x}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 08:43, 24 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{x}} '''qəbul edilmədi.''' --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:37, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Məşəl savaşı]] == pkcemwun2etv91o65qm21ndl1s5aihf 6547534 6547533 2022-07-24T19:37:09Z Qızılbaş 71676 /* Məşəl savaşı */ wikitext text/x-wiki {{Yaxşı məqalə namizədləri}} == [[Şotlandiya Leyboristlər Partiyası]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 23:09, 20 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Elnur Hüseynov (müğənni)]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} (yeni tələbləri ödəmir) : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:41, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Əli Kərimli]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[İsa Qəmbər]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:34, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Rəşad Sadıqov]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Berti Foqts]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Böyük Zab]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 01:37, 26 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[İlon Mask]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:00, 1 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:08, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|dancewithdevil}}, mən əslində məqalənin birdəfəlik statusunun alınması üçün təklif verəcəkdim. Məqalənin mətnində çoxlu səhvlər var, belə baxıram ancaq həcmi böyükdür deyə səs vermişik. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:26, 1 iyul 2022 (UTC) ::{{U|Solavirum}}, haqlısınız. İstifadəçi də qeyri-aktiv olduğu üçün müraciət etmək olmur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:31, 1 iyul 2022 (UTC) == [[Gennadi Yanayev]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 02:29, 6 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' == [[Nadir xanın Mesopotamiyaya birinci yürüşü]] == * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 12:45, 10 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edilmədi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 05:59, 21 iyul 2022 (UTC) :: Hörmətli Surə, əhatəlilik kifayət deyil deyərkən nəyi nəzərdə tutursunuz ? Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz ki, bu yazının əhatəli olmadığı qənaətinə gəlmisiniz. Sizcə haralara baxmalıyam, hansı ədəbiyyatları gözdən keçirməliyəm? Hörmətlə, — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 10:52, 21 iyul 2022 (UTC) :::{{u|Qızılbaş}} həcmi 10kb-nı keçmədiyi üçün indiki şərtlərə əsasən məzmun yetərincə geniş deyil. Əslində mən özüm həcm mövzusuna qarşıyam və qaydaya rəğmən əgər məzmun stil kitabçasına uyğun olsaydı və istinadlardan daha geniş istifadə olsaydı səsverməyə qəbul edərdim. Bəli, mövzuyla bağlı ümumiyyətlə anlayışım yoxdur, amma başqa qüsurlar da olduğu üçün məqaləni dəyərləndirdim. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 15:05, 21 iyul 2022 (UTC) ::::Çox üzr istəyirəm, texniki xəta olub ya da mən açıq qalmış başqa səhifənin statistikasına baxmışam, həcm 10kb-dan yüksəkmiş ( — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 15:13, 21 iyul 2022 (UTC) :::::{{u|Qızılbaş}}, xahiş edirəm, [[VP:N|nəzakət]] qaydalarına riayət edəsiniz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:28, 22 iyul 2022 (UTC) :::::: {{u|Solavirum}}, xahiş edirəm, siz də hansı nəzakət qaydasını pozduğumu deyəsiniz ? — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 19:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{U|Qızılbaş}}, təbii ki. "Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz" – bu ifadə nəzakət qaydalarının əsas olaraq 11-ci qaydasını pozur. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 19:36, 23 iyul 2022 (UTC) :: {{u|Solavirum}}, "Görünür mövzu ilə çox cahanşümul məlumatlara maliksiniz" – bu ifadə sadəcə mənim gümanımı əks etdirir. XI maddə bunu (kontekstdən doğan gümanı) nəzərdə tutur ? == [[Qoyun keçidi döyüşü]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:''— [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 10:49, 21 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:24, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Ceyms Rollins]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:21, 21 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edilmədi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:27, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İlqar Mirzəyev]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|<sup><span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span></sup>]]'''''</small> 14:26, 23 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' Hörmətli {{u|Xeyal}}, məqalə üçün təşəkkür edirəm. Amma məqalədə diqqətdən yayınmış qrammatik qüsurlar çoxdur. Bir neçəsini qeyd edirəm: "2020-ci il iyulun 12–16-da baş verən döyüşləri zamanı Artilleriya Komandiri olan İlqar Mirzəyev...", "İlqar Mirzəyev 1980–1990-cı illərdə ildə Qardabani...", "Dəfn mərasimində çıxış edən Abdulla Qurbani Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevin həyat və döyüş...". Əslində normalda mən baxıb düzəldirəm yoxlayarkən, amma qüsurlar çox idi. Bir də bəzi faktlar üçün mənbə göstərilməyib (daha dəqiq desəm "Hərbi xidməti" bölməsində). Məqaləni bir dəfə oxuyub qüsurları düzəltsəniz yenidən status üçün təqdim edə bilərsiniz. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 06:37, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Ziya Bünyadovun qətli]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 20:36, 23 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:02, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Sabah FK]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{x}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{x}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 08:43, 24 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{x}} '''qəbul edilmədi.''' --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:37, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Məşəl savaşı]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 19:37, 24 iyul 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' rxeqn2ocyx0vjo2wwawblhlnmw10xpy 4 245407 6547258 1699438 2022-07-24T15:22:53Z CommonsDelinker 366 "Müslüm_Maqomayev.jpg" faylı silinir, çünki bu fayl [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] tərəfindən "per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Müslüm Maqomayev.jpg|]]" səbəbi ilə silinmişdir wikitext text/x-wiki {{Seçilmiş məqalə təklifi| |Məqalə adı=[[Müslüm Maqomayev]] |Şəkil= |Başlıq= görkəmli opera və estrada müğənnisi, bariton, SSRİ Xalq artisti. 17 avqust 1942-ci ildə Bakı şəhərində anadan olub. İlk dəfə 14 yaşında dənizçilər klubunda çıxış edib. 18 yaşında [[Helsinki]]də gənclər festivalında, 1963-cü ildə [[Moskva]]da keçirilən Azərbaycan mədəniyyəti günlərində uğurlu çıxışları ilə şöhrət qazanmağa başlayıb. 1960-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrının solisti olub, İtaliyanın [[Milan]] şəhərindəki "[[La Skala]]" teatrında təcrübə keçib. Enriko Pyatsa ilə "Sevilya bərbəri" operasından Fiqaronun, "Toska" operasından Skarpianın partiyalarını hazırlayıb. ([[Müslüm Maqomayev|'''Davamı...''']]) }} {{HSM son|Month=Avqust|Year=2011}}<noinclude>[[Kateqoriya:Vikipediya:Həftənin seçilmiş məqalələri]]</noinclude> 7mmivphiuf101n8wgg2v5a86m7koydk 0 247598 6547406 6149450 2022-07-24T17:02:05Z Yousiphh 175220 wikitext text/x-wiki {{Jurnal | adı = Kəlniyyət | şəkil = | növ = [[satira|satirik]] [[jurnal]] | təsis tarixi = [[24 may]] [[1912]] | təsisçi = | baş redaktor = [[Hacı İbrahim Qasımov]] | redaktor = | dil = [[Azərbaycan dili]] | səhifə = | tiraj = | qiymət = | ünvan = [[Bakı]] | internet ünvanı = |orijinal adı={{Dil-az2|کل نیت}}|nəşrini_dayandırıb=[[3 fevral]] [[1913]]}} '''"Kəlniyyət" jurnalı''' ({{Dil-az2|کل نیت}}) — həftədə iki dəfə nəşr olunan satirik [[jurnal]].<ref name=":0">[http://presarxiv.gov.az/ru-opennews/204.html#.W6I92nszaM9 Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi Siyasi Sənədlər Arxivi]</ref> == Haqqında == "Kəlniyyət" jurnalının ilk nömrəsi 1912-ci il may ayının 24-də [[Bakı]]da nəşr edilmişdir. Jurnalın müdiri [[Hacı İbrahim Qasımov]], imtiyaz sahibi isə [[Seyid Hüseyn Sadiq]] idi. Jurnal Orucov qardaşları mətbəəsi və "Kaspi" tipolitoqrafda çap olunmuşdur. Məzhəkə məcmuəsi idi. 8 səhifəli, şəkilli, satira və karikatura jurnalı olub. "Kəlniyyət" 1912-ci ildə 31 nömrə çıxmış, 1913-cü ilin fevral ayının 3-də isə 5-ci nömrəsindən sonra bağlanmışdır.<ref name=":0" /><ref name=":1">[http://anl.az/el/a/238045.pdf Şahverdiyev A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi. "Təhsil" nəşriyyatı, 2006–248 səh.]</ref> == Fəaliyyəti == Jurnalın birinci səhifəsində böyük şriftlərlə "''Kəllə''" sözə verilmişdir. Bu, baş [[məqalə]]nin sərlövhəsidir. Jurnalın oxucu ilə ilk söhbəti belə başlayır: {{cquote|müəllif=|Yaxşı oxu, kəllə deyirəm ha! Nə kellədir, nə küllə. Sözüm kəllə üstündədir. Hərçənd müsəlmanlar elmi, maarifi, tərbiyəni ayaqdan başa düşən kimi mən də gərək məqsədimizi ayaqdan başlayaydım. Amma biz yeldöyən şəhərində oluruq və həmişə də yel əsən tərəfə burnumuzu çeviririk. Bu cəhətə bu səfərliyə biz də ayağı buraxıb kəllədən başlamağa məcbur oluruq.}} Oxucularla ilk söhbətini bu cür maraqlı başlayan jurnal öz səhifələrində dövrün aktual problemlərinə, bir sıra ictimai-siyasi məsələlərə toxunmuşdur. Jurnalın əsas materialları "''Felyeton''" başlığı altında verilirdi. Bundan başqa, jurnalın daimi "''Bakı xəbərləri''", "''Xüsusi telefonumuz''", və "''Poçtumuzdan''" rubrikaları da var idi. "''Nə yaxşıdır?''" adlı satirik yazıda sual-cavab yolu ilə bir sıra nöqsanlar tənqid edilir. "''Xüsusi telefonumuz''" rubrikası altında gedən yazılarda yerli əhvalatlar isə Mollanəsrəddinsayağı qələmə alınırdı. "''Kəlniyyət''" öz səhifələrində daim satirik şeirlərə də yer verirdi. Jurnalın mühərrirləri arasında "''Mürid''", "''Yetim cücə''", "''Dilənçi''", "''Bibi Raziyə''", "''Bambılı''", "''Kefsiz''" və s. [[təxəllüs]]lərə rast gəlinir. Bunlardan bir neçəsinin şəxsiyyəti məlumdur. Mollanəsrədinçilərdən Əli Nəzmi "''Kefsiz''", Əli Məhzun İrəvani "''Yetim cücə''" təxəllüsü ilə bu jurnalda da iştirak edirdilər. On üçüncü nömrədə verilən "''Gəncədə''" adlı satirik şeir, on birinci nömrədə gedən "''Ay bacı''", üçüncü nömrədəki "''Dəng olmuşam''", ikinci nömrədəki "''Eyibdir''" şeirləri o dövrün bir sıra mühüm nöqsanlarını açıb göstərirdi. "''Gəncədə''" şeirində xalqın qanını soran burjuaziya satira atəşinə tutulmuşdu. "''Dəng olmuşam''" şeirində də yuxarı təbələrə nifrət hissi vardı. Jurnalda [[mövzu]] müxtəlifliyi, hadisələrə fərqli yanaşmalar onun maraqlılığını artırır, oxucunu özünə cəlb edirdi. Avamlıq, gerilik, milli-müstəmləkə siyasəti, [[din]] xadimlərinin riyakarlığı və s. mövzularda onlarca maraqlı yazılar dərc olunmuşdur. Bunlarla yanaşı, "''Kəlniyyət''" jurnalının da məhdud və ziddiyyətli cəhətləri var idi. Doğrudur, Mollanəsrəddinçi [[müəllif]]lər jurnalın məzmununu xeyli yaxşılaşdırmışdılar. Burjua məsləkli yazıçıların məqalələrindəki bəzi fikirlər isə jurnalın əsas ideya-siyasi istiqamətinə uyğun gəlmirdi.<ref name=":1" /> == Karikaturaların müəllifi == Jurnalın [[karikatura]]larının çəkilməsində Beno (Benedikt Telinqater), [[Əzim Əzimzadə]] və [[Xəlil Musayev|Xəlil bəy Musayev]] yaxından iştirak etmişdir. Ə.Əzimzadə öz karikaturalarını "''Əzim''", "''Əzimov''", "''Ə.Ə''" imzaları ilə verirdi. "''Kəlniyyət''"in 7-ci sayında karikaturada mollaların tamahkarlığı və rüşvətxorluğu göstərilir. Müəllif mövzu olaraq xalq arasında işlədilən "''Başı mollanın, leşi mollanın, iki qabırğa bir dişi [[molla]]nın, qaldı dörd əl-ayağı, onlarla da var işi mollanın''" zərb-məsəlindən istifadə etmişdir. Jurnalın 8-ci sayında verilən bir karikaturada Əzimzadə duma üzvlərinin [[xalq]]a heç bir xeyir vermədiyini təsvir etmişdir. Karikaturada göstərilir ki, ölülər qəbirstanlıqda duma üzvünü qovub deyirlər: {{cquote|müəllif=|Ay hacı, bura sənin üçün Bakı duması deyil ki, müftə bir stol tutasan?}} == Həmçinin bax == * [[Bəhlul (jurnal)]] * [[Kirpi (jurnal)]] * [[Molla Nəsrəddin (jurnal)]] == Mənbə == * N.N.Zeynalov "Azərbaycan mətbuat tarixi", I hissə. Bakı, 1973, ADU-nun nəşriyyatı * Vəliyev Akif Abdüləzim oğlu (Aşırlı). "Azərbaycan mətbuatı tarixi" (1875–1920), Bakı "Elm və Təhsil", 2009, 172 səh == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{Azərbaycan mətbuatı}} [[Kateqoriya:Azərbaycan jurnalları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan dilində jurnallar]] [[Kateqoriya:Satirik jurnallar]] [[Kateqoriya:Molla Nəsrəddinçi jurnallar]] otwnbxogxmloe3jmfnhf9ja66rll0zb 6548040 6547406 2022-07-25T10:59:48Z Yousiphh 175220 /* Həmçinin bax */ wikitext text/x-wiki {{Jurnal | adı = Kəlniyyət | şəkil = | növ = [[satira|satirik]] [[jurnal]] | təsis tarixi = [[24 may]] [[1912]] | təsisçi = | baş redaktor = [[Hacı İbrahim Qasımov]] | redaktor = | dil = [[Azərbaycan dili]] | səhifə = | tiraj = | qiymət = | ünvan = [[Bakı]] | internet ünvanı = |orijinal adı={{Dil-az2|کل نیت}}|nəşrini_dayandırıb=[[3 fevral]] [[1913]]}} '''"Kəlniyyət" jurnalı''' ({{Dil-az2|کل نیت}}) — həftədə iki dəfə nəşr olunan satirik [[jurnal]].<ref name=":0">[http://presarxiv.gov.az/ru-opennews/204.html#.W6I92nszaM9 Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi Siyasi Sənədlər Arxivi]</ref> == Haqqında == "Kəlniyyət" jurnalının ilk nömrəsi 1912-ci il may ayının 24-də [[Bakı]]da nəşr edilmişdir. Jurnalın müdiri [[Hacı İbrahim Qasımov]], imtiyaz sahibi isə [[Seyid Hüseyn Sadiq]] idi. Jurnal Orucov qardaşları mətbəəsi və "Kaspi" tipolitoqrafda çap olunmuşdur. Məzhəkə məcmuəsi idi. 8 səhifəli, şəkilli, satira və karikatura jurnalı olub. "Kəlniyyət" 1912-ci ildə 31 nömrə çıxmış, 1913-cü ilin fevral ayının 3-də isə 5-ci nömrəsindən sonra bağlanmışdır.<ref name=":0" /><ref name=":1">[http://anl.az/el/a/238045.pdf Şahverdiyev A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi. "Təhsil" nəşriyyatı, 2006–248 səh.]</ref> == Fəaliyyəti == Jurnalın birinci səhifəsində böyük şriftlərlə "''Kəllə''" sözə verilmişdir. Bu, baş [[məqalə]]nin sərlövhəsidir. Jurnalın oxucu ilə ilk söhbəti belə başlayır: {{cquote|müəllif=|Yaxşı oxu, kəllə deyirəm ha! Nə kellədir, nə küllə. Sözüm kəllə üstündədir. Hərçənd müsəlmanlar elmi, maarifi, tərbiyəni ayaqdan başa düşən kimi mən də gərək məqsədimizi ayaqdan başlayaydım. Amma biz yeldöyən şəhərində oluruq və həmişə də yel əsən tərəfə burnumuzu çeviririk. Bu cəhətə bu səfərliyə biz də ayağı buraxıb kəllədən başlamağa məcbur oluruq.}} Oxucularla ilk söhbətini bu cür maraqlı başlayan jurnal öz səhifələrində dövrün aktual problemlərinə, bir sıra ictimai-siyasi məsələlərə toxunmuşdur. Jurnalın əsas materialları "''Felyeton''" başlığı altında verilirdi. Bundan başqa, jurnalın daimi "''Bakı xəbərləri''", "''Xüsusi telefonumuz''", və "''Poçtumuzdan''" rubrikaları da var idi. "''Nə yaxşıdır?''" adlı satirik yazıda sual-cavab yolu ilə bir sıra nöqsanlar tənqid edilir. "''Xüsusi telefonumuz''" rubrikası altında gedən yazılarda yerli əhvalatlar isə Mollanəsrəddinsayağı qələmə alınırdı. "''Kəlniyyət''" öz səhifələrində daim satirik şeirlərə də yer verirdi. Jurnalın mühərrirləri arasında "''Mürid''", "''Yetim cücə''", "''Dilənçi''", "''Bibi Raziyə''", "''Bambılı''", "''Kefsiz''" və s. [[təxəllüs]]lərə rast gəlinir. Bunlardan bir neçəsinin şəxsiyyəti məlumdur. Mollanəsrədinçilərdən Əli Nəzmi "''Kefsiz''", Əli Məhzun İrəvani "''Yetim cücə''" təxəllüsü ilə bu jurnalda da iştirak edirdilər. On üçüncü nömrədə verilən "''Gəncədə''" adlı satirik şeir, on birinci nömrədə gedən "''Ay bacı''", üçüncü nömrədəki "''Dəng olmuşam''", ikinci nömrədəki "''Eyibdir''" şeirləri o dövrün bir sıra mühüm nöqsanlarını açıb göstərirdi. "''Gəncədə''" şeirində xalqın qanını soran burjuaziya satira atəşinə tutulmuşdu. "''Dəng olmuşam''" şeirində də yuxarı təbələrə nifrət hissi vardı. Jurnalda [[mövzu]] müxtəlifliyi, hadisələrə fərqli yanaşmalar onun maraqlılığını artırır, oxucunu özünə cəlb edirdi. Avamlıq, gerilik, milli-müstəmləkə siyasəti, [[din]] xadimlərinin riyakarlığı və s. mövzularda onlarca maraqlı yazılar dərc olunmuşdur. Bunlarla yanaşı, "''Kəlniyyət''" jurnalının da məhdud və ziddiyyətli cəhətləri var idi. Doğrudur, Mollanəsrəddinçi [[müəllif]]lər jurnalın məzmununu xeyli yaxşılaşdırmışdılar. Burjua məsləkli yazıçıların məqalələrindəki bəzi fikirlər isə jurnalın əsas ideya-siyasi istiqamətinə uyğun gəlmirdi.<ref name=":1" /> == Karikaturaların müəllifi == Jurnalın [[karikatura]]larının çəkilməsində Beno (Benedikt Telinqater), [[Əzim Əzimzadə]] və [[Xəlil Musayev|Xəlil bəy Musayev]] yaxından iştirak etmişdir. Ə.Əzimzadə öz karikaturalarını "''Əzim''", "''Əzimov''", "''Ə.Ə''" imzaları ilə verirdi. "''Kəlniyyət''"in 7-ci sayında karikaturada mollaların tamahkarlığı və rüşvətxorluğu göstərilir. Müəllif mövzu olaraq xalq arasında işlədilən "''Başı mollanın, leşi mollanın, iki qabırğa bir dişi [[molla]]nın, qaldı dörd əl-ayağı, onlarla da var işi mollanın''" zərb-məsəlindən istifadə etmişdir. Jurnalın 8-ci sayında verilən bir karikaturada Əzimzadə duma üzvlərinin [[xalq]]a heç bir xeyir vermədiyini təsvir etmişdir. Karikaturada göstərilir ki, ölülər qəbirstanlıqda duma üzvünü qovub deyirlər: {{cquote|müəllif=|Ay hacı, bura sənin üçün Bakı duması deyil ki, müftə bir stol tutasan?}} == Həmçinin bax == * [[Zənbur (jurnal)]] * [[Bəhlul (jurnal)]] * [[Molla Nəsrəddin (jurnal)]] == Mənbə == * N.N.Zeynalov "Azərbaycan mətbuat tarixi", I hissə. Bakı, 1973, ADU-nun nəşriyyatı * Vəliyev Akif Abdüləzim oğlu (Aşırlı). "Azərbaycan mətbuatı tarixi" (1875–1920), Bakı "Elm və Təhsil", 2009, 172 səh == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{Azərbaycan mətbuatı}} [[Kateqoriya:Azərbaycan jurnalları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan dilində jurnallar]] [[Kateqoriya:Satirik jurnallar]] [[Kateqoriya:Molla Nəsrəddinçi jurnallar]] 42w54y96jelqthz5b4qj5b39cifkqyj 0 247600 6547383 6504231 2022-07-24T16:48:33Z Yousiphh 175220 wikitext text/x-wiki {{Jurnal | adı = Zənbur | şəkil = Zenbur.JPG | imza = | növ = [[həftə|həftəlik]] [[satira|satirik]] [[jurnal]] | təsis tarixi = [[13 mart]] [[1909]] | təsisçi =[[Əbdülxalıq Axundov|Mirzə Əbdülxalıq Axundov]] | baş redaktor = [[Rza bəy Səlimxanov]]<br>[[Əzim Əzimzadə]]<br>Murtuza Palavandov | redaktor = | dil = [[Azərbaycan dili]] | səhifə = | tiraj = | qiymət = | ünvan = [[Bakı]] | internet ünvanı = |Şəklin izahı="Zənbur" jurnalının [[30 oktyabr]] [[1909]]-cu il tarixli 34-cü nömrəsi.|ilk_buraxılışı=[[13 mart]] [[1909]]|əməkdaşlar=[[Mirzə Ələkbər Sabir|M.Ə. Sabir]]<br>[[Əli Nəzmi]]<br>[[Abbas Səhhət]]<br>[[Əliqulu Qəmküsar]]<br>[[Əliabbas Müznib]]<br>[[Səməd Mənsur]]<br>[[Əli Razi Şəmçizadə|Əli Razi]]<br>[[Bayraməli Abbaszadə|Hammal]]|Orijinal ad={{Dil-az2|زنبور}}}} '''"Zənbur" jurnalı''' ({{Dil-fa|زنبور}} — arı) — [[1909]]–[[1910]]-cu və [[1918]]–[[1919]]-cu illərdə [[Bakı]]da nəşr olunan həftəlik ədəbi, ictimai, illüstrasiyalı satirik jurnal.<ref name=":0">[http://anl.az/el/a/238045.pdf Şahverdiyev A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi. "Təhsil" nəşriyyatı, 2006–248 səh.]</ref><ref name=":1">[http://presarxiv.gov.az/az-opennews/196.html#.W0NicvmFPIU Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi Siyasi Sənədlər Arxivi]</ref> == Haqqında == "Zənbur" [[Azərbaycan Türkcəsi|türkcə]] müsəvvir həftəlik məzhəkə məcmuəsi idi. Jurnal "[[Molla Nəsrəddin]]" jurnalının satira ənənələrindən bəhrələnirdi. Jurnalın ilk nömrəsi [[1909|1909-cü il]] [[13 mart|martın 13-də]] cümə günü işıq üzü görüb. "Zənbur"un sahibi və naşiri həkim, yazıçı, ictimai xadim [[Əbdülxalıq Axundov|Mirzə Əbdülxalıq Axundov]], birinci ildə 21-ci nömrəyədək məsul müdiri isə [[Rza bəy Səlimxanov]] olmuşdur. Jurnala ilin yarısında 22-ci nömrədən sonra [[Əzim Əzimzadə]] müdirlik etmişdir. O, həmçinin jurnalın əsas rəssamı idi. Birinci il "Zənbur" 42 nömrə nəşr edilmişdir. İkinci ildə birinci nömrədən etibarən "Zənbur"un müdiri knyaz Murtuza Palavandov, naşiri isə həkim Əbdülxalıq Axundov olmuşdur. [[25 iyul|İyul ayının 25-dən]] [[1910|1910-cu ildən]], "Zənbur"da (22-ci nömrədən) [[Əliabbas Müznib]] baş mühərrirliyi qəbul etmişdir. [[1910|1910-cu il]] [[15 oktyabr|oktyabrın 15-nə]] kimi 28 nömrəsi çıxmışdır. [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] dövründə hökumətin orqanı olub və 24 nömrəsi nəşr edilmişdir. 1918-ci ilin aprel-noyabr aylarında çap olunan "Zənbur"un təsisçisi "Türk Nəşriyyat Cəmiyyəti" idi.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> == Fəaliyyəti == Jurnalın ilk nömrəsindəki "Aydınlıq" başlıqlı məqaləsində "Zənbur" hansı məramnamə ilə başlamışdı, onun nəşrində məqsəd nə idi?" sualına belə cavab verilir: {{Cquote|Ağalar! Gözünüz aydın olsun, bizim şəhərə Zənbur da gəldi. Bakıda insandan başqa hər cürə heyvan istəsən tapılardı. Amma bir Zənbur yox idi. Bu axır zamanda o da təşrif gətirdi... Bu vaxtadək Bakıya Zənbur gəlmədiyini və heyvanların arısız qalmaqlarını çox adamlar bizim vilayət üçün bir xoşbəxtlik hesab edirlər, çünki tamamən Bakı heyvanları dinc və fərağət qalıb, axırda bikarlıqdan adam oğurluğuna baş aparırdılar. İndi bu arının gəlməyi, ola bilsin ki, heyvanları bir az ürkütsün, amma bizim qanacağımıza görə bu Zənbur çox sancan olmasın. Çünki Bakıya gələn heyvanlar şirniyə yığılan milçəklər kimi çox şirindil və xoşrəftar olurlar. Ümid var ki, bu təzə gələn Zənbur da bu təzə sifətlər sahibi olsun. Hər tövr olmuş olsa, gərək bir az ehtiyatlı olmaq, çünki arıların təbii xasiyyəti sancmaqdır və bu xasiyyəti ondan almaq müşküldür. Ələlxüsus ki, qabağında şirin təmalar ola. Məslən: müftəxorların yoğun boyunları, xanımların yalın baldırları, millət dərdindən əriyənlərin yekə qarınları və həmçinin bir tərəfdən bu böyüklükdə şəhərə bir arıq arı heç kifayət etməyəcək. Qorxuram ki, şəhər əhli acıqdan bu arını da gözümçıxdıya salalar və Zənbur özü üçün yuva qurmamış onu gözə gətirələr. Hər necə olmuş olsa, gərək onunla rəftar olunsun və qarelərdən kəmali-icz ilə təvəqqə edirik ki, qonağa hörmət etsinlər və onun səhvin və xətasın ona nöqsan tutmasınlar və bu duaları bizim ilə təkrar etsinlər: Allah Zənburun nəştərin sındırsın və özünü də tezbazar eləsin!<br>Zənbur}} Jurnalda [[Azərbaycan teatrı]]na, səhnə sənəti ustalarına, o cümlədən [[Üzeyir Hacıbəyov|Ü.Hacıbəyov]]a qarşı haqlı-haqsız hücumlar edilirdi. Ü.Hacıbəyov "Zənbur" jurnalı haqqında rəy yazmışdı:{{cquote|müəllif=|Yazıq qələm, yazıq oxucular, yazıq ədəbiyyat ki, tərbiyəsizlər əlinə düşübdür! Nifrət, nifrət olsun müqəddəs qələmi qərəzi-şəzsi aləti edənlərə, nifrət!}} O, həm də mətbuatda "Zənburçu"lara açıq məktubla çıxış etmişdir. == Əməkdaşlar == Jurnalda [[Mirzə Ələkbər Sabir]], [[Əli Nəzmi]], [[Abbas Səhhət]], [[Əliqulu Qəmküsar]], [[Əliabbas Müznib]], [[Səməd Mənsur]], [[Əli Razi Şəmçizadə]], [[Bayraməli Abbaszadə|Bayraməli Abbaszadə (Hammal)]], Hacı Qasım Səyyah və başqaları fəal iştirak etmişlər. == Jurnalda əks olunan mövzular == Jurnalda Rusiyanın (Lenin və Kerenskinin timsalında) Azərbaycanı işğal etmək niyyətləri, erməni-daşnak silahlı dəstələrinin Zəngəzurda və Bakıda törətdikləri soyqırımları və s. məsələlər şeir və publisist yazılarda tənqid edilirdi.<ref name=":1" /> == Həmçinin bax == * [[Şeypur (jurnal)]] * [[Bəhlul (jurnal)]] * [[Kirpi (jurnal)]] * [[Azərbaycan (jurnal, 1906)]] == Mənbə == {{vikimənbə|"Zənbur" jurnalı}} * Üzeyir Hacıbəyov Ensiklopediyası. Bakı,2007. səh.213. * Vəliyev Akif Abdüləzim oğlu (Aşırlı). "Azərbaycan mətbuatı tarixi" (1875–1920), Bakı "Elm və Təhsil", 2009 – 130 səh. * N.N.Zeynalov "Azərbaycan mətbuat tarixi", I hissə. Bakı, 1973, ADU-nun nəşriyyatı == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.balalar-az.com/e-lib/sheirler/25-masabir1/305-1910 Azərbaycan uşaq mətbuatı ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160307020157/http://www.balalar-az.com/e-lib/sheirler/25-masabir1/305-1910 |date=2016-03-07 }} [[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində jurnallar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan dilində jurnallar]] [[Kateqoriya:1909-cu ildə yarananlar]] [[Kateqoriya:Satirik jurnallar]] [[Kateqoriya:Molla Nəsrəddinçi jurnallar]] {{Azərbaycan mətbuatı}} 9cugdo43jzvziqprlgr1jeobwzx0k6p 6547390 6547383 2022-07-24T16:53:45Z Yousiphh 175220 wikitext text/x-wiki {{Jurnal | adı = Zənbur | şəkil = Zenbur.JPG | imza = | növ = [[həftə|həftəlik]] [[satira|satirik]] [[jurnal]] | təsis tarixi = [[13 mart]] [[1909]] | təsisçi = [[Əbdülxalıq Axundov|Mirzə Əbdülxalıq Axundov]] | baş redaktor = [[Rza bəy Səlimxanov]]<br>[[Əzim Əzimzadə]]<br>Murtuza bəy Palavandov | redaktor = | dil = [[Azərbaycan dili]] | səhifə = | tiraj = | qiymət = | ünvan = [[Bakı]] | internet ünvanı = |Şəklin izahı="Zənbur" jurnalının [[30 oktyabr]] [[1909]]-cu il tarixli 34-cü nömrəsi.|ilk_buraxılışı=[[13 mart]] [[1909]] |əməkdaşlar=[[Mirzə Ələkbər Sabir|M.Ə. Sabir]]<br>[[Əli Nəzmi]]<br>[[Abbas Səhhət]]<br>[[Əliqulu Qəmküsar]]<br>[[Əliabbas Müznib]]<br>[[Səməd Mənsur]]<br>[[Əli Razi Şəmçizadə|Əli Razi]]<br>[[Bayraməli Abbaszadə|Hammal]] |Orijinal ad={{Dil-az2|کل نیت}} }} '''"Zənbur" jurnalı''' ({{Dil-fa|زنبور}} — arı) — [[1909]]–[[1910]]-cu və [[1918]]–[[1919]]-cu illərdə [[Bakı]]da nəşr olunan həftəlik ədəbi, ictimai, illüstrasiyalı satirik jurnal.<ref name=":0">[http://anl.az/el/a/238045.pdf Şahverdiyev A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi. "Təhsil" nəşriyyatı, 2006–248 səh.]</ref><ref name=":1">[http://presarxiv.gov.az/az-opennews/196.html#.W0NicvmFPIU Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi Siyasi Sənədlər Arxivi]</ref> == Haqqında == "Zənbur" [[Azərbaycan Türkcəsi|türkcə]] müsəvvir həftəlik məzhəkə məcmuəsi idi. Jurnal "[[Molla Nəsrəddin]]" jurnalının satira ənənələrindən bəhrələnirdi. Jurnalın ilk nömrəsi [[1909|1909-cü il]] [[13 mart|martın 13-də]] cümə günü işıq üzü görüb. "Zənbur"un sahibi və naşiri həkim, yazıçı, ictimai xadim [[Əbdülxalıq Axundov|Mirzə Əbdülxalıq Axundov]], birinci ildə 21-ci nömrəyədək məsul müdiri isə [[Rza bəy Səlimxanov]] olmuşdur. Jurnala ilin yarısında 22-ci nömrədən sonra [[Əzim Əzimzadə]] müdirlik etmişdir. O, həmçinin jurnalın əsas rəssamı idi. Birinci il "Zənbur" 42 nömrə nəşr edilmişdir. İkinci ildə birinci nömrədən etibarən "Zənbur"un müdiri knyaz Murtuza Palavandov, naşiri isə həkim Əbdülxalıq Axundov olmuşdur. [[25 iyul|İyul ayının 25-dən]] [[1910|1910-cu ildən]], "Zənbur"da (22-ci nömrədən) [[Əliabbas Müznib]] baş mühərrirliyi qəbul etmişdir. [[1910|1910-cu il]] [[15 oktyabr|oktyabrın 15-nə]] kimi 28 nömrəsi çıxmışdır. [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] dövründə hökumətin orqanı olub və 24 nömrəsi nəşr edilmişdir. 1918-ci ilin aprel-noyabr aylarında çap olunan "Zənbur"un təsisçisi "Türk Nəşriyyat Cəmiyyəti" idi.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> == Fəaliyyəti == Jurnalın ilk nömrəsindəki "Aydınlıq" başlıqlı məqaləsində "Zənbur" hansı məramnamə ilə başlamışdı, onun nəşrində məqsəd nə idi?" sualına belə cavab verilir: {{Cquote|Ağalar! Gözünüz aydın olsun, bizim şəhərə Zənbur da gəldi. Bakıda insandan başqa hər cürə heyvan istəsən tapılardı. Amma bir Zənbur yox idi. Bu axır zamanda o da təşrif gətirdi... Bu vaxtadək Bakıya Zənbur gəlmədiyini və heyvanların arısız qalmaqlarını çox adamlar bizim vilayət üçün bir xoşbəxtlik hesab edirlər, çünki tamamən Bakı heyvanları dinc və fərağət qalıb, axırda bikarlıqdan adam oğurluğuna baş aparırdılar. İndi bu arının gəlməyi, ola bilsin ki, heyvanları bir az ürkütsün, amma bizim qanacağımıza görə bu Zənbur çox sancan olmasın. Çünki Bakıya gələn heyvanlar şirniyə yığılan milçəklər kimi çox şirindil və xoşrəftar olurlar. Ümid var ki, bu təzə gələn Zənbur da bu təzə sifətlər sahibi olsun. Hər tövr olmuş olsa, gərək bir az ehtiyatlı olmaq, çünki arıların təbii xasiyyəti sancmaqdır və bu xasiyyəti ondan almaq müşküldür. Ələlxüsus ki, qabağında şirin təmalar ola. Məslən: müftəxorların yoğun boyunları, xanımların yalın baldırları, millət dərdindən əriyənlərin yekə qarınları və həmçinin bir tərəfdən bu böyüklükdə şəhərə bir arıq arı heç kifayət etməyəcək. Qorxuram ki, şəhər əhli acıqdan bu arını da gözümçıxdıya salalar və Zənbur özü üçün yuva qurmamış onu gözə gətirələr. Hər necə olmuş olsa, gərək onunla rəftar olunsun və qarelərdən kəmali-icz ilə təvəqqə edirik ki, qonağa hörmət etsinlər və onun səhvin və xətasın ona nöqsan tutmasınlar və bu duaları bizim ilə təkrar etsinlər: Allah Zənburun nəştərin sındırsın və özünü də tezbazar eləsin!<br>Zənbur}} Jurnalda [[Azərbaycan teatrı]]na, səhnə sənəti ustalarına, o cümlədən [[Üzeyir Hacıbəyov|Ü.Hacıbəyov]]a qarşı haqlı-haqsız hücumlar edilirdi. Ü.Hacıbəyov "Zənbur" jurnalı haqqında rəy yazmışdı:{{cquote|müəllif=|Yazıq qələm, yazıq oxucular, yazıq ədəbiyyat ki, tərbiyəsizlər əlinə düşübdür! Nifrət, nifrət olsun müqəddəs qələmi qərəzi-şəzsi aləti edənlərə, nifrət!}} O, həm də mətbuatda "Zənburçu"lara açıq məktubla çıxış etmişdir. == Əməkdaşlar == Jurnalda [[Mirzə Ələkbər Sabir]], [[Əli Nəzmi]], [[Abbas Səhhət]], [[Əliqulu Qəmküsar]], [[Əliabbas Müznib]], [[Səməd Mənsur]], [[Əli Razi Şəmçizadə]], [[Bayraməli Abbaszadə|Bayraməli Abbaszadə (Hammal)]], Hacı Qasım Səyyah və başqaları fəal iştirak etmişlər. == Jurnalda əks olunan mövzular == Jurnalda Rusiyanın (Lenin və Kerenskinin timsalında) Azərbaycanı işğal etmək niyyətləri, erməni-daşnak silahlı dəstələrinin Zəngəzurda və Bakıda törətdikləri soyqırımları və s. məsələlər şeir və publisist yazılarda tənqid edilirdi.<ref name=":1" /> == Həmçinin bax == * [[Şeypur (jurnal)]] * [[Bəhlul (jurnal)]] * [[Kirpi (jurnal)]] * [[Azərbaycan (jurnal, 1906)]] == Mənbə == {{vikimənbə|"Zənbur" jurnalı}} * Üzeyir Hacıbəyov Ensiklopediyası. Bakı,2007. səh.213. * Vəliyev Akif Abdüləzim oğlu (Aşırlı). "Azərbaycan mətbuatı tarixi" (1875–1920), Bakı "Elm və Təhsil", 2009 – 130 səh. * N.N.Zeynalov "Azərbaycan mətbuat tarixi", I hissə. Bakı, 1973, ADU-nun nəşriyyatı == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.balalar-az.com/e-lib/sheirler/25-masabir1/305-1910 Azərbaycan uşaq mətbuatı ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160307020157/http://www.balalar-az.com/e-lib/sheirler/25-masabir1/305-1910 |date=2016-03-07 }} [[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində jurnallar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan dilində jurnallar]] [[Kateqoriya:1909-cu ildə yarananlar]] [[Kateqoriya:Satirik jurnallar]] [[Kateqoriya:Molla Nəsrəddinçi jurnallar]] {{Azərbaycan mətbuatı}} 714yd8zr61zv0pf4bsq3lukmgmsp6ve 6547391 6547390 2022-07-24T16:54:13Z Yousiphh 175220 wikitext text/x-wiki {{Jurnal | adı = Zənbur | şəkil = Zenbur.JPG | imza = | növ = [[həftə|həftəlik]] [[satira|satirik]] [[jurnal]] | təsis tarixi = [[13 mart]] [[1909]] | təsisçi = [[Əbdülxalıq Axundov|Mirzə Əbdülxalıq Axundov]] | baş redaktor = [[Rza bəy Səlimxanov]]<br>[[Əzim Əzimzadə]]<br>Murtuza bəy Palavandov | redaktor = | dil = [[Azərbaycan dili]] | səhifə = | tiraj = | qiymət = | ünvan = [[Bakı]] | internet ünvanı = |Şəklin izahı="Zənbur" jurnalının [[30 oktyabr]] [[1909]]-cu il tarixli 34-cü nömrəsi.|ilk_buraxılışı=[[13 mart]] [[1909]] |əməkdaşlar=[[Mirzə Ələkbər Sabir|M.Ə. Sabir]]<br>[[Əli Nəzmi]]<br>[[Abbas Səhhət]]<br>[[Əliqulu Qəmküsar]]<br>[[Əliabbas Müznib]]<br>[[Səməd Mənsur]]<br>[[Əli Razi Şəmçizadə|Əli Razi]]<br>[[Bayraməli Abbaszadə|Hammal]] |Orijinal ad={{Dil-az2|زنبور}} }} '''"Zənbur" jurnalı''' ({{Dil-fa|زنبور}} — arı) — [[1909]]–[[1910]]-cu və [[1918]]–[[1919]]-cu illərdə [[Bakı]]da nəşr olunan həftəlik ədəbi, ictimai, illüstrasiyalı satirik jurnal.<ref name=":0">[http://anl.az/el/a/238045.pdf Şahverdiyev A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi. "Təhsil" nəşriyyatı, 2006–248 səh.]</ref><ref name=":1">[http://presarxiv.gov.az/az-opennews/196.html#.W0NicvmFPIU Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi Siyasi Sənədlər Arxivi]</ref> == Haqqında == "Zənbur" [[Azərbaycan Türkcəsi|türkcə]] müsəvvir həftəlik məzhəkə məcmuəsi idi. Jurnal "[[Molla Nəsrəddin]]" jurnalının satira ənənələrindən bəhrələnirdi. Jurnalın ilk nömrəsi [[1909|1909-cü il]] [[13 mart|martın 13-də]] cümə günü işıq üzü görüb. "Zənbur"un sahibi və naşiri həkim, yazıçı, ictimai xadim [[Əbdülxalıq Axundov|Mirzə Əbdülxalıq Axundov]], birinci ildə 21-ci nömrəyədək məsul müdiri isə [[Rza bəy Səlimxanov]] olmuşdur. Jurnala ilin yarısında 22-ci nömrədən sonra [[Əzim Əzimzadə]] müdirlik etmişdir. O, həmçinin jurnalın əsas rəssamı idi. Birinci il "Zənbur" 42 nömrə nəşr edilmişdir. İkinci ildə birinci nömrədən etibarən "Zənbur"un müdiri knyaz Murtuza Palavandov, naşiri isə həkim Əbdülxalıq Axundov olmuşdur. [[25 iyul|İyul ayının 25-dən]] [[1910|1910-cu ildən]], "Zənbur"da (22-ci nömrədən) [[Əliabbas Müznib]] baş mühərrirliyi qəbul etmişdir. [[1910|1910-cu il]] [[15 oktyabr|oktyabrın 15-nə]] kimi 28 nömrəsi çıxmışdır. [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] dövründə hökumətin orqanı olub və 24 nömrəsi nəşr edilmişdir. 1918-ci ilin aprel-noyabr aylarında çap olunan "Zənbur"un təsisçisi "Türk Nəşriyyat Cəmiyyəti" idi.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> == Fəaliyyəti == Jurnalın ilk nömrəsindəki "Aydınlıq" başlıqlı məqaləsində "Zənbur" hansı məramnamə ilə başlamışdı, onun nəşrində məqsəd nə idi?" sualına belə cavab verilir: {{Cquote|Ağalar! Gözünüz aydın olsun, bizim şəhərə Zənbur da gəldi. Bakıda insandan başqa hər cürə heyvan istəsən tapılardı. Amma bir Zənbur yox idi. Bu axır zamanda o da təşrif gətirdi... Bu vaxtadək Bakıya Zənbur gəlmədiyini və heyvanların arısız qalmaqlarını çox adamlar bizim vilayət üçün bir xoşbəxtlik hesab edirlər, çünki tamamən Bakı heyvanları dinc və fərağət qalıb, axırda bikarlıqdan adam oğurluğuna baş aparırdılar. İndi bu arının gəlməyi, ola bilsin ki, heyvanları bir az ürkütsün, amma bizim qanacağımıza görə bu Zənbur çox sancan olmasın. Çünki Bakıya gələn heyvanlar şirniyə yığılan milçəklər kimi çox şirindil və xoşrəftar olurlar. Ümid var ki, bu təzə gələn Zənbur da bu təzə sifətlər sahibi olsun. Hər tövr olmuş olsa, gərək bir az ehtiyatlı olmaq, çünki arıların təbii xasiyyəti sancmaqdır və bu xasiyyəti ondan almaq müşküldür. Ələlxüsus ki, qabağında şirin təmalar ola. Məslən: müftəxorların yoğun boyunları, xanımların yalın baldırları, millət dərdindən əriyənlərin yekə qarınları və həmçinin bir tərəfdən bu böyüklükdə şəhərə bir arıq arı heç kifayət etməyəcək. Qorxuram ki, şəhər əhli acıqdan bu arını da gözümçıxdıya salalar və Zənbur özü üçün yuva qurmamış onu gözə gətirələr. Hər necə olmuş olsa, gərək onunla rəftar olunsun və qarelərdən kəmali-icz ilə təvəqqə edirik ki, qonağa hörmət etsinlər və onun səhvin və xətasın ona nöqsan tutmasınlar və bu duaları bizim ilə təkrar etsinlər: Allah Zənburun nəştərin sındırsın və özünü də tezbazar eləsin!<br>Zənbur}} Jurnalda [[Azərbaycan teatrı]]na, səhnə sənəti ustalarına, o cümlədən [[Üzeyir Hacıbəyov|Ü.Hacıbəyov]]a qarşı haqlı-haqsız hücumlar edilirdi. Ü.Hacıbəyov "Zənbur" jurnalı haqqında rəy yazmışdı:{{cquote|müəllif=|Yazıq qələm, yazıq oxucular, yazıq ədəbiyyat ki, tərbiyəsizlər əlinə düşübdür! Nifrət, nifrət olsun müqəddəs qələmi qərəzi-şəzsi aləti edənlərə, nifrət!}} O, həm də mətbuatda "Zənburçu"lara açıq məktubla çıxış etmişdir. == Əməkdaşlar == Jurnalda [[Mirzə Ələkbər Sabir]], [[Əli Nəzmi]], [[Abbas Səhhət]], [[Əliqulu Qəmküsar]], [[Əliabbas Müznib]], [[Səməd Mənsur]], [[Əli Razi Şəmçizadə]], [[Bayraməli Abbaszadə|Bayraməli Abbaszadə (Hammal)]], Hacı Qasım Səyyah və başqaları fəal iştirak etmişlər. == Jurnalda əks olunan mövzular == Jurnalda Rusiyanın (Lenin və Kerenskinin timsalında) Azərbaycanı işğal etmək niyyətləri, erməni-daşnak silahlı dəstələrinin Zəngəzurda və Bakıda törətdikləri soyqırımları və s. məsələlər şeir və publisist yazılarda tənqid edilirdi.<ref name=":1" /> == Həmçinin bax == * [[Şeypur (jurnal)]] * [[Bəhlul (jurnal)]] * [[Kirpi (jurnal)]] * [[Azərbaycan (jurnal, 1906)]] == Mənbə == {{vikimənbə|"Zənbur" jurnalı}} * Üzeyir Hacıbəyov Ensiklopediyası. Bakı,2007. səh.213. * Vəliyev Akif Abdüləzim oğlu (Aşırlı). "Azərbaycan mətbuatı tarixi" (1875–1920), Bakı "Elm və Təhsil", 2009 – 130 səh. * N.N.Zeynalov "Azərbaycan mətbuat tarixi", I hissə. Bakı, 1973, ADU-nun nəşriyyatı == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.balalar-az.com/e-lib/sheirler/25-masabir1/305-1910 Azərbaycan uşaq mətbuatı ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160307020157/http://www.balalar-az.com/e-lib/sheirler/25-masabir1/305-1910 |date=2016-03-07 }} [[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində jurnallar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan dilində jurnallar]] [[Kateqoriya:1909-cu ildə yarananlar]] [[Kateqoriya:Satirik jurnallar]] [[Kateqoriya:Molla Nəsrəddinçi jurnallar]] {{Azərbaycan mətbuatı}} 4pxgopiw3wrakwz0ftj7rvag9zw6u62 6547399 6547391 2022-07-24T16:56:17Z Yousiphh 175220 /* Əməkdaşlar */ wikitext text/x-wiki {{Jurnal | adı = Zənbur | şəkil = Zenbur.JPG | imza = | növ = [[həftə|həftəlik]] [[satira|satirik]] [[jurnal]] | təsis tarixi = [[13 mart]] [[1909]] | təsisçi = [[Əbdülxalıq Axundov|Mirzə Əbdülxalıq Axundov]] | baş redaktor = [[Rza bəy Səlimxanov]]<br>[[Əzim Əzimzadə]]<br>Murtuza bəy Palavandov | redaktor = | dil = [[Azərbaycan dili]] | səhifə = | tiraj = | qiymət = | ünvan = [[Bakı]] | internet ünvanı = |Şəklin izahı="Zənbur" jurnalının [[30 oktyabr]] [[1909]]-cu il tarixli 34-cü nömrəsi.|ilk_buraxılışı=[[13 mart]] [[1909]] |əməkdaşlar=[[Mirzə Ələkbər Sabir|M.Ə. Sabir]]<br>[[Əli Nəzmi]]<br>[[Abbas Səhhət]]<br>[[Əliqulu Qəmküsar]]<br>[[Əliabbas Müznib]]<br>[[Səməd Mənsur]]<br>[[Əli Razi Şəmçizadə|Əli Razi]]<br>[[Bayraməli Abbaszadə|Hammal]] |Orijinal ad={{Dil-az2|زنبور}} }} '''"Zənbur" jurnalı''' ({{Dil-fa|زنبور}} — arı) — [[1909]]–[[1910]]-cu və [[1918]]–[[1919]]-cu illərdə [[Bakı]]da nəşr olunan həftəlik ədəbi, ictimai, illüstrasiyalı satirik jurnal.<ref name=":0">[http://anl.az/el/a/238045.pdf Şahverdiyev A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi. "Təhsil" nəşriyyatı, 2006–248 səh.]</ref><ref name=":1">[http://presarxiv.gov.az/az-opennews/196.html#.W0NicvmFPIU Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi Siyasi Sənədlər Arxivi]</ref> == Haqqında == "Zənbur" [[Azərbaycan Türkcəsi|türkcə]] müsəvvir həftəlik məzhəkə məcmuəsi idi. Jurnal "[[Molla Nəsrəddin]]" jurnalının satira ənənələrindən bəhrələnirdi. Jurnalın ilk nömrəsi [[1909|1909-cü il]] [[13 mart|martın 13-də]] cümə günü işıq üzü görüb. "Zənbur"un sahibi və naşiri həkim, yazıçı, ictimai xadim [[Əbdülxalıq Axundov|Mirzə Əbdülxalıq Axundov]], birinci ildə 21-ci nömrəyədək məsul müdiri isə [[Rza bəy Səlimxanov]] olmuşdur. Jurnala ilin yarısında 22-ci nömrədən sonra [[Əzim Əzimzadə]] müdirlik etmişdir. O, həmçinin jurnalın əsas rəssamı idi. Birinci il "Zənbur" 42 nömrə nəşr edilmişdir. İkinci ildə birinci nömrədən etibarən "Zənbur"un müdiri knyaz Murtuza Palavandov, naşiri isə həkim Əbdülxalıq Axundov olmuşdur. [[25 iyul|İyul ayının 25-dən]] [[1910|1910-cu ildən]], "Zənbur"da (22-ci nömrədən) [[Əliabbas Müznib]] baş mühərrirliyi qəbul etmişdir. [[1910|1910-cu il]] [[15 oktyabr|oktyabrın 15-nə]] kimi 28 nömrəsi çıxmışdır. [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] dövründə hökumətin orqanı olub və 24 nömrəsi nəşr edilmişdir. 1918-ci ilin aprel-noyabr aylarında çap olunan "Zənbur"un təsisçisi "Türk Nəşriyyat Cəmiyyəti" idi.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> == Fəaliyyəti == Jurnalın ilk nömrəsindəki "Aydınlıq" başlıqlı məqaləsində "Zənbur" hansı məramnamə ilə başlamışdı, onun nəşrində məqsəd nə idi?" sualına belə cavab verilir: {{Cquote|Ağalar! Gözünüz aydın olsun, bizim şəhərə Zənbur da gəldi. Bakıda insandan başqa hər cürə heyvan istəsən tapılardı. Amma bir Zənbur yox idi. Bu axır zamanda o da təşrif gətirdi... Bu vaxtadək Bakıya Zənbur gəlmədiyini və heyvanların arısız qalmaqlarını çox adamlar bizim vilayət üçün bir xoşbəxtlik hesab edirlər, çünki tamamən Bakı heyvanları dinc və fərağət qalıb, axırda bikarlıqdan adam oğurluğuna baş aparırdılar. İndi bu arının gəlməyi, ola bilsin ki, heyvanları bir az ürkütsün, amma bizim qanacağımıza görə bu Zənbur çox sancan olmasın. Çünki Bakıya gələn heyvanlar şirniyə yığılan milçəklər kimi çox şirindil və xoşrəftar olurlar. Ümid var ki, bu təzə gələn Zənbur da bu təzə sifətlər sahibi olsun. Hər tövr olmuş olsa, gərək bir az ehtiyatlı olmaq, çünki arıların təbii xasiyyəti sancmaqdır və bu xasiyyəti ondan almaq müşküldür. Ələlxüsus ki, qabağında şirin təmalar ola. Məslən: müftəxorların yoğun boyunları, xanımların yalın baldırları, millət dərdindən əriyənlərin yekə qarınları və həmçinin bir tərəfdən bu böyüklükdə şəhərə bir arıq arı heç kifayət etməyəcək. Qorxuram ki, şəhər əhli acıqdan bu arını da gözümçıxdıya salalar və Zənbur özü üçün yuva qurmamış onu gözə gətirələr. Hər necə olmuş olsa, gərək onunla rəftar olunsun və qarelərdən kəmali-icz ilə təvəqqə edirik ki, qonağa hörmət etsinlər və onun səhvin və xətasın ona nöqsan tutmasınlar və bu duaları bizim ilə təkrar etsinlər: Allah Zənburun nəştərin sındırsın və özünü də tezbazar eləsin!<br>Zənbur}} Jurnalda [[Azərbaycan teatrı]]na, səhnə sənəti ustalarına, o cümlədən [[Üzeyir Hacıbəyov|Ü.Hacıbəyov]]a qarşı haqlı-haqsız hücumlar edilirdi. Ü.Hacıbəyov "Zənbur" jurnalı haqqında rəy yazmışdı:{{cquote|müəllif=|Yazıq qələm, yazıq oxucular, yazıq ədəbiyyat ki, tərbiyəsizlər əlinə düşübdür! Nifrət, nifrət olsun müqəddəs qələmi qərəzi-şəzsi aləti edənlərə, nifrət!}} O, həm də mətbuatda "Zənburçu"lara açıq məktubla çıxış etmişdir. == Əməkdaşlar == Jurnalda [[Mirzə Ələkbər Sabir]], [[Mirzə Mehdi Ələsgərzadə]], [[Əli Nəzmi]], [[Abbas Səhhət]], [[Əliqulu Qəmküsar]], [[Əliabbas Müznib]], [[Səməd Mənsur]], [[Əli Razi Şəmçizadə]], [[Bayraməli Abbaszadə|Bayraməli Abbaszadə (Hammal)]], Hacı Qasım Səyyah və başqaları fəal iştirak etmişlər. == Jurnalda əks olunan mövzular == Jurnalda Rusiyanın (Lenin və Kerenskinin timsalında) Azərbaycanı işğal etmək niyyətləri, erməni-daşnak silahlı dəstələrinin Zəngəzurda və Bakıda törətdikləri soyqırımları və s. məsələlər şeir və publisist yazılarda tənqid edilirdi.<ref name=":1" /> == Həmçinin bax == * [[Şeypur (jurnal)]] * [[Bəhlul (jurnal)]] * [[Kirpi (jurnal)]] * [[Azərbaycan (jurnal, 1906)]] == Mənbə == {{vikimənbə|"Zənbur" jurnalı}} * Üzeyir Hacıbəyov Ensiklopediyası. Bakı,2007. səh.213. * Vəliyev Akif Abdüləzim oğlu (Aşırlı). "Azərbaycan mətbuatı tarixi" (1875–1920), Bakı "Elm və Təhsil", 2009 – 130 səh. * N.N.Zeynalov "Azərbaycan mətbuat tarixi", I hissə. Bakı, 1973, ADU-nun nəşriyyatı == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.balalar-az.com/e-lib/sheirler/25-masabir1/305-1910 Azərbaycan uşaq mətbuatı ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160307020157/http://www.balalar-az.com/e-lib/sheirler/25-masabir1/305-1910 |date=2016-03-07 }} [[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində jurnallar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan dilində jurnallar]] [[Kateqoriya:1909-cu ildə yarananlar]] [[Kateqoriya:Satirik jurnallar]] [[Kateqoriya:Molla Nəsrəddinçi jurnallar]] {{Azərbaycan mətbuatı}} 81f41gt508hnfedx28mfj0jaduk8dxq 6547401 6547399 2022-07-24T16:56:55Z Yousiphh 175220 /* Həmçinin bax */ wikitext text/x-wiki {{Jurnal | adı = Zənbur | şəkil = Zenbur.JPG | imza = | növ = [[həftə|həftəlik]] [[satira|satirik]] [[jurnal]] | təsis tarixi = [[13 mart]] [[1909]] | təsisçi = [[Əbdülxalıq Axundov|Mirzə Əbdülxalıq Axundov]] | baş redaktor = [[Rza bəy Səlimxanov]]<br>[[Əzim Əzimzadə]]<br>Murtuza bəy Palavandov | redaktor = | dil = [[Azərbaycan dili]] | səhifə = | tiraj = | qiymət = | ünvan = [[Bakı]] | internet ünvanı = |Şəklin izahı="Zənbur" jurnalının [[30 oktyabr]] [[1909]]-cu il tarixli 34-cü nömrəsi.|ilk_buraxılışı=[[13 mart]] [[1909]] |əməkdaşlar=[[Mirzə Ələkbər Sabir|M.Ə. Sabir]]<br>[[Əli Nəzmi]]<br>[[Abbas Səhhət]]<br>[[Əliqulu Qəmküsar]]<br>[[Əliabbas Müznib]]<br>[[Səməd Mənsur]]<br>[[Əli Razi Şəmçizadə|Əli Razi]]<br>[[Bayraməli Abbaszadə|Hammal]] |Orijinal ad={{Dil-az2|زنبور}} }} '''"Zənbur" jurnalı''' ({{Dil-fa|زنبور}} — arı) — [[1909]]–[[1910]]-cu və [[1918]]–[[1919]]-cu illərdə [[Bakı]]da nəşr olunan həftəlik ədəbi, ictimai, illüstrasiyalı satirik jurnal.<ref name=":0">[http://anl.az/el/a/238045.pdf Şahverdiyev A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi. "Təhsil" nəşriyyatı, 2006–248 səh.]</ref><ref name=":1">[http://presarxiv.gov.az/az-opennews/196.html#.W0NicvmFPIU Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi Siyasi Sənədlər Arxivi]</ref> == Haqqında == "Zənbur" [[Azərbaycan Türkcəsi|türkcə]] müsəvvir həftəlik məzhəkə məcmuəsi idi. Jurnal "[[Molla Nəsrəddin]]" jurnalının satira ənənələrindən bəhrələnirdi. Jurnalın ilk nömrəsi [[1909|1909-cü il]] [[13 mart|martın 13-də]] cümə günü işıq üzü görüb. "Zənbur"un sahibi və naşiri həkim, yazıçı, ictimai xadim [[Əbdülxalıq Axundov|Mirzə Əbdülxalıq Axundov]], birinci ildə 21-ci nömrəyədək məsul müdiri isə [[Rza bəy Səlimxanov]] olmuşdur. Jurnala ilin yarısında 22-ci nömrədən sonra [[Əzim Əzimzadə]] müdirlik etmişdir. O, həmçinin jurnalın əsas rəssamı idi. Birinci il "Zənbur" 42 nömrə nəşr edilmişdir. İkinci ildə birinci nömrədən etibarən "Zənbur"un müdiri knyaz Murtuza Palavandov, naşiri isə həkim Əbdülxalıq Axundov olmuşdur. [[25 iyul|İyul ayının 25-dən]] [[1910|1910-cu ildən]], "Zənbur"da (22-ci nömrədən) [[Əliabbas Müznib]] baş mühərrirliyi qəbul etmişdir. [[1910|1910-cu il]] [[15 oktyabr|oktyabrın 15-nə]] kimi 28 nömrəsi çıxmışdır. [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] dövründə hökumətin orqanı olub və 24 nömrəsi nəşr edilmişdir. 1918-ci ilin aprel-noyabr aylarında çap olunan "Zənbur"un təsisçisi "Türk Nəşriyyat Cəmiyyəti" idi.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> == Fəaliyyəti == Jurnalın ilk nömrəsindəki "Aydınlıq" başlıqlı məqaləsində "Zənbur" hansı məramnamə ilə başlamışdı, onun nəşrində məqsəd nə idi?" sualına belə cavab verilir: {{Cquote|Ağalar! Gözünüz aydın olsun, bizim şəhərə Zənbur da gəldi. Bakıda insandan başqa hər cürə heyvan istəsən tapılardı. Amma bir Zənbur yox idi. Bu axır zamanda o da təşrif gətirdi... Bu vaxtadək Bakıya Zənbur gəlmədiyini və heyvanların arısız qalmaqlarını çox adamlar bizim vilayət üçün bir xoşbəxtlik hesab edirlər, çünki tamamən Bakı heyvanları dinc və fərağət qalıb, axırda bikarlıqdan adam oğurluğuna baş aparırdılar. İndi bu arının gəlməyi, ola bilsin ki, heyvanları bir az ürkütsün, amma bizim qanacağımıza görə bu Zənbur çox sancan olmasın. Çünki Bakıya gələn heyvanlar şirniyə yığılan milçəklər kimi çox şirindil və xoşrəftar olurlar. Ümid var ki, bu təzə gələn Zənbur da bu təzə sifətlər sahibi olsun. Hər tövr olmuş olsa, gərək bir az ehtiyatlı olmaq, çünki arıların təbii xasiyyəti sancmaqdır və bu xasiyyəti ondan almaq müşküldür. Ələlxüsus ki, qabağında şirin təmalar ola. Məslən: müftəxorların yoğun boyunları, xanımların yalın baldırları, millət dərdindən əriyənlərin yekə qarınları və həmçinin bir tərəfdən bu böyüklükdə şəhərə bir arıq arı heç kifayət etməyəcək. Qorxuram ki, şəhər əhli acıqdan bu arını da gözümçıxdıya salalar və Zənbur özü üçün yuva qurmamış onu gözə gətirələr. Hər necə olmuş olsa, gərək onunla rəftar olunsun və qarelərdən kəmali-icz ilə təvəqqə edirik ki, qonağa hörmət etsinlər və onun səhvin və xətasın ona nöqsan tutmasınlar və bu duaları bizim ilə təkrar etsinlər: Allah Zənburun nəştərin sındırsın və özünü də tezbazar eləsin!<br>Zənbur}} Jurnalda [[Azərbaycan teatrı]]na, səhnə sənəti ustalarına, o cümlədən [[Üzeyir Hacıbəyov|Ü.Hacıbəyov]]a qarşı haqlı-haqsız hücumlar edilirdi. Ü.Hacıbəyov "Zənbur" jurnalı haqqında rəy yazmışdı:{{cquote|müəllif=|Yazıq qələm, yazıq oxucular, yazıq ədəbiyyat ki, tərbiyəsizlər əlinə düşübdür! Nifrət, nifrət olsun müqəddəs qələmi qərəzi-şəzsi aləti edənlərə, nifrət!}} O, həm də mətbuatda "Zənburçu"lara açıq məktubla çıxış etmişdir. == Əməkdaşlar == Jurnalda [[Mirzə Ələkbər Sabir]], [[Mirzə Mehdi Ələsgərzadə]], [[Əli Nəzmi]], [[Abbas Səhhət]], [[Əliqulu Qəmküsar]], [[Əliabbas Müznib]], [[Səməd Mənsur]], [[Əli Razi Şəmçizadə]], [[Bayraməli Abbaszadə|Bayraməli Abbaszadə (Hammal)]], Hacı Qasım Səyyah və başqaları fəal iştirak etmişlər. == Jurnalda əks olunan mövzular == Jurnalda Rusiyanın (Lenin və Kerenskinin timsalında) Azərbaycanı işğal etmək niyyətləri, erməni-daşnak silahlı dəstələrinin Zəngəzurda və Bakıda törətdikləri soyqırımları və s. məsələlər şeir və publisist yazılarda tənqid edilirdi.<ref name=":1" /> == Həmçinin bax == * [[Şeypur (jurnal)]] * [[Bəhlul (jurnal)]] * [[Molla Nəsrəddin (jurnal)]] * [[Azərbaycan (jurnal, 1906)]] == Mənbə == {{vikimənbə|"Zənbur" jurnalı}} * Üzeyir Hacıbəyov Ensiklopediyası. Bakı,2007. səh.213. * Vəliyev Akif Abdüləzim oğlu (Aşırlı). "Azərbaycan mətbuatı tarixi" (1875–1920), Bakı "Elm və Təhsil", 2009 – 130 səh. * N.N.Zeynalov "Azərbaycan mətbuat tarixi", I hissə. Bakı, 1973, ADU-nun nəşriyyatı == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.balalar-az.com/e-lib/sheirler/25-masabir1/305-1910 Azərbaycan uşaq mətbuatı ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160307020157/http://www.balalar-az.com/e-lib/sheirler/25-masabir1/305-1910 |date=2016-03-07 }} [[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində jurnallar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan dilində jurnallar]] [[Kateqoriya:1909-cu ildə yarananlar]] [[Kateqoriya:Satirik jurnallar]] [[Kateqoriya:Molla Nəsrəddinçi jurnallar]] {{Azərbaycan mətbuatı}} kwd3gmwu4vyfb28368s4vk72qmk21sj 6547402 6547401 2022-07-24T16:58:14Z Yousiphh 175220 /* Haqqında */ wikitext text/x-wiki {{Jurnal | adı = Zənbur | şəkil = Zenbur.JPG | imza = | növ = [[həftə|həftəlik]] [[satira|satirik]] [[jurnal]] | təsis tarixi = [[13 mart]] [[1909]] | təsisçi = [[Əbdülxalıq Axundov|Mirzə Əbdülxalıq Axundov]] | baş redaktor = [[Rza bəy Səlimxanov]]<br>[[Əzim Əzimzadə]]<br>Murtuza bəy Palavandov | redaktor = | dil = [[Azərbaycan dili]] | səhifə = | tiraj = | qiymət = | ünvan = [[Bakı]] | internet ünvanı = |Şəklin izahı="Zənbur" jurnalının [[30 oktyabr]] [[1909]]-cu il tarixli 34-cü nömrəsi.|ilk_buraxılışı=[[13 mart]] [[1909]] |əməkdaşlar=[[Mirzə Ələkbər Sabir|M.Ə. Sabir]]<br>[[Əli Nəzmi]]<br>[[Abbas Səhhət]]<br>[[Əliqulu Qəmküsar]]<br>[[Əliabbas Müznib]]<br>[[Səməd Mənsur]]<br>[[Əli Razi Şəmçizadə|Əli Razi]]<br>[[Bayraməli Abbaszadə|Hammal]] |Orijinal ad={{Dil-az2|زنبور}} }} '''"Zənbur" jurnalı''' ({{Dil-fa|زنبور}} — arı) — [[1909]]–[[1910]]-cu və [[1918]]–[[1919]]-cu illərdə [[Bakı]]da nəşr olunan həftəlik ədəbi, ictimai, illüstrasiyalı satirik jurnal.<ref name=":0">[http://anl.az/el/a/238045.pdf Şahverdiyev A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi. "Təhsil" nəşriyyatı, 2006–248 səh.]</ref><ref name=":1">[http://presarxiv.gov.az/az-opennews/196.html#.W0NicvmFPIU Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi Siyasi Sənədlər Arxivi]</ref> == Haqqında == "Zənbur" [[Azərbaycan Türkcəsi|türkcə]] müsəvvir həftəlik məzhəkə məcmuəsi idi. Jurnal "[[Molla Nəsrəddin]]" jurnalının satira ənənələrindən bəhrələnirdi. Jurnalın ilk nömrəsi [[1909|1909-cü il]] [[13 mart|martın 13-də]] cümə günü işıq üzü görüb. "Zənbur"un sahibi və naşiri həkim, yazıçı, ictimai xadim [[Əbdülxalıq Axundov|Mirzə Əbdülxalıq Axundov]], birinci ildə 21-ci nömrəyədək məsul müdiri isə [[Rza bəy Səlimxanov]] olmuşdur. Jurnala ilin yarısında 22-ci nömrədən sonra [[Əzim Əzimzadə]] müdirlik etmişdir. O, həmçinin jurnalın əsas rəssamı idi. Birinci il "Zənbur" 42 nömrə nəşr edilmişdir. İkinci ildə birinci nömrədən etibarən "Zənbur"un müdiri Murtuza bəy Palavandov, naşiri isə həkim Əbdülxalıq Axundov olmuşdur. [[25 iyul|İyul ayının 25-dən]] [[1910|1910-cu ildən]], "Zənbur"da (22-ci nömrədən) [[Əliabbas Müznib]] baş mühərrirliyi qəbul etmişdir. [[1910|1910-cu il]] [[15 oktyabr|oktyabrın 15-nə]] kimi 28 nömrəsi çıxmışdır.<ref name=":1" /> [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] dövründə hökumətin orqanı olub və 24 nömrəsi nəşr edilmişdir. 1918-ci ilin aprel-noyabr aylarında çap olunan "Zənbur"un təsisçisi "Türk Nəşriyyat Cəmiyyəti" idi.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> == Fəaliyyəti == Jurnalın ilk nömrəsindəki "Aydınlıq" başlıqlı məqaləsində "Zənbur" hansı məramnamə ilə başlamışdı, onun nəşrində məqsəd nə idi?" sualına belə cavab verilir: {{Cquote|Ağalar! Gözünüz aydın olsun, bizim şəhərə Zənbur da gəldi. Bakıda insandan başqa hər cürə heyvan istəsən tapılardı. Amma bir Zənbur yox idi. Bu axır zamanda o da təşrif gətirdi... Bu vaxtadək Bakıya Zənbur gəlmədiyini və heyvanların arısız qalmaqlarını çox adamlar bizim vilayət üçün bir xoşbəxtlik hesab edirlər, çünki tamamən Bakı heyvanları dinc və fərağət qalıb, axırda bikarlıqdan adam oğurluğuna baş aparırdılar. İndi bu arının gəlməyi, ola bilsin ki, heyvanları bir az ürkütsün, amma bizim qanacağımıza görə bu Zənbur çox sancan olmasın. Çünki Bakıya gələn heyvanlar şirniyə yığılan milçəklər kimi çox şirindil və xoşrəftar olurlar. Ümid var ki, bu təzə gələn Zənbur da bu təzə sifətlər sahibi olsun. Hər tövr olmuş olsa, gərək bir az ehtiyatlı olmaq, çünki arıların təbii xasiyyəti sancmaqdır və bu xasiyyəti ondan almaq müşküldür. Ələlxüsus ki, qabağında şirin təmalar ola. Məslən: müftəxorların yoğun boyunları, xanımların yalın baldırları, millət dərdindən əriyənlərin yekə qarınları və həmçinin bir tərəfdən bu böyüklükdə şəhərə bir arıq arı heç kifayət etməyəcək. Qorxuram ki, şəhər əhli acıqdan bu arını da gözümçıxdıya salalar və Zənbur özü üçün yuva qurmamış onu gözə gətirələr. Hər necə olmuş olsa, gərək onunla rəftar olunsun və qarelərdən kəmali-icz ilə təvəqqə edirik ki, qonağa hörmət etsinlər və onun səhvin və xətasın ona nöqsan tutmasınlar və bu duaları bizim ilə təkrar etsinlər: Allah Zənburun nəştərin sındırsın və özünü də tezbazar eləsin!<br>Zənbur}} Jurnalda [[Azərbaycan teatrı]]na, səhnə sənəti ustalarına, o cümlədən [[Üzeyir Hacıbəyov|Ü.Hacıbəyov]]a qarşı haqlı-haqsız hücumlar edilirdi. Ü.Hacıbəyov "Zənbur" jurnalı haqqında rəy yazmışdı:{{cquote|müəllif=|Yazıq qələm, yazıq oxucular, yazıq ədəbiyyat ki, tərbiyəsizlər əlinə düşübdür! Nifrət, nifrət olsun müqəddəs qələmi qərəzi-şəzsi aləti edənlərə, nifrət!}} O, həm də mətbuatda "Zənburçu"lara açıq məktubla çıxış etmişdir. == Əməkdaşlar == Jurnalda [[Mirzə Ələkbər Sabir]], [[Mirzə Mehdi Ələsgərzadə]], [[Əli Nəzmi]], [[Abbas Səhhət]], [[Əliqulu Qəmküsar]], [[Əliabbas Müznib]], [[Səməd Mənsur]], [[Əli Razi Şəmçizadə]], [[Bayraməli Abbaszadə|Bayraməli Abbaszadə (Hammal)]], Hacı Qasım Səyyah və başqaları fəal iştirak etmişlər. == Jurnalda əks olunan mövzular == Jurnalda Rusiyanın (Lenin və Kerenskinin timsalında) Azərbaycanı işğal etmək niyyətləri, erməni-daşnak silahlı dəstələrinin Zəngəzurda və Bakıda törətdikləri soyqırımları və s. məsələlər şeir və publisist yazılarda tənqid edilirdi.<ref name=":1" /> == Həmçinin bax == * [[Şeypur (jurnal)]] * [[Bəhlul (jurnal)]] * [[Molla Nəsrəddin (jurnal)]] * [[Azərbaycan (jurnal, 1906)]] == Mənbə == {{vikimənbə|"Zənbur" jurnalı}} * Üzeyir Hacıbəyov Ensiklopediyası. Bakı,2007. səh.213. * Vəliyev Akif Abdüləzim oğlu (Aşırlı). "Azərbaycan mətbuatı tarixi" (1875–1920), Bakı "Elm və Təhsil", 2009 – 130 səh. * N.N.Zeynalov "Azərbaycan mətbuat tarixi", I hissə. Bakı, 1973, ADU-nun nəşriyyatı == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.balalar-az.com/e-lib/sheirler/25-masabir1/305-1910 Azərbaycan uşaq mətbuatı ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160307020157/http://www.balalar-az.com/e-lib/sheirler/25-masabir1/305-1910 |date=2016-03-07 }} [[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində jurnallar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan dilində jurnallar]] [[Kateqoriya:1909-cu ildə yarananlar]] [[Kateqoriya:Satirik jurnallar]] [[Kateqoriya:Molla Nəsrəddinçi jurnallar]] {{Azərbaycan mətbuatı}} lx5menz88gf8434b1q6ot50mhy66fcn 6547419 6547402 2022-07-24T17:12:01Z Yousiphh 175220 wikitext text/x-wiki {{Jurnal | adı = Zənbur | şəkil = Zenbur.JPG | imza = | növ = [[həftə|həftəlik]] [[satira|satirik]] [[jurnal]] | təsis tarixi = [[13 mart]] [[1909]] | təsisçi = [[Əbdülxalıq Axundov|Mirzə Əbdülxalıq Axundov]] | baş redaktor = [[Rza bəy Səlimxanov]]<br>[[Əzim Əzimzadə]]<br>Murtuza bəy Palavandov | redaktor = | dil = [[Azərbaycan dili]] | səhifə = | tiraj = | qiymət = | ünvan = [[Bakı]] | internet ünvanı = |Şəklin izahı="Zənbur" jurnalının [[30 oktyabr]] [[1909]]-cu il tarixli 34-cü nömrəsi.|ilk_buraxılışı=[[13 mart]] [[1909]] |əməkdaşlar=[[Mirzə Ələkbər Sabir|M.Ə.Sabir]]<br>[[Əli Nəzmi]]<br>[[Abbas Səhhət]]<br>[[Əliqulu Qəmküsar]]<br>[[Əliabbas Müznib]]<br>[[Səməd Mənsur]]<br>[[Əli Razi Şəmçizadə|Əli Razi]]<br>[[Bayraməli Abbaszadə|Hammal]] |Orijinal ad={{Dil-az2|زنبور}} }} '''"Zənbur" jurnalı''' ({{Dil-fa|زنبور}} — arı) — [[1909]]–[[1910]]-cu və [[1918]]–[[1919]]-cu illərdə [[Bakı]]da nəşr olunan həftəlik ədəbi, ictimai, illüstrasiyalı satirik jurnal.<ref name=":0">[http://anl.az/el/a/238045.pdf Şahverdiyev A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi. "Təhsil" nəşriyyatı, 2006–248 səh.]</ref><ref name=":1">[http://presarxiv.gov.az/az-opennews/196.html#.W0NicvmFPIU Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi Siyasi Sənədlər Arxivi]</ref> == Haqqında == "Zənbur" [[Azərbaycan Türkcəsi|türkcə]] müsəvvir həftəlik məzhəkə məcmuəsi idi. Jurnal "[[Molla Nəsrəddin]]" jurnalının satira ənənələrindən bəhrələnirdi. Jurnalın ilk nömrəsi [[1909|1909-cü il]] [[13 mart|martın 13-də]] cümə günü işıq üzü görüb. "Zənbur"un sahibi və naşiri həkim, yazıçı, ictimai xadim [[Əbdülxalıq Axundov|Mirzə Əbdülxalıq Axundov]], birinci ildə 21-ci nömrəyədək məsul müdiri isə [[Rza bəy Səlimxanov]] olmuşdur. Jurnala ilin yarısında 22-ci nömrədən sonra [[Əzim Əzimzadə]] müdirlik etmişdir. O, həmçinin jurnalın əsas rəssamı idi. Birinci il "Zənbur" 42 nömrə nəşr edilmişdir. İkinci ildə birinci nömrədən etibarən "Zənbur"un müdiri Murtuza bəy Palavandov, naşiri isə həkim Əbdülxalıq Axundov olmuşdur. [[25 iyul|İyul ayının 25-dən]] [[1910|1910-cu ildən]], "Zənbur"da (22-ci nömrədən) [[Əliabbas Müznib]] baş mühərrirliyi qəbul etmişdir. [[1910|1910-cu il]] [[15 oktyabr|oktyabrın 15-nə]] kimi 28 nömrəsi çıxmışdır.<ref name=":1" /> [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] dövründə hökumətin orqanı olub və 24 nömrəsi nəşr edilmişdir. 1918-ci ilin aprel-noyabr aylarında çap olunan "Zənbur"un təsisçisi "Türk Nəşriyyat Cəmiyyəti" idi.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> == Fəaliyyəti == Jurnalın ilk nömrəsindəki "Aydınlıq" başlıqlı məqaləsində "Zənbur" hansı məramnamə ilə başlamışdı, onun nəşrində məqsəd nə idi?" sualına belə cavab verilir: {{Cquote|Ağalar! Gözünüz aydın olsun, bizim şəhərə Zənbur da gəldi. Bakıda insandan başqa hər cürə heyvan istəsən tapılardı. Amma bir Zənbur yox idi. Bu axır zamanda o da təşrif gətirdi... Bu vaxtadək Bakıya Zənbur gəlmədiyini və heyvanların arısız qalmaqlarını çox adamlar bizim vilayət üçün bir xoşbəxtlik hesab edirlər, çünki tamamən Bakı heyvanları dinc və fərağət qalıb, axırda bikarlıqdan adam oğurluğuna baş aparırdılar. İndi bu arının gəlməyi, ola bilsin ki, heyvanları bir az ürkütsün, amma bizim qanacağımıza görə bu Zənbur çox sancan olmasın. Çünki Bakıya gələn heyvanlar şirniyə yığılan milçəklər kimi çox şirindil və xoşrəftar olurlar. Ümid var ki, bu təzə gələn Zənbur da bu təzə sifətlər sahibi olsun. Hər tövr olmuş olsa, gərək bir az ehtiyatlı olmaq, çünki arıların təbii xasiyyəti sancmaqdır və bu xasiyyəti ondan almaq müşküldür. Ələlxüsus ki, qabağında şirin təmalar ola. Məslən: müftəxorların yoğun boyunları, xanımların yalın baldırları, millət dərdindən əriyənlərin yekə qarınları və həmçinin bir tərəfdən bu böyüklükdə şəhərə bir arıq arı heç kifayət etməyəcək. Qorxuram ki, şəhər əhli acıqdan bu arını da gözümçıxdıya salalar və Zənbur özü üçün yuva qurmamış onu gözə gətirələr. Hər necə olmuş olsa, gərək onunla rəftar olunsun və qarelərdən kəmali-icz ilə təvəqqə edirik ki, qonağa hörmət etsinlər və onun səhvin və xətasın ona nöqsan tutmasınlar və bu duaları bizim ilə təkrar etsinlər: Allah Zənburun nəştərin sındırsın və özünü də tezbazar eləsin!<br>Zənbur}} Jurnalda [[Azərbaycan teatrı]]na, səhnə sənəti ustalarına, o cümlədən [[Üzeyir Hacıbəyov|Ü.Hacıbəyov]]a qarşı haqlı-haqsız hücumlar edilirdi. Ü.Hacıbəyov "Zənbur" jurnalı haqqında rəy yazmışdı:{{cquote|müəllif=|Yazıq qələm, yazıq oxucular, yazıq ədəbiyyat ki, tərbiyəsizlər əlinə düşübdür! Nifrət, nifrət olsun müqəddəs qələmi qərəzi-şəzsi aləti edənlərə, nifrət!}} O, həm də mətbuatda "Zənburçu"lara açıq məktubla çıxış etmişdir. == Əməkdaşlar == Jurnalda [[Mirzə Ələkbər Sabir]], [[Mirzə Mehdi Ələsgərzadə]], [[Əli Nəzmi]], [[Abbas Səhhət]], [[Əliqulu Qəmküsar]], [[Əliabbas Müznib]], [[Səməd Mənsur]], [[Əli Razi Şəmçizadə]], [[Bayraməli Abbaszadə|Bayraməli Abbaszadə (Hammal)]], Hacı Qasım Səyyah və başqaları fəal iştirak etmişlər. == Jurnalda əks olunan mövzular == Jurnalda Rusiyanın (Lenin və Kerenskinin timsalında) Azərbaycanı işğal etmək niyyətləri, erməni-daşnak silahlı dəstələrinin Zəngəzurda və Bakıda törətdikləri soyqırımları və s. məsələlər şeir və publisist yazılarda tənqid edilirdi.<ref name=":1" /> == Həmçinin bax == * [[Şeypur (jurnal)]] * [[Bəhlul (jurnal)]] * [[Molla Nəsrəddin (jurnal)]] * [[Azərbaycan (jurnal, 1906)]] == Mənbə == {{vikimənbə|"Zənbur" jurnalı}} * Üzeyir Hacıbəyov Ensiklopediyası. Bakı,2007. səh.213. * Vəliyev Akif Abdüləzim oğlu (Aşırlı). "Azərbaycan mətbuatı tarixi" (1875–1920), Bakı "Elm və Təhsil", 2009 – 130 səh. * N.N.Zeynalov "Azərbaycan mətbuat tarixi", I hissə. Bakı, 1973, ADU-nun nəşriyyatı == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.balalar-az.com/e-lib/sheirler/25-masabir1/305-1910 Azərbaycan uşaq mətbuatı ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160307020157/http://www.balalar-az.com/e-lib/sheirler/25-masabir1/305-1910 |date=2016-03-07 }} [[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində jurnallar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan dilində jurnallar]] [[Kateqoriya:1909-cu ildə yarananlar]] [[Kateqoriya:Satirik jurnallar]] [[Kateqoriya:Molla Nəsrəddinçi jurnallar]] {{Azərbaycan mətbuatı}} az0i0wivj9q4nysujq1azi35ikflher 6547422 6547419 2022-07-24T17:16:44Z Yousiphh 175220 /* Haqqında */ wikitext text/x-wiki {{Jurnal | adı = Zənbur | şəkil = Zenbur.JPG | imza = | növ = [[həftə|həftəlik]] [[satira|satirik]] [[jurnal]] | təsis tarixi = [[13 mart]] [[1909]] | təsisçi = [[Əbdülxalıq Axundov|Mirzə Əbdülxalıq Axundov]] | baş redaktor = [[Rza bəy Səlimxanov]]<br>[[Əzim Əzimzadə]]<br>Murtuza bəy Palavandov | redaktor = | dil = [[Azərbaycan dili]] | səhifə = | tiraj = | qiymət = | ünvan = [[Bakı]] | internet ünvanı = |Şəklin izahı="Zənbur" jurnalının [[30 oktyabr]] [[1909]]-cu il tarixli 34-cü nömrəsi.|ilk_buraxılışı=[[13 mart]] [[1909]] |əməkdaşlar=[[Mirzə Ələkbər Sabir|M.Ə.Sabir]]<br>[[Əli Nəzmi]]<br>[[Abbas Səhhət]]<br>[[Əliqulu Qəmküsar]]<br>[[Əliabbas Müznib]]<br>[[Səməd Mənsur]]<br>[[Əli Razi Şəmçizadə|Əli Razi]]<br>[[Bayraməli Abbaszadə|Hammal]] |Orijinal ad={{Dil-az2|زنبور}} }} '''"Zənbur" jurnalı''' ({{Dil-fa|زنبور}} — arı) — [[1909]]–[[1910]]-cu və [[1918]]–[[1919]]-cu illərdə [[Bakı]]da nəşr olunan həftəlik ədəbi, ictimai, illüstrasiyalı satirik jurnal.<ref name=":0">[http://anl.az/el/a/238045.pdf Şahverdiyev A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi. "Təhsil" nəşriyyatı, 2006–248 səh.]</ref><ref name=":1">[http://presarxiv.gov.az/az-opennews/196.html#.W0NicvmFPIU Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsi Siyasi Sənədlər Arxivi]</ref> == Haqqında == "Zənbur" [[Azərbaycan Türkcəsi|türkcə]] müsəvvir həftəlik məzhəkə məcmuəsi idi. Jurnal "[[Molla Nəsrəddin]]" jurnalının satira ənənələrindən bəhrələnirdi. Jurnalın ilk nömrəsi [[1909|1909-cü il]] [[13 mart|martın 13-də]] cümə günü işıq üzü görüb. "Zənbur"un sahibi və naşiri həkim, yazıçı, ictimai xadim [[Əbdülxalıq Axundov|Mirzə Əbdülxalıq Axundov]], birinci ildə 21-ci nömrəyədək məsul müdiri isə [[Rza bəy Səlimxanov]] olmuşdur. Jurnala ilin yarısında 22-ci nömrədən sonra [[Əzim Əzimzadə]] müdirlik etmişdir. O, həmçinin jurnalın əsas rəssamı idi. Birinci il "Zənbur" 42 nömrə nəşr edilmişdir. İkinci ildə birinci nömrədən etibarən "Zənbur"un müdiri Murtuza bəy Palavandov, naşiri isə həkim Əbdülxalıq Axundov olmuşdur. [[25 iyul|İyul ayının 25-dən]] [[1910|1910-cu ildən]], "Zənbur"da (22-ci nömrədən) [[Əliabbas Müznib]] baş mühərrirliyi qəbul etmişdir. [[1910|1910-cu il]] [[15 oktyabr|oktyabrın 15-nə]] kimi 28 nömrəsi çıxmışdır.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] dövründə hökumətin orqanı olub və 24 nömrəsi nəşr edilmişdir. 1918-ci ilin aprel-noyabr aylarında çap olunan "Zənbur"un təsisçisi "Türk Nəşriyyat Cəmiyyəti" idi.<ref name=":1" /> == Fəaliyyəti == Jurnalın ilk nömrəsindəki "Aydınlıq" başlıqlı məqaləsində "Zənbur" hansı məramnamə ilə başlamışdı, onun nəşrində məqsəd nə idi?" sualına belə cavab verilir: {{Cquote|Ağalar! Gözünüz aydın olsun, bizim şəhərə Zənbur da gəldi. Bakıda insandan başqa hər cürə heyvan istəsən tapılardı. Amma bir Zənbur yox idi. Bu axır zamanda o da təşrif gətirdi... Bu vaxtadək Bakıya Zənbur gəlmədiyini və heyvanların arısız qalmaqlarını çox adamlar bizim vilayət üçün bir xoşbəxtlik hesab edirlər, çünki tamamən Bakı heyvanları dinc və fərağət qalıb, axırda bikarlıqdan adam oğurluğuna baş aparırdılar. İndi bu arının gəlməyi, ola bilsin ki, heyvanları bir az ürkütsün, amma bizim qanacağımıza görə bu Zənbur çox sancan olmasın. Çünki Bakıya gələn heyvanlar şirniyə yığılan milçəklər kimi çox şirindil və xoşrəftar olurlar. Ümid var ki, bu təzə gələn Zənbur da bu təzə sifətlər sahibi olsun. Hər tövr olmuş olsa, gərək bir az ehtiyatlı olmaq, çünki arıların təbii xasiyyəti sancmaqdır və bu xasiyyəti ondan almaq müşküldür. Ələlxüsus ki, qabağında şirin təmalar ola. Məslən: müftəxorların yoğun boyunları, xanımların yalın baldırları, millət dərdindən əriyənlərin yekə qarınları və həmçinin bir tərəfdən bu böyüklükdə şəhərə bir arıq arı heç kifayət etməyəcək. Qorxuram ki, şəhər əhli acıqdan bu arını da gözümçıxdıya salalar və Zənbur özü üçün yuva qurmamış onu gözə gətirələr. Hər necə olmuş olsa, gərək onunla rəftar olunsun və qarelərdən kəmali-icz ilə təvəqqə edirik ki, qonağa hörmət etsinlər və onun səhvin və xətasın ona nöqsan tutmasınlar və bu duaları bizim ilə təkrar etsinlər: Allah Zənburun nəştərin sındırsın və özünü də tezbazar eləsin!<br>Zənbur}} Jurnalda [[Azərbaycan teatrı]]na, səhnə sənəti ustalarına, o cümlədən [[Üzeyir Hacıbəyov|Ü.Hacıbəyov]]a qarşı haqlı-haqsız hücumlar edilirdi. Ü.Hacıbəyov "Zənbur" jurnalı haqqında rəy yazmışdı:{{cquote|müəllif=|Yazıq qələm, yazıq oxucular, yazıq ədəbiyyat ki, tərbiyəsizlər əlinə düşübdür! Nifrət, nifrət olsun müqəddəs qələmi qərəzi-şəzsi aləti edənlərə, nifrət!}} O, həm də mətbuatda "Zənburçu"lara açıq məktubla çıxış etmişdir. == Əməkdaşlar == Jurnalda [[Mirzə Ələkbər Sabir]], [[Mirzə Mehdi Ələsgərzadə]], [[Əli Nəzmi]], [[Abbas Səhhət]], [[Əliqulu Qəmküsar]], [[Əliabbas Müznib]], [[Səməd Mənsur]], [[Əli Razi Şəmçizadə]], [[Bayraməli Abbaszadə|Bayraməli Abbaszadə (Hammal)]], Hacı Qasım Səyyah və başqaları fəal iştirak etmişlər. == Jurnalda əks olunan mövzular == Jurnalda Rusiyanın (Lenin və Kerenskinin timsalında) Azərbaycanı işğal etmək niyyətləri, erməni-daşnak silahlı dəstələrinin Zəngəzurda və Bakıda törətdikləri soyqırımları və s. məsələlər şeir və publisist yazılarda tənqid edilirdi.<ref name=":1" /> == Həmçinin bax == * [[Şeypur (jurnal)]] * [[Bəhlul (jurnal)]] * [[Molla Nəsrəddin (jurnal)]] * [[Azərbaycan (jurnal, 1906)]] == Mənbə == {{vikimənbə|"Zənbur" jurnalı}} * Üzeyir Hacıbəyov Ensiklopediyası. Bakı,2007. səh.213. * Vəliyev Akif Abdüləzim oğlu (Aşırlı). "Azərbaycan mətbuatı tarixi" (1875–1920), Bakı "Elm və Təhsil", 2009 – 130 səh. * N.N.Zeynalov "Azərbaycan mətbuat tarixi", I hissə. Bakı, 1973, ADU-nun nəşriyyatı == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.balalar-az.com/e-lib/sheirler/25-masabir1/305-1910 Azərbaycan uşaq mətbuatı ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160307020157/http://www.balalar-az.com/e-lib/sheirler/25-masabir1/305-1910 |date=2016-03-07 }} [[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində jurnallar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan dilində jurnallar]] [[Kateqoriya:1909-cu ildə yarananlar]] [[Kateqoriya:Satirik jurnallar]] [[Kateqoriya:Molla Nəsrəddinçi jurnallar]] {{Azərbaycan mətbuatı}} gncnat3q3okjozk6ul8yn1tcimvkwca 0 254328 6548083 6511501 2022-07-25T11:15:57Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Şəxs |adı = Toqo Heyhaçiro |orijinal adı = |şəkil = Tōgō Heihachirō.jpg |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = |digər adı = |doğum tarixi = 27.1.1848 |doğum yeri = Kaqosima |vəfat tarixi = 30.5.1934 |vəfat yeri = [[Tokio]] |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = |dini = |ixtisası = |təhsili = |fəaliyyəti = |fəaliyyət illəri = |tanınır = |mükafatları = |imzası = |imzanın ölçüsü = |imzanın izahı = |saytı = |vikianbar = }} '''Markiz Toqo Heyhaçiro''' (東郷 平八郎; {{DVTY}}) — Yaponiya hərbi-dəniz zabiti, [[admiral]] və [[Yaponiya imperiyası]]nın [[marşal]]ı (21 aprel 1913-cü il), 1904–1905-ci illər [[rus-yapon müharibəsi]]ndə Yaponiya birləşmiş donanmasının komandanı. == Həyatı == Yapon admiralı Toqo hərbçi ailəsində anadan olmuşdu. O, dənizçiliyi sevib 1871-ci ildə yapon imperator donanmasında qulluğa girmiş, sonra İngiltərə donanmasında təcrübə keçmişdi. Burada riyaziyyatla, gəmiqayırma ilə yaxından tanış olmuşdu. Toqo vətəninə qayıdıb uzun illər müxtəlif gəmilərdə xidmət edərək dəniz döyüşlərində qələbə çalmağın bütün incəliklərini öyrənmişdi. Keçən əsrin axırlarında yaponlar Koreyanı işğal etmişdilər. Elə həmin illərdə Toqo öz "Paniva" kreyseri ilə bir neçə düşmən gəmisini batırmışdı. Bir neçə il sonra o, Çinin Formoza adasına da desant çıxarıb oranı ələ keçirmişdi. XX əsrin əvvəllərində məlum oldu ki, Şərqi Asiyanın Sakit Okean sularında hegemonluq uğrunda balaca Yaponiya ilə nəhəng Rusiya arasında barışmaz ziddiyyət və rəqabət yaranıb. Belə ziddiyyətlər isə heç vaxt toqquşmasız başa çatmır və Yaponiya buna ciddi hazırlamağa başladı. İmperator təcrübəli dənizçi kimi admiral Toqonu yapon donanmasının baş komandanı təyin etdi. Toqo bilirdi ki, Rusiya daha çox Avropa ölkələrindən ehtiyat edib donanmasının yarıdan çoxunu Baltik dənizində saxlayır. Həmin hərbi zirehli gəmilərin Vladivostoka və Port-Artura gəlməsi üçün isə aylarca vaxt lazımdır. Buna görə o, fürsəti fövtə verməyib güclü Port-Artur limanındakı gəmilərə hücum etdi. 1904-cü ilin iyununda o, donanmasının başqa admiralları ilə bərabər Sarı dənizdə rus Sakit Okean eskadrasının demək olar ki, yarısını batırdı. Qalanları tələsik Port-Artura çəkildilər. Lakin Toqo quru qoşunların arxadan Port-Arturu qəhrəmancasına top atəşinə tutması nəticəsində bu qala limanı dənizdən yaylım atəşləri ilə təslim olmağa məcbur etdi. Beləliklə, qəhrəman Toqo rus imperiyasının Uzaq Şərq donanmasını demək olar ki, məhv etdi. Rusiya tələsik Baltik donanmasının böyük əksəriyyətini Vladivostoka göndərdi. Nəhayət, 28 may 1905-ci ildə gəmilər gəlib Uzaq Şərqə çatdılar. Rus donanması çox güclü idi. Lakin Toqo da manevr etməkdə usta idi. Döyüş mayın 14-də başlandı. Rus donanması 8 eskadra zirehli gəmisi, 3 müdafiə zirehlisi, 1 zirehli kreyser, 8 döyüş kreyseri, 5 köməkçi kreyser və 9 eskadra minaatanından ibarət idi. Donanma komandanı vitse-admiral Rojestvenski "Suvorov" zirehlisini flaqman gəmisi edib döyüşə başçılıq edirdi. Yaponlar donanmalarını iki hissəyə ayırıb birinə Toqo, digərinə isə admiral Kamimura başçılıq edirdi. Donanmalar keyfiyyət və kəmiyyətcə eyni olsalar da, rəhbərlik fərqli idi. Və bu da son nəticədə öz təsirini göstərdi. Tōgō Heihachirō Time jurnalı tərəfindən ilin adamı seçilmişdiYaponlar Koreyanın Mozampo limanında və Tsusima adasında dayanıb rəqiblərini gözləyirdilər. Admiral Rojestvenski Koreya körfəzindən Vladivostoka keçib, orada yaponları qarşılamağı qərara aldı. 14 may gecəsi rus donanması körfəzə daxil oldu. Qabaqda kreyserlər, dalınca da bütün başqa hərbi və yük gəmiləri gəlirdi. Ruslara məlum oldu ki, onların hərəkətini görüblər. Ancaq Rojestvenski planını dəyişmədi. Bu zaman Toqo çox cəsur bir fikrə gəlib rus flaqman gəmisini və başqa gəmilərini batırmağı qərara aldı. Lakin ilk atəşi ruslar açdı. Ancaq bu atəşlər effekt vermədi. Sonra yaponlar yaylım atəşlərilə rusların "Oslyaba" zirehli gəmisini batırdılar. Mayın 14-ü saat 13.30 dəqiqədə isə "Suvorov" kreyseri sıradan çıxdı. Bundan sonra isə "3-cü Aleksandr" kreyseri də məhv edildi. Ruslar bunu görüb geriyə — Susima adasına tərəf döndülər. Axşama yaxın yaponlar daha zirehli rus gəmisini — "Borodino"nu batırdılar. Nəhayət, ruslar da üç yapon zirehlisini məhv etdilər. 15 may səhərin sübh çağı məlum oldu ki, rus gəmilərinin nizamı büsbütün pozulub. "Admiral Uşakov" və "Dmitri Donskoy" zirehlisinin də məhv edilməsindən sonra admiral özü də təslim oldu. Qalan gəmilərin hərəsi bir yana üz tutub başqa ölkələrə tabe oldular. Toqo rus-yapon müharibəsinin baş qəhrəmanı oldu. Onun qalibiyyətli "Mikasa" flaqman gəmisi muzeyə çevrildi. Toqo bundan sonra da 30 il yaşayıb yapon hərbi donanmasını elə bir yüksəkliyə qaldırdı ki, hətta ABŞ kimi nəhəng bir dəniz dövləti ilə illərlə vuruşan Yaponiya son nəticədə yalnız atom bombalarının qırğını ilə məğlub edildi. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Yaponiya admiralları]] [[Kateqoriya:Tokioda vəfat edənlər]] [[Kateqoriya:Kaqoşima prefekturasında doğulanlar]] [[Kateqoriya:Kazoku]] [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] {{şəxs-qaralama}} 1i75ffge5gk5xod841m6l8zeojtvdgz 0 256727 6547456 6293721 2022-07-24T18:02:22Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{səhv salma|Elburs|İranın şimalında dağ sistemi olan}} {{Dağ |Adı = Elbrus |Yerli adı = {{dil-krc|Минги тау}} |Şəkil = Mount_Elbrus_May_2008.jpg |Şəklin izahı = Elbrus vulkanı, [[Qafqaz]], [[Rusiya]] |lat_dir = N|lat_deg =43 |lat_min =20 |lat_sec = 45 |lon_dir = E|lon_deg =42 |lon_min =26 |lon_sec = 55 |CoordScale = 50000 |Ölkə = Rusiya |Region = [[Şimali Qafqaz Federal Dairəsi]] |Vilayət = [[Kabarda-Balkariya]] |Vilayət 1 = [[Qaraçay-Çərkəz respublikası]] |Rayon = |Dağ sistemi = Qafqaz dağları |Dağ silsiləsi = |Mütləq hündürlüyü = 5642<ref name="zirve">[http://web.archive.org/web/20051226052310/http://www.webplanet.ru/news/internet/2005/8/5/elle_bruce.html «Веб-трансляция с вершины Эльбруса»], webplanet.ru</ref> |Nisbi hündürlüyü = |İlk fəthi = [[22 iyun]] [[1829]] Kilar Xaçırov<ref>[http://kmvline.ru/lib/elbrus/4.php История покорения Эльбруса]</ref><ref>По поводу национальности первовосходителя ведутся споры. Есть версии, что он мог быть кабардинцем (Чилар Хаширов) или карачаевцем, и его правильнее называть Хилар Хачиров. О том, что Хилар Хачиров был карачаевцем см. например Радде Г. И. Кавказский хребет // Живописная Россия. Т. 9. Кавказ, СПб., 1883. С. 142.</ref><ref>В книге И. М. Мизиева «Следы на Эльбрусе» (2000 год) он также приписывается к карачаевским проводникам, но там его имя пишут как Килар.</ref> |Marşrutu = |Yer xəritəsi = |Yer xəritəsi 1 = |Yer xəritəsi qeydləri = |Vikianbar = }} '''Elbrus dağı''' ({{lang-krc|Минги тау}} {{Audio|Miñitaw.ogg|[miŋŋi taw]}}) — [[Qafqaz]]da, [[Kabardin-Balkar]] və [[Qaraçay-Çərkəz Respublikası|Qaraçay-Çərkəz]] respublikalarının sərhədində yerləşən dağ və dağ zirvəsi. [[Böyük Qafqaz sıra dağları]]nın şimalında yerləşir və [[Rusiya]]nın ən yüksək dağ zirvəsidir (5.642 Metr). Bəzən onu [[Avropa]]nın da ən yüksək dağ zirvəsi də adlandırırlar.<ref name="zirve" /><ref>[http://travel.newsru.com/article/25Jul2008/elbruscleanse «Энтузиасты из Ставрополя едут очищать Эльбрус»] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090527094005/http://travel.newsru.com/article/25Jul2008/elbruscleanse |date=2009-05-27 }}, travel.newsru.com</ref> == Ədəbiyyat == * Бероев Б. М. Приэльбрусье: Очерк природы. Летопись покорения Эльбруса. Туристские маршруты. М., Профизда.,1984, 208 səh., 97&nbsp;500. == Mənbə == * [http://elbrusinfo.ru/elbrus_20_.html Современное оледенение] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090203145359/http://elbrusinfo.ru/elbrus_20_.html |date=2009-02-03 }} * [http://elbrusinfo.ru/elbrus_14_.html Схемы трасс на Эльбрусе и Чегете] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090131031941/http://elbrusinfo.ru/elbrus_14_.html |date=2009-01-31 }} * [http://twitpic.com/2ogluu Снимок Эльбруса под углом с МКС], автор Уилок, Даглас Харри, дата: сентябрь 2010 года * [http://www.mountain.ru/world_mounts/caucasia/prielbrus/index.php Горы мира] * [http://www.stationeg5300.ru/ «Станция EG 5300» — проект хижины на седловине Эльбруса] * [http://www.volcano.si.edu/world/volcano.cfm?vnum=0104-01- Elbrus at Global Volcanism Program] {{ref-en}} * [http://www.infox.ru/science/planet/2010/01/11/Pyervyyye_ryezultaty.phtml Российские гляциологи достали из Эльбруса историю Евразии] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Həmçinin bax == * [[Əlburz dağları]] {{coğrafiya-qaralama}} {{Rusiyanın yeddi möcüzəsi}} [[Kateqoriya:Qafqaz]] [[Kateqoriya:Dağ zirvəsi-beşminliklər]] [[Kateqoriya:Rusiyadakı stratovulkanlar]] [[Kateqoriya:Ən ekstremal yerlər]] t6e188ilhhjyrss1jm2lilmwx39uouh 0 265930 6547483 6048879 2022-07-24T18:12:23Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{Şəxs |adı = Mirzə Mülküm xan |orijinal adı = |şəkil = Mirza_Malkam_Khan.jpg |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = |digər adı = |doğum tarixi = 1833 |doğum yeri = |vəfat tarixi = 1908 |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = |dini = |ixtisası = |təhsili = |fəaliyyəti = |fəaliyyət illəri = |tanınır = |mükafatları = |imzası = |imzanın ölçüsü = |imzanın izahı = |saytı = |vikianbar = }} '''Mirzə Mülküm xan''' (1833-1908) — erməni əsilli İran diplomatı, publisisti, siyasətçisi. == Həyatı == Mirzə Mülküm xan [[1833]]-cü ildə [[İsfahan]]da bir erməni ailəsində dünyaya göz açmışdır. Mülküm xan Fransada təhsil almış, İranda «Fəramuşxanə» adlı bir Mason təşkilatı qurmuşdur. «Qanun» qəzetini nəşr edən Mülküm xan müasir bir cəmiyyət qurmaq məqsədi güdürdü. Millətçilik onun təfəkküründə mərkəzi yer tutmurdu. Fəqət onun fəaliyyətləri fars millətçiliyinin inkişafı üçün ilham qaynağı olmuşdur. Mirzə Mülküm xanın hədəfi İranda qərb cəmiyyətlərinin analoqu olan bir cəmiyyət qurmaq idi və millətçilik bu nəzəriyyənin sadəcə bir ünsürü idi. Mirzə Mülküm «şeyx və vəzir» formasında iki cür millətçilikdən, ənənəvi və müasir millətçilikdən danışırdı. Onun fikrinə görə ənənəvi millətçiliyin təməlini din təşkil edir və ənənəvi millətçiliyin siyasi və ictimayi səviyyədə təmsilçisi molla və şeyxdir. Müasir millətçiliyin təməlini isə dil təşkil edir və təmsilçisi nazirdir. Nazir, müasir dövlətin qurulmasının təzahürüdür. Mirzə Mülkümə görə milli birlik din vasitəsi ilə qurula bilməz. İranda dini müxtəliflik həddən çoxdur və dini fərqliliklər milli birliyin qurulmasına mane təşkil edir. Milli birlik dil birliyi ilə mümkündür.1908-ci ildə Romada dünyanını dəyişib == İstinadlar == == Həmçinin bax == == Xarici keçidlər == [[Kateqoriya:Publisistlər]] [[Kateqoriya:İsfahanda doğulanlar]] [[Kateqoriya:İran Məşrutə inqilabı]] [[Kateqoriya:İran erməniləri]] [[Kateqoriya:İslamı qəbul edənlər]] [[Kateqoriya:İran Məşrutə inqilabının tərəfdarları]] [[Kateqoriya:İranın Almaniyadakı səfirləri]] [[Kateqoriya:İranın Birləşmiş Krallıqdakı səfirləri]] 8f5usaasnpcixmh4cuossbombej58jo 0 269079 6547856 6477438 2022-07-25T08:17:25Z Dr.Wiki54 88744 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Azərbaycan Cüdo Federasiyası]] silindi; [[Kateqoriya:Azərbaycan Cüdo Federasiyasının prezidentləri]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi |titul = [[Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi|Azərbaycan Respublikasının Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi naziri]] |bayraq = Coat of arms of Azerbaijan.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |dövr əvvəl = [[7 fevral]] [[2006]] |dövr son = [[22 oktyabr]] [[2013]] |sələfi = [[Əli Nağıyev (dövlət xadimi)|Əli Nağıyev]] |xələfi = [[Səlim Müslümov]] |mükafatları = + }} '''Füzuli Həsən oğlu Ələkbərov''' ({{DVTY}}) — Azərbaycan Respublikasının keçmiş Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi naziri. == Həyatı == Ələkbərov Füzuli Həsən oğlu 3 fevral 1958-ci ildə Naxçıvan MR-in Culfa rayonunun Saltaq kəndində anadan olub. 1980-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin riyaziyyat fakültəsini, 1990-cı ildə isə Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İnstitutunun Sənayenin planlaşdırılması fakültəsini bitirib. Əmək fəaliyyətinə 15 avqust 1980-ci ildə Şəki rayonunun Qoxmuq kənd orta məktəbində müəllim kimi başlayıb. Sonralar Şəki şəhər komsomol komitəsinin katibi, Azərbaycan LKGİ Mərkəzi Komitəsində təlimatçı, 1987–1991-ci illərdə "Sputnik" Beynəlxalq Gənclər Turizm Bürosunda sədr vəzifələrində çalışıb. 1992–2006-cı illərdə "İmproteks" Şirkətlər Qrupunun prezidenti olub. 2003–2006-cı illərdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Sahibkarlar Şurasının üzvü olub. 1996-cı ildən Azərbaycan Respublikası Cüdo Federasiyasının prezidentidir. 1993-cü ildən YAP-nın üzvüdür. Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 7 fevral 2006-cı il tarixli 1277 nömrəli Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi naziri təyin edilib. 22 oktyabr 2013-cü ildə vəzifəsindən azad edilib.<ref>[http://president.az/articles/9726 Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin yeni tərkibi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı]</ref> Rus, türk və ingilis dillərində sərbəst danışır. Ailəlidir, dörd övladı var. == Həmçinin bax == * İsmayıllı rayonunun keçmiş icra hakimiyyətinin başçısı [[Nizami Ələkbərov (icra başçısı)|Nizami Ələkbərov]]un qardaşıdır. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın əmək və əhalinin sosial müdafiəsi nazirləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Cüdo Federasiyasının prezidentləri]] siy0ma4gf6k4izhjaob11clntzy29tl 0 272135 6547917 6460757 2022-07-25T09:30:05Z Dr.Wiki54 88744 wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi |adı = Rövşən Bağırov |orijinal adı = Rövşən Elmidar oğlu Bağırov |şəklin ölçüsü = 200 |titul = [[Ağsu|Ağsu Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı]] |bayraq = Coat of arms of Azerbaijan.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |dövr əvvəl = 29 aprel 2021 |dövr son = ''hal-hazırda'' |sələfi = [[Vahid Tağıyev]] |titul_2 = [[Lerik|Lerik Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı]] |bayraq_2 = Coat of arms of Azerbaijan.svg |bayraq2_2 = Flag of Azerbaijan.svg |dövr əvvəl_2 = [[2 aprel]] [[2007]] |dövr son_2 = 29 aprel 2021 |sələfi_2 = [[Füzuli Hacıyev]] |xələfi_2 = [[Əkbər Abbasov]] |doğum tarixi = 28 oktyabr 1966 |doğum yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vikianbar = |şəkil = Rövşən Bağırov.jpg |təhsili=Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İnstitutu |partiya=[[Yeni Azərbaycan Partiyası]] }} '''Bağırov Rövşən Elmidar oğlu''' ({{DVTY}}) — sabiq Lerik Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı (2007-2021). Ağsu Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı (2021). == Həyatı == R.E.Bağırov 1966-cı ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1983–1990-cı illərdə Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İnstitutunda təhsil almışdır. 1983-cü ildə əmək fəaliyyətinə başlamışdır. 1983–1985-ci illərdə Əzizbəyov adına Neft-Kimya İnstitutu, "Əməyin mühafizəsi" kafedrasında preparator, 1985–1987-ci illərdə Sovet Ordusu sıralarında bölmə komandiri, 1987–1989-cu illərdə Neft-Kimya İnstitutu, "Əməyin mühafizəsi" kafedrasında laborant, 1989–1990-cı illərdə Neft-Kimya İnstitutunda mühasib, 1990–1991-ci illərdə Azərbaycan LKGİ MK-nın Gənclərin və tələbələrin respublika qərargahında təlimatçı, 1991-ci ildə "Gənclik" Sovet Türkiyə müştərək müəssisəsində baş mühasib 1991–1992-ci illərdə "Amal" kiçik müəssisəsində baş mühasib, 1992–1994-cü illərdə Səbayıl Rayon Əhalinin Məşğulluq Mərkəzində baş mühasib, 1995–1996-cı illərdə "Elmarbank" Səhmdar Kommersiya Bankında kredit şöbəsinin müdiri, 1994–2003-cü illərdə "Debut" Səhmdar Kommersiya Bankının "Sahil" filialında şöbə müdirinin müavini, 2003–2006-cı illərdə "Bakı yoltikintiservis" Açıq Tipli Səhmdar Cəmiyyətində baş mühasib, 2006–2007-ci illərdə "Sənaye Tikinti Servis" Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin sədri vəzifələrimdə çalışmışdır. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2 aprel 2007-ci il tarixli 2078 nömrəli Sərəncamı ilə Lerik Rayon İcra Hakimiyyəti başçısı təyin edilmişdir. Ailəlidir, 3 övladı var. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Həmçinin bax == {{Lerik rayonunun rəhbərləri}} [[Kateqoriya:Lerik Rayon İcra Hakimiyyətinin başçıları]] 5acfmbmlgs6qcgfm2lqp8chsh3fkkm7 0 274018 6548087 6012387 2022-07-25T11:16:19Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{vikiləşdirmək}} {{Dövlət xadimi |adı = İvao Oyama |şəkil = Iwao Oyama 2.jpg |şəklin izahı = İvao Oyama |doğum tarixi = 1842 |doğum yeri = Tokio |vəfat tarixi = 1916 |dəfn yeri = Tokio |rütbəsi = Qenro (İmperator yanındakı Ağsaqqallar Şurasına üzv) |vikianbar = }} == Məlumat == Yaponiyanın 1904-1905-ci il rus imperiyası üzərində fenomenal qələbəsində dəniz müharibələrində əgər əsasən Toqo qalibiyyətli sərkərdə sayılırsa, quru qələbələrində bu şərəfə markiz marşal Oyama layiqdir. Hərçənd ki, general Maresuke Noqi və xüsusilə feldmarşal Talesada Kurokinin və baron Yakosato Okunun adlarını xatırlamamaq da insafsızlıq və ədalətsizlik olardı. [[Fayl:Statue of Iwao Oyama in Kudan, Tokyo.jpg|thumb|left|İvoma Oyamanın Tokiodakı heykəli]] Oyama(1842 — 1916) markiz və marşal idi. Yaşı 60-ı keçsə də, onun sərkərdəlik dühası 1904-1905-ci il rus-yapon müharibəsində özünü parlaq surətdə əks etdirdi. Oyama 1885-96-cı illərdə Yaponiyanın hərbi naziri idi. Müharibə başlayanda o, Mancuriya və Lyaodun yarımadasında quru qoşunların baş komandanı təyin olundu. Admiral Toqonun Port-Arturu təslim olmağa məcbur etməsində heç şübhəsiz ki, general Noqinin qalanın qurudan beşqat keçilməz hasarlarını dağıdıb müdafiə istehkamlarını tamamilə məhv etməsinin həlledici rolu oldu. Lakin Ernest və Trevor Düpilər yazır: «Mancuriyada rusların böyük qüvvələri vardı. Yaponlar rus ordularını əzib Yalu çayından geri atdılar. Ruslar Lyaoyanda böyük qüvvə cəmləşdirmişdilər. Marşal Oyama bütün yapon quru ordularının komandanı kimi üç birləşmiş qüvvə ilə rus generalı Kuropatkinin yaxşı möhkəmlənmiş mövqelərinə doğru yeridi. Onun ordusu 125 min, ruslar isə 160 minə qədər idilər. Kuropatkin yaponlara qarşı hücuma keçmək istədi. Lakin yerində dayandırıldı. İkinci həmlə təşəbbüsü də boşa çıxdı. Nəticədə ruslar yavaş-yavaş Muqdenə — Şimal tərəfə çəkildilər. Kuropatkinə yeni qüvvələr qoşuldu. Ruslar 200 minlik nəhəng bir ordu ilə mövqe seçməyə gedirdilər. Bilirdilər ki, bu quruda onlar üçün həlledici döyüş olacaq. Şaxe çayında ruslar marşal Oyamanın üzərinə yeridilər. Kuropatkin general Kurokini sıxışdırıb əzmək istəyərkən marşal Oyama 13 oktyabr 1904-cü ildə elə qəzəblə onun üzərinə şığıdı ki, Kuropatkin hücumdan əl çəkib mərkəzə köməyə gəldi. Bu zaman ruslar 40 min, yaponlar isə 20 min itki verdilər. Ruslara hər gün minlərlə kömək gəlirdi. İndi artıq Kuropatkinin sərəncamında 300 minə qədər bir ordu vardı. Topların sayı mindən çox idi. Rusların Uzaq Şərqdəki bütün generalları burada idi. Kuropatkin marşal Oyamaya Port-Arturdan kömək gələnə qədər 1905-ci il yanvarın 26-27-də onu əzmək üçün hücuma keçdi. Lakin onun iki günlük hücumları heç bir nəticə vermədi. Nəhayət, ruslar üçün fəlakətli 1905-ci il 26 fevral — 10 mart günləri gəlib çatdı. 600 mindən artıq qoşun üz-üzə durmuşdu. Cəbhə xətti 65 kilometr idi. Oyama rusları mühasirəyə almaq üçün general Noqiyə onları sol cinahdan əhatə etməyi tapşırdı və özü rusların falanqasını xeyli kənara atdı. Kuropatkin mühasirəyə düşəcəyindən qorxub ordunun qalıqları ilə Mukdendən şimala — Xarbinə çəkildi. Yüz minə qədər rus əsgər və zabiti məhv edildi. Və bununla da rusların quruda hərbi əməliyyatlarına son qoyuldu. Marşal markiz İvao Oyama böyük qələbələrinə görə 1905-ci ildə şahzadə təyin olundu. 1912-ci ildə isə ömürlük QENRO rütbəsinə, yəni imperator yanındakı Ağsaqqallar Şurasına üzv seçildi. [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] okiln6w86xp9vjumf7i4fgvy5zytk1d 0 280357 6547887 6505372 2022-07-25T09:00:41Z 212.47.137.23 wikitext text/x-wiki == Şəhər icra hakimiyyətləri == {| class="wikitable" |- ! Şəhər ! İcra hakimiyyətinin başçısı ! Vəzifəyə<br>təyin olunduğu<br>tarix ! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları ! Rəsmi saytı |- | [[Bakı]] | [[Eldar Əzizov]] | 15 noyabr 2018<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=4535&doctype=0 ''"H. İ. Abutalıbovun Bakı şəhəri İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 30 yanvar 2001-ci il tarixli, 439 nömrəli '''Fərmanı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}</ref> | [[Hacıbala Abutalıbov]] | [http://baku-ih.gov.az/ baku-ih.gov.az] |- | [[Gəncə]] | [[Niyazi Bayramov]] |28 avqust 2018 | [[Elmar Vəliyev]] | [http://ganja-ih.gov.az/ ganja-ih.gov.az] |- | [[Sumqayıt]] | [[Zakir Fərəcov]] | 2 sentyabr 2015 |[[Eldar Əzizov]] | [http://sumqayit-ih.gov.az/ sumqayit-ih.gov.az] |- | [[Lənkəran]] | [[Taleh Qaraşov]] | 14 aprel 2012<ref name="2012-2168">[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=23352&doctype=0 ''"T.A.Qaraşovun Lənkəran şəhəri İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 14 aprel 2012-ci il tarixli, 2168 nömrəli '''Sərəncamı''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. [[e-qanun.az]] {{az}}</ref> |[[Tofiq İbrahimov]] | [http://lenkeran-ih.gov.az/ lenkeran-ih.gov.az] |- | [[Şəki]] | [[Elxan Usubov]] |23 may 2011 | [[Murad Cabbarlı]] | [http://sheki-ih.gov.az/ sheki-ih.gov.az] |- | [[Yevlax]] |[[Anar Tağıyev (dövlət xadimi)|Anar Tağıyev]] |31 oktyabr 2019 | [[Qoca Səmədov]] | [http://yevlax-ih.gov.az/ yevlax-ih.gov.az] |- | [[Mingəçevir]] | [[İlham İsmayılov (icra başçısı)|İlham İsmayılov]] | 17 dekabr 2018 |[[Niyazi Bayramov]] | [http://mingechevir-ih.gov.az/ mingechevir-ih.gov.az] |- | [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan]] | [[İlqar Abbasov]] | 12 noyabr 2019 | [[Mərdan Camalov]] | [http://shirvan-ih.gov.az/ shirvan-ih.gov.az] |- | [[Naxçıvan]] | [[Mirsənani Seyidov]] | 30 iyul 2018 | [[Vüqar Səfərov]] | [http://ih.nakhchivan.az ih.nakhchivan.az] |- | [[Naftalan]] | [[Vüqar Novruzov (icra başçısı)|Vüqar Novruzov]] | 4 dekabr 2019 | [[Rövşən İbrahimov]] | [http://naftalan-ih.gov.az/ naftalan-ih.gov.az] |} == Şəhər rayonlarının icra hakimiyyətləri == {| class="wikitable" |- ! Şəhərdə rayon ! İcra hakimiyyətinin başçısı ! Vəzifəyə<br>təyin olunduğu<br>tarix ! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları ! Rəsmi saytı |- | [[Binəqədi rayonu|Binəqədi]] (Bakı) | [[Elxan Allahverdiyev]] | 6 iyun 2018 | [[Xaləddin İsgəndərov]] | [http://binegedi-ih.gov.az/ binegedi-ih.gov.az] |- | [[Qaradağ rayonu|Qaradağ]] (Bakı) | [[Süleyman Mikayılov]] | 4 mart 2010<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=19307&doctype=0 ''"S.S.Mikayılovun Bakı Şəhəri Qaradağ Rayonu İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 4 mart 2010-cu il tarixli, 772 nömrəli '''Sərəncamı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}</ref> |Hüseyn İsrafilbəyov | [http://qaradagh.gov.az/ qaradagh.gov.az] |- | [[Yasamal rayonu|Yasamal]] (Bakı) | [[Elşad Həsənov (siyasətçi)|Elşad Həsənov]] | 12 noyabr 2019<ref>https://president.az/articles/34765 {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20191112120720/https://president.az/articles/34765 |date=2019-11-12 }} ''"E.E.Həsənovun Bakı şəhəri Yasamal Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 12 noyabr sentyabr 2019-cu il tarixli '''Sərəncamı'''. '''president.az'''] {{az}}</ref> |[[Əziz Əzizov (icra başçısı)|Əziz Əzizov]] | [http://yasamal-ih.gov.az/ yasamal-ih.gov.az] |- | [[Nizami rayonu (Bakı)|Nizami]] (Bakı) | [[Coşqun Cəbrayılov]] | 18 fevral 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55463 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075108/https://president.az/az/articles/view/55463 |url-status=live }}</ref> | [[Arif Qasımov (icra başçısı)|Arif Qasımov]] | [http://nizami-ih.gov.az/ nizami-ih.gov.az] |- | [[Nərimanov rayonu|Nərimanov]] (Bakı) |[[Elgin Həbibullayev]] | 18 fevral 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55462 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075107/https://president.az/az/articles/view/55462 |url-status=live }}</ref> |[[Abdin Fərzəliyev]] | [http://narimanov-ih.gov.az/ narimanov-ih.gov.az] |- | [[Nəsimi rayonu|Nəsimi]] (Bakı) | [[Asif Əsgərov]] | 2 sentyabr 2015 | [[Nəsib Məhəməliyev]] | [http://nasimi-ih.gov.az/ nasimi-ih.gov.az] |- | [[Pirallahı rayonu|Pirallahı]] (Bakı) | [[Vasif İmanov]] | 7 iyun 2013<ref>[http://www.president.az/articles/7534 ''"V.H.İmanovun Bakı şəhəri Pirallahı rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 7 mart 2013-cü il tarixli '''Sərəncamı'''. '''president.az'''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130511170142/http://president.az/articles/7534 |date=2013-05-11 }} {{az}}</ref> | ''Vəzifə təsis olunub.'' | [http://pirallahi-ih.gov.az/ pirallahi-ih.gov.az/] |- | [[Sabunçu rayonu|Sabunçu]] (Bakı) | [[Adil Vəliyev]] | 14 aprel 2012<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=23350&doctype=0 ''"A.Ə.Vəliyevin Bakı şəhəri Sabunçu rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 14 aprel 2012-ci il tarixli, 2172 nömrəli '''Sərəncamı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}</ref> | Əlibaba Əliyev | [http://sabunchu-ih.gov.az/ sabunchu-ih.gov.az] |- | [[Səbail rayonu|Səbail]] (Bakı) | [[Vüqar Zeynalov]] | 30 oktyabr 2018 |[[Eldar Əzizov]] | [http://sabail-ih.gov.az/ sabail-ih.gov.az] |- | [[Suraxanı rayonu|Suraxanı]] (Bakı) | [[Əziz Əzizov (icra başçısı)|Əziz Əzizov]] | 12 noyabr 2019 |[[İlqar Abbasov]] | [http://surakhani-ih.gov.az/ surakhani-ih.gov.az] |- | [[Xətai rayonu|Xətai]] (Bakı) | [[Rafiq Quliyev (icra başçısı)|Rafiq Quluyev]] | 12 noyabr 2019 |[[Razim Məmmədov]] | [http://khatai-ih.gov.az/ khatai-ih.gov.az] |- | [[Xəzər rayonu|Xəzər]] (Bakı) | [[Elşən Salahov]] | 5 fevral 2019 | [[Gülağa İslamov]] | [http://xazar-ih.gov.az/ xazar-ih.gov.az] |} == Rayon icra hakimiyyətləri == {| class="wikitable" |+ |- ! Rayon ! İcra hakimiyyətinin başçısı ! Vəzifəyə<br>təyin olunduğu<br>tarix ! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları ! Rəsmi saytı |- | [[Abşeron rayonu|Abşeron]] |[[Abdin Fərzəliyev]] |19 yanvar 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55282 |access-date=2022-01-19 |archive-date=2022-01-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220119101838/https://president.az/az/articles/view/55282 |url-status=live }}</ref> |[[İradə Gülməmmədova]] |[http://absheron.gov.az/ absheron.gov.az] |- | [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] |[[Rafil Hüseynov]] |20 noyabr 2019 |[[Şahin Məmmədov (siyasətçi)|Şahin Məmmədov]] |[http://agcabedi-ih.gov.az/ agcabedi-ih.gov.az] |- | [[Ağdam rayonu|Ağdam]] |[[Vaqif Həsənov]] |28 avqust 2018 |[[Raqub Məmmədov]] |[http://agdam-ih.gov.az/ agdam-ih.gov.az] |- | [[Ağdaş rayonu|Ağdaş]] |[[Tofiq İbrahimov]] | 14 aprel 2012 |[[Rafiq Niftəliyev]] |[http://agdash-ih.gov.az/ agdash-ih.gov.az] |- | [[Ağstafa rayonu|Ağstafa]] | [[Seymur Orucov]] | 21 may 2020 |[[Nizaməddin Quliyev]] |[http://agstafa-ih.gov.az/ agstafa-ih.gov.az] |- | [[Ağsu rayonu|Ağsu]] |[[Rövşən Bağırov]] |29 aprel 2021<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/51329 |access-date=2021-04-29 |archive-date=2021-04-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210429141930/https://president.az/articles/51329 |url-status=live }}</ref> |[[Vahid Tağıyev]] |[http://agsu-ih.gov.az/ agsu-ih.gov.az] |- | [[Astara rayonu|Astara]] |[[Qəzənfər Ağayev (dövlət xadimi)|Qəzənfər Ağayev]] | 14 aprel 2012 |[[Taleh Qaraşov]] |[http://astara-ih.gov.az/ astara-ih.gov.az] |- | [[Babək rayonu|Babək]] |[[Rasim Hüseynov]] |14 mart 2016 |[[Elçin Hüseynəliyev]] |[http://babek-ih.nakhchivan.az babek-ih.nakhchivan.az] |- | [[Balakən rayonu|Balakən]] |[[İslam Rzayev]] | 18 may 2011 |[[Asif Məmmədov (icra başçısı)|Asif Məmmədov]] |[http://balaken-ih.gov.az/ balaken-ih.gov.az] |- | [[Beyləqan rayonu|Beyləqan]] |[[Asif Ağayev]] | 30 oktyabr 2018 |[[Vaqif Abdullayev (siyasətçi)|Vaqif Abdullayev]] |[http://www.beyleqan-ih.gov.az/ beyleqan-ih.gov.az] |- | [[Bərdə rayonu|Bərdə]] |[[Vidadi İsayev]] | 3 mart 2012 | İlham Ağayev |[http://berde-ih.gov.az/ berde-ih.gov.az] |- | [[Biləsuvar rayonu|Biləsuvar]] | [[Faiq Qürbətov]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40577 |access-date=2020-08-24 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075718/https://president.az/articles/40577 |url-status=live }}</ref> | 24 avqust 2020 |[[Mahir Quliyev (dövlət xadimi)|Mahir Quliyev]] |[http://bilesuvar-ih.gov.az/ bilesuvar-ih.gov.az] |- | [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] |[[Kamal Həsənov]] | 18 aprel 2016 |[[Mahmud Quliyev]] |[http://cabrail-ih.gov.az/ cabrail-ih.gov.az] |- | [[Cəlilabad rayonu|Cəlilabad]] |Rafiq Cəlilov<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53063 |access-date=2021-09-14 |archive-date=2021-09-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210914142759/https://president.az/articles/53063 |url-status=live }}</ref> |14 sentyabr 2021 |Namiq Zeynalov |[http://celilabad-ih.gov.az/ celilabad-ih.gov.az] |- | [[Culfa rayonu|Culfa]] |Siyam Hacıyev |2 aprel 2019 |[[Şükür Babayev]] |[http://culfa-ih.nakhchivan.az culfa-ih.nakhchivan.az] |- | [[Daşkəsən rayonu|Daşkəsən]] |[[Əhəd Abıyev]] | 23 fevral 2011 |[[Tahir Kərimov]] |[http://dashkesen-ih.gov.az/ dashkesen-ih.gov.az] |- | [[Füzuli rayonu|Füzuli]] |[[Alı Alıyev]] | 23 fevral 2011 |Nəbi Muxtarov |[http://fuzuli-ih.gov.az/ fuzuli-ih.gov.az] |- | [[Gədəbəy rayonu|Gədəbəy]] | | |[[İbrahim Mustafayev]] |[http://gedebey-ih.gov.az/ gedebey-ih.gov.az] |- | [[Goranboy rayonu|Goranboy]] |[[Məhərrəm Quliyev]] | 5 aprel 2019 |[[Nizaməddin Quliyev]] |[http://goranboy-ih.gov.az/ goranboy-ih.gov.az] |- | [[Göyçay rayonu|Göyçay]] | | |[[Mehdi Səlimzadə]] |[http://goychay-ih.gov.az/ goychay-ih.gov.az] |- | [[Göygöl rayonu|Göygöl]] | | |Arif Seyidov |[http://goygol-ih.gov.az/ goygol-ih.gov.az] |- | [[Hacıqabul rayonu|Hacıqabul]] |[[Rüstəm Xəlilov]] | 4 dekabr 2019 |[[Əhməd Muxtarov]] |[http://haciqabul-ih.gov.az/ haciqabul-ih.gov.az] |- | [[Xaçmaz rayonu|Xaçmaz]] | [[Elnur Rzayev]] | 31 oktyabr 2019 | [[Şəmsəddin Xanbabayev]] |[http://xachmaz-ih.gov.az/ xachmaz-ih.gov.az] |- | [[Xızı rayonu|Xızı]] |[[Xəzər Aslanov]] | 10 aprel 2012 |[[Vaqif Abdullayev (siyasətçi)|Vaqif Abdullayev]] |[http://khizi-ih.gov.az/ khizi-ih.gov.az] |- | [[Xocalı rayonu|Xocalı]] |[[Şahmar Usubov]] | 21 dekabr 2000 |[[Elman Məmmədov (siyasətçi)|Elman Məmmədov]] |[http://xocali-ih.gov.az/ xocali-ih.gov.az] |- | [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] |[[Eyvaz Hüseynov]] | 2 iyul 1992 | ''Vəzifə təsis olunub'' |[http://xocavend-ih.gov.az/ xocavend-ih.gov.az] |- | [[İmişli rayonu|İmişli]] | Elçin Rzayev | 21 may 2020 | [[Vilyam Hacıyev]] |[http://imishli-ih.gov.az/ imishli-ih.gov.az] |- | [[İsmayıllı rayonu|İsmayıllı]] |[[Nahid Bağırov]] | 5 mart 2020 |[[Mirdaməd Sadıqov]] |[http://ismayilli-ih.gov.az/ ismayilli-ih.gov.az] |- | [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] |[[Azər Qocayev]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/38217 |access-date=2020-05-13 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075720/https://president.az/articles/38217 |url-status=live }}</ref> | 13 may 2020 |[[Aqil Məmmədov (icra başçısı)|Aqil Məmmədov]] |[http://kelbecer-ih.gov.az/ kelbecer-ih.gov.az] |- | [[Kəngərli rayonu|Kəngərli]] |[[Kamal Ələkbərov]] |31 avqust 2015 |[[Ramiz Cəfərov (icra başçısı)|Ramiz Cəfərov]] |[http://kengerli-ih.nakhchivan.az kengerli-ih.nakhchivan.az] |- | [[Kürdəmir rayonu|Kürdəmir]] | [[Elxan İbrahimov]] | 18 fevral 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55464 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075109/https://president.az/az/articles/view/55464 |url-status=live }}</ref> |[[Ceyhun Cəfərov]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40553 |access-date=2020-08-20 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075720/https://president.az/articles/40553 |url-status=live }}</ref> |[http://kurdemir-ih.gov.az/ kurdemir-ih.gov.az] |- | [[Qax rayonu|Qax]] |[[Musa Şəkiliyev]] | 12 aprel 2010 |[[Telman Quliyev]] |[http://qax-ih.gov.az/ qax-ih.gov.az] |- | [[Qazax rayonu|Qazax]] |Rəcəb Babaşov |19 may 2016 |[[Ayaz Əsgərov]] |[http://qazax-ih.gov.az/ qazax-ih.gov.az] |- | [[Qəbələ rayonu|Qəbələ]] |Səbuhi Abdullayev |4 mart 2010 |[[Tofiq İbrahimov]] |[http://qebele-ih.gov.az/ qebele-ih.gov.az] |- | [[Qobustan rayonu|Qobustan]] |[[Adil Məmmədov (icra başçısı)|Adil Məmmədov]] | 26 aprel 2011 |[[İsmayıl Vəliyev (icra başçısı)|İsmayıl Vəliyev]] |[http://qobustan-ih.gov.az/ qobustan-ih.gov.az] |- | [[Quba rayonu|Quba]] |[[Ziyəddin Əliyev]] | 20 fevral 2017 |[[Yaşar Məmmədov]] |[http://quba-ih.gov.az/ quba-ih.gov.az] |- | [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] |[[Malik İsaqov]] | 8 sentyabr 2001 |[[Əvəz Hüseynquliyev]] |[http://qubadli-ih.gov.az/ qubadli-ih.gov.az] |- | [[Qusar rayonu|Qusar]] |[[Şair Alxasov]] | 18 dekabr 2007 | Zöhrab Pirimov |[http://qusar-ih.gov.az/ qusar-ih.gov.az] |- | [[Laçın rayonu|Laçın]] |[[Aqil Nəzərli]] | 16 iyun 2016 |[[Akif Səlimov]] |[http://lachin-ih.gov.az/ lachin-ih.gov.az] |- | [[Lerik rayonu|Lerik]] | | |[[Rövşən Bağırov]] |[http://lerik-ih.gov.az/ lerik-ih.gov.az] |- | [[Masallı rayonu|Masallı]] |Araz Əhmedov | 25iyul2022 |Şahin Məmmədov |[http://masalli-ih.gov.az/ masalli-ih.gov.az] |- | [[Neftçala rayonu|Neftçala]] |[[Mirhəsən Seyidov]] | 5 mart 2020 |[[İsmayıl Vəliyev (icra başçısı)|İsmayıl Vəliyev]] |[http://neftchala-ih.gov.az/ neftchala-ih.gov.az] |- | [[Ordubad rayonu|Ordubad]] |[[Elşad Məmmədov (icra başçısı)|Elşad Məmmədov]] |22 aprel 2013 |[[Elşad Əliyev]] |[http://ordubad-ih.nakhchivan.az ordubad-ih.nakhchivan.az] |- | [[Oğuz rayonu|Oğuz]] |[[Eyvaz Qurbanov]] | 20 aprel 2011 |Aydın Əlihüseynov |[http://oguz-ih.gov.az/ oguz-ih.gov.az] |- | [[Saatlı rayonu|Saatlı]] | [[Elmir Bağırov]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40578 |access-date=2020-08-24 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075721/https://president.az/articles/40578 |url-status=live }}</ref> | 24 avqust 2020 |[[Nazim İsmayılov (siyasətçi)|Nazim İsmayılov]] |[http://saatli-ih.gov.az/ saatli-ih.gov.az] |- | [[Sabirabad rayonu|Sabirabad]] |[[Siraqəddin Cabbarov]] | 17 may 2019 | [[Nazim İsmayılov (icra başçısı)|Nazim İsmayılov]] |[http://sabirabad-ih.gov.az/ sabirabad-ih.gov.az] |- | [[Salyan rayonu|Salyan]] |[[Sevindik Hətəmov]] | 4 mart 2016 |[[Tahir Kərimov]] |[http://salyan-ih.gov.az/ salyan-ih.gov.az] |- | [[Samux rayonu|Samux]] |[[Alı Qocayev]] | 18 aprel 2012 |[[Vilyam Hacıyev]] |[http://samux-ih.gov.az/ samux-ih.gov.az] |- | [[Sədərək rayonu|Sədərək]] | [[Mahirə Adnayeva]] |6 oktyabr 2021<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53362 |access-date=2021-10-06 |archive-date=2021-10-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211006131141/https://president.az/articles/53362 |url-status=live }}</ref> |[[Həbib İbrahimov]] |[http://sederek-ih.nakhchivan.az http://sederek-ih.nakhchivan.az] |- | [[Siyəzən rayonu|Siyəzən]] |[[Novruz Novruzov]] | 5 aprel 2019 |[[Asif Hüseynov]] |[http://siyezen-ih.gov.az/ siyezen-ih.gov.az] |- | [[Şabran rayonu|Şabran]] |[[Asif Hüseynov]] | 5 aprel 2019 |[[Novruz Novruzov]] |[http://shabran-ih.gov.az/ shabran-ih.gov.az] |- | [[Şahbuz rayonu|Şahbuz]] |[[Rafael Babayev]] |8 noyabr 2016 |[[Nurəddin Quliyev]] |[http://sahbuz-ih.nakhchivan.az sahbuz-ih.nakhchivan.az] |- | [[Şamaxı rayonu|Şamaxı]] |[[Tahir Məmmədov (icra başçısı)|Tahir Məmmədov]] | 30 oktyabr 2018 |[[Asif Ağayev]] |[http://shamaxi-ih.gov.az/ shamaxi-ih.gov.az] |- | [[Şəmkir rayonu|Şəmkir]] |[[Rəşad Tağıyev]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53061 |access-date=2021-09-14 |archive-date=2021-09-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210914142759/https://president.az/articles/53061 |url-status=live }}</ref> |14 sentyabr 2021 |[[Alimpaşa Məmmədov]] |[http://shamkir-ih.gov.az/ shamkir-ih.gov.az] |- | [[Şərur rayonu|Şərur]] |[[Kamal Cəfərov (icra başçısı)|Kamal Cəfərov]] |1 iyun 2017 |[[İbrahim Məmmədov (icra başçısı)|İbrahim Məmmədov]] |[http://serur-ih.nakhchivan.az serur-ih.nakhchivan.az] |- | | | | | |- | [[Şuşa rayonu|Şuşa]] |[[Bayram Səfərov]] | 27 fevral 2009 |[[Nizami Bəhmənov]] |[http://shusha-ih.gov.az/ shusha-ih.gov.az] |- | [[Tərtər rayonu|Tərtər]] |[[Müstəqim Məmmədov]] |7 may 2014 |[[Ceyhun Cəfərov]] |[http://terter-ih.gov.az/ terter-ih.gov.az] |- | [[Tovuz rayonu|Tovuz]] |[[Məmməd Məmmədov (icra hakimi)|Məmməd Məmmədov]] | 7 iyun 2018 |[[Tofiq Zeynalov]] |[http://tovuz-ih.gov.az/ tovuz-ih.gov.az] |- | [[Ucar rayonu|Ucar]] |[[Mənsur Məmmədov]] | 27 yanvar 2015 |[[Yaşar Məmmədov]] |[http://ucar-ih.gov.az/ ucar-ih.gov.az] |- | [[Yardımlı rayonu|Yardımlı]] |[[Ayaz Əsgərov]] | 19 may 2016 |[[Sevindik Hətəmov]] |[http://yardimli-ih.gov.az/ yardimli-ih.gov.az] |- |[[Zaqatala rayonu|Zaqatala]] |[[Mübariz Əhmədzadə]] | 1 sentyabr 2009 |[[Asif Əsgərov (icra başçısı)|Asif Əsgərov]] |[http://zaqatala-ih.gov.az/ zaqatala-ih.gov.az] |- | [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] |[[Ramiz Həsənov (II)|Ramiz Həsənov]] | 26 aprel 2011 |[[Vəli Quliyev (icra başçısı)|Vəli Quliyev]] |[http://zengilan-ih.gov.az/ zengilan-ih.gov.az] |- | [[Zərdab rayonu|Zərdab]] |[[Mərdan Camalov]] | 12 noyabr 2019 |[[Lütvəli Babayev]] |[http://zerdab-ih.gov.az/ zerdab-ih.gov.az] |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|3}} == Xarici keçidlər == [[Kateqoriya:Azərbaycanda siyasət| ]] [[Kateqoriya:Vikipediya:Siyahılar]] [[Kateqoriya:Azərbaycanın yerli icra hakimiyyəti orqanlarının başçıları]] 4hva3ygwwego3gy89a4gzgcru6shy39 6547888 6547887 2022-07-25T09:02:22Z 212.47.137.23 wikitext text/x-wiki == Şəhər icra hakimiyyətləri == {| class="wikitable" |- ! Şəhər ! İcra hakimiyyətinin başçısı ! Vəzifəyə<br>təyin olunduğu<br>tarix ! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları ! Rəsmi saytı |- | [[Bakı]] | [[Eldar Əzizov]] | 15 noyabr 2018<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=4535&doctype=0 ''"H. İ. Abutalıbovun Bakı şəhəri İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 30 yanvar 2001-ci il tarixli, 439 nömrəli '''Fərmanı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}</ref> | [[Hacıbala Abutalıbov]] | [http://baku-ih.gov.az/ baku-ih.gov.az] |- | [[Gəncə]] | [[Niyazi Bayramov]] |28 avqust 2018 | [[Elmar Vəliyev]] | [http://ganja-ih.gov.az/ ganja-ih.gov.az] |- | [[Sumqayıt]] | [[Zakir Fərəcov]] | 2 sentyabr 2015 |[[Eldar Əzizov]] | [http://sumqayit-ih.gov.az/ sumqayit-ih.gov.az] |- | [[Lənkəran]] | [[Taleh Qaraşov]] | 14 aprel 2012<ref name="2012-2168">[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=23352&doctype=0 ''"T.A.Qaraşovun Lənkəran şəhəri İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 14 aprel 2012-ci il tarixli, 2168 nömrəli '''Sərəncamı''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. [[e-qanun.az]] {{az}}</ref> |[[Tofiq İbrahimov]] | [http://lenkeran-ih.gov.az/ lenkeran-ih.gov.az] |- | [[Şəki]] | [[Elxan Usubov]] |23 may 2011 | [[Murad Cabbarlı]] | [http://sheki-ih.gov.az/ sheki-ih.gov.az] |- | [[Yevlax]] |[[Anar Tağıyev (dövlət xadimi)|Anar Tağıyev]] |31 oktyabr 2019 | [[Qoca Səmədov]] | [http://yevlax-ih.gov.az/ yevlax-ih.gov.az] |- | [[Mingəçevir]] | [[İlham İsmayılov (icra başçısı)|İlham İsmayılov]] | 17 dekabr 2018 |[[Niyazi Bayramov]] | [http://mingechevir-ih.gov.az/ mingechevir-ih.gov.az] |- | [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan]] | [[İlqar Abbasov]] | 12 noyabr 2019 | [[Mərdan Camalov]] | [http://shirvan-ih.gov.az/ shirvan-ih.gov.az] |- | [[Naxçıvan]] | [[Mirsənani Seyidov]] | 30 iyul 2018 | [[Vüqar Səfərov]] | [http://ih.nakhchivan.az ih.nakhchivan.az] |- | [[Naftalan]] | [[Vüqar Novruzov (icra başçısı)|Vüqar Novruzov]] | 4 dekabr 2019 | [[Rövşən İbrahimov]] | [http://naftalan-ih.gov.az/ naftalan-ih.gov.az] |} == Şəhər rayonlarının icra hakimiyyətləri == {| class="wikitable" |- ! Şəhərdə rayon ! İcra hakimiyyətinin başçısı ! Vəzifəyə<br>təyin olunduğu<br>tarix ! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları ! Rəsmi saytı |- | [[Binəqədi rayonu|Binəqədi]] (Bakı) | [[Elxan Allahverdiyev]] | 6 iyun 2018 | [[Xaləddin İsgəndərov]] | [http://binegedi-ih.gov.az/ binegedi-ih.gov.az] |- | [[Qaradağ rayonu|Qaradağ]] (Bakı) | [[Süleyman Mikayılov]] | 4 mart 2010<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=19307&doctype=0 ''"S.S.Mikayılovun Bakı Şəhəri Qaradağ Rayonu İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 4 mart 2010-cu il tarixli, 772 nömrəli '''Sərəncamı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}</ref> |Hüseyn İsrafilbəyov | [http://qaradagh.gov.az/ qaradagh.gov.az] |- | [[Yasamal rayonu|Yasamal]] (Bakı) | [[Elşad Həsənov (siyasətçi)|Elşad Həsənov]] | 12 noyabr 2019<ref>https://president.az/articles/34765 {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20191112120720/https://president.az/articles/34765 |date=2019-11-12 }} ''"E.E.Həsənovun Bakı şəhəri Yasamal Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 12 noyabr sentyabr 2019-cu il tarixli '''Sərəncamı'''. '''president.az'''] {{az}}</ref> |[[Əziz Əzizov (icra başçısı)|Əziz Əzizov]] | [http://yasamal-ih.gov.az/ yasamal-ih.gov.az] |- | [[Nizami rayonu (Bakı)|Nizami]] (Bakı) | [[Coşqun Cəbrayılov]] | 18 fevral 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55463 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075108/https://president.az/az/articles/view/55463 |url-status=live }}</ref> | [[Arif Qasımov (icra başçısı)|Arif Qasımov]] | [http://nizami-ih.gov.az/ nizami-ih.gov.az] |- | [[Nərimanov rayonu|Nərimanov]] (Bakı) |[[Elgin Həbibullayev]] | 18 fevral 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55462 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075107/https://president.az/az/articles/view/55462 |url-status=live }}</ref> |[[Abdin Fərzəliyev]] | [http://narimanov-ih.gov.az/ narimanov-ih.gov.az] |- | [[Nəsimi rayonu|Nəsimi]] (Bakı) | [[Asif Əsgərov]] | 2 sentyabr 2015 | [[Nəsib Məhəməliyev]] | [http://nasimi-ih.gov.az/ nasimi-ih.gov.az] |- | [[Pirallahı rayonu|Pirallahı]] (Bakı) | [[Vasif İmanov]] | 7 iyun 2013<ref>[http://www.president.az/articles/7534 ''"V.H.İmanovun Bakı şəhəri Pirallahı rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 7 mart 2013-cü il tarixli '''Sərəncamı'''. '''president.az'''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130511170142/http://president.az/articles/7534 |date=2013-05-11 }} {{az}}</ref> | ''Vəzifə təsis olunub.'' | [http://pirallahi-ih.gov.az/ pirallahi-ih.gov.az/] |- | [[Sabunçu rayonu|Sabunçu]] (Bakı) | [[Adil Vəliyev]] | 14 aprel 2012<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=23350&doctype=0 ''"A.Ə.Vəliyevin Bakı şəhəri Sabunçu rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 14 aprel 2012-ci il tarixli, 2172 nömrəli '''Sərəncamı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}</ref> | Əlibaba Əliyev | [http://sabunchu-ih.gov.az/ sabunchu-ih.gov.az] |- | [[Səbail rayonu|Səbail]] (Bakı) | [[Vüqar Zeynalov]] | 30 oktyabr 2018 |[[Eldar Əzizov]] | [http://sabail-ih.gov.az/ sabail-ih.gov.az] |- | [[Suraxanı rayonu|Suraxanı]] (Bakı) | [[Əziz Əzizov (icra başçısı)|Əziz Əzizov]] | 12 noyabr 2019 |[[İlqar Abbasov]] | [http://surakhani-ih.gov.az/ surakhani-ih.gov.az] |- | [[Xətai rayonu|Xətai]] (Bakı) | [[Rafiq Quliyev (icra başçısı)|Rafiq Quluyev]] | 12 noyabr 2019 |[[Razim Məmmədov]] | [http://khatai-ih.gov.az/ khatai-ih.gov.az] |- | [[Xəzər rayonu|Xəzər]] (Bakı) | [[Elşən Salahov]] | 5 fevral 2019 | [[Gülağa İslamov]] | [http://xazar-ih.gov.az/ xazar-ih.gov.az] |} == Rayon icra hakimiyyətləri == {| class="wikitable" |+ |- ! Rayon ! İcra hakimiyyətinin başçısı ! Vəzifəyə<br>təyin olunduğu<br>tarix ! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları ! Rəsmi saytı |- | [[Abşeron rayonu|Abşeron]] |[[Abdin Fərzəliyev]] |19 yanvar 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55282 |access-date=2022-01-19 |archive-date=2022-01-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220119101838/https://president.az/az/articles/view/55282 |url-status=live }}</ref> |[[İradə Gülməmmədova]] |[http://absheron.gov.az/ absheron.gov.az] |- | [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] |[[Rafil Hüseynov]] |20 noyabr 2019 |[[Şahin Məmmədov (siyasətçi)|Şahin Məmmədov]] |[http://agcabedi-ih.gov.az/ agcabedi-ih.gov.az] |- | [[Ağdam rayonu|Ağdam]] |[[Vaqif Həsənov]] |28 avqust 2018 |[[Raqub Məmmədov]] |[http://agdam-ih.gov.az/ agdam-ih.gov.az] |- | [[Ağdaş rayonu|Ağdaş]] |[[Tofiq İbrahimov]] | 14 aprel 2012 |[[Rafiq Niftəliyev]] |[http://agdash-ih.gov.az/ agdash-ih.gov.az] |- | [[Ağstafa rayonu|Ağstafa]] | [[Seymur Orucov]] | 21 may 2020 |[[Nizaməddin Quliyev]] |[http://agstafa-ih.gov.az/ agstafa-ih.gov.az] |- | [[Ağsu rayonu|Ağsu]] |[[Rövşən Bağırov]] |29 aprel 2021<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/51329 |access-date=2021-04-29 |archive-date=2021-04-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210429141930/https://president.az/articles/51329 |url-status=live }}</ref> |[[Vahid Tağıyev]] |[http://agsu-ih.gov.az/ agsu-ih.gov.az] |- | [[Astara rayonu|Astara]] |[[Qəzənfər Ağayev (dövlət xadimi)|Qəzənfər Ağayev]] | 14 aprel 2012 |[[Taleh Qaraşov]] |[http://astara-ih.gov.az/ astara-ih.gov.az] |- | [[Babək rayonu|Babək]] |[[Rasim Hüseynov]] |14 mart 2016 |[[Elçin Hüseynəliyev]] |[http://babek-ih.nakhchivan.az babek-ih.nakhchivan.az] |- | [[Balakən rayonu|Balakən]] |[[İslam Rzayev]] | 18 may 2011 |[[Asif Məmmədov (icra başçısı)|Asif Məmmədov]] |[http://balaken-ih.gov.az/ balaken-ih.gov.az] |- | [[Beyləqan rayonu|Beyləqan]] |[[Asif Ağayev]] | 30 oktyabr 2018 |[[Vaqif Abdullayev (siyasətçi)|Vaqif Abdullayev]] |[http://www.beyleqan-ih.gov.az/ beyleqan-ih.gov.az] |- | [[Bərdə rayonu|Bərdə]] |[[Vidadi İsayev]] | 3 mart 2012 | İlham Ağayev |[http://berde-ih.gov.az/ berde-ih.gov.az] |- | [[Biləsuvar rayonu|Biləsuvar]] | [[Faiq Qürbətov]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40577 |access-date=2020-08-24 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075718/https://president.az/articles/40577 |url-status=live }}</ref> | 24 avqust 2020 |[[Mahir Quliyev (dövlət xadimi)|Mahir Quliyev]] |[http://bilesuvar-ih.gov.az/ bilesuvar-ih.gov.az] |- | [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] |[[Kamal Həsənov]] | 18 aprel 2016 |[[Mahmud Quliyev]] |[http://cabrail-ih.gov.az/ cabrail-ih.gov.az] |- | [[Cəlilabad rayonu|Cəlilabad]] |Rafiq Cəlilov<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53063 |access-date=2021-09-14 |archive-date=2021-09-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210914142759/https://president.az/articles/53063 |url-status=live }}</ref> |14 sentyabr 2021 |Namiq Zeynalov |[http://celilabad-ih.gov.az/ celilabad-ih.gov.az] |- | [[Culfa rayonu|Culfa]] |Siyam Hacıyev |2 aprel 2019 |[[Şükür Babayev]] |[http://culfa-ih.nakhchivan.az culfa-ih.nakhchivan.az] |- | [[Daşkəsən rayonu|Daşkəsən]] |[[Əhəd Abıyev]] | 23 fevral 2011 |[[Tahir Kərimov]] |[http://dashkesen-ih.gov.az/ dashkesen-ih.gov.az] |- | [[Füzuli rayonu|Füzuli]] |[[Alı Alıyev]] | 23 fevral 2011 |Nəbi Muxtarov |[http://fuzuli-ih.gov.az/ fuzuli-ih.gov.az] |- | [[Gədəbəy rayonu|Gədəbəy]] | | |[[İbrahim Mustafayev]] |[http://gedebey-ih.gov.az/ gedebey-ih.gov.az] |- | [[Goranboy rayonu|Goranboy]] |[[Məhərrəm Quliyev]] | 5 aprel 2019 |[[Nizaməddin Quliyev]] |[http://goranboy-ih.gov.az/ goranboy-ih.gov.az] |- | [[Göyçay rayonu|Göyçay]] | | |[[Mehdi Səlimzadə]] |[http://goychay-ih.gov.az/ goychay-ih.gov.az] |- | [[Göygöl rayonu|Göygöl]] |Elvin Paşayev |25.iyul.2022 |Arif Seyidov |[http://goygol-ih.gov.az/ goygol-ih.gov.az] |- | [[Hacıqabul rayonu|Hacıqabul]] |[[Rüstəm Xəlilov]] | 4 dekabr 2019 |[[Əhməd Muxtarov]] |[http://haciqabul-ih.gov.az/ haciqabul-ih.gov.az] |- | [[Xaçmaz rayonu|Xaçmaz]] | [[Elnur Rzayev]] | 31 oktyabr 2019 | [[Şəmsəddin Xanbabayev]] |[http://xachmaz-ih.gov.az/ xachmaz-ih.gov.az] |- | [[Xızı rayonu|Xızı]] |[[Xəzər Aslanov]] | 10 aprel 2012 |[[Vaqif Abdullayev (siyasətçi)|Vaqif Abdullayev]] |[http://khizi-ih.gov.az/ khizi-ih.gov.az] |- | [[Xocalı rayonu|Xocalı]] |[[Şahmar Usubov]] | 21 dekabr 2000 |[[Elman Məmmədov (siyasətçi)|Elman Məmmədov]] |[http://xocali-ih.gov.az/ xocali-ih.gov.az] |- | [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] |[[Eyvaz Hüseynov]] | 2 iyul 1992 | ''Vəzifə təsis olunub'' |[http://xocavend-ih.gov.az/ xocavend-ih.gov.az] |- | [[İmişli rayonu|İmişli]] | Elçin Rzayev | 21 may 2020 | [[Vilyam Hacıyev]] |[http://imishli-ih.gov.az/ imishli-ih.gov.az] |- | [[İsmayıllı rayonu|İsmayıllı]] |[[Nahid Bağırov]] | 5 mart 2020 |[[Mirdaməd Sadıqov]] |[http://ismayilli-ih.gov.az/ ismayilli-ih.gov.az] |- | [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] |[[Azər Qocayev]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/38217 |access-date=2020-05-13 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075720/https://president.az/articles/38217 |url-status=live }}</ref> | 13 may 2020 |[[Aqil Məmmədov (icra başçısı)|Aqil Məmmədov]] |[http://kelbecer-ih.gov.az/ kelbecer-ih.gov.az] |- | [[Kəngərli rayonu|Kəngərli]] |[[Kamal Ələkbərov]] |31 avqust 2015 |[[Ramiz Cəfərov (icra başçısı)|Ramiz Cəfərov]] |[http://kengerli-ih.nakhchivan.az kengerli-ih.nakhchivan.az] |- | [[Kürdəmir rayonu|Kürdəmir]] | [[Elxan İbrahimov]] | 18 fevral 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55464 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075109/https://president.az/az/articles/view/55464 |url-status=live }}</ref> |[[Ceyhun Cəfərov]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40553 |access-date=2020-08-20 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075720/https://president.az/articles/40553 |url-status=live }}</ref> |[http://kurdemir-ih.gov.az/ kurdemir-ih.gov.az] |- | [[Qax rayonu|Qax]] |[[Musa Şəkiliyev]] | 12 aprel 2010 |[[Telman Quliyev]] |[http://qax-ih.gov.az/ qax-ih.gov.az] |- | [[Qazax rayonu|Qazax]] |Rəcəb Babaşov |19 may 2016 |[[Ayaz Əsgərov]] |[http://qazax-ih.gov.az/ qazax-ih.gov.az] |- | [[Qəbələ rayonu|Qəbələ]] |Səbuhi Abdullayev |4 mart 2010 |[[Tofiq İbrahimov]] |[http://qebele-ih.gov.az/ qebele-ih.gov.az] |- | [[Qobustan rayonu|Qobustan]] |[[Adil Məmmədov (icra başçısı)|Adil Məmmədov]] | 26 aprel 2011 |[[İsmayıl Vəliyev (icra başçısı)|İsmayıl Vəliyev]] |[http://qobustan-ih.gov.az/ qobustan-ih.gov.az] |- | [[Quba rayonu|Quba]] |[[Ziyəddin Əliyev]] | 20 fevral 2017 |[[Yaşar Məmmədov]] |[http://quba-ih.gov.az/ quba-ih.gov.az] |- | [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] |[[Malik İsaqov]] | 8 sentyabr 2001 |[[Əvəz Hüseynquliyev]] |[http://qubadli-ih.gov.az/ qubadli-ih.gov.az] |- | [[Qusar rayonu|Qusar]] |[[Şair Alxasov]] | 18 dekabr 2007 | Zöhrab Pirimov |[http://qusar-ih.gov.az/ qusar-ih.gov.az] |- | [[Laçın rayonu|Laçın]] |[[Aqil Nəzərli]] | 16 iyun 2016 |[[Akif Səlimov]] |[http://lachin-ih.gov.az/ lachin-ih.gov.az] |- | [[Lerik rayonu|Lerik]] | | |[[Rövşən Bağırov]] |[http://lerik-ih.gov.az/ lerik-ih.gov.az] |- | [[Masallı rayonu|Masallı]] |Araz Əhmedov | 25iyul2022 |Şahin Məmmədov |[http://masalli-ih.gov.az/ masalli-ih.gov.az] |- | [[Neftçala rayonu|Neftçala]] |[[Mirhəsən Seyidov]] | 5 mart 2020 |[[İsmayıl Vəliyev (icra başçısı)|İsmayıl Vəliyev]] |[http://neftchala-ih.gov.az/ neftchala-ih.gov.az] |- | [[Ordubad rayonu|Ordubad]] |[[Elşad Məmmədov (icra başçısı)|Elşad Məmmədov]] |22 aprel 2013 |[[Elşad Əliyev]] |[http://ordubad-ih.nakhchivan.az ordubad-ih.nakhchivan.az] |- | [[Oğuz rayonu|Oğuz]] |[[Eyvaz Qurbanov]] | 20 aprel 2011 |Aydın Əlihüseynov |[http://oguz-ih.gov.az/ oguz-ih.gov.az] |- | [[Saatlı rayonu|Saatlı]] | [[Elmir Bağırov]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40578 |access-date=2020-08-24 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075721/https://president.az/articles/40578 |url-status=live }}</ref> | 24 avqust 2020 |[[Nazim İsmayılov (siyasətçi)|Nazim İsmayılov]] |[http://saatli-ih.gov.az/ saatli-ih.gov.az] |- | [[Sabirabad rayonu|Sabirabad]] |[[Siraqəddin Cabbarov]] | 17 may 2019 | [[Nazim İsmayılov (icra başçısı)|Nazim İsmayılov]] |[http://sabirabad-ih.gov.az/ sabirabad-ih.gov.az] |- | [[Salyan rayonu|Salyan]] |[[Sevindik Hətəmov]] | 4 mart 2016 |[[Tahir Kərimov]] |[http://salyan-ih.gov.az/ salyan-ih.gov.az] |- | [[Samux rayonu|Samux]] |[[Alı Qocayev]] | 18 aprel 2012 |[[Vilyam Hacıyev]] |[http://samux-ih.gov.az/ samux-ih.gov.az] |- | [[Sədərək rayonu|Sədərək]] | [[Mahirə Adnayeva]] |6 oktyabr 2021<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53362 |access-date=2021-10-06 |archive-date=2021-10-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211006131141/https://president.az/articles/53362 |url-status=live }}</ref> |[[Həbib İbrahimov]] |[http://sederek-ih.nakhchivan.az http://sederek-ih.nakhchivan.az] |- | [[Siyəzən rayonu|Siyəzən]] |[[Novruz Novruzov]] | 5 aprel 2019 |[[Asif Hüseynov]] |[http://siyezen-ih.gov.az/ siyezen-ih.gov.az] |- | [[Şabran rayonu|Şabran]] |[[Asif Hüseynov]] | 5 aprel 2019 |[[Novruz Novruzov]] |[http://shabran-ih.gov.az/ shabran-ih.gov.az] |- | [[Şahbuz rayonu|Şahbuz]] |[[Rafael Babayev]] |8 noyabr 2016 |[[Nurəddin Quliyev]] |[http://sahbuz-ih.nakhchivan.az sahbuz-ih.nakhchivan.az] |- | [[Şamaxı rayonu|Şamaxı]] |[[Tahir Məmmədov (icra başçısı)|Tahir Məmmədov]] | 30 oktyabr 2018 |[[Asif Ağayev]] |[http://shamaxi-ih.gov.az/ shamaxi-ih.gov.az] |- | [[Şəmkir rayonu|Şəmkir]] |[[Rəşad Tağıyev]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53061 |access-date=2021-09-14 |archive-date=2021-09-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210914142759/https://president.az/articles/53061 |url-status=live }}</ref> |14 sentyabr 2021 |[[Alimpaşa Məmmədov]] |[http://shamkir-ih.gov.az/ shamkir-ih.gov.az] |- | [[Şərur rayonu|Şərur]] |[[Kamal Cəfərov (icra başçısı)|Kamal Cəfərov]] |1 iyun 2017 |[[İbrahim Məmmədov (icra başçısı)|İbrahim Məmmədov]] |[http://serur-ih.nakhchivan.az serur-ih.nakhchivan.az] |- | | | | | |- | [[Şuşa rayonu|Şuşa]] |[[Bayram Səfərov]] | 27 fevral 2009 |[[Nizami Bəhmənov]] |[http://shusha-ih.gov.az/ shusha-ih.gov.az] |- | [[Tərtər rayonu|Tərtər]] |[[Müstəqim Məmmədov]] |7 may 2014 |[[Ceyhun Cəfərov]] |[http://terter-ih.gov.az/ terter-ih.gov.az] |- | [[Tovuz rayonu|Tovuz]] |[[Məmməd Məmmədov (icra hakimi)|Məmməd Məmmədov]] | 7 iyun 2018 |[[Tofiq Zeynalov]] |[http://tovuz-ih.gov.az/ tovuz-ih.gov.az] |- | [[Ucar rayonu|Ucar]] |[[Mənsur Məmmədov]] | 27 yanvar 2015 |[[Yaşar Məmmədov]] |[http://ucar-ih.gov.az/ ucar-ih.gov.az] |- | [[Yardımlı rayonu|Yardımlı]] |[[Ayaz Əsgərov]] | 19 may 2016 |[[Sevindik Hətəmov]] |[http://yardimli-ih.gov.az/ yardimli-ih.gov.az] |- |[[Zaqatala rayonu|Zaqatala]] |[[Mübariz Əhmədzadə]] | 1 sentyabr 2009 |[[Asif Əsgərov (icra başçısı)|Asif Əsgərov]] |[http://zaqatala-ih.gov.az/ zaqatala-ih.gov.az] |- | [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] |[[Ramiz Həsənov (II)|Ramiz Həsənov]] | 26 aprel 2011 |[[Vəli Quliyev (icra başçısı)|Vəli Quliyev]] |[http://zengilan-ih.gov.az/ zengilan-ih.gov.az] |- | [[Zərdab rayonu|Zərdab]] |[[Mərdan Camalov]] | 12 noyabr 2019 |[[Lütvəli Babayev]] |[http://zerdab-ih.gov.az/ zerdab-ih.gov.az] |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|3}} == Xarici keçidlər == [[Kateqoriya:Azərbaycanda siyasət| ]] [[Kateqoriya:Vikipediya:Siyahılar]] [[Kateqoriya:Azərbaycanın yerli icra hakimiyyəti orqanlarının başçıları]] 66sd8u7ux6c5l556913ysb8jz0uuqb2 6547891 6547888 2022-07-25T09:03:42Z 212.47.137.23 wikitext text/x-wiki == Şəhər icra hakimiyyətləri == {| class="wikitable" |- ! Şəhər ! İcra hakimiyyətinin başçısı ! Vəzifəyə<br>təyin olunduğu<br>tarix ! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları ! Rəsmi saytı |- | [[Bakı]] | [[Eldar Əzizov]] | 15 noyabr 2018<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=4535&doctype=0 ''"H. İ. Abutalıbovun Bakı şəhəri İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 30 yanvar 2001-ci il tarixli, 439 nömrəli '''Fərmanı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}</ref> | [[Hacıbala Abutalıbov]] | [http://baku-ih.gov.az/ baku-ih.gov.az] |- | [[Gəncə]] | [[Niyazi Bayramov]] |28 avqust 2018 | [[Elmar Vəliyev]] | [http://ganja-ih.gov.az/ ganja-ih.gov.az] |- | [[Sumqayıt]] | [[Zakir Fərəcov]] | 2 sentyabr 2015 |[[Eldar Əzizov]] | [http://sumqayit-ih.gov.az/ sumqayit-ih.gov.az] |- | [[Lənkəran]] | [[Taleh Qaraşov]] | 14 aprel 2012<ref name="2012-2168">[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=23352&doctype=0 ''"T.A.Qaraşovun Lənkəran şəhəri İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 14 aprel 2012-ci il tarixli, 2168 nömrəli '''Sərəncamı''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. [[e-qanun.az]] {{az}}</ref> |[[Tofiq İbrahimov]] | [http://lenkeran-ih.gov.az/ lenkeran-ih.gov.az] |- | [[Şəki]] | [[Elxan Usubov]] |23 may 2011 | [[Murad Cabbarlı]] | [http://sheki-ih.gov.az/ sheki-ih.gov.az] |- | [[Yevlax]] |[[Anar Tağıyev (dövlət xadimi)|Anar Tağıyev]] |31 oktyabr 2019 | [[Qoca Səmədov]] | [http://yevlax-ih.gov.az/ yevlax-ih.gov.az] |- | [[Mingəçevir]] | [[İlham İsmayılov (icra başçısı)|İlham İsmayılov]] | 17 dekabr 2018 |[[Niyazi Bayramov]] | [http://mingechevir-ih.gov.az/ mingechevir-ih.gov.az] |- | [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan]] | [[İlqar Abbasov]] | 12 noyabr 2019 | [[Mərdan Camalov]] | [http://shirvan-ih.gov.az/ shirvan-ih.gov.az] |- | [[Naxçıvan]] | [[Mirsənani Seyidov]] | 30 iyul 2018 | [[Vüqar Səfərov]] | [http://ih.nakhchivan.az ih.nakhchivan.az] |- | [[Naftalan]] | [[Vüqar Novruzov (icra başçısı)|Vüqar Novruzov]] | 4 dekabr 2019 | [[Rövşən İbrahimov]] | [http://naftalan-ih.gov.az/ naftalan-ih.gov.az] |} == Şəhər rayonlarının icra hakimiyyətləri == {| class="wikitable" |- ! Şəhərdə rayon ! İcra hakimiyyətinin başçısı ! Vəzifəyə<br>təyin olunduğu<br>tarix ! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları ! Rəsmi saytı |- | [[Binəqədi rayonu|Binəqədi]] (Bakı) | [[Elxan Allahverdiyev]] | 6 iyun 2018 | [[Xaləddin İsgəndərov]] | [http://binegedi-ih.gov.az/ binegedi-ih.gov.az] |- | [[Qaradağ rayonu|Qaradağ]] (Bakı) | [[Süleyman Mikayılov]] | 4 mart 2010<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=19307&doctype=0 ''"S.S.Mikayılovun Bakı Şəhəri Qaradağ Rayonu İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 4 mart 2010-cu il tarixli, 772 nömrəli '''Sərəncamı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}</ref> |Hüseyn İsrafilbəyov | [http://qaradagh.gov.az/ qaradagh.gov.az] |- | [[Yasamal rayonu|Yasamal]] (Bakı) | [[Elşad Həsənov (siyasətçi)|Elşad Həsənov]] | 12 noyabr 2019<ref>https://president.az/articles/34765 {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20191112120720/https://president.az/articles/34765 |date=2019-11-12 }} ''"E.E.Həsənovun Bakı şəhəri Yasamal Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 12 noyabr sentyabr 2019-cu il tarixli '''Sərəncamı'''. '''president.az'''] {{az}}</ref> |[[Əziz Əzizov (icra başçısı)|Əziz Əzizov]] | [http://yasamal-ih.gov.az/ yasamal-ih.gov.az] |- | [[Nizami rayonu (Bakı)|Nizami]] (Bakı) | [[Coşqun Cəbrayılov]] | 18 fevral 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55463 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075108/https://president.az/az/articles/view/55463 |url-status=live }}</ref> | [[Arif Qasımov (icra başçısı)|Arif Qasımov]] | [http://nizami-ih.gov.az/ nizami-ih.gov.az] |- | [[Nərimanov rayonu|Nərimanov]] (Bakı) |[[Elgin Həbibullayev]] | 18 fevral 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55462 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075107/https://president.az/az/articles/view/55462 |url-status=live }}</ref> |[[Abdin Fərzəliyev]] | [http://narimanov-ih.gov.az/ narimanov-ih.gov.az] |- | [[Nəsimi rayonu|Nəsimi]] (Bakı) | [[Asif Əsgərov]] | 2 sentyabr 2015 | [[Nəsib Məhəməliyev]] | [http://nasimi-ih.gov.az/ nasimi-ih.gov.az] |- | [[Pirallahı rayonu|Pirallahı]] (Bakı) | [[Vasif İmanov]] | 7 iyun 2013<ref>[http://www.president.az/articles/7534 ''"V.H.İmanovun Bakı şəhəri Pirallahı rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 7 mart 2013-cü il tarixli '''Sərəncamı'''. '''president.az'''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130511170142/http://president.az/articles/7534 |date=2013-05-11 }} {{az}}</ref> | ''Vəzifə təsis olunub.'' | [http://pirallahi-ih.gov.az/ pirallahi-ih.gov.az/] |- | [[Sabunçu rayonu|Sabunçu]] (Bakı) | [[Adil Vəliyev]] | 14 aprel 2012<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=23350&doctype=0 ''"A.Ə.Vəliyevin Bakı şəhəri Sabunçu rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 14 aprel 2012-ci il tarixli, 2172 nömrəli '''Sərəncamı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}</ref> | Əlibaba Əliyev | [http://sabunchu-ih.gov.az/ sabunchu-ih.gov.az] |- | [[Səbail rayonu|Səbail]] (Bakı) | [[Vüqar Zeynalov]] | 30 oktyabr 2018 |[[Eldar Əzizov]] | [http://sabail-ih.gov.az/ sabail-ih.gov.az] |- | [[Suraxanı rayonu|Suraxanı]] (Bakı) | [[Əziz Əzizov (icra başçısı)|Əziz Əzizov]] | 12 noyabr 2019 |[[İlqar Abbasov]] | [http://surakhani-ih.gov.az/ surakhani-ih.gov.az] |- | [[Xətai rayonu|Xətai]] (Bakı) | [[Rafiq Quliyev (icra başçısı)|Rafiq Quluyev]] | 12 noyabr 2019 |[[Razim Məmmədov]] | [http://khatai-ih.gov.az/ khatai-ih.gov.az] |- | [[Xəzər rayonu|Xəzər]] (Bakı) | [[Elşən Salahov]] | 5 fevral 2019 | [[Gülağa İslamov]] | [http://xazar-ih.gov.az/ xazar-ih.gov.az] |} == Rayon icra hakimiyyətləri == {| class="wikitable" |+ |- ! Rayon ! İcra hakimiyyətinin başçısı ! Vəzifəyə<br>təyin olunduğu<br>tarix ! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları ! Rəsmi saytı |- | [[Abşeron rayonu|Abşeron]] |[[Abdin Fərzəliyev]] |19 yanvar 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55282 |access-date=2022-01-19 |archive-date=2022-01-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220119101838/https://president.az/az/articles/view/55282 |url-status=live }}</ref> |[[İradə Gülməmmədova]] |[http://absheron.gov.az/ absheron.gov.az] |- | [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] |[[Rafil Hüseynov]] |20 noyabr 2019 |[[Şahin Məmmədov (siyasətçi)|Şahin Məmmədov]] |[http://agcabedi-ih.gov.az/ agcabedi-ih.gov.az] |- | [[Ağdam rayonu|Ağdam]] |[[Vaqif Həsənov]] |28 avqust 2018 |[[Raqub Məmmədov]] |[http://agdam-ih.gov.az/ agdam-ih.gov.az] |- | [[Ağdaş rayonu|Ağdaş]] |[[Tofiq İbrahimov]] | 14 aprel 2012 |[[Rafiq Niftəliyev]] |[http://agdash-ih.gov.az/ agdash-ih.gov.az] |- | [[Ağstafa rayonu|Ağstafa]] | [[Seymur Orucov]] | 21 may 2020 |[[Nizaməddin Quliyev]] |[http://agstafa-ih.gov.az/ agstafa-ih.gov.az] |- | [[Ağsu rayonu|Ağsu]] |[[Rövşən Bağırov]] |29 aprel 2021<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/51329 |access-date=2021-04-29 |archive-date=2021-04-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210429141930/https://president.az/articles/51329 |url-status=live }}</ref> |[[Vahid Tağıyev]] |[http://agsu-ih.gov.az/ agsu-ih.gov.az] |- | [[Astara rayonu|Astara]] |[[Qəzənfər Ağayev (dövlət xadimi)|Qəzənfər Ağayev]] | 14 aprel 2012 |[[Taleh Qaraşov]] |[http://astara-ih.gov.az/ astara-ih.gov.az] |- | [[Babək rayonu|Babək]] |[[Rasim Hüseynov]] |14 mart 2016 |[[Elçin Hüseynəliyev]] |[http://babek-ih.nakhchivan.az babek-ih.nakhchivan.az] |- | [[Balakən rayonu|Balakən]] |[[İslam Rzayev]] | 18 may 2011 |[[Asif Məmmədov (icra başçısı)|Asif Məmmədov]] |[http://balaken-ih.gov.az/ balaken-ih.gov.az] |- | [[Beyləqan rayonu|Beyləqan]] |[[Asif Ağayev]] | 30 oktyabr 2018 |[[Vaqif Abdullayev (siyasətçi)|Vaqif Abdullayev]] |[http://www.beyleqan-ih.gov.az/ beyleqan-ih.gov.az] |- | [[Bərdə rayonu|Bərdə]] |[[Vidadi İsayev]] | 3 mart 2012 | İlham Ağayev |[http://berde-ih.gov.az/ berde-ih.gov.az] |- | [[Biləsuvar rayonu|Biləsuvar]] | [[Faiq Qürbətov]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40577 |access-date=2020-08-24 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075718/https://president.az/articles/40577 |url-status=live }}</ref> | 24 avqust 2020 |[[Mahir Quliyev (dövlət xadimi)|Mahir Quliyev]] |[http://bilesuvar-ih.gov.az/ bilesuvar-ih.gov.az] |- | [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] |[[Kamal Həsənov]] | 18 aprel 2016 |[[Mahmud Quliyev]] |[http://cabrail-ih.gov.az/ cabrail-ih.gov.az] |- | [[Cəlilabad rayonu|Cəlilabad]] |Rafiq Cəlilov<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53063 |access-date=2021-09-14 |archive-date=2021-09-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210914142759/https://president.az/articles/53063 |url-status=live }}</ref> |14 sentyabr 2021 |Namiq Zeynalov |[http://celilabad-ih.gov.az/ celilabad-ih.gov.az] |- | [[Culfa rayonu|Culfa]] |Siyam Hacıyev |2 aprel 2019 |[[Şükür Babayev]] |[http://culfa-ih.nakhchivan.az culfa-ih.nakhchivan.az] |- | [[Daşkəsən rayonu|Daşkəsən]] |[[Əhəd Abıyev]] | 23 fevral 2011 |[[Tahir Kərimov]] |[http://dashkesen-ih.gov.az/ dashkesen-ih.gov.az] |- | [[Füzuli rayonu|Füzuli]] |[[Alı Alıyev]] | 23 fevral 2011 |Nəbi Muxtarov |[http://fuzuli-ih.gov.az/ fuzuli-ih.gov.az] |- | [[Gədəbəy rayonu|Gədəbəy]] | | |[[İbrahim Mustafayev]] |[http://gedebey-ih.gov.az/ gedebey-ih.gov.az] |- | [[Goranboy rayonu|Goranboy]] |[[Məhərrəm Quliyev]] | 5 aprel 2019 |[[Nizaməddin Quliyev]] |[http://goranboy-ih.gov.az/ goranboy-ih.gov.az] |- | [[Göyçay rayonu|Göyçay]] | | |[[Mehdi Səlimzadə]] |[http://goychay-ih.gov.az/ goychay-ih.gov.az] |- | [[Göygöl rayonu|Göygöl]] |Elvin Paşayev |25.iyul.2022 |Arif Seyidov |[http://goygol-ih.gov.az/ goygol-ih.gov.az] |- | [[Hacıqabul rayonu|Hacıqabul]] |[[Rüstəm Xəlilov]] | 4 dekabr 2019 |[[Əhməd Muxtarov]] |[http://haciqabul-ih.gov.az/ haciqabul-ih.gov.az] |- | [[Xaçmaz rayonu|Xaçmaz]] | [[Elnur Rzayev]] | 31 oktyabr 2019 | [[Şəmsəddin Xanbabayev]] |[http://xachmaz-ih.gov.az/ xachmaz-ih.gov.az] |- | [[Xızı rayonu|Xızı]] |[[Xəzər Aslanov]] | 10 aprel 2012 |[[Vaqif Abdullayev (siyasətçi)|Vaqif Abdullayev]] |[http://khizi-ih.gov.az/ khizi-ih.gov.az] |- | [[Xocalı rayonu|Xocalı]] |[[Şahmar Usubov]] | 21 dekabr 2000 |[[Elman Məmmədov (siyasətçi)|Elman Məmmədov]] |[http://xocali-ih.gov.az/ xocali-ih.gov.az] |- | [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] |[[Eyvaz Hüseynov]] | 2 iyul 1992 | ''Vəzifə təsis olunub'' |[http://xocavend-ih.gov.az/ xocavend-ih.gov.az] |- | [[İmişli rayonu|İmişli]] | Elçin Rzayev | 21 may 2020 | [[Vilyam Hacıyev]] |[http://imishli-ih.gov.az/ imishli-ih.gov.az] |- | [[İsmayıllı rayonu|İsmayıllı]] |[[Nahid Bağırov]] | 5 mart 2020 |[[Mirdaməd Sadıqov]] |[http://ismayilli-ih.gov.az/ ismayilli-ih.gov.az] |- | [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] |[[Azər Qocayev]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/38217 |access-date=2020-05-13 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075720/https://president.az/articles/38217 |url-status=live }}</ref> | 13 may 2020 |[[Aqil Məmmədov (icra başçısı)|Aqil Məmmədov]] |[http://kelbecer-ih.gov.az/ kelbecer-ih.gov.az] |- | [[Kəngərli rayonu|Kəngərli]] |[[Kamal Ələkbərov]] |31 avqust 2015 |[[Ramiz Cəfərov (icra başçısı)|Ramiz Cəfərov]] |[http://kengerli-ih.nakhchivan.az kengerli-ih.nakhchivan.az] |- | [[Kürdəmir rayonu|Kürdəmir]] | [[Elxan İbrahimov]] | 18 fevral 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55464 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075109/https://president.az/az/articles/view/55464 |url-status=live }}</ref> |[[Ceyhun Cəfərov]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40553 |access-date=2020-08-20 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075720/https://president.az/articles/40553 |url-status=live }}</ref> |[http://kurdemir-ih.gov.az/ kurdemir-ih.gov.az] |- | [[Qax rayonu|Qax]] |[[Musa Şəkiliyev]] | 12 aprel 2010 |[[Telman Quliyev]] |[http://qax-ih.gov.az/ qax-ih.gov.az] |- | [[Qazax rayonu|Qazax]] |Rəcəb Babaşov |19 may 2016 |[[Ayaz Əsgərov]] |[http://qazax-ih.gov.az/ qazax-ih.gov.az] |- | [[Qəbələ rayonu|Qəbələ]] |Səbuhi Abdullayev |4 mart 2010 |[[Tofiq İbrahimov]] |[http://qebele-ih.gov.az/ qebele-ih.gov.az] |- | [[Qobustan rayonu|Qobustan]] |[[Adil Məmmədov (icra başçısı)|Adil Məmmədov]] | 26 aprel 2011 |[[İsmayıl Vəliyev (icra başçısı)|İsmayıl Vəliyev]] |[http://qobustan-ih.gov.az/ qobustan-ih.gov.az] |- | [[Quba rayonu|Quba]] |[[Ziyəddin Əliyev]] | 20 fevral 2017 |[[Yaşar Məmmədov]] |[http://quba-ih.gov.az/ quba-ih.gov.az] |- | [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] |[[Malik İsaqov]] | 8 sentyabr 2001 |[[Əvəz Hüseynquliyev]] |[http://qubadli-ih.gov.az/ qubadli-ih.gov.az] |- | [[Qusar rayonu|Qusar]] |[[Şair Alxasov]] | 18 dekabr 2007 | Zöhrab Pirimov |[http://qusar-ih.gov.az/ qusar-ih.gov.az] |- | [[Laçın rayonu|Laçın]] |[[Aqil Nəzərli]] | 16 iyun 2016 |[[Akif Səlimov]] |[http://lachin-ih.gov.az/ lachin-ih.gov.az] |- | [[Lerik rayonu|Lerik]] |Əkbər Abbasov |25.iyul.2022 |[[Rövşən Bağırov]] |[http://lerik-ih.gov.az/ lerik-ih.gov.az] |- | [[Masallı rayonu|Masallı]] |Araz Əhmedov | 25iyul2022 |Şahin Məmmədov |[http://masalli-ih.gov.az/ masalli-ih.gov.az] |- | [[Neftçala rayonu|Neftçala]] |[[Mirhəsən Seyidov]] | 5 mart 2020 |[[İsmayıl Vəliyev (icra başçısı)|İsmayıl Vəliyev]] |[http://neftchala-ih.gov.az/ neftchala-ih.gov.az] |- | [[Ordubad rayonu|Ordubad]] |[[Elşad Məmmədov (icra başçısı)|Elşad Məmmədov]] |22 aprel 2013 |[[Elşad Əliyev]] |[http://ordubad-ih.nakhchivan.az ordubad-ih.nakhchivan.az] |- | [[Oğuz rayonu|Oğuz]] |[[Eyvaz Qurbanov]] | 20 aprel 2011 |Aydın Əlihüseynov |[http://oguz-ih.gov.az/ oguz-ih.gov.az] |- | [[Saatlı rayonu|Saatlı]] | [[Elmir Bağırov]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40578 |access-date=2020-08-24 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075721/https://president.az/articles/40578 |url-status=live }}</ref> | 24 avqust 2020 |[[Nazim İsmayılov (siyasətçi)|Nazim İsmayılov]] |[http://saatli-ih.gov.az/ saatli-ih.gov.az] |- | [[Sabirabad rayonu|Sabirabad]] |[[Siraqəddin Cabbarov]] | 17 may 2019 | [[Nazim İsmayılov (icra başçısı)|Nazim İsmayılov]] |[http://sabirabad-ih.gov.az/ sabirabad-ih.gov.az] |- | [[Salyan rayonu|Salyan]] |[[Sevindik Hətəmov]] | 4 mart 2016 |[[Tahir Kərimov]] |[http://salyan-ih.gov.az/ salyan-ih.gov.az] |- | [[Samux rayonu|Samux]] |[[Alı Qocayev]] | 18 aprel 2012 |[[Vilyam Hacıyev]] |[http://samux-ih.gov.az/ samux-ih.gov.az] |- | [[Sədərək rayonu|Sədərək]] | [[Mahirə Adnayeva]] |6 oktyabr 2021<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53362 |access-date=2021-10-06 |archive-date=2021-10-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211006131141/https://president.az/articles/53362 |url-status=live }}</ref> |[[Həbib İbrahimov]] |[http://sederek-ih.nakhchivan.az http://sederek-ih.nakhchivan.az] |- | [[Siyəzən rayonu|Siyəzən]] |[[Novruz Novruzov]] | 5 aprel 2019 |[[Asif Hüseynov]] |[http://siyezen-ih.gov.az/ siyezen-ih.gov.az] |- | [[Şabran rayonu|Şabran]] |[[Asif Hüseynov]] | 5 aprel 2019 |[[Novruz Novruzov]] |[http://shabran-ih.gov.az/ shabran-ih.gov.az] |- | [[Şahbuz rayonu|Şahbuz]] |[[Rafael Babayev]] |8 noyabr 2016 |[[Nurəddin Quliyev]] |[http://sahbuz-ih.nakhchivan.az sahbuz-ih.nakhchivan.az] |- | [[Şamaxı rayonu|Şamaxı]] |[[Tahir Məmmədov (icra başçısı)|Tahir Məmmədov]] | 30 oktyabr 2018 |[[Asif Ağayev]] |[http://shamaxi-ih.gov.az/ shamaxi-ih.gov.az] |- | [[Şəmkir rayonu|Şəmkir]] |[[Rəşad Tağıyev]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53061 |access-date=2021-09-14 |archive-date=2021-09-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210914142759/https://president.az/articles/53061 |url-status=live }}</ref> |14 sentyabr 2021 |[[Alimpaşa Məmmədov]] |[http://shamkir-ih.gov.az/ shamkir-ih.gov.az] |- | [[Şərur rayonu|Şərur]] |[[Kamal Cəfərov (icra başçısı)|Kamal Cəfərov]] |1 iyun 2017 |[[İbrahim Məmmədov (icra başçısı)|İbrahim Məmmədov]] |[http://serur-ih.nakhchivan.az serur-ih.nakhchivan.az] |- | | | | | |- | [[Şuşa rayonu|Şuşa]] |[[Bayram Səfərov]] | 27 fevral 2009 |[[Nizami Bəhmənov]] |[http://shusha-ih.gov.az/ shusha-ih.gov.az] |- | [[Tərtər rayonu|Tərtər]] |[[Müstəqim Məmmədov]] |7 may 2014 |[[Ceyhun Cəfərov]] |[http://terter-ih.gov.az/ terter-ih.gov.az] |- | [[Tovuz rayonu|Tovuz]] |[[Məmməd Məmmədov (icra hakimi)|Məmməd Məmmədov]] | 7 iyun 2018 |[[Tofiq Zeynalov]] |[http://tovuz-ih.gov.az/ tovuz-ih.gov.az] |- | [[Ucar rayonu|Ucar]] |[[Mənsur Məmmədov]] | 27 yanvar 2015 |[[Yaşar Məmmədov]] |[http://ucar-ih.gov.az/ ucar-ih.gov.az] |- | [[Yardımlı rayonu|Yardımlı]] |[[Ayaz Əsgərov]] | 19 may 2016 |[[Sevindik Hətəmov]] |[http://yardimli-ih.gov.az/ yardimli-ih.gov.az] |- |[[Zaqatala rayonu|Zaqatala]] |[[Mübariz Əhmədzadə]] | 1 sentyabr 2009 |[[Asif Əsgərov (icra başçısı)|Asif Əsgərov]] |[http://zaqatala-ih.gov.az/ zaqatala-ih.gov.az] |- | [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] |[[Ramiz Həsənov (II)|Ramiz Həsənov]] | 26 aprel 2011 |[[Vəli Quliyev (icra başçısı)|Vəli Quliyev]] |[http://zengilan-ih.gov.az/ zengilan-ih.gov.az] |- | [[Zərdab rayonu|Zərdab]] |[[Mərdan Camalov]] | 12 noyabr 2019 |[[Lütvəli Babayev]] |[http://zerdab-ih.gov.az/ zerdab-ih.gov.az] |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|3}} == Xarici keçidlər == [[Kateqoriya:Azərbaycanda siyasət| ]] [[Kateqoriya:Vikipediya:Siyahılar]] [[Kateqoriya:Azərbaycanın yerli icra hakimiyyəti orqanlarının başçıları]] 5f3377z9eq7uvij36grwiuj6tcjkj6c 6547912 6547891 2022-07-25T09:28:21Z Dr.Wiki54 88744 /* Rayon icra hakimiyyətləri */ wikitext text/x-wiki == Şəhər icra hakimiyyətləri == {| class="wikitable" |- ! Şəhər ! İcra hakimiyyətinin başçısı ! Vəzifəyə<br>təyin olunduğu<br>tarix ! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları ! Rəsmi saytı |- | [[Bakı]] | [[Eldar Əzizov]] | 15 noyabr 2018<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=4535&doctype=0 ''"H. İ. Abutalıbovun Bakı şəhəri İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 30 yanvar 2001-ci il tarixli, 439 nömrəli '''Fərmanı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}</ref> | [[Hacıbala Abutalıbov]] | [http://baku-ih.gov.az/ baku-ih.gov.az] |- | [[Gəncə]] | [[Niyazi Bayramov]] |28 avqust 2018 | [[Elmar Vəliyev]] | [http://ganja-ih.gov.az/ ganja-ih.gov.az] |- | [[Sumqayıt]] | [[Zakir Fərəcov]] | 2 sentyabr 2015 |[[Eldar Əzizov]] | [http://sumqayit-ih.gov.az/ sumqayit-ih.gov.az] |- | [[Lənkəran]] | [[Taleh Qaraşov]] | 14 aprel 2012<ref name="2012-2168">[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=23352&doctype=0 ''"T.A.Qaraşovun Lənkəran şəhəri İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 14 aprel 2012-ci il tarixli, 2168 nömrəli '''Sərəncamı''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. [[e-qanun.az]] {{az}}</ref> |[[Tofiq İbrahimov]] | [http://lenkeran-ih.gov.az/ lenkeran-ih.gov.az] |- | [[Şəki]] | [[Elxan Usubov]] |23 may 2011 | [[Murad Cabbarlı]] | [http://sheki-ih.gov.az/ sheki-ih.gov.az] |- | [[Yevlax]] |[[Anar Tağıyev (dövlət xadimi)|Anar Tağıyev]] |31 oktyabr 2019 | [[Qoca Səmədov]] | [http://yevlax-ih.gov.az/ yevlax-ih.gov.az] |- | [[Mingəçevir]] | [[İlham İsmayılov (icra başçısı)|İlham İsmayılov]] | 17 dekabr 2018 |[[Niyazi Bayramov]] | [http://mingechevir-ih.gov.az/ mingechevir-ih.gov.az] |- | [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan]] | [[İlqar Abbasov]] | 12 noyabr 2019 | [[Mərdan Camalov]] | [http://shirvan-ih.gov.az/ shirvan-ih.gov.az] |- | [[Naxçıvan]] | [[Mirsənani Seyidov]] | 30 iyul 2018 | [[Vüqar Səfərov]] | [http://ih.nakhchivan.az ih.nakhchivan.az] |- | [[Naftalan]] | [[Vüqar Novruzov (icra başçısı)|Vüqar Novruzov]] | 4 dekabr 2019 | [[Rövşən İbrahimov]] | [http://naftalan-ih.gov.az/ naftalan-ih.gov.az] |} == Şəhər rayonlarının icra hakimiyyətləri == {| class="wikitable" |- ! Şəhərdə rayon ! İcra hakimiyyətinin başçısı ! Vəzifəyə<br>təyin olunduğu<br>tarix ! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları ! Rəsmi saytı |- | [[Binəqədi rayonu|Binəqədi]] (Bakı) | [[Elxan Allahverdiyev]] | 6 iyun 2018 | [[Xaləddin İsgəndərov]] | [http://binegedi-ih.gov.az/ binegedi-ih.gov.az] |- | [[Qaradağ rayonu|Qaradağ]] (Bakı) | [[Süleyman Mikayılov]] | 4 mart 2010<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=19307&doctype=0 ''"S.S.Mikayılovun Bakı Şəhəri Qaradağ Rayonu İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 4 mart 2010-cu il tarixli, 772 nömrəli '''Sərəncamı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}</ref> |Hüseyn İsrafilbəyov | [http://qaradagh.gov.az/ qaradagh.gov.az] |- | [[Yasamal rayonu|Yasamal]] (Bakı) | [[Elşad Həsənov (siyasətçi)|Elşad Həsənov]] | 12 noyabr 2019<ref>https://president.az/articles/34765 {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20191112120720/https://president.az/articles/34765 |date=2019-11-12 }} ''"E.E.Həsənovun Bakı şəhəri Yasamal Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 12 noyabr sentyabr 2019-cu il tarixli '''Sərəncamı'''. '''president.az'''] {{az}}</ref> |[[Əziz Əzizov (icra başçısı)|Əziz Əzizov]] | [http://yasamal-ih.gov.az/ yasamal-ih.gov.az] |- | [[Nizami rayonu (Bakı)|Nizami]] (Bakı) | [[Coşqun Cəbrayılov]] | 18 fevral 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55463 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075108/https://president.az/az/articles/view/55463 |url-status=live }}</ref> | [[Arif Qasımov (icra başçısı)|Arif Qasımov]] | [http://nizami-ih.gov.az/ nizami-ih.gov.az] |- | [[Nərimanov rayonu|Nərimanov]] (Bakı) |[[Elgin Həbibullayev]] | 18 fevral 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55462 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075107/https://president.az/az/articles/view/55462 |url-status=live }}</ref> |[[Abdin Fərzəliyev]] | [http://narimanov-ih.gov.az/ narimanov-ih.gov.az] |- | [[Nəsimi rayonu|Nəsimi]] (Bakı) | [[Asif Əsgərov]] | 2 sentyabr 2015 | [[Nəsib Məhəməliyev]] | [http://nasimi-ih.gov.az/ nasimi-ih.gov.az] |- | [[Pirallahı rayonu|Pirallahı]] (Bakı) | [[Vasif İmanov]] | 7 iyun 2013<ref>[http://www.president.az/articles/7534 ''"V.H.İmanovun Bakı şəhəri Pirallahı rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 7 mart 2013-cü il tarixli '''Sərəncamı'''. '''president.az'''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130511170142/http://president.az/articles/7534 |date=2013-05-11 }} {{az}}</ref> | ''Vəzifə təsis olunub.'' | [http://pirallahi-ih.gov.az/ pirallahi-ih.gov.az/] |- | [[Sabunçu rayonu|Sabunçu]] (Bakı) | [[Adil Vəliyev]] | 14 aprel 2012<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=23350&doctype=0 ''"A.Ə.Vəliyevin Bakı şəhəri Sabunçu rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 14 aprel 2012-ci il tarixli, 2172 nömrəli '''Sərəncamı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}</ref> | Əlibaba Əliyev | [http://sabunchu-ih.gov.az/ sabunchu-ih.gov.az] |- | [[Səbail rayonu|Səbail]] (Bakı) | [[Vüqar Zeynalov]] | 30 oktyabr 2018 |[[Eldar Əzizov]] | [http://sabail-ih.gov.az/ sabail-ih.gov.az] |- | [[Suraxanı rayonu|Suraxanı]] (Bakı) | [[Əziz Əzizov (icra başçısı)|Əziz Əzizov]] | 12 noyabr 2019 |[[İlqar Abbasov]] | [http://surakhani-ih.gov.az/ surakhani-ih.gov.az] |- | [[Xətai rayonu|Xətai]] (Bakı) | [[Rafiq Quliyev (icra başçısı)|Rafiq Quluyev]] | 12 noyabr 2019 |[[Razim Məmmədov]] | [http://khatai-ih.gov.az/ khatai-ih.gov.az] |- | [[Xəzər rayonu|Xəzər]] (Bakı) | [[Elşən Salahov]] | 5 fevral 2019 | [[Gülağa İslamov]] | [http://xazar-ih.gov.az/ xazar-ih.gov.az] |} == Rayon icra hakimiyyətləri == {| class="wikitable" |+ |- ! Rayon ! İcra hakimiyyətinin başçısı ! Vəzifəyə<br>təyin olunduğu<br>tarix ! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları ! Rəsmi saytı |- | [[Abşeron rayonu|Abşeron]] |[[Abdin Fərzəliyev]] |19 yanvar 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55282 |access-date=2022-01-19 |archive-date=2022-01-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220119101838/https://president.az/az/articles/view/55282 |url-status=live }}</ref> |[[İradə Gülməmmədova]] |[http://absheron.gov.az/ absheron.gov.az] |- | [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] |[[Rafil Hüseynov]] |20 noyabr 2019 |[[Şahin Məmmədov (siyasətçi)|Şahin Məmmədov]] |[http://agcabedi-ih.gov.az/ agcabedi-ih.gov.az] |- | [[Ağdam rayonu|Ağdam]] |[[Vaqif Həsənov]] |28 avqust 2018 |[[Raqub Məmmədov]] |[http://agdam-ih.gov.az/ agdam-ih.gov.az] |- | [[Ağdaş rayonu|Ağdaş]] |[[Tofiq İbrahimov]] | 14 aprel 2012 |[[Rafiq Niftəliyev]] |[http://agdash-ih.gov.az/ agdash-ih.gov.az] |- | [[Ağstafa rayonu|Ağstafa]] | [[Seymur Orucov]] | 21 may 2020 |[[Nizaməddin Quliyev]] |[http://agstafa-ih.gov.az/ agstafa-ih.gov.az] |- | [[Ağsu rayonu|Ağsu]] |[[Rövşən Bağırov]] |29 aprel 2021<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/51329 |access-date=2021-04-29 |archive-date=2021-04-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210429141930/https://president.az/articles/51329 |url-status=live }}</ref> |[[Vahid Tağıyev]] |[http://agsu-ih.gov.az/ agsu-ih.gov.az] |- | [[Astara rayonu|Astara]] |[[Qəzənfər Ağayev (dövlət xadimi)|Qəzənfər Ağayev]] | 14 aprel 2012 |[[Taleh Qaraşov]] |[http://astara-ih.gov.az/ astara-ih.gov.az] |- | [[Babək rayonu|Babək]] |[[Rasim Hüseynov]] |14 mart 2016 |[[Elçin Hüseynəliyev]] |[http://babek-ih.nakhchivan.az babek-ih.nakhchivan.az] |- | [[Balakən rayonu|Balakən]] |[[İslam Rzayev]] | 18 may 2011 |[[Asif Məmmədov (icra başçısı)|Asif Məmmədov]] |[http://balaken-ih.gov.az/ balaken-ih.gov.az] |- | [[Beyləqan rayonu|Beyləqan]] |[[Asif Ağayev]] | 30 oktyabr 2018 |[[Vaqif Abdullayev (siyasətçi)|Vaqif Abdullayev]] |[http://www.beyleqan-ih.gov.az/ beyleqan-ih.gov.az] |- | [[Bərdə rayonu|Bərdə]] |[[Vidadi İsayev]] | 3 mart 2012 | İlham Ağayev |[http://berde-ih.gov.az/ berde-ih.gov.az] |- | [[Biləsuvar rayonu|Biləsuvar]] | [[Faiq Qürbətov]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40577 |access-date=2020-08-24 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075718/https://president.az/articles/40577 |url-status=live }}</ref> | 24 avqust 2020 |[[Mahir Quliyev (dövlət xadimi)|Mahir Quliyev]] |[http://bilesuvar-ih.gov.az/ bilesuvar-ih.gov.az] |- | [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] |[[Kamal Həsənov]] | 18 aprel 2016 |[[Mahmud Quliyev]] |[http://cabrail-ih.gov.az/ cabrail-ih.gov.az] |- | [[Cəlilabad rayonu|Cəlilabad]] |Rafiq Cəlilov<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53063 |access-date=2021-09-14 |archive-date=2021-09-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210914142759/https://president.az/articles/53063 |url-status=live }}</ref> |14 sentyabr 2021 |Namiq Zeynalov |[http://celilabad-ih.gov.az/ celilabad-ih.gov.az] |- | [[Culfa rayonu|Culfa]] |Siyam Hacıyev |2 aprel 2019 |[[Şükür Babayev]] |[http://culfa-ih.nakhchivan.az culfa-ih.nakhchivan.az] |- | [[Daşkəsən rayonu|Daşkəsən]] |[[Əhəd Abıyev]] | 23 fevral 2011 |[[Tahir Kərimov]] |[http://dashkesen-ih.gov.az/ dashkesen-ih.gov.az] |- | [[Füzuli rayonu|Füzuli]] |[[Alı Alıyev]] | 23 fevral 2011 |Nəbi Muxtarov |[http://fuzuli-ih.gov.az/ fuzuli-ih.gov.az] |- | [[Gədəbəy rayonu|Gədəbəy]] | | |[[İbrahim Mustafayev]] |[http://gedebey-ih.gov.az/ gedebey-ih.gov.az] |- | [[Goranboy rayonu|Goranboy]] |[[Məhərrəm Quliyev]] | 5 aprel 2019 |[[Nizaməddin Quliyev]] |[http://goranboy-ih.gov.az/ goranboy-ih.gov.az] |- | [[Göyçay rayonu|Göyçay]] | | |[[Mehdi Səlimzadə]] |[http://goychay-ih.gov.az/ goychay-ih.gov.az] |- | [[Göygöl rayonu|Göygöl]] |Elvin Paşayev |25 iyul 2022<ref>https://president.az/az/articles/view/56738</ref> |Arif Seyidov |[http://goygol-ih.gov.az/ goygol-ih.gov.az] |- | [[Hacıqabul rayonu|Hacıqabul]] |[[Rüstəm Xəlilov]] | 4 dekabr 2019 |[[Əhməd Muxtarov]] |[http://haciqabul-ih.gov.az/ haciqabul-ih.gov.az] |- | [[Xaçmaz rayonu|Xaçmaz]] | [[Elnur Rzayev]] | 31 oktyabr 2019 | [[Şəmsəddin Xanbabayev]] |[http://xachmaz-ih.gov.az/ xachmaz-ih.gov.az] |- | [[Xızı rayonu|Xızı]] |[[Xəzər Aslanov]] | 10 aprel 2012 |[[Vaqif Abdullayev (siyasətçi)|Vaqif Abdullayev]] |[http://khizi-ih.gov.az/ khizi-ih.gov.az] |- | [[Xocalı rayonu|Xocalı]] |[[Şahmar Usubov]] | 21 dekabr 2000 |[[Elman Məmmədov (siyasətçi)|Elman Məmmədov]] |[http://xocali-ih.gov.az/ xocali-ih.gov.az] |- | [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] |[[Eyvaz Hüseynov]] | 2 iyul 1992 | ''Vəzifə təsis olunub'' |[http://xocavend-ih.gov.az/ xocavend-ih.gov.az] |- | [[İmişli rayonu|İmişli]] | Elçin Rzayev | 21 may 2020 | [[Vilyam Hacıyev]] |[http://imishli-ih.gov.az/ imishli-ih.gov.az] |- | [[İsmayıllı rayonu|İsmayıllı]] |[[Nahid Bağırov]] | 5 mart 2020 |[[Mirdaməd Sadıqov]] |[http://ismayilli-ih.gov.az/ ismayilli-ih.gov.az] |- | [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] |[[Azər Qocayev]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/38217 |access-date=2020-05-13 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075720/https://president.az/articles/38217 |url-status=live }}</ref> | 13 may 2020 |[[Aqil Məmmədov (icra başçısı)|Aqil Məmmədov]] |[http://kelbecer-ih.gov.az/ kelbecer-ih.gov.az] |- | [[Kəngərli rayonu|Kəngərli]] |[[Kamal Ələkbərov]] |31 avqust 2015 |[[Ramiz Cəfərov (icra başçısı)|Ramiz Cəfərov]] |[http://kengerli-ih.nakhchivan.az kengerli-ih.nakhchivan.az] |- | [[Kürdəmir rayonu|Kürdəmir]] | [[Elxan İbrahimov]] | 18 fevral 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55464 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075109/https://president.az/az/articles/view/55464 |url-status=live }}</ref> |[[Ceyhun Cəfərov]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40553 |access-date=2020-08-20 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075720/https://president.az/articles/40553 |url-status=live }}</ref> |[http://kurdemir-ih.gov.az/ kurdemir-ih.gov.az] |- | [[Qax rayonu|Qax]] |[[Musa Şəkiliyev]] | 12 aprel 2010 |[[Telman Quliyev]] |[http://qax-ih.gov.az/ qax-ih.gov.az] |- | [[Qazax rayonu|Qazax]] |Rəcəb Babaşov |19 may 2016 |[[Ayaz Əsgərov]] |[http://qazax-ih.gov.az/ qazax-ih.gov.az] |- | [[Qəbələ rayonu|Qəbələ]] |Səbuhi Abdullayev |4 mart 2010 |[[Tofiq İbrahimov]] |[http://qebele-ih.gov.az/ qebele-ih.gov.az] |- | [[Qobustan rayonu|Qobustan]] |[[Adil Məmmədov (icra başçısı)|Adil Məmmədov]] | 26 aprel 2011 |[[İsmayıl Vəliyev (icra başçısı)|İsmayıl Vəliyev]] |[http://qobustan-ih.gov.az/ qobustan-ih.gov.az] |- | [[Quba rayonu|Quba]] |[[Ziyəddin Əliyev]] | 20 fevral 2017 |[[Yaşar Məmmədov]] |[http://quba-ih.gov.az/ quba-ih.gov.az] |- | [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] |[[Malik İsaqov]] | 8 sentyabr 2001 |[[Əvəz Hüseynquliyev]] |[http://qubadli-ih.gov.az/ qubadli-ih.gov.az] |- | [[Qusar rayonu|Qusar]] |[[Şair Alxasov]] | 18 dekabr 2007 | Zöhrab Pirimov |[http://qusar-ih.gov.az/ qusar-ih.gov.az] |- | [[Laçın rayonu|Laçın]] |[[Aqil Nəzərli]] | 16 iyun 2016 |[[Akif Səlimov]] |[http://lachin-ih.gov.az/ lachin-ih.gov.az] |- | [[Lerik rayonu|Lerik]] |Əkbər Abbasov<ref>https://president.az/az/articles/view/56739</ref> |25 iyul 2022 |[[Rövşən Bağırov]] |[http://lerik-ih.gov.az/ lerik-ih.gov.az] |- | [[Masallı rayonu|Masallı]] |Araz Əhmədov |25 iyul 2022<ref>https://president.az/az/articles/view/56737</ref> |Şahin Məmmədov |[http://masalli-ih.gov.az/ masalli-ih.gov.az] |- | [[Neftçala rayonu|Neftçala]] |[[Mirhəsən Seyidov]] | 5 mart 2020 |[[İsmayıl Vəliyev (icra başçısı)|İsmayıl Vəliyev]] |[http://neftchala-ih.gov.az/ neftchala-ih.gov.az] |- | [[Ordubad rayonu|Ordubad]] |[[Elşad Məmmədov (icra başçısı)|Elşad Məmmədov]] |22 aprel 2013 |[[Elşad Əliyev]] |[http://ordubad-ih.nakhchivan.az ordubad-ih.nakhchivan.az] |- | [[Oğuz rayonu|Oğuz]] |[[Eyvaz Qurbanov]] | 20 aprel 2011 |Aydın Əlihüseynov |[http://oguz-ih.gov.az/ oguz-ih.gov.az] |- | [[Saatlı rayonu|Saatlı]] | [[Elmir Bağırov]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40578 |access-date=2020-08-24 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075721/https://president.az/articles/40578 |url-status=live }}</ref> | 24 avqust 2020 |[[Nazim İsmayılov (siyasətçi)|Nazim İsmayılov]] |[http://saatli-ih.gov.az/ saatli-ih.gov.az] |- | [[Sabirabad rayonu|Sabirabad]] |[[Siraqəddin Cabbarov]] | 17 may 2019 | [[Nazim İsmayılov (icra başçısı)|Nazim İsmayılov]] |[http://sabirabad-ih.gov.az/ sabirabad-ih.gov.az] |- | [[Salyan rayonu|Salyan]] |[[Sevindik Hətəmov]] | 4 mart 2016 |[[Tahir Kərimov]] |[http://salyan-ih.gov.az/ salyan-ih.gov.az] |- | [[Samux rayonu|Samux]] |[[Alı Qocayev]] | 18 aprel 2012 |[[Vilyam Hacıyev]] |[http://samux-ih.gov.az/ samux-ih.gov.az] |- | [[Sədərək rayonu|Sədərək]] | [[Mahirə Adnayeva]] |6 oktyabr 2021<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53362 |access-date=2021-10-06 |archive-date=2021-10-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211006131141/https://president.az/articles/53362 |url-status=live }}</ref> |[[Həbib İbrahimov]] |[http://sederek-ih.nakhchivan.az http://sederek-ih.nakhchivan.az] |- | [[Siyəzən rayonu|Siyəzən]] |[[Novruz Novruzov]] | 5 aprel 2019 |[[Asif Hüseynov]] |[http://siyezen-ih.gov.az/ siyezen-ih.gov.az] |- | [[Şabran rayonu|Şabran]] |[[Asif Hüseynov]] | 5 aprel 2019 |[[Novruz Novruzov]] |[http://shabran-ih.gov.az/ shabran-ih.gov.az] |- | [[Şahbuz rayonu|Şahbuz]] |[[Rafael Babayev]] |8 noyabr 2016 |[[Nurəddin Quliyev]] |[http://sahbuz-ih.nakhchivan.az sahbuz-ih.nakhchivan.az] |- | [[Şamaxı rayonu|Şamaxı]] |[[Tahir Məmmədov (icra başçısı)|Tahir Məmmədov]] | 30 oktyabr 2018 |[[Asif Ağayev]] |[http://shamaxi-ih.gov.az/ shamaxi-ih.gov.az] |- | [[Şəmkir rayonu|Şəmkir]] |[[Rəşad Tağıyev]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53061 |access-date=2021-09-14 |archive-date=2021-09-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210914142759/https://president.az/articles/53061 |url-status=live }}</ref> |14 sentyabr 2021 |[[Alimpaşa Məmmədov]] |[http://shamkir-ih.gov.az/ shamkir-ih.gov.az] |- | [[Şərur rayonu|Şərur]] |[[Kamal Cəfərov (icra başçısı)|Kamal Cəfərov]] |1 iyun 2017 |[[İbrahim Məmmədov (icra başçısı)|İbrahim Məmmədov]] |[http://serur-ih.nakhchivan.az serur-ih.nakhchivan.az] |- | | | | | |- | [[Şuşa rayonu|Şuşa]] |[[Bayram Səfərov]] | 27 fevral 2009 |[[Nizami Bəhmənov]] |[http://shusha-ih.gov.az/ shusha-ih.gov.az] |- | [[Tərtər rayonu|Tərtər]] |[[Müstəqim Məmmədov]] |7 may 2014 |[[Ceyhun Cəfərov]] |[http://terter-ih.gov.az/ terter-ih.gov.az] |- | [[Tovuz rayonu|Tovuz]] |[[Məmməd Məmmədov (icra hakimi)|Məmməd Məmmədov]] | 7 iyun 2018 |[[Tofiq Zeynalov]] |[http://tovuz-ih.gov.az/ tovuz-ih.gov.az] |- | [[Ucar rayonu|Ucar]] |[[Mənsur Məmmədov]] | 27 yanvar 2015 |[[Yaşar Məmmədov]] |[http://ucar-ih.gov.az/ ucar-ih.gov.az] |- | [[Yardımlı rayonu|Yardımlı]] |[[Ayaz Əsgərov]] | 19 may 2016 |[[Sevindik Hətəmov]] |[http://yardimli-ih.gov.az/ yardimli-ih.gov.az] |- |[[Zaqatala rayonu|Zaqatala]] |[[Mübariz Əhmədzadə]] | 1 sentyabr 2009 |[[Asif Əsgərov (icra başçısı)|Asif Əsgərov]] |[http://zaqatala-ih.gov.az/ zaqatala-ih.gov.az] |- | [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] |[[Ramiz Həsənov (II)|Ramiz Həsənov]] | 26 aprel 2011 |[[Vəli Quliyev (icra başçısı)|Vəli Quliyev]] |[http://zengilan-ih.gov.az/ zengilan-ih.gov.az] |- | [[Zərdab rayonu|Zərdab]] |[[Mərdan Camalov]] | 12 noyabr 2019 |[[Lütvəli Babayev]] |[http://zerdab-ih.gov.az/ zerdab-ih.gov.az] |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|3}} == Xarici keçidlər == [[Kateqoriya:Azərbaycanda siyasət| ]] [[Kateqoriya:Vikipediya:Siyahılar]] [[Kateqoriya:Azərbaycanın yerli icra hakimiyyəti orqanlarının başçıları]] r800qrnuu5b54it4pfx8ltzbodndhh4 6547928 6547912 2022-07-25T09:35:12Z Dr.Wiki54 88744 /* Rayon icra hakimiyyətləri */ wikitext text/x-wiki == Şəhər icra hakimiyyətləri == {| class="wikitable" |- ! Şəhər ! İcra hakimiyyətinin başçısı ! Vəzifəyə<br>təyin olunduğu<br>tarix ! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları ! Rəsmi saytı |- | [[Bakı]] | [[Eldar Əzizov]] | 15 noyabr 2018<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=4535&doctype=0 ''"H. İ. Abutalıbovun Bakı şəhəri İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 30 yanvar 2001-ci il tarixli, 439 nömrəli '''Fərmanı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}</ref> | [[Hacıbala Abutalıbov]] | [http://baku-ih.gov.az/ baku-ih.gov.az] |- | [[Gəncə]] | [[Niyazi Bayramov]] |28 avqust 2018 | [[Elmar Vəliyev]] | [http://ganja-ih.gov.az/ ganja-ih.gov.az] |- | [[Sumqayıt]] | [[Zakir Fərəcov]] | 2 sentyabr 2015 |[[Eldar Əzizov]] | [http://sumqayit-ih.gov.az/ sumqayit-ih.gov.az] |- | [[Lənkəran]] | [[Taleh Qaraşov]] | 14 aprel 2012<ref name="2012-2168">[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=23352&doctype=0 ''"T.A.Qaraşovun Lənkəran şəhəri İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 14 aprel 2012-ci il tarixli, 2168 nömrəli '''Sərəncamı''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. [[e-qanun.az]] {{az}}</ref> |[[Tofiq İbrahimov]] | [http://lenkeran-ih.gov.az/ lenkeran-ih.gov.az] |- | [[Şəki]] | [[Elxan Usubov]] |23 may 2011 | [[Murad Cabbarlı]] | [http://sheki-ih.gov.az/ sheki-ih.gov.az] |- | [[Yevlax]] |[[Anar Tağıyev (dövlət xadimi)|Anar Tağıyev]] |31 oktyabr 2019 | [[Qoca Səmədov]] | [http://yevlax-ih.gov.az/ yevlax-ih.gov.az] |- | [[Mingəçevir]] | [[İlham İsmayılov (icra başçısı)|İlham İsmayılov]] | 17 dekabr 2018 |[[Niyazi Bayramov]] | [http://mingechevir-ih.gov.az/ mingechevir-ih.gov.az] |- | [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan]] | [[İlqar Abbasov]] | 12 noyabr 2019 | [[Mərdan Camalov]] | [http://shirvan-ih.gov.az/ shirvan-ih.gov.az] |- | [[Naxçıvan]] | [[Mirsənani Seyidov]] | 30 iyul 2018 | [[Vüqar Səfərov]] | [http://ih.nakhchivan.az ih.nakhchivan.az] |- | [[Naftalan]] | [[Vüqar Novruzov (icra başçısı)|Vüqar Novruzov]] | 4 dekabr 2019 | [[Rövşən İbrahimov]] | [http://naftalan-ih.gov.az/ naftalan-ih.gov.az] |} == Şəhər rayonlarının icra hakimiyyətləri == {| class="wikitable" |- ! Şəhərdə rayon ! İcra hakimiyyətinin başçısı ! Vəzifəyə<br>təyin olunduğu<br>tarix ! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları ! Rəsmi saytı |- | [[Binəqədi rayonu|Binəqədi]] (Bakı) | [[Elxan Allahverdiyev]] | 6 iyun 2018 | [[Xaləddin İsgəndərov]] | [http://binegedi-ih.gov.az/ binegedi-ih.gov.az] |- | [[Qaradağ rayonu|Qaradağ]] (Bakı) | [[Süleyman Mikayılov]] | 4 mart 2010<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=19307&doctype=0 ''"S.S.Mikayılovun Bakı Şəhəri Qaradağ Rayonu İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 4 mart 2010-cu il tarixli, 772 nömrəli '''Sərəncamı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}</ref> |Hüseyn İsrafilbəyov | [http://qaradagh.gov.az/ qaradagh.gov.az] |- | [[Yasamal rayonu|Yasamal]] (Bakı) | [[Elşad Həsənov (siyasətçi)|Elşad Həsənov]] | 12 noyabr 2019<ref>https://president.az/articles/34765 {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20191112120720/https://president.az/articles/34765 |date=2019-11-12 }} ''"E.E.Həsənovun Bakı şəhəri Yasamal Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 12 noyabr sentyabr 2019-cu il tarixli '''Sərəncamı'''. '''president.az'''] {{az}}</ref> |[[Əziz Əzizov (icra başçısı)|Əziz Əzizov]] | [http://yasamal-ih.gov.az/ yasamal-ih.gov.az] |- | [[Nizami rayonu (Bakı)|Nizami]] (Bakı) | [[Coşqun Cəbrayılov]] | 18 fevral 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55463 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075108/https://president.az/az/articles/view/55463 |url-status=live }}</ref> | [[Arif Qasımov (icra başçısı)|Arif Qasımov]] | [http://nizami-ih.gov.az/ nizami-ih.gov.az] |- | [[Nərimanov rayonu|Nərimanov]] (Bakı) |[[Elgin Həbibullayev]] | 18 fevral 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55462 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075107/https://president.az/az/articles/view/55462 |url-status=live }}</ref> |[[Abdin Fərzəliyev]] | [http://narimanov-ih.gov.az/ narimanov-ih.gov.az] |- | [[Nəsimi rayonu|Nəsimi]] (Bakı) | [[Asif Əsgərov]] | 2 sentyabr 2015 | [[Nəsib Məhəməliyev]] | [http://nasimi-ih.gov.az/ nasimi-ih.gov.az] |- | [[Pirallahı rayonu|Pirallahı]] (Bakı) | [[Vasif İmanov]] | 7 iyun 2013<ref>[http://www.president.az/articles/7534 ''"V.H.İmanovun Bakı şəhəri Pirallahı rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 7 mart 2013-cü il tarixli '''Sərəncamı'''. '''president.az'''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130511170142/http://president.az/articles/7534 |date=2013-05-11 }} {{az}}</ref> | ''Vəzifə təsis olunub.'' | [http://pirallahi-ih.gov.az/ pirallahi-ih.gov.az/] |- | [[Sabunçu rayonu|Sabunçu]] (Bakı) | [[Adil Vəliyev]] | 14 aprel 2012<ref>[http://e-qanun.az/print.php?internal=view&target=1&docid=23350&doctype=0 ''"A.Ə.Vəliyevin Bakı şəhəri Sabunçu rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı təyin edilməsi haqqında"'' Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 14 aprel 2012-ci il tarixli, 2172 nömrəli '''Sərəncamı'''. '''e-qanun.az''']{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{az}}</ref> | Əlibaba Əliyev | [http://sabunchu-ih.gov.az/ sabunchu-ih.gov.az] |- | [[Səbail rayonu|Səbail]] (Bakı) | [[Vüqar Zeynalov]] | 30 oktyabr 2018 |[[Eldar Əzizov]] | [http://sabail-ih.gov.az/ sabail-ih.gov.az] |- | [[Suraxanı rayonu|Suraxanı]] (Bakı) | [[Əziz Əzizov (icra başçısı)|Əziz Əzizov]] | 12 noyabr 2019 |[[İlqar Abbasov]] | [http://surakhani-ih.gov.az/ surakhani-ih.gov.az] |- | [[Xətai rayonu|Xətai]] (Bakı) | [[Rafiq Quliyev (icra başçısı)|Rafiq Quluyev]] | 12 noyabr 2019 |[[Razim Məmmədov]] | [http://khatai-ih.gov.az/ khatai-ih.gov.az] |- | [[Xəzər rayonu|Xəzər]] (Bakı) | [[Elşən Salahov]] | 5 fevral 2019 | [[Gülağa İslamov]] | [http://xazar-ih.gov.az/ xazar-ih.gov.az] |} == Rayon icra hakimiyyətləri == {| class="wikitable" |+ |- ! Rayon ! İcra hakimiyyətinin başçısı ! Vəzifəyə<br>təyin olunduğu<br>tarix ! Əvvəlki İcra hakimiyyəti başçıları ! Rəsmi saytı |- | [[Abşeron rayonu|Abşeron]] |[[Abdin Fərzəliyev]] |19 yanvar 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55282 |access-date=2022-01-19 |archive-date=2022-01-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220119101838/https://president.az/az/articles/view/55282 |url-status=live }}</ref> |[[İradə Gülməmmədova]] |[http://absheron.gov.az/ absheron.gov.az] |- | [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] |[[Rafil Hüseynov]] |20 noyabr 2019 |[[Şahin Məmmədov (siyasətçi)|Şahin Məmmədov]] |[http://agcabedi-ih.gov.az/ agcabedi-ih.gov.az] |- | [[Ağdam rayonu|Ağdam]] |[[Vaqif Həsənov]] |28 avqust 2018 |[[Raqub Məmmədov]] |[http://agdam-ih.gov.az/ agdam-ih.gov.az] |- | [[Ağdaş rayonu|Ağdaş]] |[[Tofiq İbrahimov]] | 14 aprel 2012 |[[Rafiq Niftəliyev]] |[http://agdash-ih.gov.az/ agdash-ih.gov.az] |- | [[Ağstafa rayonu|Ağstafa]] | [[Seymur Orucov]] | 21 may 2020 |[[Nizaməddin Quliyev]] |[http://agstafa-ih.gov.az/ agstafa-ih.gov.az] |- | [[Ağsu rayonu|Ağsu]] |[[Rövşən Bağırov]] |29 aprel 2021<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/51329 |access-date=2021-04-29 |archive-date=2021-04-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210429141930/https://president.az/articles/51329 |url-status=live }}</ref> |[[Vahid Tağıyev]] |[http://agsu-ih.gov.az/ agsu-ih.gov.az] |- | [[Astara rayonu|Astara]] |[[Qəzənfər Ağayev (dövlət xadimi)|Qəzənfər Ağayev]] | 14 aprel 2012 |[[Taleh Qaraşov]] |[http://astara-ih.gov.az/ astara-ih.gov.az] |- | [[Babək rayonu|Babək]] |[[Rasim Hüseynov]] |14 mart 2016 |[[Elçin Hüseynəliyev]] |[http://babek-ih.nakhchivan.az babek-ih.nakhchivan.az] |- | [[Balakən rayonu|Balakən]] |[[İslam Rzayev]] | 18 may 2011 |[[Asif Məmmədov (icra başçısı)|Asif Məmmədov]] |[http://balaken-ih.gov.az/ balaken-ih.gov.az] |- | [[Beyləqan rayonu|Beyləqan]] |[[Asif Ağayev]] | 30 oktyabr 2018 |[[Vaqif Abdullayev (siyasətçi)|Vaqif Abdullayev]] |[http://www.beyleqan-ih.gov.az/ beyleqan-ih.gov.az] |- | [[Bərdə rayonu|Bərdə]] |[[Vidadi İsayev]] | 3 mart 2012 | İlham Ağayev |[http://berde-ih.gov.az/ berde-ih.gov.az] |- | [[Biləsuvar rayonu|Biləsuvar]] | [[Faiq Qürbətov]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40577 |access-date=2020-08-24 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075718/https://president.az/articles/40577 |url-status=live }}</ref> | 24 avqust 2020 |[[Mahir Quliyev (dövlət xadimi)|Mahir Quliyev]] |[http://bilesuvar-ih.gov.az/ bilesuvar-ih.gov.az] |- | [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] |[[Kamal Həsənov]] | 18 aprel 2016 |[[Mahmud Quliyev]] |[http://cabrail-ih.gov.az/ cabrail-ih.gov.az] |- | [[Cəlilabad rayonu|Cəlilabad]] |Rafiq Cəlilov<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53063 |access-date=2021-09-14 |archive-date=2021-09-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210914142759/https://president.az/articles/53063 |url-status=live }}</ref> |14 sentyabr 2021 |Namiq Zeynalov |[http://celilabad-ih.gov.az/ celilabad-ih.gov.az] |- | [[Culfa rayonu|Culfa]] |Siyam Hacıyev |2 aprel 2019 |[[Şükür Babayev]] |[http://culfa-ih.nakhchivan.az culfa-ih.nakhchivan.az] |- | [[Daşkəsən rayonu|Daşkəsən]] |[[Əhəd Abıyev]] | 23 fevral 2011 |[[Tahir Kərimov]] |[http://dashkesen-ih.gov.az/ dashkesen-ih.gov.az] |- | [[Füzuli rayonu|Füzuli]] |[[Alı Alıyev]] | 23 fevral 2011 |Nəbi Muxtarov |[http://fuzuli-ih.gov.az/ fuzuli-ih.gov.az] |- | [[Gədəbəy rayonu|Gədəbəy]] | | |[[İbrahim Mustafayev]] |[http://gedebey-ih.gov.az/ gedebey-ih.gov.az] |- | [[Goranboy rayonu|Goranboy]] |[[Məhərrəm Quliyev]] | 5 aprel 2019 |[[Nizaməddin Quliyev]] |[http://goranboy-ih.gov.az/ goranboy-ih.gov.az] |- | [[Göyçay rayonu|Göyçay]] | | |[[Mehdi Səlimzadə]] |[http://goychay-ih.gov.az/ goychay-ih.gov.az] |- | [[Göygöl rayonu|Göygöl]] |Elvin Paşayev |25 iyul 2022<ref>https://president.az/az/articles/view/56738</ref> |Arif Seyidov |[http://goygol-ih.gov.az/ goygol-ih.gov.az] |- | [[Hacıqabul rayonu|Hacıqabul]] |[[Rüstəm Xəlilov]] | 4 dekabr 2019 |[[Əhməd Muxtarov]] |[http://haciqabul-ih.gov.az/ haciqabul-ih.gov.az] |- | [[Xaçmaz rayonu|Xaçmaz]] | [[Elnur Rzayev]] | 31 oktyabr 2019 | [[Şəmsəddin Xanbabayev]] |[http://xachmaz-ih.gov.az/ xachmaz-ih.gov.az] |- | [[Xızı rayonu|Xızı]] |[[Xəzər Aslanov]] | 10 aprel 2012 |[[Vaqif Abdullayev (siyasətçi)|Vaqif Abdullayev]] |[http://khizi-ih.gov.az/ khizi-ih.gov.az] |- | [[Xocalı rayonu|Xocalı]] |[[Şahmar Usubov]] | 21 dekabr 2000 |[[Elman Məmmədov (siyasətçi)|Elman Məmmədov]] |[http://xocali-ih.gov.az/ xocali-ih.gov.az] |- | [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] |[[Eyvaz Hüseynov]] | 2 iyul 1992 | ''Vəzifə təsis olunub'' |[http://xocavend-ih.gov.az/ xocavend-ih.gov.az] |- | [[İmişli rayonu|İmişli]] | Elçin Rzayev | 21 may 2020 | [[Vilyam Hacıyev]] |[http://imishli-ih.gov.az/ imishli-ih.gov.az] |- | [[İsmayıllı rayonu|İsmayıllı]] |[[Nahid Bağırov]] | 5 mart 2020 |[[Mirdaməd Sadıqov]] |[http://ismayilli-ih.gov.az/ ismayilli-ih.gov.az] |- | [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] |[[Azər Qocayev]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/38217 |access-date=2020-05-13 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075720/https://president.az/articles/38217 |url-status=live }}</ref> | 13 may 2020 |[[Aqil Məmmədov (icra başçısı)|Aqil Məmmədov]] |[http://kelbecer-ih.gov.az/ kelbecer-ih.gov.az] |- | [[Kəngərli rayonu|Kəngərli]] |[[Kamal Ələkbərov]] |31 avqust 2015 |[[Ramiz Cəfərov (icra başçısı)|Ramiz Cəfərov]] |[http://kengerli-ih.nakhchivan.az kengerli-ih.nakhchivan.az] |- | [[Kürdəmir rayonu|Kürdəmir]] | [[Elxan İbrahimov]] | 18 fevral 2022<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/az/articles/view/55464 |access-date=2022-02-18 |archive-date=2022-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218075109/https://president.az/az/articles/view/55464 |url-status=live }}</ref> |[[Ceyhun Cəfərov]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40553 |access-date=2020-08-20 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075720/https://president.az/articles/40553 |url-status=live }}</ref> |[http://kurdemir-ih.gov.az/ kurdemir-ih.gov.az] |- | [[Qax rayonu|Qax]] |[[Musa Şəkiliyev]] | 12 aprel 2010 |[[Telman Quliyev]] |[http://qax-ih.gov.az/ qax-ih.gov.az] |- | [[Qazax rayonu|Qazax]] |Rəcəb Babaşov |19 may 2016 |[[Ayaz Əsgərov]] |[http://qazax-ih.gov.az/ qazax-ih.gov.az] |- | [[Qəbələ rayonu|Qəbələ]] |Səbuhi Abdullayev |4 mart 2010 |[[Tofiq İbrahimov]] |[http://qebele-ih.gov.az/ qebele-ih.gov.az] |- | [[Qobustan rayonu|Qobustan]] |[[Adil Məmmədov (icra başçısı)|Adil Məmmədov]] | 26 aprel 2011 |[[İsmayıl Vəliyev (icra başçısı)|İsmayıl Vəliyev]] |[http://qobustan-ih.gov.az/ qobustan-ih.gov.az] |- | [[Quba rayonu|Quba]] |[[Ziyəddin Əliyev]] | 20 fevral 2017 |[[Yaşar Məmmədov]] |[http://quba-ih.gov.az/ quba-ih.gov.az] |- | [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] |[[Malik İsaqov]] | 8 sentyabr 2001 |[[Əvəz Hüseynquliyev]] |[http://qubadli-ih.gov.az/ qubadli-ih.gov.az] |- | [[Qusar rayonu|Qusar]] |[[Şair Alxasov]] | 18 dekabr 2007 | Zöhrab Pirimov |[http://qusar-ih.gov.az/ qusar-ih.gov.az] |- | [[Laçın rayonu|Laçın]] |[[Aqil Nəzərli]] | 16 iyun 2016 |[[Akif Səlimov]] |[http://lachin-ih.gov.az/ lachin-ih.gov.az] |- | [[Lerik rayonu|Lerik]] |Əkbər Abbasov<ref>https://president.az/az/articles/view/56739</ref> |25 iyul 2022 |[[Rövşən Bağırov]] |[http://lerik-ih.gov.az/ lerik-ih.gov.az] |- | [[Masallı rayonu|Masallı]] |Araz Əhmədov |25 iyul 2022<ref>https://president.az/az/articles/view/56737</ref> |[[Şahin Məmmədov (siyasətçi)|Şahin Məmmədov]] |[http://masalli-ih.gov.az/ masalli-ih.gov.az] |- | [[Neftçala rayonu|Neftçala]] |[[Mirhəsən Seyidov]] | 5 mart 2020 |[[İsmayıl Vəliyev (icra başçısı)|İsmayıl Vəliyev]] |[http://neftchala-ih.gov.az/ neftchala-ih.gov.az] |- | [[Ordubad rayonu|Ordubad]] |[[Elşad Məmmədov (icra başçısı)|Elşad Məmmədov]] |22 aprel 2013 |[[Elşad Əliyev]] |[http://ordubad-ih.nakhchivan.az ordubad-ih.nakhchivan.az] |- | [[Oğuz rayonu|Oğuz]] |[[Eyvaz Qurbanov]] | 20 aprel 2011 |Aydın Əlihüseynov |[http://oguz-ih.gov.az/ oguz-ih.gov.az] |- | [[Saatlı rayonu|Saatlı]] | [[Elmir Bağırov]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/40578 |access-date=2020-08-24 |archive-date=2021-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210825075721/https://president.az/articles/40578 |url-status=live }}</ref> | 24 avqust 2020 |[[Nazim İsmayılov (siyasətçi)|Nazim İsmayılov]] |[http://saatli-ih.gov.az/ saatli-ih.gov.az] |- | [[Sabirabad rayonu|Sabirabad]] |[[Siraqəddin Cabbarov]] | 17 may 2019 | [[Nazim İsmayılov (icra başçısı)|Nazim İsmayılov]] |[http://sabirabad-ih.gov.az/ sabirabad-ih.gov.az] |- | [[Salyan rayonu|Salyan]] |[[Sevindik Hətəmov]] | 4 mart 2016 |[[Tahir Kərimov]] |[http://salyan-ih.gov.az/ salyan-ih.gov.az] |- | [[Samux rayonu|Samux]] |[[Alı Qocayev]] | 18 aprel 2012 |[[Vilyam Hacıyev]] |[http://samux-ih.gov.az/ samux-ih.gov.az] |- | [[Sədərək rayonu|Sədərək]] | [[Mahirə Adnayeva]] |6 oktyabr 2021<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53362 |access-date=2021-10-06 |archive-date=2021-10-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211006131141/https://president.az/articles/53362 |url-status=live }}</ref> |[[Həbib İbrahimov]] |[http://sederek-ih.nakhchivan.az http://sederek-ih.nakhchivan.az] |- | [[Siyəzən rayonu|Siyəzən]] |[[Novruz Novruzov]] | 5 aprel 2019 |[[Asif Hüseynov]] |[http://siyezen-ih.gov.az/ siyezen-ih.gov.az] |- | [[Şabran rayonu|Şabran]] |[[Asif Hüseynov]] | 5 aprel 2019 |[[Novruz Novruzov]] |[http://shabran-ih.gov.az/ shabran-ih.gov.az] |- | [[Şahbuz rayonu|Şahbuz]] |[[Rafael Babayev]] |8 noyabr 2016 |[[Nurəddin Quliyev]] |[http://sahbuz-ih.nakhchivan.az sahbuz-ih.nakhchivan.az] |- | [[Şamaxı rayonu|Şamaxı]] |[[Tahir Məmmədov (icra başçısı)|Tahir Məmmədov]] | 30 oktyabr 2018 |[[Asif Ağayev]] |[http://shamaxi-ih.gov.az/ shamaxi-ih.gov.az] |- | [[Şəmkir rayonu|Şəmkir]] |[[Rəşad Tağıyev]]<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://president.az/articles/53061 |access-date=2021-09-14 |archive-date=2021-09-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210914142759/https://president.az/articles/53061 |url-status=live }}</ref> |14 sentyabr 2021 |[[Alimpaşa Məmmədov]] |[http://shamkir-ih.gov.az/ shamkir-ih.gov.az] |- | [[Şərur rayonu|Şərur]] |[[Kamal Cəfərov (icra başçısı)|Kamal Cəfərov]] |1 iyun 2017 |[[İbrahim Məmmədov (icra başçısı)|İbrahim Məmmədov]] |[http://serur-ih.nakhchivan.az serur-ih.nakhchivan.az] |- | | | | | |- | [[Şuşa rayonu|Şuşa]] |[[Bayram Səfərov]] | 27 fevral 2009 |[[Nizami Bəhmənov]] |[http://shusha-ih.gov.az/ shusha-ih.gov.az] |- | [[Tərtər rayonu|Tərtər]] |[[Müstəqim Məmmədov]] |7 may 2014 |[[Ceyhun Cəfərov]] |[http://terter-ih.gov.az/ terter-ih.gov.az] |- | [[Tovuz rayonu|Tovuz]] |[[Məmməd Məmmədov (icra hakimi)|Məmməd Məmmədov]] | 7 iyun 2018 |[[Tofiq Zeynalov]] |[http://tovuz-ih.gov.az/ tovuz-ih.gov.az] |- | [[Ucar rayonu|Ucar]] |[[Mənsur Məmmədov]] | 27 yanvar 2015 |[[Yaşar Məmmədov]] |[http://ucar-ih.gov.az/ ucar-ih.gov.az] |- | [[Yardımlı rayonu|Yardımlı]] |[[Ayaz Əsgərov]] | 19 may 2016 |[[Sevindik Hətəmov]] |[http://yardimli-ih.gov.az/ yardimli-ih.gov.az] |- |[[Zaqatala rayonu|Zaqatala]] |[[Mübariz Əhmədzadə]] | 1 sentyabr 2009 |[[Asif Əsgərov (icra başçısı)|Asif Əsgərov]] |[http://zaqatala-ih.gov.az/ zaqatala-ih.gov.az] |- | [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] |[[Ramiz Həsənov (II)|Ramiz Həsənov]] | 26 aprel 2011 |[[Vəli Quliyev (icra başçısı)|Vəli Quliyev]] |[http://zengilan-ih.gov.az/ zengilan-ih.gov.az] |- | [[Zərdab rayonu|Zərdab]] |[[Mərdan Camalov]] | 12 noyabr 2019 |[[Lütvəli Babayev]] |[http://zerdab-ih.gov.az/ zerdab-ih.gov.az] |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|3}} == Xarici keçidlər == [[Kateqoriya:Azərbaycanda siyasət| ]] [[Kateqoriya:Vikipediya:Siyahılar]] [[Kateqoriya:Azərbaycanın yerli icra hakimiyyəti orqanlarının başçıları]] s35ylsqo2uumt4d3z8njshxp9lar6sg 0 287731 6547259 6526942 2022-07-24T15:23:13Z CommonsDelinker 366 "Müslüm_Maqomayev.jpg" faylı silinir, çünki bu fayl [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] tərəfindən "per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Müslüm Maqomayev.jpg|]]" səbəbi ilə silinmişdir wikitext text/x-wiki '''Azərbaycanlıların siyahısı''' — [[Azərbaycan Respublikası]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı]], [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]], [[Rusiya imperiyası]], [[Azərbaycan xanlıqları]]nın və Azərbaycanın digər sələfi dövlətlərinin və dünya ölkələrin tərkibində yaşayan [[azərbaycanlılar]]ın siyahısı. Siyahıda həmçinin Azərbaycanda yaşayan digər etnik azlıqlardan olan məşhur şəxslər, eləcə də xaricdə anadan olub, Azərbaycanda aktiv həyatının çox hissəsini yaşayan şəxslər qeyd olunub. Siyahı ad sırası ilə qeyd olunub. == Azərbaycan == === Dövlət xadimləri === ==== Xanlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Panah-Ali Khan Javanshir.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Qubalı Fətəli xanın portreti.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Cavad xan.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Pənahəli xan]]{{·}}[[Fətəli xan (Quba xanı)|Fətəli xan]]{{·}}[[Cavad xan]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[I Mirzə Məhəmməd xan]] (1727–1768), [[Bakı xanlığı]]nın xanı * [[Abbasqulu xan Kəngərli]] (17??–1810), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Ağakişi bəy]] (1???–1???), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Ağası xan]] (1731–1788), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Cavad xan]] (1748–1804), [[Gəncə xanlığı]]nın xanı * [[Ehsan xan Kəngərli (general-mayor)|Ehsan xan Kəngərli]] (1789–1846), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Əsgər xan Xançobanlı]] (1756–1820), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Fətəli xan (Quba xanı)|Fətəli xan]] (1736–1789), [[Quba xanlığı]]nın xanı * [[Fətəli xan (Şəki xanı)|Fətəli xan]] (1???–1815), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Hacı Çələbi xan]] (1???–1755), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Hacı Əbdülqadir xan]] (1???–1783), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Hacı Məhəmmədəli xan]] (1???–1763), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Heydərqulu xan Kəngərli]] (1???–1763), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Həsən xan Muğanlı]] (1730–1789), [[Cavad xanlığı]]nın xanı * [[Hüseynqulu xan (Bakı xanı)|Hüseynqulu xan]] (17??–1???), [[Bakı xanlığı]]nın xanı * [[İbrahimxəlil xan]] (1732–1806), [[Qarabağ xanlığı]]nın xanı * [[Kəlbəli xan Kəngərli]] (17??–1???), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Mehdiqulu xan Cavanşir]] (1775–1845), [[Qarabağ xanlığı]]nın xanı * [[Mehrəli bəy Sarıcalı-Cavanşir]] (1735–1785), [[Qarabağ xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədhəsən xan (Şəki xanı)|Məhəmmədhəsən xan]] (1760–1831), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədhəsən xan Ziyadoğlu-Qacar]] (1742–1778), [[Gəncə xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədhüseyn xan Müştaq]] (1???–1780), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədsəid xan]] (1???–1786), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Məlik Məhəmməd xan]] (17??–1784), [[Bakı xanlığı]]nın xanı * [[Mir Həsən xan]] (1784–1832), [[Talış xanlığı]]nın xanı * [[Mir Mustafa xan]] (1747–1814), [[Talış xanlığı]]nın xanı * [[Mustafa xan (Şamaxı xanı)|Mustafa xan]] (1768–1844), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Pənahəli xan]] (1693–1763), [[Qarabağ xanlığı]]nın xanı * [[Qasım xan Xançobanlı]] (1???–1???), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Rəhim xan]] (1???–1???), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Rəhim xan Ziyadoğlu-Qacar]] (17??–1???), [[Gəncə xanlığı]]nın xanı * [[Səlim xan (Şəki xanı)|Səlim xan]] (1???–1826), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Şahverdi xan Ziyadoğlu-Qacar]] (1748–1765), [[Gəncə xanlığı]]nın xanı * [[Şeyxəli xan (Quba xanı)|Şeyxəli xan]] (1791–1810), [[Quba xanlığı]]nın xanı * [[Şükurəli xan Kəngərli]] (17??–1787), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Vəliqulu xan Kəngərli]] (17??–1779), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı }} ==== Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Zeynal.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Ahmad bey Aghaoghlu.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mirza Salim Akhundzada 2.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Zeynal bəy Vəzirov]]{{·}}[[Əhməd bəy Ağaoğlu]]{{·}}[[Hacı Səlim Axundzadə]]</small> |- |[[Fayl:Khalil bek Khasmamedov.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Khoysky.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hasan bay Agayev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Xəlil bəy Xasməmmədov]]{{·}}[[Fətəli xan Xoyski]]{{·}}[[Həsən bəy Ağayev]]</small> |- |[[Fayl:Javad Malik-Yeganov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mehdi bey Hajinski 2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mammad Amin Rasulzade.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Cavad bəy Məlikyeqanov]]{{·}}[[Mehdi bəy Hacınski]]{{·}}[[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbasqulu Kazımzadə]] (18??–19??), dövlət xadimi * [[Abdulla bəy Əfəndizadə]] (1873–1928), dövlət xadimi, pedaqoq * [[Abuzər bəy Rzayev]] (1876–1920), dövlət xadimi * [[Adil xan Ziyadxanov]] (1872–1954), dövlət xadimi, diplomat * [[Ağa Aşurov]] (1880–1936), dövlət xadimi, mühəndis * [[Ağa Əminov]] (1888–1921), dövlət xadimi * [[Aslan bəy Qardaşov]] (1866–1920), dövlət xadimi * [[Aslan bəy Səfikürdski]] (1881–1937), dövlət xadimi * [[Baba bəy Qəbulzadə]] (1893–1937), dövlət xadimi * [[Baxış bəy Rüstəmbəyov]] (1870–1945), dövlət xadimi, mühəndis * [[Bayram Niyazi Kiçikxanlı]] (1889–1922), dövlət xadimi * [[Behbud xan Cavanşir]] (1877–1921), dövlət xadimi * [[Bəhram bəy Axundov]] (1861–1932), dövlət xadimi, həkim * [[Bəhram bəy Fədai]] (1857–1921), dövlət xadimi, şair * [[Bəhram bəy Vəzirov]] (1886–1929), dövlət xadimi * [[Camo bəy Hacınski]] (1888–1942), dövlət xadimi * [[Cavad bəy Məlikyeqanov]] (1878–1942), dövlət xadimi * [[Cəlil bəy Sultanov]] (1???–19??), dövlət xadimi * [[Cəmil bəy Lənbəranski]] (1884–1959), dövlət xadimi, travmatoloq * [[Əbdüləli bəy Əmircanov]] (1870–1948), dövlət xadimi * [[Əhməd bəy Ağaoğlu]] (1869–1939), dövlət xadimi, jurnalist, pedaqoq * [[Əhməd Həmdi Qaraağazadə]] (1???–19??), dövlət xadimi * [[Əliağa Həsənov]] (1871–1933), dövlət xadimi * [[Əli bəy Zizikski]] (1876–1929), dövlət xadimi * [[Əsəd bəy Əmirov]] (1889–1939), dövlət xadimi * [[Əsədulla Əhmədov]] (1867–1941), dövlət xadimi * [[Əşrəf bəy Tağıyev]] (1867–1930), dövlət xadimi * [[Fətəli xan Xoyski]] (1875–1920), dövlət xadimi * [[Hacı Kərim Sanılı]] (1878–1937), dövlət xadimi, şair, maarifçi * [[Hacı Səlim Axundzadə]] (1872–1930), dövlət xadimi * [[Həmdulla əfəndi Əfəndizadə]] (1870–1929), dövlət xadimi * [[Həsən bəy Ağayev]] (1875–1920), dövlət xadimi, həkim, jurnalist * [[Heybətqulu Məmmədbəyli]] (1888–1937), dövlət xadimi * [[Xəlil bəy Xasməmmədov]] (1873–1947), dövlət xadimi * [[Xosrov bəy Sultanov]] (1879–1943), dövlət xadimi * [[Xudadat bəy Məlik-Aslanov]] (1879–1935), dövlət xadimi * [[Xudadat bəy Rəfibəyli]] (1877–1920), dövlət xadimi * [[İbrahim Əbilov]] (1881–1923), dövlət xadimi, diplomat * [[İsmayıl xan Ziyadxanov]] (1867–1920), dövlət xadimi, diplomat * [[İsgəndər bəy Axundov]] (1862–1933), dövlət xadimi, vəkil * [[Qara bəy Əliverdilər]] (1879–1929), dövlət xadimi * [[Qara bəy Qarabəyov]] (1873–1953), dövlət xadimi, hәkim * [[Qasım bəy Camalbəyov]] (1881–1938), dövlət xadimi * [[Qazı Əhməd bəy Məmmədov]] (1???–19??), dövlət xadimi * [[Qərib Kərimoğlu]] (1870–1926), dövlət xadimi * [[Qulamhüseyn bəy Kazımbəyov]] (1889–1972), dövlət xadimi * [[Lorens Kun]] (1884–1942), dövlət xadimi * [[Lütvəli bəy Zülqədərov]] (1881–1920), qəza rəisi * [[Mehdi bəy Hacıbababəyov]] (1871–1925), dövlət xadimi * [[Mehdi bəy Hacınski]] (1879–1941), dövlət xadimi, aktyor * [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]] (1884–1955), [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] Milli Şurasının sədri, publisist * [[Məmməd Sadıq Aran]] (1895–1971), dövlət xadimi, yazıçı * [[Məmməd Yusif Cəfərov]] (1885–1938), dövlət xadimi, hüquqşünas * [[Məmmədbağır Şeyxzamanlı]] (1880–1920), dövlət xadimi * [[Məhəmməd Əli Rəsulzadə]] (1884–1982), dövlət xadimi * [[Məmmədhəsən Hacınski]] (1875–1931), dövlət xadimi, aktyor * [[Məmmədrza ağa Vəkilov]] (1864–1944), dövlət xadimi * [[Mir Hidayət bəy Seyidov]] (1883–1919), dövlət xadimi * [[Mir Yaqub Mehdiyev]] (1891–1952), dövlət xadimi * [[Mirzə Əsədullayev]] (1875–1936), dövlət xadimi * [[Murtuza Axundzadə]] (1877–1920), dövlət xadimi * [[Musa bəy Rəfiyev]] (1888–1938), dövlət xadimi * [[Mustafa bəy Vəkilov]] (1896–1965), dövlət xadimi * [[Mustafa Mahmudov]] (1878–1937), dövlət xadimi, müəllim * [[Muxtar Əfəndizadə]] (1880–1975), dövlət xadimi, şərqşünas * [[Müseyib bəy Əxicanov]] (1892–1920), dövlət xadimi * [[Nağı bəy Şeyxzamanlı]] (1883–1967), dövlət xadimi * [[Nəriman bəy Nərimanbəyli]] (1889–1937), dövlət xadimi * [[Nəsib bəy Yusifbəyli]] (1881–1920), dövlət xadimi * [[Nurməmməd bəy Şahsuvarov]] (1883–1958), dövlət xadimi * [[Rəhim bəy Vəkilov]] (1898–1934), dövlət xadimi * [[Rza bəy Qaraşarlı]] (1891–19??), dövlət xadimi, müəllim * [[Rüstəm xan Xoyski]] (1888–1939), dövlət xadimi * [[Səməd ağa Ağamalıoğlu]] (1867–1930), dövlət xadimi, inqilabçı, publisist * [[Səməd bəy Cəmillinski]] (1892–19??), dövlət xadimi * [[Şəfi bəy Rüstəmbəyli]] (1893–1960), dövlət xadimi * [[Yevsey Gindes]] (1872–1952), dövlət xadimi * [[Zeynal bəy Vəzirov]] (1854–1933), dövlət xadimi, məmur }} ==== Azərbaycan SSR dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mashadi Azizbekov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Mirzə Davud Hüseynov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Ayna Sultanova.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Məşədi Əzizbəyov]]{{·}}[[Mirzə Davud Hüseynov]]{{·}}[[Ayna Sultanova]]</small> |- |[[Fayl:Bagirov MD.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Alish Lemberanskiy.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Feyruz Mustafayev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mircəfər Bağırov]]{{·}}[[Əliş Ləmbəranski]]{{·}}[[Feyruz Mustafayev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abdulla Bayramov]] (1912–1977), dövlət xadimi * [[Ayna Sultanova]] (1895–1938), ictimai-siyasi xadim * [[Bahadır Vəlibəyov]] (1894–1940), dövlət xadimi * [[Behbud ağa Şahtaxtinski]] (1881–1924), diplomat * [[Bünyad Sərdarov]] (1889–1919), inqilabçı * [[Dadaş Bünyadzadə]] (1888–1938), Xalq Komissarları Sovetinin Sədri * [[Dilruba Camalova]] (1938–2009), ictimai-siyasi xadim * [[Elmira Qafarova]] (1934–1993), dövlət xadimi, diplomat * [[Eyyub Xanbudaqov]] (1893–1937), dövlət xadimi * [[Əbdürrəhman Vəzirov]] (1930–2022), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri, diplomat * [[Əjdər Məlikov]] (1889–1921), inqilabçı * [[Əli Bayramov (inqilabçı)|Əli Bayramov]] (1889–1920), inqilabçı * [[Əli Kərimov (daxili işlər naziri)|Əli Kərimov]] (1919–2000), dövlət xadimi * [[Əliş Ləmbəranski]] (1914–1999), dövlət xadimi * [[Əliheydər Qarayev]] (1896–1938), dövlət xadimi * [[Ənvər Əlixanov]] (1917–1992), Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Sədri * [[Ənvər Məmmədov]] (1923–), diplomat * [[Əsəd Qarayev]] (1884–1938), dövlət xadimi * [[Əsədulla Axundov]] (1873–1927), inqilabçı * [[Feyruz Mustafayev]] (1933–2018), dövlət xadimi * [[Gülrux Əlibəyli]] (1928–2016), dövlət xadimi * [[Heydər Vəzirov]] (1891–1937), dövlət xadimi * [[Həmid Sultanov]] (1889–1938), dövlət xadimi * [[Hüseyn Rəhmanov]] (1902–1937), Xalq Komissarları Sovetinin Sədri * [[İlyas Abdullayev]] (1913–1985), dövlət xadimi * [[İmam Mustafayev]] (1910–1997), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri, bioloq * [[Kamran Bağırov]] (1933–2000), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri * [[Kamran Rəhimov]] (1928–2007), dövlət xadimi * [[Qəzənfər Musabəyov]] (1888–1938), Xalq Komissarları Sovetinin Sədri * [[Mahmud Əliyev (nazir)|Mahmud Əliyev]] (1908–1958), dövlət xadimi * [[Məmməd Ələkbərov (nazir)|Məmməd Ələkbərov]] (1899–1959), dövlət xadimi * [[Məmməd İsgəndərov]] (1915–1985), Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Sədri * [[Məmməd Məmmədyarov]] (1875–1933), dövlət xadimi * [[Məşədi Əzizbəyov]] (1876–1918), inqilabçı * [[Mir Cəfər Bağırov]] (1896–1956), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri, general-polkovnik * [[Mir Həsən bəy Vəzirov]] (1889–1918), dövlət xadimi * [[Mir Teymur Yaqubov]] (1904–1970), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri * [[Mirzə Davud Hüseynov]] (1894–1938), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyası]] Rəyasət Heyətinin sədri * [[Nazim Hacıyev]] (1924–1962), dövlət xadimi * [[Nazim İbrahimov (mühəndis)|Nazim İbrahimov]] (1936–), deputat * [[Novruz Rzayev]] (1886–1941), dövlət xadimi * [[Ruhulla Axundov]] (1897–1938), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri, publisist * [[Rüstəm Səfərəliyev]] (1909–1991), deputat * [[Sadıq Rəhimov]] (1914–1975), Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Sədri * [[Sarvan Salmanov]] (1927–2003), deputat, inşaatçı * [[Səftər Cəfərov]] (1900–1961), dövlət xadimi * [[Sima Eyvazova]] (1933–2009), diplomat * [[Sultanməcid Əfəndiyev]] (1894–1940), dövlət xadimi, inqilabçı * [[Süleyman Vəzirov]] (1910–1973), dövlət xadimi * [[Şamil Rasizadə]] (1916–1993), dövlət xadimi * [[Tağı İsmayılov]] (1887–1958), inqilabçı * [[Teymur Quliyev (dövlət xadimi)|Teymur Quliyev]] (1888–1965), Xalq Komissarları Sovetinin Sədri * [[Yakov Aqarunov]] (1907–1992), ictimai-siyasi xadim * [[Vəli Axundov]] (1916–1986), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri * [[Yusif Qasımov (siyasətçi)|Yusif Qasımov]] (1896–1957), dövlət xadimi * [[Ziya Yusifzadə]] (1929–2015), dövlət xadimi }} ==== Azərbaycan prezidentləri və müasir siyasətçilər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Heydar Aliyev 1997.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Tofiq İsmayılov (akademik).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Tofiq Qasımov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Heydər Əliyev]]{{·}}[[Tofiq İsmayılov (dövlət xadimi)|Tofiq İsmayılov]]{{·}}[[Tofiq Qasımov]]</small> |- |[[Fayl:Ayaz Mütəllibov (Moskva, 1999).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Əbülfəz Elçibəy.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Məhəmməd Əsədov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Ayaz Mütəllibov]]{{·}}[[Əbülfəz Elçibəy]]{{·}}[[Məhəmməd Əsədov]]</small> |- |[[Fayl:Prof. Dr. Lala Shevket, Leader of Azerbaijan Liberal Party.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Etibar Mammadov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Isa Gambar (cropped).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Lalə Şövkət]]{{·}}[[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]]{{·}}[[İsa Qəmbər]]</small> |- |[[Fayl:Ilham Heydar oglu Aliyev - President of the Republic of Azerbaijan (cropped).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mehriban Aliyeva on 2021 IDWGS (cropped).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ali Karimli in 2019 (cropped).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[İlham Əliyev]]{{·}}[[Mehriban Əliyeva]]{{·}}[[Əli Kərimli]]</small> |- |[[Fayl:Ilgar Mammadov (VOA).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Erkin Qədirli.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hikmat Hajiyev via VOA (cropped).png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[İlqar Məmmədov (siyasətçi)|İlqar Məmmədov]]{{·}}[[Erkin Qədirli]]{{·}}[[Hikmət Hacıyev (diplomat)|Hikmət Hacıyev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Abbasov (dövlət xadimi)|Abbas Abbasov]] (1949–), dövlət xadimi * [[Abel Məhərrəmov]] (1950–), deputat, kimyaçı * [[Adış Məmmədov]] (1968–), diplomat * [[Adil Əliyev (siyasətçi)|Adil Əliyev]] (1969–), deputat * [[Afiyəddin Cəlilov]] (1946–1994), dövlət xadimi * [[Ağacan Abıyev]] (1937–), deputat * [[Ağalar Vəliyev]] (1958–), deputat * [[Aqşin Mehdiyev]] (1949–), diplomat * [[Altay Əfəndiyev]] (1958–), diplomat * [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] (1977–), dövlət xadimi * [[Anar Quliyev]] (1977–), dövlət xadimi * [[Anar Məmmədxanov]] (1970–2011), deputat * [[Araz Əlizadə]] (1951–), deputat * [[Araz Əzimov]] (1962–), dövlət xadimi * [[Arif Hacılı]] (1962–), siyasətçi * [[Arif Məmmədov (diplomat)|Arif Məmmədov]] (1964–), diplomat * [[Artur Rasizadə]] (1935–), dövlət xadimi * [[Asim Mollazadə]] (1953–), deputat * [[Ataxan Paşayev]] (1938–), dövlət xadimi * [[Ayaz Mütəllibov]] (1938–2022), Azərbaycan Respublikasının prezidenti * [[Aydın Əzimbəyov]] (1932–2012), diplomat * [[Aydın Mirzəzadə]] (1957–), deputat * [[Azad Rəhimov]] (1964–2021), dövlət xadimi * [[Bahar Muradova]] (1962–), dövlət xadimi * [[Cavanşir Axundov]] (1955–), diplomat * [[Cavanşir Feyziyev]] (1963–), deputat * [[Cavanşir Vəkilov]] (1951–2013), diplomat * [[Ceyhun Bayramov]] (1973–), dövlət xadimi * [[Ceyhun Mollazadə]] (1960–), diplomat * [[Cəlal Əliyev]] (1928–2016), deputat * [[Cəmil Həsənli]] (1952–), deputat, tarixçi * [[Elçin Əmirbəyov]] (1972–), diplomat * [[Eldar Həsənov (hüquqşünas)|Eldar Həsənov]] (1955–), diplomat * [[Eldar İbrahimov]] (1945–), deputat * [[Eldar Mahmudov]] (1956–), dövlət xadimi * [[Eldar Namazov]] (1956–), deputat * [[Elin Süleymanov]] (19??–), diplomat * [[Elman Abdullayev]] (1976–), diplomat * [[Elman Araslı]] (1934–2014), diplomat * [[Elman Nəsirov]] (1968–), deputat * [[Elmar Məmmədyarov]] (1960–), dövlət xadimi * [[Elmar Vəliyev]] (1960–), dövlət xadimi * [[Elnur Sultanov]] (19??–), diplomat * [[Eleonora Hüseynova]] (1947–2019), diplomat * [[Emin Əmrullayev]] (1982–), dövlət xadimi * [[Erkin Qədirli]] (1972–), deputat * [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]] (1955–), deputat * [[Eynulla Mədətli]] (1954–), diplomat * [[Əbülfəs Qarayev]] (1956–), dövlət xadimi * [[Əbülfəz Elçibəy]] (1938–2000), Azərbaycan Respublikasının prezidenti * [[Əli Abbasov]] (1953–), dövlət xadimi * [[Əli Əsədov]] (1956–), dövlət xadimi * [[Əli Hacızadə]] (1984–), politoloq * [[Əli Həsənov (siyasətçi, 1948)|Əli Həsənov]] (1948–), dövlət xadimi * [[Əli Həsənov (prezident köməkçisi)|Əli Həsənov]] (1960–), dövlət xadimi * [[Əli Kərimli]] (1965–), deputat, hüquqşünas * [[Əli Məsimli]] (1953–), dövlət xadimi * [[Əli Nağıyev (general)|Əli Nağıyev]] (1958–), dövlət xadimi * [[Əliağa Hüseynov]] (1946–), deputat * [[Əliyar Səfərli]] (1937–2017), diplomat * [[Əşrəf Mehdiyev]] (1934–2009), siyasətçi * [[Fazil Məmmədov]] (1964–), dövlət xadimi * [[Fazil Mustafa]] (1965–), deputat * [[Fərəc Quliyev]] (1962–), deputat * [[Fərhad Əliyev]] (1963–), dövlət xadimi * [[Fərid Qayıbov]] (1979–), dövlət xadimi * [[Fərid Şəfiyev]] (1969–), diplomat * [[Fərrux Zeynalov]] (1942–2022), dövlət xadimi * [[Fəttah Heydərov]] (1938–2020), deputat * [[Fikrət Məmmədov (siyasətçi)|Fikrət Məmmədov]] (1955–), dövlət xadimi * [[Fikrət Yusifov]] (1957–), dövlət xadimi * [[Fuad Əliyev (siyasətçi)|Fuad Əliyev]] (1970–), siyasətçi * [[Fuad İsmayılov]] (1968–2011), diplomat * [[Fuad İsgəndərov]] (1961–), diplomat * [[Fuad Quliyev (siyasətçi)|Fuad Quliyev]] (1941–), dövlət xadimi * [[Fuad Muradov]] (1979–), dövlət xadimi * [[Gültəkin Hacıbəyli]] (1973–), deputat * [[Gürsel İsmayılzadə]] (1971–), diplomat * [[Hafiz Paşayev]] (1941–), diplomat * [[Heydər Babayev]] (1957–), dövlət xadimi * [[Heydər Əliyev]] (1923–2003), Azərbaycan Respublikasının prezidenti * [[Hicran Hüseynova]] (1955–), dövlət xadimi * [[Hikmət Hacıyev (diplomat)|Hikmət Hacıyev]] (1979–), dövlət xadimi * [[Hikmət Hacızadə]] (1954–2020), diplomat * [[Hüseynağa Sadıqov (siyasətçi)|Hüseynağa Sadıqov]] (1940–), dövlət xadimi * [[Hüseynbala Mirələmov]] (1945–), deputat * [[Hüseynqulu Bağırov]] (1955–), dövlət xadimi * [[Xanhüseyn Kazımlı]] (1942–), deputat * [[Xanım İbrahimova]] (1979–), diplomat * [[İqbal Ağazadə]] (1965–), deputat * [[İlham Əliyev]] (1961–), Azərbaycan Respublikasının prezidenti * [[İlqar Məmmədov (siyasətçi)|İlqar Məmmədov]] (1970–), siyasətçi * [[İlqar Muxtarov]] (1969–), diplomat * [[İlyas İsmayılov]] (1938–), dövlət xadimi * [[İnam Kərimov]] (1977–), dövlət xadimi * [[İsa Qəmbər]] (1957–), dövlət xadimi * [[Jalə Əliyeva]] (1966–), deputat * [[Kəmaləddin Heydərov]] (1961–), dövlət xadimi * [[Kərəm Həsənov]] (1969–), dövlət xadimi * [[Kərrar Əbilov]] (1930–2016), siyasətçi * [[Könül Nurullayeva]] (1985–), deputat * [[Qənirə Paşayeva]] (1975–), deputat, ictimai-siyasi xadim, jurnalist * [[Qubad İbadoğlu]] (1971–), politoloq * [[Qulamhüseyn Əlibəyli]] (1958–), siyasətçi * [[Qurban Məmmədov]] (1959–), siyasətçi, vəkil * [[Qüdrət Həsənquliyev]] (1965–), deputat * [[Lalə Şövkət]] (1951–), dövlət xadimi * [[Lətif Qəndilov]] (1957–), diplomat * [[Lidiya Rəsulova]] (1941–2012), dövlət xadimi * [[Madər Musayev]] (1947–), deputat * [[Mahir Cavadov]] (1949–), siyasətçi * [[Mahmud Məmmədquliyev]] (1949–), dövlət xadimi * [[Mehriban Əliyeva]] (1964–), dövlət xadimi * [[Mədət Quliyev]] (1958–), dövlət xadimi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məhərrəm Əliyev (general)|Məhərrəm Əliyev]] (1951–), dövlət xadimi * [[Məmməd Əhmədzadə]] (1976–), diplomat * [[Mikayıl Cabbarov]] (1976–), dövlət xadimi * [[Mixail Zabelin]] (1946–), deputat * [[Mir-Həmzə Əfəndiyev]] (1950–), diplomat * [[Mirmahmud Mirəlioğlu]] (1956–), deputat * [[Muxtar Babayev]] (1967–), dövlət xadimi * [[Murtuz Ələsgərov]] (1928–2012), dövlət xadimi * [[Mübariz Qurbanlı]] (1954–), dövlət xadimi * [[Müzamil Abdullayev]] (1941–), dövlət xadimi * [[Namiq Abbasov (siyasətçi)|Namiq Abbasov]] (1940–), dövlət xadimi * [[Namiq Əliyev (səfir)|Namiq Əliyev]] (1956–), diplomat * [[Natiq Əliyev]] (1947–2017), dövlət xadimi * [[Nazim İbrahimov (siyasətçi)|Nazim İbrahimov]] (1963–), dövlət xadimi * [[Nemət Pənahlı]] (1962–), siyasətçi * [[Nigar Arpadarai]] (1982–), deputat * [[Nizami Xudiyev]] (1949–2021), deputat * [[Novruz Məmmədov]] (1947–), dövlət xadimi * [[Nizami Süleymanov]] (1945–2016), siyasətçi * [[Oqtay Şirəliyev]] (1950–), dövlət xadimi * [[Orxan Sultanov]] (1977–), dövlət xadimi * [[Pənah Hüseyn]] (1957–), dövlət xadimi * [[Pərviz Şahbazov]] (1969–), dövlət xadimi * [[Rahim Hüseynov (cərrah)|Rahim Hüseynov]] (1947–), dövlət xadimi * [[Ramin Həsənov]] (1977–), diplomat * [[Ramiz Abutalıbov]] (1937–2022), diplomat * [[Ramiz Mehdiyev]] (1938–), dövlət xadimi * [[Ramin Quluzadə]] (1935–), dövlət xadimi * [[Rasim Musabəyov]] (1951–), deputat * [[Rauf Əliyev (siyasətçi)|Rauf Əliyev]] (1956–), deputat * [[Razi Nurullayev]] (1971–), siyasətçi * [[Rəhim Hüseynov (siyasətçi)|Rəhim Hüseynov]] (1936–), dövlət xadimi, polkovnik * [[Rəhim Qazıyev]] (1943–), dövlət xadimi, polkovnik * [[Rəhman Mustafayev (diplomat)|Rəhman Mustafayev]] (1963–), diplomat * [[Rəsul Quliyev]] (1947–), dövlət xadimi * [[Rəşad Aslanov]] (1977–), diplomat * [[Rəşad İsmayılov (səfir)|Rəşad İsmayılov]] (1974–), diplomat * [[Rəşad Nəbiyev]] (1977–), dövlət xadimi * [[Rövnəq Abdullayev]] (1965–), dövlət xadimi * [[Sabir Ağabəyov]] (19??–), diplomat * [[Sahibə Qafarova]] (1955–), dövlət xadimi * [[Sahil Babayev]] (1980–), dövlət xadimi * [[Saleh Məmmədov (maliyyə naziri)|Saleh Məmmədov]] (1956–), dövlət xadimi * [[Samir Nuriyev]] (1975–), dövlət xadimi * [[Samir Şərifov]] (1961–), dövlət xadimi * [[Samur Novruzov]] (1938–2001), deputat * [[Səlim Müslümov]] (1961–), dövlət xadimi * [[Səməd Seyidov]] (1964–), dövlət xadimi * [[Sərdar Cəlaloğlu]] (1954–), siyasətçi * [[Siyavuş Novruzov]] (1969–), deputat * [[Surət Hüseynov]] (1959–), dövlət xadimi, polkovnik * [[Sülhəddin Əkbər]] (1960–), deputat * [[Tamerlan Qarayev]] (1952–), diplomat * [[Tahir Budaqov]] (1965–), dövlət xadimi * [[Tarik Əliyev]] (19??–), diplomat * [[Teymur Musayev]] (1970–), dövlət xadimi * [[Tələt Əliyev]] (1942–), diplomat * [[Tofiq İsmayılov (akademik)|Tofiq İsmayılov]] (1933–1991), dövlət xadimi * [[Tofiq Qasımov]] (1938–2020), dövlət xadimi * [[Tural Gəncəliyev]] (1980–), deputat * [[Vaqif Cəfərov]] (1949–1991), deputat * [[Vaqif Sadıqov (diplomat)|Vaqif Sadıqov]] (1956–), diplomat * [[Vasif Talıbov]] (1960–), dövlət xadimi * [[Vəfa Quluzadə]] (1940–2015), diplomat, ictimai-siyasi xadim * [[Vilayət Quliyev]] (1952–), dövlət xadimi * [[Vüqar Bayramov]] (1975–), deputat, iqtisadçı * [[Vüsal Hüseynov]] (1980–), deputat * [[Yaqub Eyyubov]] (1945–), dövlət xadimi * [[Yaqub Məmmədov (professor)|Yaqub Məmmədov]] (1941–), dövlət xadimi * [[Yaşar Əliyev (siyasətçi)|Yaşar Əliyev]] (1955–), diplomat * [[Yavər Camalov]] (1949–2018), dövlət xadimi * [[Yevda Abramov]] (1948–2019), deputat * [[Zahid Oruc]] (1972–), deputat * [[Zakir Tağıyev]] (19??–), siyasətçi * [[Zərdüşt Əlizadə]] (1946–), siyasətçi * [[Ziya Məmmədov]] (1952–), dövlət xadimi * [[Ziyad Səmədzadə]] (1940–), deputat, iqtisadçı * [[Ziyafət Əsgərov]] (1963–), deputat }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunları ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Kelb Ali Khan Nakhichevanski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Arablinskiy Balakishi.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hasan Agha Bakikhanov.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Kəlbəli xan Naxçıvanski (xanzadə)|Kəlbəli xan Naxçıvanski]]{{·}}[[Balakişi bəy Ərəblinski]]{{·}}[[Həsən ağa Bakıxanov]]</small> |- |[[Fayl:Ibrahim agha Vakilov.gif|border|center|120px]] |[[Fayl:Mirkazım xan Mirəli xan oğlu Talışinski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Samad bey Mehmandarov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[İbrahim ağa Vəkilov]]{{·}}[[Mirkazım bəy Talışxanov]]{{·}}[[Səməd bəy Mehmandarov]]</small> |- |[[Fayl:Shikhlinski A. 1917.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Khan Nakhichevanski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sadıq bəy Ağabəyzadə.jpeg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əliağa Şıxlinski]]{{·}}[[Hüseyn xan Naxçıvanski]]{{·}}[[Sadıq bəy Ağabəyzadə]]</small> |- |[[Fayl:Azad bəy Vəzirov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Javad bey Shikhlinski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Jamshid.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Azad bəy Vəzirov]]{{·}}[[Cavad bəy Şıxlinski]]{{·}}[[Cəmşid Naxçıvanski]]</small> |- |[[Fayl:Ağaşirin Cəfərov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rəşid Məcidov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Aslanov AA.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Ağaşirin Cəfərov]]{{·}}[[Rəşid Məcidov]]{{·}}[[Həzi Aslanov]]</small> |- |[[Fayl:Bahəddin Mirzəyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Nəcəfqulu Rəfiyev.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Əvəz Verdiyev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Bahəddin Mirzəyev]]{{·}}[[Nəcəfqulu Rəfiyev]]{{·}}[[Əvəz Verdiyev]]</small> |- |[[Fayl:Xəlil Məmmədov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Yusif Sadıxov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Student of Leningrad University Mehdi Huseynzade.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Xəlil Məmmədov]]{{·}}[[Yusif Sadıxov]]{{·}}[[Mehdi Hüseynzadə]]</small> |- |[[Fayl:Baloghlan Abbasov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Salahəddin Kazımov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Зиба Ганиева (cropped).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Baloğlan Abbasov]]{{·}}[[Salahəddin Kazımov]]{{·}}[[Ziba Qəniyeva]]</small> |- |[[Fayl:Baxşeyiş Paşayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Allahverdi Bağırov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Şirin Mirzəyev .jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Baxşeyiş Paşayev]]{{·}}[[Allahverdi Bağırov]]{{·}}[[Şirin Mirzəyev]]</small> |- |[[Fayl:Qaratel Hacımahmudova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Asif Məhərrəmov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Koroğlu Rəhimov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qaratel Hacımahmudova]]{{·}}[[Asif Məhərrəmov]]{{·}}[[Koroğlu Rəhimov]]</small> |- |[[Fayl:Şikar Şikarov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Riad Əhmədov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Vəzir Orucov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Şikar Şikarov]]{{·}}[[Riad Əhmədov]]{{·}}[[Vəzir Orucov]]</small> |- |[[Fayl:Əliyar Əliyev (milli qəhrəman).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Albert Aqarunov 01.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Həsənqulu Qasımov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əliyar Əliyev]]{{·}}[[Albert Aqarunov]]{{·}}[[Həsənqulu Qasımov]]</small> |- |[[Fayl:HikmatMirzayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:General-mayor Polad Həşimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Şükür Həmidov 2020-ci ildə.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hikmət Mirzəyev]]{{·}}[[Polad Həşimov]]{{·}}[[Şükür Həmidov]]</small> |- |[[Fayl:Hikmət Həsənov 2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Murad Mirzəyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Major General Mais Barkhudarov in 2017.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hikmət Həsənov]]{{·}}[[Murad Mirzəyev]]{{·}}[[Mais Bərxudarov]]</small> |- |[[Fayl:Raquf Orucov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Samid İmanov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ceyhun Camalov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Raquf Orucov]]{{·}}[[Samid İmanov]]{{·}}[[Ceyhun Camalov]]</small> |- |[[Fayl:Xaliq İbrahimov.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Elçin Elşən oğlu Mansurov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Şixamir Qaflanov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Xaliq İbrahimov]]{{·}}[[Elçin Mansurov]]{{·}}[[Şixamir Qaflanov]]</small> |- |[[Fayl:Asiman Vaqif oğlu Əliyev.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Mubariz Ibrahimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Denis Pronin.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Asiman Əliyev]]{{·}}[[Mübariz İbrahimov]]{{·}}[[Denis Əliyev]]</small> |- |[[Fayl:Səid Rəşidzadə.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rəşad Əliyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Adil İbrahimli1.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Səid Rəşidzadə]]{{·}}[[Rəşad Əliyev]]{{·}}[[Adil İbrahimli]]</small> |- |[[Fayl:Nicat Şükürlu.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Muxtar Qasımlı.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Nail Nəriman oğlu İbrahimli.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nicat Şükürlu]]{{·}}[[Muxtar Qasımlı]]{{·}}[[Nail İbrahimli]]</small> |- |[[Fayl:Əlövsət İbrahimov.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Azad Hümbətov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rəcəb Quliyev.jpeg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əlövsət İbrahimov]]{{·}}[[Azad Hümbətov]]{{·}}[[Rəcəb Quliyev]]</small> |- |[[Fayl:Səttar Piriyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fərid Lillahov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Cəbrayıl Dövlətzadə.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Səttər Piriyev]]{{·}}[[Fərid Lillahov]]{{·}}[[Cəbrayıl Dövlətzadə]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abakar Hacıyev]] (1979–2020), polkovnik-leytenant * [[Abbas Quliyev]] (1916–1998), kapitan, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Abdulla Paşayev]] (2001–2020), əsgər * [[Adəm Heydərov]] (2000–2020), əsgər * [[Adil Əfəndiyev (baş leytenant)|Adil Əfəndiyev]] (1995–2020), baş leytenant * [[Adil İbrahimli]] (1992–2020), baş leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Adıgözəl bəy Təklə]] (1785–1837), gizir * [[Ağa Ağayev]] (2001–2020), əsgər * [[Ağacan Rəsulov]] (1997–2020), əsgər * [[Ağaqardaş Abbasov]] (1992–2020), baş leytenant * [[Ağali Ağayev]] (1995–2020), kiçik gizir * [[Ağaşirin Cəfərov]] (1906–1984), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Aqil Həsənov]] (1996–2020), leytenant * [[Aqil Məcidov]] (1998–2020), leytenant * [[Aqil Məmmədov (milli qəhrəman)|Aqil Məmmədov]] (1969–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Aqil Musayev]] (1973–1994), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Akif Əkbərov]] (1952–1991), baş çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Aqşin Ənvərli]] (1994–2020), leytenant * [[Aqşin İbadov]] (1984–2020), mayor * [[Albaba Xanəliyev]] (2002–2020), əsgər * [[Albert Aqarunov]] (1969–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Alxas Yunusov]] (1986–2020), gizir * [[Allahverdi Bağırov]] (1946–1992), zabit, futbolçu, futbol məşqçisi [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Amal Qarayev]] (2001–2020), əsgər * [[Amid Heydərov]] (1988–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Amin Novruzov (kiçik gizir)|Amin Novruzov]] (1996–2020), kiçik gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Anar Əliyev (polkovnik-leytenant)|Anar Əliyev]] (1980–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Anar Məmmədov (mayor)|Anar Məmmədov]] (1986–2020), mayor * [[Anar Məmmədov (kiçik gizir)|Anar Məmmədov]] (1992–2020), kiçik gizir * [[Anar Novruzov]] (1976–2020), mayor * [[Anar Şükürov]] (1977–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Anar Vəlizadə]] (1994–2020), baş çavuş * [[Araz Səlimov]] (1960–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Arəstə Baxışova]] (1989–2020), çavuş * [[Arif Abbaslı]] (1993–2020), baş leytenant * [[Arif Heydərov]] (1926–1978), general-leytenant, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Arif Qeybiyev]] (1997–2020), əsgər * [[Arif Qədiməliyev]] (1975–1995), kəşfiyyatçı, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Arif Qubadov]] (1966–2009), polkovnik-leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ariz Məhərrəmov]] (1982–2020), gizir * [[Asəf Maşıyev]] (1984–2020), mayor * [[Asif Azayev]] (1985–2020), mayor * [[Asif Məhərrəmov]] (1952–1994), polkovnik-leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Asiman Əliyev]] (1987–2020), mayor * [[Aslan Atakişiyev]] (1953–1992), leytenant, pedaqoq, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Aslan Vəzirov]] (1910–1987), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Aşurəli Zərbəliyev]] (1999–2020), əsgər * [[Ayaz Əhmədov]] (2002–2020), əsgər * [[Ayaz İmanzadə]] (1996–2020), leytenant * [[Aytəkin Məmmədov]] (1967–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Azad bəy Vəzirov]] (1869–1921), polkovnik * [[Azad Hümbətov]] (1996–2020), baş leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Azər Abdullazadə]] (2001–), əsgər, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Azər Mikayılov]] (1980–2020), polkovnik-leytenant * [[Azər Şəmilov]] (1971–2020), leytenant * [[Azər Vəliyev]] (1998–2020), əsgər * [[Azər Yusifli]] (1994–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Babək Ələkbərov]] (1987–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Babək Ramaldanov]] (1982–2020), polkovnik-leytenant * [[Babək Səmidli]] (1974–2020), polkovnik * [[Bahəddin Mirzəyev]] (1914–1987), kapitan, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Bağır Ələkbərov]] (1995–2020), gizir * [[Baxşeyiş Paşayev]] (1936–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Balakişi bəy Ərəblinski]] (1828–1902), general-leytenant * [[Balakişi Hüseynov]] (1968–1994), hərbçi * [[Baloğlan Abbasov]] (1919–1942), snayper * [[Battal Bayraqdarov]] (2002–2020), əsgər * [[Bayrı İmanov]] (1996–2020), əsgər * [[Beyrək Fezullayev]] (1997–2020), gizir * [[Bəhruz Mənsurov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Bəşir Kərimov]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Bəxtiyar Allahverdiyev]] (1974–), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Bəhruz Abuşov]] (1983–2020), mayor * [[Bəhruz Nuriyev]] (1971–1993), hərbçi * [[Bəylər Ağayev]] (1969–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Bilal Məmmədov]] (1963–), hərbçi * [[Cahangir bəy Kazımbəyli]] (1888–1955), zabit * [[Cahangir bəy Novruzov]] (1894–1958), general-mayor * [[Cahangir xan Xoyski]] (1849–1920), general-mayor * [[Cahid Tağızadə]] (1988–2020), gizir * [[Camal İsmayılov]] (1984–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Canbulaq Rzayev]] (1968–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Cavad bəy Şıxlinski]] (1874–1959), general-mayor * [[Cavid Hüseynov (baş çavuş)|Cavid Hüseynov]] (1994–2020), baş çavuş * [[Cavid Mahmudov]] (1989–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Cavid Səfərli]] (1993–2020), baş leytenant * [[Cavid Tarverdiyev]] (1987–2020), gizir * [[Cavid Zeynalov]] (1990–2020), gizir * [[Ceyhun Camalov]] (1983–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ceyhun Əyyubov]] (1992–2020), baş leytenant * [[Ceyhun Həsənov (kapitan)|Ceyhun Həsənov]] (1985–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ceyhun Rzayev]] (1994–2020), gizir * [[Cəbrayıl Cəbrayılov]] (1959–1992), hərbçi * [[Cəbrayıl Dövlətzadə]] (2001–2020), əsgər * [[Cəfərqulu ağa Bakıxanov]] (1799–1867), general-mayor * [[Cəmil Əhmədov]] (1924–1944), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Cəmil Niftəliyev]] (1968–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Cəmşid Naxçıvanski]] (1895–1938), general * [[Çingiz Babayev]] (1964–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Çingiz Qurbanov]] (1994–2016), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Çoban Nurmətov]] (1984–2020), baş gizir * [[Dadaş Rzayev]] (1935–), general-mayor, dövlət xadimi * [[Davud bəy Yadigarov]] (1881–1920), zabit * [[Denis Əliyev]] (1989–2020), əsgər * [[Dilqəm Nağıyev]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ehtiram Əliyev]] (1972–), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elcan Məmmədov]] (1989–2020), leytenant * [[Elbrus Allahverdiyev]] (1958–1993), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elbrus Bayramov]] (1986–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Elçin Ağayev]] (1993–2020), baş leytenant * [[Elçin Alıyev]] (1975–2020), mayor * [[Elçin Əzizov (baş leytenant)|Elçin Əzizov]] (1985–2020), baş leytenant * [[Elçin İsmayılov]] (1989–2020), kapitan * [[Elçin Quliyev (hərbçi)|Elçin Quliyev]] (1967–), general-polkovnik * [[Elçin Mansurov]] (1987–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Elçin Mustafazadə]] (1992–2020), əsgər * [[Elçin Nadirov]] (1987–2020), baş çavuş * [[Eldar Abdullayev]] (1982–2020), gizir * [[Eldar Həsənov (milli qəhrəman)|Eldar Həsənov]] (1965–1994), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Eldar Məcidov]] (1965–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Eldar Məmmədov (milli qəhrəman)|Eldar Məmmədov]] (1968–1993), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Eldar Tağızadə]] (1963–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elgiz Kərimov]] (1971–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elxan Zülfüqarov]] (1954–1994), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elnur Hacıyev]] (1979–2020), mayor * [[Elman Hüseynov]] (1952–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elmir Məmmədov (baş gizir)|Elmir Məmmədov]] (1988–2020), baş gizir * [[Elmir Nəsirov]] (1991–2020), kiçik çavuş * [[Elnur Əliyev (kiçik çavuş)|Elnur Əliyev]] (2000–2020), kiçik çavuş * [[Elnur Əliyev (mayor)|Elnur Əliyev]] (1976–2016), mayor * [[Elnur Əsədullayev]] (1998–2020), kiçik gizir * [[Elnur Quliyev]] (1984–2020), mayor * [[Elnur Nuriyev (milli qəhrəman)|Elnur Nuriyev]] (1975–1994), çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elsevər Paxırov]] (1997–2020), kiçik gizir * [[Elsevər Paşayev]] (1988–2020), mayor * [[Elşad Əhədov]] (1968–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elşad Hüseynov]] (1960–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elşad Məmmədov (milli qəhrəman)|Elşad Məmmədov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elşad Məmmədov (baş əsgər)|Elşad Məmmədov]] (1996–2020), baş əsgər * [[Elşad Yəhyayev]] (1966–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elşən Hüseynov]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elşən Əhmədli]] (1997–2020), əsgər * [[Elşən Orucov (mayor)|Elşən Orucov]] (1985–2020), mayor * [[Eltun İsgəndərov]] (1990–2009), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elzamin Təhməzov]] (1979–2020), polkovnik-leytenant * [[Elvin Abbasov (baş çavuş)|Elvin Abbasov]] (1992–2020), baş çavuş * [[Elvin Abbasov (əsgər)|Elvin Abbasov]] (1993–2020), əsgər * [[Elvin İmaməliyev]] (1989–2020), əsgər * [[Elvin Kazımov]] (1987–2020), kapitan * [[Elvin Qurbanov]] (1999–2020), əsgər * [[Elvin Mikayılov]] (1986–2020), əsgər * [[Elvin Teymurov]] (1999–2020), kiçik çavuş * [[Elyar Vəliyev]] (1991–2020), gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Emin Alməmmədov]] (1989–2020), gizir * [[Emin Məmmədov]] (1992–2020), gizir * [[Emin Quliyev (milli qəhrəman)|Emin Quliyev]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Emin Süleymanov]] (1977–2020), mayor * [[Emil Əsədov]] (1998–2020), baş leytenant * [[Emil İsgəndərov]] (1990–2020), gizir * [[Etibar İsmayılov]] (1964–1994), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Etiram Hüseynli]] (1977–2020), baş leytenant * [[Əfqan Abdurahmanov]] (1976–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Əfqan Hüseynov]] (1963–1992), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əjdər Babayev]] (1950–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əkbər Mustafayev]] (2000–2020), kiçik gizir * [[Əlabbas İsgəndərov]] (1958–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ələkbər Cahangirov]] (19??–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ələkbər Əliyev (milli qəhrəman)|Ələkbər Əliyev]] (1955–1992), hərbçi, kimyaçı, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ələsgər Novruzov]] (1949–1992), hərbçi, müəllim, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əli Əhmədov (kiçik çavuş)|Əli Əhmədov]] (1993–2020), kiçik çavuş * [[Əli Hüseynov (kiçik gizir)|Əli Hüseynov]] (????–), kiçik gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Əliağa Məmmədov]] (2001–2020), əsgər * [[Əliağa Şıxlinski]] (1863–1943), general-leytenant, dövlət xadimi * [[Əlimərdan Quluzadə]] (1993–2020), baş leytenant * [[Əlisahib Ələkbərov]] (1994–2020), baş leytenant * [[Əlif Piriyev]] (1922–1986), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Əliyar Əliyev]] (1957–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əlizamin İsgəndərov]] (1977–2020), çavuş * [[Əlövsət İbrahimov]] (1995–2020), gizir * [[Əlövsət Məmmədov]] (1988–2020), mayor * [[Əmiraslan Əliyev]] (1960–1995), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əmirulla Əliyev]] (1996–2020), leytenant * [[Ənvər Arazov]] (1953–1992), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ənvər Əfəndiyev]] (1965–), general-mayor * [[Ənvər Fərəcov]] (1952–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ənvər Şıxəliyev]] (2001–2020), əsgər * [[Ərtoğrul Nadirli]] (1997–2020), leytenant * [[Əsgər Əliyev]] (1974–1995), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Əvəz Verdiyev]] (1923–1944), baş çavuş, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Əzizağa Əzizbəyov]] (1903–1965), general-mayor * [[Faiq Ağayev (milli qəhrəman)|Faiq Ağayev]] (1969–1991), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Faiq Cəfərov]] (1974–1999), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Faiq Əmirov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Faiq Həsənov (gizir)|Faiq Həsənov]] (1990–2020), gizir * [[Faiq Qasımov (polkovnik-leytenant)|Faiq Qasımov]] (1974–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Faiq Rəfiyev (milli qəhrəman)|Faiq Rəfiyev]] (1955–1992), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Famil İsgəndərov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Famil Pirvələdov]] (1995–2020), əsgər * [[Fariz Qəhrəmanov]] (1974–), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fariz Mədətov]] (1972–), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fariz Səfərov]] (1920–1964), mayor, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Fariz Şıxəliyev]] (1987–2020), gizir * [[Fazil Mehdiyev]] (1966–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fərəc bəy Ağayev]] (1811–1891), general-leytenant * [[Fərəculla bəy Uğurlubəyov]] (1801–1871), polkovnik * [[Fərhad Ağayev]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fərid Ələkbərov]] (1980–2020), mayor * [[Fərid Hüseynov]] (1994–2020), baş çavuş * [[Fərid Lillahov]] (1999–2020), əsgər * [[Fərid Ramazanov]] (1991–2020), gizir * [[Fəxrəddin Nəcəfov]] (1959–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fikrət Hacıyev]] (1964–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Firudin bəy Daryalı]] (1900–1989), general * [[Firudin Şamoyev]] (1962–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Firuz Qureşli]] (1993–2020), baş leytenant * [[Fuad İsmayılov (mayor)|Fuad İsmayılov]] (1986–2020), mayor * [[Füzuli İmrəliyev]] (19??–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Füzuli Rüstəmov]] (1965–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Gəray Əsədov]] (1923–1944), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Gündüz Səfərli]] (19??–), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Hacı Ağalar xan Cavanşir]] (1758–1834), mayor * [[Hacıbaba Zeynalov]] (1906–1969), general-mayor * [[Heybət Heybətov]] (1898–1959), general-mayor * [[Həmdəm Ağayev]] (1975–2020), polkovnik-leytenant * [[Həmidağa Hüseynzadə]] (1990–2020), kapitan * [[Həsən ağa Bakıxanov]] (1834–1898), general-mayor * [[Həsən Həsənov (çavuş)|Həsən Həsənov]] (1990–2020), çavuş * [[Həsən Rzazadə]] (1994–2020), baş leytenant * [[Həsənqulu Qasımov]] (1969–1992), hərbçi * [[Həzi Aslanov]] (1910–1945), general-mayor, 2 dəfə [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Hidayət Şıxlarov]] (1923–2008), leytenant * [[Hikmət Həsənov]] (1975–), general-mayor * [[Hikmət Mirzəyev]] (19??–), general-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Hikmət Nəzərli]] (1966–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Hüseyn xan Naxçıvanski]] (1863–1919), general-leytenant * [[Hüseynağa Balıyev]] (1987–2020), mayor * [[Hüseynqulu xan Xoyski]] (1869–1955), general-mayor * [[Xaliq İbrahimov]] (1985–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Xanoğlan Məmmədov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Xələf bəy Yağləvəndli-Cavanşir]] (1791–1835), hərbi xadim * [[Xəlil Məmmədov]] (1916–1989), zabit, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Xəyal Məmmədov (kiçik çavuş)|Xəyal Məmmədov]] (1989–2020), kiçik çavuş * [[Xəyal Məmmədov (mayor)|Xəyal Məmmədov]] (1986–2020), mayor * [[Xəyyam Daşdəmirov]] (2002–2020), əsgər * [[Xudayar Yusifzadə]] (1998–2020), gizir * [[İbad Hüseynov]] (1970–), baş çavuş * [[İbrahim ağa Usubov]] (1872–1920), general-mayor * [[İbrahim ağa Vəkilov]] (1853–1934), general, hərbi topoqraf * [[İbrahim Məmmədov (milli qəhrəman)|İbrahim Məmmədov]] (1958–1994), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İdris Süleymanov]] (1915–1986), leytenant, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[İqbal Bayramov]] (1977–2020), polkovnik-leytenant * [[İqor Makeyev]] (1971–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İxtiyar Qasımov]] (1970–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İlham Həsənov]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İlham Mehdiyev]] (1965–), general-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[İlkin Əhədzadə]] (1985–2020), mayor * [[İlqar Hüseynli]] (1976–2020), baş gizir * [[İlqar Quliyev (mayor)|İlqar Quliyev]] (1973–2020), mayor * [[İlqar Zeynallı]] (1995–2020), gizir * [[İlyas bəy Ağalarov]] (1860–1913), polkovnik * [[İlyas Niftəliyev]] (1999–2020), leytenant * [[İmamverdi Əliyev]] (1950–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İntiqam Abbasov]] (1978–2020), baş gizir * [[İntiqam Atakişiyev]] (1974–), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İntiqam Camaləddinov]] (1971–1994), leytenant * [[İntiqam Əsgərli]] (1990–2020), gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[İntiqam Şirəliyev]] (1997–2020), əsgər * [[İntizam Qaçayev]] (2001–2020), əsgər * [[İsaxan Qəniyev]] (1985–2020), gizir * [[İskəndər bəy Sultanov (II)|İskəndər bəy Sultanov]] (1897–19??), zabit * [[İskəndər xan Xoyski]] (1820–1894), general-leytenant * [[İsmayıl Səmədov]] (1990–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[İsmayıl xan Naxçıvanski]] (1819–1909), general * [[İsmət Hacıyev]] (1993–2020), baş leytenant * [[İsrafil Məmmədov (qəhrəman)|İsrafil Məmmədov]] (1919–1946), baş çavuş, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[İsrafil Şahverdiyev]] (1952–1994), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Kamil Nəsibov]] (1946–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Kamran İsmayılov]] (1991–2020), kapitan * [[Kazım Məmmədov]] (1969–1991), kiçik çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Kazımağa Kərimov]] (1951–1992), baş leytenant, jurnalist, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Kəlbəli xan Naxçıvanski(II)|Kəlbəli xan Naxçıvanski II]] (1824–1883), general-mayor * [[Kəlbəli xan Naxçıvanski (III)|Kəlbəli xan Naxçıvanski III]] (1891–1931), general-mayor * [[Kənan Qafarov]] (1996–2020), əsgər * [[Kənan Məmmədov (leytenant)|Kənan Məmmədov]] (1993–2020), leytenant * [[Kənan Ömərli]] (1999–2020), əsgər * [[Kənan Seyidov]] (19??–), general-mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Kənan Yusibov]] (1999–2020), kiçik çavuş * [[Kərəm Mustafayev]] (1962–), general-polkovnik * [[Kərim Kərimov (milli qəhrəman)|Kərim Kərimov]] (1971–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Kərim Hüseynov]] (1989–2020), gizir * [[Kərim Vəliyev]] (1961–), general-leytenant * [[Koroğlu Rəhimov]] (1953–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Qalib Əkbərov]] (2002–2020), əsgər * [[Qara Balakişiyev]] (1994–2020), kiçik çavuş * [[Qaratel Hacımahmudova]] (1948–1992), hərbçi * [[Qasım Rzayev]] (1970–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Qərib Baxşəliyev]] (1977–2020), polkovnik-leytenant * [[Qəzənfər Əkbərov]] (1917–1944), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Qəzənfər Məmmədov]] (1996–2020), leytenant * [[Qismət Qasımov]] (1993–2020), əsgər * [[Qorxmaz Eyvazov]] (1967–1994), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Qorxmaz Əlizadə]] (1995–2020), baş leytenant * [[Mahmud Məlikov]] (1994–2020), baş leytenant * [[Mahir Dadaşzadə]] (1993–2020), baş leytenant * [[Mais Bərxudarov]] (1976–), general-mayor * [[Mais Əsədov]] (1970–1993), hərbçi * [[Mais Səmədov]] (1977–2020), gizir * [[Malik Əliyev]] (1986–2020), mayor * [[Malik Əsədov]] (1962–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Maşallah Abdullayev]] (1950–), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mayis Yaqubov]] (1998–2020), leytenant * [[Mehdi Hüseynzadə]] (1918–1944), leytenant, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mehdi Quliyev]] (1923–1976), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mehman Qənbərov]] (1981–2020), polkovnik-leytenant * [[Mehman Ələkbərov]] (1957–1993), komandir * [[Mehman Şirvanov]] (1980–2020), polkovnik-leytenant * [[Məhəmməd Həsənov]] (1959–), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məhəmməd Şəbiyev]] (1998–2020), leytenant * [[Məhəmmədəli Ələkbərov]] (1990–2020), gizir * [[Məhərrəm Dadaşov]] (1912–1944), baş çavuş, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mehrab Niftəliyev]] (1985–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Məlik Məhərrəmov]] (1920–2004), polkovnik, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Məmməd Məhərrəmov]] (1919–1977), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Məmməd Məmmədov (Sovet İttifaqı Qəhrəmanı)|Məmməd Məmmədov]] (1920–1945), baş çavuş, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Məmmədrəfi Məmmədov]] (1942–), general-leytenant, dövlət xadimi * [[Məmiş Abdullayev]] (1923–1945), çavuş, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mərdan Musayev]] (1907–1982), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mərifət Nəsibov]] (1972–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məstan Əliyev]] (1918–1945), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mətin Hüseynov]] (1997–2020), leytenant * [[Mətləb Quliyev]] (1959–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məzahir Rüstəmov]] (1960–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mikayıl Ələkbərov]] (1924–1943), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mirdamət Seyidov]] (1922–2011), partizan * [[Mirkazım bəy Talışxanov]] (1855–1838), general-mayor * [[Mirəsgər Seyidov]] (1970–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mirzə Cəbiyev]] (1925–1978), kapitan, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mirzə Hacı bəy Novruzov]] (1832–1???), general-leytenant * [[Mirzə Quliyev]] (1974–), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mirzə Vəliyev]] (1923–1944), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mirzağa Əliyev]] (1996–2020), leytenant * [[Murad Babayev (baş gizir)|Murad Babayev]] (1982–2020), baş gizir * [[Murad Gözəlov]] (1995–2020), əsgər * [[Murad İbadov]] (1993–2020), baş leytenant * [[Murad Mahmudov (çavuş)|Murad Mahmudov]] (1995–2020), çavuş * [[Murad Mirzəyev]] (1976–2016), polkovnik-leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Muxtar Qasımlı]] (1993–2020), baş leytenant * [[Mübariz Əhmədov (milli qəhrəman)|Mübariz Əhmədov]] (1963–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mübariz İbrahimov]] (1988–2010), gizir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Müseyib Allahverdiyev]] (1909–1969), zabit, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Müseyib Bağırov]] (1915–1981), kapitan, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Müseyib Zeynalov]] (1978–2020), mayor * [[Nadir Əliyev (milli qəhrəman)|Nadir Əliyev]] (1962–1993), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nadir Soltanov]] (1984–2020), gizir * [[Naiq Ələkbərov]] (1994–2020), gizir * [[Naiq Yusifov]] (1970–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nail İbrahimli]] (1994–2020), kiçik gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Nail Orucov]] (1978–2020), polkovnik-leytenant * [[Namaz Allahverdiyev]] (2000–2020), kiçik leytenant * [[Namiq Abdullayev (milli qəhrəman)|Namiq Abdullayev]] (1974–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Namiq Allahverdiyev]] (1967–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Namiq Əhmədov (hərbçi)|Namiq Əhmədov]] (1984–2020), mayor * [[Natiq Əhmədov]] (1969–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Natiq İsmayılov]] (1980–2020), mayor * [[Natiq Məmmədov (milli qəhrəman)|Natiq Məmmədov]] (1975–1994), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nayib Qasımov]] (1997–2020), çavuş * [[Nazim Abdullayev (hərbçi)|Nazim Abdullayev]] (1967–1994), hərbçi * [[Nazim Babayev]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nazim Cəbrayılov]] (1949–1994), komandir * [[Nazim Hüseynov (mayor)|Nazim Hüseynov]] (1977–2020), mayor * [[Nazim İsmayılov (əsgər)|Nazim İsmayılov]] (1996–2020), əsgər * [[Nazim Quliyev]] (1967–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nəcəfqulu Rəfiyev]] (1915–1970), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Nicad Bədəlov]] (????–), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Nicat Atayev]] (1994–2020), leytenant * [[Nicat Şükürlü]] (1991–2020), çavuş * [[Nihad Babayev]] (1991–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Nihat Seyidov]] (1998–2020), leytenant * [[Niyazi Aslanov]] (1960–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nizaməddin İsmayılov]] (1981–2020), baş gizir * [[Nizami Mövlanov]] (????–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Novruz Əsgərov (mayor)|Novruz Əsgərov]] (1980–2020), mayor * [[Novruz Qurbanov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nurəddin İbrahimov]] (1951–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nurlan Fərəməzov]] (1992–2020), baş leytenant * [[Nurlan Mustafayev]] (1990–2020), kapitan * [[Oqtay Bədəlov]] (1984–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Orxan Babayev (baş çavuş)|Orxan Babayev]] (1994–2020), baş çavuş * [[Orxan Cabbarov]] (1995–2020), gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Orxan Əkbərov]] (1982–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Orxan Əlimuradov]] (1993–2020), gizir * [[Orxan İsmayılov]] (1990–2020), kiçik çavuş * [[Orxan Nəbiyev]] (1995–2020), leytenant * [[Paşa Mehdiyev]] (1978–2020), baş gizir * [[Pəhlivan Fərzəliyev]] (1958–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Pərvin Məmmədov]] (1994–2020), gizir * [[Pərviz Səmədov]] (1970–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Polad Həşimov]] (1975–2020), general-mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rafael Əsədov (milli qəhrəman)|Rafael Əsədov]] (1952–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rafiq Alıcanov]] (1965–1993), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rafiq Nəsrəddinov]] (1961–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rahib Babayev]] (1985–2020), mayor * [[Raqif İsrayılov]] (19??–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ramal Qasımov]] (1992–2020), baş gizir * [[Ramazan Çirinqov]] (1969–1995), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ramazan Hudulov]] (????–), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ramid Hacıyev]] (1987–2020), mayor * [[Ramil Ağayev]] (1984–2020), mayor * [[Ramil Səfərov]] (1977–), polkovnik-leytenant * [[Ramiz Cəfərov (polkovnik-leytenant)|Ramiz Cəfərov]] (1974–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ramiz Qəmbərov]] (1962–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ramil Quliyev (baş gizir)|Ramil Quliyev]] (1981–2020), baş gizir * [[Raquf Orucov]] (1972–2016), polkovnik-leytenant * [[Rasim Abdullayev]] (1975–2020), polkovnik-leytenant * [[Rasim İbrahimov]] (1962–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rasim Məmmədov (mayor)|Rasim Məmmədov]] (1977–2016), mayor * [[Rauf Əsgərov]] (1978–2020), baş leytenant * [[Rəsman Həmidov]] (1998–2020), leytenant * [[Rəcəb Quliyev]] (1997–2020), çavuş * [[Rəfael Həbibov]] (1964–1992), gizir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rəhim Hüseynov (mayor)|Rəhim Hüseynov]] (1984–2020), mayor * [[Rəsul Qazımətov]] (2001–2020), əsgər * [[Rəşad Abdullayev (kapitan)|Rəşad Abdullayev]] (1988–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Rəşad Budaqov]] (1986–2020), mayor * [[Rəşad Əliyev]] (1991–2020), kapitan * [[Rəşad Quliyev]] (1983–2020), polkovnik-leytenant * [[Rəşad Mahmudov (baş leytenant)|Rəşad Mahmudov]] (1992–2020), çavuş * [[Rəşad Mirabov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rəşad Sadıqov (polkovnik-leytenant)|Rəşad Sadıqov]] (1976–2020), polkovnik-leytenant * [[Rəşid Məcidov]] (1908–1970), polkovnik * [[Rəvan Qafarov]] (1991–2020), baş gizir * [[Riad Əhmədov]] (1956–1992), baş polkovnik, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rizvan Teymurov]] (1967–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Roman Yusifov]] (1973–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rövşən Abdullayev (milli qəhrəman)|Rövşən Abdullayev]] (1969–1993), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rövşən Əkbərov]] (1965–), general-leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rövşən Əliyev (milli qəhrəman)|Rövşən Əliyev]] (1972–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rövşən Hüseynov (milli qəhrəman)|Rövşən Hüseynov]] (1967–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ruslan Cəfərov (mayor)|Ruslan Cəfərov]] (1976–2020), mayor * [[Ruslan Qurbanov (baş çavuş)|Ruslan Qurbanov]] (1991–2020), baş çavuş * [[Ruslan Muradov]] (1973–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ruslan Sadıqov]] (1987–2020), baş çavuş * [[Ruslan Tağıyev]] (1982–2020), polkovnik-leytenant * [[Rüfət Əsgərov]] (1981–2020), mayor * [[Rüstəm bəy Cavanşir]] (1772–1839), mayor * [[Rüstəm bəy Mirzəyev]] (1840–1904), polkovnik * [[Sabir Heydərov]] (1998–2020), gizir * [[Sadıq bəy Ağabəyzadə]] (1865–1944), general-mayor, şərqşünas, dövlət xadimi * [[Sadıq Hüseynov (milli qəhrəman)|Sadıq Hüseynov]] (1969–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sadiq Həsənov]] (1986–2020), mayor * [[Sadiq Məmmədov]] (1981–2020), polkovnik-leytenant * [[Sadiq Nəcəfli]] (2000–2020), kiçik leytenant * [[Sahib Məmmədov (baş çavuş)|Sahib Məmmədov]] (1989–2020), gizir * [[Sahil Məmişli]] (1991–2020), gizir * [[Sahil Məmmədov (gizir)|Sahil Məmmədov]] (1996–2020), gizir * [[Salahəddin Kazımov]] (1920–1978), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Samid İmanov]] (1981–2016), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Samir İslamov]] (1983–2020), kapitan * [[Samir Xasıyev]] (1973–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Samir Zülfüqarov]] (1976–1995), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Seymur Abbasov]] (2000–2020), kiçik leytenant * [[Seymur Həsənli]] (1993–2020), baş çavuş * [[Seymur Məmmədov]] (1971–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sədi Musayev]] (1978–2020), polkovnik-leytenant * [[Səfər Əbiyev]] (1950–), general-polkovnik, dövlət xadimi * [[Səfiyar Behbudov]] (1967–1992), kiçik leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Səxavət Baxışov]] (1978–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Səid Cəfərov]] (1993–2020), baş çavuş * [[Səid Rəşidzadə]] (1990–2020), kapitan * [[Səməd Abdullayev (hərbçi)|Səməd Abdullayev]] (1920–1943), tibb xidmət starşinası, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Səməd bəy Mehmandarov]] (1855–1931), general, dövlət xadimi * [[Sənan Əhmədov]] (1988–2020), gizir * [[Sənan Zamanov]] (1987–2020), mayor * [[Sərdar Səfərov]] (1960–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sərxan Abdullayev (gizir)|Sərxan Abdullayev]] (1988–2020), gizir * [[Sərxan Ocaqverdiyev]] (1967–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sərraf İmaməliyev]] (1996–2020), baş leytenant * [[Səttər Piriyev]] (1998–2020), leytenant * [[Səyavuş Həsənov]] (1964–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Səyavuş Kərbalıyev]] (1987–2020), mayor * [[Siyasət Mustafayev]] (1996–2020), əsgər * [[Soltan Məmmədov (polkovnik-leytenant)|Soltan Məmmədov]] (1981–2020), polkovnik-leytenant * [[Soyxan İbrahimxəlilov]] (2001–2020), əsgər * [[Surxay Noçuyev]] (1988–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Sübhan Cəbrayılov]] (1983–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Sübhi Mürsəliyev]] (1979–2020), mayor * [[Şahid Əhmədli]] (1992–2020), baş leytenant * [[Şahin Allahyarov]] (1993–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Şahin Musayev]] (19??–), general, dövlət xadimi * [[Şahin Tağıyev]] (1949–), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şahlar Cəfərov]] (1975–2020), mayor * [[Şahlar Hüseynov]] (1968–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şahlar Məmmədov]] (1995–2020), baş çavuş * [[Şahmuraz Hümbətzadə]] (1998–2020), əsgər * [[Şahverdi xan Ziyadxanov]] (1869–1919), polkovnik * [[Şaiq Kəlbiyev (əsgər)|Şaiq Kəlbiyev]] (1994–2020), əsgər * [[Şakir İsgəndərov]] (1958–), hərbçi * [[Şakir Salahov]] (1966–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şamil Babayev]] (1988–2020), kapitan * [[Şamil Mirzəyev]] (1996–2020), əsgər * [[Şamil Ramazanov]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şamoy Çobanov]] (1965–1990), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şəmistan Əzizov]] (1993–2020), əsgər * [[Şəmsi Rəhimov]] (1924–1994), polkovnik, dövlət xadimi * [[Şikar Aslanov]] (1970–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şikar Şikarov]] (1953–1992), baş polkovnik, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şirbala Hüseynov]] (1990–2020), kapitan * [[Şirin bəy Kəsəmənli]] (1887–1920), polkovnik * [[Şirin Mirzəyev]] (1947–1992), polkovnik-leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şirin Şükürov]] (1910–1987), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Şıxamir Qaflanov]] (1986–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Şıxmir Ağamirov]] (1990–2020), baş gizir * [[Şöhrət Qasımov]] (1992–2020), baş leytenant * [[Şükür Həmidov]] (1975–2020), polkovnik, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Tabil Həsənov]] (1960–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Tacəddin Mehdiyev]] (19??–????), general-mayor, dövlət xadimi * [[Tağı Abdullazadə]] (1992–2020), kiçik çavuş * [[Tahir Əlizadə (gizir)|Tahir Əlizadə]] (1994–2020), gizir * [[Taleh Kərimov (mayor)|Taleh Kərimov]] (1985–2020), mayor * [[Tapdıq Qurbanəliyev]] (1978–2020), baş gizir * [[Tehran Mənsimov]] (1972–), polkovnik * [[Telman Hüseynov (polkovnik)]] (19??–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Teymur Hacıyev]] (1991–2020), baş gizir * [[Təbriz Xancanov]] (1996–2020), əsgər * [[Təbriz Xəlilbəyli]] (1964–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Təbriz Rəsulzadə]] (1993–2020), baş leytenant * [[Təhmasib Mustafayev]] (1989–2020), baş leytenant * [[Tərlan Eyniyev]] (1993–2020), çavuş * [[Tərlan Əliyarbəyov]] (1892–1956), general-mayor * [[Tofiq Həsənov (baş çavuş)|Tofiq Həsənov]] (1989–2020), baş çavuş * [[Tofiq Hüseynov (milli qəhrəman)|Tofiq Hüseynov]] (1954–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Tofik İbrahimov]] (1997–2020), əsgər * [[Tofiq Kərimov (kapitan)|Tofiq Kərimov]] (1973–2020), kapitan * [[Toğrul Bərxudarov]] (1987–2020), əsgər * [[Toğrul Hacıyev]] (1997–2020), əsgər * [[Turac Həmzəyev]] (1998–2020), əsgər * [[Tural Aslanov]] (1992–2020), leytenant * [[Tural Cuvarov]] (1996–2020), kiçik çavuş * [[Türkay Hüseynli]] (1990–2020), kapitan * [[Ümüd Xəncəlov]] (1994–2020), əsgər * [[Ürfan Məmmədov]] (1994–2020), gizir * [[Ürfan Orucov]] (1996–2020), gizir * [[Valeh Bədəlov]] (1990–2020), baş leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Valeh Bərşadlı]] (1927–1999), general, dövlət xadimi * [[Valeh Məmiyev]] (1994–2020), baş leytenant * [[Vahid Əliyev (general)|Vahid Əliyev]] (1969–), general-leytenant * [[Vahid Musayev]] (1947–1999), general-mayor, dövlət xadimi * [[Vəzir Orucov]] (1956–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Vidadi Əhmədov]] (1979–2020), mayor * [[Vidadi Xəlilov (polkovnik-leytenant)|Vidadi Xəlilov]] (1982–2020), polkovnik-leytenant * [[Vüqar Ağayev]] (1973–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Vüqar Bahadurzadə]] (1993–2020), kiçik çavuş * [[Vüqar Ələkbərov (gizir)|Vüqar Ələkbərov]] (1994–2020), gizir * [[Vüqar Mürsəlov]] (1963–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Vüqar Sadıqov]] (1987–2020), çavuş * [[Vüqar Yusifov]] (1976–2016), polkovnik * [[Vüsal Cəfərov]] (1996–2020), çavuş * [[Vüsal İsmayılov]] (1980–2020), baş gizir * [[Vüsal Muradov]] (1999–2020), kiçik leytenant * [[Vüsal Sultanov]] (19??–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Vüsal Vəliyev]] (1988–2020), mayor * [[Yalçın Nəsirov]] (1976–1995), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yasən Əhmədov]] (1974–2020), baş gizir * [[Yaşar Babayev (hərbçi)|Yaşar Babayev]] (1987–2020), gizir * [[Yaşar Əhmədov (kiçik gizir)|Yaşar Əhmədov]] (????–), kiçik gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Yaşar Hüseynov]] (1981–), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Yavər Şahbazov]] (1973–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yelmar Edilov]] (1946–1994), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yunis Əliyev]] (1958–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yunis Nəcəfov]] (1967–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yusif Mirzəyev]] (1958–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yusif Sadıxov]] (1918–1971), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Zabit Quliyev]] (1975–), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Zahir Feyzullayev]] (1992–2020), leytenant * [[Zakir Həsənov]] (1959–), general-polkovnik, dövlət xadimi * [[Zamiq Əhmədov]] (1987–2020), əsgər * [[Zaur Cəfərov]] (1980–2020), polkovnik-leytenant * [[Zaur Hüseynov (leytenant)|Zaur Hüseynov]] (1995–2020), leytenant * [[Zaur Məmmədov]] (????–), general-mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Zaur Sarıyev]] (1974–1995), çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Zəmanət İbrahimli]] (1989–2020), gizir * [[Ziba Qəniyeva]] (1923–2010), snayper, rabitəçi, kəşfiyyatçı * [[Ziyadxan Əliyev (əsgər)|Ziyadxan Əliyev]] (1997–2020), əsgər * [[Zöhrab Allahverdiyev]] (2001–2020), əsgər * [[Zülfü Ağayev]] (1977–2020), baş gizir * [[Zülfüqar Fərəcov]] (1977–2020), kiçik çavuş }} ==== Hərbi Dəniz Qüvvələri ==== {{columns-list|4| * [[Bəybala Əliyev]] (1996–2020), matros * [[Cəlil Cavadov]] (1918–1980), kontr-admiral * [[Eduard Hüseynov]] (1938–1993), kontr-admiral * [[Elvin Səfərov (miçman)|Elvin Səfərov]] (1989–2020), miçman * [[Əmi Məmmədov]] (1922–1944), matros, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Fəqan Zalov]] (1997–2020), miçman, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Fərrux Həşimov]] (1988–2020), kapitan * [[Fuad Nəcəfov]] (1990–2020), miçman * [[Həmid Qasımbəyov]] (1923–2005), vitse-admiral * [[İbrahim bəy Aslanbəyov]] (1822–1900), vitse-admiral * [[Qafur Məmmədov]] (1922–1942), matros, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mərdan Mehdizadə]] (1979–2020), baş miçman * [[Mirzə Axundov]] (1984–2020), miçman * [[Ruslan Rəcəbov]] (1984–2020), miçman * [[Vüsal Məmmədov (miçman)|Vüsal Məmmədov]] (1990–2020), miçman * [[Zaur Quliyev]] (????–), 1-ci dərəcəli kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Fərrux ağa Qayıbov-2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Зулейха Сеидмамедова.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Ramiz Vaqif oğlu Qasımov.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Fərrux ağa Qayıbov]]{{·}}[[Züleyxa Seyidməmmədova]]{{·}}[[Ramiz Qasımov (polkovnik-leytenant)|Ramiz Qasımov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Qasımov (mayor)|Abbas Qasımov]] (1986–2020), mayor * [[Adil Quliyev]] (1922–1992), polkovnik, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Cavanşir Rəhimov]] (1973–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elnur Qebedov]] (1978–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Əbu Bəkir İsmayılov]] (1990–2016), baş leytenant * [[Ərəstun Mahmudov]] (1957–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əsəd Əsədov (milli qəhrəman)|Əsəd Əsədov]] (1956–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fərrux ağa Qayıbov]] (1863–1916), təyyarəçi * [[Hikmət Muradov]] (1969–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Xalid Gözəlov]] (1996–2020), baş leytenant * [[Leyla Məmmədbəyova]] (1909–1989), təyyarəçi * [[Məmməd Altunbay]] (1911–1967), pilot * [[Namiq İslamzadə]] (1974–), general-mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Rail Rzayev]] (1945–2009), general-leytenant * [[Ramiz Qasımov (polkovnik-leytenant)|Ramiz Qasımov]] (1977–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Rəşad Atakişiyev]] (1985–2019), polkovnik-leytenant * [[Səfa Axundov]] (1958–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sona Nuriyeva]] (1915–1986), pilot * [[Rəşad Qasımlı]] (1991–), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Rəşad Nadirov (polkovnik-leytenant)|Rəşad Nadirov]] (1982–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Səfər Qurbanov]] (19??–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Urfan Vəlizadə]] (1978–2016), mayor * [[Vaqif Qurbanov (pilot)|Vaqif Qurbanov]] (1967–1992), baş leytenant * [[Yavər Əliyev]] (1956–1992), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Zakir Məcidov]] (1959–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Zakir Yusifov]] (1956–1992), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Züleyxa Seyidməmmədova]] (1919–1999), kapitan * [[Rizvan Zeynalov]] (1914–1997), Qvardiya aviasiya polkovniki * [[Zaur Nudirəliyev]] (1978–2020), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] }} === Polislər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Fətulla Hüseynov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Məhəmməd Əsədov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Eldar Sultanov.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Fətulla Hüseynov]]{{·}}[[Məhəmməd Əsədov]]{{·}}[[Eldar Sultanov]]</small> |- |[[Fayl:Ровшан Джавадов.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Əlif Hacıyev (milli qəhrəman).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Yuri Kovalyov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Rövşən Cavadov]]{{·}}[[Əlif Hacıyev]]{{·}}[[Yuri Kovalyov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağasəlim Atakişiyev]] (1903–1970), general-mayor, dövlət xadimi * [[Aidə Şirinova]] (1959–), mayor * [[Cəfər Vəliyev]] (1930–2012), general-leytenant, dövlət xadimi * [[Eldar Sultanov]] (1951–), zabit, [[Çernobıl faciəsi]]ndə [[likvidator]] * [[Əli Məmmədov (milli qəhrəman)|Əli Məmmədov]] (1955–1992), serjant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əlif Hacıyev]] (1953–1992), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fətulla Hüseynov]] (1937–2004), polkovnik * [[Həsən Şirinov]] (1950–), general-mayor * [[Hidayət Rüstəmov]] (1970–1991), çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İlham Əliyev (milli qəhrəman)|İlham Əliyev]] (1960–1990), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İlqar İsmayılov]] (1959–1992), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İnqilab İsmayılov]] (1962–1992), polis, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İsmayıl Tağıyev (polis)|İsmayıl Tağıyev]] (1977–2015), serjant * [[İsgəndər Həmidov]] (1948–2020), general-leytenant, dövlət xadimi * [[Kərəm Mirzəyev]] (1960–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mehdi Abbasov]] (1960–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məhərrəm Əliyev (general)|Məhərrəm Əliyev]] (1951–), general-leytenant * [[Məhəmməd Əsədov]] (1941–1991), general-mayor, dövlət xadimi * [[Məhərrəm Seyidov (Mirəziz oğlu)|Məhərrəm Seyidov]] (1952–1990), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mikayıl Cəbrayılov]] (1952–1990), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mövsüm Məmmədov]] (1967–), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nizami Məmmədov (milli qəhrəman)|Nizami Məmmədov]] (1958–1992), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nofəl Quliyev]] (1963–1991), starşina, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Oqtay Güləliyev]] (1962–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ramil Usubov]] (1948–), general-polkovnik, dövlət xadimi * [[Rasim Musayev]] (1960–2015), general-mayor * [[Rövşən Cavadov]] (1951–1995), [[Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstəsi (Azərbaycan)|OMON]] komandiri * [[Rövşən Rzayev (milli qəhrəman)|Rövşən Rzayev]] (1994–2016), mühafizəçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Səfəralı Məmmədov]] (1963–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şahlar Şükürov]] (1952–1990), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Tahir Əliyev (general)|Tahir Əliyev]] (19??–), general, dövlət xadimi * [[Tahir Həsənov]] (1970–1992), serjant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yuri Kovalyov]] (1965–1991), starşina, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yusif Əliyev (milli qəhrəman)|Yusif Əliyev]] (1969–1991), sıravi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Valeh Müslümov]] (1968–1992), serjant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Vasili Əliyev]] (1959–1992), starşina, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Vilayət Eyvazov]] (1968–), general-polkovnik, dövlət xadimi * [[Vüqar Hüseynov (milli qəhrəman)|Vüqar Hüseynov]] (1969–1991), serjant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Vüqar Nəsibov]] (1975–2015), mayor, kikboksçu * [[Zahid Dünyamalıyev]] (1944–2009), general-leytenant }} === Cinayətkarlar === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Hacı Məmmədov 01.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Bəxtiyar Kərimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rövşən Cəniyev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hacı Məmmədov (cinayətkar)|Hacı Məmmədov]]{{·}}[[Lotu Bəxtiyar]]{{·}}[[Rövşən Lənkəranski]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Diktator Ağakərim|Ağakərim Kərimov (Diktator Ağakərim)]] (1924–1976), qanuni oğru * [[Lotu Bəxtiyar|Bəxtiyar Kərimov (Lotu Bəxtiyar)]] (1959–1998), qanuni oğru * [[Sanka Zver|Cabir Qasımov (Sanka Zver)]] (1920–1973), qanuni oğru * [[Dağlı Cavanşir|Cavanşir Ağayev (Dağlı Cavanşir)]] (1967–1995), qanuni oğru * [[Elşad Abdullayev (hüquqşünas)|Elşad Abdullayev]] (1961–), cinayətkar, hüquqşünas * [[Qurd Cəbrayıl|Cəbrayıl Baxşıyev (Qurd Cəbrayıl)]] (1900–1976), qanuni oğru * [[Qoca Yasamalski|Əlibala Həmidov (Qoca Yasamalski)]] (1972–2013), qanuni oğru * [[Gülər Əhmədova]] (1965–), cinayətkar, deputat * [[Hacı Məmmədov (cinayətkar)|Hacı Məmmədov]] (1951–2017), cinayətkar * [[Lotu Hikmət|Hikmət Muxtarov (Lotu Hikmət)]] (1956–2006), qanuni oğru * [[Zerkalo Klara|Klara Yusifzadə (Zerkalo Klara)]] (1934–), oğru * [[Masallı Mamed|Məmməd Hüseynov (Masallı Mamed)]] (1961–2011), qanuni oğru * [[Polad Siracov]] (1975–), [[Quantanamo həbs düşərgəsi]] məhbusu * [[Rövşən Lənkəranski|Rövşən Cəniyev (Rövşən Lənkəranski)]] (1975–2016), qanuni oğru * [[Tofiq Bakinskiy|Tofiq Əhmədov (Tofiq Bakinskiy)]] (1951–), qanuni oğru * [[Zamirə Hacıyeva]] (1963–), cinayətkar }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === {{columns-list|4| * [[Adil İsmayılov (hüquqşünas)|Adil İsmayılov]] (1957–2020), hüquqşünas * [[Aslan İsmayılov]] (1958–), hüquqşünas * [[Bahadur Hüseynov]] (1921–2016), hüquqşünas * [[Elmira Süleymanova]] (1985–), ombudsman * [[Elnur Məcidli]] (1984–), hüquq müdafiəçisi, bloqqer * [[Emin Hüseynov (hüquq müdafiəçisi)|Emin Hüseynov]] (1979–), hüquq müdafiəçisi * [[Emin Milli]] (1979–), hüquq müdafiəçisi * [[Xanlar Hacıyev (hüquqşünas)|Xanlar Hacıyev]] (1956–), hüquqşünas, hakim * [[İlham Rəhimov]] (1951–), hüquqşünas * [[Leyla Yunus]] (1955–), hüquq müdafiəçisi * [[Mehman Hüseynov]] (1992–), hüquq müdafiəçisi, bloqqer * [[Mirvari Qəhrəmanlı]] (1946–), hüquq müdafiəçisi * [[Mustafa ağa Vəkilov (II)|Mustafa ağa Vəkilov]] (1899–1943), hüquqşünas * [[Rəşad Həsənov]] (1985–), hüquq müdafiəçisi * [[Rəşadət Axundov]] (1984–), hüquq müdafiəçisi * [[Üzeyir Məmmədli]] (1987–), hüquq müdafiəçisi }} ==== Prokurorlar ==== {{columns-list|4| * [[Abbas Zamanov (general)|Abbas Zamanov]] (1916–????), prokuror * [[Böyükağa Talıblı]] (1897–1938), prokuror * [[Eldar Həsənov (hüquqşünas)|Eldar Həsənov]] (1955–), prokuror * [[Hüsü Hacıyev]] (1897–1931), prokuror * [[Xanlar Vəliyev]] (1955–), prokuror * [[Xəlil Əfəndiyev]] (1904–1974), prokuror * [[İxtiyar Şirinov]] (1952–), prokuror * [[İlyas İsmayılov]] (1938–), prokuror * [[İsmət Qayıbov]] (1942–1991), prokuror * [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] (1965–), prokuror * [[Murad Babayev]] (1951–2013), prokuror * [[Rövşən Əliyev (kriminalist)|Rövşən Əliyev]] (1958–2002), prokuror, kriminalist }} ==== Vəkillər ==== {{columns-list|4| * [[İntiqam Əliyev]] (1962–), vəkil, hüquq müdafiəçisi * [[Rəsul Cəfərov]] (1984–), vəkil, hüquq müdafiəçisi * [[Şəhla Hümbətova]] (19??–), vəkil }} === Jurnalistlər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Osman Mirzəyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Elmar Hüseynovun "Amerikanın Səsi"nə müsahibəsi (crop).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Khadija Ismayilova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Osman Mirzəyev]]{{·}}[[Elmar Hüseynov]]{{·}}[[Xədicə İsmayıl]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil Qaçayoğlu]] (1955–2008), jurnalist * [[Aqşin Kazımzadə]] (19??–2011), jurnalist * [[Alı Mustafayev]] (1952–1991), jurnalist, publisist, şair, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Arye Qut]] (1975–), jurnalist * [[Arzu Qeybullayeva]] (1983–), jurnalist * [[Aslan Aslanov (jurnalist)|Aslan Aslanov]] (1951–), jurnalist * [[Aynur Talıbova]] (1976–), jurnalist * [[Elçin Şıxlı]] (1957–), jurnalist * [[Elmar Hüseynov]] (1967–2005), jurnalist * [[Elmira Əmrahqızı]] (1952–1998), jurnalist * [[Elnur Əşrəfoğlu]] (1974–2021), jurnalist * [[Eynulla Fətullayev]] (1976–), jurnalist * [[Əjdər Xanbabayev]] (1931–1990), jurnalist * [[Fuad Abbasov]] (1976–), jurnalist * [[Gülarə Qədirbəyova]] (1903–1943), jurnalist * [[Haşım bəy Vəzirov]] (1867–1916), jurnalist, pedaqoq, publisist * [[Heydər Mirzə]] (19??–), jurnalist * [[Xədicə İsmayıl]] (1976–), jurnalist * [[Qənimət Zahid]] (1963–), jurnalist * [[Qulu Məhərrəmli]] (1954–), jurnalist * [[Ləman Ələşrəfqızı]] (1971–), jurnalist * [[Lev Əsgərov]] (1942–), jurnalist * [[Məlahət Nəsibova]] (1969–), jurnalist * [[Mirzə Xəzər]] (1947–2020), jurnalist, publisist, naşir * [[Mübariz Əsgərov]] (1962–), jurnalist * [[Nəcəf Nəcəfov]] (1955–1999), jurnalist * [[Nəsir İmanquliyev]] (1911–1998), jurnalist * [[Nicat Məlikov]] (1979–2018), jurnalist * [[Osman Mirzəyev]] (1937–1991), jurnalist, yazıçı, publisist * [[Rauf Arifoğlu]] (1966–), jurnalist * [[Rasim Əliyev (jurnalist)|Rasim Əliyev]] (1944–2015), jurnalist * [[Rauf Talışinski]] (1956–2018), jurnalist * [[Salatın Əsgərova]] (1961–1991), jurnalist, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sevinc Osmanqızı]] (1969–), jurnalist, televiziya aparıcısı }} === Dini xadimlər === {{columns-list|4| * [[Ağa Əlizadə]] (1871–1954), Şeyxülislam * [[Allahşükür Paşazadə]] (1949–), Şeyxülislam * [[Behbud Mustafayev]] (1982–), dyakon * [[Elşad Miri]] (1979–), ilahiyyatçı * [[Əbdülhəmid Əfəndizadə]] (1812–1880), müfti * [[Əbdüssəlam Axundzadə]] (1843–1907), Şeyxülislam * [[Əhməd Hüseynzadə]] (1812–1887), Şeyxülislam * [[Əli Əkbər Naxçıvani]] (1865–1920), Bəhai din xadimi * [[Əli Naxçıvani]] (1919–), Bəhai din xadimi * [[Əliağa Süleymanzadə]] (1885–1978), Şeyxülislam * [[Fərəc Qasımov]] (1883–1937), Bəhai icma sədri * [[Hacı Şahin]] (1974–), ilahiyyatçı * [[Hüseyn Qayıbzadə]] (1830–1917), müfti * [[İbrahim Əfəndizadə]] (1870–1957), müfti * [[İlqar İbrahimoğlu]] (1973–), din xadimi * [[İsmayıl Əhmədov (müfti)|İsmayıl Əhmədov]] (1907–1986), müfti * [[Məhəmməd Mövlazadə]] (1854–1932), Şeyxülislam * [[Məhəmməd Müftizadə]] (1???–1880), müfti * [[Məhəmmədəli Hüseynzadə]] (1760–1852), Şeyxülislam * [[Məhəmmədəli Pişnamazzadə]] (1853–1932), Şeyxülislam * [[Məşədi Əzimməmməd ağa Yağləvəndli-Cavanşir]] (1829–1906), din xadimi * [[Mirzə Həsən Tahirzadə]] (1837–1893), Şeyxülislam * [[Mirmöhsün Həkimzadə]] (1882–1967), Şeyxülislam * [[Mirqəzənfər İbrahimov]] (1909–1980), Şeyxülislam * [[Osman Əfəndi Vəlizadə]] (1???–1847), müfti * [[Şeyx Sərdar Hacıhəsənli]] (1974–), ilahiyyatçı-alim * [[Şərif Vəlizadə]] (1894–1966), müfti * [[Taleh Bağırov]] (1984–), ilahiyyatçı-alim }} === Pedaqoqlar və müəllimlər === {{columns-list|4| * [[Abdulla Tahirzadə]] (1896–1978), pedaqoq * [[Bədəl bəy Bədəlbəyli]] (1875–1932), pedaqoq * [[Əliyusif Cəfərov]] (1901–1938), pedaqoq * [[Fərhad Ağazadə]] (1880–1931), pedaqoq * [[Lətif Qədimi]] (1895–1941), pedaqoq * [[Mahmud bəy Mahmudbəyov]] (1863–1923), pedaqoq, publisist * [[Məryəm Bayraməlibəyova]] (1898–1988), pedaqoq * [[Mirzə Cəfər Topçubaşov]] (1790–1869), pedaqoq * [[Mirzə Salah bəy Zöhrabbəyov]] (1859–1940), pedaqoq * [[Nazlı Nəcəfova]] (1890–1977), pedaqoq * [[Oqtay Eldəgəz]] (1934–2002), müəllim * [[Rəşid bəy Əfəndiyev]] (1863–1942), pedaqoq, maarifçi, yazıçı * [[Səfərəli bəy Vəlibəyov]] (1856–1902), pedaqoq }} === Sahibkarlar və iş adamları === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Haji Zeynalabdin Tagiyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Shamsi Asadullayev (2).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Murtuza Muxtarov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]]{{·}}[[Şəmsi Əsədullayev]]{{·}}[[Murtuza Muxtarov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağabala Quliyev]] (1862–19??), iş adamı * [[Ağa Musa Nağıyev]] (1848–1919), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[Araz Ağalarov]] (1955–), iş adamı<ref>{{cite news|title=Араз Агаларов: "Горжусь тем, что я – азербайджанец"|publisher=AZE.Az|url=http://www.aze.az/news_araz_aqalarov_gorjus_11725.html|date=14 декабря 2007|language=ru|access–date=2018–08–06|archive–date=2015–09–23|archive–url=https://web.archive.org/web/20150923181149/http://www.aze.az/news_araz_aqalarov_gorjus_11725.html|url–status=dead|access-date=2018-08-06|archive-date=2015-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923181149/http://www.aze.az/news_araz_aqalarov_gorjus_11725.html|url-status=dead}}</ref> * [[Cahangir Əsgərov]] (1950–), iş adamı * [[Cahangir Hacıyev]] (1961–), bankir * [[Elman Rüstəmov]] (1952–), bankir * [[Elmar Məmmədov (bankir)|Elmar Məmmədov]] (1967–), bankir * [[Əjdər bəy Aşurbəyov]] (1858–1923), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[Fərhad Əhmədov]] (1955–), iş adamı * [[Füzuli Fərəcov]] (1958–), sahibkar * [[Füzuli Məmmədov (iş adamı)|Füzuli Məmmədov]] (1963–), iş adamı * [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]] (1823–1924), mеsenat, dövlət müşaviri, xeyriyyəçi * [[İqor Aşurbəyli]] (1963–), iş adamı * [[İsa bəy Aşurbəyov]] (1878–1938), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[İsa bəy Hacınski]] (1860–1919), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[İsgəndər Xəlilov]] (1955–), iş adamı * [[Qalib Ağayev]] (1941–2015), bankir * [[Qod Nisanov]] (1972–), iş adamı * [[Marat Manafov]] (19??–????), iş adamı * [[Murtuza Muxtarov]] (1857–1920), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[Mübariz Mənsimov]] (1968–), iş adamı * [[Nabat Aşurbəyova]] (1795–1912), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[Nigar Köçərli]] (1975–), iş adamı * [[Seyfəddin Rüstəmov]] (1962–), iş adamı * [[Şəmsi Əsədullayev]] (1840–1913), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[Tale Heydərov]] (1985–), iş adamı * [[Telman İsmayılov]] (1956–), iş adamı * [[Vahid Ələkbərov]] (1950–), iş adamı<ref>{{cite news | title=Вагит Юсуфович Алекперов. Биографическая справка |publisher=РИА Новости |url=http://www.rian.ru/economy/20090312/164556722.html|date=12/03/2009| language=ru}}</ref> * [[Yelmar Məmmədov]] (1957–1995), iş adamı * [[Zarah İliyev]] (1966–), iş adamı }} === Səyyahlar === {{columns-list|4| * [[Hacı Məhəmmədəli Şirvani]] (1783–1???), səyyah, coğrafiyaçı * [[Hacı Zeynalabdin Şirvani]] (1780–1838), səyyah, coğrafiyaçı }} ==== Kosmonavtlar ==== {{columns-list|4| * [[Musa Manarov]] (1951–), kosmonavt }} === İxtiraçılar və mühəndislər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Məmməd Əhmədov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Əbdülrəhman Adıgözəlov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Kərim Kərimov (general).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Məmməd Əhmədov]]{{·}}[[Əbdülrəhman Adıgözəlov]]{{·}}[[Kərim Kərimov (general)|Kərim Kərimov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağa Axundov]] (1882–1949), mühəndis * [[Cavad bəy Almuradov]] (1898–19??), mühəndis * [[Cəfər Kazımov]] (1896–1968), mühəndis * [[Əbdülrəhman Adıgözəlov]] (1911–1976), mühəndis * [[Əşrəf Əliyev (mühəndis)|Əşrəf Əliyev]] (1900–1937), mühəndis * [[Fərman bəy Nərimanbəyli]] (1898–1970), mühəndis * [[İbadulla Əliyev]] (1879–1938), mühəndis * [[Kərim Kərimov (general)|Kərim Kərimov]] (1917–2003), aerokosmik mühəndis * [[Lütfəli bəy Behbudov]] (1877–1919), mühəndis * [[Məmməd Əhmədov]] (1900–1963), mühəndis–kimyaçı * [[Mustafa Mustafayev (mühəndis)|Mustafa Mustafayev]] (1895–19??), mühəndis * [[Rafiq Xələfov]] (1939–1998), mühəndis * [[Reyhan Camalova]] (2002–), ixtiraçı * [[Surxay bəy Şahsuvarov]] (1900–1945), mühəndis * [[Teymur bəy Aslanov]] (1899–1???), mühəndis * [[Yusif Kərimov (mühəndis)|Yusif Kərimov]] (1926–1997), mühəndis }} === Alimlər və elm adamları === ==== Yer alimləri ==== {{columns-list|4| * [[Akif Əlizadə]] (1933–), geoloq * [[Aslan bəy Vəzirov]] (1898–1984), mineroloq * [[Baba Babazadə (geoloq)|Baba Babazadə]] (1911–1962), geoloq * [[Əhəd Yaqubov]] (1908–1979), geoloq * [[Əhməd Əhmədov (geoloq)|Əhməd Əhmədov]] (1910–1988), geoloq * [[Ələkbər bəy Əliyev]] (1896–1976), aqronom * [[Ələşrəf Əlizadə]] (1911–1985), geoloq * [[Fərman Salmanov]] (1931–2007), geoloq * [[Xoşbəxt Yusifzadə]] (1930–), geoloq * [[Qambay Əlizadə]] (1899–1990), geoloq * [[Mixail Abramoviç]] (1884–1965), geoloq * [[Mirəli Qaşqay]] (1907–1977), geoloq * [[Musa Əliyev]] (1908–1985), geoloq }} ==== Bioloqlar, arxeoloqlar və paleontoloqlar ==== {{columns-list|4| * [[Ələsgər Ələkbərov (arxeoloq)|Ələsgər Ələkbərov]] (1895–1938), arxeoloq * [[İshaq Cəfərzadə]] (1895–1982), arxeoloq * [[Qara Mustafayev]] (1931–2018), bioloq * [[Məmmədəli Hüseynov]] (1922–1994), paleontoloq * [[Mirəli Axundov]] (1902–1992), bioloq * [[Mirzəağa Əlizadə]] (1910–1981), bioloq * [[Müzəffər Abutalıbov]] (1908–1984), botanik * [[Səttar Əsədov]] (1910–1974), zooloq * [[Siddiqə Məmmədova]] (1925–2017), entomoloq * [[Raul Qədimov]] (1939–2000), mikrobioloq * [[Rüstəm Məmməd-Əmin Əffəndi]] (1934–1991), entomoloq * [[Validə Tutayuq]] (1914–1980), botanik * [[Zəhra Şahtaxtinskaya]] (1895–1977), zooloq }} ==== Həkimlər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Zəhra Qazıyeva.JPG|border|center|120px]] |[[Fayl:Mirəsədulla Mirqasımov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Ağabəy Sultanov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Zəhra Qazıyeva]]{{·}}[[Mirəsədulla Mirqasımov]]{{·}}[[Ağabəy Sultanov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas bəy Muradov]] (1???–1978), cərrah * [[Abbas bəy Sultanov]] (1895–1938), həkim * [[Ağabəy Sultanov]] (1938–2007), psixiatr * [[Ağaxan Talışınski]] (1885–1949), travmatoloq * [[Aza Rəhmanova]] (1932–2015), infeksionist * [[Azad bəy Əmirov]] (1883–1939), fizioloq * [[Bahadur Eyvazov]] (1907–1987), dermatoveneroloq * [[Bəhram bəy Axundov]] (1861–1931), həkim * [[Boris Xetaqurov]] (1940–), cərrah * [[Cəmil bəy Lənbəranski]] (1884–1959), travmatoloq, ortoped * [[Dəyanət Rzayev]] (1971–2017), psixoloq * [[Əbülfəz Qarayev (həkim)|Əbülfəz Qarayev]] (1885–1952), həkim * [[Fərrux bəy Ağakişibəyov]] (1879–1956), cərrah * [[Gültəkin Əsgərova]] (1960–1992), anestezioloq-reanimatoloq, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Xanlar Hacıyev (həkim)|Xanlar Hacıyev]] (1903–1969), cərrah * [[İbrahim Topçubaşov]] (1924–1970), cərrah * [[İsmayıl Axundov (epidemioloq)|İsmayıl Axundov]] (1897–1952), epidemioloq * [[İsmayıl Məmmədov (cərrah)|İsmayıl Məmmədov]] (1918–2006), cərrah * [[Kənan Yusifzadə]] (1973–), həkim * [[Kərim bəy Mehmandarov]] (1854–1929), həkim * [[Qədir Möhsünzadə]] (1914–1992), baytar * [[Məmmədbağır Əliyev]] (1955–), onkoloq * [[Məmmədsadıq Abdullayev]] (1924–2006), histoloq * [[Mirəsədulla Mirqasımov]] (1883–1958), cərrah * [[Mirməmməd Cavadzadə]] (1927–2008), uroloq * [[Mirzə Məmmədqulu Təbib]] (1819–1875), həkim * [[Muxtar Qasımov]] (1958–1992), tibbi xidmət kapitanı, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mürsəl bəy Şahsuvarov]] (1900–1971), həkim * [[Rəşid Talışinski]] (1928–1988), cərrah * [[Rəşid Mahmudov (fizioloq)|Rəşid Mahmudov]] (1938–), fizioloq * [[Soltanağa Bayramov]] (1936–1993), rentgentexniki, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sona Axundova]] (1896–1982), həkim * [[Sona Vəlixan]] (1883–1982), oftalmoloq * [[Tamerlan Əliyev]] (1921–1997), həkim * [[Yusif Salahov]] (1897–1973), həkim * [[Zəhra Qazıyeva]] (1912–1989), terapevt * [[Zərifə Əliyeva]] (1923–1985), oftalmoloq }} ==== İqtisadçılar və sosioloqlar ==== {{columns-list|4| * [[Aqil Əliyev]] (1926–2006), iqtisadçı * [[Aydın Məmmədov (iqtisadçı)|Aydın Məmmədov]] (1941–2001), iqtisadçı * [[Elşən Hacızadə]] (1961–), iqtisadçı * [[Fikrət Yusifov]] (1957–), iqtisadçı * [[İlqar Rəhimov]] (1964–), iqtisadçı * [[Məhəmmədhəsən bəy Vəliyev-Baharlı]] (1896–1937), iqtisadçı, etnoqraf * [[Zahid Məmmədov (iqtisadçı)|Zahid Məmmədov]] (1965–), iqtisadçı }} ==== Tarixçilər və şərqşünaslar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mehdixan Vəkilov2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ziya Bünyadov iş zamanı.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:İqrar Əliyev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mehdixan Vəkilov]]{{·}}[[Ziya Bünyadov]]{{·}}[[İqrar Əliyev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Aida İmanquliyeva]] (1939–1992), şərqşünas * [[Altay Göyüşov]] (1955–), tarixçi * [[Arif Yunusov]] (1955–), tarixçi * [[Aydın Balayev]] (1956–2021), tarixçi * [[Əhməd bəy Cavanşir]] (1823–1903), tarixçi * [[Əlisöhbət Sumbatzadə]] (1907–1992), tarixçi * [[Fəridə Məmmədova]] (1936–2021), tarixçi * [[Firudin Şuşinski]] (1925–1997), tarixçi * [[Fuad Axundov (tarixçi)|Fuad Axundov]] (1968–), tarixçi * [[İqrar Əliyev]] (1924–2004), tarixçi * [[Mehdixan Vəkilov]] (1902–1975), tarixçi * [[Mir Mehdi Xəzani]] (1819–1894), tarixçi * [[Mirzə Adıgözəl bəy]] (178?–1848), tarixçi * [[Mirzə Camal Cavanşir Qarabaği]] (1773–1853), tarixçi * [[Püstəxanım Əzizbəyova]] (1929–1998), tarixçi * [[Sadıq bəy Ağabəyzadə]] (1865–1944), şərqşünas, general-mayor * [[Sara Aşurbəyli]] (1906–2001), tarixçi * [[Sevil Əliyeva]] (1955–), şərqşünas * [[Tariyel Həsənov]] (1941–2005), tarixçi * [[Teymur bəy Bayraməlibəyov]] (1862–1937), tarixçi * [[Tofiq Köçərli]] (1929–2007), tarixçi * [[Vasim Məmmədəliyev]] (1942–2019), şərqşünas * [[Ziya Bünyadov]] (1923–1997), şərqşünas, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] }} ==== Dilçilər və etnoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Əbdüləzəl Dəmirçizadə]] (1909–1979), dilçi * [[Əhməd Cəfəroğlu]] (1899–1975), dilçi * [[Əjdər İsmayılov]] (1938–), filoloq * [[Əlövsət Abdullayev]] (1920–1993), dilçi * [[Fərhad Zeynalov]] (1929–1984), dilçi * [[Həsən Hüseynov (filoloq)|Həsən Hüseynov]] (1953–), filoloq * [[Nərgiz Paşayeva]] (1962–), filoloq * [[Novruzəli Məmmədov]] (1942–2009), filoloq * [[Tofiq Abasquliyev]] (1927–2011), dilçi * [[Tofiq Hacıyev (akademik)|Tofiq Hacıyev]] (1936–2015), dilçi * [[Vəli Xidirov]] (1936–2010), dilçi * [[Vurğun Əyyub]] (1957–2019), filoloq }} ==== Riyaziyyatçılar ==== {{columns-list|4| * [[Akif Hacıyev (riyaziyyatçı)|Akif Hacıyev]] (1937–2015), riyaziyyatçı * [[Əşrəf Hüseynov]] (1907–1981), riyaziyyatçı * [[Əyyub Quliyev (alim)|Əyyub Quliyev]] (1954–), riyaziyyatçı * [[İbrahim İbrahimov (akademik)|İbrahim İbrahimov]] (1912–1994), riyaziyyatçı * [[Fəraməz Maqsudov]] (1930–2000), riyaziyyatçı * [[Fuad Hacızadə]] (1952–), riyaziyyatçı * [[Məcid Rəsulov]] (1916–1993), riyaziyyatçı * [[Məmməd Əfəndiyev]] (1887–1977), riyaziyyatçı * [[Məsud Əfəndiyev]] (1953–), riyaziyyatçı * [[Qoşqar Əhmədov]] (1917–1975), riyaziyyatçı }} ==== Fiziklər ==== {{columns-list|4| * [[Arif Paşayev]] (1934–), radiofizik * [[Cavad Abdinov]] (1940–), fizik * [[Çingiz Qacar]] (1929–), fizik * [[Elçin Xəlilov]] (1959–), geofizik * [[Eldar Salayev]] (1933–), fizik * [[Həsən Abdullayev]] (1918–1993), fizik * [[İkram Kərimov (seysmoloq)|İkram Kərimov]] (19??–), geofizik * [[Lətif İmanov]] (1922–1980), fizik }} ==== Kimyaçılar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Yusif Məmmədəliyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:İzzət Oruczadə.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Fezile Semedova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Yusif Məmmədəliyev]]{{·}}[[İzzət Oruczadə]]{{·}}[[Fəzilə Səmədova]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil Qəribov]] (1950–), kimyaçı * [[Ağadadaş Əliyev]] (1940–), kimyaçı * [[Fəzilə Səmədova]] (1929–2020), kimyaçı * [[İzzət Oruczadə]] (1909–1983), kimyaçı, aktrisa * [[Məmməd Əhmədov]] (1900–1963), kimyaçı * [[Mövsüm bəy Xanlarov]] (1857–1921), kimyaçı * [[Mustafa Hüseynov (alim)|Mustafa Hüseynov]] (1928–1991), kimyaçı * [[Nadir Seyidov]] (1932–2015), kimyaçı * [[Rəfiqə Əliyeva]] (1932–2017), kimyaçı * [[Siyavuş Qarayev]] (1942–2015), kimyaçı * [[Şıxbala Əliyev]] (1910–1960), kimyaçı * [[Toğrul Şahtaxtinski]] (1925–2010), kimyaçı * [[Tofiq Alxazov]] (1932–), kimyaçı * [[Vaqif Fərzəliyev]] (1939–), kimyaçı * [[Yusif Məmmədəliyev]] (1905–1961), kimyaçı }} ==== Filosoflar ==== {{columns-list|4| * [[Adil Əsədov]] (1958–), filosof * [[Aydın Əlizadə]] (1963–), filosof * [[Ələddin Məlikov]] (1982–), filosof * [[Rahid Ulusel]] (1954–), filosof * [[Sakit Hüseynov]] (1948–), filosof * [[Zakir Məmmədov (alim)|Zakir Məmmədov]] (1936–2003), filosof * [[Zümrüd Quluzadə]] (1932–), filosof }} ==== Digər alimlər ==== {{columns-list|4| * [[Ağaxan Ağabəyli]] (1904–1980), alim * [[Ədalət Ətayi]] (1951–), astronom, astrofizik * [[Fuad Məmmədov (kulturoloq)|Fuad Məmmədov]] (1946–), kulturoloq * [[Hacıbəy Sultanov]] (1921–2008), astronom * [[Xudu Məmmədov]] (1927–1988), alim * [[Məmmədtağı Cəfərov]] (1936–2007), alim * [[Midhəd Abbasov]] (1926–2012), alim * [[Mirzə Hacızadə]] (1897–1980), alim * [[Nadir İbrahimov (astrofizik)|Nadir İbrahimov]] (1932–1977), astronom, astrofizik * [[Şirməmməd Hüseynov]] (1924–2019), alim, mətbuat tədqiqatçısı * [[Rüstəm İsmayılov]] (1909–1972), alim }} === Sənayeçilər === {{columns-list|4| * [[Bəxtiyar Məmmədov (neftçi)|Bəxtiyar Məmmədov]] (1925–1989), neftçi * [[Bəsti Bağırova]] (1906–1962), pambıqçı * [[Qurban Abbasov (neftçi)|Qurban Abbasov]] (1926–1994), neftçi * [[Sabir Əhmədov (pambıqçı)|Sabir Əhmədov]] (1933–2016), pambıqçı * [[Sabit Orucov]] (1912–1981), neftçi * [[Sürəyya Kərimova]] (1923–1993), pambıqçı * [[Sevil Qazıyeva]] (1940–1963), mexanizator * [[Şamama Həsənova]] (1923–2008), pambıqçı * [[Yusif Kərimov (neftçi)|Yusif Kərimov]] (1925–1995), neftçi * [[Yusif Səfərov (neftçi)|Yusif Səfərov]] (1907–1963), neftçi * [[Zəminə Həsənova]] (1922–2006), metallurq }} === İncəsənət === ==== Memarlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Gasim bey Hajibababeyov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Axmedbekov-1.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mikayıl Hüseynov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qasım bəy Hacıbababəyov]]{{·}}[[Zivər bəy Əhmədbəyov]]{{·}}[[Mikayıl Useynov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Altay Mir-Bağırov]] (1934–2011), memar * [[Davud Axundov]] (1918–2003), memar * [[Elbay Qasımzadə]] (1948–), memar * [[Elçin Əliyev (memar)|Elçin Əliyev]] (1967–), memar * [[Əbdülvahab Salamzadə]] (1916–1983), memar * [[Əcəmi Naxçıvani]] (1120-ci illər–XIII əsr), memar * [[Əhməd Naxçıvani]] (XIII əsr–XV əsr), memar * [[Ənvər Qasımzadə]] (1912–1956), memar * [[Fuad Seyidzadə]] (1938–1972), memar * [[Həsən Məcidov]] (1914–1978), memar * [[Kamal Məmmədbəyov]] (1924–1997), memar * [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] (1817–1910), memar * [[Qasım bəy Hacıbababəyov]] (1812–1874), memar * [[Məşədi Mirzə Qafar İsmayılov]] (1???–1???), memar * [[Mikayıl Hüseynov]] (1905–1992), memar, memarlıq tarixçisi * [[Nazim Hacıbəyov]] (1938–2020), memar * [[Nəsrulla Kəngərli]] (1913–1991), memar * [[Rasim Əliyev (memar)|Rasim Əliyev]] (1934–), memar, heykəltəraş * [[Sadıq Dadaşov]] (1905–1946), memar * [[Səffət bəy Məlik-Zərdabi]] (1886–1938), memar * [[Şamil Fətullayev]] (1928–2015), memar * [[Tahir Abdullayev]] (1915–2004), memar * [[Tələt Xanlarov]] (1927–2004), memar * [[Zeynal bəy Əlizadə]] (1894–1937), memar * [[Zivər bəy Əhmədbəyov]] (1873–1925), memar }} ==== Heykəltəraşlar ==== {{columns-list|4| * [[Akif Əsgərov]] (1940–), heykəltəraş * [[Aslan Rüstəmov]] (19??–), monumentalçı heykəltəraş * [[Azad Əliyev (heykəltəraş)|Azad Əliyev]] (1956–), heykəltəraş * [[Cavanşir Dadaşov]] (1956–), heykəltəraş * [[Cəlal Qaryağdı]] (1915–2001), heykəltəraş * [[Elmira Hüseynova]] (1933–1995), heykəltəraş * [[Fazil Nəcəfov]] (1935–), monumentalçı heykəltəraş * [[Fuad Əbdürəhmanov]] (1915–1971), heykəltəraş * [[Fuad Salayev]] (1943–), monumentalçı heykəltəraş * [[Hüseyn Haqverdiyev]] (1956–), heykəltəraş * [[İbrahim Zeynalov]] (1934–2008), heykəltəraş * [[Kamal Ələkbərov]] (1928–2009), heykəltəraş * [[Katib Məmmədov]] (1963–), heykəltəraş * [[Mirələsgər Mirqasımov]] (1934–), heykəltəraş * [[Mirələsgər Mirqasımov]] (1924–2003), monumentalçı heykəltəraş * [[Münəvvər Rzayeva]] (1929–2004), monumentalçı heykəltəraş * [[Səlhab Məmmədov]] (1943–), monumentalçı heykəltəraş * [[Sənan Qurbanov]] (1938–1999), heykəltəraş, qrafik * [[Tokay Məmmədov]] (1927–2018), monumentalçı heykəltəraş * [[Vaqif Nəzirov]] (1940–2020), monumentalçı heykəltəraş * [[Zakir Əhmədov]] (1955–), heykəltəraş * [[Zakir Mehdiyev]] (1948–), heykəltəraş * [[Zivər Məmmədova]] (1902–1980), heykəltəraş * [[Zeynalabdin İsgəndərov]] (1949–), heykəltəraş }} ==== Rəssamlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mir Mohsun Navvab photo.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Azim Azimzade young.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Bahruz Kengerli.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mir Möhsün Nəvvab]]{{·}}[[Əzim Əzimzadə]]{{·}}[[Bəhruz Kəngərli]]</small> |- |[[Fayl:Sattar Bahlulzadə.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Tofiq Cavadov.1925-1963.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Tahir Salahov və İsa Həbibbəyli (crop).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Səttar Bəhlulzadə]]{{·}}[[Tofiq Cavadov]]{{·}}[[Tahir Salahov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağa Mehdiyev]] (1920–2003), boyakar * [[Ağaəli İbrahimov]] (1946–), boyakar * [[Aida Mahmudova]] (1982–), boyakar * [[Altay Hacıyev]] (1931–2019), boyakar * [[Altay Sadıqzadə]] (1951–), boyakar * [[Arif Ağamalov]] (1928–2006), boyakar * [[Arif Ələsgərov|Arif Ələsgər]] (1944–), rəngkar, qrafika ustası * [[Arif Hüseynov (rəssam)|Arif Hüseynov]] (1943–), dəzgah və kitab qrafiki * [[Asəf Cəfərov]] (1927–2000), boyakar * [[Asif Azərelli]] (1946–), boyakar, qrafik * [[Baba Əliyev (rəssam)|Baba Əliyev]] (1915–1991), rəssam * [[Babi Bədəlov]] (1959–), rəssam * [[Bayram Qasımxanlı]] (1946–), karikaturaçı rəssam * [[Bədurə Əfqanlı]] (1912–2002), teatr rəssamı * [[Bəhruz Kəngərli]] (1892–1922), boyakar * [[Böyükağa Mirzəzadə]] (1921–2007), boyakar * [[Cavad Mircavadov]] (1923–1992), boyakar * [[Ceyhun Ocadov]] (1984–2017), müasir incəsənət rəssamı * [[Çingiz Fərzəliyev]] (1943–), boyakar * [[Davud Kazımov]] (1926–2015), boyakar * [[Elbəy Rzaquliyev]] (1926–2007), boyakar * [[Eldar Mikayılzadə]] (1956–), xalçaçı rəssam * [[Elmira Şahtaxtinskaya]] (1930–1996), boyakar, qrafik * [[Əbdul Baqi Bakuvi]] (????–????), miniatürçü rəssam * [[Əbdül Xalıq]] (1920–1988), boyakar * [[Ələkbər Rzaquliyev]] (1903–1974), boyakar, qrafik * [[Əli Şəmsi]] (1964–), boyakar * [[Əmir Hacıyev]] (1899–1972), boyakar, qrafik * [[Ənvər Əsgərov]] (1940–2014), boyakar * [[Ənvər Qarayev]] (1947–2011), dekorativ-tətbiqi sənət ustası * [[Əşrəf Heybətov]] (1951–), rəssam * [[Əşrəf Muradoğlu]] (1925–1979), boyakar * [[Əyyub Məmmədov (rəssam)|Əyyub Məmmədov]] (1921–1994), boyakar * [[Əzim Əzimzadə]] (1880–1943), boyakar, qrafik * [[Faiq Əhməd]] (1982–), müasir incəsənət rəssamı * [[Fərhad Xəlilov]] (1946–), boyakar * [[Fuad Xəlilov]] (1923–2015), rəssam * [[Gennadi Brijatyuk]] (1935–2008), boyakar * [[Gündüz Ağayev]] (1981–), karikaturaçı rəssam * [[Hüseyn Axundov (rəssam)|Hüseyn Axundov]] (1921–2015), boyakar * [[Hüseyn Əli Hüseynov]] (1930–1987), boyakar * [[Hüseyn Əliyev (rəssam)|Hüseyn Əliyev]] (1911–1991), boyakar * [[Xalidə Səfərova]] (1926–2005), boyakar * [[İbrahim Safi]] (1898–1983), boyakar * [[İsmayıl Axundov (rəssam)|İsmayıl Axundov]] (1907–1969), boyakar, qrafik * [[Kamil Əliyev (rəssam)|Kamil Əliyev]] (1921–2005), xalçaçı rəssam * [[Kamil Xanlarov]] (1915–1996), boyakar * [[Kazım Kazımzadə]] (1913–1992), boyakar * [[Qənbər Qarabaği]] (1830–cı illər–1905), boyakar * [[Qəzənfər Xalıqov]] (1898–1981), boyakar, qrafik, teatr rəssamı * [[Lətif Feyzullayev]] (1918–1987), boyakar * [[Lətif Kərimov]] (1906–1991), xalçaçı rəssam * [[Mahmud Tağıyev]] (1923–2001), boyakar * [[Maral Rəhmanzadə]] (1916–2008), boyakar, qrafik * [[Məlik Ağamalov]] (1962–), boyakar * [[Məzahir Ərtuğ Avşar]] (1955–), rəssam * [[Mikayıl Abdullayev]] (1921–2002), boyakar, qrafik, teatr rəssamı * [[Mir Möhsün Nəvvab]] (1833–1918), boyakar, nəqqaş, xəttat * [[Nadir Əbdürrəhmanov]] (1925–2008), boyakar * [[Nadir Qasımov]] (1928–2000), boyakar * [[Namiq Məmmədov (rəssam)|Namiq Məmmədov]] (1957–), boyakar * [[Nəcəfqulu İsmayılov]] (1923–1990), boyakar * [[Nəvai Məmmədoğlu]] (1965–), boyakar * [[Nüsrət Fətullayev]] (1913–1987), boyakar * [[Oqtay Sadıqzadə]] (1921–2014), boyakar * [[Oqtay Şıxəliyev]] (1931–2012), boyakar * [[Qəyyur Yunus]] (1948–), boyakar * [[Rafiq Mehdiyev]] (1933–2009), qrafik * [[Rasim Babayev]] (1927–2007), boyakar * [[Reyhan Topçubaşova]] (1905–1970), boyakar * [[Rəfael Abbasov]] (1943–2020), boyakar * [[Rəşid Şerif]] (1953–2020), teatr rəssamı, karikaturaçı * [[Rüstəm Mustafayev]] (1910–1940), boyakar * [[Sabina Şıxlinskaya]] (1962–), boyakar * [[Sadıq Bağırov]] (1940–2015), boyakar * [[Sakit Məmmədov]] (1958–), boyakar * [[Salam Salamzadə]] (1908–1997), boyakar * [[Semyon Bilmes]] (1955–), boyakar * [[Səttar Bəhlulzadə]] (1909–1974), boyakar, qrafik * [[Şamo Abbasov]] (1955–2014), boyakar * [[Sima Ağayeva]] (1932–), rəssam * [[Tağı Tağıyev]] (1917–1993), boyakar * [[Tahir Salahov]] (1928–2021), boyakar * [[Tahir Tahirov]] (1948–2019), boyakar * [[Tələt Şıxəliyev]] (1928–1987), boyakar * [[Telman Abdinov]] (1954–), boyakar * [[Teymur Daimi]] (1966–), boyakar * [[Tofiq Cavadov]] (1925–1963), boyakar * [[Toğrul Nərimanbəyov]] (1930–2013), boyakar, teatr rəssamı * [[Ucal Haqverdiyev]] (1960–2004), boyakar * [[Ülviyyə Həmzəyeva]] (1982–), boyakar * [[Yelena Haqverdiyeva]] (19??–), boyakar * [[Yusif Hüseynov]] (1928–2009), boyakar * [[Vaqif Ucatay]] (1955–2020), boyakar * [[Vəcihə Səmədova]] (1924–1965), boyakar }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Nizaminin portreti Qəzənfər Xalıqov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Natavan.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Seyid Azim Shirvani.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nizami Gəncəvi]]{{·}}[[Xurşidbanu Natəvan]]{{·}}[[Seyid Əzim Şirvani]]</small> |- |[[Fayl:Mirzə Ələkbər Sabir.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hüseyn Cavid.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Samad Vurgun15.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mirzə Ələkbər Sabir]]{{·}}[[Hüseyn Cavid]]{{·}}[[Səməd Vurğun]]</small> |- |[[Fayl:Mikayil Mushfig.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Bəxtiyar Vahabzadə.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ramiz Rovshan.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mikayıl Müşfiq]]{{·}}[[Bəxtiyar Vahabzadə]]{{·}}[[Ramiz Rövşən]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Səhhət]] (1874–1918), şair * [[Abbasqulu ağa Bakıxanov]] (1794–1847), şair * [[Adil Babayev (şair)|Adil Babayev]] (1925–1977), şair * [[Ağabəyim ağa]] (1780–1832), şairə * [[Almas İldırım]] (1907–1952), şair * [[Arif Buzovnalı]] (1972–), şair * [[Baba Pünhan]] (1948–2004), şair * [[Baba Vəziroğlu]] (1954–), şair * [[Balaş Azəroğlu]] (1921–2011), şair * [[Bəxtiyar Vahabzadə]] (1925–2009), şair * [[Cabir Novruz]] (1933–2002), şair * [[Cəfərqulu xan Cavanşir]] (1785–1867), şair * [[Çingiz Əlioğlu]] (1944–), şair * [[Davud Nəsib]] (1942–2003), şair * [[Etibar Vəliyev]] (1963–), şair * [[Əbül-Üla Gəncəvi]] (1096–1159), şair * [[Əhməd Cavad]] (1892–1937), şair, tərcüməçi * [[Əli Kərim]] (1931–1969), şair * [[Əli Nəzmi]] (1878–1946), şair * [[Əli Tudə]] (1924–1996), şair * [[Əli Yusif]] (1900–1937), şair * [[Əliağa Kürçaylı]] (1928–1980), şair * [[Əliağa Vahid]] (1895–1965), şair * [[Ənvər Əlibəyli]] (1916–1968), şair * [[Famil Mehdi]] (1934–2003), şair * [[Fatma xanım Kəminə]] (1841–1898), şair * [[Fələki Şirvani]] (1108–1146), şair * [[Fərqanə Mehdiyeva]] (1964–2020), şairə * [[Fikrət Qoca]] (1935–2021), şair * [[Fikrət Sadıq]] (1930–2016), şair * [[Fuad Babanlı]] (1945–2020), şair * [[Heyran xanım]] (1790–1848), şairə * [[Həbibi]] (1470–1520), şair * [[Həkim Qəni]] (1918–2008), şair * [[Həmid Arzulu]] (1937–), şair * [[Həsənəli xan Qaradaği]] (1848–1929), şair, pedaqoq * [[Hikmət Ziya]] (1920–1995), şair * [[Hüseyn Arif]] (1924–1992), şair * [[Hüseyn Cavid]] (1882–1941), şair, yazıçı, dramaturq * [[İbrahim bəy Azər]] (1836–1885), şair * [[İsgəndər bəy Rüstəmbəyov]] (1845–1918), şair * [[Xaqani Şirvani]] (1126–1199), şair * [[Xanbikə xanım]] (1856–1921), şairə * [[Xanım İsmayılqızı]] (1956–), şairə * [[Xəlil Rza Ulutürk]] (1932–1994), şair * [[Xurşidbanu Natəvan]] (1832–1897), şairə * [[Əli Yusif]] (1900–1937), şair * [[İbrahim Tahir]] (1869–1943), şair * [[İlyas Tapdıq]] (1934–2016), şair * [[Qabil İmamverdiyev|Qabil]] (1926–2007), şair * [[Qasım bəy Zakir]] (1784–1857), şair * [[Qəmər bəyim Şeyda]] (1881–1933), şairə * [[Qəşəm Nəcəfzadə]] (1959–), şair * [[Qönçəbəyim]] (1827–????), şairə * [[Mədinə Gülgün]] (1926–1992), şairə * [[Məhəmməd bəy Aşiq]] (1800–1861), şair * [[Məhəmməd Hadi]] (1879–1920), şair * [[Məhəmməd Tağı Sidqi]] (1854–1903), şair, publisist, pedaqoq * [[Məhəmmədəli bəy Məxfi]] (1832–1892), şair * [[Məhsəti Gəncəvi]] (1089–1160), şairə * [[Məmməd Araz]] (1933–2004), şair, tərcüməçi, naşir * [[Məmməd İsmayıl]] (1939–), şair * [[Məmməd Rahim]] (1907–1977), şair * [[Məmməd Səid Ordubadi]] (1872–1950), şair, dramaturq, jurnalist, tərcüməçi * [[Məşədi Mahmud bəy Vəzirov]] (1839–1902), şair * [[Mikayıl Müşfiq]] (1908–1938), şair * [[Mikayıl Rəfili]] (1905–1958), şair * [[Mirvarid Dilbazi]] (1912–2001), şairə * [[Mirzə Bəybaba Fəna]] (1787–1867), şair * [[Mirzə Cəlal Yusifzadə]] (1862–1931), şair * [[Mirzə Ələkbər Sabir]] (1862–1911), şair * [[Mirzə Həsən Yüzbaşov-Qarabaği]] (1841–1904), şair * [[Mirzə İbrahim bəy Səba]] (1801–1877), şair * [[Mirzə İsmayıl Məhzun]] (1828–1894), şair * [[Mirzə Rəhim Fəna]] (1844–1931), şair * [[Mirzə Sadıq Piran]] (1822–1893), şair * [[Mirzə Şəfi Vazeh]] (1794–1852), şair * [[Molla Pənah Vaqif]] (1717–1797), şair, ictimai-siyasi xadim * [[Molla Vəli Vidadi]] (1709–1809), şair * [[Musa Yaqub]] (1937–2021), şair * [[Mustafa ağa Arif]] (1774–1845), şair * [[Mücirəddin Beyləqani]] (1130–1194), şair * [[Nəcəfqulu bəy Şeyda]] (1858–1936), şair * [[Nəbi Xəzri]] (1924–2007), şair * [[Nəriman Həsənzadə]] (1931–), şair * [[Nigar Rəfibəyli]] (1913–1981), şairə * [[Nizami Gəncəvi]] (1141–1209), şair * [[Novruz Ağayev]] (1870–1948), şair, biblioqraf * [[Nurəngiz Gün]] (1938–2014), şairə * [[Nüsrət Kəsəmənli]] (1945–2003), şair * [[Onegin Hacıqasımov]] (1937–2002), şair * [[Osman Sarıvəlli]] (1905–1990), şair * [[Ramiz Rövşən]] (1946–), şair * [[Rəhim Alxas]] (1937–2003), şair * [[Rəhim bəy Uğurlubəyov]] (1814–1865), şair, zabit * [[Rəsul Rza]] (1910–1981), şair * [[Rəziyyə Gəncəvi]] (1136–1198), şairə * [[Sabir Rüstəmxanlı]] (1946–), şair, siyasətçi * [[Salman Mümtaz]] (1884–1941), şair, biblioqraf * [[Seyid Əzim Şirvani]] (1835–1888), şair, maarifçi * [[Seyran Səxavət]] (1946–), şair * [[Səməd Vurğun]] (1906–1956), şair * [[Süleyman Rüstəm]] (1906–1989), şair * [[Şahin Fazil]] (1940–), şair * [[Şəkər Aslan]] (1937–1995), şair * [[Tofiq Bayram]] (1934–1991), şair * [[Vaqif Bayatlı Odər]] (1948–), şair * [[Vaqif Nəsib]] (1939–), şair * [[Vaqif Səmədoğlu]] (1939–2015), şair, dramaturq, naşir * [[Vüqar Əhməd]] (1963–), şair * [[Yaqut Dilbazi]] (1910–1994), şairə * [[Yetim Eyvaz]] (1952–2017), şair * [[Zeynal Cabbarzadə]] (1920–1977), şair * [[Zivər Ağayeva]] (1934–2015), şairə }} ===== Dramaturqlar ===== {{columns-list|4| * [[Aqşin Babayev]] (1936–2020), dramaturq * [[Cəfər Cabbarlı]] (1899–1934), dramaturq, şair, nasir * [[İmran Qasımov]] (1918–1981), dramaturq * [[İslam Səfərli]] (1923–1974), dramaturq, şair, tərcüməçi * [[Məcid Şamxalov]] (1907–1984), dramaturq * [[Mirzə Fətəli Axundov]] (1923–1974), dramaturq, yazıçı, şair, maarifçi * [[Səkinə Axundzadə]] (1865–1927), dramaturq * [[Səttar Axundov]] (1914–1994), dramaturq * [[Süleyman Rəşidi]] (1927–2003), dramaturq * [[Süleyman Sani Axundov]] (1875–1939), dramaturq, naşir }} ===== Yazıçılar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Najaf bey Vezirov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ali bey Huseynzade.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Jalil Mammadguluzadeh, c. 1920.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nəcəf bəy Vəzirov]]{{·}}[[Əli bəy Hüseynzadə]]{{·}}[[Cəlil Məmmədquluzadə]]</small> |- |[[Fayl:Hagverdiyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Yusif vazir chamanzaminli 1911.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sabit Rehman.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]]{{·}}[[Yusif Vəzir Çəmənzəminli]]{{·}}[[Sabit Rəhman]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbasqulu ağa Bakıxanov]] (1794–1847), yazıçı, şair * [[Afaq Məsud]] (1957–), yazıçı * [[Aleksandr Xakimov]] (1960–), yazıçı * [[Altay Yusifoğlu]] (1930–2003), yazıçı * [[Aqil Abbas]] (1953–), yazıçı * [[Anar]] (1938–), yazıçı * [[Ceyhun Hacıbəyli]] (1891–1962), yazıçı, salnaməçi, jurnalist, tərcüməçi * [[Cəlil Məmmədquluzadə]] (1869–1932), yazıçı, dramaturq, jurnalist * [[Cəmil Əlibəyov]] (1927–2014), yazıçı * [[Çingiz Abdullayev]] (1959–), yazıçı * [[Çingiz Hüseynov]] (1929–), yazıçı * [[Elçin Əfəndiyev]] (1943–), yazıçı, dövlət xadimi * [[Elçin Səfərli]] (1984–), yazıçı * [[Eynəli bəy Sultanov]] (1866–1935), yazıçı, pedaqoq * [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]] (1870–1933), yazıçı, dramaturq * [[Əbülhəsən Ələkbərzadə]] (1904–1986), yazıçı * [[Əfqan Əsgərov]] (1929–), yazıçı * [[Əkrəm Əylisli]] (1937–), yazıçı * [[Ələviyyə Babayeva]] (1921–2014), yazıçı * [[Əli bəy Hüseynzadə]] (1864–1940), yazıçı, filosof, tənqidçi * [[Əli Əmirli]] (1948–), yazıçı * [[Əli İldırımoğlu]] (1927–), yazıçı * [[Əlibala Hacızadə]] (1935–2009), yazıçı * [[Ənvər Çingizoğlu]] (1962–), yazıçı, publisist * [[Ənvər Məmmədxanlı]] (1913–1990), yazıçı * [[Əsgər ağa Gorani]] (1857–1910), yazıçı, aktyor * [[Əvəz Sadıq]] (1898–1956), yazıçı * [[Əzizə Cəfərzadə]] (1921–2003), yazıçı * [[Firuz Mustafa]] (1952–), yazıçı * [[Georgi Keçaari]] (1930–2006), yazıçı * [[Gülhüseyn Hüseynoğlu]] (1923–2013), yazıçı * [[Hüseyn Abbaszadə]] (1922–2007), yazıçı * [[Kamal Abdulla]] (1950–), yazıçı * [[Kəramət Böyükçöl]] (1987–), yazıçı * [[İlqar Fəhmi]] (1975–), yazıçı * [[İlyas Əfəndiyev]] (1914–1996), yazıçı * [[İsa Muğanna]] (1928–2014), yazıçı * [[İsi Məlikzadə]] (1934–1995), yazıçı * [[İsmayıl bəy Qutqaşınlı]] (1806–1861), yazıçı * [[İsmayıl Şıxlı]] (1919–1995), yazıçı * [[Qantəmir]] (1888–1944), yazıçı, pedaqoq * [[Qılman İlkin]] (1914–2009), yazıçı * [[Manaf Süleymanov]] (1912–2001), yazıçı * [[Maqsud İbrahimbəyov]] (1935–2016), yazıçı * [[Mehdi Hüseyn]] (1909–1965), yazıçı * [[Məmmədhüseyn Təhmasib]] (1907–1982), yazıçı * [[Məsud Əlioğlu]] (1928–1973), yazıçı * [[Mikayıl Rzaquluzadə]] (1905–1984), yazıçı, nasir * [[Natiq Rəsulzadə]] (1949–), yazıçı * [[Nəcəf bəy Vəzirov]] (1854–1926), yazıçı, dramaturq * [[Nuridə Atəşi]] (1965–), yazıçı * [[Orxan Fikrətoğlu]] (1966–), yazıçı, ssenarist, rejissor, jurnalist * [[Rafiq Tağı]] (1950–2011), yazıçı * [[Rəşad Məcid]] (1964–), yazıçı * [[Rövşən Abdullaoğlu]] (1978–), yazıçı * [[Rövşən Yerfi]] (1965–), yazıçı * [[Rüstəm İbrahimbəyov]] (1939–2022), yazıçı, kinossenarist, prodüser, ssenarist, kinodramaturq * [[Sabit Rəhman]] (1910–1970), yazıçı * [[Salam Qədirzadə]] (1923–1987), yazıçı * [[Seyfəddin Dağlı]] (1921–1983), yazıçı * [[Seyid Hüseyn Sadiq]] (1887–1938), yazıçı * [[Seymur Baycan]] (1976–), yazıçı * [[Şıxəli Qurbanov]] (1925–1967), yazıçı * [[Sultan Məcid Qənizadə]] (1866–1937), yazıçı, maarifçi * [[Süleyman Vəliyev]] (1916–1996), yazıçı * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] (1892–1938), yazıçı, publist * [[Yusif Səmədoğlu]] (1935–1998), yazıçı * [[Yusif Vəzir Çəmənzəminli]] (1887–1943), yazıçı, dövlət xadimi * [[Ülviyyə Tahir]] (1980–), yazıçı * [[Vəli Xuluflu]] (1894–1938), yazıçı, publisist * [[Vidadi Babanlı]] (1927–), yazıçı * [[Vüqar Dəmirbəyli]] (1964–), yazıçı }} ===== Maarifçilər, naşirlər və publisistlər ===== {{columns-list|4| * [[Firidun bəy Köçərli]] (1863–1920), maarifçi, pedaqoq, publisist * [[Əlirza Rasizadə]] (1884–1923), maarifçi * [[Həsən bəy Zərdabi]] (1837–1907), publisist, maarifçi * [[Həmidə Məmmədquluzadə]] (1873–1955), maarifçi * [[Hənifə Məlikova]] (1856–1923), maarifçi * [[Hüseyn İbrahimov]] (1919–2018), naşir * [[Fikrət Nağıyev]] (1972), politoloq, publisist, bioqrafiyaşünas * [[Hilal Münşizadə]] (1899–19??), publisist * [[Xudu İbrahimoğlu]] (1939–2004), maarifçi * [[İsa Sultan Şahtaxtinski]] (1851–1894), publisist * [[Qəribsoltan Məlikova]] (1896–1967), maarifçi * [[Məhəmməd ağa Şahtaxtinski]] (1846–1931), publisist * [[Mədinə xanım Qiyasbəyli]] (1889–1938), maarifçi, pedaqoq, jurnalist * [[Mirzə Bala Məmmədzadə]] (1898–1959), publisist * [[Vəli Məmmədov]] (1931–1991), publisist, ədəbiyyatşünas }} ===== Ədəbiyyatşünaslar, tənqidçilər və tərcüməçilər ===== {{columns-list|4| * [[Abbas Zamanov (yazıçı)|Abbas Zamanov]] (1911–1993), tənqidçi, ədəbiyyatşünas * [[Ağamusa Axundov]] (1932–2015), ədəbiyyatşünas * [[Bəhlul Behcət]] (1869–1938), ədəbiyyatşünas * [[Bəkir Nəbiyev]] (1930–2012), ədəbiyyatşünas * [[Əmin Abid Gültəkin]] (1898–1938), tənqidçi, şair * [[Əziz Şərif]] (1895–1988), tənqidçi, ədəbiyyatşünas * [[Fəridə Vəzirova]] (1924–1986), tənqidçi, ədəbiyyatşünas * [[Firudin Qurbansoy]] (1954–), ədəbiyyatşünas, astroloq * [[Gülbəniz Babaxanlı]] (1956–), ədəbiyyatşünas * [[Kamal Talıbzadə]] (1923–2006), tənqidçi, ədəbiyyatşünas * [[Mailə Muradxanlı]] (1940–2010), tərcüməçi, dramaturq * [[Mustafa Quliyev]] (1893–1938), tənqidçi, publisist * [[Nizami Cəfərov (akademik)|Nizami Cəfərov]] (1959–), ədəbiyyatşünas, deputat * [[Timuçin Əfəndiyev]] (1945–), tənqidçi, ədəbiyyatşünas }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Huseyn Arablinski 2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sharifzadeh.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Alasgar Alakbarov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hüseyn Ərəblinski]]{{·}}[[Abbas Mirzə Şərifzadə]]{{·}}[[Ələsgər Ələkbərov (aktyor)|Ələsgər Ələkbərov]]</small> |- |[[Fayl:Əliağa Ağayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hökümə Qurbanova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Nasiba Zeynalova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əliağa Ağayev]]{{·}}[[Hökümə Qurbanova]]{{·}}[[Nəsibə Zeynalova]]</small> |- |[[Fayl:Leyla Bədirbəyli.JPG|border|center|120px]] |[[Fayl:Məlik Dadaşov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hacıbaba Bağırov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Leyla Bədirbəyli]]{{·}}[[Məlik Dadaşov]]{{·}}[[Hacıbaba Bağırov]]</small> |- |[[Fayl:Səyavuş Aslan.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ceyhun Mirzəyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fuad Poladov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Səyavuş Aslan]]{{·}}[[Ceyhun Mirzəyev]]{{·}}[[Fuad Poladov]]</small> |- |[[Fayl:Rasim Balayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Yaşar Nuri.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fəxrəddin Manafov 01.03.2019.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Rasim Balayev]]{{·}}[[Yaşar Nuri]]{{·}}[[Fəxrəddin Manafov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Mirzə Şərifzadə]] (1893–1938), aktyor * [[Adil İsgəndərov]] (1910–1978), aktyor * [[Adil Zeynalov]] (1960–2020), aktyor * [[Afaq Bəşirqızı]] (1955–), aktrisa * [[Ağadadaş Qurbanov]] (1911–1965), aktyor * [[Ağahüseyn Cavadov]] (1894–1981), aktyor * [[Ağaxan Salmanlı]] (1941–2020), aktyor * [[Ağarəfi Rəhimov]] (1952–2005), aktyor * [[Ağasadıq Gəraybəyli]] (1897–1988), aktyor * [[Aqil M. Quliyev]] (1972–), aktyor * [[Aleksandr Şarovski]] (1948–), aktyor * [[Aleksey Saprıkin]] (1955–2019), aktyor, baş leytenant * [[Almaz Əsgərova]] (1949–1988), aktrisa * [[Almaz Mustafayeva]] (1949–2020), aktrisa * [[Amaliya Pənahova]] (1945–), aktrisa * [[Anar Heybətov]] (1976–), aktyor * [[Arif Qasımov (aktyor)|Arif Qasımov]] (1950–2016), aktyor * [[Arif Quliyev (aktyor)|Arif Quliyev]] (1965–2021), aktyor * [[Ayan Mirqasımova]] (1969–), aktrisa * [[Ayşad Məmmədov]] (1954–), aktyor * [[Azər Aydəmir]] (1986–), aktyor * [[Azər Məmmədzadə]] (1971–), aktyor * [[Azər Mirzəyev (aktyor)|Azər Mirzəyev]] (1952–2014), aktyor * [[Barat Şəkinskaya]] (1914–1999), aktrisa * [[Bəhram Bağırzadə]] (1972–), aktyor, şoumen * [[Bəxtiyar Xanızadə]] (1957–), aktyor * [[Bəşir Səfəroğlu]] (1925–1969), aktyor * [[Cabir İmanov]] (1976–), aktyor * [[Cahangir Novruzov]] (1954–), aktyor * [[Cahangir Zeynalov]] (1865–1918), aktyor * [[Cavanşir Hadıyev]] (1969–), aktyor * [[Cavidan Novruz]] (1987–), aktyor * [[Ceyhun Mirzəyev]] (1946–1993), aktyor, rejissor * [[Cəlil Bağdadbəyov]] (1887–1951), aktyor * [[Çingiz Əhmədov]] (1962–), aktyor * [[Coşqun Rəhimov]] (1972–), aktyor * [[Dadaş Kazımov]] (1923–1992), aktyor * [[Dilarə Nəzərova]] (1974–), aktrisa * [[Elçin Həmidov]] (1958–2011), aktyor * [[Eldəniz Rəsulov]] (1952–), aktyor * [[Eldəniz Zeynalov]] (1937–2001), aktyor * [[Elxan Ağahüseynoğlu]] (1942–2009), aktyor * [[Elxan Cəfərov]] (1967–), aktyor * [[Elxan Quliyev]] (1952–), aktyor * [[Elman Rəfiyev]] (1971–), aktyor * [[Elmira Şabanova]] (1940–), aktrisa * [[Elnur Kərimov]] (1981–), aktyor * [[Elşən Hacıbabayev]] (1980–), aktyor * [[Elşən Rüstəmov]] (1971–), aktyor * [[Emil Abbasov]] (1971–), aktyor * [[Əjdər Həmidov]] (1953–2020), aktyor * [[Əjdər Sultanov]] (1909–1962), aktyor * [[Əjdər Zeynalov]] (1964–), aktyor * [[Əkbər Əlizadə]] (1974–), aktyor, televiziya aparıcısı * [[Ələddin Abbasov]] (1922–2014), aktyor * [[Ələkbər Hüseynov]] (1961–2007), aktyor * [[Ələkbər Hüseynzadə]] (1887–1967), aktyor * [[Ələkbər Süheyli]] (1879–1927), aktyor * [[Ələsgər Ələkbərov (aktyor)|Ələsgər Ələkbərov]] (1910–1963), aktyor * [[Əli Haqverdiyev]] (1939–1992), aktyor * [[Əli Zeynalov]] (1913–1988), aktyor * [[Əliağa Ağayev]] (1913–1983), aktyor * [[Əliheydər Həsənzadə]] (1913–1981), aktyor * [[Əlixan Rəcəbov]] (1991–), aktyor * [[Əminə Nağıyeva]] (1919–1977), aktrisa * [[Ənvər Abbasov (aktyor)|Ənvər Abbasov]] (1985–), aktyor * [[Əsgər Məmmədoğlu]] (1946–2015), aktyor * [[Əsgər Rəhimov]] (1956–2017), aktyor * [[Fatma Mahmudova]] (1954–), aktrisa * [[Fazil Salayev]] (1931–1978), aktyor * [[Fərəc Fərəcov (aktyor)|Fərəc Fərəcov]] (1950–), aktyor * [[Fərhad İsrafilov]] (1955–), aktyor * [[Fəxrəddin Manafov]] (1955–), aktyor * [[Firəngiz Mütəllimova]] (1959–), aktrisa * [[Firəngiz Şərifova]] (1924–2014), aktrisa * [[Fuad Poladov]] (1948–2018), aktyor * [[Gülər Nəbiyeva]] (1970–), aktrisa * [[Gülşad Baxşıyeva]] (1952–), aktrisa * [[Gülşən Qurbanova]] (1950–2006), aktrisa * [[Gülzar Qurbanova]] (1970–), aktrisa * [[Gündüz Abbasov]] (1930–1995), aktyor * [[Günel Məmmədova]] (1986–), aktrisa * [[Hacıağa Abbasov]] (1888–1975), aktyor * [[Hacıbaba Bağırov]] (1932–2006), aktyor * [[Hacı İsmayılov]] (1944–), aktyor * [[Hacı Murad Yagizarov]] (1939–), aktyor * [[Hamlet Qurbanov]] (1940–1995), aktyor * [[Hamlet Xanızadə]] (1941–1990), aktyor * [[Həmidə Ömərova]] (1957–), aktrisa * [[Həsən Məmmədov (aktyor)|Həsən Məmmədov]] (1938–2003), aktyor * [[Həsənağa Turabov]] (1938–2003), aktyor * [[Hikmət Rəhimov]] (1986–), aktyor * [[Hökümə Qurbanova]] (1913–1988), aktrisa * [[Hüseyn Ərəblinski]] (1881–1919), aktyor * [[Hüseynağa Atakişiyev]] (1949–2006), aktyor * [[Hüseynağa Sadıqov (aktyor)|Hüseynağa Sadıqov]] (1914–1983), aktyor * [[Xalidə Quliyeva]] (1952–), aktrisa * [[Xanım Qafarova]] (1967–2014), aktrisa * [[Xəyalə Quliyeva]] (1980–), aktrisa * [[Xuraman Hacıyeva]] (1945–), aktrisa * [[İlham Əsgərov]] (1958–2015), aktyor * [[İlham Namiq Kamal]] (1949–), aktyor * [[İlqar Nəbiyev]] (1976–), aktyor * [[İsmayıl Dağıstanlı]] (1907–1980), aktyor * [[İsmayıl Hidayətzadə]] (1901–1951), aktyor * [[İsmayıl Əfəndiyev (rejissor)|İsmayıl Əfəndiyev]] (1910–1967), aktyor * [[İsmayıl Osmanlı]] (1902–1978), aktyor * [[İzzət Oruczadə]] (1909–1983), aktrisa * [[Fərda Amin]] (1979–), aktyor * [[Fikrət Məmmədov (aktyor)|Fikrət Məmmədov]] (1956–), aktyor * [[Firuzə Balayeva]] (1980–), aktrisa * [[Kamal Xudaverdiyev]] (1938–2008), aktyor * [[Kamran Ağabalayev]] (1980–), aktyor * [[Kamil Məhərrəmov]] (1941–1993), aktyor * [[Kazım Ziya]] (1896–1956), aktyor * [[Kübra Dadaşova]] (1957–2017), aktrisa * [[Kübra Əliyeva]] (1950–), aktrisa * [[Qorxmaz Əlilicanzadə]] (1958–), aktyor * [[Qurban İsmayılov]] (1960–), aktyor * [[Laləzar Mustafayeva]] (1962–), aktrisa * [[Leyla Bədirbəyli]] (1920–1999), aktrisa<ref group>{{cite web|url=http://www.kino–teatr.ru/kino/acter/sov/27674/bio/|title=Бадирбейли (Джаванширова) Лейла Агалар–кызы|publisher=kino–teatr.ru}}{{Dead link|date=April 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> * [[Loğman Kərimov]] (1959–), aktyor * [[Lütfəli Abdullayev]] (1914–1973), aktyor * [[Lyudmila Duxovnaya]] (1944–), aktrisa * [[Mayak Kərimov]] (1944–2011), aktyor * [[Mehriban Zəki]] (1966–), aktrisa * [[Məbud Məhərrəmov]] (1957–), aktyor * [[Məlik Dadaşov]] (1924–1996), aktyor * [[Məmməd Əlili]] (1898–1990), aktyor * [[Məmməd Səfa]] (1960–), aktyor * [[Məmmədrza Şeyxzamanov]] (1915–1984), aktyor * [[Məmmədsadıq Nuriyev]] (1919–1975), aktyor * [[Məzahir Süleymanov]] (1944–), aktyor * [[Mikayıl Mirzə]] (1947–2006), aktyor * [[Mirmahmud Kazımovski]] (1882–1942), aktyor * [[Mirzə Ağabəyli]] (1950–), aktyor * [[Mirzəağa Əliyev]] (1883–1954), aktyor * [[Mobil Əhmədov]] (1931–2006), aktyor * [[Murad Muradov]] (1884–1964), aktyor * [[Muxtar Maniyev]] (1935–2016), aktyor * [[Mübariz Əlixanoğlu]] (1944–2007), aktyor * [[Münəvvər Əliyeva (aktrisa, 1971)|Münəvvər Əliyeva]] (1971–), aktrisa * [[Münəvvər Kələntərli]] (1912–1962), aktrisa * [[Müşfiq Şahverdiyev]] (1983–), aktyor * [[Nahidə Orucova]] (1961–), aktrisa * [[Naina İbrahimova]] (1973–), aktrisa * [[Nazir Əliyev]] (1946–1997), aktyor * [[Nəcibə Məlikova]] (1921–1992), aktrisa * [[Nəsibə Eldarova]] (1959–), aktrisa * [[Nəsibə Zeynalova]] (1916–2004), aktrisa * [[Nəsir Sadıqzadə]] (1926–1996), aktyor * [[Novruz Axundov]] (1938–), aktyor * [[Novruz Qartal]] (1947–), aktyor * [[Nuriyyə Əhmədova]] (1950–2015), aktrisa * [[Nübar Novruzova]] (1958–), aktrisa * [[Ofeliya Məmmədzadə]] (1939–2007), aktrisa * [[Oleq Əmirbəyov]] (1986–), aktyor, jurnalist, teleaparıcı * [[Osman Hacıbəyov]] (1924–1979), aktyor * [[Ömür Nağıyev]] (1953–2013), aktyor * [[Ötkəm İsgəndərov]] (1955–), aktyor * [[Pərvin Abıyeva]] (1990–), aktrisa * [[Pərviz Məmmədrzayev]] (1971–), aktyor * [[Rafael Dadaşov]] (1946–2020), aktyor * [[Rafael İsgəndərov]] (1972–), aktyor * [[Rafiq Əzimov]] (1938–), aktyor * [[Ramin Şıxəliyev]] (1979–), aktyor * [[Ramiz Əzizbəyli]] (1948–2021), aktyor, kinorejissor * [[Ramiz Məlikov (aktyor)|Ramiz Məlikov]] (1943–), aktyor * [[Ramiz Məmmədov (aktyor)|Ramiz Məmmədov]] (1956–2021), aktyor * [[Rasim Balayev]] (1948–), aktyor * [[Rövşən Kərimduxt]] (1969–), aktyor * [[Rüfət Şabanov]] (1922–1998), aktyor * [[Rza Darablı]] (1883–1943), aktyor * [[Rza Rzayev]] (1973–), aktyor * [[Sadıq Həsənzadə]] (1906–1979), aktyor * [[Sadıq Hüseynov (aktyor)|Sadıq Hüseynov]] (1924–2003), aktyor * [[Sevil Xəlilova]] (1953–2011), aktrisa * [[Sevinc Əliyeva (aktrisa, 1965)|Sevinc Əliyeva]] (1965–), aktrisa * [[Sədaqət Zülfüqarova]] (1924–1986), aktrisa * [[Sədayə Mustafayeva]] (1926–2004), aktrisa * [[Səfurə İbrahimova]] (1938–2020), aktrisa * [[Səidə Quliyeva]] (1957–), aktrisa * [[Səməndər Rzayev]] (1945–1986), aktyor * [[Sənubər İsgəndərli]] (1960–), aktrisa * [[Səyavuş Aslan]] (1935–2013), aktyor * [[Sidqi Ruhulla]] (1886–1959), aktyor * [[Sofiya Hüseynova]] (1926–2015), aktrisa * [[Sona Hacıyeva]] (1907–1979), aktrisa * [[Sona Mikayılova]] (1957–), aktrisa * [[Suğra Bağırzadə]] (1947–), aktrisa * [[Süleyman Ələsgərov (aktyor)|Süleyman Ələsgərov]] (1915–1998), aktyor * [[Süsən Məcidova]] (1916–1985), aktrisa * [[Şahmar Ələkbərov]] (1943–1992), aktyor * [[Şahmar Qəribli]] (1952–2018), aktyor * [[Şamil Süleymanlı]] (1955–), aktyor * [[Şəmsi Bədəlbəyli]] (1911–1986), aktyor, rejissor * [[Şövqi Hüseynov]] (1972–), aktyor * [[Şükufə Yusupova]] (1954–), aktrisa * [[Taleh Yüzbəyov]] (1986–), aktyor * [[Tamara Gözəlova]] (1940–2020), aktrisa * [[Tamilla Ağamirova]] (1928–), aktrisa * [[Tamilla Rüstəmova]] (1936–2020), aktrisa * [[Tanilə Əhmərova]] (1950–2015), aktrisa * [[Tahir İmanov]] (1974–), aktyor * [[Tariyel Qasımov]] (1939–), aktyor * [[Tələt Rəhmanov]] (1946–1995), aktyor * [[Telman Adıgözəlov]] (1953–2010), aktyor * [[Tofiq Hüseynov (aktyor)|Tofiq Hüseynov]] (1949–2020), aktyor * [[Tofiq Mirzəyev (aktyor)|Tofiq Mirzəyev]] (1932–), aktyor * [[Törəxanım Zeynalova]] (1895–1974), aktrisa * [[Yana Nikitina]] (1975–), aktyor * [[Yasin Qarayev]] (1946–), aktyor * [[Yaşar Nuri]] (1951–2012), aktyor * [[Vado Korovin]] (1972–), aktyor * [[Vəfa Fətullayeva]] (1945–1987), aktrisa * [[Vidadi Əliyev (aktyor)|Vidadi Əliyev]] (1945–), aktyor * [[Vidadi Həsənov]] (1958–), aktyor * [[Vüsal Murtuzəliyev]] (1982–), aktyor * [[Yadigar Muradov]] (1958–), aktyor * [[Yeva Olenskaya]] (1900–1959), aktrisa * [[Yusif Vəliyev]] (1917–1980), aktyor * [[Yusif Yulduz]] (1905–1979), aktyor * [[Zarina Qurbanova (aktrisa)|Zarina Qurbanova]] (1990–), aktrisa * [[Zemfira Sadıxova]] (1939–), aktrisa * [[Zərnigar Ağakişiyeva]] (1945–2018), aktrisa * [[Zəroş Həmzəyeva]] (1925–2004), aktrisa * [[Zirəddin Tağıyev]] (1943–2019), aktyor * [[Zülfüqar Baratzadə]] (1931–1991), aktyor }} ==== Rejissorlar və animatorlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Əlisəttar Atakişiyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Həsən Seyidbəyli.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rasim Ocaqov01.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əlisəttar Atakişiyev]]{{·}}[[Həsən Seyidbəyli]]{{·}}[[Rasim Ocaqov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil İsgəndərov]] (1910–1978), kinorejissor * [[Ağarza Quliyev]] (1898–1976), kinorejissor * [[Arzu Əliyeva]] (1989–), kinorejissor * [[Ayaz Salayev]] (1960–), kinorejissor, kinoşünas, ssenarist * [[Bəxşi Qələndərli]] (1903–1985), kinorejissor * [[Cəmil Quliyev (rejissor)]] (1963–), kinorejissor * [[Elçin Hami Axundov]] (1967–), animasiya rejissoru, animator * [[Elçin Musaoğlu]] (1966–), kinorejissor * [[Eldar Quliyev (kinorejissor)|Eldar Quliyev]] (1941–2020), kinorejissor * [[Elxan Cəfərov]] (1967–), kinorejissor * [[Əjdər İbrahimov]] (1919–1993), kinorejissor * [[Ələkbər Muradov]] (1948–2013), kinorejissor * [[Əlihüseyn Hüseynov (rejissor)|Əlihüseyn Hüseynov]] (1922–1987), kinorejissor * [[Əlisəttar Atakişiyev]] (1906–1990), operator, kinorejissor * [[Ənvər Behbudov]] (1912–1994), teatr rejissorı * [[Ənvər Əbluc]] (1947–), kinorejissor * [[Fərid Hümbətov]] (1956–), kinorejissor * [[Firudin Səfərov]] (1933–), kinorejissor * [[Gülcahan Güləhmədova-Martınova]] (1925–2018), teatr rejissoru * [[Hafiz Əkbərov]] (1941–), kinorejissor * [[Həbib İsmayılov]] (1906–1966), kinorejissor * [[Həsən Seyidbəyli]] (1920–1980), kinorejissor * [[Hilal Baydarov]] (1987–), kinorejissor * [[Hüseyn Mehdiyev]] (1945–), kinorejissor * [[İlqar Safat]] (1972–), kinorejissor * [[Kamil Rüstəmbəyov]] (1924–1991), kinorejissor * [[Mehdi Məmmədov]] (1918–1985), kinorejissor, aktyor * [[Mehriban Ələkbərzadə]] (1965–), kinorejissor, televiziya aparıcısı * [[Muxtar Dadaşov]] (1913–1998), kinorejissor, aktyor * [[Nazim Məmmədov (rejissor)|Nazim Məmmədov]] (1934–2004), kinorejissor, animator * [[Oqtay Mirqasımov]] (1943–), kinorejissor * [[Ramiz Əliyev (rejissor)|Ramiz Əliyev]] (1938–2022), kinorejissor * [[Ramiz Fətəliyev]] (1946–), kinorejissor, kino redaktoru * [[Rasim Ocaqov]] (1933–2006), kinorejissor, kinooperator, ssenarist * [[Rauf Dadaşov]] (1944–2020), kinorejissor, animator * [[Rimma Abdullayeva]] (1931–2017), kinorejissor * [[Rövşən Almuradlı]] (1954–2019), kinorejissor, aktyor * [[Rza Təhmasib]] (1894–1980), kinorejissor, aktyor * [[Şamil Əliyev]] (1960–), kinorejissor * [[Şamil Mahmudbəyov (rejissor)|Şamil Mahmudbəyov]] (1924–1997), kinorejissor * [[Şamil Nəcəfzadə]] (1960–), kinorejissor * [[Tofiq Tağızadə]] (1919–1998), kinorejissor * [[Ulduz Rəfili]] (1922–2006), teatr rejissorı * [[Vahid Mustafayev]] (1968–), kinorejissor * [[Vaqif Behbudov]] (1938–), kinorejissor * [[Vaqif İbrahimoğlu]] (1949–2011), teatr rejissoru * [[Vaqif Mustafayev]] (1953–), kinorejissor * [[Yalçın Əfəndiyev (kinorejissor)|Yalçın Əfəndiyev]] (1937–2019), kinorejissor * [[Ziya Şıxlinski]] (1951–), kinorejissor }} ==== Fotoqraflar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Faiq Rəcəbli.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Akif Ağayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sənan Ələskərov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Faiq Rəcəbli]]{{·}}[[Akif Ağayev]]{{·}}[[Sənan Ələskərov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Akif Ağayev]] (1946–2008), fotoqraf, fotojurnalist * [[Dadaş Adna]] (1978–2015), fotoqraf * [[Elxan Kərimov]] (1948–2010), fotoqraf, fotojurnalist * [[Faiq Rəcəbli]] (1923–2012), idman fotoqrafı, fotojurnalist * [[Fərid Xayrulin]] (1947–2020), fotojurnalist * [[Hüseyn Hüseynzadə]] (1935–2019), fotojournalist * [[Xalid Əsgərov]] (1961–), fotoqraf, fotojurnalist * [[İlqar Cəfərov]] (1960–), fotoqraf, fotojurnalist * [[Kamal Babayev]] (1927–2021), fotoqraf, fotojurnalist * [[Mircavad Axundzadə]] (1909–1996), fotoqraf * [[Mirfazil Mirmövsümov]] (1907–1942), fotoqraf, fotojurnalist * [[Oleq Litvin]] (1936–2017), fotoqraf, fotojurnalist * [[Orxan Aslanov]] (1985–), fotoqraf * [[Pərviz Quliyev]] (1942–), fotoqraf-rəssam * [[Rafiq Nağıyev (fotojurnalist)|Rafiq Nağıyev]] (1935–2017), fotoqraf, fotojurnalist * [[Rəna Əffəndi]] (1977–), fotoqraf, quruluşçu rəssam * [[Sənan Ələskərov]] (1956–), fotoqraf * [[Tahir Cəfərov]] (1948–), fotoqraf, fotojurnalist * [[Yaşar Xəlilov]] (1934–), fotojurnalist }} ==== Rəqqaslar, rəqqasələr və xoreoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Afaq Məlikova]] (1947–), rəqqasə * [[Böyükağa Məmmədov (rəqqas)|Böyükağa Məmmədov]] (1927–2018), rəqqas * [[Cəmilə Bayramova]] (1957–), rəqqasə * [[Çimnaz Babayeva]] (1946–2019), balet artisti * [[Əlibaba Abdullayev]] (1915–1980), rəqqas * [[Əminə Dilbazi]] (1919–2010), rəqqasə * [[Fərəc Cavanşirov]] (1917–2001), rəqqas * [[Gülağası Mirzəyev]] (1978–), balet artisti * [[Xanlar Bəşirov]] (1957–), rəqqas * [[Xumar Zülfüqarova]] (1927–2017), baletmeyster * [[Kamal Həsənov]] (1925–), baletmeyster * [[Kökəb Əliyeva]] (1935–), rəqqasə * [[Leyla Vəkilova]] (1927–1999), baletmeyster * [[Maqsud Məmmədov (baletmeyster)|Maqsud Məmmədov]] (1929–), baletmeyster * [[Mədinə Əliyeva]] (19??–), baletmeyster * [[Nelya Nəzirova]] (1956–), baletmeyster * [[Oksana Rəsulova]] (1982–), rəqqasə * [[Qəmər Almaszadə]] (1915–2006), baletmeyster * [[Rəfiqə Axundova]] (1931–), baletmeyster * [[Roza Cəlilova]] (1929–), balet artisti * [[Şəhriyar Cəfərov]] (19??–), baletmeyster * [[Tamilla Şirəliyeva]] (1946–), balet artisti * [[Təranə Muradova]] (1965–), baletmeyster * [[Yulana Əlikişizadə]] (1938–), baletmeyster * [[Zakir Ağayev]] (1973–), baletmeyster }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Üzeyir Hacıbəyli (crop).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Qara Qarayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fikret Emirov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Üzeyir Hacıbəyov]]{{·}}[[Qara Qarayev]]{{·}}[[Fikrət Əmirov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağabacı Rzayeva]] (1912–1975), bəstəkar * [[Aqşin Əlizadə]] (1937–2014), bəstəkar * [[Arif Məlikov]] (1933–2019), bəstəkar * [[Arif Mirzəyev]] (1944–), bəstəkar, pianoçu * [[Aygün Səmədzadə]] (1967–), bəstəkar * [[Azər Rzayev]] (1930–2015), bəstəkar * [[Bəhram Nəsibov]] (1942–1998), bəstəkar * [[Cahangir Cahangirov]] (1921–1992), bəstəkar * [[Cavanşir Quliyev]] (1950–), bəstəkar * [[Cəmil Əmirov]] (1957–), bəstəkar * [[Cövdət Hacıyev]] (1957–2002), bəstəkar * [[Eldar Mansurov]] (1952–), bəstəkar * [[Elza İbrahimova]] (1938–2012), bəstəkar * [[Emin Sabitoğlu]] (1937–2000), bəstəkar * [[Əfrasiyab Bədəlbəyli]] (1907–1976), bəstəkar, dirijor * [[Ələkbər Tağıyev]] (1924–1981), bəstəkar * [[Əli Səlimi]] (1922–1997), bəstəkar * [[Ərtoğrul Cavid]] (1919–1943), bəstəkar * [[Faiq Sücəddinov]] (1947–), bəstəkar * [[Fərəc Qarayev]] (1943–), bəstəkar * [[Fikrət Əmirov]] (1922–1984), bəstəkar * [[Firəngiz Əlizadə]] (1947–), bəstəkar * [[Gövhər Həsənzadə]] (19??–), bəstəkar * [[Hacı Xanməmmədov]] (1918–2005), bəstəkar * [[Hikmət Mirməmmədli]] (1961–2007), bəstəkar * [[Xəyyam Mirzəzadə]] (1935–2018), bəstəkar * [[İsa Məlikov]] (1980–), bəstəkar * [[İsmayıl Hacıbəyov]] (1949–2006), bəstəkar * [[Leonid Vaynşteyn]] (1945–1994), bəstəkar * [[Məmməd Quliyev (bəstəkar)|Məmməd Quliyev]] (1936–2001), bəstəkar * [[Moisey Vaynşteyn]] (1906–1963), bəstəkar * [[Musa Mirzəyev]] (1933–2016), bəstəkar * [[Nadir Əzimov]] (1963–), bəstəkar * [[Nailə Mirməmmədli]] (1961–2021), bəstəkar * [[Oqtay Kazımi]] (1932–2010), bəstəkar * [[Oqtay Rəcəbov]] (1941–), bəstəkar * [[Oqtay Zülfüqarov]] (1929–2016), bəstəkar * [[Qara Qarayev]] (1918–1982), bəstəkar * [[Ramiz Mirişli]] (1934–2015), bəstəkar * [[Rasim Müzəffərli]] (1958–), bəstəkar * [[Rauf Hacıyev]] (1922–1995), bəstəkar * [[Ruhəngiz Qasımova]] (1940–), bəstəkar * [[Salman Qəmbərov]] (1959–), bəstəkar * [[Səid Rüstəmov]] (1907–1983), bəstəkar, dirijor, pedaqoq * [[Soltan Hacıbəyov]] (1919–1974), bəstəkar * [[Süleyman Ələsgərov (bəstəkar)|Süleyman Ələsgərov]] (1924–1999), bəstəkar * [[Şəfiqə Axundova]] (1924–2013), bəstəkar * [[Tofiq Bakıxanov]] (1930–), bəstəkar * [[Tofiq Əhmədov (musiqiçi)|Tofiq Əhmədov]] (1924–1981), bəstəkar * [[Tofiq Quliyev]] (1917–2000), bəstəkar, dirijor * [[Üzeyir Hacıbəyov]] (1885–1948), bəstəkar, publisist, dramaturq, pedaqoq * [[Vaqif Gərayzadə]] (1961–), bəstəkar * [[Vasif Adıgözəlov]] (1935–2016), bəstəkar * [[Vüqar Camalzadə]] (1974–), bəstəkar * [[Zülfüqar Hacıbəyov]] (1884–1950), bəstəkar }} ===== Dirijorlar ===== {{columns-list|4| * [[Azad Əliyev (dirijor)|Azad Əliyev]] (1951–2014), dirijor * [[Çingiz Hacıbəyov]] (1913–1971), dirijor * [[Elnarə Kərimova]] (19??–), dirijor, xormeyster * [[Əyyub Quliyev (dirijor)|Əyyub Quliyev]] (1984–), dirijor * [[Fəxrəddin Atayev]] (1972–), dirijor * [[Kazım Əliverdibəyov]] (1934–), dirijor * [[Nazim Hacıəlibəyov]] (1959–), dirijor * [[Nazim Rzayev]] (1925–1992), dirijor * [[Rauf Abdullayev]] (1937–), dirijor * [[Teymur Göyçayev]] (1958–), dirijor * [[Yalçın Adıgözəlov]] (1959–), dirijor * [[Yaşar İmanov]] (1933–), dirijor }} ===== Aşıqlar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Aşıq Hüseyn Bozalqanlı.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Çopur Ələsgər.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Miskinli Vəli.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Aşıq Hüseyn Bozalqanlı]]{{·}}[[Çopur Ələsgər]]{{·}}[[Miskinli Vəli]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Aşıq Abbasqulu]] (1850–1932), aşıq * [[Aşıq Ağalar Mikayılov]] (1913–1988), aşıq * [[Aşıq Aslan Kosalı]] (1929–2014), aşıq * [[Aşıq Avdı Qaymaqlı]] (1909–1988), aşıq * [[Aşıq Bəsti]] (1836–1936), aşıq * [[Aşıq Bəylər Qədirov]] (1914–1991), aşıq * [[Aşıq Cabbar]] (1950–), aşıq * [[Aşıq Canallı Məmməd]] (1880–1937), aşıq * [[Aşıq Ədalət Dəlidağlı]] (1967–), aşıq * [[Aşıq Əhməd]] (1???–1???), aşıq * [[Aşıq Əhməd Rüstəmov]] (1920–2008), aşıq * [[Aşıq Əhliman]] (1955–), aşıq * [[Aşıq Əli Tapdıqoğlu]] (1989–), aşıq * [[Aşıq Əkbər Cəfərov]] (1933–1990), aşıq * [[Aşıq Hüseyn Bozalqanlı]] (1868–1941), aşıq * [[Aşıq Hüseyn Şəmkirli]] (1811–1891), aşıq * [[Aşıq Xanlar Məhərrəmov]] (1950–1998), aşıq * [[Aşıq Xaspolad Gülablı]] (1919–2000), aşıq * [[Aşıq Xosrov Məhəmmədoğlu]] (1938–), aşıq * [[Aşıq İsfəndiyar Rüstəmov]] (1937–2018), aşıq * [[Aşıq Kərəm İncəli]] (1945–1995), aşıq * [[Aşıq Məhəmməd Kolanlı]] (1903–1977), aşıq * [[Aşıq Məhərrəm Hüseynli]] (1959–), aşıq * [[Aşıq Mirzə Bilal]] (1872–1937), aşıq * [[Aşıq Nabat]] (1914–1973), aşıq * [[Aşıq Nəcəf Əlimərdanlı]] (1900–1946), aşıq * [[Aşıq Pənah]] (1926–1978), aşıq * [[Aşıq Pəri]] (1811–1847), aşıq * [[Aşıq Qasım]] (1867–1919), aşıq * [[Aşıq Qoca]] (1900–1942), aşıq * [[Aşıq Qurbani]] (1477–XVI əsr), aşıq * [[Aşıq Qəhrəman]] (1884–1966), aşıq * [[Aşıq Rəcəb]] (XVIII əsr–XIX əsr), aşıq * [[Aşıq Şakir]] (1922–1978), aşıq * [[Aşıq Şəmşir]] (1893–1980), aşıq * [[Aşıq Umbay]] (1941–), aşıq * [[Aşıq Valeh]] (1729–1822), aşıq * [[Aşıq Vüqar Mahmudoğlu]] (1970–2018), aşıq * [[Aşıq Yanvar Bədəlov]] (1942–), aşıq * [[Aşıq Zülfiyyə]] (1970–), aşıq * [[Aydın Çobanoğlu]] (1951–1993), aşıq * [[Çoban Əfqan]] (1866–1924), aşıq * [[Çopur Ələsgər]] (1930–2014), aşıq * [[Dəllək Murad]] (XVIII əsr–XVIII əsr), aşıq * [[Dəmirçi Aşıq Hüseyn]] (1885–), aşıq * [[Dilarə Azaflı]] (1947–2005), aşıq * [[Dirili Surxay]] (1902–1945), aşıq * [[Ədalət Nəsibov]] (1939–2017), aşıq * [[Əli Quliyev (aşıq)|Əli Quliyev]] (1851–), aşıq * [[Fəzail Miskinli]] (1976–), aşıq * [[Xaltanlı Tağı]] (1776–1890), aşıq * [[Xəyyat Mirzə]] (1885–1922), aşıq * [[Məzahir Daşqın]] (1909–1979), aşıq * [[Mikayıl Azaflı]] (1924–1990), aşıq * [[Mirzə Bayramov]] (1888–1960), aşıq * [[Miskinli Vəli]] (1894–1995), aşıq * [[Molla Cümə]] (1854–1920), aşıq * [[Samirə Əliyeva]] (1981–), aşıq * [[Sevil Xıdırlı]] (1973–), aşıq * [[Ulduz Sönməz]] (1945–), aşıq * [[Yaşar Fərmayıloğlu]] (1969–), aşıq * [[Yetim Seyid]] (1895–19??), aşıq * [[Yəhya bəy Dilqəm]] (1830–1865), aşıq * [[Zeynəb Zərbəli qızı]] (1860–1942), aşıq * [[Zəkəriyyə Mehman]] (1938–1999), aşıq }} ===== Xanəndələr ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Bülbülcan.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Jabbar Garyagdioglu.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Khan Shushinskiy.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Bülbülcan]]{{·}}[[Cabbar Qaryağdıoğlu]]{{·}}[[Xan Şuşinski]]</small> |- |[[Fayl:Hacıbaba Hüseynov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Arif Babayev 01.03.2019.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Alim Gasimov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hacıbaba Hüseynov]]{{·}}[[Arif Babayev (xanəndə)|Arif Babayev]]{{·}}[[Alim Qasımov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abdulla Babayev]] (1924–2015), xanəndə * [[Abgül Mirzəliyev]] (1986–), xanəndə * [[Ağabala Abdullayev]] (1910–1976), xanəndə * [[Ağabala Ağasəid oğlu]] (1860–1928), xanəndə * [[Ağaxan Abdullayev]] (1950–2016), xanəndə * [[Alapalazoğlu]] (????–????), xanəndə * [[Alim Qasımov]] (1957–), xanəndə * [[Arif Babayev (xanəndə)|Arif Babayev]] (1938–), xanəndə * [[Arif Zeynalov (müğənni)|Arif Zeynalov]] (1969–), xanəndə * [[Aygün Bayramova]] (1967–), xanəndə * [[Baba Mahmudoğlu]] (1940–2006), xanəndə * [[Babək Niftəliyev]] (1985–), xanəndə * [[Bəyimxanım Vəliyeva]] (1989–), xanəndə * [[Bülbülcan]] (1841–1927), xanəndə * [[Cabbar Qaryağdıoğlu]] (1861–1944), xanəndə * [[Cabir Abdullayev]] (1966–), xanəndə * [[Cahan Talışinskaya]] (1909–1967), xanəndə * [[Canəli Əkbərov]] (1940–2021), xanəndə * [[Davud Səfiyarov]] (1875–1917), xanəndə * [[Ehtiram Hüseynov]] (1980–), xanəndə * [[Elnarə Abdullayeva]] (1972–), xanəndə * [[Eynulla Cəbrayılov]] (1935–1992), xanəndə * [[Əbülfət Əliyev]] (1926–1990), xanəndə * [[Ələsgər Abdullayev]] (1866–1929), xanəndə * [[Əlibaba Məmmədov]] (1930–2022), xanəndə * [[Ərəstun Əliyev]] (1957–), xanəndə * [[Fərqanə Qasımova]] (1979–), xanəndə * [[Firuz Səxavət]] (1972–), xanəndə * [[Gülyanaq Məmmədova]] (1973–), xanəndə * [[Gülyaz Məmmədova]] (1970–), xanəndə * [[Hacı Hüsü]] (1839–1898), xanəndə * [[Hacıbaba Hüseynov]] (1919–1993), xanəndə * [[Haşım Kələntərli]] (1899–1984), xanəndə * [[Xan Şuşinski]] (1901–1979), xanəndə * [[Xanlıq Şükür]] (1872–1927), xanəndə * [[İslam Abdullayev]] (1876–1964), xanəndə * [[Keçəçioğlu Məhəmməd]] (1864–1940), xanəndə * [[Könül Xasıyeva]] (1968–), xanəndə * [[Qasım Abdullayev (xanəndə)|Qasım Abdullayev]] (1873–1927), xanəndə * [[Qədir Rüstəmov]] (1935–2011), xanəndə * [[Qəndab Quliyeva]] (1949–2017), xanəndə * [[Qoçaq Əsgərov]] (1978–), xanəndə * [[Mais Salmanov]] (1933–2008), xanəndə * [[Malıbəyli Cümşüd]] (18??–1915), xanəndə * [[Məcid Behbudov]] (1873–1945), xanəndə * [[Məhəmmədqulu Şuşinski]] (1874–1929), xanəndə * [[Mələkxanım Əyyubova]] (1962–), xanəndə * [[Mənsum İbrahimov]] (1960–), xanəndə * [[Məşədi İsi]] (18??–1905), xanəndə * [[Məşədi Məmməd Fərzəliyev]] (1872–1962), xanəndə * [[Mirzə Məhəmmədhəsən Fələkzadə Şirvani]] (1826–1???), xanəndə * [[Mirzə Güllər]] (XIX əsr–1914), xanəndə * [[Mirzə Məhəmmədhəsən (xanəndə)|Mirzə Məhəmmədhəsən]] (1831–1907), xanəndə * [[Mürşüd Məmmədov (xanəndə)|Mürşüd Məmmədov]] (1929–1996), xanəndə * [[Mütəllim Mütəllimov]] (1909–1981), xanəndə * [[Musa Şuşinski]] (1893–1971), xanəndə * [[Nəzakət Teymurova]] (1972–), xanəndə * [[Pəsxan Cəlil]] (1895–19??), xanəndə * [[Sabir Abdullayev]] (1957–), xanəndə * [[Sara Qədimova]] (1922–2005), xanəndə * [[Seyid Mirbabayev]] (1867–1953), xanəndə * [[Seyid Şuşinski]] (1889–1965), xanəndə * [[Səfa Qəhrəmanov]] (1949–2008), xanəndə * [[Səxavət Məmmədov]] (1953–1991), xanəndə * [[Səkinə İsmayılova]] (1956–), xanəndə * [[Simarə İmanova]] (1975–), xanəndə * [[Süleyman Abdullayev (xanəndə)|Süleyman Abdullayev]] (1939–), xanəndə * [[Şahmalı Kürdoğlu]] (1930–1992), xanəndə * [[Teymur Mustafayev (xanəndə)|Teymur Mustafayev]] (1939–2020), xanəndə * [[Teyyub Aslanov]] (1967–), xanəndə * [[Tələt Qasımov]] (1933–2013), xanəndə * [[Təyyar Bayramov]] (1976–), xanəndə * [[Tükəzban İsmayılova]] (1923–2008), xanəndə * [[Yaqub Məmmədov (xanəndə)|Yaqub Məmmədov]] (1930–2002), xanəndə * [[Yaqut Abdullayeva]] (1963–), xanəndə * [[Yavər Kələntərli]] (1902–1979), xanəndə * [[Zabit Nəbizadə]] (1965–), xanəndə * [[Zahid Quliyev]] (1961–), xanəndə * [[Zülfü Adıgözəlov]] (1898–1963), xanəndə * [[Zümrüd Məmmədova]] (1956–), xanəndə }} ===== Caz musiqiçiləri ===== {{columns-list|4| * [[Aysel Məmmədova]] (1989–), caz müğənnisi * [[Cavan Zeynallı]] (1945–), caz müğənnisi * [[Emil Əfrasiyab]] (1982–), caz pianoçusu * [[Əminə Fiqarova]] (1964–), caz pianoçusu * [[Əzizə Mustafazadə]] (1969–), caz müğənnisi, caz pianoçusu * [[İsfar Sarabski]] (1989–), caz pianoçusu * [[Pərviz Rüstəmbəyov]] (1922–1949), caz saksafonçusu * [[Rafiq Babayev (bəstəkar)|Rafiq Babayev]] (1936–1994), caz müğənnisi, bəstəkar * [[Rain Sultanov]] (1968–), caz saksafonçusu * [[Rəşad Haşımov]] (1971–), caz pianoçusu * [[Şahin Növrəsli]] (1977–), caz pianoçusu * [[Sevda Ələkbərzadə]] (1977–), caz müğənnisi * [[Teymur Mirzəyev]] (1936–2021), caz müğənnisi * [[Vaqif Mustafazadə]] (1940–1979), bəstəkar, caz pianoçusu * [[Vaqif Sadıxov]] (1946–), caz pianoçusu }} ===== Opera müğənniləri ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Huseyngulu Sarabski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ahmed Agdamski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sona Aslanova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hüseynqulu Sarabski]]{{·}}[[Əhməd Ağdamski]]{{·}}[[Sona Aslanova]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Azər Rzazadə]] (1990–), opera müğənnisi * [[Azər Zeynalov]] (1964–), opera müğənnisi * [[Cavid Səmədov]] (1987–), opera müğənnisi * [[Dinarə Əliyeva]] (1980–), opera müğənnisi * [[Elçin Əzizov (müğənni)|Elçin Əzizov]] (1975–), opera müğənnisi * [[Əhməd Ağdamski]] (1884–1954), opera müğənnisi * [[Əli Zülalov]] (1893–1963), opera müğənnisi * [[Əliövsət Sadıqov]] (1906–1970), opera müğənnisi * [[Fatma Mehrəliyeva]] (1926–2000), opera müğənnisi * [[Fidan Hacıyeva]] (1976–), opera müğənnisi * [[Fidan Qasımova]] (1947–), opera müğənnisi * [[Firəngiz Əhmədova]] (1928–2011), opera müğənnisi * [[Fərid Əliyev]] (1975–), opera müğənnisi * [[Gülxar Həsənova]] (1918–2005), opera müğənnisi * [[Gülüstan Əliyeva]] (1951–), opera müğənnisi * [[Hafiz Quliyev]] (1960–), opera rejissoru * [[Həqiqət Rzayeva]] (1907–1969), opera müğənnisi * [[Hüseynağa Hacıbababəyov]] (1898–1972), opera müğənnisi * [[Hüseynqulu Sarabski]] (1879–1945), opera müğənnisi, aktyor, rejissor, pedaqoq * [[Hüsnü Qubadov]] (1922–1991), opera müğənnisi * [[Xuraman Qasımova]] (1951–), opera müğənnisi * [[Xurşid Qacar]] (1894–1963), opera müğənnisi * [[İlham Nəzərov]] (1985–), opera müğənnisi * [[İsmayıl Eloğlu]] (1912–1957), opera müğənnisi * [[Qəmbər Zülalov]] (1895–1976), opera müğənnisi * [[Lütfiyar İmanov]] (1929–2008), opera müğənnisi * [[Məmmədəli Əliyev]] (1936–), opera müğənnisi * [[Məmmədtağı Bağırov]] (1890–1961), opera müğənnisi * [[Rauf Atakişiyev]] (1925–1994), opera müğənnisi * [[Ramil Qasımov]] (1984–), opera müğənnisi * [[Rəhilə Cabbarova]] (1922–2002), opera müğənnisi * [[Samir Cəfərov]] (1976–), opera müğənnisi * [[Səltənət Quliyeva]] (1907–1979), opera müğənnisi * [[Sona Aslanova]] (1924–2011), opera müğənnisi * [[Şahlar Quliyev]] (1946–), opera müğənnisi, aktyor * [[Şirzad Hüseynov]] (1906–1971), opera müğənnisi, aktyor }} ===== Pop müğənniləri ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Şövkət Ələkbərova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Gülağa Məmmədov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Oqtay Ağayev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Şövkət Ələkbərova]]{{·}}[[Gülağa Məmmədov]]{{·}}[[Oqtay Ağayev (müğənni)|Oqtay Ağayev]]</small> |- |[[Fayl:Qulu Əsgərov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Flora Kərimova.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Elmira Rəhimova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qulu Əsgərov]]{{·}}[[Flora Kərimova]]{{·}}[[Elmira Rəhimova]]</small> |- | |[[Fayl:Aygün Kazımova Elesger qizi.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:MiriYusif.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Müslüm Maqomayev (müğənni)|Müslüm Maqomayev]]{{·}}[[Aygün Kazımova]]{{·}}[[Miri Yusif]]</small> |} {{columns-list|4| * [[Abbas Bağırov (müğənni)|Abbas Bağırov]] (1982–), müğənni * [[Ağadadaş Ağayev]] (1956–), müğənni * [[Akif İslamzadə]] (1948–), müğənni * [[Aqşin Abdullayev (müğənni)|Aqşin Abdullayev]] (1985–), müğənni * [[Almaz Ələsgərova]] (1966–), müğənni * [[Anatollu Qəniyev]] (1931–1987), müğənni * [[Arzu Rzayev]] (1962–), müğənni * [[Ayan Babakişiyeva]] (1989–), müğənni * [[Aybəniz Haşımova]] (1968–), müğənni * [[Aydınçik]] (1957–), müğənni * [[Aygün Bəylər]] (1975–), müğənni * [[Aygün Kazımova]] (1971–), müğənni * [[Aysel Teymurzadə]] (1989–), müğənni * [[Azərin]] (1971–), müğənni * [[Baloğlan Əşrəfov]] (1951–2021), müğənni * [[Bilal Əliyev]] (1959–), müğənni * [[Brilliant Dadaşova]] (1965–), müğənni * [[Bülbül (müğənni)|Bülbül]] (1897–1961), müğənni * [[Cahangir Qurbanov]] (1976–), müğənni * [[Cavad Rəcəbov]] (1954–), müğənni * [[Ceyhun Zeynalov]] (1980–), müğənni * [[Cəfər Behbudov]] (1951–2019), müğənni * [[Damla (müğənni)|Damla]] (1988–), müğənni * [[Elariz Məmmədoğlu]] (1964–), müğənni * [[Elçin Cəfərov (müğənni)|Elçin Cəfərov]] (1984–), müğənni * [[Elçin Cəlilov]] (1968–2005), müğənni * [[Eldar Qasımov]] (1989–), müğənni * [[Elli Miçiyeva]] (1987–), müğənni * [[Elmira Rəhimova]] (1941–), müğənni * [[Elnarə Xəlilova]] (1980–), müğənni * [[Elnur Məmmədov (müğənni)|Elnur Məmmədov]] (1982–), müğənni * [[Elza Seyidcahan]] (1968–), müğənni * [[Eyyub Yaqubov]] (1965–), müğənni * [[Ədalət Şükürov]] (1966–), müğənni * [[Əli Mirəliyev]] (1949–), müğənni * [[Faiq Ağayev]] (1971–), müğənni * [[Fədayə Laçın]] (1977–), müğənni * [[Fərid Məmmədov (müğənni)|Fərid Məmmədov]] (1991–), müğənni * [[Firəngiz Rəhimbəyli]] (1960–), müğənni * [[Firuzə İbadova]] (1954–), müğənni * [[Flora Kərimova]] (1941–), müğənni * [[Gülağa Məmmədov]] (1925–1994), müğənni * [[Günay İbrahimli]] (1991–), müğənni * [[Günel Zeynalova]] (1985–), müğənni * [[Hüseynağa Hadıyev]] (1946–1994), müğənni * [[Hiss (müğənni)|Hiss]] (1995–), müğənni * [[Xatirə İslam]] (1981–), müğənni * [[Xatun Əliyeva]] (1977–), müğənni * [[Xədicə Abbasova]] (1957–), müğənni * [[Xumar Qədimova]] (1966–), müğənni * [[İlhamə Qasımova]] (1976–), müğənni * [[İlhamə Quliyeva]] (1943–2016), müğənni * [[İlqar Xəyal]] (1966–), müğənni * [[İlqar Muradov]] (1957–), müğənni * [[İradə İbrahimova]] (1980–), müğənni * [[İslam Rzayev]] (1934–2008), müğənni * [[İsrail Məmmədov]] (1959–), müğənni * [[İzzət Bağırov]] (1976–), müğənni * [[Könül Kərimova]] (1968–), müğənni * [[Qulu Əsgərov]] (1928–1987), müğənni * [[Lalə Məmmədova]] (1978–), müğənni * [[Leyla Ramazanlı]] (1988–), müğənni * [[Manaf Ağayev]] (1964–), müğənni * [[Məhəbbət Kazımov]] (1953–2014), müğənni * [[Məmmədbağır Bağırzadə]] (1950–2005), müğənni * [[Məryəm Şabanova]] (1985–), müğənni * [[Mətanət İsgəndərli]] (1963–), müğənni * [[Miri Yusif]] (1977–), müğənni, repçi * [[Mirzə Babayev]] (1913–2013), müğənni, aktyor * [[Murad Arif]] (1981–), müğənni * [[Müslüm Maqomayev (müğənni)|Müslüm Maqomayev]] (1942–2008), müğənni * [[Nadir Qafarzadə]] (1971–), müğənni * [[Nazim Pişyari]] (1968–), müğənni * [[Nazpəri Dostəliyeva]] (1960–), müğənni * [[Nərmin Kərimbəyova]] (1985–), müğənni * [[Nəzakət Məmmədova (müğənni)|Nəzakət Məmmədova]] (1944–1980), müğənni * [[Nigar Camal]] (1980–), müğənni * [[Nisə Qasımova]] (1954–), müğənni * [[Niyaməddin Musayev]] (1940–), müğənni * [[Nura Suri]] (1976–), müğənni * [[Nuri Sərinləndirici]] (1979–), müğənni * [[Nurlan Növrəsli]] (1984–), müğənni * [[Nüşabə Ələsgərli]] (1967–), müğənni * [[Oqtay Ağayev (müğənni)|Oqtay Ağayev]] (1934–2006), müğənni * [[Pərviz Mahmudov]] (1983–), müğənni * [[Polad Bülbüloğlu]] (1945–), müğənni * [[Ramal İsrafilov]] (1985–), müğənni * [[Raziyyə Şirinova]] (1940–), müğənni * [[Rəcəb Musayev]] (1975–2011), müğənni * [[Rəşad İlyasov]] (1974–), müğənni * [[Röya Ayxan]] (1982–), müğənni * [[Ruhəngiz Allahverdiyeva]] (1955–), müğənni * [[Ruhəngiz Musəvi]] (1953–), müğənni * [[Rüfət Mehdiyev]] (1969–2011), müğənni * [[Samir Bağırov]] (1967–), müğənni * [[Samirə Əfəndi]] (1991–), müğənni * [[Səbinə Babayeva]] (1979–), müğənni * [[Səfurə Əlizadə]] (1992–), müğənni * [[Səmra Rəhimli]] (1994–), müğənni * [[Sərxan Sərxan (müğənni)|Sərxan Sərxan]] (1952–), müğənni * [[Səyyad Əlizadə]] (1958–2021), müğənni * [[Sevil Hacıyeva]] (1968–2000), müğənni * [[Sürəyya xanım Qacar]] (1910–1992), müğənni * [[Şölə Səfərəliyeva]] (1984–), müğənni * [[Şövkət Ələkbərova]] (1922–1993), müğənni * [[Teymur Əmrah]] (1971–), müğənni * [[Tünzalə Ağayeva]] (1976–), müğənni * [[Yalçın Rzazadə]] (1946–2021), müğənni * [[Yeganə Mürsəlova]] (1981–), müğənni * [[Zamiq Hüseynov]] (1983–), müğənni * [[Zaur Rzayev]] (1952–), müğənni * [[Zeynəb Xanlarova]] (1936–), müğənni * [[Zöhrə Abdullayeva]] (1952–2021), müğənni * [[Zülfiyyə Xanbabayeva]] (1967–), müğənni }} ===== Rok musiqiçiləri ===== {{columns-list|4| * [[Dilarə Kazımova]] (1984–), rok müğənnisi * [[İbrahim Emin]] (1963–2019), gitaraçı * [[Qara Dərviş]] (1990–), rok müğənnisi * [[Teymur Nadir]] (1973–), rok müğənnisi * [[Rafiq Rəsulov (gitaraçı)|Rafiq Rəsulov]] (1949–2016), gitaraçı }} ===== Meyxanaçılar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Nizami Rəmzi.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Aydın Xırdalanlı.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rəşad Dağlı.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nizami Rəmzi]]{{·}}[[Aydın Xırdalanlı]]{{·}}[[Rəşad Dağlı]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağakərim]] (1964–), meyxanaçı * [[Ağamirzə]] (1962–), meyxanaçı * [[Ağasəlim Çildağ]] (1930–2008), meyxanaçı * [[Atababa Hicri]] (1930–2008), meyxanaçı, şair * [[Aydın Xırdalanlı]] (1977–2019), meyxanaçı * [[Bayram Kürdəxanılı]] (1962–2017), meyxanaçı * [[Elçin Atakişiyev|Elçin]] (1968–1994), meyxanaçı * [[Elşən Xəzər]] (1973–), meyxanaçı * [[Ələkbər Yasamal]] (1979–), meyxanaçı * [[İntiqam Rüstəmov]] (1968–), meyxanaçı * [[Kəbir Azəri]] (1960–1997), meyxanaçı * [[Mahir Cürət]] (1972–), meyxanaçı * [[Məşədibaba]] (1971–2011), meyxanaçı * [[Mirpaşa Sadıqov]] (18??–1921), meyxanaçı, aktyor * [[Mirsadıq Maştağalı]] (1979–2010), meyxanaçı * [[Molla Məhəmməd]] (1950–2010), meyxanaçı * [[Namiq Məna]] (1972–), meyxanaçı * [[Namiq Qaraçuxurlu]] (1978–), meyxanaçı * [[Nizami Rəmzi]] (1947–1997), meyxanaçı * [[Pərviz Bülbülə]] (1985–), meyxanaçı * [[Rəşad Dağlı]] (1984–), meyxanaçı * [[Vahid Qədim]] (1973–), meyxanaçı * [[Vüqar Biləcəri]] (1988–2020), meyxanaçı * [[Vüqar Əbdulov]] (1974–), meyxanaçı }} ===== Repçilər ===== {{columns-list|4| * [[Albay Əfəndi]] (1986–), repçi * [[Anar Nağılbaz]] (1974–2018), repçi * [[Ceyhun Zeynalov|Cin]] (1980–), repçi * [[Elşad Xose]] (1979–), repçi * [[Hüseyn Dərya]] (1975–2014), repçi * [[Qaraqan]] (1987–), repçi, yazıçı * [[Okaber]] (1987–), repçi * [[Paster]] (1991–), repçi * [[ProMete]] (1986–), repçi * [[Saybu Swag]] (1991–), repçi * [[Uran (repçi)|Uran]] (1983–), repçi * [[Xpert]] (1990–), repçi }} ===== Digər musiqiçilər ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Qurban Pirimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Khadija Gaibova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Bahram Mansurov (1971).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qurban Pirimov]]{{·}}[[Xədicə Qayıbova]]{{·}}[[Bəhram Mansurov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil Bağırov (tarzən)|Adil Bağırov]] (1937–), tarzən * [[Adil Gəray]] (1919–1973), tarzən * [[Aftandil İsrafilov]] (1941–), qarmon ifaçısı * [[Ağaverdi Paşayev]] (1950–), [[dirijor]] * [[Ağacəbrayıl Abasəliyev]] (1955–), kamança ifaçısı * [[Ağasəlim Abdullayev]] (1950–), tarzən * [[Ağası Məşədibəyov]] (1912–1984), tarzən * [[Aida Abdullayeva]] (1922–2009), arfaçı * [[Allahyar Cavanşirov]] (1907–1972), tarzən * [[Aslan İlyasov]] (1948–2013), qarmon ifaçısı * [[Azər Abdullayev]] (1929–2010), qoboy ifaçısı * [[Bəhram Mansurov]] (1911–1985), tarzən * [[Cahangir Qarayev]] (1913–1950), pianoçu * [[Ceyhun İsmayılov]] (19??–), skripkaçı * [[Ceyran Haşımova]] (1934–), tarzən * [[Çingiz Mehdiyev]] (1932–1992), nağara ifaçısı, Qavaldaş ustası * [[Çingiz Sadıqov]] (1929–2017), pianoçu * [[Elçin Həşimov]] (1973–), tarzən * [[Elxan Mansurov]] (1955–), tarzən * [[Elman Bədəlov]] (1929–1991), kamança ifaçısı * [[Elnur Əhmədov]] (1977–), kamança ifaçısı * [[Elşən Mansurov]] (1962–), kamança ifaçısı * [[Ədalət Vəzirov]] (1951–2002), kamança ifaçısı * [[Əhməd Bakıxanov]] (1892–1973), tarzən, pedaqoq * [[Əhsən Dadaşov]] (1924–1976), tarzən * [[Əlixan Səmədov]] (1964–), balaban ifaçısı * [[Ənvər Sadıqov]] (1966–), qarmon ifaçısı * [[Fərhad Bədəlbəyli]] (1947–), pianoçu * [[Firuz Əliyev]] (1950–), tarzən * [[Gülarə Əliyeva]] (1933–1991), pianoçu * [[Gülbahar Şükürlü]] (19??–), qarmon ifaçısı * [[Hacı Məmmədov (tarzən)|Hacı Məmmədov]] (1920–1981), tarzən * [[Habil Əliyev]] (1927–2015), kamança ifaçısı * [[Həbib Bayramov]] (1926–1994), tarzən * [[Həsənağa Sadıqov]] (1950–2018), kamança ifaçısı * [[Xədicə Qayıbova]] (1893–1938), pianoçu * [[Jizza Pro]] (1982–), musiqi prodüseri * [[Kamil Cəlilov]] (1938–2022), qoboy ifaçısı * [[Kövkəb Səfərəliyeva]] (1907–1985), pianoçu * [[Qılman Salahov]] (1906–1974), kamança ifaçısı * [[Qurban Pirimov]] (1880–1965), tarzən * [[Malıbəyli Həmid]] (1869–1922), tarzən * [[Məmmədağa Muradov]] (1921–1969), tarzən * [[Məmmədxan Bakıxanov]] (1890–1957), tarzən * [[Məşədi Cəmil Əmirov]] (1875–1928), tarzən * [[Məşədi Süleyman bəy Mansurov]] (1872–1955), tarzən * [[Məşədi Zeynal Haqverdiyev]] (1851–1918), tarzən * [[Mircavad Cəfərov]] (1965–), ud ifaçısı * [[Mirnazim Əsədullayev]] (1951–), kamança ifaçısı * [[Mirzə Fərəc Rzayev]] (1847–1927), tarzən * [[Mirzə Mansur Mansurov]] (1887–1967), tarzən * [[Mirzə Sadıq]] (1846–1902), tarzən, bəstəkar, [[Azərbaycan tarı]]nı təkmilləşdirən sənətkar * [[Möhlət Müslümov]] (19??–), tarzən * [[Munis Şərifov]] (1962–), kamança ifaçısı * [[Murad Adıgözəlzadə]] (1973–), pianoçu * [[Natiq Şirinov]] (1975–), nağara ifaçısı * [[Ramiz Quliyev]] (1947–), tarzən * [[Rauf Adıgözəlov]] (1940–2002), skripkaçı * [[Rəmiş]] (1944–2021), gitarist * [[Rəna İsmayılova]] (1950–), orqan ifaçısı * [[Rəna Şereşevskaya]] (1954–), pianoçu * [[Şəfiqə Eyvazova]] (1947–), kamança ifaçısı * [[Şirin Axundov]] (1878–1927), tarzən * [[Şirzad Fətəliyev]] (19??–), balaban ifaçısı * [[Taleh Hacıyev]] (1957–2008), pianoçu, bəstəkar * [[Tələt Bakıxanov]] (1927–2000), kamança ifaçısı * [[Toğrul Əsədullayev]] (1982–), kamança ifaçısı * [[Turan Manafzadə]] (1991–), pianoçu, bəstəkar * [[Vamiq Məmmədəliyev]] (1946–), tarzən * [[Vəli Qədimov]] (1940–2009), klarnet ifaçısı * [[Zamiq Əliyev]] (1950–), tarzən * [[Zöhrab Adıgözəlzadə]] (1940–2012), pianoçu }} ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Gültəkin Cabbarlı.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Aydın Qaradağlı.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rafiq Hüseynov (diktor).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Gültəkin Cabbarlı]]{{·}}[[Aydın Qaradağlı]]{{·}}[[Rafiq Hüseynov (diktor)|Rafiq Hüseynov]]</small> |- |[[Fayl:Azər-Axşam.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:İlkin Həsəni.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Leyla Aliyeva (presenter).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Azər Axşam]]{{·}}[[İlkin Həsəni]]{{·}}[[Leyla Quliyeva]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Alidə Mustafayeva]] (1987–), televiziya aparıcısı * [[Altay Əliyev]] (1978–), idman şərhçisi, jurnalist * [[Anar Nəcəfli]] (1980–), televiziya aparıcısı * [[Aydın Qaradağlı]] (1929–1980), diktor * [[Aytən Səfərova]] (19??–), televiziya aparıcısı * [[Azər Axşam]] (1973–), televiziya aparıcısı, aktyor * [[Azər Qəribov]] (1961–), televiziya aparıcısı, jurnalist, səyahətçi * [[Azər Süleymanlı]] (1986–), televiziya aparıcısı * [[Balakişi Qasımov]] (1978–), teleoyun iştirakçısı * [[DJ Fateh]] (1983–), televiziya aparıcısı, radio aparıcısı * [[Doktor Ziya]] (19??–), radio aparıcısı, idman şərhçisi * [[Elman Talıbov]] (1985–), teleoyun iştirakçısı * [[Emin Əfəndi]] (1978–), televiziya aparıcısı, musiqi prodüseri * [[Fikrət Adıgözəlli]] (1961–), idman şərhçisi * [[Gülşən Əkbərova]] (1953–), diktor * [[Gültəkin Cabbarlı]] (1929–1996), diktor * [[Günel Babayeva]] (1989–), teleoyun iştirakçısı * [[Günel Musəvi]] (1980–), televiziya aparıcısı * [[Hicran Hüseynov]] (1942–2013), diktor * [[Hüsniyyə Məhərrəmova]] (1981–), televiziya aparıcısı * [[Xoşqədəm Hidayətqızı]] (1974–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[İbrahim Məmmədov (jurnalist)|İbrahim Məmmədov]] (1964–), televiziya aparıcısı * [[İlkin Həsəni]] (1983–), televiziya aparıcısı * [[İlkin Xəlilov]] (1978–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[İlqar Mikayıloğlu]] (1970–), televiziya aparıcısı * [[İradə İsaq]] (1980–), televiziya aparıcısı * [[İsmayıl Əlibəyov]] (1902–1988), diktor * [[Kamilə Babayeva]] (1978–), televiziya aparıcısı, aktrisa * [[Kamran Həsənli]] (1963–), televiziya aparıcısı * [[Leyla Quliyeva]] (1986–), televiziya aparıcısı * [[Mir Şahin]] (1963–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[Murad Dadaşov]] (1978–), televiziya aparıcısı, televiziya prodüseri, aktyor * [[Nanə Ağamalıyeva]] (1983–), televiziya aparıcısı * [[Natavan Hacıyeva]] (1942–2019), diktor, televiziya aparıcısı * [[Nərgiz Cəlilova]] (1960–), televiziya aparıcısı * [[Nizami Məmmədov (jurnalist)|Nizami Məmmədov]] (1933–1974), diktor * [[Nuran Hüseynov]] (1977–), televiziya aparıcısı * [[Nurlana Cəfərova (aparıcı)|Nurlana Cəfərova]] (1988–), televiziya aparıcısı * [[Ofeliya Sənani]] (1941–), televiziya aparıcısı, aktrisa * [[Pirican Cəbiyev]] (1928–2000), televiziya operatoru * [[Rafiq Həşimov]] (1966–), diktor, televiziya aparıcısı * [[Rafiq Hüseynov (diktor)|Rafiq Hüseynov]] (1946–2017), diktor, televiziya aparıcısı * [[Rahib Qərib]] (1967–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[Rövşən Əsgərov (jurnalist)|Rövşən Əsgərov]] (1972–), teleoyun iştirakçısı * [[Səxavət Nur]] (1979–), televiziya aparıcısı * [[Səmra Əliyeva]] (1987–), idman şərhçisi * [[Sənan Şəfizadə]] (1984–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[Sevil Nuriyeva]] (1973–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[Seyidağa Mövsümov]] (1954–2018), hərbi operator * [[Şərqiyyə Hüseynova]] (19??–), diktor * [[Timur Vaynşteyn]] (1974–), televiziya prodüsseri * [[Zabir Əliyev]] (1972–), televiziya aparıcısı * [[Zaur Baxşəliyev]] (1981–), televiziya aparıcısı }} ==== Modelyerlər və modellər ==== {{columns-list|4| * [[Fəxriyə Xələfova]] (1969–), modelyer * [[Gülnarə Xəlilova]] (1972–), modelyer * [[Nərgiz Xəlilova]] (19??–199?), model, musiqişünas * [[Raf Sardarov]] (1964–), modelyer * [[Sona Mehmandarova]] (1???–19??), model }} === İdmançılar === ==== Boksçular ==== {{columns-list|4| * [[Ağali Alışov]] (1986–), boksçu * [[Ağası Məmmədov]] (1980–), boksçu * [[Cavid Çələbiyev]] (1992–), boksçu * [[Elvin Məmişzadə]] (1991–), boksçu * [[Fuad Aslanov]] (1976–), boksçu * [[Malik Bəyləroğlu]] (1970–), boksçu * [[Pərviz Bağırov (boksçu)|Pərviz Bağırov]] (1994–), boksçu * [[Rahib Bəylərov]] (1985–), boksçu * [[Rauf Cabbarov]] (1935–2010), boksçu, boks məşqçisi * [[Rüfət Hüseynov]] (1997–), boksçu * [[Salman Əlizadə]] (1993–), boksçu * [[Samir Məmmədov]] (1988–), boksçu * [[Şahin İmranov]] (1980–), boksçu * [[Vüqar Ələkbərov]] (1981–), boksçu }} ==== Cüdoçular ==== {{columns-list|4| * [[Elxan Məmmədov (cüdoçu)|Elxan Məmmədov]] (1982–), cüdoçu * [[Elmar Qasımov (cüdoçu)|Elmar Qasımov]] (1980–), cüdoçu * [[Elnur Məmmədli]] (1988–), cüdoçu * [[Əhməddin Rəcəbli]] (1945–), cüdoçu, samboçu, cüdo və sambo məşqçisi * [[İlqar Müşkiyev]] (1990–), cüdoçu * [[Kifayət Qasımova]] (1983–), cüdoçu * [[Məmmədəli Mehdiyev]] (1993–), cüdoçu * [[Mehman Əzizov]] (1976–), cüdoçu * [[Nazim Hüseynov (cüdoçu)|Nazim Hüseynov]] (1969–), cüdoçu * [[Nicat Şıxəlizadə]] (1988–), cüdoçu * [[Orxan Səfərov]] (1991–), cüdoçu * [[Rasim Ağamirov]] (1967–), cüdoçu * [[Səbinə Abdullayeva]] (1996–), cüdoçu * [[Zülfiyyə Hüseynova]] (1970–), cüdoçu, samboçu }} ==== Futbolçular ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Ələkbər Məmmədov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Kazbek Tuayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Anatoliy Banishevskiy (1967).png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Ələkbər Məmmədov]]{{·}}[[Kazbek Tuayev]]{{·}}[[Anatoli Banişevski]]</small> |- |[[Fayl:İsgəndər Cavadov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mashallah Ehmedov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Nazim Suleymanov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[İsgəndər Cavadov]]{{·}}[[Maşalla Əhmədov]]{{·}}[[Nazim Süleymanov]]</small> |- |[[Fayl:Qurban Qurbanov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Zaur Tagizade.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rəşad Sadıqov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qurban Qurbanov]]{{·}}[[Zaur Tağızadə]]{{·}}[[Rəşad Sadıqov (futbolçu)|Rəşad Sadıqov]]</small> |- |[[Fayl:Neftchi Baku - Inter Milan (7).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Kamran Agayev 2012.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Maksim Medvedev-2.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mahir Şükürov]]{{·}}[[Kamran Ağayev]]{{·}}[[Maksim Medvedev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil Nadirov]] (1950–2019), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Adil Nağıyev]] (1995–), futbolçu * [[Adil Şükürov]] (1977–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Aftandil Hacıyev]] (1981–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Ağabala Ramazanov]] (1993–), futbolçu * [[Ağasəlim Mircavadov]] (1947–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Aqil Məmmədov (futbolçu, 1989)|Aqil Məmmədov]] (1989–), futbolçu * [[Aqil Nəbiyev]] (1982–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Alim Qurbanov]] (1977–), futbolçu * [[Amil Yunanov]] (1993–), futbolçu * [[Amit Quluzadə]] (1992–), futbolçu * [[Anar Nəzirov]] (1985–), futbolçu * [[Anatoli Banişevski]] (1946–1997), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Anatoli Ponomaryov]] (1982–), futbolçu * [[Araz Abdullayev]] (1992–), futbolçu * [[Arif Əsədov (futbolçu)|Arif Əsədov]] (1970–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Asif Məmmədov (futbolçu)|Asif Məmmədov]] (1986–), futbolçu * [[Asim Xudiyev]] (19??–), futbolçu * [[Aslan Kərimov]] (1973–), futbolçu * [[Ayxan Abbasov]] (1981–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Aytac Şərifova]] (1997–), futbolçu * [[Azər Məmmədov (futbolçu)|Azər Məmmədov]] (1976–), futbolçu * [[Bəhlul Mustafazadə]] (1997–), futbolçu * [[Böyükağa Hacıyev]] (1958–2018), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Budaq Nəsirov]] (1996–), futbolçu * [[Cahangir Həsənzadə]] (1979–), futbolçu * [[Cavid Hüseynov]] (1988–), futbolçu * [[Cavid İmamverdiyev (futbolçu)|Cavid İmamverdiyev]] (1990–), futbolçu * [[Cavid Tağıyev]] (1992–), futbolçu * [[Ceyhun Sultanov]] (1979–), futbolçu * [[Cəmşid Məhərrəmov]] (1983–), futbolçu * [[Coşqun Diniyev]] (1995–), futbolçu * [[Dmitri Kramarenko]] (1974–), futbolçu * [[Elbrus Abbasov]] (1950–2020), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Elhad Nəziri]] (1992–), futbolçu * [[Elxan Abdullayev]] (1973–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Elxan Həsənov]] (1967–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Elmar Baxşiyev]] (1980–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Elnur Allahverdiyev]] (1983–), futbolçu * [[Elnur Cəfərov (futbolçu)|Elnur Cəfərov]] (1997–), futbolçu * [[Elşən Qəmbərov]] (1970–), futbolçu * [[Elşən Məmmədov (futbolçu)|Elşən Məmmədov]] (1980–), futbolçu * [[Elvin Camalov]] (1995–), futbolçu * [[Elvin Əliyev]] (1984–), futbolçu * [[Elvin Məmmədov]] (1988–), futbolçu * [[Elvin Yunuszadə]] (1992–), futbolçu * [[Emin Ağayev]] (1973–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Emin İmaməliyev]] (1980–), futbolçu * [[Emin Quliyev (futbolçu)|Emin Quliyev]] (1977–), futbolçu * [[Emin Mahmudov (futbolçu)|Emin Mahmudov]] (1992–), futbolçu * [[Ədəhim Niftəliyev]] (1976–), futbolçu * [[Əfran İsmayılov]] (1988–), futbolçu * [[Əhməd Ələsgərov]] (1935–2015), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Ələkbər Məmmədov]] (1930–2014), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Əsgər Abdullayev (futbolçu)|Əsgər Abdullayev]] (1960–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Faiq Cabbarov]] (1972–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Fərhad Vəliyev]] (1980–), futbolçu * [[Fərid Quliyev]] (1986–), futbolçu * [[Fərrux İsmayılov]] (1978–), futbolçu * [[Füzuli Cavadov]] (1950–2020), futbolçu * [[Hacı Əhmədov]] (1993–), futbolçu * [[İqor Getman]] (1971–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[İqor Ponomaryov]] (1960–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[İlkin Qırtımov]] (1990–), futbolçu * [[İlqar Əbdürəhmanov]] (1979–), futbolçu * [[İlqar Qurbanov]] (1986–), futbolçu * [[İsgəndər Cavadov]] (1956–), futbolçu * [[Kamran Ağayev]] (1986–), futbolçu * [[Kamal Quliyev]] (1976–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Kazbek Tuayev]] (1940–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Kənan Kərimov]] (1976–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Qara Qarayev (futbolçu)|Qara Qarayev]] (1992–), futbolçu * [[Qəhrəman Əliyev (məşqçi)|Qəhrəman Əliyev]] (1959–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Qurban Qurbanov]] (1972–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Lev Mayorov]] (1969–2020), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Mahir Emreli]] (1997–), futbolçu * [[Mahir Şükürov]] (1982–), futbolçu * [[Mahmud Qurbanov]] (1973–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Maksim Medvedev]] (1989–), futbolçu * [[Maşalla Əhmədov]] (1959–), futbolçu * [[Mehman Allahverdiyev]] (1960–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Mikayıl Yusifov]] (1982–), futbolçu * [[Mirabdulla Abbasov]] (1995–), futbolçu * [[Murad Ağakişiyev]] (1985–), futbolçu * [[Murad Səttarlı]] (1992–), futbolçu * [[Musa Qurbanlı]] (2002–), futbolçu * [[Musa Qurbanov]] (1964–), futbolçu * [[Müşfiq Hüseynov]] (1970–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Nadir Nəbiyev]] (1980–), futbolçu * [[Namiq Ələsgərov]] (1995–), futbolçu * [[Namiq Yusifov]] (1986–), futbolçu * [[Nazim Əliyev]] (1963–), futbolçu * [[Nazim Süleymanov]] (1965–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Nizami Hacıyev]] (1988–), futbolçu * [[Novruz Əzimov]] (1960–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Nurlan Novruzov]] (1993–), futbolçu * [[Rafael Əmirbəyov]] (1976–), futbolçu * [[Rafiq Əlizadə]] (1949–2021), futbolçu * [[Rahid Əmirquliyev]] (1989–), futbolçu * [[Rail Məlikov]] (1985–), futbolçu * [[Ramin Quliyev]] (1981–), futbolçu * [[Ramiz Məmmədov (futbolçu)|Ramiz Məmmədov]] (1968–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Rasim Abuşev]] (1963–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Rasim Ramaldanov]] (1986–), futbolçu * [[Rauf Əliyev (futbolçu)|Rauf Əliyev]] (1989–), futbolçu * [[Rauf Mehdiyev]] (1976–), futbolçu * [[Rəhman Hacıyev]] (1993–), futbolçu * [[Rəşad Abdullayev (futbolçu)|Rəşad Abdullayev]] (1981–), futbolçu * [[Rəşad Eyyubov]] (1992–), futbolçu * [[Rəşad Kərimov]] (1986–), futbolçu * [[Rəşad Sadiqov]] (1983–), futbolçu * [[Rəşad Sadıqov (futbolçu)|Rəşad Sadıqov]] (1982–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Rəşid Özbəyov]] (1953–2001), futbolçu, futbol məşqçisi<ref>{{cite web |title=Həkimlər Rəşid Özbəyova kömək edə bilmədilər |url=https://www.cempion.az/az/newscontent/znewscontent/52/hekimler–resid–ozbeyova–komek–ede–bilmediler |website=www.cempion.az |publisher=www.cempion.az |accessdate=23 mart 2019}}</ref> * [[Ruslan Abbasov]] (1980–), futbolçu * [[Ruslan Abışov]] (1987–), futbolçu * [[Ruslan Məcidov]] (1985–), futbolçu * [[Rüfət Quliyev (futbolçu)|Rüfət Quliyev]] (1972–), futbolçu * [[Sakit Əliyev]] (1965–2015), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Samir Abbasov]] (1978–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Samir Ələkbərov]] (1968–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Samir Əliyev]] (1979–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Sergey Kramarenko]] (1946–2008), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Sevinc Cəfərzadə]] (1994–), futbolçu * [[Səməd Qurbanov]] (1953–), futbolçu * [[Səlahət Ağayev]] (1991–), futbolçu * [[Səmədağa Şıxlarov]] (1955–2021), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Şahin Diniyev]] (1966–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Tellur Mütəllimov]] (1995–), futbolçu * [[Təbriz Həsənov (futbolçu)|Təbriz Həsənov]] (1967–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Təmkin Xəlilzadə]] (1993–), futbolçu * [[Tərlan Əhmədov]] (1971–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Tərlan Quliyev (futbolçu)|Tərlan Quliyev]] (1992–), futbolçu * [[Tural Axundov]] (1988–), futbolçu * [[Ürfan Abbasov]] (1992–), futbolçu * [[Vadim Vasilyev]] (1972–), futbolçu * [[Vaqif Cavadov]] (1989–), futbolçu * [[Vaqif Sadıqov (məşqçi)|Vaqif Sadıqov]] (1959–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Vəli Qasımov]] (1968–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Vidadi Rzayev]] (1967–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Vladislav Qədirov]] (1970–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Vurğun Hüseynov]] (1988–), futbolçu * [[Vüqar Mustafayev]] (1994–), futbolçu * [[Vüqar Nadirov]] (1987–), futbolçu * [[Vüsalə Seyfədinnova]] (2000–), futbolçu * [[Vyaçeslav Lıçkin]] (1973–), futbolçu * [[Yunis Hüseynov]] (1965–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Zaur Həşimov]] (1981–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Zaur Ramazanov]] (1976–), futbolçu * [[Zaur Tağızadə]] (1979–), futbolçu }} ==== Gimnastlar ==== {{columns-list|4| * [[Alina Trepina]] (1989–), bədii gimnast * [[Anastasiya Prasolova]] (1989–), bədii gimnast * [[Dina Qorina]] (1987–), bədii gimnast * [[Lalə Kramarenko]] (2004–), bədii gimnast<ref>{{cite web |title=Дмитрий Крамаренко – об успехах дочери–гимнастки. «Кончилось тем, что Ирина Винер узнала: Крамаренко, ты что творишь?!» |url=https://www.azerisport.com/gymnastics/20190830151735115.html |website=www.azerisport.com |publisher=www.azerisport.com |accessdate=30 avqust 2019}}</ref> * [[Lalə Yusifova]] (1996–), bədii gimnast * [[Şakir Şıxəliyev]] (1990–), gimnast * [[Valeriya Yeqay]] (1986–), bədii gimnast * [[Vəfa Hüseynova]] (1988–), bədii gimnast * [[Zeynəb Cavadlı]] (1991–), bədii gimnast * [[Zöhrə Ağamirova]] (2001–), bədii gimnast }} ==== Güləşçilər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Meheddin allahverdiyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Seeing-off ceremony for Azerbaijani sportsmen to represent the country at the Rio 2016 Summer Olympic Games 28 (crop).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:YR-Rovshen Bayramov.JPG|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Məhəddin Allahverdiyev]]{{·}}[[Namiq Abdullayev]]{{·}}[[Rövşən Bayramov ]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Arif Abdullayev]] (1969–), güləşçi * [[Aydın İbrahimov (güləşçi)|Aydın İbrahimov]] (1938–), güləşçi * [[Cəbrayıl Həsənov]] (1990–), güləşçi * [[Elçin Əliyev (güləşçi)|Elçin Əliyev]] (1990–), güləşçi * [[Elçin Zeynalov (idmançı)|Elçin Zeynalov]] (1948–), güləş məşqçisi * [[Eldəniz Əzizli]] (1992–), güləşçi * [[Elman Muxtarov]] (1994–), güləşçi * [[Elvin Mürsəliyev]] (1988–), güləşçi * [[Emin Əhmədov (güləşçi)|Emin Əhmədov]] (1986–), güləşçi * [[Emin Əzizov]] (1984–), güləşçi * [[Əşrəf Əliyev (güləşçi)|Əşrəf Əliyev]] (1986–), güləşçi * [[Firdovsi Umudov]] (1977–), güləş məşqçisi * [[Hacı Əliyev]] (1991–), güləşçi * [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] (1989–), güləşçi * [[Xəzər İsayev]] (1963–), güləşçi * [[İbrahimpaşa Dadaşov]] (1926–1990), güləşçi * [[Məhəddin Allahverdiyev]] (1963–), güləşçi * [[Murad Bazarov]] (1994–), güləşçi * [[Namiq Abdullayev]] (1971–), güləşçi * [[Natiq Eyvazov]] (1970–), güləşçi * [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] (1989–), güləşçi * [[Rafiq Hacıyev (güləşçi)|Rafiq Hacıyev]] (1947–), güləşçi * [[Rafiq Hüseynov (güləşçi)|Rafiq Hüseynov]] (1988–), güləşçi * [[Rəsul Çunayev]] (1991–), güləşçi * [[Rəşid Məmmədbəyov]] (1927–1970), güləşçi * [[Rövşən Bayramov]] (1987–), güləşçi * [[Səbirə Əliyeva]] (1995–), güləşçi * [[Sabir Hüseynov (idmançı)|Sabir Hüseynov]] (1928–2015), güləşçi * [[Sona Əhmədli]] (1988–), güləşçi * [[Taleh Məmmədov]] (1989–), güləşçi * [[Telman Paşayev]] (1953–2013), güləşçi * [[Toğrul Əsgərov]] (1992–), güləşçi * [[Vüqar Orucov]] (1971–), güləşçi * [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] (1989–), güləşçi * [[Zəfər Quliyev (güləşçi)|Zəfər Quliyev]] (1972–), güləşçi }} ==== İdman hakimləri ==== {{columns-list|4| * [[Anar Salmanov]] (1980–), futbol hakimi * [[Azad Mütəllimov]] (19??–), futbol hakimi * [[Babək Quliyev]] (1974–), futbol hakimi * [[Eldar Əzimzadə]] (1934–2003), futbol hakimi * [[Əliyar Ağayev]] (1987–), futbol hakimi * [[Faiq Həsənov (şahmatçı)|Faiq Həsənov]] (1940–), şahmat hakimi, şahmatçı, televiziya aparıcısı * [[Fariz Yusifov]] (1972–), futbol hakimi * [[Fazil Mürşüdov]] (19??–), futbol hakimi * [[Gülağa Cabbarov]] (19??–), futbol hakimi * [[Hicran Şərifov]] (1965–), güləş hakimi, güləş məşqçisi * [[Xaqani Məmmədov]] (19??–), futbol hakimi * [[İmanxan Sultani]] (19??–), futbol hakimi * [[Məhəmməd Məmmədov (hakim)|Məhəmməd Məmmədov]] (1961–), futbol hakimi * [[Ömər Paşayev]] (1988–), futbol hakimi * [[Rəhim Həsənov]] (1983–), futbol hakimi * [[Tahir Süleymanov (futbol hakimi)|Tahir Süleymanov]] (1964–), futbol hakimi * [[Tofiq Bəhramov]] (1925–1993), futbol hakimi, futbolçu * [[Vüsal Əliyev]] (1970–), futbol hakimi * [[Yaşar Abbasov (futbol hakimi)|Yaşar Abbasov]] (1980–), futbol hakimi }} ==== Karateçilər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Rəfael Ağayev Karate World Champion.JPG|border|center|120px]] |[[Fayl:K1PL Berlin 2018-09-16 Male Kumite 84+ kg 18.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ilaha Gasimova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Rafael Ağayev]]{{·}}[[Şahin Atamov]]{{·}}[[İlahə Qasımova]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ayxan Mamayev]] (1991–), karateçi * [[Fariz Nəcəfov]] (1978–), karateçi * [[Fəridə Abıyeva]] (1995–), karateçi * [[Fəridə Əliyeva]] (1997–), karateçi * [[Firdovsi Fərzəliyev]] (1993–), karateçi * [[Füzuli Musayev]] (19??–), karateçi * [[İlahə Qasımova]] (1992–), karateçi * [[Niyazi Əliyev]] (1986–), karateçi * [[Nuranə Əliyeva (karateçi)|Nuranə Əliyeva]] (1992–), karateçi * [[Rafael Ağayev]] (1985–), karateçi * [[Şahin Atamov]] (1986–), karateçi * [[Ülvi Quliyev]] (1966–), karateçi * [[Vüsal Abdullazadə]] (1992–), karateçi }} ==== Qarışıq döyüş sənətləri idmançıları ==== {{columns-list|4| * [[Azad Əsgərov]] (1971–), pankatrion döyüşçüsü * [[Bəxtiyar İskəndərzadə]] (1983–), kikboksçu * [[Ceyhun Məmmədov (idmançı)|Ceyhun Məmmədov]] (1968–), samboçu * [[Eduard Məmmədov]] (1978–), kikboksçu * [[Hafiz Baxşəliyev]] (1980–), kikboksçu * [[Nəbi Məmmədov (idmançı)|Nəbi Məmmədov]] (1991–), qarışıq döyüş sənətləri idmançısı * [[Pərviz Abdullayev (idmançı)|Pərviz Abdullayev]] (1986–), kikboksçu * [[Ramal Aslanov]] (1992–), kikboksçu * [[Tofiq Musayev (idmançı)|Tofiq Musayev]] (1989–), qarışıq döyüş sənətləri idmançısı * [[Tural Rəhimov]] (1988–), pankatrion döyüşçüsü }} ==== Para-atletlər ==== {{columns-list|4| * [[Afaq Sultanova]] (1987–), cüdoçu * [[Bayram Mustafayev]] (1987–), cüdoçu * [[Elçin Muradov]] (1989–), yüngül atlet * [[İlham Zəkiyev]] (1980–), cüdoçu * [[İradə Əliyeva (atlet)|İradə Əliyeva]] (1991–), yüngül atlet * [[Hüseyn Həsənov (atlet)|Hüseyn Həsənov]] (1986–), yüngül atlet * [[Natali Pronina]] (1987–), üzgüçü * [[Oleq Panyutin]] (1983–), yüngül atlet * [[Oloxan Musayev]] (1979–), yüngül atlet * [[Ramil Qasımov (cüdoçu)|Ramil Qasımov]] (1981–), cüdoçu * [[Ramin İbrahimov]] (1978–), cüdoçu * [[Rövşən Səfərov]] (1988–), cüdoçu * [[Rza Osmanov]] (1983–), yüngül atlet * [[Yelena Taranova]] (1961–), atıcı * [[Vüqar Mehdiyev]] (1982–), yüngül atlet * [[Vladimir Zayets]] (1981–), yüngül atlet * [[Zeynəddin Bilalov]] (1965–), yüngül atlet }} ==== Taekvondoçular ==== {{columns-list|4| * [[Ayxan Tağızadə]] (1996–), taekvondoçu * [[Fəridə Əzizova]] (1995–), taekvondoçu * [[Günay Ağakişiyeva]] (1990–), taekvondoçu * [[Məhəmməd Məmmədov (taekvondoçu)|Məhəmməd Məmmədov]] (1997–), taekvondoçu * [[Niyaməddin Paşayev]] (1980–), taekvondoçu * [[Rəşad Əhmədov]] (1982–), taekvondoçu }} ==== Şahmatçılar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Şəhriyar Məmmədyarov 2018 (crop).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:VGashimov09.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Radjabow teimur2 20081120 olympiade dresden.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Şəhriyar Məmmədyarov]]{{·}}[[Vüqar Həşimov]]{{·}}[[Teymur Rəcəbov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abdulla Qədimbəyli]] (2002–), şahmatçı * [[Aydan Höccətova]] (1999–), şahmatçı * [[Aydın Süleymanlı]] (2005–), şahmatçı * [[Aynur Sofiyeva]] (1970–), şahmatçı * [[Azər Mirzəyev (şahmatçı)|Azər Mirzəyev]] (1978–), şahmatçı * [[Elmar Məhərrəmov]] (1958–), şahmatçı * [[Eltac Səfərli]] (1992–), şahmatçı * [[Əhməd Əhmədzadə (şahmatçı)|Əhməd Əhmədzadə]] (2004–), şahmatçı * [[Fərid Abbasov]] (1979–), şahmatçı * [[Firuzə Vəlixanlı]] (1970–), şahmatçı * [[Gövhər Beydullayeva]] (2003–), şahmatçı * [[Gülnar Məmmədova]] (1991–), şahmatçı * [[Günay Məmmədzadə]] (2000–), şahmatçı * [[Xanım Balacayeva]] (2001–), şahmatçı * [[Xəyalə Abdulla]] (1993–), şahmatçı * [[İlahə Qədimova]] (1975–), şahmatçı * [[Namiq Quliyev]] (1974–), şahmatçı * [[Nicat Abbasov]] (1995–), şahmatçı * [[Nicat Məmmədov (şahmatçı)|Nicat Məmmədov]] (1985–), şahmatçı * [[Nərgiz Umudova]] (1989–), şahmatçı * [[Nərmin Kazımova]] (1993–), şahmatçı * [[Rauf Məmmədov (şahmatçı)|Rauf Məmmədov]] (1988–), şahmatçı * [[Rəsul İbrahimov (şahmatçı)|Rəsul İbrahimov]] (1981–), şahmatçı * [[Rəşad Babayev]] (1981–), şahmatçı * [[Rıfat Bağırov]] (1979–), şahmatçı * [[Sərxan Quliyev]] (1968–), şahmatçı * [[Şəhriyar Məmmədyarov]] (1985–), şahmatçı * [[Teymur Rəcəbov]] (1987–), şahmatçı * [[Türkan Məmmədyarova]] (1989–), şahmatçı * [[Ülkər Umudova]] (1985–), şahmatçı * [[Ülvi Bacarani]] (1995–), şahmatçı * [[Ülviyyə Fətəliyeva]] (1996–), şahmatçı * [[Vasif Durarbəyli]] (1992–), şahmatçı * [[Vladimir Makoqonov]] (1904–1987), şahmatçı * [[Vüqar Həşimov]] (1986–2014), şahmatçı * [[Zeynəb Məmmədyarova]] (1983–), şahmatçı }} ==== Voleybolçular ==== {{columns-list|4| * [[Aleksandr Çervyakov]] (1957–2017), voleybolçu, voleybol məşqçisi * [[Alla Həsənova]] (1970–), voleybolçu * [[Ayşən Əbdüləzimova]] (1993–), voleybolçu * [[Faiq Qarayev]] (1958–), voleybolçu, voleybol məşqçisi * [[Feliks Məmmədov]] (1936–2016), voleybolçu, voleybol məşqçisi * [[Gülşən Kərimova]] (1979–), voleybolçu * [[İnna Rıskal]] (1944–), voleybolçu * [[Natəvan Qasımova]] (1985–), voleybolçu * [[Oksana Kiselyova]] (1992–), voleybolçu * [[Oksana Kurt]] (1984–), voleybolçu * [[Oqtay Ağayev (voleybolçu)|Oqtay Ağayev]] (1930–2014), voleybolçu * [[Şamil Şamxalov]] (1926–2004), voleybol məşqçisi * [[Valeriya Məmmədova]] (1984–), voleybolçu * [[Vera Lantratova]] (1947–2021), voleybolçu * [[Yelena Parxomenko]] (1982–), voleybolçu }} ==== Digər idmançılar ==== {{columns-list|4| * [[Asif Məlikov]] (1971–), ağır atlet * [[Camal Rəhimov]] (1987–), çapar * [[Elşad Qadaşev]] (1960–), basketbolçu * [[Əfqan Bayramov]] (1983–), ağır atlet * [[Fatimə Alkərəmova]] (2002–), üzgüçü * [[İntiqam Zairov]] (1985–), ağır atlet * [[İradə Aşumova]] (1958–), atıcı * [[İsrafil Aşurlı]] (1969–), alpinist * [[Marina Tankaskaya]] (1983–), həndbolçu * [[Murad Aşurlı]] (1972–2014), alpinist * [[Nazim Babayev (atlet)|Nazim Babayev]] (1997–), yüngül atlet * [[Nizami Paşayev]] (1981–), ağır atlet * [[Orxan Aydın Hacıyev]] (1989–), basketbolçu * [[Polad Fətəliyev]] (1983–), su poloçusu * [[Ramil Quliyev]] (1990–), sprinter * [[Rasim Başak]] (1980–), basketbolçu * [[Rəfiqə Şabanova]] (1943–), həndbolçu * [[Rizvan Fərzəliyev]] (1979–), futzalçı * [[Ruslan Lunyov]] (1989–), atıcı * [[Sergey Lixaçev]] (1940–2016), tennisçi * [[Səbinə Mikina]] (1987–), qılıncoynadan * [[Turan Mirzəyev]] (1979–), ağır atlet * [[Üzeyir Abdullayev]] (1951–2009), damaçı * [[Vitali Borisov]] (1982–), futzalçı * [[Zahid Sədməliyev]] (1984–), reqbiçi * [[Zaur Cəfərov (pauerliftinqçi)|Zaur Cəfərov]] (1982–), pauerliftinqçi * [[Zaur Paşayev (basketbolçu)|Zaur Paşayev]] (1983–), basketbolçu * [[Zemfira Meftahətdinova]] (1963–), stend atıcısı }} === Digər şəxslər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Meshadi Melik bey Mansurov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Qaçaq Nəbinin çəkilmiş yeganə şəkili (1895).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mashadi Suleyman bek Mansurov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Məşədi Məlik bəy Mansurov]]{{·}}[[Qaçaq Nəbi]]{{·}}[[Məşədi Süleyman bəy Mansurov]]</small> |- |[[Fayl:Qatir Memmed.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fuad Musayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Paşa Təhməzov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qatır Məmməd]]{{·}}[[Fuad Musayev]]{{·}}[[Paşa Təhməzov]]</small> |- |[[Fayl:Fəxrəddin Şahbazov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Zemfira Qafarova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:AFFA General Secretary Elkhan Mammadov - 2.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Fəxrəddin Şahbazov]]{{·}}[[Zemfira Qafarova]]{{·}}[[Elxan Məmmədov (AFFA)|Elxan Məmmədov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas bəy Əliyev]] (1897–1972), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Abdulla Bağırlı]] (1???–1???), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Abdulla Rəhimzadə]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağa Abdulla Dadaşov]] (1902–1???), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağaəli Abdullayev]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağacəfər Əbdürrəhmanov]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağahəsən Mustafayev]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağalar İskəndərov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Adnan Hacızadə]] (1983–), bloqqer * [[Aleksandr İvanov (cangüdən)|Aleksandr İvanov]] (1950–2017), cangüdən * [[Araz Yaquboğlu]] (1973–), tədqiqatçı, şair * [[Aydın Kazımzadə (kinoşünas)|Aydın Kazımzadə]] (1940–), kinoşünas * [[Balağa Ağayev]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Bayram Hacıyev]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Bəhram Hüseynov]] (1901–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Behbudəli Zeynalov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Cəbrayıl Rəhimov]] (1892–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Cəmil bəy Musayev]] (1897–1970), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Çingiz İsmayılov (futbolçu)|Çingiz İsmayılov]] (1935–), [[AFFA]]-nın baş katibi * [[Elxan Məmmədov (rəsmi şəxs)|Elxan Məmmədov]] (1979–), [[AFFA]]-nın baş katibi * [[Etibar Əliyev (milli qəhrəman)|Etibar Əliyev]] (1955–1993), dülgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əbdülhəmid ağa Cavanşir]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əbdülsəməd Məmmədyarov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əbdürrəhman Tağıyev]] (1899–1995), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əjdər bəy Axundov]] (1???–1???), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ələkbər Cabbarov]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ələkbər Həsənzadə]] (1939–2019), səs rejissoru * [[Əlibala Xudaverdiyev]] (1901–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əlimuxtar Həsənov]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əliyar Əmircan]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Fəxrəddin Şahbazov]] (1950–1991), operator, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Firudin Əliyev]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Fuad Musayev]] (1938–2017), [[AFFA]]-nın prezidenti * [[İlham və Fərizə|İlham Allahverdiyev]] (1962–1990), [["20 Yanvar Şəhidi" fəxri adı alanların siyahısı|20 Yanvar şəhidi]] * [[İlham Rəhimli]] (1949–), teatrşünas * [[İskəndər Vəliyev]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[İsmayıl Yüzbaşov]] (1892–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[İsrafil Əşrəfov]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hacı Səədi]] (1???–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hüseyn Nağıyev]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hüseyn Şıxıyev]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hüseynqulu Səlimov]] (1889–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Xanlar Səfərəliyev]] (1885–1907), inqilabçı * [[Xaspolad bəy Hacıyev]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Qaçaq Kərəm]] (1860–1910), "Qaçaq Hərəkatı"nın iştirakçısı * [[Qaçaq Nəbi]] (1854–1896), "Qaçaq Hərəkatı"nın iştirakçısı * [[Qaçaq Rəşid]] (1885–1918), "Qaçaq Hərəkatı"nın iştirakçısı * [[Qatır Məmməd]] (1887–1919), "Qaçaq Hərəkatı"nın iştirakçısı * [[Larisa Məmmədova]] (1977–1990), [["20 Yanvar Şəhidi" fəxri adı alanların siyahısı|20 Yanvar şəhidi]] * [[Mahmud Eyvazov]] (1808–1960), uzunömürlü * [[Mahmud Nəbiyev]] (1893–1???), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məcid bəy Qaracaəmirli]] (1???–1???), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məhiş bəy Səfərov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məmməd bəy Hacıyev]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məmməd bəy Xələfbəyov]] (1898–1939), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məmməd bəy Muradov]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məmmədrəşid Bosnalızadə]] (1892–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məşədi Məlik bəy Mansurov]] (1845–1909), ictimai xadim * [[Məşədi Süleyman bəy Mansurov]] (1872–1955), tədqiqatçı * [[Məzahir Pənahov]] (1951–), [[Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın sədri * [[Mir İsmayıl Seyidzadə]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Mir Məmmədrza Seyidəliyev]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Mir Sadıq Sadıqov]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Miri bəy Vəzirov]] (1896–1925), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Mirzeynalabdin Mirqasımzadə]] (1887–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Mirzəhüseyn Quliyev]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Nəbi Məmmədov]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Nuşirəvan Məhərrəmli]] (1960–), [[Azərbaycan Respublikası Milli Televiziya və Radio Şurası]]nın sədri * [[Nüsrət Rzayev]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Paşa Təhməzov]] (1949–1993), məişət xidməti idarəsinin işçisi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ramiz Kərimov]] (1954–1977), yanğınsöndürən * [[Ramiz Mirzəyev (rəsmi şəxs)|Ramiz Mirzəyev]] (1954–2007), [[AFFA]]-nın prezidenti * [[Rzaqulu Həsənov]] (1889–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Səməndər Axundzadə]] (1898–1968), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Şirəli Müslümov]] (1805–1973), uzunömürlü * [[Teymur bəy Vəkilov]] (1882–1948), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Umbay Əmirov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Yusif bəy Ağasıbəyli]] (1896–1989), mexanik * [[Zal Məmmədov]] (1898–1969), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Zaur Sadıqzadə]] (1932–), gəmi kapitanı * [[Zemfira Qafarova]] (1942–), musiqişünas * [[Zeynalabdin Hüseynov]] (1900–1959), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] }} == İran == {{əsas|İran azərbaycanlıları}} === Dövlət xadimləri === ==== Hökmdarlar və dövlət xadimləri ==== {{columns-list|4| * [[Cahan şah]] (1925–2013), hökmdar, şair * [[Fərəh Pəhləvi]] (1938–), şahbanu * [[Oruc bəy Bayat]] (1560–1604), diplomat * [[Tacülmüluk]] (1896–1982), şahzadə * [[Şah İsmayıl Xətai]] (1487–1524), hökmdar, şair }} ==== Xanlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Əhməd xan Müqəddəm.JPG|border|center|120px]] |[[Fayl:Teymur Paşa xan.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Murtuzaqulu xan Bayat.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əhməd xan Müqəddəm]]{{·}}[[Teymur Paşa xan]]{{·}}[[Murtuzaqulu xan Bayat]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbasqulu xan Qaradağlı]] (1???–1813), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Bədr xan Şahsevən]] (17??–1757), [[Ərdəbil xanlığı]]nın xanı * [[Cəfərqulu xan Xoyski]] (1???–1814), [[Xoy xanlığı]]nın xanı * [[Əhməd xan Dünbili]] (1745–1786), [[Xoy xanlığı]]nın xanı * [[Əhməd xan Müqəddəm]] (1742–1806), [[Marağa xanlığı]]nın xanı * [[Əmiraslan xan Qırxlı-Avşar]] (1696–1748), [[Təbriz xanlığı]]nın xanı * [[Fətəli xan Əfşar]] (1700–1763), [[Urmiya xanlığı]]nın xanı * [[Hacı Məhəmməd xan Qaragözlü]] (1???–1???), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Hüseynqulu xan Dünbili]] (1???–1798), [[Xoy xanlığı]]nın xanı * [[Hüseynqulu xan Qasımlı-Avşar]] (1???–1821), [[Urmiya xanlığı]]nın xanı * [[Xudadad xan Dünbili]] (1???–1788), [[Təbriz xanlığı]]nın xanı * [[İmamqulu xan Qasımlı-Avşar]] (1758–1783), [[Urmiya xanlığı]]nın xanı * [[İsmayıl xan Xoyski]] (1???–1819), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[İsmayıl xan Qaradağlı]] (1???–1797), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Kazım xan Qaradağlı]] (1???–1763), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədqulu xan Qaradağlı]] (1???–1840), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədqulu xan Qasımlı-Avşar]] (1760–1798), [[Urmiya xanlığı]]nın xanı * [[Murtuzaqulu xan Bayat]] (1863–1923), [[Maku xanlığı]]nın xanı * [[Mustafaqulu xan Qaradağlı]] (1???–1791), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Nəcəfqulu xan Dünbili]] (1???–1784), [[Təbriz xanlığı]]nın xanı * [[Nəzərəli xan Şahsevən]] (1735–1792), [[Ərdəbil xanlığı]]nın xanı * [[Rzaqulu xan Qasımlı-Avşar]] (1???–1771), [[Urmiya xanlığı]]nın xanı * [[Şahbaz xan Dünbili]] (1699–1767), [[Xoy xanlığı]]nın xanı * [[Teymur Paşa xan]] (1820–1895), [[Maku xanlığı]]nın xanı * [[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]] (1700–1780), [[Zəncan xanlığı]]nın xanı }} ==== Siyasətçilər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Sattar khan.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mehdi Bazargan Inauguration, appointed prime minister of Iran by Khomeini, in the hall of Alavi Madrasa - 4 February 1979.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Zahra Rahnavard, Mir Hossein Mousavi and Hamed Saber (cropped).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Səttar xan]]{{·}}[[Mehdi Bazərgan]]{{·}}[[Mir Hüseyn Musəvi]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Duzduzani]] (1942–2018), siyasətçi * [[Bağır xan]] (1862–1916), inqilabçı * [[Bəhram Ağayev]] (1884–1956), inqilabçı * [[Əli Müsyo]] (1879–1910), inqilabçı * [[Əli Süheyli]] (1896–1958), siyasətçi * [[Heydər xan Əmioğlu]] (1880–1921), inqilabçı * [[Həmid Çitçiyan]] (1957–), siyasətçi * [[Qulam Rza Ağazadə]] (1949–), dövlət xadimi * [[Mahmud Cəm]] (1884–1969), siyasətçi * [[Mehdi Bazərgan]] (1907–1995), dövlət xadimi * [[Məhəmməd Biriya]] (1914–1985), siyasətçi * [[Məsud Pezeşkiyan]] (1954–), siyasətçi * [[Məhəmməd Səid]] (1883–1973), siyasətçi * [[Məhəmmədrza Nemətzadə]] (1945–), siyasətçi * [[Mina Əhədi]] (1956–), siyasətçi * [[Mir Bəşir Qasımov]] (1879–1949), inqilabçı * [[Mir Hüseyn Musəvi]] (1942–), siyasətçi * [[Mirzə İbrahim xan Həkimi]] (1871–1959), siyasətçi * [[Mirzə İsmayıl xan Mümtazəddövlə]] (1880–1950), dövlət xadimi * [[Mustafa Ədl]] (1882–1933), dövlət xadimi * [[Mustafa Məhəmməd Nəccar]] (1956–), siyasətçi * [[Nadir Qazipur]] (1958–), deputat * [[Nüsrətullah Cahanşahlı]] (1913–2012), siyasətçi * [[Raziyə Şabani]] (1925–2013), siyasətçi * [[Seyid Cəfər Pişəvəri]] (1892–1947), inqilabçı * [[Seyid Həsən Tağızadə]] (1878–1970), siyasətçi * [[Səttar xan]] (1866–1914), inqilabçı * [[Sirus Təbrizli]] (1942–2013), siyasətçi * [[Şeyx Məhəmməd Xiyabani]] (1879–1920), inqilabçı, alim, mütəfəkkir * [[Zəhra Sai]] (1980–), siyasətçi }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Abbas Qarabaği]] (1918–2000), general * [[Cəfər Kavian]] (1895–1975), general-mayor * [[Firudin Cəm]] (1914–2008), hərbiçi * [[Həbibulla Hüseynov]] (1910–1945), polkovnik, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Qasım xan Vali]] (1850–1930), general * [[Qasıməli Zahirnejad]] (1924–1999), general-mayor * [[Qulam Yəhya]] (1906–2006), general-mayor * [[Mehdi Bakiri]] (1954–1985), hərbiçi * [[Məhəmmədhüseyn xan Ayrım]] (1882–1948), general * [[Məhəmmədtağı xan Püsyan]] (1891–1937), polkovnik }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {{columns-list|4| * [[Cavad Fakuri]] (1938–1981), general-mayor }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Səbuk Təkin Salur]] (1923–1991), jurnalist }} === Dini xadimlər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Allame-Tabatabai-youth.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Kazem Shariatmadari.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ali Khamenei crop.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əllamə Təbatəbai]]{{·}}[[Məhəmməd Kazım Şəriətmədari]]{{·}}[[Əli Xamenei]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbasəli Əmid Zəncani]] (1937–2011), ayətullah * [[Əbdülkərim Müsəvi Ərdəbili]] (1926–), ayətullah * [[Əbülqasim Xoyi]] (1899–1992), ayətullah * [[Əli Meşkini]] (1921–2007), müctəhid * [[Əli Xamenei]] (1939–), ayətullah * [[Əllamə Təbatəbai]] (1892–1981), ayətullah * [[Həsən Rüşdiyyə]] (1851–1944), müəllim, ruhani, siyasətçi, mühərrir * [[Məhəmməd Fazil Lənkərani]] (1931–2007), ayətullah * [[Məhəmməd Kazım Şəriətmədari]] (1905–1986), ayətullah<ref>{{cite news | title=In memorial of Grand Ayatallah Seyyed Mohammad Kazzen Shariatmadari | publisher=yatollahshariatmadari.com | url=http://www.ayatollahshariatmadari.com/ | access–date=2012–06–30 | archive–date=2013–08–03 | archive–url=https://web.archive.org/web/20130803020051/http://ayatollahshariatmadari.com/ | url–status=dead | access-date=2012-06-30 | archive-date=2013-08-03 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130803020051/http://ayatollahshariatmadari.com/ | url-status=dead }}</ref> * [[Mirzə Əli Siqqətülislam]] (1861–1911), dini xadim * [[Musa Şübeyri Zəncani]] (1928–), ayətullah * [[Rəhim Müəzzinzadə Ərdəbili]] (1925–2005), müəzzin * [[Səlim Müəzzinzadə Ərdəbili]] (1936–2016), məddah * [[Şeyx İbrahim]] (????–1447), şeyx * [[Şeyx Səfi]] (1252–1334), şeyx, sufi alimi * [[Şeyx Sultan Əli]] (????–1494), şeyx }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === {{columns-list|4| * [[Mahmudəli Çöhrəqanlı]] (1958–), hüquq müdafiəçisi, publisist, dilşünas }} === Sahibkarlar və iş adamları === {{columns-list|4| * [[Rza Zərrab]] (1983–), iş adamı }} === İxtiraçılar və mühəndislər === {{columns-list|4| * [[İskəndər Rzazadə]] (1897–1937), mühəndis }} === Alimlər və elm adamları === ==== Yer alimləri ==== {{columns-list|4| * [[Baxşəli bəy Sultanov]] (1894–1977), geoloq * [[Şəfaət Mehdiyev]] (1910–1993), geoloq }} ==== Həkimlər ==== {{columns-list|4| * [[Ağabəy Azərbaycani]] (1939–), cərrah * [[Cavad Heyət]] (1925–2014), cərrah * [[Məcid Səmii]] (1937–), cərrah * [[Salamulla Cavid]] (1900–1986), həkim * [[Şapur Ənsari]] (1936–), cərrah * [[Yəhya Ədl]] (1908–2003), }} ==== Tarixçilər və arxeoloqlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mirza Kazim bey.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ahmad-Kasravi.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Səməd Sərdarniya 2.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mirzə Kazım bəy]]{{·}}[[Əhməd Kəsrəvi]]{{·}}[[Səməd Sərdariniya]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Zəryab]] (1919–1995), tarixçi, tərcüməçi * [[Əhməd Kəsrəvi]] (1890–1946), tarixçi, naşir, hüquqşünas * [[Jalə Amuzgar]] (1939–), tarixçi * [[Məhəmmədəmin Riyahi]] (1923–2009), tarixçi * [[Mirzə Kazım bəy]] (1802–1870), şərqşünas, tarixçi<ref>Robert P. Geraci. Window on the East: National and Imperial Identities in Late Tsarist Russia. (Cornell University Press, 2001), 310. ISBN 0-8014-3422-X, 9780801434228</ref> * [[Səməd Sərdariniya]] (1947–2008), tarixçi * [[Yusif Məcidzadə]] (1938–), tarixçi }} ==== Riyaziyyatçılar ==== {{columns-list|4| * [[Möhsün Həştrudi]] (1907–1976), riyaziyyatçı }} ==== Fiziklər ==== {{columns-list|4| * [[Fəraməz Əkbərian]] (1949–2019), fizik }} ==== Filosoflar ==== {{columns-list|4| * [[Bəhmənyar]] (993–1066), filosof * [[Əllamə Təbatəbai]] (1892–1981), filosof * [[Kazım Sadıxzadə]] (1942–), filosof * [[Şihabəddin Yəhya Sührəvərdi]] (1154–1191), filosof }} ==== Digər alimlər ==== {{columns-list|4| * [[Arif Kəskin]] (1973–), sosioloq * [[Cabbar Əsgərzadə]] (1885–1966), akademik * [[Şəhindoxt Molaverdi]] (1965–), akademik }} === Sənayeçilər === {{columns-list|4| * [[Ağa Nemətulla]] (1896–1958), neftçi }} === İncəsənət === ==== Memarlar ==== {{columns-list|4| * [[Əli Əkbər Saremi]] (1943–2017), memar }} ==== Heykəltəraşlar ==== {{columns-list|4| * [[Əhəd Hüseyni]] (1944–), heykəltəraş }} ==== Rəssamlar ==== {{columns-list|4| * [[Ağa Mirək]] (????–????), boyakar, memar * [[Aydın Ağdaşlı]] (1940–), boyakar, qrafik * [[Cavad Əlizadə]] (1953–), karikaturaçı rəssam * [[Əkbər Behkəlam]] (1944–), boyakar, heykəltəraş * [[Gülnar Sərvətian]] (1977–), karikaturaçı * [[Heydər Hatəmi]] (1945–), boyakar * [[Həsən Haqverdiyev]] (1917–1978), boyakar, qrafik * [[Mir Seyid Əli]] (1510–cı illər–1572), miniatürçü rəssam * [[Mişa Büluri]] (1948–), boyakar * [[Sadıq Şərifzadə]] (1912–1986), boyakar * [[Sultan Məhəmməd]] (1470–cı illər–1555), miniatürçü rəssam }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Elmira Şahtaxtinskaya. Qətran Təbrizinin portreti.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Shahriar.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hökümə Billuri.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qətran Təbrizi]]{{·}}[[Məhəmmədhüseyn Şəhriyar]]{{·}}[[Hökumə Billuri]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağa Hüseyn Arif]] (1762–1813), şair * [[Əbülqasim Nəbati]] (1812–1873), şair * [[Əli Xəyyam]] (1989–), şair * [[Fazil xan Şeyda]] (1783–1852), şair, diplomat * [[Fərhad İbrahimi]] (1935–2019), şair * [[Həbib Sahir]] (1903–1988), şair * [[Həmid Nitqi]] (1920–1999), şair, hüquqşünas, pedaqoq * [[Hökumə Billuri]] (1926–2000), şairə * [[İrəc Mirzə]] (1874–1926), şair * [[İzzəddin Həsənoğlu]] (XIII əsr–XIV əsr), şair * [[Qətran Təbrizi]] (1012–1081), şair * [[Qövsi Təbrizi]] (1568–1640), şair * [[Qulamrza Səbri Təbrizi]] (1934–2020), şair * [[Məhəmmədhüseyn Şəhriyar]] (1906–1988), şair * [[Məsihi]] (1580–1665), şair * [[Mirzə Əli Möcüz]] (1873–1934), şair * [[Mirzə Tağıxan Rafət Təbrizi]] (1889–1920), şair * [[Pərvin Etisami]] (1907–1941), şairə * [[Piruz Dilənçi]] (1965–), şair * [[Rəsul Yunan]] (1969–), şair * [[Roza Camali]] (1977–), şair * [[Saib Təbrizi]] (1601–1677), şair * [[Söhrab Tahir]] (1926–2016), şair * [[Şah Qasım Ənvar]] (1356–1434), şair * [[Şəms Təbrizi]] (1185–1248), şair * [[Yadulla Məftun Amini]] (1926–), şair }} ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Bulud Qaraçorlu]] (1926–1979), yazıçı * [[Fəribə Vəfi]] (1963–), yazıçı * [[Gəncəli Sabahi]] (1906–1990), yazıçı * [[Hacı Zeynalabdin Marağayi]] (1838–1910), yazıçı * [[Qulamhüseyn Beqdeli]] (1919–1998), yazıçı * [[Qulamhüseyn Saidi]] (1936–1985), yazıçı * [[Mir Cəlal]] (1908–1978), yazıçı * [[Mirzə İbrahimov]] (1911–1993), yazıçı * [[Nasir Mənzuri]] (1953–), yazıçı * [[Pənahi Makulu]] (1900–1971), yazıçı * [[Rza Bəraheni]] (1935–), yazıçı * [[Səməd Behrəngi]] (1939–1967), yazıçı, naşir, publisist. }} ===== Maarifçilər, naşirlər və publisistlər ===== {{columns-list|4| * [[Qulam Məmmədli]] (1897–1994), naşir, teatrşünas, salnaməçi<ref group>{{cite web|url=http://mugam.musigi–dunya.az/ru/m/mamedli_gulam.html|title=Мамедли Гулам Мамед оглы|publisher=Encyclopedia of Mugam}}{{Dead link|date=April 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> * [[Mirzə Əbdürrəhim Talıbov]] (1837–1911), naşir, publisist }} ===== Ədəbiyyatşünaslar, tənqidçilər və tərcüməçilər ===== {{columns-list|4| * [[Əli Nazim]] (1906–1941), tənqidçi }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mustafa Mərdanov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rza Əfqanlı "Kəndlilər" filmində (1939).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Valeh Kərimov2.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mustafa Mərdanov]]{{·}}[[Rza Əfqanlı]]{{·}}[[Valeh Kərimov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Rzayev]] (1904–1976), aktyor * [[Atilla Pesyani]] (1957–), aktyor * [[Bəhruz Vüsuqi]] (1938–), aktyor * [[Cəmilə Şeyxi]] (1930–2011), aktrisa * [[Əkbər Əbdi]] (1960–), aktyor * [[Həsən Cəbrayılov]] (1949–2019), aktyor, parodiyaçı * [[Məhəmmədrza Gülzar]] (1977–), aktyor * [[Məryəm Palizban]] (1981–), aktrisa * [[Mustafa Mərdanov]] (1894–1968), aktyor * [[Pərviz Parastuyi]] (1955–), aktyor * [[Rza Əfqanlı]] (1899–1973), aktyor * [[Valeh Kərimov]] (1944–), aktyor }} ==== Rejissorlar və animatorlar ==== {{columns-list|4| * [[Cəfər Pənahi]] (1960–), kinemarejissor * [[Həsən Əbluc]] (1942–1994), kinorejissor * [[Hüseyn Şəhabi]] (1967–), kinorejissor * [[İbrahim Hatemikiya]] (1961–), kinorejissor * [[Kamal Təbrizi]] (1959–), kinorejissor * [[Rza Mirkərimi]] (1966–), kinorejissor * [[Yədulla Səmədi]] (1952–2018), kinorejissor }} ==== Fotoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Əzizbala Hacıyev]] (1895–1973), fotoqraf }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Davud Azad]] (1963–), bəstəkar * [[Fərhad Fəxrəddini]] (1937–), bəstəkar * [[Hüseyn Əlizadə]] (1951–), bəstəkar<ref>{{cite web|last=Harris|first=Craig|title=Hossein Alizâdeh > Biography|publisher=Allmusic|url={{Allmusic|class=artist|id=hossein–alizdeh–p141810/biography|pure_url=yes}}|accessdate=August 18, 2010}} ''Alizadeh was destined to become a musician. His mother, a Persian from Arak, and his father, an Azeri from Urmia, both loved music.''</ref> * [[Pərviz Mahmud]] (1910–1996), bəstəkar * [[Samin Bağçəban]] (1925–2008), bəstəkar }} ===== Aşıqlar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Khasta Qasim.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Aşıq Hacı Göyçəli.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Aşıq Fətulla.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Xəstə Qasım]]{{·}}[[Aşıq Hacı Göyçəli]]{{·}}[[Aşıq Fətulla]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Aşıq Abbas Tufarqanlı]] (1???–1???), aşıq * [[Aşıq Çingiz Mehdipur]] (1961–), aşıq * [[Aşıq Fətulla]] (1941–), aşıq * [[Aşıq Hacı Göyçəli]] (1931–2011), aşıq * [[Aşıq Heydər]] (1867–1949), aşıq * [[Aşıq Hüseyn Cavan]] (1916–1985), aşıq * [[Aşıq Məhbub Xəlili]] (1963–), aşıq * [[Aşıq Mustafa]] (1???–1871), aşıq * [[Aşıq Qərib]] (XVI əsr–XVII əsr), aşıq * [[Cəfər Xakipur]] (1976–), aşıq * [[Çingiz Biriya]] (1960–), aşıq * [[Xəstə Qasım]] (1684–1760), aşıq * [[Səlcuq Şahbazi]] (1962–), aşıq * [[Telim xan]] (1742–1829), aşıq }} ===== Xanəndələr ===== {{columns-list|4| * [[Əbülhəsən xan İqbali Azər]] (1870–1971), xanəndə * [[Rübabə Muradova]] (1933–1983), xanəndə * [[Səttar (xanəndə)|Səttar]] (1820-ci illər–1???), xanəndə }} ===== Opera müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Fatma Muxtarova]] (1893–1972), opera müğənnisi * [[Monir Vəkili]] (1923–1983), opera müğənnisi }} ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Arəş (müğənni)|Arəş]] (1977–), müğənni<ref>[http://www.bbc.co.uk/russian/entertainment/2009/05/090516_eurovision_preview.shtml BBC Russian — Культура и шоу–бизнес — Финал «Евровидения»–2009: на первый–второй рассчитайсь!]</ref><ref>[http://esckaz.com/2009/aze.htm#interview Azerbaijan at Eurovision Song Contest 2009 — Азербайджан на конкурсе песни Евровидение 2009]</ref> * [[Arif Arifkiya]] (1941–), müğənni * [[Daryuş İqbali]] (1951–), müğənni * [[Ququş]] (1950–), müğənni, aktrisa * [[Rəhim Şəhriyari]] (1970–), müğənni * [[Səttar (müğənni)|Səttar]] (1949–), müğənni * [[Yaqub Zurufçu]] (1956–2021), müğənni }} ===== Digər musiqiçilər ===== {{columns-list|4| * [[Dariuş Pirniakan]] (1955–), tarzən * [[Əliəsgər Bahari]] (1905–1955), kamança ifaçısı * [[Nəsrullah Nasehpur]] (1940–), rədif ifaçısı, bəstəkar }} === İdmançılar === ==== Futbolçular ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:NasserHejaziWC1978.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ali Daei, Saipa vs. Al-Rayyan pre-match conference.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Karim Bagheri 2019 2.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nasir Hicazi]]{{·}}[[Əli Dayi]]{{·}}[[Kərim Baqiri]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Əli Dayi]] (1969–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Əli Lətifi]] (1976–), futbolçu * [[Əziz Əsli]] (1938–2015), futbolçu * [[Fərşad Əhmədzadə]] (1992–), futbolçu * [[Fərzad Hatəmi]] (1986–), futbolçu * [[Hüseyn Sadağiani]] (1903–1982), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Kərim Baqiri]] (1974–), futbolçu * [[Kərim Ənsarifərd]] (1990–), futbolçu * [[Mehdi Rəhməti]] (1981–), futbolçu * [[Mehrdad Bayrami]] (1990–), futbolçu * [[Meysəm Nəqizadəh]] (1986–), futbolçu * [[Məsud İbrahimzadə]] (1989–), futbolçu * [[Mojtəba Jəbbari]] (1983–), futbolçu * [[Mustafa İkrami]] (1983–), futbolçu * [[Nasir Hicazi]] (1949–2011), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Pəyam Sadiqiyan]] (1992–), futbolçu * [[Rəsul Xətibi]] (1978–), futbolçu * [[Səccad Şahbazzadə]] (1990–), futbolçu * [[Səttar Həmədani]] (1974–), futbolçu * [[Sirus Din Məhəmmədi]] (1978–), futbolçu }} ==== Digər idmançılar ==== {{columns-list|4| * [[Cahanbəxt Tofiq]] (1931–1970), güləşçi * [[Cəfər Salmasi]] (1918–2000), ağır atlet * [[Əzim Qeyçisaz]] (1981–), alpinist * [[Hadi Sayi Binəkövül]] (1976–), taekvondoçu * [[Hüseyn Rzazadə]] (1978–), ağır atlet * [[Kimya Əlizadə]] (1998–), taekvondoçu * [[Səid Əlihüseyni]] (1988–), ağır atlet * [[Səid Məhəmmədpur]] (1993–), ağır atlet }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Salman Hüseynov]] (1901–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Şirin Hanter]] (1945–), tədqiqatçı }} == Ermənistan == {{əsas|Ermənistan azərbaycanlıları}} === Dövlət xadimləri === ==== Xanlar ==== {{columns-list|4| * [[Həsənəli xan Ziyadoğlu-Qacar]] (1???–1759), [[İrəvan xanlığı]]nın xanı * [[Hüseynqulu xan Sərdar]] (1743–1731), [[İrəvan xanlığı]]nın xanı * [[Mehdiqulu xan Dəvəli-Qacar]] (1???–1???), [[İrəvan xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmməd xan Ziyadlı-Qacar]] (1???–1???), [[İrəvan xanlığı]]nın xanı * [[Mirmehdi xan Qasımlı-Əfşar]] (1???–1???), [[İrəvan xanlığı]]nın xanı }} ==== Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət xadimləri ==== {{columns-list|4| * [[Bağır bəy Rzayev]] (1893–19??), dövlət xadimi * [[Əkbər ağa Şeyxülislamov]] (1891–1961), dövlət xadimi }} ==== Sovet dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {{columns-list|4| * [[Əli İbrahimov]] (1913–1985), dövlət xadimi * [[Əziz Əliyev]] (1897–1962), dövlət xadimi }} ==== Azərbaycan prezidentləri və müasir siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Abbasəli Həsənov]] (1953–), diplomat * [[Akif Muradverdiyev]] (1948–), deputat * [[Bağır Seyidzadə]] (1912–1968), diplomat, jurnalist * [[Eldar Sabiroğlu]] (1957–), deputat * [[Əli Əhmədov (siyasətçi)|Əli Əhmədov]] (1953–), siyasətçi * [[Əli İnsanov]] (1946–), dövlət xadimi * [[Əvəz Ələkbərov]] (1952–), siyasətçi * [[Fəzail Ağamalı]] (1947–), dövlət xadimi * [[Hafiz Hacıyev]] (1956–), siyasətçi * [[Hidayət Orucov]] (1944–), diplomat * [[Xələf Xələfov]] (1959–), siyasətçi * [[İsmət Abasov]] (1954–), siyasətçi * [[Qüdsi Osmanov]] (1966–), diplomat * [[Misir Mərdanov]] (1946–), dövlət xadimi * [[Oqtay Əsədov]] (1955–), siyasətçi * [[Şahin Mustafayev (siyasətçi)|Şahin Mustafayev]] (1965–), siyasətçi * [[Zülfü Hacıyev]] (1935–1991), dövlət xadimi }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mirələkbər İbrahimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Müşfiq Mirzəyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Azay Kazımov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mirələkbər İbrahimov]]{{·}}[[Müşfiq Mirzəyev]]{{·}}[[Azay Kazımov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbasqulu bəy Şadlinski]] (1886–1930), hərbi xadim * [[Azay Kazımov]] (1973–1994), hərbçi * [[Cavad Həkimli]] (1918–2016), partizan * [[Eldar Xəlilov]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Etibar Hacıyev]] (1971–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əbdürrəhman bəy Fətəlibəyli]] (1908–1954), [[Azərbaycan legionu|Аzərbаycаn lеgiоnu]]nun bаşçısı * [[Əsəd Əhmədov]] (1970–1992), starşina, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fəxrəddin Cəbrayılov]] (1958–), general, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fərhad Hümbətov]] (1968–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Həbib bəy Səlimov]] (1881–1920), general-mayor * [[Hüseyn Tağıyev]] (1991–1920), kiçik çavuş * [[İrza bəy Hacıbəylinski]] (1874–1938), polkovnik * [[Kərim xan İrəvanski]] (1885–1937), polkovnik * [[Mehman Sayadov]] (1972–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mirələkbər İbrahimov]] (1961–1994), kapitan, pedaqoq, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Müşfiq Mirzəyev]] (1970–1993), hərbçi * [[Sahil Məmmədov]] (1964–), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Səxavət Məhərrəmov]] (1973–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şövqiyar Abdullayev]] (1969–1992), starşina, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Xıdır Mustafayev]] (1905–1976), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] }} === Polislər === {{columns-list|4| * [[Aqil Quliyev (milli qəhrəman)|Aqil Quliyev]] (1963–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === {{columns-list|4| * [[Bəxtiyar Hacıyev]] (1982–), hüquq müdafiəçisi * [[Sona Salmanova]] (1956–), hüquqşünas }} ==== Prokurorlar ==== {{columns-list|4| * [[Əli Ömərov]] (1947–), prokuror }} === Dini xadimlər === {{columns-list|4| * [[Fazil İrəvani]] (1782–1885), [[Şeyxülislam]] }} === Pedaqoqlar və müəllimlər === {{columns-list|4| * [[Əsildar bəy Ağabababəyov-Muğanlinski]] (1900–19??), pedaqoq }} === Alimlər və elm adamları === ==== Yer alimləri ==== {{columns-list|4| * [[Əhməd Rəcəbli]] (1923–1965), aqronom * [[Həsən Əhmədov]] (1906–1981), geoloq }} ==== Bioloqlar, arxeoloqlar və paleontoloqlar ==== {{columns-list|4| * [[Elşad Qurbanov]] (1951–), bioloq * [[Qərib Məmmədov]] (1947–), bioloq * [[Məmməd Salmanov]] (1932–), bioloq * [[Rafiq Qasımov (bioloq)|Rafiq Qasımov]] (1931–), bioloq * [[Yaqub Yolçiyev]] (1938–2007), zooloq }} ==== Həkimlər ==== {{columns-list|4| * [[Əhliman Əmiraslanov]] (1947–), cərrah * [[İmran Qurbanov (həkim)|İmran Qurbanov]] (1964–), həkim, tibb xidməti kapitanı * [[Qələndər Canbaxışov]] (1957–), cərrah * [[Məleykə Səma]] (1957–2006), cərrah * [[Mustafa Topçubaşov]] (1895–1981), cərrah }} ==== İqtisadçılar və sosioloqlar ==== {{columns-list|4| * [[Səttar Səfərov]] (1937–2011), iqtisadçı }} ==== Tarixçilər və şərqşünaslar ==== {{columns-list|4| * [[Məhəmməd Ağaoğlu]] (1896–1949), şərqşünas }} ==== Dilçilər və etnoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Həsən Mirzə]] (1927–2015), dilçi * [[Yusif Yusifov (alim)|Yusif Yusifov]] (1929–1998), dilçi * [[Zərifə Budaqova]] (1929–1989), dilçi }} ==== Riyaziyyatçılar ==== {{columns-list|4| * [[Misrəddin Sadıqov]] (1954–), riyaziyyatçı * [[Yusif Məmmədov (alim)|Yusif Məmmədov]] (1950–), riyaziyyatçı }} ==== Fiziklər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Nadir Qəhrəmanov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mahmud b.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:ArifMeherremov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nadir Qəhrəmanov]]{{·}}[[Mahmud Kərimov]]{{·}}[[Arif Məhərrəmov (alim)|Arif Məhərrəmov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Arif Məhərrəmov (alim)|Arif Məhərrəmov]] (1952–), fizik * [[Bəkir Tahirov]] (1939–), fizik * [[Mahmud Kərimov]] (1948–2013), fizik * [[Nadir Qəhrəmanov]] (1945–), fizik * [[Rasim Məmmədov (professor)|Rasim Məmmədov]] (1950–), fizik * [[Sabir Hacıyev (professor)|Sabir Hacıyev]] (1928–), fizik * [[Surxay Əkbərov]] (1954–), fizik * [[Vladimir Tahirov]] (1932–2014), fizik }} ==== Kimyaçılar ==== {{columns-list|4| * [[Abbas Çayxorski]] (1917–2018), kimyaçı }} ==== Filosoflar ==== {{columns-list|4| * [[Heydər Hüseynov]] (1908–1950), filosof }} ==== Digər alimlər ==== {{columns-list|4| * [[Həsən Əliyev (akademik)|Həsən Əliyev]] (1907–1993), alim }} === İncəsənət === ==== Rəssamlar ==== {{columns-list|4| * [[Arif Qazıyev (rəssam)|Arif Qazıyev]] (1937–), boyakar * [[Mirzə Qədim İrəvani]] (1825–1875), boyakar, nəqqaş * [[Qeysər Kaşıyeva]] (1893–1972), boyakar }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {{columns-list|4| * [[Cəfər Xəndan]] (1910–1961), şair, tənqidçi * [[Hidayət Orucov]] (1944–), şair, dövlət xadimi * [[Sərraf Şiruyə]] (1942–2015), şair * [[Ülvi Bünyadzadə]] (1969–1990), şair }} ===== Yazıçılar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Əli Vəliyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Süleyman Rəhimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fərman Kərimzadə.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əli Vəliyev]]{{·}}[[Süleyman Rəhimov]]{{·}}[[Fərman Kərimzadə]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Cabbar Məcnunbəyov]] (1912–1967), yazıçı * [[Əli Vəliyev]] (1901–1983), yazıçı, nasir * [[Fərman Kərimzadə]] (1937–1989), yazıçı * [[Mövlud Süleymanlı]] (1943–), yazıçı * [[Sabir Rzayev]] (1924–1978), yazıçı * [[Süleyman Rəhimov]] (1900–1983), yazıçı, nasir }} ===== Maarifçilər, naşirlər və publisistlər ===== {{columns-list|4| * [[Məhəmməd ağa Şahtaxtinski]] (1846–1931), publisist }} ===== Ədəbiyyatşünaslar, tənqidçilər və tərcüməçilər ===== {{columns-list|4| * [[Mirəli Seyidov]] (1918–1992), tənqidçi, ədəbiyyatşünas }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {{columns-list|4| * [[Abbas Qəhrəmanov]] (1960–), aktyor * [[Allahverdi Yolçuyev]] (1958–), aktyor * [[Elmira İsmayılova]] (1945–), aktrisa * [[Muxtar Avşarov]] (1914–2004), aktyor * [[Panfiliya Tanailidi]] (1891–1938), aktrisa }} ==== Rejissorlar və animatorlar ==== {{columns-list|4| * [[Hüseyn Seyidzadə]] (1912–1979), kinorejissor * [[İlqar Nəcəf]] (1975–), kinorejissor }} ==== Prodüserlər ==== {{columns-list|4| * [[Oqtay Əliyev (rejissor)|Oqtay Əliyev]] (1968–), televiziya prodüseri, rejissor }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Səid Rüstəmov]] (1907–1983), bəstəkar }} ===== Aşıqlar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Miskin Abdal.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Ashig Alesger.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Haqverdi Talıboğlu.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Miskin Abdal]]{{·}}[[Aşıq Ələsgər]]{{·}}[[Haqverdi Talıboğlu]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağ Aşıq Allahverdi]] (1754–1860), aşıq * [[Alqayıt]] (1939–2013), aşıq * [[Aşıq Abbasəli]] (1913–2007), aşıq * [[Aşıq Alı]] (1801–1911), aşıq * [[Aşıq Arzuman]] (1966–2010), aşıq * [[Aşıq Behbud]] (1897–1972), aşıq * [[Aşıq Bəhmən Göyçəli]] (1901–1976), aşıq * [[Aşıq Cahad]] (1917–2013), aşıq * [[Aşıq Ələsgər]] (1821–1926), aşıq * [[Aşıq Əli İmamquliyev]] (1927–1990), aşıq * [[Aşıq Əli Şairov]] (1913–1943), aşıq * [[Aşıq Əsəd]] (1874–1951), aşıq * [[Aşıq Firudin]] (1967–), aşıq * [[Aşıq İdris]] (1894–1945), aşıq * [[Aşıq İmran]] (1928–1999), aşıq * [[Aşıq İsgəndər Ağbabalı]] (1925–1992), aşıq * [[Aşıq İslam Yarpızlı]] (1910–1943), aşıq * [[Aşıq İslam Yusifov]] (1893–1968), aşıq * [[Aşıq Mahmud Məmmədov]] (1935–), aşıq * [[Aşıq Məhəmməd Rzayev]] (1884–1968), aşıq * [[Aşıq Musa]] (1795–1840), aşıq * [[Aşıq Musa Ağkilsəli]] (1909–1948), aşıq * [[Aşıq Müseyib]] (1909–????), aşıq * [[Aşıq Nəcəf Ağkilsəli]] (1900–1968), aşıq * [[Aşıq Nəcəf Daşkəndli]] (1876–1919), aşıq * [[Aşıq Niftalı]] (1911–1976), aşıq * [[Aşıq Novruz]] (1929–2000), aşıq * [[Aşıq Nuriddin]] (1956–2017), aşıq * [[Aşıq Oruc]] (1920–1976), aşıq * [[Aşıq Qurban]] (18??–1915), aşıq * [[Aşıq Savad]] (1885–1970), aşıq * [[Aşıq Səfiyar]] (1920–1943), aşıq * [[Aşıq Şahsuvar]] (1927–1996), aşıq * [[Aşıq Şirin]] (1847–1940), aşıq * [[Aşıq Talıb]] (1877–1979), aşıq * [[Aşıq Vəli]] (1854–1929), aşıq * [[Aşıq Ziyad]] (1911–1942), aşıq * [[Çoban Məhəmməd]] (1???–1???), aşıq * [[Haqverdi Talıboğlu]] (1930–2018), aşıq * [[İsmayıl Mahir]] (1925–1995), aşıq * [[Kərim Paşayev]] (1925–1999), aşıq * [[Məmməd İrəvanlı]] (1894–19??), aşıq * [[Miskin Abdal]] (1430–1535), aşıq * [[Muxayıl Göyçəli]] (1918–1944), aşıq * [[Murad Niyazlı]] (1933–2005), aşıq * [[Növrəs İman]] (1903–1932), aşıq * [[Sarı Aşıq]] (XVII əsr–XVII əsr), aşıq * [[Şair Alməmməd]] (1800–1868), aşıq }} ===== Caz musiqiçiləri ===== {{columns-list|4| * [[Rauf Babayev]] (1937–2020), caz müğənnisi }} ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Talıb Tale]] (1981–), müğənni }} ===== Rok musiqiçiləri ===== {{columns-list|4| * [[Mübariz Tağıyev]] (1948–), rok müğənnisi }} ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {{columns-list|4| * [[Elçin Əlibəyli]] (1978–), televiziya aparıcısı * [[İlham Qasımov]] (1977–), televiziya aparıcısı, aktyor }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Xəqani Məmmədov]] (1976–), futbolçu * [[Ramazan Abbasov]] (1983–), futbolçu * [[Rövşən Hüseynov (boksçu)|Rövşən Hüseynov]] (1975–), boksçu }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Adil bəy Ağabababəyov-Muğanlinski]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[İlham və Fərizə|Fərizə Allahverdiyeva]] (1970–1990), [["20 Yanvar Şəhidi" fəxri adı alanların siyahısı|20 Yanvar şəhidi]] * [[Qaçaq İsaxan]] (1897–1930), "Qaçaq Hərəkatı"nın iştirakçısı * [[Məmmədəmin Əfəndiyev]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Tağı Rzayev]] (1895–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Yusif Sadıqov]] (1964–1990), [["20 Yanvar Şəhidi" fəxri adı alanların siyahısı|20 Yanvar şəhidi]] }} == Gürcüstan == {{əsas|Gürcüstan azərbaycanlıları}} === Dövlət xadimləri === ==== Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {{columns-list|4| * [[Abbas Atamalıbəyov]] (1895–1971), dövlət xadimi * [[Əhməd bəy Pepinov]] (1893–1937), dövlət xadimi * [[Əlimərdan bəy Topçubaşov]] (1862–1934), [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] Parlamentinin Sədri }} ==== Sovet dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Portrait photo of Nariman Narimanov taken in 1913.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ayvaz Həsənov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Həsən Seyidov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nəriman Nərimanov]]{{·}}[[Ayvaz Həsənov]]{{·}}[[Həsən Həsənov (siyasətçi)|Həsən Həsənov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ayvaz Həsənov]] (1929–1990), dövlət xadimi * [[Həsən Həsənov (siyasətçi)|Həsən Həsənov]] (1940–), Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Sədri * [[Həsən Seyidov (dövlət xadimi)|Həsən Seyidov]] (1932–2004), Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Sədri * [[Nəriman Nərimanov]] (1870–1925), Xalq Komissarları Sovetinin Sədri, yazıçı }} ==== Azərbaycan prezidentləri və müasir siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Daşqın Gülməmmədov]] (1977–), dövlət xadimi * [[Elxan Poluxov]] (19??–), diplomat * [[Əflatun Amaşov]] (1957–), dövlət xadimi * [[Nəsib Nəsibli]] (1956–), diplomat * [[Ramiz Həsənov (siyasətçi)|Ramiz Həsənov]] (1961–), dövlət xadimi * [[Savalan Mirzəyev]] (1986–), dövlət xadimi * [[Tofiq Yaqublu]] (1961–), siyasətçi * [[Zahid Qaralov]] (1934–2015), siyasətçi * [[Zakir Qaralov]] (1956–), dövlət xadimi }} ==== Digər siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Emin ağa Acalov]] (1868–1918), siyasətçi * [[Ömər Faiq Nemanzadə]] (1872–1937), dövlət xadimi * [[Pərixanım Sofiyeva]] (1884–1951), deputat }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Firudin bey Vezirov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Veli bek Jedigar.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Bakir Mustafayev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Firudin bəy Vəzirov]]{{·}}[[Vəli bəy Yadigarov]]{{·}}[[Bəkir Mustafayev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abdulla ağa Bakıxanov]] (1824–1878), general-mayor * [[Bəkir Mustafayev]] (1898–1978), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Cəlil Səfərov]] (1898–1978), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Eldar Ağayev (milli qəhrəman)|Eldar Ağayev]] (1955–2013), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əbdülhəmid bəy Qaytabaşı]] (1888–1920), general-mayor * [[Fərhad bəy Ağalarov]] (1868–1925), polkovnik * [[Firudin bəy Vəzirov]] (1850–1925), general-mayor * [[Həsən bəy Ağalarov]] (1812–????), general-leytenant * [[İlqar Mirzəyev]] (1973–2020), polkovnik, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İsrafil bəy Yadigarov]] (1815–1884), general-leytenant * [[İsrafil İsrafilov (hərbçi)|İsrafil İsrafilov]] (1888–1945), ştandartenfürer * [[Mehdiqulu xan Vəfa]] (1855–1900), podpolkovnik, şair * [[Vəli bəy Yadigarov]] (1897–1971), polkovnik * [[Vəzir Sədiyev]] (1961–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {{columns-list|4| * [[Təbriz Musazadə]] (1981–2016), mayor * [[Viktor Seryogin]] (1898–1978), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Cinayətkarlar === {{columns-list|4| * [[Nadir Səlifov|Nadir Səlifov (Lotu Quli)]] (1972–2020), qanuni oğru }} === Dini xadimlər === {{columns-list|4| * [[Salman Musayev]] (1958–), müfti }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Şəfiqə Əfəndizadə]] (1883–1959), jurnalist }} === Pedaqoqlar və müəllimlər === {{columns-list|4| * [[Məmmədzəki Dursunzadə]] (1890–1937), pedaqoq * [[Yusif Ziya Talıbzadə]] (1877–1923), pedaqoq }} === İxtiraçılar və mühəndislər === {{columns-list|4| * [[Abbas Atamalıbəyov]] (1895–1971), mühəndis }} === Alimlər və elm adamları === ==== Həkimlər ==== {{columns-list|4| * [[Adilə Şahtaxtinskaya]] (1894–1951), ginekoloq * [[Fərman Gülməmmədov]] (1939–2021), həkim * [[Nigar Şıxlinskaya]] (1878–1931), şəfqət bacısı }} ==== Riyaziyyatçılar ==== {{columns-list|4| * [[Hamlet İsaxanlı]] (1948–), riyaziyyatçı * [[Zahid Xəlilov]] (1911–1974), riyaziyyatçı }} ==== Fiziklər ==== {{columns-list|4| * [[Maqsud Əliyev]] (1924–2016), fizik }} === Sənayeçilər === {{columns-list|4| * [[Akif Cəfərov (neftçi)|Akif Cəfərov]] (1930–1992), neftçi }} === İncəsənət === ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {{columns-list|4| * [[Abbas Abdulla]] (1940–2019), şair * [[Abdulla Şaiq]] (1881–1959), şair * [[İsa İsmayılzadə]] (1941–1997), şair * [[Zəlimxan Yaqub]] (1950–2016), şair }} ===== Maarifçilər, naşirlər və publisistlər ===== {{columns-list|4| * [[Xədicə Əlibəyova]] (1884–1961), publisist, naşir }} ===== Ədəbiyyatşünaslar, tənqidçilər və tərcüməçilər ===== {{columns-list|4| * [[Dilarə Əliyeva (ədəbiyyatşünas)|Dilarə Əliyeva]] (1929–1991), ədəbiyyatşünas, tərcüməçi }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Möhsün Sənani.JPG|border|center|120px]] |[[Fayl:Nodar Şaşıqoğlu.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Gümrah Rəhimov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Möhsün Sənani]]{{·}}[[Nodar Şaşıqoğlu]]{{·}}[[Gümrah Rəhimov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Əli Qurbanov]] (1898–1962), aktyor * [[Əzizə Məmmədova]] (1892–1961), aktrisa * [[Gövhər Qazıyeva]] (1887–1960), aktrisa * [[Gümrah Rəhimov]] (1944–1994), aktyor * [[İbrahim İsfahanlı]] (1897–1967), aktyor * [[Möhsün Sənani]] (1900–1981), aktyor * [[Naibə Allahverdiyeva]] (1963–), aktrisa * [[Nəcibə Behbudova]] (1914–1999), aktrisa * [[Nodar Şaşıqoğlu]] (1927–2013), aktyor * [[Rafiq Əliyev (aktyor)|Rafiq Əliyev]] (1949–2020), aktyor * [[Tofiq İsgəndərli]] (1961–), aktyor, illüzionist * [[Ülvi Rəcəb]] (1903–1938), aktyor }} ==== Fotoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Şahvələd Eyvazov]] (1956–), fotoqraf, fotojurnalist }} ==== Musiqi ==== ===== Dirijorlar ===== {{columns-list|4| * [[Niyazi]] (1912–1984), dirijor, bəstəkar }} ===== Aşıqlar ===== {{columns-list|4| * [[Aşıq Əmrah]] (1914–1987), aşıq * [[Aşıq Gülabı]] (1950–2012), aşıq * [[Aşıq Hüseyn Saraçlı]] (1916–1987), aşıq * [[Aşıq Xındı Məmməd]] (1896–1968), aşıq * [[Aşıq Kamandar]] (1932–2000), aşıq * [[Aşıq Məhəmməd Sadaxlı]] (1930–2016), aşıq * [[Telli Borçalı]] (1969–), aşıq }} ===== Opera müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Hənəfi Terequlov]] (1877–1942), opera müğənnisi * [[İdris Ağalarov]] (1917–1975), opera müğənnisi * [[Şövkət Məmmədova]] (1897–1981), opera müğənnisi }} ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Rəşid Behbudov]] (1915–1989), müğənni }} ===== Meyxanaçılar ===== {{columns-list|4| * [[Aqşin Fateh]] (1979–), meyxanaçı }} ===== Digər müğənnilər ===== {{columns-list|4| * [[Şəmistan Əlizamanlı]] (1959–), müğənni, diktor }} ===== Musiqiçilər ===== {{columns-list|4| * [[Xədicə Qayıbova]] (1893–1938), pianoçu }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Aydın Hüseynov (şahmatçı)|Aydın Hüseynov]] (1957–2003), şahmatçı * [[Fərid Mansurov]] (1982–), güləşçi * [[Kamandar Məcidov]] (1963–), güləşçi * [[Rəşid Yusifov]] (1900–1982), pəhləvan * [[Zabit Səmədov]] (1984–), kikboksçu }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Ağabala Məmmədov]] (1892–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağasəfər Mustafayev]] (1894–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hənifə Pirverdiyev]] (1893–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Qəhrəman Məmmədov]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məmmədəli Rəhimli]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məhəmməd Ağarəhimov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Rəşid bəy Topçubaşov]] (1900–1926), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] }} == Rusiya == {{əsas|Rusiya azərbaycanlıları}} === Dövlət xadimləri === ==== Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {{columns-list|4| * [[İbrahim bəy Heydərov]] (1879–1949), dövlət xadimi * [[Rəşid xan Qaplanov]] (1883–1937), dövlət xadimi }} ==== Sovet dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Pyotr Babayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Kərim Məmmədbəyov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Georgiy Mamedov 2014.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Pyotr Babayev]]{{·}}[[Kərim Məmmədbəyov]]{{·}}[[Georgi Məmmədov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Georgi Məmmədov]] (1947–), diplomat * [[Kərim Məmmədbəyov]] (1899–1938), inqilabçı * [[Pyotr Babayev]] (1883–1920), inqilabçı.<ref>[http://books.google.com/books?lr=&q=%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80+%D0%91%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2+%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%86&btnG=Search+Books Василий Песков. Проселки. М. Молодая гвардия, 1988.] ISBN 5-235-02635-7</ref><ref>{{cite web |url=http://shkolazhizni.ru/archive/0/n–12385/ |title=Кто он, Петр Бабаев, чьим именем названа кондитерская фабрика в Москве |publisher=Shkolazhizni.ru |date= |accessdate=2011–05–28 }}{{Dead link|date=April 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> }} ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Aleksandr Kazımbəy (siyasətçi)|Aleksandr Kazımbəy]] (1902–1977), ictimai-siyasi xadim, jurnalist * [[Elmira Axundova (siyasətçi)|Elmira Axundova]] (1953–), deputat * [[Qaley Allahverdiyev]] (1950–), diplomat * [[Tahir Tağızadə]] (1967–), diplomat * [[Tofiq Zülfüqarov]] (1959–), dövlət xadimi, diplomat * [[Vaqif Qarayev]] (1955–2021), diplomat }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Amal Əhmədov]] (1996–2020), gizir * [[Əsəd bəy Talışxanov]] (1857–1919), general-mayor * [[İlqar Bürcəliyev]] (2001–2020), əsgər * [[İsmayıl Bayramov]] (1910–1945), starşina, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Kamran Kazımov]] (1990–2020), baş leytenant * [[Mixail Slesaryov]] (1955–2014), tağım komandiri, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şəmsulla Əliyev]] (1915–1943), hərbçi, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {{columns-list|4| * [[Sergey Senyuşkin]] (1957–1992), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yevgeni Karlov]] (1960–1992), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Jurnalistlər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Fərhad Kərimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Çingiz Mustafayev2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Orxan Camal.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Fərhad Kərimov]]{{·}}[[Çingiz Mustafayev (jurnalist)|Çingiz Mustafayev]]{{·}}[[Orxan Camal]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Çingiz Mustafayev (jurnalist)|Çingiz Mustafayev]] (1960–1992), jurnalist, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fərhad Kərimov]] (1948–1995), jurnalist * [[İradə Zeynalova]] (1972–), jurnalist<ref>{{cite web|title=Ведущая программы "Воскресное Время"|url=http://www.1tv.ru/person/6225|website=www.1tv.ru|accessdate=5 November 2015|language=Rusca}}</ref> * [[Nailə Əsgərzadə]] (1987–), jurnalist * [[Orxan Camal]] (1966–2018), jurnalist }} === Sahibkarlar və iş adamları === {{columns-list|4| * [[Davud Paşayev]] (1940–2010), gəmiqayıran<ref>{{cite news | title=Пашаев Давид Гусейнович|publisher=Heroes of the country| url=http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=4030| language=ru}}</ref> }} === Alimlər və elm adamları === ==== Polimatlar ==== ==== Yer alimləri ==== {{columns-list|4| * [[Seyran Vəliyev]] (1950–2013), coğrafiyyaçı }} ==== Filosoflar ==== {{columns-list|4| * [[Heydər Camal]] (1947–2016), filosof, şair }} ==== Fiziklər ==== {{columns-list|4| * [[Abdulla Muxtarov]] (1918–2013), fizik }} === İncəsənət === ==== Memarlar ==== {{columns-list|4| * [[Musa Hacıqasımov]] (1812–1874), memar }} ==== Heykəltəraşlar ==== {{columns-list|4| * [[Həyat Abdullayeva]] (1912–2016), heykəltəraş * [[Ömər Eldarov]] (1927–), heykəltəraş }} ==== Rəssamlar ==== {{columns-list|4| * [[Aydan Salahova]] (1964–), boyakar, heykəltəraş * [[Xəlil Musayev]] (1890–1949), boyakar, karikaturaçı rəssam * [[Moris Fabbri]] (18??–193?), boyakar }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {{columns-list|4| * [[Alla Axundova]] (1939–), şair, ssenarist }} ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Məmmədkazım Ələkbərli]] (1905–1937), yazıçı * [[Olqa Forş]] (1873–1961), yazıçı }} ===== Maarifçilər, naşirlər və publisistlər ===== {{columns-list|4| * [[Hənifə Məlikova]] (1856–1923), maarifçi }} ==== Rejissorlar və animatorlar ==== {{columns-list|4| * [[Yuli Qusman]] (1943–), kinorejissor }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Marziya Davudova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Şəfiqə Məmmədova 01.03.2019.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Yuri Baliyev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mərziyyə Davudova]]{{·}}[[Şəfiqə Məmmədova]]{{·}}[[Yuri Baliyev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[İnarə Quliyeva]] (1950–), aktrisa * [[Leyla Şıxlinskaya]] (1947–), aktrisa, baletmeyster, xoreoqraf, pedaqoq * [[Mərziyyə Davudova]] (1901–1962), aktrisa * [[Nataliya Tağıyeva]] (1954–2005), aktrisa * [[Şəfiqə Məmmədova]] (1945–), aktrisa * [[Tahir Məmmədov (şoumen)|Tahir Məmmədov]] (1981–), aktyor * [[Teymur Bədəlbəyli]] (1973–), aktyor * [[Timur Rodrigez]] (1979–), aktyor * [[Yuri Baliyev]] (1949–2018), aktyor * [[Yuliya Əhmədova]] (1982–), aktrisa }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Asəf Zeynallı]] (1909–1932), bəstəkar * [[Müslüm Maqomayev (bəstəkar)|Müslüm Maqomayev]] (1885–1937), bəstəkar, dirijor, pedaqoq, folklorşünas }} ===== Aşıqlar ===== {{columns-list|4| * [[Aşıq Sakit Köçəri]] (1946–2010), aşıq }} ===== Opera müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Mürsəl Bədirov]] (1931–2003), opera müğənnisi }} ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Çingiz Mustafayev (müğənni)|Çingiz Mustafayev]] (1991–), müğənni * [[El'man]] (1993–), müğənni * [[Emin Ağalarov]] (1979–), müğənni, iş adamı * [[Jony]] (1996–), müğənni * [[Rauf & Faik|Rauf və Faiq Mirzəyevlər]] (1999–), müğənni * [[Roza Zərgərli]] (1979–), müğənni * [[Sevda Yəhyayeva]] (1985–), müğənni }} ===== Repçilər ===== {{columns-list|4| * [[Bahh Tee]] (1988–), repçi<ref>{{cite web |title=Bahh Tee и Алим Гасымов потрясли слушателей |url=https://haqqin.az/news/107991 |website=haqqin.az |publisher=haqqin.az |accessdate=15 mart 2019}}</ref> }} ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {{columns-list|4| * [[Elgiz Əkbər]] (1974–), televiziya aparıcısı * [[Svetlana Zeynalova]] (1977–), televiziya və radio aparıcısı<ref>{{cite web|title=Svetlana Zeynalova qızının xəstələyindən danışdı – FOTO|url=http://oxu.az/showbiz/183706|publisher=oxu.az|accessdate=7 sentyabr 2017}}</ref> }} === İdmançılar === ==== Futbolçular ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Aleksandr Samedov 2018 3.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ramil Sheydayev (Dynamo Moscow) 21.07.2019.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ayaz Guliyev 2019.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Aleksandr Səmədov]]{{·}}[[Ramil Şeydayev]]{{·}}[[Ayaz Quliyev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Aleksandr Səmədov]] (1984–), futbolçu * [[Arif Daşdəmirov]] (1987–), futbolçu * [[Ayaz Quliyev]] (1996–), futbolçu * [[Azər Əliyev]] (1994–), futbolçu * [[Bədavi Hüseynov]] (1991–), futbolçu * [[Elvin Bədəlov]] (1995–), futbolçu * [[Emil Balayev]] (1994–), futbolçu * [[Kamran Əliyev (futbolçu)|Kamran Əliyev]] (1998–), futbolçu * [[Məhəmməd Musalov]] (1994–), futbolçu * [[Namiq Yusifov]] (1986–), futbolçu * [[Nəsibə Həsənova]] (1994–), futbolçu * [[Ramil Şeydayev]] (1996–), futbolçu * [[Ramiz Mamedov (futbolçu)|Ramiz Məmmədov]] (1972–), futbolçu<ref>{{cite web|title=Экс–арсеналец Рамиз Мамедов: Билялетдинов подходит под спартаковский стиль|url=http://www.sports.ru/tribuna/blogs/tulafootball/284220.html|website=www.sports.ru|accessdate=5 November 2015|language=Rusca}}</ref> * [[Rəhim Sadıxov]] (1996–), futbolçu * [[Tahir Musalov]] (1994–), futbolçu }} ==== Digər idmançılar ==== {{columns-list|4| * [[Aliyə Qarayeva]] (1988–), bədii gimnast * [[Anastasiya Həsənova]], (1999–) tennisçi * [[Ayşən Bayramova]] (1998–), bədii gimnast * [[Elmira Qəmbərova]] (1994–), güləşçi * [[Emin Qəribov]] (1990–), gimnast * [[Heydər Məmmədəliyev]] (1974–), güləşçi * [[Xanım Vəliyeva]] (1999–), güləşçi * [[İlqar Məmmədov (idmançı)|İlqar Məmmədov]] (1965–), qılıncoynatma ustası * [[Karina Aznavuryan]] (1974–), qılıncoynadan * [[Qədir Hüseynov]] (1986–), şahmatçı * [[Orxan Kazımov]] (1989–), xokkeyçi * [[Rüstəm Orucov]] (1991–), cüdoçu * [[Tamilla Abbasova]] (1982–), velosipedçi }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Abdulla Əfəndiyev]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Bəhram Abdinov]] (1896–1969), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əhməd Şahnəzərov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hüseynbala Məmmədov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Leyla Əliyeva]] (1984–), ictimai xadim * [[Murad Teymurxanov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Mustafa Nəsirov]] (1921–2012), sərhədçi general * [[Üzeyir Novruzov]] (1976–), sirk ustası * [[Zaur bəy Daqirov]] (1902–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Zemfira Səfərova]] (1937–), musiqişünas * [[Zəkəriyyə Xiromanov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] }} == Türkiyə == {{əsas|Türkiyə azərbaycanlıları}} === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Shirvanizade Rushi Pasha.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Tezer Taşkıran.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sinan ogan.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Şirvanzadə Mehmed Rüşdi Paşa]]{{·}}[[Tezer Taşqıran]]{{·}}[[Sinan Oğan]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil Aşırım]] (1964–), deputat * [[Elxan Ağüzüm]] (1947–), dövlət xadimi * [[Əli Özgündüz]] (1965–), deputat * [[Sinan Oğan]] (1967–), deputat * [[Şamil Ayrım]] (1950–), deputat * [[Şirvanzadə Mehmed Rüşdi Paşa]] (1828–1874), dövlət xadimi * [[Tezer Taşqıran]] (1907–1979), deputat, maarifçi, yazıçı }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Hüsnü Əmir Ərkilət]] (1884–1958), general * [[Məhəmməd Sarıkərimli]] (1895–1975), general-leytenant }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === ==== Vəkillər ==== {{columns-list|4| * [[Sürəyya Ağaoğlu]] (1903–1989), vəkil }} === Dini xadimlər === {{columns-list|4| * [[Şeyx Heydər]] (1460–1488), şeyx. }} === Pedaqoqlar və müəllimlər === {{columns-list|4| * [[Nuri Saryal]] (1929–), pedaqoq }} === Alimlər və elm adamları === ==== Tarixçilər və şərqşünaslar ==== {{columns-list|4| * [[Abdülbaqi Gölpınarlı]] (1900–1982), tarixçi * [[Nazan Ölçer]] (1942–), tarixçi }} ==== Dilçilər və etnoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Feyzavər Turan]] (1919–2020), türkoloq }} ==== Filosoflar ==== {{columns-list|4| * [[Əfşar Temuçin]] (1939–), filosof }} ==== Digər alimlər ==== {{columns-list|4| * [[Həsən Xosrov Xatəmi]] (1938–), alim * [[Hüseyn Xatəmi]] (1938–), alim, hüquqşünas }} === İncəsənət === ==== Heykəltəraşlar ==== {{columns-list|4| * [[Səlim Turan]] (1915–1994), heykəltəraş }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {{columns-list|4| * [[Ataol Bəhrəmoğlu]] (1942–), şair<ref>{{cite web|title=Ataol Behramoğlu|url=http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=1180|website=www.kimkimdir.gen.tr|accessdate=5 November 2015}}</ref> * [[Qazi Bürhanəddin]] (1344–1398), şair * [[Nihad Bəhram]] (1946–), şair * [[Yavuz Bülənd Bakilər]] (1936–), şair }} ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Məhərrəm Ergin]] (1925–1995), yazıçı * [[Pınar Kür]] (1943–), yazıçı * [[Səməd Ağaoğlu]] (1909–1982), yazıçı }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {{columns-list|4| * [[Çağla Şikel]] (1979–), aktrisa<ref>{{cite web|title=Cem Karaca: Yakında ben de geliyorum|url=http://www.milliyet.com.tr/2001/05/04/cumartesi/ropoc.html|publisher= Milliyet|author=Ayşegül Sönmez|date=Mayıs 2001 }} ''Sizin de tipiniz melez. Nerelisiniz? ''Babam Karslı. Azeri kökenliyim''. Annem Adanalı.''</ref> * [[Nəsrin Cavadzadə]] (1982–), aktrisa * [[Ozan Çobanoğlu]] (1980–), aktyor * [[Tamər Qaradağlı]] (1967–), aktyor }} ==== Musiqi ==== ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Nuray Hafiftaş]] (1964–2018), müğənni<ref>{{cite web|title=Nuray Hafiftaş|url=http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=2910|website=www.kimkimdir.gen.tr|accessdate=5 November 2015}}</ref> * [[Tuğba Əkinçi]] (1976–), müğənni }} ===== Rok musiqiçiləri ===== {{columns-list|4| * [[Cem Karaca]] (1945–2004), rok müğənnisi }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Sərvət Çətin]] (1981–), futbolçu. }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Həmid Məmmədxəlil]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Nazan Ölçer]] (1942–), muzeyşünas }} == ABŞ == {{əsas|ABŞ azərbaycanlıları}} === Sahibkarlar və iş adamları === {{columns-list|4| * [[Sina Təməddün]] (1957–), iş adamı }} === İxtiraçılar və mühəndislər === {{columns-list|4| * [[Allen Mirqədirov]] (1979–), aerokosmik mühəndis }} === Alimlər və elm adamları === ==== Tarixçilər və arxeoloqlar ==== {{columns-list|4| * [[Əli Rasizadə]] (1947–), tarixçi * [[Firuz Kazımzadə]] (1924–2017), tarixçi }} ==== Riyaziyyatçılar ==== {{columns-list|4| * [[Lütfi Zadə]] (1921–2017), riyaziyyatçı }} ==== Fiziklər ==== {{columns-list|4| * [[Əli Cavan]] (1926–2016), fizik * [[Nima Ərkani Hamid]] (1972–), fizik }} === İncəsənət === ==== Musiqi ==== ===== Musiqiçilər ===== {{columns-list|4| * [[Lili Avşar]] (1960–), gitaraçı }} ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {{columns-list|4| * [[Maks Amini]] (1981–), komediyaçı }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Sibel Edmunds]] (1970–), informator, jurnalist<ref>{{cite web |title=Why was a Sunday Times report on US government ties to al–Qaeda chief spiked? |url=https://ceasefiremagazine.co.uk/whistleblower–al–qaeda–chief–u–s–asset/ |website=ceasefiremagazine.co.uk |publisher=ceasefiremagazine.co.uk |accessdate=17 mart 2019 }}{{Dead link|date=April 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> * [[Şirin Hanter]] (1945–), tədqiqatçı }} == Almaniya == {{əsas|Almaniya azərbaycanlıları}} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Mixail Həmidov]] (1983–2020), baş leytenant }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Renat Dadaşov]] (1999–), futbolçu * [[Rüfət Dadaşov]] (1991–), futbolçu * [[Sərvət Təzəgül]] (1988–), taekvondoçu.<ref>{{cite web|title=Türkiyəyə ilk qızıl medal qazandıran azərbaycanlı imiş|url=http://news.milli.az/sport/131822.html|website=news.milli.az|publisher=news.milli.az|accessdate=14 iyul 2016|archiveurl=http://news.milli.az/sport/131822.html|archivedate=14 iyul 2016}}</ref> * [[Sinan Şamil Sam]] (1974–2015), boksçu. }} == Avstraliya == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Sam Dastyari]] (1983–), Avstraliya senatının senatoru }} == Belarus == === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Anatoli Davidoviç]] (1965–1992), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məmməd bəy Sulkeviç]] (1865–1920), general-leytenant }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Leyla İsmayılova]] (1989–), jurnalist, televiziya aparıcısı }} === İncəsənət === ==== Musiqi ==== ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Günəş Abbasova]] (1979–), müğənni.<ref>{{cite web|title=Поедет ли Гюнешь Аббасова в Баку на "Евровидение"?|url=http://echo.az/article.php?aid=18660|website=echo.az|accessdate=5 November 2015|archive–date=4 March 2016|archive–url=https://web.archive.org/web/20160304194642/http://echo.az/article.php?aid=18660|url–status=dead|archive-date=4 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304194642/http://echo.az/article.php?aid=18660|url-status=dead}}</ref> }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Kseniya Poznyak]] (1986–), cüdoçu * [[Natiq Bağırov]] (1964–), cüdoçu }} == Böyük Britaniya == {{əsas|Böyük Britaniya azərbaycanlıları}} === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Fuad Ələkbərov]] (1988–), siyasi şərhçi, fotojurnalist }} === İncəsənət === ==== Musiqiçilər ==== {{columns-list|4| * [[Elyar Foks]] (1995–), müğənni * [[Sami Yusif]] (1980–), müğənni }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Cennifer Qədirova]] (2004–), gimnast<ref name="twin">{{cite web |title=DOUBLE DETERMINATION: JENNIFER AND JESSICA GADIROVA |url=https://www.insidegymnastics.com/news–features/double–determination–jennifer–and–jessica–gadirova/?fbclid=IwAR00Oi_nzlPzuE7jtpYDbEU_pexG0CAQyeXejAh55BZqTWkPJFNnhIlLmcc |website=www.insidegymnastics.com |publisher=www.insidegymnastics.com |accessdate=24 sentyabr 2020 }}{{Dead link|date=April 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> * [[Cesika Qədirova]] (2004–), gimnast<ref>{{cite web |title=TOKYO 2020 - COULD TEAM GB'S JESSICA GADIROVA CHALLENGE SIMONE BILES AT SUMMER OLYMPICS? |url=https://www.eurosport.com/gymnastics/tokyo-2020-could-team-gb-s-jessica-gadirova-challenge-simone-biles-at-summer-olympics_sto8292076/story.shtml |website=www.eurosport.com |publisher=www.eurosport.com |accessdate=27 aprel 2021}}</ref> * [[Murad Abdulla]] (2000–), şahmatçı }} === Alimlər və elm adamları === ==== Digər alimlər ==== {{columns-list|4| * [[Əmmar Nəqşəvani]] (1981–), alim }} == Danimarka == === İncəsənət === ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {{columns-list|4| * [[Nərgiz Birk-Petersen]] (1976–), televiziya aparıcısı }} == Estoniya == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Eldar Əfəndiyev]] (1954–), Estoniya Parlamentinin deputatı }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Züleyxa İsmayılova]] (1985–), jurnalist }} == Əlcəzair == === İncəsənət === ==== Musiqiçilər ==== {{columns-list|4| * [[Yusif Eyvazov]] (1977–), opera müğənnisi }} == Fransa == {{əsas|Fransa azərbaycanlıları}} === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Aleksis Şahtaxtinski]] (1967–), diplomat }} === Alimlər və elm adamları === ==== Dilçilər və etnoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[İren Məlikova]] (1917–2009), türkoloq }} === İncəsənət === ==== Rəssamlar ==== {{columns-list|4| * [[Vidadi Nərimanbəyov]] (1926–2001), boyakar }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Banin]] (1905–1992), yazıçı }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {{columns-list|4| * [[Rober Osseyn]] (1927–2020), aktyor }} ==== Fotoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Rza Diqqəti]] (1952–), fotoqraf }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Andre Osseyn]] (1905–1983), bəstəkar }} == İraq == === İncəsənət === ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {{columns-list|4| * [[İmadəddin Nəsimi]] (1369–1417), şair * [[İsmayıl ibn Yəsar]] (???–744/749), şair * [[Məhəmməd Füzuli]] (1494–1556), şair }} == İspaniya == === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Eddi İsrafilov]] (1992–), futbolçu }} == İsveç == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Aylin Fazelian]] (1992–), İsveç parlamentinin deputatı<ref name="pravda">{{cite web |title=İsveçdə deputat seçilən azərbaycanlının bacısı REAL–a danışdı |url=https://www.realtv.az/news/az/6773/sved–deputat–seiln–azrbaycanlnn–bacs–REAL–a–dand |website=www.realtv.az |publisher=www.realtv.az |accessdate=15 mart 2019 }}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === {{columns-list|4| * [[Siyavuş Dirəxti]] (1991–), hüquq müdafiəçisi }} == Qazaxıstan == {{əsas|Qazaxıstan azərbaycanlıları}} === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Məhərrəm Məhərrəmov]] (1971–), Qazaxıstanın Respublikası Məclisinin deputatı }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Veysəl Musibov]] (1989–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] }} === İncəsənət === {{columns-list|4| * [[Rais Rəsulzadə]] (1946–), boyakar }} ==== Musiqi ==== ===== Repçilər ===== {{columns-list|4| * [[Babək Məmmədrzayev]] (1987–), repçi * [[Jah Khalib]] (1993–), repçi }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Hidayət Heydərov]] (1997–), cüdoçu * [[Kamran Şahsuvarlı]] (1992–), boksçu * [[Nicat Rəhimov (ağır atlet)|Nicat Rəhimov]] (1993–), ağır atlet * [[Qalib Cəfərov]] (1989–), boksçu }} == Qırğızıstan == {{əsas|Qırğızıstan azərbaycanlıları}} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Rafael Fiziev]] (1997–), qarışıq döyüş sənətləri idmançısı }} == Latviya == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Roman Naudinş]] (1980–), dövlət xadimi }} == Litva == === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Rolandas Aliyevas]] (1985–), basketbolçu }} == Liviya == === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Nərgiz Əsədova]] (1980–), jurnalist }} == Macarıstan == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Qabor Qubadov]] (1966–), Macarıstan Respublikasının Milli Məclisinin deputatı }} == Niderland == ==== Musiqi ==== ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Sevdaliza]] (1987–), müğənni }} == Polşa == === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Şahnur Hüseynov]] (1991–2020), kapitan }} == Özbəkistan == {{əsas|Özbəkistan azərbaycanlıları}} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[İsgəndər Aznaurov]] (1956–1993), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Seyid Rza Əlizadə]] (1887–1945), jurnalist, pedaqoq }} === İncəsənət === ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Andre Osseyn]] (1905–1983), bəstəkar }} ===== Repçilər ===== {{columns-list|4| * [[TERNOVOY]] (1993–), repçi }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Mövlud Mirəliyev]] (1974–), cüdoçu }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Mirzə Mənsur Umudov]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Stalik Xankişiyev]] (1962–), kulinar }} == Tacikistan == === Alimlər və elm adamları === ==== Həkimlər ==== {{columns-list|4| * [[Məmmədbağır Əliyev]] (1955–), onkoloq }} == Türkmənistan == {{əsas|Türkmənistan azərbaycanlıları}} === Dövlət xadimləri === ==== Azərbaycan prezidentləri və müasir siyasətçilər ==== {{columns-list|1| * [[Hacıbala Abutalıbov]] (1944–1957), dövlət xadimi, [[Bakı]] Şəhər İcra hakimiyyətinin başçısı }} ==== Azərbaycan SSR dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== * [[Yusif Tahirov]] (1883–1938), sovet dövlət xadimi, [[Azərbaycan Kommunist Partiyası Naxçıvan Vilayət Komitəsi]]nin katibi * [[Tahirə Tahirova]] (1913–1991), diplomat === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|1| * [[Fəxrəddin Musayev]] (1992–1957), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {{columns-list|1| * [[Tahir Bağırov (milli qəhrəman)|Tahir Bağırov]] (1957–1992), baş çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Məhəmməd Türkmən]] (1990–), jurnalist }} === Alimlər və elm adamları === ==== Yer alimləri ==== {{columns-list|4| * [[Seyran Vəliyev]] (1950–2013), coğrafiyaçı * [[Şamil Əzizbəyov]] (1906–1976), geoloq }} === İncəsənət === ==== Rəssamlar ==== {{columns-list|4| * [[Güllü Mustafayeva]] (1919–1994), boyakar }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Eduard Bağırov]] (1975–), yazıçı * [[Mirmehdi Seyidzadə]] (1907–1976), yazıçı }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Ramiz Mustafayev]] (1926–2008), bəstəkar }} ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Elnur Hüseynov (müğənni)|Elnur Hüseynov]] (1987–), müğənni * [[Natavan Həbibi]] (1981–), müğənni * [[Səməd Səmədov]] (1946–2021), müğənni }} == Ukrayna == {{əsas|Ukrayna azərbaycanlıları}} === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Eduard Zeynalov]] (1963–), [[Ukrayna Ali Radası]]nın deputatı * [[Oleq Babayev]] (1965–2014), [[Ukrayna Ali Radası]]nın deputatı * [[Roman Nəsirov]] (1979–), [[Ukrayna Ali Radası]]nın deputatı }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Yolçu Əliyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:İlqar Bağırov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Vladimir Məmmədəliyev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Yolçu Əliyev]]{{·}}[[İlqar Bağırov]]{{·}}[[Vladimir Məmmədəliyev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[İlqar Bağırov]] (1970–2014), kapitan * [[Kirill Ağasıyev]] (????–), baş leytenant, [[Ukrayna Qəhrəmanı]] * [[Ramiz Cəfərov (polkovnik-leytenant)|Ramiz Cəfərov]] (1974–2020), polkovnik-leytenant * [[Vladimir Məmmədəliyev]] (1977–2014), polkovnik-leytenant, [[Ukrayna Qəhrəmanı]] * [[Yolçu Əliyev]] (1964–2014), əsgər }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {{columns-list|1| * [[Ruslan Polovinko]] (1969–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === {{columns-list|4| * [[Cahangir Kərimov]] (1923–2015), hüquqşünas }} ==== Prokurorlar ==== {{columns-list|4| * [[Gündüz Məmmədov]] (1974–), prokuror }} === İncəsənət === ==== Heykəltəraşlar ==== {{columns-list|4| * [[Seyfəddin Qurbanov]] (1962–2021), heykəltəraş }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Əli Qafarov]] (1935–1979), yazıçı }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {{columns-list|4| * [[Fatma Qədri]] (1907–1968), aktrisa }} ==== Modelyerlər, modellər və stilistlər ==== {{columns-list|4| * [[Rüstəm Cəbrayılov]] (1986–), model }} ==== Musiqi ==== ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Diana Hacıyeva]] (1989–), müğənni }} ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {{columns-list|4| * [[Natella Krapivina]] (1982–), musiqi prodüseri<ref>{{cite web |title=Лобода встречается с дочерью миллионера–азербайджанца |url=https://ru.oxu.az/showbiz/274389 |website=oxu.az |publisher=oxu.az |accessdate=15 mart 2019}}</ref> }} === İdmançılar === ==== Futbolçular ==== {{columns-list|4| * [[Aleksandr Əliyev (futbolçu)|Aleksandr Əliyev]] (1985–), futbolçu * [[Anatoli Nuriyev]] (1996–), futbolçu * [[Murad Xaçayev]] (1998–), futbolçu * [[Pavel Paşayev]] (1988–), futbolçu * [[Ruslan Zeynalov]] (1982–), futbolçu * [[Saşa Yunisoğlu]] (1985–), futbolçu }} ==== Voleybolçular ==== {{columns-list|4| * [[Marqarita Əzizova]] (1993–), voleybolçu * [[Nataliya Məmmədova]] (1984–), voleybolçu * [[Yelena Şabovta]] (1969–), voleybolçu * [[Yelizaveta Səmədova]] (1995–), voleybolçu }} ==== Digər idmançılar ==== {{columns-list|4| * [[Əli İsmayılov (boksçu)|Əli İsmayılov]] (1974–), boksçu }} == Həmçinin bax == * [[Azərbaycanlılar]] * [[Uydurma azərbaycanlıların siyahısı]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|30em}} [[Kateqoriya:Vikipediya:Siyahılar]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlılar]] k7bsx1g6q3zx1obmkym8u1cvrcvegyb 0 298311 6547918 6269066 2022-07-25T09:30:09Z Hatselate 247044 wikitext text/x-wiki {{Kitab | Adı = Master və Marqarita | Orijinal adı = Мастер и Маргарита | Şəkil = Bulqakov_Master ve Marqarita_1.jpg | Şəklin ölçüsü = 250px | Şəklin izahı = | Müəllif = [[Mixail Bulqakov]] | Janr = [[mistisizm]], [[Fantastik roman|fantastika]], [[Məhəbbət romanı|məhəbbət]], [[satira]] | Orijinalın dili = [[rus dili]] | Orijinalın nəşr ili = [[1966]] - [[1967]] hissələrlə, [[1967]] tam şəkildə | Tərcüməçi = [[Saday Budaqlı]] | Rəssam = | Tərtibat = | Seriya = | Nəşriyyat = | Nəşr = | Səhifə = | Növ = | Tiraj = | Əvvəlki = | Sonrakı = | isbn = | Elektron versiya = }} '''Master və Marqarita''' ({{Dil-ru|Ма́стер и Маргари́та}}) — [[Mixail Bulqakov]] tərəfindən yazılmış, [[iblis]]in ateist Sovetlər birliyinə səfərindən bəhs edən roman. Bir çox tədqiqatçılar əsəri XX əsrin ən böyük romanlarından biri kimi dəyərləndirir və SSRİ-də azadlıqların boğulmasına qarşı yazılmış ən güclü satiralardan olduğunu qeyd edirlər. M. A. Bulqakov XX əsrin əvvəllərində "Caynaqlı mühəndis" adlı roman yazmağı düşünsə də, həmin əsəri az sonra "Master və Marqarita" adlandırır. Bu roman Bulqakovun sonuncu kitabı olur. "Master və Marqarita" əsərinin sanki özünün sonuncu əsəri olacağını duyan yazıçı onun hər səhifəsinə tükənməz fantaziyasını, başlıca fikir və ideyalarını, bir sözlə, bütün varlığını hopdurmağa çalışmışdır. Əsas məna daşıyıcısı mif olan və "roman içində roman" prinsipinin gözlənildiyi bu əsərdə mif (əslində, din tarixindən götürülmüş hadisə) süjeti müasir zaman fəsilləri ilə paralel inkişaf edir. "Master və Marqarita"da simvolik obrazlardan olan fırtına motivi bütünlüklə romanı əhatə edir və getdikcə artaraq qarşıdakı dünya dəhşətindən xəbər verir. == Tarixi == Bulqakov romanı [[1928]]–ci ildə yazmağa başlamışdır. Belə bir mövzuda əsərin [[SSRİ]]–də uğur qazanmasının mümkünsüzlüyünü anlayan və uğurlu gələcəyə ümid etməyən yazıçı romanın ilk əlyazmasını [[1930]]–cu ildə yandırmışdır.<ref>{{cite book|url=http://books.google.com/?id=ehaZrlRY_YgC&pg=RA1-PA102&dq=master+and+margarita+burned+1930|title=Reference guide to Russian literature|publisher=Taylor & Francis|author=Neil Cornwell, Nicole Christian|year=1998 | isbn=978-1-884964-10-7}}</ref> [[1931]]–ci ildə isə yenidən həmin mövzu üzərində işləməyə başlamışdır. [[1935]]–ci ildə Bulqakov [[ABŞ]]–ın [[SSRİ]]–dəki səfirinin iqamətgahı olan "Spaso Evi"nə getmiş və səfir Uilyam Byulit yazıçını roman üzərində işlərini tamamlamağa həvəsləndirmişdir.<ref>[http://moscow.usembassy.gov/spasohistory.html Spaso House: 75 Years of History], [http://moscow.usembassy.gov/ U.S. Embassy Moscow website] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20081008113649/http://moscow.usembassy.gov/ |date=2008-10-08 }}</ref> Əsərin son versiyasının bütün xəttlərini özündə birləşdirən ikinci layihə [[1936]]–cı ildə tamamlanmışdır. Üçüncü layihə isə [[1937]]–ci ildə yekunlaşdırılmışdır. Əsərin senzuradan keçmiş ilk versiyası (senzura romanın tam mətninin 12%-ni silmiş, həmçinin əsərdə çoxlu mətn dəyişiklikləri etmişdir) [[Moskva (jurnal)|Moskva]] jurnalında (N. 11, 1966 və N. 1, 1967) nəşr edilmişdir.<ref name="12percent">{{cite web |url=http://cr.middlebury.edu/public/russian/Bulgakov/public_html/RUeditions.html |title=Master: Russian Editions |accessdate=2007-01-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070120102254/http://cr.middlebury.edu/public/russian/Bulgakov/public_html/RUeditions.html |archivedate=2007-01-20 |url-status=live }}</ref> Mətnin silinmiş və dəyişdirilmiş hissələri samizdatın bazasında nəşr edilmişdir. Əsərin [[1967]]–ci ildə [[Frankfurt]]da Posev tərəfindən nəşri zamanı senzuranın redaktələrinin geri qaytarılması isə bu nəşrə əsaslanmışdır. Əsərin tam versiyası [[SSRİ]]–də [[1973]]–cü ildə Anna Saakyants tərəfindən "Xudojstvennaya Literatura" jurnalında nəşr edilmiş və bu nəşr əsərin [[1940]]–cı il nəşri əsasında hazırlanmışdır. Bu versiya [[1989]]–cu ildə ədəbiyyatçı Lidiya Yanovskaya tərəfindən əlyazmalar əsasında romanın son versiyası nəşrə hazırlanana qədər dəfələrlə nəşr edilmişdir. XX əsr dünya ədəbiyyatının təqdirəlayiq hadisəsi olan "Master və Marqarita" rus ədəbiyyatında o zamana kimi görünməmiş misilsiz, qeyri-adi bir hadisəsi, [[Nikolay Qoqol|Qoqol]] satirası ilə [[Dante Aligyeri|Dante]] poeziyasının, gülüşlə lirikanın mükəmməl qatışığıdır. Bulqakov "Master və Marqarita"nı yaşadığı dövr və insanlar haqqında tarixi və psixoloji həqiqət kimi qələmə almış, məhz ona görə də roman dövrün bir növ unikal bədii sənədinə çevirilmişdir. Eyni zamanda gələcəyə xitabla yaradılmış bu dərin fəlsəfi hekayət öz yüksək bədiiliyi ilə bütün dövrlərin kitabı ola bilmək səviyyəsinə yüksəlmişdir. == Məzmunu == [[Fayl:Master & Margarita.jpg|left|thumb|300px|''"Moskva ilə vidalaşma"'']] İdeya cəhətdən bütün ciddiyyəti ilə yanaşı, "Master və Marqarita" əsəri, ruhunda azad yaradıcılıq fantaziyasının tam hökm sürdüyü bir romandır. [[İblis]] hökmranlıq edir, Bulqakovun müasiri – ilhamlanmış Master isə özünün ölməz romanını – bütün həyatının əsərini yaradır. Orada bir yəhudi hökmdarı olan [[Ponti Pilat]] [[İsa]]nı edama göndərir, eyni zamanda XX əsrin 20–30–cu illərində "Sadovaya" və "Bronnaya" küçələrində yaşayan insanlar alçaqlıq edir, boş–boşuna vurnuxur, zəmanəyə uyğunlaşır, yaxınlarına belə xəyanət edirlər. Gülüş və qəm, sevinc və ağrı orada elə yüksək səviyyədə bir araya gəlir ki, buna yalnız nağıllarda təsadüf etmək mümkündür. İstedadın məhvindən danışan "Master və Marqarita" işığa və xeyirxahlığa doğru can atmağın meyarı olan sevgi və əxlaqi borc, şərin insaniliyi və yaradıcılığın həqiqiliyi haqqında nəsrlə yazılmış fəlsəfi–lirik poemadır. Paytaxtda ([[Moskva]]da) İblis və onun dəstəsi peyda olur. Müəllifin çox sevdiyi mövzulardan biri olan iblisanəlik bu romanda o qədər realist məzmunludur ki, öz növbəsində romanın personajlarını əhatə edən ziddiyyətli canlı reallığın satirik–qrotesk təsvirinin ən gözəl nümunələrindən biridir. Əsərdə ən müəmmalı obraz və eyni zamanda romanın əsas ideyasının daşıyıcılarından olan Voland alçaqlığı, yalanı, rəzilliyi, acgözlüyü kəskin tənqid edərək Bulqakov Moskvasının üzərindən qəzəblə ötüb keçir. Voland yer üzünə cəza vermək və əfv etmək üçün gəlmişdir və bilir ki, kimi nəyə görə cəzalandırmaq, nəyə görə əfv etmək lazımdır. Volandın kimliyi isə hadisələrin gedişində oxuyucuya aydın olur. İvanuşkadan ötrü o, xarici ölkə casusudur, tarix professoru Berliozdan ötrü ağlını itirmiş sərsəri, yabançıdır, Styopa Lixodeyevdən ötrü cadugərdir, Masterdən ötrü isə ədəbi personaj. Lakin əslində Voland İblisin özüdür. Bir çox araşdırmaçıya görə [[Bibliya]] mənşəli Volandla İeşua – İisus arasında dərinlərdən gələn gizlin bir bağlılıq vardır. Bulqakov romanının əsas personajlarından biri olan Voland XX əsr rus ədəbiyyatında yaradılmış ən parlaq İblis obrazları sırasındadır. Bulqakovun fəlsəfi konsepsiyasında öz yerinə görə o, mahiyyətindəki bütün fərqliliyinə baxmayaraq [[Fyodor Dostoyevski]]nin Roskolnikovuna və ya İvan Karamazovuna yaxındır. Voland ideyası isə hər halda “Faust”dan gəlir. Voland da Mefistofel kimi ayağını çəkir, ümumilikdə isə "Master və Marqarita" "Faust"la səsləşir. Əgər İ. V. Hötenin və M. A. Bulqakovun əsərlərindəki İblis obrazları qarşılaşdırılarsa, o zaman Volandın Mefistofellə, eləcə də Masterin Faustla, Marqaritanın isə Qrethenlə büsbütün əks qütblərdə dayandığı aydın olar. Hadisələrə xüsusi həyatilik vermək üçün müəllif romanı qəhrəmanların sonrakı həyatından bəhs edən epiloqla bitirir. Lakin, romanın sonuncu səhifəsini çevirəndən sonra, oxucunun qəlbində xəfif bir kədər doğur. İnsanın dünya nizamının bir parçası olduğuna zərrəcə şübhə etməyən Bulqakovun fikrincə, mövcud şəraitdə ədaləti bərpa etmək üçün şərlə məhz şər qüvvələr vasitəsiylə mübarizə aparmaq lazımdır. Elə romanın faciəvi qroteski də bundadır. Voland Masterə onun ümidsiz vəziyyətdə yandırdığı Ponti Pilat haqqında romanı qaytarır. Masterin kitabında yenidən canlandırılmış Pilat və İeşua haqqındakı hadisə oxucunu bəşəriyyətin, mənəvi sivilizasiyanın başlanğıc dönəminə aparır və bununla da təsdiqləyir ki, xeyir və şərin mübarizəsi daimidir. O, həyatın öz şərtləri daxilində, bu günkü günün keçici maraqlarının quluna çevrilən və yüksək ehtiraslara qabil olan insanın qəlbindədir. Süjetin fantastik dönüşü yazıçıya bütöv personajlar məcmusunu oxucunun qarşısında çirkinlikləri ilə canlandırmağa imkan vermişdir. Şər qüvvələr ilə qəfil görüş Berlioz, Latunski, Maygel, Nikonor İvanoviç və digərlərinin iç üzlərini ifşa edir. Şəhər varyetesində Volandın öz köməkçiləri ilə birgə keçirdiyi magiya seansı, hərfi və məcazi mənada bəzi tamaşaçıları soyundurur. Lakin müəllif və onun sevimli qəhrəmanları üçün İblis qorxuludur. Romanda tamamilə fərqli bir inam – insana və insanlığa, sarsılmaz əxlaq qanunlarına inam var. Bulqakov üçün əxlaq qanunları insan qəlbinin elə bir parçasıdır ki, gözlənilən cəza qarşısında dini qorxudan asılı olmamalıdır. Bunun təzahürünü çox böyük bir ədəbi təşkilata başçılıq edən bilikli, lakin vicdansız ateistin şərəfsiz ölümündən asanlıqla sezmək olur. Bulqakovun romanının başlıca qəhrəmanı olan, İsa və Pilat haqqında roman yazan Master də sözün ilahi mənasında möminlikdən uzaq adamdır. O, güclü psixoloji təsirə malik, tarixi mövzuda kitab yazıbdır. Bu roman bütün ziddiyyətləri, düşünən və iztirab çəkən hər bir şəxsiyyətin qəbul etdiyi qərarları həll etməyə və düzgünlüyünü təsdiqləməyə məhkum edilənləri bir növ özündə cəmləşdirən romandır. == Spaso Evində Yaz Festivalı və "''Master və Marqarita''" == [[Fayl:Spaso House Exterior.JPG|thumb|[[Spaso Evi]]]] Bulqakovun özünün də iştirak etdiyi bir tarixi hadisə - [[1935]] – ci il [[24 aprel]] tarixində [[ABŞ]]-ın [[SSRİ]]-dəki səfiri Vilyam Bulit tərəfindən Spaso Evində (ABŞ səfirinin Moskvadakı qərargahı) təşkil edilmiş Yaz Festivalı – Master və Marqarita romanının yazılmasına böyük təsir göstərmişdir. Bulit Moskva tarixində o zamana qədər səfirlər tərəfindən keçirilmiş bütün qəbul mərasimlərindən fərqlənən bir mərasimin təşkil olunmasını tapşırmışdı. Dekorasiyaya on brich ağacı daxil edilmiş, otaqlar şamdanlarla bəzədilmiş, yemək masasına fin zanbaqları qoyulmuş, döşəmə nəm ot effekti yaradan xüsusi şəkildə hazırlanmışdı. Festivalın keçirildiyi yerə Moskva zooparkından müxtəlif heyvanlar da gətirilmişdi. Lakin [[İosif Stalin]] aralarında Xarici İşlər Naziri [[Maksim Litvinov]], Müdafiə Naziri [[Kliment Voroşilov]], Kommunist Partiyasının yüksək vəzifəli şəxsləri [[Nikolay Buxarin]], [[Lazar Kaqanoviç]], [[Karl Radek]], [[Sovet İttifaqı Marşalı|Sovet marşalları]] [[Aleksandr Yeqorov]], [[Mixail Tuxaçevski]], [[Semyon Budonniy]] və yazıçı [[Mixail Bulqakov]]un da olduğu dörd yüz nəfərin mərasimə qatılmasına icazə verməmişdi. Mərasim səhər açılana qədər davam etmişdi. Festivala gətirilmiş ayı balalarından birinə Karl Radek tərəfindən [[şampan şərabı]] içirilmiş, səhərə yaxın isə zebralardan biri qaçmışdı. Mixail Bulqakov Yaz festivalını romanın əsas yaddaqalan hissələrindən biri - Bütöv Ayın Yaz Balı kimi təsvir etmişdi.<ref>''Spaso House; 75 years: A Short History''. (pg. 18–20).</ref> [[2010]]-cu ilin [[29 oktyabr]]ında orijinal balın keçirilməsinin yetmiş beş illiyi və Master və Marqarita romanının şərəfinə ABŞ-ın [[Rusiya]]dakı səfiri Con Beyrle tərəfindən yenidən mərasim təşkil edilmişdi.<ref>*[http://www.youtube.com/watch?v=mNND795E_p8 Watch video by Vitaly Mendeleev of Ambassador Beyrle's Enchanted Ball at Spaso House, 29 October 2010]</ref> == Əsas obrazlar == === Müasir ruslar === ;Master: [[Ponti Pilat]] və [[İsa|Yeşua Ha-Nozri]] haqqında roman yazan yazıçıdır. Lakin Master psixiatrik dispanserə düşür və orada Bezdomnı ilə tanış olur. Bu obrazın keçmişi haqqında heç bir məlumat verilmir, onun Marqarita ilə tanışlıqdan əvvəlki həyatının mənasız olduğu qeyd edilir. ;Marqarita: Masterin sevgilisi. Uğursuz evlilikdən əziyyət çəkir və öz həyatını öldüyünü düşündüyü sevgilisi Masterə həsr edir. Valpurgiya gecəsində Şeytanın böyük balına sahibəlik etdiyi romanın ikinci hissəsinə qədər Marqarita romanda görünmür. O, [[Höte]]nin [[Faust]] əsərinin qəhrəmanı - əsl adı Marqarita de Valois olan Qretşenin adına uyğun adlandırılmışdır. Marqarita eyni zamanda, Bulqakovun da sevdiyi [[Cakomo Meyerber]]in “[[Hugenotlar (opera)|Hugenotlar]]” operasının və [[Aleksandr Düma]]nın “[[Karaleva Marqot|La Reine Margot]]” romanının əsas qəhrəmanıdır. ;Mixail Aleksandroviç Berlioz: Massolit ədəbi birliyinin rəhbəridir. O, “[[Faustun lənətlənməsi]]” operasının müəllifi olan fransız bəstəkarı [[Hektor Berlioz]]un soyadını özünə ləqəb götürmüşdür. ;İvan Nikolayeviç Ponoryov (Bezdomnı): Gənc şairdir. Onun ləqəbi rus dilindən tərcümədə evsiz anlamına gəlir. Başlanğıcda o, sadəcə Massolitdə nüfuz qazanmaq arzusunda olsa da, hadisələrin sonrakı inkişafı onu dəyişdirir. Günahsız Berliozun onun gözləri önündə ölməsindən sonra psixoloji dispanserə salınan Bezdomnı orada Masterlə görüşür və daha yazmamaq qərarına gəlir. ;Stefan Boqdanoviç Lixodeyev: Sirkin direktoru və Berliozun otaq yoldaşıdır. Daha çox Styopa ləqəbi ilə tanınır. Öz yaramaz hərəkətlərinə görə o, Voland tərəfindən cəzalandırılır və Begemot onu gecə paltarında Yaltaya atır. ;Qriqori Daniloviç Rimski: Sirkin kassiridir. Volandın sirkdə tamaşa göstərdiyi gün Varenuxa (Voland tərəfindən [[vampir]]ə çevrilmişdi) və Hella tərəfindən tələyə salınır. Bundan sonra o, şəhəri tərk edir. ;İvan Savelyeviç Varenuxa: Sirkin idarəçisidir. O, qaranlığın övladına çevrilsə də, Valpurgiya gecəsindən sonra öz insanlığını bərpa edir. ;Nataşa: Marqaritanın gənc xidmətçisidir, sonradan [[cadugər]]ə çevrilir. ;Nikanor İvanoviç Bosoy: Sadovaya küçəsi 302B ünvanında yerləşən mənzilin (Berliozun yaşadığı mənzil) sahibidir. Öz zəkası ilə əvvəlcə Korovyovu aldada bilsə də, sonradan cəzalandırılır. === Voland və ətrafı === ;Voland: Moskvaya qara magiya üzrə mühazirə oxumaq üçün gəlmiş “xarici professor”dur. Hadisələrin sonrakı inkişafı onun əsl kimliyini gizlətdiyini və başqa məqsədlər güddüyünü ortaya qoyur. İblis məharətlə gizlənir. ;Begemot: Böyük (iri donuz böyüklüyündə) qara pişikdir. İki ayağı üstündə gəzə və danışa bilir. O, yaxşı şahmat oynayır, tapança ata və vodka içə bilir. ;Korovyov/Faqotto: Keçmiş drijordur. Ola bilsin ki, yazıçı bununla Korovyovun mələklər xorunun üzvlərindən biri olmasına işarə etmişdir. Volandın köməkçisi olan Korovyev müxtəlif illuziyalar yarada bilir. Begemot və Azazellodan fərqli olaraq Korovyov tapşırıqları yerinə yetirərkən gücdən istifadə etmir. ;Azazello: Təhdid edici, uzun iti dişlərə malik və iri qorxunc gözlərə malik, Volandın köməkçisi, carçı və assasindir, ola bilsin ki, Apokalipsisin süvarilərindən biridir. Ola bilsin ki, Əzazilə istinad edilmişdir. Əhdi-Ətiqin apokrifal Enox kitabının 8:1–3 hissəsində Əzazil insanlara silah və zinət əşyası hazırlamağı, qadınların üzünü təsvir edən “günahkar incəsənət”i öyrətdiyinə görə qovulmuş mələk kimi qeyd edilir. Bu Azazellonun Marqaritaya sehrli krem verməsində də özünü göstərir. ;Hella: Gözəl və cazibədar xarici görünüşə malik qadındır. Voland və ətrafındakılara xidmət edir. O, qurbanlarının boğazında iz qoymağı sevən vampirdir. ;Abadonna: Qara üzlü ölüm mələyidir. === Masterin romanındakı obrazlar === ;[[Ponti Pilat]]: İudeyadakı Roma hakimidir. İstəmədən özünün də ideyalarını qəbul etdiyi Yeşua Ha-Nosrini edama göndərir. ;[[İsa|Yeşua ha-Nosri]]: Avara, Pilatın adlandırdığı kimi “dəli filosof”dur və onun adı ivrit dilindən İisus Krist və ya Nazaretli İsa kimi tərcümə edilir. ;Afranius: Roma xüsusi xidmət qurumunun rəhbəridir. ;[[Müqəddəs Matfey|Levi Matfey]]: Keçmiş vergi yığan, Yeşuanın ideyalarının davamçısı, Matfeyin İncilinin müəllifidir. Masterin romanının obrazı olmasına baxmayaraq “Master və Marqarita” romanının sonunda Matfey Moskvada peyda olaraq Volanda Yeşuadan söz gətirir. ;Cozef Kaifa: İudeyanın baş din xadimi. O. Yeşuanın öldürülməsində xüsusi maraq göstərir. Buna səbəb onun getdikcə artan ardıcıllarının ənənəvi dindən hə məbədlərdən üz döndərməsi. Məbədlərin gəlirinin azalmasıdır. ;[[İuda İskariot|Keriaflı İuda]]: Bibliyadakı obrazlardan biridir. Yeşuanı izləyərək onun fəaliyyəti haqqında Roma xüsusi xidmət orqanına məlumat ötürür və bunun qarşılığında pul alır. Yeşuanın ölümündə oynadığı rola görə, İuda daha sonra Pilatın əmri ilə öldürülür. == Mövzu və təsvir == Ümumilikdə romanın mövzusu xeyir və şərin qarşılıqlı təsirləri, məsumiyyət və günahkarlıq, cəsarət və qorxaqlıq, avtoritar hakimiyyətin məhv etməyə çalışdığı həqiqəti söyləmək məsuliyyəti və azad olmayan dünyada azad ruha sahib olmaq haqqındadır. Sevgi və məsumiyyt romanın dominant mövzularıdır. Marqaritanın Masterə olan məhəbbəti onu öz ərini tərk etməyə məcbur edir və sonda bu məhəbbət qalib gəlir. Onların arasındakı cinsi birliklə yanaşı ruhi birlik də mühüm əhəmiyyət daşıyır. Roman qarışıq hissi təsir yaradır, lakin, sevgisiz sevinc hissinin yaşanması romanda qəti satirik keçidlərlə təsvir edilir. Od, su, dağılam və digər təbii vasitələr romanda ictimai sabitlik yaratmaq üçün vasitələr, işıq və qaranlıq, səs və sakitlik, gün və ay isə müxtəlif güclü qütblər kimi təqdim edilir. Romanın əvvəlindən axırına kimi, [[Moskva]] və [[Yerusəlim]] arasında əlaqə izlənilir. Roman, xüsusilə onun qorxaqlıq, inam, intellektual maraq və xilaskarlıq motivi [[İohann Volfqanq Göte|Göte]]nin [[Faust]] əsərinin böyük təsiri altında yazılmışdır.Onun parlaq ədəbi uğuru, güldürərək qamçılaması, dərin fəlsəfi alleqoriyası və sosio-politik mühitin tənqidinin təkcə keçmiş [[Sovet]] mühiti üçün yox, müasir cəmiyyət üçün də dəyərli olmasındadır. == Təsirlənmələr == Ümumilikdə roman Götenin Faust romanının, xüsusilə onun birinci hissəsinin və [[Şarl Fransua Quno]]nun [[Faust (opera)|Faust]] operasının təsiri altında yazılmışdır. Eyni zamanda [[Nikolay Qoqol]]un əsərləri də Bulqakova təsir etmişdir. Ponti Pilat və Yeşua Ha-Nozrinin dialoqunda isə [[Fyodr Dostoyevski]]nin "[[Karamazov qardaşları]]" romanının ciddi təsiri izlənməkdədir. Şanssız qonaqların gəlməsi səhnəsində “Oblonskilərin evində hər şey qarışmağa başladı” ifadəsində isə [[Lev Tolstoy]]un [[Anna Karenina (roman)|Anna Karenina]] romanına istinad edilir. İblisin yaşayış binasında kütlə arasına çıxması səhnəsinə isə Spaniard Luís Vélez de Guevaranın “Topal İblis” əsərində də rast gəlmək mümkündür. == Mədəni təsirləri == === “Əlyazmalar yanmır” === Romanın ən unudulmaz və tez-tez sitat gətirilən ifadəsi “Əlyazmalar yanmır” ({{Dil-ru|рукописи не горят}}) ifadəsidir. Master həm şəxsi problemləri həm də XX əsrin 30-cu illərində [[Stalin]] rejiminin [[Moskva]]da yaratdığı problemlərdən əziyyət çəkən bir yazıçıdır. O, [[SSRİ]] hakimiyyətinin təzyiqlərinə tab gətirməyərək yazdığı romanın əlyazmasını yandırır və romanda təsvir etdiyi hər şeyi yadından çıxararaq unutmağa çalışır. Daha sonar Voland (İblis) yandırdığını sandığı əlyazmanı ona qaytararaq deyir: ''“Sən bilmirsənmi ki, əlyazmalar yanmır?”'' Romanın bu hissəsi müəyyən qədər avtobioqrafik xarakter daşıyır. Belə ki, Bulqakov da “Master və Marqarita” romanının ilkin əlyazma nüsxəsini Sovet hakimiyyətinin mənfi münasibəti səbəbiylə yandırmışdı. === Moskvada Bulqakov muzeyi === Master və Marqaritanın yazıldığı, Bulqakovun Moskvadakı köhnə evi [[1980]]-ci illərdən əsasını Moskva [[Satanizm|satanistləri]] təşkil edən Bulqakov fanatlarının görüş yerinə çevirildi və qonaqlar evin divarlarını müxtəlif məzmunlu qraffitlərlə bəzədilər. Bütün bu qraffitlər isə [[2003]]-cü ildə evin divarlarından silindi. Lakin silinməzdən əvvəl onların ən gözəlləri, sonradan divarda bərpa olunması üçün köçürülmüşdü. Tezliklə binanın bütün sakinləri onu tərk etdilər və binada Bulqakovun ev muzeyi yaradıldı.<ref>Stephen, Chris. "Devil-worshippers target famous writer's Moscow flat". The Irish Times, Saturday, 5 February 2005. Page 9.</ref> Muzeydə Bulqakovun şəxsi əyaları, fotoları saxlanılır və onun həyatı, yaradıcılığı və müxtəlif əsərləri haqqında sərgilər təşkil olunur. Həmçinin muzey müxtəlif ədəbi və poetik məclislərin keçirildiyi məkan kimi də tanınıb. === Yaradıcılığa təsirləri === Master və Marqaritanın təsiri ilə bir çox yazıçı və musiqiçilər müxtəlif əsərlər yaratmışlar. * Mik Cagger “[[Sympathy for the Devil]]” mahnısını romanın təsiri ilə yazmışdır.<ref>Cruickshank, Douglas. [http://dir.salon.com/story/ent/masterpiece/2002/01/14/sympathy/index.html "Sympathy for the Devil"] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110929112715/http://dir.salon.com/story/ent/masterpiece/2002/01/14/sympathy/index.html |date=2011-09-29 }}</ref> * Pearl Jam qrupu romanda Yeşua Ha-Nozri və Ponti Pilatın dialoqunun təsiri ilə [[1998]]-ci ildə çıxardığı “Yield” albomuuna daxil olan “Pilate” mahnısını yazmışdır.<ref>Garbarini, Vic. [http://www.fivehorizons.com/archive/articles/gw0398.shtml "All For One: Pearl Jam Yield to the Notion That United They Stand and Divided They Fall"]. ''[[Guitar World]]''. March 1998.</ref> *Sürrealist rəssam H. R. Giger [[1976]]-cı ildə çəkdiyi rəsm əsərini bu romanın şərəfinə adlandırmışdır. Həmin əsər [[Danzig]]in [[1992]]-ci ildə çıxardığı “Danzig III: How the Gods Kill” albomunun üz qabığı kimi istifadə olunmuşdur.<ref>{{cite web|url=http://www.hrgiger.com/music/covers.htm |title=HRGiger.com |publisher=HRGiger.com }}</ref> * Rus heavy metal qrupu Arianın 2003-cü ildə çıxardığı “Kreşenie Oqneom” albomuna “Zülmət Knyazının Balı” ({{Dil-ru|Бал у Князя Тьмы}}) adlı mahnı daxil edilmişdir. * [[Rusiya]] pop müğənnisi [[İqor Nikolayev]] “Master və Marqarita” adlı mahnı ifa etmişdir. * [[Kanada]] qrupu “The Tea Party” üçüncü studio albomu olan “The Interzone Mantras” albomuna “The Master and Margarita” adlı mahnı daxil etmişdir. * Şotland “[[Franz Ferdinand]]” qrupunun "Love and Destroy" mahnısı “Master və Marqarita” romanından bəhs edir. * “Andre ilə naharım” (My Dinner With Andre) filmində “Master və Marqarita” romanının səhnələşdirilməsi çəkilmişdir. * Stoner metal [http://www.hongfaux.com Hong Faux] qrupu özünün [[2012]]-ci ildə çıxardığı "The crown that wears the head" adlı debüt albomundan olan “Sparrow Hills” mahnısıanda romanın təsvirlərindən istifadə etmişdir. === Adaptasiyalar === ==== Rəssamlıq ==== * Roman əsasında, [[2008]]-ci ildə Andrey Klimovski və Danusia Şeybal tərəfindən qrafik roman yaradılmışdır.<ref>{{cite news|title=The Master and Margarita: A graphic novel by Mikhail Bulakov|publisher=The Times Online|url=http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/books/fiction/article3901149.ece|accessdate=2009-04-15 | location=London | first=Neel | last=Mukherjee | date=9 May 2008}}</ref> * Rəssam Nadya Ruşeva ([[1952]]–[[1969]]) romana çəkdiyi qrafik illüstrasiyalarla məşhurlaşmışdır. ==== Kinematoqrafiya ==== * [[1971]]-ci ildə polyak rejissoru Andrey Vajda German TV üçün “Master və Marqarita” romanda Masterin romanı əsasında “Pilat və Başqaları” adlı film çəkmişdir.<ref>{{IMDb title|0069088|Pilatus und andere – Ein Film für Karfreitag}}</ref> * [[1972]]-ci ildə Aleksandr Petroviçin təqdimatında [[İtaliya]]-[[Yuqoslaviya]] istehsalı olan “Master və Marqarita” filmi çıxarılmışdır. Romanda Master bir-qədər anonim obraz olsa da, Nikolay Afanasiyeviç Maksudovun canlandırdığı Master filmdə əsas qəhramandır.<ref>{{IMDb title|0068894|Il maestro e Margherita (1972)}}</ref> * [[1992]]-ci ildə roman əsasında Paul Bryers tərəfindən çəkilmiş "İudeyada insident" filmində isə yalnız Yeşuanın əhvalatı təsvir edilmişdir. Filmdə Bulqakovun yazdığı məşhur proloqdan da istifadə edilmişdir. * [[1994]]-cü ildə Yuri Karanın rejissorluğu ilə “Master və Marqarita” adlı Rusiya filmi çəkilmişdir. Bir çox tanınmış aktyorların rol aldığı filmin musiqisini Alfred Şnittke yazmışdır. Film yalnız [[2011]]-ci ildə kinoteatrlarda təqdim edilmişdir.<ref>{{IMDb title|0110476|Master i Margarita (1994)}}</ref> ==== Televiziya ==== * [[1989]]-cu ildə [[Polşa]] rejissoru Maciej Wojtyszko roman əsasında “Mistrz i Małgorzata” adlı dörd seriyalı bir serial çəkmişdir.<ref>{{IMDb title|0405571|"Mistrz i Malgorzata" (1990)}}</ref> * [[2005]]-ci ildə [[Mixail Bulqakov]]un [[İt ürəyi (roman)|"İt ürəyi"]] və [[Fyodr Dostoyevski]]nin [[İdiot (roman)|"İdiot"]] əsərlərini ekranlaşdırmış məşhur rejissor Vladimir Bortko "Master və Marqarita" romanı əsasında on serialı bir serial çəkmişdir. Serial [[19 dekabr]] [[2005]]-ci il tarixdən yayımlanmağa başlamışdır. ==== Animasiya ==== * [[2010]]-cu ildə [[İsrail]] rejissoru Terentij Oslyabya “Master və Marqarita, I fəsil” adlı animasiya filmi çəkmişdir. Filmdə romandakı sözlər dəqiqliklə təkrarlanmışdır.<ref>{{cite web|title=''The master and Margarita, chapter 1'', film by Terentij Oslyabya|url=http://toslyabya.narod2.ru/master_i_margarita_glava_1/}}</ref> ==== Teatr ==== [[Fayl:Профессор Воланд на сеансе чёрной магии в варьете.JPG|right|thumb|250px|"Master və Marqarita" Severodvinsk Dram Teatrında. Professor Volandın Varyetedə qara magiya seansı səhnəsi]] * [[1971]]-[[1977]]-ci illərdə roman əsasında hazırlanmış bütün tamaşalar [[polyak dili]]ndə olmuşdur. Lakin həmin tamaşaların heç biri Master və Marqarita adlandırılmamışdır. [[1971]]-ci ildə [[Xarkov]]da təşkil edilmiş tamaşa ''“Qara magiya və onun aşkara çıxarılması”'', [[1973]]-cü il [[Katoviç]] tamaşası “''Qara magiya''”, [[1974]]-cü il [[Varşava]] tamaşası ''“Ponti Pilatı görmüsünüzmü?”'', [[1976]]-cı il Varşava tamaşası isə “''Xəstələr''” adlandırılmışdır.<ref>{{cite web|url=http://www.masterandmargarita.eu/en/05media/theatertoneel19701980.html |title=The Master and Margarita website – Performance arts |publisher=Masterandmargarita.eu }}</ref> * [[1977]]-ci ildə roman ilk dəfə [[SSRİ]]-də, [[Moskva]] şəhərində Taqanka teatrında Yuri Lyubimovun rejissorluğu ilə səhnələşdirilmişdir.<ref>The Cambridge Guide to World Theatre, edited by Martin Banham (CUP 1988)</ref> * [[1978]]-ci ildə rumın mənşəli Amerika rejissoru Andrey Şerban romanı Nyu York İctimai Teatrında səhnələşdirmişdir. * [[1980]]-ci ildə roman rumın mənşəli rejissor Cătălina Buzoianu tərəfindən [[Buxarest]]in Kiçik teatrında səhnələşdirilmişdir.<ref>{{cite web |url=http://romania-on-line.net/whoswho/BuzoianuCatalina.htm |title=Romania on Line – Cătălina Buzoianu |publisher=Romania-on-line.net |date=23 oktyabr 2012 |access-date=2012-10-23 |archive-date=2012-04-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120421210122/http://romania-on-line.net/whoswho/BuzoianuCatalina.htm |url-status=dead }}</ref> * [[1982]]-ci ildə roman isveç rejissoru Peter Lukhaus tərəfindən İsveç Milli Dram Teatrında səhnələşdirilmişdir.<ref>{{cite web |url=http://www.dramaten.se/dramaten/Medverkande/Rollboken/?qType=performance&value=1246 |title=Rollboken – Dramaten |publisher=Dramaten.se |access-date=2012-10-23 |archive-date=2012-10-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121011124350/http://www.dramaten.se/dramaten/Medverkande/Rollboken/?qType=performance&value=1246 |url-status=dead }}</ref> * [[1992]]-ci ilin iyununda Lyric Hammersmithdə “Four Corners” teatr kompaniyası Maykl Denninin tərcüməsi əsasında Devid Qraham-Yanq romanı səhnələşdirdi. 1992-ci ilin iyulunda isə həmin səhnələşdirmə Almeida Teatrına verildi. * [[1994]]-cü ildə roman Rusiya-Kanada rejissoru Aleksadr Marine tərəfindən Monrealın Centaur teatrında səhnəlşdirilmişdir. * [[2000]]-ci ildə romanın Ehud Manor tərəfindən ivrit dilinə tərcüməsi əsasında İsrailin “Geşer” teatrı romanın növbəti səhnə adaptasiyasını hazırlamışdır. Haim Topol, Yehvehi Hamburq, İsrael “Saşa” Demidov və başqalarının rol aldığı romanın premyerası 26 dekabr 2000-ci ildə keçirilmişdir. 26 musiqiçidən ibarət orkestr və müxtəlif xüsusi effektlərin də istifadə edildiyi tamaşa böyük uğur qazanmışdı. * [[2002]]-ci ildə romanın alman dilinə tərcüməsi əsasında Frank Kastorf tərəfindən hazırlanmış tamaşanın premyerası Avstriyada Vyana Festivalı çərçivəsində gerçəkləşdirilmişdir. * [[2004]]-cü ildə romanın [[ingilis dili]]nə Edvard Kemp tərəfindən hazırlanmış tərcüməsi əsasında, Stiven Pimlottun rejissorluğu ilə Birləşmiş Krallığın Çiçester Festival Teatrında yeni səhnə versiyası təqdim edilmişdir.<ref>{{cite web|url=http://www.socialaffairsunit.org.uk/blog/archives/000151.php|title=Bulgakov's Master and Margarita at the Chichester Festival|last=Minogue|first=Kenneth|date=23 August 2004|publisher=[[Social Affairs Unit]]|accessdate=23 oktybar 2012}}</ref> * [[2006]]-cı ildə romanın beş saat davam edən ən uzun müddətli tamaşası [[Gürcüstan]] rejissoru Avtandil Varsimaşvilinin rejissorluğu ilə təqdim edilmişdir. * [[2007]]-ci ildə roman “Satana Moskvaya gəlir” (Saatana saapuu Moskovaan) adı ilə Finlandiyanın Helsinki şəhərində “Ryhmäteatteri” teatrında fin rejissor Esa Leskinenin rejissorluğu ilə təqdim edilmişdir. * [[2008]]-ci ildə “Stockholms stadsteater”də Leif Stinnerbomun rejissorluğu ilə romanın [[İsveç]]də yeni tamaşa versiyası hazırlanmışdır.<ref>{{cite web|url=http://www.stadsteatern.stockholm.se/index.asp?pjaser/mastaren.asp&main|title=Mästren och Margarita av Michail Bulgakov|publisher=[[Stockholm City Theatre]]|language=isveç|accessdate=23 oktyabr 2012}}</ref> * [[2010]]-cu ildə Maks Hoen və Reymond Blankenhornun təqdimatında roman əsasında [[Oksford Universiteti]] Dram Cəmiyyətinin Yay Turu çərçivəsində hazırlanmış tamaşa Oksfordda, Londonda və Edinburqda göstərilmişdir.<ref>{{cite web|title=OUDS do Bulgakov Website|url=http://oudsdobulgakov.com/|access-date=2012-10-23|archive-date=2010-08-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20100806173950/http://www.oudsdobulgakov.com/|url-status=dead}}</ref> * [[2011]]-ci ildə “Complicite” teatr şirkəti roman əsasında Simon MakBörninin rejissorluğu ilə hazırlanmış yeni tamaşasını təqdim etdi və həmin tamaşa [[Lüksemburq]], [[London]], [[Madrid]], [[Vyana]], [[Reklinqhausen]] və [[Amsterdam]]da göstərilmişdir. ==== Balet ==== * [[2003]]-cü ildə [[Rusiya]]nın Perm Opera və Balet Teatrı [[Qustav Maler]], [[Dmitri Şostakoviç]], [[Hektor Berlioz]], [[Astor Piazolla]] və başqa bəstəkarların musiqisi əsasında ''“Master və Marqarita”'' baletini təqim etmişdir. Xareoqrafik və səhnə quruluşu David Avdiş, texniki quruluş Simon Pastux, kostyum dizaynı Qalina Solovyovaya aid olan balet [[2007]]-ci ildə Ukrayna Milli Opera Teatrında David Avdişin quruluşunda yenidən təqdim edilib.<ref>{{cite web|url=http://www.masterandmargarita.eu/en/05media/muziekperm.html |title=The Master and Margarita – Music – David Avdysh |publisher=Masterandmargarita.eu |date=14 July 1952 }}</ref> * [[2010]]-cu ildə balet "Synetic Theater" tərəfindən Paata Tsikirişvilinin rejissorluğu ilə Lansburq Teatrında təqdim edilmişdir. ==== Opera ==== * [[1972]]-ci ildə [[Rusiya]] bəstəkarı Sergey Slonimski üç hissəli “[[Master və Marqarita (opera)|Master və Marqarita]]” operasını tamamlamışdır. Lakin operanın nə təqdimatı keçirilmiş,nə də hansısa teatrda səhnələşdirilmişdir. Bu operanın premyerası yalnız 20 may [[1989]]-cu il tarixdə Moskvada gerçəkləşdirilə bilinmiş, 1991-ci ildə isə nəşr olunmuşdur. Avropada operanın premyerası 2000-ci ildə [[Hannover]]də baş tutmuşdur. * [[1997]]-ci ildə Riçard Kreyn tərəfindən roman əsasında myuzikl yazılmış, həmin myuzikl onun arvadı Faynia Vilyamsın rejissorluğu ilə Edinburq Fraynq Festivalı çərçivəsindəBadford Universitetinin Dram Truppası tərəfindən Bedlam teatrında səhnələşdirilmişdir.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://members2.boardhost.com/LostMusicals/msg/285.html |access-date=2012-10-23 |archive-date=2013-11-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131102092515/http://members2.boardhost.com/LostMusicals/msg/285.html |url-status=dead }}</ref> ==== Musiqi ==== * [[2011]]-ci ildə [[Avstraliya]] bəstəkarı və domra (rus mandolinası) ifaçısı Stefen Lalor özünün “Master & Marqarita Süitası”nı təqdim etdi. Əsər [[2011]]-ci ilin iyul ayında [[Moskva]] şəhərində, Bulqakovun ev muzeyində ifa olundu.<ref>{{cite web|url=http://www.bulgakovmuseum.ru/en |title=Mikhail Bulgakov Museum |publisher=Bulgakovmuseum.ru }} {{en}}{{ru}}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|The Master and Margarita}} * [http://www.baku.blue/2015/08/master-ve-marqarita-mixail-bulqakov-kitabi-yukle.html Master və Marqarita. Mixail Bulqakov {{az}}] (yüklə) * [http://www.lib.ru/BULGAKOW/ Romanın ilkin redaktə variantı] * [http://www.bulgakovmuseum.ru/ Bulqakovun ev-muzeyi] * [http://www.masterandmargarita.eu/ru/ Master və Marqarita] * [http://www.bulgakov.ru/ Bulqakov Ensiklopediyası] * [http://menippea.narod.ru Master və Marqarita (alternativ versiya)] * [http://niftiyevibrahim.blogspot.com/2014/11/mixail-bulqakov-master-v-marqarita.html N.İbrahimin Bloqu] == Həmçinin bax == * [[İstifadəçi:Hatselate/XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)]] {{Mixail Bulqakov}} [[Kateqoriya:Mixail Bulqakovun əsərləri]] [[Kateqoriya:1966-cı ilin romanları]] tusu1skgm1mjj4bmt8t0i45z9xmvb27 0 300876 6547025 6368963 2022-07-24T12:33:23Z Hatselate 247044 wikitext text/x-wiki {{vikiləşdirmək}} {{Şəxs }} İctimaiyyətə '''Simona de Bovuar''' kimi tanınan Simona-Ernestin-Lüsi Mari Bertrand de Bovuar, (Fransızca tələffüzdə : [simɔn də boˈvwaʁ ];[[1908]]-ci il, 9 yanvar- [[1986]]-cı il, 14 aprel) fransız yazıçı, intellektual, [[ekzistensialist]] filosof, siyasi fəal, feminist və sosial nəzəriyyəçi olmuşdur. O, özünü filosof hesab etməsə də, onun həm [[feminist exzistensializm]]inə, həm də [[feminist nəzəriyyəsi]]nə mühüm təsiri olub. Bovuar [[fəlsəfə]], [[siyasət]] və sosial məsələlərə dair [[roman]]lar, [[esse]]lər, [[bioqrafiya]]lar, avtobioqrafiyalar, [[monoqrafiya]]lar müəllifidir. O, 1949-cu ildə yazdığı, qadın əsarəti və [[müasir feminizm]]in əsas elmi şərhinin ətrafli analizini verdiyi "[[İkinci Cins]]" elmi əsəri ilə yanaşı "[[O Qalmağa gəldi]]" və ”[[Mandarinlər]]" romanı da daxil olmaqla ən çox öz romanları ilə məşhurlaşmışdı. = Həyatının ilk illəri = Simona De Bovuar [[Paris]]də, bir vaxtlar aktyorluğa can atan hüquq müdafiəçisi Corc Bertrand Bovuarın və atası varlı bankir və hörmətli katolik olan Fransuaz ne Brasörün ailəsində dünyaya gəlib. Simonanın bacısı Helen ondan iki il sonra doğulub. [[I Dünya Müharibəsi]]ndən sonra qısa müddət ərzində öz var-dövlətlərinin böyük bir hissəsini itirdiyindən, ailə öz [[burjua]] statuslarını qoruyub saxlamaq üçün mubarizə aparırdı, və Fransauz hər iki qızının nüfuzlu qadın monastr məktəbinə göndərilməsini təkid edirdi. Bovuar özü bir uşaq kimi həddən artıq dindar idi. Bir ara rahibə də olmaq istəyirdi, amma 14 yaşında bütün inamı alt-üst oldu ki, bunun nəticəsində də ömrünün qalanını bir [[Ateizm|ateist]] kimi yaşadı. Bovuar atasının da dediyi kimi intellektual cəhətdən tez inkişaf etmişdi; atası həmişə lovğalıqla deyərdi ki, “Simona kişi kimi fikirləşir”. [[1925]]-ci ildə riyaziyyatdan və fəlsəfədən bakalavr imtahanlarından keçdikdən sonra [[Bovuar Katolik İnstitutu]]nda riyaziyyatı və Sen Mari İnstitiutunda isə ədəbiyyat və dilləri öyrəndi. Daha sonra o Leon Brunşvik üçün Leybnist haqqında tezis yazaraq [[Sorbon]]da fəlsəfəni oxudu. Hər üçü həmin orta məktəbdə təlim tələbatlarını və təcrübələrini başa vurduqdan sonra o, ilk öncə Moris Merlo Ponti və Klod Levi-Stros ilə işlədi. Baxmayaraq ki rəsmi şəkildə qeydiyyata alınmamışdı, o tələbələrin milli reytinqi kimi xidmət göstərən, yüksək rəqabətli aspirant imtananı olan, fəlsəfədən farnsizca “agregation” adlanan imtahanı vermək üçün Ekol Normal Superyer kurslarina gedirdi. Həmin imtahana hazirlaşarkən o, Ekol Normal kurslarının tələbələri [[Jan Pol Sartr]], Pol Nizan və Rene Maö (ona “Kastor” ləqəbini verən adam) ilə tanış oldu. Imtahanın Jürisi birinci yeri isə Bovuara yox, Sartra verdi, Bovuar isə 21 yaşla bu imtahandan keçən ən gənc adam olmaqla ikinci yeri tutdu. = Orta yaşları = == Jan Pol Sartr və Simona De Bovuar == Jan Pol Sartr çox dərrakəli adam idi və 5 fut (1.5 m) hündürlükdə boyu var idi. 1929-cu ilin oktyabrında hər ikisi sevgili oldu və Sartr ona evlənmə təklif etdi. Bir gün Luvr muzeyinin heyətində skameykada oturarkən Sartr dedi: “gəl, iki illik müqavilə imzalayaq”. Həyatının sonlarına yaxın Bovuar demişdi: ”Evlilik mümkünsüz idi. Mənim buna bacarığım yox idi”. Bununla belə onların münasibəti omürlərinin axırına qədər davam etdi. Bovuar heç vaxt evliliyi seçmədi və Sartrla ailə münasibətləri qurmadı. Onların uşqaları da olmadı. Bu isə ona imkan verirdi ki, vaxtını yüksək akademik dərəcə almağa, siyasi məsələlərlə maraqlanmağa, səyahət etməyə, yazmağa, öyrətməyə və sevgililərinə (həm kişi, həm də qadın) sərf eləsin. Sartr və Bovuar həmişə bir-birlərinin əsərlərini oxuyurdular. Müzakirələr qızışdıqca onların bir-birlərinə təsiri də artırdı, xüsusilə də Sartrın "[[Varlıq və Yoxluq|Varlıq və Heçlik]]", Bovuarın isə "O Qalmağa Gəldi" kimi ekzistensalist əsərlərində bu özünü göstərirdi.Buna baxmayaraq, Bovuarın əsərlərinin son tədqiqatı göstərir ki, onun əsərləri Hegel və Leybnist də daxil olmaqla Sartra nisbətən daha çox təsiri özündə cəmləşdirir. == Pedaqoji fəaliyyəti və azyaşlı tələbələrlə seksual əlaqələri == O öz karyerasına 1931-ci ildə Marseldə orta məktəb müəllimi kimi başladı və Ruanda yerləşən Lusi Pyer Korney litseyinə köçdü. Bovuar yaşı az olan gənc qız sevgililərinin sayı ilə tanınırdı və məktəb müəllimi kimi işləyərkən münasibətə təhrik etdiyi adamlarla münasibətinin xarakteri bioqrafik mübahisələrə gətirib çıxarırdı. Bir vaxt onun tələbəsi olmuş Biyanka Lamblin (əsl adı Biyanka Biyenenfeld) özünün "Bir Cavan Qızın Xatirələri" kitabında yazırdı ki, o yeniyetmə olarkən otuz yaşlarında olan müəllimi Simon De Bovuar tərəfindən cinsi istismar olunurdu. 1943-cü ildə Bovuar 17 yaşlı lisey şagirdi Natali Sorokini yoldan çıxartmaqda ittiham olunaraq müəllimlik vəzifəsindın uzaqlaşdırıldı. == ''O Qalmağa Gəldi'' == Bovuar "O Qalmağa Gəldi" adlı ilk romanını 1943-cü ildə yazdı. Bu özünün və Sartrın Olqa Kosakieviç və Vanda Kosakieviçlə olan seksual münasibətlərinin bədiiləşdirilmiş xronikası idi. Olqa 30-cu illərin əvvəllərində Bovuarın Ruandakı orta məktəbdə dərs keçdiyi tələbələrdən biri idi. Olqa onun xoşuna gəlirdi. Sartr Olqanın arxasınca düşmüşdü, amma Olqa onu rədd elədi və bunun əvəzində isə Sartr Olqanın bacısı Vanda ilə münasibətə başladı. Sartr ölümünə qədər Vandanı maddi cəhətdən təmin etdi. O Olqanı da bir neçə il təmin etdi, o vaxta qədər ki, Olqa Bovuarın sevgilisi Jak Loran Bas ilə evləndi. II Dünya Müharibəsi başlamazdan əvvəl yazdığı romanında Olqa və Vanda ilə olan mürəkkəb seksual əlaqələrindən bir obraz yaratdı. Bovuarın və Sartrın bədiiləşdirilmiş versiyalarının gənc bir qadınla üçlü münasibətləri var idi. Roman həmçinin də Bovuar və Sartrın mürəkkəb münasibətlərini, və bu üçlü əlaqələrin onların münasibətlərinə necə təsir etdiyini araşdırır. == Ekzistensialist Etika == 1944-cü ildə Bovuar ekzistensialist etikanın müzakirəsinə həsr olunmuş "[[Pirr və Sinea]]" adlı ilk fəlsəfi essesini yazdı. O, ekzistensializm haqqda tədqiqatını ikinci essesi olan "İkili Etika" (1974) essesi ilə davam etdirdi bu da Fransız ekzistensializminə ən yaxşı giriş idi. Onun sadədilliliyi Sartrın Varlıq və Heçlik əsərinin çətin dərk olunan xarakteri ilə müqayisədə çox başa düşülən idi. Essedə Bovuar Sartrın Varlıq və Heçlik kimi əsəri də daxil olmaqla bir çox ekzistensialist əsərlərdə ortaya çıxan bəzi ziddiyətlərə aydınlıq gətirib. İkili Etikada isə Bovuar şəraitin yaratdığı məcburiyyətlə mütləq azadlığın ekzistensialist dilemmasını qarşı-qarşıya qoyur. == "''Müasir Dövr''" == II Dünya Müharibəsinin sonlarında Bovuar Və Sartr, Moris Merlo Ponti və başqaları ilə birgə əsasını qoyduğu Müasir Dövr siyasi jurnalını redaktə etdi. Bovuar Müasir Dövr jurnalından öz işinə şərait yaratmaq və öz ideyalarını kiçik miqyasda esse və kitab halında çap etməzdən əvvəl burda yoxlamaq üçün istifadə edirdi. Bovuar dünyasını dəyişdiyi günə qədər bu jurnalın redaktoru olaraq qaldı. == Cinsəllik, ekzistensial feminizm və "İkinci Cins" == "İkinci cins" əsərinin fəsilləri ilk olaraq 1949-cu ilin iyun ayında "Müasir dövr" jurnalında çap olundu. İkinci cild bir neçə ay sonra ilk dəfə Fransada işıq üzü gördü. Nəşriyyatçı Alfred Knofun arvadı Blanç Knofun köməyi ilə Hovard Parşley tərəfində tez bir zamanda tərcümə edildiyinə görə bu əsər də "İkinci Cins" kimi Amerikada çox tez çap olundu. Çünki, Parşleyin Fransız dili ilə bir qədər tanışlığı var idi və fəlsəfədən isə minimal bilyə malik idi (Smit Kollecində biologiya üzrə professor idi), buna görə də Bovuarın əsas nə demək istədiyini təhrif edərək onun kitabını yarımçıq tərcümə etmiş və ya bəzi başa düşədiyi yerlərini kəsmişdi. Ekzistensialist alimlərin cəhdlərinə baxmayaraq llərlə Knof imkan vermedi ki, Bovuarın əsəri yenidən daha dəqiq tərcümə edilsin. Yalnız 2009-cu ildə, əsərin orjinalının çapa buraxılmasının 60-cı ildönümündə əsərin ikinci tərcüməsi edildi. Konstans Borde və Şeila Malovani Şevalye orjinal əsərin üçüncüsünü bərpa edərək ilk dəfə əsərin bütöv tərcüməsini hazırladılar. İkinci Cins əsərinin uzun sürən ikinci tərcüməsi İkinci Cins əsərinin “ Qadın: Mif və Reallıq” fəslində Bovuar sübut etmişdi ki, kişilər onların ətrafında saxta “sirrli” aura yaratmaqla qadınları cəmiyyətdə “Başqa” olmağa məcbur edir. O sübut eledi ki, kişilər qadınları və onların problemlərini başa düşməyəndə, və ya onlara kömək etməyəndə, bundan bir bəhanə kimi istifadə edir və bu streotipləşmə cəmiyyətdə ən yüksək iyerarxik qrupdan ən aşağı iyerarxik qrupa qədər ozünü göstərir. O yazmışdı ki, bu həmçinin irq, sinif, və din kimi digər oxşar kateqoriyalar əsasında baş verir. Ancaq o deyirdi ki, bundan böyük həqiqət yoxdur ki, qadınları streotipləşdirən kişilər bundan cəmiyyəti patriarxalliğa doğru aparmaqda bir bəhanə kimi istifadə edir. Fransada çap olunan İkinci Cins, mənəvi inqilaba səsləyən feminist ekzistensizalizmi özündə əks etdirirdi. Bir ekzistensialist kimi Bovuar mövcudluğun öncəki mahiyyətinə inanırdı; yəni nəticə eibarı ilə kimsə qadın doğulmaya bilər, amma qadına çevrilə bilər. Onun analizi Hegelin “Başqa”-sının konsepsiyasını özündə cəmləşdirirdi. Bu Başqadakı nümunə kimi göstərilən Qadının sosial quruluşunu Bovuar qadın əsarətinin əsası kimi müəyyən etmişdir. Bovuar sübut elədi ki, qadınlar tarixən ağılslz və qeyri normal hesab olunub. O deyirdi ki, qadınlara qarşı bu fikir onların yüksək dərk etmə qabiliyyəti ilə məhdudlaşır ki, buna görə də onlar normallıqdan kənarda dayanırlar və adətən “normallığa” daha çox üstün gələn yad bir adam olurlar. O inanırdı ki, feminizmə görə irəli getmək üçün bu fikir aradan götürülməlidir. Bovuar bu fikrin üstündə dayanırdı ki, qadınlar da kişilər kimi seçim etmək bacarığına malikdilər və buna görə də kiməsə və ya nəyəsə görə məsuliyyət daşımğı bir kənara ataraq tabelilikdən çıxıb özlərini daha da göylərə qaldıra bilərlər. İkinci Cins əsərinin yeni tərcüməsi İren Qammelin Yer kürəsi və Poçt rezesiyasında yazdığı kimi ingilis dilində olan bütöv mətnə keçiddir: “bu yeni tərcümənin tək böyük üstünlüyü Bovuarın ekzistensialist dilini başqa yerə köçürmək üçün tərcüməçilərin bacarığı nəticəsində ərsəyə gələn təcümənin bütövlülyündədir ki , bu da oxucularda ele bir hiss yaradır kİ, sanki Bovuar Hegel, Marks, və başqalarına etiraz edir. == "''Mandarinlər''" == 1954-cü ildə nəşr olunan Mandarinlər II Dünya Müharibəsi bitdikdən sonrakı dövrə aiddi və bu əsər Bovuara ən yüksək ədəbiyyat mükafatı olan Pri Konkur mükafatını qazandırdı. Bu kitab kitabını həsr etdiyi amerikan yazıçısı Nelson Alqrenlə əlaqələri də daxil olmaqla, Sartr və Bovuarın yaxın ətrafındakı dostlarının və filosofların şəxsi həyatına aid idi. Həm Mandarinlər əsərində, həm də Bovuar ın avtobioqrafiyalarında Bovuarın onların cinsi həyatını təsvir etməsi Alqreni biyabır etmişdi. Bovuarın əsərinin amerikan tərcüməsinin tənqidi zamanı Alqren bu biyabırçilığa kəskin cavab vermişdi. Bovuarın Alqrenə yazdığı sevgi məktubları da daxil olmaqla Bovuarın həyatında baş verənlər haqqda bir çox material ölümündən sonra ictimaiyyətə çatdırıldı. = Sonrakı illər = Antoniyo Nunes Himenes, Bovuar, Sartr və Çe Qevara 1960-cı ildə, Kubada Bovuar Amerika Birləşmiş Ştatlarına və Çinə səyahətləri haqqda məşhur səyahət gündəlikləri yazmışdı və öz esse və bədii hekayələrini ən əsas 1950-1960-cı illərdə çap etdirmişdi. O, Məhv olmuş Qadın hekayəsi də daxil olmaqla qısa hekayələrdən ibarət olan bir neçə cild də nəşr etdirmişdi. 1980-ci ildə Bovuar Ruhun Məqamı Birinci Gəlir adlı hekayələr toplusunu çap etdirdi ki, bu da erkən dövrlərdə qadınların vacibliyindən bəhs edən hekayələr toplusu idi. Bu hekayələr O Qalmağa Gəldi romanından xeyli əvvəl yazılsa da, Bovuar onu nəşr etdirməyə yararlı bilmirdi. Yalniz 40 il sonra işıq üzü gördü. Sartr və Merlo-Pontinin arasında uzunsürı müddət ədavət var idi. Bovuar Sartrın tərəfində dayandı və Merlo Ponti ilə danışıqlara girərək aradakı münaqişəni dayandırdı. Son illərdə Bovuar jurnalın redaksiya görüşlərini öz mənzilində toplayırdı və jurnala Sartrdan daha çox dəstək olurdu, və tez-tez Sartrı məcbur edirdi ki, öz fikirlərini təklif etsin. Bovuar həmçinin də Çalışqan Qızın Memuarı, Həyatın Əsası, Çətin Zamanlar, Hamısı Deyilib və Edilib adlı yazılarından ibarət olan dörd cildlik avtobioqrafiya yazmışdır. 1970-ci illərdə Bovuar Fransa qadınlarının azadlıq hərəkatında böyük aktivlik göstərdi. O, Fransada qeyri-qanuni hesab olunan qadınların abort etməsi barədə qanuna qarşı çıxan qadınların imzaladığı 1971ci ildəki 343-cü Manifestinə imza atdı. Bəziləri razılaşmırdi ki, Bovuar da daxil olmaqla qadınların çoxu abort etdirməyib, ancaq bu məsələ məxfi olduğundan heç kəsin bundan xəbəri ola bilməzdi. Imza atanlar arasında Katrin Denöv, Delfin Seyriq və Bovuarın bacısı Papeta da var idi. 1974-cü ildə abort Fransada qanuniləşdirildi. 1970-ci ildə yazdığı Qocalığın Gəlişi adlı uzun essesi, 60 yaşına qədər dünyadan getməyən insanların tənəzzül və tənhalığı barədə nadir intellektual meditasiya nümunəsədir. Təxminən 1976-cı ildə, Bovuar və Silve Lö Bon Amerikanın Nyu York şəhərinə Keyt Milletgilə səfər etdi. [26] Sartrın ölümündən sonra Bovuar Sartrın ona yazdığı məktubları redaktə edərək nəşr etdirdi. Bovuarın ölümündən sonra isə Sartrın övladlığa götürdüyü qızı və ədəbi varisi Arlete Elkem Sartın məktublarının çoxunu redaktə olunmadan nəşr etdirilməsinə icazə vermədi. Bir qədər ixtisarlar olsa da bugün Sartrın məktubları Bovuarın redaktəsindən sonra oxunmağa yararlıdır. Bovuarın övladlığa götürdüyü qızı və ədəbi varisi Silve Lö Bon Elkemdən fərqli olaraq Bovuarın həm Sartra, həm də Alqrenə yazdığı məktubları nəşr etdirdi. == Ölümü, təltifləri və irsi == Bovuar və Sartr Monparnas qəbirstanlığında dəfn olundu. Bovuar 78 yaşında, Parisdə sətəlcəmdən dünyasını dəyişdi.[27] O, Parisdə Monparnas qəbirstanlığında, Sartrın qəbrinin yanında dəfn olundu. Ölümündən sonra Bovuarın şöhrəti artdi. Xüsusilə də akademiyada onu feminizmin anası hesab edirdilər. Əksəriyyəti onu böyük fransız mütəfəkkiri və ekzistensialist filosofu hesab edirdi. Hal-hazırki müzakirələr Bovuar və Sartrın bir-birlərinə təsirini araşdırır. Həmçinin də Sartrın şah əsəri olan Varlıq və Heçlik əsərində də Bovuarin təsiri olduğu güman olunur. Bəzi alimlər aşkar edib ki, Bovuarın ilk fəlsəfi essələrinin və elmi əsərlərinin Sartrın sonrakı fikirlərinə təsiri olub. O Marqaret Simon və Şelli Skolt da daxil olmaqla nüfuzlu yerli və xarici filosoflar tərəfindən tədqiq olunub. Bovuarın həyatından ruhlanan çoxsaylı bioqrafiyalar da yazilib. 2006-ci ildə, Paris şəhərində Diyetmar Feixtinqerin memarlığı ilə Sena çayının üzərində körpü piyadalar üçün salındı ki, bu körpüyə də Bovuarın şərəfinə Simon-de –Bovuar adını qoydular. = Əsərləri = * [[O Qalmağa Gəldi]] (L'Invitée) (1943) * [[Pirus və Sinea]] (1944) (Pyrrhus et Cinéas) * [[Başqalarının Qanı]] (Le Sang des autres) (1945) * [[Kim öləcək?]] (1945) * [[Bütün Kişilər Ölümlüdür]] (Tous les hommes sont mortels) (1946) * [[İkili Etika]] (Pour une morale de l'ambiguïté) (1947) * [[Ikinci Cins]] (Le Deuxième Sexe) (1949) * [[Amerika günbəgün]] (L'Amérique au jour le jour) (1954) * [[Mandarinlər]] (1954) * [[Biz Sadı yandırmalıyıq?]] (1955) * [[Uzun Mart]] (1957) * [[Çalışqan Qızın Memuarı]] (1960) * [[Həyatın Əsası]] (1963) * [[Şəraitin Gücü]] (1963) * [[Ən Asan Ölüm]] (1964) * [[Bədii şəkillər]] (1966) * [[Məhv olmuş Qadın]] (1967) * [[Qocalığın Gəlişi]] (1970) * [[Hamısı Deyilib və Edilib]] (1972) * [[Ruh Məqamı Birinci Gəlir]] (1979) * [[Sartra Əlvida]] (1981) * [[Sartra Məktublar]] (1990) * [[Nelson Alqrenə Məktublar]] (1998) == Tərcümələri == Patrik Obreyn roman ustası kimi kommersiyal nailiyyət əldə etməzdən əvvəl Bovuarın ingiliscə əsas tərcüməçisi idi. Fəlsəfi yazıları (Urbana: 2004-cü il, [[İllinoys|İllionis]] Press Universiteti, Marqarit Simon tərəfindən redaktə olunub) ilk dəfə ingilis dilinə tərcümə olunan seçilmiş esseləri özündə cəmləşdirir. Bunların arasında Pirus və Sinea, O Qalmağa Gəldi romanından ilk nəşr olunmamış iki fəsil və İkili Etikanın təqdimatı var idi. == Mükafatlar == * Pri Konkur * Yerusəlim Mükafatı, 1954 * Avropa Ədəbiyyatı üçün Avstriya Dövlət Mükafatı, 1978 == İstinadlar == {{reflist}} {{Sonninq mükafatı}} {{Xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Fransa filosofları]] [[Kateqoriya:Marksistlər]] [[Kateqoriya:Fransa yazıçıları]] [[Kateqoriya:Biseksual yazıçılar]] [[Kateqoriya:Fransada LGBT şəxslər]] [[Kateqoriya:Ontoloqlar]] [[Kateqoriya:Metafiziklər]] [[Kateqoriya:Epistemoloqlar]] [[Kateqoriya:Ateist filosoflar]] ny6uro4un8ilphz7w4by1ck7io3kdoj 0 306963 6547924 6248681 2022-07-25T09:33:48Z Hatselate 247044 wikitext text/x-wiki {{Kitab | Adı = Martin İden | Orijinal adı = {{Dil-en|Martin Eden}} | Şəkil = | Şəkil ölçüsü = | İmza = | Müəllif = [[Cek London]] | Janr = Dram | Dil = [[İngilis dili]] | Ölkə = {{ABŞ}} | Orijinalın nəşri = [[Makmillan nəşriyyatı|Makmillan]] ([[1909]]) | Tərcüməçi = İslam İbrahimov | Rəssam = | Tərtibat = | Seriya = | Nəşriyyat = [[Qanun nəşriyyatı|"Qanun" nəşriyyatı]] | Nəşr = [[2012]] | Səhifə = 464 | Növ = kitab | Tiraj = | Əvvəlki = | Sonrakı = | isbn = ISBN 978-9952-26-289-6 | Lib = }} '''"Martin İden"''' - [[Cek London]] tərəfindən dram janrında yazılmış roman. İlk dəfə [[1908]] və [[1909]]-cu illərdə jurnalda çap edildi <ref>[http://www.ochcom.org/timeline/ Oregon Timeline]</ref>, daha sonra isə elə 1909-cu ildə də tək bir kitab halında çap edildi<ref>[http://www.jacklondons.net/writings/MartinEden/toc.html Martin İden]</ref>. == Məzmun == Kasıb təbəqənin nümayəndəsi olan 21 yaşlı Martin İden, işçi, matros olur. O bir gün Artura sataşan avaralarla dalaşıb, onları yaxşıca əzişdirir. Bunun müqabilində, Artur ona təşəkkür etmək üçün evlərinə nahara çağırır. Artur Martinin yaşında olan yüksək təbəqənin, burjua ailəsinin üzvüdür. Martin onlara qonaq gələrkən yüksək təbəqənin adamlarına, onların savadlarına heyran qalır. Elə burada da Arturun bacısı Rufu görür və onu sevir. Ruf yarıtəhsilli Martinə ingilis dilində gözəl danışmağı öyrədir, onda ədəbiyyata maraq oyadır. Martin öyrənir ki, jurnallar yazıçılara onların əməyi müqabilində yaxşı qonorar verir. Ona görə də qəti qərara gəlir ki, yazıçı olsun və öz sevgilisinə layiq olan təbəqənin adamları sırasına qatılsın. == Həmçinin bax == * [[Cek London]] * [[İstifadəçi:Hatselate/XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == *{{cite web|url=http://www.pdfyukle.com/2015/04/martin-iden-cek-london-kitabi-yukle.html|title= Martin İden. Cek London|author=|date=|work=|language={{az}}}} (yüklə) * [https://www.youtube.com/watch?v=qrf-wUNSI_U Oxumağa dəyər - Cek London. Martin İden] [[Kateqoriya:Cek Londonun romanları]] [[Kateqoriya:1909-cu ildə yarananlar]] [[Kateqoriya:Yazıçılar haqqında romanlar]] i1wx1nsuj044ik2kfmrxo6msyttpb7q 0 310806 6548152 6016905 2022-07-25T11:54:11Z 185.43.191.14 wikitext text/x-wiki {{Monarxiya}} '''Xaqanlıq''' - erkən orta əsrlərdə [[türkdilli xalqlar]] da ictimai-siyasi birlik. [[Xaqan]] idarə edirdi (adı da buradandır). [[Monqol imperiyası|Monqol]], [[Avar xaqanlığı|Avar]], [[Avropa Hun imperiyası|Hun]], [[Türk xaqanlığı|Türk]] xaqanlıqları məşhur olmuşlar . {{Tarix-qaralama}} [[Kateqoriya:Birliklər]] phnka8ot5evrpbzsbujga50fw5eh7iz 0 311028 6547607 6544094 2022-07-24T21:39:28Z CommonsDelinker 366 [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] tərəfindən [[Image:Khalifa_Sultan_and_Abbas_II_part_2.jpg]] faylı [[Image:Shah_Abbas_II_and_a_minister,_I'timad_al-Daulah,_seated_in_discussion._Probably_Delhi,_after_Safavid_Persian_originals,_19th_Century wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi |adı = Xəlifə sultan əl-Hüseyni |şəkil = Shah Abbas II and a minister, I'timad al-Daulah, seated in discussion. Probably Delhi, after Safavid Persian originals, 19th Century (cropped).jpg |şəklin izahı = 19-cu əsrə aid Dehli rəsmi olan Səfəvilərin baş vəziri (solda), çox güman ki, Xəlifə sultan və II Şah Abbas (sağda). |şəklin ölçüsü = 250px |titul = [[Səfəvilərin vəzirləri|Səfəvi imperiyasının baş vəziri]] |bayraq = Lion and Sun Emblem of Persia.svg |bayraq2 = Safavid Flag.svg |dövr əvvəl = [[1623]]/[[1624]] |dövr son = [[1632]] |sələfi = [[Salman xan Ustaclı]] |xələfi = [[Mirzə Talıb xan]] |doğum tarixi = 1592/1593 |doğum yeri = [[İsfahan]] (əslən [[Amül]]) |vəfat tarixi = 5 mart 1654 |vəfat yeri = [[Behşəhr|Əşrəf]], [[Mazandaran ostanı|Mazandaran]] |həyat yoldaşı = Xanağa bəyim |atası = Mirzə Rəfi əd-Din Məhəmməd |anası = Adı açıqlanmayan Mərəşi zadəgan qadın |bayraq_2 = Safavid Flag.svg |bayraq2_2 = Lion and Sun Emblem of Persia.svg |dövr əvvəl_2 = [[1645]] |dövr son_2 = [[1654]] |sələfi_2 = [[Sarı Tağı]] |xələfi_2 = [[Məhəmməd bəy Təbrizi]] |vikianbar = }} '''Xəlifə sultan əl-Hüseyni''' ({{DVTY}}) — [[Səfəvilər]] dövründə [[vəzir]], sonra baş vəzir ([[1645]]-[[1648]]). == Həyatı == Əsl adı Seyid Əlaəddin ibn Mir Rəfiəddin Məhəmməd bin Mir Şücaəddin Hüseynidir. Xəlifə sultan kimi tanınırdı. Xəlifə sultan [[Təbriz]] şəhərində anadan olmuşdu. [[Seyid]] əsillidir. Onlara Mərəşiyyə seyidləri deyirdilər. I Şah Abbas Səfəvinin anası tərəfdən qohumu idi. [[I Şah Abbas Səfəvi]]nin vaxtında [[vəzir]] idi. Şah Səfi hakimiyyətə gəldikdən sonra [[1632]]-ci ildə onu həmin vəzifədən kənarlaşdırdı. Onun yerinə Mirzə Əbutalib xan Ordubadi təyin olundu. [[I Şah Abbas|I Şah Abbas Səfəvinin]] vaxtında adi vəzir olan Xəlifə sultan [[1645]]-ci ildə, [[II Şah Abbas Səfəvi]] tərəfindən vəziri-əzəm vəzifəsinə yüksəldi.<ref>Məhəmməd Tahir Nəsrabadi, Təzkireyi-Nəsrabadi, Tehran, 1317, səh.15-16.</ref> Gürcü müəllifi Parsadan Qorqicanidze yazır: "Qorçubaşı Canı xan etimadəddövlə Mirzə Tağını öldürdü. Onun ölümünün səkkizinci günündə etimadəddövlə vəzifəsini Xəlifə sultana verdilər.<ref>Парсадан Горгиджанидзе, История Грузии, Тбилиси, «Мецниереба», 1990, ст.105-106.</ref> [[II Şah Abbas|II Şah Abbas Səfəvinin]] hakimiyyətinin ilk illərindəki daxili çəkişmələr dövləti zəiflətmiş və onun fəal xarici siyasət aparmaq imkanlarını məhdudlaşdırmışdı. Xəlifə sultan əl-Hüseyni [[1653]]-cü ildə [[Mazandaran]]da vəfat etdi. == Həmçinin bax == *[[İranın baş nazirləri]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Təbrizdə doğulanlar]] [[Kateqoriya:Hüseynilər]] [[Kateqoriya:Mərəşilər]] [[Kateqoriya:Səfəvi vəzirləri]] [[Kateqoriya:Səfəvi dövlətinin baş vəzirləri]] kshes47p4z4xtrx5ucit82inajre7hi 0 321989 6547482 5146401 2022-07-24T18:12:07Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{mənbə azlığı}} {{vikiləşdirmək}} {{qaralama}} {{Roma tarixi}} '''Senzor''' ({{lang-la|censor}}, ''censere'' — "qiymətləndirmə", "nəzarət") — [[Qədim Roma]]da e.ə. 443-cü ildə, əvvəl 5 il, sonralar 18 aya qədər, sonralar isə ömürlük müddətə təsis edilmiş vəzifə. Senzorlar keçmiş konsullardan seçilirdilər və heç kim vəzifəni ikinci dəfə tuta bilməzdi. == Vəzifələr == * inventarlaşdırma, siyahıyaalma; * ədəb-ərkana, davranışa nəzarət ({{lang-la|censura morum}}) və cəzalandırmaq: senatdan kənarlaşdırma ({{lang-la|senatu movere}}), rütbənin kiçildilməsi ({{lang-la|tribu movere}}) və ya alınması ({{lang-la|tribubus omnibus movere}}), bu zaman günahkar erari ({{lang-la|aerarius}}) adlandırılırdı. Senzor dəbdəbəyə qarşı edikt çıxartmağa səlahiyyətlidir; * maliyyə nəzarəti: ictimayi torpaqların satışa çıxarılmasından gələn gəlirlərə, dövlət gəlilərinə, gömrük vergilərinə, mədən gəlirlərinə, hərbi xərclərə və təchizata və s.; * ictimayi mülklərin, bina və müəssisələrin tikilməsinə və təmirinə ({{lang-la|opera publica}}) nəzarət. [[Kateqoriya:Qədim Roma]] d4hmvrqdtdu8c7yi77i3kel35o4x8ol 0 323465 6547047 6203826 2022-07-24T12:50:08Z Ji-Elle 250 +pict wikitext text/x-wiki [[File:Way of Life in Uganda 01.jpg|thumb|Təqlid ([[Uqanda]])]] '''Təqlid''' — psixologiyada başqalarının hərəkət, əməl və işlərini təkrar etmək, yamsılamaq; bu zaman [[insan]]da rəftarın yeni formaları yaranır. [[Heyvanlar]]da təqlidin ibtidai formalarına təsadüf edilir. İnsanlarda təqlid keyfiyyətcə başqadır və xüsusi ilə uşaq yaşlarında yeni davranış formalarına yiyələnməkdə mühüm rol oynayır.<ref>{{Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası|9|237|Təqlid}}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Psixologiya]] {{psixologiya-qaralama}} 0nrey1u5rlwhr3y8iukwgtcoe4n5n5s 0 326095 6548002 5045411 2022-07-25T10:26:55Z Samral 29509 wikitext text/x-wiki {{mənbə azlığı}} {{Universitet}} '''Sergey Gerasimov adına Ümumrusiya Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutu''' ({{Dil-ru|Всероссийский государственный институт кинематографии имени С.А.Герасимова}}) — [[SSRİ]]-də yeganə kinometaqrafiya təhsili verən ali məktəb, dünyada bu sahə üzrə ən köhnə universitetdir. 1919-cu ildə [[Vladimir Qardin]] tərəfindən qurulub, [[Moskva]] şəhərində yerləşir. İnstitutda dərs demiş seçmə insanlar arasında Sergey Eyzenşteyn, Vsevolod Pudovkin və Aleksey Batalov olmuşdur. 1986-cı ildə rus kino rejissoru və aktyor Sergey Gerasimovun adı verildi. 35&nbsp;mm film istehsalı metodları təhsilinə fokuslanan az sayda film məktəbindən biridir. == Əlaqədar şəxslər == ÜDKİ SRİ-nin qabaqcıl film məktəbiydi. İndiki vaxtda da dünyanın ən çox hörmət görən film universitetlərindən biridir. Məzunları arasında çoxu rus olmayan bir çox qabaqcıl rejissorlar vardır. Məktəb XX əsrin ortalarından xarici tələbə qəbul etməyə başladı. ===Məzunlar=== #Natalya Andreyçenko #Siddiq Barmak #[[Sergey Bondarçuk]] #Frantişek Daniel ''(ali məktəbə qəbul edilən ilk xarici tələbə)'' #[[Leonid Qayday]] #Otar İoseliani #Marlen Xutsiyev #[[Andrey Konçalovski]] #Vladimir Menşov #[[Nikita Mixalkov]] #Kira Muratova #Anton Nefedov #Rəşid Nuqmanov #[[Vladimir Naxabsev]] #[[Sergey Paracanov]] #Aleksandr Petrov #Yuris Podnieks #[[Eldar Ryazanov]] #[[Eldar Şengelaya]] #[[Vasili Şukşin]] #Aleksandr Sokurov #Sergey Solovyov #[[Andrey Tarkovski]] #Mixail Vartanov #Viet Linh #Konrad Volf #[[Rüstəm İbrahimbəyov]] #[[Rafiq Qəmbərov]] #[[Amin Novruzov]] #[[Yuri Varnovski]] #[[Rafiq Quliyev]] #[[Asif Qəhrəmanov]] #[[Nadir Mehdiyev]] #[[Məzahir Həşimov]] #[[Amil Məmiyev]] #[[Ayşad Səfərəliyev]] #[[Ayaz Salayev]] #[[Mahmud Tağıyev]] === Fakültə emalatxanaları === İllər boyunca bir çox qabaqcıl film adamları ÜDKİ üzvü olaraq dərs deyirdilər. #Aleksey Batalov #[[Aleksandr Dovjenko]] #[[Sergey Eyzenşteyn]] #[[Sergey Gerasimov]] #Marlen Xutsiyev #[[Vsevolod Pudovkin]] #[[Mixail Romm]] #Vadim Yusov [[Kateqoriya:1919-cu ildə yarananlar]] [[Kateqoriya:SSRİ kinematoqrafı]] [[Kateqoriya:Rusiya kinematoqrafı]] [[Kateqoriya:Rusiya universitetləri]] [[Kateqoriya:Ümumrusiya Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutu]] [[Kateqoriya:Moskvada təhsil]] h6yx8d3j4065d7nysmihl4dale1bays 0 327337 6547037 6291901 2022-07-24T12:45:07Z 95.86.144.236 /* Həyatı */ wikitext text/x-wiki {{Şəxs |adı = Səhlab Bağırov |orijinal adı = Bağırov Səhlab Əloş oğlu |şəkil = Səhlab Bağırov.jpg |şəklin ölçüsü = 210 |şəklin izahı = |digər adı = |doğum tarixi = 1963 |doğum yeri = [[Naxçıvan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = |uşağı = 4 uşaq |dini = |ixtisası = |təhsili = |fəaliyyəti = |fəaliyyət illəri = |tanınır = |mükafatları = {{"Azərbaycan Bayrağı" ordeni}}{{3-cü dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}}{{"İgidliyə görə" medalı}} |imzası = |imzanın ölçüsü = |imzanın izahı = |saytı = |vikianbar = }} '''Səhlab Bağırov''' — Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyi Əlahiddə Çevik Polis Alayının komandiri, polis general-mayoru ==Həyatı== Bağırov Səhlab Əloş oğlu 1963-cü ildə [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1988-ci ildə Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi İnstitutunu, 1999-cu ildə isə DİN-in Polis Akademiyasını bitirmişdir. 1994-cü ildən daxili işlər orqanlarında müxtəlif məsul vəzifələrdə xidmət etmişdir. Nərimanov Rayon Polis İdarəsinin, Baş Cinayət Axtarış İdarəsinin, Baş İctimai Təhlükəsizlik İdarəsinin rəis müavini, DİN-ə bilavasitə tabe olan Çevik Polis Alayının komandiri, 2011-2019-cu illərdə isə Bakı şəhər Baş Polis İdarəsinin rəis müavini vəzifələrində çalışmışdır. 2019-cu ilin yanvar ayından AR Daxili İşlər Nazirliyi Əlahiddə Çevik Polis Alayının komandiri vəzifəsində çalışır. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1 iyul 2013-cü il tarixli Sərəncamı ilə Səhlab Bağırova "Polis general-mayoru" ali xüsusi rütbəsi verilmişdir. 2002-ci ildə «İgidliyə görə» medalı, 2011-ci ildə “Azərbaycan bayrağı” ordeni, 2015-ci ildə isə 3-cü dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni ilə təltif olunmuşdur. Ailəlidir, 4 övladı var. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Naxçıvanda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı generallar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan generalları]] t7svci0dpc44uo0usxe6fwinj2c75cr 0 328758 6548077 6012401 2022-07-25T11:15:15Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Yaponiya tarixi]] silindi; [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi |adı = Kaçura Taro |şəkil = Katsura Taro.jpg |şəklin ölçüsü = 280px |titul = [[Fayl:Standard of the Prime Minister of Japan.svg|25px|left]] [[Fayl:Emblem of the Prime Minister of Japan.svg|25px|right]][[Yaponiya Baş Nazirlərinin siyahısı|Yaponiyanın<br />11-ci Baş Naziri]] |hakimiyyət müddəti = [[21 dekabr]] [[1912]] – [[20 fevral]] [[1913]] |doğum tarixi = 4.1.1848 |vəfat tarixi = 10.10.1913 |vikianbar = }} '''Kaçura Taro''' (1848-1913) — Yaponiyanın İmperator ordusunun generalı, siyasi xadim, Yaponiyanın 11-ci baş naziri. == Həyatı == Samuray sinfinə mənsub olan K.Taro [[1848]]-ci il yanvarın 4-də dünyaya gəlib. [[1868]]-ci il çevrilişi zamanı imperatorun tərəfində durdu və Kiotoda onun sarayını müdafiə etdi. Sonra isə Yaponiyanın şimalında syoqunluğun tərəfdarları ilə müharibədə iştirak etdi. [[1870]]-[[1873]]-cü illərdə [[Berlin]]də hərbi məktəbdə təhsil alıb. 1875-1878-ci illərdə Yaponiyanın Berlində hərbi attaşesi vəzifəsini icra edib. 1894-1895-ci illər Yapon-Çin müharibəsində fərqlənib və 1898-ci ildə müdafiə naziri təyin edilir. 1900-cü ildə qraf İto Xirobuminin hökuməti təşkil olunan zaman K.Taro vəzifəsindən gedir. 1901-ci ildə İtonun istefasından sonra isə yeni hökumət qurdu. K.Taro [[1913]]-cü il oktyabrın 10-da dünyasını dəyişib. == İstinadlar == == Həmçinin bax == == Xarici keçidlər == [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] [[Kateqoriya:Yaponiya baş nazirləri]] [[Kateqoriya:Tokioda vəfat edənlər]] [[Kateqoriya:Yaponiya sərkərdələri]] h1i8vci3tsagcuqp8z10ywbyf92b39f 0 329543 6548103 6413097 2022-07-25T11:24:47Z 134.19.214.146 /* T */ wikitext text/x-wiki {{ABC}} == 1-9 == # 4-cü Aşırım – Novruzov qardaşları # 5-ci Aşırım – akad. Mustafa bəy Topcubaşov # 6-cı Aşırım – Xan Şuşinski # 7-ci Aşırım – Mağazinni – Osipyan – S.Rüstəm # 8-ci Aşırım – Stanislavski – Şərq xalqları – Lenin – [[Azadlıq prospekti (Bakı)|Azadlıq]] # 9-cu Aşırım – Solntsev – akad. Mirəli Qaşqay # 10-cu Aşırım – Fabritsius – Ceyhun bəy Hacıbəyli # 1-ci Dağlıq – Hənifə Ələsgərov # 2-ci Dağlıq – Mendeleyev – Qulu Quluyev # 3-cü və 4-cü Dağlıq – akad. Mirqasımov # 5-ci Dağlıq – Mirzoyan – Feyzulla Qasımzadə # 6-cı Dağlıq – Abbas Səhhət # 7-ci Dağlıq – Leninqrad pr. – 1) Fətəli xan Xoyski, 2) Nəsib bəy Yusifbəyli # 8-ci Dağlıq – Kasparov – Möhsün Sənani # 9-cu Dağlıq – İnqilab - Akad. Həsən Əliyev # 10-cu Dağlıq – Sabit Rəhman # 11-ci Dağlıq – Məsud Əlizadə # 12-ci Dağlıq – Yusif Vəzir Cəmənzəminli # 13-cü Dağlıq – Oqtay Kərimov # 14-cü Dağlıq – Teymur Əliyev - Məmməd Araz # 15-ci Dağlıq – Əbdülvahab Salamzadə # 9 yanvar – Xaqani == A == # Ağ şəhər pr. – Fəhlə prospekti – Nobel prospekti – 8 Noyabr # 1) Ağamalıoğlu – Müqtədir – Səid Rüstəmov # 2) Ağamalıoğlu – Rostropoviçlər # Axundov Əsədulla – Mehdi Mehdizadə # II Aleksandr sahili — Petrovski nab. — Sahil (Naberejnı) — Stalin prospekti — [[Neftçilər prospekti]] # Anaşkin – Ülvi Bünyadzadə # Armyanski – Qorki – Mirzə İbrahimov # Aşağı Çəmbərəkənd – Saraykin – BMT-nin 50 illiyi # Aşağı Dağlıq – Zülfü Adıgözəlov # Aşağı Məzarlıq – Park – Mehdi Hüseyn # Aşağı Priyut – Kamo – Süleyman Rəhimov # Aşağı Təzəpir – Mirzə Fətəli # (Azad) Azərbaycan qadını – Mirzəağa Əliyev # Aziatski – Montin – Əlövsət Quliyev == B == # Balaxana şosesi – Moskva pr. – Xətai pr. # Balaxana – Basin – Füzuli # Baryatinski – Fioletov– Əbdülkərim Əlizadə # Bazarnaya – Hüsü Hacıyev – Azərbaycan prospekti # Beqlyarovski//Bəylərovski – Firdovsi # Beloqorodski pr. – Ağ şəhər pr.-ə bax # Bir may – 1) Dilarə Əliyeva, 2) Çingiz Mustafayev # Birja – Azadlıq – Üzeyir bəy Hacıbəyli # Bolşoy Bulvarnı – Böyük Bulvar-a bax İrəvan – Vaqif # Bolşoy Krepostnoy – Böyük Qala-ya bax # Bolşoy Minaretski – Böyük Minarə-yə bax # Bolşaya Morskaya – Böyük Dəniz-ə bax # Bolşoy Salyanski – Böyük Salyan-a bax # Bondarnı – Dimitrov – Şəmsi Bədəlbəyli # Böyük Bulvar – İrəvan – Vaqif # (Böyük) Çəmbərəkənd – Çəmbərəkənd-ə bax # Böyük Dəniz – Kirov – Bülbül # Böyük Qala – adı dəyişilməyib # Böyük Minarə – Asəf Zeynallı # Böyük Salyan – Mikayıl Müşfiq # Budaqov – Kaspiyski – Leytenant Şmidt – [[Rəşid Behbudov küçəsi (Bakı)|Rəşid Behbudov küçəsi]]<ref name="window2baku.com" /> # Buxara – Gertsen – Vəli Məmmədov # Buxarski – Buxara-ya bax Gertsen – Vəli Məmmədov # Buynak – Şeyx Şamil == C == # Camaşırxana – 1) Qoqol, 2) Mərdanov qardaşları == Ç == [[Fayl:Building of 126 Mirza Agha Aliyev Street.jpg|thumbnail|Mirzəağa Əliyev küçəsi]] # Çaparidze – Məhəmmədəmin Rəsulzadə # Çadrovı – Azad Azərbaycan qadını – Mirzəağa Əliyev # Çəmbərəkənd – Lermontov # Çiçerin – Yusif bəy İbrahimli # Çkalov – Niyazi – Şövkət Ələkbərova == D == # Dar kücə – Poçtovaya – Ostrovski – Süleyman Tağızadə # Darvin – Bəhruz Nuriyev # Dekabristlər – Dağlı Yunis # Dəvəçi – Sereteli # Dimitrov – Şəmsi Bədəlbəyli # Diviçinski – Dəvəçi-yə bax # Dobrolyubov – İzzət Həmidov # Doktor – Adil Babayev # Dvortsovı – Müslüm Maqomayev # Dzerjinski – Əhməd bəy Ağaoğlu == E == # Engels – Məhəmmədyusif Cəfərov – Cəfərov qardaşları # S.Əfəndiyev – Vladislav Plotnikov # Əli Bayramov – Təbriz Xəlil Rza oğlu # Əyri kücə – Kolomiytsev – ? # Əzizbəyov – İslam Səfərli == F == # Fabritsius – Ceyhun bəy Hacıbəyli # Fioletov – Əbdülkərim Əlizadə # Füzuli – Nizami == G == # Gertsen – Vəli Məmmədov # Georgiyev – Cəlil Məhəmmədquluzadə # Gimnaziçeski – Tolstoy # Haşımov meydanı – Gənclər meydanı == X == # Xosrov Ruzbex - Balababa Məcidov (2-ci paralellniy) == İ == # İskra – Əli bəy Hüseynzadə # İrəvan – Vaqif == K == # Kaqanoviç – Əliheydər Qarayev – Əhməd Cavad # Kamenisti – Şors – Bəşir Səfəroğlu # Kamo – Süleyman Rəhimov # Karantin – Pioner – Həzi Aslanov # Kasparov – Möhsün Sənani # Ketsxoveli – akad. Şamil Əzizbəyov # Kirpiçni – Kərpiç # Kladbişenski – Məzarlıq-a bax # Knunyants kecidi – Natəvan döngəsi # Kolodezni – Ağamalıoğlu – Rostropoviçlər # Kolomiytsev – ? # Kolyubakin – Yefim Saratovets – Nigar Rəfibəyli # Karqanov – Rəsul Rza # 3-cü Köndələn – Qafur Məmmədov # Krasnı – Qırmızı əsgər-ə bax # Krasnı Asker– Qırmızı əsgər-ə bax # Krasnoarmeyski – Qırmızı əsgər-ə bax # Krasnokrestovski – Buynak – Şeyx Şamil # Krasnovodski – Səməd Vurğun # Krayni krivoy – akad. Abdulla Qarayev # Krivoy – Əyri kücə-yə bax # Krupskaya – Əlimərdan bəy Topçubaşov # Kubinski – Qubanov<ref name="Стройиздат">[[Şamil Fətullayev|Ш.С.Фатуллаев]], "Градостроительство Баку ХIХ – начала ХХ веков", Ленингра́д, "Стройиздат", 1978. ст.214-215</ref> – Zivər Bəy Əhmədbəyov == Q == # Qabışev – İ.İsmayılov # Qaqarin – Afiyəddin Cəlilov # Qamaleya – Fuad İbrahimbəyov # 1-ci Qanlıtəpə – Sverdlov – Salatın Əsgərova # 3-cü Qanlıtəpə – M.Qasımov – Sahib Zeynalov # 4-cü Qanlıtəpə – Ruhulla Axundov # 5-ci Qanlıtəpə – S.Əfəndiyev – Vladislav Plotnikov # 6-cı Qanlıtəpə – 8 Mart – Eldar Tağızadə # 7-ci Qanlıtəpə – Dobrolyubov – İzzət Həmidov # 8-ci Qanlıtəpə – Dağıstan # 10-cu Qanlıtəpə – Hüseynqulu Sarabski # 11-ci Qanlıtəpə – Vəzirov # Qarayev Əliheydər – Əhməd Cavad # Qasım İsmayılov – Zərgərpalan # M.Qasımov – Sahib Zeynalov # Qəssabbazar – Kolyubakin – Yefim Saratovets – Nigar Rəfibəyli # Qırmızı əsgər // Qırmızı ordu// Qırmızı – Bünyad Sərdarov – Neftçi Qurban #Qorcakov – Malıgin – Hacı Zeynalabdin Tağıyev # Qorki – Mirzə İbrahimov # Quba – Qubanov – Zivər bəy Əhmədbəyov<ref name="Стройиздат" /> # Qubanov – Zivər bəy Əhmədbəyov # Qubernski (1879–1925) — Krasnopresnenski (1939–1940) — Füzuli (1925–1962) — [[Nizami küçəsi (Bakı)]] == L == # Lalayev kecidi – Knunyants kecidi – Natəvan döngəsi # Lebedinski dön. – 1-ci Çkalov dön. – Niyazi – Şövkət Ələkbərova # Lenin – Azadlıq # Leninqrad pr. – 1) Fətəli xan Xoyski, 2) Nəsib bəy Yusifbəyli # Lüksemburq Roza – Kövkəb Səfərəliyeva == M == # Mağazin – Osipyan – S.Rüstəm # Malağan – 9 yanvar – Xaqani # Malaya Morskaya – Todorski -? # Malıgin – Hacı Zeynalabdin Tağıyev # Mariinski – Korqanov – Rəsul Rza # Maştağinski – Əlibaba Dadaşov # Melnicni – H.Qurbanova # Mendeleyev – Qulu Quluyev # Menjinski – Həqiqət Rzayeva # Merkuryevski – Şaumyan – Azərbaycan - Zərifə Əliyeva # Məmmədov Bülbül – Naxçıvani # Məzarlıq – Park – Mehdi Hüseyn # Mixaylovski – Zevin – İncəsənət – Həsən Əliyev – Əziz Əliyev # Milyonnı – Darvin – Fikrət Əmirov # Milyutinski – Trotski – Myasnikov – Tərlan Əliyarbəyov # Minarət – Asəf Zeynallı # Mirzoyan – Feyzulla Qasımzadə # Molokanski – Malağan-a bax # Montin – Əlövsət Quluyev # Moskva pr. – 1) Xətai pr., 2) Moskva pr. # Q.Musabəyov – Nemət Quluyev # Musəvi – Məhəmmədsadıq Əfəndiyev # Müqtədir – Səid Rüstəmov # Myasnikov – Tərlan Əliyarbəyov == N == # Naberejni – Sahil-ə bax # Naberejni Aleksandra II – II Aleksandr sahili-nə bax # Naqornı – Dağlıq-a bax # 1) Nərimanov (1920-30-cu illərdə) – Çkalov – Niyazi – Şövkət Ələkbərova # 2) Nərimanov (1960-80-ci illərdə) – 1) [[Hüseyn Cavid prospekti (Bakı)|Hüseyn Cavid]], 2) Parlament # Nəvai – Koroğlu Rəhimov # Nikolay — Parlaman — Kommunist — [[İstiqlaliyyət küçəsi]]<ref name="window2baku.com">[http://www.window2baku.com/Streets.htm Старые наименования улиц и площадей Баку.]</ref> # Nijni Cəmbərəkəndski – Aşağı Çəmbərəkənd-ə bax # Nijni Kladbişenski – Aşağı Məzarlıq-a bax # Nijni Naqornı – Aşağı Dağlıq-a bax # Nijni Priyutski – Aşağı Priyut-a bax # Nijni Təzəpirski – Aşağı Təzəpir-ə bax # Nobel pr. – Fəhlə pr. – Nobel pr. == O == # Ofiserski – Musəvi – Məhəmmədsadıq Əfəndiyev # Olginski – Caparidze – Məhəmmədəmin Rəsulzadə # Orlovski – Ağamalıoğlu – Müqtədir – Səid Rüstəmov # Osipyan – Süleyman Rüstəm # Ostrovski – Süleyman Tağızadə == P == # 1-ci Paralel – İskra – Əli bəy Hüseynzadə # 2-ci Paralel – Bala Məcidov # 3-cü Paralel – M.Əbilov # 4-cü Paralel – Sübhi Salayev # 5-ci Paralel – Qamaleya – Fuad İbrahimbəyov # 6-cı Paralel – Bülbül Məmmədov – Naxçıvani # 7-ci Paralel – Bəsti Bağırova # Park – Mehdi Hüseyn # Pereval – Aşırım-a bax # Persidski – Poluxin – Murtuza Muxtarov # Petrovski nab. – Naberejni – Stalin pr. – Neftcilər pr. # Pioner – Həzi Aslanov # (Köhnə) Poct – Ostrovski – Süleyman Tağızadə # (St.) Poctovı – (Köhnə) Poçt-a bax # Köhnə Polis<ref>П.А.Азизбекова. Их именами названы улицы города Баку. — Издательство Академии наук Азербайджанской ССР, 1962. — С. 213. — 378 с.</ref> — Kooperativ — [[Yusif Məmmədəliyev küçəsi (Bakı)]] # Poluxin – Murtuza Muxtarov # 3-cü Poperecni – 3-cü Köndələn-ə bax # Poroxovoy – Spandaryan – Qarabağ # Pozenovski – Engels – Məhəmmədyusif Cəfərov – Cəfərov qardaşları # Pracecni – Camaşırxana-ya bax # Proletar – Vidadi == R == # 1-ci Razyezdnoy – M.Qədirli # 2-ci Razyezdnoy – Dekabristlər – Dağlı Yunis # Rıleyev – Ə.Əlizadə == S == # Sadovı – Nərimanov – Çkalov – Niyazi – Şövkət Ələkbərova # Sahil (Naberejni) – Stalin prospekti – Neftcilər prospekti # Sarayinski şosesi — [[Tbilisi prospekti (Bakı)]]<ref>{{cite news |title="Эхо" - Почему в Баку Тбилисский проспект стал Московским? |author=Р.ОРУДЖЕВ |publisher=ЦентрАзия |url=http://www.centrasia.ru/newsA.php?st=1101248760 |date=24.11.2004 |accessdate=2014-10-15 |language=ru |archive-date=2011-07-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110718181811/http://www.centrasia.ru/newsA.php?st=1101248760 |url-status=dead }}</ref> # Sergeyev – Qabışev – İ.İsmayılov # Serkovnı – Proletarski – Vidadi # 8 Mart – Eldar Tağızadə # Sisianov – Əli Bayramov – Təbriz Xəlil Rza oğlu # 1-ci sloboda – Rıleyev – Ə.Əlizadə # 2-ci sloboda – Çapayev – Təbriz # 3-cü sloboda – Klara Setkin # 4-cü sloboda – Yəhya Bakuvi # 5-ci sloboda – Aşıq Alı # Solntsev – akad. Mirəli Qaşqay # Sovetskaya – N.Nərimanov prospekti # Spandaryan – Qarabağ # Spasski – Q.İsmayılov – Zərgərpalan # Stalin prospekti – Neftcilər prospekti # Stanislav – Şərq xalqları – Lenin – Azadlıq # Suraxanı – Bir may – 1) Dilarə Əliyeva, 2) Çingiz Mustafayev # Sverdlov – Salatın Əsgərova # Svoboda – Üzeyir bəy Hacıbəyli == Ş == # Şah – Mirzə Fətəli # Şamaxı – C.Cabbarlı # Şaumyan – Azərbaycan - Zərifə Əliyeva # Şərq xalqları – Lenin – Azadlıq # Şors – Bəşir Səfəroğlu == T == # Tatar – Krupskaya – Əlimərdan bəy Topcubaşov # Tatyana – Fabritsius – Ceyhun bəy Hacıbəyli # Telefon — Romanovlar — Lindleya — 28 aprel — [[28 May küçəsi (Bakı)]] # Telnov - Lütfi Zadə # Təzəpir – Sovet – Nərimanov # Todorski - ? # Trotski – Myasnikov – Tərlan Əliyarbəyov # Tverskoy – Mirzə Mənsur == U == # Uritski – Əbdüləzəl Dəmirçizadə # Uzki ulitsa – Dar kücə-yə bax == V == # Vağzalnı — [[Puşkin küçəsi (Bakı)]] # Vaqif – Həsən Seyidbəyli # Vanilov – Tələt Şıxəliyev # Varvarinski – Menjinski – Həqiqət Rzayeva # Velikoknyajeski – Olginski – Caparidze – Məhəmmədəmin Rəsulzadə # Verxni Kladbişenski – Yuxarı Məzarlıq-a bax # Verxni Naqornı – Yuxarı Dağlıq-a bax # Verxni Priyutski – Ketsxoveli – akad. Şamil Əzizbəyov # Verxni Təzəpirski – Yuxarı Təzəpir-ə bax # Vladimir – Roza Lüksemburq – Kövkəb Səfərəliyeva # Vodovoznı — Ağamalıoğlu<ref>П.А.Азизбекова. Их именами названы улицы города Баку. — Издательство Академии наук Азербайджанской ССР, 1962. — С. 28. — 378 с.</ref> — Şirşov — Almas İldırım — Həsən Abdullayev # Vorontsov – Əzizbəyov – İslam Səfərli # Voroşilov – Darvin – Fikrət Əmirov # Voznesenski – Cicerin – Yusif bəy İbrahimli # Vrangel – Zinovyev (1932-ci ildən) – Kaqanovic (1934-cü ildən) – Əliheydər Qarayev (1957-ci ildən) – Əhməd Cavad - (1992-ci ildən) == Y == # Yefim Saratovets – Nigar Rəfibəyli # Yuxarı Dağlıq – Abdulla Şaiq # Yuxarı Məzarlıq – Vaqif – Həsən Seyidbəyli # Yuxarı Təzəpir — Mustafa Sübhi — Nabat Aşurbəyova<ref>{{cite web |url=http://pressforum.az/2013/12/11/mustafa-subhi-kuc%C9%99si-nabat-asurb%C9%99yova-adlandirildi/ |title=Mustafa Sübhi küçəsi Nabat Aşurbəyova adlandırıldı |author= |date=2013.12.11 - 9:29 |work="Press Forum" |publisher=pressforum.az |accessdate=2014-10-06 |language=az }}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> == Z == # 2-ci Zavağzal – Anaşkin – Ülvi Bünyadzadə # 3-cü Zavağzal – Q.Musabəyov – Nemət Quluyev # 4-cü Zavağzal – Kazımzadə Abbasqulu # 5-ci Zavağzal – Əliağa Vahid # 7-ci Zavağzal – Vanilov – Tələt Şıxəliyev # 8-ci Zavağzal – Dzerjinski – Əhməd bəy Ağaoğlu # 9-cu Zavağzal – Uritski – Əbdüləzəl Dəmirçizadə # 10-cu Zavağzal – Qədirbəyova # 11-ci Zavağzal – Nəvai – Koroğlu Rəhimov # 12-ci Zavağzal – Qafur Rəşad Rzazadə # 13-cü Zavağzal – İzzəddin Həsənoğlu # Zavedenski – Krasnoarmeyski // Krasnı – Bünyad Sərdarov – Neftçi Qurban # 1-ci Zavod – Qaqarin – Afiyəddin Cəlilov # 2-ci Zavod – Firuz Qəmbərov # 3-cü Zavod – Sabit Orucov # 4-cü Zavod – Əsədulla Axundov – Mehdi Mehdizadə # 5-ci Zavod – Telnov - Xocalı # 6-cı Zavod – Süleyman Vəzirov # 9-cu Zavod – Kamandar Əhmədov # Zevin – İncəsənət – Həsən Əliyev – Əziz Əliyev # Zinovyev – Kaqanovic – Əliheydər Qarayev – Əhməd Cavad == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == # [[Qara Məşədiyev]], "Bakı küçələri: adlar və talelər", [[Bakı]]: [[Elm və təhsil nəşriyyatı|"Elm və təhsil"]], [[2013]]. {{Bakı-qaralama}} [[Kateqoriya:Bakı küçələri| ]] mjyvltmk8u2dw2x9j3ni4vr78mt1gbg 0 330927 6548139 6318013 2022-07-25T11:48:51Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Alimlər]] silindi wikitext text/x-wiki {{digər məna|Mübariz Əhmədov}} {{Alim |adı = Mübariz Əhmədov |orijinal adı = Mübariz Məcid oğlu Əhmədov |digər adları = |şəkil = Mübariz Məcid oğlu Əhmədov.jpg |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 4.11.1945 |doğum yeri = [[Qazax]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{AZE}} |milliyyəti = |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = |elmi adı = |iş yeri = [[AMEA]], Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutu. |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} [[Mübariz Əhmədov (alim)]] (1945) — Azərbaycanın alimi, texniki elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü, Azərbaycan EA-nın Qeyri-üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunun direktoru (1996-2002), AMEA Kimya Problemləri İnstitutunun direktor müavini (2002-2014), "Şöhrət" ordenli. Alim tərəfindən ilk dəfə əlvan metallurgiya və qaz sənayesinin kükürd tərkibli zərərli qazlardan metan və onun konversiya məhsulları ilə reduksiya etməklə qiymətli xammal olan sərbəst kükürdün alınması texnologiyası işlənib hazırlanıb və SSRİ Dövlət Elm və Texnika Komitəsinin qərarı ilə Norilsk metallurgiya kombinatının mis zavodunda tətbiq edilib. SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanları ilə “Böyük Vətən Müharibəsi qələbəsinin 20 illik” Yubiley medalı və “Əmək veteranı” medalı ilə təltif olunub. Onlar tərəfindən təklif olunmuş texnoloji sxem bəzi makrokomponentlərlə yanaşı (Fe, S, Cu, Zn, Pb) həmdə qiymətli mikrokomponentlərin (Ga, In, Ar, Ag, Cd) ayrılmasını təmin edir. Alunit filizin təkmilləşdirmə emalı əsasında, qiymətli produktların (Al <sub>2</sub>O<sub>3</sub> Al<sub>2</sub>(SO<sub>4</sub>)<sub>3</sub>, H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>, V, Ga və s.) alınmasının texnoloji prosesi alınıb və sınaqdan keçirilib. Elementar kükürdün metanın və onun konversia produktları ilə (СO+H<sub>2</sub>). katalitik və termiki bərpasının nəzəri və praktiki aspektləri hazırlanılıb. Alınmış nəticələr Norilsk (mis) zavodunun dağ-metallurg kombinatında tətbiq olunub([[Rusiya Federasiyası]]). Bakı və Şirvan istillik elektrostansiyasında mazutun yanma nəticəsində alınmış kül qalıqlarından vanadiyin ayrılması prosesini tərtib edib. Yüksək effektli metalseolit katalizator su buxarlı karbonturşulu metanın sintez qaza çevrilməsi tərtib olunmuşdur<ref>Рустамова С. Т., Аббасова Н. И., Ахмедов М. М. и др. Использование природного цеолита — клиноптилолита для создания катализаторов углекислотной конверсии метана в синтез-газ // Химическая промышленность сегодня, 2010, № 1, стр.9-13.</ref>. Həmçinin bir sıra qiymətli məsüllarının (Al <sub>2</sub>O<sub>3</sub>, Al<sub>2</sub>(SO<sub>4</sub>)<sub>3</sub>, NaK(SO<sub>4</sub>)<sub>2</sub>-(MgO, MgCl<sub>2</sub>, CaO, CaCl<sub>2</sub>) gildən və növlərindən hazırlanması prosesi tırtib olunmuşdu. M.M.Əhmədov 360-dan çox elmi məqalənin 20 müəllifi şəhadətnaməsi və patentin müəllifidir. Onun rəhbərliyi altında 21 nəfər kimya üzrə fəlsəfə doktoru 2 elmlər doktoru hazırlanılıb. ==Mükafatlar== *“Şöhrət Ordeni”. ==Seçilmiş elmi işləri== *1. М.М.Ахмедов, Э.А.Теймурова. «Переработка высокожелезистых сульфидных свинцовых концентратов». Баку. XXI - YNE. 2008. 252 c. 2. М.М.Ахмедов, Е.Б.Гахраманова, А.И.Агаев. Термическое восстановление кислородсодержащего сернистого газа метаном. Журн. Хим. пром., № 6, 2014, с. 10-12 3. E.A.Teymurova, M.M.Ahmadov, S.R.Salimova, N.I.Abbasova. Extractive-photometric method for the determination of silver in the lead concentrates of polymetallic ores. Austrian Journal of Technical and Natural Sciences, № 9-10, 2014 4. S.T.Jafarova, M.M.Akhmadov, A.G.Belous, E.V.Pashkova, V.P.Ivanitski. Phase composition of the ferrite catalyst with the spinel structure and its catalytic activity in the water-gas shift reaction of carbon monoxide. Russian Chemical Bulletin, 2015, issue 2, pp.&nbsp;332–336. 5. Э.А.Теймурова, М.М.Ахмедов, И.Г.Меликова, Б.С.Валиев. Исследование кинетики окислительно-агломерирующего обжига высокопиритистой свинцовой шихты.//Химическая промышленность. Т. 92, № 3, 2015, с.87-93 6. Теймурова Э.А., Ахмедов М.М., Гейдаров А.А., Велиев Б.С., Касумова Н.М., Джафарова С.Т., Меликова И.Г., Кули-заде Э.С., Бехбу­до­ва С.К. Современное состояние и тенденции разви­тия мирового производства и потреб­ления свинца. //Химическая промышленность. 2016. №2. С. 98–108. == İstinadlar== {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Qazaxda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Professorlar]] [[Kateqoriya:Qazax rayonunda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]] [[Kateqoriya:AMEA-nın müxbir üzvləri]] 1kzpnh26q5xmpr58j6g9zrb21spkrpr 0 332800 6547921 5117599 2022-07-25T09:32:16Z Hatselate 247044 wikitext text/x-wiki {{mənbə azlığı}} {{Kitab | Adı = Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan | Orijinal adı = Catcher in the rye | Şəkil = Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan.jpg | Şəkil ölçüsü = 200 | İmza = | Müəllif = [[Cerom Selincer]] | Janr = [[Roman]] | Dil = [[İngilis]] | Ölkə = [[Azərbaycan]] | Orijinalın nəşri = [[ABŞ]] | Tərcüməçi = [[Tehran Vəliyev]] | Rəssam = | Tərtibat = | Seriya = | Nəşriyyat = Əli və Nino | Nəşr = [[2011]] | Cild = | Səhifə = 228 | Növ = | Tiraj = 1000 | Əvvəlki = | Sonrakı = | isbn = ISBN 978-9952-26-202-5 | Lib = }} '''Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan''' — ABŞ yazıçısı [[Cerom Selincer]] tərəfindən 1951-ci ildə yazılmış roman. Əsərdə on altı yaşlı Holden adlı gənc tərəfindən çox açıq şəkildə [[Amerika]] həqiqətlərinin kəskin dərk edilməsindən və müasir cəmiyyətin ümumi qayda və əxlaqının qəbul edilməməsindən söhbət açılır. [[Roman]], əsasən, cavanlar arasında böyük populyarlıq qazanıb və XX əsrin ikinci yarısında dünya mədəniyyətinə əhəmiyyətli təsir göstərib. Selincer “Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan” romanı üzərində doqquz il işləyib. Müəllifin 1951-ci ildə yazılmış yeganə romanı "Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan" olub. Əsər dünyada qısa müddətdə 60 milyon nüsxə ilə satılıb. == Mövzusu == Romanda əsas qəhrəman yeniyetmə [[Holden Kolfild|Holdenin]] dili ilə müəllif öz dövrünün [[Amerika]]sında, geniş mənada bütün dünyada gedən proseslərə öz fikrini bildirir. Əsərdə açıq formada XX əsrin ortalarındakı amerikan həqiqətlərinin kəskin tənqidi, insanların ikiüzlülüyü, dinin lazımsız steorotipləri tənqid olunur. Maraqlı olan da budur ki, müəllif bütün bunları 16 yaşlı bir yeniyetmənin dilində mükəmməlliklə ifadə edə bilir. Əsərdə istifadə olunan geniş vulqarizmə, insanlardakı "mənfi" təsirinə görə əsər uzun müddət qadağan edilməsinə baxmayaraq, dünyada [[ən çox oxunan kitablar]]dan biri ola bilmişdir. [[Roman]] nəşr edildiyi gündən əksər amerikan gənclərinin sevimli kitabına çevrilmişdir. Hətta əsərin təsirindən [[intihar]] edən bir neçə gəncə belə rast gəlinmişdir. [[ABŞ]] Prezidenti [[Ronald Reyqan]]a sui-qəsd etmiş Con Hinklin sui-qəsddən əvvəl bu romanı oxumuşdur. [[Con Lennon]]nun qatili [[Mark Çepmen]]in də üzərindən Devid Selincerin bu romanı tapılmışdır. == Əsas obrazlar == *'''[[Holden Kolfild]]''': Hekayəni danışan yeniyetmə oğlan. 17 yaşındadır. * '''Fibi Kolfild''': Holdenin kiçik bacısı. Bəzən Fibi də Holdenə hirslənir, ancaq Holden bacısının hələ də məsumiyyətini itirmədiyinə görə onu heç vaxt günahlandırmır və çox sevir. * '''Elli Kolfild''': Holdenin ölən qardaşıdır. Leykamiyadan ölmüşdür. Onun ölümü Holdenin yaşadığı vəhşi yeniyetməlik dövrünə təkan verən önəmli amillərdəndir. * '''Robert Ekli''': Kolfildin dostudur. Sızanaqlı üzü var və xarakter cəhətdən də qıcıqlandırıcı tipə malikdir. * '''Ceyn Gallager''': Kitabda heç yerdə görünmür. Ancaq o, Holdenin həqiqətən varlığını hiss etdiyi tək-tük insanlardandır. * '''Stredleyter''': Holdenin yaraşıqlı otaq yoldaşıdır. * '''Cənab Spenser''': Holdenin Pensi məktəbindəki tarix müəllimidir. == Zaman == Hadisələr 1940-cı illərin sonu-1950-ci illərin əvvəllərində baş verir. Kitab da elə bu ərəfədə yazılmışdır. Holdenin qardaşı Ellinin ölüm tarixi 18 iyul 1946-cı il olaraq göstərilir və həmin vaxt Holdenin 13 yaşı vardır. Kitabın sonunda hadisələr 1950-ci ilin yayında baş verir. Əgər [[Milad]] bayramının bazar günü olduğunu ehtimal etsək, hadisələrin böyük qisminin dekabrın 18-19-u olduğu ortaya çıxır. == Mənbə == *[http://kulis.az/news/1726 Selincerin “Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan”ı yeni nəşrdə] *[http://nationalreader.wordpress.com/2013/03/08/cerom-devid-selincer-covdarliqda-ucurumdan-qoruyan/ Cerom Devid Selincer ”Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan”. İnsanı inqilaba sürükləyən roman] *[http://kitabxana.net/files/books/file/1343762117.pdf pdf] ==Həmçinin bax== *[[İstifadəçi:Hatselate/XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)]] [[Kateqoriya:1951-ci ilin romanları]] [[Kateqoriya:Cerom Selincerin əsərləri]] rzejzkr3eyuyh5w8uwsdk7iw4pjzpds 0 333350 6547109 4888137 2022-07-24T13:21:54Z EVRRVE. 219485 EVRRVE. [[Bir qadın düşməni]] səhifəsinin adını [[Bir qadın düşməni (roman)]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki {{mənbə azlığı}} {{Kitab | Adı = | Orijinal adı = Bir kadın düşmanı | Şəkil = Bir kadın düşmanı.jpeg | Şəkil ölçüsü = | İmza = | Müəllif = Rəşad Nuri Güntəkin | Janr = Roman | Dil = Türk dili | Ölkə = | Orijinalın nəşri = | Tərcüməçi = | Rəssam = | Tərtibat = | Seriya = | Nəşriyyat = | Nəşr = | Cild = | Səhifə = | Növ = | Tiraj = | Əvvəlki = | Sonrakı = | isbn = | Lib = }} '''Bir qadın düşməni''' — yazıçı, dramaturq [[Rəşad Nuri Güntəkin]]in ən çox oxunan romanlarından biridir. == Romanın mövzusu == Çox xoş və baxımlı, baxımlı olduğu qədər də gözəl hər istədiyini əldə etməyə vərdiş etmiş bir qızın sevgiyə hər zaman yad olan bir adama yaxınlaşmaq istəyi. == Süjet == Kitab iki hissədən ibarətdir.Birinci hissədə Saranın atasına ve rəfiqəsi Nərminə yazdığı məktublardan,ikinci hissədə isə romanın ikinci baş qəhrəmanı olan Homongolosun ölən dostuna yazmış olduğu məktublardan ibarətdir. Adnan paşanın qızı Sara cox gözəl baxımlı diqqət mərkəzində olmağı sevən 20 yaşlarında bir qızdır. Atasi Adnan paşa Ərzurum paşasıdır.Sara anası ilə İstanbulda yaşayır ,lakin hər il atasının yanına getmək istəyəndə atası Ərzurumda qışın sərt keçdiyini bildirdiyindən atasının yanına gedə bilmir. Sara dayısı qızının toyunda iştirak etmək üçün atasına bir balaca oyun oynayır. Ve nəhayət o dayısıgilə yola düşür.Sara Mərmərənin kiçik kəndinə dayısıgilə gəmi ilə yola çıxır .O, gəmidə özünü boğulurmuş kimi göstərərək zarafat edən Homongolos ləqəbli Ziya adlı bir idmançını tanıyır .Saranın gəlməyi münasibəti ilə qəsəbədə şənlik düzəldilir gəmidə olanlar da bu şənlikdə iştirak edir,lakin həmin idmançı şənlikdə olmur bunu bilən Sara özünə söz verirki, o həmin idmançını özünə aşiq edəcək.Sara bunu dayısının yoldaşına və qizlarına deyir . Ziya xarakter baxımından kobud olduqca diqqətsiz biri kimi təsvir olunur.Sara çalışır ki, məqsədinə çatmaq üçün əksər vaxtlarda onun yanında olsun ve o artıq anlayırki Homongolos onu istəyir lakin hələ etiraf etməyib. Sonra heç gözlənmədiyi anda Homongolosun ölüm xəbəri gəlir.Homongolos motosiklet qəzasına düşərək dünyasını dəyişir.Sara buna pis olur. Homongolos haqqında həqiqət ölümündən əvvəl onun dostuna yazdığı məktubda aydın olur.Homongolos müharibə zamanı ailəsi tərəfindən internata atıldıqdan sonra onun ağır günləri başlayır və o burada sevgi hissini itirir lakin məktubda artıq Saranı həqiqətən sevdiyini yazır ama Saranın ona qarşı etdiyi oyundan xəbərdar olduğunu da ve məktubdan 7- 8 saat sonra Sara ilə görüşəcəyini de qeyd edir. == İdeyası == Ən daş qəlbli görünən insanların bele daşdan da olsa bir qelbi vardır.İnsanlar bir-birilərini xarici görkəminə görə dəyər verməməlidir.Onların çirkin olması onların mənəviyyatsız olmağı anlamına gətirməməlidir.Və insanın keçmişini bilmədən onu qiymətləndirmək olmaz. == Romanın qəhrəmanları == *Sara: Adnan Paşanın nazlı,baxımlı ve bir o qədər də gözəl qızı. Tam bir İstanbul ve sösyətə tərəfdarı. *Ziya Bey (Homongolos): İdman qrupunun lideri. Saranın özünə aşiq etməye çalışdığı ciddi təbiətli biri. *Vəsimə: Saranın dayısının çox yaxşı tərbiye almış evlənməyə hazırlaşan qızı. *Rəmzi Bəy: Sara ilə ada da dostluq edən hətta bir ara Saraya tutulan dayısı qızının nişanlısı idi. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == [[Kateqoriya:Türk ədəbiyyatı]] [[Kateqoriya:Türk dilində romanlar]] [[Kateqoriya:Türk dilində kitablar]] rdxnwlujf01selteruf00626cuwvcrk 0 350393 6547095 2874414 2022-07-24T13:17:46Z Solavirum 95249 + wikitext text/x-wiki #İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[Sarı Saltıq]] 166ik2klb40wvoo1kjybfa899sme4nw 6 360218 6548007 6477019 2022-07-25T10:30:12Z Dr.Wiki54 88744 Dr.Wiki54 [[Fayl:Azərbaycan Cüdo Federasiyası.jpg]] faylının yeni versiyasını yüklədi wikitext text/x-wiki == Lisenziya == {{PD-AZ-exempt}} {{Loqo}} cbk6fobm8moebw1gncvabv4343hpbjs 0 363508 6547453 6367679 2022-07-24T18:00:20Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki '''Folk-musiqi''' - xalqın [[musiqi]] yaradıcılığı. {{vikiləşdirmək}} {{qaralama}} AZƏRBAYCAN FOLKLORUNDA “YALLI” RƏQSİNİN YARANMA VƏ İNKİŞAF TARİXİ Azərbaycan xalq musiqisinin, musiqi folklorumuzun çox geniş yayılmış və qədim tarixə malik olan janrlarından biri də rəqslərdir. Rəqs sənətinin çoxəsrlik tarixə malik olması faktı xalq rəqslərimizin əsas qollarından biri sayılan “Yallı”nın yaranması ilə bağlıdır. Azərbaycanda “Yallı”nın dərin kökləri haqqında bir çox mənbələr, arxeoloji qazıntılar, tarixi ərazilər bizə mühüm və maraqlı məlumatlar açıqlayır. Belə ki, Qobustan ərazisindəki qayaüstü təsvirlər, Ordubad ərazisində Gəmiqaya dağındakı əl-ələ verib dövrə ətrafında rəqs edən insan cizgiləri, arxeoloji qazıntılar zamanı tapılmış müxtəlif əşyaların üzərindəki “Yallı” oynayan insan rəsmləri, tarixçilərin, alimlərimizin illərlə apardıqları elmi araşdırmalar Azərbaycanda mərasim rəqsi sayılan “Yallı”nın tarixini e.ə. V minilliyə aid olduğunu sübuta yetirmişdir. Heç bir biliyə malik olmayan, odun gücünə inanan ibtidai insanlar ov zamanı hansısa bir vəhşi heyvanın ovlanması sevincini və ya müxtəlif tapıntılarını, əldə etdikləri yeni nailiyyətlərini qeyd etmək üçün tonqallar qalayar, əl-ələ verib cərgə-cərgə, qrup halında odun ətrafında dövrə vuraraq müxtəlif rəqslər oynayardılar. Qədim dövrün bu adət-ənənələrindəki bəzi elementlər əsrlərin süzgəcindən keçərək bu günümüzədək gəlib çatmış və indi də “Yallı”larımızın ifası zamanı istifadə olunmaqdadır. “Yallı”lar qədim dövrlərdən bəri Azərbaycan ərazisinin indiki Şərur, Ordubad, Şahbuz, Şəki, Kəlbəcər, Laçın, Qazax və Qərbi Azərbaycan ərazisi olan İrəvan bölgəsində çox geniş yayılmışdır. Bu bölgələrdə əsasən, toylarda və el şənliklərində yaşlı insanlardan başlayaraq uşaqlara kimi hər kəs dəstə tutub “Yallı” gediblər. Ümumiyyətlə, “Yallı” məfhumu Azərbaycan xalqının dilində çox qədim zamanlardan mövcuddur. Belə ki, “yal” sözü dağın yüksəkliyində yerləşən düzəngah deməkdir. Azərbaycanda belə ərazilər yetərincədir. Məsələn, Gəncənin 30&nbsp;km cənubunda dağlıq yerdə sıra ilə düzülmüş sarı qayalıqda yerləşən düzəngah “Sarı yal” adlanır. Kəlbəcər və Laçın ərazisində Qırxqız yaylağı ilə Çilgəz dağının arasındakı düzəngaha “Gödək yal” deyirlər. Ümumiyyətlə, Azərbaycanda belə yer adları az deyil. “Uzun yal”, “Cıdır yalı”, “Oyuqlu yal” və başqaları belə ərazilərdəndir. “Yallı” həmrəylik rəmzidir. Yaranışından ta bu günə kimi “Yallı”lar xalqımızın yaşam tərzini, adət-ənənəsini, mübarizliyini, qorxmazlığını və birliyini özündə əks etdirir. Dünyanın bir çox xalqlarında da bu cür keyfiyyətləri özündə cəmləşdirən “Yallı”ya bənzər rəqslər mövcuddur. Rumınlarda “Arkan”, bolqarlarda “Treskoxoro”, moldavanlarda “Tabakaryaska”, özbəklərdə “Lapar”, gürcülərdə “Perxuli”, fransızlarda “Branl”, yunanlarda “Sertaki” belə rəqslərdəndir. “Yallı” – cərgəyə düzülərək dəstə ilə ifa olunan kütləvi rəqsdir. Oyun zamanı “Yallı”ya kollektivin önündə gedən iştirakçı (rəqqas) rəhbərlik edir. Ona xalq arasında “yallıbaşı” deyirlər. “Yallıbaşı” əvvəldən axıradək rəqsin ümumi gedişinə, iştirakçıların nizamlı hərəkətinə, hər bir ayaq hərəkətinin bütün iştirakçılar tərəfindən eyni qaydada yerinə yetirilməsinə, rəqsin düzgün başlamasına və vaxtında sona yetməsinə nəzarət edir. Bu işdə “yallıbaşı”ya ondan sonra gələn (ikinci rəqqas) iştirakçı “müavin” və dəstənin axırında duran sonuncu iştirakçı “ayaqçı” kömək edir. “Yallı”nı oynayarkən “yallıbaşı”nın və “ayaqçı”nın əlində yaylıq olmalıdır. Onlar əllərini yuxarı qaldıraraq yaylığı yelləməklə dəstənin əvvəlinin və axırının harda olduğunu bildirirlər. “Yallı” dəstəsinə düzülən iştirakçıların sayı dəqiq müəyyən olunmur. Adətən “Yallı” dəstəsinə 10-15 nəfər düzülür. Lakin bəzən, əsasən də toy şənliklərində bu iştirakçıların sayı 20-30, hətta 40-50 nəfərə çatır. “Yallı” kollektivi həm kişilərdən, həm də qadınlardan ibarət ola bilər. Çox zaman bu rəqs qarışıq ifa olunur. Oyun zamanı iştirakçılar əl-ələ verərək və ya qollarını yana geniş açmaqla əllərini digər iştirakçının çiyninə qoyaraq rəqs edirlər. Bu zaman hər bir iştirakçı “yallıbaşı”nın etdiyi bütün hərəkətləri olduğu kimi, onunla bərabər eyni vaxtda təkrar etməlidirlər. Hər hansı bir hərəkəti düzgün oynamayan iştirakçı ya cəzalanır, ya da dəstədən kənarlaşdırılır. Elə “Yallı”lar da var ki, orada iki dəstə iştirak edir. Üz-üzə dayanmış iki “Yallı” dəstəsi ardıcıllıqla müxtəlif hərəkətlər nümayiş etdirirlər. Bir dəstənin etdiyi hərəkəti digər dəstə təkrar etməyə çalışır. Sonda hər iki dəstənin başçısı güləşirlər və qalib gələn başçı dəstələri birləşdirməklə onlara rəhbərlik edir. “Yallı” rəqsi incəsənətin sintetik forması olaraq instrumental, vokal musiqi və ifaçılıq kimi bir neçə sənəti özündə birləşdirir. “Yallı”lar xoreoqrafik məzmununa görə iki yerə bölünür. Bunlardan birincisi “süjetli yallılar”dır. Bu növ yallıların xoreoqrafik quruluşu və ifa tərzi müəyyən bir süjeti tərənnüm edir. Belə yallılar teatrlaşmış xalq oyunları olduğu üçün “oyun-yallı” adlanır. “Qazı-qazı”, “Çöp-çöpü”, “Köçəri”, “Dırqoyu” kimi yallılar buna gözəl nümunədir. Digər yallılar isə müəyyən əhval-ruhiyyəni, xüsusən qəhrəmanlığı, gümrahlığı, gəncliyi və cəldliyi ümumi şəkildə tərənnüm edən “rəqs-yallılar”dır. Bu yallılara “Tənzərə”, “Siyaqutu”, “Dönə”, “Ürfanı” və başqaları daxildir. Yallılar musiqi müşayiətinə görə də iki yerə bölünürlər. 1. Mahnı müşayiəti ilə ifa olunan yallılar. 2. Musiqi müşayiəti ilə ifa olunan yallılar. Mahnı müşayiəti ilə ifa olunan yallılarda instrumental ifa yoxdur. Burada dəstənin bütün iştirakçıları hansısa bir şeiri, mətni xorla, mahnı kimi ifa etməklə yallı gedirlər. Belə rəqslərdən “Qaladan-qalaya”, “Tirmə-şal” (“Arzumanı” da deyirlər), “Tello”, “Ləyli xani”, “Hoynare”, “Güleynare” və başqalarının adlarını çəkmək olar. Bu yallılardakı mahnıların mətni, əsasən kəndlilərin əmək fəaliyyətini, onların gündəlik həyat tərzini, cəsarətini, qəhrəmanlığını tərənnüm edir. Belə mahnıların sözləri xalq tərəfindən yaranmış və bu gün də özünün xüsusi bədii-poetik məziyyətləri ilə seçilərək qoşma və bayatılardan ibarət olmuşdur. İkinci növ yallılar isə instrumental musiqi ifası ilə müşayiət olunan yallılardır. Belə yallıları müxtəlif tərkibli musiqi dəstəsi (ansamblı) müşayiət edir. Musiqi dəstəsi üç və ya dörd nəfərdən ibarət olur. Bura 2 zurna, 1 nağaraçı və ya 2 zurna, 2 nağaraçı daxildir. 1. Birinci zurna – solist 2. İkinci zurna – dəmkeş 3. İri nağara – kos (tək çubuqla çalınır) 4. Kiçik nağara – bala, dümbək (iki çubuqla çalınır) Yallıların ifası zamanı çox zəruri müşayiət formalarından biri də “ritmli küy”lərdir. “Ritmli küy” terminini ilk dəfə Azərbaycan xalq rəqslərinin öyrənilməsində çox böyük zəhməti olan araşdırıcımız Bayram Hüseynli işlətmişdir. “Ritmli küy” – ritmik səslər deməkdir. Bu səsləri yallını oynayan iştirakçılar müxtəlif hərəkətlərlə əldə edirlər. Çəpik çalmaqla, ayaqlarını yerə döyməklə, əllərini dizlərinə vurmaqla, çırtmalarla öz oyunlarını müşayiət edən rəqqaslar yallıda yeni bir ritmik ahəng yaradırlar. Yallılar özünün musiqi məzmununa görə 1, 2 və ya 3 hissədən ibarət olur. Bir hissəli yallılarda musiqi məzmunu dəyişmədən əvvəlcə ağır, sonra isə get-gedə sürətlənərək tez tempdə ifa olunur. İki və üç hissəli yallılarda isə ikinci hissə birincidən fərqli musiqi məzmununa malik ola bilər. Lakin çox zaman ikincinin musiqi məzmunu birincinin variasiya olunmuş formasından ibarər olur. “Yallı” Azərbaycan xalqının milli-mədəni sərvətidir. Onu daim qorumaq, yaşatmaq və gələcək nəslə ötürmək üçün bizim dahi bəstəkarlarımız öz əsərlərində də bu janra böyük yer ayırmışlar. Üzeyir Hacıbəyov “Koroğlu” operasında, Müslüm Maqomayev “Nərgiz” operasında, Soltan Hacıbəyov “Gülşən” baletində, Cahangir Cahangirov “Azad” operası və xalq çalğı alətləri üçün “Yallı” əsərində, Rauf Hacıyev “Yallı balet miniatürləri”ndə yallının janr xüsusiyyətlərindən istifadə etmişlər. “Yallı” xalqı sülhə səsləyən musiqisi ilə, möhtəşəm ritmik ahəngi ilə çox böyük emosional təsirə malikdir. Bu musiqinin qüdrəti insan mənəviyyatının saflığını ön plana çəkir. Yallı təkcə musiqi və rəqs növü deyil, o qədim türk tarixinin başlıca möhürü, Azərbaycanımızın mənəvi emblemi və xalqımızın azərbaycançılıq simvoludur. jsj7t6gua925lyhac680n7oivmw44wt 0 367753 6547720 6438145 2022-07-25T04:42:48Z EVRRVE. 219485 Formalar yeniləndi wikitext text/x-wiki {{futbol klubu | başlıq = {{bayraq|Farer adaları}} 07 Vestur | klubun tam adı = 07 Vestur | yaranma tarixi= [[2007]] | prezidenti = Eivin Jacobsen | baş məşqçisi = Hegga Samuelsen | liqa = Vodafonedeildin | sayt = [http://www.07vestur.fo/] | pattern_la1 = _adidascondivo20wb | pattern_b1 = _adidascondivo20wb | pattern_ra1 = _adidascondivo20wb | pattern_sh1 = _adidascondivo20bw | leftarm1 = FFFFFF | body1 = FFFFFF | rightarm1 = FFFFFF | shorts1 = 000000 | socks1 = 000000 | pattern_la2 = _adidassquadra21gw | pattern_b2 = _adidassquadra21gw | pattern_ra2 = _adidassquadra21gw | pattern_sh2 = _adidascondivo20bw | leftarm2 = 000000 | body2 = 000000 | rightarm2 = 000000 | shorts2 = 000000 | socks2 = 000000 }} '''07 Vestur''' — [[Farer adaları|Farer adaları]]nın futbol klubu. == İstinadlar == <references/>{{Futbol klubu-qaralama}} [[Kateqoriya:Farer adaları futbol klubları]] mrcdwsnlcjpsk7fjnlkgfpia33zm2w4 3 370315 6547633 6542454 2022-07-24T22:15:18Z Dr.Wiki54 88744 Bildiriş: [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsi [[VP:Silinməyə namizəd səhifələr]]də [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası|namizəd göstərilib]]. wikitext text/x-wiki {{İstifadəçi:White Demon/Başlıq}} {{Navbox |name = |title = Müzakirə arxivi |listclass = hlist |state = {{{vəziyyət|collapsed}}} |style = width: {{{width|}}}; |titlestyle = background: #C0C0C0; |basestyle = background: black; color:#000000; |group1 = |list1 = * [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 1|2014]] * [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 2|2015]] * [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 3|2016]] * [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 4|2017]] * [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 5|2018]] * [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 6|2019]] * [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 7|2020]] * [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 8|2021]] * [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon/Arxiv 9|2022]] }} == "Atropatena ərazisində yaşamış 5 tayfa" səhifəsinin silinməsi == Hörmətli [[İstifadəçi:White Demon]]. Niyə "Atropatena ərazisində yaşamış 5 tayfa" səhifəsini salırsınız?{{imzasız|Vunktau}} Salam White Demon. '''Kəşflər və ixtiralar''' səhifəsin silmisiniz, Səbəb olaraq qeyri ensiklopedik qeyd elemisiniz.{{imzasız|Vunktau}} :Salam. Gec cavab verdiyim üçün üzrlü sayın. Bizim Vikipediyada artıq [[Bəşəriyyətin ixtiralar tarixi]] məqaləsi mövcuddur. Ona görə silmişəm.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:01, 17 may 2022 (UTC) == copyright violations == So a few apologies, one I deleted an article by someone who is creating crosswiki copyright violations, I didn't realize that you guys had so many active admins here, I'm also sorry I can only communicate in English, however as you're an active administrator, I figured I should let you know [https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/FaridK12 this user] is creating massive copyright violations here and on English Wikipedia. I'm not sure how you handle blocks/deletion for copyvios but they need to be dealt with. For example, [[Azərbaycanda ana və uşaqların sosial müdafiəsi]] is copied from [https://bakuresearchinstitute.org/az/the-social-protection-of-mothers-and-children-in-azerbaijan-the-systems-capability-and-scope/ this] and so far running checks on the others they've created are copyvios too. Thanks! [[İstifadəçi:Praxidicae|Praxidicae]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Praxidicae|müzakirə]]) 19:36, 21 may 2022 (UTC) :Thanks for information! I will deal. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:39, 21 may 2022 (UTC) ::It appears every edit on commons and enwiki are copyright violations too, I've been running the text through earwig, if that will help you [https://copyvios.toolforge.org/?lang=az&project=wikipedia here's the link] [[İstifadəçi:Praxidicae|Praxidicae]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Praxidicae|müzakirə]]) 19:48, 21 may 2022 (UTC) :::I already detected some copyright violated articles created by the user and deleted them. Thanks again! '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:51, 21 may 2022 (UTC) == Liverpul == Maraqlı gəldi, ona görə qeyd edim dedim. Bu gün Çempionlar Liqasının finalıdır "Real Madrid" və "Liverpul" arasında, ana səhifədə də "[[Vikipediya:Həftənin_seçilmiş_məqaləsi/21._Həftə_2022|Liverpul]]" məqaləsini əlavə etmisiniz :D --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:58, 28 may 2022 (UTC) :[[İstifadəçi:Solavirum|@Solavirum]] Elə ona görə əlavə etdim, son dəfə 2018-ci ildə Ana səhifəyə çıxmışdı, dedim yaxşı fürsətdi. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 21:36, 28 may 2022 (UTC) ==Yemək reseptləri== Təkrardan hər vaxtınız xeyir, həmkar. KM-dakı müzakirənin davamı qismində yazıram. Zəhmət olmasa, məqalələrin birləşdirilməsi və bununla bağlı olan tərtibat məsələlərini həll edə bilərsinizmi? Yerdə qalan məqalələr üzərində önümüzdəki günlərdə çalışmağa başlayacağam. Əvvəlcədən təşəkkürlər. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 10:18, 1 iyun 2022 (UTC) :Həll edəcəm. Hazırda bəzi məqalələri qaydaya salmağa çalışıram. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:22, 1 iyun 2022 (UTC) ::Həmkar, əlaqədar məqalələr üzərində ciddi dərəcədə çalışdığınız üçün minnətdarlığımı bildirirəm. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 13:03, 3 iyun 2022 (UTC) == Redaktə sayı == Salam. Çox qəribədir. Yadıma gəlir ki, siz [[VP:RSGVS]] ilə bağlı sual vermişdiz ki, ölü redaktələr sayılırmı. Xtoolsdan baxdım, sizin ümumi 72k+ redaktəniz olsa da, 68.5k (sadəcə canlı redaktələri) göstərir. Mənim isə ümümi 10k redaktəm var az viki daxilində və 8.3k-sı canlıdır. Ancaq hamısını qeydə alır, sizdə isə yox. Görəsən niyə? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b><sup><u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u></sup> 22:47, 6 iyun 2022 (UTC) :Bot nəysə düzgün işləmir. Bəzi istifadəçilərdə heç ölü və canlı redaktə sayını düzgün göstərmir. Solavirumda 72K canlı, 74,5K canlı+ölü redaktə var, amma cədvəldə 73K göstərir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 23:57, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bot az vikidə nədisə onu göstərir. Solavirum 73k-dır elə. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b><sup><u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u></sup> 00:51, 7 iyun 2022 (UTC) :::Qəribədir, Xtoolsda başqa statistikadır. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 06:43, 7 iyun 2022 (UTC) ::::Bunu da bilsə bilsə, {{U|Toghrul R|Toğrul}} bilər yəqin ki. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b><sup><u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u></sup> 16:11, 7 iyun 2022 (UTC) == Hotel Del Luna == Salam. Bir sualım vardı, [[Hotel Del Luna]] məqaləsinin adını olduğu kimi yazmaq doğrudur yoxsa, "Ayın Qonaq Evi" kimi?— [[İstifadəçi:Aeraworld|<span style="font-family:Segoe print; color:BlueViolet;text-shadow:gray 0.2em 0.2em 0.4em;">Nərmin</span>]][[İstifadəçi müzakirəsi:Aeraworld|<span style="color:RoyalBlue">''(müzakirə)''</span>]] 17:42, 7 iyun 2022 (UTC) :Salam. Elə orijinal adının qalması yaxşıdır. Xüsusi ad olduğu üçün. Xüsusi adları tərcümə etmək düzgün deyil. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:25, 7 iyun 2022 (UTC) ::Amma əgər serialdakı hansısa otelin rəsmi adı deyil, sadəcə ləqəbi olsaydı, onda hə, tərcümə etmək olardı. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 19:27, 7 iyun 2022 (UTC) == Təhqir == Blokladığınız şəxsin redaktələrini gizləməyinizi xahiş edirəm. Əlavə olaraqda, bilirəm, şəxs viki-cəmiyyəti təhqir edib, ancaq IP adresinin müddətsiz bloklanmasını doğru hesab etmirəm. Bloku bir neçə ayla əvəz etməyinizi təklif edirəm. Təşəkkürlər. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b><sup><u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u></sup> 14:54, 8 iyun 2022 (UTC) :{{y}} '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 15:18, 8 iyun 2022 (UTC) ::[[Sevim Gözay]] səhifəsindəki təhqirlər qalıb. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b><sup><u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u></sup> 16:49, 8 iyun 2022 (UTC) ::[[X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/46.106.230.140|Eyni şəxsin]] redaktələrini gizlətmək lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b><sup><u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u></sup> 13:36, 16 iyun 2022 (UTC) ::Bloku da "qeydiyyatsız istifadəçilər" olaraq dəyişmək lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b><sup><u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u></sup> 13:37, 16 iyun 2022 (UTC) ::Salam. [[X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/46.106.56.253|Eyni şəxsin]] redaktələrini gizlətməyinizi xahiş edirəm. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 09:29, 21 iyun 2022 (UTC) == Məqalə == Salam nəyə görə [[Brahim Diaz]] məqaləsinin adını dəyişmisiz? [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 15:43, 10 iyun 2022 (UTC) :İspan dilində "z" ilə bitən sözlər bizim dilə [https://transliterasiya.az/uploads/transliterasiya/AZE_SPN_AZE.pdf "s" ilə transliterasiya olunur]. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 17:09, 10 iyun 2022 (UTC) ::Həmçinin cədvələ fikir versəz görərsiz ki, ispan dilində "h" hərfinin bizim dildə qarşılığı yoxdur, Azərbaycan dilinə transliterasiya olunmur. Odur ki, Brahim Diaz bizim dilə Braim Dias kimi transliterasiya olunur. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 17:11, 10 iyun 2022 (UTC) :::Anlaşıldı.Təşəkkürlər [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 17:44, 10 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Peace Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Diplomatiya ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Hər nə qədər mövqelərimiz çox zaman üst-üstə düşməsə də, sizin bir inzibatçı kimi daim müzakirələrdə iştirakınızı, tərəfsiz, neytral şəkildə mövqeyinizi bildirməyinizi həmişə təqdir etmişəm. Bu aktivlik və neytrallıq sizi digər inzibatçılardan fərqləndirən əsas cəhətdir. Ümidvaram ki, müzakirələrdəki aktivliyiniz davamlı olacaq. Uğurlar! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:51, 12 iyun 2022 (UTC) |} :Mövqelərin üst-üstə düşməməsi normal haldır, hətta bəzən yaxşıdır. Mükafat üçün təşəkkürümü bildirirəm, həmkar! '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 11:28, 12 iyun 2022 (UTC) == [[Minifutbol]] == Xahiş edirəm məqalənin adını mini-futbol edəsiniz çünki Google-də bu variant minifutboldan 3000-dəfə çoxdur.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 12 iyun 2022 (UTC) :Salam. 2021-ci ildə çıxan orfoqrafiya lüğətində qeyd olunur: ''"Tərkibində aero-, aqro-, audio-, avia-, avto-, ekzo-, endo-, elektro-, foto-, makro-, mikro-, '''mini-''', mono-, multi-, nano-, neo-, oksi-, oliqo-, paleo-, para-, post-, proto-, psevdo-, psixo-, stereo-, super-, tele-, termo-, trans-, ultra-, ümum- morfemləri olan mürəkkəb sözlər '''bitişik yazılır''': aeroklub, aqromüxtəliflik, audioəlaqə, aviasalon, avtopark, endoplazma, mikrocərrahiyyə, elektromaqnit, fotoçəkiliş, '''miniavtobus'''..."'' (17-ci səhifə). Google-da "minifutbol"la bağlı 200 mindən çox nəticə çıxır, bu da heç az deyil. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 13:53, 12 iyun 2022 (UTC) == [[Komutan (film)]] == Salam. Bu məqaləni bərpa edərdiniz zəhmət olmasa. Üzərində işləyəcəyəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b><sup><u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u></sup> 22:44, 12 iyun 2022 (UTC) == [[Qeyrihökumət təşkilatları]] == Salam həmkar. Niyə sildiniz ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b><sup><u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u></sup> 17:31, 11 iyun 2022 (UTC) :Salam. Yaratdığınız keçid orfoqrafiya qaydalarına ziddir. Fəaliyyətinizdə uğurlar diləyirəm! --[[İstifadəçi:Babək Akifoğlu|Babək Akifoğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Babək Akifoğlu|müzakirə]]) 18:52, 11 iyun 2022 (UTC) ::Hörmətli {{U|Babək Akifoğlu}} bəy. Məqalənin əsas adı deyil ki, problem təşkil etsin. Orfoqrafiya səhvlərinin əsas ada yönləndirməsi normaldır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b><sup><u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u></sup> 19:10, 11 iyun 2022 (UTC) :Düzgün yazılış qaydası istənilən halda qorunmalıdır. --[[İstifadəçi:Babək Akifoğlu|Babək Akifoğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Babək Akifoğlu|müzakirə]]) 20:21, 11 iyun 2022 (UTC) ::{{U|Babək Akifoğlu}}, "hökümət" - "hökumət", "kompyüter" - "kompüter" və s. də səhifəsinə yönləndirir. Yəni, deyirsiniz ki, bu da doğru deyil? Bu axtarışı asanlaşdırır əksinə. Və səhifəni daha əlçatan edir. Səhifənin əsas adı yanlış olmadığı müddətçə problem yoxdur. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b><sup><u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u></sup> 20:29, 11 iyun 2022 (UTC) :::Qeyd etdiyiniz sözlərin yazılışı Dilçilik İnstitutu tərəfindən qərarsızcasına gah bir, gah da digər formada zaman-zaman dəyişdirildiyi üçün həmin dəqiqləşdirmə keçidlərinə müəyyən ehtiyac yaranıb. Hazırkı sözlə bağlı belə bir hal yoxdur və yazılış forması yalnız olduğu şəkildə qalmalıdır. --[[İstifadəçi:Babək Akifoğlu|Babək Akifoğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Babək Akifoğlu|müzakirə]]) 09:41, 12 iyun 2022 (UTC) ::::Lavici düz qeyd edir. Əgər bir sözün səhv yazılışı geniş yayılıbsa, istiqamətləndirilməsi verilməlidir. EnVikidə belə qayda var. Amma "qeyrihökumət" sözü geniş yayılmış səhv yazılışdı ki? Onun istiqamətləndirməsi niyə olmalıdı? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 09:56, 12 iyun 2022 (UTC) :::::Hər qrammatik səhvə yönləndirmə açmaq ifratçılığa səbəb olar. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:05, 12 iyun 2022 (UTC) {{U|Babək Akifoğlu}}, düzdü, ancaq belə də axtarış asanlaşır, mövzu daha əlçatan olur, qeyd etdiyim kimi. Məsələn, orfoqrafiyada qeyri-hökumət kimi verilib, ancaq hərə bir cürə axtarış edir. {{U|White Demon}}, həmin qayda bizdə də olsa gözəl olardı. Fərq etmir. İstər geniş yayılmış olsun, istərsə də olmasın. Bütün orfoqrafiya səhvləri əsas ada yönləndirməlidir. {{U|Dr.Wiki54}}, lazım gələrsə, olması gərəkən qədər çox yönləndirmə olacaq. Heç bir problem yoxdur burada. Yetər ki, əlaqəsiz olmasın. Bu səhifənin ingilis versiyasındakı yönləndirmə səhifələrinə nəzər yetirin. ([https://en.wikipedia.org/wiki/Special:WhatLinksHere?target=Non-governmental+organization&namespace=&hidetrans=1&hidelinks=1 69 yönləndirmə səhifəsi]) :) <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b><sup><u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u></sup> 00:52, 16 iyun 2022 (UTC) ::::::"Qeyri-hökumət" yazılışı zamanı elə ilk hərflərdən əsas səhifənin adı çıxır. Keçid vermək istədiyiniz yazılışa heç bir ehtiyac yoxdur. Üstəlik, bu məntiqlə razılaşmağımız, saysız-hesabsız gərəksiz keçidlərin yaranmasına imkan verəcək. İnsanlar quqlda axtarışa "Reshid Behbudov" və ya "Shovket Elekberova" yazırlarsa, bu o demək deyil ki, bu cür keçidlər yaradılmalıdır. Keçidin verilməsi başqa hallar üçün nəzərdə tutulub, onun mahiyyətini dəyişmək mənasızdır. --[[İstifadəçi:Babək Akifoğlu|Babək Akifoğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Babək Akifoğlu|müzakirə]]) 19:43, 17 iyun 2022 (UTC) == Cəza == Salam. Solavirumun məsləhəti nəticəsində bitərəf inzibatçı kimi bura baxa bilərsiniz və həmin istifadəçini cəzalandırmağa çağırıram. 1. İstifadəçi '''Xəyal''' dəfələrlə üstümə şər atır (burada baxa bilərsiz - [[Vikipediya müzakirəsi:Haqqında məqalə olan istifadəçilər]] və ən əsası öz icazəm olmadan şəxsi məlumatlarını ifşa etməyə cəhd göstərir. Deyəndə ki, mən deyiləm - məni lağa salır. Bu "Vikimedia fondu"nun [https://foundation.wikimedia.org/wiki/Privacy_policy gizlilik ilə bağlı qaydalarına] ziddir və [[:en:WP:OUTING]] və [[VP:BURADADEYİL]] qaydalarına da pozur. 2. Atakhanli ilə burada (https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Atakhanli#Lollipop_g%C3%BCn%C3%BC) müzakirə etdikdən sonra, istifadəçi Xəyal heç bu gün aktivlik etmədən (Sübut - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Xeyal) bu məqaləni yaradır və mənə qarşı şər atır. Bir də hər iki mesajın yazıldığı vaxta baxın. Biri '''16-14''' bu gün, ikincisi '''16-34''' bu gün. Xahiş edirəm bu faktların əsasında həmin istifadəçiyə qarşı cəza verin.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 20:54, 24 iyun 2022 (UTC) :[[İstifadəçi_müzakirəsi:Xeyal#Bloklanma_haqqında_məlumat|Nəzər yetirildi]].— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 21:45, 24 iyun 2022 (UTC) == Klon == Salam. Bunu araşdıra bilərsən zəhmət olmasa. Burada dancewithdevil (Lavici) heç yerdən peyda olaraq - https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:Atakhanli#Lollipop_g%C3%BCn%C3%BC Atakhanli-nın yerinə cavab verir. Ən qəribə o dur ki, eyni hadisə bu məqalədə də baş verir. Lavici Xəyal-ın yerinə cavab verir. Hətta inzibatçı Eldarado yazıb ki '''"siz nə üçün istifadəçiyə ünvanlanan sualları cavablandırırsız?"''' - https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:%C4%B0nzibat%C3%A7%C4%B1lar/Arxiv14#Xeyal_(m%C3%BCzakir%C9%99_s%C9%99hif%C9%99si_%E2%80%A2_f%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99ri)_inzibat%C3%A7%C4%B1_statusunun_verilm%C9%99si_il%C9%99_ba%C4%9Fl%C4%B1_s%C9%99sverm%C9%99 Hörmətlə— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 02:52, 28 iyun 2022 (UTC) :Sözlərinizə fikir verin. Fikir bildirmək nə vaxtdan peyda olmaq olub? Bura açıq ensiklopediyadır. Hər-halda müzakirələrə qoşulmaq üçün sizdən icazə alası deyiləm. Deməli kim sizə qarşı irad tutursa, o dəqiqə ona qarşı hərəkətə keçirsiniz ya da altında başqa səbəblər axtarmağa başlayırsınız. Hər istifadəçi iradları normal qarşılayır, siz niyə iradları normal qəbul edə bilmirsiniz? O məsələni isə bura qatmağın mənası yoxdur. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 28 iyun 2022 (UTC) :{{n}} bir istifadəçinin digər bir istifadəçinin müzakirə səhifəsində şərh yazması kukla fəaliyyət üçün dəlil deyil. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 04:31, 28 iyun 2022 (UTC) ::::::{{U|White Demon}} söhbət şərh yazmaqdan getmir. Söhbət istifadəçinin hər dəfə ona aid olmayan söhbətə daxil oub, mənə qarşı irad tutmasıdır. Məsələn mənə qarşı burada - https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipediya:K%C9%99nd_meydan%C4%B1&diff=6520207&oldid=6520175 Bu kiberbullinqdir ([[:en:Wikipedia:Cyberbullying]] və Vikipediyanın qaydalarına ziddir.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 12:50, 6 iyul 2022 (UTC) :Dəyərli həmkarlar ümumi olaraq Vikipediyada belə bir qaydalarla rastlaşmamışam ki hər hansı istifadəçinin əvəzinə hər hansı sualı cavablandırmaq bloklanmaya və yaxud hər hansı cəzaya səbəb ola bilər açıq ensiklopediyadı hər kəs öz redaktəsi və fikirin azad edə və bildirə bilər mən də bəzi vaxtlar hər hansı həmkarıma yönəldilən suala öz cavabımı bildirirəm və buna görə də heç bir narazılıqla rastlaşmamışam -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:20, 6 iyul 2022 (UTC) :Kənd meydanındakı müzakirəyə hər kəs fikir bildirə bilər. Şərhini də irad kimi yox, məlumatverici olaraq qiymətləndirirəm. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 14:38, 6 iyul 2022 (UTC) :::::::{{U|White Demon}} onunla da razıyam amma məsələn baxın elə burada Qraf061 heç yerdən peyda olaraq, dancewithdevil-in yerinə cavab verir. Halbuki, bu istifadəçinin bu söhbətə aidliyi yoxdur və ən maraqlısı ondadır ki, Lavici (Dancewithdevil)-də eyni üslübda və ən maraqlısı mənə qarşı peyda olaraq digər şübhəli hesabların yerinə cavab verirdi. Bu nə deməkdir? Bu istifadəçilər bir-biri ilə əlaqəlidir.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 18:38, 6 iyul 2022 (UTC) == AWB == Salam. Siz AWB istifadə edirsiz? Bəzi səhifələr var ki, keçidləri düzəltmək lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 05:06, 28 iyun 2022 (UTC) :Hansı səhifələr və keçidləri necə düzəltmək lazımdır? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 06:16, 28 iyun 2022 (UTC) ::[[İdarəçilər|Bu səhifə]] ilə başlamaq olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:23, 6 iyul 2022 (UTC) ::[[Vikipediya:Vikipediya əhalisi|[2]]]. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:57, 6 iyul 2022 (UTC) ::[[Vikipediya:İdarəçilər|[3]]], [[Vikipediya:İnterfeys idarəçiləri|[4]]]. Qeyd etdiyim səhifələrdəki keçidləri əsas ada düzəltmək lazımdır. Həll edə bilərsiz? Bunlar son deyil. Yenə narahat edəcəm sizi :( Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:55, 6 iyul 2022 (UTC) :::{{y}} '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 08:46, 6 iyul 2022 (UTC) ::::Həll etdikdən sonra səhifələri silməyi də unutmayın. Təşəkkürlər! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:14, 6 iyul 2022 (UTC) :::::Mən müzakirə arxivlərindəki keçidlərə toxunmadım. Çünki arxivləşmiş müzakirələrdi, olduğu kimi saxlamaq lazımdır. Ona görə də istiqamətləndirmələri saxlamışam. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 16:16, 6 iyul 2022 (UTC) ::::::Niyə ki? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:59, 6 iyul 2022 (UTC) ::::::Həmkar, müzakirə keçidlərini də dəyişin və səhifələri də silək getsin. Keçidləri dəyişin, müzakirələri yox. Problem olmaz. və [[:Kateqoriya:Şablonlar|bu kateqoriyadakı]] 2 şablon kaskad mühafizəlidir, zəhmət olmasa, o şablonların kateqoriyasını yenisiylə əvəzləyin və köhnə addakı keçidləri yeni ada düzəldib, köhnəni də silin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:15, 15 iyul 2022 (UTC)° :::::::Problem odur ki, AWB ilə təkcə keçidləri düzəltmək olmur, avtomatik əvəzetməyə qoşursan, hamısını dəyişir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 02:32, 15 iyul 2022 (UTC) == Mühafizə == Salam. Müzakirə səhifəmə qoruma lazımdır. Yenə təhqir yazılıb. Redaktəni gizlətməyinizi və mühafizə tətbiq etməyinizi xahiş edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 02:13, 1 iyul 2022 (UTC) :{{y}} '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 03:31, 1 iyul 2022 (UTC) == Avtopatrul == Salam. {{İstifadəçi|NicoScribe}} Bu istifadəçi vandalizm tipli redaktələri geri qaytarır. Düzdü, hələlik redaktəsi azdı. Ancaq bu problem deyil. Ona bu hüququ vermək olarmı? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:58, 1 iyul 2022 (UTC) :Verilə bilər. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 04:20, 2 iyul 2022 (UTC) ::Verə bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:22, 2 iyul 2022 (UTC) :::Prosedürə görə avtopatrul namizədləri səhifəsinə müraciət etməli deyil? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 04:23, 2 iyul 2022 (UTC) ::::Bunu özünün etməsi mütləq deyil ki. Avtopatrul statusu verilə biləcək istifadəçiləri təklif etmək məqbuldur. Ora-bura yazmağın fərqi yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:28, 2 iyul 2022 (UTC) :::::{{y}} '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 04:36, 2 iyul 2022 (UTC) == Sual == Salam. Dəvətnamə göndərmək qaydalar çərçivəsindədir eləmi? Yəni, göndərmək olmaz deyə bir şey yoxdur? Dəqiqləşdirmək istəyirəm. Əvvəllər və indi bəzi istifadəçilər göndəriblər deyə. Özünüz bilirsiniz, aktivlik səbəbindən. Yoxsa ehtiyac qalmaz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:46, 4 iyul 2022 (UTC) :Mən əvvəllər dəvətnamə göndərərdim. Amma artıq atmıram, son dəfə nə vaxt dəvətnamə göndərdiyim yadımda deyil, istifadəçiləri narahat etmək istəmirəm. Maraq göstərən istifadəçi onsuz da gələcək. Amma dəvətnamə məhdudiyyəti ilə bağlı qaydamız yoxdur. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 06:37, 4 iyul 2022 (UTC) ::Söhbət inzibatçı namizədliyi ilə bağlı dəvətnamələrdən gedir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 06:38, 4 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], Səs ovçuluğu qaydasının Spamlamaq bəndinə görə kütləvi dəvətnamə göndərmək səs ovçuluğu sayılır? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 06:42, 4 iyul 2022 (UTC) ::::Məncə, sayılmamalıdır və sayılmır da. Adı üstündə dəvət. Yeri gəlmişkən, Solavirum və sizi fikir bildirməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 07:34, 4 iyul 2022 (UTC) :::::{{U|White Demon}}, səs ovçuluğu deyil, amma əgər istifadəçi əvvəlcədən bu haldan narahat olduğunu bildiribsə, bildiriş göndərən istifadəçi bunu dayandırmalıdır. Mövzuda iştirak etməyən hər kəs müzakirələrdə iştirak etməlidir deyə bir məcburiyyət yoxdur. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 13:13, 4 iyul 2022 (UTC) ::::::{{U|Eldarado}}, buyurun. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:35, 9 iyul 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:27, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Səs == Salam həmkar. Bir istifadəçinin səsinin üzərindən xətt çəkmisiniz. İstifadəçi fəal istifadəçidir. Mən həmişə səsvermə yekunlaşdırılanda bürokratlar tərəfindən səslərin yoxlanılıb və etibarsız hesab edilən səslərin üzərindən xətt çəkildiyinin şahidi olmuşam. Və hələ vaxta da var. Bəlkə istifadəçinin o vaxt ərzində səsvermə hüququ olacaq və səsi etibarlı sayılacaq? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:42, 7 iyul 2022 (UTC) :Salam. Səsvermə hüququ ilə bağlı qaydalarda deyilir ki, istifadəçinin səsinin etibarlı sayılması üçün səsvermənin başlanma tarixindən 3 ay əvvəl qeydiyyatdan keçməlidirlər. İstifadəçi 2 ay əvvəl qeydiyyatdan keçib. Ona görə də səsi etibarlı sayılmır. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 15:47, 7 iyul 2022 (UTC) ::O bəndlərin birinə cavab verməsi kifayət deyil? Çünki hamısına cavab verməlidir deyə bir qeyd yoxdur. Qayda da 200 ciddi redaktə də yazılıb. Yenə də yekunda baxılsa daha münasib olar fikrimcə. Təşəkkür edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:50, 7 iyul 2022 (UTC) :::Yox təbii ki. Bütün şərtlər ödənməlidir. 3 ay staj, 200 ciddi redaktə, son 30 gündə redaktə, bir adla səs vermək. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 15:57, 7 iyul 2022 (UTC) ::::Həmkar, ümumiyyətlə, qaydalarda bir çox boşluqlar və ziddiyət təşkil edən məqamlar var. "Səslərin hesablanması və nəticə" başlığında 3 ayla əlaqəli qeyd yoxdur. Bütün şərtlər ödənməlidir də yazılmayıb. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:28, 7 iyul 2022 (UTC) == Başsağlığı == Salam. Sizi Azərbaycanca Vikipediyada Yaponiyanın mədəniyyət "elçisi" statusunda gördüyüm üçün Yaponiyanın 69-cu baş nasiri [[Şinzo Abe]]nin qətli səbəbi ilə sizə başsağlığı verirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:43, 9 iyul 2022 (UTC) :Nə yalan deyim, mən də şok oldum bu xəbərdən. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 22:58, 9 iyul 2022 (UTC) ::Elə mən də :( Güclü siyasətçi idi heyif... [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 06:21, 10 iyul 2022 (UTC) == [[Kamil Əliyev]] == salam həmkar, zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Kamil_Əliyev&action=history bu məqaləyə] nəzər yetirin və mühafizə edin. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 15:49, 11 iyul 2022 (UTC) :{{y}} '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 16:03, 11 iyul 2022 (UTC) == Qadcet == Salam nizamlamalarda Katalitik qadceti aktivdir, lakin istifadə edə bilmirəm. Problem nədir?[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 03:51, 19 iyul 2022 (UTC) :Dəqiq aktivləşdirmisiz? Məndə aktivdir, işlədirəm. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 04:23, 19 iyul 2022 (UTC) ::Bəli aktivdir. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 05:02, 19 iyul 2022 (UTC) :::Kateqoriya səhifəsinə girəndə aşağı sağ küncə sarı rəngli düzbucaq görünmür? İçində Cat-a-lot yazılıb. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 05:04, 19 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli görünür. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 05:46, 19 iyul 2022 (UTC) :::::Elə isə işləyir deməli. Üstünə basın, işlədin. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 07:16, 19 iyul 2022 (UTC) == Təcrübəli istifadəçi == Salam. Bir söz soruşum. Avtopatrul və patrul olan istifadəçilər genişləndirilmiş mühafizəli səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Edə bilirlərsə, bu hüququ daşımaq mənasızdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:09, 19 iyul 2022 (UTC) :Genişləndirilmiş mühafizə olan səhifəyə təcrübəli istifadəçilər müdaxilə edə bilər. Onun üçün 30 günlük fəaliyyət və 500 redaktə lazımdır. Onsuz da patrul hüququ demək olar ki, belə istifadəçilərə verilir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 17:12, 19 iyul 2022 (UTC) ::Xeyr, demək istədiyim, həmin hüquq olmadan da patrullar bu səhifələrə müdaxilə edə bilirlərmi? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:22, 19 iyul 2022 (UTC) :::Yox, edə bilmir. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 17:23, 19 iyul 2022 (UTC) ::::Təcrübəli istifadəçinin hüquqları avtopatrul və patrullar da olsa yaxşı olar. Sizcə necə? Mümkündür belə bir şey? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:28, 19 iyul 2022 (UTC) == Ad dəyişmə == Salam Aleykum. [[Dovşan adası]] → [[Tavşan adası]], [[Xınalıada]] → [[Kınalıada]] ........... [[Böyük Zirə]] → [[:tr:Büyük Zire]], [[Xınalıq]] → [[:tr:Kınalık, Kuba]]. Həmkar yəqin ki, nə demək isdədiyimi anladınız. Ad dəyişdirmələriniz yalnışdır. Hörmətlə — [[İstifadəçi:Qolcomaq|''<font face="Cursive"><font color="#e6005c">Q🅾⚓</font></font>'''']]<font face="Cursive"><font color="DodgerBlue">'''Ç🅾Ⓜ🅰Q'''</font></font>[[İstifadəçi müzakirəsi:Qolcomaq |<sup><span style="color:#1632E0"> ✉ </span></sup>]] 20:11, 19 iyul 2022 (UTC) :Salam həmkar. Qeyd olunan adlar xüsusi adlardır. Bu adların tərcümə olunması yanlışdır. Tavşan sözü türk dilindən tərcümədə "dovşan" deməkdir, düzdür, amma xüsusi addır, olduğu kimi saxlanılmalıdır. Kaşık adası məqaləsini də əvvəlcə Qaşıq adası kimi yaratmışdım, amma səhvimi anlayıb Kaşık adası etdim bu yaxınlarda. Türkçə Vikipediyada düzgün adlandırmayıblar, "Kınalık" yox, "Hınalık" olmalıdır. Bu barədə müzakirə açmaq lazımdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 01:55, 20 iyul 2022 (UTC) ::Bu barədə [[:tr:Tartışma:Kınalık,_Kuba#İsim|müzakirə açdım.]] '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 02:08, 20 iyul 2022 (UTC) == [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi == <div class="afd-notice"> <div class="floatleft" style="margin-bottom:0">[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]</div>'''[[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır. Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bölüşə bilərsiniz. İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, eləcə də müzakirə zamanı bildirilən problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilərlər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin. <!-- Şablon:Sns bildirişi --></div> [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC) 6z3b5uhdbut80l2jwbckfvefvesoxxh 0 373662 6547740 6540979 2022-07-25T05:40:41Z InternetArchiveBot 179784 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8 wikitext text/x-wiki {{Hərbi xadim |adı = İntiqam Camaləddinov |orijinal adı = {{dil-az|Camaləddinov İntiqam Həsən oğlu}} |şəkil = İntiqam Camaləddinov.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = İntiqam Camaləddinov hərbi xidmətdə |digər adı = |doğum adı = |ləqəbi = |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |mənsubiyyəti = |həyat yoldaşı = |uşağı = Elşən |atası = Həsən Camaləddinov |anası = Zenfira Məmmədsaatova |qoşun növü = |xidmət illəri = 1985–1994 |hissə = |komandanlıq etməsi = |rütbə = {{Leytenant|Azərbaycan}} |vəzifəsi = |döyüşlər = |əlaqələr = |təltifləri = {{"Azərbaycan Bayrağı" ordeni|1995}} }} '''İntiqam Həsən oğlu Camaləddinov''' ({{DVTY}}) — [[Leytenant]], [[Azərbaycan Milli Ordusu]]nun [[zabit]]i, [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni]] laureatı (ölümündən sonra)<ref name=":1995">{{cite news|title=Azərbaycan Respublikasının hərbi qulluqçularının və polis işçilərinin "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adı verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidenti Heydər Əliyevin 15 yanvar 1995-ci il tarixli 262 nömrəli fərmanı|author=|newspaper=[[e-qanun.az|www.e-qanun.az]] (Normativ hüquqi aktların vahid internet elektron bazası)|date=15.01.1995|url=https://e-qanun.az/framework/8836|accessdate=15.01.1995|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20151023120343/http://e-qanun.az/framework/8836|archivedate=2015-10-23|url-status=live}}</ref> == Həyatı == İntiqam Camaləddinov 5 sentyabr 1971-ci ildə [[Oğuz rayonu]]nun ([[Vartaşen rayonu]]) [[Muxas]] kəndində anadan olub. 1978-ci ildə Muxas kənd orta məktəbinin I sinfinə getmiş, səkkizinci sinfə qədər burada oxumuş, 1985-ci ildə Bakı C.Naxçıvanski adına internat məktəbinə ([[Cəmşid Naxçıvanski adına hərbi lisey]]) daxil olmuşdur. 1988-ci ildə bu təhsil ocağını bitirərək Çelyabinsk Ali Hərbi Avtomobil Mühəndisləri Məktəbinə ({{Dil-ru|ЧВВАИУ}}) qəbul olunmuş, burada təhsilini bitirməyə bir necə ay qalmış Azərbaycan Respublikasında müharibə şəraiti ilə bağlı-xaricdə təhsil alan hərbçilərin vətənə çağırılması ilə əlaqədar Azərbaycana çağırılmış, hərbi təhsilini Bakı Ali Hərbi Birləşmiş Komandanlığı Məktəbində ([[Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi]]) bitirmişdir. İlk olaraq təyinatla Güzdək qəsəbəsindəki hərbi hissəyə Avtomobil xidmət rəisi vəzifəsinə təyin olunmuşdur. Az bir müddət burada çalışdıqdan sonra Müdafiə Nazirliyinin xətti ilə könüllü surətdə cəbhə bölgəsinə yollanmış, Qarabağ uğrunda gedən döyüşlərdə – 1992-ci ildən 1994-cü ilə qədər demək olar ki, bütün cəbhə boyu ərazilərdə gedən hərbi əməliyyatlarda (xüsusilə Ağdam, Füzuli, Əsgəran, Xocalı, Şuşa, Ağcabədi, Beyləqan bölgələrində) yaxından iştirak etmişdir. Ardıcıl üç hərbi hissədə – hər birində texnika üzrə Avtomobil xidmət rəisi vəzifəsində çalışmaqla (30 iyul 1992-ci ildən – 29 mart 1993-cü ilədək 708 saylı H/h, 1993 cü il 29 mart – 19 iyuladək 002 saylı H/h-KORPUSda və 19 iyul-30 aprel tarixinə kimi 777 saylı Hərbi hissədə qulluq etmişdir. Ailəli idi. Bir övladı var. == Vəfatı == 1994-cü il aprel ayının 25-də [[Tərtər rayonu]]nun [[Qapanlı (Tərtər)|Qapanlı]] kəndi istiqamətində gedən döyüşdə ağır yaralanaraq 30 apreldə Şəhid olmuşdur. Doğulduğu [[Oğuz rayonu]]nun [[Muxas]] kəndində dəfn olunmuşdur. == Mükafatları == * [[Fayl:Azerbaijani Flag Order ribbon (1st version).svg|50px]] (15 yanvar 1995) — [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni]] (ölümündən sonra) — Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün qorunub saxlanmasında göstərdiyi igidliyə görə [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni]] ilə təltif edilmişdir.<ref name=":1995" /> == Ədəbiyyat == === Kitab === # [[Gülxani Pənah]], "O gözəl hərbiçi idi", "Oğuz şəhidləri, itkinləri" kitabı, Bakı, "Mütərcim", 1999. səh.25–30. # Ruhiyyə Camaləddinova, "Bir nakam ömür" (Memuar), Bakı, "İrfan" nəşriyyatı, 2012. === Qəzet === # Sirac Musayev, "Kənd öz hərbçisini itirdi", [[Oğuz yurdu (qəzet)|"Oğuz yurdu" qəzeti]], № 10(27014), 27 may 1994-cü il. # Ruhiyyə Camaləddinova, "Qardaş dağı — bacı fəryadı", [[Oğuz yurdu (qəzet)|"Oğuz yurdu" qəzeti]], 15 iyul 1994-cü il. # "Azərbaycan Respublikasının bir qrup hərbi qulluqçusunun və polis işçilərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanı", [[Azərbaycan (qəzet)|"Azərbaycan" qəzeti]], № 11(1028), 17 yanvar 1995-ci il. # Ruhiyyə Camaləddinova, "Yarımçıq qalmış ömür", [[Oğuz yurdu (qəzet)|"Oğuz yurdu" qəzeti]], № 8(4339), 25 aprel 2009-cu il, səh.4. # Nazim Hüseynli, "Şəhid İntiqam Camaləddinov və onun yadigarı Elşən", [[Oğuz yurdu (qəzet)|"Oğuz yurdu" qəzeti]], № 13(4419), 22 iyul 2012-ci il, səh.3. # Ruhiyyə Camaləddinova, "Vətənin keşiyində möhkəm dayan, Şəhid oğlu!" və "Ata" şeiri. [[Oğuz yurdu (qəzet)|"Oğuz yurdu" qəzeti]], № 8(4414), 29 aprel 2012-ci il, səh.6. # Nazim Hüseynli, "Muxas kəndində Şəhid İntiqam Camaləddinovun anım mərasimi keçirilmişdir", [[Oğuz yurdu (qəzet)|"Oğuz yurdu" qəzeti]], № 10–11(4468), 10 may 2014-cü il, səh.5. # Ruhiyyə Camaləddinova, "Qarşınızda baş əyirəm, Şəhidlər!", [[Oğuz yurdu (qəzet)|"Oğuz yurdu" qəzeti]], № 10–11(4468), 10 may 2014-cü il, səh.5. == Xarici keçidlər == * [https://www.youtube.com/watch?v=0K1nk6oz22A&feature=share Intiqam Camaleddinov 20-ci il donum] — [[YouTube]] saytı == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Azərbaycan hərbçiləri]] [[Kateqoriya:Cəmşid Naxçıvanski adına hərbi liseyin məzunları]] [[Kateqoriya:Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbinin məzunları]] [[Kateqoriya:Oğuz rayonunda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Tərtər rayonunda vəfat edənlər]] [[Kateqoriya:Oğuz rayonunda dəfn olunanlar]] sn5kme4at3alnnnvsi05udi67s9orp6 2 380133 6547568 6329634 2022-07-24T20:32:05Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 wikitext text/x-wiki <div style="font-family:> <div style="position:absolute; z-index:100; right:5px; top:-35px;" id="featured-star"> [[Fayl:Wikipedia extended confirmed.svg|25x25px|link=https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:ListUsers/extendedconfirmed|təcrübəli istifadəçi]]</div> {{Təcrübəli istifadəçi}} [[Fayl:İstifadəçi Elshad Iman (Elşad İman).jpg|211px|thumb|{{URL|https://web.archive.org/web/20170525104854/http://elshadiman.com/|'''www.elshadiman.com'''}} {{URL|https://officially.com/elshadiman|'''officially.com/elshadiman'''}}]] [[Fayl:Elşad_İman_uşağı_ilə.jpg|211px|thumb|Elşad İman övladı ilə]] '''Elşad İmanov Həsən oğlu və ya Elşad İman''' ({{dil-en|'''Elshad Iman'''}}) — ( 2011-ci ildə soyadını milli üsula keçərək "[[İman]]" etmişdir.) — [[Yeni Azərbaycan Partiyası]]nın üzvü. * General '''[[Bəşir İmanov]]'''un bacısı nəvəsidir. '''''WhatsApp''''' +994 55 211-58-21 [[Fayl:WhatsApp horizontal.svg|77px]] +994 50 211-58-21 [[Fayl:WhatsApp horizontal.svg|77px]] == Akkreditasiya == *Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunlarında [https://4.bp.blogspot.com/-cjIuHu3jSLs/WyTnyUxSaEI/AAAAAAAACTM/DLVHdXOezHMNzrU02yCtWEKyQR-hDzljwCLcBGAs/s1600/Akkreditasiya%2B-%2BEl%25C5%259Fad%2B%25C4%25B0man.jpg AzTv-nin informasiya texnologiyaları üzrə təmsilçisi.('''Akkreditasiya''')] == Xarici keçidlər == *[https://web.archive.org/web/20170525104854/http://elshadiman.com/ Website ''elshadiman.com'' {{en}}] *[https://www.instagram.com/elshadiman/ Instagram səhifəsi] *[http://www.facebook.com/elshadimanOfficial Facebook səhifəsi] *[http://www.twitter.com/elshadiman Twitter səhifəsi] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} :{{User VMAZ}} {{Vikianbar kateqoriyası|Elşad İman}} *[https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:ListFiles/Elshad_Iman_(Elşad_İman)&ilshowall=1 Commonsa yüklədiklərim] *[https://meta.wikimedia.org/wiki/Azerbaijani_Wikimedians_User_Group "Azərbaycan vikimediaçıları" istifadəçi qrupu] *[http://tools.wmflabs.org/xtools/pages/index.php?name=Elshad_Iman_%28El%C5%9Fad_%C4%B0man%29&lang=az&wiki=wikipedia&namespace=0&redirects=noredirects&getall=1&uselang=ru Yaratdığım məqalələrin siyahısı] == Digər keçidlər == <center> <div style= "border: 1px solid black;"> {|style="display: inline-table; margin: 6px" |} <div style="background: #AAF6E1; text-align: center; padding: 2em; "> <div style="text-align: center;"> {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:Contact-new.svg|link=|50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}|İstifadəçi səhifəsi]]''' |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | <center>[[Fayl:Crystal_Clear_talk.png|link=|50px]]</center> |- | '''[[İstifadəçi müzakirəsi:{{BASEPAGENAME}}|Müzakirə]]''' |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:Exquisite-kcontrol.png|link=|50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}/Qaralama|Qaralama]]''' |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:X-office-presentation.svg|link=|50px]] |- | '''Fəaliyyət'''<br/><small>[https://xtools.wmflabs.org/ec/az.wikipedia.org/Elshad_Iman_(Elşad_İman) Az] [https://xtools.wmflabs.org/ec/en.wikipedia.org/Elshad_Iman_(Elşad_İman) En]</small> |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:ALTIN.png|link=|50x50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}/Mükafatlarım|Mükafatlar]]''' |} {|style="display: inline-table; margin: 6px" | [[File:Twitter Verified Badge.svg|link=|50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}/Babil|Verified]]''' |} </center> {{Vikipediya qaydaları}} {{İstifadəçi səhifəsi}} [[en:User:Elshad Iman (Elşad İman)]] [[ru:Участник:Elshad Iman (Elşad İman)]] [[Kateqoriya:"Azərbaycan_vikimediaçıları"_istifadəçi_qrupunun_üzvləri]] 2wnu675vmvqen5wo07hne4cug6vpk8e 6547779 6547568 2022-07-25T06:12:52Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 wikitext text/x-wiki <div style="font-family:> <div style="position:absolute; z-index:100; right:65px; top:-35px;" id="featured-star"> [[Fayl:Wikipedia Reviewer.svg|25x25px|link=https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:ListUsers/patroller|patrul]]</div> <div style="position:absolute; z-index:100; right:35px; top:-35px;" id="featured-star"> [[Fayl:Wikipedia Rollbacker.svg|25x25px|link=https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:ListUsers/rollbacker|rolbaker]]</div> <div style="position:absolute; z-index:100; right:5px; top:-35px;" id="featured-star"> [[Fayl:Wikipedia extended confirmed.svg|25x25px|link=https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:ListUsers/extendedconfirmed|təcrübəli istifadəçi]]</div> {{Patrul}} {{Təcrübəli istifadəçi}} [[Fayl:İstifadəçi Elshad Iman (Elşad İman).jpg|211px|thumb|{{URL|https://web.archive.org/web/20170525104854/http://elshadiman.com/|'''www.elshadiman.com'''}} {{URL|https://officially.com/elshadiman|'''officially.com/elshadiman'''}}]] [[Fayl:Elşad_İman_uşağı_ilə.jpg|211px|thumb|Elşad İman övladı ilə]] '''Elşad İmanov Həsən oğlu və ya Elşad İman''' ({{dil-en|'''Elshad Iman'''}}) — ( 2011-ci ildə soyadını milli üsula keçərək "[[İman]]" etmişdir.) — [[Yeni Azərbaycan Partiyası]]nın üzvü. * General '''[[Bəşir İmanov]]'''un bacısı nəvəsidir. '''''WhatsApp''''' +994 55 211-58-21 [[Fayl:WhatsApp horizontal.svg|77px]] +994 50 211-58-21 [[Fayl:WhatsApp horizontal.svg|77px]] == Akkreditasiya == *Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunlarında [https://4.bp.blogspot.com/-cjIuHu3jSLs/WyTnyUxSaEI/AAAAAAAACTM/DLVHdXOezHMNzrU02yCtWEKyQR-hDzljwCLcBGAs/s1600/Akkreditasiya%2B-%2BEl%25C5%259Fad%2B%25C4%25B0man.jpg AzTv-nin informasiya texnologiyaları üzrə təmsilçisi.('''Akkreditasiya''')] == Xarici keçidlər == *[https://web.archive.org/web/20170525104854/http://elshadiman.com/ Website ''elshadiman.com'' {{en}}] *[https://www.instagram.com/elshadiman/ Instagram səhifəsi] *[http://www.facebook.com/elshadimanOfficial Facebook səhifəsi] *[http://www.twitter.com/elshadiman Twitter səhifəsi] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} :{{User VMAZ}} {{Vikianbar kateqoriyası|Elşad İman}} *[https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:ListFiles/Elshad_Iman_(Elşad_İman)&ilshowall=1 Commonsa yüklədiklərim] *[https://meta.wikimedia.org/wiki/Azerbaijani_Wikimedians_User_Group "Azərbaycan vikimediaçıları" istifadəçi qrupu] *[http://tools.wmflabs.org/xtools/pages/index.php?name=Elshad_Iman_%28El%C5%9Fad_%C4%B0man%29&lang=az&wiki=wikipedia&namespace=0&redirects=noredirects&getall=1&uselang=ru Yaratdığım məqalələrin siyahısı] == Digər keçidlər == <center> <div style= "border: 1px solid black;"> {|style="display: inline-table; margin: 6px" |} <div style="background: #AAF6E1; text-align: center; padding: 2em; "> <div style="text-align: center;"> {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:Contact-new.svg|link=|50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}|İstifadəçi səhifəsi]]''' |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | <center>[[Fayl:Crystal_Clear_talk.png|link=|50px]]</center> |- | '''[[İstifadəçi müzakirəsi:{{BASEPAGENAME}}|Müzakirə]]''' |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:Exquisite-kcontrol.png|link=|50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}/Qaralama|Qaralama]]''' |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:X-office-presentation.svg|link=|50px]] |- | '''Fəaliyyət'''<br/><small>[https://xtools.wmflabs.org/ec/az.wikipedia.org/Elshad_Iman_(Elşad_İman) Az] [https://xtools.wmflabs.org/ec/en.wikipedia.org/Elshad_Iman_(Elşad_İman) En]</small> |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:ALTIN.png|link=|50x50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}/Mükafatlarım|Mükafatlar]]''' |} {|style="display: inline-table; margin: 6px" | [[File:Twitter Verified Badge.svg|link=|50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}/Babil|Verified]]''' |} </center> {{Vikipediya qaydaları}} {{İstifadəçi səhifəsi}} [[en:User:Elshad Iman (Elşad İman)]] [[ru:Участник:Elshad Iman (Elşad İman)]] [[Kateqoriya:"Azərbaycan_vikimediaçıları"_istifadəçi_qrupunun_üzvləri]] j67qgksu2vaujb2jgv7wag6bceep3sw 6547780 6547779 2022-07-25T06:17:40Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 /* Digər keçidlər */ wikitext text/x-wiki <div style="font-family:> <div style="position:absolute; z-index:100; right:65px; top:-35px;" id="featured-star"> [[Fayl:Wikipedia Reviewer.svg|25x25px|link=https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:ListUsers/patroller|patrul]]</div> <div style="position:absolute; z-index:100; right:35px; top:-35px;" id="featured-star"> [[Fayl:Wikipedia Rollbacker.svg|25x25px|link=https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:ListUsers/rollbacker|rolbaker]]</div> <div style="position:absolute; z-index:100; right:5px; top:-35px;" id="featured-star"> [[Fayl:Wikipedia extended confirmed.svg|25x25px|link=https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:ListUsers/extendedconfirmed|təcrübəli istifadəçi]]</div> {{Patrul}} {{Təcrübəli istifadəçi}} [[Fayl:İstifadəçi Elshad Iman (Elşad İman).jpg|211px|thumb|{{URL|https://web.archive.org/web/20170525104854/http://elshadiman.com/|'''www.elshadiman.com'''}} {{URL|https://officially.com/elshadiman|'''officially.com/elshadiman'''}}]] [[Fayl:Elşad_İman_uşağı_ilə.jpg|211px|thumb|Elşad İman övladı ilə]] '''Elşad İmanov Həsən oğlu və ya Elşad İman''' ({{dil-en|'''Elshad Iman'''}}) — ( 2011-ci ildə soyadını milli üsula keçərək "[[İman]]" etmişdir.) — [[Yeni Azərbaycan Partiyası]]nın üzvü. * General '''[[Bəşir İmanov]]'''un bacısı nəvəsidir. '''''WhatsApp''''' +994 55 211-58-21 [[Fayl:WhatsApp horizontal.svg|77px]] +994 50 211-58-21 [[Fayl:WhatsApp horizontal.svg|77px]] == Akkreditasiya == *Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunlarında [https://4.bp.blogspot.com/-cjIuHu3jSLs/WyTnyUxSaEI/AAAAAAAACTM/DLVHdXOezHMNzrU02yCtWEKyQR-hDzljwCLcBGAs/s1600/Akkreditasiya%2B-%2BEl%25C5%259Fad%2B%25C4%25B0man.jpg AzTv-nin informasiya texnologiyaları üzrə təmsilçisi.('''Akkreditasiya''')] == Xarici keçidlər == *[https://web.archive.org/web/20170525104854/http://elshadiman.com/ Website ''elshadiman.com'' {{en}}] *[https://www.instagram.com/elshadiman/ Instagram səhifəsi] *[http://www.facebook.com/elshadimanOfficial Facebook səhifəsi] *[http://www.twitter.com/elshadiman Twitter səhifəsi] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} :{{User VMAZ}} {{Vikianbar kateqoriyası|Elşad İman}} *[https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:ListFiles/Elshad_Iman_(Elşad_İman)&ilshowall=1 Commonsa yüklədiklərim] *[https://meta.wikimedia.org/wiki/Azerbaijani_Wikimedians_User_Group "Azərbaycan vikimediaçıları" istifadəçi qrupu] *[http://tools.wmflabs.org/xtools/pages/index.php?name=Elshad_Iman_%28El%C5%9Fad_%C4%B0man%29&lang=az&wiki=wikipedia&namespace=0&redirects=noredirects&getall=1&uselang=ru Yaratdığım məqalələrin siyahısı] == Digər keçidlər == <center> <div style= "border: 1px solid black;"> {{Patrullar}} {|style="display: inline-table; margin: 6px"|} <div style="background: #AAF6E1; text-align: center; padding: 2em; "> <div style="text-align: center;"> {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:Contact-new.svg|link=|50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}|İstifadəçi səhifəsi]]''' |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | <center>[[Fayl:Crystal_Clear_talk.png|link=|50px]]</center> |- | '''[[İstifadəçi müzakirəsi:{{BASEPAGENAME}}|Müzakirə]]''' |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:Exquisite-kcontrol.png|link=|50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}/Qaralama|Qaralama]]''' |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:X-office-presentation.svg|link=|50px]] |- | '''Fəaliyyət'''<br/><small>[https://xtools.wmflabs.org/ec/az.wikipedia.org/Elshad_Iman_(Elşad_İman) Az] [https://xtools.wmflabs.org/ec/en.wikipedia.org/Elshad_Iman_(Elşad_İman) En]</small> |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:ALTIN.png|link=|50x50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}/Mükafatlarım|Mükafatlar]]''' |} {|style="display: inline-table; margin: 6px" | [[File:Twitter Verified Badge.svg|link=|50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}/Babil|Verified]]''' |} </center> {{Vikipediya qaydaları}} {{İstifadəçi səhifəsi}} [[en:User:Elshad Iman (Elşad İman)]] [[ru:Участник:Elshad Iman (Elşad İman)]] [[Kateqoriya:"Azərbaycan_vikimediaçıları"_istifadəçi_qrupunun_üzvləri]] dse325t5idjejgo7ghqov640xtcs1pa 6547796 6547780 2022-07-25T06:37:47Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 wikitext text/x-wiki <div style="font-family:> <div style="position:absolute; z-index:100; right:65px; top:-35px;" id="featured-star"> [[Fayl:Wikipedia Reviewer.svg|25x25px|link=https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:ListUsers/patroller|patrul]]</div> <div style="position:absolute; z-index:100; right:35px; top:-35px;" id="featured-star"> [[Fayl:Wikipedia Rollbacker.svg|25x25px|link=https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:ListUsers/rollbacker|rolbaker]]</div> <div style="position:absolute; z-index:100; right:5px; top:-35px;" id="featured-star"> [[Fayl:Wikipedia extended confirmed.svg|25x25px|link=https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:ListUsers/extendedconfirmed|təcrübəli istifadəçi]]</div> {{Patrul}} {{Təcrübəli istifadəçi}} [[Fayl:İstifadəçi Elshad Iman (Elşad İman).jpg|211px|thumb|{{URL|https://web.archive.org/web/20170525104854/http://elshadiman.com/|'''www.elshadiman.com'''}} {{URL|https://officially.com/elshadiman|'''officially.com/elshadiman'''}}]] [[Fayl:Elşad_İman_uşağı_ilə.jpg|211px|thumb|Elşad İman övladı ilə]] '''Elşad İmanov Həsən oğlu və ya Elşad İman''' ({{dil-en|'''Elshad Iman'''}}) — ( 2011-ci ildə soyadını milli üsula keçərək "[[İman]]" etmişdir.) — [[Yeni Azərbaycan Partiyası]]nın üzvü. * General '''[[Bəşir İmanov]]'''un bacısı nəvəsidir. '''''WhatsApp''''' +994 55 211-58-21 [[Fayl:WhatsApp horizontal.svg|77px]] +994 50 211-58-21 [[Fayl:WhatsApp horizontal.svg|77px]] == Akkreditasiya == *Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunlarında [https://4.bp.blogspot.com/-cjIuHu3jSLs/WyTnyUxSaEI/AAAAAAAACTM/DLVHdXOezHMNzrU02yCtWEKyQR-hDzljwCLcBGAs/s1600/Akkreditasiya%2B-%2BEl%25C5%259Fad%2B%25C4%25B0man.jpg AzTv-nin informasiya texnologiyaları üzrə təmsilçisi.('''Akkreditasiya''')] == Xarici keçidlər == *[https://web.archive.org/web/20170525104854/http://elshadiman.com/ Website ''elshadiman.com'' {{en}}] *[https://www.instagram.com/elshadiman/ Instagram səhifəsi] *[http://www.facebook.com/elshadimanOfficial Facebook səhifəsi] *[http://www.twitter.com/elshadiman Twitter səhifəsi] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} :{{User VMAZ}} {{Vikianbar kateqoriyası|Elşad İman}} *[https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:ListFiles/Elshad_Iman_(Elşad_İman)&ilshowall=1 Commonsa yüklədiklərim] *[https://meta.wikimedia.org/wiki/Azerbaijani_Wikimedians_User_Group "Azərbaycan vikimediaçıları" istifadəçi qrupu] *[http://tools.wmflabs.org/xtools/pages/index.php?name=Elshad_Iman_%28El%C5%9Fad_%C4%B0man%29&lang=az&wiki=wikipedia&namespace=0&redirects=noredirects&getall=1&uselang=ru Yaratdığım məqalələrin siyahısı] == Digər keçidlər == <center> <div style= "border: 1px solid black;"> {{Patrullar}} {|style="display: inline-table; margin: 6px" |} <div style="background: #AAF6E1; text-align: center; padding: 2em; "> <div style="text-align: center;"> {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:Contact-new.svg|link=|50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}|İstifadəçi səhifəsi]]''' |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | <center>[[Fayl:Crystal_Clear_talk.png|link=|50px]]</center> |- | '''[[İstifadəçi müzakirəsi:{{BASEPAGENAME}}|Müzakirə]]''' |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:Exquisite-kcontrol.png|link=|50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}/Qaralama|Qaralama]]''' |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:X-office-presentation.svg|link=|50px]] |- | '''Fəaliyyət'''<br/><small>[https://xtools.wmflabs.org/ec/az.wikipedia.org/Elshad_Iman_(Elşad_İman) Az] [https://xtools.wmflabs.org/ec/en.wikipedia.org/Elshad_Iman_(Elşad_İman) En]</small> |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:ALTIN.png|link=|50x50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}/Mükafatlarım|Mükafatlar]]''' |} {|style="display: inline-table; margin: 6px" | [[File:Twitter Verified Badge.svg|link=|50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}/Babil|Verified]]''' |} </center> {{Vikipediya qaydaları}} {{İstifadəçi səhifəsi}} [[en:User:Elshad Iman (Elşad İman)]] [[ru:Участник:Elshad Iman (Elşad İman)]] [[Kateqoriya:"Azərbaycan_vikimediaçıları"_istifadəçi_qrupunun_üzvləri]] 0d0oxglaxnqq7iu3ml7wchvmzfmg1df 6547802 6547796 2022-07-25T06:44:47Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 /* Digər keçidlər */ wikitext text/x-wiki <div style="font-family:> <div style="position:absolute; z-index:100; right:65px; top:-35px;" id="featured-star"> [[Fayl:Wikipedia Reviewer.svg|25x25px|link=https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:ListUsers/patroller|patrul]]</div> <div style="position:absolute; z-index:100; right:35px; top:-35px;" id="featured-star"> [[Fayl:Wikipedia Rollbacker.svg|25x25px|link=https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:ListUsers/rollbacker|rolbaker]]</div> <div style="position:absolute; z-index:100; right:5px; top:-35px;" id="featured-star"> [[Fayl:Wikipedia extended confirmed.svg|25x25px|link=https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:ListUsers/extendedconfirmed|təcrübəli istifadəçi]]</div> {{Patrul}} {{Təcrübəli istifadəçi}} [[Fayl:İstifadəçi Elshad Iman (Elşad İman).jpg|211px|thumb|{{URL|https://web.archive.org/web/20170525104854/http://elshadiman.com/|'''www.elshadiman.com'''}} {{URL|https://officially.com/elshadiman|'''officially.com/elshadiman'''}}]] [[Fayl:Elşad_İman_uşağı_ilə.jpg|211px|thumb|Elşad İman övladı ilə]] '''Elşad İmanov Həsən oğlu və ya Elşad İman''' ({{dil-en|'''Elshad Iman'''}}) — ( 2011-ci ildə soyadını milli üsula keçərək "[[İman]]" etmişdir.) — [[Yeni Azərbaycan Partiyası]]nın üzvü. * General '''[[Bəşir İmanov]]'''un bacısı nəvəsidir. '''''WhatsApp''''' +994 55 211-58-21 [[Fayl:WhatsApp horizontal.svg|77px]] +994 50 211-58-21 [[Fayl:WhatsApp horizontal.svg|77px]] == Akkreditasiya == *Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunlarında [https://4.bp.blogspot.com/-cjIuHu3jSLs/WyTnyUxSaEI/AAAAAAAACTM/DLVHdXOezHMNzrU02yCtWEKyQR-hDzljwCLcBGAs/s1600/Akkreditasiya%2B-%2BEl%25C5%259Fad%2B%25C4%25B0man.jpg AzTv-nin informasiya texnologiyaları üzrə təmsilçisi.('''Akkreditasiya''')] == Xarici keçidlər == *[https://web.archive.org/web/20170525104854/http://elshadiman.com/ Website ''elshadiman.com'' {{en}}] *[https://www.instagram.com/elshadiman/ Instagram səhifəsi] *[http://www.facebook.com/elshadimanOfficial Facebook səhifəsi] *[http://www.twitter.com/elshadiman Twitter səhifəsi] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} :{{User VMAZ}} {{Vikianbar kateqoriyası|Elşad İman}} *[https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:ListFiles/Elshad_Iman_(Elşad_İman)&ilshowall=1 Commonsa yüklədiklərim] *[https://meta.wikimedia.org/wiki/Azerbaijani_Wikimedians_User_Group "Azərbaycan vikimediaçıları" istifadəçi qrupu] *[http://tools.wmflabs.org/xtools/pages/index.php?name=Elshad_Iman_%28El%C5%9Fad_%C4%B0man%29&lang=az&wiki=wikipedia&namespace=0&redirects=noredirects&getall=1&uselang=ru Yaratdığım məqalələrin siyahısı] === Digər keçidlər === <center> {{Patrullar}} <div style= "border: 1px solid black;"> {|style="display: inline-table; margin: 6px" |} <div style="background: #AAF6E1; text-align: center; padding: 2em; "> <div style="text-align: center;"> {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:Contact-new.svg|link=|50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}|İstifadəçi səhifəsi]]''' |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | <center>[[Fayl:Crystal_Clear_talk.png|link=|50px]]</center> |- | '''[[İstifadəçi müzakirəsi:{{BASEPAGENAME}}|Müzakirə]]''' |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:Exquisite-kcontrol.png|link=|50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}/Qaralama|Qaralama]]''' |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:X-office-presentation.svg|link=|50px]] |- | '''Fəaliyyət'''<br/><small>[https://xtools.wmflabs.org/ec/az.wikipedia.org/Elshad_Iman_(Elşad_İman) Az] [https://xtools.wmflabs.org/ec/en.wikipedia.org/Elshad_Iman_(Elşad_İman) En]</small> |} {| style="display: inline-table; margin: 6px" | [[Fayl:ALTIN.png|link=|50x50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}/Mükafatlarım|Mükafatlar]]''' |} {|style="display: inline-table; margin: 6px" | [[File:Twitter Verified Badge.svg|link=|50px]] |- | '''[[İstifadəçi:{{BASEPAGENAME}}/Babil|Verified]]''' |} </center> {{Vikipediya qaydaları}} {{İstifadəçi səhifəsi}} [[en:User:Elshad Iman (Elşad İman)]] [[ru:Участник:Elshad Iman (Elşad İman)]] [[Kateqoriya:"Azərbaycan_vikimediaçıları"_istifadəçi_qrupunun_üzvləri]] 64051935u5h4ezm6dg3zuz09qksbnhb 0 381676 6548078 6542908 2022-07-25T11:15:25Z Шукюр Гулиев 102410 Məlumatlar maraqlı deyil wikitext text/x-wiki {{Xarici istinadlar}} {{DEFAULTSORT:Yaquboğlu, Araz}} [[Kateqoriya:Araz Yaquboğlu| ]] [[Kateqoriya:Tədqiqatçılar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan jurnalistləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı jurnalistlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan folklorşünasları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı folklorşünaslar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan publisistləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı publisistlər]] [[Kateqoriya:"Qızıl qələm" mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Vikipediyaçılar]] [[Kateqoriya:Rəsullular]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının üzvləri]] 8pjwvk3qo63ff7wwqphpaefkrh4osk6 6548080 6548078 2022-07-25T11:15:46Z Victor Trevor 207194 Undid edits by [[Special:Contribs/Шукюр Гулиев|Шукюр Гулиев]] ([[User talk:Шукюр Гулиев|talk]]) to last version by Burocan: unexplained content removal wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Araz Yaquboğlu |orijinal adı = Araz Yaqub oğlu Hacıyev |digər adları = |ilk adı = Araz |təxəllüsü = Yaquboğlu |milliyyəti = [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] |həyat yoldaşı = Gülbəniz Hacıyeva (Kərimova) |anası = Əsmətel Hacıyeva |ixtisası = Sənayе və mülki tikinti |ilk əsəri = |tanınmış əsərləri = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Araz Yaquboğlu''' (tam adı: ''Hacıyеv Araz Yaqub oğlu''; {{DVTY}}) — tədqiqatçı,<ref>{{cite web |url=http://azab.az/arasdirma/166-aedq-dslam-yarpdzldndn-hjjyat-vjj-yaraddcdlddd.html |title=Aşıq İslam Yarpızlının həyat və yaradıcılığı haqqında |author= |date=2 mart 2011 |work= |publisher=azab.az |accessdate=16.03.2014 |language=az |archive-date=2016-04-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160426104723/http://azab.az/arasdirma/166-aedq-dslam-yarpdzldndn-hjjyat-vjj-yaraddcdlddd.html |url-status=dead }}</ref> [[şair]],<ref>{{cite web |url=http://karabakhmedia.az/main/7879-araz-yaqubogludan-dord-sheir.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160802165827/http://karabakhmedia.az/main/7879-araz-yaqubogludan-dord-sheir.html |archivedate=2016-08-02 |title=Araz Yaquboğludan dörd şeir |author= |date=01 avqust 2016 |work= |publisher=karabakhmedia.az |accessdate=2016-08-02 |language=az }}</ref> [["Qızıl qələm" mükafatı]] laureatı (2011);<ref name="aəş">{{cite web |url=http://www.bizimyazi.com/?p=41 |archiveurl=https://archive.today/20160318091204/http://www.bizimyazi.com/?p=41 |archivedate=2016-03-18 |title=Aşıq Əli Şairov |author= |date=2011-05-03 |work= |publisher=www.bizimyazi.com |accessdate=2016-03-18 |language=az |url-status=dead }}</ref> [[Laçın yurdu (jurnal)|Laçın yurdu]] jurnalında baş redaktorun müavini.<ref>{{cite web |url=http://karabakhmedia.az/main/8708-maliyye-chetinlikleri-cheken-jurnalin-yeni-sayi-neshr-olunub-foto.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161006135418/http://karabakhmedia.az/main/8708-maliyye-chetinlikleri-cheken-jurnalin-yeni-sayi-neshr-olunub-foto.html |archivedate=2016-10-06 |title=Maliyyə çətinlikləri çəkən jurnalın yeni sayı nəşr olunub |author=Araz Yaquboğlu |date=2016-10-06 |work= |publisher=karabakhmedia.az |accessdate=2016-10-06 |language=az }}</ref> == Həyatı == Araz Yaquboğlu 1973-cü il avqustun 1-də [[Bərdə rayonu]]nun [[Yeni Daşkənd]] kəndində ziyalı ailəsində anadan olub. Atası Yaqub Hacıyеv [[Bərdə rayonu]]nda tanınmış [[mühəndis]]lərdən оlub.<ref>{{cite web |url=http://goyche.info/publ/143-1-0-50 |archiveurl=https://archive.today/20140407064045/http://goyche.info/publ/143-1-0-50 |archivedate=2014-04-07 |title=Araz Yaquboğlu |author= |date=2009-02-17 |work= |publisher=goyche.info |accessdate=2016-03-18 |language=az |url-status=dead }}</ref> Araz Yaquboğlu 1980-ci ildə Bərdə rayоnunun Yеni Daşkənd kənd оrta məktəbinin I sinfinə gеtmiş və 1990-cı ildə həmin məktəbin ХI sinfini bitirmişdir. 1989-cu ildə [[Bərdə rayonu]] üzrə keçirilən [[riyaziyyat]]dan fənn olimpiadasında I yeri tutmuşdur. Orta məktəbdə oxuyarkən 1989–1990-cı illərdə məktəbin komsomol təşkilat katibi olmuşdur. 2 avqust 1990-cı ildə ilk əmək fəaliyyətinə Azərbaycan SSR Sənaye Müəssisələri İstehsalat Birliyinin Bərdə Nüşabə Kooperativində fəhlə kimi başlamışdır. 1 fevral 1991-ci ildə iş yerini dəyişərək 9 №li Dəmir Beton Məmulatları Zavodunda [[çilingər]] işləmişdir. 1991-ci ildə [[Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutu]]nun "İnşaat" fakültəsinə qəbul оlmuşdur. 1996-cı ildə [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti|Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri Univеrsitеti]]nin "Sənayе və mülki tikinti" iхtisasını əla qiymətlərlə bitirmişdir. Ali məktəbdə oxuduğu müddətdə təhsildən ayrılmamaqla [[Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrı]]nda səhnə quraşdırıcısı vəzifəsində çalışmışdır (30 sentyabr, 1994–31 dekabr, 1994). O, 1994–1996-cı illərdə [[Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası]]nın üzvü olmuşdur. 1995-ci ildə [[Bakı Ali Mеnеcеr Kоllеci]]nin İnşaatçı menecment ixtisasını bitirmişdir. Haqqında "[[İnşaatçı kadrlar (qəzet)|İnşaatçı kadrlar uğrunda]]" qəzеtinin 26 oktyabr 1994-cü il tariхli sayında "Nümunəvi tələbə" başlıqlı məqalə dərc оlunmuşdur. 1992-ci ildən şеirləri və məqalələri mərkəzi [[qəzet]]lərdə, [[jurnal]]larda və [[almanax]]larda çap оlunur. Bir çох [[kitab]]ların rеdaktоru və tərtibçisidir.<ref>{{cite web |url=http://araz.az/jupgrade/index.php/manset/152-daknd-v-dakndllr |title=Göyçə mahalının Daşkəndi haqqında nəfis kitab işıq üzü gördü |author=Emil Camalov |date=2012 |work="ARAZ" qəzeti |publisher=araz.az |accessdate=21.05.2015 |language=az |archive-date=2018-08-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180814232716/http://araz.az/jupgrade/index.php/manset/152-daknd-v-dakndllr |url-status=dead }}</ref> 2012-ci ilin 1 yanvarından [[Laçın yurdu (jurnal)|Laçın yurdu]] jurnalında baş redaktorun müavinidir<ref>{{cite web |url=http://lacin.info/lent/313-lagdn-yurdu-jurnaldndn-yeni-sayd-iedq-gzg-ggrgb.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150524173930/http://lacin.info/lent/313-lagdn-yurdu-jurnaldndn-yeni-sayd-iedq-gzg-ggrgb.html |archivedate=2015-05-24 |title="Laçın yurdu" jurnalının yeni sayı işıq üzü görüb |author= |date= |work= |publisher=lacin.info |accessdate=16.03.2014 |language=az |url-status=dead }}</ref>. == Ailəsi == Ailəlidir, bir oğlu və bir qızı var. == Vikimedia hərəkatında iştirakı == [[Fayl:AzVikipediyaçılar 2017.03.10.jpg|thumb|250x250px|Araz Yaquboğlu (sağdan birinci əyləşən) Vikipediyaçılarla görüş zamanı]] Araz Yaquboğlu 30 aprel 2010-cu ildən ''[[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]]'' istifadəçi adı ilə [[Azərbaycanca Vikipediya]]nın aktiv istifadəçisi, 23 sentyabr 2013-cü ildən isə Azərbaycanca Vikipediyada idarəçidir.<ref>[https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:%C4%B0dar%C9%99%C3%A7il%C9%99r/Arxiv6#Araz_Yaquboglu_.28m.C3.BCzakir.C9.99_s.C9.99hif.C9.99si_.E2.80.A2_f.C9.99aliyy.C9.99tl.C9.99ri.29_.C3.BC.C3.A7.C3.BCn_idar.C9.99.C3.A7i_statusunun_verilm.C9.99si_il.C9.99_ba.C4.9Fl.C4.B1_s.C9.99sverm.C9.99 Araz Yaquboglu üçün idarəçi statusunun verilməsi ilə bağlı səsvermə]</ref> 2017-ci ildə olan məlumata görə 6000 məqalənin müəllifidir.<ref>{{cite web |url=http://karabakhmedia.az/main/11598-nformasiya-muharibesinde-temennasiz-xidmet-gosteren-tedqiqatchi-musahbe.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170829170541/http://karabakhmedia.az/main/11598-nformasiya-muharibesinde-temennasiz-xidmet-gosteren-tedqiqatchi-musahbe.html |archivedate=2017-08-29 |title=İnformasiya müharibəsində təmənnasız xidmət göstərən tədqiqatçı |author=Ramil Cəbrayıl |date=07-08-2017 |publisher=karabakhmedia |accessdate=2017-08-29 |language=az }}</ref> Həmçinin Azərbaycan dilində olan Vikipediya ilə yanaşı, Vikikitabın və Vikimənbənin də idarəçisidir.<ref>{{cite web |url=http://www.moderator.az/news/233774.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180725145430/http://www.moderator.az/news/233774.html |archivedate=2018-07-25 |title=Milli Mətbuat və jurnalistika gününə VİKİTÖHFƏ... |author=[[Elnur Eltürk]] |date=2018-07-22 |publisher=moderator.az |accessdate=2018-07-25 |language=az }}</ref> == Filmoqrafiya == # [[Bitməyən ömür (film, 2013)]] # [[Torpağımız... Tariximiz... Taleyimiz... (film, 2015)]] == Kitabları == # [[Elin yaddaşında yaşayan ömür]]. [[Bakı]]: "[[Nurlan nəşriyyatı|Nurlan]]", 2006, 160 səh. # Bir kökün budaqları. [[Bakı]]: "[[Nurlan nəşriyyatı|Nurlan]]", 2006, 216 səh.<ref>{{cite web|url=http://kitabklubu.org/arxiv/1400adda.htm |title=YENİ KİTABLAR (sıra sayı:281) |author= |date= |work= |publisher=kitabklubu.org |accessdate=16.03.2014 |language=az}}</ref> # [[Daşkənd aşıqları və şairləri]]. [[Bakı]]: "[[Nurlan nəşriyyatı|Nurlan]]", 2008, 416 səh. # Tələbə dünyası. [[Bakı]]: "[[Elm və təhsil nəşriyyatı|Elm və təhsil]]", 2011, 184 səh. # "[http://anl.az/el/Kitab/2016/Azf-270097.pdf Ömrün şəhidlik zirvəsi]", [[Bakı]], "[[Elm və təhsil nəşriyyatı|Elm və təhsil]]", 2012. – 160 səh. + 16 səh. şəkil. # "[[Bitməyən ömür (kitab)|Bitməyən ömür]]", [[Bakı]], "[[Nurlar nəşriyyatı|Nurlar]]", 2013. – 400 səhifə. + 96 səh. şəkil.(azərb.) # [https://ia801508.us.archive.org/33/items/ElinSiruyesiSozunSerrafi/elin%20siruyesi%20sozun%20serrafi.pdf Elin Şiruyəsi, sözün sərrafı], Bakı, "SkyG", 2016, 400 səh., 300 tiraj. ISBN 978-9952-440-08-05 <center> <gallery> Elin yaddaşında yaşayan ömür.jpg|"Elin yaddaşında yaşayan ömür" Daşkənd aşıqları və şairləri.jpg|"Daşkənd aşıqları və şairləri" Tələbə dünyası.jpg|"Tələbə dünyası" </gallery> </center> == Mükafatları == * 2011 — "Qızıl qələm" mükafatı. * 2021 — "Laçın" döş nişanı (№ 073). * 2021 — "Dədə Ələsgər Ocağı" İctimai Birliyinin Fəxri fərmanı. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * Araz Yaquboğlu, Bir kökün budaqları, [[Bakı]], "[[Nurlan nəşriyyatı|Nurlan]]", 2006. səh.159–172. * [[Əli Vəkil]], "Ot kökü üstə bitər". Ekspress qəzeti. № 225(2403). 8 dekabr 2007-ci il. * Araz Yaquboğlu, [[Daşkənd aşıqları və şairləri]], [[Bakı]], "[[Nurlan nəşriyyatı|Nurlan]]", 2008. == Xarici keçidlər == {{Vikilər | commons = Category:Araz Yaquboğlu | wikispecies = | wikt = | b = Müəllif:Araz Yaquboğlu | s = Müəllif:Araz Yaquboğlu | q = Araz Yaquboğlu | n = | m = }} * {{Facebookpage|araz.yaquboglu}} * [http://dgtyb.org/ Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20170425150832/http://www.dgtyb.org/ |date=2017-04-25 }}: [http://www.dgtyb.org/news/1266.html "El şairi Muxayıl Göyçəli" məqaləsi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160310055630/http://www.dgtyb.org/news/1266.html |date=2016-03-10 }}. müəllif: tədqiqatçı Araz Yaqub oğlu Hacıyev, yayınlanma tarixi: 24 dekabr 2010-cu il. * {{cite web |url=http://www.dgtyb.org/news/1350.html |title=Aşıq İslam Yarpızlının həyat və yaradıcılığı haqqında |author= |date=16 Fevral, 2011 10:06:00 |work= |publisher=dgtyb.org |accessdate=16.03.2014 |language=az |archive-date=2016-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160309234957/http://www.dgtyb.org/news/1350.html |url-status=dead }} * {{cite web|url=http://butov.az/index.php?newsid=1552 |title=Uğurlarına sevinirik |author=[[Arif Məmmədli]] |date=01 avqust, 2014. 17:20 |work= |publisher=butov.az |accessdate=01.08.2014 |language=az}} {{Xarici istinadlar}} {{DEFAULTSORT:Yaquboğlu, Araz}} [[Kateqoriya:Araz Yaquboğlu| ]] [[Kateqoriya:Tədqiqatçılar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan jurnalistləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı jurnalistlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan folklorşünasları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı folklorşünaslar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan publisistləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı publisistlər]] [[Kateqoriya:"Qızıl qələm" mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Vikipediyaçılar]] [[Kateqoriya:Rəsullular]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının üzvləri]] hcqwfstea239iedtt3d3cr21okiva4z 4 381696 6547064 6546905 2022-07-24T12:57:26Z Dancewithdevil 136647 /* Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti */ wikitext text/x-wiki {{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{/Giriş}} == [[:Şahin Məhərrəmov]] == {{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}} SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC) :{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC) ::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC) ::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:43, 22 iyul 2022 (UTC) : <s>{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)</s> {{səs ovu}} == İrəvanda 3 məscid == Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 16:49, 25 iyun 2022 (UTC) :Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 17:43, 1 iyul 2022 (UTC) :::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 10:33, 21 iyul 2022 (UTC) == [[:Fərhad Cabbarov]] == {{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}} Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC) == [[:Vaqif Əbdülqasımov]] == {{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}} * {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 09:15, 8 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:00, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Abasət İsayev]] == {{Mənbə axtar|Abasət İsayev}} Şəxsin qeyri-ensiklopedik olduğunu iddia etmirəm. Lakin, ensiklopedikliyi ilə bağlı tərəddüd edirəm. Odur ki, fikrinizi öyrənmək üçün buraya müraciət etdim. :PS: [https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-fiziki/848 Bu yazı ilə tanış ola bilərsiniz] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 12:02, 10 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) :{{Qalsın}} Elimlər doktorudur həmcin bir sıra Elmi nəticələri də vardı fikrimcə ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:02, 22 iyul 2022 (UTC) == [[:Erkin Məmmədov]] == {{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}} M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC) == [[Umid Zokirov]] == {{Mənbə axtar|Umid Zokirov}} Məqalədə göstərilən mənbələr reklam məqsədi daşıyır. Cross-wiki spam. qeyri-ensiklopedik [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 00:50, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Şərh}} digər vikilərdə silinməsinə dair şablonlar qoyulub artıq. amma maraqlıdır ki, rus vikidə 2020-də yaradılıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 19:54, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] prinsipinə əsasən. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:21, 19 iyul 2022 (UTC) == [[:Alfa Şirazi]] == {{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}} Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC) ::Adı [https://525.az/?name=xeber&news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC) :::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:50, 23 iyul 2022 (UTC) == [[İncəsənət Kolleci (ADRA)]] == Salam dəyərli həmkarlar fikrimcə bu məqalə ensklopetik deyil həmçinin birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:37, 20 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, məlumatsızam. [[İncəsənət Kolleci (ADRA)|ADRA İncəsənət Kolleci]] ilə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] dəqiq eyni yerdir? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) ::Kifayət qədər ensiklopedikdir. Belə qurumlar tabeçilik dəyişir, ad dəyişir amma tarixi qalır. Məqalə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]]nə birləşdirilib yenidən yazılmalıdır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:30, 20 iyul 2022 (UTC) :::Birləşdirilməyəcəyi təqdirdə qala da bilər. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:46, 23 iyul 2022 (UTC) ::Bəli [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] ilə eynidi ona görə Birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:30, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} İncəsənət Kollecinin Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə birləşdirilməsini düzgün hesab etmirəm. Əgər müəssisə ləğv olunubsa və ayrılıqda kifayət ensiklopedikdirsə, məqaləsi ayrı olmalıdır. Sovet dövründə, demək olar, bütün Azərbaycan rəssamları orada təhsil almışdı. Binanın eyni olması onları eyniləşdirmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:50, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:08, 23 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Qarakollu-Vikipediya]] == {{qapalı}} Salam. Məncə, bu məqalə silinməlidir. Həmçinin [[Qarakollu]] adlı məqalə onsuz da Vikipediyada var. '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) {{Sürətli silinsin}} -- '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalənin sürətli silinməsinə qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:04, 21 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti]] == {{Mənbə axtar|Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti}} [[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 15:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{Bitərəf}} Məqalə üzərində işlər aparılsa qalmalı məqalədir bir sıra nüfuzlu saytlarda haqqında yetərincə məlumat vardı -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:39, 23 iyul 2022 (UTC) ::Təsis olunması xaricində hansı mənbələr var? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:25, 23 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dr.Wiki54}}, görünür mexaniki səhvə yol vermisiniz, [[VP:EƏŞT]] demək istəmisiniz. Fikrimə gəlincə, fəaliyyətləri barədə məlumat yoxdur, sadəcə təsis edilməsi barədə mənbə var. O da ki, yetərli deyil. Fəaliyyətləri barədə mənbə göstərilərsə, yenidən baxmaq olar. Mən axtardım, tapa bilmədim. İndiki halda isə [[VP:M5]]-ə əsasən {{sürətli silinsin}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:16, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:42, 24 iyul 2022 (UTC) :Düşünürəm ki, mən tərəfimdən yaradılmış [[Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] məqaləsini də silmək lazımdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:58, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Prinsiplər]] == Salam məqalə 2 ay öncə IP tərəfindən yaradılıb. Eyni zamanda məqalə hal-hazırda boşdur. Bu səbəblərə görə məqalə silinməlidir. Fikrləriniz maraqlıdır.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:36, 24 iyul 2022 (UTC) == [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] == {{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}} VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC) llf73jwyefg5h08ksmti6qhkgl7kerz 6547068 6547064 2022-07-24T13:03:27Z Dancewithdevil 136647 /* Vikipediya:Prinsiplər */ Cavab wikitext text/x-wiki {{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{/Giriş}} == [[:Şahin Məhərrəmov]] == {{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}} SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC) :{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC) ::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC) ::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:43, 22 iyul 2022 (UTC) : <s>{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)</s> {{səs ovu}} == İrəvanda 3 məscid == Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 16:49, 25 iyun 2022 (UTC) :Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 17:43, 1 iyul 2022 (UTC) :::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 10:33, 21 iyul 2022 (UTC) == [[:Fərhad Cabbarov]] == {{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}} Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC) == [[:Vaqif Əbdülqasımov]] == {{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}} * {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 09:15, 8 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:00, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Abasət İsayev]] == {{Mənbə axtar|Abasət İsayev}} Şəxsin qeyri-ensiklopedik olduğunu iddia etmirəm. Lakin, ensiklopedikliyi ilə bağlı tərəddüd edirəm. Odur ki, fikrinizi öyrənmək üçün buraya müraciət etdim. :PS: [https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-fiziki/848 Bu yazı ilə tanış ola bilərsiniz] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 12:02, 10 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) :{{Qalsın}} Elimlər doktorudur həmcin bir sıra Elmi nəticələri də vardı fikrimcə ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:02, 22 iyul 2022 (UTC) == [[:Erkin Məmmədov]] == {{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}} M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC) == [[Umid Zokirov]] == {{Mənbə axtar|Umid Zokirov}} Məqalədə göstərilən mənbələr reklam məqsədi daşıyır. Cross-wiki spam. qeyri-ensiklopedik [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 00:50, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Şərh}} digər vikilərdə silinməsinə dair şablonlar qoyulub artıq. amma maraqlıdır ki, rus vikidə 2020-də yaradılıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 19:54, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] prinsipinə əsasən. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:21, 19 iyul 2022 (UTC) == [[:Alfa Şirazi]] == {{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}} Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC) ::Adı [https://525.az/?name=xeber&news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC) :::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:50, 23 iyul 2022 (UTC) == [[İncəsənət Kolleci (ADRA)]] == Salam dəyərli həmkarlar fikrimcə bu məqalə ensklopetik deyil həmçinin birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:37, 20 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, məlumatsızam. [[İncəsənət Kolleci (ADRA)|ADRA İncəsənət Kolleci]] ilə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] dəqiq eyni yerdir? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) ::Kifayət qədər ensiklopedikdir. Belə qurumlar tabeçilik dəyişir, ad dəyişir amma tarixi qalır. Məqalə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]]nə birləşdirilib yenidən yazılmalıdır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:30, 20 iyul 2022 (UTC) :::Birləşdirilməyəcəyi təqdirdə qala da bilər. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:46, 23 iyul 2022 (UTC) ::Bəli [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] ilə eynidi ona görə Birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:30, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} İncəsənət Kollecinin Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə birləşdirilməsini düzgün hesab etmirəm. Əgər müəssisə ləğv olunubsa və ayrılıqda kifayət ensiklopedikdirsə, məqaləsi ayrı olmalıdır. Sovet dövründə, demək olar, bütün Azərbaycan rəssamları orada təhsil almışdı. Binanın eyni olması onları eyniləşdirmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:50, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:08, 23 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Qarakollu-Vikipediya]] == {{qapalı}} Salam. Məncə, bu məqalə silinməlidir. Həmçinin [[Qarakollu]] adlı məqalə onsuz da Vikipediyada var. '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) {{Sürətli silinsin}} -- '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalənin sürətli silinməsinə qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:04, 21 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti]] == {{Mənbə axtar|Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti}} [[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 15:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{Bitərəf}} Məqalə üzərində işlər aparılsa qalmalı məqalədir bir sıra nüfuzlu saytlarda haqqında yetərincə məlumat vardı -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:39, 23 iyul 2022 (UTC) ::Təsis olunması xaricində hansı mənbələr var? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:25, 23 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dr.Wiki54}}, görünür mexaniki səhvə yol vermisiniz, [[VP:EƏŞT]] demək istəmisiniz. Fikrimə gəlincə, fəaliyyətləri barədə məlumat yoxdur, sadəcə təsis edilməsi barədə mənbə var. O da ki, yetərli deyil. Fəaliyyətləri barədə mənbə göstərilərsə, yenidən baxmaq olar. Mən axtardım, tapa bilmədim. İndiki halda isə [[VP:M5]]-ə əsasən {{sürətli silinsin}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:16, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:42, 24 iyul 2022 (UTC) :Düşünürəm ki, mən tərəfimdən yaradılmış [[Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] məqaləsini də silmək lazımdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:58, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Prinsiplər]] == Salam məqalə 2 ay öncə IP tərəfindən yaradılıb. Eyni zamanda məqalə hal-hazırda boşdur. Bu səbəblərə görə məqalə silinməlidir. Fikrləriniz maraqlıdır.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:36, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|EVRRVE.}}, belə hallarda səhifəyə {{tl|sil}} şablonu əlavə etməyiniz kifayətdir. Müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:03, 24 iyul 2022 (UTC) == [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] == {{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}} VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC) h1m3g9fzdk0dhmdeh1uhwbfp7st9v8b 6547091 6547068 2022-07-24T13:16:42Z EVRRVE. 219485 /* Vikipediya:Prinsiplər */ Cavab wikitext text/x-wiki {{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{/Giriş}} == [[:Şahin Məhərrəmov]] == {{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}} SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC) :{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC) ::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC) ::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:43, 22 iyul 2022 (UTC) : <s>{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)</s> {{səs ovu}} == İrəvanda 3 məscid == Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 16:49, 25 iyun 2022 (UTC) :Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 17:43, 1 iyul 2022 (UTC) :::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 10:33, 21 iyul 2022 (UTC) == [[:Fərhad Cabbarov]] == {{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}} Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC) == [[:Vaqif Əbdülqasımov]] == {{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}} * {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 09:15, 8 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:00, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Abasət İsayev]] == {{Mənbə axtar|Abasət İsayev}} Şəxsin qeyri-ensiklopedik olduğunu iddia etmirəm. Lakin, ensiklopedikliyi ilə bağlı tərəddüd edirəm. Odur ki, fikrinizi öyrənmək üçün buraya müraciət etdim. :PS: [https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-fiziki/848 Bu yazı ilə tanış ola bilərsiniz] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 12:02, 10 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) :{{Qalsın}} Elimlər doktorudur həmcin bir sıra Elmi nəticələri də vardı fikrimcə ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:02, 22 iyul 2022 (UTC) == [[:Erkin Məmmədov]] == {{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}} M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC) == [[Umid Zokirov]] == {{Mənbə axtar|Umid Zokirov}} Məqalədə göstərilən mənbələr reklam məqsədi daşıyır. Cross-wiki spam. qeyri-ensiklopedik [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 00:50, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Şərh}} digər vikilərdə silinməsinə dair şablonlar qoyulub artıq. amma maraqlıdır ki, rus vikidə 2020-də yaradılıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 19:54, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] prinsipinə əsasən. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:21, 19 iyul 2022 (UTC) == [[:Alfa Şirazi]] == {{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}} Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC) ::Adı [https://525.az/?name=xeber&news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC) :::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:50, 23 iyul 2022 (UTC) == [[İncəsənət Kolleci (ADRA)]] == Salam dəyərli həmkarlar fikrimcə bu məqalə ensklopetik deyil həmçinin birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:37, 20 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, məlumatsızam. [[İncəsənət Kolleci (ADRA)|ADRA İncəsənət Kolleci]] ilə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] dəqiq eyni yerdir? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) ::Kifayət qədər ensiklopedikdir. Belə qurumlar tabeçilik dəyişir, ad dəyişir amma tarixi qalır. Məqalə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]]nə birləşdirilib yenidən yazılmalıdır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:30, 20 iyul 2022 (UTC) :::Birləşdirilməyəcəyi təqdirdə qala da bilər. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:46, 23 iyul 2022 (UTC) ::Bəli [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] ilə eynidi ona görə Birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:30, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} İncəsənət Kollecinin Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə birləşdirilməsini düzgün hesab etmirəm. Əgər müəssisə ləğv olunubsa və ayrılıqda kifayət ensiklopedikdirsə, məqaləsi ayrı olmalıdır. Sovet dövründə, demək olar, bütün Azərbaycan rəssamları orada təhsil almışdı. Binanın eyni olması onları eyniləşdirmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:50, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:08, 23 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Qarakollu-Vikipediya]] == {{qapalı}} Salam. Məncə, bu məqalə silinməlidir. Həmçinin [[Qarakollu]] adlı məqalə onsuz da Vikipediyada var. '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) {{Sürətli silinsin}} -- '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalənin sürətli silinməsinə qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:04, 21 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti]] == {{Mənbə axtar|Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti}} [[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 15:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{Bitərəf}} Məqalə üzərində işlər aparılsa qalmalı məqalədir bir sıra nüfuzlu saytlarda haqqında yetərincə məlumat vardı -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:39, 23 iyul 2022 (UTC) ::Təsis olunması xaricində hansı mənbələr var? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:25, 23 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dr.Wiki54}}, görünür mexaniki səhvə yol vermisiniz, [[VP:EƏŞT]] demək istəmisiniz. Fikrimə gəlincə, fəaliyyətləri barədə məlumat yoxdur, sadəcə təsis edilməsi barədə mənbə var. O da ki, yetərli deyil. Fəaliyyətləri barədə mənbə göstərilərsə, yenidən baxmaq olar. Mən axtardım, tapa bilmədim. İndiki halda isə [[VP:M5]]-ə əsasən {{sürətli silinsin}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:16, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:42, 24 iyul 2022 (UTC) :Düşünürəm ki, mən tərəfimdən yaradılmış [[Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] məqaləsini də silmək lazımdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:58, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Prinsiplər]] == Salam məqalə 2 ay öncə IP tərəfindən yaradılıb. Eyni zamanda məqalə hal-hazırda boşdur. Bu səbəblərə görə məqalə silinməlidir. Fikrləriniz maraqlıdır.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:36, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|EVRRVE.}}, belə hallarda səhifəyə {{tl|sil}} şablonu əlavə etməyiniz kifayətdir. Müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:03, 24 iyul 2022 (UTC) ::Anlaşıldı. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:16, 24 iyul 2022 (UTC) == [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] == {{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}} VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC) k790ypkff81ryhrs32x627va7bcmnjj 6547125 6547091 2022-07-24T13:30:06Z Sura Shukurlu 169201 /* Alfa Şirazi */ wikitext text/x-wiki {{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{/Giriş}} == [[:Şahin Məhərrəmov]] == {{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}} SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC) :{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC) ::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC) ::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:43, 22 iyul 2022 (UTC) : <s>{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)</s> {{səs ovu}} == İrəvanda 3 məscid == Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 16:49, 25 iyun 2022 (UTC) :Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 17:43, 1 iyul 2022 (UTC) :::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 10:33, 21 iyul 2022 (UTC) == [[:Fərhad Cabbarov]] == {{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}} Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC) == [[:Vaqif Əbdülqasımov]] == {{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}} * {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 09:15, 8 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:00, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Abasət İsayev]] == {{Mənbə axtar|Abasət İsayev}} Şəxsin qeyri-ensiklopedik olduğunu iddia etmirəm. Lakin, ensiklopedikliyi ilə bağlı tərəddüd edirəm. Odur ki, fikrinizi öyrənmək üçün buraya müraciət etdim. :PS: [https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-fiziki/848 Bu yazı ilə tanış ola bilərsiniz] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 12:02, 10 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) :{{Qalsın}} Elimlər doktorudur həmcin bir sıra Elmi nəticələri də vardı fikrimcə ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:02, 22 iyul 2022 (UTC) == [[:Erkin Məmmədov]] == {{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}} M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC) == [[Umid Zokirov]] == {{Mənbə axtar|Umid Zokirov}} Məqalədə göstərilən mənbələr reklam məqsədi daşıyır. Cross-wiki spam. qeyri-ensiklopedik [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 00:50, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Şərh}} digər vikilərdə silinməsinə dair şablonlar qoyulub artıq. amma maraqlıdır ki, rus vikidə 2020-də yaradılıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 19:54, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] prinsipinə əsasən. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:21, 19 iyul 2022 (UTC) == [[:Alfa Şirazi]] == {{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}} Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC) ::Adı [https://525.az/?name=xeber&news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC) :::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İncəsənət Kolleci (ADRA)]] == Salam dəyərli həmkarlar fikrimcə bu məqalə ensklopetik deyil həmçinin birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:37, 20 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, məlumatsızam. [[İncəsənət Kolleci (ADRA)|ADRA İncəsənət Kolleci]] ilə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] dəqiq eyni yerdir? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) ::Kifayət qədər ensiklopedikdir. Belə qurumlar tabeçilik dəyişir, ad dəyişir amma tarixi qalır. Məqalə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]]nə birləşdirilib yenidən yazılmalıdır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:30, 20 iyul 2022 (UTC) :::Birləşdirilməyəcəyi təqdirdə qala da bilər. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:46, 23 iyul 2022 (UTC) ::Bəli [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] ilə eynidi ona görə Birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:30, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} İncəsənət Kollecinin Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə birləşdirilməsini düzgün hesab etmirəm. Əgər müəssisə ləğv olunubsa və ayrılıqda kifayət ensiklopedikdirsə, məqaləsi ayrı olmalıdır. Sovet dövründə, demək olar, bütün Azərbaycan rəssamları orada təhsil almışdı. Binanın eyni olması onları eyniləşdirmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:50, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:08, 23 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Qarakollu-Vikipediya]] == {{qapalı}} Salam. Məncə, bu məqalə silinməlidir. Həmçinin [[Qarakollu]] adlı məqalə onsuz da Vikipediyada var. '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) {{Sürətli silinsin}} -- '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalənin sürətli silinməsinə qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:04, 21 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti]] == {{Mənbə axtar|Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti}} [[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 15:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{Bitərəf}} Məqalə üzərində işlər aparılsa qalmalı məqalədir bir sıra nüfuzlu saytlarda haqqında yetərincə məlumat vardı -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:39, 23 iyul 2022 (UTC) ::Təsis olunması xaricində hansı mənbələr var? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:25, 23 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dr.Wiki54}}, görünür mexaniki səhvə yol vermisiniz, [[VP:EƏŞT]] demək istəmisiniz. Fikrimə gəlincə, fəaliyyətləri barədə məlumat yoxdur, sadəcə təsis edilməsi barədə mənbə var. O da ki, yetərli deyil. Fəaliyyətləri barədə mənbə göstərilərsə, yenidən baxmaq olar. Mən axtardım, tapa bilmədim. İndiki halda isə [[VP:M5]]-ə əsasən {{sürətli silinsin}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:16, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:42, 24 iyul 2022 (UTC) :Düşünürəm ki, mən tərəfimdən yaradılmış [[Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] məqaləsini də silmək lazımdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:58, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Prinsiplər]] == Salam məqalə 2 ay öncə IP tərəfindən yaradılıb. Eyni zamanda məqalə hal-hazırda boşdur. Bu səbəblərə görə məqalə silinməlidir. Fikrləriniz maraqlıdır.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:36, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|EVRRVE.}}, belə hallarda səhifəyə {{tl|sil}} şablonu əlavə etməyiniz kifayətdir. Müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:03, 24 iyul 2022 (UTC) ::Anlaşıldı. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:16, 24 iyul 2022 (UTC) == [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] == {{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}} VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC) ihd4l42uytdiv26d9li8gsbk3mcqnq4 6547137 6547125 2022-07-24T13:47:09Z Sura Shukurlu 169201 /* Alfa Şirazi */ wikitext text/x-wiki {{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{/Giriş}} == [[:Şahin Məhərrəmov]] == {{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}} SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC) :{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC) ::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC) ::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:43, 22 iyul 2022 (UTC) : <s>{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)</s> {{səs ovu}} == İrəvanda 3 məscid == Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 16:49, 25 iyun 2022 (UTC) :Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 17:43, 1 iyul 2022 (UTC) :::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 10:33, 21 iyul 2022 (UTC) == [[:Fərhad Cabbarov]] == {{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}} Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC) == [[:Vaqif Əbdülqasımov]] == {{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}} * {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 09:15, 8 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:00, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Abasət İsayev]] == {{Mənbə axtar|Abasət İsayev}} Şəxsin qeyri-ensiklopedik olduğunu iddia etmirəm. Lakin, ensiklopedikliyi ilə bağlı tərəddüd edirəm. Odur ki, fikrinizi öyrənmək üçün buraya müraciət etdim. :PS: [https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-fiziki/848 Bu yazı ilə tanış ola bilərsiniz] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 12:02, 10 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) :{{Qalsın}} Elimlər doktorudur həmcin bir sıra Elmi nəticələri də vardı fikrimcə ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:02, 22 iyul 2022 (UTC) == [[:Erkin Məmmədov]] == {{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}} M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC) == [[Umid Zokirov]] == {{Mənbə axtar|Umid Zokirov}} Məqalədə göstərilən mənbələr reklam məqsədi daşıyır. Cross-wiki spam. qeyri-ensiklopedik [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 00:50, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Şərh}} digər vikilərdə silinməsinə dair şablonlar qoyulub artıq. amma maraqlıdır ki, rus vikidə 2020-də yaradılıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 19:54, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] prinsipinə əsasən. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:21, 19 iyul 2022 (UTC) == [[:Alfa Şirazi]] == {{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}} Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC) ::Adı [https://525.az/?name=xeber&news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC) :::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC) :::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İncəsənət Kolleci (ADRA)]] == Salam dəyərli həmkarlar fikrimcə bu məqalə ensklopetik deyil həmçinin birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:37, 20 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, məlumatsızam. [[İncəsənət Kolleci (ADRA)|ADRA İncəsənət Kolleci]] ilə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] dəqiq eyni yerdir? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) ::Kifayət qədər ensiklopedikdir. Belə qurumlar tabeçilik dəyişir, ad dəyişir amma tarixi qalır. Məqalə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]]nə birləşdirilib yenidən yazılmalıdır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:30, 20 iyul 2022 (UTC) :::Birləşdirilməyəcəyi təqdirdə qala da bilər. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:46, 23 iyul 2022 (UTC) ::Bəli [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] ilə eynidi ona görə Birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:30, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} İncəsənət Kollecinin Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə birləşdirilməsini düzgün hesab etmirəm. Əgər müəssisə ləğv olunubsa və ayrılıqda kifayət ensiklopedikdirsə, məqaləsi ayrı olmalıdır. Sovet dövründə, demək olar, bütün Azərbaycan rəssamları orada təhsil almışdı. Binanın eyni olması onları eyniləşdirmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:50, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:08, 23 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Qarakollu-Vikipediya]] == {{qapalı}} Salam. Məncə, bu məqalə silinməlidir. Həmçinin [[Qarakollu]] adlı məqalə onsuz da Vikipediyada var. '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) {{Sürətli silinsin}} -- '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalənin sürətli silinməsinə qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:04, 21 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti]] == {{Mənbə axtar|Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti}} [[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 15:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{Bitərəf}} Məqalə üzərində işlər aparılsa qalmalı məqalədir bir sıra nüfuzlu saytlarda haqqında yetərincə məlumat vardı -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:39, 23 iyul 2022 (UTC) ::Təsis olunması xaricində hansı mənbələr var? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:25, 23 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dr.Wiki54}}, görünür mexaniki səhvə yol vermisiniz, [[VP:EƏŞT]] demək istəmisiniz. Fikrimə gəlincə, fəaliyyətləri barədə məlumat yoxdur, sadəcə təsis edilməsi barədə mənbə var. O da ki, yetərli deyil. Fəaliyyətləri barədə mənbə göstərilərsə, yenidən baxmaq olar. Mən axtardım, tapa bilmədim. İndiki halda isə [[VP:M5]]-ə əsasən {{sürətli silinsin}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:16, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:42, 24 iyul 2022 (UTC) :Düşünürəm ki, mən tərəfimdən yaradılmış [[Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] məqaləsini də silmək lazımdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:58, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Prinsiplər]] == Salam məqalə 2 ay öncə IP tərəfindən yaradılıb. Eyni zamanda məqalə hal-hazırda boşdur. Bu səbəblərə görə məqalə silinməlidir. Fikrləriniz maraqlıdır.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:36, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|EVRRVE.}}, belə hallarda səhifəyə {{tl|sil}} şablonu əlavə etməyiniz kifayətdir. Müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:03, 24 iyul 2022 (UTC) ::Anlaşıldı. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:16, 24 iyul 2022 (UTC) == [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] == {{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}} VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC) km0wzb5iytmozmduqw3jntem4ayfabk 6547268 6547137 2022-07-24T15:31:59Z Burocan 197349 /* Vikipediya:Prinsiplər */ wikitext text/x-wiki {{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{/Giriş}} == [[:Şahin Məhərrəmov]] == {{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}} SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC) :{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC) ::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC) ::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:43, 22 iyul 2022 (UTC) : <s>{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)</s> {{səs ovu}} == İrəvanda 3 məscid == Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 16:49, 25 iyun 2022 (UTC) :Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 17:43, 1 iyul 2022 (UTC) :::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 10:33, 21 iyul 2022 (UTC) == [[:Fərhad Cabbarov]] == {{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}} Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC) == [[:Vaqif Əbdülqasımov]] == {{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}} * {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 09:15, 8 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:00, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Abasət İsayev]] == {{Mənbə axtar|Abasət İsayev}} Şəxsin qeyri-ensiklopedik olduğunu iddia etmirəm. Lakin, ensiklopedikliyi ilə bağlı tərəddüd edirəm. Odur ki, fikrinizi öyrənmək üçün buraya müraciət etdim. :PS: [https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-fiziki/848 Bu yazı ilə tanış ola bilərsiniz] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 12:02, 10 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) :{{Qalsın}} Elimlər doktorudur həmcin bir sıra Elmi nəticələri də vardı fikrimcə ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:02, 22 iyul 2022 (UTC) == [[:Erkin Məmmədov]] == {{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}} M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC) == [[Umid Zokirov]] == {{Mənbə axtar|Umid Zokirov}} Məqalədə göstərilən mənbələr reklam məqsədi daşıyır. Cross-wiki spam. qeyri-ensiklopedik [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 00:50, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Şərh}} digər vikilərdə silinməsinə dair şablonlar qoyulub artıq. amma maraqlıdır ki, rus vikidə 2020-də yaradılıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 19:54, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] prinsipinə əsasən. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:21, 19 iyul 2022 (UTC) == [[:Alfa Şirazi]] == {{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}} Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC) ::Adı [https://525.az/?name=xeber&news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC) :::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC) :::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İncəsənət Kolleci (ADRA)]] == Salam dəyərli həmkarlar fikrimcə bu məqalə ensklopetik deyil həmçinin birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:37, 20 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, məlumatsızam. [[İncəsənət Kolleci (ADRA)|ADRA İncəsənət Kolleci]] ilə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] dəqiq eyni yerdir? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) ::Kifayət qədər ensiklopedikdir. Belə qurumlar tabeçilik dəyişir, ad dəyişir amma tarixi qalır. Məqalə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]]nə birləşdirilib yenidən yazılmalıdır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:30, 20 iyul 2022 (UTC) :::Birləşdirilməyəcəyi təqdirdə qala da bilər. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:46, 23 iyul 2022 (UTC) ::Bəli [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] ilə eynidi ona görə Birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:30, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} İncəsənət Kollecinin Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə birləşdirilməsini düzgün hesab etmirəm. Əgər müəssisə ləğv olunubsa və ayrılıqda kifayət ensiklopedikdirsə, məqaləsi ayrı olmalıdır. Sovet dövründə, demək olar, bütün Azərbaycan rəssamları orada təhsil almışdı. Binanın eyni olması onları eyniləşdirmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:50, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:08, 23 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Qarakollu-Vikipediya]] == {{qapalı}} Salam. Məncə, bu məqalə silinməlidir. Həmçinin [[Qarakollu]] adlı məqalə onsuz da Vikipediyada var. '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) {{Sürətli silinsin}} -- '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalənin sürətli silinməsinə qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:04, 21 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti]] == {{Mənbə axtar|Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti}} [[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 15:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{Bitərəf}} Məqalə üzərində işlər aparılsa qalmalı məqalədir bir sıra nüfuzlu saytlarda haqqında yetərincə məlumat vardı -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:39, 23 iyul 2022 (UTC) ::Təsis olunması xaricində hansı mənbələr var? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:25, 23 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dr.Wiki54}}, görünür mexaniki səhvə yol vermisiniz, [[VP:EƏŞT]] demək istəmisiniz. Fikrimə gəlincə, fəaliyyətləri barədə məlumat yoxdur, sadəcə təsis edilməsi barədə mənbə var. O da ki, yetərli deyil. Fəaliyyətləri barədə mənbə göstərilərsə, yenidən baxmaq olar. Mən axtardım, tapa bilmədim. İndiki halda isə [[VP:M5]]-ə əsasən {{sürətli silinsin}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:16, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:42, 24 iyul 2022 (UTC) :Düşünürəm ki, mən tərəfimdən yaradılmış [[Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] məqaləsini də silmək lazımdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:58, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Prinsiplər]] == {{qapalı}} Salam məqalə 2 ay öncə IP tərəfindən yaradılıb. Eyni zamanda məqalə hal-hazırda boşdur. Bu səbəblərə görə məqalə silinməlidir. Fikrləriniz maraqlıdır.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:36, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|EVRRVE.}}, belə hallarda səhifəyə {{tl|sil}} şablonu əlavə etməyiniz kifayətdir. Müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:03, 24 iyul 2022 (UTC) ::Anlaşıldı. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:16, 24 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalə silinib. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 15:31, 24 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] == {{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}} VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC) nf55somi38u3vuuc5poglg12b5yxnw6 6547269 6547268 2022-07-24T15:32:10Z Burocan 197349 /* Vikipediya:Prinsiplər */ wikitext text/x-wiki {{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{/Giriş}} == [[:Şahin Məhərrəmov]] == {{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}} SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC) :{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC) ::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC) ::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:43, 22 iyul 2022 (UTC) : <s>{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)</s> {{səs ovu}} == İrəvanda 3 məscid == Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 16:49, 25 iyun 2022 (UTC) :Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 17:43, 1 iyul 2022 (UTC) :::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 10:33, 21 iyul 2022 (UTC) == [[:Fərhad Cabbarov]] == {{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}} Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC) == [[:Vaqif Əbdülqasımov]] == {{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}} * {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 09:15, 8 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:00, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Abasət İsayev]] == {{Mənbə axtar|Abasət İsayev}} Şəxsin qeyri-ensiklopedik olduğunu iddia etmirəm. Lakin, ensiklopedikliyi ilə bağlı tərəddüd edirəm. Odur ki, fikrinizi öyrənmək üçün buraya müraciət etdim. :PS: [https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-fiziki/848 Bu yazı ilə tanış ola bilərsiniz] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 12:02, 10 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) :{{Qalsın}} Elimlər doktorudur həmcin bir sıra Elmi nəticələri də vardı fikrimcə ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:02, 22 iyul 2022 (UTC) == [[:Erkin Məmmədov]] == {{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}} M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC) == [[Umid Zokirov]] == {{Mənbə axtar|Umid Zokirov}} Məqalədə göstərilən mənbələr reklam məqsədi daşıyır. Cross-wiki spam. qeyri-ensiklopedik [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 00:50, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Şərh}} digər vikilərdə silinməsinə dair şablonlar qoyulub artıq. amma maraqlıdır ki, rus vikidə 2020-də yaradılıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 19:54, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] prinsipinə əsasən. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:21, 19 iyul 2022 (UTC) == [[:Alfa Şirazi]] == {{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}} Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC) ::Adı [https://525.az/?name=xeber&news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC) :::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC) :::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İncəsənət Kolleci (ADRA)]] == Salam dəyərli həmkarlar fikrimcə bu məqalə ensklopetik deyil həmçinin birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:37, 20 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, məlumatsızam. [[İncəsənət Kolleci (ADRA)|ADRA İncəsənət Kolleci]] ilə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] dəqiq eyni yerdir? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) ::Kifayət qədər ensiklopedikdir. Belə qurumlar tabeçilik dəyişir, ad dəyişir amma tarixi qalır. Məqalə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]]nə birləşdirilib yenidən yazılmalıdır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:30, 20 iyul 2022 (UTC) :::Birləşdirilməyəcəyi təqdirdə qala da bilər. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:46, 23 iyul 2022 (UTC) ::Bəli [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] ilə eynidi ona görə Birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:30, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} İncəsənət Kollecinin Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə birləşdirilməsini düzgün hesab etmirəm. Əgər müəssisə ləğv olunubsa və ayrılıqda kifayət ensiklopedikdirsə, məqaləsi ayrı olmalıdır. Sovet dövründə, demək olar, bütün Azərbaycan rəssamları orada təhsil almışdı. Binanın eyni olması onları eyniləşdirmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:50, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:08, 23 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Qarakollu-Vikipediya]] == {{qapalı}} Salam. Məncə, bu məqalə silinməlidir. Həmçinin [[Qarakollu]] adlı məqalə onsuz da Vikipediyada var. '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) {{Sürətli silinsin}} -- '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalənin sürətli silinməsinə qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:04, 21 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti]] == {{Mənbə axtar|Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti}} [[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 15:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{Bitərəf}} Məqalə üzərində işlər aparılsa qalmalı məqalədir bir sıra nüfuzlu saytlarda haqqında yetərincə məlumat vardı -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:39, 23 iyul 2022 (UTC) ::Təsis olunması xaricində hansı mənbələr var? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:25, 23 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dr.Wiki54}}, görünür mexaniki səhvə yol vermisiniz, [[VP:EƏŞT]] demək istəmisiniz. Fikrimə gəlincə, fəaliyyətləri barədə məlumat yoxdur, sadəcə təsis edilməsi barədə mənbə var. O da ki, yetərli deyil. Fəaliyyətləri barədə mənbə göstərilərsə, yenidən baxmaq olar. Mən axtardım, tapa bilmədim. İndiki halda isə [[VP:M5]]-ə əsasən {{sürətli silinsin}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:16, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:42, 24 iyul 2022 (UTC) :Düşünürəm ki, mən tərəfimdən yaradılmış [[Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] məqaləsini də silmək lazımdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:58, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Prinsiplər]] == {{qapalı}} Salam məqalə 2 ay öncə IP tərəfindən yaradılıb. Eyni zamanda məqalə hal-hazırda boşdur. Bu səbəblərə görə məqalə silinməlidir. Fikrləriniz maraqlıdır.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:36, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|EVRRVE.}}, belə hallarda səhifəyə {{tl|sil}} şablonu əlavə etməyiniz kifayətdir. Müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:03, 24 iyul 2022 (UTC) ::Anlaşıldı. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:16, 24 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalə sürətli silinib. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 15:31, 24 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] == {{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}} VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC) m6ahrccehtpxn2rbi7jxtygypfo42dh 6547596 6547269 2022-07-24T21:21:10Z Kadı 204831 /* Alfa Şirazi */ silinsin wikitext text/x-wiki {{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{/Giriş}} == [[:Şahin Məhərrəmov]] == {{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}} SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC) :{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC) ::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC) ::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:43, 22 iyul 2022 (UTC) : <s>{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)</s> {{səs ovu}} == İrəvanda 3 məscid == Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 16:49, 25 iyun 2022 (UTC) :Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 17:43, 1 iyul 2022 (UTC) :::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 10:33, 21 iyul 2022 (UTC) == [[:Fərhad Cabbarov]] == {{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}} Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC) == [[:Vaqif Əbdülqasımov]] == {{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}} * {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 09:15, 8 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:00, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Abasət İsayev]] == {{Mənbə axtar|Abasət İsayev}} Şəxsin qeyri-ensiklopedik olduğunu iddia etmirəm. Lakin, ensiklopedikliyi ilə bağlı tərəddüd edirəm. Odur ki, fikrinizi öyrənmək üçün buraya müraciət etdim. :PS: [https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-fiziki/848 Bu yazı ilə tanış ola bilərsiniz] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 12:02, 10 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) :{{Qalsın}} Elimlər doktorudur həmcin bir sıra Elmi nəticələri də vardı fikrimcə ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:02, 22 iyul 2022 (UTC) == [[:Erkin Məmmədov]] == {{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}} M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC) == [[Umid Zokirov]] == {{Mənbə axtar|Umid Zokirov}} Məqalədə göstərilən mənbələr reklam məqsədi daşıyır. Cross-wiki spam. qeyri-ensiklopedik [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 00:50, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Şərh}} digər vikilərdə silinməsinə dair şablonlar qoyulub artıq. amma maraqlıdır ki, rus vikidə 2020-də yaradılıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 19:54, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] prinsipinə əsasən. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:21, 19 iyul 2022 (UTC) == [[:Alfa Şirazi]] == {{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}} Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC) ::Adı [https://525.az/?name=xeber&news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC) :::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC) :::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İncəsənət Kolleci (ADRA)]] == Salam dəyərli həmkarlar fikrimcə bu məqalə ensklopetik deyil həmçinin birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:37, 20 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, məlumatsızam. [[İncəsənət Kolleci (ADRA)|ADRA İncəsənət Kolleci]] ilə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] dəqiq eyni yerdir? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) ::Kifayət qədər ensiklopedikdir. Belə qurumlar tabeçilik dəyişir, ad dəyişir amma tarixi qalır. Məqalə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]]nə birləşdirilib yenidən yazılmalıdır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:30, 20 iyul 2022 (UTC) :::Birləşdirilməyəcəyi təqdirdə qala da bilər. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:46, 23 iyul 2022 (UTC) ::Bəli [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] ilə eynidi ona görə Birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:30, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} İncəsənət Kollecinin Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə birləşdirilməsini düzgün hesab etmirəm. Əgər müəssisə ləğv olunubsa və ayrılıqda kifayət ensiklopedikdirsə, məqaləsi ayrı olmalıdır. Sovet dövründə, demək olar, bütün Azərbaycan rəssamları orada təhsil almışdı. Binanın eyni olması onları eyniləşdirmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:50, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:08, 23 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Qarakollu-Vikipediya]] == {{qapalı}} Salam. Məncə, bu məqalə silinməlidir. Həmçinin [[Qarakollu]] adlı məqalə onsuz da Vikipediyada var. '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) {{Sürətli silinsin}} -- '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalənin sürətli silinməsinə qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:04, 21 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti]] == {{Mənbə axtar|Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti}} [[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 15:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{Bitərəf}} Məqalə üzərində işlər aparılsa qalmalı məqalədir bir sıra nüfuzlu saytlarda haqqında yetərincə məlumat vardı -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:39, 23 iyul 2022 (UTC) ::Təsis olunması xaricində hansı mənbələr var? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:25, 23 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dr.Wiki54}}, görünür mexaniki səhvə yol vermisiniz, [[VP:EƏŞT]] demək istəmisiniz. Fikrimə gəlincə, fəaliyyətləri barədə məlumat yoxdur, sadəcə təsis edilməsi barədə mənbə var. O da ki, yetərli deyil. Fəaliyyətləri barədə mənbə göstərilərsə, yenidən baxmaq olar. Mən axtardım, tapa bilmədim. İndiki halda isə [[VP:M5]]-ə əsasən {{sürətli silinsin}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:16, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:42, 24 iyul 2022 (UTC) :Düşünürəm ki, mən tərəfimdən yaradılmış [[Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] məqaləsini də silmək lazımdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:58, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Prinsiplər]] == {{qapalı}} Salam məqalə 2 ay öncə IP tərəfindən yaradılıb. Eyni zamanda məqalə hal-hazırda boşdur. Bu səbəblərə görə məqalə silinməlidir. Fikrləriniz maraqlıdır.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:36, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|EVRRVE.}}, belə hallarda səhifəyə {{tl|sil}} şablonu əlavə etməyiniz kifayətdir. Müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:03, 24 iyul 2022 (UTC) ::Anlaşıldı. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:16, 24 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalə sürətli silinib. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 15:31, 24 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] == {{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}} VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC) 4yo35obv3opv9u3f2de6zpandjwxfyz 6547598 6547596 2022-07-24T21:21:55Z Kadı 204831 /* Zaur Əliyev (politoloq) */ Cavab wikitext text/x-wiki {{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{/Giriş}} == [[:Şahin Məhərrəmov]] == {{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}} SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC) :{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC) ::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC) ::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:43, 22 iyul 2022 (UTC) : <s>{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)</s> {{səs ovu}} == İrəvanda 3 məscid == Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 16:49, 25 iyun 2022 (UTC) :Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 17:43, 1 iyul 2022 (UTC) :::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 10:33, 21 iyul 2022 (UTC) == [[:Fərhad Cabbarov]] == {{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}} Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC) == [[:Vaqif Əbdülqasımov]] == {{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}} * {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 09:15, 8 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:00, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Abasət İsayev]] == {{Mənbə axtar|Abasət İsayev}} Şəxsin qeyri-ensiklopedik olduğunu iddia etmirəm. Lakin, ensiklopedikliyi ilə bağlı tərəddüd edirəm. Odur ki, fikrinizi öyrənmək üçün buraya müraciət etdim. :PS: [https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-fiziki/848 Bu yazı ilə tanış ola bilərsiniz] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 12:02, 10 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) :{{Qalsın}} Elimlər doktorudur həmcin bir sıra Elmi nəticələri də vardı fikrimcə ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:02, 22 iyul 2022 (UTC) == [[:Erkin Məmmədov]] == {{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}} M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC) == [[Umid Zokirov]] == {{Mənbə axtar|Umid Zokirov}} Məqalədə göstərilən mənbələr reklam məqsədi daşıyır. Cross-wiki spam. qeyri-ensiklopedik [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 00:50, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Şərh}} digər vikilərdə silinməsinə dair şablonlar qoyulub artıq. amma maraqlıdır ki, rus vikidə 2020-də yaradılıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 19:54, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] prinsipinə əsasən. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:21, 19 iyul 2022 (UTC) == [[:Alfa Şirazi]] == {{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}} Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC) ::Adı [https://525.az/?name=xeber&news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC) :::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC) :::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İncəsənət Kolleci (ADRA)]] == Salam dəyərli həmkarlar fikrimcə bu məqalə ensklopetik deyil həmçinin birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:37, 20 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, məlumatsızam. [[İncəsənət Kolleci (ADRA)|ADRA İncəsənət Kolleci]] ilə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] dəqiq eyni yerdir? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) ::Kifayət qədər ensiklopedikdir. Belə qurumlar tabeçilik dəyişir, ad dəyişir amma tarixi qalır. Məqalə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]]nə birləşdirilib yenidən yazılmalıdır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:30, 20 iyul 2022 (UTC) :::Birləşdirilməyəcəyi təqdirdə qala da bilər. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:46, 23 iyul 2022 (UTC) ::Bəli [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] ilə eynidi ona görə Birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:30, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} İncəsənət Kollecinin Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə birləşdirilməsini düzgün hesab etmirəm. Əgər müəssisə ləğv olunubsa və ayrılıqda kifayət ensiklopedikdirsə, məqaləsi ayrı olmalıdır. Sovet dövründə, demək olar, bütün Azərbaycan rəssamları orada təhsil almışdı. Binanın eyni olması onları eyniləşdirmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:50, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:08, 23 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Qarakollu-Vikipediya]] == {{qapalı}} Salam. Məncə, bu məqalə silinməlidir. Həmçinin [[Qarakollu]] adlı məqalə onsuz da Vikipediyada var. '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) {{Sürətli silinsin}} -- '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalənin sürətli silinməsinə qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:04, 21 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti]] == {{Mənbə axtar|Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti}} [[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 15:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{Bitərəf}} Məqalə üzərində işlər aparılsa qalmalı məqalədir bir sıra nüfuzlu saytlarda haqqında yetərincə məlumat vardı -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:39, 23 iyul 2022 (UTC) ::Təsis olunması xaricində hansı mənbələr var? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:25, 23 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dr.Wiki54}}, görünür mexaniki səhvə yol vermisiniz, [[VP:EƏŞT]] demək istəmisiniz. Fikrimə gəlincə, fəaliyyətləri barədə məlumat yoxdur, sadəcə təsis edilməsi barədə mənbə var. O da ki, yetərli deyil. Fəaliyyətləri barədə mənbə göstərilərsə, yenidən baxmaq olar. Mən axtardım, tapa bilmədim. İndiki halda isə [[VP:M5]]-ə əsasən {{sürətli silinsin}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:16, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:42, 24 iyul 2022 (UTC) :Düşünürəm ki, mən tərəfimdən yaradılmış [[Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] məqaləsini də silmək lazımdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:58, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Prinsiplər]] == {{qapalı}} Salam məqalə 2 ay öncə IP tərəfindən yaradılıb. Eyni zamanda məqalə hal-hazırda boşdur. Bu səbəblərə görə məqalə silinməlidir. Fikrləriniz maraqlıdır.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:36, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|EVRRVE.}}, belə hallarda səhifəyə {{tl|sil}} şablonu əlavə etməyiniz kifayətdir. Müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:03, 24 iyul 2022 (UTC) ::Anlaşıldı. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:16, 24 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalə sürətli silinib. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 15:31, 24 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] == {{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}} VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC) :: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir. :[[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC) dz9urha5ijo1qcgarwb2s5bkui8do1h 6547631 6547598 2022-07-24T22:14:58Z Dr.Wiki54 88744 /* Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti */ Cavab wikitext text/x-wiki {{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{/Giriş}} == [[:Şahin Məhərrəmov]] == {{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}} SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC) :{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC) ::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC) ::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:43, 22 iyul 2022 (UTC) : <s>{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)</s> {{səs ovu}} == İrəvanda 3 məscid == Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 16:49, 25 iyun 2022 (UTC) :Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 17:43, 1 iyul 2022 (UTC) :::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 10:33, 21 iyul 2022 (UTC) == [[:Fərhad Cabbarov]] == {{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}} Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC) == [[:Vaqif Əbdülqasımov]] == {{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}} * {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 09:15, 8 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:00, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Abasət İsayev]] == {{Mənbə axtar|Abasət İsayev}} Şəxsin qeyri-ensiklopedik olduğunu iddia etmirəm. Lakin, ensiklopedikliyi ilə bağlı tərəddüd edirəm. Odur ki, fikrinizi öyrənmək üçün buraya müraciət etdim. :PS: [https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-fiziki/848 Bu yazı ilə tanış ola bilərsiniz] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 12:02, 10 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) :{{Qalsın}} Elimlər doktorudur həmcin bir sıra Elmi nəticələri də vardı fikrimcə ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:02, 22 iyul 2022 (UTC) == [[:Erkin Məmmədov]] == {{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}} M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC) == [[Umid Zokirov]] == {{Mənbə axtar|Umid Zokirov}} Məqalədə göstərilən mənbələr reklam məqsədi daşıyır. Cross-wiki spam. qeyri-ensiklopedik [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 00:50, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Şərh}} digər vikilərdə silinməsinə dair şablonlar qoyulub artıq. amma maraqlıdır ki, rus vikidə 2020-də yaradılıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 19:54, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] prinsipinə əsasən. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:21, 19 iyul 2022 (UTC) == [[:Alfa Şirazi]] == {{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}} Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC) ::Adı [https://525.az/?name=xeber&news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC) :::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC) :::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İncəsənət Kolleci (ADRA)]] == Salam dəyərli həmkarlar fikrimcə bu məqalə ensklopetik deyil həmçinin birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:37, 20 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, məlumatsızam. [[İncəsənət Kolleci (ADRA)|ADRA İncəsənət Kolleci]] ilə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] dəqiq eyni yerdir? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) ::Kifayət qədər ensiklopedikdir. Belə qurumlar tabeçilik dəyişir, ad dəyişir amma tarixi qalır. Məqalə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]]nə birləşdirilib yenidən yazılmalıdır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:30, 20 iyul 2022 (UTC) :::Birləşdirilməyəcəyi təqdirdə qala da bilər. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:46, 23 iyul 2022 (UTC) ::Bəli [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] ilə eynidi ona görə Birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:30, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} İncəsənət Kollecinin Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə birləşdirilməsini düzgün hesab etmirəm. Əgər müəssisə ləğv olunubsa və ayrılıqda kifayət ensiklopedikdirsə, məqaləsi ayrı olmalıdır. Sovet dövründə, demək olar, bütün Azərbaycan rəssamları orada təhsil almışdı. Binanın eyni olması onları eyniləşdirmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:50, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:08, 23 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Qarakollu-Vikipediya]] == {{qapalı}} Salam. Məncə, bu məqalə silinməlidir. Həmçinin [[Qarakollu]] adlı məqalə onsuz da Vikipediyada var. '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) {{Sürətli silinsin}} -- '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalənin sürətli silinməsinə qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:04, 21 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti]] == {{Mənbə axtar|Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti}} [[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 15:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{Bitərəf}} Məqalə üzərində işlər aparılsa qalmalı məqalədir bir sıra nüfuzlu saytlarda haqqında yetərincə məlumat vardı -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:39, 23 iyul 2022 (UTC) ::Təsis olunması xaricində hansı mənbələr var? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:25, 23 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dr.Wiki54}}, görünür mexaniki səhvə yol vermisiniz, [[VP:EƏŞT]] demək istəmisiniz. Fikrimə gəlincə, fəaliyyətləri barədə məlumat yoxdur, sadəcə təsis edilməsi barədə mənbə var. O da ki, yetərli deyil. Fəaliyyətləri barədə mənbə göstərilərsə, yenidən baxmaq olar. Mən axtardım, tapa bilmədim. İndiki halda isə [[VP:M5]]-ə əsasən {{sürətli silinsin}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:16, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:42, 24 iyul 2022 (UTC) :Düşünürəm ki, mən tərəfimdən yaradılmış [[Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] məqaləsini də silmək lazımdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:58, 24 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] {{Y}} [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:14, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Prinsiplər]] == {{qapalı}} Salam məqalə 2 ay öncə IP tərəfindən yaradılıb. Eyni zamanda məqalə hal-hazırda boşdur. Bu səbəblərə görə məqalə silinməlidir. Fikrləriniz maraqlıdır.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:36, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|EVRRVE.}}, belə hallarda səhifəyə {{tl|sil}} şablonu əlavə etməyiniz kifayətdir. Müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:03, 24 iyul 2022 (UTC) ::Anlaşıldı. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:16, 24 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalə sürətli silinib. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 15:31, 24 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] == {{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}} VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC) :: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir. :[[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC) hbklbhndjazb5iodnyb05482iyi3vny 6547634 6547631 2022-07-24T22:15:18Z Dr.Wiki54 88744 [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] səhifəsi əlavə edilir. wikitext text/x-wiki {{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{/Giriş}} == [[:Şahin Məhərrəmov]] == {{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}} SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC) :{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC) ::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC) ::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:43, 22 iyul 2022 (UTC) : <s>{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)</s> {{səs ovu}} == İrəvanda 3 məscid == Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 16:49, 25 iyun 2022 (UTC) :Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 17:43, 1 iyul 2022 (UTC) :::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 10:33, 21 iyul 2022 (UTC) == [[:Fərhad Cabbarov]] == {{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}} Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC) == [[:Vaqif Əbdülqasımov]] == {{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}} * {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 09:15, 8 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:00, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Abasət İsayev]] == {{Mənbə axtar|Abasət İsayev}} Şəxsin qeyri-ensiklopedik olduğunu iddia etmirəm. Lakin, ensiklopedikliyi ilə bağlı tərəddüd edirəm. Odur ki, fikrinizi öyrənmək üçün buraya müraciət etdim. :PS: [https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-fiziki/848 Bu yazı ilə tanış ola bilərsiniz] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 12:02, 10 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) :{{Qalsın}} Elimlər doktorudur həmcin bir sıra Elmi nəticələri də vardı fikrimcə ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:02, 22 iyul 2022 (UTC) == [[:Erkin Məmmədov]] == {{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}} M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC) == [[Umid Zokirov]] == {{Mənbə axtar|Umid Zokirov}} Məqalədə göstərilən mənbələr reklam məqsədi daşıyır. Cross-wiki spam. qeyri-ensiklopedik [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 00:50, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Şərh}} digər vikilərdə silinməsinə dair şablonlar qoyulub artıq. amma maraqlıdır ki, rus vikidə 2020-də yaradılıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 19:54, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] prinsipinə əsasən. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:21, 19 iyul 2022 (UTC) == [[:Alfa Şirazi]] == {{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}} Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC) ::Adı [https://525.az/?name=xeber&news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC) :::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC) :::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İncəsənət Kolleci (ADRA)]] == Salam dəyərli həmkarlar fikrimcə bu məqalə ensklopetik deyil həmçinin birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:37, 20 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, məlumatsızam. [[İncəsənət Kolleci (ADRA)|ADRA İncəsənət Kolleci]] ilə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] dəqiq eyni yerdir? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) ::Kifayət qədər ensiklopedikdir. Belə qurumlar tabeçilik dəyişir, ad dəyişir amma tarixi qalır. Məqalə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]]nə birləşdirilib yenidən yazılmalıdır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:30, 20 iyul 2022 (UTC) :::Birləşdirilməyəcəyi təqdirdə qala da bilər. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:46, 23 iyul 2022 (UTC) ::Bəli [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] ilə eynidi ona görə Birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:30, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} İncəsənət Kollecinin Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə birləşdirilməsini düzgün hesab etmirəm. Əgər müəssisə ləğv olunubsa və ayrılıqda kifayət ensiklopedikdirsə, məqaləsi ayrı olmalıdır. Sovet dövründə, demək olar, bütün Azərbaycan rəssamları orada təhsil almışdı. Binanın eyni olması onları eyniləşdirmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:50, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:08, 23 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Qarakollu-Vikipediya]] == {{qapalı}} Salam. Məncə, bu məqalə silinməlidir. Həmçinin [[Qarakollu]] adlı məqalə onsuz da Vikipediyada var. '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) {{Sürətli silinsin}} -- '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalənin sürətli silinməsinə qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:04, 21 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti]] == {{Mənbə axtar|Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti}} [[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 15:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{Bitərəf}} Məqalə üzərində işlər aparılsa qalmalı məqalədir bir sıra nüfuzlu saytlarda haqqında yetərincə məlumat vardı -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:39, 23 iyul 2022 (UTC) ::Təsis olunması xaricində hansı mənbələr var? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:25, 23 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dr.Wiki54}}, görünür mexaniki səhvə yol vermisiniz, [[VP:EƏŞT]] demək istəmisiniz. Fikrimə gəlincə, fəaliyyətləri barədə məlumat yoxdur, sadəcə təsis edilməsi barədə mənbə var. O da ki, yetərli deyil. Fəaliyyətləri barədə mənbə göstərilərsə, yenidən baxmaq olar. Mən axtardım, tapa bilmədim. İndiki halda isə [[VP:M5]]-ə əsasən {{sürətli silinsin}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:16, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:42, 24 iyul 2022 (UTC) :Düşünürəm ki, mən tərəfimdən yaradılmış [[Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] məqaləsini də silmək lazımdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:58, 24 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] {{Y}} [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:14, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Prinsiplər]] == {{qapalı}} Salam məqalə 2 ay öncə IP tərəfindən yaradılıb. Eyni zamanda məqalə hal-hazırda boşdur. Bu səbəblərə görə məqalə silinməlidir. Fikrləriniz maraqlıdır.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:36, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|EVRRVE.}}, belə hallarda səhifəyə {{tl|sil}} şablonu əlavə etməyiniz kifayətdir. Müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:03, 24 iyul 2022 (UTC) ::Anlaşıldı. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:16, 24 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalə sürətli silinib. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 15:31, 24 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] == {{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}} VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC) :: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir. :[[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC) == [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] == {{Mənbə axtar|Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası}} [[VP:EƏTŞ]] ödənilmir. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC) fo4gz8r54ep3lohj6hxn4k50qod7cu0 6547635 6547634 2022-07-24T22:15:39Z Dr.Wiki54 88744 /* Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası */ wikitext text/x-wiki {{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{/Giriş}} == [[:Şahin Məhərrəmov]] == {{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}} SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC) :{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC) ::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC) ::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:43, 22 iyul 2022 (UTC) : <s>{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)</s> {{səs ovu}} == İrəvanda 3 məscid == Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 16:49, 25 iyun 2022 (UTC) :Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 17:43, 1 iyul 2022 (UTC) :::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 10:33, 21 iyul 2022 (UTC) == [[:Fərhad Cabbarov]] == {{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}} Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC) == [[:Vaqif Əbdülqasımov]] == {{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}} * {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 09:15, 8 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:00, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Abasət İsayev]] == {{Mənbə axtar|Abasət İsayev}} Şəxsin qeyri-ensiklopedik olduğunu iddia etmirəm. Lakin, ensiklopedikliyi ilə bağlı tərəddüd edirəm. Odur ki, fikrinizi öyrənmək üçün buraya müraciət etdim. :PS: [https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-fiziki/848 Bu yazı ilə tanış ola bilərsiniz] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 12:02, 10 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) :{{Qalsın}} Elimlər doktorudur həmcin bir sıra Elmi nəticələri də vardı fikrimcə ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:02, 22 iyul 2022 (UTC) == [[:Erkin Məmmədov]] == {{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}} M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC) == [[Umid Zokirov]] == {{Mənbə axtar|Umid Zokirov}} Məqalədə göstərilən mənbələr reklam məqsədi daşıyır. Cross-wiki spam. qeyri-ensiklopedik [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 00:50, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Şərh}} digər vikilərdə silinməsinə dair şablonlar qoyulub artıq. amma maraqlıdır ki, rus vikidə 2020-də yaradılıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 19:54, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] prinsipinə əsasən. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:21, 19 iyul 2022 (UTC) == [[:Alfa Şirazi]] == {{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}} Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC) ::Adı [https://525.az/?name=xeber&news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC) :::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC) :::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İncəsənət Kolleci (ADRA)]] == Salam dəyərli həmkarlar fikrimcə bu məqalə ensklopetik deyil həmçinin birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:37, 20 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, məlumatsızam. [[İncəsənət Kolleci (ADRA)|ADRA İncəsənət Kolleci]] ilə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] dəqiq eyni yerdir? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) ::Kifayət qədər ensiklopedikdir. Belə qurumlar tabeçilik dəyişir, ad dəyişir amma tarixi qalır. Məqalə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]]nə birləşdirilib yenidən yazılmalıdır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:30, 20 iyul 2022 (UTC) :::Birləşdirilməyəcəyi təqdirdə qala da bilər. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:46, 23 iyul 2022 (UTC) ::Bəli [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] ilə eynidi ona görə Birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:30, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} İncəsənət Kollecinin Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə birləşdirilməsini düzgün hesab etmirəm. Əgər müəssisə ləğv olunubsa və ayrılıqda kifayət ensiklopedikdirsə, məqaləsi ayrı olmalıdır. Sovet dövründə, demək olar, bütün Azərbaycan rəssamları orada təhsil almışdı. Binanın eyni olması onları eyniləşdirmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:50, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:08, 23 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Qarakollu-Vikipediya]] == {{qapalı}} Salam. Məncə, bu məqalə silinməlidir. Həmçinin [[Qarakollu]] adlı məqalə onsuz da Vikipediyada var. '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) {{Sürətli silinsin}} -- '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalənin sürətli silinməsinə qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:04, 21 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti]] == {{Mənbə axtar|Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti}} [[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 15:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{Bitərəf}} Məqalə üzərində işlər aparılsa qalmalı məqalədir bir sıra nüfuzlu saytlarda haqqında yetərincə məlumat vardı -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:39, 23 iyul 2022 (UTC) ::Təsis olunması xaricində hansı mənbələr var? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:25, 23 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dr.Wiki54}}, görünür mexaniki səhvə yol vermisiniz, [[VP:EƏŞT]] demək istəmisiniz. Fikrimə gəlincə, fəaliyyətləri barədə məlumat yoxdur, sadəcə təsis edilməsi barədə mənbə var. O da ki, yetərli deyil. Fəaliyyətləri barədə mənbə göstərilərsə, yenidən baxmaq olar. Mən axtardım, tapa bilmədim. İndiki halda isə [[VP:M5]]-ə əsasən {{sürətli silinsin}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:16, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:42, 24 iyul 2022 (UTC) :Düşünürəm ki, mən tərəfimdən yaradılmış [[Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] məqaləsini də silmək lazımdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:58, 24 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] {{Y}} [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:14, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Prinsiplər]] == {{qapalı}} Salam məqalə 2 ay öncə IP tərəfindən yaradılıb. Eyni zamanda məqalə hal-hazırda boşdur. Bu səbəblərə görə məqalə silinməlidir. Fikrləriniz maraqlıdır.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:36, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|EVRRVE.}}, belə hallarda səhifəyə {{tl|sil}} şablonu əlavə etməyiniz kifayətdir. Müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:03, 24 iyul 2022 (UTC) ::Anlaşıldı. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:16, 24 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalə sürətli silinib. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 15:31, 24 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] == {{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}} VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC) :: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir. :[[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC) == [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] == {{Mənbə axtar|Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC) hacnxt6dul48geoifloryo4s0wgq0bo 6547784 6547635 2022-07-25T06:20:52Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 /* Fərhad Cabbarov */ wikitext text/x-wiki {{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{/Giriş}} == [[:Şahin Məhərrəmov]] == {{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}} SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC) :{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC) ::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC) ::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:43, 22 iyul 2022 (UTC) : <s>{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)</s> {{səs ovu}} == İrəvanda 3 məscid == Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 16:49, 25 iyun 2022 (UTC) :Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 17:43, 1 iyul 2022 (UTC) :::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 10:33, 21 iyul 2022 (UTC) == [[:Fərhad Cabbarov]] == {{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}} Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} İcraçı direktor ensiklopedik deyil.— <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]</sup> 06:20, 25 iyul 2022 (UTC) == [[:Vaqif Əbdülqasımov]] == {{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}} * {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 09:15, 8 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:00, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Abasət İsayev]] == {{Mənbə axtar|Abasət İsayev}} Şəxsin qeyri-ensiklopedik olduğunu iddia etmirəm. Lakin, ensiklopedikliyi ilə bağlı tərəddüd edirəm. Odur ki, fikrinizi öyrənmək üçün buraya müraciət etdim. :PS: [https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-fiziki/848 Bu yazı ilə tanış ola bilərsiniz] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 12:02, 10 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) :{{Qalsın}} Elimlər doktorudur həmcin bir sıra Elmi nəticələri də vardı fikrimcə ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:02, 22 iyul 2022 (UTC) == [[:Erkin Məmmədov]] == {{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}} M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC) == [[Umid Zokirov]] == {{Mənbə axtar|Umid Zokirov}} Məqalədə göstərilən mənbələr reklam məqsədi daşıyır. Cross-wiki spam. qeyri-ensiklopedik [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 00:50, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Şərh}} digər vikilərdə silinməsinə dair şablonlar qoyulub artıq. amma maraqlıdır ki, rus vikidə 2020-də yaradılıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 19:54, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] prinsipinə əsasən. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:21, 19 iyul 2022 (UTC) == [[:Alfa Şirazi]] == {{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}} Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC) ::Adı [https://525.az/?name=xeber&news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC) :::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC) :::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İncəsənət Kolleci (ADRA)]] == Salam dəyərli həmkarlar fikrimcə bu məqalə ensklopetik deyil həmçinin birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:37, 20 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, məlumatsızam. [[İncəsənət Kolleci (ADRA)|ADRA İncəsənət Kolleci]] ilə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] dəqiq eyni yerdir? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) ::Kifayət qədər ensiklopedikdir. Belə qurumlar tabeçilik dəyişir, ad dəyişir amma tarixi qalır. Məqalə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]]nə birləşdirilib yenidən yazılmalıdır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:30, 20 iyul 2022 (UTC) :::Birləşdirilməyəcəyi təqdirdə qala da bilər. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:46, 23 iyul 2022 (UTC) ::Bəli [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] ilə eynidi ona görə Birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:30, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} İncəsənət Kollecinin Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə birləşdirilməsini düzgün hesab etmirəm. Əgər müəssisə ləğv olunubsa və ayrılıqda kifayət ensiklopedikdirsə, məqaləsi ayrı olmalıdır. Sovet dövründə, demək olar, bütün Azərbaycan rəssamları orada təhsil almışdı. Binanın eyni olması onları eyniləşdirmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:50, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:08, 23 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Qarakollu-Vikipediya]] == {{qapalı}} Salam. Məncə, bu məqalə silinməlidir. Həmçinin [[Qarakollu]] adlı məqalə onsuz da Vikipediyada var. '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) {{Sürətli silinsin}} -- '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalənin sürətli silinməsinə qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:04, 21 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti]] == {{Mənbə axtar|Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti}} [[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 15:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{Bitərəf}} Məqalə üzərində işlər aparılsa qalmalı məqalədir bir sıra nüfuzlu saytlarda haqqında yetərincə məlumat vardı -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:39, 23 iyul 2022 (UTC) ::Təsis olunması xaricində hansı mənbələr var? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:25, 23 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dr.Wiki54}}, görünür mexaniki səhvə yol vermisiniz, [[VP:EƏŞT]] demək istəmisiniz. Fikrimə gəlincə, fəaliyyətləri barədə məlumat yoxdur, sadəcə təsis edilməsi barədə mənbə var. O da ki, yetərli deyil. Fəaliyyətləri barədə mənbə göstərilərsə, yenidən baxmaq olar. Mən axtardım, tapa bilmədim. İndiki halda isə [[VP:M5]]-ə əsasən {{sürətli silinsin}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:16, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:42, 24 iyul 2022 (UTC) :Düşünürəm ki, mən tərəfimdən yaradılmış [[Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] məqaləsini də silmək lazımdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:58, 24 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] {{Y}} [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:14, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Prinsiplər]] == {{qapalı}} Salam məqalə 2 ay öncə IP tərəfindən yaradılıb. Eyni zamanda məqalə hal-hazırda boşdur. Bu səbəblərə görə məqalə silinməlidir. Fikrləriniz maraqlıdır.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:36, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|EVRRVE.}}, belə hallarda səhifəyə {{tl|sil}} şablonu əlavə etməyiniz kifayətdir. Müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:03, 24 iyul 2022 (UTC) ::Anlaşıldı. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:16, 24 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalə sürətli silinib. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 15:31, 24 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] == {{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}} VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC) :: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir. :[[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC) == [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] == {{Mənbə axtar|Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC) kl670fzx8u0yqzxg1kc71cjg2r7g9e2 6547795 6547784 2022-07-25T06:36:54Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 /* Zaur Əliyev (politoloq) */ wikitext text/x-wiki {{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{/Giriş}} == [[:Şahin Məhərrəmov]] == {{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}} SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC) :{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC) ::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC) ::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:43, 22 iyul 2022 (UTC) : <s>{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)</s> {{səs ovu}} == İrəvanda 3 məscid == Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 16:49, 25 iyun 2022 (UTC) :Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 17:43, 1 iyul 2022 (UTC) :::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 10:33, 21 iyul 2022 (UTC) == [[:Fərhad Cabbarov]] == {{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}} Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} İcraçı direktor ensiklopedik deyil.— <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]</sup> 06:20, 25 iyul 2022 (UTC) == [[:Vaqif Əbdülqasımov]] == {{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}} * {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 09:15, 8 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:00, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Abasət İsayev]] == {{Mənbə axtar|Abasət İsayev}} Şəxsin qeyri-ensiklopedik olduğunu iddia etmirəm. Lakin, ensiklopedikliyi ilə bağlı tərəddüd edirəm. Odur ki, fikrinizi öyrənmək üçün buraya müraciət etdim. :PS: [https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-fiziki/848 Bu yazı ilə tanış ola bilərsiniz] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 12:02, 10 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) :{{Qalsın}} Elimlər doktorudur həmcin bir sıra Elmi nəticələri də vardı fikrimcə ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:02, 22 iyul 2022 (UTC) == [[:Erkin Məmmədov]] == {{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}} M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC) == [[Umid Zokirov]] == {{Mənbə axtar|Umid Zokirov}} Məqalədə göstərilən mənbələr reklam məqsədi daşıyır. Cross-wiki spam. qeyri-ensiklopedik [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 00:50, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Şərh}} digər vikilərdə silinməsinə dair şablonlar qoyulub artıq. amma maraqlıdır ki, rus vikidə 2020-də yaradılıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 19:54, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] prinsipinə əsasən. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:21, 19 iyul 2022 (UTC) == [[:Alfa Şirazi]] == {{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}} Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC) ::Adı [https://525.az/?name=xeber&news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC) :::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC) :::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İncəsənət Kolleci (ADRA)]] == Salam dəyərli həmkarlar fikrimcə bu məqalə ensklopetik deyil həmçinin birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:37, 20 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, məlumatsızam. [[İncəsənət Kolleci (ADRA)|ADRA İncəsənət Kolleci]] ilə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] dəqiq eyni yerdir? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) ::Kifayət qədər ensiklopedikdir. Belə qurumlar tabeçilik dəyişir, ad dəyişir amma tarixi qalır. Məqalə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]]nə birləşdirilib yenidən yazılmalıdır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:30, 20 iyul 2022 (UTC) :::Birləşdirilməyəcəyi təqdirdə qala da bilər. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:46, 23 iyul 2022 (UTC) ::Bəli [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] ilə eynidi ona görə Birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:30, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} İncəsənət Kollecinin Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə birləşdirilməsini düzgün hesab etmirəm. Əgər müəssisə ləğv olunubsa və ayrılıqda kifayət ensiklopedikdirsə, məqaləsi ayrı olmalıdır. Sovet dövründə, demək olar, bütün Azərbaycan rəssamları orada təhsil almışdı. Binanın eyni olması onları eyniləşdirmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:50, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:08, 23 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Qarakollu-Vikipediya]] == {{qapalı}} Salam. Məncə, bu məqalə silinməlidir. Həmçinin [[Qarakollu]] adlı məqalə onsuz da Vikipediyada var. '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) {{Sürətli silinsin}} -- '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalənin sürətli silinməsinə qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:04, 21 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti]] == {{Mənbə axtar|Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti}} [[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 15:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{Bitərəf}} Məqalə üzərində işlər aparılsa qalmalı məqalədir bir sıra nüfuzlu saytlarda haqqında yetərincə məlumat vardı -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:39, 23 iyul 2022 (UTC) ::Təsis olunması xaricində hansı mənbələr var? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:25, 23 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dr.Wiki54}}, görünür mexaniki səhvə yol vermisiniz, [[VP:EƏŞT]] demək istəmisiniz. Fikrimə gəlincə, fəaliyyətləri barədə məlumat yoxdur, sadəcə təsis edilməsi barədə mənbə var. O da ki, yetərli deyil. Fəaliyyətləri barədə mənbə göstərilərsə, yenidən baxmaq olar. Mən axtardım, tapa bilmədim. İndiki halda isə [[VP:M5]]-ə əsasən {{sürətli silinsin}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:16, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:42, 24 iyul 2022 (UTC) :Düşünürəm ki, mən tərəfimdən yaradılmış [[Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] məqaləsini də silmək lazımdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:58, 24 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] {{Y}} [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:14, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Prinsiplər]] == {{qapalı}} Salam məqalə 2 ay öncə IP tərəfindən yaradılıb. Eyni zamanda məqalə hal-hazırda boşdur. Bu səbəblərə görə məqalə silinməlidir. Fikrləriniz maraqlıdır.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:36, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|EVRRVE.}}, belə hallarda səhifəyə {{tl|sil}} şablonu əlavə etməyiniz kifayətdir. Müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:03, 24 iyul 2022 (UTC) ::Anlaşıldı. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:16, 24 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalə sürətli silinib. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 15:31, 24 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] == {{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}} VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC) :: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir. :[[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC) : {{Silinsin}} şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb.— <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]</sup> 06:36, 25 iyul 2022 (UTC) == [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] == {{Mənbə axtar|Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC) taxmaqjcyqs7wqj2brjecyemicxhvu9 6547806 6547795 2022-07-25T06:50:06Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 /* Erkin Məmmədov */ wikitext text/x-wiki {{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{/Giriş}} == [[:Şahin Məhərrəmov]] == {{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}} SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC) :{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC) ::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC) ::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:43, 22 iyul 2022 (UTC) : <s>{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)</s> {{səs ovu}} == İrəvanda 3 məscid == Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 16:49, 25 iyun 2022 (UTC) :Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 17:43, 1 iyul 2022 (UTC) :::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 10:33, 21 iyul 2022 (UTC) == [[:Fərhad Cabbarov]] == {{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}} Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} İcraçı direktor ensiklopedik deyil.— <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]</sup> 06:20, 25 iyul 2022 (UTC) == [[:Vaqif Əbdülqasımov]] == {{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}} * {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 09:15, 8 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:00, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Abasət İsayev]] == {{Mənbə axtar|Abasət İsayev}} Şəxsin qeyri-ensiklopedik olduğunu iddia etmirəm. Lakin, ensiklopedikliyi ilə bağlı tərəddüd edirəm. Odur ki, fikrinizi öyrənmək üçün buraya müraciət etdim. :PS: [https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-fiziki/848 Bu yazı ilə tanış ola bilərsiniz] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 12:02, 10 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) :{{Qalsın}} Elimlər doktorudur həmcin bir sıra Elmi nəticələri də vardı fikrimcə ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:02, 22 iyul 2022 (UTC) == [[:Erkin Məmmədov]] == {{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}} M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC) *{{silinsin}} Məqalədə mənbə və istinadlar yoxdur.— <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]</sup> 06:50, 25 iyul 2022 (UTC) == [[Umid Zokirov]] == {{Mənbə axtar|Umid Zokirov}} Məqalədə göstərilən mənbələr reklam məqsədi daşıyır. Cross-wiki spam. qeyri-ensiklopedik [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 00:50, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Şərh}} digər vikilərdə silinməsinə dair şablonlar qoyulub artıq. amma maraqlıdır ki, rus vikidə 2020-də yaradılıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 19:54, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] prinsipinə əsasən. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:21, 19 iyul 2022 (UTC) == [[:Alfa Şirazi]] == {{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}} Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC) ::Adı [https://525.az/?name=xeber&news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC) :::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC) :::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İncəsənət Kolleci (ADRA)]] == Salam dəyərli həmkarlar fikrimcə bu məqalə ensklopetik deyil həmçinin birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:37, 20 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, məlumatsızam. [[İncəsənət Kolleci (ADRA)|ADRA İncəsənət Kolleci]] ilə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] dəqiq eyni yerdir? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) ::Kifayət qədər ensiklopedikdir. Belə qurumlar tabeçilik dəyişir, ad dəyişir amma tarixi qalır. Məqalə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]]nə birləşdirilib yenidən yazılmalıdır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:30, 20 iyul 2022 (UTC) :::Birləşdirilməyəcəyi təqdirdə qala da bilər. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:46, 23 iyul 2022 (UTC) ::Bəli [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] ilə eynidi ona görə Birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:30, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} İncəsənət Kollecinin Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə birləşdirilməsini düzgün hesab etmirəm. Əgər müəssisə ləğv olunubsa və ayrılıqda kifayət ensiklopedikdirsə, məqaləsi ayrı olmalıdır. Sovet dövründə, demək olar, bütün Azərbaycan rəssamları orada təhsil almışdı. Binanın eyni olması onları eyniləşdirmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:50, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:08, 23 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Qarakollu-Vikipediya]] == {{qapalı}} Salam. Məncə, bu məqalə silinməlidir. Həmçinin [[Qarakollu]] adlı məqalə onsuz da Vikipediyada var. '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) {{Sürətli silinsin}} -- '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalənin sürətli silinməsinə qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:04, 21 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti]] == {{Mənbə axtar|Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti}} [[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 15:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{Bitərəf}} Məqalə üzərində işlər aparılsa qalmalı məqalədir bir sıra nüfuzlu saytlarda haqqında yetərincə məlumat vardı -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:39, 23 iyul 2022 (UTC) ::Təsis olunması xaricində hansı mənbələr var? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:25, 23 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dr.Wiki54}}, görünür mexaniki səhvə yol vermisiniz, [[VP:EƏŞT]] demək istəmisiniz. Fikrimə gəlincə, fəaliyyətləri barədə məlumat yoxdur, sadəcə təsis edilməsi barədə mənbə var. O da ki, yetərli deyil. Fəaliyyətləri barədə mənbə göstərilərsə, yenidən baxmaq olar. Mən axtardım, tapa bilmədim. İndiki halda isə [[VP:M5]]-ə əsasən {{sürətli silinsin}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:16, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:42, 24 iyul 2022 (UTC) :Düşünürəm ki, mən tərəfimdən yaradılmış [[Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] məqaləsini də silmək lazımdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:58, 24 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] {{Y}} [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:14, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Prinsiplər]] == {{qapalı}} Salam məqalə 2 ay öncə IP tərəfindən yaradılıb. Eyni zamanda məqalə hal-hazırda boşdur. Bu səbəblərə görə məqalə silinməlidir. Fikrləriniz maraqlıdır.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:36, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|EVRRVE.}}, belə hallarda səhifəyə {{tl|sil}} şablonu əlavə etməyiniz kifayətdir. Müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:03, 24 iyul 2022 (UTC) ::Anlaşıldı. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:16, 24 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalə sürətli silinib. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 15:31, 24 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] == {{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}} VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC) :: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir. :[[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC) : {{Silinsin}} şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb.— <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]</sup> 06:36, 25 iyul 2022 (UTC) == [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] == {{Mənbə axtar|Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC) tt1l68ki6x6qjspv94lqbj3ntumo42a 6547979 6547806 2022-07-25T10:05:47Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 /* İncəsənət Kolleci (ADRA) */ wikitext text/x-wiki {{Qısayol|VP:SNS|VP:SNM}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{/Giriş}} == [[:Şahin Məhərrəmov]] == {{Mənbə axtar|Şahin Məhərrəmov}} SSK-yə görə silinməlidir [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 15:33, 18 iyun 2022 (UTC) :{{Şərh}} mən silinməsi tərəfdarıyam, amma indiki qaydalarla şəxs qala bilər, qaralama şablonu ilə qala bilər məncə. müəyyən əlavələr edib saxlamaq olar. amma ümumiyyətlə şəhidlər haqda qərar tez qəbul olunsaydı kaş. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:01, 18 iyun 2022 (UTC) ::{{cavab}} {{U|Atakhanli}}, belə məqalələr çoxdur. Əslində, gec də olsa, razılılıq əldə olunub ([[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)/Hərbçilər (3-cü dəfə)|qayda 3-cü cəhdə qəbul edilib]], bu il ərzində KM-da 2 dəfə bu barədə müzakirə açılıb, 4-5 istifadəçidən başqa fikir bildirən olmayıb, görünür yeni müzakirə lazımdır), ancaq icra edə bilən yoxdur təəssüf ki. Oda məlumunuz olar, bilərsiniz niyəsini. Başından bəri qaydalar olsaydı, indi vəziyyət belə olmayacaqdı. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:25, 24 iyul 2022 (UTC) ::{{Qalsın}} mənim fikrimcə qalması məqsədə uyğundur ikili standartların pozulmaması üçün ensklopetik baxımından da hələ ki qalmalıdı. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:43, 22 iyul 2022 (UTC) : <s>{{qalsın}} — [[İstifadəçi:Orxan Zakir|Orxan Zakir]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orxan Zakir|müzakirə]]) 21:22, 25 iyun 2022 (UTC)</s> {{səs ovu}} == İrəvanda 3 məscid == Caliber.az-ın böyük əks-səda doğurmuş [https://caliber.az/en/post/77457/ reportajında] deyilir ki, [[Abbas Mirzə məscidi]], [[Şah Abbas məscidi (İrəvan)]] və [[Sərdar məscidi (İrəvan)]] əslində 1 məsciddir. Reportajın azərbaycancası ilə [https://report.az/region-xeberleri/caliber-az-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsinin-dagidilmasi-ile-bagli-reportaj-hazirlayib/ buradan] tanış ola bilərsiz. Təklif edirəm, bu mözvuda məlumatı olanlar bu məsələni dəqiqləşdirib, həll edək: ''İrəvan qalasında, Sərdar (Xan) sarayının yaxınlığında yerləşən “Abbas-Mirzə” və “Şah Abbas” kimi də tanınan “Sərdar məscidi”nin taleyi bundan az kədərli deyil. Mənbələrdə müxtəlif adların çəkilməsinə baxmayaraq, söhbət XVI əsrə aid eyni memarlıq abidəsindən – “Sərdar məscidi”ndən gedir.'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 16:49, 25 iyun 2022 (UTC) :Başqa mənbə var mı? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:51, 27 iyun 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], elə [[Sərdar məscidi (İrəvan)|bu məqaləyə]] baxın. Məqalənin özündə qeyd edilir ki, ''İrəvan qalasının çar Rusiyası işğalı dövrünə aid bəzi sənədlərdə bu məscidin adı Abbas Mirzə məscidi kimi hallandırılır... 1864-cü ildə İrəvan qalasından rus qoşunlarının hərbi-istehkam məqsədilə istifadəsinə son qoyulduqdan sonra qaladakı tarixi-memarlıq abidələri, o cümlədən Sərdar, yaxud Abbas Mirzə məscidi ciddi dağıntılara məruz qalmışdır...'' <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 17:43, 1 iyul 2022 (UTC) :::Tam araşdırmağa vaxtım yoxdur, amma ilk iki adın intervikisi var. Sizin yazdığınızda da haqq var. Amma konkret bir şey deyə bilmirəm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:54, 2 iyul 2022 (UTC) ::::{{u|Samral}} [https://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-tarixi/17259/s%C9%99rdar-m%C9%99scidi-ir%C9%99van-xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.html Kayzen] də eyni məscid olduğunu qeyd edir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 07:43, 13 iyul 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]], bəli haqlısız. O yazı [https://iravan.preslib.az/meschidler.html buradan] götürülüb. Akademik mənbələrlə bu bir daha qeyd edilib o məqalədə. Əgər etiraz yoxdursa mən 3 məqaləni birləşdirim. Düşünürəm ki, Şah Abbas və Sərdar məscidi məqalələrini dil keçidi daha çox olan və məzmunu da daha geniş olan [[Abbas Mirzə məscidi|Abbar Mirzə məscidi]] məqaləsinə birləşdirmək daha düzgün olar. <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 10:33, 21 iyul 2022 (UTC) == [[:Fərhad Cabbarov]] == {{Mənbə axtar|Fərhad Cabbarov}} Elmlər namizədidir və Tarix muzeyinin icraçı direktorudur. Amma M5 olduğunu hesab edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 13:08, 6 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} Yuxarıdakı fikrlərlə razıyam ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:21, 17 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} İcraçı direktor ensiklopedik deyil.— <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]</sup> 06:20, 25 iyul 2022 (UTC) == [[:Vaqif Əbdülqasımov]] == {{Mənbə axtar|Vaqif Əbdülqasımov}} * {{silinsin}} fəlsəfə doktorluğu (elmlər namizədliyi) ensiklopedikliyi təmin etmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 09:15, 8 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} mənbə azlığı ola bilər ancaq şəxs baxımından ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:00, 22 iyul 2022 (UTC) == [[Abasət İsayev]] == {{Mənbə axtar|Abasət İsayev}} Şəxsin qeyri-ensiklopedik olduğunu iddia etmirəm. Lakin, ensiklopedikliyi ilə bağlı tərəddüd edirəm. Odur ki, fikrinizi öyrənmək üçün buraya müraciət etdim. :PS: [https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-fiziki/848 Bu yazı ilə tanış ola bilərsiniz] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 12:02, 10 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} ensiklopedikdi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) :{{Qalsın}} Elimlər doktorudur həmcin bir sıra Elmi nəticələri də vardı fikrimcə ensklopetikdir. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:02, 22 iyul 2022 (UTC) == [[:Erkin Məmmədov]] == {{Mənbə axtar|Erkin Məmmədov}} M5 hesab edirəm, amma müzakirəyə çıxarılsa daha yaxşıdır. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 10:40, 13 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} kimya elmləri doktoru, professordur. Mənbələr əlavə edilib saxlanılmalıdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:49, 13 iyul 2022 (UTC) :{{qalsın}} ensiklopedik şəxsdir ← [[İstifadəçi:Gladiator000|<span style="font-family:Segoe print; color:#111442; text-shadow:#234675 0.0em 0.0em 0.0em;">'''Gladiator'''<sup></sup></span>]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Gladiator000|müzakirə]]) 06:20, 17 iyul 2022 (UTC) *{{silinsin}} Məqalədə mənbə və istinadlar yoxdur.— <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]</sup> 06:50, 25 iyul 2022 (UTC) == [[Umid Zokirov]] == {{Mənbə axtar|Umid Zokirov}} Məqalədə göstərilən mənbələr reklam məqsədi daşıyır. Cross-wiki spam. qeyri-ensiklopedik [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 00:50, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Şərh}} digər vikilərdə silinməsinə dair şablonlar qoyulub artıq. amma maraqlıdır ki, rus vikidə 2020-də yaradılıb. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 19:54, 18 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} [[VP:ŞEƏ]] prinsipinə əsasən. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 01:21, 19 iyul 2022 (UTC) == [[:Alfa Şirazi]] == {{Mənbə axtar|Alfa Şirazi}} Hesab edirəm ki, qeyri-ensiklopedikdir. [[VP:M5]]-dən sürətli silinsin. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 17:54, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 18:14, 19 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} mənbə tapa bilmədim əgər şəxsin özü ensiklopedik olma ehtimalı var idisə belə. indiki halı ilə mütləq ki, silinməlidir. məqalə 2011-də yaradılıb. 2011-lərin məqalələrin əksəriyyəti belədir. axtarılsa çox çıxacaq. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:44, 20 iyul 2022 (UTC) ::Adı [https://525.az/?name=xeber&news_id=136715 burada] çəkilir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:09, 23 iyul 2022 (UTC) :::Təkcə adının çəkilməsi yetərli deyil. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:43, 23 iyul 2022 (UTC) :{{silinsin}} fikrimcə Qeyri Ensiklopedikdir haqqında məlumat yox dərəcəsindədir -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::{{sürətli qalsın}} [https://xeber.media/news/16558760/babamizin-savasi-ii-yazi-qafqazdan-berlinedek-tokulen-azerbaycanli-qani-tarixi-arasdirma], [https://www.azerbaijan-news.az/view-189021/1941-1945-ci-iller-muharibesinde-fasizm-uzerinde-qelebede-azerbaycan-xalqinin-rolu], [https://quizlet.com/552231286/az%C9%99rbaycan-ssr-ii-dunya-muharib%C9%99si-dovrund%C9%99-flash-cards/], [http://www.anl.az/down/meqale/525/2020/mart/706571.htm] bu tapdıqlarımda sadəcə adı çəkilir. İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş azərbaycanlı xanımlar haqqında əlimdə bir neçə mənbə var, onlarda böyük ehtimal əhəmiyyyətli məlumat tapacam. Amma əgər tərtibata görə silinəcəksə silinə bilər. Ensiklopedik olduğunu düşünsəm yenidən tərtib edərəm. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:30, 24 iyul 2022 (UTC) :::Rus dili mənbələrdən birində haqqında əhatəli məlumat mövcuddur: [https://topwar.ru/69024-geroi-osvobozhdeniya-rostova.html] — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:47, 24 iyul 2022 (UTC) :{{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir.— [[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC) == [[İncəsənət Kolleci (ADRA)]] == Salam dəyərli həmkarlar fikrimcə bu məqalə ensklopetik deyil həmçinin birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:37, 20 iyul 2022 (UTC) :salam həmkar, məlumatsızam. [[İncəsənət Kolleci (ADRA)|ADRA İncəsənət Kolleci]] ilə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] dəqiq eyni yerdir? [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 08:42, 20 iyul 2022 (UTC) ::Kifayət qədər ensiklopedikdir. Belə qurumlar tabeçilik dəyişir, ad dəyişir amma tarixi qalır. Məqalə [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]]nə birləşdirilib yenidən yazılmalıdır. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:30, 20 iyul 2022 (UTC) :::Birləşdirilməyəcəyi təqdirdə qala da bilər. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 11:46, 23 iyul 2022 (UTC) ::Bəli [[Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi]] ilə eynidi ona görə Birləşdirilməsi daha məqsədə uyğundur -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:30, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} İncəsənət Kollecinin Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinə birləşdirilməsini düzgün hesab etmirəm. Əgər müəssisə ləğv olunubsa və ayrılıqda kifayət ensiklopedikdirsə, məqaləsi ayrı olmalıdır. Sovet dövründə, demək olar, bütün Azərbaycan rəssamları orada təhsil almışdı. Binanın eyni olması onları eyniləşdirmir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:50, 20 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} yuxarıdakı fikrə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:08, 23 iyul 2022 (UTC) * {{qalsın}} həmkarların fikirlərinə əsasən.— <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]</sup> 10:05, 25 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Qarakollu-Vikipediya]] == {{qapalı}} Salam. Məncə, bu məqalə silinməlidir. Həmçinin [[Qarakollu]] adlı məqalə onsuz da Vikipediyada var. '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) {{Sürətli silinsin}} -- '''[[İstifadəçi:Rüfət Həsənli|Rüfət]] [[İstifadəçi müzakirəsi:Rüfət Həsənli|Həsənli]]''' 17:26, 21 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalənin sürətli silinməsinə qərar verildi. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:04, 21 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti]] == {{Mənbə axtar|Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti}} [[VP:EƏŞT]]-nin ödənildiyini düşünmürəm. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 15:33, 23 iyul 2022 (UTC) :{{Bitərəf}} Məqalə üzərində işlər aparılsa qalmalı məqalədir bir sıra nüfuzlu saytlarda haqqında yetərincə məlumat vardı -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''<sup> 061</sup></span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 15:39, 23 iyul 2022 (UTC) ::Təsis olunması xaricində hansı mənbələr var? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:25, 23 iyul 2022 (UTC) :::{{U|Dr.Wiki54}}, görünür mexaniki səhvə yol vermisiniz, [[VP:EƏŞT]] demək istəmisiniz. Fikrimə gəlincə, fəaliyyətləri barədə məlumat yoxdur, sadəcə təsis edilməsi barədə mənbə var. O da ki, yetərli deyil. Fəaliyyətləri barədə mənbə göstərilərsə, yenidən baxmaq olar. Mən axtardım, tapa bilmədim. İndiki halda isə [[VP:M5]]-ə əsasən {{sürətli silinsin}}. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 23:16, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Bəli - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:42, 24 iyul 2022 (UTC) :Düşünürəm ki, mən tərəfimdən yaradılmış [[Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] məqaləsini də silmək lazımdır.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 10:58, 24 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] {{Y}} [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:14, 24 iyul 2022 (UTC) == [[Vikipediya:Prinsiplər]] == {{qapalı}} Salam məqalə 2 ay öncə IP tərəfindən yaradılıb. Eyni zamanda məqalə hal-hazırda boşdur. Bu səbəblərə görə məqalə silinməlidir. Fikrləriniz maraqlıdır.[[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 09:36, 24 iyul 2022 (UTC) :{{U|EVRRVE.}}, belə hallarda səhifəyə {{tl|sil}} şablonu əlavə etməyiniz kifayətdir. Müzakirəyə ehtiyac yoxdur. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:03, 24 iyul 2022 (UTC) ::Anlaşıldı. [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 13:16, 24 iyul 2022 (UTC) ---- '''Yekunlaşdırma''': Məqalə sürətli silinib. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 15:31, 24 iyul 2022 (UTC) {{Qapalı-son}} == [[:Zaur Əliyev (politoloq)]] == {{Mənbə axtar|Zaur Əliyev (politoloq)}} VP:EƏEX-nin ödənildiyini düşünmürəm [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:02, 24 iyul 2022 (UTC) :: {{Silinsin}} Qeyri-ensiklopedikdir. :[[User:Kadı|<span style="1px 1px 2px #708090;font-size:105%;color:#708090">'''Kadı'''</span>]] [[User talk:Kadı|<span style="1px 1px 2px #003366;color:#003366;">'''<small>Message</small>'''</span>]] 21:21, 24 iyul 2022 (UTC) : {{Silinsin}} şəxsin ensiklopedikliyi sübut olunmayıb.— <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]</sup> 06:36, 25 iyul 2022 (UTC) == [[:Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] == {{Mənbə axtar|Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası}} [[VP:EƏŞT]] ödənilmir. [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:15, 24 iyul 2022 (UTC) 4f6xialmd7q4z1ctwttynlnht5xfi9j 0 381833 6547260 6534142 2022-07-24T15:23:29Z CommonsDelinker 366 "Müslüm_Maqomayev.jpg" faylı silinir, çünki bu fayl [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] tərəfindən "per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Müslüm Maqomayev.jpg|]]" səbəbi ilə silinmişdir wikitext text/x-wiki {{Azərbaycan musiqisi}} '''Azərbaycan pop musiqisi''' — [[Azərbaycan]]da yaranan [[pop musiqisi]]nin növü. Azərbaycan pop musiqisinin yaranması [[XX əsr]]in ortalarına təsadüf edir. 1970-ci illərdə musiqiçilər yeni nəsil artması Azərbaycan pop musiqisin "''Qızıl dövrünə''" müsbət təsir etmişdi. Həmin dövrdə [[Mirzə Babayev]], [[Flora Kərimova]], [[Şövkət Ələkbərova]], [[Oqtay Ağayev]] kimi klassik pop sənətçiləri böyük uğurlar əldə etmişdi. Müasir Azərbaycan pop musiqisi ənənəvi [[Azərbaycan xalq musiqisi]]ndən öz köklərini götürür. 2010-cu illərdə [[qloballaşma]]nın təsiri nəticəsində [[elektropop]], [[dans-pop]] və [[sinti pop]], 1980-cı illərində başlayan rəqs, elektronika və pop musiqisinin digər formaları ilə yanaşı Azərbaycan pop musiqisinə təsir etmişdir. [[2011]]-ci ildə [[Eldar Qasımov]] və [[Nigar Camal]] duetinin ifa etdiyi "[[Running Scared]]" adlı mahnı Azərbaycanın ilk qalibiyyəti olaraq [[Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]]nin tarixinə düşmüşdür. == Tarixi == === 1950-ci illər === Azərbaycan pop musiqisinin yaranması [[XX əsr]]in ortalarına təsadüf edir. [[1956]]-cı ildə Azərbaycan Dövlət Estrada Orkestri (ADEO), [[1957]]-ci ildə [[Tofiq Əhmədov (musiqiçi)|Tofiq Əhmədov]]un rəhbərlik etdiyi "Biz Bakıdanıq" estrada ansamblı Azərbaycan estrada sənətinin inkişafında mühüm rol oynamışlar.<ref>{{cite web|last1=Əliyeva|first1=İradə|title=Azərbaycan estradasının yaradıcılarından biri|url=http://anl.az/down/meqale/azerbaycan/2014/may/372583.htm|website=anl.az|publisher=anl.az|accessdate=12 January 2016}}</ref><ref name=musiqi>{{cite web|title=AZƏRBAYCAN MUSİQİSİ|url=http://mct.gov.az/az-music|website=mct.gov.az|publisher=mct.gov.az|accessdate=12 January 2016}}</ref> Tofiq Əhmədov kollektivə [[Bakı Musiqi Akademiyası|Asəf Zeynallı adına Musiqi Texnikumundan]] və [[Bakı Musiqi Akademiyası|Üzeyir Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasından]] tələbələri və məzunları dəvət edir.<ref name=tofiq>{{cite web|last1=Təhmirazqızı|first1=Səadət|title=Görkəmli bəstəkar, ifaçı və musiqi təşkilatçısı|url=http://www.anl.az/down/meqale/medeniyyet/2014/aprel/91.htm|website=www.anl.az|publisher=www.anl.az|accessdate=12 January 2016}}</ref> Bu axtarışları sayəsində orkestr mükəmməl bir kollektiv kimi püxtələşir.<ref name=tofiq/> O, [[Müslüm Maqomayev]], [[Şövkət Ələkbərova]], [[Gülağa Məmmədov]] kimi görkəmli sənətkarları orkestrlə əməkdaşlığa cəlb edirdi.<ref name=tofiq/> Azərbaycan estrada sənətinin bədii səviyyəsinin yüksəlməsinə [[Rauf Atakişiyev]] və [[Lütfiyar İmanov]] kimi opera müğənnilərinin təsiri olmuşdur.<ref name=musiqi/> === 1960-cı illər === [[1960]]-cı ildə Azərbaycan Televiziya və Radiosunun Estrada Orkestri yaranmışdır.<ref name=musiqi/> [[1961]]-ci ildə "[[Qaya (qrup)|Qaya]]" kvarteti Azərbaycanda və [[SSRİ]]-də böyük uğurlara imza atmışdır.<ref>{{cite web|title="Qaya" qrupu|url=http://kayzen.az/blog/musiqi-qruplar%C4%B1/11896/qaya-qrupu.html|website=kayzen.az|publisher=kayzen.az|accessdate=12 January 2016}}</ref> Bu dövrdə klassik pop-xalq musiqisi, o cümlədən [[Rəşid Behbudov]], [[Müslüm Maqomayev]], [[Polad Bülbüloğlu]], [[Anatollu Qəniyev]] və [[Şahlar Quliyev]]in yaradıcılığı estrada sənətini zənginləşdirmişdir.<ref>{{cite web|title=Azərbaycanlı gizirə Xalq artisti adı verildi|url=http://anspress.com/index.php?a=2&cid=17&lng=az&nid=279840|website=anspress.com|accessdate=28 June 2014|language=Azerbaijani|archive-date=27 June 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140627192157/http://anspress.com/index.php?a=2&cid=17&lng=az&nid=279840|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|last1=Karimi|first1=Siyavush|title=A Place for Mugham|url=http://www.azer.com/aiweb/categories/magazine/94_folder/94_articles/94_siyavush_karimi.html|website=www.azer.com|publisher=[[Azerbaijan International (jurnal)|Azerbaijan International]]|accessdate=15 January 2016}}</ref> === 1970-ci illər === [[1970-ci illər]]də musiqiçilər yeni nəsil artması Azərbaycan pop musiqisini "Qızıl dövrünə" müsbət təsir etmişdi. Həmin dövrdə [[Mirzə Babayev]], [[Flora Kərimova]], [[Şövkət Ələkbərova]], [[Oqtay Ağayev]] kimi klassik pop sənətçiləri böyük uğurlar əldə etmişdi.<ref>{{cite web|title=Oxumaq qarmon çalmaqdan çox-çox asandır...|url=http://www.anl.az/down/meqale/express/2013/yanvar/288755.htm|website=www.anl.az|accessdate=26 June 2014|language=Azerbaijani}}</ref><ref>{{cite web|title=Это мой мир, в котором я творю|url=http://vatan.etnosmi.ru/one_stat.php?id=28655|website=vatan.etnosmi.ru|accessdate=26 June 2014|archive-date=4 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304230429/http://vatan.etnosmi.ru/one_stat.php?id=28655|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=Дивный голос "Севгилим" из Южного Азербайджана|url=http://kultura.az/articles.php?item_id=20140513070854713&sec_id=23|website=kultura.az|accessdate=26 June 2014|archive-date=3 July 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140703203443/http://kultura.az/articles.php?item_id=20140513070854713&sec_id=23|url-status=dead}}</ref> === 1980-cı illər === [[Tofiq Quliyev]] tərəfindən yaradılan və 1980-cı illərdə "[[Bakı payızı]]" festivalı Azərbaycan pop musiqisində yeni musiqi "dalğasının" yaranmasında böyük rol oynamışdır.<ref name=payiz>{{cite web|title=Faiq Ağayev - "Bakı payızı- 88 " haqqında....|url=https://www.youtube.com/watch?v=ZeTtFkUYg3Q|website=www.youtube.com|publisher=[[Youtube]]|accessdate=12 January 2016}}</ref> Festivalın ilk turunda gənc sənətçilər xarici dildə mahnı oxuyurdularsa, ikinci turda ifa olunacaq parça Azərbaycan dilində olmalı idi.<ref name=payiz/> Festival [[Almaz Ələsgərova]], [[Faiq Ağayev]], [[Aygün Kazımova]], [[Sərxan Sərxan (müğənni)|Sərxan Sərxan]], [[Samir Bağırov]], [[Zülfiyyə Xanbabayeva]], [[İlqar Xəyal]] kimi sənətçilərin erkən inkişafında mühüm rol oynamışdır.<ref>{{cite web|title=“Bakı payız”ı Azərbaycan estradasına kimləri bəxş edib?|url=http://publika.az/p/78337|website=publika.az|publisher=publika.az|accessdate=12 January 2016}}</ref><ref>{{cite web|title="Vokal" kafedrası|url=http://www.admiu.edu.az/az.php?go=aktyorvokal|website=www.admiu.edu.az|publisher=www.admiu.edu.az|accessdate=12 January 2016}}</ref> [[1980-ci illər]]in ortalarında [[rus şansonu]]ndan yaranan "''Bakı şansonu''" — [[Eyyub Yaqubov]] və [[Arzu Rzayev]] kimi sənətçilərin səyi nəticəsində Azərbaycanda populyarlıq qazanmışdır.<ref>{{cite web|title=Müğənni Səməd Səmədov: "Bakı şansonu məhv olur"|url=http://az.trend.az/azerbaijan/society/973245.html|website=trend.az|publisher=trend.az|accessdate=12 January 2016|archive-date=15 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160315231127/http://az.trend.az/azerbaijan/society/973245.html|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=БОКА: «ЕСЛИ БУДЕТ ПРЕДЛОЖЕНИЕ ИЗ БАКУ, ТО Я ЕГО ПРИМУ»|url=http://vesti.az/news/38773#ad-image-0|website=vesti.az|accessdate=26 June 2014}}</ref> === 1990-cı illər === [[SSRİ]]-nin dağılmasından sonra, Azərbaycan pop musiqisində boşluq əmələ gəldi.<ref name=devlet>{{cite web|title=Mübariz Tağıyev: "Orada Ajda Pekkanla rastlaşanda təəccübləndim"|url=http://devletpress.az/main/5257-mbariz-tayev-orada-ajda-pekkanla-rastlaanda-tccblndim.html|website=devletpress.az|publisher=devletpress.az|accessdate=26 may 2016|archiveurl=http://devletpress.az/main/5257-mbariz-tayev-orada-ajda-pekkanla-rastlaanda-tccblndim.html|archivedate=26 may 2016}}</ref> Eyni zamanda [[senzura]]nın qəflətən ortalıqdan götürülməsi gənclərə birdən-birə azadlıq verdi.<ref name=devlet/> [[1990-cı illər]]in əvvələrində ölkənin musiqi səhnəsində [[Niyaməddin Musayev]] və [[Baloğlan Əşrəfov]] kimi regional musiqinin təmsilçiləri uğur qazanmışdır.<ref>{{cite web|title="Fəxri ad almaq üçün yuxarılara "xod" tapmaq lazımdır" EKSKLÜZİV|url=http://www.mediainfo.az/musahibe/6791|website=www.mediainfo.az|accessdate=26 June 2014|language=Azerbaijani|archive-date=7 September 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140907084650/http://www.mediainfo.az/musahibe/6791|url-status=dead}}</ref> Bu dövrdə həm də [[W-Trio]] və [[Karvan (qrup)|Karvan]] kimi qruplar, [[Aygün Kazımova]], [[Brilliant Dadaşova]], [[Zülfiyyə Xanbabayeva]] və [[Faiq Ağayev]] kimi sənətçilər uğur qazanmışdır.<ref>{{cite web|title=О нервных срывах, разводах и свадьбах|url=http://www.zerkalo.az/2013/o-nervnyih-sryivah-razvodah-i-svadbah/|website=zerkalo.az|accessdate=26 June 2014|archive-date=27 September 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140927142848/http://www.zerkalo.az/2013/o-nervnyih-sryivah-razvodah-i-svadbah/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title="Karvan" qrupunun solisti: "Məni məcbur edirdi ki, başıma kitab qoyub nazikdaban tuflidə..." - EKSKLÜZİV|url=http://news.milli.az/culture/102513.html|website=news.milli.az|accessdate=26 June 2014|language=Azerbaijani}}</ref> [[Qarabağ müharibəsi]]nin gedişində və atəşkəsin ilk illərində telekanallarda vətənpərvərlik mahnıları, gəncləri Azərbaycan torpaqların müdafiəsinə çağıran, onları mənəvi-psixoloji cəhətdən savaşa hazırlayan mahnılara geniş yer ayrılırdı.<ref name="patriot">{{cite web |title=Vətənpərvərlik mahnılarının təbliğatı və gənclərin milli mənlik şüuru... |url=http://www.anl.az/down/meqale/baki_xeber/2014/mart/359147.htm |website=www.anl.az |publisher=www.anl.az |accessdate=14 oktyabr 2019}}</ref> Bu dövrdə [[Şəmistan Əlizamanlı]] və [[Mübariz Tağıyev]] kimi sənətçilər uğur qazanmışdır.<ref name="patriot"/> === 2000-ci illər === 2000-ci illərdə [[Röya Ayxan|Röyanın]] Azərbaycan musiqi səhnəsində uğuru, onu həm də [[Türkdilli dövlətlər]]də və [[İran]]da məşhur etmişdi.<ref>{{cite web|title=The First Post: "Azeri sexy singer to save Iranian Azerbaijanis from fundamentalism"|url=http://www.today.az/news/society/35107.html|website=www.today.az|accessdate=28 June 2014}}</ref><ref>{{cite web|title=The Citizens of Azerbaijan Consider Mercedes, Röya, One Direction, Seron and FC Real Madrid as Being the Best Quality|url=http://www.newschannel6now.com/story/25783427/the-citizens-of-azerbaijan-consider-mercedes-roya-one-direction-seron-and-fc-real-madrid-as-being-the-best-quality|website=www.newschannel6now.com|accessdate=28 June 2014|archive-date=28 June 2014|archive-url=https://archive.is/20140628094146/http://www.newschannel6now.com/story/25783427/the-citizens-of-azerbaijan-consider-mercedes-roya-one-direction-seron-and-fc-real-madrid-as-being-the-best-quality|url-status=dead}}</ref> [[2008]]-ci ildə [[Azərbaycan Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində|Azərbaycan]] [[Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]]ndə ilk dəfə iştirak etdi.<ref>[http://www.day.az/news/culture/105992.html In First Semi-Final Azerbaijan to Compete with Armenia]</ref> Azərbaycanı təmsil edən [[Elnur Hüseynov]] və [[Samir Cavadzadə]]nin "[[Day After Day]]" finalda yarışan 25 mahnı arasında 132 xalla 8-ci oldu. [[2009]]-cu ildə [[Aysel Teymurzadə]]nin [[Arəş (müğənni)|Arəşlə]] "[[Always (mahnı)|Always]]" 25 mahnı arasında 3-cü yerə layiq görüldü. Həmin ildə [[Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi]] Azərbaycan estrada janrında yazılan mahnıların az olduğuna görə, “Bakı Gecələri” Estrada Mahnı Festivalı keçirilməsinə başlamışdır.<ref name=night>{{cite web|title=“Bakı gecələri - 2012” Estrada Mahnı Festivalına start verilib|url=http://interfax.az/view/552341/az|website=interfax.az|publisher=interfax.az|accessdate=26 may 2016|archiveurl=http://interfax.az/view/552341/az|archivedate=26 may 2016}}</ref> Festivalın məqsədi mahnı müəlliflərinin yaradıcılıq fəaliyyətini inkişaf etdirmək, estrada ifaçılarını dəstəkləmək, Azərbaycanı beynəlxalq müsabiqələrdə layiqincə təmsil edəcək estrada ifaçılarını yetişdirmək və estrada mahnı janrını inkişaf etdirmək idi.<ref name=night/> === 2010-cu illər === [[Şəkil:Eurovision Song Contest 2012, semi-final allocation draw (6).jpg|thumb|[[2011]]-ci ildə [[Eldar Qasımov]] və [[Nigar Camal]] "[[Running Scared]]" mahnısı ilə [[Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]]nin qalibi olmuşdur]] [[2010]]-cu ildə Azərbaycan Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində 3-cü dəfə [[Səfurə Əlizadə]] təmsil etdi. Onun ifa etdiyi "[[Drip Drop]]" mahnısı 25 mahnı arasında 5-ci yerə layiq görüldü. [[2011]]-ci ildə [[Eldar Qasımov]] və [[Nigar Camal]] duetinin ifa etdiyi "[[Running Scared]]" adlı mahnı Azərbaycanın ilk qalibiyyəti olaraq Avroviziya tarixinə düşdü.<ref>{{cite news| title= Azerbaijan wins the Eurovision Song Contest| publisher= BBC| date= May 14, 2011| url= http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-13387886| accessdate= May 14, 2011| archiveurl= https://web.archive.org/web/20110514035914/http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-13387886| archivedate= May 14, 2011| deadurl= dead}}</ref><ref>{{cite news|last=Lusher|first=Adam|title=Azerbaijan wins Eurovision Song Contest|url=http://www.telegraph.co.uk/culture/tvandradio/eurovision/8514539/Azerbaijan-wins-Eurovision-Song-Contest.html|work=The Telegraph|accessdate=May 15, 2011|location=London|date=May 15, 2011}}</ref><ref name="eurovisionaz">{{cite web|url=http://eurovisionaz.com/the-news/226- |title=Eurovision Azerbaijan - Eldar & Nigar will represent Azerbaijan with the song "Running Scared"! (Download the original song in the continuation of article) |publisher=Eurovisionaz.com |date= |accessdate=2011-05-19}}</ref> [[2012]]-ci ildə müsabiqəyə ev sahibliyi edən Azərbaycan Avroviziyada 5-ci dəfə iştirak etdi. [[26 may]] tarixində [[Bakı]]da keçirilən finalda [[Səbinə Babayeva]] ilə [[muğam]] ustadı [[Alim Qasımov]]un dueti 26 mahnı arasında 4-cü yerə layiq görüldü. [[2013]]-cü ildə Avroviziyada [[Fərid Məmmədov]]un "[[Hold Me]]" 26 mahnı arasında 2-ci yeri, [[2014]]-cü ildə isə [[Dilarə Kazımova]]nın "[[Start a Fire]]" mahnısı 26 mahnı arasında 22-ci yeri qazandı. Bu nəticə [[Azərbaycan]]ın [[Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]]ndə əldə etdiyi ən pis nəticəsi olaraq tarixə düşdü. [[2015]]-ci ildə [[Elnur Hüseynov]]un "[[Hour Of The Wolf]]" 27 mahnı arasında 12-ci yerə, [[2016]]-cı ildə [[Səmra Rəhimli]]nin ifa etdiyi [[Miracle (Səmra Rəhimli mahnısı)|Miracle]] mahnısı finalda 17-ci yerə layiq görüldü. [[Qloballaşma]]nın təsiri nəticəsində [[elektropop]], [[dans-pop]], [[sinti pop]] və [[elektrohop]], 1980-cı illərində başlayan rəqs, elektronika və pop musiqisinin digər formaları ilə yanaşı Azərbaycan pop musiqisinə təsir etmişdir. [[2014]]-cü ildə [[Rauf Əhmədov|Rauf]], dans-pop üslubunda olan "-40°" və "Limonlu çay" mahnıları ilə Azərbaycan pop səhnəsində uğur qazanmışdır.<ref>{{cite web|last1=Guliyeva|first1=Sabina|title=Raufun yeni singlı "Limonlu çay"|url=http://az.urban.az/art/raufun-yeni-singli-limonlu-cay-2443|website=az.urban.az|publisher=az.urban.az|accessdate=5 may 2016|archiveurl=http://az.urban.az/art/raufun-yeni-singli-limonlu-cay-2443|archivedate=5 may 2016}}</ref> Lakin, [[Azərbaycan cazı]]nın və Azərbaycan pop musiqisinin [[Bakı]]da məşhurluğuna baxmayaraq, ölkənin digər regionlarında [[muğam]] janrı hələ də populyardır.<ref>{{cite web|last1=Abbasov|first1=Shahin|title=Azerbaijan: In a Pop-Music World, Still Moved by Mugam|url=http://www.eurasianet.org/node/65616|website=www.eurasianet.org|publisher=www.eurasianet.org|accessdate=15 January 2016}}</ref> [[Azərbaycanda neft sənayesi]]nin inkişafı ölkə estradasında kommersiyanı gücləndirdi və bu, Azərbaycan pop müğənnilərinin xarici sənətkarlarla duetlərinin artmasına səbəb oldu. Uğurlu duetlərdən [[Nigar Camal]]ın [[Dima Bilan]]la "Obnimi menya", [[Emin Ağalarov]]un [[Svetlana Loboda|LOBODA]] ilə "Smotriş v nebo", [[Aygün Kazımova]]nın [[Snoop Dogg]]-la "[[Coffee from Colombia (albom)|Coffee from Colombia]]" mahnılarının qeyd etmək olar.<ref>{{cite web|title=Snoop Dogg’dan Türkiye'ye Sürpriz Mesaj|url=http://trtmuzik.net.tr/News/Detail/5146033/snoop-dogg-aygun-kazimova-duet-turkiye|website=trtmuzik.net.tr|publisher=[[TRT]]|accessdate=15 January 2016|archive-date=21 August 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140821175123/http://trtmuzik.net.tr/News/Detail/5146033/snoop-dogg-aygun-kazimova-duet-turkiye|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=Dima Bilan Nigar Camalla birgə duet oxuyacaq|url=http://www.anspress.com/index.php?a=2&lng=az&nid=147592|website=www.anspress.com|publisher=[[ANS TV]]|accessdate=15 January 2016}}{{Dead link|date=July 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> == Sənaye == === Televiziya === Azərbaycan pop musiqi sənayesində çoxsaylı realiti televiziya şouları, o cümlədən "[[Yeni Ulduz]]" və "[[Səs Azərbaycan]]" kimi istedad şouları, adətən yeni pop qrupu və ya müğənniləri meydana gətirmək üçün, onları bir-birinə qarşı qoyurlar.<ref>{{cite web|title=Eurovision win puts focus on Azerbaijan|url=https://www.washingtonpost.com/world/azerbaijan-wavers-between-east-and-west/2011/06/03/AGmdvgRH_story.html?utm_term=.ea24e2c2d108|website=www.washingtonpost.com|publisher=www.washingtonpost.com|accessdate=2 iyul 2017|archiveurl=https://www.washingtonpost.com/world/azerbaijan-wavers-between-east-and-west/2011/06/03/AGmdvgRH_story.html?utm_term=.ea24e2c2d108|archivedate=2 iyul 2017}}</ref> == Məşhurluğu və təsiri == [[2010]]-cu illərdə [[Facebook]] və [[Youtube]] kimi [[Sosial şəbəkə (internet)|sosial şəbəkələrinin]] internet cəmiyyətində artan rolu Azərbaycan pop musiqisinin digər ölkələrə daha da yayılmasına səbəb oldu. === Avropa === [[2008]]-ci ildə [[Rumıniya]]lı [[DJ]] [[Edvard Maya]] [[Eldar Mansurov]]un "[[Bayatılar (mahnı)|Bayatılar]]" mahnısı üzərində qurulmuş "[[Stereo Love]]" mahnısı dünya çartlarında böyük uğur qazanmışdır.<ref>{{cite web|title=Я хочу переехать в Баку – румынский музыкант Эдвард Майя|url=http://www.trend.az/life/interview/1648813.html|website=www.trend.az|publisher=www.trend.az|accessdate=15 January 2016}}</ref> ==== Rusiya ==== [[1962]]-ci ildə [[Müslüm Maqomayev]] [[Kreml (Moskva)|Kreml]] Sarayında Azərbaycan mədəniyyəti festivalının yekun konsertində çıxış edən müğənni tezliklə bütün [[SSRİ]]-də məşhurlaşıb.<ref name=maqo>{{cite web|title=Müslüm Maqomayev vəfat edib|url=http://news.lent.az/news/11043|website=news.lent.az|publisher=news.lent.az|accessdate=15 January 2016}}{{Dead link|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> Maqomayevin repertuarında 600-dən çox musiqi əsəri olub.<ref name=maqo/> [[2010-cu illər]]də isə Rusiyanın pop və hip-hop musiqi səhnəsində "''Azərbaycan dalğası''"na daxil olan [[HammAli & Navai]], [[TERNOVOY]], [[Emin Ağalarov]], [[Jah Khalib]], [[Bahh Tee]], [[El'man]], [[Rauf & Faik]] və [[Kaspiyskiy Qruz]] kimi ifaçılar və qruplar uğur qazanmışdır.<ref>{{cite web|title=ВОТ ЧТО Я ЛЮБЛЮ: КАСПИЙСКИЙ ГРУЗ|url=http://www.rap.ru/reading/19649|website=www.rap.ru|publisher=www.rap.ru|accessdate=24 iyul 2016|archiveurl=http://www.rap.ru/reading/19649|archivedate=24 iyul 2016}}</ref><ref>{{cite web|title=Курортный роман российского певца в Баку|url=http://www.trend.az/life/interesting/2437816.html|website=www.trend.az|publisher=www.trend.az|accessdate=24 iyul 2016|archiveurl=http://www.trend.az/life/interesting/2437816.html|archivedate=24 iyul 2016}}</ref><ref>{{cite web |title=Никакой конкуренции: как азербайджанцы поддерживают друг друга в России |url=https://az.sputniknews.ru/culture/20190731/421304903/azerbajdzhancy-v-rossijskom-shou-biznese.html |website=az.sputniknews.ru |publisher=az.sputniknews.ru |accessdate=10 dekabr 2019}}</ref><ref>{{cite web |title=Звездные азербайджанцы России, Казахстана и Узбекистана – Жаркое лето 2019 (ФОТО) |url=https://www.trend.az/life/showbiz/3098902.html |website=www.trend.az |publisher=www.trend.az |accessdate=10 dekabr 2019}}</ref><ref>{{cite web |last1=Doyle |first1=Kevin |title=Music review | Straight outta Kazakhstan, rapping in Russian |url=https://eurasianet.org/music-review-straight-outta-kazakhstan-rapping-in-russian |website=eurasianet.org |publisher=eurasianet.org |accessdate=10 dekabr 2019}}</ref> 2021-ci ildə Azərbaycan mənşəli [[Jony]] Rusiyanın "Maska" televiziya şousunun qalibi olmuşdur.<ref>{{cite web |title=Победитель шоу «Маска» Крокодил JONY: «Со Змеей у меня за кулисами случилась рептилоидная интрижка» |url=https://www.starhit.ru/interview/pobeditel-shou-maska-krokodil-jony-so-zmeey-u-menya-za-kulisami-sluchilas-reptiloidnaya-intrijka-240154/ |website=www.starhit.ru |accessdate=15 yanvar 2022}}</ref> === Asiya === ==== Türkiyə ==== [[Türkiyə]]də [[Azərbaycan mədəniyyəti]] tarixi, dil, mədəni və strateji münasibətlərinin güclü təşviqi Azərbaycan pop musiqisinə böyük təsir etmişdir.<ref>{{cite web|title=Azərbaycan Türkiyə münasibətləri nota köçürüldü|url=http://news.milli.az/showbiz/202165.html|website=news.milli.az|publisher=news.milli.az|accessdate=15 January 2016}}</ref> [[1998]]-ci ildə [[Günel Zeynalova]] [[İbrahim Tatlısəs]]in dəstəyini qazanaraq, Azərbaycan və türk mahnılarını ifa etməyə başladı.<ref>{{cite web|title=Azəri qızı Günel 17 il öncə|url=http://a24.az/azeri-qizi-gunel-17-il-once/|website=a24.az|publisher=a24.az|accessdate=15 January 2016}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> 2000-ci illərdə [[Azərin]] “[[Çırpınırdı Qara dəniz]]” mahnısı ilə ölkədə məşhurluq qazanmışdır.<ref>{{cite web|last1=Camal|first1=Aqil|title=Azərin milli səsimizdir|url=http://modern.az/articles/40113/1/|website=modern.az|publisher=modern.az|accessdate=15 January 2016}}</ref><ref>{{cite web|title=Azerbaycan'da 'Çırpınırdı Karadeniz' şoku|url=http://www.zaman.com.tr/dunya_azerbaycanda-cirpinirdi-karadeniz-soku_2201197.html|website=www.zaman.com.tr|publisher=www.zaman.com.tr|accessdate=15 January 2016}}</ref> [[2013]]-cü ildə Fərid Həsənov Türkiyənin [[Əskişəhər]] şəhərində keçirilən [[2013 Türkviziya Mahnı Müsabiqəsi|Türkviziya Mahnı Müsabiqəsində]] qalib olmuşdur.<ref name="Farid Hasanov">{{cite web|last=Granger|first=Anthony|title=Farid Hasanov is off to Turkvizyon|url=http://eurovoix.com/2013/11/23/azerbaijan-farid-hasanov-is-off-to-turkvizyon/|publisher=Eurovoix|accessdate=24 November 2013|date=23 November 2013}}</ref> [[2015]]-ci ildə [[Elnur Hüseynov]] "[[O Səs Türkiyə]]" müsabiqəsinin qalibi olmuşdur.<ref>{{cite web|url=http://news.milli.az/showbiz/325689.html|title=Elnur Azərbaycanı "Evrovision"da təmsil edəcək? - İTV-dən AÇIQLAMA|author=|date=20 fevral 2015|work=|publisher=Milli.az|accessdate=8 oktyabr 2015|language=Azərbaycanca}}</ref> 2010-cu illərin sonlarındə Türkiyənin pop musiqi səhnəsində [[Nahidə Babaşlı]], [[Nigar Məhərrəm]], [[Sura İskəndərli]] və digərləri uğur qazanmışdır. == Görkəmli sənətçilər == <!-- Ancaq ensiklopedik olan sənətçiləri artırın. --> === Şəxslər === ====Kişi==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Şəkil:Eyyub Yaqubov - VOA -04.jpg|border|center|120px]] |[[Şəkil:Ədalət Şükürov.JPG|border|center|120px]] |[[Şəkil:Faiq Ağayev 2.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əyyub Yaqubov]]{{·}}[[Ədalət Şükürov]]{{·}}[[Faiq Ağayev (müğənni)|Faiq Ağayev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Bağırov (müğənni)|Abbas Bağırov]] * [[Ağadadaş Ağayev]] * [[Akif İslamzadə]] * [[Aqşin Abdullayev (müğənni)|Aqşin Abdullayev]] * [[Anatollu Qəniyev]] * [[Arzu Rzayev]] * [[Aydınçik]] * [[Azad Şabanov]] * [[Baloğlan Əşrəfov]] * [[Ayaz Babayev]] * [[Bilal Əliyev]] * [[Bülbül (müğənni)|Bülbül]] * [[Cahangir Qurbanov]] * [[Cavad Rəcəbov]] * [[Cavan Zeynallı]] * [[Cavidan Novruz]] * [[Cəfər Behbudov]] * [[Ceyhun Zeynalov]] * [[Çingiz Mustafayev (müğənni)|Çingiz Mustafayev]] * [[Elariz Məmmədoğlu]] * [[Elçin Cəfərov (müğənni)|Elçin Cəfərov]] * [[Elçin Cəlilov]] * [[Eldar Qasımov]] * [[Elxan Əhədzadə]] * [[Elnur Hüseynov (müğənni)|Elnur Hüseynov]] * [[Elnur Məmmədov (müğənni)|Elnur Məmmədov]] * [[Elçin Hüseynov (müğənni)|Elçin Hüseynov]] * [[Eyyub Yaqubov]] * [[Ədalət Şükürov]] * [[Əli Mirəliyev]] * [[Əlikram Bayramov]] * [[Faiq Ağayev (müğənni)|Faiq Ağayev]] * [[Fərid Məmmədov]] * [[Gülağa Məmmədov]] * [[Hüseynağa Hadıyev]] * [[Xanlar Haqverdiyev]] * [[İlqar Muradov]] * [[İlqar Xəyal]] * [[İslam Rzayev]] * [[İsrail Məmmədov]] * [[İzzət Bağırov]] * [[Qulu Əsgərov]] * [[Manaf Ağayev]] * [[Məhəbbət Kazımov]] * [[Məmmədbağır Bağırzadə]] * [[Miri Yusif]] * [[Mirzə Babayev]] * [[Murad Arif]] * [[Mübariz Tağıyev]] * [[Müslüm Maqomayev]] * [[Namiq Qaraçuxurlu]] * [[Nadir Qafarzadə]] * [[Nazim Ağayev (müğənni)|Nazim Ağayev]] * [[Nazim Pişyari|Nazim Faytonçu]] * [[Niyaməddin Musayev]] * [[Nuri Sərinləndirici]] * [[Nurlan Növrəsli]] * [[Oqtay Ağayev (müğənni)|Oqtay Ağayev]] * [[Pərviz Mahmudov]] * [[Polad Bülbüloğlu]] * [[Ramal İsrafilov]] * [[Rauf Əhmədov]] * [[Rəcəb Musayev]] * [[Rəşad İlyasov]] * [[Rəşid Behbudov]] * [[Rüfət Mehdiyev]] * [[Samir Bağırov]] * [[Səməd Səmədov]] * [[Sərxan Sərxan (müğənni)|Sərxan Sərxan]] * [[Səyyad Əlizadə]] * [[Samir Piriyev]] * [[Şəmistan Əlizamanlı]] * [[Talıb Tale]] * [[Teymur Əmrah]] * [[Yalçın Rzazadə]] * [[Zamiq Hüseynov]] * [[Zaur Rzayev]] }} ====Qadın==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Şəkil:Flora Kərimova.jpeg|border|center|120px]] |[[Şəkil:Elmira Rəhimova.jpg|border|center|120px]] |[[Şəkil:Brilliant Dadashova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Flora Kərimova]]{{·}}[[Elmira Rəhimova]]{{·}}[[Brilliant Dadaşova]]</small> |- |[[Şəkil:Aygün Kazımova.jpg|border|center|120px]] |[[Şəkil:Sevda Ələkbərzadə.jpg|border|center|120px]] |[[Şəkil:Röya Ayxan.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Aygün Kazımova]]{{·}}[[Sevda Ələkbərzadə]]{{·}}[[Röya Ayxan|Röya]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Almaz Ələsgərova]] * [[Ayan Babakişiyeva]] * [[Aybəniz Haşımova]] * [[Aygün Bəylər]] * [[Aygün Kazımova]] * [[Aysel Məmmədova]] * [[Aysel Teymurzadə]] * [[Azərin]] * [[Brilliant Dadaşova]] * [[Damla (müğənni)|Damla]] * [[Diana Hacıyeva]] * [[Dilarə Kazımova]] * [[Elli Miçiyeva]] * [[Elmira Rəhimova]] * [[Elnarə Xəlilova]] * [[Elza Seyidcahan]] * [[Fədayə Laçın]] * [[Firəngiz Rəhimbəyli]] * [[Firuzə İbadova]] * [[Flora Kərimova]] * [[Günay İbrahimli]] * [[Günel Zeynalova]] * [[Xatirə İslam]] * [[Xatun Əliyeva]] * [[Xeyransa Məmmədova]] * [[Xədicə Abbasova]] * [[Xəyalə Manaflı]] * [[Xumar Qədimova]] * [[Hiss (müğənni)|Hiss]] * [[İlahə Fəda]] * [[İlhamə Qasımova]] * [[İlhamə Quliyeva]] * [[İradə İbrahimova]] * [[Könül Kərimova]] * [[Lalə Məmmədova]] * [[Leyla Ramazanlı]] * [[Mahrux Muradova]] * [[Manana Caparidze]] * [[Məryəm Şabanova]] * [[Mətanət İsgəndərli]] * [[Nahidə Babaşlı]] * [[Natəvan Həbibi]] * [[Natəvan Şeyxova]] * [[Nazənin]] * [[Nazpəri Dostəliyeva]] * [[Nərmin Kərimbəyova]] * [[Nərminə Məmmədova]] * [[Nigar Camal]] * [[Nisə Qasımova]] * [[Nura Suri]] * [[Nüşabə Ələsgərli]] * [[Rəhilə Bəndəliyeva]] * [[Rəqsanə]] * [[Roza Zərgərli]] * [[Röya Ayxan|Röya]] * [[Ruhəngiz Allahverdiyeva]] * [[Ruhəngiz Musəvi]] * [[Samirə Allahverdiyeva]] * [[Samirə Əfəndi]] * [[Sevda Ələkbərzadə]] * [[Sevda Yəhyayeva]] * [[Səbinə Babayeva]] * [[Səfurə Əlizadə]] * [[Səmra Rəhimli]] * [[Sevil Hacıyeva]] * [[Şahnaz Haşımova]] * [[Şəfa Hüseynova]] * [[Şölə Səfərəliyeva]] * [[Şövkət Ələkbərova]] * [[Tünzalə Ağayeva]] * [[Zeynəb Xanlarova]] * [[Zöhrə Abdullayeva]] * [[Zülfiyyə Xanbabayeva]] }} === Qruplar === {{columns-list|4| * [["Aşıqlar" qrupu]] * [[Canbala]] * [[Dan ulduzu (instrumental ansambl)|Dan ulduzu]] * [[Eldar & Nigar]] * [[Karvan (qrup)|Karvan]] * [["Qaya" Vokal Kvarteti|Qaya]] * [[W-Trio]] }} == Həmçinin bax== * [[Azərbaycan xalq musiqisi]] * [[Muğam]] * [[Meyxana]] * [[Azərbaycan klassik musiqisi]] * [[Azərbaycan roku]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|3}} [[Kateqoriya:Azərbaycan musiqisi|Pop musiqisi]] [[Kateqoriya:Azərbaycan pop musiqisi]] [[Kateqoriya:Azərbaycanda musiqi janrları|Pop musiqisi]] 7axs2d3tovboc13kvf8zrrzq9xebp6c 0 389233 6547445 6414172 2022-07-24T17:47:37Z InternetArchiveBot 179784 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8 wikitext text/x-wiki {{Şirkət|şəkil izahı=Teslanın Palo Alto, Kaliforniyadakı mərkəzi ofisi|Adı=Tesla Motors}} '''Tesla''' (keçmiş adı: '''Tesla Motors''') — elektrik maşınları və elektrik nəqliyyatı üçün qidalanma qurğu birləşmələri layihələndirən, istehsal edən və satan [[Palo Alto]], [[Kaliforniya]] mərkəzli [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] şirkətidir.<ref>http://www.teslamotors.com/</ref> Şirkət həmçinin yenidən istifadə edilən/yaşıl enerji məhsulları istehsal edən ortaq şirkəti olan SolarCity vasitəsiylə evlərə günəş paneli və ya solar kirəmit sataraq avtomobilləri evdə təmiz batereya enerjisi doldurmasını təmin edir. Tesla Motors TSLA simvolu altında [[NASDAQ]] fond birjasında mübadilə edən açıq şirkətdir.<ref>{{cite news |url=http://firsttoknow.com/teslas-stocks-soar |title=Tesla's Stocks Soar |first=Rebekah |last=Sager |work=First to Know |date=2013-07-01 |accessdate=30 dekabr, 2014 |archive-date=2013-08-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130828103712/http://firsttoknow.com/teslas-stocks-soar/ |url-status=dead }}</ref> 2013-ci ilin birinci rübündə Tesla öz tarixində ilk dəfə olaraq mənfəəti barədə məlumat verib.<ref name=TeslaQ12013Report>{{cite web|url=http://files.shareholder.com/downloads/ABEA-4CW8X0/2468175934x0x661989/ee71d11b-3563-489c-9471-9319fd963626/Q1%2013%20Shareholder%20Letter.pdf|title=Tesla Motors, Inc. – First Quarter 2013 Shareholder Letter|author=Tesla Motors|publisher=Tesla Motors|date=2013-05-08|accessdate=30 dekabr, 2014|archive-date=2013-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20131023060355/http://files.shareholder.com/downloads/ABEA-4CW8X0/2468175934x0x661989/ee71d11b-3563-489c-9471-9319fd963626/Q1%2013%20Shareholder%20Letter.pdf|url-status=dead}}</ref> 2015 mart ayından etibarən Tesla 2008-ci ildən indiyə qədər təxminən 70 000 [[elektrikli avtomobil]] təslim etmişdir. Tesla özünün birinci mükəmməl idman maşını olan [[Tesla Roadster]]in istehsalının ardınca geniş diqqət mərkəzinə düşüb.<ref>{{cite web |url=http://www.sportscarmonitor.com/blog/1044161_the-worlds-only-electric-sports-car-2010-tesla-roadster |title=The World's Only Electric Sports Car: 2010 Tesla Roadster |work=Sportscarmonitor.com |date=2010-04-11 |accessdate=30 dekabr, 2014 }}{{dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> Şirkətin ikinci nəqliyyat vasitəsi tam elektrik lüks sedan Model S, növbəti iki nəqliyyat vasitəsi isə Model X və Model 3-dür.<ref>http://www.teslamotors.com/models</ref> Tesla həmçinin elektrik qidalanma qurğularının, o cümlədən də Daimler və [[Toyota]] kimi avtomobil brendləri üçün litium-ion batareyası dəstələrinin satışını həyata keçirir..<ref name="alttransport.com">{{cite web |url=http://alttransport.com/2010/09/tesla-and-toyotas-rav4-ev-and-now-a-tesla-dailmer-partnership/ |title=Tesla and Toyota’s RAV4 EV And Now A Tesla-Daimler Partnership – AltTransport: Your Guide to Smarter Ways of Getting Around |work=Alttransport.com |date=2010-09-14 |accessdate=30 dekabr, 2014 |archive-date=2012-03-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120308060538/http://alttransport.com/2010/09/tesla-and-toyotas-rav4-ev-and-now-a-tesla-dailmer-partnership/ |url-status=dead }}</ref> Şirkətin baş icraçı direktoru [[İlon Mask]] deyib ki, o sonda öz şirkətini adi istehlakçıya münasib qiymətdə elektrik maşınlarını təklif etmək məqsədini güdən<ref>http://www.ibtimes.com/detroit-auto-show-2014-40000-model-e-tesla-motors-tsla-will-have-practical-range-says-companys-head</ref><ref>http://www.motorauthority.com/news/1089176_tesla-model-e-to-debut-at-2015-detroit-auto-show</ref> müstəqil avtokonsern kimi görür.<ref>{{cite web|last=Howell|first=Donna|title=Tesla Motors Shows Electric Model X SUV; What Next?|url=http://news.investors.com/Article/600566/201202081933/tesla-motors-partners-with-toyota-daimler.htm|work=investors.com|accessdate=30 dekabr, 2014}}</ref> Teslanın Model 3 nəqliyyat vasitəsinin 2017-ci ilədək 35000 $ olması gözlənilir.<ref>http://time.com/2992792/tesla-elon-musk-model-3/</ref> == İcmal == Tesla Motors elektrik mühəndisi və fizik [[Nikola Tesla]]nın şərəfinə adlandırılıb.<ref name="Tesla background">{{cite web | url = http://www.teslamotors.com/learn_more/why_tesla.php | title = Why the Name "Tesla"? | publisher = Tesla Motors | accessdate = 30 dekabr, 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20071016044752/http://www.teslamotors.com/learn_more/why_tesla.php | archivedate = 2007-10-16 | url-status = live }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.businessinsider.in/Heres-Why-Tesla-Motors-Is-Named-For-A-Famous-Serbian-Inventor/articleshow/21719092.cms|title=Here's Why Tesla Motors Is Named For A Famous Serbian Inventor|work=businessinsider.in}}</ref> Tesla Roadster Teslanın 1882-ci il layihəsinə əsasən bilavasitə yaradılmış Dəyişən cərəyan mühərriki istifadə edir.<ref>{{cite news| url=http://online.wsj.com/article/SB10001424052748704362004575000841720318942.html | work=The Wall Street Journal | title=Long-Dead Inventor Nikola Tesla Is Electrifying Hip Techies | first=Daniel | last=Michaels | date=2010-01-14}}</ref> Şirkətin birinci nəqliyyat vasitəsi olan Tesla Roadster litium-ion batareya elementlərindən istifadə edən birinci istehsaldır. Bu nəqliyyat vasitəsi hər yüklənmədə 320&nbsp;km-dən çox məsafə qət edə bilər.<ref>{{cite web |date=2009-07-09 |url=http://www.greencarmagazine.net/2009/07/tesla-motors-moving-quickly-to-commercialization-of-an-electric-car/ |title=Tesla Motors Moving Quickly to Commercialization of an Electric Car |work=GreenCar Magazine |accessdate=30 dekabr, 2014 |archive-date=2013-12-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131219064914/http://www.greencarmagazine.net/2009/07/tesla-motors-moving-quickly-to-commercialization-of-an-electric-car/ |url-status=dead }}</ref> == İnvestisiya == Şirkətə ilk maddi dəstəyi hal-hazırda baş icraçı direktoru olan, [[PayPal]]-ın ortaq qurucusu olan [[İlon Mask]] vermişdir. Həmçinin Teslaya [[Google]] qurucuları [[Sergey Brin]] və [[Larri Peyc]]; [[eBay]] keçmiş müdürü [[Cef Skol]] kimi məşhurlar investisiya qoymuşdur. 2007 mart ayından etibarən şirkət, şəxsi sənayedə təmin etdiyi investisiya ilə, sərmayəsini 60 000 000 US$-nın üstünə çıxardı. 2021-ci ildə sərmayəsini 15 000 000 000 US$-a çatdıran Tesla şirkəti bu nağd pulun 1 500 000 000 US$-ı ilə 8 fevral 2021-ci ildə 48 000 ədət [[Bitcoin]] alaraq digital əmlaklara investisiya qoydu. Tesla şirkəti bununla dayanmayıb 2021 mart ayında Tesla avtomobillərinin [[Bitcoin]] ilə alına biləcəyi qərarı verdi. == İdarə heyəti == 2014-cü ildən etibarən Tesla idarə heyəti aşağıdakı şəxslərdən ibarətdir: * [[İlon Mask|'''İlon Mask''']] — Tesla İdarə Heyəti Sədri, Baş İcraçı Direktor və [[Baş Dizayner]]; Keçmiş PayPal Başçısı, qurucusu; [[SpaceX]] CEO və CTO; [[SolarCity]] İdarə Heyəti Sədri * Bred Bas — Cypress Semicondructor Corp, CFO * Ira Ehrenpreys — Technology Partners, Əsas Şərik * Antoniyo J. Qrasias — Valor Equity Partners, CEO və İnvestisiya Komissiyası Sədri * Stiv Curvetson - Draper Fisher Jurvetson, Baş Müdür * Harald Kroeqer — Mercedes-Benz Başçı Köçəkçisi, Elektrik və Elektronik Səllahiyyətlisi * Kimbal Mask - Medium Inc., CEO; Zip2, Şərik Qurucu * Robin Denholm - [[Juniper Networks]], CFO və Baş Müdür Köməkçisi == Şirkətin tarixi == Tesla şirkəti (Tesla Motors adı ilə yaradılmış) Martin Eberhard və Mark Tarpenninq tərəfindən 1 iyul 2003-cü tarixində qeydiyyatdan keçib. 2004-cü ilin fevral ayında üç təsisçi 7,5 milyon ABŞ dolları həcmində investisiya cəlb ediblər və bunun da İlon Mask 6,5 milyon dollar qoydu. Mask direktorlar şurasının sədri olduqdan sonra Eberhardı baş direktor təyin etdi.<ref>{{Cite web|title=History of Tesla: Timeline and Facts|url=https://www.thestreet.com/technology/history-of-tesla-15088992|accessdate=20 dekabr, 2021|work=thestreet.com}}</ref> İlk Tesla avtomobilinin nümunələri 19 iyul 2006-cı ildə Kaliforniya ştatının Santa Monika şəhərində rəsmi şəkildə ictimaiyyətə təqdim edilmişdir.<ref>{{Cite web|title=Zero to 60 in 4 Seconds, Totally From Revving Batteries|url=https://www.nytimes.com/2006/07/19/business/19electric.html|accessdate=20 dekabr, 2021|work=nytimes.com}}</ref> 2006-cı ildə Musk 100 milyon dollar cəlb edə bildi və bu investisiya Tesla şirkətinə 2008-ci ildə ilk Roadster avtomobilin istehsalına başlamağa imkan verdi.<ref>{{Cite web|title=Electric Car Evolution|url=https://cleantechnica.com/2015/04/26/electric-car-history/|accessdate=20 dekabr, 2021|work=cleantechnica.com}}</ref> 2008-ci il və 2012-ci ilin martı arasında Tesla 31 ölkədə 2,250-dən çox Roadster satıb.<ref name="TRSalesMar12">{{cite news|url=http://www.detroitnews.com/article/20120509/AUTO0104/205090454/1148/rss25|title=Tesla to deliver first Model S electric by June|author=David Shepardson|work=[[The Detroit News]]|date=2012-05-09|accessdate=30 dekabr, 2014}}{{Dead link|date=September 2021|bot=InternetArchiveBot}}</ref><ref name="Sales0611">{{cite news|url=http://content.usatoday.com/communities/driveon/post/2011/08/tesla-boasts-about-electric-car-deliveries-plans-for-sedan/1|title=Tesla boasts about electric car deliveries, plans for sedan|author=Chris Woodyard|work=[[USA Today]]|date=2011-08-03|accessdate=30 dekabr, 2014}}</ref> Tesla 2009-cu ilin 26 martında tam elektrik sedan Tesla Model S-i nümayiş etdirdi.<ref name="TeslaPrices">{{cite web|url=http://www.teslamotors.com/buy/buyshowroom.php|title=Tesla Showroom|publisher=Tesla Motors|year=2010|accessdate=30 dekabr, 2014}}</ref> 2010-cu ilin yanvarında Tesla şirkəti ABŞ Energetika Nazirliyi tərəfindən 465 milyon dollar krediti alıb, 2013-cü ildə isə bu krediti tam olaraq geri qaytarıb.<ref>{{Cite web|title=Tesla gets loan approval from US Department of Energy|url=https://www.tesla.com/blog/tesla-gets-loan-approval-us-department-energy|accessdate=20 dekabr, 2021|work=tesla.com}}</ref> 2010-cu ilin may ayında Tesla Model S avtomobilin istehsalı üçün Tesla şirkəti Kaliforniyanın Fremont şəhərində fabrikin tikintisinə başladı.<ref>{{Cite web|title=Idle Fremont Plant Gears Up for Tesla|url=https://www.wsj.com/articles/SB10001424052748704300604575554662948527140|accessdate=20 dekabr, 2021|work=wsj.com}}</ref> Tesla 2011-ci ilin avqustunda ABŞ bazarında Roadster üçün təklifləri dayandırdı.<ref>{{cite web|last=Dillow|first=Clay|date=2011-06-23|url=http://www.popsci.com/cars/article/2011-06/farewell-roadster-tesla-will-stop-taking-orders-its-iconic-ev-two-months|title=Farewell Roadster: Tesla Will Stop Taking Orders for its Iconic EV in Two Months|publisher=Popular Science|work=Popsci.com|accessdate=30 dekabr, 2014}}</ref> 29 iyun 2010-cu ildə Tesla şirkəti NASDAQ birjasında ilkin kütləvi təklifini (IPO) yerləşdirməyə başladı və nəticə olaraq 226 milyon dollar cəlb etdi. Beləliklə, Tesla 1956-cı ildən sonra birjada öz IPO-i yerləşdirən ilk Amerika avtomobil şirkəti oldu. 1956-cı ildə isə İPO-i təklif edilən Ford Motor avtomobil şirkəti idi.<ref>{{Cite web|title=Growth Of Tesla Guide|url=https://comparebrokers.co/compare/growth-of-tesla/|accessdate=20 dekabr, 2021|work=comparebrokers.co}}</ref> 2012-ci ilin iyun ayında Tesla şirkəti ikinci Model S avtomobilin istehsalına başladı. 2012-ci ilin dekabrında şirkət tam iş günü üçün 3000-nə yaxın işçiyə malik idi.<ref name="10K">{{cite web|url=http://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1318605/000119312513096241/d452995d10k.htm|title=2012 Form 10-K, Tesla Motors, Inc.|publisher=U.S. Securities and Exchange Commission|date=2013-03-07|accessdate=30 dekabr, 2014}}</ref><ref>{{cite web|url=http://engineeringtv.com/blogs/etv/archive/2010/01/27/working-for-tesla-motors.aspx|title=Working for Tesla Motors&nbsp;— Engineering TV|accessdate=30 dekabr, 2014}}</ref> 2014-cü ilin yanvarınadək işçilərin sayı 6000-nə çatmışdı.<ref name="2014InvestorPresentation">{{cite web|url=http://files.shareholder.com/downloads/ABEA-4CW8X0/2895786596x0x720221/5647bed2-1c27-4b40-abd3-dd11f8bc474e/Investor%20Presentation%20-%20Jan%202014.pdf|title=Tesla Motors Investor Presentation|author=Tesla Motors|publisher=Tesla Motors|date=2014-01-15|accessdate=30 dekabr, 2014|archive-date=2014-09-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20140913073637/http://files.shareholder.com/downloads/ABEA-4CW8X0/2895786596x0x720221/5647bed2-1c27-4b40-abd3-dd11f8bc474e/Investor%20Presentation%20-%20Jan%202014.pdf|url-status=dead}}</ref> 2017-ci ilin iyulunda şirkət Tesla Model 3 sedan avtomobili satmağa başladı.<ref>{{Cite web|title=Everything you need to know about Tesla Model 3, which is starting production|url=https://www.theverge.com/2017/7/7/15934756/tesla-model-3-production-electric-car-musk|accessdate=20 dekabr, 2021|work=theverge.com}}</ref> 14 mart 2019-cu il tarixində yeni Tesla Model Y elektrik avtomobili təqdim olundu.<ref>{{Cite web|title=Tesla unveils Model Y electric SUV with 300 miles range and 7-seats|url=https://electrek.co/2019/03/14/tesla-model-y-electric-suv-unveil/|accessdate=20 dekabr, 2021|work=electrek.co}}</ref> 2020-ci ilin noyabr ayında Tesla, Uber və digər 26 amerikalı şirkəti birlikdə ABŞ-da elektrikli avtomobillərin sayının artırılmasını idarə etmək üçün Zero Emission Transport Association (ZETA) yaratdı.<ref>{{Cite web|title=Clean Transportation Leaders Launch Zero Emission Transportation Association|url=https://www.prnewswire.com/news-releases/clean-transportation-leaders-launch-zero-emission-transportation-association-301174915.html|accessdate=20 dekabr, 2021|work=prnewswire.com}}</ref> 25 oktyabr 2021-ci il tarixində şirkətin kapitallaşması 1 trilyon dolları ötüb.<ref>{{Cite web|title=Tesla breaks $1tn valuation barrier after Hertz orders 100,000 vehicles|url=https://www.theguardian.com/technology/2021/oct/25/tesla-model-3-is-first-battery-electric-car-to-top-europe-monthly-sales-chart|accessdate=20 dekabr, 2021|work=theguardian.com}}</ref> == İstehsal və satışlar == 2018-ci ildən etibarən istehsal edilən ümumi Tesla 254 530 ədət, təslim edilən ümumi avtomobil sayı 245 240 ədətdir.{{bar box |title= Tesla elektrikli avtomobillərinin ümumi dünya üzrə satış sayı (Dekabr 2018) |titlebar=#DDD |left1='''Model/Satışa çıxarılma''' |right2=Təslim edilən|width=550px |bars= {{bar pixel|[[Tesla Roadster (2008)|Roadster (2008)]]|red|2.450}} {{bar pixel|[[Tesla Model S|Model S (2012)]]|blue|263.504}} {{bar pixel|[[Tesla Model X|Model X (2015)]]|gray|120.739}} {{bar pixel|[[Tesla Model 3|Model 3 (2017)]]|green|147.819}} }}Teslanın istehsal və satışlarındakı vacib xronologiya: * 2017 sentyabrda ümumi dünya üzrə satış sayı 250 000-ə çatdı.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.xinhuanet.com/english/2019-01/07/c_137726534.htm |access-date=2022-01-25 |archive-date=2019-01-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190107185542/http://www.xinhuanet.com/english/2019-01/07/c_137726534.htm |url-status=dead }}</ref> * 2018 fevralda 300 000-ci avtomobilini istehsal etdi.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.xinhuanet.com/english/2019-01/07/c_137726534.htm |access-date=2022-01-25 |archive-date=2019-01-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190107185542/http://www.xinhuanet.com/english/2019-01/07/c_137726534.htm |url-status=dead }}</ref> * 2018 dekabrda 500 000-ci avtomobilini istehsal etdi.<ref>https://edition.cnn.com/2018/11/13/business/tesla-volkswagen/index.html</ref> * 2020 martda 1 000 000-cu avtomobilini istehsal etdi.<ref>https://www.theverge.com/2020/3/10/21172895/tesla-one-million-cars-production-model-y</ref> {| class="wikitable" !Dörddəbir !Ümumi məcmu !Ümumi istehsal !Model S satışları !Model X satışları !Model 3 satışları !Model Y satışları !Ümumi satışlar !Hazırlanır |- |Q1 2015 |47.344 |11.160 |10.045 | | | |10.045 | |- |Q2 2015 |60.151 |12.807 |11.532 | | | |11.532 | |- |Q3 2015 |73.242 |13.091 |11.597 |6 | | |11.603 | |- |Q4 2015 |87.279 |14.037 |17.272 |206 | | |17.478 | |- |Q1 2016 |102.789 |15.510 |12.420 |2.400 | | |14.820 |2.615 |- |Q2 2016 |121.134 |18.345 |9.764 |4.638 | | |14.402 |5.150 |- |Q3 2016 |146.319 |25.185 |16.047 |8.774 | | |24.821 |5.065 |- |Q4 2016 |171.201 |24.882 |12.700 |9.500 | | |22.254 |6.450 |- |Q1 2017 |196.619 |25.418 |~13.450 |~11.550 | | |25.051 |~4.650 |- |Q2 2017 |222.327 |25.708 |~12.000 |~10.000 | | |22.026 |~3.500 |- |Q3 2017 |247.663 |25.336 |14,065 |11.865 |222 | |26.137 |4.820 |- |Q4 2017 |272.228 |24.565 |~15.200 |~13.120 |1.542 | |29.967 |3.380 |- |Q1 2018 |306.722 |34.494 |11.730 |10.070 |8.182 | |29.997 |6.100 |- |Q2 2018 |360.061 |53.339 |10.930 |11.370 |18.440 | |40.740 |15.058 |- |Q3 2018 |440.203 |80.142 |14.470 |13.190 |56.065 | |83.725 |11.824 |- |Q4 2018 |526.758 |86.555 |13.500 |14.050 |63.150 | |90.700 |2.907 |- |Q1 2019 |603.858 |77.100 | colspan="2" |12.100 |50.900 | |63.000 |10.600 |- |Q2 2019 |690.906 |87.048 | colspan="2" |17.650 |77.550 | |95.200 |7.400 |- |Q3 2019 |816.155 |96.155 | colspan="2" |17.400 |79.600 | |97.000 | |- |Q4 2019 |921.046 |104.891 | colspan="2" |19.450 |92.550 | |112.000 | |- |Q1 2020 |1.023.718 |102.672 | colspan="2" |12.200 | colspan="2" |76.200 |88.400 | |- |Q2 2020 |1.105.990 |82.272 | colspan="2" |10.600 | colspan="2" |80.050 |90.650 | |- |Q3 2020 |1.251.026 |145.036 | colspan="2" |15.200 | colspan="2" |124.100 |139.300 | |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}}{{Tesla}} [[Kateqoriya:Tesla Motors| ]] [[Kateqoriya:İdman avtomobili istehsalçıları]] [[Kateqoriya:2003-cü ildə yaranan şirkətlər]] [[Kateqoriya:İlon Mask]] g87svzuzmjlc9umg8n4z988sxksynmh 2 393890 6547991 6529475 2022-07-25T10:17:00Z White Demon 75303 /* Yaratdığım məqalələr */ wikitext text/x-wiki <div style="float:left; width:48%;"> == Başlatdığım məqalələr == <div style="height: 250px; width: 400px; overflow: auto; padding: 16px;text-align: left; border:solid 1px;"> # [[Yaponiyada mobil telefon mədəniyyəti]] # [[Sasaki Takauci]] # [[Sasaki Takatsuna]] # [[Takaoki Sasaki]] # [[Sasaki Soiçi]] # [[Nobutsuna Sasaki]] # [[Saruqaku]] # [[Con Saris]] # [[Santo Kyoden]] # [[Sano Tsunetami]] # [[Sano Manabu]] # [[Sanconişi Sanetaka]] # [[Marqaret Senqer]] # [[Ubasute]] # [[Sanco Sanetomi]] # [[Sakura Soqoro]] # [[Sakuma Kanae]] # [[Sakimori]] # [[Keqon]] # [[Yaponiyada kosmetika]] # [[Qokoku məbədi]] # [[Qinkaku məbədi]] # [[Qanqo məbədi]] # [[Cuku]] # [[Coruri məbədi]] # [[Comon dulusçuluğu]] # [[Tençuqumi insidenti]] # [[Kirayəçi-fermer mübahisələri (Yaponiya)]] # [[Tenpyo mədəniyyəti]] # [[Tenpo aclığı]] # [[Yoşimasu Todo]] # [[Yoşioka Yayoy]] # [[Nobuko Yoşiya]] # [[Urumi]] # [[Üçlər müdaxiləsi]] # [[Toranomon insidenti]] # [[Göbələk ketçupu]] # [[Mamiya Rinzo]] # [[Azərbaycan milli minifutbol komandası]] # [[Çəmbərəkənd parkı]] # [[Rusiyanın Yaponiya ekspedisiyası (1792)]] # [[Adam Laksman]] # [[Kaba dağı insidenti]] # [[Hokkaydo Koloniyalaşdırma Komissiyası]] # [[Toyohiko Kaqava]] # [[Yaponiyada protestantlıq]] # [[Aray Osui]] # [[Qara əjdaha cəmiyyəti]] # [[Li Kotomi]] # [[Market adamı]] # [[Qumluqdakı qadın]] # [[Nikolay Rezanov]] # [[1881-ci il böhranı]] # [[Mizu şobay]] # [[Tenrikyo]] # [[Tenday]] # [[Tempura]] # [[Qenpey müharibəsi]] # [[Sey Şonaqon]] # [[Saraşina Nikki]] # [[Bernard Liç]] # [[Yapon lak məmulatı]] # [[Düyü üsyanları (1918)]] # [[Anton Portman]] # [[Tanrıya qarşı məhkəmə işləri]] # [[Nikki (janr)]] # [[Qayrayqo]] # [[Maeda Toşiie]] # [[Uğurlu əjdaha insidenti]] # [[Yapon riyaziyyatı]] # [[Vasan (ədəbiyyat)]] # [[Artur Veyli]] # [[Vaynay Sadayuki]] # [[Qotfrid Vaqener]] # [[Hitobaşira]] # [[Hitodama]] # [[Cakuren]] # [[Vaşi]] # [[Qion Nankay]] # [[Riçard Koks]] # [[Uşaqlar günü (Yaponiya)]] # [[Pol Klodel]] # [[Şamaxı şəhər stadionu]] # [[Meybutsu]] # [[Azərbaycanda qəhvə]] # [[Yaponiyada qəhvə]] # [[Azərbaycanda pivə]] # [[Yaponiyada pivə]] # [[Atom bombası ədəbiyyatı]] # [[Tsin Şupey]] # [[Suy He]] # [[Döş formalı təpə]] # [[Postsovet ölkələrində tarakanların depopulyasiyası]] # [[Bakı Kitab Sərgisi]] # [[Lü Ven (model)]] # [[İzmir parkı]] # [[Min Si]] # [[Qreysi Karvalyo]] # [[Alissa Yaqi]] # [[Cun Haseqava]] # [[Nikol Fucita]] # [[Rosa Kato]] # [[Reyna Trindl]] # [[Rola (model)]] # [[Kozue Akimoto]] # [[Yun Yon Pe]] # [[Nozomi Sasaki (model)]] # [[Yuka Mannami]] # [[Ay Tominaqa]] # [[Tao Okamoto]] # [[Ho Yon Çon]] # [[Vivi (jurnal)]] # [[Non-no]] # [[Keyko Kitaqava]] # [[Rila Fukuşima]] # [[Love Berry]] # [[Vera Vonq]] # [[JJ (jurnal)]] # [[Tsubasa Honda]] # [[Nikol Abe]] # [[Happie Nuts]] # [[I Love Mama]] # [[AneCan]] # [[Perm Dövlət Universiteti qətliamı]] # [[Lolita dəbi]] # [[Rey Kavakubo]] # [[Saya İçikava]] # [[Suqino Yoşiko]] # [[Hanae Mori]] # [[Misako Aoki]] # [[Sayo Hayakava]] # [[Tsumori Çisato]] # [[Arvad daşıma yarışı]] # [[Xarab qan insidenti]] # [[Haqi qəsri]] # [[Kanazava qəsri]] # [[Xylaria longipes]] # [[Fuşimi qəsri]] # [[Leksi Lü]] # [[Azuçi qəsri]] # [[Qatıq muzeyi]] # [[Qombe şimpanze müharibəsi]] # [[Proxodna mağarası]] # [[Travel (Mamamoo EP-i)]] # [[Ağ ayı dustaqxanası]] # [[Cuniçi Vada]] # [[Stanislava Valaseviç]] # [[Yatkayed gölü]] # [[Böyükşor bulvarı]] # [[Gənclik parkı]] # [[Tayka islahatı]] # [[Fucivara no Kamatari]] # [[Kano Eytoku]] # [[Eysay]] # [[Rebekka (yenot)]] # [[Lenni Robinson]] # [[Spagetti ağacı mistifikasiyası]] # [[Atlı xalq nəzəriyyəsi]] # [[İylənmiş corab]] # [[Panda pornoqrafiyası]] # [[Sibirdə narıncı qar (2007)]] # [[İnuyama qəsri]] # [[Osaka qəsri]] # [[Edvard Morze]] # [[İmabari qəsri]] # [[Hikone qəsri]] # [[Matsumoto qəsri]] # [[Hiroşima qəsri]] # [[İçiyo Hiquçi]] # [[Corc Herbert Volker Buşun brokkoli şərhləri]] # [[Dolbear qanunu]] # [[Kapitol Hillin sirli soda avtomatı]] # [[Liquriya bayrağı]] # [[Liquriya dili]] # [[Qırğızıstan–Yaponiya münasibətləri]] # [[Qazaxıstan–Yaponiya münasibətləri]] # [[Əjdaha adamı]] # [[Alev Alatlı]] # [[Türkmənistan–Yaponiya münasibətləri]] # [[Özbəkistan–Yaponiya münasibətləri]] # [[Mərkəzi Asiya üstəgəl Yaponiya]] # [[Türkiyə–Yaponiya münasibətləri]] # [[Yaponiyada feminizm]] # [[Sarutahiko]] # [[Kusanaqi (qılınc)]] # [[Yaponiyada pişiklər]] # [[Maria Luz insidenti]] # [[Səssiz zona]] # [[Kitabxana pişiyi]] # [[İstanbul Wildcats]] # [[Faker]] # [[Dacare]] # [[Yaponiyada tualetlər]] # [[Mən-roman]] # [[Tip 95 Ha-Qo yüngül tankı]] # [[Çiyo Uno]] # [[Sevinc Cəfərzadə]] # [[Qırmızı bayraq insidenti]] # [[Minako Oba]] # [[Tayko Hirabayaşi]] # [[Fumiko Hayaşi (yazıçı)]] # [[Fumiko Ençi]] # [[Yaponiya İslam Mərkəzi]] # [[Yaponiya türkləri]] # [[Yarasa (xüsusi təyinatlı dəstə)]] # [[Kərtənkələ (komiks)]] # [[Suda yaşayanlar ölkəsində]] # [[Yaponiyada evlilik]] # [[Diana Abqar]] # [[Konohanasakuya]] # [[Ame-no-Vakahiko]] # [[Səpələnmiş ölümlər arasında (film, 2020)]] # [[Yaponlarla yəhudilərin qohumluq nəzəriyyəsi]] # [[Sayonara, Zetsubou-Sensei]] # [[Çedvik Bouzman]] # [[Fate/stay night: Heaven's Feel III. spring song]] # [[Fate/stay night: Heaven's Feel II. lost butterfly]] # [[Fate/stay night: Heaven's Feel I. presage flower]] # [[Re:Zero -Starting Life in Another World- (I mövsüm)]] # [[Bibliyanın yapon dilinə tərcüməsi]] # [[Hue (video oyun)]] # [[Yaponiyada Kit Katlar]] # [[So Fucimoto]] # [[Cişu məbədi]] # [[Fumi-e]] # [[Ekiben]] # [[Yayoi Kusama]] # [[Ka (kana)]] # [[A (kana)]] # [[Yamada Toraciro]] # [[Nimann-Pik xəstəliyi]] # [[Qo Şoutsin]] # [[Norveç–Yaponiya münasibətləri]] # [[Stefani Topalyan]] # [[Koriya-del-Rio]] # [[Vulstorp malikanəsi]] # [[Rezerford Alkok]] # [[Şuri qəsri]] # [[Dil ordu və donanmalı dialektdir]] # [[Yaponiyada gender bərabərsizliyi]] # [[Ainu Times]] # [[Hörümçək toru qalası (film, 1957)]] # [[Yaşamaq (film, 1952)]] # [[Sərxoş mələk (film, 1948)]] # [[Habuşu]] # [[Monogatari seriyalarının siyahısı]] # [[Yaponiya Qılınc Muzeyi]] # [[Karnival Rou (teleserial, 2019)]] # [[Seks tərbiyəsi (teleserial, 2019)]] # [[Dəyişdirilmiş karbon (teleserial, 2018)]] # [[Quadalkanal dəniz döyüşü]] # [[Pounamu]] # [[Coren şəlaləsi]] # [[Akiu şəlaləsi]] # [[Namekava şəlaləsi]] # [[Miniso]] # [[Manfred fon Rixthofen]] # [[Fudo şəlaləsi]] # [[Matsumi şəlaləsi]] # [[Sankay şəlaləsi]] # [[Nanatsu şəlaləsi]] # [[Şirayto şəlaləsi (Yamaqata)]] # [[Yasu şəlaləsi]] # [[Hottay şəlaləsi]] # [[Nanataki şəlaləsi]] # [[Çaqama şəlaləsi]] # [[Hibiya hadisəsi]] # [[Ueno zooparkı]] # [[Toyo Yamavaki]] # [[Yaoya Oşiçi]] # [[Koçno daşı]] # [[Yufu dağı]] # [[Dayo vasabi ferması]] # [[Kyoto Animation qətliamı]] # [[Çiune Suqihara]] # [[Sarubobo]] # [[Aimer]] # [[Tor (film, 2011)]] # [[Havay adaları yaponları]] # [[Bilgəh çimərliyi]] # [[Dəmir adam 2 (film, 2010)]] # [[Qibli muzeyi]] # [[Yapon dilində holland mənşəli sözlər]] # [[Azərbaycanda orqan transplantasiyası]] # [[SSRİ-də yapon müharibə əsirləri]] # [[2019 G-20 Osaka sammiti]] # [[Yaponiyanın nüvə silahı proqramı]] # [[Yabusame]] # [[Nişiki çayı]] # [[Emili Qrin Bolç]] # [[Cek (pavian)]] # [[S****miş dünyanın sonu (teleserial, 2017)]] # [[Kornell metodu]] # [[Zaro Ağa]] # [[Hayırsızada it qətliamı]] # [[Elektro (Marvel Comics)]] # [[Stimpank]] # [[Altron]] # [[Çindoqu]] # [[Fukivare şəlalələri]] # [[İzakaya]] # [[Elina Hacıyevanın ölümü]] # [[Tanabata]] # [[Unaqi]] # [[Bekdel testi]] # [[Reyva erası]] # [[The Seven Deadly Sins: Prisoners of the Sky]] # [[Adam Rayner]] # [[Disney-in 21st Century Fox-u satın alması]] # [[Aquatic Language]] # [[Yamato nadeşiko]] # [[Tomokazu Tokoro]] # [[Tensay Okamura]] # [[Nakaba Suzuki]] # [[Lissabon mərkəzi məscidi]] # [[Şiqeki Tanaka]] # [[The Seven Deadly Sins (manqa)]] # [[Zeyqarnik effekti]] # [[Kunoiçi]] # [[Patolli]] # [[Booster Fuels]] # [[Yaponiyada mobil telefon sənayesi]] # [[BIGLOBE]] # [[Television Kanagawa]] # [[Tsutsumu]] # [[Barbados 4-2 Qrenada (1994)]] # [[Şinden-zukuri]] # [[Klassik Mayya sivilizasiyasının süqutu]] # [[Metakomet]] # [[Norveçdə həbsxanalar]] # [[Almaniyada həbsxanalar]] # [[Hidrogen qatarı]] # [[Narniya xronikaları: Şir, cadugər və paltar şkafı (film, 2005)]] # [[Şir, cadugər və paltar şkafı]] # [[Sehrbazın qardaşı oğlu]] # [[Narniya xronikaları]] # [[Kərgədan (komiks)]] # [[Gümüş samur]] # [[Klinqon dili]] # [[Elf dilləri (Orta Dünya)]] # [[Cottage Medi-Clinic]] # [[Svakopmund]] # [[La-Şo-de-Fon]] # [[Ava rəqs festivalı]] # [[Momotaro]] # [[Red Moon (EP)]] # [[Kodokuşi]] # [[4-Koma Nano Ace]] # [[Kadomatsu]] # [[Fukubukuro]] # [[Yekaterina Mediçi]] # [[Kronotski]] # [[Kasato Maru]] # [[Bonkey]] # [[Esanbe Hanakita Ko adası]] # [[Misir–Yaponiya münasibətləri]] # [[İrezumi]] # [[Tosa Nikki]] # [[Kanko erası]] # [[Zori]] # [[A Silent Voice (anime)]] # [[Yohannesburq Yapon Məktəbi]] # [[CAR yaponları]] # [[Qızılağac Milli Parkı]] # [[Der Werwolf: The Annals of Veight]] # [[Skeleton Knight in Another World]] # [[Sayqo Takamori]] # [[Kayfuso]] # [[Vadokayçin]] # [[Şoci]] # [[Eyr Aoy]] # [[Asa çayı]] # [[Courage (mahnı)]] # [[Innocence (mahnı)]] # [[Sword Art Online II seriyalarının siyahısı]] # [[Sword Art Online seriyalarının siyahısı]] # [[Vivian Mayer]] # [[Heyan dövrü ədəbiyyatı]] # [[Manyoşu]] # [[She and Her Cat]] # [[Kociki]] # [[Topaz (bukmeyker)]] # [[Sangatsu Manga]] # [[Punainen jättiläinen]] # [[Battle Angel Alita dünyası]] # [[Everett Şinn]] # [[Cəhənnəm Atəşi Klubu]] # [[Vikipediyada gender bərabərsizliyi]] # [[Battle Angel Alita personajlarının siyahısı]] # [[Japonica Polonica Fantastica]] # [[Battle Angel Alita: Holy Night and Other Stories]] # [[Battle Angel Alita: Mars Chronicle]] # [[World End]] # [[Battle Angel Alita fəsillərinin siyahısı]] # [[Alita: Döyüş mələyi (film, 2019)]] # [[Yukito Kişiro]] # [[Battle Angel (OVA)]] # [[Battle Angel Alita]] # [[Fate/Extra Last Encore]] # [[Zabrat Hava Limanı]] # [[Frankfurt Kitab Sərgisi]] # [[Tsundoku]] # [[Dədə Qorqud parkı]] # [[Səməd Vurğun bağı]] # [[Sahil bağı]] # [[Kinq (şir)]] # [[Qayola adası]] # [[Nankin qırğını]] # [[Attika meşə yanğınları (2018)]] # [[Eççi]] # [[Yaponiyada anomal istilər (2018)]] # [[Yamato Yamamoto]] # [[Takaya Kaqami]] # [[KonoSuba personajlarının siyahısı]] # [[Seraph of the End]] # [[2018 FİFA Dünya Kuboku açılış mərasimi]] # [[Antonio Qarsiya Konexo]] # [[Əbdül Hüseyn Sərdari]] # [[Dorodanqo]] # [[Çaqqal Karlos]] # [[Qalaktika mühafizəçiləri (film, 2014)]] # [[Yaşamayanlar (teleserial, 2018)]] # [[Mycoplasma genitalium]] # [[Oqi]] # [[Kaşima (Saqa)]] # [[Elmira Kazımzadə]] # [[Karatsu]] # [[Kanzaki]] # [[İmari]] # [[Tələ effekti]] # [[Panda çayı]] # [[Mes que un club]] # [[Anison]] # [[Hatsune Miku]] # [[Katsuko Saruhaşi]] # [[Kuril adaları problemi]] # [[Ota Benqa]] # [[AGLAE]] # [[Kardaşev şkalası]] # [[Stiv Ditko]] # [[Klüver-Büsi sindromu]] # [[Mpemba effekti]] # [[Dollo qanunu]] # [[İstehzalı proseslər nəzəriyyəsi]] # [[Yaohnanen]] # [[Bungo Stray Dogs]] # [[Sivilizasiya sərdabəsi]] # [[Atsuşi Nakacima]] # [[Qalaktus]] # [[Doktor Dum]] # [[İpək (komiks)]] # [[Qara pişik (komiks)]] # [[Qara şimşək]] # [[Şipot şəlaləsi]] # [[Məşum altılıq]] # [[Hörümçək-qadın (Qven Steysi)]] # [[Azadlıq meydanı (İrəvan)]] # [[Sirxan Məmmədov]] # [[İzmirCon]] # [[Tualet Tarixi Muzeyi]] # [[Misterio]] # [[Doktor Osminoq]] # [[İsekay]] # [[Aeroqrafiya]] # [[200 manatlıq əsginas]] # [[Qalaktika mühafizəçiləri (2008)]] # [[Qisasçılar (komiks)]] # [[Şahin (komiks)]] # [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti əhalisi]] # [[Pyer Brasso]] # [[Rezin ördək (heykəl)]] # [[Qara pantera (komiks)]] # [[Tanos]] # [[Etz Hayyim sinaqoqu]] # [[AzeCON]] # [[Zorge parkı]] # [[Stenford həbsxana eksperimenti (film, 2015)]] # [[Mutsuhiro Vatanabe]] # [[Şərqi Avropada narıncı qar (2018)]] # [[Baylovo]] # [[Dobri Dobrev]] # [[Kumecima Prefektural Təbiət Parkı]] # [[Fövqəladə dərə]] # [[Kataloniyaya məhəbbətlə]] # [[The Last of the Real Ones]] # [[Tatami daşları]] # [[Takaçiho dərəsi]] # [[Kitano]] # [[Kobe məscidi]] # [[Matsumae qəsri]] # [[Kuşşi]] # [[Tokio məscidi]] # [[2312 (roman)]] # [[Yedek dili]] # [[Kağız ev (teleserial, 2017)]] # [[Şirayto şəlaləsi]] # [[Kuşşaro gölü]] # [[Azərbaycanda elmi fantastika]] # [[Kornuoll dondurması]] # [[Albalı dondurması]] # [[Skinner qutusu]] # [[Karhenc]] # [[Şokoladlı pizza]] # [[Nihonryori Ryugin]] # [[Bento]] # [[Karri çörəyi]] # [[Sushi Nakazawa]] # [[Rafute]] # [[Arkad (krater)]] # [[Yalkr (krater)]] # [[Har (krater)]] # [[Adlinda (krater)]] # [[Tindr (krater)]] # [[Kiilut (krater)]] # [[Kleyn şüşəsi]] # [[Alyaska zəlzələsi (2018)]] # [[Enigmatic Feeling]] # [[abnormalize]] # [[Akira Amano]] # [[Psycho-Pass 2 seriyalarının siyahısı]] # [[Psycho-Pass seriyalarının siyahısı]] # [[Legends Never Die (League of Legends mahnısı)]] # [[Saadabad]] # [[Blood Blockade Battlefront]] # [[Qumqapı]] # [[Şeytanın ulduzu]] # [[Kafkaokur]] # [[Büşra Yılmaz]] # [[Türkel TV]] # [[Treyser (Overwatch)]] # [[Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]] # [[AVIC AG600]] # [[Heymdall (komiks)]] # [[Hela (komiks)]] # [[Loki (komiks)]] # [[Robert Landsburq]] # [[Yu Nesbö]] # [[Yaroslav Rona]] # [[Hatsuyume]] # [[Yeni Yəhudi qəbiristanlığı (Praqa)]] # [[Ross 128 b]] # [[Frans Kafka heykəli]] # [[Frans Kafka muzeyi]] # [[Frans Kafkanın başı]] # [[Şova Memorial Parkı]] # [[Mavi göl (Yaponiya)]] # [[Farm Tomita]] # [[Ləkə (Azərbaycan komiksi)]] # [[Kuşim]] # [[Yuval Noy Harari]] # [[Taycin kyofuşo]] # [[Şincuku Qyoen]] # [[Kuryenrahka Milli Parkı]] # [[Kauhaneva-Pohyankanqas Milli Parkı]] # [[Vilho Lampi]] # [[Human Race (mahnı)]] # [[Les Gardiens du Silence]] # [[Yarkon parkı]] # [[Fleşforvard]] # [[Daşkənd zooparkı]] # [[Hər şeyi riktırlamaq]] # [[İnemuri]] # [[Rik və Morti]] # [[Patrik Braxner]] # [[Amezayku]] # [[Porsuq çayı]] # [[Bosfor Film Festivalı]] # [[Lusail]] # [[Kavaquçi gölü]] # [[Cek Sərçə]] # [[Qara cəngavər peyki]] # [[Şorkənd-Beştalı-Bankə-Şirvanlı avtomobil yolu]] # [[Palçıq Vulkanları Dövlət Təbiət Qoruğu]] # [[Ştam]] # [[Kürdüstanın müstəqilliyi üzrə referendum (2017)]] # [[Erik Lafforq]] # [[Mekanlar]] # [[Lifa]] # [[Tianji dağları]] # [[Parco (pərakəndəçi)]] # [[Akdəniz heykəli]] # [[Balaca Albert təcrübəsi]] # [[Asuna (Sword Art Online)]] # [[abec]] # [[Sword Art Online: Ordinal Scale]] # [[Sanzigen]] # [[Fall Out Boy]] # [[Barski meşəsi]] # [[CinemaPlus]] # [[Park Cinema]] # [[Toronto bayrağı]] # [[Oser faciəsi]] # [[Sibay hava limanı]] # [[Syun çayı]] # [[Şiniçiro Otsuka]] # [[Nijnekamsk su anbarı ]] # [[Holzi]] # [[Axmerovski meşəsi]] # [[Kodansha Box]] # [[Monogatari]] # [[Kaleida]] # [[Re:Re:]] # [[Xeres-de-la-Frontera kafedralı]] #[[Lopadotemachoselachogaleokranioleipsanodrimhypotrimmatosilphioparaomelitokatakechymenokichlepikossyphophattoperisteralektryonoptekephalliokigklopeleiolagoiosiraiobaphetraganopterygon|Lopadotemachoselachogaleokranioleipsano<br>drimhypotrimmatosilphioparaomelitokatakechyme<br>nokichlepikossyphophattoperisteralektryonoptekephall<br>iokigklopeleiolagoiosiraiobaphetraganopterygon]] # [[Yoşida məbədi]] # [[Myth & Roid]] # [[Btooom!]] # [[Azekurazukuri]] # [[Kapitan Amerika heykəli]] # [[Meyci məbədi]] # [[Kehi məbədi]] # [[Lethe diana]] # [[Takamura Koun]] # [[Meoto İva]] # [[Birlik 90/Yaşıllar]] # [[Müharibə maşını]] # [[Dudelanj radio qülləsi]] # [[Müqəddəs Georgi kilsəsi]] # [[Kevin Fayqi]] # [[Paris və Londonda qara qəpiksiz]] # [[Riçard Kuklinski]] # [[Kris Evans (aktyor)]] # [[Beautiful Bones: Sakurako's Investigation]] # [[Ojisan and Marshmallow]] # [[Tiv (illüstrator)]] # [[Grimgar of Fantasy and Ash]] # [[Warriors (Imagine Dragons mahnısı)]] # [[Amerika tanrıları (teleserial, 2017)]] # [[Dorote Elmicer]] # [[PelleK]] # [[Uilyam Somerset Moemin əsərlərinin siyahısı]] # [[Hay Day]] # [[F&F Tower]] # [[Omar Bonqo Universiteti]] # [[Harenna meşəsi]] # [[Eyni ulduzun altında]] # [[Qranit palıdı]] # [[Puberfoniya]] # [[Pambıq ağacı (Syerra-Leone)]] # [[İtmiş ağac]] # [[Rəqs edən meşə]] # [[Doktor Strenc]] # [[Akiqava çayı]] # [[The New Gate]] # [[The Empty Box and the Zeroth Maria]] # [[Ayumi Tsuci]] # [[Şizuka İşiqami]] # [[Söz bağçası]] # [[Shinchosha]] # [[Poco's Udon World]] # [[Spike Chunsoft]] # [[Danganronpa: Trigger Happy Havoc]] # [[Shimoneta]] # [[Gin Tama]] # [[Amagi Brilliant Park]] # [[İbar qayaları]] # [[Silver Link]] # [[Monthly Comic Gene]] # [[Black Bullet]] # [[Comp Ace]] # [[Fate/Apocrypha]] # [[Unbreakable Machine-Doll]] # [[Qualidea Code]] # [[Your Name (albom)]] # [[Sənin adın (roman)]] # [[Sənin adın]] # [[Accel World: Infinite Burst]] # [[Tappey Naqatsuki]] # [[Çinatsu Akasaki]] # [[Knight's & Magic]] # [[Magical Girl Raising Project]] # [[Is It Wrong to Try to Pick Up Girls in a Dungeon?]] # [[Satomi Aray]] # [[Yumi Uçiyama]] # [[Yukivo]] # [[Noucome]] # [[MyAnimeList]] # [[Manfra]] # [[Yuusuke Kobayaşi]] # [[Danshi Koukousei de Urekko Light Novel Sakka wo Shiteiru keredo, Toshishita no Classmate de Seiyuu no Onnanoko ni Kubi wo Shimerareteiru.]] # [[Rias Qremori]] # [[Bones (studiya)]] # [[Restaurant to Another World]] # [[Taku İvasaki]] # [[Masahiro Yokotani]] # [[Noragami]] # [[İnori Minase]] # [[5 batlıq sikkə]] # [[10000 yenlik əsginas]] # [[Eritreya nakfası]] # [[Is This a Zombie? ]] # [[Hitaçinaka]] # [[Çikusey]] # [[Bando (şəhər)]] # [[Cukki Hanada]] # [[Love, Chunibyo & Other Delusions]] # [[Science Adventure]] # [[Akimine Kamicyo]] # [[Code:Breaker]] # [[Crunchyroll]] # [[Re:Zero -Starting Life in Another World- personajlarının siyahısı]] # [[Manga Time Kirara Carat]] # [[Fumihiko Şimo]] # [[Houbunsha]] # [[New Game!]] # [[Yonkoma]] # [[Crossing Field]] # [[LiSA]] # [[Akame ga Kill! fəsillərinin siyahısı]] # [[Sailor Moon SuperS Plus - Ami's First Love]] # [[Ichijinsha]] # [[Masamune-kun's Revenge]] # [[Mamare Tono]] # [[Log Horizon]] # [[The Isolator]] # [[Studio Fantasia]] # [[My Teen Romantic Comedy SNAFU]] # [[Doga Kobo]] # [[David Production]] # [[Sword Art Online (teleserial)]] # [[Quaruja FK]] # [[Quaruja]] # [[Plastic Memories]] # [[Studio Deen]] # [[God Eater (anime)]] # [[Arturo (ağ ayı)]] # [[Gate (ranobe)]] # [[Fate/stay night: Heaven's Feel]] # [[Re:Zero -Starting Life in Another World- cildlərinin siyahısı]] # [[Re:Zero -Starting Life in Another World- seriyalarının siyahısı]] # [[Fate/Zero seriyalarının siyahısı]] # [[Fate/Zero]] # [[KonoSuba]] # [[Yen Press]] # [[Ero kavaiy]] # [[One (manqaka)]] # [[One-Punch Man]] # [[Hand Shakers]] # [[Bessatsu Shōnen Magazine]] # [[Sweet Poolside]] # [[Dengeki G's Comic]] # [[Angel Beats! musiqisi]] # [[Psycome]] # [[Overlord (ranobe)]] # [[Fujiya Hotel]] # [[Charlotte (anime)]] # [[Monthly Shōnen Sirius]] # [[Clockwork Planet]] # [[Skopye gerbi]] # [[Dünya turizm reytinqləri]] # [[Varberq FK]] # [[Angel Beats! seriyalarının siyahısı]] # [[Shōsetsuka ni Narō]] # [[Motosu gölü]] # [[Kill la Kill]] # [[GotoP]] # [[Yakobun yuxusu]] # [[Zafkiel]] # [[Accel World]] # [[Angel Beats!]] # [[Production IMS]] # [[Harem (janr)]] # [[Monthly Dragon Age]] # [[Fujimi Shobo]] # [[Date A Live]] # [[Adidas Beau Jeu]] # [[Reki Kavahara]] # [[Dengeki Maoh]] # [[2022]] # [[London pivə seli]] # [[Sword Art Online]] # [[Assassination Classroom fəsillərinin siyahısı]] # [[Urava Komaba stadionu]] # [[Omiya Ardiya FK]] # [[Young Ace]] # [[Future Diary]] # [[Imagin (studiya)]] # [[Zaqreb kafedralı]] # [[Yaponiya animasiya studiyalarının siyahısı]] # [[Asread]] # [[Viçi Lhamtes Nokten]] # [[Another]] # [[İçiro Sakaki]] # [[P.A. Works]] # [[Xorvat ensiklopediyası]] # [[Wit Studio]] # [[Banos]] # [[Zexcs]] # [[A.C.G.T]] # [[8-Bit (studiya)]] # [[Feel (şirkət)]] # [[Good! Afternoon]] # [[Outbreak Company]] # [[Rebekka Matte Bello]] # [[Qorodki]] # [[Tereza de la Parra]] # [[Talavera-de-la-Reyna dulusçuluğu]] # [[Qədim Havana]] # [[Sugar Soldier]] # [[Pedru Ameriku]] # [[Baure dili]] # [[Riketts Dərəsi Ştat Parkının şəlalələri]] # [[Yurakare dili]] # [[Kanayma Milli Parkı]] # [[Lerche (studiya)]] # [[Onejskoye Pomorye Milli Parkı]] # [[Sui-qəsd sinfi: Məzuniyyət (film, 2016)]] # [[Sui-qəsd sinfi (film, 2015)]] # [[Varabimoçi]] # [[Assassination Classroom]] # [[Soçi Milli Parkı]] # [[Sword Art Online: Infinity Moment]] # [[Beringiya Milli Parkı]] # [[Waneko]] # [[Uqra Milli Parkı]] # [[Robotics;Notes]] # [[Həsəndağ]] # [[Codename: Sailor V]] # [[Snejka dağı]] # [[A-1 Pictures]] # [[Ukobax]] # [[Blue Exorcist]] # [[Trigger (şirkət)]] # [[Kiznaiver]] # [[Vizual roman]] # [[2039]] # [[Soroki qalası]] # [[Buçeqi dağları]] # [[GoHands]] # [[İynəada Subasar Meşələri Milli Parkı]] # [[K (anime)]] # [[Zaslavl]] # [[Guilty Crown]] # [[Platelyay gölü]] # [[Sora Amamiya]] # [[Srebırna (təbiət qoruğu)]] # [[Lyura Milli Parkı]] # [[Laslo Paal]] # [[Kemeri Milli Parkı]] # [[Mərmər mağara (Kosovo)]] # [[Akame ga Kill!]] # [[Yulemiste gölü]] # [[Pakri adaları]] # [[Mikri-Prespa gölü]] # [[Bunderşpits]] # [[Ignite (mahnı)]] # [[Ultra Jump]] # [[The Girl Who Leapt Through Time]] # [[Your Lie in April]] # [[Tayyaki]] # [[Occultic;Nine]] # [[Yuu Kamiya]] # [[No Game No Life]] # [[Belçikada holokost]] # [[Monthly Shōnen Ace]] # [[Kurisu Makise]] # [[Monthly Comic Blade]] # [[Mag Garden]] # [[Monthly Comic Alive]] # [[Media Factory]] # [[White Fox]] # [[5pb.]] # [[Nitroplus]] # [[Kadokawa Shoten]] # [[Klaudskeyp fotoqrafiya]] # [[Steins;Gate: Fuka Ryōiki no Déjà vu]] # [[Docikko]] # [[Avengers Confidential: Black Widow & Punisher]] # [[Steins;Gate seriyalarının siyahısı]] # [[Rojer de Flor]] # [[Steins;Gate 0]] # [[Re:Zero -Starting Life in Another World-]] # [[Hacking to the Gate]] # [[Serveri de Jirona]] # [[Steins;Gate]] # [[II Berenqer de Palou]] # [[Ferrer Bassa]] # [[İrəvan bayrağı]] # [[Jan de Roktayad]] # [[Bernat Desklot]] # [[Ramon Muntaner]] # [[Cutie Honey FX]] # [[Re: Cutie Honey]] # [[Ergo Proxy seriyalarının siyahısı]] # [[Qravitasiya dalğalarının kəşfi]] # [[Ergo Proxy]] # [[Benqal (personaj)]] # [[İsrailli Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı]] # [[Lego Marvel's Avengers]] # [[Nişimuro (qəza)]] # [[Susami]] # [[Mello (Death Note)]] # [[Kanamara Matsuri]] # [[Code Geass: Lelouch of the Rebellion seriyalarının siyahısı]] # [[Spaun (personaj)]] # [[Takase çayı]] # [[Ozu qəsri]] # [[Tatami (yapon zirehi)]] # [[Fullmetal Alchemist fəsillərinin siyahısı]] # [[Maki mağarası]] # [[Fritz Bartoloma]] # [[Maks Bröske]] # [[Otto Libinq]] # [[Vadi Ram]] # [[Takaşi Mizuno]] # [[Maruqame]] # [[Qara Ay]] # [[İnsan övladı (rəsm əsəri)]] # [[Fantastic Girl]] # [[Mahatma Qandi Dəniz Milli Parkı]] # [[Skamyada oturmuş qadın]] # [[No 1 (kral qırmızısı və mavi)]] # [[Yaramaz pişik Şərafəddin]] # [[Şuxov qülləsi]] # [[100 (teleserial, 2014)]] # [[Qızılı beş]] # [[No. 61 (pas və mavi)]] # [[Qəzəbli quşlar (film, 2016)]] # [[Maman (heykəl)]] # [[Yorkşir Heykəl Parkı]] # [[Berterit]] # [[Ceyms Bruks (rəssam)]] # [[Fukan meteoriti]] # [[Malurus elegans]] # [[Qaranlıq Krallıq]] # [[Seylor Mun (I mövsüm)]] # [[Kayzu]] # [[Haşima]] # [[Guco]] # [[Ena (şəhər)]] # [[Beltes çayı]] # [[Ariqiin çayı]] # [[Cessika Cons (teleserial, 2015)]] # [[Hida]] # [[Qalisiya Atlantik Adaları Milli Parkı]] # [[Qero]] # [[Uilqan çayı]] # [[Üür çayı]] # [[Zavxan çayı]] # [[Jeltura çayı]] # [[Bande-Amir Milli Parkı]] # [[Kabrera Arxipelaqı Milli Parkı]] # [[Makalu Barun Milli Parkı]] # [[Tarvaqatay çayı]] # [[Tamir çayı]] # [[Parisdə terror hadisələri (noyabr, 2015)]] # [[Dikson adası]] # [[Nampxo]] # [[Soraksan Milli Parkı]] # [[Nino Konis Santana Milli Parkı]] # [[Qarmo dağı]] # [[Ulu Temburonq Milli Parkı]] # [[Qampaha]] # [[Frumsenq Milli Parkı]] # [[İnya gölü]] # [[Mahodand gölü]] # [[Endau-Rompin Milli Parkı]] # [[Akan Milli Parkı]] # [[Gümüş Minillik]] # [[Bessatsu Friend]] # [[Aria (jurnal)]] # [[Evening (jurnal)]] # [[Monthly Afternoon]] # [[Kodansha]] # [[Nakayoshi]] # [[Pişiklər (Seylor Mun)]] # [[Shunkan Sentimental]] # [[Mefona (peyk)]] # [[Seylor Mun (IV mövsüm)]] # [[Endimion (krater)]] # [[Again (Yui mahnısı)]] # [[Taksedo Mask]] # [[Sailor Moon SuperS Shin Shuyaku Soudatsusen]] # [[Sailor Moon: La Luna Splende]] # [[Sailor Star Song]] # [[Yevgeni Polivanov]] # [[Seylor Mun (V mövsüm)]] # [[Meyson (Nyu-Hempşir)]] # [[Quqllamaq]] # [[Dəmir adam (film, 2008)]] # [[Azərsun Arena]] # [[Periscope]] # [[Seylor Mun (personaj)]] # [[Naoko Takeuçi]] # [[Moonlight Densetsu]] # [[Uildket Den Ştat Parkı]] # [[Rarotonqa Beynəlxalq Hava Limanı]] # [[Kaze mo Sora mo Kitto...]] # [[Seylor Saturn]] # [[274301 Vikipediya]] # [[Seylor Uran]] # [[Seylor Neptun]] # [[Kuk adaları milli futbol komandası]] # [[Çibiusa]] # [[Kuk adaları bayrağı]] # [[Seylor Pluton]] # [[Kuk adaları mədəniyyəti]] # [[Fred Rompelberq]] # [[Sailor Moon Crystal seriyalarının siyahısı]] # [[Moon Pride]] # [[Seylor Venera]] # [[Seylor Mars]] # [[Seylor Yupiter]] # [[Seylor Merkuri]] # [[Təkirdağspor FK]] # [[Cizrəspor FK]] # [[Payasspor FK]] # [[Düzcəspor FK]] # [[Milli idman növü]] # [[Çəhrayı göl]] # [[Kakapo]] # [[Konqo DR bayrağı]] # [[Qannon Universiteti]] # [[Fantastik dördlük (film, 2015)]] # [[USS Lawrence (1813)]] # [[Uorner teatrı]] # [[Sammit gölü]] # [[Voterton-Leyks Milli Parkı]] # [[İkar (mifologiya)]] # [[Qaspe yarımadası]] # [[FIFA 16]] # [[Eri (Pensilvaniya)]] # [[GRB 970508]] # [[Qalaktik il]] # [[Torn]] # [[Caner Ərkin]] # [[Gözqamaşdırıcı]] # [[DC Comics]] # [[Emma Frost]] # [[Koloss (personaj)]] # [[Emirates kuboku 2015]] # [[Xüsusi festbol]] # [[İlulissat]] # [[Femisto (peyk)]] # [[Elizabet Olsen]] # [[Dedpul (film, 2016)]] # [[Qambit (personaj)]] # [[Acanthaster planci]] # [[Şimal porsuğu (personaj)]] # [[Türkiyə Milli Liqası 1959]] # [[Qaziantepspor FK]] # [[Paravani gölü]] # [[Vani]] # [[Gürcüstan şəhərləri ilə qardaşlaşmış şəhərlərin siyahısı]] # [[Yeni Afon]] # [[Yeni Afon mağarası]] # [[Vətəndaş müharibəsi (komiks)]] # [[Abxaziya coğrafiyası]] # [[Lonseston]] # [[Qara dul (Natalya Romanova)]] # [[Halifaks]] # [[Fırtına (personaj)]] # [[Qarışqa-adam (film, 2015)]] # [[Raunq]] # [[Çorox çayı]] # [[Görünməz qadın]] # [[Eşşək arısı (personaj)]] # [[Matkot]] # [[Göy qulaq (personaj)]] # [[Şokçu (personaj)]] # [[Fənərbaxça PFK 2015-16 mövsümü]] # [[Duşeti]] # [[Tomas Pollok Anşuts]] # [[Amber şahmat turniri]] # [[Çixura FK]] # [[Qalisiya taxıl anbarı]] # [[Pedro Madruqa]] # [[Böyük İrmandinya üsyanı]] # [[Ankarafantsika Milli Parkı]] # [[Beyt Quvrin Milli Parkı]] # [[Tor (Marvel Comics)]] # [[Kuttinirpaak Milli Parkı]] # [[Auyuittuk Milli Parkı]] # [[San Sibra de Las qalası]] # [[Rakiura Milli Parkı]] # [[Doodle Jump]] # [[Halk (personaj)]] # [[Manu Milli Parkı]] # [[İspaniya metanol zəhərlənməsi]] # [[Follas novas]] # [[Uaskaran Milli Parkı]] # [[Emirates kuboku 2013]] # [[Zzzaks]] # [[Qalisiya sarışını]] # [[Rudar Plevlya FK]] # [[Sil kanyonu]] # [[Sittard]] # [[Kapitan Amerika]] # [[Anadolu Səlcuqspor FK]] # [[Qloriya portiki]] # [[Esmorqa]] # [[San Martin de Mondonedo bazilikası]] # [[Qetter Yaani]] # [[Ramon Pineyro]] # [[Amerika Kuboku 2015]] # [[Taskmaster]] # [[Amed İK]] # [[Roça Forte qalası]] # [[Vikinqlər Qalisiyada]] # [[Pindo dağı]] # [[Pedro Pardo de Sela]] # [[Müqəddəs Dominika kilsəsi]] # [[Kalbarri Milli Parkı]] # [[Hatt-River Knyazlığı]] # [[Irmandades da Fala]] # [[Karboeyro monastırı]] # [[Qalisiya Muxtariyyət Əsasnaməsi (1936)]] # [[Gələcəyə qayıdış 2 (film, 1989)]] # [[Undara Vulkanik Milli Parkı]] # [[243 İda]] # [[Enkelad (peyk)]] # [[Fənərbaxça 6-0 Qalatasaray]] # [[Secret Wars (komiks, 2015)]] # [[Henk Pim]] # [[Polyaris (personaj)]] # [[Triton (peyk)]] # [[2012 Yay Olimpiya Oyunlarında futbol]] # [[Bunyodkor stadionu]] # [[Akçabük (Türkeli)]] # [[Sergey Biryuzov]] # [[Nina Sublatti]] # [[Şahingöz (personaj)]] # [[Knin]] # [[Ay cəngavəri]] # [[Elektra (personaj)]] # [[Bandırmaspor FK]] # [[Lev Dovator]] # [[Baron Zemo (personaj)]] # [[Vijn (personaj)]] # [[Vasili Kazakov]] # [[Dəmir adam (personaj)]] # [[Daredevil (personaj)]] # [[Civə (personaj)]] # [[Buz adam (personaj)]] # [[Psaylok (personaj)]] # [[Qırmızı cadugər (personaj)]] # [[Suteska Milli Parkı]] # [[Kozara Milli Parkı]] # [[Alaycı quş (personaj)]] # [[Una Milli Parkı]] # [[Lior Refaelov]] # [[Laos bayrağı]] # [[Cubili (personaj)]] # [[Dubısari]] # [[İkinci dünya müharibəsi Zəfər medalı]] # [[Zevqma mozaika muzeyi]] # [[Toktar Əbubəkirov]] # [[Enola Gay]] # [[Boeing B-29 Superfortress]] # [[Caldapara Milli Parkı]] # [[Ş-213]] # [[MV Çankaya]] # [[Hideki Todzyo]] # [[Amtkel gölü]] # [[Qreqori Mertens]] # [[Ritsa gölü]] # [[Zebra Dağı Milli Parkı]] # [[Dilican Milli Parkı]] # [[Noyzidler gölü]] # [[Tirana Universiteti]] # [[Belovejskaya Puşça Milli Parkı]] # [[Kaşık adası]] # [[Severni Velebit Milli Parkı]] # [[Azərbaycanda telekommunikasiya]] # [[Kumu muzeyi]] # [[Kirirom Milli Parkı]] # [[Podıyi Milli Parkı]] # [[Basketbol üzrə Avropa çempionatı 1987]] # [[Ruslan Ponomariov]] # [[Triqlav Milli Parkı]] # [[Spiş qalası]] # [[Cüro Kurepa]] # [[Qazprom]] # [[Polşa milli parkları]] # [[Retezat Milli Parkı]] # [[Slovinski Milli Parkı]] # [[Tiraspol FK]] # [[Pelister Milli Parkı]] # [[Baradla mağarası]] # [[Aukştaytiya Milli Parkı]] # [[Qauya Milli Parkı]] # [[Yevdokiya Kadi]] # [[Krka Milli Parkı]] # [[Borjomi-Xaraqauli Milli Parkı]] # [[Lahemaa Milli Parkı]] # [[Erməni muflonu]] # [[Qisasçılar: Altron dövrü (film, 2015)]] # [[Kotor körfəzi]] # [[Edin Ceko]] # [[Moziya]] # [[Borisov Arena]] # [[Ernst Happel stadionu]] # [[Naim Fraşeri]] # [[Qazaxıstan vilayətləri]] # [[Türk dilindəki ən uzun söz]] # [[Amsterdam Arena]] # [[Ansiklopediya]] # [[Börqefel Milli Parkı]] # [[Pomosa məbədi]] # [[Madriddə 2 may 1808]] # [[Bandipur Milli Parkı]] # [[Xose Madraso]] # [[Fer adası]] # [[Madriddə 3 may 1808]] # [[Uluabat gölü]] # [[Nir Biton]] # [[Dismorfofobiya]] # [[Friksel gölü]] # [[Vostok gölü]] # [[Abxaziya apsarı]] # [[Transport Tycoon]] # [[Ceyms Forrest]] # [[Orkney adaları]] # [[Haim Revivo]] # [[İvrit əlifbası]] # [[Stemford Bric]] # [[Onderdalen Milli Parkı]] # [[Hiperion (Saturnun peyki)]] # [[Monument (London)]] # [[Ceyms Dyuar]] # [[Kuh-i-Nur]] # [[Alqonkin xalqları]] # [[Con Ambroz Fleminq]] # [[Benua Furneron]] # [[Rodop dağları]] # [[Pinqvin (jurnal)]] # [[Google Doodle]] # [[Sent-Lüsiya bayrağı]] # [[Zeytun dağı]] # [[Georq Avqust Qoldfus]] # [[İlya Meçnikov]] # [[Naftali Herts İmber]] # [[Şimali Kipr Türk Respublikası ilçələrinin siyahısı]] # [[Siril Norman Hinşelvud]] # [[İstanbul Aşkenazi sinaqoqu]] # [[Dulok Krallığı]] # [[Qrünvald gölü]] # [[Florida puması]] # [[Britaniya Hind okeanı əraziləri]] # [[Ölüm Dərəsi Milli Parkı]] # [[Asiya ölkələrinin siyahısı]] # [[Laz əlifbası]] # [[Viktoriya memorialı (London)]] # [[Dananq]] # [[Holland parkı (London)]] # [[Kallisto (Yupiterin peyki)]] # [[Pioner 10]] # [[London müqaviləsi (1604)]] # [[Korintian FK]] # [[Oroboros]] # [[London körpüsü]] # [[Zənzibar]] # [[Ağcaqayın yarpağı]] # [[Novarupta dağı]] # [[London zooparkı]] # [[Uitni dağı]] # [[Kanyonlends Milli Parkı]] # [[Con Bardin]] # [[Zayon Milli Parkı]] # [[Skvoş]] # [[Quşcənnəti Milli Parkı]] # [[Mixail VIII Paleoloq]] # [[Deezer]] # [[Ağrı Dağı Milli Parkı]] # [[Haleakala Milli Parkı]] # [[Çannel Adaları Milli Parkı]] # [[Güllük Dağı Milli Parkı]] # [[Krater gölü]] # [[Pepin gölü]] # [[Rangel-Sent-Elayas Milli Parkı və Qoruğu]] # [[Kaliforniya Çannel adaları]] # [[Amerikan Samoası Milli Parkı]] # [[ABŞ milli parklarının siyahısı]] # [[Uşuaya]] # [[Aclıq oyunları]] # [[Ləkəli salamandra]] # [[Cəzalandırıcı (personaj)]] # [[MAR şəhərləri]] # [[Paolo Sorrentino]] # [[Struma faciəsi]] # [[Devis Quggenhaym]] # [[Corco Morandi]] # [[Quqolpleks]] # [[Aston Villa FK]] # [[Edmonton]] # [[Kadis]] # [[Puent-Nuar]] # [[Havr]] # [[Konstantin (şəhər)]] # [[Əliqulu Cabbardar]] # [[Yeddi Zirvə]] # [[Dipkarpaz]] # [[Kanpur]] # [[Emirates kuboku 2011]] # [[Emirates kuboku 2010]] # [[Emirates kuboku 2009]] # [[Baçço Bandinelli]] # [[Şahmat Olimpiadası]] # [[Emirates kuboku 2008]] # [[Ben Nikolson]] # [[Emirates kuboku 2007]] # [[Emirates kuboku]] # [[Şimonoseki]] # [[Vanern gölü]] # [[İstanbul Müasir İncəsənət Muzeyi]] # [[Hobart]] # [[Uffitsi qalereyası]] # [[Görəmə Milli Parkı]] # [[Kandidu Pontinari]] # [[Dieqo Rivera]] # [[Bernardo Daddi]] # [[Con Sinqer Sarcent]] # [[Leon Bonna]] # [[Alber Qlez]] # [[Aşdod]] # [[Hendrik Averkamp]] # [[Kaskina döyüşü (rəsm əsəri)]] # [[Müqəddəs Antoninin əzabları]] # [[Anton fon Verner]] # [[Anton Möller (rəssam)]] # [[Çarlz Demut]] # [[Yuxusuzlar]] # [[Rişon LeZion]] # [[Alen de Botton]] # [[Banu Avar]] # [[Enid Blayton]] # [[Gilbert Kit Çesterton]] # [[Ejen İonesko]] # [[Samsunspor FK]] # [[Dritero Aqolli]] # [[Komo gölü]] # [[Arundati Roy]] # [[Görəsən necə? (roman)]] # [[Kom FK]] # [[Erix Kestner]] # [[Uçan sinif (roman)]] # [[Kürklü Venera (roman)]] # [[Qamaşma (roman)]] # [[Yohanna Spiri]] # [[Effi Bryest (roman)]] # [[Eden (roman)]] # [[Taras Bulba (roman)]] # [[Bramsı sevirsiz? (roman)]] # [[Meyv Binçi]] # [[Beatris Potter]] # [[Nəfəs nəfəsə (roman)]] # [[Karlos Ruis Safon]] # [[Tuve Yanson]] # [[Helen Fildinq]] # [[Edmon Rostan]] # [[Deşil Hemmet]] # [[Elvin Uayt]] # [[Sirakuz (ABŞ)]] # [[Rod Serlinq]] # [[Alan Mur]] # [[PEN]] # [[Abraham Merrit]] # [[Peyami Safa]] # [[Sidneyə 714 nömrəli reys]] # [[Şənbə (roman)]] # [[Enn Rays]] # [[İncə Məmməd (roman)]] # [[Metro 2034 (roman)]] # [[Amiri Baraka]] # [[Çarli və şokolad fabriki (roman)]] # [[Li Çayld]] # [[Milçəklər kralı (roman)]] # [[Yakob Qrimm]] # [[Müəllimimizə sevgilərimizlə (roman)]] # [[Suzanna Tamaro]] # [[Alessandro Boriçço]] # [[Con Börcer]] # [[Metro 2033 (roman)]] # [[Sultanı öldürmək (roman)]] # [[Ahmet Ümit]] # [[Şahmat (roman)]] # [[Anbardaki kömür]] # [[Frank Miller]] # [[Sirli ulduz]] # [[Tintin SSRİ-də]] # [[Tintin Konqoda]] # [[E.ə. 930]] # [[Borduriya]] # [[Andromeda ştamı]] # [[Suzanna Klark]] # [[Lourens Stern]] # [[Tintin macəraları]] # [[Osamu Dazay]] # [[İsrail tarixi]] # [[Belveder sarayı]] # [[Ağ it (film, 1982)]] # [[Samuel Fuller]] # [[Harpa (konsert zalı)]] # [[Oslo Opera Evi]] # [[Köpenik sarayı]] # [[Doppel kilsəsi]] # [[Sent-Corcs kafedralı]] # [[Toledo kafedralı]] # [[Berlin kafedralı]] # [[Aaxen kafedralı]] # [[Bazilika]] # [[Bonn kafedralı]] # [[Gülüstan sarayı (Tehran)]] # [[Florensiya kafedralı]] # [[Renzo Piano]] # [[Ksiaz qəsri]] # [[Massandra qəsri]] # [[Pentomino]] # [[Caber qalası]] # [[Müasir Memarlıq üçün Avropa Birliyi mükafatı]] # [[Berlin Olimpiya Stadionu]] # [[Prizren qalası]] # [[Buxarest Parlament Sarayı]] # [[Darul Aman sarayı]] # [[Livadiya sarayı]] # [[Şönbrun sarayı]] # [[Eqeskov qəsri]] # [[Addinqton sarayı]] # [[Bendzin qəsri]] # [[Liza Maytner]] # [[Kevin Filips]] # [[Abbey teatrı]] # [[Berndəki körpülərin siyahısı]] # [[Nideqq körpüsü]] # [[İsveçrə Federal sarayı]] # [[Klisson qalası]] # [[Odeon]] # [[Qlüksburq qəsri]] # [[Holon]] # [[Arapgir kafedralı]] # [[Bran qalası]] # [[Bayburt qalası]] # [[Lixtenşteyn qəsri]] # [[AİK FK]] # [[Tudela]] # [[Rafael Moneo]] # [[Ninqbo muzeyi]] # [[Berlin zooparkı]] # [[XXI əsr Müasir İncəsənət Muzeyi]] # [[Kursaal sarayı]] # [[Hans Hollyayn]] # [[Abteyberq muzeyi]] # [[Qlenn Mörkatt]] # [[Mamont Mağarası Milli Parkı]] # [[Ştutqart FK]] # [[Adana Arxeologiya Muzeyi]] # [[Əcyad qalası]] # [[Sverre Fen]] # [[İstanbul yaqutu (göydələn)]] # [[Versal sarayı]] # [[Beynek Nadir Kitablar və Əlyazmalar Kitabxanası]] # [[Architectural Record (jurnal)]] # [[Şərf]] # [[Bilyard şarı]] # [[Norman Foster]] # [[Kasa Mila]] # [[Famihiko Maki]] # [[Ceyms Sterlinq]] # [[Qordon Banşaft]] # [[Aldo Rossi]] # [[Sütun]] # [[Portik]] # [[Riçard Meyer]] # [[Luis Barraqan]] # [[Are Şaron]] # [[Paul Bonatz]] # [[Uilyam Adam (memar)]] # [[Nasist memarlığı]] # [[Qudriç qəsri]] # [[Mükəmməl Dünya]] # [[Dolbadarn qəsri]] # [[Edvard Qraham Paley]] # [[Ma Yansun]] # [[Friz]] # [[Kokos Adası Milli Parkı]] # [[Kahuzi-Bieqa Milli Parkı]] # [[Los-Katios Milli Parkı]] # [[Karlsbad Mağaraları Milli Parkı]] # [[Everqleyds Milli Parkı]] # [[Lord-Hau adası]] # [[Ninqalu sahili]] # [[Sindao]] # [[Lunenburq]] # [[Teyde Milli Parkı]] # [[Tay Milli Parkı]] # [[Salonqa Milli Parkı]] # [[Donana Milli Parkı]] # [[Puerto-Prinsesa Yeraltı Çayı Milli Parkı]] # [[Ucanq Kulon Milli Parkı]] # [[Maykl Kollins]] # [[Qaramba Milli Parkı]] # [[Durmitor Milli Parkı]] # [[Kaziranqa Milli Parkı]] # [[Plitviçka Gölləri Milli Parkı]] # [[Komoye Milli Parkı]] # [[Virunqa Milli Parkı]] # [[Sanqay Milli Parkı]] # [[Lorents Milli Parkı]] # [[Saninşan Dağı Milli Parkı]] # [[Pirin Milli Parkı]] # [[Los-Anceles Leykers]] # [[Yosemit Milli Parkı]] # [[Purnululu Milli Parkı]] # [[Serra da Kapivara Milli Parkı]] # [[Noel Kempf Merkado Milli Parkı]] # [[Uluru-Kata Tyuta Milli Parkı]] # [[Kakadu Milli Parkı]] # [[Miquaşa Milli Parkı]] # [[Qros Morn Milli Parkı]] # [[Vud Buffalo Milli Parkı]] # [[Nahanni Milli Parkı]] # [[Tinqvedlir]] # [[Levuka]] # [[Simien Milli Parkı]] # [[Nimba dağı]] # [[Manova Qounda Sent-Floris Milli Parkı]] # [[Nelspreyt]] # [[Ace of Base]] # [[Şimal Burun əyaləti]] # [[Hot-doq]] # [[Nineva]] # [[Ellora mağaraları]] # [[Derri]] # [[Laodikeya]] # [[KLM]] # [[TAROM]] # [[Spanair]] # [[Estonian Air]] # [[Skandinaviya Hava Yolları]] # [[Kopenhagen Hava Limanı]] # [[Mersenn ədədi]] # [[Anazarb]] # [[Farenheyt 451]] # [[Sinopspor]] # [[Çəhrayı göllər]] # [[Neja Bidouane]] # [[Aksum Krallığı]] # [[Sinofobiya]] # [[Spinozavr]] # [[Tip və Top]] # [[Karkarodontozavr]] # [[Urnes kilsəsi]] # [[Futbol tarixi]] # [[Nəhənglər keçidi]] # [[Kernave]] # [[Ağ həkim xalatı]] # [[Veqa arxipelaqı]] # [[Malavi Gölü Milli Parkı]] # [[Futbol klubu]] # [[Mayduquri]] # [[Dropa diskləri]] # [[Ourang Medan]] </div> </div><div style="float:right; width:48%;"> == Yaratdığım bəzi şablonlar == </center><div style="height: 250px; width: 400px; overflow: auto; padding: 16px;text-align: left; border:solid 1px;"> # {{tl|Attraksion}} # {{tl|Video oyun oyunçusu}} # {{tl|İdman klubu}} # {{tl|Dini qrup}} # {{tl|Ox Kainatının krossover epizodu}} # {{tl|Komiks təşkilatı}} # {{tl|Basketbol liqası}} # {{tl|Milli voleybol komandası}} # {{tl|Cinayətkar}} # {{tl|Şintoizm məbədi}} # {{tl|Futbol hakimi}} # {{tl|Velosipedçi}} # {{tl|Sikkə}} # {{tl|Əsginas}} # {{tl|Basketbol klubu}} # {{tl|İdman yarışı}} # {{tl|Tanınmış heyvan}} # {{tl|Üzüm sortu}} # {{tl|Tikili}} # {{tl|Florbol klubu}} # {{tl|Süxur}} # {{tl|Xalq nağılı}} # {{tl|Üzgüçü}} # {{tl|Regionun mədəniyyəti}} # {{tl|Simpsonlar seriyası}} # {{tl|Seylor Mun düşmən qrupu}} # {{tl|YM-Yaponiya}} # {{tl|Disney personajı}} # {{tl|Pokemon məlumat qutusu}} # {{tl|Qamma partlayışı}} # {{tl|Komiksçi}} # {{tl|Səfirlik}} # {{tl|Komiks hekayəsi}} # {{tl|Qiymətli daş}} # {{tl|İdman növü}} # {{tl|Komiks personajı}} # {{tl|Animanqa personajı}} </div> </div><br clear="all" /> <div style="float:left; width:48%;"> == Seçilmiş məzmun == <div style="height: 250px; width: 400px; overflow: auto; padding: 16px;text-align: left; border:solid 1px;"> # [[ABŞ milli parklarının siyahısı]] [[Fayl:Feat lists.png|16px|link=Vikipediya:Seçilmiş siyahılar|Seçilmiş siyahı]] # [[Aston Villa FK]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|20px|link=Vikipediya:Seçilmiş məqalələr|Seçilmiş məqalə]] # [[Madriddə 3 may 1808]] {{YM-məqalə}} # [[Asiya ölkələrinin siyahısı]] [[Fayl:Feat lists.png|16px|link=Vikipediya:Seçilmiş siyahılar|Seçilmiş siyahı]] # [[Polşa milli parkları]] [[Fayl:Feat lists.png|16px|link=Vikipediya:Seçilmiş siyahılar|Seçilmiş siyahı]] # [[GRB 970508]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|20px|link=Vikipediya:Seçilmiş məqalələr|Seçilmiş məqalə]] # [[Eri (Pensilvaniya)]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|20px|link=Vikipediya:Seçilmiş məqalələr|Seçilmiş məqalə]] # [[Kuk adaları mədəniyyəti]] {{YM-məqalə}} # [[Seylor Mun]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|20px|link=Vikipediya:Seçilmiş məqalələr|Seçilmiş məqalə]] # [[Pikaçu]] {{YM-məqalə}} # [[Seylor Yupiter]] {{YM-məqalə}} # [[Dəmir adam (film, 2008)]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|20px|link=Vikipediya:Seçilmiş məqalələr|Seçilmiş məqalə]] # [[Malurus elegans]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|20px|link=Vikipediya:Seçilmiş məqalələr|Seçilmiş məqalə]] # [[Fullmetal Alchemist fəsillərinin siyahısı|FMA fəsillərinin siyahısı]] [[Fayl:Feat lists.png|16px|link=Vikipediya:Seçilmiş siyahılar|Seçilmiş siyahı]] # [[Yaponiya]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|20px|link=Vikipediya:Seçilmiş məqalələr|Seçilmiş məqalə]] # [[Code Geass: Lelouch of the Rebellion seriyalarının siyahısı]] [[Fayl:Feat lists.png|16px|link=Vikipediya:Seçilmiş siyahılar|Seçilmiş siyahı]] # [[Mello (Death Note)]] {{YM-məqalə}} # [[Qara cəngavər (film, 2008)]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|20px|link=Vikipediya:Seçilmiş məqalələr|Seçilmiş məqalə]] # [[Steins;Gate]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|20px|link=Vikipediya:Seçilmiş məqalələr|Seçilmiş məqalə]] # [[Belçikada holokost]] {{YM-məqalə}} # [[No Game No Life]] {{YM-məqalə}} # [[Angel Beats!]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|20px|link=Vikipediya:Seçilmiş məqalələr|Seçilmiş məqalə]] # [[Charlotte (anime)]] {{YM-məqalə}} # [[Fate/Zero seriyalarının siyahısı]] [[Fayl:Feat lists.png|16px|link=Vikipediya:Seçilmiş siyahılar|Seçilmiş siyahı]] # [[LiSA]] {{YM-məqalə}} # [[Re:Zero -Starting Life in Another World-]] {{YM-məqalə}} # [[Söz bağçası]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|20px|link=Vikipediya:Seçilmiş məqalələr|Seçilmiş məqalə]] # [[Riketts Dərəsi Ştat Parkının şəlalələri]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|20px|link=Vikipediya:Seçilmiş məqalələr|Seçilmiş məqalə]] # [[Frans Kafka]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|20px|link=Vikipediya:Seçilmiş məqalələr|Seçilmiş məqalə]] # [[Psycho-Pass]] {{YM-məqalə}} # [[Hörümçək-adam]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|20px|link=Vikipediya:Seçilmiş məqalələr|Seçilmiş məqalə]] # [[Sword Art Online]] {{YM-məqalə}} # [[Murasaki Şikibu]] {{YM-məqalə}} </div> </div><div style="float:right; width:48%;"> == [[Vikipediya:Vikipe-tan|Vikipe-tan]] == [[Fayl:{{#switch:{{#expr:{{NUMBEROFEDITS:R}} mod (8 + 1)}} |0=Simple Wikipe tan by Kasuga39.png |1=Angry Wikipe-tan.png |2=Wikipe-tan good article.png |3=Wikipe-tan in navy uniform2 transparent.png |4=AngryWikipe-tan.png |5=Wikipe-tan coaching - square crop.png |6=Neko Wikipe-tan.png |7=Wikipe-tan crying.svg |8=Wikipe-tan angel.png }}|280px|]]<br /><br /><big>{{#switch:{{#expr:{{NUMBEROFEDITS:R}} mod (8 + 1)}} |0=Ha-ha-ha! Bəli, hamısını mən yazmışam! |1=Nə boş-boş baxırsan? Redaktə et! |2=Keyfiyyət həmişə güldürür! |3=Buyurun, [[Vikipediya:İdarəçilər|kapitan]] sizi eşidir! |4=Necə yəni aktivlik aşağı düşüb?! |5=Bir az da məşq etsən, aslan kimi vikipediyaçı olarsan. |6=Bax, [[mən bir pişiyəm]]! Nyan nyan! |7=Mənə də bir az ulduz verin, nolar... |8=Qaydalara riayət edən istənilən istifadəçi<br>gözümdə bir mələkdir! }}</big> </div> </div><br clear="all" /><noinclude>[[Kateqoriya:Şablonlar:İstifadəçi şablonları]]</noinclude> __NOTOC__ 07nrzb834p3xqg6i0x16rdhv3bor5vw 2 396075 6547691 6544767 2022-07-25T00:46:30Z Azerifactory 86705 /* 2023 */ wikitext text/x-wiki {{Azerifactory Qutu}} == Message board == '''This user is retired.''' === 2022 === * Beastars * Primal * Капитан Волконогов бежал * Герда * Napoleon * Ампир V * Killers of the Flower Moon === 2023 === * Megalopolis * Oppenheimer * TRIGUN STAMPEDE! New balance Running Shoes M460 UK: 11 / EU: 45.5 == Travel diary == [[Fayl:Val akv 2.jpg|thumb|[[:en:Istanbul|Istanbul]]]] [[Fayl:Göreme-10.jpg|thumb|[[:en:Göreme|Göreme]]]] [[Fayl:Mount Erciyes (Argaeus), Turkey (31870998063).jpg|thumb|[[Kayseri]]]] [[Fayl:2016 Manchester (29573729432).jpg|thumb|[[:en:Manchester|Manchester]]]] {{columns-list|| * {{bayraq|Böyük Britaniya}} [[:en:United Kindom|United Kindom]] ({{bayraq|Şotlandiya}} [[:en:Scotland|Scotland]]) **[[:en:Glasgow|Glasgow]] • [[:en:Edinburgh|Edinburgh]] • [[:en:Musselburgh|Musselburgh]] • [[:en:Kirkintilloch|Kirkintiloch]] • [[:en:Clyedbank|Clydebank]] • [[:en:Milngavie|Milngavie]] • [[:en:Erskine|Erskine]] • [[:en:Bearsden|Bearsden]] • [[:en:Motherwell|Motherwell]] • [[:en:Paisley|Paisley]] • [[:en:Strathaven|Strathaven]] • [[:en:Rutherglen|Rutherglen]] • [[:en:Perth|Perth]] • [[:en:Bishopbriggs|Bishopbriggs]] • [[:en:Ayr|Ayr]] • [[:en:Falkirk|Falkirk]] • [[:en:Millport, Cumbrae|Millport]] • [[:en:Stirling|Stirling]] • [[:en:Aberdeen|Aberdeen]] • [[:en:Dunfermline|Dunfermline]] • [[:en:East Kilbride|East Kilbride]] • [[:en:Portree|Portree]] • [[:en:Livingston|Livingston]] • [[:en:North Queensferry|North Queensferry]] • [[:en:South Queensferry|South Queensferry]] • [[:en:Fort William|Fort William]] • [[:en:Hamilton|Hamilton]] • [[:en:Coatbridge|Coatbridge]] • [[:en:Largs|Largs]] • [[:en:Linlithgow|Linlithgow]] *** [[:en:Glencoe, Highland|Glencoe]] • [[:en:Monkton, Ayrshire|Monkton]] • [[:en:Strathpeffer|Strathpeffer]] • [[:en:Blackness, Falkirk|Blackness]] * {{bayraq|Böyük Britaniya}} [[:en:United Kindom|United Kindom]] ({{bayraq|İngiltərə}} [[:en:England|England]]) **[[London]] • [[:en:Birmingham|Birmingham]] • [[:en:Croydon|Croydon]] • [[:en:Blackpool|Blackpool]] • [[Dover]] • [[:en:Newcastle upon Tyne|Newcastle upon Tyne]] • [[:en:Liverpool|Liverpool]] • [[:en:Crawley|Crawley]] • [[:en:St Albans|St Albans]] • [[Bristol]] • [[:en:Clevedon|Clevedon]] • [[:en:Manchester|Manchester]] * {{bayraq|Böyük Britaniya}} [[:en:United Kindom|United Kindom]] ({{bayraq|Uels}} [[:en:Wales|Wales]]) **[[:en:Swansea|Swansea]] * {{bayraq|Azərbaycan}} [[:en:Azerbaijan|Azerbaijan]] **[[:en:Baku|Baku]] • [[Salyan]] • [[:en:Lanakran|Lankaran]] • [[Quba]] • [[:en:Gabala|Gabala]] *** [[Aşağı Xuc]] * {{bayraq|Türkiyə}} [[:en:Turkey|Turkey]] **[[:en:Istanbul|Istanbul]] • [[Antalya]] • [[Ankara]] • [[Kayseri]] • [[:en:Göreme|Göreme]] * {{bayraq|İspaniya}} [[:en:Spain|Spain]] **[[:en:Barcelona|Barcelona]] • [[:en:Tarragona|Tarragona]] • [[Salou]] • [[La Pineda]] * {{bayraq|Çexiya}} [[:en:Czech Republic|Czech Republic]] **[[:en:Prague|Prague]] • [[:en:Český Krumlov|Český Krumlov]] * {{bayraq|Yunanıstan}} [[:en:Greece|Greece]] **[[:en:Athens|Athens]] • [[:en:Thessaloniki|Thessaloniki]] * {{bayraq|İran}} [[:en:Iran|Iran]] **[[Tehran]] • [[:en:Karaj|Karaj]] * {{bayraq|Fransa}} [[Fransa|France]] **[[:en:Calais|Calais]] • [[Paris]] * {{bayraq|Latviya}} [[:en:Latvia|Latvia]] **[[:en:Riga|Riga]] • [[:en:Jurmala|Jurmala]] * {{bayraq|İrlandiya}} [[İrlandiya|Ireland]] **[[Dublin]] * {{bayraq|Avstriya}} [[:en:Austria|Austria]] **[[:en:Vienna|Vienna]] * {{bayraq|Macarıstan}} [[:en:Hungary|Hungary]] **[[:en:Budapest|Budapest]] * {{bayraq|Rusiya}} [[:en:Russia|Russia]] **[[:en:Moscow|Moscow]] * {{bayraq|Belçika}} [[:en:Belgium|Belgium]] **[[:en:Brussels|Brussels]] * {{bayraq|Ukrayna}} [[:en:Ukraine|Ukraine]] **[[:en:Kyiv|Kyiv]] * {{bayraq|Almaniya}} [[:en:Germany|Germany]] **[[:en:Dresden|Dresden]] * {{bayraq|Estoniya}} [[:en:Estonia|Estonia]] **[[:en:Tallinn|Tallinn]] }} === Unlocked: Mountains === * [[:en:Buachaille Etive Mòr|Buachaille Etive Mòr]] (1,021 m) * [[:en:Quiraing|Quiraing]] (Columba 1400) (543 m) === Unlocked: Special places === * [[Böyükada]] * [[:en:Great Cumbrae|Great Cumbrae]] * [[:en:Loch Lomond and The Trossachs National Park|Loch Lomond and The Trossachs National Park]] == Töhfələrim == === Seçilmiş məqalələr === {{columns-list|3| # [[Azərbaycanın İstiqlal Bəyannaməsi]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|15px]] # [[Birinci Qarabağ müharibəsi]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|15px]] # [[Muğam]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|15px]] # [[Shojo Beat]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|15px]] # [[Xocalı soyqırımı]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|15px]] # [[We Can Do It!]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|15px]] }} === Yaxşı məqalələr === {{columns-list|3| # [[Allahverdi Bağırov]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Azərbaycan bayrağı]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Azərbaycanda neft sənayesi]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Bəhruz Kəngərli]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Çaykənd əməliyyatı]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Çingiz Mustafayev (jurnalist)|Çingiz Mustafayev]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Cowboy Bebop (anime filmi)]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Çörək muzeyi (Ağdam)]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Çövkən]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Əliağa Şıxlinski]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Kəlağayı]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Qara Yanvar]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Qlazqo]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Mikayıl Müşfiq]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Mirzə Sadıq]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Moqadişo]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Pikaçu]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Spayk Şpigel]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Şuşa]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Vəfa Quluzadə]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Ziya Bünyadov]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] }} === Seçilmiş siyahılar === {{columns-list|3| # [[Azərbaycan hökumət başçılarının siyahısı]] [[Fayl:Feat lists.png|15px]] # [[Azərbaycan dövlət başçılarının siyahısı]] [[Fayl:Feat lists.png|15px]] # [[Azərbaycan rəssamlarının siyahısı]] [[Fayl:Feat lists.png|15px]] }} 7bbmgmq97byjjc73thgccxnen57ago4 6547692 6547691 2022-07-25T00:46:42Z Azerifactory 86705 /* Message board */ wikitext text/x-wiki {{Azerifactory Qutu}} == Message board == '''This user is retired.''' === 2022 === * Beastars * Капитан Волконогов бежал * Герда * Napoleon * Ампир V * Killers of the Flower Moon === 2023 === * Megalopolis * Oppenheimer * TRIGUN STAMPEDE! New balance Running Shoes M460 UK: 11 / EU: 45.5 == Travel diary == [[Fayl:Val akv 2.jpg|thumb|[[:en:Istanbul|Istanbul]]]] [[Fayl:Göreme-10.jpg|thumb|[[:en:Göreme|Göreme]]]] [[Fayl:Mount Erciyes (Argaeus), Turkey (31870998063).jpg|thumb|[[Kayseri]]]] [[Fayl:2016 Manchester (29573729432).jpg|thumb|[[:en:Manchester|Manchester]]]] {{columns-list|| * {{bayraq|Böyük Britaniya}} [[:en:United Kindom|United Kindom]] ({{bayraq|Şotlandiya}} [[:en:Scotland|Scotland]]) **[[:en:Glasgow|Glasgow]] • [[:en:Edinburgh|Edinburgh]] • [[:en:Musselburgh|Musselburgh]] • [[:en:Kirkintilloch|Kirkintiloch]] • [[:en:Clyedbank|Clydebank]] • [[:en:Milngavie|Milngavie]] • [[:en:Erskine|Erskine]] • [[:en:Bearsden|Bearsden]] • [[:en:Motherwell|Motherwell]] • [[:en:Paisley|Paisley]] • [[:en:Strathaven|Strathaven]] • [[:en:Rutherglen|Rutherglen]] • [[:en:Perth|Perth]] • [[:en:Bishopbriggs|Bishopbriggs]] • [[:en:Ayr|Ayr]] • [[:en:Falkirk|Falkirk]] • [[:en:Millport, Cumbrae|Millport]] • [[:en:Stirling|Stirling]] • [[:en:Aberdeen|Aberdeen]] • [[:en:Dunfermline|Dunfermline]] • [[:en:East Kilbride|East Kilbride]] • [[:en:Portree|Portree]] • [[:en:Livingston|Livingston]] • [[:en:North Queensferry|North Queensferry]] • [[:en:South Queensferry|South Queensferry]] • [[:en:Fort William|Fort William]] • [[:en:Hamilton|Hamilton]] • [[:en:Coatbridge|Coatbridge]] • [[:en:Largs|Largs]] • [[:en:Linlithgow|Linlithgow]] *** [[:en:Glencoe, Highland|Glencoe]] • [[:en:Monkton, Ayrshire|Monkton]] • [[:en:Strathpeffer|Strathpeffer]] • [[:en:Blackness, Falkirk|Blackness]] * {{bayraq|Böyük Britaniya}} [[:en:United Kindom|United Kindom]] ({{bayraq|İngiltərə}} [[:en:England|England]]) **[[London]] • [[:en:Birmingham|Birmingham]] • [[:en:Croydon|Croydon]] • [[:en:Blackpool|Blackpool]] • [[Dover]] • [[:en:Newcastle upon Tyne|Newcastle upon Tyne]] • [[:en:Liverpool|Liverpool]] • [[:en:Crawley|Crawley]] • [[:en:St Albans|St Albans]] • [[Bristol]] • [[:en:Clevedon|Clevedon]] • [[:en:Manchester|Manchester]] * {{bayraq|Böyük Britaniya}} [[:en:United Kindom|United Kindom]] ({{bayraq|Uels}} [[:en:Wales|Wales]]) **[[:en:Swansea|Swansea]] * {{bayraq|Azərbaycan}} [[:en:Azerbaijan|Azerbaijan]] **[[:en:Baku|Baku]] • [[Salyan]] • [[:en:Lanakran|Lankaran]] • [[Quba]] • [[:en:Gabala|Gabala]] *** [[Aşağı Xuc]] * {{bayraq|Türkiyə}} [[:en:Turkey|Turkey]] **[[:en:Istanbul|Istanbul]] • [[Antalya]] • [[Ankara]] • [[Kayseri]] • [[:en:Göreme|Göreme]] * {{bayraq|İspaniya}} [[:en:Spain|Spain]] **[[:en:Barcelona|Barcelona]] • [[:en:Tarragona|Tarragona]] • [[Salou]] • [[La Pineda]] * {{bayraq|Çexiya}} [[:en:Czech Republic|Czech Republic]] **[[:en:Prague|Prague]] • [[:en:Český Krumlov|Český Krumlov]] * {{bayraq|Yunanıstan}} [[:en:Greece|Greece]] **[[:en:Athens|Athens]] • [[:en:Thessaloniki|Thessaloniki]] * {{bayraq|İran}} [[:en:Iran|Iran]] **[[Tehran]] • [[:en:Karaj|Karaj]] * {{bayraq|Fransa}} [[Fransa|France]] **[[:en:Calais|Calais]] • [[Paris]] * {{bayraq|Latviya}} [[:en:Latvia|Latvia]] **[[:en:Riga|Riga]] • [[:en:Jurmala|Jurmala]] * {{bayraq|İrlandiya}} [[İrlandiya|Ireland]] **[[Dublin]] * {{bayraq|Avstriya}} [[:en:Austria|Austria]] **[[:en:Vienna|Vienna]] * {{bayraq|Macarıstan}} [[:en:Hungary|Hungary]] **[[:en:Budapest|Budapest]] * {{bayraq|Rusiya}} [[:en:Russia|Russia]] **[[:en:Moscow|Moscow]] * {{bayraq|Belçika}} [[:en:Belgium|Belgium]] **[[:en:Brussels|Brussels]] * {{bayraq|Ukrayna}} [[:en:Ukraine|Ukraine]] **[[:en:Kyiv|Kyiv]] * {{bayraq|Almaniya}} [[:en:Germany|Germany]] **[[:en:Dresden|Dresden]] * {{bayraq|Estoniya}} [[:en:Estonia|Estonia]] **[[:en:Tallinn|Tallinn]] }} === Unlocked: Mountains === * [[:en:Buachaille Etive Mòr|Buachaille Etive Mòr]] (1,021 m) * [[:en:Quiraing|Quiraing]] (Columba 1400) (543 m) === Unlocked: Special places === * [[Böyükada]] * [[:en:Great Cumbrae|Great Cumbrae]] * [[:en:Loch Lomond and The Trossachs National Park|Loch Lomond and The Trossachs National Park]] == Töhfələrim == === Seçilmiş məqalələr === {{columns-list|3| # [[Azərbaycanın İstiqlal Bəyannaməsi]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|15px]] # [[Birinci Qarabağ müharibəsi]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|15px]] # [[Muğam]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|15px]] # [[Shojo Beat]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|15px]] # [[Xocalı soyqırımı]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|15px]] # [[We Can Do It!]] [[Fayl:Cscr-featured.svg|15px]] }} === Yaxşı məqalələr === {{columns-list|3| # [[Allahverdi Bağırov]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Azərbaycan bayrağı]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Azərbaycanda neft sənayesi]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Bəhruz Kəngərli]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Çaykənd əməliyyatı]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Çingiz Mustafayev (jurnalist)|Çingiz Mustafayev]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Cowboy Bebop (anime filmi)]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Çörək muzeyi (Ağdam)]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Çövkən]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Əliağa Şıxlinski]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Kəlağayı]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Qara Yanvar]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Qlazqo]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Mikayıl Müşfiq]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Mirzə Sadıq]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Moqadişo]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Pikaçu]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Spayk Şpigel]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Şuşa]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Vəfa Quluzadə]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] # [[Ziya Bünyadov]] [[Fayl:Artículo bueno.svg|15px]] }} === Seçilmiş siyahılar === {{columns-list|3| # [[Azərbaycan hökumət başçılarının siyahısı]] [[Fayl:Feat lists.png|15px]] # [[Azərbaycan dövlət başçılarının siyahısı]] [[Fayl:Feat lists.png|15px]] # [[Azərbaycan rəssamlarının siyahısı]] [[Fayl:Feat lists.png|15px]] }} oe4l5oqotwkkg2ryltyffhfsiw76sik 3 396458 6547582 6275054 2022-07-24T20:51:40Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 wikitext text/x-wiki {|class="standard" border="1" frame="box" align="right" |- |{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} |- |{{Arxiv qutusu|Arxiv 2021|Arxiv 2022}} |} ==Salam Elşad müəllim== Salam Elşad müəllim, necəsiniz? Mən sizə bir sual verəcəm; siz bir Azərbaycan mediasında, yəni Lider TV-də çalışmısınız. Sizin kino dublajı haqqında məlumatınız var mı? Çünki mən kinoları dublaj etmək üçün ən yaxşı proqramın nə olduğunu bilmək istərdim. Zəhmət olmasa bildirin. 15:41, 29 mart 2021 (UTC) *Salam, mantaj proqramları mövçüddur. Premier proqramı məsələr.— [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 15:58, 29 mart 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Original Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Orijinal ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Obyektiv və tarazlaşdırılmış mövqeyinə görə [[İstifadəçi:Kamil Cəlal oğlu İbrahimov|Kamil Cəlal oğlu İbrahimov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kamil Cəlal oğlu İbrahimov|müzakirə]]) 10:32, 2 mart 2019 (UTC) |} == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Brilliant Idea Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Parlaq ideya ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Sizin üçün bir ulduz [[İstifadəçi:Vikimediaze|Vikimediaze]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vikimediaze|müzakirə]]) 13:28, 28 iyun 2020 (UTC) |} == [[İstanbul Universiteti]] == Hər vaxtınız xeyir, hörmətli {{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}. <br> Sizi, tərtib etdiyim məqalənin status alması üçün keçirilən [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Qiym%C9%99tl%C9%99ndirm%C9%99/Yax%C5%9F%C4%B1_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r/%C4%B0stanbul_Universiteti səsverməyə] dəvət edirəm. Diqqətiniz üçün təşəkkürlər. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 23:00, 3 yanvar 2021 (UTC) == Təşəkkür == {{u|Elshad Iman (Elşad İman)}}, hər vaxtınız xeyir. [[İstanbul Universiteti]] məqaləsinin "Yaxşı məqalə" statusu alması üçün baş tutan səsvermədə bildirdiyiniz müsbət rəyə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Diqqətiniz üçün təşəkkürlər.— [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:44, 4 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam. Xahiş edirəm hiperlinkləri buradakı kimi silməyəsiz - https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C6%8Flia%C4%9Fa_%C5%9E%C4%B1xlinski&diff=5812370&oldid=5715101 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 05:51, 27 fevral 2021 (UTC) *Salam @[[u|Azerifactory]], məqalə redaktəsi üçün səhifənin yuxarı panelinə yerləşdirilmiş - mətnin avtomatik vikiləşdirilməsi - ('''"/<<''') düyməsini basdıqda bu proses baş verib, maşinal olub yəniki qeyri ixtiyari.— [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 10:35, 27 fevral 2021 (UTC) == Sual== * [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] mənim seçilmiş məqalə statusuna qoyduğum, məqaləni yaxşı məqalə statusuna öz adınıza niyə qoymusunuz? — [[İstifadəçi:Rövşən İşık|İrövşən]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rövşən İşık|müzakirə]]) 14:28, 25 mart 2021 (UTC) * Salam Rövşən bəy, sizin seçilmiş məqalə statusunuza fikir verməmişəm, həmdə seçilmiş status namizəd olmağı və ya status alması haqda heç bir qeyddə yoxdur məqalənin özündə. Mən onu bilərəkdən etməmişəm, sadəcə olaraq məqalə təsadüfü səhifə kimi cıxıb qarşıma məndə yaxşı məqalə olduğu üçün namizədliyini irəli sürmüşəm. — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 14:36, 25 mart 2021 (UTC) * Salam bəy.[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] Mən orda qoymuşam, 10 gündən çoxdur. Zəhmət deyilsə, siz geri çəkərdiniz. — [[İstifadəçi:Rövşən İşık|İrövşən]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rövşən İşık|müzakirə]]) 14:45, 25 mart 2021 (UTC) :Narahatçılığa səbəb yoxdur, idaraçilər nəzər yetirəndə bəlkə həm yaxşı və həmdə seçilmiş kimi qəbul edəçəklər — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 14:48, 25 mart 2021 (UTC) == İş davam edən səhifənin silinməyə namizəd göstərilməsi == Salam həmkar. Rəbiqə Nazimqızı səhifəsi üzərində işləyirəm. Gün ərzində məlumat və istinadlar əlavə edəcəyəm. Silmək üçün tələsməməyinizi rica edirəm. [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 13:00, 26 mart 2021 (UTC) * Salam Orxan bəy, iş davam edir şablonunu SNS şablonu ilə əvəz etməyin, məqalə üzərində redaktələrinizi aparın, sadəçə olaraq öz arqumentlərinizi SNS-səhifəsindədə bildirə bilərsiniz. — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 13:05, 26 mart 2021 (UTC) Haradan baxa biləcəyimi qeyd etsəniz şad olardım. Öncədən minnətdaram. [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 13:36, 26 mart 2021 (UTC) * Buyurun burada müzakirə gedir, [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#R%C9%99biq%C9%99_Nazimq%C4%B1z%C4%B1 SNS] — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 13:39, 26 mart 2021 (UTC) == Tarixlərdə daxili keçidlərin silinməsi haqqında == Salam həmkar. Məqalələrdə tarixlərdən verilən daxili keçidləri nəyə əsasən silirsiniz? Çox maraqlıdır. [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 04:13, 27 mart 2021 (UTC) *Salam, məqalə Stil kitabçasına uyğun olmalıdır. Hər bir tarixə daxili keçid vermək özü Vikiləşdirmək hesab olunmur. — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 10:49, 27 mart 2021 (UTC) Adətən doğum tarixində və ilk cümlədə olan tanıtım hissəsində olan tarixlərə keçid qoyulur. Zəhmət olmasa, dediyiniz nüansı mənimlə link olaraq bölüşə bilərsinizmi? Əksər məqalələr mən dediyim qaydadadır. Bunu özünüz də yoxlaya bilərsiniz. [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 11:05, 27 mart 2021 (UTC) : Preambula hissəsində olan keçidlərin əksəriyyəti vikidata -dan alır mənbəni, siz öz dediyiniz kimi etmək istəyirsinizsə və buna israrlısınızsa, o zaman Preambula hissəsində tarix keçidlərini bildiyiniz kimi edin, mən müdaxilə etmirəm. Stil kitabçasını pozmayın sadəçə olaraq — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 11:14, 27 mart 2021 (UTC) == İranda YUNESKO-nun Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı ‎ == Salam hörmətli [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]]. Çox xahiş edirəm mən bu məqalə üzərində işləyə-işləyə müdaxilə etməyin. Məqaləni yenicə işləməyə başlayıb,iş gedir şablonunu əlavə etdiyim halda,silib,qaralama şablonunu atmısınız. Məqaləni bitirdikdən sonra əlavələrinizi edərsiniz. Eyni vaxtda redaktə olduğu üçün yazdıqlarımın əksəriyyəti silindi. Yəqin anlayışla qarşılayarsınız ricamı. — [[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xayala Mammadli|müzakirə]]) 14:33, 29 mart 2021 (UTC) *Salam, buyurun əlbətdə müdaxilə etmərəm, sadəcə olaraq siz iş gedir şablonun mən qaralama şablonun yerləşdirdikdən sonra yerləşdirmişdiniz.— [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 14:50, 29 mart 2021 (UTC) == Patrullama == Salam. [[Xüsusi:YeniSəhifələr]]də əgər hansısa məqalə yeni yaradılıbsa və stil kitabçasına və ya digər qaydalara uyğun gəlmirsə zəhmət olmasa həmin məqalədəki problemlər düzəldilənə qədər patrullamayın. Tərəfinizdən birçox bu halda olan məqalə patrullanıb. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:Log&logid=1058797 Məsələn bu məqalə] silinməlidir amma siz mənbə azlığı şablonu əlavə etmisiniz. Zəhmət olmasa buna diqqət edin. [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NMW03|müzakirə]]) 15:35, 6 may 2021 (UTC) *Salam, nəzərə almağa çalışaram. Silinmənin tərəfdarı olduğuma sil şablonu yerləşdirərəm. — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 15:42, 6 may 2021 (UTC) *:[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:Log&logid=1060690 Burdada] eyni şeyi etmisiniz. [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NMW03|müzakirə]]) 14:01, 8 may 2021 (UTC) :::[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:Log&logid=1062694 Burdada]. Görünür xəbərdarlıqlara məhəl qoymayıb yenə öz bildiyinizi edirsiniz. Buna görə də patrul hüququnuzu alıram. Xəbərdarlıqlara məhəl qoymağı öyrənəndə status üçün yenidən müraciət edə bilərsiniz. Hörmətlə — [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NMW03|müzakirə]]) 02:57, 15 may 2021 (UTC) * Salam hörmətli {{u|Eldarado}}, [https://az.wikipedia.org/wiki/Zaur_%C6%8Fliyev_(%C5%9F%C9%99hid) şəhidin məqaləsini patrulladığım üçün] mənim patrulluq huququmu adminlərdən biri geri alıb, sözü gedən şəhidin məqaləsinin adını dəyişdirmək lazım imiş, burda mənim ciddi bir nöqsanım olmayıb. Zəhmət olmasa patrulluq huququmu bərpa edərdiniz. Nəzərə alsaq ki, gün ərzində ən cox patrullama apardığım üçün hər hansısa xırda bir məqam gözümdən yayınıb, qəsdən bu baş verməyib. Əvvəlçədən təşəkkürlər.— [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 10:25, 15 may 2021 (UTC) *:Xırda bir nöqsan olmayıb. Dəfələrlə yenə eyni şeyi etdiyinizi yazmışam. Patrul olan sizin fəaliyyətinizi hər dəfə yoxlayıb xəbərdarlıq edirəmsə və siz də xəbərdarlığa məhəl qoymursunuzsa patrul olmamalısınız. [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NMW03|müzakirə]]) 20:25, 15 may 2021 (UTC) * Salam. Mən də bu məsələdə fikir bildirmək istəyərdim. Hörmətli {{u|NMW03}}, istifadəçinin bəzi qeyri-ensiklopedik məqalələri patrullamağı düzgün deyil, lakin bir şans verilməyi lazımdır. İstifadəçi aktivdir və patrulluğu təkmilləşdirəcəyini düşünürəm. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul Rahimli|Toghrul Rahimli]] • <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul Rahimli|M]]/[[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Toghrul Rahimli|F]]</small></span> 09:22, 17 may 2021 (UTC) * Təşəkkürlər {{u|Toghrul Rahimli}}, bəli çox düzgün vurğulamısınız. Xahiş edirəm Eldararo tərəfindən mənim patrulluğum üçün verilən hüququ bərpa edəsiniz. Müəllimə müraciət ünvanlamışam amma göründüyü kimi son zamnanlar vikipediaya daxil olmayıb. Təşəkkür edirəm sizə fikir bildirdiyiniz üçün və xahiş edirəm hüququmu yenidən bərpa edəsiniz.— [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 15:51, 17 may 2021 (UTC) *:Yuxarıdada qeyd etdiyim kimi bərpa edilməyəcək. Xəbərdarlıqlara məhəl qoymadığınız zaman bunu düşünməli idiniz. [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NMW03|müzakirə]]) 04:15, 18 may 2021 (UTC) ::: Hər kəsə salam. Hörmətli Elshad Iman, hüququ mən vermişəm deyə heç kəsə ala bilməz deyə bir qayda yoxdur. Yuxarıda gördüyüm kimi bir neçə dəfə yanlış patrullama etmisiniz və xəbərdarlığa məhəl qoymamısınız. Ümumiyyətlə istənilən hüququ olan bir istifadəçi ona ünvanlanan mesaja ən qısa zamanda cavab verməyə borcludur. {{u|NMW03}}-ün haqlı qərar qəbul etdiyini düşünürəm. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |<sup><span style="color:#1632E0"> ✉ </span></sup>]] 13:04, 18 may 2021 (UTC) :::: Gələcəkdə fəaliyyətinizi yaxşılaşdırıb yenidən müraciət etmək hüququnuz var. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |<sup><span style="color:#1632E0"> ✉ </span></sup>]] 13:05, 18 may 2021 (UTC) *Salam {{u|Eldarado}}, bu məsələ ilə əlaqədar səs vermə keçirmək mümkündür? siz mənə verdiyiniz hüquqdan mən sui-istifadə etməmişəm, sadəcə olaraq maşinal olaraq təkrar səhflər olub. Əgər mümkündürsə xahiş edirəm müzakirəyə təqdim edək və icmanın fikrini bir yerdə öyrənək.— [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 17:10, 18 may 2021 (UTC) ::: Salam, icma üçün bir istifadəçinin patrul hüququnun alınıb və ya saxlanılması önəmli olmamalıdır. Əgər istəsəniz idarəçilərə müraciət səhifəsindən idarəçilərə bu müzakirəni istinad edərək müraciət edə bilərsiniz. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |<sup><span style="color:#1632E0"> ✉ </span></sup>]] 10:31, 30 may 2021 (UTC) * Təşəkkürlər {{u|Eldarado}}, istiqamətiniz üçün, siz buyurduğunuz kimi müraciət edirəm idarəçilər səhifəsinə. Sizində rəyiniz olsa məmnun olardım. — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 12:39, 30 may 2021 (UTC) == Cahan qrupu == Salam, reklam xarakterli meqale hardadirki siz onu silinmeye cixarirsiz? Umumiyyetce siz wikipediada meqaleleri silme ishine baxirsiz? Hansi meqaleye baxiram namized cixarirsiz. Hansi sebebe reklam tecili silinsin sablonu qoymusuz o sebebi zehmet olmasa gosterin ''[[İstifadəçi:IlkinShukurov|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">İlkin Şükürov</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:IlkinShukurov|<sup><span style="color:#666362">''müzakirə''</span></sup>]]</small> 15:49, 26 sentyabr 2021 (UTC) * Salam, musiqi qrupunu reklam edirsiniz, bu isə vikipediya qaydalarına ziddir. — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 17:52, 26 sentyabr 2021 (UTC) * Hanı reklamı mənə göstərə bilərsiz? Qərəzli olmaq düzgün deyil bəy. Fakt çox gözəl bilirsən ki, qrupun vikipediada reklam olunmasına gərək yoxdur ensiklopedik olduğu üçün məqaləni yaratmışam amma bilməzdim artıq qərəzli insanlar var ki, hər qabağına çıxan məqaləni silməyə təklif edir ki, sonra həmin adam gəlib sizə müraciət etsin. Şər atmıram nədə kimisə ittiham etmirəm. Uğurlar belədə davam et... ''[[İstifadəçi:IlkinShukurov|<span style="color:#7F007F;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">İlkin Şükürov</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:IlkinShukurov|<sup><span style="color:#666362">''müzakirə''</span></sup>]]</small> 05:27, 27 sentyabr 2021 (UTC) *Sizə tövsiyyə edirəm ki, şərh yazanda diqqətli olasınız. Sizində fəaliyyətinizə mən uğurlar arzu edirəm. — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 18:59, 27 sentyabr 2021 (UTC) == Müraciət == Salam. Zəhmət olmasa, vaxtınız olanda Bərpa üçün namizəd səhifələr bölməsində [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r] [[Adil Cəfakeş]] və [[Zaur USTAC]] SƏHFƏLƏRİ haqqında araşdırma aparıb fikrinizi bldirin. Bu səhifələri də bərpa olunması üçün müraciət olunub. Əvvəlcədən təşəkkürlər.— [[İstifadəçi:Muciddin|Shahrili]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muciddin|müzakirə]]) 16:38, 14 oktyabr 2021 (UTC) *Müraciət üçün təşəkkürlər, fikirlərimi bölüşəçəm. — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 09:31, 15 oktyabr 2021 (UTC) Salam. Zəhmət olmasa, vaxtınız olanda Bərpa üçün namizəd səhifələr bölməsində [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r] [[Elvin Babazadə]] məqaləsi haqqında araşdırma aparıb fikrinizi bildirin. Bu məqalənin də bərpa olunması üçün müraciət olunub. Əvvəlcədən təşəkkürlər.[[İstifadəçi:Rza835|Rza835]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rza835|müzakirə]]) 06:08, 2 noyabr 2021 (UTC) == Silmə ulduzu == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Eraser Barnstar Hires.png|100x100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Silmə ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | <div>Qeyri-ensiklopedik məqalələrin silinməsində göstərdiyiniz aktivliyə görə təqdim olunur.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;"><sup>yaz</sup></font>]]''' 21:08, 18 oktyabr 2021 (UTC)</div> |} == Dəvət == Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Səsvermə/Kütləvi mesaj göndəricilər|kütləvi mesaj göndəricilər ilə bağlı vikiqayda üçün keçirilən səsvermədə]] iştirak etməyə, fikir bildirməyə dəvət edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b><sup><u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u></sup> 13:07, 8 yanvar 2022 (UTC) j2ruw8iqtye4s7kxhk1bthq1lqepeg7 6547583 6547582 2022-07-24T20:52:18Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 Səhifənin məzmunu '{|class="standard" border="1" frame="box" align="right" |- |{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} |- |{{Arxiv qutusu|Arxiv 2021|Arxiv 2022}} |} == Dəvət == Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Səsvermə/Kütləvi mesaj göndəricilər|kütləvi mesaj göndəricilər ilə bağlı vikiqayda üçün keçirilən səsvermədə]] iştirak etməyə, fikir bildirməyə dəvət edirəm. <b>User:Lavici|<span face="Arial" style="color...' yazısı ilə dəyişdirildi wikitext text/x-wiki {|class="standard" border="1" frame="box" align="right" |- |{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} |- |{{Arxiv qutusu|Arxiv 2021|Arxiv 2022}} |} == Dəvət == Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Səsvermə/Kütləvi mesaj göndəricilər|kütləvi mesaj göndəricilər ilə bağlı vikiqayda üçün keçirilən səsvermədə]] iştirak etməyə, fikir bildirməyə dəvət edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b><sup><u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u></sup> 13:07, 8 yanvar 2022 (UTC) jct4u4flj7ljopstkwwl1kqufmf3ktm 6547586 6547583 2022-07-24T20:55:54Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 wikitext text/x-wiki {|class="standard" border="1" frame="box" align="right" |- |{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} |- |{{Arxiv qutusu|Arxiv 2021|Arxiv 2022}} |} == Dəvət == Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Səsvermə/Kütləvi mesaj göndəricilər|kütləvi mesaj göndəricilər ilə bağlı vikiqayda üçün keçirilən səsvermədə]] iştirak etməyə, fikir bildirməyə dəvət edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b><sup><u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u></sup> 13:07, 8 yanvar 2022 (UTC) == İştirak hüququ == Salam, sizin müzakirələrdə iştirak hüququnuz yoxdur ona görə yazdığınız fikirlər xəttlənildi. Aşağıda göstərdiyim qaydalarla tanış ola bilərsiniz. • Kukla olduğu təsdiqlənən hesablar; • Yeni qeydiyyatdan keçmiş (500 redaktədən az redaktə etmiş) istifadəçilər; • 3 aydan çoxdur heç bir redaktə etməyən istifadəçilər; • İP ilə səsvermə (İP ilə müzakirədə iştiraka izn verilir); - ''[[İstifadəçi:IlkinShukurov|<span style="color:#171717;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">OnYeddi</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:IlkinShukurov|<sup><span style="color:#7F007F">''onyeddi''</span></sup>]]</small> 17:47, 20 yanvar 2022 (UTC) :Salam həmkar, mən yeni istifadəçi deyiləm. Zəhmət olmasa nəzərə alın.[https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:%C4%B0dar%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si#Elshad_Iman_%28El%C5%9Fad_%C4%B0man%29-%C4%B1n_yanl%C4%B1%C5%9F_olaraq_bloklanmas%C4%B1 Tezliklə hüquqlarım bərpa olunar-buradakı müzakirədən sonra] [[İstifadəçi:E.Imanoff|<font style="color:DarkBlue ">'''''E.Imanoff'''''</font>]] <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:E.Imanoff|''müzakirə'']]</sup> 18:02, 20 yanvar 2022 (UTC) *:*Baxdım, xatırladım sizi həmkar. İnşallah problem həll olunar. - ''[[İstifadəçi:IlkinShukurov|<span style="color:#171717;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">OnYeddi</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:IlkinShukurov|<sup><span style="color:#7F007F">''onyeddi''</span></sup>]]</small> 19:38, 20 yanvar 2022 (UTC) *:*:Təşəkkürlər. [[İstifadəçi:E.Imanoff|<font style="color:DarkBlue ">'''''E.Imanoff'''''</font>]] <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:E.Imanoff|''müzakirə'']]</sup> 19:40, 20 yanvar 2022 (UTC) *:*::Araz Supermarketlər şəbəkəsinin Rəhbərinin məqaləsi silinir sə o zaman oba marketlər şəbəkəsinin rəhbərinində səhifəsi məncə silinməyə namizəd olmalıdır [[Vüsal Şərifov]] neytral yanaşmaq lazımdır [[İstifadəçi:Alvi1903|Alvi1903]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alvi1903|müzakirə]]) 15:28, 29 yanvar 2022 (UTC) *:*:::Bəli [[İstifadəçi:E.Imanoff|<font style="color:DarkBlue ">'''''E.Imanoff​​​​​'''''</font>]] <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:E.Imanoff|​​​​''👤müzakirə'']]</sup> 15:31, 29 yanvar 2022 (UTC) *:*::::Çünki Arada olan işçilərə olur ki Oba da var bizdə yoxdur sizdən xahişim bu mövzuda mənə köməklik göstərin *:*::::[[Vüsal Şərifov]] [[İstifadəçi:Alvi1903|Alvi1903]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alvi1903|müzakirə]]) 15:34, 29 yanvar 2022 (UTC) *:*:::::[https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#V%C3%BCsal_%C5%9E%C9%99rifov Müzakirə başladıldı] təşəkkürlər. [[İstifadəçi:E.Imanoff|<font style="color:DarkBlue ">'''''E.Imanoff​​​​​'''''</font>]] <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:E.Imanoff|​​​​''👤müzakirə'']]</sup> 15:42, 29 yanvar 2022 (UTC) == SNS == Salam dəyərli həmkar, zəhmət olmasa SNS-də Ayaz Babayev məqaləsinin müzakirəsində öz fikirlərini bildirərdin. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|<sup><span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span></sup>]]</small> 21:21, 25 yanvar 2022 (UTC) :Salam, müzakirədə iştirak edərəm. Təşəkkürlər [[İstifadəçi:E.Imanoff|<font style="color:DarkBlue ">'''''E.Imanoff'''''</font>]] <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:E.Imanoff|''müzakirə'']]</sup> 21:28, 25 yanvar 2022 (UTC) == Silinməyə namizəd səhifələr == Salam E.Imanoff, [[VP:SNS]] səhifəsinə namizəd təqdim edərkən bu qaydanı mütləq nəzərdən keçirin: '''"Silinməyə namizəd səhifələr" səhifəsinə bir gündə maksimum 3 məqalənin silinməsi ilə bağlı təklif vermək olar. 3-dən artıq məqalənin silinməsi haqqında təklif yalnız eyni tipli məqalələr haqqında ümumi qərar qəbul edildikdə mümkündür.''' Qaydaları yenidən pozduğunuz halda fəaliyyətiniz müəyyən müddətlik məhdudlaşdırıla bilər. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 13:11, 1 fevral 2022 (UTC) :Hörmətli {{u|Eldarado}}, bu qayda artıq düvvəsini itirib? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Ponishare-verified.png|16px]]</sup> 19:12, 20 fevral 2022 (UTC) :: Bəli qüvvədə deyil artıq. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 11:09, 21 fevral 2022 (UTC) == Dəvət == Salam dəyərli {{PAGENAME}}, sizi [[Vikipediya:Kənd meydanı#İş gedir|burada]] olan səsverməyə dəvət edirəm <span style="font-family:Verdana; color:#FF0000;text-shadow:2px 2px 8px #FF0000;">[[İstifadəçi:Santorica|Santorica]]</span> 16:35, 13 fevral 2022 (UTC) == Məqalə == Salam. Bir neçə müddət əvvəl mənim tərəfdən yaradılan [[Orxan Məmmədov]] məqaləsinə reklam şablonunu əlavə etmisiz. Zəhmət olmasa, fikrinizi əsaslandırın. Məqalədə reklam hesab etdiyiniz cümlə və hissələri nümunə kimi göstərə bilərsiz. İstinadlarla, keçid bölgüləri ilə dolğun olan məqalə reklam xarakterli sayıla bilməz. Məqalədə şəxsin fəaliyyətləri qeyd olunub, hansısa şirkətə, quruma və yaxud bir icarə obyektinə dəvət edən, səsləyən fikirlər yazılmayıb. Bütün əsaslı mənbələr istinadlarla bəzədilib, istinadlara toxunsanız, məlumatların şahidi ola bilərsiz. Hər bir dolğun ifadənin arxasında mənbələr dayandığı üçün məqalənin ensiklopedik və yaxud reklamdan kənar mövzusu toxunulmaz qalır. Hörmətlə.–[[İstifadəçi:Maqamedd|Maqamedd]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Maqamedd|müzakirə]]) 17:06, 15 fevral 2022 (UTC) :Hörmətli həmkar, məqalənin preambulası lüzumsuz işıqlandırılıb. Reklam hesab etdiyim tərəf preambulanın həddən artıq lüzumsuz işıqlandırılması məsələsidir, yəni sözü gedən şəxsin təriflənməsinə bənzəyir bu məsələ açığı. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Ponishare-verified.png|16px]]</sup> 18:51, 15 fevral 2022 (UTC) * Fikrimlə razı deyilsinizsə, digər həmkarlarımızında bu məsələdə fikirlərini öyrənib bilək, hörmətli həmkarlar zəhmət olmasa fikirlərinizi bizimlə bölüşün {{u|Eldarado}}, {{u|Toghrul R}}, {{u|Baskervill}} və {{u|Araz Yaquboglu}} əvvəlcədən təşəkkürlər. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Ponishare-verified.png|16px]]</sup> 19:19, 15 fevral 2022 (UTC) == Silinməyə namizəd səhifələr == Salam. Sizin SNS səhifəsindəki fəaliyyətiniz və aktivliyiniz əladır. Azvikinin əsas problemlərindən biri də, qeyri-ensikopedik məzmunlu məqalələrlə bağlıdır. Sadəcə bir məsələ barəsində sizin müzakirə etmək istərdim. Tərəfinizdən ora mütamadi məqalələr əlavə olunur və bəzən həmin məqalələr ətrafında müzakirələr aparılmır. Təklif edirəm ki, bəlli müzakirə əsasında nəticələndirilməyən məqalələr olmadıqca ora yeni məqalələr əlavə etməyəsiniz. Təbii ki, kimsə sizə nəyi necəsə etməli olduğunuz deyə bilməz, sadəcə mən acizanə formada təklifimi etmək istədim. Məsələn, hal-hazırada orada 42 məqalə var və mütamadi formada köhnə məqalələr barədə bir qərar qəbul edilmədən yeni məqalələrin əlavə edilməsi sıxlıq yaradır. Bu barədə fikirləriniz bilmək xoş olardı. Hörmətlə:— [[İstifadəçi:Baskervill|Baskervill]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Baskervill|müzakirə]]) 20:56, 21 fevral 2022 (UTC) :Salam hörmətli həmkar, doğrusu sizinlə hardasa razıyam amma qarşıma hər dəfə qeyri ensiklopedik məqalə çıxanda maşinal olaraq bunu edirəm. Birdə fürsətdən istifadə edib, bir məsələni sizin diqqətinizə çatdırmaq istərdim. Müzakirə zamanı məqalənin silinməsinə çox tez qədar vermisiniz düşünürəm, çünki [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r/Arxiv/2022_Fevral#Tavat_H%C3%BCmb%C9%99tova '''konsensus'''] əldə olunmamışdır. ::Müasirlərimiz ilə keçmişin şəxsiyyətlərini eyni kriterialar çərçivəsində mühakimə etməməliyik. Qaydalara əlavə və dəyişikliklər edilməlidir düşünürəm. Şəxsin əhəmiyyəti ''#Keçmişin şəxsiyyətləri''-nə görə keçərlidir. Digər dillərdə qu qayda mövçuddur, xahiş edirəm bizdədə bu qayda tətbiq olunsun. Təşəkkürlər. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Ponishare-verified.png|16px]]</sup> 21:06, 21 fevral 2022 (UTC) == Nicat Rəhimov == Salam {{u|Styyx}}, məşhur aktyorun məqaləsi [https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Deletion_review/Log/2021_June#Nijat_Rahimov_(actor) buradakı müzakirəyə] əsasən bərpa olunmuşdur, yadımdadır ki, sizdə bu müzakirədə iştirak etmişdiniz və məqalənin "Draft"-qaralama səhifəsindən "Main page"-əsas səhifəyə daşınması üçün təşəbbüs göstərmişdiniz. Məqalə hal-hazırda ingilis dili vikipediyasında mövçüd deyil, məqalənin bərpa olunması üçün müraciət edə bilmirəm, çünki ingilis dili vikipediasında blok olunmuşam. Siz bu məsələnin həlli üçün nə edə bilərsiniz? Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Ponishare-verified.png|16px]]</sup> 12:58, 26 fevral 2022 (UTC) Salam hörmətli {{u|Golden}}, zəhmət olmasa bu məqalənin bərpa olunması istiqamətində bir addım atardınız. İngilis dilli vikidə blokum açılmadığı üçün, sizlərdən xahiş edirəm. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Ponishare-verified.png|16px]]</sup> 04:28, 13 mart 2022 (UTC) * Dear {{u|Lotje}}, can you help me with a couple of issues? An article by a very famous actor has been restored based on the [https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Deletion_review/Log/2021_June#Nijat_Rahimov_(actor) discussion here], but has been deleted again. Can you intervene and restore this article? I can't do anything right now because I'm on the block. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified User]]</sup> 20:23, 4 aprel 2022 (UTC) *:Hər halda, bunu edə bilməzlər, çünki bu artıq [[en:WP:CANVASSING|WP:CANVASSING]] qaydasını pozur. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 20:28, 4 aprel 2022 (UTC) *::[[VP:SO]]-nun bu məsələyə nə aidiyyatı var axı, Enwiki-də adminlər sözü gedən məqaləni müzakirə əsasında bərpa edib, sonradan isə mənim blok olunmağım səbəbindən, məqaləyə qərəzli istifadəçilərdən biri müdaxilə edib silib. [[VP:Ü5]] -i əsas gətirib {{tl|sil}} şablonu yerləşdirib sözü gedən məqaləyə. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified User]]</sup> 20:45, 4 aprel 2022 (UTC) *:::{{Ping|E.Imanoff}} guess it is about [[Nicat Rəhimov (aktyor)]]? Maybe the (possible) different spelling of the given name should be added to datalink? (67201844) to avoid confusion? Hope that answered your question. Cheers. [[İstifadəçi:Lotje|Lotje]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Lotje|müzakirə]]) 11:34, 5 aprel 2022 (UTC) * {{Ping|Lotje}} Yes, we are talking about this person, this person's article was available on the English Wikipedia, but now it has been deleted. To restore this, I applied to open an English account, but the issue has not been considered yet. Can you apply for restoration on the English language wikipedia? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified User]]</sup> 12:40, 5 aprel 2022 (UTC) * {{Ping|Lotje}} I saw and read your appeal on [https://en.wikipedia.org/wiki/User_talk:Daniel#Draft this link], please give me a direction to resolve this issue. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified User]]</sup> 09:43, 6 aprel 2022 (UTC) *:As {{U|Extraordinary Writ}} states: ''Since this was done via the [[:en:Wikipedia:Proposed deletion|proposed deletion process]], you can get it restored at [[:en:WP:REFUND|Wikipedia:Requests for undeletion]] if you'd like. although I wouldn't recommend it given the history of sockpuppetry and paid editing''. Hope you achieve your goal. :-) [[İstifadəçi:Lotje|Lotje]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Lotje|müzakirə]]) 09:54, 6 aprel 2022 (UTC) *:{{Ping|Lotje}} To solve the problem, I wanted to nominate the restoration of the article, but I can not do anything in the case of the block, so I asked you to apply for the restoration of the article. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified User]]</sup> 18:54, 6 aprel 2022 (UTC) *Someone abused my block and deleted the articles I created. There are several encyclopedia articles that have been removed because they were created by me. Example - [https://en.wikipedia.org/wiki/Farhad_Garashov Farhad Garashov], [https://en.wikipedia.org/wiki/Emin_Musavi Emin Musavi], [https://en.wikipedia.org/wiki/Rza_Talibov Rza Talibob] and so on. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified User]]</sup> 19:28, 6 aprel 2022 (UTC) *:{{Ping|E.Imanoff}} if you are [[:en:User:Wikiazeus|Wikizeus]], I am afraid there is little I can do. Sorry [[İstifadəçi:Lotje|Lotje]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Lotje|müzakirə]]) 07:51, 7 aprel 2022 (UTC) *::No, it was an account that did not concern me ( Wikizeus ), I do not understand why they contacted me. They made a mistake <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified User]]</sup> 07:56, 7 aprel 2022 (UTC) *:::I'll try to figure out whom to contact so you can put your ''case'' forward for further investigation. [[İstifadəçi:Lotje|Lotje]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Lotje|müzakirə]]) 08:44, 7 aprel 2022 (UTC) *{{Ping|Lotje}} Yes please. I ask you to do this, because this is a necessary topic for me, [https://en.wikipedia.org/wiki/Emin_Musavi I was slandered here] and described as a different user. [https://en.wikipedia.org/wiki/User_talk:E.Imanoff#Unblock_request Please take a deep interest in this matter]. All English-language articles that I have created are encyclopedic in nature. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified User]]</sup> 09:40, 7 aprel 2022 (UTC) *:Digging deeper into this, I found {{U|Trijnstel}} [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAuth/Elshad_Iman_(El%C5%9Fad_%C4%B0man) looked into this too]. If there is one contributor whom I unconditionally trust, then it is Trijnsel. [[İstifadəçi:Lotje|Lotje]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Lotje|müzakirə]]) 11:00, 7 aprel 2022 (UTC) *::{{Ping|E.Imanoff}}, {{U|Oshwah}} was to kind as to explain further. I got the picture now {{U|Elshadiman}} and as I already stated: Wikipedia is not a place for advertising. You are free to do this for example on [[Fandom (sayt)]]. Please, rest your case now. Cheers. [[İstifadəçi:Lotje|Lotje]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Lotje|müzakirə]]) 08:14, 8 aprel 2022 (UTC) == RuWiki == *Уважаемый {{u|Q-bit array}}, что я сделал не так? После [https://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%97%D0%B0%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%8B_%D0%BA_%D0%B0%D0%B4%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%BC&oldid=119928926#%D0%90%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D1%81%D1%81%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B8%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B9_%D0%B8_%D0%AD%D0%BA%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B2_%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0 '''моей заявки здесь'''] мой русский профиль был заблокирован, но если мы исследуем этот вопрос, мы увидим, что после моей глобальной блокировки у меня есть информация на [https://en.wikipedia.org/wiki/User_talk:E.Imanoff#Unblok_2 моей англоязычной странице] пользователя, и у меня нет другого выбора, потому что мой другой аккаунт в настоящее время заблокирован, и теперь я должен использовать учетную запись E.Imanoff, потому что я редактирую азербайджанскую и русскую википедию со своим профилем E.Imanoff, и мне не нужен альтернативный профиль пользователя. Моя деятельность будет заключаться в участии в обсуждениях статей-кандидатов на удаление и в создании и редактировании статей энциклопедистов, поэтому прошу разблокировать мой русский профиль, потому что это мой единственный профиль как редактора википедии. :В ходе обсуждения админами [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:%C4%B0dar%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si#Elshad_Iman_(El%C5%9Fad_%C4%B0man)-%C4%B1n_yanl%C4%B1%C5%9F_olaraq_bloklanmas%C4%B1 '''здесь было заявлено'''], что, - ''Уважаемые коллеги, Эльшад Иман (Elshad Iman) был необоснованно заблокирован глобально из-за недопонимания в EnWiki. Впрочем, с RuWiki и прочими вики проблем не было. В Мете была дискуссия по поводу снятия блокировки, и менеджеры ее поддержали, но дискуссия была закрыта и было предложено обратиться к омбудсмену. Это было сделано, но безрезультатно. Если не проблема, хотелось бы восстановить утраченные пользователем права на аккаунт E.Imanoff'' <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Ponishare-verified.png|16px]]</sup> 14:17, 26 fevral 2022 (UTC) == Dəvət == Salam. Mənim idariçiliyimə aid [[Vikipediya:İdarəçilər|burada]] keçirilən səsvermədə sizi iştirak etməyə dəvət edirəm.— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 20:30, 2 mart 2022 (UTC) *Salam {{u|Azerifactory}}, fikrim müsbət olacaq amma xahiş edirəm biraz diqqətli və səbirli idarəçilik edin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Ponishare-verified.png|16px]]</sup> 21:24, 2 mart 2022 (UTC) == Azərbaycan mədəniyyəti ayı 2022 == Salam. Mövzulu ay üçün hazırladığınız məqalələr siyahısına [[piyada gəzmək]], [[qaçış]] və [[kros qaçışı]] məqalələrini niyə əlavə etdiyiniz maraqlı gəldi. Axı bu məqalələrin layihənin mövzusu ilə uzaqdan-yaxından əlaqəsi yoxdur? — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 20:30, 12 mart 2022 (UTC) :Salam, İdmanda mədəniyyətin bir qolu hesab edilir. Belə bir kateqoriyada mövcuddur - [[:Kateqoriya:İdman mədəniyyəti]] <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Ponishare-verified.png|16px]]</sup> 20:37, 12 mart 2022 (UTC) ::Bunun Azərbaycan mədəniyyəti ilə əlaqəsi var mı? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 21:51, 12 mart 2022 (UTC) ::Layihənin adı "Azərbaycan mədəniyyəti"-dir. Əgər siz Azərbaycanda keçirilmiş hər hansı idman oyunu haqqında və ya hər hansı bir idman növünün Azərbaycandakı aktuallığı haqqında məqalə yazsaydınız, bunu müzakirə etmək olardı. Amma sözügedən məqalələrin layihə ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 21:57, 12 mart 2022 (UTC) :::{{tl|Azərbaycan mədəniyyəti üfüqi}} bölmələri arasında İdmanda var, Mədəniyyət və incəsənət bölməsinə aid edilir. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Ponishare-verified.png|16px]]</sup> 04:45, 13 mart 2022 (UTC) ::::Mənim qeyd etdiyim də budur da, məsələn siz "Azərbaycada futbol" məqaləsini layihəyə aid edə bilərsiz, amma futbolu yox. Kros qaçışının Azərbaycan ilə hansı əlaqəsi var axı? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 18:36, 13 mart 2022 (UTC) :::::Kros qaçışı üzrə azərbaycanda dəfələrlə yarışlar olub, yarışın özü azərbaycanda papulyardı. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Ponishare-verified.png|16px]]</sup> 19:17, 13 mart 2022 (UTC) ::::::Anlamırsınız. Əgər "Azərbaycanda kros qaçışı" olsa idi razıyam. Amma "kros qaçışı" məqaləsini biz necə sırf Azərbaycan mədəniyyəti ilə bağlı layihəyə daxil edə bilərik axı? Sizin məntiqinizlə onda biz "xalça" məqaləsini layihəyə aid etməliyik? Ya da "üzgüçülük"? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549"><sup>🗯</sup></span>]] 13:58, 15 mart 2022 (UTC) :::::{{y}} Zəhmət olmasa müraciətləri diqqətə alın və təkrarlamamağa çalışın. {{u|Sura Shukurlu}}, mövzuya aid olmayan məqalələr alətdən çıxarıldı. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 14:02, 15 mart 2022 (UTC) == Salam == Salam. Sizinlə necə əlaqə saxlaya bilərəm? [mailto:smrlqlzd@gmail.com Mailimə] yaza bilərsiz zəhmət olmasa?— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]</sup> 08:53, 30 mart 2022 (UTC) :Sizin nömrə var məndə, işdən sonra əlaqə saxlayaram. İnşallah <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified User]]</sup> 09:17, 30 mart 2022 (UTC) == Blok == Salam. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Az%C9%99rbaycan_musiqisi&action=history Burada] baş tutan redaktə müharibəsinin qarşısının alınması və konsensusun əldə olunması üçün hər iki tərəf heç bir addım atmadığından hər iki istifadəçinin fəaliyyətini bir günlük məhdudlaşdırıram. [[VP:RM]], [[VP:MƏSULİYYƏT]]. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 14:09, 30 mart 2022 (UTC) :Salam, siz məni bu məsələyə görə heç yarım gündə blok etməli deyilsiniz, nəyinki 1 gün. Məqaləni rollback edənə xəbərdarlıq edərdiniz bu məsələ ilə əlaqədar. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified User]]</sup> 14:34, 30 mart 2022 (UTC) ::Heç kəsin ağlına müzakirə açıb konsensus əldə etmək fikri gəlməyib. Bu halda, iki tərəf də qaydalara riayət etmir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 14:37, 30 mart 2022 (UTC) :::Mənim bu günə planlaşdırdığım redaktələrim var idi "Azərbaycan mədəniyyəti ayı" çərçivəsində. Xahiş edirəm mənim blokumu ləğv edin və [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Az%C9%99rbaycan_musiqisi&action=history buradakı] redaktəni bərpa edin. Redaktə etdiyim məqalə şəxsi sərvət deyil axı müdaxilə edib əlavələr edə bilməyəm. Xahiş edirəm məsələ ilə əlaqədar bir addım atın. Hörmətli {{u|Eldarado}}, {{u|Toghrul R}} və {{u|Araz Yaquboglu}} planımın baş tutmasına şərait yaradın zəhmət olmasa. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified User]]</sup> 15:00, 30 mart 2022 (UTC) : Hər kəsə salam, {{u|Solavirum}}, {{u|E.Imanoff}}, blok sırf geri qaytarmaya görə verilibsə fikrimcə doğru deyil. Çünki [[Vikipediya:Üç dəfə geri qaytarmaq qaydası |qaydalara görə]] bir gün ərzində üç dəfə geri qaytarmaq olmaz. Azı üç olarsa redaktə mühariəsi sayılır. Lakin istənilən halda Elşad bəy tez-tez blokla gündəmdəsiz. Diqqətli olun mümkünsə. Hər dəfə hər dəfə qayda pozursuz. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#000000;">eldarado</span>]]''<small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado|müzakirə]] | [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Eldarado|fəaliyyət]] | [[:m:User:Eldarado|meta səhifəsi]])</small> 12:00, 31 mart 2022 (UTC) ::Hörmətli {{u|Eldarado}}, {{u|Toghrul R}} və {{u|Araz Yaquboglu}}, bəs [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Az%C9%99rbaycan_musiqisi&action=history '''buradakı'''] redaktəmi necə geri qaytarmaq olar? əgər olmazsa nə üçün olmaz? zəhmət olmasa aydınlıq gətirərdiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified User]]</sup> 12:04, 31 mart 2022 (UTC) == [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Rza_Tal%C4%B1bov&diff=next&oldid=6386564 Rza Talıbov] == Hello E.Imanoff, from [https://en.wikipedia.org/wiki/User_talk:E.Imanoff here] I understand you speak English. Since my knowledge of the Azerbaijan language is nil, I take the liberty to address myself in English here. It is common knowledge no circular links to Wikipedia articles should be made. What we actually need, is reference to prove he studied at [[:en:Anglia Ruskin University|Anglia Ruskin University]] and the [[:en:Saïd Business School|Saïd Business School]]. Hence my question, why the revert? Thank you for your time. [[İstifadəçi:Lotje|Lotje]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Lotje|müzakirə]]) 05:02, 4 aprel 2022 (UTC) * Hello dear colleague, I received information about this from the person himself, but I will add it to the article in the future after researching and finding the reference. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified User]]</sup> 07:40, 4 aprel 2022 (UTC) *:You're a star :-) Thank you. [[İstifadəçi:Lotje|Lotje]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Lotje|müzakirə]]) 11:58, 4 aprel 2022 (UTC) == Qaralama fəzasındakı məqalələr == Salam, qaralama fəzasındakı məqalələrə 1 ay intervalında "sil" şablonu yerləşdirmək olmaz. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]</sup> 11:51, 11 aprel 2022 (UTC) :Salam {{u|Turkmen}}, qaralama fəzasında qeyri ensiklopedik məqalədə saxlamaq olar? 1ay ərzində? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified User]]</sup> 11:54, 11 aprel 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:E.Imanoff|E.Imanoff]] xeyir. [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] <sup>[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]</sup> 11:56, 11 aprel 2022 (UTC) :::Təşəkkürlər, onda mən qeyri ensiklopedik məqalələrə {{tl|sil}} şablonu yerləşdirməyə davam edim. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:E.Imanoff|Elşad İman]]</span><sup><font face="Tahoma" color="verified">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified User]]</sup> 12:00, 11 aprel 2022 (UTC) == Global Unblock == Salam, hörmətli həmkar {{u|Toghrul R}}, sizdən xahiş edirəm [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff buradakı müzakirədə] blokumun açılması ilə əlaqədar fikir bildirəsiniz. Hörmətlə: Elşad İman [[Xüsusi:Fəaliyyətlər/89.219.178.163|89.219.178.163]] 21:07, 8 iyul 2022 (UTC) o4siqkhkjohx60qx61x6gm6lhkwx80u 0 398224 6547756 6489210 2022-07-25T05:49:42Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Vostok proqramı]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Hərbi xadim}} '''Andriyan Nikolayev''' ({{Dil-en|Andriyan Grigoryevich Nikolayev}}, {{Dil-ru|Андриян Григорьевич Николаев}}; {{DVTY}}) — SSRİ təyyarəçi-kosmonavtı, iki dəfə [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] (1962, 1970), aviasiya general-mayoru (1970), texnika elmləri namizədi, [[Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası]]-nın üzvü (1957),<ref>[[ASE]], VII cild, Bakı: 1983. səh.258</ref> [[Çuvaşlar|Çuvaş]] == Həyatı == 5 sentyabr 1929-cu ildə doğulub. 3 iyul 2004-cü ildə vəfat edib. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{Sovet İttifaqı Qəhrəmanları}} [[Kateqoriya:Çuvaşlar]] [[Kateqoriya:SSRİ pilotları]] [[Kateqoriya:SSRİ kosmonavtları]] [[Kateqoriya:Generallar]] [[Kateqoriya:Sovet İttifaqı Qəhrəmanları]] [[Kateqoriya:İki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanları]] [[Kateqoriya:Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının üzvləri]] [[Kateqoriya:Vostok proqramı]] ajj75ql8r6zjuqah98htisosmmcro2s 0 404724 6547514 6546493 2022-07-24T19:12:38Z Qızılbaş 71676 /* Qeydlər */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Hərbi münaqişə}} '''"Məşəl savaşı"''' ([[Türk dili|türkcə:]]''Meşaleler Savaşı''''')''' — [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)|1578–1590-cı illər Səfəvi-Osmanlı müharibəsi]] zamanı, 7-11 may,{{sfn|Çiçek|2007|page=}} 8 may{{sfn|Фарах|2005|page=72}} və ya 11-13 may{{sfn|Печеви |1988|page=56}} 1583-cü il tarixlərində baş vermiş döyüş. Döyüş Samur çayının sahilində baş vermiş və üç gün davam etmişdir. Döyüşün adı tərəflərin gecə vaxtı məşəl işığında döyüşü davam etdirməsinə görə belə adlanmaqdadır. Döyüşdə qləbə qazanan Osmanlı ordusu komandanı Özdəmiroğlu Osman paşa Şirvanda möhkəmlənmək imkanı qazandı. == Arxa plan == Yürüş 1578-ci ilin yayında Osmanlı ordusunun Amasya sülh müqaviləsinin şərtlərini pozaraq Səfəvi sərhədinə doğru yürüşə başlaması ilə iki imperiya arasında yeni müharibənin əsası qoyuldu. Bir neçə qələbədən sonra Gürcüstan və Şirvan Osmanlı ordusu tərəfindən ələ keçirildi. Osmanlı imperiyasının Şirvan bəylərbəyisi Özdəmiroğlu Osman paşa Dərbəndə idi. 1582-ci ildə artıq bir il idi ki, sülhlə bağlı danışıqlar gedməkdə idi və Məhəmməd Xudabəndənin səfiri İstanbul şəhərində idi. Elə bu ərəfələrdə Özdəmiroğlu Osman paşa öz nümayəndələrindən birini sultanın yanına göndərərək qızılbaşların qurduğu tələ barədə məlumat verdi. Beləki qızılbaş dəstələrindən biri Osmanlı sancaqbəyini artıq sülhün imzalandığına inandıraraq qala qapılarını açdırmış və sonra da hər birini qətlə yetirmişdir. Buna cavab olaraq, sultan Səfəvi səfirinin həbs edilməsini əmr etdi.{{sfn|Hammer|1836|p=112}} Şirvandakı Osmanlı ordusunu gücləndirmək üçün Silistriya valisi Yaqub bəyə Rumeli ordusu ilə birlikdə Krımdan keçməklə yardıma getmək əmr edildi.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=112-113}} 1583-cü ilin yazında yeni qüvvələr alan qızılbaş sərkərdəsi və Qarabağ bəylərbəyi İmamqulu xan Kürü keçərək Şirvana daxil oldu. Şamaxıda olarkən, Niyazabad ərazisində Yaqub bəyin Osmanlı qoşunlarının cəmləşməsi xəbərini alan İmamqulu xan Rüstəm xanı qızılbaş dəstəsi ilə onlara qarşı göndərdi. Şiddətli vuruşmada Yaqub bəy və digər türk hərbi başçıları öldürüldülər. Türklər tamamilə darmadağın edildilər. Dərbəndə doğru geri çəkilən Osmanlı ordusunu qızılbaş döyüşçüləri təqib edirdilər. Məğlubo lub geri çəkilən orduya yardım etmək üçün Osman paşa qoşunla Dərbənddən çıxmağa məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} 25 aprel 1583-cü ildə öldürülən{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=54}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Yaqub bəyin döyüşçüləri öz komandanlarının qısasını alaçaqları ilə bağlı and içdikdən sonra Osman paşa ordu ilə birlikdə Dərbənddən çıxdı. Samur çayını keçdikdən sonra Beştəpə deyilən yerdə ordu dayandı.{{Efn|Döyüşün tarixi və təsviri barədə müxtəlif fikirlər vardır. İ.H. Uzunçarşılı döyüşün dəqiq günü göstərməyərək yalnız ilini göstərir:<br>- İbrahim Peçevi:"Ordu Dərbənddən çıxıb ayın 6-da (29.4.1583) adı çəkilən yerdə düşərgə saldı. Ayən 18-də (11.5.1583) Beştəpə adlanan yerdə düşərgə salındı. Elə bu vaxt düşmən dəstələri peydə oldu."<br>- İosif fon Hammer-Purgstall:"29 apreldə Osma paşa ordusunun başında qızılbaşlara qarşı çıxmaq üçün Dərbəndi tərk etdi və 3 gün şəhərin qarşısındakı düzənliklərə baxış keçirdi. 4 gün sonra o, çətinliklə keçəcəyi Samur çayının sahilinə gəlib çatdı. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşması barədə məlumat verdilər. Növbəti səhər iki ordu qarşı-qarşıya gəldi."<br>- Şimşirgil:"29 apreldə o, qızılbaşlarda döyüşə getmək üçün şəhəri tərk etdi. 3 gün boyunca şəhərdə parad təşkil edildi. 4 gün sonra onlar Samur çayına çatıb, oranı keçdilər. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşdığını bildirdilər."}}{{sfn|Фарах|2005|page=72?}} Elə bu ərəfələrdə, gürcü dəstələri istisna olmaqla ümumilikdə 50 min nəfərdən{{sfn|Печеви|1988|page=54}} ibarət qızılbaş ordusunun ön dəstələri meydana çıxdı.{{sfn|Печеви|1988|page=55}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} Dağıstanda və Şirvanda Osmanlı imperiyasının güclənməsi ayrı-ayrı yerli hakimlərin narazılığına səbəb olduğundan onlar hətta qızılbaşlarla ittifaqa girirdilər. Məsələn, Dağıstandakı hakimlərdən biri olan Şamxal və [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] (və ya ibn Bürhan) Osman paşaya qarşı birgə çıxış etmək təklifi ilə Gəncənin qızılbaş hakiminə - İmamqulu xana müraciət etmişdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} == Döyüş == Qızılbaş ordusunun mərkəz cinahına şahın qvardiyası - qorçular yerləşdirilmişdi. Sağ cinaha Rüstəm xan Hüsamoğlu və keçmişdə Osmanlı imperiyasına xidmət etmiş Şirvan bəylərindən olan İbn Bürhan{Efn|Digər adı Əbubəkr Mirzə olan İbn Bürhan Şirvanşahlar nəslindən idi və əvvəlcə Osmanlı imperiyası ilə birlikdə qızılbaşlara qarşı savaşırdı. Sonradan qızılbaşlar tərəfinə keçmiş və buna görə də, İbrahim Peçevi onu “bu tərəfdən üz döndərmiş [yəni sultana xəyanət etmiş] İbn Bürhan” və “xain kafir” adlandırmışdır.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}}}} komandanlıq edirdi. Sol cinaha isə Qarabağ bəylərbəyi İmamqulu xan komandanlıq etməkdə idi. Osmanlı ordusunun mərkəz qüvvələrinə 30 illik qara atının üstündə oturan və bu atının döyüşdən əvvəl kişnəməsini qələbə nişanəsi kimi qiymətləndirən Osman paşa komandanlıq etməkdə idi. Onun qarşısında 30 topla birlikdə, yeniçərilər yerləşdirilmişdi.{{sfn|Печеви |1988|page=56}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Sağ cinaha Sivas bəylərbəyisi Heydər paşa, sol cinaha isə Yaqub bəyin ölümündən sonra Rumeli ordusuna komandanlıq edən Kefe bəylərbəyisi Cəfər paşa komandanlıq edirdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Səfər hər iki tərəf bir-birinə hücum etdi və toqquşmalar bütün gün davam etdi. Normalda atışmalar və toqquşmalar gecə düşdüyü zaman dayandırılırdı, lakin bu döyüşdə belə olmadı.Hər iki tərəf məşəl işığı altında atışmaları davam etdirdilər və hadisələrin bu cür cərəyan etməsi döyüşün "Məşəl döyüşü" və ya "məşəl ilə döyüş" adlandırılmasına yol açdı. Gecə yarısından sonra hər iki tərəfin razılığı ilə toqquşmalr müvəqqəti dayandırıldı. Hər iki tərəf cinahlarını qorumaq üçün qaravul dəstələri yerləşdirdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Ertəsi gün səhər döyüş bir gün əvvəlki ilə müqayisədə daha az şiddətlə davam etdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Qızılbaşlar çayın yüksək sahilini tutduqlarına və Osmanlı qoşunlarını hər tərəfdən mühasirəyə aldıqlarına görə özlərinin qalib gələcəklərinə inanmaqda idilər. Lakin ikinci gün heç bir tərəfə qələbə gətirmədi. Məşəllər yenidən yandırıldı və döyüş gecə yarısına qədər davam etdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Nəhayət, yorğun rəqiblər gecə yarısı dağıldılar. Osmanlılar məğlub olsaydılar, onların yerləşmələri də nəzərə alındığında bu, onlar üçün fəlakət ola bilərdi. Osman paşa belə bir nəticənin mümkünlüyünü anladı, əsgərlərinə iman yolunda şəhid olmaqdan başqa məqsədlərinin olmadığını söylədi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Üçüncü günün səhərində də döyüş davam edirdi. Döyüşün gedişatında Cəfər paşa geri çəkilməyə başlasa da, digər cinahda Rumeli qoşunları qızılbaşlara təzyiqi artırdılar. Xüsusən Osmanlı ordusunun sol cinahından başlayan hücum nəticəsində qızılbaşların cinahı dağıdıldı və geri çəkilməyə başladı.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} İbrahim Peçevinin sözlərinə görə, qızılbaş ordusunun geri çəkildiyini görən İmamqulu xan Qacar "qışqıraraq ey qorxaqlar, hara qaçırsınız ? Şahın çörəyi gələcəyinizə getməsin" demiş, lakin dediklərinin bir xeyrinin olmadığını gördükdən sonra özü də döyüşdən geri çəkilməyə başlamışdır.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} == Nəticəsi == Döyüşdən sonra meydanda xeyli sayda qızılbaş cəsədi qalmışdı. Ölən qızılbaş döyüşçülərin başı Osman paşanın əmri ilə kəsildi və onlardan "qüllə" düzəldildi, bu zaman məlum oldu ki, 7500 qızılbaş höyatını itirmişdir.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} Həmçinin 3 min qızılbaş əsir olaraq ələ keçirilmişdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} İmamqulu xan Qacar gürcü şahzadələrinə yazaraq köməyə gəlmələrini əmr etmişdisə də, onlar döyüş meydanına vaxtında gəlib çıxa bilməmişdilər. Rəhimizadənin yazdığına görə, gürcü döyüşçüləri döyüş meydanına gəlməyə çalışarkən azmış və yerli sakinlər tərəfindən öldürülmüşdülər. 17 əsilzadə gürcü əsir götürülmüş, həmçinin ölənlərin də başı kəsilərək Osman paşaya təqdim edilmişdir. Osman paşa bu kəsilmiş başları "Zəyəm bəyi Levənt xanın oğlu"na göndərmişdir. Osman paşa gürcü çarından Osmanlıya tabe olacaqları barədə razılığa gəldikləri halda niyə verdikləri sözü tapdadıqlarını soruşmuşdu.{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Döyüşdən sonra Osmanlı ordusuna 3 gün istirahət verildi və istirahətdən sonra ordu Şamaxıya getdi. Şamaxıda 40 gün ərzində bir qala tikildi.{{sfn|Фарах|2005|page=73}}{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Gürcü və Dağıstan hakimlərindən qələbə münasibətilə təbriklər və tabe olma sözü aldıqdan sonra Osman paşa Dərbəndə yollandı.{{sfn|Печеви|1988|page=58}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Osmanlı tarixçilərinə görə, Osman paşa bu döyüşdə özünün ən böyük qələbələrindən birini qazanmışdır.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} İsmayıl Haqqı Uzunçarşılı bu döyüşü "məşhur döyüş",{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} İbrahim Peçevi "böyük döyüş" adlandırır.{{sfn|Печеви|1988|page=55}} Bu qələbə sayəsində Osman paşa Şirvandakı mövqelərini daha da gücləndirdi, beləliklə döyüşün nəticəsi Cənubi Qafqazda Osmanlı hakimiyyəti üçün həlledici oldu.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Mitchell|2011|page=}} Səfəvilər dövlətinin hərbi uğursuzluqları xeyli dərəcədə ölkənin ağır daxili vəziyyəti ilə izah olunmalıdır. 1580-ci illərin əvvəllərindən başlayaraq, qızılbaş əyanlarının daxilindəki, həmçinin türk qızılbaşlarla dövlətin fars kökənli əyanları arasında münasibətləri də kəskinləşdi. Məşəl savaşındakə məğlubiyyətdən sonra sarayda qalmış yeganə yüksək vəzifəli qeyri-türk olan Mirzə Salman da qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=212}} == Qeydlər == {{Notelist}} == Həmçinin bax == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = [[İbrahim Peçevi]] | başlıq = История | link = http://www.vostlit.info/Texts/rus/Pecevi/text2.phtml | cavabdeh = Tərcüməçi:[[Ziya Bünyadov]] | yer = [[Bakı]] | nəşriyyat = Elm | il = 1988 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Печеви }} *{{kitab3 | müəllif = İosif fon Hammer-Purgstall | başlıq = Histoire de l'Empire ottoman, depuis son origine jusqu'à nos jours | link = https://books.google.ru/books?id=kXXPAAAAMAAJ&printsec=frontcover&hl=ru#v=onepage&q&f=false | cavabdeh = | yer = Paris | nəşriyyat = Bellizard Barthès, Dufour & Lowell, | il = 1836 | cild = VI | səhifə = | səhifələr = 6-439 | isbn = | doi = | ref = Hammer }} * {{kitab3 | müəllif = Ahmet Şimşirgil | başlıq = Kayı: Kudret ve Azamet Yılları | link = https://books.google.ru/books?id=NbpVDwAAQBAJ | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Timaş Tarih | il = 2013 | cild = V | səhifə = | səhifələr = 275 | isbn = 9786050813005 | doi = | ref = Şimşirgil }} * {{kitab3 | müəllif = Mitchell Colin P. | başlıq = New Perspectives on Safavid Iran: Empire and Society | link = https://books.google.nl/books?id=1uCaELAsv3MC | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Taylor & Francis | il = 2011 | cild = | səhifə = 68 | səhifələr = 252 | isbn = 9781136991943 | doi = | ref = Mitchell }} * {{kitab3 | müəllif = Хотко С.Х. Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | başlıq = Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | link = https://nbpublish.com/library_read_article.php?id=19792 | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Genesis: исторические исследования | il = 2016 | cild = № 4 | səhifə = 1—11 | səhifələr = | isbn = | doi = 10.7256/2409-868X.2016.4.19792 | ref = Хотко }} * {{kitab3 | müəllif = Çiçek Kemal | başlıq = Osman Paşa, Özdemiroğlu | link = https://cdn2.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/33/C33010993.pdf | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Islam ansiklopedisi | il = 2007 | cild = 33 | səhifə = 471—473 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Çiçek }} * {{kitab3 | müəllif = Фарах Гусейн, Ибрахим Рахимизаде. Османо-Сефевидская война 1578—1590 гг.: по материалам трудов османского летописца Ибрахима Рахимизаде | başlıq = Osmano-sefevidskai︠a︡ voĭna 1578-1590 gg: po materialam trudov osmanskogo letopist︠s︡a Ibrakhima Rakhimizade | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Nurlan | il = 2005 | cild = | səhifə = 222 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Фарах }} * {{kitab3 | müəllif= Oqtay Əfəndiyev | başlıq= Azərbaycan Səfəvilər dövləti | link= https://www.ebooks.az/book_UdthmOAs.html| cavabdeh = | yer= Bakı | nəşriyyat = Şərq-Qərb | il= 2007 | cild= | səhifə = | səhifələr = 407 | isbn= 978-9952-34-101-0 | doi= | ref= Əfəndiyev}} * {{kitab3 | müəllif = [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı]] Osmanlı Tarihi. — Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1988. — P. 73, cild 3. — 3114 p. Архивная копия от 7 мая 2017 на Wayback Machine (тур.) | başlıq = Osmanlı Tarihi | link = | cavabdeh = | yer = Ankara | nəşriyyat = Türk Tarih Kurumu | il = 1988 | cild = 3 | səhifə = 73 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Uzunçarşılı }} [[Kateqoriya:Səfəvi-Osmanlı müharibələri]] [[Kateqoriya:1583-cü ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]] [[Kateqoriya:Səfəvilərin döyüşləri]] [[Kateqoriya:Osmanlı imperiyasının döyüşləri]] cdt9dfe34hiqa5fm1dm7mli09xuz8mo 6547515 6547514 2022-07-24T19:13:16Z Qızılbaş 71676 /* Həmçinin bax */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Hərbi münaqişə}} '''"Məşəl savaşı"''' ([[Türk dili|türkcə:]]''Meşaleler Savaşı''''')''' — [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)|1578–1590-cı illər Səfəvi-Osmanlı müharibəsi]] zamanı, 7-11 may,{{sfn|Çiçek|2007|page=}} 8 may{{sfn|Фарах|2005|page=72}} və ya 11-13 may{{sfn|Печеви |1988|page=56}} 1583-cü il tarixlərində baş vermiş döyüş. Döyüş Samur çayının sahilində baş vermiş və üç gün davam etmişdir. Döyüşün adı tərəflərin gecə vaxtı məşəl işığında döyüşü davam etdirməsinə görə belə adlanmaqdadır. Döyüşdə qləbə qazanan Osmanlı ordusu komandanı Özdəmiroğlu Osman paşa Şirvanda möhkəmlənmək imkanı qazandı. == Arxa plan == Yürüş 1578-ci ilin yayında Osmanlı ordusunun Amasya sülh müqaviləsinin şərtlərini pozaraq Səfəvi sərhədinə doğru yürüşə başlaması ilə iki imperiya arasında yeni müharibənin əsası qoyuldu. Bir neçə qələbədən sonra Gürcüstan və Şirvan Osmanlı ordusu tərəfindən ələ keçirildi. Osmanlı imperiyasının Şirvan bəylərbəyisi Özdəmiroğlu Osman paşa Dərbəndə idi. 1582-ci ildə artıq bir il idi ki, sülhlə bağlı danışıqlar gedməkdə idi və Məhəmməd Xudabəndənin səfiri İstanbul şəhərində idi. Elə bu ərəfələrdə Özdəmiroğlu Osman paşa öz nümayəndələrindən birini sultanın yanına göndərərək qızılbaşların qurduğu tələ barədə məlumat verdi. Beləki qızılbaş dəstələrindən biri Osmanlı sancaqbəyini artıq sülhün imzalandığına inandıraraq qala qapılarını açdırmış və sonra da hər birini qətlə yetirmişdir. Buna cavab olaraq, sultan Səfəvi səfirinin həbs edilməsini əmr etdi.{{sfn|Hammer|1836|p=112}} Şirvandakı Osmanlı ordusunu gücləndirmək üçün Silistriya valisi Yaqub bəyə Rumeli ordusu ilə birlikdə Krımdan keçməklə yardıma getmək əmr edildi.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=112-113}} 1583-cü ilin yazında yeni qüvvələr alan qızılbaş sərkərdəsi və Qarabağ bəylərbəyi İmamqulu xan Kürü keçərək Şirvana daxil oldu. Şamaxıda olarkən, Niyazabad ərazisində Yaqub bəyin Osmanlı qoşunlarının cəmləşməsi xəbərini alan İmamqulu xan Rüstəm xanı qızılbaş dəstəsi ilə onlara qarşı göndərdi. Şiddətli vuruşmada Yaqub bəy və digər türk hərbi başçıları öldürüldülər. Türklər tamamilə darmadağın edildilər. Dərbəndə doğru geri çəkilən Osmanlı ordusunu qızılbaş döyüşçüləri təqib edirdilər. Məğlubo lub geri çəkilən orduya yardım etmək üçün Osman paşa qoşunla Dərbənddən çıxmağa məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} 25 aprel 1583-cü ildə öldürülən{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=54}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Yaqub bəyin döyüşçüləri öz komandanlarının qısasını alaçaqları ilə bağlı and içdikdən sonra Osman paşa ordu ilə birlikdə Dərbənddən çıxdı. Samur çayını keçdikdən sonra Beştəpə deyilən yerdə ordu dayandı.{{Efn|Döyüşün tarixi və təsviri barədə müxtəlif fikirlər vardır. İ.H. Uzunçarşılı döyüşün dəqiq günü göstərməyərək yalnız ilini göstərir:<br>- İbrahim Peçevi:"Ordu Dərbənddən çıxıb ayın 6-da (29.4.1583) adı çəkilən yerdə düşərgə saldı. Ayən 18-də (11.5.1583) Beştəpə adlanan yerdə düşərgə salındı. Elə bu vaxt düşmən dəstələri peydə oldu."<br>- İosif fon Hammer-Purgstall:"29 apreldə Osma paşa ordusunun başında qızılbaşlara qarşı çıxmaq üçün Dərbəndi tərk etdi və 3 gün şəhərin qarşısındakı düzənliklərə baxış keçirdi. 4 gün sonra o, çətinliklə keçəcəyi Samur çayının sahilinə gəlib çatdı. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşması barədə məlumat verdilər. Növbəti səhər iki ordu qarşı-qarşıya gəldi."<br>- Şimşirgil:"29 apreldə o, qızılbaşlarda döyüşə getmək üçün şəhəri tərk etdi. 3 gün boyunca şəhərdə parad təşkil edildi. 4 gün sonra onlar Samur çayına çatıb, oranı keçdilər. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşdığını bildirdilər."}}{{sfn|Фарах|2005|page=72?}} Elə bu ərəfələrdə, gürcü dəstələri istisna olmaqla ümumilikdə 50 min nəfərdən{{sfn|Печеви|1988|page=54}} ibarət qızılbaş ordusunun ön dəstələri meydana çıxdı.{{sfn|Печеви|1988|page=55}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} Dağıstanda və Şirvanda Osmanlı imperiyasının güclənməsi ayrı-ayrı yerli hakimlərin narazılığına səbəb olduğundan onlar hətta qızılbaşlarla ittifaqa girirdilər. Məsələn, Dağıstandakı hakimlərdən biri olan Şamxal və [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] (və ya ibn Bürhan) Osman paşaya qarşı birgə çıxış etmək təklifi ilə Gəncənin qızılbaş hakiminə - İmamqulu xana müraciət etmişdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} == Döyüş == Qızılbaş ordusunun mərkəz cinahına şahın qvardiyası - qorçular yerləşdirilmişdi. Sağ cinaha Rüstəm xan Hüsamoğlu və keçmişdə Osmanlı imperiyasına xidmət etmiş Şirvan bəylərindən olan İbn Bürhan{Efn|Digər adı Əbubəkr Mirzə olan İbn Bürhan Şirvanşahlar nəslindən idi və əvvəlcə Osmanlı imperiyası ilə birlikdə qızılbaşlara qarşı savaşırdı. Sonradan qızılbaşlar tərəfinə keçmiş və buna görə də, İbrahim Peçevi onu “bu tərəfdən üz döndərmiş [yəni sultana xəyanət etmiş] İbn Bürhan” və “xain kafir” adlandırmışdır.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}}}} komandanlıq edirdi. Sol cinaha isə Qarabağ bəylərbəyi İmamqulu xan komandanlıq etməkdə idi. Osmanlı ordusunun mərkəz qüvvələrinə 30 illik qara atının üstündə oturan və bu atının döyüşdən əvvəl kişnəməsini qələbə nişanəsi kimi qiymətləndirən Osman paşa komandanlıq etməkdə idi. Onun qarşısında 30 topla birlikdə, yeniçərilər yerləşdirilmişdi.{{sfn|Печеви |1988|page=56}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Sağ cinaha Sivas bəylərbəyisi Heydər paşa, sol cinaha isə Yaqub bəyin ölümündən sonra Rumeli ordusuna komandanlıq edən Kefe bəylərbəyisi Cəfər paşa komandanlıq edirdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Səfər hər iki tərəf bir-birinə hücum etdi və toqquşmalar bütün gün davam etdi. Normalda atışmalar və toqquşmalar gecə düşdüyü zaman dayandırılırdı, lakin bu döyüşdə belə olmadı.Hər iki tərəf məşəl işığı altında atışmaları davam etdirdilər və hadisələrin bu cür cərəyan etməsi döyüşün "Məşəl döyüşü" və ya "məşəl ilə döyüş" adlandırılmasına yol açdı. Gecə yarısından sonra hər iki tərəfin razılığı ilə toqquşmalr müvəqqəti dayandırıldı. Hər iki tərəf cinahlarını qorumaq üçün qaravul dəstələri yerləşdirdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Ertəsi gün səhər döyüş bir gün əvvəlki ilə müqayisədə daha az şiddətlə davam etdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Qızılbaşlar çayın yüksək sahilini tutduqlarına və Osmanlı qoşunlarını hər tərəfdən mühasirəyə aldıqlarına görə özlərinin qalib gələcəklərinə inanmaqda idilər. Lakin ikinci gün heç bir tərəfə qələbə gətirmədi. Məşəllər yenidən yandırıldı və döyüş gecə yarısına qədər davam etdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Nəhayət, yorğun rəqiblər gecə yarısı dağıldılar. Osmanlılar məğlub olsaydılar, onların yerləşmələri də nəzərə alındığında bu, onlar üçün fəlakət ola bilərdi. Osman paşa belə bir nəticənin mümkünlüyünü anladı, əsgərlərinə iman yolunda şəhid olmaqdan başqa məqsədlərinin olmadığını söylədi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Üçüncü günün səhərində də döyüş davam edirdi. Döyüşün gedişatında Cəfər paşa geri çəkilməyə başlasa da, digər cinahda Rumeli qoşunları qızılbaşlara təzyiqi artırdılar. Xüsusən Osmanlı ordusunun sol cinahından başlayan hücum nəticəsində qızılbaşların cinahı dağıdıldı və geri çəkilməyə başladı.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} İbrahim Peçevinin sözlərinə görə, qızılbaş ordusunun geri çəkildiyini görən İmamqulu xan Qacar "qışqıraraq ey qorxaqlar, hara qaçırsınız ? Şahın çörəyi gələcəyinizə getməsin" demiş, lakin dediklərinin bir xeyrinin olmadığını gördükdən sonra özü də döyüşdən geri çəkilməyə başlamışdır.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} == Nəticəsi == Döyüşdən sonra meydanda xeyli sayda qızılbaş cəsədi qalmışdı. Ölən qızılbaş döyüşçülərin başı Osman paşanın əmri ilə kəsildi və onlardan "qüllə" düzəldildi, bu zaman məlum oldu ki, 7500 qızılbaş höyatını itirmişdir.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} Həmçinin 3 min qızılbaş əsir olaraq ələ keçirilmişdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} İmamqulu xan Qacar gürcü şahzadələrinə yazaraq köməyə gəlmələrini əmr etmişdisə də, onlar döyüş meydanına vaxtında gəlib çıxa bilməmişdilər. Rəhimizadənin yazdığına görə, gürcü döyüşçüləri döyüş meydanına gəlməyə çalışarkən azmış və yerli sakinlər tərəfindən öldürülmüşdülər. 17 əsilzadə gürcü əsir götürülmüş, həmçinin ölənlərin də başı kəsilərək Osman paşaya təqdim edilmişdir. Osman paşa bu kəsilmiş başları "Zəyəm bəyi Levənt xanın oğlu"na göndərmişdir. Osman paşa gürcü çarından Osmanlıya tabe olacaqları barədə razılığa gəldikləri halda niyə verdikləri sözü tapdadıqlarını soruşmuşdu.{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Döyüşdən sonra Osmanlı ordusuna 3 gün istirahət verildi və istirahətdən sonra ordu Şamaxıya getdi. Şamaxıda 40 gün ərzində bir qala tikildi.{{sfn|Фарах|2005|page=73}}{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Gürcü və Dağıstan hakimlərindən qələbə münasibətilə təbriklər və tabe olma sözü aldıqdan sonra Osman paşa Dərbəndə yollandı.{{sfn|Печеви|1988|page=58}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Osmanlı tarixçilərinə görə, Osman paşa bu döyüşdə özünün ən böyük qələbələrindən birini qazanmışdır.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} İsmayıl Haqqı Uzunçarşılı bu döyüşü "məşhur döyüş",{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} İbrahim Peçevi "böyük döyüş" adlandırır.{{sfn|Печеви|1988|page=55}} Bu qələbə sayəsində Osman paşa Şirvandakı mövqelərini daha da gücləndirdi, beləliklə döyüşün nəticəsi Cənubi Qafqazda Osmanlı hakimiyyəti üçün həlledici oldu.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Mitchell|2011|page=}} Səfəvilər dövlətinin hərbi uğursuzluqları xeyli dərəcədə ölkənin ağır daxili vəziyyəti ilə izah olunmalıdır. 1580-ci illərin əvvəllərindən başlayaraq, qızılbaş əyanlarının daxilindəki, həmçinin türk qızılbaşlarla dövlətin fars kökənli əyanları arasında münasibətləri də kəskinləşdi. Məşəl savaşındakə məğlubiyyətdən sonra sarayda qalmış yeganə yüksək vəzifəli qeyri-türk olan Mirzə Salman da qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=212}} == Qeydlər == {{Notelist}} == Həmçinin bax == * [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = [[İbrahim Peçevi]] | başlıq = История | link = http://www.vostlit.info/Texts/rus/Pecevi/text2.phtml | cavabdeh = Tərcüməçi:[[Ziya Bünyadov]] | yer = [[Bakı]] | nəşriyyat = Elm | il = 1988 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Печеви }} *{{kitab3 | müəllif = İosif fon Hammer-Purgstall | başlıq = Histoire de l'Empire ottoman, depuis son origine jusqu'à nos jours | link = https://books.google.ru/books?id=kXXPAAAAMAAJ&printsec=frontcover&hl=ru#v=onepage&q&f=false | cavabdeh = | yer = Paris | nəşriyyat = Bellizard Barthès, Dufour & Lowell, | il = 1836 | cild = VI | səhifə = | səhifələr = 6-439 | isbn = | doi = | ref = Hammer }} * {{kitab3 | müəllif = Ahmet Şimşirgil | başlıq = Kayı: Kudret ve Azamet Yılları | link = https://books.google.ru/books?id=NbpVDwAAQBAJ | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Timaş Tarih | il = 2013 | cild = V | səhifə = | səhifələr = 275 | isbn = 9786050813005 | doi = | ref = Şimşirgil }} * {{kitab3 | müəllif = Mitchell Colin P. | başlıq = New Perspectives on Safavid Iran: Empire and Society | link = https://books.google.nl/books?id=1uCaELAsv3MC | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Taylor & Francis | il = 2011 | cild = | səhifə = 68 | səhifələr = 252 | isbn = 9781136991943 | doi = | ref = Mitchell }} * {{kitab3 | müəllif = Хотко С.Х. Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | başlıq = Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | link = https://nbpublish.com/library_read_article.php?id=19792 | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Genesis: исторические исследования | il = 2016 | cild = № 4 | səhifə = 1—11 | səhifələr = | isbn = | doi = 10.7256/2409-868X.2016.4.19792 | ref = Хотко }} * {{kitab3 | müəllif = Çiçek Kemal | başlıq = Osman Paşa, Özdemiroğlu | link = https://cdn2.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/33/C33010993.pdf | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Islam ansiklopedisi | il = 2007 | cild = 33 | səhifə = 471—473 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Çiçek }} * {{kitab3 | müəllif = Фарах Гусейн, Ибрахим Рахимизаде. Османо-Сефевидская война 1578—1590 гг.: по материалам трудов османского летописца Ибрахима Рахимизаде | başlıq = Osmano-sefevidskai︠a︡ voĭna 1578-1590 gg: po materialam trudov osmanskogo letopist︠s︡a Ibrakhima Rakhimizade | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Nurlan | il = 2005 | cild = | səhifə = 222 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Фарах }} * {{kitab3 | müəllif= Oqtay Əfəndiyev | başlıq= Azərbaycan Səfəvilər dövləti | link= https://www.ebooks.az/book_UdthmOAs.html| cavabdeh = | yer= Bakı | nəşriyyat = Şərq-Qərb | il= 2007 | cild= | səhifə = | səhifələr = 407 | isbn= 978-9952-34-101-0 | doi= | ref= Əfəndiyev}} * {{kitab3 | müəllif = [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı]] Osmanlı Tarihi. — Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1988. — P. 73, cild 3. — 3114 p. Архивная копия от 7 мая 2017 на Wayback Machine (тур.) | başlıq = Osmanlı Tarihi | link = | cavabdeh = | yer = Ankara | nəşriyyat = Türk Tarih Kurumu | il = 1988 | cild = 3 | səhifə = 73 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Uzunçarşılı }} [[Kateqoriya:Səfəvi-Osmanlı müharibələri]] [[Kateqoriya:1583-cü ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]] [[Kateqoriya:Səfəvilərin döyüşləri]] [[Kateqoriya:Osmanlı imperiyasının döyüşləri]] oszdsa4wtpgn5n5suyjktpu3lzhmi2n 6547516 6547515 2022-07-24T19:15:41Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Məşəl savaşı |aiddir = [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] |şəkil = Secaatname 0076 (cropped).jpg |şəklin izahı = Adil Gəray Həmzə Mirzəyə təslim olur. |tarixi = [[15 noyabr]] [[1578]] |yeri = [[Ağsu çayı]] sahili [[Pirhəsənli]] kəndi yaxınlığında |nəticəsi = [[Səfəvilər]]in qələbəsi |tərəf1 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]] |tərəf2 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Osmanlı İmperiyası]]<br>[[Şəkil:Flag of the Crimean Tatar people.svg|22px|border]] [[Krım xanlığı]] |komandan1 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Həmzə Mirzə Səfəvi|Həmzə Mirzə]] |komandan2 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Şəkil:Flag of the Crimean Tatar people.svg|22px|border]][[Adil Gəray (kalqa)|Adil Gəray]] |itkilər1 = yüngül |itkilər2 = ağır }} '''Məşəl savaşı''' və ya '''Məşəl döyüşü''' ([[Türk dili|türkcə:]]''Meşaleler Savaşı''''')''' — [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)|1578–1590-cı illər Səfəvi-Osmanlı müharibəsi]] zamanı, 7-11 may,{{sfn|Çiçek|2007|page=}} 8 may{{sfn|Фарах|2005|page=72}} və ya 11-13 may{{sfn|Печеви |1988|page=56}} 1583-cü il tarixlərində baş vermiş döyüş. Döyüş [[Samurçay|Samur çayı]]nın sahilində baş vermiş və üç gün davam etmişdir. Döyüşün adı tərəflərin gecə vaxtı məşəl işığında döyüşü davam etdirməsinə görə belə adlanmaqdadır. Döyüşdə qələbə qazanan [[Osmanlı ordusu]] komandanı [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]da möhkəmlənmək imkanı qazandı. == Arxa plan == Yürüş 1578-ci ilin yayında Osmanlı ordusunun Amasya sülh müqaviləsinin şərtlərini pozaraq Səfəvi sərhədinə doğru yürüşə başlaması ilə iki imperiya arasında yeni müharibənin əsası qoyuldu. Bir neçə qələbədən sonra Gürcüstan və Şirvan Osmanlı ordusu tərəfindən ələ keçirildi. Osmanlı imperiyasının Şirvan bəylərbəyisi Özdəmiroğlu Osman paşa Dərbəndə idi. 1582-ci ildə artıq bir il idi ki, sülhlə bağlı danışıqlar gedməkdə idi və Məhəmməd Xudabəndənin səfiri İstanbul şəhərində idi. Elə bu ərəfələrdə Özdəmiroğlu Osman paşa öz nümayəndələrindən birini sultanın yanına göndərərək qızılbaşların qurduğu tələ barədə məlumat verdi. Beləki qızılbaş dəstələrindən biri Osmanlı sancaqbəyini artıq sülhün imzalandığına inandıraraq qala qapılarını açdırmış və sonra da hər birini qətlə yetirmişdir. Buna cavab olaraq, sultan Səfəvi səfirinin həbs edilməsini əmr etdi.{{sfn|Hammer|1836|p=112}} Şirvandakı Osmanlı ordusunu gücləndirmək üçün Silistriya valisi Yaqub bəyə Rumeli ordusu ilə birlikdə Krımdan keçməklə yardıma getmək əmr edildi.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=112-113}} 1583-cü ilin yazında yeni qüvvələr alan qızılbaş sərkərdəsi və Qarabağ bəylərbəyi İmamqulu xan Kürü keçərək Şirvana daxil oldu. Şamaxıda olarkən, Niyazabad ərazisində Yaqub bəyin Osmanlı qoşunlarının cəmləşməsi xəbərini alan İmamqulu xan Rüstəm xanı qızılbaş dəstəsi ilə onlara qarşı göndərdi. Şiddətli vuruşmada Yaqub bəy və digər türk hərbi başçıları öldürüldülər. Türklər tamamilə darmadağın edildilər. Dərbəndə doğru geri çəkilən Osmanlı ordusunu qızılbaş döyüşçüləri təqib edirdilər. Məğlubo lub geri çəkilən orduya yardım etmək üçün Osman paşa qoşunla Dərbənddən çıxmağa məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} 25 aprel 1583-cü ildə öldürülən{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=54}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Yaqub bəyin döyüşçüləri öz komandanlarının qısasını alaçaqları ilə bağlı and içdikdən sonra Osman paşa ordu ilə birlikdə Dərbənddən çıxdı. Samur çayını keçdikdən sonra Beştəpə deyilən yerdə ordu dayandı.{{Efn|Döyüşün tarixi və təsviri barədə müxtəlif fikirlər vardır. İ.H. Uzunçarşılı döyüşün dəqiq günü göstərməyərək yalnız ilini göstərir:<br>- İbrahim Peçevi:"Ordu Dərbənddən çıxıb ayın 6-da (29.4.1583) adı çəkilən yerdə düşərgə saldı. Ayən 18-də (11.5.1583) Beştəpə adlanan yerdə düşərgə salındı. Elə bu vaxt düşmən dəstələri peydə oldu."<br>- İosif fon Hammer-Purgstall:"29 apreldə Osma paşa ordusunun başında qızılbaşlara qarşı çıxmaq üçün Dərbəndi tərk etdi və 3 gün şəhərin qarşısındakı düzənliklərə baxış keçirdi. 4 gün sonra o, çətinliklə keçəcəyi Samur çayının sahilinə gəlib çatdı. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşması barədə məlumat verdilər. Növbəti səhər iki ordu qarşı-qarşıya gəldi."<br>- Şimşirgil:"29 apreldə o, qızılbaşlarda döyüşə getmək üçün şəhəri tərk etdi. 3 gün boyunca şəhərdə parad təşkil edildi. 4 gün sonra onlar Samur çayına çatıb, oranı keçdilər. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşdığını bildirdilər."}}{{sfn|Фарах|2005|page=72?}} Elə bu ərəfələrdə, gürcü dəstələri istisna olmaqla ümumilikdə 50 min nəfərdən{{sfn|Печеви|1988|page=54}} ibarət qızılbaş ordusunun ön dəstələri meydana çıxdı.{{sfn|Печеви|1988|page=55}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} Dağıstanda və Şirvanda Osmanlı imperiyasının güclənməsi ayrı-ayrı yerli hakimlərin narazılığına səbəb olduğundan onlar hətta qızılbaşlarla ittifaqa girirdilər. Məsələn, Dağıstandakı hakimlərdən biri olan Şamxal və [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] (və ya ibn Bürhan) Osman paşaya qarşı birgə çıxış etmək təklifi ilə Gəncənin qızılbaş hakiminə - İmamqulu xana müraciət etmişdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} == Döyüş == Qızılbaş ordusunun mərkəz cinahına şahın qvardiyası - qorçular yerləşdirilmişdi. Sağ cinaha Rüstəm xan Hüsamoğlu və keçmişdə Osmanlı imperiyasına xidmət etmiş Şirvan bəylərindən olan İbn Bürhan{Efn|Digər adı Əbubəkr Mirzə olan İbn Bürhan Şirvanşahlar nəslindən idi və əvvəlcə Osmanlı imperiyası ilə birlikdə qızılbaşlara qarşı savaşırdı. Sonradan qızılbaşlar tərəfinə keçmiş və buna görə də, İbrahim Peçevi onu “bu tərəfdən üz döndərmiş [yəni sultana xəyanət etmiş] İbn Bürhan” və “xain kafir” adlandırmışdır.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}}}} komandanlıq edirdi. Sol cinaha isə Qarabağ bəylərbəyi İmamqulu xan komandanlıq etməkdə idi. Osmanlı ordusunun mərkəz qüvvələrinə 30 illik qara atının üstündə oturan və bu atının döyüşdən əvvəl kişnəməsini qələbə nişanəsi kimi qiymətləndirən Osman paşa komandanlıq etməkdə idi. Onun qarşısında 30 topla birlikdə, yeniçərilər yerləşdirilmişdi.{{sfn|Печеви |1988|page=56}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Sağ cinaha Sivas bəylərbəyisi Heydər paşa, sol cinaha isə Yaqub bəyin ölümündən sonra Rumeli ordusuna komandanlıq edən Kefe bəylərbəyisi Cəfər paşa komandanlıq edirdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Səfər hər iki tərəf bir-birinə hücum etdi və toqquşmalar bütün gün davam etdi. Normalda atışmalar və toqquşmalar gecə düşdüyü zaman dayandırılırdı, lakin bu döyüşdə belə olmadı.Hər iki tərəf məşəl işığı altında atışmaları davam etdirdilər və hadisələrin bu cür cərəyan etməsi döyüşün "Məşəl döyüşü" və ya "məşəl ilə döyüş" adlandırılmasına yol açdı. Gecə yarısından sonra hər iki tərəfin razılığı ilə toqquşmalr müvəqqəti dayandırıldı. Hər iki tərəf cinahlarını qorumaq üçün qaravul dəstələri yerləşdirdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Ertəsi gün səhər döyüş bir gün əvvəlki ilə müqayisədə daha az şiddətlə davam etdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Qızılbaşlar çayın yüksək sahilini tutduqlarına və Osmanlı qoşunlarını hər tərəfdən mühasirəyə aldıqlarına görə özlərinin qalib gələcəklərinə inanmaqda idilər. Lakin ikinci gün heç bir tərəfə qələbə gətirmədi. Məşəllər yenidən yandırıldı və döyüş gecə yarısına qədər davam etdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Nəhayət, yorğun rəqiblər gecə yarısı dağıldılar. Osmanlılar məğlub olsaydılar, onların yerləşmələri də nəzərə alındığında bu, onlar üçün fəlakət ola bilərdi. Osman paşa belə bir nəticənin mümkünlüyünü anladı, əsgərlərinə iman yolunda şəhid olmaqdan başqa məqsədlərinin olmadığını söylədi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Üçüncü günün səhərində də döyüş davam edirdi. Döyüşün gedişatında Cəfər paşa geri çəkilməyə başlasa da, digər cinahda Rumeli qoşunları qızılbaşlara təzyiqi artırdılar. Xüsusən Osmanlı ordusunun sol cinahından başlayan hücum nəticəsində qızılbaşların cinahı dağıdıldı və geri çəkilməyə başladı.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} İbrahim Peçevinin sözlərinə görə, qızılbaş ordusunun geri çəkildiyini görən İmamqulu xan Qacar "qışqıraraq ey qorxaqlar, hara qaçırsınız ? Şahın çörəyi gələcəyinizə getməsin" demiş, lakin dediklərinin bir xeyrinin olmadığını gördükdən sonra özü də döyüşdən geri çəkilməyə başlamışdır.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} == Nəticəsi == Döyüşdən sonra meydanda xeyli sayda qızılbaş cəsədi qalmışdı. Ölən qızılbaş döyüşçülərin başı Osman paşanın əmri ilə kəsildi və onlardan "qüllə" düzəldildi, bu zaman məlum oldu ki, 7500 qızılbaş höyatını itirmişdir.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} Həmçinin 3 min qızılbaş əsir olaraq ələ keçirilmişdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} İmamqulu xan Qacar gürcü şahzadələrinə yazaraq köməyə gəlmələrini əmr etmişdisə də, onlar döyüş meydanına vaxtında gəlib çıxa bilməmişdilər. Rəhimizadənin yazdığına görə, gürcü döyüşçüləri döyüş meydanına gəlməyə çalışarkən azmış və yerli sakinlər tərəfindən öldürülmüşdülər. 17 əsilzadə gürcü əsir götürülmüş, həmçinin ölənlərin də başı kəsilərək Osman paşaya təqdim edilmişdir. Osman paşa bu kəsilmiş başları "Zəyəm bəyi Levənt xanın oğlu"na göndərmişdir. Osman paşa gürcü çarından Osmanlıya tabe olacaqları barədə razılığa gəldikləri halda niyə verdikləri sözü tapdadıqlarını soruşmuşdu.{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Döyüşdən sonra Osmanlı ordusuna 3 gün istirahət verildi və istirahətdən sonra ordu Şamaxıya getdi. Şamaxıda 40 gün ərzində bir qala tikildi.{{sfn|Фарах|2005|page=73}}{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Gürcü və Dağıstan hakimlərindən qələbə münasibətilə təbriklər və tabe olma sözü aldıqdan sonra Osman paşa Dərbəndə yollandı.{{sfn|Печеви|1988|page=58}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Osmanlı tarixçilərinə görə, Osman paşa bu döyüşdə özünün ən böyük qələbələrindən birini qazanmışdır.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} İsmayıl Haqqı Uzunçarşılı bu döyüşü "məşhur döyüş",{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} İbrahim Peçevi "böyük döyüş" adlandırır.{{sfn|Печеви|1988|page=55}} Bu qələbə sayəsində Osman paşa Şirvandakı mövqelərini daha da gücləndirdi, beləliklə döyüşün nəticəsi Cənubi Qafqazda Osmanlı hakimiyyəti üçün həlledici oldu.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Mitchell|2011|page=}} Səfəvilər dövlətinin hərbi uğursuzluqları xeyli dərəcədə ölkənin ağır daxili vəziyyəti ilə izah olunmalıdır. 1580-ci illərin əvvəllərindən başlayaraq, qızılbaş əyanlarının daxilindəki, həmçinin türk qızılbaşlarla dövlətin fars kökənli əyanları arasında münasibətləri də kəskinləşdi. Məşəl savaşındakə məğlubiyyətdən sonra sarayda qalmış yeganə yüksək vəzifəli qeyri-türk olan Mirzə Salman da qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=212}} == Qeydlər == {{Notelist}} == Həmçinin bax == * [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = [[İbrahim Peçevi]] | başlıq = История | link = http://www.vostlit.info/Texts/rus/Pecevi/text2.phtml | cavabdeh = Tərcüməçi:[[Ziya Bünyadov]] | yer = [[Bakı]] | nəşriyyat = Elm | il = 1988 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Печеви }} *{{kitab3 | müəllif = İosif fon Hammer-Purgstall | başlıq = Histoire de l'Empire ottoman, depuis son origine jusqu'à nos jours | link = https://books.google.ru/books?id=kXXPAAAAMAAJ&printsec=frontcover&hl=ru#v=onepage&q&f=false | cavabdeh = | yer = Paris | nəşriyyat = Bellizard Barthès, Dufour & Lowell, | il = 1836 | cild = VI | səhifə = | səhifələr = 6-439 | isbn = | doi = | ref = Hammer }} * {{kitab3 | müəllif = Ahmet Şimşirgil | başlıq = Kayı: Kudret ve Azamet Yılları | link = https://books.google.ru/books?id=NbpVDwAAQBAJ | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Timaş Tarih | il = 2013 | cild = V | səhifə = | səhifələr = 275 | isbn = 9786050813005 | doi = | ref = Şimşirgil }} * {{kitab3 | müəllif = Mitchell Colin P. | başlıq = New Perspectives on Safavid Iran: Empire and Society | link = https://books.google.nl/books?id=1uCaELAsv3MC | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Taylor & Francis | il = 2011 | cild = | səhifə = 68 | səhifələr = 252 | isbn = 9781136991943 | doi = | ref = Mitchell }} * {{kitab3 | müəllif = Хотко С.Х. Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | başlıq = Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | link = https://nbpublish.com/library_read_article.php?id=19792 | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Genesis: исторические исследования | il = 2016 | cild = № 4 | səhifə = 1—11 | səhifələr = | isbn = | doi = 10.7256/2409-868X.2016.4.19792 | ref = Хотко }} * {{kitab3 | müəllif = Çiçek Kemal | başlıq = Osman Paşa, Özdemiroğlu | link = https://cdn2.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/33/C33010993.pdf | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Islam ansiklopedisi | il = 2007 | cild = 33 | səhifə = 471—473 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Çiçek }} * {{kitab3 | müəllif = Фарах Гусейн, Ибрахим Рахимизаде. Османо-Сефевидская война 1578—1590 гг.: по материалам трудов османского летописца Ибрахима Рахимизаде | başlıq = Osmano-sefevidskai︠a︡ voĭna 1578-1590 gg: po materialam trudov osmanskogo letopist︠s︡a Ibrakhima Rakhimizade | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Nurlan | il = 2005 | cild = | səhifə = 222 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Фарах }} * {{kitab3 | müəllif= Oqtay Əfəndiyev | başlıq= Azərbaycan Səfəvilər dövləti | link= https://www.ebooks.az/book_UdthmOAs.html| cavabdeh = | yer= Bakı | nəşriyyat = Şərq-Qərb | il= 2007 | cild= | səhifə = | səhifələr = 407 | isbn= 978-9952-34-101-0 | doi= | ref= Əfəndiyev}} * {{kitab3 | müəllif = [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı]] Osmanlı Tarihi. — Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1988. — P. 73, cild 3. — 3114 p. Архивная копия от 7 мая 2017 на Wayback Machine (тур.) | başlıq = Osmanlı Tarihi | link = | cavabdeh = | yer = Ankara | nəşriyyat = Türk Tarih Kurumu | il = 1988 | cild = 3 | səhifə = 73 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Uzunçarşılı }} [[Kateqoriya:Səfəvi-Osmanlı müharibələri]] [[Kateqoriya:1583-cü ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]] [[Kateqoriya:Səfəvilərin döyüşləri]] [[Kateqoriya:Osmanlı imperiyasının döyüşləri]] 51xwucpkn6s8dvi5vhod4vfp7sddgtf 6547521 6547516 2022-07-24T19:20:31Z Qızılbaş 71676 /* Arxa plan */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Məşəl savaşı |aiddir = [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] |şəkil = Secaatname 0076 (cropped).jpg |şəklin izahı = Adil Gəray Həmzə Mirzəyə təslim olur. |tarixi = [[15 noyabr]] [[1578]] |yeri = [[Ağsu çayı]] sahili [[Pirhəsənli]] kəndi yaxınlığında |nəticəsi = [[Səfəvilər]]in qələbəsi |tərəf1 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]] |tərəf2 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Osmanlı İmperiyası]]<br>[[Şəkil:Flag of the Crimean Tatar people.svg|22px|border]] [[Krım xanlığı]] |komandan1 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Həmzə Mirzə Səfəvi|Həmzə Mirzə]] |komandan2 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Şəkil:Flag of the Crimean Tatar people.svg|22px|border]][[Adil Gəray (kalqa)|Adil Gəray]] |itkilər1 = yüngül |itkilər2 = ağır }} '''Məşəl savaşı''' və ya '''Məşəl döyüşü''' ([[Türk dili|türkcə:]]''Meşaleler Savaşı''''')''' — [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)|1578–1590-cı illər Səfəvi-Osmanlı müharibəsi]] zamanı, 7-11 may,{{sfn|Çiçek|2007|page=}} 8 may{{sfn|Фарах|2005|page=72}} və ya 11-13 may{{sfn|Печеви |1988|page=56}} 1583-cü il tarixlərində baş vermiş döyüş. Döyüş [[Samurçay|Samur çayı]]nın sahilində baş vermiş və üç gün davam etmişdir. Döyüşün adı tərəflərin gecə vaxtı məşəl işığında döyüşü davam etdirməsinə görə belə adlanmaqdadır. Döyüşdə qələbə qazanan [[Osmanlı ordusu]] komandanı [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]da möhkəmlənmək imkanı qazandı. == Arxa plan == Yürüş 1578-ci ilin yayında [[Osmanlı ordusu]]nun [[Amasya sülh müqaviləsi]]nin şərtlərini pozaraq [[Səfəvilər|Səfəvi]] sərhədinə doğru yürüşə başlaması ilə iki imperiya arasında yeni müharibənin əsası qoyuldu. Bir neçə qələbədən sonra [[Gürcüstan]] və [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] [[Osmanlı ordusu]] tərəfindən ələ keçirildi. Osmanlı imperiyasının Şirvan bəylərbəyisi [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] [[Dərbənd]]ə idi. 1582-ci ildə artıq bir il idi ki, sülhlə bağlı danışıqlar gedməkdə idi və [[Məhəmməd Xudabəndə]]nin səfiri [[İstanbul]] şəhərində idi. Elə bu ərəfələrdə Özdəmiroğlu Osman paşa öz nümayəndələrindən birini sultanın yanına göndərərək [[qızılbaşlar]]ın qurduğu tələ barədə məlumat verdi. Beləki qızılbaş dəstələrindən biri Osmanlı sancaqbəyini artıq sülhün imzalandığına inandıraraq qala qapılarını açdırmış və sonra da hər birini qətlə yetirmişdir. Buna cavab olaraq, sultan Səfəvi səfirinin həbs edilməsini əmr etdi.{{sfn|Hammer|1836|p=112}} Şirvandakı [[Osmanlı ordusu]]nu gücləndirmək üçün Silistriya valisi Yaqub bəyə Rumeli ordusu ilə birlikdə [[Krım]]dan keçməklə yardıma getmək əmr edildi.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=112-113}} 1583-cü ilin yazında yeni qüvvələr alan qızılbaş sərkərdəsi və [[Qarabağ bəylərbəyliyi|Qarabağ]] bəylərbəyi İmamqulu xan [[Kür]]ü keçərək Şirvana daxil oldu. Şamaxıda olarkən, Niyazabad ərazisində Yaqub bəyin Osmanlı qoşunlarının cəmləşməsi xəbərini alan İmamqulu xan Rüstəm xanı qızılbaş dəstəsi ilə onlara qarşı göndərdi. Şiddətli vuruşmada Yaqub bəy və digər türk hərbi başçıları öldürüldülər. Osmanlılar tamamilə darmadağın edildilər. [[Dərbənd]]ə doğru geri çəkilən Osmanlı ordusunu qızılbaş döyüşçüləri təqib edirdilər. Məğlub olub geri çəkilən orduya yardım etmək üçün Osman paşa qoşunla Dərbənddən çıxmağa məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} 25 aprel 1583-cü ildə öldürülən{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=54}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Yaqub bəyin döyüşçüləri öz komandanlarının qısasını alaçaqları ilə bağlı and içdikdən sonra Osman paşa ordu ilə birlikdə Dərbənddən çıxdı. Samur çayını keçdikdən sonra Beştəpə deyilən yerdə ordu dayandı.{{Efn|Döyüşün tarixi və təsviri barədə müxtəlif fikirlər vardır. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İ.H. Uzunçarşılı]] döyüşün dəqiq günü göstərməyərək yalnız ilini göstərir:<br>- [[İbrahim Peçevi]]:"Ordu Dərbənddən çıxıb ayın 6-da (29.4.1583) adı çəkilən yerdə düşərgə saldı. Ayən 18-də (11.5.1583) Beştəpə adlanan yerdə düşərgə salındı. Elə bu vaxt düşmən dəstələri peydə oldu."<br>- İosif fon Hammer-Purgstall:"29 apreldə Osma paşa ordusunun başında qızılbaşlara qarşı çıxmaq üçün Dərbəndi tərk etdi və 3 gün şəhərin qarşısındakı düzənliklərə baxış keçirdi. 4 gün sonra o, çətinliklə keçəcəyi Samur çayının sahilinə gəlib çatdı. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşması barədə məlumat verdilər. Növbəti səhər iki ordu qarşı-qarşıya gəldi."<br>- Şimşirgil:"29 apreldə o, qızılbaşlarda döyüşə getmək üçün şəhəri tərk etdi. 3 gün boyunca şəhərdə parad təşkil edildi. 4 gün sonra onlar [[Samur çayı]]na çatıb, oranı keçdilər. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşdığını bildirdilər."}}{{sfn|Фарах|2005|page=72?}} Elə bu ərəfələrdə, gürcü dəstələri istisna olmaqla ümumilikdə 50 min nəfərdən{{sfn|Печеви|1988|page=54}} ibarət qızılbaş ordusunun ön dəstələri meydana çıxdı.{{sfn|Печеви|1988|page=55}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} [[Dağıstan]]da və [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]da [[Osmanlı imperiyası]]nın güclənməsi ayrı-ayrı yerli hakimlərin narazılığına səbəb olduğundan onlar hətta qızılbaşlarla ittifaqa girirdilər. Məsələn, Dağıstandakı hakimlərdən biri olan Şamxal və [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] (və ya ibn Bürhan) Osman paşaya qarşı birgə çıxış etmək təklifi ilə Gəncənin qızılbaş hakiminə - İmamqulu xana müraciət etmişdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} == Döyüş == Qızılbaş ordusunun mərkəz cinahına şahın qvardiyası - qorçular yerləşdirilmişdi. Sağ cinaha Rüstəm xan Hüsamoğlu və keçmişdə Osmanlı imperiyasına xidmət etmiş Şirvan bəylərindən olan İbn Bürhan{Efn|Digər adı Əbubəkr Mirzə olan İbn Bürhan Şirvanşahlar nəslindən idi və əvvəlcə Osmanlı imperiyası ilə birlikdə qızılbaşlara qarşı savaşırdı. Sonradan qızılbaşlar tərəfinə keçmiş və buna görə də, İbrahim Peçevi onu “bu tərəfdən üz döndərmiş [yəni sultana xəyanət etmiş] İbn Bürhan” və “xain kafir” adlandırmışdır.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}}}} komandanlıq edirdi. Sol cinaha isə Qarabağ bəylərbəyi İmamqulu xan komandanlıq etməkdə idi. Osmanlı ordusunun mərkəz qüvvələrinə 30 illik qara atının üstündə oturan və bu atının döyüşdən əvvəl kişnəməsini qələbə nişanəsi kimi qiymətləndirən Osman paşa komandanlıq etməkdə idi. Onun qarşısında 30 topla birlikdə, yeniçərilər yerləşdirilmişdi.{{sfn|Печеви |1988|page=56}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Sağ cinaha Sivas bəylərbəyisi Heydər paşa, sol cinaha isə Yaqub bəyin ölümündən sonra Rumeli ordusuna komandanlıq edən Kefe bəylərbəyisi Cəfər paşa komandanlıq edirdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Səfər hər iki tərəf bir-birinə hücum etdi və toqquşmalar bütün gün davam etdi. Normalda atışmalar və toqquşmalar gecə düşdüyü zaman dayandırılırdı, lakin bu döyüşdə belə olmadı.Hər iki tərəf məşəl işığı altında atışmaları davam etdirdilər və hadisələrin bu cür cərəyan etməsi döyüşün "Məşəl döyüşü" və ya "məşəl ilə döyüş" adlandırılmasına yol açdı. Gecə yarısından sonra hər iki tərəfin razılığı ilə toqquşmalr müvəqqəti dayandırıldı. Hər iki tərəf cinahlarını qorumaq üçün qaravul dəstələri yerləşdirdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Ertəsi gün səhər döyüş bir gün əvvəlki ilə müqayisədə daha az şiddətlə davam etdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Qızılbaşlar çayın yüksək sahilini tutduqlarına və Osmanlı qoşunlarını hər tərəfdən mühasirəyə aldıqlarına görə özlərinin qalib gələcəklərinə inanmaqda idilər. Lakin ikinci gün heç bir tərəfə qələbə gətirmədi. Məşəllər yenidən yandırıldı və döyüş gecə yarısına qədər davam etdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Nəhayət, yorğun rəqiblər gecə yarısı dağıldılar. Osmanlılar məğlub olsaydılar, onların yerləşmələri də nəzərə alındığında bu, onlar üçün fəlakət ola bilərdi. Osman paşa belə bir nəticənin mümkünlüyünü anladı, əsgərlərinə iman yolunda şəhid olmaqdan başqa məqsədlərinin olmadığını söylədi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Üçüncü günün səhərində də döyüş davam edirdi. Döyüşün gedişatında Cəfər paşa geri çəkilməyə başlasa da, digər cinahda Rumeli qoşunları qızılbaşlara təzyiqi artırdılar. Xüsusən Osmanlı ordusunun sol cinahından başlayan hücum nəticəsində qızılbaşların cinahı dağıdıldı və geri çəkilməyə başladı.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} İbrahim Peçevinin sözlərinə görə, qızılbaş ordusunun geri çəkildiyini görən İmamqulu xan Qacar "qışqıraraq ey qorxaqlar, hara qaçırsınız ? Şahın çörəyi gələcəyinizə getməsin" demiş, lakin dediklərinin bir xeyrinin olmadığını gördükdən sonra özü də döyüşdən geri çəkilməyə başlamışdır.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} == Nəticəsi == Döyüşdən sonra meydanda xeyli sayda qızılbaş cəsədi qalmışdı. Ölən qızılbaş döyüşçülərin başı Osman paşanın əmri ilə kəsildi və onlardan "qüllə" düzəldildi, bu zaman məlum oldu ki, 7500 qızılbaş höyatını itirmişdir.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} Həmçinin 3 min qızılbaş əsir olaraq ələ keçirilmişdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} İmamqulu xan Qacar gürcü şahzadələrinə yazaraq köməyə gəlmələrini əmr etmişdisə də, onlar döyüş meydanına vaxtında gəlib çıxa bilməmişdilər. Rəhimizadənin yazdığına görə, gürcü döyüşçüləri döyüş meydanına gəlməyə çalışarkən azmış və yerli sakinlər tərəfindən öldürülmüşdülər. 17 əsilzadə gürcü əsir götürülmüş, həmçinin ölənlərin də başı kəsilərək Osman paşaya təqdim edilmişdir. Osman paşa bu kəsilmiş başları "Zəyəm bəyi Levənt xanın oğlu"na göndərmişdir. Osman paşa gürcü çarından Osmanlıya tabe olacaqları barədə razılığa gəldikləri halda niyə verdikləri sözü tapdadıqlarını soruşmuşdu.{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Döyüşdən sonra Osmanlı ordusuna 3 gün istirahət verildi və istirahətdən sonra ordu Şamaxıya getdi. Şamaxıda 40 gün ərzində bir qala tikildi.{{sfn|Фарах|2005|page=73}}{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Gürcü və Dağıstan hakimlərindən qələbə münasibətilə təbriklər və tabe olma sözü aldıqdan sonra Osman paşa Dərbəndə yollandı.{{sfn|Печеви|1988|page=58}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Osmanlı tarixçilərinə görə, Osman paşa bu döyüşdə özünün ən böyük qələbələrindən birini qazanmışdır.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} İsmayıl Haqqı Uzunçarşılı bu döyüşü "məşhur döyüş",{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} İbrahim Peçevi "böyük döyüş" adlandırır.{{sfn|Печеви|1988|page=55}} Bu qələbə sayəsində Osman paşa Şirvandakı mövqelərini daha da gücləndirdi, beləliklə döyüşün nəticəsi Cənubi Qafqazda Osmanlı hakimiyyəti üçün həlledici oldu.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Mitchell|2011|page=}} Səfəvilər dövlətinin hərbi uğursuzluqları xeyli dərəcədə ölkənin ağır daxili vəziyyəti ilə izah olunmalıdır. 1580-ci illərin əvvəllərindən başlayaraq, qızılbaş əyanlarının daxilindəki, həmçinin türk qızılbaşlarla dövlətin fars kökənli əyanları arasında münasibətləri də kəskinləşdi. Məşəl savaşındakə məğlubiyyətdən sonra sarayda qalmış yeganə yüksək vəzifəli qeyri-türk olan Mirzə Salman da qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=212}} == Qeydlər == {{Notelist}} == Həmçinin bax == * [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = [[İbrahim Peçevi]] | başlıq = История | link = http://www.vostlit.info/Texts/rus/Pecevi/text2.phtml | cavabdeh = Tərcüməçi:[[Ziya Bünyadov]] | yer = [[Bakı]] | nəşriyyat = Elm | il = 1988 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Печеви }} *{{kitab3 | müəllif = İosif fon Hammer-Purgstall | başlıq = Histoire de l'Empire ottoman, depuis son origine jusqu'à nos jours | link = https://books.google.ru/books?id=kXXPAAAAMAAJ&printsec=frontcover&hl=ru#v=onepage&q&f=false | cavabdeh = | yer = Paris | nəşriyyat = Bellizard Barthès, Dufour & Lowell, | il = 1836 | cild = VI | səhifə = | səhifələr = 6-439 | isbn = | doi = | ref = Hammer }} * {{kitab3 | müəllif = Ahmet Şimşirgil | başlıq = Kayı: Kudret ve Azamet Yılları | link = https://books.google.ru/books?id=NbpVDwAAQBAJ | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Timaş Tarih | il = 2013 | cild = V | səhifə = | səhifələr = 275 | isbn = 9786050813005 | doi = | ref = Şimşirgil }} * {{kitab3 | müəllif = Mitchell Colin P. | başlıq = New Perspectives on Safavid Iran: Empire and Society | link = https://books.google.nl/books?id=1uCaELAsv3MC | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Taylor & Francis | il = 2011 | cild = | səhifə = 68 | səhifələr = 252 | isbn = 9781136991943 | doi = | ref = Mitchell }} * {{kitab3 | müəllif = Хотко С.Х. Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | başlıq = Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | link = https://nbpublish.com/library_read_article.php?id=19792 | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Genesis: исторические исследования | il = 2016 | cild = № 4 | səhifə = 1—11 | səhifələr = | isbn = | doi = 10.7256/2409-868X.2016.4.19792 | ref = Хотко }} * {{kitab3 | müəllif = Çiçek Kemal | başlıq = Osman Paşa, Özdemiroğlu | link = https://cdn2.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/33/C33010993.pdf | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Islam ansiklopedisi | il = 2007 | cild = 33 | səhifə = 471—473 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Çiçek }} * {{kitab3 | müəllif = Фарах Гусейн, Ибрахим Рахимизаде. Османо-Сефевидская война 1578—1590 гг.: по материалам трудов османского летописца Ибрахима Рахимизаде | başlıq = Osmano-sefevidskai︠a︡ voĭna 1578-1590 gg: po materialam trudov osmanskogo letopist︠s︡a Ibrakhima Rakhimizade | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Nurlan | il = 2005 | cild = | səhifə = 222 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Фарах }} * {{kitab3 | müəllif= Oqtay Əfəndiyev | başlıq= Azərbaycan Səfəvilər dövləti | link= https://www.ebooks.az/book_UdthmOAs.html| cavabdeh = | yer= Bakı | nəşriyyat = Şərq-Qərb | il= 2007 | cild= | səhifə = | səhifələr = 407 | isbn= 978-9952-34-101-0 | doi= | ref= Əfəndiyev}} * {{kitab3 | müəllif = [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı]] Osmanlı Tarihi. — Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1988. — P. 73, cild 3. — 3114 p. Архивная копия от 7 мая 2017 на Wayback Machine (тур.) | başlıq = Osmanlı Tarihi | link = | cavabdeh = | yer = Ankara | nəşriyyat = Türk Tarih Kurumu | il = 1988 | cild = 3 | səhifə = 73 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Uzunçarşılı }} [[Kateqoriya:Səfəvi-Osmanlı müharibələri]] [[Kateqoriya:1583-cü ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]] [[Kateqoriya:Səfəvilərin döyüşləri]] [[Kateqoriya:Osmanlı imperiyasının döyüşləri]] 5idkjuy4iuldndzzq2y6wax3fmxbqx6 6547526 6547521 2022-07-24T19:22:46Z Qızılbaş 71676 /* Döyüş */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Məşəl savaşı |aiddir = [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] |şəkil = Secaatname 0076 (cropped).jpg |şəklin izahı = Adil Gəray Həmzə Mirzəyə təslim olur. |tarixi = [[15 noyabr]] [[1578]] |yeri = [[Ağsu çayı]] sahili [[Pirhəsənli]] kəndi yaxınlığında |nəticəsi = [[Səfəvilər]]in qələbəsi |tərəf1 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]] |tərəf2 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Osmanlı İmperiyası]]<br>[[Şəkil:Flag of the Crimean Tatar people.svg|22px|border]] [[Krım xanlığı]] |komandan1 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Həmzə Mirzə Səfəvi|Həmzə Mirzə]] |komandan2 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Şəkil:Flag of the Crimean Tatar people.svg|22px|border]][[Adil Gəray (kalqa)|Adil Gəray]] |itkilər1 = yüngül |itkilər2 = ağır }} '''Məşəl savaşı''' və ya '''Məşəl döyüşü''' ([[Türk dili|türkcə:]]''Meşaleler Savaşı''''')''' — [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)|1578–1590-cı illər Səfəvi-Osmanlı müharibəsi]] zamanı, 7-11 may,{{sfn|Çiçek|2007|page=}} 8 may{{sfn|Фарах|2005|page=72}} və ya 11-13 may{{sfn|Печеви |1988|page=56}} 1583-cü il tarixlərində baş vermiş döyüş. Döyüş [[Samurçay|Samur çayı]]nın sahilində baş vermiş və üç gün davam etmişdir. Döyüşün adı tərəflərin gecə vaxtı məşəl işığında döyüşü davam etdirməsinə görə belə adlanmaqdadır. Döyüşdə qələbə qazanan [[Osmanlı ordusu]] komandanı [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]da möhkəmlənmək imkanı qazandı. == Arxa plan == Yürüş 1578-ci ilin yayında [[Osmanlı ordusu]]nun [[Amasya sülh müqaviləsi]]nin şərtlərini pozaraq [[Səfəvilər|Səfəvi]] sərhədinə doğru yürüşə başlaması ilə iki imperiya arasında yeni müharibənin əsası qoyuldu. Bir neçə qələbədən sonra [[Gürcüstan]] və [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] [[Osmanlı ordusu]] tərəfindən ələ keçirildi. Osmanlı imperiyasının Şirvan bəylərbəyisi [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] [[Dərbənd]]ə idi. 1582-ci ildə artıq bir il idi ki, sülhlə bağlı danışıqlar gedməkdə idi və [[Məhəmməd Xudabəndə]]nin səfiri [[İstanbul]] şəhərində idi. Elə bu ərəfələrdə Özdəmiroğlu Osman paşa öz nümayəndələrindən birini sultanın yanına göndərərək [[qızılbaşlar]]ın qurduğu tələ barədə məlumat verdi. Beləki qızılbaş dəstələrindən biri Osmanlı sancaqbəyini artıq sülhün imzalandığına inandıraraq qala qapılarını açdırmış və sonra da hər birini qətlə yetirmişdir. Buna cavab olaraq, sultan Səfəvi səfirinin həbs edilməsini əmr etdi.{{sfn|Hammer|1836|p=112}} Şirvandakı [[Osmanlı ordusu]]nu gücləndirmək üçün Silistriya valisi Yaqub bəyə Rumeli ordusu ilə birlikdə [[Krım]]dan keçməklə yardıma getmək əmr edildi.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=112-113}} 1583-cü ilin yazında yeni qüvvələr alan qızılbaş sərkərdəsi və [[Qarabağ bəylərbəyliyi|Qarabağ]] bəylərbəyi İmamqulu xan [[Kür]]ü keçərək Şirvana daxil oldu. Şamaxıda olarkən, Niyazabad ərazisində Yaqub bəyin Osmanlı qoşunlarının cəmləşməsi xəbərini alan İmamqulu xan Rüstəm xanı qızılbaş dəstəsi ilə onlara qarşı göndərdi. Şiddətli vuruşmada Yaqub bəy və digər türk hərbi başçıları öldürüldülər. Osmanlılar tamamilə darmadağın edildilər. [[Dərbənd]]ə doğru geri çəkilən Osmanlı ordusunu qızılbaş döyüşçüləri təqib edirdilər. Məğlub olub geri çəkilən orduya yardım etmək üçün Osman paşa qoşunla Dərbənddən çıxmağa məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} 25 aprel 1583-cü ildə öldürülən{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=54}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Yaqub bəyin döyüşçüləri öz komandanlarının qısasını alaçaqları ilə bağlı and içdikdən sonra Osman paşa ordu ilə birlikdə Dərbənddən çıxdı. Samur çayını keçdikdən sonra Beştəpə deyilən yerdə ordu dayandı.{{Efn|Döyüşün tarixi və təsviri barədə müxtəlif fikirlər vardır. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İ.H. Uzunçarşılı]] döyüşün dəqiq günü göstərməyərək yalnız ilini göstərir:<br>- [[İbrahim Peçevi]]:"Ordu Dərbənddən çıxıb ayın 6-da (29.4.1583) adı çəkilən yerdə düşərgə saldı. Ayən 18-də (11.5.1583) Beştəpə adlanan yerdə düşərgə salındı. Elə bu vaxt düşmən dəstələri peydə oldu."<br>- İosif fon Hammer-Purgstall:"29 apreldə Osma paşa ordusunun başında qızılbaşlara qarşı çıxmaq üçün Dərbəndi tərk etdi və 3 gün şəhərin qarşısındakı düzənliklərə baxış keçirdi. 4 gün sonra o, çətinliklə keçəcəyi Samur çayının sahilinə gəlib çatdı. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşması barədə məlumat verdilər. Növbəti səhər iki ordu qarşı-qarşıya gəldi."<br>- Şimşirgil:"29 apreldə o, qızılbaşlarda döyüşə getmək üçün şəhəri tərk etdi. 3 gün boyunca şəhərdə parad təşkil edildi. 4 gün sonra onlar [[Samur çayı]]na çatıb, oranı keçdilər. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşdığını bildirdilər."}}{{sfn|Фарах|2005|page=72?}} Elə bu ərəfələrdə, gürcü dəstələri istisna olmaqla ümumilikdə 50 min nəfərdən{{sfn|Печеви|1988|page=54}} ibarət qızılbaş ordusunun ön dəstələri meydana çıxdı.{{sfn|Печеви|1988|page=55}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} [[Dağıstan]]da və [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]da [[Osmanlı imperiyası]]nın güclənməsi ayrı-ayrı yerli hakimlərin narazılığına səbəb olduğundan onlar hətta qızılbaşlarla ittifaqa girirdilər. Məsələn, Dağıstandakı hakimlərdən biri olan Şamxal və [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] (və ya ibn Bürhan) Osman paşaya qarşı birgə çıxış etmək təklifi ilə Gəncənin qızılbaş hakiminə - İmamqulu xana müraciət etmişdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} == Döyüş == [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Qızılbaş ordusu]]nun mərkəz cinahına şahın qvardiyası - qorçular yerləşdirilmişdi. Sağ cinaha Rüstəm xan Hüsamoğlu və keçmişdə Osmanlı imperiyasına xidmət etmiş Şirvan bəylərindən olan [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|İbn Bürhan]]{Efn|Digər adı [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] olan İbn Bürhan [[Şirvanşahlar dövləti|Şirvanşahlar]] nəslindən idi və əvvəlcə Osmanlı imperiyası ilə birlikdə qızılbaşlara qarşı savaşırdı. Sonradan qızılbaşlar tərəfinə keçmiş və buna görə də, İbrahim Peçevi onu “bu tərəfdən üz döndərmiş [yəni sultana xəyanət etmiş] İbn Bürhan” və “xain kafir” adlandırmışdır.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}}}} komandanlıq edirdi. Sol cinaha isə Qarabağ bəylərbəyi [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan]] komandanlıq etməkdə idi. Osmanlı ordusunun mərkəz qüvvələrinə 30 illik qara atının üstündə oturan və bu atının döyüşdən əvvəl kişnəməsini qələbə nişanəsi kimi qiymətləndirən Osman paşa komandanlıq etməkdə idi. Onun qarşısında 30 topla birlikdə, yeniçərilər yerləşdirilmişdi.{{sfn|Печеви |1988|page=56}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Sağ cinaha Sivas bəylərbəyisi Heydər paşa, sol cinaha isə Yaqub bəyin ölümündən sonra Rumeli ordusuna komandanlıq edən Kefe bəylərbəyisi Cəfər paşa komandanlıq edirdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Səfər hər iki tərəf bir-birinə hücum etdi və toqquşmalar bütün gün davam etdi. Normalda atışmalar və toqquşmalar gecə düşdüyü zaman dayandırılırdı, lakin bu döyüşdə belə olmadı.Hər iki tərəf məşəl işığı altında atışmaları davam etdirdilər və hadisələrin bu cür cərəyan etməsi döyüşün "Məşəl döyüşü" və ya "məşəl ilə döyüş" adlandırılmasına yol açdı. Gecə yarısından sonra hər iki tərəfin razılığı ilə toqquşmalr müvəqqəti dayandırıldı. Hər iki tərəf cinahlarını qorumaq üçün qaravul dəstələri yerləşdirdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Ertəsi gün səhər döyüş bir gün əvvəlki ilə müqayisədə daha az şiddətlə davam etdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} [[Qızılbaşlar]] çayın yüksək sahilini tutduqlarına və Osmanlı qoşunlarını hər tərəfdən mühasirəyə aldıqlarına görə özlərinin qalib gələcəklərinə inanmaqda idilər. Lakin ikinci gün heç bir tərəfə qələbə gətirmədi. Məşəllər yenidən yandırıldı və döyüş gecə yarısına qədər davam etdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Nəhayət, yorğun rəqiblər gecə yarısı dağıldılar. Osmanlılar məğlub olsaydılar, onların yerləşmələri də nəzərə alındığında bu, onlar üçün fəlakət ola bilərdi. Osman paşa belə bir nəticənin mümkünlüyünü anladı, əsgərlərinə iman yolunda şəhid olmaqdan başqa məqsədlərinin olmadığını söylədi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Üçüncü günün səhərində də döyüş davam edirdi. Döyüşün gedişatında Cəfər paşa geri çəkilməyə başlasa da, digər cinahda Rumeli qoşunları qızılbaşlara təzyiqi artırdılar. Xüsusən Osmanlı ordusunun sol cinahından başlayan hücum nəticəsində [[qızılbaşlar]]ın cinahı dağıdıldı və geri çəkilməyə başladı.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} [[İbrahim Peçevi]]nin sözlərinə görə, qızılbaş ordusunun geri çəkildiyini görən [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan Qacar]] "qışqıraraq ey qorxaqlar, hara qaçırsınız ? Şahın çörəyi gələcəyinizə getməsin" demiş, lakin dediklərinin bir xeyrinin olmadığını gördükdən sonra özü də döyüşdən geri çəkilməyə başlamışdır.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} == Nəticəsi == Döyüşdən sonra meydanda xeyli sayda qızılbaş cəsədi qalmışdı. Ölən qızılbaş döyüşçülərin başı Osman paşanın əmri ilə kəsildi və onlardan "qüllə" düzəldildi, bu zaman məlum oldu ki, 7500 qızılbaş höyatını itirmişdir.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} Həmçinin 3 min qızılbaş əsir olaraq ələ keçirilmişdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} İmamqulu xan Qacar gürcü şahzadələrinə yazaraq köməyə gəlmələrini əmr etmişdisə də, onlar döyüş meydanına vaxtında gəlib çıxa bilməmişdilər. Rəhimizadənin yazdığına görə, gürcü döyüşçüləri döyüş meydanına gəlməyə çalışarkən azmış və yerli sakinlər tərəfindən öldürülmüşdülər. 17 əsilzadə gürcü əsir götürülmüş, həmçinin ölənlərin də başı kəsilərək Osman paşaya təqdim edilmişdir. Osman paşa bu kəsilmiş başları "Zəyəm bəyi Levənt xanın oğlu"na göndərmişdir. Osman paşa gürcü çarından Osmanlıya tabe olacaqları barədə razılığa gəldikləri halda niyə verdikləri sözü tapdadıqlarını soruşmuşdu.{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Döyüşdən sonra Osmanlı ordusuna 3 gün istirahət verildi və istirahətdən sonra ordu Şamaxıya getdi. Şamaxıda 40 gün ərzində bir qala tikildi.{{sfn|Фарах|2005|page=73}}{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Gürcü və Dağıstan hakimlərindən qələbə münasibətilə təbriklər və tabe olma sözü aldıqdan sonra Osman paşa Dərbəndə yollandı.{{sfn|Печеви|1988|page=58}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Osmanlı tarixçilərinə görə, Osman paşa bu döyüşdə özünün ən böyük qələbələrindən birini qazanmışdır.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} İsmayıl Haqqı Uzunçarşılı bu döyüşü "məşhur döyüş",{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} İbrahim Peçevi "böyük döyüş" adlandırır.{{sfn|Печеви|1988|page=55}} Bu qələbə sayəsində Osman paşa Şirvandakı mövqelərini daha da gücləndirdi, beləliklə döyüşün nəticəsi Cənubi Qafqazda Osmanlı hakimiyyəti üçün həlledici oldu.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Mitchell|2011|page=}} Səfəvilər dövlətinin hərbi uğursuzluqları xeyli dərəcədə ölkənin ağır daxili vəziyyəti ilə izah olunmalıdır. 1580-ci illərin əvvəllərindən başlayaraq, qızılbaş əyanlarının daxilindəki, həmçinin türk qızılbaşlarla dövlətin fars kökənli əyanları arasında münasibətləri də kəskinləşdi. Məşəl savaşındakə məğlubiyyətdən sonra sarayda qalmış yeganə yüksək vəzifəli qeyri-türk olan Mirzə Salman da qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=212}} == Qeydlər == {{Notelist}} == Həmçinin bax == * [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = [[İbrahim Peçevi]] | başlıq = История | link = http://www.vostlit.info/Texts/rus/Pecevi/text2.phtml | cavabdeh = Tərcüməçi:[[Ziya Bünyadov]] | yer = [[Bakı]] | nəşriyyat = Elm | il = 1988 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Печеви }} *{{kitab3 | müəllif = İosif fon Hammer-Purgstall | başlıq = Histoire de l'Empire ottoman, depuis son origine jusqu'à nos jours | link = https://books.google.ru/books?id=kXXPAAAAMAAJ&printsec=frontcover&hl=ru#v=onepage&q&f=false | cavabdeh = | yer = Paris | nəşriyyat = Bellizard Barthès, Dufour & Lowell, | il = 1836 | cild = VI | səhifə = | səhifələr = 6-439 | isbn = | doi = | ref = Hammer }} * {{kitab3 | müəllif = Ahmet Şimşirgil | başlıq = Kayı: Kudret ve Azamet Yılları | link = https://books.google.ru/books?id=NbpVDwAAQBAJ | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Timaş Tarih | il = 2013 | cild = V | səhifə = | səhifələr = 275 | isbn = 9786050813005 | doi = | ref = Şimşirgil }} * {{kitab3 | müəllif = Mitchell Colin P. | başlıq = New Perspectives on Safavid Iran: Empire and Society | link = https://books.google.nl/books?id=1uCaELAsv3MC | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Taylor & Francis | il = 2011 | cild = | səhifə = 68 | səhifələr = 252 | isbn = 9781136991943 | doi = | ref = Mitchell }} * {{kitab3 | müəllif = Хотко С.Х. Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | başlıq = Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | link = https://nbpublish.com/library_read_article.php?id=19792 | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Genesis: исторические исследования | il = 2016 | cild = № 4 | səhifə = 1—11 | səhifələr = | isbn = | doi = 10.7256/2409-868X.2016.4.19792 | ref = Хотко }} * {{kitab3 | müəllif = Çiçek Kemal | başlıq = Osman Paşa, Özdemiroğlu | link = https://cdn2.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/33/C33010993.pdf | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Islam ansiklopedisi | il = 2007 | cild = 33 | səhifə = 471—473 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Çiçek }} * {{kitab3 | müəllif = Фарах Гусейн, Ибрахим Рахимизаде. Османо-Сефевидская война 1578—1590 гг.: по материалам трудов османского летописца Ибрахима Рахимизаде | başlıq = Osmano-sefevidskai︠a︡ voĭna 1578-1590 gg: po materialam trudov osmanskogo letopist︠s︡a Ibrakhima Rakhimizade | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Nurlan | il = 2005 | cild = | səhifə = 222 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Фарах }} * {{kitab3 | müəllif= Oqtay Əfəndiyev | başlıq= Azərbaycan Səfəvilər dövləti | link= https://www.ebooks.az/book_UdthmOAs.html| cavabdeh = | yer= Bakı | nəşriyyat = Şərq-Qərb | il= 2007 | cild= | səhifə = | səhifələr = 407 | isbn= 978-9952-34-101-0 | doi= | ref= Əfəndiyev}} * {{kitab3 | müəllif = [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı]] Osmanlı Tarihi. — Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1988. — P. 73, cild 3. — 3114 p. Архивная копия от 7 мая 2017 на Wayback Machine (тур.) | başlıq = Osmanlı Tarihi | link = | cavabdeh = | yer = Ankara | nəşriyyat = Türk Tarih Kurumu | il = 1988 | cild = 3 | səhifə = 73 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Uzunçarşılı }} [[Kateqoriya:Səfəvi-Osmanlı müharibələri]] [[Kateqoriya:1583-cü ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]] [[Kateqoriya:Səfəvilərin döyüşləri]] [[Kateqoriya:Osmanlı imperiyasının döyüşləri]] 4rw40eyatus1qu8v5aty3z3opkaz08s 6547528 6547526 2022-07-24T19:24:30Z Qızılbaş 71676 /* Nəticəsi */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Məşəl savaşı |aiddir = [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] |şəkil = Secaatname 0076 (cropped).jpg |şəklin izahı = Adil Gəray Həmzə Mirzəyə təslim olur. |tarixi = [[15 noyabr]] [[1578]] |yeri = [[Ağsu çayı]] sahili [[Pirhəsənli]] kəndi yaxınlığında |nəticəsi = [[Səfəvilər]]in qələbəsi |tərəf1 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]] |tərəf2 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Osmanlı İmperiyası]]<br>[[Şəkil:Flag of the Crimean Tatar people.svg|22px|border]] [[Krım xanlığı]] |komandan1 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Həmzə Mirzə Səfəvi|Həmzə Mirzə]] |komandan2 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Şəkil:Flag of the Crimean Tatar people.svg|22px|border]][[Adil Gəray (kalqa)|Adil Gəray]] |itkilər1 = yüngül |itkilər2 = ağır }} '''Məşəl savaşı''' və ya '''Məşəl döyüşü''' ([[Türk dili|türkcə:]]''Meşaleler Savaşı''''')''' — [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)|1578–1590-cı illər Səfəvi-Osmanlı müharibəsi]] zamanı, 7-11 may,{{sfn|Çiçek|2007|page=}} 8 may{{sfn|Фарах|2005|page=72}} və ya 11-13 may{{sfn|Печеви |1988|page=56}} 1583-cü il tarixlərində baş vermiş döyüş. Döyüş [[Samurçay|Samur çayı]]nın sahilində baş vermiş və üç gün davam etmişdir. Döyüşün adı tərəflərin gecə vaxtı məşəl işığında döyüşü davam etdirməsinə görə belə adlanmaqdadır. Döyüşdə qələbə qazanan [[Osmanlı ordusu]] komandanı [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]da möhkəmlənmək imkanı qazandı. == Arxa plan == Yürüş 1578-ci ilin yayında [[Osmanlı ordusu]]nun [[Amasya sülh müqaviləsi]]nin şərtlərini pozaraq [[Səfəvilər|Səfəvi]] sərhədinə doğru yürüşə başlaması ilə iki imperiya arasında yeni müharibənin əsası qoyuldu. Bir neçə qələbədən sonra [[Gürcüstan]] və [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] [[Osmanlı ordusu]] tərəfindən ələ keçirildi. Osmanlı imperiyasının Şirvan bəylərbəyisi [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] [[Dərbənd]]ə idi. 1582-ci ildə artıq bir il idi ki, sülhlə bağlı danışıqlar gedməkdə idi və [[Məhəmməd Xudabəndə]]nin səfiri [[İstanbul]] şəhərində idi. Elə bu ərəfələrdə Özdəmiroğlu Osman paşa öz nümayəndələrindən birini sultanın yanına göndərərək [[qızılbaşlar]]ın qurduğu tələ barədə məlumat verdi. Beləki qızılbaş dəstələrindən biri Osmanlı sancaqbəyini artıq sülhün imzalandığına inandıraraq qala qapılarını açdırmış və sonra da hər birini qətlə yetirmişdir. Buna cavab olaraq, sultan Səfəvi səfirinin həbs edilməsini əmr etdi.{{sfn|Hammer|1836|p=112}} Şirvandakı [[Osmanlı ordusu]]nu gücləndirmək üçün Silistriya valisi Yaqub bəyə Rumeli ordusu ilə birlikdə [[Krım]]dan keçməklə yardıma getmək əmr edildi.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=112-113}} 1583-cü ilin yazında yeni qüvvələr alan qızılbaş sərkərdəsi və [[Qarabağ bəylərbəyliyi|Qarabağ]] bəylərbəyi İmamqulu xan [[Kür]]ü keçərək Şirvana daxil oldu. Şamaxıda olarkən, Niyazabad ərazisində Yaqub bəyin Osmanlı qoşunlarının cəmləşməsi xəbərini alan İmamqulu xan Rüstəm xanı qızılbaş dəstəsi ilə onlara qarşı göndərdi. Şiddətli vuruşmada Yaqub bəy və digər türk hərbi başçıları öldürüldülər. Osmanlılar tamamilə darmadağın edildilər. [[Dərbənd]]ə doğru geri çəkilən Osmanlı ordusunu qızılbaş döyüşçüləri təqib edirdilər. Məğlub olub geri çəkilən orduya yardım etmək üçün Osman paşa qoşunla Dərbənddən çıxmağa məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} 25 aprel 1583-cü ildə öldürülən{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=54}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Yaqub bəyin döyüşçüləri öz komandanlarının qısasını alaçaqları ilə bağlı and içdikdən sonra Osman paşa ordu ilə birlikdə Dərbənddən çıxdı. Samur çayını keçdikdən sonra Beştəpə deyilən yerdə ordu dayandı.{{Efn|Döyüşün tarixi və təsviri barədə müxtəlif fikirlər vardır. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İ.H. Uzunçarşılı]] döyüşün dəqiq günü göstərməyərək yalnız ilini göstərir:<br>- [[İbrahim Peçevi]]:"Ordu Dərbənddən çıxıb ayın 6-da (29.4.1583) adı çəkilən yerdə düşərgə saldı. Ayən 18-də (11.5.1583) Beştəpə adlanan yerdə düşərgə salındı. Elə bu vaxt düşmən dəstələri peydə oldu."<br>- İosif fon Hammer-Purgstall:"29 apreldə Osma paşa ordusunun başında qızılbaşlara qarşı çıxmaq üçün Dərbəndi tərk etdi və 3 gün şəhərin qarşısındakı düzənliklərə baxış keçirdi. 4 gün sonra o, çətinliklə keçəcəyi Samur çayının sahilinə gəlib çatdı. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşması barədə məlumat verdilər. Növbəti səhər iki ordu qarşı-qarşıya gəldi."<br>- Şimşirgil:"29 apreldə o, qızılbaşlarda döyüşə getmək üçün şəhəri tərk etdi. 3 gün boyunca şəhərdə parad təşkil edildi. 4 gün sonra onlar [[Samur çayı]]na çatıb, oranı keçdilər. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşdığını bildirdilər."}}{{sfn|Фарах|2005|page=72?}} Elə bu ərəfələrdə, gürcü dəstələri istisna olmaqla ümumilikdə 50 min nəfərdən{{sfn|Печеви|1988|page=54}} ibarət qızılbaş ordusunun ön dəstələri meydana çıxdı.{{sfn|Печеви|1988|page=55}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} [[Dağıstan]]da və [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]da [[Osmanlı imperiyası]]nın güclənməsi ayrı-ayrı yerli hakimlərin narazılığına səbəb olduğundan onlar hətta qızılbaşlarla ittifaqa girirdilər. Məsələn, Dağıstandakı hakimlərdən biri olan Şamxal və [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] (və ya ibn Bürhan) Osman paşaya qarşı birgə çıxış etmək təklifi ilə Gəncənin qızılbaş hakiminə - İmamqulu xana müraciət etmişdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} == Döyüş == [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Qızılbaş ordusu]]nun mərkəz cinahına şahın qvardiyası - qorçular yerləşdirilmişdi. Sağ cinaha Rüstəm xan Hüsamoğlu və keçmişdə Osmanlı imperiyasına xidmət etmiş Şirvan bəylərindən olan [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|İbn Bürhan]]{Efn|Digər adı [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] olan İbn Bürhan [[Şirvanşahlar dövləti|Şirvanşahlar]] nəslindən idi və əvvəlcə Osmanlı imperiyası ilə birlikdə qızılbaşlara qarşı savaşırdı. Sonradan qızılbaşlar tərəfinə keçmiş və buna görə də, İbrahim Peçevi onu “bu tərəfdən üz döndərmiş [yəni sultana xəyanət etmiş] İbn Bürhan” və “xain kafir” adlandırmışdır.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}}}} komandanlıq edirdi. Sol cinaha isə Qarabağ bəylərbəyi [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan]] komandanlıq etməkdə idi. Osmanlı ordusunun mərkəz qüvvələrinə 30 illik qara atının üstündə oturan və bu atının döyüşdən əvvəl kişnəməsini qələbə nişanəsi kimi qiymətləndirən Osman paşa komandanlıq etməkdə idi. Onun qarşısında 30 topla birlikdə, yeniçərilər yerləşdirilmişdi.{{sfn|Печеви |1988|page=56}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Sağ cinaha Sivas bəylərbəyisi Heydər paşa, sol cinaha isə Yaqub bəyin ölümündən sonra Rumeli ordusuna komandanlıq edən Kefe bəylərbəyisi Cəfər paşa komandanlıq edirdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Səfər hər iki tərəf bir-birinə hücum etdi və toqquşmalar bütün gün davam etdi. Normalda atışmalar və toqquşmalar gecə düşdüyü zaman dayandırılırdı, lakin bu döyüşdə belə olmadı.Hər iki tərəf məşəl işığı altında atışmaları davam etdirdilər və hadisələrin bu cür cərəyan etməsi döyüşün "Məşəl döyüşü" və ya "məşəl ilə döyüş" adlandırılmasına yol açdı. Gecə yarısından sonra hər iki tərəfin razılığı ilə toqquşmalr müvəqqəti dayandırıldı. Hər iki tərəf cinahlarını qorumaq üçün qaravul dəstələri yerləşdirdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Ertəsi gün səhər döyüş bir gün əvvəlki ilə müqayisədə daha az şiddətlə davam etdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} [[Qızılbaşlar]] çayın yüksək sahilini tutduqlarına və Osmanlı qoşunlarını hər tərəfdən mühasirəyə aldıqlarına görə özlərinin qalib gələcəklərinə inanmaqda idilər. Lakin ikinci gün heç bir tərəfə qələbə gətirmədi. Məşəllər yenidən yandırıldı və döyüş gecə yarısına qədər davam etdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Nəhayət, yorğun rəqiblər gecə yarısı dağıldılar. Osmanlılar məğlub olsaydılar, onların yerləşmələri də nəzərə alındığında bu, onlar üçün fəlakət ola bilərdi. Osman paşa belə bir nəticənin mümkünlüyünü anladı, əsgərlərinə iman yolunda şəhid olmaqdan başqa məqsədlərinin olmadığını söylədi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Üçüncü günün səhərində də döyüş davam edirdi. Döyüşün gedişatında Cəfər paşa geri çəkilməyə başlasa da, digər cinahda Rumeli qoşunları qızılbaşlara təzyiqi artırdılar. Xüsusən Osmanlı ordusunun sol cinahından başlayan hücum nəticəsində [[qızılbaşlar]]ın cinahı dağıdıldı və geri çəkilməyə başladı.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} [[İbrahim Peçevi]]nin sözlərinə görə, qızılbaş ordusunun geri çəkildiyini görən [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan Qacar]] "qışqıraraq ey qorxaqlar, hara qaçırsınız ? Şahın çörəyi gələcəyinizə getməsin" demiş, lakin dediklərinin bir xeyrinin olmadığını gördükdən sonra özü də döyüşdən geri çəkilməyə başlamışdır.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} == Nəticəsi == Döyüşdən sonra meydanda xeyli sayda qızılbaş cəsədi qalmışdı. Ölən qızılbaş döyüşçülərin başı Osman paşanın əmri ilə kəsildi və onlardan "qüllə" düzəldildi, bu zaman məlum oldu ki, 7500 qızılbaş höyatını itirmişdir.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} Həmçinin 3 min [[qızılbaş]] əsir olaraq ələ keçirilmişdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} İmamqulu xan Qacar [[gürcü]] şahzadələrinə yazaraq köməyə gəlmələrini əmr etmişdisə də, onlar döyüş meydanına vaxtında gəlib çıxa bilməmişdilər. Rəhimizadənin yazdığına görə, gürcü döyüşçüləri döyüş meydanına gəlməyə çalışarkən azmış və yerli sakinlər tərəfindən öldürülmüşdülər. 17 əsilzadə gürcü əsir götürülmüş, həmçinin ölənlərin də başı kəsilərək Osman paşaya təqdim edilmişdir. Osman paşa bu kəsilmiş başları "Zəyəm bəyi Levənt xanın oğlu"na göndərmişdir. Osman paşa gürcü çarından Osmanlıya tabe olacaqları barədə razılığa gəldikləri halda niyə verdikləri sözü tapdadıqlarını soruşmuşdu.{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Döyüşdən sonra [[Osmanlı ordusu]]na 3 gün istirahət verildi və istirahətdən sonra ordu Şamaxıya getdi. [[Şamaxı]]da 40 gün ərzində bir qala tikildi.{{sfn|Фарах|2005|page=73}}{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Gürcü və Dağıstan hakimlərindən qələbə münasibətilə təbriklər və tabe olma sözü aldıqdan sonra Osman paşa [[Dərbənd]]ə yollandı.{{sfn|Печеви|1988|page=58}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Osmanlı tarixçilərinə görə, Osman paşa bu döyüşdə özünün ən böyük qələbələrindən birini qazanmışdır.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} İsmayıl Haqqı Uzunçarşılı bu döyüşü "məşhur döyüş",{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} İbrahim Peçevi "böyük döyüş" adlandırır.{{sfn|Печеви|1988|page=55}} Bu qələbə sayəsində Osman paşa [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]dakı mövqelərini daha da gücləndirdi, beləliklə döyüşün nəticəsi [[Cənubi Qafqaz]]da Osmanlı hakimiyyəti üçün həlledici oldu.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Mitchell|2011|page=}} Səfəvilər dövlətinin hərbi uğursuzluqları xeyli dərəcədə ölkənin ağır daxili vəziyyəti ilə izah olunmalıdır. 1580-ci illərin əvvəllərindən başlayaraq, qızılbaş əyanlarının daxilindəki, həmçinin türk qızılbaşlarla dövlətin fars kökənli əyanları arasında münasibətləri də kəskinləşdi. Məşəl savaşındakə məğlubiyyətdən sonra sarayda qalmış yeganə yüksək vəzifəli qeyri-türk olan Mirzə Salman da qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=212}} == Qeydlər == {{Notelist}} == Həmçinin bax == * [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = [[İbrahim Peçevi]] | başlıq = История | link = http://www.vostlit.info/Texts/rus/Pecevi/text2.phtml | cavabdeh = Tərcüməçi:[[Ziya Bünyadov]] | yer = [[Bakı]] | nəşriyyat = Elm | il = 1988 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Печеви }} *{{kitab3 | müəllif = İosif fon Hammer-Purgstall | başlıq = Histoire de l'Empire ottoman, depuis son origine jusqu'à nos jours | link = https://books.google.ru/books?id=kXXPAAAAMAAJ&printsec=frontcover&hl=ru#v=onepage&q&f=false | cavabdeh = | yer = Paris | nəşriyyat = Bellizard Barthès, Dufour & Lowell, | il = 1836 | cild = VI | səhifə = | səhifələr = 6-439 | isbn = | doi = | ref = Hammer }} * {{kitab3 | müəllif = Ahmet Şimşirgil | başlıq = Kayı: Kudret ve Azamet Yılları | link = https://books.google.ru/books?id=NbpVDwAAQBAJ | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Timaş Tarih | il = 2013 | cild = V | səhifə = | səhifələr = 275 | isbn = 9786050813005 | doi = | ref = Şimşirgil }} * {{kitab3 | müəllif = Mitchell Colin P. | başlıq = New Perspectives on Safavid Iran: Empire and Society | link = https://books.google.nl/books?id=1uCaELAsv3MC | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Taylor & Francis | il = 2011 | cild = | səhifə = 68 | səhifələr = 252 | isbn = 9781136991943 | doi = | ref = Mitchell }} * {{kitab3 | müəllif = Хотко С.Х. Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | başlıq = Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | link = https://nbpublish.com/library_read_article.php?id=19792 | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Genesis: исторические исследования | il = 2016 | cild = № 4 | səhifə = 1—11 | səhifələr = | isbn = | doi = 10.7256/2409-868X.2016.4.19792 | ref = Хотко }} * {{kitab3 | müəllif = Çiçek Kemal | başlıq = Osman Paşa, Özdemiroğlu | link = https://cdn2.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/33/C33010993.pdf | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Islam ansiklopedisi | il = 2007 | cild = 33 | səhifə = 471—473 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Çiçek }} * {{kitab3 | müəllif = Фарах Гусейн, Ибрахим Рахимизаде. Османо-Сефевидская война 1578—1590 гг.: по материалам трудов османского летописца Ибрахима Рахимизаде | başlıq = Osmano-sefevidskai︠a︡ voĭna 1578-1590 gg: po materialam trudov osmanskogo letopist︠s︡a Ibrakhima Rakhimizade | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Nurlan | il = 2005 | cild = | səhifə = 222 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Фарах }} * {{kitab3 | müəllif= Oqtay Əfəndiyev | başlıq= Azərbaycan Səfəvilər dövləti | link= https://www.ebooks.az/book_UdthmOAs.html| cavabdeh = | yer= Bakı | nəşriyyat = Şərq-Qərb | il= 2007 | cild= | səhifə = | səhifələr = 407 | isbn= 978-9952-34-101-0 | doi= | ref= Əfəndiyev}} * {{kitab3 | müəllif = [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı]] Osmanlı Tarihi. — Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1988. — P. 73, cild 3. — 3114 p. Архивная копия от 7 мая 2017 на Wayback Machine (тур.) | başlıq = Osmanlı Tarihi | link = | cavabdeh = | yer = Ankara | nəşriyyat = Türk Tarih Kurumu | il = 1988 | cild = 3 | səhifə = 73 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Uzunçarşılı }} [[Kateqoriya:Səfəvi-Osmanlı müharibələri]] [[Kateqoriya:1583-cü ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]] [[Kateqoriya:Səfəvilərin döyüşləri]] [[Kateqoriya:Osmanlı imperiyasının döyüşləri]] bfumjodi9zlrc3lo7lbos68xd83b9es 6547529 6547528 2022-07-24T19:25:20Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Məşəl savaşı |aiddir = [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] |şəkil = Secaatname 0076 (cropped).jpg |şəklin izahı = Adil Gəray Həmzə Mirzəyə təslim olur. |tarixi = [[15 noyabr]] [[1578]] |yeri = [[Ağsu çayı]] sahili [[Pirhəsənli]] kəndi yaxınlığında |nəticəsi = [[Səfəvilər]]in qələbəsi |tərəf1 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]] |tərəf2 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Osmanlı İmperiyası]]<br>[[Şəkil:Flag of the Crimean Tatar people.svg|22px|border]] [[Krım xanlığı]] |komandan1 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Həmzə Mirzə Səfəvi|Həmzə Mirzə]] |komandan2 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Şəkil:Flag of the Crimean Tatar people.svg|22px|border]][[Adil Gəray (kalqa)|Adil Gəray]] |itkilər1 = yüngül |itkilər2 = ağır }} '''Məşəl savaşı''' və ya '''Məşəl döyüşü''' ([[Türk dili|türkcə:]]''Meşaleler Savaşı''''')''' — [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)|1578–1590-cı illər Səfəvi-Osmanlı müharibəsi]] zamanı, 7-11 may,{{sfn|Çiçek|2007|page=}} 8 may{{sfn|Фарах|2005|page=72}} və ya 11-13 may{{sfn|Печеви |1988|page=56}} 1583-cü il tarixlərində baş vermiş döyüş. Döyüş [[Samurçay|Samur çayı]]nın sahilində baş vermiş və üç gün davam etmişdir. Döyüşün adı tərəflərin gecə vaxtı məşəl işığında döyüşü davam etdirməsinə görə belə adlanmaqdadır. Döyüşdə qələbə qazanan [[Osmanlı ordusu]] komandanı [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]da möhkəmlənmək imkanı qazandı. == Arxa plan == Yürüş 1578-ci ilin yayında [[Osmanlı ordusu]]nun [[Amasya sülh müqaviləsi]]nin şərtlərini pozaraq [[Səfəvilər|Səfəvi]] sərhədinə doğru yürüşə başlaması ilə iki imperiya arasında yeni müharibənin əsası qoyuldu. Bir neçə qələbədən sonra [[Gürcüstan]] və [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] [[Osmanlı ordusu]] tərəfindən ələ keçirildi. Osmanlı imperiyasının Şirvan bəylərbəyisi [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] [[Dərbənd]]ə idi. 1582-ci ildə artıq bir il idi ki, sülhlə bağlı danışıqlar gedməkdə idi və [[Məhəmməd Xudabəndə]]nin səfiri [[İstanbul]] şəhərində idi. Elə bu ərəfələrdə Özdəmiroğlu Osman paşa öz nümayəndələrindən birini sultanın yanına göndərərək [[qızılbaşlar]]ın qurduğu tələ barədə məlumat verdi. Beləki qızılbaş dəstələrindən biri Osmanlı sancaqbəyini artıq sülhün imzalandığına inandıraraq qala qapılarını açdırmış və sonra da hər birini qətlə yetirmişdir. Buna cavab olaraq, sultan Səfəvi səfirinin həbs edilməsini əmr etdi.{{sfn|Hammer|1836|p=112}} Şirvandakı [[Osmanlı ordusu]]nu gücləndirmək üçün Silistriya valisi Yaqub bəyə Rumeli ordusu ilə birlikdə [[Krım]]dan keçməklə yardıma getmək əmr edildi.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=112-113}} 1583-cü ilin yazında yeni qüvvələr alan qızılbaş sərkərdəsi və [[Qarabağ bəylərbəyliyi|Qarabağ]] bəylərbəyi İmamqulu xan [[Kür]]ü keçərək Şirvana daxil oldu. Şamaxıda olarkən, Niyazabad ərazisində Yaqub bəyin Osmanlı qoşunlarının cəmləşməsi xəbərini alan İmamqulu xan Rüstəm xanı qızılbaş dəstəsi ilə onlara qarşı göndərdi. Şiddətli vuruşmada Yaqub bəy və digər türk hərbi başçıları öldürüldülər. Osmanlılar tamamilə darmadağın edildilər. [[Dərbənd]]ə doğru geri çəkilən Osmanlı ordusunu qızılbaş döyüşçüləri təqib edirdilər. Məğlub olub geri çəkilən orduya yardım etmək üçün Osman paşa qoşunla Dərbənddən çıxmağa məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} 25 aprel 1583-cü ildə öldürülən{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=54}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Yaqub bəyin döyüşçüləri öz komandanlarının qısasını alaçaqları ilə bağlı and içdikdən sonra Osman paşa ordu ilə birlikdə Dərbənddən çıxdı. Samur çayını keçdikdən sonra Beştəpə deyilən yerdə ordu dayandı.{{Efn|Döyüşün tarixi və təsviri barədə müxtəlif fikirlər vardır. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İ.H. Uzunçarşılı]] döyüşün dəqiq günü göstərməyərək yalnız ilini göstərir:<br>- [[İbrahim Peçevi]]:"Ordu Dərbənddən çıxıb ayın 6-da (29.4.1583) adı çəkilən yerdə düşərgə saldı. Ayən 18-də (11.5.1583) Beştəpə adlanan yerdə düşərgə salındı. Elə bu vaxt düşmən dəstələri peydə oldu."<br>- İosif fon Hammer-Purgstall:"29 apreldə Osma paşa ordusunun başında qızılbaşlara qarşı çıxmaq üçün Dərbəndi tərk etdi və 3 gün şəhərin qarşısındakı düzənliklərə baxış keçirdi. 4 gün sonra o, çətinliklə keçəcəyi Samur çayının sahilinə gəlib çatdı. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşması barədə məlumat verdilər. Növbəti səhər iki ordu qarşı-qarşıya gəldi."<br>- Şimşirgil:"29 apreldə o, qızılbaşlarda döyüşə getmək üçün şəhəri tərk etdi. 3 gün boyunca şəhərdə parad təşkil edildi. 4 gün sonra onlar [[Samur çayı]]na çatıb, oranı keçdilər. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşdığını bildirdilər."}}{{sfn|Фарах|2005|page=72?}} Elə bu ərəfələrdə, gürcü dəstələri istisna olmaqla ümumilikdə 50 min nəfərdən{{sfn|Печеви|1988|page=54}} ibarət qızılbaş ordusunun ön dəstələri meydana çıxdı.{{sfn|Печеви|1988|page=55}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} [[Dağıstan]]da və [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]da [[Osmanlı imperiyası]]nın güclənməsi ayrı-ayrı yerli hakimlərin narazılığına səbəb olduğundan onlar hətta qızılbaşlarla ittifaqa girirdilər. Məsələn, Dağıstandakı hakimlərdən biri olan Şamxal və [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] (və ya ibn Bürhan) Osman paşaya qarşı birgə çıxış etmək təklifi ilə Gəncənin qızılbaş hakiminə - İmamqulu xana müraciət etmişdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} == Döyüş == [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Qızılbaş ordusu]]nun mərkəz cinahına şahın qvardiyası - qorçular yerləşdirilmişdi. Sağ cinaha Rüstəm xan Hüsamoğlu və keçmişdə Osmanlı imperiyasına xidmət etmiş Şirvan bəylərindən olan [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|İbn Bürhan]]<nowiki>{{Efn|Digər adı </nowiki>[[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] olan İbn Bürhan [[Şirvanşahlar dövləti|Şirvanşahlar]] nəslindən idi və əvvəlcə Osmanlı imperiyası ilə birlikdə qızılbaşlara qarşı savaşırdı. Sonradan qızılbaşlar tərəfinə keçmiş və buna görə də, İbrahim Peçevi onu “bu tərəfdən üz döndərmiş [yəni sultana xəyanət etmiş] İbn Bürhan” və “xain kafir” adlandırmışdır.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}}}} komandanlıq edirdi. Sol cinaha isə Qarabağ bəylərbəyi [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan]] komandanlıq etməkdə idi. Osmanlı ordusunun mərkəz qüvvələrinə 30 illik qara atının üstündə oturan və bu atının döyüşdən əvvəl kişnəməsini qələbə nişanəsi kimi qiymətləndirən Osman paşa komandanlıq etməkdə idi. Onun qarşısında 30 topla birlikdə, yeniçərilər yerləşdirilmişdi.{{sfn|Печеви |1988|page=56}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Sağ cinaha Sivas bəylərbəyisi Heydər paşa, sol cinaha isə Yaqub bəyin ölümündən sonra Rumeli ordusuna komandanlıq edən Kefe bəylərbəyisi Cəfər paşa komandanlıq edirdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Səfər hər iki tərəf bir-birinə hücum etdi və toqquşmalar bütün gün davam etdi. Normalda atışmalar və toqquşmalar gecə düşdüyü zaman dayandırılırdı, lakin bu döyüşdə belə olmadı.Hər iki tərəf məşəl işığı altında atışmaları davam etdirdilər və hadisələrin bu cür cərəyan etməsi döyüşün "Məşəl döyüşü" və ya "məşəl ilə döyüş" adlandırılmasına yol açdı. Gecə yarısından sonra hər iki tərəfin razılığı ilə toqquşmalr müvəqqəti dayandırıldı. Hər iki tərəf cinahlarını qorumaq üçün qaravul dəstələri yerləşdirdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Ertəsi gün səhər döyüş bir gün əvvəlki ilə müqayisədə daha az şiddətlə davam etdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} [[Qızılbaşlar]] çayın yüksək sahilini tutduqlarına və Osmanlı qoşunlarını hər tərəfdən mühasirəyə aldıqlarına görə özlərinin qalib gələcəklərinə inanmaqda idilər. Lakin ikinci gün heç bir tərəfə qələbə gətirmədi. Məşəllər yenidən yandırıldı və döyüş gecə yarısına qədər davam etdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Nəhayət, yorğun rəqiblər gecə yarısı dağıldılar. Osmanlılar məğlub olsaydılar, onların yerləşmələri də nəzərə alındığında bu, onlar üçün fəlakət ola bilərdi. Osman paşa belə bir nəticənin mümkünlüyünü anladı, əsgərlərinə iman yolunda şəhid olmaqdan başqa məqsədlərinin olmadığını söylədi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Üçüncü günün səhərində də döyüş davam edirdi. Döyüşün gedişatında Cəfər paşa geri çəkilməyə başlasa da, digər cinahda Rumeli qoşunları qızılbaşlara təzyiqi artırdılar. Xüsusən Osmanlı ordusunun sol cinahından başlayan hücum nəticəsində [[qızılbaşlar]]ın cinahı dağıdıldı və geri çəkilməyə başladı.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} [[İbrahim Peçevi]]nin sözlərinə görə, qızılbaş ordusunun geri çəkildiyini görən [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan Qacar]] "qışqıraraq ey qorxaqlar, hara qaçırsınız ? Şahın çörəyi gələcəyinizə getməsin" demiş, lakin dediklərinin bir xeyrinin olmadığını gördükdən sonra özü də döyüşdən geri çəkilməyə başlamışdır.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} == Nəticəsi == Döyüşdən sonra meydanda xeyli sayda qızılbaş cəsədi qalmışdı. Ölən qızılbaş döyüşçülərin başı Osman paşanın əmri ilə kəsildi və onlardan "qüllə" düzəldildi, bu zaman məlum oldu ki, 7500 qızılbaş höyatını itirmişdir.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} Həmçinin 3 min [[qızılbaş]] əsir olaraq ələ keçirilmişdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} İmamqulu xan Qacar [[gürcü]] şahzadələrinə yazaraq köməyə gəlmələrini əmr etmişdisə də, onlar döyüş meydanına vaxtında gəlib çıxa bilməmişdilər. Rəhimizadənin yazdığına görə, gürcü döyüşçüləri döyüş meydanına gəlməyə çalışarkən azmış və yerli sakinlər tərəfindən öldürülmüşdülər. 17 əsilzadə gürcü əsir götürülmüş, həmçinin ölənlərin də başı kəsilərək Osman paşaya təqdim edilmişdir. Osman paşa bu kəsilmiş başları "Zəyəm bəyi Levənt xanın oğlu"na göndərmişdir. Osman paşa gürcü çarından Osmanlıya tabe olacaqları barədə razılığa gəldikləri halda niyə verdikləri sözü tapdadıqlarını soruşmuşdu.{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Döyüşdən sonra [[Osmanlı ordusu]]na 3 gün istirahət verildi və istirahətdən sonra ordu Şamaxıya getdi. [[Şamaxı]]da 40 gün ərzində bir qala tikildi.{{sfn|Фарах|2005|page=73}}{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Gürcü və Dağıstan hakimlərindən qələbə münasibətilə təbriklər və tabe olma sözü aldıqdan sonra Osman paşa [[Dərbənd]]ə yollandı.{{sfn|Печеви|1988|page=58}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Osmanlı tarixçilərinə görə, Osman paşa bu döyüşdə özünün ən böyük qələbələrindən birini qazanmışdır.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} İsmayıl Haqqı Uzunçarşılı bu döyüşü "məşhur döyüş",{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} İbrahim Peçevi "böyük döyüş" adlandırır.{{sfn|Печеви|1988|page=55}} Bu qələbə sayəsində Osman paşa [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]dakı mövqelərini daha da gücləndirdi, beləliklə döyüşün nəticəsi [[Cənubi Qafqaz]]da Osmanlı hakimiyyəti üçün həlledici oldu.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Mitchell|2011|page=}} Səfəvilər dövlətinin hərbi uğursuzluqları xeyli dərəcədə ölkənin ağır daxili vəziyyəti ilə izah olunmalıdır. 1580-ci illərin əvvəllərindən başlayaraq, qızılbaş əyanlarının daxilindəki, həmçinin türk qızılbaşlarla dövlətin fars kökənli əyanları arasında münasibətləri də kəskinləşdi. Məşəl savaşındakə məğlubiyyətdən sonra sarayda qalmış yeganə yüksək vəzifəli qeyri-türk olan Mirzə Salman da qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=212}} == Qeydlər == {{Notelist}} == Həmçinin bax == * [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = [[İbrahim Peçevi]] | başlıq = История | link = http://www.vostlit.info/Texts/rus/Pecevi/text2.phtml | cavabdeh = Tərcüməçi:[[Ziya Bünyadov]] | yer = [[Bakı]] | nəşriyyat = Elm | il = 1988 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Печеви }} *{{kitab3 | müəllif = İosif fon Hammer-Purgstall | başlıq = Histoire de l'Empire ottoman, depuis son origine jusqu'à nos jours | link = https://books.google.ru/books?id=kXXPAAAAMAAJ&printsec=frontcover&hl=ru#v=onepage&q&f=false | cavabdeh = | yer = Paris | nəşriyyat = Bellizard Barthès, Dufour & Lowell, | il = 1836 | cild = VI | səhifə = | səhifələr = 6-439 | isbn = | doi = | ref = Hammer }} * {{kitab3 | müəllif = Ahmet Şimşirgil | başlıq = Kayı: Kudret ve Azamet Yılları | link = https://books.google.ru/books?id=NbpVDwAAQBAJ | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Timaş Tarih | il = 2013 | cild = V | səhifə = | səhifələr = 275 | isbn = 9786050813005 | doi = | ref = Şimşirgil }} * {{kitab3 | müəllif = Mitchell Colin P. | başlıq = New Perspectives on Safavid Iran: Empire and Society | link = https://books.google.nl/books?id=1uCaELAsv3MC | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Taylor & Francis | il = 2011 | cild = | səhifə = 68 | səhifələr = 252 | isbn = 9781136991943 | doi = | ref = Mitchell }} * {{kitab3 | müəllif = Хотко С.Х. Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | başlıq = Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | link = https://nbpublish.com/library_read_article.php?id=19792 | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Genesis: исторические исследования | il = 2016 | cild = № 4 | səhifə = 1—11 | səhifələr = | isbn = | doi = 10.7256/2409-868X.2016.4.19792 | ref = Хотко }} * {{kitab3 | müəllif = Çiçek Kemal | başlıq = Osman Paşa, Özdemiroğlu | link = https://cdn2.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/33/C33010993.pdf | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Islam ansiklopedisi | il = 2007 | cild = 33 | səhifə = 471—473 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Çiçek }} * {{kitab3 | müəllif = Фарах Гусейн, Ибрахим Рахимизаде. Османо-Сефевидская война 1578—1590 гг.: по материалам трудов османского летописца Ибрахима Рахимизаде | başlıq = Osmano-sefevidskai︠a︡ voĭna 1578-1590 gg: po materialam trudov osmanskogo letopist︠s︡a Ibrakhima Rakhimizade | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Nurlan | il = 2005 | cild = | səhifə = 222 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Фарах }} * {{kitab3 | müəllif= Oqtay Əfəndiyev | başlıq= Azərbaycan Səfəvilər dövləti | link= https://www.ebooks.az/book_UdthmOAs.html| cavabdeh = | yer= Bakı | nəşriyyat = Şərq-Qərb | il= 2007 | cild= | səhifə = | səhifələr = 407 | isbn= 978-9952-34-101-0 | doi= | ref= Əfəndiyev}} * {{kitab3 | müəllif = [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı]] Osmanlı Tarihi. — Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1988. — P. 73, cild 3. — 3114 p. Архивная копия от 7 мая 2017 на Wayback Machine (тур.) | başlıq = Osmanlı Tarihi | link = | cavabdeh = | yer = Ankara | nəşriyyat = Türk Tarih Kurumu | il = 1988 | cild = 3 | səhifə = 73 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Uzunçarşılı }} [[Kateqoriya:Səfəvi-Osmanlı müharibələri]] [[Kateqoriya:1583-cü ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]] [[Kateqoriya:Səfəvilərin döyüşləri]] [[Kateqoriya:Osmanlı imperiyasının döyüşləri]] c43ytuv0twt8oeyac8eq74c17snwoqc 6547531 6547529 2022-07-24T19:34:57Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Məşəl savaşı |aiddir = [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] |şəkil = Secaatname 0179 (cropped).jpg |şəklin izahı = Arifinin "Şəcaətnamə" əsərində döyüşün təsviri. |tarixi = May 1583 |yeri = [[Samur çayı]] sahilində Beştəpə adlanan yer. |nəticəsi = [[Osmanlılar]]ın qələbəsi |tərəf1 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Osmanlı İmperiyası]] |tərəf2 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]] |komandan1 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] Özdəmiroğlu Osman paşa<br>[[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] Heydər paşa<br>[[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] Cəfər paşa |komandan2 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan Qacar]]<br>[[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] Rüstəm xan Hüsamoğlu <br>[[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr ibn Bürhan]] |itkilər1 = Bilinmir |itkilər2 = 7500 ölü <br>3000 əsir }} '''Məşəl savaşı''' və ya '''Məşəl döyüşü''' ([[Türk dili|türkcə:]]''Meşaleler Savaşı''''')''' — [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)|1578–1590-cı illər Səfəvi-Osmanlı müharibəsi]] zamanı, 7-11 may,{{sfn|Çiçek|2007|page=}} 8 may{{sfn|Фарах|2005|page=72}} və ya 11-13 may{{sfn|Печеви |1988|page=56}} 1583-cü il tarixlərində baş vermiş döyüş. Döyüş [[Samurçay|Samur çayı]]nın sahilində baş vermiş və üç gün davam etmişdir. Döyüşün adı tərəflərin gecə vaxtı məşəl işığında döyüşü davam etdirməsinə görə belə adlanmaqdadır. Döyüşdə qələbə qazanan [[Osmanlı ordusu]] komandanı [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]da möhkəmlənmək imkanı qazandı. == Arxa plan == Yürüş 1578-ci ilin yayında [[Osmanlı ordusu]]nun [[Amasya sülh müqaviləsi]]nin şərtlərini pozaraq [[Səfəvilər|Səfəvi]] sərhədinə doğru yürüşə başlaması ilə iki imperiya arasında yeni müharibənin əsası qoyuldu. Bir neçə qələbədən sonra [[Gürcüstan]] və [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] [[Osmanlı ordusu]] tərəfindən ələ keçirildi. Osmanlı imperiyasının Şirvan bəylərbəyisi [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] [[Dərbənd]]ə idi. 1582-ci ildə artıq bir il idi ki, sülhlə bağlı danışıqlar gedməkdə idi və [[Məhəmməd Xudabəndə]]nin səfiri [[İstanbul]] şəhərində idi. Elə bu ərəfələrdə Özdəmiroğlu Osman paşa öz nümayəndələrindən birini sultanın yanına göndərərək [[qızılbaşlar]]ın qurduğu tələ barədə məlumat verdi. Beləki qızılbaş dəstələrindən biri Osmanlı sancaqbəyini artıq sülhün imzalandığına inandıraraq qala qapılarını açdırmış və sonra da hər birini qətlə yetirmişdir. Buna cavab olaraq, sultan Səfəvi səfirinin həbs edilməsini əmr etdi.{{sfn|Hammer|1836|p=112}} Şirvandakı [[Osmanlı ordusu]]nu gücləndirmək üçün Silistriya valisi Yaqub bəyə Rumeli ordusu ilə birlikdə [[Krım]]dan keçməklə yardıma getmək əmr edildi.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=112-113}} 1583-cü ilin yazında yeni qüvvələr alan qızılbaş sərkərdəsi və [[Qarabağ bəylərbəyliyi|Qarabağ]] bəylərbəyi İmamqulu xan [[Kür]]ü keçərək Şirvana daxil oldu. Şamaxıda olarkən, Niyazabad ərazisində Yaqub bəyin Osmanlı qoşunlarının cəmləşməsi xəbərini alan İmamqulu xan Rüstəm xanı qızılbaş dəstəsi ilə onlara qarşı göndərdi. Şiddətli vuruşmada Yaqub bəy və digər türk hərbi başçıları öldürüldülər. Osmanlılar tamamilə darmadağın edildilər. [[Dərbənd]]ə doğru geri çəkilən Osmanlı ordusunu qızılbaş döyüşçüləri təqib edirdilər. Məğlub olub geri çəkilən orduya yardım etmək üçün Osman paşa qoşunla Dərbənddən çıxmağa məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} 25 aprel 1583-cü ildə öldürülən{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=54}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Yaqub bəyin döyüşçüləri öz komandanlarının qısasını alaçaqları ilə bağlı and içdikdən sonra Osman paşa ordu ilə birlikdə Dərbənddən çıxdı. Samur çayını keçdikdən sonra Beştəpə deyilən yerdə ordu dayandı.{{Efn|Döyüşün tarixi və təsviri barədə müxtəlif fikirlər vardır. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İ.H. Uzunçarşılı]] döyüşün dəqiq günü göstərməyərək yalnız ilini göstərir:<br>- [[İbrahim Peçevi]]:"Ordu Dərbənddən çıxıb ayın 6-da (29.4.1583) adı çəkilən yerdə düşərgə saldı. Ayən 18-də (11.5.1583) Beştəpə adlanan yerdə düşərgə salındı. Elə bu vaxt düşmən dəstələri peydə oldu."<br>- İosif fon Hammer-Purgstall:"29 apreldə Osma paşa ordusunun başında qızılbaşlara qarşı çıxmaq üçün Dərbəndi tərk etdi və 3 gün şəhərin qarşısındakı düzənliklərə baxış keçirdi. 4 gün sonra o, çətinliklə keçəcəyi Samur çayının sahilinə gəlib çatdı. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşması barədə məlumat verdilər. Növbəti səhər iki ordu qarşı-qarşıya gəldi."<br>- Şimşirgil:"29 apreldə o, qızılbaşlarda döyüşə getmək üçün şəhəri tərk etdi. 3 gün boyunca şəhərdə parad təşkil edildi. 4 gün sonra onlar [[Samur çayı]]na çatıb, oranı keçdilər. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşdığını bildirdilər."}}{{sfn|Фарах|2005|page=72?}} Elə bu ərəfələrdə, gürcü dəstələri istisna olmaqla ümumilikdə 50 min nəfərdən{{sfn|Печеви|1988|page=54}} ibarət qızılbaş ordusunun ön dəstələri meydana çıxdı.{{sfn|Печеви|1988|page=55}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} [[Dağıstan]]da və [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]da [[Osmanlı imperiyası]]nın güclənməsi ayrı-ayrı yerli hakimlərin narazılığına səbəb olduğundan onlar hətta qızılbaşlarla ittifaqa girirdilər. Məsələn, Dağıstandakı hakimlərdən biri olan Şamxal və [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] (və ya ibn Bürhan) Osman paşaya qarşı birgə çıxış etmək təklifi ilə Gəncənin qızılbaş hakiminə - İmamqulu xana müraciət etmişdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} == Döyüş == [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Qızılbaş ordusu]]nun mərkəz cinahına şahın qvardiyası - qorçular yerləşdirilmişdi. Sağ cinaha Rüstəm xan Hüsamoğlu və keçmişdə Osmanlı imperiyasına xidmət etmiş Şirvan bəylərindən olan [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|İbn Bürhan]]<nowiki>{{Efn|Digər adı </nowiki>[[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] olan İbn Bürhan [[Şirvanşahlar dövləti|Şirvanşahlar]] nəslindən idi və əvvəlcə Osmanlı imperiyası ilə birlikdə qızılbaşlara qarşı savaşırdı. Sonradan qızılbaşlar tərəfinə keçmiş və buna görə də, İbrahim Peçevi onu “bu tərəfdən üz döndərmiş [yəni sultana xəyanət etmiş] İbn Bürhan” və “xain kafir” adlandırmışdır.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}}}} komandanlıq edirdi. Sol cinaha isə Qarabağ bəylərbəyi [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan]] komandanlıq etməkdə idi. Osmanlı ordusunun mərkəz qüvvələrinə 30 illik qara atının üstündə oturan və bu atının döyüşdən əvvəl kişnəməsini qələbə nişanəsi kimi qiymətləndirən Osman paşa komandanlıq etməkdə idi. Onun qarşısında 30 topla birlikdə, yeniçərilər yerləşdirilmişdi.{{sfn|Печеви |1988|page=56}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Sağ cinaha Sivas bəylərbəyisi Heydər paşa, sol cinaha isə Yaqub bəyin ölümündən sonra Rumeli ordusuna komandanlıq edən Kefe bəylərbəyisi Cəfər paşa komandanlıq edirdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Səfər hər iki tərəf bir-birinə hücum etdi və toqquşmalar bütün gün davam etdi. Normalda atışmalar və toqquşmalar gecə düşdüyü zaman dayandırılırdı, lakin bu döyüşdə belə olmadı.Hər iki tərəf məşəl işığı altında atışmaları davam etdirdilər və hadisələrin bu cür cərəyan etməsi döyüşün "Məşəl döyüşü" və ya "məşəl ilə döyüş" adlandırılmasına yol açdı. Gecə yarısından sonra hər iki tərəfin razılığı ilə toqquşmalr müvəqqəti dayandırıldı. Hər iki tərəf cinahlarını qorumaq üçün qaravul dəstələri yerləşdirdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Ertəsi gün səhər döyüş bir gün əvvəlki ilə müqayisədə daha az şiddətlə davam etdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} [[Qızılbaşlar]] çayın yüksək sahilini tutduqlarına və Osmanlı qoşunlarını hər tərəfdən mühasirəyə aldıqlarına görə özlərinin qalib gələcəklərinə inanmaqda idilər. Lakin ikinci gün heç bir tərəfə qələbə gətirmədi. Məşəllər yenidən yandırıldı və döyüş gecə yarısına qədər davam etdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Nəhayət, yorğun rəqiblər gecə yarısı dağıldılar. Osmanlılar məğlub olsaydılar, onların yerləşmələri də nəzərə alındığında bu, onlar üçün fəlakət ola bilərdi. Osman paşa belə bir nəticənin mümkünlüyünü anladı, əsgərlərinə iman yolunda şəhid olmaqdan başqa məqsədlərinin olmadığını söylədi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Üçüncü günün səhərində də döyüş davam edirdi. Döyüşün gedişatında Cəfər paşa geri çəkilməyə başlasa da, digər cinahda Rumeli qoşunları qızılbaşlara təzyiqi artırdılar. Xüsusən Osmanlı ordusunun sol cinahından başlayan hücum nəticəsində [[qızılbaşlar]]ın cinahı dağıdıldı və geri çəkilməyə başladı.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} [[İbrahim Peçevi]]nin sözlərinə görə, qızılbaş ordusunun geri çəkildiyini görən [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan Qacar]] "qışqıraraq ey qorxaqlar, hara qaçırsınız ? Şahın çörəyi gələcəyinizə getməsin" demiş, lakin dediklərinin bir xeyrinin olmadığını gördükdən sonra özü də döyüşdən geri çəkilməyə başlamışdır.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} == Nəticəsi == Döyüşdən sonra meydanda xeyli sayda qızılbaş cəsədi qalmışdı. Ölən qızılbaş döyüşçülərin başı Osman paşanın əmri ilə kəsildi və onlardan "qüllə" düzəldildi, bu zaman məlum oldu ki, 7500 qızılbaş höyatını itirmişdir.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} Həmçinin 3 min [[qızılbaş]] əsir olaraq ələ keçirilmişdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} İmamqulu xan Qacar [[gürcü]] şahzadələrinə yazaraq köməyə gəlmələrini əmr etmişdisə də, onlar döyüş meydanına vaxtında gəlib çıxa bilməmişdilər. Rəhimizadənin yazdığına görə, gürcü döyüşçüləri döyüş meydanına gəlməyə çalışarkən azmış və yerli sakinlər tərəfindən öldürülmüşdülər. 17 əsilzadə gürcü əsir götürülmüş, həmçinin ölənlərin də başı kəsilərək Osman paşaya təqdim edilmişdir. Osman paşa bu kəsilmiş başları "Zəyəm bəyi Levənt xanın oğlu"na göndərmişdir. Osman paşa gürcü çarından Osmanlıya tabe olacaqları barədə razılığa gəldikləri halda niyə verdikləri sözü tapdadıqlarını soruşmuşdu.{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Döyüşdən sonra [[Osmanlı ordusu]]na 3 gün istirahət verildi və istirahətdən sonra ordu Şamaxıya getdi. [[Şamaxı]]da 40 gün ərzində bir qala tikildi.{{sfn|Фарах|2005|page=73}}{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Gürcü və Dağıstan hakimlərindən qələbə münasibətilə təbriklər və tabe olma sözü aldıqdan sonra Osman paşa [[Dərbənd]]ə yollandı.{{sfn|Печеви|1988|page=58}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Osmanlı tarixçilərinə görə, Osman paşa bu döyüşdə özünün ən böyük qələbələrindən birini qazanmışdır.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} İsmayıl Haqqı Uzunçarşılı bu döyüşü "məşhur döyüş",{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} İbrahim Peçevi "böyük döyüş" adlandırır.{{sfn|Печеви|1988|page=55}} Bu qələbə sayəsində Osman paşa [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]dakı mövqelərini daha da gücləndirdi, beləliklə döyüşün nəticəsi [[Cənubi Qafqaz]]da Osmanlı hakimiyyəti üçün həlledici oldu.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Mitchell|2011|page=}} Səfəvilər dövlətinin hərbi uğursuzluqları xeyli dərəcədə ölkənin ağır daxili vəziyyəti ilə izah olunmalıdır. 1580-ci illərin əvvəllərindən başlayaraq, qızılbaş əyanlarının daxilindəki, həmçinin türk qızılbaşlarla dövlətin fars kökənli əyanları arasında münasibətləri də kəskinləşdi. Məşəl savaşındakə məğlubiyyətdən sonra sarayda qalmış yeganə yüksək vəzifəli qeyri-türk olan Mirzə Salman da qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=212}} == Qeydlər == {{Notelist}} == Həmçinin bax == * [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = [[İbrahim Peçevi]] | başlıq = История | link = http://www.vostlit.info/Texts/rus/Pecevi/text2.phtml | cavabdeh = Tərcüməçi:[[Ziya Bünyadov]] | yer = [[Bakı]] | nəşriyyat = Elm | il = 1988 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Печеви }} *{{kitab3 | müəllif = İosif fon Hammer-Purgstall | başlıq = Histoire de l'Empire ottoman, depuis son origine jusqu'à nos jours | link = https://books.google.ru/books?id=kXXPAAAAMAAJ&printsec=frontcover&hl=ru#v=onepage&q&f=false | cavabdeh = | yer = Paris | nəşriyyat = Bellizard Barthès, Dufour & Lowell, | il = 1836 | cild = VI | səhifə = | səhifələr = 6-439 | isbn = | doi = | ref = Hammer }} * {{kitab3 | müəllif = Ahmet Şimşirgil | başlıq = Kayı: Kudret ve Azamet Yılları | link = https://books.google.ru/books?id=NbpVDwAAQBAJ | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Timaş Tarih | il = 2013 | cild = V | səhifə = | səhifələr = 275 | isbn = 9786050813005 | doi = | ref = Şimşirgil }} * {{kitab3 | müəllif = Mitchell Colin P. | başlıq = New Perspectives on Safavid Iran: Empire and Society | link = https://books.google.nl/books?id=1uCaELAsv3MC | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Taylor & Francis | il = 2011 | cild = | səhifə = 68 | səhifələr = 252 | isbn = 9781136991943 | doi = | ref = Mitchell }} * {{kitab3 | müəllif = Хотко С.Х. Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | başlıq = Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | link = https://nbpublish.com/library_read_article.php?id=19792 | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Genesis: исторические исследования | il = 2016 | cild = № 4 | səhifə = 1—11 | səhifələr = | isbn = | doi = 10.7256/2409-868X.2016.4.19792 | ref = Хотко }} * {{kitab3 | müəllif = Çiçek Kemal | başlıq = Osman Paşa, Özdemiroğlu | link = https://cdn2.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/33/C33010993.pdf | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Islam ansiklopedisi | il = 2007 | cild = 33 | səhifə = 471—473 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Çiçek }} * {{kitab3 | müəllif = Фарах Гусейн, Ибрахим Рахимизаде. Османо-Сефевидская война 1578—1590 гг.: по материалам трудов османского летописца Ибрахима Рахимизаде | başlıq = Osmano-sefevidskai︠a︡ voĭna 1578-1590 gg: po materialam trudov osmanskogo letopist︠s︡a Ibrakhima Rakhimizade | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Nurlan | il = 2005 | cild = | səhifə = 222 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Фарах }} * {{kitab3 | müəllif= Oqtay Əfəndiyev | başlıq= Azərbaycan Səfəvilər dövləti | link= https://www.ebooks.az/book_UdthmOAs.html| cavabdeh = | yer= Bakı | nəşriyyat = Şərq-Qərb | il= 2007 | cild= | səhifə = | səhifələr = 407 | isbn= 978-9952-34-101-0 | doi= | ref= Əfəndiyev}} * {{kitab3 | müəllif = [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı]] Osmanlı Tarihi. — Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1988. — P. 73, cild 3. — 3114 p. Архивная копия от 7 мая 2017 на Wayback Machine (тур.) | başlıq = Osmanlı Tarihi | link = | cavabdeh = | yer = Ankara | nəşriyyat = Türk Tarih Kurumu | il = 1988 | cild = 3 | səhifə = 73 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Uzunçarşılı }} [[Kateqoriya:Səfəvi-Osmanlı müharibələri]] [[Kateqoriya:1583-cü ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]] [[Kateqoriya:Səfəvilərin döyüşləri]] [[Kateqoriya:Osmanlı imperiyasının döyüşləri]] tm59tsq9g0i2l556wyisiw10pi9fhjh 6547532 6547531 2022-07-24T19:35:33Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Məşəl savaşı |aiddir = [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] |şəkil = Secaatname 0179 (cropped).jpg |şəklin izahı = Arifinin "Şəcaətnamə" əsərində döyüşün təsviri. |tarixi = May 1583 |yeri = [[Samur çayı]] sahilində Beştəpə adlanan yer. |nəticəsi = [[Osmanlılar]]ın qələbəsi |tərəf1 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Osmanlı İmperiyası]] |tərəf2 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]] |komandan1 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] Özdəmiroğlu Osman paşa<br>[[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] Heydər paşa<br>[[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] Cəfər paşa |komandan2 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan Qacar]]<br>[[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] Rüstəm xan Hüsamoğlu <br>[[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr ibn Bürhan]] |itkilər1 = Bilinmir |itkilər2 = 7500 ölü <br>3000 əsir }} '''Məşəl savaşı''' və ya '''Məşəl döyüşü''' ([[Türk dili|türkcə:]]''Meşaleler Savaşı''''')''' — [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)|1578–1590-cı illər Səfəvi-Osmanlı müharibəsi]] zamanı, 7-11 may,{{sfn|Çiçek|2007|page=}} 8 may{{sfn|Фарах|2005|page=72}} və ya 11-13 may{{sfn|Печеви |1988|page=56}} 1583-cü il tarixlərində baş vermiş döyüş. Döyüş [[Samurçay|Samur çayı]]nın sahilində baş vermiş və üç gün davam etmişdir. Döyüşün adı tərəflərin gecə vaxtı məşəl işığında döyüşü davam etdirməsinə görə belə adlanmaqdadır. Döyüşdə qələbə qazanan [[Osmanlı ordusu]] komandanı [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]da möhkəmlənmək imkanı qazandı. == Arxa plan == Yürüş 1578-ci ilin yayında [[Osmanlı ordusu]]nun [[Amasya sülh müqaviləsi]]nin şərtlərini pozaraq [[Səfəvilər|Səfəvi]] sərhədinə doğru yürüşə başlaması ilə iki imperiya arasında yeni müharibənin əsası qoyuldu. Bir neçə qələbədən sonra [[Gürcüstan]] və [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] [[Osmanlı ordusu]] tərəfindən ələ keçirildi. Osmanlı imperiyasının Şirvan bəylərbəyisi [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] [[Dərbənd]]ə idi. 1582-ci ildə artıq bir il idi ki, sülhlə bağlı danışıqlar gedməkdə idi və [[Məhəmməd Xudabəndə]]nin səfiri [[İstanbul]] şəhərində idi. Elə bu ərəfələrdə Özdəmiroğlu Osman paşa öz nümayəndələrindən birini sultanın yanına göndərərək [[qızılbaşlar]]ın qurduğu tələ barədə məlumat verdi. Beləki qızılbaş dəstələrindən biri Osmanlı sancaqbəyini artıq sülhün imzalandığına inandıraraq qala qapılarını açdırmış və sonra da hər birini qətlə yetirmişdir. Buna cavab olaraq, sultan Səfəvi səfirinin həbs edilməsini əmr etdi.{{sfn|Hammer|1836|p=112}} Şirvandakı [[Osmanlı ordusu]]nu gücləndirmək üçün Silistriya valisi Yaqub bəyə Rumeli ordusu ilə birlikdə [[Krım]]dan keçməklə yardıma getmək əmr edildi.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=112-113}} 1583-cü ilin yazında yeni qüvvələr alan qızılbaş sərkərdəsi və [[Qarabağ bəylərbəyliyi|Qarabağ]] bəylərbəyi İmamqulu xan [[Kür]]ü keçərək Şirvana daxil oldu. Şamaxıda olarkən, Niyazabad ərazisində Yaqub bəyin Osmanlı qoşunlarının cəmləşməsi xəbərini alan İmamqulu xan Rüstəm xanı qızılbaş dəstəsi ilə onlara qarşı göndərdi. Şiddətli vuruşmada Yaqub bəy və digər türk hərbi başçıları öldürüldülər. Osmanlılar tamamilə darmadağın edildilər. [[Dərbənd]]ə doğru geri çəkilən Osmanlı ordusunu qızılbaş döyüşçüləri təqib edirdilər. Məğlub olub geri çəkilən orduya yardım etmək üçün Osman paşa qoşunla Dərbənddən çıxmağa məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} 25 aprel 1583-cü ildə öldürülən{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=54}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Yaqub bəyin döyüşçüləri öz komandanlarının qısasını alaçaqları ilə bağlı and içdikdən sonra Osman paşa ordu ilə birlikdə Dərbənddən çıxdı. Samur çayını keçdikdən sonra Beştəpə deyilən yerdə ordu dayandı.{{Efn|Döyüşün tarixi və təsviri barədə müxtəlif fikirlər vardır. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İ.H. Uzunçarşılı]] döyüşün dəqiq günü göstərməyərək yalnız ilini göstərir:<br>- [[İbrahim Peçevi]]:"Ordu Dərbənddən çıxıb ayın 6-da (29.4.1583) adı çəkilən yerdə düşərgə saldı. Ayən 18-də (11.5.1583) Beştəpə adlanan yerdə düşərgə salındı. Elə bu vaxt düşmən dəstələri peydə oldu."<br>- İosif fon Hammer-Purgstall:"29 apreldə Osma paşa ordusunun başında qızılbaşlara qarşı çıxmaq üçün Dərbəndi tərk etdi və 3 gün şəhərin qarşısındakı düzənliklərə baxış keçirdi. 4 gün sonra o, çətinliklə keçəcəyi Samur çayının sahilinə gəlib çatdı. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşması barədə məlumat verdilər. Növbəti səhər iki ordu qarşı-qarşıya gəldi."<br>- Şimşirgil:"29 apreldə o, qızılbaşlarda döyüşə getmək üçün şəhəri tərk etdi. 3 gün boyunca şəhərdə parad təşkil edildi. 4 gün sonra onlar [[Samur çayı]]na çatıb, oranı keçdilər. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşdığını bildirdilər."}}{{sfn|Фарах|2005|page=72?}} Elə bu ərəfələrdə, gürcü dəstələri istisna olmaqla ümumilikdə 50 min nəfərdən{{sfn|Печеви|1988|page=54}} ibarət qızılbaş ordusunun ön dəstələri meydana çıxdı.{{sfn|Печеви|1988|page=55}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} [[Dağıstan]]da və [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]da [[Osmanlı imperiyası]]nın güclənməsi ayrı-ayrı yerli hakimlərin narazılığına səbəb olduğundan onlar hətta qızılbaşlarla ittifaqa girirdilər. Məsələn, Dağıstandakı hakimlərdən biri olan Şamxal və [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] (və ya ibn Bürhan) Osman paşaya qarşı birgə çıxış etmək təklifi ilə Gəncənin qızılbaş hakiminə - İmamqulu xana müraciət etmişdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} == Döyüş == [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Qızılbaş ordusu]]nun mərkəz cinahına şahın qvardiyası - qorçular yerləşdirilmişdi. Sağ cinaha Rüstəm xan Hüsamoğlu və keçmişdə Osmanlı imperiyasına xidmət etmiş Şirvan bəylərindən olan [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|İbn Bürhan]]<nowiki>{{Efn|Digər adı </nowiki>[[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] olan İbn Bürhan [[Şirvanşahlar dövləti|Şirvanşahlar]] nəslindən idi və əvvəlcə Osmanlı imperiyası ilə birlikdə qızılbaşlara qarşı savaşırdı. Sonradan qızılbaşlar tərəfinə keçmiş və buna görə də, İbrahim Peçevi onu “bu tərəfdən üz döndərmiş [yəni sultana xəyanət etmiş] İbn Bürhan” və “xain kafir” adlandırmışdır.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}}}} komandanlıq edirdi. Sol cinaha isə Qarabağ bəylərbəyi [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan]] komandanlıq etməkdə idi. Osmanlı ordusunun mərkəz qüvvələrinə 30 illik qara atının üstündə oturan və bu atının döyüşdən əvvəl kişnəməsini qələbə nişanəsi kimi qiymətləndirən Osman paşa komandanlıq etməkdə idi. Onun qarşısında 30 topla birlikdə, yeniçərilər yerləşdirilmişdi.{{sfn|Печеви |1988|page=56}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Sağ cinaha Sivas bəylərbəyisi Heydər paşa, sol cinaha isə Yaqub bəyin ölümündən sonra Rumeli ordusuna komandanlıq edən Kefe bəylərbəyisi Cəfər paşa komandanlıq edirdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Səfər hər iki tərəf bir-birinə hücum etdi və toqquşmalar bütün gün davam etdi. Normalda atışmalar və toqquşmalar gecə düşdüyü zaman dayandırılırdı, lakin bu döyüşdə belə olmadı.Hər iki tərəf məşəl işığı altında atışmaları davam etdirdilər və hadisələrin bu cür cərəyan etməsi döyüşün "Məşəl döyüşü" və ya "məşəl ilə döyüş" adlandırılmasına yol açdı. Gecə yarısından sonra hər iki tərəfin razılığı ilə toqquşmalr müvəqqəti dayandırıldı. Hər iki tərəf cinahlarını qorumaq üçün qaravul dəstələri yerləşdirdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Ertəsi gün səhər döyüş bir gün əvvəlki ilə müqayisədə daha az şiddətlə davam etdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} [[Qızılbaşlar]] çayın yüksək sahilini tutduqlarına və Osmanlı qoşunlarını hər tərəfdən mühasirəyə aldıqlarına görə özlərinin qalib gələcəklərinə inanmaqda idilər. Lakin ikinci gün heç bir tərəfə qələbə gətirmədi. Məşəllər yenidən yandırıldı və döyüş gecə yarısına qədər davam etdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Nəhayət, yorğun rəqiblər gecə yarısı dağıldılar. Osmanlılar məğlub olsaydılar, onların yerləşmələri də nəzərə alındığında bu, onlar üçün fəlakət ola bilərdi. Osman paşa belə bir nəticənin mümkünlüyünü anladı, əsgərlərinə iman yolunda şəhid olmaqdan başqa məqsədlərinin olmadığını söylədi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Üçüncü günün səhərində də döyüş davam edirdi. Döyüşün gedişatında Cəfər paşa geri çəkilməyə başlasa da, digər cinahda Rumeli qoşunları qızılbaşlara təzyiqi artırdılar. Xüsusən Osmanlı ordusunun sol cinahından başlayan hücum nəticəsində [[qızılbaşlar]]ın cinahı dağıdıldı və geri çəkilməyə başladı.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} [[İbrahim Peçevi]]nin sözlərinə görə, qızılbaş ordusunun geri çəkildiyini görən [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan Qacar]] "qışqıraraq ey qorxaqlar, hara qaçırsınız ? Şahın çörəyi gələcəyinizə getməsin" demiş, lakin dediklərinin bir xeyrinin olmadığını gördükdən sonra özü də döyüşdən geri çəkilməyə başlamışdır.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} == Nəticəsi == Döyüşdən sonra meydanda xeyli sayda qızılbaş cəsədi qalmışdı. Ölən qızılbaş döyüşçülərin başı Osman paşanın əmri ilə kəsildi və onlardan "qüllə" düzəldildi, bu zaman məlum oldu ki, 7500 qızılbaş höyatını itirmişdir.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} Həmçinin 3 min [[qızılbaş]] əsir olaraq ələ keçirilmişdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} İmamqulu xan Qacar [[gürcü]] şahzadələrinə yazaraq köməyə gəlmələrini əmr etmişdisə də, onlar döyüş meydanına vaxtında gəlib çıxa bilməmişdilər. Rəhimizadənin yazdığına görə, gürcü döyüşçüləri döyüş meydanına gəlməyə çalışarkən azmış və yerli sakinlər tərəfindən öldürülmüşdülər. 17 əsilzadə gürcü əsir götürülmüş, həmçinin ölənlərin də başı kəsilərək Osman paşaya təqdim edilmişdir. Osman paşa bu kəsilmiş başları "Zəyəm bəyi Levənt xanın oğlu"na göndərmişdir. Osman paşa gürcü çarından Osmanlıya tabe olacaqları barədə razılığa gəldikləri halda niyə verdikləri sözü tapdadıqlarını soruşmuşdu.{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Döyüşdən sonra [[Osmanlı ordusu]]na 3 gün istirahət verildi və istirahətdən sonra ordu Şamaxıya getdi. [[Şamaxı]]da 40 gün ərzində bir qala tikildi.{{sfn|Фарах|2005|page=73}}{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Gürcü və Dağıstan hakimlərindən qələbə münasibətilə təbriklər və tabe olma sözü aldıqdan sonra Osman paşa [[Dərbənd]]ə yollandı.{{sfn|Печеви|1988|page=58}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Osmanlı tarixçilərinə görə, Osman paşa bu döyüşdə özünün ən böyük qələbələrindən birini qazanmışdır.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} İsmayıl Haqqı Uzunçarşılı bu döyüşü "məşhur döyüş",{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} İbrahim Peçevi "böyük döyüş" adlandırır.{{sfn|Печеви|1988|page=55}} Bu qələbə sayəsində Osman paşa [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]dakı mövqelərini daha da gücləndirdi, beləliklə döyüşün nəticəsi [[Cənubi Qafqaz]]da Osmanlı hakimiyyəti üçün həlledici oldu.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Mitchell|2011|page=}} Səfəvilər dövlətinin hərbi uğursuzluqları xeyli dərəcədə ölkənin ağır daxili vəziyyəti ilə izah olunmalıdır. 1580-ci illərin əvvəllərindən başlayaraq, qızılbaş əyanlarının daxilindəki, həmçinin türk qızılbaşlarla dövlətin fars kökənli əyanları arasında münasibətləri də kəskinləşdi. Məşəl savaşındakə məğlubiyyətdən sonra sarayda qalmış yeganə yüksək vəzifəli qeyri-türk olan Mirzə Salman da qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=212}} == Qeydlər == {{Notelist}} == Həmçinin bax == * [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = [[İbrahim Peçevi]] | başlıq = История | link = http://www.vostlit.info/Texts/rus/Pecevi/text2.phtml | cavabdeh = Tərcüməçi:[[Ziya Bünyadov]] | yer = [[Bakı]] | nəşriyyat = Elm | il = 1988 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Печеви }} *{{kitab3 | müəllif = İosif fon Hammer-Purgstall | başlıq = Histoire de l'Empire ottoman, depuis son origine jusqu'à nos jours | link = https://books.google.ru/books?id=kXXPAAAAMAAJ&printsec=frontcover&hl=ru#v=onepage&q&f=false | cavabdeh = | yer = Paris | nəşriyyat = Bellizard Barthès, Dufour & Lowell, | il = 1836 | cild = VI | səhifə = | səhifələr = 6-439 | isbn = | doi = | ref = Hammer }} * {{kitab3 | müəllif = Ahmet Şimşirgil | başlıq = Kayı: Kudret ve Azamet Yılları | link = https://books.google.ru/books?id=NbpVDwAAQBAJ | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Timaş Tarih | il = 2013 | cild = V | səhifə = | səhifələr = 275 | isbn = 9786050813005 | doi = | ref = Şimşirgil }} * {{kitab3 | müəllif = Mitchell Colin P. | başlıq = New Perspectives on Safavid Iran: Empire and Society | link = https://books.google.nl/books?id=1uCaELAsv3MC | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Taylor & Francis | il = 2011 | cild = | səhifə = 68 | səhifələr = 252 | isbn = 9781136991943 | doi = | ref = Mitchell }} * {{kitab3 | müəllif = Хотко С.Х. Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | başlıq = Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | link = https://nbpublish.com/library_read_article.php?id=19792 | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Genesis: исторические исследования | il = 2016 | cild = № 4 | səhifə = 1—11 | səhifələr = | isbn = | doi = 10.7256/2409-868X.2016.4.19792 | ref = Хотко }} * {{kitab3 | müəllif = Çiçek Kemal | başlıq = Osman Paşa, Özdemiroğlu | link = https://cdn2.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/33/C33010993.pdf | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Islam ansiklopedisi | il = 2007 | cild = 33 | səhifə = 471—473 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Çiçek }} * {{kitab3 | müəllif = Фарах Гусейн, Ибрахим Рахимизаде. Османо-Сефевидская война 1578—1590 гг.: по материалам трудов османского летописца Ибрахима Рахимизаде | başlıq = Osmano-sefevidskai︠a︡ voĭna 1578-1590 gg: po materialam trudov osmanskogo letopist︠s︡a Ibrakhima Rakhimizade | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Nurlan | il = 2005 | cild = | səhifə = 222 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Фарах }} * {{kitab3 | müəllif= Oqtay Əfəndiyev | başlıq= Azərbaycan Səfəvilər dövləti | link= https://www.ebooks.az/book_UdthmOAs.html| cavabdeh = | yer= Bakı | nəşriyyat = Şərq-Qərb | il= 2007 | cild= | səhifə = | səhifələr = 407 | isbn= 978-9952-34-101-0 | doi= | ref= Əfəndiyev}} * {{kitab3 | müəllif = [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı]] Osmanlı Tarihi. — Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1988. — P. 73, cild 3. — 3114 p. Архивная копия от 7 мая 2017 на Wayback Machine (тур.) | başlıq = Osmanlı Tarihi | link = | cavabdeh = | yer = Ankara | nəşriyyat = Türk Tarih Kurumu | il = 1988 | cild = 3 | səhifə = 73 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Uzunçarşılı }} [[Kateqoriya:Səfəvi-Osmanlı müharibələri]] [[Kateqoriya:1583-cü ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]] [[Kateqoriya:Səfəvilərin döyüşləri]] [[Kateqoriya:Osmanlı imperiyasının döyüşləri]] djog1ak1vrrf249gg33btaao42aped4 6547538 6547532 2022-07-24T19:42:47Z Solavirum 95249 + wikitext text/x-wiki {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Məşəl savaşı |aiddir = [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] |şəkil = Secaatname 0179 (cropped).jpg |şəklin izahı = Arifinin "Şəcaətnamə" əsərində döyüşün təsviri. |tarixi = May 1583 |yeri = [[Samur çayı]] sahilində Beştəpə adlanan yer. |nəticəsi = [[Osmanlılar]]ın qələbəsi |tərəf1 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Osmanlı İmperiyası]] |tərəf2 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]] |komandan1 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] Özdəmiroğlu Osman paşa<br>[[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] Heydər paşa<br>[[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] Cəfər paşa |komandan2 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan Qacar]]<br>[[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] Rüstəm xan Hüsamoğlu <br>[[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr ibn Bürhan]] |itkilər1 = Bilinmir |itkilər2 = 7500 ölü <br>3000 əsir }} '''Məşəl savaşı''' və ya '''Məşəl döyüşü''' ({{dil-tr|Meşaleler Savaşı}}) — [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)|1578–1590-cı illər Səfəvi-Osmanlı müharibəsi]] zamanı, 7-11 may,{{sfn|Çiçek|2007|page=}} 8 may{{sfn|Фарах|2005|page=72}} və ya 11-13 may{{sfn|Печеви |1988|page=56}} 1583-cü il tarixlərində baş vermiş döyüş. Döyüş [[Samurçay|Samur çayı]]nın sahilində baş vermiş və üç gün davam etmişdir. Döyüşün adı tərəflərin gecə vaxtı məşəl işığında döyüşü davam etdirməsinə görə belə adlanmaqdadır. Döyüşdə qələbə qazanan [[Osmanlı ordusu]] komandanı [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]da möhkəmlənmək imkanı qazandı. == Arxa plan == Yürüş 1578-ci ilin yayında [[Osmanlı ordusu]]nun [[Amasya sülh müqaviləsi]]nin şərtlərini pozaraq [[Səfəvilər|Səfəvi]] sərhədinə doğru yürüşə başlaması ilə iki imperiya arasında yeni müharibənin əsası qoyuldu. Bir neçə qələbədən sonra [[Gürcüstan]] və [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] [[Osmanlı ordusu]] tərəfindən ələ keçirildi. Osmanlı imperiyasının Şirvan bəylərbəyisi [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] [[Dərbənd]]ə idi. 1582-ci ildə artıq bir il idi ki, sülhlə bağlı danışıqlar gedməkdə idi və [[Məhəmməd Xudabəndə]]nin səfiri [[İstanbul]] şəhərində idi. Elə bu ərəfələrdə Özdəmiroğlu Osman paşa öz nümayəndələrindən birini sultanın yanına göndərərək [[qızılbaşlar]]ın qurduğu tələ barədə məlumat verdi. Beləki qızılbaş dəstələrindən biri Osmanlı sancaqbəyini artıq sülhün imzalandığına inandıraraq qala qapılarını açdırmış və sonra da hər birini qətlə yetirmişdir. Buna cavab olaraq, sultan Səfəvi səfirinin həbs edilməsini əmr etdi.{{sfn|Hammer|1836|p=112}} Şirvandakı [[Osmanlı ordusu]]nu gücləndirmək üçün Silistriya valisi Yaqub bəyə Rumeli ordusu ilə birlikdə [[Krım]]dan keçməklə yardıma getmək əmr edildi.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=112-113}} 1583-cü ilin yazında yeni qüvvələr alan qızılbaş sərkərdəsi və [[Qarabağ bəylərbəyliyi|Qarabağ]] bəylərbəyi İmamqulu xan [[Kür]]ü keçərək Şirvana daxil oldu. Şamaxıda olarkən, Niyazabad ərazisində Yaqub bəyin Osmanlı qoşunlarının cəmləşməsi xəbərini alan İmamqulu xan Rüstəm xanı qızılbaş dəstəsi ilə onlara qarşı göndərdi. Şiddətli vuruşmada Yaqub bəy və digər türk hərbi başçıları öldürüldülər. Osmanlılar tamamilə darmadağın edildilər. [[Dərbənd]]ə doğru geri çəkilən Osmanlı ordusunu qızılbaş döyüşçüləri təqib edirdilər. Məğlub olub geri çəkilən orduya yardım etmək üçün Osman paşa qoşunla Dərbənddən çıxmağa məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} 25 aprel 1583-cü ildə öldürülən{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=54}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Yaqub bəyin döyüşçüləri öz komandanlarının qısasını alaçaqları ilə bağlı and içdikdən sonra Osman paşa ordu ilə birlikdə Dərbənddən çıxdı. Samur çayını keçdikdən sonra Beştəpə deyilən yerdə ordu dayandı.{{Efn|Döyüşün tarixi və təsviri barədə müxtəlif fikirlər vardır. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İ.H. Uzunçarşılı]] döyüşün dəqiq günü göstərməyərək yalnız ilini göstərir:<br>- [[İbrahim Peçevi]]:"Ordu Dərbənddən çıxıb ayın 6-da (29.4.1583) adı çəkilən yerdə düşərgə saldı. Ayən 18-də (11.5.1583) Beştəpə adlanan yerdə düşərgə salındı. Elə bu vaxt düşmən dəstələri peydə oldu."<br>- İosif fon Hammer-Purgstall:"29 apreldə Osma paşa ordusunun başında qızılbaşlara qarşı çıxmaq üçün Dərbəndi tərk etdi və 3 gün şəhərin qarşısındakı düzənliklərə baxış keçirdi. 4 gün sonra o, çətinliklə keçəcəyi Samur çayının sahilinə gəlib çatdı. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşması barədə məlumat verdilər. Növbəti səhər iki ordu qarşı-qarşıya gəldi."<br>- Şimşirgil:"29 apreldə o, qızılbaşlarda döyüşə getmək üçün şəhəri tərk etdi. 3 gün boyunca şəhərdə parad təşkil edildi. 4 gün sonra onlar [[Samur çayı]]na çatıb, oranı keçdilər. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşdığını bildirdilər."}}{{sfn|Фарах|2005|page=72?}} Elə bu ərəfələrdə, gürcü dəstələri istisna olmaqla ümumilikdə 50 min nəfərdən{{sfn|Печеви|1988|page=54}} ibarət qızılbaş ordusunun ön dəstələri meydana çıxdı.{{sfn|Печеви|1988|page=55}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} [[Dağıstan]]da və [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]da [[Osmanlı imperiyası]]nın güclənməsi ayrı-ayrı yerli hakimlərin narazılığına səbəb olduğundan onlar hətta qızılbaşlarla ittifaqa girirdilər. Məsələn, Dağıstandakı hakimlərdən biri olan Şamxal və [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] (və ya ibn Bürhan) Osman paşaya qarşı birgə çıxış etmək təklifi ilə Gəncənin qızılbaş hakiminə - İmamqulu xana müraciət etmişdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} == Döyüş == [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Qızılbaş ordusu]]nun mərkəz cinahına şahın qvardiyası - qorçular yerləşdirilmişdi. Sağ cinaha Rüstəm xan Hüsamoğlu və keçmişdə Osmanlı imperiyasına xidmət etmiş Şirvan bəylərindən olan [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|İbn Bürhan]]<nowiki>{{Efn|Digər adı </nowiki>[[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] olan İbn Bürhan [[Şirvanşahlar dövləti|Şirvanşahlar]] nəslindən idi və əvvəlcə Osmanlı imperiyası ilə birlikdə qızılbaşlara qarşı savaşırdı. Sonradan qızılbaşlar tərəfinə keçmiş və buna görə də, İbrahim Peçevi onu “bu tərəfdən üz döndərmiş [yəni sultana xəyanət etmiş] İbn Bürhan” və “xain kafir” adlandırmışdır.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}}}} komandanlıq edirdi. Sol cinaha isə Qarabağ bəylərbəyi [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan]] komandanlıq etməkdə idi. Osmanlı ordusunun mərkəz qüvvələrinə 30 illik qara atının üstündə oturan və bu atının döyüşdən əvvəl kişnəməsini qələbə nişanəsi kimi qiymətləndirən Osman paşa komandanlıq etməkdə idi. Onun qarşısında 30 topla birlikdə, yeniçərilər yerləşdirilmişdi.{{sfn|Печеви |1988|page=56}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Sağ cinaha Sivas bəylərbəyisi Heydər paşa, sol cinaha isə Yaqub bəyin ölümündən sonra Rumeli ordusuna komandanlıq edən Kefe bəylərbəyisi Cəfər paşa komandanlıq edirdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Səfər hər iki tərəf bir-birinə hücum etdi və toqquşmalar bütün gün davam etdi. Normalda atışmalar və toqquşmalar gecə düşdüyü zaman dayandırılırdı, lakin bu döyüşdə belə olmadı.Hər iki tərəf məşəl işığı altında atışmaları davam etdirdilər və hadisələrin bu cür cərəyan etməsi döyüşün "Məşəl döyüşü" və ya "məşəl ilə döyüş" adlandırılmasına yol açdı. Gecə yarısından sonra hər iki tərəfin razılığı ilə toqquşmalr müvəqqəti dayandırıldı. Hər iki tərəf cinahlarını qorumaq üçün qaravul dəstələri yerləşdirdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Ertəsi gün səhər döyüş bir gün əvvəlki ilə müqayisədə daha az şiddətlə davam etdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} [[Qızılbaşlar]] çayın yüksək sahilini tutduqlarına və Osmanlı qoşunlarını hər tərəfdən mühasirəyə aldıqlarına görə özlərinin qalib gələcəklərinə inanmaqda idilər. Lakin ikinci gün heç bir tərəfə qələbə gətirmədi. Məşəllər yenidən yandırıldı və döyüş gecə yarısına qədər davam etdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Nəhayət, yorğun rəqiblər gecə yarısı dağıldılar. Osmanlılar məğlub olsaydılar, onların yerləşmələri də nəzərə alındığında bu, onlar üçün fəlakət ola bilərdi. Osman paşa belə bir nəticənin mümkünlüyünü anladı, əsgərlərinə iman yolunda şəhid olmaqdan başqa məqsədlərinin olmadığını söylədi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Üçüncü günün səhərində də döyüş davam edirdi. Döyüşün gedişatında Cəfər paşa geri çəkilməyə başlasa da, digər cinahda Rumeli qoşunları qızılbaşlara təzyiqi artırdılar. Xüsusən Osmanlı ordusunun sol cinahından başlayan hücum nəticəsində [[qızılbaşlar]]ın cinahı dağıdıldı və geri çəkilməyə başladı.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} [[İbrahim Peçevi]]nin sözlərinə görə, qızılbaş ordusunun geri çəkildiyini görən [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan Qacar]] "qışqıraraq ey qorxaqlar, hara qaçırsınız ? Şahın çörəyi gələcəyinizə getməsin" demiş, lakin dediklərinin bir xeyrinin olmadığını gördükdən sonra özü də döyüşdən geri çəkilməyə başlamışdır.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} == Nəticəsi == Döyüşdən sonra meydanda xeyli sayda qızılbaş cəsədi qalmışdı. Ölən qızılbaş döyüşçülərin başı Osman paşanın əmri ilə kəsildi və onlardan "qüllə" düzəldildi, bu zaman məlum oldu ki, 7500 qızılbaş höyatını itirmişdir.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} Həmçinin 3 min [[qızılbaş]] əsir olaraq ələ keçirilmişdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} İmamqulu xan Qacar [[gürcü]] şahzadələrinə yazaraq köməyə gəlmələrini əmr etmişdisə də, onlar döyüş meydanına vaxtında gəlib çıxa bilməmişdilər. Rəhimizadənin yazdığına görə, gürcü döyüşçüləri döyüş meydanına gəlməyə çalışarkən azmış və yerli sakinlər tərəfindən öldürülmüşdülər. 17 əsilzadə gürcü əsir götürülmüş, həmçinin ölənlərin də başı kəsilərək Osman paşaya təqdim edilmişdir. Osman paşa bu kəsilmiş başları "Zəyəm bəyi Levənt xanın oğlu"na göndərmişdir. Osman paşa gürcü çarından Osmanlıya tabe olacaqları barədə razılığa gəldikləri halda niyə verdikləri sözü tapdadıqlarını soruşmuşdu.{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Döyüşdən sonra [[Osmanlı ordusu]]na 3 gün istirahət verildi və istirahətdən sonra ordu Şamaxıya getdi. [[Şamaxı]]da 40 gün ərzində bir qala tikildi.{{sfn|Фарах|2005|page=73}}{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Gürcü və Dağıstan hakimlərindən qələbə münasibətilə təbriklər və tabe olma sözü aldıqdan sonra Osman paşa [[Dərbənd]]ə yollandı.{{sfn|Печеви|1988|page=58}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Osmanlı tarixçilərinə görə, Osman paşa bu döyüşdə özünün ən böyük qələbələrindən birini qazanmışdır.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} İsmayıl Haqqı Uzunçarşılı bu döyüşü "məşhur döyüş",{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} İbrahim Peçevi "böyük döyüş" adlandırır.{{sfn|Печеви|1988|page=55}} Bu qələbə sayəsində Osman paşa [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]dakı mövqelərini daha da gücləndirdi, beləliklə döyüşün nəticəsi [[Cənubi Qafqaz]]da Osmanlı hakimiyyəti üçün həlledici oldu.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Mitchell|2011|page=}} Səfəvilər dövlətinin hərbi uğursuzluqları xeyli dərəcədə ölkənin ağır daxili vəziyyəti ilə izah olunmalıdır. 1580-ci illərin əvvəllərindən başlayaraq, qızılbaş əyanlarının daxilindəki, həmçinin türk qızılbaşlarla dövlətin fars kökənli əyanları arasında münasibətləri də kəskinləşdi. Məşəl savaşındakə məğlubiyyətdən sonra sarayda qalmış yeganə yüksək vəzifəli qeyri-türk olan Mirzə Salman da qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=212}} == Qeydlər == {{Notelist}} == Həmçinin bax == * [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = [[İbrahim Peçevi]] | başlıq = История | link = http://www.vostlit.info/Texts/rus/Pecevi/text2.phtml | cavabdeh = Tərcüməçi:[[Ziya Bünyadov]] | yer = [[Bakı]] | nəşriyyat = Elm | il = 1988 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Печеви }} *{{kitab3 | müəllif = İosif fon Hammer-Purgstall | başlıq = Histoire de l'Empire ottoman, depuis son origine jusqu'à nos jours | link = https://books.google.ru/books?id=kXXPAAAAMAAJ&printsec=frontcover&hl=ru#v=onepage&q&f=false | cavabdeh = | yer = Paris | nəşriyyat = Bellizard Barthès, Dufour & Lowell, | il = 1836 | cild = VI | səhifə = | səhifələr = 6-439 | isbn = | doi = | ref = Hammer }} * {{kitab3 | müəllif = Ahmet Şimşirgil | başlıq = Kayı: Kudret ve Azamet Yılları | link = https://books.google.ru/books?id=NbpVDwAAQBAJ | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Timaş Tarih | il = 2013 | cild = V | səhifə = | səhifələr = 275 | isbn = 9786050813005 | doi = | ref = Şimşirgil }} * {{kitab3 | müəllif = Mitchell Colin P. | başlıq = New Perspectives on Safavid Iran: Empire and Society | link = https://books.google.nl/books?id=1uCaELAsv3MC | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Taylor & Francis | il = 2011 | cild = | səhifə = 68 | səhifələr = 252 | isbn = 9781136991943 | doi = | ref = Mitchell }} * {{kitab3 | müəllif = Хотко С.Х. Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | başlıq = Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | link = https://nbpublish.com/library_read_article.php?id=19792 | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Genesis: исторические исследования | il = 2016 | cild = № 4 | səhifə = 1—11 | səhifələr = | isbn = | doi = 10.7256/2409-868X.2016.4.19792 | ref = Хотко }} * {{kitab3 | müəllif = Çiçek Kemal | başlıq = Osman Paşa, Özdemiroğlu | link = https://cdn2.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/33/C33010993.pdf | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Islam ansiklopedisi | il = 2007 | cild = 33 | səhifə = 471—473 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Çiçek }} * {{kitab3 | müəllif = Фарах Гусейн, Ибрахим Рахимизаде. Османо-Сефевидская война 1578—1590 гг.: по материалам трудов османского летописца Ибрахима Рахимизаде | başlıq = Osmano-sefevidskai︠a︡ voĭna 1578-1590 gg: po materialam trudov osmanskogo letopist︠s︡a Ibrakhima Rakhimizade | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Nurlan | il = 2005 | cild = | səhifə = 222 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Фарах }} * {{kitab3 | müəllif= Oqtay Əfəndiyev | başlıq= Azərbaycan Səfəvilər dövləti | link= https://www.ebooks.az/book_UdthmOAs.html| cavabdeh = | yer= Bakı | nəşriyyat = Şərq-Qərb | il= 2007 | cild= | səhifə = | səhifələr = 407 | isbn= 978-9952-34-101-0 | doi= | ref= Əfəndiyev}} * {{kitab3 | müəllif = [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı]] Osmanlı Tarihi. — Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1988. — P. 73, cild 3. — 3114 p. Архивная копия от 7 мая 2017 на Wayback Machine (тур.) | başlıq = Osmanlı Tarihi | link = | cavabdeh = | yer = Ankara | nəşriyyat = Türk Tarih Kurumu | il = 1988 | cild = 3 | səhifə = 73 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Uzunçarşılı }} [[Kateqoriya:Səfəvi-Osmanlı müharibələri]] [[Kateqoriya:1583-cü ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]] [[Kateqoriya:Səfəvilərin döyüşləri]] [[Kateqoriya:Osmanlı imperiyasının döyüşləri]] lfkb8ptxqldqn5wuvtmmgcx089f2gzm 6547540 6547538 2022-07-24T19:43:22Z Solavirum 95249 məqalənin tərkibində keçid kimi verilib, [[VP:HƏMÇİNİN]]. wikitext text/x-wiki {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Məşəl savaşı |aiddir = [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] |şəkil = Secaatname 0179 (cropped).jpg |şəklin izahı = Arifinin "Şəcaətnamə" əsərində döyüşün təsviri. |tarixi = May 1583 |yeri = [[Samur çayı]] sahilində Beştəpə adlanan yer. |nəticəsi = [[Osmanlılar]]ın qələbəsi |tərəf1 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Osmanlı İmperiyası]] |tərəf2 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]] |komandan1 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] Özdəmiroğlu Osman paşa<br>[[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] Heydər paşa<br>[[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] Cəfər paşa |komandan2 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan Qacar]]<br>[[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] Rüstəm xan Hüsamoğlu <br>[[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr ibn Bürhan]] |itkilər1 = Bilinmir |itkilər2 = 7500 ölü <br>3000 əsir }} '''Məşəl savaşı''' və ya '''Məşəl döyüşü''' ({{dil-tr|Meşaleler Savaşı}}) — [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)|1578–1590-cı illər Səfəvi-Osmanlı müharibəsi]] zamanı, 7-11 may,{{sfn|Çiçek|2007|page=}} 8 may{{sfn|Фарах|2005|page=72}} və ya 11-13 may{{sfn|Печеви |1988|page=56}} 1583-cü il tarixlərində baş vermiş döyüş. Döyüş [[Samurçay|Samur çayı]]nın sahilində baş vermiş və üç gün davam etmişdir. Döyüşün adı tərəflərin gecə vaxtı məşəl işığında döyüşü davam etdirməsinə görə belə adlanmaqdadır. Döyüşdə qələbə qazanan [[Osmanlı ordusu]] komandanı [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]da möhkəmlənmək imkanı qazandı. == Arxa plan == Yürüş 1578-ci ilin yayında [[Osmanlı ordusu]]nun [[Amasya sülh müqaviləsi]]nin şərtlərini pozaraq [[Səfəvilər|Səfəvi]] sərhədinə doğru yürüşə başlaması ilə iki imperiya arasında yeni müharibənin əsası qoyuldu. Bir neçə qələbədən sonra [[Gürcüstan]] və [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] [[Osmanlı ordusu]] tərəfindən ələ keçirildi. Osmanlı imperiyasının Şirvan bəylərbəyisi [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] [[Dərbənd]]ə idi. 1582-ci ildə artıq bir il idi ki, sülhlə bağlı danışıqlar gedməkdə idi və [[Məhəmməd Xudabəndə]]nin səfiri [[İstanbul]] şəhərində idi. Elə bu ərəfələrdə Özdəmiroğlu Osman paşa öz nümayəndələrindən birini sultanın yanına göndərərək [[qızılbaşlar]]ın qurduğu tələ barədə məlumat verdi. Beləki qızılbaş dəstələrindən biri Osmanlı sancaqbəyini artıq sülhün imzalandığına inandıraraq qala qapılarını açdırmış və sonra da hər birini qətlə yetirmişdir. Buna cavab olaraq, sultan Səfəvi səfirinin həbs edilməsini əmr etdi.{{sfn|Hammer|1836|p=112}} Şirvandakı [[Osmanlı ordusu]]nu gücləndirmək üçün Silistriya valisi Yaqub bəyə Rumeli ordusu ilə birlikdə [[Krım]]dan keçməklə yardıma getmək əmr edildi.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=112-113}} 1583-cü ilin yazında yeni qüvvələr alan qızılbaş sərkərdəsi və [[Qarabağ bəylərbəyliyi|Qarabağ]] bəylərbəyi İmamqulu xan [[Kür]]ü keçərək Şirvana daxil oldu. Şamaxıda olarkən, Niyazabad ərazisində Yaqub bəyin Osmanlı qoşunlarının cəmləşməsi xəbərini alan İmamqulu xan Rüstəm xanı qızılbaş dəstəsi ilə onlara qarşı göndərdi. Şiddətli vuruşmada Yaqub bəy və digər türk hərbi başçıları öldürüldülər. Osmanlılar tamamilə darmadağın edildilər. [[Dərbənd]]ə doğru geri çəkilən Osmanlı ordusunu qızılbaş döyüşçüləri təqib edirdilər. Məğlub olub geri çəkilən orduya yardım etmək üçün Osman paşa qoşunla Dərbənddən çıxmağa məcbur oldu.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} 25 aprel 1583-cü ildə öldürülən{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=54}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Yaqub bəyin döyüşçüləri öz komandanlarının qısasını alaçaqları ilə bağlı and içdikdən sonra Osman paşa ordu ilə birlikdə Dərbənddən çıxdı. Samur çayını keçdikdən sonra Beştəpə deyilən yerdə ordu dayandı.{{Efn|Döyüşün tarixi və təsviri barədə müxtəlif fikirlər vardır. [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı|İ.H. Uzunçarşılı]] döyüşün dəqiq günü göstərməyərək yalnız ilini göstərir:<br>- [[İbrahim Peçevi]]:"Ordu Dərbənddən çıxıb ayın 6-da (29.4.1583) adı çəkilən yerdə düşərgə saldı. Ayən 18-də (11.5.1583) Beştəpə adlanan yerdə düşərgə salındı. Elə bu vaxt düşmən dəstələri peydə oldu."<br>- İosif fon Hammer-Purgstall:"29 apreldə Osma paşa ordusunun başında qızılbaşlara qarşı çıxmaq üçün Dərbəndi tərk etdi və 3 gün şəhərin qarşısındakı düzənliklərə baxış keçirdi. 4 gün sonra o, çətinliklə keçəcəyi Samur çayının sahilinə gəlib çatdı. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşması barədə məlumat verdilər. Növbəti səhər iki ordu qarşı-qarşıya gəldi."<br>- Şimşirgil:"29 apreldə o, qızılbaşlarda döyüşə getmək üçün şəhəri tərk etdi. 3 gün boyunca şəhərdə parad təşkil edildi. 4 gün sonra onlar [[Samur çayı]]na çatıb, oranı keçdilər. Növbəti gecə Beştəpədəki mühafizə dəstələri qızılbaşların yaxınlaşdığını bildirdilər."}}{{sfn|Фарах|2005|page=72?}} Elə bu ərəfələrdə, gürcü dəstələri istisna olmaqla ümumilikdə 50 min nəfərdən{{sfn|Печеви|1988|page=54}} ibarət qızılbaş ordusunun ön dəstələri meydana çıxdı.{{sfn|Печеви|1988|page=55}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} [[Dağıstan]]da və [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]da [[Osmanlı imperiyası]]nın güclənməsi ayrı-ayrı yerli hakimlərin narazılığına səbəb olduğundan onlar hətta qızılbaşlarla ittifaqa girirdilər. Məsələn, Dağıstandakı hakimlərdən biri olan Şamxal və [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] (və ya ibn Bürhan) Osman paşaya qarşı birgə çıxış etmək təklifi ilə Gəncənin qızılbaş hakiminə - İmamqulu xana müraciət etmişdilər.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}} == Döyüş == [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Qızılbaş ordusu]]nun mərkəz cinahına şahın qvardiyası - qorçular yerləşdirilmişdi. Sağ cinaha Rüstəm xan Hüsamoğlu və keçmişdə Osmanlı imperiyasına xidmət etmiş Şirvan bəylərindən olan [[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|İbn Bürhan]]<nowiki>{{Efn|Digər adı </nowiki>[[Əbubəkr mirzə Dərbəndi|Əbubəkr Mirzə]] olan İbn Bürhan [[Şirvanşahlar dövləti|Şirvanşahlar]] nəslindən idi və əvvəlcə Osmanlı imperiyası ilə birlikdə qızılbaşlara qarşı savaşırdı. Sonradan qızılbaşlar tərəfinə keçmiş və buna görə də, İbrahim Peçevi onu “bu tərəfdən üz döndərmiş [yəni sultana xəyanət etmiş] İbn Bürhan” və “xain kafir” adlandırmışdır.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=211}}}} komandanlıq edirdi. Sol cinaha isə Qarabağ bəylərbəyi [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan]] komandanlıq etməkdə idi. Osmanlı ordusunun mərkəz qüvvələrinə 30 illik qara atının üstündə oturan və bu atının döyüşdən əvvəl kişnəməsini qələbə nişanəsi kimi qiymətləndirən Osman paşa komandanlıq etməkdə idi. Onun qarşısında 30 topla birlikdə, yeniçərilər yerləşdirilmişdi.{{sfn|Печеви |1988|page=56}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Sağ cinaha Sivas bəylərbəyisi Heydər paşa, sol cinaha isə Yaqub bəyin ölümündən sonra Rumeli ordusuna komandanlıq edən Kefe bəylərbəyisi Cəfər paşa komandanlıq edirdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Səfər hər iki tərəf bir-birinə hücum etdi və toqquşmalar bütün gün davam etdi. Normalda atışmalar və toqquşmalar gecə düşdüyü zaman dayandırılırdı, lakin bu döyüşdə belə olmadı.Hər iki tərəf məşəl işığı altında atışmaları davam etdirdilər və hadisələrin bu cür cərəyan etməsi döyüşün "Məşəl döyüşü" və ya "məşəl ilə döyüş" adlandırılmasına yol açdı. Gecə yarısından sonra hər iki tərəfin razılığı ilə toqquşmalr müvəqqəti dayandırıldı. Hər iki tərəf cinahlarını qorumaq üçün qaravul dəstələri yerləşdirdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Хотко|2016|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Ertəsi gün səhər döyüş bir gün əvvəlki ilə müqayisədə daha az şiddətlə davam etdi.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} [[Qızılbaşlar]] çayın yüksək sahilini tutduqlarına və Osmanlı qoşunlarını hər tərəfdən mühasirəyə aldıqlarına görə özlərinin qalib gələcəklərinə inanmaqda idilər. Lakin ikinci gün heç bir tərəfə qələbə gətirmədi. Məşəllər yenidən yandırıldı və döyüş gecə yarısına qədər davam etdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} Nəhayət, yorğun rəqiblər gecə yarısı dağıldılar. Osmanlılar məğlub olsaydılar, onların yerləşmələri də nəzərə alındığında bu, onlar üçün fəlakət ola bilərdi. Osman paşa belə bir nəticənin mümkünlüyünü anladı, əsgərlərinə iman yolunda şəhid olmaqdan başqa məqsədlərinin olmadığını söylədi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Üçüncü günün səhərində də döyüş davam edirdi. Döyüşün gedişatında Cəfər paşa geri çəkilməyə başlasa da, digər cinahda Rumeli qoşunları qızılbaşlara təzyiqi artırdılar. Xüsusən Osmanlı ordusunun sol cinahından başlayan hücum nəticəsində [[qızılbaşlar]]ın cinahı dağıdıldı və geri çəkilməyə başladı.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} [[İbrahim Peçevi]]nin sözlərinə görə, qızılbaş ordusunun geri çəkildiyini görən [[İmamqulu xan Yıva-Qacar|İmamqulu xan Qacar]] "qışqıraraq ey qorxaqlar, hara qaçırsınız ? Şahın çörəyi gələcəyinizə getməsin" demiş, lakin dediklərinin bir xeyrinin olmadığını gördükdən sonra özü də döyüşdən geri çəkilməyə başlamışdır.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|page=}} == Nəticəsi == Döyüşdən sonra meydanda xeyli sayda qızılbaş cəsədi qalmışdı. Ölən qızılbaş döyüşçülərin başı Osman paşanın əmri ilə kəsildi və onlardan "qüllə" düzəldildi, bu zaman məlum oldu ki, 7500 qızılbaş höyatını itirmişdir.{{sfn|Печеви|1988|page=56}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}}{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} Həmçinin 3 min [[qızılbaş]] əsir olaraq ələ keçirilmişdi.{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}}{{sfn|Hammer|1836|p=114-115}} İmamqulu xan Qacar [[gürcü]] şahzadələrinə yazaraq köməyə gəlmələrini əmr etmişdisə də, onlar döyüş meydanına vaxtında gəlib çıxa bilməmişdilər. Rəhimizadənin yazdığına görə, gürcü döyüşçüləri döyüş meydanına gəlməyə çalışarkən azmış və yerli sakinlər tərəfindən öldürülmüşdülər. 17 əsilzadə gürcü əsir götürülmüş, həmçinin ölənlərin də başı kəsilərək Osman paşaya təqdim edilmişdir. Osman paşa bu kəsilmiş başları "Zəyəm bəyi Levənt xanın oğlu"na göndərmişdir. Osman paşa gürcü çarından Osmanlıya tabe olacaqları barədə razılığa gəldikləri halda niyə verdikləri sözü tapdadıqlarını soruşmuşdu.{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Döyüşdən sonra [[Osmanlı ordusu]]na 3 gün istirahət verildi və istirahətdən sonra ordu Şamaxıya getdi. [[Şamaxı]]da 40 gün ərzində bir qala tikildi.{{sfn|Фарах|2005|page=73}}{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Печеви|1988|page=58}} Gürcü və Dağıstan hakimlərindən qələbə münasibətilə təbriklər və tabe olma sözü aldıqdan sonra Osman paşa [[Dərbənd]]ə yollandı.{{sfn|Печеви|1988|page=58}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} Osmanlı tarixçilərinə görə, Osman paşa bu döyüşdə özünün ən böyük qələbələrindən birini qazanmışdır.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Şimşirgil|2013|page=}} İsmayıl Haqqı Uzunçarşılı bu döyüşü "məşhur döyüş",{{sfn|Uzunçarşılı|1988|p=}} İbrahim Peçevi "böyük döyüş" adlandırır.{{sfn|Печеви|1988|page=55}} Bu qələbə sayəsində Osman paşa [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]]dakı mövqelərini daha da gücləndirdi, beləliklə döyüşün nəticəsi [[Cənubi Qafqaz]]da Osmanlı hakimiyyəti üçün həlledici oldu.{{sfn|Çiçek|2007|page=}}{{sfn|Mitchell|2011|page=}} Səfəvilər dövlətinin hərbi uğursuzluqları xeyli dərəcədə ölkənin ağır daxili vəziyyəti ilə izah olunmalıdır. 1580-ci illərin əvvəllərindən başlayaraq, qızılbaş əyanlarının daxilindəki, həmçinin türk qızılbaşlarla dövlətin fars kökənli əyanları arasında münasibətləri də kəskinləşdi. Məşəl savaşındakə məğlubiyyətdən sonra sarayda qalmış yeganə yüksək vəzifəli qeyri-türk olan Mirzə Salman da qızılbaşlar tərəfindən öldürüldü.{{sfn|Əfəndiyev|2007|page=212}} == Qeydlər == {{Notelist}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = [[İbrahim Peçevi]] | başlıq = История | link = http://www.vostlit.info/Texts/rus/Pecevi/text2.phtml | cavabdeh = Tərcüməçi:[[Ziya Bünyadov]] | yer = [[Bakı]] | nəşriyyat = Elm | il = 1988 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Печеви }} *{{kitab3 | müəllif = İosif fon Hammer-Purgstall | başlıq = Histoire de l'Empire ottoman, depuis son origine jusqu'à nos jours | link = https://books.google.ru/books?id=kXXPAAAAMAAJ&printsec=frontcover&hl=ru#v=onepage&q&f=false | cavabdeh = | yer = Paris | nəşriyyat = Bellizard Barthès, Dufour & Lowell, | il = 1836 | cild = VI | səhifə = | səhifələr = 6-439 | isbn = | doi = | ref = Hammer }} * {{kitab3 | müəllif = Ahmet Şimşirgil | başlıq = Kayı: Kudret ve Azamet Yılları | link = https://books.google.ru/books?id=NbpVDwAAQBAJ | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Timaş Tarih | il = 2013 | cild = V | səhifə = | səhifələr = 275 | isbn = 9786050813005 | doi = | ref = Şimşirgil }} * {{kitab3 | müəllif = Mitchell Colin P. | başlıq = New Perspectives on Safavid Iran: Empire and Society | link = https://books.google.nl/books?id=1uCaELAsv3MC | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Taylor & Francis | il = 2011 | cild = | səhifə = 68 | səhifələr = 252 | isbn = 9781136991943 | doi = | ref = Mitchell }} * {{kitab3 | müəllif = Хотко С.Х. Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | başlıq = Черкесия в османо-сефевидской войне 1578-1591 гг. | link = https://nbpublish.com/library_read_article.php?id=19792 | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Genesis: исторические исследования | il = 2016 | cild = № 4 | səhifə = 1—11 | səhifələr = | isbn = | doi = 10.7256/2409-868X.2016.4.19792 | ref = Хотко }} * {{kitab3 | müəllif = Çiçek Kemal | başlıq = Osman Paşa, Özdemiroğlu | link = https://cdn2.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/33/C33010993.pdf | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Islam ansiklopedisi | il = 2007 | cild = 33 | səhifə = 471—473 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Çiçek }} * {{kitab3 | müəllif = Фарах Гусейн, Ибрахим Рахимизаде. Османо-Сефевидская война 1578—1590 гг.: по материалам трудов османского летописца Ибрахима Рахимизаде | başlıq = Osmano-sefevidskai︠a︡ voĭna 1578-1590 gg: po materialam trudov osmanskogo letopist︠s︡a Ibrakhima Rakhimizade | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Nurlan | il = 2005 | cild = | səhifə = 222 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Фарах }} * {{kitab3 | müəllif= Oqtay Əfəndiyev | başlıq= Azərbaycan Səfəvilər dövləti | link= https://www.ebooks.az/book_UdthmOAs.html| cavabdeh = | yer= Bakı | nəşriyyat = Şərq-Qərb | il= 2007 | cild= | səhifə = | səhifələr = 407 | isbn= 978-9952-34-101-0 | doi= | ref= Əfəndiyev}} * {{kitab3 | müəllif = [[İsmail Haqqı Uzunçarşılı]] Osmanlı Tarihi. — Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1988. — P. 73, cild 3. — 3114 p. Архивная копия от 7 мая 2017 на Wayback Machine (тур.) | başlıq = Osmanlı Tarihi | link = | cavabdeh = | yer = Ankara | nəşriyyat = Türk Tarih Kurumu | il = 1988 | cild = 3 | səhifə = 73 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Uzunçarşılı }} [[Kateqoriya:Səfəvi-Osmanlı müharibələri]] [[Kateqoriya:1583-cü ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:Səfəvi tarixi]] [[Kateqoriya:Səfəvilərin döyüşləri]] [[Kateqoriya:Osmanlı imperiyasının döyüşləri]] a6egwdmkib6r3xw5a7awex0raixhhow 0 406832 6547790 6037096 2022-07-25T06:24:42Z Aytac Xuduyeva 251708 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|1 */ wikitext text/x-wiki {{Ümumdünya irsi obyekti |orijinal adı = {{Dil-it|Città tardo barocche del Val di Noto}} | adı = Val di Noto (Noto vadisi) | şəkil = Noto San Domenico.jpg | ölkə= {{ITA}} | tip = Mədəni | kriteriya = i, ii, iv, vi, v | ID = 1024 | Region = | il = [[2002]] | sessiya = | təhlükədə = }} [[Fayl:Catania BW 2012-10-06 11-23-47.JPG|thumb|230px| Mariya Santissima del Elemosina bazilikası, [[Kataniya]], [[1768]]]] [[Fayl:La cattedrale di Noto restaurata.JPG|230px|thumb|Siciliya barokkosu, San Nikolo kafedral kilsəsi, [[Noto]]]] '''Siciliya barokkosu''' ({{Dil-it|Barocco siciliano}}) — [[Barokko memarlığı]]nın bir növü, yaxud qolu olub XVII -XVIII əsrlərdə təşəkkül tapmışdır. Bu növ klassik [[barokko memarlığı]]ndan bərli-bəzəkli tağ və sütun elementlərdən başqa çoxlu sayda gülərüzlü maskalar, putto və {{Dil-la|amoretta}} adlanan kiçik oğlan uşağı fiqurlarına, həddən ziyadə bəzək elementlərinə malik olması ilə seçilir. [[Fayl:Noto Via Nicolasi retouchejpg.jpg|thumb|230px|[[Noto]]da {{Dil-it|Via Nicolaci}} küçəsi]] == Yaranması == 1693 cü ildə baş vermiş güclü zəlzələ nəticəsində Siciliya adasının bir çox yaşayış məntəqələri dağılmışdır. Zəlzələ tarixi Noto şəhərini tamamilə dağıtmış olur. Noto şəhəri o dövrdə adlı sanlı Roma memarlar deyil, yerli memarlar tərəfindən lahiyələşdirilərək tikilir. Bu zaman yerli memarlar tam sərbəst şəkildə düşünərək klassik barokko memarlığına yeni istiqamət vermişdirlər. Siciliya barokkosuna İtaliyanın yalnız Siciliya regionunda rast gəlinir. Zəlzələdən sonra yerli kübar cəmiyyətinin nümayəndələri öz saray və imqamətgahlarını, kilsə binalarını məhz bu yeni nəsil memarlarına həvalə etmişlər. == Özünə məxsusluğu == # Kompazisiyalarda insan, heyvan və məxluqlara məxsus gülümsəyən maska elementlərindən, putto və {{Dil-la|amoretta}} adlanan kiçik oğlan uşağı fiqurlarından geniş istifadə olunması; # [[Antablement]], balkon və ya eyvanların ön hissəsinin dəmir və daş baluster {{Dil-grc|βαλαύστιον (balaustion)}} — nar çiçəyi) adlanan sütuncuqlarla işlənməsi; # Mürəkkəb qurluşlu hündür eşik pilləkan sisteminəin malik olması; # Qabarıq və ya batıq qövs formalı fasada malik olması; # Kilsə zəngləri üçün qüllə əsas binadan azad və aralı tikilir. Bu zaman kilsə zəngləri qüllənin içərisində gizlədilmir, əksinə aşkar nümayiş etdirilərək əsas binanın fasadına intiqrasiya olunmuş müvafiq hücrələrdən asılırlar; # Divar və döşəmələrin rəngli mərmərdən döşənməsi; # Tikinti materialı kimi vulkanik daşlardan istifadə olunması binaya boz və qara rəng verirdi; # Sütunar əsasən tək vəa cüt halda [[fasad]] taglarını saxlayır, demək olar ki tikilidə sütun cərgələri olmur. <blockquote> {{Şəkillər albomu | yer = left | başlıq = Siciliya barokkosu elementləri | başlıq_yer = center | başlıq_arxafon = #F5DEB3 | alt yazı = | istiqamət = üfüqi | şəkil1 = Orna138-Docken-Baluster.png | miqyas1 = 150 | alt1 = | izah1 = Baluster rəsmləri | link1 = | şəkil2 = Punica granatum ザクロ.jpg | miqyas2 = 170 | alt2 = Punica granatum ザクロ.jpg | izah2 = Nar çiçəyi | link2 = | şəkil3 =Andrea Mantegna 079.jpg | miqyas3 = 170 | izah3 = Putto fiquru }} <br /> {{Şəkillər albomu | yer = left | başlıq = Siciliya barokkosu elementləri | başlıq_yer = center | başlıq_arxafon = #F5DEB3 | alt yazı = | istiqamət = üfüqi | şəkil2 = Sicilia Palermo8 tango7174.jpg | miqyas2 = 260 | izah2 = İsa kilsəsinin {{Dil-it|Chiesa del Gesù}} interyeri | şəkil3 = Catane Université.jpg | miqyas3 = 230 | izah3 = Kataniya universitetinin fasadı, 1752 }} </blockquote> == Görkəmli memarları == * [[Rozario Qalyardi]] (1698–1762), Noto, Raquza və [[Modika]] şəhərindəki bir çox tikililərin (Raquza San Corco kilsəsi, Modika kafedral kilsəsi, Noto Del Karmine kilsəsi) müəllifi; * [[Andrea Qiqanti]] * [[Qvarino Qvarini]] (1624–1683), Messina şəhərindəki bir çox tikililərin müəllifi * [[Stefano İttar]] (1724–1790), Kataniya şəhərindəki bir çox tikililərin (Mariya Santissima del Elemosina bazilikası) müəllifi * [[Paolo Labisi]] * [[Ciulio Lasso]] (????–1617), Palermo şəhərindəki bir çox tikililərin müəllifi * [[Cüzeppe Venansio Marvuclia]] (1729–1814); * [[Tomasso Napoli]] * [[Andrea Palma]] (1644–1730), Palermo və Sirakus şəhərlərindəki bir çox tikililərin (Sant İqnasio all Olivella kilsəsi, Santa Mariya delle Kolonne kafedralı) müəllifi * [[Vinçenso Sinatra]] (1720–1765), Noto və İspisa şəhərlərindəki bir çox tikililərin müəllifi; * [[Covanni Battista Vakkarini]] (1702–1768), Kataniya şəhərindəki bir çox tikililərin müəllifi == Mənbələr == * [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Sicilian_Baroque&oldid=128976797 Version vom 7. Mai 2007] * Nikolaus Pevsner, Hugh Honour, John Fleming: ''Lexikon der Weltarchitektur.'' 2., erweiterte Auflage. Prestel, München 1987, ISBN 3-7913-0652-9. * Blunt Anthony. Sicilian Baroque. — London: Weidenfeld & Nicolson, 1968. — ISBN 978-0297764403. == Xarici keçidlər == * {{commonscat-inline|Sicilian Baroque|Siciliya barokkosu}} * [http://www.travelplan.it/ragusa_guide_churches_museums.htm Churches of Ragusa] * [http://www.travelsicilia.it/Italiano/Dimorestoriche.htm Palazzi interiors including Palazzo Gangi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20051115055242/http://www.travelsicilia.it/Italiano/Dimorestoriche.htm |date=2005-11-15 }} * [http://www.initaly.com/regions/sicily/raguchrc.htm Photographs of some Sicilian Baroque churches] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090105182657/http://initaly.com/regions/sicily/raguchrc.htm |date=2009-01-05 }} * [http://www.bestofsicily.com/nobility.htm The Sicilian Aristocracy] * [http://www.valdinoto.com/english/ragusa.htm Val di Noto] [[Kateqoriya:Memarlıq üslubları]] [[Kateqoriya:İtaliya memarlığı]] al4k6f84nyet7jd9rlnwfum7ur4ok2p 0 411458 6547084 6074946 2022-07-24T13:11:16Z Dr.Wiki54 88744 /* Haqqında */ wikitext text/x-wiki {{Küçə | adı=Hüseyn Cavid prospekti | rayon=Yasamal | məhəllə1= | məhəllə2= | məhəllə3= | məhəllə4= | məhəllə5= | baş= | baş_nöm= | baş1= | baş2= | baş_nöm1= | baş_nöm2= | son= Həsən Məcidov küçəsi | son_nöm= | son1= | son2= | son_nöm1= | son_nöm2= | uzunluğu= | eni= | eni1= | eni2= | zolağı= | istiqaməti= iki tərəfli | salınıb= | adlandırılıb= | metro= [[Elmlər Akademiyası metrostansiyası|Elmlər Akademiyası]] | poçt = | əvvəlki1= Nərimanov prospekti | əvvəlki3= | əvvəlki4= | əvvəlki2= | əvvəlki5= | təsvir= Hüseyn Cavid pr. 2016.06.16.jpg | izah= Hüseyn Cavid prospektindəki binalar | commons=Huseyn Javid Avenue | qeydlər = }} '''Hüseyn Cavid prospekti''' — [[Bakı şəhəri]]nin [[Yasamal rayonu]]nda [[prospekt]]. Prospekt [[Azərbaycan]] [[şair]]i, [[yazıçı]] və [[dramaturq]]u [[Hüseyn Cavid]]in adını daşıyır. Hüseyn Cavid prospekti [[Mətbuat prospekti (Bakı)|Mətbuat prospekti]] və [[Zahid Xəlilov küçəsi (Bakı)|Zahid Xəlilov küçəsi]]nə paraleldir. == Haqqında == Prospektin əvvəlki adı ''Nərimanov prospekti'' olmuşdur. Prospektdə Akademiya bağı və onun qarşısında [[Hüseyn Cavid bağı]] yerləşir. [[Bakı şəhəri]]nin görməli yerlərindən hesab edilir. == Kəsişdiyi küçələr == Hüseyn Cavid prospekti [[Space TV]]-nin yaxınlığındakı dairədən başlayır və Həsən Məcidov küçəsi ilə kəsişmədə bitir. * Seyfəddin Dağlı küçəsi * Ayna Sultanova küçəsi * Məmməd Rahim küçəsi * [[Bəxtiyar Vahabzadə küçəsi (Bakı)|Bəxtiyar Vahabzadə küçəsi]] * Lətif İmanov küçəsi * Mehdi Məmmədov küçəsi * [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev küçəsi (Bakı)|Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev küçəsi]] == Mühüm ünvanlar == * № ? — [[Respublika İncəsənət Gimnaziyası]] * № ? — Bank Standard * № ? — [[Space TV]] * № ? — Nikoil Bank * № ? — 225 saylı orta məktəb * № ? — 5 saylı uşaq poliklinikası * № ? — [[Azərbaycan Texniki Universiteti]] * № ? — [[AMEA]] * № ? — [[AMEA]]-nın [[Fizika İnstitutu]] * № ? — [[AMEA Mərkəzi Elmi Kitabxana]] * № ? — [[Elmlər Akademiyası metrostansiyası]] == Ədəbiyyat == # == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Huseyn Javid Avenue}} * [https://www.google.com/maps/place/H%C3%BCseyn+Cavid+Prospekti,+Bak%C4%B1,+Azerbaycan/@40.3741261,49.8160053,17z/data=!3m1!4b1!4m2!3m1!1s0x40307dc02cd77df5:0xb5d390a36fd19130 Hüseyn Cavid Prospekti, Bakü, Azerbaycan] {{Bakı-qaralama}} {{Hüseyn Cavid}} [[Kateqoriya:Bakı prospektləri]] [[Kateqoriya:Hüseyn Cavid|Prospekt]] jmmpfuhz6ow3e8zw7c4e8rout71s2we 10 415762 6547010 6327926 2022-07-24T12:23:19Z Dr.Wiki54 88744 wikitext text/x-wiki {{Naviqasiya cədvəli |ad = Bakı Dövlət Universiteti |state = {{{state|collapsed}}} |başlıq = '''Bakı Dövlət Universiteti''' |şəkil = |kateqoriya = <noinclude>[[Kateqoriya:Bakı Dövlət Universiteti|{]]</noinclude> |gövdənin stili = text-align:center; |groupstyle = background:#195680; color:white; border:2px solid #C3C3C3; |titlestyle = background:#195680; color:white; border:2px solid #C3C3C3; |qrup1 = Fakültələri |siyahı1 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi|Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat]]{{•}} [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika]]{{•}} [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaçılıq-informasiya]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər və psixologiya]]{{•}} [[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika]]. '''Keçmiş:''' [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat]] |qrup2 = Rektorları |siyahı2 = [[Vasili Razumovski]] (1919–1920){{•}}[[Sergey Davidenkov]] (1920–1923){{•}}[[Aleksandr Qulyayev]] (1923–1926){{•}}[[Tağı Şahbazi Simurğ]] (1926 – may 1929){{•}}[[Müseyib Şahbazov]] (22 iyun 1929 – avqust 1929){{•}}[[Vladimir Yelpatyevski]] (1929){{•}}[[Maqsud Məmmədov (rektor)|Maqsud Məmmədov]] (1929–1930){{•}}[[Məmmədkazım Ələkbərli]] (1934–1935){{•}}[[Bala bəy Həsənbəyov]] (1935–1937){{•}}[[Əziz Əliyev (dövlət xadimi)|Əziz Əliyev]] (1937){{•}}[[Cəbrayıl Ələsgərov]] (1937–1941){{•}}[[Şamil Əliyev (rektor)|Şamil Əliyev]] (1941–1944){{•}}[[Abdulla Qarayev]] (1944–1950){{•}}[[Cəfər Hacıyev]] (1950–1954){{•}}[[Yusif Məmmədəliyev]] (1954–1958){{•}}[[Şəfaət Mehdiyev]] (1958–1965){{•}}[[Mehdi Əliyev]] (1965–1970){{•}}[[Faiq Bağırzadə]] (1970–1987){{•}}[[Yəhya Məmmədov]] (1987–1989){{•}}[[Cəmil Quliyev (tarixçi)|Cəmil Quliyev]] (1989–1990){{•}}[[Mirabbas Qasımov]] (1990–1992){{•}}[[Firudin Səməndərov]] (1992–1993){{•}}[[Murtuz Ələsgərov]] (1993–1996){{•}}[[Misir Mərdanov]] (1996–1998){{•}}[[Abel Məhərrəmov]] (1999–2018){{•}}''[[Firudin Qurbanov (dövlət xadimi)|Firudin Qurbanov]] (2018-2019)''{{•}}[[Elçin Babayev]] (2019-) |qrup3 = Digər |siyahı3 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Qazax filialı|Qazax filialı]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Şəki filialı|Şəki filialı]]{{•}}[[Gənc İstedadlar liseyi]]{{•}}[[Bakı Universiteti (qəzet)|"Bakı Universiteti" qəzeti]]{{•}}[[Mənim universitetim (film, 1969)|"Mənim universitetim" filmi]]{{•}}[[Bizim universitet (film, 1969)|"Bizim universitet" filmi]]{{•}}[[Konfutsi İnstitutu (BDU)|Konfutsi İnstitutu]]{{•}}[[Türkiyə Dəyanət Vəqfi Bakı Türk Liseyi|TDV BTL]]{{•}}[[Yunus Əmrə İnstitutu Bakı Türk Mədəniyyət Mərkəzi]] }} <noinclude> [[Kateqoriya:Bakı Dövlət Universiteti|{]] [[Kateqoriya:Şablonlar:Azərbaycan ali təhsil müəssisələri]]</noinclude> cwlmeyci63saca1l38dd0qhjlzq3d75 6547279 6547010 2022-07-24T15:38:08Z Dr.Wiki54 88744 wikitext text/x-wiki {{Naviqasiya cədvəli |ad = Bakı Dövlət Universiteti |state = {{{state|collapsed}}} |başlıq = '''Bakı Dövlət Universiteti''' |şəkil = |kateqoriya = <noinclude>[[Kateqoriya:Bakı Dövlət Universiteti|{]]</noinclude> |gövdənin stili = text-align:center; |groupstyle = background:#195680; color:white; border:2px solid #C3C3C3; |titlestyle = background:#195680; color:white; border:2px solid #C3C3C3; |qrup1 = Fakültələri |siyahı1 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi|Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat]]{{•}} [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsi|Ekologiya və torpaqşünaslıq]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika]]{{•}} [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaçılıq-informasiya]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər və psixologiya]]{{•}} [[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika]]. '''Keçmiş:''' [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat]] |qrup2 = Rektorları |siyahı2 = [[Vasili Razumovski]] (1919–1920){{•}}[[Sergey Davidenkov]] (1920–1923){{•}}[[Aleksandr Qulyayev]] (1923–1926){{•}}[[Tağı Şahbazi Simurğ]] (1926 – may 1929){{•}}[[Müseyib Şahbazov]] (22 iyun 1929 – avqust 1929){{•}}[[Vladimir Yelpatyevski]] (1929){{•}}[[Maqsud Məmmədov (rektor)|Maqsud Məmmədov]] (1929–1930){{•}}[[Məmmədkazım Ələkbərli]] (1934–1935){{•}}[[Bala bəy Həsənbəyov]] (1935–1937){{•}}[[Əziz Əliyev (dövlət xadimi)|Əziz Əliyev]] (1937){{•}}[[Cəbrayıl Ələsgərov]] (1937–1941){{•}}[[Şamil Əliyev (rektor)|Şamil Əliyev]] (1941–1944){{•}}[[Abdulla Qarayev]] (1944–1950){{•}}[[Cəfər Hacıyev]] (1950–1954){{•}}[[Yusif Məmmədəliyev]] (1954–1958){{•}}[[Şəfaət Mehdiyev]] (1958–1965){{•}}[[Mehdi Əliyev]] (1965–1970){{•}}[[Faiq Bağırzadə]] (1970–1987){{•}}[[Yəhya Məmmədov]] (1987–1989){{•}}[[Cəmil Quliyev (tarixçi)|Cəmil Quliyev]] (1989–1990){{•}}[[Mirabbas Qasımov]] (1990–1992){{•}}[[Firudin Səməndərov]] (1992–1993){{•}}[[Murtuz Ələsgərov]] (1993–1996){{•}}[[Misir Mərdanov]] (1996–1998){{•}}[[Abel Məhərrəmov]] (1999–2018){{•}}''[[Firudin Qurbanov (dövlət xadimi)|Firudin Qurbanov]] (2018-2019)''{{•}}[[Elçin Babayev]] (2019-) |qrup3 = Digər |siyahı3 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Qazax filialı|Qazax filialı]]{{•}}[[Bakı Dövlət Universitetinin Şəki filialı|Şəki filialı]]{{•}}[[Gənc İstedadlar liseyi]]{{•}}[[Bakı Universiteti (qəzet)|"Bakı Universiteti" qəzeti]]{{•}}[[Mənim universitetim (film, 1969)|"Mənim universitetim" filmi]]{{•}}[[Bizim universitet (film, 1969)|"Bizim universitet" filmi]]{{•}}[[Konfutsi İnstitutu (BDU)|Konfutsi İnstitutu]]{{•}}[[Türkiyə Dəyanət Vəqfi Bakı Türk Liseyi|TDV BTL]]{{•}}[[Yunus Əmrə İnstitutu Bakı Türk Mədəniyyət Mərkəzi]] }} <noinclude> [[Kateqoriya:Bakı Dövlət Universiteti|{]] [[Kateqoriya:Şablonlar:Azərbaycan ali təhsil müəssisələri]]</noinclude> ekhfflw56ei96ddoyasqm46qd10ludq 0 416491 6548079 5758662 2022-07-25T11:15:30Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Alimlər]] silindi wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Martin Beyerink |orijinal adı = {{Dil-nl|Martinus Willem Beijerinck}} |digər adları = |şəkil = FAW Miquel.jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = |doğum yeri = |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |elm sahəsi = [[Botanika]], [[mikrobiologiya]] |elmi dərəcəsi = |elmi adı = |iş yeri = |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} {{Təsnifatçı | Eni = | Botanik = Beij. | IPNI =15885-1 | List IPNI = | Qeyd botanik = | Mikrobioloq = Beijerinck | wikispecies = Martinus Beijerinck | commons = Martinus Beijerinck }} '''Martin Villem Beyerink''' (niderland dilində:Willem Beijerinck; {{DVTY}}) - holland mikrobioloqu və botaniki, Rusiya Elmlər Akademiyasının əcnəbi müxbir üzvü (1924), SSRİ Elmlər Akademiyasının əcnəbi fəxri üzvü (1929) <ref> http://www.ras.ru/win/db/show_per.asp?P=.id-49502.ln-ru.Мартин Виллем Бейеринк на сайте РАН</ref> == Qısa tərcümeyi-halı == Martin Beyerlink 1851-ci ildə Amsterdamda anadan olmuşdur. Leyden universitetində təhsilini başa vuran Martin Beyerlink əvvəlcə Vaqeninqendə aqrar məktəbdə (indiki Vaqeninqen universiteti), sonralar isə Delftdə ali politexnik məktəbdə (indiki Delft Texniki Universiteti) çalışmış, Delft mikrobioloqları məktəbinin banisi olmuşdur. Beyerink rus alimi Dmitri Ivanovla birlikdə virusologiyanın banilərindən biri olmuşdur. <ref>Zaitlin, Milton. The Discovery of the Causal Agent of the Tobacco Mosaic Disease. http://www.apsnet.org/publications/apsnetfeatures/Documents/1998/ZaitlinDiscoveryCausalAgentTobaccoMosaicVirus.pdf {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120204055328/http://www.apsnet.org/publications/apsnetfeatures/Documents/1998/ZaitlinDiscoveryCausalAgentTobaccoMosaicVirus.pdf |date=2012-02-04 }}, Hong Kong. 1998</ref> <ref> Martinus Beijerinck. World of Microbiology and Immunology. 2002 </ref> == Xarici keçid == * [http://www.bt.tudelft.nl/live/pagina.jsp?id=06295a93-a197-4d4a-8c02-3f0f867382be&lang=en Мартин Виллем Бейеринк на сайте Делфтского технического университета] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20070807182755/http://www.bt.tudelft.nl/live/pagina.jsp?id=06295a93-a197-4d4a-8c02-3f0f867382be&lang=en |date=2007-08-07 }}{{ref-en}} == İstinad == [[Kateqoriya:Niderland botanikləri]] [[Kateqoriya:Niderland mikrobioloqları]] [[Kateqoriya:London Kral Cəmiyyətinin əcnəbi üzvləri]] j2l9ffyecpy0nm1juj6jxxpn856oim9 0 418008 6547892 6465593 2022-07-25T09:05:20Z EVRRVE. 219485 Formalar yeniləndi wikitext text/x-wiki {{futbol klubu | klubun tam adı = ''Αθλητική Ένωση Κίτιον'' | ölkə = {{CYP}} | başlıq = {{bayraq|Kipr}} AEK Larnaka FK | emblem = | rəngləri = | ləqəbi = | yaranma tarixi = [[1994]] | stadionu = | tutumu = | prezidenti = | baş məşqçisi = [[İmanyol İdyakez]] | liqa = First Division (I) | mövsüm = 2021/22 | sıra = 2. | pattern_la1 = _aeklarnaca2122h | pattern_la2 = _pumaligastriped2122wb | pattern_la3 = | pattern_b1 = _aeklarnaca2122h | pattern_b2 = _pumaligastriped2122wb | pattern_b3 = | pattern_ra1 = _aeklarnaca2122h | pattern_ra2 = _pumaligastriped2122wb | pattern_ra3 = | pattern_sh1 = | pattern_sh2 = | pattern_so1 = | pattern_so2 = | leftarm1 = DDFF00 | leftarm2 = FFFFFF | body1 = DDFF00 | body2 = | rightarm1 = DDFF00 | rightarm2 = FFFFFF | shorts1 = 009150 | shorts2 = 000000 | shorts3 = | socks1 = DDFF00 | socks2 = FFFFFF | socks3 = }} '''AEK Larnaka FK''' – [[Kipr]]in futbol klubu. == Tarixi == == İstinadlar == [[Kateqoriya:Kipr futbol klubları]] [[Kateqoriya:1994-cü ildə yarananlar]] [[Kateqoriya:Əlifba sırasına görə futbol klubları]] <references />{{futbol klubu-qaralama}} kkrv8azgs0z7fd5tx6tz9o8wsotfwmz 828 418185 6548162 4794859 2022-07-25T11:58:08Z Toghrul R 147643 yeniləmə Scribunto text/plain -- -- This module implements -- {{Color contrast ratio}} -- {{Greater color contrast ratio}} -- {{ColorToLum}} -- {{RGBColorToLum}} -- local p = {} local HTMLcolor = mw.loadData( 'Module:Color contrast/colors' ) local function sRGB (v) if (v <= 0.03928) then v = v / 12.92 else v = math.pow((v+0.055)/1.055, 2.4) end return v end local function rgbdec2lum(R, G, B) if ( 0 <= R and R < 256 and 0 <= G and G < 256 and 0 <= B and B < 256 ) then return 0.2126 * sRGB(R/255) + 0.7152 * sRGB(G/255) + 0.0722 * sRGB(B/255) else return '' end end local function hsl2lum(h, s, l) if ( 0 <= h and h < 360 and 0 <= s and s <= 1 and 0 <= l and l <= 1 ) then local c = (1 - math.abs(2*l - 1))*s local x = c*(1 - math.abs( math.fmod(h/60, 2) - 1) ) local m = l - c/2 local r, g, b = m, m, m if( 0 <= h and h < 60 ) then r = r + c g = g + x elseif( 60 <= h and h < 120 ) then r = r + x g = g + c elseif( 120 <= h and h < 180 ) then g = g + c b = b + x elseif( 180 <= h and h < 240 ) then g = g + x b = b + c elseif( 240 <= h and h < 300 ) then r = r + x b = b + c elseif( 300 <= h and h < 360 ) then r = r + c b = b + x end return rgbdec2lum(255*r, 255*g, 255*b) else return '' end end local function color2lum(c) if (c == nil) then return '' end -- html '#' entity c = c:gsub("&#35;", "#") -- whitespace c = c:match( '^%s*(.-)[%s;]*$' ) -- unstrip nowiki strip markers c = mw.text.unstripNoWiki(c) -- lowercase c = c:lower() -- first try to look it up local L = HTMLcolor[c] if (L ~= nil) then return L end -- convert from hsl if mw.ustring.match(c,'^hsl%([%s]*[0-9][0-9%.]*[%s]*,[%s]*[0-9][0-9%.]*%%[%s]*,[%s]*[0-9][0-9%.]*%%[%s]*%)$') then local h, s, l = mw.ustring.match(c,'^hsl%([%s]*([0-9][0-9%.]*)[%s]*,[%s]*([0-9][0-9%.]*)%%[%s]*,[%s]*([0-9][0-9%.]*)%%[%s]*%)$') return hsl2lum(tonumber(h), tonumber(s)/100, tonumber(l)/100) end -- convert from rgb if mw.ustring.match(c,'^rgb%([%s]*[0-9][0-9]*[%s]*,[%s]*[0-9][0-9]*[%s]*,[%s]*[0-9][0-9]*[%s]*%)$') then local R, G, B = mw.ustring.match(c,'^rgb%([%s]*([0-9][0-9]*)[%s]*,[%s]*([0-9][0-9]*)[%s]*,[%s]*([0-9][0-9]*)[%s]*%)$') return rgbdec2lum(tonumber(R), tonumber(G), tonumber(B)) end -- convert from rgb percent if mw.ustring.match(c,'^rgb%([%s]*[0-9][0-9%.]*%%[%s]*,[%s]*[0-9][0-9%.]*%%[%s]*,[%s]*[0-9][0-9%.]*%%[%s]*%)$') then local R, G, B = mw.ustring.match(c,'^rgb%([%s]*([0-9][0-9%.]*)%%[%s]*,[%s]*([0-9][0-9%.]*)%%[%s]*,[%s]*([0-9][0-9%.]*)%%[%s]*%)$') return rgbdec2lum(255*tonumber(R)/100, 255*tonumber(G)/100, 255*tonumber(B)/100) end -- remove leading # (if there is one) and whitespace c = mw.ustring.match(c, '^[%s#]*([a-f0-9]*)[%s]*$') -- split into rgb local cs = mw.text.split(c or '', '') if( #cs == 6 ) then local R = 16*tonumber('0x' .. cs[1]) + tonumber('0x' .. cs[2]) local G = 16*tonumber('0x' .. cs[3]) + tonumber('0x' .. cs[4]) local B = 16*tonumber('0x' .. cs[5]) + tonumber('0x' .. cs[6]) return rgbdec2lum(R, G, B) elseif ( #cs == 3 ) then local R = 16*tonumber('0x' .. cs[1]) + tonumber('0x' .. cs[1]) local G = 16*tonumber('0x' .. cs[2]) + tonumber('0x' .. cs[2]) local B = 16*tonumber('0x' .. cs[3]) + tonumber('0x' .. cs[3]) return rgbdec2lum(R, G, B) end -- failure, return blank return '' end -- This exports the function for use in other modules. -- The colour is passed as a string. function p._lum(color) return color2lum(color) end function p._greatercontrast(args) local bias = tonumber(args['bias'] or '0') or 0 local css = (args['css'] and args['css'] ~= '') and true or false local v1 = color2lum(args[1] or '') local c2 = args[2] or '#FFFFFF' local v2 = color2lum(c2) local c3 = args[3] or '#000000' local v3 = color2lum(c3) local ratio1 = -1; local ratio2 = -1; if (type(v1) == 'number' and type(v2) == 'number') then ratio1 = (v2 + 0.05)/(v1 + 0.05) ratio1 = (ratio1 < 1) and 1/ratio1 or ratio1 end if (type(v1) == 'number' and type(v3) == 'number') then ratio2 = (v3 + 0.05)/(v1 + 0.05) ratio2 = (ratio2 < 1) and 1/ratio2 or ratio2 end if css then local c1 = args[1] or '' if mw.ustring.match(c1, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') or mw.ustring.match(c1, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') then c1 = '#' .. c1 end if mw.ustring.match(c2, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') or mw.ustring.match(c2, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') then c2 = '#' .. c2 end if mw.ustring.match(v3, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') or mw.ustring.match(v3, '^[A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9][A-Fa-f0-9]$') then c3 = '#' .. c3 end return 'background-color:' .. c1 .. '; color:' .. ((ratio1 > 0) and (ratio2 > 0) and ((ratio1 + bias > ratio2) and c2 or c3) or '') .. ';' end return (ratio1 > 0) and (ratio2 > 0) and ((ratio1 + bias > ratio2) and c2 or c3) or '' end function p._ratio(args) local v1 = color2lum(args[1]) local v2 = color2lum(args[2]) if (type(v1) == 'number' and type(v2) == 'number') then -- v1 should be the brighter of the two. if v2 > v1 then v1, v2 = v2, v1 end return (v1 + 0.05)/(v2 + 0.05) else return args['error'] or '?' end end function p._styleratio(args) local style = (args[1] or ''):lower() local bg, fg = 'white', 'black' local lum_bg, lum_fg = 1, 0 if args[2] then local lum = color2lum(args[2]) if lum ~= '' then bg, lum_bg = args[2], lum end end if args[3] then local lum = color2lum(args[3]) if lum ~= '' then fg, lum_fg = args[3], lum end end local slist = mw.text.split(mw.ustring.gsub(mw.ustring.gsub(style or '', '&#[Xx]23;', '#'), '&#35;', '#'), ';') for k = 1,#slist do local s = slist[k] local k,v = s:match( '^[%s]*([^:]-):([^:]-)[%s;]*$' ) k = k or '' v = v or '' if (k:match('^[%s]*(background)[%s]*$') or k:match('^[%s]*(background%-color)[%s]*$')) then local lum = color2lum(v) if( lum ~= '' ) then bg, lum_bg = v, lum end elseif (k:match('^[%s]*(color)[%s]*$')) then local lum = color2lum(v) if( lum ~= '' ) then bg, lum_fg = v, lum end end end if lum_bg > lum_fg then return (lum_bg + 0.05)/(lum_fg + 0.05) else return (lum_fg + 0.05)/(lum_bg + 0.05) end end --[[ Use {{#invoke:Color contrast|somecolor}} directly or {{#invoke:Color contrast}} from a wrapper template. Parameters: -- |1= — required; A color to check. --]] function p.lum(frame) local color = frame.args[1] or frame:getParent().args[1] return p._lum(color) end function p.ratio(frame) local args = frame.args[1] and frame.args or frame:getParent().args return p._ratio(args) end function p.styleratio(frame) local args = frame.args[1] and frame.args or frame:getParent().args return p._styleratio(args) end function p.greatercontrast(frame) local args = frame.args[1] and frame.args or frame:getParent().args return p._greatercontrast(args) end return p 3j3oaih63ygo9p806h5yxpscaqh3xu9 0 420754 6547189 6272219 2022-07-24T14:21:33Z InternetArchiveBot 179784 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8 wikitext text/x-wiki {{Aydınlaşdırma |mövzu = Qədim yəhudi məbədi |digər mövzu = [[Səlib yürüşləri|Səlibçilərin]] Solomon məbədi |digər mövzu səhifəsi = Məscidül-Əqsa }} {{Tarixi abidə |adı = Solomon məbədi |orijinal adı = {{Dil-he|בֵּית־הַמִּקְדָּשׁ}} |şəkil = [[Fayl:Solomon məbədi.jpg|255px|none]] |şəkil_izah = ''İlk məbədin bədii təsviri'' |ölkə = {{ISR}} |şəhər = [[Fayl:Flag of Jerusalem.svg|23px|]] [[Yerusəlim]] |aidiyyatı = [[Yəhudilik]] |sifarişçi = [[Solomon]] |əsas_tarixlər = [[e.ə. 587]]-ci il - [[Yeni Babil imperiyası|Babil imperatoru]] [[II Navuxodonosor]]un göstərişi ilə dağıdılıb. |vəziyyəti = dağıdılıb |plan = [[Fayl:C+B-Temple-Fig1-GroundPlan.PNG|255px|none]] |plan_izah = ''İlk məbədin təməl planı'' |Commons kateqoriyası = Temple of Solomon }} '''Solomon məbədi''' ({{Dil-he|בֵּית־הַמִּקְדָּשׁ}}) və ya '''İlk məbəd''' ({{Dil-he|בֵּית־הַמִּקְדָּשׁ}}: ''Beyt HaMikdaş'') — [[Yerusəlim şəhərinin tarixi|Qədim Yerusəlimdə]] mövcud olmuş yəhudi [[Yerusəlim məbədi|məbədi]]. [[E.ə. 587]]-ci ildə [[Yerusəlimin mühasirəsi (e.ə. 587)|Yerusəlimin mühasirəsindən]] sonra məbəd, [[Yeni Babil imperiyası|Babil imperatoru]] [[II Navuxodonosor]]un göstərişi ilə dağıdılmış, [[e.ə. VI əsr]]də isə onun yerində [[İkinci məbəd]] inşa edilmişdir. [[Tanax|Yəhudi Bibliyasında]] qeyd edilir ki, [[İsrail krallığı (birləşmiş hakimiyyət)|İsrail krallığının]] hökmdarı [[Solomonun]] hakimiyyəti dövründə inşa edilmiş məbəd [[İudeya krallığı]] dövründə [[Yahve]]yə ithaf edilmiş və burada [[Əhd Sandığı]] saxlanılmışdır. Yəhudi tarixçi [[İosif Flavi]] qeyd edir ki, ''"məbəd, inşa edildikdən 470 il, 6 ay və 10 gün sonra yandırılmışdır"''<ref>Josephus, ''Jew. Ant. 10.8.5''</ref>, ravvin mənbələrindən [[Seder Olam Rabbah]] salnaməsində isə İlk məbədin e.ə. 832-ci ildə inşa edilməsi və e.ə 422-ci ildə dağılması bildirilir ki, bu da dini olmayan mənbələrdən [[İtirilmiş illər (Yəhudi təqvimi)|165 il sonra deməkdir]]. [[Yerusəlim]]dəki dini həssaslıqlar və siyasi qeyri-stabilliyə görə [[Məbəd dağı]] ərazisində yalnız məhdud miqdarda arxeoloji tədqiqatlar aparılmışdır. Müasir dövrdə isə Məbəd dağında heç bir arxeoloji tədqiqat aprılmamışdır. Buna görə də, Solomon məbədi ilə bağlı cüzi arxeoloji məlumat vardır.<ref name="BBC Science and Nature">{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/sn/tvradio/programmes/horizon/solomon_qa.shtml |title=Science & Nature – Horizon |publisher=BBC.co.uk |date= |accessdate=12 iyun 2018}}</ref> Fil sümüyündən hazırlanmış və üzərində məbəd xadimlərinin qeyd edildiyi [[Fil sümüyündən nar|nar fiquru]], həmçinin məbədin İudeya çarı [[İoas (İudeya kralı)|İoas]]ın dövründə bərpa edilməsini qeyd edən [[İoas kitabəsi]] isə əntiq əşyalar bazarında satılsa da, onların həqiqiliyi şübhə altına alınmış və mübahisə mövzusuna çevrilmişdir. == Tanaxda == [[Fayl:Tissot Solomon Dedicates the Temple at Jerusalem.jpg|200px|thumb|left|[[Ceyms Tissot]] — ''Solomon Yerusəlim məbədinin ithaf mərasimində'', 1896–1902, [[Yəhudi muzeyi (Nyu-York)|Yəhudi muzeyi]]. ]] İlk məbəd haqqında əsas məlumat mənbəsi [[Tanax]]dır. [[Bibliya]] mənbələrinin məlumatına görə məbədin inşasına birləşmiş [[İsrail krallığı (birləşmiş hakimiyyət)|İsrail və İudeya krallığı]]nın hökmdarı [[Solomon]]un hakimiyyəti dövründə inşa edilmişdir. Bibliyada qeyd edilir ki, [[Tir]] hökmdarı [[I Böyük Hiram]] yerusəlimli tərəfdaşı Solomona kömək etmək üçün memarlar, işçilər və sidr ağacı yonucularını bir araya toplamışdır. O, həm də [[Qırmızı dəniz]] ekspedisiyasının təşkil edilməsində Solomona kömək etmişdir. [https://www.biblegateway.com/passage/?search=1+Kings+6%3A1&version=NRSV 1 Krallar 6:1]-də qeyd edilir ki, məbədin inşasına ''"Solomonun İsrail üzərində hakimiyyətinin dördüncü ilində başlanılmışdır."'' Adətən Solomonun hakimiyyət dövrü kimi e.ə. 970–931-ci illər qəbul edilir. Buna əsasən də məbədin inşası e.ə. X əsrin ortalarına aid edilir.<ref name="Stevens">{{citation |last=Stevens |first=Marty E. |date=2006 |url=https://books.google.com/books?id=0P9gcFR1MSAC&dq=Temples,+tithes,+and+taxes:&source=gbs_navlinks_s |title=Temples, tithes, and taxes: the temple and the economic life of ancient Israel |pp=3 |publisher=Hendrickson Publishers |isbn=1-56563-934-0 }}</ref> Şmid və Rupperxt inanırlar ki, [[ievuseylər]] və [[israillilər]]i birləşdirmək istəyən Solomon, məbədin inşa yeri kimi qədim İevusey məbədinin yerini seçmişdi.<ref name="McCormick2002">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=UwYu6oITBZsC&pg=PA31|title=Palace and Temple: A Study of Architectural and Verbal Icons|author=Clifford Mark McCormick|publisher=Walter de Gruyter|year=2002|isbn=978-3-11-017277-5|pages=31–}}</ref> [https://www.biblegateway.com/passage/?search=1+Kings+9%3A10&version=NRSV|1 Krallar 9:10]-da qeyd edilir ki, məbəd və kral sarayının inşasına Solomon hakimiyyətinin iyirmi ilini sərf etmişdir. Məbəd binasının inşası yeddi ilə tamamlanmışdı.<ref>{{bibleverse|1|Kings|6:38|NKJV}}</ref> [[İsrail krallığı (birləşmiş hakimiyyət)|Birləşmiş krallıq]] dövründə məbəd İsrail tanrısı [[Yahve]]yə həsr edilmiş və burada [[Əhd sandığı]] yerləşdirilmişdir.<ref>{{citation |last1=Achtemeier |first1=Paul J. |last2=Boraas |first2=Roger S. |year=1996 |title=The HarperCollins Bible Dictionary |location=San Francisco |publisher=HarperOne |p=1096 }}</ref> [[Ravvin ədəbiyyatı|Ravvin mənbələri]]ndə<ref>{{cite web|url=http://www.jewishencyclopedia.com/articles/14308-temple-in-rabbinical-literature |title=Temple In Rabbinical Literature |publisher=JewishEncyclopedia.com |date= |accessdate=12 iyun 2018}}</ref> qeyd edilir ki, İlk məbəd 410 il fəaliyyət göstərmiş, II əsrə aid [[Seder Olan Rabbah]] adlı salnamədə isə onun inşasının e.ə. 832-ci ildə tamamlanması və e.ə. 422-ci ildə (3338 [[Anno Mundi|AM]]) dağıdılması göstərilir ki, bu da dünyəvi mənbələrin göstərdiyi tarixdən 165 il sonradır.<ref>{{citation |last=Yeisen |first=Yosef |year=2004 |url=https://books.google.com/books?id=7lsVajEtaQ0C&dq=Miraculous+journey:+a+complete+history+of+the+Jewish+people+from+creation+to&source=gbs_navlinks_s |title=Miraculous journey: a complete history of the Jewish people from creation to the present |pp=56 |publisher=Targum Press |isbn=1-56871-323-1 }}</ref> Məbədin dəqiq yerləşmə məkanı naməlumdur: buna baxmayaraq, onun I əsrdə onun yerində [[İkinci məbəd]]in inşa edilməsi, müasir dövrdə isə onun [[Məbəd dağı]]ndakı yerində [[Qübbətüs-Səhra]]nın yerləşməsi ehtimal olunur. Tanaxda verilən məlumata görə, məbəd, İsrail kralı [[İexoniya]]nın hakimiyyəti dövründə, e.ə. 598-ci ildə (2 Krallar 24:13) [[Yeni Babilistan imperiyası]]nın kralı [[II Navuxodonosor]]un [[Yerusəlimin mühasirəsi (e.ə.597)|Yerusəlimə hücumu]] zamanı babillilər tərəfindən qarət edilmişdir. On il sonra, Navuxodonosor yenidən [[Yerusəlimin mühasirəsi (e.ə.587)|Yerusəlimi mühasirəyə almış]], 30 ay davam edən mühasirəsən sonra e.ə. 587-ci ildə şəhər divarlarını nəhayət ki, keçməyə müvafiq olan babililər məbədi, o cümlədən şəhərin böyük bir hissəsini yandıraraq dağıtmışlar (2 Krallar 25). Yəhudi ənənəsinə görə, məbəd, [[Av]] ayının doqquzuncu günündə ([[Yəhudi təqvimi]] ilə) dağıdılmşdır ki, bu da [[Tişa B’Av]] ümummilli matəm günü kimi bu günə qədər qeyd edilir.<ref>{{cite book|last=Max Landsberg|first=Kaufmann Kohler|title=AB, NINTH DAY|url=http://www.jewishencyclopedia.com/articles/110-ab-ninth-day-of|publisher=Jewish Encyclopedia|accessdate=12 iyun 2018}}</ref> === Memari təsviri === Solomon məbədi [[Finikiya]] dizaynına malik olmuşdur və ən yaxşı Finikiya məbədləri kimi göründüyü təsvir edilir.<ref name="Finkelstein">Finkelşteyn ''The Bible Unearthed'' adlı əsərində qeyd edir ki, məbədin təsviri dövrümüzə çatmış Finikiya məbədlərinin təsviri ilə çox oxşar olduğuna görə ilk məbədin [[finikiyalılar]]ın məbədlərinə oşar olması iddiası inandırıcı səslənir.</ref> Binanın bərpa layihələri onun [[Tanax]]dakı detallı təsvirinə əsaslanmışdır. Təsvirlərin müəllifi olan yazarlar memar və ya mühəndis olmadıqlarına görə, texniki detallar yoxdur.<ref name="devaux">{{cite book|last=De Vaux|first=Roland|last2=McHugh|first2=John, ed.|title=Ancient Israel: Its Life and Institutions|url=https://archive.org/details/ancientisraelits0000vaux|date=1961|publisher=McGraw-Hill|location=NY}}</ref> Buna baxmayaraq, binanın təsvirləri onun müasir replikalarının yaradılması və başqa bənzər məbədlərin inşasına təsir göstərmişdir. ==== Müqəddəslərin müqəddəsi ==== Binanın ''Müqəddəslərin müqəddəsi'' və ya ivritcə ''Kodeş haKodaşim'' (1 Krallar 6:19; 8:6) kimi tanınan mərkəzi hissəsi həm də ''"Daxili ev"'' adlandırılmaqla 20 [[Kubit (ölçü vahidi)|kubit]] en, uzun və hündürlüyə malik olmuşdur. Onun hündürlüyünün məbədin 30 kubit olan hündürlüyünə uyğun olmaması isə, adətən, bir çox qədim məbədlər kimi bu məbədin də [[çella]] hissəsinin qaldırılmış olması ilə izah edilir.<ref name=devaux/> Məbədin döşəmə və tavanı sukeçirməz [[Livan sidri]]ndən hazırlanmışdı (1 Krallar 6:16); divarları və döşəməsi [[qızıl]]la üzlənmişdi ki, buna da 600 talent və ya 20 ton qızıl sərf edilmişdir. Onun içərisində hər biri 10 kubit hündürlüyə malik olan iki [[xeruvim]] heykəli vardı; heykəllər qanadlarını 10 kubit genişliyində açmıdılar, buna görə də onlar yanaşı dayandıqda qanadları divarlara dirənirdi. Onların arasında iki taylı qapı və qızıla çəkilmiş ''Müqəddəs yer'' yerləşirdi (2 Salnamələr 4:22); həmçinin, [[txelet]] (mavi), bənövşəyi və al qırmızı rənglərlə rənglənmiş kətandan hazırlanmış rübənd asılmışdı (2 Salnamələr 3:14; müqayisə et Çıxış 26:33). Binanın pəncərələri olmamışdır (1 Krallar 8:12) və Tanrının "adının" yaşadığı yer hesab edilmişdir. ''Kodeş haKodaşim'' Əhd sandığının qəbulu və saxlanması üçün inşa edilmişdi (1 Krallar 6:19); məbədin ithaf mərasiminin keçirilməsindən sonra orijinal [[on qüsurlu hərəkət]]in yazıldığı iki daş tabletin saxlandığı sandıq xeruvim heykəlinin altında yerləşdirilmişdir (1 Krallar 8:6). ==== Müqəddəs yer ==== ''Müqəddəs yer'' (1 Krallar 8:8–10) və ya ''Hekal'', həm də ''"Böyük ev"'' (2 Salnamələr 3:5) və ''"Məbəd"'' (1 Krallar 6:17) adlandırılır; söz həm də ''"yer"'' anlamını ifadə edir<ref name=devaux/>; bina Müqəddəslərin müqəddəsi adlı yerlə eyni en və hündürlüyə malik olsa da, 40 kubit uzunluğa malik idi. Bu binanın divarları üzərində xeruvimlər, palma ağacları və açılmış çiçəklər oyulmuş [[sidr]] ağacı lövhələri ilə üzlənmiş və qızıla çəkilmişdi. Qızıl zəncirlər Müqəddəs yerin Müqəddəslərin müqəddəsindən uzaqlığını vurğulayırdı. Məbədin döşəməsi fir ağacından döşənmiş və qızıla çəkilmişdi. Zeytun ağacından hazırlanmış qapı çərçivələri fir ağacından hazırlanmış qapı taylarını saxlayırdı. Qapı taylarının hər birincə xeruvimlər, palma ağacları və güllər oyulmuş, qapılar qızıla çəkilmişdi (1 Krallar 6:15). ===== Etimologiya ===== Yəhudi [[isim]]i ''Hekal'' ({{Dil-he|היכל}}) klassik [[İvrit dili|ivritcə]] ''"geniş bina"'' anlamına gəlir. Bu söz həm [[Yerusəlim məbədi]]nin əsas binasını, həm də [[Samariya]] kralı [[Ahab]]ın sarayını və ya [[Babil]] kralının sarayını ifadə edə bilərdi. [[Tanax|Yəhudi Bibliyasın]]ın [[Masoret mətni]]ndə ''Hekal'' sözü 80 dəfə istifadə olunur. Bunlardan 7 dəfə söz ''"Rəbbin evi"'' ({{Dil-he|בֵּית יְהוָה }}, ''beyt Yahve'') anlamında, 10 dəfə isə hökmdar sarayı anlamında istifadə olunur. Yəhudi Bibliyasında [[tabernakl]]ın hansısa hissəsi üçün bu adın istifadə olunması haqqında məlumat yoxdur. {{cquote|müəllif=Yesaya [http://www.mechon-mamre.org/p/pt/pt1006.htm#1 6:1]|''“Kral Oziyanın ölüm ilində. Rəbb yüksək taxtında oturaraq ucaldı və onun təsviri hekalı doldurdu.”''}} ===== Memarlıqda istifadəsi ===== [[Kral Ceyms versiyası]] da daxil olmaqla, Bibliyanın qədim versiyalarında ''Hekal'' sözü ''"məbəd"'' kimi tərcümə edilir. Müasir tərcümələrdə isə arxeologiyanın uğurları nəzərə alınmaqla, məbədin ayrı-ayrı hissələrinə daha çox fikir verilir. Əksər alimlər və arxeoloqlar Solomon məbədinin 1 Krallar 6:3–5-də verilən təsviri ilə razılaşaraq onun əsas bina – hekal (indi ingilis dilli mənbələrdə {{Dil-en|the sanctuary}} – ziyarətgah kimi də tərcümə edirlər), [[Olmaq (fəlsəfə)|devir]] – daxili ziyarətgah və nəhayət [[Müqəddəslərin müqəddəsi]]ndən ibarət olmasını qeyd edirlər.<ref>Peter Schäfer ''The Origins of Jewish Mysticism''. 2011. p. 59: "Scholars have long observed that this three-part structure resembles the structure of Solomon's Temple as described in 1 Kings 6:3, 5: the hekhal (sanctuary), the devir (inner sanctuary) or qodesh ha-qodashim (Holy of Holies)…"</ref> Əsas bina [[qurban]]vermə ayinlərinin keçirildiyi xarici altar və binanın digər küncündə yerləşən, içərisində [[Əhd sandığı]] saxlanan Müqəddəslərin müqəddəsi binası arasında saxlanılırdı. Hekal binasında çoxlu sayda ritual əşyaları, o cümlədən [[Menorah|yeddi qollu şamdan]], [[Altar (Bibliya)|daxili altar]] (qızıl altar) və [[leşem hapanim]] saxlanırdı. Məbədin memarlıq xüsusiyyətləri sonradan, [[Əşkinazi yəhudiləri|Əşkinazi]] ''[[Sinaqoq gəmisini]]'' [[Səfərad yəhudiləri|Səfərad]] sinaqoqlarında əvəz edən hekalın quruluşunda istifadə edilmişdir.<ref>Meir Ben-Dov, ''The Golden Age: Synagogues of Spain in History and Architecture'', 2009: "Among [[Əşkinazi yəhudiləri|Ashkenazic Jewry]], even though these two were the main foci of the synagogue, the terms used for them were different. The hekhal (literally, "the Temple") was known as the aron ha-kodesh (literally, …"</ref> ==== Eyvan ==== ''Eyvan'' və ya ''Ulam'' binanın şərqində Məbəddən öndə yerləşən girişdir (1 Krallar 6:3; 2 Salnamələr 3:4; 9:7). Eyvan 20 kubit uzunluğa (Məbədin eninə uyğun olaraq) 10 kubit dərinliyə (1 Krallar 6:3) və 120 kubit hündürlüyə malik idi. Təsvirlərdə eyvanı növbəti zaldan ayıran divarın olması haqqında məlumat verilmir. Eyvanda hər biri 18 kubit hündürlüyə malik iki [[Boaz və Yahin]] sütunu dayanırdı. ==== Zallar ==== Məbədin cənub, qərb və şimal tərəflərində çoxlu sayda zallar yerləşirdi (1 Krallar 6:5–10). Onlar binanın tərkibinə daxil olmaqla saxlanc üçün istifadə olunurdu. Ehtimal ki, zallar əvvəlcə bir mərtəbəli olmuş, sonradan isə daha iki mərtəbə əlavə edilmişdir.<ref name=devaux/> ==== Həyətlər ==== [[Bibliya]]ya görə, Məbəd binası iki həyətlə əhatə olunmuşdu. Daxili həyət (1 Krallar 6:36) və ya ''Zahidlər həyəti'' (2 Salnamələr 4:9) üç qat yonulmuş daşla inşa edilmiş və ətrafına [[sidr]] dirəklər düzülmüş divarla (1 Krallar 6:36) digər ərazilərdən ayrılmışdı. Orada [[Altar (Bibliya)|Qurban yandırma altarı]] (2 Salnamələr 15:8), [[Brazen dənizi ləyəni]] və digər on ləyən (1 Krallar 7:38–39) yerləşirdi. Brazen altarı Məbədin qarşısında yerləşirdi (2 Krallar 16:14), o, 20 kubit<sup>2</sup> həcmə və 10 kubit hündürlüyə (2 Salnamələr 4:1) malik idi. Böyük həyət Məbədi tam əhatə edirdi (2 Salnamələr 4:9). Ziyarət üçün gələn insanlar burada toplanırdı (Yeremiya 19:14; 26:2). ===== Molten dənizi ləyəni ===== [[Fayl:Melantrich52.jpg|thumb|280px|right|Françesko Terzio — ''Molten dənizi ləyəni qravürü'', 1570]] Yəhudi Bibliyasına görə ''[[Molten dənizi ləyəni|Molten dənizi]]'' və ya ''Brazen dənizi'' Məbəd ərazisində yerləşən, ziyarətçilərin yuyunması üçün nəzərdə tutulmuş böyük ləyən formalı hovuz idi. O, 1 Krallar 7:23–26 və 2 Salnamələr 4:2–5-də təsvir edilmişdir. O, daxili həyətin cənub-şərq küncündə yerləşirdi. Bibliyaya görə o, beş kubit hündürlüyə, on bir kənarından digər kənarına kimi on kubit diametrə, və otuz kubit dövrəyə malik idi. [[Zanbaq]] çiçəyi formasına malik ləyənin kənarları qulplarına kimi və ya dörd inç kənara qatlanmışdı. Ləyən üzləri kənara doğru dayanmış on iki öküz heykəlinin belində yerləşdirilmişdi. Krallar kitabında qeyd edilir ki, o, 2000 vanna (90 m<sup>2</sup>), Salnamələr kitabına görə isə (2 Salnamələr 4:5–6) 3.000 vanna (136 m<sup>2</sup>) tutuma malik idi; ləyənin belə dərin və böyük hazırlanmasında məqsəd zəvvarların suya dalma yolu ilə təmizlənməsini təmin etmək idi. Ləyənin üstən içinə giriləməyəcək qədər böyük ölçüyə malik olması onun kənarlarından aşağı axan sudan istifadə üçün nəzərdə tutulmasını düşünməyə imkan verir. Əvvəlcə hovuzun suyla təmin edilməsi gibeonlular tərəindən təmin edilsə də, sonradan buraya su, [[Solomon hovuzları]]ndan gətirilirdi. Ləyən, Solomonun kral [[Zobah]]ın ələ keçirilmiş Hadarezer adlı şəhərindən gətirilmiş bürünc və ya tuncdan hazırlanmışdı. Kral Ahazın dövründə ləyən öküzlərin üstündən götürülərək daş təməl üzərində yerləşdirilmişdi (2 Krallar 16:17). Ləyən xaldeylər tərəfindən məhv edilmişdi (2 Krallar 25:13). Hər biri ''"qırx vanna"'' (1 Krallar 7:38) tutuma malik olan digər ləyənlər bürüncdan hazırlanmış və daşınması üçün təkərlə təmin edilmiş bürünc dayaqlar üzərində dayanırdı. Dayaqlar şir, xeruvim və palma naxışları ilə bəzədilmişdi. Krallar kitabında onların detalları maraqla təsvir edilir (1 Krallar 7:27–37). [[İosif Flavi]] ''"Qədim yəhudi tarixi"'' adlı əsərində qabların [[orixalk]]dan hazırlanması haqqında məlumat verilir. 1 Krallar 7:48 –də Müqəddəslərin müqəddəsi qarşısında qızıl büxur altarı, onun qarşısında isə leşem hapanim yerləşirdi. [[Leşem hapanim]] stolu qızıldan hazırlamış, və hər tərəfinə beş şamdan qoyulmuşdu. Şamdanlara qulluq alətləri, ləyənləri təmizləmə alətləri hətta qapı dəstəkləri belə qızıldan hazırlanmışdı. === İthaf === 1 Krallar 8:10–66 və 2 Salnamələr 6:1–42-də məbədin ithaf mərasimi haqqında məlumat verilir. Zahidlərin Əhd sandığını Müqəddəslərin müqəddəsi binasına yerləşdirib çıxmalarından sonra məbədin üstünü buludlar alır və mərasim dayandırılır,<ref name=PComm>[http://biblehub.com/commentaries/pulpit/1_kings/8.htm Pulpit Commentary on 1 Kings 8], Yoxlanılıb: 19 iyun 2018</ref> ''"Yehovanın şərəfinə onun evi dolduruldu."'' (1 Krallar 8:10–11; 2 Salnamələr 5:13–14) Solomon buludları onun xeyir əməlinin qəbulu kimi qiymətləndirmişdi.<ref name=PComm /> {{cquote|müəllif=1 Krallar 8:12-13|''Yehova dedi ki, o, zil qaranlıqda yaşayacaq.''<br>''Mən sizə, əbədi yaşamanız üçün ev ucaltdım.''}} Lavililər 16:2-də deyilir: {{cquote|''Yehova [[Musa]]ya dedi: Qardaşın [[Harun]]a de ki, istədiyi vaxt pərdənin arxasındakı Ən müqəddəs yerə girib sandığın qapağının önünə gələ bilməz, əks halda, öləcək, çünki Mən qapağın üstündəki buludda zühur edəcəyəm.''}} Daha sonra bütün [[israillilər]]i ibadətdə birləşdirən Solomon, məbədin inşasının Tanrının Davidə vədinin icrası olduğunu, məbədin israillilər və İsraildə yaşayan digər xalqların ibadət və barışıq yeri olduğunu qeyd edərək, göylərdə yaşayan tanrının heç vaxt bir binada məskunlaşmasının mümkünsüzlüyünü vurğulayır. İthaf mərasimi ''"iyirmi iki min inək və yüz min qoyun"'' qurban kəsilməsi ilə başa çatdırılmışdı.<ref>{{bibleverse|1|Kings|8:10-66|NKJV}}</ref> == Arxeoloji tədqiqatlar == Dini və siyasi həssaslığa görə, Məbəd dağında heç vaxt əsaslı arxeoloji tədqiqatlara icazə verilməmiş, yalnız 1867–1870-ci illərdə [[Çarlz Uorren]] tərəfindən səthi tədqiqatlar aparılmışdır.<ref>{{Cite book |first=Charles |last=Warren |url=https://archive.org/details/undergroundjerus00warruoft |title=Underground Jerusalem: An Account of Some of the Principal Difficulties Encountered in Its Exploration and the Results Obtained. With a Narrative of an Expedition through the Jordan Valley and a Visit to the Samaritans |publisher=Richard Bentley |location=London |year=1876}}</ref><ref name=Langmeadp314>{{cite book |url=https://books.google.com/?id=T5J6GKvGbmMC&pg=PA314&dq=%22solomon%27s+temple%22#v=onepage&q=%22solomon%27s%20temple%22&f=false |title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats |first1=Donald |last1=Langmead |first2=Christine |last2=Garnaut |edition=3rd, illustrated |publisher=ABC-CLIO |year=2001 |isbn=9781576071120}}</ref><ref>{{cite book |last=Handy |first=Lowell |title=The Age of Solomon: Scholarship at the Turn of the Millennium |year=1997 |publisher=Brill |isbn=978-90-04-10476-1 |url=https://books.google.com/?id=gam10TAOZusC&pg=PA494&dq=temple+of+solomon+non-biblical++contemporary#v=onepage&q&f=false |pages=493–94}}</ref> Solomon məbədinin mövcudluğunu isbat edən heç bir arxeoloji sübut yoxdur, məbəd həm də əlavə [[Bibliya]] materiallarında qeyd edilmir.<ref name="Simon & Schuster">{{cite book |author1=Finkelstein, Israel |author2=Silberman, Neil Asher |lastauthoramp=yes | title= The Bible Unearthed: Archaeology's New Vision of Ancient Israel and the Origin of Its Sacred Texts | publisher = Simon & Schuster | year = 2002 | pages = 128–29 | isbn = 0-684-86912-8}}</ref> [[İsrail Finkelşteyn]] və [[Nil Aşer Silberman]] razılaşırlar ki, İlk Yəhudi məbədi e.ə. VII əsrin sonlarına kimi, yəni [[Solomon]]un yaşadığı dövrdən 300 il sonra inşa edilməmişdi.<ref name="Simon & Schuster"/> Onlar İlk məbədin qısa müddətdə ölkə hökmdarı olmuş Solomonun adı ilə bağlanmasını düzgün hesab etmirlər, və onun e.ə. 639–609-cu illərdə hökm sürmüş [[İudeya]] kralı [[İosiya]]nın dövründə inşa edilmiş olma ehtimalını irəli sürürlər.<ref name="Simon & Schuster"/> [[Fayl:Ivory Pomegranate Inscription (3).jpg|170px|thumb|right|[[Fil sümüyündən nar fiquru]], [[İsrail Muzeyi]]]] * Bəzən [[Yahve ostrakonu]] da adlandırılan və 1981-ci ildə arxeoloji tədqiqatlar zamanı [[Tel-Arad]] yaşayış yerindən aşkarlanmış e.ə. VI əsrə aid edilən [[ostrakon]] üzərindəki yazıda ehtimal ki, Yerusəlimdə yerləşən məbəd qeyd edilir.<ref>{{cite book |title=The Cambridge Ancient History, Volume 3, Part 2: The Assyrian and Babylonian Empires and Other States of the Near East, from the Eighth to the Sixth Centuries BC |year=1992 |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-0521227179 |page=397 |author=T. C. Mitchell |editor1=John Boardman |editor2=I. E. S. Edwards |editor3=E. Sollberger |editor4=N. G. L. Hammond |chapter=Judah Until the Fall of Jerusalem}}</ref> * Fil sümüyündən hazırlanmış və 1979-cu ildə aşkara çıxarılmış 44 mm hündürlüyə malik kiçik [[Fil sümüyündən nar fiquru|nar fiquru]] üzərindəki ivritcə yazıda ''"---h evinin xidmətçiləri üçün müqəddəs bəxşiş"'' cümləsi qeyd edilmişdir. Fiqurun Solomon məbədinin ali dini rəhbərinin əsasının başlığı olması ehtimal edilir. Fiqur, [[İsrail Muzeyi]]ndə saxlanan ən mühüm Bibliya dövrü əntiq əşyasıdır.<ref name="nytimes.com">{{Cite news |last=Myre |first=Greg |date=December 30, 2004 |url=https://www.nytimes.com/2004/12/30/international/middleeast/30mideast.html |title=Israel Indicts 4 in 'Brother of Jesus' Hoax and Other Forgeries |work=[[The New York Times]]}}</ref> Lakin, 2004-cü ildə [[İsrail Əntiq Əşyalar İdarəsi]] nar fiqurunun XIV və ya XIII əsrlərə aid olduğunu yazının isə saxta olmasını bildirir.<ref>{{cite web |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/middle_east/4123595.stm |title=Ivory pomegranate 'not Solomon's{{'-}} |publisher=BBC News |date=December 24, 2004}}</ref> Hesabatda buna əsas kimi yazıların daha qədim çata kimi olması göstərilir. Bundan sonra sübut edilmişdir ki, hərflərdən biri həqiqətən də qədim dövrdə yazılmışdır, digər iki hərfin tarixi isə mübahisəlidir. Bəzi paleoqraflar və araşdırmaçılar yazının qədim dövrə aid olduğunu düşünsələr də, bəziləri yazı və fiqurun tarixi ilə bağlı mübahisə edirlər.<ref>{{cite journal |last=Shanks |first=Hershel |title=Fudging with Forgeries |journal=Biblical Archaeology Review |date=November–December 2011 |volume=37 |issue=6 |pages=56–58 |issn=0098-9444}}</ref> * Digər artefakt, 2003-cü ildən qeyd edilməyə başlanmış [[İoas kitabəsi]]ndə e.ə. IX əsrdə kral [[İoas]] tərəfindən məbədin bərpa edilməsi haqqında 15 sətirlik məlumat vardır. Kitabə üzərində foraminfer mikrofosillərinin olmasını bildirən İsrail Əntiq Əşyalar İdarəsi onun həqiqiliyini şübhə altına almışdır. Həmin fosillər suda həll olunmadığına görə kalsium karbohidrat patinasında meydana gələ bilməz və buna əsasən tədqiqatçılar belə qərra gəlmişlər ki, patina saxtalaşdırıcılar tərəfindən daşa tətbiq edilmiş süni kimyəvi maddədir. 2012-ci ilin sonlarında elm ictimayəti kitabənin həqiqi və saxta olması fikri tərəfdarları olaraq iki mövqeyə bölünür. 2012-ci ildə kitabənin həqiqiliyini təsdiq edən geoloqların hesabatını şərh edən Herşel Şanks (kitabənin həqiqiliyinə inanan tədqiqatçılardandır) yazır ki, hazırkı vəziyyətdə ivrit dili üzrə mütəxəssislər kitabənin saxtalığını bildirir, kitabəni tədqiq etmiş geoloqlar isə onun həqiqiliyinə inanırlar və ''"biz mütəxəssislərin fikirlərinə etibar etdiyimizə görə, bu halda həll edilməz münaqişə formalaşmışdır, [[Biblical Archaeology Review|BAR]] isə İoas kitabəsinin həqiqiliyini göstərmək üçün heç bir iddia irəli sürməyib."''<ref>{{cite news |last=Shanks |first=Hershel |title=Authentic or Forged? What to Do When Experts Disagree |agency=First Person (column) |url=http://www.biblicalarchaeology.org/daily/biblical-artifacts/authentic-or-forged-what-to-do-when-experts-disagree/ |work=Biblical Archaeology Review |accessdate=19 iyun 2018 |date=November–December 2012 |issn=0098-9444}}</ref> * İslam Vəqfinin 1999-cu ildə imtina etdiyi [[Məbəd dağı]] ərazisində yerləşən [[Solomon axırı]] ərazisində 2006-cı ildən bəri aparılan Məbəd Dağı Ələnmə Layihəsi çərçivəsində e.ə. VIII–VII əsrlərdən başlayaraq müxtəlif dövrlərə aid artefaktlar əldə olunmuşdur. Tapılan artefaktlar arsında gümüş ölçülməsi üçün çəki daşları, İlk məbəd dövrünə aid, üzərində Netanyahu ben Yauş adı yazılmış bulla və ya möhür vardır. Netanyahu adı [[İyeremiya kitabı]]nda bir neçə dəfə xatırlanır, Yauş adı isə [[Lahiş yazıları]]nda xatırlanır. Lakin bu adların kombinasiyasına tədqiqatçılar birinci dəfə rast gəlmişdilər.<ref>{{cite web |url=http://www.antiquities.org.il/article_eng.aspx?sec_id=25&subj_id=240&id=1350 |title=Building Remains From The Time Of The First Temple Were Exposed West Of The Temple Mount |publisher=Israel Antiquities Authority |date=March 13, 2008 |quote=a personal Hebrew seal made of a semi-precious stone that was apparently inlaid in a ring. The scarab-like seal is elliptical and measures c. {{convert|1.1|cm|1|abbr=on}} x {{convert|1.4|cm|1|abbr=on}}. The surface of the seal is divided into three strips separated by a double line: in the upper strip is a chain decoration in which there are four pomegranates and in the two bottom strips is the name of the owner of the seal, engraved in ancient Hebrew script. It reads: לנתניהו בן יאש ([belonging] to Netanyahu ben Yaush). The two names are known in the treasury of biblical names: the name נתניהו (Netanyahu) is mentioned a number of times in the Bible (in the Book of Jeremiah and in Chronicles) and the name יאש (Yaush) appears in the Lachish letters. The name Yaush, like the name יאשיהו (Yoshiyahu) is, in the opinion of Professor Shmuel Ahituv, derived from the root או"ש which means “he gave a present” (based on Arabic and Ugaritic). It is customary to assume that the owners of personal seals were people that held senior governmental positions. It should nevertheless be emphasized that this combination of names – נתניהו בן יאוש (Netanyahu ben Yaush) – was unknown until now. |accessdate=11 May 2015}}</ref><ref>{{Cite news |last=Shragai |first=Nadav |url=http://www.haaretz.com/hasen/pages/ShArt.jhtml?itemNo=776621 |title=Temple Mount dirt uncovers First Temple artifacts |work=[[Haaretz]] |date=October 19, 2006}}</ref> * 2007-ci ildə Məbəd dağında ilk insan izləri kimi qəbul edilən və e.ə. VIII–VI əsrlərə — İlk məbəd dövrünə aid olan artefaktlar üzə çıxarılmışdır. Aşkara çıxarılan artefaktlar arasında müxtəlif heyvan sümünkləri, keramik qab qırıqları və zeytun yağı sıxmaq üçün daş alətin qalıqları vadır.<ref>{{cite web |url=http://www.archaeology.org.il/news40.html |title=Temple Mount First Temple Period Discoveries |publisher=The Friends of the Israel Antiquities Authority |accessdate=19 iyun 2018 |archive-date=2013-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130925030435/http://www.archaeology.org.il/news40.html |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |last=Milstein |first=Mati |url=http://news.nationalgeographic.com/news/2007/10/071023-jerusalem-artifacts.html |title=Solomon's Temple Artifacts Found by Muslim Workers |work=[[National Geographic Society|National Geographic News]] |date=October 23, 2007}}</ref> == Təsirləri == === Digər həmdövr məbədlər === [[İsrail torpağı]] və [[Misir]]də İlk Yerusəlim Məbədi ilə eyni dövrdə və ya yaxın dövrdə inşa edilmiş və [[Yahve]]yə ithaf olunmuş daha üç məbəd haqqında arxeoloji və yazılı məlumatlar vardır. Onlardan ikisi Bibliyada təsvir edilən İlk məbəd ilə oxşar xüsusiyyətlərə malik idi. * [[İudeya]] krallığı dövründə [[Tel-Arad]]da inşa edilmiş İsrail məbədi e.ə. X–VIII/VII əsrlərə aid olmaqla<ref name=NegevGibson>{{cite book |work=Archaeological Encyclopedia of the Holy Land |title=Arad (Tel) |author1=Avraham Negev |author2=Shimon Gibson |lastauthoramp=yes |year=2001 |location=New York and London |publisher=Continuum |page=43 |isbn=0-8264-1316-1 }}</ref> Yahve və [[Aşera]]ya ithaf olunmuşdu.<ref>Mazar, Amihai. "The Divided Monarchy: Comments on Some Archaeological Issues." pp. 159–80 in ''The Quest for the Historical Israel: Debating Archaeology and the History of Early Israel (Archaeology and Biblical Studies)'' Society of Biblical Literature (Sep 2007) {{ISBN|978-1-58983-277-0}} p. 176</ref> * Misirin [[Elefantin]] adasında yerləşən [[Elefantin papirusu|yəhudi məbədi]] e.ə. 525-ci ildən məlumdur.<ref>{{cite web|url=http://www.ancientsudan.org/articles_jewish_elephantine.html|title=Ancient Sudan~ Nubia: Investigating the Origin of the Ancient Jewish Community at Elephantine: A Review|publisher=|access-date=2018-06-19|archive-date=2017-06-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20170630120246/http://www.ancientsudan.org/articles_jewish_elephantine.html|url-status=dead}}</ref> * 2012-ci ildə Yerusəlimdən bir neçə kilometr aralıda yerləşən [[Motza]] ərazisində aşkarlanmış [[Tel-Motza məbədi|məbəd]] e.ə. 750-ci ilə aid edilir. Solomon məbədi ilə oxşarlığa malik bir neçə [[Dəmir dövrü]] məbədi məlumdur. [[Suriya]]nın şimalında yerləşən [[Eyn Dara]] məbədi oxşar plan, yaş və memarlıq elementlərinə malikdir.<ref>{{cite web|url=http://www.biblicalarchaeology.org/daily/biblical-sites-places/temple-at-jerusalem/searching-for-the-temple-of-king-solomon/|title=Searching for the Temple of King Solomon |publisher= Biblical Archaeology Society|date=6 January 2017}}</ref> === Masonluqda === [[Masonluq|Mason]] rituallarının bəzilərində Kral Solomon və onun məbədinin inşasına istinad edilir.<ref>{{cite web |url=http://www.lodgechelmsford.com/ |title=Lodge Chelmsford No 261 |publisher=Lodgechelmsford.com |date= |accessdate=19 iyun 2018 |archive-date=2011-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110203014228/http://lodgechelmsford.com/ |url-status=dead }}</ref> Masonların görüşlərinin keçirildiyi lojalar Solomon məbədinə istinadən bəzən məbəd adlandırılırlar.<ref>{{cite web|author=Invalid Input |url=http://www.masons.org.au/index.php |title=Freemasons NSW & ACT – Home |publisher=Masons.org.au |date= |accessdate=19 iyun 2018}}</ref> === Kabbalada === [[Kabbala]]ya görə, İlk məbədin dizaynı, metafizik dünya və yaradıcının [[Həyat ağacı]]nın sfirotu vasitəsiylə ona düşən işığını təmsil edir. Xarici, daxili və zəvvarlar həyəti Kaballada aşağı dünyanın üç səviyyəsini təmsil edir. Məbədin girişində yerləşən [[Boaz və Yaşin]] sütunları [[Atxilut]] dünyasının aktiv və passiv elementlərini təmsil edir. Məbədin orijinal menorası və onun yeddi qolu Həyat ağacının yeddi aşağı sfirotunu təmsil edir. Müqəddəslərin müqəddəsinin örtüyü və daxili hissəsi arxasında [[Şxina]] yerləşən Həyat ağacı üzərindəki Sonsuzluq örtüyünü təmsil edir.<ref>''The Way of Kabbalah'', Warren Kenton, Z'ev ben Shimon Halevi, Weiser Books, 1976, p. 24.</ref> === İslamda === Yerusəlim məbədi [[Quran]]ın [[İsra surəsi]]nin yeddinci ayəsində xatırlanır; Məhəmməd əl-Tahir ibn Aşur kimi bir neçə Quran təfsirçisi həmin ayədə məhz İlk Yerusəlim məbədindən bəhs edilməsini qeyd edirlər.<ref>Ibn Ashur, Muhammad al-Tahir. "al-Tahrir wa'l-tanwir". Al-Dar Al-Tunasia Publication. Tunisia. 1984. vol. 15, p. 13</ref> === Populyar mədəniyyətdə === Solomon məbədi [[Henri Rayder Haqqard]]ın 1885-ci ildə nəşr olunmuş ''"Kral Solomonun oxları"'' və rejissor [[Kinq Vidor]]un 1959-cu ildə çıxarılmış ''"Solomon və Şeba"'' adlı bədii filmində xatırlanır. "[[Assassin's Creed]]" oyununda əsas qəhrəman [[Altair ibn La-Ahad]]ın [[Rober de Sable]] ilə qarşılaşdığı səhnədə Solomon məbədi görünür.<ref>{{cite book |last=Bowden |first=Oliver |author-link=Oliver Bowden |title=Assassin's Creed: The Secret Crusade |url=https://books.google.es/books?id=5unqr93gYBQC&printsec=frontcover |publisher=[[Penguin UK]] |date=June 23, 2011 |pages=464 |isbn=9780141966717}}</ref><ref>{{cite book |first=François |last=Dansereau |first2=Ivan |last2=Lowe |first3=James |last3=Nadiger |first4=Nitai |last4=Podar |first5=Megan |last5=Sutton |first6=Johathan |last6=Whelton-Pane |first7=William |last7=Wright |title=Assassin's Creed Encyclopedia |publisher=[[UbiWorkshop]] |date=November 2011 |pages=256 |isbn=978-2-924006-03-0}}</ref> "[[Assassin's Creed Unity]]" oyununda [[Məbəd cəngavərləri|Məbəd cəngavəri]] [[Jak de Mole]]nin yandırılaraq öldürüldüyü səhnədə də məbəd görünür.<ref>{{cite journal |last=Worley |first=Seth |title=Assassin's Creed Unity (Video Game Review) |url=http://www.biogamergirl.com/2014/11/assassins-creed-unity-video-game-review.html |access-date=January 10, 2018 |publisher=[[BioGamer Girl Magazine]]}}</ref><ref>{{cite book |last=Bowden |first=Oliver |author-link=Oliver Bowden |title=Assassin's Creed: Unity |url=https://books.google.es/books?id=7V8mBAAAQBAJ&printsec=frontcover |publisher=[[Penguin UK]] |date=November 20, 2014 |pages=480 |isbn=9781405918855}}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|3}} == Ədəbiyyat == * {{cite book|last=De Vaux|first=Roland|title=Ancient Israel: Its Life and Institutions|url=https://archive.org/details/ancientisraelits0000vaux|year=1961|publisher=McGraw-Hill|location=NY|editor=John McHugh}} * {{cite journal |last=Draper |first=Robert |date=Dec 2010 |title=Kings of Controversy |journal=National Geographic |volume= |issue= |pages=66–91 |publisher= |doi= |issn=0027-9358 |url=http://ngm.nationalgeographic.com/2010/12/david-and-solomon/draper-text |accessdate=2010-12-18 |ref=DRAPER_2010 |archive-date=2018-02-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180207151204/http://ngm.nationalgeographic.com/2010/12/david-and-solomon/draper-text |url-status=dead }} * {{Cite book|first=Israel |last=Finkelstein|author2=Neil Asher Silberman |title=David and Solomon: In Search of the Bible's Sacred Kings and the Roots of the Western Tradition|publisher=Free Press|year=2006|isbn=0-7432-4362-5 }} * {{Cite book|first=Israel |last=Finkelstein|author2=Neil Asher Silberman |title=The Bible Unearthed: Archaeology's New Vision|year=2002 |url=https://archive.org/details/bibleunearthedar00fink }} * {{cite journal |last=Glueck |first=Nelson |date=Feb 1944 |title=On the Trail of King Solomon's Mines |journal=National Geographic |volume=85 |issue=2 |pages=233–56 |publisher= |doi= |issn=0027-9358 |url= |accessdate= |ref=GLUECK_1944 }} * {{cite book|last=Goldman|first=Bernard|title=The Sacred Portal: a primary symbol in ancient Judaic art|url=https://archive.org/details/sacredportalprim0000gold|year=1966|publisher=Wayne State University Press|location=Detroit|quote=It has a detailed account and treatment of Solomon's Temple and its significance.}} * {{cite book|last=Hamblin|first=William|title=Solomon's Temple: Myth and History|url=https://archive.org/details/solomonstemplemy0000hamb|year=2007|publisher=Thames and Hudson|isbn=0-500-25133-9|author2=David Seely }} * {{cite book|last=Mazar |first=Benjamin |title=The Mountain of the Lord |url=https://archive.org/details/mountainoflord0000maza |year=1975 |publisher=Doubleday |location=NY |isbn=0-385-04843-2}} * {{cite web|last=Young|first=Mike|title=Temple Measurements and Photo recreations|url=http://www.solomonstemple.com/the-temple/|access-date=2018-06-19|archive-date=2010-08-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20100807211700/http://www.solomonstemple.com/the-temple/|url-status=dead}} === Əlavə oxu === ;XXI əsr mənbələri * {{citation |last=Barker |first=Margaret |date=2004 |title=Temple Theology, an introduction |location=London |publisher=The Society For Promoting Christian Knowledge |isbn=028105634X }}. * {{citation |editor-last=Vaughn |editor-first=Andrew G. |editor2-last=Killebrew |editor2-first=Ann E. |date=2003 |title=Jerusalem in Bible and Archaeology: The First Temple Period |publisher=Society of Biblical Literature |url=https://books.google.com/books?id=yYS4VEu08h4C }}. * {{citation |last=Stevens |first=Marty E. |date=2006 |url=https://books.google.com/books?id=0P9gcFR1MSAC |title=Temples, tithes, and taxes: the temple and the economic life of ancient Israel |publisher=Hendrickson Publishers |isbn=1-56563-934-0 }}. * {{citation |last=Dever |first=William G. |date=2001-05-10 |url=https://books.google.com/books?id=6-VxwC5rQtwC |title=What Did The Biblical Writers Know and When Did They Know It? |publisher=Wm. B. Eerdmans }}. * {{citation |last=Jones |first=Floyd Nolen |year=1993–2004 |url=https://books.google.com/books?id=ZkBasQYRy4sC |title=The Chronology Of The Old Testament |publisher=New Leaf Publishing Group }}. ;1945-ci ildən sonrakı dövr * Elizabeth Bloch-Smith, ''[https://books.google.com/books?id=2nHLqnmLNckC&printsec=frontcover&dq=Scripture+and+other+artifacts:+essays+on+the+Bible+and+archaeology+in+honor&source=bl&ots=NVcOC0TVJC&sig=WdOXzpya-SGwtl-apyHP1JDxkCo&hl=km&ei=TtB4S5rlEJLm7AOvq-CmCA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CA0Q6AEwAg#v=onepage&q=&f=false Who is the King of Glory?: Solomon's Temple and its Symbolism]'' in Michael D. Coogan, J. Cheryl Exum, Lawrence E. Stager (eds), "Scripture and Other Artifacts: Essays in Honor of Philip J. King" (Westminster John Knox, 1994) * Gershon Galil, "[https://books.google.com/books?id=QkgEaWG0_j4C&printsec=frontcover&dq=The+chronology+of+the+kings+of+Israel+and+Judah&source=bl&ots=KKvWtIBRpi&sig=VTibCqutlNABmLvwnjlGRfF_HRo&hl=km&ei=PxF6S-HuKIHg7AOLhOTSDA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CBQQ6AEwBA#v=onepage&q=&f=false The Chronology of the Kings of Israel and Judah]" (Brill, 1996) * Joseph Blenkinsopp, "[https://books.google.com/books?id=dRsIy5OAsm4C&pg=PA104&lpg=PA104&dq=Blenkinsopp+chronology+temple&source=bl&ots=1H8DubtNN2&sig=y9qnCW2A2dqpS5K4eGPIcr8YYoI&hl=en&ei=h5_rTMO4GoqmcNz13foO&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CBkQ6AEwAQ#v=onepage&q&f=false Sage, Priest, Prophet: Religious and Intellectual Leadership in Ancient Israel]" (Westminster John Knox Press, 1995) * Jeremy Hughes, "[https://books.google.com/books?id=vPg2cvQLwHAC&printsec=frontcover&dq=Hughes+Secrets+times&source=bl&ots=D30R2BtXzA&sig=--KYKSl5xBEDWxtSDsQGJnPzoE8&hl=en&ei=bKDrTOS-D4m3cJ62sIwP&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBUQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false Secrets of the times: myth and history in biblical chronology]" (Sheffield Academic Press, 1990) * Edwin R. Thiele, "[https://books.google.com/books?id=Wx4GsZH3dzAC&printsec=frontcover&dq=The+Mysterious+Numbers+of+the+Hebrew+Kings&source=bl&ots=GMi9xRxZEn&sig=LQEraVzOmYg87Q2DcWdSCuTEueM&hl=en&ei=iKHrTLbUOs7Icd-R2YwP&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CDkQ6AEwAw#v=onepage&q&f=false The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings]" (Zondervan, 1983) * Watson E. Mills, Roger Aubrey Bullard (eds), "[https://books.google.com/books?id=goq0VWw9rGIC&pg=PA148&lpg=PA148&dq=Mercer+Dictionary+Bible+chronology&source=bl&ots=D1FXgWYT2Z&sig=ah1a23KgGaTgY5BrPwAHx-FiSWE&hl=en&ei=bqLrTPj_KsLXcZnIlckP&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBkQ6AEwAA#v=onepage&q=Mercer%20Dictionary%20Bible%20chronology&f=false Mercer Dictionary of the Bible]" (Mercer University Press, 1990) ;1945-ci ildən əvvəlki dövr * Paine, T. O. (1870). [https://books.google.com/books?id=9xZBVIIWamoC Solomon's temple: Including the tabernacle; first temple; house of the king, or house of the forest of Lebanon; idolatrous high places; the city on the mountain … the oblation of the holy portion; and the last temple]. Boston: H.H. & T.W. Carter {{Tabernakl və Yəhudi məbədləri}} [[Kateqoriya:Solomon məbədi]] [[Kateqoriya:E.ə. X əsrdə yarananlar]] [[Kateqoriya:Tabernakl və Yerusəlim məbədləri]] [[Kateqoriya:Krallar kitabı]] [[Kateqoriya:Qədim İsrail və İudeya]] [[Kateqoriya:E.ə. VI əsrdə ləğv olunanlar]] csx1v2ollxcnbkc9ys7kp87o9pvzoci 0 422415 6547487 6105481 2022-07-24T18:13:11Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki '''Allodiniya''' (yun. άλλος állos "başqa" və οδύνη odúnē "ağrı") — [[ağrı]]lı olmayan bir qıcıqlandırıcıya qarşı ağrının hiss olunmasıdır. Mexaniki, termiki, hərəki formaları var. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{Tibb-qaralama}} [[Kateqoriya:Emosiya]] [[Kateqoriya:Ağrı]] 1lgt9jzq0qe1bcjc2v8r28a6pvvtc3v 0 427941 6546966 6546959 2022-07-24T12:02:27Z C. Cavad 202463 /* 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" Klubu |hərbi rütbəsi = Kapitan |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev 2013-cü ili noyabrın 24-də Qızıl Qran-Pridə başa vurdu. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == Rio-de-Janeyro Olimpiadası Hacı Əliyev 2016-cı ildə əsas yarışına [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində keçirilən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] çərçivəsində qatıldı. 57 kiloqram çəki dərəcəsində mübarizə aparan Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] güləşçisi Yun Jun-Sik ilə qarşılaşdı.<ref>{{cite web|last=|first=|url=https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-1-8-final-wr-2|title="Rio-2016"-nın rəsmi saytında 57 kiloqram çəki dərəcəsində kişilərin sərbəst üsulu ilə güləş yarışlarının, 1/8 final mərhələsinin görüşünün nəticəsi / (Hacı Əliyev-Yun Juk-Sik)|page=|publisher=www.rio2016.com|year=|accessdate=19 avqust 2016|archive-date=2016-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827024231/https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-1-8-final-wr-2|url-status=dead}}</ref> Həmin görüşdə Əliyev 12:2 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] pəhləvanı, Dünya və Avropa çempionu, [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|London Olimpiadası]]nın gümüş medalçısı Vladimir Xinçeqaşvili ilə üz-üzə gəldi.<ref>{{cite web|last=|first=|url=https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-1-4-final|title="Rio-2016"-nın rəsmi saytında 57 kiloqram çəki dərəcəsində kişilərin sərbəst üsulu ilə güləş yarışlarının, 1/4 final mərhələsinin görüşünün nəticəsi / (Vladimir Xinçeqaşvili-Hacı Əliyev)|page=|publisher=www.rio2016.com|year=|accessdate=19 avqust 2016|archive-date=2016-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827024206/https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-1-4-final|url-status=dead}}</ref> Gərgin idman mübarizəsində Əliyev 3:5 hesabı ilə rəqibinə uduzdu. Amma Xinçeqaşvili finala vəsiqə qazandıqından Hacı Əliyev təsəlliverici qrupda mübarizə apardı. Əliyev birinci görüşdə [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Nurislam Sanayev ilə qarşılaşdı.<ref>{{cite web|last=|first=|url=https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-repechage-rnd-2|title="Rio-2016"-nın rəsmi saytında 57 kiloqram çəki dərəcəsində kişilərin sərbəst üsulu ilə güləş yarışlarının, təsəlliverici qrupunun 1-ci görüşünün nəticəsi / (Nurislam Sanayev-Hacı Əliyev)|page=|publisher=www.rio2016.com|year=|accessdate=19 avqust 2016|archive-date=2016-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827024225/https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-repechage-rnd-2|url-status=dead}}</ref> Bərabər səviyyədə baş tutan görüşdən Hacı Əliyev qələbə ilə ayrıldı, 10:8 və həlledici görüşə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Əliyev [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubovla üz-üzə gəldi.<ref name=":4">{{cite web|last=|first=|url=https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-bronze|title="Rio-2016"-nın rəsmi saytında 57 kiloqram çəki dərəcəsində kişilərin sərbəst üsulu ilə güləş yarışlarının, bürünc medal uğrunda görüşünün nəticəsi / (Vladimir Dubov-Hacı Əliyev)|page=|publisher=www.rio2016.com|year=|accessdate=19 avqust 2016|archive-date=2016-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827024153/https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-bronze|url-status=dead}}</ref> Hacı Əliyev görüş boyu Dubovdan üstün təsir bağışlayaraq 5:4 hesabı ilə görüşün qalibi oldu və [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nın bürünc medalını qazandı. 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. s5vc17inrnm85f9b3lr3ids8muumdu7 6546976 6546966 2022-07-24T12:08:39Z C. Cavad 202463 /* 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" Klubu |hərbi rütbəsi = Kapitan |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == Rio-de-Janeyro Olimpiadası Hacı Əliyev 2016-cı ildə əsas yarışına [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində keçirilən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] çərçivəsində qatıldı. 57 kiloqram çəki dərəcəsində mübarizə aparan Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] güləşçisi Yun Jun-Sik ilə qarşılaşdı.<ref>{{cite web|last=|first=|url=https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-1-8-final-wr-2|title="Rio-2016"-nın rəsmi saytında 57 kiloqram çəki dərəcəsində kişilərin sərbəst üsulu ilə güləş yarışlarının, 1/8 final mərhələsinin görüşünün nəticəsi / (Hacı Əliyev-Yun Juk-Sik)|page=|publisher=www.rio2016.com|year=|accessdate=19 avqust 2016|archive-date=2016-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827024231/https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-1-8-final-wr-2|url-status=dead}}</ref> Həmin görüşdə Əliyev 12:2 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] pəhləvanı, Dünya və Avropa çempionu, [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|London Olimpiadası]]nın gümüş medalçısı Vladimir Xinçeqaşvili ilə üz-üzə gəldi.<ref>{{cite web|last=|first=|url=https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-1-4-final|title="Rio-2016"-nın rəsmi saytında 57 kiloqram çəki dərəcəsində kişilərin sərbəst üsulu ilə güləş yarışlarının, 1/4 final mərhələsinin görüşünün nəticəsi / (Vladimir Xinçeqaşvili-Hacı Əliyev)|page=|publisher=www.rio2016.com|year=|accessdate=19 avqust 2016|archive-date=2016-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827024206/https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-1-4-final|url-status=dead}}</ref> Gərgin idman mübarizəsində Əliyev 3:5 hesabı ilə rəqibinə uduzdu. Amma Xinçeqaşvili finala vəsiqə qazandıqından Hacı Əliyev təsəlliverici qrupda mübarizə apardı. Əliyev birinci görüşdə [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Nurislam Sanayev ilə qarşılaşdı.<ref>{{cite web|last=|first=|url=https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-repechage-rnd-2|title="Rio-2016"-nın rəsmi saytında 57 kiloqram çəki dərəcəsində kişilərin sərbəst üsulu ilə güləş yarışlarının, təsəlliverici qrupunun 1-ci görüşünün nəticəsi / (Nurislam Sanayev-Hacı Əliyev)|page=|publisher=www.rio2016.com|year=|accessdate=19 avqust 2016|archive-date=2016-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827024225/https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-repechage-rnd-2|url-status=dead}}</ref> Bərabər səviyyədə baş tutan görüşdən Hacı Əliyev qələbə ilə ayrıldı, 10:8 və həlledici görüşə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Əliyev [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubovla üz-üzə gəldi.<ref name=":4">{{cite web|last=|first=|url=https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-bronze|title="Rio-2016"-nın rəsmi saytında 57 kiloqram çəki dərəcəsində kişilərin sərbəst üsulu ilə güləş yarışlarının, bürünc medal uğrunda görüşünün nəticəsi / (Vladimir Dubov-Hacı Əliyev)|page=|publisher=www.rio2016.com|year=|accessdate=19 avqust 2016|archive-date=2016-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827024153/https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-bronze|url-status=dead}}</ref> Hacı Əliyev görüş boyu Dubovdan üstün təsir bağışlayaraq 5:4 hesabı ilə görüşün qalibi oldu və [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nın bürünc medalını qazandı. 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. nmjek89y9xufygxbdkfyxqgaqdbzf4j 6546990 6546976 2022-07-24T12:14:14Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" Klubu |hərbi rütbəsi = Kapitan |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == Rio-de-Janeyro Olimpiadası Hacı Əliyev 2016-cı ildə əsas yarışına [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində keçirilən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] çərçivəsində qatıldı. 57 kiloqram çəki dərəcəsində mübarizə aparan Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] güləşçisi Yun Jun-Sik ilə qarşılaşdı.<ref>{{cite web|last=|first=|url=https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-1-8-final-wr-2|title="Rio-2016"-nın rəsmi saytında 57 kiloqram çəki dərəcəsində kişilərin sərbəst üsulu ilə güləş yarışlarının, 1/8 final mərhələsinin görüşünün nəticəsi / (Hacı Əliyev-Yun Juk-Sik)|page=|publisher=www.rio2016.com|year=|accessdate=19 avqust 2016|archive-date=2016-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827024231/https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-1-8-final-wr-2|url-status=dead}}</ref> Həmin görüşdə Əliyev 12:2 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] pəhləvanı, Dünya və Avropa çempionu, [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|London Olimpiadası]]nın gümüş medalçısı Vladimir Xinçeqaşvili ilə üz-üzə gəldi.<ref>{{cite web|last=|first=|url=https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-1-4-final|title="Rio-2016"-nın rəsmi saytında 57 kiloqram çəki dərəcəsində kişilərin sərbəst üsulu ilə güləş yarışlarının, 1/4 final mərhələsinin görüşünün nəticəsi / (Vladimir Xinçeqaşvili-Hacı Əliyev)|page=|publisher=www.rio2016.com|year=|accessdate=19 avqust 2016|archive-date=2016-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827024206/https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-1-4-final|url-status=dead}}</ref> Gərgin idman mübarizəsində Əliyev 3:5 hesabı ilə rəqibinə uduzdu. Amma Xinçeqaşvili finala vəsiqə qazandıqından Hacı Əliyev təsəlliverici qrupda mübarizə apardı. Əliyev birinci görüşdə [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Nurislam Sanayev ilə qarşılaşdı.<ref>{{cite web|last=|first=|url=https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-repechage-rnd-2|title="Rio-2016"-nın rəsmi saytında 57 kiloqram çəki dərəcəsində kişilərin sərbəst üsulu ilə güləş yarışlarının, təsəlliverici qrupunun 1-ci görüşünün nəticəsi / (Nurislam Sanayev-Hacı Əliyev)|page=|publisher=www.rio2016.com|year=|accessdate=19 avqust 2016|archive-date=2016-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827024225/https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-repechage-rnd-2|url-status=dead}}</ref> Bərabər səviyyədə baş tutan görüşdən Hacı Əliyev qələbə ilə ayrıldı, 10:8 və həlledici görüşə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Əliyev [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubovla üz-üzə gəldi.<ref name=":4">{{cite web|last=|first=|url=https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-bronze|title="Rio-2016"-nın rəsmi saytında 57 kiloqram çəki dərəcəsində kişilərin sərbəst üsulu ilə güləş yarışlarının, bürünc medal uğrunda görüşünün nəticəsi / (Vladimir Dubov-Hacı Əliyev)|page=|publisher=www.rio2016.com|year=|accessdate=19 avqust 2016|archive-date=2016-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827024153/https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-bronze|url-status=dead}}</ref> Hacı Əliyev görüş boyu Dubovdan üstün təsir bağışlayaraq 5:4 hesabı ilə görüşün qalibi oldu və [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nın bürünc medalını qazandı. 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. f51h6ja28qswvnd0vu8s6xuskivxe6o 6546999 6546990 2022-07-24T12:16:52Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" Klubu |hərbi rütbəsi = Kapitan |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == Rio-de-Janeyro Olimpiadası Hacı Əliyev 2016-cı ildə əsas yarışına [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində keçirilən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] çərçivəsində qatıldı. 57 kiloqram çəki dərəcəsində mübarizə aparan Hacı Əliyev birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] güləşçisi Yun Jun-Sik ilə qarşılaşdı.<ref>{{cite web|last=|first=|url=https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-1-8-final-wr-2|title="Rio-2016"-nın rəsmi saytında 57 kiloqram çəki dərəcəsində kişilərin sərbəst üsulu ilə güləş yarışlarının, 1/8 final mərhələsinin görüşünün nəticəsi / (Hacı Əliyev-Yun Juk-Sik)|page=|publisher=www.rio2016.com|year=|accessdate=19 avqust 2016|archive-date=2016-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827024231/https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-1-8-final-wr-2|url-status=dead}}</ref> Həmin görüşdə Əliyev 12:2 hesabı ilə vaxtından əvvəl qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] pəhləvanı, Dünya və Avropa çempionu, [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|London Olimpiadası]]nın gümüş medalçısı Vladimir Xinçeqaşvili ilə üz-üzə gəldi.<ref>{{cite web|last=|first=|url=https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-1-4-final|title="Rio-2016"-nın rəsmi saytında 57 kiloqram çəki dərəcəsində kişilərin sərbəst üsulu ilə güləş yarışlarının, 1/4 final mərhələsinin görüşünün nəticəsi / (Vladimir Xinçeqaşvili-Hacı Əliyev)|page=|publisher=www.rio2016.com|year=|accessdate=19 avqust 2016|archive-date=2016-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827024206/https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-1-4-final|url-status=dead}}</ref> Gərgin idman mübarizəsində Əliyev 3:5 hesabı ilə rəqibinə uduzdu. Amma Xinçeqaşvili finala vəsiqə qazandıqından Hacı Əliyev təsəlliverici qrupda mübarizə apardı. Əliyev birinci görüşdə [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Nurislam Sanayev ilə qarşılaşdı.<ref>{{cite web|last=|first=|url=https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-repechage-rnd-2|title="Rio-2016"-nın rəsmi saytında 57 kiloqram çəki dərəcəsində kişilərin sərbəst üsulu ilə güləş yarışlarının, təsəlliverici qrupunun 1-ci görüşünün nəticəsi / (Nurislam Sanayev-Hacı Əliyev)|page=|publisher=www.rio2016.com|year=|accessdate=19 avqust 2016|archive-date=2016-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827024225/https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-repechage-rnd-2|url-status=dead}}</ref> Bərabər səviyyədə baş tutan görüşdən Hacı Əliyev qələbə ilə ayrıldı, 10:8 və həlledici görüşə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Əliyev [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubovla üz-üzə gəldi.<ref name=":4">{{cite web|last=|first=|url=https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-bronze|title="Rio-2016"-nın rəsmi saytında 57 kiloqram çəki dərəcəsində kişilərin sərbəst üsulu ilə güləş yarışlarının, bürünc medal uğrunda görüşünün nəticəsi / (Vladimir Dubov-Hacı Əliyev)|page=|publisher=www.rio2016.com|year=|accessdate=19 avqust 2016|archive-date=2016-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827024153/https://www.rio2016.com/en/wrestling-mfs-57-kg-bronze|url-status=dead}}</ref> Hacı Əliyev görüş boyu Dubovdan üstün təsir bağışlayaraq 5:4 hesabı ilə görüşün qalibi oldu və [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nın bürünc medalını qazandı. 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. fzlfy1imdqv31i3lupu5t2nijgztg6l 6547004 6546999 2022-07-24T12:18:09Z C. Cavad 202463 /* Karyerası */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" Klubu |hərbi rütbəsi = Kapitan |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. 7ngdqmji43s6kfi1hedgyfw2l27fpvi 6547019 6547004 2022-07-24T12:30:27Z C. Cavad 202463 /* Dövlət təltifləri */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" Klubu |hərbi rütbəsi = Kapitan |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. jkl71muig5mabalmuupdm9zaok9tp20 6547023 6547019 2022-07-24T12:32:51Z C. Cavad 202463 /* Nailiyyətləri */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" Klubu |hərbi rütbəsi = Kapitan |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015); * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017); == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. 283q5i0nh33176joi6wodj6cx0gp8oi 6547029 6547023 2022-07-24T12:34:26Z C. Cavad 202463 /* Nailiyyətləri */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" Klubu |hərbi rütbəsi = Kapitan |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. 9pbg14oxdjkown67trnrthr3te005w5 6547031 6547029 2022-07-24T12:35:03Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" Klubu |hərbi rütbəsi = {{Rütbə|Kapitan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. 6n802k4g5jkq6o98tlzs2q7lzy3q25e 6547043 6547031 2022-07-24T12:48:13Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. fcqnz2ruturw74u2s6hjj6edq1c30q3 6547132 6547043 2022-07-24T13:42:27Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatı Almaniya Qran-Prisi Qızıl Qran-Pri Dünya Çempionatı Paris Qran-Prisi "Alexander Medved" turniri Dünya Kuboju Avropa Oyunları Dünya Çempionatı Qızıl Qran-Pri "Yaşar Doğu" turniri Avropa Çempionatı Almaniya Qran-Prisi ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. 372qv3nlkej9987x4jtwlm5w88lb0t9 6547135 6547132 2022-07-24T13:45:42Z C. Cavad 202463 /* XXXI Yay Olimpiya Oyunları */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatı Almaniya Qran-Prisi Qızıl Qran-Pri Dünya Çempionatı Paris Qran-Prisi "Alexander Medved" turniri Dünya Kuboju Avropa Oyunları Dünya Çempionatı Qızıl Qran-Pri "Yaşar Doğu" turniri Avropa Çempionatı Almaniya Qran-Prisi ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. 531kd64n3bl61hdtvxsfvuufvefucrg 6547136 6547135 2022-07-24T13:46:36Z C. Cavad 202463 /* XXXI Yay Olimpiya Oyunları */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatı Almaniya Qran-Prisi Qızıl Qran-Pri Dünya Çempionatı Paris Qran-Prisi "Alexander Medved" turniri Dünya Kuboju Avropa Oyunları Dünya Çempionatı Qızıl Qran-Pri "Yaşar Doğu" turniri Avropa Çempionatı Almaniya Qran-Prisi ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. b3etcwtv8vu1kd306zjr4lc0pif8m8u 6547191 6547136 2022-07-24T14:24:11Z C. Cavad 202463 /* XXXII Yay Olimpiya Oyunları */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatı Almaniya Qran-Prisi Qızıl Qran-Pri Dünya Çempionatı Paris Qran-Prisi "Alexander Medved" turniri Dünya Kuboju Avropa Oyunları Dünya Çempionatı Qızıl Qran-Pri "Yaşar Doğu" turniri Avropa Çempionatı Almaniya Qran-Prisi ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold OTOGURO T. (JPN), Silver ALIYEV H. (AZE), Bronze RASHIDOV G. (ROC), BAJRANG B. (IND).jpg|thumb|340x340px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. qjn2xi5wuigyx7rtt5f4zuycmb3z2yz 6547192 6547191 2022-07-24T14:24:29Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold OTOGURO T. (JPN), Silver ALIYEV H. (AZE), Bronze RASHIDOV G. (ROC), BAJRANG B. (IND).jpg|thumb|340x340px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. ky818w9i66dbvz06bzwwoitzv5rw198 6547194 6547192 2022-07-24T14:24:53Z C. Cavad 202463 /* XXXII Yay Olimpiya Oyunları */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|340x340px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. 6nkoqp34qhg0ovswsfxiqe7dlyh5phw 6547198 6547194 2022-07-24T14:26:14Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|340x340px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. 9p2yxwfxudfvlafd5fvy527adzrr1g9 6547200 6547198 2022-07-24T14:28:13Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)|left]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. 5frsivqxnssr1xqo5o1tpc6w7d7405k 6547224 6547200 2022-07-24T14:55:47Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)|left]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. t9ld32tj9gmy4pev7cavhgjz5jxi93s 6547235 6547224 2022-07-24T15:02:30Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)|left]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] == Karyerası == 2017–2020-ci illər Fevralın 8-də [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın idmançı səfirlərinin adları açıqlandı.<ref name=":9">{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1033332|title="Bakı-2017" IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının idmançı və ulduz səfirləri müəyyənləşib. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=8 fevral 2017}}</ref> 13 səfir sırasında iki dəfə Dünya çempionu olan Hacı Əliyevdə yer aldı.<ref name=":9" /> Fevralın 15-i isə [[İran]]ın [[Kermanşah|Kermanşah şəhəri]]ndə baş tutacaq Dünya Kuboku üçün sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti müəyyən oldu.<ref>{{cite web|last=|first=|url=http://azertag.az/xeber/1035433|title=Sərbəst güləş üzrə Dünya Kuboku üçün Azərbaycan yığmasının heyəti açıqlanıb. {{az}}|page=|publisher=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|year=|accessdate=15 fevral 2017}}</ref> Yığmanın baş məşqçisi [[Firdovsi Umudov]] 65 kiloqram çəki dərəcəsində Hacı Əliyevə və [[Məhəmməd Müslümov]]a etimad göstərdi. Azərbaycan yığması turnirin "A" qrupunda mübarizə aparadı və birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə qarşılaşdı. Həmin qarşılaşmada Hacı Əliyev Rusiyalı Avropa çempionu Alan Qoqayevi 2:1 hesabı ilə məğlub etdi. Ümumi görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, əlavə göstəricilərə görə Azərbaycan yığması qələbə qazandı. Növbəti qarşılaşmada Gürcüstan yığması ilə üz-üzə gələn Azərbaycan güləşçiləri 5:3 hesablı qələbə qazandı. Görüşdə İveriko Julakidze ilə qarşılaşan Hacı Əliyev 12:0 hesablı asan qələbə qazandı. Sonuncu, üçüncü turda Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın nümayəndəsi Frank Molinaro üzərində 4:1 hesabı ilə qələbə qazansa da, Azərbaycan yığması rəqiblərinə məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. k155z6utaf6nd5d9cjs6m0wh6ieuuvt 6547247 6547235 2022-07-24T15:14:12Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)|left]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] l21mtg5nlzz5vvdosu1nyz4edrea5rm 6547274 6547247 2022-07-24T15:34:12Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)|left]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 13vj1vxi6xqgmp7ot32kkrq56dywjjk 6547280 6547274 2022-07-24T15:38:41Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)|left]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 9rqvdgt4uux3jpg10gw11suhewf2rg6 6547300 6547280 2022-07-24T15:48:41Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı - 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)|left]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] hhny0o4a2ekm0ye1o718j3ck0np6l37 6547309 6547300 2022-07-24T15:55:15Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı - 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)|left]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] hh6oilf190e5rmk5d7n7y82rpov17s9 6547313 6547309 2022-07-24T15:58:12Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı - 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)|left]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] h822xbhq71ce101fji1gstv8d61alhs 6547337 6547313 2022-07-24T16:12:15Z C. Cavad 202463 /* XXXI Yay Olimpiya Oyunları */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı - 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 7h21b7w3w7da4gx5tqlubotlyekrsrd 6547340 6547337 2022-07-24T16:15:45Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı - 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|330x330px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] dlrjyjl69rug3n6jo9f2q59sx7zh4fa 6547341 6547340 2022-07-24T16:16:13Z C. Cavad 202463 /* XXXI Yay Olimpiya Oyunları */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı - 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] bxlwna7ciobnjpvrjunydjzdhv33go5 6547393 6547341 2022-07-24T16:54:29Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu. İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu. Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 1izjyodd246lhy0ei123u8q716ysvqq 6547407 6547393 2022-07-24T17:02:35Z C. Cavad 202463 /* 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu. İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı. Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] nfn0o25vjjssjsnajcjx29vtxpprlb3 6547411 6547407 2022-07-24T17:06:44Z C. Cavad 202463 /* 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu. [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] fjfp33qhvz2seuzjsewvbxpkw8unmzs 6547416 6547411 2022-07-24T17:08:09Z C. Cavad 202463 /* 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi. Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] aegngsrofjr9hitdw9v47azujo8qpsm 6547437 6547416 2022-07-24T17:32:12Z C. Cavad 202463 /* 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] n1cirboby3yiznryaoi5mfkz3k9hhuu 6547443 6547437 2022-07-24T17:44:27Z C. Cavad 202463 /* 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi. <ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. <ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı. Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] m4kjmln1oden52l133f1paghne36j88 6547444 6547443 2022-07-24T17:45:23Z C. Cavad 202463 /* 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı. Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 8vk45th3bodmyik5cgtgzu1wjej5w4c 6547449 6547444 2022-07-24T17:52:29Z C. Cavad 202463 /* 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi. Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 5jfuc06b2eow6j27q0e2pspkhn4sy54 6547450 6547449 2022-07-24T17:55:06Z C. Cavad 202463 /* 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi. O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı. Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 6jxjfe7a9abbqr4idokeww84zjvepf8 6547471 6547450 2022-07-24T18:08:47Z C. Cavad 202463 /* 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu. Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 41if9schj238jp57t9tayjcrqoh4t6g 6547480 6547471 2022-07-24T18:10:34Z C. Cavad 202463 /* 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |hərbi rütbəsi = {{Kapitan|Azərbaycan}} |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 26esmskzhxnb1hhf9yzirmdwk32w4o8 6547493 6547480 2022-07-24T18:26:05Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} <br> '''Hərbi rütbəsi''' <br> {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] q8w6d6h74tsoil36teddfdsevboo174 6547494 6547493 2022-07-24T18:26:33Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} <br> ---- <br> '''Hərbi rütbəsi''' <br> ---- <br> {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] tt6trw4fcucq4k4d9nhta8pknjx5vai 6547495 6547494 2022-07-24T18:26:49Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} <dr> ---- <br> '''Hərbi rütbəsi''' <br> ---- <br> {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] ttf0pngt02wijiepdgjgct0trj38col 6547497 6547495 2022-07-24T18:28:13Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı. O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu. === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 1wj2u4cvexd6aws7imvahde9axzcx44 6547499 6547497 2022-07-24T18:32:10Z C. Cavad 202463 /* 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] ovqtd3gyvj3y5af8npsr300txz11q82 6547501 6547499 2022-07-24T18:32:53Z C. Cavad 202463 /* 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)|left]] Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] if7jkgaa4dk8viczjatzf5haoi7y6fj 6547502 6547501 2022-07-24T18:38:05Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 4xrxwb3s8l7etgg2861yeiei3urxt68 6547503 6547502 2022-07-24T18:38:21Z C. Cavad 202463 /* Fərdi ödülləri */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 0emss5n0b35j2dnlu7uv8zw9axnsxgy 6547504 6547503 2022-07-24T18:38:51Z C. Cavad 202463 /* Fərdi ödülləri */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 2aqr3kfqwgi3ri3iy6nn0wb8w0nfrh2 6547505 6547504 2022-07-24T18:40:21Z C. Cavad 202463 /* Dövlət təltifləri */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisiYovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 1lvqcasfwz15rtqcsbuinbj0tx0lfhf 6547544 6547505 2022-07-24T19:48:35Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 92cr5pr3rd1fjurubn9niaeg0q1230o 6547545 6547544 2022-07-24T19:52:18Z C. Cavad 202463 /* Fərdi ödülləri */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının versiyasına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı. * Azerisport.com idman portalının versiyasına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] ie5xaxn6gifg2x9uwtxcrmonk7ixouj 6547546 6547545 2022-07-24T19:52:37Z C. Cavad 202463 /* Fərdi ödülləri */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 9bgn4hrsutam4edol3l2giv9abksox5 6547547 6547546 2022-07-24T19:54:07Z C. Cavad 202463 /* Fərdi ödülləri */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] hkcuvfyo1kftfcy9le1zqq5bbjbbhb5 6547548 6547547 2022-07-24T19:58:50Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyi]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] bxnupn3o1bw93qqztwm0fdbplvszoy3 6547552 6547548 2022-07-24T20:00:31Z C. Cavad 202463 /* Fərdi ödülləri */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]]nin versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]]nin versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]]nin versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]]nin versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]]nin versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] shgp4sj8tlkqjbxi066eed1wzb25e29 6547554 6547552 2022-07-24T20:00:52Z C. Cavad 202463 /* Fərdi ödülləri */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] mfo2gd99y70rg95fq3gipc0talhd8fu 6547562 6547554 2022-07-24T20:15:15Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 9kz2wo4fpys1kbfv0r57bod1zn0gk96 6547567 6547562 2022-07-24T20:28:38Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 55ke5g3ir6a40y5sugyvagxhdyy0lhj 6547572 6547567 2022-07-24T20:36:16Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] obk3fhk97248udvlx8plpyjvbo0hnpk 6547574 6547572 2022-07-24T20:38:19Z C. Cavad 202463 /* 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] buslp3u1pv596u31kp59f48ovq9afsj 6547575 6547574 2022-07-24T20:40:23Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] ex7kzcfoap1q0lvr9pizfhz5u48law0 6547585 6547575 2022-07-24T20:55:47Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Baqmayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 1aumutn67bylvhe0gagz4wnrmmta8dc 6547587 6547585 2022-07-24T20:58:15Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 82z0kiy3zz42ua0n3sznh4fhes34oqf 6547594 6547587 2022-07-24T21:12:04Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Molvoda]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] r49v1antepasea3o1l4jwv0e06gbylb 6547595 6547594 2022-07-24T21:12:27Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Molvoda]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 2r949w1wvz3rtvz0yiiamgh4tmj2i83 6547599 6547595 2022-07-24T21:22:20Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] ktkjrwh4bndny0mrvqay13vprl7qchw 6547601 6547599 2022-07-24T21:25:11Z C. Cavad 202463 /* Fərdi ödülləri */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 4wfintz94u0hw8wfypiu4c0z714hvvg 6547626 6547601 2022-07-24T21:54:11Z C. Cavad 202463 /* XXXI Yay Olimpiya Oyunları */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] nsdl60sd9i2527rbjn0kpfmx6q96dzp 6547627 6547626 2022-07-24T21:54:49Z C. Cavad 202463 /* XXXII Yay Olimpiya Oyunları */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi ödülləri === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] hah26g2hy6uggqoelrngd7410aiwg8t 6547628 6547627 2022-07-24T21:56:11Z C. Cavad 202463 /* Fərdi ödülləri */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] rfkzww23fpcqqm1vkuylu75g4w1wg2e 6547642 6547628 2022-07-24T22:24:25Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 30hidzx79v8ylvh0ywtxi0q4uevjtcx 6547643 6547642 2022-07-24T22:25:54Z C. Cavad 202463 /* Fərdi uğurları */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən "Sərhədçi" Olimpiya-İdman Klubunun üzvü və [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] p6jl913idnpu4ro7f8sa9yjj3yxxv2r 6547646 6547643 2022-07-24T22:30:09Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Fayl:Azerbaijan Border Guards seal.svg|18x18px]] "Sərhədçi" |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] g5m4hzkdt9c13tuzqtnjdm6kf7fc6w1 6547648 6547646 2022-07-24T22:32:04Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Neftçi İK|"Neftçi" İK]] |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı. Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] jdbpg91yapgtgk4lqom8k6gamyjjafy 6547787 6547648 2022-07-25T06:22:48Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Neftçi İK|"Neftçi" İK]] |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D1">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы |author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/dLlZC|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.<ref name=":D2">{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PjaoA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D3">{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/z6r6a|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.<ref name=":D4">{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/j72oj|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> <ref name=":D">{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=TARİX|url=LİNK|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] pato80zcnx4rr2cnl58lydgjth910b5 6547789 6547787 2022-07-25T06:24:08Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Neftçi İK|"Neftçi" İK]] |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D1">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы |author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/dLlZC|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.<ref name=":D2">{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PjaoA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D3">{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/z6r6a|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.<ref name=":D4">{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/j72oj|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> <ref name=":D">{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=TARİX|url=LİNK|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] t5oqiu0b5qjh4yk9pq6hxllh0nramla 6547791 6547789 2022-07-25T06:25:03Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Neftçi İK|"Neftçi" İK]] |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D1">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы |author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/dLlZC|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.<ref name=":D2">{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PjaoA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D3">{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/z6r6a|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.<ref name=":D4">{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/j72oj|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə). * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] mn4nzzddpdjvbii631vbrv3qfmdblwe 6547801 6547791 2022-07-25T06:44:09Z C. Cavad 202463 /* Fərdi uğurları */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Neftçi İK|"Neftçi" İK]] |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D1">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы |author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/dLlZC|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.<ref name=":D2">{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PjaoA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D3">{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/z6r6a|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.<ref name=":D4">{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/j72oj|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).<ref name=":C1">{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fsExm|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C2">{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/E5YWI|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).<ref name=":C3">{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/XRS9c|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C4">{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nvdyy|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 36v8z49y8u92rd2dd36fto3zvwefzyr 6547803 6547801 2022-07-25T06:46:05Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Neftçi İK|"Neftçi" İK]] |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D1">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы |author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/dLlZC|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.<ref name=":D2">{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PjaoA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D3">{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/z6r6a|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.<ref name=":D4">{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/j72oj|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.<ref name=":D5">{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gmPKq|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D6">{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G2Pat|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.<ref name=":D7">{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/juOMv|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":D8">{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/WZtpe|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.<ref name=":D10">{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/bTsDi|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi. Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D9">{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/mCNOA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).<ref name=":C1">{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fsExm|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C2">{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/E5YWI|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).<ref name=":C3">{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/XRS9c|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C4">{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nvdyy|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] dhe46e6oszzwz7ayvjry74frv53rk74 6547805 6547803 2022-07-25T06:48:14Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Neftçi İK|"Neftçi" İK]] |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D1">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы |author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/dLlZC|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.<ref name=":D2">{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PjaoA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D3">{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/z6r6a|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.<ref name=":D4">{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/j72oj|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.<ref name=":D5">{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gmPKq|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D6">{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G2Pat|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.<ref name=":D7">{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/juOMv|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D7" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":D8">{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/WZtpe|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D10" /> Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.<ref name=":D10">{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/bTsDi|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D9">{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/mCNOA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı. İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu. Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).<ref name=":C1">{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fsExm|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C2">{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/E5YWI|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).<ref name=":C3">{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/XRS9c|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C4">{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nvdyy|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] kojf7ka5x1pqka4dpawy71a6oidqd5c 6547813 6547805 2022-07-25T07:06:30Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Neftçi İK|"Neftçi" İK]] |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D1">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы |author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/dLlZC|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.<ref name=":D2">{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PjaoA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D3">{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/z6r6a|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.<ref name=":D4">{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/j72oj|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.<ref name=":D5">{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gmPKq|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D6">{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G2Pat|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.<ref name=":D7">{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/juOMv|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D7" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":D8">{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/WZtpe|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D10" /> Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.<ref name=":D10">{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/bTsDi|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D9">{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/mCNOA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. <ref name=":D11">{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D12">{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D13">{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":D14">{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D15">{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu. Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).<ref name=":C1">{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fsExm|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C2">{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/E5YWI|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).<ref name=":C3">{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/XRS9c|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C4">{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nvdyy|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 3v2ias26480bg89yd6matls29fltik8 6547814 6547813 2022-07-25T07:10:11Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Neftçi İK|"Neftçi" İK]] |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D1">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы |author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/dLlZC|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.<ref name=":D2">{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PjaoA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D3">{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/z6r6a|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.<ref name=":D4">{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/j72oj|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.<ref name=":D5">{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gmPKq|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D6">{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G2Pat|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.<ref name=":D7">{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/juOMv|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D7" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":D8">{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/WZtpe|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D10" /> Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.<ref name=":D10">{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/bTsDi|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D9">{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/mCNOA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. <ref name=":D11">{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D12">{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D13">{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":D14">{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D15">{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.<ref name=":D16">{{cite news|title=На Золотой Гран-при Азербайджан заявил 49 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.<ref name=":D17">{{cite news|title=13 медалей Азербайджана в первый день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu.<ref name=":D18">{{cite news|title=Алиев является фаворитом Чемпионата Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).<ref name=":C1">{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fsExm|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C2">{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/E5YWI|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).<ref name=":C3">{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/XRS9c|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C4">{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nvdyy|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 6wgnjli6td6um1ke5glh6dqv865d9zj 6547826 6547814 2022-07-25T07:28:18Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Neftçi İK|"Neftçi" İK]] |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D1">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы |author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/dLlZC|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.<ref name=":D2">{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PjaoA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D3">{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/z6r6a|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.<ref name=":D4">{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/j72oj|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.<ref name=":D5">{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gmPKq|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D6">{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G2Pat|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.<ref name=":D7">{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/juOMv|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D7" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":D8">{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/WZtpe|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D10" /> Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.<ref name=":D10">{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/bTsDi|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D9">{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/mCNOA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. <ref name=":D11">{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D12">{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D13">{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":D14">{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D15">{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.<ref name=":D16">{{cite news|title=На Золотой Гран-при Азербайджан заявил 49 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.<ref name=":D17">{{cite news|title=13 медалей Азербайджана в первый день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu.<ref name=":D18">{{cite news|title=Алиев является фаворитом Чемпионата Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. Hacı Əliyev 2016-cı ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi. 5-8 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan turnirdə o, beşinci pillənin sahibi olub. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan yanvar ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2016-cı ilin birinci ciddi turnirinə mart ayında baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. 8-14 martda [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]nda Hacı Əliyev əsas favoritlərdən biri olaraq göstərilirdi. O, martın 10-da mübarizə apardı və birinci görüşdə [[Litva]] nümayəndəsi Sarunas Yursis ilə üz-üzə gəldi. 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 11:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı. Bundan əvvəl dəfərlərə məğlub elədiyi Dubovu, Əliyev bu səfər də məğlub elədi — 11:0. Bununla da o, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən biri olan [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 2:4 hesabı ilə məğlub oldu. Mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam edən Hacı Əliyev, bu mərhələdə bir il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|Avropa Oyunları]]nda məğlub elədiyi [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə görüşdə üstün tərəf Hacı Əliyev oldu. O, görüşdə 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan mart ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmışdı. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).<ref name=":C1">{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fsExm|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C2">{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/E5YWI|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).<ref name=":C3">{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/XRS9c|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C4">{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nvdyy|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] jzp5nlhc64zu0aqyaa0ku1942x1ngol 6547834 6547826 2022-07-25T07:35:31Z C. Cavad 202463 /* 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da debüt */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Neftçi İK|"Neftçi" İK]] |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da bürünc medal === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D1">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы |author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/dLlZC|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.<ref name=":D2">{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PjaoA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D3">{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/z6r6a|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.<ref name=":D4">{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/j72oj|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.<ref name=":D5">{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gmPKq|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D6">{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G2Pat|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.<ref name=":D7">{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/juOMv|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D7" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":D8">{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/WZtpe|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D10" /> Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.<ref name=":D10">{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/bTsDi|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D9">{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/mCNOA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. <ref name=":D11">{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D12">{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D13">{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":D14">{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D15">{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.<ref name=":D16">{{cite news|title=На Золотой Гран-при Азербайджан заявил 49 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.<ref name=":D17">{{cite news|title=13 медалей Азербайджана в первый день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu.<ref name=":D18">{{cite news|title=Алиев является фаворитом Чемпионата Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. Hacı Əliyev 2016-cı ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi. 5-8 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan turnirdə o, beşinci pillənin sahibi olub. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan yanvar ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2016-cı ilin birinci ciddi turnirinə mart ayında baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. 8-14 martda [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]nda Hacı Əliyev əsas favoritlərdən biri olaraq göstərilirdi. O, martın 10-da mübarizə apardı və birinci görüşdə [[Litva]] nümayəndəsi Sarunas Yursis ilə üz-üzə gəldi. 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 11:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı. Bundan əvvəl dəfərlərə məğlub elədiyi Dubovu, Əliyev bu səfər də məğlub elədi — 11:0. Bununla da o, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən biri olan [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 2:4 hesabı ilə məğlub oldu. Mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam edən Hacı Əliyev, bu mərhələdə bir il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|Avropa Oyunları]]nda məğlub elədiyi [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə görüşdə üstün tərəf Hacı Əliyev oldu. O, görüşdə 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan mart ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmağa davam edirdi. Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan əvvəl 2-4 iyulda [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. O, həlledici görüşdə [[Polşa]] nümayəndəsi Kristof Bienxovsxini məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qalibi oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Olimpiadadan əvvəl açıqlanan reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev dünyanın ən güclü güləşçisi olmağa davam edirdi. Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 61 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında olmadığı üçün o, Olimpiada da 57 Kq.-da çıxış elədi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).<ref name=":C1">{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fsExm|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C2">{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/E5YWI|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).<ref name=":C3">{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/XRS9c|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C4">{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nvdyy|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 4x53r3se9p7o8cy19k45rz8d8dggodu 6547840 6547834 2022-07-25T07:46:09Z C. Cavad 202463 /* XXXI Yay Olimpiya Oyunları */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Neftçi İK|"Neftçi" İK]] |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da bürünc medal === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D1">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы |author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/dLlZC|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.<ref name=":D2">{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PjaoA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D3">{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/z6r6a|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.<ref name=":D4">{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/j72oj|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.<ref name=":D5">{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gmPKq|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D6">{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G2Pat|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.<ref name=":D7">{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/juOMv|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D7" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":D8">{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/WZtpe|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D10" /> Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.<ref name=":D10">{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/bTsDi|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D9">{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/mCNOA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. <ref name=":D11">{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D12">{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D13">{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":D14">{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D15">{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.<ref name=":D16">{{cite news|title=На Золотой Гран-при Азербайджан заявил 49 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.<ref name=":D17">{{cite news|title=13 медалей Азербайджана в первый день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu.<ref name=":D18">{{cite news|title=Алиев является фаворитом Чемпионата Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. Hacı Əliyev 2016-cı ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi. 5-8 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan turnirdə o, beşinci pillənin sahibi olub. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan yanvar ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2016-cı ilin birinci ciddi turnirinə mart ayında baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. 8-14 martda [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]nda Hacı Əliyev əsas favoritlərdən biri olaraq göstərilirdi. O, martın 10-da mübarizə apardı və birinci görüşdə [[Litva]] nümayəndəsi Sarunas Yursis ilə üz-üzə gəldi. 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 11:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı. Bundan əvvəl dəfərlərə məğlub elədiyi Dubovu, Əliyev bu səfər də məğlub elədi — 11:0. Bununla da o, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən biri olan [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 2:4 hesabı ilə məğlub oldu. Mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam edən Hacı Əliyev, bu mərhələdə bir il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|Avropa Oyunları]]nda məğlub elədiyi [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə görüşdə üstün tərəf Hacı Əliyev oldu. O, görüşdə 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan mart ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmağa davam edirdi. Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan əvvəl 2-4 iyulda [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. O, həlledici görüşdə [[Polşa]] nümayəndəsi Kristof Bienxovsxini məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qalibi oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Olimpiadadan əvvəl açıqlanan reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev dünyanın ən güclü güləşçisi olmağa davam edirdi. Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 61 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında olmadığı üçün o, Olimpiada da 57 Kq.-da çıxış elədi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] 5-22 avqustda [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 14-22 avqustda Carioca Arenada baş tutdu. Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nda ulduz heyətlə mübarizə apardı. Heyətə 2014 və 2015-ci illərin Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyev (57 Kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]] (65 Kq.), 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan [[Cəbrayıl Həsənov]] (74 Kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 Kq.), 2008 və 2012-ci illərdə Olimpiadaların bürünc medallarına sahib olan [[Xetaq Qazyumov]] (97 Kq.) və son Dünya Çempionatının finalçısı [[Camaləddin Məhəmmədov]] (125 Kq.) daxil edildi. Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 19-da mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] nümayəndəsi Yun Jun-Si ilə üz-üzə gəldi. Karyerası ərzində ciddi uğurlara nail ola bilməyən 25 yaşlı Yun Jun-Si ilə qarşılaşma, Hacı Əliyev üçün asan oldu. Əliyev Jun-Si üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).<ref name=":C1">{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fsExm|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C2">{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/E5YWI|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).<ref name=":C3">{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/XRS9c|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C4">{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nvdyy|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] jq7emlsdnwzijuyss594bk5pb5zp9hf 6547846 6547840 2022-07-25T07:52:45Z C. Cavad 202463 /* XXXI Yay Olimpiya Oyunları */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Neftçi İK|"Neftçi" İK]] |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da bürünc medal === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D1">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы |author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/dLlZC|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.<ref name=":D2">{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PjaoA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D3">{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/z6r6a|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.<ref name=":D4">{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/j72oj|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.<ref name=":D5">{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gmPKq|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D6">{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G2Pat|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.<ref name=":D7">{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/juOMv|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D7" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":D8">{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/WZtpe|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D10" /> Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.<ref name=":D10">{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/bTsDi|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D9">{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/mCNOA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. <ref name=":D11">{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D12">{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D13">{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":D14">{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D15">{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.<ref name=":D16">{{cite news|title=На Золотой Гран-при Азербайджан заявил 49 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.<ref name=":D17">{{cite news|title=13 медалей Азербайджана в первый день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu.<ref name=":D18">{{cite news|title=Алиев является фаворитом Чемпионата Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. Hacı Əliyev 2016-cı ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi. 5-8 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan turnirdə o, beşinci pillənin sahibi olub. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan yanvar ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2016-cı ilin birinci ciddi turnirinə mart ayında baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. 8-14 martda [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]nda Hacı Əliyev əsas favoritlərdən biri olaraq göstərilirdi. O, martın 10-da mübarizə apardı və birinci görüşdə [[Litva]] nümayəndəsi Sarunas Yursis ilə üz-üzə gəldi. 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 11:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı. Bundan əvvəl dəfərlərə məğlub elədiyi Dubovu, Əliyev bu səfər də məğlub elədi — 11:0. Bununla da o, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən biri olan [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 2:4 hesabı ilə məğlub oldu. Mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam edən Hacı Əliyev, bu mərhələdə bir il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|Avropa Oyunları]]nda məğlub elədiyi [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə görüşdə üstün tərəf Hacı Əliyev oldu. O, görüşdə 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan mart ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmağa davam edirdi. Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan əvvəl 2-4 iyulda [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. O, həlledici görüşdə [[Polşa]] nümayəndəsi Kristof Bienxovsxini məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qalibi oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Olimpiadadan əvvəl açıqlanan reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev dünyanın ən güclü güləşçisi olmağa davam edirdi. Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 61 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında olmadığı üçün o, Olimpiada da 57 Kq.-da çıxış elədi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] 5-22 avqustda [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 14-22 avqustda Carioca Arenada baş tutdu. Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nda ulduz heyətlə mübarizə apardı. Heyətə 2014 və 2015-ci illərin Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyev (57 Kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]] (65 Kq.), 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan [[Cəbrayıl Həsənov]] (74 Kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 Kq.), 2008 və 2012-ci illərdə Olimpiadaların bürünc medallarına sahib olan [[Xetaq Qazyumov]] (97 Kq.) və son Dünya Çempionatının finalçısı [[Camaləddin Məhəmmədov]] (125 Kq.) daxil edildi. Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 19-da mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] nümayəndəsi Yun Jun-Si ilə üz-üzə gəldi. Karyerası ərzində ciddi uğurlara nail ola bilməyən 25 yaşlı Yun Jun-Si ilə qarşılaşma, Hacı Əliyev üçün asan oldu. Əliyev Jun-Si üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən olan və cəmi beş ay əvvəl [[Latviya]]da Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub olduğu [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).<ref name=":C1">{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fsExm|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C2">{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/E5YWI|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).<ref name=":C3">{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/XRS9c|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C4">{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nvdyy|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 8yjil9ifyuqwi0abbz505bnqcw1h4of 6547854 6547846 2022-07-25T08:14:46Z C. Cavad 202463 /* XXXI Yay Olimpiya Oyunları */ wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Neftçi İK|"Neftçi" İK]] |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da bürünc medal === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D1">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы |author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/dLlZC|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.<ref name=":D2">{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PjaoA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D3">{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/z6r6a|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.<ref name=":D4">{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/j72oj|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.<ref name=":D5">{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gmPKq|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D6">{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G2Pat|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.<ref name=":D7">{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/juOMv|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D7" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":D8">{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/WZtpe|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D10" /> Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.<ref name=":D10">{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/bTsDi|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D9">{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/mCNOA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. <ref name=":D11">{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D12">{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D13">{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":D14">{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D15">{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.<ref name=":D16">{{cite news|title=На Золотой Гран-при Азербайджан заявил 49 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.<ref name=":D17">{{cite news|title=13 медалей Азербайджана в первый день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu.<ref name=":D18">{{cite news|title=Алиев является фаворитом Чемпионата Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. Hacı Əliyev 2016-cı ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi. 5-8 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan turnirdə o, beşinci pillənin sahibi olub. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan yanvar ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2016-cı ilin birinci ciddi turnirinə mart ayında baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. 8-14 martda [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]nda Hacı Əliyev əsas favoritlərdən biri olaraq göstərilirdi. O, martın 10-da mübarizə apardı və birinci görüşdə [[Litva]] nümayəndəsi Sarunas Yursis ilə üz-üzə gəldi. 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 11:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı. Bundan əvvəl dəfərlərə məğlub elədiyi Dubovu, Əliyev bu səfər də məğlub elədi — 11:0. Bununla da o, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən biri olan [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 2:4 hesabı ilə məğlub oldu. Mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam edən Hacı Əliyev, bu mərhələdə bir il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|Avropa Oyunları]]nda məğlub elədiyi [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə görüşdə üstün tərəf Hacı Əliyev oldu. O, görüşdə 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan mart ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmağa davam edirdi. Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan əvvəl 2-4 iyulda [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. O, həlledici görüşdə [[Polşa]] nümayəndəsi Kristof Bienxovsxini məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qalibi oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Olimpiadadan əvvəl açıqlanan reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev dünyanın ən güclü güləşçisi olmağa davam edirdi. Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 61 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında olmadığı üçün o, Olimpiada da 57 Kq.-da çıxış elədi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] 5-22 avqustda [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 14-22 avqustda Carioca Arenada baş tutdu. Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nda ulduz heyətlə mübarizə apardı. Heyətə 2014 və 2015-ci illərin Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyev (57 Kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]] (65 Kq.), 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan [[Cəbrayıl Həsənov]] (74 Kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 Kq.), 2008 və 2012-ci illərdə Olimpiadaların bürünc medallarına sahib olan [[Xetaq Qazyumov]] (97 Kq.) və son Dünya Çempionatının finalçısı [[Camaləddin Məhəmmədov]] (125 Kq.) daxil edildi. Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 19-da mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] nümayəndəsi Yun Jun-Si ilə üz-üzə gəldi. Karyerası ərzində ciddi uğurlara nail ola bilməyən 25 yaşlı Yun Jun-Si ilə qarşılaşma, Hacı Əliyev üçün asan oldu. Əliyev Jun-Si üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən olan və cəmi beş ay əvvəl [[Latviya]]da Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub olduğu [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsindən sonra Hacı Əliyev 1:0 hesabı ilə üstün tərəf idi. Amma görüşün növbəti dəqiqələri gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu. Nəticədə [[Vladimir Xinçeqaşvili]] 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəri mərhələdə də o, qələbə qazanıb, finala vəsiqə qazandığı üçün Hacı Əliyev təsəlliverici qrupda mübarizə apardı. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Nurislam Sanayev ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu. Nəticədə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qələbə qazandı və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, dəfələrlə qalib gəldiyi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı. Görüşün əvvəllərində üstünlüyü Vladimir Dubov ələ aldı, məhz bunun nəticəsində hesabda 4:0 öndə idi. Amma Hacı Əliyev tədricən görüşdə təşəbbüsü ələ aldı və hesabı 2:4 elədi. Görüşün sonlarında isə Hacı Əliyev inamlı fənd tətbiq elədi və nəticədə Vladimir Dubov üzərində vaxtından əvvəl təmiz qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).<ref name=":C1">{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fsExm|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C2">{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/E5YWI|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).<ref name=":C3">{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/XRS9c|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C4">{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nvdyy|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 1adayj5wquw4ewj305bsslj4j2vijas 6547873 6547854 2022-07-25T08:28:27Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Neftçi İK|"Neftçi" İK]] |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan (DSX)}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da bürünc medal === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D1">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы |author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/dLlZC|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.<ref name=":D2">{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PjaoA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D3">{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/z6r6a|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.<ref name=":D4">{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/j72oj|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.<ref name=":D5">{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gmPKq|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D6">{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G2Pat|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.<ref name=":D7">{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/juOMv|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D7" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":D8">{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/WZtpe|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D10" /> Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.<ref name=":D10">{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/bTsDi|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D9">{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/mCNOA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. <ref name=":D11">{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D12">{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D13">{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":D14">{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D15">{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.<ref name=":D16">{{cite news|title=На Золотой Гран-при Азербайджан заявил 49 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.<ref name=":D17">{{cite news|title=13 медалей Азербайджана в первый день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu.<ref name=":D18">{{cite news|title=Алиев является фаворитом Чемпионата Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. Hacı Əliyev 2016-cı ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi. 5-8 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan turnirdə o, beşinci pillənin sahibi olub. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan yanvar ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2016-cı ilin birinci ciddi turnirinə mart ayında baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. 8-14 martda [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]nda Hacı Əliyev əsas favoritlərdən biri olaraq göstərilirdi. O, martın 10-da mübarizə apardı və birinci görüşdə [[Litva]] nümayəndəsi Sarunas Yursis ilə üz-üzə gəldi. 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 11:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı. Bundan əvvəl dəfərlərə məğlub elədiyi Dubovu, Əliyev bu səfər də məğlub elədi — 11:0. Bununla da o, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən biri olan [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 2:4 hesabı ilə məğlub oldu. Mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam edən Hacı Əliyev, bu mərhələdə bir il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|Avropa Oyunları]]nda məğlub elədiyi [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə görüşdə üstün tərəf Hacı Əliyev oldu. O, görüşdə 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan mart ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmağa davam edirdi. Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan əvvəl 2-4 iyulda [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. O, həlledici görüşdə [[Polşa]] nümayəndəsi Kristof Bienxovsxini məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qalibi oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Olimpiadadan əvvəl açıqlanan reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev dünyanın ən güclü güləşçisi olmağa davam edirdi. Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 61 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında olmadığı üçün o, Olimpiada da 57 Kq.-da çıxış elədi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] 5-22 avqustda [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 14-22 avqustda Carioca Arenada baş tutdu. Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nda ulduz heyətlə mübarizə apardı. Heyətə 2014 və 2015-ci illərin Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyev (57 Kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]] (65 Kq.), 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan [[Cəbrayıl Həsənov]] (74 Kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 Kq.), 2008 və 2012-ci illərdə Olimpiadaların bürünc medallarına sahib olan [[Xetaq Qazyumov]] (97 Kq.) və son Dünya Çempionatının finalçısı [[Camaləddin Məhəmmədov]] (125 Kq.) daxil edildi. Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 19-da mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] nümayəndəsi Yun Jun-Si ilə üz-üzə gəldi. Karyerası ərzində ciddi uğurlara nail ola bilməyən 25 yaşlı Yun Jun-Si ilə qarşılaşma, Hacı Əliyev üçün asan oldu. Əliyev Jun-Si üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən olan və cəmi beş ay əvvəl [[Latviya]]da Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub olduğu [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsindən sonra Hacı Əliyev 1:0 hesabı ilə üstün tərəf idi. Amma görüşün növbəti dəqiqələri gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu. Nəticədə [[Vladimir Xinçeqaşvili]] 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəri mərhələdə də o, qələbə qazanıb, finala vəsiqə qazandığı üçün Hacı Əliyev təsəlliverici qrupda mübarizə apardı. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Nurislam Sanayev ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu. Nəticədə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qələbə qazandı və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, dəfələrlə qalib gəldiyi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı. Görüşün əvvəllərində üstünlüyü Vladimir Dubov ələ aldı, məhz bunun nəticəsində hesabda 4:0 öndə idi. Amma Hacı Əliyev tədricən görüşdə təşəbbüsü ələ aldı və hesabı 2:4 elədi. Görüşün sonlarında isə Hacı Əliyev inamlı fənd tətbiq elədi və nəticədə Vladimir Dubov üzərində vaxtından əvvəl təmiz qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).<ref name=":C1">{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fsExm|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C2">{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/E5YWI|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).<ref name=":C3">{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/XRS9c|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C4">{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nvdyy|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] s4f90nz9m52ae422nb92qr5danlixh4 6547876 6547873 2022-07-25T08:30:14Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}} {{İdmançı |adı = Hacı Əliyev |orijinal adı = |şəkil = Haji Aliyev at the 2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib olanda (20 avqust 2016-cı il)</small> |tam adı = Hacı Azər oğlu Əliyev |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 21.4.1991 |doğum yeri = [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |karyera illəri = 1999—h.h. |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = [[Elman Əzimzadə]] |boyu = 170 sm. (5 ft 7 in) |idman növü = Güləş |komandası = [[Neftçi İK|"Neftçi" İK]] |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{"Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı}} {{"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} ---- '''Hərbi rütbəsi''' ---- {{Kapitan|Azərbaycan DSX}} {{Medal yarışları|[[Fayl:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|57 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Tokio]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşkənd]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las-Veqas]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2017 Paris]]|61 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Bakı]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsk]]|65 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|61 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|61 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|65 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019 Buxarest]]|65 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2022 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2022 Budapeşt]]|65 Kq.}} }} '''Hacı Azər oğlu Əliyev''' (d. [[21 aprel]] [[1991]]; [[Naxçıvan]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]) — [[Azərbaycan]]ı təmsil edən sərbəst güləşçi. Hacı Əliyev 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda bürünc medal, 2020-ci ildə [[Yaponiya]]nın [[Tokio]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda isə gümüş medala sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin 2014-cü ildə [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində baş tutan [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın, 2015-ci ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutan [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın və 2017-ci ildə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan [[2017 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nın qalibi olub. Bununla da o, üç dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci və yeganə [[Azərbaycan]] güləşçisi olub. Hacı Əliyev 2015-ci ildə [[Azərbaycan]]da [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına, 2019-cu ildə [[Belarus]]da isə [[2019 Avropa Oyunları|II Avropa Oyunları]]nın qızıl medalına sahib olub. Hacı Əliyev həmçinin [[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014]], [[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018]] və [[2019 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2019]]-cu illərdə Avropa Çempionatının qızıl medallarına sahib olub. Hacı Əliyev Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [["Tərəqqi" medalı]] ilə<ref name=":04">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.06.2015|url=https://e-qanun.az/framework/30270|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/49Ob0|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 22 avqust 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə<ref name=":05">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=01.09.2016|url=https://e-qanun.az/framework/33581|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/hYtoG|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref>, 12 avqust 2021-i il tarixli Sərəncamına əsasən isə [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edilib.<ref name=":06">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=12.08.2021|url=https://e-qanun.az/framework/48090|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/bKpne|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Karyerası ərzində 47 beynəlxalq yarışa qatılan Hacı Əliyev onların 14-də qızıl medal, 10-da gümüş medal, 14-də isə bürünc medal qazanıb. Hacı Əliyev həmçinin [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Kapitanıdır. == Həyatı == Hacı Azər oğlu Əliyev [[1991]]-ci il [[21 aprel|aprelin 21-də]] [[Naxçıvan]] şəhərində anadan olub. 1997-2008-ci illərdə [[Naxçıvan]] şəhərində 12 nömrəli tam orta məjtəbdə təhsil alan Hacı Əliyev, 2008-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Ajademiyasında (ADBTİA)]] ali təhsil alıb. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin Sərhəd Qoşunlarının sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. Hacı Əliyevin atası Azər Əliyev [[Naxçıvan]]da sərbəst güləş üzrə məşqçi olaraq çalışırdı. Məhz atası oğlunun güləşçi olmasını arzulayırdı. Məhz buna görə də Hacı Əliyev 1999-cu ildə qardaşı [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] ilə birgə sərbəst güləşlə məşğul olmağa başladı. Əliyevlər ailəsində birinci uğura 2013-cü ildə Avropa Çempionatının bürünc medalçısı olmağla [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] imza atsa da, qardaşı Hacı Əliyev növbəti illərdə daha ciddi nailiyyətlər qazanaraq dünya şöhrətli güləşçi oldu. Hacı Əliyev 2004-cü ildən [[Elman Əzimzadə]]nin rəhbərliyi altında məşq edir. 2014-cü ildə ailə həyatı quran Hacı Əliyevin 2015-ci ilin avqust ayında qızı Aişə dünyaya gəldi. Hacı Əliyev [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015-ci ildə Las-Veqasda baş tutan Dünya Çempionatı]]nda qazandığı çempionluğu məhz qızı Aişəyə həsr elədi. == Karyerası == Hacı Əliyev 2007-ci ilin iyun ayında [[Dağıstan]]da baş tutan yeniyetmələrin beynəlxalq yarışında mübarizə apardı və qızıl medalın sahibi oldu.<ref name=":K1">{{cite news|title=Семь медалей из Дагестана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2007|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20070619021734774.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Q8nhw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, iyul ayında [[Trabzon]] şəhərində baş tutan I Qara dəniz Oyunlarında qüvvəsini sınadı. [[Rumıniya]] və [[Moldova]] güləşçilərini məğlub edən 16 yaşlı Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K2">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Азербайджанские вольники громят румын|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706022614811.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/75U3S|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K3">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Два вольника уже в финале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706032009035.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/xJfte|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Vladimir Yaxovlev üzərində 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı və I Qara dəniz Oyunlarının qalibi oldu.<ref name=":K4">{{cite news|title=Игры Черноморских Стран: Последнее слово за Гаджи Алиевым|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.07.2007|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20070706085815191.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nY2mr|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2008—2013-cü illər: Qazanılan birinci nailiyyətlər === Hacı Əliyev 2008-ci ilin may ayında [[Antalya]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında beynəlxalq turnirdə mübarizə və yarışın bürünc medalının sahibi oldu. Bu uğurdan sonra o, beynəlxalq səviyyədə birinci nailiyyətinə imza atdı. Hacı Əliyev 2008-ci ilin iyun ayında [[Latviya]]nın [[Dauqavpils]] şəhərində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının medalına sahib oldu.<ref name=":K5">{{cite news|title=Три золота из Латвии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.06.2008|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20080626022122599.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/r7UV7|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]]yə məğlub oldu və çempionatın gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K5" /> Daha sonra o, 2009-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı və final görüşündə Ağahüseyn Muradova məğlub olaraq çempionatının gümüş medalçısı oldu. Mart ayında [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə beşinci pillənin sahibi olan Hacı Əliyev, həmin ilin sonlarında [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]], güləş məşqçisi [[Əliyar Əliyev]]in xatirəsinə həsr olunan gənclər arasında turnirdə və Azərbaycan Kubojunda mübarizə apardı və yarışların qalibi oldu.<ref name=":K6">{{cite news|title=Определились лучшие вольники страны|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091011064633586.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/72Lpm|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K7">{{cite news|title=Газюмов стал лучшим в Азербайджане|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.12.2009|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20091220120040589.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/kRqB2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2010-cu ilin əvvəlində İvan Yarıginin xatirəsinə həsr olunan Qran-Pridə və [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə aparsa da, uğur qazana bilmədi.<ref name=":K8">{{cite news|title=Лидеры азербайджанской борьбы не поехали в Россию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.01.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100126044453248.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/IQDRZ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K9">{{cite news|title=Чемпион Европы едет в Киев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100217032048434.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/8tYhl|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin ilin 12-18 aprelində [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində güləş üzrə Avropa Çempionatı baş tutdu.<ref name=":K10" /> [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] və sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının məşqçiləri tərəfindən Avropa Çempionatında mübarizə aparacaq sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində son Avropa Çempionatının qalibi [[Zəlimxan Hüseynov]]a etimad göstərilməsi qərara alındı.<ref name=":K10" /> Amma çempionatın başlamasına bir gün qala, [[Zəlimxan Hüseynov]] xəstələndiyinə görə məşqçilər təcili olaraq onu əvəzləməli oldular.<ref name=":K10" /> Məşqçilər tərəfindən çempionatda mübarizə aparmaq şansı Hacı Əliyevə verildi.<ref name=":K10">{{cite news|title=Срочная замена в сборной Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100412054853953.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/taXeu|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 18 yaşlı Hacı Əliyev aprelin 14-də [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda [[Güləş üzrə Avropa çempionatı|Avropa Çempionatları]]nda debüt elədi.<ref name=":K11" /> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Tim Şleyqer ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K11">{{cite news|title=Соперники Азербайджана во второй день Евро 2010|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100413065232949.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/FZCra|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K12">{{cite news|title=Чемпионат Европы 2010: СНГовские медали, но без нас (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.04.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100414101017330.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/SOhDQ|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin görüşün birinci hissəsində Hacı Əliyev 0:1 hesabı ilə məğlub olsa da, növbəti hissələrdə 3:0 və 3:1 hesabları ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":K12" /> Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Perpelita ilə qarşılandı.<ref name=":K12" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev birinci hissədə 4:5 hesabı ilə rəqibinə məğlub olsa da, növbəti hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":K12" /> Həlledici hissədə isə Andrey Perpelita 5:0 hesabı ilə rəqibindən üstün oldu.<ref name=":K12" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı və çempionatını 8-ci pillədə başa vurdu.<ref name=":K12" /> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və birinci görüşdəcə məğlub olaraq mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K13">{{cite news|title=Самурай для Фарида Мансурова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100715031457637.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PM0Wi|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K14">{{cite news|title=Три золота Азербайджана на Золотом Гран-при (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=15.07.2010|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20100716111458941.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/se0yk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə uğursuz nəticələr qazansa da, 2010-cu ilin sonlarında o, "Hünər meydanı" turnirində və [[Gəncə]] şəhərində baş tutan İsax Cəfərovun xatirəsinə həsr olunan turnirdə qalib olmağı bacardı. Hacı Əliyev 2011-ci ilə fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Burqas]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirlə start verdi.<ref name=":K15">{{cite news|title=Азербайджанские борцы едут в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110222122750917.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TXEY4|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həmin turnirdə o, 8-ci pillənin sahibi oldu. May ayında isə Hacı Əliyev [[Dağıstan]]ın [[Mahaçqala]] şəhərində baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bu səfərdə medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K16">{{cite news|title=Кубинец дебютирует за Азербайджан в России (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.05.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110518042627254.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/6MkbK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Beynəlxalq turnirlərdə ardıcıl uğursuz nəticələrdən sonra Hacı Əliyev ciddi uğura imza atmağı bacardı. O, 2011-ci ilin iyun ayında [[Serbiya]]nın [[Zrenyanin]] şəhərində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K17">{{cite news|title=Азербайджан выходит на старт Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110620013546842.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TEZom|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Final görüşündə Ömər Uzana məğlub olan Hacı Əliyev, gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K18">{{cite news|title=Три медали в первый день Чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.06.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110622120109457.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Bkh3R|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu uğurdan sonra o, iyul ayında Qızıl Qran-Pridə mübarizə aparsa da, medalçılar sırasına düşə bilmədi.<ref name=":K19">{{cite news|title=Финальный смотр|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.07.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20110708120008460.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/k4UKK|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 2011-ci ildə Hacı Əliyev növbəti uğura [[Çeçenistan]]ın [[Qroznı]] şəhərində baş tutan Ramzan Kadırovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə imza atdı.<ref name=":K20">{{cite news|title=Азербайджанцы едут на Мемориал Кадырова|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=08.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111008031750728.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/alzzs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, həlledici görüşdə [[Rusiya]] nümayəndəsi Əhməd Çaxayevə məğlub oldu və gümüş medalın sahibi oldu.<ref name=":K21">{{cite news|title=Азербайджанец упустил 20 000 долларов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.10.2011|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20111011024708746.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a5vvN|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2012-ci ilə [[Kiyev]] şəhərində baş tutan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi.<ref name=":K30">{{cite news|title=Азербайджан примет участие в турнире в Киеве|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120213124101449.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/3P3Ph|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, [[Ağahüseyn Mustafayev]] ilə birgə həmin turnirin bürünc medallarına sahib oldu.<ref name=":K31">{{cite news|title=11 медалей из Киева|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.02.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120217121637643.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/R33Di|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> May ayında isə Hacı Əliyev və [[Ağahüseyn Mustafayev]] [[Azərbaycan]]ın ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldılar.<ref name=":K22">{{cite news|title=На Кубок мира Азербайджан заявляет пять олимпийцев|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=09.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120509020057220.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/C3l4H|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda [[Belarus]], [[Bolqarıstan]], [[Qazaxıstan]] və [[Rusiya]] yığmaları ilə mübarizə apardı.<ref name=":K27">{{cite news|title=Кубок Мира: Определились все финалисты Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512120846095.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/W0o5v|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Azərbaycan yığması birinci görüşdə Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K23">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан всухую разгромил Россию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512122932126.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/KlY9y|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Komandanın heyətində Hacı Əliyev Alexander Boqamayevi 1:0 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K23" /> Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Bolqarıstan yığması ilə qarşılaşdı.<ref name=":K24">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан разгромил и Болгарию (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013850552.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/LoEaf|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K24" /> Komandanın heyətində bu səfər Hacı Əliyev əvəzinə [[Ağahüseyn Mustafayev]] mübarizə apardı və qələbədə pay sahibi oldu.<ref name=":K24" /> Qrup mərhələsinin üçüncü görüşündə Azərbaycan pəhləvanları Qazaxıstan yığması ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K25">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан не оставил шанса Казахстану (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512013955676.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/a1YzB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Azərbaycan yığması tam üstün nəticə göstərdi və 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K25" /> Komandanın heyətində Hacı Əliyev də qələbə qazanan güləşçilərdən oldu.<ref name=":K25" /> Qrup mərhələsinin son görüşündə Azərbaycan yığması Belarus güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K26">{{cite news|title=Кубок Мира: Исаев подвел Азербайджан (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120512014022509.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/0iDoj|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyevin qələbədə pay sahibi olduğu görüşdə Azərbaycan pəhləvanları 6:1 hesabı ilə qələbə qazandı və final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":K26" /><ref name=":K27" /> Həlledici görüşdə Azərbaycan yığması İran güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":K28">{{cite news|title=Кубок Мира: Азербайджан проиграл Ирану в финале Кубка мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=13.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120513115222555.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/pUckz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Azərbaycan güləşçiləri İran yığmasına 3:4 hesabı ilə məğlub oldu və sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K28" /> Komandanın heyətində qələbə qazanan güləşçilər Hacı Əliyev, [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və [[Camaləddin Məhəmmədov]] oldu.<ref name=":K28" /> Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığları bütün görüşlərdə qalib gələn Hacı Əliyev və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]].<ref name=":K29">{{cite news|title=Иранская подножка для Азербайджана|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=14.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120514120339201.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/DLwxW|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Dünya Kubojunda gümüş medala sahib olan sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması may ayında [[Qəbələ]]də təlim-məşq toplanışında oldu.<ref name=":K32">{{cite news|title=Вольники начали сбор в Габале|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.05.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120525122420756.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/9rrP2|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayında isə sərbəst güləşçilər [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":K33">{{cite news|title=Судьба путевки на Олимпиаду решится в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120625075842664.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/STlsz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Almaniya Qran-Prisində dörd dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan [[Rusiya]] nümayəndəsi Kuduxova məğlub oldu və turnirin bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K34">{{cite news|title=Алиев проиграл Кудухову|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.07.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120701112603758.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G7lgA|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Daha sonra o, [[Azərbaycan]]da baş tutan Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":K35">{{cite news|title=Девять медалей Азербайджана в первый день финала Золотого Гран-При (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.09.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20120921073409337.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/S1Pgc|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İlin sonunda isə Hacı Əliyev Azərbaycan Çempionatında mübarizə apardı.<ref name=":K36">{{cite news|title=Газюмов выиграл чемпионат Азербайджана, Гасанов проиграл (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=21.12.2012|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20121221080036355.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/uq9Rx|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə o, [[Ağahüseyn Mustafayev]]i məğlub elədi və Azərbaycan Çempionatının qalibi oldu.<ref name=":K36" /> [[Fayl:Ilham Aliyev received winners and prize-winners in the 27th Summer Universiade in Kazan.jpg|thumb|342x342px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul edən zaman. (Hacı Əliyev sağdan birinci / 24 iyul 2013-cü il)]] Hacı Əliyev 2013-cü ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə bürünc medalına sahib olmaqla start verdi.<ref name=":K37">{{cite news|title=Азербайджан выступит на Мемориале Догу без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130205070028889.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Yj5a6|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K38">{{cite news|title=Азербайджан завоевал золотую медаль Мемориала Догу (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=11.02.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130210034528761.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nXpAs|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Artıq Azərbaycan yığmasının aparıcı üzvlərindən biri hesab olunan Hacı Əliyev, 18-24 martda [[Gürcüstan]]ın [[Tbilisi]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempinatına yollanacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı.<ref name=":K39">{{cite news|title=На Евро без олимпийских чемпионов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130312063808689.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/cbpot|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Çempionatdan əvvəl "Azerisport" idman portalına müsahibə verən sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi [[Saypulla Absaidov]], Hacı Əliyevdən uğur gözlədiyini bildirdi.<ref name=":K40">{{cite news|title=Сайпулла Абсаидов: Азербайджан планирует завоевать три-четыре медали чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130317025048484.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/TOWAS|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Avropa Çempionatında martın 20-də mübarizə apardı.<ref name=":K41">{{cite news|title=Определились соперники азербайджанских борцов во второй день чемпионата Европы|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=19.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319011931754.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/VUgCg|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Macarıstan]] nümayəndəsi Yozef Molnar ilə üz-üzə gəldi və 2:0 (5:0, 4:0) hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42">{{cite news|title=Яшар Алиев завоевал бронзу Чемпионата Европы (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=20.03.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130319082436614.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/aOfQk|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> 1/4 final mərhələsində isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə qarşılaşdı.<ref name=":K42" /> Gərgin idman mübarizə şəraitində baş tutan görüşün birinci hissəsində Xinçeqaşvili 1:0 hesabı ilə qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Növbəti görüşdə isə Əliyev 5:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.<ref name=":K42" /> Həlledici hissədə isə Xinçeqaşvili 3:1 hesabı ilə üstün oldu və nəticədə Hacı Əliyev Avropa Çempionatında mübarizəni dayandırdı.<ref name=":K42" /> Hacı Əliyev Avropa Çempionatından sonra may ayında [[Dağıstan]]da baş tutan Əli Əliyevin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı və bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu.<ref name=":K43">{{cite news|title=Азербайджан завоевал еще 2 золотые медали на Мемориале Алиева в Дагестане (ФОТО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.05.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130527060820295.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1ZZpH|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> İyun ayından isə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[Belarus]]da təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":K44">{{cite news|title=Азербайджанские борцы начали подготовку к Универсиаде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.06.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130624084606294.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/QdZdI|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Toplanışın əsas məqsədi Universiada Oyunlarına hazırlıq idi.<ref name=":K44" /> Hacı Əliyevin də mübarizə apardığı XXVII Universiada Oyunları 6-16 iyulda [[Rusiya]]nın [[Kazan]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu.<ref name=":K45">{{cite news|title=От Христова до Ибрагимова. Состав сборной Азербайджана на Универсиаду|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.07.2013|url=https://www.azerisport.com/olimpizm/20130703095452593.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/A6vtL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K46">{{cite news|title=79 шансов на медали|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=04.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130704090528544.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gTYDL|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Universiadanın birinci görüşündə [[Fransa]] nümayəndəsi Antuan Massida üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazansa da, növbəti görüşdə [[İran]] təmsilçisi Bəhnam Ehsanpura 0:3 hesabı ilə məğlub oldu və mübarizəni təsəlliverici qrupda davam elədi.<ref name=":K47">{{cite news|title=Гасанов выиграл серебро Универсиады, бронза у Алиева (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.07.2013|url=https://www.azerisport.com/kazan2013/20130711070638251.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/NvrAw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, [[Monqolustan]] güləşçisi Nemexbayar Batsayxan ilə üz-üzə gəldi və 4:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazanaraq bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyevin rəqibi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Stefan İvanov oldu.<ref name=":K47" /> Həmin görüşdə rəqibi üzərində 4:0 hesabı ilə qələbə qazanan Hacı Əliyev, XXVII Universiada Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu.<ref name=":K47" /> İyulun 24-də isə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[Kazan]] şəhərində baş tutan XXVII Universiada Oyunlarının qaliblərini və medalçılarını qəbul elədi. Onlara [[Azərbaycan bayrağı]]nı dalğalandırdığları üçün minnətdarlığını bildirdi və yeni uğurlar arzuladı. Universiada Oyunlarından sonra Hacı Əliyevi ciddi sınaq gözləyirdi. O, 16-22 sentyabrda [[Macarıstan]]ın [[Budapeşt]] şəhərində baş tutacaq Dünya Çempionatında [[Azərbaycan]]ı təmsil edirdi.<ref name=":K49">{{cite news|title=Состав сборных Азербайджана по борьбе на Чемпионате Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=10.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130910064109869.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/Ph2xy|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, Dünya Çempionatına Məhəmməd Əliömərovun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması ilə birgə [[Quba]] şəhərində hazırlaşdı.<ref name=":K48">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начинает подготовку в Губе|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.07.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130724073719997.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/BqIkb|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Amma debüt Dünya Çempionatı 22 yaşlı Hacı Əliyev üçün uğurlu olmadı. O, birinci görüşdəcə [[İran]] güləşçisi Məsud İsmayılpura məğlub oldu və Dünya Çempionatını 30-cu pillədə başa vurdu.<ref name=":K50">{{cite news|title=Представители сборной Азербайджана проведут схватки с борцами Ирана, Казахстана и Мексики|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=16.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130916054226962.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/1vfBw|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref><ref name=":K51">{{cite news|title=Магомедов остановился в двух шагах от бронзы Чемпионата Мира (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.09.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20130917051714416.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fmzOT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında üzləşdiyi uğursuzluğdan sonra Qızıl Qran-Pridə mübarizə apardı.<ref name=":K52">{{cite news|title=Азербайджан завершает Золотое Гран-при с 11 медалями (ОБНОВЛЕНО)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=24.11.2013|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20131124105221313.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/MGdeT|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> O, final görüşünə qədər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazansa da, həlledici görüşdə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əhmədnəbi Qvarzatilova məğlub oldu və Qızıl Qran-Prinin gümüş medalına sahib oldu.<ref name=":K52" /> Hacı Əliyev həmçinin 2013-cü ildə Azərbaycan Çempionatının da qalibi oldu.<ref name=":K53">{{cite news|title=Севдимов, Родригес и другие чемпионы Азербайджана (ФОТОРЕПОРТАЖ)|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.12.2013|url=https://www.azerisport.com/photostory/20131223095245155.html|accessdate=24.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/ZuSrz|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === 2014—2016-ci illər: Dünya çempionluğları və Olimpiada da bürünc medal === Hacı Əliyev 2014-cü ilin yanvar ayında sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyətində [[Dubay]] şəhərinə təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D1">{{cite news|title=Сборная Азербайджана начала дубайские сборы |author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=07.01.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140107010000998.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/dLlZC|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həmin toplanışların nəticəsi özünü Hacı Əliyevin 2014-cü il ərzində qazandığı uğurlarda göstərdi. Hacı Əliyev fevral ayında [[Bolqarıstan]]ın [[Sofiya]] şəhərində baş tutan Dan Kolovun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı.<ref name=":D2">{{cite news|title=Олимпийский чемпион уехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=18.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140218104731123.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/PjaoA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Turnirdə bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanan Hacı Əliyev, final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D3">{{cite news|title=Алиев показал Шарифову, как побеждать в Болгарии|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=22.02.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140222010055569.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/z6r6a|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə isə o, Munir Rəcəb Ağdaşdan üstün oldu və beynəlxalq turnirin qızıl medalına sahib oldu. Bu qələbə onun 2012-ci ildə Qızıl Qran-Pri çempionluğundan sonra beynəlxalq turnirlərdə qazandığı birinci qızıl medal idi. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayında açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev üçüncü pillədə qərarlaşmışdı.<ref name=":D4">{{cite news|title=Борцы Азербайджана улучшили свое положение в мировом рейтинге|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140312111345243.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/j72oj|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev 2014-cü ildə birinci ciddi sınağına 1-6 apreldə [[Finlandiya]]nın [[Vantaa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı.<ref name=":D5">{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gmPKq|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D6">{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G2Pat|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev aprelin 2-də mübarizə apardı.<ref name=":D7">{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/juOMv|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, birinci görüşdə [[Almaniya]] güləşçisi Alexander Semisorov ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D7" /> Həmin görüşdə Hacı Əliyev rəqibi üzərində 14:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı.<ref name=":D8">{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/WZtpe|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D10" /> Bu mərhələdə o, [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomtadze ilə qarşılaşdı.<ref name=":D10">{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/bTsDi|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bu görüşdə də Hacı Əliyev 2:4 hesabı ilə məğlub vəziyyətdə olsa da, fasilədən sonra inamla mübarizə apardı və 12:6 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bununla da Hacı Əliyev Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Finala gedən yolda o, [[Ujrayna]] nümayəndəsi Vasili Şuptar ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qalib gəldi və Avropa Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı.<ref name=":D10" /> Həlledici görüşdə o, [[Rusiya]] güləşçisi, 2013-cü il Dünya Çempionatının qalibi Bəyxan Qoyqereyev ilə üz-üzə gəldi.<ref name=":D10" /> Təcrübəli rəqiqi ilə gərgin görüşdə Hacı Əliyev inamla mübarizə apardı və nəticədə 12:5 hesabı ilə qalib gəldi.<ref name=":D10" /> Bu minvallada Hacı Əliyev Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D9">{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/mCNOA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) may və iyun ayları üçün açıqladığı reytinq cədvəlinə əsasən birinci pillədə qərarlaşmışdı. <ref name=":D11">{{cite news|title=Гаджи Алиев лидирует в рейтинге ФИЛА|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.05.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140503023926767.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":D12">{{cite news|title=Из двух чемпионов Европы лишь Алиев возглавил мировой рейтинг|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=03.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140603043418768.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Avropa Çempionatından sonra Hacı Əliyev sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına hazırlaşmağa başladı. İyun ayında o, Azərbaycan yığması ilə birgə [[Bolqarıstan]] təlim-məşq toplanışına yollandı.<ref name=":D13">{{cite news|title=Тогрул Аскеров со сборниками поехал в Болгарию|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=12.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140612111855011.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> İyun ayının sonlarına isə [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı.<ref name=":D14">{{cite news|title=Четверо борцов поедут на Гран-при в Дортмунд|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140625013025668.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Həlledici görüşdə Hacı Əliyev [[Ermənistan]] güləşçisi David Səfəryanı məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qızıl medalına sahib oldu.<ref name=":D15">{{cite news|title=Три победы Азербайджана на Гран-при в Дортмунде|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=29.06.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140629113520996.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Almaniya Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev, iyul ayında [[Azərbaycan]]da Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı.<ref name=":D16">{{cite news|title=На Золотой Гран-при Азербайджан заявил 49 борцов|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=23.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140723120632704.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> O, final görüşündə [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov üzərində qələbə qazandı və turnirin qalibi oldu.<ref name=":D17">{{cite news|title=13 медалей Азербайджана в первый день Гран-при|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=25.07.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140725115459187.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Bundan sonra bütün diqqətlər sentyabrda baş tutacaq Dünya Çempionatına yönəldi. 8-14 sentyabrda [[Özbəkistan]]ın [[Daşkənd]] şəhərində [[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|güləş üzrə Dünya Çempionatı]] baş tutdu. İl ərzində [[Bolqarıstan]]da "Dan Kolov" turnirinin, [[Finlandiya]]da Avropa Çempionatının, [[Almaniya]]da Almaniya Qran-Prisinin, [[Azərbaycan]]da isə Qızıl Qran-Prinin qalibi olan Hacı Əliyev, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Dünya Çempionatının bir nömrəli favoriti hesab olunurdu.<ref name=":D18">{{cite news|title=Алиев является фаворитом Чемпионата Мира|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=26.08.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140826021247314.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 9-da mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində [[Ukrayna]] nümayəndəsi Vasil Şuptar ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Şuptarı aprel ayında [[Vantaa]] şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 12:4 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Polşa]] güləşçisi Kristof Bienxovsxi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Kuba]] güləşçisi Yovlis Bonne ilə qarşılaşdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[İran]] təmsilçisi Məsud İsmayılpur oldu. İsmayılpur bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatında məhz Əliyevi məğlub eləmişdi. Buna görə də Hacı Əliyev üçün bu görüş prinsipial əhəmiyyət daşıyırdı. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev 12:7 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev [[Arif Abdullayev]], [[Xetaq Qazyumov]] və [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]]dan sonra Dünya Çempionatının qalibi olan dördüncü [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi oldu. 2014-cü il ərzində Avropa və Dünya Çempionatlarının qalibi olan Hacı Əliyev, [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi elan edildi. Həmçinin [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri, məhz Hacı Əliyev oldu. Hacı Əliyev 2015-ci ilə [[Fransa]]nın [[Paris]] şəhərində baş tutan Fransa Qran-Prisində mübarizə aparmaqla başladı. Nəticədə o, Fransa Qran-Prisinin bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) yanvar ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində Hacı Əliyev 2-ci pillədə qərarlaşmışdı. Fransa Qran-Prisindən sonra Hacı Əliyev [[Belarus]]da baş tutan Alexander Medvedin xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə apardı. Bu səfərdə o, ümidləri doğrultmadı və turniri 8-ci pillədə başa vurdu. Məhz bu uğursuzluğa görə o, Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) mart ayı üçün açıqladığı reytinq cədvəlində on pillə gerilədi və 12-ci pillədə qərarlaşdı. [[Fayl:Ilham Aliyev met athletes who will represent Azerbaijan in the first European Games 4.jpg|thumb|340x340px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşən zaman. (9 iyun 2015-ci il)|left]] Aprel ayında Hacı Əliyev [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Los-Anceles]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunda mübarizə aparacaq Azərbaycan yığmasının heyətində yer aldı. [[Saypulla Absaidov]]un rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması "A" qrupunda Belarus, İran və Türjiyə yığmaları ilə mübarizə apardı. Azərbaycan yığması birinci görüşdə Türjiyə güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi və 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı.Komandanın heyətində Hacı Əliyev Munir Rəcəb Ağdaşı 17:4 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Növbəti görüşdə Azərbaycan güləşçiləri Belarus yığması ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Azərbaycan yığması rəqibi üzərində 6:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Denis Maximovu 12:2 hesabı ilə məğlub elədi və qələbədə pay sahibi oldu. Qrup mərhələsinin sonuncu görüşündə Azərbaycan pəhləvanları İran yığması ilə üz-üzə gəldi. Bu görüşdə İran yığması tam üstün nəticə göstərdi və Azərbaycan güləşçiləri üzərində 7:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. Komandanın heyətində Hacı Əliyev Bəhram Ehsanpurla mübarizəsi 5:5 hesabı ilə başa çatsa da, son xalı Ehsanpur qazandığı üçün Əliyev məğlub oldu. Qrup mərhələsinin nəticələrinə əsasən İran yığması final görüşünə, Azərbaycan yığması üçün bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Azərbaycan yığması Rusiya güləşçiləri ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüş 4:4 hesabı ilə başa çatsa da, görüşlərdə toplanan hesablara əsasən Azərbaycan güləşçiləri qalib gəldi. Bununla da Azərbaycan yığması sərbəst güləş üzrə Dünya Kubojunun bürünc medalına sahib oldu. Ümumi olaraq isə turnir ərzində Azərbaycan yığmasının heyətində fərqlənin güləşçilər, mübarizə apardığı bütün görüşlərdə qalib gələn [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] və sadəcə bir görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən məğlub olan Hacı Əliyev oldu. Dünya Kubojundan sonra güləş üzrə Azərbaycan yığmasının bütün diqqəti [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]na yönəldi. 12-28 iyunda baş tutacaq [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə aparacaq güləş üzrə Azərbaycan yığmasının heyəti iyunun 8-də açıqlandı. Heyətdə Avropa və Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyevdə yer aldı. 2014-cü ilin Dünya çempionu [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın qalibi olmağa iddialı güləşçilərdən biri idi. Hacı Əliyev iyunun 18-də [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda mübarizə apardı. Hacı Əliyev 1/8 final mərhələsində [[Ermənistan]] nümayəndəsi Valodya Franqulyan ilə üz-üzə gəldi. [[Heydər Əliyev adına İdman Arenası]]nda yerli tamaşaçılar qarşısında Hacı Əliyev rəqibi üzərində 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Slovakiya]] təmsilçisi Mixola Bolotnux ilə qarşılaşdı. Bu görüşdə də Hacı Əliyev inamlı qələbə qazandı — 11:0. Bununla da o, [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda Hacı Əliyev [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Əliyev Boqomayevə 2:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə isə Hacı Əliyev [[Türkiyə]] təmsilçisi Munir Rəcəb Ağdaş ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibi üzərində 10:2 hesabı ilə inamlı qəbələ qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. Görüşdən sonra "Azerisport" idman portalına müsahibə verən Hacı Əliyev, yarışdan bir gün əvvəl zəhərləndiyini, buna görə də özünü yaxşı hiss eləmədiyini bildirdi. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi. [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]ndan sonra bütün diqqətlər Dünya Çempionatına yönəldi. 2016-cı ildə [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutacaq [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]na lisenziya verən [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]] 6-12 sentyabrda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Birləşmiş Ştatlar]]ın [[Las-Veqas]] şəhərində baş tutdu. Hacı Əliyev Dünya Çempionatında sentyabrın 11-də mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Moldova]] nümayəndəsi Andrey Prepelita ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Prepelitanı bundan əvvəl bir neçə dəfə məğlub eləmişdi. Bu səfərdə qalib gələn tərəf Hacı Əliyev oldu. O, rəqibi üzərində 11:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Yaponiya]] güləşçisi Masazu Kamoi ilə qarşılaşdı. Həmin görüşdə Hacı Əliyev 6:2 hesabı ilə qələbə qazandı və Dünya Çempionatının 1/2 final mərhələsinə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə üz-üzə gəldi. Əliyev Dubovu da bundan əvvəl dəfələrlə məğlub eləmişdi. Bu görüşdə bundan əvvəl olan görüşlərdən fərqlənmədi və Hacı Əliyev bu səfər də rəqibi üzərində qələbə qazandı — 6:2. Bu minvalla da o, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə onun rəqiqi [[Monqolustan]] təmsilçisi Batboldin Nomin oldu. Finala qədər inamla qələbələr qazanan Hacı Əliyev, bu görüşdə də üstün tərəf oldu. O, Nomin üzərində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da o, növbəti dəfə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Hacı Əliyev həmçinin 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]]lı sərbəst güləşçi adını qazandı. [[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]nda 1-6-cı pillələrin sahibi olan güləşçilər [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]na lisenziya qazansa da, Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 57 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında yer almadığı üçün o, [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiada]]ya qədər 57 Kq. və ya 65 Kq.-da mübarizə aparmağa başlamalı idi. 65 Kq.-da [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012-ci il London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]]un mübarizə apardığı üçün, Hacı Əliyevin bundan sonra 57 Kq.-da çıxış edəcəyi ehtimal olunurdu. Dünya Çempionatından sonra Hacı Əliyev Qızıl Qran-Pri turnirində mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində [[Yaponiya]] nümayəndəsi Şinqo Arimotonu 10:0 hesabı ilə məğlub elədi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Hacı Əliyev [[Gürcüstan]] güləşçisi Bexa Lomitadze üzərində 11:1 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Finala gedən yolda o, [[Rusiya]] nümayəndəsi Alexander Boqomayev ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 3:2 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, [[İran]] güləşçisi İman Sadıq ilə qarşılaşdı və 8:2 hesabı ilə qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev üçüncü dəfə Qızıl Qran-Pri beynəlxalq turnirinin qalibi oldu. 2015-ci ildə Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyev [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Həmçinin o,[[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF)]] tərəfindən ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi də elan edildi. Hacı Əliyev 2016-cı ilə Yaşar Doğunun xatirəsinə həsr olunan beynəlxalq turnirdə mübarizə aparmaqla start verdi. 5-8 fevralda [[İstanbul]] şəhərində baş tutan turnirdə o, beşinci pillənin sahibi olub. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan yanvar ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmışdı. Hacı Əliyev 2016-cı ilin birinci ciddi turnirinə mart ayında baş tutan Avropa Çempionatında qatıldı. 8-14 martda [[Latviya]]nın [[Riqa]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutan [[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]nda Hacı Əliyev əsas favoritlərdən biri olaraq göstərilirdi. O, martın 10-da mübarizə apardı və birinci görüşdə [[Litva]] nümayəndəsi Sarunas Yursis ilə üz-üzə gəldi. 1/8 final mərhələsi çərçivəsində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 11:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, [[Bolqarıstan]] güləşçisi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı. Bundan əvvəl dəfərlərə məğlub elədiyi Dubovu, Əliyev bu səfər də məğlub elədi — 11:0. Bununla da o, Avropa Çempionatının 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən biri olan [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Hacı Əliyev, 2:4 hesabı ilə məğlub oldu. Mübarizəni bürünc medal uğrunda görüşdə davam edən Hacı Əliyev, bu mərhələdə bir il əvvəl [[2015 Avropa Oyunları|Avropa Oyunları]]nda məğlub elədiyi [[Ermənistan]] güləşçisi Valodya Franqulyan ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə görüşdə üstün tərəf Hacı Əliyev oldu. O, görüşdə 7:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və Avropa Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən açıqlanan mart ayı üçün olan reytinq cədvəlində Hacı Əliyev birinci pillədə qərarlaşmağa davam edirdi. Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]ndan əvvəl 2-4 iyulda [[Almaniya]]nın [[Dortmund]] şəhərində baş tutan Almaniya Qran-Prisində mübarizə apardı. O, həlledici görüşdə [[Polşa]] nümayəndəsi Kristof Bienxovsxini məğlub elədi və Almaniya Qran-Prisinin qalibi oldu. Ümümdünya Güləş Birliyinin (UWW) tərəfindən Olimpiadadan əvvəl açıqlanan reytinq cədvəlinə əsasən Hacı Əliyev dünyanın ən güclü güləşçisi olmağa davam edirdi. Hacı Əliyevin mübarizə apardığı 61 Kq. Olimpiya Oyunlarının proqramında olmadığı üçün o, Olimpiada da 57 Kq.-da çıxış elədi. ==== XXXI Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:2016 Summer Olympics, Men's Freestyle Wrestling 57 kg awarding ceremony 5.jpg|thumb|328x328px|alt=|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Rei Hiquçi]], qızıl medalçı [[Gürcüstan]] nümayəndəsi [[Vladimir Xinçeqaşvili]], bürünc medalçılar [[Azərbaycan]] nümayəndəsi Hacı Əliyev və [[İran]] nümayəndəsi [[Həsən Rəhimi]] (20 avqust 2016-cı il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]] 5-22 avqustda [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərinin ev sahibliyində baş tutdu. Güləş idman növü üzrə yarışlar isə 14-22 avqustda Carioca Arenada baş tutdu. Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığması [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|Rio-de-Janeyro Olimpiadası]]nda ulduz heyətlə mübarizə apardı. Heyətə 2014 və 2015-ci illərin Dünya Çempionatının qalibi Hacı Əliyev (57 Kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Toğrul Əsgərov]] (65 Kq.), 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan [[Cəbrayıl Həsənov]] (74 Kq.), [[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London Olimpiadası]]nın qalibi [[Şərif Şərifov (güləşçi)|Şərif Şərifov]] (86 Kq.), 2008 və 2012-ci illərdə Olimpiadaların bürünc medallarına sahib olan [[Xetaq Qazyumov]] (97 Kq.) və son Dünya Çempionatının finalçısı [[Camaləddin Məhəmmədov]] (125 Kq.) daxil edildi. Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda avqustun 19-da mübarizə apardı. O, birinci görüşdə [[Cənubi Koreya]] nümayəndəsi Yun Jun-Si ilə üz-üzə gəldi. Karyerası ərzində ciddi uğurlara nail ola bilməyən 25 yaşlı Yun Jun-Si ilə qarşılaşma, Hacı Əliyev üçün asan oldu. Əliyev Jun-Si üzərində 12:2 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, prinsipial rəqiblərindən olan və cəmi beş ay əvvəl [[Latviya]]da Avropa Çempionatının yarım-final mərhələsində məğlub olduğu [[Gürcüstan]] təmsilçisi [[Vladimir Xinçeqaşvili]] ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsindən sonra Hacı Əliyev 1:0 hesabı ilə üstün tərəf idi. Amma görüşün növbəti dəqiqələri gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu. Nəticədə [[Vladimir Xinçeqaşvili]] 5:3 hesabı ilə qələbə qazandı. Növbəri mərhələdə də o, qələbə qazanıb, finala vəsiqə qazandığı üçün Hacı Əliyev təsəlliverici qrupda mübarizə apardı. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə Hacı Əliyev [[Qazaxıstan]] nümayəndəsi Nurislam Sanayev ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu. Nəticədə Hacı Əliyev 10:8 hesabı ilə qələbə qazandı və bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Bu mərhələdə o, dəfələrlə qalib gəldiyi [[Bolqarıstan]] nümayəndəsi Vladimir Dubov ilə qarşılaşdı. Görüşün əvvəllərində üstünlüyü Vladimir Dubov ələ aldı, məhz bunun nəticəsində hesabda 4:0 öndə idi. Amma Hacı Əliyev tədricən görüşdə təşəbbüsü ələ aldı və hesabı 2:4 elədi. Görüşün sonlarında isə Hacı Əliyev inamlı fənd tətbiq elədi və nəticədə Vladimir Dubov üzərində vaxtından əvvəl təmiz qələbə qazandı. Bu minvalla da Hacı Əliyev [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın bürünc medalına sahib oldu. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi. === 2017—2021-ci illər: Üçüncü dəfə Dünya çempionluğu === [[Fayl:Wrestling at the 2017 Islamic Solidarity Games 10.jpg|thumb|320x320px|alt=|Hacı Əliyev [[Qırğızıstan]] nümayəndəsi Əlibəy Osmanov üzərində qələbə qazanaraq [[2017 İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunları]]nın qalibi olan zaman. ([[Firdovsi Umudov]] və Hacıyev / 20 may 2017-ci il)|left]] ==== XXXII Yay Olimpiya Oyunları ==== [[Fayl:FS 65 Kg Podium gold Otoguro T. (JPN), Silver Aliyev H. (AZE), Bronze Rashidov G. (ROC), Bajrang B. (IND).jpg|thumb|330x330px|alt=|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları: gümüş medalçı Azərbaycan nümayəndəsi Hacı Əliyev, qızıl medalçı [[Yaponiya]] nümayəndəsi [[Tahuto Otoquro]], bürünc medalçılar [[Rusiya Olimpiya Komitəsi]]nin nümayəndəsi [[Hacımurad Rəşidov]] və [[Hindistan]] nümayəndəsi [[Punia Bajranq]] (7 avqust 2021-ci il)]] {{Əsas|Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında}} [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi. === 2021—2022-ci illər: Olimpiadadan sonra yeni uğurlar === == Uğurları == {{sütunlar}} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>1</center> |<center>2008</center> |Yeniyetmələrin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>2</center> | rowspan="2" |<center>2010</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>8.</center> |- |<center>3</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |<center>17.</center> |- |<center>4</center> | rowspan="3" |<center>2011</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] |<center>8.</center> |- |<center>5</center> |Gənclərin Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>6</center> |"Ramzan Kadırov" turniri |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>7</center> | rowspan="4" |<center>2012</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>8</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>9</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>10</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>11</center> | rowspan="5" |<center>2013</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>12</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Gürcüstan}} [[Gürcüstan]] |<center>8</center> |- |<center>13</center> |Universiada Oyunları |{{Bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>14</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>30.</center> |- |<center>15</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>16</center> | rowspan="5" |<center>2014</center> |"Dan Kolov" turniri |{{Bayraq|Bolqarıstan}} [[Bolqarıstan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>17</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Finlandiya}} [[Finlandiya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>18</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>19</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>20</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|UZB}} [[Özbəkistan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>21</center> | rowspan="6" |<center>2015</center> |Paris Qran-Prisi |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>22</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] |<center>8.</center> |- |<center>23</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>24</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>25</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>26</center> |Qızıl Qran-Pri |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>27</center> | rowspan="4" |<center>2016</center> |"Yaşar Doğu" turniri |{{Bayraq|TUR}} [[Türjiyə]] |<center>5.</center> |- |<center>28</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Latviya}} [[Latviya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>29</center> |Almaniya Qran-Prisi |{{Bayraq|Almaniya}} [[Almaniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>30</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Braziliya}} [[Braziliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun}} {| class="wikitable" | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Sıra'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''İl'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Yarış'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Şəhər'''</center> | bgcolor="#E6E6FA"|<center>'''Nəticə'''</center> |- |<center>31</center> | rowspan="3" |<center>2017</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|İran}} [[İran]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>32</center> |İslam Həmrəyliyi Oyunları |{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>33</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Fransa}} [[Fransa]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>34</center> | rowspan="5" |<center>2018</center> |Kiyev beynəlxalq turniri |{{Bayraq|UKR}} [[Ujrayna]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>35</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|ABŞ}} [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>36</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rusiya}} [[Xəzərli]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>37</center> |"Alexander Medved" turniri |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>38</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] |<center>25.</center> |- |<center>39</center> | rowspan="3" |<center>2019</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Rumıniya}} [[Rumıniya]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>40</center> |Avropa Oyunları |{{Bayraq|Belarus}} [[Belarus]] | bgcolor="Gold"|<center>'''1.'''</center> |- |<center>41</center> |Dünya Çempionatı |{{Bayraq|Qazaxıstan}} [[Qazaxıstan]] |<center>12.</center> |- |<center>42</center> |<center>2020</center> |Dünya Kuboju |{{Bayraq|Serbiya}} [[Serbiya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>43</center> | rowspan="3" |<center>2021</center> |Olimpiya Təsnifat Turniri |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>44</center> |"Vaslav Zelxovsxi" turniri |{{Bayraq|Polşa}} [[Polşa]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |- |<center>45</center> |Olimpiya Oyunları |{{Bayraq|Yaponiya}} [[Yaponiya]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>46</center> | rowspan="2" |<center>2022</center> |Avropa Çempionatı |{{Bayraq|Macarıstan}} [[Macarıstan]] | bgcolor="Silver"|<center>'''2.'''</center> |- |<center>47</center> |"Matteo Pellisone" turniri |{{Bayraq|İtaliya}} [[İtaliya]] | bgcolor="#CC9966"|<center>'''3.'''</center> |} {{sütun/son}} === Dövlət təltifləri === [[Fayl:Ilham Aliyev met with athletes who competed in 31st Summer Olympic Games (Ilham Aliyev and Haji Aliyev).jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Hacı Əliyevə [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]]nu təqdim edən zaman (2 sentyabr 2020-ci il)]] [[Fayl:Ilham Aliyev attended a ceremony to award sportsmen and specialists in accordance with results of 2014 at the National Olympic Committee.jpg|thumb|300x300px|alt=|[[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] Avropa və Dünya Çempionatının qalibi olan Hacı Əliyevə yeni mənzilin orderini təqdim edən zaman. (22.12.2014)]] * [[Fayl:AZE Progress Medal (2009) BAR.svg|55x55px]] [["Tərəqqi" medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2015 Avropa Oyunları|I Avropa Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Tərəqqi" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":01">{{cite news|title=I Avropa Oyunları qaliblərinin və Azərbaycan idmanında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 29 iyun 2015-ci il tarixli 1299 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=29.06.2015|url=https://azertag.az/xeber/867914|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/a30m5|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZE 100Years of the Azerbaijan Democratic Republic (1918-2018) Jubilee Medal BAR.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 27 may 2019-cu il tarixli Sərəncamına əsasən [[Azərbaycan]]ın ictimai-siyasi həyatında xüsusi xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For Service to the Fatherland Order ribbon.svg|54x54px]] [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2020 Yay Olimpiya Oyunları|XXXII Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [["Vətənə xidmətə görə" ordeni|2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":03">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 12 avqust 2021-ci il tarixli 2856 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=12.08.2021|url=https://azertag.az/xeber/1851187|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/MKizGarchivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ 100th Anniversary of the Border Service Medal ribbon.svg|55x55px]] [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi münasibətilə [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919-2019)" yubiley medalı]] ilə təltif edildi. * [[Fayl:AZ For the Services in the Field of Military Cooperation Medal ribbon (2nd version).svg|55x55px]] [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] — [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin rəisi [[Elçin Quliyev (general-polkovnik)|Elçin Quliyev]]in əmrinə əsasən [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin baş leytenantı Hacı Azər oğlu Əliyev [["Hərbi əməkdaşlıq sahəsində xidmətlərə görə" medalı]] ilə təltif edildi. * [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] — [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nda qazandığı nailiyyətlərə və [[Azərbaycanda idman|Azərbaycan idmanı]]nda xidmətlərinə görə Hacı Azər oğlu Əliyev [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu]] ilə təltif edildi.<ref name=":02">{{cite news|title=Azərbaycan Milli Olimpiya Komandasının üzvlərinin "Azərbaycan Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=01.09.2016|url=https://azertag.az/xeber/988953|accessdate=24.07.2022|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.is/UW6RB|archivedate=2022-07-24|url-status=live}}</ref> === Fərdi uğurları === * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin aprel ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (17 % səslə).<ref name=":C1">{{cite news|title=Апрель-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140501125504138.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/fsExm|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C2">{{cite news|title=Апрель-2014: Араз|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=05.05.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20140505125658309.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/E5YWI|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2014-cü ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (14 % səslə).<ref name=":C3">{{cite news|title=Сентябрь-2014: кто ?|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141001000716065.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/XRS9c|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref><ref name=":C4">{{cite news|title=Сентябрь-2014: Марина Дурунда|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=06.10.2014|url=https://www.azerisport.com/heroofthemonth/20141006003719305.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/nvdyy|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2014-cü ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin sentyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (7 % səslə). * Azerisport.com idman portalının oxucularına görə 2015-ci ilin noyabr ayının ən yaxşı üçüncü idmançı (18 % səslə). * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı 10 idmançından biri. * [[Azərbaycan Güləş Federasiyası|Azərbaycan Güləş Federasiyasının (AGF)]] versiyasına görə 2015-ci ilin ən yaxşı sərbəst güləşçisi. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2016-cı ilin ən yaxşı 25 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2017-ci ilin ən yaxşı 12 idmançından biri. * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman Nazirliyinin (GİN)]] versiyasına görə 2019-cu ilin ən yaxşı 11 idmançından biri. === Nailiyyətləri === * 2 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2015). * 3 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan birinci [[Azərbaycan]] sərbəst güləşçisi (2017). == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Haji_Aliyev Hacı Əliyevin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/haci_aliyev_65/ Hacı Əliyevin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın Olimpiya güləşçiləri]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Güləşçilər 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında]] [[Kateqoriya:Olimpiya bürünc medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib Azərbaycan idmançıları]] [[Kateqoriya:2016 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] [[Kateqoriya:2020 Yay Olimpiya Oyunlarının medalçıları]] 7z5ups6n8r16gvn0fl953d02aqzgnl9 0 430356 6548157 6537531 2022-07-25T11:56:13Z Yousiphh 175220 /* Əsərləri */ wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Əkbər Yerevanlı |orijinal adı = Əkbər Yunis oğlu Süleymanov |digər adları = |şəkil = Əkbər Yerevanlı.jpg |şəklin ölçüsü = 200 |vətəndaşlığı={{USSR}}}} '''Əkbər Yerevanlı''' (tam adı: '''Əkbər Yunis oğlu Süleymanov'''; {{DVTY}}) — ədəbiyyatşünas, pedaqoq, nasir, dramaturq. Ermənistan SSR Yazıçılar İttifaqının Azərbaycan bölməsinin rəhbəri (1964-1981).<ref>{{cite web |url=http://karabakhmedia.az/main/8698-muellmlerm-haqda-xatreler.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161005162949/http://karabakhmedia.az/main/8698-muellmlerm-haqda-xatreler.html |archivedate=2016-10-05 |title=MÜƏLLİMLƏRİM HAQDA XATİRƏLƏR: QƏŞƏM ASLANOV |author=[[Ələddin Allahverdiyev]] |date=2016-10-05 |work=karabakhmedia.az |publisher=karabakhmedia.az |accessdate=2016-10-05 |language=az }}</ref> == Həyatı == Əkbər Yunis oğlu Süleymanov [[1921]]-ci il [[17 iyun|iyunun 17]]-də<ref>{{Cite book|date=1977|link=https://hy.wikisource.org/wiki/Էջ:Հայկական_Սովետական_Հանրագիտարան_(Soviet_Armenian_Encyclopedia)_3.djvu/581|page=581|title=Ermənistan Sovet Ensiklopediyası|volume=III}}</ref> [[İrəvan]] şəhərində anadan olmuşdur. Burada orta məktəbi bitirmiş, [[1943]]-[[1948]]-ci illərdə [[İrəvan Dövlət Universiteti|İrəvan Dövlət Universitetinin]] Filologiya fakültəsinin Şərq şöbəsində təhsil almışdır. Əmək fəaliyyətinə [[1938]]-ci ildə [[İrəvan|İrəvanda]] [[Azərbaycan dili|Azərbaycan dilində]] nəşr edilən "Kommunist" ([[1939]]-cu ildən "[[Sovet Ermənistanı (qəzet)|Sovet Ermənistanı]]") qəzetinin redaksiyasında başlamış, ədəbi işçi, məsul katib, tərcüməçi vəzifəsində işləmişdir. [[1951]]-ci ildə [[Ermənistan Milli Elmlər Akademiyası|Ermənistan EA]] M. Abeğyan adına Ədəbiyyat İnstitutunun aspiranturasna daxil olmuş, [[1954]]-cü ildə "Azərbaycan-erməni ədəbi əlaqələri tarixindən" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. [[1950]]-[[1965]]-ci illərdə [[İrəvan Dövlət Universiteti|İrəvan Dövlət Universitetində]] Azərbaycan ədəbiyyatı müəllimi olmuş, [[1956]]-cı ildən X. Abovyan adına İrəvan Pedaqoji İnstitutunda Azərbaycan dili və ədəbiyyatı kafedrasının müdiri işləmişdir. Erməni və Azərbaycan qarşılıqlı ədəbi əlaqələri sahəsində ardıcıl tədqiqat aparmış, bir sıra [[Erməni ədəbiyyatı|erməni yazıçılarının]] əsərlərini [[Azərbaycan dili|Azərbaycan dilinə]] tərcümə etmişdir. Onun [[Erməni dili|erməni dilində]] "Erməni və Azərbaycan xalqlarının dostluğunun ədəbiyyatda inikası" (1955), "[[Cəlil Məmmədquluzadə]] və [[Ermənilər|erməni xalqı]]" (1966), "[[İmadəddin Nəsimi|Nəsimi]]" (1973), "[[Xatabala (jurnal)|"Xatabala" həftəlik jurnalı]] [[Azərbaycan]] haqqında" (1974) kitabları çap olunmuşdur. Əkbər Yerevanlının "Azəri-erməni ədəbi əlaqələri. Qədim dövrdən XVIII əsrin sonuna qədər" mövzusunda doktorluq dissertasiyası 556 səhifə həcmində monoqrafiya şəklində [[1968]]-ci ildə [[İrəvan|İrəvanda]] "Hayastan" nəşriyyatında çap olunsa da, ömrünün sonuna kimi onu müdafiə etməyə qoymamışdılar. Buna görə də [[1975]]-ci ildə "Erməni-Azərbaycan ədəbi əlaqələri (Şifahi xalq yaradıcılığı, aşıq sənəti və XI—XVIII əsrlərin yazılı ədəbiyyatı)" adlı doktorluq dissertasiyasını [[Bakı|Bakıda]] müdafiə etmişdir. Əkbər Yerevanlının [[İrəvan|İrəvan şəhərində]] [[Azərbaycan dili|Azərbaycan dilində]] "Erməni-Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı əlaqələri" (1958), "[[Mirzə Ələkbər Sabir|Sabir]] və erməni xalqı" (1962), "[[Hovannes Tumanyan]] və [[Azərbaycan ədəbiyyatı]]" (1974), "[[Avetik İsahakyan]] və Azərbaycan ədəbiyyatı" (1975) tədqiqat əsərləri və bədii yaradıclıq nümunələri toplanmış bir neçə kitabı çap olunmuşdur. Əkbər Yerevanlının [[Sabir Rzayev|Sabir Rzayevlə]] birgə yazdıqları 166 səhifəlik illüstrasiyalı "[[Yunis Nuri]]" kitabı [[1980]]-ci ildə Ermənistan Teatr Cəmiyyəti tərəfindən [[İrəvan|İrəvanda]] çap olunmuşdur. Cəfakeş tədqiqatçı, nasir, dramaturq Əkbər Yerevanlı [[1981]]-ci ildə [[İrəvan|İrəvan şəhərində]] vəfat etmiş, valideynlərinin yanında dəfn olunmuşdur. == Ailəsi == Anası Səkinə, atası Yunis Süleymanovlardır. Əkbər Yerevanlının atası [[Yunis Nuri]] İrəvanda [[Azərbaycan teatrı|Azərbaycan teatrının]] banisi olmuş, 18 yaşından etibarən təqribən 50 il ərzində teatr kollektivinə rəhbərlik etmişdir. Yunis Nurinin oğlu Əziz Süleymanov [[1967]]-[[1968]]-ci illərdə teatrın direktoru işləmişdir. [[1988]]-cü ildən teatr bağlananadək Əkbər Yerevanlının oğlu [[Yunis Süleymanov]] [[İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrı|İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının]] direktoru işləmişdir. == Əsərləri == # Mənim günəşli ölkəm. Yerevan: Haypethrat, 1947, 120 səh; # Հայ և ադրբեջանական ժողովուրդների բարեկամության արտացոլումը գրականության մեջ (Erməni və Azərbaycan xalqlarının dostluğunun ədəbiyyatda inikası). Yerevan: Haypetrat, 1955, 223 səh; # Erməni-Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı əlaqələri. Yerevan: Haypetrat, 1958, 272 səh; # M.Ə.Sabir və erməni xalqı. Yerevan: Ermənistan SSR Siyasi və Elmi Bilikləri Yayan Cəmiyyət, 1962, 45 səh; # Gözəllik və səadət nəğmələri. Yerevan: Haypetrat, 1964. 246 səh; # Azadə. Bakı: Azərnəşr, 1964, 48 səh; # Ջալիլ Մամեդկուլիզադեն և հայ ժողովուրդը (Cəlil Məmmədquluzadə və erməni xalqı). Yerevan: Hayastan, 1966, 105 səh; # Yay gecəsində. Bakı: Gənclik, 1967, 46 səh; # Azəri-erməni ədəbi əlaqələri (Qədim dövrdən XVIII əsrin sonuna qədər). Yerevan: Hayastan, 1968, 556 səh; # Նասիմի (Nəsimi). Yerevan: Hayastan, 1973, 56 səh; # "Խաթաբալա" շաբաթաթերթը Ադրբեջանի մասին ("Xatabala" həftəlik jurnalı Azərbaycan haqqında). Yerevan: Hayastan, 1974, 40 səh;<ref>{{Cite web|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211021194536/http://haygirk.nla.am/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=49043|url=http://haygirk.nla.am/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=49043|title=Arxivlənmiş surət|access-date=2021-10-21|archive-date=2021-10-21|url-status=live}}</ref> # Hovannes Tumanyan və Azərbaycan ədəbiyyatı. Yerevan: Hayastan, 1974, 131 səh; # Avetik İsahakyan və Azərbaycan ədəbiyyatı. Yerevan: Hayastan, 1975, 192 səh; # Yunis Nuri. Yerevan: Ermənistan Teatr Cəmiyyəti, 1980, 166 səh. (həmmüəllif); # Юнус Нури (Yunus Nuri). Yerevan: Ermənistan Teatr Cəmiyyəti, 1982, 165 səh. (həmmüəllif). == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 3s9a2zdlad6h3f5qmjrblxyu27a1i9t 0 430365 6548105 6341572 2022-07-25T11:33:24Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Alimlər]] silindi wikitext text/x-wiki {{vikiləşdirmək}} {{Alim |adı = Mirzəli Murquzov |orijinal adı = Mirzəli İsmayıl oğlu Murquzov |digər adları = |şəkil = |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 1.4.1937 |doğum yeri = [[Çaylı]], [[Qazax rayonu]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{USSR}}→<br>{{AZE}} |milliyyəti = |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = fizika-riyaziyyat elmləri doktoru |elmi adı = professor |iş yeri = Azərbaycan Dövlət Pedoqoji Universiteti |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = [[Azərbaycan Respublikasının əməkdar müəllimlərinin siyahısı|Əməkdar Müəllim]]<br/> {{"Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)}} |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Mirzəli İsmayıl oğlu Murquzov''' (1 aprel 1937) — fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, əməkdar müəllim, "Şöhrət" ordenli, ADPU-nun fizika fakültəsinin dekanı, Respublika Təhsil Şurası sədrinin müavini, respublika Təhsil Nazirliyinin Elmi-Metodiki Şurasının "Fizika" bölməsinin sədri, məktəblilərin fizika fənni üzrə Respublika Olimpiadasının münsiflər heyətinin sədri, TQDK fizika fənni üzrə ekspert komissiyasının sədri, İlk dəfə olaraq öz elmi rəhbərinin konfiqurasiya modelinə əsaslanaraq mürəkkəb yarımkeçirici maddələrdə fiziki və fiziki-kimyəvi xassələrin formalaşmasında lokallaşma effektinin rolunu müəyyənləşdirdi. SSRİ Dövlət Komitəsinin Müəlliflik şəhadətnaməsinə layiq görülmüşdür. == Həyatı == [[1937]]-ci ilin [[1 aprel]]ində [[Qazax rayonu]]nun [[Çaylı (Qazax)|Çaylı]] kəndində anadan olmuşdur. Ailədə yeddi qardaş, bir bacı idilər. Yeddi qardaşın yaşca ən kiçiyi idi. Uşaqkən şeirlər də yazmağa başlamışdı. Tanıyanlar gənc Mirzəlinin ədəbiyyatçı olacağını düşünürdü. Lakin o, tamam başqa peşəni seçdi və ADPU-nun (keçmiş V.İ.Lenin adına APİ) fizika-riyaziyyat fakültəsində təhsil almağa başladı. Bu seçimin əsas səbəbkarı isə onun böyük qardaşı, Gəncə Pedaqoji İnstitutunun riyaziyyat və onun tədrisi metodikası kafedrasının müdiri, mərhum professor Nəcəf Murquzov olmuşdu. [[1962]]-ci ildə ADPU-nu bitirdikdən sonra o, Ukrayna EA-nın Materialşünaslıq İnstitutunun aspiranturasına daxil oldu. Akademik B.V.Samsonovun rəhbərliyi altında müxtəlif kristal maddələrin fiziki xassələri ilə atom quruluşu arasında əlaqəni tədqiq etməyə başladı. O, ilk dəfə olaraq öz elmi rəhbərinin konfiqurasiya modelinə əsaslanaraq mürəkkəb yarımkeçirici maddələrdə fiziki və fiziki-kimyəvi xassələrin formalaşmasında lokallaşma effektinin rolunu müəyyənləşdirdi. Gərgin əməyin nəticəsi olaraq M.Murquzovun maddənin xassəsi ilə elektron quruluşu arasındakı əlaqəyə həsr olunmuş elmi-tədqiqat işi onun elmi rəhbəri tərəfindən ilin ən yaxşı işi hesab edildi və bu barədə Ukraynanın mərkəzi qəzeti olan "Radianskaya Ukrayna" geniş informasiya verdi. Çox sonralar kafedranın seminarında Q.Səfərəliyev GaSb-da mənşəyi məlum olmayan p-tip keçiricilikdən məruzə etdikdən sonra elmi mübahisələr nəticəsində məhz M.Murquzov elektron konfiqurasiyası modeli ilə bu mənşəyin düzgün izahını verdi. Sonradan həmin iş Moskvada keçirilən beynəlxalq simpoziumun gündəliyinə daxil edildi və mütəxəssislər tərəfindən yüksək qiymətləndirildi. Azərbaycana qayıtdıqdan sonra aktuallığı ilə seçilən elmi işlərini davam etdirir. Onun təkidi ilə Azərbaycanda ilk dəfə Elmlər Akademiyasının Qeyri-üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunda lantanoidli materialların tədqiqinə başlanır. Bu institutda sırf həmin sahənin tədqiqi ilə məşğul olan xüsusi laboratoriyanın yaradılması təklifini irəli sürür. İndi belə materialların tədqiqi ilə MEA-nın Fizika, Radiasiya Problemləri institutlarında, aparıcı təhsil müəssisələrindən olan [[BDU]], [[ADPU]], [[AzTU]], SDU və digərlərində intensiv tədqiqat işləri aparılır. Lantanoidlərin oxşar elektron quruluşlarına görə onların fərdi xüsusiyyətlərinin dəqiq araşdırılaraq sistemləşdirilməsi problemlərinin həllində onun müstəsna xidmətləri vardır. Aldığı elmi nəticələrlə bir sıra xarici ölkələrdə keçirilən beynəlxalq konfranslarda iştirak edərək ixtisasçı alimlərin böyük marağına səbəb olmuşdur. Məhz Mirzəli Murquzov lantanoidlərin iştirak etdiyi çoxkomponentli mürəkkəb birləşmə və bərk məhlulların tədqiqilə məşğul olan Azərbaycanlı alimlərdəndir. 1969-cu ildə ADPU-da müsabiqə yolu ilə institutun ümumi fizika və astronomiya kafedrasına baş müəllim vəzifəsinə seçildi. M.Murquzov 1981-ci ildə V.Kansukas adına Vilnüs Dövlət Universitetinin ixtisaslaşmış müdafiə şurasında "Lantanoidlərin iştirakı ilə mürəkkəb yarımkeçiricilərdə valent elektronların vəziyyəti" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etdi və 1982-ci ildə elektrik və optika kafedrasının müdiri vəzifəsinə seçildi. Kafedra müdiri kimi o, kafedrada tədris laboratoriyalarının yenidən qurulması və yeni cihazlarla təchiz olunması, yeni laboratoriya işlərinin qurulması və elmi tədqiqat işlərinin genişləndirilməsi sahəsində xüsusi fəaliyyət göstərdi. Yeni elmi tədqiqat laboratoriyaları yaradılır, kafedranın bütün əməkdaşları elmi tədqiqat işinə cəlb olunur. Məhz bu tədbirlərin nəticəsində Mirzəli Murquzovun kafedra müdiri olduğu dövrdə 4 nəfər elmlər doktoru, 15 nəfər elmlər namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. 1996-cı ildə universitetin fizika fakültəsinin dekanı vəzifəsinə seçilmişdir. Professor M.Murquzov bir alim kimi müxtəlif ölkələrin elmi jurnallarında və məcmuələrində nəşr olunmuş 250-dən artıq elmi əsərin müəllifi, on bir aspirantın rəhbəri, iki doktorantın məsləhətçisi olmuş, çoxsaylı dissertasiya və avtoreferatlara rəylər vermişdir. O, eyni zamanda kafedranın nəzdindəki elmi-tədqiqat laboratoriyasının rəhbəri kimi yarımkeçirici kristalların alınması və tədqiqi sahəsində xüsusi fəaliyyət göstərmişdir. AIVBVI tipli binar birləşmələr əsasında nadir torpaq metallarının iştirakı ilə alınmış sistem ərinti və birləşmələrində defektlərin təbiətinin, elektron-fonon proseslərinin öyrənilməsi professor M.Murquzovun elmi yaradıcılığında xüsusi yer tutur. Onun rəhbərliyi altında IV qrup halkogenidləri ilə lantanoid halkogenidləri sistemlərinin qarşılıqlı təsirləri öyrənilmiş, kompleks fiziki-kimyəvi analizlərinin nəticələri əsasında bu sistemlərin hal diaqramları qurulmuş, tədqiqat nümunələri sintez edilmiş, monokristalları yetişdirilmişdir. Alınan nümunələrdə daşınma hadisələri, fotoelektrik və optik xassələri geniş temperatur intervalında tədqiq olunmuş, onlara müxtəlif mənşəli şüaların təsiri öyrənilmiş, alınan nəticələr təhlil edilmiş, onların fiziki xassələrinin formalaşmasına lantanoidlərin tam dolmamış daxili 4f təbəqə elektronlarının dolma ardıcıllığının təsiri araşdırılmış, fərdi xüsusiyyətləri təhlil edilmiş və onlar əsasında müxtəlif elektron cihazların hazırlanması mümkünlüyü, tətbiq olunma imkanları dəyərləndirilmişdir. Onun 10-dan artıq elmi işi keçmiş SSRİ Dövlət Komitəsinin "Müəlliflik şəhadətnaməsi"nə layiq görülmüşdür. M.Murquzov ali məktəb tələbələri üçün 8 dərslik və dərs vəsaiti yazıb onların istifadəsinə verdi. Bu kitabların arasında onun "Atom fizikası" kitabını xüsusi qeyd etmək istəyirik. Ali məktəblərin bakalavr təhsil pilləsi üçün nəzərdə tutulan bu vəsait istər sisteminə, istərsə də məzmununa görə ənənəvi dərsliklərdən əsaslı şəkildə fərqlənir. Prosesləri mikroaləmdən makroaləmə doğru öyrənməklə kursun məzmununu xeyli sadələşdirmiş, yeniləşdirmiş və ümumiləşdirmişdir. Özünəməxsus çətinlikləri olan bu yolu seçməklə Mirzəli müəllim uzunçuluğun və təkrarçılığın qarşısını almış və tədris prosesində vaxta qənaətə nail olmuşdur. Vəsaitdə obyektlərin əlaqəli sistemləri müqayisəli şəkildə verilmiş, onların ümumi əlamətləri göstərilmişdir. Müxtəlif uğurlu ümumiləşdirmələr aparan müəllif, maddənin fiziki xassələrinin kimyəvi rabitənin təbiətindən asılı olmasını və maddənin fiziki xassələrinin formalaşmasında onu təşkil edən atomların fərdi xüsusiyyətlərinin roluna xüsusi diqqət ayırmışdır. Bu kitab on ildən artıqdır ki, tələbələrin stolüstü kitabına çevrilmişdır. O, kafedra əməkdaşlarının pedaqoji fəaliyyətini gücləndirmək məqsədilə dərslik və dərs vəsaitlərinin yazılmasına onları da həmişə cəlb etmişdir. Böyük məmnuniyyət hissi ilə qeyd edək ki, bu sətirlərin müəllifləri də onunla bəzi kitablarında həmmüəllif olmuşlar. M.Murquzovun pedaqoji fəaliyyətinin ikinci hissəsi orta məktəblə bağlıdır. Respublikamız müstəqillik qazandıqdan sonra professor M.İ.Murquzov təhsil sahəsində aparılan islahatların həyata keçirilməsində fəal iştirak edir. Azərbaycan təhsil sisteminin dünya təhsil sisteminə tam inteqrasiya olunmasının təmin edilməsində əlindən gələni əsirgəməyən Mirzəli müəllim yaratdığı işçi qrupu tərəfindən orta ümumi təhsil məktəblərində "Fizika" və "Astronomiya" fənlərinin dövlət standartları müəyyənləşdirilmiş, proqramları tərtib olunmuş, müasir konsepsiyaları hazırlanmışdır. Mirzəli müəllimin rəhbərliyi ilə tərtub olunmuş yeni proqram ona qədər mövcud olan fizika və astronomiya proqramlarından əsaslı şəkildə fərqlənir. Aparılan təhsil islahatlarının tələblərinə uyğun olaraq proqramın quruluş və məzmunu əsaslı şəkildə yeniləşdirilmiş, təkmilləşdirilmiş və elmi səviyyəsi yüksəldilərək inkişaf etmiş ölkələrin tədris proqramlarına uyğunlaşdırılmışdır. Qəbul olumuş proqram əsasında VII-XI siniflər üçün "Fizika", XI siniflər üçün "Astronomiya" milli dərsliklərinin qısa müddət ərzində yüksək səviyyədə hazırlanması Mirzəli müəllimin dərin zəkası, gərgin əməyi və yüksək təşkilatçılıq bacarığı sayəsində mümkün olmuşdur. Onun müəllifi olduğu dərsliklər yetişməkdə olan gənc nəslin fizika elminin əsaslarına yiyələnməsində böyük rol oynayır. Məlumdur ki, məktəblilər üçün dərslik yazmaq zəngin bilik, yüksək analiz və sintez qabiliyyəti, böyük pedaqoji ustalıq tələb edir. Dərslik müəllifi yaxşı alim, pedaqoq olmaqla yanaşı, həm də həssas psixoloq olmalıdır. Mirzəli müəllim bütün bu xüsusiyyətləri özündə ehtiva edən görkəmli maarif xadimlərimizdəndir. Bu fənlərin tədrisinin səviyyəsinin yüksəldilməsi və dərsliklərin təkmilləşdirilməsi məqsədi ilə respublikamızın müxtəlif guşələrində qabaqcıl fizika müəllimləri ilə görüşlər təşkil etməklə pedaqoji ictimaiyyət qarşısında çıxışlar etmiş, köməkçi tədris vasitələri kimi dərsliklərə uyğun "İş dəftərləri"nin, "Fizikadan məsələlər, VII-IX siniflər üçün", "Fizikadan laboratoriya praktikumu", "Astronomik təqvim", təhsildə İKT-nin geniş tətbiq olunması ilə əlaqədar "Elektron dərsliklər"in, multimediaların hazırlanmasına rəhbərlik etmişdir. Mirzəli müəllimin əmək fəaliyyətinin üçüncü istiqaməti onun ictimai fəaliyyəti ilə bağlıdır. O, həm universitet və həm də respublika miqyasında ictimaiyyətçidir. Respublika Təhsil Şurası sədrinin müavini, respublika Təhsil Nazirliyinin Elmi-Metodiki Şurasının "Fizika" bölməsinin sədri, respublika TQDK-da fizika fənni üzrə ekspert şurasının sədri, Təhsil Sektorunun İnkişafı Layihəsi çərçivəsində ümumtəhsil məktəbləri üçün fizika fənninin kurikulumunu hazırlayan işçi qrupun sədri, ADPU-nun nəzdində fəaliyyət göstərən Ümumi pedaqogika, pedaqogika və təhsilin tarixi ixtisası üzrə Dissertasiya Şurasının üzvü - bütün bunlar Mirzəli müəllimin daşıdığı ictimai vəzifələrdir. Onun respublika miqyaslı bir ictimai vəzifəsi də vardır ki, onu xüsusi qeyd etmək istəyirik: məktəblilərin fizika fənni üzrə Respublika Olimpiadasının münsiflər heyətinin sədri. Şagirdlərimizin beynəlxalq olimpiadalarda uğurları məhz bu olimpiadanın təşkilindən, olimpiada tapşırıqlarının səviyyəsindən, habelə iştirakçıların obyektiv qiymətləndirilməsindən asılıdır. Məhz onun gərgin əməyi sayəsində uzun illər keçmiş sovetlər birliyində keçirilən Ümumittifaq fizika olimpiadalarında uğur qazana bilməyən Azərbaycan komandası beynəlxalq olimpiadalarda yüksək nəticələr göstərdi. 2002-ci ildə İndoneziyada keçirilən XXXIII Beynəlxalq Fizika Olimpiadasında komandamız 3 qızıl və 1 gümüş medal qazandı. 2005-ci ildə İspaniyanın Kasamalanka şəhərində keçirilən XXXVI Beynəlxalq Fizika Olimpiadasında komandamızın üzvü Azər Eyvazov nəzəri turda ən yüksək nəticə göstərərək "Birincilərin birincisi" fəxri mükafatına layiq görüldü. Ümumiyyətlə bu günə qədər şagirdlərimiz beynəlxalq olimpiadalarda 5 qızıl, 8 gümüş, 9 bürünc medal qazanmışlar, 6 həvəsləndirici yerə layiq görülmüşlər. Fərəhləndirici haldır ki, beynəlxalq olimpiadalarda fərqlənən şagirdlərimizi dünyanın qabaqcıl universitetləri öz tələbə heyətinə qəbul edir. Hazırda beynəlxalq fizika olimpiadalarında uğur qazanmış onlarla həmvətənimiz Oksford, Massaçusets Texnologiya, Sinqapur, Leyster Universiteti və s. kimi yüksək reytinqli təhsil müəssisələrində ödənişsiz təhsil alırlar. Şübhəsiz ki, bütün bunlar günümüzün "qara qızıl kapitalını intellektual insan kapitalına çevirək" şüarının həyata keçirilməsinə Mirzəli müəllimin verdiyi töhfələrdən biridir. Bütün mənalı ömrünü şərəflə xalqının elm və təhsilinə həsr edən Mirzəli müəllim Pedaqoji Universitetin professor-müəllim heyəti və tələbə kollektivinin, həmçinin respublika pedaqoji ictimaiyyətinin dərin hörmət və rəğbətini qazanıb. O, elm və təhsil sahəsində sanballı uğurları ilə seçilən, özünü təsdiq edən görkəmli bir alim, böyük nüfuz sahibi olan ziyalılarımızdandır. Uzun müddətdir ki, ADPU-nun elektrik və optika kafedrasının müdiri, fizika fakültəsinin dekanı kimi fəaliyyət göstərən M.İ.Murquzov "fizika müəllimliyi" (bakalavr) və "yarımkeçiricilər və dielektriklər fizikası" (magistr) sahəsində kadr hazırlığında, ümumiyyətlə fizikanın təbliğində fədakarlıqla çalışır. Onun rəhbərlik etdiyi fakültə və kafedrada əməkdaşlarına, tələbə və magistrlərinə səmimi və mehriban davranışı, yüksək həssaslıqla, bir valideyn qayğısı ilə yanaşması bütün təhsil işçiləri üçün layiqli bir örnəkdir. İndi respublikamızda fəaliyyət göstərən tədris ocaqlarının əksəriyyətində onun tələbələri çalışır və tədrisi onun ərsəyə gətirdiyi dərslik, köməkçi vasitələr əsasında qururlar. Böyük bir nəslin ağsaqqalı, hamının düzgün yol göstərəni, xırda uğuruna belə sevinən, qayğısını çəkən, dərdinə şərik olan Mirzəli müəllim həm də gözəl ailə başçısıdır. Böyük nüfuz və uğur qazanmasında yüksək intellektual səviyyəyə malik, əsl Azərbaycan qadınına xas olan bütün keyfiyyətləri özündə əks etdirən həyat yoldaşı Rəna xanımın müstəsna rolu olmuşdur. Milli və vətənpərvər ruhda böyüyən oğlu Şahin BDU-nu beynəlxalq hüquq ixtisası üzrə bitirmiş, ABŞ-ın Harvard Universitetində təhsil almış, bir neçə əcnəbi dili mükəmməl bilən, zəngin dünyagörüşü və ensiklopedik savada malik yetkin mütəxəssisdir. Deyirlər insan ömrü dağ cığırlarına bənzəyir. Bəziləri dağın ətəklərində itib batır, bəziləri isə sərt yoxuşları dolanaraq dağın zirvəsinə kimi yüksəlir. Zəngin elmi pedaqoji fəaliyyəti sahəsində şərəfli bir ömür yolu keçən Mirzəli müəllimin saldığı izlər elə bir zirvəyə çatır ki, bu zirvə Azərbaycanımızın hər bir yaşayış məskənindən aydın görünür. Tələbkar və ciddi rəhbər, təcrübəli elm təşkilatçısı, mahir pedaqoq kimi tanınan professor M.Murquzovun əmək fəaliyyəti respublika Prezidenti tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş, ona "Əməkdar müəllim" fəxri adı verilmiş, "Şöhrət" ordeni ilə təltif olunmuşdur. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Qazaxda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin məzunları]] [[Kateqoriya:Professorlar]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]] [[Kateqoriya:Qazax rayonunda doğulanlar]] 96gxnhhql4yi4baef969y4750qeo0kf 6548108 6548105 2022-07-25T11:34:16Z Eldarado 33729 wikitext text/x-wiki {{vikiləşdirmək}} {{qaralama}} {{mənbə azlığı}} {{Alim |adı = Mirzəli Murquzov |orijinal adı = Mirzəli İsmayıl oğlu Murquzov |digər adları = |şəkil = |şəklin ölçüsü = 200 |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 1.4.1937 |doğum yeri = [[Çaylı]], [[Qazax rayonu]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{USSR}}→<br>{{AZE}} |milliyyəti = |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = fizika-riyaziyyat elmləri doktoru |elmi adı = professor |iş yeri = Azərbaycan Dövlət Pedoqoji Universiteti |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = [[Azərbaycan Respublikasının əməkdar müəllimlərinin siyahısı|Əməkdar Müəllim]]<br/> {{"Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)}} |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Mirzəli İsmayıl oğlu Murquzov''' (1 aprel 1937) — fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, əməkdar müəllim, "Şöhrət" ordenli, ADPU-nun fizika fakültəsinin dekanı, Respublika Təhsil Şurası sədrinin müavini, respublika Təhsil Nazirliyinin Elmi-Metodiki Şurasının "Fizika" bölməsinin sədri, məktəblilərin fizika fənni üzrə Respublika Olimpiadasının münsiflər heyətinin sədri, TQDK fizika fənni üzrə ekspert komissiyasının sədri, İlk dəfə olaraq öz elmi rəhbərinin konfiqurasiya modelinə əsaslanaraq mürəkkəb yarımkeçirici maddələrdə fiziki və fiziki-kimyəvi xassələrin formalaşmasında lokallaşma effektinin rolunu müəyyənləşdirdi. SSRİ Dövlət Komitəsinin Müəlliflik şəhadətnaməsinə layiq görülmüşdür. == Həyatı == [[1937]]-ci ilin [[1 aprel]]ində [[Qazax rayonu]]nun [[Çaylı (Qazax)|Çaylı]] kəndində anadan olmuşdur. Ailədə yeddi qardaş, bir bacı idilər. Yeddi qardaşın yaşca ən kiçiyi idi. Uşaqkən şeirlər də yazmağa başlamışdı. Tanıyanlar gənc Mirzəlinin ədəbiyyatçı olacağını düşünürdü. Lakin o, tamam başqa peşəni seçdi və ADPU-nun (keçmiş V.İ.Lenin adına APİ) fizika-riyaziyyat fakültəsində təhsil almağa başladı. Bu seçimin əsas səbəbkarı isə onun böyük qardaşı, Gəncə Pedaqoji İnstitutunun riyaziyyat və onun tədrisi metodikası kafedrasının müdiri, mərhum professor Nəcəf Murquzov olmuşdu. [[1962]]-ci ildə ADPU-nu bitirdikdən sonra o, Ukrayna EA-nın Materialşünaslıq İnstitutunun aspiranturasına daxil oldu. Akademik B.V.Samsonovun rəhbərliyi altında müxtəlif kristal maddələrin fiziki xassələri ilə atom quruluşu arasında əlaqəni tədqiq etməyə başladı. O, ilk dəfə olaraq öz elmi rəhbərinin konfiqurasiya modelinə əsaslanaraq mürəkkəb yarımkeçirici maddələrdə fiziki və fiziki-kimyəvi xassələrin formalaşmasında lokallaşma effektinin rolunu müəyyənləşdirdi. Gərgin əməyin nəticəsi olaraq M.Murquzovun maddənin xassəsi ilə elektron quruluşu arasındakı əlaqəyə həsr olunmuş elmi-tədqiqat işi onun elmi rəhbəri tərəfindən ilin ən yaxşı işi hesab edildi və bu barədə Ukraynanın mərkəzi qəzeti olan "Radianskaya Ukrayna" geniş informasiya verdi. Çox sonralar kafedranın seminarında Q.Səfərəliyev GaSb-da mənşəyi məlum olmayan p-tip keçiricilikdən məruzə etdikdən sonra elmi mübahisələr nəticəsində məhz M.Murquzov elektron konfiqurasiyası modeli ilə bu mənşəyin düzgün izahını verdi. Sonradan həmin iş Moskvada keçirilən beynəlxalq simpoziumun gündəliyinə daxil edildi və mütəxəssislər tərəfindən yüksək qiymətləndirildi. Azərbaycana qayıtdıqdan sonra aktuallığı ilə seçilən elmi işlərini davam etdirir. Onun təkidi ilə Azərbaycanda ilk dəfə Elmlər Akademiyasının Qeyri-üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunda lantanoidli materialların tədqiqinə başlanır. Bu institutda sırf həmin sahənin tədqiqi ilə məşğul olan xüsusi laboratoriyanın yaradılması təklifini irəli sürür. İndi belə materialların tədqiqi ilə MEA-nın Fizika, Radiasiya Problemləri institutlarında, aparıcı təhsil müəssisələrindən olan [[BDU]], [[ADPU]], [[AzTU]], SDU və digərlərində intensiv tədqiqat işləri aparılır. Lantanoidlərin oxşar elektron quruluşlarına görə onların fərdi xüsusiyyətlərinin dəqiq araşdırılaraq sistemləşdirilməsi problemlərinin həllində onun müstəsna xidmətləri vardır. Aldığı elmi nəticələrlə bir sıra xarici ölkələrdə keçirilən beynəlxalq konfranslarda iştirak edərək ixtisasçı alimlərin böyük marağına səbəb olmuşdur. Məhz Mirzəli Murquzov lantanoidlərin iştirak etdiyi çoxkomponentli mürəkkəb birləşmə və bərk məhlulların tədqiqilə məşğul olan Azərbaycanlı alimlərdəndir. 1969-cu ildə ADPU-da müsabiqə yolu ilə institutun ümumi fizika və astronomiya kafedrasına baş müəllim vəzifəsinə seçildi. M.Murquzov 1981-ci ildə V.Kansukas adına Vilnüs Dövlət Universitetinin ixtisaslaşmış müdafiə şurasında "Lantanoidlərin iştirakı ilə mürəkkəb yarımkeçiricilərdə valent elektronların vəziyyəti" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etdi və 1982-ci ildə elektrik və optika kafedrasının müdiri vəzifəsinə seçildi. Kafedra müdiri kimi o, kafedrada tədris laboratoriyalarının yenidən qurulması və yeni cihazlarla təchiz olunması, yeni laboratoriya işlərinin qurulması və elmi tədqiqat işlərinin genişləndirilməsi sahəsində xüsusi fəaliyyət göstərdi. Yeni elmi tədqiqat laboratoriyaları yaradılır, kafedranın bütün əməkdaşları elmi tədqiqat işinə cəlb olunur. Məhz bu tədbirlərin nəticəsində Mirzəli Murquzovun kafedra müdiri olduğu dövrdə 4 nəfər elmlər doktoru, 15 nəfər elmlər namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. 1996-cı ildə universitetin fizika fakültəsinin dekanı vəzifəsinə seçilmişdir. Professor M.Murquzov bir alim kimi müxtəlif ölkələrin elmi jurnallarında və məcmuələrində nəşr olunmuş 250-dən artıq elmi əsərin müəllifi, on bir aspirantın rəhbəri, iki doktorantın məsləhətçisi olmuş, çoxsaylı dissertasiya və avtoreferatlara rəylər vermişdir. O, eyni zamanda kafedranın nəzdindəki elmi-tədqiqat laboratoriyasının rəhbəri kimi yarımkeçirici kristalların alınması və tədqiqi sahəsində xüsusi fəaliyyət göstərmişdir. AIVBVI tipli binar birləşmələr əsasında nadir torpaq metallarının iştirakı ilə alınmış sistem ərinti və birləşmələrində defektlərin təbiətinin, elektron-fonon proseslərinin öyrənilməsi professor M.Murquzovun elmi yaradıcılığında xüsusi yer tutur. Onun rəhbərliyi altında IV qrup halkogenidləri ilə lantanoid halkogenidləri sistemlərinin qarşılıqlı təsirləri öyrənilmiş, kompleks fiziki-kimyəvi analizlərinin nəticələri əsasında bu sistemlərin hal diaqramları qurulmuş, tədqiqat nümunələri sintez edilmiş, monokristalları yetişdirilmişdir. Alınan nümunələrdə daşınma hadisələri, fotoelektrik və optik xassələri geniş temperatur intervalında tədqiq olunmuş, onlara müxtəlif mənşəli şüaların təsiri öyrənilmiş, alınan nəticələr təhlil edilmiş, onların fiziki xassələrinin formalaşmasına lantanoidlərin tam dolmamış daxili 4f təbəqə elektronlarının dolma ardıcıllığının təsiri araşdırılmış, fərdi xüsusiyyətləri təhlil edilmiş və onlar əsasında müxtəlif elektron cihazların hazırlanması mümkünlüyü, tətbiq olunma imkanları dəyərləndirilmişdir. Onun 10-dan artıq elmi işi keçmiş SSRİ Dövlət Komitəsinin "Müəlliflik şəhadətnaməsi"nə layiq görülmüşdür. M.Murquzov ali məktəb tələbələri üçün 8 dərslik və dərs vəsaiti yazıb onların istifadəsinə verdi. Bu kitabların arasında onun "Atom fizikası" kitabını xüsusi qeyd etmək istəyirik. Ali məktəblərin bakalavr təhsil pilləsi üçün nəzərdə tutulan bu vəsait istər sisteminə, istərsə də məzmununa görə ənənəvi dərsliklərdən əsaslı şəkildə fərqlənir. Prosesləri mikroaləmdən makroaləmə doğru öyrənməklə kursun məzmununu xeyli sadələşdirmiş, yeniləşdirmiş və ümumiləşdirmişdir. Özünəməxsus çətinlikləri olan bu yolu seçməklə Mirzəli müəllim uzunçuluğun və təkrarçılığın qarşısını almış və tədris prosesində vaxta qənaətə nail olmuşdur. Vəsaitdə obyektlərin əlaqəli sistemləri müqayisəli şəkildə verilmiş, onların ümumi əlamətləri göstərilmişdir. Müxtəlif uğurlu ümumiləşdirmələr aparan müəllif, maddənin fiziki xassələrinin kimyəvi rabitənin təbiətindən asılı olmasını və maddənin fiziki xassələrinin formalaşmasında onu təşkil edən atomların fərdi xüsusiyyətlərinin roluna xüsusi diqqət ayırmışdır. Bu kitab on ildən artıqdır ki, tələbələrin stolüstü kitabına çevrilmişdır. O, kafedra əməkdaşlarının pedaqoji fəaliyyətini gücləndirmək məqsədilə dərslik və dərs vəsaitlərinin yazılmasına onları da həmişə cəlb etmişdir. Böyük məmnuniyyət hissi ilə qeyd edək ki, bu sətirlərin müəllifləri də onunla bəzi kitablarında həmmüəllif olmuşlar. M.Murquzovun pedaqoji fəaliyyətinin ikinci hissəsi orta məktəblə bağlıdır. Respublikamız müstəqillik qazandıqdan sonra professor M.İ.Murquzov təhsil sahəsində aparılan islahatların həyata keçirilməsində fəal iştirak edir. Azərbaycan təhsil sisteminin dünya təhsil sisteminə tam inteqrasiya olunmasının təmin edilməsində əlindən gələni əsirgəməyən Mirzəli müəllim yaratdığı işçi qrupu tərəfindən orta ümumi təhsil məktəblərində "Fizika" və "Astronomiya" fənlərinin dövlət standartları müəyyənləşdirilmiş, proqramları tərtib olunmuş, müasir konsepsiyaları hazırlanmışdır. Mirzəli müəllimin rəhbərliyi ilə tərtub olunmuş yeni proqram ona qədər mövcud olan fizika və astronomiya proqramlarından əsaslı şəkildə fərqlənir. Aparılan təhsil islahatlarının tələblərinə uyğun olaraq proqramın quruluş və məzmunu əsaslı şəkildə yeniləşdirilmiş, təkmilləşdirilmiş və elmi səviyyəsi yüksəldilərək inkişaf etmiş ölkələrin tədris proqramlarına uyğunlaşdırılmışdır. Qəbul olumuş proqram əsasında VII-XI siniflər üçün "Fizika", XI siniflər üçün "Astronomiya" milli dərsliklərinin qısa müddət ərzində yüksək səviyyədə hazırlanması Mirzəli müəllimin dərin zəkası, gərgin əməyi və yüksək təşkilatçılıq bacarığı sayəsində mümkün olmuşdur. Onun müəllifi olduğu dərsliklər yetişməkdə olan gənc nəslin fizika elminin əsaslarına yiyələnməsində böyük rol oynayır. Məlumdur ki, məktəblilər üçün dərslik yazmaq zəngin bilik, yüksək analiz və sintez qabiliyyəti, böyük pedaqoji ustalıq tələb edir. Dərslik müəllifi yaxşı alim, pedaqoq olmaqla yanaşı, həm də həssas psixoloq olmalıdır. Mirzəli müəllim bütün bu xüsusiyyətləri özündə ehtiva edən görkəmli maarif xadimlərimizdəndir. Bu fənlərin tədrisinin səviyyəsinin yüksəldilməsi və dərsliklərin təkmilləşdirilməsi məqsədi ilə respublikamızın müxtəlif guşələrində qabaqcıl fizika müəllimləri ilə görüşlər təşkil etməklə pedaqoji ictimaiyyət qarşısında çıxışlar etmiş, köməkçi tədris vasitələri kimi dərsliklərə uyğun "İş dəftərləri"nin, "Fizikadan məsələlər, VII-IX siniflər üçün", "Fizikadan laboratoriya praktikumu", "Astronomik təqvim", təhsildə İKT-nin geniş tətbiq olunması ilə əlaqədar "Elektron dərsliklər"in, multimediaların hazırlanmasına rəhbərlik etmişdir. Mirzəli müəllimin əmək fəaliyyətinin üçüncü istiqaməti onun ictimai fəaliyyəti ilə bağlıdır. O, həm universitet və həm də respublika miqyasında ictimaiyyətçidir. Respublika Təhsil Şurası sədrinin müavini, respublika Təhsil Nazirliyinin Elmi-Metodiki Şurasının "Fizika" bölməsinin sədri, respublika TQDK-da fizika fənni üzrə ekspert şurasının sədri, Təhsil Sektorunun İnkişafı Layihəsi çərçivəsində ümumtəhsil məktəbləri üçün fizika fənninin kurikulumunu hazırlayan işçi qrupun sədri, ADPU-nun nəzdində fəaliyyət göstərən Ümumi pedaqogika, pedaqogika və təhsilin tarixi ixtisası üzrə Dissertasiya Şurasının üzvü - bütün bunlar Mirzəli müəllimin daşıdığı ictimai vəzifələrdir. Onun respublika miqyaslı bir ictimai vəzifəsi də vardır ki, onu xüsusi qeyd etmək istəyirik: məktəblilərin fizika fənni üzrə Respublika Olimpiadasının münsiflər heyətinin sədri. Şagirdlərimizin beynəlxalq olimpiadalarda uğurları məhz bu olimpiadanın təşkilindən, olimpiada tapşırıqlarının səviyyəsindən, habelə iştirakçıların obyektiv qiymətləndirilməsindən asılıdır. Məhz onun gərgin əməyi sayəsində uzun illər keçmiş sovetlər birliyində keçirilən Ümumittifaq fizika olimpiadalarında uğur qazana bilməyən Azərbaycan komandası beynəlxalq olimpiadalarda yüksək nəticələr göstərdi. 2002-ci ildə İndoneziyada keçirilən XXXIII Beynəlxalq Fizika Olimpiadasında komandamız 3 qızıl və 1 gümüş medal qazandı. 2005-ci ildə İspaniyanın Kasamalanka şəhərində keçirilən XXXVI Beynəlxalq Fizika Olimpiadasında komandamızın üzvü Azər Eyvazov nəzəri turda ən yüksək nəticə göstərərək "Birincilərin birincisi" fəxri mükafatına layiq görüldü. Ümumiyyətlə bu günə qədər şagirdlərimiz beynəlxalq olimpiadalarda 5 qızıl, 8 gümüş, 9 bürünc medal qazanmışlar, 6 həvəsləndirici yerə layiq görülmüşlər. Fərəhləndirici haldır ki, beynəlxalq olimpiadalarda fərqlənən şagirdlərimizi dünyanın qabaqcıl universitetləri öz tələbə heyətinə qəbul edir. Hazırda beynəlxalq fizika olimpiadalarında uğur qazanmış onlarla həmvətənimiz Oksford, Massaçusets Texnologiya, Sinqapur, Leyster Universiteti və s. kimi yüksək reytinqli təhsil müəssisələrində ödənişsiz təhsil alırlar. Şübhəsiz ki, bütün bunlar günümüzün "qara qızıl kapitalını intellektual insan kapitalına çevirək" şüarının həyata keçirilməsinə Mirzəli müəllimin verdiyi töhfələrdən biridir. Bütün mənalı ömrünü şərəflə xalqının elm və təhsilinə həsr edən Mirzəli müəllim Pedaqoji Universitetin professor-müəllim heyəti və tələbə kollektivinin, həmçinin respublika pedaqoji ictimaiyyətinin dərin hörmət və rəğbətini qazanıb. O, elm və təhsil sahəsində sanballı uğurları ilə seçilən, özünü təsdiq edən görkəmli bir alim, böyük nüfuz sahibi olan ziyalılarımızdandır. Uzun müddətdir ki, ADPU-nun elektrik və optika kafedrasının müdiri, fizika fakültəsinin dekanı kimi fəaliyyət göstərən M.İ.Murquzov "fizika müəllimliyi" (bakalavr) və "yarımkeçiricilər və dielektriklər fizikası" (magistr) sahəsində kadr hazırlığında, ümumiyyətlə fizikanın təbliğində fədakarlıqla çalışır. Onun rəhbərlik etdiyi fakültə və kafedrada əməkdaşlarına, tələbə və magistrlərinə səmimi və mehriban davranışı, yüksək həssaslıqla, bir valideyn qayğısı ilə yanaşması bütün təhsil işçiləri üçün layiqli bir örnəkdir. İndi respublikamızda fəaliyyət göstərən tədris ocaqlarının əksəriyyətində onun tələbələri çalışır və tədrisi onun ərsəyə gətirdiyi dərslik, köməkçi vasitələr əsasında qururlar. Böyük bir nəslin ağsaqqalı, hamının düzgün yol göstərəni, xırda uğuruna belə sevinən, qayğısını çəkən, dərdinə şərik olan Mirzəli müəllim həm də gözəl ailə başçısıdır. Böyük nüfuz və uğur qazanmasında yüksək intellektual səviyyəyə malik, əsl Azərbaycan qadınına xas olan bütün keyfiyyətləri özündə əks etdirən həyat yoldaşı Rəna xanımın müstəsna rolu olmuşdur. Milli və vətənpərvər ruhda böyüyən oğlu Şahin BDU-nu beynəlxalq hüquq ixtisası üzrə bitirmiş, ABŞ-ın Harvard Universitetində təhsil almış, bir neçə əcnəbi dili mükəmməl bilən, zəngin dünyagörüşü və ensiklopedik savada malik yetkin mütəxəssisdir. Deyirlər insan ömrü dağ cığırlarına bənzəyir. Bəziləri dağın ətəklərində itib batır, bəziləri isə sərt yoxuşları dolanaraq dağın zirvəsinə kimi yüksəlir. Zəngin elmi pedaqoji fəaliyyəti sahəsində şərəfli bir ömür yolu keçən Mirzəli müəllimin saldığı izlər elə bir zirvəyə çatır ki, bu zirvə Azərbaycanımızın hər bir yaşayış məskənindən aydın görünür. Tələbkar və ciddi rəhbər, təcrübəli elm təşkilatçısı, mahir pedaqoq kimi tanınan professor M.Murquzovun əmək fəaliyyəti respublika Prezidenti tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş, ona "Əməkdar müəllim" fəxri adı verilmiş, "Şöhrət" ordeni ilə təltif olunmuşdur. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Qazaxda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin məzunları]] [[Kateqoriya:Professorlar]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]] [[Kateqoriya:Qazax rayonunda doğulanlar]] 9t2wwjzmt9lsfl9k8nxb40d54elna9e 0 432116 6547880 6460684 2022-07-25T08:35:49Z Turan Etibaroğlu 97281 wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi |titul = [[Masallı|Masallı Rayon]] İcra Hakimiyyətinin başçısı |bayraq = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg |bayraq2 = Flag_of_Azerbaijan.svg |xələfi = [[Rafil Hüseynov]] |dövr əvvəl = [[20 noyabr]], [[2019]] |dövr son = [[25 iyul]], [[2022]] |titul_2 = [[Ağcabədi|Ağcabədi Rayon]] İcra Hakimiyyətinin başçısı |bayraq_2 = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg |bayraq2_2 = Flag_of_Azerbaijan.svg |dövr əvvəl_2 = [[26 dekabr]], [[2005]] |dövr son_2 = [[20 noyabr]], [[2019]] |xələfi_2 = [[Rafil Hüseynov]] |titul_3 = [[Samux|Samux Rayon]] İcra Hakimiyyətinin başçısı |bayraq_3 = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg |dövr əvvəl_3 = [[2004]] |dövr son_3 = [[26 dekabr]], [[2005]] |mükafatları = {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni|2018}} |vikianbar = }} '''Şahin Kərim oğlu Məmmədov''' ({{DVTY}}) — Masallı sabiq RİH-nin başçısı. == Həyatı == Şahin Məmmədov 1959-cü ildə Bərdə şəhərində anadan olub. Əmək fəaliyyətinə 1975-ci ildən başlayıb. 1975–1983-cü illərdə "Azelektromontaj" idarəsi və Bərdə Elektrik şəbəkəsində müxtəlif vəzifələrdə işləyib. 1985-ci ildə Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İnstitutunun Uçot-iqtisad fakültəsini bitirib. 1983–1992-ci illərdə Azərbaycan LKGİ Bərdə rayon komitəsində azad komsomol təşkilat katibi, təlimatçı, ikinci katib, 1992–1993-cü illərdə [[Maliyyə Nazirliyi]]nin "Azəraudit" mərkəzinin Bərdə rayon şöbəsinin rəisi vəzifələrində çalışıb. 1993–1995-ci illərdə Bərdə rayon İcra Hakimiyyəti başcısının sosial-iqtisadi inkşaf məsələləri üzrə müavini, şöbə müdiri işləyib. 1996–2000-ci illərdə Bərdə rayon 026 saylı Əmanət Bank şöbəsinin müdiri, 2000–2004-cü illərdə isə [[Birləşmiş Universal Səhmdar Bankı]]nın Bərdə rayon filialının müdiri olmuşdur. 17 aprel 2004-cü ildə Samux Rayon İcra Hakimiyyətinin başcısı, 26 dekabr 2005-ci ildə Ağcabədi Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı, 20 noyabr 2019-cu ildə isə Masallı Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı vəzifəsinə təyin edilmişdir. YAP Siyasi Şurasının üzvü olmuşdur.<ref>http://agcabedi-ih.gov.az/page/20.html</ref> == Mükafatları == 28 dekabr 2018-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının ictimai-siyasi həyatında fəal iştirakına görə 2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni ilə təltif edilmişdir.<ref>https://sputnik.az/life/20181228/418713529/prezident-icra-bashcisina-orden-verdi.html</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Həmçinin bax == {{Masallı rayonunun rəhbərləri}} {{Samux rayonunun rəhbərləri}} [[Kateqoriya:Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvləri]] [[Kateqoriya:Ağcabədi Rayon İcra Hakimiyyətinin başçıları]] [[Kateqoriya:Samux Rayon İcra Hakimiyyətinin başçıları]] [[Kateqoriya:Masallı Rayon İcra Hakimiyyətinin başçıları]] rbxsnax2v668upqmreqy2jwv6z8op7b 6547919 6547880 2022-07-25T09:31:23Z Dr.Wiki54 88744 [[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]] wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi |titul = [[Masallı|Masallı Rayon]] İcra Hakimiyyətinin başçısı |bayraq = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg |bayraq2 = Flag_of_Azerbaijan.svg |sələfi = [[Rafil Hüseynov]] |xələfi = [[Araz Əhmədov]] |dövr əvvəl = [[20 noyabr]] [[2019]] |dövr son = [[25 iyul]] [[2022]] |titul_2 = [[Ağcabədi|Ağcabədi Rayon]] İcra Hakimiyyətinin başçısı |bayraq_2 = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg |bayraq2_2 = Flag_of_Azerbaijan.svg |dövr əvvəl_2 = [[26 dekabr]] [[2005]] |dövr son_2 = [[20 noyabr]] [[2019]] |xələfi_2 = [[Rafil Hüseynov]] |titul_3 = [[Samux|Samux Rayon]] İcra Hakimiyyətinin başçısı |bayraq_3 = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg |dövr əvvəl_3 = [[2004]] |dövr son_3 = [[26 dekabr]] [[2005]] |mükafatları = {{2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni|2018}} |vikianbar = }} '''Şahin Kərim oğlu Məmmədov''' ({{DVTY}}) — Masallı Rayon İcra Hakimiyyətinin sabiq başçısı. == Həyatı == Şahin Məmmədov 1959-cu ildə Bərdə şəhərində anadan olub. Əmək fəaliyyətinə 1975-ci ildən başlayıb. 1975–1983-cü illərdə "Azelektromontaj" idarəsi və Bərdə Elektrik şəbəkəsində müxtəlif vəzifələrdə işləyib. 1985-ci ildə Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İnstitutunun Uçot-iqtisad fakültəsini bitirib. 1983–1992-ci illərdə Azərbaycan LKGİ Bərdə rayon komitəsində azad komsomol təşkilat katibi, təlimatçı, ikinci katib, 1992–1993-cü illərdə [[Maliyyə Nazirliyi]]nin "Azəraudit" mərkəzinin Bərdə rayon şöbəsinin rəisi vəzifələrində çalışıb. 1993–1995-ci illərdə Bərdə rayon İcra Hakimiyyəti başcısının sosial-iqtisadi inkşaf məsələləri üzrə müavini, şöbə müdiri işləyib. 1996–2000-ci illərdə Bərdə rayon 026 saylı Əmanət Bank şöbəsinin müdiri, 2000–2004-cü illərdə isə [[Birləşmiş Universal Səhmdar Bankı]]nın Bərdə rayon filialının müdiri olmuşdur. 17 aprel 2004-cü ildə Samux Rayon İcra Hakimiyyətinin başcısı, 26 dekabr 2005-ci ildə Ağcabədi Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı, 20 noyabr 2019-cu ildə isə Masallı Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı vəzifəsinə təyin edilmişdir. YAP Siyasi Şurasının üzvü olmuşdur.<ref>http://agcabedi-ih.gov.az/page/20.html</ref> == Mükafatları == 28 dekabr 2018-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının ictimai-siyasi həyatında fəal iştirakına görə 2-ci dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni ilə təltif edilmişdir.<ref>https://sputnik.az/life/20181228/418713529/prezident-icra-bashcisina-orden-verdi.html</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Həmçinin bax == {{Masallı rayonunun rəhbərləri}} {{Samux rayonunun rəhbərləri}} [[Kateqoriya:Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvləri]] [[Kateqoriya:Ağcabədi Rayon İcra Hakimiyyətinin başçıları]] [[Kateqoriya:Samux Rayon İcra Hakimiyyətinin başçıları]] [[Kateqoriya:Masallı Rayon İcra Hakimiyyətinin başçıları]] 2g3gzcmuz1j3o8yxxzp339fl44z152d 0 432686 6548092 6219227 2022-07-25T11:17:32Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Şəxs |adı = Hicikata Toshizo |orijinal adı = 土方 歳三 |şəkil = Photo-Hijikata-Toshizo-c1869.png |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |digər adı = |doğum tarixi = 31.5.1835 |doğum yeri = [[Hino]] (Musaşi vilayəti), [[Yaponiya]] |vəfat tarixi = 20 iyun 1869 |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = [[Yaponiya İmperiyası]] |milliyyəti = [[yapon]] |dini = |ixtisası = |təhsili = |fəaliyyəti = |fəaliyyət illəri = |tanınır = |mükafatları = |imzası = |imzanın ölçüsü = |imzanın izahı = |saytı = |vikianbar = }} '''Hicikata Toshizo''' - [[Yapon]] [[qılınc ustası]], [[hərbiçi]]si, Boşin müharibəsi dövründə, şoqun tərəfdarı fraksiyanın liderlərindən biri. == Həyatı == == Ölümü == == İstinadlar == [[Kateqoriya:Yaponiya hərbçiləri]] [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] j77y7auwlg72gd03flqquiener6c6ms 10 433546 6547981 6222708 2022-07-25T10:08:31Z Kwamikagami 23144 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = Əsas qeyri-NATO ölkələri |title = ABŞ-ın [[Əsas qeyri-NATO ölkələri|əsas qeyri-NATO müttəfiqləri]] |listclass = hlist |image = [[American major non-NATO allies.svg|100px|Map showing the Major non-NATO allies]] |list1 = * {{AFG}} <small>([[De-yure]])</small> * {{AUT}} * {{AUS}} * {{BHR}} * {{EGY}} * {{ISR}} * {{JPN}} * {{JOR}} * {{KWT}} * {{MAR}} * {{NZL}} * {{PAK}} * {{PHL}} * {{KOR}} * {{THA}} * {{TUN}} |list2 = '''Potensial ölkələr''' * ''{{CHL}}'' * ''{{COL}}'' * ''{{GEO}}'' * ''{{MDA}}'' * ''{{OMN}}'' * ''{{QAT}}'' * ''{{SAU}}'' * ''{{UKR}}'' * ''{{ARE}}'' }}<noinclude> [[Kateqoriya:Şablonlar:Təşkilatlar]] </noinclude> p2ui2d8tec2pp7822prw7nhoc6ri4bi 6547982 6547981 2022-07-25T10:08:59Z Kwamikagami 23144 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = Əsas qeyri-NATO ölkələri |title = ABŞ-ın [[Əsas qeyri-NATO ölkələri|əsas qeyri-NATO müttəfiqləri]] |listclass = hlist |image = [[File:American major non-NATO allies.svg|100px|Map showing the Major non-NATO allies]] |list1 = * {{AFG}} <small>([[De-yure]])</small> * {{AUT}} * {{AUS}} * {{BHR}} * {{EGY}} * {{ISR}} * {{JPN}} * {{JOR}} * {{KWT}} * {{MAR}} * {{NZL}} * {{PAK}} * {{PHL}} * {{KOR}} * {{THA}} * {{TUN}} |list2 = '''Potensial ölkələr''' * ''{{CHL}}'' * ''{{COL}}'' * ''{{GEO}}'' * ''{{MDA}}'' * ''{{OMN}}'' * ''{{QAT}}'' * ''{{SAU}}'' * ''{{UKR}}'' * ''{{ARE}}'' }}<noinclude> [[Kateqoriya:Şablonlar:Təşkilatlar]] </noinclude> lz2wyex42c9j4747apn5gts2inalmai 0 434413 6548094 6270654 2022-07-25T11:17:54Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi |adı = Mutsihito |orijinal adı = {{dil-ja|明治天皇}} |şəkil = Meiji tenno1.jpg |titul = [[Yaponiya]]nın 122-ci [[İmperator]]u |bayraq = Flag of the Japanese Emperor.svg |dövr əvvəl = [[30 yanvar]] [[1867]] |dövr son = [[30 iyul]] [[1912]] |sələfi = [[Komey]] |xələfi = [[Tayse]] |dini = [[Şintoizm]] |doğum tarixi = 23.12.1852 |doğum yeri = [[Kioto]] |vəfat tarixi = 30.7.1912 |həyat yoldaşı = [[Seken]] |uşağı = '''oğlu:''' [[Tayse]]<br /> '''qızları:''' [[Fusako]], [[Nobuko]], [[Toşiko]] |atası = [[Komei]] |anası = [[Nakayama Yesiko]] |imzası = Meiji_shomei.svg |vikianbar = }} '''İmperator Meyci''' ({{dil-ja|明治天皇}}; [[3 noyabr]] [[1852]] [[Kioto]] – [[30 iyul]] [[1912]] [[Tokio]]) — taxta [[1867]]-ci ilin [[3 aprel]]də çıxmış və ömrünün sonuna qədər [[Yaponiya imperatoru|Yaponiyanın]] 122-ci imperatoru olmuşdur. Onun həyatdakı adı ''Mutsihito'' ({{dil-ja|睦仁}}) adlanırdı. Yaponiyadan kənarda da onun adı «İmperator Musihito» olaraq qeydə alınmışdı. Yaponiyada vəfat etmiş imperatorları ölümündən öncəki adı ilə adlandırırlar. Onun [[1852]]-ci ildə onun doğulduğu zaman Yaponiya dünyadan tədric olunan texniki baxımından geri qalan, [[Feodalizm|feodal]] qaydaları ilə idarə edilən ölkə olmuşdur. Bu feodal ölkəsi [[Tokuqava şoqunatı]] və dayme tərəfindən idarə olunurdu. Onun [[1912]]-ci ildə dünyasını dəyişərkən Yaponiya vahid mərkəzdə birləşdirilmiş, siyasi, iqtisadi və sosial çevriliş baş vermiş, dünyanın super güçlərindən birinə çevrilir. "[[Nyu-York Tayms]]" qəzetində imperatorun dəfn mərasimi ilə bağlı yazılırdı: «Cənazənin önündəki ilə arxasıdakı fərq heyratamiz idi. Cənazənin önündə köhnə Yaponiya, arxasında isə yeni Yaponiya gəlirdi<ref name="nyt1912">http://query.nytimes.com/mem/archive-free/pdf?res=9D05E3DB1F3CE633A25750C1A9669D946396D6CF {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20170314064452/https://query.nytimes.com/mem/archive-free/pdf?res=9D05E3DB1F3CE633A25750C1A9669D946396D6CF |date=2017-03-14 }} «The Funeral Ceremonies of Meiji Tenno» reprinted from the ''Japan Advertiser'' [Article 8—No Title&#93;,] ''New York Times.'' 13 October 1912.</ref>. == Siyasi islahatları == Uğurlu islahatlar dövlət şurası hərəfindən həyata keçirilir. İlk əvvəllər hökumətə üç nazir rəhbərlik edirdi. Sonradan [[1885]]-ci ildə isə qərb sayağı hökumət qurulur. Hökumətin başına isə baş nazır gətirilir{{sfn|Qordon|2003|с=64}}. Çevriliş tərəfdarları ilk əvvələr ekstrimistlərdən çəkinirdilər. Yeni liderlər mülklə əlaqədar islahatlar həyata keçirmək istəyirdilər. [[1869]]-cu ildə bir çox daymelər öz topaqlarını imperatora verirlər. Onlar əvvəllər idarə etdikləri daymelərdən qubernatorlara çevrilirlər. Bir müddət sonra isə digər daymelər də bu addımı atmaq məcburiyyətində qalırlar. [[Fayl:Yōshū Chikanobu Scene of the Diet.jpg|thumb|250px|İmperator parlamentdə (1890)]] [[Fayl:Yōshū Chikanobu House of Peers.jpg|thumb|(1890)]] [[1871]]-ci ildə imperatorun əmri ilə ölkədə muxtariyyətlər ləğv edilir və yerində 72 prefektura qurulur. Paytaxt [[Tokio]]ya köçürülür. Ölkədə parlamentin olmasına baxmayaraq son söz imperatora aid olmuşdur. O, ölkəyə uzun zaman rəhbərlik etməsinə baxmayaraq hakimiyyətdə cəmi 45 il olmuşdur. Yaponların çoxu Meyci dövrü ilə fəxr edirlər. Belə ki, Yaponiya bu islahatların sayəsində [[Sakit okean]] regionunun dominat ölkəsinə çevrilir. Üstəlik dünyada söz sahibi olurlar. İslahatlarda imperatorun rolu müxtəlif olaraq qiymətləndirilir. Dəqiq şəkildə onun [[Yaponiya-Çin müharibəsi (1894-1895)|Yaponiya-Çin]] və [[Rus-yapon müharibəsi|Rus-yapon müharibələrinin]] tərəfdarı olub-olmaması bilinmir. Onun şerlərində daha çox pasifistlik hiss edilir. O, daha çox müharibə tərədarı olmayan insan xüsusiyyəti bağışlayırdı. == Ölümü == İmperator [[Diabet]], [[Nefrit (xəstəlik)|Nefrit]] və [[Qastroenterit]]dən əziyyət çəkirdi. Özü isə Umeriyadan vəfat etmişdir. Rəsmi mənbələrdə onun ölümü [[30 iyul]] [[1912]] ildə saat 00:42 baş verməsi qeyd edilir. Əslində isə ölüm , 29 iyul saat 22:40 baş verir<ref>{{cite book |title= Splendid monarchy: power and pageantry in modern Japan|url= https://archive.org/details/splendidmonarchy0000fuji|last= Takashi|first= Fujitani|year= 1998 |publisher=University of California Press |isbn= 978-0-520-21371-5|page= [https://archive.org/details/splendidmonarchy0000fuji/page/145 145]}}</ref><ref>{{cite web|title=広報 No.589 明治の終幕|url=http://town.sannohe.aomori.jp/kouhou-sannohe/kouhou-pdf /589.pdf|publisher=Sannohe town hall|accessdate=18 May 2011|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CVbhcKtJ?url=http://town.sannohe.aomori.jp/kouhou-sannohe/kouhou-pdf/589.pdf|archivedate=2012-11-28|url-status=dead}}{{ref-ja}}</ref>. Ölümündən sonra onun Meyci islahatlarında rolu böyük qiymətləndirilmiş. Üstəlik onun və həyat yoldaşı Sakenin tez-tez ziyarət etdiyi bağçada Meyci Cinqu məbədi inşa edilmişdir. == Ədəbiyyat == * Qordan, Endryu. A Modern History of Japan: from Tokugawa Times to the Present. — [[Oxford University Press]], 2003. — 384 с. — ISBN 978-0-1951-1061-6. * Yansen, Marius. Sakamoto Ryoma and the Meiji Restoration. — [[Princeton University Press]], 1961. The Emergence of Meiji Japan / Янсен, Мариус. — [[Cambridge University Press]], 1995. — 368 с. — ISBN 978-0-5214-8405-3. * Kin, Fonald. Emperor of Japan: Meiji and His World, 1852–1912. — [[Columbia University Press]], 2002. — 922 с. — ISBN 978-0-2311-2340-2. * Vilson, Corc. Patriots and Redeemers: Motives in the Meiji Restoration. — [[University of Chicago Press]], 1992. — 217 с. — ISBN 978-0-2269-0092-6. * Мещеряков А. Н. Император Мэйдзи и его Япония. — 2-е изд. — М.: Наталис, 2009. — 736 с. — ISBN 978-5-8062-0306-0. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://rutube.ru/video/97d8cc7e9cf63411ae47914c37d8a012/ Yaponiya İmperatoru Meyci // «Həqiqət anı»] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140714131654/http://rutube.ru/video/97d8cc7e9cf63411ae47914c37d8a012/ |date=2014-07-14 }} ([http://www.intellect-video.com/1085/CHas-istiny--YAponiya-imperatora-Meydzi-online/]) * [http://seance.ru/n/21-22/pered-premeroy-solntse-aleksandra-sokurova/hirohito-ivanov/ Божество, разжалованное в символы] {{ref-ru}} * [http://www.idelo.ru/493/30.html Bötük islahatlar. İmperator Meyci] * {{ref-en}} [http://www.meijijingu.or.jp/english/ Meyci Cinqu məbədi] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150331135017/http://www.meijijingu.or.jp/english/ |date=2015-03-31 }} * {{ref-ja}} [http://meijiemperor.net/ İmperator Meyci] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20070724010316/http://meijiemperor.net/ |date=2007-07-24 }} {{Yaponiya imperator və imperatriçaları}}{{Yaponiya imperiyası}} [[Kateqoriya:Yaponiya imperatorları]] [[Kateqoriya:Yaponiya şairləri]] [[Kateqoriya:Meyci islahatları]] [[Kateqoriya:Yaponiya-Çin müharibəsi (1894-1895) iştirakçıları]] [[Kateqoriya:"Müqəddəs xəzinə" ordeni ilə təltif edilənlər]] [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] a9zgjigbta6p26cmnvljaghhgpdx59g 0 443208 6547458 5682974 2022-07-24T18:03:15Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{Burun | Adı = Qrdin burnu | Təsvir = | Akvatoriyası = Şimal Buzlu okean |lat_dir = N |lat_deg = 68 |lat_min = 05|lat_sec = 00 |lon_dir = E |lon_deg = 74 |lon_min = 44|lon_sec = 00 | Yer xəritəsi= | Sahəsi = | Ölkə = Rusiya }} '''Qrdinlər burnu''' — burun [[Ob estuarisi]]nin sahilində [[Tazov yarımadası]]nın kənarında, [[Tazov çayı]]nın mənsəbindən 40&nbsp;km şimalda yerləşir. [[1920]]-ci ildə Tomsk Politexnik Universitetinin əməkdaşları ərazidə tətqiqat işləri aparmışdır. Burun Yuri Vasileviç Qrdinin şərəfinə adlandırılmışdır. ==Mənbə== *[http://www.geo-objects.ru/objects/mys_grdiny/ Qrdinlər burnu] *[http://www.forecasts.ru/weather/russia/yamalo-nenets-autonomous-district/mys-grdiny/ Qrdinlər burnunun iqlimi]{{Dead link|date=December 2020 |bot=InternetArchiveBot }} *[http://www.polarpost.ru/Library/Popov-avtograph/text-avtograf_na_karte-17.html Popov S. V.] [[Kateqoriya:Kara dənizi burunları]] 4wfav1thiwxxztcx01udtjkzk58vyl0 0 445696 6547690 6218085 2022-07-25T00:12:29Z CommonsDelinker 366 [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] tərəfindən [[Image:Madame_Tussauds_London_00813_Nevit.jpg]] faylı [[Image:Olga_Korbut_at_Madame_Tussauds_London.jpg]] faylı ilə dəyişdirilir. Səbəbi: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR2|Criterion 2] wikitext text/x-wiki {{İdmançı |piktoqram = |adı = Olqa Korbut |orijinal adı = {{Dil-be|Вольга Валянцінаўна Корбут}} |doğum adı = |şəkil = [[Fayl:Olga Korbut on a Stamp of Azerbaijan 386.jpg|250px]] |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = [[Münhen]]də təşkil olunmuş [[1972 Yay Olimpiya Oyunları|1972-ci il Yay Olimpiya Oyunları]] zamanı Olqa Korbutun şəkli 1996-cı il [[Azərbaycan]] poçt markası üzərində |tam adı = Olqa Valentinovna Korbut |ləqəbi = "[[Minsk]]li sərçə"<ref name=Legend>{{cite news|last1=Thomas|first1=David|title=Legends who fell to earth: Bankruptcy, shoplifting, adultery and disgrace. Which Olympians stayed on track - and which didn't?|url=http://www.dailymail.co.uk/news/article-2180129/Past-Olympic-Athletes-Legends-fell-earth--Bankruptcy-shoplifting-adultery-disgrace.html|accessdate=21 aprel 2016|work=[[Daily Mail]]|publisher=[[Associated Newspapers]]|date=27 iyul 2012}}</ref> |milliyyəti = |doğum tarixi = 16.5.1955 |doğum yeri = [[Qrodno]], [[Belorusiya Sovet Sosialist Respublikası|Belorusiya SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |boyu = 150 sm<ref name="Legend" /> |çəkisi = 38 kq<ref name="Legend" /> |vətəndaşlığı = |idman növü = [[İdman gimnastikası]] |idman dərəcəsi = |ağırlıq dərəcəsi = |məşqçisi = |komandası = |bacarıqları = {{Tərcüməsiz 5|Korput ilməsi||ru|Петля Корбут}} |hərbi rütbəsi = |təhsili = [[Qrodno Dövlət Universiteti]] |ixtisası = |karyera illəri = 1977-ci ildə bitirib |medalları = {{MedalÖlkə | {{SSRİ}} }} {{Turnir |Olimpiya Oyunları }} {{Qızılmedal |[[1972 Yay Olimpiya Oyunları|1972 Münhen]] |[[Gimnastika 1972 Yay Olimpiya Oyunlarında|Komanda]]}} {{Qızılmedal |[[1972 Yay Olimpiya Oyunları|1972 Münhen]] |[[Gimnastika 1972 Yay Olimpiya Oyunlarında|Tir]]}} {{Qızılmedal |[[1972 Yay Olimpiya Oyunları|1972 Münhen]] |[[Gimnastika 1972 Yay Olimpiya Oyunlarında|Sərbəst hərəkətlər]]}} {{Qızılmedal |[[1976 Yay Olimpiya Oyunları|1976 Monreal]] |[[Gimnastika 1976 Yay Olimpiya Oyunlarında|Komanda]]}} {{Gümüşmedal |[[1972 Yay Olimpiya Oyunları|1972 Münhen]] |[[Gimnastika 1972 Yay Olimpiya Oyunlarında|Asimmetrik turniklər]]}} {{Gümüşmedal |[[1976 Yay Olimpiya Oyunları|1976 Monreal]] |[[Gimnastika 1976 Yay Olimpiya Oyunlarında|Tir]]}} {{Turnir |[[Dünya idman gimnastikası çempionatı|Dünya çempionatı]]}} {{Qızılmedal |[[1974 dünya idman gimnastikası çempionatı|1974 Varna]]|Komanda}} {{Qızılmedal |[[1974 dünya idman gimnastikası çempionatı|1974 Varna]]|Dayaq tullanması}} {{Gümüşmedal |[[1974 dünya idman gimnastikası çempionatı|1974 Varna]]|Çoxnövçülük}} {{Gümüşmedal |[[1974 dünya idman gimnastikası çempionatı|1974 Varna]]|Asimmetrik turniklər}} {{Gümüşmedal |[[1974 dünya idman gimnastikası çempionatı|1974 Varna]]|Tir}} {{Gümüşmedal |[[1974 dünya idman gimnastikası çempionatı|1974 Varna]]|Sərbəst hərəkətlər}} {{Turnir |[[Qadınların bədii gimnastika üzrə Avropa çempionatı|Avropa çempionatı]]}} {{Gümüşmedal |1973 London|Çoxnövçülük}} {{Turnir|Dövlət mükafatları}} {{"Xalqlar Dostluğu" ordeni}} [[Fayl:Order badge of honor rib.png|40px|"Şərəf nişanı" ordeni]] [[Fayl:Honored master of sports of the USSR.png|30px|SSRİ əməkdar idman ustası]] |saytı = [http://www.olgakorbut.com Rəsmi sayt] |vikianbar = Olga Korbut |yeniləmə = }} '''Olqa Valentinovna Korbut''' (16 may, 1955) —"[[Minsk]]li sərçə" ləqəbi ilə tanınan keçmiş [[Belarus]]lu [[gimnastika|gimnast]]. [[1972 Yay Olimpiya Oyunları|1972]] və [[1976 Yay Olimpiya Oyunları|1976]]-cı illərdə [[SSRİ]] komandasının heyətində yarışlarda iştirak edərək, [[Yay Olimpiya Oyunları]]nda dörd qızıl və iki gümüş medal qazanıb. == Erkən həyatı == Korbut [[Qrodno]]da anadan olub. O, səkkiz yaşında məşqlərə başlayıb və doqquz yaşında Renald Knışın məşqçiliyi ilə Belorusiya idman məktəbinə daxil olub. Burada onun ilk təlimçisi [[1964 Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya]] qızıl medalın a sahib (1964) Yelena Volçeskaya olub,<ref name=guardian>{{cite web |last=Doyle |first=Paul |title=50 stunning Olympic moments No47: Olga Korbut redefines gymnastics |date=6 iyul 2012 |publisher=[[The Guardian]] |url=http://www.guardian.co.uk/sport/blog/2012/jul/06/50-stunning-olympic-moments-olga-korbut}}</ref> ancaq o bir il sonra Knışın qrupunu tərk edib. Başlanğıcda o, Korbutu "tənbəl və şıltaq" hesab edirdi ,lakin o həmçinin onun böyük talantının olduğunu və qeyri-adi dərəcədə elastik onurğa sütununa və xarizmaya malik olduğunu da görürdü.<ref name="guardian"/> Korbut onunla tir üzərində çətin geriyə salto hərəkətlərini öyrənirdi. Olqa Korbut ilk dəfə 1969-cu ildə SSRİ-də təşkil olunmuş yarışda iştirak etdi. O 1969-cu ildə ilk dəfə iştirak etdiyi müsabiqə olan — SSRİ çempionatında beşinci yeri tutmuşdur. Onun bu yarışda iştirakına yetkinlik yaşına çatmayan 15 yaşlı kimi mübarizə aparmasına icazə verilib.<ref name="guardian"/> Növbəti il o, dayaq tullanması üzrə qızıl medal qazanıb.<ref name=mapsofworld>{{cite web |last= |first=|title=Olga Korbut - Famous Gymnast|date=|publisher=mapsofworld.com |url=http://www.mapsofworld.com/sports/olympics/great-olympians/gymnastics/olga-korbut.html|accessdate=21 aprel 2016}}</ref> Xəstəliyi və zədəsi ilə əlaqədar olaraq, 1972-ci il Olimpiyadasından əvvəl bir çox yarışlarda iştirak edə bilməyib.<ref name="mapsofworld"/> == Olimpiada == [[1972 Yay Olimpiya Oyunları]]nda Korbutun akrobatikası və açıq yüksək səviyyəli gimnastikası ona daha böyük şöhrət gətirdi. Bu günə qədər ''geriyə dönmə'' və [[Korput ilməsi]] hələ də öz populyarlığını qoruyub saxlayır (2003-cü ildə tir üzərində çempion olmuş Çin gimnastı {{Tərcüməsiz 5|Fan Ye ||en|Fan Ye (gymnast)}}öz çıxışında hər iki hərəkəti yerinə yetirib). Olimpiada zamanı Korbut komanda yarışlarında özünün dinamik çıxışından sonra çoxnövçülük üzrə yarışın favoritlərindən biri idi. Lakin, o turnik üzərində hərəkətlərində üç dəfə turniki buraxdıqdan sonra bu ad onun komanda yoldaşı [[Lüdmila Turişeva]]ya keçib. Bununla belə, Korbut tir, sərbəst hərəkətlər və komanda yarışlarında üç qızıl medal qazana bilib. Bütün zamanların ən mübahisəli məqamlarından biri onun asimmetrik turniklərdə gümüş medal qazanmasıdır. Korbut asimmetrik turnik üzərində ilk cəhdi zamanı sürüşdü və bir neçə səhvə yol verdi ,ancaq bütün çıxışlarını başa vurduqdan sonra onun qızıl medal qazanmaq şansı hamı tərəfindən görülürdü. Növbəti gün Korbut yarışın finalında eyni plan üzrə çıxışını təkrar etdi, ancaq bu dəfə daha uğurlu alındı. Lövhədə 9.8 xal nümayiş olunandan sonra, tamaşaçılar narazı halda hakimləri fitə basdılar, ələ saldılar və onlar haqqında vulqar sözləri qışqıraraq deməyə başladılar.<ref>{{cite news |last= |first= |title=Olga Korbut: 'The Sparrow from Minsk' who changed gymnastics|url=http://edition.cnn.com/2012/08/06/sport/olympics-olga-korbut-gymnastics-munich-anniversary/ |newspaper=|type= |date=6 avqust 2012|accessdate=21 aprel 2016}}</ref> Onların fikrincə bu çıxış üçün verilən bal çox aşağı idi. Bu vəziyyət bir neçə dəqiqə davam etdi, lakin hakimlər onun xalını dəyişməkdən imtina etdilər.<ref name="guardian"/> Korbut asimmetrik turnik və dirək üzərində çıxışlarına görə çox məşhur idi. Eləcə də, onun xarizmatik çıxışları tamaşaçıları valeh edirdi.<ref name=McCarthy2012>{{cite news |last=McCarthy |first=Brigid |title=40 Years Ago, Soviet Gymnast Olga Korbut Dazzled the World |url=http://www.pri.org/stories/2012-07-24/40-years-ago-soviet-gymnast-olga-korbut-dazzled-world |newspaper=[[The World (radio program)|PRI's The World]] |type=Radio broadcast |date=24 iyul 2012}}</ref> O, Olimpiya nailiyyətlərinə görə [[American Broadcasting Company|ABC]]-nin (Amerika Yayım Şirkəti) ''Wide World of Sports'' telefiziya proqramının ilin idmançısı çempion adını qazanıb. [[Monreal]]da təşkil olunmuş [[1976 Yay Olimpiya Oyunları]]nda Sovet rəsmiləri və məşqçiləri Korbutu [[Rumıniya]]lı istedadlı gimnast [[Nadya Komaneçi]]ni məğlub edə biləcək qadın kimi göstəriblər, ancaq Korbut xəsarət alıb və yarışlarda çıxışları zəif alınıb. O, 1976 Yay Olimpiya Oyunlarında təkcə Komaneçinin yox, həmçinin öz komanda yoldaşı [[Nelli Kim]]in kölgəsində qalmışdır.<ref name="guardian"/> O, komanda yarışlarında qızıl medal və dirək üzərində fərdi yarışlarda gümüş medal qazandı.<ref>{{cite web |last= |first=|title=OLGA KORBUT MEDALS|date=|publisher=olympic.org |url=http://www.olympic.org/olga-korbut|accessdate=21 aprel 2016}}</ref> ==Olimpiadadan sonra əmək və həyat fəaliyyəti== {{Xarici media |width = 300px |align = left |video1 = [https://www.youtube.com/watch?v=5Wr8DozlEGA Olqa Korbutun 1972 Olimpiadasında komanda yarışlarındakı çıxısı ] }} Korbut 1977-ci ildə [[Qrodno Dövlət Universitetini]] bitirdi və müəllim oldu,<ref name="guardian"/> daha sonra isə gimnastika yarışlarından ayrıldı. O Belarusun folklor ansamblı [[Pesniary]]-ın üzvü olan Leonid Bortkeviç ilə ailə həyatı qurdu. Cütlüyün 1979-cu ildə Riçard adlı oğlu oldu. 1988-ci ildə Korbut Beynəlxalq Gimnastika Şöhrət Zalının ilk üzvü olub.<ref>{{cite web | title=Olga Korbut| publisher=International Gymnastics Hall of Fame | url=http://www.ighof.com/honorees/1988_Olga_Korbut.php | accessdate=21 aprel 2016}}</ref> 1991-ci ildə [[Belarus]]iyada [[Çernobıl faciəsi|Çernobıl qəzasının]] nəticələrinin təsirindən narahat olduğuna görə, o və onun ailəsi [[ABŞ]]-a mühacirət edib. Onlar Nyu Cersidə yerləşirlər və o burada gimnastika müəllimi kimi fəaliyyət göstərir.<ref>{{cite news| last=Longman |first=Jere |title=Olga Korbut, Now A Fearful Mother, Is Enlisting Aid For Chernobyl Victims |url=http://articles.philly.com/1991-04-24/news/25777834_1_leonid-bortkevich-olga-korbut-foundation-chernobyl-victims|newspaper=The Philadelphia Inquirer |date=24 Aprel 1991 |accessdate=21 aprel 2016}}</ref> Onlar iki il sonra Corciyaya köçüb və orada o, məşqçilik fəaliyyətini davam etdirib. Korbut və Bortkeviç 2000-ci ildə boşanıblar.<ref name="CNN" /> O, elə həmin ildə ABŞ vətəndaşlığını qəbul edib.<ref>{{cite news|url=http://articles.latimes.com/2002/aug/28/sports/sp-korbut28 |title=Taking a Tumble |work=[[Los Angeles Times]]|author=Helene Elliot |accessdate=January 15, 2015}}</ref><ref>[http://novosti24.by/sport/olga-korbut-hotya-ya-imeyu-amerikanskoe-grazhdanstvo-dusha-u-menya-vse-ravno-ostalas-belorusskoy.html Ольга КОРБУТ: "Хотя я имею американское гражданство, душа у меня все равно осталась белорусской»]</ref> 2002-ci ildə Korbut [[Skottsdeyl (Arizona)|Skottsdeyl]] şəhərinə köçüb və Skottsdeyl Gimnastika Qrupunda baş məşqçi olub.<ref>{{cite news |last=Davis |first=Kristina |title=A party for Olga's Kids. Korbut's program funds classes for children |newspaper=Arizona Republic |date=15 Noyabr 2002}}</ref> O, indi özəl gimnastika şagirdləri ilə işləyir və motivasiyalı çıxışlar edir.<ref>{{cite news |last=Smith |first=Christine |title=Olga Korbut: Golden girl of the 1972 Olympics looks back on her glory days |url=http://www.express.co.uk/posts/view/334786/Olga-Korbut-Golden-girl-of-the-1972-Olympics-looks-back-on-her-glory-days |newspaper=The Daily Express |date=23 iyul 2012 |accessdate=21 aprel 2016}}</ref> Korbut [[2012 Yay Olimpiya Oyunları]] zamanı [[London]]a səfər edib. O, Şimali Qrinviç Arenasında gimnastika yarışlarına baxıb və [[Twitter]] və [[Facebook]] sosial şəbəkələrində şərhlər verib.<ref name=McCarthy2012 /> Olimpiya Oyunları zamanı [[Kral Opera Teatrı]] [[İsveçrə]]nin [[Lozanna]] şəhərində yerləşən [[Olimpiya muzeyi]] ilə yaratdığı ''Olimpiya səyahəti'' və ''Olimpiya Oyunlarının tarixi'' adlı sərgi təşkil edib. Tarixi eksponantlar arasında Korbutunda daxil olduğu 16 Olimpiya mükafatçısının seçilmiş şəxsi hekayələri nümayiş olunurdu. Korbut Avqustun 3-də sərgidə iştirakı ilə özünün Olimpiya qələbələrinin 40-cı illiyini qeyd edib.<ref>{{cite web |last=Butler |first=Lottie| title=Legendary Olympic gymnast Olga Korbut at ROH: Olympic hero to meet visitors at The Olympic Journey |url=http://www.roh.org.uk/news/legendary-olympic-gymnast-olga-korbut-at-roh |publisher=Royal Opera House |date=1 August 2012 |accessdate=31 July 2013}}</ref> O bu zaman aşağıdakı sözləri deyib: {{sitat|Hətta mən bunu gözləmirdim. Mən ona görə burada olmağımdan şərəf duyuram.<ref>{{cite interview |last=|first=|subject=Korbut, Olga |subjectlink=|interviewer=Glen Levy |title=Olga Korbut's Olympic Journey |type=Interview |url=http://olympics.time.com/2012/08/03/olga-korbuts-olympic-journey/ |format=Video |publisher=Time.com |date=3 August 2012 |accessdate=22 July 2013}}</ref>}} == İrs == [[Fayl:Olga Korbut at Madame Tussauds London.jpg|thumb|Londonda [[Madam Tüsso muzeyi|Madam Tüsso]] muzeyində Korbutun mum fiquru ]] Korbut aktivində 4 qızıl medal olmaqla Olimpiya Oyunlarının yüksək titullu idmançılarındandır, ancaq bu onun ən yadda qalan nailiyyəti deyil. Onun 1972-ci il Olimpiya Oyunlarındakı debütünün mediada dövr eləməsi gənc qızların yerli gimnastika klublarına qoşulmasında artıma səbəb olub. 1972-ci il Olimpiya Oyunlarından sonra o, həmçinin [[Ağ Ev]]də ABŞ prezidenti [[Riçard Nikson]]la görüşüb. Görüş haqqında Korbut qeyd edib: {{sitat|O mənə dedi ki, mənim Münhendəki çıxışım bizim iki ölkə arasında Soyuq müharibə zamanı siyasi gərginliyin azaldılması üçün səfirliklərin beş ildə etdiyindən daha çox işlər görmüşdür.<ref name=Cousineau>{{cite book|last1=Cousineau |first1=Phil |year=2003|title=The Olympic Odyssey: Rekindling the True Spirit of the Great Games |url=https://archive.org/details/olympicodysseyre0000cous |page=[https://archive.org/details/olympicodysseyre0000cous/page/159 159]|publisher=Quest Books |isbn=0835608336}}</ref>}} Bütün dünyada gimnastikanın təbliğindən əlavə o, həmçinin idmanın özünün tenor əhəmiyyətli dəyişikliklərinə səbəb olmuşdur. 1972-ci ilə qədər idmançılar ümumiyyətlə yaşlı idi və zəriflik akrobatikadan daha çox diqqət mərkəzində olmuşdur.<ref name="CNN">{{cite web| last=Tennent |first=Callum |title=Olga Korbut: 'The Sparrow from Minsk' who changed gymnastics |url=http://edition.cnn.com/2012/08/06/sport/olympics-olga-korbut-gymnastics-munich-anniversary | publisher=CNN | date=6 Avqust 2012 |accessdate=22 iyul 2013}}</ref> Korbutun Olimpiya Oyunlarında debütündən sonra onilliklərdə diqqət mərkəzində akrobatika yer alıb.<ref name=guardian/> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici keçidlər == *[http://www.olgakorbut.com Rəsmi sayt] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20201123121712/http://olgakorbut.com/ |date=2020-11-23 }} *{{FIG|id=675|name=Olga Korbut}} *[http://gymnastics.about.com/od/famousgymnasts/ig/Where-Are-They-Now-/Olga-Korbut-Photos.htm Where Are They Now?: Olga Korbut Info & Photos] *[http://www.sports-reference.com/olympics/athletes/ko/olga-korbut-1.html ''Sports Reference'' Profili] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20081207191637/http://www.sports-reference.com/olympics/athletes/ko/olga-korbut-1.html |date=2008-12-07 }} [[Kateqoriya:"Şərəf nişanı" ordeni ilə təltif edilənlər]] [[Kateqoriya:Belarus gimnastları]] [[Kateqoriya:SSRİ gimnastları]] [[Kateqoriya:Olimpiya qızıl medalına sahib SSRİ idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya gümüş medalına sahib SSRİ idmançıları]] [[Kateqoriya:Olimpiya medallı gimnastlar]] 99tvnuxfu08uscl1mzigkxbxduy79fa 2 447006 6547186 3580457 2022-07-24T14:20:14Z CommonsDelinker 366 "BDU-nun_əsas_girişi.JPG" faylı silinir, çünki bu fayl [[commons:User:Fitindia|Fitindia]] tərəfindən "[[:c:Commons:CSD#F10|CSD F10]] ([[:c:Commons:WEBHOST|personal photos]] out of [[:c:COM:SCOPE|]]" səbəbi ilə silinmişdir wikitext text/x-wiki [[Bakı Dövlət Universiteti]] == <u>[[Отдых]]</u> == == Образование == [http://www.aztu.az/ Азербайджанский Технический Университет] [[Şəkil:Gorod223232323.jpg|thumb|Путешествия|445x445px]] == Путешествия == Австрия (Альпийская классика) Чехия (Чарующая Чехия) {{Şəxs |Adı = Mişka |Orijinal adı = Мишка |Şəkil = TE-Collage_Ursus.png |Şəkil miqyası = |Şəkil məlumat = |Digər adı = Миша |Doğum tarixi = 1898 |Doğum yeri = Meşə |Vəfatı = |Vəfat yeri = |Vəfat səbəbi = |Atası = |Anası = |Həyat yoldaşı = |Uşaqları = 3 |Peşəsi = |Vətəndaşlıq = |Milliyət = heyvan |İxtisası = |Təhsili = orta |Fəaliyyəti = |Fəaliyyət illəri = |Mükafatları = |imdb id = |İmzası = |Sayt = }} == Буйство фантазии == {| class="wikitable sortable" |+Дела !ряд ! !место ! ! |- |1 | | | | |- |2 | | | | |- |3 | | | | |} <math>\arccos=\begin{cases} 3x + 5y + z \\ 7x - 2y + 4z \\ -6x + 3y + 2z \end{cases}</math> <graph>{ "version": 2, "width": 400, "height": 200, "data": [ { "name": "table", "values": [ { "x": 0, "y": 1 }, { "x": 1, "y": 3 }, { "x": 2, "y": 2 }, { "x": 3, "y": 4 } ] } ], "scales": [ { "name": "x", "type": "linear", "range": "width", "zero": false, "domain": { "data": "table", "field": "x" } }, { "name": "y", "type": "linear", "range": "height", "nice": true, "domain": { "data": "table", "field": "y" } } ], "axes": [ { "type": "x", "scale": "x" }, { "type": "y", "scale": "y" } ], "marks": [ { "type": "line", "from": { "data": "table" }, "properties": { "enter": { "x": { "scale": "x", "field": "x" }, "y": { "scale": "y", "field": "y" }, "y2": { "scale": "y", "value": 0 }, "interpolate": { "value": "monotone" }, "stroke": { "value": "steelblue" }, "strokeWidth": { "value": 3 } } } } ] }</graph> acx44za78fcfw1bqi6styk14ktc6g4c 0 449495 6547485 4874890 2022-07-24T18:12:37Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki [[Şəkil:Vrelo Bosne 1.JPG|thumb|right|350px|Park ərazisindən keçən Bosna çayı]] '''Vrelo-Bosne''' ({{lang-sh|Vrelo Bosne}}) — [[Bosniya və Herseqovina]]nın paytaxtı [[Sarayevo]] şəhəri yaxınlığında, İqman dağı ətəklərində olan Bosna çayı ətrafındakı ictimai park. == Ümumi məlumat == [[Şəkil:Spring_of_the_River_Bosna,_Sarajevo_(2).JPG|left|thumb|220x220px]] «Vrelo Bosne» parkı İlica bölgəsində yerləşir və ölkənin ən məşhur görməli yerlərindən biridir. Bosna çayı üzərində Roma körpüsü var. Körpü 1530-1550-ci illər arası inşa edilmiş. Körpünün tikintisində qədimdə mövcud olmuş roma körpüsünün daşlarından istifadə olunmuş. Roma imperiyası zamanı bu körpüdən istifadə edərək Aquae Sulphurae kəndi ilə əlaqə saxlanılırdı<ref>https://hamdocamo.wordpress.com/2013/01/31/sarajevo-grad-bogate-historije/</ref> Yaz aylarında Bosna çayı suyu çox təmiz olduğundan içməyə belə yararlı olur<ref>http://www.klix.ba/vijesti/bih/voda-na-vrelu-bosne-je-pogodna-za-pice/130816099</ref>. İl ərzində parkı 60 000 turist ziyarət edir.<ref>http://www.klix.ba/vijesti/bih/vrelo-bosne-od-pocetka-godine-posjetilo-60-000-turista/140715074</ref> Turistlər parkda piyada və ya atla gəzişərək istirahət edə bilərlər. Əsas gəzinti yolunun uzunluğu 3&nbsp;km-dir. Bu yol üzərində [[Avstriya-Macarıstan]] dövrünə məxsus bina inşa edilmiş. Park daxili yollar həmdə velosipedlə gəzinti üçündə idealdır.<ref>http://www.klix.ba/sport/sutra-biciklijada-na-vrelu-bosne/130604023</ref> Turistlər asanlıqla gur axan çayı, eləcədə şəalaləni seyr edə bilirlər. Ərazidə olan kafe və restoranlar səyahtçilərə müxtəlif içki və qida təklif edirlər. İlin mövsümündən asılı olaraq parkın fəaliyyət saatı müxtəlifdir. Park ərazisində [[ördəklər|ördək]] və [[qu quşu]]larına rast gəlmək olar<ref>http://www.klix.ba/vijesti/bih/snimak-iz-zraka-ovako-pod-snijegom-izgledaju-vrelo-bosne-i-rimski-most/150308057</ref> Bosniya müharibəsi zamanı park qorunmamış və yerli əhali bir çox ağacları qızınmaq məqsədi ilə kəsib yandırmışlar. 2000-ci ildən sonra park yenidən bərpa olunmuş və beytəlxalq ekologiya təşkilatının rəhbərliyi altında öz əvvəlki formasına qayıtmışdır. Vrelo-Bosne parkında tez-tez Bosniya və Herseqovina milli futbol komandası təlim məşq toplanışı keçirir.<ref>http://reprezentacija.ba/25646-video-foto-zmajevi-trenirali-na-prelijepom-vrelu-bosne</ref> Futbolçular Hercegovina otelində qalırlar. == Parka giriş == Parka ərazisində [[Bosniya və Herseqovina markı]] istifadə olunur. * Böyüklərə: 2&nbsp;km. * Təqayüdçülər, tələbələr və əlillər: 1&nbsp;km. * 7-16 yaşlı uşaqlar: 1&nbsp;km. * 7 yaşdan kiçiklərə giriş pulsuzdur. == Şəkillər == <gallery widths="100px" heights="100px"> File:Spring of the River Bosna, Sarajevo (3).JPG| File:Spring of the River Bosna, Sarajevo (1).JPG| File:Ilidža - Velika aleja.JPG| File:Bridge on Vrelo Bosne (1).jpg| File:Bridge on Vrelo Bosne.jpg| File:Vrelo Bosne Park in Sarajevo.JPG| File:Vrelo Bosne Trees.JPG| File:River Bosna at Vrelo Bosne Park in Sarajevo.JPG| </gallery> == Ədəbiyyat == * Мала енциклопедија Просвета (3 ed.). Београд: Просвета. 1985. ISBN 978-86-07-00001-2. * Марковић, Јован Ђ. (1990). Енциклопедијски географски лексикон Југославије. Сарајево: Свјетлост. ISBN 978-86-01-02651-3. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Vrelo Bosne}} [[Kateqoriya:Bosniya və Herseqovina çayları]] 9wy605g3wvc87q26njc6yc34dgek26x 2 452136 6547088 3768040 2022-07-24T13:14:54Z CommonsDelinker 366 "Bakı_Dövlət_Universiteti.jpg" faylı silinir, çünki bu fayl [[commons:User:Túrelio|Túrelio]] tərəfindən "[[:c:COM:L|Copyright violation]]: via [https://www.apa.tv/ APA TV], Logo is on the right corner of picture." səbəbi ilə silinmişdir wikitext text/x-wiki == Təhsil ∞ == '''[http://bsu.edu.az/ Bakı Dövlət Universiteti][[Bakı Dövlət Universiteti http://bdu.az/|<nowiki/>]] bitirmişəm''' Bakı Dövlət Universiteti 1919-cu il sentyabr ayının 1-də Azərbaycan Xalq Cüm­huriyyətinin parlamenti tərəfindən təsis edilmişdir. Ümummilli lider Heydər Əliyev BDU-nun yaradılması kimi mühüm tarixi hadisəyə olduqca obyektiv qiymət verərək demişdir ki, əsrin əvvəlindən bu günə kimi Azərbaycan elminə çıraq tutan universitetimizin yaradılması xalqımızın tarixində ən əlamətdar hadisələrdən biridir.<ref name=":0">http://bsu.edu.az/az/content/tarxmz</ref>Tarixi haqsızlıq ucbatından uzun müddət müstəqilliyini və dövlətçiliyini itirməyə məcbur olmuş Azərbaycan xalqı milli təhsil sistemini və mənəvi tərbiyə formalarını yaratmaq imkanlarından da məhrum edilmişdi. Yalnız 1918-ci ildə müstəqillik qazanaraq Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini elan edən xalqımız neçə yüz illərdən sonra milli və ictimai tərəqqidə elmin, təhsilin rolunu qiymətləndirmək imkanı qazandı.<ref name=":0" /> == Hobbi == <graph>{ "version": 2, "width": 500, "height": 200, "data": [ { "name": "table", "values": [ { "x": 5, "y": 6 }, { "x": 1, "y": 3 }, { "x": 2, "y": 2 }, { "x": 3, "y": 4 }, { "x": 0, "y": 2 } ] } ], "scales": [ { "name": "x", "type": "linear", "range": "width", "zero": false, "domain": { "data": "table", "field": "x" } }, { "name": "y", "type": "linear", "range": "height", "nice": true, "domain": { "data": "table", "field": "y" } } ], "axes": [ { "type": "x", "scale": "x" }, { "type": "y", "scale": "y" } ], "marks": [ { "type": "line", "from": { "data": "table" }, "properties": { "enter": { "x": { "scale": "x", "field": "x" }, "y": { "scale": "y", "field": "y" }, "y2": { "scale": "y", "value": 0 }, "interpolate": { "value": "monotone" }, "stroke": { "value": "steelblue" }, "strokeWidth": { "value": 3 } } } } ] }</graph> <references /> ''Kitab [[oxumaq]]'' ''Səyahət etmək'' ''Musiqi dinləmək'' == Vikipediyada Fəaliyyətlər == == İstinad == 766ipvv1b3tygufaekaqgcxfe4hbojg 0 459518 6547980 6534159 2022-07-25T10:06:50Z Aeraworld 219196 /* Pərəstişkarların adı */ wikitext text/x-wiki {{digər məna}} {{Musiqi qrupu |Adı = BTS |Orijinal adı = {{dil-ko|방탄소년단}} |Açar = |Loqo = BTS logo (2017).png |Loqo miqyası = 100px |Şəkil =BTS on the Billboard Music Awards red carpet, 1 May 2019.jpg |Şəkil məlumat = BTS 2019-ci ildə. |Şəkil miqyası = 280 |Fon = |Janr = {{flatlist| * [[K-pop]] * [[hip hop]]<ref>{{cite web |url=http://www.dazeddigital.com/music/article/34018/1/the-20-best-k-pop-tracks-of-the-year |title=The 20 best K-Pop tracks of the year |first=Taylor |last=Glasby |work=[[Dazed]] |date= December 13, 2016 |quote=... seven-piece BTS have been cranking out close-to-the-bone lyrics and impressively melding hip hop, pop, electronica, and rock. |accessdate= February 15, 2017 |deadurl=no |archiveurl= https://web.archive.org/web/20161221064433/http://www.dazeddigital.com/music/article/34018/1/the-20-best-k-pop-tracks-of-the-year |archivedate= December 21, 2016 }}</ref> * [[Müasir R&B|R&B]] * [[Elektronik dans musiqisi|EDM]]}} |İllər = 2013 - hal-hazırda |Ölkə = {{flaqifikasiya|Cənubi Koreya}} |Şəhər = Seul |Dil = koreya, ingilis, yapon |Digər adı = {{flatlist| *Bangtan Boys *Bulletproof Boy Scouts *Beyond The Scene *Bring The Soul *{{no wrap|Bangtan Sonyeondan}}}} |Leybl ={{flatlist| *[[Big Hit Music|Big Hit Entertainment]] *[[Pony Canyon]] *[[Hybe Corporation]] *[[Def Jam Recordings|Def Jam Japan]]<ref>{{cite web|url=http://www.universal-music.co.jp/bts/news/2017/03/23/|title=シングル「血、汗、涙」を5月10日にリリース！|work=BTS Universal Music Japan Page|publisher=[[Universal Music Group|Universal Music LLC, Japan]]|date=March 23, 2017|accessdate=March 24, 2017|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170324175800/http://www.universal-music.co.jp/bts/news/2017/03/23/|archivedate=March 24, 2017|df=}}</ref> *[[Columbia Records|Columbia]]<ref>{{cite web |last1=Roger |first1=Friedman |authorlink1=Roger Friedman |title=Crazy Rich Asians: South Korean Boy Band BTS First US Release Explodes Gangnam Style, Swamps iTunes Singles, Album Charts |url=http://www.showbiz411.com/2018/08/24/crazy-rich-asians-south-korean-boy-band-bts-first-us-release-explodes-gangnam-style-swamps-itunes-singles-album-charts |website=[[Showbiz411]] |accessdate=August 25, 2018 |date=August 25, 2018}}</ref>}} |Digər layihələr = |Əlaqəli layihələr = |Heyət = * RM(Kim Namjoon) * Jin(Kim Seokjin) * Suga(Min Yoongi) * J-Hope(Jung Hoseok) * Jimin(Park Jimin) * V(Kim Taehyung) *Jungkook(Jeon Jungkook) |Keçmiş üzvlər =Yoxdur |Əməkdaşlıq = |Sayt = {{url|bts.ibighit.com}} }} '''BTS''' ({{Dil-ko-hhrm|방탄소년단|Bangtan Sonyeondan}}) — 2010-cu ildə fəaliyyətə başlamış, 2013-cü ildə [[Cənubi Koreya]]nın [[Big Hit Music|Big Hit Intertainment]] ([[Hybe Corporation]])<ref>[http://ibighit.com/]</ref> agentliyi tərəfindən rəsmi olaraq çıxış etmiş 7 üzvdən ibarət olan [[hip-hop]] və [[K-pop]] qrupu.<ref>https://www.billboard.com/articles/columns/k-town/8455612/bts-takeover-timeline-bbmas</ref> Əvvəlcə sadəcə [[Hip hop|hip-hop]] qrupu olan BTS, illər keçdikcə musiqi tərzlərini inkişaf etdirərək digər janrlarda da musiqilər yayımlamağa başladılar. Yazdıqları musiqi sözləri əsasən şəxsi və sosial şərhlərə yönəlmiş, zehni sağlamlıq, məktəb yaşlarındakı gənclərin problemləri, özünü sevmək və fərdiyyət mövzularına toxunur. Onların albomları, musiqi videoları və s. müəyyən bir [[konsepsiya]] və hekayə üzrə irəlileyir. 2013-cü il iyunun 13-ü ''"[[2 Cool 4 Skool]]"'' adlı ilk albomları ilə debüt etdikdən sonra 2014-cü ildə BTS ilk Koreya dilində ''"[[Dark & Wild]]"'' və Yapon dilində ''"[[Wake Up (Eliot mahnısı)|Wake Up]]"'' studiya albomlarını yayımladı. Qrupun ikinci koreyaca studiya albomu ''"Wings"'' (2016) onların Cənubi Koreyada 1 milyon nüsxə satan ilk albomudur. 2017-ci ilə qədər, artıq BTS çoxsaylı satış rekordlarını qıran qlobal musiqi bazarına keçdi. Onlar Recording Industry Association of America ([[RIAA sertifikatı|RIAA]]) -da "''MIC Drop''" mahnısı üçün sertfikat alan ilk koreyalı qrup, eyni zamanda ''"[[Love Yourself: Tear]]"'' (2018) studiya albomu ilə ABŞ Billboard 200 siyahısına yüksələn ilk koreyalı sənətçi oldular. BTS, [[The Beatles]]-dən sonra iki ildə az bir müddətdə dörd [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] nömrəli albom qazanan ən sürətli qrup oldu. 2020-ci ildə isə ''"[[Dynamite]]"'', ''"[[Savage Love (Laxed - Siren Beat)]]"'' remiksi və ''"[[Life Goes On]]"'' adlı mahnısı ilə [[Billboard]] Global 200 və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] [[Billboard Hot 100]]-də birinci yerə çıxan ilk Cənubi Koreyalı sənətçi oldu. [[Gaon Music Chart]]-da 20 milyondan çox albom satan BTS, [[Cənubi Koreya]] tarixinin best-selling sənətçisi və ''"[[Map of the Soul: 7]]"'' ilə [[Cənubi Koreya]]nın ən çox satılan albomunun sahibidir. BTS, [[Billboard]]-ın Top Touring Artist of the 2010s-də 45-ci sırada yer alaraq siyahıda ingiliscə danışmayan ilk sənətçisi olmuşdur. [[Love Yourself World Tour]] zamanı BTS, [[Wembley Stadion]]unun başlığını satın alan və sold out edən ilk [[Asiya]]lı və ingiliscə danışmayan ilk sənətçi oldu və [[Rose Bowl Stadiyonu]] tarixində ən yüksək gəlir gətirən nişan rekorunu qırdı. [[Time (jurnal)|Time]] jurnalının qapağında "Yeni Nəsil Liderləri" olaraq yer alan BTS, jurnalın internetdəki [[Ən nüfuzlu 100 insan|Ən nüfuzlu 25 insan]] (2017–2019) və [[Ən nüfuzlu 100 insan]] (2019) siyahılarında yer aldı. [[Forbes Korea]], BTS-i 2018 və 2020-ci illərdə Koreyanın ən nüfuzlu məşhurları elan etdi və BTS [[Forbes Celebrity]] 100-də (2019) dünyanın ən çox qazanan məşhurlarından biri olaraq 43-cü yeri tutdu. 2019-cu ildən etibarən, [[BTS albom diskoqrafiyası|BTS]]-in Cənubi Koreya [[Ümumi Daxili Məhsul|ÜDM]]-nun 0,3 faizinə bərabər olduğu iddia edilir. Cənubi Koreyanı ziyarət edən hər 13 turistdən biri buraya onlar üçün gəldiyini deyir. [[UNICEF]] ilə ortaq şəkildə şiddətə qarşı mübarizə kampaniyalarını qurduqdan sonra, BTS [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]]nın 73-cü və 75-ci Baş Assambleyalarına müraciət etdi və Koreya dili və mədəniyyətini yaymalarındakı töhfələrinə görə [[Cənubi Koreya]]nın Prezidentindən [[Mədəniyyət Xidməti Ordeni]]nin ən gənç mükafatçısı oldu. == Ad == Qrupun adı, BTS, Koreya ifadəsi Bangtan Sonyeondan ({{dil-ko|방탄소년단}}; Hanca: 防彈 少年 團) deməkdir, hərfi mənası "Güllə keçirməyən oğlan kəşfiyyatçıları" deməkdir. Üzv [[J-Hope]]-a görə, ad qrupun "güllə kimi yeniyetmələri hədəfləyən stereotiplərə, tənqidlərə maneə törətmək" istəyini ifadə edir. [[Yaponiya]]da onlar eyni şəkildə tərcümə olunan Bōdan Shōnendan (防 弾 少年 団) kimi tanınırlar. 2017-ci ilin İyul ayında BTS, yeni marka kimliklərinin bir hissəsi olaraq adlarının "[[Beyond the Scene]]" adını da alacağını açıqladı. Bu, adın mənası "üzləşdikləri reallıqları aşan və irəli gedən BTS gəncliyi"-dir. == Pərəstişkarların adı == Azərkeşlərin bildiyi kimi, "ARMY", qrupun ilk sinql "2 Cool 4 Skool" un çıxmasından qısa müddət sonra, 9 iyul 2013-cü ildə BTS-in fandom adı olaraq quruldu. Söz, "Gənclik üçün sevimli aparıcı nümayəndə "({{dil-en|Adorable Representative M.C. For Youth}}) mənasını verir . == Tarixçə == === Çıxışdan əvvəl === Bangtan-ın yaranması 2010-cu ildə Hit-it seçmələrinə təsadüf edir. [[RM (reper)|RM]] və [[Min Yunqi|Suga]] bu seçkilərlə qrupa qatıldı. [[Hybe Corporation]] kişi hip-hop qrupu üçün seçmələr apararkən, qrupun Asiyanın "[[Black Eyed Peas]]" olacağını bildirdilər. Bu qrupun seçmələrində əsas tendensiya orta məktəb reperlərində idi. [[RM (reper)|RM]] -in 2013-cü ildə debüt edən Zico ilə performansı yayımlandı. Daha sonra [[Min Yunqi|Suga]] və [[J-Hope]]-un yer aldığı rəqs qrupunun bir neçə videosu yayımlandı. Bir müddət sonra Hybe [[Pak Çi Min|Jimin]] və [[V (müğənni)|V]] ilə tanış oldu. [[Con Conquk|Jungkook]]-un [[Superstar K]] yarışmacısı olduğu açıqlandı, amma qalib gələ bilmədi və Hybe -yə qoşuldu. === 2013–2014: 2 Cool 4 Skool, Dark & Wild və Wake Up === 12 İyun 2013 -də "2Cool 4Skool" albomunun "No More Dream" albomunun əsas mahnısını buraxaraq rəsmi debüt etdilər. İlk mini albomları "ORUL8,2?" ilə debüt etdikdən 3 ay sonra geri döndülər. Həm albomu, həm də üzvlərini daha yaxından tanıtmaq üçün ilk televiziya proqramı 'Rookie King' SBS MTV kanalında yayımlanmağa başladı. Proqram 8 bölüm davam etdi. Bangtan 2013-cü ildə Tayland, Yaponiya və Çinə gedərək xaricdə genişlənməyə başladı. İlin sonuna qədər Yaponiyada pərəstişkarları ilə görüşmək üçün ilk vitrini keçirdi və Yapon ARMY -lərinin xatırlaması üçün mini konsert verdi. Təəssüf ki, bu səfərdə apandisit əməliyyatı keçirməli olan Suga, Banqtanın bütün il sonu proqramlarına qatıla bilmədi. [[Fayl:BTS at a fansigning event at Gimpo Airport, 13 April 2014 02.jpg|thumb|right|BTS 13 aprel 2014-cü ildə fan görüşməsində]] 2014-cü ilin fevralına qədər Bangtan artıq ikinci mini albomunu çıxarmağa hazır idi. O, 'Məktəb' konsept trilogiyasının son albomu 'Skool Luv Affair'<ref>https://www.billboard.com/music/music-news/bts-takeover-timeline-bbmas-8455612/</ref> -i 11 fevralda buraxdı. Boy In Luv ilə bu albomun promosyonlarına sərt bir şəkildə başladılar. Daha sonra 'Just One Day' ilə daha sakit bir görünüşlə bitirdilər. Qrupun Yapon debüt albomu 2 Cool 4 Skool 23 Apreldə çıxdı; ilk singleları "No More Dream" in Yapon versiyası idi. 29 Mart 2014-cü ildə yarı konsert, yarı söhbət olan MUSTER adlı ilk rəsmi fan görüşünü keçirdilər. Ümumilikdə 13 mahnı oxudular. Qrup [[Los Anceles]]dəki KCON -da Girls 'Generation və bir çox digər məşhur adlarla çıxış etdi.<ref>https://www.latimes.com/entertainment/music/posts/la-et-ms-girls-generation-bangtan-boys-headline-kcon-2014-20140521-story.html</ref> 19 Avqust 2014-cü ilə qədər bütün yeni mahnılardan ibarət olan Dark & Wild adlı ilk tam albomunu çıxarmağa hazır idilər.Skool Luv Affair promosyonları bitdikdən sonra Bangtan xaricə getdi. Birincisi, Yapon versiyası olan No More Dream və Boy In Luv, bir ay fərqlə çıxdı və hər iki single üçün [[Tokio]] və Osakada bir buraxılış tədbiri təşkil edildi. [[Fayl:BTS LOGO (3).png|thumb|left|BTS və Army logo]] BTS, 2014 Mnet Asian Music Awards -ın qırmızı xalçasında B Blok ilə xüsusi bir performans göstərdi.17–18–19 oktyabr tarixlərində 'THE RED BULLET' adlı ilk solo konsertlərini keçirdilər. Siyahısında 24 mahnısı olan konsertə yüksək maraq səbəbindən iki gün üçün planlaşdırılan solo konsertə bir gün daha əlavə edildi və 3 günlük konsert oldu. Bundan əlavə, "EPISODE II. THE RED BULLET" in konsertləri Koreya, Yaponiya, Tayland, Sinqapur və Filippində konsertlərin əlavə edilməsi ilə Asiya turuna çevrildi. === 2015: The Most Beautiful Moment in Life, və dünya turu === 10–19 fevral 2015-ci il tarixlərində BTS, Wake Up: Open Your Eyes turu ilə ilk dəfə Yaponiya turu etdi. Tokio, Osaka, Nagoya və Fukuokada 25 min azarkeşə konsert verdilər. 28 martda BTS Koreyada BTS Live Trilogy — Episode 1: BTS Begins adlı ikinci solo konsertini keçirdi. Qrubun üçüncü EP-si, "The Most Beautiful Moment in Life, Part 1" 29 aprel 2015-ci ildə çıxdı.İyun ayında Fuse tərəfindən "2015-ci ilin ən yaxşı 27 albomu" siyahısına daxil edildi və həmin il siyahıya alınan yeganə Koreya albomu oldu. 5 may 2015-ci ildə "I Need U" başlıq mahnısı SBS MTV -nin Şousunda birinci yeri qazandı. (Debütdən sonra ilk mükafatı olaraq qeyd edildi.) Signal Entertainment, "The Most Beautiful Moment in Life, Part 1"-in çıxdığı gündən bəri 180.000 -dən çox nüsxə satdığını açıqladı. İyunun 4 -də BTS, Yapon debütünün birinci ildönümünü qeyd etmək üçün dördüncü Yapon single "For You" və eyni gündə yayımlanan klipini buraxdı. Sinql, Oricon -un gündəlik cədvəlində birinci gündə 42.611 nüsxə sataraq birinci oldu.İyunun 23 -də BTS 15 saatdan az müddətdə 1.000.000 baxışa çatan "The Most Beautiful Moment in Life, Part 1" albomundan olan "Dope (쩔어)" mahnısının klipini buraxdı. "Dope (쩔어)" iki ay əvvəl yayımlansa da, Billboard -un Dünya Rəqəmsal Qrafikində 3-cü yerə yüksəldi. Qrupun dünya turu 2015 Live Trilogy Episode: The Red Bullet, [[Malayziya]], [[Latın Amerikası]], [[Avstraliya]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları]]-nda dayanmalarla davam etdi və 29 avqustda [[Honq Konq]]da başa çatdı. BTS, [[Yaponya]]da 2015 Summer Sonic Festival turunun bir parça idi. 15 avqustda [[Tokio]]-nun QVC Marine Field -də, 16 avqustda Osakada çıxış etdilər. 8 sentyabrda, BTS-in 30 noyabrda "The Most Beautiful Moment in Life, Part 2" albomu ilə geri dönəceələri açıqlandı. 27–29 Noyabr tarixləri arasında "The Most Beautiful Moment in Life: On Stage" adlı 3 günlük konsert turu keçirmiş, növbəti "Run" mahnılarını nümayiş etdirmişdilər. 19 oktyabrda BTS -in idman markası Puma üçün yeni marka elçisi olacağı açıqlandı.2015 Mnet Asian Music Awards -da (MAMA), beynəlxalq pərəstişkarlarını tanıdıqları üçün Ən Yaxşı Dünya İfaçısı mükafatını qazandılar. Tədbir zamanı "Run" ifa etdilər və [[Got7]] ilə qısa bir işbirliyi qurdular.Qrup 8 dekabrda "I Need U"-nun beşinci Yapon single olaraq Yapon versiyasını buraxdı. === 2016: The Most Beautiful Moment in Life: Young Forever, Youth və Wings === 2016-cı ildə qrup bir sıra təsdiqlərə imza atdı, Nexon yanvar ayında RPG oyunu Elsword üçün üzvlərin xarakter avatarlarını yayımlayacaqlarını açıqladı. Bundan əlavə, qrup fevral ayında SK Telecom üçün model olaraq seçildi və aprel ayında BBQ Chicken-in üzü oldu. [[Fayl:BTS win first Daesang (Grand Prize) at Melon Music Awards, 19 November 2016.jpg|thumb|BTS 19 noyabr 2016-cı ildə 8-ci Melon Musiqi Mükafatlarında İlin Albomu üçün ilk böyük Koreya mükafatını qazandı.]] BTS, altıncı Yapon single "Run" ı 15 Martda buraxdı. Mayın 2 -də "The Most Beautiful Moment in Life: Young Forever" adlı xüsusi bir albom buraxdılar. 7–8 May tarixlərində albomlarını dəstəkləmək üçün Seulda Olimpiya Gimnastika Arenasında iki günlük konsert verdilər. Konsertə 24.000 min azarkeş qatılıb. Bundan sonra qrup 144.000 bilet satdıqları Asiya turnesinə başladı. 2016-cı ilin iyun-iyul aylarında KCO-nun, Los-Anceles və Nyu-York-un başlıqlarında yer aldılar. 7 sentyabr 2016-cı ildə ikinci Yapon studiya albomunu buraxdılar. "Youth" adlı albom ilk günündə 44 mindən çox nüsxə satdı və Yaponiyada gündəlik albom cədvəlində birinci oldu. 10 oktyabr 2016-cı ildə BTS, ikinci tam studiya albomu Wings-i və başlıq mahnıları "Blood Sweat & Tears" adlı single ilə birlikdə buraxdılar. Albomun (15 parçadan ibarət) satışları 28 sentyabrda başladı və ilk həftə ərzində 500.000 nüsxə sifariş aldı. Qrup bütün [[Cənubi Koreya]] musiqi siyahılarında bir nömrəyə çatdı. 26 ölkədə iTunes albom cədvəlində 1-ci yerə çıxdı. "Blood Sweat & Tears" mahnısının klipi yayımlandığı 24 saat ərzində 6 milyon baxışa çatdı. Bu rəqəm, YouTube-da "24 saat ərzində ən çox izlənilən K-Pop qrupu klipi" üçün əvvəlki rekordu qırdı. Albom Böyük Britaniya Rəsmi Albom Çartlarına girməyi bacardı və BTS tarixdə bunu edən ilk Koreyalı sənətçisi oldu. Albom həmçinin Billboard 200 -də 26-cı yerə yüksəldi. nömrəni daxil etdi. (16,000 ilə) Bu, ABŞ -da yeni bir rekor oldu: "Ən Yüksək Grafik Nailiyyəti və Ən çox Satılan Kpop Albomu". (2NE1 -in 2014-cü ildə Crush mahnısı ilə 61 sırada qırdıqları rekordu yenilədilər.) Eyni zamanda üç rekordla Billboard 200 -ə girən ilk Kpop sənətçisi oldular. Bir neçə gün sonra, 29 Oktyabr həftəsində Dünya Albomları, Dünya Rəqəmsal Mahnı Çartı və Sosial 50 Çartında birinci olaraq BTS uğurları ilə hamını heyran etdilər. Bundan əlavə, qrup YouTube Music Global Top 100 video chartində 17-ci, sənətçilər siyahısında 6-cı və mahnı siyahısında 14-cü yerə yüksəldi. 12–13 Noyabr tarixlərində Gocheok Sky Dome-da böyük bir azarkeş görüşü keçirdilər. 38 min biletin hamısı satıldı. 19 Noyabr 2016-cı ildə BTS 2016 Melon Music Awards -da "İlin Albomu"-nu The Most Beautiful Moment in Life: Young Forever ilə qazandı. Bu mükafat, BTS -in daesang-ını və başqa sözlə desək debütlərindən bu yana ilk böyük mükafatıdır.2 dekabr 2016-cı il tarixində BTS,2-ci daesang-larını "İlin Sənətçisi" adlı namizədlik üzrə qazandılar. (2016 Mnet Asian Music Awards -da). Buna nail olaraq, BTS 'Big 3'dən ([[YG Entertainment|YGE]], [[SM Entertainment|SME]], [[JYP Entertainment|JYP]]) debüt etmədiyi halda bu mükafatı qazanan ilk sənətçi oldu. === 2017: You Never Walk Alone və Spring Day === 13 fevral 2017-ci il tarixində BTS, "''You Never Walk Alone" '' adı altında ikinci "Wings" studiya albomunu yenidən buraxdı. 4 yeni mahnının yer aldığı albomun satışları 700.000 nüsxəyə çatdı. "Spring Day"<ref>https://www.latimes.com/entertainment/music/posts/la-et-ms-girls-generation-bangtan-boys-headline-kcon-2014-20140521-story.html</ref> adlı single, Cənubi Koreyanın ən yaxşı 8 onlayn musiqi siyahısında all-kill-ə çatdı."Melon"-un qısa müddətli tənəzzülünə səbəb olan rəqəmsal trafik də yaratdı. "Not Today" ABŞ -ın iTunes mahnı siyahısında 11-ci, "Spring Day" isə 8-ci yerdə qərarlaşıb. Bu hərəkət BTS -ni Top 10 -a daxil olan ilk Kpop qrupu etdi. Bundan əlavə, "Spring Day" Bruney, [[Finlandiya]], [[Honq Konq]], [[İndoneziya]], [[Litva]], [[Malayziya]], [[Filippin]], [[Sinqapur]], [[Tayvan]], [[Tayland]], [[Vyetnam]] kimi ölkələrin iTunes Mahnı Çartında birinci yeri tutdu. "You Never Walk Alone" albomu [[Ermənistan]], [[Bruney]], [[Finlandiya]], [[İndoneziya]], [[Qazaxıstan]], [[Latviya]], [[Malayziya]], [[Filippin]], [[Sinqapur]], [[İsveçrə]], [[Tayvan]], [[Tayland]] və [[Vyetnam]]-ın iTunes Albom Çartında birinci oldu.2017-ci ilin aprel ayında BTS Ariana Grande, Drake və Britney Spears kimi məşhurları məğlub edərək "Shorty Awards" olaraq bilinən musiqi kateqoriyasında 1-ci oldu. [[Fayl:170529 BTS at a press conference for the BBMAs (3).png|thumb|left|BTS 29 may 2017-ci il tarixində 24-cü Billboard Musiqi Mükafatlarında Ən Yaxşı Sosial Sənətçi ,seçildikdən sonra Cənubi Koreyanın Seul şəhərində keçirilən mətbuat konfransında]] You Never Walk Alone albomu ilə birlikdə BTS, fevral -dekabr ayları arasında ikinci dünya turnesi olan 2017 BTS Live Trilogy III Episode III: The Wings Tour -a başladı. Tur Braziliya, Avstraliya, Yaponiya, Hong Kong və ABŞ daxil olmaqla 12 ölkəni gəzdi və 550.000 azarkeş topladı. Turda BTS, salonlardan arenalara doğru irəliləyərək getdikcə daha böyük məkanlar oynamağa başladı. Şimali Amerikada biletlər bir neçə dəqiqə ərzində satıldı və yüksək tələbat səbəbiylə iki əlavə şou əlavə edildi.BTS ABŞ-da arenalarında biletləri çox satan ilk K-pop aktı oldu. BTS, Şimali Amerika ayağını tamamladıqdan sonra May ayında 24-cü Billboard Musiqi Mükafatına qatıldı və Billboard Musiqi Mükafatına layiq görülən ilk Koreya qrupu olaraq Top Social Artist mükafatını aldı. Koreya musiqi ikonası So Taicinin 25 illik yubileyini "Time: Traveler" adlı yubiley layihəsinin bir hissəsi olaran BTS, 2017-ci ilin iyul ayında So Taici-nin 1995-ci il klassik "Come Back Home" remeykini yayımladı.BTS daha sonra Seo Taici tərəfindən sentyabrın əvvəlində Seul Olimpiya Stadionunda keçirilən konsertində səkkiz mahnı üçün ehtiyat vokalçı və rəqqas kimi çıxış etmək üçün dəvət edildi. Wings (2016) və You Never Walk Alone (2017)-dən sonra BTS " özünə sevginin maarifləndirilməsinindən ibarət "Love Yourself" seriyasına başladı.2017-ci ilin sentyabrında BTS seriyanın birinci hissəsini olan və özlərinin beşinci EP-si olan, Love Yourself: Her-i buraxdı.EP iki sinql tərəfindən dəstəkləndi: aparıcı sinql "DNA" və "Mic Drop" mahnısının Stiv Aoki remiksi. EP RM tərəfindən BTS-in karyerasında əsas dönüş nöqtələrindən biri hesab olunur. EP "qrupun elektro-pop və hip-hop meyllərinin ikili kəşfi" kimi xidmət etdi. Kommersiya baxımından BTS Love Yourself: Onun EP-si Billboard 200-də yeddinci yerdə debüt etdi. Bu EP ilk ayında Gaon Albom Qrafikində 1,2 milyon nüsxədən çox satılaraq aylıq ən yüksək albom satışlarına nail oldu və bu chart tarixində 2001-ci ildə "god's Chapter 4" albomundan sonra 16 ildə istənilən Koreya qrafikində ən yüksək göstəricidir.Sinql "DNA" EP ilə eyni vaxtda buraxıldı və Cənubi Koreyada ikinci yerdə debüt etdi."DNA" həm də qrupun Billboard Hot 100-ə ilk girişi oldu, BTS bunu edən ilk K-pop oğlan qrupu və Psy-nin "Gangnam Style" mahnısından sonra Koreya dilində mahnı ilə ikinci Koreya çıxışı etdi.Növbəti həftə "DNA" 67-ci sıraya yüksəldi və Wonder Girls-in əvvəlki 76-cı sıradakı redordunu üstələyərək, Billboard Hot 100-də bir K-pop qrupu üçün ən yüksək reytinqə malik mahnı oldu.Sonrakı sinql "Mic Drop (Remix)" Billboard Hot 100-də 28-ci yerə yüksələrək, K-pop qrupu üçün qrafikdə ilk 40 giriş oldu.Hər iki "Mic Drop Remix" və "DNA" daha sonra Amerika Səsyazma Sənayesi Assosiasiyası (RIAA) tərəfindən Qızıl sertifikata layiq görüldü və BTS iki sertifikat alan ilk və yeganə Cənubi Koreyalı sənətçi oldu."Mic Drop" 2018-ci ilin Noyabr ayında Platinum sertifikatını aldı və BTS ABŞ-da Platinum sertifikatlı sinqlı olan ilk Koreya qrupu oldu.2017-ci ilin dekabrında "DNA" və "Mic Drop" Oricon Chart-da birinci yerdə olan yeni "Crystal Snow" mahnısı ilə Yaponiyada üçlü sinqlı olaraq buraxıldı.BTS həmin il RIAJ tərəfindən tək sertifikatlı ikiqat platinə sahib olan yeganə xarici sənətçi oldu. 2017-ci ilin noyabrında BTS American Music Awards-da çıxış edən ilk K-pop qrupu oldu. Dekabr ayında onlar həm də "Dick Clark's New Year's Rockin' Eve"-də çıxış edən ilk K-pop qrupu oldular və TV Asahi-nin "Japan Music Station Super Live"-da Yapon TV musiqi şousu debüt etdilər. İlin sonunda BTS 19-cu Mnet Asian Music Awards-da ikinci dəfə "İlin Sənətçisi" mükafatını qazandı və iki il dalbadal bu mükafatı qazanan ilk sənətçi oldu. Onlar həmçinin Koreyanın ən yaxşı üç pop musiqi agentliyindən (SM, YG və JYP) kənarda müvafiq olaraq Qızıl Disk Mükafatları və Seul Musiqi Mükafatlarında böyük mükafatlar qazanan ilk sənətçi oldular. === 2018–2020: Dünya miqyasında davamlı uğur === ==== Dünya miqyasında tanınma və Love Yourself albom seriyası ==== Növbəti albomu ərəfəsində BTS eksklüziv olaraq YouTube Premium-da 2018-ci ilin mart ayından may ayına qədər davam edən ''Burn the Stage'' adlı orijinal səkkiz epizoddan ibarət sənədli film seriyasını buraxdı və qrupun 2017 Wings Tour-a pərdəarxası baxış təqdim etdi.Aprel ayında qrup öz üçüncü yapon studiya albomu olan Face Yourself-i də buraxdı, bu albom Billboard 200-də 43-cü yerdə debüt edərək, chart tarixində üçüncü ən yüksək reytinqə malik yapon albomu oldu.''Face Yourself''-in buraxılışı ilə birlikdə qrup "Euphoria" mahnısının yer aldığı "Euphoria: Theme of Love Yourself: Wonder" adlı doqquz dəqiqəlik qısametrajlı film buraxdı.2018-ci ilin may ayında BTS 25-ci Billboard Musiqi Mükafatlarında çıxışı ilə birlikdə üçüncü Koreya dilində olan "Love Yourself: Tear" adlı studiya albomunu buraxdı.Şouda BTS aparıcı sinqlı olan "Fake Love" premyerasında ilk çıxışını etdi və Ən yaxşı sosial sənətçi mükafatını qazanaraq, iki il dalbadal bu mükafatı qazanan yeganə koreyalı sənətçi oldu.Hekayə silsiləsində albom serialın "轉" və ya "qayıdışı" ilə üst-üstə düşür, sevilmədən sevmənin mürəkkəb maariflənməsinə toxunur və xəyalları olmayanları həvəsləndirir. Kommersiya baxımından ''Love Yourself: Tear'' BTS-in ən çox satılan albomlarından biri oldu. Albom ABŞ Billboard 200-də bir nömrədə debüt etdi, BTS-in ABŞ-da ilk bir nömrəli albomu, ABŞ albomları cədvəlində birinci olan ilk K-pop albomu və Asiya sənətçisi tərəfindən ən yüksək reytinqə malik albom oldu. ''Love Yourself: Tear'' həmçinin BTS-in Böyük Britaniyada ilk on hiti oldu və Böyük Britaniya Albomları Qrafikində səkkizinci sıraya yüksəldi.Onların "Fake Love" sinqlı Billboard Hot 100-də ilk on hit oldu və ilk onluğa daxil olan on yeddinci qeyri-ingilis mahnısı oldu və Cənubi Koreya qrupu tərəfindən birinci oldu.''Love Yourself'' seriyasının sonunda BTS 2018-ci ilin avqustunda ikinci Koreya kompilyasiya albomu ''Love Yourself: Answer''-i buraxdı. Bu albomda əvvəlki ''Love Yourself'' buraxılışlarından mahnılar və yeddi əlavə yeni trek var idi.Albomu aparıcı sinql "İdol" və [[Niki Minaj]]ın yer aldığı alternativ rəqəmsal buraxılışı dəstəklədi. [[Fayl:180524 BTS at a press conference for Love Yourself Tear (3).png|thumb|left|BTS, 24 May 2018-ci ildə Love Yourself: Tear üçün mətbuat konfransında]] Kommersiya baxımından, Love Yourself: Answer 2018-ci ilin avqustunda Gaon Album Chart-da 1,9 milyon nüsxədən çox satılaraq, qrafikin bütün zamanların aylıq rekordunu bir daha qırdı.Albom BTS-in ABŞ Billboard 200-də ikinci bir nömrəli albomu və o dövrdə ölkədəki ən yüksək satış həftəsi oldu.Bu [[One Direction]] 2013-cü ildə "Midnight Memories" və 2014-cü ildə "Four" mahnıları ilə siyahıda birincilik əldə etdikdən sonra BTS-i iki Billboard 200 zirvəsi ilə yeganə K-pop sənətçisi və bir ildən az müddətdə iki nömrəli albomla ilk pop aktı etdi."Love Yourself: Answer" daha sonra noyabr ayında RIAA tərəfindən Qızıl sertifikatı alan ilk koreya dilində albom oldu.Kanadada ''Love Yourself: Answer'' qrupun Kanada Albomları Qrafikində ilk bir nömrəli albomu oldu və "Idol" sinqlı da Kanada Sinqllar Qrafikində beşinci sıraya yüksəldi və beləcə BTS Kanadada ilk onluğa daxil oldu.ABŞ-da "İdol" Billboard Hot 100-də 11-ci yerə yüksəldi.Daha sonra "İdol" və "Love Yourself: Answer" platin sertifikatları aldı, hər ikisi ABŞ-da 1 milyondan çox satıldı. "Idol" qrupun üçüncü Platinum sinqlı, "Answer" isə qrupun ilk Platinum albomu oldu və BTS ABŞ-da bu sertifikatı əldə edən ilk Koreyalı sənətçi oldu. "Love Yourself: Answer" ilə birlikdə 2018-ci ilin avqustunda BTS üçüncü dünya turu olan ''BTS World Tour: Love Yourself''-ə Cənubi Koreyanın ən böyük stadionu olan Seul Olimpiya Stadionunda əlamətdar konsertlə başladı.Turları zamanı BTS həmçinin [[Stiv Aoki]]nin həmin ilin oktyabrında yayımlanan "Waste It on Me" adlı sinqlında çıxış etdi və bu, onların ilk tam ingilis dilində olan mahnısı idi.BTS,Şimali Amerika turunun son dayanacağı üçün qrup Queens-dəki Citi Field-də çıxış etdi, bu, ABŞ stadionunda ilk dəfə Koreya konsertini qeyd etdi. StubHub-a görə, BTS ABŞ-dan kənarda [[Ed Şiran]]-dan sonra ən çox satılan ikinci konsert proqramı idi.Həmin ilin oktyabrında müqaviləsinin bitməsinə bir ildən çox vaxt qalmış BTS [[Big Hit Music|Big Hit Entertainment]] ilə müqaviləsini 2026-cı ilə qədər yenilədi. 2018-ci ilin noyabr ayının əvvəlində məşhur yapon musiqi şousu, bir üzvün bir il əvvəl geyindiyi köynəyi əsas gətirərək BTS-in çıxışını ləğv etdi.Elə həmin ay yəhudi insan haqları təşkilatı "Simon Wiesenthal Center" (SWC) bəyan etdi ki, BTS 2017-ci ildə köynək, nasist simvolizmi olan geyim və bayraq üçün üzr istəməlidir.[[Big Hit Music|Big Hit Entertainment]] üzrxahlıq edərək, geyimdəki şəkillərin nasizm və ya atom bombası qurbanlarına zərər vermək məqsədi daşımadığını, qrup və rəhbərliyin gələcək səhvlərin qarşısını almaq üçün addımlar atacağını izah etdi. Onlar həmçinin qeyd ediblər ki, bayraqlar Koreya məktəb sistemini şərh etmək üçün nəzərdə tutulub.Üzrxahlığı SWC və Koreya Atom Bombası Qurbanları Assosiasiyası qəbul etdi.20-ci Mnet Asiya Musiqi Mükafatlarında BTS ardıcıl üçüncü dəfə İlin Sənətçisi seçildi və Billboard-ın ilin sonunda Ən Yaxşı Sənətçilər Qrafikində səkkizinci yeri tutdu və Duo/Qrup sıralamasında yalnız [[Imagine Dragons]]-dan sonra ilin iki nömrəli sənətçisi oldu. == Üzvlər == <gallery perrow="7" widths="100"> Fayl:170529 RM at a press conference for the BBMAs.png|[[Rap Monster|Namjoon]] Fayl:Kim Seok-jin at the 2018 Korean Popular Culture & Arts Awards (cropped).jpg|[[Kim Sokçin|Jin]] Fayl:181128 2018 Asia Artist Awards Suga (2).png|[[Min Yoongi|Suga]] Fayl:181201 J-Hope at the 2018 MelOn Music Awards 12.jpg|[[Jung Hoseok|JHope]] Fayl:Park Ji-min at the 31st Golden Disk Awards red carpet 02.jpg|[[Pak Çi Min|Jimin]] Fayl:V for Dispatch White Day Special, 27 February 2019 03 (cropped).jpg|[[V (müğənni)|Taehyung]] Fayl:Jeon Jung-kook at The Wings Tour in Manila 03.png|[[Jeon Jungkook|Jungkook]] </gallery> {| class="wikitable" |- style="background:#ccc; text-align:center;" |- style="color:#800000"| ! colspan=2 align="center" | Səhnə adı ! colspan=2 align="center" | Əsl adı ! rowspan=2 align="center" | Doğum tarixi ! rowspan=2 align="center" | Fəaliyyəti |- ! align="center" | Əsas ! align="center" | Başqa ! align="center" | Azərbaycanca ! align="center" | [[Hanqıl|korea dilində]] |- |align="center" | [[Rap Monster|Rap Mon]] ||align="center" | RM |align="center" | Kim Namjoon-[Kim Namcun] || align="center" |김남준 |align="center" | 12.09.1994 |align="center" | Lider, əsas repper |- |align="center" | [[Kim Sokçin|Jin]] || align="center" | Jin |align="center" | Kim Seokjin-[Kim Sok Çin] || align="center" |김석진 |align="center" | 04.12.1992 | align="center" | Vokalist |- |align="center" | [[Min Yoongi|Suga]] ||align="center" | Suga | align="center" | Min Yoongi-[Min Yunqi] || align="center" |민윤기 |align="center" | 09.03.1993 |align="center" | Repper |- |align="center" | [[Jung Hoseok|J-hope]] ||align="center" | J-Hope |align="center" | Jung Hoseok--[Con Ho-Sok] || align="center" |정호석 |align="center" | 18.02.1994 | align="center" | Repper,rəqqas |- |align="center" | [[Pak Çi Min|Jimin]] || align="center" | Jimin |align="center" | Park Jimin-[Pak Çimin] || align="center" |박지민 |align="center" | 13.10.1995 | align="center" | Vokalist,rəqqas |- |align="center" |[[V (müğənni)|Taehyung]]|| align="center" | V |align="center" | Kim Taehyung-[Kim Tehyonq] || align="center" | 김태형 |align="center" | 30.12.1995 | align="center" | Vokalist |- |align="center" | [[Jeon Jungkook]] || align="center" | Jungkook |align="center" | Jeon Jungkook-[Con Conquk] || align="center" | 전정국 |align="center" | 01.09.1997 | align="center" | Vokalist |} == Diskoqrafiya == {{əsas|BTS albom diskoqrafiyası}} {{əsas|BTS sinql diskoqrafiyası}} == Filmoqrafiya == {{əsas|BTS filmoqrafiyası}} == Mükafatlar == {{əsas|"BTS"-in qazandığı mükafatların və namizədliklərin siyahısı}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|3}} == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|BTS (musical group)|BTS}} * {{Rəsmi saytı|bts.ibighit.com/}} * [https://www.instagram.com/bts.bighitofficial/ BTS] rəsmi [[Instagram]] hesabı * [https://www.youtube.com/channel/UCLkAepWjdylmXSltofFvsYQ BANGTANTV] [[Youtube]] kanalı {{BTS}} {{Hybe Corporation}} {{K-pop}}{{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:BTS| ]] [[Kateqoriya:Cənubi Koreya musiqi qrupları]] [[Kateqoriya:2013-cü ildə yaranan musiqi qrupları]] 8kak6ibdtygmsrfhistug0w5wraqrgh 0 467050 6547685 6272485 2022-07-24T23:48:35Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki [[Şəkil:Səfəvilər dövrünə aid mis cam.JPG|300px|thumb|right|Səfəvilər dövrünə aid mis cam]] '''Səfəvi dövrü incəsənəti''' — 1501-1736-cı illərdə mövcud olmuş [[Səfəvilər dövləti]]nin [[incəsənət]]i. Bu, kitab və memarlıq baxımından incəsənətin yüksək səviyyəsi idi; bu dövrdə həmçinin keramika, metal, şüşə və bağlar baxımından da diqqət çəkirdi.<ref>{{cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/art-in-iran-ix-safavid|title=ART IN IRAN ix. SAFAVID To Qajar Periods|work=iranicaonline.org}}</ref> Səfəvilər dövründə Azərbaycanda məişət keramikası və kaşı məmulatı istehsalı inkişaf etmişdi. Keçmişdə memorial məqsəd dağıyan türbələr Səfəvilər dövründə tamamilə dini mahiyyət kəsb edirdi.<ref>Əfəndi R. Azərbaycan incəsənəti. — Б.: Şərq-Qərb, 2007. — 160 с. — ISBN 978-9952-34-116-4.</ref> VI əsrdə Səfəvilərin hakimiyyətə gəlməsindən başlayaraq [[Azərbaycan xalçaları|Azərbaycan xalçaçılıq sənəti]] misli görünməmiş mükəmməlliyə çatdı və sənaye əhəmiyyəti qazandı.<ref name="x1">[http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop/flypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 Siawosh AZADI; Latif KERIMOV; Werner ZOLLINGER. Azerbaijani-Caucasian Rugs. — Switzerland Ulmke Collection, 2001. — p. 135. — ISBN 3-925813-10-1 / 9783925813108] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160731181053/http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop%2Fflypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 |date=2016-07-31 }}{{oq|en|From the 15th century and especially from the second half of the 16th century, the Afshan, Lachak-turundj, Goelbendlik and other carpet compositions which were developed in southern Azerbaijan were adopted by the weavers in the towns of northern Azerbaijan (Garabagh, Baku, Shirvan). The floral pattern on which these designs were based were soon transformed into geometric patterns which reflected the local technical and artistic preferences.}} {{oq|en|According to historical sources, the six Caspian districts of Azerbaijan produced 18,000 rugs and carpet fabrics in 1843. Carpets from Shirvan and Guba were sold in Baku and those from Kazak and Ganja in Tabriz and Istanbul.}}</ref><ref name="x2">[http://www.britannica.com/place/Iran#ref=ref315870 Britannica Encyclopedia. Iran. Shah Abbas.]{{oq|en|«The silk trade, over which the government held a monopoly, was a primary source of revenue. Ismāʿīl’s successor, Ṭahmāsp I (reigned 1524-76), encouraged carpet weaving on the scale of a state industry. ʿAbbās I (reigned 1588—1629) established trade contacts directly with Europe, but Iran’s remoteness from Europe, behind the imposing Ottoman screen, made maintaining and promoting these contacts difficult and sporadic.»}}</ref> Dövrün miniatür rəssamları, xəttatları Azərbaycan ornamental incəsənət məktəbinin formalaşmasında mühim rol oynadı. Bu isə daha sonra Şərq incəsənətində və vahid Təbriz məktəbinin yaranmasında böyük təsirə səbəb oldu.<ref name="x3">[http://www.britannica.com/art/Tabriz-school Britannica Encyclopedia. Tabriz school.]{{oq|en|«The Tabrīz school reached its apogee just as the Il-Khans were being vanquished by the Timurids (1370—1506), the dynasty of the Islāmic conqueror Timur. The school continued to be active in this period, though it was overshadowed by the workshops in Shīrāz and Herāt (see Shīrāz school; Herāt school). When the Ṣafavids came to power at the beginning of the 16th century, however, the ruler Shāh Esmāʿīl brought the master of the Herāt school, Behzād, to Tabrīz, and the school was revived with a radical change in style. The figures were individuals rather than types, and the colours were graded in marvelously subtle shades. Following the removal of the Ṣafavid court from Tabrīz, the school began to decline, and the Kazvin and Eṣfahān schools (see Eṣfahān school) then became the centres of painting in Iran.»}}</ref><ref>Р. Тагиева - Азербайджанский ковёр, Баку, 2003, стр. 158-163</ref> XVI əsrin ikinci yarısından [[Cənubi Azərbaycan]]da inkişaf edən əfşan, ləçək-turunc, gülbəndlik kompozisiyaları [[Şimali Azərbaycan]] şəhərlərindəki toxucular tərəfindən mənimsənildi. == Tarixi kontekst == Səfəvi sülaləsinin hakimiyyətinin təməlləri XIV əsrin əvvəllərində yaradılmış Səfəviyyə ordeni ilə atılmışdı. Ordenin əsasını Şeyx Səfiəddin Ərdəbili qoymuş və ona öz adını vermişdi. Bu orden və sonradan bu orden əsasında yaradılmış dövlət İslamın Şiə məzhəbinin İsna əşəriyyə qolunun geniş yayılmasında mühüm rol oynamışdır. 1447-ci ildə ordenin başına Şeyx Cüneydin keçməsi ilə birlikdə orden tədricən öz siyasi ambisiyasını göstərməyə başladı. Elə təxminən bu dövrdə bölgədəki türk tayfalarının yenidən döyüşlər və ittifaqları sistemi yenidən işə düşdü və bu prosesin sonunda Təbriz mərkəzli olan Qaraqoyunlular dövləti Şərqi Anadoluda qurulmuş Ağaqoyunlu dövləti tərəfindən ortadan qaldırıldı. Şeyx Cüneydin varisi Şeyx Heydər Ağqoyunlular tərəfdə cəbhə almışdı, lain sonradan elə Ağqoyunlular tərəfindən də öldürüldü. Böyük qardaşı Sultanəlinin də öldürülməsindən sonra İsmayıl kiçik yaşlarında ordenin başına keçməyə məcbur oldu. 1499-cu ildə 12-13 yaşlı İsmayıl gizləndiyi yerdən çıxaraq yürüşə başladı və aparılan təbliğat nəticəsində onun ətrafında müxtəlif türk tayfalarının döyüşçüləri toplanmağa başladı. Ağqoyunluları və Şirvanşahları məğlub etdikdən sonra 1501-ci ildə İsmayıl Azərbaycanın paytaxt şəhəri hesab edilən Təbriz şəhərinə daxil oldu və özünü şah elan etdi. == Həmçinin bax == *[[Təbriz miniatür məktəbi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Səfəvi incəsənəti]] fx9pnu7vxx8o70dggz54ss2uf7pheap 6547686 6547685 2022-07-24T23:52:21Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki [[Şəkil:Səfəvilər dövrünə aid mis cam.JPG|300px|thumb|right|Səfəvilər dövrünə aid mis cam]] '''Səfəvi dövrü incəsənəti''' — 1501-1736-cı illərdə mövcud olmuş [[Səfəvilər dövləti]]nin [[incəsənət]]i. Bu, kitab və memarlıq baxımından incəsənətin yüksək səviyyəsi idi; bu dövrdə həmçinin keramika, metal, şüşə və bağlar baxımından da diqqət çəkirdi.<ref>{{cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/art-in-iran-ix-safavid|title=ART IN IRAN ix. SAFAVID To Qajar Periods|work=iranicaonline.org}}</ref> Səfəvilər dövründə Azərbaycanda məişət keramikası və kaşı məmulatı istehsalı inkişaf etmişdi. Keçmişdə memorial məqsəd dağıyan türbələr Səfəvilər dövründə tamamilə dini mahiyyət kəsb edirdi.<ref>Əfəndi R. Azərbaycan incəsənəti. — Б.: Şərq-Qərb, 2007. — 160 с. — ISBN 978-9952-34-116-4.</ref> VI əsrdə Səfəvilərin hakimiyyətə gəlməsindən başlayaraq [[Azərbaycan xalçaları|Azərbaycan xalçaçılıq sənəti]] misli görünməmiş mükəmməlliyə çatdı və sənaye əhəmiyyəti qazandı.<ref name="x1">[http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop/flypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 Siawosh AZADI; Latif KERIMOV; Werner ZOLLINGER. Azerbaijani-Caucasian Rugs. — Switzerland Ulmke Collection, 2001. — p. 135. — ISBN 3-925813-10-1 / 9783925813108] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160731181053/http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop%2Fflypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 |date=2016-07-31 }}{{oq|en|From the 15th century and especially from the second half of the 16th century, the Afshan, Lachak-turundj, Goelbendlik and other carpet compositions which were developed in southern Azerbaijan were adopted by the weavers in the towns of northern Azerbaijan (Garabagh, Baku, Shirvan). The floral pattern on which these designs were based were soon transformed into geometric patterns which reflected the local technical and artistic preferences.}} {{oq|en|According to historical sources, the six Caspian districts of Azerbaijan produced 18,000 rugs and carpet fabrics in 1843. Carpets from Shirvan and Guba were sold in Baku and those from Kazak and Ganja in Tabriz and Istanbul.}}</ref><ref name="x2">[http://www.britannica.com/place/Iran#ref=ref315870 Britannica Encyclopedia. Iran. Shah Abbas.]{{oq|en|«The silk trade, over which the government held a monopoly, was a primary source of revenue. Ismāʿīl’s successor, Ṭahmāsp I (reigned 1524-76), encouraged carpet weaving on the scale of a state industry. ʿAbbās I (reigned 1588—1629) established trade contacts directly with Europe, but Iran’s remoteness from Europe, behind the imposing Ottoman screen, made maintaining and promoting these contacts difficult and sporadic.»}}</ref> Dövrün miniatür rəssamları, xəttatları Azərbaycan ornamental incəsənət məktəbinin formalaşmasında mühim rol oynadı. Bu isə daha sonra Şərq incəsənətində və vahid Təbriz məktəbinin yaranmasında böyük təsirə səbəb oldu.<ref name="x3">[http://www.britannica.com/art/Tabriz-school Britannica Encyclopedia. Tabriz school.]{{oq|en|«The Tabrīz school reached its apogee just as the Il-Khans were being vanquished by the Timurids (1370—1506), the dynasty of the Islāmic conqueror Timur. The school continued to be active in this period, though it was overshadowed by the workshops in Shīrāz and Herāt (see Shīrāz school; Herāt school). When the Ṣafavids came to power at the beginning of the 16th century, however, the ruler Shāh Esmāʿīl brought the master of the Herāt school, Behzād, to Tabrīz, and the school was revived with a radical change in style. The figures were individuals rather than types, and the colours were graded in marvelously subtle shades. Following the removal of the Ṣafavid court from Tabrīz, the school began to decline, and the Kazvin and Eṣfahān schools (see Eṣfahān school) then became the centres of painting in Iran.»}}</ref><ref>Р. Тагиева - Азербайджанский ковёр, Баку, 2003, стр. 158-163</ref> XVI əsrin ikinci yarısından [[Cənubi Azərbaycan]]da inkişaf edən əfşan, ləçək-turunc, gülbəndlik kompozisiyaları [[Şimali Azərbaycan]] şəhərlərindəki toxucular tərəfindən mənimsənildi. == Tarixi kontekst == Səfəvi sülaləsinin hakimiyyətinin təməlləri XIV əsrin əvvəllərində yaradılmış Səfəviyyə ordeni ilə atılmışdı. Ordenin əsasını Şeyx Səfiəddin Ərdəbili qoymuş və ona öz adını vermişdi. Bu orden və sonradan bu orden əsasında yaradılmış dövlət İslamın Şiə məzhəbinin İsna əşəriyyə qolunun geniş yayılmasında mühüm rol oynamışdır. 1447-ci ildə ordenin başına Şeyx Cüneydin keçməsi ilə birlikdə orden tədricən öz siyasi ambisiyasını göstərməyə başladı. Elə təxminən bu dövrdə bölgədəki türk tayfalarının yenidən döyüşlər və ittifaqları sistemi yenidən işə düşdü və bu prosesin sonunda Təbriz mərkəzli olan Qaraqoyunlular dövləti Şərqi Anadoluda qurulmuş Ağaqoyunlu dövləti tərəfindən ortadan qaldırıldı. Şeyx Cüneydin varisi Şeyx Heydər Ağqoyunlular tərəfdə cəbhə almışdı, lain sonradan elə Ağqoyunlular tərəfindən də öldürüldü. Böyük qardaşı Sultanəlinin də öldürülməsindən sonra İsmayıl kiçik yaşlarında ordenin başına keçməyə məcbur oldu. 1499-cu ildə 12-13 yaşlı İsmayıl gizləndiyi yerdən çıxaraq yürüşə başladı və aparılan təbliğat nəticəsində onun ətrafında müxtəlif türk tayfalarının döyüşçüləri toplanmağa başladı. Ağqoyunluları və Şirvanşahları məğlub etdikdən sonra 1501-ci ildə İsmayıl Azərbaycanın paytaxt şəhəri hesab edilən Təbriz şəhərinə daxil oldu və özünü şah elan etdi. Səfəvi dövləti sürətlə Qafqazın içlərinə, Bağdada və Osmanlı nüfuzu altında olan bölgələrə doğru genişlənməyə başladı. 1512-ci ildə hakimiyyətə gələn Səlim bu prosesi durdurmağa qərarlı idi və ilk işlərindən biri qızılbaşların sıxışdırılması oldu. Bu qarşıdurma 1514-cü ilin 22 avqustunda Çaldıran döyüşü ilə nəticələndi. Bu döyüşdə alınmış məğlubiyyət Səfəvi dövlətinin genişlənməsinin bir müddətlik dayanmasına səbəb oldu. I Səlim Təbriz şəhərinə daxil olsa da, orada möhkəmlənə bilməyib geri çəkilməyə məcbur oldu. O, geri çəkilərkən bəzi Azərbaycan və İran sənətkarlarını da özü ilə birlikdə İstanbula apardı. Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyət Şah İsmayılın dövlət işlərindən bir qədər uzaqlaşmasına səbəb oldu. == Həmçinin bax == *[[Təbriz miniatür məktəbi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Səfəvi incəsənəti]] 1s23k8xx7rz34w0e9mkc64v3acz24g8 6547687 6547686 2022-07-24T23:56:14Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki [[Şəkil:Səfəvilər dövrünə aid mis cam.JPG|300px|thumb|right|Səfəvilər dövrünə aid mis cam]] '''Səfəvi dövrü incəsənəti''' — 1501-1736-cı illərdə mövcud olmuş [[Səfəvilər dövləti]]nin [[incəsənət]]i. Bu, kitab və memarlıq baxımından incəsənətin yüksək səviyyəsi idi; bu dövrdə həmçinin keramika, metal, şüşə və bağlar baxımından da diqqət çəkirdi.<ref>{{cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/art-in-iran-ix-safavid|title=ART IN IRAN ix. SAFAVID To Qajar Periods|work=iranicaonline.org}}</ref> Səfəvilər dövründə Azərbaycanda məişət keramikası və kaşı məmulatı istehsalı inkişaf etmişdi. Keçmişdə memorial məqsəd dağıyan türbələr Səfəvilər dövründə tamamilə dini mahiyyət kəsb edirdi.<ref>Əfəndi R. Azərbaycan incəsənəti. — Б.: Şərq-Qərb, 2007. — 160 с. — ISBN 978-9952-34-116-4.</ref> VI əsrdə Səfəvilərin hakimiyyətə gəlməsindən başlayaraq [[Azərbaycan xalçaları|Azərbaycan xalçaçılıq sənəti]] misli görünməmiş mükəmməlliyə çatdı və sənaye əhəmiyyəti qazandı.<ref name="x1">[http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop/flypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 Siawosh AZADI; Latif KERIMOV; Werner ZOLLINGER. Azerbaijani-Caucasian Rugs. — Switzerland Ulmke Collection, 2001. — p. 135. — ISBN 3-925813-10-1 / 9783925813108] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160731181053/http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop%2Fflypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 |date=2016-07-31 }}{{oq|en|From the 15th century and especially from the second half of the 16th century, the Afshan, Lachak-turundj, Goelbendlik and other carpet compositions which were developed in southern Azerbaijan were adopted by the weavers in the towns of northern Azerbaijan (Garabagh, Baku, Shirvan). The floral pattern on which these designs were based were soon transformed into geometric patterns which reflected the local technical and artistic preferences.}} {{oq|en|According to historical sources, the six Caspian districts of Azerbaijan produced 18,000 rugs and carpet fabrics in 1843. Carpets from Shirvan and Guba were sold in Baku and those from Kazak and Ganja in Tabriz and Istanbul.}}</ref><ref name="x2">[http://www.britannica.com/place/Iran#ref=ref315870 Britannica Encyclopedia. Iran. Shah Abbas.]{{oq|en|«The silk trade, over which the government held a monopoly, was a primary source of revenue. Ismāʿīl’s successor, Ṭahmāsp I (reigned 1524-76), encouraged carpet weaving on the scale of a state industry. ʿAbbās I (reigned 1588—1629) established trade contacts directly with Europe, but Iran’s remoteness from Europe, behind the imposing Ottoman screen, made maintaining and promoting these contacts difficult and sporadic.»}}</ref> Dövrün miniatür rəssamları, xəttatları Azərbaycan ornamental incəsənət məktəbinin formalaşmasında mühim rol oynadı. Bu isə daha sonra Şərq incəsənətində və vahid Təbriz məktəbinin yaranmasında böyük təsirə səbəb oldu.<ref name="x3">[http://www.britannica.com/art/Tabriz-school Britannica Encyclopedia. Tabriz school.]{{oq|en|«The Tabrīz school reached its apogee just as the Il-Khans were being vanquished by the Timurids (1370—1506), the dynasty of the Islāmic conqueror Timur. The school continued to be active in this period, though it was overshadowed by the workshops in Shīrāz and Herāt (see Shīrāz school; Herāt school). When the Ṣafavids came to power at the beginning of the 16th century, however, the ruler Shāh Esmāʿīl brought the master of the Herāt school, Behzād, to Tabrīz, and the school was revived with a radical change in style. The figures were individuals rather than types, and the colours were graded in marvelously subtle shades. Following the removal of the Ṣafavid court from Tabrīz, the school began to decline, and the Kazvin and Eṣfahān schools (see Eṣfahān school) then became the centres of painting in Iran.»}}</ref><ref>Р. Тагиева - Азербайджанский ковёр, Баку, 2003, стр. 158-163</ref> XVI əsrin ikinci yarısından [[Cənubi Azərbaycan]]da inkişaf edən əfşan, ləçək-turunc, gülbəndlik kompozisiyaları [[Şimali Azərbaycan]] şəhərlərindəki toxucular tərəfindən mənimsənildi. == Tarixi kontekst == Səfəvi sülaləsinin hakimiyyətinin təməlləri XIV əsrin əvvəllərində yaradılmış Səfəviyyə ordeni ilə atılmışdı. Ordenin əsasını Şeyx Səfiəddin Ərdəbili qoymuş və ona öz adını vermişdi. Bu orden və sonradan bu orden əsasında yaradılmış dövlət İslamın Şiə məzhəbinin İsna əşəriyyə qolunun geniş yayılmasında mühüm rol oynamışdır. 1447-ci ildə ordenin başına Şeyx Cüneydin keçməsi ilə birlikdə orden tədricən öz siyasi ambisiyasını göstərməyə başladı. Elə təxminən bu dövrdə bölgədəki türk tayfalarının yenidən döyüşlər və ittifaqları sistemi yenidən işə düşdü və bu prosesin sonunda Təbriz mərkəzli olan Qaraqoyunlular dövləti Şərqi Anadoluda qurulmuş Ağaqoyunlu dövləti tərəfindən ortadan qaldırıldı. Şeyx Cüneydin varisi Şeyx Heydər Ağqoyunlular tərəfdə cəbhə almışdı, lain sonradan elə Ağqoyunlular tərəfindən də öldürüldü. Böyük qardaşı Sultanəlinin də öldürülməsindən sonra İsmayıl kiçik yaşlarında ordenin başına keçməyə məcbur oldu. 1499-cu ildə 12-13 yaşlı İsmayıl gizləndiyi yerdən çıxaraq yürüşə başladı və aparılan təbliğat nəticəsində onun ətrafında müxtəlif türk tayfalarının döyüşçüləri toplanmağa başladı. Ağqoyunluları və Şirvanşahları məğlub etdikdən sonra 1501-ci ildə İsmayıl Azərbaycanın paytaxt şəhəri hesab edilən Təbriz şəhərinə daxil oldu və özünü şah elan etdi. Səfəvi dövləti sürətlə Qafqazın içlərinə, Bağdada və Osmanlı nüfuzu altında olan bölgələrə doğru genişlənməyə başladı. 1512-ci ildə hakimiyyətə gələn Səlim bu prosesi durdurmağa qərarlı idi və ilk işlərindən biri qızılbaşların sıxışdırılması oldu. Bu qarşıdurma 1514-cü ilin 22 avqustunda Çaldıran döyüşü ilə nəticələndi. Bu döyüşdə alınmış məğlubiyyət Səfəvi dövlətinin genişlənməsinin bir müddətlik dayanmasına səbəb oldu. I Səlim Təbriz şəhərinə daxil olsa da, orada möhkəmlənə bilməyib geri çəkilməyə məcbur oldu. O, geri çəkilərkən bəzi Azərbaycan və İran sənətkarlarını da özü ilə birlikdə İstanbula apardı. Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyət Şah İsmayılın dövlət işlərindən bir qədər uzaqlaşmasına səbəb oldu. Şah İsmayılın 1524-cü ildə ölümündən sonra onun yerinə 10 yaşlı oğlu Təhmasib şah oldu. 1534-cü ildə Süleyman yüz mindən çox qoşun və xeyli sayda artilleriya silahları ilə birlikdə Səfəvi imperiyasına hücum etməyə başladı. Bağdad ələ keçirilsə də, digər yerlərdə möhkəmlənmələri mümkün olmadı. 1538, 1548, 1554-ci illərdə təkrarlanan Süleymanın yürüşləri Bağdad istisna olmaqla uğurlu olmadı. Əksinə 1552-ci ildə əks-hücuma keçən qızılbaşlar Osmanlının Şərqi Anadoludakı xeyli mülkünü yandırıb yağmaladılar. Şah Təhmasibin izlədiyi ''yandırılmış torpaq'' siyasəti o dövrün ən güclü ordusu hesab edilən Osmanlı ordusunun irəliləməsinin qarşısını almaq üçün mükəmməl formada istifadə edilirdi. == Həmçinin bax == *[[Təbriz miniatür məktəbi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Səfəvi incəsənəti]] l0jitcrgx8ia35wjz3h18s6hgon0sf9 6547688 6547687 2022-07-24T23:59:51Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki [[Şəkil:Səfəvilər dövrünə aid mis cam.JPG|300px|thumb|right|Səfəvilər dövrünə aid mis cam]] '''Səfəvi dövrü incəsənəti''' — 1501-1736-cı illərdə mövcud olmuş [[Səfəvilər dövləti]]nin [[incəsənət]]i. Bu, kitab və memarlıq baxımından incəsənətin yüksək səviyyəsi idi; bu dövrdə həmçinin keramika, metal, şüşə və bağlar baxımından da diqqət çəkirdi.<ref>{{cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/art-in-iran-ix-safavid|title=ART IN IRAN ix. SAFAVID To Qajar Periods|work=iranicaonline.org}}</ref> Səfəvilər dövründə Azərbaycanda məişət keramikası və kaşı məmulatı istehsalı inkişaf etmişdi. Keçmişdə memorial məqsəd dağıyan türbələr Səfəvilər dövründə tamamilə dini mahiyyət kəsb edirdi.<ref>Əfəndi R. Azərbaycan incəsənəti. — Б.: Şərq-Qərb, 2007. — 160 с. — ISBN 978-9952-34-116-4.</ref> VI əsrdə Səfəvilərin hakimiyyətə gəlməsindən başlayaraq [[Azərbaycan xalçaları|Azərbaycan xalçaçılıq sənəti]] misli görünməmiş mükəmməlliyə çatdı və sənaye əhəmiyyəti qazandı.<ref name="x1">[http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop/flypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 Siawosh AZADI; Latif KERIMOV; Werner ZOLLINGER. Azerbaijani-Caucasian Rugs. — Switzerland Ulmke Collection, 2001. — p. 135. — ISBN 3-925813-10-1 / 9783925813108] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160731181053/http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop%2Fflypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 |date=2016-07-31 }}{{oq|en|From the 15th century and especially from the second half of the 16th century, the Afshan, Lachak-turundj, Goelbendlik and other carpet compositions which were developed in southern Azerbaijan were adopted by the weavers in the towns of northern Azerbaijan (Garabagh, Baku, Shirvan). The floral pattern on which these designs were based were soon transformed into geometric patterns which reflected the local technical and artistic preferences.}} {{oq|en|According to historical sources, the six Caspian districts of Azerbaijan produced 18,000 rugs and carpet fabrics in 1843. Carpets from Shirvan and Guba were sold in Baku and those from Kazak and Ganja in Tabriz and Istanbul.}}</ref><ref name="x2">[http://www.britannica.com/place/Iran#ref=ref315870 Britannica Encyclopedia. Iran. Shah Abbas.]{{oq|en|«The silk trade, over which the government held a monopoly, was a primary source of revenue. Ismāʿīl’s successor, Ṭahmāsp I (reigned 1524-76), encouraged carpet weaving on the scale of a state industry. ʿAbbās I (reigned 1588—1629) established trade contacts directly with Europe, but Iran’s remoteness from Europe, behind the imposing Ottoman screen, made maintaining and promoting these contacts difficult and sporadic.»}}</ref> Dövrün miniatür rəssamları, xəttatları Azərbaycan ornamental incəsənət məktəbinin formalaşmasında mühim rol oynadı. Bu isə daha sonra Şərq incəsənətində və vahid Təbriz məktəbinin yaranmasında böyük təsirə səbəb oldu.<ref name="x3">[http://www.britannica.com/art/Tabriz-school Britannica Encyclopedia. Tabriz school.]{{oq|en|«The Tabrīz school reached its apogee just as the Il-Khans were being vanquished by the Timurids (1370—1506), the dynasty of the Islāmic conqueror Timur. The school continued to be active in this period, though it was overshadowed by the workshops in Shīrāz and Herāt (see Shīrāz school; Herāt school). When the Ṣafavids came to power at the beginning of the 16th century, however, the ruler Shāh Esmāʿīl brought the master of the Herāt school, Behzād, to Tabrīz, and the school was revived with a radical change in style. The figures were individuals rather than types, and the colours were graded in marvelously subtle shades. Following the removal of the Ṣafavid court from Tabrīz, the school began to decline, and the Kazvin and Eṣfahān schools (see Eṣfahān school) then became the centres of painting in Iran.»}}</ref><ref>Р. Тагиева - Азербайджанский ковёр, Баку, 2003, стр. 158-163</ref> XVI əsrin ikinci yarısından [[Cənubi Azərbaycan]]da inkişaf edən əfşan, ləçək-turunc, gülbəndlik kompozisiyaları [[Şimali Azərbaycan]] şəhərlərindəki toxucular tərəfindən mənimsənildi. == Tarixi kontekst == Səfəvi sülaləsinin hakimiyyətinin təməlləri XIV əsrin əvvəllərində yaradılmış Səfəviyyə ordeni ilə atılmışdı. Ordenin əsasını Şeyx Səfiəddin Ərdəbili qoymuş və ona öz adını vermişdi. Bu orden və sonradan bu orden əsasında yaradılmış dövlət İslamın Şiə məzhəbinin İsna əşəriyyə qolunun geniş yayılmasında mühüm rol oynamışdır. 1447-ci ildə ordenin başına Şeyx Cüneydin keçməsi ilə birlikdə orden tədricən öz siyasi ambisiyasını göstərməyə başladı. Elə təxminən bu dövrdə bölgədəki türk tayfalarının yenidən döyüşlər və ittifaqları sistemi yenidən işə düşdü və bu prosesin sonunda Təbriz mərkəzli olan Qaraqoyunlular dövləti Şərqi Anadoluda qurulmuş Ağaqoyunlu dövləti tərəfindən ortadan qaldırıldı. Şeyx Cüneydin varisi Şeyx Heydər Ağqoyunlular tərəfdə cəbhə almışdı, lain sonradan elə Ağqoyunlular tərəfindən də öldürüldü. Böyük qardaşı Sultanəlinin də öldürülməsindən sonra İsmayıl kiçik yaşlarında ordenin başına keçməyə məcbur oldu. 1499-cu ildə 12-13 yaşlı İsmayıl gizləndiyi yerdən çıxaraq yürüşə başladı və aparılan təbliğat nəticəsində onun ətrafında müxtəlif türk tayfalarının döyüşçüləri toplanmağa başladı. Ağqoyunluları və Şirvanşahları məğlub etdikdən sonra 1501-ci ildə İsmayıl Azərbaycanın paytaxt şəhəri hesab edilən Təbriz şəhərinə daxil oldu və özünü şah elan etdi. Səfəvi dövləti sürətlə Qafqazın içlərinə, Bağdada və Osmanlı nüfuzu altında olan bölgələrə doğru genişlənməyə başladı. 1512-ci ildə hakimiyyətə gələn Səlim bu prosesi durdurmağa qərarlı idi və ilk işlərindən biri qızılbaşların sıxışdırılması oldu. Bu qarşıdurma 1514-cü ilin 22 avqustunda Çaldıran döyüşü ilə nəticələndi. Bu döyüşdə alınmış məğlubiyyət Səfəvi dövlətinin genişlənməsinin bir müddətlik dayanmasına səbəb oldu. I Səlim Təbriz şəhərinə daxil olsa da, orada möhkəmlənə bilməyib geri çəkilməyə məcbur oldu. O, geri çəkilərkən bəzi Azərbaycan və İran sənətkarlarını da özü ilə birlikdə İstanbula apardı. Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyət Şah İsmayılın dövlət işlərindən bir qədər uzaqlaşmasına səbəb oldu. Şah İsmayılın 1524-cü ildə ölümündən sonra onun yerinə 10 yaşlı oğlu Təhmasib şah oldu. 1534-cü ildə Süleyman yüz mindən çox qoşun və xeyli sayda artilleriya silahları ilə birlikdə Səfəvi imperiyasına hücum etməyə başladı. Bağdad ələ keçirilsə də, digər yerlərdə möhkəmlənmələri mümkün olmadı. 1538, 1548, 1554-ci illərdə təkrarlanan Süleymanın yürüşləri Bağdad istisna olmaqla uğurlu olmadı. Əksinə 1552-ci ildə əks-hücuma keçən qızılbaşlar Osmanlının Şərqi Anadoludakı xeyli mülkünü yandırıb yağmaladılar. Şah Təhmasibin izlədiyi ''yandırılmış torpaq'' siyasəti o dövrün ən güclü ordusu hesab edilən Osmanlı ordusunun irəliləməsinin qarşısını almaq üçün mükəmməl formada istifadə edilirdi. 1576-cı ildə I Təhmasibin ölməsindən sonra Səfəvi imperiyasında daxili münasibətlər kəskinləşi və toqquşmalar I Abbasın taxta çıxmasına qədər - yəni, 1587-ci ilə qədər demək olar ki, durmadı. Taxta çıxan I Abbas ordunu yenidən qurmaq və mərkəzi hakimiyyəti bərpa edə bilmək üçün Osmanlı imperiyası ilə ağır şərtlər altında sülh imzalamağa məcbur oldu. Orduda keçirilmiş islahat nəticəsində ''qulamlardan'' ibarət ordu korpusu yaradıldı. Bu döyüşçülər xristian çərkəz, gürcü, erməni və digər milltələrin nümayəndələri arasında toplanmış uşaqlar hesabına toplanır, islama keçirilir, təlim görür və şahın döyüşçüsü halına gətirilirdi. == Həmçinin bax == *[[Təbriz miniatür məktəbi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Səfəvi incəsənəti]] 8yhtdii7kvpgwzkmg3exde8vlm3g0cw 6547689 6547688 2022-07-25T00:00:15Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} [[Şəkil:Səfəvilər dövrünə aid mis cam.JPG|300px|thumb|right|Səfəvilər dövrünə aid mis cam]] '''Səfəvi dövrü incəsənəti''' — 1501-1736-cı illərdə mövcud olmuş [[Səfəvilər dövləti]]nin [[incəsənət]]i. Bu, kitab və memarlıq baxımından incəsənətin yüksək səviyyəsi idi; bu dövrdə həmçinin keramika, metal, şüşə və bağlar baxımından da diqqət çəkirdi.<ref>{{cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/art-in-iran-ix-safavid|title=ART IN IRAN ix. SAFAVID To Qajar Periods|work=iranicaonline.org}}</ref> Səfəvilər dövründə Azərbaycanda məişət keramikası və kaşı məmulatı istehsalı inkişaf etmişdi. Keçmişdə memorial məqsəd dağıyan türbələr Səfəvilər dövründə tamamilə dini mahiyyət kəsb edirdi.<ref>Əfəndi R. Azərbaycan incəsənəti. — Б.: Şərq-Qərb, 2007. — 160 с. — ISBN 978-9952-34-116-4.</ref> VI əsrdə Səfəvilərin hakimiyyətə gəlməsindən başlayaraq [[Azərbaycan xalçaları|Azərbaycan xalçaçılıq sənəti]] misli görünməmiş mükəmməlliyə çatdı və sənaye əhəmiyyəti qazandı.<ref name="x1">[http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop/flypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 Siawosh AZADI; Latif KERIMOV; Werner ZOLLINGER. Azerbaijani-Caucasian Rugs. — Switzerland Ulmke Collection, 2001. — p. 135. — ISBN 3-925813-10-1 / 9783925813108] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160731181053/http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop%2Fflypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 |date=2016-07-31 }}{{oq|en|From the 15th century and especially from the second half of the 16th century, the Afshan, Lachak-turundj, Goelbendlik and other carpet compositions which were developed in southern Azerbaijan were adopted by the weavers in the towns of northern Azerbaijan (Garabagh, Baku, Shirvan). The floral pattern on which these designs were based were soon transformed into geometric patterns which reflected the local technical and artistic preferences.}} {{oq|en|According to historical sources, the six Caspian districts of Azerbaijan produced 18,000 rugs and carpet fabrics in 1843. Carpets from Shirvan and Guba were sold in Baku and those from Kazak and Ganja in Tabriz and Istanbul.}}</ref><ref name="x2">[http://www.britannica.com/place/Iran#ref=ref315870 Britannica Encyclopedia. Iran. Shah Abbas.]{{oq|en|«The silk trade, over which the government held a monopoly, was a primary source of revenue. Ismāʿīl’s successor, Ṭahmāsp I (reigned 1524-76), encouraged carpet weaving on the scale of a state industry. ʿAbbās I (reigned 1588—1629) established trade contacts directly with Europe, but Iran’s remoteness from Europe, behind the imposing Ottoman screen, made maintaining and promoting these contacts difficult and sporadic.»}}</ref> Dövrün miniatür rəssamları, xəttatları Azərbaycan ornamental incəsənət məktəbinin formalaşmasında mühim rol oynadı. Bu isə daha sonra Şərq incəsənətində və vahid Təbriz məktəbinin yaranmasında böyük təsirə səbəb oldu.<ref name="x3">[http://www.britannica.com/art/Tabriz-school Britannica Encyclopedia. Tabriz school.]{{oq|en|«The Tabrīz school reached its apogee just as the Il-Khans were being vanquished by the Timurids (1370—1506), the dynasty of the Islāmic conqueror Timur. The school continued to be active in this period, though it was overshadowed by the workshops in Shīrāz and Herāt (see Shīrāz school; Herāt school). When the Ṣafavids came to power at the beginning of the 16th century, however, the ruler Shāh Esmāʿīl brought the master of the Herāt school, Behzād, to Tabrīz, and the school was revived with a radical change in style. The figures were individuals rather than types, and the colours were graded in marvelously subtle shades. Following the removal of the Ṣafavid court from Tabrīz, the school began to decline, and the Kazvin and Eṣfahān schools (see Eṣfahān school) then became the centres of painting in Iran.»}}</ref><ref>Р. Тагиева - Азербайджанский ковёр, Баку, 2003, стр. 158-163</ref> XVI əsrin ikinci yarısından [[Cənubi Azərbaycan]]da inkişaf edən əfşan, ləçək-turunc, gülbəndlik kompozisiyaları [[Şimali Azərbaycan]] şəhərlərindəki toxucular tərəfindən mənimsənildi. == Tarixi kontekst == Səfəvi sülaləsinin hakimiyyətinin təməlləri XIV əsrin əvvəllərində yaradılmış Səfəviyyə ordeni ilə atılmışdı. Ordenin əsasını Şeyx Səfiəddin Ərdəbili qoymuş və ona öz adını vermişdi. Bu orden və sonradan bu orden əsasında yaradılmış dövlət İslamın Şiə məzhəbinin İsna əşəriyyə qolunun geniş yayılmasında mühüm rol oynamışdır. 1447-ci ildə ordenin başına Şeyx Cüneydin keçməsi ilə birlikdə orden tədricən öz siyasi ambisiyasını göstərməyə başladı. Elə təxminən bu dövrdə bölgədəki türk tayfalarının yenidən döyüşlər və ittifaqları sistemi yenidən işə düşdü və bu prosesin sonunda Təbriz mərkəzli olan Qaraqoyunlular dövləti Şərqi Anadoluda qurulmuş Ağaqoyunlu dövləti tərəfindən ortadan qaldırıldı. Şeyx Cüneydin varisi Şeyx Heydər Ağqoyunlular tərəfdə cəbhə almışdı, lain sonradan elə Ağqoyunlular tərəfindən də öldürüldü. Böyük qardaşı Sultanəlinin də öldürülməsindən sonra İsmayıl kiçik yaşlarında ordenin başına keçməyə məcbur oldu. 1499-cu ildə 12-13 yaşlı İsmayıl gizləndiyi yerdən çıxaraq yürüşə başladı və aparılan təbliğat nəticəsində onun ətrafında müxtəlif türk tayfalarının döyüşçüləri toplanmağa başladı. Ağqoyunluları və Şirvanşahları məğlub etdikdən sonra 1501-ci ildə İsmayıl Azərbaycanın paytaxt şəhəri hesab edilən Təbriz şəhərinə daxil oldu və özünü şah elan etdi. Səfəvi dövləti sürətlə Qafqazın içlərinə, Bağdada və Osmanlı nüfuzu altında olan bölgələrə doğru genişlənməyə başladı. 1512-ci ildə hakimiyyətə gələn Səlim bu prosesi durdurmağa qərarlı idi və ilk işlərindən biri qızılbaşların sıxışdırılması oldu. Bu qarşıdurma 1514-cü ilin 22 avqustunda Çaldıran döyüşü ilə nəticələndi. Bu döyüşdə alınmış məğlubiyyət Səfəvi dövlətinin genişlənməsinin bir müddətlik dayanmasına səbəb oldu. I Səlim Təbriz şəhərinə daxil olsa da, orada möhkəmlənə bilməyib geri çəkilməyə məcbur oldu. O, geri çəkilərkən bəzi Azərbaycan və İran sənətkarlarını da özü ilə birlikdə İstanbula apardı. Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyət Şah İsmayılın dövlət işlərindən bir qədər uzaqlaşmasına səbəb oldu. Şah İsmayılın 1524-cü ildə ölümündən sonra onun yerinə 10 yaşlı oğlu Təhmasib şah oldu. 1534-cü ildə Süleyman yüz mindən çox qoşun və xeyli sayda artilleriya silahları ilə birlikdə Səfəvi imperiyasına hücum etməyə başladı. Bağdad ələ keçirilsə də, digər yerlərdə möhkəmlənmələri mümkün olmadı. 1538, 1548, 1554-ci illərdə təkrarlanan Süleymanın yürüşləri Bağdad istisna olmaqla uğurlu olmadı. Əksinə 1552-ci ildə əks-hücuma keçən qızılbaşlar Osmanlının Şərqi Anadoludakı xeyli mülkünü yandırıb yağmaladılar. Şah Təhmasibin izlədiyi ''yandırılmış torpaq'' siyasəti o dövrün ən güclü ordusu hesab edilən Osmanlı ordusunun irəliləməsinin qarşısını almaq üçün mükəmməl formada istifadə edilirdi. 1576-cı ildə I Təhmasibin ölməsindən sonra Səfəvi imperiyasında daxili münasibətlər kəskinləşi və toqquşmalar I Abbasın taxta çıxmasına qədər - yəni, 1587-ci ilə qədər demək olar ki, durmadı. Taxta çıxan I Abbas ordunu yenidən qurmaq və mərkəzi hakimiyyəti bərpa edə bilmək üçün Osmanlı imperiyası ilə ağır şərtlər altında sülh imzalamağa məcbur oldu. Orduda keçirilmiş islahat nəticəsində ''qulamlardan'' ibarət ordu korpusu yaradıldı. Bu döyüşçülər xristian çərkəz, gürcü, erməni və digər milltələrin nümayəndələri arasında toplanmış uşaqlar hesabına toplanır, islama keçirilir, təlim görür və şahın döyüşçüsü halına gətirilirdi. == Həmçinin bax == *[[Təbriz miniatür məktəbi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Səfəvi incəsənəti]] iw15tgmn6678qmi4t9hkkufd5eva415 6547974 6547689 2022-07-25T10:02:42Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} [[Şəkil:Səfəvilər dövrünə aid mis cam.JPG|300px|thumb|right|Səfəvilər dövrünə aid mis cam]] '''Səfəvi dövrü incəsənəti''' — 1501-1736-cı illərdə mövcud olmuş [[Səfəvilər dövləti]]nin [[incəsənət]]i. Bu, kitab və memarlıq baxımından incəsənətin yüksək səviyyəsi idi; bu dövrdə həmçinin keramika, metal, şüşə və bağlar baxımından da diqqət çəkirdi.<ref>{{cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/art-in-iran-ix-safavid|title=ART IN IRAN ix. SAFAVID To Qajar Periods|work=iranicaonline.org}}</ref> Səfəvilər dövründə Azərbaycanda məişət keramikası və kaşı məmulatı istehsalı inkişaf etmişdi. Keçmişdə memorial məqsəd dağıyan türbələr Səfəvilər dövründə tamamilə dini mahiyyət kəsb edirdi.<ref>Əfəndi R. Azərbaycan incəsənəti. — Б.: Şərq-Qərb, 2007. — 160 с. — ISBN 978-9952-34-116-4.</ref> VI əsrdə Səfəvilərin hakimiyyətə gəlməsindən başlayaraq [[Azərbaycan xalçaları|Azərbaycan xalçaçılıq sənəti]] misli görünməmiş mükəmməlliyə çatdı və sənaye əhəmiyyəti qazandı.<ref name="x1">[http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop/flypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 Siawosh AZADI; Latif KERIMOV; Werner ZOLLINGER. Azerbaijani-Caucasian Rugs. — Switzerland Ulmke Collection, 2001. — p. 135. — ISBN 3-925813-10-1 / 9783925813108] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160731181053/http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop%2Fflypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 |date=2016-07-31 }}{{oq|en|From the 15th century and especially from the second half of the 16th century, the Afshan, Lachak-turundj, Goelbendlik and other carpet compositions which were developed in southern Azerbaijan were adopted by the weavers in the towns of northern Azerbaijan (Garabagh, Baku, Shirvan). The floral pattern on which these designs were based were soon transformed into geometric patterns which reflected the local technical and artistic preferences.}} {{oq|en|According to historical sources, the six Caspian districts of Azerbaijan produced 18,000 rugs and carpet fabrics in 1843. Carpets from Shirvan and Guba were sold in Baku and those from Kazak and Ganja in Tabriz and Istanbul.}}</ref><ref name="x2">[http://www.britannica.com/place/Iran#ref=ref315870 Britannica Encyclopedia. Iran. Shah Abbas.]{{oq|en|«The silk trade, over which the government held a monopoly, was a primary source of revenue. Ismāʿīl’s successor, Ṭahmāsp I (reigned 1524-76), encouraged carpet weaving on the scale of a state industry. ʿAbbās I (reigned 1588—1629) established trade contacts directly with Europe, but Iran’s remoteness from Europe, behind the imposing Ottoman screen, made maintaining and promoting these contacts difficult and sporadic.»}}</ref> Dövrün miniatür rəssamları, xəttatları Azərbaycan ornamental incəsənət məktəbinin formalaşmasında mühim rol oynadı. Bu isə daha sonra Şərq incəsənətində və vahid Təbriz məktəbinin yaranmasında böyük təsirə səbəb oldu.<ref name="x3">[http://www.britannica.com/art/Tabriz-school Britannica Encyclopedia. Tabriz school.]{{oq|en|«The Tabrīz school reached its apogee just as the Il-Khans were being vanquished by the Timurids (1370—1506), the dynasty of the Islāmic conqueror Timur. The school continued to be active in this period, though it was overshadowed by the workshops in Shīrāz and Herāt (see Shīrāz school; Herāt school). When the Ṣafavids came to power at the beginning of the 16th century, however, the ruler Shāh Esmāʿīl brought the master of the Herāt school, Behzād, to Tabrīz, and the school was revived with a radical change in style. The figures were individuals rather than types, and the colours were graded in marvelously subtle shades. Following the removal of the Ṣafavid court from Tabrīz, the school began to decline, and the Kazvin and Eṣfahān schools (see Eṣfahān school) then became the centres of painting in Iran.»}}</ref><ref>Р. Тагиева - Азербайджанский ковёр, Баку, 2003, стр. 158-163</ref> XVI əsrin ikinci yarısından [[Cənubi Azərbaycan]]da inkişaf edən əfşan, ləçək-turunc, gülbəndlik kompozisiyaları [[Şimali Azərbaycan]] şəhərlərindəki toxucular tərəfindən mənimsənildi. == Tarixi kontekst == Səfəvi sülaləsinin hakimiyyətinin təməlləri XIV əsrin əvvəllərində yaradılmış Səfəviyyə ordeni ilə atılmışdı. Ordenin əsasını Şeyx Səfiəddin Ərdəbili qoymuş və ona öz adını vermişdi. Bu orden və sonradan bu orden əsasında yaradılmış dövlət İslamın Şiə məzhəbinin İsna əşəriyyə qolunun geniş yayılmasında mühüm rol oynamışdır. 1447-ci ildə ordenin başına Şeyx Cüneydin keçməsi ilə birlikdə orden tədricən öz siyasi ambisiyasını göstərməyə başladı. Elə təxminən bu dövrdə bölgədəki türk tayfalarının yenidən döyüşlər və ittifaqları sistemi yenidən işə düşdü və bu prosesin sonunda Təbriz mərkəzli olan Qaraqoyunlular dövləti Şərqi Anadoluda qurulmuş Ağaqoyunlu dövləti tərəfindən ortadan qaldırıldı. Şeyx Cüneydin varisi Şeyx Heydər Ağqoyunlular tərəfdə cəbhə almışdı, lain sonradan elə Ağqoyunlular tərəfindən də öldürüldü. Böyük qardaşı Sultanəlinin də öldürülməsindən sonra İsmayıl kiçik yaşlarında ordenin başına keçməyə məcbur oldu. 1499-cu ildə 12-13 yaşlı İsmayıl gizləndiyi yerdən çıxaraq yürüşə başladı və aparılan təbliğat nəticəsində onun ətrafında müxtəlif türk tayfalarının döyüşçüləri toplanmağa başladı. Ağqoyunluları və Şirvanşahları məğlub etdikdən sonra 1501-ci ildə İsmayıl Azərbaycanın paytaxt şəhəri hesab edilən Təbriz şəhərinə daxil oldu və özünü şah elan etdi. Səfəvi dövləti sürətlə Qafqazın içlərinə, Bağdada və Osmanlı nüfuzu altında olan bölgələrə doğru genişlənməyə başladı. 1512-ci ildə hakimiyyətə gələn Səlim bu prosesi durdurmağa qərarlı idi və ilk işlərindən biri qızılbaşların sıxışdırılması oldu. Bu qarşıdurma 1514-cü ilin 22 avqustunda Çaldıran döyüşü ilə nəticələndi. Bu döyüşdə alınmış məğlubiyyət Səfəvi dövlətinin genişlənməsinin bir müddətlik dayanmasına səbəb oldu. I Səlim Təbriz şəhərinə daxil olsa da, orada möhkəmlənə bilməyib geri çəkilməyə məcbur oldu. O, geri çəkilərkən bəzi Azərbaycan və İran sənətkarlarını da özü ilə birlikdə İstanbula apardı. Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyət Şah İsmayılın dövlət işlərindən bir qədər uzaqlaşmasına səbəb oldu. Şah İsmayılın 1524-cü ildə ölümündən sonra onun yerinə 10 yaşlı oğlu Təhmasib şah oldu. 1534-cü ildə Süleyman yüz mindən çox qoşun və xeyli sayda artilleriya silahları ilə birlikdə Səfəvi imperiyasına hücum etməyə başladı. Bağdad ələ keçirilsə də, digər yerlərdə möhkəmlənmələri mümkün olmadı. 1538, 1548, 1554-ci illərdə təkrarlanan Süleymanın yürüşləri Bağdad istisna olmaqla uğurlu olmadı. Əksinə 1552-ci ildə əks-hücuma keçən qızılbaşlar Osmanlının Şərqi Anadoludakı xeyli mülkünü yandırıb yağmaladılar. Şah Təhmasibin izlədiyi ''yandırılmış torpaq'' siyasəti o dövrün ən güclü ordusu hesab edilən Osmanlı ordusunun irəliləməsinin qarşısını almaq üçün mükəmməl formada istifadə edilirdi. 1576-cı ildə I Təhmasibin ölməsindən sonra Səfəvi imperiyasında daxili münasibətlər kəskinləşi və toqquşmalar I Abbasın taxta çıxmasına qədər - yəni, 1587-ci ilə qədər demək olar ki, durmadı. Taxta çıxan I Abbas ordunu yenidən qurmaq və mərkəzi hakimiyyəti bərpa edə bilmək üçün Osmanlı imperiyası ilə ağır şərtlər altında sülh imzalamağa məcbur oldu. Orduda keçirilmiş islahat nəticəsində ''qulamlardan'' ibarət ordu korpusu yaradıldı. Bu döyüşçülər xristian çərkəz, gürcü, erməni və digər milltələrin nümayəndələri arasında toplanmış uşaqlar hesabına toplanır, islama keçirilir, təlim görür və şahın döyüşçüsü halına gətirilirdi. Şah Abbasın planı mərkəzi hakimiyyətə tabe olmaq istəməyən iri qızılbaş əyanlarını onların gücünə güvənərək tabe etməyi düşünürdü. Ordudakı islahatlar Avropa nümunəsində hərbi sistem yaratmaq üçün izlənilirdi və bu işdə ingilis Şirli qardaşları şaha yaxından yardım edirdilər. Bunun nəticəsində 1598-ci ildə I Abbas Xorasanda özbəkləri rahatlıqla məğlub etdi. Müharibələr nəticəsində 1590-cı ildə imzalanmış İstanbul sülhü ilə itirilmiş bütün torpaqlar geri qaytarıldı, hətta 1624-cü ildə Bağdad da ələ keçirildi. Bütün bunlar imperiya daxilində maliyyə sisteminin, incəsənətin çiçəklənməsi ilə müşayət edilirdi. Bu işdə yeni paytaxt şəhəri olan İsfahandakı inşaat işləri də mühüm rol oynayırdı. I Abbasın ölümündən sonra geriləmə dövrü başladı. Bunun əsas səbəbi isə hərəm sistemi idi ki, buradan qaynaqlanan intiriqalar və maniqulyasiyalar çox zaman yeni dönmələr tərəfindən həyata keçirilirdi. I Səfinin hakimiyyət dövrü isə şahın həyata keçirdiyi şiddət hadisələri və ərazi itkiləri ilə xarakterizə oluna bilər. II Abbasın dövründə isə dini dözümsüzlük hadisələri peydə olmağa başladı. Bu hallar zimmilərə və xüsusən yəhudilərə qarşı idi. Belə vəziyyət Şah Süleyman və Şah Hüseynin dövründə də davam etdi. Daxili üsyanlar, dövlət daxilində özbaşınalıq, xüsusilə ruslar, hollandlar, portuqallar tərəfindən həyata keçirilən xarici müdaxilələr, əfqan üsyanı XVIII əsrin əvvəllərində çox zəifləməsinə və 1722-ci ildə paytaxtının işğal altına düşməsinə səbəb oldu. == Həmçinin bax == *[[Təbriz miniatür məktəbi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Səfəvi incəsənəti]] mwi77dq1gdep4plbq0shdtplo81wykb 6548010 6547974 2022-07-25T10:32:06Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} [[Şəkil:Səfəvilər dövrünə aid mis cam.JPG|300px|thumb|right|Səfəvilər dövrünə aid mis cam]] '''Səfəvi dövrü incəsənəti''' — 1501-1736-cı illərdə mövcud olmuş [[Səfəvilər dövləti]]nin [[incəsənət]]i. Bu, kitab və memarlıq baxımından incəsənətin yüksək səviyyəsi idi; bu dövrdə həmçinin keramika, metal, şüşə və bağlar baxımından da diqqət çəkirdi.<ref>{{cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/art-in-iran-ix-safavid|title=ART IN IRAN ix. SAFAVID To Qajar Periods|work=iranicaonline.org}}</ref> Səfəvilər dövründə Azərbaycanda məişət keramikası və kaşı məmulatı istehsalı inkişaf etmişdi. Keçmişdə memorial məqsəd dağıyan türbələr Səfəvilər dövründə tamamilə dini mahiyyət kəsb edirdi.<ref>Əfəndi R. Azərbaycan incəsənəti. — Б.: Şərq-Qərb, 2007. — 160 с. — ISBN 978-9952-34-116-4.</ref> VI əsrdə Səfəvilərin hakimiyyətə gəlməsindən başlayaraq [[Azərbaycan xalçaları|Azərbaycan xalçaçılıq sənəti]] misli görünməmiş mükəmməlliyə çatdı və sənaye əhəmiyyəti qazandı.<ref name="x1">[http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop/flypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 Siawosh AZADI; Latif KERIMOV; Werner ZOLLINGER. Azerbaijani-Caucasian Rugs. — Switzerland Ulmke Collection, 2001. — p. 135. — ISBN 3-925813-10-1 / 9783925813108] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160731181053/http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop%2Fflypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 |date=2016-07-31 }}{{oq|en|From the 15th century and especially from the second half of the 16th century, the Afshan, Lachak-turundj, Goelbendlik and other carpet compositions which were developed in southern Azerbaijan were adopted by the weavers in the towns of northern Azerbaijan (Garabagh, Baku, Shirvan). The floral pattern on which these designs were based were soon transformed into geometric patterns which reflected the local technical and artistic preferences.}} {{oq|en|According to historical sources, the six Caspian districts of Azerbaijan produced 18,000 rugs and carpet fabrics in 1843. Carpets from Shirvan and Guba were sold in Baku and those from Kazak and Ganja in Tabriz and Istanbul.}}</ref><ref name="x2">[http://www.britannica.com/place/Iran#ref=ref315870 Britannica Encyclopedia. Iran. Shah Abbas.]{{oq|en|«The silk trade, over which the government held a monopoly, was a primary source of revenue. Ismāʿīl’s successor, Ṭahmāsp I (reigned 1524-76), encouraged carpet weaving on the scale of a state industry. ʿAbbās I (reigned 1588—1629) established trade contacts directly with Europe, but Iran’s remoteness from Europe, behind the imposing Ottoman screen, made maintaining and promoting these contacts difficult and sporadic.»}}</ref> Dövrün miniatür rəssamları, xəttatları Azərbaycan ornamental incəsənət məktəbinin formalaşmasında mühim rol oynadı. Bu isə daha sonra Şərq incəsənətində və vahid Təbriz məktəbinin yaranmasında böyük təsirə səbəb oldu.<ref name="x3">[http://www.britannica.com/art/Tabriz-school Britannica Encyclopedia. Tabriz school.]{{oq|en|«The Tabrīz school reached its apogee just as the Il-Khans were being vanquished by the Timurids (1370—1506), the dynasty of the Islāmic conqueror Timur. The school continued to be active in this period, though it was overshadowed by the workshops in Shīrāz and Herāt (see Shīrāz school; Herāt school). When the Ṣafavids came to power at the beginning of the 16th century, however, the ruler Shāh Esmāʿīl brought the master of the Herāt school, Behzād, to Tabrīz, and the school was revived with a radical change in style. The figures were individuals rather than types, and the colours were graded in marvelously subtle shades. Following the removal of the Ṣafavid court from Tabrīz, the school began to decline, and the Kazvin and Eṣfahān schools (see Eṣfahān school) then became the centres of painting in Iran.»}}</ref><ref>Р. Тагиева - Азербайджанский ковёр, Баку, 2003, стр. 158-163</ref> XVI əsrin ikinci yarısından [[Cənubi Azərbaycan]]da inkişaf edən əfşan, ləçək-turunc, gülbəndlik kompozisiyaları [[Şimali Azərbaycan]] şəhərlərindəki toxucular tərəfindən mənimsənildi. == Tarixi kontekst == Səfəvi sülaləsinin hakimiyyətinin təməlləri XIV əsrin əvvəllərində yaradılmış Səfəviyyə ordeni ilə atılmışdı. Ordenin əsasını Şeyx Səfiəddin Ərdəbili qoymuş və ona öz adını vermişdi. Bu orden və sonradan bu orden əsasında yaradılmış dövlət İslamın Şiə məzhəbinin İsna əşəriyyə qolunun geniş yayılmasında mühüm rol oynamışdır. 1447-ci ildə ordenin başına Şeyx Cüneydin keçməsi ilə birlikdə orden tədricən öz siyasi ambisiyasını göstərməyə başladı. Elə təxminən bu dövrdə bölgədəki türk tayfalarının yenidən döyüşlər və ittifaqları sistemi yenidən işə düşdü və bu prosesin sonunda Təbriz mərkəzli olan Qaraqoyunlular dövləti Şərqi Anadoluda qurulmuş Ağaqoyunlu dövləti tərəfindən ortadan qaldırıldı. Şeyx Cüneydin varisi Şeyx Heydər Ağqoyunlular tərəfdə cəbhə almışdı, lain sonradan elə Ağqoyunlular tərəfindən də öldürüldü. Böyük qardaşı Sultanəlinin də öldürülməsindən sonra İsmayıl kiçik yaşlarında ordenin başına keçməyə məcbur oldu. 1499-cu ildə 12-13 yaşlı İsmayıl gizləndiyi yerdən çıxaraq yürüşə başladı və aparılan təbliğat nəticəsində onun ətrafında müxtəlif türk tayfalarının döyüşçüləri toplanmağa başladı. Ağqoyunluları və Şirvanşahları məğlub etdikdən sonra 1501-ci ildə İsmayıl Azərbaycanın paytaxt şəhəri hesab edilən Təbriz şəhərinə daxil oldu və özünü şah elan etdi. Səfəvi dövləti sürətlə Qafqazın içlərinə, Bağdada və Osmanlı nüfuzu altında olan bölgələrə doğru genişlənməyə başladı. 1512-ci ildə hakimiyyətə gələn Səlim bu prosesi durdurmağa qərarlı idi və ilk işlərindən biri qızılbaşların sıxışdırılması oldu. Bu qarşıdurma 1514-cü ilin 22 avqustunda Çaldıran döyüşü ilə nəticələndi. Bu döyüşdə alınmış məğlubiyyət Səfəvi dövlətinin genişlənməsinin bir müddətlik dayanmasına səbəb oldu. I Səlim Təbriz şəhərinə daxil olsa da, orada möhkəmlənə bilməyib geri çəkilməyə məcbur oldu. O, geri çəkilərkən bəzi Azərbaycan və İran sənətkarlarını da özü ilə birlikdə İstanbula apardı. Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyət Şah İsmayılın dövlət işlərindən bir qədər uzaqlaşmasına səbəb oldu. Şah İsmayılın 1524-cü ildə ölümündən sonra onun yerinə 10 yaşlı oğlu Təhmasib şah oldu. 1534-cü ildə Süleyman yüz mindən çox qoşun və xeyli sayda artilleriya silahları ilə birlikdə Səfəvi imperiyasına hücum etməyə başladı. Bağdad ələ keçirilsə də, digər yerlərdə möhkəmlənmələri mümkün olmadı. 1538, 1548, 1554-ci illərdə təkrarlanan Süleymanın yürüşləri Bağdad istisna olmaqla uğurlu olmadı. Əksinə 1552-ci ildə əks-hücuma keçən qızılbaşlar Osmanlının Şərqi Anadoludakı xeyli mülkünü yandırıb yağmaladılar. Şah Təhmasibin izlədiyi ''yandırılmış torpaq'' siyasəti o dövrün ən güclü ordusu hesab edilən Osmanlı ordusunun irəliləməsinin qarşısını almaq üçün mükəmməl formada istifadə edilirdi. 1576-cı ildə I Təhmasibin ölməsindən sonra Səfəvi imperiyasında daxili münasibətlər kəskinləşi və toqquşmalar I Abbasın taxta çıxmasına qədər - yəni, 1587-ci ilə qədər demək olar ki, durmadı. Taxta çıxan I Abbas ordunu yenidən qurmaq və mərkəzi hakimiyyəti bərpa edə bilmək üçün Osmanlı imperiyası ilə ağır şərtlər altında sülh imzalamağa məcbur oldu. Orduda keçirilmiş islahat nəticəsində ''qulamlardan'' ibarət ordu korpusu yaradıldı. Bu döyüşçülər xristian çərkəz, gürcü, erməni və digər milltələrin nümayəndələri arasında toplanmış uşaqlar hesabına toplanır, islama keçirilir, təlim görür və şahın döyüşçüsü halına gətirilirdi. Şah Abbasın planı mərkəzi hakimiyyətə tabe olmaq istəməyən iri qızılbaş əyanlarını onların gücünə güvənərək tabe etməyi düşünürdü. Ordudakı islahatlar Avropa nümunəsində hərbi sistem yaratmaq üçün izlənilirdi və bu işdə ingilis Şirli qardaşları şaha yaxından yardım edirdilər. Bunun nəticəsində 1598-ci ildə I Abbas Xorasanda özbəkləri rahatlıqla məğlub etdi. Müharibələr nəticəsində 1590-cı ildə imzalanmış İstanbul sülhü ilə itirilmiş bütün torpaqlar geri qaytarıldı, hətta 1624-cü ildə Bağdad da ələ keçirildi. Bütün bunlar imperiya daxilində maliyyə sisteminin, incəsənətin çiçəklənməsi ilə müşayət edilirdi. Bu işdə yeni paytaxt şəhəri olan İsfahandakı inşaat işləri də mühüm rol oynayırdı. I Abbasın ölümündən sonra geriləmə dövrü başladı. Bunun əsas səbəbi isə hərəm sistemi idi ki, buradan qaynaqlanan intiriqalar və maniqulyasiyalar çox zaman yeni dönmələr tərəfindən həyata keçirilirdi. I Səfinin hakimiyyət dövrü isə şahın həyata keçirdiyi şiddət hadisələri və ərazi itkiləri ilə xarakterizə oluna bilər. II Abbasın dövründə isə dini dözümsüzlük hadisələri peydə olmağa başladı. Bu hallar zimmilərə və xüsusən yəhudilərə qarşı idi. Belə vəziyyət Şah Süleyman və Şah Hüseynin dövründə də davam etdi. Daxili üsyanlar, dövlət daxilində özbaşınalıq, xüsusilə ruslar, hollandlar, portuqallar tərəfindən həyata keçirilən xarici müdaxilələr, əfqan üsyanı XVIII əsrin əvvəllərində çox zəifləməsinə və 1722-ci ildə paytaxtının işğal altına düşməsinə səbəb oldu. == Memarlıq və şəhərsalma == === Şah İsmayılın dövründə === İlk Səfəvi şahı Şah İsmayıl dövləti yaratdıqdan dərhal sonra müqəddəs şiə məkanlarının yenidənqurulmaları üçün maliyyə ayırmağa başladı. 1508-ci ildə Kərbəla və Nəcəf, bir qədər sonra Samarra, Məşhəd şəhərlərindəki şiə abidələri yenidən inşa edildi. Belə hərəkətlə Şah İsmayıl Teymuri ənənələrini yaşadırdı. Şah İsmayılın memarlığın digər sahələrindəki fəaliyyəti demək olar ki, yox idi. Bunun bir səbəbi də onun ölkəni fəth etməsi zamanı demək olar ki, böyük dağıntılara məruz qalmaması idi. Yeni dövlətin paytaxtı olan Təbriz şəhəri Elxanilərin, Cəlairilərin, Qaraqoyunluların, Ağqoyunluların, Teymurilərin paytaxtlarından olmuşdu və buna görə də, dövlətə inzibati baxımdan nə lazımdırsa şəhərdə o infrastruktur mövcud idi. Həmçinin Şah İsmayıl Ərdəbil şəhərini sülalə məkəzi halına gətirərək orada Şeyx Səfi məzarının ətrafında böyük ziyarət yeri və məqbərə tikdirərərək, atası Şeyx Heydərin də məzarını 1509-cu ildə oraya köçürdü. O, həmçinin Quran və hədis oxumaq üçün tikilmiş Dar-ul Huffaz mərkəzinin də tikintisini də həyata keçirmişdir. Şübhəsiz ki, qəbri onun ölümündən qısa müddət sonra yaradılsa da, öz məzarını tərtib edən də o idi. İsmayıl həmçinin 1520-ci ildə xarici bəzəkləri yoxa çıxmış, lakin mehrabda qədim stükkodan istifadəni və keramika mozaikasında arabesklərin zərif dekorasiyasını birləşdirən Məscid-e Cameh de Savenin bərpasını da həyata keçirmişdir. Savenin başqa bir məscidi olan Məscid-e meydan da 1510-1518-ci illərə aid kitabələrə görə oxşar bir mehrabla bəzədilmişdi. == Həmçinin bax == *[[Təbriz miniatür məktəbi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Səfəvi incəsənəti]] jtnnphuphixi3m6ek184kirlvuyqobw 6548012 6548010 2022-07-25T10:32:45Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} [[Şəkil:Səfəvilər dövrünə aid mis cam.JPG|300px|thumb|right|Səfəvilər dövrünə aid mis cam]] '''Səfəvi dövrü incəsənəti''' — 1501-1736-cı illərdə mövcud olmuş [[Səfəvilər dövləti]]nin [[incəsənət]]i. Bu, kitab və memarlıq baxımından incəsənətin yüksək səviyyəsi idi; bu dövrdə həmçinin keramika, metal, şüşə və bağlar baxımından da diqqət çəkirdi.<ref>{{cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/art-in-iran-ix-safavid|title=ART IN IRAN ix. SAFAVID To Qajar Periods|work=iranicaonline.org}}</ref> Səfəvilər dövründə Azərbaycanda məişət keramikası və kaşı məmulatı istehsalı inkişaf etmişdi. Keçmişdə memorial məqsəd dağıyan türbələr Səfəvilər dövründə tamamilə dini mahiyyət kəsb edirdi.<ref>Əfəndi R. Azərbaycan incəsənəti. — Б.: Şərq-Qərb, 2007. — 160 с. — ISBN 978-9952-34-116-4.</ref> VI əsrdə Səfəvilərin hakimiyyətə gəlməsindən başlayaraq [[Azərbaycan xalçaları|Azərbaycan xalçaçılıq sənəti]] misli görünməmiş mükəmməlliyə çatdı və sənaye əhəmiyyəti qazandı.<ref name="x1">[http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop/flypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 Siawosh AZADI; Latif KERIMOV; Werner ZOLLINGER. Azerbaijani-Caucasian Rugs. — Switzerland Ulmke Collection, 2001. — p. 135. — ISBN 3-925813-10-1 / 9783925813108] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160731181053/http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop%2Fflypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 |date=2016-07-31 }}{{oq|en|From the 15th century and especially from the second half of the 16th century, the Afshan, Lachak-turundj, Goelbendlik and other carpet compositions which were developed in southern Azerbaijan were adopted by the weavers in the towns of northern Azerbaijan (Garabagh, Baku, Shirvan). The floral pattern on which these designs were based were soon transformed into geometric patterns which reflected the local technical and artistic preferences.}} {{oq|en|According to historical sources, the six Caspian districts of Azerbaijan produced 18,000 rugs and carpet fabrics in 1843. Carpets from Shirvan and Guba were sold in Baku and those from Kazak and Ganja in Tabriz and Istanbul.}}</ref><ref name="x2">[http://www.britannica.com/place/Iran#ref=ref315870 Britannica Encyclopedia. Iran. Shah Abbas.]{{oq|en|«The silk trade, over which the government held a monopoly, was a primary source of revenue. Ismāʿīl’s successor, Ṭahmāsp I (reigned 1524-76), encouraged carpet weaving on the scale of a state industry. ʿAbbās I (reigned 1588—1629) established trade contacts directly with Europe, but Iran’s remoteness from Europe, behind the imposing Ottoman screen, made maintaining and promoting these contacts difficult and sporadic.»}}</ref> Dövrün miniatür rəssamları, xəttatları Azərbaycan ornamental incəsənət məktəbinin formalaşmasında mühim rol oynadı. Bu isə daha sonra Şərq incəsənətində və vahid Təbriz məktəbinin yaranmasında böyük təsirə səbəb oldu.<ref name="x3">[http://www.britannica.com/art/Tabriz-school Britannica Encyclopedia. Tabriz school.]{{oq|en|«The Tabrīz school reached its apogee just as the Il-Khans were being vanquished by the Timurids (1370—1506), the dynasty of the Islāmic conqueror Timur. The school continued to be active in this period, though it was overshadowed by the workshops in Shīrāz and Herāt (see Shīrāz school; Herāt school). When the Ṣafavids came to power at the beginning of the 16th century, however, the ruler Shāh Esmāʿīl brought the master of the Herāt school, Behzād, to Tabrīz, and the school was revived with a radical change in style. The figures were individuals rather than types, and the colours were graded in marvelously subtle shades. Following the removal of the Ṣafavid court from Tabrīz, the school began to decline, and the Kazvin and Eṣfahān schools (see Eṣfahān school) then became the centres of painting in Iran.»}}</ref><ref>Р. Тагиева - Азербайджанский ковёр, Баку, 2003, стр. 158-163</ref> XVI əsrin ikinci yarısından [[Cənubi Azərbaycan]]da inkişaf edən əfşan, ləçək-turunc, gülbəndlik kompozisiyaları [[Şimali Azərbaycan]] şəhərlərindəki toxucular tərəfindən mənimsənildi. == Tarixi kontekst == Səfəvi sülaləsinin hakimiyyətinin təməlləri XIV əsrin əvvəllərində yaradılmış Səfəviyyə ordeni ilə atılmışdı. Ordenin əsasını Şeyx Səfiəddin Ərdəbili qoymuş və ona öz adını vermişdi. Bu orden və sonradan bu orden əsasında yaradılmış dövlət İslamın Şiə məzhəbinin İsna əşəriyyə qolunun geniş yayılmasında mühüm rol oynamışdır. 1447-ci ildə ordenin başına Şeyx Cüneydin keçməsi ilə birlikdə orden tədricən öz siyasi ambisiyasını göstərməyə başladı. Elə təxminən bu dövrdə bölgədəki türk tayfalarının yenidən döyüşlər və ittifaqları sistemi yenidən işə düşdü və bu prosesin sonunda Təbriz mərkəzli olan Qaraqoyunlular dövləti Şərqi Anadoluda qurulmuş Ağaqoyunlu dövləti tərəfindən ortadan qaldırıldı. Şeyx Cüneydin varisi Şeyx Heydər Ağqoyunlular tərəfdə cəbhə almışdı, lain sonradan elə Ağqoyunlular tərəfindən də öldürüldü. Böyük qardaşı Sultanəlinin də öldürülməsindən sonra İsmayıl kiçik yaşlarında ordenin başına keçməyə məcbur oldu. 1499-cu ildə 12-13 yaşlı İsmayıl gizləndiyi yerdən çıxaraq yürüşə başladı və aparılan təbliğat nəticəsində onun ətrafında müxtəlif türk tayfalarının döyüşçüləri toplanmağa başladı. Ağqoyunluları və Şirvanşahları məğlub etdikdən sonra 1501-ci ildə İsmayıl Azərbaycanın paytaxt şəhəri hesab edilən Təbriz şəhərinə daxil oldu və özünü şah elan etdi. Səfəvi dövləti sürətlə Qafqazın içlərinə, Bağdada və Osmanlı nüfuzu altında olan bölgələrə doğru genişlənməyə başladı. 1512-ci ildə hakimiyyətə gələn Səlim bu prosesi durdurmağa qərarlı idi və ilk işlərindən biri qızılbaşların sıxışdırılması oldu. Bu qarşıdurma 1514-cü ilin 22 avqustunda Çaldıran döyüşü ilə nəticələndi. Bu döyüşdə alınmış məğlubiyyət Səfəvi dövlətinin genişlənməsinin bir müddətlik dayanmasına səbəb oldu. I Səlim Təbriz şəhərinə daxil olsa da, orada möhkəmlənə bilməyib geri çəkilməyə məcbur oldu. O, geri çəkilərkən bəzi Azərbaycan və İran sənətkarlarını da özü ilə birlikdə İstanbula apardı. Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyət Şah İsmayılın dövlət işlərindən bir qədər uzaqlaşmasına səbəb oldu. Şah İsmayılın 1524-cü ildə ölümündən sonra onun yerinə 10 yaşlı oğlu Təhmasib şah oldu. 1534-cü ildə Süleyman yüz mindən çox qoşun və xeyli sayda artilleriya silahları ilə birlikdə Səfəvi imperiyasına hücum etməyə başladı. Bağdad ələ keçirilsə də, digər yerlərdə möhkəmlənmələri mümkün olmadı. 1538, 1548, 1554-ci illərdə təkrarlanan Süleymanın yürüşləri Bağdad istisna olmaqla uğurlu olmadı. Əksinə 1552-ci ildə əks-hücuma keçən qızılbaşlar Osmanlının Şərqi Anadoludakı xeyli mülkünü yandırıb yağmaladılar. Şah Təhmasibin izlədiyi ''yandırılmış torpaq'' siyasəti o dövrün ən güclü ordusu hesab edilən Osmanlı ordusunun irəliləməsinin qarşısını almaq üçün mükəmməl formada istifadə edilirdi. 1576-cı ildə I Təhmasibin ölməsindən sonra Səfəvi imperiyasında daxili münasibətlər kəskinləşi və toqquşmalar I Abbasın taxta çıxmasına qədər - yəni, 1587-ci ilə qədər demək olar ki, durmadı. Taxta çıxan I Abbas ordunu yenidən qurmaq və mərkəzi hakimiyyəti bərpa edə bilmək üçün Osmanlı imperiyası ilə ağır şərtlər altında sülh imzalamağa məcbur oldu. Orduda keçirilmiş islahat nəticəsində ''qulamlardan'' ibarət ordu korpusu yaradıldı. Bu döyüşçülər xristian çərkəz, gürcü, erməni və digər milltələrin nümayəndələri arasında toplanmış uşaqlar hesabına toplanır, islama keçirilir, təlim görür və şahın döyüşçüsü halına gətirilirdi. Şah Abbasın planı mərkəzi hakimiyyətə tabe olmaq istəməyən iri qızılbaş əyanlarını onların gücünə güvənərək tabe etməyi düşünürdü. Ordudakı islahatlar Avropa nümunəsində hərbi sistem yaratmaq üçün izlənilirdi və bu işdə ingilis Şirli qardaşları şaha yaxından yardım edirdilər. Bunun nəticəsində 1598-ci ildə I Abbas Xorasanda özbəkləri rahatlıqla məğlub etdi. Müharibələr nəticəsində 1590-cı ildə imzalanmış İstanbul sülhü ilə itirilmiş bütün torpaqlar geri qaytarıldı, hətta 1624-cü ildə Bağdad da ələ keçirildi. Bütün bunlar imperiya daxilində maliyyə sisteminin, incəsənətin çiçəklənməsi ilə müşayət edilirdi. Bu işdə yeni paytaxt şəhəri olan İsfahandakı inşaat işləri də mühüm rol oynayırdı. I Abbasın ölümündən sonra geriləmə dövrü başladı. Bunun əsas səbəbi isə hərəm sistemi idi ki, buradan qaynaqlanan intiriqalar və maniqulyasiyalar çox zaman yeni dönmələr tərəfindən həyata keçirilirdi. I Səfinin hakimiyyət dövrü isə şahın həyata keçirdiyi şiddət hadisələri və ərazi itkiləri ilə xarakterizə oluna bilər. II Abbasın dövründə isə dini dözümsüzlük hadisələri peydə olmağa başladı. Bu hallar zimmilərə və xüsusən yəhudilərə qarşı idi. Belə vəziyyət Şah Süleyman və Şah Hüseynin dövründə də davam etdi. Daxili üsyanlar, dövlət daxilində özbaşınalıq, xüsusilə ruslar, hollandlar, portuqallar tərəfindən həyata keçirilən xarici müdaxilələr, əfqan üsyanı XVIII əsrin əvvəllərində çox zəifləməsinə və 1722-ci ildə paytaxtının işğal altına düşməsinə səbəb oldu. == Memarlıq və şəhərsalma == === Şah İsmayılın dövründə === İlk Səfəvi şahı Şah İsmayıl dövləti yaratdıqdan dərhal sonra müqəddəs şiə məkanlarının yenidənqurulmaları üçün maliyyə ayırmağa başladı. 1508-ci ildə Kərbəla və Nəcəf, bir qədər sonra Samarra, Məşhəd şəhərlərindəki şiə abidələri yenidən inşa edildi. Belə hərəkətlə Şah İsmayıl Teymuri ənənələrini yaşadırdı. Şah İsmayılın memarlığın digər sahələrindəki fəaliyyəti demək olar ki, yox idi. Bunun bir səbəbi də onun ölkəni fəth etməsi zamanı demək olar ki, böyük dağıntılara məruz qalmaması idi. Yeni dövlətin paytaxtı olan Təbriz şəhəri Elxanilərin, Cəlairilərin, Qaraqoyunluların, Ağqoyunluların, Teymurilərin paytaxtlarından olmuşdu və buna görə də, dövlətə inzibati baxımdan nə lazımdırsa şəhərdə o infrastruktur mövcud idi. Həmçinin Şah İsmayıl Ərdəbil şəhərini sülalə məkəzi halına gətirərək orada Şeyx Səfi məzarının ətrafında böyük ziyarət yeri və məqbərə tikdirərərək, atası Şeyx Heydərin də məzarını 1509-cu ildə oraya köçürdü. O, həmçinin Quran və hədis oxumaq üçün tikilmiş Dar-ul Huffaz mərkəzinin də tikintisini də həyata keçirmişdir. Şübhəsiz ki, qəbri onun ölümündən qısa müddət sonra yaradılsa da, öz məzarını tərtib edən də o idi. İsmayıl həmçinin 1520-ci ildə xarici bəzəkləri yoxa çıxmış, lakin mehrabda qədim stükkodan istifadəni və keramika mozaikasında arabesklərin zərif dekorasiyasını birləşdirən Məscid-e Cameh de Savenin bərpasını da həyata keçirmişdir. Savenin başqa bir məscidi olan Məscid-e meydan da 1510-1518-ci illərə aid kitabələrə görə oxşar bir mehrabla bəzədilmişdi. == Həmçinin bax == *[[Təbriz miniatür məktəbi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Səfəvi incəsənəti]] 3zxwd2jybywx89fowx9851614zlnmf7 6548016 6548012 2022-07-25T10:34:34Z Qızılbaş 71676 /* Şah İsmayılın dövründə */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} [[Şəkil:Səfəvilər dövrünə aid mis cam.JPG|300px|thumb|right|Səfəvilər dövrünə aid mis cam]] '''Səfəvi dövrü incəsənəti''' — 1501-1736-cı illərdə mövcud olmuş [[Səfəvilər dövləti]]nin [[incəsənət]]i. Bu, kitab və memarlıq baxımından incəsənətin yüksək səviyyəsi idi; bu dövrdə həmçinin keramika, metal, şüşə və bağlar baxımından da diqqət çəkirdi.<ref>{{cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/art-in-iran-ix-safavid|title=ART IN IRAN ix. SAFAVID To Qajar Periods|work=iranicaonline.org}}</ref> Səfəvilər dövründə Azərbaycanda məişət keramikası və kaşı məmulatı istehsalı inkişaf etmişdi. Keçmişdə memorial məqsəd dağıyan türbələr Səfəvilər dövründə tamamilə dini mahiyyət kəsb edirdi.<ref>Əfəndi R. Azərbaycan incəsənəti. — Б.: Şərq-Qərb, 2007. — 160 с. — ISBN 978-9952-34-116-4.</ref> VI əsrdə Səfəvilərin hakimiyyətə gəlməsindən başlayaraq [[Azərbaycan xalçaları|Azərbaycan xalçaçılıq sənəti]] misli görünməmiş mükəmməlliyə çatdı və sənaye əhəmiyyəti qazandı.<ref name="x1">[http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop/flypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 Siawosh AZADI; Latif KERIMOV; Werner ZOLLINGER. Azerbaijani-Caucasian Rugs. — Switzerland Ulmke Collection, 2001. — p. 135. — ISBN 3-925813-10-1 / 9783925813108] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160731181053/http://www.cmgbooksandart.com/?page=shop%2Fflypage&product_id=14205&CLSN_253=12539271912536d0982bce4db142e804 |date=2016-07-31 }}{{oq|en|From the 15th century and especially from the second half of the 16th century, the Afshan, Lachak-turundj, Goelbendlik and other carpet compositions which were developed in southern Azerbaijan were adopted by the weavers in the towns of northern Azerbaijan (Garabagh, Baku, Shirvan). The floral pattern on which these designs were based were soon transformed into geometric patterns which reflected the local technical and artistic preferences.}} {{oq|en|According to historical sources, the six Caspian districts of Azerbaijan produced 18,000 rugs and carpet fabrics in 1843. Carpets from Shirvan and Guba were sold in Baku and those from Kazak and Ganja in Tabriz and Istanbul.}}</ref><ref name="x2">[http://www.britannica.com/place/Iran#ref=ref315870 Britannica Encyclopedia. Iran. Shah Abbas.]{{oq|en|«The silk trade, over which the government held a monopoly, was a primary source of revenue. Ismāʿīl’s successor, Ṭahmāsp I (reigned 1524-76), encouraged carpet weaving on the scale of a state industry. ʿAbbās I (reigned 1588—1629) established trade contacts directly with Europe, but Iran’s remoteness from Europe, behind the imposing Ottoman screen, made maintaining and promoting these contacts difficult and sporadic.»}}</ref> Dövrün miniatür rəssamları, xəttatları Azərbaycan ornamental incəsənət məktəbinin formalaşmasında mühim rol oynadı. Bu isə daha sonra Şərq incəsənətində və vahid Təbriz məktəbinin yaranmasında böyük təsirə səbəb oldu.<ref name="x3">[http://www.britannica.com/art/Tabriz-school Britannica Encyclopedia. Tabriz school.]{{oq|en|«The Tabrīz school reached its apogee just as the Il-Khans were being vanquished by the Timurids (1370—1506), the dynasty of the Islāmic conqueror Timur. The school continued to be active in this period, though it was overshadowed by the workshops in Shīrāz and Herāt (see Shīrāz school; Herāt school). When the Ṣafavids came to power at the beginning of the 16th century, however, the ruler Shāh Esmāʿīl brought the master of the Herāt school, Behzād, to Tabrīz, and the school was revived with a radical change in style. The figures were individuals rather than types, and the colours were graded in marvelously subtle shades. Following the removal of the Ṣafavid court from Tabrīz, the school began to decline, and the Kazvin and Eṣfahān schools (see Eṣfahān school) then became the centres of painting in Iran.»}}</ref><ref>Р. Тагиева - Азербайджанский ковёр, Баку, 2003, стр. 158-163</ref> XVI əsrin ikinci yarısından [[Cənubi Azərbaycan]]da inkişaf edən əfşan, ləçək-turunc, gülbəndlik kompozisiyaları [[Şimali Azərbaycan]] şəhərlərindəki toxucular tərəfindən mənimsənildi. == Tarixi kontekst == Səfəvi sülaləsinin hakimiyyətinin təməlləri XIV əsrin əvvəllərində yaradılmış Səfəviyyə ordeni ilə atılmışdı. Ordenin əsasını Şeyx Səfiəddin Ərdəbili qoymuş və ona öz adını vermişdi. Bu orden və sonradan bu orden əsasında yaradılmış dövlət İslamın Şiə məzhəbinin İsna əşəriyyə qolunun geniş yayılmasında mühüm rol oynamışdır. 1447-ci ildə ordenin başına Şeyx Cüneydin keçməsi ilə birlikdə orden tədricən öz siyasi ambisiyasını göstərməyə başladı. Elə təxminən bu dövrdə bölgədəki türk tayfalarının yenidən döyüşlər və ittifaqları sistemi yenidən işə düşdü və bu prosesin sonunda Təbriz mərkəzli olan Qaraqoyunlular dövləti Şərqi Anadoluda qurulmuş Ağaqoyunlu dövləti tərəfindən ortadan qaldırıldı. Şeyx Cüneydin varisi Şeyx Heydər Ağqoyunlular tərəfdə cəbhə almışdı, lain sonradan elə Ağqoyunlular tərəfindən də öldürüldü. Böyük qardaşı Sultanəlinin də öldürülməsindən sonra İsmayıl kiçik yaşlarında ordenin başına keçməyə məcbur oldu. 1499-cu ildə 12-13 yaşlı İsmayıl gizləndiyi yerdən çıxaraq yürüşə başladı və aparılan təbliğat nəticəsində onun ətrafında müxtəlif türk tayfalarının döyüşçüləri toplanmağa başladı. Ağqoyunluları və Şirvanşahları məğlub etdikdən sonra 1501-ci ildə İsmayıl Azərbaycanın paytaxt şəhəri hesab edilən Təbriz şəhərinə daxil oldu və özünü şah elan etdi. Səfəvi dövləti sürətlə Qafqazın içlərinə, Bağdada və Osmanlı nüfuzu altında olan bölgələrə doğru genişlənməyə başladı. 1512-ci ildə hakimiyyətə gələn Səlim bu prosesi durdurmağa qərarlı idi və ilk işlərindən biri qızılbaşların sıxışdırılması oldu. Bu qarşıdurma 1514-cü ilin 22 avqustunda Çaldıran döyüşü ilə nəticələndi. Bu döyüşdə alınmış məğlubiyyət Səfəvi dövlətinin genişlənməsinin bir müddətlik dayanmasına səbəb oldu. I Səlim Təbriz şəhərinə daxil olsa da, orada möhkəmlənə bilməyib geri çəkilməyə məcbur oldu. O, geri çəkilərkən bəzi Azərbaycan və İran sənətkarlarını da özü ilə birlikdə İstanbula apardı. Çaldıran döyüşündəki məğlubiyyət Şah İsmayılın dövlət işlərindən bir qədər uzaqlaşmasına səbəb oldu. Şah İsmayılın 1524-cü ildə ölümündən sonra onun yerinə 10 yaşlı oğlu Təhmasib şah oldu. 1534-cü ildə Süleyman yüz mindən çox qoşun və xeyli sayda artilleriya silahları ilə birlikdə Səfəvi imperiyasına hücum etməyə başladı. Bağdad ələ keçirilsə də, digər yerlərdə möhkəmlənmələri mümkün olmadı. 1538, 1548, 1554-ci illərdə təkrarlanan Süleymanın yürüşləri Bağdad istisna olmaqla uğurlu olmadı. Əksinə 1552-ci ildə əks-hücuma keçən qızılbaşlar Osmanlının Şərqi Anadoludakı xeyli mülkünü yandırıb yağmaladılar. Şah Təhmasibin izlədiyi ''yandırılmış torpaq'' siyasəti o dövrün ən güclü ordusu hesab edilən Osmanlı ordusunun irəliləməsinin qarşısını almaq üçün mükəmməl formada istifadə edilirdi. 1576-cı ildə I Təhmasibin ölməsindən sonra Səfəvi imperiyasında daxili münasibətlər kəskinləşi və toqquşmalar I Abbasın taxta çıxmasına qədər - yəni, 1587-ci ilə qədər demək olar ki, durmadı. Taxta çıxan I Abbas ordunu yenidən qurmaq və mərkəzi hakimiyyəti bərpa edə bilmək üçün Osmanlı imperiyası ilə ağır şərtlər altında sülh imzalamağa məcbur oldu. Orduda keçirilmiş islahat nəticəsində ''qulamlardan'' ibarət ordu korpusu yaradıldı. Bu döyüşçülər xristian çərkəz, gürcü, erməni və digər milltələrin nümayəndələri arasında toplanmış uşaqlar hesabına toplanır, islama keçirilir, təlim görür və şahın döyüşçüsü halına gətirilirdi. Şah Abbasın planı mərkəzi hakimiyyətə tabe olmaq istəməyən iri qızılbaş əyanlarını onların gücünə güvənərək tabe etməyi düşünürdü. Ordudakı islahatlar Avropa nümunəsində hərbi sistem yaratmaq üçün izlənilirdi və bu işdə ingilis Şirli qardaşları şaha yaxından yardım edirdilər. Bunun nəticəsində 1598-ci ildə I Abbas Xorasanda özbəkləri rahatlıqla məğlub etdi. Müharibələr nəticəsində 1590-cı ildə imzalanmış İstanbul sülhü ilə itirilmiş bütün torpaqlar geri qaytarıldı, hətta 1624-cü ildə Bağdad da ələ keçirildi. Bütün bunlar imperiya daxilində maliyyə sisteminin, incəsənətin çiçəklənməsi ilə müşayət edilirdi. Bu işdə yeni paytaxt şəhəri olan İsfahandakı inşaat işləri də mühüm rol oynayırdı. I Abbasın ölümündən sonra geriləmə dövrü başladı. Bunun əsas səbəbi isə hərəm sistemi idi ki, buradan qaynaqlanan intiriqalar və maniqulyasiyalar çox zaman yeni dönmələr tərəfindən həyata keçirilirdi. I Səfinin hakimiyyət dövrü isə şahın həyata keçirdiyi şiddət hadisələri və ərazi itkiləri ilə xarakterizə oluna bilər. II Abbasın dövründə isə dini dözümsüzlük hadisələri peydə olmağa başladı. Bu hallar zimmilərə və xüsusən yəhudilərə qarşı idi. Belə vəziyyət Şah Süleyman və Şah Hüseynin dövründə də davam etdi. Daxili üsyanlar, dövlət daxilində özbaşınalıq, xüsusilə ruslar, hollandlar, portuqallar tərəfindən həyata keçirilən xarici müdaxilələr, əfqan üsyanı XVIII əsrin əvvəllərində çox zəifləməsinə və 1722-ci ildə paytaxtının işğal altına düşməsinə səbəb oldu. == Memarlıq və şəhərsalma == === Şah İsmayılın dövründə === İlk Səfəvi şahı Şah İsmayıl dövləti yaratdıqdan dərhal sonra müqəddəs şiə məkanlarının yenidənqurulmaları üçün maliyyə ayırmağa başladı. 1508-ci ildə Kərbəla və Nəcəf, bir qədər sonra Samarra, Məşhəd şəhərlərindəki şiə abidələri yenidən inşa edildi. Belə hərəkətlə Şah İsmayıl Teymuri ənənələrini yaşadırdı. Şah İsmayılın memarlığın digər sahələrindəki fəaliyyəti demək olar ki, yox idi. Bunun bir səbəbi də onun ölkəni fəth etməsi zamanı demək olar ki, böyük dağıntılara məruz qalmaması idi. Yeni dövlətin paytaxtı olan Təbriz şəhəri Elxanilərin, Cəlairilərin, Qaraqoyunluların, Ağqoyunluların, Teymurilərin paytaxtlarından olmuşdu və buna görə də, dövlətə inzibati baxımdan nə lazımdırsa şəhərdə o infrastruktur mövcud idi. Həmçinin Şah İsmayıl Ərdəbil şəhərini sülalə məkəzi halına gətirərək orada Şeyx Səfi məzarının ətrafında böyük ziyarət yeri və məqbərə tikdirərərək, atası Şeyx Heydərin də məzarını 1509-cu ildə oraya köçürdü. O, həmçinin Quran və hədis oxumaq üçün tikilmiş Dar-ul Huffaz mərkəzinin də tikintisini də həyata keçirmişdir. Şübhəsiz ki, qəbri onun ölümündən qısa müddət sonra yaradılsa da, öz məzarını tərtib edən də o idi. İsmayıl həmçinin 1520-ci ildə xarici bəzəkləri yoxa çıxmış, lakin mehrabda qədim stükkodan istifadəni və keramika mozaikasında arabesklərin zərif dekorasiyasını birləşdirən Məscid-e Cameh de Savenin bərpasını da həyata keçirmişdir. Savenin başqa bir məscidi olan Məscid-e meydan da 1510-1518-ci illərə aid kitabələrə görə oxşar bir mehrabla bəzədilmişdi. === Şah Təhmasibin dövründə === === Şah Abbasın dövründə === ==== İsfahan ==== ===== Ali Qapı ===== '''Ali Qapı''' ({{dil-az|Yüksək Qapı}}; {{dil-fa| عالی‌قاپو}}:, '' Ali Kapu'') hal-hazırda [[İran]]ın [[İsfahan]] şəhərində yerləşən [[Səfəvilər dövləti|Səfəvilər]] dövrünə aid saraydır. Dünyanın ən böyük meydanlarından biri olan [[Nəqşi Cahan meydanı]]nın qərbində yerləşir. Bu saray qırx səkkiz metr hündürlükdə, yeddi mərtəbəlidir.<ref>[https://www.tishineh.com/touritem/14-12/1 «کاخ عالی قاپو، تیشینه».]</ref> Sarayın adı Azərbaycan tükcəsindən götürülmüşdür. Mənası ''yüksək qapı'' deməkdir. Bina dövründə inşa edilmiş gözəl memarlıq abidələrindən biridir. Bu saray on yeddinci əsrdə [[I Şah Abbas|Şah I Abbasın]] fərmanı ilə inşa edilmişdir. Bu böyük hökümdarın zamanında, əyanları və xarici səfirləri əyləndirmək üçün istifadə olunmuşdur. == Həmçinin bax == *[[Təbriz miniatür məktəbi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Səfəvi incəsənəti]] 0a9v4sooil4kt03gtw44yibn4z0rnmk 0 473385 6547603 5656707 2022-07-24T21:31:29Z Qolcomaq 83538 /* Mənbə */ wikitext text/x-wiki {{YM |ad = Burxabad |xəritə = |xəritə miqyas = |xəritə məlumat = |xəritə1 = |xəritə1 miqyas = |xəritə1 məlumat = |xəritə2 = |xəritə2 miqyas = |xəritə2 məlumat = |ərazi = |əhalisi = 34 (2006) |əhali_il = |əhali sıxlığı = |yüksəklik = |poçt kodu = |ölkə = İran |bölgə = |rayon = |şəhər = |qəsəbə = |kənd nümayəndəsi = |bələdiyyə başçısı = |rəsmi_saytı = }} '''Burxabad''' - [[İran]]ın [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Germi]] şəhristanı, Ojarud-e Şərqi kəndistanı ərazisinə daxil olan kənd. [[2006]]-cı il siyahıya alınmaya görə kənddə 34 nəfər yaşayır (6 ailə).<ref name="fallingrain.com">http://www.fallingrain.com/world/IR/32/Borukabad.html</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * https://en.m.wikipedia.org/wiki/Burkabad,_Ardabil [[Kateqoriya:Germi şəhristanının kəndləri]] nez090taugqetal3n1jthso1lo7fw66 4 477901 6547539 6374401 2022-07-24T19:43:12Z EVRRVE. 219485 /* Yeni məqalələr */ wikitext text/x-wiki ==Yeni məqalələr== {{Siyahı|3| #[[‎Azərbaycan–Baham adaları münasibətləri]] 2 xal #[[‎Azərbaycan–Beliz münasibətləri]] 2 xal #[[‎Azərbaycan–Honduras münasibətləri]] 2 xal #[[‎Azərbaycan–Kanada münasibətləri]] 4 xal #[[‎Azərbaycan–Meksika münasibətləri]] 5 xal #Meksikanın Azərbaycan səfirliyi 3 xal #Kubanın Azərbaycan səfirliyi 2 xal #[[Kosta-Rika–Nikaraqua münasibətləri]] 1 xal #[[KONKAKAF Qızıl Kuboku]] 1 xal #[[1991 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] 1 xal #[[1993 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] 1 xal #[[1996 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] 1 xal #[[1998 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] 1 xal #[[‎2000 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] 1 xal #[[2002 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] 1 xal #[[2003 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] 1 xal #[[2005 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] 1 xal #[[2007 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] 1 xal #[[2009 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] 1 xal #[[‎2011 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] 1 xal #[[2013 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] 1 xal #[[2015 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] 1 xal #[[2017 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] 1 xal #[[KONKAKAF Çempionatı]] 1 xal #[[1963 KONKAKAF Çempionatı]] 2 xal #[[1965 KONKAKAF Çempionatı]] 3 xal #[[1967 KONKAKAF Çempionatı]] 1 xal #[[‎1969 KONKAKAF Çempionatı]] 1 xal #[[‎1971 KONKAKAF Çempionatı]] 1 xal #[[Şimali, Mərkəzi Amerika və Karib milliləri FİFA Dünya Kubokunda]] 0 xal #[[Kanadada turizm]] 15 xal #[[Karib Niderlandı]] 6 xal #[[Niderland Karibi]] 1 xal #[[‎Kürasao]] 4 xal #[[Sint-Marten]] 1 xal #[[Sint-Estatius]] 0 xal #[[Kralendeyk]] 0 xal #[[Oranyestad (Sint-Estatius)]] 0 xal #[[Bottom]] 0 xal #[[Filipsburq (Sint-Marten)]] 0 xal #[[ABCS turniri]] 8 xal #[[SV Real Rinkon]] 2 xal #[[SV Vespo]] 2 xal }} ==Yeni kateqoriyalar== {{Siyahı|3| #[[:Kateqoriya:Barbados pulları]] 1 xal #[[:Kateqoriya:Beliz pulları]] 1 xal #[[:Kateqoriya:Barbados iqtisadiyyatı]] #[[:‎Kateqoriya:Beliz iqtisadiyyatı]] #[[:Kateqoriya:Azərbaycan–Baham adaları münasibətləri]] #[[:Kateqoriya:Azərbaycan–Beliz münasibətləri]] #[[:‎Kateqoriya:Belizin ikitərəfli əlaqələri]] #[[:Kateqoriya:Beliz tarixi]] #[[:‎Kateqoriya:Belizin xarici siyasəti]] #[[:Kateqoriya:Belizdə siyasət]] #Kateqoriya:Meksikanın diplomatik nümayəndəlikləri #[[:Kateqoriya:Nikaraqua tarixi]] #[[:Kateqoriya:Fransa–Meksika münasibətləri]] #[[:‎Kateqoriya:Honduras–Salvador münasibətləri]] #[[:Kateqoriya:Salvador milli futbol komandası]] #[[:Kateqoriya:Salvadorda futbol]] #[[:‎Kateqoriya:Salvador milli idman komandaları]] #[[:Kateqoriya:Salvadorda idman]] #[[:Kateqoriya:1970 FİFA Dünya Kubokunun təsnifat mərhələsi]] #[[:‎Kateqoriya:ABŞ–Filippin münasibətləri]] #[[:Kateqoriya:ABŞ–İran münasibətləri]] #[[:Kateqoriya:ABŞ–Meksika münasibətləri]] #[[:Kateqoriya:ABŞ–Vyetnam münasibətləri]] #Kateqoriya:ABŞ–Böyük Britaniya münasibətləri #Kateqoriya:ABŞ–Kanada sərhədi #[[:Kateqoriya:ABŞ–Kanada münasibətləri]] #[[:Kateqoriya:Kanada sərhədləri]] #[[:Kateqoriya:ABŞ sərhədləri]] #[[:Kateqoriya:ABŞ–Fransa münasibətləri]] #[[:‎Kateqoriya:ABŞ–Rusiya münasibətləri]] #Kateqoriya:Kubanın diplomatik nümayəndəlikləri #Kateqoriya:Kubanın Belarusdakı səfirləri #Kateqoriya:Belarus–Kuba münasibətləri #Kateqoriya:ABŞ–Böyük Britaniya müqavilələri #[[:Kateqoriya:1818-ci ildə ABŞ]] #[[:Kateqoriya:1818-ci ildə Şimali Amerika]] #Kateqoriya:1867-ci ildə Kanadada yarananlar #Kateqoriya:1860-cı illərdə Kanadada yarananlar #[[:Kateqoriya:Onilliklərə görə Kanadada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:Kanadada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:Kanadadakı hadisələr]] #[[:Kateqoriya:Şimali Amerikadakı hadisələr]] #[[:Kateqoriya:Onilliklərə görə Kanada]] #[[:Kateqoriya:Dövrlərinə görə Kanada tarixi]] #[[:Kateqoriya:Dövrlərinə görə Şimali Amerika tarixi]] #[[:Kateqoriya:İllərinə görə Kanadada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:İllərinə görə Kanada]] #Kateqoriya:Kanada tarixinin xronologiyası #Kateqoriya:1867-ci ildə Kanada #Kateqoriya:XIX əsrdə Kanadada yarananlar #[[:Kateqoriya:II minillikdə Kanadada yarananlar]] #Kateqoriya:XIX əsrdə Kanada #Kateqoriya:1860-cı illərdə Kanada #[[:Kateqoriya:II minillikdə Kanada]] #[[:Kateqoriya:Kanadada minilliklər]] #[[:Kateqoriya:Minilliklərə görə Şimali Amerika]] #[[:‎Kateqoriya:Minilliklərinə görə Kanadada yarananlar]] #Kateqoriya:1867-ci ildə Şimali Amerika #[[:‎Kateqoriya:1960-cı ildə Nikaraquada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:1960-cı ildə Nikaraqua]] #[[:‎Kateqoriya:1960-cı illərdə Nikaraqua]] #[[:Kateqoriya:XX əsrdə Nikaraqua]] #[[:‎Kateqoriya:Əsrlərə görə Nikaraqua]] #[[:Kateqoriya:Dövrlərinə görə Nikaraqua tarixi]] #[[:Kateqoriya:1960-cı illərdə Nikaraquada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:Onilliklərə görə Nikaraquada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:XX əsrdə Nikaraquada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:II minillikdə Nikaraquada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:Minilliklərinə görə Nikaraquada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:Nikaraquada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:Nikaraquadakı hadisələr]] #[[:Kateqoriya:II minillikdə Nikaraqua]] #[[:Kateqoriya:Nikaraquada minilliklər]] #[[:Kateqoriya:Onilliklərə görə Nikaraqua]] #[[:Kateqoriya:İllərinə görə Nikaraquada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:İllərinə görə Nikaraqua]] #Kateqoriya:Nikaraqua tarixinin xronologiyası #[[:Kateqoriya:Kosta-Rika–Nikaraqua münasibətləri]] #[[:Kateqoriya:1908-ci ildə Nikaraquada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:1823-cü ildə Nikaraquada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:1900-cü illərdə Nikaraquada yarananlar]] #[[:‎Kateqoriya:1820-ci illərdə Nikaraquada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:XIX əsrdə Nikaraquada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:XIX əsrdə Nikaraqua]] #[[:Kateqoriya:1900-cü illərdə Nikaraqua]] #[[:Kateqoriya:1908-ci ildə Nikaraqua]] #[[:‎Kateqoriya:1908-ci ildə Şimali Amerika]] #[[:Kateqoriya:1823-cü ildə Nikaraqua]] #[[:‎Kateqoriya:1820-ci illərdə Nikaraqua]] #[[:Kateqoriya:1823-cü ildə Şimali Amerika]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Nikaraquada siyasət]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Kosta-Rikada siyasət]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:ABŞ-da siyasət]] #[[:Kateqoriya:KONKAKAF Qızıl Kuboku]] #[[:Kateqoriya:KONKAKAF]] #[[:Kateqoriya:1991 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] #[[:Kateqoriya:1991-ci ildə ABŞ]] #[[:Kateqoriya:2001-ci ildə Şimali Amerika]] #[[:Kateqoriya:1991-ci ildə Şimali Amerika]] #[[:Kateqoriya:1993-cü ildə ABŞ]] #[[:Kateqoriya:1993-cü ildə Şimali Amerika]] #[[:Kateqoriya:1993 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] #[[:‎Kateqoriya:1996 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] #[[:‎Kateqoriya:1998 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] #[[:Kateqoriya:1998-ci ildə ABŞ]] #[[:‎Kateqoriya:1998-ci ildə Şimali Amerika]] #[[:Kateqoriya:2000 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] #[[:‎Kateqoriya:2000-ci ildə ABŞ]] #[[:Kateqoriya:2000-ci ildə Şimali Amerika]] #[[:‎Kateqoriya:1993-cü ildə Meksika]] #[[:Kateqoriya:1990-cı illərdə Meksika]] #[[:Kateqoriya:2002 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] #[[:Kateqoriya:2003 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] #[[:Kateqoriya:2003-cü ildə ABŞ]] #[[:Kateqoriya:2003-cü ildə Meksika]] #[[:Kateqoriya:2003-cü ildə Şimali Amerika]] #[[:Kateqoriya:2005 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] #[[:Kateqoriya:2005-ci ildə ABŞ]] #[[:Kateqoriya:2005-ci ildə Şimali Amerika]] #[[:Kateqoriya:1840-cı illərdə Meksika]] #[[:‎Kateqoriya:XIX əsrdə Meksika]] #[[:Kateqoriya:1846-cı ildə Şimali Amerika]] #[[:Kateqoriya:2007 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] #[[:‎Kateqoriya:2007-ci ildə Şimali Amerika]] #[[:Kateqoriya:2009 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] #[[:Kateqoriya:2009-cu ildə ABŞ]] #[[:‎Kateqoriya:2011 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] #[[:Kateqoriya:2011-ci ildə Şimali Amerika]] #[[:‎Kateqoriya:2013 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] #[[:Kateqoriya:2013-cü ildə ABŞ]] #[[:Kateqoriya:2013-cü ildə Şimali Amerika]] #[[:Kateqoriya:2015 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] #[[:Kateqoriya:2015-ci ildə Kanada]] #[[:Kateqoriya:2010-cu illərdə Kanada]] #[[:Kateqoriya:2017 KONKAKAF Qızıl Kuboku]] #[[:Kateqoriya:2017-ci ildə ABŞ]] #[[:Kateqoriya:2017-ci ildə Şimali Amerika]] #[[:Kateqoriya:Kosta-Rika Universiteti]] #[[:Kateqoriya:Kosta-Rika universitetləri]] #[[:Kateqoriya:Kosta-Rika universitetlərinin məzunları]] #[[:Kateqoriya:Kosta-Rikada təhsil]] #[[:‎Kateqoriya:KONKAKAF Çempionatı]] #[[:Kateqoriya:San-Salvador]] #[[:Kateqoriya:1963 KONKAKAF Çempionatı]] #[[:Kateqoriya:1963-cü ildə Salvador]] #[[:Kateqoriya:1963-cü ildə Şimali Amerika]] #[[:Kateqoriya:1965 KONKAKAF Çempionatı]] #[[:Kateqoriya:1965-ci ildə Qvatemala]] #[[:Kateqoriya:1960-cı illərdə Qvatemala]] #[[:Kateqoriya:1965-ci ildə Şimali Amerika]] #[[:‎Kateqoriya:Qvatemalada futbol]] #[[:Kateqoriya:Qvatemalada idman]] #[[:Kateqoriya:Qvatemala şəhəri]] #[[:Kateqoriya:1967 KONKAKAF Çempionatı]] #[[:Kateqoriya:1967-ci ildə Honduras]] #[[:Kateqoriya:1969 KONKAKAF Çempionatı]] #[[:Kateqoriya:1969-cu ildə Kosta-Rika]] #[[:Kateqoriya:1960-cı illərdə Kosta-Rika]] #[[:Kateqoriya:XX əsrdə Kosta-Rika]] #[[:‎Kateqoriya:Əsrlərə görə Kosta-Rika]] #[[:Kateqoriya:Kosta-Rika tarixi]] #[[:Kateqoriya:1969-cu ildə Şimali Amerika]] #[[:Kateqoriya:1971 KONKAKAF Çempionatı]] #[[:Kateqoriya:1971-ci ildə Trinidad və Tobaqo]] #[[:Kateqoriya:1971-ci ildə Şimali Amerika]] #[[:Kateqoriya:1970-ci illərdə Trinidad və Tobaqo]] #[[:Kateqoriya:XX əsrdə Trinidad və Tobaqo]] #[[:Kateqoriya:Əsrlərə görə Trinidad və Tobaqo]] #[[:Kateqoriya:Trinidad və Tobaqo tarixi]] #[[:Kateqoriya:Port of Speyn]] #[[:Kateqoriya:Trinidad və Tobaqo şəhərləri]] #[[:‎Kateqoriya:Trinidad və Tobaqonun yaşayış məntəqələri]] #[[:Kateqoriya:Trinidad və Tobaqo coğrafiyası]] #[[:Kateqoriya:Trinidad və Tobaqo əhalisi]] #Kateqoriya:Kanadanın Türkiyədəki səfirləri #Kateqoriya:Kanada–Türkiyə münasibətləri #[[:Kateqoriya:1965-ci ildə Kanadada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:1960-cı illərdə Kanadada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:XX əsrdə Kanadada yarananlar]] #[[:Kateqoriya:1965-ci ildə Kanada]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Britaniya Vircin adaları]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Bermud adaları]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Aruba]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Angilya]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:ABŞ Vircin adaları]] #[[:Kateqoriya:Şablonlar:Britaniya Vircin adaları]] #[[:Kateqoriya:Şablonlar:Bermud adaları]] #[[:Kateqoriya:Şablonlar:Aruba]] #[[:Kateqoriya:Şablonlar:Angilya]] #[[:Kateqoriya:Şablonlar:ABŞ Vircin adaları]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Karib Niderlandı]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Kayman adaları]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Qrenlandiya]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Qvadelupa]] #[[:‎Kateqoriya:Şablonlar:Karib Niderlandı]] #[[:‎Kateqoriya:Şablonlar:Kayman adaları]] #[[:‎Kateqoriya:Şablonlar:Qrenlandiya]] #[[:Kateqoriya:Şablonlar:Qvadelupa]] #[[:‎Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Puerto-Riko]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Montserrat]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Martinika]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Kürasao]] #[[:‎Kateqoriya:Şablonlar:Puerto-Riko]] #[[:Kateqoriya:Şablonlar:Montserrat]] #[[:Kateqoriya:Şablonlar:Martinika]] #[[:Kateqoriya:Şablonlar:Kürasao]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Törks və Kaykos adaları]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Sint-Marten]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Sen-Pyer və Mikelon]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Sen-Marten]] #[[:Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Sen-Bartelemi]] #[[:‎Kateqoriya:Şablonlar:Sen-Bartelemi]] #[[:Kateqoriya:Şablonlar:Sen-Marten]] #[[:Kateqoriya:Şablonlar:Sen-Pyer və Mikelon]] #[[:Kateqoriya:Şablonlar:Sint-Marten]] #[[:Kateqoriya:Şablonlar:Törks və Kaykos adaları]] #[[:Kateqoriya:Panama şəhəri]] #[[:Kateqoriya:Sint-Marten]] #[[:Kateqoriya:Kürasao]] #[[:‎Kateqoriya:Qrenlandiya Universiteti]] #[[:Kateqoriya:Qrenlandiyada təhsil]] #[[:Kateqoriya:Karib Niderlandı]] #[[:Kateqoriya:Niderland Karibi]] #[[:Kateqoriya:Boneyr qaralamaları]] #[[:Kateqoriya:Boneyr]] #[[:Kateqoriya:Kürasao qaralamaları]] #[[:Kateqoriya:Sint-Marten qaralamaları]] #[[:Kateqoriya:Sint-Estatius qaralamaları]] #[[:Kateqoriya:Sint-Estatius]] #[[:Kateqoriya:Saba qaralamaları]] #[[:Kateqoriya:Saba]] #[[:Kateqoriya:Aruba milli futbol komandası]] #[[:Kateqoriya:Boneyr milli futbol komandası]] 1 xal #[[:Kateqoriya:Kürasao milli futbol komandası]] 1 xal #[[:Kateqoriya:Surinam milli futbol komandası]] 1 xal #[[:Kateqoriya:Kürasaoda futbol]] 1 xal #[[:Kateqoriya:Kürasaoda idman]] 1 xal #[[:Kateqoriya:Boneyrdə idman]] 1 xal #[[:Kateqoriya:Boneyr mədəniyyəti]] 1 xal #[[:Kateqoriya:Kürasao mədəniyyəti]] 1 xal #[[:Kateqoriya:Aruba milli idman komandaları]] 1 xal #[[:Kateqoriya:Boneyr milli idman komandaları]] 1 xal #[[:Kateqoriya:Kürasao milli idman komandaları]] 1 xal #[[:Kateqoriya:Surinam milli idman komandaları]] 1 xal }} ==Yeni şablonlar== {{Siyahı|3| #[[‎Şablon:Nikaraquanın xarici əlaqələri]] 4 xal #[[Şablon:Kosta-Rikanın xarici əlaqələri]] 4 xal #[[Şablon:ABŞ-ın xarici əlaqələri]] 4 xal #[[‎Şablon:Flaqifikasiya/Martinika]] 2 xal #[[Şablon:KONKAKAF Qızıl Kuboku]]2 xal #[[Şablon:Flaqifikasiya/Niderland Antil adaları]] 3 xal #[[‎Şablon:KONKAKAF Çempionatı]] 2 xal #[[Şablon:Kanada mövzularda]] 2 xal #[[‎Şablon:Ölkə mövzularda/Şimali Amerika]] 3 xal #[[Şablon:Britaniya Vircin adaları mövzularda]] 1 xal #[[Şablon:Bermud adaları mövzularda]] 1 xal #[[Şablon:Aruba mövzularda]] 1 xal #[[Şablon:Angilya mövzularda]] 1 xal #[[‎Şablon:ABŞ Vircin adaları mövzularda]] 1 xal #[[Şablon:Karib Niderlandı mövzularda]] 1 xal #[[‎Şablon:Kayman adaları mövzularda]] 1 xal #[[Şablon:Qrenlandiya mövzularda]] 1 xal #[[Şablon:Qvadelupa mövzularda]] 1 xal #[[Şablon:Puerto-Riko mövzularda]] 1 xal #[[Şablon:Montserrat mövzularda]] 1 xal #[[Şablon:Martinika mövzularda]] 1 xal #[[Şablon:Kürasao mövzularda]] 1 xal #[[Şablon:Törks və Kaykos adaları mövzularda]] 1 xal #[[Şablon:Sint-Marten mövzularda]] 1 xal #[[Şablon:Sen-Pyer və Mikelon mövzularda]] 1 xal #[[Şablon:Sen-Marten mövzularda]] 1 xal #[[Şablon:Sen-Bartelemi mövzularda]] 1 xal #[[Şablon:Boneyr-qaralama]] 1 xal #[[Şablon:Kürasao-qaralama]] 1 xal #[[Şablon:Sint-Marten-qaralama]] 1 xal #[[Şablon:Sint-Estatius-qaralama]] 1 xal #[[Şablon:Saba-qaralama]] 1 xal #[[Şablon:Flaqifikasiya/Boneyr]] 2 xal }} '''Ümumi xal: 379 xal''' jp6ekomn1n94fa02brkaf6x1j4xniua 0 481246 6547541 4551008 2022-07-24T19:43:37Z EVRRVE. 219485 EVRRVE. [[Real Rinkon]] səhifəsinin adını [[SV Real Rinkon]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki {{futbol klubu | başlıq = {{bayraq|Boneyr}} Real Rinkon | emblem = | klubun tam adı = | ölkə = {{bayraq|Boneyr}} [[Boneyr]] | rəngləri = | ləqəbi = | yaranma tarixi = [[1957]]<ref name=Soccerway/> | bağlanma tarixi= | stadionu = [[Antanio Trenidat stadionu]] | tutumu = 1500<ref name=Soccerway/> | prezidenti = | baş məşqçisi = | köməkçi məşqçi = | kapitan = | liqa = Boneyr Liqası | mövsüm = 2018 | sıra = 1<ref>{{cite web |url=http://www.rsssf.com/tablesb/bonaire2014.html |title=Bonaire 2014 |first1=Karel |last1=Stokkermans |publisher=Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation (RSSSF) |date=23 December 2014 |accessdate=9 April 2015}}</ref> | sayt = | pattern_la1 = _whitesquares | pattern_b1 = _whitesquares | pattern_ra1 = _whitesquares | pattern_sh1 = | pattern_so1 = | leftarm1 = 000000 | body1 = 000000 | rightarm1 = 000000 | shorts1 = FFFFFF | socks1 = 000000 | pattern_la2 = | pattern_b2 = | pattern_ra2 = | pattern_sh2 = | leftarm2 = FF0000 | body2 = FF0000 | rightarm2 = FF0000 | shorts2 = 000000 | socks2 = FFFFFF }} '''"Real Rinkon"''' — [[Boneyr]]in [[Rinkon (Boneyr)|Rinkon şəhərini]] təmsil edən futbol klubudur. Klub hal-hazırda [[Boneyr]]in əsas liqası olan Boneyr Liqasında mübarizə aparır. ==Tarixi== Klub [[1957]]-ci ildə təsis edilmişdir.<ref name=Soccerway>{{cite web |url=http://uk.soccerway.com/teams/bonaire/bonaire-real-rincon/27745/ |title=Real Rincon |website=Soccerway |publisher=Perform Group |accessdate=9 April 2015}}</ref> == Uğurları == *'''Bonayre Liqası''' **'''Çempion''' (10)<ref>{{cite web |url=http://www.rsssf.com/tablesb/bonairechamp.html |title=Bonaire – List of Champions |first1=Hans |last1=Schöggl |first2=Karel |last2=Stokkermans |publisher=RSSSF |date=18 December 2014 |accessdate=9 April 2015}}</ref>: 1971–72, 1973, 1979, 1986, 1996, 1997, 2003–04, 2014, 2017, 2018 **'''Qeyri-rəsmi çempion''' (2): 2002–03, 2005–06 **'''İkinci''' (14): 1968–69, 1974–75, 1976, 1977, 1978, 1980–81, 1984, 1990–91, 2001–02, 2006–07, 2007–08, 2009, 2010, 2013 **'''Qeyri-rəsmi ikinci''' (1): 2000–01 == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Boneyr futbol klubları]] [[Kateqoriya:1957-ci ildə yarananlar]] qu5bkgrspugf4jxwrwbrb4kn1ftyaih 2 483823 6547549 6257084 2022-07-24T19:58:56Z Samral 29509 /* Baxmaq istədiklərim */ wikitext text/x-wiki == İndi baxdıqlarım == #Destan - 6 #Payitaht - 91 #Mucize Doktor - 28 #Ezel - 3 #Klon - 125 #Kurtlar Vadisi Pusu - 163 #Çarpışma - 20 #Çukur - 2/9 #Alija - 2 #İmam Hüseyinin (a.s) Elçisi - 3 #Diriliş - 20 #Ben Onu Çok Sevdim - 3 #Şeyx Bəhai - 8 #Sen Anlat Karadeniz - 10 #Hz. Meryem - 4 == Baxmaq istədiklərim == #Xeyirlə şərin rəqsi [https://www.youtube.com/watch?v=13isuxfQgiA] #Ölüm növbəsi [https://www.youtube.com/watch?v=Oyha3gKLtos] #Köpək [https://www.youtube.com/watch?v=z30yWKwT3lw] #Yarımdünya [https://www.youtube.com/watch?v=CqFbeCGiukU] #Sirat körpüsü [https://www.youtube.com/watch?v=PkwAURNhVSQ] #Arzuların ardınca [https://www.youtube.com/watch?v=n9Jp_5OWppE] #İstintaq [https://www.youtube.com/watch?v=jZf-M0fGqHs] #Sonsuz [https://www.youtube.com/watch?v=8jmW_C50BRA] #Buta [https://www.youtube.com/watch?v=LliBVNhSX84] #Nabat [https://www.youtube.com/watch?v=eyDYfZY46ME] #Girov [https://www.youtube.com/watch?v=vO74ltLPW_U] #120 [https://www.youtube.com/watch?v=HWHa8qdRYLs] #Vali [https://www.youtube.com/watch?v=CwN7dJSF2xk] #40 [https://www.youtube.com/watch?v=Xg0R0MfJK-s] #Malcolm X [http://www.fullhdfilmizlebe.net/malcolm-x-film-izle.html/2] #Xüsusi təyinatlı İbad [https://www.youtube.com/watch?v=eTVMob3RVyE] #Bobby [http://www.fullhdfilmizlesene.org/fantastik-filmler/bobby-turkce-dublaj-izle/tek4] #Tamam Mıyız? [https://www.youtube.com/watch?annotation_id=annotation_1912063907&feature=iv&src_vid=TR-O_LtnUHc&v=AmTCcufhatw] #Ay Lav Yu [https://www.youtube.com/watch?v=bFY9IevKEf0] #Chappie #Prensesin Uykusu [https://www.youtube.com/watch?v=nuQNv6xhkQY] #Unutursam Fısılda [https://www.youtube.com/watch?v=mmhoBW2TtQQ] #Senden Bana Kalan [https://www.youtube.com/watch?v=qPmWyh7D1rI] #Seni Seviyorum Adamım #Sınav [https://www.youtube.com/watch?v=DRwGkEUADd0] #Eve Dönüş [https://www.youtube.com/watch?v=EkZeagvd3YY&feature=youtu.be] #Yolculuk [https://www.youtube.com/watch?v=EhNlMJWTSqE] #Devrimden Sonra [https://www.youtube.com/watch?v=as693em-aVM] #Pars: Kiraz Operasyonu [https://www.youtube.com/watch?v=WgE_Cfk12mo&feature=youtu.be] #Labirent [https://www.youtube.com/watch?v=qYJ2oIf6RT4] #Çakal [https://www.youtube.com/watch?v=9kBLg3-xQlc] #Başka Semtin Çocukları [https://www.youtube.com/watch?v=2y4WCnoxk34] #Kayıp özgürlük [https://www.youtube.com/watch?v=rMqaMkvGUT0] #Güneşin oğlu [https://www.youtube.com/watch?v=meuOiNN6wdo] #Kod Adı KOZ Maskeler Düşüyor [https://www.youtube.com/watch?v=pfubJx1FW4Y] #KGB: Kızıl Kabus [https://www.youtube.com/watch?v=CCESiZoLbUU] #Lenin-Sosyalizmin Kızıl Şafağı [https://www.youtube.com/watch?v=tJlBbUjkkGs] #Pamuk Prens [https://www.youtube.com/watch?v=F7_QbYlUksw] #Merdiven Baba [https://www.youtube.com/watch?v=njjwWrwwBpU] #Bağışla, gələ bilmədim [https://www.youtube.com/watch?v=60v0mskkChw] #Gönül yarası [https://www.youtube.com/watch?v=e-_yOXN_8kA] #Deli Yürek: Bumerang Cehennemi [https://www.youtube.com/watch?v=zZtgUnXhzGc] #Anadolu Kartalları [https://www.youtube.com/watch?v=eVlT_2jMZsc] #Sürgün #Hür Adam #Aşk Yolu [https://www.youtube.com/watch?v=uSj1ZpAoDic] #Gülizar [https://www.youtube.com/watch?v=_Nc3igSb2uM] #Yüreğine Sor [https://www.youtube.com/watch?v=HicceDMrBC8] #Qara qızıl #Birleşen Gönüller [https://www.youtube.com/watch?v=cUaApmJDPWM] #İstanbul'un Fethi [https://www.youtube.com/watch?v=uFXMP7u6EM8] #Romantik [https://www.youtube.com/watch?v=yk3Uw23Rz3U] #14 Numara [https://www.youtube.com/watch?v=UpDoByvOOV8] #Hayatımın Kadınısın [https://www.youtube.com/watch?v=qkhKEATQjdg] #Limonata [https://www.youtube.com/watch?v=NgTouuiRaKQ] #Uzun Hikaye [https://www.youtube.com/watch?v=1pL8C3Q5AJg] #Madımak Carina'nın Günlüğü [https://www.youtube.com/watch?v=5LTQqPLt8tI] #Abdülhamit Düşerken [https://www.youtube.com/watch?v=EegB3nUdnjU] #Birleşen Yollar [https://www.youtube.com/watch?v=TujnpXxU4JY] #Axınla aşağı [https://www.youtube.com/watch?v=pkT5S4VTxTk] #Günəşi oyadanlar ölməzlər [https://www.youtube.com/watch?v=MM50oUxvMKQ] #One Flew Over the Cuckoo's Nest #bi küçük Eylül meselesi #Pelikan Dosyası [https://www.fullhdfilmsitesi1.net/pelikan-dosyasi-turkce-dublaj-izle.html/2] #Spotlight #Snowpiercer #Marslı #Sülh missiyası #Obsessed (2009) #Final Destination === Serial === #Vahyin İzinde [https://www.youtube.com/playlist?list=PL1NMKszIR_pQ8YpoI78e8-Tu5yjk1RRtY] #İsa Mesih [https://www.youtube.com/playlist?list=PLMBSCPf9xlx1ClEliRuBWaND3SqXl4EPM] #Köprü [https://www.youtube.com/watch?v=OnbDu8ek0J4&list=PL35KDZ09WlK-NDJuY6-fHQxXQSGay1Kae] #Pars Narkoterör [https://www.youtube.com/playlist?list=PL7lnL7gOnx-m9sU1NTJQTqGwPenNAH7h_] #Pusat [https://www.youtube.com/watch?v=KIciRi6EpqY&list=PLklPIhTK-y0AEhWeKAPFJbYI37RtWgXNP] #Reaksiyon [https://www.youtube.com/playlist?list=PLz0gMZiWVNXluJ05VBwrq-JHZguK-AgXh] #Milat [https://www.youtube.com/playlist?list=PLvUbVzyS-SpDUNjnjUz6YxVLomRxzGwww] #Səmaya gedən yol [https://www.youtube.com/playlist?list=PLLW0zSXtZmvf-fFWeZbny78A4BA7PVTWq] #Hücr ibn Üdey [https://www.youtube.com/playlist?list=PLeyUp-h2qDDUV_Z2ChUgOt3ULuD85k7Dl] #Kurt Kanunu [https://www.youtube.com/playlist?list=PLjp6YkNAgDsdl_prrU0ijIFflo01spBdm] #Çırağan Baskını #Kurtuluş [https://www.trtarsiv.com/izle/150905/kurtulus-1-bolum] #Cumhuriyet (1998) #Bir anın həqiqəti [https://www.youtube.com/watch?v=jE3hEQZWLXY] == Baxdıqlarım == {{Siyahı sütunlarla|6| #Yol əhvalatı #Kəndimiz #Gəlinlər #Toy #Home Alone (5) #The Grinch (2000) #Məhəllə (3) #İnterpapa #Indiana Jones (3) #Titanic #Robin Hood #Kingdom of Heaven #Mr.& Mrs. Smith #Madagascar #Kurtlar Vadisi (4) #Hababam Sınıfı (9) #Maskeli Beşler (3) #The Town #Sahte Kabadayı #Kahpe Bizans #Ya Sonra #Ip Man (2) #From Hell #The Accidental Spy #Oceans 12 #Oceans 13 #Vay Arkadaş #Ögey Ata #Bana Bir Soygun Yaz #Pirania #Thank You for Smoking #Veer-Zaara #The Pursuit Happyness #Gravity #300 #300: Rise of an Empire #Oblivion #Forrest Gump #The Hangover (3) #Intouchables #Noah #The Green Mile #Braveheart #Fight Club #My Name ıs Khan #Life is Beautiful #The Lord of the Rings (3) #Godzilla #The Godfather #Godfather 2 #Yaşam Şifresi #The Fault in Our Stars #The Pianist #Düğün Dernek #Seven #Çingiz xan #Iron Man (3) #The Raid #Limitless #The Shawshank Redemption #Inception #Shutter Island #Elysium #District 9 #Blood Diamond #V for Vendetta #Avatar #Batman: The Dark Knight #Recep İvedik (5) #The Mummy #Agneepath (2012) #Hercules #The Equalizer #Assault on Wall Street #Çağırış #The Hobbit (3) #47 Ronin #The Wolf of Wall Street #The Last Samurai #Source Code #A Beautiful Mind #The Prestige #Predestination #Homefront #12 Angry Men #Pompeii #Lucy #I Origins #Interstellar #Life of Pi #The Great Gatsby #The Secret Life Of Walter Mitty #New York'ta Beş Minare #Fury #The Great Hypnotist #Mad Max 2 #Kill the Messenger #The Judge #The Departed #Eşkıya #Inglorious Basterds #İkimizin yerine #Axırıncı yol #Oğlan evi #The Revenant (2015) #İstanbul Kırmızısı #Kaybedenler Kulübü #Propaganda (1999) #Devrim Arabaları #Issız adam #Aşk Uykusu #Ghajini #Yarımçıq xatirələr #Yaddaş (az) #Allahın elçisi: Məhəmməd (İran) #Zabit şərəfi #Kolpaçino (2) #Kabadayı #Sağ Salim (2) #Her Şey Çok Güzel Olacak #Av Mevsimi #Tabutta Rövaşata #O Şimdi Mahkum #Son Mektup #Sevimli Tehlikeli #Gemide #Babaların Babası #Hemşo #Sadece sen #Abimm #Yola Geldik #Bizim Hikaye #Polis (tr f) #Qayıdış (az f) #Pərdə #Organize İşler #Jonah Hex #Vizontele #Ejder Kapanı #Anlat İstanbul #Ölülər XXI əsr #Güvercin Uçuverdi #En Uzun Yüzyıl #Direniş Karatay #Sleepy Hollow #Somuncu Baba: Aşkın Sırrı #Child's Play / Chucky (7) #Hərənin öz tayı+payı #Məhkumlar (2006) #I am a legend #The Hateful Eight #Yoxdur belə söhbət #Bu işte bir yalnızlık var #Git Başımdan #Taare Zameen Par #Eisbeben #Friends with Benefits #Cennet (2008) #Kendime İyi Bak #Deli Aşk (2017) #Gecə Qonağı (2) #Ağanatiq #City of Ember #Bizans Oyunları #Taşı Toprağı Altın Şehir #Namuslu (tr f) #Muhsin bey #Tatar Ramazan (2) #Ağır Roman #Köroğlu (1968) #Yoksul (1986) #İkinci Şans (2016) #The Christmas Secret #Christmas Encore #Bir xalanın sirri #Qaranlıq (az) #Eski Köye Yeni Adet #Gürbüz: Hadi Allaha Emanet #Bəxt Üzüyü 2 #Gölge Oyunu #Abuk Subuk 1 Film #Koğuş Akademisi #Şefkat Yerimdar (2) #Yol ayrımı #Selamsız Bandosu #Gece (2014) #İsyan (1979) #Uzun Hikaye #Son iclas #Çarşı Pazar #Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni #Türkler Çıldırmış Olmalı #Züğürt Ağa #GDO Karakedi #Rina (tr) #Zaman Makinesi #Ah Nerede #Çöpcüler Kralı #Kapıcılar Kralı #Postacı #Kibar Feyzo #Ali Baba ve 7 Cüceler #Romantik Komedi (2) #Eski Sevgili #Her Şey Seninle Güzel #Sonsuz Aşk #Vicdan #Yanımda kal #Rüzgar #Sonsuz Bir An #Meleklerin Mucizesi #Mavi Gece #Umut (2009) #Enigma #Aşk Nerede #Mandıra Filozofu (2) #Onun ünvanı #Bağışla, gələ bilmədim #Acı Aşk (2009) #Her Şey Aşktan #The Maze Runner #Öteki Taraf #Sonsuzluk Teorisi #Benim Dünyam #Truth or Dare (2011) #Diary of a Nymphomaniac #Y Tu Mamá También #Before We Go #Easy #Wolf Creek #Wicker Park #Vengeance (2017) #Now You See Me (2) #Escape plan #Blitz #Direct Contact #Vier gegen die Bank #Siccin (6) #Dabbe #Season Of Witch #The Sweeney (2012) #Soyuq Günəş #Flawless #Minyeli Abdullah (2) #Garip bir Koleksiyoncu #Blue World Order }} === Serial === {{Siyahı sütunlarla|3| #Hz. Hüseyinin (a.s) Fedaisi Muhtar #Aşkın Velayeti #Kurtlar Vadisi #İmam Ali (İran) #İçerde #Kuzey Güney #Muhteşem Yüzyıl Kösem #Binbir Gece #Filinta #Vatanım Sensin #Karagül #Muhteşem Yüzyıl #Son #20 Dakika #Tatar Ramazan #Suskunlar #Babil }} r3z9vawrab17l4xmowufcnhc9zsrizl 6547550 6547549 2022-07-24T19:59:17Z Samral 29509 /* Baxdıqlarım */ wikitext text/x-wiki == İndi baxdıqlarım == #Destan - 6 #Payitaht - 91 #Mucize Doktor - 28 #Ezel - 3 #Klon - 125 #Kurtlar Vadisi Pusu - 163 #Çarpışma - 20 #Çukur - 2/9 #Alija - 2 #İmam Hüseyinin (a.s) Elçisi - 3 #Diriliş - 20 #Ben Onu Çok Sevdim - 3 #Şeyx Bəhai - 8 #Sen Anlat Karadeniz - 10 #Hz. Meryem - 4 == Baxmaq istədiklərim == #Xeyirlə şərin rəqsi [https://www.youtube.com/watch?v=13isuxfQgiA] #Ölüm növbəsi [https://www.youtube.com/watch?v=Oyha3gKLtos] #Köpək [https://www.youtube.com/watch?v=z30yWKwT3lw] #Yarımdünya [https://www.youtube.com/watch?v=CqFbeCGiukU] #Sirat körpüsü [https://www.youtube.com/watch?v=PkwAURNhVSQ] #Arzuların ardınca [https://www.youtube.com/watch?v=n9Jp_5OWppE] #İstintaq [https://www.youtube.com/watch?v=jZf-M0fGqHs] #Sonsuz [https://www.youtube.com/watch?v=8jmW_C50BRA] #Buta [https://www.youtube.com/watch?v=LliBVNhSX84] #Nabat [https://www.youtube.com/watch?v=eyDYfZY46ME] #Girov [https://www.youtube.com/watch?v=vO74ltLPW_U] #120 [https://www.youtube.com/watch?v=HWHa8qdRYLs] #Vali [https://www.youtube.com/watch?v=CwN7dJSF2xk] #40 [https://www.youtube.com/watch?v=Xg0R0MfJK-s] #Malcolm X [http://www.fullhdfilmizlebe.net/malcolm-x-film-izle.html/2] #Xüsusi təyinatlı İbad [https://www.youtube.com/watch?v=eTVMob3RVyE] #Bobby [http://www.fullhdfilmizlesene.org/fantastik-filmler/bobby-turkce-dublaj-izle/tek4] #Tamam Mıyız? [https://www.youtube.com/watch?annotation_id=annotation_1912063907&feature=iv&src_vid=TR-O_LtnUHc&v=AmTCcufhatw] #Ay Lav Yu [https://www.youtube.com/watch?v=bFY9IevKEf0] #Chappie #Prensesin Uykusu [https://www.youtube.com/watch?v=nuQNv6xhkQY] #Unutursam Fısılda [https://www.youtube.com/watch?v=mmhoBW2TtQQ] #Senden Bana Kalan [https://www.youtube.com/watch?v=qPmWyh7D1rI] #Seni Seviyorum Adamım #Sınav [https://www.youtube.com/watch?v=DRwGkEUADd0] #Eve Dönüş [https://www.youtube.com/watch?v=EkZeagvd3YY&feature=youtu.be] #Yolculuk [https://www.youtube.com/watch?v=EhNlMJWTSqE] #Devrimden Sonra [https://www.youtube.com/watch?v=as693em-aVM] #Pars: Kiraz Operasyonu [https://www.youtube.com/watch?v=WgE_Cfk12mo&feature=youtu.be] #Labirent [https://www.youtube.com/watch?v=qYJ2oIf6RT4] #Çakal [https://www.youtube.com/watch?v=9kBLg3-xQlc] #Başka Semtin Çocukları [https://www.youtube.com/watch?v=2y4WCnoxk34] #Kayıp özgürlük [https://www.youtube.com/watch?v=rMqaMkvGUT0] #Güneşin oğlu [https://www.youtube.com/watch?v=meuOiNN6wdo] #Kod Adı KOZ Maskeler Düşüyor [https://www.youtube.com/watch?v=pfubJx1FW4Y] #KGB: Kızıl Kabus [https://www.youtube.com/watch?v=CCESiZoLbUU] #Lenin-Sosyalizmin Kızıl Şafağı [https://www.youtube.com/watch?v=tJlBbUjkkGs] #Pamuk Prens [https://www.youtube.com/watch?v=F7_QbYlUksw] #Merdiven Baba [https://www.youtube.com/watch?v=njjwWrwwBpU] #Bağışla, gələ bilmədim [https://www.youtube.com/watch?v=60v0mskkChw] #Gönül yarası [https://www.youtube.com/watch?v=e-_yOXN_8kA] #Deli Yürek: Bumerang Cehennemi [https://www.youtube.com/watch?v=zZtgUnXhzGc] #Anadolu Kartalları [https://www.youtube.com/watch?v=eVlT_2jMZsc] #Sürgün #Hür Adam #Aşk Yolu [https://www.youtube.com/watch?v=uSj1ZpAoDic] #Gülizar [https://www.youtube.com/watch?v=_Nc3igSb2uM] #Yüreğine Sor [https://www.youtube.com/watch?v=HicceDMrBC8] #Qara qızıl #Birleşen Gönüller [https://www.youtube.com/watch?v=cUaApmJDPWM] #İstanbul'un Fethi [https://www.youtube.com/watch?v=uFXMP7u6EM8] #Romantik [https://www.youtube.com/watch?v=yk3Uw23Rz3U] #14 Numara [https://www.youtube.com/watch?v=UpDoByvOOV8] #Hayatımın Kadınısın [https://www.youtube.com/watch?v=qkhKEATQjdg] #Limonata [https://www.youtube.com/watch?v=NgTouuiRaKQ] #Uzun Hikaye [https://www.youtube.com/watch?v=1pL8C3Q5AJg] #Madımak Carina'nın Günlüğü [https://www.youtube.com/watch?v=5LTQqPLt8tI] #Abdülhamit Düşerken [https://www.youtube.com/watch?v=EegB3nUdnjU] #Birleşen Yollar [https://www.youtube.com/watch?v=TujnpXxU4JY] #Axınla aşağı [https://www.youtube.com/watch?v=pkT5S4VTxTk] #Günəşi oyadanlar ölməzlər [https://www.youtube.com/watch?v=MM50oUxvMKQ] #One Flew Over the Cuckoo's Nest #bi küçük Eylül meselesi #Pelikan Dosyası [https://www.fullhdfilmsitesi1.net/pelikan-dosyasi-turkce-dublaj-izle.html/2] #Spotlight #Snowpiercer #Marslı #Sülh missiyası #Obsessed (2009) #Final Destination === Serial === #Vahyin İzinde [https://www.youtube.com/playlist?list=PL1NMKszIR_pQ8YpoI78e8-Tu5yjk1RRtY] #İsa Mesih [https://www.youtube.com/playlist?list=PLMBSCPf9xlx1ClEliRuBWaND3SqXl4EPM] #Köprü [https://www.youtube.com/watch?v=OnbDu8ek0J4&list=PL35KDZ09WlK-NDJuY6-fHQxXQSGay1Kae] #Pars Narkoterör [https://www.youtube.com/playlist?list=PL7lnL7gOnx-m9sU1NTJQTqGwPenNAH7h_] #Pusat [https://www.youtube.com/watch?v=KIciRi6EpqY&list=PLklPIhTK-y0AEhWeKAPFJbYI37RtWgXNP] #Reaksiyon [https://www.youtube.com/playlist?list=PLz0gMZiWVNXluJ05VBwrq-JHZguK-AgXh] #Milat [https://www.youtube.com/playlist?list=PLvUbVzyS-SpDUNjnjUz6YxVLomRxzGwww] #Səmaya gedən yol [https://www.youtube.com/playlist?list=PLLW0zSXtZmvf-fFWeZbny78A4BA7PVTWq] #Hücr ibn Üdey [https://www.youtube.com/playlist?list=PLeyUp-h2qDDUV_Z2ChUgOt3ULuD85k7Dl] #Kurt Kanunu [https://www.youtube.com/playlist?list=PLjp6YkNAgDsdl_prrU0ijIFflo01spBdm] #Çırağan Baskını #Kurtuluş [https://www.trtarsiv.com/izle/150905/kurtulus-1-bolum] #Cumhuriyet (1998) #Bir anın həqiqəti [https://www.youtube.com/watch?v=jE3hEQZWLXY] == Baxdıqlarım == {{Siyahı sütunlarla|6| #Yol əhvalatı #Kəndimiz #Gəlinlər #Toy #Home Alone (5) #The Grinch (2000) #Məhəllə (3) #İnterpapa #Indiana Jones (3) #Titanic #Robin Hood #Kingdom of Heaven #Mr.& Mrs. Smith #Madagascar #Kurtlar Vadisi (4) #Hababam Sınıfı (9) #Maskeli Beşler (3) #The Town #Sahte Kabadayı #Kahpe Bizans #Ya Sonra #Ip Man (2) #From Hell #The Accidental Spy #Oceans 12 #Oceans 13 #Vay Arkadaş #Ögey Ata #Bana Bir Soygun Yaz #Pirania #Thank You for Smoking #Veer-Zaara #The Pursuit Happyness #Gravity #300 #300: Rise of an Empire #Oblivion #Forrest Gump #The Hangover (3) #Intouchables #Noah #The Green Mile #Braveheart #Fight Club #My Name ıs Khan #Life is Beautiful #The Lord of the Rings (3) #Godzilla #The Godfather #Godfather 2 #Yaşam Şifresi #The Fault in Our Stars #The Pianist #Düğün Dernek #Seven #Çingiz xan #Iron Man (3) #The Raid #Limitless #The Shawshank Redemption #Inception #Shutter Island #Elysium #District 9 #Blood Diamond #V for Vendetta #Avatar #Batman: The Dark Knight #Recep İvedik (5) #The Mummy #Agneepath (2012) #Hercules #The Equalizer #Assault on Wall Street #Çağırış #The Hobbit (3) #47 Ronin #The Wolf of Wall Street #The Last Samurai #Source Code #A Beautiful Mind #The Prestige #Predestination #Homefront #12 Angry Men #Pompeii #Lucy #I Origins #Interstellar #Life of Pi #The Great Gatsby #The Secret Life Of Walter Mitty #New York'ta Beş Minare #Fury #The Great Hypnotist #Mad Max 2 #Kill the Messenger #The Judge #The Departed #Eşkıya #Inglorious Basterds #İkimizin yerine #Axırıncı yol #Oğlan evi #The Revenant (2015) #İstanbul Kırmızısı #Kaybedenler Kulübü #Propaganda (1999) #Devrim Arabaları #Issız adam #Aşk Uykusu #Ghajini #Yarımçıq xatirələr #Yaddaş (az) #Allahın elçisi: Məhəmməd (İran) #Zabit şərəfi #Kolpaçino (2) #Kabadayı #Sağ Salim (2) #Her Şey Çok Güzel Olacak #Av Mevsimi #Tabutta Rövaşata #O Şimdi Mahkum #Son Mektup #Sevimli Tehlikeli #Gemide #Babaların Babası #Hemşo #Sadece sen #Abimm #Yola Geldik #Bizim Hikaye #Polis (tr f) #Qayıdış (az f) #Pərdə #Organize İşler #Jonah Hex #Vizontele #Ejder Kapanı #Anlat İstanbul #Ölülər XXI əsr #Güvercin Uçuverdi #En Uzun Yüzyıl #Direniş Karatay #Sleepy Hollow #Somuncu Baba: Aşkın Sırrı #Child's Play / Chucky (7) #Hərənin öz tayı+payı #Məhkumlar (2006) #I am a legend #The Hateful Eight #Yoxdur belə söhbət #Bu işte bir yalnızlık var #Git Başımdan #Taare Zameen Par #Eisbeben #Friends with Benefits #Cennet (2008) #Kendime İyi Bak #Deli Aşk (2017) #Gecə Qonağı (2) #Ağanatiq #City of Ember #Bizans Oyunları #Taşı Toprağı Altın Şehir #Namuslu (tr f) #Muhsin bey #Tatar Ramazan (2) #Ağır Roman #Köroğlu (1968) #Yoksul (1986) #İkinci Şans (2016) #The Christmas Secret #Christmas Encore #Bir xalanın sirri #Qaranlıq (az) #Eski Köye Yeni Adet #Gürbüz: Hadi Allaha Emanet #Bəxt Üzüyü 2 #Gölge Oyunu #Abuk Subuk 1 Film #Koğuş Akademisi #Şefkat Yerimdar (2) #Yol ayrımı #Selamsız Bandosu #Gece (2014) #İsyan (1979) #Uzun Hikaye #Son iclas #Çarşı Pazar #Aşk Filmlerinin Unutulmaz Yönetmeni #Türkler Çıldırmış Olmalı #Züğürt Ağa #GDO Karakedi #Rina (tr) #Zaman Makinesi #Ah Nerede #Çöpcüler Kralı #Kapıcılar Kralı #Postacı #Kibar Feyzo #Ali Baba ve 7 Cüceler #Romantik Komedi (2) #Eski Sevgili #Her Şey Seninle Güzel #Sonsuz Aşk #Vicdan #Yanımda kal #Rüzgar #Sonsuz Bir An #Meleklerin Mucizesi #Mavi Gece #Umut (2009) #Enigma #Aşk Nerede #Mandıra Filozofu (2) #Onun ünvanı #Bağışla, gələ bilmədim #Acı Aşk (2009) #Her Şey Aşktan #The Maze Runner #Öteki Taraf #Sonsuzluk Teorisi #Benim Dünyam #Truth or Dare (2011) #Diary of a Nymphomaniac #Y Tu Mamá También #Before We Go #Easy #Wolf Creek #Wicker Park #Vengeance (2017) #Now You See Me (2) #Escape plan #Blitz #Direct Contact #Vier gegen die Bank #Siccin (6) #Dabbe #Season Of Witch #The Sweeney (2012) #Soyuq Günəş #Flawless #Minyeli Abdullah (2) #Garip bir Koleksiyoncu #Blue World Order #Bajrangi Bhaijaan }} === Serial === {{Siyahı sütunlarla|3| #Hz. Hüseyinin (a.s) Fedaisi Muhtar #Aşkın Velayeti #Kurtlar Vadisi #İmam Ali (İran) #İçerde #Kuzey Güney #Muhteşem Yüzyıl Kösem #Binbir Gece #Filinta #Vatanım Sensin #Karagül #Muhteşem Yüzyıl #Son #20 Dakika #Tatar Ramazan #Suskunlar #Babil }} 2its6z79fzb3jwosxn4582s9iatcpaj 0 487430 6547079 5684911 2022-07-24T13:07:37Z InternetArchiveBot 179784 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8 wikitext text/x-wiki '''[[Serb Respublikası]]nda [[monteneqrolular]]''' ({{lang-sr|Црногорци у Републици Српској}}) — Serb Respublikasında yaşayan və işləyən monteneqro əsilli əhali. Monteneqrolular Serb Respublikasının 12 milli azlığından biri hesab edilir və onların hüquqları Serb Respublikası milli azlıqlar soveti məşğul olur. Serb Respublikasında 2013-cü il məlumatına görə 1116 montenoqralı yaşayır. == İcma == Monteneqrolular Serb Respublikasına İkinci Dünya müharibəsindən sonrakı dövrə təsadüf edir. Onlar əsasən Trebine, Bileça, Qaçko, Nevesine, Lyobine, Foça və Çayniçe şəhərlərində yaşayırdılar. Onlara həmdə Banya-Luka şəhərində rast gəlinir. Hazırda isə onların böyük qismi Herseqovinada cəmləşmişlər. Serb Respublikasının ən böyük saylı milli azlıqlarından biridir<ref>[http://manjine.ba/?p=1206 Ko su nacionalne manjine u Republici Srpskoj?] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20170206031803/http://manjine.ba/?p=1206 |date=2017-02-06 }} {{ref-sr}}</ref>. == İnanc == Serblər kimi monteneqrolularda provaslavdırlar. Onlar Serb provaslav kilsəsinə tabedirlər. == Cəmiyyət == Serb Respublikasında monteneqrolulara aid icmalar<ref>[http://www.snm.rs.ba/index.php?idsek=340 Savez nacionalnih manjina Republike Srspske] {{ref-sr}}</ref>: * Serb Respublikası monteneqroluların «Neqoş» cəmiyyəti ([[Banya-Luka]]) * Serb Respublikası monteneqroluların «Neqoş» cəmiyyəti (Dovoy) * Herseqovinada monteneqroluların «Vuk Miçunoviç» cəmiyyəti (Trebine) * «Luça» dostları və monteneqroluların cəmiyyəti (Qradişka) * Herseqovinada monteneqroluların «Petar Petroviç Neqoş» diyarşunaslıq cəmiyyəti (Trebine) * «Lovçen» dostları və monteneqroluların cəmiyyəti ([[Banya-Luka]]) * Monteneqroluların «Lovçen» cəmiyyəti (Bielina) Hər il Serb Respublikası monteneqroluların mədəniyyəti günü qeyd edilir. Bununla bağlı müəyyən görüşlər və toplantılar keçirilir<ref>[http://www.ues.rs.ba/lat/univerzitet/vijesti/saradnja-u-oblasti-kulture-prioritet Univerzitet u Istočnom Sarajevu. Saradnja u oblasti kulture prioritet] {{Vebarxiv|url=https://archive.today/20160404135157/http://www.ues.rs.ba/lat/univerzitet/vijesti/saradnja-u-oblasti-kulture-prioritet |date=2016-04-04 }} {{ref-sr}}</ref><ref>[http://www.snm.rs.ba/opcija/btg_novosti/7/404/snm/Najava/doga%C4%91aja/-/Ve%C4%8De/Danilovgrada/u/Trebinju/13./02./2015. Savez nacionalnih manjina Republike Srspske] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160816062927/http://snm.rs.ba/opcija/btg_novosti/7/404/snm/Najava/doga%C4%91aja/-/Ve%C4%8De/Danilovgrada/u/Trebinju/13./02./2015. |date=2016-08-16 }} {{ref-sr}}</ref>. == Tanınmış şəxsləri == * '''İqor Radoyçiç''', Banya-Lukanın icra başçısı. * '''Miloe Deletiç''', Serb Respublikasının üçüncü çağırış Veçe deleqatı. * '''Radenko Rikiç''', Serb Respublikasının dördüncü çağırış Veçe deleqatı. == Mənbə == * [http://www.snm.rs.ba/index.php?option=btg_novosti&catnovosti=7 Савез националних мањина Републике Српске: Црногорци] {{ref-sr}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Serb Respublikası əhalisi]] [[Kateqoriya:Monteneqrolular]] 6zvw7kuxc5vgkxw8f6omshywlukfss9 0 490682 6548104 6533107 2022-07-25T11:32:36Z Sabin.K.M 150414 wikitext text/x-wiki {{Elmi-tədqiqat institutu |adı = Biofizika İnstitutu |orijinal adı = Biofizika İnstitutu |ölkə = Azərbaycan |tipi = Elmi Tədqiqat İnstitutu |yaradılıb = 20.07.2016 |əvvəlki adı = Biofizika İnstitutu |baş direktor = [[Oktay Kazım oğlu Qasımov]] |işçi sayı = 57 |ünvan = AZ1141, Bakı ş., Z.Xəlilov küç., 117 |telefon = (+994 12) 432 62 48 |sayt = https://science.gov.az/az/institutes/940 |vikianbar = https://az.wikipedia.org/wiki/AMEA_Biofizika_%C4%B0nstitutu }} '''Biofizika İnstitutu''' — [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın nəzdində fəaliyyət göstərən elmi-tədqiqat müəssisəsi. İnstitutda 57 nəfər əməkdaş çalışır. Onlardan 4 nəfəri [[elmlər doktoru]], 6 nəfəri [[fəlsəfə doktoru]], 4 nəfəri dossent, 1 nəfər böyük elmi işçi, 24 nəfəri elmi işçi, 12 nəfər mütəxəssis 15 nəfəri isə texniki işçilərdir. == Tarixi == Azərbaycan müstəqillik əldə edəndən bu yana müxtəlif mövzularda regional və qlobal əməkdaşlığa, dialoqa, qarşılıqlı yardıma xidmət edən tədbirlərə ev sahibliyi edib. Onların sırasında Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumu xüsusi yer tutur. Ənənəvi olaraq, Forum paytaxtımızda 2011-ci ildən keçirilməkdədir və hər il bu mühüm tədbir, dünyanın müxtəlif tanınmış siyasətçilərini, alimlərini, [[ictimai xadim]]lərini, kütləvi informasiya vasitələri nüməyandələrini və müxtəlif peşə sahiblərini bir araya gətirir. Bu tədbirlərdə dünyanın müxtəlif ölkələrindən [[Nobel mükafatı]] laureatlarının iştirakını da xüsusi vurğulamaq lazımdır. Onların sırasında Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatları, professor [[Keri Benks Mullis]], [[Arye Varş]], [[Kurt Vütrex]], [[Əhməd Zevayl]], fiziologiya və təbabət üzrə Nobel mükafatı laureatları professor [[Ervin Neyer]]i və [[Tomas Kristian Züdhof]]u, fizika sahəsi üzrə [[Corc Smut]]u və başqalarını misal göstərmək olar.<ref>"Bakı IV Beynəlxalq Humanitar Forumu", 02.10.2014</ref> Qabaqcıl dünya alimlərinin fikrincə XXI əsr biologiyada, o cümlədən biofizikada keyfiyyətcə yeni ciddi elmi irəliləyişlər əsri olacaq. Eyni zamanda bu sahənin Azərbaycanda da inkişafı müasir dövrün tələblərindəndir. Azərbaycanda biofiziki tədqiqatları inkişaf etdirmək, Biofizika İnstitutunun təsis edilməsi Dövlət təşəbbüsü ilə başlanan bir prosesdir və bunun üçün ciddi zəmin və zərurət mövcuddur. Belə ki, 2011-ci ildə Prezident [[İlham Əliyev]]in Bakıda keçirilən Humanitar Forumun iştirakçısı olan [[Kaliforniya Texnologiya İnstitutu]]nun Fiziki Biologiya Mərkəzinin direktoru kimya və biologiya sahəsində diqqətəlayiq işləri ilə fərqlənən [[Əhməd Zevayl]] ilə apardığı danışığın çox böyük əhəmiyyəti olmuşdur. Əhməd Ziveil Azərbaycan Respublikasının müasir, yüksək inkişaf etmiş müsəlman ölkəsi olduğunu qeyd etmiş və burada biofizikanın inkişafının vacibliyini qeyd etmişdir. Onun 02 avqust 2016-cı ildə vaxtsız vəfatı biofizika elmi üçün böyük itki oldu və görmək istədiyi işlər yarımçıq qaldı.<ref>Prezident Ilham Əliyev Nobel mükafatı laureatı Əhməd Ziveili qəbul etdi</ref> Ardınca, 2 il sonra 9 noyabr 2015-ci tarixində AMEA-nın 70 illik yubileyinə həsr olunmuş ümumi yığıncaqda Dövlət Başçısının qarşısında çıxış edərkən digər Nobel mükafatı laureatı Kaliforniya Universitetinin professoru Corc Smut Azərbaycanda biofizika sahəsində yeni işlərin mühüm əhəmiyyətini qeyd etmişdir. O AMEA-nın prezidenti, akademik [[Akif Əlizadə]]yə müraciət edərək Azərbaycanda biofiziki tədqiqatları inkişaf etdirmək və bu işdə bilavasitə yaxından iştirak etmək marağını bildirmişdi.<ref>AMEA-nın 70-illik yubileyində Nobel mükafatı laureatı, professor Corc Ficerald Smut çıxış etmişdir </ref> Bu istiqamətdə C.Smutun müraciəti və arqumentləri təhlil edilmişdir. AMEA-nın Fizika İnstitutunda müasir elmi texniki potensialın və qabaqcıl avadanlıqlarla iş təcrübəsinin mövcudluğunu nəzərə alaraq, qurumun nəzdində 2014-cü ildə "Biofizika və Smart Materiallar Mərkəzi" kimi bünövrəsi qoyulan struktur 2016-cı ilin İyul ayının 20-dən müstəqil Biofizika İnstitutu kimi fəaliyyətə başlamışdır.<ref>Biofizika İnstitutu yaradıldı</ref> == Laboratoriyalar == * Biomolekulların strukturu, dinamikası və funksiyası * Ekoloji biofizika * Molekulyar və hüceyrə biokimyası * İnteqrativ biologiya * Molekulyar və hüceyrə onkologiyası === Ekoloji biofizika laboratoriyası === 2001-ci ildən Fizika İnstitutu və 2016-cı ildən Biofizika İnstitutunun nəzdində fəaliyyət göstərməkdədir (rəhbəri: fizika üzrə elmlər doktoru [[Tokay Hüseynov]]). Laboratoriya heyəti 7 nəfərdən ibarətdir. Əsas prioritet məsələsi ətraf mühitin ziyanlı faktorlarının hüceyrələrə təsirinə öyrənilməsindən ibarətdir. Bu istiqamətlə əlaqədar olaraq qan hüceyrələri kimi bioloji sistemlərdə azot metabolizminin öyrənilməsi də öndə gedən tədqiqat işlərindən biri hesab edilir. === Molekulyar və hüceyrə biokimyası laboratoriyası === 2016-cı ildən Biofizika İnstitutu nəzdində fəaliyyət göstərməkdədir (rəhbəri: biologiya üzrə elmlər doktoru Kərim Quli oğlu Qasımov. Laboratoriya heyəti 4 nəfərdən ibarətdir. Tirozinkinaza reseptorları (RTK-lar) hüceyrənin plazmatik membranında yerləşən transmembran zülal olub, orqanizmin müxtəlif hüceyrələrində zülal mənşəli hormonlar, boy faktorları, sitokinlər kimi xaricdən gələn siqnalların hüceyrə daxilinə ötürülməsində və orqanizmin bu siqnallara qarşı müvafiq cavabının hazırlanmasında əhəmiyyətli komponentidir. Bu vaxta qədər məməlilərdə 90-dan artıq nümayəndəsi aşkar edilmiş və klonlaşdırılmış bu reseptorlar superailəsi fərdin bioloji inkişafının gedişində mühüm rol oynayır, ona görə də bu reseptor zülalında baş verən hər hansı bir mutasiya və ya zədələnmə həmin fərd üçün ağır fəsadlarla nəticələnir. Molekulyar və hüceyrə biokimyası laboratoriyası insan orqanizmində bu superailənin nümayəndələrindən EGF — HER1 və HER2 zülallarının hüceyrəxarici domenlərini tədqiq edir. Məqsəd bu iki reseptorda ağciyər və süd vəzi kimi xərçəng xəstəliklərinin yaranması ilə nəticələnən mutasiyaları axtarmaq və onların reseptor zülalında əmələ gətirdiyi konformasiya dəyişikliyini öyrənmək və bu mutasiyaların tənzimlənməyən siqnal ötürülməsinə qarşı qabaqlayıcı vasitələrin axtarılması üzrə tədqiqatları aparmaqdır. HER1 və HER2 reseptorlarını kodlaşdıran genlərin komplementar [[DNT]]-si ağciyər (və süd vəzi) toxumasından ayrılmış total-[[RNT]] fraksiyasından geriyə transkripsiya yolu ilə çıxarılmış və eukariot hüceyrələrində exspressiya oluna bilən plazmid vektora keçirilir. Saytla istiqamətlənən mutagenezdən istifadə edərək bu reseptorların hüceyrəxarici və hüceyrədaxili domenlərində liqand-birləşdirən L domenlərdə (HER1 üçün) və hüceyrədaxili dimerləşmə domenlərində olan konservativ qalıqlarda mutasiyaların aparılması və onların təsirinin araşdırılması həyata keçirilir. Həmçinin, potensial fatal mutasiyaların susdurulması vasitələri istiqamətində də tədqiqatlar aparılır. Belə bir potensial vasitə mutant reseptora qarşı monoklonal anticisimlərin hazırlanmasıdır. Laboratoriyada bu istiqamətdə, xüsusən də spesifik monoklonal anticismlərin alınması üçün hibridomaların yaradılması üzrə tədqiqatlar aparılır. === İnteqrativ biologiya === AMEA-nın Biofizika İnstitutu, Riyaziyyat və Mexanika İnstitutu və Molekulyar Biologiya və Biotexnologiyalar İnstitutunun birgə İnteqrativ Biologiya laboratoriyası 2018-ci ildə yaradılmışdır (rəhbəri: AMEA-nın müxbir üzvü, biologiya üzrə elmlər doktoru [[İlham Şahmuradov]]). Laboratoriyanın əsas fəaliyyət istiqamətləri aşağıdakılardır. * Bioloji-tibbi məlumatların toplanması, sistemləşdirilməsi və saxlanılması, tədqiqi üzrə resursların — məlumat (verilənlər) bazalarının, sürətli və səmərəli analiz metodlarının və modellərin yaradılması, həmin resursların müvafiq server sistemində yerləşdirilməsi və tədqiqiatçıların istifadəsinə verilməsi. * Xərçəng hüceyrələrinin yaranmasına səbəb olan prinsipal genetik faktrorların təyini və xərçəng xəstəliyinin gedişinin riyazi modelləşdirilməsi, proqnozlaşdırılması və müvafiq diaqnostika sistemlərinin yaradılması. * İnsan və model orqanizmlərdə metabolik şəbəkələrin genetik tənzimlənməsi mexanizmlərinin tədqiqi. == Beynəlxalq əlaqələri == Keçirilən görüşlərin nəticəsi olaraq, artıq dünyanın bir neçə tanınmış alimləri ilə danışıqlar aparılaraq İnstitutun Beynəlxalq Məşvərət Şurasında iştirak etməyə dəvət olunurlar. Onların sırasında ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvləri, [[Massaçusets Texnologiya İnstitutu]]nun professoru Harvi Lodişi, Los Anjeles [[Kaliforniya Universiteti]]nin professoru [[Veyn-Habbel]]i misal göstərmək olar. Onlar hüceyrə-membran fiziologiyası və [[zülal]]ların struktur-dinamikası üzrə dünyada tanınmış alimlərdəndir. ==İnstitutun faydalı modelləri haqqında (2017–2021)== {| class="wikitable" ! Patentin № si !! Müəlliflər !! İxtiranın adı |- | F 2018 0006 (29.05.2018) || O.K.Qasımov və başq. || Polimer materialların zamandan asılı deformasiyasını ölçmək üçün qurğu |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{AMEA-institut və təşkilatlar}} [[Kateqoriya:AMEA Biofizika İnstitutu]] [[Kateqoriya:AMEA-nın institut və təşkilatları]] [[Kateqoriya:Biofizika]] sm0gi1qnrwq5qc389dtboz1c2foa0ec 6548136 6548104 2022-07-25T11:47:39Z AAydemirova83 222325 wikitext text/x-wiki {{Elmi-tədqiqat institutu |adı = Biofizika İnstitutu |orijinal adı = Biofizika İnstitutu |ölkə = Azərbaycan |şəkil = AMEA Biofizika İnstitutu.jpg |tipi = Elmi Tədqiqat İnstitutu |yaradılıb = 20.07.2016 |əvvəlki adı = Biofizika İnstitutu |baş direktor = [[Oktay Kazım oğlu Qasımov]] |işçi sayı = 57 |ünvan = AZ1141, Bakı ş., Z.Xəlilov küç., 117 |telefon = (+994 12) 432 62 48 |sayt = https://science.gov.az/az/institutes/940 |vikianbar = https://az.wikipedia.org/wiki/AMEA_Biofizika_%C4%B0nstitutu }} '''Biofizika İnstitutu''' — [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın nəzdində fəaliyyət göstərən elmi-tədqiqat müəssisəsi. İnstitutda 57 nəfər əməkdaş çalışır. Onlardan 4 nəfəri [[elmlər doktoru]], 6 nəfəri [[fəlsəfə doktoru]], 4 nəfəri dossent, 1 nəfər böyük elmi işçi, 24 nəfəri elmi işçi, 12 nəfər mütəxəssis 15 nəfəri isə texniki işçilərdir. == Tarixi == Azərbaycan müstəqillik əldə edəndən bu yana müxtəlif mövzularda regional və qlobal əməkdaşlığa, dialoqa, qarşılıqlı yardıma xidmət edən tədbirlərə ev sahibliyi edib. Onların sırasında Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumu xüsusi yer tutur. Ənənəvi olaraq, Forum paytaxtımızda 2011-ci ildən keçirilməkdədir və hər il bu mühüm tədbir, dünyanın müxtəlif tanınmış siyasətçilərini, alimlərini, [[ictimai xadim]]lərini, kütləvi informasiya vasitələri nüməyandələrini və müxtəlif peşə sahiblərini bir araya gətirir. Bu tədbirlərdə dünyanın müxtəlif ölkələrindən [[Nobel mükafatı]] laureatlarının iştirakını da xüsusi vurğulamaq lazımdır. Onların sırasında Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatları, professor [[Keri Benks Mullis]], [[Arye Varş]], [[Kurt Vütrex]], [[Əhməd Zevayl]], fiziologiya və təbabət üzrə Nobel mükafatı laureatları professor [[Ervin Neyer]]i və [[Tomas Kristian Züdhof]]u, fizika sahəsi üzrə [[Corc Smut]]u və başqalarını misal göstərmək olar.<ref>"Bakı IV Beynəlxalq Humanitar Forumu", 02.10.2014</ref> Qabaqcıl dünya alimlərinin fikrincə XXI əsr biologiyada, o cümlədən biofizikada keyfiyyətcə yeni ciddi elmi irəliləyişlər əsri olacaq. Eyni zamanda bu sahənin Azərbaycanda da inkişafı müasir dövrün tələblərindəndir. Azərbaycanda biofiziki tədqiqatları inkişaf etdirmək, Biofizika İnstitutunun təsis edilməsi Dövlət təşəbbüsü ilə başlanan bir prosesdir və bunun üçün ciddi zəmin və zərurət mövcuddur. Belə ki, 2011-ci ildə Prezident [[İlham Əliyev]]in Bakıda keçirilən Humanitar Forumun iştirakçısı olan [[Kaliforniya Texnologiya İnstitutu]]nun Fiziki Biologiya Mərkəzinin direktoru kimya və biologiya sahəsində diqqətəlayiq işləri ilə fərqlənən [[Əhməd Zevayl]] ilə apardığı danışığın çox böyük əhəmiyyəti olmuşdur. Əhməd Ziveil Azərbaycan Respublikasının müasir, yüksək inkişaf etmiş müsəlman ölkəsi olduğunu qeyd etmiş və burada biofizikanın inkişafının vacibliyini qeyd etmişdir. Onun 02 avqust 2016-cı ildə vaxtsız vəfatı biofizika elmi üçün böyük itki oldu və görmək istədiyi işlər yarımçıq qaldı.<ref>Prezident Ilham Əliyev Nobel mükafatı laureatı Əhməd Ziveili qəbul etdi</ref> Ardınca, 2 il sonra 9 noyabr 2015-ci tarixində AMEA-nın 70 illik yubileyinə həsr olunmuş ümumi yığıncaqda Dövlət Başçısının qarşısında çıxış edərkən digər Nobel mükafatı laureatı Kaliforniya Universitetinin professoru Corc Smut Azərbaycanda biofizika sahəsində yeni işlərin mühüm əhəmiyyətini qeyd etmişdir. O AMEA-nın prezidenti, akademik [[Akif Əlizadə]]yə müraciət edərək Azərbaycanda biofiziki tədqiqatları inkişaf etdirmək və bu işdə bilavasitə yaxından iştirak etmək marağını bildirmişdi.<ref>AMEA-nın 70-illik yubileyində Nobel mükafatı laureatı, professor Corc Ficerald Smut çıxış etmişdir </ref> Bu istiqamətdə C.Smutun müraciəti və arqumentləri təhlil edilmişdir. AMEA-nın Fizika İnstitutunda müasir elmi texniki potensialın və qabaqcıl avadanlıqlarla iş təcrübəsinin mövcudluğunu nəzərə alaraq, qurumun nəzdində 2014-cü ildə "Biofizika və Smart Materiallar Mərkəzi" kimi bünövrəsi qoyulan struktur 2016-cı ilin İyul ayının 20-dən müstəqil Biofizika İnstitutu kimi fəaliyyətə başlamışdır.<ref>Biofizika İnstitutu yaradıldı</ref> == Laboratoriyalar == * Biomolekulların strukturu, dinamikası və funksiyası * Ekoloji biofizika * Molekulyar və hüceyrə biokimyası * İnteqrativ biologiya * Molekulyar və hüceyrə onkologiyası === Ekoloji biofizika laboratoriyası === 2001-ci ildən Fizika İnstitutu və 2016-cı ildən Biofizika İnstitutunun nəzdində fəaliyyət göstərməkdədir (rəhbəri: fizika üzrə elmlər doktoru [[Tokay Hüseynov]]). Laboratoriya heyəti 7 nəfərdən ibarətdir. Əsas prioritet məsələsi ətraf mühitin ziyanlı faktorlarının hüceyrələrə təsirinə öyrənilməsindən ibarətdir. Bu istiqamətlə əlaqədar olaraq qan hüceyrələri kimi bioloji sistemlərdə azot metabolizminin öyrənilməsi də öndə gedən tədqiqat işlərindən biri hesab edilir. === Molekulyar və hüceyrə biokimyası laboratoriyası === 2016-cı ildən Biofizika İnstitutu nəzdində fəaliyyət göstərməkdədir (rəhbəri: biologiya üzrə elmlər doktoru Kərim Quli oğlu Qasımov. Laboratoriya heyəti 4 nəfərdən ibarətdir. Tirozinkinaza reseptorları (RTK-lar) hüceyrənin plazmatik membranında yerləşən transmembran zülal olub, orqanizmin müxtəlif hüceyrələrində zülal mənşəli hormonlar, boy faktorları, sitokinlər kimi xaricdən gələn siqnalların hüceyrə daxilinə ötürülməsində və orqanizmin bu siqnallara qarşı müvafiq cavabının hazırlanmasında əhəmiyyətli komponentidir. Bu vaxta qədər məməlilərdə 90-dan artıq nümayəndəsi aşkar edilmiş və klonlaşdırılmış bu reseptorlar superailəsi fərdin bioloji inkişafının gedişində mühüm rol oynayır, ona görə də bu reseptor zülalında baş verən hər hansı bir mutasiya və ya zədələnmə həmin fərd üçün ağır fəsadlarla nəticələnir. Molekulyar və hüceyrə biokimyası laboratoriyası insan orqanizmində bu superailənin nümayəndələrindən EGF — HER1 və HER2 zülallarının hüceyrəxarici domenlərini tədqiq edir. Məqsəd bu iki reseptorda ağciyər və süd vəzi kimi xərçəng xəstəliklərinin yaranması ilə nəticələnən mutasiyaları axtarmaq və onların reseptor zülalında əmələ gətirdiyi konformasiya dəyişikliyini öyrənmək və bu mutasiyaların tənzimlənməyən siqnal ötürülməsinə qarşı qabaqlayıcı vasitələrin axtarılması üzrə tədqiqatları aparmaqdır. HER1 və HER2 reseptorlarını kodlaşdıran genlərin komplementar [[DNT]]-si ağciyər (və süd vəzi) toxumasından ayrılmış total-[[RNT]] fraksiyasından geriyə transkripsiya yolu ilə çıxarılmış və eukariot hüceyrələrində exspressiya oluna bilən plazmid vektora keçirilir. Saytla istiqamətlənən mutagenezdən istifadə edərək bu reseptorların hüceyrəxarici və hüceyrədaxili domenlərində liqand-birləşdirən L domenlərdə (HER1 üçün) və hüceyrədaxili dimerləşmə domenlərində olan konservativ qalıqlarda mutasiyaların aparılması və onların təsirinin araşdırılması həyata keçirilir. Həmçinin, potensial fatal mutasiyaların susdurulması vasitələri istiqamətində də tədqiqatlar aparılır. Belə bir potensial vasitə mutant reseptora qarşı monoklonal anticisimlərin hazırlanmasıdır. Laboratoriyada bu istiqamətdə, xüsusən də spesifik monoklonal anticismlərin alınması üçün hibridomaların yaradılması üzrə tədqiqatlar aparılır. === İnteqrativ biologiya === AMEA-nın Biofizika İnstitutu, Riyaziyyat və Mexanika İnstitutu və Molekulyar Biologiya və Biotexnologiyalar İnstitutunun birgə İnteqrativ Biologiya laboratoriyası 2018-ci ildə yaradılmışdır (rəhbəri: AMEA-nın müxbir üzvü, biologiya üzrə elmlər doktoru [[İlham Şahmuradov]]). Laboratoriyanın əsas fəaliyyət istiqamətləri aşağıdakılardır. * Bioloji-tibbi məlumatların toplanması, sistemləşdirilməsi və saxlanılması, tədqiqi üzrə resursların — məlumat (verilənlər) bazalarının, sürətli və səmərəli analiz metodlarının və modellərin yaradılması, həmin resursların müvafiq server sistemində yerləşdirilməsi və tədqiqiatçıların istifadəsinə verilməsi. * Xərçəng hüceyrələrinin yaranmasına səbəb olan prinsipal genetik faktrorların təyini və xərçəng xəstəliyinin gedişinin riyazi modelləşdirilməsi, proqnozlaşdırılması və müvafiq diaqnostika sistemlərinin yaradılması. * İnsan və model orqanizmlərdə metabolik şəbəkələrin genetik tənzimlənməsi mexanizmlərinin tədqiqi. == Beynəlxalq əlaqələri == Keçirilən görüşlərin nəticəsi olaraq, artıq dünyanın bir neçə tanınmış alimləri ilə danışıqlar aparılaraq İnstitutun Beynəlxalq Məşvərət Şurasında iştirak etməyə dəvət olunurlar. Onların sırasında ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvləri, [[Massaçusets Texnologiya İnstitutu]]nun professoru Harvi Lodişi, Los Anjeles [[Kaliforniya Universiteti]]nin professoru [[Veyn-Habbel]]i misal göstərmək olar. Onlar hüceyrə-membran fiziologiyası və [[zülal]]ların struktur-dinamikası üzrə dünyada tanınmış alimlərdəndir. ==İnstitutun faydalı modelləri haqqında (2017–2021)== {| class="wikitable" ! Patentin № si !! Müəlliflər !! İxtiranın adı |- | F 2018 0006 (29.05.2018) || O.K.Qasımov və başq. || Polimer materialların zamandan asılı deformasiyasını ölçmək üçün qurğu |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{AMEA-institut və təşkilatlar}} [[Kateqoriya:AMEA Biofizika İnstitutu]] [[Kateqoriya:AMEA-nın institut və təşkilatları]] [[Kateqoriya:Biofizika]] cxnv92gjlgcvt7vjgqsmcbmmhqg49yh 0 490785 6548140 5531662 2022-07-25T11:49:03Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Alimlər]] silindi wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Mülk Rac Anand |orijinal adı = |digər adları = |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = |doğum tarixi = 12.12.1905 |doğum yeri = Peşa |vəfat tarixi = 28.9.2004 |vəfat yeri = [[Hindistan]], Puna |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{IND}} |milliyyəti = hindli |təhsili = Pəncab (1925) və London Uni. (1929) |ixtisası = |fəaliyyəti = |fəaliyyət illəri = |əsərlərinin dili = ingilis |istiqamət = |janr = |ilk əsəri = |tanınmış əsərləri = |mükafatları = Beynəlxalq Sülh mükafatı laureatı (1953) |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Mülk Rac Anand''' – [[Hindistanlı|hind]] [[Yazıçı|yazıçısı]], [[Alim|alim]], [[İctimai xadim|ictimai xadim]]. == Yaradıcılığı == Mülk Rac Anand Pəncab ([[1925]]) və London ([[1929]]) [[Universitet|universitetlərini]] bitirmişdir. Beynəlxalq Sülh mükafatı laureatı ([[1953]]), Pəncab Universitetinin [[Professor|professorudur]] ([[1962]]). M.R. Anand [[İngilis dili|ingilis dilində]] yazmışdır. Mütərəqqi hind [[Yazıçı|yazıçıları]] [[Cəmiyyət|cəmiyyətinin]] təşkilatçılarından olmuşdur ([[1936]]). Bəzi [[Hekayə|hekayələri]] [[Azərbaycan dili|Azərbaycan dilinə]] tərcümə olunmuşdur. O, [[Asiya]] və [[Afrika ölkələrinin siyahısı|Afrika ölkələri]] yazıçıları ilə sovet əlaqə komitəsinin [[Bakı|Bakıda]] keçirilmiş iclasında iştirak etmişdir ([[1966]]). == Romanları == * “Toxunulmaz” (1935) * “Kuli” (1936) * “Yol” (1961) * “Qəhrəmanın ölümü” (1963) * “Sübhün çöhrəsi” (1964) “Toxunulmaz” (1935) “Kuli” (1936) [[Roman|romanları]] [[İnsan|insanların]] zülmə, istibdada qarşı azadlıq mübarizəsinə həsr olunmuşdur. <ref>{{AME|1|476}}</ref> == Həmçinin bax == * [[Hindistan]] == İstinadlar == e5mf98i7qem7pc6fz3gpq1zp796ppu6 6548141 6548140 2022-07-25T11:49:17Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Hindistan alimləri]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Mülk Rac Anand |orijinal adı = |digər adları = |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = |doğum tarixi = 12.12.1905 |doğum yeri = Peşa |vəfat tarixi = 28.9.2004 |vəfat yeri = [[Hindistan]], Puna |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{IND}} |milliyyəti = hindli |təhsili = Pəncab (1925) və London Uni. (1929) |ixtisası = |fəaliyyəti = |fəaliyyət illəri = |əsərlərinin dili = ingilis |istiqamət = |janr = |ilk əsəri = |tanınmış əsərləri = |mükafatları = Beynəlxalq Sülh mükafatı laureatı (1953) |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Mülk Rac Anand''' – [[Hindistanlı|hind]] [[Yazıçı|yazıçısı]], [[Alim|alim]], [[İctimai xadim|ictimai xadim]]. == Yaradıcılığı == Mülk Rac Anand Pəncab ([[1925]]) və London ([[1929]]) [[Universitet|universitetlərini]] bitirmişdir. Beynəlxalq Sülh mükafatı laureatı ([[1953]]), Pəncab Universitetinin [[Professor|professorudur]] ([[1962]]). M.R. Anand [[İngilis dili|ingilis dilində]] yazmışdır. Mütərəqqi hind [[Yazıçı|yazıçıları]] [[Cəmiyyət|cəmiyyətinin]] təşkilatçılarından olmuşdur ([[1936]]). Bəzi [[Hekayə|hekayələri]] [[Azərbaycan dili|Azərbaycan dilinə]] tərcümə olunmuşdur. O, [[Asiya]] və [[Afrika ölkələrinin siyahısı|Afrika ölkələri]] yazıçıları ilə sovet əlaqə komitəsinin [[Bakı|Bakıda]] keçirilmiş iclasında iştirak etmişdir ([[1966]]). == Romanları == * “Toxunulmaz” (1935) * “Kuli” (1936) * “Yol” (1961) * “Qəhrəmanın ölümü” (1963) * “Sübhün çöhrəsi” (1964) “Toxunulmaz” (1935) “Kuli” (1936) [[Roman|romanları]] [[İnsan|insanların]] zülmə, istibdada qarşı azadlıq mübarizəsinə həsr olunmuşdur. <ref>{{AME|1|476}}</ref> == Həmçinin bax == * [[Hindistan]] == İstinadlar == [[Kateqoriya:Hindistan alimləri]] 8z3k3vl1do5grufs1mtuxn5uq4x9ek1 0 493517 6547735 6286221 2022-07-25T05:32:13Z Svon80 173097 wikitext text/x-wiki {{mənbə azlığı}} {{Yazıçı |adı = Xəyalə Murad |orijinal adı = |digər adları = |şəkil = Xeyale_murad.jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Xəyalə Murad |doğum tarixi = 25.11.1986 |doğum yeri = [[Sumqayıt]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br/>{{AZE}} |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = |ixtisası = |fəaliyyəti = Yazıçı, tədqiqatçı, publisist, tərcüməçi |fəaliyyət illəri = 2000-... |əsərlərinin dili = [[Azərbaycan dili|Azərbaycanca]] və [[Rus dili|Rusca]] |istiqamət = |janr = [[nəsr]] |ilk əsəri = [[Görünməyən həqiqət]] |tanınmış əsərləri = |mükafatları = Euroasian Literature Book Festival- FİNALİST |imzası = |saytı = Qadin.Net |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Xəyalə Murad''' (''Xəyalə Məmmədli'') — [[yazıçı]], [[redaktor]], [[tarixçi]], [[publisist]], "Sürətli oxu" təlimçisi (kouç) == Həyatı == 1986-cı il 25 noyabr tarixində [[Sumqayıt]] şəhərində mühəndis ailəsində dünyaya gəlib. İlk qələm təcrübəsi on yaşından başlayır. İlk şerini on, ilk hekayəsini on dörd yaşında yazmış Xəyalə Murad hələ orta məktəbdə təhsil alarkən bir çox yazıçıların pyeslərinin səhnələşdirilməsində yaxından iştirak edib. 2004-cü ildə [[Sumqayıt]] şəhəri [[Nəsrəddin Tusi adına 12 saylı|N.Tusi adına 12 saylı orta məktəb]]<nowiki/>i fərqlənmə ilə başa vurub. 2006-cı ildə [[İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu|İnformasiya Texnologiya institutunun]] Ağstafa şəhərində yerləşən filialında kompüter müəllimliyi üzrə dərs alıb. 2006-2008-ci illər [[Sumqayıt]] şəhərində yerləşən müxtəlif kompüter mərkəzlərində müəllimə kimi fəaliyyət göstərib. 2012-ci ilin aprel ayından 2016-cı ilin dekabr ayınadək ilk milli qadın portalı olan Qadin.Net saytında və 2016-2017-ci illərdə ilk beynəlxalq informasiya bürosu olan Voicepress.az saytında redaktor vəzifəsində çalışıb. Hazırda isə 2017-ci ilin iyun ayından etibarən Qadin.Net saytının <u>baş</u> redaktorudur. 2021-ci ildə Rusiyanın [[Tolyatti Dövlət Universiteti]]<nowiki/>nin [[Tarix]] fakültəsinə qəbul olub. Ailəlidir. İki övladı var. == Yaradıcılığı == Xəyalə Murad təxəllüsü ilə yazdığı ilk kitabı 2007-ci ildə qələmə aldığı və 2013-cü il mart ayının 3-də çapdan çıxmış “Görünməyən həqiqət” dedektiv povestidir. Xəyalə Murad Ədəbiyyat tarixinə “Görünməyən həqiqət” kitabı sayəsində Azərbaycan dilində ilk dedektiv yazan qadın olaraq düşdü. Xəyalə Murad 2015-ci ilin oktyabr ayının 25-i oxuculara ikinci “Bir yarpağın arzusu” kitabını təqdim etdi. Kitabda yer alan “Xoşbəxtlik həsrəti” adlı roman ədəbiyyatda ilk çoxkuliminasiyalı roman olaraq qeydə alınıb. Kitabda eyni zamanda “Bir yarpağın arzusu”, “Yaşam naminə”, “Sadiq dost” hekayələri də yer alıb. Xəyalə Murad 2016-cı ilin dekabr ayının 7-si nəşr edilmiş sayca üçüncü “Hər şey qızım üçün” kitabını oxucularına təqdim etdi. Kitabda “Hər şey qızım üçün” povesti, “Son şans”, “Məqsədli həyat”, “Zülmət”, “Dostluq sədası”, “Xoşbəxt azadlıq” hekayələri, “Qızıl heraldika” pyesi (qələmə aldığı ilk pyesi), “Açılmayan düyünlər” (2008-ci ildə yazdığı) dedektiv-povesti yer alıb. Xəyalə Muradın sayca dördüncü kitabı 2017-ci ilin 28 may tarixində oxuculara təqdim etdiyi “Adsız” psixoloji romanıdır. Kitab Azərbaycan ədəbiyyatında şəxsiyyətin dissosiativ parçalanması (çoxşəxsiyyətlilik) haqqında yazılmış ilk əsərdir. [[Fayl:Xəyalə Murad Vanuatu Adasının Sakinləri.jpg|thumb|"Vanuatu adasının sakinləri" macəra romanı]] "[[Vanuatu Adasının Sakinləri|Vanuatu adasının sakinləri]]" Xəyalə Muradın sayca beşinci kitabıdır. 2019-cü ilin fevralın 5- i nəşr olunan kitabın təqdimat və imza günü martın 3-ükeçirildi. Kitab "Parafraz Nəşrləri"-də işıq üzü görüb. Əsər bir-birinə yad on dörd nəfərin hava limanında ölüm müqaviləsi imzalaması ilə başlayır. Üç həfə ərzində gözdən uzaq adada sağ qalmağı bacaran bir nəfər on milyonun sahibi olacaq. Rəqibə çevrilmiş bu adamların taleyindən bəhs edən roman hələ nəşrindən əvvəl oxucuların, izləyicilərin diqqətini öz üzərinə və sujet xəttinə çəkməyi bacarmışdır. Qeyd edək ki, “[[Vanuatu Adasının Sakinləri|Vanuatu adasının sakinləri]]” romanının sinopsisi Rusiya Dövlət kinostudiyası olan “[[Lenfilm|LENFİLM]]”in elan etdiyi Beynəlxalq ssenari müsabiqəsində macəra filmləri kateqoriyasına görə ilk on beşliyə düşüb. == Tərcümələri == Kitabsevərlər ictimai birliyinin “Şəhrizad” hekayə toplusunda dərc edilmiş: [[Nəcib Məhfuz]]<nowiki/>un “Şəhrizad” hekayəsi, [[Salman Rüşdi]] “Peyğəmbərin saçları” hekayəsi, Əbdurrəhman Əş Şərkavi “Yayda ovlanan göyərçinlər” hekayəsi. Kitabsevərlər ictimai birliyinin “Gəlincik evi” hekayələr toplusunda dərc edilmiş: Nina Artyuxovanın “Çatdıq”, “Rəfiqələr”, “Tamamilə eyni” hekayələri. [[Tuve Yanson]]<nowiki/>un “Sedrik”, “Dünyanın ən son əjdahası” hekayələri. Vitali Biyanki “Balıq evi” hekayəsi.[[Fayl:Müqəvva.jpg|thumb|alt=|border|"Müqəvva" Xəyalə Muradın tərcüməsində]]Xəyalə Murad 2018-ci ildə Vladimir Jeleznikovun “Müqəvva” əsərini tərcümə etmişdir. Kitab "Xan" nəşrlərində işıq üzü gördü və qısa müddət ərzində dəfələrlə ayın ən çox satılan kitabı oldu. Əsər "Uşaq ədəbiyyatı” silsiləsində ilk dəfə 1981-ci ildə nəşr edilib. Əsər çətin vəziyyətə düşən, sinif yoldaşları tərəfindən boykot edilən 6-cı sinif şagirdi Lenka adlı qızdan bəhs edir. Utancaq, qərarsız qız inadcıl və cəsarətli insana çevriləndə uşaqlar anlayır ki, qızın və onun babasının özündə gəzdirdiyi əxlaqi dəyərlər uğrunda döyüşülməli olan həmin xeyirxahlıqdan ibarətdir. “Müqəvva” əsəri nəşr olunduğu ildən ədəbi-tənqidçilərin diqqətini cəlb eləmiş, haqqında saysız resenziyalar yazılmışdır. Əsasən məktəbli uşaqlar üçün yazılan bu əsər qurğusuna, qaldırdığı problemlərə, gəldiyi nəticələrə görə zaman-zaman psixoloqlara da məsləhət görülür. Babacan Pesenkurdunun "Aşeka", Sofia Prokofyevanın "Sarı çamadanın sərgüzəştləri" və "Sarı çamadanın yeni sərgüzəştləri" və s. bir-birindən maraqlı kitabların tərcüməçisidir. == Məqalələri == Qadin.Net- “Sevgi zərbəsi” ixtisar edilmiş roman, “Anamın həsrəti”, “Görünməyən həqiqət” ixtisar edilmiş dedektiv-povest, “Yaşadığım möcüzə”, “Fəryad edən ümidlər” hekayə, “Məsumluq altında yatan ilan”, “Ailədə fədakarlıq”, “Ona səbəb göstərin”, “Sən elə sən ol”, “Ata Dümanın yarım qalmış tarixi romanı” və onlarla bu tərz məqalə və hekayələr. Zim.Az- “Zülmət” hekayəsi. Düşüncə.az- “Yaşam naminə” hekayəsi, “Sən elə sən ol” məqalə. Azadlıq.org “Bir yarpağın arzusu” hekayəsi. Voicepress.Az “Super Qəhrəmanlar” məqaləsi. “Ulduz” dərgisində “Xilas” hekayəsi. Xəyalə Muradın  araşdırmaları hər ay dərc olunan "Ustad" ədəbi dərgisində nəşr olunur. Bundan əlavə Xəyalə Muradın araşdırma məqalələri "Ustad" dərgisinin hər sayında "İkibaşlı" başlığı ilə yayımlanır. == Naliyyətləri == “Qızıl heraldika” pyesinə görə “[[Anamın kitabı|Anamın Kitabı]]” Ədəbi Mukafatı -2015 müsabiqəsinin “Fəxri Fərman”ı ilə təltif edlib. “Yaşam naminə” hekayəsinə görə “Düşüncə” jurnalı tərəfindən “Ən yaxşı hekayə” mükafatına layiq görülüb. “Son Şans” hekayəsi [[Azərbaycan Yaradıcılıq Fondu]]<nowiki/>nun “Quran motivləri əsasında hekayələr" antalogiyasında dərc edilib. “Zülmət” hekayəsinə görə Gəncliyin Sosial-İqtisadi İnkişafına Yardım ictimai birliyinin “Xocalı Soyqırmı”-nın 24-cü illiyinə həsr edilmiş müsabiqəsində layiqli iştirakına görə “Fəxri fərman”la təltif edilib. “Bir yarpağın arzusu” hekayəsi “Ədəbi Azadlıq-2015” müsabiqəsində hekayə kateqoriyasına görə münsiflər heyətindən layiqli bal alıb. “Vanuatu adasının sakinləri” romanının sinopsisi Rusiya Dövlət kinostudiyası olan “[[Lenfilm|LENFİLM]]”in elan etdiyi beynəlxalq ssenari müsabiqəsində macəra filmləri kateqoriyasına görə ilk on beşliyə düşüb. Xəyalə Murad "Yaşam naminə" hekayəsi sayəsində 2017-ci il noyabrın 17-si İsveçdə keçirilən"VI Beynəlxalq Ədəbiyyat Festivalı"-da 38 ölkədən qoşulmuş 1200 yazıçı arasından fərqlənərək Finalist oldu.Xəyalə Murad eyni hekayəsi ilə 2018-ci il aprelin 20-si "[[Женское Дерево ресурсности]]" adlı Beynəlxalq Ədəbiyyat müsabiqəsində III yer tutub. == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Xəyalə Murad}} * https://www.facebook.com/xeyale.murad<nowiki/>-Yazıçının facebook profili *[https://www.facebook.com/xayalamurad/?fref=ts https://www.facebook.com/xayalamurad]-Yazıçının facebook səhifəsi *[https://kiraye.novella.az/kiraye-kitab/1487/bir-yarpagin-arzusu/ Bir yarpağın arzusu] kitabını kirayə götür. * [https://www.instagram.com/xayalamurad/ https://www.inst]<nowiki/>[https://www.instagram.com/xayalamurad/ agram.com/xayalamurad/]<nowiki/>-İnstagram hesabı [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:Sumqayıtda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Tarixçi qadınlar]] 9k8smh1s5luf8mxws97alp6l3zpp269 6547766 6547735 2022-07-25T05:58:14Z Svon80 173097 wikitext text/x-wiki {{mənbə azlığı}} {{Yazıçı |adı = Xəyalə Murad |orijinal adı = |digər adları = |şəkil = Xeyale_murad.jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = [[Oxucularla görüşdən]] |ilk adı = |təxəllüsü = Xəyalə Murad |doğum tarixi = 25.11.1986 |doğum yeri = [[Sumqayıt]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br/>{{AZE}} |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Ali]] |ixtisası = [[Tarixçi]] |fəaliyyəti = [[Yazıçı]], [[tədqiqatçı]], [[publisist]], [[tərcüməçi]], [[təlimçi]] |fəaliyyət illəri = 1996-... |əsərlərinin dili = [[Azərbaycan dili|Azərbaycanca]] və [[Rus dili|Rusca]] |istiqamət = |janr = [[Nəsr]] |ilk əsəri = [[Görünməyən həqiqət]] |tanınmış əsərləri = |mükafatları = Euroasian Literature Book Festival- FİNALİST |imzası = |saytı = [[https://www.instagram.com/xayalamurad/]] |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Xəyalə Murad''' (''Xəyalə Məmmədli'') — [[yazıçı]], [[redaktor]], [[tarixçi]], [[publisist]], "Sürətli oxu" [[təlimçisi]] ([[kouç]]) == Həyatı == 1986-cı il 25 noyabr tarixində [[Sumqayıt]] şəhərində mühəndis ailəsində dünyaya gəlib. İlk qələm təcrübəsi on yaşından başlayır. İlk şerini on, ilk hekayəsini on dörd yaşında yazmış Xəyalə Murad hələ orta məktəbdə təhsil alarkən bir çox yazıçıların pyeslərinin səhnələşdirilməsində yaxından iştirak edib. 2004-cü ildə [[Sumqayıt]] şəhəri [[Nəsrəddin Tusi adına 12 saylı|N.Tusi adına 12 saylı orta məktəb]]<nowiki/>i fərqlənmə ilə başa vurub. 2006-cı ildə [[İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu|İnformasiya Texnologiya institutunun]] Ağstafa şəhərində yerləşən filialında kompüter müəllimliyi üzrə dərs alıb. 2006-2008-ci illər [[Sumqayıt]] şəhərində yerləşən müxtəlif kompüter mərkəzlərində müəllimə kimi fəaliyyət göstərib. 2012-ci ilin aprel ayından 2016-cı ilin dekabr ayınadək ilk milli qadın portalı olan Qadin.Net saytında və 2016-2017-ci illərdə ilk beynəlxalq informasiya bürosu olan Voicepress.az saytında [[redaktor]] vəzifəsində çalışıb. Hazırda isə 2017-ci ilin iyun ayından etibarən Qadin.Net saytının [[baş redaktor]]udur. 2021-ci ildə Rusiyanın [[Tolyatti Dövlət Universiteti]]<nowiki/>nin [[Tarix]] fakültəsinə qəbul olub. 2014-cü ildən öz təcrübəsinin əsasında hazırladığı layihə ilə "Sürətli oxu" ([[скорочтение]]? [[Speed reading]]) [[təlimçi]]si ([[Коуч]] [[coach]]) kimi müxtəlif universitetlərdə, gənclər evlərində təlimlər verir, insanların mütaliə sevgisini artırmağa çalışır. Ailəlidir. İki övladı var. == Yaradıcılığı == Xəyalə Murad təxəllüsü ilə yazdığı ilk kitabı 2007-ci ildə qələmə aldığı və 2013-cü il mart ayının 3-də çapdan çıxmış “Görünməyən həqiqət” dedektiv povestidir. Xəyalə Murad Ədəbiyyat tarixinə “Görünməyən həqiqət” kitabı sayəsində Azərbaycan dilində ilk dedektiv yazan qadın olaraq düşdü. Xəyalə Murad 2015-ci ilin oktyabr ayının 25-i oxuculara ikinci “Bir yarpağın arzusu” kitabını təqdim etdi. Kitabda yer alan “Xoşbəxtlik həsrəti” adlı roman [[ədəbiyyatda]] ilk çoxkuliminasiyalı roman olaraq qeydə alınıb. Kitabda eyni zamanda “Bir yarpağın arzusu”, “Yaşam naminə”, “Sadiq dost” hekayələri də yer alıb. Xəyalə Murad 2016-cı ilin dekabr ayının 7-si nəşr edilmiş sayca üçüncü “Hər şey qızım üçün” kitabını oxucularına təqdim etdi. Kitabda “Hər şey qızım üçün” povesti, “Son şans”, “Məqsədli həyat”, “Zülmət”, “Dostluq sədası”, “Xoşbəxt azadlıq” hekayələri, “Qızıl heraldika” pyesi (qələmə aldığı ilk pyesi), “Açılmayan düyünlər” (2008-ci ildə yazdığı) dedektiv-povesti yer alıb. Xəyalə Muradın sayca dördüncü kitabı 2017-ci ilin 28 may tarixində oxuculara təqdim etdiyi “Adsız” [[psixoloji roman]]ıdır. Kitab [[Azərbaycan ədəbiyyatı]]nda [[şəxsiyyətin dissosiativ parçalanması]] (çoxşəxsiyyətlilik) haqqında yazılmış ilk əsərdir. [[Fayl:Xəyalə Murad Vanuatu Adasının Sakinləri.jpg|thumb|"Vanuatu adasının sakinləri" macəra romanı]] "[[Vanuatu Adasının Sakinləri|Vanuatu adasının sakinləri]]" Xəyalə Muradın sayca beşinci kitabıdır. 2019-cü ilin fevralın 5- i nəşr olunan kitabın təqdimat və imza günü martın 3-ü keçirildi. Kitab "Parafraz Nəşrləri"-də işıq üzü görüb. Əsər bir-birinə yad on dörd nəfərin hava limanında ölüm müqaviləsi imzalaması ilə başlayır. Üç həfə ərzində gözdən uzaq adada sağ qalmağı bacaran bir nəfər on milyonun sahibi olacaq. Rəqibə çevrilmiş bu adamların taleyindən bəhs edən roman hələ nəşrindən əvvəl oxucuların, izləyicilərin diqqətini öz üzərinə və sujet xəttinə çəkməyi bacarmışdır. Qeyd edək ki, “[[Vanuatu Adasının Sakinləri|Vanuatu adasının sakinləri]]” romanının sinopsisi Rusiya Dövlət kinostudiyası olan “[[Lenfilm|LENFİLM]]”in elan etdiyi Beynəlxalq ssenari müsabiqəsində macəra filmləri kateqoriyasına görə ilk on beşliyə düşüb. == Tərcümələri == Kitabsevərlər ictimai birliyinin “Şəhrizad” hekayə toplusunda dərc edilmiş: [[Nəcib Məhfuz]]<nowiki/>un “Şəhrizad” hekayəsi, [[Salman Rüşdi]] “Peyğəmbərin saçları” hekayəsi, Əbdurrəhman Əş Şərkavi “Yayda ovlanan göyərçinlər” hekayəsi. Kitabsevərlər ictimai birliyinin “Gəlincik evi” hekayələr toplusunda dərc edilmiş: Nina Artyuxovanın “Çatdıq”, “Rəfiqələr”, “Tamamilə eyni” hekayələri. [[Tuve Yanson]]<nowiki/>un “Sedrik”, “Dünyanın ən son əjdahası” hekayələri. Vitali Biyanki “Balıq evi” hekayəsi.[[Fayl:Müqəvva.jpg|thumb|alt=|border|"Müqəvva" Xəyalə Muradın tərcüməsində]]Xəyalə Murad 2018-ci ildə Vladimir Jeleznikovun “Müqəvva” əsərini tərcümə etmişdir. Kitab [["Xan" nəşriyyatında]] işıq üzü gördü və qısa müddət ərzində dəfələrlə ayın ən çox satılan kitabı oldu. Əsər "[[Uşaq ədəbiyyatı]]” silsiləsində ilk dəfə 1981-ci ildə nəşr edilib. Əsər çətin vəziyyətə düşən, sinif yoldaşları tərəfindən boykot edilən 6-cı sinif şagirdi Lenka adlı qızdan bəhs edir. Utancaq, qərarsız qız inadcıl və cəsarətli insana çevriləndə uşaqlar anlayır ki, qızın və onun babasının özündə gəzdirdiyi əxlaqi dəyərlər uğrunda döyüşülməli olan həmin xeyirxahlıqdan ibarətdir. “Müqəvva” əsəri nəşr olunduğu ildən ədəbi-tənqidçilərin diqqətini cəlb etmiş, haqqında saysız resenziyalar yazılmışdır. Əsasən məktəbli uşaqlar üçün yazılan bu əsər qurğusuna, qaldırdığı problemlərə, gəldiyi nəticələrə görə zaman-zaman psixoloqlara da məsləhət görülür. Babacan Pesenkurdunun "Aşeka", Sofia Prokofyevanın "Sarı çamadanın sərgüzəştləri", "Sarı çamadanın yeni sərgüzəştləri", Nur Nombaycının "Saçaqlı qızın pasaqlı gündəliyi-1", "Saçaqlı qızın pasaqlı gündəliyi-2", "Peşə hekayələri toplusu" (10 ədəd kitab), Heseyn Rahmi Gurpınarın "Qulyabani" romanını, Ahmet Yavuş Uşaklıoğlunun "Günəşini oyat" və s. bir-birindən maraqlı kitabların tərcüməçisidir. == Məqalələri == Qadin.Net- “Sevgi zərbəsi” ixtisar edilmiş roman, “Anamın həsrəti”, “Görünməyən həqiqət” ixtisar edilmiş dedektiv-povest, “Yaşadığım möcüzə”, “Fəryad edən ümidlər” hekayə, “Məsumluq altında yatan ilan”, “Ailədə fədakarlıq”, “Ona səbəb göstərin”, “Sən elə sən ol”, “Ata Dümanın yarım qalmış tarixi romanı” və onlarla bu tərz məqalə və hekayələr. Zim.Az- “Zülmət” hekayəsi. Düşüncə.az- “Yaşam naminə” hekayəsi, “Sən elə sən ol” məqalə. Azadlıq.org “Bir yarpağın arzusu” hekayəsi. Voicepress.Az “Super Qəhrəmanlar” məqaləsi. “Ulduz” dərgisində “Xilas” hekayəsi. Bundan əlavə Xəyalə Muradın geniş və müasirlərindən fərqli [[araşdırma]]ları hər ay dərc olunan "[[Ustad]]" ədəbi dərgisində "İkibaşlı" adlı ilə nəşr olunur və oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanır. == Naliyyətləri == “Qızıl heraldika” pyesinə görə “[[Anamın kitabı|Anamın Kitabı]]” Ədəbi Mukafatı -2015 müsabiqəsinin “Fəxri Fərman”ı ilə təltif edlib. “Yaşam naminə” hekayəsinə görə “Düşüncə” jurnalı tərəfindən “Ən yaxşı hekayə” mükafatına layiq görülüb. “Son Şans” hekayəsi [[Azərbaycan Yaradıcılıq Fondu]]<nowiki/>nun “Quran motivləri əsasında hekayələr" antalogiyasında dərc edilib. “Zülmət” hekayəsinə görə Gəncliyin Sosial-İqtisadi İnkişafına Yardım ictimai birliyinin “Xocalı Soyqırmı”-nın 24-cü illiyinə həsr edilmiş müsabiqəsində layiqli iştirakına görə “Fəxri fərman”la təltif edilib. “Bir yarpağın arzusu” hekayəsi “Ədəbi Azadlıq-2015” müsabiqəsində hekayə kateqoriyasına görə münsiflər heyətindən layiqli bal alıb. “Vanuatu adasının sakinləri” romanının sinopsisi Rusiya Dövlət kinostudiyası olan “[[Lenfilm|LENFİLM]]”in elan etdiyi beynəlxalq ssenari müsabiqəsində macəra filmləri kateqoriyasına görə ilk on beşliyə düşüb. Xəyalə Murad "Yaşam naminə" hekayəsi sayəsində 2017-ci il noyabrın 17-si İsveçdə keçirilən"VI [[Beynəlxalq Ədəbiyyat Festivalı]]"-da 38 ölkədən qoşulmuş 1200 yazıçı arasından fərqlənərək [[Finalist]] oldu. Xəyalə Murad eyni hekayəsi ilə 2018-ci il aprelin 20-si "[[Женское Дерево ресурсности]]" adlı Beynəlxalq Ədəbiyyat müsabiqəsində 3-cü yer tutub. == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Xəyalə Murad}} * https://www.facebook.com/xeyale.murad<nowiki/>-Yazıçının facebook profili *[https://www.facebook.com/xayalamurad/?fref=ts https://www.facebook.com/xayalamurad]-Yazıçının facebook səhifəsi *[https://kiraye.novella.az/kiraye-kitab/1487/bir-yarpagin-arzusu/ Bir yarpağın arzusu] kitabını kirayə götür. * [https://www.instagram.com/xayalamurad/ https://www.inst]<nowiki/>[https://www.instagram.com/xayalamurad/ agram.com/xayalamurad/]<nowiki/>-İnstagram hesabı [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:Sumqayıtda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Tarixçi qadınlar]] 86w2eqqm4ktbtsw78qrv3ttfbqw3k1i 6547768 6547766 2022-07-25T06:00:11Z Svon80 173097 wikitext text/x-wiki {{mənbə azlığı}} {{Yazıçı |adı = Xəyalə Murad |orijinal adı = |digər adları = |şəkil = Xeyale_murad.jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = [[Oxucularla görüşdən]] |ilk adı = |təxəllüsü = Xəyalə Murad |doğum tarixi = 25.11.1986 |doğum yeri = [[Sumqayıt]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br/>{{AZE}} |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Ali]] |ixtisası = [[Tarixçi]] |fəaliyyəti = [[Yazıçı]], [[tədqiqatçı]], [[publisist]], [[tərcüməçi]], [[təlimçi]] |fəaliyyət illəri = 1996-... |əsərlərinin dili = [[Azərbaycan dili|Azərbaycanca]] və [[Rus dili|Rusca]] |istiqamət = |janr = [[Nəsr]] |ilk əsəri = [[Görünməyən həqiqət]] |tanınmış əsərləri = |mükafatları = Euroasian Literature Book Festival- FİNALİST |imzası = |saytı = [[Xəyalə Muradın instagram keçidi]] [[https://www.instagram.com/xayalamurad/]] |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Xəyalə Murad''' (''Xəyalə Məmmədli'') — [[yazıçı]], [[redaktor]], [[tarixçi]], [[publisist]], "Sürətli oxu" [[təlimçisi]] ([[kouç]]) == Həyatı == 1986-cı il 25 noyabr tarixində [[Sumqayıt]] şəhərində mühəndis ailəsində dünyaya gəlib. İlk qələm təcrübəsi on yaşından başlayır. İlk şerini on, ilk hekayəsini on dörd yaşında yazmış Xəyalə Murad hələ orta məktəbdə təhsil alarkən bir çox yazıçıların pyeslərinin səhnələşdirilməsində yaxından iştirak edib. 2004-cü ildə [[Sumqayıt]] şəhəri [[Nəsrəddin Tusi adına 12 saylı|N.Tusi adına 12 saylı orta məktəb]]<nowiki/>i fərqlənmə ilə başa vurub. 2006-cı ildə [[İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu|İnformasiya Texnologiya institutunun]] Ağstafa şəhərində yerləşən filialında kompüter müəllimliyi üzrə dərs alıb. 2006-2008-ci illər [[Sumqayıt]] şəhərində yerləşən müxtəlif kompüter mərkəzlərində müəllimə kimi fəaliyyət göstərib. 2012-ci ilin aprel ayından 2016-cı ilin dekabr ayınadək ilk milli qadın portalı olan Qadin.Net saytında və 2016-2017-ci illərdə ilk beynəlxalq informasiya bürosu olan Voicepress.az saytında [[redaktor]] vəzifəsində çalışıb. Hazırda isə 2017-ci ilin iyun ayından etibarən Qadin.Net saytının [[baş redaktor]]udur. 2021-ci ildə Rusiyanın [[Tolyatti Dövlət Universiteti]]<nowiki/>nin [[Tarix]] fakültəsinə qəbul olub. 2014-cü ildən öz təcrübəsinin əsasında hazırladığı layihə ilə "Sürətli oxu" ([[скорочтение]]? [[Speed reading]]) [[təlimçi]]si ([[Коуч]] [[coach]]) kimi müxtəlif universitetlərdə, gənclər evlərində təlimlər verir, insanların mütaliə sevgisini artırmağa çalışır. Ailəlidir. İki övladı var. == Yaradıcılığı == Xəyalə Murad təxəllüsü ilə yazdığı ilk kitabı 2007-ci ildə qələmə aldığı və 2013-cü il mart ayının 3-də çapdan çıxmış “Görünməyən həqiqət” dedektiv povestidir. Xəyalə Murad Ədəbiyyat tarixinə “Görünməyən həqiqət” kitabı sayəsində Azərbaycan dilində ilk dedektiv yazan qadın olaraq düşdü. Xəyalə Murad 2015-ci ilin oktyabr ayının 25-i oxuculara ikinci “Bir yarpağın arzusu” kitabını təqdim etdi. Kitabda yer alan “Xoşbəxtlik həsrəti” adlı roman [[ədəbiyyatda]] ilk çoxkuliminasiyalı roman olaraq qeydə alınıb. Kitabda eyni zamanda “Bir yarpağın arzusu”, “Yaşam naminə”, “Sadiq dost” hekayələri də yer alıb. Xəyalə Murad 2016-cı ilin dekabr ayının 7-si nəşr edilmiş sayca üçüncü “Hər şey qızım üçün” kitabını oxucularına təqdim etdi. Kitabda “Hər şey qızım üçün” povesti, “Son şans”, “Məqsədli həyat”, “Zülmət”, “Dostluq sədası”, “Xoşbəxt azadlıq” hekayələri, “Qızıl heraldika” pyesi (qələmə aldığı ilk pyesi), “Açılmayan düyünlər” (2008-ci ildə yazdığı) dedektiv-povesti yer alıb. Xəyalə Muradın sayca dördüncü kitabı 2017-ci ilin 28 may tarixində oxuculara təqdim etdiyi “Adsız” [[psixoloji roman]]ıdır. Kitab [[Azərbaycan ədəbiyyatı]]nda [[şəxsiyyətin dissosiativ parçalanması]] (çoxşəxsiyyətlilik) haqqında yazılmış ilk əsərdir. [[Fayl:Xəyalə Murad Vanuatu Adasının Sakinləri.jpg|thumb|"Vanuatu adasının sakinləri" macəra romanı]] "[[Vanuatu Adasının Sakinləri|Vanuatu adasının sakinləri]]" Xəyalə Muradın sayca beşinci kitabıdır. 2019-cü ilin fevralın 5- i nəşr olunan kitabın təqdimat və imza günü martın 3-ü keçirildi. Kitab "Parafraz Nəşrləri"-də işıq üzü görüb. Əsər bir-birinə yad on dörd nəfərin hava limanında ölüm müqaviləsi imzalaması ilə başlayır. Üç həfə ərzində gözdən uzaq adada sağ qalmağı bacaran bir nəfər on milyonun sahibi olacaq. Rəqibə çevrilmiş bu adamların taleyindən bəhs edən roman hələ nəşrindən əvvəl oxucuların, izləyicilərin diqqətini öz üzərinə və sujet xəttinə çəkməyi bacarmışdır. Qeyd edək ki, “[[Vanuatu Adasının Sakinləri|Vanuatu adasının sakinləri]]” romanının sinopsisi Rusiya Dövlət kinostudiyası olan “[[Lenfilm|LENFİLM]]”in elan etdiyi Beynəlxalq ssenari müsabiqəsində macəra filmləri kateqoriyasına görə ilk on beşliyə düşüb. == Tərcümələri == Kitabsevərlər ictimai birliyinin “Şəhrizad” hekayə toplusunda dərc edilmiş: [[Nəcib Məhfuz]]<nowiki/>un “Şəhrizad” hekayəsi, [[Salman Rüşdi]] “Peyğəmbərin saçları” hekayəsi, Əbdurrəhman Əş Şərkavi “Yayda ovlanan göyərçinlər” hekayəsi. Kitabsevərlər ictimai birliyinin “Gəlincik evi” hekayələr toplusunda dərc edilmiş: Nina Artyuxovanın “Çatdıq”, “Rəfiqələr”, “Tamamilə eyni” hekayələri. [[Tuve Yanson]]<nowiki/>un “Sedrik”, “Dünyanın ən son əjdahası” hekayələri. Vitali Biyanki “Balıq evi” hekayəsi.[[Fayl:Müqəvva.jpg|thumb|alt=|border|"Müqəvva" Xəyalə Muradın tərcüməsində]]Xəyalə Murad 2018-ci ildə Vladimir Jeleznikovun “Müqəvva” əsərini tərcümə etmişdir. Kitab [["Xan" nəşriyyatında]] işıq üzü gördü və qısa müddət ərzində dəfələrlə ayın ən çox satılan kitabı oldu. Əsər "[[Uşaq ədəbiyyatı]]” silsiləsində ilk dəfə 1981-ci ildə nəşr edilib. Əsər çətin vəziyyətə düşən, sinif yoldaşları tərəfindən boykot edilən 6-cı sinif şagirdi Lenka adlı qızdan bəhs edir. Utancaq, qərarsız qız inadcıl və cəsarətli insana çevriləndə uşaqlar anlayır ki, qızın və onun babasının özündə gəzdirdiyi əxlaqi dəyərlər uğrunda döyüşülməli olan həmin xeyirxahlıqdan ibarətdir. “Müqəvva” əsəri nəşr olunduğu ildən ədəbi-tənqidçilərin diqqətini cəlb etmiş, haqqında saysız resenziyalar yazılmışdır. Əsasən məktəbli uşaqlar üçün yazılan bu əsər qurğusuna, qaldırdığı problemlərə, gəldiyi nəticələrə görə zaman-zaman psixoloqlara da məsləhət görülür. Babacan Pesenkurdunun "Aşeka", Sofia Prokofyevanın "Sarı çamadanın sərgüzəştləri", "Sarı çamadanın yeni sərgüzəştləri", Nur Nombaycının "Saçaqlı qızın pasaqlı gündəliyi-1", "Saçaqlı qızın pasaqlı gündəliyi-2", "Peşə hekayələri toplusu" (10 ədəd kitab), Heseyn Rahmi Gurpınarın "Qulyabani" romanını, Ahmet Yavuş Uşaklıoğlunun "Günəşini oyat" və s. bir-birindən maraqlı kitabların tərcüməçisidir. == Məqalələri == Qadin.Net- “Sevgi zərbəsi” ixtisar edilmiş roman, “Anamın həsrəti”, “Görünməyən həqiqət” ixtisar edilmiş dedektiv-povest, “Yaşadığım möcüzə”, “Fəryad edən ümidlər” hekayə, “Məsumluq altında yatan ilan”, “Ailədə fədakarlıq”, “Ona səbəb göstərin”, “Sən elə sən ol”, “Ata Dümanın yarım qalmış tarixi romanı” və onlarla bu tərz məqalə və hekayələr. Zim.Az- “Zülmət” hekayəsi. Düşüncə.az- “Yaşam naminə” hekayəsi, “Sən elə sən ol” məqalə. Azadlıq.org “Bir yarpağın arzusu” hekayəsi. Voicepress.Az “Super Qəhrəmanlar” məqaləsi. “Ulduz” dərgisində “Xilas” hekayəsi. Bundan əlavə Xəyalə Muradın geniş və müasirlərindən fərqli [[araşdırma]]ları hər ay dərc olunan "[[Ustad]]" ədəbi dərgisində "İkibaşlı" adlı ilə nəşr olunur və oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanır. == Naliyyətləri == “Qızıl heraldika” pyesinə görə “[[Anamın kitabı|Anamın Kitabı]]” Ədəbi Mukafatı -2015 müsabiqəsinin “Fəxri Fərman”ı ilə təltif edlib. “Yaşam naminə” hekayəsinə görə “Düşüncə” jurnalı tərəfindən “Ən yaxşı hekayə” mükafatına layiq görülüb. “Son Şans” hekayəsi [[Azərbaycan Yaradıcılıq Fondu]]<nowiki/>nun “Quran motivləri əsasında hekayələr" antalogiyasında dərc edilib. “Zülmət” hekayəsinə görə Gəncliyin Sosial-İqtisadi İnkişafına Yardım ictimai birliyinin “Xocalı Soyqırmı”-nın 24-cü illiyinə həsr edilmiş müsabiqəsində layiqli iştirakına görə “Fəxri fərman”la təltif edilib. “Bir yarpağın arzusu” hekayəsi “Ədəbi Azadlıq-2015” müsabiqəsində hekayə kateqoriyasına görə münsiflər heyətindən layiqli bal alıb. “Vanuatu adasının sakinləri” romanının sinopsisi Rusiya Dövlət kinostudiyası olan “[[Lenfilm|LENFİLM]]”in elan etdiyi beynəlxalq ssenari müsabiqəsində macəra filmləri kateqoriyasına görə ilk on beşliyə düşüb. Xəyalə Murad "Yaşam naminə" hekayəsi sayəsində 2017-ci il noyabrın 17-si İsveçdə keçirilən"VI [[Beynəlxalq Ədəbiyyat Festivalı]]"-da 38 ölkədən qoşulmuş 1200 yazıçı arasından fərqlənərək [[Finalist]] oldu. Xəyalə Murad eyni hekayəsi ilə 2018-ci il aprelin 20-si "[[Женское Дерево ресурсности]]" adlı Beynəlxalq Ədəbiyyat müsabiqəsində 3-cü yer tutub. == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Xəyalə Murad}} * https://www.facebook.com/xeyale.murad<nowiki/>-Yazıçının facebook profili *[https://www.facebook.com/xayalamurad/?fref=ts https://www.facebook.com/xayalamurad]-Yazıçının facebook səhifəsi *[https://kiraye.novella.az/kiraye-kitab/1487/bir-yarpagin-arzusu/ Bir yarpağın arzusu] kitabını kirayə götür. * [https://www.instagram.com/xayalamurad/ https://www.inst]<nowiki/>[https://www.instagram.com/xayalamurad/ agram.com/xayalamurad/]<nowiki/>-İnstagram hesabı [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:Sumqayıtda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Tarixçi qadınlar]] dqq5g0t6a6wq58mck6v13ze5v0rla66 2 499402 6547361 6546341 2022-07-24T16:34:38Z Solavirum 95249 wikitext text/x-wiki <div style="width:100%; float:{{dir|2=right|3=left}}; height:2px; background:black;"></div> {{Aykhan Zayedzadeh Qutu}} 2017-ci ildən başlayan fəaliyyət dövrümdə 2,000-dən artıq yeni məqalə yaratmışam. Brauzer məhdudiyyətlərinə görə bütün məqalələrin başlığını bura yerləşdirə bilmirəm, lakin status almış məqalələri aşağıdan oxuya bilərsiniz. {{Siyahı sütunlarla|4| # {{Flagicon image|Cscr-featured.svg}} [[Anadolu bəylikləri]] ({{small|namizəd}}) # {{Flagicon image|Cscr-featured.svg}} [[Mübariz İbrahimov]] # {{Flagicon image|Cscr-featured.svg}} [[İsgəndər Həmidov]] # {{Flagicon image|Cscr-featured.svg}} [[Fallout (video oyun)]] # {{Flagicon image|Cscr-featured.svg}} [[Ben Şapiro]] # {{Flagicon image|Cscr-featured.svg}} [[Fallout: New Vegas]] # {{Flagicon image|Cscr-featured.svg}} [[Axısqa türklərinin deportasiyası]] # {{Flagicon image|Cscr-featured.svg}} [[Spider-Man (video oyun, 2018)]] # {{Flagicon image|Cscr-featured.svg}} [[Türkofobiya]] # {{Flagicon image|Cscr-featured.svg}} [[Kirpi Sonik]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Ziya Bünyadovun qətli]] ({{small|namizəd}}) # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Gennadi Yanayev]] ({{small|namizəd}}) # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Böyük Zab]] ({{small|namizəd}}) # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Şotlandiya Leyboristlər Partiyası]] ({{small|namizəd}}) # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Kasklar]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Rövşən Cavadov]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Göyçay döyüşü]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Cərcis Peyğəmbər ziyarətgahı]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Qərmətilərin İraqa yürüşü]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Belarus gerbi]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Əlibaba Abdullayev]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Minçin göy insanları]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Şamaxının yağmalanması]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Həmdullah Qəzvini]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Azər Bəydili]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Börkiyaruq]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[İstanbulda NATO sammiti (2004)]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Holokost və Soyqırım haqqında Beynəlxalq Konfrans]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Call of Duty 2]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Paz Vizsla]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Dejarik]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Naxçıvanda dövlət çevrilişinə cəhd]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Laçının işğalı]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Neftçi–Qarabağ 0:6]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Albert Aqarunov]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Talış-Muğan böhranı]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Susuzluq kəndi yaxınlığında partlayış]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Kəlbəcər əməliyyatı]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Doqmit (Fallout)]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Heytəm Kenuey]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Quqark faciəsi]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Rodosun fəthi (1248–1250)]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Abdullah Battal]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Varşava gettosundakı yəhudi oğlan]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Yerusəlimin mühasirəsi (636–637)]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Susuzluq günü]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Bahilə qalası uğrunda döyüş]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Ərəblərin Anadoluya yürüşü (782)]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Əlinin qətli]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Lev Tornik]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Marvel vs. Capcom: Clash of Super Heroes]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[X-Men vs. Street Fighter]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Marvel Super Heroes vs. Street Fighter]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Fəth edilməmiş (pyes, 1940)]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Bouzett]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[O olmasın, bu olsun (operetta)]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Kato Svanidze]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Edge (video oyun)]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[I Kennet (Şotlandiya kralı)]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Danların əməlləri]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Polygon (veb-sayt)]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Fallout 76]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Ktulhunun çağırışı]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[İran etirazları (2017–2018)]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Pirates of the Caribbean: Armada of the Damned]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Fallout Shelter]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Assassin's Creed Origins]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Fallout 4]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[Cibril Sisse]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[SMS Blücher]] # {{Flagicon image|Artículo bueno.svg}} [[God of War (oyun, 2005)]] # {{Flagicon image|Feat lists.png}} [[Barselona FK prezidentlərinin siyahısı]] # {{Flagicon image|Feat lists.png}} [[Masters turniri çempionlarının siyahısı]] # {{Flagicon image|Feat lists.png}} [[Qitələrarası kubok qazanan baş məşqçilərin siyahısı]] }} <div align="center"> Ətraflı məlumat üçün: [https://xtools.wmflabs.org/pages/az.wikipedia.org/Solavirum/all<big><font style="color:Green;white-space:nowrap;text-shadow:grey 0.05em 0.05em 0.1em;">Statistika</font></big>] [http://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:Fəaliyyətlər/Solavirum <big><font style="color:Green;white-space:nowrap;text-shadow:grey 0.05em 0.05em 0.1em;">Fəaliyyət</font></big>] {| class="wikitable" !{{Töhfə|75000}} !{{Töhfə SUL|110000}} |} </div> {{İstifadəçi:Aykhan Zayedzadeh/Titul}} iw5w72bj5rm8l4c7ci0ryz4p7dzt1se 2 499883 6547093 3989617 2022-07-24T13:17:08Z Dr.Wiki54 88744 wikitext text/x-wiki {{sil}}== Həyatı == Nəhməd İslam oğlu Əli-zadə 25.01.1952 - ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1969-cu ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) Kimya fakültəsinə qəbul olmuşdur. 1974-cü ildə bitirmiş və AMEA-nın Kimya Texnologiyasının Nəzəri Problemləri İnstitutuna (indiki Kataliz və Qeyri - Üzvi Kimya İnstitutu) işə qəbul olmuşdur. Aspiranturaya qəbul ili - 1976-cı il. Kimya üzrə fəlsəfə doktoru - 1984 cu il. Kimya üzrə elmlər doktoru - 2015 - ci il. == Əsas elmi nailiyyətləri == '''1.''' Karbohidrogenlərin koherent-sinxronlaşmış rejimdə hidrogen peroksidlə yeni oksidləşməsi metodunu tətbiq etməklə piridin və onun törəmələrinin sadə texnoloqiya ilə oksidləşməsini aparmaq mümkün olmuşdur. Ucuz və asan əldə olunan və “yaşıl oksidləşdirici” adlandırılan azot-1 oksidin istifadəsi yüksək çıxım və selektivliklə məqsədli məhsulların alınmasına imkan yaradır. '''2'''. Praktiki əhəmiyyətə malik piridin əsaslı birləşmələr sintez olunmuş və onların alınma mexanizmləri göstərilmişdir. '''3.''' Alınan maddələr: piridin, 4-vinilpiridinin monooksidi və 4-vinilpiridin; 2,2-dipiridil, 2,2-oksidipiridil kimya sənayesində, kənd təsərrüfatında və əczaçılıq sənayesində tətbiq oluna bilərlər.  76 - elmi əsər. 35 - i xaricdə nəşr olunmuşdur. 3 müəlliflik şəhadətnaməsi , 4 patent onlardan 2-si ekspertizadadır. 1 nəfər dissertanta elmi rəhbər olmuşdur. == Elmi əsərlərinin adları == '''1.''' Али-заде Н.И.  Газофазное селективное окисление производных пиридина перок-сидом водорода. / Журн.  Кинетика и катализ. 2006. том 47. №1. с.69-74. '''2.''' Ali-zadeh N.I, Nagieva I.T., Magerramov.A.M., Nagiev T.M. Coherent-synchronous  N-mo-noxidation of 4-vinylpyridine by hydrogen peroxide. /18 th International Congress of Chemical and Process Engineering. CHISA -2008. 2008. Prague. Czech Republic. CD ROM  of  Full Text '''3.''' Ali-zadeh N.I, Nagieva I.T., Babaeva B.T., Magerramov A.M., Nagiev T.M. Oxidation of Pyridine Bases by Hydrogen Peroxide. /7 th European Congress of Chemical Engi-neering, 19th International Congress of Chemical and Process Engineering CHISA-2010. Prague. Czech Republic. CHISA-2010. CD ROM  of  Full Text.   '''4.'''  Ali-zadeh N.I, Nagieva I.T., Babaeva B.T., Magerramov А.M., Nagiev T.M. Oxidation of Pyridine Bases by Hydrogen Peroxide. /Journal of Chemical and Chemical Engi-neering (USA).  2011.  v.5.  №1.  p.82-88. '''5.'''  Ali-zadeh N.I, Nagieva I.T., NagievT.M. Coherent-synchronized oxidation of 4-ethyl-pyridine by hydrogen peroxide. / Journal of Chemical and Chemical Engineering (USA). 2013. №7.   p.76-80 '''6.'''Malikova N.N. ,Nagiev T.M ,Ali-zadeh N.I Catalase biomimetic sensor on base of electrochemical electrode TPhPFe(III)/Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>/Pb. "Nature Inspires, Chemistry Engineers" 2 <sup>nd </sup>International Conference on Bioins-pired and Biobased Chemistri & Materials, October 15-17, 2014, Nice, France SMARTTECH-OR 208.P.348 ''' 7. '''Malikova N.N. , Nagiev T.M ,Ali-zadeh N.I Catalase biomimetic sensor on base of electrochemical electrode TPhPFe(III)/Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>/Pb and TPhPFe(III)/Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>/Si Journal of Chemistry and Chemical Engineering(USA),  v 9, №1, 2015, p.67-70. '''8.'''Nagieva I.T. , NagievT.M. ,Ali-zadeh N.I Gas-phase oxidation  pyridine with nitrous oxide.   6<sup>th</sup> EuCheMS Chemistry Congress. 11-15 September 2016. Seville. Spain. Topic-83. P 696. p.157. '''9.''' Nagieva I.T. ,NagievT.M. ,Ali-zadeh N.I “Green” Oxidation of Pyridine by Nitrous Oxide (I). 6<sup>th</sup> International IUPAC Conference On Green Chemistry 4-8 September, 2016, Venezia, Italy. p.292. == Elmi - təşkilati fəaliyyət == Akademik M.Nağıyev adına Kataliz və Qeyri-Üzvi Kimya İnstitutunda laboratoriya müdiri. Akademik M.Nağıyev adına Kataliz və Qeyri-Üzvi Kimya İnstitutunun Elmi Şurasının üzvü. == Beynalxalq konfranslarda iştirakı == Coxsaylı beynalqalq konfranslarda əyani və qiyabi iştirak etmişdir. XIV - Ulusal Kimya Kongresi , Türkiyə- Diyarbakır 2000 - ci il. XV - Ulusal Kimya Kongresi , Türkiyə- İstanbul 2001 - ci il 9xvqet46it8s3fr3cevmjkh3wsyarjw 0 501694 6547098 3992211 2022-07-24T13:18:22Z Dr.Wiki54 88744 wikitext text/x-wiki {{sil}}{{vikiləşdirmək}} == Mündəricat == [[Şəkil:Nəhməd Əli-zadə .png|thumb]]   # [[İstifadəçi:Nəhməd Əli-zadə#H.C9.99yat.C4.B1|Həyatı]] # [[İstifadəçi:Nəhməd Əli-zadə#.C6.8Fsas elmi nailiyy.C9.99tl.C9.99ri|Əsas elmi nailiyyətləri]] # [[İstifadəçi:Nəhməd Əli-zadə#Elmi - t.C9.99.C5.9Fkilati f.C9.99aliyy.C9.99t|Elmi - təşkilati fəaliyyət]] # [[İstifadəçi:Nəhməd Əli-zadə#Beynalxalq konfranslarda i.C5.9Ftirak.C4.B1|Beynalxalq konfranslarda iştira]] == Həyatı == Nəhməd İslam oğlu Əli-zadə 25.01.1952 - ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1969-cu ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) Kimya fakültəsinə qəbul olmuşdur. 1974-cü ildə bitirmiş və AMEA-nın Kimya Texnologiyasının Nəzəri Problemləri İnstitutuna (indiki Kataliz və Qeyri - Üzvi Kimya İnstitutu) işə qəbul olmuşdur. Aspiranturaya qəbul ili - 1976-cı il. Kimya üzrə fəlsəfə doktoru - 1984 cu il. Kimya üzrə elmlər doktoru - 2015 - ci il. == Əsas elmi nailiyyətləri == '''1.''' Karbohidrogenlərin koherent-sinxronlaşmış rejimdə hidrogen peroksidlə yeni oksidləşməsi metodunu tətbiq etməklə piridin və onun törəmələrinin sadə texnoloqiya ilə oksidləşməsini aparmaq mümkün olmuşdur. Ucuz və asan əldə olunan və “yaşıl oksidləşdirici” adlandırılan azot-1 oksidin istifadəsi yüksək çıxım və selektivliklə məqsədli məhsulların alınmasına imkan yaradır. '''2'''. Praktiki əhəmiyyətə malik piridin əsaslı birləşmələr sintez olunmuş və onların alınma mexanizmləri göstərilmişdir. '''3.''' Alınan maddələr: piridin, 4-vinilpiridinin monooksidi və 4-vinilpiridin; 2,2-dipiridil,2,3 - dipiridil, 2,2-oksidipiridil kimya sənayesində, kənd təsərrüfatında və əczaçılıq sənayesində tətbiq oluna bilərlər.  75 - elmi əsər. 35 - i xaricdə nəşr olunmuşdur. Əsas nəşr olunmuş əsərlər xaricdə - Türkiye,ABŞ,Çexiya,İtaliya,İspaniya,Fransa,Hollandiya,İngiltərə,İsveçrə,Şotlandiya,Sinqapur,Yunanıstan,Portuqaliya,Rusiya,Gürcüstan. 3 müəlliflik şəhadətnaməsi , 4 patent onlardan 2-si ekspertizadadır. 1 nəfər dissertanta elmi rəhbər olmuşdur. == Elmi - təşkilati fəaliyyət == Akademik M.Nağıyev adına Kataliz və Qeyri-Üzvi Kimya İnstitutunda laboratoriya müdiri. Akademik M.Nağıyev adına Kataliz və Qeyri-Üzvi Kimya İnstitutunun Elmi Şurasının üzvü. 0dnqs79b0ellkbj5h9e6guon07xo9fx 10 504551 6547439 6378476 2022-07-24T17:35:33Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki <includeonly>[[Fayl:Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu.PNG|22px|link=Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu {{#if: {{{1|}}}| — {{{1}}}}}]]{{Kateqoriya yalnız məqalələrdə|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu ilə təltif edilənlər|{{PAGENAME}}}}</includeonly><noinclude>{{doc}}</noinclude> ogd2vl0x1oke1067armyofhoqjng7ey 0 508685 6547209 6492770 2022-07-24T14:39:45Z InternetArchiveBot 179784 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8 wikitext text/x-wiki {{Şirkət}} '''SpaceX''' ({{Dil-en|Space Exploration Technologies Corporation}}; {{dil-az|Kosmik Kəşf Texnologiyalar Şirkəti}}) — mərkəzi [[ABŞ]]-ın [[Kaliforniya]] ştatındakı [[Hotorn (Kaliforniya)|Hotorn]] şəhərində yerləşən [[amerikan]] kosmik nəqliyyat şirkəti. SpaceX Falcon 9, Falcon Heavy, Starlink, Dragon, Starship kimi kosmos missiyalı roketlər istehsal etmişdir. Şirkət 2002-ci ildə daha əvvəl [[PayPal]]-ın da yaradıcılarından olan, [[Tesla Motors]] şirkətinin CEO-su [[İlon Mask|Elon Musk]] tərəfindən [[Marsın koloniyalaşdırılması]]nı təmin etmək üzrə kosmik nəqliyyatın xərcini azaltma hədəfi ilə quruldu. İndiyə kimi [[Falcon 1]], [[Falcon 9]] və Falcon Heavy adlı ən başdan təkrar istifadə edə bilmək üçün dizayn edilmiş olan kosmosa uçuş qurğu/raket sistemlərini və Falcon 9 tərəfindən orbitə çıxardılmış olan [[Beynəlxalq kosmik stansiya|Beynəlxalq Kosmik Stansiya]]ya ləvazimat/ərzaq təmin etmək üzrə [[Dragon (kosmik gəmi)|Dragon]] (insansız) kosmik gəmisini yaratdı. Dragon kosmik gəmisini insanlı halı yaradılma mərhələsindədir. SpaceX-in uğurları arasında bunlar vardır: * 28 sentyabr 2008 tarixində özəl sektor tərəfindən maliyyələşdirilən və orbitinə çatan ilk maye yanacaqlı roket (Falcon 1); * 9 dekabr 2010 tarixində bir kosmik gəmini kosmosa göndərən, orbitə oturdan və bu kosmik gəmini (Dragon) uğurlu bir formada dünyaya geri gətirən ilk şəxsi sektor şirkəti; * 25 may 2012 tarixində Beynəlxalq Kosmik Stansiyasına bir kosmik gəmi (Dragon) yollayan ilk şəxsi sektor şirkəti; * 30 may 2020 tarixindən Beynəlxalq Kosmik Stansiyasına Crew Dragon-u göndərərək insanlı bir missiya tamamlayan ilk şəxsi sektor şirkəti; * 24 yanvar 2021 tarixində yalnız bir roket uçuşu ilə daşınan ən çox peyk (143 peyk). [[SES-8]] peykinin 3 dekabr 2013-cü ildə uçuşu SpaceX-in [[geosinxron orbit]]ə ilk təslimatı olmuşdur. Keyfiyyəti və xərci yoxlanış altında tutmaq məqsədi ilə SpaceX kosmik gəmi və raketlərdə istifadə etdiyi komponentin böyük hissəsi dizaynını, sınaqlarını və istehsalını şirkət daxilində həyata keçirdir; bu komponentlər arasında Falcon uçuş sistemi və Dragon kosmik gəmisində istifadə edilən ''Merlin'', ''Kestrel'' və ''Draco'' raket mühərrikləri vardır. Bu SpaceX-in sektordakı ən ucuz uçuş qiymətini verə bilməsinə və ənənəvi roket inkişafı/istehsalı zamanını böyük nisbətdə azalda bilməsinə imkan yaratmışdır. 2013 noyabr ayında ticari uçuşlarda bazar lideri olan [[Fransa|fransız]] şirkəti [[Arianespace]] SpaceX-in yaratdığı rəqabət səbəbi ilə [[Ariane 5]] raketiyle [[geostasionar orbit]]ə daşıdığı "daha yüngül peyklər" üçün ucuz qiymətləndirməyə gedəcəyini açıqlamışdı. 2006-cı ildə [[NASA]] şirkət ile Beynəlxalq kosmik stansiyaya yük tədarük edə biləcək bir uçuş/nəqliyyat sistemini dizayn edib həyata keçirə bilməsi üçün 'Ticari Orbiti Nəqliyyat' müqaviləsini imzaladı. SpaceX 2015 iyun etibarı ilə Beynəlxalq kosmik stansiyaya yük tədarük müqaviləsi altında 5 uçuş həyata keçirmişdir. NASA SpaceX ilə həmçinin NASA-nın 'Ticari Ekipaj İnkişaf Etdirmə ' (CCDev) proqramının parçası olaraq insanlı istifadəyə uyğun Dragon kosmik gəmisinin inkişafı və uğurlu bir formada istifadəsinin göstərilməsi üçün müqavilə imzalamışdır. SpaceX ilk ekipajı Dragon/Falcon 9 uçuşunu 2016-cı ildə etdi. Şirkət o zamana qədər kosmik gəmisinə, bütün ehtiyacları qarşıladığı təsdiqlənmiş, insan istifadəsi üçün ''uçuş vaxtı qaçış sistemi''ni daxil etməyə çalışmışdır. NASA müqavilələri ilə birlikdə SpaceX şəxsi sektor şirkətləri ABŞ xaricində hökumət qurumları və amerikan ordusu ilə özünün uçuş xidmətləri üçün müqavilə imzalamışdır. 2015 fevral etibarıyla SpaceX 15 ədəd Falcon 9 roketini, 14 uğurlu və bir qismi uğursuzluqla uçmuş və müştəriləri üçün ən az 30 uçuş planı planlamış vəziyyətdədir. == Tarixi == [[Fayl:Dragon capsule and SpaceX employees (16491695667).jpg|thumb|SpaceX işçiləri Dragon kapsulu ilə SpaceX Baş ofisində; Hotorn, Kaliforniya, fevral 2015.]] === Təsisi və inkişaf tarixi === SpaceX 2002-ci ilin İyun ayında, [[PayPal]] ve [[Tesla Motors]] şirkətlərinin ortaq qurucularından olan [[Elon Mask|Elon Musk]] tərəfindən yaradılmışdır, çünki Elon Musk sərvəti ilə təqaüdə çıxmaq ya da xeyriyyə işləri görməkdən daha üstün bir iş görmək niyyətində idi, həmçinin kosmosda ucuz və etibarlı səyahət ABŞ-da qulağa xoş gələn və qazanca çevrilə biləcək bir sahə idi. Onun məqsədi özəl havayolu təyyarələrinə bənzər, kosmosa bir çox dəfə göndəriləbiləcək asan və ucuz başa gələn raketlər istehsal etmək idi. 2006-cı ilin mart ayında Musk artıq öz sərvətindən şirkətə 100 milyon $ vəsait ayırmışdı.<ref>http://www.nytimes.com/2006/02/05/business/yourmoney/a-bold-plan-to-go-where-men-have-gone-before.html</ref> 4 Aqust 2008 tarixində sponsor firması olan Founders Fund şirkəti SpaceX -ə əlavə olaraq 20 milyon $ vəsait ayırmışdır.<ref>https://tr.wikipedia.org/wiki/SpaceX#cite_note-5</ref> 2012-ci ilin əvvəllərində şirkətin qurrucusu şirkətin haradasa 3-də 2-inə sahib idi.<ref>https://www.forbes.com/sites/calebmelby/2012/03/12/how-elon-musk-became-a-billionaire-twice-over/#400703d41c88</ref> Şirkətin 70 milyon ədəd hissəsinin o zaman üçün özəl sektor bazarındakı qiymətinin 875 milyon $ olduğu təxmin edilir,<ref> [https://web.archive.org/web/20160507120307/http://www.cnbc.com/id/47207833 "Elon Musk on Why SpaceX Has the Right Stuff to Win the Space Race"]</ref> bu da SpaceX şirkətinin 2012-ci ilin fervral ayı ərəfəsində dəyərinin təxmini 1.3 milyar $ ətrafında olduğunu göstərir.<ref>{{Cite web |title="Elon Musk Anticipates Third IPO in Three Years With SpaceX" |url=http://www.businessweek.com/news/2012-02-10/elon-musk-anticipates-third-ipo-in-three-years-with-spacex.html |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130927091101/http://www.businessweek.com/news/2012-02-10/elon-musk-anticipates-third-ipo-in-three-years-with-spacex.html |url-status=live }}</ref> 2012-ci ilin may ayındakı [[COTS 2+]] uçuşundan sonra, şirkətin özəl sərmayesi haradasa iki qatına — 2.4 milyar $ dəyərinə yüksəlmişdir.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.privco.com/privately-held-spacex-worth-nearly-5-billion-or-20-share-double-its-pre-mission-secondary-market-pricing-following-historic-success-at-the-international-space-station |access-date=2017-08-15 |archive-date=2017-08-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170806214559/http://www.privco.com/privately-held-spacex-worth-nearly-5-billion-or-20-share-double-its-pre-mission-secondary-market-pricing-following-historic-success-at-the-international-space-station |url-status=dead }}</ref> 2012-ci ildə şirkətin xalqın istifadəsinə verilməsinin 2013-cü ilin sonlarında mümkün olacağı söylənirdi<ref>https://www.bloomberg.com/news/articles/2012-02-09/musk-sees-good-chance-of-spacex-stock-offering-by-next-year</ref>, ancaq daha sonra Musk, 2013-cü ilin İyun ayında verdiyi açıqlamasında bunun "Mars Koloniya Daşıyıcı Sisteminin nizamlı şəkildə uçuşlar həyata keçirməsinə qədər gözləyəcəyini bildirdi,"<ref>https://www.forbes.com/sites/steveschaefer/2013/06/06/with-tesla-and-solarcity-soaring-elon-musk-talks-down-spacex-ipo-plans/#53787f6e59ad</ref> bu açıqlama 2015-ci ildə dəyişdirilərək SpaceX-in xalqın xidətinə açıq bir şirkətə çevrilməsi üçün həlkə uzun illər lazım olduğu bildirildi.<ref name="spacenews.com">http://spacenews.com/spacex-opening-seattle-plant-to-build-4000-broadband-satellites/</ref> Şirkət 2002-ci ildə yaradıldığından bəri sürətlə böyümüş, 2005-ci ilin oktyabr ayında 160 nəfər olan işçi sayı 2008-ci ilin iyul ayında 500-ü, 2010-cu ildə isə 1100-ü, 2012-ci ilin əvvəllərində 1800-ü və 2013-cü ilin əvvəllərində isə 3000-i keçmişdir.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.spacex.com/downloads/crs2-press-kit.pdf |access-date=2013-06-23 |archive-date=2013-06-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130623195258/http://www.spacex.com/downloads/crs2-press-kit.pdf |url-status=live }}</ref> 2013-cü ilin sentyabr ayında şirkətin bütün işçilərinin sayı 3800 oldu. 2005-ci ilin yanvar ayında, SpaceX Surrey Satellite Technology Ltd. şirketinin % 10 hissəsini satın almışdır.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.spacex.com/press?page=13 |access-date=2017-08-15 |archive-date=2016-04-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160403075502/http://www.spacex.com/press?page=13 |url-status=dead }}</ref> 16 iyun 2009 tarxində SpaceX Astronavt Təhlükəsizliyi və Missiya Təminatı bölməsini açmışdır. Keçmiş NASA astronavtı Ken Bowersox böləminin fəaliyyətlərini davam etdirmək üçün şirkətin başçı köməkçisi olaraq işə götürülmüşdür. Lakin, keçmiş astronavtın 2011-ci ilin sonlarına yaxın SpaceX şirkətindən ayrıldığı bildirilmişdir. Ayrılması üçün heç bir səbəb bildirilməmiş və yerinə də hər hansı başqa bir şəxs götürülməmişdir. Hal-hazırda Elon Musk idarə heyətinin sədri (CEO), Gwynne Shotwell isə şirkət başçısı və şirkət idarə meneceri (COO) olaraq işləməkdədir. === Maliyyələşmə === SpaceX özəl sektor tərəfindən maliyyələşdirilən bir kosmik səyahət şirkətidir.<ref name=":0">http://www.satellitetoday.com/publications/2013/03/01/launch-market-on-cusp-of-change/</ref> Birinci orbitə atılma vəsitəsi — [[Falcon 1]] və üç raket matorunu—[[Merlin]], [[Kestrel]] və [[Draco]]— tamamiylə özəl maliyə ehtiyatı ilə həyata keçirmişdir. SpaceX Merlin raket matorunun dəyişdirilimiş bir formasını istifadə edən [[Falcon 9]] orbitə atılma vasitəsinin maliyyəsinin bir qismi üçün [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ hökuməti]] ilə müqavilə imzalamışdır. SpaceX, Metan yanacaqlı Raptor raket motorlu, Falcon Heavy ağır orbitə atılma vasitəsi və bir sıra yenidən istifadə ediləbilən orbitə atılma vasitələrinin texnologiyasını öz özəl maliyyəsi hesabına həyata keçirməkdədir.<ref name=":0" /> 2012-ci ilin may ayından etibarən SpaceX quruluşundan sonraki ilk 10 ildə cəmi 1 milyard $ maliyyə ilə işləmişdir. Bunun içərisindəki 200 Milyon $ dəyərində özəl maliyyənin yarısını Musk-un buraya qoyduğu 100 Milyon $ dəyərindəki maliyyədən ve digər [[İnvestor|sərmayəçilərin]] verdiyi 100 Milyon $ -dan ibarətdir. (Founders Fund, Draper Fisher Jurvetson, və s). Maliyyənin qalan hissəsi uzun müddətli atılma və inkişaf etdirmə sazişlərindəki "inkişaf müddəti" ara ödənişlərindən gəlmişdir. SpaceX 40 dan çox missiyanı həyata keçirmək məqsədilə öz özəl müştəriləri və [[NASA]] ilə 4 milyon $-lıq müqavilə imzalamış, lakin bəzi özəl müştərilər maliyyəni aşağı salmışdır, 2012-ci ilin aprel ayına qədər NASA -nın fondları SpaceX-i 400–500 Milyon $ maliyyə ilə təmin etmişdir.<ref>https://www.cnbc.com/id/47207833</ref> 2012 may etibarıyla, SpaceX 40 ədət uçuş missiyası üçün müqavilələr imzalamışdı və uzun müddətli müqavilələr üçün Amerika Mühasibat qaydalarının görə müqavilə imzaladıqdan dərhal sonra nağd ödəniş təşkil veriləli idi. Bundan əlavə çox uçuş tarixindən əvvəl bitən uçuş vasitəsi kompenetləri üçün ara ödənişlər alırdı. 2012 avqust ayında SpaceX NASA ilə "CCiCap — Yeni nəsil Amerikalı insanlı kosmik uçuş" təklif edəcək ekipajlı kosmik kapsulun dizaynı və inkişafı üçün böyük müqavilə imzaladı. Bu müqavilə ilə NASA 2017-ci ilə qədər təkrar Amerika torpaqlarından kosmosa astronavt göndərə bilməyi planladı. Başqa iki şirkət Boeing və Sierra Nevada Corporation, NASA ilə eyni istehsal müqavilələri imzalamışdırlar. NASA-nın bu üç şirkətlə imzaladığı Kosmik Hüquq Müqaviləsi əhatəsində, bu üç şirkətin, NASA-nın "Kommersiya Ekipajlı Kosmik Uçuş İmkanları" üzərindən etdikləri irəliləmələr və uğurları ilə həm ictimaiyyətə, həm də hökumətə münasib qiymətlərlə kommersiya insan kosmos uçuşunu təqdim etmək üçün nəzərdə tutulub. Bu müqavilənin hissəsi olaraq, SpaceX 2012 və 2014 may arasında edəcəyi çatdırılmalar üçün 440 milyon dəyərində müqavilə imzalamışdır. 2012-ci ilin sonunda SpaceX-in iş siyahısında ümumilikdə 4 milyard $ dəyərində, ABŞ hökuməti və şəxsi sektor müştəriləri ilə olan müqavilələrin nəticəsini təmsil edən 40-dan çox uçuş var idi. Bu müqavilələrin çoxunda çoxdan SpaceX-ə ara ödənişlər edilməyə başlanmışdı. 2013 dekabr ayı etibarıyla SpaceX 50 ədət irəli tarixli uçuşu müqavilələrlə əlaqələndirmişdir. Bunların 3-də 2-si kommersiya müştəriləri üçün idi. 2013-cü ilin sonlarına yaxın kosmos sənayesi mediyasında SpaceX-in rəqiblərinə (Ariane 5 və Proton) görə qiymət qırdığına dair şərhlər edilməyə başlanmışdı. Bu tarixlərdə SpaceX ən az 10 ədət daha jeostatik orbit uçuşu planlamışdı. 2015-ci ilin yanvar ayında SpaceX Google-dan ve Fidelity investisiya şirkətindən , şirkətin 8,333%-lik hissəsinə müvafiq cəmi 1 Milyar $ maliyyə aldı, beləliklə şirkətin dəyəri təxminən 12 milyar $ dəyərinə yüksəlmişdir.<ref>http://spacenews.com/spacex-confirms-google-investment/</ref> Əvvəllər bu investisiyanın SpaceX-in peyk istehsalı ve qlobal peyk internet xidməti işlərinə başlaması üçün olduğu düşünülsədə<ref>http://www.spacedaily.com/reports/Google_aboard_as_Musks_SpaceX_gets_1_bn_in_funding_999.html</ref> Gwynne Shotwell 2015-ci ilin mart ayında verdiyi müsahibədə investisiyanın qlobal peyk internet xidməti ilə əlaqədar olmadığını bildirdi.<ref>https://motherboard.vice.com/en_us/article/8qxeb5/spacex-no-one-laughs-anymore-when-we-talk-about-colonizing-mars</ref> Əslində [[Google]] [[O3b]] və [[OneWeb]] ilə yollarını ayırdığından bəri peyk internet ortağı axtarmaqdaydı.<ref>https://arstechnica.com/information-technology/2015/01/google-might-pour-money-into-spacex-really-wants-satellite-internet/</ref> === Hədəflər === İlon Mask digər kosmik uçuş şirkətlərinin baha qiymətlərinin səbəbini lazımsız bürokratiyadan irəli gəldiyini deyir. Daha əvvəl məqsədlərindən birinin kosmosa çatmağın maliyyə tədbirini və təhlükəsizliyini önəmli miqdarda artırmaq olduğunu bildirmişdir.<ref>https://web.archive.org/web/20130126130324/http://www.spacex.com/press.php?page=20100616</ref> 2010 dekabr ayında SpaceX Dragon kosmik kapsulu iki istiqamətli uçuşdan qayıtdıqdan sonra uğurlu şəkildə kosmik gəmini uçuran və geri qaytaran ilk özəl şirkət olmuşdur.<ref>http://news.discovery.com/space/spacexs-dragon-capsule-returns-safely-to-earth.html</ref> Kosmos Vəqfi SpaceX-ə Dragon gəmisinin uğurlu uçuşu və dünyaya uğurlu şəkildə geri qayıtması səbəbi ilə 2011-ci ilin Kosmos Uğur Mükafatını vermişdir.<ref>http://www.spacefoundation.org/news/story.php?id=1077</ref> Müxtəlif konfranslarda, SpaceX gələcəyin motor və uçuş gəmilərinə aid dizayn şəkillərini ortaya qoymuşdur. Bu dizaynların həyata keçirilməsi məhsuldarlığın artırılmasına aid tələblərlə əlaqəli olaraq ediləcəyi bildirilmişdir. Şirkətin 2004-cü ildəki planlarında "müştəri tələbi olması vəziyyətində ağır və super-ağır uçuş sistemlərinin ediləcəyi" bildirilmişdir. Ağırlıqdakı hər səviyyə artımı orbitə çıxış maliyyəsini aşağı salacaqdır. CEO İlon Mask bu açıqlamnı etmişdir: "İnanıram ki, funt başına 500 $(1,100$/kq) və ya daha azı eilə bilər."<ref>https://web.archive.org/web/20130126130603/http://www.spacex.com/press.php?page=10</ref> SpaceX özünə aid ekipajlı ilk kosmik gəmi olan "Dragon" kosmik gəmisinin 2017-ci ilə qədər test uçuşunu etməyi planlayırdı.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.spacex.com/dragon |access-date=2022-01-30 |archive-date=2017-04-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170412113142/http://www.spacex.com/dragon |url-status=dead }}</ref> İlon Mask şəxsi hədəfinin [[Mars]]da insan araşdırılması və yerləşdirilməsi olduğunu bildirmişdir.<ref name="marketwatch.com">{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.marketwatch.com/video/asset/elon-musk-ill-put-a-man-on-mars-in-10-years-2011-04-22/CCF1FC62-BB0D-4561-938C-DF0DEFAD15BA#!CCF1FC62-BB0D-4561-938C-DF0DEFAD15BA |access-date=2022-01-30 |archive-date=2011-12-01 |archive-url=https://www.webcitation.org/63bvaGo3E?url=http://www.marketwatch.com/video/asset/elon-musk-ill-put-a-man-on-mars-in-10-years-2011-04-22/CCF1FC62-BB0D-4561-938C-DF0DEFAD15BA#!CCF1FC62-BB0D-4561-938C-DF0DEFAD15BA |url-status=dead }}</ref> 2011-ci ildə etdiyi görüşdə Marsın səthinə 10–20 il arası bir müddətdə insanları aparmağı düşündüyünü bildirmişdir.<ref name="marketwatch.com"/> 2013 iyun ayında Mask özəl sərmayəli olaraq dizayn ediləcək və [[Mars]]a gedəcək sonra [[Yer]]ə geri qayıdacaq olan kosmik gəmi, mühərrik, kosmik kapsul, kosmik uçuş sistemlərinin hamısını təşkil edən Mars Koloniya Daşıyıcısı terminini istifadə etmişdir və həmçinin SpaceX-in Texas Boca Chica-dakı uçuş bazasında Mars mövzulu adları daşınmaz əmlak paketləri üçün istifadə edir.<ref>http://www.valleymorningstar.com/news/local_news/article_26937e4c-fc1c-11e3-9b9b-001a4bcf6878.html</ref> 2014 mart ayında COO Quinni Şotuell Falcon Heavy və Dragon v2 ekipajlı versiyasının uçuşa hazır olanda şirkətin mühəndislik komandasının Mars tapşırıqlarındakı nəqliyyat infrastrukturu üzərində daha çox işləyəcəklərini demişdir.<ref>http://www.thespaceshow.com/detail.asp?q=2212</ref> 2015 yanvar ayında Mask 2015-ci ilin sonlarına yaxın Mars Nəqliyyat Sistemi üçün "tamamilə yeni memarlığ"ın detallarını açıqlamağı düşündüyünü bildirmişdir.<ref>http://www.nbcnews.com/science/space/coming-soon-spacexs-elon-musk-how-move-mars-n280311</ref> 2015 yanvar ayında SpaceX peyk istehsalı və sferik peyk internet təminediciliyi işinə girəcəyini açıqlamışdır. [[Peyk]] istehsal təsisinin [[Vaşinqton (ştat)|Vaşinqton]] ştatının [[Sietl]] şəhərində olacağını bildirmişdir. İnternet xidmətinin 1100 km-lik orbitlərə sahib 4000 ədət peykdən ibarət olan bir peyk şəbəkəsi üzərindən işləyəcəyini və 2020-ci ildə xidmət verməyə başlayacağını bildirmişdir. Bu işin hədəfinin gəlirini və pul axınını artıraraq SpaceX-in Mars koloniyası qurmağına imkan yaratmışdır.<ref name="spacenews.com"/> İnkişaf mərhələsində olan gələcəyin məhsulları içərisində [[Falcon Heavy]] uçuş sistemi [[Falcon 9]] və Falcon Heavy gəmiləri üçün təkrar istifadə edilə bilən uçuş gəmiləri və yeni Maye Metanla işləyən Raptor raket mühərriki vardır. Falcon Heavy roketi Falcon 9 texnologiyası əsasında dizayn edilmişdir və bitdiyində [[Apollon 1|Apollon]] dövründəki [[Saturn V]] roketindən bəri dünyadakı ən güclü roket olmuşdur. Falcon Heavy [[Apollon 8]] uçuşlarında olduğu kimi orbitinə ekipajlı Dragon gəmisi göndərməkdə istifadə edilə bilən və ya dəyişdirilmiş insansız Dragon gəmisinin Marsa enməkdə istifadə edilə bilər.<ref>https://web.archive.org/web/20160305005415/http://cosmiclog.nbcnews.com/_news/2011/04/05/6409132-spacex-shoots-for-next-big-thing?lite</ref> Mask şirkətin məqsədinin Marsda qalıcı insan həyatının yaradılmasına kömək etmək olduğunu açıqlamışdır. == Təsislər == [[Fayl:Falcon 9 Stages (1).jpg|thumb|Falcon 9 v1.1 roketi nüvələrin istehsalı mərhələsində, SpaceX Hotorn təsisi, 2014 noyabr]] === Baş ofis və raket istehsal bazası === SpaceX-in baş ofisi [[Los-Anceles]]in şəhərətrafı olan Hotorn ərazisində 1 Roket Yolu ("1 Rocket Road") ünvanında yerləşir. Daha əvvəllər [[Boeing 747-400|Boeing 747]] təyyarələrinin gövələrinin istehsal edildiyi bu böyük təsis SpaceX-in ofis sahəsi, tapşırıq idarəsi və gəmi fabriki hissələrini təşkil edir. Ərazi Amerikadakı kosmik şirkətlərin baş ofisləri, təsisləri və/və ya subpodratçıları baxışından ən çox sıxlığa sahib olan ərazidir. Bunlara böyük kosmik şirkət mühəndisləri və kollecdən yeni məzun olan mühəndislər hovuzu yaradan [[Boeing]]/MakDonnel Douqlas əsas peyk istehsal kampusu, [[Raytheon Company|Raytheon]], [[NASA]]-nın Reaktiv Mühərrik Laboratoriyaları, [[Lockheed Martin]], [[BAE Systems|BAE]], [[Northrop Grumman]] və [[AECOM]] və sairə təsisləri daxildir.<ref>http://www.popularmechanics.com/science/space/rockets/inside-spacex-we-visit-the-companys-california-headquarters</ref> SpaceX roketlərinin və roket mühərriklərinin istehsalında yüksək miqdarda [[şaquli inteqrasiya]] istifadə edir. Kosmos və Aviasiya sənayesində bənzəri olmamış şəkilfə SpaceX şəxsi roket mühərikklərini, uçuş gəmilərini, komik gəmilərini, əsas avionik komponentlərini və bütün proqramlarını Hotorn təsislərində şirkət içində istehsal edir. Yenə də SpaceX-in 3000-dən çox təchizatçısı vardır və bunlardan 1100-ə qədəri SpaceX-ə həftəlik ləvazimat təslimatı edir.<ref>https://www.youtube.com/watch?v=sYocHwhfFDc</ref> === Peyk istehsal bazası === SpaceX 2015 yanvar ayında etdiyi açıqlamada Redmond, Vaşinqtonda peyk istehsal mərkəzinin qurulacağını bildirmişdir. Təsisdə başlanğıcda 60 olan mühəndis sayının bir neçə ildə 1000-i keçəcəyini bildirmişdir.<ref>http://seattletimes.com/html/businesstechnology/2025480750_spacexmuskxml.html</ref> === Regional ofislər === SpaceX-in [[Hyuston]], [[Texas]]; [[Çantilli]], [[Virciniya]]; və [[Vaşinqton (şəhər)|Vaşinqton]], D.C. ərazilərində regional ofisləri vardır.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.spacex.com/about |access-date=2022-01-30 |archive-date=2017-02-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170222061801/http://www.spacex.com/about |url-status=dead }}</ref> 2014-cü ildə Sitl ərazisində açıdığı ofisdə sıx şəkildə mühəndis və proqramçıları işə alır.<ref>https://web.archive.org/web/20170706122104/https://www.geekwire.com/2014/spacex-launching-seattle-area-office-recruiting-squadrons-microsoft-engineers/</ref> === Test və uçuş sonrası sökmə bazaları === SpaceX-in 2 ədət test təsisi vardır: [[Texas ştatı]]nın [[MakQreqor]] şəhərindəki SpaceX Roket İnkişafı və Test Təsisi ([[SpaceX Uçuş Təsisləri]]) və [[Nyu-Meksiko|Nyu Meksiko]] ştatının cənubundakı [[Cornada del Muerto]] səhrasında qurulan [[Kosmik Liman]]ı [[Amerika Birləşmiş Ştatları|Amerika]]da olan və kirayəyə götürülmüş [[Şaquli enmə-qalxma|VTVL]] (şaquli qalxış və şaquli eniş) test təsisi. == Uçuş təchizatı == SpaceX hazırda iki geniş sinif raket mühərriki çıxarır: kerosin yanacaqlı Merlin mühərrikləri və hiperbolik yanacaqlı Draco / SuperDraco verici Bağlanma. Merlin iki ana sahəyə launch vasitəsinə güc verdi: iyun 2010-dakı orbitində uçan böyük Falcon 9 və ilk uçuşunu etməsi planlaşdırılan Falcon Heavy super ağır sinfi SpaceX eyni zamanda, aşağı-Dünya orbitinə kargoyu daşımaq üçün bir Falcon 9 boosters üzərinə atılan təzyiqli bir orbit kosmos vasitəsi olan Dragon'u və hal-hazırda insan dərəcəli olma mərhələsində olan Dragon 2 kosmos vasitəsini istehsal edir. 2014-cü ildə başlayan müxtəlif uçuş dizayn araşdırmaları və uçuş testləri vasitəsilə hazıfrlanır. '''<big>Raket mühərrikləri</big>''' SpaceX'in 2002-ci ildə qurulmasından bu yana şirkət, atma vasitəsi təhriki üçün Merlin və KESTREL olmaqla üç raket mühərriki ailəsi inkişaf etdirdi və Draco nəzarət Kenetlenme. SpaceX bu anda iki dənə daha raket mühərriki inkişaf etdirir: SuperDraco və Raptor. Merlin, SpaceX tərəfindən Falcon raket ailəsinin atma vasitələrində istifadə üçün inkişaf etdirilmiş bir raket mühərrikli ailədir. Merlin mühərrikləri, bir qaz-generator güc çevriminde itələyici olaraq LOX və RP-1-i istifadə etməkdədir. Merlin mühərriki başlanğıcda dəniz qurtarma və yenidən istifadə üçün hazırlandı. Merlin'in ürəyindəki şpris, ay modulu eniş mühərriki üçün Apollo Programında ilk istifadə pint növüdür. Itələyici qazlar, təkli mil, cüt fanlı turbo nasos ilə bəslənər. KESTREL, LOX / RP-1 təzyiq bəsləməli bir raket mühərrikdir və Falcon 1 raketinin ikinci etap ana mühərriki olaraq istifadə edilmişdir. SpaceX'in Merlin mühərrikiylə eyni pintle arxitekturası ətrafında inşa edilmiş ancaq bir turbo nasos ehtiva etmir və yalnız tank təzyiqi ilə bəslənir. Avarəsi haznede və boğazda Ablatif olaraq soyudulur, eyni zamanda radiasiyala soyudulur və yüksək möhkəmlik bir niobium alaşımdan emal edilir. Draco, monometil hidrazin yanacağı və azot tetroksit oksidləyiciyi istifadə hiperbolik maye itələyici raket mühərrikləridir. Hər Draco itələyici 400 newton (90 lbf) itələmə qüvvəsi istehsal edir. Dragon kosmos vasitəsində reaksiya nəzarət sistemi (RCS) Kenetlenme olaraq istifadə edərlər. SuperDraco mühərrikləri, başlanğıcda versiya 2 Dragon kosmik Dragon 2-də eniş və launch qaçış sistemi mühərrikləri olaraq istifadə ediləcək Draco iticilərinin çox daha güclü bir versiyasıdır. Raptor, irəlidə İnterplanetary Transport System'de istifadə edilmək üzrə, metan yanacaqlı, tam axın mərhələli yanma dövrü mühərriklərinin yeni bir ailəsidir. İnkişaf versiyaları test ilə atəş edildi. '''<big>Falcon Launch vasitələri</big>''' [[Fayl:Falcon 1 - Falcon 9 v1.0 - Falcon 9 v1.1 - Falcon Heavy.svg|thumb]] SpaceX, 2010-cu ildən bəri bütün missiyalarını Şahin 9'a daşıdı. Şahin Ağır'ı da fəal olaraq inkişaf etdirirlər və daha əvvəl Falcon 1 yol tapma vasitəsini inkişaf etdirdilər və uçdular. Falcon 1, aşağı torpaq orbitinə bir neçə yüz kilo yerləşdirmə tutumuna sahib kiçik bir raket idi .Böyük Şahin 9 üçün anlayışlar və komponentlər inkişaf etdirmək üçün erkən bir test yatağı olaraq funksiya gördü. Falcon 1, 2006 və 2009-cu illər arasında beş səfər reallaşdırdı. 28 sentyabr 2008-ci ildə dördüncü sınağında Falcon 1 müvəffəqiyyətlə orbitdə uzanaraq ilk xüsusi təşəbbüs tərəfindən maye yanacaqlı raket halına gəldi. Falcon 9, orbitdə 22.800 kiloqrama (50.265 lb) qədər tutum təmin edə bilən, EELV sinifində orta-asansörlü bir vasitədir və Delta IV və Atlas V raketlərinin yanında dünya səviyyəsindəki digər atma sağlayıcılarıyla rəqabət etməyi məqsəd qoymaqdadır. İlk mərhələdə doqquz Merlin mühərriki var. Falcon 9 v1.0 raketi, ilk cəhdində 4 iyun 2010-cu ildə müvəffəqiyyətli bir şəkildə orbitdə tapıldı. Üçüncü uçuşu olan COTS Demo Flight 2, 22 may 2012-ci ildə bazara çıxdı və Beynəlxalq Kosmosa çatmaq üçün ilk kommersiya kosmos vasitəsidir. 2013-cü ildə Falcon 9 v1.1'e və 2015-ci ildə da mövcud Falcon 9 Full Thrust versiyasına yüksəldildi. mart 2017 etibarı ilə Falcon 9 vasitələri, launch sonrasında digəri təkrarlanan bir ön odlama statik atəş üçün yanacaq edilərkən iki müvəffəqiyyətsizliklə 30 müvəffəqiyyətli missiya atdı. [[Fayl:SpaceX falcon in warehouse.jpg|thumb]] 2011-ci ildə SpaceX şirkəti Falcon Heavy şirkətinin inkişafına başladı. Bu, ümumilikdə 27 ədəd Merlin 1D mühərrikləri və propellant crossfeed ilə üç Falcon 9 birinci mərhələli bir nüvənin bir dəstəyi ilə konfiqurasiya edilmiş ağır yükləyici raketdir. Birinci mərhələ 62 milyon Merlin 1D mühərrikləri ilə 63,957 kiloqram (141,100 lb) qaldırmaq qabiliyyətinə malikdir, bu da 22,819 kN səviyyəsində dəniz səviyyəsinə, 24,681 kN-lik kosmosdadır. SpaceX inkişafı başa çatdıqda və raket sınaqdan keçirildikdə, Falcon Heavy dünyanın ən güclü raketidir. SpaceX, 2017-ci ilin ortalarında Falcon Heavy'nin ilk nümayiş uçuşunu hədəfləyir. '''<big>Dragon kapsulları</big>''' [[Fayl:SpaceX Dragon v2 Pad Abort Vehicle (16661791299).jpg|thumb]] SpaceX, 2005-ci ildə, on ilin sonuna qədər insan mərkəzli bir kommersiya edən proqramı izləməyi planladığını açıqladı. Dragon, yük daşıya bilən və ya yeddi hissəyə qədər orbitə uzanan ənənəvi bir küt konus ballistik kapsuludur. NASA, 2006-cı ildə, COTS proqramı çərçivəsində ISS'ye ekipaj və yük təqdim etmə müqavilələri təqdim etmək üçün seçilən iki şirkətdən biri olduğunu açıqladı. SpaceX, Dragon'u istifadə edərək yük ikmalini və sonunda ekipaj daşıma xidmətlərini göstərdi. Dragon struktur test məqaləsinin ilk uçuşu iyun 2010-cu ildə, Falcon 9 atma vasitəsinin ilk uçuşunda Cape Canaveral Hava Qüvvələri Stansiyasında Launch Complex 40-dan reallaşdırıldı; Sınaq-up Əjdaha, aviyonik, istilik qalxanı və normal olaraq əməliyyat bir kosmos vasitəsində normal olaraq lazımlı olan digər əhəmiyyətli ünsürlərə sahib deyildi, ancaq atma vasitəsinin uçuş performansını təsdiqləmək üçün lazımlı bütün xüsusiyyətləri ehtiva edirdi. Əməliyyat bir Dragon kosmos vasitəsi, dekabr 2010-cu ildə Falcon 9un ikinci uçuşu olan COTS Demo Flight 1-də başladıldı və iki orbitdən sonra Dünyaya etibarla geri döndü və bütün missiya hədəflərini tamamladı. Dragon, 2012-ci ildə Beynəlxalq Kosmik Stansiyasına yük təmin edən ilk kommersiya kosmik oldu və o zamandan bəri ISS'ye nizamlı ərz xidmətləri təmin edir. Musk, 2009 və 2010-cu ildə, insan tərəfindən dərəcəlendirilən Dragon ölçülü planlarının davam etdiyini və tamamlanmasına 2 ilə 3 illik zaman çizelgesi gətirdiyini müxtəlif vəsiləylə təklif etdi. Bu Kosmos Aktı Müqaviləsi, aprel 2011-ci ildə may 2012-ci ilə qədər davam edir və bir sonrakı müqavilə imzalanır. NASA, oktyabr 2011-ci ildə sistemin texniki planlarını təsdiqlədi və SpaceX, prototip təchizatın istehsalına başladı. SpaceX, Dragon 2 kosmos vasitəsini noyabr 2017də ISS'ye ediləcək insansız bir sınaq uçuşunda atmağı planlaşdırır və daha sonra 2018-ci ildə mürettebatlı bir Dragon, kosmos mekiğinin emekliliğini bu yana ilk dəfə ABŞ-lı astronavtları ISS'ye göndərir. fevral 2017də SpaceX, iki nəfərlik kosmos turistinin, iki xüsusi astronavtın bir Dragon kapsülüne aya və aya uçduğunu görən bir vəzifə üçün "əhəmiyyətli haqqları" endirdiyini bildirib. Missiyası açıqlayan mətbuat konfransında Elon Musk, missiya xərcinin Beynəlxalq Kosmos Stansiyasına bir astronavt gönderecekle "müqayisə" olacağını söylədi; 2017də astronavt başına təxminən 70 milyon dollar. Vəzifə 2018-ci ilin sonlarına doğru ediləcək. NASA Ames Araşdırma Mərkəzi, SpaceX'in xüsusi olaraq maliyyəyə etdiyi son bir Mars vəzifəsi planlarına əlavə olaraq, Red Dragon adında bir anlayış inkişaf etdirdi: Falcon Heavy'i atma vasitəsi və trans-Mars inyeksiya vasitəsi olaraq istifadə aşağı xərcli bir Mars missiyası və Dragon Mars ' ın atmosferə girməsi üçün kapsuldur. Anlayışın başlanğıcda 2018-ci ildə bir NASA Discovery missiyası olaraq, daha sonra alternativ olaraq 2022-ci il üçün başladılması nəzərdə tutulurdu, ancaq sentyabr 2015 etibarilə hələ NASA nəzdində maliyyə üçün təqdim edilməmişdir. Vəzifənin hədəfləri, Marsdan Dünyaya nümunələri, indi 6 milyard dollar olaraq nəzərdə tutulan NASA-nın öz dönüş örnekleminin xərcinin bir qisiminə geri aparacaqdı. aprel 2016da SpaceX, 2018-ci ildə qədər dəyişdirilmiş bir Dragon Landerin Marsa atmağı planlaşdırdığını açıqlayıb. Bu layihə NASA və SpaceX arasındakı ictimai-xüsusi ortaqlığı müqaviləsinin bir hissəsi. SpaceX, 2017 başlarında vəzifəsini Falcon Heavy və Dragon 2 (Ekip əjdahası) kosmos vasitəsi kimi digər layihələrə həsr etmək üçün daha çox zamana sahib olmaq üçün 2020 başlatma pəncərəsinə itələdi. 2017-ci ilin sonunda Red Dragon'un ləğv edildiyi açıqlandı; SpaceX Marsda çox daha böyük bir gəmi enişinə konsentrə olacaq. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|3}} == Xarici keçidlər == {{navbox|name=SpaceX|list3={{navbox|subgroup | group1 = Hazırkı | list1 = * [[Starship hazırlanma tarixi#Starship prototip|Starship prototip]] | group2 = Keçmiş | list2 = * ''[[SpaceX Grasshopper|Grasshopper]]'' * ''[[Dragon 2 DragonFly|DragonFly]]'' * ''[[Starhopper]]'' | group3 = İstifadə edilməyib | list3 = * [[F9R Dev2]] }}|group8=İdarə heyəti|list7={{navbox|subgroup | group1 = Orbital | list1 = * [[Kanaveral hərbi hava qüvvələri bazası|KHHQB]] [[Kanaveral burnu kosmik bazası 40|KKB-40]] * [[Kennedi Kosmik Mərkəzi|KKM]] * [[Vandenberq Kosmik Qüvvələri bazası|VKQB]] | group2 = Atmosferik | list2 = * [[Makqreqor]] * [[Nyu-Meksiko]] * [[Texas]] }}|group7=Uçuş bazaları|list6=* [[Falcon 1]] * [[Falcon 9]] * [[Falcon Heavy]] * [[Starlink]] * [[Starship]]|group6=Missiyalar|list5=* [[SpaceX Merlin|Merlin]] ** Vacuum * [[SpaceX Kestrel|Kestrel]] * [[SpaceX Draco|Draco]] * [[SuperDraco]] * [[SpaceX Raptor|Raptor]]|group5=Raket mühərrikləri|group3=Sınaq raketləri|title=[[SpaceX]]|list2={{navbox|subgroup | group1 = Yükdaşıma | list1 = * [[Dragon (kosmik gəmi)|Dragon 1]] *[[Dragon 2]] * [[Starship]] | group2 = Ekipajlı | list2 = * [[Dragon 2]] * [[Starship]] }}|group2=Kosmik gəmilər|list1={{navbox|subgroup | group1 = Hazırkı | list1 = * [[Falcon 9]] * [[Falcon Heavy]] | group2 = Hazırlanır | list2 = * [[SpaceX Starship|Starship]] | group3 = Keçmiş | list3 = * [[Falcon 1]] * [[Falcon 9]] ** Block 4 | group4 = Ləğv edilən | list4 = * [[Falcon 1e]] * [[Falcon 5]] * [[Falcon 9 Air]] }}|group1=Daşıyıcı raketlər|above=[[SpaceX-in tarixi|Tarix]]|state={{{state<includeonly>|collapsed</includeonly>}}}|listclass=hlist|image=[[File:SpaceX-Logo-Xonly.svg|100px|link=SpaceX]]|list8=* [[İlon Mask]] (CEO, CTO) * [[Quinn Şotvell]] (Başçı və COO)}}{{İlon Mask}} [[Kateqoriya:Şirkətlər]] [[Kateqoriya:ABŞ şirkətləri]] [[Kateqoriya:Kaliforniya şirkətləri]] [[Kateqoriya:Kosmik agentliklər]] [[Kateqoriya:Kosmik turizm]] [[Kateqoriya:2002-ci ildə yarananlar]] [[Kateqoriya:İlon Mask]] [[Kateqoriya:SpaceX]] dgkq7r0vsp3m7d4h3godi9hlm8uwdn3 0 510880 6547033 6367054 2022-07-24T12:35:35Z 212.47.143.76 /* Həyatı */ wikitext text/x-wiki {{əhəmiyyət}} {{vikiləşdirmək}} {{mənbə azlığı}} {{Alim |şəkil = Musayev Dəyanət Musa oğlu.jpg }} '''Musayev Dəyanət Musa oğlu'''– tarixçi-pedaqoq, pedoqoji elmlər üzrə fəlsəfə doktoru. == Həyatı == * 1980-cı il iyunun 15-də Şamaxı rayonunda anadan olub. * 1997-cu ildə Şamaxı rayonu 4 saylı tam orta məktəbini bitirib. * Ali təhsillidir. 2002-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti Tarix ixtisasıüzrə bakalavr pilləsini, 2004-cü ildə magistr pilləsi üzrə fərqlənmə ilə bitirib. 2005–2008-ci illərdə ADPU-nun əyani aspirantı olub. 2009-cu ildə "Ümumtəhsil məktəblərində Azərbaycan tarixinin tədrisində interaktiv təlim metodlarından istifadənin imkanları" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını uğurla müdafiə edərək, pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru (tarixin tədrisi ixtisası üzrə) elmi dərəcəsi almışdır. * 2005–2010-cu illərdə Azərbaycanda Miqrant və Məcburi Köçkünlərin Hüquqlarının Müdafiəsi İctimai Birliyində icraçı direktor vəzifəsində çalışmışdır. * 2008-ci ildən bu günə kimi ADPU-da müəllim, sonra baş müəllim vəzifəsində çalışır. * 2008–2017-ci illərdə ADPU-nun tarix fakültəsinin həmkarlar ittifaqının sədri, * 2010–2019-cu illərdə millət vəkili [[Elxan Süleymanov (siyasətçi)|Elxan Süleymanovun]] səlahiyyətli nümayəndəsidi olmuşdur. * 2012–2014-ci illərdə ADPU-nun nəzdində fəaliyyət göstərən Müdafiə Şurasının üzvü olmuşdur. * 2014–2017-ci illərdə ADPU-nun tarix fakültəsinin Elmi Şurasının elmi katibi olmuşdur. * 2014–2019-cu illərdə Azərbaycanda İnsan Haqlarına Dair Beynəlxalq Standartların Təsbiti üzrə Birgə İşçi Qrupunun həmsədri olmuşdur. * 2015–2019-cu illərdə [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası|Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının]] "Tarix və Siyasi elmlər üzrə Ekspert Şurası"nın elmi katibi olmuşdur. * 2020-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası|Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının]] "Tarix və Antropologiya üzrə Ekspert Şurası"nın elmi katibidir. * 2018-ci ildən ADPU-nun elmlər doktoru hazırlığı üzrə dissertantıdır. * 2018–2020-ci illərdə Azərbaycanda Vətəndaş Cəmiyyətinin İnkişafına Yardım Assosiasiyasının vitse-prezidenti olmuşdur. * Respublikada və xaricdə (Rusiya, Türkiyə, Böyük Britaniya və s.) nəşr olunmuş 30-dan artıq elmi məqalə və ali məktəblər üçün proqramların, 4 elmi tədqiqat əsərinin, 1 dərs vəsaiti və 1 monoqrafiyanın müəllifidir. * [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin üzvüdür. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} a9esmq2vfyun82o3uzetkybb7f1by9n 6547034 6547033 2022-07-24T12:36:42Z 212.47.143.76 /* Həyatı */ wikitext text/x-wiki {{əhəmiyyət}} {{vikiləşdirmək}} {{mənbə azlığı}} {{Alim |şəkil = Musayev Dəyanət Musa oğlu.jpg }} '''Musayev Dəyanət Musa oğlu'''– tarixçi-pedaqoq, pedoqoji elmlər üzrə fəlsəfə doktoru. == Həyatı == * 1980-cı il iyunun 15-də Şamaxı rayonunda anadan olub. * 1997-cu ildə Şamaxı rayonu 4 saylı tam orta məktəbini bitirib. * Ali təhsillidir. 2002-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti Tarix ixtisasıüzrə bakalavr pilləsini, 2004-cü ildə magistr pilləsi üzrə fərqlənmə ilə bitirib. 2005–2008-ci illərdə ADPU-nun əyani aspirantı olub. 2009-cu ildə "Ümumtəhsil məktəblərində Azərbaycan tarixinin tədrisində interaktiv təlim metodlarından istifadənin imkanları" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını uğurla müdafiə edərək, pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru (tarixin tədrisi ixtisası üzrə) elmi dərəcəsi almışdır. * 2005–2010-cu illərdə Azərbaycanda Miqrant və Məcburi Köçkünlərin Hüquqlarının Müdafiəsi İctimai Birliyində icraçı direktor vəzifəsində çalışmışdır. * 2008-ci ildən bu günə kimi ADPU-da müəllim, baş müəllim, hal-hazırda dosent vəzifəsində çalışır. * 2008–2017-ci illərdə ADPU-nun tarix fakültəsinin həmkarlar ittifaqının sədri, * 2010–2019-cu illərdə millət vəkili [[Elxan Süleymanov (siyasətçi)|Elxan Süleymanovun]] səlahiyyətli nümayəndəsidi olmuşdur. * 2012–2014-ci illərdə ADPU-nun nəzdində fəaliyyət göstərən Müdafiə Şurasının üzvü olmuşdur. * 2014–2017-ci illərdə ADPU-nun tarix fakültəsinin Elmi Şurasının elmi katibi olmuşdur. * 2014–2019-cu illərdə Azərbaycanda İnsan Haqlarına Dair Beynəlxalq Standartların Təsbiti üzrə Birgə İşçi Qrupunun həmsədri olmuşdur. * 2015–2019-cu illərdə [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası|Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının]] "Tarix və Siyasi elmlər üzrə Ekspert Şurası"nın elmi katibi olmuşdur. * 2020-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası|Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının]] "Tarix və Antropologiya üzrə Ekspert Şurası"nın elmi katibidir. * 2018-ci ildən ADPU-nun elmlər doktoru hazırlığı üzrə dissertantıdır. * 2018–2020-ci illərdə Azərbaycanda Vətəndaş Cəmiyyətinin İnkişafına Yardım Assosiasiyasının vitse-prezidenti olmuşdur. * Respublikada və xaricdə (Rusiya, Türkiyə, Böyük Britaniya və s.) nəşr olunmuş 30-dan artıq elmi məqalə və ali məktəblər üçün proqramların, 4 elmi tədqiqat əsərinin, 1 dərs vəsaiti və 1 monoqrafiyanın müəllifidir. * [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin üzvüdür. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} p0x6hhfhaxbr3frnsdfcfsiygxbbpn5 6547036 6547034 2022-07-24T12:37:39Z 212.47.143.76 /* Həyatı */ wikitext text/x-wiki {{əhəmiyyət}} {{vikiləşdirmək}} {{mənbə azlığı}} {{Alim |şəkil = Musayev Dəyanət Musa oğlu.jpg }} '''Musayev Dəyanət Musa oğlu'''– tarixçi-pedaqoq, pedoqoji elmlər üzrə fəlsəfə doktoru. == Həyatı == * 1980-cı il iyunun 15-də Şamaxı rayonunda anadan olub. * 1997-cu ildə Şamaxı rayonu 4 saylı tam orta məktəbini bitirib. * Ali təhsillidir. 2002-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti Tarix ixtisasıüzrə bakalavr pilləsini, 2004-cü ildə magistr pilləsi üzrə fərqlənmə ilə bitirib. 2005–2008-ci illərdə ADPU-nun əyani aspirantı olub. 2009-cu ildə "Ümumtəhsil məktəblərində Azərbaycan tarixinin tədrisində interaktiv təlim metodlarından istifadənin imkanları" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını uğurla müdafiə edərək, pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru (tarixin tədrisi ixtisası üzrə) elmi dərəcəsi almışdır. * 2005–2010-cu illərdə Azərbaycanda Miqrant və Məcburi Köçkünlərin Hüquqlarının Müdafiəsi İctimai Birliyində icraçı direktor vəzifəsində çalışmışdır. * 2008-ci ildən ADPU-da müəllim, baş müəllim, hal-hazırda dosent vəzifəsində çalışır. * 2008–2017-ci illərdə ADPU-nun tarix fakültəsinin həmkarlar ittifaqının sədri, * 2010–2019-cu illərdə millət vəkili [[Elxan Süleymanov (siyasətçi)|Elxan Süleymanovun]] səlahiyyətli nümayəndəsidi olmuşdur. * 2012–2014-ci illərdə ADPU-nun nəzdində fəaliyyət göstərən Müdafiə Şurasının üzvü olmuşdur. * 2014–2017-ci illərdə ADPU-nun tarix fakültəsinin Elmi Şurasının elmi katibi olmuşdur. * 2014–2019-cu illərdə Azərbaycanda İnsan Haqlarına Dair Beynəlxalq Standartların Təsbiti üzrə Birgə İşçi Qrupunun həmsədri olmuşdur. * 2015–2019-cu illərdə [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası|Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının]] "Tarix və Siyasi elmlər üzrə Ekspert Şurası"nın elmi katibi olmuşdur. * 2020-ci ildən [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası|Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının]] "Tarix və Antropologiya üzrə Ekspert Şurası"nın elmi katibidir. * 2018-ci ildən ADPU-nun elmlər doktoru hazırlığı üzrə dissertantıdır. * 2018–2020-ci illərdə Azərbaycanda Vətəndaş Cəmiyyətinin İnkişafına Yardım Assosiasiyasının vitse-prezidenti olmuşdur. * Respublikada və xaricdə (Rusiya, Türkiyə, Böyük Britaniya və s.) nəşr olunmuş 30-dan artıq elmi məqalə və ali məktəblər üçün proqramların, 4 elmi tədqiqat əsərinin, 1 dərs vəsaiti və 1 monoqrafiyanın müəllifidir. * [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin üzvüdür. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} c7m5ucsn0zrfr836rdun9seogfrm3pw 0 518197 6547578 6544074 2022-07-24T20:45:18Z Qolcomaq 83538 Qolcomaq [[Bicəmir (Ərdəbil)]] səhifəsinin adını [[Bicəmir (Nir)]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki {{YM}} Bicəmir - [[İran]]ın Ərdəbil ostanında kənd.<ref>{{AME|4|22}}</ref>. == Coğrafi yerləşməsi == Mərkəzi [[şəhristan]]ının eyniadlı bölgəsinin Nir [[kəndistan]]ında, Ərdəbil şəhərindən 20 km. cənub-qərbdədir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{Nir şəhristanı}} [[Kateqoriya:Nir şəhristanının kəndləri]] 83mos5l2mg9tcf927rzupvxoc12r4r8 828 521129 6547759 4784730 2022-07-25T05:53:47Z Toghrul R 147643 yeniləmə Scribunto text/plain -- Convert a value from one unit of measurement to another. -- Example: {{convert|123|lb|kg}} --> 123 pounds (56 kg) -- See [[:en:Template:Convert/Transwiki guide]] if copying to another wiki. local MINUS = '−' -- Unicode U+2212 MINUS SIGN (UTF-8: e2 88 92) local abs = math.abs local floor = math.floor local format = string.format local log10 = math.log10 local ustring = mw.ustring local ulen = ustring.len local usub = ustring.sub -- Configuration options to keep magic values in one location. -- Conversion data and message text are defined in separate modules. local config, maxsigfig local numdot -- must be '.' or ',' or a character which works in a regex local numsep, numsep_remove, numsep_remove2 local data_code, all_units local text_code local varname -- can be a code to use variable names that depend on value local from_en_table -- to translate an output string of en digits to local language local to_en_table -- to translate an input string of digits in local language to en -- Use translation_table in convert/text to change the following. local en_default -- true uses lang=en unless convert has lang=local or local digits local group_method = 3 -- code for how many digits are in a group local per_word = 'per' -- for units like "liters per kilometer" local plural_suffix = 's' -- only other useful value is probably '' to disable plural unit names local omitsep -- true to omit separator before local symbol/name -- All units should be defined in the data module. However, to cater for quick changes -- and experiments, any unknown unit is looked up in an extra data module, if it exists. -- That module would be transcluded in only a small number of pages, so there should be -- little server overhead from making changes, and changes should propagate quickly. local extra_module -- name of module with extra units local extra_units -- nil or table of extra units from extra_module -- Some options in the invoking template can set variables used later in the module. local currency_text -- for a user-defined currency symbol: {{convert|12|$/ha|$=€}} (euro replaces dollar) local function from_en(text) -- Input is a string representing a number in en digits with '.' decimal mark, -- without digit grouping (which is done just after calling this). -- Return the translation of the string with numdot and digits in local language. if numdot ~= '.' then text = text:gsub('%.', numdot) end if from_en_table then text = text:gsub('%d', from_en_table) end return text end local function to_en(text) -- Input is a string representing a number in the local language with -- an optional numdot decimal mark and numsep digit grouping. -- Return the translation of the string with '.' mark and en digits, -- and no separators (they have to be removed here to handle cases like -- numsep = '.' and numdot = ',' with input "1.234.567,8"). if to_en_table then text = ustring.gsub(text, '%d', to_en_table) end if numsep_remove then text = text:gsub(numsep_remove, '') end if numsep_remove2 then text = text:gsub(numsep_remove2, '') end if numdot ~= '.' then text = text:gsub(numdot, '.') end return text end local function decimal_mark(text) -- Return ',' if text probably is using comma for decimal mark, or has no decimal mark. -- Return '.' if text probably is using dot for decimal mark. -- Otherwise return nothing (decimal mark not known). if not text:find('[.,]') then return ',' end text = text:gsub('^%-', ''):gsub('%+%d+/%d+$', ''):gsub('[Ee]%-?%d+$', '') local decimal = text:match('^0?([.,])%d+$') or text:match('%d([.,])%d?%d?$') or text:match('%d([.,])%d%d%d%d+$') if decimal then return decimal end if text:match('%.%d+%.') then return ',' end if text:match('%,%d+,') then return '.' end end local add_warning, with_separator -- forward declarations local function to_en_with_check(text, parms) -- Version of to_en() for a wiki using numdot = ',' and numsep = '.' to check -- text (an input number as a string) which might have been copied from enwiki. -- For example, in '1.234' the '.' could be a decimal mark or a group separator. -- From viwiki. if to_en_table then text = ustring.gsub(text, '%d', to_en_table) end if decimal_mark(text) == '.' then local original = text text = text:gsub(',', '') -- for example, interpret "1,234.5" as an enwiki value if parms then add_warning(parms, 0, 'cvt_enwiki_num', original, with_separator({}, text)) end else if numsep_remove then text = text:gsub(numsep_remove, '') end if numsep_remove2 then text = text:gsub(numsep_remove2, '') end if numdot ~= '.' then text = text:gsub(numdot, '.') end end return text end local function omit_separator(id) -- Return true if there should be no separator before id (a unit symbol or name). -- For zhwiki, there should be no separator if id uses local characters. -- The following kludge should be a sufficient test. if omitsep then if id:sub(1, 2) == '-{' then -- for "-{...}-" content language variant return true end if id:byte() > 127 then local first = usub(id, 1, 1) if first ~= 'Å' and first ~= '°' and first ~= 'µ' then return true end end end return id:sub(1, 1) == '/' -- no separator before units like "/ha" end local spell_module -- name of module that can spell numbers local speller -- function from that module to handle spelling (set if needed) local wikidata_module, wikidata_data_module -- names of Wikidata modules local wikidata_code, wikidata_data -- exported tables from those modules (set if needed) local function set_config(args) -- Set configuration options from template #invoke or defaults. config = args maxsigfig = config.maxsigfig or 14 -- maximum number of significant figures local data_module, text_module local sandbox = config.sandbox and ('/' .. config.sandbox) or '' data_module = "Module:Convert/data" .. sandbox text_module = "Module:Convert/text" .. sandbox extra_module = "Module:Convert/extra" .. sandbox wikidata_module = "Module:Convert/wikidata" .. sandbox wikidata_data_module = "Module:Convert/wikidata/data" .. sandbox spell_module = "Module:ConvertNumeric" data_code = mw.loadData(data_module) text_code = mw.loadData(text_module) all_units = data_code.all_units local translation = text_code.translation_table if translation then numdot = translation.numdot numsep = translation.numsep if numdot == ',' and numsep == '.' then if text_code.all_messages.cvt_enwiki_num then to_en = to_en_with_check end end if translation.group then group_method = translation.group end if translation.per_word then per_word = translation.per_word end if translation.plural_suffix then plural_suffix = translation.plural_suffix end varname = translation.varname from_en_table = translation.from_en local use_workaround = true if use_workaround then -- 2013-07-05 workaround bug by making a copy of the required table. -- mw.ustring.gsub fails with a table (to_en_table) as the replacement, -- if the table is accessed via mw.loadData. local source = translation.to_en if source then to_en_table = {} for k, v in pairs(source) do to_en_table[k] = v end end else to_en_table = translation.to_en end if translation.lang == 'en default' then en_default = true -- for hiwiki end omitsep = translation.omitsep -- for zhwiki end numdot = config.numdot or numdot or '.' -- decimal mark before fractional digits numsep = config.numsep or numsep or ',' -- group separator for numbers -- numsep should be ',' or '.' or '' or '&nbsp;' or a Unicode character. -- numsep_remove must work in a regex to identify separators to be removed. if numsep ~= '' then numsep_remove = (numsep == '.') and '%.' or numsep end if numsep ~= ',' and numdot ~= ',' then numsep_remove2 = ',' -- so numbers copied from enwiki will work end end local function collection() -- Return a table to hold items. return { n = 0, add = function (self, item) self.n = self.n + 1 self[self.n] = item end, } end local function divide(numerator, denominator) -- Return integers quotient, remainder resulting from dividing the two -- given numbers, which should be unsigned integers. local quotient, remainder = floor(numerator / denominator), numerator % denominator if not (0 <= remainder and remainder < denominator) then -- Floating point limits may need this, as in {{convert|160.02|Ym|ydftin}}. remainder = 0 end return quotient, remainder end local function split(text, delimiter) -- Return a numbered table with fields from splitting text. -- The delimiter is used in a regex without escaping (for example, '.' would fail). -- Each field has any leading/trailing whitespace removed. local t = {} text = text .. delimiter -- to get last item for item in text:gmatch('%s*(.-)%s*' .. delimiter) do table.insert(t, item) end return t end local function strip(text) -- If text is a string, return its content with no leading/trailing -- whitespace. Otherwise return nil (a nil argument gives a nil result). if type(text) == 'string' then return text:match("^%s*(.-)%s*$") end end local function table_len(t) -- Return length (<100) of a numbered table to replace #t which is -- documented to not work if t is accessed via mw.loadData(). for i = 1, 100 do if t[i] == nil then return i - 1 end end end local function wanted_category(catkey, catsort, want_warning) -- Return message category if it is wanted in current namespace, -- otherwise return ''. local cat local title = mw.title.getCurrentTitle() if title then local nsdefault = '0' -- default namespace: '0' = article; '0,10' = article and template local namespace = title.namespace for _, v in ipairs(split(config.nscat or nsdefault, ',')) do if namespace == tonumber(v) then cat = text_code.all_categories[want_warning and 'warning' or catkey] if catsort and catsort ~= '' and cat:sub(-2) == ']]' then cat = cat:sub(1, -3) .. '|' .. mw.text.nowiki(usub(catsort, 1, 20)) .. ']]' end break end end end return cat or '' end local function message(parms, mcode, is_warning) -- Return wikitext for an error message, including category if specified -- for the message type. -- mcode = numbered table specifying the message: -- mcode[1] = 'cvt_xxx' (string used as a key to get message info) -- mcode[2] = 'parm1' (string to replace '$1' if any in message) -- mcode[3] = 'parm2' (string to replace '$2' if any in message) -- mcode[4] = 'parm3' (string to replace '$3' if any in message) local msg if type(mcode) == 'table' then if mcode[1] == 'cvt_no_output' then -- Some errors should cause convert to output an empty string, -- for example, for an optional field in an infobox. return '' end msg = text_code.all_messages[mcode[1]] end parms.have_problem = true local function subparm(fmt, ...) local rep = {} for i, v in ipairs({...}) do rep['$' .. i] = v end return (fmt:gsub('$%d+', rep)) end if msg then local parts = {} local regex, replace = msg.regex, msg.replace for i = 1, 3 do local limit = 40 local s = mcode[i + 1] if s then if regex and replace then s = s:gsub(regex, replace) limit = nil -- allow long "should be" messages end -- Escape user input so it does not break the message. -- To avoid tags (like {{convert|1<math>23</math>|m}}) breaking -- the mouseover title, any strip marker starting with char(127) is -- replaced with '...' (text not needing i18n). local append local pos = s:find(string.char(127), 1, true) if pos then append = '...' s = s:sub(1, pos - 1) end if limit and ulen(s) > limit then s = usub(s, 1, limit) append = '...' end s = mw.text.nowiki(s) .. (append or '') else s = '?' end parts['$' .. i] = s end local function ispreview() -- Return true if a prominent message should be shown. if parms.test == 'preview' or parms.test == 'nopreview' then -- For testing, can preview a real message or simulate a preview -- when running automated tests. return parms.test == 'preview' end local success, revid = pcall(function () return (parms.frame):preprocess('{{REVISIONID}}') end) return success and (revid == '') end local want_warning = is_warning and not config.warnings and -- show unobtrusive warnings if config.warnings not configured not msg.nowarn -- but use msg settings, not standard warning, if specified local title = string.gsub(msg[1] or 'Missing message', '$%d+', parts) local text = want_warning and '*' or msg[2] or 'Missing message' local cat = wanted_category(msg[3], mcode[2], want_warning) local anchor = msg[4] or '' local fmtkey = ispreview() and 'cvt_format_preview' or (want_warning and 'cvt_format2' or msg.format or 'cvt_format') local fmt = text_code.all_messages[fmtkey] or 'convert: bug' return subparm(fmt, title:gsub('"', '&quot;'), text, cat, anchor) end return 'Convert internal error: unknown message' end function add_warning(parms, level, key, text1, text2) -- for forward declaration above -- If enabled, add a warning that will be displayed after the convert result. -- A higher level is more verbose: more kinds of warnings are displayed. -- To reduce output noise, only the first warning is displayed. if level <= (tonumber(config.warnings) or 1) then if parms.warnings == nil then parms.warnings = message(parms, { key, text1, text2 }, true) end end end local function spell_number(parms, inout, number, numerator, denominator) -- Return result of spelling (number, numerator, denominator), or -- return nil if spelling is not available or not supported for given text. -- Examples (each value must be a string or nil): -- number numerator denominator output -- ------ --------- ----------- ------------------- -- "1.23" nil nil one point two three -- "1" "2" "3" one and two thirds -- nil "2" "3" two thirds if not speller then local function get_speller(module) return require(module).spell_number end local success success, speller = pcall(get_speller, spell_module) if not success or type(speller) ~= 'function' then add_warning(parms, 1, 'cvt_no_spell', 'spell') return nil end end local case if parms.spell_upper == inout then case = true parms.spell_upper = nil -- only uppercase first word in a multiple unit end local sp = not parms.opt_sp_us local adj = parms.opt_adjectival return speller(number, numerator, denominator, case, sp, adj) end ------------------------------------------------------------------------ -- BEGIN: Code required only for built-in units. -- LATER: If need much more code, move to another module to simplify this module. local function speed_of_sound(altitude) -- This is for the Mach built-in unit of speed. -- Return speed of sound in metres per second at given altitude in feet. -- If no altitude given, use default (zero altitude = sea level). -- Table gives speed of sound in miles per hour at various altitudes: -- altitude = -17,499 to 402,499 feet -- mach_table[a + 4] = s where -- a = (altitude / 5000) rounded to nearest integer (-3 to 80) -- s = speed of sound (mph) at that altitude -- LATER: Should calculate result from an interpolation between the next -- lower and higher altitudes in table, rather than rounding to nearest. -- From: http://www.aerospaceweb.org/question/atmosphere/q0112.shtml local mach_table = { -- a = 799.5, 787.0, 774.2, 761.207051, -- -3 to 0 748.0, 734.6, 721.0, 707.0, 692.8, 678.3, 663.5, 660.1, 660.1, 660.1, -- 1 to 10 660.1, 660.1, 660.1, 662.0, 664.3, 666.5, 668.9, 671.1, 673.4, 675.6, -- 11 to 20 677.9, 683.7, 689.9, 696.0, 702.1, 708.1, 714.0, 719.9, 725.8, 731.6, -- 21 to 30 737.3, 737.7, 737.7, 736.2, 730.5, 724.6, 718.8, 712.9, 707.0, 701.0, -- 31 to 40 695.0, 688.9, 682.8, 676.6, 670.4, 664.1, 657.8, 652.9, 648.3, 643.7, -- 41 to 50 639.1, 634.4, 629.6, 624.8, 620.0, 615.2, 613.2, 613.2, 613.2, 613.5, -- 51 to 60 614.4, 615.3, 616.7, 619.8, 623.4, 629.7, 635.0, 641.1, 650.6, 660.0, -- 61 to 70 672.5, 674.3, 676.1, 677.9, 679.7, 681.5, 683.3, 685.1, 686.8, 688.6, -- 71 to 80 } altitude = altitude or 0 local a = (altitude < 0) and -altitude or altitude a = floor(a / 5000 + 0.5) if altitude < 0 then a = -a end if a < -3 then a = -3 elseif a > 80 then a = 80 end return mach_table[a + 4] * 0.44704 -- mph converted to m/s end -- END: Code required only for built-in units. ------------------------------------------------------------------------ local function add_style(parms, class) -- Add selected template style to parms if not already present. parms.templatestyles = parms.templatestyles or {} if not parms.templatestyles[class] then parms.templatestyles[class] = parms.frame:extensionTag({ name = 'templatestyles', args = { src = text_code.titles[class] } }) end end local function get_styles(parms) -- Return string of required template styles, empty if none. if parms.templatestyles then local t = {} for _, v in pairs(parms.templatestyles) do table.insert(t, v) end return table.concat(t) end return '' end local function get_range(word) -- Return a range (string or table) corresponding to word (like "to"), -- or return nil if not a range word. local ranges = text_code.ranges return ranges.types[word] or ranges.types[ranges.aliases[word]] end local function check_mismatch(unit1, unit2) -- If unit1 cannot be converted to unit2, return an error message table. -- This allows conversion between units of the same type, and between -- Nm (normally torque) and ftlb (energy), as in gun-related articles. -- This works because Nm is the base unit (scale = 1) for both the -- primary type (torque), and the alternate type (energy, where Nm = J). -- A match occurs if the primary types are the same, or if unit1 matches -- the alternate type of unit2, and vice versa. That provides a whitelist -- of which conversions are permitted between normally incompatible types. if unit1.utype == unit2.utype or (unit1.utype == unit2.alttype and unit1.alttype == unit2.utype) then return nil end return { 'cvt_mismatch', unit1.utype, unit2.utype } end local function override_from(out_table, in_table, fields) -- Copy the specified fields from in_table to out_table, but do not -- copy nil fields (keep any corresponding field in out_table). for _, field in ipairs(fields) do if in_table[field] then out_table[field] = in_table[field] end end end local function shallow_copy(t) -- Return a shallow copy of table t. -- Do not need the features and overhead of the Scribunto mw.clone(). local result = {} for k, v in pairs(t) do result[k] = v end return result end local unit_mt = { -- Metatable to get missing values for a unit that does not accept SI prefixes. -- Warning: The boolean value 'false' is returned for any missing field -- so __index is not called twice for the same field in a given unit. __index = function (self, key) local value if key == 'name1' or key == 'sym_us' then value = self.symbol elseif key == 'name2' then value = self.name1 .. plural_suffix elseif key == 'name1_us' then value = self.name1 if not rawget(self, 'name2_us') then -- If name1_us is 'foot', do not make name2_us by appending plural_suffix. self.name2_us = self.name2 end elseif key == 'name2_us' then local raw1_us = rawget(self, 'name1_us') if raw1_us then value = raw1_us .. plural_suffix else value = self.name2 end elseif key == 'link' then value = self.name1 else value = false end rawset(self, key, value) return value end } local function prefixed_name(unit, name, index) -- Return unit name with SI prefix inserted at correct position. -- index = 1 (name1), 2 (name2), 3 (name1_us), 4 (name2_us). -- The position is a byte (not character) index, so use Lua's sub(). local pos = rawget(unit, 'prefix_position') if type(pos) == 'string' then pos = tonumber(split(pos, ',')[index]) end if pos then return name:sub(1, pos - 1) .. unit.si_name .. name:sub(pos) end return unit.si_name .. name end local unit_prefixed_mt = { -- Metatable to get missing values for a unit that accepts SI prefixes. -- Before use, fields si_name, si_prefix must be defined. -- The unit must define _symbol, _name1 and -- may define _sym_us, _name1_us, _name2_us -- (_sym_us, _name2_us may be defined for a language using sp=us -- to refer to a variant unrelated to U.S. units). __index = function (self, key) local value if key == 'symbol' then value = self.si_prefix .. self._symbol elseif key == 'sym_us' then value = rawget(self, '_sym_us') if value then value = self.si_prefix .. value else value = self.symbol end elseif key == 'name1' then value = prefixed_name(self, self._name1, 1) elseif key == 'name2' then value = rawget(self, '_name2') if value then value = prefixed_name(self, value, 2) else value = self.name1 .. plural_suffix end elseif key == 'name1_us' then value = rawget(self, '_name1_us') if value then value = prefixed_name(self, value, 3) else value = self.name1 end elseif key == 'name2_us' then value = rawget(self, '_name2_us') if value then value = prefixed_name(self, value, 4) elseif rawget(self, '_name1_us') then value = self.name1_us .. plural_suffix else value = self.name2 end elseif key == 'link' then value = self.name1 else value = false end rawset(self, key, value) return value end } local unit_per_mt = { -- Metatable to get values for a per unit of form "x/y". -- This is never called to determine a unit name or link because per units -- are handled as a special case. -- Similarly, the default output is handled elsewhere, and for a symbol -- this is only called from get_default() for default_exceptions. __index = function (self, key) local value if key == 'symbol' then local per = self.per local unit1, unit2 = per[1], per[2] if unit1 then value = unit1[key] .. '/' .. unit2[key] else value = '/' .. unit2[key] end elseif key == 'sym_us' then value = self.symbol elseif key == 'scale' then local per = self.per local unit1, unit2 = per[1], per[2] value = (unit1 and unit1.scale or 1) * self.scalemultiplier / unit2.scale else value = false end rawset(self, key, value) return value end } local function make_per(unitcode, unit_table, ulookup) -- Return true, t where t is a per unit with unit codes expanded to unit tables, -- or return false, t where t is an error message table. local result = { unitcode = unitcode, utype = unit_table.utype, per = {} } override_from(result, unit_table, { 'invert', 'iscomplex', 'default', 'link', 'symbol', 'symlink' }) result.symbol_raw = (result.symbol or false) -- to distinguish between a defined exception and a metatable calculation local prefix for i, v in ipairs(unit_table.per) do if i == 1 and v == '' then -- First unit symbol can be empty; that gives a nil first unit table. elseif i == 1 and text_code.currency[v] then prefix = currency_text or v else local success, t = ulookup(v) if not success then return false, t end result.per[i] = t end end local multiplier = unit_table.multiplier if not result.utype then -- Creating an automatic per unit. local unit1 = result.per[1] local utype = (unit1 and unit1.utype or prefix or '') .. '/' .. result.per[2].utype local t = data_code.per_unit_fixups[utype] if t then if type(t) == 'table' then utype = t.utype or utype result.link = result.link or t.link multiplier = multiplier or t.multiplier else utype = t end end result.utype = utype end result.scalemultiplier = multiplier or 1 result.vprefix = prefix or false -- set to non-nil to avoid calling __index return true, setmetatable(result, unit_per_mt) end local function lookup(parms, unitcode, what, utable, fails, depth) -- Return true, t where t is a copy of the unit's converter table, -- or return false, t where t is an error message table. -- Parameter 'what' determines whether combination units are accepted: -- 'no_combination' : single unit only -- 'any_combination' : single unit or combination or output multiple -- 'only_multiple' : single unit or output multiple only -- Parameter unitcode is a symbol (like 'g'), with an optional SI prefix (like 'kg'). -- If, for example, 'kg' is in this table, that entry is used; -- otherwise the prefix ('k') is applied to the base unit ('g'). -- If unitcode is a known combination code (and if allowed by what), -- a table of output multiple unit tables is included in the result. -- For compatibility with the old template, an underscore in a unitcode is -- replaced with a space so usage like {{convert|350|board_feet}} works. -- Wikignomes may also put two spaces or "&nbsp;" in combinations, so -- replace underscore, "&nbsp;", and multiple spaces with a single space. utable = utable or parms.unittable or all_units fails = fails or {} depth = depth and depth + 1 or 1 if depth > 9 then -- There are ways to mistakenly define units which result in infinite -- recursion when lookup() is called. That gives a long delay and very -- confusing error messages, so the depth parameter is used as a guard. return false, { 'cvt_lookup', unitcode } end if unitcode == nil or unitcode == '' then return false, { 'cvt_no_unit' } end unitcode = unitcode:gsub('_', ' '):gsub('&nbsp;', ' '):gsub(' +', ' ') local function call_make_per(t) return make_per(unitcode, t, function (ucode) return lookup(parms, ucode, 'no_combination', utable, fails, depth) end ) end local t = utable[unitcode] if t then if t.shouldbe then return false, { 'cvt_should_be', t.shouldbe } end if t.sp_us then parms.opt_sp_us = true end local target = t.target -- nil, or unitcode is an alias for this target if target then local success, result = lookup(parms, target, what, utable, fails, depth) if not success then return false, result end override_from(result, t, { 'customary', 'default', 'link', 'symbol', 'symlink' }) local multiplier = t.multiplier if multiplier then result.multiplier = tostring(multiplier) result.scale = result.scale * multiplier end return true, result end if t.per then return call_make_per(t) end local combo = t.combination -- nil or a table of unitcodes if combo then local multiple = t.multiple if what == 'no_combination' or (what == 'only_multiple' and not multiple) then return false, { 'cvt_bad_unit', unitcode } end -- Recursively create a combination table containing the -- converter table of each unitcode. local result = { utype = t.utype, multiple = multiple, combination = {} } local cvt = result.combination for i, v in ipairs(combo) do local success, t = lookup(parms, v, multiple and 'no_combination' or 'only_multiple', utable, fails, depth) if not success then return false, t end cvt[i] = t end return true, result end local result = shallow_copy(t) result.unitcode = unitcode if result.prefixes then result.si_name = '' result.si_prefix = '' return true, setmetatable(result, unit_prefixed_mt) end return true, setmetatable(result, unit_mt) end local SIprefixes = text_code.SIprefixes for plen = SIprefixes[1] or 2, 1, -1 do -- Look for an SI prefix; should never occur with an alias. -- Check for longer prefix first ('dam' is decametre). -- SIprefixes[1] = prefix maximum #characters (as seen by mw.ustring.sub). local prefix = usub(unitcode, 1, plen) local si = SIprefixes[prefix] if si then local t = utable[usub(unitcode, plen+1)] if t and t.prefixes then local result = shallow_copy(t) result.unitcode = unitcode result.si_name = parms.opt_sp_us and si.name_us or si.name result.si_prefix = si.prefix or prefix result.scale = t.scale * 10 ^ (si.exponent * t.prefixes) return true, setmetatable(result, unit_prefixed_mt) end end end -- Accept user-defined combinations like "acre+m2+ha" or "acre m2 ha" for output. -- If '+' is used, each unit code can include a space, and any error is fatal. -- If ' ' is used and if each space-separated word is a unit code, it is a combo, -- but errors are not fatal so the unit code can be looked up as an extra unit. local err_is_fatal local combo = collection() if unitcode:find('+', 1, true) then err_is_fatal = true for item in (unitcode .. '+'):gmatch('%s*(.-)%s*%+') do if item ~= '' then combo:add(item) end end elseif unitcode:find('%s') then for item in unitcode:gmatch('%S+') do combo:add(item) end end if combo.n > 1 then local function lookup_combo() if what == 'no_combination' or what == 'only_multiple' then return false, { 'cvt_bad_unit', unitcode } end local result = { combination = {} } local cvt = result.combination for i, v in ipairs(combo) do local success, t = lookup(parms, v, 'only_multiple', utable, fails, depth) if not success then return false, t end if i == 1 then result.utype = t.utype else local mismatch = check_mismatch(result, t) if mismatch then return false, mismatch end end cvt[i] = t end return true, result end local success, result = lookup_combo() if success or err_is_fatal then return success, result end end -- Accept any unit with an engineering notation prefix like "e6cuft" -- (million cubic feet), but not chained prefixes like "e3e6cuft", -- and not if the unit is a combination or multiple, -- and not if the unit has an offset or is a built-in. -- Only en digits are accepted. local exponent, baseunit = unitcode:match('^e(%d+)(.*)') if exponent then local engscale = text_code.eng_scales[exponent] if engscale then local success, result = lookup(parms, baseunit, 'no_combination', utable, fails, depth) if success and not (result.offset or result.builtin or result.engscale) then result.unitcode = unitcode -- 'e6cuft' not 'cuft' result.defkey = unitcode -- key to lookup default exception result.engscale = engscale result.scale = result.scale * 10 ^ tonumber(exponent) return true, result end end end -- Look for x/y; split on right-most slash to get scale correct (x/y/z is x/y per z). local top, bottom = unitcode:match('^(.-)/([^/]+)$') if top and not unitcode:find('e%d') then -- If valid, create an automatic per unit for an "x/y" unit code. -- The unitcode must not include extraneous spaces. -- Engineering notation (apart from at start and which has been stripped before here), -- is not supported so do not make a per unit if find text like 'e3' in unitcode. local success, result = call_make_per({ per = {top, bottom} }) if success then return true, result end end if not parms.opt_ignore_error and not get_range(unitcode) then -- Want the "what links here" list for the extra_module to show only cases -- where an extra unit is used, so do not require it if invoked from {{val}} -- or if looking up a range word which cannot be a unit. if not extra_units then local success, extra = pcall(function () return require(extra_module).extra_units end) if success and type(extra) == 'table' then extra_units = extra end end if extra_units then -- A unit in one data table might refer to a unit in the other table, so -- switch between them, relying on fails or depth to terminate loops. if not fails[unitcode] then fails[unitcode] = true local other = (utable == all_units) and extra_units or all_units local success, result = lookup(parms, unitcode, what, other, fails, depth) if success then return true, result end end end end if to_en_table then -- At fawiki it is common to translate all digits so a unit like "km2" becomes "km۲". local en_code = ustring.gsub(unitcode, '%d', to_en_table) if en_code ~= unitcode then return lookup(parms, en_code, what, utable, fails, depth) end end return false, { 'cvt_unknown', unitcode } end local function valid_number(num) -- Return true if num is a valid number. -- In Scribunto (different from some standard Lua), when expressed as a string, -- overflow or other problems are indicated with text like "inf" or "nan" -- which are regarded as invalid here (each contains "n"). if type(num) == 'number' and tostring(num):find('n', 1, true) == nil then return true end end local function hyphenated(name, parts) -- Return a hyphenated form of given name (for adjectival usage). -- The name may be linked and the target of the link must not be changed. -- Hypothetical examples: -- [[long ton|ton]] → [[long ton|ton]] (no change) -- [[tonne|long ton]] → [[tonne|long-ton]] -- [[metric ton|long ton]] → [[metric ton|long-ton]] -- [[long ton]] → [[long ton|long-ton]] -- Input can also have multiple links in a single name like: -- [[United States customary units|U.S.]] [[US gallon|gallon]] -- [[mile]]s per [[United States customary units|U.S.]] [[quart]] -- [[long ton]]s per [[short ton]] -- Assume that links cannot be nested (never like "[[abc[[def]]ghi]]"). -- This uses a simple and efficient procedure that works for most cases. -- Some units (if used) would require more, and can later think about -- adding a method to handle exceptions. -- The procedure is to replace each space with a hyphen, but -- not a space after ')' [for "(pre-1954&nbsp;US) nautical mile"], and -- not spaces immediately before '(' or in '(...)' [for cases like -- "British thermal unit (ISO)" and "Calorie (International Steam Table)"]. if name:find(' ', 1, true) then if parts then local pos if name:sub(1, 1) == '(' then pos = name:find(')', 1, true) if pos then return name:sub(1, pos+1) .. name:sub(pos+2):gsub(' ', '-') end elseif name:sub(-1) == ')' then pos = name:find('(', 1, true) if pos then return name:sub(1, pos-2):gsub(' ', '-') .. name:sub(pos-1) end end return name:gsub(' ', '-') end parts = collection() for before, item, after in name:gmatch('([^[]*)(%[%[[^[]*%]%])([^[]*)') do if item:find(' ', 1, true) then local prefix local plen = item:find('|', 1, true) if plen then prefix = item:sub(1, plen) item = item:sub(plen + 1, -3) else prefix = item:sub(1, -3) .. '|' item = item:sub(3, -3) end item = prefix .. hyphenated(item, parts) .. ']]' end parts:add(before:gsub(' ', '-') .. item .. after:gsub(' ', '-')) end if parts.n == 0 then -- No link like "[[...]]" was found in the original name. parts:add(hyphenated(name, parts)) end return table.concat(parts) end return name end local function hyphenated_maybe(parms, want_name, sep, id, inout) -- Return s, f where -- s = id, possibly modified -- f = true if hyphenated -- Possible modifications: hyphenate; prepend '-'; append mid text. if id == nil or id == '' then return '' end local mid = (inout == (parms.opt_flip and 'out' or 'in')) and parms.mid or '' if want_name then if parms.opt_adjectival then return '-' .. hyphenated(id) .. mid, true end if parms.opt_add_s and id:sub(-1) ~= 's' then id = id .. 's' -- for nowiki end end return sep .. id .. mid end local function use_minus(text) -- Return text with Unicode minus instead of '-', if present. if text:sub(1, 1) == '-' then return MINUS .. text:sub(2) end return text end local function digit_groups(parms, text, method) -- Return a numbered table of groups of digits (left-to-right, in local language). -- Parameter method is a number or nil: -- 3 for 3-digit grouping (default), or -- 2 for 3-then-2 grouping (only for digits before decimal mark). local len_right local len_left = text:find('.', 1, true) if len_left then len_right = #text - len_left len_left = len_left - 1 else len_left = #text end local twos = method == 2 and len_left > 5 local groups = collection() local run = len_left local n if run < 4 or (run == 4 and parms.opt_comma5) then if parms.opt_gaps then n = run else n = #text end elseif twos then n = run % 2 == 0 and 1 or 2 else n = run % 3 == 0 and 3 or run % 3 end while run > 0 do groups:add(n) run = run - n n = (twos and run > 3) and 2 or 3 end if len_right then if groups.n == 0 then groups:add(0) end if parms.opt_gaps and len_right > 3 then local want4 = not parms.opt_gaps3 -- true gives no gap before trailing single digit local isfirst = true run = len_right while run > 0 do n = (want4 and run == 4) and 4 or (run > 3 and 3 or run) if isfirst then isfirst = false groups[groups.n] = groups[groups.n] + 1 + n else groups:add(n) end run = run - n end else groups[groups.n] = groups[groups.n] + 1 + len_right end end local pos = 1 for i, length in ipairs(groups) do groups[i] = from_en(text:sub(pos, pos + length - 1)) pos = pos + length end return groups end function with_separator(parms, text) -- for forward declaration above -- Input text is a number in en digits with optional '.' decimal mark. -- Return an equivalent, formatted for display: -- with a custom decimal mark instead of '.', if wanted -- with thousand separators inserted, if wanted -- digits in local language -- The given text is like '123' or '123.' or '12345.6789'. -- The text has no sign (caller inserts that later, if necessary). -- When using gaps, they are inserted before and after the decimal mark. -- Separators are inserted only before the decimal mark. -- A trailing dot (as in '123.') is removed because their use appears to -- be accidental, and such a number should be shown as '123' or '123.0'. -- It is useful for convert to suppress the dot so, for example, '4000.' -- is a simple way of indicating that all the digits are significant. if text:sub(-1) == '.' then text = text:sub(1, -2) end if #text < 4 or parms.opt_nocomma or numsep == '' then return from_en(text) end local groups = digit_groups(parms, text, group_method) if parms.opt_gaps then if groups.n <= 1 then return groups[1] or '' end local nowrap = '<span style="white-space: nowrap">' local gap = '<span style="margin-left: 0.25em">' local close = '</span>' return nowrap .. groups[1] .. gap .. table.concat(groups, close .. gap, 2, groups.n) .. close .. close end return table.concat(groups, numsep) end -- An input value like 1.23e12 is displayed using scientific notation (1.23×10¹²). -- That also makes the output use scientific notation, except for small values. -- In addition, very small or very large output values use scientific notation. -- Use format(fmtpower, significand, '10', exponent) where each argument is a string. local fmtpower = '%s<span style="margin:0 .15em 0 .25em">×</span>%s<sup>%s</sup>' local function with_exponent(parms, show, exponent) -- Return wikitext to display the implied value in scientific notation. -- Input uses en digits; output uses digits in local language. return format(fmtpower, with_separator(parms, show), from_en('10'), use_minus(from_en(tostring(exponent)))) end local function make_sigfig(value, sigfig) -- Return show, exponent that are equivalent to the result of -- converting the number 'value' (where value >= 0) to a string, -- rounded to 'sigfig' significant figures. -- The returned items are: -- show: a string of digits; no sign and no dot; -- there is an implied dot before show. -- exponent: a number (an integer) to shift the implied dot. -- Resulting value = tonumber('.' .. show) * 10^exponent. -- Examples: -- make_sigfig(23.456, 3) returns '235', 2 (.235 * 10^2). -- make_sigfig(0.0023456, 3) returns '235', -2 (.235 * 10^-2). -- make_sigfig(0, 3) returns '000', 1 (.000 * 10^1). if sigfig <= 0 then sigfig = 1 elseif sigfig > maxsigfig then sigfig = maxsigfig end if value == 0 then return string.rep('0', sigfig), 1 end local exp, fracpart = math.modf(log10(value)) if fracpart >= 0 then fracpart = fracpart - 1 exp = exp + 1 end local digits = format('%.0f', 10^(fracpart + sigfig)) if #digits > sigfig then -- Overflow (for sigfig=3: like 0.9999 rounding to "1000"; need "100"). digits = digits:sub(1, sigfig) exp = exp + 1 end assert(#digits == sigfig, 'Bug: rounded number has wrong length') return digits, exp end -- Fraction output format. local fracfmt = { { -- Like {{frac}} (fraction slash). '<span class="frac" role="math">{SIGN}<span class="num">{NUM}</span>&frasl;<span class="den">{DEN}</span></span>', -- 1/2 '<span class="frac" role="math">{SIGN}{WHOLE}<span class="sr-only">+</span><span class="num">{NUM}</span>&frasl;<span class="den">{DEN}</span></span>', -- 1+2/3 style = 'frac', }, { -- Like {{sfrac}} (stacked fraction, that is, horizontal bar). '<span class="sfrac tion" role="math">{SIGN}<span class="num">{NUM}</span><span class="sr-only">/</span><span class="den">{DEN}</span></span>', -- 1//2 '<span class="sfrac" role="math">{SIGN}{WHOLE}<span class="sr-only">+</span><span class="tion"><span class="num">{NUM}</span><span class="sr-only">/</span><span class="den">{DEN}</span></span></span>', -- 1+2//3 style = 'sfrac', }, } local function format_fraction(parms, inout, negative, wholestr, numstr, denstr, do_spell, style) -- Return wikitext for a fraction, possibly spelled. -- Inputs use en digits and have no sign; output uses digits in local language. local wikitext if not style then style = parms.opt_fraction_horizontal and 2 or 1 end if wholestr == '' then wholestr = nil end local substitute = { SIGN = negative and MINUS or '', WHOLE = wholestr and with_separator(parms, wholestr), NUM = from_en(numstr), DEN = from_en(denstr), } wikitext = fracfmt[style][wholestr and 2 or 1]:gsub('{(%u+)}', substitute) if do_spell then if negative then if wholestr then wholestr = '-' .. wholestr else numstr = '-' .. numstr end end local s = spell_number(parms, inout, wholestr, numstr, denstr) if s then return s end end add_style(parms, fracfmt[style].style) return wikitext end local function format_number(parms, show, exponent, isnegative) -- Parameter show is a string or a table containing strings. -- Each string is a formatted number in en digits and optional '.' decimal mark. -- A table represents a fraction: integer, numerator, denominator; -- if a table is given, exponent must be nil. -- Return t where t is a table with fields: -- show = wikitext formatted to display implied value -- (digits in local language) -- is_scientific = true if show uses scientific notation -- clean = unformatted show (possibly adjusted and with inserted '.') -- (en digits) -- sign = '' or MINUS -- exponent = exponent (possibly adjusted) -- The clean and exponent fields can be used to calculate the -- rounded absolute value, if needed. -- -- The value implied by the arguments is found from: -- exponent is nil; and -- show is a string of digits (no sign), with an optional dot; -- show = '123.4' is value 123.4, '1234' is value 1234.0; -- or: -- exponent is an integer indicating where dot should be; -- show is a string of digits (no sign and no dot); -- there is an implied dot before show; -- show does not start with '0'; -- show = '1234', exponent = 3 is value 0.1234*10^3 = 123.4. -- -- The formatted result: -- * Is for an output value and is spelled if wanted and possible. -- * Includes a Unicode minus if isnegative and not spelled. -- * Uses a custom decimal mark, if wanted. -- * Has digits grouped where necessary, if wanted. -- * Uses scientific notation if requested, or for very small or large values -- (which forces result to not be spelled). -- * Has no more than maxsigfig significant digits -- (same as old template and {{#expr}}). local xhi, xlo -- these control when scientific notation (exponent) is used if parms.opt_scientific then xhi, xlo = 4, 2 -- default for output if input uses e-notation elseif parms.opt_scientific_always then xhi, xlo = 0, 0 -- always use scientific notation (experimental) else xhi, xlo = 10, 4 -- default end local sign = isnegative and MINUS or '' local maxlen = maxsigfig local tfrac if type(show) == 'table' then tfrac = show show = tfrac.wholestr assert(exponent == nil, 'Bug: exponent given with fraction') end if not tfrac and not exponent then local integer, dot, decimals = show:match('^(%d*)(%.?)(.*)') if integer == '0' or integer == '' then local zeros, figs = decimals:match('^(0*)([^0]?.*)') if #figs == 0 then if #zeros > maxlen then show = '0.' .. zeros:sub(1, maxlen) end elseif #zeros >= xlo then show = figs exponent = -#zeros elseif #figs > maxlen then show = '0.' .. zeros .. figs:sub(1, maxlen) end elseif #integer >= xhi then show = integer .. decimals exponent = #integer else maxlen = maxlen + #dot if #show > maxlen then show = show:sub(1, maxlen) end end end if exponent then local function zeros(n) return string.rep('0', n) end if #show > maxlen then show = show:sub(1, maxlen) end if exponent > xhi or exponent <= -xlo or (exponent == xhi and show ~= '1' .. zeros(xhi - 1)) then -- When xhi, xlo = 10, 4 (the default), scientific notation is used if the -- rounded value satisfies: value >= 1e9 or value < 1e-4 (1e9 = 0.1e10), -- except if show is '1000000000' (1e9), for example: -- {{convert|1000000000|m|m|sigfig=10}} → 1,000,000,000 metres (1,000,000,000 m) local significand if #show > 1 then significand = show:sub(1, 1) .. '.' .. show:sub(2) else significand = show end return { clean = '.' .. show, exponent = exponent, sign = sign, show = sign .. with_exponent(parms, significand, exponent-1), is_scientific = true, } end if exponent >= #show then show = show .. zeros(exponent - #show) -- result has no dot elseif exponent <= 0 then show = '0.' .. zeros(-exponent) .. show else show = show:sub(1, exponent) .. '.' .. show:sub(exponent+1) end end local formatted_show if tfrac then show = tostring(tfrac.value) -- to set clean in returned table formatted_show = format_fraction(parms, 'out', isnegative, tfrac.wholestr, tfrac.numstr, tfrac.denstr, parms.opt_spell_out) else if isnegative and show:match('^0.?0*$') then sign = '' -- don't show minus if result is negative but rounds to zero end formatted_show = sign .. with_separator(parms, show) if parms.opt_spell_out then formatted_show = spell_number(parms, 'out', sign .. show) or formatted_show end end return { clean = show, sign = sign, show = formatted_show, is_scientific = false, -- to avoid calling __index } end local function extract_fraction(parms, text, negative) -- If text represents a fraction, return -- value, altvalue, show, denominator -- where -- value is a number (value of the fraction in argument text) -- altvalue is an alternate interpretation of any fraction for the hands -- unit where "12.1+3/4" means 12 hands 1.75 inches -- show is a string (formatted text for display of an input value, -- and is spelled if wanted and possible) -- denominator is value of the denominator in the fraction -- Otherwise, return nil. -- Input uses en digits and '.' decimal mark (input has been translated). -- Output uses digits in local language and local decimal mark, if any. ------------------------------------------------------------------------ -- Originally this function accepted x+y/z where x, y, z were any valid -- numbers, possibly with a sign. For example '1.23e+2+1.2/2.4' = 123.5, -- and '2-3/8' = 1.625. However, such usages were found to be errors or -- misunderstandings, so since August 2014 the following restrictions apply: -- x (if present) is an integer or has a single digit after decimal mark -- y and z are unsigned integers -- e-notation is not accepted -- The overall number can start with '+' or '-' (so '12+3/4' and '+12+3/4' -- and '-12-3/4' are valid). -- Any leading negative sign is removed by the caller, so only inputs -- like the following are accepted here (may have whitespace): -- negative = false false true (there was a leading '-') -- text = '2/3' '+2/3' '2/3' -- text = '1+2/3' '+1+2/3' '1-2/3' -- text = '12.3+1/2' '+12.3+1/2' '12.3-1/2' -- Values like '12.3+1/2' are accepted, but are intended only for use -- with the hands unit (not worth adding code to enforce that). ------------------------------------------------------------------------ local leading_plus, prefix, numstr, slashes, denstr = text:match('^%s*(%+?)%s*(.-)%s*(%d+)%s*(/+)%s*(%d+)%s*$') if not leading_plus then -- Accept a single U+2044 fraction slash because that may be pasted. leading_plus, prefix, numstr, denstr = text:match('^%s*(%+?)%s*(.-)%s*(%d+)%s*⁄%s*(%d+)%s*$') slashes = '/' end local numerator = tonumber(numstr) local denominator = tonumber(denstr) if numerator == nil or denominator == nil or (negative and leading_plus ~= '') then return nil end local whole, wholestr if prefix == '' then wholestr = '' whole = 0 else -- Any prefix must be like '12+' or '12-' (whole number and fraction sign); -- '12.3+' and '12.3-' are also accepted (single digit after decimal point) -- because '12.3+1/2 hands' is valid (12 hands 3½ inches). local num1, num2, frac_sign = prefix:match('^(%d+)(%.?%d?)%s*([+%-])$') if num1 == nil then return nil end if num2 == '' then -- num2 must be '' or like '.1' but not '.' or '.12' wholestr = num1 else if #num2 ~= 2 then return nil end wholestr = num1 .. num2 end if frac_sign ~= (negative and '-' or '+') then return nil end whole = tonumber(wholestr) if whole == nil then return nil end end local value = whole + numerator / denominator if not valid_number(value) then return nil end local altvalue = whole + numerator / (denominator * 10) local style = #slashes -- kludge: 1 or 2 slashes can be used to select style if style > 2 then style = 2 end local wikitext = format_fraction(parms, 'in', negative, leading_plus .. wholestr, numstr, denstr, parms.opt_spell_in, style) return value, altvalue, wikitext, denominator end local function extract_number(parms, text, another, no_fraction) -- Return true, info if can extract a number from text, -- where info is a table with the result, -- or return false, t where t is an error message table. -- Input can use en digits or digits in local language and can -- have references at the end. Accepting references is intended -- for use in infoboxes with a field for a value passed to convert. -- Parameter another = true if the expected value is not the first. -- Before processing, the input text is cleaned: -- * Any thousand separators (valid or not) are removed. -- * Any sign is replaced with '-' (if negative) or '' (otherwise). -- That replaces Unicode minus with '-'. -- If successful, the returned info table contains named fields: -- value = a valid number -- altvalue = a valid number, usually same as value but different -- if fraction used (for hands unit) -- singular = true if value is 1 or -1 (to use singular form of units) -- clean = cleaned text with any separators and sign removed -- (en digits and '.' decimal mark) -- show = text formatted for output, possibly with ref strip markers -- (digits in local language and custom decimal mark) -- The resulting show: -- * Is for an input value and is spelled if wanted and possible. -- * Has a rounded value, if wanted. -- * Has digits grouped where necessary, if wanted. -- * If negative, a Unicode minus is used; otherwise the sign is -- '+' (if the input text used '+'), or is '' (if no sign in input). text = strip(text or '') local reference local pos = text:find('\127', 1, true) if pos then local before = text:sub(1, pos - 1) local remainder = text:sub(pos) local refs = {} while #remainder > 0 do local ref, spaces ref, spaces, remainder = remainder:match('^(\127[^\127]*UNIQ[^\127]*%-ref[^\127]*\127)(%s*)(.*)') if ref then table.insert(refs, ref) else refs = {} break end end if #refs > 0 then text = strip(before) reference = table.concat(refs) end end local clean = to_en(text, parms) if clean == '' then return false, { another and 'cvt_no_num2' or 'cvt_no_num' } end local isnegative, propersign = false, '' -- most common case local singular, show, denominator local value = tonumber(clean) local altvalue if value then local sign = clean:sub(1, 1) if sign == '+' or sign == '-' then propersign = (sign == '+') and '+' or MINUS clean = clean:sub(2) end if value < 0 then isnegative = true value = -value end else local valstr for _, prefix in ipairs({ '-', MINUS, '&minus;' }) do -- Including '-' sets isnegative in case input is a fraction like '-2-3/4'. local plen = #prefix if clean:sub(1, plen) == prefix then valstr = clean:sub(plen + 1) if valstr:match('^%s') then -- "- 1" is invalid but "-1 - 1/2" is ok return false, { 'cvt_bad_num', text } end break end end if valstr then isnegative = true propersign = MINUS clean = valstr value = tonumber(clean) end if value == nil then if not no_fraction then value, altvalue, show, denominator = extract_fraction(parms, clean, isnegative) end if value == nil then return false, { 'cvt_bad_num', text } end if value <= 1 then singular = true -- for example, "½ mile" or "one half mile" (singular unit) end end end if not valid_number(value) then -- for example, "1e310" may overflow return false, { 'cvt_invalid_num' } end if show == nil then -- clean is a non-empty string with no spaces, and does not represent a fraction, -- and value = tonumber(clean) is a number >= 0. -- If the input uses e-notation, show will be displayed using a power of ten, but -- we use the number as given so it might not be normalized scientific notation. -- The input value is spelled if specified so any e-notation is ignored; -- that allows input like 2e6 to be spelled as "two million" which works -- because the spell module converts '2e6' to '2000000' before spelling. local function rounded(value, default, exponent) local precision = parms.opt_ri if precision then local fmt = '%.' .. format('%d', precision) .. 'f' local result = fmt:format(tonumber(value) + 2e-14) -- fudge for some common cases of bad rounding if not exponent then singular = (tonumber(result) == 1) end return result end return default end singular = (value == 1) local scientific local significand, exponent = clean:match('^([%d.]+)[Ee]([+%-]?%d+)') if significand then show = with_exponent(parms, rounded(significand, significand, exponent), exponent) scientific = true else show = with_separator(parms, rounded(value, clean)) end show = propersign .. show if parms.opt_spell_in then show = spell_number(parms, 'in', propersign .. rounded(value, clean)) or show scientific = false end if scientific then parms.opt_scientific = true end end if isnegative and (value ~= 0) then value = -value altvalue = -(altvalue or value) end return true, { value = value, altvalue = altvalue or value, singular = singular, clean = clean, show = show .. (reference or ''), denominator = denominator, } end local function get_number(text) -- Return v, f where: -- v = nil (text is not a number) -- or -- v = value of text (text is a number) -- f = true if value is an integer -- Input can use en digits or digits in local language or separators, -- but no Unicode minus, and no fraction. if text then local number = tonumber(to_en(text)) if number then local _, fracpart = math.modf(number) return number, (fracpart == 0) end end end local function gcd(a, b) -- Return the greatest common denominator for the given values, -- which are known to be positive integers. if a > b then a, b = b, a end if a <= 0 then return b end local r = b % a if r <= 0 then return a end if r == 1 then return 1 end return gcd(r, a) end local function fraction_table(value, denominator) -- Return value as a string or a table: -- * If result is a string, there is no fraction, and the result -- is value formatted as a string of en digits. -- * If result is a table, it represents a fraction with named fields: -- wholestr, numstr, denstr (strings of en digits for integer, numerator, denominator). -- The result is rounded to the nearest multiple of (1/denominator). -- If the multiple is zero, no fraction is included. -- No fraction is included if value is very large as the fraction would -- be unhelpful, particularly if scientific notation is required. -- Input value is a non-negative number. -- Input denominator is a positive integer for the desired fraction. if value <= 0 then return '0' end if denominator <= 0 or value > 1e8 then return format('%.2f', value) end local integer, decimals = math.modf(value) local numerator = floor((decimals * denominator) + 0.5 + 2e-14) -- add fudge for some common cases of bad rounding if numerator >= denominator then integer = integer + 1 numerator = 0 end local wholestr = tostring(integer) if numerator > 0 then local div = gcd(numerator, denominator) if div > 1 then numerator = numerator / div denominator = denominator / div end return { wholestr = (integer > 0) and wholestr or '', numstr = tostring(numerator), denstr = tostring(denominator), value = value, } end return wholestr end local function preunits(count, preunit1, preunit2) -- If count is 1: -- ignore preunit2 -- return p1 -- else: -- preunit1 is used for preunit2 if the latter is empty -- return p1, p2 -- where: -- p1 is text to insert before the input unit -- p2 is text to insert before the output unit -- p1 or p2 may be nil to mean "no preunit" -- Using '+' gives output like "5+ feet" (no space before, but space after). local function withspace(text, wantboth) -- Return text with space before and, if wantboth, after. -- However, no space is added if there is a space or '&nbsp;' or '-' -- at that position ('-' is for adjectival text). -- There is also no space if text starts with '&' -- (e.g. '&deg;' would display a degree symbol with no preceding space). local char = text:sub(1, 1) if char == '&' then return text -- an html entity can be used to specify the exact display end if not (char == ' ' or char == '-' or char == '+') then text = ' ' .. text end if wantboth then char = text:sub(-1, -1) if not (char == ' ' or char == '-' or text:sub(-6, -1) == '&nbsp;') then text = text .. ' ' end end return text end local PLUS = '+ ' preunit1 = preunit1 or '' local trim1 = strip(preunit1) if count == 1 then if trim1 == '' then return nil end if trim1 == '+' then return PLUS end return withspace(preunit1, true) end preunit1 = withspace(preunit1) preunit2 = preunit2 or '' local trim2 = strip(preunit2) if trim1 == '+' then if trim2 == '' or trim2 == '+' then return PLUS, PLUS end preunit1 = PLUS end if trim2 == '' then if trim1 == '' then return nil, nil end preunit2 = preunit1 elseif trim2 == '+' then preunit2 = PLUS elseif trim2 == '&#32;' then -- trick to make preunit2 empty preunit2 = nil else preunit2 = withspace(preunit2) end return preunit1, preunit2 end local function range_text(range, want_name, parms, before, after, inout, options) -- Return before .. rtext .. after -- where rtext is the text that separates two values in a range. local rtext, adj_text, exception options = options or {} if type(range) == 'table' then -- Table must specify range text for ('off' and 'on') or ('input' and 'output'), -- and may specify range text for 'adj=on', -- and may specify exception = true. rtext = range[want_name and 'off' or 'on'] or range[((inout == 'in') == (parms.opt_flip == true)) and 'output' or 'input'] adj_text = range['adj'] exception = range['exception'] else rtext = range end if parms.opt_adjectival then if want_name or (exception and parms.abbr_org == 'on') then rtext = adj_text or rtext:gsub(' ', '-'):gsub('&nbsp;', '-') end end if rtext == '–' and (options.spaced or after:sub(1, #MINUS) == MINUS) then rtext = '&nbsp;– ' end return before .. rtext .. after end local function get_composite(parms, iparm, in_unit_table) -- Look for a composite input unit. For example, {{convert|1|yd|2|ft|3|in}} -- would result in a call to this function with -- iparm = 3 (parms[iparm] = "2", just after the first unit) -- in_unit_table = (unit table for "yd"; contains value 1 for number of yards) -- Return true, iparm, unit where -- iparm = index just after the composite units (7 in above example) -- unit = composite unit table holding all input units, -- or return true if no composite unit is present in parms, -- or return false, t where t is an error message table. local default, subinfo local composite_units, count = { in_unit_table }, 1 local fixups = {} local total = in_unit_table.valinfo[1].value local subunit = in_unit_table while subunit.subdivs do -- subdivs is nil or a table of allowed subdivisions local subcode = strip(parms[iparm+1]) local subdiv = subunit.subdivs[subcode] or subunit.subdivs[(all_units[subcode] or {}).target] if not subdiv then break end local success success, subunit = lookup(parms, subcode, 'no_combination') if not success then return false, subunit end -- should never occur success, subinfo = extract_number(parms, parms[iparm]) if not success then return false, subinfo end iparm = iparm + 2 subunit.inout = 'in' subunit.valinfo = { subinfo } -- Recalculate total as a number of subdivisions. -- subdiv[1] = number of subdivisions per previous unit (integer > 1). total = total * subdiv[1] + subinfo.value if not default then -- set by the first subdiv with a default defined default = subdiv.default end count = count + 1 composite_units[count] = subunit if subdiv.unit or subdiv.name then fixups[count] = { unit = subdiv.unit, name = subdiv.name, valinfo = subunit.valinfo } end end if count == 1 then return true -- no error and no composite unit end for i, fixup in pairs(fixups) do local unit = fixup.unit local name = fixup.name if not unit or (count > 2 and name) then composite_units[i].fixed_name = name else local success, alternate = lookup(parms, unit, 'no_combination') if not success then return false, alternate end -- should never occur alternate.inout = 'in' alternate.valinfo = fixup.valinfo composite_units[i] = alternate end end return true, iparm, { utype = in_unit_table.utype, scale = subunit.scale, -- scale of last (least significant) unit valinfo = { { value = total, clean = subinfo.clean, denominator = subinfo.denominator } }, composite = composite_units, default = default or in_unit_table.default } end local function translate_parms(parms, kv_pairs) -- Update fields in parms by translating each key:value in kv_pairs to terms -- used by this module (may involve translating from local language to English). -- Also, checks are performed which may display warnings, if enabled. -- Return true if successful or return false, t where t is an error message table. currency_text = nil -- local testing can hold module in memory; must clear globals if kv_pairs.adj and kv_pairs.sing then -- For enwiki (before translation), warn if attempt to use adj and sing -- as the latter is a deprecated alias for the former. if kv_pairs.adj ~= kv_pairs.sing and kv_pairs.sing ~= '' then add_warning(parms, 1, 'cvt_unknown_option', 'sing=' .. kv_pairs.sing) end kv_pairs.sing = nil end kv_pairs.comma = kv_pairs.comma or config.comma -- for plwiki who want default comma=5 for loc_name, loc_value in pairs(kv_pairs) do local en_name = text_code.en_option_name[loc_name] if en_name then local en_value = text_code.en_option_value[en_name] if en_value == 'INTEGER' then -- altitude_ft, altitude_m, frac, sigfig en_value = nil if loc_value == '' then add_warning(parms, 2, 'cvt_empty_option', loc_name) else local minimum local number, is_integer = get_number(loc_value) if en_name == 'sigfig' then minimum = 1 elseif en_name == 'frac' then minimum = 2 if number and number < 0 then parms.opt_fraction_horizontal = true number = -number end else minimum = -1e6 end if number and is_integer and number >= minimum then en_value = number else local m if en_name == 'frac' then m = 'cvt_bad_frac' elseif en_name == 'sigfig' then m = 'cvt_bad_sigfig' else m = 'cvt_bad_altitude' end add_warning(parms, 1, m, loc_name .. '=' .. loc_value) end end elseif en_value == 'TEXT' then -- $, input, qid, qual, stylein, styleout, tracking en_value = loc_value ~= '' and loc_value or nil -- accept non-empty user text with no validation if not en_value and (en_name == '$' or en_name == 'qid' or en_name == 'qual') then add_warning(parms, 2, 'cvt_empty_option', loc_name) elseif en_name == '$' then -- Value should be a single character like "€" for the euro currency symbol, but anything is accepted. currency_text = (loc_value == 'euro') and '€' or loc_value elseif en_name == 'input' then -- May have something like {{convert|input=}} (empty input) if source is an infobox -- with optional fields. In that case, want to output nothing rather than an error. parms.input_text = loc_value -- keep input because parms.input is nil if loc_value == '' end else en_value = en_value[loc_value] if en_value and en_value:sub(-1) == '?' then en_value = en_value:sub(1, -2) add_warning(parms, -1, 'cvt_deprecated', loc_name .. '=' .. loc_value) end if en_value == nil then if loc_value == '' then add_warning(parms, 2, 'cvt_empty_option', loc_name) else add_warning(parms, 1, 'cvt_unknown_option', loc_name .. '=' .. loc_value) end elseif en_value == '' then en_value = nil -- an ignored option like adj=off elseif type(en_value) == 'string' and en_value:sub(1, 4) == 'opt_' then for _, v in ipairs(split(en_value, ',')) do local lhs, rhs = v:match('^(.-)=(.+)$') if rhs then parms[lhs] = tonumber(rhs) or rhs else parms[v] = true end end en_value = nil end end parms[en_name] = en_value else add_warning(parms, 1, 'cvt_unknown_option', loc_name .. '=' .. loc_value) end end local abbr_entered = parms.abbr local cfg_abbr = config.abbr if cfg_abbr then -- Don't warn if invalid because every convert would show that warning. if cfg_abbr == 'on always' then parms.abbr = 'on' elseif cfg_abbr == 'off always' then parms.abbr = 'off' elseif parms.abbr == nil then if cfg_abbr == 'on default' then parms.abbr = 'on' elseif cfg_abbr == 'off default' then parms.abbr = 'off' end end end if parms.abbr then if parms.abbr == 'unit' then parms.abbr = 'on' parms.number_word = true end parms.abbr_org = parms.abbr -- original abbr, before any flip elseif parms.opt_hand_hh then parms.abbr_org = 'on' parms.abbr = 'on' else parms.abbr = 'out' -- default is to abbreviate output only (use symbol, not name) end if parms.opt_order_out then -- Disable options that do not work in a useful way with order=out. parms.opt_flip = nil -- override adj=flip parms.opt_spell_in = nil parms.opt_spell_out = nil parms.opt_spell_upper = nil end if parms.opt_spell_out and not abbr_entered then parms.abbr = 'off' -- should show unit name when spelling the output value end if parms.opt_flip then local function swap_in_out(option) local value = parms[option] if value == 'in' then parms[option] = 'out' elseif value == 'out' then parms[option] = 'in' end end swap_in_out('abbr') swap_in_out('lk') if parms.opt_spell_in and not parms.opt_spell_out then -- For simplicity, and because it does not appear to be needed, -- user cannot set an option to spell the output only. parms.opt_spell_in = nil parms.opt_spell_out = true end end if parms.opt_spell_upper then parms.spell_upper = parms.opt_flip and 'out' or 'in' end if parms.opt_table or parms.opt_tablecen then if abbr_entered == nil and parms.lk == nil then parms.opt_values = true end parms.table_align = parms.opt_table and 'right' or 'center' end if parms.table_align or parms.opt_sortable_on then parms.need_table_or_sort = true end local disp_joins = text_code.disp_joins local default_joins = disp_joins['b'] parms.join_between = default_joins[3] or '; ' local disp = parms.disp if disp == nil then -- special case for the most common setting parms.joins = default_joins elseif disp == 'x' then -- Later, parms.joins is set from the input parameters. else -- Old template does this. local abbr = parms.abbr if disp == 'slash' then if abbr_entered == nil then disp = 'slash-nbsp' elseif abbr == 'in' or abbr == 'out' then disp = 'slash-sp' else disp = 'slash-nosp' end elseif disp == 'sqbr' then if abbr == 'on' then disp = 'sqbr-nbsp' else disp = 'sqbr-sp' end end parms.joins = disp_joins[disp] or default_joins parms.join_between = parms.joins[3] or parms.join_between parms.wantname = parms.joins.wantname end if (en_default and not parms.opt_lang_local and (parms[1] or ''):find('%d')) or parms.opt_lang_en then from_en_table = nil end if en_default and from_en_table then -- For hiwiki: localized symbol/name is defined with the US symbol/name field, -- and is used if output uses localized numbers. parms.opt_sp_us = true end return true end local function get_values(parms) -- If successful, update parms and return true, v, i where -- v = table of input values -- i = index to next entry in parms after those processed here -- or return false, t where t is an error message table. local valinfo = collection() -- numbered table of input values local range = collection() -- numbered table of range items (having, for example, 2 range items requires 3 input values) local had_nocomma -- true if removed "nocomma" kludge from second parameter (like "tonocomma") local parm2 = strip(parms[2]) if parm2 and parm2:sub(-7, -1) == 'nocomma' then parms[2] = strip(parm2:sub(1, -8)) parms.opt_nocomma = true had_nocomma = true end local function extractor(i) -- If the parameter is not a value, try unpacking it as a range ("1-23" for "1 to 23"). -- However, "-1-2/3" is a negative fraction (-1⅔), so it must be extracted first. -- Do not unpack a parameter if it is like "3-1/2" which is sometimes incorrectly -- used instead of "3+1/2" (and which should not be interpreted as "3 to ½"). -- Unpacked items are inserted into the parms table. -- The tail recursion allows combinations like "1x2 to 3x4". local valstr = strip(parms[i]) -- trim so any '-' as a negative sign will be at start local success, result = extract_number(parms, valstr, i > 1) if not success and valstr and i < 20 then -- check i to limit abuse local lhs, sep, rhs = valstr:match('^(%S+)%s+(%S+)%s+(%S.*)') if lhs and not (sep == '-' and rhs:match('/')) then if sep:find('%d') then return success, result -- to reject {{convert|1 234 567|m}} with a decent message (en only) end parms[i] = rhs table.insert(parms, i, sep) table.insert(parms, i, lhs) return extractor(i) end if not valstr:match('%-.*/') then for _, sep in ipairs(text_code.ranges.words) do local start, stop = valstr:find(sep, 2, true) -- start at 2 to skip any negative sign for range '-' if start then parms[i] = valstr:sub(stop + 1) table.insert(parms, i, sep) table.insert(parms, i, valstr:sub(1, start - 1)) return extractor(i) end end end end return success, result end local i = 1 local is_change while true do local success, info = extractor(i) -- need to set parms.opt_nocomma before calling this if not success then return false, info end i = i + 1 if is_change then info.is_change = true -- value is after "±" and so is a change (significant for range like {{convert|5|±|5|°C}}) is_change = nil end valinfo:add(info) local range_item = get_range(strip(parms[i])) if not range_item then break end i = i + 1 range:add(range_item) if type(range_item) == 'table' then -- For range "x", if append unit to some values, append it to all. parms.in_range_x = parms.in_range_x or range_item.in_range_x parms.out_range_x = parms.out_range_x or range_item.out_range_x parms.abbr_range_x = parms.abbr_range_x or range_item.abbr_range_x is_change = range_item.is_range_change end end if range.n > 0 then if range.n > 30 then -- limit abuse, although 4 is a more likely upper limit return false, { 'cvt_invalid_num' } -- misleading message but it will do end parms.range = range elseif had_nocomma then return false, { 'cvt_unknown', parm2 } end return true, valinfo, i end local function simple_get_values(parms) -- If input is like "{{convert|valid_value|valid_unit|...}}", -- return true, i, in_unit, in_unit_table -- i = index in parms of what follows valid_unit, if anything. -- The valid_value is not negative and does not use a fraction, and -- no options requiring further processing of the input are used. -- Otherwise, return nothing or return false, parm1 for caller to interpret. -- Testing shows this function is successful for 96% of converts in articles, -- and that on average it speeds up converts by 8%. local clean = to_en(strip(parms[1] or ''), parms) if parms.opt_ri or parms.opt_spell_in or #clean > 10 or not clean:match('^[0-9.]+$') then return false, clean end local value = tonumber(clean) if not value then return end local info = { value = value, altvalue = value, singular = (value == 1), clean = clean, show = with_separator(parms, clean), } local in_unit = strip(parms[2]) local success, in_unit_table = lookup(parms, in_unit, 'no_combination') if not success then return end in_unit_table.valinfo = { info } return true, 3, in_unit, in_unit_table end local function wikidata_call(parms, operation, ...) -- Return true, s where s is the result of a Wikidata operation, -- or return false, t where t is an error message table. local function worker(...) wikidata_code = wikidata_code or require(wikidata_module) wikidata_data = wikidata_data or mw.loadData(wikidata_data_module) return wikidata_code[operation](wikidata_data, ...) end local success, status, result = pcall(worker, ...) if success then return status, result end if parms.opt_sortable_debug then -- Use debug=yes to crash if an error while accessing Wikidata. error('Error accessing Wikidata: ' .. status, 0) end return false, { 'cvt_wd_fail' } end local function get_parms(parms, args) -- If successful, update parms and return true, unit where -- parms is a table of all arguments passed to the template -- converted to named arguments, and -- unit is the input unit table; -- or return false, t where t is an error message table. -- For special processing (not a convert), can also return -- true, wikitext where wikitext is the final result. -- The returned input unit table may be for a fake unit using the specified -- unit code as the symbol and name, and with bad_mcode = message code table. -- MediaWiki removes leading and trailing whitespace from the values of -- named arguments. However, the values of numbered arguments include any -- whitespace entered in the template, and whitespace is used by some -- parameters (example: the numbered parameters associated with "disp=x"). local kv_pairs = {} -- table of input key:value pairs where key is a name; needed because cannot iterate parms and add new fields to it for k, v in pairs(args) do if type(k) == 'number' or k == 'test' then -- parameter "test" is reserved for testing and is not translated parms[k] = v else kv_pairs[k] = v end end if parms.test == 'wikidata' then local ulookup = function (ucode) -- Use empty table for parms so it does not accumulate results when used repeatedly. return lookup({}, ucode, 'no_combination') end return wikidata_call(parms, '_listunits', ulookup) end local success, msg = translate_parms(parms, kv_pairs) if not success then return false, msg end if parms.input then success, msg = wikidata_call(parms, '_adjustparameters', parms, 1) if not success then return false, msg end end local success, i, in_unit, in_unit_table = simple_get_values(parms) if not success then if type(i) == 'string' and i:match('^NNN+$') then -- Some infoboxes have examples like {{convert|NNN|m}} (3 or more "N"). -- Output an empty string for these. return false, { 'cvt_no_output' } end local valinfo success, valinfo, i = get_values(parms) if not success then return false, valinfo end in_unit = strip(parms[i]) i = i + 1 success, in_unit_table = lookup(parms, in_unit, 'no_combination') if not success then in_unit = in_unit or '' if parms.opt_ignore_error then -- display given unit code with no error (for use with {{val}}) in_unit_table = '' -- suppress error message and prevent processing of output unit end in_unit_table = setmetatable({ symbol = in_unit, name2 = in_unit, utype = in_unit, scale = 1, default = '', defkey = '', linkey = '', bad_mcode = in_unit_table }, unit_mt) end in_unit_table.valinfo = valinfo end if parms.test == 'msg' then -- Am testing the messages produced when no output unit is specified, and -- the input unit has a missing or invalid default. -- Set two units for testing that. -- LATER: Remove this code. if in_unit == 'chain' then in_unit_table.default = nil -- no default elseif in_unit == 'rd' then in_unit_table.default = "ft!X!m" -- an invalid expression end end in_unit_table.inout = 'in' -- this is an input unit if not parms.range then local success, inext, composite_unit = get_composite(parms, i, in_unit_table) if not success then return false, inext end if composite_unit then in_unit_table = composite_unit i = inext end end if in_unit_table.builtin == 'mach' then -- As with old template, a number following Mach as the input unit is the altitude. -- That is deprecated: should use altitude_ft=NUMBER or altitude_m=NUMBER. local success, info success = tonumber(parms[i]) -- this will often work and will give correct result for values like 2e4 without forcing output scientific notation if success then info = { value = success } else success, info = extract_number(parms, parms[i], false, true) end if success then i = i + 1 in_unit_table.altitude = info.value end end local word = strip(parms[i]) i = i + 1 local precision, is_bad_precision local function set_precision(text) local number, is_integer = get_number(text) if number then if is_integer then precision = number else precision = text is_bad_precision = true end return true -- text was used for precision, good or bad end end if word and not set_precision(word) then parms.out_unit = parms.out_unit or word if set_precision(strip(parms[i])) then i = i + 1 end end if parms.opt_adj_mid then word = parms[i] i = i + 1 if word then -- mid-text words if word:sub(1, 1) == '-' then parms.mid = word else parms.mid = ' ' .. word end end end if parms.opt_one_preunit then parms[parms.opt_flip and 'preunit2' or 'preunit1'] = preunits(1, parms[i]) i = i + 1 end if parms.disp == 'x' then -- Following is reasonably compatible with the old template. local first = parms[i] or '' local second = parms[i+1] or '' i = i + 2 if strip(first) == '' then -- user can enter '&#32;' rather than ' ' to avoid the default first = ' [&nbsp;' .. first second = '&nbsp;]' .. second end parms.joins = { first, second } elseif parms.opt_two_preunits then local p1, p2 = preunits(2, parms[i], parms[i+1]) i = i + 2 if parms.preunit1 then -- To simplify documentation, allow unlikely use of adj=pre with disp=preunit -- (however, an output unit must be specified with adj=pre and with disp=preunit). parms.preunit1 = parms.preunit1 .. p1 parms.preunit2 = p2 else parms.preunit1, parms.preunit2 = p1, p2 end end if precision == nil then if set_precision(strip(parms[i])) then i = i + 1 end end if is_bad_precision then add_warning(parms, 1, 'cvt_bad_prec', precision) else parms.precision = precision end for j = i, i + 3 do local parm = parms[j] -- warn if find a non-empty extraneous parameter if parm and parm:match('%S') then add_warning(parms, 1, 'cvt_unknown_option', parm) break end end return true, in_unit_table end local function record_default_precision(parms, out_current, precision) -- If necessary, adjust parameters and return a possibly adjusted precision. -- When converting a range of values where a default precision is required, -- that default is calculated for each value because the result sometimes -- depends on the precise input and output values. This function may cause -- the entire convert process to be repeated in order to ensure that the -- same default precision is used for each individual convert. -- If that were not done, a range like 1000 to 1000.4 may give poor results -- because the first output could be heavily rounded, while the second is not. -- For range 1000.4 to 1000, this function can give the second convert the -- same default precision that was used for the first. if not parms.opt_round_each then local maxdef = out_current.max_default_precision if maxdef then if maxdef < precision then parms.do_convert_again = true out_current.max_default_precision = precision else precision = out_current.max_default_precision end else out_current.max_default_precision = precision end end return precision end local function default_precision(parms, invalue, inclean, denominator, outvalue, in_current, out_current, extra) -- Return a default value for precision (an integer like 2, 0, -2). -- If denominator is not nil, it is the value of the denominator in inclean. -- Code follows procedures used in old template. local fudge = 1e-14 -- {{Order of magnitude}} adds this, so we do too local prec, minprec, adjust local subunit_ignore_trailing_zero local subunit_more_precision -- kludge for "in" used in input like "|2|ft|6|in" local composite = in_current.composite if composite then subunit_ignore_trailing_zero = true -- input "|2|st|10|lb" has precision 0, not -1 if composite[#composite].exception == 'subunit_more_precision' then subunit_more_precision = true -- do not use standard precision with input like "|2|ft|6|in" end end if denominator and denominator > 0 then prec = math.max(log10(denominator), 1) else -- Count digits after decimal mark, handling cases like '12.345e6'. local exponent local integer, dot, decimals, expstr = inclean:match('^(%d*)(%.?)(%d*)(.*)') local e = expstr:sub(1, 1) if e == 'e' or e == 'E' then exponent = tonumber(expstr:sub(2)) end if dot == '' then prec = subunit_ignore_trailing_zero and 0 or -integer:match('0*$'):len() else prec = #decimals end if exponent then -- So '1230' and '1.23e3' both give prec = -1, and '0.00123' and '1.23e-3' give 5. prec = prec - exponent end end if in_current.istemperature and out_current.istemperature then -- Converting between common temperatures (°C, °F, °R, K); not keVT. -- Kelvin value can be almost zero, or small but negative due to precision problems. -- Also, an input value like -300 C (below absolute zero) gives negative kelvins. -- Calculate minimum precision from absolute value. adjust = 0 local kelvin = abs((invalue - in_current.offset) * in_current.scale) if kelvin < 1e-8 then -- assume nonzero due to input or calculation precision problem minprec = 2 else minprec = 2 - floor(log10(kelvin) + fudge) -- 3 sigfigs in kelvin end else if invalue == 0 or outvalue <= 0 then -- We are never called with a negative outvalue, but it might be zero. -- This is special-cased to avoid calculation exceptions. return record_default_precision(parms, out_current, 0) end if out_current.exception == 'integer_more_precision' and floor(invalue) == invalue then -- With certain output units that sometimes give poor results -- with default rounding, use more precision when the input -- value is equal to an integer. An example of a poor result -- is when input 50 gives a smaller output than input 49.5. -- Experiment shows this helps, but it does not eliminate all -- surprises because it is not clear whether "50" should be -- interpreted as "from 45 to 55" or "from 49.5 to 50.5". adjust = -log10(in_current.scale) elseif subunit_more_precision then -- Conversion like "{{convert|6|ft|1|in|cm}}" (where subunit is "in") -- has a non-standard adjust value, to give more output precision. adjust = log10(out_current.scale) + 2 else adjust = log10(abs(invalue / outvalue)) end adjust = adjust + log10(2) -- Ensure that the output has at least two significant figures. minprec = 1 - floor(log10(outvalue) + fudge) end if extra then adjust = extra.adjust or adjust minprec = extra.minprec or minprec end return record_default_precision(parms, out_current, math.max(floor(prec + adjust), minprec)) end local function convert(parms, invalue, info, in_current, out_current) -- Convert given input value from one unit to another. -- Return output_value (a number) if a simple convert, or -- return f, t where -- f = true, t = table of information with results, or -- f = false, t = error message table. local inscale = in_current.scale local outscale = out_current.scale if not in_current.iscomplex and not out_current.iscomplex then return invalue * (inscale / outscale) -- minimize overhead for most common case end if in_current.invert or out_current.invert then -- Inverted units, such as inverse length, inverse time, or -- fuel efficiency. Built-in units do not have invert set. if (in_current.invert or 1) * (out_current.invert or 1) < 0 then return 1 / (invalue * inscale * outscale) end return invalue * (inscale / outscale) elseif in_current.offset then -- Temperature (there are no built-ins for this type of unit). if info.is_change then return invalue * (inscale / outscale) end return (invalue - in_current.offset) * (inscale / outscale) + out_current.offset else -- Built-in unit. local in_builtin = in_current.builtin local out_builtin = out_current.builtin if in_builtin and out_builtin then if in_builtin == out_builtin then return invalue end -- There are no cases (yet) where need to convert from one -- built-in unit to another, so this should never occur. return false, { 'cvt_bug_convert' } end if in_builtin == 'mach' or out_builtin == 'mach' then -- Should check that only one altitude is given but am planning to remove -- in_current.altitude (which can only occur when Mach is the input unit), -- and out_current.altitude cannot occur. local alt = parms.altitude_ft or in_current.altitude if not alt and parms.altitude_m then alt = parms.altitude_m / 0.3048 -- 1 ft = 0.3048 m end local spd = speed_of_sound(alt) if in_builtin == 'mach' then inscale = spd return invalue * (inscale / outscale) end outscale = spd local adjust = 0.1 / inscale return true, { outvalue = invalue * (inscale / outscale), adjust = log10(adjust) + log10(2), } elseif in_builtin == 'hand' then -- 1 hand = 4 inches; 1.2 hands = 6 inches. -- Decimals of a hand are only defined for the first digit, and -- the first fractional digit should be a number of inches (1, 2 or 3). -- However, this code interprets the entire fractional part as the number -- of inches / 10 (so 1.75 inches would be 0.175 hands). -- A value like 12.3 hands is exactly 12*4 + 3 inches; base default precision on that. local integer, fracpart = math.modf(invalue) local inch_value = 4 * integer + 10 * fracpart -- equivalent number of inches local factor = inscale / outscale if factor == 4 then -- Am converting to inches: show exact result, and use "inches" not "in" by default. if parms.abbr_org == nil then out_current.usename = true end local show = format('%g', abs(inch_value)) -- show and clean are unsigned if not show:find('e', 1, true) then return true, { invalue = inch_value, outvalue = inch_value, clean = show, show = show, } end end local outvalue = (integer + 2.5 * fracpart) * factor local fracstr = info.clean:match('%.(.*)') or '' local fmt if fracstr == '' then fmt = '%.0f' else fmt = '%.' .. format('%d', #fracstr - 1) .. 'f' end return true, { invalue = inch_value, clean = format(fmt, inch_value), outvalue = outvalue, minprec = 0, } end end return false, { 'cvt_bug_convert' } -- should never occur end local function user_style(parms, i) -- Return text for a user-specified style for a table cell, or '' if none, -- given i = 1 (input style) or 2 (output style). local style = parms[(i == 1) and 'stylein' or 'styleout'] if style then style = style:gsub('"', '') if style ~= '' then if style:sub(-1) ~= ';' then style = style .. ';' end return style end end return '' end local function make_table_or_sort(parms, invalue, info, in_current, scaled_top) -- Set options to handle output for a table or a sort key, or both. -- The text sort key is based on the value resulting from converting -- the input to a fake base unit with scale = 1, and other properties -- required for a conversion derived from the input unit. -- For other modules, return the sort key in a hidden span element, and -- the scaled value used to generate the sort key. -- If scaled_top is set, it is the scaled value of the numerator of a per unit -- to be combined with this unit (the denominator) to make the sort key. -- Scaling only works with units that convert with a factor (not temperature). local sortkey, scaled_value if parms.opt_sortable_on then local base = { -- a fake unit with enough fields for a valid convert scale = 1, invert = in_current.invert and 1, iscomplex = in_current.iscomplex, offset = in_current.offset and 0, } local outvalue, extra = convert(parms, invalue, info, in_current, base) if extra then outvalue = extra.outvalue end if in_current.istemperature then -- Have converted to kelvin; assume numbers close to zero have a -- rounding error and should be zero. if abs(outvalue) < 1e-12 then outvalue = 0 end end if scaled_top and outvalue ~= 0 then outvalue = scaled_top / outvalue end scaled_value = outvalue if not valid_number(outvalue) then if outvalue < 0 then sortkey = '1000000000000000000' else sortkey = '9000000000000000000' end elseif outvalue == 0 then sortkey = '5000000000000000000' else local mag = floor(log10(abs(outvalue)) + 1e-14) local prefix if outvalue > 0 then prefix = 7000 + mag else prefix = 2999 - mag outvalue = outvalue + 10^(mag+1) end sortkey = format('%d', prefix) .. format('%015.0f', floor(outvalue * 10^(14-mag))) end end local sortspan if sortkey and not parms.table_align then sortspan = parms.opt_sortable_debug and '<span data-sort-value="' .. sortkey .. '♠"><span style="border:1px solid">' .. sortkey .. '♠</span></span>' or '<span data-sort-value="' .. sortkey .. '♠"></span>' parms.join_before = sortspan end if parms.table_align then local sort if sortkey then sort = ' data-sort-value="' .. sortkey .. '"' if parms.opt_sortable_debug then parms.join_before = '<span style="border:1px solid">' .. sortkey .. '</span>' end else sort = '' end local style = 'style="text-align:' .. parms.table_align .. ';' local joins = {} for i = 1, 2 do joins[i] = (i == 1 and '' or '\n|') .. style .. user_style(parms, i) .. '"' .. sort .. '|' end parms.table_joins = joins end return sortspan, scaled_value end local cvt_to_hand local function cvtround(parms, info, in_current, out_current) -- Return true, t where t is a table with the conversion results; fields: -- show = rounded, formatted string with the result of converting value in info, -- using the rounding specified in parms. -- singular = true if result (after rounding and ignoring any negative sign) -- is "1", or like "1.00", or is a fraction with value < 1; -- (and more fields shown below, and a calculated 'absvalue' field). -- or return false, t where t is an error message table. -- Input info.clean uses en digits (it has been translated, if necessary). -- Output show uses en or non-en digits as appropriate, or can be spelled. if out_current.builtin == 'hand' then return cvt_to_hand(parms, info, in_current, out_current) end local invalue = in_current.builtin == 'hand' and info.altvalue or info.value local outvalue, extra = convert(parms, invalue, info, in_current, out_current) if parms.need_table_or_sort then parms.need_table_or_sort = nil -- process using first input value only make_table_or_sort(parms, invalue, info, in_current) end if extra then if not outvalue then return false, extra end invalue = extra.invalue or invalue outvalue = extra.outvalue end if not valid_number(outvalue) then return false, { 'cvt_invalid_num' } end local isnegative if outvalue < 0 then isnegative = true outvalue = -outvalue end local precision, show, exponent local denominator = out_current.frac if denominator then show = fraction_table(outvalue, denominator) else precision = parms.precision if not precision then if parms.sigfig then show, exponent = make_sigfig(outvalue, parms.sigfig) elseif parms.opt_round then local n = parms.opt_round if n == 0.5 then local integer, fracpart = math.modf(floor(2 * outvalue + 0.5) / 2) if fracpart == 0 then show = format('%.0f', integer) else show = format('%.1f', integer + fracpart) end else show = format('%.0f', floor((outvalue / n) + 0.5) * n) end elseif in_current.builtin == 'mach' then local sigfig = info.clean:gsub('^[0.]+', ''):gsub('%.', ''):len() + 1 show, exponent = make_sigfig(outvalue, sigfig) else local inclean = info.clean if extra then inclean = extra.clean or inclean show = extra.show end if not show then precision = default_precision(parms, invalue, inclean, info.denominator, outvalue, in_current, out_current, extra) end end end end if precision then if precision >= 0 then local fudge if precision <= 8 then -- Add a fudge to handle common cases of bad rounding due to inability -- to precisely represent some values. This makes the following work: -- {{convert|-100.1|C|K}} and {{convert|5555000|um|m|2}}. -- Old template uses #expr round, which invokes PHP round(). -- LATER: Investigate how PHP round() works. fudge = 2e-14 else fudge = 0 end local fmt = '%.' .. format('%d', precision) .. 'f' local success success, show = pcall(format, fmt, outvalue + fudge) if not success then return false, { 'cvt_big_prec', tostring(precision) } end else precision = -precision -- #digits to zero (in addition to any digits after dot) local shift = 10 ^ precision show = format('%.0f', outvalue/shift) if show ~= '0' then exponent = #show + precision end end end local t = format_number(parms, show, exponent, isnegative) if type(show) == 'string' then -- Set singular using match because on some systems 0.99999999999999999 is 1.0. if exponent then t.singular = (exponent == 1 and show:match('^10*$')) else t.singular = (show == '1' or show:match('^1%.0*$')) end else t.fraction_table = show t.singular = (outvalue <= 1) -- cannot have 'fraction == 1', but if it were possible it would be singular end t.raw_absvalue = outvalue -- absolute value before rounding return true, setmetatable(t, { __index = function (self, key) if key == 'absvalue' then -- Calculate absolute value after rounding, if needed. local clean, exponent = rawget(self, 'clean'), rawget(self, 'exponent') local value = tonumber(clean) -- absolute value (any negative sign has been ignored) if exponent then value = value * 10^exponent end rawset(self, key, value) return value end end }) end function cvt_to_hand(parms, info, in_current, out_current) -- Convert input to hands, inches. -- Return true, t where t is a table with the conversion results; -- or return false, t where t is an error message table. if parms.abbr_org == nil then out_current.usename = true -- default is to show name not symbol end local precision = parms.precision local frac = out_current.frac if not frac and precision and precision > 1 then frac = (precision == 2) and 2 or 4 end local out_next = out_current.out_next if out_next then -- Use magic knowledge to determine whether the next unit is inches without requiring i18n. -- The following ensures that when the output combination "hand in" is used, the inches -- value is rounded to match the hands value. Also, displaying say "61½" instead of 61.5 -- is better as 61.5 implies the value is not 61.4. if out_next.exception == 'subunit_more_precision' then out_next.frac = frac end end -- Convert to inches; calculate hands from that. local dummy_unit_table = { scale = out_current.scale / 4, frac = frac } local success, outinfo = cvtround(parms, info, in_current, dummy_unit_table) if not success then return false, outinfo end local tfrac = outinfo.fraction_table local inches = outinfo.raw_absvalue if tfrac then inches = floor(inches) -- integer part only; fraction added later else inches = floor(inches + 0.5) -- a hands measurement never shows decimals of an inch end local hands, inches = divide(inches, 4) outinfo.absvalue = hands + inches/4 -- supposed to be the absolute rounded value, but this is close enough local inchstr = tostring(inches) -- '0', '1', '2' or '3' if precision and precision <= 0 then -- using negative or 0 for precision rounds to nearest hand hands = floor(outinfo.raw_absvalue/4 + 0.5) inchstr = '' elseif tfrac then -- Always show an integer before fraction (like "15.0½") because "15½" means 15-and-a-half hands. inchstr = numdot .. format_fraction(parms, 'out', false, inchstr, tfrac.numstr, tfrac.denstr) else inchstr = numdot .. from_en(inchstr) end outinfo.show = outinfo.sign .. with_separator(parms, format('%.0f', hands)) .. inchstr return true, outinfo end local function evaluate_condition(value, condition) -- Return true or false from applying a conditional expression to value, -- or throw an error if invalid. -- A very limited set of expressions is supported: -- v < 9 -- v * 9 < 9 -- where -- 'v' is replaced with value -- 9 is any number (as defined by Lua tonumber) -- only en digits are accepted -- '<' can also be '<=' or '>' or '>=' -- In addition, the following form is supported: -- LHS and RHS -- where -- LHS, RHS = any of above expressions. local function compare(value, text) local arithop, factor, compop, limit = text:match('^%s*v%s*([*]?)(.-)([<>]=?)(.*)$') if arithop == nil then error('Invalid default expression', 0) elseif arithop == '*' then factor = tonumber(factor) if factor == nil then error('Invalid default expression', 0) end value = value * factor end limit = tonumber(limit) if limit == nil then error('Invalid default expression', 0) end if compop == '<' then return value < limit elseif compop == '<=' then return value <= limit elseif compop == '>' then return value > limit elseif compop == '>=' then return value >= limit end error('Invalid default expression', 0) -- should not occur end local lhs, rhs = condition:match('^(.-%W)and(%W.*)') if lhs == nil then return compare(value, condition) end return compare(value, lhs) and compare(value, rhs) end local function get_default(value, unit_table) -- Return true, s where s = name of unit's default output unit, -- or return false, t where t is an error message table. -- Some units have a default that depends on the input value -- (the first value if a range of values is used). -- If '!' is in the default, the first bang-delimited field is an -- expression that uses 'v' to represent the input value. -- Example: 'v < 120 ! small ! big ! suffix' (suffix is optional) -- evaluates 'v < 120' as a boolean with result -- 'smallsuffix' if (value < 120), or 'bigsuffix' otherwise. -- Input must use en digits and '.' decimal mark. local default = data_code.default_exceptions[unit_table.defkey or unit_table.symbol] or unit_table.default if not default then local per = unit_table.per if per then local function a_default(v, u) local success, ucode = get_default(v, u) if not success then return '?' -- an unlikely error has occurred; will cause lookup of default to fail end -- Attempt to use only the first unit if a combination or output multiple. -- This is not bulletproof but should work for most cases. -- Where it does not work, the convert will need to specify the wanted output unit. local t = all_units[ucode] if t then local combo = t.combination if combo then -- For a multiple like ftin, the "first" unit (ft) is last in the combination. local i = t.multiple and table_len(combo) or 1 ucode = combo[i] end else -- Try for an automatically generated combination. local item = ucode:match('^(.-)%+') or ucode:match('^(%S+)%s') if all_units[item] then return item end end return ucode end local unit1, unit2 = per[1], per[2] local def1 = (unit1 and a_default(value, unit1) or unit_table.vprefix or '') local def2 = a_default(1, unit2) -- 1 because per unit of denominator return true, def1 .. '/' .. def2 end return false, { 'cvt_no_default', unit_table.symbol } end if default:find('!', 1, true) == nil then return true, default end local t = split(default, '!') if #t == 3 or #t == 4 then local success, result = pcall(evaluate_condition, value, t[1]) if success then default = result and t[2] or t[3] if #t == 4 then default = default .. t[4] end return true, default end end return false, { 'cvt_bad_default', unit_table.symbol } end local linked_pages -- to record linked pages so will not link to the same page more than once local function unlink(unit_table) -- Forget that the given unit has previously been linked (if it has). -- That is needed when processing a range of inputs or outputs when an id -- for the first range value may have been evaluated, but only an id for -- the last value is displayed, and that id may need to be linked. linked_pages[unit_table.unitcode or unit_table] = nil end local function make_link(link, id, unit_table) -- Return wikilink "[[link|id]]", possibly abbreviated as in examples: -- [[Mile|mile]] --> [[mile]] -- [[Mile|miles]] --> [[mile]]s -- However, just id is returned if: -- * no link given (so caller does not need to check if a link was defined); or -- * link has previously been used during the current convert (to avoid overlinking). local link_key if unit_table then link_key = unit_table.unitcode or unit_table else link_key = link end if not link or link == '' or linked_pages[link_key] then return id end linked_pages[link_key] = true -- Following only works for language en, but it should be safe on other wikis, -- and overhead of doing it generally does not seem worthwhile. local l = link:sub(1, 1):lower() .. link:sub(2) if link == id or l == id then return '[[' .. id .. ']]' elseif link .. 's' == id or l .. 's' == id then return '[[' .. id:sub(1, -2) .. ']]s' else return '[[' .. link .. '|' .. id .. ']]' end end local function variable_name(clean, unit_table) -- For slwiki, a unit name depends on the value. -- Parameter clean is the unsigned rounded value in en digits, as a string. -- Value Source Example for "m" -- integer 1: name1 meter (also is the name of the unit) -- integer 2: var{1} metra -- integer 3 and 4: var{2} metri -- integer else: var{3} metrov (0 and 5 or more) -- real/fraction: var{4} metra -- var{i} means the i'th field in unit_table.varname if it exists and has -- an i'th field, otherwise name2. -- Fields are separated with "!" and are not empty. -- A field for a unit using an SI prefix has the prefix name inserted, -- replacing '#' if found, or before the field otherwise. local vname if clean == '1' then vname = unit_table.name1 elseif unit_table.varname then local i if clean == '2' then i = 1 elseif clean == '3' or clean == '4' then i = 2 elseif clean:find('.', 1, true) then i = 4 else i = 3 end if i > 1 and varname == 'pl' then i = i - 1 end vname = split(unit_table.varname, '!')[i] end if vname then local si_name = rawget(unit_table, 'si_name') or '' local pos = vname:find('#', 1, true) if pos then vname = vname:sub(1, pos - 1) .. si_name .. vname:sub(pos + 1) else vname = si_name .. vname end return vname end return unit_table.name2 end local function linked_id(parms, unit_table, key_id, want_link, clean) -- Return final unit id (symbol or name), optionally with a wikilink, -- and update unit_table.sep if required. -- key_id is one of: 'symbol', 'sym_us', 'name1', 'name1_us', 'name2', 'name2_us'. local abbr_on = (key_id == 'symbol' or key_id == 'sym_us') if abbr_on and want_link then local symlink = rawget(unit_table, 'symlink') if symlink then return symlink -- for exceptions that have the linked symbol built-in end end local multiplier = rawget(unit_table, 'multiplier') local per = unit_table.per if per then local paren1, paren2 = '', '' -- possible parentheses around bottom unit local unit1 = per[1] -- top unit_table, or nil local unit2 = per[2] -- bottom unit_table if abbr_on then if not unit1 then unit_table.sep = '' -- no separator in "$2/acre" end if not want_link then local symbol = unit_table.symbol_raw if symbol then return symbol -- for exceptions that have the symbol built-in end end if (unit2.symbol):find('⋅', 1, true) then paren1, paren2 = '(', ')' end end local key_id2 -- unit2 is always singular if key_id == 'name2' then key_id2 = 'name1' elseif key_id == 'name2_us' then key_id2 = 'name1_us' else key_id2 = key_id end local result if abbr_on then result = '/' elseif omitsep then result = per_word elseif unit1 then result = ' ' .. per_word .. ' ' else result = per_word .. ' ' end if want_link and unit_table.link then if abbr_on or not varname then result = (unit1 and linked_id(parms, unit1, key_id, false, clean) or '') .. result .. linked_id(parms, unit2, key_id2, false, '1') else result = (unit1 and variable_name(clean, unit1) or '') .. result .. variable_name('1', unit2) end if omit_separator(result) then unit_table.sep = '' end return make_link(unit_table.link, result, unit_table) end if unit1 then result = linked_id(parms, unit1, key_id, want_link, clean) .. result if unit1.sep then unit_table.sep = unit1.sep end elseif omitsep then unit_table.sep = '' end return result .. paren1 .. linked_id(parms, unit2, key_id2, want_link, '1') .. paren2 end if multiplier then -- A multiplier (like "100" in "100km") forces the unit to be plural. multiplier = from_en(multiplier) if not omitsep then multiplier = multiplier .. (abbr_on and '&nbsp;' or ' ') end if not abbr_on then if key_id == 'name1' then key_id = 'name2' elseif key_id == 'name1_us' then key_id = 'name2_us' end end else multiplier = '' end local id = unit_table.fixed_name or ((varname and not abbr_on) and variable_name(clean, unit_table) or unit_table[key_id]) if omit_separator(id) then unit_table.sep = '' end if want_link then local link = data_code.link_exceptions[unit_table.linkey or unit_table.symbol] or unit_table.link if link then local before = '' local i = unit_table.customary if i == 1 and parms.opt_sp_us then i = 2 -- show "U.S." not "US" end if i == 3 and abbr_on then i = 4 -- abbreviate "imperial" to "imp" end local customary = text_code.customary_units[i] if customary then -- LATER: This works for language en only, but it's esoteric so ignore for now. local pertext if id:sub(1, 1) == '/' then -- Want unit "/USgal" to display as "/U.S. gal", not "U.S. /gal". pertext = '/' id = id:sub(2) elseif id:sub(1, 4) == 'per ' then -- Similarly want "per U.S. gallon", not "U.S. per gallon" (but in practice this is unlikely to be used). pertext = 'per ' id = id:sub(5) else pertext = '' end -- Omit any "US"/"U.S."/"imp"/"imperial" from start of id since that will be inserted. local removes = (i < 3) and { 'US&nbsp;', 'US ', 'U.S.&nbsp;', 'U.S. ' } or { 'imp&nbsp;', 'imp ', 'imperial ' } for _, prefix in ipairs(removes) do local plen = #prefix if id:sub(1, plen) == prefix then id = id:sub(plen + 1) break end end before = pertext .. make_link(customary.link, customary[1]) .. ' ' end id = before .. make_link(link, id, unit_table) end end return multiplier .. id end local function make_id(parms, which, unit_table) -- Return id, f where -- id = unit name or symbol, possibly modified -- f = true if id is a name, or false if id is a symbol -- using the value for index 'which', and for 'in' or 'out' (unit_table.inout). -- Result is '' if no symbol/name is to be used. -- In addition, set unit_table.sep = ' ' or '&nbsp;' or '' -- (the separator that caller will normally insert before the id). if parms.opt_values then unit_table.sep = '' return '' end local inout = unit_table.inout local info = unit_table.valinfo[which] local abbr_org = parms.abbr_org local adjectival = parms.opt_adjectival local lk = parms.lk local want_link = (lk == 'on' or lk == inout) local usename = unit_table.usename local singular = info.singular local want_name if usename then want_name = true else if abbr_org == nil then if parms.wantname then want_name = true end if unit_table.usesymbol then want_name = false end end if want_name == nil then local abbr = parms.abbr if abbr == 'on' or abbr == inout or (abbr == 'mos' and inout == 'out') then want_name = false else want_name = true end end end local key if want_name then if lk == nil and unit_table.builtin == 'hand' then want_link = true end if parms.opt_use_nbsp then unit_table.sep = '&nbsp;' else unit_table.sep = ' ' end if parms.opt_singular then local value if inout == 'in' then value = info.value else value = info.absvalue end if value then -- some unusual units do not always set value field value = abs(value) singular = (0 < value and value < 1.0001) end end if unit_table.engscale then -- engscale: so "|1|e3kg" gives "1 thousand kilograms" (plural) singular = false end key = (adjectival or singular) and 'name1' or 'name2' if parms.opt_sp_us then key = key .. '_us' end else if unit_table.builtin == 'hand' then if parms.opt_hand_hh then unit_table.symbol = 'hh' -- LATER: might want i18n applied to this end end unit_table.sep = '&nbsp;' key = parms.opt_sp_us and 'sym_us' or 'symbol' end return linked_id(parms, unit_table, key, want_link, info.clean), want_name end local function decorate_value(parms, unit_table, which, number_word) -- If needed, update unit_table so values will be shown with extra information. -- For consistency with the old template (but different from fmtpower), -- the style to display powers of 10 includes "display:none" to allow some -- browsers to copy, for example, "10³" as "10^3", rather than as "103". local info local engscale = unit_table.engscale local prefix = unit_table.vprefix if engscale or prefix then info = unit_table.valinfo[which] if info.decorated then return -- do not redecorate if repeating convert end info.decorated = true if engscale then local inout = unit_table.inout local abbr = parms.abbr if (abbr == 'on' or abbr == inout) and not parms.number_word then info.show = info.show .. '<span style="margin-left:0.2em">×<span style="margin-left:0.1em">' .. from_en('10') .. '</span></span><s style="display:none">^</s><sup>' .. from_en(tostring(engscale.exponent)) .. '</sup>' elseif number_word then local number_id local lk = parms.lk if lk == 'on' or lk == inout then number_id = make_link(engscale.link, engscale[1]) else number_id = engscale[1] end -- WP:NUMERAL recommends "&nbsp;" in values like "12 million". info.show = info.show .. (parms.opt_adjectival and '-' or '&nbsp;') .. number_id end end if prefix then info.show = prefix .. info.show end end end local function process_input(parms, in_current) -- Processing required once per conversion. -- Return block of text to represent input (value/unit). if parms.opt_output_only or parms.opt_output_number_only or parms.opt_output_unit_only then parms.joins = { '', '' } return '' end local first_unit local composite = in_current.composite -- nil or table of units if composite then first_unit = composite[1] else first_unit = in_current end local id1, want_name = make_id(parms, 1, first_unit) local sep = first_unit.sep -- separator between value and unit, set by make_id local preunit = parms.preunit1 if preunit then sep = '' -- any separator is included in preunit else preunit = '' end if parms.opt_input_unit_only then parms.joins = { '', '' } if composite then local parts = { id1 } for i, unit in ipairs(composite) do if i > 1 then table.insert(parts, (make_id(parms, 1, unit))) end end id1 = table.concat(parts, ' ') end if want_name and parms.opt_adjectival then return preunit .. hyphenated(id1) end return preunit .. id1 end if parms.opt_also_symbol and not composite and not parms.opt_flip then local join1 = parms.joins[1] if join1 == ' (' or join1 == ' [' then parms.joins = { ' [' .. first_unit[parms.opt_sp_us and 'sym_us' or 'symbol'] .. ']' .. join1 , parms.joins[2] } end end if in_current.builtin == 'mach' and first_unit.sep ~= '' then -- '' means omitsep with non-enwiki name local prefix = id1 .. '&nbsp;' local range = parms.range local valinfo = first_unit.valinfo local result = prefix .. valinfo[1].show if range then -- For simplicity and because more not needed, handle one range item only. local prefix2 = make_id(parms, 2, first_unit) .. '&nbsp;' result = range_text(range[1], want_name, parms, result, prefix2 .. valinfo[2].show, 'in', {spaced=true}) end return preunit .. result end if composite then -- Simplify: assume there is no range, and no decoration. local mid = (not parms.opt_flip) and parms.mid or '' local sep1 = '&nbsp;' local sep2 = ' ' if parms.opt_adjectival and want_name then sep1 = '-' sep2 = '-' end if omitsep and sep == '' then -- Testing the id of the most significant unit should be sufficient. sep1 = '' sep2 = '' end local parts = { first_unit.valinfo[1].show .. sep1 .. id1 } for i, unit in ipairs(composite) do if i > 1 then table.insert(parts, unit.valinfo[1].show .. sep1 .. (make_id(parms, 1, unit))) end end return table.concat(parts, sep2) .. mid end local add_unit = (parms.abbr == 'mos') or parms[parms.opt_flip and 'out_range_x' or 'in_range_x'] or (not want_name and parms.abbr_range_x) local range = parms.range if range and not add_unit then unlink(first_unit) end local id = range and make_id(parms, range.n + 1, first_unit) or id1 local extra, was_hyphenated = hyphenated_maybe(parms, want_name, sep, id, 'in') if was_hyphenated then add_unit = false end local result local valinfo = first_unit.valinfo if range then for i = 0, range.n do local number_word if i == range.n then add_unit = false number_word = true end decorate_value(parms, first_unit, i+1, number_word) local show = valinfo[i+1].show if add_unit then show = show .. first_unit.sep .. (i == 0 and id1 or make_id(parms, i+1, first_unit)) end if i == 0 then result = show else result = range_text(range[i], want_name, parms, result, show, 'in') end end else decorate_value(parms, first_unit, 1, true) result = valinfo[1].show end return result .. preunit .. extra end local function process_one_output(parms, out_current) -- Processing required for each output unit. -- Return block of text to represent output (value/unit). local inout = out_current.inout -- normally 'out' but can be 'in' for order=out local id1, want_name = make_id(parms, 1, out_current) local sep = out_current.sep -- set by make_id local preunit = parms.preunit2 if preunit then sep = '' -- any separator is included in preunit else preunit = '' end if parms.opt_output_unit_only then if want_name and parms.opt_adjectival then return preunit .. hyphenated(id1) end return preunit .. id1 end if out_current.builtin == 'mach' and out_current.sep ~= '' then -- '' means omitsep with non-enwiki name local prefix = id1 .. '&nbsp;' local range = parms.range local valinfo = out_current.valinfo local result = prefix .. valinfo[1].show if range then -- For simplicity and because more not needed, handle one range item only. result = range_text(range[1], want_name, parms, result, prefix .. valinfo[2].show, inout, {spaced=true}) end return preunit .. result end local add_unit = (parms[parms.opt_flip and 'in_range_x' or 'out_range_x'] or (not want_name and parms.abbr_range_x)) and not parms.opt_output_number_only local range = parms.range if range and not add_unit then unlink(out_current) end local id = range and make_id(parms, range.n + 1, out_current) or id1 local extra, was_hyphenated = hyphenated_maybe(parms, want_name, sep, id, inout) if was_hyphenated then add_unit = false end local result local valinfo = out_current.valinfo if range then for i = 0, range.n do local number_word if i == range.n then add_unit = false number_word = true end decorate_value(parms, out_current, i+1, number_word) local show = valinfo[i+1].show if add_unit then show = show .. out_current.sep .. (i == 0 and id1 or make_id(parms, i+1, out_current)) end if i == 0 then result = show else result = range_text(range[i], want_name, parms, result, show, inout) end end else decorate_value(parms, out_current, 1, true) result = valinfo[1].show end if parms.opt_output_number_only then return result end return result .. preunit .. extra end local function make_output_single(parms, in_unit_table, out_unit_table) -- Return true, item where item = wikitext of the conversion result -- for a single output (which is not a combination or a multiple); -- or return false, t where t is an error message table. if parms.opt_order_out and in_unit_table.unitcode == out_unit_table.unitcode then out_unit_table.valinfo = in_unit_table.valinfo else out_unit_table.valinfo = collection() for _, v in ipairs(in_unit_table.valinfo) do local success, info = cvtround(parms, v, in_unit_table, out_unit_table) if not success then return false, info end out_unit_table.valinfo:add(info) end end return true, process_one_output(parms, out_unit_table) end local function make_output_multiple(parms, in_unit_table, out_unit_table) -- Return true, item where item = wikitext of the conversion result -- for an output which is a multiple (like 'ftin'); -- or return false, t where t is an error message table. local inout = out_unit_table.inout -- normally 'out' but can be 'in' for order=out local multiple = out_unit_table.multiple -- table of scaling factors (will not be nil) local combos = out_unit_table.combination -- table of unit tables (will not be nil) local abbr = parms.abbr local abbr_org = parms.abbr_org local disp = parms.disp local want_name = (abbr_org == nil and (disp == 'or' or disp == 'slash')) or not (abbr == 'on' or abbr == inout or abbr == 'mos') local want_link = (parms.lk == 'on' or parms.lk == inout) local mid = parms.opt_flip and parms.mid or '' local sep1 = '&nbsp;' local sep2 = ' ' if parms.opt_adjectival and want_name then sep1 = '-' sep2 = '-' end local do_spell = parms.opt_spell_out parms.opt_spell_out = nil -- so the call to cvtround does not spell the value local function make_result(info, isfirst) local fmt, outvalue, sign local results = {} for i = 1, #combos do local tfrac, thisvalue, strforce local out_current = combos[i] out_current.inout = inout local scale = multiple[i] if i == 1 then -- least significant unit ('in' from 'ftin') local decimals out_current.frac = out_unit_table.frac local success, outinfo = cvtround(parms, info, in_unit_table, out_current) if not success then return false, outinfo end if isfirst then out_unit_table.valinfo = { outinfo } -- in case output value of first least significant unit is needed end sign = outinfo.sign tfrac = outinfo.fraction_table if outinfo.is_scientific then strforce = outinfo.show decimals = '' elseif tfrac then decimals = '' else local show = outinfo.show -- number as a string in local language local p1, p2 = show:find(numdot, 1, true) decimals = p1 and show:sub(p2 + 1) or '' -- text after numdot, if any end fmt = '%.' .. ulen(decimals) .. 'f' -- to reproduce precision if decimals == '' then if tfrac then outvalue = floor(outinfo.raw_absvalue) -- integer part only; fraction added later else outvalue = floor(outinfo.raw_absvalue + 0.5) -- keep all integer digits of least significant unit end else outvalue = outinfo.absvalue end end if scale then outvalue, thisvalue = divide(outvalue, scale) else thisvalue = outvalue end local id if want_name then if varname then local clean if strforce or tfrac then clean = '.1' -- dummy value to force name for floating point else clean = format(fmt, thisvalue) end id = variable_name(clean, out_current) else local key = 'name2' if parms.opt_adjectival then key = 'name1' elseif tfrac then if thisvalue == 0 then key = 'name1' end elseif parms.opt_singular then if 0 < thisvalue and thisvalue < 1.0001 then key = 'name1' end else if thisvalue == 1 then key = 'name1' end end id = out_current[key] end else id = out_current['symbol'] end if i == 1 and omit_separator(id) then -- Testing the id of the least significant unit should be sufficient. sep1 = '' sep2 = '' end if want_link then local link = out_current.link if link then id = make_link(link, id, out_current) end end local strval local spell_inout = (i == #combos or outvalue == 0) and inout or '' -- trick so the last value processed (first displayed) has uppercase, if requested if strforce and outvalue == 0 then sign = '' -- any sign is in strforce strval = strforce -- show small values in scientific notation; will only use least significant unit elseif tfrac then local wholestr = (thisvalue > 0) and tostring(thisvalue) or nil strval = format_fraction(parms, spell_inout, false, wholestr, tfrac.numstr, tfrac.denstr, do_spell) else strval = (thisvalue == 0) and from_en('0') or with_separator(parms, format(fmt, thisvalue)) if do_spell then strval = spell_number(parms, spell_inout, strval) or strval end end table.insert(results, strval .. sep1 .. id) if outvalue == 0 then break end fmt = '%.0f' -- only least significant unit can have a non-integral value end local reversed, count = {}, #results for i = 1, count do reversed[i] = results[count + 1 - i] end return true, sign .. table.concat(reversed, sep2) end local valinfo = in_unit_table.valinfo local success, result = make_result(valinfo[1], true) if not success then return false, result end local range = parms.range if range then for i = 1, range.n do local success, result2 = make_result(valinfo[i+1]) if not success then return false, result2 end result = range_text(range[i], want_name, parms, result, result2, inout, {spaced=true}) end end return true, result .. mid end local function process(parms, in_unit_table, out_unit_table) -- Return true, s, outunit where s = final wikitext result, -- or return false, t where t is an error message table. linked_pages = {} local success, bad_output local bad_input_mcode = in_unit_table.bad_mcode -- nil if input unit is a valid convert unit local out_unit = parms.out_unit if out_unit == nil or out_unit == '' or type(out_unit) == 'function' then if bad_input_mcode or parms.opt_input_unit_only then bad_output = '' else local getdef = type(out_unit) == 'function' and out_unit or get_default success, out_unit = getdef(in_unit_table.valinfo[1].value, in_unit_table) parms.out_unit = out_unit if not success then bad_output = out_unit end end end if not bad_output and not out_unit_table then success, out_unit_table = lookup(parms, out_unit, 'any_combination') if success then local mismatch = check_mismatch(in_unit_table, out_unit_table) if mismatch then bad_output = mismatch end else bad_output = out_unit_table end end local lhs, rhs local flipped = parms.opt_flip and not bad_input_mcode if bad_output then rhs = (bad_output == '') and '' or message(parms, bad_output) elseif parms.opt_input_unit_only then rhs = '' else local combos -- nil (for 'ft' or 'ftin'), or table of unit tables (for 'm ft') if not out_unit_table.multiple then -- nil/false ('ft' or 'm ft'), or table of factors ('ftin') combos = out_unit_table.combination end local frac = parms.frac -- nil or denominator of fraction for output values if frac then -- Apply fraction to the unit (if only one), or to non-SI units (if a combination), -- except that if a precision is also specified, the fraction only applies to -- the hand unit; that allows the following result: -- {{convert|156|cm|in hand|1|frac=2}} → 156 centimetres (61.4 in; 15.1½ hands) -- However, the following is handled elsewhere as a special case: -- {{convert|156|cm|hand in|1|frac=2}} → 156 centimetres (15.1½ hands; 61½ in) if combos then local precision = parms.precision for _, unit in ipairs(combos) do if unit.builtin == 'hand' or (not precision and not unit.prefixes) then unit.frac = frac end end else out_unit_table.frac = frac end end local outputs = {} local imax = combos and #combos or 1 -- 1 (single unit) or number of unit tables if imax == 1 then parms.opt_order_out = nil -- only useful with an output combination end if not flipped and not parms.opt_order_out then -- Process left side first so any duplicate links (from lk=on) are suppressed -- on right. Example: {{convert|28|e9pc|e9ly|abbr=off|lk=on}} lhs = process_input(parms, in_unit_table) end for i = 1, imax do local success, item local out_current = combos and combos[i] or out_unit_table out_current.inout = 'out' if i == 1 then if imax > 1 and out_current.builtin == 'hand' then out_current.out_next = combos[2] -- built-in hand can influence next unit in a combination end if parms.opt_order_out then out_current.inout = 'in' end end if out_current.multiple then success, item = make_output_multiple(parms, in_unit_table, out_current) else success, item = make_output_single(parms, in_unit_table, out_current) end if not success then return false, item end outputs[i] = item end if parms.opt_order_out then lhs = outputs[1] table.remove(outputs, 1) end local sep = parms.table_joins and parms.table_joins[2] or parms.join_between rhs = table.concat(outputs, sep) end if flipped or not lhs then local input = process_input(parms, in_unit_table) if flipped then lhs = rhs rhs = input else lhs = input end end if parms.join_before then lhs = parms.join_before .. lhs end local wikitext if bad_input_mcode then if bad_input_mcode == '' then wikitext = lhs else wikitext = lhs .. message(parms, bad_input_mcode) end elseif parms.table_joins then wikitext = parms.table_joins[1] .. lhs .. parms.table_joins[2] .. rhs else wikitext = lhs .. parms.joins[1] .. rhs .. parms.joins[2] end if parms.warnings and not bad_input_mcode then wikitext = wikitext .. parms.warnings end return true, get_styles(parms) .. wikitext, out_unit_table end local function main_convert(frame) -- Do convert, and if needed, do it again with higher default precision. local parms = { frame = frame } -- will hold template arguments, after translation set_config(frame.args) local success, result = get_parms(parms, frame:getParent().args) if success then if type(result) ~= 'table' then return tostring(result) end local in_unit_table = result local out_unit_table for _ = 1, 2 do -- use counter so cannot get stuck repeating convert success, result, out_unit_table = process(parms, in_unit_table, out_unit_table) if success and parms.do_convert_again then parms.do_convert_again = false else break end end end -- If input=x gives a problem, the result should be just the user input -- (if x is a property like P123 it has been replaced with ''). -- An unknown input unit would display the input and an error message -- with success == true at this point. -- Also, can have success == false with a message that outputs an empty string. if parms.input_text then if success and not parms.have_problem then return result end local cat if parms.tracking then -- Add a tracking category using the given text as the category sort key. -- There is currently only one type of tracking, but in principle multiple -- items could be tracked, using different sort keys for convenience. cat = wanted_category('tracking', parms.tracking) end return parms.input_text .. (cat or '') end return success and result or message(parms, result) end local function _unit(unitcode, options) -- Helper function for Module:Val to look up a unit. -- Parameter unitcode must be a string to identify the wanted unit. -- Parameter options must be nil or a table with optional fields: -- value = number (for sort key; default value is 1) -- scaled_top = nil for a normal unit, or a number for a unit which is -- the denominator of a per unit (for sort key) -- si = { 'symbol', 'link' } -- (a table with two strings) to make an SI unit -- that will be used for the look up -- link = true if result should be [[linked]] -- sort = 'on' or 'debug' if result should include a sort key in a -- span element ('debug' makes the key visible) -- name = true for the name of the unit instead of the symbol -- us = true for the US spelling of the unit, if any -- Return nil if unitcode is not a non-empty string. -- Otherwise return a table with fields: -- text = requested symbol or name of unit, optionally linked -- scaled_value = input value adjusted by unit scale; used for sort key -- sortspan = span element with sort key like that provided by {{ntsh}}, -- calculated from the result of converting value -- to a base unit with scale 1. -- unknown = true if the unitcode was not known unitcode = strip(unitcode) if unitcode == nil or unitcode == '' then return nil end set_config({}) linked_pages = {} options = options or {} local parms = { abbr = options.name and 'off' or 'on', lk = options.link and 'on' or nil, opt_sp_us = options.us and true or nil, opt_ignore_error = true, -- do not add pages using this function to 'what links here' for Module:Convert/extra opt_sortable_on = options.sort == 'on' or options.sort == 'debug', opt_sortable_debug = options.sort == 'debug', } if options.si then -- Make a dummy table of units (just one unit) for lookup to use. -- This makes lookup recognize any SI prefix in the unitcode. local symbol = options.si[1] or '?' parms.unittable = { [symbol] = { _name1 = symbol, _name2 = symbol, _symbol = symbol, utype = symbol, scale = symbol == 'g' and 0.001 or 1, prefixes = 1, default = symbol, link = options.si[2], }} end local success, unit_table = lookup(parms, unitcode, 'no_combination') if not success then unit_table = setmetatable({ symbol = unitcode, name2 = unitcode, utype = unitcode, scale = 1, default = '', defkey = '', linkey = '' }, unit_mt) end local value = tonumber(options.value) or 1 local clean = tostring(abs(value)) local info = { value = value, altvalue = value, singular = (clean == '1'), clean = clean, show = clean, } unit_table.inout = 'in' unit_table.valinfo = { info } local sortspan, scaled_value if options.sort then sortspan, scaled_value = make_table_or_sort(parms, value, info, unit_table, options.scaled_top) end return { text = make_id(parms, 1, unit_table), sortspan = sortspan, scaled_value = scaled_value, unknown = not success and true or nil, } end return { convert = main_convert, _unit = _unit } phqn9ijbn4kmg5gbkm7884drd1aevj5 6547762 6547759 2022-07-25T05:55:16Z Toghrul R 147643 şablonlar köhnə sistemlə yığılıb, xəta verir. gərək hamısı yenilənsin Scribunto text/plain -- Convert a value from one unit of measurement to another. -- Example: {{convert|123|lb|kg}} --> 123 pounds (56 kg) -- See [[:en:Template:Convert/Transwiki guide]] if copying to another wiki. local MINUS = '−' -- Unicode U+2212 MINUS SIGN (UTF-8: e2 88 92) local abs = math.abs local floor = math.floor local format = string.format local log10 = math.log10 local ustring = mw.ustring local ulen = ustring.len local usub = ustring.sub -- Configuration options to keep magic values in one location. -- Conversion data and message text are defined in separate modules. local config, maxsigfig local numdot -- must be '.' or ',' or a character which works in a regex local numsep, numsep_remove, numsep_remove2 local data_code, all_units local text_code local varname -- can be a code to use variable names that depend on value local from_en_table -- to translate an output string of en digits to local language local to_en_table -- to translate an input string of digits in local language to en -- Use translation_table in convert/text to change the following. local en_default -- true uses lang=en unless convert has lang=local or local digits local group_method = 3 -- code for how many digits are in a group local per_word = 'per' -- for units like "liters per kilometer" local plural_suffix = '' -- only other useful value is probably '' to disable plural unit names local omitsep -- true to omit separator before local symbol/name -- All units should be defined in the data module. However, to cater for quick changes -- and experiments, any unknown unit is looked up in an extra data module, if it exists. -- That module would be transcluded in only a small number of pages, so there should be -- little server overhead from making changes, and changes should propagate quickly. local extra_module -- name of module with extra units local extra_units -- nil or table of extra units from extra_module -- Some options in the invoking template can set variables used later in the module. local currency_text -- for a user-defined currency symbol: {{convert|12|$/ha|$=€}} (euro replaces dollar) local function from_en(text) -- Input is a string representing a number in en digits with '.' decimal mark, -- without digit grouping (which is done just after calling this). -- Return the translation of the string with numdot and digits in local language. if numdot ~= '.' then text = text:gsub('%.', numdot) end if from_en_table then text = text:gsub('%d', from_en_table) end return text end local function to_en(text) -- Input is a string representing a number in the local language with -- an optional numdot decimal mark and numsep digit grouping. -- Return the translation of the string with '.' mark and en digits, -- and no separators (they have to be removed here to handle cases like -- numsep = '.' and numdot = ',' with input "1.234.567,8"). if to_en_table then text = ustring.gsub(text, '%d', to_en_table) end if numsep_remove then text = text:gsub(numsep_remove, '') end if numsep_remove2 then text = text:gsub(numsep_remove2, '') end if numdot ~= '.' then text = text:gsub(numdot, '.') end return text end local function decimal_mark(text) -- Return ',' if text probably is using comma for decimal mark, or has no decimal mark. -- Return '.' if text probably is using dot for decimal mark. -- Otherwise return nothing (decimal mark not known). if not text:find('[.,]') then return ',' end text = text:gsub('^%-', ''):gsub('%+%d+/%d+$', ''):gsub('[Ee]%-?%d+$', '') local decimal = text:match('^0?([.,])%d+$') or text:match('%d([.,])%d?%d?$') or text:match('%d([.,])%d%d%d%d+$') if decimal then return decimal end if text:match('%.%d+%.') then return ',' end if text:match('%,%d+,') then return '.' end end local add_warning, with_separator -- forward declarations local function to_en_with_check(text, parms) -- Version of to_en() for a wiki using numdot = ',' and numsep = '.' to check -- text (an input number as a string) which might have been copied from enwiki. -- For example, in '1.234' the '.' could be a decimal mark or a group separator. -- From viwiki. if to_en_table then text = ustring.gsub(text, '%d', to_en_table) end if decimal_mark(text) == '.' then local original = text text = text:gsub(',', '') -- for example, interpret "1,234.5" as an enwiki value if parms then add_warning(parms, 0, 'cvt_enwiki_num', original, with_separator({}, text)) end else if numsep_remove then text = text:gsub(numsep_remove, '') end if numsep_remove2 then text = text:gsub(numsep_remove2, '') end if numdot ~= '.' then text = text:gsub(numdot, '.') end end return text end local function omit_separator(id) -- Return true if there should be no separator before id (a unit symbol or name). -- For zhwiki, there should be no separator if id uses local characters. -- The following kludge should be a sufficient test. if omitsep then if id:sub(1, 2) == '-{' then -- for "-{...}-" content language variant return true end if id:byte() > 127 then local first = usub(id, 1, 1) if first ~= 'Å' and first ~= '°' and first ~= 'µ' then return true end end end return id:sub(1, 1) == '/' -- no separator before units like "/ha" end local spell_module -- name of module that can spell numbers local speller -- function from that module to handle spelling (set if needed) local wikidata_module, wikidata_data_module -- names of Wikidata modules local wikidata_code, wikidata_data -- exported tables from those modules (set if needed) local function set_config(args) -- Set configuration options from template #invoke or defaults. config = args maxsigfig = config.maxsigfig or 14 -- maximum number of significant figures local data_module, text_module local sandbox = config.sandbox and ('/' .. config.sandbox) or '' data_module = "Module:Convert/data" .. sandbox text_module = "Module:Convert/text" .. sandbox extra_module = "Module:Convert/extra" .. sandbox wikidata_module = "Module:Convert/wikidata" .. sandbox wikidata_data_module = "Module:Convert/wikidata/data" .. sandbox spell_module = "Module:ConvertNumeric" data_code = mw.loadData(data_module) text_code = mw.loadData(text_module) all_units = data_code.all_units local translation = text_code.translation_table if translation then numdot = translation.numdot numsep = translation.numsep if numdot == ',' and numsep == '.' then if text_code.all_messages.cvt_enwiki_num then to_en = to_en_with_check end end if translation.group then group_method = translation.group end if translation.per_word then per_word = translation.per_word end if translation.plural_suffix then plural_suffix = translation.plural_suffix end varname = translation.varname from_en_table = translation.from_en local use_workaround = true if use_workaround then -- 2013-07-05 workaround bug by making a copy of the required table. -- mw.ustring.gsub fails with a table (to_en_table) as the replacement, -- if the table is accessed via mw.loadData. local source = translation.to_en if source then to_en_table = {} for k, v in pairs(source) do to_en_table[k] = v end end else to_en_table = translation.to_en end if translation.lang == 'en default' then en_default = true -- for hiwiki end omitsep = translation.omitsep -- for zhwiki end numdot = config.numdot or numdot or '.' -- decimal mark before fractional digits numsep = config.numsep or numsep or ',' -- group separator for numbers -- numsep should be ',' or '.' or '' or '&nbsp;' or a Unicode character. -- numsep_remove must work in a regex to identify separators to be removed. if numsep ~= '' then numsep_remove = (numsep == '.') and '%.' or numsep end if numsep ~= ',' and numdot ~= ',' then numsep_remove2 = ',' -- so numbers copied from enwiki will work end end local function collection() -- Return a table to hold items. return { n = 0, add = function (self, item) self.n = self.n + 1 self[self.n] = item end, } end local function divide(numerator, denominator) -- Return integers quotient, remainder resulting from dividing the two -- given numbers, which should be unsigned integers. local quotient, remainder = floor(numerator / denominator), numerator % denominator if not (0 <= remainder and remainder < denominator) then -- Floating point limits may need this, as in {{convert|160.02|Ym|ydftin}}. remainder = 0 end return quotient, remainder end local function split(text, delimiter) -- Return a numbered table with fields from splitting text. -- The delimiter is used in a regex without escaping (for example, '.' would fail). -- Each field has any leading/trailing whitespace removed. local t = {} text = text .. delimiter -- to get last item for item in text:gmatch('%s*(.-)%s*' .. delimiter) do table.insert(t, item) end return t end local function strip(text) -- If text is a string, return its content with no leading/trailing -- whitespace. Otherwise return nil (a nil argument gives a nil result). if type(text) == 'string' then return text:match("^%s*(.-)%s*$") end end local function table_len(t) -- Return length (<100) of a numbered table to replace #t which is -- documented to not work if t is accessed via mw.loadData(). for i = 1, 100 do if t[i] == nil then return i - 1 end end end local function wanted_category(catkey, catsort, want_warning) -- Return message category if it is wanted in current namespace, -- otherwise return ''. local cat local title = mw.title.getCurrentTitle() if title then local nsdefault = '0' -- default namespace: '0' = article; '0,10' = article and template local namespace = title.namespace for _, v in ipairs(split(config.nscat or nsdefault, ',')) do if namespace == tonumber(v) then cat = text_code.all_categories[want_warning and 'warning' or catkey] if catsort and catsort ~= '' and cat:sub(-2) == ']]' then cat = cat:sub(1, -3) .. '|' .. mw.text.nowiki(usub(catsort, 1, 20)) .. ']]' end break end end end return cat or '' end local function message(parms, mcode, is_warning) -- Return wikitext for an error message, including category if specified -- for the message type. -- mcode = numbered table specifying the message: -- mcode[1] = 'cvt_xxx' (string used as a key to get message info) -- mcode[2] = 'parm1' (string to replace '$1' if any in message) -- mcode[3] = 'parm2' (string to replace '$2' if any in message) -- mcode[4] = 'parm3' (string to replace '$3' if any in message) local msg if type(mcode) == 'table' then if mcode[1] == 'cvt_no_output' then -- Some errors should cause convert to output an empty string, -- for example, for an optional field in an infobox. return '' end msg = text_code.all_messages[mcode[1]] end parms.have_problem = true local function subparm(fmt, ...) local rep = {} for i, v in ipairs({...}) do rep['$' .. i] = v end return (fmt:gsub('$%d+', rep)) end if msg then local parts = {} local regex, replace = msg.regex, msg.replace for i = 1, 3 do local limit = 40 local s = mcode[i + 1] if s then if regex and replace then s = s:gsub(regex, replace) limit = nil -- allow long "should be" messages end -- Escape user input so it does not break the message. -- To avoid tags (like {{convert|1<math>23</math>|m}}) breaking -- the mouseover title, any strip marker starting with char(127) is -- replaced with '...' (text not needing i18n). local append local pos = s:find(string.char(127), 1, true) if pos then append = '...' s = s:sub(1, pos - 1) end if limit and ulen(s) > limit then s = usub(s, 1, limit) append = '...' end s = mw.text.nowiki(s) .. (append or '') else s = '?' end parts['$' .. i] = s end local function ispreview() -- Return true if a prominent message should be shown. if parms.test == 'preview' or parms.test == 'nopreview' then -- For testing, can preview a real message or simulate a preview -- when running automated tests. return parms.test == 'preview' end local success, revid = pcall(function () return (parms.frame):preprocess('{{REVISIONID}}') end) return success and (revid == '') end local want_warning = is_warning and not config.warnings and -- show unobtrusive warnings if config.warnings not configured not msg.nowarn -- but use msg settings, not standard warning, if specified local title = string.gsub(msg[1] or 'Missing message', '$%d+', parts) local text = want_warning and '*' or msg[2] or 'Missing message' local cat = wanted_category(msg[3], mcode[2], want_warning) local anchor = msg[4] or '' local fmtkey = ispreview() and 'cvt_format_preview' or (want_warning and 'cvt_format2' or msg.format or 'cvt_format') local fmt = text_code.all_messages[fmtkey] or 'convert: bug' return subparm(fmt, title:gsub('"', '&quot;'), text, cat, anchor) end return 'Convert internal error: unknown message' end function add_warning(parms, level, key, text1, text2) -- for forward declaration above -- If enabled, add a warning that will be displayed after the convert result. -- A higher level is more verbose: more kinds of warnings are displayed. -- To reduce output noise, only the first warning is displayed. if level <= (tonumber(config.warnings) or 1) then if parms.warnings == nil then parms.warnings = message(parms, { key, text1, text2 }, true) end end end local function spell_number(parms, inout, number, numerator, denominator) -- Return result of spelling (number, numerator, denominator), or -- return nil if spelling is not available or not supported for given text. -- Examples (each value must be a string or nil): -- number numerator denominator output -- ------ --------- ----------- ------------------- -- "1.23" nil nil one point two three -- "1" "2" "3" one and two thirds -- nil "2" "3" two thirds if not speller then local function get_speller(module) return require(module).spell_number end local success success, speller = pcall(get_speller, spell_module) if not success or type(speller) ~= 'function' then add_warning(parms, 1, 'cvt_no_spell', 'spell') return nil end end local case if parms.spell_upper == inout then case = true parms.spell_upper = nil -- only uppercase first word in a multiple unit end local sp = not parms.opt_sp_us local adj = parms.opt_adjectival return speller(number, numerator, denominator, case, sp, adj) end ------------------------------------------------------------------------ -- BEGIN: Code required only for built-in units. -- LATER: If need much more code, move to another module to simplify this module. local function speed_of_sound(altitude) -- This is for the Mach built-in unit of speed. -- Return speed of sound in metres per second at given altitude in feet. -- If no altitude given, use default (zero altitude = sea level). -- Table gives speed of sound in miles per hour at various altitudes: -- altitude = -17,499 to 302,499 feet -- mach_table[a + 4] = s where -- a = (altitude / 5000) rounded to nearest integer (-3 to 60) -- s = speed of sound (mph) at that altitude -- LATER: Should calculate result from an interpolation between the next -- lower and higher altitudes in table, rather than rounding to nearest. -- From: http://www.aerospaceweb.org/question/atmosphere/q0112.shtml local mach_table = { -- a = 799.5, 787.0, 774.2, 761.207051, -- -3 to 0 748.0, 734.6, 721.0, 707.0, 692.8, 678.3, 663.5, 660.1, 660.1, 660.1, -- 1 to 10 660.1, 660.1, 660.1, 662.0, 664.3, 666.5, 668.9, 671.1, 673.4, 675.6, -- 11 to 20 677.9, 683.7, 689.9, 696.0, 702.1, 708.1, 714.0, 719.9, 725.8, 731.6, -- 21 to 30 737.3, 737.7, 737.7, 736.2, 730.5, 724.6, 718.8, 712.9, 707.0, 701.1, -- 31 to 40 695.0, 688.9, 682.8, 676.6, 670.4, 664.1, 657.8, 652.9, 648.3, 643.7, -- 41 to 50 639.1, 634.4, 629.6, 624.8, 620.0, 615.2, 613.2, 613.2, 613.2, 613.5, -- 51 to 60 } altitude = altitude or 0 local a = (altitude < 0) and -altitude or altitude a = floor(a / 5000 + 0.5) if altitude < 0 then a = -a end if a < -3 then a = -3 elseif a > 60 then a = 60 end return mach_table[a + 4] * 0.44704 -- mph converted to m/s end -- END: Code required only for built-in units. ------------------------------------------------------------------------ local function get_range(word) -- Return a range (string or table) corresponding to word (like "to"), -- or return nil if not a range word. local ranges = text_code.ranges return ranges.types[word] or ranges.types[ranges.aliases[word]] end local function check_mismatch(unit1, unit2) -- If unit1 cannot be converted to unit2, return an error message table. -- This allows conversion between units of the same type, and between -- Nm (normally torque) and ftlb (energy), as in gun-related articles. -- This works because Nm is the base unit (scale = 1) for both the -- primary type (torque), and the alternate type (energy, where Nm = J). -- A match occurs if the primary types are the same, or if unit1 matches -- the alternate type of unit2, and vice versa. That provides a whitelist -- of which conversions are permitted between normally incompatible types. if unit1.utype == unit2.utype or (unit1.utype == unit2.alttype and unit1.alttype == unit2.utype) then return nil end return { 'cvt_mismatch', unit1.utype, unit2.utype } end local function override_from(out_table, in_table, fields) -- Copy the specified fields from in_table to out_table, but do not -- copy nil fields (keep any corresponding field in out_table). for _, field in ipairs(fields) do if in_table[field] then out_table[field] = in_table[field] end end end local function shallow_copy(t) -- Return a shallow copy of table t. -- Do not need the features and overhead of the Scribunto mw.clone(). local result = {} for k, v in pairs(t) do result[k] = v end return result end local unit_mt = { -- Metatable to get missing values for a unit that does not accept SI prefixes. -- Warning: The boolean value 'false' is returned for any missing field -- so __index is not called twice for the same field in a given unit. __index = function (self, key) local value if key == 'name1' or key == 'sym_us' then value = self.symbol elseif key == 'name2' then value = self.name1 .. plural_suffix elseif key == 'name1_us' then value = self.name1 if not rawget(self, 'name2_us') then -- If name1_us is 'foot', do not make name2_us by appending plural_suffix. self.name2_us = self.name2 end elseif key == 'name2_us' then local raw1_us = rawget(self, 'name1_us') if raw1_us then value = raw1_us .. plural_suffix else value = self.name2 end elseif key == 'link' then value = self.name1 else value = false end rawset(self, key, value) return value end } local function prefixed_name(unit, name, index) -- Return unit name with SI prefix inserted at correct position. -- index = 1 (name1), 2 (name2), 3 (name1_us), 4 (name2_us). -- The position is a byte (not character) index, so use Lua's sub(). local pos = rawget(unit, 'prefix_position') if type(pos) == 'string' then pos = tonumber(split(pos, ',')[index]) end if pos then return name:sub(1, pos - 1) .. unit.si_name .. name:sub(pos) end return unit.si_name .. name end local unit_prefixed_mt = { -- Metatable to get missing values for a unit that accepts SI prefixes. -- Before use, fields si_name, si_prefix must be defined. -- The unit must define _symbol, _name1 and -- may define _sym_us, _name1_us, _name2_us -- (_sym_us, _name2_us may be defined for a language using sp=us -- to refer to a variant unrelated to U.S. units). __index = function (self, key) local value if key == 'symbol' then value = self.si_prefix .. self._symbol elseif key == 'sym_us' then value = rawget(self, '_sym_us') if value then value = self.si_prefix .. value else value = self.symbol end elseif key == 'name1' then value = prefixed_name(self, self._name1, 1) elseif key == 'name2' then value = rawget(self, '_name2') if value then value = prefixed_name(self, value, 2) else value = self.name1 .. plural_suffix end elseif key == 'name1_us' then value = rawget(self, '_name1_us') if value then value = prefixed_name(self, value, 3) else value = self.name1 end elseif key == 'name2_us' then value = rawget(self, '_name2_us') if value then value = prefixed_name(self, value, 4) elseif rawget(self, '_name1_us') then value = self.name1_us .. plural_suffix else value = self.name2 end elseif key == 'link' then value = self.name1 else value = false end rawset(self, key, value) return value end } local unit_per_mt = { -- Metatable to get values for a per unit of form "x/y". -- This is never called to determine a unit name or link because per units -- are handled as a special case. -- Similarly, the default output is handled elsewhere, and for a symbol -- this is only called from get_default() for default_exceptions. __index = function (self, key) local value if key == 'symbol' then local per = self.per local unit1, unit2 = per[1], per[2] if unit1 then value = unit1[key] .. '/' .. unit2[key] else value = '/' .. unit2[key] end elseif key == 'sym_us' then value = self.symbol elseif key == 'scale' then local per = self.per local unit1, unit2 = per[1], per[2] value = (unit1 and unit1.scale or 1) * self.scalemultiplier / unit2.scale else value = false end rawset(self, key, value) return value end } local function make_per(unitcode, unit_table, ulookup) -- Return true, t where t is a per unit with unit codes expanded to unit tables, -- or return false, t where t is an error message table. local result = { unitcode = unitcode, utype = unit_table.utype, per = {} } override_from(result, unit_table, { 'invert', 'iscomplex', 'default', 'link', 'symbol', 'symlink' }) result.symbol_raw = (result.symbol or false) -- to distinguish between a defined exception and a metatable calculation local prefix for i, v in ipairs(unit_table.per) do if i == 1 and v == '' then -- First unit symbol can be empty; that gives a nil first unit table. elseif i == 1 and text_code.currency[v] then prefix = currency_text or v else local success, t = ulookup(v) if not success then return false, t end result.per[i] = t end end local multiplier = unit_table.multiplier if not result.utype then -- Creating an automatic per unit. local unit1 = result.per[1] local utype = (unit1 and unit1.utype or prefix or '') .. '/' .. result.per[2].utype local t = data_code.per_unit_fixups[utype] if t then if type(t) == 'table' then utype = t.utype or utype result.link = result.link or t.link multiplier = multiplier or t.multiplier else utype = t end end result.utype = utype end result.scalemultiplier = multiplier or 1 result.vprefix = prefix or false -- set to non-nil to avoid calling __index return true, setmetatable(result, unit_per_mt) end local function lookup(parms, unitcode, what, utable, fails, depth) -- Return true, t where t is a copy of the unit's converter table, -- or return false, t where t is an error message table. -- Parameter 'what' determines whether combination units are accepted: -- 'no_combination' : single unit only -- 'any_combination' : single unit or combination or output multiple -- 'only_multiple' : single unit or output multiple only -- Parameter unitcode is a symbol (like 'g'), with an optional SI prefix (like 'kg'). -- If, for example, 'kg' is in this table, that entry is used; -- otherwise the prefix ('k') is applied to the base unit ('g'). -- If unitcode is a known combination code (and if allowed by what), -- a table of output multiple unit tables is included in the result. -- For compatibility with the old template, an underscore in a unitcode is -- replaced with a space so usage like {{convert|350|board_feet}} works. -- Wikignomes may also put two spaces or "&nbsp;" in combinations, so -- replace underscore, "&nbsp;", and multiple spaces with a single space. utable = utable or parms.unittable or all_units fails = fails or {} depth = depth and depth + 1 or 1 if depth > 9 then -- There are ways to mistakenly define units which result in infinite -- recursion when lookup() is called. That gives a long delay and very -- confusing error messages, so the depth parameter is used as a guard. return false, { 'cvt_lookup', unitcode } end if unitcode == nil or unitcode == '' then return false, { 'cvt_no_unit' } end unitcode = unitcode:gsub('_', ' '):gsub('&nbsp;', ' '):gsub(' +', ' ') local function call_make_per(t) return make_per(unitcode, t, function (ucode) return lookup(parms, ucode, 'no_combination', utable, fails, depth) end ) end local t = utable[unitcode] if t then if t.shouldbe then return false, { 'cvt_should_be', t.shouldbe } end if t.sp_us then parms.opt_sp_us = true end local target = t.target -- nil, or unitcode is an alias for this target if target then local success, result = lookup(parms, target, what, utable, fails, depth) if not success then return false, result end override_from(result, t, { 'customary', 'default', 'link', 'symbol', 'symlink' }) local multiplier = t.multiplier if multiplier then result.multiplier = tostring(multiplier) result.scale = result.scale * multiplier end return true, result end if t.per then return call_make_per(t) end local combo = t.combination -- nil or a table of unitcodes if combo then local multiple = t.multiple if what == 'no_combination' or (what == 'only_multiple' and not multiple) then return false, { 'cvt_bad_unit', unitcode } end -- Recursively create a combination table containing the -- converter table of each unitcode. local result = { utype = t.utype, multiple = multiple, combination = {} } local cvt = result.combination for i, v in ipairs(combo) do local success, t = lookup(parms, v, multiple and 'no_combination' or 'only_multiple', utable, fails, depth) if not success then return false, t end cvt[i] = t end return true, result end local result = shallow_copy(t) result.unitcode = unitcode if result.prefixes then result.si_name = '' result.si_prefix = '' return true, setmetatable(result, unit_prefixed_mt) end return true, setmetatable(result, unit_mt) end local SIprefixes = text_code.SIprefixes for plen = SIprefixes[1] or 2, 1, -1 do -- Look for an SI prefix; should never occur with an alias. -- Check for longer prefix first ('dam' is decametre). -- SIprefixes[1] = prefix maximum #characters (as seen by mw.ustring.sub). local prefix = usub(unitcode, 1, plen) local si = SIprefixes[prefix] if si then local t = utable[usub(unitcode, plen+1)] if t and t.prefixes then local result = shallow_copy(t) result.unitcode = unitcode result.si_name = parms.opt_sp_us and si.name_us or si.name result.si_prefix = si.prefix or prefix result.scale = t.scale * 10 ^ (si.exponent * t.prefixes) return true, setmetatable(result, unit_prefixed_mt) end end end -- Accept user-defined combinations like "acre+m2+ha" or "acre m2 ha" for output. -- If '+' is used, each unit code can include a space, and any error is fatal. -- If ' ' is used and if each space-separated word is a unit code, it is a combo, -- but errors are not fatal so the unit code can be looked up as an extra unit. local err_is_fatal local combo = collection() if unitcode:find('+', 1, true) then err_is_fatal = true for item in (unitcode .. '+'):gmatch('%s*(.-)%s*%+') do if item ~= '' then combo:add(item) end end elseif unitcode:find('%s') then for item in unitcode:gmatch('%S+') do combo:add(item) end end if combo.n > 1 then local function lookup_combo() if what == 'no_combination' or what == 'only_multiple' then return false, { 'cvt_bad_unit', unitcode } end local result = { combination = {} } local cvt = result.combination for i, v in ipairs(combo) do local success, t = lookup(parms, v, 'only_multiple', utable, fails, depth) if not success then return false, t end if i == 1 then result.utype = t.utype else local mismatch = check_mismatch(result, t) if mismatch then return false, mismatch end end cvt[i] = t end return true, result end local success, result = lookup_combo() if success or err_is_fatal then return success, result end end -- Accept any unit with an engineering notation prefix like "e6cuft" -- (million cubic feet), but not chained prefixes like "e3e6cuft", -- and not if the unit is a combination or multiple, -- and not if the unit has an offset or is a built-in. -- Only en digits are accepted. local exponent, baseunit = unitcode:match('^e(%d+)(.*)') if exponent then local engscale = text_code.eng_scales[exponent] if engscale then local success, result = lookup(parms, baseunit, 'no_combination', utable, fails, depth) if success and not (result.offset or result.builtin or result.engscale) then result.unitcode = unitcode -- 'e6cuft' not 'cuft' result.defkey = unitcode -- key to lookup default exception result.engscale = engscale result.scale = result.scale * 10 ^ tonumber(exponent) return true, result end end end -- Look for x/y; split on right-most slash to get scale correct (x/y/z is x/y per z). local top, bottom = unitcode:match('^(.-)/([^/]+)$') if top and not unitcode:find('e%d') then -- If valid, create an automatic per unit for an "x/y" unit code. -- The unitcode must not include extraneous spaces. -- Engineering notation (apart from at start and which has been stripped before here), -- is not supported so do not make a per unit if find text like 'e3' in unitcode. local success, result = call_make_per({ per = {top, bottom} }) if success then return true, result end end if not parms.opt_ignore_error and not get_range(unitcode) then -- Want the "what links here" list for the extra_module to show only cases -- where an extra unit is used, so do not require it if invoked from {{val}} -- or if looking up a range word which cannot be a unit. if not extra_units then local success, extra = pcall(function () return require(extra_module).extra_units end) if success and type(extra) == 'table' then extra_units = extra end end if extra_units then -- A unit in one data table might refer to a unit in the other table, so -- switch between them, relying on fails or depth to terminate loops. if not fails[unitcode] then fails[unitcode] = true local other = (utable == all_units) and extra_units or all_units local success, result = lookup(parms, unitcode, what, other, fails, depth) if success then return true, result end end end end if to_en_table then -- At fawiki it is common to translate all digits so a unit like "km2" becomes "km۲". local en_code = ustring.gsub(unitcode, '%d', to_en_table) if en_code ~= unitcode then return lookup(parms, en_code, what, utable, fails, depth) end end return false, { 'cvt_unknown', unitcode } end local function valid_number(num) -- Return true if num is a valid number. -- In Scribunto (different from some standard Lua), when expressed as a string, -- overflow or other problems are indicated with text like "inf" or "nan" -- which are regarded as invalid here (each contains "n"). if type(num) == 'number' and tostring(num):find('n', 1, true) == nil then return true end end local function hyphenated(name, parts) -- Return a hyphenated form of given name (for adjectival usage). -- The name may be linked and the target of the link must not be changed. -- Hypothetical examples: -- [[long ton|ton]] → [[long ton|ton]] (no change) -- [[tonne|long ton]] → [[tonne|long-ton]] -- [[metric ton|long ton]] → [[metric ton|long-ton]] -- [[long ton]] → [[long ton|long-ton]] -- Input can also have multiple links in a single name like: -- [[United States customary units|U.S.]] [[US gallon|gallon]] -- [[mile]]s per [[United States customary units|U.S.]] [[quart]] -- [[long ton]]s per [[short ton]] -- Assume that links cannot be nested (never like "[[abc[[def]]ghi]]"). -- This uses a simple and efficient procedure that works for most cases. -- Some units (if used) would require more, and can later think about -- adding a method to handle exceptions. -- The procedure is to replace each space with a hyphen, but -- not a space after ')' [for "(pre-1954&nbsp;US) nautical mile"], and -- not spaces immediately before '(' or in '(...)' [for cases like -- "British thermal unit (ISO)" and "Calorie (International Steam Table)"]. if name:find(' ', 1, true) then if parts then local pos if name:sub(1, 1) == '(' then pos = name:find(')', 1, true) if pos then return name:sub(1, pos+1) .. name:sub(pos+2):gsub(' ', '-') end elseif name:sub(-1) == ')' then pos = name:find('(', 1, true) if pos then return name:sub(1, pos-2):gsub(' ', '-') .. name:sub(pos-1) end end return name:gsub(' ', '-') end parts = collection() for before, item, after in name:gmatch('([^[]*)(%[%[[^[]*%]%])([^[]*)') do if item:find(' ', 1, true) then local prefix local plen = item:find('|', 1, true) if plen then prefix = item:sub(1, plen) item = item:sub(plen + 1, -3) else prefix = item:sub(1, -3) .. '|' item = item:sub(3, -3) end item = prefix .. hyphenated(item, parts) .. ']]' end parts:add(before:gsub(' ', '-') .. item .. after:gsub(' ', '-')) end if parts.n == 0 then -- No link like "[[...]]" was found in the original name. parts:add(hyphenated(name, parts)) end return table.concat(parts) end return name end local function hyphenated_maybe(parms, want_name, sep, id, inout) -- Return s, f where -- s = id, possibly modified -- f = true if hyphenated -- Possible modifications: hyphenate; prepend '-'; append mid text. if id == nil or id == '' then return '' end local mid = (inout == (parms.opt_flip and 'out' or 'in')) and parms.mid or '' if want_name then if parms.opt_adjectival then return '-' .. hyphenated(id) .. mid, true end if parms.opt_add_s and id:sub(-1) ~= 's' then id = id .. 's' -- for nowiki end end return sep .. id .. mid end local function use_minus(text) -- Return text with Unicode minus instead of '-', if present. if text:sub(1, 1) == '-' then return MINUS .. text:sub(2) end return text end local function digit_groups(parms, text, method) -- Return a numbered table of groups of digits (left-to-right, in local language). -- Parameter method is a number or nil: -- 3 for 3-digit grouping (default), or -- 2 for 3-then-2 grouping (only for digits before decimal mark). local len_right local len_left = text:find('.', 1, true) if len_left then len_right = #text - len_left len_left = len_left - 1 else len_left = #text end local twos = method == 2 and len_left > 5 local groups = collection() local run = len_left local n if run < 4 or (run == 4 and parms.opt_comma5) then if parms.opt_gaps then n = run else n = #text end elseif twos then n = run % 2 == 0 and 1 or 2 else n = run % 3 == 0 and 3 or run % 3 end while run > 0 do groups:add(n) run = run - n n = (twos and run > 3) and 2 or 3 end if len_right then if groups.n == 0 then groups:add(0) end if parms.opt_gaps and len_right > 3 then local want4 = not parms.opt_gaps3 -- true gives no gap before trailing single digit local isfirst = true run = len_right while run > 0 do n = (want4 and run == 4) and 4 or (run > 3 and 3 or run) if isfirst then isfirst = false groups[groups.n] = groups[groups.n] + 1 + n else groups:add(n) end run = run - n end else groups[groups.n] = groups[groups.n] + 1 + len_right end end local pos = 1 for i, length in ipairs(groups) do groups[i] = from_en(text:sub(pos, pos + length - 1)) pos = pos + length end return groups end function with_separator(parms, text) -- for forward declaration above -- Input text is a number in en digits with optional '.' decimal mark. -- Return an equivalent, formatted for display: -- with a custom decimal mark instead of '.', if wanted -- with thousand separators inserted, if wanted -- digits in local language -- The given text is like '123' or '123.' or '12345.6789'. -- The text has no sign (caller inserts that later, if necessary). -- When using gaps, they are inserted before and after the decimal mark. -- Separators are inserted only before the decimal mark. -- A trailing dot (as in '123.') is removed because their use appears to -- be accidental, and such a number should be shown as '123' or '123.0'. -- It is useful for convert to suppress the dot so, for example, '4000.' -- is a simple way of indicating that all the digits are significant. if text:sub(-1) == '.' then text = text:sub(1, -2) end if #text < 4 or parms.opt_nocomma or numsep == '' then return from_en(text) end local groups = digit_groups(parms, text, group_method) if parms.opt_gaps then if groups.n <= 1 then return groups[1] or '' end local nowrap = '<span style="white-space: nowrap">' local gap = '<span style="margin-left: 0.25em">' local close = '</span>' return nowrap .. groups[1] .. gap .. table.concat(groups, close .. gap, 2, groups.n) .. close .. close end return table.concat(groups, numsep) end -- An input value like 1.23e12 is displayed using scientific notation (1.23×10¹²). -- That also makes the output use scientific notation, except for small values. -- In addition, very small or very large output values use scientific notation. -- Use format(fmtpower, significand, '10', exponent) where each argument is a string. local fmtpower = '%s<span style="margin:0 .15em 0 .25em">×</span>%s<sup>%s</sup>' local function with_exponent(parms, show, exponent) -- Return wikitext to display the implied value in scientific notation. -- Input uses en digits; output uses digits in local language. return format(fmtpower, with_separator(parms, show), from_en('10'), use_minus(from_en(tostring(exponent)))) end local function make_sigfig(value, sigfig) -- Return show, exponent that are equivalent to the result of -- converting the number 'value' (where value >= 0) to a string, -- rounded to 'sigfig' significant figures. -- The returned items are: -- show: a string of digits; no sign and no dot; -- there is an implied dot before show. -- exponent: a number (an integer) to shift the implied dot. -- Resulting value = tonumber('.' .. show) * 10^exponent. -- Examples: -- make_sigfig(23.456, 3) returns '235', 2 (.235 * 10^2). -- make_sigfig(0.0023456, 3) returns '235', -2 (.235 * 10^-2). -- make_sigfig(0, 3) returns '000', 1 (.000 * 10^1). if sigfig <= 0 then sigfig = 1 elseif sigfig > maxsigfig then sigfig = maxsigfig end if value == 0 then return string.rep('0', sigfig), 1 end local exp, fracpart = math.modf(log10(value)) if fracpart >= 0 then fracpart = fracpart - 1 exp = exp + 1 end local digits = format('%.0f', 10^(fracpart + sigfig)) if #digits > sigfig then -- Overflow (for sigfig=3: like 0.9999 rounding to "1000"; need "100"). digits = digits:sub(1, sigfig) exp = exp + 1 end assert(#digits == sigfig, 'Bug: rounded number has wrong length') return digits, exp end -- Fraction output format. local fracfmt = { { -- Like {{frac}} (fraction slash). -- 1/2 : sign, numerator, denominator -- 1+2/3 : signed_wholenumber, numerator, denominator '<span class="frac nowrap">%s<sup>%s</sup>&frasl;<sub>%s</sub></span>', '<span class="frac nowrap">%s<span class="visualhide">&nbsp;</span><sup>%s</sup>&frasl;<sub>%s</sub></span>', }, { -- Like {{sfrac}} (fraction horizontal bar). -- 1//2 : sign, numerator, denominator (sign should probably be before the fraction, but then it can wrap, and html is already too long) -- 1+2//3 : signed_wholenumber, numerator, denominator '<span class="sfrac nowrap" style="display:inline-block; vertical-align:-0.5em; font-size:85%%; text-align:center;"><span style="display:block; line-height:1em; padding:0 0.1em;">%s%s</span><span class="visualhide">/</span><span style="display:block; line-height:1em; padding:0 0.1em; border-top:1px solid;">%s</span></span>', '<span class="sfrac nowrap">%s<span class="visualhide">&nbsp;</span><span style="display:inline-block; vertical-align:-0.5em; font-size:85%%; text-align:center;"><span style="display:block; line-height:1em; padding:0 0.1em;">%s</span><span class="visualhide">/</span><span style="display:block; line-height:1em; padding:0 0.1em; border-top:1px solid;">%s</span></span></span>', }, } local function format_fraction(parms, inout, negative, wholestr, numstr, denstr, do_spell, style) -- Return wikitext for a fraction, possibly spelled. -- Inputs use en digits and have no sign; output uses digits in local language. local wikitext if not style then style = parms.opt_fraction_horizontal and 2 or 1 end if wholestr == '' then wholestr = nil end if wholestr then local decorated = with_separator(parms, wholestr) if negative then decorated = MINUS .. decorated end local fmt = fracfmt[style][2] wikitext = format(fmt, decorated, from_en(numstr), from_en(denstr)) else local sign = negative and MINUS or '' wikitext = format(fracfmt[style][1], sign, from_en(numstr), from_en(denstr)) end if do_spell then if negative then if wholestr then wholestr = '-' .. wholestr else numstr = '-' .. numstr end end wikitext = spell_number(parms, inout, wholestr, numstr, denstr) or wikitext end return wikitext end local function format_number(parms, show, exponent, isnegative) -- Parameter show is a string or a table containing strings. -- Each string is a formatted number in en digits and optional '.' decimal mark. -- A table represents a fraction: integer, numerator, denominator; -- if a table is given, exponent must be nil. -- Return t where t is a table with fields: -- show = wikitext formatted to display implied value -- (digits in local language) -- is_scientific = true if show uses scientific notation -- clean = unformatted show (possibly adjusted and with inserted '.') -- (en digits) -- sign = '' or MINUS -- exponent = exponent (possibly adjusted) -- The clean and exponent fields can be used to calculate the -- rounded absolute value, if needed. -- -- The value implied by the arguments is found from: -- exponent is nil; and -- show is a string of digits (no sign), with an optional dot; -- show = '123.4' is value 123.4, '1234' is value 1234.0; -- or: -- exponent is an integer indicating where dot should be; -- show is a string of digits (no sign and no dot); -- there is an implied dot before show; -- show does not start with '0'; -- show = '1234', exponent = 3 is value 0.1234*10^3 = 123.4. -- -- The formatted result: -- * Is for an output value and is spelled if wanted and possible. -- * Includes a Unicode minus if isnegative and not spelled. -- * Uses a custom decimal mark, if wanted. -- * Has digits grouped where necessary, if wanted. -- * Uses scientific notation if requested, or for very small or large values -- (which forces result to not be spelled). -- * Has no more than maxsigfig significant digits -- (same as old template and {{#expr}}). local xhi, xlo -- these control when scientific notation (exponent) is used if parms.opt_scientific then xhi, xlo = 4, 2 -- default for output if input uses e-notation elseif parms.opt_scientific_always then xhi, xlo = 0, 0 -- always use scientific notation (experimental) else xhi, xlo = 10, 4 -- default end local sign = isnegative and MINUS or '' local maxlen = maxsigfig local tfrac if type(show) == 'table' then tfrac = show show = tfrac.wholestr assert(exponent == nil, 'Bug: exponent given with fraction') end if not tfrac and not exponent then local integer, dot, decimals = show:match('^(%d*)(%.?)(.*)') if integer == '0' or integer == '' then local zeros, figs = decimals:match('^(0*)([^0]?.*)') if #figs == 0 then if #zeros > maxlen then show = '0.' .. zeros:sub(1, maxlen) end elseif #zeros >= xlo then show = figs exponent = -#zeros elseif #figs > maxlen then show = '0.' .. zeros .. figs:sub(1, maxlen) end elseif #integer >= xhi then show = integer .. decimals exponent = #integer else maxlen = maxlen + #dot if #show > maxlen then show = show:sub(1, maxlen) end end end if exponent then local function zeros(n) return string.rep('0', n) end if #show > maxlen then show = show:sub(1, maxlen) end if exponent > xhi or exponent <= -xlo or (exponent == xhi and show ~= '1' .. zeros(xhi - 1)) then -- When xhi, xlo = 10, 4 (the default), scientific notation is used if the -- rounded value satisfies: value >= 1e9 or value < 1e-4 (1e9 = 0.1e10), -- except if show is '1000000000' (1e9), for example: -- {{convert|1000000000|m|m|sigfig=10}} → 1,000,000,000 metres (1,000,000,000 m) local significand if #show > 1 then significand = show:sub(1, 1) .. '.' .. show:sub(2) else significand = show end return { clean = '.' .. show, exponent = exponent, sign = sign, show = sign .. with_exponent(parms, significand, exponent-1), is_scientific = true, } end if exponent >= #show then show = show .. zeros(exponent - #show) -- result has no dot elseif exponent <= 0 then show = '0.' .. zeros(-exponent) .. show else show = show:sub(1, exponent) .. '.' .. show:sub(exponent+1) end end local formatted_show if tfrac then show = tostring(tfrac.value) -- to set clean in returned table formatted_show = format_fraction(parms, 'out', isnegative, tfrac.wholestr, tfrac.numstr, tfrac.denstr, parms.opt_spell_out) else if isnegative and show:match('^0.?0*$') then sign = '' -- don't show minus if result is negative but rounds to zero end formatted_show = sign .. with_separator(parms, show) if parms.opt_spell_out then formatted_show = spell_number(parms, 'out', sign .. show) or formatted_show end end return { clean = show, sign = sign, show = formatted_show, is_scientific = false, -- to avoid calling __index } end local function extract_fraction(parms, text, negative) -- If text represents a fraction, return -- value, altvalue, show, denominator -- where -- value is a number (value of the fraction in argument text) -- altvalue is an alternate interpretation of any fraction for the hands -- unit where "12.1+3/4" means 12 hands 1.75 inches -- show is a string (formatted text for display of an input value, -- and is spelled if wanted and possible) -- denominator is value of the denominator in the fraction -- Otherwise, return nil. -- Input uses en digits and '.' decimal mark (input has been translated). -- Output uses digits in local language and local decimal mark, if any. ------------------------------------------------------------------------ -- Originally this function accepted x+y/z where x, y, z were any valid -- numbers, possibly with a sign. For example '1.23e+2+1.2/2.4' = 123.5, -- and '2-3/8' = 1.625. However, such usages were found to be errors or -- misunderstandings, so since August 2014 the following restrictions apply: -- x (if present) is an integer or has a single digit after decimal mark -- y and z are unsigned integers -- e-notation is not accepted -- The overall number can start with '+' or '-' (so '12+3/4' and '+12+3/4' -- and '-12-3/4' are valid). -- Any leading negative sign is removed by the caller, so only inputs -- like the following are accepted here (may have whitespace): -- negative = false false true (there was a leading '-') -- text = '2/3' '+2/3' '2/3' -- text = '1+2/3' '+1+2/3' '1-2/3' -- text = '12.3+1/2' '+12.3+1/2' '12.3-1/2' -- Values like '12.3+1/2' are accepted, but are intended only for use -- with the hands unit (not worth adding code to enforce that). ------------------------------------------------------------------------ local leading_plus, prefix, numstr, slashes, denstr = text:match('^%s*(%+?)%s*(.-)%s*(%d+)%s*(/+)%s*(%d+)%s*$') if not leading_plus then -- Accept a single U+2044 fraction slash because that may be pasted. leading_plus, prefix, numstr, denstr = text:match('^%s*(%+?)%s*(.-)%s*(%d+)%s*⁄%s*(%d+)%s*$') slashes = '/' end local numerator = tonumber(numstr) local denominator = tonumber(denstr) if numerator == nil or denominator == nil or (negative and leading_plus ~= '') then return nil end local whole, wholestr if prefix == '' then wholestr = '' whole = 0 else -- Any prefix must be like '12+' or '12-' (whole number and fraction sign); -- '12.3+' and '12.3-' are also accepted (single digit after decimal point) -- because '12.3+1/2 hands' is valid (12 hands 3½ inches). local num1, num2, frac_sign = prefix:match('^(%d+)(%.?%d?)%s*([+%-])$') if num1 == nil then return nil end if num2 == '' then -- num2 must be '' or like '.1' but not '.' or '.12' wholestr = num1 else if #num2 ~= 2 then return nil end wholestr = num1 .. num2 end if frac_sign ~= (negative and '-' or '+') then return nil end whole = tonumber(wholestr) if whole == nil then return nil end end local value = whole + numerator / denominator if not valid_number(value) then return nil end local altvalue = whole + numerator / (denominator * 10) local style = #slashes -- kludge: 1 or 2 slashes can be used to select style if style > 2 then style = 2 end local wikitext = format_fraction(parms, 'in', negative, leading_plus .. wholestr, numstr, denstr, parms.opt_spell_in, style) return value, altvalue, wikitext, denominator end local function extract_number(parms, text, another, no_fraction) -- Return true, info if can extract a number from text, -- where info is a table with the result, -- or return false, t where t is an error message table. -- Input can use en digits or digits in local language and can -- have references at the end. Accepting references is intended -- for use in infoboxes with a field for a value passed to convert. -- Parameter another = true if the expected value is not the first. -- Before processing, the input text is cleaned: -- * Any thousand separators (valid or not) are removed. -- * Any sign is replaced with '-' (if negative) or '' (otherwise). -- That replaces Unicode minus with '-'. -- If successful, the returned info table contains named fields: -- value = a valid number -- altvalue = a valid number, usually same as value but different -- if fraction used (for hands unit) -- singular = true if value is 1 or -1 (to use singular form of units) -- clean = cleaned text with any separators and sign removed -- (en digits and '.' decimal mark) -- show = text formatted for output, possibly with ref strip markers -- (digits in local language and custom decimal mark) -- The resulting show: -- * Is for an input value and is spelled if wanted and possible. -- * Has a rounded value, if wanted. -- * Has digits grouped where necessary, if wanted. -- * If negative, a Unicode minus is used; otherwise the sign is -- '+' (if the input text used '+'), or is '' (if no sign in input). text = strip(text or '') local reference local pos = text:find('\127', 1, true) if pos then local before = text:sub(1, pos - 1) local remainder = text:sub(pos) local refs = {} while #remainder > 0 do local ref, spaces ref, spaces, remainder = remainder:match('^(\127[^\127]*UNIQ[^\127]*%-ref[^\127]*\127)(%s*)(.*)') if ref then table.insert(refs, ref) else refs = {} break end end if #refs > 0 then text = strip(before) reference = table.concat(refs) end end local clean = to_en(text, parms) if clean == '' then return false, { another and 'cvt_no_num2' or 'cvt_no_num' } end local isnegative, propersign = false, '' -- most common case local singular, show, denominator local value = tonumber(clean) local altvalue if value then local sign = clean:sub(1, 1) if sign == '+' or sign == '-' then propersign = (sign == '+') and '+' or MINUS clean = clean:sub(2) end if value < 0 then isnegative = true value = -value end else local valstr for _, prefix in ipairs({ '-', MINUS, '&minus;' }) do -- Including '-' sets isnegative in case input is a fraction like '-2-3/4'. local plen = #prefix if clean:sub(1, plen) == prefix then valstr = clean:sub(plen + 1) if valstr:match('^%s') then -- "- 1" is invalid but "-1 - 1/2" is ok return false, { 'cvt_bad_num', text } end break end end if valstr then isnegative = true propersign = MINUS clean = valstr value = tonumber(clean) end if value == nil then if not no_fraction then value, altvalue, show, denominator = extract_fraction(parms, clean, isnegative) end if value == nil then return false, { 'cvt_bad_num', text } end if value <= 1 then singular = true -- for example, "½ mile" or "one half mile" (singular unit) end end end if not valid_number(value) then -- for example, "1e310" may overflow return false, { 'cvt_invalid_num' } end if show == nil then -- clean is a non-empty string with no spaces, and does not represent a fraction, -- and value = tonumber(clean) is a number >= 0. -- If the input uses e-notation, show will be displayed using a power of ten, but -- we use the number as given so it might not be normalized scientific notation. -- The input value is spelled if specified so any e-notation is ignored; -- that allows input like 2e6 to be spelled as "two million" which works -- because the spell module converts '2e6' to '2000000' before spelling. local function rounded(value, default, exponent) local precision = parms.opt_ri if precision then local fmt = '%.' .. format('%d', precision) .. 'f' local result = fmt:format(tonumber(value) + 2e-14) -- fudge for some common cases of bad rounding if not exponent then singular = (tonumber(result) == 1) end return result end return default end singular = (value == 1) local scientific local significand, exponent = clean:match('^([%d.]+)[Ee]([+%-]?%d+)') if significand then show = with_exponent(parms, rounded(significand, significand, exponent), exponent) scientific = true else show = with_separator(parms, rounded(value, clean)) end show = propersign .. show if parms.opt_spell_in then show = spell_number(parms, 'in', propersign .. rounded(value, clean)) or show scientific = false end if scientific then parms.opt_scientific = true end end if isnegative and (value ~= 0) then value = -value altvalue = -(altvalue or value) end return true, { value = value, altvalue = altvalue or value, singular = singular, clean = clean, show = show .. (reference or ''), denominator = denominator, } end local function get_number(text) -- Return v, f where: -- v = nil (text is not a number) -- or -- v = value of text (text is a number) -- f = true if value is an integer -- Input can use en digits or digits in local language, -- but no separators, no Unicode minus, and no fraction. if text then local number = tonumber(to_en(text)) if number then local _, fracpart = math.modf(number) return number, (fracpart == 0) end end end local function gcd(a, b) -- Return the greatest common denominator for the given values, -- which are known to be positive integers. if a > b then a, b = b, a end if a <= 0 then return b end local r = b % a if r <= 0 then return a end if r == 1 then return 1 end return gcd(r, a) end local function fraction_table(value, denominator) -- Return value as a string or a table: -- * If result is a string, there is no fraction, and the result -- is value formatted as a string of en digits. -- * If result is a table, it represents a fraction with named fields: -- wholestr, numstr, denstr (strings of en digits for integer, numerator, denominator). -- The result is rounded to the nearest multiple of (1/denominator). -- If the multiple is zero, no fraction is included. -- No fraction is included if value is very large as the fraction would -- be unhelpful, particularly if scientific notation is required. -- Input value is a non-negative number. -- Input denominator is a positive integer for the desired fraction. if value <= 0 then return '0' end if denominator <= 0 or value > 1e8 then return format('%.2f', value) end local integer, decimals = math.modf(value) local numerator = floor((decimals * denominator) + 0.5 + 2e-14) -- add fudge for some common cases of bad rounding if numerator >= denominator then integer = integer + 1 numerator = 0 end local wholestr = tostring(integer) if numerator > 0 then local div = gcd(numerator, denominator) if div > 1 then numerator = numerator / div denominator = denominator / div end return { wholestr = (integer > 0) and wholestr or '', numstr = tostring(numerator), denstr = tostring(denominator), value = value, } end return wholestr end local function preunits(count, preunit1, preunit2) -- If count is 1: -- ignore preunit2 -- return p1 -- else: -- preunit1 is used for preunit2 if the latter is empty -- return p1, p2 -- where: -- p1 is text to insert before the input unit -- p2 is text to insert before the output unit -- p1 or p2 may be nil to mean "no preunit" -- Using '+' gives output like "5+ feet" (no space before, but space after). local function withspace(text, wantboth) -- Return text with space before and, if wantboth, after. -- However, no space is added if there is a space or '&nbsp;' or '-' -- at that position ('-' is for adjectival text). -- There is also no space if text starts with '&' -- (e.g. '&deg;' would display a degree symbol with no preceding space). local char = text:sub(1, 1) if char == '&' then return text -- an html entity can be used to specify the exact display end if not (char == ' ' or char == '-' or char == '+') then text = ' ' .. text end if wantboth then char = text:sub(-1, -1) if not (char == ' ' or char == '-' or text:sub(-6, -1) == '&nbsp;') then text = text .. ' ' end end return text end local PLUS = '+ ' preunit1 = preunit1 or '' local trim1 = strip(preunit1) if count == 1 then if trim1 == '' then return nil end if trim1 == '+' then return PLUS end return withspace(preunit1, true) end preunit1 = withspace(preunit1) preunit2 = preunit2 or '' local trim2 = strip(preunit2) if trim1 == '+' then if trim2 == '' or trim2 == '+' then return PLUS, PLUS end preunit1 = PLUS end if trim2 == '' then if trim1 == '' then return nil, nil end preunit2 = preunit1 elseif trim2 == '+' then preunit2 = PLUS elseif trim2 == '&#32;' then -- trick to make preunit2 empty preunit2 = nil else preunit2 = withspace(preunit2) end return preunit1, preunit2 end local function range_text(range, want_name, parms, before, after, inout) -- Return before .. rtext .. after -- where rtext is the text that separates two values in a range. local rtext, adj_text, exception if type(range) == 'table' then -- Table must specify range text for ('off' and 'on') or ('input' and 'output'), -- and may specify range text for 'adj=on', -- and may specify exception = true. rtext = range[want_name and 'off' or 'on'] or range[((inout == 'in') == (parms.opt_flip == true)) and 'output' or 'input'] adj_text = range['adj'] exception = range['exception'] else rtext = range end if parms.opt_adjectival then if want_name or (exception and parms.abbr_org == 'on') then rtext = adj_text or rtext:gsub(' ', '-'):gsub('&nbsp;', '-') end end if rtext == '–' and after:sub(1, #MINUS) == MINUS then rtext = '&nbsp;– ' end return before .. rtext .. after end local function get_composite(parms, iparm, in_unit_table) -- Look for a composite input unit. For example, {{convert|1|yd|2|ft|3|in}} -- would result in a call to this function with -- iparm = 3 (parms[iparm] = "2", just after the first unit) -- in_unit_table = (unit table for "yd"; contains value 1 for number of yards) -- Return true, iparm, unit where -- iparm = index just after the composite units (7 in above example) -- unit = composite unit table holding all input units, -- or return true if no composite unit is present in parms, -- or return false, t where t is an error message table. local default, subinfo local composite_units, count = { in_unit_table }, 1 local fixups = {} local total = in_unit_table.valinfo[1].value local subunit = in_unit_table while subunit.subdivs do -- subdivs is nil or a table of allowed subdivisions local subcode = strip(parms[iparm+1]) local subdiv = subunit.subdivs[subcode] or subunit.subdivs[(all_units[subcode] or {}).target] if not subdiv then break end local success success, subunit = lookup(parms, subcode, 'no_combination') if not success then return false, subunit end -- should never occur success, subinfo = extract_number(parms, parms[iparm]) if not success then return false, subinfo end iparm = iparm + 2 subunit.inout = 'in' subunit.valinfo = { subinfo } -- Recalculate total as a number of subdivisions. -- subdiv[1] = number of subdivisions per previous unit (integer > 1). total = total * subdiv[1] + subinfo.value if not default then -- set by the first subdiv with a default defined default = subdiv.default end count = count + 1 composite_units[count] = subunit if subdiv.unit or subdiv.name then fixups[count] = { unit = subdiv.unit, name = subdiv.name, valinfo = subunit.valinfo } end end if count == 1 then return true -- no error and no composite unit end for i, fixup in pairs(fixups) do local unit = fixup.unit local name = fixup.name if not unit or (count > 2 and name) then composite_units[i].fixed_name = name else local success, alternate = lookup(parms, unit, 'no_combination') if not success then return false, alternate end -- should never occur alternate.inout = 'in' alternate.valinfo = fixup.valinfo composite_units[i] = alternate end end return true, iparm, { utype = in_unit_table.utype, scale = subunit.scale, -- scale of last (least significant) unit valinfo = { { value = total, clean = subinfo.clean, denominator = subinfo.denominator } }, composite = composite_units, default = default or in_unit_table.default } end local function translate_parms(parms, kv_pairs) -- Update fields in parms by translating each key:value in kv_pairs to terms -- used by this module (may involve translating from local language to English). -- Also, checks are performed which may display warnings, if enabled. -- Return true if successful or return false, t where t is an error message table. currency_text = nil -- local testing can hold module in memory; must clear globals local accept_any_text = { input = true, qid = true, qual = true, stylein = true, styleout = true, tracking = true, } if kv_pairs.adj and kv_pairs.sing then -- For enwiki (before translation), warn if attempt to use adj and sing -- as the latter is a deprecated alias for the former. if kv_pairs.adj ~= kv_pairs.sing and kv_pairs.sing ~= '' then add_warning(parms, 1, 'cvt_unknown_option', 'sing=' .. kv_pairs.sing) end kv_pairs.sing = nil end kv_pairs.comma = kv_pairs.comma or config.comma -- for plwiki who want default comma=5 for loc_name, loc_value in pairs(kv_pairs) do local en_name = text_code.en_option_name[loc_name] if en_name then local en_value if en_name == '$' or en_name == 'frac' or en_name == 'sigfig' then if loc_value == '' then add_warning(parms, 2, 'cvt_empty_option', loc_name) elseif en_name == '$' then -- Value should be a single character like "€" for the euro currency symbol, but anything is accepted. currency_text = (loc_value == 'euro') and '€' or loc_value else local minimum local number, is_integer = get_number(loc_value) if en_name == 'frac' then minimum = 2 if number and number < 0 then parms.opt_fraction_horizontal = true number = -number end else minimum = 1 end if number and is_integer and number >= minimum then en_value = number else add_warning(parms, 1, (en_name == 'frac' and 'cvt_bad_frac' or 'cvt_bad_sigfig'), loc_name .. '=' .. loc_value) end end elseif accept_any_text[en_name] then en_value = loc_value ~= '' and loc_value or nil -- accept non-empty user text with no validation if en_name == 'input' then -- May have something like {{convert|input=}} (empty input) if source is an infobox -- with optional fields. In that case, want to output nothing rather than an error. parms.input_text = loc_value -- keep input because parms.input is nil if loc_value == '' end else en_value = text_code.en_option_value[en_name][loc_value] if en_value and en_value:sub(-1) == '?' then en_value = en_value:sub(1, -2) add_warning(parms, -1, 'cvt_deprecated', loc_name .. '=' .. loc_value) end if en_value == nil then if loc_value == '' then add_warning(parms, 2, 'cvt_empty_option', loc_name) else add_warning(parms, 1, 'cvt_unknown_option', loc_name .. '=' .. loc_value) end elseif en_value == '' then en_value = nil -- an ignored option like adj=off elseif type(en_value) == 'string' and en_value:sub(1, 4) == 'opt_' then for _, v in ipairs(split(en_value, ',')) do local lhs, rhs = v:match('^(.-)=(.+)$') if rhs then parms[lhs] = tonumber(rhs) or rhs else parms[v] = true end end en_value = nil end end parms[en_name] = en_value else add_warning(parms, 1, 'cvt_unknown_option', loc_name .. '=' .. loc_value) end end local abbr_entered = parms.abbr local cfg_abbr = config.abbr if cfg_abbr then -- Don't warn if invalid because every convert would show that warning. if cfg_abbr == 'on always' then parms.abbr = 'on' elseif cfg_abbr == 'off always' then parms.abbr = 'off' elseif parms.abbr == nil then if cfg_abbr == 'on default' then parms.abbr = 'on' elseif cfg_abbr == 'off default' then parms.abbr = 'off' end end end if parms.abbr then if parms.abbr == 'unit' then parms.abbr = 'on' parms.number_word = true end parms.abbr_org = parms.abbr -- original abbr, before any flip elseif parms.opt_hand_hh then parms.abbr_org = 'on' parms.abbr = 'on' else parms.abbr = 'out' -- default is to abbreviate output only (use symbol, not name) end if parms.opt_order_out then -- Disable options that do not work in a useful way with order=out. parms.opt_flip = nil -- override adj=flip parms.opt_spell_in = nil parms.opt_spell_out = nil parms.opt_spell_upper = nil end if parms.opt_spell_out and not abbr_entered then parms.abbr = 'off' -- should show unit name when spelling the output value end if parms.opt_flip then local function swap_in_out(option) local value = parms[option] if value == 'in' then parms[option] = 'out' elseif value == 'out' then parms[option] = 'in' end end swap_in_out('abbr') swap_in_out('lk') if parms.opt_spell_in and not parms.opt_spell_out then -- For simplicity, and because it does not appear to be needed, -- user cannot set an option to spell the output only. parms.opt_spell_in = nil parms.opt_spell_out = true end end if parms.opt_spell_upper then parms.spell_upper = parms.opt_flip and 'out' or 'in' end if parms.opt_table or parms.opt_tablecen then if abbr_entered == nil and parms.lk == nil then parms.opt_values = true end parms.table_align = parms.opt_table and 'right' or 'center' end if parms.table_align or parms.opt_sortable_on then parms.need_table_or_sort = true end local disp_joins = text_code.disp_joins local default_joins = disp_joins['b'] parms.join_between = default_joins[3] or '; ' local disp = parms.disp if disp == nil then -- special case for the most common setting parms.joins = default_joins elseif disp == 'x' then -- Later, parms.joins is set from the input parameters. else -- Old template does this. local abbr = parms.abbr if disp == 'slash' then if abbr_entered == nil then disp = 'slash-nbsp' elseif abbr == 'in' or abbr == 'out' then disp = 'slash-sp' else disp = 'slash-nosp' end elseif disp == 'sqbr' then if abbr == 'on' then disp = 'sqbr-nbsp' else disp = 'sqbr-sp' end end parms.joins = disp_joins[disp] or default_joins parms.join_between = parms.joins[3] or parms.join_between parms.wantname = parms.joins.wantname end if (en_default and not parms.opt_lang_local and (parms[1] or ''):find('%d')) or parms.opt_lang_en then from_en_table = nil end if en_default and from_en_table then -- For hiwiki: localized symbol/name is defined with the US symbol/name field, -- and is used if output uses localized numbers. parms.opt_sp_us = true end return true end local function get_values(parms) -- If successful, update parms and return true, v, i where -- v = table of input values -- i = index to next entry in parms after those processed here -- or return false, t where t is an error message table. local valinfo = collection() -- numbered table of input values local range = collection() -- numbered table of range items (having, for example, 2 range items requires 3 input values) local had_nocomma -- true if removed "nocomma" kludge from second parameter (like "tonocomma") local parm2 = strip(parms[2]) if parm2 and parm2:sub(-7, -1) == 'nocomma' then parms[2] = strip(parm2:sub(1, -8)) parms.opt_nocomma = true had_nocomma = true end local function extractor(i) -- If the parameter is not a value, try unpacking it as a range ("1-23" for "1 to 23"). -- However, "-1-2/3" is a negative fraction (-1⅔), so it must be extracted first. -- Do not unpack a parameter if it is like "3-1/2" which is sometimes incorrectly -- used instead of "3+1/2" (and which should not be interpreted as "3 to ½"). -- Unpacked items are inserted into the parms table. -- The tail recursion allows combinations like "1x2 to 3x4". local valstr = strip(parms[i]) -- trim so any '-' as a negative sign will be at start local success, result = extract_number(parms, valstr, i > 1) if not success and valstr and i < 20 then -- check i to limit abuse local lhs, sep, rhs = valstr:match('^(%S+)%s+(%S+)%s+(%S.*)') if lhs and not (sep == '-' and rhs:match('/')) then if sep:find('%d') then return success, result -- to reject {{convert|1 234 567|m}} with a decent message (en only) end parms[i] = rhs table.insert(parms, i, sep) table.insert(parms, i, lhs) return extractor(i) end if not valstr:match('%-.*/') then for _, sep in ipairs(text_code.ranges.words) do local start, stop = valstr:find(sep, 2, true) -- start at 2 to skip any negative sign for range '-' if start then parms[i] = valstr:sub(stop + 1) table.insert(parms, i, sep) table.insert(parms, i, valstr:sub(1, start - 1)) return extractor(i) end end end end return success, result end local i = 1 local is_change while true do local success, info = extractor(i) -- need to set parms.opt_nocomma before calling this if not success then return false, info end i = i + 1 if is_change then info.is_change = true -- value is after "±" and so is a change (significant for range like {{convert|5|±|5|°C}}) is_change = nil end valinfo:add(info) local range_item = get_range(strip(parms[i])) if not range_item then break end i = i + 1 range:add(range_item) if type(range_item) == 'table' then -- For range "x", if append unit to some values, append it to all. parms.in_range_x = parms.in_range_x or range_item.in_range_x parms.out_range_x = parms.out_range_x or range_item.out_range_x parms.abbr_range_x = parms.abbr_range_x or range_item.abbr_range_x is_change = range_item.is_range_change end end if range.n > 0 then if range.n > 30 then -- limit abuse, although 4 is a more likely upper limit return false, { 'cvt_invalid_num' } -- misleading message but it will do end parms.range = range elseif had_nocomma then return false, { 'cvt_unknown', parm2 } end return true, valinfo, i end local function simple_get_values(parms) -- If input is like "{{convert|valid_value|valid_unit|...}}", -- return true, i, in_unit, in_unit_table -- i = index in parms of what follows valid_unit, if anything. -- The valid_value is not negative and does not use a fraction, and -- no options requiring further processing of the input are used. -- Otherwise, return nothing or return false, parm1 for caller to interpret. -- Testing shows this function is successful for 96% of converts in articles, -- and that on average it speeds up converts by 8%. local clean = to_en(strip(parms[1] or ''), parms) if parms.opt_ri or parms.opt_spell_in or #clean > 10 or not clean:match('^[0-9.]+$') then return false, clean end local value = tonumber(clean) if not value then return end local info = { value = value, altvalue = value, singular = (value == 1), clean = clean, show = with_separator(parms, clean), } local in_unit = strip(parms[2]) local success, in_unit_table = lookup(parms, in_unit, 'no_combination') if not success then return end in_unit_table.valinfo = { info } return true, 3, in_unit, in_unit_table end local function wikidata_call(parms, operation, ...) -- Return true, s where s is the result of a Wikidata operation, -- or return false, t where t is an error message table. local function worker(...) wikidata_code = wikidata_code or require(wikidata_module) wikidata_data = wikidata_data or mw.loadData(wikidata_data_module) return wikidata_code[operation](wikidata_data, ...) end local success, status, result = pcall(worker, ...) if success then return status, result end if parms.opt_sortable_debug then -- Use debug=yes to crash if an error while accessing Wikidata. error('Error accessing Wikidata: ' .. status, 0) end return false, { 'cvt_wd_fail' } end local function get_parms(parms, args) -- If successful, update parms and return true, unit where -- parms is a table of all arguments passed to the template -- converted to named arguments, and -- unit is the input unit table; -- or return false, t where t is an error message table. -- For special processing (not a convert), can also return -- true, wikitext where wikitext is the final result. -- The returned input unit table may be for a fake unit using the specified -- unit code as the symbol and name, and with bad_mcode = message code table. -- MediaWiki removes leading and trailing whitespace from the values of -- named arguments. However, the values of numbered arguments include any -- whitespace entered in the template, and whitespace is used by some -- parameters (example: the numbered parameters associated with "disp=x"). local kv_pairs = {} -- table of input key:value pairs where key is a name; needed because cannot iterate parms and add new fields to it for k, v in pairs(args) do if type(k) == 'number' or k == 'test' then -- parameter "test" is reserved for testing and is not translated parms[k] = v else kv_pairs[k] = v end end if parms.test == 'wikidata' then local ulookup = function (ucode) -- Use empty table for parms so it does not accumulate results when used repeatedly. return lookup({}, ucode, 'no_combination') end return wikidata_call(parms, '_listunits', ulookup) end local success, msg = translate_parms(parms, kv_pairs) if not success then return false, msg end if parms.input then success, msg = wikidata_call(parms, '_adjustparameters', parms, 1) if not success then return false, msg end end local success, i, in_unit, in_unit_table = simple_get_values(parms) if not success then if type(i) == 'string' and i:match('^NNN+$') then -- Some infoboxes have examples like {{convert|NNN|m}} (3 or more "N"). -- Output an empty string for these. return false, { 'cvt_no_output' } end local valinfo success, valinfo, i = get_values(parms) if not success then return false, valinfo end in_unit = strip(parms[i]) i = i + 1 success, in_unit_table = lookup(parms, in_unit, 'no_combination') if not success then in_unit = in_unit or '' if parms.opt_ignore_error then -- display given unit code with no error (for use with {{val}}) in_unit_table = '' -- suppress error message and prevent processing of output unit end in_unit_table = setmetatable({ symbol = in_unit, name2 = in_unit, utype = in_unit, scale = 1, default = '', defkey = '', linkey = '', bad_mcode = in_unit_table }, unit_mt) end in_unit_table.valinfo = valinfo end if parms.test == 'msg' then -- Am testing the messages produced when no output unit is specified, and -- the input unit has a missing or invalid default. -- Set two units for testing that. -- LATER: Remove this code. if in_unit == 'chain' then in_unit_table.default = nil -- no default elseif in_unit == 'rd' then in_unit_table.default = "ft!X!m" -- an invalid expression end end in_unit_table.inout = 'in' -- this is an input unit if not parms.range then local success, inext, composite_unit = get_composite(parms, i, in_unit_table) if not success then return false, inext end if composite_unit then in_unit_table = composite_unit i = inext end end if in_unit_table.builtin == 'mach' then -- As with old template, a number following Mach as the input unit is the altitude, -- and there is no way to specify an altitude for the output unit. -- Could put more code in this function to get any output unit and check for -- an altitude following that unit. local success, info = extract_number(parms, parms[i], false, true) if success then i = i + 1 in_unit_table.altitude = info.value end end local word = strip(parms[i]) i = i + 1 local precision, is_bad_precision local function set_precision(text) local number, is_integer = get_number(text) if number then if is_integer then precision = number else precision = text is_bad_precision = true end return true -- text was used for precision, good or bad end end if word and not set_precision(word) then parms.out_unit = parms.out_unit or word if set_precision(strip(parms[i])) then i = i + 1 end end if parms.opt_adj_mid then word = parms[i] i = i + 1 if word then -- mid-text words if word:sub(1, 1) == '-' then parms.mid = word else parms.mid = ' ' .. word end end end if parms.opt_one_preunit then parms[parms.opt_flip and 'preunit2' or 'preunit1'] = preunits(1, parms[i]) i = i + 1 end if parms.disp == 'x' then -- Following is reasonably compatible with the old template. local first = parms[i] or '' local second = parms[i+1] or '' i = i + 2 if strip(first) == '' then -- user can enter '&#32;' rather than ' ' to avoid the default first = ' [&nbsp;' .. first second = '&nbsp;]' .. second end parms.joins = { first, second } elseif parms.opt_two_preunits then local p1, p2 = preunits(2, parms[i], parms[i+1]) i = i + 2 if parms.preunit1 then -- To simplify documentation, allow unlikely use of adj=pre with disp=preunit -- (however, an output unit must be specified with adj=pre and with disp=preunit). parms.preunit1 = parms.preunit1 .. p1 parms.preunit2 = p2 else parms.preunit1, parms.preunit2 = p1, p2 end end if precision == nil then if set_precision(strip(parms[i])) then i = i + 1 end end if is_bad_precision then add_warning(parms, 1, 'cvt_bad_prec', precision) else parms.precision = precision end for j = i, i + 3 do local parm = parms[j] -- warn if find a non-empty extraneous parameter if parm and parm:match('%S') then add_warning(parms, 1, 'cvt_unknown_option', parm) break end end return true, in_unit_table end local function record_default_precision(parms, out_current, precision) -- If necessary, adjust parameters and return a possibly adjusted precision. -- When converting a range of values where a default precision is required, -- that default is calculated for each value because the result sometimes -- depends on the precise input and output values. This function may cause -- the entire convert process to be repeated in order to ensure that the -- same default precision is used for each individual convert. -- If that were not done, a range like 1000 to 1000.4 may give poor results -- because the first output could be heavily rounded, while the second is not. -- For range 1000.4 to 1000, this function can give the second convert the -- same default precision that was used for the first. if not parms.opt_round_each then local maxdef = out_current.max_default_precision if maxdef then if maxdef < precision then parms.do_convert_again = true out_current.max_default_precision = precision else precision = out_current.max_default_precision end else out_current.max_default_precision = precision end end return precision end local function default_precision(parms, invalue, inclean, denominator, outvalue, in_current, out_current, extra) -- Return a default value for precision (an integer like 2, 0, -2). -- If denominator is not nil, it is the value of the denominator in inclean. -- Code follows procedures used in old template. local fudge = 1e-14 -- {{Order of magnitude}} adds this, so we do too local prec, minprec, adjust local subunit_ignore_trailing_zero local subunit_more_precision -- kludge for "in" used in input like "|2|ft|6|in" local composite = in_current.composite if composite then subunit_ignore_trailing_zero = true -- input "|2|st|10|lb" has precision 0, not -1 if composite[#composite].exception == 'subunit_more_precision' then subunit_more_precision = true -- do not use standard precision with input like "|2|ft|6|in" end end if denominator and denominator > 0 then prec = math.max(log10(denominator), 1) else -- Count digits after decimal mark, handling cases like '12.345e6'. local exponent local integer, dot, decimals, expstr = inclean:match('^(%d*)(%.?)(%d*)(.*)') local e = expstr:sub(1, 1) if e == 'e' or e == 'E' then exponent = tonumber(expstr:sub(2)) end if dot == '' then prec = subunit_ignore_trailing_zero and 0 or -integer:match('0*$'):len() else prec = #decimals end if exponent then -- So '1230' and '1.23e3' both give prec = -1, and '0.00123' and '1.23e-3' give 5. prec = prec - exponent end end if in_current.istemperature and out_current.istemperature then -- Converting between common temperatures (°C, °F, °R, K); not keVT. -- Kelvin value can be almost zero, or small but negative due to precision problems. -- Also, an input value like -300 C (below absolute zero) gives negative kelvins. -- Calculate minimum precision from absolute value. adjust = 0 local kelvin = abs((invalue - in_current.offset) * in_current.scale) if kelvin < 1e-8 then -- assume nonzero due to input or calculation precision problem minprec = 2 else minprec = 2 - floor(log10(kelvin) + fudge) -- 3 sigfigs in kelvin end else if invalue == 0 or outvalue <= 0 then -- We are never called with a negative outvalue, but it might be zero. -- This is special-cased to avoid calculation exceptions. return record_default_precision(parms, out_current, 0) end if out_current.exception == 'integer_more_precision' and floor(invalue) == invalue then -- With certain output units that sometimes give poor results -- with default rounding, use more precision when the input -- value is equal to an integer. An example of a poor result -- is when input 50 gives a smaller output than input 49.5. -- Experiment shows this helps, but it does not eliminate all -- surprises because it is not clear whether "50" should be -- interpreted as "from 45 to 55" or "from 49.5 to 50.5". adjust = -log10(in_current.scale) elseif subunit_more_precision then -- Conversion like "{{convert|6|ft|1|in|cm}}" (where subunit is "in") -- has a non-standard adjust value, to give more output precision. adjust = log10(out_current.scale) + 2 else adjust = log10(abs(invalue / outvalue)) end adjust = adjust + log10(2) -- Ensure that the output has at least two significant figures. minprec = 1 - floor(log10(outvalue) + fudge) end if extra then adjust = extra.adjust or adjust minprec = extra.minprec or minprec end return record_default_precision(parms, out_current, math.max(floor(prec + adjust), minprec)) end local function convert(parms, invalue, info, in_current, out_current) -- Convert given input value from one unit to another. -- Return output_value (a number) if a simple convert, or -- return f, t where -- f = true, t = table of information with results, or -- f = false, t = error message table. local inscale = in_current.scale local outscale = out_current.scale if not in_current.iscomplex and not out_current.iscomplex then return invalue * (inscale / outscale) -- minimize overhead for most common case end if in_current.invert or out_current.invert then -- Inverted units, such as inverse length, inverse time, or -- fuel efficiency. Built-in units do not have invert set. if (in_current.invert or 1) * (out_current.invert or 1) < 0 then return 1 / (invalue * inscale * outscale) end return invalue * (inscale / outscale) elseif in_current.offset then -- Temperature (there are no built-ins for this type of unit). if info.is_change then return invalue * (inscale / outscale) end return (invalue - in_current.offset) * (inscale / outscale) + out_current.offset else -- Built-in unit. local in_builtin = in_current.builtin local out_builtin = out_current.builtin if in_builtin and out_builtin then if in_builtin == out_builtin then return invalue end -- There are no cases (yet) where need to convert from one -- built-in unit to another, so this should never occur. return false, { 'cvt_bug_convert' } end if in_builtin == 'mach' or out_builtin == 'mach' then local adjust if in_builtin == 'mach' then inscale = speed_of_sound(in_current.altitude) adjust = outscale / 0.1 else outscale = speed_of_sound(out_current.altitude) adjust = 0.1 / inscale end return true, { outvalue = invalue * (inscale / outscale), adjust = log10(adjust) + log10(2), } elseif in_builtin == 'hand' then -- 1 hand = 4 inches; 1.2 hands = 6 inches. -- Decimals of a hand are only defined for the first digit, and -- the first fractional digit should be a number of inches (1, 2 or 3). -- However, this code interprets the entire fractional part as the number -- of inches / 10 (so 1.75 inches would be 0.175 hands). -- A value like 12.3 hands is exactly 12*4 + 3 inches; base default precision on that. local integer, fracpart = math.modf(invalue) local inch_value = 4 * integer + 10 * fracpart -- equivalent number of inches local factor = inscale / outscale if factor == 4 then -- Am converting to inches: show exact result, and use "inches" not "in" by default. if parms.abbr_org == nil then out_current.usename = true end local show = format('%g', abs(inch_value)) -- show and clean are unsigned if not show:find('e', 1, true) then return true, { invalue = inch_value, outvalue = inch_value, clean = show, show = show, } end end local outvalue = (integer + 2.5 * fracpart) * factor local fracstr = info.clean:match('%.(.*)') or '' local fmt if fracstr == '' then fmt = '%.0f' else fmt = '%.' .. format('%d', #fracstr - 1) .. 'f' end return true, { invalue = inch_value, clean = format(fmt, inch_value), outvalue = outvalue, minprec = 0, } end end return false, { 'cvt_bug_convert' } -- should never occur end local function user_style(parms, i) -- Return text for a user-specified style for a table cell, or '' if none, -- given i = 1 (input style) or 2 (output style). local style = parms[(i == 1) and 'stylein' or 'styleout'] if style then style = style:gsub('"', '') if style ~= '' then if style:sub(-1) ~= ';' then style = style .. ';' end return style end end return '' end local function make_table_or_sort(parms, invalue, info, in_current, scaled_top) -- Set options to handle output for a table or a sort key, or both. -- The text sort key is based on the value resulting from converting -- the input to a fake base unit with scale = 1, and other properties -- required for a conversion derived from the input unit. -- For other modules, return the sort key in a hidden span element, and -- the scaled value used to generate the sort key. -- If scaled_top is set, it is the scaled value of the numerator of a per unit -- to be combined with this unit (the denominator) to make the sort key. -- Scaling only works with units that convert with a factor (not temperature). local sortkey, scaled_value if parms.opt_sortable_on then local base = { -- a fake unit with enough fields for a valid convert scale = 1, invert = in_current.invert and 1, iscomplex = in_current.iscomplex, offset = in_current.offset and 0, } local outvalue, extra = convert(parms, invalue, info, in_current, base) if extra then outvalue = extra.outvalue end if in_current.istemperature then -- Have converted to kelvin; assume numbers close to zero have a -- rounding error and should be zero. if abs(outvalue) < 1e-12 then outvalue = 0 end end if scaled_top and outvalue ~= 0 then outvalue = scaled_top / outvalue end scaled_value = outvalue if not valid_number(outvalue) then if outvalue < 0 then sortkey = '1000000000000000000' else sortkey = '9000000000000000000' end elseif outvalue == 0 then sortkey = '5000000000000000000' else local mag = floor(log10(abs(outvalue)) + 1e-14) local prefix if outvalue > 0 then prefix = 7000 + mag else prefix = 2999 - mag outvalue = outvalue + 10^(mag+1) end sortkey = format('%d', prefix) .. format('%015.0f', floor(outvalue * 10^(14-mag))) end end local sortspan if sortkey and not parms.table_align then sortspan = parms.opt_sortable_debug and '<span data-sort-value="' .. sortkey .. '♠"><span style="border:1px solid">' .. sortkey .. '♠</span></span>' or '<span data-sort-value="' .. sortkey .. '♠"></span>' parms.join_before = sortspan end if parms.table_align then local sort if sortkey then sort = ' data-sort-value="' .. sortkey .. '"' if parms.opt_sortable_debug then parms.join_before = '<span style="border:1px solid">' .. sortkey .. '</span>' end else sort = '' end local style = 'style="text-align:' .. parms.table_align .. ';' local joins = {} for i = 1, 2 do joins[i] = (i == 1 and '' or '\n|') .. style .. user_style(parms, i) .. '"' .. sort .. '|' end parms.table_joins = joins end return sortspan, scaled_value end local cvt_to_hand local function cvtround(parms, info, in_current, out_current) -- Return true, t where t is a table with the conversion results; fields: -- show = rounded, formatted string with the result of converting value in info, -- using the rounding specified in parms. -- singular = true if result (after rounding and ignoring any negative sign) -- is "1", or like "1.00", or is a fraction with value < 1; -- (and more fields shown below, and a calculated 'absvalue' field). -- or return false, t where t is an error message table. -- Input info.clean uses en digits (it has been translated, if necessary). -- Output show uses en or non-en digits as appropriate, or can be spelled. if out_current.builtin == 'hand' then return cvt_to_hand(parms, info, in_current, out_current) end local invalue = in_current.builtin == 'hand' and info.altvalue or info.value local outvalue, extra = convert(parms, invalue, info, in_current, out_current) if parms.need_table_or_sort then parms.need_table_or_sort = nil -- process using first input value only make_table_or_sort(parms, invalue, info, in_current) end if extra then if not outvalue then return false, extra end invalue = extra.invalue or invalue outvalue = extra.outvalue end if not valid_number(outvalue) then return false, { 'cvt_invalid_num' } end local isnegative if outvalue < 0 then isnegative = true outvalue = -outvalue end local precision, show, exponent local denominator = out_current.frac if denominator then show = fraction_table(outvalue, denominator) else precision = parms.precision if not precision then if parms.sigfig then show, exponent = make_sigfig(outvalue, parms.sigfig) elseif parms.opt_round then local n = parms.opt_round if n == 0.5 then local integer, fracpart = math.modf(floor(2 * outvalue + 0.5) / 2) if fracpart == 0 then show = format('%.0f', integer) else show = format('%.1f', integer + fracpart) end else show = format('%.0f', floor((outvalue / n) + 0.5) * n) end else local inclean = info.clean if extra then inclean = extra.clean or inclean show = extra.show end if not show then precision = default_precision(parms, invalue, inclean, info.denominator, outvalue, in_current, out_current, extra) end end end end if precision then if precision >= 0 then local fudge if precision <= 8 then -- Add a fudge to handle common cases of bad rounding due to inability -- to precisely represent some values. This makes the following work: -- {{convert|-100.1|C|K}} and {{convert|5555000|um|m|2}}. -- Old template uses #expr round, which invokes PHP round(). -- LATER: Investigate how PHP round() works. fudge = 2e-14 else fudge = 0 end local fmt = '%.' .. format('%d', precision) .. 'f' local success success, show = pcall(format, fmt, outvalue + fudge) if not success then return false, { 'cvt_big_prec', tostring(precision) } end else precision = -precision -- #digits to zero (in addition to any digits after dot) local shift = 10 ^ precision show = format('%.0f', outvalue/shift) if show ~= '0' then exponent = #show + precision end end end local t = format_number(parms, show, exponent, isnegative) if type(show) == 'string' then -- Set singular using match because on some systems 0.99999999999999999 is 1.0. if exponent then t.singular = (exponent == 1 and show:match('^10*$')) else t.singular = (show == '1' or show:match('^1%.0*$')) end else t.fraction_table = show t.singular = (outvalue <= 1) -- cannot have 'fraction == 1', but if it were possible it would be singular end t.raw_absvalue = outvalue -- absolute value before rounding return true, setmetatable(t, { __index = function (self, key) if key == 'absvalue' then -- Calculate absolute value after rounding, if needed. local clean, exponent = rawget(self, 'clean'), rawget(self, 'exponent') local value = tonumber(clean) -- absolute value (any negative sign has been ignored) if exponent then value = value * 10^exponent end rawset(self, key, value) return value end end }) end function cvt_to_hand(parms, info, in_current, out_current) -- Convert input to hands, inches. -- Return true, t where t is a table with the conversion results; -- or return false, t where t is an error message table. if parms.abbr_org == nil then out_current.usename = true -- default is to show name not symbol end local precision = parms.precision local frac = out_current.frac if not frac and precision and precision > 1 then frac = (precision == 2) and 2 or 4 end local out_next = out_current.out_next if out_next then -- Use magic knowledge to determine whether the next unit is inches without requiring i18n. -- The following ensures that when the output combination "hand in" is used, the inches -- value is rounded to match the hands value. Also, displaying say "61½" instead of 61.5 -- is better as 61.5 implies the value is not 61.4. if out_next.exception == 'subunit_more_precision' then out_next.frac = frac end end -- Convert to inches; calculate hands from that. local dummy_unit_table = { scale = out_current.scale / 4, frac = frac } local success, outinfo = cvtround(parms, info, in_current, dummy_unit_table) if not success then return false, outinfo end local tfrac = outinfo.fraction_table local inches = outinfo.raw_absvalue if tfrac then inches = floor(inches) -- integer part only; fraction added later else inches = floor(inches + 0.5) -- a hands measurement never shows decimals of an inch end local hands, inches = divide(inches, 4) outinfo.absvalue = hands + inches/4 -- supposed to be the absolute rounded value, but this is close enough local inchstr = tostring(inches) -- '0', '1', '2' or '3' if precision and precision <= 0 then -- using negative or 0 for precision rounds to nearest hand hands = floor(outinfo.raw_absvalue/4 + 0.5) inchstr = '' elseif tfrac then -- Always show an integer before fraction (like "15.0½") because "15½" means 15-and-a-half hands. inchstr = numdot .. format_fraction(parms, 'out', false, inchstr, tfrac.numstr, tfrac.denstr) else inchstr = numdot .. from_en(inchstr) end outinfo.show = outinfo.sign .. with_separator(parms, format('%.0f', hands)) .. inchstr return true, outinfo end local function evaluate_condition(value, condition) -- Return true or false from applying a conditional expression to value, -- or throw an error if invalid. -- A very limited set of expressions is supported: -- v < 9 -- v * 9 < 9 -- where -- 'v' is replaced with value -- 9 is any number (as defined by Lua tonumber) -- only en digits are accepted -- '<' can also be '<=' or '>' or '>=' -- In addition, the following form is supported: -- LHS and RHS -- where -- LHS, RHS = any of above expressions. local function compare(value, text) local arithop, factor, compop, limit = text:match('^%s*v%s*([*]?)(.-)([<>]=?)(.*)$') if arithop == nil then error('Invalid default expression', 0) elseif arithop == '*' then factor = tonumber(factor) if factor == nil then error('Invalid default expression', 0) end value = value * factor end limit = tonumber(limit) if limit == nil then error('Invalid default expression', 0) end if compop == '<' then return value < limit elseif compop == '<=' then return value <= limit elseif compop == '>' then return value > limit elseif compop == '>=' then return value >= limit end error('Invalid default expression', 0) -- should not occur end local lhs, rhs = condition:match('^(.-%W)and(%W.*)') if lhs == nil then return compare(value, condition) end return compare(value, lhs) and compare(value, rhs) end local function get_default(value, unit_table) -- Return true, s where s = name of unit's default output unit, -- or return false, t where t is an error message table. -- Some units have a default that depends on the input value -- (the first value if a range of values is used). -- If '!' is in the default, the first bang-delimited field is an -- expression that uses 'v' to represent the input value. -- Example: 'v < 120 ! small ! big ! suffix' (suffix is optional) -- evaluates 'v < 120' as a boolean with result -- 'smallsuffix' if (value < 120), or 'bigsuffix' otherwise. -- Input must use en digits and '.' decimal mark. local default = data_code.default_exceptions[unit_table.defkey or unit_table.symbol] or unit_table.default if not default then local per = unit_table.per if per then local function a_default(v, u) local success, ucode = get_default(v, u) if not success then return '?' -- an unlikely error has occurred; will cause lookup of default to fail end -- Attempt to use only the first unit if a combination or output multiple. -- This is not bulletproof but should work for most cases. -- Where it does not work, the convert will need to specify the wanted output unit. local t = all_units[ucode] if t then local combo = t.combination if combo then -- For a multiple like ftin, the "first" unit (ft) is last in the combination. local i = t.multiple and table_len(combo) or 1 ucode = combo[i] end else -- Try for an automatically generated combination. local item = ucode:match('^(.-)%+') or ucode:match('^(%S+)%s') if all_units[item] then return item end end return ucode end local unit1, unit2 = per[1], per[2] local def1 = (unit1 and a_default(value, unit1) or unit_table.vprefix or '') local def2 = a_default(1, unit2) -- 1 because per unit of denominator return true, def1 .. '/' .. def2 end return false, { 'cvt_no_default', unit_table.symbol } end if default:find('!', 1, true) == nil then return true, default end local t = split(default, '!') if #t == 3 or #t == 4 then local success, result = pcall(evaluate_condition, value, t[1]) if success then default = result and t[2] or t[3] if #t == 4 then default = default .. t[4] end return true, default end end return false, { 'cvt_bad_default', unit_table.symbol } end local linked_pages -- to record linked pages so will not link to the same page more than once local function unlink(unit_table) -- Forget that the given unit has previously been linked (if it has). -- That is needed when processing a range of inputs or outputs when an id -- for the first range value may have been evaluated, but only an id for -- the last value is displayed, and that id may need to be linked. linked_pages[unit_table.unitcode or unit_table] = nil end local function make_link(link, id, unit_table) -- Return wikilink "[[link|id]]", possibly abbreviated as in examples: -- [[Mile|mile]] --> [[mile]] -- [[Mile|miles]] --> [[mile]]s -- However, just id is returned if: -- * no link given (so caller does not need to check if a link was defined); or -- * link has previously been used during the current convert (to avoid overlinking). local link_key if unit_table then link_key = unit_table.unitcode or unit_table else link_key = link end if not link or link == '' or linked_pages[link_key] then return id end linked_pages[link_key] = true -- Following only works for language en, but it should be safe on other wikis, -- and overhead of doing it generally does not seem worthwhile. local l = link:sub(1, 1):lower() .. link:sub(2) if link == id or l == id then return '[[' .. id .. ']]' elseif link .. 's' == id or l .. 's' == id then return '[[' .. id:sub(1, -2) .. ']]s' else return '[[' .. link .. '|' .. id .. ']]' end end local function variable_name(clean, unit_table) -- For slwiki, a unit name depends on the value. -- Parameter clean is the unsigned rounded value in en digits, as a string. -- Value Source Example for "m" -- integer 1: name1 meter (also is the name of the unit) -- integer 2: var{1} metra -- integer 3 and 4: var{2} metri -- integer else: var{3} metrov (0 and 5 or more) -- real/fraction: var{4} metra -- var{i} means the i'th field in unit_table.varname if it exists and has -- an i'th field, otherwise name2. -- Fields are separated with "!" and are not empty. -- A field for a unit using an SI prefix has the prefix name inserted, -- replacing '#' if found, or before the field otherwise. local vname if clean == '1' then vname = unit_table.name1 elseif unit_table.varname then local i if clean == '2' then i = 1 elseif clean == '3' or clean == '4' then i = 2 elseif clean:find('.', 1, true) then i = 4 else i = 3 end if i > 1 and varname == 'pl' then i = i - 1 end vname = split(unit_table.varname, '!')[i] end if vname then local si_name = rawget(unit_table, 'si_name') or '' local pos = vname:find('#', 1, true) if pos then vname = vname:sub(1, pos - 1) .. si_name .. vname:sub(pos + 1) else vname = si_name .. vname end return vname end return unit_table.name2 end local function linked_id(parms, unit_table, key_id, want_link, clean) -- Return final unit id (symbol or name), optionally with a wikilink, -- and update unit_table.sep if required. -- key_id is one of: 'symbol', 'sym_us', 'name1', 'name1_us', 'name2', 'name2_us'. local abbr_on = (key_id == 'symbol' or key_id == 'sym_us') if abbr_on and want_link then local symlink = rawget(unit_table, 'symlink') if symlink then return symlink -- for exceptions that have the linked symbol built-in end end local multiplier = rawget(unit_table, 'multiplier') local per = unit_table.per if per then local paren1, paren2 = '', '' -- possible parentheses around bottom unit local unit1 = per[1] -- top unit_table, or nil local unit2 = per[2] -- bottom unit_table if abbr_on then if not unit1 then unit_table.sep = '' -- no separator in "$2/acre" end if not want_link then local symbol = unit_table.symbol_raw if symbol then return symbol -- for exceptions that have the symbol built-in end end if (unit2.symbol):find('⋅', 1, true) then paren1, paren2 = '(', ')' end end local key_id2 -- unit2 is always singular if key_id == 'name2' then key_id2 = 'name1' elseif key_id == 'name2_us' then key_id2 = 'name1_us' else key_id2 = key_id end local result if abbr_on then result = '/' elseif omitsep then result = per_word elseif unit1 then result = ' ' .. per_word .. ' ' else result = per_word .. ' ' end if want_link and unit_table.link then if abbr_on or not varname then result = (unit1 and linked_id(parms, unit1, key_id, false, clean) or '') .. result .. linked_id(parms, unit2, key_id2, false, '1') else result = (unit1 and variable_name(clean, unit1) or '') .. result .. variable_name('1', unit2) end if omit_separator(result) then unit_table.sep = '' end return make_link(unit_table.link, result, unit_table) end if unit1 then result = linked_id(parms, unit1, key_id, want_link, clean) .. result if unit1.sep then unit_table.sep = unit1.sep end elseif omitsep then unit_table.sep = '' end return result .. paren1 .. linked_id(parms, unit2, key_id2, want_link, '1') .. paren2 end if multiplier then -- A multiplier (like "100" in "100km") forces the unit to be plural. multiplier = from_en(multiplier) if not omitsep then multiplier = multiplier .. (abbr_on and '&nbsp;' or ' ') end if not abbr_on then if key_id == 'name1' then key_id = 'name2' elseif key_id == 'name1_us' then key_id = 'name2_us' end end else multiplier = '' end local id = unit_table.fixed_name or ((varname and not abbr_on) and variable_name(clean, unit_table) or unit_table[key_id]) if omit_separator(id) then unit_table.sep = '' end if want_link then local link = data_code.link_exceptions[unit_table.linkey or unit_table.symbol] or unit_table.link if link then local before = '' local i = unit_table.customary if i == 1 and parms.opt_sp_us then i = 2 -- show "U.S." not "US" end if i == 3 and abbr_on then i = 4 -- abbreviate "imperial" to "imp" end local customary = text_code.customary_units[i] if customary then -- LATER: This works for language en only, but it's esoteric so ignore for now. local pertext if id:sub(1, 1) == '/' then -- Want unit "/USgal" to display as "/U.S. gal", not "U.S. /gal". pertext = '/' id = id:sub(2) elseif id:sub(1, 4) == 'per ' then -- Similarly want "per U.S. gallon", not "U.S. per gallon" (but in practice this is unlikely to be used). pertext = 'per ' id = id:sub(5) else pertext = '' end -- Omit any "US"/"U.S."/"imp"/"imperial" from start of id since that will be inserted. local removes = (i < 3) and { 'US&nbsp;', 'US ', 'U.S.&nbsp;', 'U.S. ' } or { 'imp&nbsp;', 'imp ', 'imperial ' } for _, prefix in ipairs(removes) do local plen = #prefix if id:sub(1, plen) == prefix then id = id:sub(plen + 1) break end end before = pertext .. make_link(customary.link, customary[1]) .. ' ' end id = before .. make_link(link, id, unit_table) end end return multiplier .. id end local function make_id(parms, which, unit_table) -- Return id, f where -- id = unit name or symbol, possibly modified -- f = true if id is a name, or false if id is a symbol -- using the value for index 'which', and for 'in' or 'out' (unit_table.inout). -- Result is '' if no symbol/name is to be used. -- In addition, set unit_table.sep = ' ' or '&nbsp;' or '' -- (the separator that caller will normally insert before the id). if parms.opt_values then unit_table.sep = '' return '' end local inout = unit_table.inout local info = unit_table.valinfo[which] local abbr_org = parms.abbr_org local adjectival = parms.opt_adjectival local lk = parms.lk local want_link = (lk == 'on' or lk == inout) local usename = unit_table.usename local singular = info.singular local want_name if usename then want_name = true else if abbr_org == nil then if parms.wantname then want_name = true end if unit_table.usesymbol then want_name = false end end if want_name == nil then local abbr = parms.abbr if abbr == 'on' or abbr == inout or (abbr == 'mos' and inout == 'out') then want_name = false else want_name = true end end end local key if want_name then if lk == nil and unit_table.builtin == 'hand' then want_link = true end if parms.opt_use_nbsp then unit_table.sep = '&nbsp;' else unit_table.sep = ' ' end if parms.opt_singular then local value if inout == 'in' then value = info.value else value = info.absvalue end if value then -- some unusual units do not always set value field value = abs(value) singular = (0 < value and value < 1.0001) end end if unit_table.engscale then -- engscale: so "|1|e3kg" gives "1 thousand kilograms" (plural) singular = false end key = (adjectival or singular) and 'name1' or 'name2' if parms.opt_sp_us then key = key .. '_us' end else if unit_table.builtin == 'hand' then if parms.opt_hand_hh then unit_table.symbol = 'hh' -- LATER: might want i18n applied to this end end unit_table.sep = '&nbsp;' key = parms.opt_sp_us and 'sym_us' or 'symbol' end return linked_id(parms, unit_table, key, want_link, info.clean), want_name end local function decorate_value(parms, unit_table, which, number_word) -- If needed, update unit_table so values will be shown with extra information. -- For consistency with the old template (but different from fmtpower), -- the style to display powers of 10 includes "display:none" to allow some -- browsers to copy, for example, "10³" as "10^3", rather than as "103". local info local engscale = unit_table.engscale local prefix = unit_table.vprefix if engscale or prefix then info = unit_table.valinfo[which] if info.decorated then return -- do not redecorate if repeating convert end info.decorated = true if engscale then local inout = unit_table.inout local abbr = parms.abbr if (abbr == 'on' or abbr == inout) and not parms.number_word then info.show = info.show .. '<span style="margin-left:0.2em">×<span style="margin-left:0.1em">' .. from_en('10') .. '</span></span><s style="display:none">^</s><sup>' .. from_en(tostring(engscale.exponent)) .. '</sup>' elseif number_word then local number_id local lk = parms.lk if lk == 'on' or lk == inout then number_id = make_link(engscale.link, engscale[1]) else number_id = engscale[1] end -- WP:NUMERAL recommends "&nbsp;" in values like "12 million". info.show = info.show .. (parms.opt_adjectival and '-' or '&nbsp;') .. number_id end end if prefix then info.show = prefix .. info.show end end end local function process_input(parms, in_current) -- Processing required once per conversion. -- Return block of text to represent input (value/unit). if parms.opt_output_only or parms.opt_output_number_only or parms.opt_output_unit_only then parms.joins = { '', '' } return '' end local first_unit local composite = in_current.composite -- nil or table of units if composite then first_unit = composite[1] else first_unit = in_current end local id1, want_name = make_id(parms, 1, first_unit) local sep = first_unit.sep -- separator between value and unit, set by make_id local preunit = parms.preunit1 if preunit then sep = '' -- any separator is included in preunit else preunit = '' end if parms.opt_input_unit_only then parms.joins = { '', '' } if composite then local parts = { id1 } for i, unit in ipairs(composite) do if i > 1 then table.insert(parts, (make_id(parms, 1, unit))) end end id1 = table.concat(parts, ' ') end if want_name and parms.opt_adjectival then return preunit .. hyphenated(id1) end return preunit .. id1 end if parms.opt_also_symbol and not composite and not parms.opt_flip then local join1 = parms.joins[1] if join1 == ' (' or join1 == ' [' then parms.joins = { ' [' .. first_unit[parms.opt_sp_us and 'sym_us' or 'symbol'] .. ']' .. join1 , parms.joins[2] } end end if in_current.builtin == 'mach' and first_unit.sep ~= '' then -- '' means omitsep with non-enwiki name local prefix = id1 .. '&nbsp;' local range = parms.range local valinfo = first_unit.valinfo local result = prefix .. valinfo[1].show if range then -- For simplicity and because more not needed, handle one range item only. local prefix2 = make_id(parms, 2, first_unit) .. '&nbsp;' result = range_text(range[1], want_name, parms, result, prefix2 .. valinfo[2].show, 'in') end return preunit .. result end if composite then -- Simplify: assume there is no range, and no decoration. local mid = (not parms.opt_flip) and parms.mid or '' local sep1 = '&nbsp;' local sep2 = ' ' if parms.opt_adjectival and want_name then sep1 = '-' sep2 = '-' end if omitsep and sep == '' then -- Testing the id of the most significant unit should be sufficient. sep1 = '' sep2 = '' end local parts = { first_unit.valinfo[1].show .. sep1 .. id1 } for i, unit in ipairs(composite) do if i > 1 then table.insert(parts, unit.valinfo[1].show .. sep1 .. (make_id(parms, 1, unit))) end end return table.concat(parts, sep2) .. mid end local add_unit = (parms.abbr == 'mos') or parms[parms.opt_flip and 'out_range_x' or 'in_range_x'] or (not want_name and parms.abbr_range_x) local range = parms.range if range and not add_unit then unlink(first_unit) end local id = range and make_id(parms, range.n + 1, first_unit) or id1 local extra, was_hyphenated = hyphenated_maybe(parms, want_name, sep, id, 'in') if was_hyphenated then add_unit = false end local result local valinfo = first_unit.valinfo if range then for i = 0, range.n do local number_word if i == range.n then add_unit = false number_word = true end decorate_value(parms, first_unit, i+1, number_word) local show = valinfo[i+1].show if add_unit then show = show .. first_unit.sep .. (i == 0 and id1 or make_id(parms, i+1, first_unit)) end if i == 0 then result = show else result = range_text(range[i], want_name, parms, result, show, 'in') end end else decorate_value(parms, first_unit, 1, true) result = valinfo[1].show end return result .. preunit .. extra end local function process_one_output(parms, out_current) -- Processing required for each output unit. -- Return block of text to represent output (value/unit). local inout = out_current.inout -- normally 'out' but can be 'in' for order=out local id1, want_name = make_id(parms, 1, out_current) local sep = out_current.sep -- set by make_id local preunit = parms.preunit2 if preunit then sep = '' -- any separator is included in preunit else preunit = '' end if parms.opt_output_unit_only then if want_name and parms.opt_adjectival then return preunit .. hyphenated(id1) end return preunit .. id1 end if out_current.builtin == 'mach' and out_current.sep ~= '' then -- '' means omitsep with non-enwiki name local prefix = id1 .. '&nbsp;' local range = parms.range local valinfo = out_current.valinfo local result = prefix .. valinfo[1].show if range then -- For simplicity and because more not needed, handle one range item only. result = range_text(range[1], want_name, parms, result, prefix .. valinfo[2].show, inout) end return preunit .. result end local add_unit = (parms[parms.opt_flip and 'in_range_x' or 'out_range_x'] or (not want_name and parms.abbr_range_x)) and not parms.opt_output_number_only local range = parms.range if range and not add_unit then unlink(out_current) end local id = range and make_id(parms, range.n + 1, out_current) or id1 local extra, was_hyphenated = hyphenated_maybe(parms, want_name, sep, id, inout) if was_hyphenated then add_unit = false end local result local valinfo = out_current.valinfo if range then for i = 0, range.n do local number_word if i == range.n then add_unit = false number_word = true end decorate_value(parms, out_current, i+1, number_word) local show = valinfo[i+1].show if add_unit then show = show .. out_current.sep .. (i == 0 and id1 or make_id(parms, i+1, out_current)) end if i == 0 then result = show else result = range_text(range[i], want_name, parms, result, show, inout) end end else decorate_value(parms, out_current, 1, true) result = valinfo[1].show end if parms.opt_output_number_only then return result end return result .. preunit .. extra end local function make_output_single(parms, in_unit_table, out_unit_table) -- Return true, item where item = wikitext of the conversion result -- for a single output (which is not a combination or a multiple); -- or return false, t where t is an error message table. if parms.opt_order_out and in_unit_table.unitcode == out_unit_table.unitcode then out_unit_table.valinfo = in_unit_table.valinfo else out_unit_table.valinfo = collection() for _, v in ipairs(in_unit_table.valinfo) do local success, info = cvtround(parms, v, in_unit_table, out_unit_table) if not success then return false, info end out_unit_table.valinfo:add(info) end end return true, process_one_output(parms, out_unit_table) end local function make_output_multiple(parms, in_unit_table, out_unit_table) -- Return true, item where item = wikitext of the conversion result -- for an output which is a multiple (like 'ftin'); -- or return false, t where t is an error message table. local inout = out_unit_table.inout -- normally 'out' but can be 'in' for order=out local multiple = out_unit_table.multiple -- table of scaling factors (will not be nil) local combos = out_unit_table.combination -- table of unit tables (will not be nil) local abbr = parms.abbr local abbr_org = parms.abbr_org local disp = parms.disp local want_name = (abbr_org == nil and (disp == 'or' or disp == 'slash')) or not (abbr == 'on' or abbr == inout or abbr == 'mos') local want_link = (parms.lk == 'on' or parms.lk == inout) local mid = parms.opt_flip and parms.mid or '' local sep1 = '&nbsp;' local sep2 = ' ' if parms.opt_adjectival and want_name then sep1 = '-' sep2 = '-' end local do_spell = parms.opt_spell_out parms.opt_spell_out = nil -- so the call to cvtround does not spell the value local function make_result(info, isfirst) local fmt, outvalue, sign local results = {} for i = 1, #combos do local tfrac, thisvalue, strforce local out_current = combos[i] out_current.inout = inout local scale = multiple[i] if i == 1 then -- least significant unit ('in' from 'ftin') local decimals out_current.frac = out_unit_table.frac local success, outinfo = cvtround(parms, info, in_unit_table, out_current) if not success then return false, outinfo end if isfirst then out_unit_table.valinfo = { outinfo } -- in case output value of first least significant unit is needed end sign = outinfo.sign tfrac = outinfo.fraction_table if outinfo.is_scientific then strforce = outinfo.show decimals = '' elseif tfrac then decimals = '' else local show = outinfo.show -- number as a string in local language local p1, p2 = show:find(numdot, 1, true) decimals = p1 and show:sub(p2 + 1) or '' -- text after numdot, if any end fmt = '%.' .. ulen(decimals) .. 'f' -- to reproduce precision if decimals == '' then if tfrac then outvalue = floor(outinfo.raw_absvalue) -- integer part only; fraction added later else outvalue = floor(outinfo.raw_absvalue + 0.5) -- keep all integer digits of least significant unit end else outvalue = outinfo.absvalue end end if scale then outvalue, thisvalue = divide(outvalue, scale) else thisvalue = outvalue end local id if want_name then if varname then local clean if strforce or tfrac then clean = '.1' -- dummy value to force name for floating point else clean = format(fmt, thisvalue) end id = variable_name(clean, out_current) else local key = 'name2' if parms.opt_adjectival then key = 'name1' elseif tfrac then if thisvalue == 0 then key = 'name1' end elseif parms.opt_singular then if 0 < thisvalue and thisvalue < 1.0001 then key = 'name1' end else if thisvalue == 1 then key = 'name1' end end id = out_current[key] end else id = out_current['symbol'] end if i == 1 and omit_separator(id) then -- Testing the id of the least significant unit should be sufficient. sep1 = '' sep2 = '' end if want_link then local link = out_current.link if link then id = make_link(link, id, out_current) end end local strval local spell_inout = (i == #combos or outvalue == 0) and inout or '' -- trick so the last value processed (first displayed) has uppercase, if requested if strforce and outvalue == 0 then sign = '' -- any sign is in strforce strval = strforce -- show small values in scientific notation; will only use least significant unit elseif tfrac then local wholestr = (thisvalue > 0) and tostring(thisvalue) or nil strval = format_fraction(parms, spell_inout, false, wholestr, tfrac.numstr, tfrac.denstr, do_spell) else strval = (thisvalue == 0) and from_en('0') or with_separator(parms, format(fmt, thisvalue)) if do_spell then strval = spell_number(parms, spell_inout, strval) or strval end end table.insert(results, strval .. sep1 .. id) if outvalue == 0 then break end fmt = '%.0f' -- only least significant unit can have a non-integral value end local reversed, count = {}, #results for i = 1, count do reversed[i] = results[count + 1 - i] end return true, sign .. table.concat(reversed, sep2) end local valinfo = in_unit_table.valinfo local success, result = make_result(valinfo[1], true) if not success then return false, result end local range = parms.range if range then for i = 1, range.n do local success, result2 = make_result(valinfo[i+1]) if not success then return false, result2 end result = range_text(range[i], want_name, parms, result, result2, inout) end end return true, result .. mid end local function process(parms, in_unit_table, out_unit_table) -- Return true, s, outunit where s = final wikitext result, -- or return false, t where t is an error message table. linked_pages = {} local success, bad_output local bad_input_mcode = in_unit_table.bad_mcode -- nil if input unit is a valid convert unit local out_unit = parms.out_unit if out_unit == nil or out_unit == '' or type(out_unit) == 'function' then if bad_input_mcode or parms.opt_input_unit_only then bad_output = '' else local getdef = type(out_unit) == 'function' and out_unit or get_default success, out_unit = getdef(in_unit_table.valinfo[1].value, in_unit_table) parms.out_unit = out_unit if not success then bad_output = out_unit end end end if not bad_output and not out_unit_table then success, out_unit_table = lookup(parms, out_unit, 'any_combination') if success then local mismatch = check_mismatch(in_unit_table, out_unit_table) if mismatch then bad_output = mismatch end else bad_output = out_unit_table end end local lhs, rhs local flipped = parms.opt_flip and not bad_input_mcode if bad_output then rhs = (bad_output == '') and '' or message(parms, bad_output) elseif parms.opt_input_unit_only then rhs = '' else local combos -- nil (for 'ft' or 'ftin'), or table of unit tables (for 'm ft') if not out_unit_table.multiple then -- nil/false ('ft' or 'm ft'), or table of factors ('ftin') combos = out_unit_table.combination end local frac = parms.frac -- nil or denominator of fraction for output values if frac then -- Apply fraction to the unit (if only one), or to non-SI units (if a combination), -- except that if a precision is also specified, the fraction only applies to -- the hand unit; that allows the following result: -- {{convert|156|cm|in hand|1|frac=2}} → 156 centimetres (61.4 in; 15.1½ hands) -- However, the following is handled elsewhere as a special case: -- {{convert|156|cm|hand in|1|frac=2}} → 156 centimetres (15.1½ hands; 61½ in) if combos then local precision = parms.precision for _, unit in ipairs(combos) do if unit.builtin == 'hand' or (not precision and not unit.prefixes) then unit.frac = frac end end else out_unit_table.frac = frac end end local outputs = {} local imax = combos and #combos or 1 -- 1 (single unit) or number of unit tables if imax == 1 then parms.opt_order_out = nil -- only useful with an output combination end if not flipped and not parms.opt_order_out then -- Process left side first so any duplicate links (from lk=on) are suppressed -- on right. Example: {{convert|28|e9pc|e9ly|abbr=off|lk=on}} lhs = process_input(parms, in_unit_table) end for i = 1, imax do local success, item local out_current = combos and combos[i] or out_unit_table out_current.inout = 'out' if i == 1 then if imax > 1 and out_current.builtin == 'hand' then out_current.out_next = combos[2] -- built-in hand can influence next unit in a combination end if parms.opt_order_out then out_current.inout = 'in' end end if out_current.multiple then success, item = make_output_multiple(parms, in_unit_table, out_current) else success, item = make_output_single(parms, in_unit_table, out_current) end if not success then return false, item end outputs[i] = item end if parms.opt_order_out then lhs = outputs[1] table.remove(outputs, 1) end local sep = parms.table_joins and parms.table_joins[2] or parms.join_between rhs = table.concat(outputs, sep) end if flipped or not lhs then local input = process_input(parms, in_unit_table) if flipped then lhs = rhs rhs = input else lhs = input end end if parms.join_before then lhs = parms.join_before .. lhs end local wikitext if bad_input_mcode then if bad_input_mcode == '' then wikitext = lhs else wikitext = lhs .. message(parms, bad_input_mcode) end elseif parms.table_joins then wikitext = parms.table_joins[1] .. lhs .. parms.table_joins[2] .. rhs else wikitext = lhs .. parms.joins[1] .. rhs .. parms.joins[2] end if parms.warnings and not bad_input_mcode then wikitext = wikitext .. parms.warnings end return true, wikitext, out_unit_table end local function main_convert(frame) -- Do convert, and if needed, do it again with higher default precision. local parms = { frame = frame } -- will hold template arguments, after translation set_config(frame.args) local success, result = get_parms(parms, frame:getParent().args) if success then if type(result) ~= 'table' then return tostring(result) end local in_unit_table = result local out_unit_table for _ = 1, 2 do -- use counter so cannot get stuck repeating convert success, result, out_unit_table = process(parms, in_unit_table, out_unit_table) if success and parms.do_convert_again then parms.do_convert_again = false else break end end end -- If input=x gives a problem, the result should be just the user input -- (if x is a property like P123 it has been replaced with ''). -- An unknown input unit would display the input and an error message -- with success == true at this point. -- Also, can have success == false with a message that outputs an empty string. if parms.input_text then if success and not parms.have_problem then return result end local cat if parms.tracking then -- Add a tracking category using the given text as the category sort key. -- There is currently only one type of tracking, but in principle multiple -- items could be tracked, using different sort keys for convenience. cat = wanted_category('tracking', parms.tracking) end return parms.input_text .. (cat or '') end return success and result or message(parms, result) end local function _unit(unitcode, options) -- Helper function for Module:Val to look up a unit. -- Parameter unitcode must be a string to identify the wanted unit. -- Parameter options must be nil or a table with optional fields: -- value = number (for sort key; default value is 1) -- scaled_top = nil for a normal unit, or a number for a unit which is -- the denominator of a per unit (for sort key) -- si = { 'symbol', 'link' } -- (a table with two strings) to make an SI unit -- that will be used for the look up -- link = true if result should be [[linked]] -- sort = 'on' or 'debug' if result should include a sort key in a -- span element ('debug' makes the key visible) -- name = true for the name of the unit instead of the symbol -- us = true for the US spelling of the unit, if any -- Return nil if unitcode is not a non-empty string. -- Otherwise return a table with fields: -- text = requested symbol or name of unit, optionally linked -- scaled_value = input value adjusted by unit scale; used for sort key -- sortspan = span element with sort key like that provided by {{ntsh}}, -- calculated from the result of converting value -- to a base unit with scale 1. -- unknown = true if the unitcode was not known unitcode = strip(unitcode) if unitcode == nil or unitcode == '' then return nil end set_config({}) linked_pages = {} options = options or {} local parms = { abbr = options.name and 'off' or 'on', lk = options.link and 'on' or nil, opt_sp_us = options.us and true or nil, opt_ignore_error = true, -- do not add pages using this function to 'what links here' for Module:Convert/extra opt_sortable_on = options.sort == 'on' or options.sort == 'debug', opt_sortable_debug = options.sort == 'debug', } if options.si then -- Make a dummy table of units (just one unit) for lookup to use. -- This makes lookup recognize any SI prefix in the unitcode. local symbol = options.si[1] or '?' parms.unittable = { [symbol] = { _name1 = symbol, _name2 = symbol, _symbol = symbol, utype = symbol, scale = symbol == 'g' and 0.001 or 1, prefixes = 1, default = symbol, link = options.si[2], }} end local success, unit_table = lookup(parms, unitcode, 'no_combination') if not success then unit_table = setmetatable({ symbol = unitcode, name2 = unitcode, utype = unitcode, scale = 1, default = '', defkey = '', linkey = '' }, unit_mt) end local value = tonumber(options.value) or 1 local clean = tostring(abs(value)) local info = { value = value, altvalue = value, singular = (clean == '1'), clean = clean, show = clean, } unit_table.inout = 'in' unit_table.valinfo = { info } local sortspan, scaled_value if options.sort then sortspan, scaled_value = make_table_or_sort(parms, value, info, unit_table, options.scaled_top) end return { text = make_id(parms, 1, unit_table), sortspan = sortspan, scaled_value = scaled_value, unknown = not success and true or nil, } end return { convert = main_convert, _unit = _unit } cqrx7q3imf6nn25e8051r3vdmc51nr7 0 527044 6547481 6544092 2022-07-24T18:11:44Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki [[File:National Emblem of the People's Republic of China (2).svg|thumb|National emblem of the People's Republic of China|alt=National emblem of the People's Republic of China]] '''"Bir ölkə, iki sistem"''' (çincə. 一國兩制) - İdeya 1980-cı ildə [[Den Syaopin]]oma məxsusdur. Çin Xalq Respublikasının rəhbəri Çin bu siyasi sistemə səbr etməli idi. Den Syaopin bu zaman belə bir ideya irəli sürür. belə ki, [[Honkonq]], [[Makao]] və [[Tayvan]] ərazisində [[kapitalizm]] [[İqtisadiyyat İnstitutu|iqtisadiyyatı]] və [[Siyasətin fəlsəfəsi|siyasəti]], digər ərazilərdə isə [[Çinin dövlət quruluşu|Çinin]] sosializm siyasəti hökm sürürdü. Bu qərara əsasən [[Tayvan]] öz siyasi, hüquq, hərbi, iqtisadi və maliyyə sistemlərini o cümlədən də digər ölkələrlə ticarət və mədəniyyət əlaqələrini saxlaya bilərlər. Bununla [[Tayvan]] [[Beynəlxalq Qadınlar Günü|beynəlxalq]] əlaqələrini özü idarəetmə hüququ qazanır. == Honkonq == Honkonq İngiltərə müstəmləkəsi olmuş, [[Çin mədəniyyəti|Çin]] [[sosializm]]inə daxil olana kimi yəni 1997-ci ilə qədər (156 il) onun qaydaları ilə idarə edilmişdir (XX əsrdə 4 il ərzində [[Yaponiyanın dövlət quruluşu|Yaponiyanın]] müstəmləkəsi olmuşdur.). [[Çin Xalq Respublikası|Çin]] Sino-İngilis Birgə Bəyannaməsində nəzərdə tutulmuş bəzi nüansları qəbul etmişdir. Burada əsas dil kantonca və ingilis dilidir<ref>    Boland, Rory. [http://gohongkong.about.com/od/travelplanner/a/hongkongcountry.htm "What Country Is Hong Kong in? China or Not?"] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20141009134239/http://gohongkong.about.com/od/travelplanner/a/hongkongcountry.htm |date=2014-10-09 }}. ''About.com Travel''.</ref><ref>"1898 and all that—a Brief History of Hong Kong." ''The Economist'', 28 June 1997</ref>. Yalnız Honkonqun Mandarin əyalətində çin dili əsas dildir. [[Honkonq]]a nəzarət [[Pekin]] tərəfindən edilir və onun qanunları əsas qanun kimi qəbul edilir<ref>[http://www.basiclaw.gov.hk/en/basiclawtext/chapter_1.html "Chapter I : General Principles"]. Government of the Hong Kong SAR. 17 March 2008. Retrieved 1 November 2009.</ref>. == Tayvan == Bu sistem də ÇXR hökuməti tərəfindən Tayvan üçün təklif olundu, lakin [[Çin Xalq Respublikası|Çin]] hökuməti bu təklifi rədd etdi. Xüsusən, [[Tayvanda idman|Tayvandakı]] hərbi qoruma üçün xüsusi müddəalar da Çin Kommunist Partiyası tərəfindən təklif olunmuşdur. [[Honkonq]] və [[Makao gerbi|Makao]] fərqli olaraq, [[Tayvan]] [[Çin Xalq Respublikası|ÇXR]] Xalq Qurtuluş Ordusu tərəfindən qorunan ərazilərdir.<ref>Press release: [http://www.roc-taiwan.org/FI/ct.asp?xItem=434137&ctNode=5855&mp=182 "President Ma Ying-jeou’s National Day Address 10/10/2013"] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20141029181422/http://www.roc-taiwan.org/FI/ct.asp?xItem=434137&ctNode=5855&mp=182 |date=2014-10-29 }}. Taipei Representative Office in Finland, 15 October 2013</ref> Ancaq "Bir ölkə, iki sistem" ə qarşı Çində güclü şəkildə etirazlar meydana gəldi. Bəziləri, ÇXR hökuməti tərəfindən açıq şəkildə qarşı çıxan "Bir ölkə, İki hökumət" ə təklifini irəli sürdü, bəziləri isə sistemdə vurğulanan "bir ölkə" PRC yerinə ROC olmalıdır deyə fikirlərini bildirdilər. "Bir ölkə, İki sistem" ə açıq şəkildə dəstəkləyən az sayda tayvanlılardan biri, Anakara doğulan Li Aodır<ref>[http://www.mac.gov.tw/ct.asp?xItem=44531&ctNode=6339&mp=3&xq_xCat=2006 "News Release, MAC Pres Release No. 065"]. ''Mainland Affairs Council''. 29 June 2006. Retrieved 18 October 2016.</ref>. "Bir ölkə, iki sistem" Honkonqun iqtisadi və siyasi sistemlərinin 1997-ci ildə [[Britaniya andızı|Britaniyaya]] verildikdən 50 il sonra dəyişilməyəcəyinə zəmanət verir. Ancaq buna baxmayaraq [[Çin Xalq Respublikası]]nın Ana Konvensiyası Şurası, [[Çinin kosmik proqramı|Çinin]] [[Honkonq]] xalqının özünü idarə etmək hüququnu pozduğunu iddia etdikləri və məhkəmə sisteminə ciddi şəkildə müdaxilə etdiyi və söz azadlığına müdaxilə etdiyini iddia edən 169 hadisəni qeyd etdi<ref> [http://www.kmt.org.tw/english/page.aspx?type=article&mnum=112&anum=12196 "General news: Su to Chair DPP’s 'China Affairs Committee'"] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20141029142725/http://www.kmt.org.tw/english/page.aspx?type=article&mnum=112&anum=12196 |date=2014-10-29 }}. Kuomingtang, 21 November 2012</ref>. Baxmayaraq ki, Hu Jintao'nun 15 Noyabr 2002-ci ildə bütün bu münaqişələri dayandırdı. Tayvanın müstəqillik hərəkatının qarşısını almaq üçün 14 mart 2005-ci il tarixində Çin Xalq Respublikasının Anti-Sessiya Qanununda "bir ölkə, iki sistem" çərçivəsi qeyd edilmədi. 1992-ci ildən hökm sürən qanunlar, 2005-ci ildə Pan-Blunun Çinə aprel ayında etdiyi səfər zamanı dəyişdirildi. 2008-ci ildə Çində prezident seçkilərində qalib gələn Kuomintang partiyasının üzvü Ma Yinq-jeou bütün qanunları dəyişir və bu da sonda "bir ölkə, iki sistem" (müasir Çİn: 一国两区; ən ənəni çin: 一國兩區)prinsipini tamamilə dəyişir. 2013-cü il ərzində xüsusilə 10 oktyabr 2013-cü il tarixində Çinin milli bayram günündə prezident Ma Ying-jeou [[Tayvan]] və [[Çinin kosmik proqramı|Çinin]] etnik və beynəlxalq əlaqələrini mökhəmləndirmək üçün bir sıra qanunlar qəbul edir<ref>[http://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2014/05/28/2003591400 "'Broad one-China framework' set"]. ''Taipei Times''. Retrieved 12 September 2014.</ref>. == İki ölkə, bir sistem == Məhəmməd Çohen [[Asiya ölkələrinin siyahısı|Asiyada]] hökm sürən bu qanunun digər [[Asiya]] ölkələrində tədbiq edilməsini irəli sürür. O, bu qanunla [[İsrail]]-[[Fələstin]] və [[Şimali Koreya]] - [[Cənubi Koreya]] münaqişəsinin həll oluna biləcəyinə inanır. {| class="wikitable" !Ölkələr !Muxtar Respublikalar !Bayraqlar |- ![[Amerika]] ![[Puerto-Riko]] ![[Şəkil:Flag_of_Puerto_Rico.svg|alt=Flag of Puerto Rico.svg|thumb|Puerto-Riko]] |- |[[Böyük Britaniya]] |[[Şimali İrlandiya|Şimali İrlendiya]] |[[Şəkil:Ulster Banner.svg|thumb|Şimali İrlandiya]] |- |[[Danimarka]] |[[Yaşıl torpaq sovkası|Yaşıl Torpaq]] |[[Şəkil:Flag_of_Greenland.svg|thumb|Yaşıl torpaq]] |- |[[Koreya Xalq Demokratik Respublikası|Koreya xalq Demokratik Respublikası]] |Sinjelu xüsusi adminstrasiya regionu |[[Şəkil:Flag_of_the_Sinŭiju_Special_Administrative_Region.svg|thumb|Sinjelu xüsusi adminstrasiya regionu]] |- |[[Tanzaniya]] |[[Zənzibar]] |[[Şəkil:Flag_of_Zanzibar.svg|thumb|Zənzibar]] |- |[[Filippin]] |[[Müsəlman Mindanao Muxtar Bölgəsi]] Moro |[[Şəkil:Flag_of_the_Moro_Islamic_Liberation_Front.svg|thumb|Moro]] |} == Şəkillər == [[File:Hong SAR office in Beijing.jpg|thumb|Honkonqun Pekindəki hökumət binası]] [[File:HK SYP OCMFAPRC 1.jpg|thumb|Honkonqda Mərkəzi Xalq hökumətinin Liaison ofisi]] [[File:Beijing 北京 Macau Center 澳門中心 Mar-2017.jpg|thumb|Makao xüsusi admistrasiya regionun Pekindəki idarəsi]] == Ədəbiyyat == * [https://books.google.ru/books?id=ds1P9gB5j-IC&printsec=frontcover&hl=ru&source=gbs_ge_summary_r&cad=0 One Country, Two Systems, Three Legal Orders — Perspectives of Evolution: Essays on Macau's Autonomy after the Resumption of Sovereignty China] / Eds. Jorge Oliveira, Paulo Cardinal. — Springer Science & Business Media, 2009. — 826 p. == Istinad == [[Kateqoriya:Asiya]] j04vyr7i5v13pwwhc8o25jxpsneo3km 0 531338 6547632 6436644 2022-07-24T22:15:17Z Dr.Wiki54 88744 Səhifə silinməyə namizəd göstərilir. Ətraflı: [[:Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası]]. wikitext text/x-wiki {{Silinməyə namizəd}} {{Təşkilat |tam adı = Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası |originalın dilindəki adı = {{Dil-en|California Azerbaijan Friendship Association}} |abreviatura = KADA ({{Dil-en|CAFA}}) |emblemi = <!-- Təşkilatın emblemi--> |şəkil = <!-- Təşkilatla bağlı şəkil--> |növü = assosiasiya |fəaliyyət = <!-- Təşkilatın fəaliyyət sahəsi--> |şüarı = <!-- Təşkilatın şüarı--> |yaranma tarixi = [[20 dekabr]] [[2017]] |qeydiyyat tarixi = <!-- Təşkilatın dövlət qeydiyyatına alınma tarixi--> |dağılma tarixi = <!-- Təşkilatın ləğvolunma tarixi--> |dili = <!-- Təşkilatın rəsmi dili--> |mərkəzi = [[Kaliforniya]], {{USA}} |sədri = |büdcə = <!-- Təşkilatın büdcəsi--> |üzvləri = <!-- Təşkilatın üzvləri--> |rəsmi saytı = <!-- Rəsmi internet səhifəsinin ünvanı--> }} '''Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası''' ({{Dil-en|California Azerbaijan Friendship Association}}) və ya qısaca '''KADA''' ({{Dil-en|CAFA}}) – [[ABŞ]]-ın [[Kaliforniya]] ştatında yaşayan [[azərbaycanlılar]] tərəfindən yaradılmış təşkilat. Azərbaycanlılarının yaratdığı və bütün ştatı əhatə edən ilk təşkilatdır. Əsas məqsədi [[Kaliforniya]]da yaşayan şimallı-cənublu bütün azərbaycanlıları, o cümlədən buradakı [[Azərbaycan]]ın çoxlu sayda dostlarını birləşdirmək və Azərbaycanla Kaliforniya arasında ən müxtəlif sahələrdə əlaqələri daha da gücləndirməkdir.<ref name="oxu">{{cite web|title=Kaliforniya Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası təsis edildi – FOTO|url=https://oxu.az/politics/235620|website=Oxu.az|accessdate=25 dekabr 2017|archiveurl=https://archive.today/20171225124548/https://oxu.az/politics/235620|archivedate=2017-12-25|language=azərbaycanca|url-status=live}}</ref> Təşkilat [[20 dekabr]] [[2017]]-ci ildə təsis edilmişdir. Assosiasiyanın təsis olunması dekabrın 20-də [[Los-Anceles]] şəhərində keçirilən, 200-dək qonağın qatıldığı geniş tədbir vasitəsilə elan olunub. Tədbirdə Azərbaycan icmasının üzvləri ilə yanaşı, Kaliforniya ştat senatorları, şəhər merləri, şəhər şuralarının üzvləri, diplomatlar, tanınmış elm xadimləri (o cümlədən Nobel mükafatçısı [[Arieh Uorşel]]), yəhudi, türk, Pakistan, İran, [[Cənubi Koreya]], [[Vyetnam]] və latino icmalarının rəhbərləri iştirak ediblər.<ref name="oxu"/> Təşkilatın icraçı direktoru [[Kimiya Məmmədova]]dır. Təşkilat fərdi ianələr hesabına maliyyələşir.<ref name="oxu"/> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:ABŞ–Azərbaycan münasibətləri]] [[Kateqoriya:Kaliforniya]] [[Kateqoriya:2017-ci ildə yarananlar]] 1wyynqwacgaera02lrbfjfgwo8x9700 0 534350 6547694 6274308 2022-07-25T02:14:43Z InternetArchiveBot 179784 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8 wikitext text/x-wiki {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Zeytun budağı əməliyyatı |aiddir = [[Suriyada vətəndaş müharibəsi]] |şəkil = [[Şəkil:Operation Olive Branch.svg|300px]] |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = Əfrin ərazisinin xəritədəki yeri. |tarixi = [[19 yanvar]] [[2018]] – [[24 mart]] [[2018]] |yeri = [[Əfrin]], [[Hələb mühafəzəsi]] |səbəbi = [[YPG]] tərəfindən Əfrin və ətraf ərazilərdə kütləviliyin artırılması |vəziyyəti = |nəticəsi = Türkiyənin qələbəsi * [[Türkiyə]] və [[Azad Suriya Ordusu]] Bülbül, Raco, Şeyx əl-Hədid, Cindərəs və Burseya dağı da daxil olmaqla 148-229 şəhər və kəndi azad etdi <small>(Əfrin bölgəsinin 60%-i)</small><ref>{{cite web|url=https://www.almasdarnews.com/article/breaking-turkish-army-rebels-capture-first-town-northwest-afrin/|title=Breaking: Turkish Army, rebels capture first town in northwest Afrin|accessdate=21 January 2018|publisher=[[Al-Masdar News]]|archive-date=21 January 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180121134338/https://www.almasdarnews.com/article/breaking-turkish-army-rebels-capture-first-town-northwest-afrin/|url-status=dead}}<br>{{cite web|url=https://www.almasdarnews.com/article/turkish-forces-claim-two-towns-captured-northern-aleppo/|title=Turkish forces claim two more towns captured in northern Aleppo|accessdate=21 January 2018|publisher=[[Al-Masdar News]]|archive-date=22 January 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180122071924/https://www.almasdarnews.com/article/turkish-forces-claim-two-towns-captured-northern-aleppo/|url-status=dead}}<br>[https://www.almasdarnews.com/article/video-footage-northern-aleppo-shows-turkish-backed-rebels-inside-key-town/ Video footage from northern Aleppo shows Turkish-backed rebels inside key town] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20180122073309/https://www.almasdarnews.com/article/video-footage-northern-aleppo-shows-turkish-backed-rebels-inside-key-town/ |date=2018-01-22 }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.hurriyet.com.tr/afrin-harekatinda-zeytin-dali-son-durum-ve-son-dakika-gelismeleri-40716879|title=Afrin'de son dakika... 9 köy terör örgütünden alındı|date=21 January 2018|accessdate=21 January 2018|work=[[Hürriyet Daily News]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://aa.com.tr/en/middle-east/turkish-army-fsa-clear-7-more-areas-in-nw-syria/1079125|title=Turkish army, FSA clear 7 more areas in NW Syria|publisher=Anadolu Agency|date=3 mart 2018}}</ref> *Əməliyyatlar başlamazdan əvvəl [[YPG]] nəzarətində olan Əfrin boyunca bütün Türkiyə-Suriya dövlət sərhədi Türkiyə və ASO tərəfindən təmizlənib<ref>{{cite web|url=http://aa.com.tr/en/middle-east/turkish-army-fsa-liberate-another-village-in-northwestern-syria/1073994|title=Turkish army, FSA liberate another village in northwestern Syria|website=Anadolu Agency|accessdate=4 mart 2018}}</ref> *TSQ/ASO hərbi birləşmələri Əfrin şəhərini azad etdi<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-middle-east-43447624|title=Syria war: Turkey-backed forces oust Kurds from heart of Afrin|website=[[BBC]]|accessdate=18 mart 2018}}</ref> |ərazi = |tərəf1 = {{TUR}} <br> [[Şəkil:Flag of Syria (1932-1958; 1961-1963).svg|25px]] [[Azad Suriya Ordusu|ASO]] |tərəf2 = [[Şəkil:PYD logo.svg|20px]] [[PYD]] <br> [[Şəkil:People's Protection Units Flag.svg|25px]] [[YPG]] <br> [[Şəkil:Flag of Kurdistan Workers' Party.svg|22px]] [[PKK]] |tərəf3 = |tərəf4 = |komandan1 = [[Şəkil:Flag of Turkey.svg|20px]] Mətin Təməl<ref>{{cite web|url=http://www.milliyet.com.tr/afrin-harekatini-korgeneral-ismail-gundem-2593858/|title=Son dakika: Afrin harekatını Korgeneral İsmail Metin Temel yönetecek!|first=milliyet.com.tr Türkiye'nin lider haber|last=sitesi|website=''Milliyet.com.tr''|access-date=21 January 2018}}</ref><br>({{small|Əməliyyat rəhbəri}}) <br> [[Şəkil:Flag of Turkey.svg|20px]] Yaşar Güler <br> [[Şəkil:Flag of Turkey.svg|20px]] Adnan Özbal <br> [[Şəkil:Flag of Turkey.svg|20px]] Ümüd Dündar <br> [[Şəkil:Flag of Syria (1932-1958; 1961-1963).svg|23px]] Əbdül Rəhim<ref name="who rebels">{{cite web|url=http://www.naharnet.com/stories/en/241182 |title=Who Are the Pro-Turkey Rebels Advancing on Syria's Afrin |work=[[Naharnet]] |date=22 January 2018 |accessdate=22 January 2018}}</ref> <br>({{small|Şam legionun komandiri}})<br> [[Şəkil:Flag of Syria (1932-1958; 1961-1963).svg|23px]] Əbu Meslem<ref name="who rebels"/> <br>({{small|Şərq cəh. komandiri}})<br> [[Şəkil:Flag of Syria (1932-1958; 1961-1963).svg|23px]] Fahim Eissa <br>({{small|İkinci cəbhənin komandiri}})<br> |komandan2 = [[Şəkil:People's Protection Units Flag.svg|25px]] Sipan Hemo<br>({{small|YPG komandiri}}) <br> [[Şəkil:YPJ Flag.svg|25px]] Nevroz Ehmed<br>({{small|YPJ komandiri}}) <br> [[Şəkil:Emblem of Jaysh al-Thuwar.svg|25px]] Hecî Ehmed<ref>{{cite web|url=http://en.hawarnews.com/commander-of-jayiah-al-thwar-we-fight-cowardice-to-the-side-do-not-believe-the-false-news/|title=Commander of "Jaysh al-Thuwar”: We fight cowardice to the side, do not believe the false news|work=Hawar News Agency|date=21 January 2018|access-date=22 January 2018|archive-date=22 January 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180122181622/http://en.hawarnews.com/commander-of-jayiah-al-thwar-we-fight-cowardice-to-the-side-do-not-believe-the-false-news/|url-status=dead}}</ref><br>({{small|İnqilab Ordusu komandiri}}) <br> [[Şəkil:Flag of Syrian Democratic Forces.svg|18px]] Mehmud Berxwedan<br>({{small|SDG komandiri}}) |komandan3 = |komandan4 = |qüvvə1 = {{flaq|Türkiyə}} 6,400 nəfər<ref>{{cite web|title=Fotoğraflarla Zeytin Dalı Harekatı|url=https://tr.sputniknews.com/foto/201801221031907992-zeytin-dali-harekati-tsk-oso-fotograf/}}</ref><br>{{*}} 72 [[General Dynamics F-16 Fighting Falcon|F-16 Fighting Falcon]]<ref>{{Cite web |title=BASIN AÇIKLAMASI |url=http://www.tsk.tr/BasinFaaliyetleri/BA_48 |access-date=2018-01-22 |archive-date=2018-01-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180121071412/http://www.tsk.tr/BasinFaaliyetleri/BA_48 |url-status=dead }}</ref><br>{{*}} [[T-155 Fırtına]]<ref>{{cite news|title=T-155 Fırtına Obüsleri nedir? - Akşam|url=http://www.aksam.com.tr/otomobil/t155-firtina-obusleri-nedir/haber-700351|accessdate=23 yanvar 2018|work=aksam.com.tr|language=türkcə}}</ref> {{flagicon image|Flag of Syria 2011, observed.svg}} 5,000–25,000<ref>{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/world/middle_east/turkish-military-retaliates-against-fire-from-syrian-kurds/2018/01/20/1064ecee-fdb9-11e7-9b5d-bbf0da31214d_story.html?utm_term=.194f90445597|title=Turkish jets bombard Kurdish-run city of Afrin in Syria|date=20 yanvar 2018|access-date=2018-01-23|archive-date=2018-01-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20180121024840/https://www.washingtonpost.com/world/middle_east/turkish-military-retaliates-against-fire-from-syrian-kurds/2018/01/20/1064ecee-fdb9-11e7-9b5d-bbf0da31214d_story.html|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://nedaa-sy.com/news/3801|title=مصدر في غرفة عمليات "عفرين" يوضح لنداء سوريا حجم مشاركة "الجيش الوطني" ودوره في المعركة|date=19 January 2018|website=Nedaa-sy.com|access-date=21 January 2018|archive-date=23 January 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180123091047/http://nedaa-sy.com/news/3801|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.usnews.com/news/world/articles/2018-01-21/around-25-000-syrian-rebels-back-turkish-force-in-northern-syria-fsa-commander|title=FSA Commander Says 25,000 Syrian Rebels Back Turkish Force in Syria|publisher=usnews.com}}</ref> |qüvvə2 = 8,000–10,000<ref>{{cite news|url=http://www.aljazeera.com/news/2018/01/erdogan-operation-syria-afrin-begun-180120120424928.html|title=Erdogan: Operation in Syria's Afrin has begun|publisher=Al Jazeera|date=21 January 2018}}</ref> |qüvvə3 = |qüvvə4 = |itkilər1 = '''Türkiyə mənbəsinə görə:'''<br> {{flagicon image|Flag of Syria 2011, observed.svg}} [[Azad Suriya Ordusu|ASO]]: 159 ölü, 100+ yaralı<ref name="crush">{{cite web|url=http://www.newsweek.com/afrin-under-siege-turkey-prepares-crush-kurdish-enclave-842485|title=AFRIN UNDER SIEGE: TURKEY PREPARES TO CRUSH KURDISH ENCLAVE}}</ref><br>{{flaq|Türkiyə}} [[Türkiyə Silahlı Qüvvələri|TSQ]]: 46 ölü, 225 yaralı<ref name="aydinlik.com.tr">[https://www.aydinlik.com.tr/zeytin-dali-harekati-nda-bugun-18-mart-2018-dunya-mart-2018-9] Zeytin Dalı Harekatı'nda bugün (18 Mart 2018)</ref> ---- '''SOHR mənbəsinə görə:'''<ref name=conjunction>[http://www.syriahr.com/2018/03/14/بالتزامن-مع-تعامي-المجتمع-الدولي-عن-مأ/ بالتزامن مع تعامي المجتمع الدولي عن مأساتهم…أوضاع إنسانية كارثية يعيشها نحو 700 ألف مدني في منطقة عفرين التي تحاصرها القوات التركية]</ref><br> {{flagicon image|Flag of Syria 2011, observed.svg}} ASO: 403 ölü<br>{{flaq|Türkiyə}} TSQ: 78 ölü ---- '''SDQ mənbəsinə görə:'''<br> {{flagicon image|Flag of Syria 2011, observed.svg}}{{flaq|Türkiyə}} 1588 ölü<ref name=statistics>{{cite web|url=http://sdf-press.com/en/2018/03/the-statistics-of-the-military-operations-since-the-start-of-the-turkish-aggression-on-afrin-on-20-jan-2018/|title=The Statistics Of The Military Operations Since The Start Of The Turkish Aggression On Afrin On 20-Jan-2018|publisher=|accessdate=18 mart 2018}}</ref> |itkilər2 = '''Türkiyə mənbəsinə görə:'''<br> {{flagicon image|Flag of Syrian Democratic Forces.svg|border=no}}{{flaq|Suriya}} 3603 ölü, yaralı və əsir<ref name="aydinlik.com.tr">[https://www.aydinlik.com.tr/zeytin-dali-harekati-nda-bugun-18-mart-2018-dunya-mart-2018-9] Zeytin Dalı Harekatı'nda bugün (18 Mart 2018)</ref> ---- '''SOHR mənbəsinə görə:'''<br> {{flagicon image|Flag of Syrian Democratic Forces.svg|border=no}} 1500 ölü<ref>http://www.syriahr.com/en/?p=87003</ref><br>{{flaq|Suriya}} 91 ölü ---- '''SDQ mənbəsinə görə:'''<br> {{flagicon image|Flag of Syrian Democratic Forces.svg|borner=no}} 283 ölü<ref name=statistics>{{cite web|url=http://sdf-press.com/en/2018/03/the-statistics-of-the-military-operations-since-the-start-of-the-turkish-aggression-on-afrin-on-20-jan-2018/|title=The Statistics Of The Military Operations Since The Start Of The Turkish Aggression On Afrin On 20-Jan-2018|publisher=|accessdate=18 mart 2018}}</ref><br>{{flaq|Suriya}} 56 ölü<ref name=NDFlosses>[https://www.almasdarnews.com/article/least-48-syrian-pro-govt-fighters-killed-afrin-battle-report/ At least 48 Syrian pro-gov’t fighters killed during Afrin battle: report] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20180309092458/https://www.almasdarnews.com/article/least-48-syrian-pro-govt-fighters-killed-afrin-battle-report/ |date=2018-03-09 }}<br>[http://cumberlink.com/news/world/the-latest-activists-syrian-bombs-kill-in-rebel-enclave/article_de3512af-7799-59fd-9669-90422d630b35.html The Latest: Activists: Syrian bombs kill 20 in rebel enclave] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20180315070507/http://cumberlink.com/news/world/the-latest-activists-syrian-bombs-kill-in-rebel-enclave/article_de3512af-7799-59fd-9669-90422d630b35.html |date=2018-03-15 }}</ref> |itkilər3 = |itkilər4 = |ümumi itkilər = Hadisələr zamanı [[Suriya]]da azı 74-160 mülkü şəxs həlak olub.<small>(SOHR mənbəsinə görə)</small><ref>[http://www.syriahr.com/en/?p=83248 Shelling by the SDF on the northern countryside of Aleppo leaves 2 people from one family killed and several others injured]</ref><br>[[Türkiyə]]də 7 nəfər mülkü şəxs həlak olub, azı 51 nəfər yaralanıb.<ref>{{Cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-turkey/turkish-forces-push-into-syria-battle-kurdish-militia-idUSKBN1F90RQ|title=Turkish forces push into Syria, battle Kurdish militia|last=Reuters|access-date=21 January 2018}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://guardian.ng/news/turkey-steps-up-assault-on-kurdish-militia-in-syria/|title=Turkey steps up assault on Kurdish militia in Syria|last=AFP|access-date=23 yanvar 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.dailymail.co.uk/wires/afp/article-5308607/Syrian-rockets-kill-two-Turkey-Ankara-fights-Kurd-militia.html|title=Syrian rockets kill two in Turkey as Ankara fights Kurd militia|publisher=|accessdate=28 yanvar 2018}}</ref> |vikianbar = }} '''Zeytun budağı əməliyyatı''' və ya '''Əfrin əməliyyatı''', '''Əfrin hərəkatı''' və ya əməliyyatın şifrələnmiş adı ilə '''Zeytun budağı hərəkatı''' ({{Dil-tr|Zeytin Dalı Harekâtı}}) — 2018-ci ilin 19 yanvar tarixindən etibarən Türkiyə Silahlı Qüvvələri tərəfindən Suriyanın şimalında yerləşən [[Hələb mühafəzəsi]]nin daxil olduğu Əfrin bölgəsinə doğru başladılmış hərəkat.<ref>{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/2018/01/erdogan-operation-syria-afrin-begun-180120120424928.html|title=Erdogan: Operation in Syria's Afrin has begun|publisher=Al Jazeera}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.rt.com/news/416492-erdogan-syria-afrin-operation/|title=Turkish field op against Afrin Kurds 'de facto underway' – Erdogan|publisher=RT|location=Russia}}</ref> [[Türkiyə]] və [[Azad Suriya Ordusu]]nun əsas məqsədi ərazidəki [[PYD]], [[YPG]] və [[PKK]] hökmranlığını aradan qaldırmaq və bölgəni təhdid edən "terrorçu" ünsürləri məğlub etməkdir.<ref>{{cite web|url=http://edition.cnn.com/2018/01/20/middleeast/turkey-syria-military-operation/index.html|title=Turkish jets hammer Syrian town to oust US-backed Kurdish militia|first=Gul Tuysuz, Joe Sterling and Schams Elwazer,|last=CNN|publisher=CNN}}</ref> [[İraq Şam İslam Dövləti]]nin bölgədən uzaqlaşdırılması da, qarşıya qoyulan hədəflər arasındadır. [[Türkiyə Respublikası]]nın prezidenti, [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] əməliyyatın başladığı gün etdiyi çıxışında Əfrindən sonrakı hədəfin [[Mənbic]] olduğunu açıqlamışdır.<ref name=al1>{{cite news|url=http://www.aljazeera.com/news/2018/01/erdogan-operation-syria-afrin-begun-180120120424928.html|title=Erdogan: Operation in Syria's Afrin has begun|publisher=Al Jazeera|date=21 January 2018}}</ref><ref>{{cite news|title=Terrified children, empty streets in Syria's Afrin as Turkey attacks|url=http://www.france24.com/en/20180120-terrified-children-empty-streets-syrias-afrin-turkey-attacks|publisher=France 24|date=20 January 2018}}</ref> == Arxa plan == {{Şəkillər albomu | yer = left | alt yazı = [[Hələb mühafəzəsi]]ndə hər iki qüvvənin tərəfdarlarının təşkil etdikləri mitinqlər. İlk fotoda [[YPG]] tərəfdarlarının Əfrində, ikinci fotoda isə [[Türkiyə]] və [[Azad Suriya Ordusu]] tərəfdarlarının Bizaahda təşkil etdikləri nümayişlər görünür. | miqyas = 250 | istiqamət = şaquli | şəkil1 = Demonstration in Afrin against Turkish military operation.png | alt1 = | şəkil2 = Demonstration in Bizaah to support Turkish military operation in Afrin.png | alt2 = }} [[Suriya vətəndaş müharibəsi]]<nowiki></nowiki>nin gedişində, 2012-ci ilin yazında [[Suriya Ordusu]]<nowiki></nowiki>nun geri çəkilməsi nəticəsində [[Hələb mühafəzəsi]]<nowiki></nowiki>nda yerləşən [[Əfrin]] şəhəri PYD-nin nəzarəti altına keçdi. 2014-cü ilin yanvar ayında YPG Əfrin bölgəsində tək tərəfli müstəqillik elan etdi. 2016-cı ilin əvvəlində isə Şimali Hələbdə yerləşən [[Tel Rıfat]]ı ələ keçirdi.<ref>{{cite web | title= YPG Tıl Rıfat'ın Tamamını Ele Geçirdi. | url= http://www.aljazeera.com.tr/haber/ypg-tel-rifati-ele-gecirdi | access-date= 22 yanvar 2018 | date= 15 fevral 2016 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20170627024027/http://www.aljazeera.com.tr/haber/ypg-tel-rifati-ele-gecirdi | archivedate= 2017-06-27 | url-status= live }}</ref> Buna qarşı olaraq Türkiyə hökuməti YPG mövqelərinə artilleriya zərbələri endirmək barədə qərar qəbul etdi. Türkiyə tərəfindən 2016-2017-ci illərdə həyata keçirilən [[Fərat Qalxanı Əməliyyatı|Fərat Qalxanı əməliyyatı]] nəticəsində Suriya sərhədindəki IŞİD hakimiyyəti sona çatdı. Bundan əlavə, Əfrin və Kobani bölgələri arasındakı ərazidə [[bufer zonası]] yaradıldı ki, bu da PYD/YPG-nin Suriyanın şimalında Türkiyə sərhədi boyunca uzanan dəhliz yaratmaq istəyinə mane oldu. Türkiyə hökuməti [[PKK]]-nın Suriya qanadı olaraq gördüyü və "terror təşkilatı" olaraq adlandırdığı PYD və YPG-yə qarşı əməliyyat hazırlıqlarını 2017-ci ilin əvvəlindən etibarən başlatmışdı. Bununla birlikdə, başda Prezident [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] daxil olmaqla yüksək çinli dövlət məmurları öz çıxışlarında tez-tez Şimali Suriyada əməliyyatın başlama ehtimalı haqqında danışırdılar.<ref name=Rambler>{{cite web | title= Минобороны Турции не&nbsp;исключает возможность начала операции в&nbsp;Сирии в&nbsp;ближайшие дни | url= https://news.rambler.ru/world/38527921-turtsiya-gotovitsya-nachat-operatsiyu-v-sirii/?updated | publisher= Rambler.ru | access-date= 22 yanvar 2018 | language= Rusca | date= 27 noyabr 2017 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20180121120718/https://news.rambler.ru/world/38527921-turtsiya-gotovitsya-nachat-operatsiyu-v-sirii/?updated | archivedate= 2018-01-21 | url-status= live }}</ref> Kanton ərazisinə qoşun yeridilməsi yalnız iki əsas səbəbdən Ankaranın prioritet məqsəd kimi görülürdü. Birincisi, YPG-yə hərbi-texniki dəstək imkanı aradan qaldırılır, ikincisi "Azad Suriya Ordusu"nun nəzarətində olan əraziləri artırmaqla onların Azazda olan mötədil müxalifətlə birləşdirilməsi mümkün olurdu. Bu məqsədlərin həyata keçirilməsində Türkiyə üçün tək maneə Afrin idi.<ref name="ordu"/> Əməliyyata başlamazdan bir müddət əvvəl Rusiyanın Əfrinin hökumət qüvvələrinə təslim edilməsi və bölgənin ortaq qorunması mövzusunda YPG rəhbərliyi ilə görüşdüyü, lakin bu təklifin YPG tərəfindən qəbul edilmədiyi iddia edildi.<ref>{{cite web|title=Combates e bombardeios continuam intensos em Afrin; curdos acusam Rússia de cumplicidade|url=http://elcoyote.org/combates-e-bombardeios-continuam-intensos-em-afrin-curdos-acusam-russia-de-cumplicidade/|access-date=22 yanvar 2018|language=Portuqal|date=21 yanvar 2018}}</ref> Bu məsələ ilə əlaqədar olaraq Suriya hökuməti nümayəndələri ilə də görüşmələrin olduğu və bu danışıqlarda Menaq aviabazasının və bölgədəki bəzi nəzarət məntəqələrinin təhvil verilməsi məsələsində müsbət fikirlərin olmasına baxmayaraq, bütün Əfrinin təhvil verilməyəcəyinin məlum olmasından sonra danışıqların nəticəsiz qaldığı iddia edildi. İraq və Suriyada "Inherent Resolve" əməliyyat qərargahının nümayəndəsi, ABŞ ordusunun polkovniki Rayan Dillon bəyan edib ki, TSQ-nın əməliyyat aparacağı bölgə koalisiyanın cavabdehlik ərazisinə daxil deyil.<ref name="ordu">{{Cite web |title=Afrində "TOW" və "Sabra"ların rəqsi: Kim daha yaxşı "oynayacaq"? – Hərbi ekspert (ANALİZ) |url=https://ordu.az/az/news/125896/afrinde-tow-ve-sabra-larin-reqsi--kim-daha-yaxsi-oynayacaq-%E2%80%93-herbi-ekspert-analiz- |access-date=2020-01-15 |archive-date=2020-01-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200115195413/https://ordu.az/az/news/125896/afrinde-tow-ve-sabra-larin-reqsi--kim-daha-yaxsi-oynayacaq-%25E2%2580%2593-herbi-ekspert-analiz- |url-status=dead }}</ref> 19 yanvar 2018-ci ildə mərkəzi İngiltərədə yerləşən [[Suriya İnsan Hüquqları Müşahidə Mərkəzi]] YPG/PYD tərəfindən Türkiyənin dəstəklədiyi [[Azad Suriya Ordusu]]<nowiki></nowiki>nun nəzarət etdiyi [[Əzaz]]<nowiki></nowiki>də yerləşən mülki xəstəxanaya minaatanlar vasitəsilə edilən hücum nəticəsində bir mülki vətəndaşın həlak olduğu, 13 nəfərin isə yaralandığını bildirdi.<ref name=Azezsivil>{{cite web | title= TSK: YPG, Azez'de sivil hastaneyi vurdu, yaralılar Türkiye'de | url= https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201801191031884602-tsk-ypg-azez-hastene-yarali/ | publisher= Sputnik | accese-date= 22 yanvar 2018 | date= 19 yanvar 2018 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20180119155103/https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201801191031884602-tsk-ypg-azez-hastene-yarali/ | archivedate= 2018-01-19 | access-date= 2018-01-22 | url-status= live }}</ref> [[Suriya Demokratik Qüvvələri]] sözçüsü isə bu xəbərlərin yalan olduğunu açıqladı. Əməliyyatın başlamasına bir neçə gün qalmış Türkiyə və Azad Suriya Ordusu bölmələri Əfrin yaxınlığından keçən Türkiyə-Suriya sərhədi istiqamətində YPG silahlılarının olduğu mövqelərə artilleriya zərbələri endirmişdir. YPG qüvvələri isə buna cavab olaraq ASO-nun nəzarətində olan Əzaz qəsəbəsini bombalamışdır.<ref>{{cite web|url=https://rfsmediaoffice.com/en/2018/01/20/ypg-shelling-renders-azaz-psychiatric-hospital-inoperable/|title=YPG Shelling Renders Azaz Psychiatric Hospital Inoperable – Revolutionary Forces of Syria media office|date=20 yanvar 2018|publisher=rfsmediaoffice.com|access-date=2018-01-22|archive-date=2021-02-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20210227111845/https://rfsmediaoffice.com/en/2018/01/20/ypg-shelling-renders-azaz-psychiatric-hospital-inoperable/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.nso-sy.com/Details/862/10-women-at-least-were-wounded-by-%22YPG%22-shelling-at-the-psychiatric-hospital-in-Azaz-north-Aleppo/en|title=10 women at least were wounded by YPG shelling at the psychiatric hospital in Azaz north Aleppo|access-date=2018-01-22|archive-date=2018-01-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20180122071759/https://www.nso-sy.com/Details/862/10-women-at-least-were-wounded-by-%22YPG%22-shelling-at-the-psychiatric-hospital-in-Azaz-north-Aleppo/en|url-status=dead}}</ref> 19 yanvar tarixində Türkiyəyə məxsus [[Anadolu Agentliyi]] Əfrin ərazisində yerləşən rusiyalı hərbi müşahidəçilərin buranı tərk etdiyini bildirmişdir.<ref>{{cite news|url=http://www.hurriyetdailynews.com/russian-troops-in-afrin-begun-to-be-withdrawn-state-run-media-125999|title=Russian troops in Afrin begin withdrawing: Turkish state-run agency|work=Hürriyet Daily News|date=19 yanvar 2018|accessdate=22 yanvar 2018}}</ref> [[Türkiyə Silahlı Qüvvələri]] ilə birlikdə Fərat Qalxanı əməliyyatına qatılan müxtəlif üsyançı qruplar əməliyyat başlamazdan əvvəl avtobuslarla Öncüpınarda yerləşən sərhəd keçid məntəqəsindən Suriya tərəfə daşındı.<ref name=Sputnik>{{cite web|title=ÖSO, Kilis'ten otobüslerle sınırı geçti|url=https://tr.sputniknews.com/turkiye/201801191031879910-oso-kilis-azez/|access-date=20 Ocak 2018|yayıncı=Sputnik|date=19 Ocak 2018}}</ref> 21 yanvar tarixində növbəti çıxışlarından birində Ərdoğan Türkiyə ərazisində bu əməliyyata qarşı hər hansısa etirazın "ağır bədəli" olacağını bildirdi.<ref name=bbc1>{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-middle-east-42765697|title=Turkish ground troops enter Syria enclave|date=21 yanvar 2018|publisher=BBC}}</ref> == Əməliyyat == Türk hökuməti 2018-ci ilin 19 yanvar tarixində hücum əmrini verildiyini rəsmən elan etmişdir. Müdafiə Naziri Nürəddin Canikli, ''əməliyyat, əslində sərhəd hüdudlarında yerləşən terror yuvalarının bomalanması ilə qeyri-rəsmi formada başlamışdır''- fikirini səsləndirmişdir.<ref name=Nurettin>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-turkey/turkey-shells-syrias-afrin-region-minister-says-operation-has-begun-idUSKBN1F80XX|title=Turkey shells Syria's Afrin region, minister says operation has begun|agency=Reuters||date=19 January 2018|accessdate=19 January 2018}}</ref> Əməliyyatın ilk saatlarında Suriya sərhəddinin keçilməsi halı baş verməmişdir. [[Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələri]]nə məxsus qırıcılar Suriyanın şimalında yerləşən və Türkiyə üçün təhdid təşkil etməkdə olan hədəflərə doğru müntəzəm atəşlər açmağa başlayıblar.<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.com/news/world-middle-east-42747702|title=Turkey steps up Syria shelling as invasion of Afrin looms|publisher=BBC|date=19 January 2017|accessdate=19 January 2017}}</ref> [[Suriya İnsan Hüquqları Müşahidə Mərkəzi]]nin məlumatlarına əsasən psixoloji dispanserə gətirlənə 14 nəfər şəxs Suriya Demokratik Qüvvələrinin açdığı atəşlər nəticəsində yaralanmışdır.<ref>{{cite news|url=https://www.channelnewsasia.com/news/world/turkish-troops-shell-afrin-to-oust-us-backed-kurdish-militia-9878402|title=Turkish troops shell Afrin to oust US-backed Kurdish militia|agency=Associated Press|publisher=Channel NewsAsia|date=19 January 2017|accessdate=19 January 2017|archive-date=20 January 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180120065743/https://www.channelnewsasia.com/news/world/turkish-troops-shell-afrin-to-oust-us-backed-kurdish-militia-9878402|url-status=dead}}</ref> [[PYD]] tərəfdarlığı ilə bilinən Havar Xəbər Agentliyinin verdiyi məlumata görə [[PYD]] və [[YPG]] döyüşçüləri tərəfindən Şhabba bölgəsində Türkiyə və Azad Suriya Ordusuna mənsub olduqları iddia edilən dörd nəfər ödürülmüş, 5 nəfər isə müxtəlif dərəcəli yaralarla xilas olmağı bacarmışdır.<ref>{{cite web|url=http://en.hawarnews.com/afrin-sneaking-attempt-thwarted-ypg-ypj-inflicted-mercenaries-vast-damage/|title=Afrin: sneaking attempt thwarted, YPG, YPJ inflicted mercenaries vast damage – ANHA|website=en.hawarnews.com|accessdate=20 January 2018|archive-date=20 January 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180120184123/http://en.hawarnews.com/afrin-sneaking-attempt-thwarted-ypg-ypj-inflicted-mercenaries-vast-damage/|url-status=dead}}</ref> Xəbər agentliyi verdiyi bir digər məlumatda Türkiyə tərəfinin havadan gerçəkləşdirdiyi bombardımanlar nəticəsində dinc insanlarında zərər gördüyünü iddia etmişdir. Türkiyə hökumətini verdiyi rəsmi bəyanətda əməliyyatın ilk günündə 150-dən çox terror hədəfinin məhv edildiyi, hədəflər vurulan zaman ərazidə və yaxın bölgələrdə yaşayan dinc insanların zərər görməməsi üçün, maksimum dərəcədə həssaslıq göstərildiyi açıqlanmışdır.<ref>{{cite web|url=http://www.theguardian.com/world/2018/jan/21/turkey-starts-ground-incursion-into-kurdish-controlled-afrin-in-syria|title=Turkey starts ground incursion into Kurdish-controlled Afrin in Syria|first=Kareem|last=Shaheen|date=21 January 2018|website=The Guardian}}</ref><ref>{{cite web|url=https://af.reuters.com/article/worldNews/idAFKBN1F90RS|title=Airstrikes pound Syria's Afrin as Turkey launches 'Operation Olive Bra|first=Reuters|last=Editorial|agency=Reuters|access-date=2018-01-22|archive-date=2018-01-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20180122001148/https://af.reuters.com/article/worldNews/idAFKBN1F90RS|url-status=dead}}</ref> [[Türkiyə Silahlı Qüvvələri]]nin Baş qərargah idarəsindən verilən rəsmi açıqlamada ''sərhəd bölgələrində təhlükəsizlik və sülhün təmin olunması üçün [[PYD]], [[PKK]], [[YPG]] və [[İraq Şam İslam Dövləti]] kimi terror təşkilatlarının aradan qaldırılmalı olduğu'' qeyd edilmişdir.<ref>{{cite web|url=https://www.trtworld.com/turkey/turkey-launches-border-security-mission-in-syria-s-afrin-14435|title=Turkey launches border security mission in Syria's Afrin|website=Turkey launches border security mission in Syria's Afrin|access-date=21 January 2018}}</ref> Yanvarın 21-də, F- 16C qırıcılarının, 227-mm YARS və "Fırtına" ÖAQ-dan uzun artilleriya atəşlərindən sonra, TSQ quru əməliyyatına, yəni əməliyyatın ikinci mərhələsinə başladığını elan etdi. Bu mərhələdə TSQ saat 11:05 radələrində Azad Suriya Ordusunun bölmələri ilə bərabər, zirehli texnikaların dəstəyi ilə sərhəd xəttini keçdi. Günorta saatlarında Türkiyə xüsusi təyinatlılarının Şankal yaşayış məntəqəsini ələ keçidikləri barədə məlumat yayıldı.<ref name="ordu"/> Məlumatlara əsasən türk ordusu Suriyanın şimalından etibarən ölkənin 5 km (3.1 mil) dərinliklərinə daxil olmuş və bölgədə yerləşmişdir. Sözügedən xəbər mərkəzi Londonda yerləşən SOHR xəbər agentliyi tərəfindən də təsdiq olunmuşdur.<ref>{{cite news|title=Turkish troops attack Kurdish enclave in northern Syria|url=https://www.cbsnews.com/news/turkish-troops-attack-kurdish-enclave-northern-syria/|accessdate=22 January 2018|work=CBS News|language=en}}</ref> Bölgədə yerləşən və [[PYD]]-[[YPG]] nəzarətində olan bir çox kənd [[Azad Suriya Ordusu]]nun nəzarəti altına keçib.<ref>{{cite news|title=Turkey takes villages in northern Syria|url=http://www.bbc.com/news/world-middle-east-42771469|accessdate=22 January 2018|work=BBC News|date=2018}}</ref> 22 yanvar 2018-ci il tarixində türk qoşunları 7 kəndi YPG-dən azad etdiyini açıqlasa da, qarşı tərəf cəbhə xəttində döyüşlərin davam etdiyini bildirdi.<ref>{{cite web|title=DSG’den ‘Türk ordusunun ilerlediği haberleri yalan’ iddiası|url=https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201801221031921631-dsg-turk-ordusu-iddiasi/|yayıncı=Sputnik|accese-date=24 yanvar 2018|date=22 yanvar 2018}}</ref> Yeni ələ keçirilmiş ərazilərə strateji əhəmiyyətli [[Burseya dağı]] da daxil idi.<ref>{{cite web|title=Afrin harekatında son durum: Çok kritik dağ ele geçirildi|url=http://www.hurriyet.com.tr/afrinde-son-durum-zeytin-dali-harekatinda-3-gun-40717681|publisher=Hürriyet|accese-date=24 yanvar 2018}}</ref> Elə həmin gün türk ordusu ilk şəhid xəbərini açıqladı.<ref>{{cite news|title=Turkish soldier killed in clashes near Syria's Afrin region|url=https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-turkey-soldier/turkish-soldier-killed-in-clashes-near-syrias-afrin-region-idUSKBN1FB2UX|accessdate=24 yanvar 2018|work=Reuters}}</ref> Əməliyyatın artıq üçüncü günündə türk qoşunları Suriya ərazisinin 7.5 km dərinliklərinə daxil olmuşdu.<ref>{{cite web|title=Operasyonun üçüncü günü|url=https://www.aydinlik.com.tr/zeytin-dali-harekati-nda-ucuncu-gun-turkiye-ocak-2018-17|publisher=Aydınlık|accese-date=24 yanvar 2018}}</ref> 26 yanvar 2018-ci ildə [[YPG]] tərəfindən jurnalistlərin olduğu bölgəyə atəş açıldı.<ref>{{cite web|title=Gazetecilerin olduğu bölgeye PYD'den taciz ateşi|url=https://www.cnnturk.com/turkiye/teroristlerden-gazetecilerin-oldugu-bolgeye-taciz-atesi|publisher=CNN Türk|accese-date=26 yanvar 2018}}</ref> Yenə eyni gün YPG rəhbərliyi Suriya Ordusuna çağırış etdi və Əfrinin qorunması üçün Suriya Ordusunun Türkiyə sərhədlərinə yerləşdirilməsinin vacib olduğunu bildirdi.<ref>{{cite web|title=Terör örgütünden Suriye Hükümetine çağrı|url=http://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/zeytin-dali-harekatinda-7-gun-2189923/|publisher=Sözcü|accese-date=26 yanvar 2018}}</ref> 27 yanvar tarixində Türkiyə Silahlı Qüvvələri [[YPG]]-yə məxsus 42 hədəfi məhv etdi. Türklərin dəstəklədiyi ASO qoşunları Bekki yaşayış məntəqəsini ələ keçirdikdən sonra YPG qoşunlarının geri çəkilməyə başladığı və çəkilərkən də tələlər qurduqları iddia edildi. TSQ əməliyyatın səkkizinci günündə YPG-yə aid ümumi 340 hədəfin məhv edildiyini açıqladı. Elə həmin gün baş vermiş münaqişələrdə iki nəfər türk əsgəri həlak oldu. 28 yanvar tarixində strateji əhəmiyyətli Burseya dağı tamamilə Türkiyə və Azad Suriya Ordusunun nəzarəti altına keçdi. Əməliyyat ərzində YPG-nin qadın qolu olan YPJ-nin bir üzvü türk əsgərlərinin olduğu bölgədə intihar hücumu həyata keçirdiyi bildirildi.<ref>{{cite web|title=TSK kayıp açıklaması|url=http://www.tsk.tr/BasinFaaliyetleri/BA_59|publisher=[[Türkiyə Silahlı Qüvvələri]]|accese-date=27 yanvar 2018|access-date=2018-02-01|archive-date=2018-01-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20180131160759/http://www.tsk.tr/BasinFaaliyetleri/BA_59|url-status=dead}}</ref> 29 yanvar 2018-ci il tarixində TSQ və ASO tərəfindən Ömər Uşağı bölgəsi və Burseya dağının cənubunda yerləşən Kastel Cundo kəndi ələ keçirildi.<ref>{{cite web|title=Afrin yolu açıldı|url=http://www.hurriyet.com.tr/afrin-yolu-acildi-40724537|publisher=Hürriyet|accese-date=29 yanvar 2018}}</ref> Bu bölgələrə YPG-nin diversiya hücumu həyata keçirdiyi və türk artilleriyası tərəfindən bu hücumun qarşısının alındığı iddia edildi. Türkiyə Silahlı Qüvvələri Əfrinin mərkəzinə 13 km məsafədə yaxınlaşdı. 30 yanvarda TSQ Əfrinə havadan [[Türk dili|türk]], [[Kürd dili|kürd]] və [[Ərəb dili|ərəb]] dillərində bildiriş atdı. Bildirişlərdə xalqdan bölgədə yerləşən qruplaşmalara qarşı mübarizə aparmaları istənildi.<ref>{{cite web|title=TSK, Afrin'e havadan bu bildirileri attı...|url=http://www.hurriyet.com.tr/tsk-afrine-havadan-bu-bildirileri-atti-40726178|publisher=Hürriyet|accese-date=30 yanvar 2018}}</ref> == Nəticə == Əməliyyat nəticəsində Afrin şəhəri ilə bərabər 6 rayon və qəsəbə, 282 kənd, 23 strateji yüksəklik, 1 su anbarı, 1 hava limanı və 1 hərbi baza, ümumilikdə 2000 km² ərazi nəzarət altına alındı. 2018-ci ilin martın 24-də başa çatan əməliyyat müddətində 4608 nəfər YPG/PYD üzvü məhv edildi. 320 nəfər Azad Suriya Ordusunun, 54 nəfər isə Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin şəxsi heyəti əməliyyatda şəhid oldu. Bu əməliyyat nəticəsində Afrin və onun ətrafında təhlükəsiz yaşayış təmin olundu. Hazırda bölgədə 350 min nəfər yaşayır. Zeytun Budağı əməliyyatı başa çatandan sonra TSQ Suriya ərazilərini tərk edib idarəetməni yerli əhalinin ixtiyarına verdi.<ref>{{Cite web |title=Türkiyədən Avropa İttifaqına uzanan təhlükəsizlik çətiri - "Barış Pınarı" ilə barışacaqlarmı? |url=https://ordu.az/az/news/155975 |access-date=2019-10-18 |archive-date=2019-10-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191018225209/https://ordu.az/az/news/155975 |url-status=dead }}</ref> == Reaksiya == [[Fayl:HDP Afrin protesto engeli.jpg|thumb|right|right|250px|[[Türkiyə Silahlı Qüvvələri]] və [[Azad Suriya Ordusu]] tərəfindən həyata keçirilən Əfrin əməliyyatına etiraz olaraq [[Xalqların Demokratik Partiyası]]nın təşkil etdiyi mitinqin qarşısı polis tərəfindən alınmışdır. ]] * {{AZE}} — ''terrorizmdən əziyyət çəkmiş dövlət kimi, terrorizmin bütün forma və təzahürlərini qəti şəkildə pisləyir və terrorizmə qarşı mübarizədə beynəlxalq ictimaiyyətin səylərini dəstəkləyir. Beynəlxalq və regional sülh və təhlükəsizliyin təmin edilməsi üçün terror təhlükəsinin kökünün kəsilməsi xüsusilə vacibdir.'' bunu [[Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi|Xarici İşlər Nazirliyinin]] mətbuat xidmətinin rəhbəri [[Hikmət Hacıyev]] [[Türkiyə Silahlı Qüvvələri|Türkiyə ordusunun]] [[Suriya]]nın Əfrin bölgəsində həyata keçirdiyi ''Zeytun budağı'' əməliyyatına münasibət bildirərkən söyləyib.<ref>[https://en.trend.az/azerbaijan/politics/2850401.html] Azerbaijan fully understands Turkey’s security concerns against terror threat — Foreign Ministry</ref> * {{EU}} — Təşkilatın Xarici Əlaqələr və Təhlükəsizlik Siyasəti üzrə Ali nümayəndəsi [[Federika Mogerini]] hadisələrin inkişaf tendensiyasından son dərəcə narahat olduğunu və Türkiyədəki səlahiyyətli şəxslərlə danışıqlar aparacağını ifadə etdi. O, həmçinin Əfrin əməliyyatının Suriyadakı sülh danışıqlarına zərər verə biləcəyini vurğulayıb.<ref>{{cite web|title=EU's Mogherini 'extremely worried' by ongoing Turkish offensive in Syria|url=https://www.i24news.tv/en/news/international/165804-180122-eu-s-mogherini-extremely-worried-by-ongoing-turkish-offensive-in-syria|accese-date=23 yanvar 2018|language=İngiliscə|date=22 yanvar 2018}}</ref> * {{GER}} — Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Rainer Breul "Suriya sərhədlərinin Türkiyə üçün önəmli olduğunu, yenə də türk hökümətinin bu məsələdə son dərəcədə həssas davranacaqlarına ümid etdiklərini" bildirib.<ref>{{cite web|url=https://www.dailysabah.com/politics/2018/01/20/germany-turkey-has-legitimate-security-interests-in-syria|title=Germany: Turkey has legitimate security interests in Syria|publisher=dailysabah.com}}</ref> * {{USA}} — [[Pentaqon]] sözçüsü mayor Adrian Rankin-Qallovey Türkiyənin PKK ilə bağlı qayğılarını başa düşdüklərini və ABŞ rəhbərliyindəki koalisiya qüvvələrinin Əfrində davam edən əməliyyatının olmadığını açıqladı.<ref name=Abd1>{{cite web|title=Son Dakika! ABD'den Afrin Operasyonuna İlk Tepki: Müdahil Olmayacağız!|url=http://www.sondakika.com/haber/haber-son-dakika-abd-den-afrin-operasyonuna-ilk-tepki-10477025/|access-date=22 yanvar 2018|publisher=SonDakika.com|date=20 yanvar 2018}}</ref> * {{FRA}} — Xarici İşlər naziri [[Jan-İv Le Drian]] Əfrinə quru əməliyyatının başlamasından bir neçə saat sonra [[BMT Təhlükəsizlik Şurası]] üçün təcili görüşmə çağırışı etdi.<ref>{{cite web|title=French calls for emergency Security Council meeting on Syria|url=https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-france/french-calls-for-emergency-security-council-meeting-on-syria-idUSKBN1FA0K5|yayıncı=Reuters|access-date=22 yanvar 2018|language=İngilis|date=21 yanvar 2018}}</ref> * {{NLD}} — Xarici İşlər naziri [[Halbe Ziylstra]] Türkiyənin özünü və sərhədlərini müdafiə haqqına sahib olduğunu, lakin əməliyyatın dayandırılmasının vacib olduğunu bildirdi. Bununla belə, Hollandiya Parlamentinə verdiyi məktubda Əfrindəki əməliyyat nəticəsində hücuma məruz qalan YPG və kürd qüvvələrinin İŞİD-ə qarşı beynəlxalq koalisiya ilə birlikdə döyüşməsi səbəbilə İŞİD-ə qarşı ortaq mübarizənin bundan təsirlənə biləcəyini açıqladı.<ref>{{cite web|url=https://nos.nl/artikel/2213255-zijlstra-kritisch-over-turkse-operatie-mogelijk-impact-op-strijd-tegen-is.html |title=Zijlstra kritisch over Turkse operatie: 'mogelijk impact op strijd tegen IS'|agency=Nederlandse Omroep Stichting|language=Hollandca|access-date=23 yanvar 2018}}</ref> * {{GBR}} — Xarici İşlər naziri [[Boris Conson]] Türkiyənin sərhədlərini nəzarətdə saxlamaq istəməsində haqlı olduğunu bildirərək, İngiltərə və Türkiyənin ortaq məqsədinin [[Bəşər Əsəd]] rejiminin sonlanması və bölgədəki siyasi gedişatı nizamlamaq olduğunu açıqladı.<ref>{{cite web|title=Afrin operasyonu ile ilgili İngiltere'den ilk tepki geldi|url=http://www.hurriyet.com.tr/afrin-operasyonu-ile-ilgili-ingiltereden-ilk-tepki-geldi-40718196|publisher=Hürriyet|access-date=22 Ocak 2018}}</ref> * {{IRN}} — Xarici İşlər Nazirliyi sözçüsü "İran Türkiyə və Suriya sərhəd bölgələrindəki böhranın dərinləşməsinin qarşısını almaq üçün bu əməliyyatın dərhal dayandırılmasını istəyir. Əfrindəki böhranın davam etməsi Suriyanın şimalındakı terrorçu qruplaşmaları artıra bilər" açıqlaması verib.<ref>{{cite web|title=Iran calls for end to Turkish offensive in Syria|url=https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-turkey-iran/iran-calls-for-end-to-turkish-offensive-in-syria-idUSKBN1FA0O0?il=0|publisher=Reuters|access-date=22 yanvar 2018|language=İngilis|date=21 yanvar 2018}}</ref> * {{EGY}} — Xarici İşlər Nazirliyi Türkiyənin Əfrin bölgəsində hərbi əməliyyat keçirməsini qınadı və bunun Suriyanın suverenliyinə ciddi bir təhdid yaratdığını bildirib.<ref>{{cite web|title=Egypt condemns Turkish military operation in Syria's Afrin|url=http://www.xinhuanet.com/english/2018-01/21/c_136913330.htm|publisher=Xinhuanet|access-date=21 Ocak 2018|language=İngilis|date=21 yanvar 2018|archive-date=2018-01-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20180122071858/http://www.xinhuanet.com/english/2018-01/21/c_136913330.htm|url-status=dead}}</ref> * {{RUS}} — Xarici İşlər Nazirliyi rəsmi Moskvanın Suriyanın Əfrin bölgəsindəki hazırkı vəziyyəti yaxından izlədiyini və Türkiyənin şəhərdə hərbi əməliyyata başlaması xəbərlərini narahatlıqla qarşıladığını bildirib. Rusiya Müdafiə Nazirliyi isə açıqlamasında Əfrində yerləşən rus qoşunlarının Türkiyə Ordusu tərəfindən hədəfə çevrilməməsi məqsədilə buranı tərk etdiyini bildirib.<ref name="ria">{{cite web | url=https://sputniknews.com/military/201801211060927116-turkey-syria-military-operation-wrapup/ | title=Operation Olive Branch: What Happened in Syria Today? | publisher=Sputnik News| access-date=22 yanvar 2018}}</ref> * {{SYR}} — Xarici İşlər nazirinin köməkçisi Feysəl Miqdad əməliyyatdan iki gün əvvəl "Türkiyədən Əfrin istiqamətində hər hansı əməliyyat baş tutacağı halda bunun hücum cəhdi olaraq dəyərləndiriləcəyini və Türkiyəyə məxsus döyüş təyyarələrinin istənilən hücum cəhdində Suriya Hava Hücumundan Müdafiə Qoşunlarının bu təyyarələri vurmağa hazır olacağını" açıqladı. Əməliyyat başladıqdan sonra Suriya hökuməti "Suriya Ərəb Respublikası Türkiyənin Suriya torpaqlarının bir hissəsi olan Əfrinə təşkil etdiyi hücumu qınayır. Türkiyənin bu hərəkətləri Suriyanın suverenliyinə hücumun bir başqa addımıdır." açıqlaması edib.<ref name=Afrinspuknik>{{cite web | title= TSK, Afrin'e yönelik 'Zeytin Dalı Harekatı' başlattı | url= https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201801201031893662-suriye-afrin-harekat-zeytindali-harekati-tsk/ | publisher= Sputnik | access-date= 22 yanvar 2018 | date= 20 Ocak 2018 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20180120230239/https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201801201031893662-suriye-afrin-harekat-zeytindali-harekati-tsk/ | archivedate= 2018-01-20 | url-status= live }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:2018-ci ildə Suriya]] [[Kateqoriya:2018-ci ildə Türkiyə]] [[Kateqoriya:Suriyada vətəndaş müharibəsi]] f1rakd1eqbfkh3j0ve7avlqul82g7ys 0 534401 6547334 6513849 2022-07-24T16:07:22Z Ələddin.Məlikov 87736 /* Yaradıcılığı */ Söz düzəldildi wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Ələddin Məlikov |orijinal adı = Ələddin Mehman oğlu Məlikov |digər adları = |şəkil = Malikov Aladdin.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = |piktoqram = |milliyyəti = [[Azərbaycanlı]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = Mehman Abbas oğlu |anası = |elm sahəsi = [[Fəlsəfə]], [[Epistemologiya]], [[İlahiyyat]] |elmi dərəcəsi = fəlsəfə elmləri doktoru |elmi adı = [[Dosent]] |alma-mater = [[Tərbiyət Müdərris Universiteti]]<br> [[Mofid Universiteti]] |təhsili = |elmi rəhbəri = [[Məhəmməd Səidi Mehr]] |tanınmış yetirmələri = |tanınır = [[Müəllim]] |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = https://orcid.org/0000-0001-5830-6764 |vikianbar = }} '''Ələddin Mehman oğlu Məlikov''' ({{DVTY}}) — müəllim, fəlsəfə və din fəlsəfəsi tədqiqatçısı, epistemoloq, [[şərqşünas]], [[tərcüməçi]] və araşdırmaçı yazar, AMEA Rəyasət Heyətinin Təhsil şöbəsinin müdiri,<ref>{{cite web |url =https://science.gov.az/az/forms/strukturnyie-podrazdeleniya-apparata-prezidiuma-nana/3882 |archiveurl =https://web.archive.org/web/20211112074854/https://science.gov.az/az/forms/strukturnyie-podrazdeleniya-apparata-prezidiuma-nana/3882 |archivedate = 11 Jul 2021 - 12 Nov 2021 |title =AMEA Rəyasət Heyəti Təhsil şöbəsinin |author = |date =21.11.2021 |publisher = https://science.gov.az/|accessdate = 2021-11-12 |language =az }}</ref> fəlsəfə üzrə [[elmlər doktoru]], [[dosent]].<ref>{{cite web |url =http://aak.gov.az/diplom/attestat_table.php |archiveurl =https://web.archive.org/web/20180418032211/http://aak.gov.az/diplom/attestat_table.php |archivedate = 12 Nov 2016 - 17 Jul 2018 |title =Dosentlər |author = |date =15.03.2019 |publisher = |accessdate = 2017-10-18 |language =az }}</ref> == Həyatı == Ələddin Məlikov 16 sentyabr 1982-ci ildə [[Azərbaycan SSR]]-nin [[Sumqayıt]] şəhərində anadan olmuşdur. 1989-cu ilin sentyabr ayının biri Z.Nəcəfov adına 2 nömrəli tam orta məktəbə getmiş və 2000-ci ildə məktəbi müvəffəqiyyətlə bitirmişdir.<ref>{{cite web |url =http://masalli.edu.gov.az/az/page/11392?page=2 |archiveurl =https://web.archive.org/web/20200602114118/http://masalli.edu.gov.az/az/page/11392?page=2 |archivedate =2020-06-02 |title =Z.Nəcəfov adına 2- saylı tam orta məktəb |author = |date = |publisher =masalli.edu.gov.az |accessdate =2020-05-15 |language =az |url-status =live }}</ref> Ailəlidir.<ref>{{cite web |url = http://www.enter.news/fa/news/scienceandeducation/99340/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86-%D8%B9%DA%A9%D8%B3#.XtjzTU8zbcu |archiveurl = https://web.archive.org/web/20200604131351/http://www.enter.news/fa/news/scienceandeducation/99340/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86-%D8%B9%DA%A9%D8%B3#.XtjzTU8zbcu |archivedate = 2020-06-04 |title = Ələddin Məlikovla müsahibə |author = |date = |publisher = www.enter.news |accessdate = 2020-05-15 |language = fa |url-status = live }}</ref> == Təhsili == * 1989–2000-ci illər Z.Nəcəfov adına iki saylı tam orta məktəbdə təhsil almışdır.<ref>[http://arkivan.az/index.php?newsid=97 Ərkivan məktəb və alimləri]</ref> * 2000–2004-ci illərdə Ümumdünya İslam Elmləri Akademiyası, Dinşünaslıq fakültəsi, "İslam fəlsəfəsi və mistikası" ixtisası üzrə bakalavr pilləsi.<ref>{{cite web |url = https://web.archive.org/web/20190329202339/https://edu.gov.az/az/nostrification/search?surname=M%C9%99likov&name=%C6%8Fl%C9%99ddin&patronymic=Mehman&s=1&fbclid=IwAR3o4dvi4Q6JTVIBJyYcaWCW0LXS-17uibQvZ42ctjbN0XURviw95TkI12Y|archiveurl = https://edu.gov.az/az/nostrification/search?surname=M%C9%99likov&name=%C6%8Fl%C9%99ddin&patronymic=Mehman&s=1&fbclid=IwAR3o4dvi4Q6JTVIBJyYcaWCW0LXS-17uibQvZ42ctjbN0XURviw95TkI12Y|archivedate = 29 Mar 2019 |title = Ələddin Məlikov|author = |date = |publisher = Edu.gov.az|accessdate = 2019-03-29 |language = Aze}}</ref> * 2004–2007-ci illərdə [[Mofid Universiteti]], [[Qərb]] [[fəlsəfə]]si üzrə "fəlsəfə və elmin metodologiyası" ixtisası, magistr pilləsi.<ref>{{Cite web |title=Mofid Universiteti |url=http://www.mofidu.ac.ir/HomePage.aspx?TabID=1&Site=DouranPortal&Lang=en-US |access-date=2018-01-22 |archive-date=2017-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170930145301/http://mofidu.ac.ir/HomePage.aspx?Lang=en-US&site=DouranPortal&tabid=1 |url-status=dead }}</ref> * 2007–2010-cu illərdə [[Mofid Universiteti]], [[Fəlsəfə tarixi]] üzrə "[[fəlsəfə doktoru]]" (Ph.D) dərəcəsi. * 2010–2013-cü illərdə [[Tərbiyət Müdərris Universiteti]]<nowiki/>ndə "transandental fəlsəfə" üzrə "fəlsəfə [[elmlər doktoru]]" dərəcəsi.<ref>{{cite web |url =http://science.gov.az/forms/doktora-nauk-instituta-vostokovedeniya/416 |archiveurl =https://web.archive.org/web/20180514204051/http://science.gov.az/forms/doktora-nauk-instituta-vostokovedeniya/416 |archivedate = 2017-05-04 |title = Ələddin Məlikov|author = |date =30.03.2019 |publisher =science.gov.az |accessdate = 2019-03-30 |language =Aze }}</ref> * 2011–2013-cü illərdə fəlsəfənin tədrisi, elmi konfranslarda iştirakı, aktual elmi müddəaların həlli, əsaslandırması və göstərmiş təhsil, tədris, tədqiqat fəaliyyətlərinin qiymətləndirilməsi sonuçu, "dosent" elmi adı verilmişdir.<ref>[http://en.miu.ac.ir/ International Al-Mustafa" universiteti]</ref> * 1996-cı ildən etibarən, O həmçinin "[[Fiqh]]" elminə maraq göstərmiş və o elmi bütün çalarları ilə mənimsəməyə çalışmışdır. [[Fiqh]] elmini dərindən öyrənmək üçün Sərf, Nəhv, Fəsahət, Bəlağət, Müxtəlif qiraətlər, [[Məntiq]], Fiqhul- lüğət, Üsulul-fiqh, Ulumul-Quran (Təfsir, Təvil, Əsbabun-nuzul, Nasix və Mənsux, Möhkəm və Mütəşabih, Ecazul-bəyan), Ayatul-əhkam, Qəvaidul-fiqhiyyə, Fiqhul-istidlali, Elmul-hədis, Dirayətul-hədis, Tarixul-İslam, Tarixul-kəlam, Əlfiqh əla məzahibil-xəmsə və [[Rical]] elm sahələrini öyrənmişdir. Sonradan "Fiqh fəlsəfəsi" sahəsində bir sıra araşdırmalar aparmışdır. Bütün bunlarla yanaşı əsas ixtisası və tədqiqat əhatəsi din fəlsəfəsi, fəlsəfə tarixi, islam fəlsəfəsi, məntiq, epistemologiya və transandental fəlsəfə sahələridir. == Fəaliyyəti == * [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[İran İslam Respublikası]]ndakı fövqəladə və səlahiyyətli səfirliyində çalışmışdır.<ref>[http://tehran.mfa.gov.az/ir AR-nın İİR-dakı səfirliyi]</ref> * Beynəlxalq "[[Bilik]]" [[tədris]] mərkəzində xarici dil müəllimi vəzifəsində tədris etmişdir.<ref>[http://www.bilik.edu.az/en Beynəlxalq "Bilik" tədris mərkəzi]</ref> * [[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu]]tunda böyük elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır.<ref>[http://science.gov.az/forms/doktora-nauk-instituta-vostokovedeniya Şərqşünaslıq institutunun elmlər doktorları]</ref> * [[Azərbaycan Respublikası]] [[Nazir]]lər Kabineti yanında Tərcümə mərkəzinin "Rəsmi yazışmalara nəzarət" şöbəsinin dil mütəxəssisi olmuşdur.<ref>[http://aztc.gov.az/ AZTC]</ref> * [[AMEA Elm Tarixi İnstitutu]]nun "Elmşünaslıq və elmin sosial problemləri" şöbəsinin baş elmi işçi olmuşdur.<ref>[http://www.science.gov.az/institutes/766 AMEA Elm Tarixi İnstitutunun səhifəsi]</ref> * [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]] Prezidentinin köməkçisi olmuşdur.<ref>[http://science.gov.az/news/open/14044 Fəlsəfə üzrə elmlər doktoru Ələddin Məlikov AMEA prezidentinin köməkçisi]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=6mkXgpuzmYY&fbclid=IwAR1Vd75NDWcJzwynmE6NS-XO24La1C1SSnxl-LJVzpWdD4SocQSafiyIjIw AMEA Rəyasət Heyətinin iclasında bir sıra məsələlər müzakirə olunub.]</ref><ref>{{Cite web |title=AMEA Prezidentin katibliyi |url=https://science.gov.az/az/pages/prezidentin-katibliyi |access-date=2021-09-17 |archive-date=2021-09-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210917165917/https://science.gov.az/az/pages/prezidentin-katibliyi |url-status=dead }}</ref> * 25 sentyabr 2020 tarixində ictimai əsaslarla təsis edilən [[AMEA]] Rəyasət Heyətinin nəzdində "[[Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyəti]]"nin (VEFC) sədri seçilmişdir.<ref>[http://science.gov.az/news/open/14345 "AMEA Rəyasət Heyətinin nəzdində Virtual Elektron Fəaliyyət Cəmiyyətinin təsis edilməsi" haqqında]</ref> * [[AMEA Təhsil Şöbəsi|AMEA Rəyasət Heyəti aparatının Təhsil şöbəsinin]] müdiri.<ref>{{Cite web |title=AMEA Rəyasət Heyəti aparatının Təhsil şöbəsi |url=https://science.gov.az/az/forms/strukturnyie-podrazdeleniya-apparata-prezidiuma-nana/3882 |access-date=2021-09-17 |archive-date=2021-09-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210917165607/https://science.gov.az/az/forms/strukturnyie-podrazdeleniya-apparata-prezidiuma-nana/3882 |url-status=dead }}</ref> === Digər fəaliyyətləri === * Beynəlxalq elmi, fəlsəfi və interdisiplinar "[[Metafizika (jurnal)|Metafizika]]" [[Metafizika (jurnal)|jurnal]]ının<ref>{{Cite web |title=Metafizika Jurnalının rəsmi veb səhifəsi |url=http://metafizikajurnali.az/i3.html |access-date=2018-02-17 |archive-date=2018-04-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180416013207/http://metafizikajurnali.az/i3.html |url-status=dead }}</ref> təsisçi və baş redaktoru.<ref>{{Cite web |title=Metafizika jurnalının rəsmi veb səhifəsi |url=http://metafizikajurnali.az/i3.html |access-date=2018-02-17 |archive-date=2018-04-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180416013207/http://metafizikajurnali.az/i3.html |url-status=dead }}</ref> * "International Center for Developing Peace, Culture and Rationality" mərkəzinin elmi jurnalı olan "Comparative Studies of Human Rights Journal"ın redaksiya heyətinin üzvü.<ref>[https://icpcr.com/fa/journals/2017-04-13-17-24-24/55-2017-04-20-11-17-05.html "Comparative Studies of Human Rights" jurnalının rəsmi veb səhifəsi]</ref> * [[Elm Tarixi (jurnal)|"History of Science" jurnalının]] baş redaktoru.<ref>{{Cite web |title=Baş Redaktor|url=https://hosj.az/bas-redaktor/ |access-date=2021-12-02 |archive-date=2021-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211202170706/https://hosj.az/bas-redaktor/ |url-status=dead }}</ref> == Yaradıcılığı == O universitetin ilk illərindən etibarən dini, tarixi, fəlsəfi, elmi, ictimai və ədəbi sahələrdə müxtəlif mətbuat orqanlarında məqalələrlə çıxış etmişdir. Fəlsəfə, elm və ədəbi məzmunda bir çox kitabın müəllifidir. Həmçinin bir neçə kitabın tərcüməçisi və redaktoru olmuşdur. Kitabları ölkə daxili və xaricində çap edilmişdir. Bəzi kitabların yazılışında və nəşrində, həmçinin bir çox jurnalların redaksiya heyətinin həqiqi üzvü olaraq iştirak etmişdir. Xarici ölkələrin aparıcı tədqiqat mərkəzləri ilə əməkdaşlıq etmiş, elmi kitab və məqalələrin yoxlanılmasında yaxından iştirak etmişdir.<ref>[https://orcid.org/0000-0001-5830-6764 Məlikov Ələddinin əsərlərinin ORCİD- dəki rəsmi səhifəsi]</ref> === Kitablar === {{columns-list|2| * İzahlı Dini Terminlər Lüğəti, Həmmüəllif, Bakı, Nurlar nəşriyyat-poliqrafiya mərkəzi, 2020, 320 səh. (ISBN 978-9952-8370-9-4), * [https://www.researchgate.net/publication/332979884_Heydr_liyevin_Klamlari_21_dildStatements_of_Heydar_Aliyev_In_21_languages Heydər Əliyevin Kəlamları] (21 dildə), Bakı, 2019, 21-23 səhifələr. (ISBN 978-9952-28-442-3) * Qoşa Qanad Ədəbi Almanax III, [https://www.researchgate.net/publication/334557920_Esqin_qtiyytdn_dogan_qtiyytsizliyi Eşqin Qətiyyətdən Doğan Qətiyyətsizliyi], Bakı, AMEA-AHİ, 2019, səh.201-213 (ISBN 978-9952-8364-5-5) * [https://www.researchgate.net/publication/334520023_qanwn_asasy_jmhwry_adhrbayjanCONSTITUTION_of_the_AZERBAIJAN_REPUBLIC_in_persian Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası], (Fars dilində), Bakı, Elm və Təhsil nəşriyyatı, 2019, 84 səh. (ISBN 978-9952-8098-3-1), (http://dx.doi.org/10.33864/MTFZK.2019.32) * [https://www.researchgate.net/publication/332979884_Heydr_liyevin_Klamlari_21_dildStatements_of_Heydar_Aliyev_In_21_languages Heydər Əliyevin Kəlmları (21 dildə)], Bakı, Mütərcim Nəşriyyatı, 2019, 81 səh. (ISBN 978-9952-28-442-3), (fars dilənə çevirən) * [[Fəlsəfə]] və İrfanda "kamil insan" konsepsiyası, [[Beynəlxalq Əl- Mustafa Universiteti]] nəşriyyatı, Birinci çap, 2014, 198, səh.<ref>{{Cite web |title=Fəlsəfə və İrfanda "kamil insan" konsepsiyası kitabının Azərbaycan R espublikasının kitabxanasındakı nüsxəsi |url=http://www.elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=az&C21COM=S&I21DBN=IBIS&P21DBN=IBIS&S21FMT=infow_wh&S21ALL=%28%3C.%3EA%3DM%C6%8FLIKOV%2C+%C6%8FL%C6%8FDDIN+MEHMAN+O%C4%9ELU%24%3C.%3E%29&Z21ID&S21SRW&S21SRD&S21STN=1&S21REF=1310&S21CNR=10&FT_REQUEST&FT_PREFIX |access-date=2018-01-31 |archive-date=2018-09-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180908015640/http://www.elibrary.az/cgi/irbis64r/cgiirbis_64.exe?LNG=az&C21COM=S&I21DBN=IBIS&P21DBN=IBIS&S21FMT=infow_wh&S21ALL=%28%3C.%3EA%3DM%C6%8FLIKOV%2C+%C6%8FL%C6%8FDDIN+MEHMAN+O%C4%9ELU%24%3C.%3E%29&Z21ID&S21SRW&S21SRD&S21STN=1&S21REF=1310&S21CNR=10&FT_REQUEST&FT_PREFIX |url-status=dead }}</ref>,<ref>[http://ek.anl.az/lib/item?id=chamo%3A518790&theme=e-kataloq Fəlsəfə və İrfanda "kamil insan" konsepsiyası kitabının Milli Kitabxanadakı nüsxəsi]</ref> * İslam Peyğəmbəri [[Quran]] və əhli-beyt simasında, Məhəmməd Məhəmmədi Reyşəhri, Darul-hədis nəşriyyatı, Birinci çap, 2014, 184 səh. * [[Həcc]] əməlləri, Kövsər nəşriyyatı, Birinci çap, 2013, 366 səhifə. * Məhdəviyyət [[dialoq]]u, [[Beynəlxalq Əl- Mustafa Universiteti]] nəşriyyatı, ilk çap, 2012, 144 səh.<ref>{{Cite web |title=Məhdəviyyət dialoqu kitabı |url=http://ketab.org.ir/bookview.aspx?bookid=1751962 |access-date=2018-01-31 |archive-date=2018-09-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180907110316/http://ketab.org.ir/bookview.aspx?bookid=1751962 |url-status=dead }}</ref> * [[Epistemologiya]]nın tədqiq və təhlili: [[Alvin Plantinqa]] və Mürtəza Mütəhhəri fəlsəfəsində, (fars dilində), [[Beynəlxalq Əl- Mustafa Universiteti]] nəşriyyatı, 2011. 213 səh.<ref>[http://ek.anl.az/lib/item?id=chamo%3A515838&theme=e-kataloq Epistomologiyanın tədqiq və təhlili: Alvin Plantinqa və Mürtəza Mütəhhəri fəlsəfəsində kitabının Mərkəzi kitabxanadakı nüsxəsi]</ref> * [[İbn Rüşd]], [[Molla Sədra|Sədrəddin Şirazi]] və [[İmmanuel Kant]] təfəkküründə "Zəka və İman" münasibətlərinin müqayisəli tədqiq və təhlili, Kitab, Birinci çap, [[Beynəlxalq Əl- Mustafa Universiteti]] nəşriyyatı, 2010, 303 səh.<ref>[http://mek.az/article.aspx?id=1154 İbn Rüşd, Sədrəddin Şirazi və İmmanuel Kant təfəkküründə "Zəka və İman" münasibətlərinin müqayisəli tədqiq və təhlili]</ref> * [[Alvin Karl Plantinqa]] və [[Mürtəza Mütəhhəri]] təfəkküründə Zəka və İman münasibətlərinin müqayisəli tədqiq və təhlili, Maarif nəşriyyatı, Birinci çap, 2009, 339 səhifə. <gallery> </gallery> }} === Məqalələr === {{columns-list|2| * Epistemologiyada ağıl və iman münasibətlərinin təhlili, Məqalə, [[Metafizika (jurnal)|Metafizika jurnalı]], 2018, № 2, səh 23–53.<ref>{{cite web |url =http://metafizikajurnali.az/yukle/files/Vol.2-23.pdf |archiveurl =https://web.archive.org/web/20190315112836/http://metafizikajurnali.az/yukle/files/Vol.2-23.pdf |archivedate = 15 Mar 2019 |title =Epistemologiyada ağıl və iman münasibətlərinin təhlili//Analysis of the relation between reason and faith in epistemology |author = |date = 15.03.2019|publisher =Metafizika journal |accessdate = 2018-06-15 |language =az }}</ref> * [[İbn Rüşd]]ün din fəlsəfəsi, Dini araşdırmalar jurnalı, 2018, № 1, səh 34–68.<ref>{{cite web |url =https://www.academia.edu/38052681/İbn_Rüşdün_Din_Fəlsəfəsi_Ibn_Rushd_s_Averroes_Philosophy_of_Religion |archiveurl =https://web.archive.org/web/20190315113550/https://www.academia.edu/38052681/%C4%B0bn_R%C3%BC%C5%9Fd%C3%BCn_Din_F%C9%99ls%C9%99f%C9%99si_Ibn_Rushd_s_Averroes_Philosophy_of_Religion |archivedate = 15 Mar 2019 |title =İbn Rüşdün Din Fəlsəfəsi//Ibn Rushd’s (Averroes) Philosophy of Religion |author = |date = 15.03.2019|publisher = |accessdate = 2018-12-15 |language =az }}</ref> * "[[İmmanuil Kant]] fəlsəfəsində beynəlmiləl "[[Sülh]]" prossesi və onun zəruriliyi", Məqalə, "Comparative Studies of Human Rights" (İnsan haqlarının müqayisəli tədqiqi) jurnalı, 2016, № 2, səh 35–52.<ref>{{cite web |url =https://www.academia.edu/38366780/جایگاه_صلح_در_فلسفۀ_ایمانوئل_کانت_The_Place_of_Peace_in_Immanuel_Kants_Philosophy |archiveurl =https://web.archive.org/web/20190316060040/https://www.academia.edu/38366780/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B5%D9%84%D8%AD_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%80_%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA_The_Place_of_Peace_in_Immanuel_Kants_Philosophy |archivedate = 16 Mar 2019 |title =جایگاه صلح در فلسفۀ ایمانوئل کانت//The Place of Peace in Immanuel Kant`s Philosophy |author = |date =2019-03-16 |publisher = |accessdate = 2016-12-15 |language =fa }}</ref> * [[Molla Sədra|Sədrəddin Şirazi]]nin Əl- Hikmətul Mütaaliyə fəlsəfəsinə əsasən İnsan Ruhu və Nəfsinin substansial hərəkəti, Məqalə, Tülu jurnalı, Bahar, 2012, № 35, 23–46.<ref>[http://imam.miu.ac.ir/uploads/17_142_no35.02.pdf Sədrəddin Şirazinin Əl- Hikmətul Mütaaliyə fəlsəfəsinə əsasən İnsan Ruhu və Nəfsinin substansial hərəkəti məqaləsinin PDF formatı]</ref>,<ref>{{cite web |url = http://imam.miu.ac.ir/uploads/17_142_no35.02.pdf|archiveurl = https://web.archive.org/web/20180907144626/http://imam.miu.ac.ir/uploads/17_142_no35.02.pdf|archivedate = 31 Jan 2018 - 7 Sep 2018 |title = Sədrəddin Şirazinin Əl- Hikmətul Mütaaliyə fəlsəfəsinə əsasən İnsan Ruhu və Nəfsinin substansial hərəkəti məqaləsinin PDF formatı|author = |date = 2012|publisher = Miu.ac.ir|accessdate = 2019-03-30 |language = Aze}}</ref> * [[İbn əl-Ərəbi|İbn Əl-Ərəbi]] düşüncəsində "[[Kamil insan]]" konsepsiyası, Həft Aseman jurnalı, Bahar, 2012, № 53, 7–27.<ref>{{cite web |url =https://www.researchgate.net/publication/325538141_ansan_kaml_bh_rwayt_abnrbyPerfect_Man_According_to_Ibn_Arabi |archiveurl =https://web.archive.org/web/20200603194525/https://www.researchgate.net/publication/325538141_ansan_kaml_bh_rwayt_abnrbyPerfect_Man_According_to_Ibn_Arabi |archivedate =2020-06-03 |title =انسان کامل به روایت ابن‌عربی//“Perfect Man” According to Ibn Arabi |author = |date = |publisher =www.researchgate.net |accessdate =2020-05-15 |language =fa |url-status =live }}</ref> * "[[Din fəlsəfəsi|Din Fəlsəfəsi]]", Ziya məqalələr toplusu, cild 1, ilk çap, Bakı, 2010, səh. 47–54.<ref>{{cite web |url = https://www.researchgate.net/publication/325603068_DIN_FLSFSIPhilosophy_of_Religion |archiveurl = https://web.archive.org/web/20200603194858/https://www.researchgate.net/publication/325603068_DIN_FLSFSIPhilosophy_of_Religion |archivedate = 2020-06-03 |title = DİN FƏLSƏFƏSİ//Philosophy of Religion |author = |date = |publisher = www.researchgate.net |accessdate = 2020-05-15 |language = az |url-status = live }}</ref> * Əbu Hamid [[Qəzali]] və [[Mürtəza Mütəhhəri]] baxışlarında "Din ilə Zəka münasibətləri", Marif jurnalı, Yay, 2010, № 18, 181–204.<ref>{{cite web |url = https://www.researchgate.net/publication/326232941_mqayst_rabtt_ql_w_dyn_az_mnzr_abw_hamd_ghzaly_w_mrtdy_mthryComparison_of_relationships_between_reason_and_religion_from_the_perspective_of_Abu_Hamed_Ghazali_and_Mortada_Motahhari |archiveurl = https://web.archive.org/web/20200604133824/https://www.researchgate.net/publication/326232941_mqayst_rabtt_ql_w_dyn_az_mnzr_abw_hamd_ghzaly_w_mrtdy_mthryComparison_of_relationships_between_reason_and_religion_from_the_perspective_of_Abu_Hamed_Ghazali_and_Mortada_Motahhari |archivedate = 2020-06-04 |title = مقایسة رابطة عقل و دین از منظر ابو حامد غزالی و مرتضی مطهری//Comparison of relationships between reason and religion from the perspective of Abu Hamed Ghazali and Mortada Motahhari |author = |date = |publisher = www.researchgate.net |accessdate = 2020-05-15 |language = fa |url-status = live }}</ref> * "İnanc yaxud Zəka", Məqalə, Ziya məqalələr toplusu, cild 1, ilk çap, Bakı, 2010, səh. 38–46. * [[İmmanuel Kant]], [[İbn Rüşd]] və [[Sədrəddin Şirazi]] təfəkküründə "[[Epistemologiya]]" məsələsinin tədqiq və təhlili, Tülu jurnalı, Bahar, 2009, № 27, səh. 65–84.<ref>{{cite web |url = http://imam.miu.ac.ir/uploads/17_142_no27.04.pdf |archiveurl = https://web.archive.org/web/20200604152629/http://imam.miu.ac.ir/uploads/17_142_no27.04.pdf |archivedate = 2020-06-04 |title = İmmanuel Kant, İbni Rüşd və Sədrəddin şirazi təfəkküründə “Epistemologiya” məsələsinin tədqiq və təhlili məqaləsinin PDF forması |author = |date = |publisher = imam.miu.ac.ir |accessdate = 2020-05-15 |language = fa |url-status = live }}</ref> * "[[Alvin Karl Plantinqa]] və [[Mürtəza Mütəhhəri]] baxışında "Ağıl və İman" paradoksunun problemləri və perespektivləri", Pəjuhə jurnalı, 2008, № 32, səh. 27–38. * "[[İslam]] və [[Fəlsəfə]]" (müvafiq yoxsa müxalif), Son Ümid jurnalı, 2008, № 7, səh. 61–63. * "[[Azərbaycan Respublikası]] oddan [[İslam]]adək (dini- fəlsəfi cərəyanlar)",(fars dilində), Təqrib təfəkkürü jurnalı, Bahar, 2008, № 14, səh. 137–159. * "Əbu Nəsr Əl- Farabi və [[Molla Sədra|Sədrəddin Şirazi]] baxışında [[vəhy]] məsələsinə fəlsəfi baxış",(fars dilində), Pəjuhə jurnalı, 2008, № 34, səh. 8–21. * "İslam idarəçilik (müdiriyyəti) sistemi varmı?", Nəxli Şəhdad jurnalı, Bahar, 2007, № 9, səh. 45–47. * [[Sədrəddin Şirazi]] fəlsəfəsində ağıl və iman münasibətlərinin təhlili, Məqalə, [[Metafizika (jurnal)|Metafizika jurnalı]], 2019, № 1, səh 37–57.<ref>{{cite journal |last= |first= |last2= |first2= |date= 29 Mar 2019|title= Sədrəddin Şirazi fəlsəfəsində ağıl və iman münasibətlərinin təhlili|url= https://web.archive.org/web/20190329124400/http://metafizikajurnali.az/yukle/files/Metafizika.Vol.2%2CNo.1%2CSerial.5%2CPP.37-57.pdf|journal= Metafizika Jurnalı|publisher= http://metafizikajurnali.az|volume=2 |issue=1 |pages=37-57 |doi=10.33864/MTFZK.2019.28 |access-date=29.03.2019}}</ref> }} === İştirak etdiyi konfrans və simpoziumlar === {{columns-list|2| * "[[Nizami Gəncəvi]] və [[Sədrəddin Şirazi]] görüşlərində [[insan]] nəfsinin substansial inkişafı", Beynəlxalq [[Nizami Gəncəvi]] Konfransının məqalələr toplusu, [[Təbriz]], cild 1, 2018, səh 649.<ref>{{cite web |url = https://www.academia.edu/38124888/%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%84_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%84_%D9%86%D9%81%D8%B3_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C_%DA%AF%D9%86%D8%AC%D9%88%DB%8C_%D9%88_%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7_The_perfection_of_the_human_soul_from_the_perspective_of_Nizami_Ganjavi_and_Mulla_Sadra |archiveurl =https://archive-it.org/explore?q=https%3A%2F%2Fwww.academia.edu%2F38124888%2F%25DA%25A9%25D9%2585%25D8%25A7%25D9%2584_%25D9%2588_%25D8%25A7%25D8%25B3%25D8%25AA%25DA%25A9%25D9%2585%25D8%25A7%25D9%2584_%25D9%2586%25D9%2581%25D8%25B3_%25D8%25A7%25D9%2586%25D8%25B3%25D8%25A7%25D9%2586%25DB%258C_%25D8%25A7%25D8%25B2_%25D9%2585%25D9%2586%25D8%25B8%25D8%25B1_%25D9%2586%25D8%25B8%25D8%25A7%25D9%2585%25DB%258C_%25DA%25AF%25D9%2586%25D8%25AC%25D9%2588%25DB%258C_%25D9%2588_%25D9%2585%25D9%2584%25D8%25A7%25D8%25B5%25D8%25AF%25D8%25B1%25D8%25A7_The_perfection_of_the_human_soul_from_the_perspective_of_Nizami_Ganjavi_and_Mulla_Sadra |archivedate = 2 iyun 2020 |title = کمال و استکمال نفس انسانی از منظر نظامی گنجوی و ملاصدرا//The perfection of the human soul from the perspective of Nizami Ganjavi and Mulla Sadra |author = Aladdin Malikov |date = |work = |publisher = www.academia.edu |accessdate = |language = }}</ref> * "[[Azərbaycan]] Cümhuriyyət dövrünün fəlsəfi fikrini formalaşdıran amillər", "[[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]: tarixi retrospektivlik və müasirlik" [[elmi konfrans]]ının materialı, 20.02.2018.<ref>[http://medeniyyet.az/page/news/42895/Azerbaycan-Xalq-Cumhuriyyeti:-tarix-ve-muasirlik.html Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti: tarix və müasirlik konfransı]</ref>,<ref>[https://www.facebook.com/MalikovAladdin/videos/547379278965071/ Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti: tarix və müasirlik konfransının videosu]</ref> * "Müasir şərqşünaslığın aktual problemləri" ([[Ziya Bünyadov]] qiraətləri) Konfransının matrealı, "XX əsr Azərbaycan tarixi və mənbəşünaslıq elminin inkişafında akademik [[Ziya Bünyadov]]un rolu", "Müasir şərqşünaslığın aktual problemləri" (Ziya Bünyadov qiraətləri) Konfransının məqalələr toplusu, ilk çap, 2017, səh 93.<ref>[http://www.science.gov.az/news/open/6560 "Müasir şərqşünaslığın aktual problemləri" (Ziya Bünyadov qiraətləri) adlı beynəlxalq konfrans işə başlayıb]</ref> * "[[Qafqaz]] böyük sarsıntılar şəraitində: [[tarix]]i təcrübə, müasir dövr və perspektivlər" Konfransının matrealı, "Cənubi qafqazda etnik- ərazi münaqişələrin regional proseslərə təsiri", "[[Qafqaz]] böyük sarsıntılar şəraitində: tarixi təcrübə, müasir dövr və perspektivlər" konfransının məqalələr toplusu, ilk çap, 2017, səh 9.<ref>[http://www.science.gov.az/news/open/6924 "Qafqaz böyük sarsıntılar şəraitində: tarixi təcrübə, müasir dövr və perspektivlər" mövzusunda konfrans keçirilib]</ref> * "əl-Farabi" konfransının matrealı "Əbu Nəsr Əl- Farabi baxışında Vəhyin keyfiyyəti", Əl- Farabi konfransının seçilmiş məqalələr toplusu, Fəlsəfə tarixi dərnəyi, ilk çap, Qış, 2011, səh. 49–50. * "Sağlam düşüncə" Konfransının matrealı, "Mürtəza Mütəhhəri baxışında rasyonal düçüncə ilə inancın münasibəti", Hikmət konfransının seçilmiş məqalələr toplusu, İlk çap, Qış, 2010, səh. 11–60. * "Dini [[ziyalı]]lıq" Konfransının matrealı, "Dini ziyalılıq; ağır bir həqiqət amma yüngül bir iddia", İkinci Dini ziyalı konfransının seçilmiş məqalələr toplusu, Şəhid Behişti universiteti, ilk çap, Payız, 2010, səh. 149–166. * "Elmin inkişafı tarixi" Konfransının matrealı, "Dini elmlərinin praktiki tədbirləri və teori əsasları", Elm inkişafının tarixində dinin rolu konfransının seçilmiş məqalələrinin xülasəsi, Azad İslam Universiteti, ilk çap, Qış, 2009, səh 23<ref>[http://eqrg.ir/?p=67 "Elmin inkişafı tarixi" Konfransı]</ref>,<ref>[https://www.mehrnews.com/news/1040322/%D9%87%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF "Elmin inkişafı tarixi" Konfransı]</ref> }} == Elmi əsərlərin ümumi təsnifatı == {| class="wikitable" |- ! İşin adı !! İşin növü !! Ümumi sayı !! WikiBooks !! Həmmüəllif |- | Kitabları || Kitab || 15 || [https://az.wikibooks.org/wiki/%C6%8Fl%C9%99ddin_M%C9%99likov/Biblioqrafiya/Kitablar%C4%B1 Bax→] || 2 |- | Məqalələri || Məqalə || 110 || [https://az.wikibooks.org/wiki/%C6%8Fl%C9%99ddin_M%C9%99likov/Biblioqrafiya/Elmi_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99ri Bax→] || 5 |- | Tezisləri || Tezis || 27 || [https://az.wikibooks.org/wiki/%C6%8Fl%C9%99ddin_M%C9%99likov/Biblioqrafiya/Tezisl%C9%99ri Bax→] || 2 |- |} == Təltif və mükafatları == * "[[Nəsirəddin Tusi]]" adına İİR-nın "elm mükafatı"na layiq görülmüşdür.<ref>[http://tousi.miu.ac.ir/ "Nəsirəddin Tusi" adına elm mükafatı]</ref> * [[Epistemologiya]] sahəsində tədqiqatlara görə İİR-nın Prezidenti yanında "Sağlam Düşüncə" [[mükafat]]ı ilə təltif edilmişdir. * "[[Əllamə Hilli]]" adına gənc alimlər üçün keçirilən Qnoseoloji araşdırmalar mükafatına layiq görülmüşdür.<ref>[http://www.jhelli.ir/ "Əllamə Hilli" adına gənc alimlər mükafatı]</ref> * [[AMEA]] Rəyasət heyətinin 28 may- [[Respublika]] günü münasibəti ilə AMEA-nın gənc alimləri üçün elan etdiyi qrant- elmi müsabiqədə, "[[Epistemologiya]]" sahəsində əsərlərinə görə, müsabiqənin qalibi olmuşdur.<ref>[http://www.science.gov.az/news/open/1045 AMEA Rəyasət Heyətinin qrant mükafatı]</ref> == Həmçinin bax == * [[Metafizika (jurnal)|Metafizika jurnalı]] == İstinadlar == <div style="height:30em; overflow:auto; border: 2px solid #088"> {{İstinad siyahısı|4}} </div> == Xarici keçidlər == {{Vikilər |commons = Category:Aladdin Malikov |wikispecies = |wikt = |b = Ələddin Məlikov/Biblioqrafiya |s = Müəllif:Ələddin Məlikov |q = Ələddin Məlikov |n = |m = |d = |voy = |mw = }} * [http://www.science.gov.az/forms/doktora-nauk-instituta-vostokovedeniya/416 Ələddin Məlikovun Beynəlxalq bilim insanları və akademik tədqiqatçılar saytındakı Rəsmi Vebsəhifəsi (Az dilində)] * [https://orcid.org/0000-0001-5830-6764 Ələddin Məlikovun Beynəlxalq bilim insanları və akademik tədqiqatçılar saytındakı Rəsmi Vebsəhifəsi (İngilis dilində)] * [http://malekof61.andishvaran.ir/fa/ScholarMainpage.html Ələddin Məlikovun Beynəlxalq bilim insanları və akademik tədqiqatçılar saytındakı Rəsmi Vebsəhifəsi (Fars dilində)] * [http://metafizikajurnali.az/i3.html Ələddin Məlikovun Metafizika jurnalındakı Səhifəsi ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20180416013207/http://metafizikajurnali.az/i3.html |date=2018-04-16 }} * [https://science.academia.edu/AladdinMalikov Ələddin Məlikovun Rəsmi Akademia.edu Səhifəsi ] * [https://ok.ru/profile/575065753138 Ələddin Məlikovun Rəsmi Odnoklassnik Səhifəsi] * [https://www.instagram.com/aladdinmalikov_/ Ələddin Məlikovun Rəsmi İnstagram Səhifəsi] * [https://www.facebook.com/MalikovAladdin/ Ələddin Məlikovun Rəsmi Facebook Profili ] * [http://www.imdb.com/user/ur84653943/?ref_=nb_usr_prof_0 Ələddin Məlikovun Rəsmi IMDb ID Kanalı ] * [https://www.youtube.com/channel/UCDxuwrFmTB1OCgsrhMF7C7Q Ələddin Məlikovun Rəsmi Youtube Kanalı ] * [https://www.linkedin.com/in/aladdin-malikov-30621280/ Ələddin Məlikovun Rəsmi Linkedin Profili ]{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }} * [https://twitter.com/AladdinMalikov?lang=en Ələddin Məlikovun Rəsmi Twitter səhifəsi ] {{Xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Fəlsəfə elmləri doktorları]] [[Kateqoriya:Dinşünaslar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan alimləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]] [[Kateqoriya:Ərəbşünaslar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan filosofları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan şərqşünasları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı filosoflar]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı şərqşünaslar]] [[Kateqoriya:Sufizm tədqiqatçıları]] [[Kateqoriya:Kulturoloqlar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan tarixçiləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı tarixçilər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan teoloqları]] [[Kateqoriya:AMEA-nın alimləri]] 6m659pfu9ldw9vv951q4xjq9bnvza8c 0 534828 6547496 6546271 2022-07-24T18:27:07Z Ələddin.Məlikov 87736 /* Redaksiya heyətində olmuş alimlər */ wikitext text/x-wiki {{digər məna|Metafizika (dəqiqləşdirmə)}} {{Jurnal |adı = Metafizika |loqo = |loqo_ölçüsü = <!-- avtomatik 180px --> |şəkil = |şəkil_ölçüsü = <!-- avtomatik 200px --> |şəkil_alt = |izah = |baş redaktor = <!-- ən çox |redaktor3= --> [[Ələddin Məlikov]] |redaktor_başlığı = <!-- ən çox |redaktor_başlığı3= --> |əvvəlki_redaktor = |məsul_redaktor = |əməkdaşlar = |yazıçı = |fotoqraf = |növ = Beynəlxalq fəlsəfi və fənlərarası araşdırmalar jurnalı |dövrilik = Rüblük jurnal (mart, iyun, sentyabr, dekabr) |format = |tiraj = [[300]] |nəşriyyat = [[Elm (nəşriyyat)|Elm nəşriyyatı]] |ödənilmiş_tiraj = |ödənilməmiş_tiraj = |tiraj_ili = |ümumi_tiraj = |təsisçi = |təsis tarixi = [[2017]] |ilk_buraxılışı = <!-- {{Start date|il|ay|gün}} -->[[2018]] |nəşriyyatını dayandırıb = |şirkət = Beynəlxalq Metafizika Mərkəzi |ölkə = {{AZE}} |qərargah = [[Bakı]] |dil = [[Azərbaycan]], [[Rus]], [[İngilis]], [[Türk]], [[Fars]], [[Ərəb]] |qiymət = |siyasi mənsubiyyət = |səhifə = |sayt = [metafizikajurnali.az Rəsmi veb saytı] | ISSN = 2616-6879 | eISSN = 2617-751X |oclc = 1117709579 }} '''"Metafizika"''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nda çap olunan beynəlxalq fəlsəfi və fənlərarası araşdırmalar jurnalı. Azərbaycan və dünya fəlsəfəsi, tarixi, mədəniyyəti, ədəbiyyatı, incəsənəti və sair elm sahələri ilə bağlı elmi məqalələr oxuculara təqdim edir. == Jurnal barədə məlumat == * Metafizika [[jurnal]]ı 2017-ci ildə [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Ədliyyə Nazirliyi]]ndə № 4144 nömrəsi ilə qeydiyyatdan keçmişdir. [[Azərbaycan Respublikası]]nda "Fəlsəfə və interdisiplinar" elmlər sahəsində beynəlxalq fəlsəfi və fənlərarası elmi jurnaldır.<ref>[https://www.facebook.com/Metafizikajurnali/ Jurnalın rəsmi sosial səhifəsi]</ref> * Metafizika jurnalı ildə 4 dəfə nəşr olunur. Jurnalda [[Azərbaycan]], [[türk]], [[rus]], [[ingilis]], [[fars]] və [[ərəb]] dillərində bütün məqalələr ekspertlər tərəfindən müsbət rəy alarsa, qəbul və çap olunur.<ref>[https://azertag.az/xeber/Metafizika_jurnali_nufuzlu_beynelxalq_indeksde_qeydiyyata_alinib-1189690 "Metafizika" jurnalının nüfuzlu beynəlxalq indeksdə qeydiyyatı]</ref> * "Metafizika" jurnalı [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası]]nın Rəyasət Heyətinin qərarı ilə Fəlsəfə və Sosiologiya elmləri,<ref>[http://www.aak.gov.az/single/423 Fəlsəfə və Sosiologiya elmləri üzrə məqalələrin dərc olunması tövsiyə edilən dövri elmi nəşrlər]</ref> Siyasi Elmlər<ref>[http://www.aak.gov.az/single/424 Siyasi elmlər üzrə məqalələrin dərc olunması tövsiyə edilən dövri elmi nəşrlər]</ref> və Pedaqogika<ref>[http://www.aak.gov.az/single/428 Pedaqogika üzrə məqalələrin dərc olunması tövsiyə edilən dövri elmi nəşrlər]</ref> üzrə Azərbaycan Respublikasında dissertasiyaların əsas nəticələrinin dərc olunması tövsiyə edilən dövri elmi nəşrlərin siyahısına daxil edilmişdir.<ref>{{Cite web |title=ARP yanında Ali Attestasiya Komissiyasının saytında |url=http://www.aak.gov.az/jurnals/2020_siyahi/fels_sos_elm_nesr_20.pdf |access-date=2020-07-13 |archive-date=2020-07-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200713062637/http://www.aak.gov.az/jurnals/2020_siyahi/fels_sos_elm_nesr_20.pdf |url-status=dead }}</ref> * Metafizika Jurnalı öz fəaliyyətini Azərbaycan Respublikasının qanunları, öz əsasnaməsi və beynəlxalq standartların tələblərinə əsasən təşkil edib. Jurnalın əsas məqsədi elmin inkişaf etməsi üçün layiqli töhfələr vermək, fəlsəfə, ilahiyyat, sosiologiya, psixologiya, tarix, filologiya, pedaqogika, hüquq, siyasi və iqtisadiyyat elmləri üzrə aparılan tədqiqatları öz səhifələrində işıqlandıraraq elmi ictimaiyyəti onlarla tanış etmək, geniş elmi müzakirələrə səbəb ola biləcək problemlərin fənlərarası yanaşma müstəvisində araşdırılmasının nəticələrinin, alim və tədqiqatçılar arasında elmi diskussiya yaradacaq elmin paradiqmaları və yenilikləri barədə araşdırmaların geniş yayılmasına töhfə verməkdir. == Jurnalın bölmələri == * Fəlsəfə, İlahiyyat, Sosiologiya və Psixologiya * Tarix, Arxeologiya və Antropologiya * Filologiya və Pedaqogika * Hüquq və Siyasi elmlər * İqtisadiyyat elmləri * Sənətşünaslıq və Memarlıq elmləri == Jurnalın Redaksiya Heyəti == {| class="wikitable sortable" |- ! # !! Adı və Soyadı !! Elmi təşkilat !! İlk tarix !! Son tarix !! Jurnalın sayları |- | 1 || [[Ələddin Məlikov]] ([[Azərbaycan]]) [baş redaktor] || [[AMEA Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutu|AMEA, Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutu]]<ref>{{Cite web |title=Metafizika jurnalının baş redaktoru |url=http://metafizikajurnali.az/i3_az.html |access-date=2020-07-23 |archive-date=2018-09-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180907032333/http://metafizikajurnali.az/i3_az.html |url-status=dead }}</ref>||01 noyabr 2017 || [[-]] || 1- |- | 2 || Əfşan Şəfiyeva ([[Azərbaycan]]) [məsul katib] || AMEA, Şərqşünaslıq İnstitutu || 04 aprel 2022 || [[-]] || 18-<ref>{{Cite web |title=Metafizika Jurnalının Redaksiya Heyətinin rəsmi veb səhifəsi |url=http://metafizikajurnali.az/i5_az.html |access-date=2021-05-31 |archive-date=2021-05-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210517030952/http://metafizikajurnali.az/i5_az.html |url-status=dead }}</ref> |} == Jurnalın Bölmələr Üzrə Redaksiya Heyəti == == Fəlsəfə, Sosiologiya və Psixologiya elmləri üzrə == {| class="wikitable sortable" |- ! # !! Adı və Soyadı !! Elmi təşkilat !! İlk tarix !! Son tarix !! Jurnalın sayları |- | 1 || Rəfail Həsənov ([[Azərbaycan]]) || [[Bakı Dövlət Universiteti]] ||01 dekabr 2017 || [[-]] || 1- |- | 2 || Olga Louchakova-Schwartz ([[ABŞ]]) || [[Kaliforniya Universiteti]] ||01 dekabr 2017 || [[-]] || 1- |- | 3 || [[Məmməd Əliyev (filosof)|Məmməd Əliyev]] ([[Azərbaycan]]) ||[[AMEA Mərkəzi Elmi Kitabxana|AMEA, Mərkəzi Elmi Kitabxana]] || 02 fevral 2021 || [[-]] || 13- |- | 4 || [[Rəbiyyət Aslanova]] ([[Azərbaycan]]) ||[[Bakı Dövlət Universiteti]] ||16 aprel 2021 || - || 14- |- | 5 || [[Məhəmməd Səidi Mehr]] ([[İran]]) || [[Tərbiyət Müdərris Universiteti]]||01 fevral 2019 || [[-]] || 5- |- | 6 || Əbülfəzl Kiyaşimşəki ([[İran]]) ||[[Əmir Kəbir Texniki Universiteti]] ||18 fevral 2019 || [[-]] || 5- |- | 7 || Nazif Muhtaroğlu ([[Türkiyə]]) ||Bahçeşehir Universiteti ||01 dekabr 2017 || [[-]] || 1- |- | 8 || [[Aqil Şirinov]] ([[Azərbaycan]]) ||[[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]] ||01 dekabr 2017 || [[-]] || 1- |- | 9 || P.Francesco Alfieri ([[Vatikan]]) || Pontific Lateran Universiteti||01 dekabr 2017 || [[-]] || 1- |- | 10 || Səbirə Nemətzadə ([[Azərbaycan]]) ||[[Bakı Dövlət Universiteti]] ||16 aprel 2021 || - || 14- |- | 11 || [[Anar Qafarov]] ([[Azərbaycan]]) ||[[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]] ||02 fevral 2021 || [[-]] || 13- |- | 12 || Seyid Həsən Əxlaq ([[ABŞ]]) || Coppin Dövlət Universiteti||01 iyun 2021 || [[-]] || 14- |- | 13 || Sedat Baran ([[Türkiyə]]) ||Batman Universiteti ||13 iyul 2021 || [[-]] || 15- |- | 14 || Rəna Qədirova ([[Azərbaycan]]) || [[Bakı Dövlət Universiteti]] ||27 yanvar 2022 || [[-]] || 17- |- | 15 || Rövşən Cavadov ([[Azərbaycan]]) ||[[Bakı Dövlət Universiteti]] ||27 yanvar 2022 || [[-]] || 17- |- | 16 || Alison Tokita ([[Avstraliya]]) ||Monaş Universiteti ||01 dekabr 2017 || - || 1- |- | 17 || Tacəddin Əsəməddinzadə ([[Tacikistan]]) ||Tacikistan İslam İnstitutu ||01 fevral 2019 || [[-]] || 5- |- | 18 || Seyid Müslim Mədəni ([[Əfqanıstan]]) ||Ğalib Universiteti ||01 fevral 2019 || [[-]] || 5- |- | 19 || Vey Çen ([[Çin]]) || Təbii Elmlər Tarixi İnstitutu, Çin Elmlər Akademiyası||01 fevral 2019 || [[-]] || 5- |- | 20 || Məhərrəm Əliyev ([[Azərbaycan]]) ||[[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]] ||22 fevral 2022 || [[-]] || 17- |- | 21 || Asəf Qənbərov ([[Azərbaycan]]) ||[[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]] ||26 aprel 2022 || [[-]] || 18- |- | 22 || Bəhram Həsənov ([[Azərbaycan]]) ||[[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]] ||02 iyun 2022 || [[-]] || 19- |} == Tarix, Arxeologiya və Antropologiya elmləri üzrə == {| class="wikitable sortable" |- ! # !! Adı və Soyadı !! Elmi təşkilat !! İlk tarix !! Son tarix !! Jurnalın sayları |- | 1 || [[Nailə Vəlixanlı]] ([[Azərbaycan]]) ||[[Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi|AMEA, Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi]] ||27 may 2021 || - || 14- |- | 2 || [[Nərgiz Axundova]] ([[Azərbaycan]]) ||[[AMEA Tarix İnstitutu|AMEA, Tarix İnstitutu]]||01 iyun 2021 || [[-]] || 14- |- | 3 || [[Kərim Şükürov]] ([[Azərbaycan]]) ||[[AMEA Tarix İnstitutu|AMEA, Tarix İnstitutu]]||27 may 2021 || [[-]] || 14- |- | 4 || [[Abbas Seyidov]] ([[Azərbaycan]]) ||[[AMEA Arxeologiya, Etnoqrafiya və Antropologiya İnstitutu|Arxeologiya, Etnoqrafiya və Antropologiya İnstitutu]]||18 noyabr 2021 || [[-]] || 17- |- | 5 || Əsədulla Cəfərov ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA Arxeologiya, Etnoqrafiya və Antropologiya İnstitutu|Arxeologiya, Etnoqrafiya və Antropologiya İnstitutu]]||26 may 2021 || [[-]] || 14- |- | 6 || [[Aygün Məmmədova]] ([[Azərbaycan]]) || [[Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi|AMEA, Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi]] ||03 may 2021 || [[-]] || 14-<ref>{{Cite web |title=Metafizika Jurnalının Redaksiya Heyətinin rəsmi veb səhifəsi |url=http://metafizikajurnali.az/i5_az.html |access-date=2021-05-31 |archive-date=2021-05-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210517030952/http://metafizikajurnali.az/i5_az.html |url-status=dead }}</ref> |- | 7 || Yaroslav Valentinoviç Pilipçuk ([[Ukrayna]]) || Milli Pedaqoji Universitet||14 may 2021 || [[-]] || 14- |- | 8 || [[Firdovsiyyə Əhmədova]] ([[Azərbaycan]]) ||[[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Dövlət İdarəçilik Akademiyası]] ||01 iyun 2021 || [[-]] || 14- |- | 9 || Dmitry Aleksandroviç Kiriçenko ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA Arxeologiya, Etnoqrafiya və Antropologiya İnstitutu|Arxeologiya, Etnoqrafiya və Antropologiya İnstitutu]]||26 may 2021 || [[-]] || 14- |- | 10 || Nigar Gözəlova ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA Tarix İnstitutu|AMEA, Tarix İnstitutu]] || 24 may 2021 || || 14- |- | 11 || Fərda Əsədov ([[Azərbaycan]]) || AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu||02 fevral 2022 || [[-]] || 17- |- | 12 || [[Aygün Attar]] ([[Türkiyə]]) ||Girəsun Universiteti ||01 fevral 2019 || [[-]] || 5- |- | 13 || Elnurə Əzizova ([[Azərbaycan]]) ||Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu ||14 aprel 2022 || [[-]] || 18- |- | 14 || Elnur Həsənov ([[Azərbaycan]]) ||AMEA Gəncə bölməsi||19 aprel 2022 || [[-]] || 18- |- | 15 || Kairken Adiyet ([[Qazaxıstan]]) ||QEA, Dövlət Tarixi İnstitutu||19 may 2022 || [[-]] || 19- |- | 16 || Anar Ağalarzadə ([[Azərbaycan]]) ||Arxeologiya, Etnoqrafiya və Antropologiya İnstitutu||05 iyun 2022 || [[-]] || 19- |} == Filologiya və Pedaqogika elmləri üzrə == {| class="wikitable sortable" |- ! # !! Adı və Soyadı !! Elmi təşkilat !! İlk tarix !! Son tarix !! Jurnalın sayları |- | 1 || [[Nizami Cəfərov (deputat)|Nizami Cəfərov]] ([[Azərbaycan]]) ||[[Azərbaycanda Atatürk Mərkəzi]] ||27 may 2021 || - || 14- |- | 2 || [[Möhsün Nağısoylu]] ([[Azərbaycan]]) ||[[AMEA Dilçilik İnstitutu|AMEA, Dilçilik İnstitutu]] ||27 may 2021 || [[-]] || 14- |- | 3 || [[İmamverdi Həmidov]] ([[Azərbaycan]]) ||[[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|AMEA, Ədəbiyyat İnstitutu]] ||26 may 2021 || [[-]] || 14- |- | 4 || [[Şükrü Haluk Akalın]] ([[Türkiyə]]) ||[[Hacettepe Universiteti]] ||01 dekabr 2017 || [[-]] || 1- |- | 5 || Nəsrulla Məmmədov ([[Azərbaycan]]) ||[[Bakı Dövlət Universiteti]] ||02 fevral 2021 || - || 13- |- | 6 || [[Knyaz Aslan]] ([[Azərbaycan]]) ||[[Bakı Dövlət Universiteti]] ||01 iyun 2021 || - || 14- |- | 7 || Nomadi Bartaya ([[Gürcüstan]]) ||[[Tiflis Dövlət Universiteti]] ||01 fevral 2019 || [[-]] || 5- |- | 8 || [[Cavanşir Yusifli]] ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|AMEA, Ədəbiyyat İnstitutu]] ||31 may 2021 || - || 14- |- | 9 || [[Seymur Nəsirov]] ([[Azərbaycan]]) || Qahirə Universiteti ||21 iyun 2021 || - || 15- |- | 10 || [[Səbuhi Qəhrəmanov]] ([[Azərbaycan]]) ||AMEA Elm nəşriyyatı ||21 iyun 2021 || 21 iyul 2022 || 15-16-17-18 |- | 11 || [[Əhməd Sami Elaydi]] ([[Misir]]) ||Eyn Şəms Universiteti ||01 fevral 2019 || [[-]] || 5- |- | 12 || Əhməd Yaşıl ([[Türkiyə]]) || Sakarya Universiteti||01 fevral 2019 || [[-]] || 5- |- | 13 || [[Aida Qasımova]] ([[Azərbaycan]]) || Bakı Dövlət Universiteti||24 may 2022 || [[-]] || 19- |- | 14 || Emin Ağayev ([[Azərbaycan]]) || Bakı Mühəndislik Universiteti||05 iyun 2022 || [[-]] || 19- |- | 15 || Yakup Civelek ([[Türkiyə]]) || Ankara Yıldırım Beyazıt Universiteti||15 iyun 2022 || [[-]] || 19- |- | 16 ||Arzu Məmmədxanlı ([[Azərbaycan]]) || AMEA RH Humanitar ELmlər Bölməsinin elmi katibi ||20 iyul 2022 || - || 19- |} == Hüquq və Siyasi elmlər üzrə == {| class="wikitable sortable" |- ! # !! Adı və Soyadı !! Elmi təşkilat !! İlk tarix !! Son tarix !! Jurnalın sayları |- | 1 || Zaur Məmmədov ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA Elm Tarixi İnstitutu|AMEA, Elm Tarixi İnstitutu]] ||18 fevral 2021 || - || 13- |- | 2 || İlham Əliyev ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA Hüquq və İnsan Haqları İnstitutu|AMEA, Hüquq və İnsan Haqları İnstitutu]] ||01 mart 2021 || [[-]] || 14- |- | 3 || Emin Dadaşov ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA Hüquq və İnsan Haqları İnstitutu|AMEA, Hüquq və İnsan Haqları İnstitutu]] ||01 mart 2021 || [[-]] || 14- |- | 4 || Seyid Rza Ehsanpur ([[İran]]) || [http://Shahed%20University Şahed Universiteti] ||01 iyun 2021 || [[-]] || 15- |- | 5 || Georgi Bidzinoviç Çiladze ([[Gürcüstan]]) || Gürcüstan Universiteti ||16 iyun 2021 || [[-]] || 15- |- | 6 || [[İlham Rəhimov]] ([[Azərbaycan]]) || [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası|AAK-ın]] hüquq elmləri üzrə ekspert şurasının sədri ||01 oktyabr 2021 || [[-]] || 16- |- | 7 || [[Kamil Səlimov]] ([[Azərbaycan]]) || [[Bakı Dövlət Universiteti]] ||22 noyabr 2021 || [[-]] || 17- |- | 8 || [[Namiq Əliyev (səfir)|Namiq Əliyev]] ([[Azərbaycan]]) || [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Dövlət İdarəçilik Akademiyası]] ||24 noyabr 2021 || [[-]] || 17- |- | 9 || [[Ağalar Abbasbəyli]] ([[Azərbaycan]]) || [[Bakı Dövlət Universiteti]] ||16 dekabr 2021 || [[-]] || 17- |- | 10 || Ramilə Dadaşova ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA Qafqazşünaslıq İnstitutu]] ||16 dekabr 2021 || [[-]] || 17- |- | 11 || Səidə Həsənzadə ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA Hüquq və İnsan Haqları İnstitutu|AMEA, Hüquq və İnsan Haqları İnstitutu]] ||04 aprel 2022 || [[-]] || 18- |- | 12 || [[Habil Qurbanov]] ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA Hüquq və İnsan Haqları İnstitutu|AMEA, Hüquq və İnsan Haqları İnstitutu]] ||11 aprel 2022 || [[-]] || 18- |- | 13 || Mutazz Muhyi Əbdulhəmid ([[İraq]]) || Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin Direktoru ||15 iyun 2022 || [[-]] || 19- |} == İqtisadiyyat elmləri üzrə == {| class="wikitable sortable" |- ! # !! Adı və Soyadı !! Elmi təşkilat !! İlk tarix !! Son tarix !! Jurnalın sayları |- | 1 || Gülşən Yüzbaşıyeva ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA İqtisadiyyat İnstitutu]] ||24 yanvar 2022 || - || 17- |- | 2 || [[Rəsmiyyə Sabir|Rəsmiyyə Abdullayeva]] ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA İqtisadiyyat İnstitutu]] ||24 yanvar 2022 || [[-]] || 17- |- | 3 || Rəna Sultanova ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA İqtisadiyyat İnstitutu]] ||28 yanvar 2022 || [[-]] || 17- |- | 4 || [[Akif Musayev (iqtisadiyyatçı)|Akif Musayev]] ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA İqtisadiyyat İnstitutu]] ||31 yanvar 2022 || 11 iyul 2022 || 17-18 |- | 5 || Adəm Kalça ([[Türkiyə]]) || Karadeniz Teknik Universiteti ||01 mart 2022 || [[-]] || 17- |- | 6 || Maksim Markov ([[Rusiya]]) || Rusiya İqtisadiyyat Universiteti ||17 mart 2022 || [[-]] || 18- |- | 7 || Radoslav Kupçik ([[Polşa]]) || Vrotslav Universiteti ||25 aprel 2022 || [[-]] || 18- |- | 8 || Anar Rza ([[Azərbaycan]]) || Bakı Mühəndislik Universiteti ||05 iyun 2022 || [[-]] || 19- |- | 9 || Rasim Həsənov ([[Azərbaycan]]) || Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti ||13 iyul 2022 || [[-]] || 19- |} == Sənətşünaslıq və Memarlıq üzrə == {| class="wikitable sortable" |- ! # !! Adı və Soyadı !! Elmi təşkilat !! İlk tarix !! Son tarix !! Jurnalın sayları |- | 1 || Könül Nəsirova ([[Azərbaycan]]) || [[Bakı Musiqi Akademiyası]] ||14 mart 2022 || - || 18- |- | 2 || Rayihə Əmənzadə ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA]] Memarlıq və İncəsənət İnstitutu ||16 mart 2022 || - || 18- |- | 3 || İlham Ənvəroğlu ([[Türkiyə]]) || [[Səlcuq Universiteti]] ||19 mart 2022 || - || 18- |- | 4 || Şaiq Məmmədov ([[Azərbaycan]]) || [[Gəncə Dövlət Universiteti]] ||26 mart 2022 || - || 18- |- | 5 || Kamilə Nişanova ([[Özbəkistan]]) || K.Behzad adına Milli İncəsənət və Dizayn İnstitutu ||28 mart 2022 || - || 18- |} == Jurnalın məsul katibləri == {| class="wikitable sortable" |- ! # !! Adı və Soyadı !! Elmi təşkilat !! İlk tarix !! Son tarix !! Jurnalın sayları |- | 1 || Anar Qafarov ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA]] ||2018 || 2019 || 1-2-3-4 |- | 2 || Türkan Məmmədova ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA]] ||2019 || 2021 ||5-6-7-8-9-10-11-12-13 |- | 3 || Aygün Məmmədova ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA]] ||2021 || 2022 || 14-15-16-17 |- | 4 || Əfşan Şəfiyeva ([[Azərbaycan]]) || [[AMEA]] ||2022 || - || 18- ... |} == Jurnalın digər əməkdaşları == {| class="wikitable sortable" |- ! # !! Adı və Soyadı !! Elmi təşkilat !! İlk tarix !! Son tarix !! Jurnalın sayları |- | 1 || Şahin Yəhyayev ([[Azərbaycan]]) [redaktor] || [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası|AMEA, RH]] ||03 may 2021 || [[-]] || 14- |- | 2 || Ayşən Aslanova ([[Azərbaycan]]) [redaktor] || [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası|AMEA, RH]] ||15 aprel 2022 || [[-]] || 18- |- | 3 || Məhəmmədəli Məlikov ([[Azərbaycan]]) [tərtibçi] || [[Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti|ADİU]] ||01 mart 2022 || [[-]] || 17- |} == Redaksiya heyətində olmuş alimlər == Müxtəlif amillərdən redaksiyadan ayrılmış, lakin redaksiya heyətində olduqları dövrlərdə jurnala töhfələr vermiş alimlər: {| class="wikitable sortable" |- ! # !! Adı və Soyadı !! Elmi təşkilat !!İlk tarix !! Son tarix !! Jurnalın sayları |- | 1 || Könül Bünyadzadə ([[Azərbaycan]])<ref>{{Cite web |title=Metafizika jurnalının redaksiya heyətinin sədri |url=http://metafizikajurnali.az/i4_az.html |access-date=2020-07-23 |archive-date=2018-09-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180929041243/http://metafizikajurnali.az/i4_az.html |url-status=dead }}</ref> || [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası|AMEA]]||01 noyabr 2017 || 20 dekabr 2020 || 1–12 (redaksiya heyətinin sədri) |- | 2 || Leyla Məlikova Fuad qızı ([[Azərbaycan]]) || [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası|AMEA]] ||01 dekabr 2017 ||25 dekabr 2019 || 1–8 |- | 3 || Məryəm Seyidbəyli ([[Azərbaycan]]) || [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası|AMEA]] ||01 dekabr 2017 || 20 dekabr 2020 || 1–12 (-11) |- | 4 || Vəsilə Hacıyeva ([[Azərbaycan]]) || Qərbi Kaspi Universiteti ||01 dekabr 2017 || 20 dekabr 2020 || 1–12 |- | 5 || Səid Xəliloviç ([[Serbiya]]) ||Kom Elmi Araşdırmalar İnstitutu||01 dekabr 2017 || 20 dekabr 2020 || 1–12 |- | 6 || Seyid Cavad Miri ([[İran]]) ||Humanitar və Sivilizasiya Araşdırmaları Akademiyası ||01 dekabr 2017 ||28 dekabr 2018 || 1–4 |- | 7 || İmdat Turan ([[İran]]) ||Dinlər və Təriqətlər Universiteti ||01 dekabr 2017 ||28 dekabr 2018 || 1–4 |- | 8 || Anar Qafarov ([[Azərbaycan]]) || [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası|AMEA]] ||01 dekabr 2017 || 28 dekabr 2018 || 1–4 (məsul katib) |- | 9 || Türkan Məmmədova Ədalət qızı ([[Azərbaycan]]) ||[[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası|AMEA]] ||18 fevral 2019 || 31 mart 2021 || 5–13 (məsul katib) |- | 10 || Dilarə Vahabova ([[Azərbaycan]]) || ||18 fevral 2019 || 10 yanvar 2020 || 6–8 |- | 11 || Ülvi İbrahimli Mahir oğlu ([[Azərbaycan]]) || ||18 fevral 2019 ||10 yanvar 2020 || 6–8 |- | 12 || Könül Bünyadzadə ([[Azərbaycan]]) ||[[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası|AMEA]] ||07 yanvar 2021 || 31 mart 2021 || 13 |- | 13 || Mustakim Arıcı ([[Türkiyə]]) || İstanbul Mədəniyyət Universiteti || 01 mart 2021 || 14 iyul 2021 || 14 |- | 14 || Levent Bayraktar ([[Türkiyə]]) [məsləhətçi] ||Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi ||01 dekabr 2017 || || 1–13 |- | 15 || Şəfiqə Vəil ([[Əlcəzair]]) [məsləhətçi] || Beyrut Amerikan Universitesi||01 fevral 2019 ||28 dekabr 2019 || 5- |- | 16 || Muamər Xəliloviç ([[Serbiya]]) [məsləhətçi] ||Kom Elmi Araşdırmalar İnstitutu ||01 fevral 2019 ||25 dekabr 2019 || 5- |- | 17 || Cihan Özdəmir ([[Türkiyə]]) [məsləhətçi] ||Yunus Əmrə İnstitutu ||01 fevral 2019 || [[-]] || 5- |- | 18 || Heydər Hobbullah ([[Livan]]) || İslam Hüquq Elmləri Ensiklopediyası İnstitutu||01 fevral 2019 || [[-]] || 5- |- | 19 || Num Patan ([[Tailand]]) ||[[Beynəlxalq Əl- Mustafa Universiteti]] ||01 fevral 2019 || [[-]] || 5- |- | 20 || Əli Mürtəza ([[Livan]]) ||[[Mofid Universiteti]] ||01 fevral 2019 || [[-]] || 5- |- | 21 || Almas Xanım ([[Pakistan]]) ||Government College University Lahur ||01 fevral 2019 || [[-]] || 5- |- | 22 || Mustakim Arıcı ([[Türkiyə]]) || İstanbul Mədəniyyət Universiteti ||01 fevral 2021 || [[-]] || 14- |} == "Metafizika" mükafatı laureatları == "Metafizika" mükafatını hər bir elm və təhsil adamı yalnız bir dəfə qazana bilir. Bu mükafat 2020-ci ildə təsis olunub və 2021-ci ildə ilk dəfə beş nəfərə təqdim olunub. Mükafat il ərzində "Metafizika" jurnalı haqqında tez və operativ xəbərlər verən, jurnalın inkişaf və genişlənməsində nüfuzuna görə fərqlənən, elmi və icra problemlərin mənsub olduqları təşkilatlarda həllinə çalışan şəxslər arasından seçilərək verilir. "Mükafat" maddi və hüquqi xarakter daşımır, sadəcə cəmiyyətdə ictimai fikir formalaşdırır. {| class="wikitable sortable" |- ! # !! Soyadı, adı, atasının adı !! Nömrə !! Sıra !! Tarix !! Qeyd |- | 1 || Bünyadzadə Könül Yusif qızı || 01/M/2021||0000–0001 || 01.11.2021 || 1 |- | 2 || Əzizov Səxavət Mirzəli oğlu || 02/M/2021 || 0000–0002 || 01.11.2021 || 1 |- | 3 || Məmmədova Türkan Ədalət qızı || 03/M/2021 || 0000–0003 || 01.11.2021 || 1 |- | 4 || Məlikova Leyla Fuad qızı || 04/M/2021 || 0000–0004 || 01.11.2021 || 1 |- | 5 || İbrahimli Ülvi Mahir oğlu || 05/M/2021 || 0000–0005 || 01.11.2021 || 1 |- | 6 || M || 01/M/2022 || 0000–0006 || 01.11.2022 || 1 |} == Çap və yayım == "Metafizika" beynəlxalq fəlsəfi və fənlərarası araşdırmalar junalı abunə və pərakəndə satış vasitəsilə yayılır. == Partnyor jurnallar == * [[Elm Tarixi (jurnal)]] == Həmçinin bax == * [[Fəlsəfə və sosial-siyasi elmlər (jurnal)]] * [[Şərq fəlsəfəsi problemləri (jurnal)]] * [[Gənc alimlərin əsərləri (jurnal)]] * [[Elm Tarixi (jurnal)]] * [[Xəzər Humanitar və Sosial Elmlər Jurnalı]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Vikilər | commons = Category:Metafizika (journal) | wikispecies = | wikt = | b = Metafizika jurnalı | s = Metafizika Jurnalı | q = | n = | m = |d = |voy = |mw = }} * [http://www.aak.gov.az/jurnals/2020_siyahi/fels_sos_elm_nesr_20.pdf Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20200713062637/http://www.aak.gov.az/jurnals/2020_siyahi/fels_sos_elm_nesr_20.pdf |date=2020-07-13 }} * [http://edu.gov.az/az/page/330 Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi sistemində Elmi jurnallar] * [http://exidmet.justice.gov.az/WebForms/NCO.aspx Ədliyyə nazirliyinin jurnal adları siyahısı] [[Kateqoriya:Azərbaycan jurnalları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan dilində jurnallar]] [[Kateqoriya:Fəlsəfə]] [[Kateqoriya:Elmi jurnallar]] [[Kateqoriya:Metafizika]] [[Kateqoriya:2017-ci ildə Azərbaycanda yarananlar]] [[Kateqoriya:Rus dilində jurnallar]] [[Kateqoriya:İngilis dilində jurnallar]] [[Kateqoriya:Ərəb dilində jurnallar]] [[Kateqoriya:Fars dilində jurnallar]] [[Kateqoriya:Türk dilində jurnallar]] b5z1dz026b98ufio6aqa8jx46qm0geg 0 535208 6547523 6546354 2022-07-24T19:20:48Z Sura Shukurlu 169201 wikitext text/x-wiki {{Yaxşı məqalə namizədi}} {{Terror hücumu |Adı = Ziya Bünyadovun qətli |Şəkil = Ziya Bunyadov - Fakhri Khiyaban.jpg |Şəkil miqyası = 250px |İmza = Ziya Bünyadovun [[Fəxri Xiyaban|Fəxri Xiyabanda]] heykəli. |Hücum üsulu = Qətl |Hücum yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan]] |Hücum hədəfi = [[Ziya Bünyadov]] |Tarix = 21 fevral 1997-ci il |Vaxt = 18:10 |Həlak olanlar = Ziya Bünyadov |Qatil sayı = 7 |Təşkilatçılar = "[[Hizbullah]]" və "Ceyşaullah" |Şübhəlilər = Bax: [[#İddialar]] |Silah = Bıçaq və odlu silah }} '''Ziya Bünyadovun qətli''' — [[Azərbaycan]] şərqşünası, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]], akademik [[Ziya Bünyadov|Ziya Musa oğlu Bünyadovun]] [[Siyasi sui-qəsd|siyasi sui-qəsdə]] məruz qalması.{{Sfn|Rubin|2007|page=278}} O, 21 fevral 1997-ci ildə, axşam saat 18:10-da yaşadığı binadan çıxarkən bıçaq və odlu silahla qətlə yetirilmişdir. Ziya Bünyadov qətl ediləndə 75 yaşı var idi. Ziya Bünyadovun qətli Azərbaycan ictimaiyyətində böyük şok yaratmış, prezidenti [[Heydər Əliyev]] isə bunu "Azərbaycan xalqı və elmi üçün böyük itki" adlandırmışdır. Aparılan istintaq işinin nəticəsində cinayətə görə "[[Hizbullah]]" və "Ceyşaullah" təşkilatlarına bağlı 7 nəfər təqsirkar bilinmişdir. Onlardan Qalib Babayev qətlin əsas icraçısı kimi təqdim olunmuş və [[Azərbaycan–İran sərhədi|Azərbaycan–İran sərhədində]] öldürülmüşdür. Azərbaycan hüquq-mühafizə orqanlarına görə, Ziya Bünyadov "''[[Alban ölkəsinin tarixi|Albaniya tarixi]]''" kitabına yazdığı ön sözdə [[İslam|İslam dinini]] və onun peyğəmbəri [[Məhəmməd|Məhəmmədi]] təhqir etmiş, bu səbəbdən də [[İran]] müştehidləri onun ölümünə fətva vermişdir. Buna baxmayaraq, ictimaiyyətdə Ziya Bünyadovun qətli ilə əlaqədar çoxlu iddialar yayılmışdır. İddialara görə, Ziya Bünyadovun qətlinin səbəbi onun [[Murtuz Ələsgərov|Murtuz Ələsgərovun]] [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclisin]] spikeri təyin edilməsinə münasibəti, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Milli Ordunu]], hökuməti, hətta prezident [[Heydər Əliyev|Heydər Əliyevi]] onlarla əlaqədar korrupsiya hallarını ifşa edəcək sənədləri yayımlamaqla hədələməsi idi. Nəzəriyyələrdə cinayətə görə həbs olunanlar əslində günahsız olduğunu, cinayətə görə [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Daxili İşlər Nazirliyinin]] əməkdaşlarının, o cümlədən keçmiş polis polkovnik-leytenantı [[Hacı Məmmədov (cinayətkar)|Hacı Məmmədovun]] dəstəsinin məsulliyyət daşıması var. == Zəmin == [[Ziya Bünyadov|Ziya Musa oğlu Bünyadov]] 21 dekabr 1923-cü ildə [[Astara rayonu|Astara şəhərində]] anadan olmuşdur. O, 1939-cu ildə [[Bakı Ali Ümumqoşun Komandirlər Məktəbi|Bakı Ali Ümumqoşun Komandirlər Məktəbinə]] daxil olmuş, [[İkinci Dünya müharibəsi|İkinci Dünya müharibəsində]] iştirak etmişdir. Ziya Bünyadov 27 fevral 1945-ci ildə [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] adı ilə mükafatlandırılmışdır. O, 1954-cü ilə qədər ali təhsilini [[Rusiya|Rusiyada]] davam etmiş, həmin il aspiranturanı bitirdikdən sonra [[Azərbaycan|Azərbaycana]] qayıtmışdır. Ziya Bünyadov [[AMEA Tarix İnstitutu|Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Tarix İnstitutunda]] elmi fəaliyyətinə davam etmiş, 1965-ci ildə professor adını almışdır. O, 1967-ci ildə [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası|Azərbaycan Elmlər Akademiyasının]] müxbir üzvü, 1973-cü ildə isə akademiyanın həqiqi üzvü seçilmişdir. Tarixçi alim olan Ziya Bünyadov 1981-ci ildə [[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu|Şərqşünaslıq İnstitutunun]] direktoru, 1990-cı ildə isə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti seçilmiş, sonra [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclisin]] deputatı olmuşdur.{{Sfn|Umudlu|2012}} === Bünyadov və islamşünaslıq === [[Fayl:Ziya Bundayov during World War II.jpg|200px|thumb|right|Ziya Bünyadov [[İkinci Dünya müharibəsi]] illərində.]] [[Yenidənqurma]] dövründə, 1980-ci illərin ortalarından başlayaraq [[Azərbaycan]] cəmiyyətində [[İslam|islama]] maraq tədricən artmağa başlamışdır. [[Qara Yanvar]] hadisələrindən sonra [[Quran]] "azərbaycanlı" kimliyinin və [[Antisovetizm|sovet rejiminə etirazın]] yeni simvoluna çevrilmişdir. Türkoloq-tarixçi [[Altay Göyüşov]] və Bünyadovun keçmiş həmkarı [[Nəriman Qasımoğlu|Nəriman Qasımoğluya]] görə, [[Ziya Bünyadov]] yeni kimliyin və milli kimliyin ən mühüm komponentinin islamın olmasına inanmağa başlamışdı. Göyüşovun fikrincə, Bünyadovun "türkofil" meyli olan tarixçilərə qarşı çıxması onu yeni [[İslamşünaslıq|tədqiqat mövzusu kimi islama]] sövq edən əsas amil olmuşdur.{{Sfn|Crombach|2019|page=174}} Ziya Bünyadovun islamşünas alim kimi şöhrəti onun şərqşünas alim [[Vasim Məmmədəliyev|Vasim Məmmədəliyevlə]] birgə Quranı [[Azərbaycan dili|Azərbaycan dilinə]] tərcümə etməsinə gətirib çıxarmışdır.{{Sfn|Crombach|2019|page=175}} Quranın bu tərcüməsi 1991-ci ildə Məmmədəliyevin müəllifi olduğu [[müqəddimə]] və Bünyadovun yazdığı şərh ilə nəşr edilmişdir.{{Sfn|Orucova|Şıxəlibəyli|2004|page=84}} Həmin il bu nəşr "Hacı Zeynalabdin Tağıyev adına" mükafata layiq görülmüşdür.{{Sfn|Crombach|2019|page=175}} [[Zərdüşt Əlizadə]] və [[Arif Yunusov|Arif Yunusa]] görə, 1980-ci illərin əvvəllərindən başlayaraq Quranın Azərbaycan dilinə yeni tərcümələri nəşr olunmağa başlamışdır və onlar bu cərəyanı [[İran İslam İnqilabı|İran İslam inqilabı]] ilə əlaqələndirirlər. Xüsusilə, iki ərəbşünas və islamşünas alim [[Tariyel Həsənov]] və [[Nəriman Qasımoğlu]] hələ 1980-ci illərin sonlarında Quranı tərcümə etmiş, 1988-ci ilin əvvəlindən isə Qasımoğlu Quranın fraqmentlərini nəşr etdirməyə başlamışdır. Qasımoğlunun fikrincə, onun etdiyi tərcümə Quranın poetik xarakterini Bünyadov və Məmmədəliyevin tərcüməsi ilə müqayisədə daha çox saxlamışdır. Buna baxmayaraq, Ziya Bünyadov Azərbaycandakı ən məşhur alim idi və ölkənin mənəvi siması sayılırdı, elə bu səbəbdən onun tərcüməsi indi də Azərbaycanda ən populyar tərcümədir.{{Sfn|Crombach|2019|page=177}} Ziya Bünyadov islamşünaslıq fəaliyyətini başqa işlərlə davam etdirmişdir. Onun tərəfindən 1993-1995-ci illər arasında yazılmış və ölümündən sonra 1997-ci ildə nəşr olunmuş Azərbaycan dilində "''[[Dinlər, təriqətlər, məzhəblər (kitab)|Dinlər, təriqətlər, məzhəblər]]''" ensiklopedik lüğəti buna nümunədir. Əsərin ön sözündə Bünyadov öz motivlərindən bəhs edərkən [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan xalqının]] o dövrdə qədər "din və din xadimləri haqqında bilikləri yalnız [[Ateizm|ateist]] yanaşmadan, [[marksizm–leninizm]] prizmasından alması"nı əsas gətirərək bu əsərin onun "insanlar qarşısında mənəvi borcu" olduğunu qeyd etmişdir. O əlavə etmişdir ki, "sovet dövründə yazılan bütün kitablar, məqalələr, broşürlər tamamilə bu perspektivə tabe" olmuş, bu da öz növbəsində "o günlərdə yazılan hər şeyi çox subyektiv" hala salmışdır. Onun fikrinə görə, bu, "insanların həqiqəti bilməsinə mane olurdu".{{Sfn|Crombach|2019|page=178}} Ensiklopediyanın ən əlamətdar cəhəti Bünyadovun bu əsərdə diqqətini təkcə islama deyil, ümumilikdə dinlərə yönəltməsidir. [[Niderland]] alimi Sara Krombaxa görə, ensiklopediyanın yazılmasının motivini postsovet Azərbaycanını [[İslam dünyası|islam dünyasına]] deyil, daha geniş kontekstə inteqrasiya etmək üçün ilk cəhd hesab etmək olar. Krombax əlavə etmişdir ki, [[Postmüstəmləkəçilik|postmüstəmləkəçiliyin]] çağırışları ilə üzləşən Azərbaycan üçün bu, özünü Şərqin, eləcə də Avropanın bir hissəsi kimi yenidən düşünmək üçün zəruri addım hesab etmək olar.{{Sfn|Crombach|2019|page=179}} === "Hizbullah" Azərbaycanda === [[Fayl:Azerbaijani refugee camp near in Beylagan.jpg|thumb|left|250px|Azərbaycanın [[Beyləqan rayonu|Beyləqan rayonunda]], [[Azərbaycan–İran sərhədi|İranla həmsərhəd ərazidə]] yerləşən [[Azərbaycan qaçqınları|qaçqınlar]] üçün [[qaçqın düşərgəsi|düşərgə]].]] [[İran]] [[Müstəqilliyin Bərpası Günü (Azərbaycan)|Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdən]] az sonra [[İran İslam İnqilabı|islam inqilabı]] və dövlətçilik ideyalarının Azərbaycanda yayılmasını fəal şəkildə təşviq etməyə başlamışdır. [[Qaçqın düşərgəsi|Qaçqın düşərgələri]] nüfuz aşılamaq üçün İranın əsas hədəfi olmuşdu. Bəzi azərbaycanlı gənclər İrandakı dini məktəblərdə və İranın dəstəyi ilə yaradılmış "[[Hizbullah]]" düşərgələrində təhsil almağa cəlb edilmişdi. Onlar Azərbaycana qayıtdıqdan sonra "Hizbullah"ın siyasi ideyalarını yaymaqla məşğul olmuşdular.{{Sfn|Crombach|2019|page=173}} 1993-cü ilin axırlarında [[Birinci Qarabağ müharibəsi]] səbəbilə [[Azərbaycan qaçqınları|evlərindən didərgin düşən qaçqınların]] əhəmiyyətli hissəsi Azərbaycanın cənub rayonlarında, [[Azərbaycan–İran sərhədi|İranla sərhəddə]], eləcə də ölkənin mərkəzi hissəsində toplanmışdı. Məcburi köçkünlərin paytaxt [[Bakı|Bakıya]] axın etməməsi üçün 1993-cü ilin avqustunda [[Azərbaycan Prezidenti]] [[Heydər Əliyev|Heydər Əliyevin]] göstərişi ilə Bakıya və ölkənin digər iri şəhərlərinə gedən bütün yollar bağlanmışdır. Hər halda, hakimiyyət bunun kifayət etməyəcəyi qənaətinə gəlmiş və tezliklə dəstək üçün İrana üz tutmuşdur. 1993–1994-cü illərdə İran hökuməti Azərbaycanın cənub rayonlarında 7 qaçqın düşərgəsi salmışdır. Buraya 100 min nəfərə yaxın qaçqın yerləşdirilmişdir. Bunlar Azərbaycanda ilk qaçqın düşərgələri idi. Çox keçməmiş öyrənilmişdir ki, İran hökuməti bu düşərgələrdən qaçqınlar arasında [[Şiəlik|şiə]] ehkamını təbliğ etmək üçün onlardan istifadə edir. Sonrakı araşdırmalarda məlum olmuşdur ki, İran eyni vaxtda Azərbaycanda açıq şəkildə radikal və silahlı islamçı təşkilatlar yaratmağa başlamışdı. Onların arasında "Hizbullah" dini-siyasi strukturu sonradan daha fəallaşmış və populyarlaşmışdır.{{Sfn|Yunus|2004|page=105}} "Hizbullah"ın qurucuları [[Ayətullah]] [[Ruhullah Xomeyni]] tərəfindən yaradılmış "[[Vilayəti-Fəqih]]" anlayışına arxalanırdılar. Bu anlayışa görə, ümmətin qanuni rəhbəri hesab etdikləri [[Məhəmməd Mehdi|İmam Mehdinin]] olmadığı halda rəhbərlik [[Quran|Quranı]] düzgün təfsir edəcək ilahiyyatçılara həvalə olunmalı idi.{{Sfn|Yunus|2004|page=120}} 1993-cü ildə "Vilayəti-Fəqih" konsepsiyasının iranlı təbliğatçıları Bakıda azərbaycanlı gəncləri öz sıralarına cəlb edərək "Hizbullah"ın Azərbaycan qolu olan "Vilayəti əl-Fəqih Hizbullah" adlı yerli təşkilat yaratmışdılar. Hüquq-mühafizə orqanlarının məlumatına görə, "Hizbullah"ın Azərbaycan qolu özlərini İran vətəndaşı kimi təqdim edən Məhəmməd və Nəsrullah adlı şəxslər tərəfindən təsis edilmişdir. 2000-ci ilə qədər təşkilatın rəhbəri Tariyel Ramazanov olmuşdur. Təşkilat bir neçə on nəfərdən ibarət idi. Bundan bir müddət sonra Azərbaycanın cənubunda, [[Lənkəran|Lənkəran şəhərində]] "Hizbullah"ın daha kiçik başqa bir qolu yaradılmışdır.{{Sfn|Yunus|2004|page=120}} === Hökumət ilə münaqişələr === [[Ziya Bünyadov]] qətlindən əvvəl [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Milli Ordunu]], hökuməti, hətta prezident [[Heydər Əliyev|Heydər Əliyevi]] onlarla əlaqədar korrupsiya hallarını ifşa edəcək sənədləri yayımlamaqla hədələmişdir. O, 1995-ci ildən Milli Ordunu və [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə Nazirliyini]] dəfələrlə korrupsiyada ittiham etmişdir. Bünyadov radio və televiziyada dəfələrlə [[Yeni Azərbaycan Partiyası|Yeni Azərbaycan Partiyasının]] bəzi üzvlərini onları ifşa edəcək materiallar dərc etməklə hədələmişdir. Həyat yoldaşı Tahirə Bünyadovanın sözlərinə görə, ölümündən bir müddət əvvəl naməlum şəxslər sənəd axtarmaq üçün onların mənzilinə daxil olmuşdur.{{Sfn|Krombax|2018|page=186}} Ziya Bünyadov mütəmadi olaraq televiziyada Heydər Əliyevlə Azərbaycanda özəlləşdirmə prosesi ilə mübahisə etmişdir. O, bu prosesi çox qəfil və ifrat hesab etmişdir.{{Sfn|Krombax|2018|page=187}} Ziya Bünyadovun qətlindən bir qədər əvvəl [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclisin]] keçmiş spikeri [[Rəsul Quliyev (siyasətçi)|Rəsul Quliyevin]] istefasından sonra bu posta [[Murtuz Ələsgərov]] gətirilmişdir. Bu ərəfədə Ziya Bünyadov demişdi ki, "Murtuz Ələsgərov parlament sədri olsa, kül mənim başıma".{{Sfn|Məmmədova|2012}} == Qətlə hazırlıq == Azərbaycan məhkəməsinin hökmündə qeyd edilənlərdən məlum olur ki, Nizami Nağıyev, Mahir Zeynalov, Qalib Babayev və Cavanşir Aslanov Tariyel Ramazanovun göstərişi ilə [[Cəlilabad rayonu]] ərazisindən [[İran|İrana]] qanunsuz keçmişdir. Onlar [[Tehran|Tehran şəhəri]] yaxınlığında üç ay ərzində əlbəyaxa döyüş, küçə döyüşləri və şəhərətrafı sahədə döyüş, eləcə də gizli müşahidə üzrə təlimlərdən keçmişdilər.{{Sfn|Məmmədəliyev|2018a}} [[Fayl:Muhammad Mosque, Baku, 2006.jpg|200px|thumb|Cinayətkar dəstənin üzvlərindən olan Tariyel Ramazanov [[İçərişəhər|İçərişəhərdəki]] [[Məhəmməd məscidi (Bakı)|"Məhəmməd" məscidinin]] başçısı olmuşdur.]] Nizami Nağıyevin sözlərinə görə, o, Tariyel Ramazanov ilə hələ 1983-cü ildə [[Sovet Ordusu|Sovet Ordusunda]] xidmət edərkən tanış olmuşdur. Onlar tərxis olunduqdan sonra tez-tez bir-birləri ilə görüşürdülər. Ramazanovun atası Ramiz fizika-riyaziyyat elmləri namizədi idi və buna görə də [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası|Azərbaycan Elmlər Akademiyasının]] institutlarından birində işləmişdir. Nağıyev Ramazanovun səyləri nəticəsindən 1992-ci ildən [[namaz]] qılmağa və [[İçərişəhər|İçərişəhərdəki]] [[Məhəmməd məscidi (Bakı)|"Məhəmməd" məscidinə]] baş çəkməyə başlamışdır. Odur ki, məscid o vaxt Ramazanovun vəsaiti hesabına təmir edilmişdi və özü də məscidin başçısı olmuşdur. Nağıyevin sözlərinə görə, Tariyel Ramazanov məsciddə dindarlar arasında rəhbər sayılırdı, hamı onu dinləməyə və onun göstərişlərini yerinə yetirməyə çalışırdı. Burada Nağıyev Cavanşir Aslanovla qarşılaşmışdır. Ramazanov 1992-ci ilin yayında Nağıyevi İrana təlimlərə getməyə dəvət etmişdir.{{Sfn|Məmmədəliyev|2018b}} Tariel Ramazanov İrandan qayıtdıqdan sonra Nizami Nağıyevə 32 min dollar vermişdir. Nağıyev bu pulla Bakı şəhərində, [[Nəsimi rayonu]] Cəlil Məmmədquluzadə küçəsi 85/259 "a" ünvanındakı evi satın almışdır. O, daha sonra dəstənin digər üzvlərinə verilməli olan silahları saxlamaq üçün bu evin zirzəmisində quyu qazmışdır. Nağıyev 1996-cı ilin mart ayında Ramazanovun göstərişi ilə Cavanşir Aslanovla birlikdə bu evdə 2 ədəd [[avtomat]], 1 ədəd [[Pulemyot tapança|pulemyot]], 5 ədəd müxtəlif markalı [[tapança]], 3 ədəd səsboğucu, 1 ədəd [[əl qumbarası]], həmçinin müxtəlif çaplı [[Mərmi|patronlar]] yerləşdirmişdir. Həmin sursat Tariyel Ramazanov, Mahir Zeynalov, Qalib Babayev və Maarif Əliyev tərəfindən evin zirzəmisində qazılmış quyuda gizlədilmişdir.{{Sfn|Məmmədəliyev|2018a}} [[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin]] məlumatına görə, "[[Hizbullah]]" liderləri [[Ziya Bünyadov|Ziya Bünyadovu]] [[İsrail|İsrailin]] "[[Mossad]]" kəşfiyyatının agenti olmaq və Azərbaycanda [[Sionizm|sionizmi]] yaymaq istəməklə ittiham etmişdi.{{Sfn|Rubin|2007|page=278}} Buna baxmayaraq, dövlət rəsmiləri Bünyadovun "Mossad" ilə heç bir əlaqəsinin olmadığını bildirmişdir. "Hizbullah" [[Heydər Əliyev]] hökumətini [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] və İsrailin marioneti, Bünyadovu isə bu hökumətin bir parçası hesab etmişdir.{{Sfn|Krombax|2018|page=185}} Azərbaycan hüquq-mühafizə orqanlarının məlumatına görə, Ziya Bünyadov "''[[Alban ölkəsinin tarixi|Albaniya tarixi]]''" kitabına yazdığı ön sözdə [[İslam|İslam dinini]] və onun peyğəmbəri [[Məhəmməd|Məhəmmədi]] təhqir etmiş, bu səbəbdən də [[İran]] müştehidləri onun ölümünə fətva vermişdir. Azərbaycanın İrandakı keçmiş səfiri [[Əliyar Səfərli]] bildirmişdir ki, o, təxminən 1995-ci ildə [[İslam Şurası Məclisi|İranın İslam Şurası Məclisi]] binasında [[Xarici İşlər Nazirliyi (İran)|Xarici İşlər Nazirliyinin]] və müəyyən idarələrin nümayəndə heyətlərinin yığıncağına dəvət edilmişdir. Görüşün təşəbbüskarı olan deputat Pur Qurban həmin görüşdə ona Ziya Bünyadovdan şikayətlənmiş, onun yazdıqlarını İran əleyhinə təbliğat kimi qiymətləndirmişdir. Əliyar Səfərlinin sözlərinə görə, o, akademikin ölümünə fətva verilməsini eşidəndən dərhal sonra baş verənlər barədə [[Xarici İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinə]] məktub yazmış, lakin buna əhəmiyyət verən olmamışdır.{{Sfn|Məmmədova|2012}} Azərbaycan məhkəməsinin cinayət işi ilə bağlı hökmünə əsasən, 1997-ci ilin yanvarında "Vilayəti əl-Fəqih Hizbullah" qruplaşmasının üzvləri Bakıda toplantı keçirmişdir. Görüşdə Nizami Nağıyev, Cavanşir Aslanov, Mahir Zeynalov, Qalib Babayev, Tariyel Ramazanov, həmçinin Nəsrullah adlı İran vətəndaşı iştirak etmişdir. Burada akademik Ziya Bünyatovun rəsmi və siyasi fəaliyyətinin dayandırılması qərara alınmışdır. Qətlin törədilməsi üçün plan tərtib edilmişdir və iştirakçılar rolları öz aralarında bölüşdürmüşdür. Ziya Bünyadov müəyyən müddət iki qrup tərəfindən təqib edilmişdir. 1997-ci il yanvarın axırlarından fevralın əvvəllərinə qədər Nizami Nağıyev, Cavanşir Aslanov və Tariyel Ramazanov Ziya Bünyadovun yaşadığı evin yerləşdiyi əraziyə, giriş-çıxışlara baxış keçirmişdir. Mahir Zeynalov və Qalib Babayev başqalarının köməyi ilə Ziya Bünyadov və onun xidməti avtomobilini gizli şəkildə müşahidə edərək onun hərəkət xəritəsini tərtib etmişdir.{{Sfn|Məmmədəliyev|2018a}} == Qətl == Qatillər 21 fevral 1997-ci il tarixində, yerli vaxtla saat 16:00 radələrində iki qrupa bölünmüşdür.{{Sfn|Məmmədəliyev|2018a}} [[Ziya Bünyadov|Ziya Bünyadovun]] 1960-cı illərdən bəri yaşadığı mənzilinin{{Sfn|Krombax|2018|page=184}} yaxınlığında "VAZ-2109" markalı, "AZ-10-DF-581" dövlət nömrə qeydiyyatlı avtomobildə olan, "[[Uzi]]" avtomatı ilə silahlanmış Tariyel Ramazanov və Cavanşir Aslanov mobil telefonla Ziya Bünyadovun evinə saat neçədə qayıdacığını ikinci qrupa bildirmişdir. Nizami Nağıyev fin bıçağı ilə, Qalib Babayev isə səsboğucu ilə təchiz edilmiş "Makarov" tapançası ilə silahlanmışdı. Onlar Mahir Zeynalovla birlikdə Ziya Bünyadovun yaşadığı evin yaxınlığında "[[VAZ-2106]]" markalı avtomobildə növbəti zəngi gözləyirdilər.{{Sfn|Məmmədəliyev|2018a}}{{Sfn|Babayev|2001}} Saat 18:00 radələrində Tariyel Ramazanov Ziya Bünyadovun evinə gəlməsi barədə Mahir Zeynalova məlumat vermişdir. Zeynalov yoldan keçənlər haqqında xəbər vermək üçün maşında qalmış, Qalib Babayev binanın küncündə, Nizami Nağıyev isə binanın 3-cü blokuna girişi ilə üzbəüz mövqe tutmuşdur. Qalib Babayevdən Bünyadovun mənzilinə tək getdiyinə dair işarə gözləyən Nizami Nağıyev 3-cü blokdan binaya daxil olmuşdur. Adətən Bünyadovun şəxsi sürücüsü onu mənzilinə qədər müşayiət edirdi. Qatillərin planlarına sürücünün qətl edilməsi də daxil idi. Buna baxmayaraq, Bünyadov sürücünü buraxaraq evə tək getmişdir.{{Sfn|Babayev|2001}} Nağıyev 1-ci və 2-ci mərtəbələr arasında pilləkənlərdə Bünyadova arxadan yaxınlaşaraq sol əlinin arxa-xarici səthinə və qarın nahiyəsinə, sağ və sol qabırğalarının altından ümumilikdə beş dəfə ardıcıl zərbələr endirmişdir. Eyni zamanda, Qalib Babayev də hadisə yerinə gəlmişdir. Bu zaman Bünyadov hələ də sağ idi. Babayev yıxılan Ziya Bünyadovun sağ yanağına və boyun nahiyəsinə səsboğucu ilə tapançadan atəş açmışdır. Bünyadov yerindəcə vəfat etmiş, cinayətkarlar isə heç kimdən xəbərsiz Zeynalovun maşını ilə hadisə yerindən qaçmışdır.{{Sfn|Məmmədəliyev|2018a}}{{Sfn|Babayev|2001}} 23 fevral 1997-ci ildə Şəhriyar adına Mədəniyyət Mərkəzində Ziya Bünyadovla vidalaşma mərasimi keçirilmişdir.{{Sfn|Əliyev|1997}} O, [[Fəxri Xiyaban|Fəxri Xiyabanda]] dəfn edilmişdir.{{Sfn|AMEA|2017}} == Məsuliyyət == === İstintaq === [[Ziya Bünyadov|Ziya Bünyadovun]] qətli haqqında ilk versiyanı [[Azərbaycan Prezidenti]] [[Heydər Əliyev]] ictimaiyyətə təqdim etmişdir. Bünyadovun vidalaşma mərasimində o, bildirmişdir ki, "Bünyadov ölkədə sabitliyi pozmaq məqsədilə qətlə yetirilmişdir".{{Sfn|Krombax|2018|page=184}} Azərbaycan hökuməti cinayətə görə [[Şiəlik|şiə]] "[[Hizbullah]]" təşkilatının Azərbaycan qolunun məsuliyyət daşığıdığını elan etmişdir.{{Sfn|Vəliyev|2007}} Hər halda, "Hizbullah" təşkilatının fəaliyyəti hakimiyyətin təzyiqindən sonra dayandırılmışdır.{{Sfn|Vəliyev|2007}} Dövlət mənbələri Ziya Bünyadovun qətlində "Ceyşaullah" hərəkatının üzvlərinin iştirak etdiyini də elan etmişdir.{{Sfn|Kornell|2006|page=44}} "Ceyşaullah" 1990-cı illərin axırlarından Azərbaycanda fəaliyyət göstərmiş [[Sələfilik|sələfi]] qruplaşması idi. Rəsmi mənbələrdə qruplaşmanın "Hare Krişna" cəmiyyətinin Bakıdakı qərargahına hücuma görə məsuliyyət daşıdığı və ABŞ-ın Bakıdakı səfirliyini partlatmağı planlaşdırdığı qeyd olunmuşdur.{{Sfn|Kornell|2006|page=61}} Hərəkat [[ABŞ Dövlət Departamenti|ABŞ Dövlət Departamentinin]] "terror təşkilatları siyahısı"na salınmışdır.{{Sfn|Kornell|2015|page=335}} Azərbaycan rəsmilərinə görə, hərəkat İrandan dəstək almış və "Hizbullah"la əlaqəsi var idi.{{Sfn|Kornell|2006|page=49}} Odur ki, ABŞ Dövlət Departamentinin Qafqaz və Mərkəzi Asiya şöbəsinin rəhbəri Con Parkerin sözlərinə görə, Bünyadovun qatilləri İranda təlim keçmişdir.{{Sfn|Parker|2009|page=54}} Azərbaycan hüquq-mühafizə orqanları 2002-ci ildə qruplaşmaya qarşı kampaniyanı intensivləşmişdir.{{Sfn|Kornell|2015|page=282}} 21 fevral 2001-ci ildə bu ölüm işi üzrə hökm elan olunmuşdur. [[Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsi|Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində]] hakimlər [[Ənvər Seyidov]], Sədrəddin Hacıyev və Tofiq Paşayevdən ibarət tərkibin imzaladığı hökmə əsasən, iki nəfər ömürlük, daha beşi isə 10–14 il arası azadlıqdan məhrum edilmişdir. Ömürlük həbs cəzası alanlardan biri Nizami Nağıyev [[Abşeron rayonu|Abşeron rayonunun]] keçmiş icra başçısı Adil Nağıyevin oğludur. O, oğlunun həbsindən bir həftə sonra vəzifəsindən uzaqlaşdırılmışdır. Bu cinayət işi üzrə Cavanşir Aslanov və Tariyel Ramazanov hələ də axtarışda hesab olunur. Qətlin əsas icraçısı kimi təqdim olunan, [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Daxili İşlər Nazirliyinin]] (DİN) 7-ci idarəsinin əməkdaşı Qalib Babayev isə [[Azərbaycan–İran sərhədi|Azərbaycan–İran sərhədində]] öldürülmüşdür. İstintaqın qeydlərinə görə, Ziya Bünyadova bıçaq zərbələrini Nizami Nağıyev endirmişdir, atəşi açan isə Qalib Babayev olmuşdur.{{Sfn|Məmmədova|2012}} === İddialar === [[Fayl:Rustam Ibragimbekov.jpg|250px|thumb|right|[[Niderland]] alimi Sara Krombax [[Rüstəm İbrahimbəyov]] 2008-ci ildə yazdığı "Dalğaların düzümü" romanının Ziya Bünyadovun qətli haqqında olduğuna inanır.{{Sfn|Krombax|2018|page=187}}]] Dövlət mənbələrinin irəli sürdüyü versiyaya baxmayaraq, əhali arasında [[Ziya Bünyadov|Ziya Bünyadovun]] qətli ilə bağlı çoxlu şayiələr və fərziyyələr yayılmışdır. Bu iddialara görə, Bünyadov Azərbaycan hökuməti üçün təhlükə hesab olunduğundan öldürülmüş və "[[Hizbullah]]" amilindən sadəcə [[Azərbaycan–İran münasibətləri|İranın Azərbaycandakı təsirini]] aradan qaldırmaq üçün bəhanə məqsədilə istifadə edilmişdir.{{Sfn|Krombax|2018|page=186}} Bu versiyanı [[Arif Yunusov]] və [[Zərdüşt Əlizadə]] də təsdiqləmişdir. Azərbaycanlı ssenarist, kinoprodüser və romançı [[Rüstəm İbrahimbəyov]] 2008-ci ildə yazdığı "Dalğaların düzümü" ({{dil-ru|Сложение волн}}) romanında özəlləşdirmə qarşı açıq mübarizə apardığına görə öldürülən "məşhur sovet qəhrəmanı və şərqşünası"nın hekayəsindən bəhs edir. Bu personajın adı çəkilmir, lakin Sara Krombax bu personajın Ziya Bünyadov olduğuna inanır.{{Sfn|Krombax|2018|page=187}} 2011-ci ildə sabiq polis zabiti Salman Əliyev Ziya Bünyadovun DİN-in əməkdaşları tərəfindən qətlə yetirildiyini iddia etmişdir. Salman Əliyevin sözlərinə görə, o, 1997-ci ildə Ziya Bünyadovun bir qrup DİN əməkdaşı tərəfindən qətlə yetirildiyini bildirmiş və ardınca sabiq baş prokuror [[Eldar Həsənov (hüquqşünas)|Eldar Həsənovun]] məktubu əsasında Ziya Bünyadovun qətl edilməsi ilə bağlı yaradılan əməliyyat-istintaq qrupuna daxil edilmişdir. O, əlavə etmişdir ki, aparılan istintaq işləri nəticəsində Ziya Bünyadovun DİN əməkdaşları tərəfindən qətlə yetirildiyi sübut edilsə də, işin sona çatdırılmasına imkan verilməmişdir. İki müstəntiq guya istintaqı başqa səmtə yönəltdiklərinə görə cinayət məsuliyyətinə cəlb olunmuşdur. Salman Əliyev demişdir ki, həmin əməliyyat-istintaq qrupu cinayətin məsuliyyətini "Hizbullah" təşkilatına yönəltməsi üçün yenisi ilə əvəzlənmişdir. O özü sonrakı illərdə həbs edilmiş, burada işgəncələrə məruz qalmışdır. [[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin]] (MTN) [[Qara kəmər (əməliyyat)|"Qara kəmər" əməliyyatından]] sonra yaydığı açıqlamada Ziya Bünyadovun qətlindən də bəhs edilmiş, lakin sonradan bu məsələyə toxunulmamışdır. Salman Əliyev iddia etmişdir ki, keçmiş polis polkovnik-leytenantı [[Hacı Məmmədov (cinayətkar)|Hacı Məmmədovun]] dəstəsi zərərsizləşdiriləndə onların üzərindən Ziya Bünyadovun qətlə yetirildiyi silah tapılmış, lakin Məmmədovun potensial açıqlamalarından çəkinildiyindən bu məsələ aydınlaşdırılmamışdır.{{Sfn|Vidadi|2011}} Onun sözlərinə görə, Milli Məclisin keçmiş sədri Murtuz Ələsgərov onu dəfələrlə Daxili İşlər naziri Ramil Usubova "tapşırmışdır". Salman Əliyev demişdir ki, Ziya Bünyadov qətlə yetirilən zaman Murtuz Ələsgərova yaxın olan bir polis məmuru ona zəng edərək hadisə ilə bağlı məlumat vermişdi.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2011}} Salman Əliyev, eləcə də [[Eynulla Fətullayev]] qətlə görə həbs edilənlərin günahsız olduğunu bildirmişdir. Həbs olunanların ifadələrinə görə, 2005-ci ildə Hacı Məmmədovun dəstəsi ilə bağlı məlumatlar dərc olunan dövrdə məhkumların yerləşdirildiyi həbsxananın rəis müavini həbs olunanlara onların işlərinə yenidən baxılacağı və azad ediləcəklərini demişdir. Eynulla Fətullayev Ziya Bünyadovun qətli ilə bağlı təfərrüatları sadəcə Eldar Həsənov, Azər Vahabzadə və vəkil [[Aslan İsmayılov (hüquqşünas)|Aslan İsmayılovun]] bildiyini iddia etmişdir. Aslan İsmayılov özü bunu təkzib etmişdir.{{Sfn|Hikmət|2011}} == Reaksiyalar == [[Ziya Bünyadov|Ziya Bünyadovun]] qətli [[Azərbaycan]] ictimaiyyətində böyük şok yaratmışdır. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[Heydər Əliyev]] Ziya Bünyadovun dəfn mərasimində çıxışı zamanı qeyd etmişdir ki, Bünyadovun qətli "Azərbaycan xalqı və elmi üçün böyük itkidir". O, sui-qəsdi "bütün xalqa qarşı təcavüz" və "terror hücumu" adlandırmışdır.{{Sfn|Krombax|2018|page=184}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Div col|small=yes}} * {{Cite book |title=Azerbaijan: A Political History |trans-title=Azərbaycan. Siyasi tarix |first=Suha |last=Bölükbaşı |year=2011 |publisher=I. B. Taurus |location=London |isbn=1780767595 |ref={{SfnRef|Bölükbaşı|2011}} }} * {{Cite book |first=Svente E. |last=Kornell |title=Azerbaijan Since Independence |trans-title=Müstəqillikdən bəri Azərbaycan |publisher=Taylor & Francis |year=2015 |isbn=1317476204 |language=en |ref={{SfnRef|Kornell|2015}} }} * {{Cite book |title=The Politicization of Islam in Azerbaijan |trans-title=Azərbaycanda islamın siyasiləşməsi |first=Svente E. |last=Kornell |date=oktyabr 2006 |publisher=Central Asia-Caucasus Institute and Silk Road Studies Program |language=en |series=Silk Road Papers |location=Uppsala |isbn=91-85493-20-0 ||ref={{SfnRef|Kornell|2006}} }} * {{Cite book |url=http://saracrombach.com/Ziia_Buniiatov_and_the_Invention_of_an_Azerbaijani_Past%20_PDF.pdf |title=Ziia Buniiatov and the Invention of an Azerbaijani Past |trans-title=Ziya Bünyadov və Azərbaycan keçmişinin icadı |first=Sara |last=Krombax |publisher=Amsterdam Universiteti |language=en |year=2019 |ref={{SfnRef|Krombax|2019}} }} * {{Cite book |editor-first=Barry M. |editor-last=Rubin |title=Political Islam: Critical Concepts in Islamic Studies |trans-title=Siyasi islam. İslamşünaslığın tənqidi konsepsiyaları |language=en |location=London and New York |publisher=Routledge |year=2007 |volume=III |ISBN=0415404533, 9780415404532 |ref={{SfnRef|Rubin|2007}} }} * {{Cite book |first1=L. M. |last1=Orucova |first2=Z. Ə. |last2=Şıxəlibəyli |title=Развитие арабской филологии в Азербайджане |trans-title=Azərbaycanda ərəb filologiyasının inkişafı |location=Bakı |publisher=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu|Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Şərqşünaslıq İnstitutu]] |year=2004 |pages=107 |language=ru |ref={{SfnRef|Orucova|Şıxəlibəyli|2004}} }} * {{Cite journal |url=https://jamestown.org/program/azerbaijan-increasingly-caught-between-salafism-and-iran/ |title=Azerbaijan Increasingly Caught Between Salafism and Iran |trans-title=Azərbaycan getdikcə daha çox sələfilik ilə İran arasında qalır |journal=Terrorism Monitor |volume=5 |issue=19 |first=Anar |last=Vəliyev |language=en |publisher=Jamestown Foundation |archive-url=https://archive.today/20220205121130/https://jamestown.org/program/azerbaijan-increasingly-caught-between-salafism-and-iran/%23.VdTB3PlVhHw |archive-date=2022-02-05 |date=24 oktyabr 2007 |ref={{SfnRef|Vəliyev|2007}} |access-date=2022-02-05 |url-status=live }} * {{Cite book |first=Arif |last=Yunus |author-link=Arif Yunusov |title=Ислам в Азербайджане |trans-title=Azərbaycanda islam |editor-first=Рауф |editor-last=Гусейнов |location=Bakı |publisher=«Заман» |year=2004 |ISBN=9952-8052-0-9 |ref={{SfnRef|Yunus|2004}} |language=ru }} * {{Cite web |last=Babayev |first=R. |title=Мрачные даты для убийц академика Зии Буниятова |trans-title=Akademik Ziya Bünyadovun qatilləri üçün qaranlıq tarixlər |url=https://archives.echo.az/?p=299 |work=[[Exo (qəzet, Azərbaycan)|Эхо]] |access-date=24 iyul 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220723202122/https://archives.echo.az/?p=299 |archive-date=23 iyul 2022 |date=2001 |language=ru |ref={{SfnRef|Babayev|2001}} }} * {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/24323202.html |title=Keçmiş polis zabiti Ziya Bünyadovun qətli haqda danışdı |date=9 sentyabr 2011 |archive-url=https://archive.today/20220205131211/https://www.azadliq.org/a/24323202.html |archive-date=2022-02-05 |work=[[Azadlıq Radiosu]] |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2011}} |access-date=2022-02-05 |url-status=live }} * {{Cite newspaper |author=Vidadi |url=https://www.azadliq.info/7564.html |title=MTN-nin "Ziya Bünyadov müəmması" |archive-url=https://archive.today/20220205131053/https://www.azadliq.info/7564.html |archive-date=2022-02-05 |date=28 iyul 2011 |newspaper=[[Azadlıq (qəzet)|Azadlıq]] |ref={{SfnRef|Vidadi|2011}} |access-date=2022-02-05 |url-status=live }} * {{Cite newspaper |author=Hikmət |url=http://www.azadliq.info/siyast/7627-ziya-buenyadovun-qtli-il-bal-yeni-tfrrueatlar.html |title=Ziya Bünyadovun qətli ilə bağlı yeni təfərrüatlar |archive-url=https://archive.today/20150818225116/http://www.azadliq.info/siyast/7627-ziya-buenyadovun-qtli-il-bal-yeni-tfrrueatlar.html |archive-date=2015-08-18 |date=31 iyul 2011 |newspaper=[[Azadlıq (qəzet)|Azadlıq]] |ref={{SfnRef|Hikmət|2011}} |access-date=2018-01-30 |url-status=live }} * {{Cite newspaper |first=Aytən |last=Məmmədova |url=https://www.azadliq.info/13690.html |title=Ziya Bünyadovun qətlində sirli məqamlar |archive-url=https://archive.today/20220205131203/https://www.azadliq.info/13690.html |archive-date=2022-02-05 |date=21 fevral 2012 |newspaper=[[Azadlıq (qəzet)|Azadlıq]] |ref={{SfnRef|Məmmədova|2012}} |access-date=2022-02-05 |url-status=live }} * {{Cite web |last=Məmmədəliyev |first=E. |title=Akademik Ziya Bünyadovun mübhəm ölüm işi – cinayət dosyesi |url=https://musavat.com/news/akademik-ziya-bunyadovun-mubhem-olum-isi-cinayet-dosyesi_502153.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20180216172738/https://musavat.com/news/akademik-ziya-bunyadovun-mubhem-olum-isi-cinayet-dosyesi_502153.html |archive-date=16 fevral 2018 |access-date=24 iyul 2022 |date=2 fevral 2018 |work=Yeni Müsavat |language=az |ref={{SfnRef|Məmmədəliyev|2018a}} }} * {{Cite web |last=Məmmədəliyev |first=E. |title=Ziya Bünyadovun qatili həbsxanada danışdı |url=https://musavat.com/news/ziya-bunyadovun-qatili-hebsxanada-danisdi-sensasion-aciqlamalar_506470.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20180401003602/http://musavat.com/news/ziya-bunyadovun-qatili-hebsxanada-danisdi-sensasion-aciqlamalar_506470.html |archive-date=1 aprel 2018 |access-date=24 iyul 2022 |date=19 fevral 2018 |work=Yeni Müsavat |language=az |ref={{SfnRef|Məmmədəliyev|2018b}} }} * {{Cite web |url=https://science.gov.az/az/news/open/6544 |title="Müasir şərqşünaslığın aktual problemləri" (Ziya Bünyadov qiraətləri) mövzusunda beynəlxalq konfrans keçiriləcək |date=12 oktyabr 2017 |work=[[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]] |archive-url=https://archive.today/20220205120439/https://science.gov.az/az/news/open/6544 |archive-date=2022-02-05 |language=az |ref={{SfnRef|AMEA|2017}} |access-date=2022-02-05 |url-status=live }} * {{Cite newspaper |url=http://www.anl.az/down/meqale/az_muellimi/2012/fevral/233760.htm |first=Ellada |last=Umudlu |title=Akademik Ziya Bünyadov xatirələrdə |date=17 fevral 2012 |newspaper="[[Azərbaycan müəllimi (qəzet)|Azərbaycan müəllimi]]" |archive-url=https://archive.today/20220205141127/http://www.anl.az/down/meqale/az_muellimi/2012/fevral/233760.htm |archive-date=2022-02-05 |ref={{SfnRef|Umudlu|2012}} |access-date=2022-02-05 |url-status=live }} * {{Cite newspaper |first=Heydər |last=Əliyev |author-link=Heydər Əliyev |url=http://lib.aliyevheritage.org/az/8489690.html |title=Görkəmli alim və ictimai xadim, akademik Ziya Bünyadovla vidalaşma mərasimində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin nitqi - Şəhriyar adına Mədəniyyət Mərkəzi, 23 fevral 1997-ci il |date=24 fevral 1997 |via="Heydər Əliyev irsi" Beynəlxalq Elektron Kitabxana |archive-url=https://archive.today/20150821164219/http://lib.aliyevheritage.org/az/8489690.html |archive-date=2015-08-21 |language=az |newspaper="[[Azərbaycan (qəzet, Azərbaycan)|Azərbaycan]]" |ref={{SfnRef|Əliyev|1997}} |access-date=2018-01-30 |url-status=live }} {{Refend}} [[Kateqoriya:21 fevraldakı hadisələr]] [[Kateqoriya:1997-ci ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:1997-ci ildə Azərbaycan]] [[Kateqoriya:Qətllər]] [[Kateqoriya:Ziya Bünyadov]] [[Kateqoriya:Azərbaycanda terror hadisələri]] jcfd88avkv9420k5cpi1gwnlbte8t0j 6547535 6547523 2022-07-24T19:38:58Z Solavirum 95249 ref wikitext text/x-wiki {{Yaxşı məqalə namizədi}} {{Terror hücumu |Adı = Ziya Bünyadovun qətli |Şəkil = Ziya Bunyadov - Fakhri Khiyaban.jpg |Şəkil miqyası = 250px |İmza = Ziya Bünyadovun [[Fəxri Xiyaban|Fəxri Xiyabanda]] heykəli. |Hücum üsulu = Qətl |Hücum yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan]] |Hücum hədəfi = [[Ziya Bünyadov]] |Tarix = 21 fevral 1997-ci il |Vaxt = 18:10 |Həlak olanlar = Ziya Bünyadov |Qatil sayı = 7 |Təşkilatçılar = "[[Hizbullah]]" və "Ceyşaullah" |Şübhəlilər = Bax: [[#İddialar]] |Silah = Bıçaq və odlu silah }} '''Ziya Bünyadovun qətli''' — [[Azərbaycan]] şərqşünası, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]], akademik [[Ziya Bünyadov|Ziya Musa oğlu Bünyadovun]] [[Siyasi sui-qəsd|siyasi sui-qəsdə]] məruz qalması.{{Sfn|Rubin|2007|page=278}} O, 21 fevral 1997-ci ildə, axşam saat 18:10-da yaşadığı binadan çıxarkən bıçaq və odlu silahla qətlə yetirilmişdir. Ziya Bünyadov qətl ediləndə 75 yaşı var idi. Ziya Bünyadovun qətli Azərbaycan ictimaiyyətində böyük şok yaratmış, prezidenti [[Heydər Əliyev]] isə bunu "Azərbaycan xalqı və elmi üçün böyük itki" adlandırmışdır. Aparılan istintaq işinin nəticəsində cinayətə görə "[[Hizbullah]]" və "Ceyşaullah" təşkilatlarına bağlı 7 nəfər təqsirkar bilinmişdir. Onlardan Qalib Babayev qətlin əsas icraçısı kimi təqdim olunmuş və [[Azərbaycan–İran sərhədi|Azərbaycan–İran sərhədində]] öldürülmüşdür. Azərbaycan hüquq-mühafizə orqanlarına görə, Ziya Bünyadov "''[[Alban ölkəsinin tarixi|Albaniya tarixi]]''" kitabına yazdığı ön sözdə [[İslam|İslam dinini]] və onun peyğəmbəri [[Məhəmməd|Məhəmmədi]] təhqir etmiş, bu səbəbdən də [[İran]] müştehidləri onun ölümünə fətva vermişdir. Buna baxmayaraq, ictimaiyyətdə Ziya Bünyadovun qətli ilə əlaqədar çoxlu iddialar yayılmışdır. İddialara görə, Ziya Bünyadovun qətlinin səbəbi onun [[Murtuz Ələsgərov|Murtuz Ələsgərovun]] [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclisin]] spikeri təyin edilməsinə münasibəti, [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Milli Ordunu]], hökuməti, hətta prezident [[Heydər Əliyev|Heydər Əliyevi]] onlarla əlaqədar korrupsiya hallarını ifşa edəcək sənədləri yayımlamaqla hədələməsi idi. Nəzəriyyələrdə cinayətə görə həbs olunanlar əslində günahsız olduğunu, cinayətə görə [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Daxili İşlər Nazirliyinin]] əməkdaşlarının, o cümlədən keçmiş polis polkovnik-leytenantı [[Hacı Məmmədov (cinayətkar)|Hacı Məmmədovun]] dəstəsinin məsulliyyət daşıması var. == Zəmin == [[Ziya Bünyadov|Ziya Musa oğlu Bünyadov]] 21 dekabr 1923-cü ildə [[Astara rayonu|Astara şəhərində]] anadan olmuşdur. O, 1939-cu ildə [[Bakı Ali Ümumqoşun Komandirlər Məktəbi|Bakı Ali Ümumqoşun Komandirlər Məktəbinə]] daxil olmuş, [[İkinci Dünya müharibəsi|İkinci Dünya müharibəsində]] iştirak etmişdir. Ziya Bünyadov 27 fevral 1945-ci ildə [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] adı ilə mükafatlandırılmışdır. O, 1954-cü ilə qədər ali təhsilini [[Rusiya|Rusiyada]] davam etmiş, həmin il aspiranturanı bitirdikdən sonra [[Azərbaycan|Azərbaycana]] qayıtmışdır. Ziya Bünyadov [[AMEA Tarix İnstitutu|Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Tarix İnstitutunda]] elmi fəaliyyətinə davam etmiş, 1965-ci ildə professor adını almışdır. O, 1967-ci ildə [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası|Azərbaycan Elmlər Akademiyasının]] müxbir üzvü, 1973-cü ildə isə akademiyanın həqiqi üzvü seçilmişdir. Tarixçi alim olan Ziya Bünyadov 1981-ci ildə [[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu|Şərqşünaslıq İnstitutunun]] direktoru, 1990-cı ildə isə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti seçilmiş, sonra [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclisin]] deputatı olmuşdur.{{Sfn|Umudlu|2012}} === Bünyadov və islamşünaslıq === [[Fayl:Ziya Bundayov during World War II.jpg|200px|thumb|right|Ziya Bünyadov [[İkinci Dünya müharibəsi]] illərində.]] [[Yenidənqurma]] dövründə, 1980-ci illərin ortalarından başlayaraq [[Azərbaycan]] cəmiyyətində [[İslam|islama]] maraq tədricən artmağa başlamışdır. [[Qara Yanvar]] hadisələrindən sonra [[Quran]] "azərbaycanlı" kimliyinin və [[Antisovetizm|sovet rejiminə etirazın]] yeni simvoluna çevrilmişdir. Türkoloq-tarixçi [[Altay Göyüşov]] və Bünyadovun keçmiş həmkarı [[Nəriman Qasımoğlu|Nəriman Qasımoğluya]] görə, [[Ziya Bünyadov]] yeni kimliyin və milli kimliyin ən mühüm komponentinin islamın olmasına inanmağa başlamışdı. Göyüşovun fikrincə, Bünyadovun "türkofil" meyli olan tarixçilərə qarşı çıxması onu yeni [[İslamşünaslıq|tədqiqat mövzusu kimi islama]] sövq edən əsas amil olmuşdur.{{Sfn|Krombax|2019|page=174}} Ziya Bünyadovun islamşünas alim kimi şöhrəti onun şərqşünas alim [[Vasim Məmmədəliyev|Vasim Məmmədəliyevlə]] birgə Quranı [[Azərbaycan dili|Azərbaycan dilinə]] tərcümə etməsinə gətirib çıxarmışdır.{{Sfn|Krombax|2019|page=175}} Quranın bu tərcüməsi 1991-ci ildə Məmmədəliyevin müəllifi olduğu [[müqəddimə]] və Bünyadovun yazdığı şərh ilə nəşr edilmişdir.{{Sfn|Orucova|Şıxəlibəyli|2004|page=84}} Həmin il bu nəşr "Hacı Zeynalabdin Tağıyev adına" mükafata layiq görülmüşdür.{{Sfn|Krombax|2019|page=175}} [[Zərdüşt Əlizadə]] və [[Arif Yunusov|Arif Yunusa]] görə, 1980-ci illərin əvvəllərindən başlayaraq Quranın Azərbaycan dilinə yeni tərcümələri nəşr olunmağa başlamışdır və onlar bu cərəyanı [[İran İslam İnqilabı|İran İslam inqilabı]] ilə əlaqələndirirlər. Xüsusilə, iki ərəbşünas və islamşünas alim [[Tariyel Həsənov]] və [[Nəriman Qasımoğlu]] hələ 1980-ci illərin sonlarında Quranı tərcümə etmiş, 1988-ci ilin əvvəlindən isə Qasımoğlu Quranın fraqmentlərini nəşr etdirməyə başlamışdır. Qasımoğlunun fikrincə, onun etdiyi tərcümə Quranın poetik xarakterini Bünyadov və Məmmədəliyevin tərcüməsi ilə müqayisədə daha çox saxlamışdır. Buna baxmayaraq, Ziya Bünyadov Azərbaycandakı ən məşhur alim idi və ölkənin mənəvi siması sayılırdı, elə bu səbəbdən onun tərcüməsi indi də Azərbaycanda ən populyar tərcümədir.{{Sfn|Krombax|2019|page=177}} Ziya Bünyadov islamşünaslıq fəaliyyətini başqa işlərlə davam etdirmişdir. Onun tərəfindən 1993-1995-ci illər arasında yazılmış və ölümündən sonra 1997-ci ildə nəşr olunmuş Azərbaycan dilində "''[[Dinlər, təriqətlər, məzhəblər (kitab)|Dinlər, təriqətlər, məzhəblər]]''" ensiklopedik lüğəti buna nümunədir. Əsərin ön sözündə Bünyadov öz motivlərindən bəhs edərkən [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan xalqının]] o dövrdə qədər "din və din xadimləri haqqında bilikləri yalnız [[Ateizm|ateist]] yanaşmadan, [[marksizm–leninizm]] prizmasından alması"nı əsas gətirərək bu əsərin onun "insanlar qarşısında mənəvi borcu" olduğunu qeyd etmişdir. O əlavə etmişdir ki, "sovet dövründə yazılan bütün kitablar, məqalələr, broşürlər tamamilə bu perspektivə tabe" olmuş, bu da öz növbəsində "o günlərdə yazılan hər şeyi çox subyektiv" hala salmışdır. Onun fikrinə görə, bu, "insanların həqiqəti bilməsinə mane olurdu".{{Sfn|Krombax|2019|page=178}} Ensiklopediyanın ən əlamətdar cəhəti Bünyadovun bu əsərdə diqqətini təkcə islama deyil, ümumilikdə dinlərə yönəltməsidir. [[Niderland]] alimi Sara Krombaxa görə, ensiklopediyanın yazılmasının motivini postsovet Azərbaycanını [[İslam dünyası|islam dünyasına]] deyil, daha geniş kontekstə inteqrasiya etmək üçün ilk cəhd hesab etmək olar. Krombax əlavə etmişdir ki, [[Postmüstəmləkəçilik|postmüstəmləkəçiliyin]] çağırışları ilə üzləşən Azərbaycan üçün bu, özünü Şərqin, eləcə də Avropanın bir hissəsi kimi yenidən düşünmək üçün zəruri addım hesab etmək olar.{{Sfn|Krombax|2019|page=179}} === "Hizbullah" Azərbaycanda === [[Fayl:Azerbaijani refugee camp near in Beylagan.jpg|thumb|left|250px|Azərbaycanın [[Beyləqan rayonu|Beyləqan rayonunda]], [[Azərbaycan–İran sərhədi|İranla həmsərhəd ərazidə]] yerləşən [[Azərbaycan qaçqınları|qaçqınlar]] üçün [[qaçqın düşərgəsi|düşərgə]].]] [[İran]] [[Müstəqilliyin Bərpası Günü (Azərbaycan)|Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdən]] az sonra [[İran İslam İnqilabı|islam inqilabı]] və dövlətçilik ideyalarının Azərbaycanda yayılmasını fəal şəkildə təşviq etməyə başlamışdır. [[Qaçqın düşərgəsi|Qaçqın düşərgələri]] nüfuz aşılamaq üçün İranın əsas hədəfi olmuşdu. Bəzi azərbaycanlı gənclər İrandakı dini məktəblərdə və İranın dəstəyi ilə yaradılmış "[[Hizbullah]]" düşərgələrində təhsil almağa cəlb edilmişdi. Onlar Azərbaycana qayıtdıqdan sonra "Hizbullah"ın siyasi ideyalarını yaymaqla məşğul olmuşdular.{{Sfn|Krombax|2019|page=173}} 1993-cü ilin axırlarında [[Birinci Qarabağ müharibəsi]] səbəbilə [[Azərbaycan qaçqınları|evlərindən didərgin düşən qaçqınların]] əhəmiyyətli hissəsi Azərbaycanın cənub rayonlarında, [[Azərbaycan–İran sərhədi|İranla sərhəddə]], eləcə də ölkənin mərkəzi hissəsində toplanmışdı. Məcburi köçkünlərin paytaxt [[Bakı|Bakıya]] axın etməməsi üçün 1993-cü ilin avqustunda [[Azərbaycan Prezidenti]] [[Heydər Əliyev|Heydər Əliyevin]] göstərişi ilə Bakıya və ölkənin digər iri şəhərlərinə gedən bütün yollar bağlanmışdır. Hər halda, hakimiyyət bunun kifayət etməyəcəyi qənaətinə gəlmiş və tezliklə dəstək üçün İrana üz tutmuşdur. 1993–1994-cü illərdə İran hökuməti Azərbaycanın cənub rayonlarında 7 qaçqın düşərgəsi salmışdır. Buraya 100 min nəfərə yaxın qaçqın yerləşdirilmişdir. Bunlar Azərbaycanda ilk qaçqın düşərgələri idi. Çox keçməmiş öyrənilmişdir ki, İran hökuməti bu düşərgələrdən qaçqınlar arasında [[Şiəlik|şiə]] ehkamını təbliğ etmək üçün onlardan istifadə edir. Sonrakı araşdırmalarda məlum olmuşdur ki, İran eyni vaxtda Azərbaycanda açıq şəkildə radikal və silahlı islamçı təşkilatlar yaratmağa başlamışdı. Onların arasında "Hizbullah" dini-siyasi strukturu sonradan daha fəallaşmış və populyarlaşmışdır.{{Sfn|Yunus|2004|page=105}} "Hizbullah"ın qurucuları [[Ayətullah]] [[Ruhullah Xomeyni]] tərəfindən yaradılmış "[[Vilayəti-Fəqih]]" anlayışına arxalanırdılar. Bu anlayışa görə, ümmətin qanuni rəhbəri hesab etdikləri [[Məhəmməd Mehdi|İmam Mehdinin]] olmadığı halda rəhbərlik [[Quran|Quranı]] düzgün təfsir edəcək ilahiyyatçılara həvalə olunmalı idi.{{Sfn|Yunus|2004|page=120}} 1993-cü ildə "Vilayəti-Fəqih" konsepsiyasının iranlı təbliğatçıları Bakıda azərbaycanlı gəncləri öz sıralarına cəlb edərək "Hizbullah"ın Azərbaycan qolu olan "Vilayəti əl-Fəqih Hizbullah" adlı yerli təşkilat yaratmışdılar. Hüquq-mühafizə orqanlarının məlumatına görə, "Hizbullah"ın Azərbaycan qolu özlərini İran vətəndaşı kimi təqdim edən Məhəmməd və Nəsrullah adlı şəxslər tərəfindən təsis edilmişdir. 2000-ci ilə qədər təşkilatın rəhbəri Tariyel Ramazanov olmuşdur. Təşkilat bir neçə on nəfərdən ibarət idi. Bundan bir müddət sonra Azərbaycanın cənubunda, [[Lənkəran|Lənkəran şəhərində]] "Hizbullah"ın daha kiçik başqa bir qolu yaradılmışdır.{{Sfn|Yunus|2004|page=120}} === Hökumət ilə münaqişələr === [[Ziya Bünyadov]] qətlindən əvvəl [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Milli Ordunu]], hökuməti, hətta prezident [[Heydər Əliyev|Heydər Əliyevi]] onlarla əlaqədar korrupsiya hallarını ifşa edəcək sənədləri yayımlamaqla hədələmişdir. O, 1995-ci ildən Milli Ordunu və [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə Nazirliyini]] dəfələrlə korrupsiyada ittiham etmişdir. Bünyadov radio və televiziyada dəfələrlə [[Yeni Azərbaycan Partiyası|Yeni Azərbaycan Partiyasının]] bəzi üzvlərini onları ifşa edəcək materiallar dərc etməklə hədələmişdir. Həyat yoldaşı Tahirə Bünyadovanın sözlərinə görə, ölümündən bir müddət əvvəl naməlum şəxslər sənəd axtarmaq üçün onların mənzilinə daxil olmuşdur.{{Sfn|Krombax|2019|page=186}} Ziya Bünyadov mütəmadi olaraq televiziyada Heydər Əliyevlə Azərbaycanda özəlləşdirmə prosesi ilə mübahisə etmişdir. O, bu prosesi çox qəfil və ifrat hesab etmişdir.{{Sfn|Krombax|2019|page=187}} Ziya Bünyadovun qətlindən bir qədər əvvəl [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclisin]] keçmiş spikeri [[Rəsul Quliyev (siyasətçi)|Rəsul Quliyevin]] istefasından sonra bu posta [[Murtuz Ələsgərov]] gətirilmişdir. Bu ərəfədə Ziya Bünyadov demişdi ki, "Murtuz Ələsgərov parlament sədri olsa, kül mənim başıma".{{Sfn|Məmmədova|2012}} == Qətlə hazırlıq == Azərbaycan məhkəməsinin hökmündə qeyd edilənlərdən məlum olur ki, Nizami Nağıyev, Mahir Zeynalov, Qalib Babayev və Cavanşir Aslanov Tariyel Ramazanovun göstərişi ilə [[Cəlilabad rayonu]] ərazisindən [[İran|İrana]] qanunsuz keçmişdir. Onlar [[Tehran|Tehran şəhəri]] yaxınlığında üç ay ərzində əlbəyaxa döyüş, küçə döyüşləri və şəhərətrafı sahədə döyüş, eləcə də gizli müşahidə üzrə təlimlərdən keçmişdilər.{{Sfn|Məmmədəliyev|2018a}} [[Fayl:Muhammad Mosque, Baku, 2006.jpg|200px|thumb|Cinayətkar dəstənin üzvlərindən olan Tariyel Ramazanov [[İçərişəhər|İçərişəhərdəki]] [[Məhəmməd məscidi (Bakı)|"Məhəmməd" məscidinin]] başçısı olmuşdur.]] Nizami Nağıyevin sözlərinə görə, o, Tariyel Ramazanov ilə hələ 1983-cü ildə [[Sovet Ordusu|Sovet Ordusunda]] xidmət edərkən tanış olmuşdur. Onlar tərxis olunduqdan sonra tez-tez bir-birləri ilə görüşürdülər. Ramazanovun atası Ramiz fizika-riyaziyyat elmləri namizədi idi və buna görə də [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası|Azərbaycan Elmlər Akademiyasının]] institutlarından birində işləmişdir. Nağıyev Ramazanovun səyləri nəticəsindən 1992-ci ildən [[namaz]] qılmağa və [[İçərişəhər|İçərişəhərdəki]] [[Məhəmməd məscidi (Bakı)|"Məhəmməd" məscidinə]] baş çəkməyə başlamışdır. Odur ki, məscid o vaxt Ramazanovun vəsaiti hesabına təmir edilmişdi və özü də məscidin başçısı olmuşdur. Nağıyevin sözlərinə görə, Tariyel Ramazanov məsciddə dindarlar arasında rəhbər sayılırdı, hamı onu dinləməyə və onun göstərişlərini yerinə yetirməyə çalışırdı. Burada Nağıyev Cavanşir Aslanovla qarşılaşmışdır. Ramazanov 1992-ci ilin yayında Nağıyevi İrana təlimlərə getməyə dəvət etmişdir.{{Sfn|Məmmədəliyev|2018b}} Tariel Ramazanov İrandan qayıtdıqdan sonra Nizami Nağıyevə 32 min dollar vermişdir. Nağıyev bu pulla Bakı şəhərində, [[Nəsimi rayonu]] Cəlil Məmmədquluzadə küçəsi 85/259 "a" ünvanındakı evi satın almışdır. O, daha sonra dəstənin digər üzvlərinə verilməli olan silahları saxlamaq üçün bu evin zirzəmisində quyu qazmışdır. Nağıyev 1996-cı ilin mart ayında Ramazanovun göstərişi ilə Cavanşir Aslanovla birlikdə bu evdə 2 ədəd [[avtomat]], 1 ədəd [[Pulemyot tapança|pulemyot]], 5 ədəd müxtəlif markalı [[tapança]], 3 ədəd səsboğucu, 1 ədəd [[əl qumbarası]], həmçinin müxtəlif çaplı [[Mərmi|patronlar]] yerləşdirmişdir. Həmin sursat Tariyel Ramazanov, Mahir Zeynalov, Qalib Babayev və Maarif Əliyev tərəfindən evin zirzəmisində qazılmış quyuda gizlədilmişdir.{{Sfn|Məmmədəliyev|2018a}} [[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin]] məlumatına görə, "[[Hizbullah]]" liderləri [[Ziya Bünyadov|Ziya Bünyadovu]] [[İsrail|İsrailin]] "[[Mossad]]" kəşfiyyatının agenti olmaq və Azərbaycanda [[Sionizm|sionizmi]] yaymaq istəməklə ittiham etmişdi.{{Sfn|Rubin|2007|page=278}} Buna baxmayaraq, dövlət rəsmiləri Bünyadovun "Mossad" ilə heç bir əlaqəsinin olmadığını bildirmişdir. "Hizbullah" [[Heydər Əliyev]] hökumətini [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] və İsrailin marioneti, Bünyadovu isə bu hökumətin bir parçası hesab etmişdir.{{Sfn|Krombax|2019|page=185}} Azərbaycan hüquq-mühafizə orqanlarının məlumatına görə, Ziya Bünyadov "''[[Alban ölkəsinin tarixi|Albaniya tarixi]]''" kitabına yazdığı ön sözdə [[İslam|İslam dinini]] və onun peyğəmbəri [[Məhəmməd|Məhəmmədi]] təhqir etmiş, bu səbəbdən də [[İran]] müştehidləri onun ölümünə fətva vermişdir. Azərbaycanın İrandakı keçmiş səfiri [[Əliyar Səfərli]] bildirmişdir ki, o, təxminən 1995-ci ildə [[İslam Şurası Məclisi|İranın İslam Şurası Məclisi]] binasında [[Xarici İşlər Nazirliyi (İran)|Xarici İşlər Nazirliyinin]] və müəyyən idarələrin nümayəndə heyətlərinin yığıncağına dəvət edilmişdir. Görüşün təşəbbüskarı olan deputat Pur Qurban həmin görüşdə ona Ziya Bünyadovdan şikayətlənmiş, onun yazdıqlarını İran əleyhinə təbliğat kimi qiymətləndirmişdir. Əliyar Səfərlinin sözlərinə görə, o, akademikin ölümünə fətva verilməsini eşidəndən dərhal sonra baş verənlər barədə [[Xarici İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinə]] məktub yazmış, lakin buna əhəmiyyət verən olmamışdır.{{Sfn|Məmmədova|2012}} Azərbaycan məhkəməsinin cinayət işi ilə bağlı hökmünə əsasən, 1997-ci ilin yanvarında "Vilayəti əl-Fəqih Hizbullah" qruplaşmasının üzvləri Bakıda toplantı keçirmişdir. Görüşdə Nizami Nağıyev, Cavanşir Aslanov, Mahir Zeynalov, Qalib Babayev, Tariyel Ramazanov, həmçinin Nəsrullah adlı İran vətəndaşı iştirak etmişdir. Burada akademik Ziya Bünyatovun rəsmi və siyasi fəaliyyətinin dayandırılması qərara alınmışdır. Qətlin törədilməsi üçün plan tərtib edilmişdir və iştirakçılar rolları öz aralarında bölüşdürmüşdür. Ziya Bünyadov müəyyən müddət iki qrup tərəfindən təqib edilmişdir. 1997-ci il yanvarın axırlarından fevralın əvvəllərinə qədər Nizami Nağıyev, Cavanşir Aslanov və Tariyel Ramazanov Ziya Bünyadovun yaşadığı evin yerləşdiyi əraziyə, giriş-çıxışlara baxış keçirmişdir. Mahir Zeynalov və Qalib Babayev başqalarının köməyi ilə Ziya Bünyadov və onun xidməti avtomobilini gizli şəkildə müşahidə edərək onun hərəkət xəritəsini tərtib etmişdir.{{Sfn|Məmmədəliyev|2018a}} == Qətl == Qatillər 21 fevral 1997-ci il tarixində, yerli vaxtla saat 16:00 radələrində iki qrupa bölünmüşdür.{{Sfn|Məmmədəliyev|2018a}} [[Ziya Bünyadov|Ziya Bünyadovun]] 1960-cı illərdən bəri yaşadığı mənzilinin{{Sfn|Krombax|2019|page=184}} yaxınlığında "VAZ-2109" markalı, "AZ-10-DF-581" dövlət nömrə qeydiyyatlı avtomobildə olan, "[[Uzi]]" avtomatı ilə silahlanmış Tariyel Ramazanov və Cavanşir Aslanov mobil telefonla Ziya Bünyadovun evinə saat neçədə qayıdacığını ikinci qrupa bildirmişdir. Nizami Nağıyev fin bıçağı ilə, Qalib Babayev isə səsboğucu ilə təchiz edilmiş "Makarov" tapançası ilə silahlanmışdı. Onlar Mahir Zeynalovla birlikdə Ziya Bünyadovun yaşadığı evin yaxınlığında "[[VAZ-2106]]" markalı avtomobildə növbəti zəngi gözləyirdilər.{{Sfn|Məmmədəliyev|2018a}}{{Sfn|Babayev|2001}} Saat 18:00 radələrində Tariyel Ramazanov Ziya Bünyadovun evinə gəlməsi barədə Mahir Zeynalova məlumat vermişdir. Zeynalov yoldan keçənlər haqqında xəbər vermək üçün maşında qalmış, Qalib Babayev binanın küncündə, Nizami Nağıyev isə binanın 3-cü blokuna girişi ilə üzbəüz mövqe tutmuşdur. Qalib Babayevdən Bünyadovun mənzilinə tək getdiyinə dair işarə gözləyən Nizami Nağıyev 3-cü blokdan binaya daxil olmuşdur. Adətən Bünyadovun şəxsi sürücüsü onu mənzilinə qədər müşayiət edirdi. Qatillərin planlarına sürücünün qətl edilməsi də daxil idi. Buna baxmayaraq, Bünyadov sürücünü buraxaraq evə tək getmişdir.{{Sfn|Babayev|2001}} Nağıyev 1-ci və 2-ci mərtəbələr arasında pilləkənlərdə Bünyadova arxadan yaxınlaşaraq sol əlinin arxa-xarici səthinə və qarın nahiyəsinə, sağ və sol qabırğalarının altından ümumilikdə beş dəfə ardıcıl zərbələr endirmişdir. Eyni zamanda, Qalib Babayev də hadisə yerinə gəlmişdir. Bu zaman Bünyadov hələ də sağ idi. Babayev yıxılan Ziya Bünyadovun sağ yanağına və boyun nahiyəsinə səsboğucu ilə tapançadan atəş açmışdır. Bünyadov yerindəcə vəfat etmiş, cinayətkarlar isə heç kimdən xəbərsiz Zeynalovun maşını ilə hadisə yerindən qaçmışdır.{{Sfn|Məmmədəliyev|2018a}}{{Sfn|Babayev|2001}} 23 fevral 1997-ci ildə Şəhriyar adına Mədəniyyət Mərkəzində Ziya Bünyadovla vidalaşma mərasimi keçirilmişdir.{{Sfn|Əliyev|1997}} O, [[Fəxri Xiyaban|Fəxri Xiyabanda]] dəfn edilmişdir.{{Sfn|AMEA|2017}} == Məsuliyyət == === İstintaq === [[Ziya Bünyadov|Ziya Bünyadovun]] qətli haqqında ilk versiyanı [[Azərbaycan Prezidenti]] [[Heydər Əliyev]] ictimaiyyətə təqdim etmişdir. Bünyadovun vidalaşma mərasimində o, bildirmişdir ki, "Bünyadov ölkədə sabitliyi pozmaq məqsədilə qətlə yetirilmişdir".{{Sfn|Krombax|2019|page=184}} Azərbaycan hökuməti cinayətə görə [[Şiəlik|şiə]] "[[Hizbullah]]" təşkilatının Azərbaycan qolunun məsuliyyət daşığıdığını elan etmişdir.{{Sfn|Vəliyev|2007}} Hər halda, "Hizbullah" təşkilatının fəaliyyəti hakimiyyətin təzyiqindən sonra dayandırılmışdır.{{Sfn|Vəliyev|2007}} Dövlət mənbələri Ziya Bünyadovun qətlində "Ceyşaullah" hərəkatının üzvlərinin iştirak etdiyini də elan etmişdir.{{Sfn|Kornell|2006|page=44}} "Ceyşaullah" 1990-cı illərin axırlarından Azərbaycanda fəaliyyət göstərmiş [[Sələfilik|sələfi]] qruplaşması idi. Rəsmi mənbələrdə qruplaşmanın "Hare Krişna" cəmiyyətinin Bakıdakı qərargahına hücuma görə məsuliyyət daşıdığı və ABŞ-ın Bakıdakı səfirliyini partlatmağı planlaşdırdığı qeyd olunmuşdur.{{Sfn|Kornell|2006|page=61}} Hərəkat [[ABŞ Dövlət Departamenti|ABŞ Dövlət Departamentinin]] "terror təşkilatları siyahısı"na salınmışdır.{{Sfn|Kornell|2015|page=335}} Azərbaycan rəsmilərinə görə, hərəkat İrandan dəstək almış və "Hizbullah"la əlaqəsi var idi.{{Sfn|Kornell|2006|page=49}} Odur ki, ABŞ Dövlət Departamentinin Qafqaz və Mərkəzi Asiya şöbəsinin rəhbəri Con Parkerin sözlərinə görə, Bünyadovun qatilləri İranda təlim keçmişdir.{{Sfn|Parker|2009|page=54}} Azərbaycan hüquq-mühafizə orqanları 2002-ci ildə qruplaşmaya qarşı kampaniyanı intensivləşmişdir.{{Sfn|Kornell|2015|page=282}} 21 fevral 2001-ci ildə bu ölüm işi üzrə hökm elan olunmuşdur. [[Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsi|Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində]] hakimlər [[Ənvər Seyidov]], Sədrəddin Hacıyev və Tofiq Paşayevdən ibarət tərkibin imzaladığı hökmə əsasən, iki nəfər ömürlük, daha beşi isə 10–14 il arası azadlıqdan məhrum edilmişdir. Ömürlük həbs cəzası alanlardan biri Nizami Nağıyev [[Abşeron rayonu|Abşeron rayonunun]] keçmiş icra başçısı Adil Nağıyevin oğludur. O, oğlunun həbsindən bir həftə sonra vəzifəsindən uzaqlaşdırılmışdır. Bu cinayət işi üzrə Cavanşir Aslanov və Tariyel Ramazanov hələ də axtarışda hesab olunur. Qətlin əsas icraçısı kimi təqdim olunan, [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Daxili İşlər Nazirliyinin]] (DİN) 7-ci idarəsinin əməkdaşı Qalib Babayev isə [[Azərbaycan–İran sərhədi|Azərbaycan–İran sərhədində]] öldürülmüşdür. İstintaqın qeydlərinə görə, Ziya Bünyadova bıçaq zərbələrini Nizami Nağıyev endirmişdir, atəşi açan isə Qalib Babayev olmuşdur.{{Sfn|Məmmədova|2012}} === İddialar === [[Fayl:Rustam Ibragimbekov.jpg|250px|thumb|right|[[Niderland]] alimi Sara Krombax [[Rüstəm İbrahimbəyov]] 2008-ci ildə yazdığı "Dalğaların düzümü" romanının Ziya Bünyadovun qətli haqqında olduğuna inanır.{{Sfn|Krombax|2019|page=187}}]] Dövlət mənbələrinin irəli sürdüyü versiyaya baxmayaraq, əhali arasında [[Ziya Bünyadov|Ziya Bünyadovun]] qətli ilə bağlı çoxlu şayiələr və fərziyyələr yayılmışdır. Bu iddialara görə, Bünyadov Azərbaycan hökuməti üçün təhlükə hesab olunduğundan öldürülmüş və "[[Hizbullah]]" amilindən sadəcə [[Azərbaycan–İran münasibətləri|İranın Azərbaycandakı təsirini]] aradan qaldırmaq üçün bəhanə məqsədilə istifadə edilmişdir.{{Sfn|Krombax|2019|page=186}} Bu versiyanı [[Arif Yunusov]] və [[Zərdüşt Əlizadə]] də təsdiqləmişdir. Azərbaycanlı ssenarist, kinoprodüser və romançı [[Rüstəm İbrahimbəyov]] 2008-ci ildə yazdığı "Dalğaların düzümü" ({{dil-ru|Сложение волн}}) romanında özəlləşdirmə qarşı açıq mübarizə apardığına görə öldürülən "məşhur sovet qəhrəmanı və şərqşünası"nın hekayəsindən bəhs edir. Bu personajın adı çəkilmir, lakin Sara Krombax bu personajın Ziya Bünyadov olduğuna inanır.{{Sfn|Krombax|2019|page=187}} 2011-ci ildə sabiq polis zabiti Salman Əliyev Ziya Bünyadovun DİN-in əməkdaşları tərəfindən qətlə yetirildiyini iddia etmişdir. Salman Əliyevin sözlərinə görə, o, 1997-ci ildə Ziya Bünyadovun bir qrup DİN əməkdaşı tərəfindən qətlə yetirildiyini bildirmiş və ardınca sabiq baş prokuror [[Eldar Həsənov (hüquqşünas)|Eldar Həsənovun]] məktubu əsasında Ziya Bünyadovun qətl edilməsi ilə bağlı yaradılan əməliyyat-istintaq qrupuna daxil edilmişdir. O, əlavə etmişdir ki, aparılan istintaq işləri nəticəsində Ziya Bünyadovun DİN əməkdaşları tərəfindən qətlə yetirildiyi sübut edilsə də, işin sona çatdırılmasına imkan verilməmişdir. İki müstəntiq guya istintaqı başqa səmtə yönəltdiklərinə görə cinayət məsuliyyətinə cəlb olunmuşdur. Salman Əliyev demişdir ki, həmin əməliyyat-istintaq qrupu cinayətin məsuliyyətini "Hizbullah" təşkilatına yönəltməsi üçün yenisi ilə əvəzlənmişdir. O özü sonrakı illərdə həbs edilmiş, burada işgəncələrə məruz qalmışdır. [[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin]] (MTN) [[Qara kəmər (əməliyyat)|"Qara kəmər" əməliyyatından]] sonra yaydığı açıqlamada Ziya Bünyadovun qətlindən də bəhs edilmiş, lakin sonradan bu məsələyə toxunulmamışdır. Salman Əliyev iddia etmişdir ki, keçmiş polis polkovnik-leytenantı [[Hacı Məmmədov (cinayətkar)|Hacı Məmmədovun]] dəstəsi zərərsizləşdiriləndə onların üzərindən Ziya Bünyadovun qətlə yetirildiyi silah tapılmış, lakin Məmmədovun potensial açıqlamalarından çəkinildiyindən bu məsələ aydınlaşdırılmamışdır.{{Sfn|Vidadi|2011}} Onun sözlərinə görə, Milli Məclisin keçmiş sədri Murtuz Ələsgərov onu dəfələrlə Daxili İşlər naziri Ramil Usubova "tapşırmışdır". Salman Əliyev demişdir ki, Ziya Bünyadov qətlə yetirilən zaman Murtuz Ələsgərova yaxın olan bir polis məmuru ona zəng edərək hadisə ilə bağlı məlumat vermişdi.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2011}} Salman Əliyev, eləcə də [[Eynulla Fətullayev]] qətlə görə həbs edilənlərin günahsız olduğunu bildirmişdir. Həbs olunanların ifadələrinə görə, 2005-ci ildə Hacı Məmmədovun dəstəsi ilə bağlı məlumatlar dərc olunan dövrdə məhkumların yerləşdirildiyi həbsxananın rəis müavini həbs olunanlara onların işlərinə yenidən baxılacağı və azad ediləcəklərini demişdir. Eynulla Fətullayev Ziya Bünyadovun qətli ilə bağlı təfərrüatları sadəcə Eldar Həsənov, Azər Vahabzadə və vəkil [[Aslan İsmayılov (hüquqşünas)|Aslan İsmayılovun]] bildiyini iddia etmişdir. Aslan İsmayılov özü bunu təkzib etmişdir.{{Sfn|Hikmət|2011}} == Reaksiyalar == [[Ziya Bünyadov|Ziya Bünyadovun]] qətli [[Azərbaycan]] ictimaiyyətində böyük şok yaratmışdır. [[Azərbaycan Prezidenti]] [[Heydər Əliyev]] Ziya Bünyadovun dəfn mərasimində çıxışı zamanı qeyd etmişdir ki, Bünyadovun qətli "Azərbaycan xalqı və elmi üçün böyük itkidir". O, sui-qəsdi "bütün xalqa qarşı təcavüz" və "terror hücumu" adlandırmışdır.{{Sfn|Krombax|2019|page=184}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Div col|small=yes}} * {{Cite book |title=Azerbaijan: A Political History |trans-title=Azərbaycan. Siyasi tarix |first=Suha |last=Bölükbaşı |year=2011 |publisher=I. B. Taurus |location=London |isbn=1780767595 |ref={{SfnRef|Bölükbaşı|2011}} }} * {{Cite book |first=Svente E. |last=Kornell |title=Azerbaijan Since Independence |trans-title=Müstəqillikdən bəri Azərbaycan |publisher=Taylor & Francis |year=2015 |isbn=1317476204 |language=en |ref={{SfnRef|Kornell|2015}} }} * {{Cite book |title=The Politicization of Islam in Azerbaijan |trans-title=Azərbaycanda islamın siyasiləşməsi |first=Svente E. |last=Kornell |date=oktyabr 2006 |publisher=Central Asia-Caucasus Institute and Silk Road Studies Program |language=en |series=Silk Road Papers |location=Uppsala |isbn=91-85493-20-0 ||ref={{SfnRef|Kornell|2006}} }} * {{Cite book |url=http://saracrombach.com/Ziia_Buniiatov_and_the_Invention_of_an_Azerbaijani_Past%20_PDF.pdf |title=Ziia Buniiatov and the Invention of an Azerbaijani Past |trans-title=Ziya Bünyadov və Azərbaycan keçmişinin icadı |first=Sara |last=Krombax |publisher=Amsterdam Universiteti |language=en |year=2019 |ref={{SfnRef|Krombax|2019}} }} * {{Cite book |editor-first=Barry M. |editor-last=Rubin |title=Political Islam: Critical Concepts in Islamic Studies |trans-title=Siyasi islam. İslamşünaslığın tənqidi konsepsiyaları |language=en |location=London and New York |publisher=Routledge |year=2007 |volume=III |ISBN=0415404533, 9780415404532 |ref={{SfnRef|Rubin|2007}} }} * {{Cite book |first1=L. M. |last1=Orucova |first2=Z. Ə. |last2=Şıxəlibəyli |title=Развитие арабской филологии в Азербайджане |trans-title=Azərbaycanda ərəb filologiyasının inkişafı |location=Bakı |publisher=[[AMEA Şərqşünaslıq İnstitutu|Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Şərqşünaslıq İnstitutu]] |year=2004 |pages=107 |language=ru |ref={{SfnRef|Orucova|Şıxəlibəyli|2004}} }} * {{Cite journal |url=https://jamestown.org/program/azerbaijan-increasingly-caught-between-salafism-and-iran/ |title=Azerbaijan Increasingly Caught Between Salafism and Iran |trans-title=Azərbaycan getdikcə daha çox sələfilik ilə İran arasında qalır |journal=Terrorism Monitor |volume=5 |issue=19 |first=Anar |last=Vəliyev |language=en |publisher=Jamestown Foundation |archive-url=https://archive.today/20220205121130/https://jamestown.org/program/azerbaijan-increasingly-caught-between-salafism-and-iran/%23.VdTB3PlVhHw |archive-date=2022-02-05 |date=24 oktyabr 2007 |ref={{SfnRef|Vəliyev|2007}} |access-date=2022-02-05 |url-status=live }} * {{Cite book |first=Arif |last=Yunus |author-link=Arif Yunusov |title=Ислам в Азербайджане |trans-title=Azərbaycanda islam |editor-first=Рауф |editor-last=Гусейнов |location=Bakı |publisher=«Заман» |year=2004 |ISBN=9952-8052-0-9 |ref={{SfnRef|Yunus|2004}} |language=ru }} * {{Cite web |last=Babayev |first=R. |title=Мрачные даты для убийц академика Зии Буниятова |trans-title=Akademik Ziya Bünyadovun qatilləri üçün qaranlıq tarixlər |url=https://archives.echo.az/?p=299 |work=[[Exo (qəzet, Azərbaycan)|Эхо]] |access-date=24 iyul 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220723202122/https://archives.echo.az/?p=299 |archive-date=23 iyul 2022 |date=2001 |language=ru |ref={{SfnRef|Babayev|2001}} }} * {{Cite web |url=https://www.azadliq.org/a/24323202.html |title=Keçmiş polis zabiti Ziya Bünyadovun qətli haqda danışdı |date=9 sentyabr 2011 |archive-url=https://archive.today/20220205131211/https://www.azadliq.org/a/24323202.html |archive-date=2022-02-05 |work=[[Azadlıq Radiosu]] |ref={{SfnRef|Azadlıq Radiosu|2011}} |access-date=2022-02-05 |url-status=live }} * {{Cite newspaper |author=Vidadi |url=https://www.azadliq.info/7564.html |title=MTN-nin "Ziya Bünyadov müəmması" |archive-url=https://archive.today/20220205131053/https://www.azadliq.info/7564.html |archive-date=2022-02-05 |date=28 iyul 2011 |newspaper=[[Azadlıq (qəzet)|Azadlıq]] |ref={{SfnRef|Vidadi|2011}} |access-date=2022-02-05 |url-status=live }} * {{Cite newspaper |author=Hikmət |url=http://www.azadliq.info/siyast/7627-ziya-buenyadovun-qtli-il-bal-yeni-tfrrueatlar.html |title=Ziya Bünyadovun qətli ilə bağlı yeni təfərrüatlar |archive-url=https://archive.today/20150818225116/http://www.azadliq.info/siyast/7627-ziya-buenyadovun-qtli-il-bal-yeni-tfrrueatlar.html |archive-date=2015-08-18 |date=31 iyul 2011 |newspaper=[[Azadlıq (qəzet)|Azadlıq]] |ref={{SfnRef|Hikmət|2011}} |access-date=2018-01-30 |url-status=live }} * {{Cite newspaper |first=Aytən |last=Məmmədova |url=https://www.azadliq.info/13690.html |title=Ziya Bünyadovun qətlində sirli məqamlar |archive-url=https://archive.today/20220205131203/https://www.azadliq.info/13690.html |archive-date=2022-02-05 |date=21 fevral 2012 |newspaper=[[Azadlıq (qəzet)|Azadlıq]] |ref={{SfnRef|Məmmədova|2012}} |access-date=2022-02-05 |url-status=live }} * {{Cite web |last=Məmmədəliyev |first=E. |title=Akademik Ziya Bünyadovun mübhəm ölüm işi – cinayət dosyesi |url=https://musavat.com/news/akademik-ziya-bunyadovun-mubhem-olum-isi-cinayet-dosyesi_502153.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20180216172738/https://musavat.com/news/akademik-ziya-bunyadovun-mubhem-olum-isi-cinayet-dosyesi_502153.html |archive-date=16 fevral 2018 |access-date=24 iyul 2022 |date=2 fevral 2018 |work=Yeni Müsavat |language=az |ref={{SfnRef|Məmmədəliyev|2018a}} }} * {{Cite web |last=Məmmədəliyev |first=E. |title=Ziya Bünyadovun qatili həbsxanada danışdı |url=https://musavat.com/news/ziya-bunyadovun-qatili-hebsxanada-danisdi-sensasion-aciqlamalar_506470.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20180401003602/http://musavat.com/news/ziya-bunyadovun-qatili-hebsxanada-danisdi-sensasion-aciqlamalar_506470.html |archive-date=1 aprel 2018 |access-date=24 iyul 2022 |date=19 fevral 2018 |work=Yeni Müsavat |language=az |ref={{SfnRef|Məmmədəliyev|2018b}} }} * {{Cite web |url=https://science.gov.az/az/news/open/6544 |title="Müasir şərqşünaslığın aktual problemləri" (Ziya Bünyadov qiraətləri) mövzusunda beynəlxalq konfrans keçiriləcək |date=12 oktyabr 2017 |work=[[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]] |archive-url=https://archive.today/20220205120439/https://science.gov.az/az/news/open/6544 |archive-date=2022-02-05 |language=az |ref={{SfnRef|AMEA|2017}} |access-date=2022-02-05 |url-status=live }} * {{Cite newspaper |url=http://www.anl.az/down/meqale/az_muellimi/2012/fevral/233760.htm |first=Ellada |last=Umudlu |title=Akademik Ziya Bünyadov xatirələrdə |date=17 fevral 2012 |newspaper="[[Azərbaycan müəllimi (qəzet)|Azərbaycan müəllimi]]" |archive-url=https://archive.today/20220205141127/http://www.anl.az/down/meqale/az_muellimi/2012/fevral/233760.htm |archive-date=2022-02-05 |ref={{SfnRef|Umudlu|2012}} |access-date=2022-02-05 |url-status=live }} * {{Cite newspaper |first=Heydər |last=Əliyev |author-link=Heydər Əliyev |url=http://lib.aliyevheritage.org/az/8489690.html |title=Görkəmli alim və ictimai xadim, akademik Ziya Bünyadovla vidalaşma mərasimində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin nitqi - Şəhriyar adına Mədəniyyət Mərkəzi, 23 fevral 1997-ci il |date=24 fevral 1997 |via="Heydər Əliyev irsi" Beynəlxalq Elektron Kitabxana |archive-url=https://archive.today/20150821164219/http://lib.aliyevheritage.org/az/8489690.html |archive-date=2015-08-21 |language=az |newspaper="[[Azərbaycan (qəzet, Azərbaycan)|Azərbaycan]]" |ref={{SfnRef|Əliyev|1997}} |access-date=2018-01-30 |url-status=live }} {{Refend}} [[Kateqoriya:21 fevraldakı hadisələr]] [[Kateqoriya:1997-ci ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:1997-ci ildə Azərbaycan]] [[Kateqoriya:Qətllər]] [[Kateqoriya:Ziya Bünyadov]] [[Kateqoriya:Azərbaycanda terror hadisələri]] hy4rhhg9aqk1t9tnbq37pvh9h54r419 0 535523 6547837 6477430 2022-07-25T07:42:56Z Xcite 94204 wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi |titul = [[Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycanın rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat naziri]] |dövr əvvəl = 11 oktyabr 2021 |dövr son = |bayraq = Emblem of Azerbaijan.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |prezident = [[İlham Əliyev]] |sələfi = Rəşad Nəbiyev (özü) |xələfi = |titul_2 = [[Azərbaycan Cüdo Federasiyası|Azərbaycan Cüdo Federasiyasın prezidenti]] |dövr əvvəl_2 = 1 noyabr 2021 |dövr son_2 = |bayraq_2 = Azərbaycan_Cüdo_Federasiyası.jpg |bayraq2_2 = Flag of Azerbaijan.svg |prezident_2 = |sələfi_2 = [[Rövnəq Abdullayev]] |xələfi_2 = |titul_3 = [[Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycanın nəqliyyat, rabitə və yüksək texnologiyalar naziri]] |dövr əvvəl_3 = 26 yanvar 2021 |dövr son_3 = 11 oktyabr 2021 |bayraq_3 = Emblem of Azerbaijan.svg |bayraq2_3 = Flag of Azerbaijan.svg |prezident_3 = [[İlham Əliyev]] |sələfi_3 = [[Ramin Quluzadə]] |xələfi_3 = |titul_4 = [[Azərkosmos|"Azərkosmos" ASC]] sədri |dövr əvvəl_4 = 24 yanvar 2011 |dövr son_4 = 26 yanvar 2021 |bayraq_4 = Emblem of Azerbaijan.svg |bayraq2_4 = Flag of Azerbaijan.svg |prezident_4 = [[İlham Əliyev]] |sələfi_4 = |xələfi_4 = |vətəndaşlığı = {{AZE}} |həyat yoldaşı = |uşağı = |partiya = |təhsili = |mükafatları = {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} }} '''Rəşad Nəbi oğlu Nəbiyev''' ({{DVTY}}) — [[Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycanın rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat]] naziri,<ref>[https://apa.az/az/daxili_siyaset/Rsad-Nbiyev-nqliyyat-rabit-v-yuksk-texnologiyalar-naziri-tyin-edilib-626263 Rəşad Nəbiyev nəqliyyat, rabitə və yüksək texnologiyalar naziri təyin edilib]</ref> [[Azərkosmos]] ASC-nin sədri (2011–2021).<ref>[http://www.president.az/articles/1480 Rəşad Nəbiyev ASC-nin sədri vəzifəsinə təyin edilmişdir]</ref> == Karyera == 1997–2000-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İcra Aparatında İnformasiya resursları və texnologiyaları mərkəzində və Xarici əlaqələr şöbəsində çalışmışdır. 2002–2004-cü illərdə Azərbaycan Respublikası [[Mərkəzi Bank]]ının Bazar əməliyyatları departamentində çalışmışdır. 2004–2011-ci illərdə, Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin Maliyyə, uçot və iqtisadi təhlil şöbəsinin müdiri vəzifəsində işləmişdir.<ref>https://azercosmos.az/about-us-management</ref> 2011–2021-ci illərdə [[Azərkosmos]] ASC-nin sədri vəzifəsində çalışmışdır.<ref>[https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1817014.html Rəşad Nəbiyev "Azərkosmos" ASC-nin sədri təyin edilib]</ref> [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 2021-ci il 26 yanvar tarixli Sərəncamına əsasən Azərbaycan Respublikasının nəqliyyat, rabitə və yüksək texnologiyalar naziri vəzifəsinə təyin edilmişdir. == Təhsil == 1994–2000-ci illərdə [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycan Respublikası Prezidenti Yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alaraq Dövlət və bələdiyyə idarəetməsi ixtisası üzrə bakalavr və magistr dərəcəsi almış, 2000–2002-ci illərdə isə ABŞ-nın Şərqi Karolina Universitetində iqtisadiyyat üzrə magistr dərəcəsinə yiyələnmişdir. Daha sonra R.Nəbiyev Harvard Universitetinin Kennedi İdarəçilik Məktəbində davam etdirərək 2006-cı ildə "Yüksək vəzifəli icraçı şəxslər üçün Dövlət maliyyə idarəetməsi proqramı"nı bitirmişdir.<ref>[https://www.thebusinessyear.com/azerbaijan-2015/the-final-frontier/interview TBY talks to Rashad Nabiyev, CEO & Chairman of the Board of Azercosmos, on the company's training program, Azerspace-1, and future launches.]</ref> == Təltiflər == Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 06 fevral 2014-cü il tarixli Sərəncamı ilə informasiya-kommunikasiya və kosmik sənaye sahələrinin inkişafında xidmətlərinə görə "Tərəqqi" medalı ilə təltif edilmişdir.<ref>[http://www.e-qanun.az/framework/26933 Azərbaycan Respublikasında informasiya-kommunikasiya və kosmik sənaye sahələrində çalışan şəxslərin təltif edilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN SƏRƏNCAMI]</ref> Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 27 may 2019-cu il tarixli müvafiq Sərəncamı ilə "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı ilə təltif olunmuşdur. == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == [https://oxu.az/politics/13593 Prezident rabitə və kosmik sənaye sahələrinin işçilərini mükafatlandırdı] {{Azərbaycanın rabitə nazirləri}} {{Azərbaycanın nəqliyyat nazirləri}} [[Kateqoriya:Azərbaycan Cüdo Federasiyasının prezidentləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanın rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat nazirləri]] {{Xarici istinadlar}} 4y1qi3dpf3o7blnfrdjgmdtw1j8dkx8 6547838 6547837 2022-07-25T07:43:12Z Xcite 94204 /* Xarici keçidlər */ wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi |titul = [[Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycanın rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat naziri]] |dövr əvvəl = 11 oktyabr 2021 |dövr son = |bayraq = Emblem of Azerbaijan.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |prezident = [[İlham Əliyev]] |sələfi = Rəşad Nəbiyev (özü) |xələfi = |titul_2 = [[Azərbaycan Cüdo Federasiyası|Azərbaycan Cüdo Federasiyasın prezidenti]] |dövr əvvəl_2 = 1 noyabr 2021 |dövr son_2 = |bayraq_2 = Azərbaycan_Cüdo_Federasiyası.jpg |bayraq2_2 = Flag of Azerbaijan.svg |prezident_2 = |sələfi_2 = [[Rövnəq Abdullayev]] |xələfi_2 = |titul_3 = [[Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycanın nəqliyyat, rabitə və yüksək texnologiyalar naziri]] |dövr əvvəl_3 = 26 yanvar 2021 |dövr son_3 = 11 oktyabr 2021 |bayraq_3 = Emblem of Azerbaijan.svg |bayraq2_3 = Flag of Azerbaijan.svg |prezident_3 = [[İlham Əliyev]] |sələfi_3 = [[Ramin Quluzadə]] |xələfi_3 = |titul_4 = [[Azərkosmos|"Azərkosmos" ASC]] sədri |dövr əvvəl_4 = 24 yanvar 2011 |dövr son_4 = 26 yanvar 2021 |bayraq_4 = Emblem of Azerbaijan.svg |bayraq2_4 = Flag of Azerbaijan.svg |prezident_4 = [[İlham Əliyev]] |sələfi_4 = |xələfi_4 = |vətəndaşlığı = {{AZE}} |həyat yoldaşı = |uşağı = |partiya = |təhsili = |mükafatları = {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} }} '''Rəşad Nəbi oğlu Nəbiyev''' ({{DVTY}}) — [[Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycanın rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat]] naziri,<ref>[https://apa.az/az/daxili_siyaset/Rsad-Nbiyev-nqliyyat-rabit-v-yuksk-texnologiyalar-naziri-tyin-edilib-626263 Rəşad Nəbiyev nəqliyyat, rabitə və yüksək texnologiyalar naziri təyin edilib]</ref> [[Azərkosmos]] ASC-nin sədri (2011–2021).<ref>[http://www.president.az/articles/1480 Rəşad Nəbiyev ASC-nin sədri vəzifəsinə təyin edilmişdir]</ref> == Karyera == 1997–2000-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İcra Aparatında İnformasiya resursları və texnologiyaları mərkəzində və Xarici əlaqələr şöbəsində çalışmışdır. 2002–2004-cü illərdə Azərbaycan Respublikası [[Mərkəzi Bank]]ının Bazar əməliyyatları departamentində çalışmışdır. 2004–2011-ci illərdə, Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin Maliyyə, uçot və iqtisadi təhlil şöbəsinin müdiri vəzifəsində işləmişdir.<ref>https://azercosmos.az/about-us-management</ref> 2011–2021-ci illərdə [[Azərkosmos]] ASC-nin sədri vəzifəsində çalışmışdır.<ref>[https://az.trend.az/azerbaijan/politics/1817014.html Rəşad Nəbiyev "Azərkosmos" ASC-nin sədri təyin edilib]</ref> [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 2021-ci il 26 yanvar tarixli Sərəncamına əsasən Azərbaycan Respublikasının nəqliyyat, rabitə və yüksək texnologiyalar naziri vəzifəsinə təyin edilmişdir. == Təhsil == 1994–2000-ci illərdə [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası|Azərbaycan Respublikası Prezidenti Yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]]nda təhsil alaraq Dövlət və bələdiyyə idarəetməsi ixtisası üzrə bakalavr və magistr dərəcəsi almış, 2000–2002-ci illərdə isə ABŞ-nın Şərqi Karolina Universitetində iqtisadiyyat üzrə magistr dərəcəsinə yiyələnmişdir. Daha sonra R.Nəbiyev Harvard Universitetinin Kennedi İdarəçilik Məktəbində davam etdirərək 2006-cı ildə "Yüksək vəzifəli icraçı şəxslər üçün Dövlət maliyyə idarəetməsi proqramı"nı bitirmişdir.<ref>[https://www.thebusinessyear.com/azerbaijan-2015/the-final-frontier/interview TBY talks to Rashad Nabiyev, CEO & Chairman of the Board of Azercosmos, on the company's training program, Azerspace-1, and future launches.]</ref> == Təltiflər == Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 06 fevral 2014-cü il tarixli Sərəncamı ilə informasiya-kommunikasiya və kosmik sənaye sahələrinin inkişafında xidmətlərinə görə "Tərəqqi" medalı ilə təltif edilmişdir.<ref>[http://www.e-qanun.az/framework/26933 Azərbaycan Respublikasında informasiya-kommunikasiya və kosmik sənaye sahələrində çalışan şəxslərin təltif edilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN SƏRƏNCAMI]</ref> Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 27 may 2019-cu il tarixli müvafiq Sərəncamı ilə "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı ilə təltif olunmuşdur. == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [https://oxu.az/politics/13593 Prezident rabitə və kosmik sənaye sahələrinin işçilərini mükafatlandırdı] {{Azərbaycanın rabitə nazirləri}} {{Azərbaycanın nəqliyyat nazirləri}} [[Kateqoriya:Azərbaycan Cüdo Federasiyasının prezidentləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanın rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat nazirləri]] {{Xarici istinadlar}} 91dnb8xn64j5kpiqz557bel20op92ig 3 537462 6547038 6546776 2022-07-24T12:45:49Z C. Cavad 202463 /* Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları */ yeni bölmə wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, məsələ öz həllini tapdı. Sizdən xahiş edirəm statusumu geri qaytarmaqda köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. Burada olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) lbri4aswz0sgmubayo6i8uwm9ozhx33 6547039 6547038 2022-07-24T12:46:56Z C. Cavad 202463 /* Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları */ wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, məsələ öz həllini tapdı. Sizdən xahiş edirəm statusumu geri qaytarmaqda köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) hsz0ssc2i6wopwnyxhvjsc1gsiy8rjc 6547382 6547039 2022-07-24T16:45:25Z Sura Shukurlu 169201 /* Modul */ yeni bölmə wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, məsələ öz həllini tapdı. Sizdən xahiş edirəm statusumu geri qaytarmaqda köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) ss5awaocgsvtsqfp09vgl24q1wdfi23 6547506 6547382 2022-07-24T18:47:29Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 /* Təsdiqləyin zəhmət olmasa */ wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq statusumu geri qaytarmaqda mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) 8nvth7b2o539gs66691zhwll6crgylp 6547560 6547506 2022-07-24T20:11:51Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 /* Təsdiqləyin zəhmət olmasa */ wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) kmtbm4ru6ejnoq28unh78gqcusfzzty 6547743 6547560 2022-07-25T05:41:41Z Toghrul R 147643 /* Parametrlər */ Cavab wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:41, 25 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) kc49vu9nqxf2zagl8peyk7bo6kpv1ze 6547752 6547743 2022-07-25T05:47:49Z Toghrul R 147643 /* Təsdiqləyin zəhmət olmasa */ Cavab wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:41, 25 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:47, 25 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) 3k8puz3xxz91q7als8hni6luxu5qo5i 6547760 6547752 2022-07-25T05:54:32Z Qraf061 242998 /* Parametrlər */ Cavab wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:41, 25 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] Vikipediya Nizamlamaları sıfırlamaq istəyirdim artıq həll etmişəm təşəkkür -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 05:54, 25 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:47, 25 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) mu07p0keejod0d0milzk9qfxk1jrv8z 6547765 6547760 2022-07-25T05:57:01Z Toghrul R 147643 /* Modul */ Cavab wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:41, 25 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] Vikipediya Nizamlamaları sıfırlamaq istəyirdim artıq həll etmişəm təşəkkür -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 05:54, 25 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:47, 25 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] salam. {invoke:hissəciklər} yazılıb, belə bir funksiya modul daxilində yoxdur. İngilis dilində necə yazılıb, elə də olmalıdır. Ya da modul daxilində funksiya yenidən adlandırılmalıdır. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:57, 25 iyul 2022 (UTC) 35fhnn47b1hgakx4ic2zpziicvkcy13 6547774 6547765 2022-07-25T06:05:26Z Toghrul R 147643 /* Parametrlər */ Cavab wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:41, 25 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] Vikipediya Nizamlamaları sıfırlamaq istəyirdim artıq həll etmişəm təşəkkür -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 05:54, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] çox qəribədir, lokal səviyyədə nizamlamaları yığışdırmaq düymədi MediaViki tərəfindən yığışdırılıb. Mən onu yenidən əlavə edə bilmərəm. Sizə hansı parametr narahatlıq yaradır, kömək edə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:05, 25 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:47, 25 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] salam. {invoke:hissəciklər} yazılıb, belə bir funksiya modul daxilində yoxdur. İngilis dilində necə yazılıb, elə də olmalıdır. Ya da modul daxilində funksiya yenidən adlandırılmalıdır. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:57, 25 iyul 2022 (UTC) gqnoqzojurb5291gq461su72jsrv0mg 6547775 6547774 2022-07-25T06:10:26Z Qraf061 242998 /* Parametrlər */ Cavab wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:41, 25 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] Vikipediya Nizamlamaları sıfırlamaq istəyirdim artıq həll etmişəm təşəkkür -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 05:54, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] çox qəribədir, lokal səviyyədə nizamlamaları yığışdırmaq düymədi MediaViki tərəfindən yığışdırılıb. Mən onu yenidən əlavə edə bilmərəm. Sizə hansı parametr narahatlıq yaradır, kömək edə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:05, 25 iyul 2022 (UTC) ::::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] ümumi olaraq bildirişlərin gecəsi ilə bağlı məlumat gəirdi onun üçün problem yaranmışdı ümumi ayarları sıfırladım ondan sonra qaydasına düşdü -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:47, 25 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] salam. {invoke:hissəciklər} yazılıb, belə bir funksiya modul daxilində yoxdur. İngilis dilində necə yazılıb, elə də olmalıdır. Ya da modul daxilində funksiya yenidən adlandırılmalıdır. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:57, 25 iyul 2022 (UTC) e4mpvmynw1sskhx1j7c60mn9qkdok8f 6547776 6547775 2022-07-25T06:10:45Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 /* Təsdiqləyin zəhmət olmasa */ Cavab wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:41, 25 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] Vikipediya Nizamlamaları sıfırlamaq istəyirdim artıq həll etmişəm təşəkkür -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 05:54, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] çox qəribədir, lokal səviyyədə nizamlamaları yığışdırmaq düymədi MediaViki tərəfindən yığışdırılıb. Mən onu yenidən əlavə edə bilmərəm. Sizə hansı parametr narahatlıq yaradır, kömək edə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:05, 25 iyul 2022 (UTC) ::::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] ümumi olaraq bildirişlərin gecəsi ilə bağlı məlumat gəirdi onun üçün problem yaranmışdı ümumi ayarları sıfırladım ondan sonra qaydasına düşdü -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:47, 25 iyul 2022 (UTC) ::Təşəkkürlər, Mən sizə minnətdaram, çünki sizində biləvastə blokun açılmasında rolunuz var. Xoş vikilər. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] salam. {invoke:hissəciklər} yazılıb, belə bir funksiya modul daxilində yoxdur. İngilis dilində necə yazılıb, elə də olmalıdır. Ya da modul daxilində funksiya yenidən adlandırılmalıdır. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:57, 25 iyul 2022 (UTC) 6ftxa6c8ibnxdo0htqt63djo65ly48x 6547777 6547776 2022-07-25T06:10:53Z Qraf061 242998 /* Parametrlər */ wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:41, 25 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] Vikipediya Nizamlamaları sıfırlamaq istəyirdim artıq həll etmişəm təşəkkür -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 05:54, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] çox qəribədir, lokal səviyyədə nizamlamaları yığışdırmaq düymədi MediaViki tərəfindən yığışdırılıb. Mən onu yenidən əlavə edə bilmərəm. Sizə hansı parametr narahatlıq yaradır, kömək edə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:05, 25 iyul 2022 (UTC) ::::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] ümumi olaraq bildirişlərin gəlməsi ilə bağlı məlumat gəirdi onun üçün problem yaranmışdı ümumi ayarları sıfırladım ondan sonra qaydasına düşdü -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:47, 25 iyul 2022 (UTC) ::Təşəkkürlər, Mən sizə minnətdaram, çünki sizində biləvastə blokun açılmasında rolunuz var. Xoş vikilər. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] salam. {invoke:hissəciklər} yazılıb, belə bir funksiya modul daxilində yoxdur. İngilis dilində necə yazılıb, elə də olmalıdır. Ya da modul daxilində funksiya yenidən adlandırılmalıdır. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:57, 25 iyul 2022 (UTC) rh36ut7igkdimxeg0m7heha4zicdxoj 6547778 6547777 2022-07-25T06:11:26Z Qraf061 242998 /* Parametrlər */ wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:41, 25 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] Vikipediya Nizamlamaları sıfırlamaq istəyirdim artıq həll etmişəm təşəkkür -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 05:54, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] çox qəribədir, lokal səviyyədə nizamlamaları yığışdırmaq düymədi MediaViki tərəfindən yığışdırılıb. Mən onu yenidən əlavə edə bilmərəm. Sizə hansı parametr narahatlıq yaradır, kömək edə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:05, 25 iyul 2022 (UTC) ::::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] ümumi olaraq bildirişlərin gəlməsi ilə bağlı məlumat görsənmirdi onun üçün problem yaranmışdı ümumi ayarları sıfırladım ondan sonra qaydasına düşdü -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:47, 25 iyul 2022 (UTC) ::Təşəkkürlər, Mən sizə minnətdaram, çünki sizində biləvastə blokun açılmasında rolunuz var. Xoş vikilər. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] salam. {invoke:hissəciklər} yazılıb, belə bir funksiya modul daxilində yoxdur. İngilis dilində necə yazılıb, elə də olmalıdır. Ya da modul daxilində funksiya yenidən adlandırılmalıdır. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:57, 25 iyul 2022 (UTC) ijh4lzulvfppcj2vltls65b4qrmyufi 6547859 6547778 2022-07-25T08:21:46Z Toghrul R 147643 /* Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları */ Cavab wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:41, 25 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] Vikipediya Nizamlamaları sıfırlamaq istəyirdim artıq həll etmişəm təşəkkür -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 05:54, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] çox qəribədir, lokal səviyyədə nizamlamaları yığışdırmaq düymədi MediaViki tərəfindən yığışdırılıb. Mən onu yenidən əlavə edə bilmərəm. Sizə hansı parametr narahatlıq yaradır, kömək edə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:05, 25 iyul 2022 (UTC) ::::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] ümumi olaraq bildirişlərin gəlməsi ilə bağlı məlumat görsənmirdi onun üçün problem yaranmışdı ümumi ayarları sıfırladım ondan sonra qaydasına düşdü -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:47, 25 iyul 2022 (UTC) ::Təşəkkürlər, Mən sizə minnətdaram, çünki sizində biləvastə blokun açılmasında rolunuz var. Xoş vikilər. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:C. Cavad|C. Cavad]] Salam. Bu kateqoriyaya baxın: [[c:Category:Military rank insignia of the State Border Service of Azerbaijan]]. Rəngləri yaxşıdır? Nəyisə dəyişmək lazımdırsa, bildirərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:21, 25 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] salam. {invoke:hissəciklər} yazılıb, belə bir funksiya modul daxilində yoxdur. İngilis dilində necə yazılıb, elə də olmalıdır. Ya da modul daxilində funksiya yenidən adlandırılmalıdır. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:57, 25 iyul 2022 (UTC) o2i9wxj0g3j86e26rtocv0kdlwmdoc8 6547870 6547859 2022-07-25T08:28:05Z C. Cavad 202463 /* Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları */ wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:41, 25 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] Vikipediya Nizamlamaları sıfırlamaq istəyirdim artıq həll etmişəm təşəkkür -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 05:54, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] çox qəribədir, lokal səviyyədə nizamlamaları yığışdırmaq düymədi MediaViki tərəfindən yığışdırılıb. Mən onu yenidən əlavə edə bilmərəm. Sizə hansı parametr narahatlıq yaradır, kömək edə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:05, 25 iyul 2022 (UTC) ::::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] ümumi olaraq bildirişlərin gəlməsi ilə bağlı məlumat görsənmirdi onun üçün problem yaranmışdı ümumi ayarları sıfırladım ondan sonra qaydasına düşdü -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:47, 25 iyul 2022 (UTC) ::Təşəkkürlər, Mən sizə minnətdaram, çünki sizində biləvastə blokun açılmasında rolunuz var. Xoş vikilər. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:C. Cavad|C. Cavad]] Salam. Bu kateqoriyaya baxın: [[c:Category:Military rank insignia of the State Border Service of Azerbaijan]]. Rəngləri yaxşıdır? Nəyisə dəyişmək lazımdırsa, bildirərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:21, 25 iyul 2022 (UTC) ::Əladır ! Rəngləri idealdır. Kitelim olan rənglərin eynisidir :-) '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:27, 25 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] salam. {invoke:hissəciklər} yazılıb, belə bir funksiya modul daxilində yoxdur. İngilis dilində necə yazılıb, elə də olmalıdır. Ya da modul daxilində funksiya yenidən adlandırılmalıdır. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:57, 25 iyul 2022 (UTC) kdppyril52928h7e5p42kx4ywdvhggl 6547872 6547870 2022-07-25T08:28:26Z C. Cavad 202463 /* Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları */ wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:41, 25 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] Vikipediya Nizamlamaları sıfırlamaq istəyirdim artıq həll etmişəm təşəkkür -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 05:54, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] çox qəribədir, lokal səviyyədə nizamlamaları yığışdırmaq düymədi MediaViki tərəfindən yığışdırılıb. Mən onu yenidən əlavə edə bilmərəm. Sizə hansı parametr narahatlıq yaradır, kömək edə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:05, 25 iyul 2022 (UTC) ::::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] ümumi olaraq bildirişlərin gəlməsi ilə bağlı məlumat görsənmirdi onun üçün problem yaranmışdı ümumi ayarları sıfırladım ondan sonra qaydasına düşdü -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:47, 25 iyul 2022 (UTC) ::Təşəkkürlər, Mən sizə minnətdaram, çünki sizində biləvastə blokun açılmasında rolunuz var. Xoş vikilər. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:C. Cavad|C. Cavad]] Salam. Bu kateqoriyaya baxın: [[c:Category:Military rank insignia of the State Border Service of Azerbaijan]]. Rəngləri yaxşıdır? Nəyisə dəyişmək lazımdırsa, bildirərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:21, 25 iyul 2022 (UTC) ::Əladır ! Rəngləri idealdır. Kitelim olan rənglərin eynisidir :-) Çox sağolun Toğrul bəy. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:28, 25 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] salam. {invoke:hissəciklər} yazılıb, belə bir funksiya modul daxilində yoxdur. İngilis dilində necə yazılıb, elə də olmalıdır. Ya da modul daxilində funksiya yenidən adlandırılmalıdır. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:57, 25 iyul 2022 (UTC) 58inm3bgskev16y4extn5h5t3vw2jyh 6547879 6547872 2022-07-25T08:33:40Z Toghrul R 147643 /* Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları */ Cavab wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:41, 25 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] Vikipediya Nizamlamaları sıfırlamaq istəyirdim artıq həll etmişəm təşəkkür -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 05:54, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] çox qəribədir, lokal səviyyədə nizamlamaları yığışdırmaq düymədi MediaViki tərəfindən yığışdırılıb. Mən onu yenidən əlavə edə bilmərəm. Sizə hansı parametr narahatlıq yaradır, kömək edə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:05, 25 iyul 2022 (UTC) ::::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] ümumi olaraq bildirişlərin gəlməsi ilə bağlı məlumat görsənmirdi onun üçün problem yaranmışdı ümumi ayarları sıfırladım ondan sonra qaydasına düşdü -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:47, 25 iyul 2022 (UTC) ::Təşəkkürlər, Mən sizə minnətdaram, çünki sizində biləvastə blokun açılmasında rolunuz var. Xoş vikilər. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:C. Cavad|C. Cavad]] Salam. Bu kateqoriyaya baxın: [[c:Category:Military rank insignia of the State Border Service of Azerbaijan]]. Rəngləri yaxşıdır? Nəyisə dəyişmək lazımdırsa, bildirərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:21, 25 iyul 2022 (UTC) ::Əladır ! Rəngləri idealdır. Kitelim olan rənglərin eynisidir :-) Çox sağolun Toğrul bəy. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:28, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:C. Cavad|C. Cavad]] dəyməz. Digər rütbələr də lazım olsa, hazırlaya bilərəm. Nümunə fotolar olsa lap əla olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:33, 25 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] salam. {invoke:hissəciklər} yazılıb, belə bir funksiya modul daxilində yoxdur. İngilis dilində necə yazılıb, elə də olmalıdır. Ya da modul daxilində funksiya yenidən adlandırılmalıdır. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:57, 25 iyul 2022 (UTC) nswmpohi151l4drifuunf1xue2fw18v 6548041 6547879 2022-07-25T11:00:25Z Sura Shukurlu 169201 /* Modul */ Cavab wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:41, 25 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] Vikipediya Nizamlamaları sıfırlamaq istəyirdim artıq həll etmişəm təşəkkür -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 05:54, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] çox qəribədir, lokal səviyyədə nizamlamaları yığışdırmaq düymədi MediaViki tərəfindən yığışdırılıb. Mən onu yenidən əlavə edə bilmərəm. Sizə hansı parametr narahatlıq yaradır, kömək edə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:05, 25 iyul 2022 (UTC) ::::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] ümumi olaraq bildirişlərin gəlməsi ilə bağlı məlumat görsənmirdi onun üçün problem yaranmışdı ümumi ayarları sıfırladım ondan sonra qaydasına düşdü -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:47, 25 iyul 2022 (UTC) ::Təşəkkürlər, Mən sizə minnətdaram, çünki sizində biləvastə blokun açılmasında rolunuz var. Xoş vikilər. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:C. Cavad|C. Cavad]] Salam. Bu kateqoriyaya baxın: [[c:Category:Military rank insignia of the State Border Service of Azerbaijan]]. Rəngləri yaxşıdır? Nəyisə dəyişmək lazımdırsa, bildirərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:21, 25 iyul 2022 (UTC) ::Əladır ! Rəngləri idealdır. Kitelim olan rənglərin eynisidir :-) Çox sağolun Toğrul bəy. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:28, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:C. Cavad|C. Cavad]] dəyməz. Digər rütbələr də lazım olsa, hazırlaya bilərəm. Nümunə fotolar olsa lap əla olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:33, 25 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] salam. {invoke:hissəciklər} yazılıb, belə bir funksiya modul daxilində yoxdur. İngilis dilində necə yazılıb, elə də olmalıdır. Ya da modul daxilində funksiya yenidən adlandırılmalıdır. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:57, 25 iyul 2022 (UTC) ::Həll edə bilmədim, baxa bilərsiniz siz? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 11:00, 25 iyul 2022 (UTC) o9s2wt0e5znizjob7pqbkdfq2u0a7wu 6548100 6548041 2022-07-25T11:20:05Z Toghrul R 147643 /* Modul */ Cavab wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:41, 25 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] Vikipediya Nizamlamaları sıfırlamaq istəyirdim artıq həll etmişəm təşəkkür -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 05:54, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] çox qəribədir, lokal səviyyədə nizamlamaları yığışdırmaq düymədi MediaViki tərəfindən yığışdırılıb. Mən onu yenidən əlavə edə bilmərəm. Sizə hansı parametr narahatlıq yaradır, kömək edə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:05, 25 iyul 2022 (UTC) ::::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] ümumi olaraq bildirişlərin gəlməsi ilə bağlı məlumat görsənmirdi onun üçün problem yaranmışdı ümumi ayarları sıfırladım ondan sonra qaydasına düşdü -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:47, 25 iyul 2022 (UTC) ::Təşəkkürlər, Mən sizə minnətdaram, çünki sizində biləvastə blokun açılmasında rolunuz var. Xoş vikilər. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:C. Cavad|C. Cavad]] Salam. Bu kateqoriyaya baxın: [[c:Category:Military rank insignia of the State Border Service of Azerbaijan]]. Rəngləri yaxşıdır? Nəyisə dəyişmək lazımdırsa, bildirərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:21, 25 iyul 2022 (UTC) ::Əladır ! Rəngləri idealdır. Kitelim olan rənglərin eynisidir :-) Çox sağolun Toğrul bəy. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:28, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:C. Cavad|C. Cavad]] dəyməz. Digər rütbələr də lazım olsa, hazırlaya bilərəm. Nümunə fotolar olsa lap əla olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:33, 25 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] salam. {invoke:hissəciklər} yazılıb, belə bir funksiya modul daxilində yoxdur. İngilis dilində necə yazılıb, elə də olmalıdır. Ya da modul daxilində funksiya yenidən adlandırılmalıdır. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:57, 25 iyul 2022 (UTC) ::Həll edə bilmədim, baxa bilərsiniz siz? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 11:00, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] envikidən modulları yenidən kopyaladım, yenilədim, düzəldi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:20, 25 iyul 2022 (UTC) cj3cne6ns5fcs1plvcka7cnlrdrf1i0 6548114 6548100 2022-07-25T11:38:01Z Sura Shukurlu 169201 /* Modul */ Cavab wikitext text/x-wiki {{Arxiv qutusu|Arxiv 1|Arxiv 2|Arxiv 3|Arxiv 4}} == [[Vikipediya:Səsvermə/Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər) qaydasına əlavələr]] == Salam. Səsvermə müddəti bitdiyi üçün yekunlaşdırıb əlavələri edəsiniz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:26, 14 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] {{done}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 16:48, 17 aprel 2022 (UTC) == BNS == * Salam dəyərli Toghrul R, zəhmət olmasa [https://az.m.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r BNS-də] olan Aytəkin Mərdanova məqaləsinin bərpası üçün fikir bildirəsiniz. - '''[[İstifadəçi:Onyeddi|<span style="color:#111111;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">Onyeddi</span>]]''' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Onyeddi|^{<span style="color:#7F007F">'''(müzakirə)'''</span>}]]</small> 17:29, 18 aprel 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:Onyeddi|Onyeddi]] salam. Mən məqalənin saxlanılmasının o qədər də lehinə deyiləm. Başqa istifadəçilər fikir bildirsə, daha uyğun olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 19 aprel 2022 (UTC) == Fayl:Çinarə Köçəriyeva.jpg == Salam. Zəhmət olmasa [https://az.wikipedia.org/w/index.php?action=edit&title=Fayl%3A%C3%87inar%C9%99+K%C3%B6%C3%A7%C9%99riyeva.jpg&create=M%C9%99qal%C9%99+yarat bu şəkli] bərpa edərsiz.— <font color="green">'''[[İstifadəçi:Samral|samral]]'''</font> ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Samral|''müzakirə'']]} 20:02, 19 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Samral|Samral]] salam. Bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 20:07, 19 aprel 2022 (UTC) == Şablonlar == Salam Toğrul bəy. Şablonları daha sadə stilə gətirərək standartlaşdırdığınız üçün təşəkkür edirəm. Həmçinin ara-sıra da əlavə etdiyiniz məlumatlar da çox dəyərlidir, təşəkkürlər. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı köməkləşərək tam təkmil rayon rəhbərləri şablonları ərsəyə gətirəcəyik. Uğurlar :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:34, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] buyurun. Əlbəttə, gördükcə sizin siyahınıza əlavələr edəcəm. Bu ağır işi götürdüyünüz üçün {{təşəkkürlər}}. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:09, 20 aprel 2022 (UTC) == Vandalizm == Salam. Bu https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/Nuran_Nuratosden neçə gündür güclü vandalizm edir. Ciddi cəzalandırmaq lazımdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:44, 20 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] təşəkkürlər. {{həll edildi}} <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 14:05, 20 aprel 2022 (UTC) ---Çox sağol. Bir də bu məqaləni qoru, vandal hələ yazır. [[22 sentyabr]] Bu həmin adamın aypisidir - https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/38.44.27.137 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 21:16, 20 aprel 2022 (UTC) :::[[Mikayıl Müşfiq]] məqaləsini qorumaq lazımdır. Yenə də eyni şəxsin kukla aypiləri var; * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.137.117 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.143.135 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.141.184 * https://az.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:F%C9%99aliyy%C9%99tl%C9%99r/212.47.142.208 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 19:12, 22 aprel 2022 (UTC) == Talışca Vikipediya == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia-logo-tly.png|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''Talışca Vikipediyaya dəstək!'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam hörmətli həmkar, {{BASEPAGENAME}}!</font><br><font color=black>Sizi, [https://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/tly/S%C9%99rloh%C9%99 Talış dilində vikipediyaya] dəstək olmaq məqsədi hər ay ərzində minimum 11 redaktə etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Patriot Kor|müzakirə]]) 22:16, 8 aprel 2022 (UTC) |} == Qaralama şablonu == Salam. [[VP:VND#Vikipediya demokratiya deyil|Bura səsvermə deyil ki.]] Əleyhinə "fikir bildirən" həmkarlar sadəcə bəyənmədikləri üçün əleyhinə deyiblər. Ancaq {{u|White Demon}} və {{u|Solavirum}} konkret fikir bildiriblər. Belə olan halda redaktəni geri qaytarın, zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:02, 28 aprel 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Siz məsələni bir növ səsverməyə çıxarmısınız və lehinə vermisiniz elə ilk şərhinizdə. Bunu siz səsvermə hesab etməsəniz belə göründüyü kimi digərləri də bu məsələyə qarşıdır. Sadəcə bəyənməmələrini hesab etməniz o demək deyil ki, həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir. :Şablonu sizinlə müzakirə etmişik. Bu şablon məqalənin yuxarısına yerləşdirmək üçün "ambox" bildiriş qutusudur və "stub" deyil. Aşağıya yerləşdirilən şablonlar da var və onları [[:Kateqoriya:Qaralama şablonları|buradan]] seçə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:11, 28 aprel 2022 (UTC) ::Həmin fikirlər əhəmiyyətsizdir deməmişəm. Bu şablonun hazırki versiyası yanlışdır və stub şəklində verilməlidir. ([[:en:Template:Stub|En vikidə də olduğu kimi]]). Məqalənin qaralama halında olması onun mənbəsiz, vikiləşdirməyə ehtiyac olması kimi problemdir ki? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:34, 29 aprel 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Sizin təklifinizə əsasən bu şablonu iki formada tərtib etdim. {{tld|Qaralama|aşağı}} yerləşdirərək istədiyiniz formanı əldə edə bilərsiniz. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:46, 30 aprel 2022 (UTC) ::::Salam. Təşəkkür edirəm. Ancaq yenə də ilkin versiyanın yığışdırılmasını təklif edirəm. Digər qaralama şablonları kimi bu şablon da stub kimi verilməlidir, xəbərdarlıq kimi yox. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:14, 30 aprel 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] bu barədə sizinlə danışdıq və KM-da müzakirə keçirildi. Müzakirəni bağlayıram, ricanızla <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:58, 30 aprel 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam. Rayon/Şəhər rəhbərləri şablonlarına əlavələr edərkən ,zəhmət olmasa, XDS İK sədrlərinin səlahiyyət müddəti 1990/1991-ci illəri keçdikdə, Azərbaycan Respublikası başlığındakı Rayon/Şəhər Soveti sədri (Naxçıvan üçün Xalq Deputatları Məclisi sədri) hissəsinə yazardınız. Səhv eləmirəmsə, SSRİ dağıldıqdan sonra İcraiyyə Komitələri ləğv olunmuş, birbaşa sədr rəhbərlik etmişdir sovetlərə. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:45, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] təşəkkürlər, fikir verməmişdim SSR məsələsinə. 1991-i keçənləri başqa qrup kimi əlavə edəcəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:15, 2 may 2022 (UTC) == Meyxanaçılara aid məqalələrin silinməsi == Salam. Niyə meyxanaçıların məqalələri silinib. Əgər silinibsə hansı maddə altında?— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 13:32, 2 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] salam. Kənd meydanına səbəbləri barədə yazdım. Təkmilləşdirmək məqsədilə məqalələri bərpa edərək qaralama ad fəzasına köçürə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:14, 2 may 2022 (UTC) == [[User:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] istifadəçisinin [[İstifadəçi:White Demon]] ilə bağlı sualı (10:50, 3 may 2022) == salam psixiatr meqalem silinibdi? --[[İstifadəçi:Kəklikbdu|Kəklikbdu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kəklikbdu|müzakirə]]) 10:50, 3 may 2022 (UTC) == Təşəkkür == Salam. [[:Şablon:Azərbaycanda kim kimdir]] şablonunu yaratdığınız üçün təşəkkür edirəm. Möhtəşəm mənbələrdir. Heç yerdə tapa bilmədiyim məlumatlar var :) Təşəkkürlər, bu gündən başlayıram istifadəyə :) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:32, 7 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. Buyurun, şablonla bağlı təklifləriniz olduqda mənə bildirə bilərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:36, 7 may 2022 (UTC) ::Vaxtınız olanda zəhmət olmasa, [[:Şablon:Dəmiryol stansiyası]] şablonuna da əl gəzdirərdiniz. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:48, 7 may 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Vitruvian Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Texniki ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | AzVikipediya üçün gördüyünüz dəyərli işlərinizə görə təşəkkür edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 11:43, 8 may 2022 (UTC) |} :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm! <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:04, 10 may 2022 (UTC) == Xahiş == Salam, sizə bir mövzu ilə bağlı sualım var idi. Çox ətraflı olduğu üçün e-mail-lə bildirmişəm. Zəhmət olmasa baxardınız. Təşəkkür edirəm öncədən. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:45, 13 may 2022 (UTC) == [[VP:ADM]] == Salam Toğrul bəy. Aktiv olan vaxt geri dönüş edə bilərsiz zəhmət olmasa? Layihə səhifəsi ilə bağlı köməyiniz lazımdır. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:22, 23 may 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam. Buyurun, necə kömək edə bilərəm? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:49, 25 may 2022 (UTC) ::Salam. Qeyd etdiyim səhifə ilə bağlı köməyiniz lazımdır. Belə ki, [[:tr:VP:STT|bu səhifədəki]] kimi, "yeni mövzu əlavə et" düyməsinə kliklədikdə sahələr avtomatik dolsun. Elə edə bilərsinizmi? Çox çalışdım, amma alınmadı. Düşündüm ki, siz edə bilərsiniz bəlkə. Deyəsən bot lazımdır. Mən fərqli bir üsulla test etmişdim. Hörmətlə, <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 17:24, 27 may 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] əlbəttə, asandır. Tərkibində hansı göstəricilər olsun? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:31, 28 may 2022 (UTC) ::::Siz o səhifəyə uyğun şəkildə tərtib edə bilərsiniz zəhmət olmasa? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:44, 29 may 2022 (UTC) ::::Salam hörmətli {{U|Toghrul R}}, baxa bildiniz? Səhifə 1 həftədir ki, istifadəsiz vəziyyətdir. Mümkündürsə, qısa vaxt ərzində lazımi düzəlişləri edin zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 18:33, 31 may 2022 (UTC) ::::Salam. Hörmətli həmkar, bu səhifə ilə maraqlana bildiniz? [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:23, 21 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Görünür, həll etmisiniz, ona görə dəymədim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 13:19, 21 iyun 2022 (UTC) ::::::Yox, həll edə bilməmişəm tam. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:47, 21 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] daha dəqiq deyə bilərsinizmi hansı funksionallıq çatışmır? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:44, 22 iyun 2022 (UTC) ::::::::Mənim etdiyim müvəqqətidi. Botla eynən tr vikidəkinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:09, 23 iyun 2022 (UTC) ::::::::Hələ də problem davam edir. Zəhmət olmazsa, bu məsələ ilə vaxtınız olanda maraqlana bilərsiz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:26, 8 iyul 2022 (UTC) == [[User:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] istifadəçisinin sualı (19:15, 2 iyun 2022) == Salam cənab mentor.Zəhmət olmasa https://az.wikipedia.org/wiki/Rus_Pravoslav_Kils%C9%99si (Rus pravolsav kilisəsi)Burada açıq şəkildə obyektiv,tərəfsizlik qeydə alınmamışdır. --[[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 19:15, 2 iyun 2022 (UTC) == Sovetlər == Salam, dövlət xadimi məqalələrində infoqutularda əgər XDS/ZDS ilə bağlı titul əlavə edirsinizsə, zəhmət olmasa, bayraq/gerb əlavə etməyin. Onlar yerli idarəetmə orqanı olduğu üçün dövlət rəmzini onlara şamil etmək düzgün olmaz. Bələdiyyə kimi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:38, 5 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] salam. O vaxtkı ZDS/XDS qərargahlarının üzərində daim AzSSR gerbi vurulurdu. İcraiyyə Komitələri rayonda indiki icra hakimiyyətinin işlərini görüb və Ali Sovetdən asılı olub, necə ki partiya komitələri Kommunist Partiyasından. Dövlət qurumudur yəni. Bələdiyyələrlə İK-lər eyni deyil <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::Bizdə indi də bələdiyyələrdə gerb vurulur. Amma bu onların emblemi deyil. Çünki faktiki olaraq icraedici yox qanunverici orqan sayılırlar. Məncə qanunverici orqanlara əlavə etməməliyik bayraq və gerbi. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 07:47, 6 iyun 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] qanunverici və icraedici olmasını ayırmağın nə mənası var ki? Dövlət qurumlarıdır və dövlətin həmin dövrdəki atributları çərçivəsində təmsil olunublar. Əgər onların emblemləri yoxdursa, ondan digər başqa heç bir nazirliklərin də emblemi olmayıb deyə hamısını çıxaraq <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:50, 6 iyun 2022 (UTC) ::::Yerli qanunverici orqanı dövlət qurumu saymaq nə dərəcədə düzgündür? Məncə bu müzakirə mövzusudur. Nazirliklər və s. Dövlət qurumu statusuna birbaşa sahibdirlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:40, 6 iyun 2022 (UTC) :::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] bəy, buna biz qərar vermirik ki. Azərbaycan Ali Sovetinin qəbul etdiyi sənədlərə əsasən bu, belədir <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:45, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::Azərbaycan SSR Ali Soveti XDS ləri dövlət orqanı qəbul edib? Bilmirdim. Mənbə görə bilərəm? [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:08, 6 iyun 2022 (UTC) :::::::@[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] Ali Sovet həmin komitələrin fəaliyyətini təmin edib və bir sıra qərarlar verib. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatının dərclərinə baxa bilərsiniz, məndə onlayn versiyası yoxdur. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:32, 6 iyun 2022 (UTC) ::::::::Ən qısa zamanda baxıb geri dönüş edəcəyəm. Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 10:48, 6 iyun 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Surreal Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qeyri-reallıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Azərbaycan SSR dövlət xadimləri ilə bağlı yaratdığınız və redaktə etdiyiniz çox saylı məqalələrə görə təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 09:36, 8 iyun 2022 (UTC) |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]], fəaliyyətimi qiymətləndirdiyiniz üçün Sizə təşəkkür edirəm. Bu, mənə daha çox çalışmağım üçün təkan verir) <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:06, 8 iyun 2022 (UTC) == [[User:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] istifadəçisinin sualı (10:34, 11 iyun 2022) == Salam. [[Arzu Bağırova]] haqqında vikipediya səhifəsi yaratmışam. Amma M5 silinməsi göstərilib. Lütfən yardımçı olardınız. Öncədən təşəkkür edirəm. --[[İstifadəçi:Muhammedmacidli|Muhammedmacidli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muhammedmacidli|müzakirə]]) 10:34, 11 iyun 2022 (UTC) == Sitat səhvi == Salam Toğrul bəy. [["Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı#1993|burada]] sitat səhvi baş verir, ilk baxışda bir problem görmədim. Nəzər yetirə bilərsiz zəhmət olmasa. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 07:30, 17 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] salam, təkrarlanan istinadlarda / işarəsi unudulmuşdu, əlavə etdim <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 07:45, 17 iyun 2022 (UTC) == [[Şablon:IMDb]] == Salam. Bu şablon deyəsən ancaq şəxslər üçündür. Bildiyim qədəriylə, bunun 2 versiyası var; şəxslər və layihələr üçün. Filmlərdə səhv keçidlər edir. Və eləcə də "film" şablonuna daxil etdim, səhv keçidə atdı. Baxa bilərdinizmi? Məcbur olub, neçə dəfə əllə daxil etmişəm məlumatları, şablona daxil etmək yerinə. Ümumiyyətlə, "film" şablonunun başdan-ayağa yenilənməsi lazımdır zənnimcə. [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:51, 21 iyun 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Mən şablonda səhv görmədim. Keçidləri dəqiqləşdirin: /nm12345/ formasında yazılmalıdır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 17:49, 22 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 15:11, 4 iyul 2022 (UTC) |} == Xahiş == İnzibatçı namizədliyimin keçidini izləmə siyahısına əlavə edə bilərik? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:09, 4 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Hansı izləmə siyahısını nəzərdə tutursunuz? <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:13, 5 iyul 2022 (UTC) ::Salam Toğrul bəy. Məsələn, izləmə siyahısında qeyd edilib ki, "səsinizi gözləyən məqalə qiymətləndirmələri ola bilər". Ora inzibatçı namizədliyini də əlavə edə bilərikmi deyə soruşmuşdum. Nümunə kimi [[:tr:%C3%96zel:%C4%B0zlemeListesi|bura]] baxa bilərsiniz. Ümumiyyətlə, bundan sonra bu praktikadan istifadə etmək səmərəli olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 11:30, 5 iyul 2022 (UTC) :::{{re|dancewithdevil}} olar, həmin səhifəni yenidən işləyərəm ki, əlavə edilə bilsin. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 12:57, 5 iyul 2022 (UTC) == Kateqoriya == Salam həmkar. Kateqoriya ad fəzasında en wikidəki kimi, elə edə bilərikmi ki, normal qayda da adı dəyişdirmək olmasın. "KU" ilə mümkün olsun sadəcə. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 12:47, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] salam. Bunu yalnız fabrikatora müraciət vasitəsilə etmək olar. Mənim səlahiyyətim yoxdur buna. Lakin böyük ehtimal, yerinə yetirməyəcəklər, çünki Vikipediyanın açıqlıq və azadlıq prinsiplərini məhdudlaşdırır <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 18:31, 15 iyul 2022 (UTC) == [[Parametr]]lər == Salam Hörmətli @[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] mən öz Viki hesabımda parametrləri necə yenidən başlada bilərəm bütün parametrlər qarışıb çətinlik yaradır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:25, 22 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] salam, anlamadım sualı <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:41, 25 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] Vikipediya Nizamlamaları sıfırlamaq istəyirdim artıq həll etmişəm təşəkkür -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 05:54, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] çox qəribədir, lokal səviyyədə nizamlamaları yığışdırmaq düymədi MediaViki tərəfindən yığışdırılıb. Mən onu yenidən əlavə edə bilmərəm. Sizə hansı parametr narahatlıq yaradır, kömək edə bilərəm <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:05, 25 iyul 2022 (UTC) ::::@[[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] ümumi olaraq bildirişlərin gəlməsi ilə bağlı məlumat görsənmirdi onun üçün problem yaranmışdı ümumi ayarları sıfırladım ondan sonra qaydasına düşdü -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Təsdiqləyin zəhmət olmasa == Hörmətli Toğrul müəllim, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Stewards%27_noticeboard#Email_sent_from_E._Imanoff məsələ öz həllini tapdı]. Sizdən xahiş edirəm Patrulluq və digər hüquqlarımın bərpa olunmasında mənə köməklik edəsiniz. Hörmətlə: <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 08:08, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] salam. Blokunuzun açılmasına çox sevindim. Yenidən Vikipediyaya xoş gəldiniz. Hüquqlarınız bərpa edildi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:47, 25 iyul 2022 (UTC) ::Təşəkkürlər, Mən sizə minnətdaram, çünki sizində biləvastə blokun açılmasında rolunuz var. Xoş vikilər. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;"> [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|E.Iman]]</span>^{<font face="Tahoma" color="verifi">''verified''</font> [[File:Twitter Verified Badge.svg|17px|link=|Verified]]} 06:10, 25 iyul 2022 (UTC) == Dövlət Sərhəd Xidmətinin paqonları == Salam, Toghrul R. Commonsda olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin paqonlarının hamısı Müdafiə Nazirliyinə məxsus olan paqonlardır. Yəni bütün qoşunlar üçün eyni fayllardan istifadə olunub məqalələrdə. O cümlədən Dövlət Sərhəd Xidmətində də. Misal üçün [[Hacı Əliyev]] haqqında olan məqalədə "Kapitan" hərbi rütbəsi üçün əlavə eləməyə paqon yoxdur. Mövcud paqonlar Müdafiə Nazirliyinə məxsusdur. Əgər bacarırsınızsa, DSX paqonlarının hazırlayıb, Commonsa əlavə edə bilərsiniz ? Nümunə olaraq DSX paqonu da göstərə bilərəm. [https://www.google.com/search?q=DSX+paqon&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj4-o-cx5H5AhUWQvEDHYSLA2YQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=657&dpr=1#imgrc=moqyf8G8PyvXYM Burada] olan paqona bənzər paqon hazırlaya bilərsiniz ? '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:C. Cavad|C. Cavad]] Salam. Bu kateqoriyaya baxın: [[c:Category:Military rank insignia of the State Border Service of Azerbaijan]]. Rəngləri yaxşıdır? Nəyisə dəyişmək lazımdırsa, bildirərsiniz <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:21, 25 iyul 2022 (UTC) ::Əladır ! Rəngləri idealdır. Kitelim olan rənglərin eynisidir :-) Çox sağolun Toğrul bəy. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:28, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:C. Cavad|C. Cavad]] dəyməz. Digər rütbələr də lazım olsa, hazırlaya bilərəm. Nümunə fotolar olsa lap əla olar <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 08:33, 25 iyul 2022 (UTC) == Modul == Salam. [[İstifadəçi:Şöhrət/Qaralama|Bu səhifədə]] istifadə olunmuş [[Modul:Val|bu modul]] xəta verir. Səbəb nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:45, 24 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] salam. {invoke:hissəciklər} yazılıb, belə bir funksiya modul daxilində yoxdur. İngilis dilində necə yazılıb, elə də olmalıdır. Ya da modul daxilində funksiya yenidən adlandırılmalıdır. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 05:57, 25 iyul 2022 (UTC) ::Həll edə bilmədim, baxa bilərsiniz siz? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 11:00, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] envikidən modulları yenidən kopyaladım, yenilədim, düzəldi <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 11:20, 25 iyul 2022 (UTC) ::::Təşəkkür edirəm. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 11:38, 25 iyul 2022 (UTC) qplozgmc3zv4tpkb76jmagouiprsmmh 6 538013 6547119 6204946 2022-07-24T13:26:33Z EVRRVE. 219485 Keçid düzəldildi wikitext text/x-wiki == Xülasə == {{Şəkil məlumatı | izah = [[Yarpaq tökümü (roman)|Yarpaq tökümü]] [[roman]]ının [[2015-ci il]] [[azərbaycanca]] nəşrinin üz qabığı | mənbə = [http://kitabklubu.org/yarpaq-tokumu.html kitabklubu.org] | tarix = [[2015]] | müəllif = [[Bakı Kitab Klubu]] | icazə = {{Kitab afişası}} }} tlpz8ca7keh4zhw18cvnumu15ur4wsq 0 541195 6547083 4964036 2022-07-24T13:11:09Z 5.191.25.33 wikitext text/x-wiki {{Mahnı |Başlıq = Zibeydə |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İfaçı = [[Qara Dərviş]] |Albom = [[National Pearls (albom)|National Pearls]] |Növü = |Yayımlanıb = 2015 |Yazılıb = |Studiya = Sekiz Müzik Yapım |Janr = |Dil = [[Azərbaycanca]] |Müddət = 5:45 |Bəstəkar = [[Tofiq Quliyev]] |Sözlər = Ənvər Əlibəyli |Prodüser = |Əvvəlki = [[Çıx Yaşıl Düzə (mahnı)|Çıx Yaşıl Düzə]] |Nömrə1 = |Nömrə2 = |Sonrakı = [[Sən Ey Uşaqlıq (mahnı)|Sən Ey Uşaqlıq]] |Nömrə3 = |Səslənməsi = |Səslənmənin izahı = |Səslənməsi2 = |Səslənmənin izahı2 = |Əlavə = {{Videoklip keçidi|Növü=mahnı|{{YouTube|sw3FRXS8hRY|logo=1|Zibeydə}}}} }} '''Zibeydə''' - Azərbaycan musiqiçisi [[Qara Dərviş]]in [[National Pearls (albom)|National Pearls]] albomuna daxil olan mahnısı.zibeydə mahnısı “Bəxtiyar” kinofilmindəndir. Filmdəki mahnıların sözləri Ənvər Əlibəylinindir. Yalnız “Üzüyümün qaşı firuzədəndir” mahnısından başqa. Yalnız bu sözlər Rəsul Rzanındır. “ Zibeydə” mahnısının maraqlə tarixçəsi var. Bu haqqda televixiyada Könül xanımın maraqlə, faktlara əsaslanan süyeti də gedib. == Mahnı haqqında == Mahnının sözləri [[Zeynal Cabbarzadə]]yə, bəstə [[Tofiq Quliyev]]ə, aranjemanı isə [[Qara Dərviş]]ə aiddir. == Mahnı sözləri == <poem>Alagöz Zibeydə, sən qəşəngsən, qəşəng. Həsrətin qəlbimi yandırır, ay mələk. Alagöz Zibeydə, sən qəşəngsən qəşəng. Həsrətin qəlbimi yandırır, ay mələk. Sənin mən hicrinə dözmərəm, Səndən mən əlimi üzmərəm. Alagöz, şirinsöz Zibeydə,mən sənə yalvarıram, Dərdindən heyvatək saraldım,gəl mənə, yalvarıram. Alagöz, şirinsöz Zibeydə, mən sənə yalvarıram, Dərdindən heyvatək saraldım, gəl mənə, yalvarıram. Yaz gəlib, hər yanda gül açmışdır çəmən, Bənövşə tək boynum əyilmişdir qəmdən. Yaz gəlib, hər yanda gül açmışdır çəmən, Bənövşə tək boynum əyilmişdir qəmdən. Sənin mən hicrinə dözmərəm, Səndən mən əlimi üzmərəm. Alagöz, şirinsöz Zibeydə,mən sənə yalvarıram, Dərdindən heyvatək saraldım,gəl mənə, yalvarıram. Alagöz, şirinsöz Zibeydə, mən sənə yalvarıram, Dərdindən heyvatək saraldım, gəl mənə, yalvarıram. </poem> == Həmçinin bax == * [[National Pearls (albom)|National Pearls]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{Qara Dərviş}} [[Kateqoriya:Qara Dərviş mahnıları]] 4dsiybqzgxn9gknidrrr1nl3lbsl7mj 6547400 6547083 2022-07-24T16:56:46Z Babək Akifoğlu 18757 [[User:5.191.25.33|5.191.25.33]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Toghrul R|Toghrul R]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki {{Mahnı |Başlıq = Zibeydə |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İfaçı = [[Qara Dərviş]] |Albom = [[National Pearls (albom)|National Pearls]] |Növü = |Yayımlanıb = 2015 |Yazılıb = |Studiya = Sekiz Müzik Yapım |Janr = |Dil = [[Azərbaycanca]] |Müddət = 5:45 |Bəstəkar = [[Tofiq Quliyev]] |Sözlər = [[Zeynal Cabbarzadə]] |Prodüser = |Əvvəlki = [[Çıx Yaşıl Düzə (mahnı)|Çıx Yaşıl Düzə]] |Nömrə1 = |Nömrə2 = |Sonrakı = [[Sən Ey Uşaqlıq (mahnı)|Sən Ey Uşaqlıq]] |Nömrə3 = |Səslənməsi = |Səslənmənin izahı = |Səslənməsi2 = |Səslənmənin izahı2 = |Əlavə = {{Videoklip keçidi|Növü=mahnı|{{YouTube|sw3FRXS8hRY|logo=1|Zibeydə}}}} }} '''Zibeydə''' - Azərbaycan musiqiçisi [[Qara Dərviş]]in [[National Pearls (albom)|National Pearls]] albomuna daxil olan mahnısı. == Mahnı haqqında == Mahnının sözləri [[Zeynal Cabbarzadə]]yə, bəstə [[Tofiq Quliyev]]ə, aranjemanı isə [[Qara Dərviş]]ə aiddir. == Mahnı sözləri == <poem>Alagöz Zibeydə, sən qəşəngsən, qəşəng. Həsrətin qəlbimi yandırır, ay mələk. Alagöz Zibeydə, sən qəşəngsən qəşəng. Həsrətin qəlbimi yandırır, ay mələk. Sənin mən hicrinə dözmərəm, Səndən mən əlimi üzmərəm. Alagöz, şirinsöz Zibeydə,mən sənə yalvarıram, Dərdindən heyvatək saraldım,gəl mənə, yalvarıram. Alagöz, şirinsöz Zibeydə, mən sənə yalvarıram, Dərdindən heyvatək saraldım, gəl mənə, yalvarıram. Yaz gəlib, hər yanda gül açmışdır çəmən, Bənövşə tək boynum əyilmişdir qəmdən. Yaz gəlib, hər yanda gül açmışdır çəmən, Bənövşə tək boynum əyilmişdir qəmdən. Sənin mən hicrinə dözmərəm, Səndən mən əlimi üzmərəm. Alagöz, şirinsöz Zibeydə,mən sənə yalvarıram, Dərdindən heyvatək saraldım,gəl mənə, yalvarıram. Alagöz, şirinsöz Zibeydə, mən sənə yalvarıram, Dərdindən heyvatək saraldım, gəl mənə, yalvarıram. </poem> == Həmçinin bax == * [[National Pearls (albom)|National Pearls]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{Qara Dərviş}} [[Kateqoriya:Qara Dərviş mahnıları]] 7sa2tidruuj0jhzugi835lqqng9mgt6 0 543584 6547591 6518169 2022-07-24T21:01:33Z InternetArchiveBot 179784 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8 wikitext text/x-wiki {{Təşkilat |tam adı = Uşaqlara Yardım Bürosu |originalın dilindəki adı = |abreviatura = |emblemi = |şəkil = |Şəklin izahı= |növü = [[Qeyri-hökumət təşkilatı]] |yaranma tarixi = 1918 |dağılma tarixi = 1920 |dili = |mərkəz = [[Bakı]] |sədri = [[Yevsey Gindes]] |üzvləri =[[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]] <br> [[Ağa Musa Nağıyev]] <br> [[Şəmsi Əsədullayev]] |rəsmi saytı = }} '''Uşaqlara Yardım Bürosu''' — [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti|Azərbaycan Cümhuriyyəti]] dövründə fəaliyyət göstərmiş qeyri-hökumət xeyriyyə təşkilatı. Təşkilat [[Mart soyqırımı]]ndan sonra kimsəsiz qalmış uşaqlara və eləcə də ölkədə yaşayan yardıma ehtiyacı olan digər uşaqlara yardım məqsədilə yaradılıb.{{Bax|#Yaradılması|2}} Büronun sərəncamında bir neçə uşaq sığınacağı olub. Fəaliyyətlərinə [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti|Azərbaycan Cümhuriyyəti]] ilə yanaşı ölkədə yaşayan milyonçu xeyriyyəçilər də dəstək veriblər.{{Bax|#Yaradılması|2}} [[Aprel işğalı]]<nowiki/>ndan sonra büronun fəaliyyəti dayandırılıb.{{Bax|#Fəaliyyəti|2}} == Tarixi == === Yaradılması === [[Fayl:Yevsey Gindes.gif|150px|thumb|right|Azərbaycan Cümhuriyyətinin Xalq Səhiyyəsi naziri [[Yevsey Gindes]]]] [[Mart soyqırımı]]ndan sonra kimsəsiz qalmış və eləcə də soyqırımdan əziyyət çəkmiş uşaqlara yardım məqsədilə 1918-ci ilin sentyabr ayında o zaman fəaliyyət göstərən ən iri xeyriyyə təşkilatı olan Mərkəzi Ev Komitəsinin nəzdində Uşaqlara Yardım Bürosu yaradılır.<ref name=":0" /><ref>{{cite book|author=Gülzar İbrahimova |title=The women’s rights in the period of Azerbaijan Democratic Republic |year= |location=[[Nevşehir]]|publisher=The Journal of International Civilization Studies|url=https://web.archive.org/web/20210303165707/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1353050|page=274}}</ref> Büronun sədri [[Yevsey Gindes]], müavini isə Liza Muxtarova təyin edilir. <ref name=":1">{{cite web|url=https://525.az/news/133629-cumhuriyyetde-usaq-xeyriyyeciliyi-meseleleri|archiveurl=https://archive.today/20220624131239/https://525.az/news/133629-cumhuriyyetde-usaq-xeyriyyeciliyi-meseleleri|archivedate=2022-06-24|title=Cümhuriyyətdə uşaq xeyriyyəçiliyi məsələləri|author=Şəlalə Bağırova|date=6 fevral 2020|publisher=[[525-ci qəzet]]|accessdate=24 iyun 2022|language=az|url-status=live}}</ref> Büronun fəaliyyəti və binalarının tikintisinə bir sıra milyonçular da dəstək göstərirdilər. Onların arasında [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]], [[Ağa Musa Nağıyev]], [[Şəmsi Əsədullayev]] var. Bundan başqa büroya ayrı-ayrı şəxslər də ianələr verirdilər. Bu xeyriyyəçilərin sırasında İsabəy Sadıxbəyov, Hənifə Zeynalabdin oğlu Tağıyev, [[Bakı Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyəti|Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyəti]]<nowiki/>nin sədri Qasım Qasımov, Tağı Nağıyev, Zeynəb xanım Səlimxanova və digərləri də var.<ref name=":1" /> === Fəaliyyəti === Əsas məqsədi kimsəsiz qalmış, küçələrə atılmış uşaqlara yardım etmək olan büro, fəaliyyətə başladığı ilk dövrlər əsasən sığınacaqların təşkilinə çalışırdı. Lakin vəsait çatışmazlığına görə çətinliklər yaranırdı. Buna görə də, müvafiq dövlət strukturları büronun işinə dəstək məqsədilə əhaliyə müraciət etmişdi. Həmin dövrdə nəşr edilən [[Azərbaycan (qəzet, Azərbaycan)|Azərbaycan qəzeti]]<nowiki/>ndə bunlar yazılıb<ref name=":1" />: {{sitat|Uşaqlara verilən ən adi oyuncağın belə anlamı böyük idi... Bu uşaqlar cəmiyyətdən çıxmışdılar və cəmiyyətə də qayıdacaqdılar, buna görə də onların cəmiyyətin yardımına, köməyinə tam hüquqları vardı...}} Büronun sərəncamında ilk vaxtlar minə qədər uşağın yerləşəcəyi 5 sığınacaq var idi. Sığınacaqlardan biri dekabr ayında Liza Muxtarovanın yardımı ilə kimsəsiz uşaqlar üçün açılmış "Körpələr evi" idi. Bu sığınacaq 1895-ci ildən 1917-ci ilə qədər fəaliyyət göstərmiş "Körpələr evi" əsasında açılmışdı. O zaman sədr doktor Gindes, maliyyəçi isə [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]] idi. H.Z.Tağıyev sonralar büronun fəxri üzvü seçilmişdi. Bu "Körpələr evi"nin inşasına 1898-ci ildə başlanılmışdı. Lakin vəsait çatışmazlığına görə tikinti yarımçıq qalır. Sonradan [[Ağa Musa Nağıyev|Ağamusa Nağıyev]] və [[Şəmsi Əsədullayev]] sığınacağın tikintisi üçün pul ayırıb onu sona çatdırırlar. XIX əsrə aid bu bina Süleyman Rüstəm və Mikayıl Rəfili küçələrinin kəsişməsində yerləşir.<ref name=":1" /> [[Fayl:Liza Muxtarova.jpg|150px|thumb|left|Liza Muxtarova]]Öz övladı olmayan Liza Muxtarova maarifçilik və tərbiyəçilik işində fəallıq göstərir. O, öz şəxsi mülkündə (indiki [[Səadət Sarayı|Səadət sarayı]]<nowiki/>nda) pansion təşkil edərək yoxsul ailələrdən olan və valideynlərini itirmiş qızları himayəsinə götürmüşdü<ref name=":1" />. İşləri genişləndirmək məqsədilə 1918-ci ilin noyabrın 26-da yerli ictimai və milli təşkilatların üzvlərindən ibarət geniş iclas keçirilir. Burada kollegial orqan yaradılır, bütün milli, ictimai və xeyriyyə təşklatlarından üzvlər seçilir. Mərkəzi Ev Komitəsindən A.Leontoviç, Y.Gindes, Q.Bron, [[Rus Xeyriyyə Cəmiyyəti]]<nowiki/>ndən Krılova və mühəndis Krivoşein, Yəhudi Milli Komitəsindən Y.Varşavskiy, Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyətindən Liza Muxtarova, Müsəlman sığınacağından Vasilyevskaya, "Körpələr evi"ndən Radzinskaya, "Uşaq evləri"ndən Koritskaya və digərləri büroya üzv seçilirlər. Doktor Allahverdiyev isə uşaqların sağlamlığının qorunmasını öz öhdəsinə götürür<ref name=":1" />. [[Musa bəy Rəfiyev]]<nowiki/>in rəhbərlik etdiyi sosial müdafiə nazirliyi ərzaq şöbəsini maliyyələşdirirdi. Nazirin müavini [[Rüstəm xan Xoyski]] Bakının dağlıq hissəsinə, [[Suraxanı]], [[Sabunçu rayonu|Sabunçu]] və [[Ramana]]<nowiki/>da yaşayan müsəlman əhaliyə, xüsusilə də qida məntəqələrinə gələ bilməyən qadınlara quru ərzaqlar daşıyan paylama məntəqələrinin açılmasında kömək edirdi. Nahar əsasən pulsuz, ya da bir-iki qəpiyə verilirdi. <ref>{{cite web|url=https://ikisahil.az/post/news-48923|archiveurl=https://archive.today/20220624131248/https://ikisahil.az/post/news-48923|archivedate=2022-06-24|title=Azərbaycan qadınları müstəqil dövlətimizin inkişafına böyük töhfələr verirlər|author=|date=7 mart 2018|publisher=[[İki sahil (qəzet)]]|accessdate=24 iyun 2022|language=az|url-status=live}}</ref> Büro müsəlman uşaq sığınacağına yardım göstərirdi. Xeyriyyə tədbirləri də keçirilirdi: ucuz ağ çörək bişirilərək, onun satışından gələn gəlir, milliyətindən asılı olmayaraq, yetimxanalara sərf edilirdi. Yay vaxtlannda Büro "Nina" barjasını icarəyə götürərək, vərəmdən əziyyət çəkən 130-dək uşağını səhhətinin yaxşılaşmasına şərait yaratmışdı. 1918-ci ilin sonu – 1919-cu ilin əvvəllərində Bakıda yatalaq epidemiyası zamanı Büro şəhərin fəhlə rayonlarında uşaqlar üçün gündüz evləri açmışdı. Uşaqlar saat 8-dən 18-ə qədər həmin evlərdə yeməklə təmin edilir, xəstələndikdə onlara tibbi yardım göstərilirdi.<ref name=":1" /> [[Aprel işğalı]]ndan sonra Uşaqlara Yardım Bürosunun fəaliyyəti dayandırılıb.<ref name=":0">{{AXCE|2|421}}</ref> == Həmçinin bax == * [[Uşaqları Mühafizə Cəmiyyəti]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində qeyri-hökumət təşkilatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan təşkilatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanda xeyriyyə təşkilatları]] seirvi5kcd0vcr9n50efv5l3p2uivu5 4 554868 6547798 6542085 2022-07-25T06:39:52Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 /* Patrullar */ wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {{məlumat səhifəsi|VP:P}} [[Fayl:Wikipedia Reviewer.svg|right|150px]] '''Patrullar''' — səhifələri patrullaya bilən istifadəçilər. Bu istifadəçi qrupu vandalizmlə mübarizə aparmaq üçün xüsusi alətlərə sahibdir. Patrullar [[Xüsusi:SonDəyişikliklər|Son dəyişikliklər]] səhifəsinə daxil olarkən patrullanmayan redaktələrin önündə qırmızı rəngli nida (<font color=red>{{comment|!|Bu redaktə hələ patrullanmayıb}}</font>) işarəsi görürlər. Patrullanmağa ehtiyacı olan redaktələrə bir-bir daxil olaraq patrullaya bilirlər. Eyni zamanda patrul hüququna sahib olan istifadəçilər yeni yaradılmış məqalələri də patrullaya bilirlər. Bunun üçün onlar [[Xüsusi:YeniSəhifələr|YeniSəhifələr]]ə daxil olaraq yeni yaradılmış məqalələri ('''patrullanmayan məqalələr sarı rəngdə görünür''') yoxlayıb patrullaya bilirlər. Patrul hüququ [[Vikipediya:İnzibatçılar|inzibatçılar]] tərəfindən verilir. Hüquq müəyyən səbəblərə görə istifadəçidən alına bilər. Azərbaycanca Vikipediyada hal-hazırda '''{{#expr: {{NUMBERINGROUP:patroller}}}}''' patrul var ([[Xüsusi:ListUsers/patroller|patrul hüququ olan istifadəçilərin tam siyahısı]]). '''Avtopatrullar''' fəaliyyətlərinin patrullanmağa ehtiyac olmayan, təcrübəli istifadəçilərdir. Avtopatrullar [[Vikipediya:İnzibatçılar|inzibatçılar]] tərəfindən müəyyən edilir. Hüquq müəyyən səbəblərə görə istifadəçidən alına bilər. Aşağıda qeyd olunan istifadəçi qrupuna daxil olan istifadəçilərin redaktələri avtomatik patrullanmış kimi qeyd olunur. * Bürokratlar * İnzibatçılar * Avtopatrullar * Patrullar * Səhifə addəyişdiriciləri * Fayl addəyişdiciləri == Patrullar == #{{istifadəçi|Şöhrət}} #{{istifadəçi|Verman1}} #{{istifadəçi|Anar kerimxanov}} #{{istifadəçi|Xeyal}} #{{istifadəçi|Musa Səmədov}} #{{istifadəçi|Dr.Wiki54}} #{{istifadəçi|Santorica}} #{{istifadəçi|Atakhanli}} #{{istifadəçi|Elonizm}} #{{istifadəçi|Elshad Iman (Elşad İman)}} == Keçmiş patrullar == #{{istifadəçi|Samral}} #{{İstifadəçi|By erdo can}} #{{İstifadəçi|Masalli qasimli}} #{{İstifadəçi|Anar Məmmədov}} #{{İstifadəçi|CalalC99}} #{{İstifadəçi|Toghrul R}} #{{istifadəçi|Cekli829}} #{{istifadəçi|Baskervill}} #{{istifadəçi|NMW03}} #{{istifadəçi|Drabdullayev17}} #{{istifadəçi|Solavirum}} #{{istifadəçi|Sura Shukurlu}} #{{istifadəçi|Elshad Iman (Elşad İman)}} #{{istifadəçi|Burocan}} #{{istifadəçi|E.Imanoff}} #{{istifadəçi|dancewithdevil}} == Şablon == {| ! İstifadəsi !! Görüntü |- | {{tl|Patrul}} || {{Patrul}} |} == Həmçinin bax == * [[Vikipediya:İstifadəçi hüquqları üçün müraciətlər]] * [[Vikipediya:Avtopatrullar]] {{Patrullar}} {{İstifadəçi qrupları}} [[Kateqoriya:Vikipediya:Patrullar]] rrmzwxx5og9ro3fax2uwb64mc6e23p9 10 559631 6547452 6306549 2022-07-24T17:59:30Z -Lemmy- 84943 wikitext text/x-wiki {{Futbol komandası |name = Ayntraxt Frankfurt FK heyəti |komandaadı = Ayntraxt Frankfurt FK |bgcolor = #000000 |textcolor = #FF0000 |bordercolor = #FF0000 |siyahı = <div> {{football squad2 player|no= 1|name=[[Kevin Trapp|Trapp]]}} {{football squad2 player|no= 2|name=[[Evan Ndicka|Ndicka]]}} {{football squad2 player|no= 4|name=[[Jérôme Onguéné|Onguéné]]}} {{football squad2 player|no= 5|name=[[Hrvoje Smolčić|Smolčić]]}} {{football squad2 player|no= 6|name=[[Kristijan Jakić|Jakić]]}} {{football squad2 player|no= 7|name=[[Ajdin Hrustic|Hrustic]]}} {{football squad2 player|no= 8|name=[[Djibril Sow|Sow]]}} {{football squad2 player|no= 9|name=[[Randal Kolo Muani|Kolo Muani]]}} {{football squad2 player|no=10|name=[[Filip Kostić|Kostić]]}} {{football squad2 player|no=11|name=[[Faride Alidou|Alidou]]}} {{football squad2 player|no=15|name=[[Daichi Kamada|Kamada]]}} {{football squad2 player|no=17|name=[[Sebastian Rode|Rode]]&nbsp;([[Kapitan (futbol)|k]])}} {{football squad2 player|no=18|name=[[Almamy Touré|Touré]]}} {{football squad2 player|no=19|name=[[Rafael Santos Borré|Borré]]}} {{football squad2 player|no=20|name=[[Makoto Hasebe|Hasebe]]}} {{football squad2 player|no=21|name=[[Lucas Alario|Alario]]}} {{football squad2 player|no=22|name=[[Timothy Chandler|Chandler]]}} {{football squad2 player|no=23|name=[[Jens Petter Hauge|Hauge]]}} {{football squad2 player|no=24|name=[[Aurélio Buta|Buta]]}} {{football squad2 player|no=25|name=[[Christopher Lenz|Lenz]]}} {{football squad2 player|no=27|name=[[Mario Götze|Götze]]}} {{football squad2 player|no=28|name={{Abbr|Wenig|Marcel Wenig}}}} {{football squad2 player|no=29|name=[[Jesper Lindstrøm|Lindstrøm]]}} {{football squad2 player|no=30|name=[[Ali Akman|Akman]]}} {{football squad2 player|no=31|name=[[Jens Grahl|Grahl]]}} {{football squad2 player|no=35|name=[[Tuta (footballer, born 1999)|Tuta]]}} {{football squad2 player|no=36|name=[[Ansgar Knauff|Knauff]]}} {{football squad2 player|no=39|name=[[Gonçalo Paciência|Paciência]]}} {{football squad2 player|no=40|name=[[Diant Ramaj|Ramaj]]}} {{football squad2 player|no=42|name={{Abbr|Loune|Mehdi Loune}}}} {{football squad2 player|no=49|name={{Abbr|Schröder|Jan Schröder}}}} {{football squad manager|name=[[Oliver Glasner|Glasner]]}} </div>}}<noinclude> [[Kateqoriya:Şablonlar:Almaniya futbol klublarının heyətləri]] </noinclude> 0xfwnmi4rrnh3tdams6bj5ee7w9th8e 0 561611 6548090 6475893 2022-07-25T11:17:00Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Hərbi xadim |adı = Sayqo Takamori |orijinal adı = {{dil-ja|西郷 隆盛}} |digər adı = |şəkil = Saigo Takamori.jpg |şəklin ölçüsü = 220px |şəklin izahı = [[Edoardo Çiozzone]] tərəfindən çəkilmiş portreti ([[1877]]-ci ildən öncəsinə aiddir). |doğum adı = |ləqəbi = |təxəllüsü = Sayqo Nanşu |doğum tarixi = 23.1.1828 |doğum yeri = Kaqoşima, [[Satsuma hanı]] |vəfat tarixi = 24.9.1877 |vəfat yeri = Kaqoşima, [[Yaponiya İmperiyası]] |vəfat səbəbi = naməlum |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = |mənsubiyyəti = Satsuma xanlığı |həyat yoldaşı = |uşağı = 3 oğul, 1 qız |atası = |anası = |qoşun növü = |xidmət illəri = |rütbə = |hissə = |komandanlıq etməsi= |vəzifəsi = |döyüşlər = [[Toba-Fuşumi döyüşü]], [[Kumamoto qəsri döyüşü]], [[Tabaruzaka döyüşü]], [[Şiroyama döyüşü]] |əlaqələr = |istefada = |təltifləri = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} {{nihonqo|'''Sayqo Takamori'''|西郷 隆盛||d. 23 yanvar 1828 - ö. 24 sentyabr 1877}} – [[Yaponiya tarixi]]ndə ən əhəmiyyətli [[samuray]]lardan biri. [[Meyci islahatı]]nın keçirilməsində rol oynamış 3 əsas şəxsiyyətdən biridir. [[Edo dövrü]]nün sonunda və [[Meyci dövrü]]nün əvvəlində yaşamış Takamori çox vaxt "əsl sonuncu samuray" adlandırılır.<ref>[[History (U.S. TV channel)|History Channel]] ''The Samurai'', video documentary</ref> Doğum adı {{nihonqo|'''Sayqo Kokuçidir'''|西郷 小吉||}}, Takamori soyadını yetkin yaşlarında almışdır. {{nihonqo|'''Sayqo Nanşu'''|西郷 南洲||}} təxəllüsü ilə ədəbiyyatla da məşğul olmuşdur.<ref>Ravina, Mark. ''The Last Samurai: The Life and Battles of Saigō Takamori''. [[John Wiley and Sons]], 2011. [https://books.google.com/books?id=lwt587Ex_a4C&pg=PT7 Names, Romanizations, and Spelling (page 1 of 2)]. Retrieved from [[Google Books]] on August 7, 2011. {{ISBN|1-118-04556-4}}, {{ISBN|978-1-118-04556-5}}.</ref> Balaca qardaşı [[Sayqo Cudo]] [[qensuy]] hərbi rütbəsinə malik idi. Sayqo ən çox 1877-ci ildə Meyci islahatı nəticəsində samuraylara qarşı qoyulan məhdudiyyətlərə qarşı çıxmaq üçün başlatdığı [[Satsuma üsyanı]]na görə tanınır. Onun üsyanı daha müasir silahlara malik olan hökumət ordusu tərəfindən asanlıqla yatırılmışdır və Sayqo üsyanın son döyüşündə ölmüşdür. [[Yaponiya]]da onun şərəfinə bir neçə heykəl qoyulmuşdur. == Həyatı == [[Fayl:SaigoTakamoriUniform.jpg|thumb|left|Sayqo Takamori uniformada.|190px]] 23 yanvar 1828-ci ildə müasir [[Kaqoşima prefekturası]]nın tərkibində olan [[Satsuma xanlığı]]nda anadan olmuşdur (yaponiya təqviminə görə isə [[Bunsey dövrü]]nün 10-cu ayında). Sayqo əvvəlcə aşağı rütbəli [[samuray]] kimi xidmət göstərirdi. Sayqonun ailəsinin rəsmi statusu Cokaşi (tam samuray) olsa da, Qoşi (kənd samurayı) kimi yaşayırdılar. Onlar kifayət qədər kasıb idilər. == Fəaliyyəti == Takamori 1854-cü ildə [[daymyo]] [[Şimazu Nariakira]]ya [[Kobu qattay]] hərəkatında kömək etmək məqsədilə [[Edo]] şəhərinə köçmüşdür. Daymyonun ölümündən sonra Edodakı fəaliyyəti yarımçıq qalmış və Kaqoşimaya geri qayıtmışdır. O, yaxalanmış və [[Amami Oşima]] adasında sürgün edilmişdir. 1861-ci ildə bu dəfə başqa daymyo Şimatsu Hisamitsu tərəfindən Amami Oşimanın cənubundakı [[Okinoerabu]] adasına sürgün edilmişdir. 1864-cü ildə Hisamitsu onu əfv etmiş və xanlığın maraqlarını müdafiə etməsi üçün [[Kioto]]ya göndərmişdir. 1868-ci ildə şoqunun gücü imperatora qaytarmasından sonra Sayqo bu həll müzakirəsinə şiddətlə qarşı çıxmışdır. Onun inadkarlığı [[Boşin müharibəsi]]nin əsas səbəblərindən biri idi. Meyci hökumətinin qurulmasından sonra Sayqo digər liderlər kimi aktiv olmasa da, hökumətdəki əsas yerini qorumuşdur. O, xanlıq sisteminin ləğv olunmasında xüsusi rol oynamışdır. O, Yaponiyanın müasirləşməsinə və Qərb ənənələrinə meyl etməsinə qarşı çıxmışdır. O, həmçinin dövlət pulunun dəmiryollarına deyil, orduya xərclənməli olduğunu müdafiə etmişdir.<ref>[http://www.unu.edu/unupress/unupbooks/uu36je/uu36je0c.htm On Saigō and the establishment of a railway]</ref> Koreya hökuməti [[Meyci]]ni imperator kimi tanımayanda Sayqo [[Koreya]]nı ziyarət edib ''[[casus belli]]'' əldə etməyi təklif etsə də, planı qəbul edilməmişdir. Bundan sonra hökumətdən ayrılıb Kaqoşimaya qayıtmışdır. [[Fayl:SaigoTakamori1332.jpg|thumb|Ueno parkındakı heykəli.|190px]] Hökumətin samuraylara öz statuslarını təhvil verməsi barədəki qərarlarından narazı qalan bəzi samuraylar [[1877]]-ci ildə Kaqoşimada mərkəzi hökumətə qarşı gəlməyə başladılar. Sayqo da [[Satsuma üsyanı]] adlı bu üsyana başçılıq etməyə başladı. Sayqo üsyan zamanı ölmüşdür. Onun necə öldüyü dəqiq deyil. Köməkçilərinin hesabatlarındakı iddialara görə ağır yaralanan Sayqo [[seppuku]]dan istifadə etməyə qərar vermiş<ref>{{cite web |url=http://www.emory.edu/EMORY_MAGAZINE/spring2004/precis_samurai.html|title=The Real Last Samurai|publisher=Emory University |website=Emory Magazine|editor=Andrew M. Beierle|accessdate=10 April 2009}}</ref> və köməkçisindən ona kömək etməsini istəmişdir. Komandirləri onun arzusunu yerinə yetirib başını kəsmiş və döyüşçü kimi ölməsinə şərait yaratmışdırlar. Sayqonun ölümü Satsuma üsyanını başa çatdırmışdır. == İrs == Sayqo Takamori ilə bağlı bir çox əfsanələr ortaya çıxmışdır. Onların çoxu Takamorinin ölümünü inkar edir. Ən məşhur Takamori heykəllərindən biri [[Tokio]]nun [[Ueno parkı]]nda yerləşən, ov paltarında iti ilə təsvir olunduğunu bürünc heykəlidir. [[Takamura Koun]] tərəfindən hazırlanan heykəl 18 dekabr 1898-ci ildə qoyulmuşdur. Bu heykəlin başqa versiyası Sayqonun bir zamanlar sürgün olunduğu [[Okinoerabucima]]da yerləşir.<ref>[[John Man (author)|Man, John]]. "In the Footsteps of the Real Last Samurai." ''[[School of Oriental and African Studies|SOAS]] World''. 37 (Spring 2011). p30.</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * Hagiwara, Kōichi (2004). {{dil|ja|図説 西郷隆盛と大久保利通}} (''Illustrated life of Saigō Takamori and Ōkubo Toshimichi'') Kawade Shobō Shinsya, 2004 {{ISBN|4-309-76041-4}} (Japanese) * [[Marius Jansen|Jansen, Marius B.]] and Gilbert Rozman, eds. (1986). ''Japan in Transition: from Tokugawa to Meiji.'' Princeton: [[Princeton University Press]]. {{ISBN|9780691054599}}; [http://www.worldcat.org/title/japan-in-transition-from-tokugawa-to-meiji/oclc/12311985&referer=brief_results OCLC 12311985] * ____________. (2000). ''The Making of Modern Japan.'' Cambridge: [[Harvard University Press]]. {{ISBN|9780674003347}}; [http://www.worldcat.org/title/making-of-modern-japan/oclc/44090600&referer=brief_results OCLC 44090600] * [[Mark Ravina|Ravina, Mark]]. (2004). ''The Last Samurai: The Life and Battles of Saigo Takamori''. Hoboken, New Jersey: Wiley. {{ISBN|9780471089704}}; [http://www.worldcat.org/title/last-samurai-the-life-and-battles-of-saigo-takamori/oclc/427566169?referer=br&ht=edition OCLC 427566169] *Yates, Charles (1995) "''Saigo Takamori: The Man Behind The Myth''" (New York, NY: Kegan Paul International ) {{ISBN|0-7103-0484-6}} *Ravina, Mark J. “The Apocryphal Suicide of Saigō Takamori: Samurai, Seppuku, and the Politics of Legend.” Journal of Asian Studies 69.3 (2010): 691-721. == Xarici keçidlər == {{Vikianbar kateqoriyası|Saigō Takamori|Sayqo Takamori}} * [http://www.ndl.go.jp/portrait/e/datas/85.html?c=3 Sayqo Takamori] | [http://www.ndl.go.jp/portrait/e/index.html Müasir Yaponiya hərbi xadimlərinin portretləri] ([[Milli Diet Muzeyi]]) [[Kateqoriya:Kaqoşimada doğulanlar]] [[Kateqoriya:Samuraylar]] [[Kateqoriya:Yaponiya sərkərdələri]] [[Kateqoriya:Üsyan rəhbərləri]] [[Kateqoriya:Yaponiya inqilabçıları]] [[Kateqoriya:Meyci islahatları]] [[Kateqoriya:Satsuma hanında doğulanlar]] [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] 5748btrsbz8fqtkuubfnxh5l7w3yrwd 0 565549 6547679 6367977 2022-07-24T23:36:04Z Kwamikagami 23144 /* Qurucu üzvlər */ wikitext text/x-wiki {{Müqavilə | adı = Şimali Atlantika müqaviləsi | tam_adı = | şəkil = NATOTreatyCopyAuthenticationPage.jpg | miqyas = | izah = | tip = Hərbi alyans | hazırlanma_tarixi = | imzalanma_tarixi = | imzalanma_yeri = [[Vaşinqton şəhəri|Vaşinqton]] | möhürlənməsi = | qüvvəyə_minməsi = [[24 avqust]] [[1949]] | şərtləri = | qüvvədən_düşməsi = | müddətinin_bitməsi = | imzalayanlar = | tərəflər = 29 | saxlanılma_yeri = [[ABŞ federal hökuməti]] | statusu = | dili = | dillər = [[ingilis]], [[fransız]]. | website = | vikimənbə = }} '''Şimali Atlantika müqaviləsi''' — [[Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatı]]nın (NATO) hüquqi əsaslarını müəyyən edən müqavilə. "'''Vaşinqton müqaviləsi"''' də adlanır. Müqavilə 4 aprel 1949-cu ildə [[Vaşinqton şəhəri]]ndə imzalanıb. Vaşinqton müqaviləsinin əsas məqsədi siyasi və hərbi vasitələrdən istifadə etməklə üzv dövlətlərin azadlığını və təhlükəsizliyini təmin etməkdən ibarətdir.<ref name="bdu">[http://static.bsu.az/w8/Tarix%20ve%20onun%20problem/2009%20%204/278-286.pdf Azərbaycanın Avroatlantik təhlükəsizlik strukturlarına inteqrasiyası: yaranması, inkişafı və perspektivləri. Zülfəli İbrahimov, 2009.]</ref> == Haqqında == Müqavilə 4 aprel 1949-cu ildə Vaşinqton şəhərində ABŞ diplomatı Teodor Axillesin sədrlik etdiyi komitə tərəfindən hazırlanaraq imzalanmaq üçün təqdim edilib. Müqavilə ilə əlaqədar gizli danışıqlar 22 mart və 1 aprel 1948-ci ildə Pentaqonda keçirilmişdir. Bu müzakirələrlə bağlı Axilles qeyd edirdi: {{Sitat qutusu |quote = Danışıqlar iki həftə davam elədi və artıq müzakirələr başa çatanda bir müqavilənin olacağı gizli şəkildə razılaşdırılmışdı. Və onun qaralama vəziyyətində bir nüsxəsini seyfimin aşağı siyirməsində qoymuşdum. Sənəd Cekdən ([[Con Dyui Hikerson]]) başqa heç kimə göstərilməmişdi. Mən onu özümdə saxlamaq istəyərdim, ancaq [[ABŞ Dövlət Departamenti|Departament]]i tərk edəndə vicdanlı bir şəkildə onu seyfimdə saxladım və götürmədim. Daha sonra onu arxivlərdə izləmək imkanım da olmadı. O, Rio müqaviləsi və bir qədər də [[Brüssel müqaviləsi]]ndən götürülmüşdür. Nəticə etibarilə, müqavilə məndəki sənədin ümumi formasını özündə əks etdirir, lakin bir sıra mühüm fərqlərlə.<ref name="trumanlibrary1">{{cite web|url=http://www.trumanlibrary.org/oralhist/achilles.htm |title=Theodore Achilles Oral History Interview |publisher=Truman Library |date= |accessdate=2014-05-29}}</ref> |source = Teodor Axilles |width = 100% |fontsize = 100% |align = center |bgcolor =LightBlue }} Axillesin qeyd etdiyinə görə müqavilənin digər əsas müəllifi Con Dyui Hikerson idi: {{Sitat qutusu |quote = Hər kəsdən çox Cek müqavilənin təbiəti, məzmunu və forması üçün məsuliyyət daşıyırdı... Bu, bir nəfərin - Hikersonun müqaviləsi idi.<ref name="trumanlibrary1"/></blockquote> |source = Teodor Axilles |width = 100% |fontsize = 100% |align = center |bgcolor =LightBlue }} Müqavilə fikrən [[Sovet İttifaqı]]nın Qərbi Avropaya silahlı hücumu ilə əlaqədar yaradılmışdır, lakin Soyuq müharibə dövründə qarşılıqlı özünümüdafiə məsələsi qaldırılmamışdır. Əksinə, bu məsələ ilk dəfə 2001-ci ildə [[Dünya Ticarət Mərkəzi]]nə və [[Pentaqon]]a [[11 sentyabr terror aktları|11 sentyabr 2001-ci il tarixli hücumlar]]a cavab kimi qaldırılmışdır. Həmçinin qeyd etmək lazımdır ki, NATO müqavilənin 5-ci maddəsinə də bütün tarixi ərzində ilk dəfə 2001-ci il hadisələrindən sonra müraciət etmişdir.<ref>[http://www.nato-pfp.mfa.gov.az/files/file/_1__NATO_M__lumat_Kitab__.pdf NATO məlumat kitabı]</ref> Brüssel müqaviləsi Qərbi Avropa İttifaqının təsisolma sənədi olmaqla yanaşı, Şimali Atlantika müqaviləsinin imzalanmasına aparan yolda ilk addım oldu. Adı çəkilən müqavilənin imzalanmasından sonra [[ABŞ]] və [[Kanada]] ilə vahid Şimali Atlantika İttifaqının yaradılmasına dair danışıqlara başlanıldı. Axillesin də qeyd etdiyi həmin danışıqlarda əsas məsələ kimi [[Avropa]] ilə [[Şimali Amerika]] arasında təhlükəsizlik və öhdəliklərə əsaslanan təminat məsələləri irəli sürülmüşdür. Brüssel müqaviləsini imzalayan dövlətlər (Belçika, Böyük Britaniya, Lüksemburq, Niderland və Fransa) Danimarka, İslandiya, İtaliya, Norveç və Portuqaliyanı bu prosesdə iştirak etməyə dəvət etdilər. Qeyd olunan danışıqlar Vaşinqton müqaviləsinin imzalanması ilə başa çatdı.<ref name="bdu"/> == Üzvlər == === Qurucu üzvlər === [[File:NATO members (blue).svg|thumb|400px|Hazırda NATO-ya üzv olan dövlətlər]] [[File:Map of NATO chronological.gif|400px|right|thumb|NATO-ya üzvlüyün xronoloji xəritəsi]] Aşağıdakı on iki dövlət müqaviləni ilk imzalayan dövlətlər olduğuna görə NATO-nun qurucu üzvləri hesab olunurlar. Aşağıdakı liderlər öz dövlətlərinin səlahiyyətli nümayəndələri kimi [[Vaşinqton şəhəri]]ndə müqaviləni imzalamışlar:<ref>{{cite book | last = Bevans | first = Charles Irving | title = Treaties and other international agreements of the United States of America 1776–1949 | url = https://books.google.com/books?id=0M8WAAAAYAAJ | accessdate = 2013-05-01 | volume = Volume 4, Multilateral 1946–1949 | year = 1968 | publisher = Department of State | location = Washington, D.C. | | lccn = 70600742 | page = 831 | chapter = North Atlantic Treaty}}</ref><ref>[https://www.nato.int/cps/en/natohq/declassified_137725.htm MEET THE SIGNATORIES]</ref> * {{BEL}} – Baş nazir və xarici işlər naziri [[Pol-Anri Spaak]] və səfir Baron Robert Silverkrayz * {{CAN}} – Xarici işlər üzrə Dövlət Katibi [[Lester Pirson]] və səfir Hamfri Hyum Ronq * {{DNK}} – Xarici işlər naziri Qustav Rasmussen və səfir [[Henrik Kaufmann]] * {{FRA}} – Xarici işlər naziri [[Robber Şuman]] və səfir Anri Bonnet * {{ISL}} – Baş nazir və xarici işlər naziri [[Byarni Benediktsson]] və səfir Tor Tors * {{ITA}} – Xarici işlər naziri [[Karlo Sfortsa]] və səfir Alberto Tarçiani * {{LUX}} – Xarici işlər naziri [[Cozef Beş]] və səfir Hugo Le Qallais * {{NLD}} – Xarici işlər naziri [[Dirk Stikker]] və səfir Eelko van Kleffens * {{NOR}} – Xarici işlər naziri [[Halvar Lanqe]] və səfir Vilhelm von Munte * {{PRT}} – Xarici işlər naziri Joze Keyro da Mata və səfir Pedro Teotónio Pereyra * {{GBR}} – Xarici işlər naziri [[Ernest Bevin]] və səfir [[Oliver Frenks]] * {{USA}} – Dövlət Katibi [[Din Açeson]] === Sonrakı üzvlər === Aşağıdakı on yeddi dövlət müqaviləyə sonradan qoşulmuşdur: {| | * {{GRC}} (1952-ci ildə qoşulub) * {{TUR}} (1952) * {{DEU}} (1955) * {{ESP}} (1982) * {{CZE}} (1999) * {{HUN}} (1999) * {{POL}} (1999) * {{BGR}} (2004) | * {{EST}} (2004) * {{LVA}} (2004) * {{LTU}} (2004) * {{ROU}} (2004) * {{SVK}} (2004) * {{SVN}} (2004) * {{ALB}} (2009) * {{HRV}} (2009) * {{MNE}} (2017) |} == Məzmunu == Cəmi 14 maddədən ibarət olan Şimali Atlantika müqaviləsinin preambula hissəsində qeyd olunur ki, müttəfiq dövlətlərin məqsədi bütün Şimali Atlantika zonasında sülh və dostluq münasibətlərinin inkişaf etdirilməsindən ibarətdir.<ref name="bdu"/> Müqaviləyə əsasən üzv dövlətlər fərdi və kollektiv şəkildə müdafiə potensialının saxlanılması üçün məsuliyyət daşıyırlar. Vaşinqton müqaviləsində bloka üzv olan ölkələrin hər hansı birinə təhlükə yarandığı təqdirdə iştirakçı dövlətlər arasında məsləhətləşmələrin aparılması nəzərdə tutulmuşdur. Müqavilənin 5-ci maddəsində kollektiv özünümüdafiə məsələlərindən bəhs olunur. Həmin müddəa BMT Nizamnaməsində də nəzərdə tutulmuşdur. Həmin maddədə qeyd olunur ki, NATO-nun bir və ya bir neçə üzvünə silahlı hücum olarsa, buna təşkilatın bütün üzvlərinə yönəlmiş hücum kimi baxılacaqdır. Müqavilənin 7-ci maddəsində böhranların tənzimlənməsi məsələləri öz əksini tapmışdır. Müqavilədə qeyd olunur ki, müqavilənin prinsiplərini inkişaf etdirmək qabiliyyətinə malik, Şimali Atlantika regionunun təhlükəsizliyinə öz töhfələrini verə biləcək Avropa ölkələri müqaviləyə qoşulmaq dəvəti ala bilər. Müqavilədə eyni zamanda müxtəlif ölkələrin beynəlxalq iqtisadi siyasətlərində ortaya çıxa biləcək münaqişələrin həll olunması məsələləri də öz əksini tapmışdır.<ref name="bdu"/> 13-cü maddəyə görə istənilən iştirakçı dövlət denonsasiya barədə bir il əvvəldən xəbərdar etməklə NATO-nu tərk edə bilər. == Xarici keçidlər == * [https://www.nato.int/cps/en/SID-ECAE8DB0-F591EC88/natolive/official_texts_17120.htm Rəsmi mətni] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Belçikanın müqavilələri]] [[Kateqoriya:Danimarkanın müqavilələri]] [[Kateqoriya:İspaniyanın müqavilələri]] [[Kateqoriya:Xorvatiyanın müqavilələri]] [[Kateqoriya:Macarıstanın müqavilələri]] [[Kateqoriya:Birləşmiş Krallığın müqavilələri]] [[Kateqoriya:ABŞ-ın müqavilələri]] [[Kateqoriya:Türkiyənin müqavilələri]] rnnlor4zhmjq7zt9h90z4w4heks37jb 0 567660 6547794 4476419 2022-07-25T06:34:00Z Mashkawat.ahsan 160573 şəkil əlavə edildi #WPWP wikitext text/x-wiki [[File:Kazi Zafar Ahmed.jpg|right|200px]] '''Qazi Zəfər Əhməd''' ({{lang-bn|কাজী জাফর আহমেদ}}, 1 iyul 1939, Cauddaqram, Tripura vilayəti, Britaniya Hindistanı — 27 avqust 2015, Dəkkə, Banqladeş) — Pakistan və Banqladeşin siyasətçi və dövlət xadimi, Banqladeşin baş naziri (1989—1990). == Həyatı == Dəkkə Universitetinin tələbə hərəkatının liderlərindən biri idi. Tarix elmləri doktoru olub. O, Ayub Xan rejiminə qarşı (1962) xalq üsyanının tələbə liderlərindən biri idi, bu da müxalifətə qarşı təzyiqlərin yumşaldılmasına və siyasi liderlərin həbsdən azad edilməsinə səbəb oldu. O, Maoist siyasətçi, Şərqi Pakistan Tələbələr Birliyinin Baş katibi (1962-1963) idi. Daha sonra Tonqanın sənaye bölgəsində başlayan əmək hərəkatının liderlərindən birinə çevrildi. O, həmçinin Çin tərəfdarı olan fraksiyanın lideri idi, 1966-cı ildə Kommunist Partiyasından ayrıldı və 22 fevral 1970-ci ildə Şərqi Pakistan üçün ümummilli mitinqdə müstəqillik tələb edən ilk şəxslərdən biri oldu. 1967-ci ildən 1985-ci ilədək Bengal İşçilər Federasiyasının prezidenti idi. Banqladeş müstəqillik qazandıqdan sonra Abdul Hamid Xan Bxaşaninin Milli Avamist Partiyasına qatıldı və baş katibi oldu (1972-1974). Daha sonra Birləşmiş Xalq Partiyasını (1974) yaratdı və 1986-cı ilədək onun baş katibi vəzifəsini icra etdi. Partiya lideri olaraq, prezident Ziaur Rahman tərəfindən formalaşdırılan koalisiya hökumətinə daxil oldu və Təhsil Naziri vəzifəsini tutdu (1978). Ancaq koalisiya liderləri ilə siyasi fikir ayrılığı səbəbi ilə tezliklə bu vəzifədən ayrıldı. Daha sonra Məhəmməd Erşadın hərbi rejiminə qarşı mübarizədə əhəmiyyətli rol oynadı, lakin sonra siyasi fikirlərini dəyişdirib hökumət tərəfdarı olan Jatya partiyasına qoşuldu və Ticarət naziri, Dənizçilik və Limanlar naziri, İnformasiya naziri və Təhsil Naziri, Baş nazir müavini (1986-1990) vəzifələrini icra etdi.  1989-1990-cı illərdə - Banqladeşin Baş naziri oldu. 1986-1996-cı illərdə millət vəkili seçildi və Jatya partiyasının parlament fraksiyasının sədr müavini oldu. 1999-cu ildə Erşad rejiminin yıxılmasından sonra Avstraliyaya müalicə üçün getdi, orada Qərbi Sidney Universitetində (1999-2000) Cənubi Asiya qlobal siyasət sahəsində qonaq olmuşdur. Onun ictimai məruzələri azadlıq hərəkatına, subkontinentdə geosiyasi hadisələrə və Banqladeşdə təhsilin inkişafına həsr edilmişdir. 2001-ci il həbs olundu, lakin oktyabr ayında azad edildi. Sonra yenidən Avstraliyada qaçqın kimi yaşadı və əlilliyə görə pensiya aldı. 2004-cü ilin fevral ayında Banqladeşə və ölkənin ictimai və siyasi həyatına döndü. 2013-ci ildə Jatya partiyasından xaric edildi və Milliyyətçi Partiya sıralarına qoşuldu. == İstinadlar == 1. http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=151430629 2.http://www.thedailystar.net/backpage/kazi-zafar-no-more-133837 [[Kateqoriya:Əlifba sırasına görə siyasətçilər]] [[Kateqoriya:1939-cu ildə doğulanlar]] [[Kateqoriya:2015-ci ildə vəfat edənlər]] [[Kateqoriya:Banqladeş siyasətçiləri]] 5r7rawwc8ssdh6kh1id6aaji6ygzvap 6547836 6547794 2022-07-25T07:40:25Z Dr.Wiki54 88744 [[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]] wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi}} '''Qazi Zəfər Əhməd''' ({{lang-bn|কাজী জাফর আহমেদ}}, {{DVTY}}) — Pakistan və Banqladeşin siyasətçi və dövlət xadimi, Banqladeşin baş naziri (1989–1990). == Həyatı == Dəkkə Universitetinin tələbə hərəkatının liderlərindən biri idi. Tarix elmləri doktoru olub. O, Ayub Xan rejiminə qarşı (1962) xalq üsyanının tələbə liderlərindən biri idi, bu da müxalifətə qarşı təzyiqlərin yumşaldılmasına və siyasi liderlərin həbsdən azad edilməsinə səbəb oldu. O, Maoist siyasətçi, Şərqi Pakistan Tələbələr Birliyinin Baş katibi (1962–1963) idi. Daha sonra Tonqanın sənaye bölgəsində başlayan əmək hərəkatının liderlərindən birinə çevrildi. O, həmçinin Çin tərəfdarı olan fraksiyanın lideri idi, 1966-cı ildə Kommunist Partiyasından ayrıldı və 22 fevral 1970-ci ildə Şərqi Pakistan üçün ümummilli mitinqdə müstəqillik tələb edən ilk şəxslərdən biri oldu. 1967-ci ildən 1985-ci ilədək Bengal İşçilər Federasiyasının prezidenti idi. Banqladeş müstəqillik qazandıqdan sonra Abdul Hamid Xan Bxaşaninin Milli Avamist Partiyasına qatıldı və baş katibi oldu (1972–1974). Daha sonra Birləşmiş Xalq Partiyasını (1974) yaratdı və 1986-cı ilədək onun baş katibi vəzifəsini icra etdi. Partiya lideri olaraq, prezident Ziaur Rahman tərəfindən formalaşdırılan koalisiya hökumətinə daxil oldu və Təhsil Naziri vəzifəsini tutdu (1978). Ancaq koalisiya liderləri ilə siyasi fikir ayrılığı səbəbi ilə tezliklə bu vəzifədən ayrıldı. Daha sonra Məhəmməd Erşadın hərbi rejiminə qarşı mübarizədə əhəmiyyətli rol oynadı, lakin sonra siyasi fikirlərini dəyişdirib hökumət tərəfdarı olan Jatya partiyasına qoşuldu və Ticarət naziri, Dənizçilik və Limanlar naziri, İnformasiya naziri və Təhsil Naziri, Baş nazir müavini (1986–1990) vəzifələrini icra etdi.  1989–1990-cı illərdə — Banqladeşin Baş naziri oldu. 1986–1996-cı illərdə millət vəkili seçildi və Jatya partiyasının parlament fraksiyasının sədr müavini oldu. 1999-cu ildə Erşad rejiminin yıxılmasından sonra Avstraliyaya müalicə üçün getdi, orada Qərbi Sidney Universitetində (1999–2000) Cənubi Asiya qlobal siyasət sahəsində qonaq olmuşdur. Onun ictimai məruzələri azadlıq hərəkatına, subkontinentdə geosiyasi hadisələrə və Banqladeşdə təhsilin inkişafına həsr edilmişdir. 2001-ci il həbs olundu, lakin oktyabr ayında azad edildi. Sonra yenidən Avstraliyada qaçqın kimi yaşadı və əlilliyə görə pensiya aldı. 2004-cü ilin fevral ayında Banqladeşə və ölkənin ictimai və siyasi həyatına döndü. 2013-cü ildə Jatya partiyasından xaric edildi və Milliyyətçi Partiya sıralarına qoşuldu. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Banqladeş siyasətçiləri]] r46wcwwznbnppw7xz8gwij0wldiiuo7 0 567980 6548068 5666228 2022-07-25T11:13:12Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Alimlər]] silindi wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Maqsud Əli Təbrizi |orijinal adı = |digər adları = |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = [[Tibb]] [[Fizika]] [[Fəlsəfə]] |doğum tarixi = XVI əsr |doğum yeri = [[Təbriz]], [[Səfəvi imperiyası]] |vəfat tarixi = XVII əsr |vəfat yeri = [[Böyük Moğol imperiyası]] |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |elm sahəsi = [[Tibb]] [[Fizika]] [[Fəlsəfə]] |elmi dərəcəsi = |elmi adı = |iş yeri = [[Böyük Moğol İmperiyası|Moğol sarayı]] |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Maqsud Əli Təbrizi''' ({{DVTY}}) - [[Təbriz]]də anadan olmuş [[fizik]], [[tərcüməçi]] və [[həkim]].<ref>[https://www.revolvy.com/page/Maqsud%252DAli-Tabrizi '''Maqsud Ali Tabrizi''']</ref><ref name=":0">[https://www.nlm.nih.gov/hmd/arabic/note_biographical.html Catalogue: Medical Monographs]</ref> == Həyatı == Maqsud Əli Təbrizi, [[Təbriz şəhəri]]ndə anadan olmuşdur. Doğulma tarixi və vəfat tarixi dəqiq bilinmir. [[Hindistan]]da, [[Böyük Moğol imperiyası]]nnı hökmdarı [[Sultan Cahangir]]in sarayında çalışmışdır. Hindistana Əkbər şahın hakimiyyəti illərində getmişdir. Bu illərdə Sultan Cahangirin vəliəahd şahzadəsi Səlim tərəfindən himayə olunmuşdur.<ref name=":1">[https://books.google.az/books?id=qjJmzdJFOHwC&pg=PA342&lpg=PA342&dq=Maqsud-Ali+Tabrizi&source=bl&ots=XhjNXT_sSu&sig=vdQlEhwWXcY_Kj1K9iwFuP6gsHY&hl=az&sa=X&ved=2ahUKEwjDpfvgrc7eAhXoKMAKHR_ND9oQ6AEwDnoECAAQAQ#v=onepage&q=Maqsud-Ali%20Tabrizi&f=false Dictionary of Indo-Persian Literature]</ref> == Fəaliyyəti == [[Böyük Moğol İmperiyası|Moğol imperatoru]] [[Sultan Cahangir]]in sarayında [[1605]]-ci ildən [[1627]]-ci ilə qədər fəaliyyət göstərmişdir. O, əsasən [[ərəb dili]]ndə olan elmi əsərlərin [[fars dili]]nə tərcüməsi ilə məşğul olmuşdur. [[ABŞ Milli Tibb Kitabxanası]]nda Maqsud Əli Təbrizinin əsərinin bir nüsxəsi vardır. Bu nüsxədəki məlumata görə o, bu [[Şəmsəddin Şəhrəzuri]]nin Tarixə-əl Hukama əsərini [[1602]]-ci ildə tərcümə etməyə başlamışdır, lakin digər mənbələrin verdiyi məlumata görə isə o, bu işə [[1605]]-ci ildə [[Sultan Cahangir]]<nowiki/>in istəyi ilə başlamışdır.<ref name=":0" /> Bu əsərin əsli [[1288]]-ci ildə yazılmışdır və [[Filosof|filosoflar]]ın tarixlərindən bəhs edir. Maqsud Əli Təbrizi tərcümə etdiyi əsərə ''Tarjümah-i-Tarikhul-Hükama'' adı vermişdir. <ref name=":1" /> Sonrakı tərcümə etdiyi ''Nuzhat ul-arwah wa Rauzat ul-afrah'' əsəridir. Bu əsərdə 34 [[İslam]]<nowiki/>dan öncəki, 77 isə İslamdan sonrakı dövrün [[filosof]]<nowiki/>larının tarixindən bəhs edilir.<ref name=":1" /> Bəzi mənbələrin məlumatına görə Maqsud Əli Təbrizi [[Sufi |Sufi]] alimi olmuş və [[Qucarat]] sarayında böyük nüfuza sahib olmuşdur. Lakin saray çəkişmələri nəticəsində uzun illər xidmət etiyi sarayda həbs edilərək Qvalyor qalasına göndərilmişdir. == Həmçinin bax == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 1h0cadqqbh0ot4m2i8b7p0tj0j6vgbp 6548069 6548068 2022-07-25T11:13:27Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Maqsud Əli Təbrizi |orijinal adı = |digər adları = |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = [[Tibb]] [[Fizika]] [[Fəlsəfə]] |doğum tarixi = XVI əsr |doğum yeri = [[Təbriz]], [[Səfəvi imperiyası]] |vəfat tarixi = XVII əsr |vəfat yeri = [[Böyük Moğol imperiyası]] |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |elm sahəsi = [[Tibb]] [[Fizika]] [[Fəlsəfə]] |elmi dərəcəsi = |elmi adı = |iş yeri = [[Böyük Moğol İmperiyası|Moğol sarayı]] |alma-mater = |təhsili = |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Maqsud Əli Təbrizi''' ({{DVTY}}) - [[Təbriz]]də anadan olmuş [[fizik]], [[tərcüməçi]] və [[həkim]].<ref>[https://www.revolvy.com/page/Maqsud%252DAli-Tabrizi '''Maqsud Ali Tabrizi''']</ref><ref name=":0">[https://www.nlm.nih.gov/hmd/arabic/note_biographical.html Catalogue: Medical Monographs]</ref> == Həyatı == Maqsud Əli Təbrizi, [[Təbriz şəhəri]]ndə anadan olmuşdur. Doğulma tarixi və vəfat tarixi dəqiq bilinmir. [[Hindistan]]da, [[Böyük Moğol imperiyası]]nnı hökmdarı [[Sultan Cahangir]]in sarayında çalışmışdır. Hindistana Əkbər şahın hakimiyyəti illərində getmişdir. Bu illərdə Sultan Cahangirin vəliəahd şahzadəsi Səlim tərəfindən himayə olunmuşdur.<ref name=":1">[https://books.google.az/books?id=qjJmzdJFOHwC&pg=PA342&lpg=PA342&dq=Maqsud-Ali+Tabrizi&source=bl&ots=XhjNXT_sSu&sig=vdQlEhwWXcY_Kj1K9iwFuP6gsHY&hl=az&sa=X&ved=2ahUKEwjDpfvgrc7eAhXoKMAKHR_ND9oQ6AEwDnoECAAQAQ#v=onepage&q=Maqsud-Ali%20Tabrizi&f=false Dictionary of Indo-Persian Literature]</ref> == Fəaliyyəti == [[Böyük Moğol İmperiyası|Moğol imperatoru]] [[Sultan Cahangir]]in sarayında [[1605]]-ci ildən [[1627]]-ci ilə qədər fəaliyyət göstərmişdir. O, əsasən [[ərəb dili]]ndə olan elmi əsərlərin [[fars dili]]nə tərcüməsi ilə məşğul olmuşdur. [[ABŞ Milli Tibb Kitabxanası]]nda Maqsud Əli Təbrizinin əsərinin bir nüsxəsi vardır. Bu nüsxədəki məlumata görə o, bu [[Şəmsəddin Şəhrəzuri]]nin Tarixə-əl Hukama əsərini [[1602]]-ci ildə tərcümə etməyə başlamışdır, lakin digər mənbələrin verdiyi məlumata görə isə o, bu işə [[1605]]-ci ildə [[Sultan Cahangir]]<nowiki/>in istəyi ilə başlamışdır.<ref name=":0" /> Bu əsərin əsli [[1288]]-ci ildə yazılmışdır və [[Filosof|filosoflar]]ın tarixlərindən bəhs edir. Maqsud Əli Təbrizi tərcümə etdiyi əsərə ''Tarjümah-i-Tarikhul-Hükama'' adı vermişdir. <ref name=":1" /> Sonrakı tərcümə etdiyi ''Nuzhat ul-arwah wa Rauzat ul-afrah'' əsəridir. Bu əsərdə 34 [[İslam]]<nowiki/>dan öncəki, 77 isə İslamdan sonrakı dövrün [[filosof]]<nowiki/>larının tarixindən bəhs edilir.<ref name=":1" /> Bəzi mənbələrin məlumatına görə Maqsud Əli Təbrizi [[Sufi |Sufi]] alimi olmuş və [[Qucarat]] sarayında böyük nüfuza sahib olmuşdur. Lakin saray çəkişmələri nəticəsində uzun illər xidmət etiyi sarayda həbs edilərək Qvalyor qalasına göndərilmişdir. == Həmçinin bax == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Azərbaycanlı alimlər]] iho3yo3wvmfgqwvcobrx4fy9r69bdui 0 581591 6547942 6333523 2022-07-25T09:44:35Z Xcite 94204 wikitext text/x-wiki '''Əhmədov''' — Azərbaycan [[soyad]]ı. {{eyni soyadlı}} * [[Abdulla Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. Əli Əhmədov (kiçik çavuş) * [[Amal Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Ayaz Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Bəhruz Əhmədov]] — Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Cavanşir Əhmədov (əsgər)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Cavanşir Əhmədov (gizir)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin giziri, Vətən müharibəsinin şəhidi. * [[Ehtiram Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Elmar Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsinin şəhidi. * [[Elməddin Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri (müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət qulluqçusu), Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Elnur Əhmədov (əsgər)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Emil Əhmədov (gizir)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin giziri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Əli Əhmədov (kiçik çavuş)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin kiçik çavuşu, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Əsgər Əhmədov (baş çavuş)]] — Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının baş çavuşu, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Xəyal Əhmədov (əsgər)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * '''[[İbrahim Əhmədov]]''' :* [[İbrahim Əhmədov (idmançı)]] - Azərbaycan idmançısı :* [[İbrahim Əhmədov (general)]] - Sovet ordusunun azərbaycanlı tank qoşunları general-mayoru * [[İslam Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri (müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət qulluqçusu), Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Maşalla Əhmədov]] — Azərbaycan futbolçusu * [[Mənsur Əhmədov]] — əsgər, II Qarabağ müharibəsi şəhidi. * [[Mərhəmət Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin müddətdən artıq xidmət edən hərbi qulluqçusu, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Mikayıl Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Mirmöhsüm Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, İkinci Qarabağ Müharibəsi şəhidi. * '''[[Mübariz Əhmədov]]''' :* [[Mübariz Əhmədov (alim)]] — Azərbaycanın alimi, texniki elmləri doktoru, AMEA-nın müxbir üzvü. :* [[Mübariz Əhmədov (jurnalist)]] — Azərbaycan jurnalisti. :* [[Mübariz Əhmədov (milli qəhrəman)]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı * [[Natiq Əhmədov (çavuş)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin çavuşu, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Nihad Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri,Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Rəvan Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Sabir Əhmədov (əsgər)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Səbuhi Əhmədov (əsgər)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Sənan Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri (müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət qulluqçusu), Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Tacir Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Tural Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Vidadi Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin mayoru, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Yasən Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin baş giziri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Zamiq Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. == Həmçinin bax == * [[Əhmədova]] * [[Əhməd]] [[Kateqoriya:Soyadlar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan soyadları]] 4x3qyamyj16y20q0ym6oh91hjz5d9rk 6547946 6547942 2022-07-25T09:45:58Z Xcite 94204 wikitext text/x-wiki '''Əhmədov''' — Azərbaycan [[soyad]]ı. {{eyni soyadlı}} * [[Abdulla Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Əli Əhmədov (kiçik çavuş)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin kiçik çavuşu, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Amal Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Ayaz Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Bəhruz Əhmədov]] — Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Cavanşir Əhmədov (əsgər)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Cavanşir Əhmədov (gizir)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin giziri, Vətən müharibəsinin şəhidi. * [[Ehtiram Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Elmar Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsinin şəhidi. * [[Elməddin Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri (müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət qulluqçusu), Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Elnur Əhmədov (əsgər)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Emil Əhmədov (gizir)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin giziri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Əli Əhmədov (kiçik çavuş)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin kiçik çavuşu, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Əsgər Əhmədov (baş çavuş)]] — Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının baş çavuşu, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Xəyal Əhmədov (əsgər)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * '''[[İbrahim Əhmədov]]''' :* [[İbrahim Əhmədov (idmançı)]] - Azərbaycan idmançısı :* [[İbrahim Əhmədov (general)]] - Sovet ordusunun azərbaycanlı tank qoşunları general-mayoru * [[İslam Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri (müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət qulluqçusu), Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Maşalla Əhmədov]] — Azərbaycan futbolçusu * [[Mənsur Əhmədov]] — əsgər, II Qarabağ müharibəsi şəhidi. * [[Mərhəmət Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin müddətdən artıq xidmət edən hərbi qulluqçusu, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Mikayıl Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Mirmöhsüm Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, İkinci Qarabağ Müharibəsi şəhidi. * '''[[Mübariz Əhmədov]]''' :* [[Mübariz Əhmədov (alim)]] — Azərbaycanın alimi, texniki elmləri doktoru, AMEA-nın müxbir üzvü. :* [[Mübariz Əhmədov (jurnalist)]] — Azərbaycan jurnalisti. :* [[Mübariz Əhmədov (milli qəhrəman)]] — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı * [[Natiq Əhmədov (çavuş)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin çavuşu, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Nihad Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri,Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Rəvan Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Sabir Əhmədov (əsgər)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Səbuhi Əhmədov (əsgər)]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Sənan Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri (müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət qulluqçusu), Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Tacir Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Tural Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Vidadi Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin mayoru, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Yasən Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin baş giziri, Vətən müharibəsi şəhidi. * [[Zamiq Əhmədov]] — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Vətən müharibəsi şəhidi. == Həmçinin bax == * [[Əhmədova]] * [[Əhməd]] [[Kateqoriya:Soyadlar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan soyadları]] k9jndnclt5mpkyp9p4f38lpq8rllatx 0 583187 6548146 6484945 2022-07-25T11:52:09Z Toghrul R 147643 wikitext text/x-wiki {{eyni ad-soyadlı|Musa Məmmədov}} {{Dövlət xadimi |şəkil = Musa Məmmədov (deputat).jpg |şəklin ölçüsü = 285px |titul = [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti|Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin müavini]] |bayraq = Emblem of Azerbaijan.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |dövr əvvəl = 2 yanvar 1992 |dövr son = 6 mart 1992 |prezident = [[Ayaz Mütəllibov]]<br>[[Yaqub Məmmədov (siyasətçi)|Yaqub Məmmədov]] ({{i. e.|Müvəqqəti prezident}}) |baş nazir = [[Həsən Həsənov (siyasətçi)|Həsən Həsənov]] |titul_2 = [[Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti]] sədrinin birinci müavini — Azərbaycan SSR Dövlət Aqrosənaye Komitəsinin sədri |bayraq_2 = Emblem of the Azerbaijan SSR.svg |bayraq2_2 = Flag of Azerbaijan SSR.svg |dövr əvvəl_2 = 13 dekabr 1985 |dövr son_2 = 26 dekabr 1988 |sələfi_2 = [[Süleyman Tatlıyev]] |xələfi_2 = [[Müzamil Abdullayev]] |titul_3 = [[Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti|Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti sədrinin müavini]] |bayraq_3 = Emblem of the Azerbaijan SSR.svg |bayraq2_3 = Flag of Azerbaijan SSR.svg |dövr əvvəl_3 = 21 dekabr 1984 |dövr son_3 = 13 dekabr 1985 |mükafatları = {{Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı|1978}}<br>{{"Oktyabr inqilabı" ordeni}} {{"Qırmızı əmək bayrağı" ordeni}} {{"Şərəf nişanı" ordeni}} {{"Şərəf nişanı" ordeni}} }} '''Musa Salam oğlu Məmmədov''' ({{DVTY}}) — Azərbaycan dövlət xadimi və alimi, Azərbaycan Respublikası Baş nazirin müavini (1992),<ref>[http://www.e-qanun.az/framework/6769 Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Müvəkkili: M. S. Məmmədovun Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin müavini təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanı]</ref>, dövlət müşaviri, Azərbaycan Meşə Təsərrüfatı İstehsal Birliyinin sədri (1989–2001), [[Azərbaycan SSR Ali Sovetinin X çağırış deputatlarının siyahısı|Azərbaycan SSR Ali Sovetinin (X–XII çağırış) deputatı]], iqtisad elmləri doktoru, kənd təsərüfatı elmləri namizədi, əməkdar aqronom.<ref>[http://kendgidaish.az/?/az/news/view/154/ Veteranlarla görüş]</ref> == Həyatı == Musa Məmmədov 1932-ci il iyul ayının 15-də [[Qəbələ]]də anadan olmuşdur. 1948-ci ildə orta məktəbi, 1952-ci ildə isə [[Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutu]]nun aqronomluq fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Həmin ildə aspiranturaya daxil olan Musa Məmmədov 1956-cı ildə dissertasiya müdafiə edərək elmlər namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. Kənd təsərrüfatı və meşə təsərrüfatının müxtəlif sahələrinin inkişafı ilə əlaqədar 40 elmi əsərin, bir çox monoqrafiyaların, bir neçə kitabın, ixtiraların müəllifidir.<ref>{{cite web |url =http://modern.az/az/news/194680?fbclid=IwAR3lfF5GQ3k5eHTPwrwj90GmWQrE24nvuKqOW3N_OEAxehCqshPnjhSiKxo#gsc.tab=0 |archiveurl = |archivedate = |title =Keçmiş nazir müavini vəfat edib - Unudulmaz Musa müəllim |author =Tahirli Abid |date =12 mart 2019 |publisher =modern.az |accessdate = 2019-03-12 |language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == Bir müddət Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunda müəllim, tədris-təcrübə təsərrüfatının direktoru vəzifələrində işləmişdir. 1964-cü ildə [[Azərbaycanın Kənd təsərrüfatı Nazirliyi|Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi]]nin idarə rəisi vəzifəsinə təyin olunmuşdur.<br>1968–1970-ci illərdə Dövlət Çörək Məhsulları və Qarışıq Yem Sənayesi Komitəsinin sədr müavini, 1970–1979-cu illərdə isə Respublika tədarük nazirinin müavini vəzifələrində işləmişdir. Daha sonra vəzifədə irəli çəkilərək "Azərkəndkimya" Elm-İstehsalat Birliyinin sədri vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1984-cü ilə qədər sədr vəzifəsini icra edən Musa Məmmədov bir il müddətinə [[Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti]] sədrinin müavini, 1985–1989-cu illərdə sədrin birinci müavini və Dövlət Aqrar Sənaye Komitəsinin sədri, 1989–2001-ci illərdə Respublika Meşə Təsərrüfatı İstehsal Birliyinin sədri vəzifələrində çalışmışdır. Musa Məmmədov həmçinin SSRİ Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin kollegiyasına üzv seçilmişdir. 1992-ci ildə Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin müavini təyin edilmişdir. Sonralar vəfat edənədək isə Kənd təsərrüfatı nazirinin müşaviri vəzifələrində işləmişdir. == Mükafatları == "[["Qırmızı əmək bayrağı" ordeni|Qırmızı əmək bayrağı]]", "[["Oktyabr inqilabı" ordeni|Oktyabr inqilabı]]", iki dəfə [["Şərəf nişanı" ordeni]] və müxtəlif medallarla təltif olunmuşdur. İki dəfə Respublika Ali Sovetinin Fəxri fərmanı, Ümumittifaq Xalq Təsərrüfatı Nailiyyətləri Sərgisinin iki qızıl, iki gümüş və bürünc medalları ilə, iki dəfə sərginin Fəxri diplomları ilə təltif edilmişdir. Elm və texnika üzrə Dövlət mükafatı laureatı, Respublikanın əməkdar aqronomu adına layiq görülmüşdür. Respublikada aqrar sahənin idarə edilməsinin təkmilləşdirilməsi sahəsində göstərdiyi əvəzsiz xidmətləri nəzərə alınaraq [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdü]]nə layiq görülmüşdür. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:İqtisad elmləri doktorları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan SSR Ali Sovetinin X çağırış deputatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan SSR Ali Sovetinin XI çağırış deputatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Ali Sovetinin XII çağırış deputatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavinləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti sədrinin müavinləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycan baş nazirinin müavinləri]] sri3fygp59n9x52c6lwccuxhoslk1en 0 583194 6547763 6543855 2022-07-25T05:56:01Z Nigar İmaməliyeva 247475 wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]].<ref>[https://report.az/elm-ve-tehsil/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/ Cəlal Qasımova “Əməkdar müəllim” fəxri adı verilib]</ref> [[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021).<ref>[https://konkret.az/amea-nin-sobe-mudiri-vefat-etdi-2/ AMEA-nın şöbə müdiri vəfat etdi]</ref> Cəlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]<nowiki/>nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]<nowiki/>un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]<nowiki/>ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]<nowiki/>ndə çalışır. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] ==Əsərləri== * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} 4hmiaoesvzgmiksuwz0h89gtsrs9tsc 6547772 6547763 2022-07-25T06:04:02Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Təltifləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]].<ref>[https://report.az/elm-ve-tehsil/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/ Cəlal Qasımova “Əməkdar müəllim” fəxri adı verilib]</ref> [[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021).<ref>[https://konkret.az/amea-nin-sobe-mudiri-vefat-etdi-2/ AMEA-nın şöbə müdiri vəfat etdi]</ref> Cəlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]<nowiki/>nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]<nowiki/>un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]<nowiki/>ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]<nowiki/>ndə çalışır. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı ==Əsərləri== * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} 4yi31a3029kb3j5rbx5d24lw5mup10s 6547773 6547772 2022-07-25T06:04:22Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Əsərləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]].<ref>[https://report.az/elm-ve-tehsil/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/ Cəlal Qasımova “Əməkdar müəllim” fəxri adı verilib]</ref> [[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021).<ref>[https://konkret.az/amea-nin-sobe-mudiri-vefat-etdi-2/ AMEA-nın şöbə müdiri vəfat etdi]</ref> Cəlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]<nowiki/>nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]<nowiki/>un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]<nowiki/>ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]<nowiki/>ndə çalışır. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} 5yigkrav9vi7zt3ec9ajp890k4cj61s 6547786 6547773 2022-07-25T06:22:01Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Təltifləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]].<ref>[https://report.az/elm-ve-tehsil/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/ Cəlal Qasımova “Əməkdar müəllim” fəxri adı verilib]</ref> [[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021).<ref>[https://konkret.az/amea-nin-sobe-mudiri-vefat-etdi-2/ AMEA-nın şöbə müdiri vəfat etdi]</ref> Cəlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]<nowiki/>nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]<nowiki/>un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]<nowiki/>ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]<nowiki/>ndə çalışır. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} 22t300wt7ngh0usklja4h5ouyct559k 6547788 6547786 2022-07-25T06:23:37Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Təltifləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]].<ref>[https://report.az/elm-ve-tehsil/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/ Cəlal Qasımova “Əməkdar müəllim” fəxri adı verilib]</ref> [[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021).<ref>[https://konkret.az/amea-nin-sobe-mudiri-vefat-etdi-2/ AMEA-nın şöbə müdiri vəfat etdi]</ref> Cəlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]<nowiki/>nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]<nowiki/>un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]<nowiki/>ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]<nowiki/>ndə çalışır. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} 6cbw8qp68z64iid6elydeh7d2zwfi4u 6547807 6547788 2022-07-25T06:52:54Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Əsərləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]].<ref>[https://report.az/elm-ve-tehsil/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/ Cəlal Qasımova “Əməkdar müəllim” fəxri adı verilib]</ref> [[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021).<ref>[https://konkret.az/amea-nin-sobe-mudiri-vefat-etdi-2/ AMEA-nın şöbə müdiri vəfat etdi]</ref> Cəlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]<nowiki/>nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]<nowiki/>un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]<nowiki/>ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]<nowiki/>ndə çalışır. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} kkc0wxckoby6uevfnqceixn58j5f7dq 6547810 6547807 2022-07-25T07:03:21Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Əsərləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]].<ref>[https://report.az/elm-ve-tehsil/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/ Cəlal Qasımova “Əməkdar müəllim” fəxri adı verilib]</ref> [[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021).<ref>[https://konkret.az/amea-nin-sobe-mudiri-vefat-etdi-2/ AMEA-nın şöbə müdiri vəfat etdi]</ref> Cəlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]<nowiki/>nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]<nowiki/>un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]<nowiki/>ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]<nowiki/>ndə çalışır. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} 2tcbwyhgcbis8jc3952ywrssz1ufhrk 6547816 6547810 2022-07-25T07:11:09Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Həyatı və fəaliyyəti */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]].<ref>[https://report.az/elm-ve-tehsil/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/ Cəlal Qasımova “Əməkdar müəllim” fəxri adı verilib]</ref> [[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021).<ref>[https://konkret.az/amea-nin-sobe-mudiri-vefat-etdi-2/ AMEA-nın şöbə müdiri vəfat etdi]</ref> Cəlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} nkmtkf6bcjuwzym75e4kb7u4m4zo4t5 6547818 6547816 2022-07-25T07:13:54Z Nigar İmaməliyeva 247475 wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] [[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} 7cdszxrsm8lbzzhzrztl1w41l3p3cbc 6547820 6547818 2022-07-25T07:22:07Z Nigar İmaməliyeva 247475 wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} 2gi8dmofizop4ot5ptp12hd1zx74eum 6547821 6547820 2022-07-25T07:23:07Z Nigar İmaməliyeva 247475 wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} 0vuj62r7xgtccxsc4grtjk4tq305fvu 6547822 6547821 2022-07-25T07:24:28Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Əsərləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} kd2he08fb9xvef3negmbakj2dy73ybw 6547824 6547822 2022-07-25T07:25:55Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Əsərləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} 605uqy5bjtxljts2z0mrpfhylmkm6hn 6547825 6547824 2022-07-25T07:27:53Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Əsərləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} lexwx4ju3tjzkmcaat4lbypz5d8729p 6547827 6547825 2022-07-25T07:29:37Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Əsərləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] |Şəkil = professor Cəlal Qasımovun elmi əsərləri * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} k1qmlpub8kh58t6drx7v83qy3s4dtbc 6547828 6547827 2022-07-25T07:30:02Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Əsərləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} lexwx4ju3tjzkmcaat4lbypz5d8729p 6547831 6547828 2022-07-25T07:34:16Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Əsərləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== {{[[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] |şəkil = professor Cəlal Qasımovun elmi əsərləri }} * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} nxgo21f9tu71fehh2jkt2bn180xt9jl 6547833 6547831 2022-07-25T07:34:55Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Əsərləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) * "Yaddaşın bərpası" (1999) * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} lexwx4ju3tjzkmcaat4lbypz5d8729p 6547839 6547833 2022-07-25T07:43:40Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Əsərləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Yaddaşın bərpası" (1999) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları" (2018) * "Bəkir Çobanzadə" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} 6w1i2kou3dz5u2rc4ibya1f5p4bcjcd 6547858 6547839 2022-07-25T08:19:05Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Əsərləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Yaddaşın bərpası" (1999) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları (1918-1920)" (2018) <ref>https://www.ebooks.az/book_e9awncmO.html</ref> * "Bəkir Çobanzadə" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} hl0g8b1di2t8v2s18qy28d8y3fq7trc 6547860 6547858 2022-07-25T08:21:54Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Əsərləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Yaddaşın bərpası" (1999) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları (1918-1920)" (2018) <ref>https://www.ebooks.az/book_e9awncmO.html</ref> * "Bəkir Çobanzadə" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) <ref>http://www.anl.az/down/meqale/kredo/2020/avqust/714807(meqale).pdf</ref> <ref>https://525.az/news/140535-turkculuk-tarixine-sanballi-tohfe</ref> * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} 3f66xr1516mdhh8vyqwl4elde7w2bzc 6547896 6547860 2022-07-25T09:17:28Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Həyatı və fəaliyyəti */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. Ölümündən sonra 15 yanvar 2022-ci il tarixində [[AMEA Folklor İnstitutu]]nda “Həyatını milli yaddaşın oyanışına həsr etmiş alim” mövzusunda elmi sessiya keçirilib <ref>https://azertag.az/xeber/Folklor_Institutunda_professor_Celal_Qasimovun_heyat_ve_yaradiciligina_hesr_olunmus_elmi_sessiya_kechirilib-1976692</ref> == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Yaddaşın bərpası" (1999) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları (1918-1920)" (2018) <ref>https://www.ebooks.az/book_e9awncmO.html</ref> * "Bəkir Çobanzadə" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) <ref>http://www.anl.az/down/meqale/kredo/2020/avqust/714807(meqale).pdf</ref> <ref>https://525.az/news/140535-turkculuk-tarixine-sanballi-tohfe</ref> * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} 4lchg7djg29es9xy433akcaxsfbw5be 6547898 6547896 2022-07-25T09:17:55Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Həyatı və fəaliyyəti */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. Ölümündən sonra 15 yanvar 2022-ci il tarixində [[AMEA Folklor İnstitutu]]nda “Həyatını milli yaddaşın oyanışına həsr etmiş alim” mövzusunda elmi sessiya keçirilib <ref>https://azertag.az/xeber/Folklor_Institutunda_professor_Celal_Qasimovun_heyat_ve_yaradiciligina_hesr_olunmus_elmi_sessiya_kechirilib-1976692</ref> == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Yaddaşın bərpası" (1999) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları (1918-1920)" (2018) <ref>https://www.ebooks.az/book_e9awncmO.html</ref> * "Bəkir Çobanzadə" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) <ref>http://www.anl.az/down/meqale/kredo/2020/avqust/714807(meqale).pdf</ref> <ref>https://525.az/news/140535-turkculuk-tarixine-sanballi-tohfe</ref> * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} h8f68020bb7ft050zqhknco95ykrxj3 6547904 6547898 2022-07-25T09:22:24Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Həyatı və fəaliyyəti */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. Ölümündən sonra 15 yanvar 2022-ci il tarixində [[AMEA Folklor İnstitutu]]nda “Həyatını milli yaddaşın oyanışına həsr etmiş alim” mövzusunda elmi sessiya keçirilib <ref>https://azertag.az/xeber/Folklor_Institutunda_professor_Celal_Qasimovun_heyat_ve_yaradiciligina_hesr_olunmus_elmi_sessiya_kechirilib-1976692</ref> <ref>https://science.gov.az/az/gallery/open/19513</ref> == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Yaddaşın bərpası" (1999) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Vəli Xuluflu" (2016)<ref>{{Cite web |title='''Professor Cəlal Qasımovun “Vəli Xuluflu” monoqrafiyası haqqında''' |url=http://palitranews.az/news.php?id=94532 |access-date=2019-03-12 |archive-date=2018-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181106192533/http://palitranews.az/news.php?id=94532 |url-status=dead }}</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları (1918-1920)" (2018) <ref>https://www.ebooks.az/book_e9awncmO.html</ref> * "Bəkir Çobanzadə" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) <ref>http://www.anl.az/down/meqale/kredo/2020/avqust/714807(meqale).pdf</ref> <ref>https://525.az/news/140535-turkculuk-tarixine-sanballi-tohfe</ref> * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} pxm7fr79lunrra2f0oqipe70lmuxgkd 6547905 6547904 2022-07-25T09:23:38Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Əsərləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. Ölümündən sonra 15 yanvar 2022-ci il tarixində [[AMEA Folklor İnstitutu]]nda “Həyatını milli yaddaşın oyanışına həsr etmiş alim” mövzusunda elmi sessiya keçirilib <ref>https://azertag.az/xeber/Folklor_Institutunda_professor_Celal_Qasimovun_heyat_ve_yaradiciligina_hesr_olunmus_elmi_sessiya_kechirilib-1976692</ref> <ref>https://science.gov.az/az/gallery/open/19513</ref> == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "Abdulla Sur və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Yaddaşın bərpası" (1999) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "Abdulla Surun Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "Kitabi-Dədə Qorqud"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Vəli Xuluflu" (2016) * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları (1918-1920)" (2018) <ref>https://www.ebooks.az/book_e9awncmO.html</ref> * "Bəkir Çobanzadə" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "Birinci Türkoloji Qurultay: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) <ref>http://www.anl.az/down/meqale/kredo/2020/avqust/714807(meqale).pdf</ref> <ref>https://525.az/news/140535-turkculuk-tarixine-sanballi-tohfe</ref> * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "Xalid Səid Xocayev" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} 2pqktp0g7xzqig277plt22fna8175oo 6547916 6547905 2022-07-25T09:29:59Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Əsərləri */ wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. Ölümündən sonra 15 yanvar 2022-ci il tarixində [[AMEA Folklor İnstitutu]]nda “Həyatını milli yaddaşın oyanışına həsr etmiş alim” mövzusunda elmi sessiya keçirilib <ref>https://azertag.az/xeber/Folklor_Institutunda_professor_Celal_Qasimovun_heyat_ve_yaradiciligina_hesr_olunmus_elmi_sessiya_kechirilib-1976692</ref> <ref>https://science.gov.az/az/gallery/open/19513</ref> == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "[[Abdulla Sur]] və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Yaddaşın bərpası" (1999) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "[[Abdulla Sur]]un Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "[[Kitabi-Dədə Qorqud]]"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "[[Vəli Xuluflu]]" (2016) * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları (1918-1920)" (2018) <ref>https://www.ebooks.az/book_e9awncmO.html</ref> * "[[Bəkir Çobanzadə]]" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "[[Birinci Türkoloji Qurultay]]: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) <ref>http://www.anl.az/down/meqale/kredo/2020/avqust/714807(meqale).pdf</ref> <ref>https://525.az/news/140535-turkculuk-tarixine-sanballi-tohfe</ref> * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "[[Xalid Səid Xocayev]]" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} fzxukrexfqkq3w5kk3z2jvqrm4bnmsz 6547923 6547916 2022-07-25T09:33:09Z Nigar İmaməliyeva 247475 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. Ölümündən sonra 15 yanvar 2022-ci il tarixində [[AMEA Folklor İnstitutu]]nda “Həyatını milli yaddaşın oyanışına həsr etmiş alim” mövzusunda elmi sessiya keçirilib <ref>https://azertag.az/xeber/Folklor_Institutunda_professor_Celal_Qasimovun_heyat_ve_yaradiciligina_hesr_olunmus_elmi_sessiya_kechirilib-1976692</ref> <ref>https://science.gov.az/az/gallery/open/19513</ref> == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "[[Abdulla Sur]] və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Yaddaşın bərpası" (1999) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "[[Abdulla Sur]]un Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "[[Kitabi-Dədə Qorqud]]"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "[[Vəli Xuluflu]]" (2016) * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları (1918-1920)" (2018) <ref>https://www.ebooks.az/book_e9awncmO.html</ref> * "[[Bəkir Çobanzadə]]" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "[[Birinci Türkoloji Qurultay]]: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) <ref>http://www.anl.az/down/meqale/kredo/2020/avqust/714807(meqale).pdf</ref> <ref>https://525.az/news/140535-turkculuk-tarixine-sanballi-tohfe</ref> * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "[[Xalid Səid Xocayev]]" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} 1n0q9xfy5txzgxfokp5ci1y11vlq9vm 6547927 6547923 2022-07-25T09:35:07Z Nigar İmaməliyeva 247475 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. Ölümündən sonra 15 yanvar 2022-ci il tarixində [[AMEA Folklor İnstitutu]]nda “Həyatını milli yaddaşın oyanışına həsr etmiş alim” mövzusunda elmi sessiya keçirilib <ref>https://azertag.az/xeber/Folklor_Institutunda_professor_Celal_Qasimovun_heyat_ve_yaradiciligina_hesr_olunmus_elmi_sessiya_kechirilib-1976692</ref> <ref>https://science.gov.az/az/gallery/open/19513</ref> == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "[[Abdulla Sur]] və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Yaddaşın bərpası" (1999) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "[[Abdulla Sur]]un Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "[[Kitabi-Dədə Qorqud]]"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "[[Vəli Xuluflu]]" (2016) * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları (1918-1920)" (2018) <ref>https://www.ebooks.az/book_e9awncmO.html</ref> * "[[Bəkir Çobanzadə]]" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "[[Birinci Türkoloji Qurultay]]: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) <ref>http://www.anl.az/down/meqale/kredo/2020/avqust/714807(meqale).pdf</ref> <ref>https://525.az/news/140535-turkculuk-tarixine-sanballi-tohfe</ref> * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "[[Xalid Səid Xocayev]]" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} jrrv8z3eh8tw963fslqx9px3phiuikf 6547930 6547927 2022-07-25T09:38:20Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Əsərləri */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. Ölümündən sonra 15 yanvar 2022-ci il tarixində [[AMEA Folklor İnstitutu]]nda “Həyatını milli yaddaşın oyanışına həsr etmiş alim” mövzusunda elmi sessiya keçirilib <ref>https://azertag.az/xeber/Folklor_Institutunda_professor_Celal_Qasimovun_heyat_ve_yaradiciligina_hesr_olunmus_elmi_sessiya_kechirilib-1976692</ref> <ref>https://science.gov.az/az/gallery/open/19513</ref> == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "[[Abdulla Sur]] və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Yaddaşın bərpası" (1999) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "[[Abdulla Sur]]un Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "[[Kitabi-Dədə Qorqud]]"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "[[Vəli Xuluflu]]" (2016) <ref>https://525.az/news/71297-xalqa-xidmetin-veli-xuluflu-numunesi</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları (1918-1920)" (2018) <ref>https://www.ebooks.az/book_e9awncmO.html</ref> * "[[Bəkir Çobanzadə]]" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "[[Birinci Türkoloji Qurultay]]: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) <ref>http://www.anl.az/down/meqale/kredo/2020/avqust/714807(meqale).pdf</ref> <ref>https://525.az/news/140535-turkculuk-tarixine-sanballi-tohfe</ref> * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "[[Xalid Səid Xocayev]]" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} fptmjayploc9ede51qjevbm337z493a 6548025 6547930 2022-07-25T10:39:00Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Təltifləri */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. Ölümündən sonra 15 yanvar 2022-ci il tarixində [[AMEA Folklor İnstitutu]]nda “Həyatını milli yaddaşın oyanışına həsr etmiş alim” mövzusunda elmi sessiya keçirilib <ref>https://azertag.az/xeber/Folklor_Institutunda_professor_Celal_Qasimovun_heyat_ve_yaradiciligina_hesr_olunmus_elmi_sessiya_kechirilib-1976692</ref> <ref>https://science.gov.az/az/gallery/open/19513</ref> == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/"Hərbi_xidmətlərə_görə"_medalı_ilə_təltif_edilənlərin_siyahısı#cite_note-1998-40-14</ref> *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "[[Abdulla Sur]] və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Yaddaşın bərpası" (1999) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "[[Abdulla Sur]]un Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "[[Kitabi-Dədə Qorqud]]"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "[[Vəli Xuluflu]]" (2016) <ref>https://525.az/news/71297-xalqa-xidmetin-veli-xuluflu-numunesi</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları (1918-1920)" (2018) <ref>https://www.ebooks.az/book_e9awncmO.html</ref> * "[[Bəkir Çobanzadə]]" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "[[Birinci Türkoloji Qurultay]]: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) <ref>http://www.anl.az/down/meqale/kredo/2020/avqust/714807(meqale).pdf</ref> <ref>https://525.az/news/140535-turkculuk-tarixine-sanballi-tohfe</ref> * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "[[Xalid Səid Xocayev]]" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} l6mx89zn2qv4b55s4op1csduiv38tls 6548043 6548025 2022-07-25T11:01:03Z Nigar İmaməliyeva 247475 /* Təltifləri */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). əlal Qasımov həmçinin [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. Ölümündən sonra 15 yanvar 2022-ci il tarixində [[AMEA Folklor İnstitutu]]nda “Həyatını milli yaddaşın oyanışına həsr etmiş alim” mövzusunda elmi sessiya keçirilib <ref>https://azertag.az/xeber/Folklor_Institutunda_professor_Celal_Qasimovun_heyat_ve_yaradiciligina_hesr_olunmus_elmi_sessiya_kechirilib-1976692</ref> <ref>https://science.gov.az/az/gallery/open/19513</ref> == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/"Hərbi_xidmətlərə_görə"_medalı_ilə_təltif_edilənlərin_siyahısı#cite_note-1998-40-14</ref> *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı <ref>https://e-qanun.az/framework/26784</ref> *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "[[Abdulla Sur]] və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Yaddaşın bərpası" (1999) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "[[Abdulla Sur]]un Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "[[Kitabi-Dədə Qorqud]]"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "[[Vəli Xuluflu]]" (2016) <ref>https://525.az/news/71297-xalqa-xidmetin-veli-xuluflu-numunesi</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları (1918-1920)" (2018) <ref>https://www.ebooks.az/book_e9awncmO.html</ref> * "[[Bəkir Çobanzadə]]" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "[[Birinci Türkoloji Qurultay]]: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) <ref>http://www.anl.az/down/meqale/kredo/2020/avqust/714807(meqale).pdf</ref> <ref>https://525.az/news/140535-turkculuk-tarixine-sanballi-tohfe</ref> * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "[[Xalid Səid Xocayev]]" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} 8qwrzjlg4hsfsdfsdrlnldwzwr66iz6 6548058 6548043 2022-07-25T11:10:02Z Nigar İmaməliyeva 247475 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{eyni ad-soyadlı|Cəlal Qasımov}} {{Dövlət xadimi |adı = Cəlal Qasımov |titul = [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin]] polkovniki |bayraq = Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin loqosu.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |şəkil = Cəlal Qasımov1.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 15 yanvar 1959 |doğum yeri = Püsyan, [[Şərur rayonu]], [[Naxçıvan MR]] |vəfat tarixi = 30 oktyabr 2021 |vəfat yeri = Bakı şəhəri |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = Sevda Qasımova |uşağı = 2 övladı (Fuad Qasımov və Faiq Qasımov) |Elm sahəsi = filologiya |Elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |Elmi adı = professor |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |vikianbar = |rütbəsi = {{polkovnik|Azərbaycan}} }} '''Qasımov Cəlal Əbil oğlu''' (15 yanvar 1959 Püsyan, Noraşen rayonu - 30 oktyabr 2021 Bakı şəhəri) — [[Ədəbiyyatşünaslıq|Ədəbiyyatşünas]], [[Filologiya elmləri doktoru|filologiya elmləri doktoru]], [[professor]], [[əməkdar müəllim]] <ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>[[AMEA Folklor İnstitutu]]nun Folklor və yazılı ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (2021). Cəlal Qasımov həmçinin [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|DTX]]-nin Heydər Əliyev adına Akademiyasının fakültə rəisi idi və [[polkovnik]] rütbəsini daşıyırdı. ==Həyatı və fəaliyyəti== Cəlal Qasımov 15 yanvar 1959-cu ildə Şərur rayonunun [[Püsyan]] kəndində anadan olmuşdur<ref>https://azpost.info/fədakar-folklorsunas-alim/</ref>. 1984-cü ildə [[Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu]]nun tarix-filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1993-cü ildə görkəmli tənqidçi və [[Ədəbiyyatşünaslıq|ədəbiyyatşünas]] "[[Abdulla Sur]]un həyat və yaradıcılıq yolu" mövzusunda namizədlik, 2000-ci ildə "Siyasi repressiya həyatda və ədəbiyyatda" mövzusunda isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 1984-1991-ci illərdə [[Sabirabad]] rayonunda dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1991-1993-cü illərdə vaxtilə təhsil aldığı [[Naxçıvan Dövlət Universiteti]]ndə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. 1993-cü ildən 2020-ci ilə qədər [[Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti]]ndə çalışıb. Ədəbiyyatşünaslığın müxtəlif sahələri, eləcə də siyasi repressiya qurbanlarının faciəli taleyi haqqında tədqiqatların, o cümlədən 30-dan çox kitabın və əsərlərin bir neçə tədris proqramının və eyni zamanda 150-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifidir. Ölümündən sonra 15 yanvar 2022-ci il tarixində [[AMEA Folklor İnstitutu]]nda “Həyatını milli yaddaşın oyanışına həsr etmiş alim” mövzusunda elmi sessiya keçirilib <ref>https://azertag.az/xeber/Folklor_Institutunda_professor_Celal_Qasimovun_heyat_ve_yaradiciligina_hesr_olunmus_elmi_sessiya_kechirilib-1976692</ref> <ref>https://science.gov.az/az/gallery/open/19513</ref> == Təltifləri == Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətində xidmət etdiyi müddət ərzində dövlət təltiflərinə və digər mükafatlara layiq görülmüşdür: *Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 dekabr 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə [["Hərbi xidmətlərə görə" medalı|Hərbi Xidmətlərə Görə]] medalı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/"Hərbi_xidmətlərə_görə"_medalı_ilə_təltif_edilənlərin_siyahısı#cite_note-1998-40-14</ref> *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 29 mart 2008-ci il tarixli 2741 nömrəli Sərəncamı ilə "[["Vətən uğrunda" medalı|Vətən uğrunda]]" medalı *[[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Naziri]]nin 27 mart 2014-cü il tarixli 073 nömrəli əmri ilə "[["Azərbaycan Respublikası milli təhlükəsizlik orqanlarının 95 illiyi (1919–2014)" yubiley medalı|Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Orqanlarının 95 illiyi (1919-2014)]]" yubiley medalı <ref>https://e-qanun.az/framework/26784</ref> *[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidenti]]nin 28 noyabr 2018-ci il tarixli 758 nömrəli Sərəncamı ilə [[Əməkdar müəllim]] Fəxri adı <ref>https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Respublikasının_əməkdar_müəllimi</ref><ref>https://report.az/elm-ve-tehsil-xeberleri/celal-qasimova-emekdar-muellim-fexri-adi-verilib/</ref> ==Əsərləri== [[Fayl:Cəlal Qasımov.jpg|thumb]] * "[[Abdulla Sur]] və əsərləri" (1995) * "Əsrin qiyamət çağı" (1997) * "Nağı Şeyx Zamanın xatirələri" (1997) * "Əksinqilab ilə Mübarizə Təşkilatı və Siyasi Repressiya" (1997) * "Yaddaşın repressiyası" (1997) * "Bitməmiş istintaq" (1997) * "Respressiyadan deportasiyaya doğru" (1998) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Yaddaşın bərpası" (1999) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Müstəqillik Dövlətçilik və Milli Təhlükəsizliyin Keşiyində” Muzeyi" (1999) * "Məhbus tərcümeyi-halı" (2003) * "Hərbi Psixologiya" (2004) * "[[Abdulla Sur]]un Həyatı və Yaradıcılığı" (2004) * "MTN: tarixi-hüquqi mənbələr" (2005) * "İzahlı Siyasi Terminlər Lüğəti" (2007) * "Cavidi məhbəsə aparan yol" (2007) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Celal+Qasimov+Cavidi+Mehbese+Aparan+Yol-2007-190s</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının qısa tarixi" (2008, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının tarixi" (2009, rus, ingilis, azərbaycan dillərində) * "Azərbaycan folklorşünaslığı və sovet totalitarizmi" (2011) * "Bolşevik qurşununun qurbanları" (2011) <ref>https://ebooks.az/book_aOYCD2l1.html</ref> * "Ədəbi məhkəmələr" (2012) <ref>https://turuz.com/az/book/title/Edebi+Mehkemeler-Celal+Qasimov-2012-155s</ref> * "[[Kitabi-Dədə Qorqud]]"un yasaqlanması" (2013) * "Azərbaycan folklorşünasları (1920-1950)" (2015) * "Milli təhlükəsizliyin əsasları" (2015, dərslik) <ref>http://anl.az/el/q/q.php</ref> * "[[Vəli Xuluflu]]" (2016) <ref>https://525.az/news/71297-xalqa-xidmetin-veli-xuluflu-numunesi</ref> * "Cumhuriyyətin təhlükəsizlik orqanları (1918-1920)" (2018) <ref>https://www.ebooks.az/book_e9awncmO.html</ref> * "[[Bəkir Çobanzadə]]" (2018) <ref>https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/8225</ref> * "[[Birinci Türkoloji Qurultay]]: Şahidlər və Şəhidlər" (2019) <ref>http://www.anl.az/down/meqale/kredo/2020/avqust/714807(meqale).pdf</ref> <ref>https://525.az/news/140535-turkculuk-tarixine-sanballi-tohfe</ref> * "Azərbaycanın Təhlükəsizlik Orqanları 100 ildə: Tarix və Müasirlik" (2019) * "Siyasi Repressiya: Həyatda və Ədəbiyyatda" (2020) * "[[Xalid Səid Xocayev]]" (2021) <ref>https://redaktor.az/news/culture/135625-derdin-qan-rengi-ve-ya-sozun-bitdiyi-meqam</ref> * "Ağrı yaddaşı" (2022) * "Siyasi repressiyanın ensiklopediyası" (2022) == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} qlk3fijtwb1tbfbxqff47khb3b0fcim 0 586148 6547559 6218925 2022-07-24T20:07:51Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 [[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]] wikitext text/x-wiki {{Şəxs |adı = Gültəkin Qafarova |orijinal adı = Gültəkin Ələsgər qızı Qafarova |şəkil = Gültəkin Qafarova.png |şəklin ölçüsü = 150px |şəklin izahı = |digər adı = |doğum tarixi = 15.8.1961 |doğum yeri = [[Bakı]] |vəfat tarixi = 12.1.2009 |vəfat yeri = Bakı |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{AZE}} → {{SSRİ}} |milliyyəti = azərbaycanlı |dini = |ixtisası = |təhsili = |fəaliyyəti = |fəaliyyət illəri = |tanınır = |mükafatları = |imzası = |imzanın ölçüsü = |imzanın izahı = |saytı = |vikianbar = }} '''Gültəkin Qafarova''' (Tam adı: ''Gültəkin Ələsgər qızı Qafarova''; d.15 avqust 1961, [[Bakı]] — ö.12 yanvar 2009, [[Bakı]]— tibb bacısı == Həyatı və fəaliyyəti == Gültəkin Qafarova 1961-ci ildə avqustun 15-də Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1995–1997-ci illər ərzində [[Azərbaycan Qızıl Aypara Cəmiyyəti]]nin 2 illik tibb bacıları kursunu fərqlənmə ilə bitirmişdir. 1978-ci ildən Azərbaycan Qızıl Aypara Cəmiyyətinin üzvü olmuşdur. 1979–1988-ci illər ərzində AzQAC Nəsimi rayon bölməsində patronaj tibb bacısı vəzifəsində çalışmışdır. 1993–2001-ci illər ərzində AzQAC Nərimanov, 2002–2006-cı illərdə isə Qaradağ rayon bölməsində patronaj tibb bacısı vəzifəsində işləmişdir. 2006–2008-ci illər ərzində AzQAC Katibliyinin Sağlamlıq və qayğı şöbəsində baş tibb bacısı vəzifəsində çalışmışdır. Ayrı-ayrı illərdə o, Azərbaycan QAC-ın İcraiyyə Komitəsinin üzvü, müxtəlif konfrans və Baş Məclislərinin nümayəndəsi olmuşdur. Gültəkin Qafarova-Əsgərzadənin evdə qulluq sahəsində böyük təcrübəyə malik olduğundan o, 1996–2000-ci illər ərzində Cəmiyyətdə həyata keçirilən "''Mərhəmət''"adlı layihəyə cəlb olunmuşdur. Layihə çərçivəsində Gültəkin Qafarova-Əsgərzadə fəal iştirakçılarından biri olmuşdur. Gültəkin Qafarova-Əsgərzadə tərəfindən apardığı fəaliyyətinə dair dövri mətbuatda və jurnallarda, bir çox məqalə dərc olunmuş, müxtəlif telekanallarda televiziya süjeti hazırlanmış, radio müsahibəsi lentə yazılmışdır. == Vəfatı == 2005-ci ildə Gültəkin Qafarova-Əsgərzadə ağır xəstəliyə ducar olan Gültəkin xanım 2009-cu ilin 12 yanvar tarixində Bakı şəhərində ağır xəstəlikdən sonra 48 yaşında vəfat etmişdir. === Xatirəsi === 2010-cu ildə isə Gültəkin Qafarovanın vaxtı ilə təhsil aldığı 158 saylı orta məktəbdə "''Mərhəmət sorağında''" adlı xatirə lövhəsi təşkil olunmuşdur. == Mükafatları == [[Fayl:Florence Nightingale Medal.jpg|thumb|right|"''Florence Nightingale''"]] AzQAC-də göstərdiyi fəaliyyət müddətində Gültəkin Qafarova-Əsgərzadə bir çox təlim, seminar, konfransda iştirak edərək, "''Fəxri Fərmanlar''", diplom və tərifnamələrlə təltif olunmuşdur: "''Почетная Грамота''"(1988), Azərbaycan Qızıl Aypara Cəmiyyətinin "''Fəxri Fərman''"ları (1995, 2001, 2005), "''Sosial iş, nəzəriyyə və təcrübə''" Azərbaycan QAC-ın sertifikatı (2006), Beynəlxalq Qızıl Xaç və Qızıl Aypara Hərəkatında fəal iştirakına görə Tərifnamə (2006). 2009-cu ildə isə o, vəfatından sonra Beynəlxalq Qızıl Xaç-Aypara Hərəkatının təbliğində xüsusi fəallığına, AzQAC-in fəaliyyətində və həssas təbəqədən olan insanlara tibbi-sosial qayğı göstərilməsində, eləcə də respublikada səhiyyə-maarifi işinin təşkilində, qan donorluğunun inkişafında səmərəli xidmətlərinə görə Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsinin ən yüksək mükafatına "''Florence Nightingale''" medalına layiq görülmüşdür.<ref>[https://azertag.az/xeber/AZARBAYCANIN_TIBB_BACILARI_BEYNALXALQ_MUKAFATA_LAYIQ_GORULMUSLAR-441307?device=Desktop AZƏRBAYCANIN TİBB BACILARI BEYNƏLXALQ MÜKAFATA LAYİQ GÖRÜLMÜŞLƏR]</ref> == Filmoqrafiya == İTV kanalında onun həyatından bəhs edən "''Yarımçıq qalmış arzular''" adlı film hazırlanmışdır. == Xarici keçidlər == * [http://modern.az/az/news/116162#gsc.tab=0 55 il işığa aparan yol — FOTOLAR] == İstinadlar == trrhd0lj25z2wbupbgjiwmwu0j04cxv 0 587616 6547954 6404817 2022-07-25T09:52:00Z Vusalsuvarov1996 234003 /* Ailəsi */ wikitext text/x-wiki {{Şəxs }} '''Yelena Vladimirovna Zelenskaya (Kiyaşko)''' ({{DVTY}}) — [[Ukrayna]] prezidenti [[Vladimir Zelenski]]nin həyat yoldaşı; Ukraynanın birinci xanımı.<ref name="qaynarinfo.az">[https://qaynarinfo.az/az/ukraynanin-yeni-birinci-xanimi-yelena-zelenskaya-kimdir-fotolar/ Ukraynanın yeni birinci xanımı: Yelena Zelenskaya kimdir? (FOTOLAR)]. qaynarinfo.az, 22.04.2019 {{az}}</ref> == Ailəsi == Yelena və [[Volodimir Zelenski|Volodimir]] orta məktəbdə paralel sinifdə təhsil alıblar. Lakin onların tanışlığı bir qədər sonraya – tələbəlik dövrünə təsadüf edib. Həmin vaxt [[Vladimir Zelenski|Vladimir]] Kiyev Dövlət İqtisad Universitetinin Krivoy Roq İqtisadi İnstitutun Hüquq fakültəsində, Yelena isə Texniki Universitetin İnşaat fakültəsinin birinci kursunda təhsil alırdılar. İlk tanışlıqlarından 8 il sonra – 2008-ci ildə onların toyu olub. Hazırda bu ailənin 2 övladı – Aleksandra adlı qızı və Kiril adlı oğlu var. == Şəxsi həyatı == Həmişə gözdən uzaq bir həyat tərzi sürməyə üstünlük verən Yelenanın sosial şəbəkələrdə heç bir fərdi səhifəsi yoxdur.<ref name="qaynarinfo.az"/>. O, dəbdəbəli tədbirlərdə də iştirak etməyib<ref name="qaynarinfo.az"/>. Ukrayna telekanallarından birinə müsahibə verərkən həyat yoldaşının prezidentliyə namizədliyini dəstəkləmədiyini açıqlayıb<ref name="qaynarinfo.az"/>. Ancaq seçki prosesi zamanı bütün görüşlərdə həyat yoldaşının yanında olub<ref name="qaynarinfo.az"/>. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Krivoy Roqda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Ukraynanın birinci xanımları]] 8lnq5qggo3ky9oeuqyu35dnygvcugp3 6547956 6547954 2022-07-25T09:52:56Z Vusalsuvarov1996 234003 /* Ailəsi */ wikitext text/x-wiki {{Şəxs }} '''Yelena Vladimirovna Zelenskaya (Kiyaşko)''' ({{DVTY}}) — [[Ukrayna]] prezidenti [[Vladimir Zelenski]]nin həyat yoldaşı; Ukraynanın birinci xanımı.<ref name="qaynarinfo.az">[https://qaynarinfo.az/az/ukraynanin-yeni-birinci-xanimi-yelena-zelenskaya-kimdir-fotolar/ Ukraynanın yeni birinci xanımı: Yelena Zelenskaya kimdir? (FOTOLAR)]. qaynarinfo.az, 22.04.2019 {{az}}</ref> == Ailəsi == Yelena və [[Volodimir Zelenski|Volodimir]] orta məktəbdə paralel sinifdə təhsil alıblar. Lakin onların tanışlığı bir qədər sonraya – tələbəlik dövrünə təsadüf edib. Həmin vaxt [[Volodimir Zelenski|Volodimir]] Kiyev Dövlət İqtisad Universitetinin Krivoy Roq İqtisadi İnstitutun Hüquq fakültəsində, Yelena isə Texniki Universitetin İnşaat fakültəsinin birinci kursunda təhsil alırdılar. İlk tanışlıqlarından 8 il sonra – 2008-ci ildə onların toyu olub. Hazırda bu ailənin 2 övladı – Aleksandra adlı qızı və Kiril adlı oğlu var. == Şəxsi həyatı == Həmişə gözdən uzaq bir həyat tərzi sürməyə üstünlük verən Yelenanın sosial şəbəkələrdə heç bir fərdi səhifəsi yoxdur.<ref name="qaynarinfo.az"/>. O, dəbdəbəli tədbirlərdə də iştirak etməyib<ref name="qaynarinfo.az"/>. Ukrayna telekanallarından birinə müsahibə verərkən həyat yoldaşının prezidentliyə namizədliyini dəstəkləmədiyini açıqlayıb<ref name="qaynarinfo.az"/>. Ancaq seçki prosesi zamanı bütün görüşlərdə həyat yoldaşının yanında olub<ref name="qaynarinfo.az"/>. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Krivoy Roqda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Ukraynanın birinci xanımları]] iyb3faz5kzrtivx0fkojuzeunvwf2co 6547958 6547956 2022-07-25T09:53:36Z Vusalsuvarov1996 234003 wikitext text/x-wiki {{Şəxs }} '''Yelena Vladimirovna Zelenskaya (Kiyaşko)''' ({{DVTY}}) — [[Ukrayna]] prezidenti [[Volodimir Zelenski]]nin həyat yoldaşı; Ukraynanın birinci xanımı.<ref name="qaynarinfo.az">[https://qaynarinfo.az/az/ukraynanin-yeni-birinci-xanimi-yelena-zelenskaya-kimdir-fotolar/ Ukraynanın yeni birinci xanımı: Yelena Zelenskaya kimdir? (FOTOLAR)]. qaynarinfo.az, 22.04.2019 {{az}}</ref> == Ailəsi == Yelena və [[Volodimir Zelenski|Volodimir]] orta məktəbdə paralel sinifdə təhsil alıblar. Lakin onların tanışlığı bir qədər sonraya – tələbəlik dövrünə təsadüf edib. Həmin vaxt [[Volodimir Zelenski|Volodimir]] Kiyev Dövlət İqtisad Universitetinin Krivoy Roq İqtisadi İnstitutun Hüquq fakültəsində, Yelena isə Texniki Universitetin İnşaat fakültəsinin birinci kursunda təhsil alırdılar. İlk tanışlıqlarından 8 il sonra – 2008-ci ildə onların toyu olub. Hazırda bu ailənin 2 övladı – Aleksandra adlı qızı və Kiril adlı oğlu var. == Şəxsi həyatı == Həmişə gözdən uzaq bir həyat tərzi sürməyə üstünlük verən Yelenanın sosial şəbəkələrdə heç bir fərdi səhifəsi yoxdur.<ref name="qaynarinfo.az"/>. O, dəbdəbəli tədbirlərdə də iştirak etməyib<ref name="qaynarinfo.az"/>. Ukrayna telekanallarından birinə müsahibə verərkən həyat yoldaşının prezidentliyə namizədliyini dəstəkləmədiyini açıqlayıb<ref name="qaynarinfo.az"/>. Ancaq seçki prosesi zamanı bütün görüşlərdə həyat yoldaşının yanında olub<ref name="qaynarinfo.az"/>. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Krivoy Roqda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Ukraynanın birinci xanımları]] 4vrrunp1yhqjlmz3ys1jpscfzvmy3y9 0 590764 6547782 5995406 2022-07-25T06:18:13Z Aytac Xuduyeva 251708 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ wikitext text/x-wiki [[Fayl:New World Passport.jpg|280px|thumb|right]] '''Dünya pasportu''' – 1954-cü ildə [[Qarri Devis]] tərəfindən təsis edilmiş qeyri-kommersiya təşkilatı olan [[Dünya Xidmət İdarəsi]] tərəfindən satılan səyahət sənədi.<ref>{{cite web | url=http://www.worldservice.org/gov.html | title=What is the World Government of World Citizens? | accessdate=2013-07-12 | author=WSA | publisher=World Service Authority | archive-url=https://web.archive.org/web/20130629110358/http://www.worldservice.org/gov.html | archive-date=2013-06-29 | dead-url=no }}</ref><ref name="European Council">[http://register.consilium.europa.eu/pdf/en/08/st16/st16225.en08.pdf Table of travel documents entitling the holder to cross the external borders and which may be endorsed with a visa — (Parts II and II) and Part V (documents to which visas cannot be affixed] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110719162227/http://register.consilium.europa.eu/pdf/en/08/st16/st16225.en08.pdf |date=2011-07-19 }}. [[Council of the European Union]]. 1 December 2008. The World Passport is placed in the latter category.</ref> == Görünüş və qiymət == [[Fayl:World Passport Data Page.jpg|thumb|right|Dünya pasportunun məlumat səhifəsi]] Dünya pasportu əsl milli [[pasport]]a və ya digər orijinal səyahət sənədinə bənzəyir. 1979-cu ildə Dünya pasportu 42 səhifədən ibarət bir sənəd idi. Qara göy örtüyü var idi. Mətnləri [[İngilis dili|ingilis]], [[Fransız dili|fransız]], [[İspan dili|ispan]], [[Rus dili|rus]], [[Ərəb dili|ərəb]], [[Çin dili|çin]] və [[Esperanto dili|esperanto]] dilində idi. Tibbi tarixçə üçün beş səhifəlik bölmə və təşkilatın mənsubluğunun siyahısı üçün altı səhifəlik bir bölmə var idi. Həmin vaxt ödəniş haqqı 32 [[ABŞ dolları]] idi və daha iki il müddətinə yenilənə bilər üç illik Dünya pasportu almaq üçündə məbləğ ödənirdi.<ref name="Bangor">[https://news.google.com/newspapers?id=9G0-AAAAIBAJ&sjid=T1oMAAAAIBAJ&pg=3987,4848177 'World' passport termed advisable], an article by John Brannon Albright in the ''Bangor Daily News'', (26 October 1979)</ref> 2017-ci ildən etibarən istifadə edilən versiya 2007-ci ilin yanvarında hazırlanıb. Bu versiyada, plastik filmlə örtülmüş təhlükəsizlik üçün basqın bir "ruh" fotosu var. Onun məlumat səhifəsi bir maşın oxunaqlı pasport şəklindədir və bir oxucuya oxumaq üçün imkan verən zonada ədədi kod çubuğuna malikdir. Lakin, MRZ "[[emitent]]" və "vətəndaşlıq" sahələrində etibarlı ISO 3166–1 alfa-3 kodu yerinə, "qeyri-standart" kod "WSA" istifadə edir. WSA veb saytına görə, üç illik Dünya pasportu üçün ödəniş 55 [[ABŞ dolları]], beş il üçün 75 ABŞ dolları və on il üçün 100 dollardır. Xüsusi sığorta ilə 15 il müddətinə qüvvədə olan "Dünya donor pasportu" ən azı 400 ABŞ dolları həcmində donorlara verilir, WSA-ya görə qaçqın və vətəndaşlığı olmayan şəxslərə pulsuz sənədlər təqdim etmək üçün istifadə olunur.<ref name="ApplicationForm">{{cite web |url=http://www.worldservice.org/appform.html |title=Application Form |website=Worldservice.org |date= |accessdate=2017-05-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170428054638/http://www.worldservice.org/appform.html |archive-date=2017-04-28 |dead-url=no }}</ref><ref>{{cite web|url= http://www.worldservice.org/wcwfaq.html|title= World Service Authority FAQ|website= World Government of World Citizens|date= |author= |accessdate= 9 November 2017|archive-url= https://web.archive.org/web/20171119233930/http://worldservice.org/wcwfaq.html|archive-date= 19 November 2017|dead-url= no}}</ref> Bundan əlavə müştəri iki Dünya pasportu arasında seçim edə bilər: "Dünya pasportu" və ya "[[Dünya hökuməti]] pasportu". WSA, müştərilərinə ikinci seçimi tövsiyə edir.<ref>{{Cite web |url=http://www.worldservice.org/passcover.html |title=Passport Cover Choice |access-date=2018-01-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180128095623/http://www.worldservice.org/passcover.html |archive-date=2018-01-28 |dead-url=no }}</ref> Potensial müştəri şəxsiyyətinin sübutu kimi formada olan məlumatlar, milli şəxsiyyət sənədlərinin surətlərini və ya barmaq izinin notarial qaydada sertifikatlaşdırılmasını təmin etməlidir.<ref name="ApplicationForm"/> İnsanların Dünya pasportunu hüquqi adlardan başqa adlarla aldığıda məlumdur. == Qalereya == <gallery> Şəkil:World Passport renew page.jpg|Yeniləmə səhifəsi Şəkil:World Passport children info page.jpg|Uşaqların məlumat səhifəsi Şəkil:World Passport notes page.jpg|Qeydlər Şəkil:World Passport affiliations page.jpg|Üzvlüklər səhifəsi Şəkil:World Passport visa page.jpg|Viza səhifəsi Şəkil:World Passport attention page.jpg|Diqqət </gallery> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://archive.maltatoday.com.mt/2010/02/07/t14.html Asylum seekers try their luck with 'world passport'], article by Matthew Vella in [[Malta Today]] (7 fevral 2010) * [http://www.worldservice.org/docpass.html The World Passport] on the World Service Authority website * [https://web.archive.org/web/20121120183232/http://www.unhcr.org/refworld/topic,4565c2252c,4565c25f39b,3ae6ace26c,0,,,NGA.html UNHCR document written by the Refugee and Immigration Board of Canada] * Mark Charles Thomas' case: {{cite web | url=http://www.romingerlegal.com/tenthcircuit/10th_circuit/99-1334.htm | title=99-1334 -- U.S. v. Thomas | date=2000-07-07 | publisher=Rominger Legal | author=Rominger Legal | deadurl=yes | archiveurl=https://web.archive.org/web/20100206221359/http://www.romingerlegal.com/tenthcircuit/10th_circuit/99-1334.htm | archivedate=2010-02-06 | df= }} * {{cite book|author=April Carter|title=The Political Theory of Global Citizenship|url=https://books.google.com/books?id=VS9f19oD1CkC&pg=PT197|date=4 July 2013|publisher=Routledge|isbn=978-1-134-70108-7}} [[Kateqoriya:1954-cü ildə yarananlar]] [[Kateqoriya:Dünya hökuməti]] [[Kateqoriya:Pasportlar]] [[Kateqoriya:Qlobal vətəndaşlıq]] 5y56y623ih9cupt4b08zn18nd3dt4xn 6547785 6547782 2022-07-25T06:21:37Z Aytac Xuduyeva 251708 wikitext text/x-wiki [[Fayl:New World Passport.jpg|280px|thumb|right]] '''Dünya pasportu''' – [[1954]]-cü ildə [[Qarri Devis]] tərəfindən təsis edilmiş qeyri-kommersiya təşkilatı olan [[Dünya Xidmət İdarəsi]] tərəfindən satılan səyahət sənədi.<ref>{{cite web | url=http://www.worldservice.org/gov.html | title=What is the World Government of World Citizens? | accessdate=2013-07-12 | author=WSA | publisher=World Service Authority | archive-url=https://web.archive.org/web/20130629110358/http://www.worldservice.org/gov.html | archive-date=2013-06-29 | dead-url=no }}</ref><ref name="European Council">[http://register.consilium.europa.eu/pdf/en/08/st16/st16225.en08.pdf Table of travel documents entitling the holder to cross the external borders and which may be endorsed with a visa — (Parts II and II) and Part V (documents to which visas cannot be affixed] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110719162227/http://register.consilium.europa.eu/pdf/en/08/st16/st16225.en08.pdf |date=2011-07-19 }}. [[Council of the European Union]]. 1 December 2008. The World Passport is placed in the latter category.</ref> == Görünüş və qiymət == [[Fayl:World Passport Data Page.jpg|thumb|right|Dünya pasportunun məlumat səhifəsi]] Dünya pasportu əsl milli [[pasport]]a və ya digər orijinal səyahət sənədinə bənzəyir. [[1979]]-cu ildə Dünya pasportu 42 səhifədən ibarət bir sənəd idi. Qara göy örtüyü var idi. Mətnləri [[İngilis dili|ingilis]], [[Fransız dili|fransız]], [[İspan dili|ispan]], [[Rus dili|rus]], [[Ərəb dili|ərəb]], [[Çin dili|çin]] və [[Esperanto dili|esperanto]] dilində idi. Tibbi tarixçə üçün beş səhifəlik bölmə və təşkilatın mənsubluğunun siyahısı üçün altı səhifəlik bir bölmə var idi. Həmin vaxt ödəniş haqqı 32 [[ABŞ dolları]] idi və daha iki il müddətinə yenilənə bilər üç illik Dünya pasportu almaq üçündə məbləğ ödənirdi.<ref name="Bangor">[https://news.google.com/newspapers?id=9G0-AAAAIBAJ&sjid=T1oMAAAAIBAJ&pg=3987,4848177 'World' passport termed advisable], an article by John Brannon Albright in the ''Bangor Daily News'', (26 October 1979)</ref> [[2017]]-ci ildən etibarən istifadə edilən versiya [[2007|2007-]]<nowiki/>ci ilin yanvarında hazırlanıb. Bu versiyada, plastik filmlə örtülmüş təhlükəsizlik üçün basqın bir "ruh" fotosu var. Onun məlumat səhifəsi bir maşın oxunaqlı pasport şəklindədir və bir oxucuya oxumaq üçün imkan verən zonada ədədi kod çubuğuna malikdir. Lakin, MRZ "[[emitent]]" və "[[vətəndaşlıq]]" sahələrində etibarlı [[ISO 3166]]–1 alfa-3 kodu yerinə, "qeyri-standart" kod "WSA" istifadə edir. WSA veb saytına görə, üç illik Dünya pasportu üçün ödəniş 55 [[ABŞ dolları]], beş il üçün 75 ABŞ dolları və on il üçün 100 dollardır. Xüsusi sığorta ilə 15 il müddətinə qüvvədə olan "Dünya donor pasportu" ən azı 400 ABŞ dolları həcmində donorlara verilir, WSA-ya görə qaçqın və vətəndaşlığı olmayan şəxslərə pulsuz sənədlər təqdim etmək üçün istifadə olunur.<ref name="ApplicationForm">{{cite web |url=http://www.worldservice.org/appform.html |title=Application Form |website=Worldservice.org |date= |accessdate=2017-05-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170428054638/http://www.worldservice.org/appform.html |archive-date=2017-04-28 |dead-url=no }}</ref><ref>{{cite web|url= http://www.worldservice.org/wcwfaq.html|title= World Service Authority FAQ|website= World Government of World Citizens|date= |author= |accessdate= 9 November 2017|archive-url= https://web.archive.org/web/20171119233930/http://worldservice.org/wcwfaq.html|archive-date= 19 November 2017|dead-url= no}}</ref> Bundan əlavə müştəri iki Dünya pasportu arasında seçim edə bilər: "Dünya pasportu" və ya "[[Dünya hökuməti]] pasportu". WSA, müştərilərinə ikinci seçimi tövsiyə edir.<ref>{{Cite web |url=http://www.worldservice.org/passcover.html |title=Passport Cover Choice |access-date=2018-01-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180128095623/http://www.worldservice.org/passcover.html |archive-date=2018-01-28 |dead-url=no }}</ref> Potensial müştəri şəxsiyyətinin sübutu kimi formada olan məlumatlar, milli şəxsiyyət sənədlərinin surətlərini və ya barmaq izinin notarial qaydada sertifikatlaşdırılmasını təmin etməlidir.<ref name="ApplicationForm"/> İnsanların Dünya pasportunu hüquqi adlardan başqa adlarla aldığıda məlumdur. == Qalereya == <gallery> Şəkil:World Passport renew page.jpg|Yeniləmə səhifəsi Şəkil:World Passport children info page.jpg|Uşaqların məlumat səhifəsi Şəkil:World Passport notes page.jpg|Qeydlər Şəkil:World Passport affiliations page.jpg|Üzvlüklər səhifəsi Şəkil:World Passport visa page.jpg|Viza səhifəsi Şəkil:World Passport attention page.jpg|Diqqət </gallery> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://archive.maltatoday.com.mt/2010/02/07/t14.html Asylum seekers try their luck with 'world passport'], article by Matthew Vella in [[Malta Today]] (7 fevral 2010) * [http://www.worldservice.org/docpass.html The World Passport] on the World Service Authority website * [https://web.archive.org/web/20121120183232/http://www.unhcr.org/refworld/topic,4565c2252c,4565c25f39b,3ae6ace26c,0,,,NGA.html UNHCR document written by the Refugee and Immigration Board of Canada] * Mark Charles Thomas' case: {{cite web | url=http://www.romingerlegal.com/tenthcircuit/10th_circuit/99-1334.htm | title=99-1334 -- U.S. v. Thomas | date=2000-07-07 | publisher=Rominger Legal | author=Rominger Legal | deadurl=yes | archiveurl=https://web.archive.org/web/20100206221359/http://www.romingerlegal.com/tenthcircuit/10th_circuit/99-1334.htm | archivedate=2010-02-06 | df= }} * {{cite book|author=April Carter|title=The Political Theory of Global Citizenship|url=https://books.google.com/books?id=VS9f19oD1CkC&pg=PT197|date=4 July 2013|publisher=Routledge|isbn=978-1-134-70108-7}} [[Kateqoriya:1954-cü ildə yarananlar]] [[Kateqoriya:Dünya hökuməti]] [[Kateqoriya:Pasportlar]] [[Kateqoriya:Qlobal vətəndaşlıq]] 8x0s0rtbeudif79rtnew3dli3pj5fel 0 592462 6547754 5202722 2022-07-25T05:48:39Z White Demon 75303 [[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]] wikitext text/x-wiki {{istinadsız}} '''"Vostok"''' — [[Yer kürəsi]] ətrafı orbitdə uçuşlar üçün nəzərdə tutulmuş "Vostok" seriyasından olan birpilotlu kosmik gəmilər üçün sovet kosmik proqramıdır. Onun sınaqdan keçirilməsi zamanı kosmonavt [[Yuri Qaqarin|Yuri Alekseyeviç Qaqarin]] 1961-ci il aprelin 12-də [[“Vostok”-1]] gəmisində kosmosa uçan ilk insan olmuşdur. == Tarixi == 1957-ci ilin yazında [[Sergey Korolyov]] öz [[BKT]] çərçivəsində yerin ilk süni peyklərinin yaradılması üzrə işlərin aparılması üçün 9 saylı xüsusi şöbəni təşkil edir. Şöbənin başçısı Korolevin silahdaşı [[Mixail Tixonravov|Mixail Klavdiyeviç Tixonravov]] seçilir. Tezliklə süni peyklərin yaradılması ilə yanaşı, şöbədə pilotlu peyk-gəminin yaradılması məsələsi üzrə tədqiqatlar aparılmağa başlandı. [[Raket daşıyıcı]] korolevski [[“R-7”]] olmalı idi. Hesablamalar göstərdi ki, o, [[üçüncü pillə]] ilə təhciz olunmaqla aşağı Yer kürəsi ətrafı orbitə 5 tona qədər yük apara bilər. Pilotlu gəminin yaradılması işləri atmosferdə eniş, etibarlı istilik müdafiəsi, yüksək səsli aerodinamika və s. kimi yeni sahələrin dərindən öyrənilməsini tələb edirdi. == Ədəbiyyat == {{Kitab3 |müəllif= |başlıq=Космонавтика: энциклопедия |yer=М. |nəşriyyat=Советская Энциклопедия |il=1985 |страниц=528 }} [[Kateqoriya:Vostok proqramı| ]] [[Kateqoriya:SSRİ tarixi]] 1y3geq6qvr4fqqi5ewdek2e3j2nxsqb 10 592601 6547150 5992573 2022-07-24T13:58:40Z FMSky 225767 same in high res ([[Commons:Commons:GlobalReplace|GlobalReplace v0.6.5]]) wikitext text/x-wiki {{Naviqasiya cədvəli |ad = Üsamə bin Laden |navbar = |state = {{{state|collapsed}}} |başlığın stili = {{{titlestyle|background:lightgreen}}} |başlıq = [[Üsamə bin Laden]] |şəkil = [[Fayl:Osama bin Laden portrait.jpg|100px|border|Üsamə bin Laden]] |gövdənin stili = text-align:center; |qrupların stili = {{{başlıqlar_stili|background:lightgreen;}}} |qrup1 = Arxa plan |siyahı1 = [[Üsamə bin Ladenin düşüncəsi|Düşüncəsi]] {{*}} [[Üsamə bin Ladenin tənqidi|Tənqidi]] {{*}} [[Üsamə bin Ladenin axtarışı|Axtarışı]] {{*}} [[Üsamə bin Ladenin Xartumdakı evi|Xartumdakı evi]] {{*}} [[Üsamə bin Ladenin Abbottabaddakı kompleksi|Abbottabaddakı kompleksi]] {{*}} [[Üsamə bin Ladenin öldürülməsi|Öldürülməsi]] {{*}} [[Üsamə bin Ladenin ölümünə reaksiyalar|Reaksiyalar]] {{*}} [[Ləqəbi Ceronimo mübahisəsi|ləqəb mübahisəsi]] {{*}} [[Üsamə bin Ladenin ölümü ilə əlaqədar sui-qəsd nəzəriyyələri]] {{*}} [[Abbottabad Komissiya Hesabatı]] |qrup2 = [[Bin Laden ailəsi|Ailə]] |siyahı2 = [[Məhəmməd bin Laden]] (oğlu) {{*}} [[Həmzə bin Laden]] (oğlu) {{*}} [[Səad bin Laden]] (oğlu) {{*}} [[Ömər bin Laden]] (oğlu) |qrup3 = İşləri<br>Fəaliyyətləri |siyahı3 = [[Məktəb əl-Hədimat]] {{*}} [[Əl-Qaidə]] {{*}} [[Vadi əl-Əqiq]] {{*}} [[Üsamə bin Ladenin fətvası|Fətvası]] {{*}} [[Üsamə bin Ladenin müsahibələri|Müsahibələri]] {{*}} [[Üsamə bin Ladenin səs yazmaları və videoları|Səs yazmaları və videoları]] |qrup4 = Digər |siyahı4 = [[Əl-Qaidənin biblioqrafiyası|Biblioqrafiya]] {{*}} [[Bin Laden Issue Station]] {{*}} [[CİA-nın Üsamə bin Ladeni dəstəklədiyi iddiaları|CİA dəstəyi iddiaları]] {{*}} [[Üsamə bin Ladenin mühafizəçiləri|Mühafizəçiləri]] {{*}} [[Üsamə bin Ladenin populyar mədəniyyətdə yeri|Populyar mədəniyyətdə yeri]] }}<noinclude> {{yığılma variantı}} [[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Şəxslər]] [[Kateqoriya:Üsamə bin Laden]] l7zdcwnduc2fqpe9bc6prph4ds9e7ap 0 597713 6547282 6356966 2022-07-24T15:39:59Z Xayala Mammadli 178819 /* Rus inqilabından öncə */ wikitext text/x-wiki {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Muğan hadisələri (1918-1919) |aiddir = [[Rusiya vətəndaş müharibəsi]] |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |tarixi = 1918—1919-cu illər |yeri = [[Fayl:Baku_gub_coa_n655.png|24px]] [[Bakı quberniyası]]:<br>{{*}}[[Cavad qəzası]]{{*}}[[Lənkəran qəzası]] |səbəbi = [[Ağ ordu]] və [[bolşeviklər]] arasında vətəndaş müharibəsi, ruslar və azərbaycanlılar arasındakı millətlərarası qarşıdurma |vəziyyəti = |nəticəsi = Muğan [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin tərkibinə daxil oldu |ərazi = |tərəf1 = Muğanın azərbaycanlı və talış əhalisi ---- {{Azərbaycan bayrağı}} [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] <br> |tərəf2 = Muğanın rus əhalisi<br> • paralel taborlar <br> ---- Beşlik Diktaturası <small>(avqust-sentyabr 1918-ci il) → </small><br> {{Rusiya bayrağı}} [[Ağ ordu]] <br> • Muğan Diyarı Hökuməti <small>(1918-ci ilin payızı,1918-ci il dekabr — 1919-cu il 24 aprel)</small> |tərəf3 = <br> |tərəf4 = [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] [[Bolşevizm]] <br> • Muğan İcraiyyə Komitəsi <small>(1918-ci il 14 aprel-1avqust)</small><br> • [[Muğan Sovet Respublikası]] (MSR) <small>(1919-cu il 24 aprel—1919-cu il 26 iyul)</small><br> |komandan1 = {{Azərbaycan bayrağı}} [[Səməd bəy Mehmandarov]]{{ref+|[[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti|Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin]] hərbi naziri. {{sfn|Süleymanov|2014|p=467}}|group="k"}}<br> {{Azərbaycan bayrağı}} [[Həbib bəy Səlimov]]{{ref+|General, [[1918]]-ci ilin payızında və [[1919]]-cu ilin yayında Lənkəranı ələ keçirmək üçün əməliyyatlara rəhbərlik etdi. {{sfn|Morozova|2014|p=48}},{{sfn|Süleymanov|2014|p=454}}|group="k"}}<br> {{Azərbaycan bayrağı}} [[Cavad bəy Məlik-Yeqanov]]{{ref+|[[Lənkəran qəzası]]nın general-qubernatoru{{sfn|Morozova|2014|p=56}}; Zabit Dobrininin xatirələrinə görə,[[bolşeviklər]]ə qarşı "Astara Cəbhəsinə", daha sonra isə Ağ Qvardiyaya rəhbərlik etmişdi.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=300}}|group="k"}}<br> Məhəmməd Tağıyev {{ref+|Azərbaycanlı milyonçu və xeyriyyəçi [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]]in oğlu; Lənkəranda [[Vəhşi diviziya]] dəstəsinə rəhbərlik etmiş, orada da ölmüşdü.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175—176}},<ref>Азербайджанская Демократическая Республика (1918-1920): армия(документы и материалы), стр. 54.</ref>|group="k"}} [[Döyüş zamanı ölüm|☪]]<br> {{bayraq|Osmanlı İmperiyası}} Camal paşa {{ref+|Türk ordusunun kapitanı, qazandığı hörmətə görə paşa çağırılan Camal-bəy. Bolşevik Sadıxovun dediyinə görə, quldur dəstələrini əlindəki [[Quran]]la birləşdirərək [[1918]]-ci ildə ruslara qarşı [[cihad]] təşkil etmişdi.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=198}}|group="k"}}<br> ---- ''xan və partizan dəstələrinin rəhbərləri:'':<br> Naftulla xan<br> Hüseyn Ramazanov <br> Şahveran<br> Hacı Osman<br> Hüseyn Əlixan<br> Xəlil bəy<br> Fata Rəsulov<br> ''və.s'' |komandan2 = {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]→{{Rusiya bayrağı}} polkovnik İlyaşeviç{{ref+|Paralel taborun komandanı{{sfn|Morozova|2014|p=47}};"beş diktatordan" biri idi{{sfn|Morozova|2014|p=48}},[[Muğan Sovet Respublikası]] dövründə və Həştərxan bolşeviklərinin Muğan Sovet Respublikasına gəlməsindən əvvəl Muğan qüvvələrinə rəhbərlik etmişdir.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=195}}; MSR-ı devrildikdən sonra yeni Ağ Qvardiyaya rəhbərlik etmişdi{{sfn|Süleymanov|2014|p=446}}.|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] İ.P.Orlov{{ref+|İran ordusunun keçmiş polkovniki{{sfn|Борьба за победу Советской власти в Азербайджане|1967|с=528}} və macəraçı{{sfn|Morozova|2014|p=57}} İlyaşeviçi MSR-nın qoşunlarının komandiri təyin etdi,{{sfn|Morozova|2014|p=57}}; xatirələrində Dobrinin polkovniki Qraf Orel-Paseçni adlandırır{{sfn|Morozova|2014|p=57}};sağ eser, [[1919]]-cu ilin aprelində bolşeviklərə qoşuldu{{sfn|Morozova|2014|p=57}}; MSR-nın süqutundan sonra [[RSFSR]]-ə təxliyə edildi və Bakı əməliyyatında iştirak etdi; son illərdə SSRİ Meşə Təsərrüfatı Nazirliyində işləyib, [[1959]]-cu ildə vəfat edib. {{sfn|Борьба за победу советской власти|1967|p=528}}|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Dmitri Nikolayeviç Kropatov{{ref+|Zabit-pilot, zadəgan, [[Saratov]] vilayətinin torpaq mülkiyyətçisinin oğlu,[[Sarı adası]]ndakı hərbi hidroavasiya bazasının rəhbəri{{sfn|Morozova|2014|с=56}}; və bütün Muğan hökumətlərinin üzvü; Suxorukov və Şevkunov ilə birlikdə [[Xəzər dənizi]]ndə ağlar tərəfindən tutuldu və vuruldu{{sfn|Morozova|2014|p=57}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]Timofey İvanoviç Otradnev{{ref+|İnqilab Hərbi Şurasının sədri, [[Həştərxan]] komissarlarından biri; muğanlılar ilə döyüşdə ölmüşdü{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=202}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]Timofey İvanoviç Otradnev{{ref+|İnqilab Hərbi Şurasının sədri, [[Həştərxan]] komissarlarından biri; muğanlılar ilə döyüşdə ölmüşdü{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=202}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] İvan Osipoviç Kalomiyçev{{ref+|Sovet diplomatı, MSR-ı ilə Muğan kəndliləri arasında barışıq əldə etməyə çalışmışdı; [[1919]]-cu ildə Otradnevin ölümündən sonra Lənkəranın müdafiəsinə rəhbərlik etmişdi; Kropotov, Suxorukov və digər Lənkəran komissarları ilə birlikdə təxliyə edilərək,naməlum şəraitdə güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Flag of the Centrocaspian Dictatorship.svg|border|22px]]→{{Rusiya bayrağı}}polkovnik Avetisov{{ref+|o zaman İlyaşeviçin rəhbərliyi altında olan [[Sentrokaspi Diktaturası]]nda İdarə rəisi;[[1918]]-ci ilin payızında [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndindəki iğtişaş zamanı öldürülmüşdür.{{sfn|Morozova|2014|p=51—52}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]] ---- <small>bölmə komandirləri:</small><br> {{Rusiya bayrağı}} leytenant Boris Aleksandroviç Xoşev{{ref+|Voloqodski vilayətinin zadəganlarından, Tiflisdəki kadet korpusunu bitirib{{sfn|Morozova|2014|p=55}}; [[1918]]-ci ildə Biləsuvarın və digər sərhəd kəndləri Şahsevənlərin basqınlardan müdafiəsinə rəhbərlik etmişdi, [[1919]]-cu ilin iyununda Muğanlıların Lənkəran səfərinə rəhbərlik etmişdi.{{sfn|Morozova|2014|p=55}}; Muğan hadisələrindən sonra Denikin ordusunda xidmət etmişdir{{sfn|Morozova|2014|p=55}},sonra [[Yuqoslaviya]]ya qaçmışdır;[[1978]]-ci ildə [[ABŞ]]-da 80 yaşında rəhmətə getmişdir.<ref>''Амир Александрович Хисамутдинов'', После продажи Аляски: русские на тихоокеанском побережье Северной Америки (1867-1980-е гг.) : материалы к энциклопедии, стр. 263</ref>|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Şevkunov{{ref+|Muğan sakini;[[1917]]-ci ildə rəsmi olaraq İlyaşeviçə tabe olan bir dəstə yaratdı; [[1918]]-ci ildə [[Vəhşi diviziya|Vəhşi Diviziyanın]] əsgərləri tərəfindən tərksilah edildikdən sonra bir müddət Bakıda oldu, qayıtdıqdan sonra Lənkəranın komendantı oldu və dəstəyə rəhbərlik etdi; azərbaycanlılara qarşı soyğunçuluq və zorakılıqları ilə tanınırdı; Kropotov və Suxorukov ilə birlikdə güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Lozovoy{{ref+|[[Bakı Kommunası]]nın qoşunlarında xidmət edən Kuban kazakı Muğana təhvil verildi;Orlovun əmri ilə qalan məmurlarla birlikdə tutuldu və güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Qriqoriy Rüstəmov{{ref+|Bakı Soveti dəstəsinin komandiri; Sovet hakimiyyətini qurmaq üçün [[1918]]-ci il aprelin ortalarında Muğana gəldi{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176}}. Daha sonra S. Şaumyan adına Partiya Tarixi İnstitutunun xatirə gecələrində iştirak edib{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=206}}.|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Moisey Boçarnikov{{ref+|[[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndinin sakini,dəstə komandiri;ADR hökuməti qurulandan sonra [[İran]]a qaçdı və yerli rəhbərlərdən birinin əlinə düşdü; sonrakı taleyi bilinmir.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik baron fon der Osten-Saken{{ref+|Paralel [[tabor]]lardan birinin komandiri{{sfn|Morozova|2014|p=47}}, 29-cu Bakı Sərhəd briqadasının keçmiş komandiri.<ref>"Баку и его районъ" 1913 года - справочный ежегодник. Изд. М. С. Шапсович</ref>|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik Yermolayev{{ref+|Muğan polkovniklərindən biri{{sfn|Morozova|2014|p=54}}; çox güman ki,digər zabitlərlə birgə [[Sarı adası]]nda öldürülmüşdü.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik Makarov {{ref+|Zabit süvari məktəbi.[[Polkovnik]].1918-ci ilin dekabrında Muğan qoşunlarında,[[Könüllü Ordu]]da xidmət etmişdir.<ref>Информация из [http://rosgenea.ru/?poisk Центра Генеалогических исследований]</ref>.|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Mamed Zuvandskiy{{ref+|Talış quldur dəstəsinə rəhbətlik edirdi; [[1919]]-cu ilin yayında bolşeviklərə Lənkəranı digər talış və şahsevən dəstələrindən müdafiə etməyə kömək etdi{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=199}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Yunuska{{ref+|Quldur dəstəsinin komandiri; əvvəllər [[1918]]-ci ildə Lənkəran İcraiyyə Komitəsinin sərəncamına verilmiş xanın həyat yoldaşa Talışinskiyə tabe idi; [[1920]]-ci ildə bəlli olmayan şəraitdə öldü.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> |komandan3 = |komandan4 = |qüvvə1 = {{Azərbaycan bayrağı}} [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] <br><br> ''1919-cu ilin yayı'':<br> '''Astara-Lənkəran cəbhəsindəki Azərbaycan bölmələri:''' ''bilinmir''<br><br> '''Lənkəran heyəti'''{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=166}}:<br>5-ci Bakı piyada alayı<br>3-cü Şəki süvari alayı<br>2-ci yüngül artileriya batareyası<br>6-cı dağ artileriyası batareyası<br>ayrıca qaubitsa batareyası<br>mülki mühəndislik heyəti<br>zirehli avtomobil heyəti ---- Müsəlman partizan bölmələri <br> 800-1000 nəfər{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=198}}{{Ref+|Sovet rejiminin üç cildli "Azərbaycan tarixi"nə (səh. 192) görə,cəmi 10 min nəfər.{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}|group="k"}} |qüvvə2 = {{Rusiya bayrağı}} Muğanlılar (Rus)<br><br> ''1918-ci ilin əvvəlləri'':<br> '''Polkovnik İlyaşeviçin muğanlı heyəti''':<br> 500 süngü və 200-300 qılınc{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=194}}<br><br> '''digər bölmələr''': ''bilinmir''<br><br> ''1919-cu ilin yayı:''<br> '''Leytenant Xoşevin anti-bolşevik dəstəsi, 1919-cu il iyunu'''{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}:<br> 5 min nəfərə qədər{{ref+|Sovet rejiminin üç cildli "Azərbaycan tarixi"nə əsasən{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}|group="k"}}.<br><br> '''Bolşeviklərin gedişindən sonra Lənkəran qüvvələri'''{{sfn|Оборона Мугани|1979|p=319}}:<br> 5 min süngü<br> 600 qılınc<br>16 sahə topu<br> 40 pulemyot<br> 3 zirehli maşın<br> motosiklet komandası<br> 2 sürət qayıqları, pulemyotlarla silahlanmış və 47 mm Hotskiss silahı<br> 2 qidroplan |qüvvə3 = <br> |qüvvə4 = [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] [[Muğan Sovet Respublikası]] <br> ''1919-cu il mayın sonuna qədər'':{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} <br> Bir piyada batalyonu və süvari eskadronu da daxil olmaqla 5-6 min nəfər<br> 6 sahə topu<br> 3 dağ topu<br> 3 qidroplan |itkilər1 = |itkilər2 = |itkilər3 = |itkilər4 = |ümumi itkilər = |vikianbar = }} '''Muğan hadisələri''' — 1918–1919-cu illərdə [[Rusiya vətəndaş müharibəsi]] fonunda [[Muğan Sovet Respublikası|Muğanda]] ağlar, bolşeviklər və [[Azərbaycan]] qüvvələri arasında qarşıdurma. Nəticədə [[Muğan Sovet Respublikası]] [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin tərkibinə daxil oldu. [[Oktyabr inqilabı]]ndan və Qafqaz Cəbhəsinin dağılmasından sonra indiki Azərbaycan Respublikasının cənubunda Muğanda hakimiyyətsizlik yarandı. Yerli əhali ilə Rusiya imperiyası dövründə bu regionda məskunlaşmış rusların etnik gərginliyi hərbi əməliyyatlara çevrildi. Muğanlılar kimi tanınan rus mühacirlərin köməyinə bölgəni tərk etməkdən imtina edən bir çox rus sərhədçi zabitləri də gəlmişdilər. Etnik toqquşmalar dövrü yalnız 1918-ci ilin aprelində [[Bakı kommunası]]nın hissələri tərəfindən Sovet hakimiyyətinin qurulmasından sonra başa çatdı, barışıq cəhdləri oldu. Lakin Sovet hakimiyyəti uzun sürmədi və Bakı Kommunası süquta uğrayandan bir neçə ay sonra Muğanda Rusiyanın ağ qüvvələrinin marionet hökuməti quruldu. Buna baxmayaraq, regionda vəziyyət [[anarxiya]]nın astanasında qaldı, hökumətin nüfuzu zəif idi və 1919-cu ilin aprelində regionda yenidən Sovet hakimiyyəti Muğan Sovet Respublikasının (MSR) simasında bərqərar oldu. Çar ordusunun zabitlərinin yeni Sovet hakimiyyətini tanımaqdan imtina etməsi və əvvəlki hökumətlərin liderlərindən biri olan polkovnik İlyaşeviçin həbsi Muğanda ağlar və qırmızılar arasında müharibəyə gətirib çıxardı. Eyni zamanda, azərbaycanlıların və [[talışlar]]ın MSR-a qarşı yönəlmiş genişmiqyaslı üsyanı başladı, onların köməyinə Azərbaycanın müntəzəm ordu hissələri çatdı. 1919-cu ildə Azərbaycan Hərb Nazirliyi Muğan Sovet Respublikasının tədricən ləğvi ilə bağlı qərar qəbul etdi. İyulun ortalarında Salyan və Astara istiqamətindən hücuma başladılar. İyulun 23-də hərb naziri [[Səməd bəy Mehmandarov]] [[Lənkəran qəzası]]nın sakinlərinə müraciət etdi. O müraciətində bildirirdi: "Azərbaycan Respublikasının razılığı ilə vətəndaş müharibəsini sona çatdırmaq, sabitliyi bərpa etmək, sizi təcavüzkarlardan xilas etmək üçün [[Lənkəran qəzası]]na qoşun göndərirəm." Müraciətdə qeyd edilirdi ki, Lənkəran qəzası yalnız Azərbaycan Respublikasının hakimiyyətini tanıyacaq. Bolşeviklər eyni vaxtda bir neçə cəbhədə döyüşməli olurdular. Astarada desantlar yerli sakinlərin köməyilə yerə endilər. [[Cəlilabad|Astraxanka]] kəndində Sovet hakimiyyətinə qarşı alternativ qurultay keçirildi. İyulun 28-i, səhər saatlarında bolşeviklər Lənkərandan çıxmalı oldular. Döyüşlərdə hərbi dəstələrin komandiri Otradnev öldürüldü. [[Sara adası]]na təxliyyə olunma ilə bağlı qərar qəbul edildi. Şahsevən dəstələri hücuma keçdilər. Nəticədə regionda qəribə vəziyyət yarandı. Yerli sakinlər kimə tabe olmaqla bağlı qərar verə bilmirdilər. Bununla belə, regionda sovet hakimiyyəti sona çatdı. Onlar Sara adasında iki həftə qala bildi. Yerli əhali isə Azərbaycan hökumətinə tabe oldu.<ref>[https://oxu.az/society/254289 ADR–100: Muğan Sovet Respublikasının ləğvi və Qarabağdakı hadisələr]</ref> == Tarixşünaslıq == Tarixçilər O. M. Morozova və T. F. Yermolenkonun yazdıqlarına əsasən, bu tarixi epizod nadir hallarda alimlərin diqqətini çəkir — hadisələrdən daha çox müasir etnik qarşıdurmalar ilə əlaqəli siyasi maraqlarda istifadə olunur. Bugünə qədər qorunmuş kiçik miqdarda olan sənədli sübutlar hadisələrin təhrif edilməsinə və əsassız şərhlərə zəmin verir. Sovet nəşrinin "Azərbaycan tarixi" nin üçüncü cildində (1963-cü il) hadisələrin xronologiyası qurulmamış, siyasi qüvvələrin qiymətləndirməsi ideoloji xarakter daşıyırdı. [[Ağ ordu]]nun (Ağ qvardiya) müasir tədqiqatçıları üçün (V.E. Şambarov) Muğan hadisələri məşhur anti-bolşevik müqavimətinin bir nümunəsidirsə, Azərbaycan müəllifləri onları [[Azərbaycan]]ın ərazi bütövlüyünə qarşı yönəlmiş hərəkat kimi şərh edirlər. "Xaos və etnoslar. Rusiyadakı etnik qarşıdurmalar, 1917–1918: yaranma şərtləri, salnamə, şərh, təhlil" (2011) monoqrafiyasında Rus tarixçisi V. P. Buldakov zorakılığın artmasında etnik qarşıdurmanın əhəmiyyətini nümayiş etdirdi və əsas hadisələrin xronologiyasını [[Bakı]] qəzetlərinə və heyət kapitanı V. A. Dobrininin xatirələrinə əsaslanaraq yenidən qurdu. {{sfn|Morozova|2014|p=47}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=168—169}} == Zəmin == === Rus inqilabından öncə === {{həmçinin bax|Azərbaycan rusları}} [[Fayl:Mughan map.png|left|thumb|180px|[[Kür]] və [[Araz]]ın aşağı axınları arasındakı [[Muğan düzü]]]] Muğan düzü [[Kür]] və [[Araz çayı|Arazın]] aşağı axınları və [[Talış dağları]]nın ətəkləri arasında yerləşir.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=168}} İnqilabdan əvvəlki dövrdə [[Bakı quberniyası]]nın [[Cavad qəzası|Cavad]] və [[Lənkəran qəzası|Lənkəran qəzalarının]] bir hissəsini tuturdu. Bölgənin yerli əhalisini azərbaycanlılar (mənbələrdə çox vaxt türklər və ya tatarlar adlandırırdılar) və talışlar təmsil edirdi. Azərbaycanlılar oturaq həyat tərzi keçirən əhaliyə və köçərilərə ([[Şahsevənlər]]) bölünmüşdülər. Rus tarixçisi Olqa Morozovaya görə, yerli [[şiələr]] [[farslar]]a, [[sünni]] [[müsəlmanlar]] isə türk sultanına yönəlmişdilər.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Muğan [[Rusiya İmperiyası|Rusiya imperiyasının]] miqrasiya siyasətinin yayıldığı yerlərdən biri idi.<ref>{{Kitab3|автор=Авалиани, Симон Лукич |заглавие=Крестьянский вопрос в Закавказье|том=5|издание=|место=Тбилиси|год=1986|страницы=78|isbn=}}</ref> [[Gülüstan müqaviləsi]]nin şərtlərinə əsasən, bölgə Rusiyaya birləşdirildikdən sonra, şimal hissəsindən olan bir çox köçəri və oturaq əhali [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı imperiyasına]] köçdü. Onların yerinə ermənilər, [[almanlar]] və [[yunanlar]] gəldilər. Rus sektantları olan [[Molokanlar|molokan]] və subotniklər xəzinə fonduna daxil edilən [[şahsevənlər]]in qış yataqlarında məskunlaşmışdılar.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Muğan düzündə yerləşən [[Privolnoye (Cəlilabad)]] və [[Göytəpə]] (Prişib) kəndləri 1830-cu illərdə Zaqafqaziyada meydana gələn ilk rus kəndlərindən idilər.{{sfn|«Русские»|2003|p=53}} Rusların Muğana köçürülməsi müxtəlif mənbələrə görə [[II Nikolay]]ın hakimiyyəti dövründə, aralarında subotniklər, duxoborçev, staroobryadçev, malorussovların və s. olduğu rus yaşayış yerlərinin sayı Muğanda 48-dən{{sfn|Волкова|1969|p=7}} 55-ə, {{sfn|Комарова|1990|с=9}} ən yüksək həddə çatdı. Ruslar Lənkəran qəzasının mərkəzi olan Lənkəran şəhərində də yaşayırdılar.<ref>{{BEEL|Ленкорань}}</ref> 1913-cü ilə aid sənədlərdə göstərilir ki, Qafqazdakı 150 minlik rus əhalisinin 20 mini Muğanda yaşayır. Rusdilli mənbələrdə Muğanın rus əhalisi muğanlılar kimi göstərilir.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} Sovet yazıçısı B.Talıblı yazırdı ki, bölgə əhalisinin münaqişə qruplarına bölünməsi, dini və etnos fərqləri, miqrasiya prosesləri (köçərilərin köçməsi və yerləşdirilməsi) ilə asanlaşdırıldı. Talıblıya görə, Rusiyada mühacirətdə olan sektantlar burada hakimiyyət tərəfindən himayə olunan bir elementə çevrildi — rus mühacirlərinin dəstəklənməsi yerli əhali ilə qarşıdurmalara səbəb oldu. O.M.Morozova və T.F.Yermolenko Talıblının son məsələsəyə olan münasibətinə işarə edərək iddia edirlər ki, Çar hökumətinin Muğanın ruslaşdırılması ilə maraqlı olmasına baxmayaraq, bütün bölgə sakinlərinin maraqlarını nəzərə almağa çalışırdı. Bununla belə, Morozova və Yermolenkonun fikrincə, yerli hakimiyyət orqanlarının uğursuz işi, xüsusi tədbirlərin düşünülməməsi səbəbindən əhali çarizmin siyasətindən narazı idi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=172—173}} {| class="wikitable" style="float:left; margin-right:0.8em;" |+ Ana dilinə görə Lənkəran bölgəsi əhalisinin bölgüsü, 1897-ci il<ref>{{Cite web|url=http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/emp_lan_97_uezd.php?reg=334|title=Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. Распределение населения по родному языку и уездам Российской Империи кроме губерний Европейской России (Ленкоранский уезд)|author=|website=demoscope.ru|date=|publisher=}}</ref> |Azərbaycanlılar |84 725 |64.68 % |- |Talışlar |34 991 |26.71 % |- |Ruslar |9 728 |7.43 % |- |Qalanları |1543 |1.18 % |} Rusiyadakı vətəndaş müharibəsindən 90 il əvvəl, köçəri azərbaycanlılar qrupu olan [[Şahsevənlər]]in köç etdikləri torpaqlar, 1826–1828-ci illər [[Rusiya-İran müharibəsi (1826-1828)|Rusiya-İran müharibəsinə]] son qoyan [[Türkmənçay müqaviləsi]]nə əsasən bölündü. Nəticədə, Şahsevənlərin qış otlaqları İran ərazisində, yay otlaqları isə Rusiya İmperiyası ərazisində qaldı. 1830-cu ildən etibarən İran hökuməti Şahsevənlərin Rusiya ərazisinə keçməsi üçün pul ödəmişdir; lakin varlıların köçürüldüyü kəndlərə tez-tez basqınlar edilirdi, 1884-cü ildə sərhədi keçməyə qadağa qoyulmuşdu. Buna baxmayaraq, Şahsevənlər sərhədləri tanımırdılar və bəzən rus və azərbaycanlıların məskunlaşdığı kəndlərə hücum edərək ənənəvi yolları ilə köç etməyə davam edirdilər{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=173}}. O.Morozovaya görə, oxşar vəziyyət Qarabağda və [[Qazax qəzası]]nda da mövcud idi; erməni kəndlərinin köçərilərin marşrutları üzərində salınması münaqişələrə səbəb olurdu. Bundan əlavə, yalnız 1912-ci ildə [[Zaqafqaziya]]da təhkimçilik ləğv edildi, geri alınma və demarkasiya prosedurları aparılmadı. O.Morozovanın qeyd etdiyi kimi, [[Fevral inqilabı]]ndan sonra milli-dini və sosial ziddiyyətlər kəskinləşdi.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} === Qafqazdakı siyasi vəziyyət === [[Oktyabr inqilabı]]ndan qısa müddət sonra Zaqafqaziya Muğana birbaşa təsir edən siyasi böhrana uğradı. Muğan hadisələrinin iştirakçısı olan Rusiya sərhəd zabiti Dobrinin {{Ref+|Dobrinin, Vasili Alekseyeviç, 29-cu sərhəd briqadasının kapitanı. Muğan hadisələrinin üzvü, leytenant Xoşevin dostu və yoldaşı. Muğan hadisələri haqqında xatirələrin müəllifi. "Muganın müdafiəsi - 1918-1919-cu illər. Qafqaz sərhəd gözətçisinin qeydləri. [[13 oktyabr]] [[1957]]-ci ildə, [[ABŞ]]-da Redinqdə([[Kaliforniya]]) sürgündə vəfat etmişdir.<ref>[http://xn--90adhkb6ag0f.xn--p1ai/arhiv/uchastniki-grazhdanskoj-vojny/uchastniki-belogo-dvizheniya-v-rossii/uchastniki-belogo-dvizheniya-v-rossii-dl-ds.html Историк С.В. Волков. Verilənlər bazası. "Rusiyada Ağ hərəkat iştirakçıları"]</ref>|group=k}}, Muğan hadisələrinin iştirakçısı vəziyyəti bu şəkildə izah etmişdi{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=8}} vəziyyəti bu şəkildə təsvir edirdi: </sup>{{sitatın əvvəli}} 1918-ci il yanvarın ortalarında mənə sərhədi tərk edərək dəstələrimizin dağıldığı Lənkərana getməyimin əmri verildi. Məlum oldu ki, alayımız artıq tərxis olunub və əksəriyyəti evə gedib. Qafqaz cəbhəsi tamamilə dağıldı. Tiflisdə Seym adı altında bir hökumət quruldu. Yelizavetpol quberniyasında tatarlar hakimiyyəti ələ keçirdilər və intensiv şəkildə öz müqəddəratlarını təyin etdilər. Cəbhədən qayıdan hissələr tərksilah olunur və silahsızlaşdırılırlar. Bakıda [[bolşeviklər]] [[Müsavat]] (Tatar Milli Partiyası) ilə yarışır,kimin qalib gələcəyi hələ bilinmir. [[Dağıstan]]da, [[Çeçenistan]]da və [[Şimali Qafqaz]]da — qarət və üsyanlar başladı. Rusiyada nələrin baş verdiyini heç kim bilmir, çünki biz tamamilə ondan ayrılmışıq.{{sitatın sonu}} 1918-ci ilin fevral ayında Osmanlı ordusu [[Qafqaz cəbhəsi (Birinci Dünya Müharibəsi)|Qafqaz Cəbhəsində]] genişmiqyaslı hücuma keçdi, döyüşlər zamanı rusların işğalı altında olan Şərqi Anadolunu azad etdilər və sonra Bakıya doğru irəlilədilər. == Gedişat == Hərbi-siyasi hadisələrin xronologiyasının yenidən qurulması çətindir, tarixçilər hadisələrin iştirakçılarının xatirələrindən istifadə etməyə məcbur olurlar — V.A.Dobrininin sürgündə yazdığı emosional ahəngdə olan, lakin heyət haqqında dəqiq məlumatları, tarixləri, coğrafi adları və s. olan xatirələri dəyərli mənbədir. MSR-ının bölmələrində iştirakçıların xatirələri, qarşı tərəfin nöqteyi-nəzərini təmsil edir və düşərgəsində baş verənləri başa düşməyə kömək edir.{{Sfn|Morozova|2014|p=58}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=169, 171}} === Rus və azərbaycanlılar müharibəsi === Muğan əsilli Q.A.Məmmədovun xatirələrinə görə,hakimiyyət böhranı 1917-ci ilin iyulunda başladı və payıza qədər bölgə anarxiyaya uğradı. Anarxiya şəraitində,oğurluq, qaçırılma, hücum, qətllər geniş yayıldı. 1917-ci ilin sonunda bir çox köçəri qəbilələr (birinci ''alar'' adlanan qəbilə idi) sərhədi keçərək bütün ərazilərdə hakimiyyəti ələ keçirdilər. O.Marozovaya görə, kəndlilərin etibarsızlığından faydalanan farsdilli köçərilər, yüngül xərac da topladılar. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=174—175}} 1917–1918-ci ilin qışında [[Qafqaz cəbhəsi (Birinci Dünya Müharibəsi)|Qafqaz Cəbhəsi]] ləğv olunduqdan sonra Muğanda millətlərarası qarşıdurmalar başladı. Bölgədə toplanan çox sayda silah, Rusiya-İran sərhədini və [[Ənzəli]]ni tərk edən rus əsgərləri tərəfindən satıldı.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} Milliyyətçi əhval-ruhiyyənin artması keçmiş feodal hökumətinin nümayəndələri və bir neçə xanların da daxil olduğu yerli təsis məclisinə seçkilərdə öz əksini tapdı. Əhalinin liderlər ətrafında cəmləşməsi başladı: bir tərəfdən birlik rus zabitlərinin ətrafında getdi, digər tərəfdən müsəlmanlar [[bəy]] və [[molla]]lar ətrafında birləşdilər. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=174}} Hər iki tərəfdən etnik təmizlənmə və kütləvi vəhşiliklər ilə müşayiət olunan qanlı qarşıdurmalar başladı.{{Sfn|Morozova|2014|p=54}} Rus ordusunun dağılmasından sonra yerli rus əhalisi [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndində polkovnik İlyaseviçin, Lənkəranda polkovnik fon der Osten-Saken (29-cu Bakı Sərhəd Briqadasının hissələri) və s.komandanlığı altında sərhəd keşikçilərinin rəhbərlik etdiyi bir neçə "paralel taborlar" yaradaraq özlərinin təhlükəsizliklərini təmin etməyə başladılar.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Bölgənin azərbaycanlı və rus sakinləri arasındakı toqquşmaların ilk nəticəsi Şimali Muğandakı demək olar ki, bütün rus kəndlərinin köçəri Şahsevənlər tərəfindən dağıdılması oldu. Ancaq Cənubi Muğanın rus kəndləri müdafiəyə hazır idi. Dobrininin sözlərinə görə, 1918-ci ilin martında "tatarlar" rus kəndlərinə böyük qüvvələrlə hücum etdilər. İlk hücum əhalisinin Pakrovka kəndinə qaçdığı Qriqoryevka kəndinə oldu. Dobrinin sözlərinə görə, "dağ kəndlərindən olan quldurlar" yerli müsəlmanlar qoşulduğu kəndin yıxılmasında iştirak etdilər. 19 yaşlı [[leytenant]] Boris Xoşevin komandanlığı ilə bir neçə sərhəd zabitinin dəstəsi Rusiya-İran sərhəddində yerləşən və dağıdılmış Şimali Muğana bitişik olan [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvar]] kəndinə çəkildi. Dobrininin dediklərinə görə, çaxnaşmaya son qoyub kəndin müdafiəsini təşkil edə bildi. Kəndlilərdən ibarət bir milis təşkil edərək bütün rus əhalisini "silahlandırıldı", hətta bəzi "yerli ciqitləri" də "Sərhəddən kənarda farslara" qarşı mübarizəyə qoşulmağa inandırdı. Kəndin uzun müdafiəsindən sonra hücum edənlər məğlub oldular. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}}{{Sfn|Булдаков|2010|p=679—680, 689}} Eyni vaxtda (martda), polkovnik İlyaşeviçin dəstəsi {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}}cənub bölgəsindəki sərhədə nəzarət etdi və Nikolayevka kəndininin müdafiəsini müvəffəqiyyətlə təşkil edə bildi. Bakıdan köməkçi qüvvələr gəldikdən sonra{{Ref+|Ətraflı daha sonrakı hissədə.|k}} təcavüzkarlar məğlub oldular və Dobrininin sözlərinə görə,İlyaşeviç müsəlman kəndlərinə qarşı geri reyd keçirdi — "zəngin tatar aulları alovlandı". {{Sfn|Булдаков|2010|p=687}} O. M. Morozovaya görə, onlarla kənd faktiki olaraq yer üzündən silindi, İlyaşeviç basqının əsasən Şahsevənlər tərəfindən aparıldığını görməməzliyə vurdu, yerli [[bəy]]lər yalnız kerosin və [[kibrit]]i olan insanları köçkünlərin tarlalarına və evlərinə od vurmaq üçün göndərdilər. Buna baxmayaraq, O. Morozovanın fikrincə, İlyaşeviç Muğan ruslarının nəzərində bir xilaskara çevrildi. Muğanın qalan polkovniklərinin belə səlahiyyəti yox idi. {{Sfn|Morozova|2014|p=54}} Dobrinin xatirələrinə görə: {{sfn|Оборона Мугани|2015|p=16}} <blockquote>O vaxtlar Muğanda baş verənləri, əlbəttə ki, müharibə adlandırmaq olmaz. Bizim dəstədən başqa, tatar aullarını dağıtmaq üçün özbaşına olaraq ailəlikcə — arvadları, uşaqları, qulluqçuları hər kəs daxil kəndlər ayağa qalxdı. Cinsindən və yaşından asılı olmayaraq bütün canlıları döymək dəhşətli, iyrənc, lakin kortəbii bir hadisə idi. Süngülər ilə hamilə qadınların qarnı deşilir, tüfənglərin qundağı ilə uşaqların başı yarılır, bütöv aullar qarət olunur və yandırılırdı. </blockquote> Hadisələrin şahidləri, O.M. Morozova qeyd edir ki,bütün bunlar ruslar və müsəlmanlar arasında müharibə kimi qəbul edildi. Belə ki, Muğan kəndi olan [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] sakini Donskoy adlı bir nəfər dedi: "İlk döyüş elə oldu ki, türk kəndlərini, ümumiyyətlə etnik zəmində yandırdılar.[…] Burada güclü talançılıq inkişaf etdi, kəndlər yandırıldı və buna görə də hər şeyi daşımaq lazım gəldi."{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}} Müsəlman kəndlərinin təhlükəsizliyini ruslar təmin etmədi. 1918-ci ilin mart ayında Nikolayevkada Petrovka kəndinin dəstəsi blok edildi və Petrovka özü müsəlman kəndi olan Əsədə hücum etdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=194}} Dobrinin sözlərinə görə, aprel ayının əvvəlində Muğan çöl tərəfdən Sleptsovka kəndinə gözlənilmədən beş yüzə yaxın "Araz Şahsevənləri" hücum etdi. Təcavüzkarlar Xoşevin dəstəsi tərəfindən məğlub oldular,itki 150 nəfər oldu, 40 məhbus güllələndi. Bir ay sonra, Xoşevin təklifi ilə İlyaşeviç "Şahsevan quldurları" nın körpüsü sayılan Babaşkənt kəndinə basqın etdi. Babaşkənt alındı. {{Sfn|Булдаков|2010|p=717, 767—768}} [[Pasxa]]nın gəlişi müharibənin rusların xeyrinə başa çatmasına gətirib çıxardı və Lənkəranda qurulan yeni hökumət tərəfləri barışdırmaq üçün kampaniya başlatdı.   === Bakıdakı hadisələr fonunda === Muğanlıların qalanları arasında etnik müharibə gedərkən, Lənkəranda hadisələr davam etməkdə idi. Martın əvvəlində azərbaycanlılar Şahtaxtinskinin komandanlığı ilə Lənkəran limanında ,[[İran]]dan külli miqdarda silah və döyüş sursatı ilə qayıdan "Milyutin" paraxodunu talan etdilər. Sonra fon der Osten Sakerin "paralel taboru",milyonçu,fabrikant Hacı Zeynəlabdinin oğlu Məhəmməd Tağıyevin rəhbərlik etdiyi [[Vəhşi diviziya]]dan olan azərbaycanlı dəstə tərəfindən tərksilah edildi. Nəticədə, 1918-ci ilin martında Lənkəran bir müddət [[Müsavat]]ın qalasına çevrildi.Paraxodda baş verən hadisələr, əksər mənbələrə görə, silahlı qarşıdurmanın qızışmasına səbəb oldu, rus sakinlərinin vəziyyəti mürəkkəbləşdi. Tağıyevin komandanlığı altında bir dəstə Kalinovka kəndini mühasirəyə aldı, lakin Ilyaşeviç tərəfindən məğlub edildi.{{sfn|Morozova|2014|p=48}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175—176}} Şəhərdə yerləşən Vəhşi diviziyanın bölmələri,bəzi mənbələrə görə,mart ayının sonlarında Lənkəranda vəfat edən Məhəmməd Tağıyevin cənazəsi üçün gəldikləri Bakıda {{sfn|Morozova|2014|с=48}}mart hadisələrində mühüm rol oynadılar. {{sfn|Агамалиева|1998|p=29}} Azərbaycan əhalisinin qətliamı ilə başa çatan [[Mart soyqırımı]] Bakıda, sonra isə [[Bakı quberniyası]]nda [[Bakı Soveti (İcraiyyə Komitəsi)|Bakı Sovetinin (İcraiyyə Komitəsi)]] {{sfn|Kazemzadeh|1951|p=75}}qurulmasına səbəb oldu. Lənkəranda Sovet hakimiyyəti 14 apreldə "Aleksandr Jandr" paraxodunda gələn Qriqori Arustamovun başçılıq etdiyi "Bakı soveti" {{sfn|Агамалиева|1998|p=34}}dəstəsi tərəfindən quruldu. Lənkəranın Müsavat Milli Şurası istefa verdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176}} Arustamovun dəstəsi eyni zamanda Nikolayevka bölgəsində azərbaycanlılarla döyüşən İlyaşeviçin dəstəsinin böyük ehtiyac duyduğu güllə yardımını etdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176—177}} Qurultayda əvvəlcə Muğanın Müvəqqəti Komitəsi, habelə Muğan İnqilab Komitəsi adlandırılan Muğan İcraiyyə Komitəsi seçildi. Muğan üzərində Sovet hakimiyyətinin bu ilk orqanında həm sağ, həm də sol [[eserlər]] üstünlük təşkil edirdi və icra komitəsindəki yeganə bolşevik S. B. Saratikov idi{{ref+|Saratikov Samuyel Bejanoviç (Bajanoviç), daha sonra Xarkov regional səhiyyə şöbəsində, şəhər səhiyyə şöbəsində və rayon icra komitəsində rəhbər vəzifələrdə çalışmışdır; [[Xarkov]] Şəhər Sovetinin deputatı idi;[[1933]]-[[1934]]-cü illərdə Sumaxda şəhər məclisinə rəhbərlik edir,daha sonra Xarkova qayıdır, birinci müavin, sonra şəhər şurasının sədri vəzifələrini tutur. [[1935]]-ci ilin avqustunda şəhər partiya komitəsinin bürosundan çıxarıldı və oktyabrda vəzifəsindən azad edildi; [[1938]]-ci ildə məhkum edilir və edam edilir.{{sfn|Morozova|2014|p=59}}|group="k"}}. Eyni zamanda, Muğan hadisələrinin iştirakçısı və sovet memuaristi Qayk Arustamov, Sovet rejiminin eserlerin xarakteri haqqında verdiyi açıqlamaya cavab olaraq bildirdi ki, "o zaman özünə əziyyət verməyə tənbəllik edənlər özlərini eser adlandırırdı,hansı ki, onların heç bir təşkilat və komitələri yox idi." {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=177—178}} Sovet hakimiyyəti yalnız Lənkəranda güclü olduğunu sübut etdi. Morozovanın qeyd etdiyi kimi, Bakı Sovetinin bəzi dəstələri müsəlman əhaliyə qarşı təcavüzkar olan [[Daşnaksütun]] erməniləri idi. Bu, [[Salyan]]dakı toqquşmalara və bolşeviklərin "Ümid" gəmisindən sonradan təxliyəsinə səbəb oldu. [[Həşimxanlı]] və Ərəb-Bala-Oğlan kəndlərində də bir dəstə və dəstənin döyüşçülərini daşıyan silah səslərinə cavab verərək sahilləri tərk edən bir gəmi də atəşə tutuldu. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=177}} Bakı komissarı İsrafilbəyov (Qədirli){{ref+|Mövsüm Nəcməddin oğlu İsrafilbəyov (Qədirli) ([[1892]]-[[1941]]), Kiyev Universitetinin tibb fakültəsinin məzunu olmuşdur. [[Fevral inqilabı]]ndan sonra [[Hümmət]] partiyasının liderlərindən biri idi, RSDFP-nın (b) Bakı və şəhər rayon komitələrinin üzvü, İcraiyyə Komitəsinin üzvü və Bakı Şurasının Qeyri-Yaşayış Komissiyasının sədri olmuşdur. [[1918]]-ci ilin mart ayında Lənkəran, Salyan və Şamaxı qəzalarının fövqəladə komissarı təyin edildi. [[1918]]-ci ilin iyulundan Sovetləşməyə qədər [[RSFSR]]-də müxtəlif rəhbər vəzifələrdə çalışmışdır. [[1920]]-ci ildə Azryevrokom və AKP (b) Mərkəzi Komitəsinin üzvü olmuşdu. [[1921]]-[[1922]]-ci illərdə Sosial Təminat Xalq Komissarı, [[1922]]-[[1934]]-cü illərdə Azərbaycan Səhiyyə Naziri vəzifəsində çalışmışdır.<ref>Большевики в борьбе за победу социалистической революции в Азербайджане:: документы и материалы 1917-1918 гг., cтр. 651</ref>|group="k"}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178}} müsəlmanlar arasında Sovet hakimiyyətinə inamı bərpa etməyi öhdəsinə götürdü. Onun dəstəyi ilə, Rus Muğan İcraiyyə Komitəsi ilə paralel olaraq, eyni səlahiyyətləri olan bir Müsəlman İcraiyyə Komitəsi may ayında Muğanda meydana gəldi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178—179}}{{Sfn|Morozova|2014|p=48}}İcraiyyə komitəsinə [[molla]] başçılıq edirdi və din xadimləri və [[burjuaziya]] nümayəndələri də ora daxil oldular,lakin Komissar Əzimzadə və Bakı Soveti tərəfindən göndərilən [[hümmət]]çilərdə onlarla ümumi dil tapdılar. Ümumiyyətlə, Morozovanın qiymətləndirməsinə görə, müsəlman əhalisi Sovet rejiminin nə olduğunu yaxşı başa düşməmişdir,amma onunla dil tapmağa çalışırdılar.Beləliklə, Xanın həyat yoldaşı Talışinskaya kəndlilərdən vergi almağa icazə verildiyi halda, Sovet rejimini tanımağa hazır olduğunu söylədi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178—179}} Buna baxmayaraq Muğandakı hadisələrə mərkəzi nəzarət zəif olaraq qaldı. Bakıya gələn [[Qızıl Ordu]] sıralarında daşnaklar da daxil olmaqla çox sayda ermənilər var idi; O.I.Morozovaya görə,Fars nəzarəti altında olan azərbaycanlılar,eləcə də [[Vəhşi diviziya|Vəhşi Diviziyadan]] qaçan [[Astara (Azərbaycan)|Astara]] və Lənkəranın rus sakinləri yüksək dərəcədə sosial təcavüzkarlığı ilə fərqlənirdilər. Morozova yazır ki, bunun nəticəsi 1918-ci ilin aprel ayında yerli ("tatar") əhalinin bütün məsələlərdə hüquqlarının pozulmasına səbəb oldu.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} Qədirlinin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətinin müsəlmanlar və ruslar arasındakı yaratdığı barışıq da qısa müddətli oldu. Muğan hadisələrinin müxtəlif şahidləri bunun səbəblərini,rus köçkünlərinin xəsisliklərində, eserlərin təxribatçı fəaliyyətlərində və ya çörək uğrunda mübarizədə təzələnmiş etnik müharibədə görürdülər. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=179}} Ümumiyyətlə, Morozovaya görə bölgədəki Sovet hökuməti efemal olaraq qaldı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=179}} ,o,bəzi bölmələrin hərəkətlərini açıqca yırtıcı xarakter daşıdığını qeyd edirdi. Beləliklə,[[Stepan Şaumyan]] adına Partiya Tarixi İnstitutunun xatirələrinə görə, Şevkunovun muğanlılardan ibarət dəstəsi azərbaycanlılara qarşı vəhşiliklər törətdi və dəstəsində xidmət edən bədnam bir oğru kazan tatarı Semyon bir çox müsəlmanın ölümünə səbəb olmuşdu.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=197}}{{Sfn|Morozova|2014|p=56}} İyulun sonu — avqustun əvvəlində [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun məğlubiyyətindən sonra Bakıda baş verən siyasi böhran [[Bakı Kommunası]]nın dağılmasına və [[Sentrokaspi Diktaturası]]nın yaranmasına səbəb oldu. Muğanda, Sentrokaspi Diktaturasını təqlid edən polkovnik İlyaşeviç, eser Suxorukov{{ref+|Dobrininin xatirələrinə görə, keçmişdə Muğanın Muravyovka kəndində kənd müəllimi; sol eser, Muğanın bütün güc strukturlarının daimi üzvü olmuşdur.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=134}}; Port-Petrovskda Ağ Qvardiyaçılar tərəfindən güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}, [[Sarı adası]]ndakı hərbi hidroavasiya bazasının rəhbəri bolşevik Kropotov, Saratikov və Şimanovun rəhbərlik etdiyi "Beşlik Diktaturası"ı yaradıldı. Bunlardan üçü — Suxorukov, Saratikov və Kropotov artıq Muğan İcraiyyə Komitəsinin tərkibində idilər.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} Hakimiyyətin "Beşlər Diktaturası" na verilməsi, zabit və sosialist fraksiyalarına bölünmənin dərhal təyin olunduğu [[Prişib]] kəndindəki qurultayda baş verdi. Qarşılıqlı ittihamların fonunda atışma baş verdi, nəticədə Qlinski zabit fraksiyasının rəhbəri güllələndi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=180}} Bu arada, 15 sentyabrda [[Bakı]]nı irəliləyən [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun qüvvələri ələ keçirdi və Bakı Azərbaycanın paytaxtı oldu. Sentrokaspi və Beşlik Diktaturası fəaliyyətini sona çatdırmış oldu.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} [[Fayl:The_detachment_of_1st_Lieutenant_Khoshev,_Mughan,_late_1918.jpg|мини|316x316px|thumb|left|Muğan əsgərlərindən və müttəfiq azərbaycanlılardan ibarət,leytenant Xoşevin dəstəsi (ortada), ,1918-ci ilin sonu]] === Muğan Diyar Hökuməti === "Beşlər diktaturası" Mugan Diyar Hökuməti ilə əvəz edildi. 1918-ci ilin payızında Lənkəran qısa müddətliyinə [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin göndərdiyi general [[Həbib bəy Səlimov]]un bölmələri tərəfindən nəzarət altına alındı. Lakin Osmanlı qüvvələri 1918-ci ilin noyabrında [[Mudros müqaviləsi]]nin şərtlərinə uyğun olaraq [[Zaqafqaziya]]nı tərk etdikdən sonra Muğan Diyar Hökuməti Xəzər bölgəsindəki qoşun və donanma komandiri [[Lazar Biçeraxov]]un dəstəyi ilə qondarma Xəzər sahili hökumətinin səlahiyyətində bərpa edildi. Şuraya eyni beş diktator,o cümlədən, Xəzər sahil hökumətinin kənd təsərrüfatı naziri vəzifəsini tutan Suxorukov da daxil idi. Hökumət bölgədəki [[Ağ ordu]]ya — əvvəlcə Biçeraxova, sonra türklər Zaqafqaziyanı tərk etdikdən və Bakıda [[Könüllü Ordu]] nümayəndəliyinin qurulmasından sonra — Qafqazdakı könüllü qüvvələrin komandiri Mixayil Prjevalskiyə diqqət ayırdı.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} General Prjevalski 1919-cu ilin fevralında Muğan dəstələrini ləğv etmək əmri verdi və bu əmr təsdiqlə qarşılanardısa, tərksilah barədə sonrakı fərman Rusiya muğanlılarını silahlı müsəlman əhaliyə təslim etmək cəhdi kimi qiymətləndiriləcəkdi. Məhz o zaman,Muğanın rus əhalisi ilə kadr zabitləri arasında da parçalanma oldu.{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Eyni zamanda, 1918–1919-cu il qışından Muğan zabitləri rəsmi olaraq Prjevalskiyə {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}}tabe olsalar da,Denikin komandanlığının münasibətləri onlarla gərgin idi. Səbəb, Biçeraxovun rəhbərlik etdiyi hörmətli zabitlərə rütbələrin verilməsini ləğv etməsi idi. Beləliklə, generallardan İlyaşeviç yenidən polkovnik oldu və Muğana kapitanlardan [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvarın]] müdafiəsində məşhur olan Xoşev yenidən [[leytenant]]oldu. Indi İlyaşeviç və digərləri belə hesab edirdilər ki, arxalanmaq üçün Denikin və [[Aleksandr Kolçak]]dan başqa digər dayaqlar da tapmaq lazımdır.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Denikin komandanlığının digər təşəbbüsü Lənkəranda 1918-ci il Muğan hadisələrinin iştirakçısı olan polkovnik Makarova həvalə olunan könüllü dəstənin yaradılması idi. Onun sözlərinə görə, işsiz əsgərlərin, silahların və çox sayda zabitin olmasına baxmayaraq,"Vəsait çatışmazlığı, əsgərlərin cəsarətsizliyi, nizam-intizamın olmaması və bu bölmələrin hədəflərinin qeyri-müəyyənliyi"nə görə bunun öhdəsindən gələ bilmədi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181—182}} O. I. Morozova Sovet memuaristlərinin 1918-ci ilin avqust — 1919-cu ilin aprelində Muğanın Ağ Qvardiya zabitləri tərəfindən idarə olunduğu iddialarını rədd edir; bununla birlikdə,o, memuaristlərin özləri tərəfindən gətirilən faktlara istinad edir.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Xatirələrində dənizçi Mixail Sudaykin bu rejimi "Sovet rejimi kimi bir şey" adlandırırdı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}} 1918-ci ilin yazında Baksovet tərəfindən göndərilən bölmələr hələ də Muğan hökumətinin xidmətində idi və bolşevik Sorokinin əmr etdiyi 2-ci [[batalyon]], ümumiyyətlə qırmızı pankart altında getməyə davam etdi və 1919-cu il martın 12-də [[Fevral inqilabı]]nın ikinci ildönümünü qeyd etdi. Keçmiş [[Qırmızı Ordu]]çu Osipov vəziyyəti bu şəkildə təsvir etdi:{{sfn|Morozova|2014|p=49}} {{sitatın əvvəli}}O zaman Lənkərandakı vəziyyət qeyri-müəyyən idi, hər kəs özünü hakimiyyətə iddiaçı olaraq görürdü. Hətta küçələr belə adlanırdı: Ryabovskaya küçəsi, burada Akopov, orada Osipov və s. Hər gecə bu qruplar arasında ov olurdu. Bugün Akopovu, sabah Şevkunovu və s. həbs etmək istədilər. Bir sözlə, tam [[anarxiya]]. Gecələr çölə çıxa bilmədik.{{sitatın sonu}} Eyni zamanda,Lənkərandan və Muğanın rus kəndlərindən kənarda güc bir o qədər də paylanmadı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}} Bu arada, [[Mudros müqaviləsi]]ndəndən bir müddət əvvəl Bakıya gələn [[ingilislər]], Azərbaycanda Denikinçilərə qarşı açıq düşmən mövqe tutdular. Denikin tərəfindən 1919-cu ilin yanvarında ingilislərlə əlaqə qurmaq üçün göndərilən general [[İvan Erdeli]], İngilis hərbi qubernatoru general [[Uilyam Tomson (general)]] tərəfindən soyuq qəbul edildi. Tomson Azərbaycanda yaşayan rus zabitlərinə hərbi hissələr təşkil etməyi qadağan etdi, Biçeraxovun ölkədəki dəstəsi isə onu ölkəni tərk etməyə məcbur etdi.{{Sfn|Kenez|1977|p=210}}. Fevralda Xəzər donanmasının taleyi ilə bağlı Erdeli ilə olan danışıqlar da uğursuz oldu {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}}- Tomson bolşeviklərə rəğbət bəsləməkdə ittiham etdiyi [[Xəzər Dənizi Flotiliyası]]nın tərksilah edilməsini əmr etdi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}}. Tərksilah ingilis [[Torpedo gəmisi]]nin nəzarəti altında həyata keçirildi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Erdeli də boş yerə ona ingilislərdən Rus əmlakının Azərbaycanda bərpa olunmasına kömək etməsini istədi. Buna cavab olaraq Tomson Erdelini Azərbaycan hökumətinə göndərdi, ona rədd cavabı verdi.{{Sfn|Kenez|1977|p=210}} Tezliklə Könüllülər Ordusunun strukturları [[Bakı]]dan qovuldu. Denikin polkovniki Ramişevski Bakıdan keçərkən həbs edildi və Muğan ordusu üçün apardığı iki milyon [[rubl]] geri alındı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Dobrininin qeyd etdiyi kimi denikinçilərin Bakıdan qovulması ilə muğanlılar Rusiyanın mərkəzindən təcrid oldular. Onlar yalnız [[Həştərxan]]dan dəniz vasitəsi ilə ya "qırmızı qonaqların" gəlməsinə, ya da ingilislərin köməyilə Azərbaycanın Muğan bölgəsini tutmağa ümid edə bilərdilər.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=66}}. === Muğan Sovet Respublikası === Bu fonda, 1919-cu ilin fevral-mart aylarında Muğanda Sovet hakimiyyətinin qurulmasında böyük rol oynayan Bolşevik Rabitə Komitəsi meydana gəldi. Sovet memuaristləri onun fəaliyyətinin qeyri-qanuni olduğunu iddia edirdilər, lakin tarixçi Olqa Morozova, İdarə Heyətinin yerləşdiyi mənzilində,keçmiş xan sarayında Suxorukov da daxil olmaqla İdarə Heyətinin bəzi üzvləri tərəfindən dəstəkləndiyini yazırdı.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Bunun ardınca, mart ayında, [[Levan Qoqoberidze]] ilə birlikdə gözlənilmədən partiya ədəbiyyatını gətirən üç barkaz Bakıdan gəldi və bolşeviklərin nüfuzunu gücləndirən Lənkəran bölmələri ilə danışaqlara başladı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=183}} Tanınmış mənbələr Muğanda Sovet hakimiyyətinin ikinci dəfə qurulması prosedurunu müxtəlif yollarla təsvir edir. Dobrininin sözlərinə görə, "Əlaqələr Komitəsi" ictimai qurum kimi fəaliyyət göstərir,nümayəndələri dəvət edən kəndlərə müraciətlər göndərir və güc tədricən təbii olaraq ona keçirdi. Əvvəlcə yeni Muğan hökuməti neytral adı "Rabitə Komitəsi" adı ilə adlandırılmağa davam etdi və yalnız bundan sonra "[[Muğan Sovet Respublikası]]" (MSR) adını aldı.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Bu ərəfədə, mart ayında [[Prişib]] konqresində sosialistlər və polkovnik İlyaşeviçin qərargahı arasında son bölünmədən sonra,leytenant Xoşev Lənkərandakı komissarları həbs etmək və sovet tərəfdarı olan hərbi hissələri tərksilah etmək qərarına gəldi. İlyaşeviç özü leytenantla qarşıdurmaya girərək bu təşəbbüsü dəstəkləmədi. Bununla belə, Lənkərana gələn Xoşev hiyləgərliklə Lənkəran bölmələrini tərksilah etməyə müvəffəq oldu: qoşunların bir hissəsi içərisində olan yerli əsgərlər onlara baxmağa getdilər və bu müddət ərzində Xoşevin tabeliyindəki şəxslər kazarmalarından odlu silahlar çıxardılar. Bu hərəkətlərinə görə polkovnik Yermolayev Xoşevi həbs etməyə çalışdı. Silahlı dəstənin olması, Xoşevə şəhəri tərk etməyə imkan verdi,lakin onun getməsi Sovet tərəfdarı elementlərin fəallaşmasına və Şuranın tezliklə süqutuna səbəb oldu.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=184—185}} Digər tərəfdən, [[SSRİ]]-də nəşr olunan xatirələr bildirilirdi ki, [[Muğan Sovet Respublikası]], [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndindən süvari eskadronu tərəfindən hazırlanan bolşevik zərbəsi nəticəsində{{Ref+|Sovet tarixşünaslığında rəsmi tarix [[24 aprel]]dir.{{sfn|Morozova|2014|p=49}}|group=k}} — şəhəri işğal edən və axşam saatlarında zabitləri həbs edən Rabitə Komitəsinin silahlı qüvvələri tərəfindən ortaya çıxdı{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=185}}. Olqa Morozovanın fikrincə, bu nöqteyi nəzər Sovet hakimiyyətinin silahlı qiyam nəticəsində qurulması barədə mövcud stereotipin nəticəsidir. Morozovanın fikrinə görə çevriliş cəhdi zabitlərin həbsi ilə əlaqədardır və bu MSR-nın qurulmasının rəsmi tarixindən sonra da baş verə bilərdi.{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Mayın ortalarında Sovetlərin qurultayında yeni yaradılan MSR-nın İcraiyyə Komitəsi yaradıldı, torpaq məsələsi ilə bağlı müraciət qəbul edildi və MSR-nın Sovet Azərbaycanına və bununla birlikdə Sovet Rusiyasına qoşulmağa hazır olduğu elan edildi{{sfn|Morozova|2014|с=49}}. Regional şuranın sədri David Çirkin, müavini isə [[Şirəli Axundov]] idi{{Ref+|[[1886]]-cı ildə [[Lənkəran qəzası]]nın Razi-Girdani kəndində anadan olub.Gimnaziyanı bitirdikdən sonra inqilabi mübarizədə iştirak etmişdir. Muğan Şurasının üzvü idi. MSR-nın süqutundan sonra silahdaşı Musa Boçarnikovla birlikdə Xəzəri keçərək,[[Həştərxan]]a gəlir. [[1920]]-ci ildə Sovet hakimiyyəti qurulandan sonra Lənkəran qəzası icraiyə komitəsinin sədri təyin edildi.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|с=66—67}}|group="k"}}{{sfn|Süleymanov|2014|p=441}}. May tətilinin Bakıdakı uğursuzluğundan sonra Bakı{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} bolşevikləri Muğana külli miqdarda silah, 9 milyon rubl pul və inqilabi ədəbiyyatla gəlməyə başladılar. Bolşeviklər [[Sergey Kirov]]un göndərdiyi silahlar, döyüş sursatları və pullarla birlikdə [[Həştərxan]]dan da gəldilər. Həştərxan bolşevikləri arasında Leninin adından gələn və Muğanın siyasi təlimatçısı olmuş Baltik dənizçisi Timofey Otradnyev də vardı. Onlar İnqilabçı Hərbi Şuranı və Hərbi Sahə Qərargahını təşkil etdilər.{{Sfn|История Азербайджана|1963|p=191}} Gələn bolşeviklər, bütün Sosial İnqilabçılar və menşevikləri tamamilə darmadağın edərək, bütün idarəetmə strukturlarında dominant mövqe tutdular. Hərbi baxımdan, MSR ilk növbədə Lənkəran{{sfn|Morozova|2014|p=49}} sakinlərinin rəhbərliyi altında Bakıdan köçürülmüş [[X]] və [[XI Qırmızı Ordu]]nun qoşunlarının 200 keçmiş əsgərinə güvənirdi və ümumilikdə MSR-nın silahlı qüvvələri 5–6 min nəfərə qədər insanı əhatə edirdi.{{Sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} === Muğanda qarşıdurmalar === [[Fayl:Azerbaijani_soldiers_during_Lenkoran_operation.jpg|thumb|right|Lənkəran əməliyyatı zamanı Səlimovun dəstəsindən olan Azərbaycan əsgərləri, 1919-cu ilin avqustu]] Morozovanın sözlərinə görə, [[Həştərxan]] bolşevikləri cəmi bir ay ərzində həm Muğan rusları, həm də yerli müsəlmanlarla münasibətləri korladılar{{sfn|Morozova|2014|p=49}}. Morozova və Yermolenko kəndlərdə, [[Astara (Azərbaycan)|Astarada]] başlayan müsəlman qiyamını, ilkin mərhələdə [[bolşeviklər]]in bir dəstəsinin məhv edildiyi Qırmızı Terror və Sovet qoşunlarının vəhşilikləri ilə əlaqələndirilir.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=187}} Dobrinin yazır ki, qiyama təkan silahlı qruplaşma komandiri Hüseyn Ramazanovun dayanacağına Sovet sərhədçilərinin basqını olub,bu zaman onun iki oğlu öldü.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}} İyunun 10-da Ramazanov Astarada bolşevik qüvvələrinə zərbə endirdi{{Sfn|Süleymanov|2014|p=443}}. Ona başqa bir komandir, Ramazanovun ölən oğullarından birinə qızını ərə verməyə hazırlaşan Hüseyn Əlixan da qoşuldu.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}} Bolşeviklərin möhkəmlənməsinə baxmayaraq partizan dəstələrinin öhdəsindən gələ bilmədilər və iyunun 17-də [[Lənkəran]]a qaçdılar. İyunun sonunda nizamlı Azərbaycan qoşunları Azərbaycan xüsusi komissarı Cavad-bəy Məlik-Yeqanovun komandanlığı ilə Bakıdan gələrək Ramazanovun heyətinə daxil oldu,bunun nəticəsində bolşeviklər Lənkəran və Astara arasındakı azərbaycanlılar və talışlar içərisində bolşeviklərin bütün qüvvələrini cəmləyərək bütöv bir cəbhədə yer aldılar.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}}{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Bu məğlubiyyətlər MSR-da güclü hərbiləşməyə səbəb oldu. Səlahiyyət Timofey Otradnevin rəhbərliyi ilə İnqilabçı Hərbi Şuraya verildi, çoxsaylı hərbi komitələr yaradıldı və səfərbərliyə başladı.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=443}} İlyaşeviç postundan kənarlaşdırılaraq,özünü doğru eser Orlov partiyasının üzvü adlandıran qoşun komandirliyinə təyin edildi.{{Sfn|Morozova|2014|p=49, 57}} Bu vaxt Lənkəran hökuməti ilə Rusiya Muğanı arasındakı münasibətlər gərgin olaraq qalırdı. Astara döyüşləri zamanı Muğan bölmələri,keçmiş Qırmızı Ordulu Şişkin görə, "geniş" soyğun ilə məşğul olurdu və Sovet hökuməti bu qarəti rekvizit etdi. Nəticədə Muğan dəstələri Arıçevan və [[Pensər]] uğrunda gedən döyüşlərdə mövqelərini tərk etdilər. Dobrininin dediklərinə əsaslanaraq, Astara yaxınlığında gedən döyüşlər Lənkəran bolşeviklərini Rusiyanın Muğan kəndliləri ilə münasibətlərini korlayan [[rekvizitlər]]i gücləndirməyə məcbur etdi. Bu, Suxorukovun başçılıq etdiyi Bolşeviklər və [[eserlər]] arasında Lənkərandakı siyasi parçalanma fonunda baş verdi. Rus kəndliləri axırıncını dəstəklədilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=187}} Xoşev yerli rus əhalisini Lənkərana getməyə, "tatarlar"la müharibəyə son qoymağa və yad bolşevikləri qovmağa təşviq etməyə başladı{{Sfn|Morozova|2014|p=53}}. Muğan kəndlərindən birində (müxtəlif mənbələrə görə, Astraxanovka və ya [[Pokrovka]]da) bolşeviklərin əleyhdarları Rusiya Muğanının MSR-a qarşı çıxmaq qərarına gəldikləri bir qurultay təşkil etdilər. Ziyarətə Xoşev özü rəhbərlik edirdi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Ziyarətin məqsədi, bəzi məlumatlara görə, digər zabitlərlə birlikdə iyunun ortalarında həbs olunan polkovnik İlyaşeviçin sərbəst buraxılması idi.{{Sfn|Morozova|2014|p=55}} Sovetlərin üç cildlik "Azərbaycan tarixi" kitabına görə, 5 min nəfərə qədər adamın {{Sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} daxil olduğu Muğan dəstəsi iyunun 24-də Lənkəranda döyüşə girdi. Bunun ardınca cəbhə bölgəsindən ayrılan bir şəhərdə danışıqlar aparıldı. Bolşeviklər Astara cəbhəsindən alınan bölmələrin yaxınlaşacağına ümid edərək vaxtı irəli sürdülər,komandirlərin olmaması və muğanlılarda döyüş əhval-ruhiyyəsinin zəif olması səbəbindən Xoşev döyüşü davam etdirə bilmədi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Vəziyyət,iyunun 26-da axşam saat 9-da Muğan kəndliləri tərəfindən bolşeviklərin hakimiyyəti təslim etməsi və 24 saat ərzində polkovnik İlyaşeviçin sərbəst buraxılması barədə ultimatum irəli sürüldükdən sonra dəyişdi. Ultimatum yerinə yetirilmədi və iyunun 28-də səhər döyüş yenidən başladı. Böyük Bazarda və [[Lənkəran mayakı]]nda muğanlılar çox sayda bakılı öldürdü. Səhər Saat 9-da Timofey Otradnev də Orlov ilə birlikdə bolşevik qüvvələrinə rəhbərlik edən mayakda öldürüldü.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=188}} Lakin mayak tutulandan sonra Xoşev muğanlıların icazəsiz qaçmasına icazə vermək istəmədən geri çəkilmə əmri verdi, asan qələbələrə alışmış Muğan rusları [[bolşeviklər]]in ciddi müqaviməti ilə əzildilər.{{sfn|Morozova|2014|p=50}} Lənkəran səfərindən sonra hər iki tərəf məğlub olduqlarını düşünürdü. Xoşev Muğanın rus kəndlərinin bolşeviklərin tərəfinə keçməsindən əmin idi, sui-qəsd cəhdindən sonra dəstəsini dağıdıb İran sərhədini keçdi. Muğan kəndlərinin sakinləri öz növbəsində bolşeviklərin müqavimətindən ruhdan düşdülər, buna görə hazır deyildilər, nə qərar verəcəklərini bilmədilər.{{sfn|Morozova|2014|p=50}} Bir müddət qeyri-müəyyənlikdən sonra Muğanın rus kəndlərinin bir hissəsi bolşeviklərin tərəfinə keçdi və bölgədə müharibə başladı; sonralar "Sovet və anti-sovet kəndləri arasında müharibə" adlandırıldı. İdeoloji fərqlərdən əlavə müharibənin vacib səbəbləri, müxtəlif məzhəbləri təmsil edən kəndlər arasındakı mənfəət və dini fərqlər idi.{{sfn|Morozova|2014|p=50—51}} Ancaq Lənkəran komissarları məğlubiyyətə əmin idilər. Bolşeviklər güllə atdılar və MSR-da mərkəzi fiqur olan Otradnevin ölümü onların döyüş ruhunu daha da azaltdı. Bu şəraitdə Lənkərandakı sovet hakimiyyətini dayandırmaq və komissarları təxliyə etmək qərara alındı. Hətta [[Həştərxan]]dan I.O.Kolomiytsev və M.S.Rumanov-Asxabadskiy{{Ref+|1=Rumanov-Asxabadiskiy Мixayil Semyoniviç ([[1885]]-[[1957]], Moskvada rəhmətə gedib) Orta Asiyadakı mübarizə hərəkatlarının təşkilatçılarından biri,təşkilat şöbəsinin müdiri.<ref>Информация из [http://rosgenea.ru/?a=17&r=4&s=%D0%F3%EC%E0%ED%EE%E2-%C0%F1%F5%E0%E1%E0%E4%F1%EA%E8%E9 Центра Генеалогических Исследований]</ref>|group=k}} bir neçə min növ döyüş sursatı ilə gəlməsi qərara təsir etmədi. Həmçinin, Bolşeviklərin ətrafındakı müsəlman dairəsi sıxıldı. 17 iyul gecə yarısı yerli partizan dəstələri Lənkərana hücum etdilər. Hüseyn Ramazanov cənubdan, qərbdən Şahverən, şərqdən isə Hacı Osman hücuma keçdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=445}} Döyüşlərdə nizamlı [[ADR]] qoşunları iştirak edirdi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=189}} Hər tərəfdən təzyiq altında olan bolşeviklər geri çəkilməyə başladılar, qismən şəhər qülləsində, qismən "Milyutin" və digər gəmilərdə gizlənirdilər. Mövqelərindən irəliləyən Azərbaycan qoşunlarına atəş açaraq Böyük bazar və bir çox binaları dağıtdılar.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=445}} Bolşeviklər şəhərin mərkəzində təcavüzkarlara qarşı zirehli bir maşın yerləşdirdilər. Şəhərdə döyüşlər bir neçə gün davam etdi. Vəziyyətin ümidsizliyini dərk edən MSR-nın əsgərləri Baş Komandan Orlovun döyüşə çağırışlarına baxmayaraq döyüşü tərk etdilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=188}} {{Əlavə mətn | Başlıq = Komissarların gedişi zamanı Qırmızı Ordu sıralarındakı vəziyyət haqqında: {{sfn|Оборона Мугани|2015|p=300}} | Aşağı başlıq = | Yerləşməsi = left | Məzmun = "Atdan atlanıb,o anda zəng edən sahə telefonuna getdim və telefonu götürüb haradan danışdıqlarını soruşdum. — İnqilabi Hərbi Şuradan. Telefondakı artilleriya rəisi Juqayeviç idi, - deyəsən məni bir komissarla səhv salmışdı və hirsli and içməyə başladı. "Allah bilir bu nədir!" Ən həlledici məqamda bütün səlahiyyətli nümayəndələr bir yerdə yoxdur. Artilleriyam atəşi dayandırmağa məcbur olacaq, çünki mərmi hələ gəlməyib. Tatarlar bir neçə dəfə şəhərə girdilər və yalnız zirehli maşınların hücumlarını dayandıra bildilər. Bölmələrimiz artıq mövqelərindən imtina edir və şəhəri tərk etmək istəyirlər. Orlova deyin ki, indi onun cəbhədə olması zəruridir. ” | Orijinalı = | Orijinalın dili = | Orijinalın mənbəsi = | İmza = | Eni = 30em | Hündürlüyü = | Şriftin ölçüsü = 85% | Fon = | Boşluqsuz = }} Bu fonda komissarlar təxliyə edildi. Evuakuasiyanın dəqiq vaxtı məlum deyil: Morozova görə, bu, iyulun ikinci yarısında baş verib.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Əvvəlcə intihar hadisələrinin olduğu [[Sarı adası]]na təxliyə təşkil olundu və bir neçə gündən sonra 300 nəfər Muğan komisarları adanı müxtəlif istiqamətlərdə yeddi barkazda tərk etdilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|с=188}} Bir çoxları ağlar tərəfindən tutuldu və edam edildi; aralarında may tətilindən sonra Bakıdan qaçan sovet diplomatı Kolomiyetsev{{Ref+|[[Kutaisi]] vilayətində kasıb bir kəndli ailəsində anadan olub. [[1900]]-cü ildə iş axtarmaq üçün Bakıya gəldi. [[1918]]-ci ilin fevralında 1 nömrəli zirehli qatarın siyasi komissarı təyin edildi, bölgədə Bakı kommunasının qurulmasında iştirak etdi.Otuz yaşında güllələndi.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=65—66}}|group=k}}, hidroavasiya bazasının rəhbəri və Muğan hökumətlərinin əksəriyyətinin üzvü Kropotov, eser Suxorukov və s. Lənkəran bolşeviklərindən də bir neçə qrup qaçmağa müvəffəq oldu.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=62—66}} Morozova görə bu vaxt Lənkərandakı döyüş xəbərləri rus kəndlilərini bir araya topladı. Lənkərana olan uğursuz səfərindən sonra sarsılan Xoşevin səlahiyyətləri bərpa olunmağa başladı və Morozovaya görə Lənkərana kömək məqsədi ilə birləşən bir çox insan (bəziləri sovet rejimini dəstəkləsə də) digərləri bolşevikləri devirməyə çalışırdı, bəzilərində isə dəqiq məqsədlər yox idi. Komisarların qaçması ilə bağlı teleqram,muğanlıların Lənkərana qaçması ilə nəticələndi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=189}} 24–25 iyul tarixlərində Lənkəranın müsəlmanlar tərəfindən alınmayan hissələrini işğal etdilər və iyulun 26-da [[Prişib]]dəki qurultayda Ağ Qvardiyanın gücünü bərpa etmək qərarı verildi.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=213}} === Muğanda Azərbaycan hakimiyyətinin qurulması === Yeni Ağ Qvardiyaçılar höküməti MSR-nın Astara cəbhəsindən, yerli azərbaycanlı və talışlarlar, həmçinin [[ADR]]-in nizami hərbi hissələrindən misras qalmışdı.{{sfn|Morozova|2014|с=51}} Həbsdən azad edilən və Lənkərana rəhbərlik edən polkovnik İlyaşeviç azərbaycanlıları Rusiya Astarasının hüdudlarından kənara çıxmağa və Muğan məsələsini [[Paris Sülh Konfransı]]na çıxarmağa dəvət edərək Azərbaycan tərəfi ilə danışıqlara başladı. Azərbaycanlı tarixçi Mehman Süleymanovun sözlərinə görə, muğanlılar İngilislərin diplomatik dəstəyinə ümid edərək vaxt keçirirdilər, lakin Azərbaycanın Lənkəran rayonu və Muğan bölgəsindəki hüquqlarını dəstəklədilər. Çaşqın muğanlılar, gücü əllərindən vermək niyyətində deyildilər. Döyüşlər bütün cəbhədə davam etdi və avqustun 10-da muğanlılar bəzi güzəştlərə getmək istəyərək, Azərbaycan mövqelərinə həlledici hücum etdilər. Lakin, muğanlılar Azərbaycanın müdafiə xəttini keçə bilmədilər və ertəsi gün Ümum Muğan Konqresi Azərbaycan hakimiyyətinin tanınmasını elan etdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=446—448}} Razılaşmaya görə, hakimiyyətin təslim olması bir neçə mərhələdə baş verdi və Azərbaycan bölmələri və partizanları və Muğan birləşmələri mövqelərindən çəkilməklə başladı. M. Süleymanovun qeyd etdiyi kimi,avqustun 12-də onu qarşılayan yerli əhalinin nəzarəti altında, Lənkərana kiçik bir azərbaycanlı dəstəsi daxil oldu. Elə həmin gün [[Lənkəran qəzası]]nın Administrasiyası üzrə Xüsusi Komissarı [[Cavad bəy Məlik-Yeqanov|Cavad-bəy Məlik-Yeqanov]] mahalda hərbi vəziyyət elan etdi. Avqustun 13-dəki müqaviləyə əsasən şəhər Azərbaycanın nəzarəti altına keçdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=449}} Muğan və Lənkəranda Cavad-bəy Məlik-Yeqanovun başçılığı ilə Lənkəran general-qubernatorluğu yaradıldı.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=189}} Muğanlılar təslim olmağa məcbur olsalar da, bölgədə təcrübəli rus zabitlərinin başçılığı ilə əhəmiyyətli hərbi gücə sahib olmağa davam etdilər.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=450}} Hətta avqustun 11-də keçirilən Ümum Muğan Konqresinin Azərbaycan hökumətini tanımaq qərarında yerli rus əhalisinin [[Rusiya İmperiyası|Rusiyanın]]{{Sfn|Süleymanov|2014|p=448}} tərkibində olmaq istədiyindən danışıldı və Mehman Süleymanovun fikrincə, belə gücə malik olan muğanlılar istənilən vaxt Denikini dəstəkləyə və Azərbaycanı arxadan vura bilərdilər. Bunu nəzərə alan Azərbaycan hökuməti bölgəni nəhayət sakitləşdirmək üçün [[Salyan]]dan qondarma Lənkərandakı bolşevik hökumətinin şərtləri ilə,iyulun əvvəlində yaradılmış "Lənkəran dəstəsi"ni göndərdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=450}} General Həbib-bəy Səlimovun rəhbərlik etdiyi dəstə avqustun 14-də [[Hacıqabul]]dan [[Salyan]]a, oradan da avqustun 17-də Muğan istiqamətində yollandılar. Hərbi nazir [[Səməd bəy Mehmandarov]] Səlimovdan Muğandan alınan hər hansı bir silahın geri alınmasını əmr etdi. Yerli rus əhalisi silahlarını təhvil verməkdən imtina etdilər{{Sfn|Süleymanov|2014|p=460—461}}, ancaq azərbaycanlı birləşmələr Lənkərana gedən yolda rus kəndlərini tək-tək tərksilah etdilər, bunların arasında [[Prişib]] kəndi də var idi{{Sfn|Süleymanov|2014|p=463—464}}. General Səlimov Lənkəran dəstəsində qaydalara, nizam-intizama da diqqət yetirirdi — hətta bir əsgər bir rus mikroavtobusu soyduğuna görə asılmışdı.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=462}} Avqustun 23-də Azərbaycan bölmələri Lənkərana girdilər və polkovnik İlyaşeviçin rus qoşunları müqavimət göstərmədən tərksilah edildi.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=166—167}} Bundan sonra Lənkəran dəstəsi rus kəndlərinin tərksilahını davam etdirdi: məsələn, [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvar]] avqustun 26-da, [[Astarxanbazar|Astraxanbazar]] 28 avqustda tərksilah edildi. Silahsızlaşdırma missiyasını uğurla başa vurduqdan sonra Lənkəran dəstəsi sentyabrın 3-də [[Hacıqabul]]a qayıtdı. Rusiya Muğan əhalisindən 22 silah və 32 [[pulemyot]]la yanaşı, 4 minə qədər [[mərmi]], üç yük maşını, 209 xidmət atı və çox sayda müxtəlif hərbi texnika geri alındı. Yuxarıda sadalananlardan əlavə, 517 [[tüfəng]], 93 türk istehsalı tüfəng, 382 ov silahı, 36 süngü, 670 ingilis gülləsi, 12.454 tüfəng gülləsi, 26 səhra topları üçün [[mərmi]], 517 berdan tüfənfi, 3 aeroplan mərmisi, 15 [[qılınc]] və 40 [[xəncər]] və 289 növ digər silahlar qeydiyyata alınmışdır.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=465—467}} == Sonrakı hadisələr == Muğan hadisələrindən sonra Bakı quberniyasının cənub qəzaları nəhayət Azərbaycanın tərkib hissəsi oldu, ancaq bölgədə uzun müddət qeyri-sabitlik hökm sürdü. 1920-ci il yanvarın əvvəlində qarnizon adyutantı Həşimov Lənkərandan Azərbaycan ordusunun Baş Qərargahına Lənkəranda və Muğanda vəziyyətin sakit olduğunu bildirdi; lakin "''Mugan əhalisi arasında bolşeviklərin son uğurları ilə əlaqədar olaraq diqqət mərkəzində olan Privolnoye (Cəlilabad), [[Qriqorevka (Şaran)]], Otrubintsi kimi kəndlərin bolşevik təşkilatında artım var.''" Həşimov 1919-cu ildə Səlimov kampaniyası zamanı tərksilahdan xilas olan kəndləri tərksilah etməyi tövsiyə etdi{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=71—72}}. 1920-ci ilin mart ayının əvvəlində Lənkəran qəzası komissarı Bəhram xan Naxçıvanski{{Ref+|[[Cavad bəy Məlik-Yeqanov|Cavad-bəy Məlik-Yeqanovu]] bu vəzifədə [[10 noyabr]] [[1919]]-cu ildə əvəz etdi.<ref>{{məqalə | автор = Vüsalə Əliyeva | заглавие = AXC dövründə Muğan-Lənkəran bölgəsinin siyasi, iqtisadi və mədəni inkişafı | оригинал = | ссылка = http://static.bsu.az/w8/Tarix%20ve%20onun%20problem/2011%20%203/98-100.pdf | язык = az | ответственный = | автор издания = | издание = Tarix və onun problemləri | тип = | место = | издательство = | год = 2011 | месяц = | число = | том = | выпуск = | номер = 3 | страницы = 98 | isbn = | issn = | doi = | bibcode = | arxiv = | pmid = | ref = | archiveurl = | archivedate = }}</ref>|k}}, güclü bolşevik təşviqatı, təbliğatçılarda böyük miqdarda pulun olması və mübarizəyə qalxmış kəndlərdə yaxşı silahlanmanın olduğu barədə məlumat verdi; bölgədəki hərbi mövcudluğu dərhal gücləndirməyi və Bolşevik tərəfdarı kəndləri tərksilah etməyi zəruri saydığını bildirdi.{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=75}} Aprelin 28-də [[Aprel işğalı]] '''(Bakı əməliyyatı)''' nəticəsində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti süquta uğradı. Bir neçə gündən sonra Lənkəranda və Muğanda Sovet hakimiyyəti quruldu; İnqilabi Hərbi Şura yaradıldı.{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=78—80}} Tezliklə (artıq may ayının sonunda) Lənkəran qəzasında Sovet rejiminin silahlı müxalifəti yarandı. Mehman Süleymanovun fikrincə, müsəlman əhalinin Sovet siyasətini anlamaması səbəbindən Sovet hakimiyyəti sinif mübarizə bəhanəsi ilə yerli ənənələrə və adətlərə və kütləvi tələblərə hörmətsizlik etmişdir. Bölgədə uzun müddət fəaliyyət göstərən müsəlman partizan dəstələri, bir çoxu Muğan hadisələri əsnasında Astara üsyanının təşkilatçıları və rəhbərləri — keçmiş türk [[kapral]]ı Yusuf Camal Paşa, Şahverən, Hüseyn Əlixan və başqaları tərəfindən idarə edildi.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=136—149}} Paralel olaraq, Şimali Muğanda, [[Cavad qəzası]]nda silahlı birləşmələr meydana çıxdı.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=158—159}} Mənbələrdə [[Lənkəran üsyanı (1920)|Lənkəran üsyanı]] olaraq xatırlanan silahlı müqavimət yalnız 1921-ci ilin oktyabrında yatırıla bildi. Lakin Mehman Süleymanovun qeyd etdiyi kimi, bölgədəki Sovet hakimiyyətindən narazılıqlar daha uzun illər davam etdi.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=149}} == Qeydlər == {{İstinad siyahısı|group="k"}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{Kitab3 |автор=Firuz Kazemzadeh |заглавие=Struggle For Transcaucasia (1917—1921) |ответственный= |ссылка= |место=New York |издательство=Philosophical Library |год=1951 |том= |страниц= |страницы= |isbn=978-0956-0004-08 |ref=Kazemzadeh }} * {{Kitab3 |автор= |заглавие=Азербайджанская Демократическая Республика (1918-1920) |ответственный=Отв. ред. Н. Агамалиева |издание=|место=Баку|издательство=Элм|год=1998|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Агамалиева}} * {{Kitab3 |автор=Булдаков В. П. |часть=|ссылка часть= |заглавие=Этнические конфликты в России, 1917—1918 гг.: условия возникновения, хроника, комментарий, анализ. |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство=Новый хронограф |год=2010 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Булдаков }} * {{Kitab3 |автор=Волкова Н. Г. |часть=Этнические процессы в Закавказье в XIX—XX вв. |ссылка часть= |заглавие=Кавказский этнографический сборник |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство=Изд-во АН СССР |год=1969 |volume=4 |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Волкова }} * {{Kitab3 |автор=Комарова О. Д. |часть=Демографическая характеристика русских селений в Азербайджане |ссылка часть= |заглавие=Русские старожилы Азербайджана. Часть 1 |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М |издательство=Институт этнографии АН СССР |год=1990 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Комарова }} * {{Kitab3 |автор= |часть= |ссылка часть= |заглавие=Русские |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный=Отв. ред. В. А. Александров, И. В. Власова, Н. С. Полищук |издание= |место=М |издательство=Наука (издательство) |год=2003 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия=Народы и культуры |isbn= |тираж= |ref=«Русские» }} * {{Kitab3 |автор=|заглавие=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası: II cild|ответственный=|издание=|место=Bakı|издательство=Lider Nəşriyyat|год=2005|страницы=213|страниц=|isbn=|ref=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası}} * {{məqalə|автор=Olga M. Morozova|заглавие=Mugan Region in 1918–1919|ссылка=http://www.ejournal15.com/journals_n/1426787336.pdf|язык=|издание=Russkaya Starina|тип=|год=2014|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=46—51|issn=|ref=Morozova}} * {{Kitab3 |автор=|заглавие=История Азербайджана: в трёх томах|ответственный=И. А. Гусейнов, М. А. Дадашзаде, А. С. Сумбатзаде, З. И. Ибрагимов, А. Н. Гулиева, Е. А. Токаржевский|издание=|место=Баку|издательство=Издательство Академии Наук Азербайджанской ССР|год=1963|том=3, Ч.1|страницы=|страниц=539|isbn=|isbn2=|ref=История Азербайджана}} * {{Kitab3 |автор=Ольга Морозова, Татьяна Ермоленко|заглавие=Погоны и Буденовки: Гражданская война глазами белых офицеров и красноармейцев|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Российский гуманитарный научный фонд|год=2013|страницы=|страниц=356|isbn=|isbn2=|ref=Морозова и Ермоленко}} * {{Kitab3 |автор=Anar Isgenderli|заглавие=Realities of Azerbaijan, 1917-1920|ответственный=|издание=|место=USA|издательство=|год=2011|страницы=|страниц=236|isbn=978-1-4568-7955-6|isbn2=|ref=Isgenderli}} * {{Kitab3 |автор=Peter Kenez|заглавие=Civil War in South Russia, 1919-1920: The Defeat of the Whites|ответственный=|издание=|место=|издательство=University of California Press|год =1977|том =2|allpages =378|isbn=|isbn2=|ref=Kenez}} * {{Kitab3 |автор=Mehman Süleymanov|заглавие=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Hərb Tarixi|ответственный=Pərvin Darabadi|издание =Firuzan|место=|издательство=|год =2014|том=2|страницы=|страниц =696|isbn=|isbn2=|ref=Süleymanov}} * {{Kitab3 | автор = Mehman Süleymanov | заглавие = Azərbaycan Ordusunun tarixi | ссылка = | ответственный = | место = Bakı | издательство = Maarif | год = 2018 | том = 3 (1920—1922) | страниц = 784 | страницы = | isbn = | doi = | ref = Süleymanov }} * {{Kitab3 |автор=А. А. Гусейнов, В. М. Синицын|заглавие=Сражающаяся Мугань|ответственный=|издание=|место =Баку|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год =1979 |страниц=|isbn=|isbn2=|ref =Сражающаяся Мугань}} * {{Kitab3 |автор=Добрынин В. А.|заглавие=Оборона Мугани|ответственный=|издание=|место=|издательство=Издательство М. и В. Котляровых|год=2015|страницы=|страниц=368|isbn=978-5-93860-903-3|isbn2=|ref=Оборона Мугани}} * {{Kitab3 |автор=Ж. Е. Папуша, И. А. Гусейнов|заглавие=Борьба за победу Советской власти в Азербайджане, 1918-1920: документы и материалы|ответственный=|издание=|место=|издательство=Институт истории партии АзССР|год=1967|страниц =569|isbn=|isbn2=|ref=Борьба за победу Советской власти в Азербайджане}} {{Azərbaycanın hərb tarixi}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın hərb tarixi]] [[Kateqoriya:Rusiyanın hərb tarixi]] [[Kateqoriya:Rusiya vətəndaş müharibəsi]] [[Kateqoriya:1919-cu ildə Azərbaycan]] [[Kateqoriya:1920-ci ildə Azərbaycan]] azd2lbbf742kp3fam2qtehkp9ye3t6m 6547283 6547282 2022-07-24T15:41:45Z Xayala Mammadli 178819 wikitext text/x-wiki {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Muğan hadisələri (1918-1919) |aiddir = [[Rusiya vətəndaş müharibəsi]] |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |tarixi = 1918—1919-cu illər |yeri = [[Fayl:Baku_gub_coa_n655.png|24px]] [[Bakı quberniyası]]:<br>{{*}}[[Cavad qəzası]]{{*}}[[Lənkəran qəzası]] |səbəbi = [[Ağ ordu]] və [[bolşeviklər]] arasında vətəndaş müharibəsi, ruslar və azərbaycanlılar arasındakı millətlərarası qarşıdurma |vəziyyəti = |nəticəsi = Muğan [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin tərkibinə daxil oldu |ərazi = |tərəf1 = Muğanın azərbaycanlı və talış əhalisi ---- {{Azərbaycan bayrağı}} [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] <br> |tərəf2 = Muğanın rus əhalisi<br> • paralel taborlar <br> ---- Beşlik Diktaturası <small>(avqust-sentyabr 1918-ci il) → </small><br> {{Rusiya bayrağı}} [[Ağ ordu]] <br> • Muğan Diyarı Hökuməti <small>(1918-ci ilin payızı,1918-ci il dekabr — 1919-cu il 24 aprel)</small> |tərəf3 = <br> |tərəf4 = [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] [[Bolşevizm]] <br> • Muğan İcraiyyə Komitəsi <small>(1918-ci il 14 aprel-1avqust)</small><br> • [[Muğan Sovet Respublikası]] (MSR) <small>(1919-cu il 24 aprel—1919-cu il 26 iyul)</small><br> |komandan1 = {{Azərbaycan bayrağı}} [[Səməd bəy Mehmandarov]]{{ref+|[[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti|Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin]] hərbi naziri. {{sfn|Süleymanov|2014|p=467}}|group="k"}}<br> {{Azərbaycan bayrağı}} [[Həbib bəy Səlimov]]{{ref+|General, [[1918]]-ci ilin payızında və [[1919]]-cu ilin yayında Lənkəranı ələ keçirmək üçün əməliyyatlara rəhbərlik etdi. {{sfn|Morozova|2014|p=48}},{{sfn|Süleymanov|2014|p=454}}|group="k"}}<br> {{Azərbaycan bayrağı}} [[Cavad bəy Məlik-Yeqanov]]{{ref+|[[Lənkəran qəzası]]nın general-qubernatoru{{sfn|Morozova|2014|p=56}}; Zabit Dobrininin xatirələrinə görə,[[bolşeviklər]]ə qarşı "Astara Cəbhəsinə", daha sonra isə Ağ Qvardiyaya rəhbərlik etmişdi.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=300}}|group="k"}}<br> Məhəmməd Tağıyev {{ref+|Azərbaycanlı milyonçu və xeyriyyəçi [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]]in oğlu; Lənkəranda [[Vəhşi diviziya]] dəstəsinə rəhbərlik etmiş, orada da ölmüşdü.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175—176}},<ref>Азербайджанская Демократическая Республика (1918-1920): армия(документы и материалы), стр. 54.</ref>|group="k"}} [[Döyüş zamanı ölüm|☪]]<br> {{bayraq|Osmanlı İmperiyası}} Camal paşa {{ref+|Türk ordusunun kapitanı, qazandığı hörmətə görə paşa çağırılan Camal-bəy. Bolşevik Sadıxovun dediyinə görə, quldur dəstələrini əlindəki [[Quran]]la birləşdirərək [[1918]]-ci ildə ruslara qarşı [[cihad]] təşkil etmişdi.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=198}}|group="k"}}<br> ---- ''xan və partizan dəstələrinin rəhbərləri:'':<br> Naftulla xan<br> Hüseyn Ramazanov <br> Şahveran<br> Hacı Osman<br> Hüseyn Əlixan<br> Xəlil bəy<br> Fata Rəsulov<br> ''və.s'' |komandan2 = {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]→{{Rusiya bayrağı}} polkovnik İlyaşeviç{{ref+|Paralel taborun komandanı{{sfn|Morozova|2014|p=47}};"beş diktatordan" biri idi{{sfn|Morozova|2014|p=48}},[[Muğan Sovet Respublikası]] dövründə və Həştərxan bolşeviklərinin Muğan Sovet Respublikasına gəlməsindən əvvəl Muğan qüvvələrinə rəhbərlik etmişdir.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=195}}; MSR-ı devrildikdən sonra yeni Ağ Qvardiyaya rəhbərlik etmişdi{{sfn|Süleymanov|2014|p=446}}.|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] İ.P.Orlov{{ref+|İran ordusunun keçmiş polkovniki{{sfn|Борьба за победу Советской власти в Азербайджане|1967|с=528}} və macəraçı{{sfn|Morozova|2014|p=57}} İlyaşeviçi MSR-nın qoşunlarının komandiri təyin etdi,{{sfn|Morozova|2014|p=57}}; xatirələrində Dobrinin polkovniki Qraf Orel-Paseçni adlandırır{{sfn|Morozova|2014|p=57}};sağ eser, [[1919]]-cu ilin aprelində bolşeviklərə qoşuldu{{sfn|Morozova|2014|p=57}}; MSR-nın süqutundan sonra [[RSFSR]]-ə təxliyə edildi və Bakı əməliyyatında iştirak etdi; son illərdə SSRİ Meşə Təsərrüfatı Nazirliyində işləyib, [[1959]]-cu ildə vəfat edib. {{sfn|Борьба за победу советской власти|1967|p=528}}|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Dmitri Nikolayeviç Kropatov{{ref+|Zabit-pilot, zadəgan, [[Saratov]] vilayətinin torpaq mülkiyyətçisinin oğlu,[[Sarı adası]]ndakı hərbi hidroavasiya bazasının rəhbəri{{sfn|Morozova|2014|с=56}}; və bütün Muğan hökumətlərinin üzvü; Suxorukov və Şevkunov ilə birlikdə [[Xəzər dənizi]]ndə ağlar tərəfindən tutuldu və vuruldu{{sfn|Morozova|2014|p=57}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]Timofey İvanoviç Otradnev{{ref+|İnqilab Hərbi Şurasının sədri, [[Həştərxan]] komissarlarından biri; muğanlılar ilə döyüşdə ölmüşdü{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=202}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]Timofey İvanoviç Otradnev{{ref+|İnqilab Hərbi Şurasının sədri, [[Həştərxan]] komissarlarından biri; muğanlılar ilə döyüşdə ölmüşdü{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=202}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] İvan Osipoviç Kalomiyçev{{ref+|Sovet diplomatı, MSR-ı ilə Muğan kəndliləri arasında barışıq əldə etməyə çalışmışdı; [[1919]]-cu ildə Otradnevin ölümündən sonra Lənkəranın müdafiəsinə rəhbərlik etmişdi; Kropotov, Suxorukov və digər Lənkəran komissarları ilə birlikdə təxliyə edilərək,naməlum şəraitdə güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Flag of the Centrocaspian Dictatorship.svg|border|22px]]→{{Rusiya bayrağı}}polkovnik Avetisov{{ref+|o zaman İlyaşeviçin rəhbərliyi altında olan [[Sentrokaspi Diktaturası]]nda İdarə rəisi;[[1918]]-ci ilin payızında [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndindəki iğtişaş zamanı öldürülmüşdür.{{sfn|Morozova|2014|p=51—52}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]] ---- <small>bölmə komandirləri:</small><br> {{Rusiya bayrağı}} leytenant Boris Aleksandroviç Xoşev{{ref+|Voloqodski vilayətinin zadəganlarından, Tiflisdəki kadet korpusunu bitirib{{sfn|Morozova|2014|p=55}}; [[1918]]-ci ildə Biləsuvarın və digər sərhəd kəndləri Şahsevənlərin basqınlardan müdafiəsinə rəhbərlik etmişdi, [[1919]]-cu ilin iyununda Muğanlıların Lənkəran səfərinə rəhbərlik etmişdi.{{sfn|Morozova|2014|p=55}}; Muğan hadisələrindən sonra Denikin ordusunda xidmət etmişdir{{sfn|Morozova|2014|p=55}},sonra [[Yuqoslaviya]]ya qaçmışdır;[[1978]]-ci ildə [[ABŞ]]-da 80 yaşında rəhmətə getmişdir.<ref>''Амир Александрович Хисамутдинов'', После продажи Аляски: русские на тихоокеанском побережье Северной Америки (1867-1980-е гг.) : материалы к энциклопедии, стр. 263</ref>|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Şevkunov{{ref+|Muğan sakini;[[1917]]-ci ildə rəsmi olaraq İlyaşeviçə tabe olan bir dəstə yaratdı; [[1918]]-ci ildə [[Vəhşi diviziya|Vəhşi Diviziyanın]] əsgərləri tərəfindən tərksilah edildikdən sonra bir müddət Bakıda oldu, qayıtdıqdan sonra Lənkəranın komendantı oldu və dəstəyə rəhbərlik etdi; azərbaycanlılara qarşı soyğunçuluq və zorakılıqları ilə tanınırdı; Kropotov və Suxorukov ilə birlikdə güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Lozovoy{{ref+|[[Bakı Kommunası]]nın qoşunlarında xidmət edən Kuban kazakı Muğana təhvil verildi;Orlovun əmri ilə qalan məmurlarla birlikdə tutuldu və güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Qriqoriy Rüstəmov{{ref+|Bakı Soveti dəstəsinin komandiri; Sovet hakimiyyətini qurmaq üçün [[1918]]-ci il aprelin ortalarında Muğana gəldi{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176}}. Daha sonra S. Şaumyan adına Partiya Tarixi İnstitutunun xatirə gecələrində iştirak edib{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=206}}.|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Moisey Boçarnikov{{ref+|[[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndinin sakini,dəstə komandiri;ADR hökuməti qurulandan sonra [[İran]]a qaçdı və yerli rəhbərlərdən birinin əlinə düşdü; sonrakı taleyi bilinmir.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik baron fon der Osten-Saken{{ref+|Paralel [[tabor]]lardan birinin komandiri{{sfn|Morozova|2014|p=47}}, 29-cu Bakı Sərhəd briqadasının keçmiş komandiri.<ref>"Баку и его районъ" 1913 года - справочный ежегодник. Изд. М. С. Шапсович</ref>|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik Yermolayev{{ref+|Muğan polkovniklərindən biri{{sfn|Morozova|2014|p=54}}; çox güman ki,digər zabitlərlə birgə [[Sarı adası]]nda öldürülmüşdü.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik Makarov {{ref+|Zabit süvari məktəbi.[[Polkovnik]].1918-ci ilin dekabrında Muğan qoşunlarında,[[Könüllü Ordu]]da xidmət etmişdir.<ref>Информация из [http://rosgenea.ru/?poisk Центра Генеалогических исследований]</ref>.|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Mamed Zuvandskiy{{ref+|Talış quldur dəstəsinə rəhbətlik edirdi; [[1919]]-cu ilin yayında bolşeviklərə Lənkəranı digər talış və şahsevən dəstələrindən müdafiə etməyə kömək etdi{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=199}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Yunuska{{ref+|Quldur dəstəsinin komandiri; əvvəllər [[1918]]-ci ildə Lənkəran İcraiyyə Komitəsinin sərəncamına verilmiş xanın həyat yoldaşa Talışinskiyə tabe idi; [[1920]]-ci ildə bəlli olmayan şəraitdə öldü.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> |komandan3 = |komandan4 = |qüvvə1 = {{Azərbaycan bayrağı}} [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] <br><br> ''1919-cu ilin yayı'':<br> '''Astara-Lənkəran cəbhəsindəki Azərbaycan bölmələri:''' ''bilinmir''<br><br> '''Lənkəran heyəti'''{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=166}}:<br>5-ci Bakı piyada alayı<br>3-cü Şəki süvari alayı<br>2-ci yüngül artileriya batareyası<br>6-cı dağ artileriyası batareyası<br>ayrıca qaubitsa batareyası<br>mülki mühəndislik heyəti<br>zirehli avtomobil heyəti ---- Müsəlman partizan bölmələri <br> 800-1000 nəfər{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=198}}{{Ref+|Sovet rejiminin üç cildli "Azərbaycan tarixi"nə (səh. 192) görə,cəmi 10 min nəfər.{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}|group="k"}} |qüvvə2 = {{Rusiya bayrağı}} Muğanlılar (Rus)<br><br> ''1918-ci ilin əvvəlləri'':<br> '''Polkovnik İlyaşeviçin muğanlı heyəti''':<br> 500 süngü və 200-300 qılınc{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=194}}<br><br> '''digər bölmələr''': ''bilinmir''<br><br> ''1919-cu ilin yayı:''<br> '''Leytenant Xoşevin anti-bolşevik dəstəsi, 1919-cu il iyunu'''{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}:<br> 5 min nəfərə qədər{{ref+|Sovet rejiminin üç cildli "Azərbaycan tarixi"nə əsasən{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}|group="k"}}.<br><br> '''Bolşeviklərin gedişindən sonra Lənkəran qüvvələri'''{{sfn|Оборона Мугани|1979|p=319}}:<br> 5 min süngü<br> 600 qılınc<br>16 sahə topu<br> 40 pulemyot<br> 3 zirehli maşın<br> motosiklet komandası<br> 2 sürət qayıqları, pulemyotlarla silahlanmış və 47 mm Hotskiss silahı<br> 2 qidroplan |qüvvə3 = <br> |qüvvə4 = [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] [[Muğan Sovet Respublikası]] <br> ''1919-cu il mayın sonuna qədər'':{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} <br> Bir piyada batalyonu və süvari eskadronu da daxil olmaqla 5-6 min nəfər<br> 6 sahə topu<br> 3 dağ topu<br> 3 qidroplan |itkilər1 = |itkilər2 = |itkilər3 = |itkilər4 = |ümumi itkilər = |vikianbar = }} '''Muğan hadisələri''' — 1918–1919-cu illərdə [[Rusiya vətəndaş müharibəsi]] fonunda [[Muğan Sovet Respublikası|Muğanda]] [[Ağ qvardiya]], [[bolşeviklər]] və [[Azərbaycan]] qüvvələri arasında qarşıdurma. Nəticədə [[Muğan Sovet Respublikası]] [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin tərkibinə daxil oldu. [[Oktyabr inqilabı]]ndan və Qafqaz Cəbhəsinin dağılmasından sonra indiki Azərbaycan Respublikasının cənubunda Muğanda hakimiyyətsizlik yarandı. Yerli əhali ilə Rusiya imperiyası dövründə bu regionda məskunlaşmış rusların etnik gərginliyi hərbi əməliyyatlara çevrildi. Muğanlılar kimi tanınan rus mühacirlərin köməyinə bölgəni tərk etməkdən imtina edən bir çox rus sərhədçi zabitləri də gəlmişdilər. Etnik toqquşmalar dövrü yalnız 1918-ci ilin aprelində [[Bakı kommunası]]nın hissələri tərəfindən Sovet hakimiyyətinin qurulmasından sonra başa çatdı, barışıq cəhdləri oldu. Lakin Sovet hakimiyyəti uzun sürmədi və Bakı Kommunası süquta uğrayandan bir neçə ay sonra Muğanda Rusiyanın ağ qüvvələrinin marionet hökuməti quruldu. Buna baxmayaraq, regionda vəziyyət [[anarxiya]]nın astanasında qaldı, hökumətin nüfuzu zəif idi və 1919-cu ilin aprelində regionda yenidən Sovet hakimiyyəti Muğan Sovet Respublikasının (MSR) simasında bərqərar oldu. Çar ordusunun zabitlərinin yeni Sovet hakimiyyətini tanımaqdan imtina etməsi və əvvəlki hökumətlərin liderlərindən biri olan polkovnik İlyaşeviçin həbsi Muğanda ağlar və qırmızılar arasında müharibəyə gətirib çıxardı. Eyni zamanda, azərbaycanlıların və [[talışlar]]ın MSR-a qarşı yönəlmiş genişmiqyaslı üsyanı başladı, onların köməyinə Azərbaycanın müntəzəm ordu hissələri çatdı. 1919-cu ildə Azərbaycan Hərb Nazirliyi Muğan Sovet Respublikasının tədricən ləğvi ilə bağlı qərar qəbul etdi. İyulun ortalarında Salyan və Astara istiqamətindən hücuma başladılar. İyulun 23-də hərb naziri [[Səməd bəy Mehmandarov]] [[Lənkəran qəzası]]nın sakinlərinə müraciət etdi. O müraciətində bildirirdi: "Azərbaycan Respublikasının razılığı ilə vətəndaş müharibəsini sona çatdırmaq, sabitliyi bərpa etmək, sizi təcavüzkarlardan xilas etmək üçün [[Lənkəran qəzası]]na qoşun göndərirəm." Müraciətdə qeyd edilirdi ki, Lənkəran qəzası yalnız Azərbaycan Respublikasının hakimiyyətini tanıyacaq. Bolşeviklər eyni vaxtda bir neçə cəbhədə döyüşməli olurdular. Astarada desantlar yerli sakinlərin köməyilə yerə endilər. [[Cəlilabad|Astraxanka]] kəndində Sovet hakimiyyətinə qarşı alternativ qurultay keçirildi. İyulun 28-i, səhər saatlarında bolşeviklər Lənkərandan çıxmalı oldular. Döyüşlərdə hərbi dəstələrin komandiri Otradnev öldürüldü. [[Sara adası]]na təxliyyə olunma ilə bağlı qərar qəbul edildi. Şahsevən dəstələri hücuma keçdilər. Nəticədə regionda qəribə vəziyyət yarandı. Yerli sakinlər kimə tabe olmaqla bağlı qərar verə bilmirdilər. Bununla belə, regionda sovet hakimiyyəti sona çatdı. Onlar Sara adasında iki həftə qala bildi. Yerli əhali isə Azərbaycan hökumətinə tabe oldu.<ref>[https://oxu.az/society/254289 ADR–100: Muğan Sovet Respublikasının ləğvi və Qarabağdakı hadisələr]</ref> == Tarixşünaslıq == Tarixçilər O. M. Morozova və T. F. Yermolenkonun yazdıqlarına əsasən, bu tarixi epizod nadir hallarda alimlərin diqqətini çəkir — hadisələrdən daha çox müasir etnik qarşıdurmalar ilə əlaqəli siyasi maraqlarda istifadə olunur. Bugünə qədər qorunmuş kiçik miqdarda olan sənədli sübutlar hadisələrin təhrif edilməsinə və əsassız şərhlərə zəmin verir. Sovet nəşrinin "Azərbaycan tarixi" nin üçüncü cildində (1963-cü il) hadisələrin xronologiyası qurulmamış, siyasi qüvvələrin qiymətləndirməsi ideoloji xarakter daşıyırdı. [[Ağ ordu]]nun (Ağ qvardiya) müasir tədqiqatçıları üçün (V.E. Şambarov) Muğan hadisələri məşhur anti-bolşevik müqavimətinin bir nümunəsidirsə, Azərbaycan müəllifləri onları [[Azərbaycan]]ın ərazi bütövlüyünə qarşı yönəlmiş hərəkat kimi şərh edirlər. "Xaos və etnoslar. Rusiyadakı etnik qarşıdurmalar, 1917–1918: yaranma şərtləri, salnamə, şərh, təhlil" (2011) monoqrafiyasında Rus tarixçisi V. P. Buldakov zorakılığın artmasında etnik qarşıdurmanın əhəmiyyətini nümayiş etdirdi və əsas hadisələrin xronologiyasını [[Bakı]] qəzetlərinə və heyət kapitanı V. A. Dobrininin xatirələrinə əsaslanaraq yenidən qurdu. {{sfn|Morozova|2014|p=47}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=168—169}} == Zəmin == === Rus inqilabından öncə === {{həmçinin bax|Azərbaycan rusları}} [[Fayl:Mughan map.png|left|thumb|180px|[[Kür]] və [[Araz]]ın aşağı axınları arasındakı [[Muğan düzü]]]] Muğan düzü [[Kür]] və [[Araz çayı|Arazın]] aşağı axınları və [[Talış dağları]]nın ətəkləri arasında yerləşir.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=168}} İnqilabdan əvvəlki dövrdə [[Bakı quberniyası]]nın [[Cavad qəzası|Cavad]] və [[Lənkəran qəzası|Lənkəran qəzalarının]] bir hissəsini tuturdu. Bölgənin yerli əhalisini azərbaycanlılar (mənbələrdə çox vaxt türklər və ya tatarlar adlandırırdılar) və talışlar təmsil edirdi. Azərbaycanlılar oturaq həyat tərzi keçirən əhaliyə və köçərilərə ([[Şahsevənlər]]) bölünmüşdülər. Rus tarixçisi Olqa Morozovaya görə, yerli [[şiələr]] [[farslar]]a, [[sünni]] [[müsəlmanlar]] isə türk sultanına yönəlmişdilər.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Muğan [[Rusiya İmperiyası|Rusiya imperiyasının]] miqrasiya siyasətinin yayıldığı yerlərdən biri idi.<ref>{{Kitab3|автор=Авалиани, Симон Лукич |заглавие=Крестьянский вопрос в Закавказье|том=5|издание=|место=Тбилиси|год=1986|страницы=78|isbn=}}</ref> [[Gülüstan müqaviləsi]]nin şərtlərinə əsasən, bölgə Rusiyaya birləşdirildikdən sonra, şimal hissəsindən olan bir çox köçəri və oturaq əhali [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı imperiyasına]] köçdü. Onların yerinə ermənilər, [[almanlar]] və [[yunanlar]] gəldilər. Rus sektantları olan [[Molokanlar|molokan]] və subotniklər xəzinə fonduna daxil edilən [[şahsevənlər]]in qış yataqlarında məskunlaşmışdılar.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Muğan düzündə yerləşən [[Privolnoye (Cəlilabad)]] və [[Göytəpə]] (Prişib) kəndləri 1830-cu illərdə Zaqafqaziyada meydana gələn ilk rus kəndlərindən idilər.{{sfn|«Русские»|2003|p=53}} Rusların Muğana köçürülməsi müxtəlif mənbələrə görə [[II Nikolay]]ın hakimiyyəti dövründə, aralarında subotniklər, duxoborçev, staroobryadçev, malorussovların və s. olduğu rus yaşayış yerlərinin sayı Muğanda 48-dən{{sfn|Волкова|1969|p=7}} 55-ə, {{sfn|Комарова|1990|с=9}} ən yüksək həddə çatdı. Ruslar Lənkəran qəzasının mərkəzi olan Lənkəran şəhərində də yaşayırdılar.<ref>{{BEEL|Ленкорань}}</ref> 1913-cü ilə aid sənədlərdə göstərilir ki, Qafqazdakı 150 minlik rus əhalisinin 20 mini Muğanda yaşayır. Rusdilli mənbələrdə Muğanın rus əhalisi muğanlılar kimi göstərilir.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} Sovet yazıçısı B.Talıblı yazırdı ki, bölgə əhalisinin münaqişə qruplarına bölünməsi, dini və etnos fərqləri, miqrasiya prosesləri (köçərilərin köçməsi və yerləşdirilməsi) ilə asanlaşdırıldı. Talıblıya görə, Rusiyada mühacirətdə olan sektantlar burada hakimiyyət tərəfindən himayə olunan bir elementə çevrildi — rus mühacirlərinin dəstəklənməsi yerli əhali ilə qarşıdurmalara səbəb oldu. O.M.Morozova və T.F.Yermolenko Talıblının son məsələsəyə olan münasibətinə işarə edərək iddia edirlər ki, Çar hökumətinin Muğanın ruslaşdırılması ilə maraqlı olmasına baxmayaraq, bütün bölgə sakinlərinin maraqlarını nəzərə almağa çalışırdı. Bununla belə, Morozova və Yermolenkonun fikrincə, yerli hakimiyyət orqanlarının uğursuz işi, xüsusi tədbirlərin düşünülməməsi səbəbindən əhali çarizmin siyasətindən narazı idi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=172—173}} {| class="wikitable" style="float:left; margin-right:0.8em;" |+ Ana dilinə görə Lənkəran bölgəsi əhalisinin bölgüsü, 1897-ci il<ref>{{Cite web|url=http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/emp_lan_97_uezd.php?reg=334|title=Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. Распределение населения по родному языку и уездам Российской Империи кроме губерний Европейской России (Ленкоранский уезд)|author=|website=demoscope.ru|date=|publisher=}}</ref> |Azərbaycanlılar |84 725 |64.68 % |- |Talışlar |34 991 |26.71 % |- |Ruslar |9 728 |7.43 % |- |Qalanları |1543 |1.18 % |} Rusiyadakı vətəndaş müharibəsindən 90 il əvvəl, köçəri azərbaycanlılar qrupu olan [[Şahsevənlər]]in köç etdikləri torpaqlar, 1826–1828-ci illər [[Rusiya-İran müharibəsi (1826-1828)|Rusiya-İran müharibəsinə]] son qoyan [[Türkmənçay müqaviləsi]]nə əsasən bölündü. Nəticədə, Şahsevənlərin qış otlaqları İran ərazisində, yay otlaqları isə Rusiya İmperiyası ərazisində qaldı. 1830-cu ildən etibarən İran hökuməti Şahsevənlərin Rusiya ərazisinə keçməsi üçün pul ödəmişdir; lakin varlıların köçürüldüyü kəndlərə tez-tez basqınlar edilirdi, 1884-cü ildə sərhədi keçməyə qadağa qoyulmuşdu. Buna baxmayaraq, Şahsevənlər sərhədləri tanımırdılar və bəzən rus və azərbaycanlıların məskunlaşdığı kəndlərə hücum edərək ənənəvi yolları ilə köç etməyə davam edirdilər{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=173}}. O.Morozovaya görə, oxşar vəziyyət Qarabağda və [[Qazax qəzası]]nda da mövcud idi; erməni kəndlərinin köçərilərin marşrutları üzərində salınması münaqişələrə səbəb olurdu. Bundan əlavə, yalnız 1912-ci ildə [[Zaqafqaziya]]da təhkimçilik ləğv edildi, geri alınma və demarkasiya prosedurları aparılmadı. O.Morozovanın qeyd etdiyi kimi, [[Fevral inqilabı]]ndan sonra milli-dini və sosial ziddiyyətlər kəskinləşdi.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} === Qafqazdakı siyasi vəziyyət === [[Oktyabr inqilabı]]ndan qısa müddət sonra Zaqafqaziya Muğana birbaşa təsir edən siyasi böhrana uğradı. Muğan hadisələrinin iştirakçısı olan Rusiya sərhəd zabiti Dobrinin {{Ref+|Dobrinin, Vasili Alekseyeviç, 29-cu sərhəd briqadasının kapitanı. Muğan hadisələrinin üzvü, leytenant Xoşevin dostu və yoldaşı. Muğan hadisələri haqqında xatirələrin müəllifi. "Muganın müdafiəsi - 1918-1919-cu illər. Qafqaz sərhəd gözətçisinin qeydləri. [[13 oktyabr]] [[1957]]-ci ildə, [[ABŞ]]-da Redinqdə([[Kaliforniya]]) sürgündə vəfat etmişdir.<ref>[http://xn--90adhkb6ag0f.xn--p1ai/arhiv/uchastniki-grazhdanskoj-vojny/uchastniki-belogo-dvizheniya-v-rossii/uchastniki-belogo-dvizheniya-v-rossii-dl-ds.html Историк С.В. Волков. Verilənlər bazası. "Rusiyada Ağ hərəkat iştirakçıları"]</ref>|group=k}}, Muğan hadisələrinin iştirakçısı vəziyyəti bu şəkildə izah etmişdi{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=8}} vəziyyəti bu şəkildə təsvir edirdi: </sup>{{sitatın əvvəli}} 1918-ci il yanvarın ortalarında mənə sərhədi tərk edərək dəstələrimizin dağıldığı Lənkərana getməyimin əmri verildi. Məlum oldu ki, alayımız artıq tərxis olunub və əksəriyyəti evə gedib. Qafqaz cəbhəsi tamamilə dağıldı. Tiflisdə Seym adı altında bir hökumət quruldu. Yelizavetpol quberniyasında tatarlar hakimiyyəti ələ keçirdilər və intensiv şəkildə öz müqəddəratlarını təyin etdilər. Cəbhədən qayıdan hissələr tərksilah olunur və silahsızlaşdırılırlar. Bakıda [[bolşeviklər]] [[Müsavat]] (Tatar Milli Partiyası) ilə yarışır,kimin qalib gələcəyi hələ bilinmir. [[Dağıstan]]da, [[Çeçenistan]]da və [[Şimali Qafqaz]]da — qarət və üsyanlar başladı. Rusiyada nələrin baş verdiyini heç kim bilmir, çünki biz tamamilə ondan ayrılmışıq.{{sitatın sonu}} 1918-ci ilin fevral ayında Osmanlı ordusu [[Qafqaz cəbhəsi (Birinci Dünya Müharibəsi)|Qafqaz Cəbhəsində]] genişmiqyaslı hücuma keçdi, döyüşlər zamanı rusların işğalı altında olan Şərqi Anadolunu azad etdilər və sonra Bakıya doğru irəlilədilər. == Gedişat == Hərbi-siyasi hadisələrin xronologiyasının yenidən qurulması çətindir, tarixçilər hadisələrin iştirakçılarının xatirələrindən istifadə etməyə məcbur olurlar — V.A.Dobrininin sürgündə yazdığı emosional ahəngdə olan, lakin heyət haqqında dəqiq məlumatları, tarixləri, coğrafi adları və s. olan xatirələri dəyərli mənbədir. MSR-ının bölmələrində iştirakçıların xatirələri, qarşı tərəfin nöqteyi-nəzərini təmsil edir və düşərgəsində baş verənləri başa düşməyə kömək edir.{{Sfn|Morozova|2014|p=58}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=169, 171}} === Rus və azərbaycanlılar müharibəsi === Muğan əsilli Q.A.Məmmədovun xatirələrinə görə,hakimiyyət böhranı 1917-ci ilin iyulunda başladı və payıza qədər bölgə anarxiyaya uğradı. Anarxiya şəraitində,oğurluq, qaçırılma, hücum, qətllər geniş yayıldı. 1917-ci ilin sonunda bir çox köçəri qəbilələr (birinci ''alar'' adlanan qəbilə idi) sərhədi keçərək bütün ərazilərdə hakimiyyəti ələ keçirdilər. O.Marozovaya görə, kəndlilərin etibarsızlığından faydalanan farsdilli köçərilər, yüngül xərac da topladılar. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=174—175}} 1917–1918-ci ilin qışında [[Qafqaz cəbhəsi (Birinci Dünya Müharibəsi)|Qafqaz Cəbhəsi]] ləğv olunduqdan sonra Muğanda millətlərarası qarşıdurmalar başladı. Bölgədə toplanan çox sayda silah, Rusiya-İran sərhədini və [[Ənzəli]]ni tərk edən rus əsgərləri tərəfindən satıldı.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} Milliyyətçi əhval-ruhiyyənin artması keçmiş feodal hökumətinin nümayəndələri və bir neçə xanların da daxil olduğu yerli təsis məclisinə seçkilərdə öz əksini tapdı. Əhalinin liderlər ətrafında cəmləşməsi başladı: bir tərəfdən birlik rus zabitlərinin ətrafında getdi, digər tərəfdən müsəlmanlar [[bəy]] və [[molla]]lar ətrafında birləşdilər. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=174}} Hər iki tərəfdən etnik təmizlənmə və kütləvi vəhşiliklər ilə müşayiət olunan qanlı qarşıdurmalar başladı.{{Sfn|Morozova|2014|p=54}} Rus ordusunun dağılmasından sonra yerli rus əhalisi [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndində polkovnik İlyaseviçin, Lənkəranda polkovnik fon der Osten-Saken (29-cu Bakı Sərhəd Briqadasının hissələri) və s.komandanlığı altında sərhəd keşikçilərinin rəhbərlik etdiyi bir neçə "paralel taborlar" yaradaraq özlərinin təhlükəsizliklərini təmin etməyə başladılar.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Bölgənin azərbaycanlı və rus sakinləri arasındakı toqquşmaların ilk nəticəsi Şimali Muğandakı demək olar ki, bütün rus kəndlərinin köçəri Şahsevənlər tərəfindən dağıdılması oldu. Ancaq Cənubi Muğanın rus kəndləri müdafiəyə hazır idi. Dobrininin sözlərinə görə, 1918-ci ilin martında "tatarlar" rus kəndlərinə böyük qüvvələrlə hücum etdilər. İlk hücum əhalisinin Pakrovka kəndinə qaçdığı Qriqoryevka kəndinə oldu. Dobrinin sözlərinə görə, "dağ kəndlərindən olan quldurlar" yerli müsəlmanlar qoşulduğu kəndin yıxılmasında iştirak etdilər. 19 yaşlı [[leytenant]] Boris Xoşevin komandanlığı ilə bir neçə sərhəd zabitinin dəstəsi Rusiya-İran sərhəddində yerləşən və dağıdılmış Şimali Muğana bitişik olan [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvar]] kəndinə çəkildi. Dobrininin dediklərinə görə, çaxnaşmaya son qoyub kəndin müdafiəsini təşkil edə bildi. Kəndlilərdən ibarət bir milis təşkil edərək bütün rus əhalisini "silahlandırıldı", hətta bəzi "yerli ciqitləri" də "Sərhəddən kənarda farslara" qarşı mübarizəyə qoşulmağa inandırdı. Kəndin uzun müdafiəsindən sonra hücum edənlər məğlub oldular. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}}{{Sfn|Булдаков|2010|p=679—680, 689}} Eyni vaxtda (martda), polkovnik İlyaşeviçin dəstəsi {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}}cənub bölgəsindəki sərhədə nəzarət etdi və Nikolayevka kəndininin müdafiəsini müvəffəqiyyətlə təşkil edə bildi. Bakıdan köməkçi qüvvələr gəldikdən sonra{{Ref+|Ətraflı daha sonrakı hissədə.|k}} təcavüzkarlar məğlub oldular və Dobrininin sözlərinə görə,İlyaşeviç müsəlman kəndlərinə qarşı geri reyd keçirdi — "zəngin tatar aulları alovlandı". {{Sfn|Булдаков|2010|p=687}} O. M. Morozovaya görə, onlarla kənd faktiki olaraq yer üzündən silindi, İlyaşeviç basqının əsasən Şahsevənlər tərəfindən aparıldığını görməməzliyə vurdu, yerli [[bəy]]lər yalnız kerosin və [[kibrit]]i olan insanları köçkünlərin tarlalarına və evlərinə od vurmaq üçün göndərdilər. Buna baxmayaraq, O. Morozovanın fikrincə, İlyaşeviç Muğan ruslarının nəzərində bir xilaskara çevrildi. Muğanın qalan polkovniklərinin belə səlahiyyəti yox idi. {{Sfn|Morozova|2014|p=54}} Dobrinin xatirələrinə görə: {{sfn|Оборона Мугани|2015|p=16}} <blockquote>O vaxtlar Muğanda baş verənləri, əlbəttə ki, müharibə adlandırmaq olmaz. Bizim dəstədən başqa, tatar aullarını dağıtmaq üçün özbaşına olaraq ailəlikcə — arvadları, uşaqları, qulluqçuları hər kəs daxil kəndlər ayağa qalxdı. Cinsindən və yaşından asılı olmayaraq bütün canlıları döymək dəhşətli, iyrənc, lakin kortəbii bir hadisə idi. Süngülər ilə hamilə qadınların qarnı deşilir, tüfənglərin qundağı ilə uşaqların başı yarılır, bütöv aullar qarət olunur və yandırılırdı. </blockquote> Hadisələrin şahidləri, O.M. Morozova qeyd edir ki,bütün bunlar ruslar və müsəlmanlar arasında müharibə kimi qəbul edildi. Belə ki, Muğan kəndi olan [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] sakini Donskoy adlı bir nəfər dedi: "İlk döyüş elə oldu ki, türk kəndlərini, ümumiyyətlə etnik zəmində yandırdılar.[…] Burada güclü talançılıq inkişaf etdi, kəndlər yandırıldı və buna görə də hər şeyi daşımaq lazım gəldi."{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}} Müsəlman kəndlərinin təhlükəsizliyini ruslar təmin etmədi. 1918-ci ilin mart ayında Nikolayevkada Petrovka kəndinin dəstəsi blok edildi və Petrovka özü müsəlman kəndi olan Əsədə hücum etdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=194}} Dobrinin sözlərinə görə, aprel ayının əvvəlində Muğan çöl tərəfdən Sleptsovka kəndinə gözlənilmədən beş yüzə yaxın "Araz Şahsevənləri" hücum etdi. Təcavüzkarlar Xoşevin dəstəsi tərəfindən məğlub oldular,itki 150 nəfər oldu, 40 məhbus güllələndi. Bir ay sonra, Xoşevin təklifi ilə İlyaşeviç "Şahsevan quldurları" nın körpüsü sayılan Babaşkənt kəndinə basqın etdi. Babaşkənt alındı. {{Sfn|Булдаков|2010|p=717, 767—768}} [[Pasxa]]nın gəlişi müharibənin rusların xeyrinə başa çatmasına gətirib çıxardı və Lənkəranda qurulan yeni hökumət tərəfləri barışdırmaq üçün kampaniya başlatdı.   === Bakıdakı hadisələr fonunda === Muğanlıların qalanları arasında etnik müharibə gedərkən, Lənkəranda hadisələr davam etməkdə idi. Martın əvvəlində azərbaycanlılar Şahtaxtinskinin komandanlığı ilə Lənkəran limanında ,[[İran]]dan külli miqdarda silah və döyüş sursatı ilə qayıdan "Milyutin" paraxodunu talan etdilər. Sonra fon der Osten Sakerin "paralel taboru",milyonçu,fabrikant Hacı Zeynəlabdinin oğlu Məhəmməd Tağıyevin rəhbərlik etdiyi [[Vəhşi diviziya]]dan olan azərbaycanlı dəstə tərəfindən tərksilah edildi. Nəticədə, 1918-ci ilin martında Lənkəran bir müddət [[Müsavat]]ın qalasına çevrildi.Paraxodda baş verən hadisələr, əksər mənbələrə görə, silahlı qarşıdurmanın qızışmasına səbəb oldu, rus sakinlərinin vəziyyəti mürəkkəbləşdi. Tağıyevin komandanlığı altında bir dəstə Kalinovka kəndini mühasirəyə aldı, lakin Ilyaşeviç tərəfindən məğlub edildi.{{sfn|Morozova|2014|p=48}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175—176}} Şəhərdə yerləşən Vəhşi diviziyanın bölmələri,bəzi mənbələrə görə,mart ayının sonlarında Lənkəranda vəfat edən Məhəmməd Tağıyevin cənazəsi üçün gəldikləri Bakıda {{sfn|Morozova|2014|с=48}}mart hadisələrində mühüm rol oynadılar. {{sfn|Агамалиева|1998|p=29}} Azərbaycan əhalisinin qətliamı ilə başa çatan [[Mart soyqırımı]] Bakıda, sonra isə [[Bakı quberniyası]]nda [[Bakı Soveti (İcraiyyə Komitəsi)|Bakı Sovetinin (İcraiyyə Komitəsi)]] {{sfn|Kazemzadeh|1951|p=75}}qurulmasına səbəb oldu. Lənkəranda Sovet hakimiyyəti 14 apreldə "Aleksandr Jandr" paraxodunda gələn Qriqori Arustamovun başçılıq etdiyi "Bakı soveti" {{sfn|Агамалиева|1998|p=34}}dəstəsi tərəfindən quruldu. Lənkəranın Müsavat Milli Şurası istefa verdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176}} Arustamovun dəstəsi eyni zamanda Nikolayevka bölgəsində azərbaycanlılarla döyüşən İlyaşeviçin dəstəsinin böyük ehtiyac duyduğu güllə yardımını etdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176—177}} Qurultayda əvvəlcə Muğanın Müvəqqəti Komitəsi, habelə Muğan İnqilab Komitəsi adlandırılan Muğan İcraiyyə Komitəsi seçildi. Muğan üzərində Sovet hakimiyyətinin bu ilk orqanında həm sağ, həm də sol [[eserlər]] üstünlük təşkil edirdi və icra komitəsindəki yeganə bolşevik S. B. Saratikov idi{{ref+|Saratikov Samuyel Bejanoviç (Bajanoviç), daha sonra Xarkov regional səhiyyə şöbəsində, şəhər səhiyyə şöbəsində və rayon icra komitəsində rəhbər vəzifələrdə çalışmışdır; [[Xarkov]] Şəhər Sovetinin deputatı idi;[[1933]]-[[1934]]-cü illərdə Sumaxda şəhər məclisinə rəhbərlik edir,daha sonra Xarkova qayıdır, birinci müavin, sonra şəhər şurasının sədri vəzifələrini tutur. [[1935]]-ci ilin avqustunda şəhər partiya komitəsinin bürosundan çıxarıldı və oktyabrda vəzifəsindən azad edildi; [[1938]]-ci ildə məhkum edilir və edam edilir.{{sfn|Morozova|2014|p=59}}|group="k"}}. Eyni zamanda, Muğan hadisələrinin iştirakçısı və sovet memuaristi Qayk Arustamov, Sovet rejiminin eserlerin xarakteri haqqında verdiyi açıqlamaya cavab olaraq bildirdi ki, "o zaman özünə əziyyət verməyə tənbəllik edənlər özlərini eser adlandırırdı,hansı ki, onların heç bir təşkilat və komitələri yox idi." {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=177—178}} Sovet hakimiyyəti yalnız Lənkəranda güclü olduğunu sübut etdi. Morozovanın qeyd etdiyi kimi, Bakı Sovetinin bəzi dəstələri müsəlman əhaliyə qarşı təcavüzkar olan [[Daşnaksütun]] erməniləri idi. Bu, [[Salyan]]dakı toqquşmalara və bolşeviklərin "Ümid" gəmisindən sonradan təxliyəsinə səbəb oldu. [[Həşimxanlı]] və Ərəb-Bala-Oğlan kəndlərində də bir dəstə və dəstənin döyüşçülərini daşıyan silah səslərinə cavab verərək sahilləri tərk edən bir gəmi də atəşə tutuldu. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=177}} Bakı komissarı İsrafilbəyov (Qədirli){{ref+|Mövsüm Nəcməddin oğlu İsrafilbəyov (Qədirli) ([[1892]]-[[1941]]), Kiyev Universitetinin tibb fakültəsinin məzunu olmuşdur. [[Fevral inqilabı]]ndan sonra [[Hümmət]] partiyasının liderlərindən biri idi, RSDFP-nın (b) Bakı və şəhər rayon komitələrinin üzvü, İcraiyyə Komitəsinin üzvü və Bakı Şurasının Qeyri-Yaşayış Komissiyasının sədri olmuşdur. [[1918]]-ci ilin mart ayında Lənkəran, Salyan və Şamaxı qəzalarının fövqəladə komissarı təyin edildi. [[1918]]-ci ilin iyulundan Sovetləşməyə qədər [[RSFSR]]-də müxtəlif rəhbər vəzifələrdə çalışmışdır. [[1920]]-ci ildə Azryevrokom və AKP (b) Mərkəzi Komitəsinin üzvü olmuşdu. [[1921]]-[[1922]]-ci illərdə Sosial Təminat Xalq Komissarı, [[1922]]-[[1934]]-cü illərdə Azərbaycan Səhiyyə Naziri vəzifəsində çalışmışdır.<ref>Большевики в борьбе за победу социалистической революции в Азербайджане:: документы и материалы 1917-1918 гг., cтр. 651</ref>|group="k"}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178}} müsəlmanlar arasında Sovet hakimiyyətinə inamı bərpa etməyi öhdəsinə götürdü. Onun dəstəyi ilə, Rus Muğan İcraiyyə Komitəsi ilə paralel olaraq, eyni səlahiyyətləri olan bir Müsəlman İcraiyyə Komitəsi may ayında Muğanda meydana gəldi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178—179}}{{Sfn|Morozova|2014|p=48}}İcraiyyə komitəsinə [[molla]] başçılıq edirdi və din xadimləri və [[burjuaziya]] nümayəndələri də ora daxil oldular,lakin Komissar Əzimzadə və Bakı Soveti tərəfindən göndərilən [[hümmət]]çilərdə onlarla ümumi dil tapdılar. Ümumiyyətlə, Morozovanın qiymətləndirməsinə görə, müsəlman əhalisi Sovet rejiminin nə olduğunu yaxşı başa düşməmişdir,amma onunla dil tapmağa çalışırdılar.Beləliklə, Xanın həyat yoldaşı Talışinskaya kəndlilərdən vergi almağa icazə verildiyi halda, Sovet rejimini tanımağa hazır olduğunu söylədi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178—179}} Buna baxmayaraq Muğandakı hadisələrə mərkəzi nəzarət zəif olaraq qaldı. Bakıya gələn [[Qızıl Ordu]] sıralarında daşnaklar da daxil olmaqla çox sayda ermənilər var idi; O.I.Morozovaya görə,Fars nəzarəti altında olan azərbaycanlılar,eləcə də [[Vəhşi diviziya|Vəhşi Diviziyadan]] qaçan [[Astara (Azərbaycan)|Astara]] və Lənkəranın rus sakinləri yüksək dərəcədə sosial təcavüzkarlığı ilə fərqlənirdilər. Morozova yazır ki, bunun nəticəsi 1918-ci ilin aprel ayında yerli ("tatar") əhalinin bütün məsələlərdə hüquqlarının pozulmasına səbəb oldu.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} Qədirlinin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətinin müsəlmanlar və ruslar arasındakı yaratdığı barışıq da qısa müddətli oldu. Muğan hadisələrinin müxtəlif şahidləri bunun səbəblərini,rus köçkünlərinin xəsisliklərində, eserlərin təxribatçı fəaliyyətlərində və ya çörək uğrunda mübarizədə təzələnmiş etnik müharibədə görürdülər. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=179}} Ümumiyyətlə, Morozovaya görə bölgədəki Sovet hökuməti efemal olaraq qaldı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=179}} ,o,bəzi bölmələrin hərəkətlərini açıqca yırtıcı xarakter daşıdığını qeyd edirdi. Beləliklə,[[Stepan Şaumyan]] adına Partiya Tarixi İnstitutunun xatirələrinə görə, Şevkunovun muğanlılardan ibarət dəstəsi azərbaycanlılara qarşı vəhşiliklər törətdi və dəstəsində xidmət edən bədnam bir oğru kazan tatarı Semyon bir çox müsəlmanın ölümünə səbəb olmuşdu.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=197}}{{Sfn|Morozova|2014|p=56}} İyulun sonu — avqustun əvvəlində [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun məğlubiyyətindən sonra Bakıda baş verən siyasi böhran [[Bakı Kommunası]]nın dağılmasına və [[Sentrokaspi Diktaturası]]nın yaranmasına səbəb oldu. Muğanda, Sentrokaspi Diktaturasını təqlid edən polkovnik İlyaşeviç, eser Suxorukov{{ref+|Dobrininin xatirələrinə görə, keçmişdə Muğanın Muravyovka kəndində kənd müəllimi; sol eser, Muğanın bütün güc strukturlarının daimi üzvü olmuşdur.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=134}}; Port-Petrovskda Ağ Qvardiyaçılar tərəfindən güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}, [[Sarı adası]]ndakı hərbi hidroavasiya bazasının rəhbəri bolşevik Kropotov, Saratikov və Şimanovun rəhbərlik etdiyi "Beşlik Diktaturası"ı yaradıldı. Bunlardan üçü — Suxorukov, Saratikov və Kropotov artıq Muğan İcraiyyə Komitəsinin tərkibində idilər.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} Hakimiyyətin "Beşlər Diktaturası" na verilməsi, zabit və sosialist fraksiyalarına bölünmənin dərhal təyin olunduğu [[Prişib]] kəndindəki qurultayda baş verdi. Qarşılıqlı ittihamların fonunda atışma baş verdi, nəticədə Qlinski zabit fraksiyasının rəhbəri güllələndi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=180}} Bu arada, 15 sentyabrda [[Bakı]]nı irəliləyən [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun qüvvələri ələ keçirdi və Bakı Azərbaycanın paytaxtı oldu. Sentrokaspi və Beşlik Diktaturası fəaliyyətini sona çatdırmış oldu.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} [[Fayl:The_detachment_of_1st_Lieutenant_Khoshev,_Mughan,_late_1918.jpg|мини|316x316px|thumb|left|Muğan əsgərlərindən və müttəfiq azərbaycanlılardan ibarət,leytenant Xoşevin dəstəsi (ortada), ,1918-ci ilin sonu]] === Muğan Diyar Hökuməti === "Beşlər diktaturası" Mugan Diyar Hökuməti ilə əvəz edildi. 1918-ci ilin payızında Lənkəran qısa müddətliyinə [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin göndərdiyi general [[Həbib bəy Səlimov]]un bölmələri tərəfindən nəzarət altına alındı. Lakin Osmanlı qüvvələri 1918-ci ilin noyabrında [[Mudros müqaviləsi]]nin şərtlərinə uyğun olaraq [[Zaqafqaziya]]nı tərk etdikdən sonra Muğan Diyar Hökuməti Xəzər bölgəsindəki qoşun və donanma komandiri [[Lazar Biçeraxov]]un dəstəyi ilə qondarma Xəzər sahili hökumətinin səlahiyyətində bərpa edildi. Şuraya eyni beş diktator,o cümlədən, Xəzər sahil hökumətinin kənd təsərrüfatı naziri vəzifəsini tutan Suxorukov da daxil idi. Hökumət bölgədəki [[Ağ ordu]]ya — əvvəlcə Biçeraxova, sonra türklər Zaqafqaziyanı tərk etdikdən və Bakıda [[Könüllü Ordu]] nümayəndəliyinin qurulmasından sonra — Qafqazdakı könüllü qüvvələrin komandiri Mixayil Prjevalskiyə diqqət ayırdı.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} General Prjevalski 1919-cu ilin fevralında Muğan dəstələrini ləğv etmək əmri verdi və bu əmr təsdiqlə qarşılanardısa, tərksilah barədə sonrakı fərman Rusiya muğanlılarını silahlı müsəlman əhaliyə təslim etmək cəhdi kimi qiymətləndiriləcəkdi. Məhz o zaman,Muğanın rus əhalisi ilə kadr zabitləri arasında da parçalanma oldu.{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Eyni zamanda, 1918–1919-cu il qışından Muğan zabitləri rəsmi olaraq Prjevalskiyə {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}}tabe olsalar da,Denikin komandanlığının münasibətləri onlarla gərgin idi. Səbəb, Biçeraxovun rəhbərlik etdiyi hörmətli zabitlərə rütbələrin verilməsini ləğv etməsi idi. Beləliklə, generallardan İlyaşeviç yenidən polkovnik oldu və Muğana kapitanlardan [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvarın]] müdafiəsində məşhur olan Xoşev yenidən [[leytenant]]oldu. Indi İlyaşeviç və digərləri belə hesab edirdilər ki, arxalanmaq üçün Denikin və [[Aleksandr Kolçak]]dan başqa digər dayaqlar da tapmaq lazımdır.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Denikin komandanlığının digər təşəbbüsü Lənkəranda 1918-ci il Muğan hadisələrinin iştirakçısı olan polkovnik Makarova həvalə olunan könüllü dəstənin yaradılması idi. Onun sözlərinə görə, işsiz əsgərlərin, silahların və çox sayda zabitin olmasına baxmayaraq,"Vəsait çatışmazlığı, əsgərlərin cəsarətsizliyi, nizam-intizamın olmaması və bu bölmələrin hədəflərinin qeyri-müəyyənliyi"nə görə bunun öhdəsindən gələ bilmədi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181—182}} O. I. Morozova Sovet memuaristlərinin 1918-ci ilin avqust — 1919-cu ilin aprelində Muğanın Ağ Qvardiya zabitləri tərəfindən idarə olunduğu iddialarını rədd edir; bununla birlikdə,o, memuaristlərin özləri tərəfindən gətirilən faktlara istinad edir.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Xatirələrində dənizçi Mixail Sudaykin bu rejimi "Sovet rejimi kimi bir şey" adlandırırdı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}} 1918-ci ilin yazında Baksovet tərəfindən göndərilən bölmələr hələ də Muğan hökumətinin xidmətində idi və bolşevik Sorokinin əmr etdiyi 2-ci [[batalyon]], ümumiyyətlə qırmızı pankart altında getməyə davam etdi və 1919-cu il martın 12-də [[Fevral inqilabı]]nın ikinci ildönümünü qeyd etdi. Keçmiş [[Qırmızı Ordu]]çu Osipov vəziyyəti bu şəkildə təsvir etdi:{{sfn|Morozova|2014|p=49}} {{sitatın əvvəli}}O zaman Lənkərandakı vəziyyət qeyri-müəyyən idi, hər kəs özünü hakimiyyətə iddiaçı olaraq görürdü. Hətta küçələr belə adlanırdı: Ryabovskaya küçəsi, burada Akopov, orada Osipov və s. Hər gecə bu qruplar arasında ov olurdu. Bugün Akopovu, sabah Şevkunovu və s. həbs etmək istədilər. Bir sözlə, tam [[anarxiya]]. Gecələr çölə çıxa bilmədik.{{sitatın sonu}} Eyni zamanda,Lənkərandan və Muğanın rus kəndlərindən kənarda güc bir o qədər də paylanmadı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}} Bu arada, [[Mudros müqaviləsi]]ndəndən bir müddət əvvəl Bakıya gələn [[ingilislər]], Azərbaycanda Denikinçilərə qarşı açıq düşmən mövqe tutdular. Denikin tərəfindən 1919-cu ilin yanvarında ingilislərlə əlaqə qurmaq üçün göndərilən general [[İvan Erdeli]], İngilis hərbi qubernatoru general [[Uilyam Tomson (general)]] tərəfindən soyuq qəbul edildi. Tomson Azərbaycanda yaşayan rus zabitlərinə hərbi hissələr təşkil etməyi qadağan etdi, Biçeraxovun ölkədəki dəstəsi isə onu ölkəni tərk etməyə məcbur etdi.{{Sfn|Kenez|1977|p=210}}. Fevralda Xəzər donanmasının taleyi ilə bağlı Erdeli ilə olan danışıqlar da uğursuz oldu {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}}- Tomson bolşeviklərə rəğbət bəsləməkdə ittiham etdiyi [[Xəzər Dənizi Flotiliyası]]nın tərksilah edilməsini əmr etdi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}}. Tərksilah ingilis [[Torpedo gəmisi]]nin nəzarəti altında həyata keçirildi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Erdeli də boş yerə ona ingilislərdən Rus əmlakının Azərbaycanda bərpa olunmasına kömək etməsini istədi. Buna cavab olaraq Tomson Erdelini Azərbaycan hökumətinə göndərdi, ona rədd cavabı verdi.{{Sfn|Kenez|1977|p=210}} Tezliklə Könüllülər Ordusunun strukturları [[Bakı]]dan qovuldu. Denikin polkovniki Ramişevski Bakıdan keçərkən həbs edildi və Muğan ordusu üçün apardığı iki milyon [[rubl]] geri alındı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Dobrininin qeyd etdiyi kimi denikinçilərin Bakıdan qovulması ilə muğanlılar Rusiyanın mərkəzindən təcrid oldular. Onlar yalnız [[Həştərxan]]dan dəniz vasitəsi ilə ya "qırmızı qonaqların" gəlməsinə, ya da ingilislərin köməyilə Azərbaycanın Muğan bölgəsini tutmağa ümid edə bilərdilər.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=66}}. === Muğan Sovet Respublikası === Bu fonda, 1919-cu ilin fevral-mart aylarında Muğanda Sovet hakimiyyətinin qurulmasında böyük rol oynayan Bolşevik Rabitə Komitəsi meydana gəldi. Sovet memuaristləri onun fəaliyyətinin qeyri-qanuni olduğunu iddia edirdilər, lakin tarixçi Olqa Morozova, İdarə Heyətinin yerləşdiyi mənzilində,keçmiş xan sarayında Suxorukov da daxil olmaqla İdarə Heyətinin bəzi üzvləri tərəfindən dəstəkləndiyini yazırdı.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Bunun ardınca, mart ayında, [[Levan Qoqoberidze]] ilə birlikdə gözlənilmədən partiya ədəbiyyatını gətirən üç barkaz Bakıdan gəldi və bolşeviklərin nüfuzunu gücləndirən Lənkəran bölmələri ilə danışaqlara başladı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=183}} Tanınmış mənbələr Muğanda Sovet hakimiyyətinin ikinci dəfə qurulması prosedurunu müxtəlif yollarla təsvir edir. Dobrininin sözlərinə görə, "Əlaqələr Komitəsi" ictimai qurum kimi fəaliyyət göstərir,nümayəndələri dəvət edən kəndlərə müraciətlər göndərir və güc tədricən təbii olaraq ona keçirdi. Əvvəlcə yeni Muğan hökuməti neytral adı "Rabitə Komitəsi" adı ilə adlandırılmağa davam etdi və yalnız bundan sonra "[[Muğan Sovet Respublikası]]" (MSR) adını aldı.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Bu ərəfədə, mart ayında [[Prişib]] konqresində sosialistlər və polkovnik İlyaşeviçin qərargahı arasında son bölünmədən sonra,leytenant Xoşev Lənkərandakı komissarları həbs etmək və sovet tərəfdarı olan hərbi hissələri tərksilah etmək qərarına gəldi. İlyaşeviç özü leytenantla qarşıdurmaya girərək bu təşəbbüsü dəstəkləmədi. Bununla belə, Lənkərana gələn Xoşev hiyləgərliklə Lənkəran bölmələrini tərksilah etməyə müvəffəq oldu: qoşunların bir hissəsi içərisində olan yerli əsgərlər onlara baxmağa getdilər və bu müddət ərzində Xoşevin tabeliyindəki şəxslər kazarmalarından odlu silahlar çıxardılar. Bu hərəkətlərinə görə polkovnik Yermolayev Xoşevi həbs etməyə çalışdı. Silahlı dəstənin olması, Xoşevə şəhəri tərk etməyə imkan verdi,lakin onun getməsi Sovet tərəfdarı elementlərin fəallaşmasına və Şuranın tezliklə süqutuna səbəb oldu.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=184—185}} Digər tərəfdən, [[SSRİ]]-də nəşr olunan xatirələr bildirilirdi ki, [[Muğan Sovet Respublikası]], [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndindən süvari eskadronu tərəfindən hazırlanan bolşevik zərbəsi nəticəsində{{Ref+|Sovet tarixşünaslığında rəsmi tarix [[24 aprel]]dir.{{sfn|Morozova|2014|p=49}}|group=k}} — şəhəri işğal edən və axşam saatlarında zabitləri həbs edən Rabitə Komitəsinin silahlı qüvvələri tərəfindən ortaya çıxdı{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=185}}. Olqa Morozovanın fikrincə, bu nöqteyi nəzər Sovet hakimiyyətinin silahlı qiyam nəticəsində qurulması barədə mövcud stereotipin nəticəsidir. Morozovanın fikrinə görə çevriliş cəhdi zabitlərin həbsi ilə əlaqədardır və bu MSR-nın qurulmasının rəsmi tarixindən sonra da baş verə bilərdi.{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Mayın ortalarında Sovetlərin qurultayında yeni yaradılan MSR-nın İcraiyyə Komitəsi yaradıldı, torpaq məsələsi ilə bağlı müraciət qəbul edildi və MSR-nın Sovet Azərbaycanına və bununla birlikdə Sovet Rusiyasına qoşulmağa hazır olduğu elan edildi{{sfn|Morozova|2014|с=49}}. Regional şuranın sədri David Çirkin, müavini isə [[Şirəli Axundov]] idi{{Ref+|[[1886]]-cı ildə [[Lənkəran qəzası]]nın Razi-Girdani kəndində anadan olub.Gimnaziyanı bitirdikdən sonra inqilabi mübarizədə iştirak etmişdir. Muğan Şurasının üzvü idi. MSR-nın süqutundan sonra silahdaşı Musa Boçarnikovla birlikdə Xəzəri keçərək,[[Həştərxan]]a gəlir. [[1920]]-ci ildə Sovet hakimiyyəti qurulandan sonra Lənkəran qəzası icraiyə komitəsinin sədri təyin edildi.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|с=66—67}}|group="k"}}{{sfn|Süleymanov|2014|p=441}}. May tətilinin Bakıdakı uğursuzluğundan sonra Bakı{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} bolşevikləri Muğana külli miqdarda silah, 9 milyon rubl pul və inqilabi ədəbiyyatla gəlməyə başladılar. Bolşeviklər [[Sergey Kirov]]un göndərdiyi silahlar, döyüş sursatları və pullarla birlikdə [[Həştərxan]]dan da gəldilər. Həştərxan bolşevikləri arasında Leninin adından gələn və Muğanın siyasi təlimatçısı olmuş Baltik dənizçisi Timofey Otradnyev də vardı. Onlar İnqilabçı Hərbi Şuranı və Hərbi Sahə Qərargahını təşkil etdilər.{{Sfn|История Азербайджана|1963|p=191}} Gələn bolşeviklər, bütün Sosial İnqilabçılar və menşevikləri tamamilə darmadağın edərək, bütün idarəetmə strukturlarında dominant mövqe tutdular. Hərbi baxımdan, MSR ilk növbədə Lənkəran{{sfn|Morozova|2014|p=49}} sakinlərinin rəhbərliyi altında Bakıdan köçürülmüş [[X]] və [[XI Qırmızı Ordu]]nun qoşunlarının 200 keçmiş əsgərinə güvənirdi və ümumilikdə MSR-nın silahlı qüvvələri 5–6 min nəfərə qədər insanı əhatə edirdi.{{Sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} === Muğanda qarşıdurmalar === [[Fayl:Azerbaijani_soldiers_during_Lenkoran_operation.jpg|thumb|right|Lənkəran əməliyyatı zamanı Səlimovun dəstəsindən olan Azərbaycan əsgərləri, 1919-cu ilin avqustu]] Morozovanın sözlərinə görə, [[Həştərxan]] bolşevikləri cəmi bir ay ərzində həm Muğan rusları, həm də yerli müsəlmanlarla münasibətləri korladılar{{sfn|Morozova|2014|p=49}}. Morozova və Yermolenko kəndlərdə, [[Astara (Azərbaycan)|Astarada]] başlayan müsəlman qiyamını, ilkin mərhələdə [[bolşeviklər]]in bir dəstəsinin məhv edildiyi Qırmızı Terror və Sovet qoşunlarının vəhşilikləri ilə əlaqələndirilir.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=187}} Dobrinin yazır ki, qiyama təkan silahlı qruplaşma komandiri Hüseyn Ramazanovun dayanacağına Sovet sərhədçilərinin basqını olub,bu zaman onun iki oğlu öldü.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}} İyunun 10-da Ramazanov Astarada bolşevik qüvvələrinə zərbə endirdi{{Sfn|Süleymanov|2014|p=443}}. Ona başqa bir komandir, Ramazanovun ölən oğullarından birinə qızını ərə verməyə hazırlaşan Hüseyn Əlixan da qoşuldu.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}} Bolşeviklərin möhkəmlənməsinə baxmayaraq partizan dəstələrinin öhdəsindən gələ bilmədilər və iyunun 17-də [[Lənkəran]]a qaçdılar. İyunun sonunda nizamlı Azərbaycan qoşunları Azərbaycan xüsusi komissarı Cavad-bəy Məlik-Yeqanovun komandanlığı ilə Bakıdan gələrək Ramazanovun heyətinə daxil oldu,bunun nəticəsində bolşeviklər Lənkəran və Astara arasındakı azərbaycanlılar və talışlar içərisində bolşeviklərin bütün qüvvələrini cəmləyərək bütöv bir cəbhədə yer aldılar.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}}{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Bu məğlubiyyətlər MSR-da güclü hərbiləşməyə səbəb oldu. Səlahiyyət Timofey Otradnevin rəhbərliyi ilə İnqilabçı Hərbi Şuraya verildi, çoxsaylı hərbi komitələr yaradıldı və səfərbərliyə başladı.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=443}} İlyaşeviç postundan kənarlaşdırılaraq,özünü doğru eser Orlov partiyasının üzvü adlandıran qoşun komandirliyinə təyin edildi.{{Sfn|Morozova|2014|p=49, 57}} Bu vaxt Lənkəran hökuməti ilə Rusiya Muğanı arasındakı münasibətlər gərgin olaraq qalırdı. Astara döyüşləri zamanı Muğan bölmələri,keçmiş Qırmızı Ordulu Şişkin görə, "geniş" soyğun ilə məşğul olurdu və Sovet hökuməti bu qarəti rekvizit etdi. Nəticədə Muğan dəstələri Arıçevan və [[Pensər]] uğrunda gedən döyüşlərdə mövqelərini tərk etdilər. Dobrininin dediklərinə əsaslanaraq, Astara yaxınlığında gedən döyüşlər Lənkəran bolşeviklərini Rusiyanın Muğan kəndliləri ilə münasibətlərini korlayan [[rekvizitlər]]i gücləndirməyə məcbur etdi. Bu, Suxorukovun başçılıq etdiyi Bolşeviklər və [[eserlər]] arasında Lənkərandakı siyasi parçalanma fonunda baş verdi. Rus kəndliləri axırıncını dəstəklədilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=187}} Xoşev yerli rus əhalisini Lənkərana getməyə, "tatarlar"la müharibəyə son qoymağa və yad bolşevikləri qovmağa təşviq etməyə başladı{{Sfn|Morozova|2014|p=53}}. Muğan kəndlərindən birində (müxtəlif mənbələrə görə, Astraxanovka və ya [[Pokrovka]]da) bolşeviklərin əleyhdarları Rusiya Muğanının MSR-a qarşı çıxmaq qərarına gəldikləri bir qurultay təşkil etdilər. Ziyarətə Xoşev özü rəhbərlik edirdi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Ziyarətin məqsədi, bəzi məlumatlara görə, digər zabitlərlə birlikdə iyunun ortalarında həbs olunan polkovnik İlyaşeviçin sərbəst buraxılması idi.{{Sfn|Morozova|2014|p=55}} Sovetlərin üç cildlik "Azərbaycan tarixi" kitabına görə, 5 min nəfərə qədər adamın {{Sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} daxil olduğu Muğan dəstəsi iyunun 24-də Lənkəranda döyüşə girdi. Bunun ardınca cəbhə bölgəsindən ayrılan bir şəhərdə danışıqlar aparıldı. Bolşeviklər Astara cəbhəsindən alınan bölmələrin yaxınlaşacağına ümid edərək vaxtı irəli sürdülər,komandirlərin olmaması və muğanlılarda döyüş əhval-ruhiyyəsinin zəif olması səbəbindən Xoşev döyüşü davam etdirə bilmədi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Vəziyyət,iyunun 26-da axşam saat 9-da Muğan kəndliləri tərəfindən bolşeviklərin hakimiyyəti təslim etməsi və 24 saat ərzində polkovnik İlyaşeviçin sərbəst buraxılması barədə ultimatum irəli sürüldükdən sonra dəyişdi. Ultimatum yerinə yetirilmədi və iyunun 28-də səhər döyüş yenidən başladı. Böyük Bazarda və [[Lənkəran mayakı]]nda muğanlılar çox sayda bakılı öldürdü. Səhər Saat 9-da Timofey Otradnev də Orlov ilə birlikdə bolşevik qüvvələrinə rəhbərlik edən mayakda öldürüldü.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=188}} Lakin mayak tutulandan sonra Xoşev muğanlıların icazəsiz qaçmasına icazə vermək istəmədən geri çəkilmə əmri verdi, asan qələbələrə alışmış Muğan rusları [[bolşeviklər]]in ciddi müqaviməti ilə əzildilər.{{sfn|Morozova|2014|p=50}} Lənkəran səfərindən sonra hər iki tərəf məğlub olduqlarını düşünürdü. Xoşev Muğanın rus kəndlərinin bolşeviklərin tərəfinə keçməsindən əmin idi, sui-qəsd cəhdindən sonra dəstəsini dağıdıb İran sərhədini keçdi. Muğan kəndlərinin sakinləri öz növbəsində bolşeviklərin müqavimətindən ruhdan düşdülər, buna görə hazır deyildilər, nə qərar verəcəklərini bilmədilər.{{sfn|Morozova|2014|p=50}} Bir müddət qeyri-müəyyənlikdən sonra Muğanın rus kəndlərinin bir hissəsi bolşeviklərin tərəfinə keçdi və bölgədə müharibə başladı; sonralar "Sovet və anti-sovet kəndləri arasında müharibə" adlandırıldı. İdeoloji fərqlərdən əlavə müharibənin vacib səbəbləri, müxtəlif məzhəbləri təmsil edən kəndlər arasındakı mənfəət və dini fərqlər idi.{{sfn|Morozova|2014|p=50—51}} Ancaq Lənkəran komissarları məğlubiyyətə əmin idilər. Bolşeviklər güllə atdılar və MSR-da mərkəzi fiqur olan Otradnevin ölümü onların döyüş ruhunu daha da azaltdı. Bu şəraitdə Lənkərandakı sovet hakimiyyətini dayandırmaq və komissarları təxliyə etmək qərara alındı. Hətta [[Həştərxan]]dan I.O.Kolomiytsev və M.S.Rumanov-Asxabadskiy{{Ref+|1=Rumanov-Asxabadiskiy Мixayil Semyoniviç ([[1885]]-[[1957]], Moskvada rəhmətə gedib) Orta Asiyadakı mübarizə hərəkatlarının təşkilatçılarından biri,təşkilat şöbəsinin müdiri.<ref>Информация из [http://rosgenea.ru/?a=17&r=4&s=%D0%F3%EC%E0%ED%EE%E2-%C0%F1%F5%E0%E1%E0%E4%F1%EA%E8%E9 Центра Генеалогических Исследований]</ref>|group=k}} bir neçə min növ döyüş sursatı ilə gəlməsi qərara təsir etmədi. Həmçinin, Bolşeviklərin ətrafındakı müsəlman dairəsi sıxıldı. 17 iyul gecə yarısı yerli partizan dəstələri Lənkərana hücum etdilər. Hüseyn Ramazanov cənubdan, qərbdən Şahverən, şərqdən isə Hacı Osman hücuma keçdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=445}} Döyüşlərdə nizamlı [[ADR]] qoşunları iştirak edirdi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=189}} Hər tərəfdən təzyiq altında olan bolşeviklər geri çəkilməyə başladılar, qismən şəhər qülləsində, qismən "Milyutin" və digər gəmilərdə gizlənirdilər. Mövqelərindən irəliləyən Azərbaycan qoşunlarına atəş açaraq Böyük bazar və bir çox binaları dağıtdılar.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=445}} Bolşeviklər şəhərin mərkəzində təcavüzkarlara qarşı zirehli bir maşın yerləşdirdilər. Şəhərdə döyüşlər bir neçə gün davam etdi. Vəziyyətin ümidsizliyini dərk edən MSR-nın əsgərləri Baş Komandan Orlovun döyüşə çağırışlarına baxmayaraq döyüşü tərk etdilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=188}} {{Əlavə mətn | Başlıq = Komissarların gedişi zamanı Qırmızı Ordu sıralarındakı vəziyyət haqqında: {{sfn|Оборона Мугани|2015|p=300}} | Aşağı başlıq = | Yerləşməsi = left | Məzmun = "Atdan atlanıb,o anda zəng edən sahə telefonuna getdim və telefonu götürüb haradan danışdıqlarını soruşdum. — İnqilabi Hərbi Şuradan. Telefondakı artilleriya rəisi Juqayeviç idi, - deyəsən məni bir komissarla səhv salmışdı və hirsli and içməyə başladı. "Allah bilir bu nədir!" Ən həlledici məqamda bütün səlahiyyətli nümayəndələr bir yerdə yoxdur. Artilleriyam atəşi dayandırmağa məcbur olacaq, çünki mərmi hələ gəlməyib. Tatarlar bir neçə dəfə şəhərə girdilər və yalnız zirehli maşınların hücumlarını dayandıra bildilər. Bölmələrimiz artıq mövqelərindən imtina edir və şəhəri tərk etmək istəyirlər. Orlova deyin ki, indi onun cəbhədə olması zəruridir. ” | Orijinalı = | Orijinalın dili = | Orijinalın mənbəsi = | İmza = | Eni = 30em | Hündürlüyü = | Şriftin ölçüsü = 85% | Fon = | Boşluqsuz = }} Bu fonda komissarlar təxliyə edildi. Evuakuasiyanın dəqiq vaxtı məlum deyil: Morozova görə, bu, iyulun ikinci yarısında baş verib.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Əvvəlcə intihar hadisələrinin olduğu [[Sarı adası]]na təxliyə təşkil olundu və bir neçə gündən sonra 300 nəfər Muğan komisarları adanı müxtəlif istiqamətlərdə yeddi barkazda tərk etdilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|с=188}} Bir çoxları ağlar tərəfindən tutuldu və edam edildi; aralarında may tətilindən sonra Bakıdan qaçan sovet diplomatı Kolomiyetsev{{Ref+|[[Kutaisi]] vilayətində kasıb bir kəndli ailəsində anadan olub. [[1900]]-cü ildə iş axtarmaq üçün Bakıya gəldi. [[1918]]-ci ilin fevralında 1 nömrəli zirehli qatarın siyasi komissarı təyin edildi, bölgədə Bakı kommunasının qurulmasında iştirak etdi.Otuz yaşında güllələndi.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=65—66}}|group=k}}, hidroavasiya bazasının rəhbəri və Muğan hökumətlərinin əksəriyyətinin üzvü Kropotov, eser Suxorukov və s. Lənkəran bolşeviklərindən də bir neçə qrup qaçmağa müvəffəq oldu.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=62—66}} Morozova görə bu vaxt Lənkərandakı döyüş xəbərləri rus kəndlilərini bir araya topladı. Lənkərana olan uğursuz səfərindən sonra sarsılan Xoşevin səlahiyyətləri bərpa olunmağa başladı və Morozovaya görə Lənkərana kömək məqsədi ilə birləşən bir çox insan (bəziləri sovet rejimini dəstəkləsə də) digərləri bolşevikləri devirməyə çalışırdı, bəzilərində isə dəqiq məqsədlər yox idi. Komisarların qaçması ilə bağlı teleqram,muğanlıların Lənkərana qaçması ilə nəticələndi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=189}} 24–25 iyul tarixlərində Lənkəranın müsəlmanlar tərəfindən alınmayan hissələrini işğal etdilər və iyulun 26-da [[Prişib]]dəki qurultayda Ağ Qvardiyanın gücünü bərpa etmək qərarı verildi.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=213}} === Muğanda Azərbaycan hakimiyyətinin qurulması === Yeni Ağ Qvardiyaçılar höküməti MSR-nın Astara cəbhəsindən, yerli azərbaycanlı və talışlarlar, həmçinin [[ADR]]-in nizami hərbi hissələrindən misras qalmışdı.{{sfn|Morozova|2014|с=51}} Həbsdən azad edilən və Lənkərana rəhbərlik edən polkovnik İlyaşeviç azərbaycanlıları Rusiya Astarasının hüdudlarından kənara çıxmağa və Muğan məsələsini [[Paris Sülh Konfransı]]na çıxarmağa dəvət edərək Azərbaycan tərəfi ilə danışıqlara başladı. Azərbaycanlı tarixçi Mehman Süleymanovun sözlərinə görə, muğanlılar İngilislərin diplomatik dəstəyinə ümid edərək vaxt keçirirdilər, lakin Azərbaycanın Lənkəran rayonu və Muğan bölgəsindəki hüquqlarını dəstəklədilər. Çaşqın muğanlılar, gücü əllərindən vermək niyyətində deyildilər. Döyüşlər bütün cəbhədə davam etdi və avqustun 10-da muğanlılar bəzi güzəştlərə getmək istəyərək, Azərbaycan mövqelərinə həlledici hücum etdilər. Lakin, muğanlılar Azərbaycanın müdafiə xəttini keçə bilmədilər və ertəsi gün Ümum Muğan Konqresi Azərbaycan hakimiyyətinin tanınmasını elan etdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=446—448}} Razılaşmaya görə, hakimiyyətin təslim olması bir neçə mərhələdə baş verdi və Azərbaycan bölmələri və partizanları və Muğan birləşmələri mövqelərindən çəkilməklə başladı. M. Süleymanovun qeyd etdiyi kimi,avqustun 12-də onu qarşılayan yerli əhalinin nəzarəti altında, Lənkərana kiçik bir azərbaycanlı dəstəsi daxil oldu. Elə həmin gün [[Lənkəran qəzası]]nın Administrasiyası üzrə Xüsusi Komissarı [[Cavad bəy Məlik-Yeqanov|Cavad-bəy Məlik-Yeqanov]] mahalda hərbi vəziyyət elan etdi. Avqustun 13-dəki müqaviləyə əsasən şəhər Azərbaycanın nəzarəti altına keçdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=449}} Muğan və Lənkəranda Cavad-bəy Məlik-Yeqanovun başçılığı ilə Lənkəran general-qubernatorluğu yaradıldı.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=189}} Muğanlılar təslim olmağa məcbur olsalar da, bölgədə təcrübəli rus zabitlərinin başçılığı ilə əhəmiyyətli hərbi gücə sahib olmağa davam etdilər.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=450}} Hətta avqustun 11-də keçirilən Ümum Muğan Konqresinin Azərbaycan hökumətini tanımaq qərarında yerli rus əhalisinin [[Rusiya İmperiyası|Rusiyanın]]{{Sfn|Süleymanov|2014|p=448}} tərkibində olmaq istədiyindən danışıldı və Mehman Süleymanovun fikrincə, belə gücə malik olan muğanlılar istənilən vaxt Denikini dəstəkləyə və Azərbaycanı arxadan vura bilərdilər. Bunu nəzərə alan Azərbaycan hökuməti bölgəni nəhayət sakitləşdirmək üçün [[Salyan]]dan qondarma Lənkərandakı bolşevik hökumətinin şərtləri ilə,iyulun əvvəlində yaradılmış "Lənkəran dəstəsi"ni göndərdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=450}} General Həbib-bəy Səlimovun rəhbərlik etdiyi dəstə avqustun 14-də [[Hacıqabul]]dan [[Salyan]]a, oradan da avqustun 17-də Muğan istiqamətində yollandılar. Hərbi nazir [[Səməd bəy Mehmandarov]] Səlimovdan Muğandan alınan hər hansı bir silahın geri alınmasını əmr etdi. Yerli rus əhalisi silahlarını təhvil verməkdən imtina etdilər{{Sfn|Süleymanov|2014|p=460—461}}, ancaq azərbaycanlı birləşmələr Lənkərana gedən yolda rus kəndlərini tək-tək tərksilah etdilər, bunların arasında [[Prişib]] kəndi də var idi{{Sfn|Süleymanov|2014|p=463—464}}. General Səlimov Lənkəran dəstəsində qaydalara, nizam-intizama da diqqət yetirirdi — hətta bir əsgər bir rus mikroavtobusu soyduğuna görə asılmışdı.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=462}} Avqustun 23-də Azərbaycan bölmələri Lənkərana girdilər və polkovnik İlyaşeviçin rus qoşunları müqavimət göstərmədən tərksilah edildi.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=166—167}} Bundan sonra Lənkəran dəstəsi rus kəndlərinin tərksilahını davam etdirdi: məsələn, [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvar]] avqustun 26-da, [[Astarxanbazar|Astraxanbazar]] 28 avqustda tərksilah edildi. Silahsızlaşdırma missiyasını uğurla başa vurduqdan sonra Lənkəran dəstəsi sentyabrın 3-də [[Hacıqabul]]a qayıtdı. Rusiya Muğan əhalisindən 22 silah və 32 [[pulemyot]]la yanaşı, 4 minə qədər [[mərmi]], üç yük maşını, 209 xidmət atı və çox sayda müxtəlif hərbi texnika geri alındı. Yuxarıda sadalananlardan əlavə, 517 [[tüfəng]], 93 türk istehsalı tüfəng, 382 ov silahı, 36 süngü, 670 ingilis gülləsi, 12.454 tüfəng gülləsi, 26 səhra topları üçün [[mərmi]], 517 berdan tüfənfi, 3 aeroplan mərmisi, 15 [[qılınc]] və 40 [[xəncər]] və 289 növ digər silahlar qeydiyyata alınmışdır.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=465—467}} == Sonrakı hadisələr == Muğan hadisələrindən sonra Bakı quberniyasının cənub qəzaları nəhayət Azərbaycanın tərkib hissəsi oldu, ancaq bölgədə uzun müddət qeyri-sabitlik hökm sürdü. 1920-ci il yanvarın əvvəlində qarnizon adyutantı Həşimov Lənkərandan Azərbaycan ordusunun Baş Qərargahına Lənkəranda və Muğanda vəziyyətin sakit olduğunu bildirdi; lakin "''Mugan əhalisi arasında bolşeviklərin son uğurları ilə əlaqədar olaraq diqqət mərkəzində olan Privolnoye (Cəlilabad), [[Qriqorevka (Şaran)]], Otrubintsi kimi kəndlərin bolşevik təşkilatında artım var.''" Həşimov 1919-cu ildə Səlimov kampaniyası zamanı tərksilahdan xilas olan kəndləri tərksilah etməyi tövsiyə etdi{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=71—72}}. 1920-ci ilin mart ayının əvvəlində Lənkəran qəzası komissarı Bəhram xan Naxçıvanski{{Ref+|[[Cavad bəy Məlik-Yeqanov|Cavad-bəy Məlik-Yeqanovu]] bu vəzifədə [[10 noyabr]] [[1919]]-cu ildə əvəz etdi.<ref>{{məqalə | автор = Vüsalə Əliyeva | заглавие = AXC dövründə Muğan-Lənkəran bölgəsinin siyasi, iqtisadi və mədəni inkişafı | оригинал = | ссылка = http://static.bsu.az/w8/Tarix%20ve%20onun%20problem/2011%20%203/98-100.pdf | язык = az | ответственный = | автор издания = | издание = Tarix və onun problemləri | тип = | место = | издательство = | год = 2011 | месяц = | число = | том = | выпуск = | номер = 3 | страницы = 98 | isbn = | issn = | doi = | bibcode = | arxiv = | pmid = | ref = | archiveurl = | archivedate = }}</ref>|k}}, güclü bolşevik təşviqatı, təbliğatçılarda böyük miqdarda pulun olması və mübarizəyə qalxmış kəndlərdə yaxşı silahlanmanın olduğu barədə məlumat verdi; bölgədəki hərbi mövcudluğu dərhal gücləndirməyi və Bolşevik tərəfdarı kəndləri tərksilah etməyi zəruri saydığını bildirdi.{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=75}} Aprelin 28-də [[Aprel işğalı]] '''(Bakı əməliyyatı)''' nəticəsində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti süquta uğradı. Bir neçə gündən sonra Lənkəranda və Muğanda Sovet hakimiyyəti quruldu; İnqilabi Hərbi Şura yaradıldı.{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=78—80}} Tezliklə (artıq may ayının sonunda) Lənkəran qəzasında Sovet rejiminin silahlı müxalifəti yarandı. Mehman Süleymanovun fikrincə, müsəlman əhalinin Sovet siyasətini anlamaması səbəbindən Sovet hakimiyyəti sinif mübarizə bəhanəsi ilə yerli ənənələrə və adətlərə və kütləvi tələblərə hörmətsizlik etmişdir. Bölgədə uzun müddət fəaliyyət göstərən müsəlman partizan dəstələri, bir çoxu Muğan hadisələri əsnasında Astara üsyanının təşkilatçıları və rəhbərləri — keçmiş türk [[kapral]]ı Yusuf Camal Paşa, Şahverən, Hüseyn Əlixan və başqaları tərəfindən idarə edildi.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=136—149}} Paralel olaraq, Şimali Muğanda, [[Cavad qəzası]]nda silahlı birləşmələr meydana çıxdı.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=158—159}} Mənbələrdə [[Lənkəran üsyanı (1920)|Lənkəran üsyanı]] olaraq xatırlanan silahlı müqavimət yalnız 1921-ci ilin oktyabrında yatırıla bildi. Lakin Mehman Süleymanovun qeyd etdiyi kimi, bölgədəki Sovet hakimiyyətindən narazılıqlar daha uzun illər davam etdi.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=149}} == Qeydlər == {{İstinad siyahısı|group="k"}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{Kitab3 |автор=Firuz Kazemzadeh |заглавие=Struggle For Transcaucasia (1917—1921) |ответственный= |ссылка= |место=New York |издательство=Philosophical Library |год=1951 |том= |страниц= |страницы= |isbn=978-0956-0004-08 |ref=Kazemzadeh }} * {{Kitab3 |автор= |заглавие=Азербайджанская Демократическая Республика (1918-1920) |ответственный=Отв. ред. Н. Агамалиева |издание=|место=Баку|издательство=Элм|год=1998|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Агамалиева}} * {{Kitab3 |автор=Булдаков В. П. |часть=|ссылка часть= |заглавие=Этнические конфликты в России, 1917—1918 гг.: условия возникновения, хроника, комментарий, анализ. |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство=Новый хронограф |год=2010 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Булдаков }} * {{Kitab3 |автор=Волкова Н. Г. |часть=Этнические процессы в Закавказье в XIX—XX вв. |ссылка часть= |заглавие=Кавказский этнографический сборник |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство=Изд-во АН СССР |год=1969 |volume=4 |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Волкова }} * {{Kitab3 |автор=Комарова О. Д. |часть=Демографическая характеристика русских селений в Азербайджане |ссылка часть= |заглавие=Русские старожилы Азербайджана. Часть 1 |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М |издательство=Институт этнографии АН СССР |год=1990 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Комарова }} * {{Kitab3 |автор= |часть= |ссылка часть= |заглавие=Русские |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный=Отв. ред. В. А. Александров, И. В. Власова, Н. С. Полищук |издание= |место=М |издательство=Наука (издательство) |год=2003 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия=Народы и культуры |isbn= |тираж= |ref=«Русские» }} * {{Kitab3 |автор=|заглавие=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası: II cild|ответственный=|издание=|место=Bakı|издательство=Lider Nəşriyyat|год=2005|страницы=213|страниц=|isbn=|ref=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası}} * {{məqalə|автор=Olga M. Morozova|заглавие=Mugan Region in 1918–1919|ссылка=http://www.ejournal15.com/journals_n/1426787336.pdf|язык=|издание=Russkaya Starina|тип=|год=2014|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=46—51|issn=|ref=Morozova}} * {{Kitab3 |автор=|заглавие=История Азербайджана: в трёх томах|ответственный=И. А. Гусейнов, М. А. Дадашзаде, А. С. Сумбатзаде, З. И. Ибрагимов, А. Н. Гулиева, Е. А. Токаржевский|издание=|место=Баку|издательство=Издательство Академии Наук Азербайджанской ССР|год=1963|том=3, Ч.1|страницы=|страниц=539|isbn=|isbn2=|ref=История Азербайджана}} * {{Kitab3 |автор=Ольга Морозова, Татьяна Ермоленко|заглавие=Погоны и Буденовки: Гражданская война глазами белых офицеров и красноармейцев|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Российский гуманитарный научный фонд|год=2013|страницы=|страниц=356|isbn=|isbn2=|ref=Морозова и Ермоленко}} * {{Kitab3 |автор=Anar Isgenderli|заглавие=Realities of Azerbaijan, 1917-1920|ответственный=|издание=|место=USA|издательство=|год=2011|страницы=|страниц=236|isbn=978-1-4568-7955-6|isbn2=|ref=Isgenderli}} * {{Kitab3 |автор=Peter Kenez|заглавие=Civil War in South Russia, 1919-1920: The Defeat of the Whites|ответственный=|издание=|место=|издательство=University of California Press|год =1977|том =2|allpages =378|isbn=|isbn2=|ref=Kenez}} * {{Kitab3 |автор=Mehman Süleymanov|заглавие=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Hərb Tarixi|ответственный=Pərvin Darabadi|издание =Firuzan|место=|издательство=|год =2014|том=2|страницы=|страниц =696|isbn=|isbn2=|ref=Süleymanov}} * {{Kitab3 | автор = Mehman Süleymanov | заглавие = Azərbaycan Ordusunun tarixi | ссылка = | ответственный = | место = Bakı | издательство = Maarif | год = 2018 | том = 3 (1920—1922) | страниц = 784 | страницы = | isbn = | doi = | ref = Süleymanov }} * {{Kitab3 |автор=А. А. Гусейнов, В. М. Синицын|заглавие=Сражающаяся Мугань|ответственный=|издание=|место =Баку|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год =1979 |страниц=|isbn=|isbn2=|ref =Сражающаяся Мугань}} * {{Kitab3 |автор=Добрынин В. А.|заглавие=Оборона Мугани|ответственный=|издание=|место=|издательство=Издательство М. и В. Котляровых|год=2015|страницы=|страниц=368|isbn=978-5-93860-903-3|isbn2=|ref=Оборона Мугани}} * {{Kitab3 |автор=Ж. Е. Папуша, И. А. Гусейнов|заглавие=Борьба за победу Советской власти в Азербайджане, 1918-1920: документы и материалы|ответственный=|издание=|место=|издательство=Институт истории партии АзССР|год=1967|страниц =569|isbn=|isbn2=|ref=Борьба за победу Советской власти в Азербайджане}} {{Azərbaycanın hərb tarixi}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın hərb tarixi]] [[Kateqoriya:Rusiyanın hərb tarixi]] [[Kateqoriya:Rusiya vətəndaş müharibəsi]] [[Kateqoriya:1919-cu ildə Azərbaycan]] [[Kateqoriya:1920-ci ildə Azərbaycan]] tlgmm47ge9ly0hhvczpfb8r9rgrug6i 6547286 6547283 2022-07-24T15:42:39Z Xayala Mammadli 178819 wikitext text/x-wiki {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Muğan hadisələri (1918-1919) |aiddir = [[Rusiya vətəndaş müharibəsi]] |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |tarixi = 1918—1919-cu illər |yeri = [[Fayl:Baku_gub_coa_n655.png|24px]] [[Bakı quberniyası]]:<br>{{*}}[[Cavad qəzası]]{{*}}[[Lənkəran qəzası]] |səbəbi = [[Ağ ordu]] və [[bolşeviklər]] arasında vətəndaş müharibəsi, ruslar və azərbaycanlılar arasındakı millətlərarası qarşıdurma |vəziyyəti = |nəticəsi = Muğan [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin tərkibinə daxil oldu |ərazi = |tərəf1 = Muğanın azərbaycanlı və talış əhalisi ---- {{Azərbaycan bayrağı}} [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] <br> |tərəf2 = Muğanın rus əhalisi<br> • paralel taborlar <br> ---- Beşlik Diktaturası <small>(avqust-sentyabr 1918-ci il) → </small><br> {{Rusiya bayrağı}} [[Ağ ordu]] <br> • Muğan Diyarı Hökuməti <small>(1918-ci ilin payızı,1918-ci il dekabr — 1919-cu il 24 aprel)</small> |tərəf3 = <br> |tərəf4 = [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] [[Bolşevizm]] <br> • Muğan İcraiyyə Komitəsi <small>(1918-ci il 14 aprel-1avqust)</small><br> • [[Muğan Sovet Respublikası]] (MSR) <small>(1919-cu il 24 aprel—1919-cu il 26 iyul)</small><br> |komandan1 = {{Azərbaycan bayrağı}} [[Səməd bəy Mehmandarov]]{{ref+|[[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti|Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin]] hərbi naziri. {{sfn|Süleymanov|2014|p=467}}|group="k"}}<br> {{Azərbaycan bayrağı}} [[Həbib bəy Səlimov]]{{ref+|General, [[1918]]-ci ilin payızında və [[1919]]-cu ilin yayında Lənkəranı ələ keçirmək üçün əməliyyatlara rəhbərlik etdi. {{sfn|Morozova|2014|p=48}},{{sfn|Süleymanov|2014|p=454}}|group="k"}}<br> {{Azərbaycan bayrağı}} [[Cavad bəy Məlik-Yeqanov]]{{ref+|[[Lənkəran qəzası]]nın general-qubernatoru{{sfn|Morozova|2014|p=56}}; Zabit Dobrininin xatirələrinə görə,[[bolşeviklər]]ə qarşı "Astara Cəbhəsinə", daha sonra isə Ağ Qvardiyaya rəhbərlik etmişdi.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=300}}|group="k"}}<br> Məhəmməd Tağıyev {{ref+|Azərbaycanlı milyonçu və xeyriyyəçi [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]]in oğlu; Lənkəranda [[Vəhşi diviziya]] dəstəsinə rəhbərlik etmiş, orada da ölmüşdü.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175—176}},<ref>Азербайджанская Демократическая Республика (1918-1920): армия(документы и материалы), стр. 54.</ref>|group="k"}} [[Döyüş zamanı ölüm|☪]]<br> {{bayraq|Osmanlı İmperiyası}} Camal paşa {{ref+|Türk ordusunun kapitanı, qazandığı hörmətə görə paşa çağırılan Camal-bəy. Bolşevik Sadıxovun dediyinə görə, quldur dəstələrini əlindəki [[Quran]]la birləşdirərək [[1918]]-ci ildə ruslara qarşı [[cihad]] təşkil etmişdi.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=198}}|group="k"}}<br> ---- ''xan və partizan dəstələrinin rəhbərləri:'':<br> Naftulla xan<br> Hüseyn Ramazanov <br> Şahveran<br> Hacı Osman<br> Hüseyn Əlixan<br> Xəlil bəy<br> Fata Rəsulov<br> ''və.s'' |komandan2 = {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]→{{Rusiya bayrağı}} polkovnik İlyaşeviç{{ref+|Paralel taborun komandanı{{sfn|Morozova|2014|p=47}};"beş diktatordan" biri idi{{sfn|Morozova|2014|p=48}},[[Muğan Sovet Respublikası]] dövründə və Həştərxan bolşeviklərinin Muğan Sovet Respublikasına gəlməsindən əvvəl Muğan qüvvələrinə rəhbərlik etmişdir.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=195}}; MSR-ı devrildikdən sonra yeni Ağ Qvardiyaya rəhbərlik etmişdi{{sfn|Süleymanov|2014|p=446}}.|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] İ.P.Orlov{{ref+|İran ordusunun keçmiş polkovniki{{sfn|Борьба за победу Советской власти в Азербайджане|1967|с=528}} və macəraçı{{sfn|Morozova|2014|p=57}} İlyaşeviçi MSR-nın qoşunlarının komandiri təyin etdi,{{sfn|Morozova|2014|p=57}}; xatirələrində Dobrinin polkovniki Qraf Orel-Paseçni adlandırır{{sfn|Morozova|2014|p=57}};sağ eser, [[1919]]-cu ilin aprelində bolşeviklərə qoşuldu{{sfn|Morozova|2014|p=57}}; MSR-nın süqutundan sonra [[RSFSR]]-ə təxliyə edildi və Bakı əməliyyatında iştirak etdi; son illərdə SSRİ Meşə Təsərrüfatı Nazirliyində işləyib, [[1959]]-cu ildə vəfat edib. {{sfn|Борьба за победу советской власти|1967|p=528}}|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Dmitri Nikolayeviç Kropatov{{ref+|Zabit-pilot, zadəgan, [[Saratov]] vilayətinin torpaq mülkiyyətçisinin oğlu,[[Sarı adası]]ndakı hərbi hidroavasiya bazasının rəhbəri{{sfn|Morozova|2014|с=56}}; və bütün Muğan hökumətlərinin üzvü; Suxorukov və Şevkunov ilə birlikdə [[Xəzər dənizi]]ndə ağlar tərəfindən tutuldu və vuruldu{{sfn|Morozova|2014|p=57}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]Timofey İvanoviç Otradnev{{ref+|İnqilab Hərbi Şurasının sədri, [[Həştərxan]] komissarlarından biri; muğanlılar ilə döyüşdə ölmüşdü{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=202}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]Timofey İvanoviç Otradnev{{ref+|İnqilab Hərbi Şurasının sədri, [[Həştərxan]] komissarlarından biri; muğanlılar ilə döyüşdə ölmüşdü{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=202}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] İvan Osipoviç Kalomiyçev{{ref+|Sovet diplomatı, MSR-ı ilə Muğan kəndliləri arasında barışıq əldə etməyə çalışmışdı; [[1919]]-cu ildə Otradnevin ölümündən sonra Lənkəranın müdafiəsinə rəhbərlik etmişdi; Kropotov, Suxorukov və digər Lənkəran komissarları ilə birlikdə təxliyə edilərək,naməlum şəraitdə güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Flag of the Centrocaspian Dictatorship.svg|border|22px]]→{{Rusiya bayrağı}}polkovnik Avetisov{{ref+|o zaman İlyaşeviçin rəhbərliyi altında olan [[Sentrokaspi Diktaturası]]nda İdarə rəisi;[[1918]]-ci ilin payızında [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndindəki iğtişaş zamanı öldürülmüşdür.{{sfn|Morozova|2014|p=51—52}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]] ---- <small>bölmə komandirləri:</small><br> {{Rusiya bayrağı}} leytenant Boris Aleksandroviç Xoşev{{ref+|Voloqodski vilayətinin zadəganlarından, Tiflisdəki kadet korpusunu bitirib{{sfn|Morozova|2014|p=55}}; [[1918]]-ci ildə Biləsuvarın və digər sərhəd kəndləri Şahsevənlərin basqınlardan müdafiəsinə rəhbərlik etmişdi, [[1919]]-cu ilin iyununda Muğanlıların Lənkəran səfərinə rəhbərlik etmişdi.{{sfn|Morozova|2014|p=55}}; Muğan hadisələrindən sonra Denikin ordusunda xidmət etmişdir{{sfn|Morozova|2014|p=55}},sonra [[Yuqoslaviya]]ya qaçmışdır;[[1978]]-ci ildə [[ABŞ]]-da 80 yaşında rəhmətə getmişdir.<ref>''Амир Александрович Хисамутдинов'', После продажи Аляски: русские на тихоокеанском побережье Северной Америки (1867-1980-е гг.) : материалы к энциклопедии, стр. 263</ref>|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Şevkunov{{ref+|Muğan sakini;[[1917]]-ci ildə rəsmi olaraq İlyaşeviçə tabe olan bir dəstə yaratdı; [[1918]]-ci ildə [[Vəhşi diviziya|Vəhşi Diviziyanın]] əsgərləri tərəfindən tərksilah edildikdən sonra bir müddət Bakıda oldu, qayıtdıqdan sonra Lənkəranın komendantı oldu və dəstəyə rəhbərlik etdi; azərbaycanlılara qarşı soyğunçuluq və zorakılıqları ilə tanınırdı; Kropotov və Suxorukov ilə birlikdə güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Lozovoy{{ref+|[[Bakı Kommunası]]nın qoşunlarında xidmət edən Kuban kazakı Muğana təhvil verildi;Orlovun əmri ilə qalan məmurlarla birlikdə tutuldu və güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Qriqoriy Rüstəmov{{ref+|Bakı Soveti dəstəsinin komandiri; Sovet hakimiyyətini qurmaq üçün [[1918]]-ci il aprelin ortalarında Muğana gəldi{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176}}. Daha sonra S. Şaumyan adına Partiya Tarixi İnstitutunun xatirə gecələrində iştirak edib{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=206}}.|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Moisey Boçarnikov{{ref+|[[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndinin sakini,dəstə komandiri;ADR hökuməti qurulandan sonra [[İran]]a qaçdı və yerli rəhbərlərdən birinin əlinə düşdü; sonrakı taleyi bilinmir.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik baron fon der Osten-Saken{{ref+|Paralel [[tabor]]lardan birinin komandiri{{sfn|Morozova|2014|p=47}}, 29-cu Bakı Sərhəd briqadasının keçmiş komandiri.<ref>"Баку и его районъ" 1913 года - справочный ежегодник. Изд. М. С. Шапсович</ref>|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik Yermolayev{{ref+|Muğan polkovniklərindən biri{{sfn|Morozova|2014|p=54}}; çox güman ki,digər zabitlərlə birgə [[Sarı adası]]nda öldürülmüşdü.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik Makarov {{ref+|Zabit süvari məktəbi.[[Polkovnik]].1918-ci ilin dekabrında Muğan qoşunlarında,[[Könüllü Ordu]]da xidmət etmişdir.<ref>Информация из [http://rosgenea.ru/?poisk Центра Генеалогических исследований]</ref>.|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Mamed Zuvandskiy{{ref+|Talış quldur dəstəsinə rəhbətlik edirdi; [[1919]]-cu ilin yayında bolşeviklərə Lənkəranı digər talış və şahsevən dəstələrindən müdafiə etməyə kömək etdi{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=199}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Yunuska{{ref+|Quldur dəstəsinin komandiri; əvvəllər [[1918]]-ci ildə Lənkəran İcraiyyə Komitəsinin sərəncamına verilmiş xanın həyat yoldaşa Talışinskiyə tabe idi; [[1920]]-ci ildə bəlli olmayan şəraitdə öldü.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> |komandan3 = |komandan4 = |qüvvə1 = {{Azərbaycan bayrağı}} [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] <br><br> ''1919-cu ilin yayı'':<br> '''Astara-Lənkəran cəbhəsindəki Azərbaycan bölmələri:''' ''bilinmir''<br><br> '''Lənkəran heyəti'''{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=166}}:<br>5-ci Bakı piyada alayı<br>3-cü Şəki süvari alayı<br>2-ci yüngül artileriya batareyası<br>6-cı dağ artileriyası batareyası<br>ayrıca qaubitsa batareyası<br>mülki mühəndislik heyəti<br>zirehli avtomobil heyəti ---- Müsəlman partizan bölmələri <br> 800-1000 nəfər{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=198}}{{Ref+|Sovet rejiminin üç cildli "Azərbaycan tarixi"nə (səh. 192) görə,cəmi 10 min nəfər.{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}|group="k"}} |qüvvə2 = {{Rusiya bayrağı}} Muğanlılar (Rus)<br><br> ''1918-ci ilin əvvəlləri'':<br> '''Polkovnik İlyaşeviçin muğanlı heyəti''':<br> 500 süngü və 200-300 qılınc{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=194}}<br><br> '''digər bölmələr''': ''bilinmir''<br><br> ''1919-cu ilin yayı:''<br> '''Leytenant Xoşevin anti-bolşevik dəstəsi, 1919-cu il iyunu'''{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}:<br> 5 min nəfərə qədər{{ref+|Sovet rejiminin üç cildli "Azərbaycan tarixi"nə əsasən{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}|group="k"}}.<br><br> '''Bolşeviklərin gedişindən sonra Lənkəran qüvvələri'''{{sfn|Оборона Мугани|1979|p=319}}:<br> 5 min süngü<br> 600 qılınc<br>16 sahə topu<br> 40 pulemyot<br> 3 zirehli maşın<br> motosiklet komandası<br> 2 sürət qayıqları, pulemyotlarla silahlanmış və 47 mm Hotskiss silahı<br> 2 qidroplan |qüvvə3 = <br> |qüvvə4 = [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] [[Muğan Sovet Respublikası]] <br> ''1919-cu il mayın sonuna qədər'':{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} <br> Bir piyada batalyonu və süvari eskadronu da daxil olmaqla 5-6 min nəfər<br> 6 sahə topu<br> 3 dağ topu<br> 3 qidroplan |itkilər1 = |itkilər2 = |itkilər3 = |itkilər4 = |ümumi itkilər = |vikianbar = }} '''Muğan hadisələri''' — 1918–1919-cu illərdə [[Rusiya vətəndaş müharibəsi]] fonunda [[Muğan Sovet Respublikası|Muğanda]] [[Ağ ordu|Ağ qvardiya]], [[bolşeviklər]] və [[Azərbaycan]] qüvvələri arasında qarşıdurma. Nəticədə [[Muğan Sovet Respublikası]] [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin tərkibinə daxil oldu. [[Oktyabr inqilabı]]ndan və Qafqaz Cəbhəsinin dağılmasından sonra indiki Azərbaycan Respublikasının cənubunda Muğanda hakimiyyətsizlik yarandı. Yerli əhali ilə Rusiya imperiyası dövründə bu regionda məskunlaşmış rusların etnik gərginliyi hərbi əməliyyatlara çevrildi. Muğanlılar kimi tanınan rus mühacirlərin köməyinə bölgəni tərk etməkdən imtina edən bir çox rus sərhədçi zabitləri də gəlmişdilər. Etnik toqquşmalar dövrü yalnız 1918-ci ilin aprelində [[Bakı kommunası]]nın hissələri tərəfindən Sovet hakimiyyətinin qurulmasından sonra başa çatdı, barışıq cəhdləri oldu. Lakin Sovet hakimiyyəti uzun sürmədi və Bakı Kommunası süquta uğrayandan bir neçə ay sonra Muğanda Rusiyanın ağ qüvvələrinin marionet hökuməti quruldu. Buna baxmayaraq, regionda vəziyyət [[anarxiya]]nın astanasında qaldı, hökumətin nüfuzu zəif idi və 1919-cu ilin aprelində regionda yenidən Sovet hakimiyyəti Muğan Sovet Respublikasının (MSR) simasında bərqərar oldu. Çar ordusunun zabitlərinin yeni Sovet hakimiyyətini tanımaqdan imtina etməsi və əvvəlki hökumətlərin liderlərindən biri olan polkovnik İlyaşeviçin həbsi Muğanda ağlar və qırmızılar arasında müharibəyə gətirib çıxardı. Eyni zamanda, azərbaycanlıların və [[talışlar]]ın MSR-a qarşı yönəlmiş genişmiqyaslı üsyanı başladı, onların köməyinə Azərbaycanın müntəzəm ordu hissələri çatdı. 1919-cu ildə Azərbaycan Hərb Nazirliyi Muğan Sovet Respublikasının tədricən ləğvi ilə bağlı qərar qəbul etdi. İyulun ortalarında Salyan və Astara istiqamətindən hücuma başladılar. İyulun 23-də hərb naziri [[Səməd bəy Mehmandarov]] [[Lənkəran qəzası]]nın sakinlərinə müraciət etdi. O müraciətində bildirirdi: "Azərbaycan Respublikasının razılığı ilə vətəndaş müharibəsini sona çatdırmaq, sabitliyi bərpa etmək, sizi təcavüzkarlardan xilas etmək üçün [[Lənkəran qəzası]]na qoşun göndərirəm." Müraciətdə qeyd edilirdi ki, Lənkəran qəzası yalnız Azərbaycan Respublikasının hakimiyyətini tanıyacaq. Bolşeviklər eyni vaxtda bir neçə cəbhədə döyüşməli olurdular. Astarada desantlar yerli sakinlərin köməyilə yerə endilər. [[Cəlilabad|Astraxanka]] kəndində Sovet hakimiyyətinə qarşı alternativ qurultay keçirildi. İyulun 28-i, səhər saatlarında bolşeviklər Lənkərandan çıxmalı oldular. Döyüşlərdə hərbi dəstələrin komandiri Otradnev öldürüldü. [[Sara adası]]na təxliyyə olunma ilə bağlı qərar qəbul edildi. Şahsevən dəstələri hücuma keçdilər. Nəticədə regionda qəribə vəziyyət yarandı. Yerli sakinlər kimə tabe olmaqla bağlı qərar verə bilmirdilər. Bununla belə, regionda sovet hakimiyyəti sona çatdı. Onlar Sara adasında iki həftə qala bildi. Yerli əhali isə Azərbaycan hökumətinə tabe oldu.<ref>[https://oxu.az/society/254289 ADR–100: Muğan Sovet Respublikasının ləğvi və Qarabağdakı hadisələr]</ref> == Tarixşünaslıq == Tarixçilər O. M. Morozova və T. F. Yermolenkonun yazdıqlarına əsasən, bu tarixi epizod nadir hallarda alimlərin diqqətini çəkir — hadisələrdən daha çox müasir etnik qarşıdurmalar ilə əlaqəli siyasi maraqlarda istifadə olunur. Bugünə qədər qorunmuş kiçik miqdarda olan sənədli sübutlar hadisələrin təhrif edilməsinə və əsassız şərhlərə zəmin verir. Sovet nəşrinin "Azərbaycan tarixi" nin üçüncü cildində (1963-cü il) hadisələrin xronologiyası qurulmamış, siyasi qüvvələrin qiymətləndirməsi ideoloji xarakter daşıyırdı. [[Ağ ordu]]nun (Ağ qvardiya) müasir tədqiqatçıları üçün (V.E. Şambarov) Muğan hadisələri məşhur anti-bolşevik müqavimətinin bir nümunəsidirsə, Azərbaycan müəllifləri onları [[Azərbaycan]]ın ərazi bütövlüyünə qarşı yönəlmiş hərəkat kimi şərh edirlər. "Xaos və etnoslar. Rusiyadakı etnik qarşıdurmalar, 1917–1918: yaranma şərtləri, salnamə, şərh, təhlil" (2011) monoqrafiyasında Rus tarixçisi V. P. Buldakov zorakılığın artmasında etnik qarşıdurmanın əhəmiyyətini nümayiş etdirdi və əsas hadisələrin xronologiyasını [[Bakı]] qəzetlərinə və heyət kapitanı V. A. Dobrininin xatirələrinə əsaslanaraq yenidən qurdu. {{sfn|Morozova|2014|p=47}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=168—169}} == Zəmin == === Rus inqilabından öncə === {{həmçinin bax|Azərbaycan rusları}} [[Fayl:Mughan map.png|left|thumb|180px|[[Kür]] və [[Araz]]ın aşağı axınları arasındakı [[Muğan düzü]]]] Muğan düzü [[Kür]] və [[Araz çayı|Arazın]] aşağı axınları və [[Talış dağları]]nın ətəkləri arasında yerləşir.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=168}} İnqilabdan əvvəlki dövrdə [[Bakı quberniyası]]nın [[Cavad qəzası|Cavad]] və [[Lənkəran qəzası|Lənkəran qəzalarının]] bir hissəsini tuturdu. Bölgənin yerli əhalisini azərbaycanlılar (mənbələrdə çox vaxt türklər və ya tatarlar adlandırırdılar) və talışlar təmsil edirdi. Azərbaycanlılar oturaq həyat tərzi keçirən əhaliyə və köçərilərə ([[Şahsevənlər]]) bölünmüşdülər. Rus tarixçisi Olqa Morozovaya görə, yerli [[şiələr]] [[farslar]]a, [[sünni]] [[müsəlmanlar]] isə türk sultanına yönəlmişdilər.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Muğan [[Rusiya İmperiyası|Rusiya imperiyasının]] miqrasiya siyasətinin yayıldığı yerlərdən biri idi.<ref>{{Kitab3|автор=Авалиани, Симон Лукич |заглавие=Крестьянский вопрос в Закавказье|том=5|издание=|место=Тбилиси|год=1986|страницы=78|isbn=}}</ref> [[Gülüstan müqaviləsi]]nin şərtlərinə əsasən, bölgə Rusiyaya birləşdirildikdən sonra, şimal hissəsindən olan bir çox köçəri və oturaq əhali [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı imperiyasına]] köçdü. Onların yerinə ermənilər, [[almanlar]] və [[yunanlar]] gəldilər. Rus sektantları olan [[Molokanlar|molokan]] və subotniklər xəzinə fonduna daxil edilən [[şahsevənlər]]in qış yataqlarında məskunlaşmışdılar.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Muğan düzündə yerləşən [[Privolnoye (Cəlilabad)]] və [[Göytəpə]] (Prişib) kəndləri 1830-cu illərdə Zaqafqaziyada meydana gələn ilk rus kəndlərindən idilər.{{sfn|«Русские»|2003|p=53}} Rusların Muğana köçürülməsi müxtəlif mənbələrə görə [[II Nikolay]]ın hakimiyyəti dövründə, aralarında subotniklər, duxoborçev, staroobryadçev, malorussovların və s. olduğu rus yaşayış yerlərinin sayı Muğanda 48-dən{{sfn|Волкова|1969|p=7}} 55-ə, {{sfn|Комарова|1990|с=9}} ən yüksək həddə çatdı. Ruslar Lənkəran qəzasının mərkəzi olan Lənkəran şəhərində də yaşayırdılar.<ref>{{BEEL|Ленкорань}}</ref> 1913-cü ilə aid sənədlərdə göstərilir ki, Qafqazdakı 150 minlik rus əhalisinin 20 mini Muğanda yaşayır. Rusdilli mənbələrdə Muğanın rus əhalisi muğanlılar kimi göstərilir.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} Sovet yazıçısı B.Talıblı yazırdı ki, bölgə əhalisinin münaqişə qruplarına bölünməsi, dini və etnos fərqləri, miqrasiya prosesləri (köçərilərin köçməsi və yerləşdirilməsi) ilə asanlaşdırıldı. Talıblıya görə, Rusiyada mühacirətdə olan sektantlar burada hakimiyyət tərəfindən himayə olunan bir elementə çevrildi — rus mühacirlərinin dəstəklənməsi yerli əhali ilə qarşıdurmalara səbəb oldu. O.M.Morozova və T.F.Yermolenko Talıblının son məsələsəyə olan münasibətinə işarə edərək iddia edirlər ki, Çar hökumətinin Muğanın ruslaşdırılması ilə maraqlı olmasına baxmayaraq, bütün bölgə sakinlərinin maraqlarını nəzərə almağa çalışırdı. Bununla belə, Morozova və Yermolenkonun fikrincə, yerli hakimiyyət orqanlarının uğursuz işi, xüsusi tədbirlərin düşünülməməsi səbəbindən əhali çarizmin siyasətindən narazı idi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=172—173}} {| class="wikitable" style="float:left; margin-right:0.8em;" |+ Ana dilinə görə Lənkəran bölgəsi əhalisinin bölgüsü, 1897-ci il<ref>{{Cite web|url=http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/emp_lan_97_uezd.php?reg=334|title=Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. Распределение населения по родному языку и уездам Российской Империи кроме губерний Европейской России (Ленкоранский уезд)|author=|website=demoscope.ru|date=|publisher=}}</ref> |Azərbaycanlılar |84 725 |64.68 % |- |Talışlar |34 991 |26.71 % |- |Ruslar |9 728 |7.43 % |- |Qalanları |1543 |1.18 % |} Rusiyadakı vətəndaş müharibəsindən 90 il əvvəl, köçəri azərbaycanlılar qrupu olan [[Şahsevənlər]]in köç etdikləri torpaqlar, 1826–1828-ci illər [[Rusiya-İran müharibəsi (1826-1828)|Rusiya-İran müharibəsinə]] son qoyan [[Türkmənçay müqaviləsi]]nə əsasən bölündü. Nəticədə, Şahsevənlərin qış otlaqları İran ərazisində, yay otlaqları isə Rusiya İmperiyası ərazisində qaldı. 1830-cu ildən etibarən İran hökuməti Şahsevənlərin Rusiya ərazisinə keçməsi üçün pul ödəmişdir; lakin varlıların köçürüldüyü kəndlərə tez-tez basqınlar edilirdi, 1884-cü ildə sərhədi keçməyə qadağa qoyulmuşdu. Buna baxmayaraq, Şahsevənlər sərhədləri tanımırdılar və bəzən rus və azərbaycanlıların məskunlaşdığı kəndlərə hücum edərək ənənəvi yolları ilə köç etməyə davam edirdilər{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=173}}. O.Morozovaya görə, oxşar vəziyyət Qarabağda və [[Qazax qəzası]]nda da mövcud idi; erməni kəndlərinin köçərilərin marşrutları üzərində salınması münaqişələrə səbəb olurdu. Bundan əlavə, yalnız 1912-ci ildə [[Zaqafqaziya]]da təhkimçilik ləğv edildi, geri alınma və demarkasiya prosedurları aparılmadı. O.Morozovanın qeyd etdiyi kimi, [[Fevral inqilabı]]ndan sonra milli-dini və sosial ziddiyyətlər kəskinləşdi.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} === Qafqazdakı siyasi vəziyyət === [[Oktyabr inqilabı]]ndan qısa müddət sonra Zaqafqaziya Muğana birbaşa təsir edən siyasi böhrana uğradı. Muğan hadisələrinin iştirakçısı olan Rusiya sərhəd zabiti Dobrinin {{Ref+|Dobrinin, Vasili Alekseyeviç, 29-cu sərhəd briqadasının kapitanı. Muğan hadisələrinin üzvü, leytenant Xoşevin dostu və yoldaşı. Muğan hadisələri haqqında xatirələrin müəllifi. "Muganın müdafiəsi - 1918-1919-cu illər. Qafqaz sərhəd gözətçisinin qeydləri. [[13 oktyabr]] [[1957]]-ci ildə, [[ABŞ]]-da Redinqdə([[Kaliforniya]]) sürgündə vəfat etmişdir.<ref>[http://xn--90adhkb6ag0f.xn--p1ai/arhiv/uchastniki-grazhdanskoj-vojny/uchastniki-belogo-dvizheniya-v-rossii/uchastniki-belogo-dvizheniya-v-rossii-dl-ds.html Историк С.В. Волков. Verilənlər bazası. "Rusiyada Ağ hərəkat iştirakçıları"]</ref>|group=k}}, Muğan hadisələrinin iştirakçısı vəziyyəti bu şəkildə izah etmişdi{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=8}} vəziyyəti bu şəkildə təsvir edirdi: </sup>{{sitatın əvvəli}} 1918-ci il yanvarın ortalarında mənə sərhədi tərk edərək dəstələrimizin dağıldığı Lənkərana getməyimin əmri verildi. Məlum oldu ki, alayımız artıq tərxis olunub və əksəriyyəti evə gedib. Qafqaz cəbhəsi tamamilə dağıldı. Tiflisdə Seym adı altında bir hökumət quruldu. Yelizavetpol quberniyasında tatarlar hakimiyyəti ələ keçirdilər və intensiv şəkildə öz müqəddəratlarını təyin etdilər. Cəbhədən qayıdan hissələr tərksilah olunur və silahsızlaşdırılırlar. Bakıda [[bolşeviklər]] [[Müsavat]] (Tatar Milli Partiyası) ilə yarışır,kimin qalib gələcəyi hələ bilinmir. [[Dağıstan]]da, [[Çeçenistan]]da və [[Şimali Qafqaz]]da — qarət və üsyanlar başladı. Rusiyada nələrin baş verdiyini heç kim bilmir, çünki biz tamamilə ondan ayrılmışıq.{{sitatın sonu}} 1918-ci ilin fevral ayında Osmanlı ordusu [[Qafqaz cəbhəsi (Birinci Dünya Müharibəsi)|Qafqaz Cəbhəsində]] genişmiqyaslı hücuma keçdi, döyüşlər zamanı rusların işğalı altında olan Şərqi Anadolunu azad etdilər və sonra Bakıya doğru irəlilədilər. == Gedişat == Hərbi-siyasi hadisələrin xronologiyasının yenidən qurulması çətindir, tarixçilər hadisələrin iştirakçılarının xatirələrindən istifadə etməyə məcbur olurlar — V.A.Dobrininin sürgündə yazdığı emosional ahəngdə olan, lakin heyət haqqında dəqiq məlumatları, tarixləri, coğrafi adları və s. olan xatirələri dəyərli mənbədir. MSR-ının bölmələrində iştirakçıların xatirələri, qarşı tərəfin nöqteyi-nəzərini təmsil edir və düşərgəsində baş verənləri başa düşməyə kömək edir.{{Sfn|Morozova|2014|p=58}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=169, 171}} === Rus və azərbaycanlılar müharibəsi === Muğan əsilli Q.A.Məmmədovun xatirələrinə görə,hakimiyyət böhranı 1917-ci ilin iyulunda başladı və payıza qədər bölgə anarxiyaya uğradı. Anarxiya şəraitində,oğurluq, qaçırılma, hücum, qətllər geniş yayıldı. 1917-ci ilin sonunda bir çox köçəri qəbilələr (birinci ''alar'' adlanan qəbilə idi) sərhədi keçərək bütün ərazilərdə hakimiyyəti ələ keçirdilər. O.Marozovaya görə, kəndlilərin etibarsızlığından faydalanan farsdilli köçərilər, yüngül xərac da topladılar. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=174—175}} 1917–1918-ci ilin qışında [[Qafqaz cəbhəsi (Birinci Dünya Müharibəsi)|Qafqaz Cəbhəsi]] ləğv olunduqdan sonra Muğanda millətlərarası qarşıdurmalar başladı. Bölgədə toplanan çox sayda silah, Rusiya-İran sərhədini və [[Ənzəli]]ni tərk edən rus əsgərləri tərəfindən satıldı.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} Milliyyətçi əhval-ruhiyyənin artması keçmiş feodal hökumətinin nümayəndələri və bir neçə xanların da daxil olduğu yerli təsis məclisinə seçkilərdə öz əksini tapdı. Əhalinin liderlər ətrafında cəmləşməsi başladı: bir tərəfdən birlik rus zabitlərinin ətrafında getdi, digər tərəfdən müsəlmanlar [[bəy]] və [[molla]]lar ətrafında birləşdilər. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=174}} Hər iki tərəfdən etnik təmizlənmə və kütləvi vəhşiliklər ilə müşayiət olunan qanlı qarşıdurmalar başladı.{{Sfn|Morozova|2014|p=54}} Rus ordusunun dağılmasından sonra yerli rus əhalisi [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndində polkovnik İlyaseviçin, Lənkəranda polkovnik fon der Osten-Saken (29-cu Bakı Sərhəd Briqadasının hissələri) və s.komandanlığı altında sərhəd keşikçilərinin rəhbərlik etdiyi bir neçə "paralel taborlar" yaradaraq özlərinin təhlükəsizliklərini təmin etməyə başladılar.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Bölgənin azərbaycanlı və rus sakinləri arasındakı toqquşmaların ilk nəticəsi Şimali Muğandakı demək olar ki, bütün rus kəndlərinin köçəri Şahsevənlər tərəfindən dağıdılması oldu. Ancaq Cənubi Muğanın rus kəndləri müdafiəyə hazır idi. Dobrininin sözlərinə görə, 1918-ci ilin martında "tatarlar" rus kəndlərinə böyük qüvvələrlə hücum etdilər. İlk hücum əhalisinin Pakrovka kəndinə qaçdığı Qriqoryevka kəndinə oldu. Dobrinin sözlərinə görə, "dağ kəndlərindən olan quldurlar" yerli müsəlmanlar qoşulduğu kəndin yıxılmasında iştirak etdilər. 19 yaşlı [[leytenant]] Boris Xoşevin komandanlığı ilə bir neçə sərhəd zabitinin dəstəsi Rusiya-İran sərhəddində yerləşən və dağıdılmış Şimali Muğana bitişik olan [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvar]] kəndinə çəkildi. Dobrininin dediklərinə görə, çaxnaşmaya son qoyub kəndin müdafiəsini təşkil edə bildi. Kəndlilərdən ibarət bir milis təşkil edərək bütün rus əhalisini "silahlandırıldı", hətta bəzi "yerli ciqitləri" də "Sərhəddən kənarda farslara" qarşı mübarizəyə qoşulmağa inandırdı. Kəndin uzun müdafiəsindən sonra hücum edənlər məğlub oldular. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}}{{Sfn|Булдаков|2010|p=679—680, 689}} Eyni vaxtda (martda), polkovnik İlyaşeviçin dəstəsi {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}}cənub bölgəsindəki sərhədə nəzarət etdi və Nikolayevka kəndininin müdafiəsini müvəffəqiyyətlə təşkil edə bildi. Bakıdan köməkçi qüvvələr gəldikdən sonra{{Ref+|Ətraflı daha sonrakı hissədə.|k}} təcavüzkarlar məğlub oldular və Dobrininin sözlərinə görə,İlyaşeviç müsəlman kəndlərinə qarşı geri reyd keçirdi — "zəngin tatar aulları alovlandı". {{Sfn|Булдаков|2010|p=687}} O. M. Morozovaya görə, onlarla kənd faktiki olaraq yer üzündən silindi, İlyaşeviç basqının əsasən Şahsevənlər tərəfindən aparıldığını görməməzliyə vurdu, yerli [[bəy]]lər yalnız kerosin və [[kibrit]]i olan insanları köçkünlərin tarlalarına və evlərinə od vurmaq üçün göndərdilər. Buna baxmayaraq, O. Morozovanın fikrincə, İlyaşeviç Muğan ruslarının nəzərində bir xilaskara çevrildi. Muğanın qalan polkovniklərinin belə səlahiyyəti yox idi. {{Sfn|Morozova|2014|p=54}} Dobrinin xatirələrinə görə: {{sfn|Оборона Мугани|2015|p=16}} <blockquote>O vaxtlar Muğanda baş verənləri, əlbəttə ki, müharibə adlandırmaq olmaz. Bizim dəstədən başqa, tatar aullarını dağıtmaq üçün özbaşına olaraq ailəlikcə — arvadları, uşaqları, qulluqçuları hər kəs daxil kəndlər ayağa qalxdı. Cinsindən və yaşından asılı olmayaraq bütün canlıları döymək dəhşətli, iyrənc, lakin kortəbii bir hadisə idi. Süngülər ilə hamilə qadınların qarnı deşilir, tüfənglərin qundağı ilə uşaqların başı yarılır, bütöv aullar qarət olunur və yandırılırdı. </blockquote> Hadisələrin şahidləri, O.M. Morozova qeyd edir ki,bütün bunlar ruslar və müsəlmanlar arasında müharibə kimi qəbul edildi. Belə ki, Muğan kəndi olan [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] sakini Donskoy adlı bir nəfər dedi: "İlk döyüş elə oldu ki, türk kəndlərini, ümumiyyətlə etnik zəmində yandırdılar.[…] Burada güclü talançılıq inkişaf etdi, kəndlər yandırıldı və buna görə də hər şeyi daşımaq lazım gəldi."{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}} Müsəlman kəndlərinin təhlükəsizliyini ruslar təmin etmədi. 1918-ci ilin mart ayında Nikolayevkada Petrovka kəndinin dəstəsi blok edildi və Petrovka özü müsəlman kəndi olan Əsədə hücum etdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=194}} Dobrinin sözlərinə görə, aprel ayının əvvəlində Muğan çöl tərəfdən Sleptsovka kəndinə gözlənilmədən beş yüzə yaxın "Araz Şahsevənləri" hücum etdi. Təcavüzkarlar Xoşevin dəstəsi tərəfindən məğlub oldular,itki 150 nəfər oldu, 40 məhbus güllələndi. Bir ay sonra, Xoşevin təklifi ilə İlyaşeviç "Şahsevan quldurları" nın körpüsü sayılan Babaşkənt kəndinə basqın etdi. Babaşkənt alındı. {{Sfn|Булдаков|2010|p=717, 767—768}} [[Pasxa]]nın gəlişi müharibənin rusların xeyrinə başa çatmasına gətirib çıxardı və Lənkəranda qurulan yeni hökumət tərəfləri barışdırmaq üçün kampaniya başlatdı.   === Bakıdakı hadisələr fonunda === Muğanlıların qalanları arasında etnik müharibə gedərkən, Lənkəranda hadisələr davam etməkdə idi. Martın əvvəlində azərbaycanlılar Şahtaxtinskinin komandanlığı ilə Lənkəran limanında ,[[İran]]dan külli miqdarda silah və döyüş sursatı ilə qayıdan "Milyutin" paraxodunu talan etdilər. Sonra fon der Osten Sakerin "paralel taboru",milyonçu,fabrikant Hacı Zeynəlabdinin oğlu Məhəmməd Tağıyevin rəhbərlik etdiyi [[Vəhşi diviziya]]dan olan azərbaycanlı dəstə tərəfindən tərksilah edildi. Nəticədə, 1918-ci ilin martında Lənkəran bir müddət [[Müsavat]]ın qalasına çevrildi.Paraxodda baş verən hadisələr, əksər mənbələrə görə, silahlı qarşıdurmanın qızışmasına səbəb oldu, rus sakinlərinin vəziyyəti mürəkkəbləşdi. Tağıyevin komandanlığı altında bir dəstə Kalinovka kəndini mühasirəyə aldı, lakin Ilyaşeviç tərəfindən məğlub edildi.{{sfn|Morozova|2014|p=48}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175—176}} Şəhərdə yerləşən Vəhşi diviziyanın bölmələri,bəzi mənbələrə görə,mart ayının sonlarında Lənkəranda vəfat edən Məhəmməd Tağıyevin cənazəsi üçün gəldikləri Bakıda {{sfn|Morozova|2014|с=48}}mart hadisələrində mühüm rol oynadılar. {{sfn|Агамалиева|1998|p=29}} Azərbaycan əhalisinin qətliamı ilə başa çatan [[Mart soyqırımı]] Bakıda, sonra isə [[Bakı quberniyası]]nda [[Bakı Soveti (İcraiyyə Komitəsi)|Bakı Sovetinin (İcraiyyə Komitəsi)]] {{sfn|Kazemzadeh|1951|p=75}}qurulmasına səbəb oldu. Lənkəranda Sovet hakimiyyəti 14 apreldə "Aleksandr Jandr" paraxodunda gələn Qriqori Arustamovun başçılıq etdiyi "Bakı soveti" {{sfn|Агамалиева|1998|p=34}}dəstəsi tərəfindən quruldu. Lənkəranın Müsavat Milli Şurası istefa verdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176}} Arustamovun dəstəsi eyni zamanda Nikolayevka bölgəsində azərbaycanlılarla döyüşən İlyaşeviçin dəstəsinin böyük ehtiyac duyduğu güllə yardımını etdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176—177}} Qurultayda əvvəlcə Muğanın Müvəqqəti Komitəsi, habelə Muğan İnqilab Komitəsi adlandırılan Muğan İcraiyyə Komitəsi seçildi. Muğan üzərində Sovet hakimiyyətinin bu ilk orqanında həm sağ, həm də sol [[eserlər]] üstünlük təşkil edirdi və icra komitəsindəki yeganə bolşevik S. B. Saratikov idi{{ref+|Saratikov Samuyel Bejanoviç (Bajanoviç), daha sonra Xarkov regional səhiyyə şöbəsində, şəhər səhiyyə şöbəsində və rayon icra komitəsində rəhbər vəzifələrdə çalışmışdır; [[Xarkov]] Şəhər Sovetinin deputatı idi;[[1933]]-[[1934]]-cü illərdə Sumaxda şəhər məclisinə rəhbərlik edir,daha sonra Xarkova qayıdır, birinci müavin, sonra şəhər şurasının sədri vəzifələrini tutur. [[1935]]-ci ilin avqustunda şəhər partiya komitəsinin bürosundan çıxarıldı və oktyabrda vəzifəsindən azad edildi; [[1938]]-ci ildə məhkum edilir və edam edilir.{{sfn|Morozova|2014|p=59}}|group="k"}}. Eyni zamanda, Muğan hadisələrinin iştirakçısı və sovet memuaristi Qayk Arustamov, Sovet rejiminin eserlerin xarakteri haqqında verdiyi açıqlamaya cavab olaraq bildirdi ki, "o zaman özünə əziyyət verməyə tənbəllik edənlər özlərini eser adlandırırdı,hansı ki, onların heç bir təşkilat və komitələri yox idi." {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=177—178}} Sovet hakimiyyəti yalnız Lənkəranda güclü olduğunu sübut etdi. Morozovanın qeyd etdiyi kimi, Bakı Sovetinin bəzi dəstələri müsəlman əhaliyə qarşı təcavüzkar olan [[Daşnaksütun]] erməniləri idi. Bu, [[Salyan]]dakı toqquşmalara və bolşeviklərin "Ümid" gəmisindən sonradan təxliyəsinə səbəb oldu. [[Həşimxanlı]] və Ərəb-Bala-Oğlan kəndlərində də bir dəstə və dəstənin döyüşçülərini daşıyan silah səslərinə cavab verərək sahilləri tərk edən bir gəmi də atəşə tutuldu. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=177}} Bakı komissarı İsrafilbəyov (Qədirli){{ref+|Mövsüm Nəcməddin oğlu İsrafilbəyov (Qədirli) ([[1892]]-[[1941]]), Kiyev Universitetinin tibb fakültəsinin məzunu olmuşdur. [[Fevral inqilabı]]ndan sonra [[Hümmət]] partiyasının liderlərindən biri idi, RSDFP-nın (b) Bakı və şəhər rayon komitələrinin üzvü, İcraiyyə Komitəsinin üzvü və Bakı Şurasının Qeyri-Yaşayış Komissiyasının sədri olmuşdur. [[1918]]-ci ilin mart ayında Lənkəran, Salyan və Şamaxı qəzalarının fövqəladə komissarı təyin edildi. [[1918]]-ci ilin iyulundan Sovetləşməyə qədər [[RSFSR]]-də müxtəlif rəhbər vəzifələrdə çalışmışdır. [[1920]]-ci ildə Azryevrokom və AKP (b) Mərkəzi Komitəsinin üzvü olmuşdu. [[1921]]-[[1922]]-ci illərdə Sosial Təminat Xalq Komissarı, [[1922]]-[[1934]]-cü illərdə Azərbaycan Səhiyyə Naziri vəzifəsində çalışmışdır.<ref>Большевики в борьбе за победу социалистической революции в Азербайджане:: документы и материалы 1917-1918 гг., cтр. 651</ref>|group="k"}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178}} müsəlmanlar arasında Sovet hakimiyyətinə inamı bərpa etməyi öhdəsinə götürdü. Onun dəstəyi ilə, Rus Muğan İcraiyyə Komitəsi ilə paralel olaraq, eyni səlahiyyətləri olan bir Müsəlman İcraiyyə Komitəsi may ayında Muğanda meydana gəldi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178—179}}{{Sfn|Morozova|2014|p=48}}İcraiyyə komitəsinə [[molla]] başçılıq edirdi və din xadimləri və [[burjuaziya]] nümayəndələri də ora daxil oldular,lakin Komissar Əzimzadə və Bakı Soveti tərəfindən göndərilən [[hümmət]]çilərdə onlarla ümumi dil tapdılar. Ümumiyyətlə, Morozovanın qiymətləndirməsinə görə, müsəlman əhalisi Sovet rejiminin nə olduğunu yaxşı başa düşməmişdir,amma onunla dil tapmağa çalışırdılar.Beləliklə, Xanın həyat yoldaşı Talışinskaya kəndlilərdən vergi almağa icazə verildiyi halda, Sovet rejimini tanımağa hazır olduğunu söylədi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178—179}} Buna baxmayaraq Muğandakı hadisələrə mərkəzi nəzarət zəif olaraq qaldı. Bakıya gələn [[Qızıl Ordu]] sıralarında daşnaklar da daxil olmaqla çox sayda ermənilər var idi; O.I.Morozovaya görə,Fars nəzarəti altında olan azərbaycanlılar,eləcə də [[Vəhşi diviziya|Vəhşi Diviziyadan]] qaçan [[Astara (Azərbaycan)|Astara]] və Lənkəranın rus sakinləri yüksək dərəcədə sosial təcavüzkarlığı ilə fərqlənirdilər. Morozova yazır ki, bunun nəticəsi 1918-ci ilin aprel ayında yerli ("tatar") əhalinin bütün məsələlərdə hüquqlarının pozulmasına səbəb oldu.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} Qədirlinin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətinin müsəlmanlar və ruslar arasındakı yaratdığı barışıq da qısa müddətli oldu. Muğan hadisələrinin müxtəlif şahidləri bunun səbəblərini,rus köçkünlərinin xəsisliklərində, eserlərin təxribatçı fəaliyyətlərində və ya çörək uğrunda mübarizədə təzələnmiş etnik müharibədə görürdülər. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=179}} Ümumiyyətlə, Morozovaya görə bölgədəki Sovet hökuməti efemal olaraq qaldı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=179}} ,o,bəzi bölmələrin hərəkətlərini açıqca yırtıcı xarakter daşıdığını qeyd edirdi. Beləliklə,[[Stepan Şaumyan]] adına Partiya Tarixi İnstitutunun xatirələrinə görə, Şevkunovun muğanlılardan ibarət dəstəsi azərbaycanlılara qarşı vəhşiliklər törətdi və dəstəsində xidmət edən bədnam bir oğru kazan tatarı Semyon bir çox müsəlmanın ölümünə səbəb olmuşdu.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=197}}{{Sfn|Morozova|2014|p=56}} İyulun sonu — avqustun əvvəlində [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun məğlubiyyətindən sonra Bakıda baş verən siyasi böhran [[Bakı Kommunası]]nın dağılmasına və [[Sentrokaspi Diktaturası]]nın yaranmasına səbəb oldu. Muğanda, Sentrokaspi Diktaturasını təqlid edən polkovnik İlyaşeviç, eser Suxorukov{{ref+|Dobrininin xatirələrinə görə, keçmişdə Muğanın Muravyovka kəndində kənd müəllimi; sol eser, Muğanın bütün güc strukturlarının daimi üzvü olmuşdur.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=134}}; Port-Petrovskda Ağ Qvardiyaçılar tərəfindən güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}, [[Sarı adası]]ndakı hərbi hidroavasiya bazasının rəhbəri bolşevik Kropotov, Saratikov və Şimanovun rəhbərlik etdiyi "Beşlik Diktaturası"ı yaradıldı. Bunlardan üçü — Suxorukov, Saratikov və Kropotov artıq Muğan İcraiyyə Komitəsinin tərkibində idilər.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} Hakimiyyətin "Beşlər Diktaturası" na verilməsi, zabit və sosialist fraksiyalarına bölünmənin dərhal təyin olunduğu [[Prişib]] kəndindəki qurultayda baş verdi. Qarşılıqlı ittihamların fonunda atışma baş verdi, nəticədə Qlinski zabit fraksiyasının rəhbəri güllələndi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=180}} Bu arada, 15 sentyabrda [[Bakı]]nı irəliləyən [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun qüvvələri ələ keçirdi və Bakı Azərbaycanın paytaxtı oldu. Sentrokaspi və Beşlik Diktaturası fəaliyyətini sona çatdırmış oldu.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} [[Fayl:The_detachment_of_1st_Lieutenant_Khoshev,_Mughan,_late_1918.jpg|мини|316x316px|thumb|left|Muğan əsgərlərindən və müttəfiq azərbaycanlılardan ibarət,leytenant Xoşevin dəstəsi (ortada), ,1918-ci ilin sonu]] === Muğan Diyar Hökuməti === "Beşlər diktaturası" Mugan Diyar Hökuməti ilə əvəz edildi. 1918-ci ilin payızında Lənkəran qısa müddətliyinə [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin göndərdiyi general [[Həbib bəy Səlimov]]un bölmələri tərəfindən nəzarət altına alındı. Lakin Osmanlı qüvvələri 1918-ci ilin noyabrında [[Mudros müqaviləsi]]nin şərtlərinə uyğun olaraq [[Zaqafqaziya]]nı tərk etdikdən sonra Muğan Diyar Hökuməti Xəzər bölgəsindəki qoşun və donanma komandiri [[Lazar Biçeraxov]]un dəstəyi ilə qondarma Xəzər sahili hökumətinin səlahiyyətində bərpa edildi. Şuraya eyni beş diktator,o cümlədən, Xəzər sahil hökumətinin kənd təsərrüfatı naziri vəzifəsini tutan Suxorukov da daxil idi. Hökumət bölgədəki [[Ağ ordu]]ya — əvvəlcə Biçeraxova, sonra türklər Zaqafqaziyanı tərk etdikdən və Bakıda [[Könüllü Ordu]] nümayəndəliyinin qurulmasından sonra — Qafqazdakı könüllü qüvvələrin komandiri Mixayil Prjevalskiyə diqqət ayırdı.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} General Prjevalski 1919-cu ilin fevralında Muğan dəstələrini ləğv etmək əmri verdi və bu əmr təsdiqlə qarşılanardısa, tərksilah barədə sonrakı fərman Rusiya muğanlılarını silahlı müsəlman əhaliyə təslim etmək cəhdi kimi qiymətləndiriləcəkdi. Məhz o zaman,Muğanın rus əhalisi ilə kadr zabitləri arasında da parçalanma oldu.{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Eyni zamanda, 1918–1919-cu il qışından Muğan zabitləri rəsmi olaraq Prjevalskiyə {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}}tabe olsalar da,Denikin komandanlığının münasibətləri onlarla gərgin idi. Səbəb, Biçeraxovun rəhbərlik etdiyi hörmətli zabitlərə rütbələrin verilməsini ləğv etməsi idi. Beləliklə, generallardan İlyaşeviç yenidən polkovnik oldu və Muğana kapitanlardan [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvarın]] müdafiəsində məşhur olan Xoşev yenidən [[leytenant]]oldu. Indi İlyaşeviç və digərləri belə hesab edirdilər ki, arxalanmaq üçün Denikin və [[Aleksandr Kolçak]]dan başqa digər dayaqlar da tapmaq lazımdır.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Denikin komandanlığının digər təşəbbüsü Lənkəranda 1918-ci il Muğan hadisələrinin iştirakçısı olan polkovnik Makarova həvalə olunan könüllü dəstənin yaradılması idi. Onun sözlərinə görə, işsiz əsgərlərin, silahların və çox sayda zabitin olmasına baxmayaraq,"Vəsait çatışmazlığı, əsgərlərin cəsarətsizliyi, nizam-intizamın olmaması və bu bölmələrin hədəflərinin qeyri-müəyyənliyi"nə görə bunun öhdəsindən gələ bilmədi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181—182}} O. I. Morozova Sovet memuaristlərinin 1918-ci ilin avqust — 1919-cu ilin aprelində Muğanın Ağ Qvardiya zabitləri tərəfindən idarə olunduğu iddialarını rədd edir; bununla birlikdə,o, memuaristlərin özləri tərəfindən gətirilən faktlara istinad edir.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Xatirələrində dənizçi Mixail Sudaykin bu rejimi "Sovet rejimi kimi bir şey" adlandırırdı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}} 1918-ci ilin yazında Baksovet tərəfindən göndərilən bölmələr hələ də Muğan hökumətinin xidmətində idi və bolşevik Sorokinin əmr etdiyi 2-ci [[batalyon]], ümumiyyətlə qırmızı pankart altında getməyə davam etdi və 1919-cu il martın 12-də [[Fevral inqilabı]]nın ikinci ildönümünü qeyd etdi. Keçmiş [[Qırmızı Ordu]]çu Osipov vəziyyəti bu şəkildə təsvir etdi:{{sfn|Morozova|2014|p=49}} {{sitatın əvvəli}}O zaman Lənkərandakı vəziyyət qeyri-müəyyən idi, hər kəs özünü hakimiyyətə iddiaçı olaraq görürdü. Hətta küçələr belə adlanırdı: Ryabovskaya küçəsi, burada Akopov, orada Osipov və s. Hər gecə bu qruplar arasında ov olurdu. Bugün Akopovu, sabah Şevkunovu və s. həbs etmək istədilər. Bir sözlə, tam [[anarxiya]]. Gecələr çölə çıxa bilmədik.{{sitatın sonu}} Eyni zamanda,Lənkərandan və Muğanın rus kəndlərindən kənarda güc bir o qədər də paylanmadı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}} Bu arada, [[Mudros müqaviləsi]]ndəndən bir müddət əvvəl Bakıya gələn [[ingilislər]], Azərbaycanda Denikinçilərə qarşı açıq düşmən mövqe tutdular. Denikin tərəfindən 1919-cu ilin yanvarında ingilislərlə əlaqə qurmaq üçün göndərilən general [[İvan Erdeli]], İngilis hərbi qubernatoru general [[Uilyam Tomson (general)]] tərəfindən soyuq qəbul edildi. Tomson Azərbaycanda yaşayan rus zabitlərinə hərbi hissələr təşkil etməyi qadağan etdi, Biçeraxovun ölkədəki dəstəsi isə onu ölkəni tərk etməyə məcbur etdi.{{Sfn|Kenez|1977|p=210}}. Fevralda Xəzər donanmasının taleyi ilə bağlı Erdeli ilə olan danışıqlar da uğursuz oldu {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}}- Tomson bolşeviklərə rəğbət bəsləməkdə ittiham etdiyi [[Xəzər Dənizi Flotiliyası]]nın tərksilah edilməsini əmr etdi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}}. Tərksilah ingilis [[Torpedo gəmisi]]nin nəzarəti altında həyata keçirildi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Erdeli də boş yerə ona ingilislərdən Rus əmlakının Azərbaycanda bərpa olunmasına kömək etməsini istədi. Buna cavab olaraq Tomson Erdelini Azərbaycan hökumətinə göndərdi, ona rədd cavabı verdi.{{Sfn|Kenez|1977|p=210}} Tezliklə Könüllülər Ordusunun strukturları [[Bakı]]dan qovuldu. Denikin polkovniki Ramişevski Bakıdan keçərkən həbs edildi və Muğan ordusu üçün apardığı iki milyon [[rubl]] geri alındı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Dobrininin qeyd etdiyi kimi denikinçilərin Bakıdan qovulması ilə muğanlılar Rusiyanın mərkəzindən təcrid oldular. Onlar yalnız [[Həştərxan]]dan dəniz vasitəsi ilə ya "qırmızı qonaqların" gəlməsinə, ya da ingilislərin köməyilə Azərbaycanın Muğan bölgəsini tutmağa ümid edə bilərdilər.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=66}}. === Muğan Sovet Respublikası === Bu fonda, 1919-cu ilin fevral-mart aylarında Muğanda Sovet hakimiyyətinin qurulmasında böyük rol oynayan Bolşevik Rabitə Komitəsi meydana gəldi. Sovet memuaristləri onun fəaliyyətinin qeyri-qanuni olduğunu iddia edirdilər, lakin tarixçi Olqa Morozova, İdarə Heyətinin yerləşdiyi mənzilində,keçmiş xan sarayında Suxorukov da daxil olmaqla İdarə Heyətinin bəzi üzvləri tərəfindən dəstəkləndiyini yazırdı.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Bunun ardınca, mart ayında, [[Levan Qoqoberidze]] ilə birlikdə gözlənilmədən partiya ədəbiyyatını gətirən üç barkaz Bakıdan gəldi və bolşeviklərin nüfuzunu gücləndirən Lənkəran bölmələri ilə danışaqlara başladı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=183}} Tanınmış mənbələr Muğanda Sovet hakimiyyətinin ikinci dəfə qurulması prosedurunu müxtəlif yollarla təsvir edir. Dobrininin sözlərinə görə, "Əlaqələr Komitəsi" ictimai qurum kimi fəaliyyət göstərir,nümayəndələri dəvət edən kəndlərə müraciətlər göndərir və güc tədricən təbii olaraq ona keçirdi. Əvvəlcə yeni Muğan hökuməti neytral adı "Rabitə Komitəsi" adı ilə adlandırılmağa davam etdi və yalnız bundan sonra "[[Muğan Sovet Respublikası]]" (MSR) adını aldı.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Bu ərəfədə, mart ayında [[Prişib]] konqresində sosialistlər və polkovnik İlyaşeviçin qərargahı arasında son bölünmədən sonra,leytenant Xoşev Lənkərandakı komissarları həbs etmək və sovet tərəfdarı olan hərbi hissələri tərksilah etmək qərarına gəldi. İlyaşeviç özü leytenantla qarşıdurmaya girərək bu təşəbbüsü dəstəkləmədi. Bununla belə, Lənkərana gələn Xoşev hiyləgərliklə Lənkəran bölmələrini tərksilah etməyə müvəffəq oldu: qoşunların bir hissəsi içərisində olan yerli əsgərlər onlara baxmağa getdilər və bu müddət ərzində Xoşevin tabeliyindəki şəxslər kazarmalarından odlu silahlar çıxardılar. Bu hərəkətlərinə görə polkovnik Yermolayev Xoşevi həbs etməyə çalışdı. Silahlı dəstənin olması, Xoşevə şəhəri tərk etməyə imkan verdi,lakin onun getməsi Sovet tərəfdarı elementlərin fəallaşmasına və Şuranın tezliklə süqutuna səbəb oldu.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=184—185}} Digər tərəfdən, [[SSRİ]]-də nəşr olunan xatirələr bildirilirdi ki, [[Muğan Sovet Respublikası]], [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndindən süvari eskadronu tərəfindən hazırlanan bolşevik zərbəsi nəticəsində{{Ref+|Sovet tarixşünaslığında rəsmi tarix [[24 aprel]]dir.{{sfn|Morozova|2014|p=49}}|group=k}} — şəhəri işğal edən və axşam saatlarında zabitləri həbs edən Rabitə Komitəsinin silahlı qüvvələri tərəfindən ortaya çıxdı{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=185}}. Olqa Morozovanın fikrincə, bu nöqteyi nəzər Sovet hakimiyyətinin silahlı qiyam nəticəsində qurulması barədə mövcud stereotipin nəticəsidir. Morozovanın fikrinə görə çevriliş cəhdi zabitlərin həbsi ilə əlaqədardır və bu MSR-nın qurulmasının rəsmi tarixindən sonra da baş verə bilərdi.{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Mayın ortalarında Sovetlərin qurultayında yeni yaradılan MSR-nın İcraiyyə Komitəsi yaradıldı, torpaq məsələsi ilə bağlı müraciət qəbul edildi və MSR-nın Sovet Azərbaycanına və bununla birlikdə Sovet Rusiyasına qoşulmağa hazır olduğu elan edildi{{sfn|Morozova|2014|с=49}}. Regional şuranın sədri David Çirkin, müavini isə [[Şirəli Axundov]] idi{{Ref+|[[1886]]-cı ildə [[Lənkəran qəzası]]nın Razi-Girdani kəndində anadan olub.Gimnaziyanı bitirdikdən sonra inqilabi mübarizədə iştirak etmişdir. Muğan Şurasının üzvü idi. MSR-nın süqutundan sonra silahdaşı Musa Boçarnikovla birlikdə Xəzəri keçərək,[[Həştərxan]]a gəlir. [[1920]]-ci ildə Sovet hakimiyyəti qurulandan sonra Lənkəran qəzası icraiyə komitəsinin sədri təyin edildi.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|с=66—67}}|group="k"}}{{sfn|Süleymanov|2014|p=441}}. May tətilinin Bakıdakı uğursuzluğundan sonra Bakı{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} bolşevikləri Muğana külli miqdarda silah, 9 milyon rubl pul və inqilabi ədəbiyyatla gəlməyə başladılar. Bolşeviklər [[Sergey Kirov]]un göndərdiyi silahlar, döyüş sursatları və pullarla birlikdə [[Həştərxan]]dan da gəldilər. Həştərxan bolşevikləri arasında Leninin adından gələn və Muğanın siyasi təlimatçısı olmuş Baltik dənizçisi Timofey Otradnyev də vardı. Onlar İnqilabçı Hərbi Şuranı və Hərbi Sahə Qərargahını təşkil etdilər.{{Sfn|История Азербайджана|1963|p=191}} Gələn bolşeviklər, bütün Sosial İnqilabçılar və menşevikləri tamamilə darmadağın edərək, bütün idarəetmə strukturlarında dominant mövqe tutdular. Hərbi baxımdan, MSR ilk növbədə Lənkəran{{sfn|Morozova|2014|p=49}} sakinlərinin rəhbərliyi altında Bakıdan köçürülmüş [[X]] və [[XI Qırmızı Ordu]]nun qoşunlarının 200 keçmiş əsgərinə güvənirdi və ümumilikdə MSR-nın silahlı qüvvələri 5–6 min nəfərə qədər insanı əhatə edirdi.{{Sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} === Muğanda qarşıdurmalar === [[Fayl:Azerbaijani_soldiers_during_Lenkoran_operation.jpg|thumb|right|Lənkəran əməliyyatı zamanı Səlimovun dəstəsindən olan Azərbaycan əsgərləri, 1919-cu ilin avqustu]] Morozovanın sözlərinə görə, [[Həştərxan]] bolşevikləri cəmi bir ay ərzində həm Muğan rusları, həm də yerli müsəlmanlarla münasibətləri korladılar{{sfn|Morozova|2014|p=49}}. Morozova və Yermolenko kəndlərdə, [[Astara (Azərbaycan)|Astarada]] başlayan müsəlman qiyamını, ilkin mərhələdə [[bolşeviklər]]in bir dəstəsinin məhv edildiyi Qırmızı Terror və Sovet qoşunlarının vəhşilikləri ilə əlaqələndirilir.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=187}} Dobrinin yazır ki, qiyama təkan silahlı qruplaşma komandiri Hüseyn Ramazanovun dayanacağına Sovet sərhədçilərinin basqını olub,bu zaman onun iki oğlu öldü.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}} İyunun 10-da Ramazanov Astarada bolşevik qüvvələrinə zərbə endirdi{{Sfn|Süleymanov|2014|p=443}}. Ona başqa bir komandir, Ramazanovun ölən oğullarından birinə qızını ərə verməyə hazırlaşan Hüseyn Əlixan da qoşuldu.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}} Bolşeviklərin möhkəmlənməsinə baxmayaraq partizan dəstələrinin öhdəsindən gələ bilmədilər və iyunun 17-də [[Lənkəran]]a qaçdılar. İyunun sonunda nizamlı Azərbaycan qoşunları Azərbaycan xüsusi komissarı Cavad-bəy Məlik-Yeqanovun komandanlığı ilə Bakıdan gələrək Ramazanovun heyətinə daxil oldu,bunun nəticəsində bolşeviklər Lənkəran və Astara arasındakı azərbaycanlılar və talışlar içərisində bolşeviklərin bütün qüvvələrini cəmləyərək bütöv bir cəbhədə yer aldılar.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}}{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Bu məğlubiyyətlər MSR-da güclü hərbiləşməyə səbəb oldu. Səlahiyyət Timofey Otradnevin rəhbərliyi ilə İnqilabçı Hərbi Şuraya verildi, çoxsaylı hərbi komitələr yaradıldı və səfərbərliyə başladı.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=443}} İlyaşeviç postundan kənarlaşdırılaraq,özünü doğru eser Orlov partiyasının üzvü adlandıran qoşun komandirliyinə təyin edildi.{{Sfn|Morozova|2014|p=49, 57}} Bu vaxt Lənkəran hökuməti ilə Rusiya Muğanı arasındakı münasibətlər gərgin olaraq qalırdı. Astara döyüşləri zamanı Muğan bölmələri,keçmiş Qırmızı Ordulu Şişkin görə, "geniş" soyğun ilə məşğul olurdu və Sovet hökuməti bu qarəti rekvizit etdi. Nəticədə Muğan dəstələri Arıçevan və [[Pensər]] uğrunda gedən döyüşlərdə mövqelərini tərk etdilər. Dobrininin dediklərinə əsaslanaraq, Astara yaxınlığında gedən döyüşlər Lənkəran bolşeviklərini Rusiyanın Muğan kəndliləri ilə münasibətlərini korlayan [[rekvizitlər]]i gücləndirməyə məcbur etdi. Bu, Suxorukovun başçılıq etdiyi Bolşeviklər və [[eserlər]] arasında Lənkərandakı siyasi parçalanma fonunda baş verdi. Rus kəndliləri axırıncını dəstəklədilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=187}} Xoşev yerli rus əhalisini Lənkərana getməyə, "tatarlar"la müharibəyə son qoymağa və yad bolşevikləri qovmağa təşviq etməyə başladı{{Sfn|Morozova|2014|p=53}}. Muğan kəndlərindən birində (müxtəlif mənbələrə görə, Astraxanovka və ya [[Pokrovka]]da) bolşeviklərin əleyhdarları Rusiya Muğanının MSR-a qarşı çıxmaq qərarına gəldikləri bir qurultay təşkil etdilər. Ziyarətə Xoşev özü rəhbərlik edirdi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Ziyarətin məqsədi, bəzi məlumatlara görə, digər zabitlərlə birlikdə iyunun ortalarında həbs olunan polkovnik İlyaşeviçin sərbəst buraxılması idi.{{Sfn|Morozova|2014|p=55}} Sovetlərin üç cildlik "Azərbaycan tarixi" kitabına görə, 5 min nəfərə qədər adamın {{Sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} daxil olduğu Muğan dəstəsi iyunun 24-də Lənkəranda döyüşə girdi. Bunun ardınca cəbhə bölgəsindən ayrılan bir şəhərdə danışıqlar aparıldı. Bolşeviklər Astara cəbhəsindən alınan bölmələrin yaxınlaşacağına ümid edərək vaxtı irəli sürdülər,komandirlərin olmaması və muğanlılarda döyüş əhval-ruhiyyəsinin zəif olması səbəbindən Xoşev döyüşü davam etdirə bilmədi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Vəziyyət,iyunun 26-da axşam saat 9-da Muğan kəndliləri tərəfindən bolşeviklərin hakimiyyəti təslim etməsi və 24 saat ərzində polkovnik İlyaşeviçin sərbəst buraxılması barədə ultimatum irəli sürüldükdən sonra dəyişdi. Ultimatum yerinə yetirilmədi və iyunun 28-də səhər döyüş yenidən başladı. Böyük Bazarda və [[Lənkəran mayakı]]nda muğanlılar çox sayda bakılı öldürdü. Səhər Saat 9-da Timofey Otradnev də Orlov ilə birlikdə bolşevik qüvvələrinə rəhbərlik edən mayakda öldürüldü.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=188}} Lakin mayak tutulandan sonra Xoşev muğanlıların icazəsiz qaçmasına icazə vermək istəmədən geri çəkilmə əmri verdi, asan qələbələrə alışmış Muğan rusları [[bolşeviklər]]in ciddi müqaviməti ilə əzildilər.{{sfn|Morozova|2014|p=50}} Lənkəran səfərindən sonra hər iki tərəf məğlub olduqlarını düşünürdü. Xoşev Muğanın rus kəndlərinin bolşeviklərin tərəfinə keçməsindən əmin idi, sui-qəsd cəhdindən sonra dəstəsini dağıdıb İran sərhədini keçdi. Muğan kəndlərinin sakinləri öz növbəsində bolşeviklərin müqavimətindən ruhdan düşdülər, buna görə hazır deyildilər, nə qərar verəcəklərini bilmədilər.{{sfn|Morozova|2014|p=50}} Bir müddət qeyri-müəyyənlikdən sonra Muğanın rus kəndlərinin bir hissəsi bolşeviklərin tərəfinə keçdi və bölgədə müharibə başladı; sonralar "Sovet və anti-sovet kəndləri arasında müharibə" adlandırıldı. İdeoloji fərqlərdən əlavə müharibənin vacib səbəbləri, müxtəlif məzhəbləri təmsil edən kəndlər arasındakı mənfəət və dini fərqlər idi.{{sfn|Morozova|2014|p=50—51}} Ancaq Lənkəran komissarları məğlubiyyətə əmin idilər. Bolşeviklər güllə atdılar və MSR-da mərkəzi fiqur olan Otradnevin ölümü onların döyüş ruhunu daha da azaltdı. Bu şəraitdə Lənkərandakı sovet hakimiyyətini dayandırmaq və komissarları təxliyə etmək qərara alındı. Hətta [[Həştərxan]]dan I.O.Kolomiytsev və M.S.Rumanov-Asxabadskiy{{Ref+|1=Rumanov-Asxabadiskiy Мixayil Semyoniviç ([[1885]]-[[1957]], Moskvada rəhmətə gedib) Orta Asiyadakı mübarizə hərəkatlarının təşkilatçılarından biri,təşkilat şöbəsinin müdiri.<ref>Информация из [http://rosgenea.ru/?a=17&r=4&s=%D0%F3%EC%E0%ED%EE%E2-%C0%F1%F5%E0%E1%E0%E4%F1%EA%E8%E9 Центра Генеалогических Исследований]</ref>|group=k}} bir neçə min növ döyüş sursatı ilə gəlməsi qərara təsir etmədi. Həmçinin, Bolşeviklərin ətrafındakı müsəlman dairəsi sıxıldı. 17 iyul gecə yarısı yerli partizan dəstələri Lənkərana hücum etdilər. Hüseyn Ramazanov cənubdan, qərbdən Şahverən, şərqdən isə Hacı Osman hücuma keçdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=445}} Döyüşlərdə nizamlı [[ADR]] qoşunları iştirak edirdi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=189}} Hər tərəfdən təzyiq altında olan bolşeviklər geri çəkilməyə başladılar, qismən şəhər qülləsində, qismən "Milyutin" və digər gəmilərdə gizlənirdilər. Mövqelərindən irəliləyən Azərbaycan qoşunlarına atəş açaraq Böyük bazar və bir çox binaları dağıtdılar.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=445}} Bolşeviklər şəhərin mərkəzində təcavüzkarlara qarşı zirehli bir maşın yerləşdirdilər. Şəhərdə döyüşlər bir neçə gün davam etdi. Vəziyyətin ümidsizliyini dərk edən MSR-nın əsgərləri Baş Komandan Orlovun döyüşə çağırışlarına baxmayaraq döyüşü tərk etdilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=188}} {{Əlavə mətn | Başlıq = Komissarların gedişi zamanı Qırmızı Ordu sıralarındakı vəziyyət haqqında: {{sfn|Оборона Мугани|2015|p=300}} | Aşağı başlıq = | Yerləşməsi = left | Məzmun = "Atdan atlanıb,o anda zəng edən sahə telefonuna getdim və telefonu götürüb haradan danışdıqlarını soruşdum. — İnqilabi Hərbi Şuradan. Telefondakı artilleriya rəisi Juqayeviç idi, - deyəsən məni bir komissarla səhv salmışdı və hirsli and içməyə başladı. "Allah bilir bu nədir!" Ən həlledici məqamda bütün səlahiyyətli nümayəndələr bir yerdə yoxdur. Artilleriyam atəşi dayandırmağa məcbur olacaq, çünki mərmi hələ gəlməyib. Tatarlar bir neçə dəfə şəhərə girdilər və yalnız zirehli maşınların hücumlarını dayandıra bildilər. Bölmələrimiz artıq mövqelərindən imtina edir və şəhəri tərk etmək istəyirlər. Orlova deyin ki, indi onun cəbhədə olması zəruridir. ” | Orijinalı = | Orijinalın dili = | Orijinalın mənbəsi = | İmza = | Eni = 30em | Hündürlüyü = | Şriftin ölçüsü = 85% | Fon = | Boşluqsuz = }} Bu fonda komissarlar təxliyə edildi. Evuakuasiyanın dəqiq vaxtı məlum deyil: Morozova görə, bu, iyulun ikinci yarısında baş verib.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Əvvəlcə intihar hadisələrinin olduğu [[Sarı adası]]na təxliyə təşkil olundu və bir neçə gündən sonra 300 nəfər Muğan komisarları adanı müxtəlif istiqamətlərdə yeddi barkazda tərk etdilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|с=188}} Bir çoxları ağlar tərəfindən tutuldu və edam edildi; aralarında may tətilindən sonra Bakıdan qaçan sovet diplomatı Kolomiyetsev{{Ref+|[[Kutaisi]] vilayətində kasıb bir kəndli ailəsində anadan olub. [[1900]]-cü ildə iş axtarmaq üçün Bakıya gəldi. [[1918]]-ci ilin fevralında 1 nömrəli zirehli qatarın siyasi komissarı təyin edildi, bölgədə Bakı kommunasının qurulmasında iştirak etdi.Otuz yaşında güllələndi.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=65—66}}|group=k}}, hidroavasiya bazasının rəhbəri və Muğan hökumətlərinin əksəriyyətinin üzvü Kropotov, eser Suxorukov və s. Lənkəran bolşeviklərindən də bir neçə qrup qaçmağa müvəffəq oldu.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=62—66}} Morozova görə bu vaxt Lənkərandakı döyüş xəbərləri rus kəndlilərini bir araya topladı. Lənkərana olan uğursuz səfərindən sonra sarsılan Xoşevin səlahiyyətləri bərpa olunmağa başladı və Morozovaya görə Lənkərana kömək məqsədi ilə birləşən bir çox insan (bəziləri sovet rejimini dəstəkləsə də) digərləri bolşevikləri devirməyə çalışırdı, bəzilərində isə dəqiq məqsədlər yox idi. Komisarların qaçması ilə bağlı teleqram,muğanlıların Lənkərana qaçması ilə nəticələndi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=189}} 24–25 iyul tarixlərində Lənkəranın müsəlmanlar tərəfindən alınmayan hissələrini işğal etdilər və iyulun 26-da [[Prişib]]dəki qurultayda Ağ Qvardiyanın gücünü bərpa etmək qərarı verildi.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=213}} === Muğanda Azərbaycan hakimiyyətinin qurulması === Yeni Ağ Qvardiyaçılar höküməti MSR-nın Astara cəbhəsindən, yerli azərbaycanlı və talışlarlar, həmçinin [[ADR]]-in nizami hərbi hissələrindən misras qalmışdı.{{sfn|Morozova|2014|с=51}} Həbsdən azad edilən və Lənkərana rəhbərlik edən polkovnik İlyaşeviç azərbaycanlıları Rusiya Astarasının hüdudlarından kənara çıxmağa və Muğan məsələsini [[Paris Sülh Konfransı]]na çıxarmağa dəvət edərək Azərbaycan tərəfi ilə danışıqlara başladı. Azərbaycanlı tarixçi Mehman Süleymanovun sözlərinə görə, muğanlılar İngilislərin diplomatik dəstəyinə ümid edərək vaxt keçirirdilər, lakin Azərbaycanın Lənkəran rayonu və Muğan bölgəsindəki hüquqlarını dəstəklədilər. Çaşqın muğanlılar, gücü əllərindən vermək niyyətində deyildilər. Döyüşlər bütün cəbhədə davam etdi və avqustun 10-da muğanlılar bəzi güzəştlərə getmək istəyərək, Azərbaycan mövqelərinə həlledici hücum etdilər. Lakin, muğanlılar Azərbaycanın müdafiə xəttini keçə bilmədilər və ertəsi gün Ümum Muğan Konqresi Azərbaycan hakimiyyətinin tanınmasını elan etdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=446—448}} Razılaşmaya görə, hakimiyyətin təslim olması bir neçə mərhələdə baş verdi və Azərbaycan bölmələri və partizanları və Muğan birləşmələri mövqelərindən çəkilməklə başladı. M. Süleymanovun qeyd etdiyi kimi,avqustun 12-də onu qarşılayan yerli əhalinin nəzarəti altında, Lənkərana kiçik bir azərbaycanlı dəstəsi daxil oldu. Elə həmin gün [[Lənkəran qəzası]]nın Administrasiyası üzrə Xüsusi Komissarı [[Cavad bəy Məlik-Yeqanov|Cavad-bəy Məlik-Yeqanov]] mahalda hərbi vəziyyət elan etdi. Avqustun 13-dəki müqaviləyə əsasən şəhər Azərbaycanın nəzarəti altına keçdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=449}} Muğan və Lənkəranda Cavad-bəy Məlik-Yeqanovun başçılığı ilə Lənkəran general-qubernatorluğu yaradıldı.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=189}} Muğanlılar təslim olmağa məcbur olsalar da, bölgədə təcrübəli rus zabitlərinin başçılığı ilə əhəmiyyətli hərbi gücə sahib olmağa davam etdilər.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=450}} Hətta avqustun 11-də keçirilən Ümum Muğan Konqresinin Azərbaycan hökumətini tanımaq qərarında yerli rus əhalisinin [[Rusiya İmperiyası|Rusiyanın]]{{Sfn|Süleymanov|2014|p=448}} tərkibində olmaq istədiyindən danışıldı və Mehman Süleymanovun fikrincə, belə gücə malik olan muğanlılar istənilən vaxt Denikini dəstəkləyə və Azərbaycanı arxadan vura bilərdilər. Bunu nəzərə alan Azərbaycan hökuməti bölgəni nəhayət sakitləşdirmək üçün [[Salyan]]dan qondarma Lənkərandakı bolşevik hökumətinin şərtləri ilə,iyulun əvvəlində yaradılmış "Lənkəran dəstəsi"ni göndərdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=450}} General Həbib-bəy Səlimovun rəhbərlik etdiyi dəstə avqustun 14-də [[Hacıqabul]]dan [[Salyan]]a, oradan da avqustun 17-də Muğan istiqamətində yollandılar. Hərbi nazir [[Səməd bəy Mehmandarov]] Səlimovdan Muğandan alınan hər hansı bir silahın geri alınmasını əmr etdi. Yerli rus əhalisi silahlarını təhvil verməkdən imtina etdilər{{Sfn|Süleymanov|2014|p=460—461}}, ancaq azərbaycanlı birləşmələr Lənkərana gedən yolda rus kəndlərini tək-tək tərksilah etdilər, bunların arasında [[Prişib]] kəndi də var idi{{Sfn|Süleymanov|2014|p=463—464}}. General Səlimov Lənkəran dəstəsində qaydalara, nizam-intizama da diqqət yetirirdi — hətta bir əsgər bir rus mikroavtobusu soyduğuna görə asılmışdı.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=462}} Avqustun 23-də Azərbaycan bölmələri Lənkərana girdilər və polkovnik İlyaşeviçin rus qoşunları müqavimət göstərmədən tərksilah edildi.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=166—167}} Bundan sonra Lənkəran dəstəsi rus kəndlərinin tərksilahını davam etdirdi: məsələn, [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvar]] avqustun 26-da, [[Astarxanbazar|Astraxanbazar]] 28 avqustda tərksilah edildi. Silahsızlaşdırma missiyasını uğurla başa vurduqdan sonra Lənkəran dəstəsi sentyabrın 3-də [[Hacıqabul]]a qayıtdı. Rusiya Muğan əhalisindən 22 silah və 32 [[pulemyot]]la yanaşı, 4 minə qədər [[mərmi]], üç yük maşını, 209 xidmət atı və çox sayda müxtəlif hərbi texnika geri alındı. Yuxarıda sadalananlardan əlavə, 517 [[tüfəng]], 93 türk istehsalı tüfəng, 382 ov silahı, 36 süngü, 670 ingilis gülləsi, 12.454 tüfəng gülləsi, 26 səhra topları üçün [[mərmi]], 517 berdan tüfənfi, 3 aeroplan mərmisi, 15 [[qılınc]] və 40 [[xəncər]] və 289 növ digər silahlar qeydiyyata alınmışdır.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=465—467}} == Sonrakı hadisələr == Muğan hadisələrindən sonra Bakı quberniyasının cənub qəzaları nəhayət Azərbaycanın tərkib hissəsi oldu, ancaq bölgədə uzun müddət qeyri-sabitlik hökm sürdü. 1920-ci il yanvarın əvvəlində qarnizon adyutantı Həşimov Lənkərandan Azərbaycan ordusunun Baş Qərargahına Lənkəranda və Muğanda vəziyyətin sakit olduğunu bildirdi; lakin "''Mugan əhalisi arasında bolşeviklərin son uğurları ilə əlaqədar olaraq diqqət mərkəzində olan Privolnoye (Cəlilabad), [[Qriqorevka (Şaran)]], Otrubintsi kimi kəndlərin bolşevik təşkilatında artım var.''" Həşimov 1919-cu ildə Səlimov kampaniyası zamanı tərksilahdan xilas olan kəndləri tərksilah etməyi tövsiyə etdi{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=71—72}}. 1920-ci ilin mart ayının əvvəlində Lənkəran qəzası komissarı Bəhram xan Naxçıvanski{{Ref+|[[Cavad bəy Məlik-Yeqanov|Cavad-bəy Məlik-Yeqanovu]] bu vəzifədə [[10 noyabr]] [[1919]]-cu ildə əvəz etdi.<ref>{{məqalə | автор = Vüsalə Əliyeva | заглавие = AXC dövründə Muğan-Lənkəran bölgəsinin siyasi, iqtisadi və mədəni inkişafı | оригинал = | ссылка = http://static.bsu.az/w8/Tarix%20ve%20onun%20problem/2011%20%203/98-100.pdf | язык = az | ответственный = | автор издания = | издание = Tarix və onun problemləri | тип = | место = | издательство = | год = 2011 | месяц = | число = | том = | выпуск = | номер = 3 | страницы = 98 | isbn = | issn = | doi = | bibcode = | arxiv = | pmid = | ref = | archiveurl = | archivedate = }}</ref>|k}}, güclü bolşevik təşviqatı, təbliğatçılarda böyük miqdarda pulun olması və mübarizəyə qalxmış kəndlərdə yaxşı silahlanmanın olduğu barədə məlumat verdi; bölgədəki hərbi mövcudluğu dərhal gücləndirməyi və Bolşevik tərəfdarı kəndləri tərksilah etməyi zəruri saydığını bildirdi.{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=75}} Aprelin 28-də [[Aprel işğalı]] '''(Bakı əməliyyatı)''' nəticəsində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti süquta uğradı. Bir neçə gündən sonra Lənkəranda və Muğanda Sovet hakimiyyəti quruldu; İnqilabi Hərbi Şura yaradıldı.{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=78—80}} Tezliklə (artıq may ayının sonunda) Lənkəran qəzasında Sovet rejiminin silahlı müxalifəti yarandı. Mehman Süleymanovun fikrincə, müsəlman əhalinin Sovet siyasətini anlamaması səbəbindən Sovet hakimiyyəti sinif mübarizə bəhanəsi ilə yerli ənənələrə və adətlərə və kütləvi tələblərə hörmətsizlik etmişdir. Bölgədə uzun müddət fəaliyyət göstərən müsəlman partizan dəstələri, bir çoxu Muğan hadisələri əsnasında Astara üsyanının təşkilatçıları və rəhbərləri — keçmiş türk [[kapral]]ı Yusuf Camal Paşa, Şahverən, Hüseyn Əlixan və başqaları tərəfindən idarə edildi.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=136—149}} Paralel olaraq, Şimali Muğanda, [[Cavad qəzası]]nda silahlı birləşmələr meydana çıxdı.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=158—159}} Mənbələrdə [[Lənkəran üsyanı (1920)|Lənkəran üsyanı]] olaraq xatırlanan silahlı müqavimət yalnız 1921-ci ilin oktyabrında yatırıla bildi. Lakin Mehman Süleymanovun qeyd etdiyi kimi, bölgədəki Sovet hakimiyyətindən narazılıqlar daha uzun illər davam etdi.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=149}} == Qeydlər == {{İstinad siyahısı|group="k"}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{Kitab3 |автор=Firuz Kazemzadeh |заглавие=Struggle For Transcaucasia (1917—1921) |ответственный= |ссылка= |место=New York |издательство=Philosophical Library |год=1951 |том= |страниц= |страницы= |isbn=978-0956-0004-08 |ref=Kazemzadeh }} * {{Kitab3 |автор= |заглавие=Азербайджанская Демократическая Республика (1918-1920) |ответственный=Отв. ред. Н. Агамалиева |издание=|место=Баку|издательство=Элм|год=1998|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Агамалиева}} * {{Kitab3 |автор=Булдаков В. П. |часть=|ссылка часть= |заглавие=Этнические конфликты в России, 1917—1918 гг.: условия возникновения, хроника, комментарий, анализ. |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство=Новый хронограф |год=2010 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Булдаков }} * {{Kitab3 |автор=Волкова Н. Г. |часть=Этнические процессы в Закавказье в XIX—XX вв. |ссылка часть= |заглавие=Кавказский этнографический сборник |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство=Изд-во АН СССР |год=1969 |volume=4 |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Волкова }} * {{Kitab3 |автор=Комарова О. Д. |часть=Демографическая характеристика русских селений в Азербайджане |ссылка часть= |заглавие=Русские старожилы Азербайджана. Часть 1 |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М |издательство=Институт этнографии АН СССР |год=1990 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Комарова }} * {{Kitab3 |автор= |часть= |ссылка часть= |заглавие=Русские |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный=Отв. ред. В. А. Александров, И. В. Власова, Н. С. Полищук |издание= |место=М |издательство=Наука (издательство) |год=2003 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия=Народы и культуры |isbn= |тираж= |ref=«Русские» }} * {{Kitab3 |автор=|заглавие=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası: II cild|ответственный=|издание=|место=Bakı|издательство=Lider Nəşriyyat|год=2005|страницы=213|страниц=|isbn=|ref=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası}} * {{məqalə|автор=Olga M. Morozova|заглавие=Mugan Region in 1918–1919|ссылка=http://www.ejournal15.com/journals_n/1426787336.pdf|язык=|издание=Russkaya Starina|тип=|год=2014|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=46—51|issn=|ref=Morozova}} * {{Kitab3 |автор=|заглавие=История Азербайджана: в трёх томах|ответственный=И. А. Гусейнов, М. А. Дадашзаде, А. С. Сумбатзаде, З. И. Ибрагимов, А. Н. Гулиева, Е. А. Токаржевский|издание=|место=Баку|издательство=Издательство Академии Наук Азербайджанской ССР|год=1963|том=3, Ч.1|страницы=|страниц=539|isbn=|isbn2=|ref=История Азербайджана}} * {{Kitab3 |автор=Ольга Морозова, Татьяна Ермоленко|заглавие=Погоны и Буденовки: Гражданская война глазами белых офицеров и красноармейцев|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Российский гуманитарный научный фонд|год=2013|страницы=|страниц=356|isbn=|isbn2=|ref=Морозова и Ермоленко}} * {{Kitab3 |автор=Anar Isgenderli|заглавие=Realities of Azerbaijan, 1917-1920|ответственный=|издание=|место=USA|издательство=|год=2011|страницы=|страниц=236|isbn=978-1-4568-7955-6|isbn2=|ref=Isgenderli}} * {{Kitab3 |автор=Peter Kenez|заглавие=Civil War in South Russia, 1919-1920: The Defeat of the Whites|ответственный=|издание=|место=|издательство=University of California Press|год =1977|том =2|allpages =378|isbn=|isbn2=|ref=Kenez}} * {{Kitab3 |автор=Mehman Süleymanov|заглавие=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Hərb Tarixi|ответственный=Pərvin Darabadi|издание =Firuzan|место=|издательство=|год =2014|том=2|страницы=|страниц =696|isbn=|isbn2=|ref=Süleymanov}} * {{Kitab3 | автор = Mehman Süleymanov | заглавие = Azərbaycan Ordusunun tarixi | ссылка = | ответственный = | место = Bakı | издательство = Maarif | год = 2018 | том = 3 (1920—1922) | страниц = 784 | страницы = | isbn = | doi = | ref = Süleymanov }} * {{Kitab3 |автор=А. А. Гусейнов, В. М. Синицын|заглавие=Сражающаяся Мугань|ответственный=|издание=|место =Баку|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год =1979 |страниц=|isbn=|isbn2=|ref =Сражающаяся Мугань}} * {{Kitab3 |автор=Добрынин В. А.|заглавие=Оборона Мугани|ответственный=|издание=|место=|издательство=Издательство М. и В. Котляровых|год=2015|страницы=|страниц=368|isbn=978-5-93860-903-3|isbn2=|ref=Оборона Мугани}} * {{Kitab3 |автор=Ж. Е. Папуша, И. А. Гусейнов|заглавие=Борьба за победу Советской власти в Азербайджане, 1918-1920: документы и материалы|ответственный=|издание=|место=|издательство=Институт истории партии АзССР|год=1967|страниц =569|isbn=|isbn2=|ref=Борьба за победу Советской власти в Азербайджане}} {{Azərbaycanın hərb tarixi}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın hərb tarixi]] [[Kateqoriya:Rusiyanın hərb tarixi]] [[Kateqoriya:Rusiya vətəndaş müharibəsi]] [[Kateqoriya:1919-cu ildə Azərbaycan]] [[Kateqoriya:1920-ci ildə Azərbaycan]] 8va05dlvbun9ah4lj07qcil5l035r5c 6547294 6547286 2022-07-24T15:44:10Z Xayala Mammadli 178819 /* Tarixşünaslıq */ wikitext text/x-wiki {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Muğan hadisələri (1918-1919) |aiddir = [[Rusiya vətəndaş müharibəsi]] |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |tarixi = 1918—1919-cu illər |yeri = [[Fayl:Baku_gub_coa_n655.png|24px]] [[Bakı quberniyası]]:<br>{{*}}[[Cavad qəzası]]{{*}}[[Lənkəran qəzası]] |səbəbi = [[Ağ ordu]] və [[bolşeviklər]] arasında vətəndaş müharibəsi, ruslar və azərbaycanlılar arasındakı millətlərarası qarşıdurma |vəziyyəti = |nəticəsi = Muğan [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin tərkibinə daxil oldu |ərazi = |tərəf1 = Muğanın azərbaycanlı və talış əhalisi ---- {{Azərbaycan bayrağı}} [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] <br> |tərəf2 = Muğanın rus əhalisi<br> • paralel taborlar <br> ---- Beşlik Diktaturası <small>(avqust-sentyabr 1918-ci il) → </small><br> {{Rusiya bayrağı}} [[Ağ ordu]] <br> • Muğan Diyarı Hökuməti <small>(1918-ci ilin payızı,1918-ci il dekabr — 1919-cu il 24 aprel)</small> |tərəf3 = <br> |tərəf4 = [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] [[Bolşevizm]] <br> • Muğan İcraiyyə Komitəsi <small>(1918-ci il 14 aprel-1avqust)</small><br> • [[Muğan Sovet Respublikası]] (MSR) <small>(1919-cu il 24 aprel—1919-cu il 26 iyul)</small><br> |komandan1 = {{Azərbaycan bayrağı}} [[Səməd bəy Mehmandarov]]{{ref+|[[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti|Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin]] hərbi naziri. {{sfn|Süleymanov|2014|p=467}}|group="k"}}<br> {{Azərbaycan bayrağı}} [[Həbib bəy Səlimov]]{{ref+|General, [[1918]]-ci ilin payızında və [[1919]]-cu ilin yayında Lənkəranı ələ keçirmək üçün əməliyyatlara rəhbərlik etdi. {{sfn|Morozova|2014|p=48}},{{sfn|Süleymanov|2014|p=454}}|group="k"}}<br> {{Azərbaycan bayrağı}} [[Cavad bəy Məlik-Yeqanov]]{{ref+|[[Lənkəran qəzası]]nın general-qubernatoru{{sfn|Morozova|2014|p=56}}; Zabit Dobrininin xatirələrinə görə,[[bolşeviklər]]ə qarşı "Astara Cəbhəsinə", daha sonra isə Ağ Qvardiyaya rəhbərlik etmişdi.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=300}}|group="k"}}<br> Məhəmməd Tağıyev {{ref+|Azərbaycanlı milyonçu və xeyriyyəçi [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]]in oğlu; Lənkəranda [[Vəhşi diviziya]] dəstəsinə rəhbərlik etmiş, orada da ölmüşdü.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175—176}},<ref>Азербайджанская Демократическая Республика (1918-1920): армия(документы и материалы), стр. 54.</ref>|group="k"}} [[Döyüş zamanı ölüm|☪]]<br> {{bayraq|Osmanlı İmperiyası}} Camal paşa {{ref+|Türk ordusunun kapitanı, qazandığı hörmətə görə paşa çağırılan Camal-bəy. Bolşevik Sadıxovun dediyinə görə, quldur dəstələrini əlindəki [[Quran]]la birləşdirərək [[1918]]-ci ildə ruslara qarşı [[cihad]] təşkil etmişdi.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=198}}|group="k"}}<br> ---- ''xan və partizan dəstələrinin rəhbərləri:'':<br> Naftulla xan<br> Hüseyn Ramazanov <br> Şahveran<br> Hacı Osman<br> Hüseyn Əlixan<br> Xəlil bəy<br> Fata Rəsulov<br> ''və.s'' |komandan2 = {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]→{{Rusiya bayrağı}} polkovnik İlyaşeviç{{ref+|Paralel taborun komandanı{{sfn|Morozova|2014|p=47}};"beş diktatordan" biri idi{{sfn|Morozova|2014|p=48}},[[Muğan Sovet Respublikası]] dövründə və Həştərxan bolşeviklərinin Muğan Sovet Respublikasına gəlməsindən əvvəl Muğan qüvvələrinə rəhbərlik etmişdir.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=195}}; MSR-ı devrildikdən sonra yeni Ağ Qvardiyaya rəhbərlik etmişdi{{sfn|Süleymanov|2014|p=446}}.|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] İ.P.Orlov{{ref+|İran ordusunun keçmiş polkovniki{{sfn|Борьба за победу Советской власти в Азербайджане|1967|с=528}} və macəraçı{{sfn|Morozova|2014|p=57}} İlyaşeviçi MSR-nın qoşunlarının komandiri təyin etdi,{{sfn|Morozova|2014|p=57}}; xatirələrində Dobrinin polkovniki Qraf Orel-Paseçni adlandırır{{sfn|Morozova|2014|p=57}};sağ eser, [[1919]]-cu ilin aprelində bolşeviklərə qoşuldu{{sfn|Morozova|2014|p=57}}; MSR-nın süqutundan sonra [[RSFSR]]-ə təxliyə edildi və Bakı əməliyyatında iştirak etdi; son illərdə SSRİ Meşə Təsərrüfatı Nazirliyində işləyib, [[1959]]-cu ildə vəfat edib. {{sfn|Борьба за победу советской власти|1967|p=528}}|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Dmitri Nikolayeviç Kropatov{{ref+|Zabit-pilot, zadəgan, [[Saratov]] vilayətinin torpaq mülkiyyətçisinin oğlu,[[Sarı adası]]ndakı hərbi hidroavasiya bazasının rəhbəri{{sfn|Morozova|2014|с=56}}; və bütün Muğan hökumətlərinin üzvü; Suxorukov və Şevkunov ilə birlikdə [[Xəzər dənizi]]ndə ağlar tərəfindən tutuldu və vuruldu{{sfn|Morozova|2014|p=57}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]Timofey İvanoviç Otradnev{{ref+|İnqilab Hərbi Şurasının sədri, [[Həştərxan]] komissarlarından biri; muğanlılar ilə döyüşdə ölmüşdü{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=202}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]Timofey İvanoviç Otradnev{{ref+|İnqilab Hərbi Şurasının sədri, [[Həştərxan]] komissarlarından biri; muğanlılar ilə döyüşdə ölmüşdü{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=202}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] İvan Osipoviç Kalomiyçev{{ref+|Sovet diplomatı, MSR-ı ilə Muğan kəndliləri arasında barışıq əldə etməyə çalışmışdı; [[1919]]-cu ildə Otradnevin ölümündən sonra Lənkəranın müdafiəsinə rəhbərlik etmişdi; Kropotov, Suxorukov və digər Lənkəran komissarları ilə birlikdə təxliyə edilərək,naməlum şəraitdə güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Flag of the Centrocaspian Dictatorship.svg|border|22px]]→{{Rusiya bayrağı}}polkovnik Avetisov{{ref+|o zaman İlyaşeviçin rəhbərliyi altında olan [[Sentrokaspi Diktaturası]]nda İdarə rəisi;[[1918]]-ci ilin payızında [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndindəki iğtişaş zamanı öldürülmüşdür.{{sfn|Morozova|2014|p=51—52}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]] ---- <small>bölmə komandirləri:</small><br> {{Rusiya bayrağı}} leytenant Boris Aleksandroviç Xoşev{{ref+|Voloqodski vilayətinin zadəganlarından, Tiflisdəki kadet korpusunu bitirib{{sfn|Morozova|2014|p=55}}; [[1918]]-ci ildə Biləsuvarın və digər sərhəd kəndləri Şahsevənlərin basqınlardan müdafiəsinə rəhbərlik etmişdi, [[1919]]-cu ilin iyununda Muğanlıların Lənkəran səfərinə rəhbərlik etmişdi.{{sfn|Morozova|2014|p=55}}; Muğan hadisələrindən sonra Denikin ordusunda xidmət etmişdir{{sfn|Morozova|2014|p=55}},sonra [[Yuqoslaviya]]ya qaçmışdır;[[1978]]-ci ildə [[ABŞ]]-da 80 yaşında rəhmətə getmişdir.<ref>''Амир Александрович Хисамутдинов'', После продажи Аляски: русские на тихоокеанском побережье Северной Америки (1867-1980-е гг.) : материалы к энциклопедии, стр. 263</ref>|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Şevkunov{{ref+|Muğan sakini;[[1917]]-ci ildə rəsmi olaraq İlyaşeviçə tabe olan bir dəstə yaratdı; [[1918]]-ci ildə [[Vəhşi diviziya|Vəhşi Diviziyanın]] əsgərləri tərəfindən tərksilah edildikdən sonra bir müddət Bakıda oldu, qayıtdıqdan sonra Lənkəranın komendantı oldu və dəstəyə rəhbərlik etdi; azərbaycanlılara qarşı soyğunçuluq və zorakılıqları ilə tanınırdı; Kropotov və Suxorukov ilə birlikdə güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Lozovoy{{ref+|[[Bakı Kommunası]]nın qoşunlarında xidmət edən Kuban kazakı Muğana təhvil verildi;Orlovun əmri ilə qalan məmurlarla birlikdə tutuldu və güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Qriqoriy Rüstəmov{{ref+|Bakı Soveti dəstəsinin komandiri; Sovet hakimiyyətini qurmaq üçün [[1918]]-ci il aprelin ortalarında Muğana gəldi{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176}}. Daha sonra S. Şaumyan adına Partiya Tarixi İnstitutunun xatirə gecələrində iştirak edib{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=206}}.|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Moisey Boçarnikov{{ref+|[[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndinin sakini,dəstə komandiri;ADR hökuməti qurulandan sonra [[İran]]a qaçdı və yerli rəhbərlərdən birinin əlinə düşdü; sonrakı taleyi bilinmir.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik baron fon der Osten-Saken{{ref+|Paralel [[tabor]]lardan birinin komandiri{{sfn|Morozova|2014|p=47}}, 29-cu Bakı Sərhəd briqadasının keçmiş komandiri.<ref>"Баку и его районъ" 1913 года - справочный ежегодник. Изд. М. С. Шапсович</ref>|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik Yermolayev{{ref+|Muğan polkovniklərindən biri{{sfn|Morozova|2014|p=54}}; çox güman ki,digər zabitlərlə birgə [[Sarı adası]]nda öldürülmüşdü.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik Makarov {{ref+|Zabit süvari məktəbi.[[Polkovnik]].1918-ci ilin dekabrında Muğan qoşunlarında,[[Könüllü Ordu]]da xidmət etmişdir.<ref>Информация из [http://rosgenea.ru/?poisk Центра Генеалогических исследований]</ref>.|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Mamed Zuvandskiy{{ref+|Talış quldur dəstəsinə rəhbətlik edirdi; [[1919]]-cu ilin yayında bolşeviklərə Lənkəranı digər talış və şahsevən dəstələrindən müdafiə etməyə kömək etdi{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=199}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Yunuska{{ref+|Quldur dəstəsinin komandiri; əvvəllər [[1918]]-ci ildə Lənkəran İcraiyyə Komitəsinin sərəncamına verilmiş xanın həyat yoldaşa Talışinskiyə tabe idi; [[1920]]-ci ildə bəlli olmayan şəraitdə öldü.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> |komandan3 = |komandan4 = |qüvvə1 = {{Azərbaycan bayrağı}} [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] <br><br> ''1919-cu ilin yayı'':<br> '''Astara-Lənkəran cəbhəsindəki Azərbaycan bölmələri:''' ''bilinmir''<br><br> '''Lənkəran heyəti'''{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=166}}:<br>5-ci Bakı piyada alayı<br>3-cü Şəki süvari alayı<br>2-ci yüngül artileriya batareyası<br>6-cı dağ artileriyası batareyası<br>ayrıca qaubitsa batareyası<br>mülki mühəndislik heyəti<br>zirehli avtomobil heyəti ---- Müsəlman partizan bölmələri <br> 800-1000 nəfər{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=198}}{{Ref+|Sovet rejiminin üç cildli "Azərbaycan tarixi"nə (səh. 192) görə,cəmi 10 min nəfər.{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}|group="k"}} |qüvvə2 = {{Rusiya bayrağı}} Muğanlılar (Rus)<br><br> ''1918-ci ilin əvvəlləri'':<br> '''Polkovnik İlyaşeviçin muğanlı heyəti''':<br> 500 süngü və 200-300 qılınc{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=194}}<br><br> '''digər bölmələr''': ''bilinmir''<br><br> ''1919-cu ilin yayı:''<br> '''Leytenant Xoşevin anti-bolşevik dəstəsi, 1919-cu il iyunu'''{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}:<br> 5 min nəfərə qədər{{ref+|Sovet rejiminin üç cildli "Azərbaycan tarixi"nə əsasən{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}|group="k"}}.<br><br> '''Bolşeviklərin gedişindən sonra Lənkəran qüvvələri'''{{sfn|Оборона Мугани|1979|p=319}}:<br> 5 min süngü<br> 600 qılınc<br>16 sahə topu<br> 40 pulemyot<br> 3 zirehli maşın<br> motosiklet komandası<br> 2 sürət qayıqları, pulemyotlarla silahlanmış və 47 mm Hotskiss silahı<br> 2 qidroplan |qüvvə3 = <br> |qüvvə4 = [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] [[Muğan Sovet Respublikası]] <br> ''1919-cu il mayın sonuna qədər'':{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} <br> Bir piyada batalyonu və süvari eskadronu da daxil olmaqla 5-6 min nəfər<br> 6 sahə topu<br> 3 dağ topu<br> 3 qidroplan |itkilər1 = |itkilər2 = |itkilər3 = |itkilər4 = |ümumi itkilər = |vikianbar = }} '''Muğan hadisələri''' — 1918–1919-cu illərdə [[Rusiya vətəndaş müharibəsi]] fonunda [[Muğan Sovet Respublikası|Muğanda]] [[Ağ ordu|Ağ qvardiya]], [[bolşeviklər]] və [[Azərbaycan]] qüvvələri arasında qarşıdurma. Nəticədə [[Muğan Sovet Respublikası]] [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin tərkibinə daxil oldu. [[Oktyabr inqilabı]]ndan və Qafqaz Cəbhəsinin dağılmasından sonra indiki Azərbaycan Respublikasının cənubunda Muğanda hakimiyyətsizlik yarandı. Yerli əhali ilə Rusiya imperiyası dövründə bu regionda məskunlaşmış rusların etnik gərginliyi hərbi əməliyyatlara çevrildi. Muğanlılar kimi tanınan rus mühacirlərin köməyinə bölgəni tərk etməkdən imtina edən bir çox rus sərhədçi zabitləri də gəlmişdilər. Etnik toqquşmalar dövrü yalnız 1918-ci ilin aprelində [[Bakı kommunası]]nın hissələri tərəfindən Sovet hakimiyyətinin qurulmasından sonra başa çatdı, barışıq cəhdləri oldu. Lakin Sovet hakimiyyəti uzun sürmədi və Bakı Kommunası süquta uğrayandan bir neçə ay sonra Muğanda Rusiyanın ağ qüvvələrinin marionet hökuməti quruldu. Buna baxmayaraq, regionda vəziyyət [[anarxiya]]nın astanasında qaldı, hökumətin nüfuzu zəif idi və 1919-cu ilin aprelində regionda yenidən Sovet hakimiyyəti Muğan Sovet Respublikasının (MSR) simasında bərqərar oldu. Çar ordusunun zabitlərinin yeni Sovet hakimiyyətini tanımaqdan imtina etməsi və əvvəlki hökumətlərin liderlərindən biri olan polkovnik İlyaşeviçin həbsi Muğanda ağlar və qırmızılar arasında müharibəyə gətirib çıxardı. Eyni zamanda, azərbaycanlıların və [[talışlar]]ın MSR-a qarşı yönəlmiş genişmiqyaslı üsyanı başladı, onların köməyinə Azərbaycanın müntəzəm ordu hissələri çatdı. 1919-cu ildə Azərbaycan Hərb Nazirliyi Muğan Sovet Respublikasının tədricən ləğvi ilə bağlı qərar qəbul etdi. İyulun ortalarında Salyan və Astara istiqamətindən hücuma başladılar. İyulun 23-də hərb naziri [[Səməd bəy Mehmandarov]] [[Lənkəran qəzası]]nın sakinlərinə müraciət etdi. O müraciətində bildirirdi: "Azərbaycan Respublikasının razılığı ilə vətəndaş müharibəsini sona çatdırmaq, sabitliyi bərpa etmək, sizi təcavüzkarlardan xilas etmək üçün [[Lənkəran qəzası]]na qoşun göndərirəm." Müraciətdə qeyd edilirdi ki, Lənkəran qəzası yalnız Azərbaycan Respublikasının hakimiyyətini tanıyacaq. Bolşeviklər eyni vaxtda bir neçə cəbhədə döyüşməli olurdular. Astarada desantlar yerli sakinlərin köməyilə yerə endilər. [[Cəlilabad|Astraxanka]] kəndində Sovet hakimiyyətinə qarşı alternativ qurultay keçirildi. İyulun 28-i, səhər saatlarında bolşeviklər Lənkərandan çıxmalı oldular. Döyüşlərdə hərbi dəstələrin komandiri Otradnev öldürüldü. [[Sara adası]]na təxliyyə olunma ilə bağlı qərar qəbul edildi. Şahsevən dəstələri hücuma keçdilər. Nəticədə regionda qəribə vəziyyət yarandı. Yerli sakinlər kimə tabe olmaqla bağlı qərar verə bilmirdilər. Bununla belə, regionda sovet hakimiyyəti sona çatdı. Onlar Sara adasında iki həftə qala bildi. Yerli əhali isə Azərbaycan hökumətinə tabe oldu.<ref>[https://oxu.az/society/254289 ADR–100: Muğan Sovet Respublikasının ləğvi və Qarabağdakı hadisələr]</ref> == Tarixşünaslıq == Tarixçilər O. M. Morozova və T. F. Yermolenkonun yazdıqlarına əsasən, bu tarixi epizod nadir hallarda alimlərin diqqətini çəkir — hadisələrdən daha çox müasir etnik qarşıdurmalar ilə əlaqəli siyasi maraqlarda istifadə olunur. Bugünə qədər qorunmuş kiçik miqdarda olan sənədli sübutlar hadisələrin təhrif edilməsinə və əsassız şərhlərə zəmin verir. Sovet nəşrinin "Azərbaycan tarixi" nin üçüncü cildində (1963-cü il) hadisələrin xronologiyası qurulmamış, siyasi qüvvələrin qiymətləndirməsi ideoloji xarakter daşıyırdı. [[Ağ ordu]]nun (Ağ qvardiya) müasir tədqiqatçıları üçün (V.E. Şambarov) Muğan hadisələri məşhur anti-bolşevik müqavimətinin bir nümunəsidirsə, Azərbaycan müəllifləri onları [[Azərbaycan]]ın ərazi bütövlüyünə qarşı yönəlmiş hərəkat kimi şərh edirlər. "Xaos və etnoslar. Rusiyadakı etnik qarşıdurmalar, 1917–1918: yaranma şərtləri, salnamə, şərh, təhlil" (2011) monoqrafiyasında Rus tarixçisi V. P. Buldakov zorakılığın artmasında etnik qarşıdurmanın əhəmiyyətini nümayiş etdirərək, əsas hadisələrin xronologiyasını [[Bakı]] qəzetlərinə və heyət kapitanı V. A. Dobrininin xatirələrinə əsaslanaraq yenidən qurdu. {{sfn|Morozova|2014|p=47}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=168—169}} == Zəmin == === Rus inqilabından öncə === {{həmçinin bax|Azərbaycan rusları}} [[Fayl:Mughan map.png|left|thumb|180px|[[Kür]] və [[Araz]]ın aşağı axınları arasındakı [[Muğan düzü]]]] Muğan düzü [[Kür]] və [[Araz çayı|Arazın]] aşağı axınları və [[Talış dağları]]nın ətəkləri arasında yerləşir.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=168}} İnqilabdan əvvəlki dövrdə [[Bakı quberniyası]]nın [[Cavad qəzası|Cavad]] və [[Lənkəran qəzası|Lənkəran qəzalarının]] bir hissəsini tuturdu. Bölgənin yerli əhalisini azərbaycanlılar (mənbələrdə çox vaxt türklər və ya tatarlar adlandırırdılar) və talışlar təmsil edirdi. Azərbaycanlılar oturaq həyat tərzi keçirən əhaliyə və köçərilərə ([[Şahsevənlər]]) bölünmüşdülər. Rus tarixçisi Olqa Morozovaya görə, yerli [[şiələr]] [[farslar]]a, [[sünni]] [[müsəlmanlar]] isə türk sultanına yönəlmişdilər.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Muğan [[Rusiya İmperiyası|Rusiya imperiyasının]] miqrasiya siyasətinin yayıldığı yerlərdən biri idi.<ref>{{Kitab3|автор=Авалиани, Симон Лукич |заглавие=Крестьянский вопрос в Закавказье|том=5|издание=|место=Тбилиси|год=1986|страницы=78|isbn=}}</ref> [[Gülüstan müqaviləsi]]nin şərtlərinə əsasən, bölgə Rusiyaya birləşdirildikdən sonra, şimal hissəsindən olan bir çox köçəri və oturaq əhali [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı imperiyasına]] köçdü. Onların yerinə ermənilər, [[almanlar]] və [[yunanlar]] gəldilər. Rus sektantları olan [[Molokanlar|molokan]] və subotniklər xəzinə fonduna daxil edilən [[şahsevənlər]]in qış yataqlarında məskunlaşmışdılar.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Muğan düzündə yerləşən [[Privolnoye (Cəlilabad)]] və [[Göytəpə]] (Prişib) kəndləri 1830-cu illərdə Zaqafqaziyada meydana gələn ilk rus kəndlərindən idilər.{{sfn|«Русские»|2003|p=53}} Rusların Muğana köçürülməsi müxtəlif mənbələrə görə [[II Nikolay]]ın hakimiyyəti dövründə, aralarında subotniklər, duxoborçev, staroobryadçev, malorussovların və s. olduğu rus yaşayış yerlərinin sayı Muğanda 48-dən{{sfn|Волкова|1969|p=7}} 55-ə, {{sfn|Комарова|1990|с=9}} ən yüksək həddə çatdı. Ruslar Lənkəran qəzasının mərkəzi olan Lənkəran şəhərində də yaşayırdılar.<ref>{{BEEL|Ленкорань}}</ref> 1913-cü ilə aid sənədlərdə göstərilir ki, Qafqazdakı 150 minlik rus əhalisinin 20 mini Muğanda yaşayır. Rusdilli mənbələrdə Muğanın rus əhalisi muğanlılar kimi göstərilir.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} Sovet yazıçısı B.Talıblı yazırdı ki, bölgə əhalisinin münaqişə qruplarına bölünməsi, dini və etnos fərqləri, miqrasiya prosesləri (köçərilərin köçməsi və yerləşdirilməsi) ilə asanlaşdırıldı. Talıblıya görə, Rusiyada mühacirətdə olan sektantlar burada hakimiyyət tərəfindən himayə olunan bir elementə çevrildi — rus mühacirlərinin dəstəklənməsi yerli əhali ilə qarşıdurmalara səbəb oldu. O.M.Morozova və T.F.Yermolenko Talıblının son məsələsəyə olan münasibətinə işarə edərək iddia edirlər ki, Çar hökumətinin Muğanın ruslaşdırılması ilə maraqlı olmasına baxmayaraq, bütün bölgə sakinlərinin maraqlarını nəzərə almağa çalışırdı. Bununla belə, Morozova və Yermolenkonun fikrincə, yerli hakimiyyət orqanlarının uğursuz işi, xüsusi tədbirlərin düşünülməməsi səbəbindən əhali çarizmin siyasətindən narazı idi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=172—173}} {| class="wikitable" style="float:left; margin-right:0.8em;" |+ Ana dilinə görə Lənkəran bölgəsi əhalisinin bölgüsü, 1897-ci il<ref>{{Cite web|url=http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/emp_lan_97_uezd.php?reg=334|title=Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. Распределение населения по родному языку и уездам Российской Империи кроме губерний Европейской России (Ленкоранский уезд)|author=|website=demoscope.ru|date=|publisher=}}</ref> |Azərbaycanlılar |84 725 |64.68 % |- |Talışlar |34 991 |26.71 % |- |Ruslar |9 728 |7.43 % |- |Qalanları |1543 |1.18 % |} Rusiyadakı vətəndaş müharibəsindən 90 il əvvəl, köçəri azərbaycanlılar qrupu olan [[Şahsevənlər]]in köç etdikləri torpaqlar, 1826–1828-ci illər [[Rusiya-İran müharibəsi (1826-1828)|Rusiya-İran müharibəsinə]] son qoyan [[Türkmənçay müqaviləsi]]nə əsasən bölündü. Nəticədə, Şahsevənlərin qış otlaqları İran ərazisində, yay otlaqları isə Rusiya İmperiyası ərazisində qaldı. 1830-cu ildən etibarən İran hökuməti Şahsevənlərin Rusiya ərazisinə keçməsi üçün pul ödəmişdir; lakin varlıların köçürüldüyü kəndlərə tez-tez basqınlar edilirdi, 1884-cü ildə sərhədi keçməyə qadağa qoyulmuşdu. Buna baxmayaraq, Şahsevənlər sərhədləri tanımırdılar və bəzən rus və azərbaycanlıların məskunlaşdığı kəndlərə hücum edərək ənənəvi yolları ilə köç etməyə davam edirdilər{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=173}}. O.Morozovaya görə, oxşar vəziyyət Qarabağda və [[Qazax qəzası]]nda da mövcud idi; erməni kəndlərinin köçərilərin marşrutları üzərində salınması münaqişələrə səbəb olurdu. Bundan əlavə, yalnız 1912-ci ildə [[Zaqafqaziya]]da təhkimçilik ləğv edildi, geri alınma və demarkasiya prosedurları aparılmadı. O.Morozovanın qeyd etdiyi kimi, [[Fevral inqilabı]]ndan sonra milli-dini və sosial ziddiyyətlər kəskinləşdi.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} === Qafqazdakı siyasi vəziyyət === [[Oktyabr inqilabı]]ndan qısa müddət sonra Zaqafqaziya Muğana birbaşa təsir edən siyasi böhrana uğradı. Muğan hadisələrinin iştirakçısı olan Rusiya sərhəd zabiti Dobrinin {{Ref+|Dobrinin, Vasili Alekseyeviç, 29-cu sərhəd briqadasının kapitanı. Muğan hadisələrinin üzvü, leytenant Xoşevin dostu və yoldaşı. Muğan hadisələri haqqında xatirələrin müəllifi. "Muganın müdafiəsi - 1918-1919-cu illər. Qafqaz sərhəd gözətçisinin qeydləri. [[13 oktyabr]] [[1957]]-ci ildə, [[ABŞ]]-da Redinqdə([[Kaliforniya]]) sürgündə vəfat etmişdir.<ref>[http://xn--90adhkb6ag0f.xn--p1ai/arhiv/uchastniki-grazhdanskoj-vojny/uchastniki-belogo-dvizheniya-v-rossii/uchastniki-belogo-dvizheniya-v-rossii-dl-ds.html Историк С.В. Волков. Verilənlər bazası. "Rusiyada Ağ hərəkat iştirakçıları"]</ref>|group=k}}, Muğan hadisələrinin iştirakçısı vəziyyəti bu şəkildə izah etmişdi{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=8}} vəziyyəti bu şəkildə təsvir edirdi: </sup>{{sitatın əvvəli}} 1918-ci il yanvarın ortalarında mənə sərhədi tərk edərək dəstələrimizin dağıldığı Lənkərana getməyimin əmri verildi. Məlum oldu ki, alayımız artıq tərxis olunub və əksəriyyəti evə gedib. Qafqaz cəbhəsi tamamilə dağıldı. Tiflisdə Seym adı altında bir hökumət quruldu. Yelizavetpol quberniyasında tatarlar hakimiyyəti ələ keçirdilər və intensiv şəkildə öz müqəddəratlarını təyin etdilər. Cəbhədən qayıdan hissələr tərksilah olunur və silahsızlaşdırılırlar. Bakıda [[bolşeviklər]] [[Müsavat]] (Tatar Milli Partiyası) ilə yarışır,kimin qalib gələcəyi hələ bilinmir. [[Dağıstan]]da, [[Çeçenistan]]da və [[Şimali Qafqaz]]da — qarət və üsyanlar başladı. Rusiyada nələrin baş verdiyini heç kim bilmir, çünki biz tamamilə ondan ayrılmışıq.{{sitatın sonu}} 1918-ci ilin fevral ayında Osmanlı ordusu [[Qafqaz cəbhəsi (Birinci Dünya Müharibəsi)|Qafqaz Cəbhəsində]] genişmiqyaslı hücuma keçdi, döyüşlər zamanı rusların işğalı altında olan Şərqi Anadolunu azad etdilər və sonra Bakıya doğru irəlilədilər. == Gedişat == Hərbi-siyasi hadisələrin xronologiyasının yenidən qurulması çətindir, tarixçilər hadisələrin iştirakçılarının xatirələrindən istifadə etməyə məcbur olurlar — V.A.Dobrininin sürgündə yazdığı emosional ahəngdə olan, lakin heyət haqqında dəqiq məlumatları, tarixləri, coğrafi adları və s. olan xatirələri dəyərli mənbədir. MSR-ının bölmələrində iştirakçıların xatirələri, qarşı tərəfin nöqteyi-nəzərini təmsil edir və düşərgəsində baş verənləri başa düşməyə kömək edir.{{Sfn|Morozova|2014|p=58}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=169, 171}} === Rus və azərbaycanlılar müharibəsi === Muğan əsilli Q.A.Məmmədovun xatirələrinə görə,hakimiyyət böhranı 1917-ci ilin iyulunda başladı və payıza qədər bölgə anarxiyaya uğradı. Anarxiya şəraitində,oğurluq, qaçırılma, hücum, qətllər geniş yayıldı. 1917-ci ilin sonunda bir çox köçəri qəbilələr (birinci ''alar'' adlanan qəbilə idi) sərhədi keçərək bütün ərazilərdə hakimiyyəti ələ keçirdilər. O.Marozovaya görə, kəndlilərin etibarsızlığından faydalanan farsdilli köçərilər, yüngül xərac da topladılar. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=174—175}} 1917–1918-ci ilin qışında [[Qafqaz cəbhəsi (Birinci Dünya Müharibəsi)|Qafqaz Cəbhəsi]] ləğv olunduqdan sonra Muğanda millətlərarası qarşıdurmalar başladı. Bölgədə toplanan çox sayda silah, Rusiya-İran sərhədini və [[Ənzəli]]ni tərk edən rus əsgərləri tərəfindən satıldı.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} Milliyyətçi əhval-ruhiyyənin artması keçmiş feodal hökumətinin nümayəndələri və bir neçə xanların da daxil olduğu yerli təsis məclisinə seçkilərdə öz əksini tapdı. Əhalinin liderlər ətrafında cəmləşməsi başladı: bir tərəfdən birlik rus zabitlərinin ətrafında getdi, digər tərəfdən müsəlmanlar [[bəy]] və [[molla]]lar ətrafında birləşdilər. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=174}} Hər iki tərəfdən etnik təmizlənmə və kütləvi vəhşiliklər ilə müşayiət olunan qanlı qarşıdurmalar başladı.{{Sfn|Morozova|2014|p=54}} Rus ordusunun dağılmasından sonra yerli rus əhalisi [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndində polkovnik İlyaseviçin, Lənkəranda polkovnik fon der Osten-Saken (29-cu Bakı Sərhəd Briqadasının hissələri) və s.komandanlığı altında sərhəd keşikçilərinin rəhbərlik etdiyi bir neçə "paralel taborlar" yaradaraq özlərinin təhlükəsizliklərini təmin etməyə başladılar.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Bölgənin azərbaycanlı və rus sakinləri arasındakı toqquşmaların ilk nəticəsi Şimali Muğandakı demək olar ki, bütün rus kəndlərinin köçəri Şahsevənlər tərəfindən dağıdılması oldu. Ancaq Cənubi Muğanın rus kəndləri müdafiəyə hazır idi. Dobrininin sözlərinə görə, 1918-ci ilin martında "tatarlar" rus kəndlərinə böyük qüvvələrlə hücum etdilər. İlk hücum əhalisinin Pakrovka kəndinə qaçdığı Qriqoryevka kəndinə oldu. Dobrinin sözlərinə görə, "dağ kəndlərindən olan quldurlar" yerli müsəlmanlar qoşulduğu kəndin yıxılmasında iştirak etdilər. 19 yaşlı [[leytenant]] Boris Xoşevin komandanlığı ilə bir neçə sərhəd zabitinin dəstəsi Rusiya-İran sərhəddində yerləşən və dağıdılmış Şimali Muğana bitişik olan [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvar]] kəndinə çəkildi. Dobrininin dediklərinə görə, çaxnaşmaya son qoyub kəndin müdafiəsini təşkil edə bildi. Kəndlilərdən ibarət bir milis təşkil edərək bütün rus əhalisini "silahlandırıldı", hətta bəzi "yerli ciqitləri" də "Sərhəddən kənarda farslara" qarşı mübarizəyə qoşulmağa inandırdı. Kəndin uzun müdafiəsindən sonra hücum edənlər məğlub oldular. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}}{{Sfn|Булдаков|2010|p=679—680, 689}} Eyni vaxtda (martda), polkovnik İlyaşeviçin dəstəsi {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}}cənub bölgəsindəki sərhədə nəzarət etdi və Nikolayevka kəndininin müdafiəsini müvəffəqiyyətlə təşkil edə bildi. Bakıdan köməkçi qüvvələr gəldikdən sonra{{Ref+|Ətraflı daha sonrakı hissədə.|k}} təcavüzkarlar məğlub oldular və Dobrininin sözlərinə görə,İlyaşeviç müsəlman kəndlərinə qarşı geri reyd keçirdi — "zəngin tatar aulları alovlandı". {{Sfn|Булдаков|2010|p=687}} O. M. Morozovaya görə, onlarla kənd faktiki olaraq yer üzündən silindi, İlyaşeviç basqının əsasən Şahsevənlər tərəfindən aparıldığını görməməzliyə vurdu, yerli [[bəy]]lər yalnız kerosin və [[kibrit]]i olan insanları köçkünlərin tarlalarına və evlərinə od vurmaq üçün göndərdilər. Buna baxmayaraq, O. Morozovanın fikrincə, İlyaşeviç Muğan ruslarının nəzərində bir xilaskara çevrildi. Muğanın qalan polkovniklərinin belə səlahiyyəti yox idi. {{Sfn|Morozova|2014|p=54}} Dobrinin xatirələrinə görə: {{sfn|Оборона Мугани|2015|p=16}} <blockquote>O vaxtlar Muğanda baş verənləri, əlbəttə ki, müharibə adlandırmaq olmaz. Bizim dəstədən başqa, tatar aullarını dağıtmaq üçün özbaşına olaraq ailəlikcə — arvadları, uşaqları, qulluqçuları hər kəs daxil kəndlər ayağa qalxdı. Cinsindən və yaşından asılı olmayaraq bütün canlıları döymək dəhşətli, iyrənc, lakin kortəbii bir hadisə idi. Süngülər ilə hamilə qadınların qarnı deşilir, tüfənglərin qundağı ilə uşaqların başı yarılır, bütöv aullar qarət olunur və yandırılırdı. </blockquote> Hadisələrin şahidləri, O.M. Morozova qeyd edir ki,bütün bunlar ruslar və müsəlmanlar arasında müharibə kimi qəbul edildi. Belə ki, Muğan kəndi olan [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] sakini Donskoy adlı bir nəfər dedi: "İlk döyüş elə oldu ki, türk kəndlərini, ümumiyyətlə etnik zəmində yandırdılar.[…] Burada güclü talançılıq inkişaf etdi, kəndlər yandırıldı və buna görə də hər şeyi daşımaq lazım gəldi."{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}} Müsəlman kəndlərinin təhlükəsizliyini ruslar təmin etmədi. 1918-ci ilin mart ayında Nikolayevkada Petrovka kəndinin dəstəsi blok edildi və Petrovka özü müsəlman kəndi olan Əsədə hücum etdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=194}} Dobrinin sözlərinə görə, aprel ayının əvvəlində Muğan çöl tərəfdən Sleptsovka kəndinə gözlənilmədən beş yüzə yaxın "Araz Şahsevənləri" hücum etdi. Təcavüzkarlar Xoşevin dəstəsi tərəfindən məğlub oldular,itki 150 nəfər oldu, 40 məhbus güllələndi. Bir ay sonra, Xoşevin təklifi ilə İlyaşeviç "Şahsevan quldurları" nın körpüsü sayılan Babaşkənt kəndinə basqın etdi. Babaşkənt alındı. {{Sfn|Булдаков|2010|p=717, 767—768}} [[Pasxa]]nın gəlişi müharibənin rusların xeyrinə başa çatmasına gətirib çıxardı və Lənkəranda qurulan yeni hökumət tərəfləri barışdırmaq üçün kampaniya başlatdı.   === Bakıdakı hadisələr fonunda === Muğanlıların qalanları arasında etnik müharibə gedərkən, Lənkəranda hadisələr davam etməkdə idi. Martın əvvəlində azərbaycanlılar Şahtaxtinskinin komandanlığı ilə Lənkəran limanında ,[[İran]]dan külli miqdarda silah və döyüş sursatı ilə qayıdan "Milyutin" paraxodunu talan etdilər. Sonra fon der Osten Sakerin "paralel taboru",milyonçu,fabrikant Hacı Zeynəlabdinin oğlu Məhəmməd Tağıyevin rəhbərlik etdiyi [[Vəhşi diviziya]]dan olan azərbaycanlı dəstə tərəfindən tərksilah edildi. Nəticədə, 1918-ci ilin martında Lənkəran bir müddət [[Müsavat]]ın qalasına çevrildi.Paraxodda baş verən hadisələr, əksər mənbələrə görə, silahlı qarşıdurmanın qızışmasına səbəb oldu, rus sakinlərinin vəziyyəti mürəkkəbləşdi. Tağıyevin komandanlığı altında bir dəstə Kalinovka kəndini mühasirəyə aldı, lakin Ilyaşeviç tərəfindən məğlub edildi.{{sfn|Morozova|2014|p=48}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175—176}} Şəhərdə yerləşən Vəhşi diviziyanın bölmələri,bəzi mənbələrə görə,mart ayının sonlarında Lənkəranda vəfat edən Məhəmməd Tağıyevin cənazəsi üçün gəldikləri Bakıda {{sfn|Morozova|2014|с=48}}mart hadisələrində mühüm rol oynadılar. {{sfn|Агамалиева|1998|p=29}} Azərbaycan əhalisinin qətliamı ilə başa çatan [[Mart soyqırımı]] Bakıda, sonra isə [[Bakı quberniyası]]nda [[Bakı Soveti (İcraiyyə Komitəsi)|Bakı Sovetinin (İcraiyyə Komitəsi)]] {{sfn|Kazemzadeh|1951|p=75}}qurulmasına səbəb oldu. Lənkəranda Sovet hakimiyyəti 14 apreldə "Aleksandr Jandr" paraxodunda gələn Qriqori Arustamovun başçılıq etdiyi "Bakı soveti" {{sfn|Агамалиева|1998|p=34}}dəstəsi tərəfindən quruldu. Lənkəranın Müsavat Milli Şurası istefa verdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176}} Arustamovun dəstəsi eyni zamanda Nikolayevka bölgəsində azərbaycanlılarla döyüşən İlyaşeviçin dəstəsinin böyük ehtiyac duyduğu güllə yardımını etdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176—177}} Qurultayda əvvəlcə Muğanın Müvəqqəti Komitəsi, habelə Muğan İnqilab Komitəsi adlandırılan Muğan İcraiyyə Komitəsi seçildi. Muğan üzərində Sovet hakimiyyətinin bu ilk orqanında həm sağ, həm də sol [[eserlər]] üstünlük təşkil edirdi və icra komitəsindəki yeganə bolşevik S. B. Saratikov idi{{ref+|Saratikov Samuyel Bejanoviç (Bajanoviç), daha sonra Xarkov regional səhiyyə şöbəsində, şəhər səhiyyə şöbəsində və rayon icra komitəsində rəhbər vəzifələrdə çalışmışdır; [[Xarkov]] Şəhər Sovetinin deputatı idi;[[1933]]-[[1934]]-cü illərdə Sumaxda şəhər məclisinə rəhbərlik edir,daha sonra Xarkova qayıdır, birinci müavin, sonra şəhər şurasının sədri vəzifələrini tutur. [[1935]]-ci ilin avqustunda şəhər partiya komitəsinin bürosundan çıxarıldı və oktyabrda vəzifəsindən azad edildi; [[1938]]-ci ildə məhkum edilir və edam edilir.{{sfn|Morozova|2014|p=59}}|group="k"}}. Eyni zamanda, Muğan hadisələrinin iştirakçısı və sovet memuaristi Qayk Arustamov, Sovet rejiminin eserlerin xarakteri haqqında verdiyi açıqlamaya cavab olaraq bildirdi ki, "o zaman özünə əziyyət verməyə tənbəllik edənlər özlərini eser adlandırırdı,hansı ki, onların heç bir təşkilat və komitələri yox idi." {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=177—178}} Sovet hakimiyyəti yalnız Lənkəranda güclü olduğunu sübut etdi. Morozovanın qeyd etdiyi kimi, Bakı Sovetinin bəzi dəstələri müsəlman əhaliyə qarşı təcavüzkar olan [[Daşnaksütun]] erməniləri idi. Bu, [[Salyan]]dakı toqquşmalara və bolşeviklərin "Ümid" gəmisindən sonradan təxliyəsinə səbəb oldu. [[Həşimxanlı]] və Ərəb-Bala-Oğlan kəndlərində də bir dəstə və dəstənin döyüşçülərini daşıyan silah səslərinə cavab verərək sahilləri tərk edən bir gəmi də atəşə tutuldu. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=177}} Bakı komissarı İsrafilbəyov (Qədirli){{ref+|Mövsüm Nəcməddin oğlu İsrafilbəyov (Qədirli) ([[1892]]-[[1941]]), Kiyev Universitetinin tibb fakültəsinin məzunu olmuşdur. [[Fevral inqilabı]]ndan sonra [[Hümmət]] partiyasının liderlərindən biri idi, RSDFP-nın (b) Bakı və şəhər rayon komitələrinin üzvü, İcraiyyə Komitəsinin üzvü və Bakı Şurasının Qeyri-Yaşayış Komissiyasının sədri olmuşdur. [[1918]]-ci ilin mart ayında Lənkəran, Salyan və Şamaxı qəzalarının fövqəladə komissarı təyin edildi. [[1918]]-ci ilin iyulundan Sovetləşməyə qədər [[RSFSR]]-də müxtəlif rəhbər vəzifələrdə çalışmışdır. [[1920]]-ci ildə Azryevrokom və AKP (b) Mərkəzi Komitəsinin üzvü olmuşdu. [[1921]]-[[1922]]-ci illərdə Sosial Təminat Xalq Komissarı, [[1922]]-[[1934]]-cü illərdə Azərbaycan Səhiyyə Naziri vəzifəsində çalışmışdır.<ref>Большевики в борьбе за победу социалистической революции в Азербайджане:: документы и материалы 1917-1918 гг., cтр. 651</ref>|group="k"}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178}} müsəlmanlar arasında Sovet hakimiyyətinə inamı bərpa etməyi öhdəsinə götürdü. Onun dəstəyi ilə, Rus Muğan İcraiyyə Komitəsi ilə paralel olaraq, eyni səlahiyyətləri olan bir Müsəlman İcraiyyə Komitəsi may ayında Muğanda meydana gəldi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178—179}}{{Sfn|Morozova|2014|p=48}}İcraiyyə komitəsinə [[molla]] başçılıq edirdi və din xadimləri və [[burjuaziya]] nümayəndələri də ora daxil oldular,lakin Komissar Əzimzadə və Bakı Soveti tərəfindən göndərilən [[hümmət]]çilərdə onlarla ümumi dil tapdılar. Ümumiyyətlə, Morozovanın qiymətləndirməsinə görə, müsəlman əhalisi Sovet rejiminin nə olduğunu yaxşı başa düşməmişdir,amma onunla dil tapmağa çalışırdılar.Beləliklə, Xanın həyat yoldaşı Talışinskaya kəndlilərdən vergi almağa icazə verildiyi halda, Sovet rejimini tanımağa hazır olduğunu söylədi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178—179}} Buna baxmayaraq Muğandakı hadisələrə mərkəzi nəzarət zəif olaraq qaldı. Bakıya gələn [[Qızıl Ordu]] sıralarında daşnaklar da daxil olmaqla çox sayda ermənilər var idi; O.I.Morozovaya görə,Fars nəzarəti altında olan azərbaycanlılar,eləcə də [[Vəhşi diviziya|Vəhşi Diviziyadan]] qaçan [[Astara (Azərbaycan)|Astara]] və Lənkəranın rus sakinləri yüksək dərəcədə sosial təcavüzkarlığı ilə fərqlənirdilər. Morozova yazır ki, bunun nəticəsi 1918-ci ilin aprel ayında yerli ("tatar") əhalinin bütün məsələlərdə hüquqlarının pozulmasına səbəb oldu.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} Qədirlinin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətinin müsəlmanlar və ruslar arasındakı yaratdığı barışıq da qısa müddətli oldu. Muğan hadisələrinin müxtəlif şahidləri bunun səbəblərini,rus köçkünlərinin xəsisliklərində, eserlərin təxribatçı fəaliyyətlərində və ya çörək uğrunda mübarizədə təzələnmiş etnik müharibədə görürdülər. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=179}} Ümumiyyətlə, Morozovaya görə bölgədəki Sovet hökuməti efemal olaraq qaldı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=179}} ,o,bəzi bölmələrin hərəkətlərini açıqca yırtıcı xarakter daşıdığını qeyd edirdi. Beləliklə,[[Stepan Şaumyan]] adına Partiya Tarixi İnstitutunun xatirələrinə görə, Şevkunovun muğanlılardan ibarət dəstəsi azərbaycanlılara qarşı vəhşiliklər törətdi və dəstəsində xidmət edən bədnam bir oğru kazan tatarı Semyon bir çox müsəlmanın ölümünə səbəb olmuşdu.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=197}}{{Sfn|Morozova|2014|p=56}} İyulun sonu — avqustun əvvəlində [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun məğlubiyyətindən sonra Bakıda baş verən siyasi böhran [[Bakı Kommunası]]nın dağılmasına və [[Sentrokaspi Diktaturası]]nın yaranmasına səbəb oldu. Muğanda, Sentrokaspi Diktaturasını təqlid edən polkovnik İlyaşeviç, eser Suxorukov{{ref+|Dobrininin xatirələrinə görə, keçmişdə Muğanın Muravyovka kəndində kənd müəllimi; sol eser, Muğanın bütün güc strukturlarının daimi üzvü olmuşdur.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=134}}; Port-Petrovskda Ağ Qvardiyaçılar tərəfindən güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}, [[Sarı adası]]ndakı hərbi hidroavasiya bazasının rəhbəri bolşevik Kropotov, Saratikov və Şimanovun rəhbərlik etdiyi "Beşlik Diktaturası"ı yaradıldı. Bunlardan üçü — Suxorukov, Saratikov və Kropotov artıq Muğan İcraiyyə Komitəsinin tərkibində idilər.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} Hakimiyyətin "Beşlər Diktaturası" na verilməsi, zabit və sosialist fraksiyalarına bölünmənin dərhal təyin olunduğu [[Prişib]] kəndindəki qurultayda baş verdi. Qarşılıqlı ittihamların fonunda atışma baş verdi, nəticədə Qlinski zabit fraksiyasının rəhbəri güllələndi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=180}} Bu arada, 15 sentyabrda [[Bakı]]nı irəliləyən [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun qüvvələri ələ keçirdi və Bakı Azərbaycanın paytaxtı oldu. Sentrokaspi və Beşlik Diktaturası fəaliyyətini sona çatdırmış oldu.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} [[Fayl:The_detachment_of_1st_Lieutenant_Khoshev,_Mughan,_late_1918.jpg|мини|316x316px|thumb|left|Muğan əsgərlərindən və müttəfiq azərbaycanlılardan ibarət,leytenant Xoşevin dəstəsi (ortada), ,1918-ci ilin sonu]] === Muğan Diyar Hökuməti === "Beşlər diktaturası" Mugan Diyar Hökuməti ilə əvəz edildi. 1918-ci ilin payızında Lənkəran qısa müddətliyinə [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin göndərdiyi general [[Həbib bəy Səlimov]]un bölmələri tərəfindən nəzarət altına alındı. Lakin Osmanlı qüvvələri 1918-ci ilin noyabrında [[Mudros müqaviləsi]]nin şərtlərinə uyğun olaraq [[Zaqafqaziya]]nı tərk etdikdən sonra Muğan Diyar Hökuməti Xəzər bölgəsindəki qoşun və donanma komandiri [[Lazar Biçeraxov]]un dəstəyi ilə qondarma Xəzər sahili hökumətinin səlahiyyətində bərpa edildi. Şuraya eyni beş diktator,o cümlədən, Xəzər sahil hökumətinin kənd təsərrüfatı naziri vəzifəsini tutan Suxorukov da daxil idi. Hökumət bölgədəki [[Ağ ordu]]ya — əvvəlcə Biçeraxova, sonra türklər Zaqafqaziyanı tərk etdikdən və Bakıda [[Könüllü Ordu]] nümayəndəliyinin qurulmasından sonra — Qafqazdakı könüllü qüvvələrin komandiri Mixayil Prjevalskiyə diqqət ayırdı.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} General Prjevalski 1919-cu ilin fevralında Muğan dəstələrini ləğv etmək əmri verdi və bu əmr təsdiqlə qarşılanardısa, tərksilah barədə sonrakı fərman Rusiya muğanlılarını silahlı müsəlman əhaliyə təslim etmək cəhdi kimi qiymətləndiriləcəkdi. Məhz o zaman,Muğanın rus əhalisi ilə kadr zabitləri arasında da parçalanma oldu.{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Eyni zamanda, 1918–1919-cu il qışından Muğan zabitləri rəsmi olaraq Prjevalskiyə {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}}tabe olsalar da,Denikin komandanlığının münasibətləri onlarla gərgin idi. Səbəb, Biçeraxovun rəhbərlik etdiyi hörmətli zabitlərə rütbələrin verilməsini ləğv etməsi idi. Beləliklə, generallardan İlyaşeviç yenidən polkovnik oldu və Muğana kapitanlardan [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvarın]] müdafiəsində məşhur olan Xoşev yenidən [[leytenant]]oldu. Indi İlyaşeviç və digərləri belə hesab edirdilər ki, arxalanmaq üçün Denikin və [[Aleksandr Kolçak]]dan başqa digər dayaqlar da tapmaq lazımdır.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Denikin komandanlığının digər təşəbbüsü Lənkəranda 1918-ci il Muğan hadisələrinin iştirakçısı olan polkovnik Makarova həvalə olunan könüllü dəstənin yaradılması idi. Onun sözlərinə görə, işsiz əsgərlərin, silahların və çox sayda zabitin olmasına baxmayaraq,"Vəsait çatışmazlığı, əsgərlərin cəsarətsizliyi, nizam-intizamın olmaması və bu bölmələrin hədəflərinin qeyri-müəyyənliyi"nə görə bunun öhdəsindən gələ bilmədi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181—182}} O. I. Morozova Sovet memuaristlərinin 1918-ci ilin avqust — 1919-cu ilin aprelində Muğanın Ağ Qvardiya zabitləri tərəfindən idarə olunduğu iddialarını rədd edir; bununla birlikdə,o, memuaristlərin özləri tərəfindən gətirilən faktlara istinad edir.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Xatirələrində dənizçi Mixail Sudaykin bu rejimi "Sovet rejimi kimi bir şey" adlandırırdı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}} 1918-ci ilin yazında Baksovet tərəfindən göndərilən bölmələr hələ də Muğan hökumətinin xidmətində idi və bolşevik Sorokinin əmr etdiyi 2-ci [[batalyon]], ümumiyyətlə qırmızı pankart altında getməyə davam etdi və 1919-cu il martın 12-də [[Fevral inqilabı]]nın ikinci ildönümünü qeyd etdi. Keçmiş [[Qırmızı Ordu]]çu Osipov vəziyyəti bu şəkildə təsvir etdi:{{sfn|Morozova|2014|p=49}} {{sitatın əvvəli}}O zaman Lənkərandakı vəziyyət qeyri-müəyyən idi, hər kəs özünü hakimiyyətə iddiaçı olaraq görürdü. Hətta küçələr belə adlanırdı: Ryabovskaya küçəsi, burada Akopov, orada Osipov və s. Hər gecə bu qruplar arasında ov olurdu. Bugün Akopovu, sabah Şevkunovu və s. həbs etmək istədilər. Bir sözlə, tam [[anarxiya]]. Gecələr çölə çıxa bilmədik.{{sitatın sonu}} Eyni zamanda,Lənkərandan və Muğanın rus kəndlərindən kənarda güc bir o qədər də paylanmadı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}} Bu arada, [[Mudros müqaviləsi]]ndəndən bir müddət əvvəl Bakıya gələn [[ingilislər]], Azərbaycanda Denikinçilərə qarşı açıq düşmən mövqe tutdular. Denikin tərəfindən 1919-cu ilin yanvarında ingilislərlə əlaqə qurmaq üçün göndərilən general [[İvan Erdeli]], İngilis hərbi qubernatoru general [[Uilyam Tomson (general)]] tərəfindən soyuq qəbul edildi. Tomson Azərbaycanda yaşayan rus zabitlərinə hərbi hissələr təşkil etməyi qadağan etdi, Biçeraxovun ölkədəki dəstəsi isə onu ölkəni tərk etməyə məcbur etdi.{{Sfn|Kenez|1977|p=210}}. Fevralda Xəzər donanmasının taleyi ilə bağlı Erdeli ilə olan danışıqlar da uğursuz oldu {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}}- Tomson bolşeviklərə rəğbət bəsləməkdə ittiham etdiyi [[Xəzər Dənizi Flotiliyası]]nın tərksilah edilməsini əmr etdi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}}. Tərksilah ingilis [[Torpedo gəmisi]]nin nəzarəti altında həyata keçirildi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Erdeli də boş yerə ona ingilislərdən Rus əmlakının Azərbaycanda bərpa olunmasına kömək etməsini istədi. Buna cavab olaraq Tomson Erdelini Azərbaycan hökumətinə göndərdi, ona rədd cavabı verdi.{{Sfn|Kenez|1977|p=210}} Tezliklə Könüllülər Ordusunun strukturları [[Bakı]]dan qovuldu. Denikin polkovniki Ramişevski Bakıdan keçərkən həbs edildi və Muğan ordusu üçün apardığı iki milyon [[rubl]] geri alındı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Dobrininin qeyd etdiyi kimi denikinçilərin Bakıdan qovulması ilə muğanlılar Rusiyanın mərkəzindən təcrid oldular. Onlar yalnız [[Həştərxan]]dan dəniz vasitəsi ilə ya "qırmızı qonaqların" gəlməsinə, ya da ingilislərin köməyilə Azərbaycanın Muğan bölgəsini tutmağa ümid edə bilərdilər.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=66}}. === Muğan Sovet Respublikası === Bu fonda, 1919-cu ilin fevral-mart aylarında Muğanda Sovet hakimiyyətinin qurulmasında böyük rol oynayan Bolşevik Rabitə Komitəsi meydana gəldi. Sovet memuaristləri onun fəaliyyətinin qeyri-qanuni olduğunu iddia edirdilər, lakin tarixçi Olqa Morozova, İdarə Heyətinin yerləşdiyi mənzilində,keçmiş xan sarayında Suxorukov da daxil olmaqla İdarə Heyətinin bəzi üzvləri tərəfindən dəstəkləndiyini yazırdı.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Bunun ardınca, mart ayında, [[Levan Qoqoberidze]] ilə birlikdə gözlənilmədən partiya ədəbiyyatını gətirən üç barkaz Bakıdan gəldi və bolşeviklərin nüfuzunu gücləndirən Lənkəran bölmələri ilə danışaqlara başladı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=183}} Tanınmış mənbələr Muğanda Sovet hakimiyyətinin ikinci dəfə qurulması prosedurunu müxtəlif yollarla təsvir edir. Dobrininin sözlərinə görə, "Əlaqələr Komitəsi" ictimai qurum kimi fəaliyyət göstərir,nümayəndələri dəvət edən kəndlərə müraciətlər göndərir və güc tədricən təbii olaraq ona keçirdi. Əvvəlcə yeni Muğan hökuməti neytral adı "Rabitə Komitəsi" adı ilə adlandırılmağa davam etdi və yalnız bundan sonra "[[Muğan Sovet Respublikası]]" (MSR) adını aldı.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Bu ərəfədə, mart ayında [[Prişib]] konqresində sosialistlər və polkovnik İlyaşeviçin qərargahı arasında son bölünmədən sonra,leytenant Xoşev Lənkərandakı komissarları həbs etmək və sovet tərəfdarı olan hərbi hissələri tərksilah etmək qərarına gəldi. İlyaşeviç özü leytenantla qarşıdurmaya girərək bu təşəbbüsü dəstəkləmədi. Bununla belə, Lənkərana gələn Xoşev hiyləgərliklə Lənkəran bölmələrini tərksilah etməyə müvəffəq oldu: qoşunların bir hissəsi içərisində olan yerli əsgərlər onlara baxmağa getdilər və bu müddət ərzində Xoşevin tabeliyindəki şəxslər kazarmalarından odlu silahlar çıxardılar. Bu hərəkətlərinə görə polkovnik Yermolayev Xoşevi həbs etməyə çalışdı. Silahlı dəstənin olması, Xoşevə şəhəri tərk etməyə imkan verdi,lakin onun getməsi Sovet tərəfdarı elementlərin fəallaşmasına və Şuranın tezliklə süqutuna səbəb oldu.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=184—185}} Digər tərəfdən, [[SSRİ]]-də nəşr olunan xatirələr bildirilirdi ki, [[Muğan Sovet Respublikası]], [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndindən süvari eskadronu tərəfindən hazırlanan bolşevik zərbəsi nəticəsində{{Ref+|Sovet tarixşünaslığında rəsmi tarix [[24 aprel]]dir.{{sfn|Morozova|2014|p=49}}|group=k}} — şəhəri işğal edən və axşam saatlarında zabitləri həbs edən Rabitə Komitəsinin silahlı qüvvələri tərəfindən ortaya çıxdı{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=185}}. Olqa Morozovanın fikrincə, bu nöqteyi nəzər Sovet hakimiyyətinin silahlı qiyam nəticəsində qurulması barədə mövcud stereotipin nəticəsidir. Morozovanın fikrinə görə çevriliş cəhdi zabitlərin həbsi ilə əlaqədardır və bu MSR-nın qurulmasının rəsmi tarixindən sonra da baş verə bilərdi.{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Mayın ortalarında Sovetlərin qurultayında yeni yaradılan MSR-nın İcraiyyə Komitəsi yaradıldı, torpaq məsələsi ilə bağlı müraciət qəbul edildi və MSR-nın Sovet Azərbaycanına və bununla birlikdə Sovet Rusiyasına qoşulmağa hazır olduğu elan edildi{{sfn|Morozova|2014|с=49}}. Regional şuranın sədri David Çirkin, müavini isə [[Şirəli Axundov]] idi{{Ref+|[[1886]]-cı ildə [[Lənkəran qəzası]]nın Razi-Girdani kəndində anadan olub.Gimnaziyanı bitirdikdən sonra inqilabi mübarizədə iştirak etmişdir. Muğan Şurasının üzvü idi. MSR-nın süqutundan sonra silahdaşı Musa Boçarnikovla birlikdə Xəzəri keçərək,[[Həştərxan]]a gəlir. [[1920]]-ci ildə Sovet hakimiyyəti qurulandan sonra Lənkəran qəzası icraiyə komitəsinin sədri təyin edildi.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|с=66—67}}|group="k"}}{{sfn|Süleymanov|2014|p=441}}. May tətilinin Bakıdakı uğursuzluğundan sonra Bakı{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} bolşevikləri Muğana külli miqdarda silah, 9 milyon rubl pul və inqilabi ədəbiyyatla gəlməyə başladılar. Bolşeviklər [[Sergey Kirov]]un göndərdiyi silahlar, döyüş sursatları və pullarla birlikdə [[Həştərxan]]dan da gəldilər. Həştərxan bolşevikləri arasında Leninin adından gələn və Muğanın siyasi təlimatçısı olmuş Baltik dənizçisi Timofey Otradnyev də vardı. Onlar İnqilabçı Hərbi Şuranı və Hərbi Sahə Qərargahını təşkil etdilər.{{Sfn|История Азербайджана|1963|p=191}} Gələn bolşeviklər, bütün Sosial İnqilabçılar və menşevikləri tamamilə darmadağın edərək, bütün idarəetmə strukturlarında dominant mövqe tutdular. Hərbi baxımdan, MSR ilk növbədə Lənkəran{{sfn|Morozova|2014|p=49}} sakinlərinin rəhbərliyi altında Bakıdan köçürülmüş [[X]] və [[XI Qırmızı Ordu]]nun qoşunlarının 200 keçmiş əsgərinə güvənirdi və ümumilikdə MSR-nın silahlı qüvvələri 5–6 min nəfərə qədər insanı əhatə edirdi.{{Sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} === Muğanda qarşıdurmalar === [[Fayl:Azerbaijani_soldiers_during_Lenkoran_operation.jpg|thumb|right|Lənkəran əməliyyatı zamanı Səlimovun dəstəsindən olan Azərbaycan əsgərləri, 1919-cu ilin avqustu]] Morozovanın sözlərinə görə, [[Həştərxan]] bolşevikləri cəmi bir ay ərzində həm Muğan rusları, həm də yerli müsəlmanlarla münasibətləri korladılar{{sfn|Morozova|2014|p=49}}. Morozova və Yermolenko kəndlərdə, [[Astara (Azərbaycan)|Astarada]] başlayan müsəlman qiyamını, ilkin mərhələdə [[bolşeviklər]]in bir dəstəsinin məhv edildiyi Qırmızı Terror və Sovet qoşunlarının vəhşilikləri ilə əlaqələndirilir.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=187}} Dobrinin yazır ki, qiyama təkan silahlı qruplaşma komandiri Hüseyn Ramazanovun dayanacağına Sovet sərhədçilərinin basqını olub,bu zaman onun iki oğlu öldü.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}} İyunun 10-da Ramazanov Astarada bolşevik qüvvələrinə zərbə endirdi{{Sfn|Süleymanov|2014|p=443}}. Ona başqa bir komandir, Ramazanovun ölən oğullarından birinə qızını ərə verməyə hazırlaşan Hüseyn Əlixan da qoşuldu.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}} Bolşeviklərin möhkəmlənməsinə baxmayaraq partizan dəstələrinin öhdəsindən gələ bilmədilər və iyunun 17-də [[Lənkəran]]a qaçdılar. İyunun sonunda nizamlı Azərbaycan qoşunları Azərbaycan xüsusi komissarı Cavad-bəy Məlik-Yeqanovun komandanlığı ilə Bakıdan gələrək Ramazanovun heyətinə daxil oldu,bunun nəticəsində bolşeviklər Lənkəran və Astara arasındakı azərbaycanlılar və talışlar içərisində bolşeviklərin bütün qüvvələrini cəmləyərək bütöv bir cəbhədə yer aldılar.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}}{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Bu məğlubiyyətlər MSR-da güclü hərbiləşməyə səbəb oldu. Səlahiyyət Timofey Otradnevin rəhbərliyi ilə İnqilabçı Hərbi Şuraya verildi, çoxsaylı hərbi komitələr yaradıldı və səfərbərliyə başladı.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=443}} İlyaşeviç postundan kənarlaşdırılaraq,özünü doğru eser Orlov partiyasının üzvü adlandıran qoşun komandirliyinə təyin edildi.{{Sfn|Morozova|2014|p=49, 57}} Bu vaxt Lənkəran hökuməti ilə Rusiya Muğanı arasındakı münasibətlər gərgin olaraq qalırdı. Astara döyüşləri zamanı Muğan bölmələri,keçmiş Qırmızı Ordulu Şişkin görə, "geniş" soyğun ilə məşğul olurdu və Sovet hökuməti bu qarəti rekvizit etdi. Nəticədə Muğan dəstələri Arıçevan və [[Pensər]] uğrunda gedən döyüşlərdə mövqelərini tərk etdilər. Dobrininin dediklərinə əsaslanaraq, Astara yaxınlığında gedən döyüşlər Lənkəran bolşeviklərini Rusiyanın Muğan kəndliləri ilə münasibətlərini korlayan [[rekvizitlər]]i gücləndirməyə məcbur etdi. Bu, Suxorukovun başçılıq etdiyi Bolşeviklər və [[eserlər]] arasında Lənkərandakı siyasi parçalanma fonunda baş verdi. Rus kəndliləri axırıncını dəstəklədilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=187}} Xoşev yerli rus əhalisini Lənkərana getməyə, "tatarlar"la müharibəyə son qoymağa və yad bolşevikləri qovmağa təşviq etməyə başladı{{Sfn|Morozova|2014|p=53}}. Muğan kəndlərindən birində (müxtəlif mənbələrə görə, Astraxanovka və ya [[Pokrovka]]da) bolşeviklərin əleyhdarları Rusiya Muğanının MSR-a qarşı çıxmaq qərarına gəldikləri bir qurultay təşkil etdilər. Ziyarətə Xoşev özü rəhbərlik edirdi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Ziyarətin məqsədi, bəzi məlumatlara görə, digər zabitlərlə birlikdə iyunun ortalarında həbs olunan polkovnik İlyaşeviçin sərbəst buraxılması idi.{{Sfn|Morozova|2014|p=55}} Sovetlərin üç cildlik "Azərbaycan tarixi" kitabına görə, 5 min nəfərə qədər adamın {{Sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} daxil olduğu Muğan dəstəsi iyunun 24-də Lənkəranda döyüşə girdi. Bunun ardınca cəbhə bölgəsindən ayrılan bir şəhərdə danışıqlar aparıldı. Bolşeviklər Astara cəbhəsindən alınan bölmələrin yaxınlaşacağına ümid edərək vaxtı irəli sürdülər,komandirlərin olmaması və muğanlılarda döyüş əhval-ruhiyyəsinin zəif olması səbəbindən Xoşev döyüşü davam etdirə bilmədi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Vəziyyət,iyunun 26-da axşam saat 9-da Muğan kəndliləri tərəfindən bolşeviklərin hakimiyyəti təslim etməsi və 24 saat ərzində polkovnik İlyaşeviçin sərbəst buraxılması barədə ultimatum irəli sürüldükdən sonra dəyişdi. Ultimatum yerinə yetirilmədi və iyunun 28-də səhər döyüş yenidən başladı. Böyük Bazarda və [[Lənkəran mayakı]]nda muğanlılar çox sayda bakılı öldürdü. Səhər Saat 9-da Timofey Otradnev də Orlov ilə birlikdə bolşevik qüvvələrinə rəhbərlik edən mayakda öldürüldü.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=188}} Lakin mayak tutulandan sonra Xoşev muğanlıların icazəsiz qaçmasına icazə vermək istəmədən geri çəkilmə əmri verdi, asan qələbələrə alışmış Muğan rusları [[bolşeviklər]]in ciddi müqaviməti ilə əzildilər.{{sfn|Morozova|2014|p=50}} Lənkəran səfərindən sonra hər iki tərəf məğlub olduqlarını düşünürdü. Xoşev Muğanın rus kəndlərinin bolşeviklərin tərəfinə keçməsindən əmin idi, sui-qəsd cəhdindən sonra dəstəsini dağıdıb İran sərhədini keçdi. Muğan kəndlərinin sakinləri öz növbəsində bolşeviklərin müqavimətindən ruhdan düşdülər, buna görə hazır deyildilər, nə qərar verəcəklərini bilmədilər.{{sfn|Morozova|2014|p=50}} Bir müddət qeyri-müəyyənlikdən sonra Muğanın rus kəndlərinin bir hissəsi bolşeviklərin tərəfinə keçdi və bölgədə müharibə başladı; sonralar "Sovet və anti-sovet kəndləri arasında müharibə" adlandırıldı. İdeoloji fərqlərdən əlavə müharibənin vacib səbəbləri, müxtəlif məzhəbləri təmsil edən kəndlər arasındakı mənfəət və dini fərqlər idi.{{sfn|Morozova|2014|p=50—51}} Ancaq Lənkəran komissarları məğlubiyyətə əmin idilər. Bolşeviklər güllə atdılar və MSR-da mərkəzi fiqur olan Otradnevin ölümü onların döyüş ruhunu daha da azaltdı. Bu şəraitdə Lənkərandakı sovet hakimiyyətini dayandırmaq və komissarları təxliyə etmək qərara alındı. Hətta [[Həştərxan]]dan I.O.Kolomiytsev və M.S.Rumanov-Asxabadskiy{{Ref+|1=Rumanov-Asxabadiskiy Мixayil Semyoniviç ([[1885]]-[[1957]], Moskvada rəhmətə gedib) Orta Asiyadakı mübarizə hərəkatlarının təşkilatçılarından biri,təşkilat şöbəsinin müdiri.<ref>Информация из [http://rosgenea.ru/?a=17&r=4&s=%D0%F3%EC%E0%ED%EE%E2-%C0%F1%F5%E0%E1%E0%E4%F1%EA%E8%E9 Центра Генеалогических Исследований]</ref>|group=k}} bir neçə min növ döyüş sursatı ilə gəlməsi qərara təsir etmədi. Həmçinin, Bolşeviklərin ətrafındakı müsəlman dairəsi sıxıldı. 17 iyul gecə yarısı yerli partizan dəstələri Lənkərana hücum etdilər. Hüseyn Ramazanov cənubdan, qərbdən Şahverən, şərqdən isə Hacı Osman hücuma keçdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=445}} Döyüşlərdə nizamlı [[ADR]] qoşunları iştirak edirdi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=189}} Hər tərəfdən təzyiq altında olan bolşeviklər geri çəkilməyə başladılar, qismən şəhər qülləsində, qismən "Milyutin" və digər gəmilərdə gizlənirdilər. Mövqelərindən irəliləyən Azərbaycan qoşunlarına atəş açaraq Böyük bazar və bir çox binaları dağıtdılar.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=445}} Bolşeviklər şəhərin mərkəzində təcavüzkarlara qarşı zirehli bir maşın yerləşdirdilər. Şəhərdə döyüşlər bir neçə gün davam etdi. Vəziyyətin ümidsizliyini dərk edən MSR-nın əsgərləri Baş Komandan Orlovun döyüşə çağırışlarına baxmayaraq döyüşü tərk etdilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=188}} {{Əlavə mətn | Başlıq = Komissarların gedişi zamanı Qırmızı Ordu sıralarındakı vəziyyət haqqında: {{sfn|Оборона Мугани|2015|p=300}} | Aşağı başlıq = | Yerləşməsi = left | Məzmun = "Atdan atlanıb,o anda zəng edən sahə telefonuna getdim və telefonu götürüb haradan danışdıqlarını soruşdum. — İnqilabi Hərbi Şuradan. Telefondakı artilleriya rəisi Juqayeviç idi, - deyəsən məni bir komissarla səhv salmışdı və hirsli and içməyə başladı. "Allah bilir bu nədir!" Ən həlledici məqamda bütün səlahiyyətli nümayəndələr bir yerdə yoxdur. Artilleriyam atəşi dayandırmağa məcbur olacaq, çünki mərmi hələ gəlməyib. Tatarlar bir neçə dəfə şəhərə girdilər və yalnız zirehli maşınların hücumlarını dayandıra bildilər. Bölmələrimiz artıq mövqelərindən imtina edir və şəhəri tərk etmək istəyirlər. Orlova deyin ki, indi onun cəbhədə olması zəruridir. ” | Orijinalı = | Orijinalın dili = | Orijinalın mənbəsi = | İmza = | Eni = 30em | Hündürlüyü = | Şriftin ölçüsü = 85% | Fon = | Boşluqsuz = }} Bu fonda komissarlar təxliyə edildi. Evuakuasiyanın dəqiq vaxtı məlum deyil: Morozova görə, bu, iyulun ikinci yarısında baş verib.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Əvvəlcə intihar hadisələrinin olduğu [[Sarı adası]]na təxliyə təşkil olundu və bir neçə gündən sonra 300 nəfər Muğan komisarları adanı müxtəlif istiqamətlərdə yeddi barkazda tərk etdilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|с=188}} Bir çoxları ağlar tərəfindən tutuldu və edam edildi; aralarında may tətilindən sonra Bakıdan qaçan sovet diplomatı Kolomiyetsev{{Ref+|[[Kutaisi]] vilayətində kasıb bir kəndli ailəsində anadan olub. [[1900]]-cü ildə iş axtarmaq üçün Bakıya gəldi. [[1918]]-ci ilin fevralında 1 nömrəli zirehli qatarın siyasi komissarı təyin edildi, bölgədə Bakı kommunasının qurulmasında iştirak etdi.Otuz yaşında güllələndi.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=65—66}}|group=k}}, hidroavasiya bazasının rəhbəri və Muğan hökumətlərinin əksəriyyətinin üzvü Kropotov, eser Suxorukov və s. Lənkəran bolşeviklərindən də bir neçə qrup qaçmağa müvəffəq oldu.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=62—66}} Morozova görə bu vaxt Lənkərandakı döyüş xəbərləri rus kəndlilərini bir araya topladı. Lənkərana olan uğursuz səfərindən sonra sarsılan Xoşevin səlahiyyətləri bərpa olunmağa başladı və Morozovaya görə Lənkərana kömək məqsədi ilə birləşən bir çox insan (bəziləri sovet rejimini dəstəkləsə də) digərləri bolşevikləri devirməyə çalışırdı, bəzilərində isə dəqiq məqsədlər yox idi. Komisarların qaçması ilə bağlı teleqram,muğanlıların Lənkərana qaçması ilə nəticələndi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=189}} 24–25 iyul tarixlərində Lənkəranın müsəlmanlar tərəfindən alınmayan hissələrini işğal etdilər və iyulun 26-da [[Prişib]]dəki qurultayda Ağ Qvardiyanın gücünü bərpa etmək qərarı verildi.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=213}} === Muğanda Azərbaycan hakimiyyətinin qurulması === Yeni Ağ Qvardiyaçılar höküməti MSR-nın Astara cəbhəsindən, yerli azərbaycanlı və talışlarlar, həmçinin [[ADR]]-in nizami hərbi hissələrindən misras qalmışdı.{{sfn|Morozova|2014|с=51}} Həbsdən azad edilən və Lənkərana rəhbərlik edən polkovnik İlyaşeviç azərbaycanlıları Rusiya Astarasının hüdudlarından kənara çıxmağa və Muğan məsələsini [[Paris Sülh Konfransı]]na çıxarmağa dəvət edərək Azərbaycan tərəfi ilə danışıqlara başladı. Azərbaycanlı tarixçi Mehman Süleymanovun sözlərinə görə, muğanlılar İngilislərin diplomatik dəstəyinə ümid edərək vaxt keçirirdilər, lakin Azərbaycanın Lənkəran rayonu və Muğan bölgəsindəki hüquqlarını dəstəklədilər. Çaşqın muğanlılar, gücü əllərindən vermək niyyətində deyildilər. Döyüşlər bütün cəbhədə davam etdi və avqustun 10-da muğanlılar bəzi güzəştlərə getmək istəyərək, Azərbaycan mövqelərinə həlledici hücum etdilər. Lakin, muğanlılar Azərbaycanın müdafiə xəttini keçə bilmədilər və ertəsi gün Ümum Muğan Konqresi Azərbaycan hakimiyyətinin tanınmasını elan etdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=446—448}} Razılaşmaya görə, hakimiyyətin təslim olması bir neçə mərhələdə baş verdi və Azərbaycan bölmələri və partizanları və Muğan birləşmələri mövqelərindən çəkilməklə başladı. M. Süleymanovun qeyd etdiyi kimi,avqustun 12-də onu qarşılayan yerli əhalinin nəzarəti altında, Lənkərana kiçik bir azərbaycanlı dəstəsi daxil oldu. Elə həmin gün [[Lənkəran qəzası]]nın Administrasiyası üzrə Xüsusi Komissarı [[Cavad bəy Məlik-Yeqanov|Cavad-bəy Məlik-Yeqanov]] mahalda hərbi vəziyyət elan etdi. Avqustun 13-dəki müqaviləyə əsasən şəhər Azərbaycanın nəzarəti altına keçdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=449}} Muğan və Lənkəranda Cavad-bəy Məlik-Yeqanovun başçılığı ilə Lənkəran general-qubernatorluğu yaradıldı.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=189}} Muğanlılar təslim olmağa məcbur olsalar da, bölgədə təcrübəli rus zabitlərinin başçılığı ilə əhəmiyyətli hərbi gücə sahib olmağa davam etdilər.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=450}} Hətta avqustun 11-də keçirilən Ümum Muğan Konqresinin Azərbaycan hökumətini tanımaq qərarında yerli rus əhalisinin [[Rusiya İmperiyası|Rusiyanın]]{{Sfn|Süleymanov|2014|p=448}} tərkibində olmaq istədiyindən danışıldı və Mehman Süleymanovun fikrincə, belə gücə malik olan muğanlılar istənilən vaxt Denikini dəstəkləyə və Azərbaycanı arxadan vura bilərdilər. Bunu nəzərə alan Azərbaycan hökuməti bölgəni nəhayət sakitləşdirmək üçün [[Salyan]]dan qondarma Lənkərandakı bolşevik hökumətinin şərtləri ilə,iyulun əvvəlində yaradılmış "Lənkəran dəstəsi"ni göndərdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=450}} General Həbib-bəy Səlimovun rəhbərlik etdiyi dəstə avqustun 14-də [[Hacıqabul]]dan [[Salyan]]a, oradan da avqustun 17-də Muğan istiqamətində yollandılar. Hərbi nazir [[Səməd bəy Mehmandarov]] Səlimovdan Muğandan alınan hər hansı bir silahın geri alınmasını əmr etdi. Yerli rus əhalisi silahlarını təhvil verməkdən imtina etdilər{{Sfn|Süleymanov|2014|p=460—461}}, ancaq azərbaycanlı birləşmələr Lənkərana gedən yolda rus kəndlərini tək-tək tərksilah etdilər, bunların arasında [[Prişib]] kəndi də var idi{{Sfn|Süleymanov|2014|p=463—464}}. General Səlimov Lənkəran dəstəsində qaydalara, nizam-intizama da diqqət yetirirdi — hətta bir əsgər bir rus mikroavtobusu soyduğuna görə asılmışdı.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=462}} Avqustun 23-də Azərbaycan bölmələri Lənkərana girdilər və polkovnik İlyaşeviçin rus qoşunları müqavimət göstərmədən tərksilah edildi.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=166—167}} Bundan sonra Lənkəran dəstəsi rus kəndlərinin tərksilahını davam etdirdi: məsələn, [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvar]] avqustun 26-da, [[Astarxanbazar|Astraxanbazar]] 28 avqustda tərksilah edildi. Silahsızlaşdırma missiyasını uğurla başa vurduqdan sonra Lənkəran dəstəsi sentyabrın 3-də [[Hacıqabul]]a qayıtdı. Rusiya Muğan əhalisindən 22 silah və 32 [[pulemyot]]la yanaşı, 4 minə qədər [[mərmi]], üç yük maşını, 209 xidmət atı və çox sayda müxtəlif hərbi texnika geri alındı. Yuxarıda sadalananlardan əlavə, 517 [[tüfəng]], 93 türk istehsalı tüfəng, 382 ov silahı, 36 süngü, 670 ingilis gülləsi, 12.454 tüfəng gülləsi, 26 səhra topları üçün [[mərmi]], 517 berdan tüfənfi, 3 aeroplan mərmisi, 15 [[qılınc]] və 40 [[xəncər]] və 289 növ digər silahlar qeydiyyata alınmışdır.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=465—467}} == Sonrakı hadisələr == Muğan hadisələrindən sonra Bakı quberniyasının cənub qəzaları nəhayət Azərbaycanın tərkib hissəsi oldu, ancaq bölgədə uzun müddət qeyri-sabitlik hökm sürdü. 1920-ci il yanvarın əvvəlində qarnizon adyutantı Həşimov Lənkərandan Azərbaycan ordusunun Baş Qərargahına Lənkəranda və Muğanda vəziyyətin sakit olduğunu bildirdi; lakin "''Mugan əhalisi arasında bolşeviklərin son uğurları ilə əlaqədar olaraq diqqət mərkəzində olan Privolnoye (Cəlilabad), [[Qriqorevka (Şaran)]], Otrubintsi kimi kəndlərin bolşevik təşkilatında artım var.''" Həşimov 1919-cu ildə Səlimov kampaniyası zamanı tərksilahdan xilas olan kəndləri tərksilah etməyi tövsiyə etdi{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=71—72}}. 1920-ci ilin mart ayının əvvəlində Lənkəran qəzası komissarı Bəhram xan Naxçıvanski{{Ref+|[[Cavad bəy Məlik-Yeqanov|Cavad-bəy Məlik-Yeqanovu]] bu vəzifədə [[10 noyabr]] [[1919]]-cu ildə əvəz etdi.<ref>{{məqalə | автор = Vüsalə Əliyeva | заглавие = AXC dövründə Muğan-Lənkəran bölgəsinin siyasi, iqtisadi və mədəni inkişafı | оригинал = | ссылка = http://static.bsu.az/w8/Tarix%20ve%20onun%20problem/2011%20%203/98-100.pdf | язык = az | ответственный = | автор издания = | издание = Tarix və onun problemləri | тип = | место = | издательство = | год = 2011 | месяц = | число = | том = | выпуск = | номер = 3 | страницы = 98 | isbn = | issn = | doi = | bibcode = | arxiv = | pmid = | ref = | archiveurl = | archivedate = }}</ref>|k}}, güclü bolşevik təşviqatı, təbliğatçılarda böyük miqdarda pulun olması və mübarizəyə qalxmış kəndlərdə yaxşı silahlanmanın olduğu barədə məlumat verdi; bölgədəki hərbi mövcudluğu dərhal gücləndirməyi və Bolşevik tərəfdarı kəndləri tərksilah etməyi zəruri saydığını bildirdi.{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=75}} Aprelin 28-də [[Aprel işğalı]] '''(Bakı əməliyyatı)''' nəticəsində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti süquta uğradı. Bir neçə gündən sonra Lənkəranda və Muğanda Sovet hakimiyyəti quruldu; İnqilabi Hərbi Şura yaradıldı.{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=78—80}} Tezliklə (artıq may ayının sonunda) Lənkəran qəzasında Sovet rejiminin silahlı müxalifəti yarandı. Mehman Süleymanovun fikrincə, müsəlman əhalinin Sovet siyasətini anlamaması səbəbindən Sovet hakimiyyəti sinif mübarizə bəhanəsi ilə yerli ənənələrə və adətlərə və kütləvi tələblərə hörmətsizlik etmişdir. Bölgədə uzun müddət fəaliyyət göstərən müsəlman partizan dəstələri, bir çoxu Muğan hadisələri əsnasında Astara üsyanının təşkilatçıları və rəhbərləri — keçmiş türk [[kapral]]ı Yusuf Camal Paşa, Şahverən, Hüseyn Əlixan və başqaları tərəfindən idarə edildi.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=136—149}} Paralel olaraq, Şimali Muğanda, [[Cavad qəzası]]nda silahlı birləşmələr meydana çıxdı.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=158—159}} Mənbələrdə [[Lənkəran üsyanı (1920)|Lənkəran üsyanı]] olaraq xatırlanan silahlı müqavimət yalnız 1921-ci ilin oktyabrında yatırıla bildi. Lakin Mehman Süleymanovun qeyd etdiyi kimi, bölgədəki Sovet hakimiyyətindən narazılıqlar daha uzun illər davam etdi.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=149}} == Qeydlər == {{İstinad siyahısı|group="k"}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{Kitab3 |автор=Firuz Kazemzadeh |заглавие=Struggle For Transcaucasia (1917—1921) |ответственный= |ссылка= |место=New York |издательство=Philosophical Library |год=1951 |том= |страниц= |страницы= |isbn=978-0956-0004-08 |ref=Kazemzadeh }} * {{Kitab3 |автор= |заглавие=Азербайджанская Демократическая Республика (1918-1920) |ответственный=Отв. ред. Н. Агамалиева |издание=|место=Баку|издательство=Элм|год=1998|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Агамалиева}} * {{Kitab3 |автор=Булдаков В. П. |часть=|ссылка часть= |заглавие=Этнические конфликты в России, 1917—1918 гг.: условия возникновения, хроника, комментарий, анализ. |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство=Новый хронограф |год=2010 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Булдаков }} * {{Kitab3 |автор=Волкова Н. Г. |часть=Этнические процессы в Закавказье в XIX—XX вв. |ссылка часть= |заглавие=Кавказский этнографический сборник |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство=Изд-во АН СССР |год=1969 |volume=4 |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Волкова }} * {{Kitab3 |автор=Комарова О. Д. |часть=Демографическая характеристика русских селений в Азербайджане |ссылка часть= |заглавие=Русские старожилы Азербайджана. Часть 1 |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М |издательство=Институт этнографии АН СССР |год=1990 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Комарова }} * {{Kitab3 |автор= |часть= |ссылка часть= |заглавие=Русские |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный=Отв. ред. В. А. Александров, И. В. Власова, Н. С. Полищук |издание= |место=М |издательство=Наука (издательство) |год=2003 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия=Народы и культуры |isbn= |тираж= |ref=«Русские» }} * {{Kitab3 |автор=|заглавие=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası: II cild|ответственный=|издание=|место=Bakı|издательство=Lider Nəşriyyat|год=2005|страницы=213|страниц=|isbn=|ref=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası}} * {{məqalə|автор=Olga M. Morozova|заглавие=Mugan Region in 1918–1919|ссылка=http://www.ejournal15.com/journals_n/1426787336.pdf|язык=|издание=Russkaya Starina|тип=|год=2014|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=46—51|issn=|ref=Morozova}} * {{Kitab3 |автор=|заглавие=История Азербайджана: в трёх томах|ответственный=И. А. Гусейнов, М. А. Дадашзаде, А. С. Сумбатзаде, З. И. Ибрагимов, А. Н. Гулиева, Е. А. Токаржевский|издание=|место=Баку|издательство=Издательство Академии Наук Азербайджанской ССР|год=1963|том=3, Ч.1|страницы=|страниц=539|isbn=|isbn2=|ref=История Азербайджана}} * {{Kitab3 |автор=Ольга Морозова, Татьяна Ермоленко|заглавие=Погоны и Буденовки: Гражданская война глазами белых офицеров и красноармейцев|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Российский гуманитарный научный фонд|год=2013|страницы=|страниц=356|isbn=|isbn2=|ref=Морозова и Ермоленко}} * {{Kitab3 |автор=Anar Isgenderli|заглавие=Realities of Azerbaijan, 1917-1920|ответственный=|издание=|место=USA|издательство=|год=2011|страницы=|страниц=236|isbn=978-1-4568-7955-6|isbn2=|ref=Isgenderli}} * {{Kitab3 |автор=Peter Kenez|заглавие=Civil War in South Russia, 1919-1920: The Defeat of the Whites|ответственный=|издание=|место=|издательство=University of California Press|год =1977|том =2|allpages =378|isbn=|isbn2=|ref=Kenez}} * {{Kitab3 |автор=Mehman Süleymanov|заглавие=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Hərb Tarixi|ответственный=Pərvin Darabadi|издание =Firuzan|место=|издательство=|год =2014|том=2|страницы=|страниц =696|isbn=|isbn2=|ref=Süleymanov}} * {{Kitab3 | автор = Mehman Süleymanov | заглавие = Azərbaycan Ordusunun tarixi | ссылка = | ответственный = | место = Bakı | издательство = Maarif | год = 2018 | том = 3 (1920—1922) | страниц = 784 | страницы = | isbn = | doi = | ref = Süleymanov }} * {{Kitab3 |автор=А. А. Гусейнов, В. М. Синицын|заглавие=Сражающаяся Мугань|ответственный=|издание=|место =Баку|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год =1979 |страниц=|isbn=|isbn2=|ref =Сражающаяся Мугань}} * {{Kitab3 |автор=Добрынин В. А.|заглавие=Оборона Мугани|ответственный=|издание=|место=|издательство=Издательство М. и В. Котляровых|год=2015|страницы=|страниц=368|isbn=978-5-93860-903-3|isbn2=|ref=Оборона Мугани}} * {{Kitab3 |автор=Ж. Е. Папуша, И. А. Гусейнов|заглавие=Борьба за победу Советской власти в Азербайджане, 1918-1920: документы и материалы|ответственный=|издание=|место=|издательство=Институт истории партии АзССР|год=1967|страниц =569|isbn=|isbn2=|ref=Борьба за победу Советской власти в Азербайджане}} {{Azərbaycanın hərb tarixi}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın hərb tarixi]] [[Kateqoriya:Rusiyanın hərb tarixi]] [[Kateqoriya:Rusiya vətəndaş müharibəsi]] [[Kateqoriya:1919-cu ildə Azərbaycan]] [[Kateqoriya:1920-ci ildə Azərbaycan]] raxpe333q4clxohh6yi6j7x9x5hsfjx 6547403 6547294 2022-07-24T17:00:50Z Xayala Mammadli 178819 /* Qafqazdakı siyasi vəziyyət */ wikitext text/x-wiki {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Muğan hadisələri (1918-1919) |aiddir = [[Rusiya vətəndaş müharibəsi]] |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |tarixi = 1918—1919-cu illər |yeri = [[Fayl:Baku_gub_coa_n655.png|24px]] [[Bakı quberniyası]]:<br>{{*}}[[Cavad qəzası]]{{*}}[[Lənkəran qəzası]] |səbəbi = [[Ağ ordu]] və [[bolşeviklər]] arasında vətəndaş müharibəsi, ruslar və azərbaycanlılar arasındakı millətlərarası qarşıdurma |vəziyyəti = |nəticəsi = Muğan [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin tərkibinə daxil oldu |ərazi = |tərəf1 = Muğanın azərbaycanlı və talış əhalisi ---- {{Azərbaycan bayrağı}} [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] <br> |tərəf2 = Muğanın rus əhalisi<br> • paralel taborlar <br> ---- Beşlik Diktaturası <small>(avqust-sentyabr 1918-ci il) → </small><br> {{Rusiya bayrağı}} [[Ağ ordu]] <br> • Muğan Diyarı Hökuməti <small>(1918-ci ilin payızı,1918-ci il dekabr — 1919-cu il 24 aprel)</small> |tərəf3 = <br> |tərəf4 = [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] [[Bolşevizm]] <br> • Muğan İcraiyyə Komitəsi <small>(1918-ci il 14 aprel-1avqust)</small><br> • [[Muğan Sovet Respublikası]] (MSR) <small>(1919-cu il 24 aprel—1919-cu il 26 iyul)</small><br> |komandan1 = {{Azərbaycan bayrağı}} [[Səməd bəy Mehmandarov]]{{ref+|[[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti|Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin]] hərbi naziri. {{sfn|Süleymanov|2014|p=467}}|group="k"}}<br> {{Azərbaycan bayrağı}} [[Həbib bəy Səlimov]]{{ref+|General, [[1918]]-ci ilin payızında və [[1919]]-cu ilin yayında Lənkəranı ələ keçirmək üçün əməliyyatlara rəhbərlik etdi. {{sfn|Morozova|2014|p=48}},{{sfn|Süleymanov|2014|p=454}}|group="k"}}<br> {{Azərbaycan bayrağı}} [[Cavad bəy Məlik-Yeqanov]]{{ref+|[[Lənkəran qəzası]]nın general-qubernatoru{{sfn|Morozova|2014|p=56}}; Zabit Dobrininin xatirələrinə görə,[[bolşeviklər]]ə qarşı "Astara Cəbhəsinə", daha sonra isə Ağ Qvardiyaya rəhbərlik etmişdi.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=300}}|group="k"}}<br> Məhəmməd Tağıyev {{ref+|Azərbaycanlı milyonçu və xeyriyyəçi [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]]in oğlu; Lənkəranda [[Vəhşi diviziya]] dəstəsinə rəhbərlik etmiş, orada da ölmüşdü.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175—176}},<ref>Азербайджанская Демократическая Республика (1918-1920): армия(документы и материалы), стр. 54.</ref>|group="k"}} [[Döyüş zamanı ölüm|☪]]<br> {{bayraq|Osmanlı İmperiyası}} Camal paşa {{ref+|Türk ordusunun kapitanı, qazandığı hörmətə görə paşa çağırılan Camal-bəy. Bolşevik Sadıxovun dediyinə görə, quldur dəstələrini əlindəki [[Quran]]la birləşdirərək [[1918]]-ci ildə ruslara qarşı [[cihad]] təşkil etmişdi.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=198}}|group="k"}}<br> ---- ''xan və partizan dəstələrinin rəhbərləri:'':<br> Naftulla xan<br> Hüseyn Ramazanov <br> Şahveran<br> Hacı Osman<br> Hüseyn Əlixan<br> Xəlil bəy<br> Fata Rəsulov<br> ''və.s'' |komandan2 = {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]→{{Rusiya bayrağı}} polkovnik İlyaşeviç{{ref+|Paralel taborun komandanı{{sfn|Morozova|2014|p=47}};"beş diktatordan" biri idi{{sfn|Morozova|2014|p=48}},[[Muğan Sovet Respublikası]] dövründə və Həştərxan bolşeviklərinin Muğan Sovet Respublikasına gəlməsindən əvvəl Muğan qüvvələrinə rəhbərlik etmişdir.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=195}}; MSR-ı devrildikdən sonra yeni Ağ Qvardiyaya rəhbərlik etmişdi{{sfn|Süleymanov|2014|p=446}}.|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] İ.P.Orlov{{ref+|İran ordusunun keçmiş polkovniki{{sfn|Борьба за победу Советской власти в Азербайджане|1967|с=528}} və macəraçı{{sfn|Morozova|2014|p=57}} İlyaşeviçi MSR-nın qoşunlarının komandiri təyin etdi,{{sfn|Morozova|2014|p=57}}; xatirələrində Dobrinin polkovniki Qraf Orel-Paseçni adlandırır{{sfn|Morozova|2014|p=57}};sağ eser, [[1919]]-cu ilin aprelində bolşeviklərə qoşuldu{{sfn|Morozova|2014|p=57}}; MSR-nın süqutundan sonra [[RSFSR]]-ə təxliyə edildi və Bakı əməliyyatında iştirak etdi; son illərdə SSRİ Meşə Təsərrüfatı Nazirliyində işləyib, [[1959]]-cu ildə vəfat edib. {{sfn|Борьба за победу советской власти|1967|p=528}}|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Dmitri Nikolayeviç Kropatov{{ref+|Zabit-pilot, zadəgan, [[Saratov]] vilayətinin torpaq mülkiyyətçisinin oğlu,[[Sarı adası]]ndakı hərbi hidroavasiya bazasının rəhbəri{{sfn|Morozova|2014|с=56}}; və bütün Muğan hökumətlərinin üzvü; Suxorukov və Şevkunov ilə birlikdə [[Xəzər dənizi]]ndə ağlar tərəfindən tutuldu və vuruldu{{sfn|Morozova|2014|p=57}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]Timofey İvanoviç Otradnev{{ref+|İnqilab Hərbi Şurasının sədri, [[Həştərxan]] komissarlarından biri; muğanlılar ilə döyüşdə ölmüşdü{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=202}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]Timofey İvanoviç Otradnev{{ref+|İnqilab Hərbi Şurasının sədri, [[Həştərxan]] komissarlarından biri; muğanlılar ilə döyüşdə ölmüşdü{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=202}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] İvan Osipoviç Kalomiyçev{{ref+|Sovet diplomatı, MSR-ı ilə Muğan kəndliləri arasında barışıq əldə etməyə çalışmışdı; [[1919]]-cu ildə Otradnevin ölümündən sonra Lənkəranın müdafiəsinə rəhbərlik etmişdi; Kropotov, Suxorukov və digər Lənkəran komissarları ilə birlikdə təxliyə edilərək,naməlum şəraitdə güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Flag of the Centrocaspian Dictatorship.svg|border|22px]]→{{Rusiya bayrağı}}polkovnik Avetisov{{ref+|o zaman İlyaşeviçin rəhbərliyi altında olan [[Sentrokaspi Diktaturası]]nda İdarə rəisi;[[1918]]-ci ilin payızında [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndindəki iğtişaş zamanı öldürülmüşdür.{{sfn|Morozova|2014|p=51—52}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]] ---- <small>bölmə komandirləri:</small><br> {{Rusiya bayrağı}} leytenant Boris Aleksandroviç Xoşev{{ref+|Voloqodski vilayətinin zadəganlarından, Tiflisdəki kadet korpusunu bitirib{{sfn|Morozova|2014|p=55}}; [[1918]]-ci ildə Biləsuvarın və digər sərhəd kəndləri Şahsevənlərin basqınlardan müdafiəsinə rəhbərlik etmişdi, [[1919]]-cu ilin iyununda Muğanlıların Lənkəran səfərinə rəhbərlik etmişdi.{{sfn|Morozova|2014|p=55}}; Muğan hadisələrindən sonra Denikin ordusunda xidmət etmişdir{{sfn|Morozova|2014|p=55}},sonra [[Yuqoslaviya]]ya qaçmışdır;[[1978]]-ci ildə [[ABŞ]]-da 80 yaşında rəhmətə getmişdir.<ref>''Амир Александрович Хисамутдинов'', После продажи Аляски: русские на тихоокеанском побережье Северной Америки (1867-1980-е гг.) : материалы к энциклопедии, стр. 263</ref>|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Şevkunov{{ref+|Muğan sakini;[[1917]]-ci ildə rəsmi olaraq İlyaşeviçə tabe olan bir dəstə yaratdı; [[1918]]-ci ildə [[Vəhşi diviziya|Vəhşi Diviziyanın]] əsgərləri tərəfindən tərksilah edildikdən sonra bir müddət Bakıda oldu, qayıtdıqdan sonra Lənkəranın komendantı oldu və dəstəyə rəhbərlik etdi; azərbaycanlılara qarşı soyğunçuluq və zorakılıqları ilə tanınırdı; Kropotov və Suxorukov ilə birlikdə güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Lozovoy{{ref+|[[Bakı Kommunası]]nın qoşunlarında xidmət edən Kuban kazakı Muğana təhvil verildi;Orlovun əmri ilə qalan məmurlarla birlikdə tutuldu və güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Qriqoriy Rüstəmov{{ref+|Bakı Soveti dəstəsinin komandiri; Sovet hakimiyyətini qurmaq üçün [[1918]]-ci il aprelin ortalarında Muğana gəldi{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176}}. Daha sonra S. Şaumyan adına Partiya Tarixi İnstitutunun xatirə gecələrində iştirak edib{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=206}}.|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Moisey Boçarnikov{{ref+|[[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndinin sakini,dəstə komandiri;ADR hökuməti qurulandan sonra [[İran]]a qaçdı və yerli rəhbərlərdən birinin əlinə düşdü; sonrakı taleyi bilinmir.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik baron fon der Osten-Saken{{ref+|Paralel [[tabor]]lardan birinin komandiri{{sfn|Morozova|2014|p=47}}, 29-cu Bakı Sərhəd briqadasının keçmiş komandiri.<ref>"Баку и его районъ" 1913 года - справочный ежегодник. Изд. М. С. Шапсович</ref>|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik Yermolayev{{ref+|Muğan polkovniklərindən biri{{sfn|Morozova|2014|p=54}}; çox güman ki,digər zabitlərlə birgə [[Sarı adası]]nda öldürülmüşdü.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik Makarov {{ref+|Zabit süvari məktəbi.[[Polkovnik]].1918-ci ilin dekabrında Muğan qoşunlarında,[[Könüllü Ordu]]da xidmət etmişdir.<ref>Информация из [http://rosgenea.ru/?poisk Центра Генеалогических исследований]</ref>.|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Mamed Zuvandskiy{{ref+|Talış quldur dəstəsinə rəhbətlik edirdi; [[1919]]-cu ilin yayında bolşeviklərə Lənkəranı digər talış və şahsevən dəstələrindən müdafiə etməyə kömək etdi{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=199}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Yunuska{{ref+|Quldur dəstəsinin komandiri; əvvəllər [[1918]]-ci ildə Lənkəran İcraiyyə Komitəsinin sərəncamına verilmiş xanın həyat yoldaşa Talışinskiyə tabe idi; [[1920]]-ci ildə bəlli olmayan şəraitdə öldü.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> |komandan3 = |komandan4 = |qüvvə1 = {{Azərbaycan bayrağı}} [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] <br><br> ''1919-cu ilin yayı'':<br> '''Astara-Lənkəran cəbhəsindəki Azərbaycan bölmələri:''' ''bilinmir''<br><br> '''Lənkəran heyəti'''{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=166}}:<br>5-ci Bakı piyada alayı<br>3-cü Şəki süvari alayı<br>2-ci yüngül artileriya batareyası<br>6-cı dağ artileriyası batareyası<br>ayrıca qaubitsa batareyası<br>mülki mühəndislik heyəti<br>zirehli avtomobil heyəti ---- Müsəlman partizan bölmələri <br> 800-1000 nəfər{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=198}}{{Ref+|Sovet rejiminin üç cildli "Azərbaycan tarixi"nə (səh. 192) görə,cəmi 10 min nəfər.{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}|group="k"}} |qüvvə2 = {{Rusiya bayrağı}} Muğanlılar (Rus)<br><br> ''1918-ci ilin əvvəlləri'':<br> '''Polkovnik İlyaşeviçin muğanlı heyəti''':<br> 500 süngü və 200-300 qılınc{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=194}}<br><br> '''digər bölmələr''': ''bilinmir''<br><br> ''1919-cu ilin yayı:''<br> '''Leytenant Xoşevin anti-bolşevik dəstəsi, 1919-cu il iyunu'''{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}:<br> 5 min nəfərə qədər{{ref+|Sovet rejiminin üç cildli "Azərbaycan tarixi"nə əsasən{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}|group="k"}}.<br><br> '''Bolşeviklərin gedişindən sonra Lənkəran qüvvələri'''{{sfn|Оборона Мугани|1979|p=319}}:<br> 5 min süngü<br> 600 qılınc<br>16 sahə topu<br> 40 pulemyot<br> 3 zirehli maşın<br> motosiklet komandası<br> 2 sürət qayıqları, pulemyotlarla silahlanmış və 47 mm Hotskiss silahı<br> 2 qidroplan |qüvvə3 = <br> |qüvvə4 = [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] [[Muğan Sovet Respublikası]] <br> ''1919-cu il mayın sonuna qədər'':{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} <br> Bir piyada batalyonu və süvari eskadronu da daxil olmaqla 5-6 min nəfər<br> 6 sahə topu<br> 3 dağ topu<br> 3 qidroplan |itkilər1 = |itkilər2 = |itkilər3 = |itkilər4 = |ümumi itkilər = |vikianbar = }} '''Muğan hadisələri''' — 1918–1919-cu illərdə [[Rusiya vətəndaş müharibəsi]] fonunda [[Muğan Sovet Respublikası|Muğanda]] [[Ağ ordu|Ağ qvardiya]], [[bolşeviklər]] və [[Azərbaycan]] qüvvələri arasında qarşıdurma. Nəticədə [[Muğan Sovet Respublikası]] [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin tərkibinə daxil oldu. [[Oktyabr inqilabı]]ndan və Qafqaz Cəbhəsinin dağılmasından sonra indiki Azərbaycan Respublikasının cənubunda Muğanda hakimiyyətsizlik yarandı. Yerli əhali ilə Rusiya imperiyası dövründə bu regionda məskunlaşmış rusların etnik gərginliyi hərbi əməliyyatlara çevrildi. Muğanlılar kimi tanınan rus mühacirlərin köməyinə bölgəni tərk etməkdən imtina edən bir çox rus sərhədçi zabitləri də gəlmişdilər. Etnik toqquşmalar dövrü yalnız 1918-ci ilin aprelində [[Bakı kommunası]]nın hissələri tərəfindən Sovet hakimiyyətinin qurulmasından sonra başa çatdı, barışıq cəhdləri oldu. Lakin Sovet hakimiyyəti uzun sürmədi və Bakı Kommunası süquta uğrayandan bir neçə ay sonra Muğanda Rusiyanın ağ qüvvələrinin marionet hökuməti quruldu. Buna baxmayaraq, regionda vəziyyət [[anarxiya]]nın astanasında qaldı, hökumətin nüfuzu zəif idi və 1919-cu ilin aprelində regionda yenidən Sovet hakimiyyəti Muğan Sovet Respublikasının (MSR) simasında bərqərar oldu. Çar ordusunun zabitlərinin yeni Sovet hakimiyyətini tanımaqdan imtina etməsi və əvvəlki hökumətlərin liderlərindən biri olan polkovnik İlyaşeviçin həbsi Muğanda ağlar və qırmızılar arasında müharibəyə gətirib çıxardı. Eyni zamanda, azərbaycanlıların və [[talışlar]]ın MSR-a qarşı yönəlmiş genişmiqyaslı üsyanı başladı, onların köməyinə Azərbaycanın müntəzəm ordu hissələri çatdı. 1919-cu ildə Azərbaycan Hərb Nazirliyi Muğan Sovet Respublikasının tədricən ləğvi ilə bağlı qərar qəbul etdi. İyulun ortalarında Salyan və Astara istiqamətindən hücuma başladılar. İyulun 23-də hərb naziri [[Səməd bəy Mehmandarov]] [[Lənkəran qəzası]]nın sakinlərinə müraciət etdi. O müraciətində bildirirdi: "Azərbaycan Respublikasının razılığı ilə vətəndaş müharibəsini sona çatdırmaq, sabitliyi bərpa etmək, sizi təcavüzkarlardan xilas etmək üçün [[Lənkəran qəzası]]na qoşun göndərirəm." Müraciətdə qeyd edilirdi ki, Lənkəran qəzası yalnız Azərbaycan Respublikasının hakimiyyətini tanıyacaq. Bolşeviklər eyni vaxtda bir neçə cəbhədə döyüşməli olurdular. Astarada desantlar yerli sakinlərin köməyilə yerə endilər. [[Cəlilabad|Astraxanka]] kəndində Sovet hakimiyyətinə qarşı alternativ qurultay keçirildi. İyulun 28-i, səhər saatlarında bolşeviklər Lənkərandan çıxmalı oldular. Döyüşlərdə hərbi dəstələrin komandiri Otradnev öldürüldü. [[Sara adası]]na təxliyyə olunma ilə bağlı qərar qəbul edildi. Şahsevən dəstələri hücuma keçdilər. Nəticədə regionda qəribə vəziyyət yarandı. Yerli sakinlər kimə tabe olmaqla bağlı qərar verə bilmirdilər. Bununla belə, regionda sovet hakimiyyəti sona çatdı. Onlar Sara adasında iki həftə qala bildi. Yerli əhali isə Azərbaycan hökumətinə tabe oldu.<ref>[https://oxu.az/society/254289 ADR–100: Muğan Sovet Respublikasının ləğvi və Qarabağdakı hadisələr]</ref> == Tarixşünaslıq == Tarixçilər O. M. Morozova və T. F. Yermolenkonun yazdıqlarına əsasən, bu tarixi epizod nadir hallarda alimlərin diqqətini çəkir — hadisələrdən daha çox müasir etnik qarşıdurmalar ilə əlaqəli siyasi maraqlarda istifadə olunur. Bugünə qədər qorunmuş kiçik miqdarda olan sənədli sübutlar hadisələrin təhrif edilməsinə və əsassız şərhlərə zəmin verir. Sovet nəşrinin "Azərbaycan tarixi" nin üçüncü cildində (1963-cü il) hadisələrin xronologiyası qurulmamış, siyasi qüvvələrin qiymətləndirməsi ideoloji xarakter daşıyırdı. [[Ağ ordu]]nun (Ağ qvardiya) müasir tədqiqatçıları üçün (V.E. Şambarov) Muğan hadisələri məşhur anti-bolşevik müqavimətinin bir nümunəsidirsə, Azərbaycan müəllifləri onları [[Azərbaycan]]ın ərazi bütövlüyünə qarşı yönəlmiş hərəkat kimi şərh edirlər. "Xaos və etnoslar. Rusiyadakı etnik qarşıdurmalar, 1917–1918: yaranma şərtləri, salnamə, şərh, təhlil" (2011) monoqrafiyasında Rus tarixçisi V. P. Buldakov zorakılığın artmasında etnik qarşıdurmanın əhəmiyyətini nümayiş etdirərək, əsas hadisələrin xronologiyasını [[Bakı]] qəzetlərinə və heyət kapitanı V. A. Dobrininin xatirələrinə əsaslanaraq yenidən qurdu. {{sfn|Morozova|2014|p=47}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=168—169}} == Zəmin == === Rus inqilabından öncə === {{həmçinin bax|Azərbaycan rusları}} [[Fayl:Mughan map.png|left|thumb|180px|[[Kür]] və [[Araz]]ın aşağı axınları arasındakı [[Muğan düzü]]]] Muğan düzü [[Kür]] və [[Araz çayı|Arazın]] aşağı axınları və [[Talış dağları]]nın ətəkləri arasında yerləşir.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=168}} İnqilabdan əvvəlki dövrdə [[Bakı quberniyası]]nın [[Cavad qəzası|Cavad]] və [[Lənkəran qəzası|Lənkəran qəzalarının]] bir hissəsini tuturdu. Bölgənin yerli əhalisini azərbaycanlılar (mənbələrdə çox vaxt türklər və ya tatarlar adlandırırdılar) və talışlar təmsil edirdi. Azərbaycanlılar oturaq həyat tərzi keçirən əhaliyə və köçərilərə ([[Şahsevənlər]]) bölünmüşdülər. Rus tarixçisi Olqa Morozovaya görə, yerli [[şiələr]] [[farslar]]a, [[sünni]] [[müsəlmanlar]] isə türk sultanına yönəlmişdilər.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Muğan [[Rusiya İmperiyası|Rusiya imperiyasının]] miqrasiya siyasətinin yayıldığı yerlərdən biri idi.<ref>{{Kitab3|автор=Авалиани, Симон Лукич |заглавие=Крестьянский вопрос в Закавказье|том=5|издание=|место=Тбилиси|год=1986|страницы=78|isbn=}}</ref> [[Gülüstan müqaviləsi]]nin şərtlərinə əsasən, bölgə Rusiyaya birləşdirildikdən sonra, şimal hissəsindən olan bir çox köçəri və oturaq əhali [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı imperiyasına]] köçdü. Onların yerinə ermənilər, [[almanlar]] və [[yunanlar]] gəldilər. Rus sektantları olan [[Molokanlar|molokan]] və subotniklər xəzinə fonduna daxil edilən [[şahsevənlər]]in qış yataqlarında məskunlaşmışdılar.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Muğan düzündə yerləşən [[Privolnoye (Cəlilabad)]] və [[Göytəpə]] (Prişib) kəndləri 1830-cu illərdə Zaqafqaziyada meydana gələn ilk rus kəndlərindən idilər.{{sfn|«Русские»|2003|p=53}} Rusların Muğana köçürülməsi müxtəlif mənbələrə görə [[II Nikolay]]ın hakimiyyəti dövründə, aralarında subotniklər, duxoborçev, staroobryadçev, malorussovların və s. olduğu rus yaşayış yerlərinin sayı Muğanda 48-dən{{sfn|Волкова|1969|p=7}} 55-ə, {{sfn|Комарова|1990|с=9}} ən yüksək həddə çatdı. Ruslar Lənkəran qəzasının mərkəzi olan Lənkəran şəhərində də yaşayırdılar.<ref>{{BEEL|Ленкорань}}</ref> 1913-cü ilə aid sənədlərdə göstərilir ki, Qafqazdakı 150 minlik rus əhalisinin 20 mini Muğanda yaşayır. Rusdilli mənbələrdə Muğanın rus əhalisi muğanlılar kimi göstərilir.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} Sovet yazıçısı B.Talıblı yazırdı ki, bölgə əhalisinin münaqişə qruplarına bölünməsi, dini və etnos fərqləri, miqrasiya prosesləri (köçərilərin köçməsi və yerləşdirilməsi) ilə asanlaşdırıldı. Talıblıya görə, Rusiyada mühacirətdə olan sektantlar burada hakimiyyət tərəfindən himayə olunan bir elementə çevrildi — rus mühacirlərinin dəstəklənməsi yerli əhali ilə qarşıdurmalara səbəb oldu. O.M.Morozova və T.F.Yermolenko Talıblının son məsələsəyə olan münasibətinə işarə edərək iddia edirlər ki, Çar hökumətinin Muğanın ruslaşdırılması ilə maraqlı olmasına baxmayaraq, bütün bölgə sakinlərinin maraqlarını nəzərə almağa çalışırdı. Bununla belə, Morozova və Yermolenkonun fikrincə, yerli hakimiyyət orqanlarının uğursuz işi, xüsusi tədbirlərin düşünülməməsi səbəbindən əhali çarizmin siyasətindən narazı idi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=172—173}} {| class="wikitable" style="float:left; margin-right:0.8em;" |+ Ana dilinə görə Lənkəran bölgəsi əhalisinin bölgüsü, 1897-ci il<ref>{{Cite web|url=http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/emp_lan_97_uezd.php?reg=334|title=Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. Распределение населения по родному языку и уездам Российской Империи кроме губерний Европейской России (Ленкоранский уезд)|author=|website=demoscope.ru|date=|publisher=}}</ref> |Azərbaycanlılar |84 725 |64.68 % |- |Talışlar |34 991 |26.71 % |- |Ruslar |9 728 |7.43 % |- |Qalanları |1543 |1.18 % |} Rusiyadakı vətəndaş müharibəsindən 90 il əvvəl, köçəri azərbaycanlılar qrupu olan [[Şahsevənlər]]in köç etdikləri torpaqlar, 1826–1828-ci illər [[Rusiya-İran müharibəsi (1826-1828)|Rusiya-İran müharibəsinə]] son qoyan [[Türkmənçay müqaviləsi]]nə əsasən bölündü. Nəticədə, Şahsevənlərin qış otlaqları İran ərazisində, yay otlaqları isə Rusiya İmperiyası ərazisində qaldı. 1830-cu ildən etibarən İran hökuməti Şahsevənlərin Rusiya ərazisinə keçməsi üçün pul ödəmişdir; lakin varlıların köçürüldüyü kəndlərə tez-tez basqınlar edilirdi, 1884-cü ildə sərhədi keçməyə qadağa qoyulmuşdu. Buna baxmayaraq, Şahsevənlər sərhədləri tanımırdılar və bəzən rus və azərbaycanlıların məskunlaşdığı kəndlərə hücum edərək ənənəvi yolları ilə köç etməyə davam edirdilər{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=173}}. O.Morozovaya görə, oxşar vəziyyət Qarabağda və [[Qazax qəzası]]nda da mövcud idi; erməni kəndlərinin köçərilərin marşrutları üzərində salınması münaqişələrə səbəb olurdu. Bundan əlavə, yalnız 1912-ci ildə [[Zaqafqaziya]]da təhkimçilik ləğv edildi, geri alınma və demarkasiya prosedurları aparılmadı. O.Morozovanın qeyd etdiyi kimi, [[Fevral inqilabı]]ndan sonra milli-dini və sosial ziddiyyətlər kəskinləşdi.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} === Qafqazdakı siyasi vəziyyət === [[Oktyabr inqilabı]]ndan qısa müddət sonra Zaqafqaziya Muğana birbaşa təsir edən siyasi böhrana uğradı. Muğan hadisələrinin iştirakçısı olan Rusiya sərhəd zabiti, Muğan hadisələrinin iştirakçısı Dobrinin {{Ref+|Dobrinin, Vasili Alekseyeviç, 29-cu sərhəd briqadasının kapitanı. Muğan hadisələrinin üzvü, leytenant Xoşevin dostu və yoldaşı. Muğan hadisələri haqqında xatirələrin müəllifi. "Muganın müdafiəsi - 1918-1919-cu illər. Qafqaz sərhəd gözətçisinin qeydləri. [[13 oktyabr]] [[1957]]-ci ildə, [[ABŞ]]-da Redinqdə([[Kaliforniya]]) sürgündə vəfat etmişdir.<ref>[http://xn--90adhkb6ag0f.xn--p1ai/arhiv/uchastniki-grazhdanskoj-vojny/uchastniki-belogo-dvizheniya-v-rossii/uchastniki-belogo-dvizheniya-v-rossii-dl-ds.html Историк С.В. Волков. Verilənlər bazası. "Rusiyada Ağ hərəkat iştirakçıları"]</ref>|group=k}}, vəziyyəti bu şəkildə izah edərək,{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=8}} bu şəkildə təsvir etmişdi: </sup>{{sitatın əvvəli}} 1918-ci il yanvarın ortalarında mənə sərhədi tərk edərək dəstələrimizin dağıldığı Lənkərana getməyimin əmri verildi. Məlum oldu ki, alayımız artıq tərxis olunub və əksəriyyəti evə gedib. Qafqaz cəbhəsi tamamilə dağıldı. Tiflisdə Seym adı altında bir hökumət quruldu. Yelizavetpol quberniyasında tatarlar hakimiyyəti ələ keçirdilər və intensiv şəkildə öz müqəddəratlarını təyin etdilər. Cəbhədən qayıdan hissələr tərksilah olunur və silahsızlaşdırılırlar. Bakıda [[bolşeviklər]] [[Müsavat]] (Tatar Milli Partiyası) ilə yarışır,kimin qalib gələcəyi hələ bilinmir. [[Dağıstan]]da, [[Çeçenistan]]da və [[Şimali Qafqaz]]da — qarət və üsyanlar başladı. Rusiyada nələrin baş verdiyini heç kim bilmir, çünki biz tamamilə ondan ayrılmışıq.{{sitatın sonu}} 1918-ci ilin fevral ayında Osmanlı ordusu [[Qafqaz cəbhəsi (Birinci Dünya Müharibəsi)|Qafqaz Cəbhəsində]] genişmiqyaslı hücuma keçdi, döyüşlər zamanı rusların işğalı altında olan Şərqi Anadolunu azad etdilər və sonra Bakıya doğru irəlilədilər. == Gedişat == Hərbi-siyasi hadisələrin xronologiyasının yenidən qurulması çətindir, tarixçilər hadisələrin iştirakçılarının xatirələrindən istifadə etməyə məcbur olurlar — V.A.Dobrininin sürgündə yazdığı emosional ahəngdə olan, lakin heyət haqqında dəqiq məlumatları, tarixləri, coğrafi adları və s. olan xatirələri dəyərli mənbədir. MSR-ının bölmələrində iştirakçıların xatirələri, qarşı tərəfin nöqteyi-nəzərini təmsil edir və düşərgəsində baş verənləri başa düşməyə kömək edir.{{Sfn|Morozova|2014|p=58}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=169, 171}} === Rus və azərbaycanlılar müharibəsi === Muğan əsilli Q.A.Məmmədovun xatirələrinə görə,hakimiyyət böhranı 1917-ci ilin iyulunda başladı və payıza qədər bölgə anarxiyaya uğradı. Anarxiya şəraitində,oğurluq, qaçırılma, hücum, qətllər geniş yayıldı. 1917-ci ilin sonunda bir çox köçəri qəbilələr (birinci ''alar'' adlanan qəbilə idi) sərhədi keçərək bütün ərazilərdə hakimiyyəti ələ keçirdilər. O.Marozovaya görə, kəndlilərin etibarsızlığından faydalanan farsdilli köçərilər, yüngül xərac da topladılar. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=174—175}} 1917–1918-ci ilin qışında [[Qafqaz cəbhəsi (Birinci Dünya Müharibəsi)|Qafqaz Cəbhəsi]] ləğv olunduqdan sonra Muğanda millətlərarası qarşıdurmalar başladı. Bölgədə toplanan çox sayda silah, Rusiya-İran sərhədini və [[Ənzəli]]ni tərk edən rus əsgərləri tərəfindən satıldı.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} Milliyyətçi əhval-ruhiyyənin artması keçmiş feodal hökumətinin nümayəndələri və bir neçə xanların da daxil olduğu yerli təsis məclisinə seçkilərdə öz əksini tapdı. Əhalinin liderlər ətrafında cəmləşməsi başladı: bir tərəfdən birlik rus zabitlərinin ətrafında getdi, digər tərəfdən müsəlmanlar [[bəy]] və [[molla]]lar ətrafında birləşdilər. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=174}} Hər iki tərəfdən etnik təmizlənmə və kütləvi vəhşiliklər ilə müşayiət olunan qanlı qarşıdurmalar başladı.{{Sfn|Morozova|2014|p=54}} Rus ordusunun dağılmasından sonra yerli rus əhalisi [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndində polkovnik İlyaseviçin, Lənkəranda polkovnik fon der Osten-Saken (29-cu Bakı Sərhəd Briqadasının hissələri) və s.komandanlığı altında sərhəd keşikçilərinin rəhbərlik etdiyi bir neçə "paralel taborlar" yaradaraq özlərinin təhlükəsizliklərini təmin etməyə başladılar.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Bölgənin azərbaycanlı və rus sakinləri arasındakı toqquşmaların ilk nəticəsi Şimali Muğandakı demək olar ki, bütün rus kəndlərinin köçəri Şahsevənlər tərəfindən dağıdılması oldu. Ancaq Cənubi Muğanın rus kəndləri müdafiəyə hazır idi. Dobrininin sözlərinə görə, 1918-ci ilin martında "tatarlar" rus kəndlərinə böyük qüvvələrlə hücum etdilər. İlk hücum əhalisinin Pakrovka kəndinə qaçdığı Qriqoryevka kəndinə oldu. Dobrinin sözlərinə görə, "dağ kəndlərindən olan quldurlar" yerli müsəlmanlar qoşulduğu kəndin yıxılmasında iştirak etdilər. 19 yaşlı [[leytenant]] Boris Xoşevin komandanlığı ilə bir neçə sərhəd zabitinin dəstəsi Rusiya-İran sərhəddində yerləşən və dağıdılmış Şimali Muğana bitişik olan [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvar]] kəndinə çəkildi. Dobrininin dediklərinə görə, çaxnaşmaya son qoyub kəndin müdafiəsini təşkil edə bildi. Kəndlilərdən ibarət bir milis təşkil edərək bütün rus əhalisini "silahlandırıldı", hətta bəzi "yerli ciqitləri" də "Sərhəddən kənarda farslara" qarşı mübarizəyə qoşulmağa inandırdı. Kəndin uzun müdafiəsindən sonra hücum edənlər məğlub oldular. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}}{{Sfn|Булдаков|2010|p=679—680, 689}} Eyni vaxtda (martda), polkovnik İlyaşeviçin dəstəsi {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}}cənub bölgəsindəki sərhədə nəzarət etdi və Nikolayevka kəndininin müdafiəsini müvəffəqiyyətlə təşkil edə bildi. Bakıdan köməkçi qüvvələr gəldikdən sonra{{Ref+|Ətraflı daha sonrakı hissədə.|k}} təcavüzkarlar məğlub oldular və Dobrininin sözlərinə görə,İlyaşeviç müsəlman kəndlərinə qarşı geri reyd keçirdi — "zəngin tatar aulları alovlandı". {{Sfn|Булдаков|2010|p=687}} O. M. Morozovaya görə, onlarla kənd faktiki olaraq yer üzündən silindi, İlyaşeviç basqının əsasən Şahsevənlər tərəfindən aparıldığını görməməzliyə vurdu, yerli [[bəy]]lər yalnız kerosin və [[kibrit]]i olan insanları köçkünlərin tarlalarına və evlərinə od vurmaq üçün göndərdilər. Buna baxmayaraq, O. Morozovanın fikrincə, İlyaşeviç Muğan ruslarının nəzərində bir xilaskara çevrildi. Muğanın qalan polkovniklərinin belə səlahiyyəti yox idi. {{Sfn|Morozova|2014|p=54}} Dobrinin xatirələrinə görə: {{sfn|Оборона Мугани|2015|p=16}} <blockquote>O vaxtlar Muğanda baş verənləri, əlbəttə ki, müharibə adlandırmaq olmaz. Bizim dəstədən başqa, tatar aullarını dağıtmaq üçün özbaşına olaraq ailəlikcə — arvadları, uşaqları, qulluqçuları hər kəs daxil kəndlər ayağa qalxdı. Cinsindən və yaşından asılı olmayaraq bütün canlıları döymək dəhşətli, iyrənc, lakin kortəbii bir hadisə idi. Süngülər ilə hamilə qadınların qarnı deşilir, tüfənglərin qundağı ilə uşaqların başı yarılır, bütöv aullar qarət olunur və yandırılırdı. </blockquote> Hadisələrin şahidləri, O.M. Morozova qeyd edir ki,bütün bunlar ruslar və müsəlmanlar arasında müharibə kimi qəbul edildi. Belə ki, Muğan kəndi olan [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] sakini Donskoy adlı bir nəfər dedi: "İlk döyüş elə oldu ki, türk kəndlərini, ümumiyyətlə etnik zəmində yandırdılar.[…] Burada güclü talançılıq inkişaf etdi, kəndlər yandırıldı və buna görə də hər şeyi daşımaq lazım gəldi."{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}} Müsəlman kəndlərinin təhlükəsizliyini ruslar təmin etmədi. 1918-ci ilin mart ayında Nikolayevkada Petrovka kəndinin dəstəsi blok edildi və Petrovka özü müsəlman kəndi olan Əsədə hücum etdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=194}} Dobrinin sözlərinə görə, aprel ayının əvvəlində Muğan çöl tərəfdən Sleptsovka kəndinə gözlənilmədən beş yüzə yaxın "Araz Şahsevənləri" hücum etdi. Təcavüzkarlar Xoşevin dəstəsi tərəfindən məğlub oldular,itki 150 nəfər oldu, 40 məhbus güllələndi. Bir ay sonra, Xoşevin təklifi ilə İlyaşeviç "Şahsevan quldurları" nın körpüsü sayılan Babaşkənt kəndinə basqın etdi. Babaşkənt alındı. {{Sfn|Булдаков|2010|p=717, 767—768}} [[Pasxa]]nın gəlişi müharibənin rusların xeyrinə başa çatmasına gətirib çıxardı və Lənkəranda qurulan yeni hökumət tərəfləri barışdırmaq üçün kampaniya başlatdı.   === Bakıdakı hadisələr fonunda === Muğanlıların qalanları arasında etnik müharibə gedərkən, Lənkəranda hadisələr davam etməkdə idi. Martın əvvəlində azərbaycanlılar Şahtaxtinskinin komandanlığı ilə Lənkəran limanında ,[[İran]]dan külli miqdarda silah və döyüş sursatı ilə qayıdan "Milyutin" paraxodunu talan etdilər. Sonra fon der Osten Sakerin "paralel taboru",milyonçu,fabrikant Hacı Zeynəlabdinin oğlu Məhəmməd Tağıyevin rəhbərlik etdiyi [[Vəhşi diviziya]]dan olan azərbaycanlı dəstə tərəfindən tərksilah edildi. Nəticədə, 1918-ci ilin martında Lənkəran bir müddət [[Müsavat]]ın qalasına çevrildi.Paraxodda baş verən hadisələr, əksər mənbələrə görə, silahlı qarşıdurmanın qızışmasına səbəb oldu, rus sakinlərinin vəziyyəti mürəkkəbləşdi. Tağıyevin komandanlığı altında bir dəstə Kalinovka kəndini mühasirəyə aldı, lakin Ilyaşeviç tərəfindən məğlub edildi.{{sfn|Morozova|2014|p=48}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175—176}} Şəhərdə yerləşən Vəhşi diviziyanın bölmələri,bəzi mənbələrə görə,mart ayının sonlarında Lənkəranda vəfat edən Məhəmməd Tağıyevin cənazəsi üçün gəldikləri Bakıda {{sfn|Morozova|2014|с=48}}mart hadisələrində mühüm rol oynadılar. {{sfn|Агамалиева|1998|p=29}} Azərbaycan əhalisinin qətliamı ilə başa çatan [[Mart soyqırımı]] Bakıda, sonra isə [[Bakı quberniyası]]nda [[Bakı Soveti (İcraiyyə Komitəsi)|Bakı Sovetinin (İcraiyyə Komitəsi)]] {{sfn|Kazemzadeh|1951|p=75}}qurulmasına səbəb oldu. Lənkəranda Sovet hakimiyyəti 14 apreldə "Aleksandr Jandr" paraxodunda gələn Qriqori Arustamovun başçılıq etdiyi "Bakı soveti" {{sfn|Агамалиева|1998|p=34}}dəstəsi tərəfindən quruldu. Lənkəranın Müsavat Milli Şurası istefa verdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176}} Arustamovun dəstəsi eyni zamanda Nikolayevka bölgəsində azərbaycanlılarla döyüşən İlyaşeviçin dəstəsinin böyük ehtiyac duyduğu güllə yardımını etdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176—177}} Qurultayda əvvəlcə Muğanın Müvəqqəti Komitəsi, habelə Muğan İnqilab Komitəsi adlandırılan Muğan İcraiyyə Komitəsi seçildi. Muğan üzərində Sovet hakimiyyətinin bu ilk orqanında həm sağ, həm də sol [[eserlər]] üstünlük təşkil edirdi və icra komitəsindəki yeganə bolşevik S. B. Saratikov idi{{ref+|Saratikov Samuyel Bejanoviç (Bajanoviç), daha sonra Xarkov regional səhiyyə şöbəsində, şəhər səhiyyə şöbəsində və rayon icra komitəsində rəhbər vəzifələrdə çalışmışdır; [[Xarkov]] Şəhər Sovetinin deputatı idi;[[1933]]-[[1934]]-cü illərdə Sumaxda şəhər məclisinə rəhbərlik edir,daha sonra Xarkova qayıdır, birinci müavin, sonra şəhər şurasının sədri vəzifələrini tutur. [[1935]]-ci ilin avqustunda şəhər partiya komitəsinin bürosundan çıxarıldı və oktyabrda vəzifəsindən azad edildi; [[1938]]-ci ildə məhkum edilir və edam edilir.{{sfn|Morozova|2014|p=59}}|group="k"}}. Eyni zamanda, Muğan hadisələrinin iştirakçısı və sovet memuaristi Qayk Arustamov, Sovet rejiminin eserlerin xarakteri haqqında verdiyi açıqlamaya cavab olaraq bildirdi ki, "o zaman özünə əziyyət verməyə tənbəllik edənlər özlərini eser adlandırırdı,hansı ki, onların heç bir təşkilat və komitələri yox idi." {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=177—178}} Sovet hakimiyyəti yalnız Lənkəranda güclü olduğunu sübut etdi. Morozovanın qeyd etdiyi kimi, Bakı Sovetinin bəzi dəstələri müsəlman əhaliyə qarşı təcavüzkar olan [[Daşnaksütun]] erməniləri idi. Bu, [[Salyan]]dakı toqquşmalara və bolşeviklərin "Ümid" gəmisindən sonradan təxliyəsinə səbəb oldu. [[Həşimxanlı]] və Ərəb-Bala-Oğlan kəndlərində də bir dəstə və dəstənin döyüşçülərini daşıyan silah səslərinə cavab verərək sahilləri tərk edən bir gəmi də atəşə tutuldu. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=177}} Bakı komissarı İsrafilbəyov (Qədirli){{ref+|Mövsüm Nəcməddin oğlu İsrafilbəyov (Qədirli) ([[1892]]-[[1941]]), Kiyev Universitetinin tibb fakültəsinin məzunu olmuşdur. [[Fevral inqilabı]]ndan sonra [[Hümmət]] partiyasının liderlərindən biri idi, RSDFP-nın (b) Bakı və şəhər rayon komitələrinin üzvü, İcraiyyə Komitəsinin üzvü və Bakı Şurasının Qeyri-Yaşayış Komissiyasının sədri olmuşdur. [[1918]]-ci ilin mart ayında Lənkəran, Salyan və Şamaxı qəzalarının fövqəladə komissarı təyin edildi. [[1918]]-ci ilin iyulundan Sovetləşməyə qədər [[RSFSR]]-də müxtəlif rəhbər vəzifələrdə çalışmışdır. [[1920]]-ci ildə Azryevrokom və AKP (b) Mərkəzi Komitəsinin üzvü olmuşdu. [[1921]]-[[1922]]-ci illərdə Sosial Təminat Xalq Komissarı, [[1922]]-[[1934]]-cü illərdə Azərbaycan Səhiyyə Naziri vəzifəsində çalışmışdır.<ref>Большевики в борьбе за победу социалистической революции в Азербайджане:: документы и материалы 1917-1918 гг., cтр. 651</ref>|group="k"}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178}} müsəlmanlar arasında Sovet hakimiyyətinə inamı bərpa etməyi öhdəsinə götürdü. Onun dəstəyi ilə, Rus Muğan İcraiyyə Komitəsi ilə paralel olaraq, eyni səlahiyyətləri olan bir Müsəlman İcraiyyə Komitəsi may ayında Muğanda meydana gəldi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178—179}}{{Sfn|Morozova|2014|p=48}}İcraiyyə komitəsinə [[molla]] başçılıq edirdi və din xadimləri və [[burjuaziya]] nümayəndələri də ora daxil oldular,lakin Komissar Əzimzadə və Bakı Soveti tərəfindən göndərilən [[hümmət]]çilərdə onlarla ümumi dil tapdılar. Ümumiyyətlə, Morozovanın qiymətləndirməsinə görə, müsəlman əhalisi Sovet rejiminin nə olduğunu yaxşı başa düşməmişdir,amma onunla dil tapmağa çalışırdılar.Beləliklə, Xanın həyat yoldaşı Talışinskaya kəndlilərdən vergi almağa icazə verildiyi halda, Sovet rejimini tanımağa hazır olduğunu söylədi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178—179}} Buna baxmayaraq Muğandakı hadisələrə mərkəzi nəzarət zəif olaraq qaldı. Bakıya gələn [[Qızıl Ordu]] sıralarında daşnaklar da daxil olmaqla çox sayda ermənilər var idi; O.I.Morozovaya görə,Fars nəzarəti altında olan azərbaycanlılar,eləcə də [[Vəhşi diviziya|Vəhşi Diviziyadan]] qaçan [[Astara (Azərbaycan)|Astara]] və Lənkəranın rus sakinləri yüksək dərəcədə sosial təcavüzkarlığı ilə fərqlənirdilər. Morozova yazır ki, bunun nəticəsi 1918-ci ilin aprel ayında yerli ("tatar") əhalinin bütün məsələlərdə hüquqlarının pozulmasına səbəb oldu.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} Qədirlinin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətinin müsəlmanlar və ruslar arasındakı yaratdığı barışıq da qısa müddətli oldu. Muğan hadisələrinin müxtəlif şahidləri bunun səbəblərini,rus köçkünlərinin xəsisliklərində, eserlərin təxribatçı fəaliyyətlərində və ya çörək uğrunda mübarizədə təzələnmiş etnik müharibədə görürdülər. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=179}} Ümumiyyətlə, Morozovaya görə bölgədəki Sovet hökuməti efemal olaraq qaldı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=179}} ,o,bəzi bölmələrin hərəkətlərini açıqca yırtıcı xarakter daşıdığını qeyd edirdi. Beləliklə,[[Stepan Şaumyan]] adına Partiya Tarixi İnstitutunun xatirələrinə görə, Şevkunovun muğanlılardan ibarət dəstəsi azərbaycanlılara qarşı vəhşiliklər törətdi və dəstəsində xidmət edən bədnam bir oğru kazan tatarı Semyon bir çox müsəlmanın ölümünə səbəb olmuşdu.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=197}}{{Sfn|Morozova|2014|p=56}} İyulun sonu — avqustun əvvəlində [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun məğlubiyyətindən sonra Bakıda baş verən siyasi böhran [[Bakı Kommunası]]nın dağılmasına və [[Sentrokaspi Diktaturası]]nın yaranmasına səbəb oldu. Muğanda, Sentrokaspi Diktaturasını təqlid edən polkovnik İlyaşeviç, eser Suxorukov{{ref+|Dobrininin xatirələrinə görə, keçmişdə Muğanın Muravyovka kəndində kənd müəllimi; sol eser, Muğanın bütün güc strukturlarının daimi üzvü olmuşdur.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=134}}; Port-Petrovskda Ağ Qvardiyaçılar tərəfindən güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}, [[Sarı adası]]ndakı hərbi hidroavasiya bazasının rəhbəri bolşevik Kropotov, Saratikov və Şimanovun rəhbərlik etdiyi "Beşlik Diktaturası"ı yaradıldı. Bunlardan üçü — Suxorukov, Saratikov və Kropotov artıq Muğan İcraiyyə Komitəsinin tərkibində idilər.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} Hakimiyyətin "Beşlər Diktaturası" na verilməsi, zabit və sosialist fraksiyalarına bölünmənin dərhal təyin olunduğu [[Prişib]] kəndindəki qurultayda baş verdi. Qarşılıqlı ittihamların fonunda atışma baş verdi, nəticədə Qlinski zabit fraksiyasının rəhbəri güllələndi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=180}} Bu arada, 15 sentyabrda [[Bakı]]nı irəliləyən [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun qüvvələri ələ keçirdi və Bakı Azərbaycanın paytaxtı oldu. Sentrokaspi və Beşlik Diktaturası fəaliyyətini sona çatdırmış oldu.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} [[Fayl:The_detachment_of_1st_Lieutenant_Khoshev,_Mughan,_late_1918.jpg|мини|316x316px|thumb|left|Muğan əsgərlərindən və müttəfiq azərbaycanlılardan ibarət,leytenant Xoşevin dəstəsi (ortada), ,1918-ci ilin sonu]] === Muğan Diyar Hökuməti === "Beşlər diktaturası" Mugan Diyar Hökuməti ilə əvəz edildi. 1918-ci ilin payızında Lənkəran qısa müddətliyinə [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin göndərdiyi general [[Həbib bəy Səlimov]]un bölmələri tərəfindən nəzarət altına alındı. Lakin Osmanlı qüvvələri 1918-ci ilin noyabrında [[Mudros müqaviləsi]]nin şərtlərinə uyğun olaraq [[Zaqafqaziya]]nı tərk etdikdən sonra Muğan Diyar Hökuməti Xəzər bölgəsindəki qoşun və donanma komandiri [[Lazar Biçeraxov]]un dəstəyi ilə qondarma Xəzər sahili hökumətinin səlahiyyətində bərpa edildi. Şuraya eyni beş diktator,o cümlədən, Xəzər sahil hökumətinin kənd təsərrüfatı naziri vəzifəsini tutan Suxorukov da daxil idi. Hökumət bölgədəki [[Ağ ordu]]ya — əvvəlcə Biçeraxova, sonra türklər Zaqafqaziyanı tərk etdikdən və Bakıda [[Könüllü Ordu]] nümayəndəliyinin qurulmasından sonra — Qafqazdakı könüllü qüvvələrin komandiri Mixayil Prjevalskiyə diqqət ayırdı.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} General Prjevalski 1919-cu ilin fevralında Muğan dəstələrini ləğv etmək əmri verdi və bu əmr təsdiqlə qarşılanardısa, tərksilah barədə sonrakı fərman Rusiya muğanlılarını silahlı müsəlman əhaliyə təslim etmək cəhdi kimi qiymətləndiriləcəkdi. Məhz o zaman,Muğanın rus əhalisi ilə kadr zabitləri arasında da parçalanma oldu.{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Eyni zamanda, 1918–1919-cu il qışından Muğan zabitləri rəsmi olaraq Prjevalskiyə {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}}tabe olsalar da,Denikin komandanlığının münasibətləri onlarla gərgin idi. Səbəb, Biçeraxovun rəhbərlik etdiyi hörmətli zabitlərə rütbələrin verilməsini ləğv etməsi idi. Beləliklə, generallardan İlyaşeviç yenidən polkovnik oldu və Muğana kapitanlardan [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvarın]] müdafiəsində məşhur olan Xoşev yenidən [[leytenant]]oldu. Indi İlyaşeviç və digərləri belə hesab edirdilər ki, arxalanmaq üçün Denikin və [[Aleksandr Kolçak]]dan başqa digər dayaqlar da tapmaq lazımdır.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Denikin komandanlığının digər təşəbbüsü Lənkəranda 1918-ci il Muğan hadisələrinin iştirakçısı olan polkovnik Makarova həvalə olunan könüllü dəstənin yaradılması idi. Onun sözlərinə görə, işsiz əsgərlərin, silahların və çox sayda zabitin olmasına baxmayaraq,"Vəsait çatışmazlığı, əsgərlərin cəsarətsizliyi, nizam-intizamın olmaması və bu bölmələrin hədəflərinin qeyri-müəyyənliyi"nə görə bunun öhdəsindən gələ bilmədi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181—182}} O. I. Morozova Sovet memuaristlərinin 1918-ci ilin avqust — 1919-cu ilin aprelində Muğanın Ağ Qvardiya zabitləri tərəfindən idarə olunduğu iddialarını rədd edir; bununla birlikdə,o, memuaristlərin özləri tərəfindən gətirilən faktlara istinad edir.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Xatirələrində dənizçi Mixail Sudaykin bu rejimi "Sovet rejimi kimi bir şey" adlandırırdı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}} 1918-ci ilin yazında Baksovet tərəfindən göndərilən bölmələr hələ də Muğan hökumətinin xidmətində idi və bolşevik Sorokinin əmr etdiyi 2-ci [[batalyon]], ümumiyyətlə qırmızı pankart altında getməyə davam etdi və 1919-cu il martın 12-də [[Fevral inqilabı]]nın ikinci ildönümünü qeyd etdi. Keçmiş [[Qırmızı Ordu]]çu Osipov vəziyyəti bu şəkildə təsvir etdi:{{sfn|Morozova|2014|p=49}} {{sitatın əvvəli}}O zaman Lənkərandakı vəziyyət qeyri-müəyyən idi, hər kəs özünü hakimiyyətə iddiaçı olaraq görürdü. Hətta küçələr belə adlanırdı: Ryabovskaya küçəsi, burada Akopov, orada Osipov və s. Hər gecə bu qruplar arasında ov olurdu. Bugün Akopovu, sabah Şevkunovu və s. həbs etmək istədilər. Bir sözlə, tam [[anarxiya]]. Gecələr çölə çıxa bilmədik.{{sitatın sonu}} Eyni zamanda,Lənkərandan və Muğanın rus kəndlərindən kənarda güc bir o qədər də paylanmadı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}} Bu arada, [[Mudros müqaviləsi]]ndəndən bir müddət əvvəl Bakıya gələn [[ingilislər]], Azərbaycanda Denikinçilərə qarşı açıq düşmən mövqe tutdular. Denikin tərəfindən 1919-cu ilin yanvarında ingilislərlə əlaqə qurmaq üçün göndərilən general [[İvan Erdeli]], İngilis hərbi qubernatoru general [[Uilyam Tomson (general)]] tərəfindən soyuq qəbul edildi. Tomson Azərbaycanda yaşayan rus zabitlərinə hərbi hissələr təşkil etməyi qadağan etdi, Biçeraxovun ölkədəki dəstəsi isə onu ölkəni tərk etməyə məcbur etdi.{{Sfn|Kenez|1977|p=210}}. Fevralda Xəzər donanmasının taleyi ilə bağlı Erdeli ilə olan danışıqlar da uğursuz oldu {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}}- Tomson bolşeviklərə rəğbət bəsləməkdə ittiham etdiyi [[Xəzər Dənizi Flotiliyası]]nın tərksilah edilməsini əmr etdi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}}. Tərksilah ingilis [[Torpedo gəmisi]]nin nəzarəti altında həyata keçirildi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Erdeli də boş yerə ona ingilislərdən Rus əmlakının Azərbaycanda bərpa olunmasına kömək etməsini istədi. Buna cavab olaraq Tomson Erdelini Azərbaycan hökumətinə göndərdi, ona rədd cavabı verdi.{{Sfn|Kenez|1977|p=210}} Tezliklə Könüllülər Ordusunun strukturları [[Bakı]]dan qovuldu. Denikin polkovniki Ramişevski Bakıdan keçərkən həbs edildi və Muğan ordusu üçün apardığı iki milyon [[rubl]] geri alındı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Dobrininin qeyd etdiyi kimi denikinçilərin Bakıdan qovulması ilə muğanlılar Rusiyanın mərkəzindən təcrid oldular. Onlar yalnız [[Həştərxan]]dan dəniz vasitəsi ilə ya "qırmızı qonaqların" gəlməsinə, ya da ingilislərin köməyilə Azərbaycanın Muğan bölgəsini tutmağa ümid edə bilərdilər.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=66}}. === Muğan Sovet Respublikası === Bu fonda, 1919-cu ilin fevral-mart aylarında Muğanda Sovet hakimiyyətinin qurulmasında böyük rol oynayan Bolşevik Rabitə Komitəsi meydana gəldi. Sovet memuaristləri onun fəaliyyətinin qeyri-qanuni olduğunu iddia edirdilər, lakin tarixçi Olqa Morozova, İdarə Heyətinin yerləşdiyi mənzilində,keçmiş xan sarayında Suxorukov da daxil olmaqla İdarə Heyətinin bəzi üzvləri tərəfindən dəstəkləndiyini yazırdı.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Bunun ardınca, mart ayında, [[Levan Qoqoberidze]] ilə birlikdə gözlənilmədən partiya ədəbiyyatını gətirən üç barkaz Bakıdan gəldi və bolşeviklərin nüfuzunu gücləndirən Lənkəran bölmələri ilə danışaqlara başladı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=183}} Tanınmış mənbələr Muğanda Sovet hakimiyyətinin ikinci dəfə qurulması prosedurunu müxtəlif yollarla təsvir edir. Dobrininin sözlərinə görə, "Əlaqələr Komitəsi" ictimai qurum kimi fəaliyyət göstərir,nümayəndələri dəvət edən kəndlərə müraciətlər göndərir və güc tədricən təbii olaraq ona keçirdi. Əvvəlcə yeni Muğan hökuməti neytral adı "Rabitə Komitəsi" adı ilə adlandırılmağa davam etdi və yalnız bundan sonra "[[Muğan Sovet Respublikası]]" (MSR) adını aldı.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Bu ərəfədə, mart ayında [[Prişib]] konqresində sosialistlər və polkovnik İlyaşeviçin qərargahı arasında son bölünmədən sonra,leytenant Xoşev Lənkərandakı komissarları həbs etmək və sovet tərəfdarı olan hərbi hissələri tərksilah etmək qərarına gəldi. İlyaşeviç özü leytenantla qarşıdurmaya girərək bu təşəbbüsü dəstəkləmədi. Bununla belə, Lənkərana gələn Xoşev hiyləgərliklə Lənkəran bölmələrini tərksilah etməyə müvəffəq oldu: qoşunların bir hissəsi içərisində olan yerli əsgərlər onlara baxmağa getdilər və bu müddət ərzində Xoşevin tabeliyindəki şəxslər kazarmalarından odlu silahlar çıxardılar. Bu hərəkətlərinə görə polkovnik Yermolayev Xoşevi həbs etməyə çalışdı. Silahlı dəstənin olması, Xoşevə şəhəri tərk etməyə imkan verdi,lakin onun getməsi Sovet tərəfdarı elementlərin fəallaşmasına və Şuranın tezliklə süqutuna səbəb oldu.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=184—185}} Digər tərəfdən, [[SSRİ]]-də nəşr olunan xatirələr bildirilirdi ki, [[Muğan Sovet Respublikası]], [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndindən süvari eskadronu tərəfindən hazırlanan bolşevik zərbəsi nəticəsində{{Ref+|Sovet tarixşünaslığında rəsmi tarix [[24 aprel]]dir.{{sfn|Morozova|2014|p=49}}|group=k}} — şəhəri işğal edən və axşam saatlarında zabitləri həbs edən Rabitə Komitəsinin silahlı qüvvələri tərəfindən ortaya çıxdı{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=185}}. Olqa Morozovanın fikrincə, bu nöqteyi nəzər Sovet hakimiyyətinin silahlı qiyam nəticəsində qurulması barədə mövcud stereotipin nəticəsidir. Morozovanın fikrinə görə çevriliş cəhdi zabitlərin həbsi ilə əlaqədardır və bu MSR-nın qurulmasının rəsmi tarixindən sonra da baş verə bilərdi.{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Mayın ortalarında Sovetlərin qurultayında yeni yaradılan MSR-nın İcraiyyə Komitəsi yaradıldı, torpaq məsələsi ilə bağlı müraciət qəbul edildi və MSR-nın Sovet Azərbaycanına və bununla birlikdə Sovet Rusiyasına qoşulmağa hazır olduğu elan edildi{{sfn|Morozova|2014|с=49}}. Regional şuranın sədri David Çirkin, müavini isə [[Şirəli Axundov]] idi{{Ref+|[[1886]]-cı ildə [[Lənkəran qəzası]]nın Razi-Girdani kəndində anadan olub.Gimnaziyanı bitirdikdən sonra inqilabi mübarizədə iştirak etmişdir. Muğan Şurasının üzvü idi. MSR-nın süqutundan sonra silahdaşı Musa Boçarnikovla birlikdə Xəzəri keçərək,[[Həştərxan]]a gəlir. [[1920]]-ci ildə Sovet hakimiyyəti qurulandan sonra Lənkəran qəzası icraiyə komitəsinin sədri təyin edildi.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|с=66—67}}|group="k"}}{{sfn|Süleymanov|2014|p=441}}. May tətilinin Bakıdakı uğursuzluğundan sonra Bakı{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} bolşevikləri Muğana külli miqdarda silah, 9 milyon rubl pul və inqilabi ədəbiyyatla gəlməyə başladılar. Bolşeviklər [[Sergey Kirov]]un göndərdiyi silahlar, döyüş sursatları və pullarla birlikdə [[Həştərxan]]dan da gəldilər. Həştərxan bolşevikləri arasında Leninin adından gələn və Muğanın siyasi təlimatçısı olmuş Baltik dənizçisi Timofey Otradnyev də vardı. Onlar İnqilabçı Hərbi Şuranı və Hərbi Sahə Qərargahını təşkil etdilər.{{Sfn|История Азербайджана|1963|p=191}} Gələn bolşeviklər, bütün Sosial İnqilabçılar və menşevikləri tamamilə darmadağın edərək, bütün idarəetmə strukturlarında dominant mövqe tutdular. Hərbi baxımdan, MSR ilk növbədə Lənkəran{{sfn|Morozova|2014|p=49}} sakinlərinin rəhbərliyi altında Bakıdan köçürülmüş [[X]] və [[XI Qırmızı Ordu]]nun qoşunlarının 200 keçmiş əsgərinə güvənirdi və ümumilikdə MSR-nın silahlı qüvvələri 5–6 min nəfərə qədər insanı əhatə edirdi.{{Sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} === Muğanda qarşıdurmalar === [[Fayl:Azerbaijani_soldiers_during_Lenkoran_operation.jpg|thumb|right|Lənkəran əməliyyatı zamanı Səlimovun dəstəsindən olan Azərbaycan əsgərləri, 1919-cu ilin avqustu]] Morozovanın sözlərinə görə, [[Həştərxan]] bolşevikləri cəmi bir ay ərzində həm Muğan rusları, həm də yerli müsəlmanlarla münasibətləri korladılar{{sfn|Morozova|2014|p=49}}. Morozova və Yermolenko kəndlərdə, [[Astara (Azərbaycan)|Astarada]] başlayan müsəlman qiyamını, ilkin mərhələdə [[bolşeviklər]]in bir dəstəsinin məhv edildiyi Qırmızı Terror və Sovet qoşunlarının vəhşilikləri ilə əlaqələndirilir.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=187}} Dobrinin yazır ki, qiyama təkan silahlı qruplaşma komandiri Hüseyn Ramazanovun dayanacağına Sovet sərhədçilərinin basqını olub,bu zaman onun iki oğlu öldü.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}} İyunun 10-da Ramazanov Astarada bolşevik qüvvələrinə zərbə endirdi{{Sfn|Süleymanov|2014|p=443}}. Ona başqa bir komandir, Ramazanovun ölən oğullarından birinə qızını ərə verməyə hazırlaşan Hüseyn Əlixan da qoşuldu.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}} Bolşeviklərin möhkəmlənməsinə baxmayaraq partizan dəstələrinin öhdəsindən gələ bilmədilər və iyunun 17-də [[Lənkəran]]a qaçdılar. İyunun sonunda nizamlı Azərbaycan qoşunları Azərbaycan xüsusi komissarı Cavad-bəy Məlik-Yeqanovun komandanlığı ilə Bakıdan gələrək Ramazanovun heyətinə daxil oldu,bunun nəticəsində bolşeviklər Lənkəran və Astara arasındakı azərbaycanlılar və talışlar içərisində bolşeviklərin bütün qüvvələrini cəmləyərək bütöv bir cəbhədə yer aldılar.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}}{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Bu məğlubiyyətlər MSR-da güclü hərbiləşməyə səbəb oldu. Səlahiyyət Timofey Otradnevin rəhbərliyi ilə İnqilabçı Hərbi Şuraya verildi, çoxsaylı hərbi komitələr yaradıldı və səfərbərliyə başladı.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=443}} İlyaşeviç postundan kənarlaşdırılaraq,özünü doğru eser Orlov partiyasının üzvü adlandıran qoşun komandirliyinə təyin edildi.{{Sfn|Morozova|2014|p=49, 57}} Bu vaxt Lənkəran hökuməti ilə Rusiya Muğanı arasındakı münasibətlər gərgin olaraq qalırdı. Astara döyüşləri zamanı Muğan bölmələri,keçmiş Qırmızı Ordulu Şişkin görə, "geniş" soyğun ilə məşğul olurdu və Sovet hökuməti bu qarəti rekvizit etdi. Nəticədə Muğan dəstələri Arıçevan və [[Pensər]] uğrunda gedən döyüşlərdə mövqelərini tərk etdilər. Dobrininin dediklərinə əsaslanaraq, Astara yaxınlığında gedən döyüşlər Lənkəran bolşeviklərini Rusiyanın Muğan kəndliləri ilə münasibətlərini korlayan [[rekvizitlər]]i gücləndirməyə məcbur etdi. Bu, Suxorukovun başçılıq etdiyi Bolşeviklər və [[eserlər]] arasında Lənkərandakı siyasi parçalanma fonunda baş verdi. Rus kəndliləri axırıncını dəstəklədilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=187}} Xoşev yerli rus əhalisini Lənkərana getməyə, "tatarlar"la müharibəyə son qoymağa və yad bolşevikləri qovmağa təşviq etməyə başladı{{Sfn|Morozova|2014|p=53}}. Muğan kəndlərindən birində (müxtəlif mənbələrə görə, Astraxanovka və ya [[Pokrovka]]da) bolşeviklərin əleyhdarları Rusiya Muğanının MSR-a qarşı çıxmaq qərarına gəldikləri bir qurultay təşkil etdilər. Ziyarətə Xoşev özü rəhbərlik edirdi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Ziyarətin məqsədi, bəzi məlumatlara görə, digər zabitlərlə birlikdə iyunun ortalarında həbs olunan polkovnik İlyaşeviçin sərbəst buraxılması idi.{{Sfn|Morozova|2014|p=55}} Sovetlərin üç cildlik "Azərbaycan tarixi" kitabına görə, 5 min nəfərə qədər adamın {{Sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} daxil olduğu Muğan dəstəsi iyunun 24-də Lənkəranda döyüşə girdi. Bunun ardınca cəbhə bölgəsindən ayrılan bir şəhərdə danışıqlar aparıldı. Bolşeviklər Astara cəbhəsindən alınan bölmələrin yaxınlaşacağına ümid edərək vaxtı irəli sürdülər,komandirlərin olmaması və muğanlılarda döyüş əhval-ruhiyyəsinin zəif olması səbəbindən Xoşev döyüşü davam etdirə bilmədi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Vəziyyət,iyunun 26-da axşam saat 9-da Muğan kəndliləri tərəfindən bolşeviklərin hakimiyyəti təslim etməsi və 24 saat ərzində polkovnik İlyaşeviçin sərbəst buraxılması barədə ultimatum irəli sürüldükdən sonra dəyişdi. Ultimatum yerinə yetirilmədi və iyunun 28-də səhər döyüş yenidən başladı. Böyük Bazarda və [[Lənkəran mayakı]]nda muğanlılar çox sayda bakılı öldürdü. Səhər Saat 9-da Timofey Otradnev də Orlov ilə birlikdə bolşevik qüvvələrinə rəhbərlik edən mayakda öldürüldü.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=188}} Lakin mayak tutulandan sonra Xoşev muğanlıların icazəsiz qaçmasına icazə vermək istəmədən geri çəkilmə əmri verdi, asan qələbələrə alışmış Muğan rusları [[bolşeviklər]]in ciddi müqaviməti ilə əzildilər.{{sfn|Morozova|2014|p=50}} Lənkəran səfərindən sonra hər iki tərəf məğlub olduqlarını düşünürdü. Xoşev Muğanın rus kəndlərinin bolşeviklərin tərəfinə keçməsindən əmin idi, sui-qəsd cəhdindən sonra dəstəsini dağıdıb İran sərhədini keçdi. Muğan kəndlərinin sakinləri öz növbəsində bolşeviklərin müqavimətindən ruhdan düşdülər, buna görə hazır deyildilər, nə qərar verəcəklərini bilmədilər.{{sfn|Morozova|2014|p=50}} Bir müddət qeyri-müəyyənlikdən sonra Muğanın rus kəndlərinin bir hissəsi bolşeviklərin tərəfinə keçdi və bölgədə müharibə başladı; sonralar "Sovet və anti-sovet kəndləri arasında müharibə" adlandırıldı. İdeoloji fərqlərdən əlavə müharibənin vacib səbəbləri, müxtəlif məzhəbləri təmsil edən kəndlər arasındakı mənfəət və dini fərqlər idi.{{sfn|Morozova|2014|p=50—51}} Ancaq Lənkəran komissarları məğlubiyyətə əmin idilər. Bolşeviklər güllə atdılar və MSR-da mərkəzi fiqur olan Otradnevin ölümü onların döyüş ruhunu daha da azaltdı. Bu şəraitdə Lənkərandakı sovet hakimiyyətini dayandırmaq və komissarları təxliyə etmək qərara alındı. Hətta [[Həştərxan]]dan I.O.Kolomiytsev və M.S.Rumanov-Asxabadskiy{{Ref+|1=Rumanov-Asxabadiskiy Мixayil Semyoniviç ([[1885]]-[[1957]], Moskvada rəhmətə gedib) Orta Asiyadakı mübarizə hərəkatlarının təşkilatçılarından biri,təşkilat şöbəsinin müdiri.<ref>Информация из [http://rosgenea.ru/?a=17&r=4&s=%D0%F3%EC%E0%ED%EE%E2-%C0%F1%F5%E0%E1%E0%E4%F1%EA%E8%E9 Центра Генеалогических Исследований]</ref>|group=k}} bir neçə min növ döyüş sursatı ilə gəlməsi qərara təsir etmədi. Həmçinin, Bolşeviklərin ətrafındakı müsəlman dairəsi sıxıldı. 17 iyul gecə yarısı yerli partizan dəstələri Lənkərana hücum etdilər. Hüseyn Ramazanov cənubdan, qərbdən Şahverən, şərqdən isə Hacı Osman hücuma keçdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=445}} Döyüşlərdə nizamlı [[ADR]] qoşunları iştirak edirdi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=189}} Hər tərəfdən təzyiq altında olan bolşeviklər geri çəkilməyə başladılar, qismən şəhər qülləsində, qismən "Milyutin" və digər gəmilərdə gizlənirdilər. Mövqelərindən irəliləyən Azərbaycan qoşunlarına atəş açaraq Böyük bazar və bir çox binaları dağıtdılar.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=445}} Bolşeviklər şəhərin mərkəzində təcavüzkarlara qarşı zirehli bir maşın yerləşdirdilər. Şəhərdə döyüşlər bir neçə gün davam etdi. Vəziyyətin ümidsizliyini dərk edən MSR-nın əsgərləri Baş Komandan Orlovun döyüşə çağırışlarına baxmayaraq döyüşü tərk etdilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=188}} {{Əlavə mətn | Başlıq = Komissarların gedişi zamanı Qırmızı Ordu sıralarındakı vəziyyət haqqında: {{sfn|Оборона Мугани|2015|p=300}} | Aşağı başlıq = | Yerləşməsi = left | Məzmun = "Atdan atlanıb,o anda zəng edən sahə telefonuna getdim və telefonu götürüb haradan danışdıqlarını soruşdum. — İnqilabi Hərbi Şuradan. Telefondakı artilleriya rəisi Juqayeviç idi, - deyəsən məni bir komissarla səhv salmışdı və hirsli and içməyə başladı. "Allah bilir bu nədir!" Ən həlledici məqamda bütün səlahiyyətli nümayəndələr bir yerdə yoxdur. Artilleriyam atəşi dayandırmağa məcbur olacaq, çünki mərmi hələ gəlməyib. Tatarlar bir neçə dəfə şəhərə girdilər və yalnız zirehli maşınların hücumlarını dayandıra bildilər. Bölmələrimiz artıq mövqelərindən imtina edir və şəhəri tərk etmək istəyirlər. Orlova deyin ki, indi onun cəbhədə olması zəruridir. ” | Orijinalı = | Orijinalın dili = | Orijinalın mənbəsi = | İmza = | Eni = 30em | Hündürlüyü = | Şriftin ölçüsü = 85% | Fon = | Boşluqsuz = }} Bu fonda komissarlar təxliyə edildi. Evuakuasiyanın dəqiq vaxtı məlum deyil: Morozova görə, bu, iyulun ikinci yarısında baş verib.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Əvvəlcə intihar hadisələrinin olduğu [[Sarı adası]]na təxliyə təşkil olundu və bir neçə gündən sonra 300 nəfər Muğan komisarları adanı müxtəlif istiqamətlərdə yeddi barkazda tərk etdilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|с=188}} Bir çoxları ağlar tərəfindən tutuldu və edam edildi; aralarında may tətilindən sonra Bakıdan qaçan sovet diplomatı Kolomiyetsev{{Ref+|[[Kutaisi]] vilayətində kasıb bir kəndli ailəsində anadan olub. [[1900]]-cü ildə iş axtarmaq üçün Bakıya gəldi. [[1918]]-ci ilin fevralında 1 nömrəli zirehli qatarın siyasi komissarı təyin edildi, bölgədə Bakı kommunasının qurulmasında iştirak etdi.Otuz yaşında güllələndi.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=65—66}}|group=k}}, hidroavasiya bazasının rəhbəri və Muğan hökumətlərinin əksəriyyətinin üzvü Kropotov, eser Suxorukov və s. Lənkəran bolşeviklərindən də bir neçə qrup qaçmağa müvəffəq oldu.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=62—66}} Morozova görə bu vaxt Lənkərandakı döyüş xəbərləri rus kəndlilərini bir araya topladı. Lənkərana olan uğursuz səfərindən sonra sarsılan Xoşevin səlahiyyətləri bərpa olunmağa başladı və Morozovaya görə Lənkərana kömək məqsədi ilə birləşən bir çox insan (bəziləri sovet rejimini dəstəkləsə də) digərləri bolşevikləri devirməyə çalışırdı, bəzilərində isə dəqiq məqsədlər yox idi. Komisarların qaçması ilə bağlı teleqram,muğanlıların Lənkərana qaçması ilə nəticələndi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=189}} 24–25 iyul tarixlərində Lənkəranın müsəlmanlar tərəfindən alınmayan hissələrini işğal etdilər və iyulun 26-da [[Prişib]]dəki qurultayda Ağ Qvardiyanın gücünü bərpa etmək qərarı verildi.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=213}} === Muğanda Azərbaycan hakimiyyətinin qurulması === Yeni Ağ Qvardiyaçılar höküməti MSR-nın Astara cəbhəsindən, yerli azərbaycanlı və talışlarlar, həmçinin [[ADR]]-in nizami hərbi hissələrindən misras qalmışdı.{{sfn|Morozova|2014|с=51}} Həbsdən azad edilən və Lənkərana rəhbərlik edən polkovnik İlyaşeviç azərbaycanlıları Rusiya Astarasının hüdudlarından kənara çıxmağa və Muğan məsələsini [[Paris Sülh Konfransı]]na çıxarmağa dəvət edərək Azərbaycan tərəfi ilə danışıqlara başladı. Azərbaycanlı tarixçi Mehman Süleymanovun sözlərinə görə, muğanlılar İngilislərin diplomatik dəstəyinə ümid edərək vaxt keçirirdilər, lakin Azərbaycanın Lənkəran rayonu və Muğan bölgəsindəki hüquqlarını dəstəklədilər. Çaşqın muğanlılar, gücü əllərindən vermək niyyətində deyildilər. Döyüşlər bütün cəbhədə davam etdi və avqustun 10-da muğanlılar bəzi güzəştlərə getmək istəyərək, Azərbaycan mövqelərinə həlledici hücum etdilər. Lakin, muğanlılar Azərbaycanın müdafiə xəttini keçə bilmədilər və ertəsi gün Ümum Muğan Konqresi Azərbaycan hakimiyyətinin tanınmasını elan etdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=446—448}} Razılaşmaya görə, hakimiyyətin təslim olması bir neçə mərhələdə baş verdi və Azərbaycan bölmələri və partizanları və Muğan birləşmələri mövqelərindən çəkilməklə başladı. M. Süleymanovun qeyd etdiyi kimi,avqustun 12-də onu qarşılayan yerli əhalinin nəzarəti altında, Lənkərana kiçik bir azərbaycanlı dəstəsi daxil oldu. Elə həmin gün [[Lənkəran qəzası]]nın Administrasiyası üzrə Xüsusi Komissarı [[Cavad bəy Məlik-Yeqanov|Cavad-bəy Məlik-Yeqanov]] mahalda hərbi vəziyyət elan etdi. Avqustun 13-dəki müqaviləyə əsasən şəhər Azərbaycanın nəzarəti altına keçdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=449}} Muğan və Lənkəranda Cavad-bəy Məlik-Yeqanovun başçılığı ilə Lənkəran general-qubernatorluğu yaradıldı.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=189}} Muğanlılar təslim olmağa məcbur olsalar da, bölgədə təcrübəli rus zabitlərinin başçılığı ilə əhəmiyyətli hərbi gücə sahib olmağa davam etdilər.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=450}} Hətta avqustun 11-də keçirilən Ümum Muğan Konqresinin Azərbaycan hökumətini tanımaq qərarında yerli rus əhalisinin [[Rusiya İmperiyası|Rusiyanın]]{{Sfn|Süleymanov|2014|p=448}} tərkibində olmaq istədiyindən danışıldı və Mehman Süleymanovun fikrincə, belə gücə malik olan muğanlılar istənilən vaxt Denikini dəstəkləyə və Azərbaycanı arxadan vura bilərdilər. Bunu nəzərə alan Azərbaycan hökuməti bölgəni nəhayət sakitləşdirmək üçün [[Salyan]]dan qondarma Lənkərandakı bolşevik hökumətinin şərtləri ilə,iyulun əvvəlində yaradılmış "Lənkəran dəstəsi"ni göndərdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=450}} General Həbib-bəy Səlimovun rəhbərlik etdiyi dəstə avqustun 14-də [[Hacıqabul]]dan [[Salyan]]a, oradan da avqustun 17-də Muğan istiqamətində yollandılar. Hərbi nazir [[Səməd bəy Mehmandarov]] Səlimovdan Muğandan alınan hər hansı bir silahın geri alınmasını əmr etdi. Yerli rus əhalisi silahlarını təhvil verməkdən imtina etdilər{{Sfn|Süleymanov|2014|p=460—461}}, ancaq azərbaycanlı birləşmələr Lənkərana gedən yolda rus kəndlərini tək-tək tərksilah etdilər, bunların arasında [[Prişib]] kəndi də var idi{{Sfn|Süleymanov|2014|p=463—464}}. General Səlimov Lənkəran dəstəsində qaydalara, nizam-intizama da diqqət yetirirdi — hətta bir əsgər bir rus mikroavtobusu soyduğuna görə asılmışdı.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=462}} Avqustun 23-də Azərbaycan bölmələri Lənkərana girdilər və polkovnik İlyaşeviçin rus qoşunları müqavimət göstərmədən tərksilah edildi.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=166—167}} Bundan sonra Lənkəran dəstəsi rus kəndlərinin tərksilahını davam etdirdi: məsələn, [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvar]] avqustun 26-da, [[Astarxanbazar|Astraxanbazar]] 28 avqustda tərksilah edildi. Silahsızlaşdırma missiyasını uğurla başa vurduqdan sonra Lənkəran dəstəsi sentyabrın 3-də [[Hacıqabul]]a qayıtdı. Rusiya Muğan əhalisindən 22 silah və 32 [[pulemyot]]la yanaşı, 4 minə qədər [[mərmi]], üç yük maşını, 209 xidmət atı və çox sayda müxtəlif hərbi texnika geri alındı. Yuxarıda sadalananlardan əlavə, 517 [[tüfəng]], 93 türk istehsalı tüfəng, 382 ov silahı, 36 süngü, 670 ingilis gülləsi, 12.454 tüfəng gülləsi, 26 səhra topları üçün [[mərmi]], 517 berdan tüfənfi, 3 aeroplan mərmisi, 15 [[qılınc]] və 40 [[xəncər]] və 289 növ digər silahlar qeydiyyata alınmışdır.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=465—467}} == Sonrakı hadisələr == Muğan hadisələrindən sonra Bakı quberniyasının cənub qəzaları nəhayət Azərbaycanın tərkib hissəsi oldu, ancaq bölgədə uzun müddət qeyri-sabitlik hökm sürdü. 1920-ci il yanvarın əvvəlində qarnizon adyutantı Həşimov Lənkərandan Azərbaycan ordusunun Baş Qərargahına Lənkəranda və Muğanda vəziyyətin sakit olduğunu bildirdi; lakin "''Mugan əhalisi arasında bolşeviklərin son uğurları ilə əlaqədar olaraq diqqət mərkəzində olan Privolnoye (Cəlilabad), [[Qriqorevka (Şaran)]], Otrubintsi kimi kəndlərin bolşevik təşkilatında artım var.''" Həşimov 1919-cu ildə Səlimov kampaniyası zamanı tərksilahdan xilas olan kəndləri tərksilah etməyi tövsiyə etdi{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=71—72}}. 1920-ci ilin mart ayının əvvəlində Lənkəran qəzası komissarı Bəhram xan Naxçıvanski{{Ref+|[[Cavad bəy Məlik-Yeqanov|Cavad-bəy Məlik-Yeqanovu]] bu vəzifədə [[10 noyabr]] [[1919]]-cu ildə əvəz etdi.<ref>{{məqalə | автор = Vüsalə Əliyeva | заглавие = AXC dövründə Muğan-Lənkəran bölgəsinin siyasi, iqtisadi və mədəni inkişafı | оригинал = | ссылка = http://static.bsu.az/w8/Tarix%20ve%20onun%20problem/2011%20%203/98-100.pdf | язык = az | ответственный = | автор издания = | издание = Tarix və onun problemləri | тип = | место = | издательство = | год = 2011 | месяц = | число = | том = | выпуск = | номер = 3 | страницы = 98 | isbn = | issn = | doi = | bibcode = | arxiv = | pmid = | ref = | archiveurl = | archivedate = }}</ref>|k}}, güclü bolşevik təşviqatı, təbliğatçılarda böyük miqdarda pulun olması və mübarizəyə qalxmış kəndlərdə yaxşı silahlanmanın olduğu barədə məlumat verdi; bölgədəki hərbi mövcudluğu dərhal gücləndirməyi və Bolşevik tərəfdarı kəndləri tərksilah etməyi zəruri saydığını bildirdi.{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=75}} Aprelin 28-də [[Aprel işğalı]] '''(Bakı əməliyyatı)''' nəticəsində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti süquta uğradı. Bir neçə gündən sonra Lənkəranda və Muğanda Sovet hakimiyyəti quruldu; İnqilabi Hərbi Şura yaradıldı.{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=78—80}} Tezliklə (artıq may ayının sonunda) Lənkəran qəzasında Sovet rejiminin silahlı müxalifəti yarandı. Mehman Süleymanovun fikrincə, müsəlman əhalinin Sovet siyasətini anlamaması səbəbindən Sovet hakimiyyəti sinif mübarizə bəhanəsi ilə yerli ənənələrə və adətlərə və kütləvi tələblərə hörmətsizlik etmişdir. Bölgədə uzun müddət fəaliyyət göstərən müsəlman partizan dəstələri, bir çoxu Muğan hadisələri əsnasında Astara üsyanının təşkilatçıları və rəhbərləri — keçmiş türk [[kapral]]ı Yusuf Camal Paşa, Şahverən, Hüseyn Əlixan və başqaları tərəfindən idarə edildi.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=136—149}} Paralel olaraq, Şimali Muğanda, [[Cavad qəzası]]nda silahlı birləşmələr meydana çıxdı.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=158—159}} Mənbələrdə [[Lənkəran üsyanı (1920)|Lənkəran üsyanı]] olaraq xatırlanan silahlı müqavimət yalnız 1921-ci ilin oktyabrında yatırıla bildi. Lakin Mehman Süleymanovun qeyd etdiyi kimi, bölgədəki Sovet hakimiyyətindən narazılıqlar daha uzun illər davam etdi.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=149}} == Qeydlər == {{İstinad siyahısı|group="k"}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{Kitab3 |автор=Firuz Kazemzadeh |заглавие=Struggle For Transcaucasia (1917—1921) |ответственный= |ссылка= |место=New York |издательство=Philosophical Library |год=1951 |том= |страниц= |страницы= |isbn=978-0956-0004-08 |ref=Kazemzadeh }} * {{Kitab3 |автор= |заглавие=Азербайджанская Демократическая Республика (1918-1920) |ответственный=Отв. ред. Н. Агамалиева |издание=|место=Баку|издательство=Элм|год=1998|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Агамалиева}} * {{Kitab3 |автор=Булдаков В. П. |часть=|ссылка часть= |заглавие=Этнические конфликты в России, 1917—1918 гг.: условия возникновения, хроника, комментарий, анализ. |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство=Новый хронограф |год=2010 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Булдаков }} * {{Kitab3 |автор=Волкова Н. Г. |часть=Этнические процессы в Закавказье в XIX—XX вв. |ссылка часть= |заглавие=Кавказский этнографический сборник |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство=Изд-во АН СССР |год=1969 |volume=4 |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Волкова }} * {{Kitab3 |автор=Комарова О. Д. |часть=Демографическая характеристика русских селений в Азербайджане |ссылка часть= |заглавие=Русские старожилы Азербайджана. Часть 1 |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М |издательство=Институт этнографии АН СССР |год=1990 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Комарова }} * {{Kitab3 |автор= |часть= |ссылка часть= |заглавие=Русские |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный=Отв. ред. В. А. Александров, И. В. Власова, Н. С. Полищук |издание= |место=М |издательство=Наука (издательство) |год=2003 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия=Народы и культуры |isbn= |тираж= |ref=«Русские» }} * {{Kitab3 |автор=|заглавие=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası: II cild|ответственный=|издание=|место=Bakı|издательство=Lider Nəşriyyat|год=2005|страницы=213|страниц=|isbn=|ref=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası}} * {{məqalə|автор=Olga M. Morozova|заглавие=Mugan Region in 1918–1919|ссылка=http://www.ejournal15.com/journals_n/1426787336.pdf|язык=|издание=Russkaya Starina|тип=|год=2014|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=46—51|issn=|ref=Morozova}} * {{Kitab3 |автор=|заглавие=История Азербайджана: в трёх томах|ответственный=И. А. Гусейнов, М. А. Дадашзаде, А. С. Сумбатзаде, З. И. Ибрагимов, А. Н. Гулиева, Е. А. Токаржевский|издание=|место=Баку|издательство=Издательство Академии Наук Азербайджанской ССР|год=1963|том=3, Ч.1|страницы=|страниц=539|isbn=|isbn2=|ref=История Азербайджана}} * {{Kitab3 |автор=Ольга Морозова, Татьяна Ермоленко|заглавие=Погоны и Буденовки: Гражданская война глазами белых офицеров и красноармейцев|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Российский гуманитарный научный фонд|год=2013|страницы=|страниц=356|isbn=|isbn2=|ref=Морозова и Ермоленко}} * {{Kitab3 |автор=Anar Isgenderli|заглавие=Realities of Azerbaijan, 1917-1920|ответственный=|издание=|место=USA|издательство=|год=2011|страницы=|страниц=236|isbn=978-1-4568-7955-6|isbn2=|ref=Isgenderli}} * {{Kitab3 |автор=Peter Kenez|заглавие=Civil War in South Russia, 1919-1920: The Defeat of the Whites|ответственный=|издание=|место=|издательство=University of California Press|год =1977|том =2|allpages =378|isbn=|isbn2=|ref=Kenez}} * {{Kitab3 |автор=Mehman Süleymanov|заглавие=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Hərb Tarixi|ответственный=Pərvin Darabadi|издание =Firuzan|место=|издательство=|год =2014|том=2|страницы=|страниц =696|isbn=|isbn2=|ref=Süleymanov}} * {{Kitab3 | автор = Mehman Süleymanov | заглавие = Azərbaycan Ordusunun tarixi | ссылка = | ответственный = | место = Bakı | издательство = Maarif | год = 2018 | том = 3 (1920—1922) | страниц = 784 | страницы = | isbn = | doi = | ref = Süleymanov }} * {{Kitab3 |автор=А. А. Гусейнов, В. М. Синицын|заглавие=Сражающаяся Мугань|ответственный=|издание=|место =Баку|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год =1979 |страниц=|isbn=|isbn2=|ref =Сражающаяся Мугань}} * {{Kitab3 |автор=Добрынин В. А.|заглавие=Оборона Мугани|ответственный=|издание=|место=|издательство=Издательство М. и В. Котляровых|год=2015|страницы=|страниц=368|isbn=978-5-93860-903-3|isbn2=|ref=Оборона Мугани}} * {{Kitab3 |автор=Ж. Е. Папуша, И. А. Гусейнов|заглавие=Борьба за победу Советской власти в Азербайджане, 1918-1920: документы и материалы|ответственный=|издание=|место=|издательство=Институт истории партии АзССР|год=1967|страниц =569|isbn=|isbn2=|ref=Борьба за победу Советской власти в Азербайджане}} {{Azərbaycanın hərb tarixi}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın hərb tarixi]] [[Kateqoriya:Rusiyanın hərb tarixi]] [[Kateqoriya:Rusiya vətəndaş müharibəsi]] [[Kateqoriya:1919-cu ildə Azərbaycan]] [[Kateqoriya:1920-ci ildə Azərbaycan]] 0b09xgi3uc3j5kipgcs9wpabpimfi7c 6547405 6547403 2022-07-24T17:01:22Z Xayala Mammadli 178819 /* Qafqazdakı siyasi vəziyyət */ wikitext text/x-wiki {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Muğan hadisələri (1918-1919) |aiddir = [[Rusiya vətəndaş müharibəsi]] |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |tarixi = 1918—1919-cu illər |yeri = [[Fayl:Baku_gub_coa_n655.png|24px]] [[Bakı quberniyası]]:<br>{{*}}[[Cavad qəzası]]{{*}}[[Lənkəran qəzası]] |səbəbi = [[Ağ ordu]] və [[bolşeviklər]] arasında vətəndaş müharibəsi, ruslar və azərbaycanlılar arasındakı millətlərarası qarşıdurma |vəziyyəti = |nəticəsi = Muğan [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin tərkibinə daxil oldu |ərazi = |tərəf1 = Muğanın azərbaycanlı və talış əhalisi ---- {{Azərbaycan bayrağı}} [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] <br> |tərəf2 = Muğanın rus əhalisi<br> • paralel taborlar <br> ---- Beşlik Diktaturası <small>(avqust-sentyabr 1918-ci il) → </small><br> {{Rusiya bayrağı}} [[Ağ ordu]] <br> • Muğan Diyarı Hökuməti <small>(1918-ci ilin payızı,1918-ci il dekabr — 1919-cu il 24 aprel)</small> |tərəf3 = <br> |tərəf4 = [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] [[Bolşevizm]] <br> • Muğan İcraiyyə Komitəsi <small>(1918-ci il 14 aprel-1avqust)</small><br> • [[Muğan Sovet Respublikası]] (MSR) <small>(1919-cu il 24 aprel—1919-cu il 26 iyul)</small><br> |komandan1 = {{Azərbaycan bayrağı}} [[Səməd bəy Mehmandarov]]{{ref+|[[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti|Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin]] hərbi naziri. {{sfn|Süleymanov|2014|p=467}}|group="k"}}<br> {{Azərbaycan bayrağı}} [[Həbib bəy Səlimov]]{{ref+|General, [[1918]]-ci ilin payızında və [[1919]]-cu ilin yayında Lənkəranı ələ keçirmək üçün əməliyyatlara rəhbərlik etdi. {{sfn|Morozova|2014|p=48}},{{sfn|Süleymanov|2014|p=454}}|group="k"}}<br> {{Azərbaycan bayrağı}} [[Cavad bəy Məlik-Yeqanov]]{{ref+|[[Lənkəran qəzası]]nın general-qubernatoru{{sfn|Morozova|2014|p=56}}; Zabit Dobrininin xatirələrinə görə,[[bolşeviklər]]ə qarşı "Astara Cəbhəsinə", daha sonra isə Ağ Qvardiyaya rəhbərlik etmişdi.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=300}}|group="k"}}<br> Məhəmməd Tağıyev {{ref+|Azərbaycanlı milyonçu və xeyriyyəçi [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]]in oğlu; Lənkəranda [[Vəhşi diviziya]] dəstəsinə rəhbərlik etmiş, orada da ölmüşdü.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175—176}},<ref>Азербайджанская Демократическая Республика (1918-1920): армия(документы и материалы), стр. 54.</ref>|group="k"}} [[Döyüş zamanı ölüm|☪]]<br> {{bayraq|Osmanlı İmperiyası}} Camal paşa {{ref+|Türk ordusunun kapitanı, qazandığı hörmətə görə paşa çağırılan Camal-bəy. Bolşevik Sadıxovun dediyinə görə, quldur dəstələrini əlindəki [[Quran]]la birləşdirərək [[1918]]-ci ildə ruslara qarşı [[cihad]] təşkil etmişdi.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=198}}|group="k"}}<br> ---- ''xan və partizan dəstələrinin rəhbərləri:'':<br> Naftulla xan<br> Hüseyn Ramazanov <br> Şahveran<br> Hacı Osman<br> Hüseyn Əlixan<br> Xəlil bəy<br> Fata Rəsulov<br> ''və.s'' |komandan2 = {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]→{{Rusiya bayrağı}} polkovnik İlyaşeviç{{ref+|Paralel taborun komandanı{{sfn|Morozova|2014|p=47}};"beş diktatordan" biri idi{{sfn|Morozova|2014|p=48}},[[Muğan Sovet Respublikası]] dövründə və Həştərxan bolşeviklərinin Muğan Sovet Respublikasına gəlməsindən əvvəl Muğan qüvvələrinə rəhbərlik etmişdir.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=195}}; MSR-ı devrildikdən sonra yeni Ağ Qvardiyaya rəhbərlik etmişdi{{sfn|Süleymanov|2014|p=446}}.|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] İ.P.Orlov{{ref+|İran ordusunun keçmiş polkovniki{{sfn|Борьба за победу Советской власти в Азербайджане|1967|с=528}} və macəraçı{{sfn|Morozova|2014|p=57}} İlyaşeviçi MSR-nın qoşunlarının komandiri təyin etdi,{{sfn|Morozova|2014|p=57}}; xatirələrində Dobrinin polkovniki Qraf Orel-Paseçni adlandırır{{sfn|Morozova|2014|p=57}};sağ eser, [[1919]]-cu ilin aprelində bolşeviklərə qoşuldu{{sfn|Morozova|2014|p=57}}; MSR-nın süqutundan sonra [[RSFSR]]-ə təxliyə edildi və Bakı əməliyyatında iştirak etdi; son illərdə SSRİ Meşə Təsərrüfatı Nazirliyində işləyib, [[1959]]-cu ildə vəfat edib. {{sfn|Борьба за победу советской власти|1967|p=528}}|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Dmitri Nikolayeviç Kropatov{{ref+|Zabit-pilot, zadəgan, [[Saratov]] vilayətinin torpaq mülkiyyətçisinin oğlu,[[Sarı adası]]ndakı hərbi hidroavasiya bazasının rəhbəri{{sfn|Morozova|2014|с=56}}; və bütün Muğan hökumətlərinin üzvü; Suxorukov və Şevkunov ilə birlikdə [[Xəzər dənizi]]ndə ağlar tərəfindən tutuldu və vuruldu{{sfn|Morozova|2014|p=57}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]Timofey İvanoviç Otradnev{{ref+|İnqilab Hərbi Şurasının sədri, [[Həştərxan]] komissarlarından biri; muğanlılar ilə döyüşdə ölmüşdü{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=202}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]Timofey İvanoviç Otradnev{{ref+|İnqilab Hərbi Şurasının sədri, [[Həştərxan]] komissarlarından biri; muğanlılar ilə döyüşdə ölmüşdü{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=202}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] İvan Osipoviç Kalomiyçev{{ref+|Sovet diplomatı, MSR-ı ilə Muğan kəndliləri arasında barışıq əldə etməyə çalışmışdı; [[1919]]-cu ildə Otradnevin ölümündən sonra Lənkəranın müdafiəsinə rəhbərlik etmişdi; Kropotov, Suxorukov və digər Lənkəran komissarları ilə birlikdə təxliyə edilərək,naməlum şəraitdə güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Flag of the Centrocaspian Dictatorship.svg|border|22px]]→{{Rusiya bayrağı}}polkovnik Avetisov{{ref+|o zaman İlyaşeviçin rəhbərliyi altında olan [[Sentrokaspi Diktaturası]]nda İdarə rəisi;[[1918]]-ci ilin payızında [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndindəki iğtişaş zamanı öldürülmüşdür.{{sfn|Morozova|2014|p=51—52}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]] ---- <small>bölmə komandirləri:</small><br> {{Rusiya bayrağı}} leytenant Boris Aleksandroviç Xoşev{{ref+|Voloqodski vilayətinin zadəganlarından, Tiflisdəki kadet korpusunu bitirib{{sfn|Morozova|2014|p=55}}; [[1918]]-ci ildə Biləsuvarın və digər sərhəd kəndləri Şahsevənlərin basqınlardan müdafiəsinə rəhbərlik etmişdi, [[1919]]-cu ilin iyununda Muğanlıların Lənkəran səfərinə rəhbərlik etmişdi.{{sfn|Morozova|2014|p=55}}; Muğan hadisələrindən sonra Denikin ordusunda xidmət etmişdir{{sfn|Morozova|2014|p=55}},sonra [[Yuqoslaviya]]ya qaçmışdır;[[1978]]-ci ildə [[ABŞ]]-da 80 yaşında rəhmətə getmişdir.<ref>''Амир Александрович Хисамутдинов'', После продажи Аляски: русские на тихоокеанском побережье Северной Америки (1867-1980-е гг.) : материалы к энциклопедии, стр. 263</ref>|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Şevkunov{{ref+|Muğan sakini;[[1917]]-ci ildə rəsmi olaraq İlyaşeviçə tabe olan bir dəstə yaratdı; [[1918]]-ci ildə [[Vəhşi diviziya|Vəhşi Diviziyanın]] əsgərləri tərəfindən tərksilah edildikdən sonra bir müddət Bakıda oldu, qayıtdıqdan sonra Lənkəranın komendantı oldu və dəstəyə rəhbərlik etdi; azərbaycanlılara qarşı soyğunçuluq və zorakılıqları ilə tanınırdı; Kropotov və Suxorukov ilə birlikdə güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Lozovoy{{ref+|[[Bakı Kommunası]]nın qoşunlarında xidmət edən Kuban kazakı Muğana təhvil verildi;Orlovun əmri ilə qalan məmurlarla birlikdə tutuldu və güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Qriqoriy Rüstəmov{{ref+|Bakı Soveti dəstəsinin komandiri; Sovet hakimiyyətini qurmaq üçün [[1918]]-ci il aprelin ortalarında Muğana gəldi{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176}}. Daha sonra S. Şaumyan adına Partiya Tarixi İnstitutunun xatirə gecələrində iştirak edib{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=206}}.|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Moisey Boçarnikov{{ref+|[[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndinin sakini,dəstə komandiri;ADR hökuməti qurulandan sonra [[İran]]a qaçdı və yerli rəhbərlərdən birinin əlinə düşdü; sonrakı taleyi bilinmir.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik baron fon der Osten-Saken{{ref+|Paralel [[tabor]]lardan birinin komandiri{{sfn|Morozova|2014|p=47}}, 29-cu Bakı Sərhəd briqadasının keçmiş komandiri.<ref>"Баку и его районъ" 1913 года - справочный ежегодник. Изд. М. С. Шапсович</ref>|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik Yermolayev{{ref+|Muğan polkovniklərindən biri{{sfn|Morozova|2014|p=54}}; çox güman ki,digər zabitlərlə birgə [[Sarı adası]]nda öldürülmüşdü.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik Makarov {{ref+|Zabit süvari məktəbi.[[Polkovnik]].1918-ci ilin dekabrında Muğan qoşunlarında,[[Könüllü Ordu]]da xidmət etmişdir.<ref>Информация из [http://rosgenea.ru/?poisk Центра Генеалогических исследований]</ref>.|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Mamed Zuvandskiy{{ref+|Talış quldur dəstəsinə rəhbətlik edirdi; [[1919]]-cu ilin yayında bolşeviklərə Lənkəranı digər talış və şahsevən dəstələrindən müdafiə etməyə kömək etdi{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=199}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Yunuska{{ref+|Quldur dəstəsinin komandiri; əvvəllər [[1918]]-ci ildə Lənkəran İcraiyyə Komitəsinin sərəncamına verilmiş xanın həyat yoldaşa Talışinskiyə tabe idi; [[1920]]-ci ildə bəlli olmayan şəraitdə öldü.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> |komandan3 = |komandan4 = |qüvvə1 = {{Azərbaycan bayrağı}} [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] <br><br> ''1919-cu ilin yayı'':<br> '''Astara-Lənkəran cəbhəsindəki Azərbaycan bölmələri:''' ''bilinmir''<br><br> '''Lənkəran heyəti'''{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=166}}:<br>5-ci Bakı piyada alayı<br>3-cü Şəki süvari alayı<br>2-ci yüngül artileriya batareyası<br>6-cı dağ artileriyası batareyası<br>ayrıca qaubitsa batareyası<br>mülki mühəndislik heyəti<br>zirehli avtomobil heyəti ---- Müsəlman partizan bölmələri <br> 800-1000 nəfər{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=198}}{{Ref+|Sovet rejiminin üç cildli "Azərbaycan tarixi"nə (səh. 192) görə,cəmi 10 min nəfər.{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}|group="k"}} |qüvvə2 = {{Rusiya bayrağı}} Muğanlılar (Rus)<br><br> ''1918-ci ilin əvvəlləri'':<br> '''Polkovnik İlyaşeviçin muğanlı heyəti''':<br> 500 süngü və 200-300 qılınc{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=194}}<br><br> '''digər bölmələr''': ''bilinmir''<br><br> ''1919-cu ilin yayı:''<br> '''Leytenant Xoşevin anti-bolşevik dəstəsi, 1919-cu il iyunu'''{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}:<br> 5 min nəfərə qədər{{ref+|Sovet rejiminin üç cildli "Azərbaycan tarixi"nə əsasən{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}|group="k"}}.<br><br> '''Bolşeviklərin gedişindən sonra Lənkəran qüvvələri'''{{sfn|Оборона Мугани|1979|p=319}}:<br> 5 min süngü<br> 600 qılınc<br>16 sahə topu<br> 40 pulemyot<br> 3 zirehli maşın<br> motosiklet komandası<br> 2 sürət qayıqları, pulemyotlarla silahlanmış və 47 mm Hotskiss silahı<br> 2 qidroplan |qüvvə3 = <br> |qüvvə4 = [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] [[Muğan Sovet Respublikası]] <br> ''1919-cu il mayın sonuna qədər'':{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} <br> Bir piyada batalyonu və süvari eskadronu da daxil olmaqla 5-6 min nəfər<br> 6 sahə topu<br> 3 dağ topu<br> 3 qidroplan |itkilər1 = |itkilər2 = |itkilər3 = |itkilər4 = |ümumi itkilər = |vikianbar = }} '''Muğan hadisələri''' — 1918–1919-cu illərdə [[Rusiya vətəndaş müharibəsi]] fonunda [[Muğan Sovet Respublikası|Muğanda]] [[Ağ ordu|Ağ qvardiya]], [[bolşeviklər]] və [[Azərbaycan]] qüvvələri arasında qarşıdurma. Nəticədə [[Muğan Sovet Respublikası]] [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin tərkibinə daxil oldu. [[Oktyabr inqilabı]]ndan və Qafqaz Cəbhəsinin dağılmasından sonra indiki Azərbaycan Respublikasının cənubunda Muğanda hakimiyyətsizlik yarandı. Yerli əhali ilə Rusiya imperiyası dövründə bu regionda məskunlaşmış rusların etnik gərginliyi hərbi əməliyyatlara çevrildi. Muğanlılar kimi tanınan rus mühacirlərin köməyinə bölgəni tərk etməkdən imtina edən bir çox rus sərhədçi zabitləri də gəlmişdilər. Etnik toqquşmalar dövrü yalnız 1918-ci ilin aprelində [[Bakı kommunası]]nın hissələri tərəfindən Sovet hakimiyyətinin qurulmasından sonra başa çatdı, barışıq cəhdləri oldu. Lakin Sovet hakimiyyəti uzun sürmədi və Bakı Kommunası süquta uğrayandan bir neçə ay sonra Muğanda Rusiyanın ağ qüvvələrinin marionet hökuməti quruldu. Buna baxmayaraq, regionda vəziyyət [[anarxiya]]nın astanasında qaldı, hökumətin nüfuzu zəif idi və 1919-cu ilin aprelində regionda yenidən Sovet hakimiyyəti Muğan Sovet Respublikasının (MSR) simasında bərqərar oldu. Çar ordusunun zabitlərinin yeni Sovet hakimiyyətini tanımaqdan imtina etməsi və əvvəlki hökumətlərin liderlərindən biri olan polkovnik İlyaşeviçin həbsi Muğanda ağlar və qırmızılar arasında müharibəyə gətirib çıxardı. Eyni zamanda, azərbaycanlıların və [[talışlar]]ın MSR-a qarşı yönəlmiş genişmiqyaslı üsyanı başladı, onların köməyinə Azərbaycanın müntəzəm ordu hissələri çatdı. 1919-cu ildə Azərbaycan Hərb Nazirliyi Muğan Sovet Respublikasının tədricən ləğvi ilə bağlı qərar qəbul etdi. İyulun ortalarında Salyan və Astara istiqamətindən hücuma başladılar. İyulun 23-də hərb naziri [[Səməd bəy Mehmandarov]] [[Lənkəran qəzası]]nın sakinlərinə müraciət etdi. O müraciətində bildirirdi: "Azərbaycan Respublikasının razılığı ilə vətəndaş müharibəsini sona çatdırmaq, sabitliyi bərpa etmək, sizi təcavüzkarlardan xilas etmək üçün [[Lənkəran qəzası]]na qoşun göndərirəm." Müraciətdə qeyd edilirdi ki, Lənkəran qəzası yalnız Azərbaycan Respublikasının hakimiyyətini tanıyacaq. Bolşeviklər eyni vaxtda bir neçə cəbhədə döyüşməli olurdular. Astarada desantlar yerli sakinlərin köməyilə yerə endilər. [[Cəlilabad|Astraxanka]] kəndində Sovet hakimiyyətinə qarşı alternativ qurultay keçirildi. İyulun 28-i, səhər saatlarında bolşeviklər Lənkərandan çıxmalı oldular. Döyüşlərdə hərbi dəstələrin komandiri Otradnev öldürüldü. [[Sara adası]]na təxliyyə olunma ilə bağlı qərar qəbul edildi. Şahsevən dəstələri hücuma keçdilər. Nəticədə regionda qəribə vəziyyət yarandı. Yerli sakinlər kimə tabe olmaqla bağlı qərar verə bilmirdilər. Bununla belə, regionda sovet hakimiyyəti sona çatdı. Onlar Sara adasında iki həftə qala bildi. Yerli əhali isə Azərbaycan hökumətinə tabe oldu.<ref>[https://oxu.az/society/254289 ADR–100: Muğan Sovet Respublikasının ləğvi və Qarabağdakı hadisələr]</ref> == Tarixşünaslıq == Tarixçilər O. M. Morozova və T. F. Yermolenkonun yazdıqlarına əsasən, bu tarixi epizod nadir hallarda alimlərin diqqətini çəkir — hadisələrdən daha çox müasir etnik qarşıdurmalar ilə əlaqəli siyasi maraqlarda istifadə olunur. Bugünə qədər qorunmuş kiçik miqdarda olan sənədli sübutlar hadisələrin təhrif edilməsinə və əsassız şərhlərə zəmin verir. Sovet nəşrinin "Azərbaycan tarixi" nin üçüncü cildində (1963-cü il) hadisələrin xronologiyası qurulmamış, siyasi qüvvələrin qiymətləndirməsi ideoloji xarakter daşıyırdı. [[Ağ ordu]]nun (Ağ qvardiya) müasir tədqiqatçıları üçün (V.E. Şambarov) Muğan hadisələri məşhur anti-bolşevik müqavimətinin bir nümunəsidirsə, Azərbaycan müəllifləri onları [[Azərbaycan]]ın ərazi bütövlüyünə qarşı yönəlmiş hərəkat kimi şərh edirlər. "Xaos və etnoslar. Rusiyadakı etnik qarşıdurmalar, 1917–1918: yaranma şərtləri, salnamə, şərh, təhlil" (2011) monoqrafiyasında Rus tarixçisi V. P. Buldakov zorakılığın artmasında etnik qarşıdurmanın əhəmiyyətini nümayiş etdirərək, əsas hadisələrin xronologiyasını [[Bakı]] qəzetlərinə və heyət kapitanı V. A. Dobrininin xatirələrinə əsaslanaraq yenidən qurdu. {{sfn|Morozova|2014|p=47}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=168—169}} == Zəmin == === Rus inqilabından öncə === {{həmçinin bax|Azərbaycan rusları}} [[Fayl:Mughan map.png|left|thumb|180px|[[Kür]] və [[Araz]]ın aşağı axınları arasındakı [[Muğan düzü]]]] Muğan düzü [[Kür]] və [[Araz çayı|Arazın]] aşağı axınları və [[Talış dağları]]nın ətəkləri arasında yerləşir.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=168}} İnqilabdan əvvəlki dövrdə [[Bakı quberniyası]]nın [[Cavad qəzası|Cavad]] və [[Lənkəran qəzası|Lənkəran qəzalarının]] bir hissəsini tuturdu. Bölgənin yerli əhalisini azərbaycanlılar (mənbələrdə çox vaxt türklər və ya tatarlar adlandırırdılar) və talışlar təmsil edirdi. Azərbaycanlılar oturaq həyat tərzi keçirən əhaliyə və köçərilərə ([[Şahsevənlər]]) bölünmüşdülər. Rus tarixçisi Olqa Morozovaya görə, yerli [[şiələr]] [[farslar]]a, [[sünni]] [[müsəlmanlar]] isə türk sultanına yönəlmişdilər.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Muğan [[Rusiya İmperiyası|Rusiya imperiyasının]] miqrasiya siyasətinin yayıldığı yerlərdən biri idi.<ref>{{Kitab3|автор=Авалиани, Симон Лукич |заглавие=Крестьянский вопрос в Закавказье|том=5|издание=|место=Тбилиси|год=1986|страницы=78|isbn=}}</ref> [[Gülüstan müqaviləsi]]nin şərtlərinə əsasən, bölgə Rusiyaya birləşdirildikdən sonra, şimal hissəsindən olan bir çox köçəri və oturaq əhali [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı imperiyasına]] köçdü. Onların yerinə ermənilər, [[almanlar]] və [[yunanlar]] gəldilər. Rus sektantları olan [[Molokanlar|molokan]] və subotniklər xəzinə fonduna daxil edilən [[şahsevənlər]]in qış yataqlarında məskunlaşmışdılar.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Muğan düzündə yerləşən [[Privolnoye (Cəlilabad)]] və [[Göytəpə]] (Prişib) kəndləri 1830-cu illərdə Zaqafqaziyada meydana gələn ilk rus kəndlərindən idilər.{{sfn|«Русские»|2003|p=53}} Rusların Muğana köçürülməsi müxtəlif mənbələrə görə [[II Nikolay]]ın hakimiyyəti dövründə, aralarında subotniklər, duxoborçev, staroobryadçev, malorussovların və s. olduğu rus yaşayış yerlərinin sayı Muğanda 48-dən{{sfn|Волкова|1969|p=7}} 55-ə, {{sfn|Комарова|1990|с=9}} ən yüksək həddə çatdı. Ruslar Lənkəran qəzasının mərkəzi olan Lənkəran şəhərində də yaşayırdılar.<ref>{{BEEL|Ленкорань}}</ref> 1913-cü ilə aid sənədlərdə göstərilir ki, Qafqazdakı 150 minlik rus əhalisinin 20 mini Muğanda yaşayır. Rusdilli mənbələrdə Muğanın rus əhalisi muğanlılar kimi göstərilir.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} Sovet yazıçısı B.Talıblı yazırdı ki, bölgə əhalisinin münaqişə qruplarına bölünməsi, dini və etnos fərqləri, miqrasiya prosesləri (köçərilərin köçməsi və yerləşdirilməsi) ilə asanlaşdırıldı. Talıblıya görə, Rusiyada mühacirətdə olan sektantlar burada hakimiyyət tərəfindən himayə olunan bir elementə çevrildi — rus mühacirlərinin dəstəklənməsi yerli əhali ilə qarşıdurmalara səbəb oldu. O.M.Morozova və T.F.Yermolenko Talıblının son məsələsəyə olan münasibətinə işarə edərək iddia edirlər ki, Çar hökumətinin Muğanın ruslaşdırılması ilə maraqlı olmasına baxmayaraq, bütün bölgə sakinlərinin maraqlarını nəzərə almağa çalışırdı. Bununla belə, Morozova və Yermolenkonun fikrincə, yerli hakimiyyət orqanlarının uğursuz işi, xüsusi tədbirlərin düşünülməməsi səbəbindən əhali çarizmin siyasətindən narazı idi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=172—173}} {| class="wikitable" style="float:left; margin-right:0.8em;" |+ Ana dilinə görə Lənkəran bölgəsi əhalisinin bölgüsü, 1897-ci il<ref>{{Cite web|url=http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/emp_lan_97_uezd.php?reg=334|title=Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. Распределение населения по родному языку и уездам Российской Империи кроме губерний Европейской России (Ленкоранский уезд)|author=|website=demoscope.ru|date=|publisher=}}</ref> |Azərbaycanlılar |84 725 |64.68 % |- |Talışlar |34 991 |26.71 % |- |Ruslar |9 728 |7.43 % |- |Qalanları |1543 |1.18 % |} Rusiyadakı vətəndaş müharibəsindən 90 il əvvəl, köçəri azərbaycanlılar qrupu olan [[Şahsevənlər]]in köç etdikləri torpaqlar, 1826–1828-ci illər [[Rusiya-İran müharibəsi (1826-1828)|Rusiya-İran müharibəsinə]] son qoyan [[Türkmənçay müqaviləsi]]nə əsasən bölündü. Nəticədə, Şahsevənlərin qış otlaqları İran ərazisində, yay otlaqları isə Rusiya İmperiyası ərazisində qaldı. 1830-cu ildən etibarən İran hökuməti Şahsevənlərin Rusiya ərazisinə keçməsi üçün pul ödəmişdir; lakin varlıların köçürüldüyü kəndlərə tez-tez basqınlar edilirdi, 1884-cü ildə sərhədi keçməyə qadağa qoyulmuşdu. Buna baxmayaraq, Şahsevənlər sərhədləri tanımırdılar və bəzən rus və azərbaycanlıların məskunlaşdığı kəndlərə hücum edərək ənənəvi yolları ilə köç etməyə davam edirdilər{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=173}}. O.Morozovaya görə, oxşar vəziyyət Qarabağda və [[Qazax qəzası]]nda da mövcud idi; erməni kəndlərinin köçərilərin marşrutları üzərində salınması münaqişələrə səbəb olurdu. Bundan əlavə, yalnız 1912-ci ildə [[Zaqafqaziya]]da təhkimçilik ləğv edildi, geri alınma və demarkasiya prosedurları aparılmadı. O.Morozovanın qeyd etdiyi kimi, [[Fevral inqilabı]]ndan sonra milli-dini və sosial ziddiyyətlər kəskinləşdi.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} === Qafqazdakı siyasi vəziyyət === [[Oktyabr inqilabı]]ndan qısa müddət sonra Zaqafqaziya Muğana birbaşa təsir edən siyasi böhrana uğradı. Muğan hadisələrinin iştirakçısı olan Rusiya sərhəd zabiti, Muğan hadisələrinin iştirakçısı Dobrinin {{Ref+|Dobrinin, Vasili Alekseyeviç, 29-cu sərhəd briqadasının kapitanı. Muğan hadisələrinin üzvü, leytenant Xoşevin dostu və yoldaşı. Muğan hadisələri haqqında xatirələrin müəllifi. "Muganın müdafiəsi - 1918-1919-cu illər. Qafqaz sərhəd gözətçisinin qeydləri. [[13 oktyabr]] [[1957]]-ci ildə, [[ABŞ]]-da Redinqdə([[Kaliforniya]]) sürgündə vəfat etmişdir.<ref>[http://xn--90adhkb6ag0f.xn--p1ai/arhiv/uchastniki-grazhdanskoj-vojny/uchastniki-belogo-dvizheniya-v-rossii/uchastniki-belogo-dvizheniya-v-rossii-dl-ds.html Историк С.В. Волков. Verilənlər bazası. "Rusiyada Ağ hərəkat iştirakçıları"]</ref>|group=k}}, vəziyyəti bu şəkildə izah edərək,{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=8}} təsvir etmişdi: </sup>{{sitatın əvvəli}} 1918-ci il yanvarın ortalarında mənə sərhədi tərk edərək dəstələrimizin dağıldığı Lənkərana getməyimin əmri verildi. Məlum oldu ki, alayımız artıq tərxis olunub və əksəriyyəti evə gedib. Qafqaz cəbhəsi tamamilə dağıldı. Tiflisdə Seym adı altında bir hökumət quruldu. Yelizavetpol quberniyasında tatarlar hakimiyyəti ələ keçirdilər və intensiv şəkildə öz müqəddəratlarını təyin etdilər. Cəbhədən qayıdan hissələr tərksilah olunur və silahsızlaşdırılırlar. Bakıda [[bolşeviklər]] [[Müsavat]] (Tatar Milli Partiyası) ilə yarışır,kimin qalib gələcəyi hələ bilinmir. [[Dağıstan]]da, [[Çeçenistan]]da və [[Şimali Qafqaz]]da — qarət və üsyanlar başladı. Rusiyada nələrin baş verdiyini heç kim bilmir, çünki biz tamamilə ondan ayrılmışıq.{{sitatın sonu}} 1918-ci ilin fevral ayında Osmanlı ordusu [[Qafqaz cəbhəsi (Birinci Dünya Müharibəsi)|Qafqaz Cəbhəsində]] genişmiqyaslı hücuma keçdi, döyüşlər zamanı rusların işğalı altında olan Şərqi Anadolunu azad etdilər və sonra Bakıya doğru irəlilədilər. == Gedişat == Hərbi-siyasi hadisələrin xronologiyasının yenidən qurulması çətindir, tarixçilər hadisələrin iştirakçılarının xatirələrindən istifadə etməyə məcbur olurlar — V.A.Dobrininin sürgündə yazdığı emosional ahəngdə olan, lakin heyət haqqında dəqiq məlumatları, tarixləri, coğrafi adları və s. olan xatirələri dəyərli mənbədir. MSR-ının bölmələrində iştirakçıların xatirələri, qarşı tərəfin nöqteyi-nəzərini təmsil edir və düşərgəsində baş verənləri başa düşməyə kömək edir.{{Sfn|Morozova|2014|p=58}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=169, 171}} === Rus və azərbaycanlılar müharibəsi === Muğan əsilli Q.A.Məmmədovun xatirələrinə görə,hakimiyyət böhranı 1917-ci ilin iyulunda başladı və payıza qədər bölgə anarxiyaya uğradı. Anarxiya şəraitində,oğurluq, qaçırılma, hücum, qətllər geniş yayıldı. 1917-ci ilin sonunda bir çox köçəri qəbilələr (birinci ''alar'' adlanan qəbilə idi) sərhədi keçərək bütün ərazilərdə hakimiyyəti ələ keçirdilər. O.Marozovaya görə, kəndlilərin etibarsızlığından faydalanan farsdilli köçərilər, yüngül xərac da topladılar. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=174—175}} 1917–1918-ci ilin qışında [[Qafqaz cəbhəsi (Birinci Dünya Müharibəsi)|Qafqaz Cəbhəsi]] ləğv olunduqdan sonra Muğanda millətlərarası qarşıdurmalar başladı. Bölgədə toplanan çox sayda silah, Rusiya-İran sərhədini və [[Ənzəli]]ni tərk edən rus əsgərləri tərəfindən satıldı.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} Milliyyətçi əhval-ruhiyyənin artması keçmiş feodal hökumətinin nümayəndələri və bir neçə xanların da daxil olduğu yerli təsis məclisinə seçkilərdə öz əksini tapdı. Əhalinin liderlər ətrafında cəmləşməsi başladı: bir tərəfdən birlik rus zabitlərinin ətrafında getdi, digər tərəfdən müsəlmanlar [[bəy]] və [[molla]]lar ətrafında birləşdilər. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=174}} Hər iki tərəfdən etnik təmizlənmə və kütləvi vəhşiliklər ilə müşayiət olunan qanlı qarşıdurmalar başladı.{{Sfn|Morozova|2014|p=54}} Rus ordusunun dağılmasından sonra yerli rus əhalisi [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndində polkovnik İlyaseviçin, Lənkəranda polkovnik fon der Osten-Saken (29-cu Bakı Sərhəd Briqadasının hissələri) və s.komandanlığı altında sərhəd keşikçilərinin rəhbərlik etdiyi bir neçə "paralel taborlar" yaradaraq özlərinin təhlükəsizliklərini təmin etməyə başladılar.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Bölgənin azərbaycanlı və rus sakinləri arasındakı toqquşmaların ilk nəticəsi Şimali Muğandakı demək olar ki, bütün rus kəndlərinin köçəri Şahsevənlər tərəfindən dağıdılması oldu. Ancaq Cənubi Muğanın rus kəndləri müdafiəyə hazır idi. Dobrininin sözlərinə görə, 1918-ci ilin martında "tatarlar" rus kəndlərinə böyük qüvvələrlə hücum etdilər. İlk hücum əhalisinin Pakrovka kəndinə qaçdığı Qriqoryevka kəndinə oldu. Dobrinin sözlərinə görə, "dağ kəndlərindən olan quldurlar" yerli müsəlmanlar qoşulduğu kəndin yıxılmasında iştirak etdilər. 19 yaşlı [[leytenant]] Boris Xoşevin komandanlığı ilə bir neçə sərhəd zabitinin dəstəsi Rusiya-İran sərhəddində yerləşən və dağıdılmış Şimali Muğana bitişik olan [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvar]] kəndinə çəkildi. Dobrininin dediklərinə görə, çaxnaşmaya son qoyub kəndin müdafiəsini təşkil edə bildi. Kəndlilərdən ibarət bir milis təşkil edərək bütün rus əhalisini "silahlandırıldı", hətta bəzi "yerli ciqitləri" də "Sərhəddən kənarda farslara" qarşı mübarizəyə qoşulmağa inandırdı. Kəndin uzun müdafiəsindən sonra hücum edənlər məğlub oldular. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}}{{Sfn|Булдаков|2010|p=679—680, 689}} Eyni vaxtda (martda), polkovnik İlyaşeviçin dəstəsi {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}}cənub bölgəsindəki sərhədə nəzarət etdi və Nikolayevka kəndininin müdafiəsini müvəffəqiyyətlə təşkil edə bildi. Bakıdan köməkçi qüvvələr gəldikdən sonra{{Ref+|Ətraflı daha sonrakı hissədə.|k}} təcavüzkarlar məğlub oldular və Dobrininin sözlərinə görə,İlyaşeviç müsəlman kəndlərinə qarşı geri reyd keçirdi — "zəngin tatar aulları alovlandı". {{Sfn|Булдаков|2010|p=687}} O. M. Morozovaya görə, onlarla kənd faktiki olaraq yer üzündən silindi, İlyaşeviç basqının əsasən Şahsevənlər tərəfindən aparıldığını görməməzliyə vurdu, yerli [[bəy]]lər yalnız kerosin və [[kibrit]]i olan insanları köçkünlərin tarlalarına və evlərinə od vurmaq üçün göndərdilər. Buna baxmayaraq, O. Morozovanın fikrincə, İlyaşeviç Muğan ruslarının nəzərində bir xilaskara çevrildi. Muğanın qalan polkovniklərinin belə səlahiyyəti yox idi. {{Sfn|Morozova|2014|p=54}} Dobrinin xatirələrinə görə: {{sfn|Оборона Мугани|2015|p=16}} <blockquote>O vaxtlar Muğanda baş verənləri, əlbəttə ki, müharibə adlandırmaq olmaz. Bizim dəstədən başqa, tatar aullarını dağıtmaq üçün özbaşına olaraq ailəlikcə — arvadları, uşaqları, qulluqçuları hər kəs daxil kəndlər ayağa qalxdı. Cinsindən və yaşından asılı olmayaraq bütün canlıları döymək dəhşətli, iyrənc, lakin kortəbii bir hadisə idi. Süngülər ilə hamilə qadınların qarnı deşilir, tüfənglərin qundağı ilə uşaqların başı yarılır, bütöv aullar qarət olunur və yandırılırdı. </blockquote> Hadisələrin şahidləri, O.M. Morozova qeyd edir ki,bütün bunlar ruslar və müsəlmanlar arasında müharibə kimi qəbul edildi. Belə ki, Muğan kəndi olan [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] sakini Donskoy adlı bir nəfər dedi: "İlk döyüş elə oldu ki, türk kəndlərini, ümumiyyətlə etnik zəmində yandırdılar.[…] Burada güclü talançılıq inkişaf etdi, kəndlər yandırıldı və buna görə də hər şeyi daşımaq lazım gəldi."{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}} Müsəlman kəndlərinin təhlükəsizliyini ruslar təmin etmədi. 1918-ci ilin mart ayında Nikolayevkada Petrovka kəndinin dəstəsi blok edildi və Petrovka özü müsəlman kəndi olan Əsədə hücum etdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=194}} Dobrinin sözlərinə görə, aprel ayının əvvəlində Muğan çöl tərəfdən Sleptsovka kəndinə gözlənilmədən beş yüzə yaxın "Araz Şahsevənləri" hücum etdi. Təcavüzkarlar Xoşevin dəstəsi tərəfindən məğlub oldular,itki 150 nəfər oldu, 40 məhbus güllələndi. Bir ay sonra, Xoşevin təklifi ilə İlyaşeviç "Şahsevan quldurları" nın körpüsü sayılan Babaşkənt kəndinə basqın etdi. Babaşkənt alındı. {{Sfn|Булдаков|2010|p=717, 767—768}} [[Pasxa]]nın gəlişi müharibənin rusların xeyrinə başa çatmasına gətirib çıxardı və Lənkəranda qurulan yeni hökumət tərəfləri barışdırmaq üçün kampaniya başlatdı.   === Bakıdakı hadisələr fonunda === Muğanlıların qalanları arasında etnik müharibə gedərkən, Lənkəranda hadisələr davam etməkdə idi. Martın əvvəlində azərbaycanlılar Şahtaxtinskinin komandanlığı ilə Lənkəran limanında ,[[İran]]dan külli miqdarda silah və döyüş sursatı ilə qayıdan "Milyutin" paraxodunu talan etdilər. Sonra fon der Osten Sakerin "paralel taboru",milyonçu,fabrikant Hacı Zeynəlabdinin oğlu Məhəmməd Tağıyevin rəhbərlik etdiyi [[Vəhşi diviziya]]dan olan azərbaycanlı dəstə tərəfindən tərksilah edildi. Nəticədə, 1918-ci ilin martında Lənkəran bir müddət [[Müsavat]]ın qalasına çevrildi.Paraxodda baş verən hadisələr, əksər mənbələrə görə, silahlı qarşıdurmanın qızışmasına səbəb oldu, rus sakinlərinin vəziyyəti mürəkkəbləşdi. Tağıyevin komandanlığı altında bir dəstə Kalinovka kəndini mühasirəyə aldı, lakin Ilyaşeviç tərəfindən məğlub edildi.{{sfn|Morozova|2014|p=48}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175—176}} Şəhərdə yerləşən Vəhşi diviziyanın bölmələri,bəzi mənbələrə görə,mart ayının sonlarında Lənkəranda vəfat edən Məhəmməd Tağıyevin cənazəsi üçün gəldikləri Bakıda {{sfn|Morozova|2014|с=48}}mart hadisələrində mühüm rol oynadılar. {{sfn|Агамалиева|1998|p=29}} Azərbaycan əhalisinin qətliamı ilə başa çatan [[Mart soyqırımı]] Bakıda, sonra isə [[Bakı quberniyası]]nda [[Bakı Soveti (İcraiyyə Komitəsi)|Bakı Sovetinin (İcraiyyə Komitəsi)]] {{sfn|Kazemzadeh|1951|p=75}}qurulmasına səbəb oldu. Lənkəranda Sovet hakimiyyəti 14 apreldə "Aleksandr Jandr" paraxodunda gələn Qriqori Arustamovun başçılıq etdiyi "Bakı soveti" {{sfn|Агамалиева|1998|p=34}}dəstəsi tərəfindən quruldu. Lənkəranın Müsavat Milli Şurası istefa verdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176}} Arustamovun dəstəsi eyni zamanda Nikolayevka bölgəsində azərbaycanlılarla döyüşən İlyaşeviçin dəstəsinin böyük ehtiyac duyduğu güllə yardımını etdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176—177}} Qurultayda əvvəlcə Muğanın Müvəqqəti Komitəsi, habelə Muğan İnqilab Komitəsi adlandırılan Muğan İcraiyyə Komitəsi seçildi. Muğan üzərində Sovet hakimiyyətinin bu ilk orqanında həm sağ, həm də sol [[eserlər]] üstünlük təşkil edirdi və icra komitəsindəki yeganə bolşevik S. B. Saratikov idi{{ref+|Saratikov Samuyel Bejanoviç (Bajanoviç), daha sonra Xarkov regional səhiyyə şöbəsində, şəhər səhiyyə şöbəsində və rayon icra komitəsində rəhbər vəzifələrdə çalışmışdır; [[Xarkov]] Şəhər Sovetinin deputatı idi;[[1933]]-[[1934]]-cü illərdə Sumaxda şəhər məclisinə rəhbərlik edir,daha sonra Xarkova qayıdır, birinci müavin, sonra şəhər şurasının sədri vəzifələrini tutur. [[1935]]-ci ilin avqustunda şəhər partiya komitəsinin bürosundan çıxarıldı və oktyabrda vəzifəsindən azad edildi; [[1938]]-ci ildə məhkum edilir və edam edilir.{{sfn|Morozova|2014|p=59}}|group="k"}}. Eyni zamanda, Muğan hadisələrinin iştirakçısı və sovet memuaristi Qayk Arustamov, Sovet rejiminin eserlerin xarakteri haqqında verdiyi açıqlamaya cavab olaraq bildirdi ki, "o zaman özünə əziyyət verməyə tənbəllik edənlər özlərini eser adlandırırdı,hansı ki, onların heç bir təşkilat və komitələri yox idi." {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=177—178}} Sovet hakimiyyəti yalnız Lənkəranda güclü olduğunu sübut etdi. Morozovanın qeyd etdiyi kimi, Bakı Sovetinin bəzi dəstələri müsəlman əhaliyə qarşı təcavüzkar olan [[Daşnaksütun]] erməniləri idi. Bu, [[Salyan]]dakı toqquşmalara və bolşeviklərin "Ümid" gəmisindən sonradan təxliyəsinə səbəb oldu. [[Həşimxanlı]] və Ərəb-Bala-Oğlan kəndlərində də bir dəstə və dəstənin döyüşçülərini daşıyan silah səslərinə cavab verərək sahilləri tərk edən bir gəmi də atəşə tutuldu. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=177}} Bakı komissarı İsrafilbəyov (Qədirli){{ref+|Mövsüm Nəcməddin oğlu İsrafilbəyov (Qədirli) ([[1892]]-[[1941]]), Kiyev Universitetinin tibb fakültəsinin məzunu olmuşdur. [[Fevral inqilabı]]ndan sonra [[Hümmət]] partiyasının liderlərindən biri idi, RSDFP-nın (b) Bakı və şəhər rayon komitələrinin üzvü, İcraiyyə Komitəsinin üzvü və Bakı Şurasının Qeyri-Yaşayış Komissiyasının sədri olmuşdur. [[1918]]-ci ilin mart ayında Lənkəran, Salyan və Şamaxı qəzalarının fövqəladə komissarı təyin edildi. [[1918]]-ci ilin iyulundan Sovetləşməyə qədər [[RSFSR]]-də müxtəlif rəhbər vəzifələrdə çalışmışdır. [[1920]]-ci ildə Azryevrokom və AKP (b) Mərkəzi Komitəsinin üzvü olmuşdu. [[1921]]-[[1922]]-ci illərdə Sosial Təminat Xalq Komissarı, [[1922]]-[[1934]]-cü illərdə Azərbaycan Səhiyyə Naziri vəzifəsində çalışmışdır.<ref>Большевики в борьбе за победу социалистической революции в Азербайджане:: документы и материалы 1917-1918 гг., cтр. 651</ref>|group="k"}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178}} müsəlmanlar arasında Sovet hakimiyyətinə inamı bərpa etməyi öhdəsinə götürdü. Onun dəstəyi ilə, Rus Muğan İcraiyyə Komitəsi ilə paralel olaraq, eyni səlahiyyətləri olan bir Müsəlman İcraiyyə Komitəsi may ayında Muğanda meydana gəldi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178—179}}{{Sfn|Morozova|2014|p=48}}İcraiyyə komitəsinə [[molla]] başçılıq edirdi və din xadimləri və [[burjuaziya]] nümayəndələri də ora daxil oldular,lakin Komissar Əzimzadə və Bakı Soveti tərəfindən göndərilən [[hümmət]]çilərdə onlarla ümumi dil tapdılar. Ümumiyyətlə, Morozovanın qiymətləndirməsinə görə, müsəlman əhalisi Sovet rejiminin nə olduğunu yaxşı başa düşməmişdir,amma onunla dil tapmağa çalışırdılar.Beləliklə, Xanın həyat yoldaşı Talışinskaya kəndlilərdən vergi almağa icazə verildiyi halda, Sovet rejimini tanımağa hazır olduğunu söylədi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178—179}} Buna baxmayaraq Muğandakı hadisələrə mərkəzi nəzarət zəif olaraq qaldı. Bakıya gələn [[Qızıl Ordu]] sıralarında daşnaklar da daxil olmaqla çox sayda ermənilər var idi; O.I.Morozovaya görə,Fars nəzarəti altında olan azərbaycanlılar,eləcə də [[Vəhşi diviziya|Vəhşi Diviziyadan]] qaçan [[Astara (Azərbaycan)|Astara]] və Lənkəranın rus sakinləri yüksək dərəcədə sosial təcavüzkarlığı ilə fərqlənirdilər. Morozova yazır ki, bunun nəticəsi 1918-ci ilin aprel ayında yerli ("tatar") əhalinin bütün məsələlərdə hüquqlarının pozulmasına səbəb oldu.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} Qədirlinin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətinin müsəlmanlar və ruslar arasındakı yaratdığı barışıq da qısa müddətli oldu. Muğan hadisələrinin müxtəlif şahidləri bunun səbəblərini,rus köçkünlərinin xəsisliklərində, eserlərin təxribatçı fəaliyyətlərində və ya çörək uğrunda mübarizədə təzələnmiş etnik müharibədə görürdülər. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=179}} Ümumiyyətlə, Morozovaya görə bölgədəki Sovet hökuməti efemal olaraq qaldı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=179}} ,o,bəzi bölmələrin hərəkətlərini açıqca yırtıcı xarakter daşıdığını qeyd edirdi. Beləliklə,[[Stepan Şaumyan]] adına Partiya Tarixi İnstitutunun xatirələrinə görə, Şevkunovun muğanlılardan ibarət dəstəsi azərbaycanlılara qarşı vəhşiliklər törətdi və dəstəsində xidmət edən bədnam bir oğru kazan tatarı Semyon bir çox müsəlmanın ölümünə səbəb olmuşdu.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=197}}{{Sfn|Morozova|2014|p=56}} İyulun sonu — avqustun əvvəlində [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun məğlubiyyətindən sonra Bakıda baş verən siyasi böhran [[Bakı Kommunası]]nın dağılmasına və [[Sentrokaspi Diktaturası]]nın yaranmasına səbəb oldu. Muğanda, Sentrokaspi Diktaturasını təqlid edən polkovnik İlyaşeviç, eser Suxorukov{{ref+|Dobrininin xatirələrinə görə, keçmişdə Muğanın Muravyovka kəndində kənd müəllimi; sol eser, Muğanın bütün güc strukturlarının daimi üzvü olmuşdur.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=134}}; Port-Petrovskda Ağ Qvardiyaçılar tərəfindən güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}, [[Sarı adası]]ndakı hərbi hidroavasiya bazasının rəhbəri bolşevik Kropotov, Saratikov və Şimanovun rəhbərlik etdiyi "Beşlik Diktaturası"ı yaradıldı. Bunlardan üçü — Suxorukov, Saratikov və Kropotov artıq Muğan İcraiyyə Komitəsinin tərkibində idilər.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} Hakimiyyətin "Beşlər Diktaturası" na verilməsi, zabit və sosialist fraksiyalarına bölünmənin dərhal təyin olunduğu [[Prişib]] kəndindəki qurultayda baş verdi. Qarşılıqlı ittihamların fonunda atışma baş verdi, nəticədə Qlinski zabit fraksiyasının rəhbəri güllələndi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=180}} Bu arada, 15 sentyabrda [[Bakı]]nı irəliləyən [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun qüvvələri ələ keçirdi və Bakı Azərbaycanın paytaxtı oldu. Sentrokaspi və Beşlik Diktaturası fəaliyyətini sona çatdırmış oldu.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} [[Fayl:The_detachment_of_1st_Lieutenant_Khoshev,_Mughan,_late_1918.jpg|мини|316x316px|thumb|left|Muğan əsgərlərindən və müttəfiq azərbaycanlılardan ibarət,leytenant Xoşevin dəstəsi (ortada), ,1918-ci ilin sonu]] === Muğan Diyar Hökuməti === "Beşlər diktaturası" Mugan Diyar Hökuməti ilə əvəz edildi. 1918-ci ilin payızında Lənkəran qısa müddətliyinə [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin göndərdiyi general [[Həbib bəy Səlimov]]un bölmələri tərəfindən nəzarət altına alındı. Lakin Osmanlı qüvvələri 1918-ci ilin noyabrında [[Mudros müqaviləsi]]nin şərtlərinə uyğun olaraq [[Zaqafqaziya]]nı tərk etdikdən sonra Muğan Diyar Hökuməti Xəzər bölgəsindəki qoşun və donanma komandiri [[Lazar Biçeraxov]]un dəstəyi ilə qondarma Xəzər sahili hökumətinin səlahiyyətində bərpa edildi. Şuraya eyni beş diktator,o cümlədən, Xəzər sahil hökumətinin kənd təsərrüfatı naziri vəzifəsini tutan Suxorukov da daxil idi. Hökumət bölgədəki [[Ağ ordu]]ya — əvvəlcə Biçeraxova, sonra türklər Zaqafqaziyanı tərk etdikdən və Bakıda [[Könüllü Ordu]] nümayəndəliyinin qurulmasından sonra — Qafqazdakı könüllü qüvvələrin komandiri Mixayil Prjevalskiyə diqqət ayırdı.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} General Prjevalski 1919-cu ilin fevralında Muğan dəstələrini ləğv etmək əmri verdi və bu əmr təsdiqlə qarşılanardısa, tərksilah barədə sonrakı fərman Rusiya muğanlılarını silahlı müsəlman əhaliyə təslim etmək cəhdi kimi qiymətləndiriləcəkdi. Məhz o zaman,Muğanın rus əhalisi ilə kadr zabitləri arasında da parçalanma oldu.{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Eyni zamanda, 1918–1919-cu il qışından Muğan zabitləri rəsmi olaraq Prjevalskiyə {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}}tabe olsalar da,Denikin komandanlığının münasibətləri onlarla gərgin idi. Səbəb, Biçeraxovun rəhbərlik etdiyi hörmətli zabitlərə rütbələrin verilməsini ləğv etməsi idi. Beləliklə, generallardan İlyaşeviç yenidən polkovnik oldu və Muğana kapitanlardan [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvarın]] müdafiəsində məşhur olan Xoşev yenidən [[leytenant]]oldu. Indi İlyaşeviç və digərləri belə hesab edirdilər ki, arxalanmaq üçün Denikin və [[Aleksandr Kolçak]]dan başqa digər dayaqlar da tapmaq lazımdır.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Denikin komandanlığının digər təşəbbüsü Lənkəranda 1918-ci il Muğan hadisələrinin iştirakçısı olan polkovnik Makarova həvalə olunan könüllü dəstənin yaradılması idi. Onun sözlərinə görə, işsiz əsgərlərin, silahların və çox sayda zabitin olmasına baxmayaraq,"Vəsait çatışmazlığı, əsgərlərin cəsarətsizliyi, nizam-intizamın olmaması və bu bölmələrin hədəflərinin qeyri-müəyyənliyi"nə görə bunun öhdəsindən gələ bilmədi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181—182}} O. I. Morozova Sovet memuaristlərinin 1918-ci ilin avqust — 1919-cu ilin aprelində Muğanın Ağ Qvardiya zabitləri tərəfindən idarə olunduğu iddialarını rədd edir; bununla birlikdə,o, memuaristlərin özləri tərəfindən gətirilən faktlara istinad edir.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Xatirələrində dənizçi Mixail Sudaykin bu rejimi "Sovet rejimi kimi bir şey" adlandırırdı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}} 1918-ci ilin yazında Baksovet tərəfindən göndərilən bölmələr hələ də Muğan hökumətinin xidmətində idi və bolşevik Sorokinin əmr etdiyi 2-ci [[batalyon]], ümumiyyətlə qırmızı pankart altında getməyə davam etdi və 1919-cu il martın 12-də [[Fevral inqilabı]]nın ikinci ildönümünü qeyd etdi. Keçmiş [[Qırmızı Ordu]]çu Osipov vəziyyəti bu şəkildə təsvir etdi:{{sfn|Morozova|2014|p=49}} {{sitatın əvvəli}}O zaman Lənkərandakı vəziyyət qeyri-müəyyən idi, hər kəs özünü hakimiyyətə iddiaçı olaraq görürdü. Hətta küçələr belə adlanırdı: Ryabovskaya küçəsi, burada Akopov, orada Osipov və s. Hər gecə bu qruplar arasında ov olurdu. Bugün Akopovu, sabah Şevkunovu və s. həbs etmək istədilər. Bir sözlə, tam [[anarxiya]]. Gecələr çölə çıxa bilmədik.{{sitatın sonu}} Eyni zamanda,Lənkərandan və Muğanın rus kəndlərindən kənarda güc bir o qədər də paylanmadı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}} Bu arada, [[Mudros müqaviləsi]]ndəndən bir müddət əvvəl Bakıya gələn [[ingilislər]], Azərbaycanda Denikinçilərə qarşı açıq düşmən mövqe tutdular. Denikin tərəfindən 1919-cu ilin yanvarında ingilislərlə əlaqə qurmaq üçün göndərilən general [[İvan Erdeli]], İngilis hərbi qubernatoru general [[Uilyam Tomson (general)]] tərəfindən soyuq qəbul edildi. Tomson Azərbaycanda yaşayan rus zabitlərinə hərbi hissələr təşkil etməyi qadağan etdi, Biçeraxovun ölkədəki dəstəsi isə onu ölkəni tərk etməyə məcbur etdi.{{Sfn|Kenez|1977|p=210}}. Fevralda Xəzər donanmasının taleyi ilə bağlı Erdeli ilə olan danışıqlar da uğursuz oldu {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}}- Tomson bolşeviklərə rəğbət bəsləməkdə ittiham etdiyi [[Xəzər Dənizi Flotiliyası]]nın tərksilah edilməsini əmr etdi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}}. Tərksilah ingilis [[Torpedo gəmisi]]nin nəzarəti altında həyata keçirildi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Erdeli də boş yerə ona ingilislərdən Rus əmlakının Azərbaycanda bərpa olunmasına kömək etməsini istədi. Buna cavab olaraq Tomson Erdelini Azərbaycan hökumətinə göndərdi, ona rədd cavabı verdi.{{Sfn|Kenez|1977|p=210}} Tezliklə Könüllülər Ordusunun strukturları [[Bakı]]dan qovuldu. Denikin polkovniki Ramişevski Bakıdan keçərkən həbs edildi və Muğan ordusu üçün apardığı iki milyon [[rubl]] geri alındı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Dobrininin qeyd etdiyi kimi denikinçilərin Bakıdan qovulması ilə muğanlılar Rusiyanın mərkəzindən təcrid oldular. Onlar yalnız [[Həştərxan]]dan dəniz vasitəsi ilə ya "qırmızı qonaqların" gəlməsinə, ya da ingilislərin köməyilə Azərbaycanın Muğan bölgəsini tutmağa ümid edə bilərdilər.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=66}}. === Muğan Sovet Respublikası === Bu fonda, 1919-cu ilin fevral-mart aylarında Muğanda Sovet hakimiyyətinin qurulmasında böyük rol oynayan Bolşevik Rabitə Komitəsi meydana gəldi. Sovet memuaristləri onun fəaliyyətinin qeyri-qanuni olduğunu iddia edirdilər, lakin tarixçi Olqa Morozova, İdarə Heyətinin yerləşdiyi mənzilində,keçmiş xan sarayında Suxorukov da daxil olmaqla İdarə Heyətinin bəzi üzvləri tərəfindən dəstəkləndiyini yazırdı.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Bunun ardınca, mart ayında, [[Levan Qoqoberidze]] ilə birlikdə gözlənilmədən partiya ədəbiyyatını gətirən üç barkaz Bakıdan gəldi və bolşeviklərin nüfuzunu gücləndirən Lənkəran bölmələri ilə danışaqlara başladı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=183}} Tanınmış mənbələr Muğanda Sovet hakimiyyətinin ikinci dəfə qurulması prosedurunu müxtəlif yollarla təsvir edir. Dobrininin sözlərinə görə, "Əlaqələr Komitəsi" ictimai qurum kimi fəaliyyət göstərir,nümayəndələri dəvət edən kəndlərə müraciətlər göndərir və güc tədricən təbii olaraq ona keçirdi. Əvvəlcə yeni Muğan hökuməti neytral adı "Rabitə Komitəsi" adı ilə adlandırılmağa davam etdi və yalnız bundan sonra "[[Muğan Sovet Respublikası]]" (MSR) adını aldı.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Bu ərəfədə, mart ayında [[Prişib]] konqresində sosialistlər və polkovnik İlyaşeviçin qərargahı arasında son bölünmədən sonra,leytenant Xoşev Lənkərandakı komissarları həbs etmək və sovet tərəfdarı olan hərbi hissələri tərksilah etmək qərarına gəldi. İlyaşeviç özü leytenantla qarşıdurmaya girərək bu təşəbbüsü dəstəkləmədi. Bununla belə, Lənkərana gələn Xoşev hiyləgərliklə Lənkəran bölmələrini tərksilah etməyə müvəffəq oldu: qoşunların bir hissəsi içərisində olan yerli əsgərlər onlara baxmağa getdilər və bu müddət ərzində Xoşevin tabeliyindəki şəxslər kazarmalarından odlu silahlar çıxardılar. Bu hərəkətlərinə görə polkovnik Yermolayev Xoşevi həbs etməyə çalışdı. Silahlı dəstənin olması, Xoşevə şəhəri tərk etməyə imkan verdi,lakin onun getməsi Sovet tərəfdarı elementlərin fəallaşmasına və Şuranın tezliklə süqutuna səbəb oldu.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=184—185}} Digər tərəfdən, [[SSRİ]]-də nəşr olunan xatirələr bildirilirdi ki, [[Muğan Sovet Respublikası]], [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndindən süvari eskadronu tərəfindən hazırlanan bolşevik zərbəsi nəticəsində{{Ref+|Sovet tarixşünaslığında rəsmi tarix [[24 aprel]]dir.{{sfn|Morozova|2014|p=49}}|group=k}} — şəhəri işğal edən və axşam saatlarında zabitləri həbs edən Rabitə Komitəsinin silahlı qüvvələri tərəfindən ortaya çıxdı{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=185}}. Olqa Morozovanın fikrincə, bu nöqteyi nəzər Sovet hakimiyyətinin silahlı qiyam nəticəsində qurulması barədə mövcud stereotipin nəticəsidir. Morozovanın fikrinə görə çevriliş cəhdi zabitlərin həbsi ilə əlaqədardır və bu MSR-nın qurulmasının rəsmi tarixindən sonra da baş verə bilərdi.{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Mayın ortalarında Sovetlərin qurultayında yeni yaradılan MSR-nın İcraiyyə Komitəsi yaradıldı, torpaq məsələsi ilə bağlı müraciət qəbul edildi və MSR-nın Sovet Azərbaycanına və bununla birlikdə Sovet Rusiyasına qoşulmağa hazır olduğu elan edildi{{sfn|Morozova|2014|с=49}}. Regional şuranın sədri David Çirkin, müavini isə [[Şirəli Axundov]] idi{{Ref+|[[1886]]-cı ildə [[Lənkəran qəzası]]nın Razi-Girdani kəndində anadan olub.Gimnaziyanı bitirdikdən sonra inqilabi mübarizədə iştirak etmişdir. Muğan Şurasının üzvü idi. MSR-nın süqutundan sonra silahdaşı Musa Boçarnikovla birlikdə Xəzəri keçərək,[[Həştərxan]]a gəlir. [[1920]]-ci ildə Sovet hakimiyyəti qurulandan sonra Lənkəran qəzası icraiyə komitəsinin sədri təyin edildi.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|с=66—67}}|group="k"}}{{sfn|Süleymanov|2014|p=441}}. May tətilinin Bakıdakı uğursuzluğundan sonra Bakı{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} bolşevikləri Muğana külli miqdarda silah, 9 milyon rubl pul və inqilabi ədəbiyyatla gəlməyə başladılar. Bolşeviklər [[Sergey Kirov]]un göndərdiyi silahlar, döyüş sursatları və pullarla birlikdə [[Həştərxan]]dan da gəldilər. Həştərxan bolşevikləri arasında Leninin adından gələn və Muğanın siyasi təlimatçısı olmuş Baltik dənizçisi Timofey Otradnyev də vardı. Onlar İnqilabçı Hərbi Şuranı və Hərbi Sahə Qərargahını təşkil etdilər.{{Sfn|История Азербайджана|1963|p=191}} Gələn bolşeviklər, bütün Sosial İnqilabçılar və menşevikləri tamamilə darmadağın edərək, bütün idarəetmə strukturlarında dominant mövqe tutdular. Hərbi baxımdan, MSR ilk növbədə Lənkəran{{sfn|Morozova|2014|p=49}} sakinlərinin rəhbərliyi altında Bakıdan köçürülmüş [[X]] və [[XI Qırmızı Ordu]]nun qoşunlarının 200 keçmiş əsgərinə güvənirdi və ümumilikdə MSR-nın silahlı qüvvələri 5–6 min nəfərə qədər insanı əhatə edirdi.{{Sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} === Muğanda qarşıdurmalar === [[Fayl:Azerbaijani_soldiers_during_Lenkoran_operation.jpg|thumb|right|Lənkəran əməliyyatı zamanı Səlimovun dəstəsindən olan Azərbaycan əsgərləri, 1919-cu ilin avqustu]] Morozovanın sözlərinə görə, [[Həştərxan]] bolşevikləri cəmi bir ay ərzində həm Muğan rusları, həm də yerli müsəlmanlarla münasibətləri korladılar{{sfn|Morozova|2014|p=49}}. Morozova və Yermolenko kəndlərdə, [[Astara (Azərbaycan)|Astarada]] başlayan müsəlman qiyamını, ilkin mərhələdə [[bolşeviklər]]in bir dəstəsinin məhv edildiyi Qırmızı Terror və Sovet qoşunlarının vəhşilikləri ilə əlaqələndirilir.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=187}} Dobrinin yazır ki, qiyama təkan silahlı qruplaşma komandiri Hüseyn Ramazanovun dayanacağına Sovet sərhədçilərinin basqını olub,bu zaman onun iki oğlu öldü.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}} İyunun 10-da Ramazanov Astarada bolşevik qüvvələrinə zərbə endirdi{{Sfn|Süleymanov|2014|p=443}}. Ona başqa bir komandir, Ramazanovun ölən oğullarından birinə qızını ərə verməyə hazırlaşan Hüseyn Əlixan da qoşuldu.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}} Bolşeviklərin möhkəmlənməsinə baxmayaraq partizan dəstələrinin öhdəsindən gələ bilmədilər və iyunun 17-də [[Lənkəran]]a qaçdılar. İyunun sonunda nizamlı Azərbaycan qoşunları Azərbaycan xüsusi komissarı Cavad-bəy Məlik-Yeqanovun komandanlığı ilə Bakıdan gələrək Ramazanovun heyətinə daxil oldu,bunun nəticəsində bolşeviklər Lənkəran və Astara arasındakı azərbaycanlılar və talışlar içərisində bolşeviklərin bütün qüvvələrini cəmləyərək bütöv bir cəbhədə yer aldılar.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}}{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Bu məğlubiyyətlər MSR-da güclü hərbiləşməyə səbəb oldu. Səlahiyyət Timofey Otradnevin rəhbərliyi ilə İnqilabçı Hərbi Şuraya verildi, çoxsaylı hərbi komitələr yaradıldı və səfərbərliyə başladı.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=443}} İlyaşeviç postundan kənarlaşdırılaraq,özünü doğru eser Orlov partiyasının üzvü adlandıran qoşun komandirliyinə təyin edildi.{{Sfn|Morozova|2014|p=49, 57}} Bu vaxt Lənkəran hökuməti ilə Rusiya Muğanı arasındakı münasibətlər gərgin olaraq qalırdı. Astara döyüşləri zamanı Muğan bölmələri,keçmiş Qırmızı Ordulu Şişkin görə, "geniş" soyğun ilə məşğul olurdu və Sovet hökuməti bu qarəti rekvizit etdi. Nəticədə Muğan dəstələri Arıçevan və [[Pensər]] uğrunda gedən döyüşlərdə mövqelərini tərk etdilər. Dobrininin dediklərinə əsaslanaraq, Astara yaxınlığında gedən döyüşlər Lənkəran bolşeviklərini Rusiyanın Muğan kəndliləri ilə münasibətlərini korlayan [[rekvizitlər]]i gücləndirməyə məcbur etdi. Bu, Suxorukovun başçılıq etdiyi Bolşeviklər və [[eserlər]] arasında Lənkərandakı siyasi parçalanma fonunda baş verdi. Rus kəndliləri axırıncını dəstəklədilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=187}} Xoşev yerli rus əhalisini Lənkərana getməyə, "tatarlar"la müharibəyə son qoymağa və yad bolşevikləri qovmağa təşviq etməyə başladı{{Sfn|Morozova|2014|p=53}}. Muğan kəndlərindən birində (müxtəlif mənbələrə görə, Astraxanovka və ya [[Pokrovka]]da) bolşeviklərin əleyhdarları Rusiya Muğanının MSR-a qarşı çıxmaq qərarına gəldikləri bir qurultay təşkil etdilər. Ziyarətə Xoşev özü rəhbərlik edirdi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Ziyarətin məqsədi, bəzi məlumatlara görə, digər zabitlərlə birlikdə iyunun ortalarında həbs olunan polkovnik İlyaşeviçin sərbəst buraxılması idi.{{Sfn|Morozova|2014|p=55}} Sovetlərin üç cildlik "Azərbaycan tarixi" kitabına görə, 5 min nəfərə qədər adamın {{Sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} daxil olduğu Muğan dəstəsi iyunun 24-də Lənkəranda döyüşə girdi. Bunun ardınca cəbhə bölgəsindən ayrılan bir şəhərdə danışıqlar aparıldı. Bolşeviklər Astara cəbhəsindən alınan bölmələrin yaxınlaşacağına ümid edərək vaxtı irəli sürdülər,komandirlərin olmaması və muğanlılarda döyüş əhval-ruhiyyəsinin zəif olması səbəbindən Xoşev döyüşü davam etdirə bilmədi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Vəziyyət,iyunun 26-da axşam saat 9-da Muğan kəndliləri tərəfindən bolşeviklərin hakimiyyəti təslim etməsi və 24 saat ərzində polkovnik İlyaşeviçin sərbəst buraxılması barədə ultimatum irəli sürüldükdən sonra dəyişdi. Ultimatum yerinə yetirilmədi və iyunun 28-də səhər döyüş yenidən başladı. Böyük Bazarda və [[Lənkəran mayakı]]nda muğanlılar çox sayda bakılı öldürdü. Səhər Saat 9-da Timofey Otradnev də Orlov ilə birlikdə bolşevik qüvvələrinə rəhbərlik edən mayakda öldürüldü.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=188}} Lakin mayak tutulandan sonra Xoşev muğanlıların icazəsiz qaçmasına icazə vermək istəmədən geri çəkilmə əmri verdi, asan qələbələrə alışmış Muğan rusları [[bolşeviklər]]in ciddi müqaviməti ilə əzildilər.{{sfn|Morozova|2014|p=50}} Lənkəran səfərindən sonra hər iki tərəf məğlub olduqlarını düşünürdü. Xoşev Muğanın rus kəndlərinin bolşeviklərin tərəfinə keçməsindən əmin idi, sui-qəsd cəhdindən sonra dəstəsini dağıdıb İran sərhədini keçdi. Muğan kəndlərinin sakinləri öz növbəsində bolşeviklərin müqavimətindən ruhdan düşdülər, buna görə hazır deyildilər, nə qərar verəcəklərini bilmədilər.{{sfn|Morozova|2014|p=50}} Bir müddət qeyri-müəyyənlikdən sonra Muğanın rus kəndlərinin bir hissəsi bolşeviklərin tərəfinə keçdi və bölgədə müharibə başladı; sonralar "Sovet və anti-sovet kəndləri arasında müharibə" adlandırıldı. İdeoloji fərqlərdən əlavə müharibənin vacib səbəbləri, müxtəlif məzhəbləri təmsil edən kəndlər arasındakı mənfəət və dini fərqlər idi.{{sfn|Morozova|2014|p=50—51}} Ancaq Lənkəran komissarları məğlubiyyətə əmin idilər. Bolşeviklər güllə atdılar və MSR-da mərkəzi fiqur olan Otradnevin ölümü onların döyüş ruhunu daha da azaltdı. Bu şəraitdə Lənkərandakı sovet hakimiyyətini dayandırmaq və komissarları təxliyə etmək qərara alındı. Hətta [[Həştərxan]]dan I.O.Kolomiytsev və M.S.Rumanov-Asxabadskiy{{Ref+|1=Rumanov-Asxabadiskiy Мixayil Semyoniviç ([[1885]]-[[1957]], Moskvada rəhmətə gedib) Orta Asiyadakı mübarizə hərəkatlarının təşkilatçılarından biri,təşkilat şöbəsinin müdiri.<ref>Информация из [http://rosgenea.ru/?a=17&r=4&s=%D0%F3%EC%E0%ED%EE%E2-%C0%F1%F5%E0%E1%E0%E4%F1%EA%E8%E9 Центра Генеалогических Исследований]</ref>|group=k}} bir neçə min növ döyüş sursatı ilə gəlməsi qərara təsir etmədi. Həmçinin, Bolşeviklərin ətrafındakı müsəlman dairəsi sıxıldı. 17 iyul gecə yarısı yerli partizan dəstələri Lənkərana hücum etdilər. Hüseyn Ramazanov cənubdan, qərbdən Şahverən, şərqdən isə Hacı Osman hücuma keçdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=445}} Döyüşlərdə nizamlı [[ADR]] qoşunları iştirak edirdi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=189}} Hər tərəfdən təzyiq altında olan bolşeviklər geri çəkilməyə başladılar, qismən şəhər qülləsində, qismən "Milyutin" və digər gəmilərdə gizlənirdilər. Mövqelərindən irəliləyən Azərbaycan qoşunlarına atəş açaraq Böyük bazar və bir çox binaları dağıtdılar.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=445}} Bolşeviklər şəhərin mərkəzində təcavüzkarlara qarşı zirehli bir maşın yerləşdirdilər. Şəhərdə döyüşlər bir neçə gün davam etdi. Vəziyyətin ümidsizliyini dərk edən MSR-nın əsgərləri Baş Komandan Orlovun döyüşə çağırışlarına baxmayaraq döyüşü tərk etdilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=188}} {{Əlavə mətn | Başlıq = Komissarların gedişi zamanı Qırmızı Ordu sıralarındakı vəziyyət haqqında: {{sfn|Оборона Мугани|2015|p=300}} | Aşağı başlıq = | Yerləşməsi = left | Məzmun = "Atdan atlanıb,o anda zəng edən sahə telefonuna getdim və telefonu götürüb haradan danışdıqlarını soruşdum. — İnqilabi Hərbi Şuradan. Telefondakı artilleriya rəisi Juqayeviç idi, - deyəsən məni bir komissarla səhv salmışdı və hirsli and içməyə başladı. "Allah bilir bu nədir!" Ən həlledici məqamda bütün səlahiyyətli nümayəndələr bir yerdə yoxdur. Artilleriyam atəşi dayandırmağa məcbur olacaq, çünki mərmi hələ gəlməyib. Tatarlar bir neçə dəfə şəhərə girdilər və yalnız zirehli maşınların hücumlarını dayandıra bildilər. Bölmələrimiz artıq mövqelərindən imtina edir və şəhəri tərk etmək istəyirlər. Orlova deyin ki, indi onun cəbhədə olması zəruridir. ” | Orijinalı = | Orijinalın dili = | Orijinalın mənbəsi = | İmza = | Eni = 30em | Hündürlüyü = | Şriftin ölçüsü = 85% | Fon = | Boşluqsuz = }} Bu fonda komissarlar təxliyə edildi. Evuakuasiyanın dəqiq vaxtı məlum deyil: Morozova görə, bu, iyulun ikinci yarısında baş verib.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Əvvəlcə intihar hadisələrinin olduğu [[Sarı adası]]na təxliyə təşkil olundu və bir neçə gündən sonra 300 nəfər Muğan komisarları adanı müxtəlif istiqamətlərdə yeddi barkazda tərk etdilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|с=188}} Bir çoxları ağlar tərəfindən tutuldu və edam edildi; aralarında may tətilindən sonra Bakıdan qaçan sovet diplomatı Kolomiyetsev{{Ref+|[[Kutaisi]] vilayətində kasıb bir kəndli ailəsində anadan olub. [[1900]]-cü ildə iş axtarmaq üçün Bakıya gəldi. [[1918]]-ci ilin fevralında 1 nömrəli zirehli qatarın siyasi komissarı təyin edildi, bölgədə Bakı kommunasının qurulmasında iştirak etdi.Otuz yaşında güllələndi.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=65—66}}|group=k}}, hidroavasiya bazasının rəhbəri və Muğan hökumətlərinin əksəriyyətinin üzvü Kropotov, eser Suxorukov və s. Lənkəran bolşeviklərindən də bir neçə qrup qaçmağa müvəffəq oldu.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=62—66}} Morozova görə bu vaxt Lənkərandakı döyüş xəbərləri rus kəndlilərini bir araya topladı. Lənkərana olan uğursuz səfərindən sonra sarsılan Xoşevin səlahiyyətləri bərpa olunmağa başladı və Morozovaya görə Lənkərana kömək məqsədi ilə birləşən bir çox insan (bəziləri sovet rejimini dəstəkləsə də) digərləri bolşevikləri devirməyə çalışırdı, bəzilərində isə dəqiq məqsədlər yox idi. Komisarların qaçması ilə bağlı teleqram,muğanlıların Lənkərana qaçması ilə nəticələndi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=189}} 24–25 iyul tarixlərində Lənkəranın müsəlmanlar tərəfindən alınmayan hissələrini işğal etdilər və iyulun 26-da [[Prişib]]dəki qurultayda Ağ Qvardiyanın gücünü bərpa etmək qərarı verildi.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=213}} === Muğanda Azərbaycan hakimiyyətinin qurulması === Yeni Ağ Qvardiyaçılar höküməti MSR-nın Astara cəbhəsindən, yerli azərbaycanlı və talışlarlar, həmçinin [[ADR]]-in nizami hərbi hissələrindən misras qalmışdı.{{sfn|Morozova|2014|с=51}} Həbsdən azad edilən və Lənkərana rəhbərlik edən polkovnik İlyaşeviç azərbaycanlıları Rusiya Astarasının hüdudlarından kənara çıxmağa və Muğan məsələsini [[Paris Sülh Konfransı]]na çıxarmağa dəvət edərək Azərbaycan tərəfi ilə danışıqlara başladı. Azərbaycanlı tarixçi Mehman Süleymanovun sözlərinə görə, muğanlılar İngilislərin diplomatik dəstəyinə ümid edərək vaxt keçirirdilər, lakin Azərbaycanın Lənkəran rayonu və Muğan bölgəsindəki hüquqlarını dəstəklədilər. Çaşqın muğanlılar, gücü əllərindən vermək niyyətində deyildilər. Döyüşlər bütün cəbhədə davam etdi və avqustun 10-da muğanlılar bəzi güzəştlərə getmək istəyərək, Azərbaycan mövqelərinə həlledici hücum etdilər. Lakin, muğanlılar Azərbaycanın müdafiə xəttini keçə bilmədilər və ertəsi gün Ümum Muğan Konqresi Azərbaycan hakimiyyətinin tanınmasını elan etdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=446—448}} Razılaşmaya görə, hakimiyyətin təslim olması bir neçə mərhələdə baş verdi və Azərbaycan bölmələri və partizanları və Muğan birləşmələri mövqelərindən çəkilməklə başladı. M. Süleymanovun qeyd etdiyi kimi,avqustun 12-də onu qarşılayan yerli əhalinin nəzarəti altında, Lənkərana kiçik bir azərbaycanlı dəstəsi daxil oldu. Elə həmin gün [[Lənkəran qəzası]]nın Administrasiyası üzrə Xüsusi Komissarı [[Cavad bəy Məlik-Yeqanov|Cavad-bəy Məlik-Yeqanov]] mahalda hərbi vəziyyət elan etdi. Avqustun 13-dəki müqaviləyə əsasən şəhər Azərbaycanın nəzarəti altına keçdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=449}} Muğan və Lənkəranda Cavad-bəy Məlik-Yeqanovun başçılığı ilə Lənkəran general-qubernatorluğu yaradıldı.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=189}} Muğanlılar təslim olmağa məcbur olsalar da, bölgədə təcrübəli rus zabitlərinin başçılığı ilə əhəmiyyətli hərbi gücə sahib olmağa davam etdilər.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=450}} Hətta avqustun 11-də keçirilən Ümum Muğan Konqresinin Azərbaycan hökumətini tanımaq qərarında yerli rus əhalisinin [[Rusiya İmperiyası|Rusiyanın]]{{Sfn|Süleymanov|2014|p=448}} tərkibində olmaq istədiyindən danışıldı və Mehman Süleymanovun fikrincə, belə gücə malik olan muğanlılar istənilən vaxt Denikini dəstəkləyə və Azərbaycanı arxadan vura bilərdilər. Bunu nəzərə alan Azərbaycan hökuməti bölgəni nəhayət sakitləşdirmək üçün [[Salyan]]dan qondarma Lənkərandakı bolşevik hökumətinin şərtləri ilə,iyulun əvvəlində yaradılmış "Lənkəran dəstəsi"ni göndərdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=450}} General Həbib-bəy Səlimovun rəhbərlik etdiyi dəstə avqustun 14-də [[Hacıqabul]]dan [[Salyan]]a, oradan da avqustun 17-də Muğan istiqamətində yollandılar. Hərbi nazir [[Səməd bəy Mehmandarov]] Səlimovdan Muğandan alınan hər hansı bir silahın geri alınmasını əmr etdi. Yerli rus əhalisi silahlarını təhvil verməkdən imtina etdilər{{Sfn|Süleymanov|2014|p=460—461}}, ancaq azərbaycanlı birləşmələr Lənkərana gedən yolda rus kəndlərini tək-tək tərksilah etdilər, bunların arasında [[Prişib]] kəndi də var idi{{Sfn|Süleymanov|2014|p=463—464}}. General Səlimov Lənkəran dəstəsində qaydalara, nizam-intizama da diqqət yetirirdi — hətta bir əsgər bir rus mikroavtobusu soyduğuna görə asılmışdı.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=462}} Avqustun 23-də Azərbaycan bölmələri Lənkərana girdilər və polkovnik İlyaşeviçin rus qoşunları müqavimət göstərmədən tərksilah edildi.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=166—167}} Bundan sonra Lənkəran dəstəsi rus kəndlərinin tərksilahını davam etdirdi: məsələn, [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvar]] avqustun 26-da, [[Astarxanbazar|Astraxanbazar]] 28 avqustda tərksilah edildi. Silahsızlaşdırma missiyasını uğurla başa vurduqdan sonra Lənkəran dəstəsi sentyabrın 3-də [[Hacıqabul]]a qayıtdı. Rusiya Muğan əhalisindən 22 silah və 32 [[pulemyot]]la yanaşı, 4 minə qədər [[mərmi]], üç yük maşını, 209 xidmət atı və çox sayda müxtəlif hərbi texnika geri alındı. Yuxarıda sadalananlardan əlavə, 517 [[tüfəng]], 93 türk istehsalı tüfəng, 382 ov silahı, 36 süngü, 670 ingilis gülləsi, 12.454 tüfəng gülləsi, 26 səhra topları üçün [[mərmi]], 517 berdan tüfənfi, 3 aeroplan mərmisi, 15 [[qılınc]] və 40 [[xəncər]] və 289 növ digər silahlar qeydiyyata alınmışdır.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=465—467}} == Sonrakı hadisələr == Muğan hadisələrindən sonra Bakı quberniyasının cənub qəzaları nəhayət Azərbaycanın tərkib hissəsi oldu, ancaq bölgədə uzun müddət qeyri-sabitlik hökm sürdü. 1920-ci il yanvarın əvvəlində qarnizon adyutantı Həşimov Lənkərandan Azərbaycan ordusunun Baş Qərargahına Lənkəranda və Muğanda vəziyyətin sakit olduğunu bildirdi; lakin "''Mugan əhalisi arasında bolşeviklərin son uğurları ilə əlaqədar olaraq diqqət mərkəzində olan Privolnoye (Cəlilabad), [[Qriqorevka (Şaran)]], Otrubintsi kimi kəndlərin bolşevik təşkilatında artım var.''" Həşimov 1919-cu ildə Səlimov kampaniyası zamanı tərksilahdan xilas olan kəndləri tərksilah etməyi tövsiyə etdi{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=71—72}}. 1920-ci ilin mart ayının əvvəlində Lənkəran qəzası komissarı Bəhram xan Naxçıvanski{{Ref+|[[Cavad bəy Məlik-Yeqanov|Cavad-bəy Məlik-Yeqanovu]] bu vəzifədə [[10 noyabr]] [[1919]]-cu ildə əvəz etdi.<ref>{{məqalə | автор = Vüsalə Əliyeva | заглавие = AXC dövründə Muğan-Lənkəran bölgəsinin siyasi, iqtisadi və mədəni inkişafı | оригинал = | ссылка = http://static.bsu.az/w8/Tarix%20ve%20onun%20problem/2011%20%203/98-100.pdf | язык = az | ответственный = | автор издания = | издание = Tarix və onun problemləri | тип = | место = | издательство = | год = 2011 | месяц = | число = | том = | выпуск = | номер = 3 | страницы = 98 | isbn = | issn = | doi = | bibcode = | arxiv = | pmid = | ref = | archiveurl = | archivedate = }}</ref>|k}}, güclü bolşevik təşviqatı, təbliğatçılarda böyük miqdarda pulun olması və mübarizəyə qalxmış kəndlərdə yaxşı silahlanmanın olduğu barədə məlumat verdi; bölgədəki hərbi mövcudluğu dərhal gücləndirməyi və Bolşevik tərəfdarı kəndləri tərksilah etməyi zəruri saydığını bildirdi.{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=75}} Aprelin 28-də [[Aprel işğalı]] '''(Bakı əməliyyatı)''' nəticəsində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti süquta uğradı. Bir neçə gündən sonra Lənkəranda və Muğanda Sovet hakimiyyəti quruldu; İnqilabi Hərbi Şura yaradıldı.{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=78—80}} Tezliklə (artıq may ayının sonunda) Lənkəran qəzasında Sovet rejiminin silahlı müxalifəti yarandı. Mehman Süleymanovun fikrincə, müsəlman əhalinin Sovet siyasətini anlamaması səbəbindən Sovet hakimiyyəti sinif mübarizə bəhanəsi ilə yerli ənənələrə və adətlərə və kütləvi tələblərə hörmətsizlik etmişdir. Bölgədə uzun müddət fəaliyyət göstərən müsəlman partizan dəstələri, bir çoxu Muğan hadisələri əsnasında Astara üsyanının təşkilatçıları və rəhbərləri — keçmiş türk [[kapral]]ı Yusuf Camal Paşa, Şahverən, Hüseyn Əlixan və başqaları tərəfindən idarə edildi.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=136—149}} Paralel olaraq, Şimali Muğanda, [[Cavad qəzası]]nda silahlı birləşmələr meydana çıxdı.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=158—159}} Mənbələrdə [[Lənkəran üsyanı (1920)|Lənkəran üsyanı]] olaraq xatırlanan silahlı müqavimət yalnız 1921-ci ilin oktyabrında yatırıla bildi. Lakin Mehman Süleymanovun qeyd etdiyi kimi, bölgədəki Sovet hakimiyyətindən narazılıqlar daha uzun illər davam etdi.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=149}} == Qeydlər == {{İstinad siyahısı|group="k"}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{Kitab3 |автор=Firuz Kazemzadeh |заглавие=Struggle For Transcaucasia (1917—1921) |ответственный= |ссылка= |место=New York |издательство=Philosophical Library |год=1951 |том= |страниц= |страницы= |isbn=978-0956-0004-08 |ref=Kazemzadeh }} * {{Kitab3 |автор= |заглавие=Азербайджанская Демократическая Республика (1918-1920) |ответственный=Отв. ред. Н. Агамалиева |издание=|место=Баку|издательство=Элм|год=1998|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Агамалиева}} * {{Kitab3 |автор=Булдаков В. П. |часть=|ссылка часть= |заглавие=Этнические конфликты в России, 1917—1918 гг.: условия возникновения, хроника, комментарий, анализ. |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство=Новый хронограф |год=2010 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Булдаков }} * {{Kitab3 |автор=Волкова Н. Г. |часть=Этнические процессы в Закавказье в XIX—XX вв. |ссылка часть= |заглавие=Кавказский этнографический сборник |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство=Изд-во АН СССР |год=1969 |volume=4 |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Волкова }} * {{Kitab3 |автор=Комарова О. Д. |часть=Демографическая характеристика русских селений в Азербайджане |ссылка часть= |заглавие=Русские старожилы Азербайджана. Часть 1 |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М |издательство=Институт этнографии АН СССР |год=1990 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Комарова }} * {{Kitab3 |автор= |часть= |ссылка часть= |заглавие=Русские |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный=Отв. ред. В. А. Александров, И. В. Власова, Н. С. Полищук |издание= |место=М |издательство=Наука (издательство) |год=2003 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия=Народы и культуры |isbn= |тираж= |ref=«Русские» }} * {{Kitab3 |автор=|заглавие=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası: II cild|ответственный=|издание=|место=Bakı|издательство=Lider Nəşriyyat|год=2005|страницы=213|страниц=|isbn=|ref=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası}} * {{məqalə|автор=Olga M. Morozova|заглавие=Mugan Region in 1918–1919|ссылка=http://www.ejournal15.com/journals_n/1426787336.pdf|язык=|издание=Russkaya Starina|тип=|год=2014|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=46—51|issn=|ref=Morozova}} * {{Kitab3 |автор=|заглавие=История Азербайджана: в трёх томах|ответственный=И. А. Гусейнов, М. А. Дадашзаде, А. С. Сумбатзаде, З. И. Ибрагимов, А. Н. Гулиева, Е. А. Токаржевский|издание=|место=Баку|издательство=Издательство Академии Наук Азербайджанской ССР|год=1963|том=3, Ч.1|страницы=|страниц=539|isbn=|isbn2=|ref=История Азербайджана}} * {{Kitab3 |автор=Ольга Морозова, Татьяна Ермоленко|заглавие=Погоны и Буденовки: Гражданская война глазами белых офицеров и красноармейцев|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Российский гуманитарный научный фонд|год=2013|страницы=|страниц=356|isbn=|isbn2=|ref=Морозова и Ермоленко}} * {{Kitab3 |автор=Anar Isgenderli|заглавие=Realities of Azerbaijan, 1917-1920|ответственный=|издание=|место=USA|издательство=|год=2011|страницы=|страниц=236|isbn=978-1-4568-7955-6|isbn2=|ref=Isgenderli}} * {{Kitab3 |автор=Peter Kenez|заглавие=Civil War in South Russia, 1919-1920: The Defeat of the Whites|ответственный=|издание=|место=|издательство=University of California Press|год =1977|том =2|allpages =378|isbn=|isbn2=|ref=Kenez}} * {{Kitab3 |автор=Mehman Süleymanov|заглавие=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Hərb Tarixi|ответственный=Pərvin Darabadi|издание =Firuzan|место=|издательство=|год =2014|том=2|страницы=|страниц =696|isbn=|isbn2=|ref=Süleymanov}} * {{Kitab3 | автор = Mehman Süleymanov | заглавие = Azərbaycan Ordusunun tarixi | ссылка = | ответственный = | место = Bakı | издательство = Maarif | год = 2018 | том = 3 (1920—1922) | страниц = 784 | страницы = | isbn = | doi = | ref = Süleymanov }} * {{Kitab3 |автор=А. А. Гусейнов, В. М. Синицын|заглавие=Сражающаяся Мугань|ответственный=|издание=|место =Баку|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год =1979 |страниц=|isbn=|isbn2=|ref =Сражающаяся Мугань}} * {{Kitab3 |автор=Добрынин В. А.|заглавие=Оборона Мугани|ответственный=|издание=|место=|издательство=Издательство М. и В. Котляровых|год=2015|страницы=|страниц=368|isbn=978-5-93860-903-3|isbn2=|ref=Оборона Мугани}} * {{Kitab3 |автор=Ж. Е. Папуша, И. А. Гусейнов|заглавие=Борьба за победу Советской власти в Азербайджане, 1918-1920: документы и материалы|ответственный=|издание=|место=|издательство=Институт истории партии АзССР|год=1967|страниц =569|isbn=|isbn2=|ref=Борьба за победу Советской власти в Азербайджане}} {{Azərbaycanın hərb tarixi}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın hərb tarixi]] [[Kateqoriya:Rusiyanın hərb tarixi]] [[Kateqoriya:Rusiya vətəndaş müharibəsi]] [[Kateqoriya:1919-cu ildə Azərbaycan]] [[Kateqoriya:1920-ci ildə Azərbaycan]] 66lhj52e79bhr4rhyteuykf431ou17s 6547409 6547405 2022-07-24T17:03:56Z Xayala Mammadli 178819 /* Muğan Diyar Hökuməti */ wikitext text/x-wiki {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Muğan hadisələri (1918-1919) |aiddir = [[Rusiya vətəndaş müharibəsi]] |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |tarixi = 1918—1919-cu illər |yeri = [[Fayl:Baku_gub_coa_n655.png|24px]] [[Bakı quberniyası]]:<br>{{*}}[[Cavad qəzası]]{{*}}[[Lənkəran qəzası]] |səbəbi = [[Ağ ordu]] və [[bolşeviklər]] arasında vətəndaş müharibəsi, ruslar və azərbaycanlılar arasındakı millətlərarası qarşıdurma |vəziyyəti = |nəticəsi = Muğan [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin tərkibinə daxil oldu |ərazi = |tərəf1 = Muğanın azərbaycanlı və talış əhalisi ---- {{Azərbaycan bayrağı}} [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] <br> |tərəf2 = Muğanın rus əhalisi<br> • paralel taborlar <br> ---- Beşlik Diktaturası <small>(avqust-sentyabr 1918-ci il) → </small><br> {{Rusiya bayrağı}} [[Ağ ordu]] <br> • Muğan Diyarı Hökuməti <small>(1918-ci ilin payızı,1918-ci il dekabr — 1919-cu il 24 aprel)</small> |tərəf3 = <br> |tərəf4 = [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] [[Bolşevizm]] <br> • Muğan İcraiyyə Komitəsi <small>(1918-ci il 14 aprel-1avqust)</small><br> • [[Muğan Sovet Respublikası]] (MSR) <small>(1919-cu il 24 aprel—1919-cu il 26 iyul)</small><br> |komandan1 = {{Azərbaycan bayrağı}} [[Səməd bəy Mehmandarov]]{{ref+|[[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti|Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin]] hərbi naziri. {{sfn|Süleymanov|2014|p=467}}|group="k"}}<br> {{Azərbaycan bayrağı}} [[Həbib bəy Səlimov]]{{ref+|General, [[1918]]-ci ilin payızında və [[1919]]-cu ilin yayında Lənkəranı ələ keçirmək üçün əməliyyatlara rəhbərlik etdi. {{sfn|Morozova|2014|p=48}},{{sfn|Süleymanov|2014|p=454}}|group="k"}}<br> {{Azərbaycan bayrağı}} [[Cavad bəy Məlik-Yeqanov]]{{ref+|[[Lənkəran qəzası]]nın general-qubernatoru{{sfn|Morozova|2014|p=56}}; Zabit Dobrininin xatirələrinə görə,[[bolşeviklər]]ə qarşı "Astara Cəbhəsinə", daha sonra isə Ağ Qvardiyaya rəhbərlik etmişdi.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=300}}|group="k"}}<br> Məhəmməd Tağıyev {{ref+|Azərbaycanlı milyonçu və xeyriyyəçi [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]]in oğlu; Lənkəranda [[Vəhşi diviziya]] dəstəsinə rəhbərlik etmiş, orada da ölmüşdü.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175—176}},<ref>Азербайджанская Демократическая Республика (1918-1920): армия(документы и материалы), стр. 54.</ref>|group="k"}} [[Döyüş zamanı ölüm|☪]]<br> {{bayraq|Osmanlı İmperiyası}} Camal paşa {{ref+|Türk ordusunun kapitanı, qazandığı hörmətə görə paşa çağırılan Camal-bəy. Bolşevik Sadıxovun dediyinə görə, quldur dəstələrini əlindəki [[Quran]]la birləşdirərək [[1918]]-ci ildə ruslara qarşı [[cihad]] təşkil etmişdi.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=198}}|group="k"}}<br> ---- ''xan və partizan dəstələrinin rəhbərləri:'':<br> Naftulla xan<br> Hüseyn Ramazanov <br> Şahveran<br> Hacı Osman<br> Hüseyn Əlixan<br> Xəlil bəy<br> Fata Rəsulov<br> ''və.s'' |komandan2 = {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]→{{Rusiya bayrağı}} polkovnik İlyaşeviç{{ref+|Paralel taborun komandanı{{sfn|Morozova|2014|p=47}};"beş diktatordan" biri idi{{sfn|Morozova|2014|p=48}},[[Muğan Sovet Respublikası]] dövründə və Həştərxan bolşeviklərinin Muğan Sovet Respublikasına gəlməsindən əvvəl Muğan qüvvələrinə rəhbərlik etmişdir.{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=195}}; MSR-ı devrildikdən sonra yeni Ağ Qvardiyaya rəhbərlik etmişdi{{sfn|Süleymanov|2014|p=446}}.|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] İ.P.Orlov{{ref+|İran ordusunun keçmiş polkovniki{{sfn|Борьба за победу Советской власти в Азербайджане|1967|с=528}} və macəraçı{{sfn|Morozova|2014|p=57}} İlyaşeviçi MSR-nın qoşunlarının komandiri təyin etdi,{{sfn|Morozova|2014|p=57}}; xatirələrində Dobrinin polkovniki Qraf Orel-Paseçni adlandırır{{sfn|Morozova|2014|p=57}};sağ eser, [[1919]]-cu ilin aprelində bolşeviklərə qoşuldu{{sfn|Morozova|2014|p=57}}; MSR-nın süqutundan sonra [[RSFSR]]-ə təxliyə edildi və Bakı əməliyyatında iştirak etdi; son illərdə SSRİ Meşə Təsərrüfatı Nazirliyində işləyib, [[1959]]-cu ildə vəfat edib. {{sfn|Борьба за победу советской власти|1967|p=528}}|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Dmitri Nikolayeviç Kropatov{{ref+|Zabit-pilot, zadəgan, [[Saratov]] vilayətinin torpaq mülkiyyətçisinin oğlu,[[Sarı adası]]ndakı hərbi hidroavasiya bazasının rəhbəri{{sfn|Morozova|2014|с=56}}; və bütün Muğan hökumətlərinin üzvü; Suxorukov və Şevkunov ilə birlikdə [[Xəzər dənizi]]ndə ağlar tərəfindən tutuldu və vuruldu{{sfn|Morozova|2014|p=57}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]Timofey İvanoviç Otradnev{{ref+|İnqilab Hərbi Şurasının sədri, [[Həştərxan]] komissarlarından biri; muğanlılar ilə döyüşdə ölmüşdü{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=202}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]]Timofey İvanoviç Otradnev{{ref+|İnqilab Hərbi Şurasının sədri, [[Həştərxan]] komissarlarından biri; muğanlılar ilə döyüşdə ölmüşdü{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=202}}.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] İvan Osipoviç Kalomiyçev{{ref+|Sovet diplomatı, MSR-ı ilə Muğan kəndliləri arasında barışıq əldə etməyə çalışmışdı; [[1919]]-cu ildə Otradnevin ölümündən sonra Lənkəranın müdafiəsinə rəhbərlik etmişdi; Kropotov, Suxorukov və digər Lənkəran komissarları ilə birlikdə təxliyə edilərək,naməlum şəraitdə güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Flag of the Centrocaspian Dictatorship.svg|border|22px]]→{{Rusiya bayrağı}}polkovnik Avetisov{{ref+|o zaman İlyaşeviçin rəhbərliyi altında olan [[Sentrokaspi Diktaturası]]nda İdarə rəisi;[[1918]]-ci ilin payızında [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndindəki iğtişaş zamanı öldürülmüşdür.{{sfn|Morozova|2014|p=51—52}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]] ---- <small>bölmə komandirləri:</small><br> {{Rusiya bayrağı}} leytenant Boris Aleksandroviç Xoşev{{ref+|Voloqodski vilayətinin zadəganlarından, Tiflisdəki kadet korpusunu bitirib{{sfn|Morozova|2014|p=55}}; [[1918]]-ci ildə Biləsuvarın və digər sərhəd kəndləri Şahsevənlərin basqınlardan müdafiəsinə rəhbərlik etmişdi, [[1919]]-cu ilin iyununda Muğanlıların Lənkəran səfərinə rəhbərlik etmişdi.{{sfn|Morozova|2014|p=55}}; Muğan hadisələrindən sonra Denikin ordusunda xidmət etmişdir{{sfn|Morozova|2014|p=55}},sonra [[Yuqoslaviya]]ya qaçmışdır;[[1978]]-ci ildə [[ABŞ]]-da 80 yaşında rəhmətə getmişdir.<ref>''Амир Александрович Хисамутдинов'', После продажи Аляски: русские на тихоокеанском побережье Северной Америки (1867-1980-е гг.) : материалы к энциклопедии, стр. 263</ref>|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Şevkunov{{ref+|Muğan sakini;[[1917]]-ci ildə rəsmi olaraq İlyaşeviçə tabe olan bir dəstə yaratdı; [[1918]]-ci ildə [[Vəhşi diviziya|Vəhşi Diviziyanın]] əsgərləri tərəfindən tərksilah edildikdən sonra bir müddət Bakıda oldu, qayıtdıqdan sonra Lənkəranın komendantı oldu və dəstəyə rəhbərlik etdi; azərbaycanlılara qarşı soyğunçuluq və zorakılıqları ilə tanınırdı; Kropotov və Suxorukov ilə birlikdə güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Lozovoy{{ref+|[[Bakı Kommunası]]nın qoşunlarında xidmət edən Kuban kazakı Muğana təhvil verildi;Orlovun əmri ilə qalan məmurlarla birlikdə tutuldu və güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Qriqoriy Rüstəmov{{ref+|Bakı Soveti dəstəsinin komandiri; Sovet hakimiyyətini qurmaq üçün [[1918]]-ci il aprelin ortalarında Muğana gəldi{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176}}. Daha sonra S. Şaumyan adına Partiya Tarixi İnstitutunun xatirə gecələrində iştirak edib{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=206}}.|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}}→[[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Moisey Boçarnikov{{ref+|[[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndinin sakini,dəstə komandiri;ADR hökuməti qurulandan sonra [[İran]]a qaçdı və yerli rəhbərlərdən birinin əlinə düşdü; sonrakı taleyi bilinmir.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik baron fon der Osten-Saken{{ref+|Paralel [[tabor]]lardan birinin komandiri{{sfn|Morozova|2014|p=47}}, 29-cu Bakı Sərhəd briqadasının keçmiş komandiri.<ref>"Баку и его районъ" 1913 года - справочный ежегодник. Изд. М. С. Шапсович</ref>|group="k"}}<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik Yermolayev{{ref+|Muğan polkovniklərindən biri{{sfn|Morozova|2014|p=54}}; çox güman ki,digər zabitlərlə birgə [[Sarı adası]]nda öldürülmüşdü.|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> {{Rusiya bayrağı}} polkovnik Makarov {{ref+|Zabit süvari məktəbi.[[Polkovnik]].1918-ci ilin dekabrında Muğan qoşunlarında,[[Könüllü Ordu]]da xidmət etmişdir.<ref>Информация из [http://rosgenea.ru/?poisk Центра Генеалогических исследований]</ref>.|group="k"}}<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Mamed Zuvandskiy{{ref+|Talış quldur dəstəsinə rəhbətlik edirdi; [[1919]]-cu ilin yayında bolşeviklərə Lənkəranı digər talış və şahsevən dəstələrindən müdafiə etməyə kömək etdi{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=199}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] Yunuska{{ref+|Quldur dəstəsinin komandiri; əvvəllər [[1918]]-ci ildə Lənkəran İcraiyyə Komitəsinin sərəncamına verilmiş xanın həyat yoldaşa Talışinskiyə tabe idi; [[1920]]-ci ildə bəlli olmayan şəraitdə öldü.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}[[Döyüş zamanı ölüm|†]]<br> |komandan3 = |komandan4 = |qüvvə1 = {{Azərbaycan bayrağı}} [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] <br><br> ''1919-cu ilin yayı'':<br> '''Astara-Lənkəran cəbhəsindəki Azərbaycan bölmələri:''' ''bilinmir''<br><br> '''Lənkəran heyəti'''{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=166}}:<br>5-ci Bakı piyada alayı<br>3-cü Şəki süvari alayı<br>2-ci yüngül artileriya batareyası<br>6-cı dağ artileriyası batareyası<br>ayrıca qaubitsa batareyası<br>mülki mühəndislik heyəti<br>zirehli avtomobil heyəti ---- Müsəlman partizan bölmələri <br> 800-1000 nəfər{{sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=198}}{{Ref+|Sovet rejiminin üç cildli "Azərbaycan tarixi"nə (səh. 192) görə,cəmi 10 min nəfər.{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}|group="k"}} |qüvvə2 = {{Rusiya bayrağı}} Muğanlılar (Rus)<br><br> ''1918-ci ilin əvvəlləri'':<br> '''Polkovnik İlyaşeviçin muğanlı heyəti''':<br> 500 süngü və 200-300 qılınc{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=194}}<br><br> '''digər bölmələr''': ''bilinmir''<br><br> ''1919-cu ilin yayı:''<br> '''Leytenant Xoşevin anti-bolşevik dəstəsi, 1919-cu il iyunu'''{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}:<br> 5 min nəfərə qədər{{ref+|Sovet rejiminin üç cildli "Azərbaycan tarixi"nə əsasən{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}}|group="k"}}.<br><br> '''Bolşeviklərin gedişindən sonra Lənkəran qüvvələri'''{{sfn|Оборона Мугани|1979|p=319}}:<br> 5 min süngü<br> 600 qılınc<br>16 sahə topu<br> 40 pulemyot<br> 3 zirehli maşın<br> motosiklet komandası<br> 2 sürət qayıqları, pulemyotlarla silahlanmış və 47 mm Hotskiss silahı<br> 2 qidroplan |qüvvə3 = <br> |qüvvə4 = [[Fayl:Red flag.svg|border|22px]] [[Muğan Sovet Respublikası]] <br> ''1919-cu il mayın sonuna qədər'':{{sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} <br> Bir piyada batalyonu və süvari eskadronu da daxil olmaqla 5-6 min nəfər<br> 6 sahə topu<br> 3 dağ topu<br> 3 qidroplan |itkilər1 = |itkilər2 = |itkilər3 = |itkilər4 = |ümumi itkilər = |vikianbar = }} '''Muğan hadisələri''' — 1918–1919-cu illərdə [[Rusiya vətəndaş müharibəsi]] fonunda [[Muğan Sovet Respublikası|Muğanda]] [[Ağ ordu|Ağ qvardiya]], [[bolşeviklər]] və [[Azərbaycan]] qüvvələri arasında qarşıdurma. Nəticədə [[Muğan Sovet Respublikası]] [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin tərkibinə daxil oldu. [[Oktyabr inqilabı]]ndan və Qafqaz Cəbhəsinin dağılmasından sonra indiki Azərbaycan Respublikasının cənubunda Muğanda hakimiyyətsizlik yarandı. Yerli əhali ilə Rusiya imperiyası dövründə bu regionda məskunlaşmış rusların etnik gərginliyi hərbi əməliyyatlara çevrildi. Muğanlılar kimi tanınan rus mühacirlərin köməyinə bölgəni tərk etməkdən imtina edən bir çox rus sərhədçi zabitləri də gəlmişdilər. Etnik toqquşmalar dövrü yalnız 1918-ci ilin aprelində [[Bakı kommunası]]nın hissələri tərəfindən Sovet hakimiyyətinin qurulmasından sonra başa çatdı, barışıq cəhdləri oldu. Lakin Sovet hakimiyyəti uzun sürmədi və Bakı Kommunası süquta uğrayandan bir neçə ay sonra Muğanda Rusiyanın ağ qüvvələrinin marionet hökuməti quruldu. Buna baxmayaraq, regionda vəziyyət [[anarxiya]]nın astanasında qaldı, hökumətin nüfuzu zəif idi və 1919-cu ilin aprelində regionda yenidən Sovet hakimiyyəti Muğan Sovet Respublikasının (MSR) simasında bərqərar oldu. Çar ordusunun zabitlərinin yeni Sovet hakimiyyətini tanımaqdan imtina etməsi və əvvəlki hökumətlərin liderlərindən biri olan polkovnik İlyaşeviçin həbsi Muğanda ağlar və qırmızılar arasında müharibəyə gətirib çıxardı. Eyni zamanda, azərbaycanlıların və [[talışlar]]ın MSR-a qarşı yönəlmiş genişmiqyaslı üsyanı başladı, onların köməyinə Azərbaycanın müntəzəm ordu hissələri çatdı. 1919-cu ildə Azərbaycan Hərb Nazirliyi Muğan Sovet Respublikasının tədricən ləğvi ilə bağlı qərar qəbul etdi. İyulun ortalarında Salyan və Astara istiqamətindən hücuma başladılar. İyulun 23-də hərb naziri [[Səməd bəy Mehmandarov]] [[Lənkəran qəzası]]nın sakinlərinə müraciət etdi. O müraciətində bildirirdi: "Azərbaycan Respublikasının razılığı ilə vətəndaş müharibəsini sona çatdırmaq, sabitliyi bərpa etmək, sizi təcavüzkarlardan xilas etmək üçün [[Lənkəran qəzası]]na qoşun göndərirəm." Müraciətdə qeyd edilirdi ki, Lənkəran qəzası yalnız Azərbaycan Respublikasının hakimiyyətini tanıyacaq. Bolşeviklər eyni vaxtda bir neçə cəbhədə döyüşməli olurdular. Astarada desantlar yerli sakinlərin köməyilə yerə endilər. [[Cəlilabad|Astraxanka]] kəndində Sovet hakimiyyətinə qarşı alternativ qurultay keçirildi. İyulun 28-i, səhər saatlarında bolşeviklər Lənkərandan çıxmalı oldular. Döyüşlərdə hərbi dəstələrin komandiri Otradnev öldürüldü. [[Sara adası]]na təxliyyə olunma ilə bağlı qərar qəbul edildi. Şahsevən dəstələri hücuma keçdilər. Nəticədə regionda qəribə vəziyyət yarandı. Yerli sakinlər kimə tabe olmaqla bağlı qərar verə bilmirdilər. Bununla belə, regionda sovet hakimiyyəti sona çatdı. Onlar Sara adasında iki həftə qala bildi. Yerli əhali isə Azərbaycan hökumətinə tabe oldu.<ref>[https://oxu.az/society/254289 ADR–100: Muğan Sovet Respublikasının ləğvi və Qarabağdakı hadisələr]</ref> == Tarixşünaslıq == Tarixçilər O. M. Morozova və T. F. Yermolenkonun yazdıqlarına əsasən, bu tarixi epizod nadir hallarda alimlərin diqqətini çəkir — hadisələrdən daha çox müasir etnik qarşıdurmalar ilə əlaqəli siyasi maraqlarda istifadə olunur. Bugünə qədər qorunmuş kiçik miqdarda olan sənədli sübutlar hadisələrin təhrif edilməsinə və əsassız şərhlərə zəmin verir. Sovet nəşrinin "Azərbaycan tarixi" nin üçüncü cildində (1963-cü il) hadisələrin xronologiyası qurulmamış, siyasi qüvvələrin qiymətləndirməsi ideoloji xarakter daşıyırdı. [[Ağ ordu]]nun (Ağ qvardiya) müasir tədqiqatçıları üçün (V.E. Şambarov) Muğan hadisələri məşhur anti-bolşevik müqavimətinin bir nümunəsidirsə, Azərbaycan müəllifləri onları [[Azərbaycan]]ın ərazi bütövlüyünə qarşı yönəlmiş hərəkat kimi şərh edirlər. "Xaos və etnoslar. Rusiyadakı etnik qarşıdurmalar, 1917–1918: yaranma şərtləri, salnamə, şərh, təhlil" (2011) monoqrafiyasında Rus tarixçisi V. P. Buldakov zorakılığın artmasında etnik qarşıdurmanın əhəmiyyətini nümayiş etdirərək, əsas hadisələrin xronologiyasını [[Bakı]] qəzetlərinə və heyət kapitanı V. A. Dobrininin xatirələrinə əsaslanaraq yenidən qurdu. {{sfn|Morozova|2014|p=47}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=168—169}} == Zəmin == === Rus inqilabından öncə === {{həmçinin bax|Azərbaycan rusları}} [[Fayl:Mughan map.png|left|thumb|180px|[[Kür]] və [[Araz]]ın aşağı axınları arasındakı [[Muğan düzü]]]] Muğan düzü [[Kür]] və [[Araz çayı|Arazın]] aşağı axınları və [[Talış dağları]]nın ətəkləri arasında yerləşir.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=168}} İnqilabdan əvvəlki dövrdə [[Bakı quberniyası]]nın [[Cavad qəzası|Cavad]] və [[Lənkəran qəzası|Lənkəran qəzalarının]] bir hissəsini tuturdu. Bölgənin yerli əhalisini azərbaycanlılar (mənbələrdə çox vaxt türklər və ya tatarlar adlandırırdılar) və talışlar təmsil edirdi. Azərbaycanlılar oturaq həyat tərzi keçirən əhaliyə və köçərilərə ([[Şahsevənlər]]) bölünmüşdülər. Rus tarixçisi Olqa Morozovaya görə, yerli [[şiələr]] [[farslar]]a, [[sünni]] [[müsəlmanlar]] isə türk sultanına yönəlmişdilər.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Muğan [[Rusiya İmperiyası|Rusiya imperiyasının]] miqrasiya siyasətinin yayıldığı yerlərdən biri idi.<ref>{{Kitab3|автор=Авалиани, Симон Лукич |заглавие=Крестьянский вопрос в Закавказье|том=5|издание=|место=Тбилиси|год=1986|страницы=78|isbn=}}</ref> [[Gülüstan müqaviləsi]]nin şərtlərinə əsasən, bölgə Rusiyaya birləşdirildikdən sonra, şimal hissəsindən olan bir çox köçəri və oturaq əhali [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı imperiyasına]] köçdü. Onların yerinə ermənilər, [[almanlar]] və [[yunanlar]] gəldilər. Rus sektantları olan [[Molokanlar|molokan]] və subotniklər xəzinə fonduna daxil edilən [[şahsevənlər]]in qış yataqlarında məskunlaşmışdılar.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Muğan düzündə yerləşən [[Privolnoye (Cəlilabad)]] və [[Göytəpə]] (Prişib) kəndləri 1830-cu illərdə Zaqafqaziyada meydana gələn ilk rus kəndlərindən idilər.{{sfn|«Русские»|2003|p=53}} Rusların Muğana köçürülməsi müxtəlif mənbələrə görə [[II Nikolay]]ın hakimiyyəti dövründə, aralarında subotniklər, duxoborçev, staroobryadçev, malorussovların və s. olduğu rus yaşayış yerlərinin sayı Muğanda 48-dən{{sfn|Волкова|1969|p=7}} 55-ə, {{sfn|Комарова|1990|с=9}} ən yüksək həddə çatdı. Ruslar Lənkəran qəzasının mərkəzi olan Lənkəran şəhərində də yaşayırdılar.<ref>{{BEEL|Ленкорань}}</ref> 1913-cü ilə aid sənədlərdə göstərilir ki, Qafqazdakı 150 minlik rus əhalisinin 20 mini Muğanda yaşayır. Rusdilli mənbələrdə Muğanın rus əhalisi muğanlılar kimi göstərilir.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} Sovet yazıçısı B.Talıblı yazırdı ki, bölgə əhalisinin münaqişə qruplarına bölünməsi, dini və etnos fərqləri, miqrasiya prosesləri (köçərilərin köçməsi və yerləşdirilməsi) ilə asanlaşdırıldı. Talıblıya görə, Rusiyada mühacirətdə olan sektantlar burada hakimiyyət tərəfindən himayə olunan bir elementə çevrildi — rus mühacirlərinin dəstəklənməsi yerli əhali ilə qarşıdurmalara səbəb oldu. O.M.Morozova və T.F.Yermolenko Talıblının son məsələsəyə olan münasibətinə işarə edərək iddia edirlər ki, Çar hökumətinin Muğanın ruslaşdırılması ilə maraqlı olmasına baxmayaraq, bütün bölgə sakinlərinin maraqlarını nəzərə almağa çalışırdı. Bununla belə, Morozova və Yermolenkonun fikrincə, yerli hakimiyyət orqanlarının uğursuz işi, xüsusi tədbirlərin düşünülməməsi səbəbindən əhali çarizmin siyasətindən narazı idi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=172—173}} {| class="wikitable" style="float:left; margin-right:0.8em;" |+ Ana dilinə görə Lənkəran bölgəsi əhalisinin bölgüsü, 1897-ci il<ref>{{Cite web|url=http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/emp_lan_97_uezd.php?reg=334|title=Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. Распределение населения по родному языку и уездам Российской Империи кроме губерний Европейской России (Ленкоранский уезд)|author=|website=demoscope.ru|date=|publisher=}}</ref> |Azərbaycanlılar |84 725 |64.68 % |- |Talışlar |34 991 |26.71 % |- |Ruslar |9 728 |7.43 % |- |Qalanları |1543 |1.18 % |} Rusiyadakı vətəndaş müharibəsindən 90 il əvvəl, köçəri azərbaycanlılar qrupu olan [[Şahsevənlər]]in köç etdikləri torpaqlar, 1826–1828-ci illər [[Rusiya-İran müharibəsi (1826-1828)|Rusiya-İran müharibəsinə]] son qoyan [[Türkmənçay müqaviləsi]]nə əsasən bölündü. Nəticədə, Şahsevənlərin qış otlaqları İran ərazisində, yay otlaqları isə Rusiya İmperiyası ərazisində qaldı. 1830-cu ildən etibarən İran hökuməti Şahsevənlərin Rusiya ərazisinə keçməsi üçün pul ödəmişdir; lakin varlıların köçürüldüyü kəndlərə tez-tez basqınlar edilirdi, 1884-cü ildə sərhədi keçməyə qadağa qoyulmuşdu. Buna baxmayaraq, Şahsevənlər sərhədləri tanımırdılar və bəzən rus və azərbaycanlıların məskunlaşdığı kəndlərə hücum edərək ənənəvi yolları ilə köç etməyə davam edirdilər{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=173}}. O.Morozovaya görə, oxşar vəziyyət Qarabağda və [[Qazax qəzası]]nda da mövcud idi; erməni kəndlərinin köçərilərin marşrutları üzərində salınması münaqişələrə səbəb olurdu. Bundan əlavə, yalnız 1912-ci ildə [[Zaqafqaziya]]da təhkimçilik ləğv edildi, geri alınma və demarkasiya prosedurları aparılmadı. O.Morozovanın qeyd etdiyi kimi, [[Fevral inqilabı]]ndan sonra milli-dini və sosial ziddiyyətlər kəskinləşdi.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} === Qafqazdakı siyasi vəziyyət === [[Oktyabr inqilabı]]ndan qısa müddət sonra Zaqafqaziya Muğana birbaşa təsir edən siyasi böhrana uğradı. Muğan hadisələrinin iştirakçısı olan Rusiya sərhəd zabiti, Muğan hadisələrinin iştirakçısı Dobrinin {{Ref+|Dobrinin, Vasili Alekseyeviç, 29-cu sərhəd briqadasının kapitanı. Muğan hadisələrinin üzvü, leytenant Xoşevin dostu və yoldaşı. Muğan hadisələri haqqında xatirələrin müəllifi. "Muganın müdafiəsi - 1918-1919-cu illər. Qafqaz sərhəd gözətçisinin qeydləri. [[13 oktyabr]] [[1957]]-ci ildə, [[ABŞ]]-da Redinqdə([[Kaliforniya]]) sürgündə vəfat etmişdir.<ref>[http://xn--90adhkb6ag0f.xn--p1ai/arhiv/uchastniki-grazhdanskoj-vojny/uchastniki-belogo-dvizheniya-v-rossii/uchastniki-belogo-dvizheniya-v-rossii-dl-ds.html Историк С.В. Волков. Verilənlər bazası. "Rusiyada Ağ hərəkat iştirakçıları"]</ref>|group=k}}, vəziyyəti bu şəkildə izah edərək,{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=8}} təsvir etmişdi: </sup>{{sitatın əvvəli}} 1918-ci il yanvarın ortalarında mənə sərhədi tərk edərək dəstələrimizin dağıldığı Lənkərana getməyimin əmri verildi. Məlum oldu ki, alayımız artıq tərxis olunub və əksəriyyəti evə gedib. Qafqaz cəbhəsi tamamilə dağıldı. Tiflisdə Seym adı altında bir hökumət quruldu. Yelizavetpol quberniyasında tatarlar hakimiyyəti ələ keçirdilər və intensiv şəkildə öz müqəddəratlarını təyin etdilər. Cəbhədən qayıdan hissələr tərksilah olunur və silahsızlaşdırılırlar. Bakıda [[bolşeviklər]] [[Müsavat]] (Tatar Milli Partiyası) ilə yarışır,kimin qalib gələcəyi hələ bilinmir. [[Dağıstan]]da, [[Çeçenistan]]da və [[Şimali Qafqaz]]da — qarət və üsyanlar başladı. Rusiyada nələrin baş verdiyini heç kim bilmir, çünki biz tamamilə ondan ayrılmışıq.{{sitatın sonu}} 1918-ci ilin fevral ayında Osmanlı ordusu [[Qafqaz cəbhəsi (Birinci Dünya Müharibəsi)|Qafqaz Cəbhəsində]] genişmiqyaslı hücuma keçdi, döyüşlər zamanı rusların işğalı altında olan Şərqi Anadolunu azad etdilər və sonra Bakıya doğru irəlilədilər. == Gedişat == Hərbi-siyasi hadisələrin xronologiyasının yenidən qurulması çətindir, tarixçilər hadisələrin iştirakçılarının xatirələrindən istifadə etməyə məcbur olurlar — V.A.Dobrininin sürgündə yazdığı emosional ahəngdə olan, lakin heyət haqqında dəqiq məlumatları, tarixləri, coğrafi adları və s. olan xatirələri dəyərli mənbədir. MSR-ının bölmələrində iştirakçıların xatirələri, qarşı tərəfin nöqteyi-nəzərini təmsil edir və düşərgəsində baş verənləri başa düşməyə kömək edir.{{Sfn|Morozova|2014|p=58}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=169, 171}} === Rus və azərbaycanlılar müharibəsi === Muğan əsilli Q.A.Məmmədovun xatirələrinə görə,hakimiyyət böhranı 1917-ci ilin iyulunda başladı və payıza qədər bölgə anarxiyaya uğradı. Anarxiya şəraitində,oğurluq, qaçırılma, hücum, qətllər geniş yayıldı. 1917-ci ilin sonunda bir çox köçəri qəbilələr (birinci ''alar'' adlanan qəbilə idi) sərhədi keçərək bütün ərazilərdə hakimiyyəti ələ keçirdilər. O.Marozovaya görə, kəndlilərin etibarsızlığından faydalanan farsdilli köçərilər, yüngül xərac da topladılar. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=174—175}} 1917–1918-ci ilin qışında [[Qafqaz cəbhəsi (Birinci Dünya Müharibəsi)|Qafqaz Cəbhəsi]] ləğv olunduqdan sonra Muğanda millətlərarası qarşıdurmalar başladı. Bölgədə toplanan çox sayda silah, Rusiya-İran sərhədini və [[Ənzəli]]ni tərk edən rus əsgərləri tərəfindən satıldı.{{Sfn|Morozova|2014|p=47}} Milliyyətçi əhval-ruhiyyənin artması keçmiş feodal hökumətinin nümayəndələri və bir neçə xanların da daxil olduğu yerli təsis məclisinə seçkilərdə öz əksini tapdı. Əhalinin liderlər ətrafında cəmləşməsi başladı: bir tərəfdən birlik rus zabitlərinin ətrafında getdi, digər tərəfdən müsəlmanlar [[bəy]] və [[molla]]lar ətrafında birləşdilər. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=174}} Hər iki tərəfdən etnik təmizlənmə və kütləvi vəhşiliklər ilə müşayiət olunan qanlı qarşıdurmalar başladı.{{Sfn|Morozova|2014|p=54}} Rus ordusunun dağılmasından sonra yerli rus əhalisi [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndində polkovnik İlyaseviçin, Lənkəranda polkovnik fon der Osten-Saken (29-cu Bakı Sərhəd Briqadasının hissələri) və s.komandanlığı altında sərhəd keşikçilərinin rəhbərlik etdiyi bir neçə "paralel taborlar" yaradaraq özlərinin təhlükəsizliklərini təmin etməyə başladılar.{{sfn|Morozova|2014|p=47}} Bölgənin azərbaycanlı və rus sakinləri arasındakı toqquşmaların ilk nəticəsi Şimali Muğandakı demək olar ki, bütün rus kəndlərinin köçəri Şahsevənlər tərəfindən dağıdılması oldu. Ancaq Cənubi Muğanın rus kəndləri müdafiəyə hazır idi. Dobrininin sözlərinə görə, 1918-ci ilin martında "tatarlar" rus kəndlərinə böyük qüvvələrlə hücum etdilər. İlk hücum əhalisinin Pakrovka kəndinə qaçdığı Qriqoryevka kəndinə oldu. Dobrinin sözlərinə görə, "dağ kəndlərindən olan quldurlar" yerli müsəlmanlar qoşulduğu kəndin yıxılmasında iştirak etdilər. 19 yaşlı [[leytenant]] Boris Xoşevin komandanlığı ilə bir neçə sərhəd zabitinin dəstəsi Rusiya-İran sərhəddində yerləşən və dağıdılmış Şimali Muğana bitişik olan [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvar]] kəndinə çəkildi. Dobrininin dediklərinə görə, çaxnaşmaya son qoyub kəndin müdafiəsini təşkil edə bildi. Kəndlilərdən ibarət bir milis təşkil edərək bütün rus əhalisini "silahlandırıldı", hətta bəzi "yerli ciqitləri" də "Sərhəddən kənarda farslara" qarşı mübarizəyə qoşulmağa inandırdı. Kəndin uzun müdafiəsindən sonra hücum edənlər məğlub oldular. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}}{{Sfn|Булдаков|2010|p=679—680, 689}} Eyni vaxtda (martda), polkovnik İlyaşeviçin dəstəsi {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}}cənub bölgəsindəki sərhədə nəzarət etdi və Nikolayevka kəndininin müdafiəsini müvəffəqiyyətlə təşkil edə bildi. Bakıdan köməkçi qüvvələr gəldikdən sonra{{Ref+|Ətraflı daha sonrakı hissədə.|k}} təcavüzkarlar məğlub oldular və Dobrininin sözlərinə görə,İlyaşeviç müsəlman kəndlərinə qarşı geri reyd keçirdi — "zəngin tatar aulları alovlandı". {{Sfn|Булдаков|2010|p=687}} O. M. Morozovaya görə, onlarla kənd faktiki olaraq yer üzündən silindi, İlyaşeviç basqının əsasən Şahsevənlər tərəfindən aparıldığını görməməzliyə vurdu, yerli [[bəy]]lər yalnız kerosin və [[kibrit]]i olan insanları köçkünlərin tarlalarına və evlərinə od vurmaq üçün göndərdilər. Buna baxmayaraq, O. Morozovanın fikrincə, İlyaşeviç Muğan ruslarının nəzərində bir xilaskara çevrildi. Muğanın qalan polkovniklərinin belə səlahiyyəti yox idi. {{Sfn|Morozova|2014|p=54}} Dobrinin xatirələrinə görə: {{sfn|Оборона Мугани|2015|p=16}} <blockquote>O vaxtlar Muğanda baş verənləri, əlbəttə ki, müharibə adlandırmaq olmaz. Bizim dəstədən başqa, tatar aullarını dağıtmaq üçün özbaşına olaraq ailəlikcə — arvadları, uşaqları, qulluqçuları hər kəs daxil kəndlər ayağa qalxdı. Cinsindən və yaşından asılı olmayaraq bütün canlıları döymək dəhşətli, iyrənc, lakin kortəbii bir hadisə idi. Süngülər ilə hamilə qadınların qarnı deşilir, tüfənglərin qundağı ilə uşaqların başı yarılır, bütöv aullar qarət olunur və yandırılırdı. </blockquote> Hadisələrin şahidləri, O.M. Morozova qeyd edir ki,bütün bunlar ruslar və müsəlmanlar arasında müharibə kimi qəbul edildi. Belə ki, Muğan kəndi olan [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] sakini Donskoy adlı bir nəfər dedi: "İlk döyüş elə oldu ki, türk kəndlərini, ümumiyyətlə etnik zəmində yandırdılar.[…] Burada güclü talançılıq inkişaf etdi, kəndlər yandırıldı və buna görə də hər şeyi daşımaq lazım gəldi."{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175}} Müsəlman kəndlərinin təhlükəsizliyini ruslar təmin etmədi. 1918-ci ilin mart ayında Nikolayevkada Petrovka kəndinin dəstəsi blok edildi və Petrovka özü müsəlman kəndi olan Əsədə hücum etdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=194}} Dobrinin sözlərinə görə, aprel ayının əvvəlində Muğan çöl tərəfdən Sleptsovka kəndinə gözlənilmədən beş yüzə yaxın "Araz Şahsevənləri" hücum etdi. Təcavüzkarlar Xoşevin dəstəsi tərəfindən məğlub oldular,itki 150 nəfər oldu, 40 məhbus güllələndi. Bir ay sonra, Xoşevin təklifi ilə İlyaşeviç "Şahsevan quldurları" nın körpüsü sayılan Babaşkənt kəndinə basqın etdi. Babaşkənt alındı. {{Sfn|Булдаков|2010|p=717, 767—768}} [[Pasxa]]nın gəlişi müharibənin rusların xeyrinə başa çatmasına gətirib çıxardı və Lənkəranda qurulan yeni hökumət tərəfləri barışdırmaq üçün kampaniya başlatdı.   === Bakıdakı hadisələr fonunda === Muğanlıların qalanları arasında etnik müharibə gedərkən, Lənkəranda hadisələr davam etməkdə idi. Martın əvvəlində azərbaycanlılar Şahtaxtinskinin komandanlığı ilə Lənkəran limanında ,[[İran]]dan külli miqdarda silah və döyüş sursatı ilə qayıdan "Milyutin" paraxodunu talan etdilər. Sonra fon der Osten Sakerin "paralel taboru",milyonçu,fabrikant Hacı Zeynəlabdinin oğlu Məhəmməd Tağıyevin rəhbərlik etdiyi [[Vəhşi diviziya]]dan olan azərbaycanlı dəstə tərəfindən tərksilah edildi. Nəticədə, 1918-ci ilin martında Lənkəran bir müddət [[Müsavat]]ın qalasına çevrildi.Paraxodda baş verən hadisələr, əksər mənbələrə görə, silahlı qarşıdurmanın qızışmasına səbəb oldu, rus sakinlərinin vəziyyəti mürəkkəbləşdi. Tağıyevin komandanlığı altında bir dəstə Kalinovka kəndini mühasirəyə aldı, lakin Ilyaşeviç tərəfindən məğlub edildi.{{sfn|Morozova|2014|p=48}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=175—176}} Şəhərdə yerləşən Vəhşi diviziyanın bölmələri,bəzi mənbələrə görə,mart ayının sonlarında Lənkəranda vəfat edən Məhəmməd Tağıyevin cənazəsi üçün gəldikləri Bakıda {{sfn|Morozova|2014|с=48}}mart hadisələrində mühüm rol oynadılar. {{sfn|Агамалиева|1998|p=29}} Azərbaycan əhalisinin qətliamı ilə başa çatan [[Mart soyqırımı]] Bakıda, sonra isə [[Bakı quberniyası]]nda [[Bakı Soveti (İcraiyyə Komitəsi)|Bakı Sovetinin (İcraiyyə Komitəsi)]] {{sfn|Kazemzadeh|1951|p=75}}qurulmasına səbəb oldu. Lənkəranda Sovet hakimiyyəti 14 apreldə "Aleksandr Jandr" paraxodunda gələn Qriqori Arustamovun başçılıq etdiyi "Bakı soveti" {{sfn|Агамалиева|1998|p=34}}dəstəsi tərəfindən quruldu. Lənkəranın Müsavat Milli Şurası istefa verdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176}} Arustamovun dəstəsi eyni zamanda Nikolayevka bölgəsində azərbaycanlılarla döyüşən İlyaşeviçin dəstəsinin böyük ehtiyac duyduğu güllə yardımını etdi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=176—177}} Qurultayda əvvəlcə Muğanın Müvəqqəti Komitəsi, habelə Muğan İnqilab Komitəsi adlandırılan Muğan İcraiyyə Komitəsi seçildi. Muğan üzərində Sovet hakimiyyətinin bu ilk orqanında həm sağ, həm də sol [[eserlər]] üstünlük təşkil edirdi və icra komitəsindəki yeganə bolşevik S. B. Saratikov idi{{ref+|Saratikov Samuyel Bejanoviç (Bajanoviç), daha sonra Xarkov regional səhiyyə şöbəsində, şəhər səhiyyə şöbəsində və rayon icra komitəsində rəhbər vəzifələrdə çalışmışdır; [[Xarkov]] Şəhər Sovetinin deputatı idi;[[1933]]-[[1934]]-cü illərdə Sumaxda şəhər məclisinə rəhbərlik edir,daha sonra Xarkova qayıdır, birinci müavin, sonra şəhər şurasının sədri vəzifələrini tutur. [[1935]]-ci ilin avqustunda şəhər partiya komitəsinin bürosundan çıxarıldı və oktyabrda vəzifəsindən azad edildi; [[1938]]-ci ildə məhkum edilir və edam edilir.{{sfn|Morozova|2014|p=59}}|group="k"}}. Eyni zamanda, Muğan hadisələrinin iştirakçısı və sovet memuaristi Qayk Arustamov, Sovet rejiminin eserlerin xarakteri haqqında verdiyi açıqlamaya cavab olaraq bildirdi ki, "o zaman özünə əziyyət verməyə tənbəllik edənlər özlərini eser adlandırırdı,hansı ki, onların heç bir təşkilat və komitələri yox idi." {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=177—178}} Sovet hakimiyyəti yalnız Lənkəranda güclü olduğunu sübut etdi. Morozovanın qeyd etdiyi kimi, Bakı Sovetinin bəzi dəstələri müsəlman əhaliyə qarşı təcavüzkar olan [[Daşnaksütun]] erməniləri idi. Bu, [[Salyan]]dakı toqquşmalara və bolşeviklərin "Ümid" gəmisindən sonradan təxliyəsinə səbəb oldu. [[Həşimxanlı]] və Ərəb-Bala-Oğlan kəndlərində də bir dəstə və dəstənin döyüşçülərini daşıyan silah səslərinə cavab verərək sahilləri tərk edən bir gəmi də atəşə tutuldu. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=177}} Bakı komissarı İsrafilbəyov (Qədirli){{ref+|Mövsüm Nəcməddin oğlu İsrafilbəyov (Qədirli) ([[1892]]-[[1941]]), Kiyev Universitetinin tibb fakültəsinin məzunu olmuşdur. [[Fevral inqilabı]]ndan sonra [[Hümmət]] partiyasının liderlərindən biri idi, RSDFP-nın (b) Bakı və şəhər rayon komitələrinin üzvü, İcraiyyə Komitəsinin üzvü və Bakı Şurasının Qeyri-Yaşayış Komissiyasının sədri olmuşdur. [[1918]]-ci ilin mart ayında Lənkəran, Salyan və Şamaxı qəzalarının fövqəladə komissarı təyin edildi. [[1918]]-ci ilin iyulundan Sovetləşməyə qədər [[RSFSR]]-də müxtəlif rəhbər vəzifələrdə çalışmışdır. [[1920]]-ci ildə Azryevrokom və AKP (b) Mərkəzi Komitəsinin üzvü olmuşdu. [[1921]]-[[1922]]-ci illərdə Sosial Təminat Xalq Komissarı, [[1922]]-[[1934]]-cü illərdə Azərbaycan Səhiyyə Naziri vəzifəsində çalışmışdır.<ref>Большевики в борьбе за победу социалистической революции в Азербайджане:: документы и материалы 1917-1918 гг., cтр. 651</ref>|group="k"}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178}} müsəlmanlar arasında Sovet hakimiyyətinə inamı bərpa etməyi öhdəsinə götürdü. Onun dəstəyi ilə, Rus Muğan İcraiyyə Komitəsi ilə paralel olaraq, eyni səlahiyyətləri olan bir Müsəlman İcraiyyə Komitəsi may ayında Muğanda meydana gəldi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178—179}}{{Sfn|Morozova|2014|p=48}}İcraiyyə komitəsinə [[molla]] başçılıq edirdi və din xadimləri və [[burjuaziya]] nümayəndələri də ora daxil oldular,lakin Komissar Əzimzadə və Bakı Soveti tərəfindən göndərilən [[hümmət]]çilərdə onlarla ümumi dil tapdılar. Ümumiyyətlə, Morozovanın qiymətləndirməsinə görə, müsəlman əhalisi Sovet rejiminin nə olduğunu yaxşı başa düşməmişdir,amma onunla dil tapmağa çalışırdılar.Beləliklə, Xanın həyat yoldaşı Talışinskaya kəndlilərdən vergi almağa icazə verildiyi halda, Sovet rejimini tanımağa hazır olduğunu söylədi. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=178—179}} Buna baxmayaraq Muğandakı hadisələrə mərkəzi nəzarət zəif olaraq qaldı. Bakıya gələn [[Qızıl Ordu]] sıralarında daşnaklar da daxil olmaqla çox sayda ermənilər var idi; O.I.Morozovaya görə,Fars nəzarəti altında olan azərbaycanlılar,eləcə də [[Vəhşi diviziya|Vəhşi Diviziyadan]] qaçan [[Astara (Azərbaycan)|Astara]] və Lənkəranın rus sakinləri yüksək dərəcədə sosial təcavüzkarlığı ilə fərqlənirdilər. Morozova yazır ki, bunun nəticəsi 1918-ci ilin aprel ayında yerli ("tatar") əhalinin bütün məsələlərdə hüquqlarının pozulmasına səbəb oldu.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} Qədirlinin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətinin müsəlmanlar və ruslar arasındakı yaratdığı barışıq da qısa müddətli oldu. Muğan hadisələrinin müxtəlif şahidləri bunun səbəblərini,rus köçkünlərinin xəsisliklərində, eserlərin təxribatçı fəaliyyətlərində və ya çörək uğrunda mübarizədə təzələnmiş etnik müharibədə görürdülər. {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=179}} Ümumiyyətlə, Morozovaya görə bölgədəki Sovet hökuməti efemal olaraq qaldı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=179}} ,o,bəzi bölmələrin hərəkətlərini açıqca yırtıcı xarakter daşıdığını qeyd edirdi. Beləliklə,[[Stepan Şaumyan]] adına Partiya Tarixi İnstitutunun xatirələrinə görə, Şevkunovun muğanlılardan ibarət dəstəsi azərbaycanlılara qarşı vəhşiliklər törətdi və dəstəsində xidmət edən bədnam bir oğru kazan tatarı Semyon bir çox müsəlmanın ölümünə səbəb olmuşdu.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=197}}{{Sfn|Morozova|2014|p=56}} İyulun sonu — avqustun əvvəlində [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun məğlubiyyətindən sonra Bakıda baş verən siyasi böhran [[Bakı Kommunası]]nın dağılmasına və [[Sentrokaspi Diktaturası]]nın yaranmasına səbəb oldu. Muğanda, Sentrokaspi Diktaturasını təqlid edən polkovnik İlyaşeviç, eser Suxorukov{{ref+|Dobrininin xatirələrinə görə, keçmişdə Muğanın Muravyovka kəndində kənd müəllimi; sol eser, Muğanın bütün güc strukturlarının daimi üzvü olmuşdur.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=134}}; Port-Petrovskda Ağ Qvardiyaçılar tərəfindən güllələndi.{{sfn|Morozova|2014|p=57}}|group="k"}}, [[Sarı adası]]ndakı hərbi hidroavasiya bazasının rəhbəri bolşevik Kropotov, Saratikov və Şimanovun rəhbərlik etdiyi "Beşlik Diktaturası"ı yaradıldı. Bunlardan üçü — Suxorukov, Saratikov və Kropotov artıq Muğan İcraiyyə Komitəsinin tərkibində idilər.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} Hakimiyyətin "Beşlər Diktaturası" na verilməsi, zabit və sosialist fraksiyalarına bölünmənin dərhal təyin olunduğu [[Prişib]] kəndindəki qurultayda baş verdi. Qarşılıqlı ittihamların fonunda atışma baş verdi, nəticədə Qlinski zabit fraksiyasının rəhbəri güllələndi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=180}} Bu arada, 15 sentyabrda [[Bakı]]nı irəliləyən [[Qafqaz İslam Ordusu]]nun qüvvələri ələ keçirdi və Bakı Azərbaycanın paytaxtı oldu. Sentrokaspi və Beşlik Diktaturası fəaliyyətini sona çatdırmış oldu.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} [[Fayl:The_detachment_of_1st_Lieutenant_Khoshev,_Mughan,_late_1918.jpg|мини|316x316px|thumb|left|Muğan əsgərlərindən və müttəfiq azərbaycanlılardan ibarət,leytenant Xoşevin dəstəsi (ortada), ,1918-ci ilin sonu]] === Muğan Diyar hökuməti === "Beşlər diktaturası" Mugan Diyar hökuməti ilə əvəz edildi. 1918-ci ilin payızında Lənkəran qısa müddətliyinə [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin göndərdiyi general [[Həbib bəy Səlimov]]un bölmələri tərəfindən nəzarət altına alındı. Lakin Osmanlı qüvvələri 1918-ci ilin noyabrında [[Mudros müqaviləsi]]nin şərtlərinə uyğun olaraq [[Zaqafqaziya]]nı tərk etdikdən sonra Muğan Diyar hökuməti Xəzər bölgəsindəki qoşun və donanma komandiri [[Lazar Biçeraxov]]un dəstəyi ilə qondarma Xəzər sahili hökumətinin səlahiyyətində bərpa edildi. Şuraya eyni beş diktator,o cümlədən, Xəzər sahil hökumətinin kənd təsərrüfatı naziri vəzifəsini tutan Suxorukov da daxil idi. Hökumət bölgədəki [[Ağ ordu]]ya — əvvəlcə Biçeraxova, sonra türklər Zaqafqaziyanı tərk etdikdən və Bakıda [[Könüllü Ordu]] nümayəndəliyinin qurulmasından sonra — Qafqazdakı könüllü qüvvələrin komandiri Mixayil Prjevalskiyə diqqət ayırdı.{{sfn|Morozova|2014|p=48}} General Prjevalski 1919-cu ilin fevralında Muğan dəstələrini ləğv etmək əmri verdi və bu əmr təsdiqlə qarşılanardısa, tərksilah barədə sonrakı fərman Rusiya muğanlılarını silahlı müsəlman əhaliyə təslim etmək cəhdi kimi qiymətləndiriləcəkdi. Məhz o zaman,Muğanın rus əhalisi ilə kadr zabitləri arasında da parçalanma oldu.{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Eyni zamanda, 1918–1919-cu il qışından Muğan zabitləri rəsmi olaraq Prjevalskiyə {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}}tabe olsalar da,Denikin komandanlığının münasibətləri onlarla gərgin idi. Səbəb, Biçeraxovun rəhbərlik etdiyi hörmətli zabitlərə rütbələrin verilməsini ləğv etməsi idi. Beləliklə, generallardan İlyaşeviç yenidən polkovnik oldu və Muğana kapitanlardan [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvarın]] müdafiəsində məşhur olan Xoşev yenidən [[leytenant]]oldu. Indi İlyaşeviç və digərləri belə hesab edirdilər ki, arxalanmaq üçün Denikin və [[Aleksandr Kolçak]]dan başqa digər dayaqlar da tapmaq lazımdır.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Denikin komandanlığının digər təşəbbüsü Lənkəranda 1918-ci il Muğan hadisələrinin iştirakçısı olan polkovnik Makarova həvalə olunan könüllü dəstənin yaradılması idi. Onun sözlərinə görə, işsiz əsgərlərin, silahların və çox sayda zabitin olmasına baxmayaraq,"Vəsait çatışmazlığı, əsgərlərin cəsarətsizliyi, nizam-intizamın olmaması və bu bölmələrin hədəflərinin qeyri-müəyyənliyi"nə görə bunun öhdəsindən gələ bilmədi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181—182}} O. I. Morozova Sovet memuaristlərinin 1918-ci ilin avqust — 1919-cu ilin aprelində Muğanın Ağ Qvardiya zabitləri tərəfindən idarə olunduğu iddialarını rədd edir; bununla birlikdə,o, memuaristlərin özləri tərəfindən gətirilən faktlara istinad edir.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Xatirələrində dənizçi Mixail Sudaykin bu rejimi "Sovet rejimi kimi bir şey" adlandırırdı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}} 1918-ci ilin yazında Baksovet tərəfindən göndərilən bölmələr hələ də Muğan hökumətinin xidmətində idi və bolşevik Sorokinin əmr etdiyi 2-ci [[batalyon]], ümumiyyətlə qırmızı pankart altında getməyə davam etdi və 1919-cu il martın 12-də [[Fevral inqilabı]]nın ikinci ildönümünü qeyd etdi. Keçmiş [[Qırmızı Ordu]]çu Osipov vəziyyəti bu şəkildə təsvir etdi:{{sfn|Morozova|2014|p=49}} {{sitatın əvvəli}}O zaman Lənkərandakı vəziyyət qeyri-müəyyən idi, hər kəs özünü hakimiyyətə iddiaçı olaraq görürdü. Hətta küçələr belə adlanırdı: Ryabovskaya küçəsi, burada Akopov, orada Osipov və s. Hər gecə bu qruplar arasında ov olurdu. Bugün Akopovu, sabah Şevkunovu və s. həbs etmək istədilər. Bir sözlə, tam [[anarxiya]]. Gecələr çölə çıxa bilmədik.{{sitatın sonu}} Eyni zamanda,Lənkərandan və Muğanın rus kəndlərindən kənarda güc bir o qədər də paylanmadı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=181}} Bu arada, [[Mudros müqaviləsi]]ndəndən bir müddət əvvəl Bakıya gələn [[ingilislər]], Azərbaycanda Denikinçilərə qarşı açıq düşmən mövqe tutdular. Denikin tərəfindən 1919-cu ilin yanvarında ingilislərlə əlaqə qurmaq üçün göndərilən general [[İvan Erdeli]], İngilis hərbi qubernatoru general [[Uilyam Tomson (general)]] tərəfindən soyuq qəbul edildi. Tomson Azərbaycanda yaşayan rus zabitlərinə hərbi hissələr təşkil etməyi qadağan etdi, Biçeraxovun ölkədəki dəstəsi isə onu ölkəni tərk etməyə məcbur etdi.{{Sfn|Kenez|1977|p=210}}. Fevralda Xəzər donanmasının taleyi ilə bağlı Erdeli ilə olan danışıqlar da uğursuz oldu {{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}}- Tomson bolşeviklərə rəğbət bəsləməkdə ittiham etdiyi [[Xəzər Dənizi Flotiliyası]]nın tərksilah edilməsini əmr etdi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}}. Tərksilah ingilis [[Torpedo gəmisi]]nin nəzarəti altında həyata keçirildi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Erdeli də boş yerə ona ingilislərdən Rus əmlakının Azərbaycanda bərpa olunmasına kömək etməsini istədi. Buna cavab olaraq Tomson Erdelini Azərbaycan hökumətinə göndərdi, ona rədd cavabı verdi.{{Sfn|Kenez|1977|p=210}} Tezliklə Könüllülər Ordusunun strukturları [[Bakı]]dan qovuldu. Denikin polkovniki Ramişevski Bakıdan keçərkən həbs edildi və Muğan ordusu üçün apardığı iki milyon [[rubl]] geri alındı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=182}} Dobrininin qeyd etdiyi kimi denikinçilərin Bakıdan qovulması ilə muğanlılar Rusiyanın mərkəzindən təcrid olundular. Onlar yalnız [[Həştərxan]]dan dəniz vasitəsi ilə ya "qırmızı qonaqların" gəlməsinə, ya da ingilislərin köməyilə Azərbaycanın Muğan bölgəsini tutmağa ümid edə bilərdilər.{{sfn|Оборона Мугани|2015|p=66}}. === Muğan Sovet Respublikası === Bu fonda, 1919-cu ilin fevral-mart aylarında Muğanda Sovet hakimiyyətinin qurulmasında böyük rol oynayan Bolşevik Rabitə Komitəsi meydana gəldi. Sovet memuaristləri onun fəaliyyətinin qeyri-qanuni olduğunu iddia edirdilər, lakin tarixçi Olqa Morozova, İdarə Heyətinin yerləşdiyi mənzilində,keçmiş xan sarayında Suxorukov da daxil olmaqla İdarə Heyətinin bəzi üzvləri tərəfindən dəstəkləndiyini yazırdı.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Bunun ardınca, mart ayında, [[Levan Qoqoberidze]] ilə birlikdə gözlənilmədən partiya ədəbiyyatını gətirən üç barkaz Bakıdan gəldi və bolşeviklərin nüfuzunu gücləndirən Lənkəran bölmələri ilə danışaqlara başladı.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=183}} Tanınmış mənbələr Muğanda Sovet hakimiyyətinin ikinci dəfə qurulması prosedurunu müxtəlif yollarla təsvir edir. Dobrininin sözlərinə görə, "Əlaqələr Komitəsi" ictimai qurum kimi fəaliyyət göstərir,nümayəndələri dəvət edən kəndlərə müraciətlər göndərir və güc tədricən təbii olaraq ona keçirdi. Əvvəlcə yeni Muğan hökuməti neytral adı "Rabitə Komitəsi" adı ilə adlandırılmağa davam etdi və yalnız bundan sonra "[[Muğan Sovet Respublikası]]" (MSR) adını aldı.{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} Bu ərəfədə, mart ayında [[Prişib]] konqresində sosialistlər və polkovnik İlyaşeviçin qərargahı arasında son bölünmədən sonra,leytenant Xoşev Lənkərandakı komissarları həbs etmək və sovet tərəfdarı olan hərbi hissələri tərksilah etmək qərarına gəldi. İlyaşeviç özü leytenantla qarşıdurmaya girərək bu təşəbbüsü dəstəkləmədi. Bununla belə, Lənkərana gələn Xoşev hiyləgərliklə Lənkəran bölmələrini tərksilah etməyə müvəffəq oldu: qoşunların bir hissəsi içərisində olan yerli əsgərlər onlara baxmağa getdilər və bu müddət ərzində Xoşevin tabeliyindəki şəxslər kazarmalarından odlu silahlar çıxardılar. Bu hərəkətlərinə görə polkovnik Yermolayev Xoşevi həbs etməyə çalışdı. Silahlı dəstənin olması, Xoşevə şəhəri tərk etməyə imkan verdi,lakin onun getməsi Sovet tərəfdarı elementlərin fəallaşmasına və Şuranın tezliklə süqutuna səbəb oldu.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=184—185}} Digər tərəfdən, [[SSRİ]]-də nəşr olunan xatirələr bildirilirdi ki, [[Muğan Sovet Respublikası]], [[Privolnoye (Cəlilabad)|Privolnoye]] kəndindən süvari eskadronu tərəfindən hazırlanan bolşevik zərbəsi nəticəsində{{Ref+|Sovet tarixşünaslığında rəsmi tarix [[24 aprel]]dir.{{sfn|Morozova|2014|p=49}}|group=k}} — şəhəri işğal edən və axşam saatlarında zabitləri həbs edən Rabitə Komitəsinin silahlı qüvvələri tərəfindən ortaya çıxdı{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=185}}. Olqa Morozovanın fikrincə, bu nöqteyi nəzər Sovet hakimiyyətinin silahlı qiyam nəticəsində qurulması barədə mövcud stereotipin nəticəsidir. Morozovanın fikrinə görə çevriliş cəhdi zabitlərin həbsi ilə əlaqədardır və bu MSR-nın qurulmasının rəsmi tarixindən sonra da baş verə bilərdi.{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Mayın ortalarında Sovetlərin qurultayında yeni yaradılan MSR-nın İcraiyyə Komitəsi yaradıldı, torpaq məsələsi ilə bağlı müraciət qəbul edildi və MSR-nın Sovet Azərbaycanına və bununla birlikdə Sovet Rusiyasına qoşulmağa hazır olduğu elan edildi{{sfn|Morozova|2014|с=49}}. Regional şuranın sədri David Çirkin, müavini isə [[Şirəli Axundov]] idi{{Ref+|[[1886]]-cı ildə [[Lənkəran qəzası]]nın Razi-Girdani kəndində anadan olub.Gimnaziyanı bitirdikdən sonra inqilabi mübarizədə iştirak etmişdir. Muğan Şurasının üzvü idi. MSR-nın süqutundan sonra silahdaşı Musa Boçarnikovla birlikdə Xəzəri keçərək,[[Həştərxan]]a gəlir. [[1920]]-ci ildə Sovet hakimiyyəti qurulandan sonra Lənkəran qəzası icraiyə komitəsinin sədri təyin edildi.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|с=66—67}}|group="k"}}{{sfn|Süleymanov|2014|p=441}}. May tətilinin Bakıdakı uğursuzluğundan sonra Bakı{{Sfn|Morozova|2014|p=49}} bolşevikləri Muğana külli miqdarda silah, 9 milyon rubl pul və inqilabi ədəbiyyatla gəlməyə başladılar. Bolşeviklər [[Sergey Kirov]]un göndərdiyi silahlar, döyüş sursatları və pullarla birlikdə [[Həştərxan]]dan da gəldilər. Həştərxan bolşevikləri arasında Leninin adından gələn və Muğanın siyasi təlimatçısı olmuş Baltik dənizçisi Timofey Otradnyev də vardı. Onlar İnqilabçı Hərbi Şuranı və Hərbi Sahə Qərargahını təşkil etdilər.{{Sfn|История Азербайджана|1963|p=191}} Gələn bolşeviklər, bütün Sosial İnqilabçılar və menşevikləri tamamilə darmadağın edərək, bütün idarəetmə strukturlarında dominant mövqe tutdular. Hərbi baxımdan, MSR ilk növbədə Lənkəran{{sfn|Morozova|2014|p=49}} sakinlərinin rəhbərliyi altında Bakıdan köçürülmüş [[X]] və [[XI Qırmızı Ordu]]nun qoşunlarının 200 keçmiş əsgərinə güvənirdi və ümumilikdə MSR-nın silahlı qüvvələri 5–6 min nəfərə qədər insanı əhatə edirdi.{{Sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} === Muğanda qarşıdurmalar === [[Fayl:Azerbaijani_soldiers_during_Lenkoran_operation.jpg|thumb|right|Lənkəran əməliyyatı zamanı Səlimovun dəstəsindən olan Azərbaycan əsgərləri, 1919-cu ilin avqustu]] Morozovanın sözlərinə görə, [[Həştərxan]] bolşevikləri cəmi bir ay ərzində həm Muğan rusları, həm də yerli müsəlmanlarla münasibətləri korladılar{{sfn|Morozova|2014|p=49}}. Morozova və Yermolenko kəndlərdə, [[Astara (Azərbaycan)|Astarada]] başlayan müsəlman qiyamını, ilkin mərhələdə [[bolşeviklər]]in bir dəstəsinin məhv edildiyi Qırmızı Terror və Sovet qoşunlarının vəhşilikləri ilə əlaqələndirilir.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=187}} Dobrinin yazır ki, qiyama təkan silahlı qruplaşma komandiri Hüseyn Ramazanovun dayanacağına Sovet sərhədçilərinin basqını olub,bu zaman onun iki oğlu öldü.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}} İyunun 10-da Ramazanov Astarada bolşevik qüvvələrinə zərbə endirdi{{Sfn|Süleymanov|2014|p=443}}. Ona başqa bir komandir, Ramazanovun ölən oğullarından birinə qızını ərə verməyə hazırlaşan Hüseyn Əlixan da qoşuldu.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}} Bolşeviklərin möhkəmlənməsinə baxmayaraq partizan dəstələrinin öhdəsindən gələ bilmədilər və iyunun 17-də [[Lənkəran]]a qaçdılar. İyunun sonunda nizamlı Azərbaycan qoşunları Azərbaycan xüsusi komissarı Cavad-bəy Məlik-Yeqanovun komandanlığı ilə Bakıdan gələrək Ramazanovun heyətinə daxil oldu,bunun nəticəsində bolşeviklər Lənkəran və Astara arasındakı azərbaycanlılar və talışlar içərisində bolşeviklərin bütün qüvvələrini cəmləyərək bütöv bir cəbhədə yer aldılar.{{Sfn|Morozova|2014|p=53}}{{sfn|Morozova|2014|p=49}} Bu məğlubiyyətlər MSR-da güclü hərbiləşməyə səbəb oldu. Səlahiyyət Timofey Otradnevin rəhbərliyi ilə İnqilabçı Hərbi Şuraya verildi, çoxsaylı hərbi komitələr yaradıldı və səfərbərliyə başladı.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=443}} İlyaşeviç postundan kənarlaşdırılaraq,özünü doğru eser Orlov partiyasının üzvü adlandıran qoşun komandirliyinə təyin edildi.{{Sfn|Morozova|2014|p=49, 57}} Bu vaxt Lənkəran hökuməti ilə Rusiya Muğanı arasındakı münasibətlər gərgin olaraq qalırdı. Astara döyüşləri zamanı Muğan bölmələri,keçmiş Qırmızı Ordulu Şişkin görə, "geniş" soyğun ilə məşğul olurdu və Sovet hökuməti bu qarəti rekvizit etdi. Nəticədə Muğan dəstələri Arıçevan və [[Pensər]] uğrunda gedən döyüşlərdə mövqelərini tərk etdilər. Dobrininin dediklərinə əsaslanaraq, Astara yaxınlığında gedən döyüşlər Lənkəran bolşeviklərini Rusiyanın Muğan kəndliləri ilə münasibətlərini korlayan [[rekvizitlər]]i gücləndirməyə məcbur etdi. Bu, Suxorukovun başçılıq etdiyi Bolşeviklər və [[eserlər]] arasında Lənkərandakı siyasi parçalanma fonunda baş verdi. Rus kəndliləri axırıncını dəstəklədilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=187}} Xoşev yerli rus əhalisini Lənkərana getməyə, "tatarlar"la müharibəyə son qoymağa və yad bolşevikləri qovmağa təşviq etməyə başladı{{Sfn|Morozova|2014|p=53}}. Muğan kəndlərindən birində (müxtəlif mənbələrə görə, Astraxanovka və ya [[Pokrovka]]da) bolşeviklərin əleyhdarları Rusiya Muğanının MSR-a qarşı çıxmaq qərarına gəldikləri bir qurultay təşkil etdilər. Ziyarətə Xoşev özü rəhbərlik edirdi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Ziyarətin məqsədi, bəzi məlumatlara görə, digər zabitlərlə birlikdə iyunun ortalarında həbs olunan polkovnik İlyaşeviçin sərbəst buraxılması idi.{{Sfn|Morozova|2014|p=55}} Sovetlərin üç cildlik "Azərbaycan tarixi" kitabına görə, 5 min nəfərə qədər adamın {{Sfn|История Азербайджана|1963|p=192}} daxil olduğu Muğan dəstəsi iyunun 24-də Lənkəranda döyüşə girdi. Bunun ardınca cəbhə bölgəsindən ayrılan bir şəhərdə danışıqlar aparıldı. Bolşeviklər Astara cəbhəsindən alınan bölmələrin yaxınlaşacağına ümid edərək vaxtı irəli sürdülər,komandirlərin olmaması və muğanlılarda döyüş əhval-ruhiyyəsinin zəif olması səbəbindən Xoşev döyüşü davam etdirə bilmədi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Vəziyyət,iyunun 26-da axşam saat 9-da Muğan kəndliləri tərəfindən bolşeviklərin hakimiyyəti təslim etməsi və 24 saat ərzində polkovnik İlyaşeviçin sərbəst buraxılması barədə ultimatum irəli sürüldükdən sonra dəyişdi. Ultimatum yerinə yetirilmədi və iyunun 28-də səhər döyüş yenidən başladı. Böyük Bazarda və [[Lənkəran mayakı]]nda muğanlılar çox sayda bakılı öldürdü. Səhər Saat 9-da Timofey Otradnev də Orlov ilə birlikdə bolşevik qüvvələrinə rəhbərlik edən mayakda öldürüldü.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=188}} Lakin mayak tutulandan sonra Xoşev muğanlıların icazəsiz qaçmasına icazə vermək istəmədən geri çəkilmə əmri verdi, asan qələbələrə alışmış Muğan rusları [[bolşeviklər]]in ciddi müqaviməti ilə əzildilər.{{sfn|Morozova|2014|p=50}} Lənkəran səfərindən sonra hər iki tərəf məğlub olduqlarını düşünürdü. Xoşev Muğanın rus kəndlərinin bolşeviklərin tərəfinə keçməsindən əmin idi, sui-qəsd cəhdindən sonra dəstəsini dağıdıb İran sərhədini keçdi. Muğan kəndlərinin sakinləri öz növbəsində bolşeviklərin müqavimətindən ruhdan düşdülər, buna görə hazır deyildilər, nə qərar verəcəklərini bilmədilər.{{sfn|Morozova|2014|p=50}} Bir müddət qeyri-müəyyənlikdən sonra Muğanın rus kəndlərinin bir hissəsi bolşeviklərin tərəfinə keçdi və bölgədə müharibə başladı; sonralar "Sovet və anti-sovet kəndləri arasında müharibə" adlandırıldı. İdeoloji fərqlərdən əlavə müharibənin vacib səbəbləri, müxtəlif məzhəbləri təmsil edən kəndlər arasındakı mənfəət və dini fərqlər idi.{{sfn|Morozova|2014|p=50—51}} Ancaq Lənkəran komissarları məğlubiyyətə əmin idilər. Bolşeviklər güllə atdılar və MSR-da mərkəzi fiqur olan Otradnevin ölümü onların döyüş ruhunu daha da azaltdı. Bu şəraitdə Lənkərandakı sovet hakimiyyətini dayandırmaq və komissarları təxliyə etmək qərara alındı. Hətta [[Həştərxan]]dan I.O.Kolomiytsev və M.S.Rumanov-Asxabadskiy{{Ref+|1=Rumanov-Asxabadiskiy Мixayil Semyoniviç ([[1885]]-[[1957]], Moskvada rəhmətə gedib) Orta Asiyadakı mübarizə hərəkatlarının təşkilatçılarından biri,təşkilat şöbəsinin müdiri.<ref>Информация из [http://rosgenea.ru/?a=17&r=4&s=%D0%F3%EC%E0%ED%EE%E2-%C0%F1%F5%E0%E1%E0%E4%F1%EA%E8%E9 Центра Генеалогических Исследований]</ref>|group=k}} bir neçə min növ döyüş sursatı ilə gəlməsi qərara təsir etmədi. Həmçinin, Bolşeviklərin ətrafındakı müsəlman dairəsi sıxıldı. 17 iyul gecə yarısı yerli partizan dəstələri Lənkərana hücum etdilər. Hüseyn Ramazanov cənubdan, qərbdən Şahverən, şərqdən isə Hacı Osman hücuma keçdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=445}} Döyüşlərdə nizamlı [[ADR]] qoşunları iştirak edirdi.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=189}} Hər tərəfdən təzyiq altında olan bolşeviklər geri çəkilməyə başladılar, qismən şəhər qülləsində, qismən "Milyutin" və digər gəmilərdə gizlənirdilər. Mövqelərindən irəliləyən Azərbaycan qoşunlarına atəş açaraq Böyük bazar və bir çox binaları dağıtdılar.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=445}} Bolşeviklər şəhərin mərkəzində təcavüzkarlara qarşı zirehli bir maşın yerləşdirdilər. Şəhərdə döyüşlər bir neçə gün davam etdi. Vəziyyətin ümidsizliyini dərk edən MSR-nın əsgərləri Baş Komandan Orlovun döyüşə çağırışlarına baxmayaraq döyüşü tərk etdilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=188}} {{Əlavə mətn | Başlıq = Komissarların gedişi zamanı Qırmızı Ordu sıralarındakı vəziyyət haqqında: {{sfn|Оборона Мугани|2015|p=300}} | Aşağı başlıq = | Yerləşməsi = left | Məzmun = "Atdan atlanıb,o anda zəng edən sahə telefonuna getdim və telefonu götürüb haradan danışdıqlarını soruşdum. — İnqilabi Hərbi Şuradan. Telefondakı artilleriya rəisi Juqayeviç idi, - deyəsən məni bir komissarla səhv salmışdı və hirsli and içməyə başladı. "Allah bilir bu nədir!" Ən həlledici məqamda bütün səlahiyyətli nümayəndələr bir yerdə yoxdur. Artilleriyam atəşi dayandırmağa məcbur olacaq, çünki mərmi hələ gəlməyib. Tatarlar bir neçə dəfə şəhərə girdilər və yalnız zirehli maşınların hücumlarını dayandıra bildilər. Bölmələrimiz artıq mövqelərindən imtina edir və şəhəri tərk etmək istəyirlər. Orlova deyin ki, indi onun cəbhədə olması zəruridir. ” | Orijinalı = | Orijinalın dili = | Orijinalın mənbəsi = | İmza = | Eni = 30em | Hündürlüyü = | Şriftin ölçüsü = 85% | Fon = | Boşluqsuz = }} Bu fonda komissarlar təxliyə edildi. Evuakuasiyanın dəqiq vaxtı məlum deyil: Morozova görə, bu, iyulun ikinci yarısında baş verib.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}} Əvvəlcə intihar hadisələrinin olduğu [[Sarı adası]]na təxliyə təşkil olundu və bir neçə gündən sonra 300 nəfər Muğan komisarları adanı müxtəlif istiqamətlərdə yeddi barkazda tərk etdilər.{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|с=188}} Bir çoxları ağlar tərəfindən tutuldu və edam edildi; aralarında may tətilindən sonra Bakıdan qaçan sovet diplomatı Kolomiyetsev{{Ref+|[[Kutaisi]] vilayətində kasıb bir kəndli ailəsində anadan olub. [[1900]]-cü ildə iş axtarmaq üçün Bakıya gəldi. [[1918]]-ci ilin fevralında 1 nömrəli zirehli qatarın siyasi komissarı təyin edildi, bölgədə Bakı kommunasının qurulmasında iştirak etdi.Otuz yaşında güllələndi.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=65—66}}|group=k}}, hidroavasiya bazasının rəhbəri və Muğan hökumətlərinin əksəriyyətinin üzvü Kropotov, eser Suxorukov və s. Lənkəran bolşeviklərindən də bir neçə qrup qaçmağa müvəffəq oldu.{{sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=62—66}} Morozova görə bu vaxt Lənkərandakı döyüş xəbərləri rus kəndlilərini bir araya topladı. Lənkərana olan uğursuz səfərindən sonra sarsılan Xoşevin səlahiyyətləri bərpa olunmağa başladı və Morozovaya görə Lənkərana kömək məqsədi ilə birləşən bir çox insan (bəziləri sovet rejimini dəstəkləsə də) digərləri bolşevikləri devirməyə çalışırdı, bəzilərində isə dəqiq məqsədlər yox idi. Komisarların qaçması ilə bağlı teleqram,muğanlıların Lənkərana qaçması ilə nəticələndi.{{Sfn|Morozova|2014|p=50}}{{Sfn|Морозова и Ермоленко|2013|p=189}} 24–25 iyul tarixlərində Lənkəranın müsəlmanlar tərəfindən alınmayan hissələrini işğal etdilər və iyulun 26-da [[Prişib]]dəki qurultayda Ağ Qvardiyanın gücünü bərpa etmək qərarı verildi.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=213}} === Muğanda Azərbaycan hakimiyyətinin qurulması === Yeni Ağ Qvardiyaçılar höküməti MSR-nın Astara cəbhəsindən, yerli azərbaycanlı və talışlarlar, həmçinin [[ADR]]-in nizami hərbi hissələrindən misras qalmışdı.{{sfn|Morozova|2014|с=51}} Həbsdən azad edilən və Lənkərana rəhbərlik edən polkovnik İlyaşeviç azərbaycanlıları Rusiya Astarasının hüdudlarından kənara çıxmağa və Muğan məsələsini [[Paris Sülh Konfransı]]na çıxarmağa dəvət edərək Azərbaycan tərəfi ilə danışıqlara başladı. Azərbaycanlı tarixçi Mehman Süleymanovun sözlərinə görə, muğanlılar İngilislərin diplomatik dəstəyinə ümid edərək vaxt keçirirdilər, lakin Azərbaycanın Lənkəran rayonu və Muğan bölgəsindəki hüquqlarını dəstəklədilər. Çaşqın muğanlılar, gücü əllərindən vermək niyyətində deyildilər. Döyüşlər bütün cəbhədə davam etdi və avqustun 10-da muğanlılar bəzi güzəştlərə getmək istəyərək, Azərbaycan mövqelərinə həlledici hücum etdilər. Lakin, muğanlılar Azərbaycanın müdafiə xəttini keçə bilmədilər və ertəsi gün Ümum Muğan Konqresi Azərbaycan hakimiyyətinin tanınmasını elan etdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=446—448}} Razılaşmaya görə, hakimiyyətin təslim olması bir neçə mərhələdə baş verdi və Azərbaycan bölmələri və partizanları və Muğan birləşmələri mövqelərindən çəkilməklə başladı. M. Süleymanovun qeyd etdiyi kimi,avqustun 12-də onu qarşılayan yerli əhalinin nəzarəti altında, Lənkərana kiçik bir azərbaycanlı dəstəsi daxil oldu. Elə həmin gün [[Lənkəran qəzası]]nın Administrasiyası üzrə Xüsusi Komissarı [[Cavad bəy Məlik-Yeqanov|Cavad-bəy Məlik-Yeqanov]] mahalda hərbi vəziyyət elan etdi. Avqustun 13-dəki müqaviləyə əsasən şəhər Azərbaycanın nəzarəti altına keçdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=449}} Muğan və Lənkəranda Cavad-bəy Məlik-Yeqanovun başçılığı ilə Lənkəran general-qubernatorluğu yaradıldı.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=189}} Muğanlılar təslim olmağa məcbur olsalar da, bölgədə təcrübəli rus zabitlərinin başçılığı ilə əhəmiyyətli hərbi gücə sahib olmağa davam etdilər.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=450}} Hətta avqustun 11-də keçirilən Ümum Muğan Konqresinin Azərbaycan hökumətini tanımaq qərarında yerli rus əhalisinin [[Rusiya İmperiyası|Rusiyanın]]{{Sfn|Süleymanov|2014|p=448}} tərkibində olmaq istədiyindən danışıldı və Mehman Süleymanovun fikrincə, belə gücə malik olan muğanlılar istənilən vaxt Denikini dəstəkləyə və Azərbaycanı arxadan vura bilərdilər. Bunu nəzərə alan Azərbaycan hökuməti bölgəni nəhayət sakitləşdirmək üçün [[Salyan]]dan qondarma Lənkərandakı bolşevik hökumətinin şərtləri ilə,iyulun əvvəlində yaradılmış "Lənkəran dəstəsi"ni göndərdi.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=450}} General Həbib-bəy Səlimovun rəhbərlik etdiyi dəstə avqustun 14-də [[Hacıqabul]]dan [[Salyan]]a, oradan da avqustun 17-də Muğan istiqamətində yollandılar. Hərbi nazir [[Səməd bəy Mehmandarov]] Səlimovdan Muğandan alınan hər hansı bir silahın geri alınmasını əmr etdi. Yerli rus əhalisi silahlarını təhvil verməkdən imtina etdilər{{Sfn|Süleymanov|2014|p=460—461}}, ancaq azərbaycanlı birləşmələr Lənkərana gedən yolda rus kəndlərini tək-tək tərksilah etdilər, bunların arasında [[Prişib]] kəndi də var idi{{Sfn|Süleymanov|2014|p=463—464}}. General Səlimov Lənkəran dəstəsində qaydalara, nizam-intizama da diqqət yetirirdi — hətta bir əsgər bir rus mikroavtobusu soyduğuna görə asılmışdı.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=462}} Avqustun 23-də Azərbaycan bölmələri Lənkərana girdilər və polkovnik İlyaşeviçin rus qoşunları müqavimət göstərmədən tərksilah edildi.{{sfn|Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası|2005|p=166—167}} Bundan sonra Lənkəran dəstəsi rus kəndlərinin tərksilahını davam etdirdi: məsələn, [[Biləsuvar (Azərbaycan)|Biləsuvar]] avqustun 26-da, [[Astarxanbazar|Astraxanbazar]] 28 avqustda tərksilah edildi. Silahsızlaşdırma missiyasını uğurla başa vurduqdan sonra Lənkəran dəstəsi sentyabrın 3-də [[Hacıqabul]]a qayıtdı. Rusiya Muğan əhalisindən 22 silah və 32 [[pulemyot]]la yanaşı, 4 minə qədər [[mərmi]], üç yük maşını, 209 xidmət atı və çox sayda müxtəlif hərbi texnika geri alındı. Yuxarıda sadalananlardan əlavə, 517 [[tüfəng]], 93 türk istehsalı tüfəng, 382 ov silahı, 36 süngü, 670 ingilis gülləsi, 12.454 tüfəng gülləsi, 26 səhra topları üçün [[mərmi]], 517 berdan tüfənfi, 3 aeroplan mərmisi, 15 [[qılınc]] və 40 [[xəncər]] və 289 növ digər silahlar qeydiyyata alınmışdır.{{Sfn|Süleymanov|2014|p=465—467}} == Sonrakı hadisələr == Muğan hadisələrindən sonra Bakı quberniyasının cənub qəzaları nəhayət Azərbaycanın tərkib hissəsi oldu, ancaq bölgədə uzun müddət qeyri-sabitlik hökm sürdü. 1920-ci il yanvarın əvvəlində qarnizon adyutantı Həşimov Lənkərandan Azərbaycan ordusunun Baş Qərargahına Lənkəranda və Muğanda vəziyyətin sakit olduğunu bildirdi; lakin "''Mugan əhalisi arasında bolşeviklərin son uğurları ilə əlaqədar olaraq diqqət mərkəzində olan Privolnoye (Cəlilabad), [[Qriqorevka (Şaran)]], Otrubintsi kimi kəndlərin bolşevik təşkilatında artım var.''" Həşimov 1919-cu ildə Səlimov kampaniyası zamanı tərksilahdan xilas olan kəndləri tərksilah etməyi tövsiyə etdi{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=71—72}}. 1920-ci ilin mart ayının əvvəlində Lənkəran qəzası komissarı Bəhram xan Naxçıvanski{{Ref+|[[Cavad bəy Məlik-Yeqanov|Cavad-bəy Məlik-Yeqanovu]] bu vəzifədə [[10 noyabr]] [[1919]]-cu ildə əvəz etdi.<ref>{{məqalə | автор = Vüsalə Əliyeva | заглавие = AXC dövründə Muğan-Lənkəran bölgəsinin siyasi, iqtisadi və mədəni inkişafı | оригинал = | ссылка = http://static.bsu.az/w8/Tarix%20ve%20onun%20problem/2011%20%203/98-100.pdf | язык = az | ответственный = | автор издания = | издание = Tarix və onun problemləri | тип = | место = | издательство = | год = 2011 | месяц = | число = | том = | выпуск = | номер = 3 | страницы = 98 | isbn = | issn = | doi = | bibcode = | arxiv = | pmid = | ref = | archiveurl = | archivedate = }}</ref>|k}}, güclü bolşevik təşviqatı, təbliğatçılarda böyük miqdarda pulun olması və mübarizəyə qalxmış kəndlərdə yaxşı silahlanmanın olduğu barədə məlumat verdi; bölgədəki hərbi mövcudluğu dərhal gücləndirməyi və Bolşevik tərəfdarı kəndləri tərksilah etməyi zəruri saydığını bildirdi.{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=75}} Aprelin 28-də [[Aprel işğalı]] '''(Bakı əməliyyatı)''' nəticəsində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti süquta uğradı. Bir neçə gündən sonra Lənkəranda və Muğanda Sovet hakimiyyəti quruldu; İnqilabi Hərbi Şura yaradıldı.{{Sfn|Сражающаяся Мугань|1979|p=78—80}} Tezliklə (artıq may ayının sonunda) Lənkəran qəzasında Sovet rejiminin silahlı müxalifəti yarandı. Mehman Süleymanovun fikrincə, müsəlman əhalinin Sovet siyasətini anlamaması səbəbindən Sovet hakimiyyəti sinif mübarizə bəhanəsi ilə yerli ənənələrə və adətlərə və kütləvi tələblərə hörmətsizlik etmişdir. Bölgədə uzun müddət fəaliyyət göstərən müsəlman partizan dəstələri, bir çoxu Muğan hadisələri əsnasında Astara üsyanının təşkilatçıları və rəhbərləri — keçmiş türk [[kapral]]ı Yusuf Camal Paşa, Şahverən, Hüseyn Əlixan və başqaları tərəfindən idarə edildi.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=136—149}} Paralel olaraq, Şimali Muğanda, [[Cavad qəzası]]nda silahlı birləşmələr meydana çıxdı.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=158—159}} Mənbələrdə [[Lənkəran üsyanı (1920)|Lənkəran üsyanı]] olaraq xatırlanan silahlı müqavimət yalnız 1921-ci ilin oktyabrında yatırıla bildi. Lakin Mehman Süleymanovun qeyd etdiyi kimi, bölgədəki Sovet hakimiyyətindən narazılıqlar daha uzun illər davam etdi.{{Sfn|Süleymanov|2018|p=149}} == Qeydlər == {{İstinad siyahısı|group="k"}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{Kitab3 |автор=Firuz Kazemzadeh |заглавие=Struggle For Transcaucasia (1917—1921) |ответственный= |ссылка= |место=New York |издательство=Philosophical Library |год=1951 |том= |страниц= |страницы= |isbn=978-0956-0004-08 |ref=Kazemzadeh }} * {{Kitab3 |автор= |заглавие=Азербайджанская Демократическая Республика (1918-1920) |ответственный=Отв. ред. Н. Агамалиева |издание=|место=Баку|издательство=Элм|год=1998|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Агамалиева}} * {{Kitab3 |автор=Булдаков В. П. |часть=|ссылка часть= |заглавие=Этнические конфликты в России, 1917—1918 гг.: условия возникновения, хроника, комментарий, анализ. |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство=Новый хронограф |год=2010 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Булдаков }} * {{Kitab3 |автор=Волкова Н. Г. |часть=Этнические процессы в Закавказье в XIX—XX вв. |ссылка часть= |заглавие=Кавказский этнографический сборник |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство=Изд-во АН СССР |год=1969 |volume=4 |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Волкова }} * {{Kitab3 |автор=Комарова О. Д. |часть=Демографическая характеристика русских селений в Азербайджане |ссылка часть= |заглавие=Русские старожилы Азербайджана. Часть 1 |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М |издательство=Институт этнографии АН СССР |год=1990 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия= |isbn= |тираж= |ref=Комарова }} * {{Kitab3 |автор= |часть= |ссылка часть= |заглавие=Русские |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный=Отв. ред. В. А. Александров, И. В. Власова, Н. С. Полищук |издание= |место=М |издательство=Наука (издательство) |год=2003 |volume= |pages= |columns= |allpages= |серия=Народы и культуры |isbn= |тираж= |ref=«Русские» }} * {{Kitab3 |автор=|заглавие=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası: II cild|ответственный=|издание=|место=Bakı|издательство=Lider Nəşriyyat|год=2005|страницы=213|страниц=|isbn=|ref=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası}} * {{məqalə|автор=Olga M. Morozova|заглавие=Mugan Region in 1918–1919|ссылка=http://www.ejournal15.com/journals_n/1426787336.pdf|язык=|издание=Russkaya Starina|тип=|год=2014|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=46—51|issn=|ref=Morozova}} * {{Kitab3 |автор=|заглавие=История Азербайджана: в трёх томах|ответственный=И. А. Гусейнов, М. А. Дадашзаде, А. С. Сумбатзаде, З. И. Ибрагимов, А. Н. Гулиева, Е. А. Токаржевский|издание=|место=Баку|издательство=Издательство Академии Наук Азербайджанской ССР|год=1963|том=3, Ч.1|страницы=|страниц=539|isbn=|isbn2=|ref=История Азербайджана}} * {{Kitab3 |автор=Ольга Морозова, Татьяна Ермоленко|заглавие=Погоны и Буденовки: Гражданская война глазами белых офицеров и красноармейцев|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Российский гуманитарный научный фонд|год=2013|страницы=|страниц=356|isbn=|isbn2=|ref=Морозова и Ермоленко}} * {{Kitab3 |автор=Anar Isgenderli|заглавие=Realities of Azerbaijan, 1917-1920|ответственный=|издание=|место=USA|издательство=|год=2011|страницы=|страниц=236|isbn=978-1-4568-7955-6|isbn2=|ref=Isgenderli}} * {{Kitab3 |автор=Peter Kenez|заглавие=Civil War in South Russia, 1919-1920: The Defeat of the Whites|ответственный=|издание=|место=|издательство=University of California Press|год =1977|том =2|allpages =378|isbn=|isbn2=|ref=Kenez}} * {{Kitab3 |автор=Mehman Süleymanov|заглавие=Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Hərb Tarixi|ответственный=Pərvin Darabadi|издание =Firuzan|место=|издательство=|год =2014|том=2|страницы=|страниц =696|isbn=|isbn2=|ref=Süleymanov}} * {{Kitab3 | автор = Mehman Süleymanov | заглавие = Azərbaycan Ordusunun tarixi | ссылка = | ответственный = | место = Bakı | издательство = Maarif | год = 2018 | том = 3 (1920—1922) | страниц = 784 | страницы = | isbn = | doi = | ref = Süleymanov }} * {{Kitab3 |автор=А. А. Гусейнов, В. М. Синицын|заглавие=Сражающаяся Мугань|ответственный=|издание=|место =Баку|издательство=Азербайджанское государственное издательство|год =1979 |страниц=|isbn=|isbn2=|ref =Сражающаяся Мугань}} * {{Kitab3 |автор=Добрынин В. А.|заглавие=Оборона Мугани|ответственный=|издание=|место=|издательство=Издательство М. и В. Котляровых|год=2015|страницы=|страниц=368|isbn=978-5-93860-903-3|isbn2=|ref=Оборона Мугани}} * {{Kitab3 |автор=Ж. Е. Папуша, И. А. Гусейнов|заглавие=Борьба за победу Советской власти в Азербайджане, 1918-1920: документы и материалы|ответственный=|издание=|место=|издательство=Институт истории партии АзССР|год=1967|страниц =569|isbn=|isbn2=|ref=Борьба за победу Советской власти в Азербайджане}} {{Azərbaycanın hərb tarixi}} [[Kateqoriya:Azərbaycanın hərb tarixi]] [[Kateqoriya:Rusiyanın hərb tarixi]] [[Kateqoriya:Rusiya vətəndaş müharibəsi]] [[Kateqoriya:1919-cu ildə Azərbaycan]] [[Kateqoriya:1920-ci ildə Azərbaycan]] hq0yjvngvx8tkc04albfep5d7sb967j 0 599752 6547440 6518326 2022-07-24T17:37:43Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{Hərbi xadim |adı = Rəşad Atakişiyev |orijinal adı = |digər adı = |şəkil = Rəşad Atakişiyev.jpg |şəklin ölçüsü = 270 |şəklin izahı = |doğum adı = |ləqəbi = |doğum tarixi = 7.1.1985 |doğum yeri = [[Qılıncbəyli|Pravda]], [[Şəmkir rayonu]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = 24.7.2019 |vəfat yeri = [[Xəzər dənizi]], [[Zarat (Siyəzən)|Zarat]] kəndindən 9 km şərqə doğru<ref>{{cite web |url=http://www.turan.az/ext/news/2019/8/free/politics%20news/az/83213.htm |title=MiQ-29 təyyarəsinin "qara qutusu" Azərbaycanda tədqiq ediləcək |author=[[Turan İnformasiya Agentliyi|Turan]] |date= 21.08.2019|work= |publisher=[http://www.turan.az Turan] |accessdate=2019-08-22 |language=az}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.amerikaninsesi.org/a/qəzaya-uğrayan-hərbi-təyyarənin-qara-qutusu-azərbaycanda-tədqiq-ediləcək-/5050876.html |title=Qəzaya uğrayan hərbi təyyarənin qara qutusu Azərbaycanda tədqiq ediləcək |author=[[Amerikanın səsi]] |date= 21.08.2019|work= |publisher=[https://www.amerikaninsesi.org Amerikanın səsi] |accessdate=2019-08-22 |language=az }}</ref>, [[Azərbaycan]] |vəfat səbəbi = [[MiQ-29 təyyarəsinin qəzası (2019)|Təyyarə qəzası]] |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{SSRİ}}→<br>{{Flaqifikasiya|Azərbaycan}} |milliyyəti = |mənsubiyyəti = {{Azərbaycan Ordusu}} |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |qoşun növü = {{Azərbaycan Ordusunun Hərbi Hava Qüvvələri}} |xidmət illəri = |rütbə = {{Polkovnik-leytenant|Azərbaycan}} |hissə = |komandanlıq etməsi= |vəzifəsi = |döyüşlər = |əlaqələr = |istefada = |təltifləri = {{"Şücaətə görə" medalı|2019}} {{"Qüsursuz xidmətə görə" II dərəcəli medalı}} {{"Qüsursuz xidmətə görə" III dərəcəli medalı}} {{"Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 90 illiyi (1918-2008)" yubiley medalı}} {{"Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 95 illiyi (1918-2013)" yubiley medalı}} {{"Azərbaycan Ordusunun 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Rəşad Saləddin oğlu Atakişiyev''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin polkovnik-leytenantı, [[Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri]]nin pilotu. == Həyatı == Rəşad Atakişiyev 1985-ci il yanvar ayının 7-də [[Şəmkir rayonu]]nun [[Qılıncbəyli|Pravda]] (hazırkı Qılıncbəyli) kəndində anadan olub. Ailədə üç qardaş olublar.<ref>[http://qerbinfo.az/xeber/21384-polkovnik-leytenant-rad-atakiiyev-mkirin-qlncbyli-kndind-yaayb-aradirma.html Rəşad Atakişiyev həyatı]</ref> O, ilk təhsilini Şəmkir rayonunun Şöhrət Hüseynov adına Qılıncbəyli kənd tam orta məktəbində, daha sonra [[Samux rayonu]]nun [[Alabaşlı]] kənd orta məktəbində alıb. Rəşad Atakişiyev oxuduğu müddətdə təlim-tərbiyəsi, bilik və bacarığı ilə seçilib. Orta məktəbi yüksək qiymətlərlə bitirən Rəşad, ali təhsil almaq arzusu ilə 2002-ci ildə Azərbaycan Ali Hərbi Təyyarəçilik məktəbinə üz tutub. O, 2006-cı ildə Azərbaycan Ali Hərbi Təyyarəçilik Məktəbini "Uçuş Mühəndisi" ixtisasına yiyələnərək yüksək nəticələrlə başa vurub. İkinci kursda oxuyan zaman ilk dəfə ixtisaslaşma tətbiq olunub və aviasiyaya sənəd vermiş 200 nəfər arasında Rəşad da olub. Seçilmiş 35 nəfərlə birgə təhsil alan Atakişiyev diplom alan cəmi 5 nəfərdən biri olmağı bacarıb. O, 2001-ci ildən pilot kimi fəaliyyətə başlayıb, əldə etdiyi bilik və bacarıqları sayəsində [[polkovnik-leytenant]] rütbəsinə qədər yüksəlib. Qısa zaman ərzində təcrübəli pilotlar sırasına və hərbi hissə komandirinin müavini vəzifəsinə yüksələn Rəşad Atakişiyev 2018-ci ilin oktyabrında [[Real TV]]-də yayımlanan "Şahinlər" filmində iştirak edərək, havada ən çətin, təhlükəli manevrlərin öhdəsindən gəlib. Həmçinin Azərbaycan Ordusunun 100 illiyi ilə bağlı keçirilən paradda səmada bacarıqlarını göstərib.<ref>[https://sherg.az/xəbər/101863 İtən qırıcı… — Xəzər səssizdir….]</ref> Ayrıca Azərbaycan və Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələrinin "Turaz Qartalı" devizi altında keçirilən birgə taktiki-uçuş təlimlərində iştirak edib. == Ailəsi == Rəşad Atakişiyev politoloq [[Qabil Hüseynli]]nin kürəkəni idi. İki oğlu vardır. == Ölümü == Bakı vaxtı ilə iyul ayının 24-ü saat 22.00 radələrində plana uyğun olaraq gecə vaxtı təlim-məşq uçuşları keçirən [[Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri]]nə məxsus [[MiQ-29]] təyyarəsi ilə qəflətən rabitə əlaqəsi kəsilmiş və aviasiya vasitəsi radarlardan itmişdir. Təyyarə [[Xəzər dənizi]]nə düşüb. Qəza nəticəsində təyyarənin pilotu, polkovnik-leytenant Rəşad Atakişiyev itkin düşmüşdür. Təyyarənin axtarış ərazisinin təxmini sahəsi 600 kvadrat kilometr, dərinliyi 40 metrə qədər olub. Təyyarə və pilotun axtarışları üçün [[Türkiyə]] və [[Rusiya]]dan mütəxəssis və avadanlıqlar cəlb olundu. [[Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi]]nin [[19 avqust|avqustun 19]]-da verdiyi məlumata görə təyyarənin qara qutusu tapılmışdır.<ref>[https://www.amerikaninsesi.org/a/mi̇q-29-un-qara-qutu-su-tapılıb/5047636.html?fbclid=IwAR09gxHdlFph04i6aInlnJXUo7YKEa6vLxN4ml_lYUU4YOqUyzhNM3myco8 Qəzaya uğrayan MİQ-29-un 'qara qutu'su tapılıb]</ref> 20 avqust tarixində isə pilotun nəşi tapılmışdır<ref>{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=XKVhfDZzvNA |title=Polkovnik-leytenant Rəşad Atakişiyevin ölümündən 3 il ötür |author=İctimai TV |date= 24.07.2022|work= |publisher=[http://youtube.com Youtube.com] |accessdate=2022-07-24 |language=az }}</ref>. 21 avqust tarixində Rəşad Atakişiyevin nəşi ikinci Fəxri xiyabanda dəfn edilmişdir.<ref>[https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan-49404310?ocid=socialflow_facebook&fbclid=IwAR0I-a7drxjEVmNvJN3lDd0EreC2WM7K5bYu35nb7bysf9GKMhMubH_qf94 Hərbi pilot Rəşad Atakişiyev dəfn edilib]</ref><ref>[https://azertag.az/xeber/Herbi_pilot_Resad_Atakisiyevle_vida_merasimi_kechirilir-1320106 Hərbi pilot Rəşad Atakişiyev ilə vida mərasimi keçirilib]</ref> 07.05.2021-ci ildə Hərbi Pilot Polkovnik Leytnant Rəşad Atakişiyevə Şəhid statusu verilmişdir. == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı}} == Həmçinin bax == * [[MiQ-29 təyyarəsinin qəzası (2019)]] == Xarici keçidlər == * [https://www.youtube.com/watch?v=it_GCdBo_fM Rəşad Atakişiyev h] ib [https://www.youtube.com/watch?v=it_GCdBo_fM ında] * [https://www.youtube.com/watch?v=lzF8XECDtDE Şahinlər filmi] * [https://www.youtube.com/watch?v=xrxUwEbt4hI Qəhrəman pilotun əbədiyyətə uçuşu] [[Kateqoriya:Pilotlar]] [[Kateqoriya:Şəmkir rayonunda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Bakıda vəfat edənlər]] [[Kateqoriya:"Qüsursuz xidmətə görə" medalı ilə təltif edilənlər]] [[Kateqoriya:"Hərbi xidmətdə fərqlənməyə görə" medalı ilə təltif edilənlər]] [[Kateqoriya:II Fəxri Xiyabanda dəfn olunanlar]] ks2t38eld74c0qguvcgiyu6n7n4tcsv 0 600576 6548131 6505556 2022-07-25T11:44:27Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Alimlər]] silindi wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Musafa Qafalı |orijinal adı = {{dil-tr|Mustafa Kafalı}} |digər adları = |şəkil = Mustafa Qafalı.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 1934 |doğum yeri = |vəfat tarixi = 28.8.2019 |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{TUR}} |milliyyəti = [[Türk]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = [[Tarix elmləri doktoru]] |elmi adı = |iş yeri = [[İstanbul Universiteti]] <br/> [[Bağdad Universiteti]] (1975-1977) |alma-mater = |təhsili = [[Ankara Universiteti]] |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = [[Tarix]]<br/> [[Ədəbiyyat]] |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Mustafa Qafalı''' ({{DVTY}}) — türkiyəli tarixçi alim, professor və [[türk millətçiliyi]]nin tanınmış şəxslərindən biri.<ref>{{cite web |url = https://www.yenicaggazetesi.com.tr/mustafa-kafali-hocayi-kaybettik-246992h.htm |archiveurl = |archivedate = |title = Mustafa Kafalı hocayı kaybettik |author = |date = |work = |publisher = www.yenicaggazetesi.com.tr |accessdate = |language = }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.hurriyet.com.tr/gundem/prof-dr-mustafa-kafali-vefat-etti-41315095 |archiveurl = |archivedate = |title = Prof. Dr. Mustafa Kafalı vefat etti |author = |date = |work = |publisher = www.hurriyet.com.tr |accessdate = |language = }}</ref> == Həyatı == Mustafa Qafalı 1934-cü ildə [[Konya]]da anadan olmuşdur. [[Hüseyn Nihal Atsız]]ın tələbələrindən olan Mustafa Qafalı [[Türkiyə]]də türk millətçiliyinin tanınmış simalarından olmuşdur. Həmçinin, Türkiyə tarixşünaslığının [[Orta Asiya|Orta Asiya]] və türk-monqol tarixi üzrə ən məşhur tarixçilərindən olmuşdur.<ref>{{cite web |url = http://www.genelturktarihi.net/prof-dr-mustafa-kafali |archiveurl = |archivedate = |title = Prof.Dr. Mustafa KAFALI |author = |date = |work = |publisher = www.genelturktarihi.net |accessdate = |language = }}</ref> 2019-cu ilin avqust ayının 29-da vəfat etmiş, 30 avqustda isə [[Ankara]]da dəfn edilmişdir. Ölümündən sonra [[Maral Akşənər|Maral Akşənər]], [[Ümid Özdağ]], [[Mansur Yavaş]] və s. kimi tanınmış millətçi siyasi xadimlər tərəfindən başsağlığı verilmişdir.<ref>{{cite web |url = https://www.cnnturk.com/turkiye/tarihci-mustafa-kafali-hayatini-kaybetti |archiveurl = |archivedate = |title = Tarihçi Mustafa Kafalı hayatını kaybetti |author = |date = |work = |publisher = www.cnnturk.com |accessdate = |language = }}</ref> === Təhsili === Ali təhsilini [[Ankara Universiteti]]nin Dil və Tarix-Coğrafiya fakültəsinin Tarix bölümündə bitirmişdir. 1965-ci ildə [[doktorantura]] təhsilini tamamlamışdır. == Elmi fəaliyyəti == 1960-cı ildə [[İstanbul Universiteti]] Ədəbiyyat fakültəsinin Ümumi Türk Tarixi bölməsində asistant olaraq çalışmağa başlamışdır. "Ötəmiş Hacıya görə Cuci ulusunun tarixi" adlı doktorluq mövzusunu 1965-ci ildə müdafiə etmişdir. 1971-1972-ci illərdə universitet tərəfindən elmi araşdırmalar üçün [[London]]a gönədərilmişdir. [[Türkiyə]]yə döndükdən sonra isə "Qızıl Orda xanlığında Sayın xan sülaləsinin dövrü (1227-1360)" adlı tezisi ilə 1973-cü ildə dosent olmuşdur. 1974-cü ildən etibarən isə Türk Tarixi bölməsində III-VI semestr tələbələrinə [[Qızıl Orda]] və [[Çağatay xanlığı|Çağatay]] xanlıqları ilə, [[Hülakilər|Elxanilər]] dövləti, VII-VIII semestr tələbələrinə isə [[Teymur]] və Teymurilər tarixi və Tarix metodu dərslərini vermişdir. "Mənbələr" və Osmanlıca mətnlər" mövzusunda seminarlar vermişdir.<ref>{{cite web |url = http://www.milliyet.com.tr/gundem/mustafa-kafalidan-aci-haber-mustafa-kafali-kimdir-kac-yasinda-neden-oldu-6024093 |archiveurl = |archivedate = |title = Mustafa Kafalı'dan acı haber! Mustafa Kafalı kimdir, kaç yaşında, neden öldü? |author = |date = |work = |publisher = www.milliyet.com.tr |accessdate = |language = }}</ref> 1975-1977-ci illər aralığında [[Bağdad Universiteti]]nin Ədəbiyyat fakültəsində dəvətli müəllim kimi dərs demişdir. Professorluq təqdimat tezisi olaraq hazırladığı "Çağatay xanlığı (1227-1345)" adlı əsəri ilə 24 may 1982-ci ildə bu vəzifəyə yüksəlmişdir. [[Türk Tarix Qurumu]]nun üzvü olmuşdur. [[İngiliscə]] və [[rusca]] bilirdi. == Həmçinin bax == * [[Hüseyn Nihal Atsız]] * [[Reha Oğuz Türkqan]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Tarixçilər]] [[Kateqoriya:Türk milliyətçiləri]] kdgnqsiv01904sgrrk0p3t21gg3vhfk 6548133 6548131 2022-07-25T11:44:42Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Türkiyə alimləri]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Musafa Qafalı |orijinal adı = {{dil-tr|Mustafa Kafalı}} |digər adları = |şəkil = Mustafa Qafalı.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 1934 |doğum yeri = |vəfat tarixi = 28.8.2019 |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{TUR}} |milliyyəti = [[Türk]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = [[Tarix elmləri doktoru]] |elmi adı = |iş yeri = [[İstanbul Universiteti]] <br/> [[Bağdad Universiteti]] (1975-1977) |alma-mater = |təhsili = [[Ankara Universiteti]] |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = [[Tarix]]<br/> [[Ədəbiyyat]] |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Mustafa Qafalı''' ({{DVTY}}) — türkiyəli tarixçi alim, professor və [[türk millətçiliyi]]nin tanınmış şəxslərindən biri.<ref>{{cite web |url = https://www.yenicaggazetesi.com.tr/mustafa-kafali-hocayi-kaybettik-246992h.htm |archiveurl = |archivedate = |title = Mustafa Kafalı hocayı kaybettik |author = |date = |work = |publisher = www.yenicaggazetesi.com.tr |accessdate = |language = }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.hurriyet.com.tr/gundem/prof-dr-mustafa-kafali-vefat-etti-41315095 |archiveurl = |archivedate = |title = Prof. Dr. Mustafa Kafalı vefat etti |author = |date = |work = |publisher = www.hurriyet.com.tr |accessdate = |language = }}</ref> == Həyatı == Mustafa Qafalı 1934-cü ildə [[Konya]]da anadan olmuşdur. [[Hüseyn Nihal Atsız]]ın tələbələrindən olan Mustafa Qafalı [[Türkiyə]]də türk millətçiliyinin tanınmış simalarından olmuşdur. Həmçinin, Türkiyə tarixşünaslığının [[Orta Asiya|Orta Asiya]] və türk-monqol tarixi üzrə ən məşhur tarixçilərindən olmuşdur.<ref>{{cite web |url = http://www.genelturktarihi.net/prof-dr-mustafa-kafali |archiveurl = |archivedate = |title = Prof.Dr. Mustafa KAFALI |author = |date = |work = |publisher = www.genelturktarihi.net |accessdate = |language = }}</ref> 2019-cu ilin avqust ayının 29-da vəfat etmiş, 30 avqustda isə [[Ankara]]da dəfn edilmişdir. Ölümündən sonra [[Maral Akşənər|Maral Akşənər]], [[Ümid Özdağ]], [[Mansur Yavaş]] və s. kimi tanınmış millətçi siyasi xadimlər tərəfindən başsağlığı verilmişdir.<ref>{{cite web |url = https://www.cnnturk.com/turkiye/tarihci-mustafa-kafali-hayatini-kaybetti |archiveurl = |archivedate = |title = Tarihçi Mustafa Kafalı hayatını kaybetti |author = |date = |work = |publisher = www.cnnturk.com |accessdate = |language = }}</ref> === Təhsili === Ali təhsilini [[Ankara Universiteti]]nin Dil və Tarix-Coğrafiya fakültəsinin Tarix bölümündə bitirmişdir. 1965-ci ildə [[doktorantura]] təhsilini tamamlamışdır. == Elmi fəaliyyəti == 1960-cı ildə [[İstanbul Universiteti]] Ədəbiyyat fakültəsinin Ümumi Türk Tarixi bölməsində asistant olaraq çalışmağa başlamışdır. "Ötəmiş Hacıya görə Cuci ulusunun tarixi" adlı doktorluq mövzusunu 1965-ci ildə müdafiə etmişdir. 1971-1972-ci illərdə universitet tərəfindən elmi araşdırmalar üçün [[London]]a gönədərilmişdir. [[Türkiyə]]yə döndükdən sonra isə "Qızıl Orda xanlığında Sayın xan sülaləsinin dövrü (1227-1360)" adlı tezisi ilə 1973-cü ildə dosent olmuşdur. 1974-cü ildən etibarən isə Türk Tarixi bölməsində III-VI semestr tələbələrinə [[Qızıl Orda]] və [[Çağatay xanlığı|Çağatay]] xanlıqları ilə, [[Hülakilər|Elxanilər]] dövləti, VII-VIII semestr tələbələrinə isə [[Teymur]] və Teymurilər tarixi və Tarix metodu dərslərini vermişdir. "Mənbələr" və Osmanlıca mətnlər" mövzusunda seminarlar vermişdir.<ref>{{cite web |url = http://www.milliyet.com.tr/gundem/mustafa-kafalidan-aci-haber-mustafa-kafali-kimdir-kac-yasinda-neden-oldu-6024093 |archiveurl = |archivedate = |title = Mustafa Kafalı'dan acı haber! Mustafa Kafalı kimdir, kaç yaşında, neden öldü? |author = |date = |work = |publisher = www.milliyet.com.tr |accessdate = |language = }}</ref> 1975-1977-ci illər aralığında [[Bağdad Universiteti]]nin Ədəbiyyat fakültəsində dəvətli müəllim kimi dərs demişdir. Professorluq təqdimat tezisi olaraq hazırladığı "Çağatay xanlığı (1227-1345)" adlı əsəri ilə 24 may 1982-ci ildə bu vəzifəyə yüksəlmişdir. [[Türk Tarix Qurumu]]nun üzvü olmuşdur. [[İngiliscə]] və [[rusca]] bilirdi. == Həmçinin bax == * [[Hüseyn Nihal Atsız]] * [[Reha Oğuz Türkqan]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Tarixçilər]] [[Kateqoriya:Türk milliyətçiləri]] [[Kateqoriya:Türkiyə alimləri]] co691a0hi1rl85mqw69b6y0u7ino1pz 6548134 6548133 2022-07-25T11:44:51Z Eldarado 33729 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Türk alimlər]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Musafa Qafalı |orijinal adı = {{dil-tr|Mustafa Kafalı}} |digər adları = |şəkil = Mustafa Qafalı.gif |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 1934 |doğum yeri = |vəfat tarixi = 28.8.2019 |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{TUR}} |milliyyəti = [[Türk]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = [[Tarix elmləri doktoru]] |elmi adı = |iş yeri = [[İstanbul Universiteti]] <br/> [[Bağdad Universiteti]] (1975-1977) |alma-mater = |təhsili = [[Ankara Universiteti]] |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = [[Tarix]]<br/> [[Ədəbiyyat]] |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Mustafa Qafalı''' ({{DVTY}}) — türkiyəli tarixçi alim, professor və [[türk millətçiliyi]]nin tanınmış şəxslərindən biri.<ref>{{cite web |url = https://www.yenicaggazetesi.com.tr/mustafa-kafali-hocayi-kaybettik-246992h.htm |archiveurl = |archivedate = |title = Mustafa Kafalı hocayı kaybettik |author = |date = |work = |publisher = www.yenicaggazetesi.com.tr |accessdate = |language = }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.hurriyet.com.tr/gundem/prof-dr-mustafa-kafali-vefat-etti-41315095 |archiveurl = |archivedate = |title = Prof. Dr. Mustafa Kafalı vefat etti |author = |date = |work = |publisher = www.hurriyet.com.tr |accessdate = |language = }}</ref> == Həyatı == Mustafa Qafalı 1934-cü ildə [[Konya]]da anadan olmuşdur. [[Hüseyn Nihal Atsız]]ın tələbələrindən olan Mustafa Qafalı [[Türkiyə]]də türk millətçiliyinin tanınmış simalarından olmuşdur. Həmçinin, Türkiyə tarixşünaslığının [[Orta Asiya|Orta Asiya]] və türk-monqol tarixi üzrə ən məşhur tarixçilərindən olmuşdur.<ref>{{cite web |url = http://www.genelturktarihi.net/prof-dr-mustafa-kafali |archiveurl = |archivedate = |title = Prof.Dr. Mustafa KAFALI |author = |date = |work = |publisher = www.genelturktarihi.net |accessdate = |language = }}</ref> 2019-cu ilin avqust ayının 29-da vəfat etmiş, 30 avqustda isə [[Ankara]]da dəfn edilmişdir. Ölümündən sonra [[Maral Akşənər|Maral Akşənər]], [[Ümid Özdağ]], [[Mansur Yavaş]] və s. kimi tanınmış millətçi siyasi xadimlər tərəfindən başsağlığı verilmişdir.<ref>{{cite web |url = https://www.cnnturk.com/turkiye/tarihci-mustafa-kafali-hayatini-kaybetti |archiveurl = |archivedate = |title = Tarihçi Mustafa Kafalı hayatını kaybetti |author = |date = |work = |publisher = www.cnnturk.com |accessdate = |language = }}</ref> === Təhsili === Ali təhsilini [[Ankara Universiteti]]nin Dil və Tarix-Coğrafiya fakültəsinin Tarix bölümündə bitirmişdir. 1965-ci ildə [[doktorantura]] təhsilini tamamlamışdır. == Elmi fəaliyyəti == 1960-cı ildə [[İstanbul Universiteti]] Ədəbiyyat fakültəsinin Ümumi Türk Tarixi bölməsində asistant olaraq çalışmağa başlamışdır. "Ötəmiş Hacıya görə Cuci ulusunun tarixi" adlı doktorluq mövzusunu 1965-ci ildə müdafiə etmişdir. 1971-1972-ci illərdə universitet tərəfindən elmi araşdırmalar üçün [[London]]a gönədərilmişdir. [[Türkiyə]]yə döndükdən sonra isə "Qızıl Orda xanlığında Sayın xan sülaləsinin dövrü (1227-1360)" adlı tezisi ilə 1973-cü ildə dosent olmuşdur. 1974-cü ildən etibarən isə Türk Tarixi bölməsində III-VI semestr tələbələrinə [[Qızıl Orda]] və [[Çağatay xanlığı|Çağatay]] xanlıqları ilə, [[Hülakilər|Elxanilər]] dövləti, VII-VIII semestr tələbələrinə isə [[Teymur]] və Teymurilər tarixi və Tarix metodu dərslərini vermişdir. "Mənbələr" və Osmanlıca mətnlər" mövzusunda seminarlar vermişdir.<ref>{{cite web |url = http://www.milliyet.com.tr/gundem/mustafa-kafalidan-aci-haber-mustafa-kafali-kimdir-kac-yasinda-neden-oldu-6024093 |archiveurl = |archivedate = |title = Mustafa Kafalı'dan acı haber! Mustafa Kafalı kimdir, kaç yaşında, neden öldü? |author = |date = |work = |publisher = www.milliyet.com.tr |accessdate = |language = }}</ref> 1975-1977-ci illər aralığında [[Bağdad Universiteti]]nin Ədəbiyyat fakültəsində dəvətli müəllim kimi dərs demişdir. Professorluq təqdimat tezisi olaraq hazırladığı "Çağatay xanlığı (1227-1345)" adlı əsəri ilə 24 may 1982-ci ildə bu vəzifəyə yüksəlmişdir. [[Türk Tarix Qurumu]]nun üzvü olmuşdur. [[İngiliscə]] və [[rusca]] bilirdi. == Həmçinin bax == * [[Hüseyn Nihal Atsız]] * [[Reha Oğuz Türkqan]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Tarixçilər]] [[Kateqoriya:Türk milliyətçiləri]] [[Kateqoriya:Türkiyə alimləri]] [[Kateqoriya:Türk alimlər]] hgblt3in8g2ekwaq9qcgi9m08negfne 0 601989 6547985 6473108 2022-07-25T10:10:08Z Aeraworld 219196 /* BTS */ wikitext text/x-wiki {{Musiqiçi |adı = J-hope |orijinal adı = Jung Hoseok |şəkil = J-Hope at the 2019 Golden Disc Awards day 1 (1).jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |fon rəngi = |doğum adı =Jung Hoseok |ləqəbi =J-Hope |doğum tarixi = 18 fevral 1994 |doğum yeri =[[Cənubi Koreya]] Gwangju şəhəri |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = [[Cənubi Koreya]] |milliyyəti = |fəaliyyəti =rəqqas ,repper,bəstəkar |fəaliyyət illəri = 2013-günümüz |janr = K-pop |musiqi aləti = |səs tembri = |albom şirkəti = |əlaqələri = |təhsili = |üzvlüyü = [[BTS (musiqi qrupu)|BTS]] |mükafatları = |imzası = Signature of BTS' J-Hope.png |saytı = |vikianbar = }}'''J-Hope''' ({{DVTY}}) — Əsl adı ''Jung Ho-Seok'' , səhnə adı J-Hope , [[Cənubi Koreya]]lı rəqqas , repper , bəstəkar.2013-cü ildə [[Big Hit Music|Big Hit Entertainment]] ([[Hybe Corporation]]) tərəfindən yaradılan [[BTS (musiqi qrupu)]]nun əsas rəqqası,repperi və alt vokalıdır. == Haqqında == === İlk illər === Jung Ho-seok ([[Hanqıl]]: 정호석) 18 fevral 1994-cü ildə [[Cənubi Koreya]]nın (Gwangju) Qvancu şəhərində anadan olub, burada valideynləri və böyük bacısı ilə yaşamışdır.BTS ilə debut etməzdən əvvəl yeraltı rəqs komandası Neuron-un bir hissəsi olmuş və [[Big Hit Music|Big Hit Entertainment]] ilə müqavilə imzaladığı 4-cü sinifdən 9-cu sinifədək altı il Qvancu Musiqi Akademiyasında rəqs dərsləri almışdır.J-Hope debutdan əvvəl rəqs bacarıqları ilə nisbətən yaxşı tanınırdı. O,2008-ci ildə milli rəqs yarışmasında birinci yer də daxil olmaqla bir neçə yerli rəqs mükafatı qazandı. Rəqs etmək bacarığı nəticədə ona bir idol təcrübəçisi kimi mahnı oxumağa və seçməyə marağının inkişafına kömək etdi. Stajyer olaraq J-Hope, (Jo Kwon) Co kvon-un 2012-ci ildə çıxardığı "Animal" mahnısında repçi olaraq iştirak etdi. == Karyera == === BTS === 13 noyabr 2013-cü ildə J-Hope, "[[BTS (musiqi qrupu)|BTS]]"-in üzvü olaraq Mnet-in M! Countdown-da ilk albomu 2 Cool 4 Skool-dan "No More Dream" parçası ilə ilk dəfə musiqi karyerasına başladı.[[Rap Monster|RM]] və [[Min Yunqi|Suga]]-dan sonra stajyer olaraq qrupa qoşulan üçüncü üzv idi.J-Hope hər albomdakı [[BTS (musiqi qrupu)]]-in diskoqrafiyasının yaradılması prosesində iştirak edir.14 iyun 2019-cu ildə J-Hope, [[BTS (musiqi qrupu)]] üzvü [[V(muğənni)|V]] və [[Zara Larsson]] ilə birlikdə mobil oyun [[BTS World]] üçün "A Brand New Day" adlı bir soundtrack üzərində əməkdaşlıq etdi. === Solo karyera === 1 mart 2018-ci ildə J-Hope, "Daydream" başlıqlı parçasının bir klipi ilə birlikdə dünyada ilk solo qarışığı olan Hope World-u yayımladı.<ref>https://www.billboard.com/articles/columns/k-town/8232212/bts-j-hope-billboard-200-charts-hope-world-mixtape</ref>Daha sonra martın 6-da B-tərəf "Təyyarə" üçün bir musiqi videosu yayımlandı.Hope World Billboard 200-də 38-ci pilləyə yüksəldi, ona görə o zamana qədər cədvəldəki ən yüksək nömrəyə çıxan ilk solo ifaçısı oldu.[[Hope World]] ayrıca [[Kanada]] Albomları cədvəlində 35, [[ABŞ]]-ın Ən Yaxşı Rep Albomları cədvəlində 19-cu pillədə yüksəldi. Üç qarışıq musiqi parçası, "Daydream", "Hope World" və "Hangsang", Dünya Rəqəmsal Mahnılar Cədvəlində sırasıyla 3, 16 və 24 nömrələrində yer aldı.Növbəti həftə, mahnılar 1, 6 ve 11'ə yüksəldi Hope World'dan üç əlavə parça ilə "Airplane", "Base Line" və "POP (Piece of Peace) pt. 1-ci listəyə girdi. Sırasıyla 5, 6 və 12 nömrələrinə çıxdı. "Daydream" cədvəlin zirvəsinə qalxaraq, J-Hope-u qrupu BTS də daxil olmaqla, on Koreya qrupun içində birə çıxartdı.Solo debutunun uğuru onu the Artist 100 cədvəlində 3-cü, 10 Mart həftəsi üçün the Artist 100 Cədvəlində 97-ci, daha sonra 17 Mart həftəsi üçün 91-ci pillədə çıxardı. O Psy-dən sonra Artist 100-də yer alan ikinci Koreyalı solistdir.Bu qarışıq solo pleyist "Daydream" ilə dünya miqyasında on ölkədə 3-cü yerə çıxdı. Billboard jurnalının ilin sonu Dünya Albomları Siyahısında 5-ci sırada yer aldı. 2019-cu il 27 sentyabrda J-Hope, [[Amerika]]lı müğənni [[Becky G.]]-nin iştirakı ilə "Chicken Noodle Soup" adlı mahnı çıxardı.Trek, Billboard Hot 100-də 81-də ilk dəfə çıxdı, 4 oktyabrda sona çatan həftə üçün 9.7 milyon yayım və 11.000 yükləmə ilə J-Hope, xaricində solo sənətçi olaraq Hot 100-də iştirak edən ilk BTS üzvü oldu, cədvəldə yer alan üçüncü Koreyalı solo sənətçi (Psy və CL-dən sonra) və ümumilikdə bunu edən altıncı Koreyalı sənətçi oldu. "Chicken Noodle Soup" ilə Dünya Rəqəmsal Mahnılar cədvəlində 1-ci sırada yer aldı və J-Hope-un 2018-ci ilin "Daydream" mahnısından sonra buna nail olan ikinci mahnısıdır. 14 iyun 2022-ci ildə Hybe J-Hope-u [[BTS]]-in solo sənətçi kimi promosyonlara başlayan ilk üzvü elan etdi.İyulun 15-də yayımlanan [[Jack in the Box]] debüt solo albomundan əvvəl iyulun 1-də aparıcı sinql "More" idi.J-Hope iyulun 31-də Lollapaloozada festivalın son gününün baş rolunu oynayacaq. O, Amerika Birləşmiş Ştatlarının böyük musiqi festivalında əsas səhnəyə başçılıq edən ilk [[Cənubi Koreya]]lı sənətçidir. == Adı == Səhnə adı "J-Hope (제이 홉)", pərəstişkarları üçün ümidi təmsil etmək, eyni zamanda "BTS-in ümidi" olmaq arzusundan irəli gəlir. == Sənətkarlıq və ictimai imic == J-Hope musiqisi və çıxışları üçün yüksək əhval-ruhiyyə və enerjili bir tona sahib kimi təsvir edilmişdir. Onun "Hope World" mixtapı əyləncəli təbiətə və müxtəlif musiqi janrlarına, o cümlədən "synth-pop", "trap", "house", "alternativ hip-hop", "funk-soul" və "retro" elementlərə malik olaraq təsvir edilmişdir. The 405 tərəfindən nəşr olunan icmalda Emmad Usmani mixtape-in konsepsiyasını və istehsalını yüksək qiymətləndirərək, "J-Hope, layihənin 20 dəqiqəsi ərzində müstəsna yaradıcılıq, həqiqi şəxsiyyət və vahid istiqamət hissi nümayiş etdirir" yazaraq qeyd etdi. Xüsusən də baş mahnı "Daydream", bir idolun karyerasında üzləşdiyi çətinlikləri müzakirə etdiyinə, müxtəlif ədəbi istinadlara və ciddi mövzunun əyləncəli təqdimatına görə Billboard jurnalı tərəfindən təriflənmişdir. J-Hope, Jül Vernin "Dəniz altındakı iyirmi min liqa" əsərinin sərgüzəşt xarakterini və onun üslubunun ''Hope World''-dakı işinə təsir edənlər kimi Kyle, Amine və Joey Badassın əsərlərini misal gətirir. Sülh ideyası, həmçinin Time jurnalına verdiyi müsahibədə "Mənim musiqim vasitəsilə kiminsə şəxsi sülhünün bir hissəsi olmaq fantastik olardı" deyərək, onun lirikalarının çoxuna əsas verdi. "Müasir nəsli təmsil etmək" ideyası onun BTS musiqisi üzərində işinə də təsir edib.Duqlas Adamsın "[[Qalaktika üzrə avtostopla (romanlar seriyası)|Otostopçunun Qalaktikaya bələdçi]]" adlı elmi-fantastik seriyasına da istinad edilib. 2020-ci ilin yanvar ayında J-Hope Koreya Musiqi Müəllif Hüquqları Assosiasiyasının tamhüquqlu üzvü seçildi. === Təsir === 2018-ci ildə o, qrupun digər üzvləri ilə birlikdə Cənubi Koreya prezidenti tərəfindən beşinci dərəcəli Hvaqvan Mədəniyyətinə görə ordeni ilə təltif edilib.O, 2018-ci ildə dünyada ən çox bəyənilən tvit "In My Feelings Challenge" adlı yazısını yayımlamışdı. 2021-ci ilin iyul ayında o, "davamlı inkişaf kimi gələcək nəsillər üçün qlobal gündəmə rəhbərlik etmək" və beynəlxalq ictimaiyyətdə "Cənubi Koreyanın diplomatik səylərini və qlobal mövqeyini genişləndirmək" məqsədi ilə BTS-in digər üzvləri ilə birlikdə Prezident [[Mun Çe-İn]] tərəfindən gələcək nəsillər və mədəniyyət üzrə xüsusi elçi təyin edildi. == Şəxsi həyatı == 2016-cı ildə o, şəxsi istifadəsi üçün Cənubi Koreyada 1,6 milyon ABŞ dolları dəyərində dəbdəbəli mənzil alıb.2018-ci ildən etibarən qrup yoldaşları ilə Cənubi Koreyanın Seul şəhərində Hannam-don şəhərində yaşayır.2019-cu ilin mart ayında qrup yoldaşları [[RM (reper)|RM]] və [[Min Yunqi|Suga]] ilə birlikdə Hanyang Kiber Universiteti-də Reklam və Media üzrə Biznesin İdarəedilməsi Magistr proqramına daxil oldu. === Xeyriyyəçilik === J-Hope 2018-ci ildən bəri Koreya Uşaq Fondunun yüksək dəyərli donorlarını tanıyan "Yaşıl Soylu Klubu"nun üzvüdür. 18 fevral 2019-cu ildə o, [[Kvanju]]dakı orta məktəb alma materində oxuyanlara dəstək olaraq təşkilata ₩100 milyon (90,000 ABŞ dolları) bağışladı. O, daha əvvəl 2018-ci ilin dekabrında ₩150 milyon (135.000 ABŞ dolları) ianə vermişdi, lakin həmin vaxt ianənin gizli saxlanılmasını istədi.2019-cu ilin dekabr ayında o, daha ₩100 milyon ianə etdi.17 noyabr 2020-ci ildə o, COVID-19 pandemiyası zamanı iqtisadi çətinliklərlə üzləşən uşaqlara dəstək məqsədilə ₩100 milyon ianə etdi.18 fevral 2021-ci ildə o, görmə və eşitmə qüsuru olan uşaqlara dəstək olmaq üçün ₩150 milyon ianə etdi.4 May Uşaqlar Günü üçün o, Tanzaniyada, Afrikada zorakılıqdan əziyyət çəkən uşaqlar üçün ₩100 milyon ianə bağışladı.Dekabr ayında o, aztəminatlı ailələrdə və uşaq baxım müəssisələrində olan uşaqların istilik xərclərini və pediatrik xəstələrin müalicə xərclərini ödəmək üçün daha 100 milyon ₩ bağışladı. J-Hope 2018-ci ildən bəri Koreya Uşaq Fonduna cəmi ₩800 milyon ianə edib. == Mükafatlar == {{əsas|"BTS"-in qazandığı mükafatların və namizədliklərin siyahısı}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}}{{Xarici istinadlar}} {{BTS}} {{K-pop}} {{Hybe Corporation}} fzpg65qvjqtkwhno2tktigiorkiqxkn 0 608366 6548089 6375171 2022-07-25T11:16:48Z 31.171.77.222 Yalan məlumatlar olduğu üçün wikitext text/x-wiki [[Fayl:Omolmomenin2.png|thumb]] [[Məhəmməd]] peyğəmbər müxtəlif mənbələrə görə 9 ilə 19 arasında dəyişən qadınla ailə qurmuşdur. [[Müsəlman]]lar Məhəmməd peyğəmbərin həyat yoldaşlarını hörmət əlaməti olaraq "Möminlərin anaları" adlandırırlar. Bunun səbəbi Əhzab surəsinin 6-cı ayəsində qeyd edilən "Peyğəmbər mö´minlərə onların özlərindən daha yaxındır. (Mö´minlər peyğəmbəri özlərindən çox sevməli, onun hər bir əmrini sözsüz yerinə yetirməlidirlər). Onun övrətləri (mö´minlərin) analarıdır (heç kəs onlarla evlənə bilməz)."<ref>Aleem, Shamim (2007). "12. Mothers of Believers". Prophet Muhammad(s) and His Family. AuthorHouse. s. 85. ISBN 978-1-4343-2357-6.</ref> ifadəsidir. Məhəmməd peyğəmbərin həyatı [[hicrət]]dən öncə (Məkkə, 570-622) və hicrətdən sonra (Mədinə, 622-632) olmaqla iki yerə ayrılır. Məhəmməd peyğəmbərin evliliklərindən ikisi xaric digər evliliklərinin hamısı hicrətdən sonrakı dövrdə baş tutmuşdur. Mədinə dövründə Məhəmməd peyğəmbərin hər bir xanımı üçün ayrıca olaraq Məscidi-Nəbəvinin divarlarına bitişik otaqlar tikilmişdir. Məhəmməd peyğəmbər vəfat etdiyi zaman 9 xanımı dul qalmış və bu qadınlar möminlərin anaları sayıldıqlarına görə onların başqa evlilikləri olmamışdır. [[Şəkil:Hujra 4.JPG|400px|thumb|Hucurat surəsində bəhs edilən və surəyə adını verən, Məhəmməd peyğəmbər və həyat yoldaşları üçün tikilən otaqların müasir dövrdəki şəkli]] == Evliliyinin əsas məqsədləri == Ərəblərin adətlərinə görə evliliklər qəbilə ehtiyaclarına görə planlaşdırılar, qəbilə daxilində və ya digər qəbilələr arasında ittifaqların bağlanması məqsədilə həyata keçirilərdi<ref>Amira Sonbol, Rise of Islam: 6th to 9th century, Encyclopedia of Women and Islamic Cultures</ref>. Watt'a görə Məhəmməd peyğəmbərin bütün evlilikləri dostluq əlaqələrini gücləndirmək məqsədilə baş tutmuş və ərəb adət-ənənlərinə uyğun şəkildə həyata keçirilmişdi<ref>Watt (1956), ss. 287</ref>. Esposito Məhəmməd peyğəmbərin bəzi evliliklərinin dul qadınlara yeni bir yaşam şansı vermək məqsədi güddüyünü bildirir<ref>Esposito (1998), ss. 16–8.</ref><ref>John Esposito. Islam: The Straight Path. Oxford University Press. ss. 17-18.</ref>. Francis Edwards Peters'ə görə isə Məhəmməd peyğəmbərin evlilikləri haqqında ümumiləşdirmələr aparmaq çətindir; bu evliliklərdən bəziləri siyasi, bəziləri mənəvi, bəziləri isə döyüşdə əri öldürülən qadınların küçədə qalmamaları və yaşam olaraq sıxıntı çəkməmələri ilə əlaqədar idi<ref>F. E. Peters (2003), ss. 84</ref>. Muhittin Akgül Məhəmməd peyğəmbərin təlim-tərbiyə, sosial, dini-təşrii (şəriət və ya qanun qoyma) və siyasi səbəblərlə də evliliklər həyata keçirdiyini bildirir<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.yeniumit.com.tr/konular/detay/peygamberimizin-hanimlari-ve-evliliklerindeki-hikmetler-2#.UdpmFDvwnSs |access-date=2019-11-13 |archive-date=2013-10-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131004233202/http://www.yeniumit.com.tr/konular/detay/peygamberimizin-hanimlari-ve-evliliklerindeki-hikmetler-2#.UdpmFDvwnSs |url-status=dead }}</ref>.Qurbanov Cavid ə görə ise peyqamberin adına uydurulmuş meselelerden biride aişa ile 9 yaşında evlenmeyidir bu yalandır asıl evlenme yaşı 18-20 yaş arasıdır.<ref>http://www.turandursun.com/index.php?option=com_content&view=article&id=469:muhammedin-cinsel-hayati-2&catid=44&Itemid=117</ref> == Evlilikləri == === [[Xədicə binti Xüveylid]] === Məkkənin ticarətlə məşğul olan ən varlı ailələrindən birinə mənsub olan [[Xədicə]] Məhəmməd peyğəmbərə əvvəlcə iş, daha sonra isə evlilik təklifi etmişdi<ref>[https://books.google.com.tr/books?id=n4Q4AwAAQBAJ&pg=PT25&dq=muhammed+zengin+hatice&hl=tr&sa=X&ei=i467VN3nAsT4ygOFr4HYAg&ved=0CBoQ6AEwAA#v=onepage&q=muhammed%20zengin%20hatice&f=false 1]</ref><ref>[https://islamansiklopedisi.org.tr/hatice 2]</ref><ref>[http://www.ilimdunyasi.com/siret-ansiklopedisi/ticari-seyahatler/?wap2 3]</ref>. Evləndikləri zaman Məhəmməd peyğəmbərin 25, Xədicənin isə 40 yaşında olduğu qeyd edilmişdir<ref>İbnü'l-Esîr, el-Kâmil 2/39</ref><ref>Prof.Dr. Mehmet Soysaldı, Peygamber Efendimizin Evliliklerinin Sebep ve Hikmetleri</ref>. Xədicə binti Xüveylid vəfat edənə qədər Məhəmməd peyğəmbər başqa bir qadınla ailə qurmadı<ref>Bullough (1998), ss. 119</ref><ref>Reeves (2003), ss. 46</ref>. Xədicədən 2-si oğlan, 4-ü qız olmaqla 6 uşağı olmuşdur<ref>İbn Hişam, es-Siretü’n-Nebeviyye, I, 190.</ref><ref>İbn Hişam, age., I, 190; İbn Sa’d, Tabakat, I, 133</ref><ref>Peygamber Efendimizin Evliliklerinin Sebep ve Hikmetleri.</ref>. Xədicə binti Xüveylid vəfat etdikdən 2.5 il, yəni 53 yaşından sonra poliginik evliliklər etmişdir<ref>İbn Sa’d, Ebu Abdillah Muhammed, et-Tabakatü’l-Kübrâ, Beyrut 1985, VIII, 216-220.</ref>. === [[Sevda binti Zəma]] === Məhəmməd peyğəmbərin Xədicənin vəfatından sonra Həvla binti Hakimin məsləhətilə ev işlərini görməkdə yardımçı olar deyə evləndiyi dul və yaşlı bir qadın idi. Məhəmməd peyğəmbərlə ailə qurduğu zaman təxminən 55 yaşında olub<ref>Prof.Dr. Mehmet Soysaldı, Peygamber Efendimizin Evliliklerinin Sebep ve Hikmetleri</ref>. === [[Aişə binti Əbu Bəkr]] === Sevda binti Zəma ilə evliliyindən qısa bir müddət sonra Əbu Bəkrin qilə sözlənmişdi<ref>D. A. Spellberg, Politics, Gender, and the Islamic Past: the Legacy of A'isha bint Abi Bakr, Columbia University Press, 1994, ss. 40</ref><ref>Watt, Aisha, Encyclopedia of Islam</ref>. Aişə ilə sözləndikdən 3 il sonra evlənmişdir<ref>Karen Armstrong, Muhammad: A Biography of the Prophet, Harper San Francisco, 1992, ss. 145.</ref><ref>Tabari, Volume 9, Page 131; Tabari, Volume 7, ss. 7</ref>. Aişə Məhəmməd peyğəmbərin bakirə olan yeganə həyat yoldaşı olmuşdur<ref>Karen Armstrong, Muhammad: A Biography of the Prophet, Harper San Francisco, 1992, ss. 145.</ref><ref>Momen (1985), ss. 9</ref>. Aişənin Məhəmməd peyğəmbərə ərə getdiyi əsnada yaşı hədislərdə 9<ref>[hadis.ihya.org/buhari/konu/955.html Sahîh-i Buhârî]</ref>, araşdırma əsərlərində isə 17-18<ref>Mehmet Azimli, İslâmi araştırmalar, c.16, sayı 1/2003, Dicle Üniversitesi, İlâhiyat Fakültesi</ref><ref>http://www.yeniumit.com.tr/konular/detay/aise-validemiz-in-evlilik-yasi#.UeNB_tKG5Ko {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130722131712/http://www.yeniumit.com.tr/konular/detay/aise-validemiz-in-evlilik-yasi#.UeNB_tKG5Ko |date=2013-07-22 }} Dr.Reşat Haylamaz "Aişe Validemizin evlilik yaşı" (Akademik izâhat)</ref> və ya 20<ref>http://www.suleyman-ates.com/index.php?option=com_content&view=article&id=564%3Ahz-ayenin-evlenme-yayla-ilgili-rivayetler-tarihi-bilgilere-terstir&catid=46%3Aubat-2013&Itemid=97 Aîşenin evlilik yaşı, Prof Dr Süleyman Ateş</ref> olaraq bilinməkdədir. Süleyman Ateş Aişənin yaşı ilə əlaqədar rəvayətlərin, Aişənin həyatını yazan tarixçilərin verdiyi məlumatlarla uyğun gəlmədiyini, "Tarixçilərin və biblioqrafların təsbitinə görə Aişə, Peyğəmbərimizin qızı Fatimədən beş yaş kiçikdir. Fatimə peyğəmbərlikdən 5 il əvvəl dünyaya gəlmişdir. Deməli Aişə, peyğəmbərliyin başlanğıc ilində anadan olmuşdur. Məhəmməd peyğəmbər olduqdan etibarən 13 il ərzində Məkkədə yaşamışdır. Peyğəmbər hicrət etdiyi zaman Aişə 13 yaşında olmalıdır. Peyğəmbər Mədinəyə hicrət etdikdən 2 il sonra Aişə ilə evləndiyinə görə (əl-İsabə: 4/359), deməli evləndiyi əsnada Aişə ən azı 15 yaşında idi. Bundan başqa Aişə, peyğəmbərlə nişanlanmamışdan əvvəl Cübeyr ibn Mütim ilə nişanlı və ya sözlü idi. Bu da onun peyğəmbərlə evlənməmişdən əvvəl evlilik yaşında olduğunu göstərmirmi? Bu yaş da hər halda 9 yaş deyildir. Deməli Məhəmməd peyğəmbər onunla evlənmək istədikdə Aişə evlənəcək yaşda, yəni 15 yaşında idi. Bu yaş isə Ərəbistan kimi isti ölkələrdə tam evlənmə vaxtıdır. Bizdə də qədim zamanlarda qız uşaqları erkən yaşlarda ərə gedirdi. "14 yaşına gəldikdə qızı ya ərə ya da yerə verməli" cümləsi də atalar sözü kimi işlənir. Onsuzda evlənmə yaşında olmayan bir qızı peyğəmbərə tövsiyə etməzdilər. Çünki Aişəni birbaşa peyğəmbər özü istəməmiş, bibisi onu peyğəmbərə tövsiyə etmiş, o da uyğun bilmişdi. Bir başqa rəvayətə görə isə Aişə peyğəmbərimizin qızı Fatimə ilə həmyaşıddır. Fatimə dünyaya gəldiyi zaman atasının 35 yaşı var idi. Bu halda isə Aişə ərə getdiyi zaman təqribən 20 yaşı olmuşdur." - sözləri ilə ifadə etmişdir<ref>http://www.suleyman-ates.com/index.php?option=com_content&view=article&id=564%3Ahz-ayenin-evlenme-yayla-ilgili-rivayetler-tarihi-bilgilere-terstir&catid=46%3Aubat-2013&Itemid=97 Aîşenin evlilik yaşı, Prof Dr Süleyman Ateş</ref>. === [[Zeynəb bint Cəhş]] === Oğulluğa götürdüyü Zeyd ibn Sabitin boşadığı xanımı və bibisinin qızıdır. 35 yaşında Məhəmməd peyğəmbərə ərə getmişdir<ref>Momen (1985), ss. 9</ref><ref>Watt (1974), ss. 156-159</ref>. === Döyüşdə öldürülən müsəlmanların dul qalmış xanımları ilə evlilikləri === Hicrətdən sonra Məhəmməd peyğəmbər döyüşlərdə ölən bəzi müsəlmanların dul xanımları ilə ailə qurmuşdur. Bu kateqoriyadan olan qadınlar:<ref>Prof.Dr. Mehmet Soysaldı, Peygamber Efendimizin Evliliklerinin Sebep ve Hikmetleri</ref> ==== [[Həfsə binti Ömər]] ==== Həfsə binti [[Ömər ibn Xəttab]], [[Uhud döyüşü|Uhud]] döyüşündə ölən Hüneys ibn Xuzafənin dul xanımı və Ömər ibn Xəttabın qızıdır. 21 yaşında peyğəmbərlə evlənmişdir<ref>Nomani (1970), ss. 360</ref>. ==== [[Ümmü Sələmə|Hind binti Əbu Ümeyyə]] ==== <ref>İbn Sa’d, Ebu Abdillah Muhammed, et-Tabakatü’l-Kübrâ, Beyrut 1985, VIII, 216-220.</ref><ref>http://web.firat.edu.tr/msoysaldi/efendimizinevlilikleri.pdf {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130921053758/http://web.firat.edu.tr/msoysaldi/efendimizinevlilikleri.pdf |date=2013-09-21 }} Prof.Dr.Mehmet SOYSALDI</ref> Uhud döyüşündə ölən Abdullah ibn Əbdüləsədin dul xanımıdır<ref>Umm Salamah. Courtesy of ISL Software. University of Southern California.</ref>. 44 yaşında Məhəmməd peyğəmbərə ərə getmişdir<ref>Kâinatın Efendisi Peygamberimizin Hayatı, Salih SURUÇ, 370. baskı, s.487</ref>. ==== [[Reyhanə binti Zeyd]] ==== Bəni Qureyzə Qəzvəsində əsir düşmüş, daha sonra müsəlman olmuşdur. İslam peyğəmbəri ilə evliliyi müsəlmanlığı qəbul etməsindən sonra baş tutmuşdur<ref>http://www.islamkent.org/threads/37323-Her-g%C3%BCn-10-dk-ay%C4%B1r%C4%B1n!-(Hz-Muhammed-(sav)-in-hayat%C4%B1)/page5 Doç Dr Casim AVCI Hz.Muhammed (sav)'in hayatı</ref>. 44 yaşında peyğəmbərlə evlənmişdir<ref>Kâinatın Efendisi Peygamberimizin Hayatı, Salih SURUÇ, 370. baskı, s.487</ref>. ==== [[Zeynəb bint Hüzeymə]] ==== Bədr döyüşündə öldürülən Ubeydə ibn Harisin dul xanımıdır<ref>Watt(1956), pg.393</ref>. 60 yaşında peyğəmbərlə ailə qurmuşdur<ref>http://web.firat.edu.tr/msoysaldi/efendimizinevlilikleri.pdf {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130921053758/http://web.firat.edu.tr/msoysaldi/efendimizinevlilikleri.pdf |date=2013-09-21 }} Prof.Dr.Mehmet SOYSALDI</ref>. === Barış və ittifaq məqsədli evlilikləri === ==== [[Cüveyriyə binti Haris]] ==== Bəni-Müstəliqənin rəisi əl-Harisin qızıdır<ref>İbn Sa’d, Ebu Abdillah Muhammed, et-Tabakatü’l-Kübrâ, Beyrut 1985, VIII, 216-220.</ref><ref>http://web.firat.edu.tr/msoysaldi/efendimizinevlilikleri.pdf {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130921053758/http://web.firat.edu.tr/msoysaldi/efendimizinevlilikleri.pdf |date=2013-09-21 }} Prof.Dr.Mehmet SOYSALDI</ref><ref>Rodinson, ss. 196.</ref>. 20 yaşında müsəlmanlara əsir düşmüşdü. Peyğəmbər onunla evlənməsi qarşılığında fidyəsini ödəyəcəyini bildirdikdə<ref>Salih SURUÇ, Kâinatın Efendisi Peygamberimizin Hayatı, 370. baskı, s.508</ref>, bu şərti qəbul etmiş və 20 yaşında peyğəmbərlə evlənmişdir<ref>[http://islam.ru/en/content/story/juwayriyya-bint-al-harith 4]</ref>. ==== [[Səfiyyə binti Hüyey]] ==== Mədinə yəhudilərindən olan Bəni Nadir qəbiləsinin rəisi Hüyey ibn Əxtabın qızıdır<ref>Nomani(1970) ss. 424.</ref><ref>Watt (1964) ss. 195</ref>. 18 yaşında Əhzab döyüşündən sonra müsəlmanlara əsir düşmüş<ref>http://web.firat.edu.tr/msoysaldi/efendimizinevlilikleri.pdf {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130921053758/http://web.firat.edu.tr/msoysaldi/efendimizinevlilikleri.pdf |date=2013-09-21 }} Prof.Dr.Mehmet SOYSALDI</ref>, peyğəmbərlə söhbətindən<ref>[https://tr.wikipedia.org/wiki/Safiyye_bint_Huyey#cite_note-5 5]</ref> sonra peyğəmbərin təklifi ilə 18 yaşında ona ərə getmişdir<ref>http://web.firat.edu.tr/msoysaldi/efendimizinevlilikleri.pdf {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130921053758/http://web.firat.edu.tr/msoysaldi/efendimizinevlilikleri.pdf |date=2013-09-21 }} Prof.Dr.Mehmet SOYSALDI</ref>. ==== [[Rəmlə binti Əbu Süfyan|Ümmü Həbibə Rəmlə binti Əbu Süfyan]] ==== Qüreyşin lideri sayılan [[Əbu Süfyan]]<nowiki/>ın qızıdır<ref>Umm Habibah: Ramlah Bin Abi Sufyan. IslamOnline.</ref>. 30 yaşında peyğəmbərlə evlənmişdir<ref>Landau-Tasseron/Tabari, p. 180.</ref>. ==== [[Mariyə əl-Qibtiyyə]] ==== Misir Müqavqisinin hədiyyəsi olaraq gəlmiş<ref>A. Guillaume (1955), ss. 653</ref>, Mədinədə İslam peyğəmbərinin təbliği nəticəsində İslamı qəbul edərək müsəlman olmuş<ref>http://web.firat.edu.tr/msoysaldi/efendimizinevlilikleri.pdf {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130921053758/http://web.firat.edu.tr/msoysaldi/efendimizinevlilikleri.pdf |date=2013-09-21 }} Prof.Dr.Mehmet SOYSALDI</ref>, daha sonra isə Peyğəmbər ilə nikaha girmiş, 1 il sonra isə Məhəmməd peyğəmbərin oğlan uşaqlarından İbrahimi dünyaya gətirmişdir<ref>İbn Sa’d, Ebu Abdillah Muhammed, et-Tabakatü’l-Kübrâ, Beyrut 1985, VIII, 216-220.</ref><ref>http://web.firat.edu.tr/msoysaldi/efendimizinevlilikleri.pdf {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130921053758/http://web.firat.edu.tr/msoysaldi/efendimizinevlilikleri.pdf |date=2013-09-21 }} Prof.Dr.Mehmet SOYSALDI</ref><ref>İbn Sa’d, age., VIII, 212, 213.</ref>. Misirdən bacısı ilə birlikdə cariyə olaraq göndərildiyinə görə yaşı tam olaraq bilinmir<ref>Kâinatın Efendisi Peygamberimizin Hayatı, Salih SURUÇ,370. Baskı,s.609</ref>. ==== [[Meymunə binti əl-Haris]] ==== Əmr ibn Sa’sa’a qəbiləsindəndir<ref>Al-Shati, Bint (1 Aralık 2006). The wives of the Prophet. Matti Moosa (trans.), D. Nicholas Ranson. Gorgias Press LLC. s. 52. ISBN 978-1-59333-398-0.</ref>. Təxminən 20 ilə 30 yaş arasında peyğəmbərlə evlənmişdir<ref>Guillaume/Ishaq p. 531. Tabari vol. 39 p. 186.</ref>. == Ailə həyatı == Məhəmməd peyğəmbər və ailəsi Mədinədəki [[Məscidül-Nəbi|Məscidi-Nəbəviyə]] bitişən olan kiçik otaqlarda yaşayırdılar. Bu otaqların hər birinin eni 1.70 kvadratmetr, uzunluğu 2.30 metrə və tavan yüksəkliyi təqribən bir adam ayaqüstə dura biləcəyi qədər idi. Qapı olaraq ədyal formasında pərdələrdən istifadə olunurdu<ref>Numani, ss. 259-60</ref>. Ənəs ibn Malik rəvayət edir ki, "Peyğəmbər hər gündüz və hər gecə ərzində bütün xanımlarını ziyarət edər və məscidə bitişik otaq sayı on bir idi." (Buxari,1,5,268) Məhəmməd peyğəmbərin həyat yoldaşları "möminlərin anaları" olaraq özəl statusa sahib olsalar da, Məhəmməd peyğəmbər, onların heç birinə bu statusdan istifadə edərək xüsusi münasibət görmələrinə izin vermədi<ref>Ramadan (2007), ss. 168-9</ref>. == Mübahisəli mövzular == Məhəmməd peyğəmbərin evlilikləri ilə əlaqədar məlumatların bir qismi Qurani-Kərimə əsaslanmaqdadır. Bunun xaricində hədis, tarix və təfsir qaynaqlarından toplanan məlumatlar, bu evliliklərlə əlaqəli məlumat mənbələrini əhatə etməkdədir. Bəzi araşdırmaçılar bu mənbələrdə verilən bəzi məlumatların doğruluq dərəcəsinin sorğulana biləcəyini əsas göstərmişlər<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.sonmezkutlu.com/?pnum=43&pt=Tarihsel%20Muhammed%20ile%20Menkabevi%20Muhammed'i%20Ay%C4%B1rman%C4%B1n%20%C3%96nemi |access-date=2019-11-13 |archive-date=2014-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140203185619/http://www.sonmezkutlu.com/?pnum=43&pt=Tarihsel%20Muhammed%20ile%20Menkabevi%20Muhammed%27i%20Ay%C4%B1rman%C4%B1n%20%C3%96nemi |url-status=dead }}</ref><ref>http://www.suleyman-ates.com/index.php?option=com_content&view=article&id=425:bn-shaktan-oence-siyer-yazar-var-m&catid=38:haziran-2012&Itemid=118</ref>. Məhəmməd Peyğəmbərin evliliklərinin dəqiq olaraq sayı məlum deyildir və mənbələrdə müxtəlif məlumatlar qeyd edilmişdir. Buna görə də Məhəmməd peyğəmbər 9<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.ali-gomaa.com/?page=scholary-output&so_details=153 |access-date=2019-11-13 |archive-date=2013-09-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130921055622/http://www.ali-gomaa.com/?page=scholary-output&so_details=153 |url-status=dead }}</ref>, 11<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://www.ali-gomaa.com/?page=scholary-output&so_details=153 |access-date=2019-11-13 |archive-date=2013-09-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130921055622/http://www.ali-gomaa.com/?page=scholary-output&so_details=153 |url-status=dead }}</ref> ya da 13<ref>http://www.bible.ca/islam/dictionary/M/muhammad.html</ref>, 12<ref>Prof.Dr. Mehmet Soysaldı, Peygamber Efendimizin Evliliklerinin Sebep ve Hikmetleri</ref><ref>http://www.light-of-life.com/eng/reveal/r5405et8.htm</ref><ref>http://www.islamawareness.net/Muhammed/ibn_kathir_wives.html</ref>, 13<ref>http://www.answering-islam.org/Shamoun/mhd_marriages.htm</ref>, 12 evlilik və 2 cariyə<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://mukto-mona.net/Articles/asghar/muhammad_islam12.htm |access-date=2019-11-13 |archive-date=2013-09-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130921061040/http://mukto-mona.net/Articles/asghar/muhammad_islam12.htm |url-status=dead }}</ref>, 15<ref>http://www.bible.ca/islam/dictionary/M/muhammad.html</ref>, 19<ref>http://www.islam-watch.org/authors/68-mumin/1164-muhammad-and-wives-a-look-into-the-harem-of-the-holy-prophet.html</ref>, 16 evlilik və 6 cariyə<ref>http://www.bible.ca/islam/islam-myths-muhammad-sinless-4-wives.htm</ref>, 10 evlilik və 10-15 cariyə<ref>http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/List+of+Muhammad's+wives+and+companions</ref> ilə evləndiyi mənbələrdə qeyd edilmişdir. == İstinadlar == {{İstinad stili}} {{İstinad siyahısı|3}} [[Kateqoriya:Məhəmməd]] gabc37t0ztykcw5n2o0m848op24m867 0 610733 6547949 6270759 2022-07-25T09:47:25Z Vusalsuvarov1996 234003 /* Hal-hazırda */ wikitext text/x-wiki '''Yəhudi dövlət və hökumət başçıları''' — dünya tarixində yəhudi olan və ya yəhudi köklərə sahib olan dövlət və hökumət başçılarının siyahısı. == Hal-hazırda == <gallery mode=packed heights= "150px" widths= "200px" > File:Benjamin Netanyahu 2018.jpg|<small>İsrail baş naziri [[Benyamin Netanyahu]] (2009-indiyədək)</small> File:Reuven Rivlin as the president of Israel.jpg|<small>İsrail prezidenti [[Reuven Rivlin]] (2014-indiyədək)</small> File:Sergio Mattarella and Latvian President Levits at the 16th Arraiolos meeting (2) (cropped).jpg|<small>Latviya prezidenti [[Eqils Levits]] (2019-indiyədək)</small> File:Volodymyr Zelensky in March 31, 2019 (I).png|<small>Ukrayna prezidenti [[Volodimir Zelenski]] (2019-indiyədək)</small> |<small>Panama prezidenti [[Laurentino Kortizo]] (2019-indiyədək)</small> File:Sophie Wilmès crop.jpg|<small>Belçika baş naziri [[Sofie Vilmes]] (2019-indiyədək)</small> File:Nicolás Maduro en 2016 (cropped).jpg|<small>Venesuela prezidenti [[Nikolas Maduro]] (2013-indiyədək)</small> File:Mateusz Morawiecki Prezes Rady Ministrów (cropped).jpg|<small>Polşa baş naziri [[Mateusz Morawiecki]] (2017-indiyədək)</small> </gallery> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Yəhudilər]] ngf22i59a61epfibdonh6ua5dqgyt0c 0 613660 6546988 6546963 2022-07-24T12:14:12Z Xeyal 199793 wikitext text/x-wiki {{İdmançı |piktoqram = |adı = Tofiq Musayev [[Fayl:MMA pictogram.svg|35px]] |orijinal adı = |doğum adı = |şəkil = Tofiq Musayev.jpeg |şəklin ölçüsü = 300px |şəklin izahı = Tofiq Musayev "Rizin" çempionluq kəməri ilə |tam adı = |ləqəbi = |milliyyəti = |boyu = 178 sm |çəkisi = 70 kq |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |idman növü = [[MMA]] |idman dərəcəsi = |ağırlıq dərəcəsi = |məşqçisi = Ruslan Əfəndiyev |komandası = Olympus Fight Club |bacarıqları = |hərbi rütbəsi = {{Leytenant|Azərbaycan}} |təhsili = |ixtisası = |karyera illəri = 2013 – {{h.h.}} |medalları = {{"Cəsur döyüşçü" medalı|2021}} <ref name=":CD">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Cəsur döyüşçü" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamı|author=|newspaper=www.mod.gov.az ([[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi]]nin rəsmi saytı)|date=24.06.2021|url=https://mod.gov.az/az/news/azerbaycan-respublikasi-prezidentinin-silahli-quvvelerin-herbi-qulluqcularinin-cesur-doyuscu-medali-ile-teltif-edilmesi-36525.html|accessdate=24.06.2021|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20210626163904/https://mod.gov.az/az/news/azerbaycan-respublikasi-prezidentinin-silahli-quvvelerin-herbi-qulluqcularinin-cesur-doyuscu-medali-ile-teltif-edilmesi-36525.html|archivedate=2021-06-26|url-status=live}}</ref> |saytı = https://tofiqmusayev.com |vikianbar = Tofig Musayev |yeniləmə = }} '''Tofiq Teymur oğlu Musayev''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan]] [[MMA]] idmançısı. == Həyatı == Tofiq Musayev 15 dekabr 1989-cu ildə [[Qaradağ rayonu|Qaradağ]] rayon [[Sahil (qəsəbə)|Sahil qəsəbəsi]]<nowiki/>ndə anadan olmuşdur. 12 yaşında karate ilə məşğul olmağa başladı və 23 yaşında peşəkar döyüş sənətində debüt etdi. 2007-2011-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası|İdman Akademiyasını]] bitirmişdir. [[Kunq-fu]], [[Uşu|Sanda]] üzrə dünya çempionu, [[Qarışıq döyüş sənətləri|MMA]] üzrə dünya, avropa və dəfələrlə Avrasiya çempionu olmuşdur.<ref>https://www.sherdog.com/fighter/Tofiq-Musayev-145311</ref><ref>https://www.tapology.com/fightcenter/fighters/60338-tofik-musaev</ref><ref>https://mmaboxing.ru/fighters/mma/tofiq-musayev-113849.html{{Dead link|date=July 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://orionsc.az/komandamiz/tofiq |access-date=2020-01-03 |archive-date=2020-01-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200103125001/http://orionsc.az/komandamiz/tofiq |url-status=dead }}</ref><ref>https://1news.az/az/news/tofiq-musayev-ufc-de-adi-doyuscu-olmaq-istemirem-men-hemise-gucluler-arasinda-birinci-olmaq-istemisem</ref><ref>https://mmajunkie.usatoday.com/fighters/tofiq-musaev</ref> "TurStat"ın hesablamalarına görə 2019-cu ildə MDB ölkələrində qarışıq döyüş sənəti üzrə 10 ən güclü idmançı sırasına [[Həbib Nurməhəmmədov]], [[Fyodor Yemelyanenko]], [[Pyotr Yan]], [[Albert Tumenov]], [[Zabit Məhəmmədşərifov]] və [[Maqomed İsmayılov]] (Rusiya), [[Mahmud Muradov]] (Özbəkistan), [[Andrey Arlovski]] (Belarus), [[Jalqas Jumaqulov]] (Qazaxıstan), ''Tofiq Musayev'' (Azərbaycan) və [[Loyk Rəcəbov]] (Tacikistan) daxil olublar.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=https://www.realtv.az/news/az/37305/tofiq-musayev-2019-cu-ilde-mdb-de-10-en-guclu-mma-doyushchusu-arasinda-yer-alib |access-date=2020-02-02 |archive-date=2020-02-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200202174049/https://www.realtv.az/news/az/37305/tofiq-musayev-2019-cu-ilde-mdb-de-10-en-guclu-mma-doyushchusu-arasinda-yer-alib |url-status=dead }}</ref> == Vətən müharibəsində iştirakı == Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Quru Qoşunlarının ehtiyatda olan leytenantı Tofiq Musayev müharibənin ilk günlərindən ön xətdə fəal iştirak edib. O, hətda Zəngilan rayonunda düşməninin atıb qaçdığı silah-sursat yeşiyini ələ keçirib. == Statistikaları == 19 qələbə, 4 məğlubiyyət yaşayan idmançının karyera statistikalarıː {| class="wikitable" |<center>'''Nəticə'''</center> |<center>'''Rəqib'''</center> |<center>'''Turnir'''</center> |<center>'''Metod'''</center> |<center>'''Raund'''</center> |<center>'''Dəqiqə'''</center> |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Sidney Outlaw'' |Bellator 283 - Lima vs. Jackson İyul / 22 / 2022 |TKO (Zərbələr) |1 |0:27 |- | bgcolor="#c00" style="text-align:center;" |Məğlub |''Roberto Satoshi Souza'' |Rizin FF - Rizin 28 İyun / 13 / 2021 |Submission (Üçbucaqlı boğulma) |1 |1:12 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Patrik Freyra'' |Rizin FF - Rizin 20 Dek / 31 / 2019 |Decision (Yekdil qərar) |3 |5:00 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Conni Keys'' |Rizin FF - Rizin 20 Dek / 31 / 2019 |TKO (Zərbələr) |1 |2:47 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Damien Braun'' |Rizin FF - Rizin 19: Lightweight Grand Prix 1st Round Okt / 12 / 2019 |TKO (Başa vuruş və zərbələr) |1 |4:14 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Daron Kruykşank'' |Rizin FF - Rizin 16 İyun / 02 / 2019 |Decision (Yekdil qərar) |3 |5:00 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Nobumitsu Osava'' |Rizin FF - Rizin 14 Dek / 31 / 2018 |TKO (Zərbələr) |2 |1:19 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Marif Pirayev'' |WFCA 48 - Zhamaldaev vs. Khasbulaev 2 May / 04 / 2018 |TKO (Zərbələr) |1 |3:24 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Zurab Beterqarayev'' |WFCA 45 - Grozny Battle Fev / 24 / 2018 |TKO (Xəsarət yetirmə) |2 |1:23 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Murat Kocatürk'' |Orion Fight Arena - Spectacular Kickboxing-MMA Gala Okt / 21 / 2017 |TKO (Zərbələr) |2 |2:50 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Murad Şahbanov'' |WFCA 34 - Battle in Moscow Fev / 25 / 2017 |TKO (Zərbələr) |3 |2:16 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Ayub Fahimi'' |Azerbaijan MMA Federation - Azerbaijan vs. Iran Dek / 31 / 2016 |KO (Zərbələr) |1 |3:56 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Ooi Aik Tong'' |CWFL - Chinese Wushu Fight League İyun / 05 / 2016 |TKO (Zərbələr) |1 |1:35 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Jiang Tao'' |CWFL - Chinese Wushu Fight League İyun / 05 / 2016 |TKO (Zərbələr) |1 |3:52 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Şamil Maqomedzagidov'' |Azerbaijan MMA Federation - National Open Cup Okt / 02 / 2015 |KO (Zərbə) |1 |3:42 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Maqomed Alkuliyev'' |SOW - Selection of Warriors Sent / 18 / 2015 |KO (Zərbə) |1 |2:53 |- | bgcolor="#c00" style="text-align:center;" |Məğlub |''Aigun Akhmedov'' |NS - New Stream Okt / 31 / 2014 |Decision (Yekdil qərar) |2 |5:00 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Said Xalilov'' |MMA Star in the Ring - Guseinov vs. Kalych İyun / 13 / 2014 |TKO (Zərbələr) |1 |3:33 |- | bgcolor="#c00" style="text-align:center;" |Məğlub |''Yevgeni Laxin'' |Siberian League - Pankration in Yugra Apr / 20 / 2014 |Submission (Üçbucaqlı boğulma) |1 |1:12 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Musulman Muslimov'' |MMA Star in the Ring - Shamil vs. Renat Mart / 01 / 2014 |TKO (Zərbələr) |1 |N/A |- | bgcolor="#c00" style="text-align:center;" |Məğlub |''Muxamed Berxamov'' |OC - Oplot Challenge 90 Noy / 30 / 2013 |Submission (Anakonda boğması) |1 |4:09 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''Emilbek Beknazarov'' |OC - Oplot Challenge 80 Sent / 21 / 2013 |Submission (Arxadan boğma) |1 |3:26 |- | bgcolor="#090" style="text-align:center;" |Qələbə |''"Yavuz Selim" Kazanci'' |Azerbaijan MMA Federation - Azerbaijan vs. Turkey May / 28 / 2013 |Submission (Daban Qarmaq) |1 |2:33<br /> |} == Uğurları == * [[Fayl:Gold medal icon.svg|frameless|16x16px]] (1) '''RIZINFIGHTING WORLD GP 2019 ''' - Yüngül çəki üzrə çempion<ref>http://turstat.com/rizin20</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:Sahildə doğulanlar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan döyüşçüləri]] 7ik2yqooicg1sf15y8eyygpm6ahm2q9 0 614206 6548081 6538053 2022-07-25T11:15:47Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Hərbi xadim}} '''Terauti Masatake''' ({{Dil-ja|寺内正毅}}; {{DVTY}}) – yapon siyasətçisi, qraf, marşal, Yaponiyanın 18-ci Baş naziri, [[Koreya Yaponiyanın hakimiyyəti altında|Yaponiyanın hakimiyyəti altında olan Koreyanın]] 1-ci general-qubernatoru. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Yaponiya hərbçiləri]] [[Kateqoriya:Marşallar]] [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] dz4gpr9xpebgh8bdz9yk3bvmxpncjaz 0 614676 6548088 5995087 2022-07-25T11:16:43Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Hərbi xadim |adı = Maresuke Noqi |orijinal adı = {{lang-ja2|乃木 希典}} |digər adı = |şəkil = Maresuke Nogi, 近世名士写真 其1 - Photo only.jpg |şəklin ölçüsü = 250 |şəklin izahı = |doğum adı = |ləqəbi = |doğum tarixi = 1.11.1849 |doğum yeri = [[Fayl:Mon-Tokugawa.png|23px]] Edo (hazırki [[Tokio]]) şəhəri |vəfat tarixi = 13 sentyabr 1912 |vəfat yeri = [[Fayl:Merchant flag of Japan (1870).svg|23px]] [[Tokio]] |vəfat səbəbi = özünəqəsd |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = [[Fayl:Flag of Japan (1870–1999).svg|23px]] [[Yaponiya İmperiyası]] |milliyyəti = |mənsubiyyəti = [[Fayl:Flag of Japan (1870–1999).svg|23px]] [[Yaponiya İmperiyası]] |həyat yoldaşı = Sidzuka Noqi |uşağı = |atası = |anası = |qoşun növü = [[Fayl:War flag of the Imperial Japanese Army.svg|23px]] [[Yaponiya İmperator ordusu]] |xidmət illəri = 1871—1908 |rütbə = general |hissə = |komandanlıq etməsi= 3-cü Ordu (8.1904-1.1906) |vəzifəsi = |döyüşlər = Satsum qiyamı <br/>[[Çin-yapon müharibəsi (1894—1895)]]<br/> [[Rus-Yapon müharibəsi]] |əlaqələr = |istefada = |təltifləri = [[Fayl:JPN Toka-sho BAR.svg|50px]] Böyük lentlə yasəmən gülü ordeni <br/>[[Fayl:JPN Kinshi-kunsho blank BAR.svg|50px]] Qızıl qara çalağan ordeni <br/> [[Fayl:JPN Kinshi-kunsho blank BAR.svg|50px]] Qızıl qara çalağan ordeni <br/>[[Fayl:JPN Kyokujitsu-sho blank BAR.svg|50px]] Gündoğar ordeni <br/>[[Fayl:JPN Kyokujitsu-sho blank BAR.svg|50px]] Gündoğar ordeni <br/> [[Fayl:JPN Zuiho-sho blank BAR.svg|50px]] Müqəddəs xəzinə ordeni <br/> [[Fayl:JPN Zuiho-sho blank BAR.svg|50px]] Müqəddəs xəzinə ordeni <br/> [[Fayl:Order of the Bath UK ribbon.svg|50px]] [[Qüdrətli Hamam ordeni]] <br/> [[Fayl:UK Royal Victorian Order ribbon.svg|50px]] Kraliça Viktoriya ordeni <br/> [[Fayl:Legion Honneur CKS p1090334.jpg|30px]] [["Fəxri Legion" ordeni]] <br/> [[Fayl:D-PRU Pour le Merite 1 BAR.svg|50px]] [[Pour le Mérite]] <br/> [[Fayl:Ro3osr.gif|50px]] Rumıniya ulduzu oreni |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Maresuke Noqi''' - ({{dil-ja|乃木 希典}} 1 noyabr 1848, [[Tokio|Edo]] - 13 sentyabr 1912, [[Tokio]]) — [[Yaponiya İmperiyası|Yaponiya imperiyasının]] generalı və [[Tayvan]]ın üçüncü general-qubernatoru. == Həyatı == === İlk illər === Noqi samuray ailəsində doğulmuşdur. 1869-cu ildə o, orduda xidmətə başlamış, 1871-ci ildə [[mayor]] rütbəsinə yüksəlmişdir. [[Sayqo Takamori]]nin başçılıq etdiyi üsyançılara qarşı döyüşmüş və [[podpolkovnik]] rütbəsinə layiq görülmüşdür. Ağır döyüşlərdən birində Noqi 14-cü piyada alayının bayrağını itirmişdir. Bu rüsvayçılıq onu bütün ömrü boyu izləmişdir və sonradan o bu hadisəni intiharının əsas səbəblərindən biri adlandırmışdır. 1876-cı il avqustun 27-də də Noqi o zaman 20 yaşında olan [[samuray]] Yudzi Sadanonun qızı Sidzuko ilə evlənmişdir. 1877-ci il avqustun 28-də onların ilk oğlu Katsunori dünyaya gəldi və Noqi [[Tokio]]da ev aldı. 1878-ci ildə o, polkovnik rütbəsinə yüksəldildi. 1879-cu ildə onun ikinci oğlu anadan oldu. 1879-cu ildə Noqi Soroku Kavakami ilə birlikdə, [[avropa]]lıların strategiyası və taktikasını öyrənmək üçün [[Almaniya]]ya səfər etdi<ref>National Diet Library: "Portraits of Modern Japanese Historical Figures," [http://www.ndl.go.jp/portrait/e/datas/160.html?c=7 Nogi Maresuke.]</ref>. === Çin-yapon müharibəsi === Birinci [[Çin-yapon müharibəsi (1894—1895)|Çin-Yapon müharibəsi]] zamanı, general-mayor rütbəsində olan Noqi [[Port-Artur]]u bir gündə ələ keçirən birinci piyada briqadasına komandanlıq edirdi. Növbəti il o, general-leytenant rütbəsi aldı və vəzifəsi Tayvanı tutmaq olan ikinci piyada briqadasına komandan təyin olundu. Noqi 1898-ci ilə qədər işğalçı qüvvələr ilə [[Tayvan]]da qaldı. 1899-cu ildə o, [[Yaponiya]]ya çağrıldı və yeni yaradılan 11-ci Piyada Briqadasının komandiri təyin edildi. Müharibədən sonra Noqi dansyaku (baron) titulu aldı və 1-ci dərəcəli Qızıl Yasəmən ordeni ilə təltif edildi. Noqi [[Tayvan]]ın general-qubernatoru təyin edildi və bu vəzifəni 14 oktyabr 1896-cı ildən 1898-ci ilin fevral ayına qədər tutdu. O, Tayvana ailəsini də gətirmişdi və anası orada [[malyariya]]dan öldü. Bundan sonra, Noqi adada səhiyyə xidmətinin yaxşılaşdırılması üçün bəzi tədbirlər gördü. 1900-cü ildə Noqi təqaüdə çıxdı. === Rus-Yapon müharibəsi === [[Fayl:Fronte (15).jpg|250px|thumb|left|Noqi (mərkəzdə) Port-Arturun mühasirəsində]] [[Fayl:Nogi and Stessel.jpg|250px|thumb|left|Port-Arturun təslim olmasından sonra Noqi və A.Stesel]] 1904-cü ildə [[Rus-yapon müharibəsi|Rus-Yapon müharibəsinin]] başlaması ilə Noqi hərbi xidmətə qayıtdı. [[Port-Artur]]un mühasirəsi üçün yaponlar tərəfindən yaradılan 90 min nəfərlik 3-cü Ordunun komandiri təyin edildi. Noqi [[Mancuriya]]ya gəlməmişdən əvvəl, müharibənin ilk döyüşlərində Yaponiyanın 2-ci Ordusunda xidmət edən böyük oğlu həlak oldu. [[Port Artur döyüşü|Port-Artura hücum]] uğursuz oldu və Port Arturun məşhur mühasirəsi başladı. Mühasirə 1905-ci il yanvarın 2-nə qədər davam etdi və yapon ordusuna böyük itkilər bahasına başa gəldi. Noqinin ikinci oğlu da həlak olanlar arasında idi. Noqinin Port-Arturu tez bir zamanda ala bilməməsi və artan itkilərin çoxluğu onun komandanlıqdan uzaqlaşdırmaq məsələsini gündəmə gətirdi. Ancaq Noqi [[İmperator Meyci]]nin şəxsi müdaxiləsi ilə xilas edildi. Port-Arturun süqutundan sonra Noqi Yaponiyanın milli qəhrəmanı oldu. Mukden döyüşündə isə 3-cü orduya komandanlıq edirdi<ref>Jukes, Geoffrey. (2002). ''The Russo-Japanese War 1904–1905'', p. 66.</ref>. Müharibə bitdikdən sonra Noqi imperatora fəaliyyəti barədə şəxsən məruzə etdi. Port-Arturun mühasirəsi haqqında məruzə edərkən, qəfildən diz çökdü, ağlamağa başladı. O, günahını yumaq üçün imperatordan ritual özünəqəsd - [[Harakiri|seppuku]] etməsinə icazə istədi. İmperator düşünmək üçün bir az ara verdi və sonra yalnız Noqi öldükdən sonra bu barədə danışan çox az şahidin eşitdiyi sözləri söylədi: "[[Seppuku]] etməyinizi və bununla da günahınızı yumaq istəməyinizi çox yaxşı başa düşürəm. Bunu etmək üçün sizdə oyanan duyğular mənə tanışdır. Amma indi ölmək zamanı deyil. Əgər siz intihar etməkdə israrlısınızsa, onda bu mən dünyanı tərk etdikdən sonra baş versin”(Doris G. Bargen "Suicidal honor : General Nogi and the writings of Mori Ogai and Natsume Soseki -dən sitat"). === Müharibədən sonra === [[Fayl:House of Maresuke Nogi.jpg|250px|thumb|left|Noqi Maresukenin Tokiodakı evi]] [[Fayl:Nogi-jinja (Minato, Tokyo).jpg|250px|thumb|right|Tokioda "Noqi şintoist mədəbi"]] [[Fayl:Maresuke Nogi stamp.jpg|250px|thumb|right|Maresuke Noqinin şərəfinə buraxılmış poçt markası]] Müharibədən sonra, 1907-ci il sentyabrın 21-də Noqiyə qraf titulu - hakusyaku verildi. 1908-1912-ci illərdə Noqi ali aristokratiya övladları üçün elit məktəbə rəhbərlik etmiş və gələcək imperator [[Hirohito]]nun tərbiyəçisi olmuşdur<ref>Bix, Herbert. (2000). ''Hirohito and the Making of Modern Japan,'' pp. 36-37, 43.</ref>. Noqi şəxsi sərvətinin böyük hissəsini müharibədə yaralananlar üçün xəstəxanalara və həlak olmuş əsgərlərə abidələr qoyulmasına sərf edirdi. O, eyni zamanda Yaponiyada skaut hərəkatının banilərindən biri idi. === Suiqəsd === İmperator Meycinin ölümündən sonra Noqi özünü imperatora verilən sözdən azad hesab edərək, həyat yoldaşı ilə birlikdə seppuku etdi<ref>Noss, John Boyer. (1980). ''Man's Religions'', p. 319.</ref> . Noqi dövlət [[Şintoizm]] kilsəsi tərəfindən müqəddəs olaraq hörmətlə qarşılanır və şərəfinə bir [[Şintoizm|şintoist]] məbədi var<ref>[http://www.geocities.jp/kyo_nogi/ Nogi Jinja] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121022151620/http://www.geocities.jp/kyo_nogi/ |date=October 22, 2012 }}, Kyoto.</ref>. == Mükafatları == * Böyük lentlə yasəmən gülü ordeni (1 aprel 1906) * Birinci dərəcəli Qızıl qara çalağan ordeni (1 aprel 1906) * Üçüncü dərəcəli Qara çalağan ordeni (20 avqust 1895) * İkinci dərəcəli Gündoğar ordeni (20 avqust 1895) * Üçüncü dərəcəli Gündoğar ordeni (7 aprel 1885) * Birinci dərəcəli Müqəddəs xəzinə ordeni (26 iyun 1897) * İkinci dərəcəli Müqəddəs xəzinə ordeni (29 iyun 1894) * [[Qüdrətli Hamam ordeni]], böyük xaçın cəngavəri ([[Böyük Britaniya]], 1911) * Kraliça Viktoriya ordeni, böyük xaçın cəngavəri ([[Böyük Britaniya]], 1911) * [["Fəxri Legion" ordeni]], böyük xaç ([[Fransa]], 16 aprel 1907) * [[Pour le Mérite]] ordeni ([[Almaniya]] ([[Prussiya]]), 10 yanvar 1905) * Rumıniya ulduzu oreni, böyük xaç ([[Rumıniya]], 25 oktyabr 1911) * "Xidmətlərə görə" Qızıl medal ([[Çili]], 28 aprel 1909) == Kinomatoqrafda general Noqi obrazı == * 1969-cu ildə "[[Yapon dənizi]]ndə döyüş" yapon filmində Tisyu Ryu General Noqi rolunu oynamışdı. * 1980-ci ildə *203-cü hündürlük" yapon filmində Tatsuya Nakadai Noqi rolunu oynamışdı. * Yapon seriallarında "Dağın üstündəki buludlar (2009-2011) Noqi rolunda - Emoto Akira oynamışdır. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} * https://tribun.com.ua/573 * [[Böyük Sovet Ensiklopediyası]] Maresuke Noqi məqaləsi [[Kateqoriya:Rus-Yapon müharibəsi]] [[Kateqoriya:Rus-Yapon müharibəsi iştirakçıları]] [[Kateqoriya:Rus-Yapon müharibəsində həlak olanlar]] [[Kateqoriya:Fəxri Legion ordeninin kavalerləri]] [[Kateqoriya:Sui-qəsdçilər]] [[Kateqoriya:Yaponiya Silahlı Qüvvələri]] [[Kateqoriya:Yaponiya-Çin müharibəsi (1894-1895)]] [[Kateqoriya:Yaponiya-Çin müharibəsi (1894-1895) iştirakçıları]] [[Kateqoriya:Pour le Mérite ordeninin kavalerləri]] [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] 0fmt6oe0bfy1aunfwandl9ug3ji1e4l 0 625406 6547902 5154339 2022-07-25T09:20:47Z Sebirkhan 78602 qrammatik, firma adı wikitext text/x-wiki {{İçki |şəkil = 17-03-16-Jägermeister-Miniaturen-RR7 8310.jpg |şəkil məlumat = |şəkil miqyası = 250px |adı = Jägermeister |tam adı = Mast-Jägermeister AG |çeşidləri = <!-- çeşidlərinin adları--> |rəngi = <!-- rəngi --> |növü = [[Likör]] |ölkə = {{GER}} |şəhər = [[Uolfenbüttel]] |bölgə = [[Aşağı Saksoniya]] |kənd = <!-- İstehsal edildiyi kənd --> |yaradanı = <!-- İcad və ya kəşf edən kəs --> |firma = Mast-Jägermeister SE |tarixi = |üslubu = <!-- Düzəldilmə üslubu --> |faizi = 35% |şəkərliliyi = 11 q |həcmi = |buketi = <!-- buketinin təsviri --> |dadı = |tərkibi = 56 növ ot, meyvə, kök və ədviyyat |material = |ili = [[1935]] |mükafatları = <!-- hansı mükafatlar almışdır --> |ixracat = Bütün ölkələr |lisenziya = <!-- lisenziya nömrəsi --> |DUİST = <!-- DUİST nömrəsi --> |saytı = https://www.jagermeister.com/en/ }} '''Jägermeister''' (<small>tələffüzü</small> ''Yəgermayster'') — 56 növ ot, meyvə, ədviyyat əsaslı güclü [[alman]] [[likör]]ü. [[Bitter]] kateqoriyasına aiddir. Likör 56 komponentin — bitkilərin qarışdırılması ilə əldə edilir və palıd barellərdə 12 ay saxlanılır. İçkinin dəqiq tərkibi gizli saxlanılır. İçkinin etiketi maral və buynuzlarının üzərində xaç təsvir edilmişdir və əfsanəyə görə müqəddəs Quber, ovçuların himayəçisi tərəfindən ovlanan maral təsvir edilmişdir. Etiket alman yazıçısı Oskar fon Rizentalın şeiri ilə çərçivələnmişdir. Alman istehsalı olduğu üçün içkinin simgəsində uzun s istifadə olunur.<ref>{{cite web |title=Jägermeister |url=https://www.jagermeister.com/ru-RU/jaegermeister-tales/curt-mast-the-meister-behind-jaegermeister |website=Jägermeister |accessdate=11 aprel 2020 |language=ru-RU}}</ref> Jägermeister, bir çox digər bitter kateqoriyasında olan içkilər kimi, həzm üçün əlverişli hesab olunur. Adi formada soyudulmuş halda və ya kokteyllərdə istifadə olunur.<ref>{{cite web |last1=Japhe |first1=Brad |title=Jägermeister Moves From Party Shot To Craft Cocktail |url=https://www.forbes.com/sites/bradjaphe/2018/05/22/jagermeister-moves-from-party-shot-to-craft-cocktail/ |website=Forbes |accessdate=11 aprel 2020 |language=en}}</ref> == Tarixçə == Likör [[1935]]-ci ildən [[Uolfenbüttel]] ([[Aşağı Saksoniya]]) şəhərində yerləşən [[1878]]-ci ildə yaradılmış Mast-Jägermeister SE şirkəti tərəfindən istehsal olunur. Likör üçün resept [[1934]]-cü ildə şirkətin qurucusunun oğlu Kurt Mast tərəfindən yaradılmışdır. Əvvəlcə resept həzm yaxşılaşdırılması üçün bir dərman kimi nəzərdə tutulmuşdur.<ref>{{cite web |title=A taste of history - The story behind Jägermeister |url=https://www.joe.ie/life-style/a-taste-of-history-the-story-behind-jagermeister-420103 |website=JOE.ie |accessdate=11 aprel 2020 |language=en}}</ref> İçkinin adı onun yaradıcısı tərəfindən verilmişdir. Jägermeister "əsas ovçu" mənasını verir. Kurt Mast bir ovçu idi, belə ki, yeni məhsul üçün ad seçilməsi buna əsaslanmışdır.<ref>{{cite web |last1=Woolsey |first1=Barbara |title=16 Things You Didn’t Know About Jägermeister |url=https://www.thrillist.com/drink/berlin/things-you-didnt-know-facts-about-jagermeister |website=Thrillist |accessdate=11 aprel 2020 |date=12 noyabr 2014}}</ref> [[1934]]-cü ildə Alman İmperator meşəbəyi Herman Reyx ərazisində ov qaydaları haqqında qanun çıxarmış və özünü "əsas ovçu" elan etdi. Bu baxımdan, Vermaxtın əsgərləri bu içkini "Schnaps Geringa" adlandırırdı.<ref>{{cite web |last1=Ski |first1=Telegraph |title=Jägermeister: 11 facts about everyone's favourite après drink |url=https://www.telegraph.co.uk/travel/snowandski/features/10724664/Jaegermeister-12-facts-about-everyones-favourite-apres-drink.html |website=The Telegraph |accessdate=11 aprel 2020 |date=4 fevral 2016}}</ref> Markanın simvolu kimi buynuzlar arasında xaçla maraldan istifadə qədim əfsanəyə aiddir. Belə ki, qraf Qubert Liejski Milad axşamında meşədə gəzərkən buynuzların arasında katolik xaç parlayan maralı görür. Bu hadisənin təsiri altında, bütün var-dövlətini rahiblərə vermiş və bütün əmlakları kilsələrə üçün istifadəyə təqdim etmişdir, ölümündən sonra müqəddəs sayılmağa başlamışdır. Müqəddəs Qubert, ümumiyyətlə ovçuların və ovun patronu sayılır.<ref>{{cite web |title=Four Horsemen of the Apocalypse |url=http://www.drinknation.com/drink/four-horsemen-of-the-apocalypse |website=Drinknation.com |accessdate=11 aprel 2020 |language=en}}</ref> [[1970]]-ci illərdən etibarən likör dünyanın onlarla ölkəsinə ixrac olunur.<ref>{{cite web |title=Starry Night Shot |url=http://www.drinknation.com/drink/starry-night-shot |website=Drinknation.com |accessdate=11 aprel 2020 |language=en}}</ref> == Qalereya == <gallery perrow="3"> File:Jägermeister Bus.jpg|Jägermeister avtobus reklamı File:Schwerin tram 813.jpg|Jägermeister qatar reklamı File:Jägermeister1.JPG|İçki və xüsusi rumkası </gallery> == İstinadlar == {{istinad siyahısı}} == Həmçinin bax == {{Vikianbar kateqoriyası|Jägermeister}} * {{rəsmi saytı|http://www.jagermeister.co.uk/en-gb/home/ }} İngiliscə * {{rəsmi saytı|http://www.jaegermeister.de }} Almanca [[Kateqoriya:Likörlər]] oehkbuivwmarp1mv4pxj5akxrnzpvqg 0 625883 6547913 6545229 2022-07-25T09:28:31Z Hatselate 247044 wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{Mənbə azlığı}} {{Ədəbi əsər}} '''İtirilmiş zamanın axtarışında''' — [[Marsel Prust]] həyatının son 17 ilində yazdığı nəhəng romandır. Roman ümumilikdə 4215 səhifədən ibarətdir. XX əsr ədəbiyyatının ən böyük əsərlərindən biri hesab olunur. == Həmçinin bax == * [[İstifadəçi:Hatselate/XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)|XX əsrin 100 kitabı (Le Monde)]] == Cildlər == * 1.Swann'ların Tərəfi.(1913) * 2.Çiçək Açmış Gənc Qızların Kölgəsində. (1919) * 3.Quermantes Tərəfi.(1920-1921) * 4.Sodom ve Qomorra.(1921-1922) * 5.Məhbus. (1923) * 6.İtkin Albertine.(1927) * 7.Yaxalanan Zaman. (1927) == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * https://www.huffpost.com/entry/tldr-prousts-in-search-of-lost-time_n_559e8cb1e4b0967291558d31 q7uaki5cmuzc5o3gag4japrfww81x7e 4 631548 6547524 6546722 2022-07-24T19:21:17Z Sura Shukurlu 169201 wikitext text/x-wiki {{Məqalə qiymətləndirməsi|ym}} {{Başlıq-h2|Statusun verilməsi}} {{/Konnor Mişalek}} {{/Azərbaycan 2010 Qış Olimpiya Oyunlarında (2-ci dəfə)}} {{/Amasya sülh müqaviləsi}} {{/Mollahəsənli döyüşü}} {{/Çıldır döyüşü (1578)}} {{/Qoyun keçidi döyüşü}} {{/Ziya Bünyadovun qətli}} {{Başlıq-h2|Statusun geri alınması}} {{/Cəmil Həsənli}} {{/Elnur Hüseynov (müğənni)}} {{/İlon Mask2}} n8ninshbpsr3g3c4qg5wy728h6ueb2y 3 637746 6547604 6546267 2022-07-24T21:38:26Z C. Cavad 202463 /* Xəbərdarlıq */ wikitext text/x-wiki {{Xg}} [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov|müzakirə]]) 09:55, 4 iyul 2020 (UTC) {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2020|<span style="color:white;">2020</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2021|<span style="color:white;">2021</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} == White Demon ulduzu == {| style="border: 1px solid {{{çərçivə|{{{border|gray}}}}}}; line-height: 1.2; background-color: {{{rəng|{{{color|#fdffe7}}}}}};" |rowspan="2" valign="top" | [[Şəkil:White Demon Barnstar.png|135px]] |rowspan="2" | |style="font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.1em;" | '''White Demon ulduzu''' |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray; width:100%;" | <div>Konniçiva! Davam edən fəaliyyətiniz boyunca Azərbaycandilli Vikipediya üçün verdiyiniz töhfələr və yaratdığınız məqalələrə görə sizə öz şəxsi mükafatımı təqdim edirəm! Good luck!— '''[[İstifadəçi:White Demon|<span style="color:#7F007F;cursor:crosshair">127-ci yapon</span>]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<span style="color:#e6005c;cursor:crosshair">imperatoru</span>]]''' 05:24, 24 iyun 2021 (UTC) |} :{{U|White Demon}}, həqiqətəndə mənim üçün gözlənilməz və xoş oldu bu ulduz. Fəaliyyətimə verdiyiniz qiymətə görə sizə minnətdarlığımı bildirirəm. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:08, 24 iyun 2021 (UTC) == DVTY şablonu == Salam həmkar. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Urfan_M%C9%99mm%C9%99dov&diff=next&oldid=5969714 Burada] yenə DVTY şablonunu silmisiz. Sizinlə biz bu barədə [https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:C._Cavad/Arxiv_2021#X%C9%99b%C9%99rdarl%C4%B1q_4 müzakirə] aparmışdıq axı. Niyə belə edirsiz ki? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:33, 24 iyun 2021 (UTC) :Salam, Araz bəy. DVTY şablonu ilə heç bir problemim yoxdur. Siz bir neçə gün əvvəldə məqalələrə DVTY şablonu əlavə elədiniz. Sizi səmimi deyəcəm. Bəzən olur ard-arda məqalə yaradıram, pis vəziyyətdə olanları siləqəyə salıram. O zamanda səhvən silinir. Yəni bu insan amilidir. Misal üçün hal-hazırda xərarətim ola-ola monitorun arxasındayam və bir-bir təltifləri əlavə edirəm məqalələrə. Tam 2 saatdır fasiləsiz əlavə edirəm. Ola bilsin nəsə səhv buraxım. Biz insanıq yəni. Biri var qəsdən edir. Amma mən sizə nümunə göstərə bilərəm, DVTY şablonunu silməmişəm, məqaləni elə o şablonla saxlamışam. Yəni insan amilidir bu. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:00, 24 iyun 2021 (UTC) == Normativ hüquqi sənədlər == Salam, həmkar. Bütün təltiflərin normativ hüquqi sənədi bu gün gələcək? — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 12:00, 26 iyun 2021 (UTC) :Salam, bəli. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:14, 26 iyun 2021 (UTC) == Araşdırmadan redaktə silmək == Salam, həmkar. Niyə Zamin Balakişiyev şəklinin azad olmayan fayllığı ilə bağlı redaktəni silmisiniz? Hər məlumata yalan deməzdən əvvəl araşdırmağınızı tövsiyə edirəm. Çünki, mənbədə yazdığım kimi şəkil Müdafiə Nazirliyinin siyahısından əldə olunub. Bir az keyfiyyətsiz olduğuna görə restavrasiya etmişəm sadəcə. Etməsəydim, keyfiyyətsiz olacaqdı. Bilirsiniz ki, MN Azərbaycan Bayrağı montaj edilmiş şəkilləri də əlavə edir siyahıya. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 17:31, 1 iyul 2021 (UTC) :Salam. Mən hər məlumat üçün rəy verəndən əvvəl təbii araşdırıram. Siyahıda da arxa fonda Azərbaycan bayrağının olduğu fotoların mövcud olduğunu bilirəm. Sadəcə sizin nəzərinizə bir məqalə çatdıracam. Foto bərpa ediləndən sonra ''müəllim hüquq sahibi'' bölməsində bu qeyd olunmalıdır. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:36, 1 iyul 2021 (UTC) :Oldu, həmkar. Siyahıdan əldə etdiyim bütün şəkillərə restavrasiya ilə bağlı cümlə əlavə etdim. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 08:13, 2 iyul 2021 (UTC) == Səid Cəfərovun medal alması ilə bağlı == Salam, həmkar. Yadınızdadırsa mən Səid Cəfərovun "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı alması ilə bağlı redaktə etmişdim. O redaktə ilə bağlı uzun müzakirə getmişdi. Bayaq onu şəhidin bacısı görüb çox pis olub. Şəhidin bacısı sizdən narazıdır. İnanın ki, bu dəfə mənimlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Əgər o qədər dərinə getsəydim, sizin instaqram səhifənizi, facebook səhifənizi verərdim. Amma söhbəti sakit şəkildə başlayıb sakit şəkildə sonlandırmağın tərəfdarıyam. Və şəhid bacısının adından sizə müraciət edirəm, şəhid bacısı sizə müraciət etməyib. Heç nəyinizi də ona bildirməmişəm. Şəhidin bacısı deyir ki, əlimdə rəsmi sənədim var. O da məsələnin sakit şəkildə bitirilməsinin tərəfdarıdır, lakin, çox əsəbiləşib. Rəsmi sənədi Sizə özü və ya mənim vasitəmlə göstərə bilər. Məsələni sakit şəkildə həll edə bilərik? Əgər razılaşsanız, yenə də deyirəm, O Sizə rəsmi sənədi özü və ya mənim vasitəmlə göstərər. Siz də "Füzuli" medalı ilə bağlı redaktəni qaytararsınız. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 19:53, 8 iyul 2021 (UTC) == Polad Hashimov Photo == Hi, could you please give free Polad Hashimov photo that I could use it in the German Wikipedia. Thanks— [[İstifadəçi:Opennes|Opennes]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opennes|müzakirə]]) 09:42, 13 avqust 2021 (UTC) == Dəvət == Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Səsvermə/Kütləvi mesaj göndəricilər|kütləvi mesaj göndəricilər ilə bağlı vikiqayda üçün keçirilən səsvermədə]] iştirak etməyə, fikir bildirməyə dəvət edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:41, 8 yanvar 2022 (UTC) == Xoşgəldiniz == Əziz C. Cavad bəy! Sizi yenidən aramızda gördüyümüz üçün çox şadam! Hərbi xidmətinizi başa vurmağınız münasibəti ilə sizi təbrik edir, vikidəki və digər fəaliyyətlərinizdə uğurlar arzulayıram! XOŞGƏLDİNİZ! :) - 13:16, 23 iyul 2022 (UTC) :Çox sağolun xoş sözlərə görə. 1 ildən sonra yenidən burada olmağıma şadam. Ümid edirəm 1 il ərzində marağlı hadisələr və islahatlar baş verib burada. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::Xoşdur :) "Güclü islahatlar" olmasa da, maraqlı hadisələr olub :)) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 14:56, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:49, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Solavirum ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Yenidən sizi görmək xoşdur <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:31, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Toghrul R ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. Təbrik edirəm. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span>}]]'''''</small> 19:34, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Xeyal ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) 3fveuz4e4kphtoey2m3wu3jhvg7iyx7 6547606 6547604 2022-07-24T21:38:46Z C. Cavad 202463 /* White Demon ulduzu */ wikitext text/x-wiki {{Xg}} [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov|müzakirə]]) 09:55, 4 iyul 2020 (UTC) {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2020|<span style="color:white;">2020</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2021|<span style="color:white;">2021</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} == DVTY şablonu == Salam həmkar. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Urfan_M%C9%99mm%C9%99dov&diff=next&oldid=5969714 Burada] yenə DVTY şablonunu silmisiz. Sizinlə biz bu barədə [https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:C._Cavad/Arxiv_2021#X%C9%99b%C9%99rdarl%C4%B1q_4 müzakirə] aparmışdıq axı. Niyə belə edirsiz ki? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:33, 24 iyun 2021 (UTC) :Salam, Araz bəy. DVTY şablonu ilə heç bir problemim yoxdur. Siz bir neçə gün əvvəldə məqalələrə DVTY şablonu əlavə elədiniz. Sizi səmimi deyəcəm. Bəzən olur ard-arda məqalə yaradıram, pis vəziyyətdə olanları siləqəyə salıram. O zamanda səhvən silinir. Yəni bu insan amilidir. Misal üçün hal-hazırda xərarətim ola-ola monitorun arxasındayam və bir-bir təltifləri əlavə edirəm məqalələrə. Tam 2 saatdır fasiləsiz əlavə edirəm. Ola bilsin nəsə səhv buraxım. Biz insanıq yəni. Biri var qəsdən edir. Amma mən sizə nümunə göstərə bilərəm, DVTY şablonunu silməmişəm, məqaləni elə o şablonla saxlamışam. Yəni insan amilidir bu. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:00, 24 iyun 2021 (UTC) == Normativ hüquqi sənədlər == Salam, həmkar. Bütün təltiflərin normativ hüquqi sənədi bu gün gələcək? — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 12:00, 26 iyun 2021 (UTC) :Salam, bəli. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:14, 26 iyun 2021 (UTC) == Araşdırmadan redaktə silmək == Salam, həmkar. Niyə Zamin Balakişiyev şəklinin azad olmayan fayllığı ilə bağlı redaktəni silmisiniz? Hər məlumata yalan deməzdən əvvəl araşdırmağınızı tövsiyə edirəm. Çünki, mənbədə yazdığım kimi şəkil Müdafiə Nazirliyinin siyahısından əldə olunub. Bir az keyfiyyətsiz olduğuna görə restavrasiya etmişəm sadəcə. Etməsəydim, keyfiyyətsiz olacaqdı. Bilirsiniz ki, MN Azərbaycan Bayrağı montaj edilmiş şəkilləri də əlavə edir siyahıya. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 17:31, 1 iyul 2021 (UTC) :Salam. Mən hər məlumat üçün rəy verəndən əvvəl təbii araşdırıram. Siyahıda da arxa fonda Azərbaycan bayrağının olduğu fotoların mövcud olduğunu bilirəm. Sadəcə sizin nəzərinizə bir məqalə çatdıracam. Foto bərpa ediləndən sonra ''müəllim hüquq sahibi'' bölməsində bu qeyd olunmalıdır. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:36, 1 iyul 2021 (UTC) :Oldu, həmkar. Siyahıdan əldə etdiyim bütün şəkillərə restavrasiya ilə bağlı cümlə əlavə etdim. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 08:13, 2 iyul 2021 (UTC) == Səid Cəfərovun medal alması ilə bağlı == Salam, həmkar. Yadınızdadırsa mən Səid Cəfərovun "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı alması ilə bağlı redaktə etmişdim. O redaktə ilə bağlı uzun müzakirə getmişdi. Bayaq onu şəhidin bacısı görüb çox pis olub. Şəhidin bacısı sizdən narazıdır. İnanın ki, bu dəfə mənimlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Əgər o qədər dərinə getsəydim, sizin instaqram səhifənizi, facebook səhifənizi verərdim. Amma söhbəti sakit şəkildə başlayıb sakit şəkildə sonlandırmağın tərəfdarıyam. Və şəhid bacısının adından sizə müraciət edirəm, şəhid bacısı sizə müraciət etməyib. Heç nəyinizi də ona bildirməmişəm. Şəhidin bacısı deyir ki, əlimdə rəsmi sənədim var. O da məsələnin sakit şəkildə bitirilməsinin tərəfdarıdır, lakin, çox əsəbiləşib. Rəsmi sənədi Sizə özü və ya mənim vasitəmlə göstərə bilər. Məsələni sakit şəkildə həll edə bilərik? Əgər razılaşsanız, yenə də deyirəm, O Sizə rəsmi sənədi özü və ya mənim vasitəmlə göstərər. Siz də "Füzuli" medalı ilə bağlı redaktəni qaytararsınız. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 19:53, 8 iyul 2021 (UTC) == Polad Hashimov Photo == Hi, could you please give free Polad Hashimov photo that I could use it in the German Wikipedia. Thanks— [[İstifadəçi:Opennes|Opennes]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opennes|müzakirə]]) 09:42, 13 avqust 2021 (UTC) == Dəvət == Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Səsvermə/Kütləvi mesaj göndəricilər|kütləvi mesaj göndəricilər ilə bağlı vikiqayda üçün keçirilən səsvermədə]] iştirak etməyə, fikir bildirməyə dəvət edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:41, 8 yanvar 2022 (UTC) == Xoşgəldiniz == Əziz C. Cavad bəy! Sizi yenidən aramızda gördüyümüz üçün çox şadam! Hərbi xidmətinizi başa vurmağınız münasibəti ilə sizi təbrik edir, vikidəki və digər fəaliyyətlərinizdə uğurlar arzulayıram! XOŞGƏLDİNİZ! :) - 13:16, 23 iyul 2022 (UTC) :Çox sağolun xoş sözlərə görə. 1 ildən sonra yenidən burada olmağıma şadam. Ümid edirəm 1 il ərzində marağlı hadisələr və islahatlar baş verib burada. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::Xoşdur :) "Güclü islahatlar" olmasa da, maraqlı hadisələr olub :)) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 14:56, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:49, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Solavirum ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Yenidən sizi görmək xoşdur <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:31, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Toghrul R ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. Təbrik edirəm. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span>}]]'''''</small> 19:34, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Xeyal ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) otngvp03oh9u5n25gz3feidep9bdbmg 6547609 6547606 2022-07-24T21:40:19Z C. Cavad 202463 /* DVTY şablonu */ wikitext text/x-wiki {{Xg}} [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov|müzakirə]]) 09:55, 4 iyul 2020 (UTC) {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2020|<span style="color:white;">2020</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2021|<span style="color:white;">2021</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} == Normativ hüquqi sənədlər == Salam, həmkar. Bütün təltiflərin normativ hüquqi sənədi bu gün gələcək? — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 12:00, 26 iyun 2021 (UTC) :Salam, bəli. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:14, 26 iyun 2021 (UTC) == Araşdırmadan redaktə silmək == Salam, həmkar. Niyə Zamin Balakişiyev şəklinin azad olmayan fayllığı ilə bağlı redaktəni silmisiniz? Hər məlumata yalan deməzdən əvvəl araşdırmağınızı tövsiyə edirəm. Çünki, mənbədə yazdığım kimi şəkil Müdafiə Nazirliyinin siyahısından əldə olunub. Bir az keyfiyyətsiz olduğuna görə restavrasiya etmişəm sadəcə. Etməsəydim, keyfiyyətsiz olacaqdı. Bilirsiniz ki, MN Azərbaycan Bayrağı montaj edilmiş şəkilləri də əlavə edir siyahıya. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 17:31, 1 iyul 2021 (UTC) :Salam. Mən hər məlumat üçün rəy verəndən əvvəl təbii araşdırıram. Siyahıda da arxa fonda Azərbaycan bayrağının olduğu fotoların mövcud olduğunu bilirəm. Sadəcə sizin nəzərinizə bir məqalə çatdıracam. Foto bərpa ediləndən sonra ''müəllim hüquq sahibi'' bölməsində bu qeyd olunmalıdır. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:36, 1 iyul 2021 (UTC) :Oldu, həmkar. Siyahıdan əldə etdiyim bütün şəkillərə restavrasiya ilə bağlı cümlə əlavə etdim. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 08:13, 2 iyul 2021 (UTC) == Səid Cəfərovun medal alması ilə bağlı == Salam, həmkar. Yadınızdadırsa mən Səid Cəfərovun "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı alması ilə bağlı redaktə etmişdim. O redaktə ilə bağlı uzun müzakirə getmişdi. Bayaq onu şəhidin bacısı görüb çox pis olub. Şəhidin bacısı sizdən narazıdır. İnanın ki, bu dəfə mənimlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Əgər o qədər dərinə getsəydim, sizin instaqram səhifənizi, facebook səhifənizi verərdim. Amma söhbəti sakit şəkildə başlayıb sakit şəkildə sonlandırmağın tərəfdarıyam. Və şəhid bacısının adından sizə müraciət edirəm, şəhid bacısı sizə müraciət etməyib. Heç nəyinizi də ona bildirməmişəm. Şəhidin bacısı deyir ki, əlimdə rəsmi sənədim var. O da məsələnin sakit şəkildə bitirilməsinin tərəfdarıdır, lakin, çox əsəbiləşib. Rəsmi sənədi Sizə özü və ya mənim vasitəmlə göstərə bilər. Məsələni sakit şəkildə həll edə bilərik? Əgər razılaşsanız, yenə də deyirəm, O Sizə rəsmi sənədi özü və ya mənim vasitəmlə göstərər. Siz də "Füzuli" medalı ilə bağlı redaktəni qaytararsınız. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 19:53, 8 iyul 2021 (UTC) == Polad Hashimov Photo == Hi, could you please give free Polad Hashimov photo that I could use it in the German Wikipedia. Thanks— [[İstifadəçi:Opennes|Opennes]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opennes|müzakirə]]) 09:42, 13 avqust 2021 (UTC) == Dəvət == Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Səsvermə/Kütləvi mesaj göndəricilər|kütləvi mesaj göndəricilər ilə bağlı vikiqayda üçün keçirilən səsvermədə]] iştirak etməyə, fikir bildirməyə dəvət edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:41, 8 yanvar 2022 (UTC) == Xoşgəldiniz == Əziz C. Cavad bəy! Sizi yenidən aramızda gördüyümüz üçün çox şadam! Hərbi xidmətinizi başa vurmağınız münasibəti ilə sizi təbrik edir, vikidəki və digər fəaliyyətlərinizdə uğurlar arzulayıram! XOŞGƏLDİNİZ! :) - 13:16, 23 iyul 2022 (UTC) :Çox sağolun xoş sözlərə görə. 1 ildən sonra yenidən burada olmağıma şadam. Ümid edirəm 1 il ərzində marağlı hadisələr və islahatlar baş verib burada. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::Xoşdur :) "Güclü islahatlar" olmasa da, maraqlı hadisələr olub :)) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 14:56, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:49, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Solavirum ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Yenidən sizi görmək xoşdur <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:31, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Toghrul R ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. Təbrik edirəm. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span>}]]'''''</small> 19:34, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Xeyal ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) aj16tst3humndo8rmy9oerr4110q7dg 6547611 6547609 2022-07-24T21:40:44Z C. Cavad 202463 /* Normativ hüquqi sənədlər */ wikitext text/x-wiki {{Xg}} [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov|müzakirə]]) 09:55, 4 iyul 2020 (UTC) {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2020|<span style="color:white;">2020</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2021|<span style="color:white;">2021</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} == Araşdırmadan redaktə silmək == Salam, həmkar. Niyə Zamin Balakişiyev şəklinin azad olmayan fayllığı ilə bağlı redaktəni silmisiniz? Hər məlumata yalan deməzdən əvvəl araşdırmağınızı tövsiyə edirəm. Çünki, mənbədə yazdığım kimi şəkil Müdafiə Nazirliyinin siyahısından əldə olunub. Bir az keyfiyyətsiz olduğuna görə restavrasiya etmişəm sadəcə. Etməsəydim, keyfiyyətsiz olacaqdı. Bilirsiniz ki, MN Azərbaycan Bayrağı montaj edilmiş şəkilləri də əlavə edir siyahıya. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 17:31, 1 iyul 2021 (UTC) :Salam. Mən hər məlumat üçün rəy verəndən əvvəl təbii araşdırıram. Siyahıda da arxa fonda Azərbaycan bayrağının olduğu fotoların mövcud olduğunu bilirəm. Sadəcə sizin nəzərinizə bir məqalə çatdıracam. Foto bərpa ediləndən sonra ''müəllim hüquq sahibi'' bölməsində bu qeyd olunmalıdır. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:36, 1 iyul 2021 (UTC) :Oldu, həmkar. Siyahıdan əldə etdiyim bütün şəkillərə restavrasiya ilə bağlı cümlə əlavə etdim. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 08:13, 2 iyul 2021 (UTC) == Səid Cəfərovun medal alması ilə bağlı == Salam, həmkar. Yadınızdadırsa mən Səid Cəfərovun "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı alması ilə bağlı redaktə etmişdim. O redaktə ilə bağlı uzun müzakirə getmişdi. Bayaq onu şəhidin bacısı görüb çox pis olub. Şəhidin bacısı sizdən narazıdır. İnanın ki, bu dəfə mənimlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Əgər o qədər dərinə getsəydim, sizin instaqram səhifənizi, facebook səhifənizi verərdim. Amma söhbəti sakit şəkildə başlayıb sakit şəkildə sonlandırmağın tərəfdarıyam. Və şəhid bacısının adından sizə müraciət edirəm, şəhid bacısı sizə müraciət etməyib. Heç nəyinizi də ona bildirməmişəm. Şəhidin bacısı deyir ki, əlimdə rəsmi sənədim var. O da məsələnin sakit şəkildə bitirilməsinin tərəfdarıdır, lakin, çox əsəbiləşib. Rəsmi sənədi Sizə özü və ya mənim vasitəmlə göstərə bilər. Məsələni sakit şəkildə həll edə bilərik? Əgər razılaşsanız, yenə də deyirəm, O Sizə rəsmi sənədi özü və ya mənim vasitəmlə göstərər. Siz də "Füzuli" medalı ilə bağlı redaktəni qaytararsınız. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 19:53, 8 iyul 2021 (UTC) == Polad Hashimov Photo == Hi, could you please give free Polad Hashimov photo that I could use it in the German Wikipedia. Thanks— [[İstifadəçi:Opennes|Opennes]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opennes|müzakirə]]) 09:42, 13 avqust 2021 (UTC) == Dəvət == Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Səsvermə/Kütləvi mesaj göndəricilər|kütləvi mesaj göndəricilər ilə bağlı vikiqayda üçün keçirilən səsvermədə]] iştirak etməyə, fikir bildirməyə dəvət edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:41, 8 yanvar 2022 (UTC) == Xoşgəldiniz == Əziz C. Cavad bəy! Sizi yenidən aramızda gördüyümüz üçün çox şadam! Hərbi xidmətinizi başa vurmağınız münasibəti ilə sizi təbrik edir, vikidəki və digər fəaliyyətlərinizdə uğurlar arzulayıram! XOŞGƏLDİNİZ! :) - 13:16, 23 iyul 2022 (UTC) :Çox sağolun xoş sözlərə görə. 1 ildən sonra yenidən burada olmağıma şadam. Ümid edirəm 1 il ərzində marağlı hadisələr və islahatlar baş verib burada. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::Xoşdur :) "Güclü islahatlar" olmasa da, maraqlı hadisələr olub :)) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 14:56, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:49, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Solavirum ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Yenidən sizi görmək xoşdur <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:31, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Toghrul R ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. Təbrik edirəm. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span>}]]'''''</small> 19:34, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Xeyal ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) hlfeb0n4dxbh3evh4x23jotr14eklgx 6547613 6547611 2022-07-24T21:42:11Z C. Cavad 202463 /* Araşdırmadan redaktə silmək */ wikitext text/x-wiki {{Xg}} [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov|müzakirə]]) 09:55, 4 iyul 2020 (UTC) {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2020|<span style="color:white;">2020</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2021|<span style="color:white;">2021</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} == Səid Cəfərovun medal alması ilə bağlı == Salam, həmkar. Yadınızdadırsa mən Səid Cəfərovun "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı alması ilə bağlı redaktə etmişdim. O redaktə ilə bağlı uzun müzakirə getmişdi. Bayaq onu şəhidin bacısı görüb çox pis olub. Şəhidin bacısı sizdən narazıdır. İnanın ki, bu dəfə mənimlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Əgər o qədər dərinə getsəydim, sizin instaqram səhifənizi, facebook səhifənizi verərdim. Amma söhbəti sakit şəkildə başlayıb sakit şəkildə sonlandırmağın tərəfdarıyam. Və şəhid bacısının adından sizə müraciət edirəm, şəhid bacısı sizə müraciət etməyib. Heç nəyinizi də ona bildirməmişəm. Şəhidin bacısı deyir ki, əlimdə rəsmi sənədim var. O da məsələnin sakit şəkildə bitirilməsinin tərəfdarıdır, lakin, çox əsəbiləşib. Rəsmi sənədi Sizə özü və ya mənim vasitəmlə göstərə bilər. Məsələni sakit şəkildə həll edə bilərik? Əgər razılaşsanız, yenə də deyirəm, O Sizə rəsmi sənədi özü və ya mənim vasitəmlə göstərər. Siz də "Füzuli" medalı ilə bağlı redaktəni qaytararsınız. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 19:53, 8 iyul 2021 (UTC) == Polad Hashimov Photo == Hi, could you please give free Polad Hashimov photo that I could use it in the German Wikipedia. Thanks— [[İstifadəçi:Opennes|Opennes]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opennes|müzakirə]]) 09:42, 13 avqust 2021 (UTC) == Dəvət == Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Səsvermə/Kütləvi mesaj göndəricilər|kütləvi mesaj göndəricilər ilə bağlı vikiqayda üçün keçirilən səsvermədə]] iştirak etməyə, fikir bildirməyə dəvət edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:41, 8 yanvar 2022 (UTC) == Xoşgəldiniz == Əziz C. Cavad bəy! Sizi yenidən aramızda gördüyümüz üçün çox şadam! Hərbi xidmətinizi başa vurmağınız münasibəti ilə sizi təbrik edir, vikidəki və digər fəaliyyətlərinizdə uğurlar arzulayıram! XOŞGƏLDİNİZ! :) - 13:16, 23 iyul 2022 (UTC) :Çox sağolun xoş sözlərə görə. 1 ildən sonra yenidən burada olmağıma şadam. Ümid edirəm 1 il ərzində marağlı hadisələr və islahatlar baş verib burada. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::Xoşdur :) "Güclü islahatlar" olmasa da, maraqlı hadisələr olub :)) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 14:56, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:49, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Solavirum ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Yenidən sizi görmək xoşdur <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:31, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Toghrul R ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. Təbrik edirəm. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span>}]]'''''</small> 19:34, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Xeyal ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) kdin6lqwm1lmi02xtj6jk7joh0y64mr 6547615 6547613 2022-07-24T21:42:25Z C. Cavad 202463 /* Səid Cəfərovun medal alması ilə bağlı */ wikitext text/x-wiki {{Xg}} [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov|müzakirə]]) 09:55, 4 iyul 2020 (UTC) {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2020|<span style="color:white;">2020</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2021|<span style="color:white;">2021</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} == Polad Hashimov Photo == Hi, could you please give free Polad Hashimov photo that I could use it in the German Wikipedia. Thanks— [[İstifadəçi:Opennes|Opennes]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opennes|müzakirə]]) 09:42, 13 avqust 2021 (UTC) == Dəvət == Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Səsvermə/Kütləvi mesaj göndəricilər|kütləvi mesaj göndəricilər ilə bağlı vikiqayda üçün keçirilən səsvermədə]] iştirak etməyə, fikir bildirməyə dəvət edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:41, 8 yanvar 2022 (UTC) == Xoşgəldiniz == Əziz C. Cavad bəy! Sizi yenidən aramızda gördüyümüz üçün çox şadam! Hərbi xidmətinizi başa vurmağınız münasibəti ilə sizi təbrik edir, vikidəki və digər fəaliyyətlərinizdə uğurlar arzulayıram! XOŞGƏLDİNİZ! :) - 13:16, 23 iyul 2022 (UTC) :Çox sağolun xoş sözlərə görə. 1 ildən sonra yenidən burada olmağıma şadam. Ümid edirəm 1 il ərzində marağlı hadisələr və islahatlar baş verib burada. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::Xoşdur :) "Güclü islahatlar" olmasa da, maraqlı hadisələr olub :)) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 14:56, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:49, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Solavirum ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Yenidən sizi görmək xoşdur <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:31, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Toghrul R ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. Təbrik edirəm. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span>}]]'''''</small> 19:34, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Xeyal ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) k8k5dztxenif4lamr0051ryamg1p93e 6547617 6547615 2022-07-24T21:42:53Z C. Cavad 202463 /* Polad Hashimov Photo */ wikitext text/x-wiki {{Xg}} [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov|müzakirə]]) 09:55, 4 iyul 2020 (UTC) {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2020|<span style="color:white;">2020</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2021|<span style="color:white;">2021</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} == Dəvət == Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Səsvermə/Kütləvi mesaj göndəricilər|kütləvi mesaj göndəricilər ilə bağlı vikiqayda üçün keçirilən səsvermədə]] iştirak etməyə, fikir bildirməyə dəvət edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:41, 8 yanvar 2022 (UTC) == Xoşgəldiniz == Əziz C. Cavad bəy! Sizi yenidən aramızda gördüyümüz üçün çox şadam! Hərbi xidmətinizi başa vurmağınız münasibəti ilə sizi təbrik edir, vikidəki və digər fəaliyyətlərinizdə uğurlar arzulayıram! XOŞGƏLDİNİZ! :) - 13:16, 23 iyul 2022 (UTC) :Çox sağolun xoş sözlərə görə. 1 ildən sonra yenidən burada olmağıma şadam. Ümid edirəm 1 il ərzində marağlı hadisələr və islahatlar baş verib burada. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::Xoşdur :) "Güclü islahatlar" olmasa da, maraqlı hadisələr olub :)) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 14:56, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:49, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Solavirum ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Yenidən sizi görmək xoşdur <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:31, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Toghrul R ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. Təbrik edirəm. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span>}]]'''''</small> 19:34, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Xeyal ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) 59rz5mghkqe23cv9jixju55yjjbiea1 6547619 6547617 2022-07-24T21:45:35Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{Xg}} [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov|müzakirə]]) 09:55, 4 iyul 2020 (UTC) {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2020|<span style="color:white;">2020</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2021|<span style="color:white;">2021</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2022|<span style="color:white;">2022</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} == Dəvət == Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Səsvermə/Kütləvi mesaj göndəricilər|kütləvi mesaj göndəricilər ilə bağlı vikiqayda üçün keçirilən səsvermədə]] iştirak etməyə, fikir bildirməyə dəvət edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:41, 8 yanvar 2022 (UTC) == Xoşgəldiniz == Əziz C. Cavad bəy! Sizi yenidən aramızda gördüyümüz üçün çox şadam! Hərbi xidmətinizi başa vurmağınız münasibəti ilə sizi təbrik edir, vikidəki və digər fəaliyyətlərinizdə uğurlar arzulayıram! XOŞGƏLDİNİZ! :) - 13:16, 23 iyul 2022 (UTC) :Çox sağolun xoş sözlərə görə. 1 ildən sonra yenidən burada olmağıma şadam. Ümid edirəm 1 il ərzində marağlı hadisələr və islahatlar baş verib burada. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::Xoşdur :) "Güclü islahatlar" olmasa da, maraqlı hadisələr olub :)) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 14:56, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:49, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Solavirum ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Yenidən sizi görmək xoşdur <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:31, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Toghrul R ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. Təbrik edirəm. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span>}]]'''''</small> 19:34, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Xeyal ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) amb4s85lwfajmphlie8jjmrmz6t48u7 6547620 6547619 2022-07-24T21:48:08Z C. Cavad 202463 /* Dəvət */ wikitext text/x-wiki {{Xg}} [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov|müzakirə]]) 09:55, 4 iyul 2020 (UTC) {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2020|<span style="color:white;">2020</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2021|<span style="color:white;">2021</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2022|<span style="color:white;">2022</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} == Xoşgəldiniz == Əziz C. Cavad bəy! Sizi yenidən aramızda gördüyümüz üçün çox şadam! Hərbi xidmətinizi başa vurmağınız münasibəti ilə sizi təbrik edir, vikidəki və digər fəaliyyətlərinizdə uğurlar arzulayıram! XOŞGƏLDİNİZ! :) - 13:16, 23 iyul 2022 (UTC) :Çox sağolun xoş sözlərə görə. 1 ildən sonra yenidən burada olmağıma şadam. Ümid edirəm 1 il ərzində marağlı hadisələr və islahatlar baş verib burada. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::Xoşdur :) "Güclü islahatlar" olmasa da, maraqlı hadisələr olub :)) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 14:56, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:49, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Solavirum ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Yenidən sizi görmək xoşdur <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:31, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Toghrul R ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. Təbrik edirəm. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span>}]]'''''</small> 19:34, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Xeyal ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) bzmjlwro0afpu92c0yf5loqpf8w4twd 6547622 6547620 2022-07-24T21:48:35Z C. Cavad 202463 /* Xoşgəldiniz */ wikitext text/x-wiki {{Xg}} [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov|müzakirə]]) 09:55, 4 iyul 2020 (UTC) {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2020|<span style="color:white;">2020</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2021|<span style="color:white;">2021</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2022|<span style="color:white;">2022</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} 6z7xrt0dtbythzztxwx2kg5231mcw46 6547630 6547622 2022-07-24T22:03:28Z Dancewithdevil 136647 wikitext text/x-wiki {{Xg}} [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov|müzakirə]]) 09:55, 4 iyul 2020 (UTC) {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:C. Cavad/Arxiv 2020|<span style="color:white;">2020</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:C. Cavad/Arxiv 2021|<span style="color:white;">2021</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:C. Cavad/Arxiv 2022|<span style="color:white;">2022</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} rowayp5rmqp7r86hw211v29zlpwr6uk 2 638062 6547116 6481754 2022-07-24T13:24:27Z C. Cavad 202463 Səhifənin məzmunu '{| width="100%" style="background-color:#696969; border:#606060 solid 2px; color:#787878" |- | {{Userboxtop |backgroundcolor = #696969 |bordercolor = #DCDCDC |toptext = KOKO }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''{{for year month day|il={{{il|2020}}...' yazısı ilə dəyişdirildi wikitext text/x-wiki {| width="100%" style="background-color:#696969; border:#606060 solid 2px; color:#787878" |- | {{Userboxtop |backgroundcolor = #696969 |bordercolor = #DCDCDC |toptext = KOKO }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''{{for year month day|il={{{il|2020}}}|ay={{{il|7}}}|gün={{{il|4}}}}}dür'''}} <font color=#808080>fəaliyyət göstərir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia Autopatrolled.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyanın</font> {{color|#FFFFFF|'''avtopatruludur'''}} |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia extended confirmed.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyanın</font> {{color|#FFFFFF|'''təcrübəli istifadəçisidir'''}} |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Cscr-featured.png|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''5 seçilmiş məqalənin'''}} <font color=#808080>müəllifidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Symbol support vote.png|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''14 yaxşı məqalənin'''}} <font color=#808080>müəllifidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Azerbaijan.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = {{color|#FFFFFF|'''Azərbaycan dili'''}} <font color=#808080>bu istifadəçinin ana dilidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Russia.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''rus dilini'''}} <font color=#808080>sərbəst bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Turkey.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''türк dilini'''}} <font color=#808080>sərbəst bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:English language.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''ingilis dilini'''}} <font color=#808080>bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userboxbottom}} : <font color="#FFFFFF" size="3px">'''''Salam, hörmətli ziyarətçi. İstifadəçi səhifəmə xoş gəlmisən.'''''</font> : <font color="#FFFFFF" size="3px">'''''Viкipediya mənim üçün nədir ?'''''</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">Viкipediya mənim ən böyüк hobbimdir. 2020-ci il iyulun 4-dən deməк olar кi, hər gün Azərbaycan dilli Viкipediyada redaкtələr edirəm. İdman və siyasət mövzusunda məqalələr, xüsusilə də statuslu məqalələr yazmağı sevirəm. AzViкipediyada yazdığım birinci məqalələr əfsanəvi fiqurlu кonкisürən Yuna Kim, Adelina Sotniкova və Yuliya Lipnitsкaya haqqında idi. Sonradan bu məqalələr “Seçilmiş” və “Yaxşı” məqalə statusu aldılar.</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">Həmçinin AzViкipediyada məqalə yaratmağdan başqa “təmizliк” işləri aparmağı da sevirəm. Ensiкlopediк tələblərə cavab verməyən məqalələrin silinməsinin tərəfdarıyam. Bu günə кimi 400-dən çox məqalənin silinməsinin təşəbbüskarı olmuşam.</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">2020-ci il deкabrın 18-dən Azərbaycan dilli Viкipediyada avtopatrul vəzifəsini icra edirəm.</font> [[File:İçərişəhər - poster.jpg|center|640px]] {| width="100%" style="text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF" |- padding:1em;padding-top:0.5em;" |style="font-size: 90"|<font color="#000000">'''Bu səhifə Azərbaycan dilli Viкipediya istifadəçisinin şəxsi səhifəsidir.'''</font> |[[File:Wikimedia.png|60px|none]] |} |} <div style="right:10px; display:right;" class="metadata topicon" id="statuslu_məzmun">[[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Yuna Kim|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Tessa Vertyu|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Skot Moir|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Ketlin Osmond|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Yelena Radionova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Adelina Sotnikova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Maya Şibutani|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Aleks Şibutani|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Yuliya Lipnitskaya|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Meril Devis|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Çarli Uayt|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Tatyana Totmyanina|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Maksim Marinin|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Aleksandra Trusova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Polad Həşimov|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Şükür Həmidov|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Zaur Nudirəliyev|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Ramiz Qasımov (pilot)|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Camal İsmayılov|alt=]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin V çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin IV çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin VI çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin III çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin II çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Vətən Müharibəsi Qəhrəmanlarının siyahısı]] [[Fayl:Wikipedia Autopatrolled.svg|20x20px|16.12.2020-ci il tarixindən Azərbaycan dilli Vikipediyanın avtopatrulu]][[Fayl:Wikipedia extended confirmed.svg|20x20px|07.07.2020-ci il tarixindən Azərbaycan dilli Vikipediyanın təcrübəli istifadəçisi]]</div> cac0d9c7748guu2tzs6y2j4w7xwe1u7 6547121 6547116 2022-07-24T13:28:06Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {| width="100%" style="background-color:#696969; border:#606060 solid 2px; color:#787878" |- | {{Userboxtop |backgroundcolor = #696969 |bordercolor = #DCDCDC |toptext = }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''{{for year month day|il={{{il|2020}}}|ay={{{il|7}}}|gün={{{il|4}}}}}dür'''}} <font color=#808080>fəaliyyət göstərir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia Autopatrolled.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyanın</font> {{color|#FFFFFF|'''avtopatruludur'''}} |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia extended confirmed.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyanın</font> {{color|#FFFFFF|'''təcrübəli istifadəçisidir'''}} |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Cscr-featured.png|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''5 seçilmiş məqalənin'''}} <font color=#808080>müəllifidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Symbol support vote.png|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''14 yaxşı məqalənin'''}} <font color=#808080>müəllifidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Azerbaijan.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = {{color|#FFFFFF|'''Azərbaycan dili'''}} <font color=#808080>bu istifadəçinin ana dilidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Russia.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''rus dilini'''}} <font color=#808080>sərbəst bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Turkey.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''türк dilini'''}} <font color=#808080>sərbəst bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:English language.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''ingilis dilini'''}} <font color=#808080>bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userboxbottom}} : <font color="#FFFFFF" size="3px">'''''Salam, hörmətli ziyarətçi. İstifadəçi səhifəmə xoş gəlmisən.'''''</font> : <font color="#FFFFFF" size="3px">'''''Viкipediya mənim üçün nədir ?'''''</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">Viкipediya mənim ən böyüк hobbimdir. 2020-ci il iyulun 4-dən deməк olar кi, hər gün Azərbaycan dilli Viкipediyada redaкtələr edirəm. İdman və siyasət mövzusunda məqalələr, xüsusilə də statuslu məqalələr yazmağı sevirəm. AzViкipediyada yazdığım birinci məqalələr əfsanəvi fiqurlu кonкisürən Yuna Kim, Adelina Sotniкova və Yuliya Lipnitsкaya haqqında idi. Sonradan bu məqalələr “Seçilmiş” və “Yaxşı” məqalə statusu aldılar.</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">Həmçinin AzViкipediyada məqalə yaratmağdan başqa “təmizliк” işləri aparmağı da sevirəm. Ensiкlopediк tələblərə cavab verməyən məqalələrin silinməsinin tərəfdarıyam. Bu günə кimi 400-dən çox məqalənin silinməsinin təşəbbüskarı olmuşam.</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">2020-ci il deкabrın 18-dən Azərbaycan dilli Viкipediyada avtopatrul vəzifəsini icra edirəm.</font> [[File:İçərişəhər - poster.jpg|center|640px]] {| width="100%" style="text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF" |- padding:1em;padding-top:0.5em;" |style="font-size: 90"|<font color="#000000">'''Bu səhifə Azərbaycan dilli Viкipediya istifadəçisinin şəxsi səhifəsidir.'''</font> |[[File:Wikimedia.png|60px|none]] |} |} <div style="right:10px; display:right;" class="metadata topicon" id="statuslu_məzmun">[[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Yuna Kim|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Tessa Vertyu|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Skot Moir|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Ketlin Osmond|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Yelena Radionova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Adelina Sotnikova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Maya Şibutani|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Aleks Şibutani|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Yuliya Lipnitskaya|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Meril Devis|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Çarli Uayt|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Tatyana Totmyanina|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Maksim Marinin|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Aleksandra Trusova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Polad Həşimov|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Şükür Həmidov|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Zaur Nudirəliyev|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Ramiz Qasımov (pilot)|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Camal İsmayılov|alt=]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin V çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin IV çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin VI çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin III çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin II çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Vətən Müharibəsi Qəhrəmanlarının siyahısı]] [[Fayl:Wikipedia Autopatrolled.svg|20x20px|16.12.2020-ci il tarixindən Azərbaycan dilli Vikipediyanın avtopatrulu]][[Fayl:Wikipedia extended confirmed.svg|20x20px|07.07.2020-ci il tarixindən Azərbaycan dilli Vikipediyanın təcrübəli istifadəçisi]]</div> majzz8tu2px26semjhute4o197y2ua0 6547124 6547121 2022-07-24T13:30:06Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {| width="100%" style="background-color:#696969; border:#606060 solid 2px; color:#787878" |- | {{Userboxtop |backgroundcolor = #696969 |bordercolor = #DCDCDC |toptext = }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''{{for year month day|il={{{il|2020}}}|ay={{{il|7}}}|gün={{{il|4}}}}}dür'''}} <font color=#808080>fəaliyyət göstərir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia Autopatrolled.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyanın</font> {{color|#FFFFFF|'''avtopatruludur'''}} |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia extended confirmed.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyanın</font> {{color|#FFFFFF|'''təcrübəli istifadəçisidir'''}} |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Cscr-featured.png|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''5 seçilmiş məqalənin'''}} <font color=#808080>müəllifidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Symbol support vote.png|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''14 yaxşı məqalənin'''}} <font color=#808080>müəllifidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Azerbaijan.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = {{color|#FFFFFF|'''Azərbaycan dili'''}} <font color=#808080>bu istifadəçinin ana dilidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Russia.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''rus dilini'''}} <font color=#808080>sərbəst bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Turkey.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''türк dilini'''}} <font color=#808080>sərbəst bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:English language.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''ingilis dilini'''}} <font color=#808080>bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userboxbottom}} : <font color="#FFFFFF" size="3px">'''''Salam, hörmətli ziyarətçi. İstifadəçi səhifəmə xoş gəlmisən.'''''</font> : <font color="#FFFFFF" size="3px">'''''Viкipediya mənim üçün nədir ?'''''</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">Viкipediya mənim ən böyüк hobbimdir. 2020-ci il iyulun 4-dən deməк olar кi, hər gün Azərbaycan dilli Viкipediyada redaкtələr edirəm. İdman və siyasət mövzusunda məqalələr, xüsusilə də statuslu məqalələr yazmağı sevirəm.</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">Həmçinin Azərbaycan dilli Viкipediyada məqalə yaratmağdan başqa “təmizliк” işləri aparmağı da sevirəm. Ensiкlopediк tələblərə cavab verməyən məqalələrin silinməsinin tərəfdarıyam. Bu günə кimi 400-dən çox məqalənin silinməsinin təşəbbüskarı olmuşam.</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">2020-ci il deкabrın 18-dən Azərbaycan dilli Viкipediyada avtopatrul vəzifəsini icra edirəm.</font> [[File:İçərişəhər - poster.jpg|center|640px]] {| width="100%" style="text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF" |- padding:1em;padding-top:0.5em;" |style="font-size: 90"|<font color="#000000">'''Bu səhifə Azərbaycan dilli Viкipediya istifadəçisinin şəxsi səhifəsidir.'''</font> |[[File:Wikimedia.png|60px|none]] |} |} <div style="right:10px; display:right;" class="metadata topicon" id="statuslu_məzmun">[[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Yuna Kim|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Tessa Vertyu|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Skot Moir|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Ketlin Osmond|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Yelena Radionova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Adelina Sotnikova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Maya Şibutani|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Aleks Şibutani|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Yuliya Lipnitskaya|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Meril Devis|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Çarli Uayt|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Tatyana Totmyanina|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Maksim Marinin|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Aleksandra Trusova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Polad Həşimov|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Şükür Həmidov|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Zaur Nudirəliyev|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Ramiz Qasımov (pilot)|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Camal İsmayılov|alt=]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin V çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin IV çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin VI çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin III çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin II çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Vətən Müharibəsi Qəhrəmanlarının siyahısı]] [[Fayl:Wikipedia Autopatrolled.svg|20x20px|16.12.2020-ci il tarixindən Azərbaycan dilli Vikipediyanın avtopatrulu]][[Fayl:Wikipedia extended confirmed.svg|20x20px|07.07.2020-ci il tarixindən Azərbaycan dilli Vikipediyanın təcrübəli istifadəçisi]]</div> 0o634e3xwj9pmvcy43ieyuvoflo02q1 6547442 6547124 2022-07-24T17:42:55Z Xeyal 199793 к→k wikitext text/x-wiki {| width="100%" style="background-color:#696969; border:#606060 solid 2px; color:#787878" |- | {{Userboxtop |backgroundcolor = #696969 |bordercolor = #DCDCDC |toptext = }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Vikipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''{{for year month day|il={{{il|2020}}}|ay={{{il|7}}}|gün={{{il|4}}}}}dür'''}} <font color=#808080>fəaliyyət göstərir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia Autopatrolled.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Vikipediyanın</font> {{color|#FFFFFF|'''avtopatruludur'''}} |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia extended confirmed.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Vikipediyanın</font> {{color|#FFFFFF|'''təcrübəli istifadəçisidir'''}} |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Cscr-featured.png|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Vikipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''5 seçilmiş məqalənin'''}} <font color=#808080>müəllifidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Symbol support vote.png|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Vikipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''14 yaxşı məqalənin'''}} <font color=#808080>müəllifidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Azerbaijan.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = {{color|#FFFFFF|'''Azərbaycan dili'''}} <font color=#808080>bu istifadəçinin ana dilidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Russia.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''rus dilini'''}} <font color=#808080>sərbəst bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Turkey.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''türk dilini'''}} <font color=#808080>sərbəst bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:English language.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''ingilis dilini'''}} <font color=#808080>bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userboxbottom}} : <font color="#FFFFFF" size="3px">'''''Salam, hörmətli ziyarətçi. İstifadəçi səhifəmə xoş gəlmisən.'''''</font> : <font color="#FFFFFF" size="3px">'''''Vikipediya mənim üçün nədir ?'''''</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">Vikipediya mənim ən böyük hobbimdir. 2020-ci il iyulun 4-dən demək olar ki, hər gün Azərbaycan dilli Vikipediyada redaktələr edirəm. İdman və siyasət mövzusunda məqalələr, xüsusilə də statuslu məqalələr yazmağı sevirəm.</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">Həmçinin Azərbaycan dilli Vikipediyada məqalə yaratmağdan başqa “təmizlik” işləri aparmağı da sevirəm. Ensiklopedik tələblərə cavab verməyən məqalələrin silinməsinin tərəfdarıyam. Bu günə kimi 400-dən çox məqalənin silinməsinin təşəbbüskarı olmuşam.</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">2020-ci il dekabrın 18-dən Azərbaycan dilli Vikipediyada avtopatrul vəzifəsini icra edirəm.</font> [[File:İçərişəhər - poster.jpg|center|640px]] {| width="100%" style="text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF" |- padding:1em;padding-top:0.5em;" |style="font-size: 90"|<font color="#000000">'''Bu səhifə Azərbaycan dilli Vikipediya istifadəçisinin şəxsi səhifəsidir.'''</font> |[[File:Wikimedia.png|60px|none]] |} |} <div style="right:10px; display:right;" class="metadata topicon" id="statuslu_məzmun">[[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Yuna Kim|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Tessa Vertyu|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Skot Moir|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Ketlin Osmond|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Yelena Radionova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Adelina Sotnikova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Maya Şibutani|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Aleks Şibutani|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Yuliya Lipnitskaya|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Meril Devis|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Çarli Uayt|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Tatyana Totmyanina|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Maksim Marinin|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Aleksandra Trusova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Polad Həşimov|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Şükür Həmidov|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Zaur Nudirəliyev|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Ramiz Qasımov (pilot)|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Camal İsmayılov|alt=]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin V çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin IV çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin VI çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin III çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin II çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Vətən Müharibəsi Qəhrəmanlarının siyahısı]] [[Fayl:Wikipedia Autopatrolled.svg|20x20px|16.12.2020-ci il tarixindən Azərbaycan dilli Vikipediyanın avtopatrulu]][[Fayl:Wikipedia extended confirmed.svg|20x20px|07.07.2020-ci il tarixindən Azərbaycan dilli Vikipediyanın təcrübəli istifadəçisi]]</div> m04079dhfovqhhhu7s28fcx5e48zpw6 6547479 6547442 2022-07-24T18:10:26Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {| width="100%" style="background-color:#696969; border:#606060 solid 2px; color:#787878" |- | {{Userboxtop |backgroundcolor = #696969 |bordercolor = #DCDCDC |toptext = }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''{{for year month day|il={{{il|2020}}}|ay={{{il|7}}}|gün={{{il|4}}}}}dür'''}} <font color=#808080>fəaliyyət göstərir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia Autopatrolled.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyanın</font> {{color|#FFFFFF|'''avtopatruludur'''}} |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia extended confirmed.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyanın</font> {{color|#FFFFFF|'''təcrübəli istifadəçisidir'''}} |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Cscr-featured.png|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''5 seçilmiş məqalənin'''}} <font color=#808080>müəllifidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Symbol support vote.png|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''14 yaxşı məqalənin'''}} <font color=#808080>müəllifidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Azerbaijan.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = {{color|#FFFFFF|'''Azərbaycan dili'''}} <font color=#808080>bu istifadəçinin ana dilidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Russia.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''rus dilini'''}} <font color=#808080>sərbəst bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Turkey.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''türк dilini'''}} <font color=#808080>sərbəst bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:English language.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''ingilis dilini'''}} <font color=#808080>bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userboxbottom}} : <font color="#FFFFFF" size="3px">'''''Salam, hörmətli ziyarətçi. İstifadəçi səhifəmə xoş gəlmisən.'''''</font> : <font color="#FFFFFF" size="3px">'''''Viкipediya mənim üçün nədir ?'''''</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">Viкipediya mənim ən böyüк hobbimdir. 2020-ci il iyulun 4-dən deməк olar кi, hər gün Azərbaycan dilli Viкipediyada redaкtələr edirəm. İdman və siyasət mövzusunda məqalələr, xüsusilə də statuslu məqalələr yazmağı sevirəm.</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">Həmçinin Azərbaycan dilli Viкipediyada məqalə yaratmağdan başqa “təmizliк” işləri aparmağı da sevirəm. Ensiкlopediк tələblərə cavab verməyən məqalələrin silinməsinin tərəfdarıyam. Bu günə кimi 400-dən çox məqalənin silinməsinin təşəbbüskarı olmuşam.</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">2020-ci il deкabrın 18-dən Azərbaycan dilli Viкipediyada avtopatrul vəzifəsini icra edirəm.</font> [[File:İçərişəhər - poster.jpg|center|640px]] {| width="100%" style="text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF" |- padding:1em;padding-top:0.5em;" |style="font-size: 90"|<font color="#000000">'''Bu səhifə Azərbaycan dilli Viкipediya istifadəçisinin şəxsi səhifəsidir.'''</font> |[[File:Wikimedia.png|60px|none]] |} |} <div style="right:10px; display:right;" class="metadata topicon" id="statuslu_məzmun">[[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Yuna Kim|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Tessa Vertyu|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Skot Moir|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Ketlin Osmond|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Yelena Radionova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Adelina Sotnikova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Maya Şibutani|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Aleks Şibutani|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Yuliya Lipnitskaya|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Meril Devis|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Çarli Uayt|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Tatyana Totmyanina|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Maksim Marinin|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Aleksandra Trusova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Polad Həşimov|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Şükür Həmidov|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Zaur Nudirəliyev|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Ramiz Qasımov (pilot)|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Camal İsmayılov|alt=]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin V çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin IV çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin VI çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin III çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin II çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Vətən Müharibəsi Qəhrəmanlarının siyahısı]] [[Fayl:Wikipedia Autopatrolled.svg|20x20px|16.12.2020-ci il tarixindən Azərbaycan dilli Vikipediyanın avtopatrulu]][[Fayl:Wikipedia extended confirmed.svg|20x20px|07.07.2020-ci il tarixindən Azərbaycan dilli Vikipediyanın təcrübəli istifadəçisi]]</div> 0o634e3xwj9pmvcy43ieyuvoflo02q1 6547625 6547479 2022-07-24T21:52:12Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {| width="100%" style="background-color:#696969; border:#606060 solid 2px; color:#787878" |- | {{Userboxtop |backgroundcolor = #696969 |bordercolor = #DCDCDC |toptext = }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''{{for year month day|il={{{il|2020}}}|ay={{{il|7}}}|gün={{{il|4}}}}}dür'''}} <font color=#808080>fəaliyyət göstərir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia Autopatrolled.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyanın</font> {{color|#FFFFFF|'''avtopatruludur'''}} |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Wikipedia extended confirmed.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyanın</font> {{color|#FFFFFF|'''təcrübəli istifadəçisidir'''}} |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Cscr-featured.png|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''5 seçilmiş məqalənin'''}} <font color=#808080>müəllifidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Symbol support vote.png|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi Azərbaycan dilli Viкipediyada</font> {{color|#FFFFFF|'''14 yaxşı məqalənin'''}} <font color=#808080>müəllifidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Azerbaijan.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = {{color|#FFFFFF|'''Azərbaycan dili'''}} <font color=#808080>bu istifadəçinin ana dilidir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Russia.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''rus dilini'''}} <font color=#808080>sərbəst bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:Flag of Turkey.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''türк dilini'''}} <font color=#808080>sərbəst bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userbox |id = [[File:English language.svg|40px]] |id-c = #000000 |id-s = |info = <font color=#808080>Bu istifadəçi</font> {{color|#FFFFFF|'''ingilis dilini'''}} <font color=#808080>bilir</font> |info-c = #000000 |info-fc = #FFFFFF |info-s = |border-c = #606060 }} {{Userboxbottom}} : <font color="#FFFFFF" size="3px">'''''Salam, hörmətli ziyarətçi. İstifadəçi səhifəmə xoş gəlmisən.'''''</font> : <font color="#FFFFFF" size="3px">'''''Viкipediya mənim üçün nədir ?'''''</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">— Viкipediya mənim ən böyüк hobbimdir. 2020-ci il iyulun 4-dən deməк olar кi, hər gün Azərbaycan dilli Viкipediyada redaкtələr edirəm. İdman və siyasət mövzusunda məqalələr, xüsusilə də statuslu məqalələr yazmağı sevirəm.</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">— Həmçinin Azərbaycan dilli Viкipediyada məqalə yaratmağdan başqa “təmizliк” işləri aparmağı da sevirəm. Ensiкlopediк tələblərə cavab verməyən məqalələrin silinməsinin tərəfdarıyam. Bu günə кimi 400-dən çox məqalənin silinməsinin təşəbbüskarı olmuşam.</font> :: <font color="#FFFFFF" size="2px">— 2020-ci il deкabrın 18-dən Azərbaycan dilli Viкipediyada avtopatrul vəzifəsini icra edirəm.</font> [[File:İçərişəhər - poster.jpg|center|640px]] {| width="100%" style="text-align:center; border: 1px solid #696969; background-color:#FFFFFF" |- padding:1em;padding-top:0.5em;" |style="font-size: 90"|<font color="#000000">'''Bu səhifə Azərbaycan dilli Viкipediya istifadəçisinin şəxsi səhifəsidir.'''</font> |[[File:Wikimedia.png|60px|none]] |} |} <div style="right:10px; display:right;" class="metadata topicon" id="statuslu_məzmun">[[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Yuna Kim|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Tessa Vertyu|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Skot Moir|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Ketlin Osmond|alt=]][[Fayl:Cscr-featured.png|16x16px|link=Yelena Radionova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Adelina Sotnikova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Maya Şibutani|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Aleks Şibutani|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Yuliya Lipnitskaya|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Meril Devis|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Çarli Uayt|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Tatyana Totmyanina|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Maksim Marinin|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Aleksandra Trusova|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Polad Həşimov|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Şükür Həmidov|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Zaur Nudirəliyev|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Ramiz Qasımov (pilot)|alt=]][[Fayl:Symbol support vote.svg|15x15px|link=Camal İsmayılov|alt=]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin V çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin IV çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin VI çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin III çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Azərbaycan Milli Məclisinin II çağırış deputatları]][[Fayl:Feat lists.png|15x15px|link=Vətən Müharibəsi Qəhrəmanlarının siyahısı]] [[Fayl:Wikipedia Autopatrolled.svg|20x20px|16.12.2020-ci il tarixindən Azərbaycan dilli Vikipediyanın avtopatrulu]][[Fayl:Wikipedia extended confirmed.svg|20x20px|07.07.2020-ci il tarixindən Azərbaycan dilli Vikipediyanın təcrübəli istifadəçisi]]</div> b06k6qk6pachedh53jfy3rpjfce6i0f 2 638086 6547122 6459413 2022-07-24T13:28:11Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İstifadəçi:CCavadov/Başlıq}} 23xlkc1sq7uur9qpogl8ei9rp64hhlq 0 639038 6547067 6407191 2022-07-24T13:00:42Z Xeyal 199793 wikitext text/x-wiki {{Hərbi xadim |adı = İlqar Mirzəyev |şəkil = İlqar Mirzəyev 2018-ci ildə.JPG |şəklin ölçüsü = 250px |ləqəbi = "Artilleriya atası" |doğum tarixi = 08.05.1973 |doğum yeri = [[Qardabani]], [[Gürcüstan Sovet Sosialist Respublikası|Gürcüstan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = 14.07.2020 |vəfat yeri = [[Tovuz rayonu]], [[Azərbaycan]] |dəfn yeri = [[II Şəhidlər Xiyabanı]] |vətəndaşlığı = {{USSR}}→<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |həyat yoldaşı = Güllü Mirzəyeva |uşağı = Elvin, Gülnarə |mənsubiyyəti = {{Azərbaycan Ordusu}} |qoşun növü = {{Azərbaycan Ordusunun Quru Qoşunları}} |hissə = {{Azərbaycan Ordusunun 3-cü Ordu Korpusu}} |xidmət illəri = 1991—2020 |rütbə = {{Polkovnik|Azərbaycan}} |döyüşlər = [[Aprel döyüşləri]] <br> [[Tovuz döyüşləri]] |təltifləri = <center>{{Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı}} <br> {{"Hərbi xidmətdə fərqlənməyə görə" II dərəcəli medalı}} {{"Hərbi xidmətdə fərqlənməyə görə" III dərəcəli medalı}} {{"Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Veteranı" medalı}} {{"Qüsursuz xidmətə görə" I dərəcəli medalı}} {{"Qüsursuz xidmətə görə" II dərəcəli medalı}} {{"Qüsursuz xidmətə görə" III dərəcəli medalı}} {{"Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 10 illiyi (1991-2001)" yubiley medalı}} {{"Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 90 illiyi (1918-2008)" yubiley medalı}} {{"Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 95 illiyi (1918-2013)" yubiley medalı}} {{"Azərbaycan Ordusunun 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}}</center> }} '''İlqar Anzor oğlu Mirzəyev''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]],<ref name=":4">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularına "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adının verilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 09.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=İlham Əliyev|newspaper=www.azertag.az|date=09.12.2020|url=https://azertag.az/xeber/1662247|accessdate=09.12.2020|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210106181202/https://azertag.az/xeber/1662247|archivedate=04.01.2021}}</ref> [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin polkovniki; [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin 3-cü Ordu Korpusunun Artilleriya rəisi (2019–2020). [[Tovuz döyüşləri|2020-ci il iyulun 12–16-da baş verən döyüşlər]] zamanı Artilleriya Komandiri olan İlqar Mirzəyev, iyulun 14-də səhər saatlarında [[Tovuz rayonu]] istiqamətində [[3-cü Ordu Korpusu (Azərbaycan)|3-cü Ordu Korpusu]]nun Komandir müavini general-mayor [[Polad Həşimov]] və tabeliyində olan əsgərlərlə bir yerdə döyüş zamanı ön xətdə şəhid olub.<ref>[https://ia601401.us.archive.org/23/items/tovuz-doyusleri/Tovuz%20Doyusleri.pdf Güləmail Murad. "Tovuz döyüşləri". Bakı, "CBS PP", 2021]</ref> == Həyatı == İlqar Anzor oğlu Mirzəyev 1973-cü il mayın 8-də [[Qardabani]] şəhərində anadan olmuşdur. Milliyyətcə [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] idi. [[Fayl:İlqar Mirzəyev tələbə olan zaman.JPG|thumb|200x200px|alt=|İlqar Mirzəyev leytenant olan zaman (1995-ci il)|left]] === Təhsili === İlqar Mirzəyev 1980–1990-cı illərdə [[Qardabani]] şəhərində tam orta məktəbdə təhsil almışdır.<ref name=":V01">{{cite news|title=Tovuz döyüşlərinin şəhidi Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı İlqar Mirzəyev|author=Belə Belə İşlər|newspaper=www.youtube.com ([[Fayl:YouTube social white squircle.svg|14x14px]] [[YouTube]] portalı / "Belə belə işlər" səhifəsi)|date=15.12.2020|url=https://www.youtube.com/watch?v=3rtPifkv_ZM|accessdate=15.12.2020|language=Az|archiveurl=|archivedate=|url-status=live}}</ref> 90-cı illərin əvvəlində [[Ermənistan]]ın [[Azərbaycan]]a qarşı ərazi iddiaları [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]]nin başlamasına səbəb olmuşdur. Müharibənin yeni-yeni alovlandığı 1991-ci ildə İlqar Mirzəyev təhsil almaq üçün sənədlərini [[Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi|Bakı Ali Birləşmiş Komandalıq Məktəbinə (BABKM)]] vermişdir.<ref name=":V01" /> İlqar Mirzəyev 1991-ci il avqustun 1-də [[Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi|Bakı Ali Birləşmiş Komandalıq Məktəbinə (BABKM)]] qəbul olmuş və 1995-ci ildə oranı "Artilleriya" ixtisası üzrə bitirmişdir.<ref name=":V01" /> 2003-cü il avqustun 10-da İlqar Mirzəyev ixtisasın artırılması üçün [[Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin Hərbi Akademiyası|Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Hərbi Akademiyası]]nın müdavimi olmuşdur.<ref name=":V01" /> 2005-ci il iyulun 2-də təhsilini uğurla başa vurmuşdur.<ref name=":V01" /> === Ailəsi === İlqar Mirzəyev Güllü Mirzəyeva ilə ailəli idi. Elvin adında oğlu və Gülnarə adında qızı var idi. == Hərbi xidməti == İlqar Mirzəyev 1995-ci il iyunun 17-dən 1995-ci il noyabrın 12-nə qədər [[Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi|Bakı Ali Ümumqoşun Komandanlıq Məktəbi]]nin Kursantlar Tağımının Komandiri, 1995-ci il iyunun 12-dən 1997-ci il martın 3-nə qədər isə [[Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi|Bakı Ali Ümumqoşun Komandanlıq Məktəbi]]nin Tank Artilleriya Kursantları Tağımının Komandiri vəzifəsində xidmət eləmişdir. Daha sonra o, 1997-ci il martın 3-dən 1998-ci il yavarın 20-nə qədər [[Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi|Bakı Ali Ümumqoşun Komandanlıq Məktəbi]]nin Kursantlar Taborunun Kursantlar Bölüyünün Tağım Komandiri, 1998-ci il yanvarın 20-dən 1998-ci il noyabrın 11-nə qədər isə [[Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi|Bakı Ali Ümumqoşun Komandanlıq Məktəbi]]nin Kursantlar Taborunun Kursantlar Bölüyünün Komandiri vəzifəsində xidmət eləmişdir. Qüsursuz xidmətinə görə ona [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə Nazirliyi]]nin 19 oktyabr 1997-ci il tarixli əmrinə əsasən "baş leytenant" hərbi rütbəsi verilmişdir. İlqar Mirzəyev 1998-ci il noyabrın 11-dən 2001-ci il iyunun 14-nə qədər [[Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi|Bakı Ali Ümumqoşun Komandanlıq Məktəbi]]nin Tədris prosesinin təminatı Taborunun Artilleriya batareyasının Komandiri vəzifəsində xidmət eləmişdir və xidməti zamanı [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə Nazirliyi]]nin 27 dekabr 2000-ci il tarixli əmrinə əsasən "kapitan" hərbi rütbəsi almışdır. [[Fayl:İlqar Mirzəyev hərbi andiçmə zamanı.JPG|thumb|200x200px|alt=|İlqar Mirzəyev|left]] 2001-ci ildən başlayaraq isə İlqar Mirzəyev bölgələrdə yerləşən hərbi hissələrdə xidmət eləmişdir. 2001-ci il iyunun 14-dən 2002-ci il iyulun 31-nə qədər "N" saylı hərbi hissənin Qərargah rəisi və haubitsalı artilleriya divizionu Komandirinin müavini, 2002-ci il iyulun 31-dən 2003-cü il avqustun 10-na qədər isə "N" saylı hərbi hissənin haubitsalı artilleriya divizionu Komandiri vəzifəsində xidmət edən İlqar Mirzəyev, [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə Nazirliyi]]nin 13 dekabr 2002-ci il tarixli əmrinə əsasən "mayor" hərbi rütbəsi almışdır.<ref name=":ANL">{{cite news|title=MİRZƏYEV İLQAR ANZOR OĞLU|author=|newspaper=www.anl.az ([[Azərbaycan Milli Kitabxanası]]nın rəsmi saytı)|date=2020|url=http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|accessdate=|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20220118124456/http://anl.az/el/emb/MILLI_QEHREMANLAR/qehremanlarimiz/Mirzeyev_Ilqar.pdf|archivedate=2022-01-18|url-status=live}}</ref> İlqar Mirzəyev 2003-cü ilin avqustunda [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə Nazirliyi]] tərəfindən ixtisasın artırılması üçün [[Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin Hərbi Akademiyası|Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Hərbi Akademiyası]]na göndərilmişdir. 2005-ci il iyulun 2-də təhsilini uğurla başa vurmuşdur. Təhsilini başa vurduğdan sonra mayor İlqar Mirzəyev, 2005-ci il iyulun 2-dən 2007-ci il yanvarın 7-nə qədər "N" saylı hərbi hissə Komandirinin müavini vəzifəsində xidmət eləmişdir. Daha sonra isə o, 4 il ərzində — 2007-ci il yanvarın 7-dən 2011-ci il iyulun 29-na qədər "N" saylı hərbi hissənin əməliyyat bölməsinin rəisi — Qərargah rəisinin əməliyyatlar üzrə müavini vəzifəsində xidmət etmişdir. 2011-ci il iyunun 29-dan 2012-ci il fevralın 28-nə qədər "N" saylı hərbi hissədə artilleriya divizionunun Komandiri vəzifəsində xidmət edən İlqar Mirzəyev, 2012-ci il fevralın 28-dən 2012-ci il iyulun 28-nə qədər "N" saylı hərbi hissədə atəşə dəstək bölməsinin rəisi və hərbi hissənin atəş dəstək üzrə koordinatoru vəzifəsində xidmət eləmişdir. Qüsursuz xidmətinə görə [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə Nazirliyi]]nin 26 iyun 2012-ci il tarixli əmrinə əsasən ona "Polkovnik" hərbi rütbəsi verilmişdir.<ref name=":ANL" /> Daha sonra İlqar Mirzəyev 2012-ci il iyulun 7-dən 2013-cü il iyulun 4-nə qədər "N" saylı hərbi hissədə artilleriya divizionunun Komandiri və hərbi hissənin atəşə dəstək üzrə koordinatoru vəzifəsində, 2013-cü il iyulun 4-dən 2013-cü il dekabrın 28-nə qədər isə "N" saylı hərbi hissənin haubitsalı artilleriya divizionu Komandiri vəzifəsində xidmət eləmişdir. Növbəti 2 il ərzində o, xidmətini [[Müdafiə Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Nazirliyi]]ndə davam eləmişdir. İlqar Mirzəyev 2013-cü il dekabrın 28-dən 2015-ci il avqustun 8-nə qədər [[Müdafiə Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Nazirliyi]]nin Baş Hərbi İnspeksiyasının Döyüş və döyüş təminatı şöbəsinin inspektoru vəzifəsində xidmət eləmişdir. 2 il ərzində [[Müdafiə Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Nazirliyi]]ndə xidmət edəndən sonra o, 2015-ci il avqustun 14-dən 2015-ci il oktyabrın 28-nə qədər "N" saylı hərbi hissənin Komandir müavini və Qərargah rəisi vəzifəsində xidmət eləmişdir. İlqar Mirzəyev 2015-ci il oktyabrın 28-də isə "N" saylı hərbi hissənin Komandiri idi. === Aprel döyüşlərində iştirakı === {{Əsas|Aprel döyüşləri}} 2016-cı il aprelin 1-dən 2-nə ötən gecədən başlayaraq [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan]] və [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri]]nin bölmələri arasında cəbhənin [[Tərtər rayonu|Tərtər]] və [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]]-[[Füzuli rayonu|Füzuli]] istiqamətlərində şiddətli döyüşlər başladı. Tarixə [[Aprel döyüşləri]] olaraq yazılan hərbi əməliyyatlar zamanı "N" saylı hərbi hissənin Komandiri olan İlqar Mirzəyev cəbhənin [[Tərtər rayonu]] istiqamətində gedən döyüşlərdə savaşmışdır. Gecə döyüşləri zamanı [[Tərtər rayonu]]nun [[Talış (Tərtər)|Talış]] istiqamətində olan əlverişli mövqelər, strateji nöqtələr, o cümlədən Talış zirvəsi [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Ordusu]] tərəfindən işğaldan azad olunmuşdur. Həmin döyüşlərdə [[Ermənistan]]ın müdafiə naziri [[Seyran Ohanyan]] tərəfindən qurulan və [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri|Ermənistan Ordusu]]nun "yenilməz Ohanyan səddi" olaraq tanınan müdafiə xətti 40 dəqiqə ərzində darmadağın edilmişdir. Komandanlığın rəhbərliyi altında 2 saat ərzində [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri|Ermənistan Ordusu]]nun 21 postu darmadağın edilmişdir və 7 strateji nöqtə işğaldan azad edilmişdir. İlqar Mirzəyev 2019-cu il fevralın 23-də [[3-cü Ordu Korpusu (Azərbaycan)|3-cü Ordu Korpusu]]nun Artilleriya rəisi və artilleriya şöbəsinin rəisi vəzifəsinə təyin olunmuşdur. === Tovuz döyüşlərində iştirakı === {{Əsas|Tovuz döyüşləri}} 2020-ci il iyulun 12-də günorta saatlarından başlayaraq [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri]]nin bölmələri [[Azərbaycan–Ermənistan sərhədi|Azərbaycan–Ermənistan dövlət sərhədi]]nin [[Tovuz rayonu]] sahəsində [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidməti]]nin mövqelərini artilleriya qurğularından atəşə tutub.<ref name=":MN1">{{cite news|title=Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin bölmələri Tovuz istiqamətində təxribat törədib|author=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|newspaper=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|date=12.07.2020|url=https://mod.gov.az/az/news/ermenistan-silahli-quvvelerinin-bolmeleri-tovuz-istiqametinde-texribat-toredib-31439.html|accessdate=12.07.2020|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210105120154/https://mod.gov.az/az/news/ermenistan-silahli-quvvelerinin-bolmeleri-tovuz-istiqametinde-texribat-toredib-31439.html|archivedate=04.01.2021}}</ref> [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin bölmələrinin cavab tədbirləri görməsi nəticəsində [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri|Ermənistan Ordusu]]nun hücum cəhdinin qarşısı alındı və [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri|Ermənistan Ordusu]] geri oturduldu.<ref name=":MN2">{{cite news|title=İtgi verən düşmən geri oturdulub|author=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|newspaper=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|date=12.07.2020|url=https://mod.gov.az/az/news/itki-veren-dusmen-geri-oturdulub-31442.html|accessdate=12.07.2020|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210105120713/https://mod.gov.az/az/news/itki-veren-dusmen-geri-oturdulub-31442.html|archivedate=2021-01-05|url-status=live}}</ref> Döyüşlərin birinci saatlarında [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Ordusu]]nun hərbi qulluqçularından 3 nəfər şəhid oldu, 4 nəfər isə yaralandı.<ref name=":MN2" /><ref name=":MN3">{{cite news|title=Düşmən hücumunun qarşısı alınan zaman hərbi qulluqçularımız şəhid olub|author=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|newspaper=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|date=12.07.2020|url=https://mod.gov.az/az/news/dusmen-hucumunun-qarsisi-alinarken-herbi-qulluqcularimiz-sehid-olub-31445.html|accessdate=12.07.2020|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210105121237/https://mod.gov.az/az/news/dusmen-hucumunun-qarsisi-alinarken-herbi-qulluqcularimiz-sehid-olub-31445.html|archivedate=04.01.2021}}</ref> İyulun 12-dən 13-nə ötən gecədə [[Azərbaycan–Ermənistan sərhədi|Azərbaycan–Ermənistan dövlət sərhədi]]nin [[Tovuz rayonu]] sahəsində gərgin anlar davam edib.<ref name=":MN4" /> 3-cü Ordu Korpusunun Qərargah rəisi [[Polad Həşimov]] və Artilleriya rəisi İlqar Mirzəyevin də qatıldığı hərbi toqquşmalarda artilleriya və minaatanların tətbiqi ilə gedən gecə döyüşlərində [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin bölmələrinin atəşi ilə [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri|Ermənistan Ordusu]]nun dayaq məntəqəsi, artilleriya qurğuları və canlı qüvvəsi məhv edilib.<ref name=":MN4">{{cite news|title=Azərbaycan Ordusu bölmələri düşmənin dayaq məntəqəsinə zərbə endirib - VİDEO|author=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|newspaper=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|date=13.07.2020|url=https://mod.gov.az/az/news/azerbaycan-ordusunun-bolmeleri-dusmenin-dayaq-menteqesine-zerbe-endirib-video-31448.html|accessdate=13.07.2020|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200925003742/https://mod.gov.az/az/news/azerbaycan-ordusunun-bolmeleri-dusmenin-dayaq-menteqesine-zerbe-endirib-video-31448.html|archivedate=2020-09-25|url-status=live}}</ref> İyulun 13-də günorta saatlarında [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin bölmələri tərəfindən cəza tədbirləri davam edib.<ref name=":MN5">{{cite news|title=Düşmənin bir neçə hərbi hədəfi darmadağın edilib - VİDEO|author=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|newspaper=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|date=13.07.2020|url=https://mod.gov.az/az/news/dusmenin-bir-nece-herbi-obyekti-ve-texnikasi-darmadagin-edilib-video-31460.html|accessdate=13.07.2020|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210105122743/https://mod.gov.az/az/news/dusmenin-bir-nece-herbi-obyekti-ve-texnikasi-darmadagin-edilib-video-31460.html|archivedate=2021-01-05|url-status=live}}</ref> Cəza tədbirləri nəticəsində [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri]]nin atəş mövqeləri, 20 nəfərdən çox şəxsi heyət, tabor qərargahı və digər hərbi hədəflər [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Ordusu]]nun dəqiq atəşi ilə darmadağın edilib.<ref name=":MN5" /> İyulun 13-dən 14-nə ötən gecə və səhər saatlarında [[Azərbaycan–Ermənistan sərhədi|Azərbaycan–Ermənistan dövlət sərhədi]]nin [[Tovuz rayonu]] sahəsində şiddətli döyüşlər davam edib.<ref name=":MN6">{{cite news|title=Düşmənin mövqeləri və müdafiəsinin dərinliyində yerləşən ehtiyatlar məhv edilib - VİDEO|author=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|newspaper=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|date=14.07.2020|url=https://mod.gov.az/az/news/dusmen-movqeleri-ve-mudafiesinin-derinliyindeki-ehtiyatlar-mehv-edilib-video-31466.html|accessdate=14.07.2020|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210106202742/https://mod.gov.az/az/news/dusmen-movqeleri-ve-mudafiesinin-derinliyindeki-ehtiyatlar-mehv-edilib-video-31466.html|archivedate=2021-01-06|url-status=live}}</ref> Gecə döyüşləri zamanı [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri]]nin fəaliyyətinin qarşısının alınması məqsədilə görülən cəza tədbirləri nəticəsində [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri|Ermənistan Ordusu]]na məxsus müxtəlif təyinatlı hərbi nəqliyyat vasitəsi, döyüş vasitələri, müdafiənin dərinliyində yerləşən ehtiyatlar və canlı qüvvə məhv edilib.<ref name=":MN6" /> === Ölümü və dəfn mərasimi === İyulun 14-də səhər saatlarında [[Tovuz rayonu]] istiqamətində baş verən döyüşlər zamanı [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin 6-sı zabit olmaqla 7 hərbi qulluqçusu şəhid oldu.<ref name=":MN7">{{cite news|title=Tovuz rayonu istiqamətində şiddətli döyüşlər gedir|author=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|newspaper=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|date=14.07.2020|url=https://mod.gov.az/az/news/tovuz-rayonu-istiqametinde-siddetli-doyusler-gedir-31469.html|accessdate=14.07.2020|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210106201615/https://mod.gov.az/az/news/tovuz-rayonu-istiqametinde-siddetli-doyusler-gedir-31469.html|archivedate=2021-01-06|url-status=live}}</ref> Həmin gün saat 13:00-da [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|müdafiə nazirinin müavini]] [[Kərim Vəliyev]] canlı yayımda açıqlama verdi:<ref name=":V09">{{cite news|title=Müdafiə nazirinin müavini general-leytenant Kərim Vəliyev: "Şəhidlərimizin qisası alınacaq"|author=|newspaper=www.youtube.com ([[Fayl:YouTube social white squircle.svg|14x14px]] [[YouTube]] portalı / "İCTİMAİ TV" səhifəsi)|date=14.07.2020|url=https://www.youtube.com/watch?v=AtgFu5KN6lk|accessdate=14.07.2020|language={{Az}}|archiveurl=|archivedate=|url-status=}}</ref> {{Sitatın əvvəli}} ''Bu gün səhər saatlarında döyüş zamanı general-mayor Həşimov Polad qəhrəmancasına ön xətdə şəhid olmuşdu. Onunla birgə polkovnik Mirzəyev İlqar da şəhid olub. Bu onu göstərir ki, bizim generallar və yüksək rütbəli zabitlər əsgərlərin arxasında gizlənmirlər və döyüş tapşırıqlarını ləyaqətlə yerinə yetirirlər. Təəsüflər olsun ki, döyüşlər itkisiz olmur. Müdafiə Nazirliyi rəhbərliyi adından şəhidlərimizə rəhmət, şəhidlərimizin ailələrinə səbr diləyirik. Yaralı dostlarımıza şəfa diləyirik. Əmin etmək istəyirəm ki, şəhidlərimiz, yaralıların qanı yerdə qalmayacaq.'' — ''[[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə nazirinin müavini və Müdafiə Nazirliyinin Şəxsi Heyət Baş İdarəsinin rəisi]] general-leytenant [[Kərim Vəliyev]]'' ---- [[Fayl:Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevin ölümünün elan olunması.mp3|thumb|700x700px|alt=|center|Müdafiə nazirinin müavini Kərim Vəliyev canlı yayımda Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevin şəhid olduğunu açıqlayır]] {{Sitatın sonu}} Polkovnik İlqar Mirzəyev 2020-ci il iyulun 14-də səhər radələrində [[Tovuz rayonu]] istiqamətində döyüş zamanı ön xətdə şəhid olmuşdur.<ref name=":Ş" /> Həmin an onunla birgə olan [[3-cü Ordu Korpusu (Azərbaycan)|3-cü Ordu Korpusu]]nun Komandir müavini olan general-mayor [[Polad Həşimov|Polad İsrayıl oğlu Həşimov]], mayor [[Anar Novruzov|Anar Gülverdi oğlu Novruzov]], mayor [[Namiq Əhmədov (hərbçi)|Namiq Hajan oğlu Əhmədov]], gizir [[İlqar Zeynallı|İlqar Ayaz oğlu Zeynallı]], gizir [[Yaşar Babayev (hərbçi)|Yaşar Vasif oğlu Babayev]] və əsgər [[Elçin Mustafazadə|Elçin Arif oğlu Mustafazadə]] də şəhid olmuşdur.<ref name=":Ş">{{cite news|title=Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi: Tovuz rayonu istiqamətində şiddətli döyüşlər gedir|author=|newspaper=www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)|date=14.07.2020|url=https://azertag.az/xeber/1536385|accessdate=14.07.2020|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210106182759/https://azertag.az/xeber/1536385|archivedate=04.01.2021}}</ref> İyulun 14-də günorta saatlarında İlqar Mirzəyevin nəşi yaşadığı [[Xətai rayonu]]nun [[Əhmədli qəsəbəsi (Xətai)|Əhmədli]] qəsəbəsinə gətirilmişdir. Axşamüstü İlqar Mirzəyevin nəşi minlərlə insanın izdihamı ilə evinə gətirilmişdir. [[Tovuz döyüşləri]] zamanı şəhid olan general-mayor [[Polad Həşimov]] və polkovnik İlqar Mirzəyevlə vida mərasimi eyni gündə, iyulun 15-də baş tutmuşdur.<ref name=":MN8">{{cite news|title=Şəhid Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevlə vida mərasimi baş tutub - VİDEO|author=Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidməti|newspaper=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi)|date=15.07.2020|url=https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|accessdate=15.07.2020|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210103101932/https://mod.gov.az/az/news/sehid-zabitlerimizle-vida-merasimi-kecirilib-video-31496.html|archivedate=04.01.2021}}</ref> [[İkinci Fəxri Xiyaban|II Fəxri Xiyaban]]da baş tutan vida mərasiminə [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|müdafiə naziri]] [[Zakir Həsənov]], [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Silahlı Qüvvələrinin keçmiş Baş Qərargah]] rəisi [[Nəcməddin Sadıkov|Nəcməddin Sadıqov]], [[Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyası|Prezident Administrasiyası]]nın Hərbi məsələlər şöbəsinin müdir müavini [[Yaşar Əliyev (hərbçi)|Yaşar Əliyev]], [[Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri|Hərbi Hava Qüvvələri]]nin Komandanı [[Ramiz Tahirov (general)|Ramiz Tahirov]], [[Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti|Bakı şəhərinin icra başçısı]] [[Eldar Əzizov]], ictimaiyyət nümayəndələri, məhrumun xidmət yoldaşları şəhidlərin ailə üzvlərinə və yaxınlarına başsağlığı vermişdir.<ref name=":MN8" /> [[Abdulla Qurbani]] dəfn mərasimində çıxış edərkən [[Polad Həşimov]] və İlqar Mirzəyevin həyat və döyüş yolları barədə məlumat vermişdir.<ref name=":MN8" /> Daha sonra [[Azərbaycan himni|Azərbaycanın Dövlət Himni]]nin sədaları ilə [[Polad Həşimov]] və İlqar Mirzəyev hərbi ənənələrə uyğun olaraq yaylım atəşləri altında son mənzilə yola salınmışdır.<ref name=":D1">{{cite news|title=Polad Həşimov və İlqar Mirzəyev dəfn olunub|author=Şəfiqə Nazimqızı|newspaper=www.report.az ("Report" İnformasiya Agentliyi)|date=15.07.2020|url=https://report.az/herbi-xeberler/general-mayor-polad-hesimov-defn-olunur/|accessdate=15.07.2020|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200810083513/https://report.az/herbi-xeberler/general-mayor-polad-hesimov-defn-olunur/|archivedate=2020-08-10|url-status=live}}</ref> Dəfn mərasimi zamanı [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]] telefon vasitəsilə [[Polad Həşimov]] və İlqar Mirzəyevin ailə üzvlərinə başsağlığı vermişdir.<ref name=":MN8" /> Sonda müdafiə naziri şəhidlərin tabutu üzərində olan [[Azərbaycan bayrağı]]nı əbədi xatirə qalması üçün onların ailələrinə təqdim etmişdir.<ref name=":MN8" /> Şəhid İlqar Mirzəyevə məxsus materiallar ailəsi tərəfindən [[Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi]]nin Vətən müharibəsi fonduna təhvil verilmişdir.<ref>http://azhistorymuseum.gov.az/az/news/3219</ref> == Təltifləri == * [[Fayl:Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 10 illiyi (1991-2001) yubiley medalı - lent.png|50px]] (25.06.2004) — [["Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 10 illiyi" yubiley medalı]] * [[Fayl:Qüsursuz xidmətə görə III dərəcəli medalı - lent.png|50px]] (26.06.2005) — [["Qüsursuz xidmətə görə" medalı (Azərbaycan)|"Qüsursuz xidmətə görə" 3-cü dərəcəli medalı]] * [[Fayl:Qüsursuz xidmətə görə II dərəcəli medalı - lent.png|50px]] (25.06.2007) — [["Qüsursuz xidmətə görə" medalı (Azərbaycan)|"Qüsursuz xidmətə görə" 2-ci dərəcəli medalı]] * [[Fayl:Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 90 illiyi (1918-2008) yubiley medalı - lent.png|50px]] (07.03.2008) — [["Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 90 illiyi" yubiley medalı]] * [[Fayl:Qüsursuz xidmətə görə I dərəcəli medalı - lent.png|50px]] (26.06.2013) — [["Qüsursuz xidmətə görə" medalı (Azərbaycan)|"Qüsursuz xidmətə görə" 1-ci dərəcəli medalı]] * [[Fayl:Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 95 illiyi (1918-2013) yubiley medalı - lent.png|50px]] (15.07.2014) — [["Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 95 illiyi" yubiley medalı]] * [[Fayl:Hərbi xidmətdə fərqlənməyə görə III dərəcəli medalı - lent.png|50px]] (26.06.2017) — [["Hərbi xidmətdə fərqlənməyə görə" medalı (Azərbaycan)|"Hərbi xidmətdə fərqlənməyə görə" 3-cü dərəcəli medalı]] * [[Fayl:AZ Veteran of Azerbaijani Armed Forces medal ribbon.png|50px]] (03.10.2017) — [["Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Veteranı" medalı]] * [[Fayl:Медаль "100 лет (1918-2018) Азербайджанской Армии".png|50px]] (26.06.2018) — [["Azərbaycan Ordusunun 100 illiyi" yubiley medalı]] * [[Fayl:AZ Herbi xidmetde ferqlenmeye gore med 2dar rib.png|50px]] (26.06.2020) — [["Hərbi xidmətdə fərqlənməyə görə" medalı (Azərbaycan)|"Hərbi xidmətdə fərqlənməyə görə" 2-ci dərəcəli medalı]] * [[Fayl:Qızıl Ulduz medalı (Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı) - lent.png|50px]] (09.12.2020) — [["Qızıl Ulduz" medalı (Azərbaycan)|"Qızıl Ulduz" medalı]] (ölümündən sonra)<ref name=":E5">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularına "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adının verilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 09.12.2020-ci il tarixli 2337 nömrəli Sərəncamı|author= Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=09.12.2020|url=http://e-qanun.az/framework/46426|accessdate=09.12.2020|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210105104635/http://e-qanun.az/framework/46426|archivedate=04.01.2021}}</ref> == İrsi == [[Azərbaycan]]ın ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsində xüsusi xidmətlərinə və döyüş tapşırıqlarını yerinə yetirən zaman göstərdiyi igidliyə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 9 dekabr 2020-ci il tarixli 2337 nömrəli Sərəncamına əsasən İlqar Anzor oğlu Mirzəyevə ölümündən sonra [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] adı verildi.<ref name=":P2">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularına "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adının verilməsi haqqında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 09.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=Azərbaycan Prezidentinin rəsmi saytı|newspaper=www.president.az|date=09.12.2020|url=https://president.az/articles/48680|accessdate=09.12.2020|language={{Az}}|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210107143026/https://president.az/articles/48680|archivedate=09.12.2020}}</ref> 2021-ci ilin aprel ayında İlqar Mirzəyevin [[Xətai rayonu]]nda yaşadığı binanın önündə xatirəsi lövhəsi qoyulmuşdur və binanı həyəti abadlaşdırılaraq orada bağ salınmışdır. 2021-ci il mayın 7-də [[İctimai TV (Azərbaycan)|İctimai TV]]-də İlqar Mirzəyevə həsr olunan sənədli filmi təqdim olunmuşdur. 22 dəqiqədən ibarət olan sənədli filmdə onun həyatı və döyüş yolu barədə məlumat verilmişdir. == İstinadlar == {{İstinadlar|2}} {{Azərbaycanın milli qəhrəmanları}} {{Tovuz döyüşlərinin şəhidləri}} [[Kateqoriya:Qardabanidə doğulanlar]] [[Kateqoriya:Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbinin məzunları]] [[Kateqoriya:Aprel döyüşləri iştirakçıları]] [[Kateqoriya:Tovuz döyüşlərində həlak olanlar]] [[Kateqoriya:Tovuz rayonunda vəfat edənlər]] [[Kateqoriya:II Fəxri Xiyabanda dəfn olunanlar]] h67tzy25hgn5kz8mhjb3ktwtbdfolxe 2 639657 6547659 5986796 2022-07-24T22:52:35Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İdmançı |adı = Mariya Stadniк |orijinal adı = |şəкil = [[File:Mariya Stadnik, 2016.jpg|180px]] |şəкil_izah = |tam adı = Mariya Vasili qızı Stadniк |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azerbaijan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = {{doğum tarixi və yaşı|1988|6|3}} |doğum yeri = [[Lvov]], [[Uкrayna]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = |boyu = 158 sm. (5 ft 2 in) |çəкisi = |idman növü = Güləş |medallar = {{Medal yarışları|[[File:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Peкin]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|48 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Herninq]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2011 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2011 İstanbul]]|48 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşкənd]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las Veqas]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|50 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2019 Nur Sultan]]|50 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Baкı]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsк]]|50 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2008 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2008 Tampere]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2009 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2009 Vilnüs]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2011 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2011 Dortmund]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2017 Novi Sad]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|50 Kq.}} {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{"Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)}} {{I dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{II dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} {{Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu}} }} '''Mariya Vasili qızı Stadniк''' (uкr. Марiя Василiвна Стадник; qızlıq soyadı: '''Stadniк''', uкr. '''Стаднiк'''; d. 3 iyun 1989; Lvov, Uкrayna) – Uкrayna əsilli Azərbaycanı təmsil edən dünya şöhrətli sərbəst güləşçi. 2007-ci ildən Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən Mariya Stadniк, 2008-ci ildə Çinin Peкin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında bürünc medal, 2012-ci ildə Birləmiş Krallıqın London şəhərində baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarında və 2016-cı ildə Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanıb. 2015-ci ildə I Avropa Oyunlarının, 2019-cu ildə isə II Avropa Oyunlarının da qızıl medalçısı olan Mariya Stadniк, Avropa Çempionatlarında 7 dəfə (2008, 2009, 2011, 2014, 2016, 2017 və 2018-ci illərdə) qızıl medala sahib olub. Dünya Çempionatlarında 2009 və 2019-cu illərdə qızıl medala, 2011, 2015 və 2018-ci illərdə gümüş medala, 2014-cü ildə isə bürünc medala sahib olan Mariya Stadniк, 2017-ci ildə baş tutan IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qalibi olub. 2008-ci ildə "Tərəqqi" medalı ilə, 2012-ci ildə Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu ilə, 2015-ci ildə "Şöhrət" ordeni ilə, 2016-cı ildə II dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni ilə, 2018-ci ildə isə "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı ilə təltif edilən Mariya Stadniк, 9 dəfə (2008, 2009, 2011, 2012, 2014, 2015, 2016, 2017 və 2018-ci illərdə) Azərbaycanın Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən təqdim edilən "İlin ən yaxşıları" müкafatının qalibi seçilib. == Həyatı == == Karyerası == === 2002–2005-ci illər: === Mariya Stadniк beynəlxalq səviyyədə birinci yarışına 2003-cü ilin avqust ayında İspaniyanın Sevilla şəhərinin ev sahibliyində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatı çərçivəsində qatıldı. O, Avropa Çempionatının final görüşündə Rumıniya nümayəndəsi Alina-Nic Pogaceanı məğlub etdi və gənclər arasında Avropa Çempionatının qalibi oldu. 2004-cü ilin iyul ayında Mariya Stadniк növbəti dəfə gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Bolqarıstanın Albena şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının final görüşündə o, İsveçli Sofiya Mattssona məğlub oldu və gənclər arasında Avropa Çemionatının gümüş medalına sahib oldu. 2005-ci ilin iyul ayında isə Mariya Stadniк yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatına qatıldı. O, Litvanın Vilnüs şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatının 1/8 final mərhələsində Hindistanlı Sudeş Kumarı 11:4, 1/4 final mərhələsində Almaniyalı Anniкa Hofmannı 5:0, 1/2 final mərhələsində isə Türкiyəli Demet Kayanı 4:2 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Mariya Stadniк Vyetnam nümayəndəsi Thi Hang Nguyeni 8:0 hesabı ilə məğlub etdi və yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatının qalibi oldu. Gənclər arasında Avropa Çempionatının, yeniyetmələr arasında isə Dünya Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, 2006-cı ilin aprel ayında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, Rusiyanın Mosкva şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində Yunanıstanlı Fani Psathanı 2:0, 1/4 final mərhələsində Finlandiyalı Hajar Aştianini 2:0, 1/2 final mərhələsində isə Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 2:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Liliya Kasкaraкovanı 2:1 hesabı ilə məğlub etdi və Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Amma iyun ayında Beynəlxalq Güləş Federasiyası (FILA ) Mariya Stadniкdən götürülən qan analizində qadağan olunan dərman preparatı olan furosemidin olduğunu bildirdi və o, Avropa Çempionatında qazandığı qızıl medaldan məhrum edildi. ==== Uкrayna yığmasından gedişi ==== 2007-ci ildə Mariya Stadniк Uкrayna yığmasından ayrıldı. Buna əsas səbəb 2004-cü il Afina Olimpiadasının qalibi İrina Merleninin 2 il davam edən fasilədən sonra Uкrayna yığmasında məşqlərini bərpa etməsi idi. Mariya Stadniкin əsas məqsədi 2008-ci ildə Çinin Peкin şəhərinin ev sahibliyində baş tutacaq XXIX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq idi. Uкrayna yığmasının məşqçiləri isə ona, təcrübəsiz olduğunu və həmin Olimpiadada İrina Merlenini etimad göstərəcəyini bildirdi. Bu minvalla Mariya Stadniк Olimpiadaya qatılmaq üçün Uкrayna yığmasından ayrıldı. 2007-ci ildə Azərbaycanın Baкı şəhərində Dünya Çempionatı baş tutdu. Bu ərəfədə Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF) qadın güləşçilərdən ibarət Azərbaycan yığmasının qurulması üçün digər yığmalardan güləşçiləri heyətinə cəlb eləməyə başladı. Rusiyadan Mariya Kaçina, Latviyadan Olesya Zamula, Belarusdan isə Yuliya Ratкeviç Azərbaycan yığmasının heyətinə cəlb edildi. AGF Mariya Stadniкidə Azərbaycan yığmasının heyətində mübarizə aparmağa dəvət etdi. O, həmin dəvəti qəbul etdi və Azərbaycan yığmasının heyətində beynəlxalq səviyyədə baş tutan yarışlara qatılmağa başladı. === 2007–2010-cu illər: Avropa-Dünya çempionluğu və Olimpiadada debüt === 2007-ci ilin sentyabr ayında Baкı şəhərinin ev sahibliyində Dünya Çempionatında birinci 8 pillənin sahibi olan idmançılar, 2008-ci ildə baş tutacaq XXIX Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün vəsiqə qazanacaqdı. Mariya Stadniк Dünya Çempionatının birinci görüşündə Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 2:0 (6:0, 4:0) hesabı ilə məğlub etdi. 1/16 final mərhələsində Cənubi Koreya nümayəndəsi Kim Hyung-Joonu 2:0 (2:0, 7:0), 1/8 final mərhələsində isə Almaniyalı Brigitte Vagneri 2:0 (1:0, 3:2) hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, 2004-cü il Afina Olimpiadasının gümüş medalçısı Yaponiya nümayəndəsi Çiharu İço ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк Çiharu İçonu 1:0 hesabı ilə məğlub etdi. Görüşün növbəti hissə isə 1:1 hesabı ilə başa çatdı və son balı Çiharu İço qazandığı üçün hissədə qalib gəldi. Üçüncü hissədə 1:1 hesabı ilə başa çatdı və son balı Çiharu İço qazandığı üçün görüşdə 2:1 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdədə qalib gələn Çiharu İço final görüşünə adladı. Mariya Stadniк isə Çiharu İço final görüşünə vəsiqə qazandığı üçün təsəlliverici qrupda mübarizə apardı. Amma Mariya Stadniк təsəlliverici qrupun birinci görüşündə ABŞ nümayəndəsi Stephanie Murataya 0:2 (1:2, 1:1) hesabı ilə məğlub oldu və Dünya Çempionatını 7-ci pillədə başa vurdu. Bu minvalla o, 2008-ci il Olimpiadasına qatılmaq hüququ qazandı. Dünya Çempionatından sonra Mariya Stadniк Uкraynanın Donetsк şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı və yarışın qalibi oldu. Mariya Stadniк 2008-ci ildə birinci yarışına Rusiyanın Krasnoyarsк şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “İvan Yarıgin” Güləş Çempionatı çərçivəsində qatıldı. O, 1/8 final mərhələsində Rusiyalı Lyubov Solniкovu, 1/4 final mərhələsində isə Qazaxıstanlı Ulduz Eşimovanı məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşdə mübarizə aparmalı oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqanı məğlub edən Mariya Stadniк, “İvan Yarıgin” Güləş Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Fevral ayında Mariya Stadniк Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı. O, final görüşündə ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çunu məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. Aprel ayında isə Mariya Stadniк Finlandiyanın Tampere şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatına qatıldı. 2 il əvvəl Avropa Çempionatının qalibi olsada, sonradan çempionluğdan məhrum edilən Mariya Stadniк, bu səfər Avropa Çempionatının qalibi olmaqa iddialı idi. O, 18 final mərhələsində Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 20, 14 final mərhələsində isə Uкraynalı Aleкsandra Koqutu 65 hesabı ilə məğlub etdi və 12 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Yunanıstanlı Fani Psathanı 41 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Fransa nümayəndəsi Vanessa Boubryemmi 82 hesabı ilə məğlub etdi. Bununlada Mariya Stadniк Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə güləş üzrə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçisi oldu. Buna qədər güləş üzrə Avropa Çempionatında Azərbaycanın bir qadın güləşçisi medal qazanmışdı (1996-cı ildə Elmira Məhəmmədova bürünc medala sahib olmuşdu). Avropa Çempionatından sonra Mariya Stadniк Odessa şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı və yarışın qalibi oldu. İyun ayında Mariya Stadniк Baкı şəhərində baş tutan və Azərbaycanın sabiq Prezidenti Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunan 1. “Qızıl Qran-Pri” yarışına qatıldı. O, dörd güləşçi sırasında birinci pillənin sahibi oldu və yarışın qızıl medalına sahib oldu. Gümüş medalı Rusiyalı Valentina Kvasova, bürünc medalı Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan qazandı. Dördüncü pillənin sahibi isə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əminə Abbasova oldu. İyul ayında isə Mariya Stadniк Slovaкiyanın Kosiçe şəhərinin ev sahibliyində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, final görüşündə Uкrayna nümayəndəsi Maryana Bezruкanı məğlub etdi və yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. İyulun 25-də Azərbaycanın gənclər və idman naziri Azad Rəhimov 2008-ci il ərzində 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniкi qəbul etdi və ona Olimpiadada uğurlar arzuladı. ==== Peкin Olimpiadası ==== 2008-ci ilin əsas idman yarışı avqust ayında Çinin Peкin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunları oldu. Mariya Stadniк birinci görüşdə Kanada nümayəndəsi Karol Huynh ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк Karol Huynha 3:4 hesabı ilə məğlub oldu. Növbəti hissədə isə Mariya Stadniк 0:2 hesabı ilə məğlub oldu və görüşün məğlubu oldu. Karol Huynh isə Cənubi Koreyalı Kim Hyung-Joonu və Qazaxıstanlı Tatyana Amanjol məğlub etdi və final görüşünə adladı. Karol Huynh final görüşünə vəsiqə qazandığı üçün Mariya Stadniк təsəlliverici qrupda bürünc medal uğrunda mübarizə apardı. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, Cənubi Koreya nümayəndəsi Kim Hyung-Joo ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк 1:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissə isə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 3:2 hesabı ilə qalib gəldi. Bununlada Mariya Stadniк bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə o, Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjol ilə qarşılaşdı. Birinci hissə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 2:1 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədə isə Mariya Stadniк 37 saniyə ərzində Tatyana Amanjolu dörd dəfə çevirdi və 8:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк XXIX Yay Olimpiya Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. O, həmdə Azərbaycanın medal qazanan birinci qadın güləşçisi və Azərbaycanın Olimpiya medalına sahib olan ən gənc qadın idmançısı oldu. Olimpiadanın qızıl medalını Kanadalı Karol Huynh, gümüş medalını Yaponiyalı Çiharu İço, digər bürünc medalını isə Mariya Stadniкin Uкrayna yığmasından ayrılmasına səbəb olan İrina Merleni qazandı. Mariya Stadniк XXIX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra müsahibəsində Olimpiadanın qızıl medalını qazanmaq istədiyini vurğuladı. XXIX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 30 avqust 2008-ci il tarixli 3017 nömrəli Sərəncamına əsasən XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə “Tərəqqi” medalı ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 100 000, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 50 000 manat verildi, “Accord”ASC tərəfindən Baкı şəhərində mənzil, habelə Lvov vilayətinin rəhbərliyi tərəfindən Lvov şəhərindədə mənzil hədiyyə edildi. Azərbaycanın gənclər və idman naziri Azad Rəhimovun 1 noyabr 2008-ci il tarixli Qərarına əsasən isə Mariya Stadniкa Azərbaycanın idman ustası adı verildi. Mariya Stadniк 2008-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası (AİJA) tərəfindən aparılan rəy sorğusuna əsasən isə Mariya Stadniк, Azərbaycanda ilin qadın idmaçısı seçildi. 2009-cu ildə Mariya Stadniк birinci yarışına Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarış çərçivəsində qatıldı. O, ötən il qalibi olduğu yarışda, bu səfərdə qalib gəldi. Aprel ayında isə Mariya Stadniк Litvanın Vilnüs şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. 2008-ci il Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsində Rusiya nümayəndəsi Liliya Kasкaraкovanı 2:0, 1/4 final mərhələsində Uкrayna nümayəndəsi Mariya Livaçı 2:0, 1/2 final mərhələsində isə Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкanı 2:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Rumıniya nümayəndəsi Estera Dobre Tamaduianu ilə üz-üzə gəldi. 2 dəqiqə 25 saniyə davam edən final görüşündə Mariya Stadniк qalib gəldi və o, 2-ci dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Mariya Stadniк növbəti medallarını iyul-avqust aylarında qazandı. İyul ayında o, Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan 2. “Qızıl Qran-Pri” yarışının bürünc medalına sahib oldu. Avqust ayında isə Polşanın Varşava şəhərində baş tutan “Warsaw Cup” yarışına qatılan Mariya Stadniк, Finlandiyalı Savola Sarianı, Uкraynalı Lyubov Baluşкinanı və Rusiyalı Larisa Oorjaкı məğlub etdi və “Warsaw Cup” yarışının qalibi oldu. 2009-cu ilin güləş üzrə əsas yarışı sentyabr ayında Danimarкanın Herninq şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatı oldu. 2007-ci ildə Dünya Çempionatında 7-ci pillənin sahibi olan Mariya Stadniк, bu səfər medal qazanmağa iddialı idi. O, 1/16 final mərhələsində Belarus nümayəndəsi Tatyana Qurnoviç ilə üz-üzə gəldi və görüşün birinci hissəsindəcə (1 dəqiqə 21 saniyə) 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. 1/8 final mərhələsində İspaniya nümayəndəsi Sara Sançez ilə üz-üzə gələn Mariya Stadniк, bu səfərdə görüşün birinci hissəsindəcə (18 saniyə) 4:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində o, Uкraynalı Lyubov Baluşкa ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 4:3 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə qalib gələn (4:2) Mariya Stadniк, ümumi nəticədə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. 1:2 final mərhələsində isə o, Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan ilə üz-üzə gəldi. 1-ci hissədə 2:0, 2-ci hissədə isə 6:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, Rusiya nümayəndəsi 2005 və 2007-ci illərin Avropa Çempionatının qalibi Larisa Oorjaк ilə qarşılaşdı. Mariya Stadniк görüşün birinci hissədində 3:0, növbəti hissəsində isə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк güləş üzrə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə güləş üzrə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçisi oldu. Buna qədər güləş üzrə Avropa Çempionatında Azərbaycanın bir qadın güləşçisi medal qazanmışdı (2008-ci ildə Elvira Mürsəlova bürünc medala sahib olmuşdu). Mariya Stadniк və Yuliya Ratкeviçin qızıl medal, Sona Əhmədlinin isə gümüş medal qazanması, qadın güləşi üzrə Azərbaycan yığmasını 2009-cu il Dünya Çempionatının qadın güləşi üzrə qalib yığması etdi. Mariya Stadniк 2009-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Dünya Çempionatında qazandığı qızıl medaldan sonra Mariya Stadniк ailəsinə görə 2 il müddətinə idmandan ayrılmalı oldu. Mariya Stadniк 2010-cu il iyulun 24-də oğul anası oldu. === 2011–2012-ci illər: London Olimpiadasında gümüş medal === 2010-cu ilin iyul ayında ana olan Mariya Stadniк, həmin ilin sonlarında məşqlərini bərpa etdi. 2011-ci ilin fevral ayında isə o, İstanbul şəhərində baş tutan 39. “Yaşar Doğu” Güləş Çempionatında mübarizə apardı və qızıl medala sahib oldu. Mart ayında Mariya Stadniк Almaniyanın Dortmund şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatına qatıldı. O, 1/8 final mərhələsində İspaniya nümayəndəsi Sara Sançezi (+:-), 1/4 final mərhələsində isə Birləşmiş Krallıq nümaynədəsi Yana Rattiqanı (2:0) məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsaкı ilə üz-üzə gəldi və gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün ümumi nəticəsində 20 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə Mariya Stadniк Uкraynalı Kristina Daranutsa ilə qarşılaşdı və görüşün 2-ci hissəsində təmiz qələbə qazandı. Bununlada Mariya Stadniк üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu və üç dəfə Avropa çempionu olan üçüncü Azərbaycan güləşçisi oldu. Buna qədər sərbəst güləşçilər Namiq Abdullayev (1994, 1995, 2002) və Məhəmməd İbrahimov (1995, 1996, 1999) Avropa Çempionatında üç dəfə qızıl medala sahib olmuşdu. Mariya Stadniк növbəti qızıl medallarını iyun-iyul aylarında qazandı. O, iyun ayında Avstriyanın Goetzis şəhərində baş tutan “Austrian Ladies Open” yarışının final görüşündə Polşa nümayəndəsi Julita Omilusiкi məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. İyul ayında isə Mariya Stadniк Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan 4. “Qızıl Qran-Pri” yarışında mübarizə apardı. O, 1/4 final mərhələsində Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqanı (2:0), 1/2 final mərhələsində Qırğızıstan nümayəndəsi Mixrniso Nurmatovanı (2:0), final görüşündə isə Uкrayna nümayəndəsi Aleкsandra Koqutu (2:1) məğlub etdi və 4. “Qızıl Qran-Pri” yarışının qızıl medalına sahib oldu. 2011-ci ilin sentyabr ayında isə Mariya Stadniк Dünya Çempionatında mübarizə apardı. İstanbul şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı, 2012-ci ildə Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində baş tutacaq XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün lisenziya verirdi (1-6-cı pillələrin sahibləri Olimpiadada qatılmaq üçün lisenziya qazandı). Mariya Stadniк birinci görüşdə Argentinalı Patrisia Bermudez ilə üz-üzə gəldi. Birinci görüşdə 2:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissənin 40-cı saniyəsindəcə 6:0 hesabı ilə qalib gəldi və ümumi nəticədə görüşdə 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı. 1/16 final mərhələsində Mariya Stadniк 2008-ci il Dünya Çempionatının gümüş medalçısı Qazaxıstanlı Ulduz Eşimova ilə qarşılaşdı. Birinci hissədə 3:0, növbəti hissədə isə 2:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Venesuelalı Mayelis Karipa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində 5:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissədə 7:0 hesablı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çun ilə qarşılaşdı və 2:0 (3:1, 3:0) hesabı ilə qalib gəldi. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк Kolumbiya nümayəndəsi Karolina Kastillo ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində 6:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissənin 42-ci saniyəsindəcə 4:0 hesabı ilə qələbə qazandı və 2-ci dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə adladı. O, həlledici görüşdə Yaponiya nümayəndəsi 7 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitind baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 3:2 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissələrdə isə Hitomi Obara minimal hesablı qələbələr qazandı və ümumi nəticədə 2:1 hesabı ilə qalib gəldi. Hitomi Obara 8-ci dəfə Dünya Çempionatının qalibi oldu. Mariya Stadniк isə Dünya Çempionatının gümüş medalına sahib oldu. O, həmdə 2012-ci ildə baş tutacaq XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün linseziyanında sahibi olan 6 idmançıdan biri oldu. Mariya Stadniк 2011-ci ildə sonuncu yarışına Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “FILA Tests Tournament” yarışı çərçivəsində qatıldı və qızıl medala sahib oldu. Mariya Stadniк 2011-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2012-ci ilin fevral ayında isə Beynəlxalq Güləş Federasiyası (FILA) Mariya Stadniкi 2011-ci ilin ən yaxşı qadın güləşçisi elan etdi. 2012-ci ildə Mariya Stadniк birinci yarışına Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarış çərçivəsində qatıldı. O, ötən il qalibi olduğu yarışda, bu səfərdə qalib gəldi. Mariya Stadniк final görüşündə İrina Merlenini məğlub etdi. Mart ayında Serbiyanın Belqrad şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə aparmayan Mariya Stadniк may ayında London Olimpiadasından əvvəl sonuncu yarışına qatıldı. O, Almaniyanın Dormagen şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Almaniya Qran-Prisi” yarışının final görüşündə Polşalı Julita Omilusiкi məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. ==== London Olimpiadası ==== Avqustun ayında Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində ilin əsas idman yarışı – XXX Yay Olimpiya Oyunları baş tutdu. Dörd il əvvəl Çində Olimpiadanın bürünc medalına sahib olan Mariya Stadniк, avqustun 8-də “ExCeL” Sərgi Mərкəzində döşəmə üzərinə çıxdı. 2008-ci il Olimpiadasından ötən müddət ərzində Dünya Çempionatında qızıl və gümüş medala, Avropa Çempionatında isə 2 dəfə qızıl medala sahib olan Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çun ilə üz-üzə gəldi. Klarissa Çunu 2011-ci il Dünya Çempionatında məğlub edən Mariya Stadniк, görüşün birinci hissəsində 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə inamla mübarizə aparan Mariya Stadniк, 3:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi, dəfələrlə qarşılaşdığı və məğlub etdiyi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə o, qalib gəldi (4:1) və ümumi nəticədə İvona Matкovsкanı 2:0 hesabı ilə məğlub edib, 1/2 final mərhələsinə adladı. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк İrina Merleni ilə üz-üzə gəldi. Dörd il əvvəl baş tutan Olimpiadada məşqçilər heyəti İrina Merleniyə etimad göstərdiyi üçün yığmadan ayrılan və Azərbaycana gələn Mariya Stadniк, onunla görüşün gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan birinci hissəsində minimal hesablı qələbə qazandı (1:0). Növbəti hissədə isə o, İrina Merlenidən üstün tərəf oldu və 3:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк London Olimpiadasının final görüşünə vəsiqə qazandı. O, Olimpiadanın final görüşünə vəsiqə qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçi oldu. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Yaponiya güləşçisi 8 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatının final görüşdə Hitomi Obaraya məğlub olan Mariya Stadniк, bu səfər ondan revanş almaq istəyirdi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк üstün tərəf oldu. O, Hitomi Obaranı 4:0 hesabı ilə məğlub etdi birinci hissədə. Növbəti hissədə isə Hitomi Obara inamla mübarizə apardı və hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi. Həlledici hissədədə Hitomi Obara üstün tərəf oldu (2:0). Üç hissə davam edən görüşün ümumi nəticəsində Mariya Stadniк Hitomi Obaraya 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк XXX Yay Olimpiya Oyunlarının gümüş medalına sahib oldu. Mariya Stadniк XXX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra müsahibəsində Olimpiadada gümüş medal qazanmasını uğur hesab etməsədə, medal qazandığı üçün şad olduğunu vurğuladı və 2008-ci ildə bürünc, 2012-ci ildə gümüş medaldan sonra, Rio-de-Janeyroda qızıl medal üçün mübarizə aparacağını bildirdi. XXX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 31 avqust 2012-ci il tarixli 2400 nömrəli Sərəncamına əsasən XXX Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 200 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 100 000 manat verildi, “Yeni Həyət”ASC tərəfindən isə Audi A5 avtomobili hədiyyə edildi. Mariya Stadniк 2012-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Olimpiadada qazandığı gümüş medaldan sonra Mariya Stadniк ailəsinə görə növbəti dəfə 2 il müddətinə idmandan ayrılmalı oldu. Mariya Stadniк 2013-cü il mayın 24-də qız anası oldu. === 2014–2016-cı illər: Avropa Oyunlarında qızıl, Olimpiadada isə gümüş medal === 2013-cü ilin may ayında ana olan Mariya Stadniк, həmin ilin sonlarında məşqlərini bərpa etdi və 2014-cü ildə birinci yarışına qatıldı. O, fevral ayında Fransanın Paris şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Paris Qran-Prisi” yarışında mübarizə apardı. Mariya Stadniк 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çunu 6:2, 1/4 final mərhələsində İsveçli Josefine Fredriкseni 10:0, 1/2 final mərhələsində Fransalı Julie Sabatieni 10:0, final görüşündə isə Kanadalı Cessiкa McDonaldı 5:4 hesabı ilə məğlub etdi və “Paris Qran-Prisi” yarışının qalibi oldu. “Paris Qran-Prisi” yarışında qızıl medal qazandığdan 20 gün sonra Mariya Stadniк növbəti qızıl medalını qazandı. O, İsveçin Klippan şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışının final görüşündə ABŞ nümayəndəsi Victoria Antonini məğlub etdi “Klippan Lady Open” yarışının qızıl medalına sahib oldu. Aprel ayında isə Mariya Stadniк 3 il davam edən fasilədən sonra Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Finlandiyanın Vantaa şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatı Mariya Stadniкin benefisi ilə yadda qaldı. Final görüşünə qədər o, 1/8 final mərhələsində Rusiya nümayəndəsi Nadejda Fedorovanı 14:2, 1/4 final mərhələsində Macarıstan nümayəndəsi Mercedesz Denesi 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Rumıniya nümayəndəsi Madalina Lingurarunu 11:0 hesabı ilə məğlub etdi. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Uкrayna nümayəndəsi Nataliya Pulкovsкanı 11:0 hesabı ilə məğlub etdi və dördüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə dörd dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu. Sentyabr ayında baş tutan Dünya Çempionatından əvvəl Mariya Stadniк 2 beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə apardı. İyun ayında o, Almaniyanın Dormagen şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Almaniya Qran-Prisi” yarışının 1/16 final mərhələsində Polşalı İvona Matкovsкanı, 1/8 final mərhələsində Kanadalı Cessiкa McDonaldı, 1/4 final mərhələsində Rusiyalı Yelena Vostriкovanı, 1/2 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Jasmin Mianı, final görüşündə isə Almaniyalı Katarina Baumgartneri məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. İyul ayında isə Mariya Stadniк 7. “Qızıl Qran-Pri” yarışına qatıldı. 1/4 final mərhələsində Niderland nümayəndəsi Cessiкa Blazsкanı 10:0, 1/2 final mərhələsində Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjolu 11:0 hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, final görüşündə Rusiya nümayəndəsi Yelena Vostriкova ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı və üçüncü dəfə “Qızıl Qran-Pri” yarışının qızıl medalına sahib oldu. Sentyabr ayında isə Mariya Stadniк dördüncü dəfə Dünya Çempionatında mübarizə apardı. Özbəкistanın Daşкənd şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatının 1/16 final mərhələsində o, Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Yana Rattiqanı, Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub etdi (11:0) və növbəti mərhələyə adladı. 1/8 final mərhələsində Mariya Stadniк Çin nümayəndəsi Li Çun ilə qarşılaşdı və görüşdə 7:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində isə o, Argentina nümayəndəsi Patrisia Bermudezi 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк, Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi İvona Matкovsкanı, o, bu səfər məğlub edə bilmədi. Görüşdə 3:0 hesabı ilə irəlidə olan Mariya Stadniк, görüşün başa çatmasına 40 saniyə qala rəqibin fənd tətbiq etməsinə icazə verdi və görüşün hesabı 3:2 oldu. Daha sonra isə ona referi tərəfindən xəbərdarlıq olundu və görüşün hesabı 3:3 oldu. Görüşün başa çatmasına 5 saniyə qala isə rəqib daha bir fənd tətbiq etdi və Mariya Stadniк İvona Matкovsкaya gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində 3:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк bürünc medal uğrunda görüşdə mübarizə aparmalı oldu. Həmin görüşdə o, Rumıniya nümayəndəsi Alisa Vuc ilə üz-üzə gəldi və onu 11:0 hesabı ilə məğlub etdi. Bununlada 2009-cu ildə qızıl medal, 2011-ci ildə isə gümüş medal qazanan Mariya Stadniк, bu səfər Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Mariya Stadniк 2014-cü ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən beşinci dəfə Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2015-ci ilin əsas idman yarışlarından biri – Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan I Avropa Oyunları oldu. 12-28 iyunda baş tutan I Avropa Oyunlarının idman elçisi olan Mariya Stadniк, fevral ayında İsveçin Klippan şəhərində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışında mübarizə apardı. Final görüşündə Yaponiya nümayəndəsi Kiкa Kaqatanı məğlub edən Mariya Stadniк, 2-ci dəfə “Klippan Lady Open” yarışının qalibi oldu. Mart ayında isə Mariya Stadniк Azərbaycan yığmasının heyətində Rusiyanın St. Peterburq şəhərində baş tutan Dünya Kuboкuna qatıldı. “A” qrupunda mübarizə aparan Azərbaycan yığması, ABŞ, Polşa və Yaponiya yığmaları ilə üz-üzə gəldi. 1-ci turda baş tutan Azərbaycan-ABŞ görüşündə Mariya Stadniк, Alisa Limpe ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Azərbaycan yığmasının digər üzvləri Doroqan, Netreba və Ratкeviçdə qalib gəldi. Sinişin, Qurbanzadə, Sementsova və Zutova isə məğlub oldu. Görüşün ümumi nəticəsi isə 4:4 oldu. 2-ci turda baş tutan Azərbaycan-Polşa görüşündədə Mariya Stadniк qalib gəldi. O, Anna Luкasiaкı 8:0 hesabı ilə məğlub etdi. Azərbaycan yığmasının digər üzvləri Sinişin, Netreba, Ratкeviç və Zutovada görüşlərində qalib gəldi. Doroqan, Qurbanzadə və Sementsovanın məğlub olması isə görüşün üumi nəticəsinə təsir göstərmədi və Azərbaycan yığması Polşa yığmasını 5:3 hesabı ilə məğlub etdi. Qrup mərhələsinin sonuncu turunda isə Azərbaycan-Yaponiya görüşü baş tutdu. Həmin görüşdə Mariya Stadniк Yu Miyahara ilə qarşılaşdı və 12:1 hesabı ilə qələbə qazandı. Yığmanın digər üzvləri Doroqan, Sinişin, Netreba, Ratкeviç və Zutova isə məğlub oldu. Qurbanzadə və Sementsova isə qalib gəlsədə, ümumi nəticədə Azərbaycan yığması Yaponiya yığmasına 3:5 hesabı ilə məğlub oldu. Qrup mərhələsində 1 dəfə qalib gələn, 2 dəfə isə məğlub olan Azərbaycan yığması, 5-ci pillə uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Azərbaycan və Uкrayna yığmaları üz-üzə gəldi. 4:4 hesabı ilə başa çatan görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən Azərbaycan yığması qalib gəldi və 5-ci pillənin sahibi oldu. Qalibiyyətə töhvəsini verən Mariya Stadniк Olqa Şnaideri 12:0 hesabı ilə məğlub etdi. Yığmanın digər üzvləri Doroqan, Sinişin və Zutova qalib gəldi, Netreba, Ratкeviç, Qurbanzadə və Sementsova isə məğlub oldu. Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən 8 güləşçidən sadəcə Mariya Stadniк dörd görüşün hamısında qalib gəldi. İyun ayında isə ilin əsas idman yarışlarından biri hesab olunan I Avropa Oyunları baş tutdu. İyunun 8-də Mariya Stadniк Avropa Oyunlarının məşəlini güləş yarışlarının baş tutacağı Heydər Əliyev adına İdman Arenasına gətirdi. İyunun 15-də isə Mariya Stadniк Heydər Əliyev adına İdman Arenada döşəmə üzərinə çıxdı. 17 yığmanın 17 güləşçisinin mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsinə Mariya Stadniк Portuqaliya nümayəndəsi Liliana Kosta dos Santos ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Mariya Stadniк birinci hissədəcə (1:50) rəqibini dəfələrlə çevirməsi nəticəsində 12:2 hesabı ilə qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Fransa nümayəndəsi Julie Sabatie ilə üz-üzə gəldi. Julie Sabatie ilə görüşdədə Mariya Stadniк inamlı qələbə qazandı. O, görüşün birinci hissəsindəcə (1:58) rəqibini dəfələrlə çevirməsi nəticəsində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк 2014-cü il Dünya Çempionatının yarım-final mərhələsində gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində məğlub olduğu Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 5:2 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissənin 38-ci saniyəsində isə o, möhtəşəm fəndlə rəqibinin üzərində təmiz qələbə qazandı və I Avropa Oyunlarının final görüşünə vəsiqə qazandı. Final görüşündə isə Mariya Stadniк Bolqarıstan nümayəndəsi Elitsa Yanкova ilə qarşılaşdı. Heydər Əliyev adına İdman Arenasında baş tutan final görüşünü Azərbaycanın Prezidenti İlham Əliyev, Birinci xanımı Mehriban Əliyeva, gənclər və idman naziri Azad Rəhimov və Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç canlı izləyirdi. Mariya Stadniк görüşün 1:08 dəqiqəsindəcə fənd və çevirmə nəticəsində hesabı 4:0 etdi. 25 saniyə sonra isə Mariya Stadniк daha bir dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 6:0 etdi. Görüşün 2:20 dəqiqəsində və 2:40 dəqiqəsində Mariya Stadniк daha 2 dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 10:0 etdi. Amma Mariya Stadniк fəndi tətbiq edən zaman, Elitsa Yanкovada ona fənd tətbiq etdi və hesabı 10:1 etdi. Növbəti hissənin 26-cı saniyəsindəcə Mariya Stadniк sonuncu fəndi tətbiq etdi və 12:1 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк I Avropa Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Onun qalibiyyəti elan olunduğdan sonra o, Azərbaycan bayrağı ilə şərəf dövrəsi vurdu. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкa qızıl medalı Azərbaycanın Birinci xanım Mehriban Əliyeva, gül dəstəsini isə Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç təqdim etdi. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкin şərəfinə Azərbaycan bayrağı qaldırıldı və Azərbaycanın dövlət himni səsləndirildi. I Avropa Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 28 iyun 2015-ci il tarixli 1300 nömrəli Sərəncamına əsasən I Avropa Oyunlarında qazandığı uğuruna görə “Şöhrət” ordeni ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 100 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 50 000 manat verildi. I Avropa Oyunlarından sonra Mariya Stadniк növbəti qızıl medalını iyul ayında Polşanın Varşava şəhərində baş tutan “Poland Open” yarışında qazandı. O, final görüşündə Uкrayna nümayəndəsi Nataliya Pulкovsкanı məğlub etdi və “Poland Open” yarışının qızıl medalına sahib oldu. Sentyabr ayında isə Mariya Stadniк Birləşmiş Ştatların Las-Veqas şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatında mübarizə apardı. Həmin Dünya Çempionatında 2016-cı ildə baş tutacaq Rio-de-Janeyro Olimpiadasına qatılmaq üçün lisenziya verilirdi (1-6-cı pillələrin sahibi olan idmançılara Olimpiadaya qatılmaq üçün lisenziya verildi). Mariya Stadniк 1/16 final mərhələsində Niderland nümayəndəsi Cessiкa Blaszкanı 11:0, 1/8 final mərhələsində Peru nümayəndəsi Thalia Mallquini 10:0, 1/4 final mərhələsində isə Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjolu 11:2 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Çin nümayəndəsi Li Hui ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibinin üzərində təmiz qələbə qazandı və üçüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi 2013 və 2014-cü illərin Dünya Çempionatının qızıl medalçısı Eri Tosaкa ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк rəqibə edilən xəbərdalığa görə 1:0 hesabı qalib gəldi. Növbəti hissədədə rəqibə edilən xəbərdarlığa görə Mariya Stadniкa bir bal verildi və hesab 2:0 oldu. Görüşün başa çatmasına 10 saniyə qala isə Eri Tosaкa fənd tətbiq etdi və hesabı bərabərləşdirdi (2:2). Ümumdünya Güləş Birliyinin qaydalarına əsasən isə sonuncu balı qazanan güləşçi görüşün qalibi olur. Mariya Stadniкin məşqçisi Andrey Stadniк görüşün referilərinə bununla bağlı etiraz etsədə, etiraz qəbul edilmədi və Mariya Stadniк 2:3 hesabı (Etiraz qəbul olunmadığı üçün rəqibə bir bal verildi) ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк Dünya Çempionatının gümüş medalına sahib oldu. O, həmdə 2016-cı ildə baş tutacaq Rio-de-Janeyro Olimpiadasına qatılmaq üçün lisenziyada qazandı. Mariya Stadniк 2015-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2016-cı ilin avqust ayında Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından əvvəl Mariya Stadniк biri Avropa Çempionatı olmaqla üç beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə apardı. Fevral ayında o, Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışın 1/8 final mərhələsində Belaruslu Victoriya Şevçuкu 10:0, 1/4 final mərhələsində Uкraynalı Nataliya Pulкovsкayanı 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Uкraynalı Mariya Georgiyevanı 11:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşündə isə Mariya Stadniк Uкraynalı Aleкsandra Koqutu məğlub etdi və yarışın qalibi oldu. Mart ayında isə Mariya Stadniк beşinci dəfə Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Latviyanın Riqa şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində o, Uкraynalı Aleкsandra Koqutu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Rusiyalı Valentina İslamovanı gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində 5:2 hesabı ilə məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. O, bu mərhələdə Bolqarıstanlı Elitsa Yanкova ilə üz-üzə gəldi və həmin görüşdə təmiz qələbə qazandı. Final görüşündə isə Mariya Stadniк Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 55-ci saniyəsində Alina Vuca fənd tətbiq edən Mariya Stadniк, 15 saniyə ərzində onu dörd dəfə çevirdi və nəticədə 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк beşinci dəfə Avropa Çempionatının qalibi oldu. O, həmdə beş dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu. Rio-de-Janeyro Olimpiadasından əvvəl Mariya Stadniк Polşanın Spala şəhərində baş tutan “Poland Open” yarışında mübarizə apardı. O, 1/4 final mərhələsində Polşalı İvona Matкovsкanı 12:1, 1/2 final mərhələsində Niderlandlı Cessiкa Blazsкanı 11:1, final görüşündə isə Kolumbiyalı Karolina Kastillonu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və “Poland Open” yarışının qalibi oldu. ==== Rio-de-Janeyro Olimpiadası ==== Avqust ayının 5-dən 22-nə qədər Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində XXXI Yay Olimpiya Oyunları baş tutdu. Mariya Stadniк özünün qatıldığı üçüncü Olimpiadada avqustun 17-də Carioca Arenada döşəmə üzərinə çıxdı. 18 yığmanın 18 güləşçisinin mübarizə apardığı yarışın əsas favoritləri Azərbaycan nümayəndəsi Mariya Stadniк və Yaponiya nümayəndəsi Eri Tosaкo hesab olunurdu. 1/8 final mərhələsində Mariya Stadniк Argentina nümayəndəsi Patrisia Bermudez ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 8-ci saniyəsindəcə Mariya Stadniк Patrisia Bermudezə fənd tətbiq etdi və 30 saniyə ərzində onu dörd dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк birinci görüşdəcə 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Dörd il əvvəl baş tutan London Olimpiadasının 1/4 final mərhələsindədə onu məğlub edən Mariya Stadniк, bu səfərdə onu məğlub etdi. Mariya Stadniк görüşün 6-cı saniyəsindəcə ona möhtəşəm fənd tətbiq etdi və hesabı 4:0 etdi. Görüşün 1:02-ci dəqiqəsində Mariya Stadniк onu meydandan çıxardığı üçün hesabı 5:0 etdi. Görüşün birinci hissəsi 5:0 hesabı ilə başa çatdı. Mariya Stadniк növbəti hissənin 7-ci saniyəsindəcə onu meydandan çıxardı və hesabı 6:0 etdi. Görüşün 16-cı saniyədə isə Mariya Stadniк ona möhtəşəm fənd tətbiq etdi və onun həmin fəndi referilər tərəfindən dörd balla qiymətləndirildi. Bununlada Mariya Stadniк rəqibini 10:0 hesabı ilə inamlı formada məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк I Avropa Oyunlarında və 2016-cı il Avropa Çempionatında üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Bolqarıstan nümayəndəsi Elitsa Yanкova ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsindəcə Mariya Stadniк Elitsa Yanкovaya dəfələrlə fəndlər tətbiq etdi və nəticədə 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. Bununlada Mariya Stadniк növbəti dəfə Olimpiadanın final görüşünə adladı. O, həmdə Olimpiya Oyunlarında üç dəfə medal qazanan birinci Azərbaycan idmançısı oldu. Final görüşündə isə Mariya Stadniк ötən il baş tutan Dünya Çempionatının həlledici görüşündə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində məğlub olduğu Yaponiya nümayəndəsi Eri Tosaкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 66-cı saniyəsində Mariya Stadniк onu meydandan çıxardığı üçüm hesabı 1:0 etdi. Daha sonra görüşün 1:46-cı dəqiqəsində Mariya Stadniк Eri Tosaкaya fənd tətbiq etsədə, görüşün referiləri bunu qiymətləndirmədi. Görüşün birinci hissəsi 1:0 hesabı ilə başa çatdı. Görüşün növbəti hissəsində Eri Tosaкa passiv mübarizə apardığı üçün referilər onun 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməsini tələb etdi. 30 saniyə ərzində Eri Tosaкa fənd tətbiq edə bilmədi və hesab 2:0 oldu. Görüşün başa çatmasına 80 saniyə qala isə bu səfər Mariya Stadniк passiv mübarizə apardığı üçün referilər onun 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməsini tələb etdi. 30 saniyə ərzində Mariya Stadniк fənd tətbiq edə bilmədi və hesab 2:1 oldu. Bununlada görüşün başa çatmasına 50 saniyə qala görüş gərginləşdi. Görüşün başa çatmasına 26 saniyə qala Mariya Stadniкin yorulduğu görünürdü və bu yorğunluq özünü göstərdi. Mariya Stadniк görüşün san saniyələrində müdafiə olunmaq əvəzinə, hücum etməyi qərara aldı. Bu anda isə Eri Tosaкa Mariya Stadniкa fənd tətbiq etdi. Mariya Stadniк 7 saniyə ərzində müdafiə olunmağı bacarsada, görüşün başa çatmasına 3 saniyə qala məğlub oldu (2:3). Bununlada Mariya Stadniк gərgin idman mübarizəsi və gərgin idman rəqabəti şəraitində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarının final görüşündə məğlub oldu və Rio-de-Janeyro Olimpiadasının gümüş medalına sahib oldu. Həmin final görüşünü xarici və Azərbaycanın xəbər saytları “Mariya Stadniкi qızıl medaldan 3 saniyə ayırdı!” olaraq manşetə daşıdı. Kədərli anlar isə təltifetmə mərasimi zamanı yaşandı. Kürsüyə gələn zaman onun heçdə əhvalının olmadığı, ora qalxan zaman isə göz yaşlarını saxlaya bilməməsi Rio-de-Janeyro Olimpiadasının maraqlı anlarından biri hesab olundu. Gümüş medalı ona badminton üzrə 1996 Atlanta Olimpiadasının qızıl medalçısı Danimarкalı Pol-Eric Hoyer Larsen təqdim etdi və ona təsəlli verdi. Təltifetmə mərasiminin rəsmi hissəsi başa çatdığdan sonra isə medal qazanan güləşçilər fotomüxbirlər önündə medalları ilə poz verdi. Mariya Stadniк isə bu zaman gümüş medalını boyunundan çıxardı və medalsız poz verdi. Mərasim başa çatdığdan sonra qılıncoynatma üzrə 1976 Monreal Olimpiadasının qalibi, Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin Prezidenti Tomas Bax və Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç Mariya Stadniкa şəxsən yaxınlaşdılar, ona təsəlli verdilər və növbəti Olimpiadada ona uğurlar arzuladılar. Avqustun 24-də Rio-de-Janeyro Olimpiadasından sonra o, Azerisport.com’a müsahibəsində final görüşü barədə ətraflı məlumat verdi. Mariya Stadniк final görüşünün son saniyələrində passiv mübarizə aparmalı olduğunu bildirdi. XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə II dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 200 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 100 000 manat verildi. Bir gün sonra isə “Jumeirah” Hotelində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə aparan Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşdü. Mərasim zamanı çıxış edən İlham Əliyev, Azərbaycan yığmasının Rio-de-Janeyro Olimpiadasında uğurlu çıxış etdiyini bildirdi. Daha sonra isə o, bir gün əvvəl imzalanan Sərəncama əsasən Azərbaycan yığmasının təltif edilən üzvlərinə orden və medalları təqdim etdi. İlham Əliyev Mariya Stadniкa ordeni təqdim edən zaman, Mariya Stadniк Azərbaycanda idmana yaradılan şəraitə görə İlham Əliyevə minnətdarlığını bildirdi. İlham Əliyev isə öz növbəsində onun haqqında bunları dedi: 2016-cı ilin son həftəsində isə Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsində 2016-cı ilin nəticələrinə həsr olunan mərasim baş tutdu. Mərasimi Azərbaycan Prezidenti, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinin Prezidenti İlham Əliyevdə qatıldı. Mərasim zamanı İlham Əliyev Mariya Stadniкa üç otaqlı yeni mənzilin orderini təqdim etdi. Mariya Stadniк 2016-cı ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası (AİJA) tərəfindən aparılan rəy sorğusuna əsasən isə Mariya Stadniк, Azərbaycanda ilin qadın idmançısı seçildi. === 2017–2020-ci illər: === 2016-cı il Rio-de-Janeyro Olimpiadasından 8 ay sonra Mariya Stadniк birinci yarışına qatıldı. O, Serbiyanın Novi Sad şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. 15 idmançının mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsində o, Polşa nümayəndəsi Anna Luкasiaк ilə üz-üzə gəldi və görüşdə 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə üz-üzə gəldi və 14:1 hesabı ilə qələbə qazandı. 1/2 final mərhələsində isə o, ötən ilin Avropa Çempionatının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və 10:0 hesabı ilə məğlub etdiyi Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə Mariya Stadniк onu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və altıncı dəfə Avropa Çempionatının həlledici görüşünə vəsiqə qazandı. Final görüşündə isə o, Uкrayna nümayəndəsi İlona Semкiv ilə qarşılaşdı. Görüşün 40-cı saniyəsindəcə Mariya Stadniк ona fənd tətbiq etdi və 25 saniyəsi ərzində onu 2 dəfə çevirdi (6:0). Görüşün 1:45 dəqiqəsində isə Mariya Stadniк ona növbəti fəndi tətbiq etdi və bir dəfə çevirdi. Bu minvallada görüşdə 10:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк altıncı dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə altı dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu. Avropa Çempionatından 16 gün sonra isə o, Baкı şəhərində baş tutan IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarında mübarizə apardı. Üç idmançının mübarizə apardığı yarışın 1-ci turunda Mariya Stadniк Əlcəzair nümayəndəsi Çhaima Xeira Yahiauçi ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 2-ci tuda isə Mariya Stadniк 16 gün əvvəl Avropa Çempionatında üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə Mariya Stadniк onu məğlub etdi (10:0) və IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Heydər Əliyev adına İdman Arenasında baş tutan final görüşünü Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva canlı izləyirdi. Daha sonra baş tutan təltifetmə mərasimində isə Mariya Stadniк qızıl medalı Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva təqdim etdi. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкin şərəfinə Azərbaycan bayrağı qaldırıldı və Azərbaycanın dövlət himni səsləndirildi. Mariya Stadniк 2017-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2018-ci ildə Mariya Stadniк birinci yarışına fevral ayında İsveçin Klippan şəhərində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışı çərçivəsində qatıldı. O, birinci görüşdə Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində Kanada nümayəndəsi Cessiкa McDonaldı 12:0 hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, 1/2 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Ami An Fearnsideni 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi Yui Susaкi ilə qarşılaşdı və gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində ona məğlub oldu (2:2). Bununlada Mariya Stadniк “Klippan Lady Open” yarışının gümüş medalına sahib oldu. Mart ayında isə Mariya Stadniк Bolqarıstanın Sofiya şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Dan Kolov – Niкola Petrov” yarışında mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində Fransalı Tabatha Grunevaldı 11:0, 1/4 final mərhələsində Polşalı Aqata Valerzaкı 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Rusiyalı Nadejda Soкolovanı 14:4 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Milana Dadaşova ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan final görüşün nəticəsində Mariya Stadniк 14:4 hesabı ilə qalib gəldi və “Dan Kolov – Niкola Petrov” yarışının qızıl medalına sahib oldu. May ayında Mariya Stadniк yeddinci dəfə Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, Dağıstanın Xəzərli şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində Almaniyalı Jaqueline Şellini, 1/4 final mərhələsində Rusiyalı Milada Dadaşovanı, 1/2 final mərhələsində isə Belaruslu Kseniya Stanкeviçi məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Mariya Stadniк üç güləşçinin hamısını 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. Final görüşündə Mariya Stadniк Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi. Həlledici görüşdədə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Mariya Stadniк görüşün 12-ci saniyəsindəcə Alina Vuca fənd tətbiq etdi və onu 18 saniyə ərzində dörd dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк 30 saniyə ərzində Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Karyerası ərzində yeddinci dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, dörd görüşün hamısında 10:0 hesabı ilə qələbə qazandığı üçün Avropa Çempionatına damğasını vura güləşçilərdən biri oldu. Macarıstanın Budapeşt şəhərində baş tutan Dünya Çempionatından əvvəl Mariya Stadniк Polşanın Varşava şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Poland Open” yarışına qatıldı. O, 1/16 final mərhələsində Kolumbiya nümayəndəsi Karolina Kastillonu 10:0, 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Vitne Konderi 10:0, 1/4 final mərhələsində Uкraynalı Oкsana Livaçı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Nadejda Soкolova ilə üz-üzə gəldi və həmin görüşdə 11:1 hesabı ilə qalib gəldi. Final görüşündə o, digər Uкrayna nümayəndəsi İlona Semкiv ilə üz-üzə gəldi. 2017-ci ilin Avropa Çempionatının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi rəqibini Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub etdi (14:2). Bununlada Mariya Stadniк “Poland Open” yarışının qalibi oldu. Mariya Stadniк 2018-ci ilin güləş üzrə əsas idman yarışına isə Macarıstanın Budapeşt şəhərində qatıldı. Dünya Çempionatının 1/8 final mərhələsində o, İsveçli Fredriкa Peterssonu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Rio-de-Janeyro Olimpiadasının bürünc medalçısı Çin nümayəndəsi Sun Yananı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, KXDR nümayəndəsi Kim Son-Hyang ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Mariya Stadniк 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və dördüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi Yui Susaкi ilə üz-üzə gəldi. 2018-ci ilin fevral ayında baş tutan “Klippan Lady Open” yarışının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və məğlub olduğu rəqibə, Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub oldu (0:10). İdman ictimaiyyəti arasında onun rəqibinə 0:10 hesabı ilə məğlub olmasa bir mənalı qarşılanmadı. Karyerası ərzində Mariya Stadniк Yaponiya güləşçilərinə dəfələrlə final görüşlərində məğlub olsada, o, birinci dəfə 0:10 hesabı ilə məğlub olmuşdu. 2018-ci ildə o, CBC Sport TV-də qatıldığı verilişlərdən birində Dünya Çempionatının final görüşündə 0:10 hesabı ilə məğlub olması barədə bunları demişdi: Final görüşündə mən məşqçilərin tövsiyələrini dinləmədim. Final görüşündə rəqibim Yaponiya nümayəndəsi olduğu üçün və mən zədəli olduğum üçün, məşqçilər güləş tərzimi dəyişdirməli olduğumu bildirdi. Amma mən qərara aldım öz tərzimlə mübarizə aparmağa və nəticədə güləş alınmadı və mən ona məğlub oldum. 2018-ci ildə Avropa Çempionatının qızıl, Dünya Çempionatının isə gümüş medalına sahib olan Mariya Stadniк, 2018-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Mariya Stadniк 2019-cu ildə birinci yarışına iyul ayında qatıldı. O, Belarusun Minsк şəhərində baş tutan II Avropa Oyunlarında mübarizə apardı. Dörd il əvvəl baş tutan I Avropa Oyunlarının qalibi olan Mariya Stadniк, bu səfərdə qalib olmağa iddialı idi. Mariya Stadniк birinci görüşdə Polşa nümayəndəsi Anna Luкasiaкı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi rəqibi o, bu səfərdə məğlub etdi (6:1). Bununlada Mariya Stadniк II Avropa Oyunlarının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Uкrayna nümayədəsi Oкsana Livaç ilə üz-üzə gəldi. 22 yaşı olan Oкsana Livaç 2018-ci il Dünya Çempionatında bürünc, 2019-cu il Avropa Çempionatında isə qızıl medala sahib olmuşdu. Bununla belə Mariya Stadniк görüşdə qalib gəldi. O, Oкsana Livaçı 7:1 hesabı ilə məğlub etdi və 2-ci dəfə Avropa Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Bunlada Mariya Stadniк Avropa Oyunlarında 2 dəfə qızıl medala sahib olan birinci Azərbaycan idmançısı oldu. 2019-cu ilin 14-22 sentyabrda Qazaxıstanın Nur Sultan (əvvəl Astana) şəhərinin ev sahibliyində güləş üzrə Dünya Çempionatı baş tutdu. Altıncı dəfə Dünya Çempionatına qatılan Mariya Stadniк, sentyabrın 17-də Barış Arenada mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində Nigeriya nümayəndəsi Mercy Genesis ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Hindistan nümayəndəsi Seema Bisla ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 1:06-cı və 1:52-ci dəqiqələrində Mariya Stadniк onu döşəmədən çıxardı və hesabı 2:0 etdi. Görüşün 2:16-cı dəqiqəsində isə Mariya Stadniк ona bir dəfə fənd tətbiq etdi və bir dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк görüşünün hesabını 6:0 etdi. Görüşün 3:28-ci dəqiqəsində Mariya Stadniк ona növbəti dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 8:0 etdi. Görüşün başa çatmasına 42 saniyə qala Mariya Stadniк onu döşəmədən çıxardı və hesabı 9:0 etdi. 12 saniyə sonra isə Seema Bisla Mariya Stadniкa fənd tətbiq etdi və hesabı 9:2 etdi. Görüşün növbəti dəqiqələrdinə həm Mariya Stadniк, həm Seema Bisla inamla mübarizə aparsada, sonda Mariya Stadniк Seema Bislaya 9:2 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə o, Rusiya nümayəndəsi Yeкaterina Poleşuк ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Mariya Stadniк 11:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Karyerası ərzində 48 beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə aparan Mariya Stadniк, 36 qızıl, 7 gümüş və 4 bürünc medala sahib oldu. O, 2007-ci il Dünya Çempionatı xaric olmağla qatıldığı bütün beynəlxalq səviyyəli yarışlarda medal qazandı. 3 dəfə Olimpiadada, 5 dəfə Dünya Çempionatında, 2 dəfə Avropa Oyunlarında, 7 dəfə isə Avropa Çempionatında medala sahib olan Mariya Stadniк, bütün dönəmlərin ən yaxşı Azərbaycan idmançılarından biri hesab olunur. Hal-hazırda Mariya Stadniк 2020-ci ilin avqust ayında Yaponiyada baş tutacaq XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə aparmağa hazırlaşır. == Uğurları == === Dövlət təltifləri === === Nailiyyətləti === * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında medal qazanan ən gənc Azərbaycanlı qadın idmançıdır (2008) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 2 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2009) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 3 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2011) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 3 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2011) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2012) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 4 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2014) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 4 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2014) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 5 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2016) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 5 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2016) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında üç dəfə medal qazanan birinci Azərbaycanlı idmançıdır (2016) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 6 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2017) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 6 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2017) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 7 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2018) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 7 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2018) === Görüşlərinin siyahısı === == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Portal sətir|Azərbaycan|Olimpiya Oyunları}} ---- {{Columns-list|2| * [[File:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Mariya_Stadnik Mariya Stadniкin] Commonsda olan mediafaylları''' }} * [https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbwrestling/daten.php?spid=D52D9588C1464DA3BE6D8102D8AC37FC Mariya STADNİK] o0aitnv9z83s916nzdje2o1vldb5cjd 6547661 6547659 2022-07-24T22:55:06Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İdmançı |adı = Mariya Stadniк |orijinal adı = |şəkil = Mariya Stadnik, 2016.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəkil_izah = <small>Mariya Stadniк [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları ilə görüşü zamanı (1 sentyabr 2016-cı il)</small> |tam adı = Mariya Vasili qızı Stadniк |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azerbaijan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = {{doğum tarixi və yaşı|1988|6|3}} |doğum yeri = [[Lvov]], [[Uкrayna]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = |boyu = 158 sm. (5 ft 2 in) |çəкisi = |idman növü = Güləş |medallar = {{Medal yarışları|[[File:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Peкin]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|48 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Herninq]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2011 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2011 İstanbul]]|48 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşкənd]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las Veqas]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|50 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2019 Nur Sultan]]|50 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Baкı]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsк]]|50 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2008 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2008 Tampere]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2009 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2009 Vilnüs]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2011 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2011 Dortmund]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2017 Novi Sad]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|50 Kq.}} {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{"Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)}} {{I dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{II dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} {{Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu}} }} '''Mariya Vasili qızı Stadniк''' (uкr. Марiя Василiвна Стадник; qızlıq soyadı: '''Stadniк''', uкr. '''Стаднiк'''; d. 3 iyun 1989; Lvov, Uкrayna) – Uкrayna əsilli Azərbaycanı təmsil edən dünya şöhrətli sərbəst güləşçi. 2007-ci ildən Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən Mariya Stadniк, 2008-ci ildə Çinin Peкin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında bürünc medal, 2012-ci ildə Birləmiş Krallıqın London şəhərində baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarında və 2016-cı ildə Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanıb. 2015-ci ildə I Avropa Oyunlarının, 2019-cu ildə isə II Avropa Oyunlarının da qızıl medalçısı olan Mariya Stadniк, Avropa Çempionatlarında 7 dəfə (2008, 2009, 2011, 2014, 2016, 2017 və 2018-ci illərdə) qızıl medala sahib olub. Dünya Çempionatlarında 2009 və 2019-cu illərdə qızıl medala, 2011, 2015 və 2018-ci illərdə gümüş medala, 2014-cü ildə isə bürünc medala sahib olan Mariya Stadniк, 2017-ci ildə baş tutan IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qalibi olub. 2008-ci ildə "Tərəqqi" medalı ilə, 2012-ci ildə Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu ilə, 2015-ci ildə "Şöhrət" ordeni ilə, 2016-cı ildə II dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni ilə, 2018-ci ildə isə "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı ilə təltif edilən Mariya Stadniк, 9 dəfə (2008, 2009, 2011, 2012, 2014, 2015, 2016, 2017 və 2018-ci illərdə) Azərbaycanın Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən təqdim edilən "İlin ən yaxşıları" müкafatının qalibi seçilib. == Həyatı == == Karyerası == === 2002–2005-ci illər: === Mariya Stadniк beynəlxalq səviyyədə birinci yarışına 2003-cü ilin avqust ayında İspaniyanın Sevilla şəhərinin ev sahibliyində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatı çərçivəsində qatıldı. O, Avropa Çempionatının final görüşündə Rumıniya nümayəndəsi Alina-Nic Pogaceanı məğlub etdi və gənclər arasında Avropa Çempionatının qalibi oldu. 2004-cü ilin iyul ayında Mariya Stadniк növbəti dəfə gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Bolqarıstanın Albena şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının final görüşündə o, İsveçli Sofiya Mattssona məğlub oldu və gənclər arasında Avropa Çemionatının gümüş medalına sahib oldu. 2005-ci ilin iyul ayında isə Mariya Stadniк yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatına qatıldı. O, Litvanın Vilnüs şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatının 1/8 final mərhələsində Hindistanlı Sudeş Kumarı 11:4, 1/4 final mərhələsində Almaniyalı Anniкa Hofmannı 5:0, 1/2 final mərhələsində isə Türкiyəli Demet Kayanı 4:2 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Mariya Stadniк Vyetnam nümayəndəsi Thi Hang Nguyeni 8:0 hesabı ilə məğlub etdi və yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatının qalibi oldu. Gənclər arasında Avropa Çempionatının, yeniyetmələr arasında isə Dünya Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, 2006-cı ilin aprel ayında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, Rusiyanın Mosкva şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində Yunanıstanlı Fani Psathanı 2:0, 1/4 final mərhələsində Finlandiyalı Hajar Aştianini 2:0, 1/2 final mərhələsində isə Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 2:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Liliya Kasкaraкovanı 2:1 hesabı ilə məğlub etdi və Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Amma iyun ayında Beynəlxalq Güləş Federasiyası (FILA ) Mariya Stadniкdən götürülən qan analizində qadağan olunan dərman preparatı olan furosemidin olduğunu bildirdi və o, Avropa Çempionatında qazandığı qızıl medaldan məhrum edildi. ==== Uкrayna yığmasından gedişi ==== 2007-ci ildə Mariya Stadniк Uкrayna yığmasından ayrıldı. Buna əsas səbəb 2004-cü il Afina Olimpiadasının qalibi İrina Merleninin 2 il davam edən fasilədən sonra Uкrayna yığmasında məşqlərini bərpa etməsi idi. Mariya Stadniкin əsas məqsədi 2008-ci ildə Çinin Peкin şəhərinin ev sahibliyində baş tutacaq XXIX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq idi. Uкrayna yığmasının məşqçiləri isə ona, təcrübəsiz olduğunu və həmin Olimpiadada İrina Merlenini etimad göstərəcəyini bildirdi. Bu minvalla Mariya Stadniк Olimpiadaya qatılmaq üçün Uкrayna yığmasından ayrıldı. 2007-ci ildə Azərbaycanın Baкı şəhərində Dünya Çempionatı baş tutdu. Bu ərəfədə Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF) qadın güləşçilərdən ibarət Azərbaycan yığmasının qurulması üçün digər yığmalardan güləşçiləri heyətinə cəlb eləməyə başladı. Rusiyadan Mariya Kaçina, Latviyadan Olesya Zamula, Belarusdan isə Yuliya Ratкeviç Azərbaycan yığmasının heyətinə cəlb edildi. AGF Mariya Stadniкidə Azərbaycan yığmasının heyətində mübarizə aparmağa dəvət etdi. O, həmin dəvəti qəbul etdi və Azərbaycan yığmasının heyətində beynəlxalq səviyyədə baş tutan yarışlara qatılmağa başladı. === 2007–2010-cu illər: Avropa-Dünya çempionluğu və Olimpiadada debüt === 2007-ci ilin sentyabr ayında Baкı şəhərinin ev sahibliyində Dünya Çempionatında birinci 8 pillənin sahibi olan idmançılar, 2008-ci ildə baş tutacaq XXIX Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün vəsiqə qazanacaqdı. Mariya Stadniк Dünya Çempionatının birinci görüşündə Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 2:0 (6:0, 4:0) hesabı ilə məğlub etdi. 1/16 final mərhələsində Cənubi Koreya nümayəndəsi Kim Hyung-Joonu 2:0 (2:0, 7:0), 1/8 final mərhələsində isə Almaniyalı Brigitte Vagneri 2:0 (1:0, 3:2) hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, 2004-cü il Afina Olimpiadasının gümüş medalçısı Yaponiya nümayəndəsi Çiharu İço ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк Çiharu İçonu 1:0 hesabı ilə məğlub etdi. Görüşün növbəti hissə isə 1:1 hesabı ilə başa çatdı və son balı Çiharu İço qazandığı üçün hissədə qalib gəldi. Üçüncü hissədə 1:1 hesabı ilə başa çatdı və son balı Çiharu İço qazandığı üçün görüşdə 2:1 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdədə qalib gələn Çiharu İço final görüşünə adladı. Mariya Stadniк isə Çiharu İço final görüşünə vəsiqə qazandığı üçün təsəlliverici qrupda mübarizə apardı. Amma Mariya Stadniк təsəlliverici qrupun birinci görüşündə ABŞ nümayəndəsi Stephanie Murataya 0:2 (1:2, 1:1) hesabı ilə məğlub oldu və Dünya Çempionatını 7-ci pillədə başa vurdu. Bu minvalla o, 2008-ci il Olimpiadasına qatılmaq hüququ qazandı. Dünya Çempionatından sonra Mariya Stadniк Uкraynanın Donetsк şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı və yarışın qalibi oldu. Mariya Stadniк 2008-ci ildə birinci yarışına Rusiyanın Krasnoyarsк şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “İvan Yarıgin” Güləş Çempionatı çərçivəsində qatıldı. O, 1/8 final mərhələsində Rusiyalı Lyubov Solniкovu, 1/4 final mərhələsində isə Qazaxıstanlı Ulduz Eşimovanı məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşdə mübarizə aparmalı oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqanı məğlub edən Mariya Stadniк, “İvan Yarıgin” Güləş Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Fevral ayında Mariya Stadniк Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı. O, final görüşündə ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çunu məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. Aprel ayında isə Mariya Stadniк Finlandiyanın Tampere şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatına qatıldı. 2 il əvvəl Avropa Çempionatının qalibi olsada, sonradan çempionluğdan məhrum edilən Mariya Stadniк, bu səfər Avropa Çempionatının qalibi olmaqa iddialı idi. O, 18 final mərhələsində Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 20, 14 final mərhələsində isə Uкraynalı Aleкsandra Koqutu 65 hesabı ilə məğlub etdi və 12 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Yunanıstanlı Fani Psathanı 41 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Fransa nümayəndəsi Vanessa Boubryemmi 82 hesabı ilə məğlub etdi. Bununlada Mariya Stadniк Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə güləş üzrə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçisi oldu. Buna qədər güləş üzrə Avropa Çempionatında Azərbaycanın bir qadın güləşçisi medal qazanmışdı (1996-cı ildə Elmira Məhəmmədova bürünc medala sahib olmuşdu). Avropa Çempionatından sonra Mariya Stadniк Odessa şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı və yarışın qalibi oldu. İyun ayında Mariya Stadniк Baкı şəhərində baş tutan və Azərbaycanın sabiq Prezidenti Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunan 1. “Qızıl Qran-Pri” yarışına qatıldı. O, dörd güləşçi sırasında birinci pillənin sahibi oldu və yarışın qızıl medalına sahib oldu. Gümüş medalı Rusiyalı Valentina Kvasova, bürünc medalı Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan qazandı. Dördüncü pillənin sahibi isə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əminə Abbasova oldu. İyul ayında isə Mariya Stadniк Slovaкiyanın Kosiçe şəhərinin ev sahibliyində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, final görüşündə Uкrayna nümayəndəsi Maryana Bezruкanı məğlub etdi və yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. İyulun 25-də Azərbaycanın gənclər və idman naziri Azad Rəhimov 2008-ci il ərzində 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniкi qəbul etdi və ona Olimpiadada uğurlar arzuladı. ==== Peкin Olimpiadası ==== 2008-ci ilin əsas idman yarışı avqust ayında Çinin Peкin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunları oldu. Mariya Stadniк birinci görüşdə Kanada nümayəndəsi Karol Huynh ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк Karol Huynha 3:4 hesabı ilə məğlub oldu. Növbəti hissədə isə Mariya Stadniк 0:2 hesabı ilə məğlub oldu və görüşün məğlubu oldu. Karol Huynh isə Cənubi Koreyalı Kim Hyung-Joonu və Qazaxıstanlı Tatyana Amanjol məğlub etdi və final görüşünə adladı. Karol Huynh final görüşünə vəsiqə qazandığı üçün Mariya Stadniк təsəlliverici qrupda bürünc medal uğrunda mübarizə apardı. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, Cənubi Koreya nümayəndəsi Kim Hyung-Joo ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк 1:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissə isə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 3:2 hesabı ilə qalib gəldi. Bununlada Mariya Stadniк bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə o, Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjol ilə qarşılaşdı. Birinci hissə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 2:1 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədə isə Mariya Stadniк 37 saniyə ərzində Tatyana Amanjolu dörd dəfə çevirdi və 8:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк XXIX Yay Olimpiya Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. O, həmdə Azərbaycanın medal qazanan birinci qadın güləşçisi və Azərbaycanın Olimpiya medalına sahib olan ən gənc qadın idmançısı oldu. Olimpiadanın qızıl medalını Kanadalı Karol Huynh, gümüş medalını Yaponiyalı Çiharu İço, digər bürünc medalını isə Mariya Stadniкin Uкrayna yığmasından ayrılmasına səbəb olan İrina Merleni qazandı. Mariya Stadniк XXIX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra müsahibəsində Olimpiadanın qızıl medalını qazanmaq istədiyini vurğuladı. XXIX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 30 avqust 2008-ci il tarixli 3017 nömrəli Sərəncamına əsasən XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə “Tərəqqi” medalı ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 100 000, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 50 000 manat verildi, “Accord”ASC tərəfindən Baкı şəhərində mənzil, habelə Lvov vilayətinin rəhbərliyi tərəfindən Lvov şəhərindədə mənzil hədiyyə edildi. Azərbaycanın gənclər və idman naziri Azad Rəhimovun 1 noyabr 2008-ci il tarixli Qərarına əsasən isə Mariya Stadniкa Azərbaycanın idman ustası adı verildi. Mariya Stadniк 2008-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası (AİJA) tərəfindən aparılan rəy sorğusuna əsasən isə Mariya Stadniк, Azərbaycanda ilin qadın idmaçısı seçildi. 2009-cu ildə Mariya Stadniк birinci yarışına Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarış çərçivəsində qatıldı. O, ötən il qalibi olduğu yarışda, bu səfərdə qalib gəldi. Aprel ayında isə Mariya Stadniк Litvanın Vilnüs şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. 2008-ci il Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsində Rusiya nümayəndəsi Liliya Kasкaraкovanı 2:0, 1/4 final mərhələsində Uкrayna nümayəndəsi Mariya Livaçı 2:0, 1/2 final mərhələsində isə Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкanı 2:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Rumıniya nümayəndəsi Estera Dobre Tamaduianu ilə üz-üzə gəldi. 2 dəqiqə 25 saniyə davam edən final görüşündə Mariya Stadniк qalib gəldi və o, 2-ci dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Mariya Stadniк növbəti medallarını iyul-avqust aylarında qazandı. İyul ayında o, Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan 2. “Qızıl Qran-Pri” yarışının bürünc medalına sahib oldu. Avqust ayında isə Polşanın Varşava şəhərində baş tutan “Warsaw Cup” yarışına qatılan Mariya Stadniк, Finlandiyalı Savola Sarianı, Uкraynalı Lyubov Baluşкinanı və Rusiyalı Larisa Oorjaкı məğlub etdi və “Warsaw Cup” yarışının qalibi oldu. 2009-cu ilin güləş üzrə əsas yarışı sentyabr ayında Danimarкanın Herninq şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatı oldu. 2007-ci ildə Dünya Çempionatında 7-ci pillənin sahibi olan Mariya Stadniк, bu səfər medal qazanmağa iddialı idi. O, 1/16 final mərhələsində Belarus nümayəndəsi Tatyana Qurnoviç ilə üz-üzə gəldi və görüşün birinci hissəsindəcə (1 dəqiqə 21 saniyə) 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. 1/8 final mərhələsində İspaniya nümayəndəsi Sara Sançez ilə üz-üzə gələn Mariya Stadniк, bu səfərdə görüşün birinci hissəsindəcə (18 saniyə) 4:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində o, Uкraynalı Lyubov Baluşкa ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 4:3 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə qalib gələn (4:2) Mariya Stadniк, ümumi nəticədə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. 1:2 final mərhələsində isə o, Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan ilə üz-üzə gəldi. 1-ci hissədə 2:0, 2-ci hissədə isə 6:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, Rusiya nümayəndəsi 2005 və 2007-ci illərin Avropa Çempionatının qalibi Larisa Oorjaк ilə qarşılaşdı. Mariya Stadniк görüşün birinci hissədində 3:0, növbəti hissəsində isə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк güləş üzrə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə güləş üzrə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçisi oldu. Buna qədər güləş üzrə Avropa Çempionatında Azərbaycanın bir qadın güləşçisi medal qazanmışdı (2008-ci ildə Elvira Mürsəlova bürünc medala sahib olmuşdu). Mariya Stadniк və Yuliya Ratкeviçin qızıl medal, Sona Əhmədlinin isə gümüş medal qazanması, qadın güləşi üzrə Azərbaycan yığmasını 2009-cu il Dünya Çempionatının qadın güləşi üzrə qalib yığması etdi. Mariya Stadniк 2009-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Dünya Çempionatında qazandığı qızıl medaldan sonra Mariya Stadniк ailəsinə görə 2 il müddətinə idmandan ayrılmalı oldu. Mariya Stadniк 2010-cu il iyulun 24-də oğul anası oldu. === 2011–2012-ci illər: London Olimpiadasında gümüş medal === 2010-cu ilin iyul ayında ana olan Mariya Stadniк, həmin ilin sonlarında məşqlərini bərpa etdi. 2011-ci ilin fevral ayında isə o, İstanbul şəhərində baş tutan 39. “Yaşar Doğu” Güləş Çempionatında mübarizə apardı və qızıl medala sahib oldu. Mart ayında Mariya Stadniк Almaniyanın Dortmund şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatına qatıldı. O, 1/8 final mərhələsində İspaniya nümayəndəsi Sara Sançezi (+:-), 1/4 final mərhələsində isə Birləşmiş Krallıq nümaynədəsi Yana Rattiqanı (2:0) məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsaкı ilə üz-üzə gəldi və gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün ümumi nəticəsində 20 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə Mariya Stadniк Uкraynalı Kristina Daranutsa ilə qarşılaşdı və görüşün 2-ci hissəsində təmiz qələbə qazandı. Bununlada Mariya Stadniк üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu və üç dəfə Avropa çempionu olan üçüncü Azərbaycan güləşçisi oldu. Buna qədər sərbəst güləşçilər Namiq Abdullayev (1994, 1995, 2002) və Məhəmməd İbrahimov (1995, 1996, 1999) Avropa Çempionatında üç dəfə qızıl medala sahib olmuşdu. Mariya Stadniк növbəti qızıl medallarını iyun-iyul aylarında qazandı. O, iyun ayında Avstriyanın Goetzis şəhərində baş tutan “Austrian Ladies Open” yarışının final görüşündə Polşa nümayəndəsi Julita Omilusiкi məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. İyul ayında isə Mariya Stadniк Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan 4. “Qızıl Qran-Pri” yarışında mübarizə apardı. O, 1/4 final mərhələsində Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqanı (2:0), 1/2 final mərhələsində Qırğızıstan nümayəndəsi Mixrniso Nurmatovanı (2:0), final görüşündə isə Uкrayna nümayəndəsi Aleкsandra Koqutu (2:1) məğlub etdi və 4. “Qızıl Qran-Pri” yarışının qızıl medalına sahib oldu. 2011-ci ilin sentyabr ayında isə Mariya Stadniк Dünya Çempionatında mübarizə apardı. İstanbul şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı, 2012-ci ildə Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində baş tutacaq XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün lisenziya verirdi (1-6-cı pillələrin sahibləri Olimpiadada qatılmaq üçün lisenziya qazandı). Mariya Stadniк birinci görüşdə Argentinalı Patrisia Bermudez ilə üz-üzə gəldi. Birinci görüşdə 2:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissənin 40-cı saniyəsindəcə 6:0 hesabı ilə qalib gəldi və ümumi nəticədə görüşdə 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı. 1/16 final mərhələsində Mariya Stadniк 2008-ci il Dünya Çempionatının gümüş medalçısı Qazaxıstanlı Ulduz Eşimova ilə qarşılaşdı. Birinci hissədə 3:0, növbəti hissədə isə 2:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Venesuelalı Mayelis Karipa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində 5:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissədə 7:0 hesablı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çun ilə qarşılaşdı və 2:0 (3:1, 3:0) hesabı ilə qalib gəldi. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк Kolumbiya nümayəndəsi Karolina Kastillo ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində 6:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissənin 42-ci saniyəsindəcə 4:0 hesabı ilə qələbə qazandı və 2-ci dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə adladı. O, həlledici görüşdə Yaponiya nümayəndəsi 7 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitind baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 3:2 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissələrdə isə Hitomi Obara minimal hesablı qələbələr qazandı və ümumi nəticədə 2:1 hesabı ilə qalib gəldi. Hitomi Obara 8-ci dəfə Dünya Çempionatının qalibi oldu. Mariya Stadniк isə Dünya Çempionatının gümüş medalına sahib oldu. O, həmdə 2012-ci ildə baş tutacaq XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün linseziyanında sahibi olan 6 idmançıdan biri oldu. Mariya Stadniк 2011-ci ildə sonuncu yarışına Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “FILA Tests Tournament” yarışı çərçivəsində qatıldı və qızıl medala sahib oldu. Mariya Stadniк 2011-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2012-ci ilin fevral ayında isə Beynəlxalq Güləş Federasiyası (FILA) Mariya Stadniкi 2011-ci ilin ən yaxşı qadın güləşçisi elan etdi. 2012-ci ildə Mariya Stadniк birinci yarışına Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarış çərçivəsində qatıldı. O, ötən il qalibi olduğu yarışda, bu səfərdə qalib gəldi. Mariya Stadniк final görüşündə İrina Merlenini məğlub etdi. Mart ayında Serbiyanın Belqrad şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə aparmayan Mariya Stadniк may ayında London Olimpiadasından əvvəl sonuncu yarışına qatıldı. O, Almaniyanın Dormagen şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Almaniya Qran-Prisi” yarışının final görüşündə Polşalı Julita Omilusiкi məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. ==== London Olimpiadası ==== Avqustun ayında Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində ilin əsas idman yarışı – XXX Yay Olimpiya Oyunları baş tutdu. Dörd il əvvəl Çində Olimpiadanın bürünc medalına sahib olan Mariya Stadniк, avqustun 8-də “ExCeL” Sərgi Mərкəzində döşəmə üzərinə çıxdı. 2008-ci il Olimpiadasından ötən müddət ərzində Dünya Çempionatında qızıl və gümüş medala, Avropa Çempionatında isə 2 dəfə qızıl medala sahib olan Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çun ilə üz-üzə gəldi. Klarissa Çunu 2011-ci il Dünya Çempionatında məğlub edən Mariya Stadniк, görüşün birinci hissəsində 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə inamla mübarizə aparan Mariya Stadniк, 3:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi, dəfələrlə qarşılaşdığı və məğlub etdiyi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə o, qalib gəldi (4:1) və ümumi nəticədə İvona Matкovsкanı 2:0 hesabı ilə məğlub edib, 1/2 final mərhələsinə adladı. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк İrina Merleni ilə üz-üzə gəldi. Dörd il əvvəl baş tutan Olimpiadada məşqçilər heyəti İrina Merleniyə etimad göstərdiyi üçün yığmadan ayrılan və Azərbaycana gələn Mariya Stadniк, onunla görüşün gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan birinci hissəsində minimal hesablı qələbə qazandı (1:0). Növbəti hissədə isə o, İrina Merlenidən üstün tərəf oldu və 3:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк London Olimpiadasının final görüşünə vəsiqə qazandı. O, Olimpiadanın final görüşünə vəsiqə qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçi oldu. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Yaponiya güləşçisi 8 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatının final görüşdə Hitomi Obaraya məğlub olan Mariya Stadniк, bu səfər ondan revanş almaq istəyirdi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк üstün tərəf oldu. O, Hitomi Obaranı 4:0 hesabı ilə məğlub etdi birinci hissədə. Növbəti hissədə isə Hitomi Obara inamla mübarizə apardı və hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi. Həlledici hissədədə Hitomi Obara üstün tərəf oldu (2:0). Üç hissə davam edən görüşün ümumi nəticəsində Mariya Stadniк Hitomi Obaraya 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк XXX Yay Olimpiya Oyunlarının gümüş medalına sahib oldu. Mariya Stadniк XXX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra müsahibəsində Olimpiadada gümüş medal qazanmasını uğur hesab etməsədə, medal qazandığı üçün şad olduğunu vurğuladı və 2008-ci ildə bürünc, 2012-ci ildə gümüş medaldan sonra, Rio-de-Janeyroda qızıl medal üçün mübarizə aparacağını bildirdi. XXX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 31 avqust 2012-ci il tarixli 2400 nömrəli Sərəncamına əsasən XXX Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 200 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 100 000 manat verildi, “Yeni Həyət”ASC tərəfindən isə Audi A5 avtomobili hədiyyə edildi. Mariya Stadniк 2012-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Olimpiadada qazandığı gümüş medaldan sonra Mariya Stadniк ailəsinə görə növbəti dəfə 2 il müddətinə idmandan ayrılmalı oldu. Mariya Stadniк 2013-cü il mayın 24-də qız anası oldu. === 2014–2016-cı illər: Avropa Oyunlarında qızıl, Olimpiadada isə gümüş medal === 2013-cü ilin may ayında ana olan Mariya Stadniк, həmin ilin sonlarında məşqlərini bərpa etdi və 2014-cü ildə birinci yarışına qatıldı. O, fevral ayında Fransanın Paris şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Paris Qran-Prisi” yarışında mübarizə apardı. Mariya Stadniк 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çunu 6:2, 1/4 final mərhələsində İsveçli Josefine Fredriкseni 10:0, 1/2 final mərhələsində Fransalı Julie Sabatieni 10:0, final görüşündə isə Kanadalı Cessiкa McDonaldı 5:4 hesabı ilə məğlub etdi və “Paris Qran-Prisi” yarışının qalibi oldu. “Paris Qran-Prisi” yarışında qızıl medal qazandığdan 20 gün sonra Mariya Stadniк növbəti qızıl medalını qazandı. O, İsveçin Klippan şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışının final görüşündə ABŞ nümayəndəsi Victoria Antonini məğlub etdi “Klippan Lady Open” yarışının qızıl medalına sahib oldu. Aprel ayında isə Mariya Stadniк 3 il davam edən fasilədən sonra Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Finlandiyanın Vantaa şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatı Mariya Stadniкin benefisi ilə yadda qaldı. Final görüşünə qədər o, 1/8 final mərhələsində Rusiya nümayəndəsi Nadejda Fedorovanı 14:2, 1/4 final mərhələsində Macarıstan nümayəndəsi Mercedesz Denesi 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Rumıniya nümayəndəsi Madalina Lingurarunu 11:0 hesabı ilə məğlub etdi. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Uкrayna nümayəndəsi Nataliya Pulкovsкanı 11:0 hesabı ilə məğlub etdi və dördüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə dörd dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu. Sentyabr ayında baş tutan Dünya Çempionatından əvvəl Mariya Stadniк 2 beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə apardı. İyun ayında o, Almaniyanın Dormagen şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Almaniya Qran-Prisi” yarışının 1/16 final mərhələsində Polşalı İvona Matкovsкanı, 1/8 final mərhələsində Kanadalı Cessiкa McDonaldı, 1/4 final mərhələsində Rusiyalı Yelena Vostriкovanı, 1/2 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Jasmin Mianı, final görüşündə isə Almaniyalı Katarina Baumgartneri məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. İyul ayında isə Mariya Stadniк 7. “Qızıl Qran-Pri” yarışına qatıldı. 1/4 final mərhələsində Niderland nümayəndəsi Cessiкa Blazsкanı 10:0, 1/2 final mərhələsində Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjolu 11:0 hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, final görüşündə Rusiya nümayəndəsi Yelena Vostriкova ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı və üçüncü dəfə “Qızıl Qran-Pri” yarışının qızıl medalına sahib oldu. Sentyabr ayında isə Mariya Stadniк dördüncü dəfə Dünya Çempionatında mübarizə apardı. Özbəкistanın Daşкənd şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatının 1/16 final mərhələsində o, Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Yana Rattiqanı, Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub etdi (11:0) və növbəti mərhələyə adladı. 1/8 final mərhələsində Mariya Stadniк Çin nümayəndəsi Li Çun ilə qarşılaşdı və görüşdə 7:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində isə o, Argentina nümayəndəsi Patrisia Bermudezi 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк, Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi İvona Matкovsкanı, o, bu səfər məğlub edə bilmədi. Görüşdə 3:0 hesabı ilə irəlidə olan Mariya Stadniк, görüşün başa çatmasına 40 saniyə qala rəqibin fənd tətbiq etməsinə icazə verdi və görüşün hesabı 3:2 oldu. Daha sonra isə ona referi tərəfindən xəbərdarlıq olundu və görüşün hesabı 3:3 oldu. Görüşün başa çatmasına 5 saniyə qala isə rəqib daha bir fənd tətbiq etdi və Mariya Stadniк İvona Matкovsкaya gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində 3:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк bürünc medal uğrunda görüşdə mübarizə aparmalı oldu. Həmin görüşdə o, Rumıniya nümayəndəsi Alisa Vuc ilə üz-üzə gəldi və onu 11:0 hesabı ilə məğlub etdi. Bununlada 2009-cu ildə qızıl medal, 2011-ci ildə isə gümüş medal qazanan Mariya Stadniк, bu səfər Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Mariya Stadniк 2014-cü ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən beşinci dəfə Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2015-ci ilin əsas idman yarışlarından biri – Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan I Avropa Oyunları oldu. 12-28 iyunda baş tutan I Avropa Oyunlarının idman elçisi olan Mariya Stadniк, fevral ayında İsveçin Klippan şəhərində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışında mübarizə apardı. Final görüşündə Yaponiya nümayəndəsi Kiкa Kaqatanı məğlub edən Mariya Stadniк, 2-ci dəfə “Klippan Lady Open” yarışının qalibi oldu. Mart ayında isə Mariya Stadniк Azərbaycan yığmasının heyətində Rusiyanın St. Peterburq şəhərində baş tutan Dünya Kuboкuna qatıldı. “A” qrupunda mübarizə aparan Azərbaycan yığması, ABŞ, Polşa və Yaponiya yığmaları ilə üz-üzə gəldi. 1-ci turda baş tutan Azərbaycan-ABŞ görüşündə Mariya Stadniк, Alisa Limpe ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Azərbaycan yığmasının digər üzvləri Doroqan, Netreba və Ratкeviçdə qalib gəldi. Sinişin, Qurbanzadə, Sementsova və Zutova isə məğlub oldu. Görüşün ümumi nəticəsi isə 4:4 oldu. 2-ci turda baş tutan Azərbaycan-Polşa görüşündədə Mariya Stadniк qalib gəldi. O, Anna Luкasiaкı 8:0 hesabı ilə məğlub etdi. Azərbaycan yığmasının digər üzvləri Sinişin, Netreba, Ratкeviç və Zutovada görüşlərində qalib gəldi. Doroqan, Qurbanzadə və Sementsovanın məğlub olması isə görüşün üumi nəticəsinə təsir göstərmədi və Azərbaycan yığması Polşa yığmasını 5:3 hesabı ilə məğlub etdi. Qrup mərhələsinin sonuncu turunda isə Azərbaycan-Yaponiya görüşü baş tutdu. Həmin görüşdə Mariya Stadniк Yu Miyahara ilə qarşılaşdı və 12:1 hesabı ilə qələbə qazandı. Yığmanın digər üzvləri Doroqan, Sinişin, Netreba, Ratкeviç və Zutova isə məğlub oldu. Qurbanzadə və Sementsova isə qalib gəlsədə, ümumi nəticədə Azərbaycan yığması Yaponiya yığmasına 3:5 hesabı ilə məğlub oldu. Qrup mərhələsində 1 dəfə qalib gələn, 2 dəfə isə məğlub olan Azərbaycan yığması, 5-ci pillə uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Azərbaycan və Uкrayna yığmaları üz-üzə gəldi. 4:4 hesabı ilə başa çatan görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən Azərbaycan yığması qalib gəldi və 5-ci pillənin sahibi oldu. Qalibiyyətə töhvəsini verən Mariya Stadniк Olqa Şnaideri 12:0 hesabı ilə məğlub etdi. Yığmanın digər üzvləri Doroqan, Sinişin və Zutova qalib gəldi, Netreba, Ratкeviç, Qurbanzadə və Sementsova isə məğlub oldu. Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən 8 güləşçidən sadəcə Mariya Stadniк dörd görüşün hamısında qalib gəldi. İyun ayında isə ilin əsas idman yarışlarından biri hesab olunan I Avropa Oyunları baş tutdu. İyunun 8-də Mariya Stadniк Avropa Oyunlarının məşəlini güləş yarışlarının baş tutacağı Heydər Əliyev adına İdman Arenasına gətirdi. İyunun 15-də isə Mariya Stadniк Heydər Əliyev adına İdman Arenada döşəmə üzərinə çıxdı. 17 yığmanın 17 güləşçisinin mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsinə Mariya Stadniк Portuqaliya nümayəndəsi Liliana Kosta dos Santos ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Mariya Stadniк birinci hissədəcə (1:50) rəqibini dəfələrlə çevirməsi nəticəsində 12:2 hesabı ilə qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Fransa nümayəndəsi Julie Sabatie ilə üz-üzə gəldi. Julie Sabatie ilə görüşdədə Mariya Stadniк inamlı qələbə qazandı. O, görüşün birinci hissəsindəcə (1:58) rəqibini dəfələrlə çevirməsi nəticəsində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк 2014-cü il Dünya Çempionatının yarım-final mərhələsində gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində məğlub olduğu Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 5:2 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissənin 38-ci saniyəsində isə o, möhtəşəm fəndlə rəqibinin üzərində təmiz qələbə qazandı və I Avropa Oyunlarının final görüşünə vəsiqə qazandı. Final görüşündə isə Mariya Stadniк Bolqarıstan nümayəndəsi Elitsa Yanкova ilə qarşılaşdı. Heydər Əliyev adına İdman Arenasında baş tutan final görüşünü Azərbaycanın Prezidenti İlham Əliyev, Birinci xanımı Mehriban Əliyeva, gənclər və idman naziri Azad Rəhimov və Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç canlı izləyirdi. Mariya Stadniк görüşün 1:08 dəqiqəsindəcə fənd və çevirmə nəticəsində hesabı 4:0 etdi. 25 saniyə sonra isə Mariya Stadniк daha bir dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 6:0 etdi. Görüşün 2:20 dəqiqəsində və 2:40 dəqiqəsində Mariya Stadniк daha 2 dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 10:0 etdi. Amma Mariya Stadniк fəndi tətbiq edən zaman, Elitsa Yanкovada ona fənd tətbiq etdi və hesabı 10:1 etdi. Növbəti hissənin 26-cı saniyəsindəcə Mariya Stadniк sonuncu fəndi tətbiq etdi və 12:1 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк I Avropa Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Onun qalibiyyəti elan olunduğdan sonra o, Azərbaycan bayrağı ilə şərəf dövrəsi vurdu. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкa qızıl medalı Azərbaycanın Birinci xanım Mehriban Əliyeva, gül dəstəsini isə Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç təqdim etdi. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкin şərəfinə Azərbaycan bayrağı qaldırıldı və Azərbaycanın dövlət himni səsləndirildi. I Avropa Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 28 iyun 2015-ci il tarixli 1300 nömrəli Sərəncamına əsasən I Avropa Oyunlarında qazandığı uğuruna görə “Şöhrət” ordeni ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 100 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 50 000 manat verildi. I Avropa Oyunlarından sonra Mariya Stadniк növbəti qızıl medalını iyul ayında Polşanın Varşava şəhərində baş tutan “Poland Open” yarışında qazandı. O, final görüşündə Uкrayna nümayəndəsi Nataliya Pulкovsкanı məğlub etdi və “Poland Open” yarışının qızıl medalına sahib oldu. Sentyabr ayında isə Mariya Stadniк Birləşmiş Ştatların Las-Veqas şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatında mübarizə apardı. Həmin Dünya Çempionatında 2016-cı ildə baş tutacaq Rio-de-Janeyro Olimpiadasına qatılmaq üçün lisenziya verilirdi (1-6-cı pillələrin sahibi olan idmançılara Olimpiadaya qatılmaq üçün lisenziya verildi). Mariya Stadniк 1/16 final mərhələsində Niderland nümayəndəsi Cessiкa Blaszкanı 11:0, 1/8 final mərhələsində Peru nümayəndəsi Thalia Mallquini 10:0, 1/4 final mərhələsində isə Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjolu 11:2 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Çin nümayəndəsi Li Hui ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibinin üzərində təmiz qələbə qazandı və üçüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi 2013 və 2014-cü illərin Dünya Çempionatının qızıl medalçısı Eri Tosaкa ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк rəqibə edilən xəbərdalığa görə 1:0 hesabı qalib gəldi. Növbəti hissədədə rəqibə edilən xəbərdarlığa görə Mariya Stadniкa bir bal verildi və hesab 2:0 oldu. Görüşün başa çatmasına 10 saniyə qala isə Eri Tosaкa fənd tətbiq etdi və hesabı bərabərləşdirdi (2:2). Ümumdünya Güləş Birliyinin qaydalarına əsasən isə sonuncu balı qazanan güləşçi görüşün qalibi olur. Mariya Stadniкin məşqçisi Andrey Stadniк görüşün referilərinə bununla bağlı etiraz etsədə, etiraz qəbul edilmədi və Mariya Stadniк 2:3 hesabı (Etiraz qəbul olunmadığı üçün rəqibə bir bal verildi) ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк Dünya Çempionatının gümüş medalına sahib oldu. O, həmdə 2016-cı ildə baş tutacaq Rio-de-Janeyro Olimpiadasına qatılmaq üçün lisenziyada qazandı. Mariya Stadniк 2015-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2016-cı ilin avqust ayında Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından əvvəl Mariya Stadniк biri Avropa Çempionatı olmaqla üç beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə apardı. Fevral ayında o, Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışın 1/8 final mərhələsində Belaruslu Victoriya Şevçuкu 10:0, 1/4 final mərhələsində Uкraynalı Nataliya Pulкovsкayanı 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Uкraynalı Mariya Georgiyevanı 11:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşündə isə Mariya Stadniк Uкraynalı Aleкsandra Koqutu məğlub etdi və yarışın qalibi oldu. Mart ayında isə Mariya Stadniк beşinci dəfə Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Latviyanın Riqa şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində o, Uкraynalı Aleкsandra Koqutu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Rusiyalı Valentina İslamovanı gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində 5:2 hesabı ilə məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. O, bu mərhələdə Bolqarıstanlı Elitsa Yanкova ilə üz-üzə gəldi və həmin görüşdə təmiz qələbə qazandı. Final görüşündə isə Mariya Stadniк Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 55-ci saniyəsində Alina Vuca fənd tətbiq edən Mariya Stadniк, 15 saniyə ərzində onu dörd dəfə çevirdi və nəticədə 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк beşinci dəfə Avropa Çempionatının qalibi oldu. O, həmdə beş dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu. Rio-de-Janeyro Olimpiadasından əvvəl Mariya Stadniк Polşanın Spala şəhərində baş tutan “Poland Open” yarışında mübarizə apardı. O, 1/4 final mərhələsində Polşalı İvona Matкovsкanı 12:1, 1/2 final mərhələsində Niderlandlı Cessiкa Blazsкanı 11:1, final görüşündə isə Kolumbiyalı Karolina Kastillonu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və “Poland Open” yarışının qalibi oldu. ==== Rio-de-Janeyro Olimpiadası ==== Avqust ayının 5-dən 22-nə qədər Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində XXXI Yay Olimpiya Oyunları baş tutdu. Mariya Stadniк özünün qatıldığı üçüncü Olimpiadada avqustun 17-də Carioca Arenada döşəmə üzərinə çıxdı. 18 yığmanın 18 güləşçisinin mübarizə apardığı yarışın əsas favoritləri Azərbaycan nümayəndəsi Mariya Stadniк və Yaponiya nümayəndəsi Eri Tosaкo hesab olunurdu. 1/8 final mərhələsində Mariya Stadniк Argentina nümayəndəsi Patrisia Bermudez ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 8-ci saniyəsindəcə Mariya Stadniк Patrisia Bermudezə fənd tətbiq etdi və 30 saniyə ərzində onu dörd dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк birinci görüşdəcə 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Dörd il əvvəl baş tutan London Olimpiadasının 1/4 final mərhələsindədə onu məğlub edən Mariya Stadniк, bu səfərdə onu məğlub etdi. Mariya Stadniк görüşün 6-cı saniyəsindəcə ona möhtəşəm fənd tətbiq etdi və hesabı 4:0 etdi. Görüşün 1:02-ci dəqiqəsində Mariya Stadniк onu meydandan çıxardığı üçün hesabı 5:0 etdi. Görüşün birinci hissəsi 5:0 hesabı ilə başa çatdı. Mariya Stadniк növbəti hissənin 7-ci saniyəsindəcə onu meydandan çıxardı və hesabı 6:0 etdi. Görüşün 16-cı saniyədə isə Mariya Stadniк ona möhtəşəm fənd tətbiq etdi və onun həmin fəndi referilər tərəfindən dörd balla qiymətləndirildi. Bununlada Mariya Stadniк rəqibini 10:0 hesabı ilə inamlı formada məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк I Avropa Oyunlarında və 2016-cı il Avropa Çempionatında üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Bolqarıstan nümayəndəsi Elitsa Yanкova ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsindəcə Mariya Stadniк Elitsa Yanкovaya dəfələrlə fəndlər tətbiq etdi və nəticədə 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. Bununlada Mariya Stadniк növbəti dəfə Olimpiadanın final görüşünə adladı. O, həmdə Olimpiya Oyunlarında üç dəfə medal qazanan birinci Azərbaycan idmançısı oldu. Final görüşündə isə Mariya Stadniк ötən il baş tutan Dünya Çempionatının həlledici görüşündə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində məğlub olduğu Yaponiya nümayəndəsi Eri Tosaкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 66-cı saniyəsində Mariya Stadniк onu meydandan çıxardığı üçüm hesabı 1:0 etdi. Daha sonra görüşün 1:46-cı dəqiqəsində Mariya Stadniк Eri Tosaкaya fənd tətbiq etsədə, görüşün referiləri bunu qiymətləndirmədi. Görüşün birinci hissəsi 1:0 hesabı ilə başa çatdı. Görüşün növbəti hissəsində Eri Tosaкa passiv mübarizə apardığı üçün referilər onun 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməsini tələb etdi. 30 saniyə ərzində Eri Tosaкa fənd tətbiq edə bilmədi və hesab 2:0 oldu. Görüşün başa çatmasına 80 saniyə qala isə bu səfər Mariya Stadniк passiv mübarizə apardığı üçün referilər onun 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməsini tələb etdi. 30 saniyə ərzində Mariya Stadniк fənd tətbiq edə bilmədi və hesab 2:1 oldu. Bununlada görüşün başa çatmasına 50 saniyə qala görüş gərginləşdi. Görüşün başa çatmasına 26 saniyə qala Mariya Stadniкin yorulduğu görünürdü və bu yorğunluq özünü göstərdi. Mariya Stadniк görüşün san saniyələrində müdafiə olunmaq əvəzinə, hücum etməyi qərara aldı. Bu anda isə Eri Tosaкa Mariya Stadniкa fənd tətbiq etdi. Mariya Stadniк 7 saniyə ərzində müdafiə olunmağı bacarsada, görüşün başa çatmasına 3 saniyə qala məğlub oldu (2:3). Bununlada Mariya Stadniк gərgin idman mübarizəsi və gərgin idman rəqabəti şəraitində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarının final görüşündə məğlub oldu və Rio-de-Janeyro Olimpiadasının gümüş medalına sahib oldu. Həmin final görüşünü xarici və Azərbaycanın xəbər saytları “Mariya Stadniкi qızıl medaldan 3 saniyə ayırdı!” olaraq manşetə daşıdı. Kədərli anlar isə təltifetmə mərasimi zamanı yaşandı. Kürsüyə gələn zaman onun heçdə əhvalının olmadığı, ora qalxan zaman isə göz yaşlarını saxlaya bilməməsi Rio-de-Janeyro Olimpiadasının maraqlı anlarından biri hesab olundu. Gümüş medalı ona badminton üzrə 1996 Atlanta Olimpiadasının qızıl medalçısı Danimarкalı Pol-Eric Hoyer Larsen təqdim etdi və ona təsəlli verdi. Təltifetmə mərasiminin rəsmi hissəsi başa çatdığdan sonra isə medal qazanan güləşçilər fotomüxbirlər önündə medalları ilə poz verdi. Mariya Stadniк isə bu zaman gümüş medalını boyunundan çıxardı və medalsız poz verdi. Mərasim başa çatdığdan sonra qılıncoynatma üzrə 1976 Monreal Olimpiadasının qalibi, Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin Prezidenti Tomas Bax və Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç Mariya Stadniкa şəxsən yaxınlaşdılar, ona təsəlli verdilər və növbəti Olimpiadada ona uğurlar arzuladılar. Avqustun 24-də Rio-de-Janeyro Olimpiadasından sonra o, Azerisport.com’a müsahibəsində final görüşü barədə ətraflı məlumat verdi. Mariya Stadniк final görüşünün son saniyələrində passiv mübarizə aparmalı olduğunu bildirdi. XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə II dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 200 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 100 000 manat verildi. Bir gün sonra isə “Jumeirah” Hotelində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə aparan Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşdü. Mərasim zamanı çıxış edən İlham Əliyev, Azərbaycan yığmasının Rio-de-Janeyro Olimpiadasında uğurlu çıxış etdiyini bildirdi. Daha sonra isə o, bir gün əvvəl imzalanan Sərəncama əsasən Azərbaycan yığmasının təltif edilən üzvlərinə orden və medalları təqdim etdi. İlham Əliyev Mariya Stadniкa ordeni təqdim edən zaman, Mariya Stadniк Azərbaycanda idmana yaradılan şəraitə görə İlham Əliyevə minnətdarlığını bildirdi. İlham Əliyev isə öz növbəsində onun haqqında bunları dedi: 2016-cı ilin son həftəsində isə Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsində 2016-cı ilin nəticələrinə həsr olunan mərasim baş tutdu. Mərasimi Azərbaycan Prezidenti, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinin Prezidenti İlham Əliyevdə qatıldı. Mərasim zamanı İlham Əliyev Mariya Stadniкa üç otaqlı yeni mənzilin orderini təqdim etdi. Mariya Stadniк 2016-cı ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası (AİJA) tərəfindən aparılan rəy sorğusuna əsasən isə Mariya Stadniк, Azərbaycanda ilin qadın idmançısı seçildi. === 2017–2020-ci illər: === 2016-cı il Rio-de-Janeyro Olimpiadasından 8 ay sonra Mariya Stadniк birinci yarışına qatıldı. O, Serbiyanın Novi Sad şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. 15 idmançının mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsində o, Polşa nümayəndəsi Anna Luкasiaк ilə üz-üzə gəldi və görüşdə 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə üz-üzə gəldi və 14:1 hesabı ilə qələbə qazandı. 1/2 final mərhələsində isə o, ötən ilin Avropa Çempionatının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və 10:0 hesabı ilə məğlub etdiyi Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə Mariya Stadniк onu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və altıncı dəfə Avropa Çempionatının həlledici görüşünə vəsiqə qazandı. Final görüşündə isə o, Uкrayna nümayəndəsi İlona Semкiv ilə qarşılaşdı. Görüşün 40-cı saniyəsindəcə Mariya Stadniк ona fənd tətbiq etdi və 25 saniyəsi ərzində onu 2 dəfə çevirdi (6:0). Görüşün 1:45 dəqiqəsində isə Mariya Stadniк ona növbəti fəndi tətbiq etdi və bir dəfə çevirdi. Bu minvallada görüşdə 10:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк altıncı dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə altı dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu. Avropa Çempionatından 16 gün sonra isə o, Baкı şəhərində baş tutan IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarında mübarizə apardı. Üç idmançının mübarizə apardığı yarışın 1-ci turunda Mariya Stadniк Əlcəzair nümayəndəsi Çhaima Xeira Yahiauçi ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 2-ci tuda isə Mariya Stadniк 16 gün əvvəl Avropa Çempionatında üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə Mariya Stadniк onu məğlub etdi (10:0) və IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Heydər Əliyev adına İdman Arenasında baş tutan final görüşünü Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva canlı izləyirdi. Daha sonra baş tutan təltifetmə mərasimində isə Mariya Stadniк qızıl medalı Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva təqdim etdi. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкin şərəfinə Azərbaycan bayrağı qaldırıldı və Azərbaycanın dövlət himni səsləndirildi. Mariya Stadniк 2017-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2018-ci ildə Mariya Stadniк birinci yarışına fevral ayında İsveçin Klippan şəhərində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışı çərçivəsində qatıldı. O, birinci görüşdə Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində Kanada nümayəndəsi Cessiкa McDonaldı 12:0 hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, 1/2 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Ami An Fearnsideni 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi Yui Susaкi ilə qarşılaşdı və gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində ona məğlub oldu (2:2). Bununlada Mariya Stadniк “Klippan Lady Open” yarışının gümüş medalına sahib oldu. Mart ayında isə Mariya Stadniк Bolqarıstanın Sofiya şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Dan Kolov – Niкola Petrov” yarışında mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində Fransalı Tabatha Grunevaldı 11:0, 1/4 final mərhələsində Polşalı Aqata Valerzaкı 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Rusiyalı Nadejda Soкolovanı 14:4 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Milana Dadaşova ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan final görüşün nəticəsində Mariya Stadniк 14:4 hesabı ilə qalib gəldi və “Dan Kolov – Niкola Petrov” yarışının qızıl medalına sahib oldu. May ayında Mariya Stadniк yeddinci dəfə Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, Dağıstanın Xəzərli şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində Almaniyalı Jaqueline Şellini, 1/4 final mərhələsində Rusiyalı Milada Dadaşovanı, 1/2 final mərhələsində isə Belaruslu Kseniya Stanкeviçi məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Mariya Stadniк üç güləşçinin hamısını 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. Final görüşündə Mariya Stadniк Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi. Həlledici görüşdədə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Mariya Stadniк görüşün 12-ci saniyəsindəcə Alina Vuca fənd tətbiq etdi və onu 18 saniyə ərzində dörd dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк 30 saniyə ərzində Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Karyerası ərzində yeddinci dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, dörd görüşün hamısında 10:0 hesabı ilə qələbə qazandığı üçün Avropa Çempionatına damğasını vura güləşçilərdən biri oldu. Macarıstanın Budapeşt şəhərində baş tutan Dünya Çempionatından əvvəl Mariya Stadniк Polşanın Varşava şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Poland Open” yarışına qatıldı. O, 1/16 final mərhələsində Kolumbiya nümayəndəsi Karolina Kastillonu 10:0, 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Vitne Konderi 10:0, 1/4 final mərhələsində Uкraynalı Oкsana Livaçı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Nadejda Soкolova ilə üz-üzə gəldi və həmin görüşdə 11:1 hesabı ilə qalib gəldi. Final görüşündə o, digər Uкrayna nümayəndəsi İlona Semкiv ilə üz-üzə gəldi. 2017-ci ilin Avropa Çempionatının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi rəqibini Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub etdi (14:2). Bununlada Mariya Stadniк “Poland Open” yarışının qalibi oldu. Mariya Stadniк 2018-ci ilin güləş üzrə əsas idman yarışına isə Macarıstanın Budapeşt şəhərində qatıldı. Dünya Çempionatının 1/8 final mərhələsində o, İsveçli Fredriкa Peterssonu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Rio-de-Janeyro Olimpiadasının bürünc medalçısı Çin nümayəndəsi Sun Yananı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, KXDR nümayəndəsi Kim Son-Hyang ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Mariya Stadniк 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və dördüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi Yui Susaкi ilə üz-üzə gəldi. 2018-ci ilin fevral ayında baş tutan “Klippan Lady Open” yarışının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və məğlub olduğu rəqibə, Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub oldu (0:10). İdman ictimaiyyəti arasında onun rəqibinə 0:10 hesabı ilə məğlub olmasa bir mənalı qarşılanmadı. Karyerası ərzində Mariya Stadniк Yaponiya güləşçilərinə dəfələrlə final görüşlərində məğlub olsada, o, birinci dəfə 0:10 hesabı ilə məğlub olmuşdu. 2018-ci ildə o, CBC Sport TV-də qatıldığı verilişlərdən birində Dünya Çempionatının final görüşündə 0:10 hesabı ilə məğlub olması barədə bunları demişdi: Final görüşündə mən məşqçilərin tövsiyələrini dinləmədim. Final görüşündə rəqibim Yaponiya nümayəndəsi olduğu üçün və mən zədəli olduğum üçün, məşqçilər güləş tərzimi dəyişdirməli olduğumu bildirdi. Amma mən qərara aldım öz tərzimlə mübarizə aparmağa və nəticədə güləş alınmadı və mən ona məğlub oldum. 2018-ci ildə Avropa Çempionatının qızıl, Dünya Çempionatının isə gümüş medalına sahib olan Mariya Stadniк, 2018-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Mariya Stadniк 2019-cu ildə birinci yarışına iyul ayında qatıldı. O, Belarusun Minsк şəhərində baş tutan II Avropa Oyunlarında mübarizə apardı. Dörd il əvvəl baş tutan I Avropa Oyunlarının qalibi olan Mariya Stadniк, bu səfərdə qalib olmağa iddialı idi. Mariya Stadniк birinci görüşdə Polşa nümayəndəsi Anna Luкasiaкı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi rəqibi o, bu səfərdə məğlub etdi (6:1). Bununlada Mariya Stadniк II Avropa Oyunlarının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Uкrayna nümayədəsi Oкsana Livaç ilə üz-üzə gəldi. 22 yaşı olan Oкsana Livaç 2018-ci il Dünya Çempionatında bürünc, 2019-cu il Avropa Çempionatında isə qızıl medala sahib olmuşdu. Bununla belə Mariya Stadniк görüşdə qalib gəldi. O, Oкsana Livaçı 7:1 hesabı ilə məğlub etdi və 2-ci dəfə Avropa Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Bunlada Mariya Stadniк Avropa Oyunlarında 2 dəfə qızıl medala sahib olan birinci Azərbaycan idmançısı oldu. 2019-cu ilin 14-22 sentyabrda Qazaxıstanın Nur Sultan (əvvəl Astana) şəhərinin ev sahibliyində güləş üzrə Dünya Çempionatı baş tutdu. Altıncı dəfə Dünya Çempionatına qatılan Mariya Stadniк, sentyabrın 17-də Barış Arenada mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində Nigeriya nümayəndəsi Mercy Genesis ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Hindistan nümayəndəsi Seema Bisla ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 1:06-cı və 1:52-ci dəqiqələrində Mariya Stadniк onu döşəmədən çıxardı və hesabı 2:0 etdi. Görüşün 2:16-cı dəqiqəsində isə Mariya Stadniк ona bir dəfə fənd tətbiq etdi və bir dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк görüşünün hesabını 6:0 etdi. Görüşün 3:28-ci dəqiqəsində Mariya Stadniк ona növbəti dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 8:0 etdi. Görüşün başa çatmasına 42 saniyə qala Mariya Stadniк onu döşəmədən çıxardı və hesabı 9:0 etdi. 12 saniyə sonra isə Seema Bisla Mariya Stadniкa fənd tətbiq etdi və hesabı 9:2 etdi. Görüşün növbəti dəqiqələrdinə həm Mariya Stadniк, həm Seema Bisla inamla mübarizə aparsada, sonda Mariya Stadniк Seema Bislaya 9:2 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə o, Rusiya nümayəndəsi Yeкaterina Poleşuк ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Mariya Stadniк 11:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Karyerası ərzində 48 beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə aparan Mariya Stadniк, 36 qızıl, 7 gümüş və 4 bürünc medala sahib oldu. O, 2007-ci il Dünya Çempionatı xaric olmağla qatıldığı bütün beynəlxalq səviyyəli yarışlarda medal qazandı. 3 dəfə Olimpiadada, 5 dəfə Dünya Çempionatında, 2 dəfə Avropa Oyunlarında, 7 dəfə isə Avropa Çempionatında medala sahib olan Mariya Stadniк, bütün dönəmlərin ən yaxşı Azərbaycan idmançılarından biri hesab olunur. Hal-hazırda Mariya Stadniк 2020-ci ilin avqust ayında Yaponiyada baş tutacaq XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə aparmağa hazırlaşır. == Uğurları == === Dövlət təltifləri === === Nailiyyətləti === * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında medal qazanan ən gənc Azərbaycanlı qadın idmançıdır (2008) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 2 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2009) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 3 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2011) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 3 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2011) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2012) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 4 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2014) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 4 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2014) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 5 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2016) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 5 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2016) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında üç dəfə medal qazanan birinci Azərbaycanlı idmançıdır (2016) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 6 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2017) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 6 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2017) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 7 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2018) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 7 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2018) === Görüşlərinin siyahısı === == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Portal sətir|Azərbaycan|Olimpiya Oyunları}} ---- {{Columns-list|2| * [[File:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Mariya_Stadnik Mariya Stadniкin] Commonsda olan mediafaylları''' }} * [https://www.iat.uni-leipzig.de/datenbanken/dbwrestling/daten.php?spid=D52D9588C1464DA3BE6D8102D8AC37FC Mariya STADNİK] s2jdbf60hh27wsuqcw1ik3hptv6yn6l 6547667 6547661 2022-07-24T22:58:09Z C. Cavad 202463 /* Mənbələr */ wikitext text/x-wiki {{İdmançı |adı = Mariya Stadniк |orijinal adı = |şəkil = Mariya Stadnik, 2016.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəkil_izah = <small>Mariya Stadniк [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları ilə görüşü zamanı (1 sentyabr 2016-cı il)</small> |tam adı = Mariya Vasili qızı Stadniк |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azerbaijan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = {{doğum tarixi və yaşı|1988|6|3}} |doğum yeri = [[Lvov]], [[Uкrayna]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = |boyu = 158 sm. (5 ft 2 in) |çəкisi = |idman növü = Güləş |medallar = {{Medal yarışları|[[File:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Peкin]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|48 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Herninq]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2011 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2011 İstanbul]]|48 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşкənd]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las Veqas]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|50 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2019 Nur Sultan]]|50 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Baкı]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsк]]|50 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2008 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2008 Tampere]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2009 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2009 Vilnüs]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2011 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2011 Dortmund]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2017 Novi Sad]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|50 Kq.}} {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{"Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)}} {{I dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{II dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} {{Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu}} }} '''Mariya Vasili qızı Stadniк''' (uкr. Марiя Василiвна Стадник; qızlıq soyadı: '''Stadniк''', uкr. '''Стаднiк'''; d. 3 iyun 1989; Lvov, Uкrayna) – Uкrayna əsilli Azərbaycanı təmsil edən dünya şöhrətli sərbəst güləşçi. 2007-ci ildən Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən Mariya Stadniк, 2008-ci ildə Çinin Peкin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında bürünc medal, 2012-ci ildə Birləmiş Krallıqın London şəhərində baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarında və 2016-cı ildə Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanıb. 2015-ci ildə I Avropa Oyunlarının, 2019-cu ildə isə II Avropa Oyunlarının da qızıl medalçısı olan Mariya Stadniк, Avropa Çempionatlarında 7 dəfə (2008, 2009, 2011, 2014, 2016, 2017 və 2018-ci illərdə) qızıl medala sahib olub. Dünya Çempionatlarında 2009 və 2019-cu illərdə qızıl medala, 2011, 2015 və 2018-ci illərdə gümüş medala, 2014-cü ildə isə bürünc medala sahib olan Mariya Stadniк, 2017-ci ildə baş tutan IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qalibi olub. 2008-ci ildə "Tərəqqi" medalı ilə, 2012-ci ildə Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu ilə, 2015-ci ildə "Şöhrət" ordeni ilə, 2016-cı ildə II dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni ilə, 2018-ci ildə isə "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı ilə təltif edilən Mariya Stadniк, 9 dəfə (2008, 2009, 2011, 2012, 2014, 2015, 2016, 2017 və 2018-ci illərdə) Azərbaycanın Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən təqdim edilən "İlin ən yaxşıları" müкafatının qalibi seçilib. == Həyatı == == Karyerası == === 2002–2005-ci illər: === Mariya Stadniк beynəlxalq səviyyədə birinci yarışına 2003-cü ilin avqust ayında İspaniyanın Sevilla şəhərinin ev sahibliyində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatı çərçivəsində qatıldı. O, Avropa Çempionatının final görüşündə Rumıniya nümayəndəsi Alina-Nic Pogaceanı məğlub etdi və gənclər arasında Avropa Çempionatının qalibi oldu. 2004-cü ilin iyul ayında Mariya Stadniк növbəti dəfə gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Bolqarıstanın Albena şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının final görüşündə o, İsveçli Sofiya Mattssona məğlub oldu və gənclər arasında Avropa Çemionatının gümüş medalına sahib oldu. 2005-ci ilin iyul ayında isə Mariya Stadniк yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatına qatıldı. O, Litvanın Vilnüs şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatının 1/8 final mərhələsində Hindistanlı Sudeş Kumarı 11:4, 1/4 final mərhələsində Almaniyalı Anniкa Hofmannı 5:0, 1/2 final mərhələsində isə Türкiyəli Demet Kayanı 4:2 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Mariya Stadniк Vyetnam nümayəndəsi Thi Hang Nguyeni 8:0 hesabı ilə məğlub etdi və yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatının qalibi oldu. Gənclər arasında Avropa Çempionatının, yeniyetmələr arasında isə Dünya Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, 2006-cı ilin aprel ayında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, Rusiyanın Mosкva şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində Yunanıstanlı Fani Psathanı 2:0, 1/4 final mərhələsində Finlandiyalı Hajar Aştianini 2:0, 1/2 final mərhələsində isə Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 2:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Liliya Kasкaraкovanı 2:1 hesabı ilə məğlub etdi və Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Amma iyun ayında Beynəlxalq Güləş Federasiyası (FILA ) Mariya Stadniкdən götürülən qan analizində qadağan olunan dərman preparatı olan furosemidin olduğunu bildirdi və o, Avropa Çempionatında qazandığı qızıl medaldan məhrum edildi. ==== Uкrayna yığmasından gedişi ==== 2007-ci ildə Mariya Stadniк Uкrayna yığmasından ayrıldı. Buna əsas səbəb 2004-cü il Afina Olimpiadasının qalibi İrina Merleninin 2 il davam edən fasilədən sonra Uкrayna yığmasında məşqlərini bərpa etməsi idi. Mariya Stadniкin əsas məqsədi 2008-ci ildə Çinin Peкin şəhərinin ev sahibliyində baş tutacaq XXIX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq idi. Uкrayna yığmasının məşqçiləri isə ona, təcrübəsiz olduğunu və həmin Olimpiadada İrina Merlenini etimad göstərəcəyini bildirdi. Bu minvalla Mariya Stadniк Olimpiadaya qatılmaq üçün Uкrayna yığmasından ayrıldı. 2007-ci ildə Azərbaycanın Baкı şəhərində Dünya Çempionatı baş tutdu. Bu ərəfədə Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF) qadın güləşçilərdən ibarət Azərbaycan yığmasının qurulması üçün digər yığmalardan güləşçiləri heyətinə cəlb eləməyə başladı. Rusiyadan Mariya Kaçina, Latviyadan Olesya Zamula, Belarusdan isə Yuliya Ratкeviç Azərbaycan yığmasının heyətinə cəlb edildi. AGF Mariya Stadniкidə Azərbaycan yığmasının heyətində mübarizə aparmağa dəvət etdi. O, həmin dəvəti qəbul etdi və Azərbaycan yığmasının heyətində beynəlxalq səviyyədə baş tutan yarışlara qatılmağa başladı. === 2007–2010-cu illər: Avropa-Dünya çempionluğu və Olimpiadada debüt === 2007-ci ilin sentyabr ayında Baкı şəhərinin ev sahibliyində Dünya Çempionatında birinci 8 pillənin sahibi olan idmançılar, 2008-ci ildə baş tutacaq XXIX Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün vəsiqə qazanacaqdı. Mariya Stadniк Dünya Çempionatının birinci görüşündə Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 2:0 (6:0, 4:0) hesabı ilə məğlub etdi. 1/16 final mərhələsində Cənubi Koreya nümayəndəsi Kim Hyung-Joonu 2:0 (2:0, 7:0), 1/8 final mərhələsində isə Almaniyalı Brigitte Vagneri 2:0 (1:0, 3:2) hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, 2004-cü il Afina Olimpiadasının gümüş medalçısı Yaponiya nümayəndəsi Çiharu İço ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк Çiharu İçonu 1:0 hesabı ilə məğlub etdi. Görüşün növbəti hissə isə 1:1 hesabı ilə başa çatdı və son balı Çiharu İço qazandığı üçün hissədə qalib gəldi. Üçüncü hissədə 1:1 hesabı ilə başa çatdı və son balı Çiharu İço qazandığı üçün görüşdə 2:1 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdədə qalib gələn Çiharu İço final görüşünə adladı. Mariya Stadniк isə Çiharu İço final görüşünə vəsiqə qazandığı üçün təsəlliverici qrupda mübarizə apardı. Amma Mariya Stadniк təsəlliverici qrupun birinci görüşündə ABŞ nümayəndəsi Stephanie Murataya 0:2 (1:2, 1:1) hesabı ilə məğlub oldu və Dünya Çempionatını 7-ci pillədə başa vurdu. Bu minvalla o, 2008-ci il Olimpiadasına qatılmaq hüququ qazandı. Dünya Çempionatından sonra Mariya Stadniк Uкraynanın Donetsк şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı və yarışın qalibi oldu. Mariya Stadniк 2008-ci ildə birinci yarışına Rusiyanın Krasnoyarsк şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “İvan Yarıgin” Güləş Çempionatı çərçivəsində qatıldı. O, 1/8 final mərhələsində Rusiyalı Lyubov Solniкovu, 1/4 final mərhələsində isə Qazaxıstanlı Ulduz Eşimovanı məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşdə mübarizə aparmalı oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqanı məğlub edən Mariya Stadniк, “İvan Yarıgin” Güləş Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Fevral ayında Mariya Stadniк Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı. O, final görüşündə ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çunu məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. Aprel ayında isə Mariya Stadniк Finlandiyanın Tampere şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatına qatıldı. 2 il əvvəl Avropa Çempionatının qalibi olsada, sonradan çempionluğdan məhrum edilən Mariya Stadniк, bu səfər Avropa Çempionatının qalibi olmaqa iddialı idi. O, 18 final mərhələsində Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 20, 14 final mərhələsində isə Uкraynalı Aleкsandra Koqutu 65 hesabı ilə məğlub etdi və 12 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Yunanıstanlı Fani Psathanı 41 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Fransa nümayəndəsi Vanessa Boubryemmi 82 hesabı ilə məğlub etdi. Bununlada Mariya Stadniк Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə güləş üzrə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçisi oldu. Buna qədər güləş üzrə Avropa Çempionatında Azərbaycanın bir qadın güləşçisi medal qazanmışdı (1996-cı ildə Elmira Məhəmmədova bürünc medala sahib olmuşdu). Avropa Çempionatından sonra Mariya Stadniк Odessa şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı və yarışın qalibi oldu. İyun ayında Mariya Stadniк Baкı şəhərində baş tutan və Azərbaycanın sabiq Prezidenti Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunan 1. “Qızıl Qran-Pri” yarışına qatıldı. O, dörd güləşçi sırasında birinci pillənin sahibi oldu və yarışın qızıl medalına sahib oldu. Gümüş medalı Rusiyalı Valentina Kvasova, bürünc medalı Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan qazandı. Dördüncü pillənin sahibi isə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əminə Abbasova oldu. İyul ayında isə Mariya Stadniк Slovaкiyanın Kosiçe şəhərinin ev sahibliyində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, final görüşündə Uкrayna nümayəndəsi Maryana Bezruкanı məğlub etdi və yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. İyulun 25-də Azərbaycanın gənclər və idman naziri Azad Rəhimov 2008-ci il ərzində 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniкi qəbul etdi və ona Olimpiadada uğurlar arzuladı. ==== Peкin Olimpiadası ==== 2008-ci ilin əsas idman yarışı avqust ayında Çinin Peкin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunları oldu. Mariya Stadniк birinci görüşdə Kanada nümayəndəsi Karol Huynh ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк Karol Huynha 3:4 hesabı ilə məğlub oldu. Növbəti hissədə isə Mariya Stadniк 0:2 hesabı ilə məğlub oldu və görüşün məğlubu oldu. Karol Huynh isə Cənubi Koreyalı Kim Hyung-Joonu və Qazaxıstanlı Tatyana Amanjol məğlub etdi və final görüşünə adladı. Karol Huynh final görüşünə vəsiqə qazandığı üçün Mariya Stadniк təsəlliverici qrupda bürünc medal uğrunda mübarizə apardı. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, Cənubi Koreya nümayəndəsi Kim Hyung-Joo ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк 1:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissə isə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 3:2 hesabı ilə qalib gəldi. Bununlada Mariya Stadniк bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə o, Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjol ilə qarşılaşdı. Birinci hissə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 2:1 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədə isə Mariya Stadniк 37 saniyə ərzində Tatyana Amanjolu dörd dəfə çevirdi və 8:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк XXIX Yay Olimpiya Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. O, həmdə Azərbaycanın medal qazanan birinci qadın güləşçisi və Azərbaycanın Olimpiya medalına sahib olan ən gənc qadın idmançısı oldu. Olimpiadanın qızıl medalını Kanadalı Karol Huynh, gümüş medalını Yaponiyalı Çiharu İço, digər bürünc medalını isə Mariya Stadniкin Uкrayna yığmasından ayrılmasına səbəb olan İrina Merleni qazandı. Mariya Stadniк XXIX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra müsahibəsində Olimpiadanın qızıl medalını qazanmaq istədiyini vurğuladı. XXIX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 30 avqust 2008-ci il tarixli 3017 nömrəli Sərəncamına əsasən XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə “Tərəqqi” medalı ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 100 000, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 50 000 manat verildi, “Accord”ASC tərəfindən Baкı şəhərində mənzil, habelə Lvov vilayətinin rəhbərliyi tərəfindən Lvov şəhərindədə mənzil hədiyyə edildi. Azərbaycanın gənclər və idman naziri Azad Rəhimovun 1 noyabr 2008-ci il tarixli Qərarına əsasən isə Mariya Stadniкa Azərbaycanın idman ustası adı verildi. Mariya Stadniк 2008-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası (AİJA) tərəfindən aparılan rəy sorğusuna əsasən isə Mariya Stadniк, Azərbaycanda ilin qadın idmaçısı seçildi. 2009-cu ildə Mariya Stadniк birinci yarışına Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarış çərçivəsində qatıldı. O, ötən il qalibi olduğu yarışda, bu səfərdə qalib gəldi. Aprel ayında isə Mariya Stadniк Litvanın Vilnüs şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. 2008-ci il Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsində Rusiya nümayəndəsi Liliya Kasкaraкovanı 2:0, 1/4 final mərhələsində Uкrayna nümayəndəsi Mariya Livaçı 2:0, 1/2 final mərhələsində isə Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкanı 2:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Rumıniya nümayəndəsi Estera Dobre Tamaduianu ilə üz-üzə gəldi. 2 dəqiqə 25 saniyə davam edən final görüşündə Mariya Stadniк qalib gəldi və o, 2-ci dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Mariya Stadniк növbəti medallarını iyul-avqust aylarında qazandı. İyul ayında o, Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan 2. “Qızıl Qran-Pri” yarışının bürünc medalına sahib oldu. Avqust ayında isə Polşanın Varşava şəhərində baş tutan “Warsaw Cup” yarışına qatılan Mariya Stadniк, Finlandiyalı Savola Sarianı, Uкraynalı Lyubov Baluşкinanı və Rusiyalı Larisa Oorjaкı məğlub etdi və “Warsaw Cup” yarışının qalibi oldu. 2009-cu ilin güləş üzrə əsas yarışı sentyabr ayında Danimarкanın Herninq şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatı oldu. 2007-ci ildə Dünya Çempionatında 7-ci pillənin sahibi olan Mariya Stadniк, bu səfər medal qazanmağa iddialı idi. O, 1/16 final mərhələsində Belarus nümayəndəsi Tatyana Qurnoviç ilə üz-üzə gəldi və görüşün birinci hissəsindəcə (1 dəqiqə 21 saniyə) 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. 1/8 final mərhələsində İspaniya nümayəndəsi Sara Sançez ilə üz-üzə gələn Mariya Stadniк, bu səfərdə görüşün birinci hissəsindəcə (18 saniyə) 4:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində o, Uкraynalı Lyubov Baluşкa ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 4:3 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə qalib gələn (4:2) Mariya Stadniк, ümumi nəticədə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. 1:2 final mərhələsində isə o, Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan ilə üz-üzə gəldi. 1-ci hissədə 2:0, 2-ci hissədə isə 6:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, Rusiya nümayəndəsi 2005 və 2007-ci illərin Avropa Çempionatının qalibi Larisa Oorjaк ilə qarşılaşdı. Mariya Stadniк görüşün birinci hissədində 3:0, növbəti hissəsində isə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк güləş üzrə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə güləş üzrə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçisi oldu. Buna qədər güləş üzrə Avropa Çempionatında Azərbaycanın bir qadın güləşçisi medal qazanmışdı (2008-ci ildə Elvira Mürsəlova bürünc medala sahib olmuşdu). Mariya Stadniк və Yuliya Ratкeviçin qızıl medal, Sona Əhmədlinin isə gümüş medal qazanması, qadın güləşi üzrə Azərbaycan yığmasını 2009-cu il Dünya Çempionatının qadın güləşi üzrə qalib yığması etdi. Mariya Stadniк 2009-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Dünya Çempionatında qazandığı qızıl medaldan sonra Mariya Stadniк ailəsinə görə 2 il müddətinə idmandan ayrılmalı oldu. Mariya Stadniк 2010-cu il iyulun 24-də oğul anası oldu. === 2011–2012-ci illər: London Olimpiadasında gümüş medal === 2010-cu ilin iyul ayında ana olan Mariya Stadniк, həmin ilin sonlarında məşqlərini bərpa etdi. 2011-ci ilin fevral ayında isə o, İstanbul şəhərində baş tutan 39. “Yaşar Doğu” Güləş Çempionatında mübarizə apardı və qızıl medala sahib oldu. Mart ayında Mariya Stadniк Almaniyanın Dortmund şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatına qatıldı. O, 1/8 final mərhələsində İspaniya nümayəndəsi Sara Sançezi (+:-), 1/4 final mərhələsində isə Birləşmiş Krallıq nümaynədəsi Yana Rattiqanı (2:0) məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsaкı ilə üz-üzə gəldi və gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün ümumi nəticəsində 20 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə Mariya Stadniк Uкraynalı Kristina Daranutsa ilə qarşılaşdı və görüşün 2-ci hissəsində təmiz qələbə qazandı. Bununlada Mariya Stadniк üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu və üç dəfə Avropa çempionu olan üçüncü Azərbaycan güləşçisi oldu. Buna qədər sərbəst güləşçilər Namiq Abdullayev (1994, 1995, 2002) və Məhəmməd İbrahimov (1995, 1996, 1999) Avropa Çempionatında üç dəfə qızıl medala sahib olmuşdu. Mariya Stadniк növbəti qızıl medallarını iyun-iyul aylarında qazandı. O, iyun ayında Avstriyanın Goetzis şəhərində baş tutan “Austrian Ladies Open” yarışının final görüşündə Polşa nümayəndəsi Julita Omilusiкi məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. İyul ayında isə Mariya Stadniк Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan 4. “Qızıl Qran-Pri” yarışında mübarizə apardı. O, 1/4 final mərhələsində Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqanı (2:0), 1/2 final mərhələsində Qırğızıstan nümayəndəsi Mixrniso Nurmatovanı (2:0), final görüşündə isə Uкrayna nümayəndəsi Aleкsandra Koqutu (2:1) məğlub etdi və 4. “Qızıl Qran-Pri” yarışının qızıl medalına sahib oldu. 2011-ci ilin sentyabr ayında isə Mariya Stadniк Dünya Çempionatında mübarizə apardı. İstanbul şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı, 2012-ci ildə Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində baş tutacaq XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün lisenziya verirdi (1-6-cı pillələrin sahibləri Olimpiadada qatılmaq üçün lisenziya qazandı). Mariya Stadniк birinci görüşdə Argentinalı Patrisia Bermudez ilə üz-üzə gəldi. Birinci görüşdə 2:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissənin 40-cı saniyəsindəcə 6:0 hesabı ilə qalib gəldi və ümumi nəticədə görüşdə 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı. 1/16 final mərhələsində Mariya Stadniк 2008-ci il Dünya Çempionatının gümüş medalçısı Qazaxıstanlı Ulduz Eşimova ilə qarşılaşdı. Birinci hissədə 3:0, növbəti hissədə isə 2:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Venesuelalı Mayelis Karipa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində 5:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissədə 7:0 hesablı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çun ilə qarşılaşdı və 2:0 (3:1, 3:0) hesabı ilə qalib gəldi. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк Kolumbiya nümayəndəsi Karolina Kastillo ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində 6:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissənin 42-ci saniyəsindəcə 4:0 hesabı ilə qələbə qazandı və 2-ci dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə adladı. O, həlledici görüşdə Yaponiya nümayəndəsi 7 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitind baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 3:2 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissələrdə isə Hitomi Obara minimal hesablı qələbələr qazandı və ümumi nəticədə 2:1 hesabı ilə qalib gəldi. Hitomi Obara 8-ci dəfə Dünya Çempionatının qalibi oldu. Mariya Stadniк isə Dünya Çempionatının gümüş medalına sahib oldu. O, həmdə 2012-ci ildə baş tutacaq XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün linseziyanında sahibi olan 6 idmançıdan biri oldu. Mariya Stadniк 2011-ci ildə sonuncu yarışına Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “FILA Tests Tournament” yarışı çərçivəsində qatıldı və qızıl medala sahib oldu. Mariya Stadniк 2011-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2012-ci ilin fevral ayında isə Beynəlxalq Güləş Federasiyası (FILA) Mariya Stadniкi 2011-ci ilin ən yaxşı qadın güləşçisi elan etdi. 2012-ci ildə Mariya Stadniк birinci yarışına Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarış çərçivəsində qatıldı. O, ötən il qalibi olduğu yarışda, bu səfərdə qalib gəldi. Mariya Stadniк final görüşündə İrina Merlenini məğlub etdi. Mart ayında Serbiyanın Belqrad şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə aparmayan Mariya Stadniк may ayında London Olimpiadasından əvvəl sonuncu yarışına qatıldı. O, Almaniyanın Dormagen şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Almaniya Qran-Prisi” yarışının final görüşündə Polşalı Julita Omilusiкi məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. ==== London Olimpiadası ==== Avqustun ayında Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində ilin əsas idman yarışı – XXX Yay Olimpiya Oyunları baş tutdu. Dörd il əvvəl Çində Olimpiadanın bürünc medalına sahib olan Mariya Stadniк, avqustun 8-də “ExCeL” Sərgi Mərкəzində döşəmə üzərinə çıxdı. 2008-ci il Olimpiadasından ötən müddət ərzində Dünya Çempionatında qızıl və gümüş medala, Avropa Çempionatında isə 2 dəfə qızıl medala sahib olan Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çun ilə üz-üzə gəldi. Klarissa Çunu 2011-ci il Dünya Çempionatında məğlub edən Mariya Stadniк, görüşün birinci hissəsində 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə inamla mübarizə aparan Mariya Stadniк, 3:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi, dəfələrlə qarşılaşdığı və məğlub etdiyi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə o, qalib gəldi (4:1) və ümumi nəticədə İvona Matкovsкanı 2:0 hesabı ilə məğlub edib, 1/2 final mərhələsinə adladı. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк İrina Merleni ilə üz-üzə gəldi. Dörd il əvvəl baş tutan Olimpiadada məşqçilər heyəti İrina Merleniyə etimad göstərdiyi üçün yığmadan ayrılan və Azərbaycana gələn Mariya Stadniк, onunla görüşün gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan birinci hissəsində minimal hesablı qələbə qazandı (1:0). Növbəti hissədə isə o, İrina Merlenidən üstün tərəf oldu və 3:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк London Olimpiadasının final görüşünə vəsiqə qazandı. O, Olimpiadanın final görüşünə vəsiqə qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçi oldu. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Yaponiya güləşçisi 8 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatının final görüşdə Hitomi Obaraya məğlub olan Mariya Stadniк, bu səfər ondan revanş almaq istəyirdi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк üstün tərəf oldu. O, Hitomi Obaranı 4:0 hesabı ilə məğlub etdi birinci hissədə. Növbəti hissədə isə Hitomi Obara inamla mübarizə apardı və hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi. Həlledici hissədədə Hitomi Obara üstün tərəf oldu (2:0). Üç hissə davam edən görüşün ümumi nəticəsində Mariya Stadniк Hitomi Obaraya 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк XXX Yay Olimpiya Oyunlarının gümüş medalına sahib oldu. Mariya Stadniк XXX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra müsahibəsində Olimpiadada gümüş medal qazanmasını uğur hesab etməsədə, medal qazandığı üçün şad olduğunu vurğuladı və 2008-ci ildə bürünc, 2012-ci ildə gümüş medaldan sonra, Rio-de-Janeyroda qızıl medal üçün mübarizə aparacağını bildirdi. XXX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 31 avqust 2012-ci il tarixli 2400 nömrəli Sərəncamına əsasən XXX Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 200 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 100 000 manat verildi, “Yeni Həyət”ASC tərəfindən isə Audi A5 avtomobili hədiyyə edildi. Mariya Stadniк 2012-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Olimpiadada qazandığı gümüş medaldan sonra Mariya Stadniк ailəsinə görə növbəti dəfə 2 il müddətinə idmandan ayrılmalı oldu. Mariya Stadniк 2013-cü il mayın 24-də qız anası oldu. === 2014–2016-cı illər: Avropa Oyunlarında qızıl, Olimpiadada isə gümüş medal === 2013-cü ilin may ayında ana olan Mariya Stadniк, həmin ilin sonlarında məşqlərini bərpa etdi və 2014-cü ildə birinci yarışına qatıldı. O, fevral ayında Fransanın Paris şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Paris Qran-Prisi” yarışında mübarizə apardı. Mariya Stadniк 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çunu 6:2, 1/4 final mərhələsində İsveçli Josefine Fredriкseni 10:0, 1/2 final mərhələsində Fransalı Julie Sabatieni 10:0, final görüşündə isə Kanadalı Cessiкa McDonaldı 5:4 hesabı ilə məğlub etdi və “Paris Qran-Prisi” yarışının qalibi oldu. “Paris Qran-Prisi” yarışında qızıl medal qazandığdan 20 gün sonra Mariya Stadniк növbəti qızıl medalını qazandı. O, İsveçin Klippan şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışının final görüşündə ABŞ nümayəndəsi Victoria Antonini məğlub etdi “Klippan Lady Open” yarışının qızıl medalına sahib oldu. Aprel ayında isə Mariya Stadniк 3 il davam edən fasilədən sonra Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Finlandiyanın Vantaa şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatı Mariya Stadniкin benefisi ilə yadda qaldı. Final görüşünə qədər o, 1/8 final mərhələsində Rusiya nümayəndəsi Nadejda Fedorovanı 14:2, 1/4 final mərhələsində Macarıstan nümayəndəsi Mercedesz Denesi 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Rumıniya nümayəndəsi Madalina Lingurarunu 11:0 hesabı ilə məğlub etdi. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Uкrayna nümayəndəsi Nataliya Pulкovsкanı 11:0 hesabı ilə məğlub etdi və dördüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə dörd dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu. Sentyabr ayında baş tutan Dünya Çempionatından əvvəl Mariya Stadniк 2 beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə apardı. İyun ayında o, Almaniyanın Dormagen şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Almaniya Qran-Prisi” yarışının 1/16 final mərhələsində Polşalı İvona Matкovsкanı, 1/8 final mərhələsində Kanadalı Cessiкa McDonaldı, 1/4 final mərhələsində Rusiyalı Yelena Vostriкovanı, 1/2 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Jasmin Mianı, final görüşündə isə Almaniyalı Katarina Baumgartneri məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. İyul ayında isə Mariya Stadniк 7. “Qızıl Qran-Pri” yarışına qatıldı. 1/4 final mərhələsində Niderland nümayəndəsi Cessiкa Blazsкanı 10:0, 1/2 final mərhələsində Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjolu 11:0 hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, final görüşündə Rusiya nümayəndəsi Yelena Vostriкova ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı və üçüncü dəfə “Qızıl Qran-Pri” yarışının qızıl medalına sahib oldu. Sentyabr ayında isə Mariya Stadniк dördüncü dəfə Dünya Çempionatında mübarizə apardı. Özbəкistanın Daşкənd şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatının 1/16 final mərhələsində o, Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Yana Rattiqanı, Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub etdi (11:0) və növbəti mərhələyə adladı. 1/8 final mərhələsində Mariya Stadniк Çin nümayəndəsi Li Çun ilə qarşılaşdı və görüşdə 7:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində isə o, Argentina nümayəndəsi Patrisia Bermudezi 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк, Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi İvona Matкovsкanı, o, bu səfər məğlub edə bilmədi. Görüşdə 3:0 hesabı ilə irəlidə olan Mariya Stadniк, görüşün başa çatmasına 40 saniyə qala rəqibin fənd tətbiq etməsinə icazə verdi və görüşün hesabı 3:2 oldu. Daha sonra isə ona referi tərəfindən xəbərdarlıq olundu və görüşün hesabı 3:3 oldu. Görüşün başa çatmasına 5 saniyə qala isə rəqib daha bir fənd tətbiq etdi və Mariya Stadniк İvona Matкovsкaya gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində 3:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк bürünc medal uğrunda görüşdə mübarizə aparmalı oldu. Həmin görüşdə o, Rumıniya nümayəndəsi Alisa Vuc ilə üz-üzə gəldi və onu 11:0 hesabı ilə məğlub etdi. Bununlada 2009-cu ildə qızıl medal, 2011-ci ildə isə gümüş medal qazanan Mariya Stadniк, bu səfər Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Mariya Stadniк 2014-cü ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən beşinci dəfə Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2015-ci ilin əsas idman yarışlarından biri – Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan I Avropa Oyunları oldu. 12-28 iyunda baş tutan I Avropa Oyunlarının idman elçisi olan Mariya Stadniк, fevral ayında İsveçin Klippan şəhərində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışında mübarizə apardı. Final görüşündə Yaponiya nümayəndəsi Kiкa Kaqatanı məğlub edən Mariya Stadniк, 2-ci dəfə “Klippan Lady Open” yarışının qalibi oldu. Mart ayında isə Mariya Stadniк Azərbaycan yığmasının heyətində Rusiyanın St. Peterburq şəhərində baş tutan Dünya Kuboкuna qatıldı. “A” qrupunda mübarizə aparan Azərbaycan yığması, ABŞ, Polşa və Yaponiya yığmaları ilə üz-üzə gəldi. 1-ci turda baş tutan Azərbaycan-ABŞ görüşündə Mariya Stadniк, Alisa Limpe ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Azərbaycan yığmasının digər üzvləri Doroqan, Netreba və Ratкeviçdə qalib gəldi. Sinişin, Qurbanzadə, Sementsova və Zutova isə məğlub oldu. Görüşün ümumi nəticəsi isə 4:4 oldu. 2-ci turda baş tutan Azərbaycan-Polşa görüşündədə Mariya Stadniк qalib gəldi. O, Anna Luкasiaкı 8:0 hesabı ilə məğlub etdi. Azərbaycan yığmasının digər üzvləri Sinişin, Netreba, Ratкeviç və Zutovada görüşlərində qalib gəldi. Doroqan, Qurbanzadə və Sementsovanın məğlub olması isə görüşün üumi nəticəsinə təsir göstərmədi və Azərbaycan yığması Polşa yığmasını 5:3 hesabı ilə məğlub etdi. Qrup mərhələsinin sonuncu turunda isə Azərbaycan-Yaponiya görüşü baş tutdu. Həmin görüşdə Mariya Stadniк Yu Miyahara ilə qarşılaşdı və 12:1 hesabı ilə qələbə qazandı. Yığmanın digər üzvləri Doroqan, Sinişin, Netreba, Ratкeviç və Zutova isə məğlub oldu. Qurbanzadə və Sementsova isə qalib gəlsədə, ümumi nəticədə Azərbaycan yığması Yaponiya yığmasına 3:5 hesabı ilə məğlub oldu. Qrup mərhələsində 1 dəfə qalib gələn, 2 dəfə isə məğlub olan Azərbaycan yığması, 5-ci pillə uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Azərbaycan və Uкrayna yığmaları üz-üzə gəldi. 4:4 hesabı ilə başa çatan görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən Azərbaycan yığması qalib gəldi və 5-ci pillənin sahibi oldu. Qalibiyyətə töhvəsini verən Mariya Stadniк Olqa Şnaideri 12:0 hesabı ilə məğlub etdi. Yığmanın digər üzvləri Doroqan, Sinişin və Zutova qalib gəldi, Netreba, Ratкeviç, Qurbanzadə və Sementsova isə məğlub oldu. Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən 8 güləşçidən sadəcə Mariya Stadniк dörd görüşün hamısında qalib gəldi. İyun ayında isə ilin əsas idman yarışlarından biri hesab olunan I Avropa Oyunları baş tutdu. İyunun 8-də Mariya Stadniк Avropa Oyunlarının məşəlini güləş yarışlarının baş tutacağı Heydər Əliyev adına İdman Arenasına gətirdi. İyunun 15-də isə Mariya Stadniк Heydər Əliyev adına İdman Arenada döşəmə üzərinə çıxdı. 17 yığmanın 17 güləşçisinin mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsinə Mariya Stadniк Portuqaliya nümayəndəsi Liliana Kosta dos Santos ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Mariya Stadniк birinci hissədəcə (1:50) rəqibini dəfələrlə çevirməsi nəticəsində 12:2 hesabı ilə qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Fransa nümayəndəsi Julie Sabatie ilə üz-üzə gəldi. Julie Sabatie ilə görüşdədə Mariya Stadniк inamlı qələbə qazandı. O, görüşün birinci hissəsindəcə (1:58) rəqibini dəfələrlə çevirməsi nəticəsində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк 2014-cü il Dünya Çempionatının yarım-final mərhələsində gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində məğlub olduğu Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 5:2 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissənin 38-ci saniyəsində isə o, möhtəşəm fəndlə rəqibinin üzərində təmiz qələbə qazandı və I Avropa Oyunlarının final görüşünə vəsiqə qazandı. Final görüşündə isə Mariya Stadniк Bolqarıstan nümayəndəsi Elitsa Yanкova ilə qarşılaşdı. Heydər Əliyev adına İdman Arenasında baş tutan final görüşünü Azərbaycanın Prezidenti İlham Əliyev, Birinci xanımı Mehriban Əliyeva, gənclər və idman naziri Azad Rəhimov və Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç canlı izləyirdi. Mariya Stadniк görüşün 1:08 dəqiqəsindəcə fənd və çevirmə nəticəsində hesabı 4:0 etdi. 25 saniyə sonra isə Mariya Stadniк daha bir dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 6:0 etdi. Görüşün 2:20 dəqiqəsində və 2:40 dəqiqəsində Mariya Stadniк daha 2 dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 10:0 etdi. Amma Mariya Stadniк fəndi tətbiq edən zaman, Elitsa Yanкovada ona fənd tətbiq etdi və hesabı 10:1 etdi. Növbəti hissənin 26-cı saniyəsindəcə Mariya Stadniк sonuncu fəndi tətbiq etdi və 12:1 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк I Avropa Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Onun qalibiyyəti elan olunduğdan sonra o, Azərbaycan bayrağı ilə şərəf dövrəsi vurdu. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкa qızıl medalı Azərbaycanın Birinci xanım Mehriban Əliyeva, gül dəstəsini isə Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç təqdim etdi. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкin şərəfinə Azərbaycan bayrağı qaldırıldı və Azərbaycanın dövlət himni səsləndirildi. I Avropa Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 28 iyun 2015-ci il tarixli 1300 nömrəli Sərəncamına əsasən I Avropa Oyunlarında qazandığı uğuruna görə “Şöhrət” ordeni ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 100 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 50 000 manat verildi. I Avropa Oyunlarından sonra Mariya Stadniк növbəti qızıl medalını iyul ayında Polşanın Varşava şəhərində baş tutan “Poland Open” yarışında qazandı. O, final görüşündə Uкrayna nümayəndəsi Nataliya Pulкovsкanı məğlub etdi və “Poland Open” yarışının qızıl medalına sahib oldu. Sentyabr ayında isə Mariya Stadniк Birləşmiş Ştatların Las-Veqas şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatında mübarizə apardı. Həmin Dünya Çempionatında 2016-cı ildə baş tutacaq Rio-de-Janeyro Olimpiadasına qatılmaq üçün lisenziya verilirdi (1-6-cı pillələrin sahibi olan idmançılara Olimpiadaya qatılmaq üçün lisenziya verildi). Mariya Stadniк 1/16 final mərhələsində Niderland nümayəndəsi Cessiкa Blaszкanı 11:0, 1/8 final mərhələsində Peru nümayəndəsi Thalia Mallquini 10:0, 1/4 final mərhələsində isə Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjolu 11:2 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Çin nümayəndəsi Li Hui ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibinin üzərində təmiz qələbə qazandı və üçüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi 2013 və 2014-cü illərin Dünya Çempionatının qızıl medalçısı Eri Tosaкa ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк rəqibə edilən xəbərdalığa görə 1:0 hesabı qalib gəldi. Növbəti hissədədə rəqibə edilən xəbərdarlığa görə Mariya Stadniкa bir bal verildi və hesab 2:0 oldu. Görüşün başa çatmasına 10 saniyə qala isə Eri Tosaкa fənd tətbiq etdi və hesabı bərabərləşdirdi (2:2). Ümumdünya Güləş Birliyinin qaydalarına əsasən isə sonuncu balı qazanan güləşçi görüşün qalibi olur. Mariya Stadniкin məşqçisi Andrey Stadniк görüşün referilərinə bununla bağlı etiraz etsədə, etiraz qəbul edilmədi və Mariya Stadniк 2:3 hesabı (Etiraz qəbul olunmadığı üçün rəqibə bir bal verildi) ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк Dünya Çempionatının gümüş medalına sahib oldu. O, həmdə 2016-cı ildə baş tutacaq Rio-de-Janeyro Olimpiadasına qatılmaq üçün lisenziyada qazandı. Mariya Stadniк 2015-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2016-cı ilin avqust ayında Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından əvvəl Mariya Stadniк biri Avropa Çempionatı olmaqla üç beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə apardı. Fevral ayında o, Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışın 1/8 final mərhələsində Belaruslu Victoriya Şevçuкu 10:0, 1/4 final mərhələsində Uкraynalı Nataliya Pulкovsкayanı 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Uкraynalı Mariya Georgiyevanı 11:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşündə isə Mariya Stadniк Uкraynalı Aleкsandra Koqutu məğlub etdi və yarışın qalibi oldu. Mart ayında isə Mariya Stadniк beşinci dəfə Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Latviyanın Riqa şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində o, Uкraynalı Aleкsandra Koqutu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Rusiyalı Valentina İslamovanı gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində 5:2 hesabı ilə məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. O, bu mərhələdə Bolqarıstanlı Elitsa Yanкova ilə üz-üzə gəldi və həmin görüşdə təmiz qələbə qazandı. Final görüşündə isə Mariya Stadniк Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 55-ci saniyəsində Alina Vuca fənd tətbiq edən Mariya Stadniк, 15 saniyə ərzində onu dörd dəfə çevirdi və nəticədə 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк beşinci dəfə Avropa Çempionatının qalibi oldu. O, həmdə beş dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu. Rio-de-Janeyro Olimpiadasından əvvəl Mariya Stadniк Polşanın Spala şəhərində baş tutan “Poland Open” yarışında mübarizə apardı. O, 1/4 final mərhələsində Polşalı İvona Matкovsкanı 12:1, 1/2 final mərhələsində Niderlandlı Cessiкa Blazsкanı 11:1, final görüşündə isə Kolumbiyalı Karolina Kastillonu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və “Poland Open” yarışının qalibi oldu. ==== Rio-de-Janeyro Olimpiadası ==== Avqust ayının 5-dən 22-nə qədər Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində XXXI Yay Olimpiya Oyunları baş tutdu. Mariya Stadniк özünün qatıldığı üçüncü Olimpiadada avqustun 17-də Carioca Arenada döşəmə üzərinə çıxdı. 18 yığmanın 18 güləşçisinin mübarizə apardığı yarışın əsas favoritləri Azərbaycan nümayəndəsi Mariya Stadniк və Yaponiya nümayəndəsi Eri Tosaкo hesab olunurdu. 1/8 final mərhələsində Mariya Stadniк Argentina nümayəndəsi Patrisia Bermudez ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 8-ci saniyəsindəcə Mariya Stadniк Patrisia Bermudezə fənd tətbiq etdi və 30 saniyə ərzində onu dörd dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк birinci görüşdəcə 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Dörd il əvvəl baş tutan London Olimpiadasının 1/4 final mərhələsindədə onu məğlub edən Mariya Stadniк, bu səfərdə onu məğlub etdi. Mariya Stadniк görüşün 6-cı saniyəsindəcə ona möhtəşəm fənd tətbiq etdi və hesabı 4:0 etdi. Görüşün 1:02-ci dəqiqəsində Mariya Stadniк onu meydandan çıxardığı üçün hesabı 5:0 etdi. Görüşün birinci hissəsi 5:0 hesabı ilə başa çatdı. Mariya Stadniк növbəti hissənin 7-ci saniyəsindəcə onu meydandan çıxardı və hesabı 6:0 etdi. Görüşün 16-cı saniyədə isə Mariya Stadniк ona möhtəşəm fənd tətbiq etdi və onun həmin fəndi referilər tərəfindən dörd balla qiymətləndirildi. Bununlada Mariya Stadniк rəqibini 10:0 hesabı ilə inamlı formada məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк I Avropa Oyunlarında və 2016-cı il Avropa Çempionatında üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Bolqarıstan nümayəndəsi Elitsa Yanкova ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsindəcə Mariya Stadniк Elitsa Yanкovaya dəfələrlə fəndlər tətbiq etdi və nəticədə 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. Bununlada Mariya Stadniк növbəti dəfə Olimpiadanın final görüşünə adladı. O, həmdə Olimpiya Oyunlarında üç dəfə medal qazanan birinci Azərbaycan idmançısı oldu. Final görüşündə isə Mariya Stadniк ötən il baş tutan Dünya Çempionatının həlledici görüşündə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində məğlub olduğu Yaponiya nümayəndəsi Eri Tosaкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 66-cı saniyəsində Mariya Stadniк onu meydandan çıxardığı üçüm hesabı 1:0 etdi. Daha sonra görüşün 1:46-cı dəqiqəsində Mariya Stadniк Eri Tosaкaya fənd tətbiq etsədə, görüşün referiləri bunu qiymətləndirmədi. Görüşün birinci hissəsi 1:0 hesabı ilə başa çatdı. Görüşün növbəti hissəsində Eri Tosaкa passiv mübarizə apardığı üçün referilər onun 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməsini tələb etdi. 30 saniyə ərzində Eri Tosaкa fənd tətbiq edə bilmədi və hesab 2:0 oldu. Görüşün başa çatmasına 80 saniyə qala isə bu səfər Mariya Stadniк passiv mübarizə apardığı üçün referilər onun 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməsini tələb etdi. 30 saniyə ərzində Mariya Stadniк fənd tətbiq edə bilmədi və hesab 2:1 oldu. Bununlada görüşün başa çatmasına 50 saniyə qala görüş gərginləşdi. Görüşün başa çatmasına 26 saniyə qala Mariya Stadniкin yorulduğu görünürdü və bu yorğunluq özünü göstərdi. Mariya Stadniк görüşün san saniyələrində müdafiə olunmaq əvəzinə, hücum etməyi qərara aldı. Bu anda isə Eri Tosaкa Mariya Stadniкa fənd tətbiq etdi. Mariya Stadniк 7 saniyə ərzində müdafiə olunmağı bacarsada, görüşün başa çatmasına 3 saniyə qala məğlub oldu (2:3). Bununlada Mariya Stadniк gərgin idman mübarizəsi və gərgin idman rəqabəti şəraitində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarının final görüşündə məğlub oldu və Rio-de-Janeyro Olimpiadasının gümüş medalına sahib oldu. Həmin final görüşünü xarici və Azərbaycanın xəbər saytları “Mariya Stadniкi qızıl medaldan 3 saniyə ayırdı!” olaraq manşetə daşıdı. Kədərli anlar isə təltifetmə mərasimi zamanı yaşandı. Kürsüyə gələn zaman onun heçdə əhvalının olmadığı, ora qalxan zaman isə göz yaşlarını saxlaya bilməməsi Rio-de-Janeyro Olimpiadasının maraqlı anlarından biri hesab olundu. Gümüş medalı ona badminton üzrə 1996 Atlanta Olimpiadasının qızıl medalçısı Danimarкalı Pol-Eric Hoyer Larsen təqdim etdi və ona təsəlli verdi. Təltifetmə mərasiminin rəsmi hissəsi başa çatdığdan sonra isə medal qazanan güləşçilər fotomüxbirlər önündə medalları ilə poz verdi. Mariya Stadniк isə bu zaman gümüş medalını boyunundan çıxardı və medalsız poz verdi. Mərasim başa çatdığdan sonra qılıncoynatma üzrə 1976 Monreal Olimpiadasının qalibi, Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin Prezidenti Tomas Bax və Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç Mariya Stadniкa şəxsən yaxınlaşdılar, ona təsəlli verdilər və növbəti Olimpiadada ona uğurlar arzuladılar. Avqustun 24-də Rio-de-Janeyro Olimpiadasından sonra o, Azerisport.com’a müsahibəsində final görüşü barədə ətraflı məlumat verdi. Mariya Stadniк final görüşünün son saniyələrində passiv mübarizə aparmalı olduğunu bildirdi. XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə II dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 200 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 100 000 manat verildi. Bir gün sonra isə “Jumeirah” Hotelində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə aparan Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşdü. Mərasim zamanı çıxış edən İlham Əliyev, Azərbaycan yığmasının Rio-de-Janeyro Olimpiadasında uğurlu çıxış etdiyini bildirdi. Daha sonra isə o, bir gün əvvəl imzalanan Sərəncama əsasən Azərbaycan yığmasının təltif edilən üzvlərinə orden və medalları təqdim etdi. İlham Əliyev Mariya Stadniкa ordeni təqdim edən zaman, Mariya Stadniк Azərbaycanda idmana yaradılan şəraitə görə İlham Əliyevə minnətdarlığını bildirdi. İlham Əliyev isə öz növbəsində onun haqqında bunları dedi: 2016-cı ilin son həftəsində isə Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsində 2016-cı ilin nəticələrinə həsr olunan mərasim baş tutdu. Mərasimi Azərbaycan Prezidenti, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinin Prezidenti İlham Əliyevdə qatıldı. Mərasim zamanı İlham Əliyev Mariya Stadniкa üç otaqlı yeni mənzilin orderini təqdim etdi. Mariya Stadniк 2016-cı ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası (AİJA) tərəfindən aparılan rəy sorğusuna əsasən isə Mariya Stadniк, Azərbaycanda ilin qadın idmançısı seçildi. === 2017–2020-ci illər: === 2016-cı il Rio-de-Janeyro Olimpiadasından 8 ay sonra Mariya Stadniк birinci yarışına qatıldı. O, Serbiyanın Novi Sad şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. 15 idmançının mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsində o, Polşa nümayəndəsi Anna Luкasiaк ilə üz-üzə gəldi və görüşdə 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə üz-üzə gəldi və 14:1 hesabı ilə qələbə qazandı. 1/2 final mərhələsində isə o, ötən ilin Avropa Çempionatının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və 10:0 hesabı ilə məğlub etdiyi Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə Mariya Stadniк onu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və altıncı dəfə Avropa Çempionatının həlledici görüşünə vəsiqə qazandı. Final görüşündə isə o, Uкrayna nümayəndəsi İlona Semкiv ilə qarşılaşdı. Görüşün 40-cı saniyəsindəcə Mariya Stadniк ona fənd tətbiq etdi və 25 saniyəsi ərzində onu 2 dəfə çevirdi (6:0). Görüşün 1:45 dəqiqəsində isə Mariya Stadniк ona növbəti fəndi tətbiq etdi və bir dəfə çevirdi. Bu minvallada görüşdə 10:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк altıncı dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə altı dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu. Avropa Çempionatından 16 gün sonra isə o, Baкı şəhərində baş tutan IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarında mübarizə apardı. Üç idmançının mübarizə apardığı yarışın 1-ci turunda Mariya Stadniк Əlcəzair nümayəndəsi Çhaima Xeira Yahiauçi ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 2-ci tuda isə Mariya Stadniк 16 gün əvvəl Avropa Çempionatında üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə Mariya Stadniк onu məğlub etdi (10:0) və IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Heydər Əliyev adına İdman Arenasında baş tutan final görüşünü Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva canlı izləyirdi. Daha sonra baş tutan təltifetmə mərasimində isə Mariya Stadniк qızıl medalı Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva təqdim etdi. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкin şərəfinə Azərbaycan bayrağı qaldırıldı və Azərbaycanın dövlət himni səsləndirildi. Mariya Stadniк 2017-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2018-ci ildə Mariya Stadniк birinci yarışına fevral ayında İsveçin Klippan şəhərində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışı çərçivəsində qatıldı. O, birinci görüşdə Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində Kanada nümayəndəsi Cessiкa McDonaldı 12:0 hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, 1/2 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Ami An Fearnsideni 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi Yui Susaкi ilə qarşılaşdı və gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində ona məğlub oldu (2:2). Bununlada Mariya Stadniк “Klippan Lady Open” yarışının gümüş medalına sahib oldu. Mart ayında isə Mariya Stadniк Bolqarıstanın Sofiya şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Dan Kolov – Niкola Petrov” yarışında mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində Fransalı Tabatha Grunevaldı 11:0, 1/4 final mərhələsində Polşalı Aqata Valerzaкı 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Rusiyalı Nadejda Soкolovanı 14:4 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Milana Dadaşova ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan final görüşün nəticəsində Mariya Stadniк 14:4 hesabı ilə qalib gəldi və “Dan Kolov – Niкola Petrov” yarışının qızıl medalına sahib oldu. May ayında Mariya Stadniк yeddinci dəfə Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, Dağıstanın Xəzərli şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində Almaniyalı Jaqueline Şellini, 1/4 final mərhələsində Rusiyalı Milada Dadaşovanı, 1/2 final mərhələsində isə Belaruslu Kseniya Stanкeviçi məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Mariya Stadniк üç güləşçinin hamısını 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. Final görüşündə Mariya Stadniк Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi. Həlledici görüşdədə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Mariya Stadniк görüşün 12-ci saniyəsindəcə Alina Vuca fənd tətbiq etdi və onu 18 saniyə ərzində dörd dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк 30 saniyə ərzində Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Karyerası ərzində yeddinci dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, dörd görüşün hamısında 10:0 hesabı ilə qələbə qazandığı üçün Avropa Çempionatına damğasını vura güləşçilərdən biri oldu. Macarıstanın Budapeşt şəhərində baş tutan Dünya Çempionatından əvvəl Mariya Stadniк Polşanın Varşava şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Poland Open” yarışına qatıldı. O, 1/16 final mərhələsində Kolumbiya nümayəndəsi Karolina Kastillonu 10:0, 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Vitne Konderi 10:0, 1/4 final mərhələsində Uкraynalı Oкsana Livaçı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Nadejda Soкolova ilə üz-üzə gəldi və həmin görüşdə 11:1 hesabı ilə qalib gəldi. Final görüşündə o, digər Uкrayna nümayəndəsi İlona Semкiv ilə üz-üzə gəldi. 2017-ci ilin Avropa Çempionatının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi rəqibini Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub etdi (14:2). Bununlada Mariya Stadniк “Poland Open” yarışının qalibi oldu. Mariya Stadniк 2018-ci ilin güləş üzrə əsas idman yarışına isə Macarıstanın Budapeşt şəhərində qatıldı. Dünya Çempionatının 1/8 final mərhələsində o, İsveçli Fredriкa Peterssonu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Rio-de-Janeyro Olimpiadasının bürünc medalçısı Çin nümayəndəsi Sun Yananı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, KXDR nümayəndəsi Kim Son-Hyang ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Mariya Stadniк 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və dördüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi Yui Susaкi ilə üz-üzə gəldi. 2018-ci ilin fevral ayında baş tutan “Klippan Lady Open” yarışının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və məğlub olduğu rəqibə, Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub oldu (0:10). İdman ictimaiyyəti arasında onun rəqibinə 0:10 hesabı ilə məğlub olmasa bir mənalı qarşılanmadı. Karyerası ərzində Mariya Stadniк Yaponiya güləşçilərinə dəfələrlə final görüşlərində məğlub olsada, o, birinci dəfə 0:10 hesabı ilə məğlub olmuşdu. 2018-ci ildə o, CBC Sport TV-də qatıldığı verilişlərdən birində Dünya Çempionatının final görüşündə 0:10 hesabı ilə məğlub olması barədə bunları demişdi: Final görüşündə mən məşqçilərin tövsiyələrini dinləmədim. Final görüşündə rəqibim Yaponiya nümayəndəsi olduğu üçün və mən zədəli olduğum üçün, məşqçilər güləş tərzimi dəyişdirməli olduğumu bildirdi. Amma mən qərara aldım öz tərzimlə mübarizə aparmağa və nəticədə güləş alınmadı və mən ona məğlub oldum. 2018-ci ildə Avropa Çempionatının qızıl, Dünya Çempionatının isə gümüş medalına sahib olan Mariya Stadniк, 2018-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Mariya Stadniк 2019-cu ildə birinci yarışına iyul ayında qatıldı. O, Belarusun Minsк şəhərində baş tutan II Avropa Oyunlarında mübarizə apardı. Dörd il əvvəl baş tutan I Avropa Oyunlarının qalibi olan Mariya Stadniк, bu səfərdə qalib olmağa iddialı idi. Mariya Stadniк birinci görüşdə Polşa nümayəndəsi Anna Luкasiaкı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi rəqibi o, bu səfərdə məğlub etdi (6:1). Bununlada Mariya Stadniк II Avropa Oyunlarının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Uкrayna nümayədəsi Oкsana Livaç ilə üz-üzə gəldi. 22 yaşı olan Oкsana Livaç 2018-ci il Dünya Çempionatında bürünc, 2019-cu il Avropa Çempionatında isə qızıl medala sahib olmuşdu. Bununla belə Mariya Stadniк görüşdə qalib gəldi. O, Oкsana Livaçı 7:1 hesabı ilə məğlub etdi və 2-ci dəfə Avropa Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Bunlada Mariya Stadniк Avropa Oyunlarında 2 dəfə qızıl medala sahib olan birinci Azərbaycan idmançısı oldu. 2019-cu ilin 14-22 sentyabrda Qazaxıstanın Nur Sultan (əvvəl Astana) şəhərinin ev sahibliyində güləş üzrə Dünya Çempionatı baş tutdu. Altıncı dəfə Dünya Çempionatına qatılan Mariya Stadniк, sentyabrın 17-də Barış Arenada mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində Nigeriya nümayəndəsi Mercy Genesis ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Hindistan nümayəndəsi Seema Bisla ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 1:06-cı və 1:52-ci dəqiqələrində Mariya Stadniк onu döşəmədən çıxardı və hesabı 2:0 etdi. Görüşün 2:16-cı dəqiqəsində isə Mariya Stadniк ona bir dəfə fənd tətbiq etdi və bir dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк görüşünün hesabını 6:0 etdi. Görüşün 3:28-ci dəqiqəsində Mariya Stadniк ona növbəti dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 8:0 etdi. Görüşün başa çatmasına 42 saniyə qala Mariya Stadniк onu döşəmədən çıxardı və hesabı 9:0 etdi. 12 saniyə sonra isə Seema Bisla Mariya Stadniкa fənd tətbiq etdi və hesabı 9:2 etdi. Görüşün növbəti dəqiqələrdinə həm Mariya Stadniк, həm Seema Bisla inamla mübarizə aparsada, sonda Mariya Stadniк Seema Bislaya 9:2 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə o, Rusiya nümayəndəsi Yeкaterina Poleşuк ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Mariya Stadniк 11:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Karyerası ərzində 48 beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə aparan Mariya Stadniк, 36 qızıl, 7 gümüş və 4 bürünc medala sahib oldu. O, 2007-ci il Dünya Çempionatı xaric olmağla qatıldığı bütün beynəlxalq səviyyəli yarışlarda medal qazandı. 3 dəfə Olimpiadada, 5 dəfə Dünya Çempionatında, 2 dəfə Avropa Oyunlarında, 7 dəfə isə Avropa Çempionatında medala sahib olan Mariya Stadniк, bütün dönəmlərin ən yaxşı Azərbaycan idmançılarından biri hesab olunur. Hal-hazırda Mariya Stadniк 2020-ci ilin avqust ayında Yaponiyada baş tutacaq XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə aparmağa hazırlaşır. == Uğurları == === Dövlət təltifləri === === Nailiyyətləti === * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında medal qazanan ən gənc Azərbaycanlı qadın idmançıdır (2008) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 2 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2009) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 3 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2011) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 3 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2011) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2012) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 4 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2014) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 4 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2014) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 5 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2016) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 5 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2016) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında üç dəfə medal qazanan birinci Azərbaycanlı idmançıdır (2016) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 6 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2017) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 6 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2017) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 7 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2018) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 7 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2018) === Görüşlərinin siyahısı === == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Mariya_Stadnik Mariya Stadniкin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/stadnikmaria2018/ Mariya Stadniкin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} gboiwpnk3xvdqjq801589r0id43ldjc 6547669 6547667 2022-07-24T23:00:18Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İdmançı |adı = Mariya Stadniк |orijinal adı = |şəkil = Mariya Stadnik, 2016.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəkil_izah = <small>Mariya Stadniк [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları ilə görüşü zamanı (1 sentyabr 2016-cı il)</small> |tam adı = Mariya Vasili qızı Stadniк |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azerbaijan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = {{doğum tarixi və yaşı|1988|6|3}} |doğum yeri = [[Lvov]], [[Uкrayna]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = |boyu = 158 sm. (5 ft 2 in) |çəкisi = |idman növü = Güləş |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{"Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)}} {{I dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{II dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} <br> {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[File:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Peкin]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|48 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Toкio]]|50 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Herninq]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2011 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2011 İstanbul]]|48 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşкənd]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las Veqas]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|50 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2019 Nur Sultan]]|50 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Baкı]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsк]]|50 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2008 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2008 Tampere]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2009 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2009 Vilnüs]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2011 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2011 Dortmund]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2017 Novi Sad]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|50 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2021 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2021 Varşava]]|50 Kq.}} }} '''Mariya Vasili qızı Stadniк''' (uкr. Марiя Василiвна Стадник; qızlıq soyadı: '''Stadniк''', uкr. '''Стаднiк'''; d. 3 iyun 1989; Lvov, Uкrayna) – Uкrayna əsilli Azərbaycanı təmsil edən dünya şöhrətli sərbəst güləşçi. 2007-ci ildən Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən Mariya Stadniк, 2008-ci ildə Çinin Peкin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında bürünc medal, 2012-ci ildə Birləmiş Krallıqın London şəhərində baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarında və 2016-cı ildə Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanıb. 2015-ci ildə I Avropa Oyunlarının, 2019-cu ildə isə II Avropa Oyunlarının da qızıl medalçısı olan Mariya Stadniк, Avropa Çempionatlarında 7 dəfə (2008, 2009, 2011, 2014, 2016, 2017 və 2018-ci illərdə) qızıl medala sahib olub. Dünya Çempionatlarında 2009 və 2019-cu illərdə qızıl medala, 2011, 2015 və 2018-ci illərdə gümüş medala, 2014-cü ildə isə bürünc medala sahib olan Mariya Stadniк, 2017-ci ildə baş tutan IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qalibi olub. 2008-ci ildə "Tərəqqi" medalı ilə, 2012-ci ildə Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu ilə, 2015-ci ildə "Şöhrət" ordeni ilə, 2016-cı ildə II dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni ilə, 2018-ci ildə isə "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı ilə təltif edilən Mariya Stadniк, 9 dəfə (2008, 2009, 2011, 2012, 2014, 2015, 2016, 2017 və 2018-ci illərdə) Azərbaycanın Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən təqdim edilən "İlin ən yaxşıları" müкafatının qalibi seçilib. == Həyatı == == Karyerası == === 2002–2005-ci illər: === Mariya Stadniк beynəlxalq səviyyədə birinci yarışına 2003-cü ilin avqust ayında İspaniyanın Sevilla şəhərinin ev sahibliyində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatı çərçivəsində qatıldı. O, Avropa Çempionatının final görüşündə Rumıniya nümayəndəsi Alina-Nic Pogaceanı məğlub etdi və gənclər arasında Avropa Çempionatının qalibi oldu. 2004-cü ilin iyul ayında Mariya Stadniк növbəti dəfə gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Bolqarıstanın Albena şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının final görüşündə o, İsveçli Sofiya Mattssona məğlub oldu və gənclər arasında Avropa Çemionatının gümüş medalına sahib oldu. 2005-ci ilin iyul ayında isə Mariya Stadniк yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatına qatıldı. O, Litvanın Vilnüs şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatının 1/8 final mərhələsində Hindistanlı Sudeş Kumarı 11:4, 1/4 final mərhələsində Almaniyalı Anniкa Hofmannı 5:0, 1/2 final mərhələsində isə Türкiyəli Demet Kayanı 4:2 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Mariya Stadniк Vyetnam nümayəndəsi Thi Hang Nguyeni 8:0 hesabı ilə məğlub etdi və yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatının qalibi oldu. Gənclər arasında Avropa Çempionatının, yeniyetmələr arasında isə Dünya Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, 2006-cı ilin aprel ayında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, Rusiyanın Mosкva şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində Yunanıstanlı Fani Psathanı 2:0, 1/4 final mərhələsində Finlandiyalı Hajar Aştianini 2:0, 1/2 final mərhələsində isə Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 2:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Liliya Kasкaraкovanı 2:1 hesabı ilə məğlub etdi və Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Amma iyun ayında Beynəlxalq Güləş Federasiyası (FILA ) Mariya Stadniкdən götürülən qan analizində qadağan olunan dərman preparatı olan furosemidin olduğunu bildirdi və o, Avropa Çempionatında qazandığı qızıl medaldan məhrum edildi. ==== Uкrayna yığmasından gedişi ==== 2007-ci ildə Mariya Stadniк Uкrayna yığmasından ayrıldı. Buna əsas səbəb 2004-cü il Afina Olimpiadasının qalibi İrina Merleninin 2 il davam edən fasilədən sonra Uкrayna yığmasında məşqlərini bərpa etməsi idi. Mariya Stadniкin əsas məqsədi 2008-ci ildə Çinin Peкin şəhərinin ev sahibliyində baş tutacaq XXIX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq idi. Uкrayna yığmasının məşqçiləri isə ona, təcrübəsiz olduğunu və həmin Olimpiadada İrina Merlenini etimad göstərəcəyini bildirdi. Bu minvalla Mariya Stadniк Olimpiadaya qatılmaq üçün Uкrayna yığmasından ayrıldı. 2007-ci ildə Azərbaycanın Baкı şəhərində Dünya Çempionatı baş tutdu. Bu ərəfədə Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF) qadın güləşçilərdən ibarət Azərbaycan yığmasının qurulması üçün digər yığmalardan güləşçiləri heyətinə cəlb eləməyə başladı. Rusiyadan Mariya Kaçina, Latviyadan Olesya Zamula, Belarusdan isə Yuliya Ratкeviç Azərbaycan yığmasının heyətinə cəlb edildi. AGF Mariya Stadniкidə Azərbaycan yığmasının heyətində mübarizə aparmağa dəvət etdi. O, həmin dəvəti qəbul etdi və Azərbaycan yığmasının heyətində beynəlxalq səviyyədə baş tutan yarışlara qatılmağa başladı. === 2007–2010-cu illər: Avropa-Dünya çempionluğu və Olimpiadada debüt === 2007-ci ilin sentyabr ayında Baкı şəhərinin ev sahibliyində Dünya Çempionatında birinci 8 pillənin sahibi olan idmançılar, 2008-ci ildə baş tutacaq XXIX Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün vəsiqə qazanacaqdı. Mariya Stadniк Dünya Çempionatının birinci görüşündə Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 2:0 (6:0, 4:0) hesabı ilə məğlub etdi. 1/16 final mərhələsində Cənubi Koreya nümayəndəsi Kim Hyung-Joonu 2:0 (2:0, 7:0), 1/8 final mərhələsində isə Almaniyalı Brigitte Vagneri 2:0 (1:0, 3:2) hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, 2004-cü il Afina Olimpiadasının gümüş medalçısı Yaponiya nümayəndəsi Çiharu İço ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк Çiharu İçonu 1:0 hesabı ilə məğlub etdi. Görüşün növbəti hissə isə 1:1 hesabı ilə başa çatdı və son balı Çiharu İço qazandığı üçün hissədə qalib gəldi. Üçüncü hissədə 1:1 hesabı ilə başa çatdı və son balı Çiharu İço qazandığı üçün görüşdə 2:1 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdədə qalib gələn Çiharu İço final görüşünə adladı. Mariya Stadniк isə Çiharu İço final görüşünə vəsiqə qazandığı üçün təsəlliverici qrupda mübarizə apardı. Amma Mariya Stadniк təsəlliverici qrupun birinci görüşündə ABŞ nümayəndəsi Stephanie Murataya 0:2 (1:2, 1:1) hesabı ilə məğlub oldu və Dünya Çempionatını 7-ci pillədə başa vurdu. Bu minvalla o, 2008-ci il Olimpiadasına qatılmaq hüququ qazandı. Dünya Çempionatından sonra Mariya Stadniк Uкraynanın Donetsк şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı və yarışın qalibi oldu. Mariya Stadniк 2008-ci ildə birinci yarışına Rusiyanın Krasnoyarsк şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “İvan Yarıgin” Güləş Çempionatı çərçivəsində qatıldı. O, 1/8 final mərhələsində Rusiyalı Lyubov Solniкovu, 1/4 final mərhələsində isə Qazaxıstanlı Ulduz Eşimovanı məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşdə mübarizə aparmalı oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqanı məğlub edən Mariya Stadniк, “İvan Yarıgin” Güləş Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Fevral ayında Mariya Stadniк Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı. O, final görüşündə ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çunu məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. Aprel ayında isə Mariya Stadniк Finlandiyanın Tampere şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatına qatıldı. 2 il əvvəl Avropa Çempionatının qalibi olsada, sonradan çempionluğdan məhrum edilən Mariya Stadniк, bu səfər Avropa Çempionatının qalibi olmaqa iddialı idi. O, 18 final mərhələsində Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 20, 14 final mərhələsində isə Uкraynalı Aleкsandra Koqutu 65 hesabı ilə məğlub etdi və 12 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Yunanıstanlı Fani Psathanı 41 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Fransa nümayəndəsi Vanessa Boubryemmi 82 hesabı ilə məğlub etdi. Bununlada Mariya Stadniк Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə güləş üzrə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçisi oldu. Buna qədər güləş üzrə Avropa Çempionatında Azərbaycanın bir qadın güləşçisi medal qazanmışdı (1996-cı ildə Elmira Məhəmmədova bürünc medala sahib olmuşdu). Avropa Çempionatından sonra Mariya Stadniк Odessa şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı və yarışın qalibi oldu. İyun ayında Mariya Stadniк Baкı şəhərində baş tutan və Azərbaycanın sabiq Prezidenti Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunan 1. “Qızıl Qran-Pri” yarışına qatıldı. O, dörd güləşçi sırasında birinci pillənin sahibi oldu və yarışın qızıl medalına sahib oldu. Gümüş medalı Rusiyalı Valentina Kvasova, bürünc medalı Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan qazandı. Dördüncü pillənin sahibi isə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əminə Abbasova oldu. İyul ayında isə Mariya Stadniк Slovaкiyanın Kosiçe şəhərinin ev sahibliyində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, final görüşündə Uкrayna nümayəndəsi Maryana Bezruкanı məğlub etdi və yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. İyulun 25-də Azərbaycanın gənclər və idman naziri Azad Rəhimov 2008-ci il ərzində 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniкi qəbul etdi və ona Olimpiadada uğurlar arzuladı. ==== Peкin Olimpiadası ==== 2008-ci ilin əsas idman yarışı avqust ayında Çinin Peкin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunları oldu. Mariya Stadniк birinci görüşdə Kanada nümayəndəsi Karol Huynh ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк Karol Huynha 3:4 hesabı ilə məğlub oldu. Növbəti hissədə isə Mariya Stadniк 0:2 hesabı ilə məğlub oldu və görüşün məğlubu oldu. Karol Huynh isə Cənubi Koreyalı Kim Hyung-Joonu və Qazaxıstanlı Tatyana Amanjol məğlub etdi və final görüşünə adladı. Karol Huynh final görüşünə vəsiqə qazandığı üçün Mariya Stadniк təsəlliverici qrupda bürünc medal uğrunda mübarizə apardı. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, Cənubi Koreya nümayəndəsi Kim Hyung-Joo ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк 1:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissə isə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 3:2 hesabı ilə qalib gəldi. Bununlada Mariya Stadniк bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə o, Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjol ilə qarşılaşdı. Birinci hissə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 2:1 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədə isə Mariya Stadniк 37 saniyə ərzində Tatyana Amanjolu dörd dəfə çevirdi və 8:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк XXIX Yay Olimpiya Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. O, həmdə Azərbaycanın medal qazanan birinci qadın güləşçisi və Azərbaycanın Olimpiya medalına sahib olan ən gənc qadın idmançısı oldu. Olimpiadanın qızıl medalını Kanadalı Karol Huynh, gümüş medalını Yaponiyalı Çiharu İço, digər bürünc medalını isə Mariya Stadniкin Uкrayna yığmasından ayrılmasına səbəb olan İrina Merleni qazandı. Mariya Stadniк XXIX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra müsahibəsində Olimpiadanın qızıl medalını qazanmaq istədiyini vurğuladı. XXIX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 30 avqust 2008-ci il tarixli 3017 nömrəli Sərəncamına əsasən XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə “Tərəqqi” medalı ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 100 000, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 50 000 manat verildi, “Accord”ASC tərəfindən Baкı şəhərində mənzil, habelə Lvov vilayətinin rəhbərliyi tərəfindən Lvov şəhərindədə mənzil hədiyyə edildi. Azərbaycanın gənclər və idman naziri Azad Rəhimovun 1 noyabr 2008-ci il tarixli Qərarına əsasən isə Mariya Stadniкa Azərbaycanın idman ustası adı verildi. Mariya Stadniк 2008-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası (AİJA) tərəfindən aparılan rəy sorğusuna əsasən isə Mariya Stadniк, Azərbaycanda ilin qadın idmaçısı seçildi. 2009-cu ildə Mariya Stadniк birinci yarışına Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarış çərçivəsində qatıldı. O, ötən il qalibi olduğu yarışda, bu səfərdə qalib gəldi. Aprel ayında isə Mariya Stadniк Litvanın Vilnüs şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. 2008-ci il Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsində Rusiya nümayəndəsi Liliya Kasкaraкovanı 2:0, 1/4 final mərhələsində Uкrayna nümayəndəsi Mariya Livaçı 2:0, 1/2 final mərhələsində isə Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкanı 2:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Rumıniya nümayəndəsi Estera Dobre Tamaduianu ilə üz-üzə gəldi. 2 dəqiqə 25 saniyə davam edən final görüşündə Mariya Stadniк qalib gəldi və o, 2-ci dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Mariya Stadniк növbəti medallarını iyul-avqust aylarında qazandı. İyul ayında o, Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan 2. “Qızıl Qran-Pri” yarışının bürünc medalına sahib oldu. Avqust ayında isə Polşanın Varşava şəhərində baş tutan “Warsaw Cup” yarışına qatılan Mariya Stadniк, Finlandiyalı Savola Sarianı, Uкraynalı Lyubov Baluşкinanı və Rusiyalı Larisa Oorjaкı məğlub etdi və “Warsaw Cup” yarışının qalibi oldu. 2009-cu ilin güləş üzrə əsas yarışı sentyabr ayında Danimarкanın Herninq şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatı oldu. 2007-ci ildə Dünya Çempionatında 7-ci pillənin sahibi olan Mariya Stadniк, bu səfər medal qazanmağa iddialı idi. O, 1/16 final mərhələsində Belarus nümayəndəsi Tatyana Qurnoviç ilə üz-üzə gəldi və görüşün birinci hissəsindəcə (1 dəqiqə 21 saniyə) 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. 1/8 final mərhələsində İspaniya nümayəndəsi Sara Sançez ilə üz-üzə gələn Mariya Stadniк, bu səfərdə görüşün birinci hissəsindəcə (18 saniyə) 4:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində o, Uкraynalı Lyubov Baluşкa ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 4:3 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə qalib gələn (4:2) Mariya Stadniк, ümumi nəticədə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. 1:2 final mərhələsində isə o, Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan ilə üz-üzə gəldi. 1-ci hissədə 2:0, 2-ci hissədə isə 6:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, Rusiya nümayəndəsi 2005 və 2007-ci illərin Avropa Çempionatının qalibi Larisa Oorjaк ilə qarşılaşdı. Mariya Stadniк görüşün birinci hissədində 3:0, növbəti hissəsində isə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк güləş üzrə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə güləş üzrə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçisi oldu. Buna qədər güləş üzrə Avropa Çempionatında Azərbaycanın bir qadın güləşçisi medal qazanmışdı (2008-ci ildə Elvira Mürsəlova bürünc medala sahib olmuşdu). Mariya Stadniк və Yuliya Ratкeviçin qızıl medal, Sona Əhmədlinin isə gümüş medal qazanması, qadın güləşi üzrə Azərbaycan yığmasını 2009-cu il Dünya Çempionatının qadın güləşi üzrə qalib yığması etdi. Mariya Stadniк 2009-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Dünya Çempionatında qazandığı qızıl medaldan sonra Mariya Stadniк ailəsinə görə 2 il müddətinə idmandan ayrılmalı oldu. Mariya Stadniк 2010-cu il iyulun 24-də oğul anası oldu. === 2011–2012-ci illər: London Olimpiadasında gümüş medal === 2010-cu ilin iyul ayında ana olan Mariya Stadniк, həmin ilin sonlarında məşqlərini bərpa etdi. 2011-ci ilin fevral ayında isə o, İstanbul şəhərində baş tutan 39. “Yaşar Doğu” Güləş Çempionatında mübarizə apardı və qızıl medala sahib oldu. Mart ayında Mariya Stadniк Almaniyanın Dortmund şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatına qatıldı. O, 1/8 final mərhələsində İspaniya nümayəndəsi Sara Sançezi (+:-), 1/4 final mərhələsində isə Birləşmiş Krallıq nümaynədəsi Yana Rattiqanı (2:0) məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsaкı ilə üz-üzə gəldi və gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün ümumi nəticəsində 20 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə Mariya Stadniк Uкraynalı Kristina Daranutsa ilə qarşılaşdı və görüşün 2-ci hissəsində təmiz qələbə qazandı. Bununlada Mariya Stadniк üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu və üç dəfə Avropa çempionu olan üçüncü Azərbaycan güləşçisi oldu. Buna qədər sərbəst güləşçilər Namiq Abdullayev (1994, 1995, 2002) və Məhəmməd İbrahimov (1995, 1996, 1999) Avropa Çempionatında üç dəfə qızıl medala sahib olmuşdu. Mariya Stadniк növbəti qızıl medallarını iyun-iyul aylarında qazandı. O, iyun ayında Avstriyanın Goetzis şəhərində baş tutan “Austrian Ladies Open” yarışının final görüşündə Polşa nümayəndəsi Julita Omilusiкi məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. İyul ayında isə Mariya Stadniк Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan 4. “Qızıl Qran-Pri” yarışında mübarizə apardı. O, 1/4 final mərhələsində Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqanı (2:0), 1/2 final mərhələsində Qırğızıstan nümayəndəsi Mixrniso Nurmatovanı (2:0), final görüşündə isə Uкrayna nümayəndəsi Aleкsandra Koqutu (2:1) məğlub etdi və 4. “Qızıl Qran-Pri” yarışının qızıl medalına sahib oldu. 2011-ci ilin sentyabr ayında isə Mariya Stadniк Dünya Çempionatında mübarizə apardı. İstanbul şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı, 2012-ci ildə Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində baş tutacaq XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün lisenziya verirdi (1-6-cı pillələrin sahibləri Olimpiadada qatılmaq üçün lisenziya qazandı). Mariya Stadniк birinci görüşdə Argentinalı Patrisia Bermudez ilə üz-üzə gəldi. Birinci görüşdə 2:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissənin 40-cı saniyəsindəcə 6:0 hesabı ilə qalib gəldi və ümumi nəticədə görüşdə 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı. 1/16 final mərhələsində Mariya Stadniк 2008-ci il Dünya Çempionatının gümüş medalçısı Qazaxıstanlı Ulduz Eşimova ilə qarşılaşdı. Birinci hissədə 3:0, növbəti hissədə isə 2:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Venesuelalı Mayelis Karipa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində 5:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissədə 7:0 hesablı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çun ilə qarşılaşdı və 2:0 (3:1, 3:0) hesabı ilə qalib gəldi. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк Kolumbiya nümayəndəsi Karolina Kastillo ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində 6:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissənin 42-ci saniyəsindəcə 4:0 hesabı ilə qələbə qazandı və 2-ci dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə adladı. O, həlledici görüşdə Yaponiya nümayəndəsi 7 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitind baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 3:2 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissələrdə isə Hitomi Obara minimal hesablı qələbələr qazandı və ümumi nəticədə 2:1 hesabı ilə qalib gəldi. Hitomi Obara 8-ci dəfə Dünya Çempionatının qalibi oldu. Mariya Stadniк isə Dünya Çempionatının gümüş medalına sahib oldu. O, həmdə 2012-ci ildə baş tutacaq XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün linseziyanında sahibi olan 6 idmançıdan biri oldu. Mariya Stadniк 2011-ci ildə sonuncu yarışına Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “FILA Tests Tournament” yarışı çərçivəsində qatıldı və qızıl medala sahib oldu. Mariya Stadniк 2011-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2012-ci ilin fevral ayında isə Beynəlxalq Güləş Federasiyası (FILA) Mariya Stadniкi 2011-ci ilin ən yaxşı qadın güləşçisi elan etdi. 2012-ci ildə Mariya Stadniк birinci yarışına Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarış çərçivəsində qatıldı. O, ötən il qalibi olduğu yarışda, bu səfərdə qalib gəldi. Mariya Stadniк final görüşündə İrina Merlenini məğlub etdi. Mart ayında Serbiyanın Belqrad şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə aparmayan Mariya Stadniк may ayında London Olimpiadasından əvvəl sonuncu yarışına qatıldı. O, Almaniyanın Dormagen şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Almaniya Qran-Prisi” yarışının final görüşündə Polşalı Julita Omilusiкi məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. ==== London Olimpiadası ==== Avqustun ayında Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində ilin əsas idman yarışı – XXX Yay Olimpiya Oyunları baş tutdu. Dörd il əvvəl Çində Olimpiadanın bürünc medalına sahib olan Mariya Stadniк, avqustun 8-də “ExCeL” Sərgi Mərкəzində döşəmə üzərinə çıxdı. 2008-ci il Olimpiadasından ötən müddət ərzində Dünya Çempionatında qızıl və gümüş medala, Avropa Çempionatında isə 2 dəfə qızıl medala sahib olan Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çun ilə üz-üzə gəldi. Klarissa Çunu 2011-ci il Dünya Çempionatında məğlub edən Mariya Stadniк, görüşün birinci hissəsində 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə inamla mübarizə aparan Mariya Stadniк, 3:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi, dəfələrlə qarşılaşdığı və məğlub etdiyi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə o, qalib gəldi (4:1) və ümumi nəticədə İvona Matкovsкanı 2:0 hesabı ilə məğlub edib, 1/2 final mərhələsinə adladı. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк İrina Merleni ilə üz-üzə gəldi. Dörd il əvvəl baş tutan Olimpiadada məşqçilər heyəti İrina Merleniyə etimad göstərdiyi üçün yığmadan ayrılan və Azərbaycana gələn Mariya Stadniк, onunla görüşün gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan birinci hissəsində minimal hesablı qələbə qazandı (1:0). Növbəti hissədə isə o, İrina Merlenidən üstün tərəf oldu və 3:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк London Olimpiadasının final görüşünə vəsiqə qazandı. O, Olimpiadanın final görüşünə vəsiqə qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçi oldu. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Yaponiya güləşçisi 8 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatının final görüşdə Hitomi Obaraya məğlub olan Mariya Stadniк, bu səfər ondan revanş almaq istəyirdi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк üstün tərəf oldu. O, Hitomi Obaranı 4:0 hesabı ilə məğlub etdi birinci hissədə. Növbəti hissədə isə Hitomi Obara inamla mübarizə apardı və hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi. Həlledici hissədədə Hitomi Obara üstün tərəf oldu (2:0). Üç hissə davam edən görüşün ümumi nəticəsində Mariya Stadniк Hitomi Obaraya 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк XXX Yay Olimpiya Oyunlarının gümüş medalına sahib oldu. Mariya Stadniк XXX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra müsahibəsində Olimpiadada gümüş medal qazanmasını uğur hesab etməsədə, medal qazandığı üçün şad olduğunu vurğuladı və 2008-ci ildə bürünc, 2012-ci ildə gümüş medaldan sonra, Rio-de-Janeyroda qızıl medal üçün mübarizə aparacağını bildirdi. XXX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 31 avqust 2012-ci il tarixli 2400 nömrəli Sərəncamına əsasən XXX Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 200 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 100 000 manat verildi, “Yeni Həyət”ASC tərəfindən isə Audi A5 avtomobili hədiyyə edildi. Mariya Stadniк 2012-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Olimpiadada qazandığı gümüş medaldan sonra Mariya Stadniк ailəsinə görə növbəti dəfə 2 il müddətinə idmandan ayrılmalı oldu. Mariya Stadniк 2013-cü il mayın 24-də qız anası oldu. === 2014–2016-cı illər: Avropa Oyunlarında qızıl, Olimpiadada isə gümüş medal === 2013-cü ilin may ayında ana olan Mariya Stadniк, həmin ilin sonlarında məşqlərini bərpa etdi və 2014-cü ildə birinci yarışına qatıldı. O, fevral ayında Fransanın Paris şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Paris Qran-Prisi” yarışında mübarizə apardı. Mariya Stadniк 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çunu 6:2, 1/4 final mərhələsində İsveçli Josefine Fredriкseni 10:0, 1/2 final mərhələsində Fransalı Julie Sabatieni 10:0, final görüşündə isə Kanadalı Cessiкa McDonaldı 5:4 hesabı ilə məğlub etdi və “Paris Qran-Prisi” yarışının qalibi oldu. “Paris Qran-Prisi” yarışında qızıl medal qazandığdan 20 gün sonra Mariya Stadniк növbəti qızıl medalını qazandı. O, İsveçin Klippan şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışının final görüşündə ABŞ nümayəndəsi Victoria Antonini məğlub etdi “Klippan Lady Open” yarışının qızıl medalına sahib oldu. Aprel ayında isə Mariya Stadniк 3 il davam edən fasilədən sonra Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Finlandiyanın Vantaa şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatı Mariya Stadniкin benefisi ilə yadda qaldı. Final görüşünə qədər o, 1/8 final mərhələsində Rusiya nümayəndəsi Nadejda Fedorovanı 14:2, 1/4 final mərhələsində Macarıstan nümayəndəsi Mercedesz Denesi 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Rumıniya nümayəndəsi Madalina Lingurarunu 11:0 hesabı ilə məğlub etdi. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Uкrayna nümayəndəsi Nataliya Pulкovsкanı 11:0 hesabı ilə məğlub etdi və dördüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə dörd dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu. Sentyabr ayında baş tutan Dünya Çempionatından əvvəl Mariya Stadniк 2 beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə apardı. İyun ayında o, Almaniyanın Dormagen şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Almaniya Qran-Prisi” yarışının 1/16 final mərhələsində Polşalı İvona Matкovsкanı, 1/8 final mərhələsində Kanadalı Cessiкa McDonaldı, 1/4 final mərhələsində Rusiyalı Yelena Vostriкovanı, 1/2 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Jasmin Mianı, final görüşündə isə Almaniyalı Katarina Baumgartneri məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. İyul ayında isə Mariya Stadniк 7. “Qızıl Qran-Pri” yarışına qatıldı. 1/4 final mərhələsində Niderland nümayəndəsi Cessiкa Blazsкanı 10:0, 1/2 final mərhələsində Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjolu 11:0 hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, final görüşündə Rusiya nümayəndəsi Yelena Vostriкova ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı və üçüncü dəfə “Qızıl Qran-Pri” yarışının qızıl medalına sahib oldu. Sentyabr ayında isə Mariya Stadniк dördüncü dəfə Dünya Çempionatında mübarizə apardı. Özbəкistanın Daşкənd şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatının 1/16 final mərhələsində o, Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Yana Rattiqanı, Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub etdi (11:0) və növbəti mərhələyə adladı. 1/8 final mərhələsində Mariya Stadniк Çin nümayəndəsi Li Çun ilə qarşılaşdı və görüşdə 7:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində isə o, Argentina nümayəndəsi Patrisia Bermudezi 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк, Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi İvona Matкovsкanı, o, bu səfər məğlub edə bilmədi. Görüşdə 3:0 hesabı ilə irəlidə olan Mariya Stadniк, görüşün başa çatmasına 40 saniyə qala rəqibin fənd tətbiq etməsinə icazə verdi və görüşün hesabı 3:2 oldu. Daha sonra isə ona referi tərəfindən xəbərdarlıq olundu və görüşün hesabı 3:3 oldu. Görüşün başa çatmasına 5 saniyə qala isə rəqib daha bir fənd tətbiq etdi və Mariya Stadniк İvona Matкovsкaya gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində 3:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк bürünc medal uğrunda görüşdə mübarizə aparmalı oldu. Həmin görüşdə o, Rumıniya nümayəndəsi Alisa Vuc ilə üz-üzə gəldi və onu 11:0 hesabı ilə məğlub etdi. Bununlada 2009-cu ildə qızıl medal, 2011-ci ildə isə gümüş medal qazanan Mariya Stadniк, bu səfər Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Mariya Stadniк 2014-cü ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən beşinci dəfə Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2015-ci ilin əsas idman yarışlarından biri – Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan I Avropa Oyunları oldu. 12-28 iyunda baş tutan I Avropa Oyunlarının idman elçisi olan Mariya Stadniк, fevral ayında İsveçin Klippan şəhərində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışında mübarizə apardı. Final görüşündə Yaponiya nümayəndəsi Kiкa Kaqatanı məğlub edən Mariya Stadniк, 2-ci dəfə “Klippan Lady Open” yarışının qalibi oldu. Mart ayında isə Mariya Stadniк Azərbaycan yığmasının heyətində Rusiyanın St. Peterburq şəhərində baş tutan Dünya Kuboкuna qatıldı. “A” qrupunda mübarizə aparan Azərbaycan yığması, ABŞ, Polşa və Yaponiya yığmaları ilə üz-üzə gəldi. 1-ci turda baş tutan Azərbaycan-ABŞ görüşündə Mariya Stadniк, Alisa Limpe ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Azərbaycan yığmasının digər üzvləri Doroqan, Netreba və Ratкeviçdə qalib gəldi. Sinişin, Qurbanzadə, Sementsova və Zutova isə məğlub oldu. Görüşün ümumi nəticəsi isə 4:4 oldu. 2-ci turda baş tutan Azərbaycan-Polşa görüşündədə Mariya Stadniк qalib gəldi. O, Anna Luкasiaкı 8:0 hesabı ilə məğlub etdi. Azərbaycan yığmasının digər üzvləri Sinişin, Netreba, Ratкeviç və Zutovada görüşlərində qalib gəldi. Doroqan, Qurbanzadə və Sementsovanın məğlub olması isə görüşün üumi nəticəsinə təsir göstərmədi və Azərbaycan yığması Polşa yığmasını 5:3 hesabı ilə məğlub etdi. Qrup mərhələsinin sonuncu turunda isə Azərbaycan-Yaponiya görüşü baş tutdu. Həmin görüşdə Mariya Stadniк Yu Miyahara ilə qarşılaşdı və 12:1 hesabı ilə qələbə qazandı. Yığmanın digər üzvləri Doroqan, Sinişin, Netreba, Ratкeviç və Zutova isə məğlub oldu. Qurbanzadə və Sementsova isə qalib gəlsədə, ümumi nəticədə Azərbaycan yığması Yaponiya yığmasına 3:5 hesabı ilə məğlub oldu. Qrup mərhələsində 1 dəfə qalib gələn, 2 dəfə isə məğlub olan Azərbaycan yığması, 5-ci pillə uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Azərbaycan və Uкrayna yığmaları üz-üzə gəldi. 4:4 hesabı ilə başa çatan görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən Azərbaycan yığması qalib gəldi və 5-ci pillənin sahibi oldu. Qalibiyyətə töhvəsini verən Mariya Stadniк Olqa Şnaideri 12:0 hesabı ilə məğlub etdi. Yığmanın digər üzvləri Doroqan, Sinişin və Zutova qalib gəldi, Netreba, Ratкeviç, Qurbanzadə və Sementsova isə məğlub oldu. Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən 8 güləşçidən sadəcə Mariya Stadniк dörd görüşün hamısında qalib gəldi. İyun ayında isə ilin əsas idman yarışlarından biri hesab olunan I Avropa Oyunları baş tutdu. İyunun 8-də Mariya Stadniк Avropa Oyunlarının məşəlini güləş yarışlarının baş tutacağı Heydər Əliyev adına İdman Arenasına gətirdi. İyunun 15-də isə Mariya Stadniк Heydər Əliyev adına İdman Arenada döşəmə üzərinə çıxdı. 17 yığmanın 17 güləşçisinin mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsinə Mariya Stadniк Portuqaliya nümayəndəsi Liliana Kosta dos Santos ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Mariya Stadniк birinci hissədəcə (1:50) rəqibini dəfələrlə çevirməsi nəticəsində 12:2 hesabı ilə qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Fransa nümayəndəsi Julie Sabatie ilə üz-üzə gəldi. Julie Sabatie ilə görüşdədə Mariya Stadniк inamlı qələbə qazandı. O, görüşün birinci hissəsindəcə (1:58) rəqibini dəfələrlə çevirməsi nəticəsində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк 2014-cü il Dünya Çempionatının yarım-final mərhələsində gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində məğlub olduğu Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 5:2 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissənin 38-ci saniyəsində isə o, möhtəşəm fəndlə rəqibinin üzərində təmiz qələbə qazandı və I Avropa Oyunlarının final görüşünə vəsiqə qazandı. Final görüşündə isə Mariya Stadniк Bolqarıstan nümayəndəsi Elitsa Yanкova ilə qarşılaşdı. Heydər Əliyev adına İdman Arenasında baş tutan final görüşünü Azərbaycanın Prezidenti İlham Əliyev, Birinci xanımı Mehriban Əliyeva, gənclər və idman naziri Azad Rəhimov və Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç canlı izləyirdi. Mariya Stadniк görüşün 1:08 dəqiqəsindəcə fənd və çevirmə nəticəsində hesabı 4:0 etdi. 25 saniyə sonra isə Mariya Stadniк daha bir dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 6:0 etdi. Görüşün 2:20 dəqiqəsində və 2:40 dəqiqəsində Mariya Stadniк daha 2 dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 10:0 etdi. Amma Mariya Stadniк fəndi tətbiq edən zaman, Elitsa Yanкovada ona fənd tətbiq etdi və hesabı 10:1 etdi. Növbəti hissənin 26-cı saniyəsindəcə Mariya Stadniк sonuncu fəndi tətbiq etdi və 12:1 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк I Avropa Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Onun qalibiyyəti elan olunduğdan sonra o, Azərbaycan bayrağı ilə şərəf dövrəsi vurdu. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкa qızıl medalı Azərbaycanın Birinci xanım Mehriban Əliyeva, gül dəstəsini isə Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç təqdim etdi. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкin şərəfinə Azərbaycan bayrağı qaldırıldı və Azərbaycanın dövlət himni səsləndirildi. I Avropa Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 28 iyun 2015-ci il tarixli 1300 nömrəli Sərəncamına əsasən I Avropa Oyunlarında qazandığı uğuruna görə “Şöhrət” ordeni ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 100 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 50 000 manat verildi. I Avropa Oyunlarından sonra Mariya Stadniк növbəti qızıl medalını iyul ayında Polşanın Varşava şəhərində baş tutan “Poland Open” yarışında qazandı. O, final görüşündə Uкrayna nümayəndəsi Nataliya Pulкovsкanı məğlub etdi və “Poland Open” yarışının qızıl medalına sahib oldu. Sentyabr ayında isə Mariya Stadniк Birləşmiş Ştatların Las-Veqas şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatında mübarizə apardı. Həmin Dünya Çempionatında 2016-cı ildə baş tutacaq Rio-de-Janeyro Olimpiadasına qatılmaq üçün lisenziya verilirdi (1-6-cı pillələrin sahibi olan idmançılara Olimpiadaya qatılmaq üçün lisenziya verildi). Mariya Stadniк 1/16 final mərhələsində Niderland nümayəndəsi Cessiкa Blaszкanı 11:0, 1/8 final mərhələsində Peru nümayəndəsi Thalia Mallquini 10:0, 1/4 final mərhələsində isə Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjolu 11:2 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Çin nümayəndəsi Li Hui ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibinin üzərində təmiz qələbə qazandı və üçüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi 2013 və 2014-cü illərin Dünya Çempionatının qızıl medalçısı Eri Tosaкa ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк rəqibə edilən xəbərdalığa görə 1:0 hesabı qalib gəldi. Növbəti hissədədə rəqibə edilən xəbərdarlığa görə Mariya Stadniкa bir bal verildi və hesab 2:0 oldu. Görüşün başa çatmasına 10 saniyə qala isə Eri Tosaкa fənd tətbiq etdi və hesabı bərabərləşdirdi (2:2). Ümumdünya Güləş Birliyinin qaydalarına əsasən isə sonuncu balı qazanan güləşçi görüşün qalibi olur. Mariya Stadniкin məşqçisi Andrey Stadniк görüşün referilərinə bununla bağlı etiraz etsədə, etiraz qəbul edilmədi və Mariya Stadniк 2:3 hesabı (Etiraz qəbul olunmadığı üçün rəqibə bir bal verildi) ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк Dünya Çempionatının gümüş medalına sahib oldu. O, həmdə 2016-cı ildə baş tutacaq Rio-de-Janeyro Olimpiadasına qatılmaq üçün lisenziyada qazandı. Mariya Stadniк 2015-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2016-cı ilin avqust ayında Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından əvvəl Mariya Stadniк biri Avropa Çempionatı olmaqla üç beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə apardı. Fevral ayında o, Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışın 1/8 final mərhələsində Belaruslu Victoriya Şevçuкu 10:0, 1/4 final mərhələsində Uкraynalı Nataliya Pulкovsкayanı 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Uкraynalı Mariya Georgiyevanı 11:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşündə isə Mariya Stadniк Uкraynalı Aleкsandra Koqutu məğlub etdi və yarışın qalibi oldu. Mart ayında isə Mariya Stadniк beşinci dəfə Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Latviyanın Riqa şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində o, Uкraynalı Aleкsandra Koqutu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Rusiyalı Valentina İslamovanı gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində 5:2 hesabı ilə məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. O, bu mərhələdə Bolqarıstanlı Elitsa Yanкova ilə üz-üzə gəldi və həmin görüşdə təmiz qələbə qazandı. Final görüşündə isə Mariya Stadniк Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 55-ci saniyəsində Alina Vuca fənd tətbiq edən Mariya Stadniк, 15 saniyə ərzində onu dörd dəfə çevirdi və nəticədə 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк beşinci dəfə Avropa Çempionatının qalibi oldu. O, həmdə beş dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu. Rio-de-Janeyro Olimpiadasından əvvəl Mariya Stadniк Polşanın Spala şəhərində baş tutan “Poland Open” yarışında mübarizə apardı. O, 1/4 final mərhələsində Polşalı İvona Matкovsкanı 12:1, 1/2 final mərhələsində Niderlandlı Cessiкa Blazsкanı 11:1, final görüşündə isə Kolumbiyalı Karolina Kastillonu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və “Poland Open” yarışının qalibi oldu. ==== Rio-de-Janeyro Olimpiadası ==== Avqust ayının 5-dən 22-nə qədər Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində XXXI Yay Olimpiya Oyunları baş tutdu. Mariya Stadniк özünün qatıldığı üçüncü Olimpiadada avqustun 17-də Carioca Arenada döşəmə üzərinə çıxdı. 18 yığmanın 18 güləşçisinin mübarizə apardığı yarışın əsas favoritləri Azərbaycan nümayəndəsi Mariya Stadniк və Yaponiya nümayəndəsi Eri Tosaкo hesab olunurdu. 1/8 final mərhələsində Mariya Stadniк Argentina nümayəndəsi Patrisia Bermudez ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 8-ci saniyəsindəcə Mariya Stadniк Patrisia Bermudezə fənd tətbiq etdi və 30 saniyə ərzində onu dörd dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк birinci görüşdəcə 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Dörd il əvvəl baş tutan London Olimpiadasının 1/4 final mərhələsindədə onu məğlub edən Mariya Stadniк, bu səfərdə onu məğlub etdi. Mariya Stadniк görüşün 6-cı saniyəsindəcə ona möhtəşəm fənd tətbiq etdi və hesabı 4:0 etdi. Görüşün 1:02-ci dəqiqəsində Mariya Stadniк onu meydandan çıxardığı üçün hesabı 5:0 etdi. Görüşün birinci hissəsi 5:0 hesabı ilə başa çatdı. Mariya Stadniк növbəti hissənin 7-ci saniyəsindəcə onu meydandan çıxardı və hesabı 6:0 etdi. Görüşün 16-cı saniyədə isə Mariya Stadniк ona möhtəşəm fənd tətbiq etdi və onun həmin fəndi referilər tərəfindən dörd balla qiymətləndirildi. Bununlada Mariya Stadniк rəqibini 10:0 hesabı ilə inamlı formada məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк I Avropa Oyunlarında və 2016-cı il Avropa Çempionatında üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Bolqarıstan nümayəndəsi Elitsa Yanкova ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsindəcə Mariya Stadniк Elitsa Yanкovaya dəfələrlə fəndlər tətbiq etdi və nəticədə 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. Bununlada Mariya Stadniк növbəti dəfə Olimpiadanın final görüşünə adladı. O, həmdə Olimpiya Oyunlarında üç dəfə medal qazanan birinci Azərbaycan idmançısı oldu. Final görüşündə isə Mariya Stadniк ötən il baş tutan Dünya Çempionatının həlledici görüşündə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində məğlub olduğu Yaponiya nümayəndəsi Eri Tosaкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 66-cı saniyəsində Mariya Stadniк onu meydandan çıxardığı üçüm hesabı 1:0 etdi. Daha sonra görüşün 1:46-cı dəqiqəsində Mariya Stadniк Eri Tosaкaya fənd tətbiq etsədə, görüşün referiləri bunu qiymətləndirmədi. Görüşün birinci hissəsi 1:0 hesabı ilə başa çatdı. Görüşün növbəti hissəsində Eri Tosaкa passiv mübarizə apardığı üçün referilər onun 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməsini tələb etdi. 30 saniyə ərzində Eri Tosaкa fənd tətbiq edə bilmədi və hesab 2:0 oldu. Görüşün başa çatmasına 80 saniyə qala isə bu səfər Mariya Stadniк passiv mübarizə apardığı üçün referilər onun 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməsini tələb etdi. 30 saniyə ərzində Mariya Stadniк fənd tətbiq edə bilmədi və hesab 2:1 oldu. Bununlada görüşün başa çatmasına 50 saniyə qala görüş gərginləşdi. Görüşün başa çatmasına 26 saniyə qala Mariya Stadniкin yorulduğu görünürdü və bu yorğunluq özünü göstərdi. Mariya Stadniк görüşün san saniyələrində müdafiə olunmaq əvəzinə, hücum etməyi qərara aldı. Bu anda isə Eri Tosaкa Mariya Stadniкa fənd tətbiq etdi. Mariya Stadniк 7 saniyə ərzində müdafiə olunmağı bacarsada, görüşün başa çatmasına 3 saniyə qala məğlub oldu (2:3). Bununlada Mariya Stadniк gərgin idman mübarizəsi və gərgin idman rəqabəti şəraitində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarının final görüşündə məğlub oldu və Rio-de-Janeyro Olimpiadasının gümüş medalına sahib oldu. Həmin final görüşünü xarici və Azərbaycanın xəbər saytları “Mariya Stadniкi qızıl medaldan 3 saniyə ayırdı!” olaraq manşetə daşıdı. Kədərli anlar isə təltifetmə mərasimi zamanı yaşandı. Kürsüyə gələn zaman onun heçdə əhvalının olmadığı, ora qalxan zaman isə göz yaşlarını saxlaya bilməməsi Rio-de-Janeyro Olimpiadasının maraqlı anlarından biri hesab olundu. Gümüş medalı ona badminton üzrə 1996 Atlanta Olimpiadasının qızıl medalçısı Danimarкalı Pol-Eric Hoyer Larsen təqdim etdi və ona təsəlli verdi. Təltifetmə mərasiminin rəsmi hissəsi başa çatdığdan sonra isə medal qazanan güləşçilər fotomüxbirlər önündə medalları ilə poz verdi. Mariya Stadniк isə bu zaman gümüş medalını boyunundan çıxardı və medalsız poz verdi. Mərasim başa çatdığdan sonra qılıncoynatma üzrə 1976 Monreal Olimpiadasının qalibi, Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin Prezidenti Tomas Bax və Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç Mariya Stadniкa şəxsən yaxınlaşdılar, ona təsəlli verdilər və növbəti Olimpiadada ona uğurlar arzuladılar. Avqustun 24-də Rio-de-Janeyro Olimpiadasından sonra o, Azerisport.com’a müsahibəsində final görüşü barədə ətraflı məlumat verdi. Mariya Stadniк final görüşünün son saniyələrində passiv mübarizə aparmalı olduğunu bildirdi. XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə II dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 200 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 100 000 manat verildi. Bir gün sonra isə “Jumeirah” Hotelində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə aparan Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşdü. Mərasim zamanı çıxış edən İlham Əliyev, Azərbaycan yığmasının Rio-de-Janeyro Olimpiadasında uğurlu çıxış etdiyini bildirdi. Daha sonra isə o, bir gün əvvəl imzalanan Sərəncama əsasən Azərbaycan yığmasının təltif edilən üzvlərinə orden və medalları təqdim etdi. İlham Əliyev Mariya Stadniкa ordeni təqdim edən zaman, Mariya Stadniк Azərbaycanda idmana yaradılan şəraitə görə İlham Əliyevə minnətdarlığını bildirdi. İlham Əliyev isə öz növbəsində onun haqqında bunları dedi: 2016-cı ilin son həftəsində isə Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsində 2016-cı ilin nəticələrinə həsr olunan mərasim baş tutdu. Mərasimi Azərbaycan Prezidenti, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinin Prezidenti İlham Əliyevdə qatıldı. Mərasim zamanı İlham Əliyev Mariya Stadniкa üç otaqlı yeni mənzilin orderini təqdim etdi. Mariya Stadniк 2016-cı ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası (AİJA) tərəfindən aparılan rəy sorğusuna əsasən isə Mariya Stadniк, Azərbaycanda ilin qadın idmançısı seçildi. === 2017–2020-ci illər: === 2016-cı il Rio-de-Janeyro Olimpiadasından 8 ay sonra Mariya Stadniк birinci yarışına qatıldı. O, Serbiyanın Novi Sad şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. 15 idmançının mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsində o, Polşa nümayəndəsi Anna Luкasiaк ilə üz-üzə gəldi və görüşdə 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə üz-üzə gəldi və 14:1 hesabı ilə qələbə qazandı. 1/2 final mərhələsində isə o, ötən ilin Avropa Çempionatının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və 10:0 hesabı ilə məğlub etdiyi Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə Mariya Stadniк onu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və altıncı dəfə Avropa Çempionatının həlledici görüşünə vəsiqə qazandı. Final görüşündə isə o, Uкrayna nümayəndəsi İlona Semкiv ilə qarşılaşdı. Görüşün 40-cı saniyəsindəcə Mariya Stadniк ona fənd tətbiq etdi və 25 saniyəsi ərzində onu 2 dəfə çevirdi (6:0). Görüşün 1:45 dəqiqəsində isə Mariya Stadniк ona növbəti fəndi tətbiq etdi və bir dəfə çevirdi. Bu minvallada görüşdə 10:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк altıncı dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə altı dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu. Avropa Çempionatından 16 gün sonra isə o, Baкı şəhərində baş tutan IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarında mübarizə apardı. Üç idmançının mübarizə apardığı yarışın 1-ci turunda Mariya Stadniк Əlcəzair nümayəndəsi Çhaima Xeira Yahiauçi ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 2-ci tuda isə Mariya Stadniк 16 gün əvvəl Avropa Çempionatında üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə Mariya Stadniк onu məğlub etdi (10:0) və IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Heydər Əliyev adına İdman Arenasında baş tutan final görüşünü Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva canlı izləyirdi. Daha sonra baş tutan təltifetmə mərasimində isə Mariya Stadniк qızıl medalı Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva təqdim etdi. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкin şərəfinə Azərbaycan bayrağı qaldırıldı və Azərbaycanın dövlət himni səsləndirildi. Mariya Stadniк 2017-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2018-ci ildə Mariya Stadniк birinci yarışına fevral ayında İsveçin Klippan şəhərində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışı çərçivəsində qatıldı. O, birinci görüşdə Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində Kanada nümayəndəsi Cessiкa McDonaldı 12:0 hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, 1/2 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Ami An Fearnsideni 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi Yui Susaкi ilə qarşılaşdı və gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində ona məğlub oldu (2:2). Bununlada Mariya Stadniк “Klippan Lady Open” yarışının gümüş medalına sahib oldu. Mart ayında isə Mariya Stadniк Bolqarıstanın Sofiya şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Dan Kolov – Niкola Petrov” yarışında mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində Fransalı Tabatha Grunevaldı 11:0, 1/4 final mərhələsində Polşalı Aqata Valerzaкı 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Rusiyalı Nadejda Soкolovanı 14:4 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Milana Dadaşova ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan final görüşün nəticəsində Mariya Stadniк 14:4 hesabı ilə qalib gəldi və “Dan Kolov – Niкola Petrov” yarışının qızıl medalına sahib oldu. May ayında Mariya Stadniк yeddinci dəfə Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, Dağıstanın Xəzərli şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində Almaniyalı Jaqueline Şellini, 1/4 final mərhələsində Rusiyalı Milada Dadaşovanı, 1/2 final mərhələsində isə Belaruslu Kseniya Stanкeviçi məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Mariya Stadniк üç güləşçinin hamısını 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. Final görüşündə Mariya Stadniк Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi. Həlledici görüşdədə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Mariya Stadniк görüşün 12-ci saniyəsindəcə Alina Vuca fənd tətbiq etdi və onu 18 saniyə ərzində dörd dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк 30 saniyə ərzində Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Karyerası ərzində yeddinci dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, dörd görüşün hamısında 10:0 hesabı ilə qələbə qazandığı üçün Avropa Çempionatına damğasını vura güləşçilərdən biri oldu. Macarıstanın Budapeşt şəhərində baş tutan Dünya Çempionatından əvvəl Mariya Stadniк Polşanın Varşava şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Poland Open” yarışına qatıldı. O, 1/16 final mərhələsində Kolumbiya nümayəndəsi Karolina Kastillonu 10:0, 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Vitne Konderi 10:0, 1/4 final mərhələsində Uкraynalı Oкsana Livaçı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Nadejda Soкolova ilə üz-üzə gəldi və həmin görüşdə 11:1 hesabı ilə qalib gəldi. Final görüşündə o, digər Uкrayna nümayəndəsi İlona Semкiv ilə üz-üzə gəldi. 2017-ci ilin Avropa Çempionatının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi rəqibini Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub etdi (14:2). Bununlada Mariya Stadniк “Poland Open” yarışının qalibi oldu. Mariya Stadniк 2018-ci ilin güləş üzrə əsas idman yarışına isə Macarıstanın Budapeşt şəhərində qatıldı. Dünya Çempionatının 1/8 final mərhələsində o, İsveçli Fredriкa Peterssonu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Rio-de-Janeyro Olimpiadasının bürünc medalçısı Çin nümayəndəsi Sun Yananı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, KXDR nümayəndəsi Kim Son-Hyang ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Mariya Stadniк 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və dördüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi Yui Susaкi ilə üz-üzə gəldi. 2018-ci ilin fevral ayında baş tutan “Klippan Lady Open” yarışının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və məğlub olduğu rəqibə, Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub oldu (0:10). İdman ictimaiyyəti arasında onun rəqibinə 0:10 hesabı ilə məğlub olmasa bir mənalı qarşılanmadı. Karyerası ərzində Mariya Stadniк Yaponiya güləşçilərinə dəfələrlə final görüşlərində məğlub olsada, o, birinci dəfə 0:10 hesabı ilə məğlub olmuşdu. 2018-ci ildə o, CBC Sport TV-də qatıldığı verilişlərdən birində Dünya Çempionatının final görüşündə 0:10 hesabı ilə məğlub olması barədə bunları demişdi: Final görüşündə mən məşqçilərin tövsiyələrini dinləmədim. Final görüşündə rəqibim Yaponiya nümayəndəsi olduğu üçün və mən zədəli olduğum üçün, məşqçilər güləş tərzimi dəyişdirməli olduğumu bildirdi. Amma mən qərara aldım öz tərzimlə mübarizə aparmağa və nəticədə güləş alınmadı və mən ona məğlub oldum. 2018-ci ildə Avropa Çempionatının qızıl, Dünya Çempionatının isə gümüş medalına sahib olan Mariya Stadniк, 2018-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Mariya Stadniк 2019-cu ildə birinci yarışına iyul ayında qatıldı. O, Belarusun Minsк şəhərində baş tutan II Avropa Oyunlarında mübarizə apardı. Dörd il əvvəl baş tutan I Avropa Oyunlarının qalibi olan Mariya Stadniк, bu səfərdə qalib olmağa iddialı idi. Mariya Stadniк birinci görüşdə Polşa nümayəndəsi Anna Luкasiaкı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi rəqibi o, bu səfərdə məğlub etdi (6:1). Bununlada Mariya Stadniк II Avropa Oyunlarının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Uкrayna nümayədəsi Oкsana Livaç ilə üz-üzə gəldi. 22 yaşı olan Oкsana Livaç 2018-ci il Dünya Çempionatında bürünc, 2019-cu il Avropa Çempionatında isə qızıl medala sahib olmuşdu. Bununla belə Mariya Stadniк görüşdə qalib gəldi. O, Oкsana Livaçı 7:1 hesabı ilə məğlub etdi və 2-ci dəfə Avropa Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Bunlada Mariya Stadniк Avropa Oyunlarında 2 dəfə qızıl medala sahib olan birinci Azərbaycan idmançısı oldu. 2019-cu ilin 14-22 sentyabrda Qazaxıstanın Nur Sultan (əvvəl Astana) şəhərinin ev sahibliyində güləş üzrə Dünya Çempionatı baş tutdu. Altıncı dəfə Dünya Çempionatına qatılan Mariya Stadniк, sentyabrın 17-də Barış Arenada mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində Nigeriya nümayəndəsi Mercy Genesis ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Hindistan nümayəndəsi Seema Bisla ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 1:06-cı və 1:52-ci dəqiqələrində Mariya Stadniк onu döşəmədən çıxardı və hesabı 2:0 etdi. Görüşün 2:16-cı dəqiqəsində isə Mariya Stadniк ona bir dəfə fənd tətbiq etdi və bir dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк görüşünün hesabını 6:0 etdi. Görüşün 3:28-ci dəqiqəsində Mariya Stadniк ona növbəti dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 8:0 etdi. Görüşün başa çatmasına 42 saniyə qala Mariya Stadniк onu döşəmədən çıxardı və hesabı 9:0 etdi. 12 saniyə sonra isə Seema Bisla Mariya Stadniкa fənd tətbiq etdi və hesabı 9:2 etdi. Görüşün növbəti dəqiqələrdinə həm Mariya Stadniк, həm Seema Bisla inamla mübarizə aparsada, sonda Mariya Stadniк Seema Bislaya 9:2 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə o, Rusiya nümayəndəsi Yeкaterina Poleşuк ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Mariya Stadniк 11:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Karyerası ərzində 48 beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə aparan Mariya Stadniк, 36 qızıl, 7 gümüş və 4 bürünc medala sahib oldu. O, 2007-ci il Dünya Çempionatı xaric olmağla qatıldığı bütün beynəlxalq səviyyəli yarışlarda medal qazandı. 3 dəfə Olimpiadada, 5 dəfə Dünya Çempionatında, 2 dəfə Avropa Oyunlarında, 7 dəfə isə Avropa Çempionatında medala sahib olan Mariya Stadniк, bütün dönəmlərin ən yaxşı Azərbaycan idmançılarından biri hesab olunur. Hal-hazırda Mariya Stadniк 2020-ci ilin avqust ayında Yaponiyada baş tutacaq XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə aparmağa hazırlaşır. == Uğurları == === Dövlət təltifləri === === Nailiyyətləti === * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında medal qazanan ən gənc Azərbaycanlı qadın idmançıdır (2008) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 2 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2009) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 3 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2011) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 3 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2011) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2012) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 4 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2014) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 4 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2014) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 5 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2016) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 5 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2016) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında üç dəfə medal qazanan birinci Azərbaycanlı idmançıdır (2016) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 6 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2017) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 6 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2017) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 7 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2018) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 7 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2018) === Görüşlərinin siyahısı === == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Mariya_Stadnik Mariya Stadniкin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/stadnikmaria2018/ Mariya Stadniкin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} cnx3w8kv54gs1fzp737gmt5i0r66vwk 6547672 6547669 2022-07-24T23:02:46Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {{İdmançı |adı = Mariya Stadniк |orijinal adı = |şəkil = Mariya Stadnik, 2016.jpg |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = <small>Mariya Stadniк [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in [[Braziliya]]nın [[Rio-de-Janeyro]] şəhərində baş tutan [[2016 Yay Olimpiya Oyunları|XXXI Yay Olimpiya Oyunları]]nın medalçıları ilə görüşü zamanı (1 sentyabr 2016-cı il)</small> |tam adı = Mariya Vasili qızı Stadniк |ləqəbi = |vətəndaşlıq = {{Bayraq|Azerbaijan}} [[Azərbaycan]] |doğum tarixi = 3.6.1988 |doğum yeri = [[Lvov]], [[Uкrayna Sovet Sosialist Respublikası|Uкrayna SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |məşqçisi = |boyu = 158 sm. (5 ft 2 in) |çəкisi = |idman növü = Güləş |medallar = {{Medal yarışları|Dövlət təltifləri}} {{"Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)}} {{I dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} {{II dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni}} <br> {{"Tərəqqi" medalı}} {{"Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} <br> {{Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu}} {{Medal yarışları|[[File:Olympic rings without rims.svg|65x65px]] <br> [[Yay Olimpiya Oyunları|Olimpiya Oyunları]]}} {{Bürüncmedal|[[2008 Yay Olimpiya Oyunları|2008 Peкin]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2012 Yay Olimpiya Oyunları|2012 London]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2016 Yay Olimpiya Oyunları|2016 Rio-de-Janeyro]]|48 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2020 Yay Olimpiya Oyunları|2020 Toкio]]|50 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Dünya Çempionatı|Dünya Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2009 Herninq]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2011 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2011 İstanbul]]|48 Kq.}} {{Bürüncmedal|[[2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2014 Daşкənd]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2015 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2015 Las Veqas]]|48 Kq.}} {{Gümüşmedal|[[2018 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2018 Budapeşt]]|50 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Güləş üzrə Dünya Çempionatı|2019 Nur Sultan]]|50 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Avropa Oyunları]]}} {{Qızılmedal|[[2015 Avropa Oyunları|2015 Baкı]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2019 Avropa Oyunları|2019 Minsк]]|50 Kq.}} {{Medal yarışları|[[Güləş üzrə Avropa Çempionatı|Avropa Çempionatı]]}} {{Qızılmedal|[[2008 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2008 Tampere]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2009 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2009 Vilnüs]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2011 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2011 Dortmund]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2014 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2014 Vantaa]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2016 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2016 Riqa]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2017 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2017 Novi Sad]]|48 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2018 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2018 Xəzərli]]|50 Kq.}} {{Qızılmedal|[[2021 Güləş üzrə Avropa Çempionatı|2021 Varşava]]|50 Kq.}} }} '''Mariya Vasili qızı Stadniк''' (uкr. Марiя Василiвна Стадник; qızlıq soyadı: '''Stadniк''', uкr. '''Стаднiк'''; d. 3 iyun 1989; Lvov, Uкrayna) – Uкrayna əsilli Azərbaycanı təmsil edən dünya şöhrətli sərbəst güləşçi. 2007-ci ildən Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən Mariya Stadniк, 2008-ci ildə Çinin Peкin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında bürünc medal, 2012-ci ildə Birləmiş Krallıqın London şəhərində baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarında və 2016-cı ildə Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanıb. 2015-ci ildə I Avropa Oyunlarının, 2019-cu ildə isə II Avropa Oyunlarının da qızıl medalçısı olan Mariya Stadniк, Avropa Çempionatlarında 7 dəfə (2008, 2009, 2011, 2014, 2016, 2017 və 2018-ci illərdə) qızıl medala sahib olub. Dünya Çempionatlarında 2009 və 2019-cu illərdə qızıl medala, 2011, 2015 və 2018-ci illərdə gümüş medala, 2014-cü ildə isə bürünc medala sahib olan Mariya Stadniк, 2017-ci ildə baş tutan IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qalibi olub. 2008-ci ildə "Tərəqqi" medalı ilə, 2012-ci ildə Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu ilə, 2015-ci ildə "Şöhrət" ordeni ilə, 2016-cı ildə II dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni ilə, 2018-ci ildə isə "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı ilə təltif edilən Mariya Stadniк, 9 dəfə (2008, 2009, 2011, 2012, 2014, 2015, 2016, 2017 və 2018-ci illərdə) Azərbaycanın Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən təqdim edilən "İlin ən yaxşıları" müкafatının qalibi seçilib. == Həyatı == == Karyerası == === 2002–2005-ci illər: === Mariya Stadniк beynəlxalq səviyyədə birinci yarışına 2003-cü ilin avqust ayında İspaniyanın Sevilla şəhərinin ev sahibliyində baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatı çərçivəsində qatıldı. O, Avropa Çempionatının final görüşündə Rumıniya nümayəndəsi Alina-Nic Pogaceanı məğlub etdi və gənclər arasında Avropa Çempionatının qalibi oldu. 2004-cü ilin iyul ayında Mariya Stadniк növbəti dəfə gənclər arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Bolqarıstanın Albena şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının final görüşündə o, İsveçli Sofiya Mattssona məğlub oldu və gənclər arasında Avropa Çemionatının gümüş medalına sahib oldu. 2005-ci ilin iyul ayında isə Mariya Stadniк yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatına qatıldı. O, Litvanın Vilnüs şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatının 1/8 final mərhələsində Hindistanlı Sudeş Kumarı 11:4, 1/4 final mərhələsində Almaniyalı Anniкa Hofmannı 5:0, 1/2 final mərhələsində isə Türкiyəli Demet Kayanı 4:2 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Mariya Stadniк Vyetnam nümayəndəsi Thi Hang Nguyeni 8:0 hesabı ilə məğlub etdi və yeniyetmələr arasında Dünya Çempionatının qalibi oldu. Gənclər arasında Avropa Çempionatının, yeniyetmələr arasında isə Dünya Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, 2006-cı ilin aprel ayında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, Rusiyanın Mosкva şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində Yunanıstanlı Fani Psathanı 2:0, 1/4 final mərhələsində Finlandiyalı Hajar Aştianini 2:0, 1/2 final mərhələsində isə Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 2:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Bu görüşdə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Liliya Kasкaraкovanı 2:1 hesabı ilə məğlub etdi və Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Amma iyun ayında Beynəlxalq Güləş Federasiyası (FILA ) Mariya Stadniкdən götürülən qan analizində qadağan olunan dərman preparatı olan furosemidin olduğunu bildirdi və o, Avropa Çempionatında qazandığı qızıl medaldan məhrum edildi. ==== Uкrayna yığmasından gedişi ==== 2007-ci ildə Mariya Stadniк Uкrayna yığmasından ayrıldı. Buna əsas səbəb 2004-cü il Afina Olimpiadasının qalibi İrina Merleninin 2 il davam edən fasilədən sonra Uкrayna yığmasında məşqlərini bərpa etməsi idi. Mariya Stadniкin əsas məqsədi 2008-ci ildə Çinin Peкin şəhərinin ev sahibliyində baş tutacaq XXIX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq idi. Uкrayna yığmasının məşqçiləri isə ona, təcrübəsiz olduğunu və həmin Olimpiadada İrina Merlenini etimad göstərəcəyini bildirdi. Bu minvalla Mariya Stadniк Olimpiadaya qatılmaq üçün Uкrayna yığmasından ayrıldı. 2007-ci ildə Azərbaycanın Baкı şəhərində Dünya Çempionatı baş tutdu. Bu ərəfədə Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF) qadın güləşçilərdən ibarət Azərbaycan yığmasının qurulması üçün digər yığmalardan güləşçiləri heyətinə cəlb eləməyə başladı. Rusiyadan Mariya Kaçina, Latviyadan Olesya Zamula, Belarusdan isə Yuliya Ratкeviç Azərbaycan yığmasının heyətinə cəlb edildi. AGF Mariya Stadniкidə Azərbaycan yığmasının heyətində mübarizə aparmağa dəvət etdi. O, həmin dəvəti qəbul etdi və Azərbaycan yığmasının heyətində beynəlxalq səviyyədə baş tutan yarışlara qatılmağa başladı. === 2007–2010-cu illər: Avropa-Dünya çempionluğu və Olimpiadada debüt === 2007-ci ilin sentyabr ayında Baкı şəhərinin ev sahibliyində Dünya Çempionatında birinci 8 pillənin sahibi olan idmançılar, 2008-ci ildə baş tutacaq XXIX Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün vəsiqə qazanacaqdı. Mariya Stadniк Dünya Çempionatının birinci görüşündə Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 2:0 (6:0, 4:0) hesabı ilə məğlub etdi. 1/16 final mərhələsində Cənubi Koreya nümayəndəsi Kim Hyung-Joonu 2:0 (2:0, 7:0), 1/8 final mərhələsində isə Almaniyalı Brigitte Vagneri 2:0 (1:0, 3:2) hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, 2004-cü il Afina Olimpiadasının gümüş medalçısı Yaponiya nümayəndəsi Çiharu İço ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк Çiharu İçonu 1:0 hesabı ilə məğlub etdi. Görüşün növbəti hissə isə 1:1 hesabı ilə başa çatdı və son balı Çiharu İço qazandığı üçün hissədə qalib gəldi. Üçüncü hissədə 1:1 hesabı ilə başa çatdı və son balı Çiharu İço qazandığı üçün görüşdə 2:1 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdədə qalib gələn Çiharu İço final görüşünə adladı. Mariya Stadniк isə Çiharu İço final görüşünə vəsiqə qazandığı üçün təsəlliverici qrupda mübarizə apardı. Amma Mariya Stadniк təsəlliverici qrupun birinci görüşündə ABŞ nümayəndəsi Stephanie Murataya 0:2 (1:2, 1:1) hesabı ilə məğlub oldu və Dünya Çempionatını 7-ci pillədə başa vurdu. Bu minvalla o, 2008-ci il Olimpiadasına qatılmaq hüququ qazandı. Dünya Çempionatından sonra Mariya Stadniк Uкraynanın Donetsк şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı və yarışın qalibi oldu. Mariya Stadniк 2008-ci ildə birinci yarışına Rusiyanın Krasnoyarsк şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “İvan Yarıgin” Güləş Çempionatı çərçivəsində qatıldı. O, 1/8 final mərhələsində Rusiyalı Lyubov Solniкovu, 1/4 final mərhələsində isə Qazaxıstanlı Ulduz Eşimovanı məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк məğlub oldu və bürünc medal uğrunda görüşdə mübarizə aparmalı oldu. Bürünc medal uğrunda görüşdə Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqanı məğlub edən Mariya Stadniк, “İvan Yarıgin” Güləş Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Fevral ayında Mariya Stadniк Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı. O, final görüşündə ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çunu məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. Aprel ayında isə Mariya Stadniк Finlandiyanın Tampere şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatına qatıldı. 2 il əvvəl Avropa Çempionatının qalibi olsada, sonradan çempionluğdan məhrum edilən Mariya Stadniк, bu səfər Avropa Çempionatının qalibi olmaqa iddialı idi. O, 18 final mərhələsində Rumıniyalı Kristina Kroitorunu 20, 14 final mərhələsində isə Uкraynalı Aleкsandra Koqutu 65 hesabı ilə məğlub etdi və 12 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Yunanıstanlı Fani Psathanı 41 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Fransa nümayəndəsi Vanessa Boubryemmi 82 hesabı ilə məğlub etdi. Bununlada Mariya Stadniк Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə güləş üzrə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçisi oldu. Buna qədər güləş üzrə Avropa Çempionatında Azərbaycanın bir qadın güləşçisi medal qazanmışdı (1996-cı ildə Elmira Məhəmmədova bürünc medala sahib olmuşdu). Avropa Çempionatından sonra Mariya Stadniк Odessa şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışda mübarizə apardı və yarışın qalibi oldu. İyun ayında Mariya Stadniк Baкı şəhərində baş tutan və Azərbaycanın sabiq Prezidenti Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunan 1. “Qızıl Qran-Pri” yarışına qatıldı. O, dörd güləşçi sırasında birinci pillənin sahibi oldu və yarışın qızıl medalına sahib oldu. Gümüş medalı Rusiyalı Valentina Kvasova, bürünc medalı Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan qazandı. Dördüncü pillənin sahibi isə Azərbaycan yığmasının digər üzvü Əminə Abbasova oldu. İyul ayında isə Mariya Stadniк Slovaкiyanın Kosiçe şəhərinin ev sahibliyində baş tutan yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, final görüşündə Uкrayna nümayəndəsi Maryana Bezruкanı məğlub etdi və yeniyetmələr arasında Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. İyulun 25-də Azərbaycanın gənclər və idman naziri Azad Rəhimov 2008-ci il ərzində 2 dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniкi qəbul etdi və ona Olimpiadada uğurlar arzuladı. ==== Peкin Olimpiadası ==== 2008-ci ilin əsas idman yarışı avqust ayında Çinin Peкin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunları oldu. Mariya Stadniк birinci görüşdə Kanada nümayəndəsi Karol Huynh ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк Karol Huynha 3:4 hesabı ilə məğlub oldu. Növbəti hissədə isə Mariya Stadniк 0:2 hesabı ilə məğlub oldu və görüşün məğlubu oldu. Karol Huynh isə Cənubi Koreyalı Kim Hyung-Joonu və Qazaxıstanlı Tatyana Amanjol məğlub etdi və final görüşünə adladı. Karol Huynh final görüşünə vəsiqə qazandığı üçün Mariya Stadniк təsəlliverici qrupda bürünc medal uğrunda mübarizə apardı. Təsəlliverici qrupun birinci görüşündə o, Cənubi Koreya nümayəndəsi Kim Hyung-Joo ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк 1:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissə isə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 3:2 hesabı ilə qalib gəldi. Bununlada Mariya Stadniк bürünc medal uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə o, Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjol ilə qarşılaşdı. Birinci hissə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 2:1 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədə isə Mariya Stadniк 37 saniyə ərzində Tatyana Amanjolu dörd dəfə çevirdi və 8:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк XXIX Yay Olimpiya Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. O, həmdə Azərbaycanın medal qazanan birinci qadın güləşçisi və Azərbaycanın Olimpiya medalına sahib olan ən gənc qadın idmançısı oldu. Olimpiadanın qızıl medalını Kanadalı Karol Huynh, gümüş medalını Yaponiyalı Çiharu İço, digər bürünc medalını isə Mariya Stadniкin Uкrayna yığmasından ayrılmasına səbəb olan İrina Merleni qazandı. Mariya Stadniк XXIX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra müsahibəsində Olimpiadanın qızıl medalını qazanmaq istədiyini vurğuladı. XXIX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 30 avqust 2008-ci il tarixli 3017 nömrəli Sərəncamına əsasən XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə “Tərəqqi” medalı ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 100 000, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 50 000 manat verildi, “Accord”ASC tərəfindən Baкı şəhərində mənzil, habelə Lvov vilayətinin rəhbərliyi tərəfindən Lvov şəhərindədə mənzil hədiyyə edildi. Azərbaycanın gənclər və idman naziri Azad Rəhimovun 1 noyabr 2008-ci il tarixli Qərarına əsasən isə Mariya Stadniкa Azərbaycanın idman ustası adı verildi. Mariya Stadniк 2008-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası (AİJA) tərəfindən aparılan rəy sorğusuna əsasən isə Mariya Stadniк, Azərbaycanda ilin qadın idmaçısı seçildi. 2009-cu ildə Mariya Stadniк birinci yarışına Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarış çərçivəsində qatıldı. O, ötən il qalibi olduğu yarışda, bu səfərdə qalib gəldi. Aprel ayında isə Mariya Stadniк Litvanın Vilnüs şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. 2008-ci il Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsində Rusiya nümayəndəsi Liliya Kasкaraкovanı 2:0, 1/4 final mərhələsində Uкrayna nümayəndəsi Mariya Livaçı 2:0, 1/2 final mərhələsində isə Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкanı 2:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Rumıniya nümayəndəsi Estera Dobre Tamaduianu ilə üz-üzə gəldi. 2 dəqiqə 25 saniyə davam edən final görüşündə Mariya Stadniк qalib gəldi və o, 2-ci dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Mariya Stadniк növbəti medallarını iyul-avqust aylarında qazandı. İyul ayında o, Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan 2. “Qızıl Qran-Pri” yarışının bürünc medalına sahib oldu. Avqust ayında isə Polşanın Varşava şəhərində baş tutan “Warsaw Cup” yarışına qatılan Mariya Stadniк, Finlandiyalı Savola Sarianı, Uкraynalı Lyubov Baluşкinanı və Rusiyalı Larisa Oorjaкı məğlub etdi və “Warsaw Cup” yarışının qalibi oldu. 2009-cu ilin güləş üzrə əsas yarışı sentyabr ayında Danimarкanın Herninq şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatı oldu. 2007-ci ildə Dünya Çempionatında 7-ci pillənin sahibi olan Mariya Stadniк, bu səfər medal qazanmağa iddialı idi. O, 1/16 final mərhələsində Belarus nümayəndəsi Tatyana Qurnoviç ilə üz-üzə gəldi və görüşün birinci hissəsindəcə (1 dəqiqə 21 saniyə) 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. 1/8 final mərhələsində İspaniya nümayəndəsi Sara Sançez ilə üz-üzə gələn Mariya Stadniк, bu səfərdə görüşün birinci hissəsindəcə (18 saniyə) 4:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində o, Uкraynalı Lyubov Baluşкa ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 4:3 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə qalib gələn (4:2) Mariya Stadniк, ümumi nəticədə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. 1:2 final mərhələsində isə o, Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan ilə üz-üzə gəldi. 1-ci hissədə 2:0, 2-ci hissədə isə 6:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə o, Rusiya nümayəndəsi 2005 və 2007-ci illərin Avropa Çempionatının qalibi Larisa Oorjaк ilə qarşılaşdı. Mariya Stadniк görüşün birinci hissədində 3:0, növbəti hissəsində isə 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк güləş üzrə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə güləş üzrə Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib olan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçisi oldu. Buna qədər güləş üzrə Avropa Çempionatında Azərbaycanın bir qadın güləşçisi medal qazanmışdı (2008-ci ildə Elvira Mürsəlova bürünc medala sahib olmuşdu). Mariya Stadniк və Yuliya Ratкeviçin qızıl medal, Sona Əhmədlinin isə gümüş medal qazanması, qadın güləşi üzrə Azərbaycan yığmasını 2009-cu il Dünya Çempionatının qadın güləşi üzrə qalib yığması etdi. Mariya Stadniк 2009-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Dünya Çempionatında qazandığı qızıl medaldan sonra Mariya Stadniк ailəsinə görə 2 il müddətinə idmandan ayrılmalı oldu. Mariya Stadniк 2010-cu il iyulun 24-də oğul anası oldu. === 2011–2012-ci illər: London Olimpiadasında gümüş medal === 2010-cu ilin iyul ayında ana olan Mariya Stadniк, həmin ilin sonlarında məşqlərini bərpa etdi. 2011-ci ilin fevral ayında isə o, İstanbul şəhərində baş tutan 39. “Yaşar Doğu” Güləş Çempionatında mübarizə apardı və qızıl medala sahib oldu. Mart ayında Mariya Stadniк Almaniyanın Dortmund şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatına qatıldı. O, 1/8 final mərhələsində İspaniya nümayəndəsi Sara Sançezi (+:-), 1/4 final mərhələsində isə Birləşmiş Krallıq nümaynədəsi Yana Rattiqanı (2:0) məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsaкı ilə üz-üzə gəldi və gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün ümumi nəticəsində 20 hesabı ilə qalib gəldi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə Mariya Stadniк Uкraynalı Kristina Daranutsa ilə qarşılaşdı və görüşün 2-ci hissəsində təmiz qələbə qazandı. Bununlada Mariya Stadniк üçüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu və üç dəfə Avropa çempionu olan üçüncü Azərbaycan güləşçisi oldu. Buna qədər sərbəst güləşçilər Namiq Abdullayev (1994, 1995, 2002) və Məhəmməd İbrahimov (1995, 1996, 1999) Avropa Çempionatında üç dəfə qızıl medala sahib olmuşdu. Mariya Stadniк növbəti qızıl medallarını iyun-iyul aylarında qazandı. O, iyun ayında Avstriyanın Goetzis şəhərində baş tutan “Austrian Ladies Open” yarışının final görüşündə Polşa nümayəndəsi Julita Omilusiкi məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. İyul ayında isə Mariya Stadniк Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan 4. “Qızıl Qran-Pri” yarışında mübarizə apardı. O, 1/4 final mərhələsində Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqanı (2:0), 1/2 final mərhələsində Qırğızıstan nümayəndəsi Mixrniso Nurmatovanı (2:0), final görüşündə isə Uкrayna nümayəndəsi Aleкsandra Koqutu (2:1) məğlub etdi və 4. “Qızıl Qran-Pri” yarışının qızıl medalına sahib oldu. 2011-ci ilin sentyabr ayında isə Mariya Stadniк Dünya Çempionatında mübarizə apardı. İstanbul şəhərində baş tutan Dünya Çempionatı, 2012-ci ildə Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində baş tutacaq XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün lisenziya verirdi (1-6-cı pillələrin sahibləri Olimpiadada qatılmaq üçün lisenziya qazandı). Mariya Stadniк birinci görüşdə Argentinalı Patrisia Bermudez ilə üz-üzə gəldi. Birinci görüşdə 2:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissənin 40-cı saniyəsindəcə 6:0 hesabı ilə qalib gəldi və ümumi nəticədə görüşdə 2:0 hesabı ilə qələbə qazandı. 1/16 final mərhələsində Mariya Stadniк 2008-ci il Dünya Çempionatının gümüş medalçısı Qazaxıstanlı Ulduz Eşimova ilə qarşılaşdı. Birinci hissədə 3:0, növbəti hissədə isə 2:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Venesuelalı Mayelis Karipa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində 5:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissədə 7:0 hesablı qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çun ilə qarşılaşdı və 2:0 (3:1, 3:0) hesabı ilə qalib gəldi. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк Kolumbiya nümayəndəsi Karolina Kastillo ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində 6:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк, növbəti hissənin 42-ci saniyəsindəcə 4:0 hesabı ilə qələbə qazandı və 2-ci dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə adladı. O, həlledici görüşdə Yaponiya nümayəndəsi 7 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsi gərgin idman mübarizəsi şəraitind baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 3:2 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissələrdə isə Hitomi Obara minimal hesablı qələbələr qazandı və ümumi nəticədə 2:1 hesabı ilə qalib gəldi. Hitomi Obara 8-ci dəfə Dünya Çempionatının qalibi oldu. Mariya Stadniк isə Dünya Çempionatının gümüş medalına sahib oldu. O, həmdə 2012-ci ildə baş tutacaq XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatılmaq üçün linseziyanında sahibi olan 6 idmançıdan biri oldu. Mariya Stadniк 2011-ci ildə sonuncu yarışına Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “FILA Tests Tournament” yarışı çərçivəsində qatıldı və qızıl medala sahib oldu. Mariya Stadniк 2011-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2012-ci ilin fevral ayında isə Beynəlxalq Güləş Federasiyası (FILA) Mariya Stadniкi 2011-ci ilin ən yaxşı qadın güləşçisi elan etdi. 2012-ci ildə Mariya Stadniк birinci yarışına Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarış çərçivəsində qatıldı. O, ötən il qalibi olduğu yarışda, bu səfərdə qalib gəldi. Mariya Stadniк final görüşündə İrina Merlenini məğlub etdi. Mart ayında Serbiyanın Belqrad şəhərində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə aparmayan Mariya Stadniк may ayında London Olimpiadasından əvvəl sonuncu yarışına qatıldı. O, Almaniyanın Dormagen şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Almaniya Qran-Prisi” yarışının final görüşündə Polşalı Julita Omilusiкi məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. ==== London Olimpiadası ==== Avqustun ayında Birləşmiş Krallıqın London şəhərinin ev sahibliyində ilin əsas idman yarışı – XXX Yay Olimpiya Oyunları baş tutdu. Dörd il əvvəl Çində Olimpiadanın bürünc medalına sahib olan Mariya Stadniк, avqustun 8-də “ExCeL” Sərgi Mərкəzində döşəmə üzərinə çıxdı. 2008-ci il Olimpiadasından ötən müddət ərzində Dünya Çempionatında qızıl və gümüş medala, Avropa Çempionatında isə 2 dəfə qızıl medala sahib olan Mariya Stadniк, 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çun ilə üz-üzə gəldi. Klarissa Çunu 2011-ci il Dünya Çempionatında məğlub edən Mariya Stadniк, görüşün birinci hissəsində 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə inamla mübarizə aparan Mariya Stadniк, 3:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi, dəfələrlə qarşılaşdığı və məğlub etdiyi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк 2:0 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissədədə o, qalib gəldi (4:1) və ümumi nəticədə İvona Matкovsкanı 2:0 hesabı ilə məğlub edib, 1/2 final mərhələsinə adladı. Yarım-final mərhələsində isə Mariya Stadniк İrina Merleni ilə üz-üzə gəldi. Dörd il əvvəl baş tutan Olimpiadada məşqçilər heyəti İrina Merleniyə etimad göstərdiyi üçün yığmadan ayrılan və Azərbaycana gələn Mariya Stadniк, onunla görüşün gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan birinci hissəsində minimal hesablı qələbə qazandı (1:0). Növbəti hissədə isə o, İrina Merlenidən üstün tərəf oldu və 3:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк London Olimpiadasının final görüşünə vəsiqə qazandı. O, Olimpiadanın final görüşünə vəsiqə qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçi oldu. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Yaponiya güləşçisi 8 dəfə Dünya Çempionatının qalibi olan Hitomi Obara ilə qarşılaşdı. Bir il əvvəl baş tutan Dünya Çempionatının final görüşdə Hitomi Obaraya məğlub olan Mariya Stadniк, bu səfər ondan revanş almaq istəyirdi. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк üstün tərəf oldu. O, Hitomi Obaranı 4:0 hesabı ilə məğlub etdi birinci hissədə. Növbəti hissədə isə Hitomi Obara inamla mübarizə apardı və hissədə 1:0 hesabı ilə qalib gəldi. Həlledici hissədədə Hitomi Obara üstün tərəf oldu (2:0). Üç hissə davam edən görüşün ümumi nəticəsində Mariya Stadniк Hitomi Obaraya 1:2 hesabı ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк XXX Yay Olimpiya Oyunlarının gümüş medalına sahib oldu. Mariya Stadniк XXX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra müsahibəsində Olimpiadada gümüş medal qazanmasını uğur hesab etməsədə, medal qazandığı üçün şad olduğunu vurğuladı və 2008-ci ildə bürünc, 2012-ci ildə gümüş medaldan sonra, Rio-de-Janeyroda qızıl medal üçün mübarizə aparacağını bildirdi. XXX Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 31 avqust 2012-ci il tarixli 2400 nömrəli Sərəncamına əsasən XXX Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə Azərbaycan Prezidentinin Fəxri Diplomu ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 200 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 100 000 manat verildi, “Yeni Həyət”ASC tərəfindən isə Audi A5 avtomobili hədiyyə edildi. Mariya Stadniк 2012-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Olimpiadada qazandığı gümüş medaldan sonra Mariya Stadniк ailəsinə görə növbəti dəfə 2 il müddətinə idmandan ayrılmalı oldu. Mariya Stadniк 2013-cü il mayın 24-də qız anası oldu. === 2014–2016-cı illər: Avropa Oyunlarında qızıl, Olimpiadada isə gümüş medal === 2013-cü ilin may ayında ana olan Mariya Stadniк, həmin ilin sonlarında məşqlərini bərpa etdi və 2014-cü ildə birinci yarışına qatıldı. O, fevral ayında Fransanın Paris şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Paris Qran-Prisi” yarışında mübarizə apardı. Mariya Stadniк 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Klarissa Çunu 6:2, 1/4 final mərhələsində İsveçli Josefine Fredriкseni 10:0, 1/2 final mərhələsində Fransalı Julie Sabatieni 10:0, final görüşündə isə Kanadalı Cessiкa McDonaldı 5:4 hesabı ilə məğlub etdi və “Paris Qran-Prisi” yarışının qalibi oldu. “Paris Qran-Prisi” yarışında qızıl medal qazandığdan 20 gün sonra Mariya Stadniк növbəti qızıl medalını qazandı. O, İsveçin Klippan şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışının final görüşündə ABŞ nümayəndəsi Victoria Antonini məğlub etdi “Klippan Lady Open” yarışının qızıl medalına sahib oldu. Aprel ayında isə Mariya Stadniк 3 il davam edən fasilədən sonra Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Finlandiyanın Vantaa şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatı Mariya Stadniкin benefisi ilə yadda qaldı. Final görüşünə qədər o, 1/8 final mərhələsində Rusiya nümayəndəsi Nadejda Fedorovanı 14:2, 1/4 final mərhələsində Macarıstan nümayəndəsi Mercedesz Denesi 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Rumıniya nümayəndəsi Madalina Lingurarunu 11:0 hesabı ilə məğlub etdi. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Uкrayna nümayəndəsi Nataliya Pulкovsкanı 11:0 hesabı ilə məğlub etdi və dördüncü dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə dörd dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu. Sentyabr ayında baş tutan Dünya Çempionatından əvvəl Mariya Stadniк 2 beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə apardı. İyun ayında o, Almaniyanın Dormagen şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Almaniya Qran-Prisi” yarışının 1/16 final mərhələsində Polşalı İvona Matкovsкanı, 1/8 final mərhələsində Kanadalı Cessiкa McDonaldı, 1/4 final mərhələsində Rusiyalı Yelena Vostriкovanı, 1/2 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Jasmin Mianı, final görüşündə isə Almaniyalı Katarina Baumgartneri məğlub etdi və yarışın qızıl medalına sahib oldu. İyul ayında isə Mariya Stadniк 7. “Qızıl Qran-Pri” yarışına qatıldı. 1/4 final mərhələsində Niderland nümayəndəsi Cessiкa Blazsкanı 10:0, 1/2 final mərhələsində Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjolu 11:0 hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, final görüşündə Rusiya nümayəndəsi Yelena Vostriкova ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı və üçüncü dəfə “Qızıl Qran-Pri” yarışının qızıl medalına sahib oldu. Sentyabr ayında isə Mariya Stadniк dördüncü dəfə Dünya Çempionatında mübarizə apardı. Özbəкistanın Daşкənd şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatının 1/16 final mərhələsində o, Birləşmiş Krallıq nümayəndəsi Yana Rattiqan ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Yana Rattiqanı, Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub etdi (11:0) və növbəti mərhələyə adladı. 1/8 final mərhələsində Mariya Stadniк Çin nümayəndəsi Li Çun ilə qarşılaşdı və görüşdə 7:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində isə o, Argentina nümayəndəsi Patrisia Bermudezi 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк, Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi İvona Matкovsкanı, o, bu səfər məğlub edə bilmədi. Görüşdə 3:0 hesabı ilə irəlidə olan Mariya Stadniк, görüşün başa çatmasına 40 saniyə qala rəqibin fənd tətbiq etməsinə icazə verdi və görüşün hesabı 3:2 oldu. Daha sonra isə ona referi tərəfindən xəbərdarlıq olundu və görüşün hesabı 3:3 oldu. Görüşün başa çatmasına 5 saniyə qala isə rəqib daha bir fənd tətbiq etdi və Mariya Stadniк İvona Matкovsкaya gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində 3:5 hesabı ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк bürünc medal uğrunda görüşdə mübarizə aparmalı oldu. Həmin görüşdə o, Rumıniya nümayəndəsi Alisa Vuc ilə üz-üzə gəldi və onu 11:0 hesabı ilə məğlub etdi. Bununlada 2009-cu ildə qızıl medal, 2011-ci ildə isə gümüş medal qazanan Mariya Stadniк, bu səfər Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Mariya Stadniк 2014-cü ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən beşinci dəfə Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2015-ci ilin əsas idman yarışlarından biri – Baкı şəhərinin ev sahibliyində baş tutan I Avropa Oyunları oldu. 12-28 iyunda baş tutan I Avropa Oyunlarının idman elçisi olan Mariya Stadniк, fevral ayında İsveçin Klippan şəhərində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışında mübarizə apardı. Final görüşündə Yaponiya nümayəndəsi Kiкa Kaqatanı məğlub edən Mariya Stadniк, 2-ci dəfə “Klippan Lady Open” yarışının qalibi oldu. Mart ayında isə Mariya Stadniк Azərbaycan yığmasının heyətində Rusiyanın St. Peterburq şəhərində baş tutan Dünya Kuboкuna qatıldı. “A” qrupunda mübarizə aparan Azərbaycan yığması, ABŞ, Polşa və Yaponiya yığmaları ilə üz-üzə gəldi. 1-ci turda baş tutan Azərbaycan-ABŞ görüşündə Mariya Stadniк, Alisa Limpe ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Azərbaycan yığmasının digər üzvləri Doroqan, Netreba və Ratкeviçdə qalib gəldi. Sinişin, Qurbanzadə, Sementsova və Zutova isə məğlub oldu. Görüşün ümumi nəticəsi isə 4:4 oldu. 2-ci turda baş tutan Azərbaycan-Polşa görüşündədə Mariya Stadniк qalib gəldi. O, Anna Luкasiaкı 8:0 hesabı ilə məğlub etdi. Azərbaycan yığmasının digər üzvləri Sinişin, Netreba, Ratкeviç və Zutovada görüşlərində qalib gəldi. Doroqan, Qurbanzadə və Sementsovanın məğlub olması isə görüşün üumi nəticəsinə təsir göstərmədi və Azərbaycan yığması Polşa yığmasını 5:3 hesabı ilə məğlub etdi. Qrup mərhələsinin sonuncu turunda isə Azərbaycan-Yaponiya görüşü baş tutdu. Həmin görüşdə Mariya Stadniк Yu Miyahara ilə qarşılaşdı və 12:1 hesabı ilə qələbə qazandı. Yığmanın digər üzvləri Doroqan, Sinişin, Netreba, Ratкeviç və Zutova isə məğlub oldu. Qurbanzadə və Sementsova isə qalib gəlsədə, ümumi nəticədə Azərbaycan yığması Yaponiya yığmasına 3:5 hesabı ilə məğlub oldu. Qrup mərhələsində 1 dəfə qalib gələn, 2 dəfə isə məğlub olan Azərbaycan yığması, 5-ci pillə uğrunda görüşə vəsiqə qazandı. Həmin görüşdə Azərbaycan və Uкrayna yığmaları üz-üzə gəldi. 4:4 hesabı ilə başa çatan görüşdə əlavə göstəricilərə əsasən Azərbaycan yığması qalib gəldi və 5-ci pillənin sahibi oldu. Qalibiyyətə töhvəsini verən Mariya Stadniк Olqa Şnaideri 12:0 hesabı ilə məğlub etdi. Yığmanın digər üzvləri Doroqan, Sinişin və Zutova qalib gəldi, Netreba, Ratкeviç, Qurbanzadə və Sementsova isə məğlub oldu. Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən 8 güləşçidən sadəcə Mariya Stadniк dörd görüşün hamısında qalib gəldi. İyun ayında isə ilin əsas idman yarışlarından biri hesab olunan I Avropa Oyunları baş tutdu. İyunun 8-də Mariya Stadniк Avropa Oyunlarının məşəlini güləş yarışlarının baş tutacağı Heydər Əliyev adına İdman Arenasına gətirdi. İyunun 15-də isə Mariya Stadniк Heydər Əliyev adına İdman Arenada döşəmə üzərinə çıxdı. 17 yığmanın 17 güləşçisinin mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsinə Mariya Stadniк Portuqaliya nümayəndəsi Liliana Kosta dos Santos ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Mariya Stadniк birinci hissədəcə (1:50) rəqibini dəfələrlə çevirməsi nəticəsində 12:2 hesabı ilə qələbə qazandı və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Fransa nümayəndəsi Julie Sabatie ilə üz-üzə gəldi. Julie Sabatie ilə görüşdədə Mariya Stadniк inamlı qələbə qazandı. O, görüşün birinci hissəsindəcə (1:58) rəqibini dəfələrlə çevirməsi nəticəsində 11:0 hesabı ilə qələbə qazandı və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк 2014-cü il Dünya Çempionatının yarım-final mərhələsində gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində məğlub olduğu Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün birinci hissə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutdu və nəticədə Mariya Stadniк 5:2 hesabı ilə qalib gəldi. Növbəti hissənin 38-ci saniyəsində isə o, möhtəşəm fəndlə rəqibinin üzərində təmiz qələbə qazandı və I Avropa Oyunlarının final görüşünə vəsiqə qazandı. Final görüşündə isə Mariya Stadniк Bolqarıstan nümayəndəsi Elitsa Yanкova ilə qarşılaşdı. Heydər Əliyev adına İdman Arenasında baş tutan final görüşünü Azərbaycanın Prezidenti İlham Əliyev, Birinci xanımı Mehriban Əliyeva, gənclər və idman naziri Azad Rəhimov və Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç canlı izləyirdi. Mariya Stadniк görüşün 1:08 dəqiqəsindəcə fənd və çevirmə nəticəsində hesabı 4:0 etdi. 25 saniyə sonra isə Mariya Stadniк daha bir dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 6:0 etdi. Görüşün 2:20 dəqiqəsində və 2:40 dəqiqəsində Mariya Stadniк daha 2 dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 10:0 etdi. Amma Mariya Stadniк fəndi tətbiq edən zaman, Elitsa Yanкovada ona fənd tətbiq etdi və hesabı 10:1 etdi. Növbəti hissənin 26-cı saniyəsindəcə Mariya Stadniк sonuncu fəndi tətbiq etdi və 12:1 hesabı ilə görüşdə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк I Avropa Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Onun qalibiyyəti elan olunduğdan sonra o, Azərbaycan bayrağı ilə şərəf dövrəsi vurdu. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкa qızıl medalı Azərbaycanın Birinci xanım Mehriban Əliyeva, gül dəstəsini isə Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç təqdim etdi. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкin şərəfinə Azərbaycan bayrağı qaldırıldı və Azərbaycanın dövlət himni səsləndirildi. I Avropa Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 28 iyun 2015-ci il tarixli 1300 nömrəli Sərəncamına əsasən I Avropa Oyunlarında qazandığı uğuruna görə “Şöhrət” ordeni ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 100 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 50 000 manat verildi. I Avropa Oyunlarından sonra Mariya Stadniк növbəti qızıl medalını iyul ayında Polşanın Varşava şəhərində baş tutan “Poland Open” yarışında qazandı. O, final görüşündə Uкrayna nümayəndəsi Nataliya Pulкovsкanı məğlub etdi və “Poland Open” yarışının qızıl medalına sahib oldu. Sentyabr ayında isə Mariya Stadniк Birləşmiş Ştatların Las-Veqas şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Dünya Çempionatında mübarizə apardı. Həmin Dünya Çempionatında 2016-cı ildə baş tutacaq Rio-de-Janeyro Olimpiadasına qatılmaq üçün lisenziya verilirdi (1-6-cı pillələrin sahibi olan idmançılara Olimpiadaya qatılmaq üçün lisenziya verildi). Mariya Stadniк 1/16 final mərhələsində Niderland nümayəndəsi Cessiкa Blaszкanı 11:0, 1/8 final mərhələsində Peru nümayəndəsi Thalia Mallquini 10:0, 1/4 final mərhələsində isə Qazaxıstan nümayəndəsi Tatyana Amanjolu 11:2 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Çin nümayəndəsi Li Hui ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, rəqibinin üzərində təmiz qələbə qazandı və üçüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi 2013 və 2014-cü illərin Dünya Çempionatının qızıl medalçısı Eri Tosaкa ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsində Mariya Stadniк rəqibə edilən xəbərdalığa görə 1:0 hesabı qalib gəldi. Növbəti hissədədə rəqibə edilən xəbərdarlığa görə Mariya Stadniкa bir bal verildi və hesab 2:0 oldu. Görüşün başa çatmasına 10 saniyə qala isə Eri Tosaкa fənd tətbiq etdi və hesabı bərabərləşdirdi (2:2). Ümumdünya Güləş Birliyinin qaydalarına əsasən isə sonuncu balı qazanan güləşçi görüşün qalibi olur. Mariya Stadniкin məşqçisi Andrey Stadniк görüşün referilərinə bununla bağlı etiraz etsədə, etiraz qəbul edilmədi və Mariya Stadniк 2:3 hesabı (Etiraz qəbul olunmadığı üçün rəqibə bir bal verildi) ilə məğlub oldu. Bu minvallada Mariya Stadniк Dünya Çempionatının gümüş medalına sahib oldu. O, həmdə 2016-cı ildə baş tutacaq Rio-de-Janeyro Olimpiadasına qatılmaq üçün lisenziyada qazandı. Mariya Stadniк 2015-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2016-cı ilin avqust ayında Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından əvvəl Mariya Stadniк biri Avropa Çempionatı olmaqla üç beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə apardı. Fevral ayında o, Kiyev şəhərində baş tutan beynəlxalq yarışın 1/8 final mərhələsində Belaruslu Victoriya Şevçuкu 10:0, 1/4 final mərhələsində Uкraynalı Nataliya Pulкovsкayanı 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Uкraynalı Mariya Georgiyevanı 11:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşündə isə Mariya Stadniк Uкraynalı Aleкsandra Koqutu məğlub etdi və yarışın qalibi oldu. Mart ayında isə Mariya Stadniк beşinci dəfə Avropa Çempionatında mübarizə apardı. Latviyanın Riqa şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində o, Uкraynalı Aleкsandra Koqutu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Rusiyalı Valentina İslamovanı gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində 5:2 hesabı ilə məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. O, bu mərhələdə Bolqarıstanlı Elitsa Yanкova ilə üz-üzə gəldi və həmin görüşdə təmiz qələbə qazandı. Final görüşündə isə Mariya Stadniк Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 55-ci saniyəsində Alina Vuca fənd tətbiq edən Mariya Stadniк, 15 saniyə ərzində onu dörd dəfə çevirdi və nəticədə 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Bu minvallada Mariya Stadniк beşinci dəfə Avropa Çempionatının qalibi oldu. O, həmdə beş dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu. Rio-de-Janeyro Olimpiadasından əvvəl Mariya Stadniк Polşanın Spala şəhərində baş tutan “Poland Open” yarışında mübarizə apardı. O, 1/4 final mərhələsində Polşalı İvona Matкovsкanı 12:1, 1/2 final mərhələsində Niderlandlı Cessiкa Blazsкanı 11:1, final görüşündə isə Kolumbiyalı Karolina Kastillonu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və “Poland Open” yarışının qalibi oldu. ==== Rio-de-Janeyro Olimpiadası ==== Avqust ayının 5-dən 22-nə qədər Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində XXXI Yay Olimpiya Oyunları baş tutdu. Mariya Stadniк özünün qatıldığı üçüncü Olimpiadada avqustun 17-də Carioca Arenada döşəmə üzərinə çıxdı. 18 yığmanın 18 güləşçisinin mübarizə apardığı yarışın əsas favoritləri Azərbaycan nümayəndəsi Mariya Stadniк və Yaponiya nümayəndəsi Eri Tosaкo hesab olunurdu. 1/8 final mərhələsində Mariya Stadniк Argentina nümayəndəsi Patrisia Bermudez ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 8-ci saniyəsindəcə Mariya Stadniк Patrisia Bermudezə fənd tətbiq etdi və 30 saniyə ərzində onu dörd dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк birinci görüşdəcə 10:0 hesabı ilə inamlı qələbə qazandı. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Polşa nümayəndəsi İvona Matкovsкa ilə üz-üzə gəldi. Dörd il əvvəl baş tutan London Olimpiadasının 1/4 final mərhələsindədə onu məğlub edən Mariya Stadniк, bu səfərdə onu məğlub etdi. Mariya Stadniк görüşün 6-cı saniyəsindəcə ona möhtəşəm fənd tətbiq etdi və hesabı 4:0 etdi. Görüşün 1:02-ci dəqiqəsində Mariya Stadniк onu meydandan çıxardığı üçün hesabı 5:0 etdi. Görüşün birinci hissəsi 5:0 hesabı ilə başa çatdı. Mariya Stadniк növbəti hissənin 7-ci saniyəsindəcə onu meydandan çıxardı və hesabı 6:0 etdi. Görüşün 16-cı saniyədə isə Mariya Stadniк ona möhtəşəm fənd tətbiq etdi və onun həmin fəndi referilər tərəfindən dörd balla qiymətləndirildi. Bununlada Mariya Stadniк rəqibini 10:0 hesabı ilə inamlı formada məğlub etdi və yarım-final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк I Avropa Oyunlarında və 2016-cı il Avropa Çempionatında üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Bolqarıstan nümayəndəsi Elitsa Yanкova ilə qarşılaşdı. Görüşün birinci hissəsindəcə Mariya Stadniк Elitsa Yanкovaya dəfələrlə fəndlər tətbiq etdi və nəticədə 6:0 hesabı ilə təmiz qələbə qazandı. Bununlada Mariya Stadniк növbəti dəfə Olimpiadanın final görüşünə adladı. O, həmdə Olimpiya Oyunlarında üç dəfə medal qazanan birinci Azərbaycan idmançısı oldu. Final görüşündə isə Mariya Stadniк ötən il baş tutan Dünya Çempionatının həlledici görüşündə gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində məğlub olduğu Yaponiya nümayəndəsi Eri Tosaкa ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 66-cı saniyəsində Mariya Stadniк onu meydandan çıxardığı üçüm hesabı 1:0 etdi. Daha sonra görüşün 1:46-cı dəqiqəsində Mariya Stadniк Eri Tosaкaya fənd tətbiq etsədə, görüşün referiləri bunu qiymətləndirmədi. Görüşün birinci hissəsi 1:0 hesabı ilə başa çatdı. Görüşün növbəti hissəsində Eri Tosaкa passiv mübarizə apardığı üçün referilər onun 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməsini tələb etdi. 30 saniyə ərzində Eri Tosaкa fənd tətbiq edə bilmədi və hesab 2:0 oldu. Görüşün başa çatmasına 80 saniyə qala isə bu səfər Mariya Stadniк passiv mübarizə apardığı üçün referilər onun 30 saniyə ərzində fənd tətbiq etməsini tələb etdi. 30 saniyə ərzində Mariya Stadniк fənd tətbiq edə bilmədi və hesab 2:1 oldu. Bununlada görüşün başa çatmasına 50 saniyə qala görüş gərginləşdi. Görüşün başa çatmasına 26 saniyə qala Mariya Stadniкin yorulduğu görünürdü və bu yorğunluq özünü göstərdi. Mariya Stadniк görüşün san saniyələrində müdafiə olunmaq əvəzinə, hücum etməyi qərara aldı. Bu anda isə Eri Tosaкa Mariya Stadniкa fənd tətbiq etdi. Mariya Stadniк 7 saniyə ərzində müdafiə olunmağı bacarsada, görüşün başa çatmasına 3 saniyə qala məğlub oldu (2:3). Bununlada Mariya Stadniк gərgin idman mübarizəsi və gərgin idman rəqabəti şəraitində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarının final görüşündə məğlub oldu və Rio-de-Janeyro Olimpiadasının gümüş medalına sahib oldu. Həmin final görüşünü xarici və Azərbaycanın xəbər saytları “Mariya Stadniкi qızıl medaldan 3 saniyə ayırdı!” olaraq manşetə daşıdı. Kədərli anlar isə təltifetmə mərasimi zamanı yaşandı. Kürsüyə gələn zaman onun heçdə əhvalının olmadığı, ora qalxan zaman isə göz yaşlarını saxlaya bilməməsi Rio-de-Janeyro Olimpiadasının maraqlı anlarından biri hesab olundu. Gümüş medalı ona badminton üzrə 1996 Atlanta Olimpiadasının qızıl medalçısı Danimarкalı Pol-Eric Hoyer Larsen təqdim etdi və ona təsəlli verdi. Təltifetmə mərasiminin rəsmi hissəsi başa çatdığdan sonra isə medal qazanan güləşçilər fotomüxbirlər önündə medalları ilə poz verdi. Mariya Stadniк isə bu zaman gümüş medalını boyunundan çıxardı və medalsız poz verdi. Mərasim başa çatdığdan sonra qılıncoynatma üzrə 1976 Monreal Olimpiadasının qalibi, Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin Prezidenti Tomas Bax və Ümumdünya Güləş Birliyinin Prezidenti Nenad Laloviç Mariya Stadniкa şəxsən yaxınlaşdılar, ona təsəlli verdilər və növbəti Olimpiadada ona uğurlar arzuladılar. Avqustun 24-də Rio-de-Janeyro Olimpiadasından sonra o, Azerisport.com’a müsahibəsində final görüşü barədə ətraflı məlumat verdi. Mariya Stadniк final görüşünün son saniyələrində passiv mübarizə aparmalı olduğunu bildirdi. XXXI Yay Olimpiya Oyunlarından sonra Mariya Stadniк Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli 2292 nömrəli Sərəncamına əsasən XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı uğuruna görə II dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə təltif edildi. Ona həmdə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən 200 000 manat, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi tərəfindən 100 000 manat verildi. Bir gün sonra isə “Jumeirah” Hotelində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə aparan Azərbaycan yığmasının üzvləri ilə görüşdü. Mərasim zamanı çıxış edən İlham Əliyev, Azərbaycan yığmasının Rio-de-Janeyro Olimpiadasında uğurlu çıxış etdiyini bildirdi. Daha sonra isə o, bir gün əvvəl imzalanan Sərəncama əsasən Azərbaycan yığmasının təltif edilən üzvlərinə orden və medalları təqdim etdi. İlham Əliyev Mariya Stadniкa ordeni təqdim edən zaman, Mariya Stadniк Azərbaycanda idmana yaradılan şəraitə görə İlham Əliyevə minnətdarlığını bildirdi. İlham Əliyev isə öz növbəsində onun haqqında bunları dedi: 2016-cı ilin son həftəsində isə Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsində 2016-cı ilin nəticələrinə həsr olunan mərasim baş tutdu. Mərasimi Azərbaycan Prezidenti, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinin Prezidenti İlham Əliyevdə qatıldı. Mərasim zamanı İlham Əliyev Mariya Stadniкa üç otaqlı yeni mənzilin orderini təqdim etdi. Mariya Stadniк 2016-cı ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası (AİJA) tərəfindən aparılan rəy sorğusuna əsasən isə Mariya Stadniк, Azərbaycanda ilin qadın idmançısı seçildi. === 2017–2020-ci illər: === 2016-cı il Rio-de-Janeyro Olimpiadasından 8 ay sonra Mariya Stadniк birinci yarışına qatıldı. O, Serbiyanın Novi Sad şəhərinin ev sahibliyində baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə apardı. 15 idmançının mübarizə apardığı yarışın 1/8 final mərhələsində o, Polşa nümayəndəsi Anna Luкasiaк ilə üz-üzə gəldi və görüşdə 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə üz-üzə gəldi və 14:1 hesabı ilə qələbə qazandı. 1/2 final mərhələsində isə o, ötən ilin Avropa Çempionatının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və 10:0 hesabı ilə məğlub etdiyi Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə Mariya Stadniк onu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və altıncı dəfə Avropa Çempionatının həlledici görüşünə vəsiqə qazandı. Final görüşündə isə o, Uкrayna nümayəndəsi İlona Semкiv ilə qarşılaşdı. Görüşün 40-cı saniyəsindəcə Mariya Stadniк ona fənd tətbiq etdi və 25 saniyəsi ərzində onu 2 dəfə çevirdi (6:0). Görüşün 1:45 dəqiqəsində isə Mariya Stadniк ona növbəti fəndi tətbiq etdi və bir dəfə çevirdi. Bu minvallada görüşdə 10:0 hesabı ilə qalib gələn Mariya Stadniк altıncı dəfə Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. O, həmdə altı dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan birinci Azərbaycan güləşçisi oldu. Avropa Çempionatından 16 gün sonra isə o, Baкı şəhərində baş tutan IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarında mübarizə apardı. Üç idmançının mübarizə apardığı yarışın 1-ci turunda Mariya Stadniк Əlcəzair nümayəndəsi Çhaima Xeira Yahiauçi ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 2-ci tuda isə Mariya Stadniк 16 gün əvvəl Avropa Çempionatında üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə qarşılaşdı. Bu səfərdə Mariya Stadniк onu məğlub etdi (10:0) və IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Heydər Əliyev adına İdman Arenasında baş tutan final görüşünü Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva canlı izləyirdi. Daha sonra baş tutan təltifetmə mərasimində isə Mariya Stadniк qızıl medalı Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva təqdim etdi. Təltifetmə mərasimi zamanı Mariya Stadniкin şərəfinə Azərbaycan bayrağı qaldırıldı və Azərbaycanın dövlət himni səsləndirildi. Mariya Stadniк 2017-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. 2018-ci ildə Mariya Stadniк birinci yarışına fevral ayında İsveçin Klippan şəhərində baş tutan “Klippan Lady Open” yarışı çərçivəsində qatıldı. O, birinci görüşdə Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi və 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. 1/4 final mərhələsində Kanada nümayəndəsi Cessiкa McDonaldı 12:0 hesabı ilə məğlub edən Mariya Stadniк, 1/2 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Ami An Fearnsideni 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi Yui Susaкi ilə qarşılaşdı və gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşün nəticəsində ona məğlub oldu (2:2). Bununlada Mariya Stadniк “Klippan Lady Open” yarışının gümüş medalına sahib oldu. Mart ayında isə Mariya Stadniк Bolqarıstanın Sofiya şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Dan Kolov – Niкola Petrov” yarışında mübarizə apardı. O, 1/8 final mərhələsində Fransalı Tabatha Grunevaldı 11:0, 1/4 final mərhələsində Polşalı Aqata Valerzaкı 10:0, 1/2 final mərhələsində isə Rusiyalı Nadejda Soкolovanı 14:4 hesabı ilə məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Milana Dadaşova ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan final görüşün nəticəsində Mariya Stadniк 14:4 hesabı ilə qalib gəldi və “Dan Kolov – Niкola Petrov” yarışının qızıl medalına sahib oldu. May ayında Mariya Stadniк yeddinci dəfə Avropa Çempionatında mübarizə apardı. O, Dağıstanın Xəzərli şəhərində baş tutan Avropa Çempionatının 1/8 final mərhələsində Almaniyalı Jaqueline Şellini, 1/4 final mərhələsində Rusiyalı Milada Dadaşovanı, 1/2 final mərhələsində isə Belaruslu Kseniya Stanкeviçi məğlub etdi və final görüşünə vəsiqə qazandı. Mariya Stadniк üç güləşçinin hamısını 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. Final görüşündə Mariya Stadniк Rumıniya nümayəndəsi Alina Vuc ilə üz-üzə gəldi. Həlledici görüşdədə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi. Mariya Stadniк görüşün 12-ci saniyəsindəcə Alina Vuca fənd tətbiq etdi və onu 18 saniyə ərzində dörd dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк 30 saniyə ərzində Avropa Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Karyerası ərzində yeddinci dəfə Avropa Çempionatının qalibi olan Mariya Stadniк, dörd görüşün hamısında 10:0 hesabı ilə qələbə qazandığı üçün Avropa Çempionatına damğasını vura güləşçilərdən biri oldu. Macarıstanın Budapeşt şəhərində baş tutan Dünya Çempionatından əvvəl Mariya Stadniк Polşanın Varşava şəhərinin ev sahibliyində baş tutan “Poland Open” yarışına qatıldı. O, 1/16 final mərhələsində Kolumbiya nümayəndəsi Karolina Kastillonu 10:0, 1/8 final mərhələsində ABŞ nümayəndəsi Vitne Konderi 10:0, 1/4 final mərhələsində Uкraynalı Oкsana Livaçı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə Mariya Stadniк Rusiya nümayəndəsi Nadejda Soкolova ilə üz-üzə gəldi və həmin görüşdə 11:1 hesabı ilə qalib gəldi. Final görüşündə o, digər Uкrayna nümayəndəsi İlona Semкiv ilə üz-üzə gəldi. 2017-ci ilin Avropa Çempionatının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi rəqibini Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub etdi (14:2). Bununlada Mariya Stadniк “Poland Open” yarışının qalibi oldu. Mariya Stadniк 2018-ci ilin güləş üzrə əsas idman yarışına isə Macarıstanın Budapeşt şəhərində qatıldı. Dünya Çempionatının 1/8 final mərhələsində o, İsveçli Fredriкa Peterssonu 10:0 hesabı ilə məğlub etdi. 1/4 final mərhələsində isə Mariya Stadniк Rio-de-Janeyro Olimpiadasının bürünc medalçısı Çin nümayəndəsi Sun Yananı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, KXDR nümayəndəsi Kim Son-Hyang ilə üz-üzə gəldi. Gərgin idman mübarizəsi şəraitində baş tutan görüşdə Mariya Stadniк 4:2 hesabı ilə qalib gəldi və dördüncü dəfə Dünya Çempionatının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Yaponiya nümayəndəsi Yui Susaкi ilə üz-üzə gəldi. 2018-ci ilin fevral ayında baş tutan “Klippan Lady Open” yarışının final görüşündə üz-üzə gəldiyi və məğlub olduğu rəqibə, Mariya Stadniк bu səfərdə məğlub oldu (0:10). İdman ictimaiyyəti arasında onun rəqibinə 0:10 hesabı ilə məğlub olmasa bir mənalı qarşılanmadı. Karyerası ərzində Mariya Stadniк Yaponiya güləşçilərinə dəfələrlə final görüşlərində məğlub olsada, o, birinci dəfə 0:10 hesabı ilə məğlub olmuşdu. 2018-ci ildə o, CBC Sport TV-də qatıldığı verilişlərdən birində Dünya Çempionatının final görüşündə 0:10 hesabı ilə məğlub olması barədə bunları demişdi: Final görüşündə mən məşqçilərin tövsiyələrini dinləmədim. Final görüşündə rəqibim Yaponiya nümayəndəsi olduğu üçün və mən zədəli olduğum üçün, məşqçilər güləş tərzimi dəyişdirməli olduğumu bildirdi. Amma mən qərara aldım öz tərzimlə mübarizə aparmağa və nəticədə güləş alınmadı və mən ona məğlub oldum. 2018-ci ildə Avropa Çempionatının qızıl, Dünya Çempionatının isə gümüş medalına sahib olan Mariya Stadniк, 2018-ci ilin ümumi nəticələrinə əsasən Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən Azərbaycanda ilin ən yaxşı 10 idmançısından biri seçildi. Mariya Stadniк 2019-cu ildə birinci yarışına iyul ayında qatıldı. O, Belarusun Minsк şəhərində baş tutan II Avropa Oyunlarında mübarizə apardı. Dörd il əvvəl baş tutan I Avropa Oyunlarının qalibi olan Mariya Stadniк, bu səfərdə qalib olmağa iddialı idi. Mariya Stadniк birinci görüşdə Polşa nümayəndəsi Anna Luкasiaкı 10:0 hesabı ilə məğlub etdi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə o, Türкiyə nümayəndəsi Evin Dəmirhan ilə üz-üzə gəldi. Dəfələrlə üz-üzə gəldiyi və məğlub etdiyi rəqibi o, bu səfərdə məğlub etdi (6:1). Bununlada Mariya Stadniк II Avropa Oyunlarının final görüşünə vəsiqə qazandı. Həlledici görüşdə isə o, Uкrayna nümayədəsi Oкsana Livaç ilə üz-üzə gəldi. 22 yaşı olan Oкsana Livaç 2018-ci il Dünya Çempionatında bürünc, 2019-cu il Avropa Çempionatında isə qızıl medala sahib olmuşdu. Bununla belə Mariya Stadniк görüşdə qalib gəldi. O, Oкsana Livaçı 7:1 hesabı ilə məğlub etdi və 2-ci dəfə Avropa Oyunlarının qızıl medalına sahib oldu. Bunlada Mariya Stadniк Avropa Oyunlarında 2 dəfə qızıl medala sahib olan birinci Azərbaycan idmançısı oldu. 2019-cu ilin 14-22 sentyabrda Qazaxıstanın Nur Sultan (əvvəl Astana) şəhərinin ev sahibliyində güləş üzrə Dünya Çempionatı baş tutdu. Altıncı dəfə Dünya Çempionatına qatılan Mariya Stadniк, sentyabrın 17-də Barış Arenada mübarizə apardı. O, 1/16 final mərhələsində Nigeriya nümayəndəsi Mercy Genesis ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə o, 10:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/8 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə Mariya Stadniк Hindistan nümayəndəsi Seema Bisla ilə üz-üzə gəldi. Görüşün 1:06-cı və 1:52-ci dəqiqələrində Mariya Stadniк onu döşəmədən çıxardı və hesabı 2:0 etdi. Görüşün 2:16-cı dəqiqəsində isə Mariya Stadniк ona bir dəfə fənd tətbiq etdi və bir dəfə çevirdi. Bununlada Mariya Stadniк görüşünün hesabını 6:0 etdi. Görüşün 3:28-ci dəqiqəsində Mariya Stadniк ona növbəti dəfə fənd tətbiq etdi və hesabı 8:0 etdi. Görüşün başa çatmasına 42 saniyə qala Mariya Stadniк onu döşəmədən çıxardı və hesabı 9:0 etdi. 12 saniyə sonra isə Seema Bisla Mariya Stadniкa fənd tətbiq etdi və hesabı 9:2 etdi. Görüşün növbəti dəqiqələrdinə həm Mariya Stadniк, həm Seema Bisla inamla mübarizə aparsada, sonda Mariya Stadniк Seema Bislaya 9:2 hesabı ilə qalib gəldi və 1/4 final mərhələsinə adladı. Bu mərhələdə isə o, Rusiya nümayəndəsi Yeкaterina Poleşuк ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Mariya Stadniк 11:0 hesabı ilə qalib gəldi və 1/2 final mərhələsinə adladı. Karyerası ərzində 48 beynəlxalq səviyyəli yarışda mübarizə aparan Mariya Stadniк, 36 qızıl, 7 gümüş və 4 bürünc medala sahib oldu. O, 2007-ci il Dünya Çempionatı xaric olmağla qatıldığı bütün beynəlxalq səviyyəli yarışlarda medal qazandı. 3 dəfə Olimpiadada, 5 dəfə Dünya Çempionatında, 2 dəfə Avropa Oyunlarında, 7 dəfə isə Avropa Çempionatında medala sahib olan Mariya Stadniк, bütün dönəmlərin ən yaxşı Azərbaycan idmançılarından biri hesab olunur. Hal-hazırda Mariya Stadniк 2020-ci ilin avqust ayında Yaponiyada baş tutacaq XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə aparmağa hazırlaşır. == Uğurları == === Dövlət təltifləri === === Nailiyyətləti === * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2008) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında medal qazanan ən gənc Azərbaycanlı qadın idmançıdır (2008) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 2 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2009) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 3 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2011) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 3 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2011) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında gümüş medal qazanan birinci Azərbaycanlı qadın güləşçidir (2012) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 4 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2014) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 4 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2014) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 5 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2016) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 5 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2016) * Mariya Stadniк Olimpiya Oyunlarında üç dəfə medal qazanan birinci Azərbaycanlı idmançıdır (2016) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 6 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2017) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 6 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2017) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 7 dəfə qızıl medal qazanan birinci Azərbaycanlı güləşçidir (2018) * Mariya Stadniк güləş üzrə Avropa Çempionatlarında 7 dəfə qızıl medal qazanan yeganə Azərbaycanlı güləşçidir (2018) === Görüşlərinin siyahısı === == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan 2008 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2012 Yay Olimpiya Oyunlarında]] * [[Azərbaycan 2016 Yay Olimpiya Oyunlarında]] == Mənbələr == === Keçidlər === {{Columns-list|1| * [[Fayl:Commons-logo-square.png|20x20px]] '''[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Mariya_Stadnik Mariya Stadniкin] Commonsda olan mediafaylları''' * [[Fayl:Instagram logo 2016.svg|20x20px]] '''[https://www.instagram.com/stadnikmaria2018/ Mariya Stadniкin] rəsmi [[Instagram]] səhifəsi''' }} === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|2}} {{Olimpiya medalına sahib Azərbaycan idmançıları}} dz1btuy8yxg8ccv7k93xln959bs150u 6 639973 6547448 5221745 2022-07-24T17:51:57Z Xeyal 199793 /* Xülasə */ wikitext text/x-wiki == Xülasə == {{Azad olmayan fayl |izahı = Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Quru Qoşunlarının kapitanı |mənbə = [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]] |yaranma tarixi = 20.07.2020 |müəllif = [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]] }} 2lphpqk9pi84sojvhf02tjhekh6lbb8 0 664284 6547644 5320046 2022-07-24T22:26:52Z InternetArchiveBot 179784 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8 wikitext text/x-wiki {{Takson | aləmi = Bitkilər | şəkil = | şəkil məlumat = | şəkilaltı yazı = | yuxarı takson = Pinopsida | ranqı = Sıra | latınca adı = Voltziales | müəllif = | sinonim = | tipik nümayəndə = | aşağı takson adı = Fəsilələri | aşağı takson = †[[Utrechtiaceae]]<br> †[[Voltziaceae]] | arealın xəritəsi = | arealın xəritəsi haqqında = | arealın xəritəsinin eni = | legend sərhədi = | vikinövlər = Voltziales | vikianbar = Voltziales | mühafizə = | bttsmb = | ütmx = | mbmm = | he = }} {{Azlb||Voltziales}} — {{lataz|Viridiplantae|no}} yarımaləminin {{lataz|Pinopsida}} sinfinə aid bitki sırası.<ref>{{cite journal|last1=Rothwell |first1=Gar W. |last2=Mapes |first2=Gene |last3=Hernandez-Castillo |first3=Genaro R. |title=Hanskerpia gen. nov. and Phylogenetic Relationships among the Most Ancient Conifers (Voltziales)|journal=Taxon|date=August 2005|volume=54|issue=3|pages=733–750 |doi=10.2307/25065430}}</ref> ==Təsnifatı== * [[Utrechtiaceae]] * [[Thucydiaceae]] * [[Emporiaceae]] * [[Majonicaceae]] * [[Ullmanniaceae]] * [[Bartheliaceae]] * [[Ferugliocladaceae]] * [[Buriadiaceae]] {{clade| style=font-size:100%;line-height:60% |1= {{Clade |1= {{Clade |1= [[Thucydiaceae]] |2= {{Clade |1= [[Emporiaceae]] |2= {{Clade |1= [[Ullmanniaceae]] |2= [[Utrechtiaceae]] |3= [[Majonicaceae]] |4= {{Clade |1= [[Voltziaceae]] |2= {{Clade |1= {{Clade |1= {{Clade |1= [[Podocarpaceae]] |2= [[Phyllocladaceae]] }} |2= [[Araucariaceae]] }} |2= {{Clade |1= [[Pararaucariaceae]] |2= [[Pinaceae]] }} |3= {{Clade |1= {{Clade |1= {{Clade |1= [[Cephalotaxaceae]] |2= [[Taxaceae]] }} |2= [[Palissyaceae]] }} |2= {{Clade |1= {{Clade |1= {{Clade |1= {{Clade |1= [[Geinitziaceae]] |2= [[Doliostrobaceae]] }} |2= [[Cupressaceae]] }} |2= [[Sciadopityaceae]] }} |2= [[Cheirolepidiaceae]] }} }} }} }} }} }} }} |2= [[Ferugliocladaceae]] }} }} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.palaeos.org/Voltziales Voltziales (palaeos.org)] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20081120043417/http://www.palaeos.org/Voltziales |date=2008-11-20 }} {{Taksonbar}} [[Kateqoriya:Bitki sıraları]] h43olpurwkffis5judkvgo7dh0pmsit 3 670106 6546985 6518846 2022-07-24T12:13:39Z Sura Shukurlu 169201 /* Redakt' */ yeni bölmə wikitext text/x-wiki {|class="standard" border="1" frame="box" align="right" |- |{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} |- |{{Arxiv qutusu|Arxiv 2020|Arxiv 2021|Arxiv 2022}} |} Anar Səfərov Əli Oğlu 1996 Yanvarın 1 i Sumqayıt Şəhərində Anadan Olmuşdur. Herbi Xidmeti 2014--2015 Tarixində Goranboy Rayonunda N Saylı Hərbi Hissədə Keçmişdir.2020 Veten Müharibəsində Sülmheramlı Qüvvələrin Tərkibində Cebrayıl Qubadlı Zengilan Şuşa Və Laçının Azad Olunmasında Xüsusi Cesaret Gösdərmişdir.Azerbaycan Respublikası Prezdentinin Seremcanları İlə Çox Sayda Orden Və medallarla Təltif Edilib.Subaydı. == Dəvət == Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Səsvermə/Kütləvi mesaj göndəricilər|kütləvi mesaj göndəricilər ilə bağlı vikiqayda üçün keçirilən səsvermədə]] iştirak etməyə, fikir bildirməyə dəvət edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:45, 8 yanvar 2022 (UTC) == Əlizadə Elmin Samir oğlu == Salam dəyərli həmkarım, çox saylı Şəhid məqaləsi yaratdığınız üçün sizə müraciət edirəm. Zəhmət olmasa '''Əlizadə Elmin Samir oğlu''' şəhid haqqındada məqalə yarada bilərsinizmi? <span style="font-family:Verdana; color:#FF0000;text-shadow:2px 2px 8px #FF0000;">[[İstifadəçi:Santorica|Santorica]]</span> 14:49, 15 yanvar 2022 (UTC) Əleyküm salam, dəyərli həmkar, onun haqqında məlumat Sizdə varsa göndərə bilərsiniz? Mən onun haqqında məqalə yaradacağam. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]) 15:17, 15 yanvar 2022 (UTC) == Arxivləşdirmə == Salam həmkar. Sizin müzakirə səhifənizdə başlıqla '''Arxiv''' yazdığınızı gördüm və hiss etdim ki arxivləşdirmə sizin üçün çətin gəlir. Mən bunu etdim. Gələcəkdə siz özünüz də sağ yuxarıdakı qutuya tıklamaqla arxivləşdirmə edə bilərsiniz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:58, 15 yanvar 2022 (UTC) Salam, Araz müəllim. Bu məni çox sevindirdi. Allah Sizdən razı olsun. Minnətdaram. Baş üstə bundan sonra edərəm. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]) 16:00, 15 yanvar 2022 (UTC) == Güzel Şoför 1970 == Əəzizim Sevindiknesiboglu2008! Güzel Şoför 1970 filmini Azəri dilində yaza bilərsinizmi? Çox sağ ol! --[[Xüsusi:Fəaliyyətlər/95.55.104.177|95.55.104.177]] 16:45, 6 fevral 2022 (UTC) == [[:Müzəffər Alanquş]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi == <div class="afd-notice"> <div class="floatleft" style="margin-bottom:0">[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]</div>'''[[:Müzəffər Alanquş]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır. Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Müzəffər Alanquş]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bildirə bilərsiniz. İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, o cümlədən müzakirədə qaldırılan problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin. <!-- Template:Afd notice --></div> [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 20:47, 28 aprel 2022 (UTC) == İdarəçi seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[Fayl:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim idarəçilik statusumlə bağlı keçirilən [[Vikipediya:İdarəçilər#Xeyal_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_idarəçi_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span>}]]'''''</small> 12:34, 6 may 2022 (UTC) |} Rəy verdim, həmkar. Uğurlar! — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]) 14:17, 6 may 2022 (UTC) :Təşəkkürlər. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span>}]]'''''</small> 14:18, 6 may 2022 (UTC) ::Mən təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 14:22, 6 may 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:18, 4 iyul 2022 (UTC) |} Salam, həll edildi, təbii ki, lehinizə qərar verdim. Siz də [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipediya:Yax%C5%9F%C4%B1_m%C9%99qal%C9%99_namiz%C9%99dl%C9%99ri&action=edit&section=13 bu linkə] daxil olub namizəd verdiyim səhifə ilə bağlı qərar qəbul edə bilərsinizmi? — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 16:24, 4 iyul 2022 (UTC) :Təşəkkürlər. Nəzər yetirəcəyəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:27, 4 iyul 2022 (UTC) ::Oldu həmkar, mən təşəkkür edirəm. Baxacağınız məqalə ilə bağlı nə lazımdırsa, mənə yazın. Düzəldərəm. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]) 16:29, 4 iyul 2022 [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]) 16:29, 4 iyul 2022 (UTC) == Redakt' == Salam. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipediya:Qiym%C9%99tl%C9%99ndirm%C9%99/Yax%C5%9F%C4%B1_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r/Belarus_gerbi&type=revision&diff=6546869&oldid=6508912&diffmode=source Bu redaktələrinizin] səbəbi nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 12:13, 24 iyul 2022 (UTC) q6zpq3au4uivsz4xeue56nvk38spl8c 6547990 6546985 2022-07-25T10:16:41Z Sevindiknesiboglu2008 205284 /* Redakt' */ Cavab wikitext text/x-wiki {|class="standard" border="1" frame="box" align="right" |- |{{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} |- |{{Arxiv qutusu|Arxiv 2020|Arxiv 2021|Arxiv 2022}} |} Anar Səfərov Əli Oğlu 1996 Yanvarın 1 i Sumqayıt Şəhərində Anadan Olmuşdur. Herbi Xidmeti 2014--2015 Tarixində Goranboy Rayonunda N Saylı Hərbi Hissədə Keçmişdir.2020 Veten Müharibəsində Sülmheramlı Qüvvələrin Tərkibində Cebrayıl Qubadlı Zengilan Şuşa Və Laçının Azad Olunmasında Xüsusi Cesaret Gösdərmişdir.Azerbaycan Respublikası Prezdentinin Seremcanları İlə Çox Sayda Orden Və medallarla Təltif Edilib.Subaydı. == Dəvət == Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Səsvermə/Kütləvi mesaj göndəricilər|kütləvi mesaj göndəricilər ilə bağlı vikiqayda üçün keçirilən səsvermədə]] iştirak etməyə, fikir bildirməyə dəvət edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:45, 8 yanvar 2022 (UTC) == Əlizadə Elmin Samir oğlu == Salam dəyərli həmkarım, çox saylı Şəhid məqaləsi yaratdığınız üçün sizə müraciət edirəm. Zəhmət olmasa '''Əlizadə Elmin Samir oğlu''' şəhid haqqındada məqalə yarada bilərsinizmi? <span style="font-family:Verdana; color:#FF0000;text-shadow:2px 2px 8px #FF0000;">[[İstifadəçi:Santorica|Santorica]]</span> 14:49, 15 yanvar 2022 (UTC) Əleyküm salam, dəyərli həmkar, onun haqqında məlumat Sizdə varsa göndərə bilərsiniz? Mən onun haqqında məqalə yaradacağam. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]) 15:17, 15 yanvar 2022 (UTC) == Arxivləşdirmə == Salam həmkar. Sizin müzakirə səhifənizdə başlıqla '''Arxiv''' yazdığınızı gördüm və hiss etdim ki arxivləşdirmə sizin üçün çətin gəlir. Mən bunu etdim. Gələcəkdə siz özünüz də sağ yuxarıdakı qutuya tıklamaqla arxivləşdirmə edə bilərsiniz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:58, 15 yanvar 2022 (UTC) Salam, Araz müəllim. Bu məni çox sevindirdi. Allah Sizdən razı olsun. Minnətdaram. Baş üstə bundan sonra edərəm. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]) 16:00, 15 yanvar 2022 (UTC) == Güzel Şoför 1970 == Əəzizim Sevindiknesiboglu2008! Güzel Şoför 1970 filmini Azəri dilində yaza bilərsinizmi? Çox sağ ol! --[[Xüsusi:Fəaliyyətlər/95.55.104.177|95.55.104.177]] 16:45, 6 fevral 2022 (UTC) == [[:Müzəffər Alanquş]] səhifəsinin silinməyə namizəd göstərilməsi == <div class="afd-notice"> <div class="floatleft" style="margin-bottom:0">[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]</div>'''[[:Müzəffər Alanquş]]''' məqaləsinin Vikipediyada saxlanıb-saxlanılmaması ilə bağlı müzakirə aparılır. Konsensus əldə olunana qədər məqalə [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr#Müzəffər Alanquş]] səhifəsində müzakirə olunacaqdır. Hər kəs, o cümlədən siz müzakirəyə qatıla, fikirlərinizi bildirə bilərsiniz. İstifadəçilər müzakirə zamanı məqaləni redaktə edə, o cümlədən müzakirədə qaldırılan problemləri həll etmək üçün məqaləni təkmilləşdirə bilər. Bununla belə, məqalənin yuxarı hissəsində yerləşdirilmiş silinmə şablonunu götürməyin. <!-- Template:Afd notice --></div> [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 20:47, 28 aprel 2022 (UTC) == İdarəçi seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[Fayl:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim idarəçilik statusumlə bağlı keçirilən [[Vikipediya:İdarəçilər#Xeyal_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_idarəçi_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span>}]]'''''</small> 12:34, 6 may 2022 (UTC) |} Rəy verdim, həmkar. Uğurlar! — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]) 14:17, 6 may 2022 (UTC) :Təşəkkürlər. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span>}]]'''''</small> 14:18, 6 may 2022 (UTC) ::Mən təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 14:22, 6 may 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:18, 4 iyul 2022 (UTC) |} Salam, həll edildi, təbii ki, lehinizə qərar verdim. Siz də [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipediya:Yax%C5%9F%C4%B1_m%C9%99qal%C9%99_namiz%C9%99dl%C9%99ri&action=edit&section=13 bu linkə] daxil olub namizəd verdiyim səhifə ilə bağlı qərar qəbul edə bilərsinizmi? — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 16:24, 4 iyul 2022 (UTC) :Təşəkkürlər. Nəzər yetirəcəyəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 16:27, 4 iyul 2022 (UTC) ::Oldu həmkar, mən təşəkkür edirəm. Baxacağınız məqalə ilə bağlı nə lazımdırsa, mənə yazın. Düzəldərəm. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]) 16:29, 4 iyul 2022 [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]) 16:29, 4 iyul 2022 (UTC) == Redakt' == Salam. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipediya:Qiym%C9%99tl%C9%99ndirm%C9%99/Yax%C5%9F%C4%B1_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r/Belarus_gerbi&type=revision&diff=6546869&oldid=6508912&diffmode=source Bu redaktələrinizin] səbəbi nədir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 12:13, 24 iyul 2022 (UTC) :Salam. Mən sadəcə bitmiş müzakirələri arxivləşdirmək istəyirdim. Nə isə səhv gedib? - [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]), 10:16, 25 iyul 2022 [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]) 10:16, 25 iyul 2022 (UTC) bjvuii2htegz2m4cp2w2pmn2g2b5lgo 2 672572 6547793 5986804 2022-07-25T06:33:02Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki <ref name=":D5">{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> <ref name=":D6">{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> <ref name=":D7">{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> <ref name=":D8">{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> <ref name=":D9">{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> <ref name=":D10">{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> <ref name=":D">{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=TARİX|url=LİNK|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> 4nw97y7gvrroeuhfsk0npe0ymkgod5i 6547797 6547793 2022-07-25T06:38:04Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki <ref name=":D5">{{cite news|title=Азербайджан сделал предварительную заявку на ЕВРО|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=17.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140317073620894.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/gmPKq|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> <ref name=":D6">{{cite news|title=Азербайджан на ЕВРО. Тогрул Аскеров попал в состав|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=27.03.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140327012344301.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/G2Pat|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> <ref name=":D7">{{cite news|title=Галиб Алиев может стартовать на ЕВРО со схватки против Гарика Барсегяна|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=01.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140401082736414.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/juOMv|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> <ref name=":D8">{{cite news|title=Алиев хочет стать чемпионом, Багомедова может стать третьей|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402034414621.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/WZtpe|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> <ref name=":D9">{{cite news|title=Гаджи Алиев - новый чемпион Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/photostory/20140402111015571.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/mCNOA|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> <ref name=":D10">{{cite news|title=Гаджи Алиев стал чемпионом Европы !|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=02.04.2014|url=https://www.azerisport.com/wrestling/20140402121228739.html|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=https://archive.is/bTsDi|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> <ref name=":D">{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=TARİX|url=LİNK|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> akq9a6q27yp8owck0yrbp5ea2q2frvo 6547804 6547797 2022-07-25T06:46:09Z C. Cavad 202463 Səhifənin məzmunu '<ref name=":D">{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=TARİX|url=LİNK|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref>' yazısı ilə dəyişdirildi wikitext text/x-wiki <ref name=":D">{{cite news|title=MƏTN|author=Azerisport.com idman portalı|newspaper=www.azerisport.com|date=TARİX|url=LİNK|accessdate=25.07.2022|language={{Ru}}|archiveurl=ARXİV|archivedate=2022-07-25|url-status=live}}</ref> t47wew9rp2ou18kbt39m5i1jw4zwtgb 0 674294 6547261 6153826 2022-07-24T15:23:37Z InternetArchiveBot 179784 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8 wikitext text/x-wiki {{Qruplaşmalar |adı = Suriya Milli Ordusu |native_name = {{dil-ar|الجيش الوطني السوري}} |native_name_lang = |müharibə = |şəkil = [[Şəkil:Suriya Milli Ordusu.png|225px]] <br> {{small|Milli Ordunun emblemi}}<ref>{{cite news |url=https://www.aa.com.tr/en/operation-peace-spring/syrian-national-army-flag-hung-in-northern-tal-abyad/1613358 |title= Syrian National Army flag hung in northern Tal Abyad |work=AA |date=14 oktyabr 2019 |accessdate=11 iyun 2020 }}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.middleeastmonitor.com/20200303-syria-opposition-recapture-jabal-al-zawiya-in-idlib/ |title=Syria opposition recapture Jabal Al-Zawiya in Idlib |work=Middle East Monitor |date=3 mart 2020 |accessdate=11 iyun 2020 }}</ref><ref>{{cite news |url=https://syriadirect.org/news/the-syrian-national-army-for-the-syrian-revolution-or-against-the-kurds-1/ |title=The Syrian National Army: For the Syrian revolution or against the Kurds? |author=Walid Al Nofal |work=Syria:Direct |date=15 oktyabr 2019 |accessdate=11 iyun 2020 |archive-date=2020-09-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200918072826/https://syriadirect.org/news/the-syrian-national-army-for-the-syrian-revolution-or-against-the-kurds-1/ |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.gettyimages.dk/detail/news-photo/syrian-national-army-troops-pose-for-a-photo-with-turkish-news-photo/1177730254 |title=SNA troops cross Ceylanpinar from Ras al-Ayn |agency=Anadolu Agency, Getty Images |date=23 oktyabr 2019 |accessdate=12 iyun 2020}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=JCR5XfDJIjI |title=FSA Captures Bursaya Mountain And Begin The Battles To Reach Afrin |agency=Qasioun News Agency |language=Arabic |date=29 yanvar 2018 |accessdate=1 fevral 2018}}</ref> |şəkil başlığı = |aktiv illər = [[2017]] — h.h<ref name=zw>{{cite web|url=https://en.zamanalwsl.net/news/31991.html|title=30 rebel groups merge under Interim Govt's banner, form 'The National Army'|work=Zaman al-Wasl|date=31 dekabr 2017|accessdate=31 dekabr 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171231212158/https://en.zamanalwsl.net/news/31991.html|archive-date=2017-12-31|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref> |ideologiyası = |liderlər = [[Ənəs əl-Əbda]] <br> [[Abdurrəhman Mustafa]] |klanlar = {{bayraq|Suriya}} [[Suriya Müvəqqəti Hökuməti]] |mərkəzləri = [[Əzaz]], [[Hələb mühafəzəsi]] |sahəsi = [[Suriya]]nın şimalı ([[Türkiyə]]nin idarəsi altındaki Suriya) ● [[İdlib mühafəzəsi]] <br> ● [[Əl-Laziqiyyə mühafəzəsi]] <br> ● [[Hələb mühafəzəsi]] <br> ● [[Həma mühafəzəsi]] <br> ● [[Raqqa mühafəzəsi]] <br> ● [[Əl-Həsəkə mühafəzəsi]] <br> |sayı = 80,000–100,000 {{small|(NFL ilə birləşdikdən sonra [[2019]]-cu ilin [[oktyabr]]ı)}}<ref name=feasibility>{{cite web|url=https://www.almodon.com/arabworld/2019/10/5/الجيش-الوطني-ما-جدوى-الاندماج|title="National Army" .. What is the feasibility of integration?|work=Al-Modon|author=Khaled Khatib|date=5 oktyabr 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://human-voice.co/policy/39184/|title=المعارضة المعتدلة.. القوة الأساسية في إدلب|first=حسام|last=الخطيب|date=11 sentyabr 2018|website=هيومن فويس &#124; عين على الحقيقة|access-date=2020-09-30|archive-date=2018-09-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20180911191546/https://human-voice.co/policy/39184/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://english.enabbaladi.net/archives/2019/10/national-army-restructured-having-merged-with-national-front-for-liberation/|title="National Army" Restructured Having Merged With "National Front for Liberation"|date=5 oktyabr 2019|website=Enab Baladi}}</ref> |bölümləri = |öncəki = |sonrakı = |müttəfiqlər = {{flaqifikasiya|Türkiyə}}<ref name="sna-reuters">{{cite news |title=Exclusive: Turkey boosts arms to Syrian rebels as Idlib attack looms - rebel sources |url=https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-rebels-exclusive/exclusive-turkey-boosts-arms-to-syrian-rebels-as-idlib-attack-looms-rebel-sources-idUSKCN1LS20I |agency=Reuters |date=12 sentyabr 2018}}</ref> <br> {{flaqifikasiya|Qətər}}<ref>{{cite news |title=Syrian rebels meet in Qatar after declaring unified 'national army' |url=https://www.middleeasteye.net/news/syrian-rebels-meet-qatar-after-declaring-unified-national-army |accessdate=17 aprel 2020 |issue=7 sentyabr 2017 |publisher=Middle East Eye}}</ref> <br> {{bayraq|Liviya}} [[Milli Razılaşma Hökuməti (Liviya)| Milli Razılaşma Hökuməti]] <br> [[Şəkil:Flag of Hayat Tahrir al-Sham.svg|23px]] [[Heyyətu Təhrir-əş Şam]]<ref>{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2019/05/turkey-backed-fighters-join-forces-hts-rebels-idlib-190522172523064.html|title=Turkey-backed fighters join forces with HTS rebels in Idlib|website=www.aljazeera.com}}</ref> |rəqiblər = '''{{small|Suriya torpaqlarında:}}''' <br> {{flaqifikasiya|Suriya}} <br> [[Şəkil:Flag of Syrian Democratic Forces.svg|23px]] [[Suriya Demokratik Qüvvələri]] <br> [[Şəkil:Flag of Islamic State of Iraq.svg|23px]] [[İraq Şam İslam Dövləti]] <br> '''{{small|Liviya torpaqlarında:}}''' <br> {{bayraq|Liviya}} [[Liviya Nümayəndələr Palatası]]<ref>{{cite web|url=https://www.bellingcat.com/news/mena/2016/08/13/syrian-opposition-factions-in-the-syrian-civil-war/|title=Syrian Opposition Factions in the Syrian Civil War|date=13 avqust 2016|website=bellingcat}}</ref> |müharibələri = [[Suriyada vətəndaş müharibəsi|Suriya vətəndaş müharibəsi]]<ref name=spiral>{{cite web|url=https://www.mei.edu/publications/way-out-russia-and-turkey-idlibs-spiral-violence|title=A way out for Russia and Turkey from Idlib's spiral of violence|work=[[Middle East Institute]]|author=Ömer Özkizilcik|date=1 iyul 2019}}</ref><ref name=sendWeapons>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-syria-security-idlib/turkey-sends-weapons-to-syrian-rebels-facing-russian-backed-assault-syrian-sources-idUSKCN1SV0FA|title=Turkey sends weapons to Syrian rebels facing Russian-backed assault: Syrian sources|work=Reuters|author=Suleiman Al-Khalidi|date=26 may 2019}}</ref> <br> ● [[Zeytun budağı əməliyyatı]] <br> ● [[Sülh Bulağı əməliyyatı]] <br> [[Liviyada vətəndaş müharibəsi|Liviya vətəndaş müharibəsi]]<ref name="Xinhuasyrianrebels">{{cite web|url=http://www.xinhuanet.com/english/2019-12/29/c_138664951.htm|title=300 pro-Turkey Syrian rebels sent to Libya to support UN-backed gov't: watchdog - Xinhua &#124; English.news.cn|website=www.xinhuanet.com|access-date=2020-09-30|archive-date=2019-12-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20191229131630/http://www.xinhuanet.com/english/2019-12/29/c_138664951.htm|url-status=dead}}</ref> |təşkilatlar = |rəsmi saytı = }} '''Suriya Milli Ordusu'''<ref>{{cite news |url=https://www.aa.com.tr/en/middle-east/free-syrian-army-transforms-into-syrian-national-army/1607384 |title= Free Syrian Army transforms into Syrian National Army |work=AA |date=9 oktyabr 2019 |accessdate=8 fevral 2020 }}</ref> ({{dil-ar|الجيش الوطني السوري}}) və ya '''Azad Suriya Ordusu'''<ref>{{cite news |url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-43447624 |title= Syria war: Turkish-led forces oust Kurdish fighters from heart of Afrin |work=BBC |date=18 mart 2018 |accessdate=24 may 2020 }}</ref><ref>{{cite news |url=https://edition.cnn.com/2019/10/13/middleeast/syria-turkey-kurdish-politician-intl/index.html |title= Kurdish politician and 10 others killed by 'Turkish-backed militia' in Syria, SDF claims |work=CNN |date=13 oktyabr 2019 |accessdate=24 may 2020 }}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2020/03/syria-north-aleppo-sdf-turkish-rebels-trade-crossings.html |title= Profit, necessity spur trade across conflict lines in north Aleppo |work=CNN |date=23 mart 2020 |accessdate=24 may 2020 }}</ref> ({{dil-ar|الجيش السوري الحر}}) — [[Suriya]]da silahlı müxalifət quruluşu. Əvvəlcə [[Fərat Qalxanı əməliyyatı]]nın bir hissəsi olaraq, [[Türkiyə]]nin işğalı altındakı bölgələrdə cəmləşsə də, 2019-cu ilin aprelində baş tutan [[İdlib döyüşü]] və [[Milli Qurtuluş Cəbhəsi]]nin orduya qatılması nəticəsində əməliyyat sahəsi [[İdlib mühafəzəsi]]nə qədər genişlənmişdir.<ref name="WhoAreSNA">{{cite web|first=Sirwan|last=Kajjo|publisher=[[Voice of America]]|title=Who are the Turkey backed Syrian Rebels?|url=http://www.voanews.com/a/backed-turkey-syrian-rebels-take-fight-islamic-state-kurds/3481582.html|date=25 avqust 2016|access-date=19 fevral 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170219172433/http://www.voanews.com/a/backed-turkey-syrian-rebels-take-fight-islamic-state-kurds/3481582.html#|archive-date=19 fevral 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> Suriya Milli Ordusunun yaranması rəsmi olaraq 30 dekabr 2017-ci ildə [[Əzaz]]da elan edildi. Quruluşun rəsmi məqsədi [[Türkiyə Respublikası]]na [[Suriya]]da "təhlükəsiz zona" yaratmaqda kömək etmək və "Milli Ordu" qurmaqdır. Ordu, [[Suriya Müvəqqəti Hökuməti]]nə cavabdeh olan vahid bir quruluş olsa da, qurucu qruplar ordu qurulmamışdan əvvəl birbaşa [[Türkiyə]]yə məlumat ötürmüşlər.<ref>{{cite web|title=Turkey-backed rebels could push further south in Syria, Erdogan says|url=https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-turkey-erdogan-idUSKCN11P0HL|date=19 sentyabr 2016|first1=Orhan|last1=Coskun|first2=Seda|last2=Sezer|publisher=Reuters|access-date=2 July 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170729103828/https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-turkey-erdogan-idUSKCN11P0HL#|archive-date=29 iyul 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> == Tarixçə == [[Azad Suriya Ordusu]] 2011-ci ildə, [[Suriyada vətəndaş müharibəsi|Suriya Vətəndaş müharibəsi]]nin vətəndaş qiyamı mərhələsindən sonra silahlı qarşıdurmaların başlandığı zaman quruldu.<ref name="25,000">{{cite web |url=https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-ria-turkey-rebels/fsa-commander-says-25000-syrian-rebels-back-turkish-force-in-syria-idUSKBN1FA0OK |title=FSA Commander Says 25,000 Syrian Rebels Back Turkish Force in Syria |author=Suleiman Al-Khalidi |work=[[Reuters]] |date=21 yanvar 2018 |accessdate=26 yanvar 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180126144431/https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-ria-turkey-rebels/fsa-commander-says-25000-syrian-rebels-back-turkish-force-in-syria-idUSKBN1FA0OK# |archive-date=26 yanvar 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Təşkilatın qurucu komandiri [[Riyad Əsəd]], müharibə başladıqdan sonra burada [[Azad Suriya Ordusu]]nu [[Türkiyə]] üzərindən idarə etməyə başladı.<ref>{{cite web |url=http://syrianobserver.com/EN/News/33755/Dozens_Kurds_Fighting_Under_FSA_Banner_Rebel_Commander |title=Dozens of Kurds Fighting Under FSA Banner: Rebel Commander |work=Syrian Observer |date=24 yanvar 2018 |accessdate=24 yanvar 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180124113248/http://syrianobserver.com/EN/News/33755/Dozens_Kurds_Fighting_Under_FSA_Banner_Rebel_Commander# |archive-date=24 yanvar 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref name="kurdish council">{{cite news |url=http://en.hawarnews.com/kurdish-national-council-participates-in-aggression-against-afrin/ |title=Kurdish National Council participates in aggression against Afrin |author=Hogir Nejjae |agency=[[Hawar News Agency]] |date=24 yanvar 2018 |accessdate=24 yanvar 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180128092112/http://en.hawarnews.com/kurdish-national-council-participates-in-aggression-against-afrin/# |archive-date=28 yanvar 2018 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Bu qrup, [[Türkiyə]]yə, [[Ərəb körfəzi]] ölkələrinə və qərb ölkələrinə dəstək verən bir komanda mərkəzi mərhələsi ilə 2012-ci ilin dekabr ayında [[Antalya]]da bir yığıncaqda "Yüksək Hərbi Şura"nın qurulması üçün yaradıldı. O dövrdə Ali Hərbi Şuranın nəzdində təyin olunan beş fərqli cəbhədə döyüşən 30-a yaxın müxtəlif qrup var idi.<ref name="forcing hand">{{cite web |url=https://www.almodon.com/arabworld/2018/1/21/هل-تنجح-غصن-الزيتون-بإجبار-الوحدات-على-تسليم-عفرين |title=هل تنجح "غصن الزيتون" بإجبار "الوحدات" على تسليم عفرين؟ |trans-title=Will Olive Branch succeed in forcing the units to hand over Afrin? |author=Adnan Al Hussein |work=almodon |language=Arabic |date=21 yanvar 2017 |accessdate=1 fevral 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180201192911/http://www.almodon.com/arabworld/2018/1/21/%D9%87%D9%84-%D8%AA%D9%86%D8%AC%D8%AD-%D8%BA%D8%B5%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%8A%D8%AA%D9%88%D9%86-%D8%A8%D8%A5%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D8%B9%D9%84%D9%89-%D8%AA%D8%B3%D9%84%D9%8A%D9%85-%D8%B9%D9%81%D8%B1%D9%8A%D9%86 |archive-date=2018-02-01 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> [[Fayl:Al-Bab military council.png|thumb|Suriya Milli Ordusunun [[Havar Kilis Əməliyyat Otağı]]na daxil olan əl-Bab hərbi məclis üzvləri, [[əl-Bab döyüşü]] zamanı|220px|left]] [[Azad Suriya Ordusu]]na bağlı qrupların bəziləri 2016-cı ilin mart ayında bir araya gələrək [[Havar Kilis Əməliyyat Otağı]] adlı bir quruluş qurdular. İki əsas komponentdən ibarət olan bu formasiya, biri [[Azad Suriya Ordusu]], digəri isə əvvəllər [[Hələb]]də döyüşən qruplar tərəfindən qurulan və [[Fətih-Hələb]] adlanan bir təşkilatı idi.<ref name=nfl>{{cite web|url=http://www.syriahr.com/en/?p=142663|title=At the request of the Turkish Government, the National Liberation Front merges with the "National Army" in the form of 4 Corps of the "Ministry of Defense within the interim Syrian government"|work=[[Syrian Observatory for Human Rights]]|date=4 oktyabr 2019}}</ref> Bu yeni quruluşda [[Suriya]]nın şimalında fəaliyyət göstərən Sultan Murat briqadası, Həmzə briqadası, Fastakim Birliyi və Mutasım Briqadası kimi fərqli qruplar [[Azad Suriya Ordusu]] altında bir araya gəldi. Bu qrup [[Türkiyə]]də əməkdaşlıq və fəaliyyət göstərmək üçün 2016-cı ilin avqust ayında başladılan [[Fərat Qalxanı əməliyyatı]] ilə yaradıldı.<ref>{{cite web|url=https://www.middleeasteye.net/news/syria-opposition-armed-groups-merge-amid-looming-turkish-offensive-syria|title=Syrian rebel groups merge as Turkish offensive looms|work=[[Middle East Eye]]|author=Ragip Soylu, Harun al-Aswad|date=4 oktyabr 2019}}</ref> Daha sonralar, [[Türkiyə]]də 30 dekabr 2017-ci ildə əsası qoyulan [[Azad Suriya Ordusu]] dəstəkli yenidənqurma əməliyyatı Suriya Milli Ordusu adı ilə davam etdi. Bu formasiya [[Azad Suriya Ordusu]]na bağlı təxminən 30 alt qrupun birləşməsi ilə meydana gəlmişdir.<ref>{{cite news |title=Analysis: Uniting the Syrian Opposition - The Components of the National Army and the Implications of the Unification |url=https://setav.org/en/assets/uploads/2019/10/A54En.pdf |work=[[Foundation for Political, Economic and Social Research|SETA]] |date=oktyabr 2019}}</ref> 15 mindən çox silahlı olduğu ifadə edilən bu quruluşun məqsədi, "[[Fərat Qalxanı əməliyyatı]] tərəfindən tutulan bölgəni qorumaq və xalqı [[İŞİD]] və [[YPG]] kimi hökumət qüvvələri və qruplarının hücumlarına qarşı müdafiə etmək" olaraq elan edildi. [[The Independent]] qəzetinin müəlliflərindən biri olan [[Patrik Kokburn]]un bir hesabatında yenidən qurulan [[Azad Suriya Ordusu]] qruplarının içərisində [[İŞİD]]-in keçmiş üzvləri və müxtəlif radikal islamçı qrupların üzvlərinin olduğu iddia edildi.<ref name = mee>{{cite news| url = https://www.middleeasteye.net/news/turkey-send-syrian-rebel-fighters-fight-haftar-libya | title = Turkey to send Syrian rebel fighters to battle Haftar in Libya |author1=Ragip Soylu |author2=Harun al-Aswad | newspaper = Middle East Eye | date = 27 dekabr 2019 | access-date = 29 dekabr 2019 }}</ref> [[ABŞ Silahlı Qüvvələri]] ilə [[ABŞ]]-ın [[Suriya]]daki qüvvəsi sayılan [[Suriya Demokratik Qüvvələri]]nə qarşı [[Zeytun budağı əməliyyatı]] və [[Sülh Bulağı əməliyyatı]]nda döyüşmüşdür. == Qruplaşmalar == Suriya Milli Ordusunda çox sayda qrup var. Türkiyə tərəfindən keçirilən hərbi təlimlərə tabe olan qruplaşmalar arasında Şam Legionu, Görkəmli Ordu, Nəvələr Ordusu, Səmərqənd Briqadası, Müntəsir Billah Briqadası, Fateh Sultan Məhməd Briqadası, Murad Briqadaları, Həmzə Taburu, Əl-Mü-tasim Briqadası, Şam Cəbhəsi, Şimali Fırtına Briqadası, Əhrar Us-Dəməşq, Şimal Ordusu, Fastaqim Birliyi, Mare Hərbi Şurası, Əhrar Şarqiya, Əhli-Diyar, 9-cu Briqada, Səlahəddin Nəvələr Briqadası və Məşəl Tammo Briqadası yer alır.<ref name="structure">{{cite web |url=http://www.aymennjawad.org/2019/11/the-structure-of-the-syrian-national-army |title=The Structure of the Syrian National Army |author=Aymenn Jawad Al-Tamimi |date=21 noyabr 2019 |accessdate=3 may 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://rfsmediaoffice.com/en/2016/01/30/clashes-break-ghouta-damascus-dara-al-sham-legion-forms-al-shamal-brigade-aleppo|title=Clashes break out in Ghouta of Damascus and in Dar'a; Al-Sham Legion forms Al-Shamal Brigade in Aleppo|work=Revolutionary Forces of Syria Media Office|date=30 yanvar 2016}}{{Dead link|date=March 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref name=golden>{{cite web|url=http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2017/04/free-syrian-army-training-camps-turkey-islamic-state.html|title=FSA sees 'golden opportunity' with end of Turkey's operations in Syria|work=[[Al-Monitor]]|author=Khaled al-Khateb|date=18 aprel 2017|access-date=4 iyul 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170701064212/http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2017/04/free-syrian-army-training-camps-turkey-islamic-state.html#|archive-date=1 iyul 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref><ref name=operating>{{cite web |url=https://nedaa-sy.com/en/news/18483 |title="Syrian National Army" establishes 2 operating rooms to reinforce Idlib and Aleppo fronts to repel the Russian aggression (photos and videos) |work=Nedaa Syria |date=31 yanvar 2020 |accessdate=17 fevral 2020 |archive-date=2020-02-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200217114005/https://nedaa-sy.com/en/news/18483 |url-status=dead }}</ref><ref name="rebelgroups">{{cite news |title=Which Syrian Groups Are Involved in Turkey's Syria Offensive? |url=https://www.voanews.com/extremism-watch/which-syrian-groups-are-involved-turkeys-syria-offensive |work=VOA News |date=9 oktyabr 2019}}</ref><ref name=killed>{{cite web|url=https://komnews.org/470-fsa-fighters-killed-in-euphrates-shield-operation/|title=470 FSA fighters killed in Euphrates Shield Operation|work=Kom News|date=17 fevral 2017|access-date=4 iyul 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170925230030/https://komnews.org/470-fsa-fighters-killed-in-euphrates-shield-operation/|archive-date=2017-09-25|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref> == Həmçinin bax == * [[Suriyada vətəndaş müharibəsi]] * [[Suriya Demokratik Qüvvələri]] * [[İraq Şam İslam Dövləti]] == İstinadlar == {{istinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Suriya Milli Ordusu]] 5fc9vg6sj25eo05of532d21hsxpiqv4 0 677365 6547770 6333918 2022-07-25T06:01:52Z InternetArchiveBot 179784 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8 wikitext text/x-wiki {{Dövlət sərhədi}} '''İran–Ermənistan sərhədi''' — [[İran]] və [[Ermənistan]] arasında dövlət sərhədi. Ermənistan-İran sərhədi [[Araz çayı]] boyunca uzanır, uzunluğu 35 km-dir. Bu həm Ermənistan, həm də İran üçün ən qısa dövlət sərhədidir<ref>{{Cite web |title=Справочник ЦРУ |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html |access-date=2020-11-09 |archive-date=2012-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120203093100/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html |url-status=dead }}</ref>. Lakin bunun Ermənistan üçün böyük iqtisadi əhəmiyyəti vardır. İki ölkə bir [[İran-Ermənistan qaz kəməri|qaz kəməri]] və Araz üzərindəki bir körpü ilə birləşdirilir<ref name=autogenerated1>{{Cite web |url=http://www.hayinfo.ru/ru/press/86690.html |title=Отношения Иран – Грузия и Армения |accessdate=2011-07-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305091039/http://www.hayinfo.ru/ru/press/86690.html |archivedate=2016-03-05 |deadlink=yes }}</ref>. Ermənistanda sərhəd yaxınlığında [[Meğri]] və [[Əkərək (Meğri)|Əkərək]] şəhərləri var. Ermənistan Respublikası tərəfdən olan sərhəddə, İran turistlərinin Ermənistanı ziyarət etdiyi “Karçevan” nəzarət-buraxılış məntəqəsi var. İran İslam Respublikasının tərəfində "Norduz" nəzarət-buraxılış məntəqəsi yerləşir. Sərhəd Azərbaycanın Naxçıvan Muxatriyyatı ilə sərhəd qovaşağından başlayır və Azərbaycanın Zəngilan rayonu istiqamətdə İranla sərhəd qovşağına qədər davam edir<ref>{{citation|url= https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html|title= CIA World Factbook – Iran|accessdate= 6 April 2020|archive-date= 3 February 2012|archive-url= https://web.archive.org/web/20120203093100/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html|url-status= dead}}</ref>. == Tarix == XIX əsrdə Qafqaz bölgəsi feodal dağınıqlıq dövrü yaşayırdı. Osmanlı, Fars və [[Rusiya İmperiyası]] arasında arasında hərbi poliqona çevrilən regionda Rusiyanın mövqeyi güclənməkdə idi<ref name="IBS025">{{citation|url=https://fall.fsulawrc.com/collection/LimitsinSeas/IBS025.pdf|title=International Boundary Study No. 25 – Iran-USSR Boundary|date=28 февраля 1978|accessdate=17 октября 2020|archive-date=2020-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023150942/https://fall.fsulawrc.com/collection/LimitsinSeas/IBS025.pdf|url-status=dead}}</ref>. [[Rusiya-İran müharibəsi (1804-1813)|Rusiya-Fars müharibəsi]] və ondan sonra imzalanan [[Gülüstan müqaviləsi]] nəticəsində Rusiya indiki Azərbaycan ərazilərinin çox hissəsini əlinə keçirir. İran və Azərbaycan (Naxçıvan bölməsi istisna olmaqla) arasında müasir sərhəd olan sərhəd çəkilir<ref name="IBS025"/><ref>John F. Baddeley, «The Russian Conquest of the Caucasus», Longman, Green and Co., London: 1908, p. 90</ref><ref name="CIA-1951">{{citation|url=https://www.cia.gov/library/readingroom/docs/CIA-RDP79-00976A000200010003-4.pdf|title=USSR-Iran Boundary|date=февраль 1951|accessdate=17 октября 2020|archive-date=2020-04-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20200410205605/https://www.cia.gov/library/readingroom/docs/CIA-RDP79-00976A000200010003-4.pdf|url-status=dead}}</ref>. [[Rusiya-İran müharibəsi (1826-1828)|Rusiya-İran müharibəsindən]] və bundan sonra imzalanan [[Türkmənçay müqaviləsi]]ndən sonra İran Naxçıvanı və Zəngəzuru Rusiyaya vermək məcburiyyətində qalır. Sərhəd Araz boyunca Osmanlı İmperiyası ilə sərhəd qovşağına qədər uzadılır və beləliklə sərhəd tamamilə formalaşır. Daha sonra bu sərhəd Azərbaycan-İran və İran–Ermənistan sərhəddinə çevrilir<ref name="IBS025"/><ref>Gavin R.G. Hambly, in ''The Cambridge History of Iran'', ed. William Bayne Fisher (Cambridge University Press, 1991), pp. 145—146</ref><ref name="CIA-1951"/>. Rusiyada 1917-ci il inqilabından sonra Cənubi Qafqaz xalqları 1918-ci ildə Zaqafqaziya Demokratik Federal Respublikasını elan etdilər və [[Osmanlı İmperiyası]] ilə sülh danışıqlarına başladılar. Daxili fikir ayrılıqları [[Gürcüstan]]ın 1918-ci ilin mayında federasiyadan ayrılmasına, daha sonra isə Ermənistan və Azərbaycan tərəfindən izlənilməsinə səbəb olur. 1920-ci ildə Sovet ordusu Azərbaycanı işğal edir. Bununlada ərazi bütövlüyü üşün tətdid yartanır. 1922-ci ildə üç dövlət SSRİ-nin bir hissəsi olaraq Zaqafqaziya SFSR-yə daxil edilir. Daha sonra 1936-cı ildə isə bu federasiya yenidən bölünür. Əslində Zəngəzurun Ermənistana verilməsi ilə bu sərhəd formalaşır. 1991-ci ildə [[SSRİ]]-nin dağılmasından sonra Ermənistan müstəqillik qazanır və ona İran-Sovet sərhədindəki hərbi infrastruktur miras qalır. 19 Mart 2007-ci il tarixində sərhəd yaxınlığındakı Əkərək şəhərində iki ölkənin prezidentləri [[Robert Köçəryan]] və [[Mahmud Əhmədinejad]]ın iştirak etdiyi [[İran-Ermənistan qaz kəməri]]nin təntənəli açılış mərasimi keçirilir<ref>[http://www.regnum.ru/news/798280.html В Армению начал поступать иранский газ: открыт газопровод Иран-Армения]</ref><ref>[http://www.newsarmenia.ru/arm1/20070319/41661533.html Открытие газопровода Иран-Армения является историческим событием и открывает новую страницу в армяно-иранских отношениях - президент Армении]</ref>. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{İran sərhədləri}} [[Kateqoriya:İran sərhədləri]] [[Kateqoriya:Ermənistan–İran münasibətləri]] [[Kateqoriya:Ermənistan sərhədləri]] 523kr8atsp0pfn121b135669xnfyirm 0 684179 6547441 6407468 2022-07-24T17:40:57Z 212.47.142.214 wikitext text/x-wiki {{Hərbi xadim |adı = Şirbala Hüseynov |şəkil = |şəklin ölçüsü = |doğum tarixi = 06.05.1990 |doğum yeri = [[Sumqayıt]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = 01.10.2020 |vəfat yeri = [[Füzuli rayonu]], [[Azərbaycan]] |dəfn yeri = [[Sumqayıt Şəhidlər Xiyabanı]] |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |mənsubiyyəti = {{Azərbaycan Ordusu}} |qoşun növü = {{Azərbaycan Ordusunun Quru Qoşunları}} |xidmət illəri = 2018—2020 |rütbə = {{Kapitan|Azərbaycan}} |döyüşlər = [[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsi]] <br> {{*}} [[Füzuli döyüşləri]] |təltifləri = {{"Vətən uğrunda" medalı|2020}} {{"Füzulinin azad olunmasına görə" medalı|2020}} {{"Azərbaycan Ordusunun 100 illiyi (1918-2018)" yubiley medalı}} }} '''Şirbala Hüseynbala oğlu Hüseynov''' ([[6 may]] [[1990]]; [[Sumqayıt]], [[Azərbaycan]] — [[1 oktyabr]] [[2020]]; [[Füzuli rayonu]], [[Azərbaycan]]) — [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin kapitanı, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsi]] şəhidi. == Həyatı == Şirbala Hüseynov [[1990]]-cı il [[6 may|mayın 6-da]] [[Sumqayıt]] şəhərində anadan olub.<ref name=":1">{{cite news|title=Vətən müharibəsində şəhid olan hərbi qulluqçuların siyahısı|author=|newspaper=|date=08.12.2020|url=https://mod.gov.az//images/pdf/5082d8a9b46b498271fb2acaf4b72bec.pdf|accessdate=08.12.2020|language=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201208151938/https://mod.gov.az//images/pdf/5082d8a9b46b498271fb2acaf4b72bec.pdf|archivedate=2020-12-08|url-status=live}}</ref>Sumqayit şeher H.Z.Tagiyev qesebesinin 6 nomreli tam orta mektebinde oxumusdur. == Hərbi xidməti == [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Ordusu]]nun kapitanı olan Şirbala Hüseynov 2020-ci il sentyabrın 27-də [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]] tərəfindən [[Ermənistan]] işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi üçün başlanan [[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsi]] zamanı [[Füzuli döyüşləri|Füzulinin azadlığı uğrunda gedən döyüşlər]]də savaşıb. Şirbala Hüseynov oktyabrın 1-də [[Füzuli döyüşləri]] zamanı şəhid olub. [[Sumqayıt]] şəhərinin Şəhidlər Xiyabanında dəfn olunub. [[Azərbaycan]]ın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Şirbala Hüseynov ölümündən sonra [["Vətən uğrunda" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":VU">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=|newspaper=|date=15.12.2020|url=https://president.az/articles/49098|accessdate=15.12.2020|language=|archiveurl=https://archive.today/20201215202354/https://president.az/articles/49098|archivedate=2020-12-15|url-status=live}}</ref> [[Azərbaycan]]ın [[Füzuli rayonu]]nun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Şirbala Hüseynov ölümündən sonra [["Füzulinin azad olunmasına görə" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":FM">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=|newspaper=|date=25.12.2020|url=https://president.az/articles/49511|accessdate=25.12.2020|language=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201225174655/https://president.az/articles/49511|archivedate=2020-12-25|url-status=live}}</ref> == Təltifləri == * [[Fayl:Медаль "100 лет (1918-2018) Азербайджанской Армии".png|50px]] (26.06.2018) — [["Azərbaycan Ordusunun 100 illiyi" yubiley medalı]] * [[Fayl:AZ For The Fatherland medal ribbon (2nd version).png|50px]] (15.12.2020) — [["Vətən uğrunda" medalı]] (ölümündən sonra)<ref name=":EVU">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=|newspaper=|date=15.12.2020|url=http://e-qanun.az/framework/46458|accessdate=15.12.2020|language=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201217095440/http://e-qanun.az/framework/46458|archivedate=2020-12-18|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ For liberation medal ribbon.png|50px]] (25.12.2020) — [["Füzulinin azad olunmasına görə" medalı]] (ölümündən sonra)<ref name=":EFM">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=|newspaper=|date=25.12.2020|url=http://e-qanun.az/framework/46529|accessdate=25.12.2020|language=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201226151013/http://e-qanun.az/framework/46529|archivedate=2020-12-26|url-status=live}}</ref> == İstinadlar == {{İstinadlar|2}} {{Vətən müharibəsinin şəhidləri}} [[Kateqoriya:Sumqayıtda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Füzuli rayonunda vəfat edənlər]] [[Kateqoriya:Sumqayıt Şəhidlər Xiyabanında dəfn olunanlar]] spc1qq3o8ur4tkyhbetgitbfk7cobc8 3 684591 6547605 6015618 2022-07-24T21:38:35Z C. Cavad 202463 /* Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı */ wikitext text/x-wiki {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2021|<span style="color:white;">2021</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} == Cəmşid Naxçıvansкi == Salam həmкar. Mənim [[Hətəmxan Quliyev]] adlı məqalədə redaкtəmin geri qaytarmağınız bir yana, deyəsən özünüzdən [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=H%C9%99t%C9%99mxan_Quliyev&diff=next&oldid=5692020 burada] Cəmşid Naxçıvansкiyə təzə soyad vermisiz? Bir daha deyirəm: Redaкtələrinizdə ciddi olun. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzaкirə]]) 11:52, 5 yanvar 2021 (UTC) :Salam, Araz bəy. Həll elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:16, 5 yanvar 2021 (UTC) ::[https://az.wikipedia.org/w/index.php?search=C%C9%99m%C5%9Fid+Nax%C3%A7%C4%B1vanl%C4%B1&title=X%C3%BCsusi:Axtar&profile=advanced&fulltext=1&searchengineselect=mediawiki&advancedSearch-current=%7B%7D&ns0=1 Bunları] da həll edin. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 13:51, 5 yanvar 2021 (UTC) :::Həll elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:58, 8 yanvar 2021 (UTC) <div style="font-family: Calibri"> == Redaкtəçi ulduzu == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:Copyeditor Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Redaкtəçi ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | [[Polad Həşimov]] məqaləsi üzərindəкi əvəzolunmaz fəaliyyətinizə görə bu medalı təqdim edirəm, Uğurlar! {{*:)}} — ''[[İstifadəçi:Xəyal Haşımov|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xəyal Haşımov</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xəyal Haşımov|^{<span style="color:#666362">''müzaкirə''</span>}]]</small> 12:20, 7 yanvar 2021 (UTC) |} :{{U|Xəyal Haşımov}}, diqqətinizə və müкafata görə sizə təşəккürümü bildirirəm :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:52, 7 yanvar 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Tireless Contributor Barnstar Hires.gif|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yorulmaz töhfəverən ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Postmüharibə dövründə Azərbaycan şəhidləri haqqında yaratdığın məqalələrə görə. Fəaliyyətində uğurlar! --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 03:05, 9 yanvar 2021 (UTC) |} :Göstərdiyiniz diqqətə görə təşəккürümü bildirirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 07:38, 9 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam həmkar. Dəfələrə xatırlatmağıma baxmayaraq [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C3%BCsal_V%C9%99liyev&diff=next&oldid=5694916 belə] redaktənizə davam edir və mənim redaktəmi silirsiz. Bir günlük blok olunursunuz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:48, 11 yanvar 2021 (UTC) == Qeyd == Hörmətli istifadəçi, dəfələrlə xəbərdarlığa baxmayaraq hələ də rus k-sından istifadə edirsiz. Buna görə son xəbərdarlığımı edirəm və 3 günlük fəaliyyətinizi məhdudlaşdırıram. Nə üçün bu qədər blokdan sonra hələ də bu fəaliyyətinizdən əl çəkmirsiz? Nə dərəcədə çətindir bu işdən əl çəkmək? — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 19:10, 12 yanvar 2021 (UTC) :{{U|Eldarado}}, salam. "к" hərfinin olmadığı [[İsabala Hüseynov|1]], [[Tural Cuvarov|2]], [[Nurlan Ağakişiyev|3]] və 20-dən çox məqalə var. Bir müddət əvvəl, ötən il isə hətta bot vasitəsilə bütün "к" hərfləri götürüldü. 150-dən çox məqalədə. Baş leytenant məqaləsi isə bir məqalədən copy olunduğu üçün hamısı elə gedib. "к" hərfinin məqalələrdə istifadə olunmasını çoxdan təqidmişəm. Polad Həşimov məqalə, o cümlədən 20-dən çox statuslu məqaləyə baxa bilərsiniz. Həmçinin bir məqamıda deyim. К-ların bot vasitəsilə götürülməsi üçün hətta müraciətdə eləmişdim. Məsələni dəqiqləşdirmədən məni 3 gün müddətinə uzaqlaşdırdığınız üçün təəsüf edirəm. Əgər "к" hərfindən qəsdən istifadə eləsəydim, ''кəndi'' sözündən başqa ''oкtyabrın 5-'' sözündə də "к" yazardım. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:16, 12 yanvar 2021 (UTC) ::Bu mövzuda dəfələrlə irad tutulub sizə, yəni dəfələrlə dediyim 3-5 dəfə deyil, bəlkə də 10 dəfə 15 dəfə deyilib. Artıq önəmi yoxdur bunu bilərəkdən edirsiz ya copy edərkən düşür. İlk məqalə etməsəz copy olanlara düşməz. Bu cür fəaliyyətlə sizə bot statusu verilə bilməz təəssüf ki.— ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 19:52, 12 yanvar 2021 (UTC) :::{{U|Eldarado}}, ümid edirəm bundan sonra hər şey yaxşı olacaq :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:10, 12 yanvar 2021 (UTC) ::::Salam hörmətli istifadəçi, zəhmət olmasa tərəfinizdən yaradılan məqalələrdə k hərflərini düzəldin(botsuz). Bir daha bu cür fəaliyyətə yol verməyin. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 09:49, 19 yanvar 2021 (UTC) :::::Salam, {{U|Eldarado}}. Dünən məqalələrdən bir-bir к hərflərini çıxardım. '''кəndində''' sözü olan 200-dən çox məqalədən çıxardım. Başqa hansı məqalələrdə qalıb, ona necə baxa bilərəm ? К hərfindən artıq istifadə eləmirəm, son həftə ərzində olan fəaliyyətimdə görə bilərsiniz. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:52, 19 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam həmkar. Neçə dəfə irad tutulsa da yenə redaktələrimi silirsiz. [[Pərvin Əlizadə]] [[Birinci Qazaxlar]] kəndində dəfn olunduğu halda niyə dəfn yerinə [[Bərdə rayonu]] yazırsız? Bilirsiz neçə-neçə məqalələrdə bu cür redaktənizlə dəqiqliyi pozmusuz. Etməyin belə. Dəqiq yer məlumdursa niyə ümumi rayon adı yazaq ki? Bu mənim son iradımdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 13:03, 21 yanvar 2021 (UTC) :Salam Araz müəllim. [[Pərvin Əlizadə]] məqaləsində bir-bir düzəlişlər eləmədim, birbaşa yeilədim məqaləni. Ona görə silindi həmin məlumat. Bir daha olmayacaq. Kənd adlarını dəqiqliyinə qədər yazacam. Hissə-hissə edirəm sadəcə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:42, 21 yanvar 2021 (UTC) == Red. müharibəsi == Hər vaxtınız xeyir, yoldaş. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=R%C9%99%C5%9Fad_N%C9%99biyev&diff=5752053&oldid=5752051 bu redaktəmi] qaytararaq məqalə üzərində işləməyə başlamısınız. Nəticədə, etidiyiniz dəyişikliklərin məzmunu eynidir. Redaktə müharibəsinin səbəbini öyrənə bilərəmmi? — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 10:19, 26 yanvar 2021 (UTC) :Bu müharibə deyil. Cəmi bir dəfə geriqaytardınız mənim əlavələrimi. +Məqaləyə "iş gedir" şablonu yerləşdirmişəm. Məqalənin şablonun titul bölməsi yox idi. Onu əlavə elədim və digər əlavələrdə olacaqdır. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:22, 26 yanvar 2021 (UTC) ::Sizin iş gedir şablonu yerləşdirməyinizlə mənim redaktəm eyni vaxta təsadüf edib. Təkrar edirəm, nəticə etibarilə etdiyiniz dəyişikliklərin məzmunu mənim hazırladığım versiya ilə eynidir. Olmazdımı ki, redaktəni qaytarmazdan öncə bir nəzər salardınız? Yeri gəlmişkən, titul bölməsi də tərəfimdən əlavə olunmuşdu. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 10:24, 26 yanvar 2021 (UTC) :::Mən sizin əlavələrinizi qaytarmamışam. Eyni anda titul bölməsi əlavə olunub. Ona görə də toqquşub. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:28, 26 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [[Elvin Məmmədov (çavuş, 1992)]] məqaləsində niyə '''Biləsuvar rayonu Xırmandalı kənd məzarlığında dəfn olunmuşdur''' ifadəsini ''Biləsuvar rayonunda dəfn olunub'' ifadəsi ilə [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Elvin_M%C9%99mm%C9%99dov_(%C3%A7avu%C5%9F,_1992)&diff=next&oldid=5751010 dəyişmisiz]. Bu halı təkrar etməməyinizi demişdim axı. Niyə dəqiq yer bilindiyi halda öz yannızdan onu dəyişirsiz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 16:04, 26 yanvar 2021 (UTC) :Hə, indi gördüm. Əslində bunu qəsdən eləmirəm. Sadəcə bəzən həddən artıq diqqətsiz oluram deyə diqqətimdən yayınır. Misal üçün ötən 2 gün ərzidə 28 məqalə hazırladım. Hər saat başı görəndə məqalələri çaşıram. Üzrlü hesab edin. Daha diqqətli olacam. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:44, 26 yanvar 2021 (UTC) ::İnanmıram, çünki bu hal sizdə mütəmadi olur. Bir daha olmasın. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:07, 27 yanvar 2021 (UTC) == Xalid Mecdunov == Salam, həmkar. Qohumum olan şəhid [[Elsevər Piriyev]] barədə səhifə açdığınıza görə və müəllifi olduğum [[Elşən Quluzadə]] səhifəsinə düzəlişlər edərək səhifə üçün şəkil yüklədiyinizə görə təşəkkürümü bildirirəm. Bir sualım var. Yəqin ki, Daxili Qoşunların hərbçisi olan şəhidlərin şəkillərini siz yükləmisiniz. Xalid Mecdunov Daxili Qoşunlar hərbçisi idi? Xahiş edirəm, yeni yaratdığım Xalid Mecdunov səhifəsinə düzəliş edəsiniz və oraya DİN DQ-ya (əgər aiddirsə) aid olan şəhidimizin şəklini yükləyəsiniz. Mən tapa bilmədim. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 10:52, 29 yanvar 2021 (UTC) :Salam. Allah rəhmət eləsin şəhidlərə. Xeyr, Xalid Məcdunov Daxili Qoşunların çavuşu deyildi. 2016-cı ildən Quru Qoşunlarının çavuşu idi. Əlavə olaraq deyim, Daxili Qoşunları 66 şəhid verib və onların 60 haqda məqaləni hazırlamışam. Digərləri haqda da növbəti günlərdə hazır olacaq məqalələr. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:54, 29 yanvar 2021 (UTC) ::Amin. Bağışlayın, mən elə bilirdim şəhidimiz "Mecdunov" soyadlıdır. Mən "Xalid Mecdunov" sözünü axtarışa verəndə "səhifə yoxdur, yaradın" dedi. Ona görə yaratdım. Silə bilərsiniz. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 11:01, 29 yanvar 2021 (UTC) :::Problem deyil. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 11:04, 29 yanvar 2021 (UTC) ::::Təşəkkür. :-) — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 11:07, 29 yanvar 2021 (UTC) == Yeni medal səhifəsi == Salam, həmkar. “Azərbaycan Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin 10 illiyi (2012-2022)” yubiley medalı səhifəsini yaratmışam. Siz Vətən Müharibəsi medalları barədə səhifələr yaratmısınız. Yeni medal səhifəsinə kömək etsəniz, sevinərəm. İstinadları əlavə edə və ya medalın şəklini yükləyə bilərsiniz. Link buradadır: [["Azərbaycan Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin 10 illiyi (2012-2022)" yubiley medalı]]. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 18:12, 31 yanvar 2021 (UTC) :Salam. Çox sağolun məqaləyə görə. Vaxtım olan andaca istinad və foto əlavə edəcəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:20, 1 fevral 2021 (UTC) == Məqalə == Salam. [[Tural Bayramlı (əsgər)]] səhifəsini mən yaratmışam. Sizin istifadəçi səhifənizdə onu gördüm. Onu "məqalələrim" başlığı altında yaymısınız. Axı, o məqaləni mən yaratmışam, siz isə sadəcə düzəliş etmisiniz. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 19:32, 03 fevral 2021 (UTC) :Salam. Bilirəm. O siyahıda olan məqalələr yaratdığım və yenidən qurduğum məqalələrdir. İstifadəçi səhifəmi yenidən hazırlayıram. İşlərin çoxluğu ilə əlaqədar bitirə bilmirəm. Həmin versiyada qeyd olunacaq. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:10, 3 fevral 2021 (UTC) == Müraciət == Salam. Yaratdığım məqalələri yenilədiyinizə görə təşəkkürlər. Ancaq, redaktələrimi silirsiniz. Öz səhifəmdəki redaktələri də silirsiniz. [[Əkbər Mustafayev|Əkbər Mustafayevin]] Mirzəxan Qaraqoyunlu kəndində anadan olması düzgün bir məlumatdırsa, bəs o kənd adını niyə silmisiniz? Sizin səhifələrinizdə də müşahidə edirəm ki, kənd adlarını yazmağa ehtiyac duymursunuz, elə rayon adı yazırsınız. Mənim səhifələrimi yeniləyəndə kənd adlarına dəyməməyinizi xahiş edirəm. Bir daha yeniləmələrə görə təşəkkürlər. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 15:29, 5 fevral 2021 (UTC) :Salam. Əvvəlcə bir sual verəcəm sizə. Sizin səhifələr hansıdır ? Burada "sizin səhifəniz" və ya "mənim səhifəm" söhbəti yoxdur. Kəndin şablonda yazılmamasına gəlincə isə ''həyatı'' bölməsində yazıldığı üçün şablonda yazmağa ehtiyyac yoxdur. Məlumat uzun olur və vizual olaraq pis görünür. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:32, 5 fevral 2021 (UTC) ::Siz məni yəqin ki, səhv başa düşdünüz. Təbii ki, sizin-bizim söhbəti yoxdur. Ancaq, məncə, kənd adı da görünsə, yaxşı olar. Bir də, redaktələrimi silməməyinizi xahiş edirəm. Uğurlar. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 15:39, 5 fevral 2021 (UTC) :::Mən səhv başa düşməmişəm. Demisiniz: '''Mənim səhifələrimi yeniləyəndə adlarına dəyməməyinizi xahiş edirəm.'''. Nəysə, bu əsas məsələ deyil. Sizin yaratdığınız məqalələrdə bir sıra səhvlər var. Ədəbiyyat sözlərindən istifadədə tutmuş "düşmən" sözündən istifadəyə qədər. Uğurlar sizə. :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:44, 5 fevral 2021 (UTC) ::::CCavadov {{u|Sevindiknesiboglu2008}} düz deyir ki, siz kənd adlarını silirsiniz. Bu hal haqqında sizə dəfələrlə ([https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:CCavadov/Arxiv_2020#La%C3%A7%C4%B1n_Al%C4%B1yev ]) xəbərdarlıq etmişəm. Bir daha təkrar olunsa tədbir görməli olacağam. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 16:47, 5 fevral 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Turqut_Zeynalov&diff=next&oldid=5786574 Burada] yenə <nowiki>{{DVTY}}</nowiki> şablonunu silmisiz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 06:28, 13 fevral 2021 (UTC) :Hə, doğrudur. Həmin məqalənin bölmələrini bir-bir yığırdım. Giriş hissəsinə də gələndə elə bilmədən əvəz elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:25, 13 fevral 2021 (UTC) ::Bilmədən etmirsiz. Qəsdən edirsiz. Ona görə ki [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%96m%C9%99r_Qurdayev&type=revision&diff=5795276&oldid=5795271 bu] redaktəniz də təsdiq edir, dediyimi. Blokdan sonra xahiş edirəm bir daha etməyin. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:12, 17 fevral 2021 (UTC) == "Vətən müharibəsi Şəhidləri" şablonu == Salam. 507 Şəhidin adının yazıldığı Vətən müharbəsi Şəhidləri şablonuna matros Bəybala Əliyevin adını əlavə edə bilərsiniz? — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 08:35, 15 fevral 2021 (UTC) :Salam. İndi əlavə edirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:50, 15 fevral 2021 (UTC) ::Əlavə elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:54, 15 fevral 2021 (UTC) :::Çox sağ olun. Təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 12:24, 16 fevral 2021 (UTC) ::::Buyurun. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:45, 16 fevral 2021 (UTC) == Request for translation == Good day, [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]]! Could You help me please to find anyone who is able to translate an article about [[en:Rina Zaripova|Tatar journalist]] from English or Russian to Azerbaijani? In return, I can make the same volume of translation of your article from English to Tatar or Russian.— [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 16:02, 22 fevral 2021 (UTC) :Привет. Я посмотрел статью. Я могу перевести статью с русского. Постараюсь сегодня решить. Если нет, сделаю завтра утром. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:05, 22 fevral 2021 (UTC) ::Yaxşı!— [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 16:24, 22 fevral 2021 (UTC) :::Привет, [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]]! Теперь появился и [[tr:Rina Zaripova|турецкий перевод статьи]]. Поэтому можете воспользоваться им. — [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 11:50, 24 fevral 2021 (UTC) == Səid Cəfərov məqaləsinin sadələşdirilməsi == Salam. Səid Cəfərov səhifəsinə əlavə etdiyim məlumatları niyə silmisiniz? Məlumatlar ensiklopedikdir, üstəlik həmin məlumatları mənə Şəhidin bacısı göndərib. Hər Şəhidin səhifəsində az da olsa, bir neçə məlumat olmalıdır. Əks halda, səhifələr eyniləşir və sadələşir. Əgər, həmin Şəhid haqqında məlumatlar dəhşətli dərəcədə azdırsa, güc ilə tapılırsa, onda sadələşdirmək olar məncə. Ancaq, haqqında çoxlu məlumatlar olan bir Şəhidin bioqrafiyasında həmin məlumatları niyə gizlədək ki? Səhərisi gün Şəhidin ailəsi həmin məqalənin fərqinə varıb deməzmi ki, niyə az yazmısınız. Şəxsən, belə bir halla rastlaşmışam. Mənə irad da bildiriblər. Tutalım ki, bir Vikipediya istifadəçisi bütün Şəhidlər haqqında yazılan səhifələrlə maraqlanmaq fikrinə düşüb. Ancaq, hər səhifədə fərqinə varır ki, səhifələrdə eyniləşmə və məlumat əskiklikləri var. Eyni stildə yazılmış səhifələri oxuyan istifadəçi eyni cümlələri oxuya-oxuya sıxıla bilər. Tənqidimi yaxşı qarşılasanız, pis olmazdı. Bir də, Şəhidin vəfat tarixini dəyişdirmisiniz. Bu, səhvdir. Şəhidin məzarında da yazılıb ki, 9 noyabr 2020-ci ildə Şəhid olub. Doğum yeri də Dördlər kəndi deyil, Xol Qarabucaq kəndidir. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 14:25, 22 fevral 2021 (UTC) :Salam. Qısaca yazsaydınız, "həmin məlumatları niyə silmisiniz?" daha qısa və ümumi olardı. 50-60 sözdən mühazirə oxumağa ehtiyyac yoxdur. Həmin cümlələr əlbətdə əlavə olunmalıdır. Amma səliqəli formada. Elə copy edib, məqaləyə yerləşdirməyə ehtiyyac yoxdur. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:30, 22 fevral 2021 (UTC) :Doğum tarixi, doğum yeri, vəfat tarixi və vəfat yeri rəsmi məlumatlardan əldə eləmişəm. Orada səhv ola bilər. Burada günah məndə deyil. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:40, 22 fevral 2021 (UTC) ::Şəhidin bacısı özü bunu göndərib. Məzarında da doğum yeri və vəfat tarixi mən deyən kimidir. Orada səhv ola bilər, ancaq, Vikipediyada səhv olmamalıdır. Baxarlar, görərlər, irad yenə mənə gələr. ("Ehtiyyac" yox, "ehtiyac"dır) — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 14:42, 22 fevral 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Barnstar of Diligence Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Çalışqanlıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Təqdirəlayiq fəaliyyətinizə görə. [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NMW03|müzakirə]]) 20:28, 2 mart 2021 (UTC) |} :{{U|NMW03}}, fəaliyyətimə göstərdiyiniz diqqətə görə sizə minnətdarlığımı bildirirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:32, 2 mart 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [[Əli Nəcəfov]] adlı məqalədə yenə də ''Masallı rayonunun Tüklə kəndində dəfn olunub.'' ifadəsindən kənd adını, və yenə də həmin məqalədən <nowiki>{{DVTY}}</nowiki> şablonunu silmisiz. Niyə? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:15, 3 mart 2021 (UTC) :[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C6%8Fli_N%C9%99c%C9%99fov&diff=prev&oldid=5705336 Məqalə] bu vəziyyətdə idi. ''"Qəhrəmancasına"'', ''"igidliyi"'' tipdə sözlər də var idi. Elə bölmə-bölmə sıfırdan yığdım. Məqaləni görünüşdən təcrübəsiz bir istifadəçi və ya İP tərəfdən yaradılıb görünüşü verirdi. Məqalədə DVTY-dan istifadə olunduğunu indi bildim. Kənd adlarını artıq silmirəm məqalələrdə :-) Hətta şablonlara da əlavə edirəm :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:20, 3 mart 2021 (UTC) == Hərbi təşəkkür == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:Experimental Aircraft Barnstar (original).png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Hərbi Ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | II Qarabağ Müharibəsindən etibarən göstərdiyiniz əvəzsiz fəaliyyətinizə, xüsusən statuslu Polad Həşimov, Şükür Həmidov, Zaur Nudirəliyev və Ramiz Qasımov məqalələri üçün təşəkkürlərimi bildirir və fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:40, 6 aprel 2021 (UTC) |} :Fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:50, 6 aprel 2021 (UTC) ::Bu münasibətlə mən də təşəkkürümü bildirirəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:52, 6 aprel 2021 (UTC) :::Çox sağolun Araz müəllim. Minnətdarlığımı bildirirəm sizə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:38, 6 aprel 2021 (UTC) == Təşəkkür == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:GA barnstar.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yaxşı məqaləçi''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | [[Polad Həşimov]], [[Şükür Həmidov]], [[Zaur Nudirəliyev]] və [[Ramiz Qasımov (pilot)|Ramiz Qasımov]] məqalələrinin yaxşı status aldığına görə təltif olunursunuz. Fəaliyyətinizdə uğurlar! — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 15:33, 6 aprel 2021 (UTC) |} :Xəyal bəy, fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. Bu gün mənim üçün xoş bir gün oldu :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:40, 6 aprel 2021 (UTC) ::Həqiqətən daha artıqlarına layiqsiniz. Əziyyətiniz əvəzolunmazdır. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 15:48, 6 aprel 2021 (UTC) == Mövzu == Salam. Vikipediyada olan avtopatrul, rolbaker və s. digər ad almış istifadəçilərin bəziləri məqalədə yerləşən gün, ay və ilə keçid verirlər, bəziləri isə keçid vermirlər. Mən artıq çaş-baş qalmışam. Bilmirəm hansı düzgündür hansı yanlış. [[İstifadəçi:Musa Səmədov|Musa Səmədov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Musa Səmədov|müzakirə]]) 18:48, 15 aprel 2021 (UTC) :Salam. Keçid verilməlidir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:50, 15 aprel 2021 (UTC) == Qərib Baxşəliyev == Salam. Qərib Baxşəliyevin özünü vurduğunu İkinci Qarabağ müharibəsinin digər iştirakçısı deyir. Bunu həm də Baxşəliyevin cəsədinin ermənilər tərəfindən çəkilən videogörüntüsü də təsdiqləyir. Onun şəhid olduğu avtomobildə qüllə izləri yoxdu. Baxşəliyevin yarası izə yandan deyil, başının üst tərəfindədir. Elə görünür ki, ağzına atəş açıb qüllə başının üstündən çıxıb. — [[İstifadəçi:Interfase|Interfase]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Interfase|müzakirə]]) 19:01, 19 aprel 2021 (UTC) == Mübariz İbrahimov məqaləsi == Salam həmkar. [[Mübariz İbrahimov]] məqaləsini sizin digər yaxşı məqalə statusu almış məqalələr kimi təkmilləşdirməyinizi və status almağı üçün təklif etməyinizi təklif edirəm. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 12:06, 26 aprel 2021 (UTC) :Salam, {{U|Xeyal}}. Əslində Mübariz İbrahimov və daha bir neçə nəfər Milli Qəhrəman haqqında statuslu məqalə hazırlamağı düşünürəm. Mübariz İbrahimovun irsi digərlərilə müqayisədə geniş olduğu üçün, məqalə hətta "Seçilmiş" məqalə statusu da ala bilər. Qismət olsa, hazır edəcəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:14, 26 aprel 2021 (UTC) ::Səbrsizliklə gözləyirəm. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 12:15, 26 aprel 2021 (UTC) == Kateqoriyaların silinməsi == Salam həmkar. Bəzi məqalələrdən niyə [[:Kateqoriya:İkinci Qarabağ müharibəsində həlak olanlar]] kateqoriyasını silmisiz. Məsələn [[Nurağa Tağıyev]] məqaləsi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:32, 2 may 2021 (UTC) :Salam, {{U|Araz Yaquboglu}}. Həmin məqalələrdə ''Vətən müharibəsinin şəhidləri'' adlı şablon yox idi və ona görədə ''Vətən müharibəsi şəhidləri'' adlı kateqoriya altında birləşməmişdilər. Həmin məqalələrə bu gün şablon əlavə edəcəm ki, ''Vətən müharibəsi şəhidləri'' adlı kateqoriyada olsunlar. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:46, 2 may 2021 (UTC) == Fotonun məqalədən silinməsi == Salam həmkar. Şəkli [[Pərvin Hacıyev|məqalədən]] müəllif hüququ pozuntusu ilə əlaqədar silinməsi səbəbiniz neytral mövqe deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:46, 14 may 2021 (UTC) :{{U|Araz Yaquboglu}}, salam. Əlbətdə səbəb o deyil. Həmin səbəb sadəcə rəsmiyyət üçündür. Real səbəb isə hal-hazırda hərbi xidmətini davam edən (özüdə işğaldan azad olunan ərazilərdə rəhbər vəzifədə) bir şəxsin fotosunun yayılmasına ehtiyac yoxdur. Deyə bilərsiniz, sosial medialarda var. Bəli, qazaxlıların 1-2 səhifəsi paylaşmışdı. Amma həmin postla, Google'da şəxsin adı axtarışa verən zaman nəticə verən birinci səhifə arasında fərq var. Mən daim qəti formada rəhbər vəzifələrdə olan şəxslərin fotolarının yayılmasının əleyhinə olmuşam. Hansı H/H Komandirinin fotosunu siz görmüsünüz ? Ölümlərinə qədər heç birin fotosu yox idi. Ölümündən sonra sadəcə bilinirdi, sən demə həmin fotoda olan şəxs bu imiş. Ona görə fotonun silinməsi yaxşı olardı. Ən azından hələ qarşıda Azərbaycanı müharibə gözləyir. Ona qədər hərbi sirrlərin ciddi formada qorunması davam eləməlidir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:42, 14 may 2021 (UTC) :Həmçinin daha bir məsələ haqqında danışacam. Foto olmalıdır məsələsini tez-tez qaldırırlar. Ordunun rəhbərliyində təmsil olunan bir nəfər var. Onu adını hamı bilir, səhifəsidə var və s. Məndə həmin şəxsin onlarla fotosu var (orijinal özüdə). Mən qaça-qaça bura əlavə elədim ? Yox, əlbətdə. Məqalədə foto olmalıdı qaydasına son qoyulmalıdır artıq. Məqalədə foto olmasa, məqalənini baxış sayı aşağı düşər ? Adicə məhrum Polad Həşimov məsələsini çox gözəl bilirsiniz. Ona məqalə hazırlamışdım hələ 4 il əvvəl. Fotosuz idi məqalə. Məlumat belə yox idi, sadəcə 1-2 söz. O belə məqalənin silinməsini istədi. Əslində isə məqalədə heç bir sirrdən söhbət belə gedə bilməzdi. Ruhu şad olsun onun. Ona görə bu məsələnin önəmini anlamaq lazımdır. Həmin fotonu əlavə edən istifadəsi uşaqdır, 12 yaşı var. O çox guman başa düşə bilmir işin mahiyyətini. Ona görə də fotolar əlavə edir bütün məqalələrə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:52, 14 may 2021 (UTC) ::Vikipediyasız da kimi istəsələr tapa bilərlər. Bundan da yüksək vəzifədə olan komandirlərin fotoları var. Məqalədə şəklin olub-olmaması heç vaxt məni də maraqlandırmayıb. Əsas mətndi, şəkil önəmli bir şey deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:46, 15 may 2021 (UTC) == Milli Qəhrəmanlar == Salam. Ümid edirəm ki, işlərini qaydasındadır. [[:Kateqoriya:Azərbaycan Milli Qəhrəmanlarının siyahıları]] kateqoriyasını gördüm. Məncə buradakı məqalələr [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanlarının siyahısı]] məqaləsinə köçürülməlidi. Özüm etmək istədim, lakin bəzi şəxslərin əsas məqalədə olmadığını gördüm. Siz bu iş üzrə fəaliyyət göstərirsiniz deyə sizə yazmağa qərara aldım. Xahiş edirəm, vaxtınız olanda nəzər yetirib səliqəyə salasınız. -[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:42, 16 may 2021 (UTC) :Salam. Mütləq həmin sahəyə aid olan məqalələridə səliqəyə salacam. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:44, 16 may 2021 (UTC) == Arəstə Baxışova == Salam, mən Arəstə Baxışovanın Alman dilli Vikipediyada məqaləsini yaratdım. Onun fotosunu zəhmət olmasa azad edərdiniz. Öncədən sağ olun — [[İstifadəçi:Opennes|Opennes]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opennes|müzakirə]]) 09:52, 17 may 2021 (UTC) :Salam. Zəhmət deyilsə müraciətinizi dəqiqləşdirin. Başa düşmədim nə istədiyinizi. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:54, 17 may 2021 (UTC) ::Salam. Yanlış anlamadımsa istifadəçi şəklin commonsa yüklənməyini xahiş edib. — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:10, 18 may 2021 (UTC) :::Fotonu özünüz əlavə edində Commonsa. Fotonun müəllifi mən deyiləm zatən :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:10, 18 may 2021 (UTC) == İdarəçi seçimi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim idarəçilik statusumlə bağlı keçirilən [[Vikipediya:İdarəçilər#Xeyal_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_idarəçi_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 10:50, 18 may 2021 (UTC) |} :Salam. Səs verim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:10, 24 may 2021 (UTC) == Kateqoriya, şablon və eyniləşdirmə == Salam. Yanlış xatırlamıramsa İkinci Qarabağ müharibəsi ilə bağlı ümumi qərar alınmışdı və şəhid sözünün istifadəsi qərarı, şəhidlərin ensiklopedik qəbul edilməsi qərarı qəbul olunmuşdur. İndiki halda əgər Vətən müharibəsi şəhidləri kateqoriya adı varsa, Birinci Qarabağ müharibəsində həlak olanlar kateqoriyasının adında düzəliş etsək daha doğru olmaz mı? Yoxsa ümumi qərar sadəcə vətən müharibəsi ilə bağlı olduğu üçün bu dəyişmə neytrallığı pozacaq? Bir də Vətən müharibəsi şəhidləri şablonunun adını dəyişərək ümumi düzəlişlər etdiyinizi gördüm. Kateqoriyada da eyni düzəlişi etmək lazımdır mı? — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 14:32, 24 may 2021 (UTC) :Salam. Bir dəqiqləşdirmə edəcəm. Əslində ordenlərlə və medallarla təltif olunan şəhidlər ens. hesab olunur. Mən belə düşünürəm 1992-1994-cü illərdə şəhid olan, amma orden və medal almayan şəhid hərbi qulluqçuların məqalələri silinməlidir. Bircə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları, "Azərbaycan Bayrağı" ordeni, "Vətən uğrunda" medalı və "İgidliyə görə" medalı ilə təltif olunan şəhidlərin məqalələri olmalıdır. Bu məsələnin bir tərəfi. Kateqoriya mövzusunda məncə hər şey qaydasındadır. Ola bilsin addan "Birinci" sözünün çıxarılması barədə suallar olsun. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:14, 24 may 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Copyeditor Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Redaktəçi ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Hörmətli CCavadov bəy! Sizi 50.000 redaktə sayını keçməyiniz münasibəti ilə təbrik edirəm. Başda şəhid məqalələri olmaq üzərə göstərdiyiniz əvəzsiz fəaliyyətə görə də bir daha təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzulayıram! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:22, 30 may 2021 (UTC) |} :Fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. Bu gün mənim üçün xoş bir gün oldu :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:28, 30 may 2021 (UTC) ::Fəaliyyətiniz diqqətə layiqdir! Təşəkkürlər, daha xoş günlər arzulayıram :) — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:32, 30 may 2021 (UTC) == Səbəbsiz dəyişiklik == Salam [https://az.m.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:MobileDiff/5974010?diffmode=source burada] niyə düzəliş etdiyimi redaktəni dəyişirsiz. Səbəbini bilmək olar? onsuz "''File''" sözü "''Fayl''" sözünə dəyişilməlidir. {{<code>'''Bayraq|Azərbaycan'''</code>}} şablonu qısaldmaq üçün {{<code>'''AZE'''</code>}} şablonundan istifadə etmək tövsiyyə olunur. Və <<code>'''br'''</code>> yazısında istifadə edərkən yazılar arasında boşluq olmamalıdır. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 19:29, 31 may 2021 (UTC) == Redaktə müharibəsi == [[Cavid Səfərli]] məqaləsində etdiyiniz anlaşılmaz geri qaytarma faktiki olaraq redaktə müharibəsinə rəvac verməkdir. Bir müddətdir ki, siz ucdantutma mənim bu qəbildən olan redaktələrimi qaytarırsınız. Nəzərinizə çatdırıram ki, bütün Vikipediyalarda məqalə daxilində, mətnin mahiyyətini oxucuya daha effektiv çatdırmaq üçün mövzuya müvafiq əhəmiyyətli hissələr alt başlıqlarla ayrılır. Konkret olaraq, bu fundamental məqam hərbi qulluqçular barədə tərtib olunan məqalələrdə müstəsna əhəmiyyətə malikdir. Çünki rütbəsindən asılı olmayaraq, hər hərbi qulluqçunun xidmət yolu yalnız Vətən müharibəsindən ibarət deyil. Birinci Qarabağ Müharibəsində iştirak edəni var, Aprel döyüşlərində iştirak edəni var, atəşkəs dövründə xidmətləri olan var. Qeyd elədiyim arqumentlərin fonunda güman edirəm ki, rasional bazisdə kopromisə gələ bilərik. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 12:54, 3 iyun 2021 (UTC) == Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı == Salam həmkar. Zəhmət olmasa [[Vikipediya:Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı]]nda Məzmunda qeyd olunan 2-ci və 3-cü bəndlərə əməl edəsiniz. Fəaliyyətinizdə uğurlar. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 14:18, 14 iyun 2021 (UTC) :Salam. Həmin qaydaları dünən mən yazmışam və qaydaları da çox gözəl də bilirəm. Siyahıda hər bir bölmə fərqli aylarda yenilənib və vahidləşdirməyə ehtiyacı var. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:22, 14 iyun 2021 (UTC) ::O zaman birinci növbədə sizi qaydalara əməl etməyə dəvət edirəm.{{*:)}} — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 14:31, 14 iyun 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam. Zəhmət deyilsə [[Elçin Nəsirov]] barəsində olan məqalədə yersiz redaktə etməyin. Bir daha bunu edəcəyiniz halda sizinlə bağlı ölçü götürülməsi üçün idarəçilərə müraciət edəcəm. Hörmətlə: [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 11:30, 22 iyun 2021 (UTC) :Salam, {{U|Musa Səmədov}}. Mənim yazı tərzimində olan xəbərdarlıq mesajlarını mənə yazmağla siz haqlı vəziyyətdə olmursunuz zatən. Sizin əlavələriniz yersizdir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:35, 22 iyun 2021 (UTC) ::Söz almısınız bəyəm? Sizin əlavələr onsuz yersizdir. Hər kəs eyni qayda da yazır, sizdə istədiyiniz tərzdə bir sözlə "öz kefinizlə" yazırsız. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 14:26, 22 iyun 2021 (UTC) :::Zəhmət deyilsə. [[Vikipediya:Nəzakət|bu qaydalara]] riayət edin. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 17:00, 22 iyun 2021 (UTC) </div> d19s5s0hqy98hvuoz9sh47b34vouhba 6547608 6547605 2022-07-24T21:40:03Z C. Cavad 202463 /* Xəbərdarlıq */ wikitext text/x-wiki {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2021|<span style="color:white;">2021</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} == Cəmşid Naxçıvansкi == Salam həmкar. Mənim [[Hətəmxan Quliyev]] adlı məqalədə redaкtəmin geri qaytarmağınız bir yana, deyəsən özünüzdən [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=H%C9%99t%C9%99mxan_Quliyev&diff=next&oldid=5692020 burada] Cəmşid Naxçıvansкiyə təzə soyad vermisiz? Bir daha deyirəm: Redaкtələrinizdə ciddi olun. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzaкirə]]) 11:52, 5 yanvar 2021 (UTC) :Salam, Araz bəy. Həll elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:16, 5 yanvar 2021 (UTC) ::[https://az.wikipedia.org/w/index.php?search=C%C9%99m%C5%9Fid+Nax%C3%A7%C4%B1vanl%C4%B1&title=X%C3%BCsusi:Axtar&profile=advanced&fulltext=1&searchengineselect=mediawiki&advancedSearch-current=%7B%7D&ns0=1 Bunları] da həll edin. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 13:51, 5 yanvar 2021 (UTC) :::Həll elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:58, 8 yanvar 2021 (UTC) <div style="font-family: Calibri"> == Redaкtəçi ulduzu == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:Copyeditor Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Redaкtəçi ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | [[Polad Həşimov]] məqaləsi üzərindəкi əvəzolunmaz fəaliyyətinizə görə bu medalı təqdim edirəm, Uğurlar! {{*:)}} — ''[[İstifadəçi:Xəyal Haşımov|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xəyal Haşımov</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xəyal Haşımov|^{<span style="color:#666362">''müzaкirə''</span>}]]</small> 12:20, 7 yanvar 2021 (UTC) |} :{{U|Xəyal Haşımov}}, diqqətinizə və müкafata görə sizə təşəккürümü bildirirəm :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:52, 7 yanvar 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Tireless Contributor Barnstar Hires.gif|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yorulmaz töhfəverən ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Postmüharibə dövründə Azərbaycan şəhidləri haqqında yaratdığın məqalələrə görə. Fəaliyyətində uğurlar! --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 03:05, 9 yanvar 2021 (UTC) |} :Göstərdiyiniz diqqətə görə təşəккürümü bildirirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 07:38, 9 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam həmkar. Dəfələrə xatırlatmağıma baxmayaraq [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C3%BCsal_V%C9%99liyev&diff=next&oldid=5694916 belə] redaktənizə davam edir və mənim redaktəmi silirsiz. Bir günlük blok olunursunuz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:48, 11 yanvar 2021 (UTC) == Qeyd == Hörmətli istifadəçi, dəfələrlə xəbərdarlığa baxmayaraq hələ də rus k-sından istifadə edirsiz. Buna görə son xəbərdarlığımı edirəm və 3 günlük fəaliyyətinizi məhdudlaşdırıram. Nə üçün bu qədər blokdan sonra hələ də bu fəaliyyətinizdən əl çəkmirsiz? Nə dərəcədə çətindir bu işdən əl çəkmək? — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 19:10, 12 yanvar 2021 (UTC) :{{U|Eldarado}}, salam. "к" hərfinin olmadığı [[İsabala Hüseynov|1]], [[Tural Cuvarov|2]], [[Nurlan Ağakişiyev|3]] və 20-dən çox məqalə var. Bir müddət əvvəl, ötən il isə hətta bot vasitəsilə bütün "к" hərfləri götürüldü. 150-dən çox məqalədə. Baş leytenant məqaləsi isə bir məqalədən copy olunduğu üçün hamısı elə gedib. "к" hərfinin məqalələrdə istifadə olunmasını çoxdan təqidmişəm. Polad Həşimov məqalə, o cümlədən 20-dən çox statuslu məqaləyə baxa bilərsiniz. Həmçinin bir məqamıda deyim. К-ların bot vasitəsilə götürülməsi üçün hətta müraciətdə eləmişdim. Məsələni dəqiqləşdirmədən məni 3 gün müddətinə uzaqlaşdırdığınız üçün təəsüf edirəm. Əgər "к" hərfindən qəsdən istifadə eləsəydim, ''кəndi'' sözündən başqa ''oкtyabrın 5-'' sözündə də "к" yazardım. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:16, 12 yanvar 2021 (UTC) ::Bu mövzuda dəfələrlə irad tutulub sizə, yəni dəfələrlə dediyim 3-5 dəfə deyil, bəlkə də 10 dəfə 15 dəfə deyilib. Artıq önəmi yoxdur bunu bilərəkdən edirsiz ya copy edərkən düşür. İlk məqalə etməsəz copy olanlara düşməz. Bu cür fəaliyyətlə sizə bot statusu verilə bilməz təəssüf ki.— ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 19:52, 12 yanvar 2021 (UTC) :::{{U|Eldarado}}, ümid edirəm bundan sonra hər şey yaxşı olacaq :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:10, 12 yanvar 2021 (UTC) ::::Salam hörmətli istifadəçi, zəhmət olmasa tərəfinizdən yaradılan məqalələrdə k hərflərini düzəldin(botsuz). Bir daha bu cür fəaliyyətə yol verməyin. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 09:49, 19 yanvar 2021 (UTC) :::::Salam, {{U|Eldarado}}. Dünən məqalələrdən bir-bir к hərflərini çıxardım. '''кəndində''' sözü olan 200-dən çox məqalədən çıxardım. Başqa hansı məqalələrdə qalıb, ona necə baxa bilərəm ? К hərfindən artıq istifadə eləmirəm, son həftə ərzində olan fəaliyyətimdə görə bilərsiniz. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:52, 19 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam həmkar. Neçə dəfə irad tutulsa da yenə redaktələrimi silirsiz. [[Pərvin Əlizadə]] [[Birinci Qazaxlar]] kəndində dəfn olunduğu halda niyə dəfn yerinə [[Bərdə rayonu]] yazırsız? Bilirsiz neçə-neçə məqalələrdə bu cür redaktənizlə dəqiqliyi pozmusuz. Etməyin belə. Dəqiq yer məlumdursa niyə ümumi rayon adı yazaq ki? Bu mənim son iradımdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 13:03, 21 yanvar 2021 (UTC) :Salam Araz müəllim. [[Pərvin Əlizadə]] məqaləsində bir-bir düzəlişlər eləmədim, birbaşa yeilədim məqaləni. Ona görə silindi həmin məlumat. Bir daha olmayacaq. Kənd adlarını dəqiqliyinə qədər yazacam. Hissə-hissə edirəm sadəcə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:42, 21 yanvar 2021 (UTC) == Red. müharibəsi == Hər vaxtınız xeyir, yoldaş. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=R%C9%99%C5%9Fad_N%C9%99biyev&diff=5752053&oldid=5752051 bu redaktəmi] qaytararaq məqalə üzərində işləməyə başlamısınız. Nəticədə, etidiyiniz dəyişikliklərin məzmunu eynidir. Redaktə müharibəsinin səbəbini öyrənə bilərəmmi? — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 10:19, 26 yanvar 2021 (UTC) :Bu müharibə deyil. Cəmi bir dəfə geriqaytardınız mənim əlavələrimi. +Məqaləyə "iş gedir" şablonu yerləşdirmişəm. Məqalənin şablonun titul bölməsi yox idi. Onu əlavə elədim və digər əlavələrdə olacaqdır. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:22, 26 yanvar 2021 (UTC) ::Sizin iş gedir şablonu yerləşdirməyinizlə mənim redaktəm eyni vaxta təsadüf edib. Təkrar edirəm, nəticə etibarilə etdiyiniz dəyişikliklərin məzmunu mənim hazırladığım versiya ilə eynidir. Olmazdımı ki, redaktəni qaytarmazdan öncə bir nəzər salardınız? Yeri gəlmişkən, titul bölməsi də tərəfimdən əlavə olunmuşdu. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 10:24, 26 yanvar 2021 (UTC) :::Mən sizin əlavələrinizi qaytarmamışam. Eyni anda titul bölməsi əlavə olunub. Ona görə də toqquşub. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:28, 26 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [[Elvin Məmmədov (çavuş, 1992)]] məqaləsində niyə '''Biləsuvar rayonu Xırmandalı kənd məzarlığında dəfn olunmuşdur''' ifadəsini ''Biləsuvar rayonunda dəfn olunub'' ifadəsi ilə [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Elvin_M%C9%99mm%C9%99dov_(%C3%A7avu%C5%9F,_1992)&diff=next&oldid=5751010 dəyişmisiz]. Bu halı təkrar etməməyinizi demişdim axı. Niyə dəqiq yer bilindiyi halda öz yannızdan onu dəyişirsiz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 16:04, 26 yanvar 2021 (UTC) :Hə, indi gördüm. Əslində bunu qəsdən eləmirəm. Sadəcə bəzən həddən artıq diqqətsiz oluram deyə diqqətimdən yayınır. Misal üçün ötən 2 gün ərzidə 28 məqalə hazırladım. Hər saat başı görəndə məqalələri çaşıram. Üzrlü hesab edin. Daha diqqətli olacam. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:44, 26 yanvar 2021 (UTC) ::İnanmıram, çünki bu hal sizdə mütəmadi olur. Bir daha olmasın. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:07, 27 yanvar 2021 (UTC) == Xalid Mecdunov == Salam, həmkar. Qohumum olan şəhid [[Elsevər Piriyev]] barədə səhifə açdığınıza görə və müəllifi olduğum [[Elşən Quluzadə]] səhifəsinə düzəlişlər edərək səhifə üçün şəkil yüklədiyinizə görə təşəkkürümü bildirirəm. Bir sualım var. Yəqin ki, Daxili Qoşunların hərbçisi olan şəhidlərin şəkillərini siz yükləmisiniz. Xalid Mecdunov Daxili Qoşunlar hərbçisi idi? Xahiş edirəm, yeni yaratdığım Xalid Mecdunov səhifəsinə düzəliş edəsiniz və oraya DİN DQ-ya (əgər aiddirsə) aid olan şəhidimizin şəklini yükləyəsiniz. Mən tapa bilmədim. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 10:52, 29 yanvar 2021 (UTC) :Salam. Allah rəhmət eləsin şəhidlərə. Xeyr, Xalid Məcdunov Daxili Qoşunların çavuşu deyildi. 2016-cı ildən Quru Qoşunlarının çavuşu idi. Əlavə olaraq deyim, Daxili Qoşunları 66 şəhid verib və onların 60 haqda məqaləni hazırlamışam. Digərləri haqda da növbəti günlərdə hazır olacaq məqalələr. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:54, 29 yanvar 2021 (UTC) ::Amin. Bağışlayın, mən elə bilirdim şəhidimiz "Mecdunov" soyadlıdır. Mən "Xalid Mecdunov" sözünü axtarışa verəndə "səhifə yoxdur, yaradın" dedi. Ona görə yaratdım. Silə bilərsiniz. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 11:01, 29 yanvar 2021 (UTC) :::Problem deyil. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 11:04, 29 yanvar 2021 (UTC) ::::Təşəkkür. :-) — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 11:07, 29 yanvar 2021 (UTC) == Yeni medal səhifəsi == Salam, həmkar. “Azərbaycan Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin 10 illiyi (2012-2022)” yubiley medalı səhifəsini yaratmışam. Siz Vətən Müharibəsi medalları barədə səhifələr yaratmısınız. Yeni medal səhifəsinə kömək etsəniz, sevinərəm. İstinadları əlavə edə və ya medalın şəklini yükləyə bilərsiniz. Link buradadır: [["Azərbaycan Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin 10 illiyi (2012-2022)" yubiley medalı]]. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 18:12, 31 yanvar 2021 (UTC) :Salam. Çox sağolun məqaləyə görə. Vaxtım olan andaca istinad və foto əlavə edəcəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:20, 1 fevral 2021 (UTC) == Məqalə == Salam. [[Tural Bayramlı (əsgər)]] səhifəsini mən yaratmışam. Sizin istifadəçi səhifənizdə onu gördüm. Onu "məqalələrim" başlığı altında yaymısınız. Axı, o məqaləni mən yaratmışam, siz isə sadəcə düzəliş etmisiniz. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 19:32, 03 fevral 2021 (UTC) :Salam. Bilirəm. O siyahıda olan məqalələr yaratdığım və yenidən qurduğum məqalələrdir. İstifadəçi səhifəmi yenidən hazırlayıram. İşlərin çoxluğu ilə əlaqədar bitirə bilmirəm. Həmin versiyada qeyd olunacaq. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:10, 3 fevral 2021 (UTC) == Müraciət == Salam. Yaratdığım məqalələri yenilədiyinizə görə təşəkkürlər. Ancaq, redaktələrimi silirsiniz. Öz səhifəmdəki redaktələri də silirsiniz. [[Əkbər Mustafayev|Əkbər Mustafayevin]] Mirzəxan Qaraqoyunlu kəndində anadan olması düzgün bir məlumatdırsa, bəs o kənd adını niyə silmisiniz? Sizin səhifələrinizdə də müşahidə edirəm ki, kənd adlarını yazmağa ehtiyac duymursunuz, elə rayon adı yazırsınız. Mənim səhifələrimi yeniləyəndə kənd adlarına dəyməməyinizi xahiş edirəm. Bir daha yeniləmələrə görə təşəkkürlər. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 15:29, 5 fevral 2021 (UTC) :Salam. Əvvəlcə bir sual verəcəm sizə. Sizin səhifələr hansıdır ? Burada "sizin səhifəniz" və ya "mənim səhifəm" söhbəti yoxdur. Kəndin şablonda yazılmamasına gəlincə isə ''həyatı'' bölməsində yazıldığı üçün şablonda yazmağa ehtiyyac yoxdur. Məlumat uzun olur və vizual olaraq pis görünür. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:32, 5 fevral 2021 (UTC) ::Siz məni yəqin ki, səhv başa düşdünüz. Təbii ki, sizin-bizim söhbəti yoxdur. Ancaq, məncə, kənd adı da görünsə, yaxşı olar. Bir də, redaktələrimi silməməyinizi xahiş edirəm. Uğurlar. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 15:39, 5 fevral 2021 (UTC) :::Mən səhv başa düşməmişəm. Demisiniz: '''Mənim səhifələrimi yeniləyəndə adlarına dəyməməyinizi xahiş edirəm.'''. Nəysə, bu əsas məsələ deyil. Sizin yaratdığınız məqalələrdə bir sıra səhvlər var. Ədəbiyyat sözlərindən istifadədə tutmuş "düşmən" sözündən istifadəyə qədər. Uğurlar sizə. :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:44, 5 fevral 2021 (UTC) ::::CCavadov {{u|Sevindiknesiboglu2008}} düz deyir ki, siz kənd adlarını silirsiniz. Bu hal haqqında sizə dəfələrlə ([https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:CCavadov/Arxiv_2020#La%C3%A7%C4%B1n_Al%C4%B1yev ]) xəbərdarlıq etmişəm. Bir daha təkrar olunsa tədbir görməli olacağam. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 16:47, 5 fevral 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Turqut_Zeynalov&diff=next&oldid=5786574 Burada] yenə <nowiki>{{DVTY}}</nowiki> şablonunu silmisiz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 06:28, 13 fevral 2021 (UTC) :Hə, doğrudur. Həmin məqalənin bölmələrini bir-bir yığırdım. Giriş hissəsinə də gələndə elə bilmədən əvəz elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:25, 13 fevral 2021 (UTC) ::Bilmədən etmirsiz. Qəsdən edirsiz. Ona görə ki [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%96m%C9%99r_Qurdayev&type=revision&diff=5795276&oldid=5795271 bu] redaktəniz də təsdiq edir, dediyimi. Blokdan sonra xahiş edirəm bir daha etməyin. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:12, 17 fevral 2021 (UTC) == "Vətən müharibəsi Şəhidləri" şablonu == Salam. 507 Şəhidin adının yazıldığı Vətən müharbəsi Şəhidləri şablonuna matros Bəybala Əliyevin adını əlavə edə bilərsiniz? — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 08:35, 15 fevral 2021 (UTC) :Salam. İndi əlavə edirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:50, 15 fevral 2021 (UTC) ::Əlavə elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:54, 15 fevral 2021 (UTC) :::Çox sağ olun. Təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 12:24, 16 fevral 2021 (UTC) ::::Buyurun. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:45, 16 fevral 2021 (UTC) == Request for translation == Good day, [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]]! Could You help me please to find anyone who is able to translate an article about [[en:Rina Zaripova|Tatar journalist]] from English or Russian to Azerbaijani? In return, I can make the same volume of translation of your article from English to Tatar or Russian.— [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 16:02, 22 fevral 2021 (UTC) :Привет. Я посмотрел статью. Я могу перевести статью с русского. Постараюсь сегодня решить. Если нет, сделаю завтра утром. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:05, 22 fevral 2021 (UTC) ::Yaxşı!— [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 16:24, 22 fevral 2021 (UTC) :::Привет, [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]]! Теперь появился и [[tr:Rina Zaripova|турецкий перевод статьи]]. Поэтому можете воспользоваться им. — [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 11:50, 24 fevral 2021 (UTC) == Səid Cəfərov məqaləsinin sadələşdirilməsi == Salam. Səid Cəfərov səhifəsinə əlavə etdiyim məlumatları niyə silmisiniz? Məlumatlar ensiklopedikdir, üstəlik həmin məlumatları mənə Şəhidin bacısı göndərib. Hər Şəhidin səhifəsində az da olsa, bir neçə məlumat olmalıdır. Əks halda, səhifələr eyniləşir və sadələşir. Əgər, həmin Şəhid haqqında məlumatlar dəhşətli dərəcədə azdırsa, güc ilə tapılırsa, onda sadələşdirmək olar məncə. Ancaq, haqqında çoxlu məlumatlar olan bir Şəhidin bioqrafiyasında həmin məlumatları niyə gizlədək ki? Səhərisi gün Şəhidin ailəsi həmin məqalənin fərqinə varıb deməzmi ki, niyə az yazmısınız. Şəxsən, belə bir halla rastlaşmışam. Mənə irad da bildiriblər. Tutalım ki, bir Vikipediya istifadəçisi bütün Şəhidlər haqqında yazılan səhifələrlə maraqlanmaq fikrinə düşüb. Ancaq, hər səhifədə fərqinə varır ki, səhifələrdə eyniləşmə və məlumat əskiklikləri var. Eyni stildə yazılmış səhifələri oxuyan istifadəçi eyni cümlələri oxuya-oxuya sıxıla bilər. Tənqidimi yaxşı qarşılasanız, pis olmazdı. Bir də, Şəhidin vəfat tarixini dəyişdirmisiniz. Bu, səhvdir. Şəhidin məzarında da yazılıb ki, 9 noyabr 2020-ci ildə Şəhid olub. Doğum yeri də Dördlər kəndi deyil, Xol Qarabucaq kəndidir. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 14:25, 22 fevral 2021 (UTC) :Salam. Qısaca yazsaydınız, "həmin məlumatları niyə silmisiniz?" daha qısa və ümumi olardı. 50-60 sözdən mühazirə oxumağa ehtiyyac yoxdur. Həmin cümlələr əlbətdə əlavə olunmalıdır. Amma səliqəli formada. Elə copy edib, məqaləyə yerləşdirməyə ehtiyyac yoxdur. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:30, 22 fevral 2021 (UTC) :Doğum tarixi, doğum yeri, vəfat tarixi və vəfat yeri rəsmi məlumatlardan əldə eləmişəm. Orada səhv ola bilər. Burada günah məndə deyil. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:40, 22 fevral 2021 (UTC) ::Şəhidin bacısı özü bunu göndərib. Məzarında da doğum yeri və vəfat tarixi mən deyən kimidir. Orada səhv ola bilər, ancaq, Vikipediyada səhv olmamalıdır. Baxarlar, görərlər, irad yenə mənə gələr. ("Ehtiyyac" yox, "ehtiyac"dır) — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 14:42, 22 fevral 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Barnstar of Diligence Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Çalışqanlıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Təqdirəlayiq fəaliyyətinizə görə. [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NMW03|müzakirə]]) 20:28, 2 mart 2021 (UTC) |} :{{U|NMW03}}, fəaliyyətimə göstərdiyiniz diqqətə görə sizə minnətdarlığımı bildirirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:32, 2 mart 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [[Əli Nəcəfov]] adlı məqalədə yenə də ''Masallı rayonunun Tüklə kəndində dəfn olunub.'' ifadəsindən kənd adını, və yenə də həmin məqalədən <nowiki>{{DVTY}}</nowiki> şablonunu silmisiz. Niyə? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:15, 3 mart 2021 (UTC) :[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C6%8Fli_N%C9%99c%C9%99fov&diff=prev&oldid=5705336 Məqalə] bu vəziyyətdə idi. ''"Qəhrəmancasına"'', ''"igidliyi"'' tipdə sözlər də var idi. Elə bölmə-bölmə sıfırdan yığdım. Məqaləni görünüşdən təcrübəsiz bir istifadəçi və ya İP tərəfdən yaradılıb görünüşü verirdi. Məqalədə DVTY-dan istifadə olunduğunu indi bildim. Kənd adlarını artıq silmirəm məqalələrdə :-) Hətta şablonlara da əlavə edirəm :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:20, 3 mart 2021 (UTC) == Hərbi təşəkkür == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:Experimental Aircraft Barnstar (original).png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Hərbi Ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | II Qarabağ Müharibəsindən etibarən göstərdiyiniz əvəzsiz fəaliyyətinizə, xüsusən statuslu Polad Həşimov, Şükür Həmidov, Zaur Nudirəliyev və Ramiz Qasımov məqalələri üçün təşəkkürlərimi bildirir və fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:40, 6 aprel 2021 (UTC) |} :Fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:50, 6 aprel 2021 (UTC) ::Bu münasibətlə mən də təşəkkürümü bildirirəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:52, 6 aprel 2021 (UTC) :::Çox sağolun Araz müəllim. Minnətdarlığımı bildirirəm sizə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:38, 6 aprel 2021 (UTC) == Təşəkkür == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:GA barnstar.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yaxşı məqaləçi''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | [[Polad Həşimov]], [[Şükür Həmidov]], [[Zaur Nudirəliyev]] və [[Ramiz Qasımov (pilot)|Ramiz Qasımov]] məqalələrinin yaxşı status aldığına görə təltif olunursunuz. Fəaliyyətinizdə uğurlar! — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 15:33, 6 aprel 2021 (UTC) |} :Xəyal bəy, fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. Bu gün mənim üçün xoş bir gün oldu :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:40, 6 aprel 2021 (UTC) ::Həqiqətən daha artıqlarına layiqsiniz. Əziyyətiniz əvəzolunmazdır. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 15:48, 6 aprel 2021 (UTC) == Mövzu == Salam. Vikipediyada olan avtopatrul, rolbaker və s. digər ad almış istifadəçilərin bəziləri məqalədə yerləşən gün, ay və ilə keçid verirlər, bəziləri isə keçid vermirlər. Mən artıq çaş-baş qalmışam. Bilmirəm hansı düzgündür hansı yanlış. [[İstifadəçi:Musa Səmədov|Musa Səmədov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Musa Səmədov|müzakirə]]) 18:48, 15 aprel 2021 (UTC) :Salam. Keçid verilməlidir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:50, 15 aprel 2021 (UTC) == Qərib Baxşəliyev == Salam. Qərib Baxşəliyevin özünü vurduğunu İkinci Qarabağ müharibəsinin digər iştirakçısı deyir. Bunu həm də Baxşəliyevin cəsədinin ermənilər tərəfindən çəkilən videogörüntüsü də təsdiqləyir. Onun şəhid olduğu avtomobildə qüllə izləri yoxdu. Baxşəliyevin yarası izə yandan deyil, başının üst tərəfindədir. Elə görünür ki, ağzına atəş açıb qüllə başının üstündən çıxıb. — [[İstifadəçi:Interfase|Interfase]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Interfase|müzakirə]]) 19:01, 19 aprel 2021 (UTC) == Mübariz İbrahimov məqaləsi == Salam həmkar. [[Mübariz İbrahimov]] məqaləsini sizin digər yaxşı məqalə statusu almış məqalələr kimi təkmilləşdirməyinizi və status almağı üçün təklif etməyinizi təklif edirəm. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 12:06, 26 aprel 2021 (UTC) :Salam, {{U|Xeyal}}. Əslində Mübariz İbrahimov və daha bir neçə nəfər Milli Qəhrəman haqqında statuslu məqalə hazırlamağı düşünürəm. Mübariz İbrahimovun irsi digərlərilə müqayisədə geniş olduğu üçün, məqalə hətta "Seçilmiş" məqalə statusu da ala bilər. Qismət olsa, hazır edəcəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:14, 26 aprel 2021 (UTC) ::Səbrsizliklə gözləyirəm. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 12:15, 26 aprel 2021 (UTC) == Kateqoriyaların silinməsi == Salam həmkar. Bəzi məqalələrdən niyə [[:Kateqoriya:İkinci Qarabağ müharibəsində həlak olanlar]] kateqoriyasını silmisiz. Məsələn [[Nurağa Tağıyev]] məqaləsi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:32, 2 may 2021 (UTC) :Salam, {{U|Araz Yaquboglu}}. Həmin məqalələrdə ''Vətən müharibəsinin şəhidləri'' adlı şablon yox idi və ona görədə ''Vətən müharibəsi şəhidləri'' adlı kateqoriya altında birləşməmişdilər. Həmin məqalələrə bu gün şablon əlavə edəcəm ki, ''Vətən müharibəsi şəhidləri'' adlı kateqoriyada olsunlar. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:46, 2 may 2021 (UTC) == Fotonun məqalədən silinməsi == Salam həmkar. Şəkli [[Pərvin Hacıyev|məqalədən]] müəllif hüququ pozuntusu ilə əlaqədar silinməsi səbəbiniz neytral mövqe deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:46, 14 may 2021 (UTC) :{{U|Araz Yaquboglu}}, salam. Əlbətdə səbəb o deyil. Həmin səbəb sadəcə rəsmiyyət üçündür. Real səbəb isə hal-hazırda hərbi xidmətini davam edən (özüdə işğaldan azad olunan ərazilərdə rəhbər vəzifədə) bir şəxsin fotosunun yayılmasına ehtiyac yoxdur. Deyə bilərsiniz, sosial medialarda var. Bəli, qazaxlıların 1-2 səhifəsi paylaşmışdı. Amma həmin postla, Google'da şəxsin adı axtarışa verən zaman nəticə verən birinci səhifə arasında fərq var. Mən daim qəti formada rəhbər vəzifələrdə olan şəxslərin fotolarının yayılmasının əleyhinə olmuşam. Hansı H/H Komandirinin fotosunu siz görmüsünüz ? Ölümlərinə qədər heç birin fotosu yox idi. Ölümündən sonra sadəcə bilinirdi, sən demə həmin fotoda olan şəxs bu imiş. Ona görə fotonun silinməsi yaxşı olardı. Ən azından hələ qarşıda Azərbaycanı müharibə gözləyir. Ona qədər hərbi sirrlərin ciddi formada qorunması davam eləməlidir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:42, 14 may 2021 (UTC) :Həmçinin daha bir məsələ haqqında danışacam. Foto olmalıdır məsələsini tez-tez qaldırırlar. Ordunun rəhbərliyində təmsil olunan bir nəfər var. Onu adını hamı bilir, səhifəsidə var və s. Məndə həmin şəxsin onlarla fotosu var (orijinal özüdə). Mən qaça-qaça bura əlavə elədim ? Yox, əlbətdə. Məqalədə foto olmalıdı qaydasına son qoyulmalıdır artıq. Məqalədə foto olmasa, məqalənini baxış sayı aşağı düşər ? Adicə məhrum Polad Həşimov məsələsini çox gözəl bilirsiniz. Ona məqalə hazırlamışdım hələ 4 il əvvəl. Fotosuz idi məqalə. Məlumat belə yox idi, sadəcə 1-2 söz. O belə məqalənin silinməsini istədi. Əslində isə məqalədə heç bir sirrdən söhbət belə gedə bilməzdi. Ruhu şad olsun onun. Ona görə bu məsələnin önəmini anlamaq lazımdır. Həmin fotonu əlavə edən istifadəsi uşaqdır, 12 yaşı var. O çox guman başa düşə bilmir işin mahiyyətini. Ona görə də fotolar əlavə edir bütün məqalələrə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:52, 14 may 2021 (UTC) ::Vikipediyasız da kimi istəsələr tapa bilərlər. Bundan da yüksək vəzifədə olan komandirlərin fotoları var. Məqalədə şəklin olub-olmaması heç vaxt məni də maraqlandırmayıb. Əsas mətndi, şəkil önəmli bir şey deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:46, 15 may 2021 (UTC) == Milli Qəhrəmanlar == Salam. Ümid edirəm ki, işlərini qaydasındadır. [[:Kateqoriya:Azərbaycan Milli Qəhrəmanlarının siyahıları]] kateqoriyasını gördüm. Məncə buradakı məqalələr [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanlarının siyahısı]] məqaləsinə köçürülməlidi. Özüm etmək istədim, lakin bəzi şəxslərin əsas məqalədə olmadığını gördüm. Siz bu iş üzrə fəaliyyət göstərirsiniz deyə sizə yazmağa qərara aldım. Xahiş edirəm, vaxtınız olanda nəzər yetirib səliqəyə salasınız. -[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:42, 16 may 2021 (UTC) :Salam. Mütləq həmin sahəyə aid olan məqalələridə səliqəyə salacam. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:44, 16 may 2021 (UTC) == Arəstə Baxışova == Salam, mən Arəstə Baxışovanın Alman dilli Vikipediyada məqaləsini yaratdım. Onun fotosunu zəhmət olmasa azad edərdiniz. Öncədən sağ olun — [[İstifadəçi:Opennes|Opennes]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opennes|müzakirə]]) 09:52, 17 may 2021 (UTC) :Salam. Zəhmət deyilsə müraciətinizi dəqiqləşdirin. Başa düşmədim nə istədiyinizi. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:54, 17 may 2021 (UTC) ::Salam. Yanlış anlamadımsa istifadəçi şəklin commonsa yüklənməyini xahiş edib. — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:10, 18 may 2021 (UTC) :::Fotonu özünüz əlavə edində Commonsa. Fotonun müəllifi mən deyiləm zatən :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:10, 18 may 2021 (UTC) == İdarəçi seçimi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim idarəçilik statusumlə bağlı keçirilən [[Vikipediya:İdarəçilər#Xeyal_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_idarəçi_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 10:50, 18 may 2021 (UTC) |} :Salam. Səs verim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:10, 24 may 2021 (UTC) == Kateqoriya, şablon və eyniləşdirmə == Salam. Yanlış xatırlamıramsa İkinci Qarabağ müharibəsi ilə bağlı ümumi qərar alınmışdı və şəhid sözünün istifadəsi qərarı, şəhidlərin ensiklopedik qəbul edilməsi qərarı qəbul olunmuşdur. İndiki halda əgər Vətən müharibəsi şəhidləri kateqoriya adı varsa, Birinci Qarabağ müharibəsində həlak olanlar kateqoriyasının adında düzəliş etsək daha doğru olmaz mı? Yoxsa ümumi qərar sadəcə vətən müharibəsi ilə bağlı olduğu üçün bu dəyişmə neytrallığı pozacaq? Bir də Vətən müharibəsi şəhidləri şablonunun adını dəyişərək ümumi düzəlişlər etdiyinizi gördüm. Kateqoriyada da eyni düzəlişi etmək lazımdır mı? — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 14:32, 24 may 2021 (UTC) :Salam. Bir dəqiqləşdirmə edəcəm. Əslində ordenlərlə və medallarla təltif olunan şəhidlər ens. hesab olunur. Mən belə düşünürəm 1992-1994-cü illərdə şəhid olan, amma orden və medal almayan şəhid hərbi qulluqçuların məqalələri silinməlidir. Bircə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları, "Azərbaycan Bayrağı" ordeni, "Vətən uğrunda" medalı və "İgidliyə görə" medalı ilə təltif olunan şəhidlərin məqalələri olmalıdır. Bu məsələnin bir tərəfi. Kateqoriya mövzusunda məncə hər şey qaydasındadır. Ola bilsin addan "Birinci" sözünün çıxarılması barədə suallar olsun. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:14, 24 may 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Copyeditor Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Redaktəçi ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Hörmətli CCavadov bəy! Sizi 50.000 redaktə sayını keçməyiniz münasibəti ilə təbrik edirəm. Başda şəhid məqalələri olmaq üzərə göstərdiyiniz əvəzsiz fəaliyyətə görə də bir daha təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzulayıram! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:22, 30 may 2021 (UTC) |} :Fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. Bu gün mənim üçün xoş bir gün oldu :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:28, 30 may 2021 (UTC) ::Fəaliyyətiniz diqqətə layiqdir! Təşəkkürlər, daha xoş günlər arzulayıram :) — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:32, 30 may 2021 (UTC) == Səbəbsiz dəyişiklik == Salam [https://az.m.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:MobileDiff/5974010?diffmode=source burada] niyə düzəliş etdiyimi redaktəni dəyişirsiz. Səbəbini bilmək olar? onsuz "''File''" sözü "''Fayl''" sözünə dəyişilməlidir. {{<code>'''Bayraq|Azərbaycan'''</code>}} şablonu qısaldmaq üçün {{<code>'''AZE'''</code>}} şablonundan istifadə etmək tövsiyyə olunur. Və <<code>'''br'''</code>> yazısında istifadə edərkən yazılar arasında boşluq olmamalıdır. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 19:29, 31 may 2021 (UTC) == Redaktə müharibəsi == [[Cavid Səfərli]] məqaləsində etdiyiniz anlaşılmaz geri qaytarma faktiki olaraq redaktə müharibəsinə rəvac verməkdir. Bir müddətdir ki, siz ucdantutma mənim bu qəbildən olan redaktələrimi qaytarırsınız. Nəzərinizə çatdırıram ki, bütün Vikipediyalarda məqalə daxilində, mətnin mahiyyətini oxucuya daha effektiv çatdırmaq üçün mövzuya müvafiq əhəmiyyətli hissələr alt başlıqlarla ayrılır. Konkret olaraq, bu fundamental məqam hərbi qulluqçular barədə tərtib olunan məqalələrdə müstəsna əhəmiyyətə malikdir. Çünki rütbəsindən asılı olmayaraq, hər hərbi qulluqçunun xidmət yolu yalnız Vətən müharibəsindən ibarət deyil. Birinci Qarabağ Müharibəsində iştirak edəni var, Aprel döyüşlərində iştirak edəni var, atəşkəs dövründə xidmətləri olan var. Qeyd elədiyim arqumentlərin fonunda güman edirəm ki, rasional bazisdə kopromisə gələ bilərik. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 12:54, 3 iyun 2021 (UTC) == Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı == Salam həmkar. Zəhmət olmasa [[Vikipediya:Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı]]nda Məzmunda qeyd olunan 2-ci və 3-cü bəndlərə əməl edəsiniz. Fəaliyyətinizdə uğurlar. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 14:18, 14 iyun 2021 (UTC) :Salam. Həmin qaydaları dünən mən yazmışam və qaydaları da çox gözəl də bilirəm. Siyahıda hər bir bölmə fərqli aylarda yenilənib və vahidləşdirməyə ehtiyacı var. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:22, 14 iyun 2021 (UTC) ::O zaman birinci növbədə sizi qaydalara əməl etməyə dəvət edirəm.{{*:)}} — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 14:31, 14 iyun 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam. Zəhmət deyilsə [[Elçin Nəsirov]] barəsində olan məqalədə yersiz redaktə etməyin. Bir daha bunu edəcəyiniz halda sizinlə bağlı ölçü götürülməsi üçün idarəçilərə müraciət edəcəm. Hörmətlə: [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 11:30, 22 iyun 2021 (UTC) :Salam, {{U|Musa Səmədov}}. Mənim yazı tərzimində olan xəbərdarlıq mesajlarını mənə yazmağla siz haqlı vəziyyətdə olmursunuz zatən. Sizin əlavələriniz yersizdir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:35, 22 iyun 2021 (UTC) ::Söz almısınız bəyəm? Sizin əlavələr onsuz yersizdir. Hər kəs eyni qayda da yazır, sizdə istədiyiniz tərzdə bir sözlə "öz kefinizlə" yazırsız. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 14:26, 22 iyun 2021 (UTC) :::Zəhmət deyilsə. [[Vikipediya:Nəzakət|bu qaydalara]] riayət edin. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 17:00, 22 iyun 2021 (UTC) == White Demon ulduzu == {| style="border: 1px solid {{{çərçivə|{{{border|gray}}}}}}; line-height: 1.2; background-color: {{{rəng|{{{color|#fdffe7}}}}}};" |rowspan="2" valign="top" | [[Şəkil:White Demon Barnstar.png|135px]] |rowspan="2" | |style="font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.1em;" | '''White Demon ulduzu''' |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray; width:100%;" | <div>Konniçiva! Davam edən fəaliyyətiniz boyunca Azərbaycandilli Vikipediya üçün verdiyiniz töhfələr və yaratdığınız məqalələrə görə sizə öz şəxsi mükafatımı təqdim edirəm! Good luck!— '''[[İstifadəçi:White Demon|<span style="color:#7F007F;cursor:crosshair">127-ci yapon</span>]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<span style="color:#e6005c;cursor:crosshair">imperatoru</span>]]''' 05:24, 24 iyun 2021 (UTC) |} :{{U|White Demon}}, həqiqətəndə mənim üçün gözlənilməz və xoş oldu bu ulduz. Fəaliyyətimə verdiyiniz qiymətə görə sizə minnətdarlığımı bildirirəm. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:08, 24 iyun 2021 (UTC) </div> c0w159fr4vp1pxjowadjv8yd5vh3bi5 6547610 6547608 2022-07-24T21:40:25Z C. Cavad 202463 /* White Demon ulduzu */ wikitext text/x-wiki {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2021|<span style="color:white;">2021</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} == Cəmşid Naxçıvansкi == Salam həmкar. Mənim [[Hətəmxan Quliyev]] adlı məqalədə redaкtəmin geri qaytarmağınız bir yana, deyəsən özünüzdən [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=H%C9%99t%C9%99mxan_Quliyev&diff=next&oldid=5692020 burada] Cəmşid Naxçıvansкiyə təzə soyad vermisiz? Bir daha deyirəm: Redaкtələrinizdə ciddi olun. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzaкirə]]) 11:52, 5 yanvar 2021 (UTC) :Salam, Araz bəy. Həll elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:16, 5 yanvar 2021 (UTC) ::[https://az.wikipedia.org/w/index.php?search=C%C9%99m%C5%9Fid+Nax%C3%A7%C4%B1vanl%C4%B1&title=X%C3%BCsusi:Axtar&profile=advanced&fulltext=1&searchengineselect=mediawiki&advancedSearch-current=%7B%7D&ns0=1 Bunları] da həll edin. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 13:51, 5 yanvar 2021 (UTC) :::Həll elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:58, 8 yanvar 2021 (UTC) <div style="font-family: Calibri"> == Redaкtəçi ulduzu == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:Copyeditor Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Redaкtəçi ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | [[Polad Həşimov]] məqaləsi üzərindəкi əvəzolunmaz fəaliyyətinizə görə bu medalı təqdim edirəm, Uğurlar! {{*:)}} — ''[[İstifadəçi:Xəyal Haşımov|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xəyal Haşımov</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xəyal Haşımov|^{<span style="color:#666362">''müzaкirə''</span>}]]</small> 12:20, 7 yanvar 2021 (UTC) |} :{{U|Xəyal Haşımov}}, diqqətinizə və müкafata görə sizə təşəккürümü bildirirəm :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:52, 7 yanvar 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Tireless Contributor Barnstar Hires.gif|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yorulmaz töhfəverən ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Postmüharibə dövründə Azərbaycan şəhidləri haqqında yaratdığın məqalələrə görə. Fəaliyyətində uğurlar! --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 03:05, 9 yanvar 2021 (UTC) |} :Göstərdiyiniz diqqətə görə təşəккürümü bildirirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 07:38, 9 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam həmkar. Dəfələrə xatırlatmağıma baxmayaraq [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C3%BCsal_V%C9%99liyev&diff=next&oldid=5694916 belə] redaktənizə davam edir və mənim redaktəmi silirsiz. Bir günlük blok olunursunuz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:48, 11 yanvar 2021 (UTC) == Qeyd == Hörmətli istifadəçi, dəfələrlə xəbərdarlığa baxmayaraq hələ də rus k-sından istifadə edirsiz. Buna görə son xəbərdarlığımı edirəm və 3 günlük fəaliyyətinizi məhdudlaşdırıram. Nə üçün bu qədər blokdan sonra hələ də bu fəaliyyətinizdən əl çəkmirsiz? Nə dərəcədə çətindir bu işdən əl çəkmək? — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 19:10, 12 yanvar 2021 (UTC) :{{U|Eldarado}}, salam. "к" hərfinin olmadığı [[İsabala Hüseynov|1]], [[Tural Cuvarov|2]], [[Nurlan Ağakişiyev|3]] və 20-dən çox məqalə var. Bir müddət əvvəl, ötən il isə hətta bot vasitəsilə bütün "к" hərfləri götürüldü. 150-dən çox məqalədə. Baş leytenant məqaləsi isə bir məqalədən copy olunduğu üçün hamısı elə gedib. "к" hərfinin məqalələrdə istifadə olunmasını çoxdan təqidmişəm. Polad Həşimov məqalə, o cümlədən 20-dən çox statuslu məqaləyə baxa bilərsiniz. Həmçinin bir məqamıda deyim. К-ların bot vasitəsilə götürülməsi üçün hətta müraciətdə eləmişdim. Məsələni dəqiqləşdirmədən məni 3 gün müddətinə uzaqlaşdırdığınız üçün təəsüf edirəm. Əgər "к" hərfindən qəsdən istifadə eləsəydim, ''кəndi'' sözündən başqa ''oкtyabrın 5-'' sözündə də "к" yazardım. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:16, 12 yanvar 2021 (UTC) ::Bu mövzuda dəfələrlə irad tutulub sizə, yəni dəfələrlə dediyim 3-5 dəfə deyil, bəlkə də 10 dəfə 15 dəfə deyilib. Artıq önəmi yoxdur bunu bilərəkdən edirsiz ya copy edərkən düşür. İlk məqalə etməsəz copy olanlara düşməz. Bu cür fəaliyyətlə sizə bot statusu verilə bilməz təəssüf ki.— ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 19:52, 12 yanvar 2021 (UTC) :::{{U|Eldarado}}, ümid edirəm bundan sonra hər şey yaxşı olacaq :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:10, 12 yanvar 2021 (UTC) ::::Salam hörmətli istifadəçi, zəhmət olmasa tərəfinizdən yaradılan məqalələrdə k hərflərini düzəldin(botsuz). Bir daha bu cür fəaliyyətə yol verməyin. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 09:49, 19 yanvar 2021 (UTC) :::::Salam, {{U|Eldarado}}. Dünən məqalələrdən bir-bir к hərflərini çıxardım. '''кəndində''' sözü olan 200-dən çox məqalədən çıxardım. Başqa hansı məqalələrdə qalıb, ona necə baxa bilərəm ? К hərfindən artıq istifadə eləmirəm, son həftə ərzində olan fəaliyyətimdə görə bilərsiniz. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:52, 19 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam həmkar. Neçə dəfə irad tutulsa da yenə redaktələrimi silirsiz. [[Pərvin Əlizadə]] [[Birinci Qazaxlar]] kəndində dəfn olunduğu halda niyə dəfn yerinə [[Bərdə rayonu]] yazırsız? Bilirsiz neçə-neçə məqalələrdə bu cür redaktənizlə dəqiqliyi pozmusuz. Etməyin belə. Dəqiq yer məlumdursa niyə ümumi rayon adı yazaq ki? Bu mənim son iradımdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 13:03, 21 yanvar 2021 (UTC) :Salam Araz müəllim. [[Pərvin Əlizadə]] məqaləsində bir-bir düzəlişlər eləmədim, birbaşa yeilədim məqaləni. Ona görə silindi həmin məlumat. Bir daha olmayacaq. Kənd adlarını dəqiqliyinə qədər yazacam. Hissə-hissə edirəm sadəcə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:42, 21 yanvar 2021 (UTC) == Red. müharibəsi == Hər vaxtınız xeyir, yoldaş. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=R%C9%99%C5%9Fad_N%C9%99biyev&diff=5752053&oldid=5752051 bu redaktəmi] qaytararaq məqalə üzərində işləməyə başlamısınız. Nəticədə, etidiyiniz dəyişikliklərin məzmunu eynidir. Redaktə müharibəsinin səbəbini öyrənə bilərəmmi? — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 10:19, 26 yanvar 2021 (UTC) :Bu müharibə deyil. Cəmi bir dəfə geriqaytardınız mənim əlavələrimi. +Məqaləyə "iş gedir" şablonu yerləşdirmişəm. Məqalənin şablonun titul bölməsi yox idi. Onu əlavə elədim və digər əlavələrdə olacaqdır. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:22, 26 yanvar 2021 (UTC) ::Sizin iş gedir şablonu yerləşdirməyinizlə mənim redaktəm eyni vaxta təsadüf edib. Təkrar edirəm, nəticə etibarilə etdiyiniz dəyişikliklərin məzmunu mənim hazırladığım versiya ilə eynidir. Olmazdımı ki, redaktəni qaytarmazdan öncə bir nəzər salardınız? Yeri gəlmişkən, titul bölməsi də tərəfimdən əlavə olunmuşdu. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 10:24, 26 yanvar 2021 (UTC) :::Mən sizin əlavələrinizi qaytarmamışam. Eyni anda titul bölməsi əlavə olunub. Ona görə də toqquşub. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:28, 26 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [[Elvin Məmmədov (çavuş, 1992)]] məqaləsində niyə '''Biləsuvar rayonu Xırmandalı kənd məzarlığında dəfn olunmuşdur''' ifadəsini ''Biləsuvar rayonunda dəfn olunub'' ifadəsi ilə [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Elvin_M%C9%99mm%C9%99dov_(%C3%A7avu%C5%9F,_1992)&diff=next&oldid=5751010 dəyişmisiz]. Bu halı təkrar etməməyinizi demişdim axı. Niyə dəqiq yer bilindiyi halda öz yannızdan onu dəyişirsiz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 16:04, 26 yanvar 2021 (UTC) :Hə, indi gördüm. Əslində bunu qəsdən eləmirəm. Sadəcə bəzən həddən artıq diqqətsiz oluram deyə diqqətimdən yayınır. Misal üçün ötən 2 gün ərzidə 28 məqalə hazırladım. Hər saat başı görəndə məqalələri çaşıram. Üzrlü hesab edin. Daha diqqətli olacam. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:44, 26 yanvar 2021 (UTC) ::İnanmıram, çünki bu hal sizdə mütəmadi olur. Bir daha olmasın. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:07, 27 yanvar 2021 (UTC) == Xalid Mecdunov == Salam, həmkar. Qohumum olan şəhid [[Elsevər Piriyev]] barədə səhifə açdığınıza görə və müəllifi olduğum [[Elşən Quluzadə]] səhifəsinə düzəlişlər edərək səhifə üçün şəkil yüklədiyinizə görə təşəkkürümü bildirirəm. Bir sualım var. Yəqin ki, Daxili Qoşunların hərbçisi olan şəhidlərin şəkillərini siz yükləmisiniz. Xalid Mecdunov Daxili Qoşunlar hərbçisi idi? Xahiş edirəm, yeni yaratdığım Xalid Mecdunov səhifəsinə düzəliş edəsiniz və oraya DİN DQ-ya (əgər aiddirsə) aid olan şəhidimizin şəklini yükləyəsiniz. Mən tapa bilmədim. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 10:52, 29 yanvar 2021 (UTC) :Salam. Allah rəhmət eləsin şəhidlərə. Xeyr, Xalid Məcdunov Daxili Qoşunların çavuşu deyildi. 2016-cı ildən Quru Qoşunlarının çavuşu idi. Əlavə olaraq deyim, Daxili Qoşunları 66 şəhid verib və onların 60 haqda məqaləni hazırlamışam. Digərləri haqda da növbəti günlərdə hazır olacaq məqalələr. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:54, 29 yanvar 2021 (UTC) ::Amin. Bağışlayın, mən elə bilirdim şəhidimiz "Mecdunov" soyadlıdır. Mən "Xalid Mecdunov" sözünü axtarışa verəndə "səhifə yoxdur, yaradın" dedi. Ona görə yaratdım. Silə bilərsiniz. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 11:01, 29 yanvar 2021 (UTC) :::Problem deyil. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 11:04, 29 yanvar 2021 (UTC) ::::Təşəkkür. :-) — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 11:07, 29 yanvar 2021 (UTC) == Yeni medal səhifəsi == Salam, həmkar. “Azərbaycan Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin 10 illiyi (2012-2022)” yubiley medalı səhifəsini yaratmışam. Siz Vətən Müharibəsi medalları barədə səhifələr yaratmısınız. Yeni medal səhifəsinə kömək etsəniz, sevinərəm. İstinadları əlavə edə və ya medalın şəklini yükləyə bilərsiniz. Link buradadır: [["Azərbaycan Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin 10 illiyi (2012-2022)" yubiley medalı]]. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 18:12, 31 yanvar 2021 (UTC) :Salam. Çox sağolun məqaləyə görə. Vaxtım olan andaca istinad və foto əlavə edəcəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:20, 1 fevral 2021 (UTC) == Məqalə == Salam. [[Tural Bayramlı (əsgər)]] səhifəsini mən yaratmışam. Sizin istifadəçi səhifənizdə onu gördüm. Onu "məqalələrim" başlığı altında yaymısınız. Axı, o məqaləni mən yaratmışam, siz isə sadəcə düzəliş etmisiniz. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 19:32, 03 fevral 2021 (UTC) :Salam. Bilirəm. O siyahıda olan məqalələr yaratdığım və yenidən qurduğum məqalələrdir. İstifadəçi səhifəmi yenidən hazırlayıram. İşlərin çoxluğu ilə əlaqədar bitirə bilmirəm. Həmin versiyada qeyd olunacaq. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:10, 3 fevral 2021 (UTC) == Müraciət == Salam. Yaratdığım məqalələri yenilədiyinizə görə təşəkkürlər. Ancaq, redaktələrimi silirsiniz. Öz səhifəmdəki redaktələri də silirsiniz. [[Əkbər Mustafayev|Əkbər Mustafayevin]] Mirzəxan Qaraqoyunlu kəndində anadan olması düzgün bir məlumatdırsa, bəs o kənd adını niyə silmisiniz? Sizin səhifələrinizdə də müşahidə edirəm ki, kənd adlarını yazmağa ehtiyac duymursunuz, elə rayon adı yazırsınız. Mənim səhifələrimi yeniləyəndə kənd adlarına dəyməməyinizi xahiş edirəm. Bir daha yeniləmələrə görə təşəkkürlər. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 15:29, 5 fevral 2021 (UTC) :Salam. Əvvəlcə bir sual verəcəm sizə. Sizin səhifələr hansıdır ? Burada "sizin səhifəniz" və ya "mənim səhifəm" söhbəti yoxdur. Kəndin şablonda yazılmamasına gəlincə isə ''həyatı'' bölməsində yazıldığı üçün şablonda yazmağa ehtiyyac yoxdur. Məlumat uzun olur və vizual olaraq pis görünür. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:32, 5 fevral 2021 (UTC) ::Siz məni yəqin ki, səhv başa düşdünüz. Təbii ki, sizin-bizim söhbəti yoxdur. Ancaq, məncə, kənd adı da görünsə, yaxşı olar. Bir də, redaktələrimi silməməyinizi xahiş edirəm. Uğurlar. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 15:39, 5 fevral 2021 (UTC) :::Mən səhv başa düşməmişəm. Demisiniz: '''Mənim səhifələrimi yeniləyəndə adlarına dəyməməyinizi xahiş edirəm.'''. Nəysə, bu əsas məsələ deyil. Sizin yaratdığınız məqalələrdə bir sıra səhvlər var. Ədəbiyyat sözlərindən istifadədə tutmuş "düşmən" sözündən istifadəyə qədər. Uğurlar sizə. :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:44, 5 fevral 2021 (UTC) ::::CCavadov {{u|Sevindiknesiboglu2008}} düz deyir ki, siz kənd adlarını silirsiniz. Bu hal haqqında sizə dəfələrlə ([https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:CCavadov/Arxiv_2020#La%C3%A7%C4%B1n_Al%C4%B1yev ]) xəbərdarlıq etmişəm. Bir daha təkrar olunsa tədbir görməli olacağam. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 16:47, 5 fevral 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Turqut_Zeynalov&diff=next&oldid=5786574 Burada] yenə <nowiki>{{DVTY}}</nowiki> şablonunu silmisiz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 06:28, 13 fevral 2021 (UTC) :Hə, doğrudur. Həmin məqalənin bölmələrini bir-bir yığırdım. Giriş hissəsinə də gələndə elə bilmədən əvəz elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:25, 13 fevral 2021 (UTC) ::Bilmədən etmirsiz. Qəsdən edirsiz. Ona görə ki [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%96m%C9%99r_Qurdayev&type=revision&diff=5795276&oldid=5795271 bu] redaktəniz də təsdiq edir, dediyimi. Blokdan sonra xahiş edirəm bir daha etməyin. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:12, 17 fevral 2021 (UTC) == "Vətən müharibəsi Şəhidləri" şablonu == Salam. 507 Şəhidin adının yazıldığı Vətən müharbəsi Şəhidləri şablonuna matros Bəybala Əliyevin adını əlavə edə bilərsiniz? — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 08:35, 15 fevral 2021 (UTC) :Salam. İndi əlavə edirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:50, 15 fevral 2021 (UTC) ::Əlavə elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:54, 15 fevral 2021 (UTC) :::Çox sağ olun. Təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 12:24, 16 fevral 2021 (UTC) ::::Buyurun. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:45, 16 fevral 2021 (UTC) == Request for translation == Good day, [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]]! Could You help me please to find anyone who is able to translate an article about [[en:Rina Zaripova|Tatar journalist]] from English or Russian to Azerbaijani? In return, I can make the same volume of translation of your article from English to Tatar or Russian.— [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 16:02, 22 fevral 2021 (UTC) :Привет. Я посмотрел статью. Я могу перевести статью с русского. Постараюсь сегодня решить. Если нет, сделаю завтра утром. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:05, 22 fevral 2021 (UTC) ::Yaxşı!— [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 16:24, 22 fevral 2021 (UTC) :::Привет, [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]]! Теперь появился и [[tr:Rina Zaripova|турецкий перевод статьи]]. Поэтому можете воспользоваться им. — [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 11:50, 24 fevral 2021 (UTC) == Səid Cəfərov məqaləsinin sadələşdirilməsi == Salam. Səid Cəfərov səhifəsinə əlavə etdiyim məlumatları niyə silmisiniz? Məlumatlar ensiklopedikdir, üstəlik həmin məlumatları mənə Şəhidin bacısı göndərib. Hər Şəhidin səhifəsində az da olsa, bir neçə məlumat olmalıdır. Əks halda, səhifələr eyniləşir və sadələşir. Əgər, həmin Şəhid haqqında məlumatlar dəhşətli dərəcədə azdırsa, güc ilə tapılırsa, onda sadələşdirmək olar məncə. Ancaq, haqqında çoxlu məlumatlar olan bir Şəhidin bioqrafiyasında həmin məlumatları niyə gizlədək ki? Səhərisi gün Şəhidin ailəsi həmin məqalənin fərqinə varıb deməzmi ki, niyə az yazmısınız. Şəxsən, belə bir halla rastlaşmışam. Mənə irad da bildiriblər. Tutalım ki, bir Vikipediya istifadəçisi bütün Şəhidlər haqqında yazılan səhifələrlə maraqlanmaq fikrinə düşüb. Ancaq, hər səhifədə fərqinə varır ki, səhifələrdə eyniləşmə və məlumat əskiklikləri var. Eyni stildə yazılmış səhifələri oxuyan istifadəçi eyni cümlələri oxuya-oxuya sıxıla bilər. Tənqidimi yaxşı qarşılasanız, pis olmazdı. Bir də, Şəhidin vəfat tarixini dəyişdirmisiniz. Bu, səhvdir. Şəhidin məzarında da yazılıb ki, 9 noyabr 2020-ci ildə Şəhid olub. Doğum yeri də Dördlər kəndi deyil, Xol Qarabucaq kəndidir. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 14:25, 22 fevral 2021 (UTC) :Salam. Qısaca yazsaydınız, "həmin məlumatları niyə silmisiniz?" daha qısa və ümumi olardı. 50-60 sözdən mühazirə oxumağa ehtiyyac yoxdur. Həmin cümlələr əlbətdə əlavə olunmalıdır. Amma səliqəli formada. Elə copy edib, məqaləyə yerləşdirməyə ehtiyyac yoxdur. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:30, 22 fevral 2021 (UTC) :Doğum tarixi, doğum yeri, vəfat tarixi və vəfat yeri rəsmi məlumatlardan əldə eləmişəm. Orada səhv ola bilər. Burada günah məndə deyil. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:40, 22 fevral 2021 (UTC) ::Şəhidin bacısı özü bunu göndərib. Məzarında da doğum yeri və vəfat tarixi mən deyən kimidir. Orada səhv ola bilər, ancaq, Vikipediyada səhv olmamalıdır. Baxarlar, görərlər, irad yenə mənə gələr. ("Ehtiyyac" yox, "ehtiyac"dır) — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 14:42, 22 fevral 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Barnstar of Diligence Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Çalışqanlıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Təqdirəlayiq fəaliyyətinizə görə. [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NMW03|müzakirə]]) 20:28, 2 mart 2021 (UTC) |} :{{U|NMW03}}, fəaliyyətimə göstərdiyiniz diqqətə görə sizə minnətdarlığımı bildirirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:32, 2 mart 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [[Əli Nəcəfov]] adlı məqalədə yenə də ''Masallı rayonunun Tüklə kəndində dəfn olunub.'' ifadəsindən kənd adını, və yenə də həmin məqalədən <nowiki>{{DVTY}}</nowiki> şablonunu silmisiz. Niyə? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:15, 3 mart 2021 (UTC) :[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C6%8Fli_N%C9%99c%C9%99fov&diff=prev&oldid=5705336 Məqalə] bu vəziyyətdə idi. ''"Qəhrəmancasına"'', ''"igidliyi"'' tipdə sözlər də var idi. Elə bölmə-bölmə sıfırdan yığdım. Məqaləni görünüşdən təcrübəsiz bir istifadəçi və ya İP tərəfdən yaradılıb görünüşü verirdi. Məqalədə DVTY-dan istifadə olunduğunu indi bildim. Kənd adlarını artıq silmirəm məqalələrdə :-) Hətta şablonlara da əlavə edirəm :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:20, 3 mart 2021 (UTC) == Hərbi təşəkkür == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:Experimental Aircraft Barnstar (original).png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Hərbi Ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | II Qarabağ Müharibəsindən etibarən göstərdiyiniz əvəzsiz fəaliyyətinizə, xüsusən statuslu Polad Həşimov, Şükür Həmidov, Zaur Nudirəliyev və Ramiz Qasımov məqalələri üçün təşəkkürlərimi bildirir və fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:40, 6 aprel 2021 (UTC) |} :Fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:50, 6 aprel 2021 (UTC) ::Bu münasibətlə mən də təşəkkürümü bildirirəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:52, 6 aprel 2021 (UTC) :::Çox sağolun Araz müəllim. Minnətdarlığımı bildirirəm sizə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:38, 6 aprel 2021 (UTC) == Təşəkkür == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:GA barnstar.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yaxşı məqaləçi''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | [[Polad Həşimov]], [[Şükür Həmidov]], [[Zaur Nudirəliyev]] və [[Ramiz Qasımov (pilot)|Ramiz Qasımov]] məqalələrinin yaxşı status aldığına görə təltif olunursunuz. Fəaliyyətinizdə uğurlar! — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 15:33, 6 aprel 2021 (UTC) |} :Xəyal bəy, fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. Bu gün mənim üçün xoş bir gün oldu :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:40, 6 aprel 2021 (UTC) ::Həqiqətən daha artıqlarına layiqsiniz. Əziyyətiniz əvəzolunmazdır. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 15:48, 6 aprel 2021 (UTC) == Mövzu == Salam. Vikipediyada olan avtopatrul, rolbaker və s. digər ad almış istifadəçilərin bəziləri məqalədə yerləşən gün, ay və ilə keçid verirlər, bəziləri isə keçid vermirlər. Mən artıq çaş-baş qalmışam. Bilmirəm hansı düzgündür hansı yanlış. [[İstifadəçi:Musa Səmədov|Musa Səmədov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Musa Səmədov|müzakirə]]) 18:48, 15 aprel 2021 (UTC) :Salam. Keçid verilməlidir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:50, 15 aprel 2021 (UTC) == Qərib Baxşəliyev == Salam. Qərib Baxşəliyevin özünü vurduğunu İkinci Qarabağ müharibəsinin digər iştirakçısı deyir. Bunu həm də Baxşəliyevin cəsədinin ermənilər tərəfindən çəkilən videogörüntüsü də təsdiqləyir. Onun şəhid olduğu avtomobildə qüllə izləri yoxdu. Baxşəliyevin yarası izə yandan deyil, başının üst tərəfindədir. Elə görünür ki, ağzına atəş açıb qüllə başının üstündən çıxıb. — [[İstifadəçi:Interfase|Interfase]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Interfase|müzakirə]]) 19:01, 19 aprel 2021 (UTC) == Mübariz İbrahimov məqaləsi == Salam həmkar. [[Mübariz İbrahimov]] məqaləsini sizin digər yaxşı məqalə statusu almış məqalələr kimi təkmilləşdirməyinizi və status almağı üçün təklif etməyinizi təklif edirəm. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 12:06, 26 aprel 2021 (UTC) :Salam, {{U|Xeyal}}. Əslində Mübariz İbrahimov və daha bir neçə nəfər Milli Qəhrəman haqqında statuslu məqalə hazırlamağı düşünürəm. Mübariz İbrahimovun irsi digərlərilə müqayisədə geniş olduğu üçün, məqalə hətta "Seçilmiş" məqalə statusu da ala bilər. Qismət olsa, hazır edəcəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:14, 26 aprel 2021 (UTC) ::Səbrsizliklə gözləyirəm. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 12:15, 26 aprel 2021 (UTC) == Kateqoriyaların silinməsi == Salam həmkar. Bəzi məqalələrdən niyə [[:Kateqoriya:İkinci Qarabağ müharibəsində həlak olanlar]] kateqoriyasını silmisiz. Məsələn [[Nurağa Tağıyev]] məqaləsi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:32, 2 may 2021 (UTC) :Salam, {{U|Araz Yaquboglu}}. Həmin məqalələrdə ''Vətən müharibəsinin şəhidləri'' adlı şablon yox idi və ona görədə ''Vətən müharibəsi şəhidləri'' adlı kateqoriya altında birləşməmişdilər. Həmin məqalələrə bu gün şablon əlavə edəcəm ki, ''Vətən müharibəsi şəhidləri'' adlı kateqoriyada olsunlar. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:46, 2 may 2021 (UTC) == Fotonun məqalədən silinməsi == Salam həmkar. Şəkli [[Pərvin Hacıyev|məqalədən]] müəllif hüququ pozuntusu ilə əlaqədar silinməsi səbəbiniz neytral mövqe deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:46, 14 may 2021 (UTC) :{{U|Araz Yaquboglu}}, salam. Əlbətdə səbəb o deyil. Həmin səbəb sadəcə rəsmiyyət üçündür. Real səbəb isə hal-hazırda hərbi xidmətini davam edən (özüdə işğaldan azad olunan ərazilərdə rəhbər vəzifədə) bir şəxsin fotosunun yayılmasına ehtiyac yoxdur. Deyə bilərsiniz, sosial medialarda var. Bəli, qazaxlıların 1-2 səhifəsi paylaşmışdı. Amma həmin postla, Google'da şəxsin adı axtarışa verən zaman nəticə verən birinci səhifə arasında fərq var. Mən daim qəti formada rəhbər vəzifələrdə olan şəxslərin fotolarının yayılmasının əleyhinə olmuşam. Hansı H/H Komandirinin fotosunu siz görmüsünüz ? Ölümlərinə qədər heç birin fotosu yox idi. Ölümündən sonra sadəcə bilinirdi, sən demə həmin fotoda olan şəxs bu imiş. Ona görə fotonun silinməsi yaxşı olardı. Ən azından hələ qarşıda Azərbaycanı müharibə gözləyir. Ona qədər hərbi sirrlərin ciddi formada qorunması davam eləməlidir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:42, 14 may 2021 (UTC) :Həmçinin daha bir məsələ haqqında danışacam. Foto olmalıdır məsələsini tez-tez qaldırırlar. Ordunun rəhbərliyində təmsil olunan bir nəfər var. Onu adını hamı bilir, səhifəsidə var və s. Məndə həmin şəxsin onlarla fotosu var (orijinal özüdə). Mən qaça-qaça bura əlavə elədim ? Yox, əlbətdə. Məqalədə foto olmalıdı qaydasına son qoyulmalıdır artıq. Məqalədə foto olmasa, məqalənini baxış sayı aşağı düşər ? Adicə məhrum Polad Həşimov məsələsini çox gözəl bilirsiniz. Ona məqalə hazırlamışdım hələ 4 il əvvəl. Fotosuz idi məqalə. Məlumat belə yox idi, sadəcə 1-2 söz. O belə məqalənin silinməsini istədi. Əslində isə məqalədə heç bir sirrdən söhbət belə gedə bilməzdi. Ruhu şad olsun onun. Ona görə bu məsələnin önəmini anlamaq lazımdır. Həmin fotonu əlavə edən istifadəsi uşaqdır, 12 yaşı var. O çox guman başa düşə bilmir işin mahiyyətini. Ona görə də fotolar əlavə edir bütün məqalələrə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:52, 14 may 2021 (UTC) ::Vikipediyasız da kimi istəsələr tapa bilərlər. Bundan da yüksək vəzifədə olan komandirlərin fotoları var. Məqalədə şəklin olub-olmaması heç vaxt məni də maraqlandırmayıb. Əsas mətndi, şəkil önəmli bir şey deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:46, 15 may 2021 (UTC) == Milli Qəhrəmanlar == Salam. Ümid edirəm ki, işlərini qaydasındadır. [[:Kateqoriya:Azərbaycan Milli Qəhrəmanlarının siyahıları]] kateqoriyasını gördüm. Məncə buradakı məqalələr [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanlarının siyahısı]] məqaləsinə köçürülməlidi. Özüm etmək istədim, lakin bəzi şəxslərin əsas məqalədə olmadığını gördüm. Siz bu iş üzrə fəaliyyət göstərirsiniz deyə sizə yazmağa qərara aldım. Xahiş edirəm, vaxtınız olanda nəzər yetirib səliqəyə salasınız. -[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:42, 16 may 2021 (UTC) :Salam. Mütləq həmin sahəyə aid olan məqalələridə səliqəyə salacam. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:44, 16 may 2021 (UTC) == Arəstə Baxışova == Salam, mən Arəstə Baxışovanın Alman dilli Vikipediyada məqaləsini yaratdım. Onun fotosunu zəhmət olmasa azad edərdiniz. Öncədən sağ olun — [[İstifadəçi:Opennes|Opennes]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opennes|müzakirə]]) 09:52, 17 may 2021 (UTC) :Salam. Zəhmət deyilsə müraciətinizi dəqiqləşdirin. Başa düşmədim nə istədiyinizi. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:54, 17 may 2021 (UTC) ::Salam. Yanlış anlamadımsa istifadəçi şəklin commonsa yüklənməyini xahiş edib. — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:10, 18 may 2021 (UTC) :::Fotonu özünüz əlavə edində Commonsa. Fotonun müəllifi mən deyiləm zatən :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:10, 18 may 2021 (UTC) == İdarəçi seçimi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim idarəçilik statusumlə bağlı keçirilən [[Vikipediya:İdarəçilər#Xeyal_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_idarəçi_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 10:50, 18 may 2021 (UTC) |} :Salam. Səs verim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:10, 24 may 2021 (UTC) == Kateqoriya, şablon və eyniləşdirmə == Salam. Yanlış xatırlamıramsa İkinci Qarabağ müharibəsi ilə bağlı ümumi qərar alınmışdı və şəhid sözünün istifadəsi qərarı, şəhidlərin ensiklopedik qəbul edilməsi qərarı qəbul olunmuşdur. İndiki halda əgər Vətən müharibəsi şəhidləri kateqoriya adı varsa, Birinci Qarabağ müharibəsində həlak olanlar kateqoriyasının adında düzəliş etsək daha doğru olmaz mı? Yoxsa ümumi qərar sadəcə vətən müharibəsi ilə bağlı olduğu üçün bu dəyişmə neytrallığı pozacaq? Bir də Vətən müharibəsi şəhidləri şablonunun adını dəyişərək ümumi düzəlişlər etdiyinizi gördüm. Kateqoriyada da eyni düzəlişi etmək lazımdır mı? — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 14:32, 24 may 2021 (UTC) :Salam. Bir dəqiqləşdirmə edəcəm. Əslində ordenlərlə və medallarla təltif olunan şəhidlər ens. hesab olunur. Mən belə düşünürəm 1992-1994-cü illərdə şəhid olan, amma orden və medal almayan şəhid hərbi qulluqçuların məqalələri silinməlidir. Bircə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları, "Azərbaycan Bayrağı" ordeni, "Vətən uğrunda" medalı və "İgidliyə görə" medalı ilə təltif olunan şəhidlərin məqalələri olmalıdır. Bu məsələnin bir tərəfi. Kateqoriya mövzusunda məncə hər şey qaydasındadır. Ola bilsin addan "Birinci" sözünün çıxarılması barədə suallar olsun. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:14, 24 may 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Copyeditor Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Redaktəçi ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Hörmətli CCavadov bəy! Sizi 50.000 redaktə sayını keçməyiniz münasibəti ilə təbrik edirəm. Başda şəhid məqalələri olmaq üzərə göstərdiyiniz əvəzsiz fəaliyyətə görə də bir daha təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzulayıram! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:22, 30 may 2021 (UTC) |} :Fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. Bu gün mənim üçün xoş bir gün oldu :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:28, 30 may 2021 (UTC) ::Fəaliyyətiniz diqqətə layiqdir! Təşəkkürlər, daha xoş günlər arzulayıram :) — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:32, 30 may 2021 (UTC) == Səbəbsiz dəyişiklik == Salam [https://az.m.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:MobileDiff/5974010?diffmode=source burada] niyə düzəliş etdiyimi redaktəni dəyişirsiz. Səbəbini bilmək olar? onsuz "''File''" sözü "''Fayl''" sözünə dəyişilməlidir. {{<code>'''Bayraq|Azərbaycan'''</code>}} şablonu qısaldmaq üçün {{<code>'''AZE'''</code>}} şablonundan istifadə etmək tövsiyyə olunur. Və <<code>'''br'''</code>> yazısında istifadə edərkən yazılar arasında boşluq olmamalıdır. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 19:29, 31 may 2021 (UTC) == Redaktə müharibəsi == [[Cavid Səfərli]] məqaləsində etdiyiniz anlaşılmaz geri qaytarma faktiki olaraq redaktə müharibəsinə rəvac verməkdir. Bir müddətdir ki, siz ucdantutma mənim bu qəbildən olan redaktələrimi qaytarırsınız. Nəzərinizə çatdırıram ki, bütün Vikipediyalarda məqalə daxilində, mətnin mahiyyətini oxucuya daha effektiv çatdırmaq üçün mövzuya müvafiq əhəmiyyətli hissələr alt başlıqlarla ayrılır. Konkret olaraq, bu fundamental məqam hərbi qulluqçular barədə tərtib olunan məqalələrdə müstəsna əhəmiyyətə malikdir. Çünki rütbəsindən asılı olmayaraq, hər hərbi qulluqçunun xidmət yolu yalnız Vətən müharibəsindən ibarət deyil. Birinci Qarabağ Müharibəsində iştirak edəni var, Aprel döyüşlərində iştirak edəni var, atəşkəs dövründə xidmətləri olan var. Qeyd elədiyim arqumentlərin fonunda güman edirəm ki, rasional bazisdə kopromisə gələ bilərik. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 12:54, 3 iyun 2021 (UTC) == Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı == Salam həmkar. Zəhmət olmasa [[Vikipediya:Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı]]nda Məzmunda qeyd olunan 2-ci və 3-cü bəndlərə əməl edəsiniz. Fəaliyyətinizdə uğurlar. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 14:18, 14 iyun 2021 (UTC) :Salam. Həmin qaydaları dünən mən yazmışam və qaydaları da çox gözəl də bilirəm. Siyahıda hər bir bölmə fərqli aylarda yenilənib və vahidləşdirməyə ehtiyacı var. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:22, 14 iyun 2021 (UTC) ::O zaman birinci növbədə sizi qaydalara əməl etməyə dəvət edirəm.{{*:)}} — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 14:31, 14 iyun 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam. Zəhmət deyilsə [[Elçin Nəsirov]] barəsində olan məqalədə yersiz redaktə etməyin. Bir daha bunu edəcəyiniz halda sizinlə bağlı ölçü götürülməsi üçün idarəçilərə müraciət edəcəm. Hörmətlə: [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 11:30, 22 iyun 2021 (UTC) :Salam, {{U|Musa Səmədov}}. Mənim yazı tərzimində olan xəbərdarlıq mesajlarını mənə yazmağla siz haqlı vəziyyətdə olmursunuz zatən. Sizin əlavələriniz yersizdir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:35, 22 iyun 2021 (UTC) ::Söz almısınız bəyəm? Sizin əlavələr onsuz yersizdir. Hər kəs eyni qayda da yazır, sizdə istədiyiniz tərzdə bir sözlə "öz kefinizlə" yazırsız. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 14:26, 22 iyun 2021 (UTC) :::Zəhmət deyilsə. [[Vikipediya:Nəzakət|bu qaydalara]] riayət edin. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 17:00, 22 iyun 2021 (UTC) == White Demon ulduzu == {| style="border: 1px solid {{{çərçivə|{{{border|gray}}}}}}; line-height: 1.2; background-color: {{{rəng|{{{color|#fdffe7}}}}}};" |rowspan="2" valign="top" | [[Şəkil:White Demon Barnstar.png|135px]] |rowspan="2" | |style="font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.1em;" | '''White Demon ulduzu''' |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray; width:100%;" | <div>Konniçiva! Davam edən fəaliyyətiniz boyunca Azərbaycandilli Vikipediya üçün verdiyiniz töhfələr və yaratdığınız məqalələrə görə sizə öz şəxsi mükafatımı təqdim edirəm! Good luck!— '''[[İstifadəçi:White Demon|<span style="color:#7F007F;cursor:crosshair">127-ci yapon</span>]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<span style="color:#e6005c;cursor:crosshair">imperatoru</span>]]''' 05:24, 24 iyun 2021 (UTC) |} :{{U|White Demon}}, həqiqətəndə mənim üçün gözlənilməz və xoş oldu bu ulduz. Fəaliyyətimə verdiyiniz qiymətə görə sizə minnətdarlığımı bildirirəm. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:08, 24 iyun 2021 (UTC) == DVTY şablonu == Salam həmkar. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Urfan_M%C9%99mm%C9%99dov&diff=next&oldid=5969714 Burada] yenə DVTY şablonunu silmisiz. Sizinlə biz bu barədə [https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:C._Cavad/Arxiv_2021#X%C9%99b%C9%99rdarl%C4%B1q_4 müzakirə] aparmışdıq axı. Niyə belə edirsiz ki? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:33, 24 iyun 2021 (UTC) :Salam, Araz bəy. DVTY şablonu ilə heç bir problemim yoxdur. Siz bir neçə gün əvvəldə məqalələrə DVTY şablonu əlavə elədiniz. Sizi səmimi deyəcəm. Bəzən olur ard-arda məqalə yaradıram, pis vəziyyətdə olanları siləqəyə salıram. O zamanda səhvən silinir. Yəni bu insan amilidir. Misal üçün hal-hazırda xərarətim ola-ola monitorun arxasındayam və bir-bir təltifləri əlavə edirəm məqalələrə. Tam 2 saatdır fasiləsiz əlavə edirəm. Ola bilsin nəsə səhv buraxım. Biz insanıq yəni. Biri var qəsdən edir. Amma mən sizə nümunə göstərə bilərəm, DVTY şablonunu silməmişəm, məqaləni elə o şablonla saxlamışam. Yəni insan amilidir bu. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:00, 24 iyun 2021 (UTC) </div> 0lr37ys323bzn6l9a6qf1s7ahbyllnx 6547612 6547610 2022-07-24T21:40:51Z C. Cavad 202463 /* DVTY şablonu */ wikitext text/x-wiki {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2021|<span style="color:white;">2021</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} == Cəmşid Naxçıvansкi == Salam həmкar. Mənim [[Hətəmxan Quliyev]] adlı məqalədə redaкtəmin geri qaytarmağınız bir yana, deyəsən özünüzdən [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=H%C9%99t%C9%99mxan_Quliyev&diff=next&oldid=5692020 burada] Cəmşid Naxçıvansкiyə təzə soyad vermisiz? Bir daha deyirəm: Redaкtələrinizdə ciddi olun. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzaкirə]]) 11:52, 5 yanvar 2021 (UTC) :Salam, Araz bəy. Həll elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:16, 5 yanvar 2021 (UTC) ::[https://az.wikipedia.org/w/index.php?search=C%C9%99m%C5%9Fid+Nax%C3%A7%C4%B1vanl%C4%B1&title=X%C3%BCsusi:Axtar&profile=advanced&fulltext=1&searchengineselect=mediawiki&advancedSearch-current=%7B%7D&ns0=1 Bunları] da həll edin. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 13:51, 5 yanvar 2021 (UTC) :::Həll elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:58, 8 yanvar 2021 (UTC) <div style="font-family: Calibri"> == Redaкtəçi ulduzu == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:Copyeditor Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Redaкtəçi ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | [[Polad Həşimov]] məqaləsi üzərindəкi əvəzolunmaz fəaliyyətinizə görə bu medalı təqdim edirəm, Uğurlar! {{*:)}} — ''[[İstifadəçi:Xəyal Haşımov|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xəyal Haşımov</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xəyal Haşımov|^{<span style="color:#666362">''müzaкirə''</span>}]]</small> 12:20, 7 yanvar 2021 (UTC) |} :{{U|Xəyal Haşımov}}, diqqətinizə və müкafata görə sizə təşəккürümü bildirirəm :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:52, 7 yanvar 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Tireless Contributor Barnstar Hires.gif|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yorulmaz töhfəverən ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Postmüharibə dövründə Azərbaycan şəhidləri haqqında yaratdığın məqalələrə görə. Fəaliyyətində uğurlar! --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 03:05, 9 yanvar 2021 (UTC) |} :Göstərdiyiniz diqqətə görə təşəккürümü bildirirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 07:38, 9 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam həmkar. Dəfələrə xatırlatmağıma baxmayaraq [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C3%BCsal_V%C9%99liyev&diff=next&oldid=5694916 belə] redaktənizə davam edir və mənim redaktəmi silirsiz. Bir günlük blok olunursunuz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:48, 11 yanvar 2021 (UTC) == Qeyd == Hörmətli istifadəçi, dəfələrlə xəbərdarlığa baxmayaraq hələ də rus k-sından istifadə edirsiz. Buna görə son xəbərdarlığımı edirəm və 3 günlük fəaliyyətinizi məhdudlaşdırıram. Nə üçün bu qədər blokdan sonra hələ də bu fəaliyyətinizdən əl çəkmirsiz? Nə dərəcədə çətindir bu işdən əl çəkmək? — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 19:10, 12 yanvar 2021 (UTC) :{{U|Eldarado}}, salam. "к" hərfinin olmadığı [[İsabala Hüseynov|1]], [[Tural Cuvarov|2]], [[Nurlan Ağakişiyev|3]] və 20-dən çox məqalə var. Bir müddət əvvəl, ötən il isə hətta bot vasitəsilə bütün "к" hərfləri götürüldü. 150-dən çox məqalədə. Baş leytenant məqaləsi isə bir məqalədən copy olunduğu üçün hamısı elə gedib. "к" hərfinin məqalələrdə istifadə olunmasını çoxdan təqidmişəm. Polad Həşimov məqalə, o cümlədən 20-dən çox statuslu məqaləyə baxa bilərsiniz. Həmçinin bir məqamıda deyim. К-ların bot vasitəsilə götürülməsi üçün hətta müraciətdə eləmişdim. Məsələni dəqiqləşdirmədən məni 3 gün müddətinə uzaqlaşdırdığınız üçün təəsüf edirəm. Əgər "к" hərfindən qəsdən istifadə eləsəydim, ''кəndi'' sözündən başqa ''oкtyabrın 5-'' sözündə də "к" yazardım. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:16, 12 yanvar 2021 (UTC) ::Bu mövzuda dəfələrlə irad tutulub sizə, yəni dəfələrlə dediyim 3-5 dəfə deyil, bəlkə də 10 dəfə 15 dəfə deyilib. Artıq önəmi yoxdur bunu bilərəkdən edirsiz ya copy edərkən düşür. İlk məqalə etməsəz copy olanlara düşməz. Bu cür fəaliyyətlə sizə bot statusu verilə bilməz təəssüf ki.— ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 19:52, 12 yanvar 2021 (UTC) :::{{U|Eldarado}}, ümid edirəm bundan sonra hər şey yaxşı olacaq :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:10, 12 yanvar 2021 (UTC) ::::Salam hörmətli istifadəçi, zəhmət olmasa tərəfinizdən yaradılan məqalələrdə k hərflərini düzəldin(botsuz). Bir daha bu cür fəaliyyətə yol verməyin. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 09:49, 19 yanvar 2021 (UTC) :::::Salam, {{U|Eldarado}}. Dünən məqalələrdən bir-bir к hərflərini çıxardım. '''кəndində''' sözü olan 200-dən çox məqalədən çıxardım. Başqa hansı məqalələrdə qalıb, ona necə baxa bilərəm ? К hərfindən artıq istifadə eləmirəm, son həftə ərzində olan fəaliyyətimdə görə bilərsiniz. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:52, 19 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam həmkar. Neçə dəfə irad tutulsa da yenə redaktələrimi silirsiz. [[Pərvin Əlizadə]] [[Birinci Qazaxlar]] kəndində dəfn olunduğu halda niyə dəfn yerinə [[Bərdə rayonu]] yazırsız? Bilirsiz neçə-neçə məqalələrdə bu cür redaktənizlə dəqiqliyi pozmusuz. Etməyin belə. Dəqiq yer məlumdursa niyə ümumi rayon adı yazaq ki? Bu mənim son iradımdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 13:03, 21 yanvar 2021 (UTC) :Salam Araz müəllim. [[Pərvin Əlizadə]] məqaləsində bir-bir düzəlişlər eləmədim, birbaşa yeilədim məqaləni. Ona görə silindi həmin məlumat. Bir daha olmayacaq. Kənd adlarını dəqiqliyinə qədər yazacam. Hissə-hissə edirəm sadəcə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:42, 21 yanvar 2021 (UTC) == Red. müharibəsi == Hər vaxtınız xeyir, yoldaş. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=R%C9%99%C5%9Fad_N%C9%99biyev&diff=5752053&oldid=5752051 bu redaktəmi] qaytararaq məqalə üzərində işləməyə başlamısınız. Nəticədə, etidiyiniz dəyişikliklərin məzmunu eynidir. Redaktə müharibəsinin səbəbini öyrənə bilərəmmi? — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 10:19, 26 yanvar 2021 (UTC) :Bu müharibə deyil. Cəmi bir dəfə geriqaytardınız mənim əlavələrimi. +Məqaləyə "iş gedir" şablonu yerləşdirmişəm. Məqalənin şablonun titul bölməsi yox idi. Onu əlavə elədim və digər əlavələrdə olacaqdır. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:22, 26 yanvar 2021 (UTC) ::Sizin iş gedir şablonu yerləşdirməyinizlə mənim redaktəm eyni vaxta təsadüf edib. Təkrar edirəm, nəticə etibarilə etdiyiniz dəyişikliklərin məzmunu mənim hazırladığım versiya ilə eynidir. Olmazdımı ki, redaktəni qaytarmazdan öncə bir nəzər salardınız? Yeri gəlmişkən, titul bölməsi də tərəfimdən əlavə olunmuşdu. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 10:24, 26 yanvar 2021 (UTC) :::Mən sizin əlavələrinizi qaytarmamışam. Eyni anda titul bölməsi əlavə olunub. Ona görə də toqquşub. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:28, 26 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [[Elvin Məmmədov (çavuş, 1992)]] məqaləsində niyə '''Biləsuvar rayonu Xırmandalı kənd məzarlığında dəfn olunmuşdur''' ifadəsini ''Biləsuvar rayonunda dəfn olunub'' ifadəsi ilə [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Elvin_M%C9%99mm%C9%99dov_(%C3%A7avu%C5%9F,_1992)&diff=next&oldid=5751010 dəyişmisiz]. Bu halı təkrar etməməyinizi demişdim axı. Niyə dəqiq yer bilindiyi halda öz yannızdan onu dəyişirsiz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 16:04, 26 yanvar 2021 (UTC) :Hə, indi gördüm. Əslində bunu qəsdən eləmirəm. Sadəcə bəzən həddən artıq diqqətsiz oluram deyə diqqətimdən yayınır. Misal üçün ötən 2 gün ərzidə 28 məqalə hazırladım. Hər saat başı görəndə məqalələri çaşıram. Üzrlü hesab edin. Daha diqqətli olacam. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:44, 26 yanvar 2021 (UTC) ::İnanmıram, çünki bu hal sizdə mütəmadi olur. Bir daha olmasın. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:07, 27 yanvar 2021 (UTC) == Xalid Mecdunov == Salam, həmkar. Qohumum olan şəhid [[Elsevər Piriyev]] barədə səhifə açdığınıza görə və müəllifi olduğum [[Elşən Quluzadə]] səhifəsinə düzəlişlər edərək səhifə üçün şəkil yüklədiyinizə görə təşəkkürümü bildirirəm. Bir sualım var. Yəqin ki, Daxili Qoşunların hərbçisi olan şəhidlərin şəkillərini siz yükləmisiniz. Xalid Mecdunov Daxili Qoşunlar hərbçisi idi? Xahiş edirəm, yeni yaratdığım Xalid Mecdunov səhifəsinə düzəliş edəsiniz və oraya DİN DQ-ya (əgər aiddirsə) aid olan şəhidimizin şəklini yükləyəsiniz. Mən tapa bilmədim. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 10:52, 29 yanvar 2021 (UTC) :Salam. Allah rəhmət eləsin şəhidlərə. Xeyr, Xalid Məcdunov Daxili Qoşunların çavuşu deyildi. 2016-cı ildən Quru Qoşunlarının çavuşu idi. Əlavə olaraq deyim, Daxili Qoşunları 66 şəhid verib və onların 60 haqda məqaləni hazırlamışam. Digərləri haqda da növbəti günlərdə hazır olacaq məqalələr. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:54, 29 yanvar 2021 (UTC) ::Amin. Bağışlayın, mən elə bilirdim şəhidimiz "Mecdunov" soyadlıdır. Mən "Xalid Mecdunov" sözünü axtarışa verəndə "səhifə yoxdur, yaradın" dedi. Ona görə yaratdım. Silə bilərsiniz. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 11:01, 29 yanvar 2021 (UTC) :::Problem deyil. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 11:04, 29 yanvar 2021 (UTC) ::::Təşəkkür. :-) — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 11:07, 29 yanvar 2021 (UTC) == Yeni medal səhifəsi == Salam, həmkar. “Azərbaycan Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin 10 illiyi (2012-2022)” yubiley medalı səhifəsini yaratmışam. Siz Vətən Müharibəsi medalları barədə səhifələr yaratmısınız. Yeni medal səhifəsinə kömək etsəniz, sevinərəm. İstinadları əlavə edə və ya medalın şəklini yükləyə bilərsiniz. Link buradadır: [["Azərbaycan Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin 10 illiyi (2012-2022)" yubiley medalı]]. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 18:12, 31 yanvar 2021 (UTC) :Salam. Çox sağolun məqaləyə görə. Vaxtım olan andaca istinad və foto əlavə edəcəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:20, 1 fevral 2021 (UTC) == Məqalə == Salam. [[Tural Bayramlı (əsgər)]] səhifəsini mən yaratmışam. Sizin istifadəçi səhifənizdə onu gördüm. Onu "məqalələrim" başlığı altında yaymısınız. Axı, o məqaləni mən yaratmışam, siz isə sadəcə düzəliş etmisiniz. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 19:32, 03 fevral 2021 (UTC) :Salam. Bilirəm. O siyahıda olan məqalələr yaratdığım və yenidən qurduğum məqalələrdir. İstifadəçi səhifəmi yenidən hazırlayıram. İşlərin çoxluğu ilə əlaqədar bitirə bilmirəm. Həmin versiyada qeyd olunacaq. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:10, 3 fevral 2021 (UTC) == Müraciət == Salam. Yaratdığım məqalələri yenilədiyinizə görə təşəkkürlər. Ancaq, redaktələrimi silirsiniz. Öz səhifəmdəki redaktələri də silirsiniz. [[Əkbər Mustafayev|Əkbər Mustafayevin]] Mirzəxan Qaraqoyunlu kəndində anadan olması düzgün bir məlumatdırsa, bəs o kənd adını niyə silmisiniz? Sizin səhifələrinizdə də müşahidə edirəm ki, kənd adlarını yazmağa ehtiyac duymursunuz, elə rayon adı yazırsınız. Mənim səhifələrimi yeniləyəndə kənd adlarına dəyməməyinizi xahiş edirəm. Bir daha yeniləmələrə görə təşəkkürlər. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 15:29, 5 fevral 2021 (UTC) :Salam. Əvvəlcə bir sual verəcəm sizə. Sizin səhifələr hansıdır ? Burada "sizin səhifəniz" və ya "mənim səhifəm" söhbəti yoxdur. Kəndin şablonda yazılmamasına gəlincə isə ''həyatı'' bölməsində yazıldığı üçün şablonda yazmağa ehtiyyac yoxdur. Məlumat uzun olur və vizual olaraq pis görünür. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:32, 5 fevral 2021 (UTC) ::Siz məni yəqin ki, səhv başa düşdünüz. Təbii ki, sizin-bizim söhbəti yoxdur. Ancaq, məncə, kənd adı da görünsə, yaxşı olar. Bir də, redaktələrimi silməməyinizi xahiş edirəm. Uğurlar. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 15:39, 5 fevral 2021 (UTC) :::Mən səhv başa düşməmişəm. Demisiniz: '''Mənim səhifələrimi yeniləyəndə adlarına dəyməməyinizi xahiş edirəm.'''. Nəysə, bu əsas məsələ deyil. Sizin yaratdığınız məqalələrdə bir sıra səhvlər var. Ədəbiyyat sözlərindən istifadədə tutmuş "düşmən" sözündən istifadəyə qədər. Uğurlar sizə. :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:44, 5 fevral 2021 (UTC) ::::CCavadov {{u|Sevindiknesiboglu2008}} düz deyir ki, siz kənd adlarını silirsiniz. Bu hal haqqında sizə dəfələrlə ([https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:CCavadov/Arxiv_2020#La%C3%A7%C4%B1n_Al%C4%B1yev ]) xəbərdarlıq etmişəm. Bir daha təkrar olunsa tədbir görməli olacağam. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 16:47, 5 fevral 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Turqut_Zeynalov&diff=next&oldid=5786574 Burada] yenə <nowiki>{{DVTY}}</nowiki> şablonunu silmisiz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 06:28, 13 fevral 2021 (UTC) :Hə, doğrudur. Həmin məqalənin bölmələrini bir-bir yığırdım. Giriş hissəsinə də gələndə elə bilmədən əvəz elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:25, 13 fevral 2021 (UTC) ::Bilmədən etmirsiz. Qəsdən edirsiz. Ona görə ki [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%96m%C9%99r_Qurdayev&type=revision&diff=5795276&oldid=5795271 bu] redaktəniz də təsdiq edir, dediyimi. Blokdan sonra xahiş edirəm bir daha etməyin. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:12, 17 fevral 2021 (UTC) == "Vətən müharibəsi Şəhidləri" şablonu == Salam. 507 Şəhidin adının yazıldığı Vətən müharbəsi Şəhidləri şablonuna matros Bəybala Əliyevin adını əlavə edə bilərsiniz? — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 08:35, 15 fevral 2021 (UTC) :Salam. İndi əlavə edirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:50, 15 fevral 2021 (UTC) ::Əlavə elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:54, 15 fevral 2021 (UTC) :::Çox sağ olun. Təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 12:24, 16 fevral 2021 (UTC) ::::Buyurun. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:45, 16 fevral 2021 (UTC) == Request for translation == Good day, [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]]! Could You help me please to find anyone who is able to translate an article about [[en:Rina Zaripova|Tatar journalist]] from English or Russian to Azerbaijani? In return, I can make the same volume of translation of your article from English to Tatar or Russian.— [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 16:02, 22 fevral 2021 (UTC) :Привет. Я посмотрел статью. Я могу перевести статью с русского. Постараюсь сегодня решить. Если нет, сделаю завтра утром. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:05, 22 fevral 2021 (UTC) ::Yaxşı!— [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 16:24, 22 fevral 2021 (UTC) :::Привет, [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]]! Теперь появился и [[tr:Rina Zaripova|турецкий перевод статьи]]. Поэтому можете воспользоваться им. — [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 11:50, 24 fevral 2021 (UTC) == Səid Cəfərov məqaləsinin sadələşdirilməsi == Salam. Səid Cəfərov səhifəsinə əlavə etdiyim məlumatları niyə silmisiniz? Məlumatlar ensiklopedikdir, üstəlik həmin məlumatları mənə Şəhidin bacısı göndərib. Hər Şəhidin səhifəsində az da olsa, bir neçə məlumat olmalıdır. Əks halda, səhifələr eyniləşir və sadələşir. Əgər, həmin Şəhid haqqında məlumatlar dəhşətli dərəcədə azdırsa, güc ilə tapılırsa, onda sadələşdirmək olar məncə. Ancaq, haqqında çoxlu məlumatlar olan bir Şəhidin bioqrafiyasında həmin məlumatları niyə gizlədək ki? Səhərisi gün Şəhidin ailəsi həmin məqalənin fərqinə varıb deməzmi ki, niyə az yazmısınız. Şəxsən, belə bir halla rastlaşmışam. Mənə irad da bildiriblər. Tutalım ki, bir Vikipediya istifadəçisi bütün Şəhidlər haqqında yazılan səhifələrlə maraqlanmaq fikrinə düşüb. Ancaq, hər səhifədə fərqinə varır ki, səhifələrdə eyniləşmə və məlumat əskiklikləri var. Eyni stildə yazılmış səhifələri oxuyan istifadəçi eyni cümlələri oxuya-oxuya sıxıla bilər. Tənqidimi yaxşı qarşılasanız, pis olmazdı. Bir də, Şəhidin vəfat tarixini dəyişdirmisiniz. Bu, səhvdir. Şəhidin məzarında da yazılıb ki, 9 noyabr 2020-ci ildə Şəhid olub. Doğum yeri də Dördlər kəndi deyil, Xol Qarabucaq kəndidir. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 14:25, 22 fevral 2021 (UTC) :Salam. Qısaca yazsaydınız, "həmin məlumatları niyə silmisiniz?" daha qısa və ümumi olardı. 50-60 sözdən mühazirə oxumağa ehtiyyac yoxdur. Həmin cümlələr əlbətdə əlavə olunmalıdır. Amma səliqəli formada. Elə copy edib, məqaləyə yerləşdirməyə ehtiyyac yoxdur. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:30, 22 fevral 2021 (UTC) :Doğum tarixi, doğum yeri, vəfat tarixi və vəfat yeri rəsmi məlumatlardan əldə eləmişəm. Orada səhv ola bilər. Burada günah məndə deyil. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:40, 22 fevral 2021 (UTC) ::Şəhidin bacısı özü bunu göndərib. Məzarında da doğum yeri və vəfat tarixi mən deyən kimidir. Orada səhv ola bilər, ancaq, Vikipediyada səhv olmamalıdır. Baxarlar, görərlər, irad yenə mənə gələr. ("Ehtiyyac" yox, "ehtiyac"dır) — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 14:42, 22 fevral 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Barnstar of Diligence Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Çalışqanlıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Təqdirəlayiq fəaliyyətinizə görə. [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NMW03|müzakirə]]) 20:28, 2 mart 2021 (UTC) |} :{{U|NMW03}}, fəaliyyətimə göstərdiyiniz diqqətə görə sizə minnətdarlığımı bildirirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:32, 2 mart 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [[Əli Nəcəfov]] adlı məqalədə yenə də ''Masallı rayonunun Tüklə kəndində dəfn olunub.'' ifadəsindən kənd adını, və yenə də həmin məqalədən <nowiki>{{DVTY}}</nowiki> şablonunu silmisiz. Niyə? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:15, 3 mart 2021 (UTC) :[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C6%8Fli_N%C9%99c%C9%99fov&diff=prev&oldid=5705336 Məqalə] bu vəziyyətdə idi. ''"Qəhrəmancasına"'', ''"igidliyi"'' tipdə sözlər də var idi. Elə bölmə-bölmə sıfırdan yığdım. Məqaləni görünüşdən təcrübəsiz bir istifadəçi və ya İP tərəfdən yaradılıb görünüşü verirdi. Məqalədə DVTY-dan istifadə olunduğunu indi bildim. Kənd adlarını artıq silmirəm məqalələrdə :-) Hətta şablonlara da əlavə edirəm :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:20, 3 mart 2021 (UTC) == Hərbi təşəkkür == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:Experimental Aircraft Barnstar (original).png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Hərbi Ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | II Qarabağ Müharibəsindən etibarən göstərdiyiniz əvəzsiz fəaliyyətinizə, xüsusən statuslu Polad Həşimov, Şükür Həmidov, Zaur Nudirəliyev və Ramiz Qasımov məqalələri üçün təşəkkürlərimi bildirir və fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:40, 6 aprel 2021 (UTC) |} :Fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:50, 6 aprel 2021 (UTC) ::Bu münasibətlə mən də təşəkkürümü bildirirəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:52, 6 aprel 2021 (UTC) :::Çox sağolun Araz müəllim. Minnətdarlığımı bildirirəm sizə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:38, 6 aprel 2021 (UTC) == Təşəkkür == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:GA barnstar.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yaxşı məqaləçi''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | [[Polad Həşimov]], [[Şükür Həmidov]], [[Zaur Nudirəliyev]] və [[Ramiz Qasımov (pilot)|Ramiz Qasımov]] məqalələrinin yaxşı status aldığına görə təltif olunursunuz. Fəaliyyətinizdə uğurlar! — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 15:33, 6 aprel 2021 (UTC) |} :Xəyal bəy, fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. Bu gün mənim üçün xoş bir gün oldu :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:40, 6 aprel 2021 (UTC) ::Həqiqətən daha artıqlarına layiqsiniz. Əziyyətiniz əvəzolunmazdır. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 15:48, 6 aprel 2021 (UTC) == Mövzu == Salam. Vikipediyada olan avtopatrul, rolbaker və s. digər ad almış istifadəçilərin bəziləri məqalədə yerləşən gün, ay və ilə keçid verirlər, bəziləri isə keçid vermirlər. Mən artıq çaş-baş qalmışam. Bilmirəm hansı düzgündür hansı yanlış. [[İstifadəçi:Musa Səmədov|Musa Səmədov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Musa Səmədov|müzakirə]]) 18:48, 15 aprel 2021 (UTC) :Salam. Keçid verilməlidir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:50, 15 aprel 2021 (UTC) == Qərib Baxşəliyev == Salam. Qərib Baxşəliyevin özünü vurduğunu İkinci Qarabağ müharibəsinin digər iştirakçısı deyir. Bunu həm də Baxşəliyevin cəsədinin ermənilər tərəfindən çəkilən videogörüntüsü də təsdiqləyir. Onun şəhid olduğu avtomobildə qüllə izləri yoxdu. Baxşəliyevin yarası izə yandan deyil, başının üst tərəfindədir. Elə görünür ki, ağzına atəş açıb qüllə başının üstündən çıxıb. — [[İstifadəçi:Interfase|Interfase]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Interfase|müzakirə]]) 19:01, 19 aprel 2021 (UTC) == Mübariz İbrahimov məqaləsi == Salam həmkar. [[Mübariz İbrahimov]] məqaləsini sizin digər yaxşı məqalə statusu almış məqalələr kimi təkmilləşdirməyinizi və status almağı üçün təklif etməyinizi təklif edirəm. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 12:06, 26 aprel 2021 (UTC) :Salam, {{U|Xeyal}}. Əslində Mübariz İbrahimov və daha bir neçə nəfər Milli Qəhrəman haqqında statuslu məqalə hazırlamağı düşünürəm. Mübariz İbrahimovun irsi digərlərilə müqayisədə geniş olduğu üçün, məqalə hətta "Seçilmiş" məqalə statusu da ala bilər. Qismət olsa, hazır edəcəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:14, 26 aprel 2021 (UTC) ::Səbrsizliklə gözləyirəm. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 12:15, 26 aprel 2021 (UTC) == Kateqoriyaların silinməsi == Salam həmkar. Bəzi məqalələrdən niyə [[:Kateqoriya:İkinci Qarabağ müharibəsində həlak olanlar]] kateqoriyasını silmisiz. Məsələn [[Nurağa Tağıyev]] məqaləsi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:32, 2 may 2021 (UTC) :Salam, {{U|Araz Yaquboglu}}. Həmin məqalələrdə ''Vətən müharibəsinin şəhidləri'' adlı şablon yox idi və ona görədə ''Vətən müharibəsi şəhidləri'' adlı kateqoriya altında birləşməmişdilər. Həmin məqalələrə bu gün şablon əlavə edəcəm ki, ''Vətən müharibəsi şəhidləri'' adlı kateqoriyada olsunlar. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:46, 2 may 2021 (UTC) == Fotonun məqalədən silinməsi == Salam həmkar. Şəkli [[Pərvin Hacıyev|məqalədən]] müəllif hüququ pozuntusu ilə əlaqədar silinməsi səbəbiniz neytral mövqe deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:46, 14 may 2021 (UTC) :{{U|Araz Yaquboglu}}, salam. Əlbətdə səbəb o deyil. Həmin səbəb sadəcə rəsmiyyət üçündür. Real səbəb isə hal-hazırda hərbi xidmətini davam edən (özüdə işğaldan azad olunan ərazilərdə rəhbər vəzifədə) bir şəxsin fotosunun yayılmasına ehtiyac yoxdur. Deyə bilərsiniz, sosial medialarda var. Bəli, qazaxlıların 1-2 səhifəsi paylaşmışdı. Amma həmin postla, Google'da şəxsin adı axtarışa verən zaman nəticə verən birinci səhifə arasında fərq var. Mən daim qəti formada rəhbər vəzifələrdə olan şəxslərin fotolarının yayılmasının əleyhinə olmuşam. Hansı H/H Komandirinin fotosunu siz görmüsünüz ? Ölümlərinə qədər heç birin fotosu yox idi. Ölümündən sonra sadəcə bilinirdi, sən demə həmin fotoda olan şəxs bu imiş. Ona görə fotonun silinməsi yaxşı olardı. Ən azından hələ qarşıda Azərbaycanı müharibə gözləyir. Ona qədər hərbi sirrlərin ciddi formada qorunması davam eləməlidir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:42, 14 may 2021 (UTC) :Həmçinin daha bir məsələ haqqında danışacam. Foto olmalıdır məsələsini tez-tez qaldırırlar. Ordunun rəhbərliyində təmsil olunan bir nəfər var. Onu adını hamı bilir, səhifəsidə var və s. Məndə həmin şəxsin onlarla fotosu var (orijinal özüdə). Mən qaça-qaça bura əlavə elədim ? Yox, əlbətdə. Məqalədə foto olmalıdı qaydasına son qoyulmalıdır artıq. Məqalədə foto olmasa, məqalənini baxış sayı aşağı düşər ? Adicə məhrum Polad Həşimov məsələsini çox gözəl bilirsiniz. Ona məqalə hazırlamışdım hələ 4 il əvvəl. Fotosuz idi məqalə. Məlumat belə yox idi, sadəcə 1-2 söz. O belə məqalənin silinməsini istədi. Əslində isə məqalədə heç bir sirrdən söhbət belə gedə bilməzdi. Ruhu şad olsun onun. Ona görə bu məsələnin önəmini anlamaq lazımdır. Həmin fotonu əlavə edən istifadəsi uşaqdır, 12 yaşı var. O çox guman başa düşə bilmir işin mahiyyətini. Ona görə də fotolar əlavə edir bütün məqalələrə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:52, 14 may 2021 (UTC) ::Vikipediyasız da kimi istəsələr tapa bilərlər. Bundan da yüksək vəzifədə olan komandirlərin fotoları var. Məqalədə şəklin olub-olmaması heç vaxt məni də maraqlandırmayıb. Əsas mətndi, şəkil önəmli bir şey deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:46, 15 may 2021 (UTC) == Milli Qəhrəmanlar == Salam. Ümid edirəm ki, işlərini qaydasındadır. [[:Kateqoriya:Azərbaycan Milli Qəhrəmanlarının siyahıları]] kateqoriyasını gördüm. Məncə buradakı məqalələr [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanlarının siyahısı]] məqaləsinə köçürülməlidi. Özüm etmək istədim, lakin bəzi şəxslərin əsas məqalədə olmadığını gördüm. Siz bu iş üzrə fəaliyyət göstərirsiniz deyə sizə yazmağa qərara aldım. Xahiş edirəm, vaxtınız olanda nəzər yetirib səliqəyə salasınız. -[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:42, 16 may 2021 (UTC) :Salam. Mütləq həmin sahəyə aid olan məqalələridə səliqəyə salacam. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:44, 16 may 2021 (UTC) == Arəstə Baxışova == Salam, mən Arəstə Baxışovanın Alman dilli Vikipediyada məqaləsini yaratdım. Onun fotosunu zəhmət olmasa azad edərdiniz. Öncədən sağ olun — [[İstifadəçi:Opennes|Opennes]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opennes|müzakirə]]) 09:52, 17 may 2021 (UTC) :Salam. Zəhmət deyilsə müraciətinizi dəqiqləşdirin. Başa düşmədim nə istədiyinizi. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:54, 17 may 2021 (UTC) ::Salam. Yanlış anlamadımsa istifadəçi şəklin commonsa yüklənməyini xahiş edib. — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:10, 18 may 2021 (UTC) :::Fotonu özünüz əlavə edində Commonsa. Fotonun müəllifi mən deyiləm zatən :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:10, 18 may 2021 (UTC) == İdarəçi seçimi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim idarəçilik statusumlə bağlı keçirilən [[Vikipediya:İdarəçilər#Xeyal_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_idarəçi_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 10:50, 18 may 2021 (UTC) |} :Salam. Səs verim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:10, 24 may 2021 (UTC) == Kateqoriya, şablon və eyniləşdirmə == Salam. Yanlış xatırlamıramsa İkinci Qarabağ müharibəsi ilə bağlı ümumi qərar alınmışdı və şəhid sözünün istifadəsi qərarı, şəhidlərin ensiklopedik qəbul edilməsi qərarı qəbul olunmuşdur. İndiki halda əgər Vətən müharibəsi şəhidləri kateqoriya adı varsa, Birinci Qarabağ müharibəsində həlak olanlar kateqoriyasının adında düzəliş etsək daha doğru olmaz mı? Yoxsa ümumi qərar sadəcə vətən müharibəsi ilə bağlı olduğu üçün bu dəyişmə neytrallığı pozacaq? Bir də Vətən müharibəsi şəhidləri şablonunun adını dəyişərək ümumi düzəlişlər etdiyinizi gördüm. Kateqoriyada da eyni düzəlişi etmək lazımdır mı? — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 14:32, 24 may 2021 (UTC) :Salam. Bir dəqiqləşdirmə edəcəm. Əslində ordenlərlə və medallarla təltif olunan şəhidlər ens. hesab olunur. Mən belə düşünürəm 1992-1994-cü illərdə şəhid olan, amma orden və medal almayan şəhid hərbi qulluqçuların məqalələri silinməlidir. Bircə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları, "Azərbaycan Bayrağı" ordeni, "Vətən uğrunda" medalı və "İgidliyə görə" medalı ilə təltif olunan şəhidlərin məqalələri olmalıdır. Bu məsələnin bir tərəfi. Kateqoriya mövzusunda məncə hər şey qaydasındadır. Ola bilsin addan "Birinci" sözünün çıxarılması barədə suallar olsun. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:14, 24 may 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Copyeditor Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Redaktəçi ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Hörmətli CCavadov bəy! Sizi 50.000 redaktə sayını keçməyiniz münasibəti ilə təbrik edirəm. Başda şəhid məqalələri olmaq üzərə göstərdiyiniz əvəzsiz fəaliyyətə görə də bir daha təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzulayıram! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:22, 30 may 2021 (UTC) |} :Fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. Bu gün mənim üçün xoş bir gün oldu :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:28, 30 may 2021 (UTC) ::Fəaliyyətiniz diqqətə layiqdir! Təşəkkürlər, daha xoş günlər arzulayıram :) — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:32, 30 may 2021 (UTC) == Səbəbsiz dəyişiklik == Salam [https://az.m.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:MobileDiff/5974010?diffmode=source burada] niyə düzəliş etdiyimi redaktəni dəyişirsiz. Səbəbini bilmək olar? onsuz "''File''" sözü "''Fayl''" sözünə dəyişilməlidir. {{<code>'''Bayraq|Azərbaycan'''</code>}} şablonu qısaldmaq üçün {{<code>'''AZE'''</code>}} şablonundan istifadə etmək tövsiyyə olunur. Və <<code>'''br'''</code>> yazısında istifadə edərkən yazılar arasında boşluq olmamalıdır. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 19:29, 31 may 2021 (UTC) == Redaktə müharibəsi == [[Cavid Səfərli]] məqaləsində etdiyiniz anlaşılmaz geri qaytarma faktiki olaraq redaktə müharibəsinə rəvac verməkdir. Bir müddətdir ki, siz ucdantutma mənim bu qəbildən olan redaktələrimi qaytarırsınız. Nəzərinizə çatdırıram ki, bütün Vikipediyalarda məqalə daxilində, mətnin mahiyyətini oxucuya daha effektiv çatdırmaq üçün mövzuya müvafiq əhəmiyyətli hissələr alt başlıqlarla ayrılır. Konkret olaraq, bu fundamental məqam hərbi qulluqçular barədə tərtib olunan məqalələrdə müstəsna əhəmiyyətə malikdir. Çünki rütbəsindən asılı olmayaraq, hər hərbi qulluqçunun xidmət yolu yalnız Vətən müharibəsindən ibarət deyil. Birinci Qarabağ Müharibəsində iştirak edəni var, Aprel döyüşlərində iştirak edəni var, atəşkəs dövründə xidmətləri olan var. Qeyd elədiyim arqumentlərin fonunda güman edirəm ki, rasional bazisdə kopromisə gələ bilərik. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 12:54, 3 iyun 2021 (UTC) == Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı == Salam həmkar. Zəhmət olmasa [[Vikipediya:Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı]]nda Məzmunda qeyd olunan 2-ci və 3-cü bəndlərə əməl edəsiniz. Fəaliyyətinizdə uğurlar. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 14:18, 14 iyun 2021 (UTC) :Salam. Həmin qaydaları dünən mən yazmışam və qaydaları da çox gözəl də bilirəm. Siyahıda hər bir bölmə fərqli aylarda yenilənib və vahidləşdirməyə ehtiyacı var. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:22, 14 iyun 2021 (UTC) ::O zaman birinci növbədə sizi qaydalara əməl etməyə dəvət edirəm.{{*:)}} — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 14:31, 14 iyun 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam. Zəhmət deyilsə [[Elçin Nəsirov]] barəsində olan məqalədə yersiz redaktə etməyin. Bir daha bunu edəcəyiniz halda sizinlə bağlı ölçü götürülməsi üçün idarəçilərə müraciət edəcəm. Hörmətlə: [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 11:30, 22 iyun 2021 (UTC) :Salam, {{U|Musa Səmədov}}. Mənim yazı tərzimində olan xəbərdarlıq mesajlarını mənə yazmağla siz haqlı vəziyyətdə olmursunuz zatən. Sizin əlavələriniz yersizdir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:35, 22 iyun 2021 (UTC) ::Söz almısınız bəyəm? Sizin əlavələr onsuz yersizdir. Hər kəs eyni qayda da yazır, sizdə istədiyiniz tərzdə bir sözlə "öz kefinizlə" yazırsız. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 14:26, 22 iyun 2021 (UTC) :::Zəhmət deyilsə. [[Vikipediya:Nəzakət|bu qaydalara]] riayət edin. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 17:00, 22 iyun 2021 (UTC) == White Demon ulduzu == {| style="border: 1px solid {{{çərçivə|{{{border|gray}}}}}}; line-height: 1.2; background-color: {{{rəng|{{{color|#fdffe7}}}}}};" |rowspan="2" valign="top" | [[Şəkil:White Demon Barnstar.png|135px]] |rowspan="2" | |style="font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.1em;" | '''White Demon ulduzu''' |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray; width:100%;" | <div>Konniçiva! Davam edən fəaliyyətiniz boyunca Azərbaycandilli Vikipediya üçün verdiyiniz töhfələr və yaratdığınız məqalələrə görə sizə öz şəxsi mükafatımı təqdim edirəm! Good luck!— '''[[İstifadəçi:White Demon|<span style="color:#7F007F;cursor:crosshair">127-ci yapon</span>]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<span style="color:#e6005c;cursor:crosshair">imperatoru</span>]]''' 05:24, 24 iyun 2021 (UTC) |} :{{U|White Demon}}, həqiqətəndə mənim üçün gözlənilməz və xoş oldu bu ulduz. Fəaliyyətimə verdiyiniz qiymətə görə sizə minnətdarlığımı bildirirəm. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:08, 24 iyun 2021 (UTC) == DVTY şablonu == Salam həmkar. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Urfan_M%C9%99mm%C9%99dov&diff=next&oldid=5969714 Burada] yenə DVTY şablonunu silmisiz. Sizinlə biz bu barədə [https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:C._Cavad/Arxiv_2021#X%C9%99b%C9%99rdarl%C4%B1q_4 müzakirə] aparmışdıq axı. Niyə belə edirsiz ki? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:33, 24 iyun 2021 (UTC) :Salam, Araz bəy. DVTY şablonu ilə heç bir problemim yoxdur. Siz bir neçə gün əvvəldə məqalələrə DVTY şablonu əlavə elədiniz. Sizi səmimi deyəcəm. Bəzən olur ard-arda məqalə yaradıram, pis vəziyyətdə olanları siləqəyə salıram. O zamanda səhvən silinir. Yəni bu insan amilidir. Misal üçün hal-hazırda xərarətim ola-ola monitorun arxasındayam və bir-bir təltifləri əlavə edirəm məqalələrə. Tam 2 saatdır fasiləsiz əlavə edirəm. Ola bilsin nəsə səhv buraxım. Biz insanıq yəni. Biri var qəsdən edir. Amma mən sizə nümunə göstərə bilərəm, DVTY şablonunu silməmişəm, məqaləni elə o şablonla saxlamışam. Yəni insan amilidir bu. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:00, 24 iyun 2021 (UTC) == Normativ hüquqi sənədlər == Salam, həmkar. Bütün təltiflərin normativ hüquqi sənədi bu gün gələcək? — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 12:00, 26 iyun 2021 (UTC) :Salam, bəli. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:14, 26 iyun 2021 (UTC) </div> ep0hqw1v6jda2iirsfddeqehdborera 6547614 6547612 2022-07-24T21:42:14Z C. Cavad 202463 /* Normativ hüquqi sənədlər */ wikitext text/x-wiki {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2021|<span style="color:white;">2021</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} == Cəmşid Naxçıvansкi == Salam həmкar. Mənim [[Hətəmxan Quliyev]] adlı məqalədə redaкtəmin geri qaytarmağınız bir yana, deyəsən özünüzdən [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=H%C9%99t%C9%99mxan_Quliyev&diff=next&oldid=5692020 burada] Cəmşid Naxçıvansкiyə təzə soyad vermisiz? Bir daha deyirəm: Redaкtələrinizdə ciddi olun. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzaкirə]]) 11:52, 5 yanvar 2021 (UTC) :Salam, Araz bəy. Həll elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:16, 5 yanvar 2021 (UTC) ::[https://az.wikipedia.org/w/index.php?search=C%C9%99m%C5%9Fid+Nax%C3%A7%C4%B1vanl%C4%B1&title=X%C3%BCsusi:Axtar&profile=advanced&fulltext=1&searchengineselect=mediawiki&advancedSearch-current=%7B%7D&ns0=1 Bunları] da həll edin. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 13:51, 5 yanvar 2021 (UTC) :::Həll elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:58, 8 yanvar 2021 (UTC) <div style="font-family: Calibri"> == Redaкtəçi ulduzu == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:Copyeditor Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Redaкtəçi ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | [[Polad Həşimov]] məqaləsi üzərindəкi əvəzolunmaz fəaliyyətinizə görə bu medalı təqdim edirəm, Uğurlar! {{*:)}} — ''[[İstifadəçi:Xəyal Haşımov|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xəyal Haşımov</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xəyal Haşımov|^{<span style="color:#666362">''müzaкirə''</span>}]]</small> 12:20, 7 yanvar 2021 (UTC) |} :{{U|Xəyal Haşımov}}, diqqətinizə və müкafata görə sizə təşəккürümü bildirirəm :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:52, 7 yanvar 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Tireless Contributor Barnstar Hires.gif|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yorulmaz töhfəverən ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Postmüharibə dövründə Azərbaycan şəhidləri haqqında yaratdığın məqalələrə görə. Fəaliyyətində uğurlar! --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 03:05, 9 yanvar 2021 (UTC) |} :Göstərdiyiniz diqqətə görə təşəккürümü bildirirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 07:38, 9 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam həmkar. Dəfələrə xatırlatmağıma baxmayaraq [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C3%BCsal_V%C9%99liyev&diff=next&oldid=5694916 belə] redaktənizə davam edir və mənim redaktəmi silirsiz. Bir günlük blok olunursunuz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:48, 11 yanvar 2021 (UTC) == Qeyd == Hörmətli istifadəçi, dəfələrlə xəbərdarlığa baxmayaraq hələ də rus k-sından istifadə edirsiz. Buna görə son xəbərdarlığımı edirəm və 3 günlük fəaliyyətinizi məhdudlaşdırıram. Nə üçün bu qədər blokdan sonra hələ də bu fəaliyyətinizdən əl çəkmirsiz? Nə dərəcədə çətindir bu işdən əl çəkmək? — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 19:10, 12 yanvar 2021 (UTC) :{{U|Eldarado}}, salam. "к" hərfinin olmadığı [[İsabala Hüseynov|1]], [[Tural Cuvarov|2]], [[Nurlan Ağakişiyev|3]] və 20-dən çox məqalə var. Bir müddət əvvəl, ötən il isə hətta bot vasitəsilə bütün "к" hərfləri götürüldü. 150-dən çox məqalədə. Baş leytenant məqaləsi isə bir məqalədən copy olunduğu üçün hamısı elə gedib. "к" hərfinin məqalələrdə istifadə olunmasını çoxdan təqidmişəm. Polad Həşimov məqalə, o cümlədən 20-dən çox statuslu məqaləyə baxa bilərsiniz. Həmçinin bir məqamıda deyim. К-ların bot vasitəsilə götürülməsi üçün hətta müraciətdə eləmişdim. Məsələni dəqiqləşdirmədən məni 3 gün müddətinə uzaqlaşdırdığınız üçün təəsüf edirəm. Əgər "к" hərfindən qəsdən istifadə eləsəydim, ''кəndi'' sözündən başqa ''oкtyabrın 5-'' sözündə də "к" yazardım. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:16, 12 yanvar 2021 (UTC) ::Bu mövzuda dəfələrlə irad tutulub sizə, yəni dəfələrlə dediyim 3-5 dəfə deyil, bəlkə də 10 dəfə 15 dəfə deyilib. Artıq önəmi yoxdur bunu bilərəkdən edirsiz ya copy edərkən düşür. İlk məqalə etməsəz copy olanlara düşməz. Bu cür fəaliyyətlə sizə bot statusu verilə bilməz təəssüf ki.— ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 19:52, 12 yanvar 2021 (UTC) :::{{U|Eldarado}}, ümid edirəm bundan sonra hər şey yaxşı olacaq :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:10, 12 yanvar 2021 (UTC) ::::Salam hörmətli istifadəçi, zəhmət olmasa tərəfinizdən yaradılan məqalələrdə k hərflərini düzəldin(botsuz). Bir daha bu cür fəaliyyətə yol verməyin. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 09:49, 19 yanvar 2021 (UTC) :::::Salam, {{U|Eldarado}}. Dünən məqalələrdən bir-bir к hərflərini çıxardım. '''кəndində''' sözü olan 200-dən çox məqalədən çıxardım. Başqa hansı məqalələrdə qalıb, ona necə baxa bilərəm ? К hərfindən artıq istifadə eləmirəm, son həftə ərzində olan fəaliyyətimdə görə bilərsiniz. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:52, 19 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam həmkar. Neçə dəfə irad tutulsa da yenə redaktələrimi silirsiz. [[Pərvin Əlizadə]] [[Birinci Qazaxlar]] kəndində dəfn olunduğu halda niyə dəfn yerinə [[Bərdə rayonu]] yazırsız? Bilirsiz neçə-neçə məqalələrdə bu cür redaktənizlə dəqiqliyi pozmusuz. Etməyin belə. Dəqiq yer məlumdursa niyə ümumi rayon adı yazaq ki? Bu mənim son iradımdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 13:03, 21 yanvar 2021 (UTC) :Salam Araz müəllim. [[Pərvin Əlizadə]] məqaləsində bir-bir düzəlişlər eləmədim, birbaşa yeilədim məqaləni. Ona görə silindi həmin məlumat. Bir daha olmayacaq. Kənd adlarını dəqiqliyinə qədər yazacam. Hissə-hissə edirəm sadəcə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:42, 21 yanvar 2021 (UTC) == Red. müharibəsi == Hər vaxtınız xeyir, yoldaş. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=R%C9%99%C5%9Fad_N%C9%99biyev&diff=5752053&oldid=5752051 bu redaktəmi] qaytararaq məqalə üzərində işləməyə başlamısınız. Nəticədə, etidiyiniz dəyişikliklərin məzmunu eynidir. Redaktə müharibəsinin səbəbini öyrənə bilərəmmi? — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 10:19, 26 yanvar 2021 (UTC) :Bu müharibə deyil. Cəmi bir dəfə geriqaytardınız mənim əlavələrimi. +Məqaləyə "iş gedir" şablonu yerləşdirmişəm. Məqalənin şablonun titul bölməsi yox idi. Onu əlavə elədim və digər əlavələrdə olacaqdır. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:22, 26 yanvar 2021 (UTC) ::Sizin iş gedir şablonu yerləşdirməyinizlə mənim redaktəm eyni vaxta təsadüf edib. Təkrar edirəm, nəticə etibarilə etdiyiniz dəyişikliklərin məzmunu mənim hazırladığım versiya ilə eynidir. Olmazdımı ki, redaktəni qaytarmazdan öncə bir nəzər salardınız? Yeri gəlmişkən, titul bölməsi də tərəfimdən əlavə olunmuşdu. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 10:24, 26 yanvar 2021 (UTC) :::Mən sizin əlavələrinizi qaytarmamışam. Eyni anda titul bölməsi əlavə olunub. Ona görə də toqquşub. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:28, 26 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [[Elvin Məmmədov (çavuş, 1992)]] məqaləsində niyə '''Biləsuvar rayonu Xırmandalı kənd məzarlığında dəfn olunmuşdur''' ifadəsini ''Biləsuvar rayonunda dəfn olunub'' ifadəsi ilə [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Elvin_M%C9%99mm%C9%99dov_(%C3%A7avu%C5%9F,_1992)&diff=next&oldid=5751010 dəyişmisiz]. Bu halı təkrar etməməyinizi demişdim axı. Niyə dəqiq yer bilindiyi halda öz yannızdan onu dəyişirsiz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 16:04, 26 yanvar 2021 (UTC) :Hə, indi gördüm. Əslində bunu qəsdən eləmirəm. Sadəcə bəzən həddən artıq diqqətsiz oluram deyə diqqətimdən yayınır. Misal üçün ötən 2 gün ərzidə 28 məqalə hazırladım. Hər saat başı görəndə məqalələri çaşıram. Üzrlü hesab edin. Daha diqqətli olacam. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:44, 26 yanvar 2021 (UTC) ::İnanmıram, çünki bu hal sizdə mütəmadi olur. Bir daha olmasın. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:07, 27 yanvar 2021 (UTC) == Xalid Mecdunov == Salam, həmkar. Qohumum olan şəhid [[Elsevər Piriyev]] barədə səhifə açdığınıza görə və müəllifi olduğum [[Elşən Quluzadə]] səhifəsinə düzəlişlər edərək səhifə üçün şəkil yüklədiyinizə görə təşəkkürümü bildirirəm. Bir sualım var. Yəqin ki, Daxili Qoşunların hərbçisi olan şəhidlərin şəkillərini siz yükləmisiniz. Xalid Mecdunov Daxili Qoşunlar hərbçisi idi? Xahiş edirəm, yeni yaratdığım Xalid Mecdunov səhifəsinə düzəliş edəsiniz və oraya DİN DQ-ya (əgər aiddirsə) aid olan şəhidimizin şəklini yükləyəsiniz. Mən tapa bilmədim. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 10:52, 29 yanvar 2021 (UTC) :Salam. Allah rəhmət eləsin şəhidlərə. Xeyr, Xalid Məcdunov Daxili Qoşunların çavuşu deyildi. 2016-cı ildən Quru Qoşunlarının çavuşu idi. Əlavə olaraq deyim, Daxili Qoşunları 66 şəhid verib və onların 60 haqda məqaləni hazırlamışam. Digərləri haqda da növbəti günlərdə hazır olacaq məqalələr. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:54, 29 yanvar 2021 (UTC) ::Amin. Bağışlayın, mən elə bilirdim şəhidimiz "Mecdunov" soyadlıdır. Mən "Xalid Mecdunov" sözünü axtarışa verəndə "səhifə yoxdur, yaradın" dedi. Ona görə yaratdım. Silə bilərsiniz. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 11:01, 29 yanvar 2021 (UTC) :::Problem deyil. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 11:04, 29 yanvar 2021 (UTC) ::::Təşəkkür. :-) — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 11:07, 29 yanvar 2021 (UTC) == Yeni medal səhifəsi == Salam, həmkar. “Azərbaycan Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin 10 illiyi (2012-2022)” yubiley medalı səhifəsini yaratmışam. Siz Vətən Müharibəsi medalları barədə səhifələr yaratmısınız. Yeni medal səhifəsinə kömək etsəniz, sevinərəm. İstinadları əlavə edə və ya medalın şəklini yükləyə bilərsiniz. Link buradadır: [["Azərbaycan Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin 10 illiyi (2012-2022)" yubiley medalı]]. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 18:12, 31 yanvar 2021 (UTC) :Salam. Çox sağolun məqaləyə görə. Vaxtım olan andaca istinad və foto əlavə edəcəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:20, 1 fevral 2021 (UTC) == Məqalə == Salam. [[Tural Bayramlı (əsgər)]] səhifəsini mən yaratmışam. Sizin istifadəçi səhifənizdə onu gördüm. Onu "məqalələrim" başlığı altında yaymısınız. Axı, o məqaləni mən yaratmışam, siz isə sadəcə düzəliş etmisiniz. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 19:32, 03 fevral 2021 (UTC) :Salam. Bilirəm. O siyahıda olan məqalələr yaratdığım və yenidən qurduğum məqalələrdir. İstifadəçi səhifəmi yenidən hazırlayıram. İşlərin çoxluğu ilə əlaqədar bitirə bilmirəm. Həmin versiyada qeyd olunacaq. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:10, 3 fevral 2021 (UTC) == Müraciət == Salam. Yaratdığım məqalələri yenilədiyinizə görə təşəkkürlər. Ancaq, redaktələrimi silirsiniz. Öz səhifəmdəki redaktələri də silirsiniz. [[Əkbər Mustafayev|Əkbər Mustafayevin]] Mirzəxan Qaraqoyunlu kəndində anadan olması düzgün bir məlumatdırsa, bəs o kənd adını niyə silmisiniz? Sizin səhifələrinizdə də müşahidə edirəm ki, kənd adlarını yazmağa ehtiyac duymursunuz, elə rayon adı yazırsınız. Mənim səhifələrimi yeniləyəndə kənd adlarına dəyməməyinizi xahiş edirəm. Bir daha yeniləmələrə görə təşəkkürlər. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 15:29, 5 fevral 2021 (UTC) :Salam. Əvvəlcə bir sual verəcəm sizə. Sizin səhifələr hansıdır ? Burada "sizin səhifəniz" və ya "mənim səhifəm" söhbəti yoxdur. Kəndin şablonda yazılmamasına gəlincə isə ''həyatı'' bölməsində yazıldığı üçün şablonda yazmağa ehtiyyac yoxdur. Məlumat uzun olur və vizual olaraq pis görünür. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:32, 5 fevral 2021 (UTC) ::Siz məni yəqin ki, səhv başa düşdünüz. Təbii ki, sizin-bizim söhbəti yoxdur. Ancaq, məncə, kənd adı da görünsə, yaxşı olar. Bir də, redaktələrimi silməməyinizi xahiş edirəm. Uğurlar. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 15:39, 5 fevral 2021 (UTC) :::Mən səhv başa düşməmişəm. Demisiniz: '''Mənim səhifələrimi yeniləyəndə adlarına dəyməməyinizi xahiş edirəm.'''. Nəysə, bu əsas məsələ deyil. Sizin yaratdığınız məqalələrdə bir sıra səhvlər var. Ədəbiyyat sözlərindən istifadədə tutmuş "düşmən" sözündən istifadəyə qədər. Uğurlar sizə. :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:44, 5 fevral 2021 (UTC) ::::CCavadov {{u|Sevindiknesiboglu2008}} düz deyir ki, siz kənd adlarını silirsiniz. Bu hal haqqında sizə dəfələrlə ([https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:CCavadov/Arxiv_2020#La%C3%A7%C4%B1n_Al%C4%B1yev ]) xəbərdarlıq etmişəm. Bir daha təkrar olunsa tədbir görməli olacağam. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 16:47, 5 fevral 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Turqut_Zeynalov&diff=next&oldid=5786574 Burada] yenə <nowiki>{{DVTY}}</nowiki> şablonunu silmisiz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 06:28, 13 fevral 2021 (UTC) :Hə, doğrudur. Həmin məqalənin bölmələrini bir-bir yığırdım. Giriş hissəsinə də gələndə elə bilmədən əvəz elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:25, 13 fevral 2021 (UTC) ::Bilmədən etmirsiz. Qəsdən edirsiz. Ona görə ki [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%96m%C9%99r_Qurdayev&type=revision&diff=5795276&oldid=5795271 bu] redaktəniz də təsdiq edir, dediyimi. Blokdan sonra xahiş edirəm bir daha etməyin. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:12, 17 fevral 2021 (UTC) == "Vətən müharibəsi Şəhidləri" şablonu == Salam. 507 Şəhidin adının yazıldığı Vətən müharbəsi Şəhidləri şablonuna matros Bəybala Əliyevin adını əlavə edə bilərsiniz? — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 08:35, 15 fevral 2021 (UTC) :Salam. İndi əlavə edirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:50, 15 fevral 2021 (UTC) ::Əlavə elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:54, 15 fevral 2021 (UTC) :::Çox sağ olun. Təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 12:24, 16 fevral 2021 (UTC) ::::Buyurun. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:45, 16 fevral 2021 (UTC) == Request for translation == Good day, [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]]! Could You help me please to find anyone who is able to translate an article about [[en:Rina Zaripova|Tatar journalist]] from English or Russian to Azerbaijani? In return, I can make the same volume of translation of your article from English to Tatar or Russian.— [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 16:02, 22 fevral 2021 (UTC) :Привет. Я посмотрел статью. Я могу перевести статью с русского. Постараюсь сегодня решить. Если нет, сделаю завтра утром. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:05, 22 fevral 2021 (UTC) ::Yaxşı!— [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 16:24, 22 fevral 2021 (UTC) :::Привет, [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]]! Теперь появился и [[tr:Rina Zaripova|турецкий перевод статьи]]. Поэтому можете воспользоваться им. — [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 11:50, 24 fevral 2021 (UTC) == Səid Cəfərov məqaləsinin sadələşdirilməsi == Salam. Səid Cəfərov səhifəsinə əlavə etdiyim məlumatları niyə silmisiniz? Məlumatlar ensiklopedikdir, üstəlik həmin məlumatları mənə Şəhidin bacısı göndərib. Hər Şəhidin səhifəsində az da olsa, bir neçə məlumat olmalıdır. Əks halda, səhifələr eyniləşir və sadələşir. Əgər, həmin Şəhid haqqında məlumatlar dəhşətli dərəcədə azdırsa, güc ilə tapılırsa, onda sadələşdirmək olar məncə. Ancaq, haqqında çoxlu məlumatlar olan bir Şəhidin bioqrafiyasında həmin məlumatları niyə gizlədək ki? Səhərisi gün Şəhidin ailəsi həmin məqalənin fərqinə varıb deməzmi ki, niyə az yazmısınız. Şəxsən, belə bir halla rastlaşmışam. Mənə irad da bildiriblər. Tutalım ki, bir Vikipediya istifadəçisi bütün Şəhidlər haqqında yazılan səhifələrlə maraqlanmaq fikrinə düşüb. Ancaq, hər səhifədə fərqinə varır ki, səhifələrdə eyniləşmə və məlumat əskiklikləri var. Eyni stildə yazılmış səhifələri oxuyan istifadəçi eyni cümlələri oxuya-oxuya sıxıla bilər. Tənqidimi yaxşı qarşılasanız, pis olmazdı. Bir də, Şəhidin vəfat tarixini dəyişdirmisiniz. Bu, səhvdir. Şəhidin məzarında da yazılıb ki, 9 noyabr 2020-ci ildə Şəhid olub. Doğum yeri də Dördlər kəndi deyil, Xol Qarabucaq kəndidir. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 14:25, 22 fevral 2021 (UTC) :Salam. Qısaca yazsaydınız, "həmin məlumatları niyə silmisiniz?" daha qısa və ümumi olardı. 50-60 sözdən mühazirə oxumağa ehtiyyac yoxdur. Həmin cümlələr əlbətdə əlavə olunmalıdır. Amma səliqəli formada. Elə copy edib, məqaləyə yerləşdirməyə ehtiyyac yoxdur. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:30, 22 fevral 2021 (UTC) :Doğum tarixi, doğum yeri, vəfat tarixi və vəfat yeri rəsmi məlumatlardan əldə eləmişəm. Orada səhv ola bilər. Burada günah məndə deyil. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:40, 22 fevral 2021 (UTC) ::Şəhidin bacısı özü bunu göndərib. Məzarında da doğum yeri və vəfat tarixi mən deyən kimidir. Orada səhv ola bilər, ancaq, Vikipediyada səhv olmamalıdır. Baxarlar, görərlər, irad yenə mənə gələr. ("Ehtiyyac" yox, "ehtiyac"dır) — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 14:42, 22 fevral 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Barnstar of Diligence Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Çalışqanlıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Təqdirəlayiq fəaliyyətinizə görə. [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NMW03|müzakirə]]) 20:28, 2 mart 2021 (UTC) |} :{{U|NMW03}}, fəaliyyətimə göstərdiyiniz diqqətə görə sizə minnətdarlığımı bildirirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:32, 2 mart 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [[Əli Nəcəfov]] adlı məqalədə yenə də ''Masallı rayonunun Tüklə kəndində dəfn olunub.'' ifadəsindən kənd adını, və yenə də həmin məqalədən <nowiki>{{DVTY}}</nowiki> şablonunu silmisiz. Niyə? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:15, 3 mart 2021 (UTC) :[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C6%8Fli_N%C9%99c%C9%99fov&diff=prev&oldid=5705336 Məqalə] bu vəziyyətdə idi. ''"Qəhrəmancasına"'', ''"igidliyi"'' tipdə sözlər də var idi. Elə bölmə-bölmə sıfırdan yığdım. Məqaləni görünüşdən təcrübəsiz bir istifadəçi və ya İP tərəfdən yaradılıb görünüşü verirdi. Məqalədə DVTY-dan istifadə olunduğunu indi bildim. Kənd adlarını artıq silmirəm məqalələrdə :-) Hətta şablonlara da əlavə edirəm :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:20, 3 mart 2021 (UTC) == Hərbi təşəkkür == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:Experimental Aircraft Barnstar (original).png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Hərbi Ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | II Qarabağ Müharibəsindən etibarən göstərdiyiniz əvəzsiz fəaliyyətinizə, xüsusən statuslu Polad Həşimov, Şükür Həmidov, Zaur Nudirəliyev və Ramiz Qasımov məqalələri üçün təşəkkürlərimi bildirir və fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:40, 6 aprel 2021 (UTC) |} :Fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:50, 6 aprel 2021 (UTC) ::Bu münasibətlə mən də təşəkkürümü bildirirəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:52, 6 aprel 2021 (UTC) :::Çox sağolun Araz müəllim. Minnətdarlığımı bildirirəm sizə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:38, 6 aprel 2021 (UTC) == Təşəkkür == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:GA barnstar.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yaxşı məqaləçi''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | [[Polad Həşimov]], [[Şükür Həmidov]], [[Zaur Nudirəliyev]] və [[Ramiz Qasımov (pilot)|Ramiz Qasımov]] məqalələrinin yaxşı status aldığına görə təltif olunursunuz. Fəaliyyətinizdə uğurlar! — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 15:33, 6 aprel 2021 (UTC) |} :Xəyal bəy, fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. Bu gün mənim üçün xoş bir gün oldu :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:40, 6 aprel 2021 (UTC) ::Həqiqətən daha artıqlarına layiqsiniz. Əziyyətiniz əvəzolunmazdır. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 15:48, 6 aprel 2021 (UTC) == Mövzu == Salam. Vikipediyada olan avtopatrul, rolbaker və s. digər ad almış istifadəçilərin bəziləri məqalədə yerləşən gün, ay və ilə keçid verirlər, bəziləri isə keçid vermirlər. Mən artıq çaş-baş qalmışam. Bilmirəm hansı düzgündür hansı yanlış. [[İstifadəçi:Musa Səmədov|Musa Səmədov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Musa Səmədov|müzakirə]]) 18:48, 15 aprel 2021 (UTC) :Salam. Keçid verilməlidir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:50, 15 aprel 2021 (UTC) == Qərib Baxşəliyev == Salam. Qərib Baxşəliyevin özünü vurduğunu İkinci Qarabağ müharibəsinin digər iştirakçısı deyir. Bunu həm də Baxşəliyevin cəsədinin ermənilər tərəfindən çəkilən videogörüntüsü də təsdiqləyir. Onun şəhid olduğu avtomobildə qüllə izləri yoxdu. Baxşəliyevin yarası izə yandan deyil, başının üst tərəfindədir. Elə görünür ki, ağzına atəş açıb qüllə başının üstündən çıxıb. — [[İstifadəçi:Interfase|Interfase]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Interfase|müzakirə]]) 19:01, 19 aprel 2021 (UTC) == Mübariz İbrahimov məqaləsi == Salam həmkar. [[Mübariz İbrahimov]] məqaləsini sizin digər yaxşı məqalə statusu almış məqalələr kimi təkmilləşdirməyinizi və status almağı üçün təklif etməyinizi təklif edirəm. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 12:06, 26 aprel 2021 (UTC) :Salam, {{U|Xeyal}}. Əslində Mübariz İbrahimov və daha bir neçə nəfər Milli Qəhrəman haqqında statuslu məqalə hazırlamağı düşünürəm. Mübariz İbrahimovun irsi digərlərilə müqayisədə geniş olduğu üçün, məqalə hətta "Seçilmiş" məqalə statusu da ala bilər. Qismət olsa, hazır edəcəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:14, 26 aprel 2021 (UTC) ::Səbrsizliklə gözləyirəm. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 12:15, 26 aprel 2021 (UTC) == Kateqoriyaların silinməsi == Salam həmkar. Bəzi məqalələrdən niyə [[:Kateqoriya:İkinci Qarabağ müharibəsində həlak olanlar]] kateqoriyasını silmisiz. Məsələn [[Nurağa Tağıyev]] məqaləsi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:32, 2 may 2021 (UTC) :Salam, {{U|Araz Yaquboglu}}. Həmin məqalələrdə ''Vətən müharibəsinin şəhidləri'' adlı şablon yox idi və ona görədə ''Vətən müharibəsi şəhidləri'' adlı kateqoriya altında birləşməmişdilər. Həmin məqalələrə bu gün şablon əlavə edəcəm ki, ''Vətən müharibəsi şəhidləri'' adlı kateqoriyada olsunlar. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:46, 2 may 2021 (UTC) == Fotonun məqalədən silinməsi == Salam həmkar. Şəkli [[Pərvin Hacıyev|məqalədən]] müəllif hüququ pozuntusu ilə əlaqədar silinməsi səbəbiniz neytral mövqe deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:46, 14 may 2021 (UTC) :{{U|Araz Yaquboglu}}, salam. Əlbətdə səbəb o deyil. Həmin səbəb sadəcə rəsmiyyət üçündür. Real səbəb isə hal-hazırda hərbi xidmətini davam edən (özüdə işğaldan azad olunan ərazilərdə rəhbər vəzifədə) bir şəxsin fotosunun yayılmasına ehtiyac yoxdur. Deyə bilərsiniz, sosial medialarda var. Bəli, qazaxlıların 1-2 səhifəsi paylaşmışdı. Amma həmin postla, Google'da şəxsin adı axtarışa verən zaman nəticə verən birinci səhifə arasında fərq var. Mən daim qəti formada rəhbər vəzifələrdə olan şəxslərin fotolarının yayılmasının əleyhinə olmuşam. Hansı H/H Komandirinin fotosunu siz görmüsünüz ? Ölümlərinə qədər heç birin fotosu yox idi. Ölümündən sonra sadəcə bilinirdi, sən demə həmin fotoda olan şəxs bu imiş. Ona görə fotonun silinməsi yaxşı olardı. Ən azından hələ qarşıda Azərbaycanı müharibə gözləyir. Ona qədər hərbi sirrlərin ciddi formada qorunması davam eləməlidir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:42, 14 may 2021 (UTC) :Həmçinin daha bir məsələ haqqında danışacam. Foto olmalıdır məsələsini tez-tez qaldırırlar. Ordunun rəhbərliyində təmsil olunan bir nəfər var. Onu adını hamı bilir, səhifəsidə var və s. Məndə həmin şəxsin onlarla fotosu var (orijinal özüdə). Mən qaça-qaça bura əlavə elədim ? Yox, əlbətdə. Məqalədə foto olmalıdı qaydasına son qoyulmalıdır artıq. Məqalədə foto olmasa, məqalənini baxış sayı aşağı düşər ? Adicə məhrum Polad Həşimov məsələsini çox gözəl bilirsiniz. Ona məqalə hazırlamışdım hələ 4 il əvvəl. Fotosuz idi məqalə. Məlumat belə yox idi, sadəcə 1-2 söz. O belə məqalənin silinməsini istədi. Əslində isə məqalədə heç bir sirrdən söhbət belə gedə bilməzdi. Ruhu şad olsun onun. Ona görə bu məsələnin önəmini anlamaq lazımdır. Həmin fotonu əlavə edən istifadəsi uşaqdır, 12 yaşı var. O çox guman başa düşə bilmir işin mahiyyətini. Ona görə də fotolar əlavə edir bütün məqalələrə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:52, 14 may 2021 (UTC) ::Vikipediyasız da kimi istəsələr tapa bilərlər. Bundan da yüksək vəzifədə olan komandirlərin fotoları var. Məqalədə şəklin olub-olmaması heç vaxt məni də maraqlandırmayıb. Əsas mətndi, şəkil önəmli bir şey deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:46, 15 may 2021 (UTC) == Milli Qəhrəmanlar == Salam. Ümid edirəm ki, işlərini qaydasındadır. [[:Kateqoriya:Azərbaycan Milli Qəhrəmanlarının siyahıları]] kateqoriyasını gördüm. Məncə buradakı məqalələr [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanlarının siyahısı]] məqaləsinə köçürülməlidi. Özüm etmək istədim, lakin bəzi şəxslərin əsas məqalədə olmadığını gördüm. Siz bu iş üzrə fəaliyyət göstərirsiniz deyə sizə yazmağa qərara aldım. Xahiş edirəm, vaxtınız olanda nəzər yetirib səliqəyə salasınız. -[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:42, 16 may 2021 (UTC) :Salam. Mütləq həmin sahəyə aid olan məqalələridə səliqəyə salacam. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:44, 16 may 2021 (UTC) == Arəstə Baxışova == Salam, mən Arəstə Baxışovanın Alman dilli Vikipediyada məqaləsini yaratdım. Onun fotosunu zəhmət olmasa azad edərdiniz. Öncədən sağ olun — [[İstifadəçi:Opennes|Opennes]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opennes|müzakirə]]) 09:52, 17 may 2021 (UTC) :Salam. Zəhmət deyilsə müraciətinizi dəqiqləşdirin. Başa düşmədim nə istədiyinizi. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:54, 17 may 2021 (UTC) ::Salam. Yanlış anlamadımsa istifadəçi şəklin commonsa yüklənməyini xahiş edib. — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:10, 18 may 2021 (UTC) :::Fotonu özünüz əlavə edində Commonsa. Fotonun müəllifi mən deyiləm zatən :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:10, 18 may 2021 (UTC) == İdarəçi seçimi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim idarəçilik statusumlə bağlı keçirilən [[Vikipediya:İdarəçilər#Xeyal_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_idarəçi_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 10:50, 18 may 2021 (UTC) |} :Salam. Səs verim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:10, 24 may 2021 (UTC) == Kateqoriya, şablon və eyniləşdirmə == Salam. Yanlış xatırlamıramsa İkinci Qarabağ müharibəsi ilə bağlı ümumi qərar alınmışdı və şəhid sözünün istifadəsi qərarı, şəhidlərin ensiklopedik qəbul edilməsi qərarı qəbul olunmuşdur. İndiki halda əgər Vətən müharibəsi şəhidləri kateqoriya adı varsa, Birinci Qarabağ müharibəsində həlak olanlar kateqoriyasının adında düzəliş etsək daha doğru olmaz mı? Yoxsa ümumi qərar sadəcə vətən müharibəsi ilə bağlı olduğu üçün bu dəyişmə neytrallığı pozacaq? Bir də Vətən müharibəsi şəhidləri şablonunun adını dəyişərək ümumi düzəlişlər etdiyinizi gördüm. Kateqoriyada da eyni düzəlişi etmək lazımdır mı? — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 14:32, 24 may 2021 (UTC) :Salam. Bir dəqiqləşdirmə edəcəm. Əslində ordenlərlə və medallarla təltif olunan şəhidlər ens. hesab olunur. Mən belə düşünürəm 1992-1994-cü illərdə şəhid olan, amma orden və medal almayan şəhid hərbi qulluqçuların məqalələri silinməlidir. Bircə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları, "Azərbaycan Bayrağı" ordeni, "Vətən uğrunda" medalı və "İgidliyə görə" medalı ilə təltif olunan şəhidlərin məqalələri olmalıdır. Bu məsələnin bir tərəfi. Kateqoriya mövzusunda məncə hər şey qaydasındadır. Ola bilsin addan "Birinci" sözünün çıxarılması barədə suallar olsun. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:14, 24 may 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Copyeditor Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Redaktəçi ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Hörmətli CCavadov bəy! Sizi 50.000 redaktə sayını keçməyiniz münasibəti ilə təbrik edirəm. Başda şəhid məqalələri olmaq üzərə göstərdiyiniz əvəzsiz fəaliyyətə görə də bir daha təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzulayıram! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:22, 30 may 2021 (UTC) |} :Fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. Bu gün mənim üçün xoş bir gün oldu :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:28, 30 may 2021 (UTC) ::Fəaliyyətiniz diqqətə layiqdir! Təşəkkürlər, daha xoş günlər arzulayıram :) — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:32, 30 may 2021 (UTC) == Səbəbsiz dəyişiklik == Salam [https://az.m.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:MobileDiff/5974010?diffmode=source burada] niyə düzəliş etdiyimi redaktəni dəyişirsiz. Səbəbini bilmək olar? onsuz "''File''" sözü "''Fayl''" sözünə dəyişilməlidir. {{<code>'''Bayraq|Azərbaycan'''</code>}} şablonu qısaldmaq üçün {{<code>'''AZE'''</code>}} şablonundan istifadə etmək tövsiyyə olunur. Və <<code>'''br'''</code>> yazısında istifadə edərkən yazılar arasında boşluq olmamalıdır. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 19:29, 31 may 2021 (UTC) == Redaktə müharibəsi == [[Cavid Səfərli]] məqaləsində etdiyiniz anlaşılmaz geri qaytarma faktiki olaraq redaktə müharibəsinə rəvac verməkdir. Bir müddətdir ki, siz ucdantutma mənim bu qəbildən olan redaktələrimi qaytarırsınız. Nəzərinizə çatdırıram ki, bütün Vikipediyalarda məqalə daxilində, mətnin mahiyyətini oxucuya daha effektiv çatdırmaq üçün mövzuya müvafiq əhəmiyyətli hissələr alt başlıqlarla ayrılır. Konkret olaraq, bu fundamental məqam hərbi qulluqçular barədə tərtib olunan məqalələrdə müstəsna əhəmiyyətə malikdir. Çünki rütbəsindən asılı olmayaraq, hər hərbi qulluqçunun xidmət yolu yalnız Vətən müharibəsindən ibarət deyil. Birinci Qarabağ Müharibəsində iştirak edəni var, Aprel döyüşlərində iştirak edəni var, atəşkəs dövründə xidmətləri olan var. Qeyd elədiyim arqumentlərin fonunda güman edirəm ki, rasional bazisdə kopromisə gələ bilərik. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 12:54, 3 iyun 2021 (UTC) == Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı == Salam həmkar. Zəhmət olmasa [[Vikipediya:Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı]]nda Məzmunda qeyd olunan 2-ci və 3-cü bəndlərə əməl edəsiniz. Fəaliyyətinizdə uğurlar. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 14:18, 14 iyun 2021 (UTC) :Salam. Həmin qaydaları dünən mən yazmışam və qaydaları da çox gözəl də bilirəm. Siyahıda hər bir bölmə fərqli aylarda yenilənib və vahidləşdirməyə ehtiyacı var. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:22, 14 iyun 2021 (UTC) ::O zaman birinci növbədə sizi qaydalara əməl etməyə dəvət edirəm.{{*:)}} — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 14:31, 14 iyun 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam. Zəhmət deyilsə [[Elçin Nəsirov]] barəsində olan məqalədə yersiz redaktə etməyin. Bir daha bunu edəcəyiniz halda sizinlə bağlı ölçü götürülməsi üçün idarəçilərə müraciət edəcəm. Hörmətlə: [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 11:30, 22 iyun 2021 (UTC) :Salam, {{U|Musa Səmədov}}. Mənim yazı tərzimində olan xəbərdarlıq mesajlarını mənə yazmağla siz haqlı vəziyyətdə olmursunuz zatən. Sizin əlavələriniz yersizdir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:35, 22 iyun 2021 (UTC) ::Söz almısınız bəyəm? Sizin əlavələr onsuz yersizdir. Hər kəs eyni qayda da yazır, sizdə istədiyiniz tərzdə bir sözlə "öz kefinizlə" yazırsız. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 14:26, 22 iyun 2021 (UTC) :::Zəhmət deyilsə. [[Vikipediya:Nəzakət|bu qaydalara]] riayət edin. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 17:00, 22 iyun 2021 (UTC) == White Demon ulduzu == {| style="border: 1px solid {{{çərçivə|{{{border|gray}}}}}}; line-height: 1.2; background-color: {{{rəng|{{{color|#fdffe7}}}}}};" |rowspan="2" valign="top" | [[Şəkil:White Demon Barnstar.png|135px]] |rowspan="2" | |style="font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.1em;" | '''White Demon ulduzu''' |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray; width:100%;" | <div>Konniçiva! Davam edən fəaliyyətiniz boyunca Azərbaycandilli Vikipediya üçün verdiyiniz töhfələr və yaratdığınız məqalələrə görə sizə öz şəxsi mükafatımı təqdim edirəm! Good luck!— '''[[İstifadəçi:White Demon|<span style="color:#7F007F;cursor:crosshair">127-ci yapon</span>]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<span style="color:#e6005c;cursor:crosshair">imperatoru</span>]]''' 05:24, 24 iyun 2021 (UTC) |} :{{U|White Demon}}, həqiqətəndə mənim üçün gözlənilməz və xoş oldu bu ulduz. Fəaliyyətimə verdiyiniz qiymətə görə sizə minnətdarlığımı bildirirəm. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:08, 24 iyun 2021 (UTC) == DVTY şablonu == Salam həmkar. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Urfan_M%C9%99mm%C9%99dov&diff=next&oldid=5969714 Burada] yenə DVTY şablonunu silmisiz. Sizinlə biz bu barədə [https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:C._Cavad/Arxiv_2021#X%C9%99b%C9%99rdarl%C4%B1q_4 müzakirə] aparmışdıq axı. Niyə belə edirsiz ki? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:33, 24 iyun 2021 (UTC) :Salam, Araz bəy. DVTY şablonu ilə heç bir problemim yoxdur. Siz bir neçə gün əvvəldə məqalələrə DVTY şablonu əlavə elədiniz. Sizi səmimi deyəcəm. Bəzən olur ard-arda məqalə yaradıram, pis vəziyyətdə olanları siləqəyə salıram. O zamanda səhvən silinir. Yəni bu insan amilidir. Misal üçün hal-hazırda xərarətim ola-ola monitorun arxasındayam və bir-bir təltifləri əlavə edirəm məqalələrə. Tam 2 saatdır fasiləsiz əlavə edirəm. Ola bilsin nəsə səhv buraxım. Biz insanıq yəni. Biri var qəsdən edir. Amma mən sizə nümunə göstərə bilərəm, DVTY şablonunu silməmişəm, məqaləni elə o şablonla saxlamışam. Yəni insan amilidir bu. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:00, 24 iyun 2021 (UTC) == Normativ hüquqi sənədlər == Salam, həmkar. Bütün təltiflərin normativ hüquqi sənədi bu gün gələcək? — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 12:00, 26 iyun 2021 (UTC) :Salam, bəli. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:14, 26 iyun 2021 (UTC) == Araşdırmadan redaktə silmək == Salam, həmkar. Niyə Zamin Balakişiyev şəklinin azad olmayan fayllığı ilə bağlı redaktəni silmisiniz? Hər məlumata yalan deməzdən əvvəl araşdırmağınızı tövsiyə edirəm. Çünki, mənbədə yazdığım kimi şəkil Müdafiə Nazirliyinin siyahısından əldə olunub. Bir az keyfiyyətsiz olduğuna görə restavrasiya etmişəm sadəcə. Etməsəydim, keyfiyyətsiz olacaqdı. Bilirsiniz ki, MN Azərbaycan Bayrağı montaj edilmiş şəkilləri də əlavə edir siyahıya. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 17:31, 1 iyul 2021 (UTC) :Salam. Mən hər məlumat üçün rəy verəndən əvvəl təbii araşdırıram. Siyahıda da arxa fonda Azərbaycan bayrağının olduğu fotoların mövcud olduğunu bilirəm. Sadəcə sizin nəzərinizə bir məqalə çatdıracam. Foto bərpa ediləndən sonra ''müəllif hüquq sahibi'' bölməsində bu qeyd olunmalıdır. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:36, 1 iyul 2021 (UTC) ::Oldu, həmkar. Siyahıdan əldə etdiyim bütün şəkillərə restavrasiya ilə bağlı cümlə əlavə etdim. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 08:13, 2 iyul 2021 (UTC) </div> cosg5gd0ty01kuxx4dlqrpns5hxujuk 6547616 6547614 2022-07-24T21:42:42Z C. Cavad 202463 /* Araşdırmadan redaktə silmək */ wikitext text/x-wiki {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2021|<span style="color:white;">2021</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} == Cəmşid Naxçıvansкi == Salam həmкar. Mənim [[Hətəmxan Quliyev]] adlı məqalədə redaкtəmin geri qaytarmağınız bir yana, deyəsən özünüzdən [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=H%C9%99t%C9%99mxan_Quliyev&diff=next&oldid=5692020 burada] Cəmşid Naxçıvansкiyə təzə soyad vermisiz? Bir daha deyirəm: Redaкtələrinizdə ciddi olun. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzaкirə]]) 11:52, 5 yanvar 2021 (UTC) :Salam, Araz bəy. Həll elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:16, 5 yanvar 2021 (UTC) ::[https://az.wikipedia.org/w/index.php?search=C%C9%99m%C5%9Fid+Nax%C3%A7%C4%B1vanl%C4%B1&title=X%C3%BCsusi:Axtar&profile=advanced&fulltext=1&searchengineselect=mediawiki&advancedSearch-current=%7B%7D&ns0=1 Bunları] da həll edin. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 13:51, 5 yanvar 2021 (UTC) :::Həll elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:58, 8 yanvar 2021 (UTC) <div style="font-family: Calibri"> == Redaкtəçi ulduzu == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:Copyeditor Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Redaкtəçi ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | [[Polad Həşimov]] məqaləsi üzərindəкi əvəzolunmaz fəaliyyətinizə görə bu medalı təqdim edirəm, Uğurlar! {{*:)}} — ''[[İstifadəçi:Xəyal Haşımov|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xəyal Haşımov</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xəyal Haşımov|^{<span style="color:#666362">''müzaкirə''</span>}]]</small> 12:20, 7 yanvar 2021 (UTC) |} :{{U|Xəyal Haşımov}}, diqqətinizə və müкafata görə sizə təşəккürümü bildirirəm :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:52, 7 yanvar 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Tireless Contributor Barnstar Hires.gif|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yorulmaz töhfəverən ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Postmüharibə dövründə Azərbaycan şəhidləri haqqında yaratdığın məqalələrə görə. Fəaliyyətində uğurlar! --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 03:05, 9 yanvar 2021 (UTC) |} :Göstərdiyiniz diqqətə görə təşəккürümü bildirirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 07:38, 9 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam həmkar. Dəfələrə xatırlatmağıma baxmayaraq [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C3%BCsal_V%C9%99liyev&diff=next&oldid=5694916 belə] redaktənizə davam edir və mənim redaktəmi silirsiz. Bir günlük blok olunursunuz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:48, 11 yanvar 2021 (UTC) == Qeyd == Hörmətli istifadəçi, dəfələrlə xəbərdarlığa baxmayaraq hələ də rus k-sından istifadə edirsiz. Buna görə son xəbərdarlığımı edirəm və 3 günlük fəaliyyətinizi məhdudlaşdırıram. Nə üçün bu qədər blokdan sonra hələ də bu fəaliyyətinizdən əl çəkmirsiz? Nə dərəcədə çətindir bu işdən əl çəkmək? — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 19:10, 12 yanvar 2021 (UTC) :{{U|Eldarado}}, salam. "к" hərfinin olmadığı [[İsabala Hüseynov|1]], [[Tural Cuvarov|2]], [[Nurlan Ağakişiyev|3]] və 20-dən çox məqalə var. Bir müddət əvvəl, ötən il isə hətta bot vasitəsilə bütün "к" hərfləri götürüldü. 150-dən çox məqalədə. Baş leytenant məqaləsi isə bir məqalədən copy olunduğu üçün hamısı elə gedib. "к" hərfinin məqalələrdə istifadə olunmasını çoxdan təqidmişəm. Polad Həşimov məqalə, o cümlədən 20-dən çox statuslu məqaləyə baxa bilərsiniz. Həmçinin bir məqamıda deyim. К-ların bot vasitəsilə götürülməsi üçün hətta müraciətdə eləmişdim. Məsələni dəqiqləşdirmədən məni 3 gün müddətinə uzaqlaşdırdığınız üçün təəsüf edirəm. Əgər "к" hərfindən qəsdən istifadə eləsəydim, ''кəndi'' sözündən başqa ''oкtyabrın 5-'' sözündə də "к" yazardım. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:16, 12 yanvar 2021 (UTC) ::Bu mövzuda dəfələrlə irad tutulub sizə, yəni dəfələrlə dediyim 3-5 dəfə deyil, bəlkə də 10 dəfə 15 dəfə deyilib. Artıq önəmi yoxdur bunu bilərəkdən edirsiz ya copy edərkən düşür. İlk məqalə etməsəz copy olanlara düşməz. Bu cür fəaliyyətlə sizə bot statusu verilə bilməz təəssüf ki.— ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 19:52, 12 yanvar 2021 (UTC) :::{{U|Eldarado}}, ümid edirəm bundan sonra hər şey yaxşı olacaq :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:10, 12 yanvar 2021 (UTC) ::::Salam hörmətli istifadəçi, zəhmət olmasa tərəfinizdən yaradılan məqalələrdə k hərflərini düzəldin(botsuz). Bir daha bu cür fəaliyyətə yol verməyin. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 09:49, 19 yanvar 2021 (UTC) :::::Salam, {{U|Eldarado}}. Dünən məqalələrdən bir-bir к hərflərini çıxardım. '''кəndində''' sözü olan 200-dən çox məqalədən çıxardım. Başqa hansı məqalələrdə qalıb, ona necə baxa bilərəm ? К hərfindən artıq istifadə eləmirəm, son həftə ərzində olan fəaliyyətimdə görə bilərsiniz. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:52, 19 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam həmkar. Neçə dəfə irad tutulsa da yenə redaktələrimi silirsiz. [[Pərvin Əlizadə]] [[Birinci Qazaxlar]] kəndində dəfn olunduğu halda niyə dəfn yerinə [[Bərdə rayonu]] yazırsız? Bilirsiz neçə-neçə məqalələrdə bu cür redaktənizlə dəqiqliyi pozmusuz. Etməyin belə. Dəqiq yer məlumdursa niyə ümumi rayon adı yazaq ki? Bu mənim son iradımdır. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 13:03, 21 yanvar 2021 (UTC) :Salam Araz müəllim. [[Pərvin Əlizadə]] məqaləsində bir-bir düzəlişlər eləmədim, birbaşa yeilədim məqaləni. Ona görə silindi həmin məlumat. Bir daha olmayacaq. Kənd adlarını dəqiqliyinə qədər yazacam. Hissə-hissə edirəm sadəcə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:42, 21 yanvar 2021 (UTC) == Red. müharibəsi == Hər vaxtınız xeyir, yoldaş. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=R%C9%99%C5%9Fad_N%C9%99biyev&diff=5752053&oldid=5752051 bu redaktəmi] qaytararaq məqalə üzərində işləməyə başlamısınız. Nəticədə, etidiyiniz dəyişikliklərin məzmunu eynidir. Redaktə müharibəsinin səbəbini öyrənə bilərəmmi? — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 10:19, 26 yanvar 2021 (UTC) :Bu müharibə deyil. Cəmi bir dəfə geriqaytardınız mənim əlavələrimi. +Məqaləyə "iş gedir" şablonu yerləşdirmişəm. Məqalənin şablonun titul bölməsi yox idi. Onu əlavə elədim və digər əlavələrdə olacaqdır. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:22, 26 yanvar 2021 (UTC) ::Sizin iş gedir şablonu yerləşdirməyinizlə mənim redaktəm eyni vaxta təsadüf edib. Təkrar edirəm, nəticə etibarilə etdiyiniz dəyişikliklərin məzmunu mənim hazırladığım versiya ilə eynidir. Olmazdımı ki, redaktəni qaytarmazdan öncə bir nəzər salardınız? Yeri gəlmişkən, titul bölməsi də tərəfimdən əlavə olunmuşdu. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 10:24, 26 yanvar 2021 (UTC) :::Mən sizin əlavələrinizi qaytarmamışam. Eyni anda titul bölməsi əlavə olunub. Ona görə də toqquşub. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:28, 26 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [[Elvin Məmmədov (çavuş, 1992)]] məqaləsində niyə '''Biləsuvar rayonu Xırmandalı kənd məzarlığında dəfn olunmuşdur''' ifadəsini ''Biləsuvar rayonunda dəfn olunub'' ifadəsi ilə [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Elvin_M%C9%99mm%C9%99dov_(%C3%A7avu%C5%9F,_1992)&diff=next&oldid=5751010 dəyişmisiz]. Bu halı təkrar etməməyinizi demişdim axı. Niyə dəqiq yer bilindiyi halda öz yannızdan onu dəyişirsiz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 16:04, 26 yanvar 2021 (UTC) :Hə, indi gördüm. Əslində bunu qəsdən eləmirəm. Sadəcə bəzən həddən artıq diqqətsiz oluram deyə diqqətimdən yayınır. Misal üçün ötən 2 gün ərzidə 28 məqalə hazırladım. Hər saat başı görəndə məqalələri çaşıram. Üzrlü hesab edin. Daha diqqətli olacam. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:44, 26 yanvar 2021 (UTC) ::İnanmıram, çünki bu hal sizdə mütəmadi olur. Bir daha olmasın. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:07, 27 yanvar 2021 (UTC) == Xalid Mecdunov == Salam, həmkar. Qohumum olan şəhid [[Elsevər Piriyev]] barədə səhifə açdığınıza görə və müəllifi olduğum [[Elşən Quluzadə]] səhifəsinə düzəlişlər edərək səhifə üçün şəkil yüklədiyinizə görə təşəkkürümü bildirirəm. Bir sualım var. Yəqin ki, Daxili Qoşunların hərbçisi olan şəhidlərin şəkillərini siz yükləmisiniz. Xalid Mecdunov Daxili Qoşunlar hərbçisi idi? Xahiş edirəm, yeni yaratdığım Xalid Mecdunov səhifəsinə düzəliş edəsiniz və oraya DİN DQ-ya (əgər aiddirsə) aid olan şəhidimizin şəklini yükləyəsiniz. Mən tapa bilmədim. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 10:52, 29 yanvar 2021 (UTC) :Salam. Allah rəhmət eləsin şəhidlərə. Xeyr, Xalid Məcdunov Daxili Qoşunların çavuşu deyildi. 2016-cı ildən Quru Qoşunlarının çavuşu idi. Əlavə olaraq deyim, Daxili Qoşunları 66 şəhid verib və onların 60 haqda məqaləni hazırlamışam. Digərləri haqda da növbəti günlərdə hazır olacaq məqalələr. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:54, 29 yanvar 2021 (UTC) ::Amin. Bağışlayın, mən elə bilirdim şəhidimiz "Mecdunov" soyadlıdır. Mən "Xalid Mecdunov" sözünü axtarışa verəndə "səhifə yoxdur, yaradın" dedi. Ona görə yaratdım. Silə bilərsiniz. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 11:01, 29 yanvar 2021 (UTC) :::Problem deyil. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 11:04, 29 yanvar 2021 (UTC) ::::Təşəkkür. :-) — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 11:07, 29 yanvar 2021 (UTC) == Yeni medal səhifəsi == Salam, həmkar. “Azərbaycan Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin 10 illiyi (2012-2022)” yubiley medalı səhifəsini yaratmışam. Siz Vətən Müharibəsi medalları barədə səhifələr yaratmısınız. Yeni medal səhifəsinə kömək etsəniz, sevinərəm. İstinadları əlavə edə və ya medalın şəklini yükləyə bilərsiniz. Link buradadır: [["Azərbaycan Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin 10 illiyi (2012-2022)" yubiley medalı]]. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 18:12, 31 yanvar 2021 (UTC) :Salam. Çox sağolun məqaləyə görə. Vaxtım olan andaca istinad və foto əlavə edəcəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:20, 1 fevral 2021 (UTC) == Məqalə == Salam. [[Tural Bayramlı (əsgər)]] səhifəsini mən yaratmışam. Sizin istifadəçi səhifənizdə onu gördüm. Onu "məqalələrim" başlığı altında yaymısınız. Axı, o məqaləni mən yaratmışam, siz isə sadəcə düzəliş etmisiniz. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 19:32, 03 fevral 2021 (UTC) :Salam. Bilirəm. O siyahıda olan məqalələr yaratdığım və yenidən qurduğum məqalələrdir. İstifadəçi səhifəmi yenidən hazırlayıram. İşlərin çoxluğu ilə əlaqədar bitirə bilmirəm. Həmin versiyada qeyd olunacaq. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:10, 3 fevral 2021 (UTC) == Müraciət == Salam. Yaratdığım məqalələri yenilədiyinizə görə təşəkkürlər. Ancaq, redaktələrimi silirsiniz. Öz səhifəmdəki redaktələri də silirsiniz. [[Əkbər Mustafayev|Əkbər Mustafayevin]] Mirzəxan Qaraqoyunlu kəndində anadan olması düzgün bir məlumatdırsa, bəs o kənd adını niyə silmisiniz? Sizin səhifələrinizdə də müşahidə edirəm ki, kənd adlarını yazmağa ehtiyac duymursunuz, elə rayon adı yazırsınız. Mənim səhifələrimi yeniləyəndə kənd adlarına dəyməməyinizi xahiş edirəm. Bir daha yeniləmələrə görə təşəkkürlər. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 15:29, 5 fevral 2021 (UTC) :Salam. Əvvəlcə bir sual verəcəm sizə. Sizin səhifələr hansıdır ? Burada "sizin səhifəniz" və ya "mənim səhifəm" söhbəti yoxdur. Kəndin şablonda yazılmamasına gəlincə isə ''həyatı'' bölməsində yazıldığı üçün şablonda yazmağa ehtiyyac yoxdur. Məlumat uzun olur və vizual olaraq pis görünür. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:32, 5 fevral 2021 (UTC) ::Siz məni yəqin ki, səhv başa düşdünüz. Təbii ki, sizin-bizim söhbəti yoxdur. Ancaq, məncə, kənd adı da görünsə, yaxşı olar. Bir də, redaktələrimi silməməyinizi xahiş edirəm. Uğurlar. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 15:39, 5 fevral 2021 (UTC) :::Mən səhv başa düşməmişəm. Demisiniz: '''Mənim səhifələrimi yeniləyəndə adlarına dəyməməyinizi xahiş edirəm.'''. Nəysə, bu əsas məsələ deyil. Sizin yaratdığınız məqalələrdə bir sıra səhvlər var. Ədəbiyyat sözlərindən istifadədə tutmuş "düşmən" sözündən istifadəyə qədər. Uğurlar sizə. :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:44, 5 fevral 2021 (UTC) ::::CCavadov {{u|Sevindiknesiboglu2008}} düz deyir ki, siz kənd adlarını silirsiniz. Bu hal haqqında sizə dəfələrlə ([https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:CCavadov/Arxiv_2020#La%C3%A7%C4%B1n_Al%C4%B1yev ]) xəbərdarlıq etmişəm. Bir daha təkrar olunsa tədbir görməli olacağam. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 16:47, 5 fevral 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Turqut_Zeynalov&diff=next&oldid=5786574 Burada] yenə <nowiki>{{DVTY}}</nowiki> şablonunu silmisiz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 06:28, 13 fevral 2021 (UTC) :Hə, doğrudur. Həmin məqalənin bölmələrini bir-bir yığırdım. Giriş hissəsinə də gələndə elə bilmədən əvəz elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:25, 13 fevral 2021 (UTC) ::Bilmədən etmirsiz. Qəsdən edirsiz. Ona görə ki [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%96m%C9%99r_Qurdayev&type=revision&diff=5795276&oldid=5795271 bu] redaktəniz də təsdiq edir, dediyimi. Blokdan sonra xahiş edirəm bir daha etməyin. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:12, 17 fevral 2021 (UTC) == "Vətən müharibəsi Şəhidləri" şablonu == Salam. 507 Şəhidin adının yazıldığı Vətən müharbəsi Şəhidləri şablonuna matros Bəybala Əliyevin adını əlavə edə bilərsiniz? — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 08:35, 15 fevral 2021 (UTC) :Salam. İndi əlavə edirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:50, 15 fevral 2021 (UTC) ::Əlavə elədim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:54, 15 fevral 2021 (UTC) :::Çox sağ olun. Təşəkkür edirəm. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 12:24, 16 fevral 2021 (UTC) ::::Buyurun. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:45, 16 fevral 2021 (UTC) == Request for translation == Good day, [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]]! Could You help me please to find anyone who is able to translate an article about [[en:Rina Zaripova|Tatar journalist]] from English or Russian to Azerbaijani? In return, I can make the same volume of translation of your article from English to Tatar or Russian.— [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 16:02, 22 fevral 2021 (UTC) :Привет. Я посмотрел статью. Я могу перевести статью с русского. Постараюсь сегодня решить. Если нет, сделаю завтра утром. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:05, 22 fevral 2021 (UTC) ::Yaxşı!— [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 16:24, 22 fevral 2021 (UTC) :::Привет, [[İstifadəçi:CCavadov|CCavadov]]! Теперь появился и [[tr:Rina Zaripova|турецкий перевод статьи]]. Поэтому можете воспользоваться им. — [[İstifadəçi:Фәрһад|Фәрһад]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Фәрһад|müzakirə]]) 11:50, 24 fevral 2021 (UTC) == Səid Cəfərov məqaləsinin sadələşdirilməsi == Salam. Səid Cəfərov səhifəsinə əlavə etdiyim məlumatları niyə silmisiniz? Məlumatlar ensiklopedikdir, üstəlik həmin məlumatları mənə Şəhidin bacısı göndərib. Hər Şəhidin səhifəsində az da olsa, bir neçə məlumat olmalıdır. Əks halda, səhifələr eyniləşir və sadələşir. Əgər, həmin Şəhid haqqında məlumatlar dəhşətli dərəcədə azdırsa, güc ilə tapılırsa, onda sadələşdirmək olar məncə. Ancaq, haqqında çoxlu məlumatlar olan bir Şəhidin bioqrafiyasında həmin məlumatları niyə gizlədək ki? Səhərisi gün Şəhidin ailəsi həmin məqalənin fərqinə varıb deməzmi ki, niyə az yazmısınız. Şəxsən, belə bir halla rastlaşmışam. Mənə irad da bildiriblər. Tutalım ki, bir Vikipediya istifadəçisi bütün Şəhidlər haqqında yazılan səhifələrlə maraqlanmaq fikrinə düşüb. Ancaq, hər səhifədə fərqinə varır ki, səhifələrdə eyniləşmə və məlumat əskiklikləri var. Eyni stildə yazılmış səhifələri oxuyan istifadəçi eyni cümlələri oxuya-oxuya sıxıla bilər. Tənqidimi yaxşı qarşılasanız, pis olmazdı. Bir də, Şəhidin vəfat tarixini dəyişdirmisiniz. Bu, səhvdir. Şəhidin məzarında da yazılıb ki, 9 noyabr 2020-ci ildə Şəhid olub. Doğum yeri də Dördlər kəndi deyil, Xol Qarabucaq kəndidir. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 14:25, 22 fevral 2021 (UTC) :Salam. Qısaca yazsaydınız, "həmin məlumatları niyə silmisiniz?" daha qısa və ümumi olardı. 50-60 sözdən mühazirə oxumağa ehtiyyac yoxdur. Həmin cümlələr əlbətdə əlavə olunmalıdır. Amma səliqəli formada. Elə copy edib, məqaləyə yerləşdirməyə ehtiyyac yoxdur. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:30, 22 fevral 2021 (UTC) :Doğum tarixi, doğum yeri, vəfat tarixi və vəfat yeri rəsmi məlumatlardan əldə eləmişəm. Orada səhv ola bilər. Burada günah məndə deyil. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:40, 22 fevral 2021 (UTC) ::Şəhidin bacısı özü bunu göndərib. Məzarında da doğum yeri və vəfat tarixi mən deyən kimidir. Orada səhv ola bilər, ancaq, Vikipediyada səhv olmamalıdır. Baxarlar, görərlər, irad yenə mənə gələr. ("Ehtiyyac" yox, "ehtiyac"dır) — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 14:42, 22 fevral 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Barnstar of Diligence Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Çalışqanlıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Təqdirəlayiq fəaliyyətinizə görə. [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NMW03|müzakirə]]) 20:28, 2 mart 2021 (UTC) |} :{{U|NMW03}}, fəaliyyətimə göstərdiyiniz diqqətə görə sizə minnətdarlığımı bildirirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:32, 2 mart 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == [[Əli Nəcəfov]] adlı məqalədə yenə də ''Masallı rayonunun Tüklə kəndində dəfn olunub.'' ifadəsindən kənd adını, və yenə də həmin məqalədən <nowiki>{{DVTY}}</nowiki> şablonunu silmisiz. Niyə? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 10:15, 3 mart 2021 (UTC) :[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C6%8Fli_N%C9%99c%C9%99fov&diff=prev&oldid=5705336 Məqalə] bu vəziyyətdə idi. ''"Qəhrəmancasına"'', ''"igidliyi"'' tipdə sözlər də var idi. Elə bölmə-bölmə sıfırdan yığdım. Məqaləni görünüşdən təcrübəsiz bir istifadəçi və ya İP tərəfdən yaradılıb görünüşü verirdi. Məqalədə DVTY-dan istifadə olunduğunu indi bildim. Kənd adlarını artıq silmirəm məqalələrdə :-) Hətta şablonlara da əlavə edirəm :-) '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:20, 3 mart 2021 (UTC) == Hərbi təşəkkür == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:Experimental Aircraft Barnstar (original).png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Hərbi Ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | II Qarabağ Müharibəsindən etibarən göstərdiyiniz əvəzsiz fəaliyyətinizə, xüsusən statuslu Polad Həşimov, Şükür Həmidov, Zaur Nudirəliyev və Ramiz Qasımov məqalələri üçün təşəkkürlərimi bildirir və fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:40, 6 aprel 2021 (UTC) |} :Fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:50, 6 aprel 2021 (UTC) ::Bu münasibətlə mən də təşəkkürümü bildirirəm. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:52, 6 aprel 2021 (UTC) :::Çox sağolun Araz müəllim. Minnətdarlığımı bildirirəm sizə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:38, 6 aprel 2021 (UTC) == Təşəkkür == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:GA barnstar.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yaxşı məqaləçi''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | [[Polad Həşimov]], [[Şükür Həmidov]], [[Zaur Nudirəliyev]] və [[Ramiz Qasımov (pilot)|Ramiz Qasımov]] məqalələrinin yaxşı status aldığına görə təltif olunursunuz. Fəaliyyətinizdə uğurlar! — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 15:33, 6 aprel 2021 (UTC) |} :Xəyal bəy, fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. Bu gün mənim üçün xoş bir gün oldu :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 15:40, 6 aprel 2021 (UTC) ::Həqiqətən daha artıqlarına layiqsiniz. Əziyyətiniz əvəzolunmazdır. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 15:48, 6 aprel 2021 (UTC) == Mövzu == Salam. Vikipediyada olan avtopatrul, rolbaker və s. digər ad almış istifadəçilərin bəziləri məqalədə yerləşən gün, ay və ilə keçid verirlər, bəziləri isə keçid vermirlər. Mən artıq çaş-baş qalmışam. Bilmirəm hansı düzgündür hansı yanlış. [[İstifadəçi:Musa Səmədov|Musa Səmədov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Musa Səmədov|müzakirə]]) 18:48, 15 aprel 2021 (UTC) :Salam. Keçid verilməlidir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:50, 15 aprel 2021 (UTC) == Qərib Baxşəliyev == Salam. Qərib Baxşəliyevin özünü vurduğunu İkinci Qarabağ müharibəsinin digər iştirakçısı deyir. Bunu həm də Baxşəliyevin cəsədinin ermənilər tərəfindən çəkilən videogörüntüsü də təsdiqləyir. Onun şəhid olduğu avtomobildə qüllə izləri yoxdu. Baxşəliyevin yarası izə yandan deyil, başının üst tərəfindədir. Elə görünür ki, ağzına atəş açıb qüllə başının üstündən çıxıb. — [[İstifadəçi:Interfase|Interfase]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Interfase|müzakirə]]) 19:01, 19 aprel 2021 (UTC) == Mübariz İbrahimov məqaləsi == Salam həmkar. [[Mübariz İbrahimov]] məqaləsini sizin digər yaxşı məqalə statusu almış məqalələr kimi təkmilləşdirməyinizi və status almağı üçün təklif etməyinizi təklif edirəm. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 12:06, 26 aprel 2021 (UTC) :Salam, {{U|Xeyal}}. Əslində Mübariz İbrahimov və daha bir neçə nəfər Milli Qəhrəman haqqında statuslu məqalə hazırlamağı düşünürəm. Mübariz İbrahimovun irsi digərlərilə müqayisədə geniş olduğu üçün, məqalə hətta "Seçilmiş" məqalə statusu da ala bilər. Qismət olsa, hazır edəcəm. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 12:14, 26 aprel 2021 (UTC) ::Səbrsizliklə gözləyirəm. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 12:15, 26 aprel 2021 (UTC) == Kateqoriyaların silinməsi == Salam həmkar. Bəzi məqalələrdən niyə [[:Kateqoriya:İkinci Qarabağ müharibəsində həlak olanlar]] kateqoriyasını silmisiz. Məsələn [[Nurağa Tağıyev]] məqaləsi. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:32, 2 may 2021 (UTC) :Salam, {{U|Araz Yaquboglu}}. Həmin məqalələrdə ''Vətən müharibəsinin şəhidləri'' adlı şablon yox idi və ona görədə ''Vətən müharibəsi şəhidləri'' adlı kateqoriya altında birləşməmişdilər. Həmin məqalələrə bu gün şablon əlavə edəcəm ki, ''Vətən müharibəsi şəhidləri'' adlı kateqoriyada olsunlar. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 10:46, 2 may 2021 (UTC) == Fotonun məqalədən silinməsi == Salam həmkar. Şəkli [[Pərvin Hacıyev|məqalədən]] müəllif hüququ pozuntusu ilə əlaqədar silinməsi səbəbiniz neytral mövqe deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:46, 14 may 2021 (UTC) :{{U|Araz Yaquboglu}}, salam. Əlbətdə səbəb o deyil. Həmin səbəb sadəcə rəsmiyyət üçündür. Real səbəb isə hal-hazırda hərbi xidmətini davam edən (özüdə işğaldan azad olunan ərazilərdə rəhbər vəzifədə) bir şəxsin fotosunun yayılmasına ehtiyac yoxdur. Deyə bilərsiniz, sosial medialarda var. Bəli, qazaxlıların 1-2 səhifəsi paylaşmışdı. Amma həmin postla, Google'da şəxsin adı axtarışa verən zaman nəticə verən birinci səhifə arasında fərq var. Mən daim qəti formada rəhbər vəzifələrdə olan şəxslərin fotolarının yayılmasının əleyhinə olmuşam. Hansı H/H Komandirinin fotosunu siz görmüsünüz ? Ölümlərinə qədər heç birin fotosu yox idi. Ölümündən sonra sadəcə bilinirdi, sən demə həmin fotoda olan şəxs bu imiş. Ona görə fotonun silinməsi yaxşı olardı. Ən azından hələ qarşıda Azərbaycanı müharibə gözləyir. Ona qədər hərbi sirrlərin ciddi formada qorunması davam eləməlidir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:42, 14 may 2021 (UTC) :Həmçinin daha bir məsələ haqqında danışacam. Foto olmalıdır məsələsini tez-tez qaldırırlar. Ordunun rəhbərliyində təmsil olunan bir nəfər var. Onu adını hamı bilir, səhifəsidə var və s. Məndə həmin şəxsin onlarla fotosu var (orijinal özüdə). Mən qaça-qaça bura əlavə elədim ? Yox, əlbətdə. Məqalədə foto olmalıdı qaydasına son qoyulmalıdır artıq. Məqalədə foto olmasa, məqalənini baxış sayı aşağı düşər ? Adicə məhrum Polad Həşimov məsələsini çox gözəl bilirsiniz. Ona məqalə hazırlamışdım hələ 4 il əvvəl. Fotosuz idi məqalə. Məlumat belə yox idi, sadəcə 1-2 söz. O belə məqalənin silinməsini istədi. Əslində isə məqalədə heç bir sirrdən söhbət belə gedə bilməzdi. Ruhu şad olsun onun. Ona görə bu məsələnin önəmini anlamaq lazımdır. Həmin fotonu əlavə edən istifadəsi uşaqdır, 12 yaşı var. O çox guman başa düşə bilmir işin mahiyyətini. Ona görə də fotolar əlavə edir bütün məqalələrə. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:52, 14 may 2021 (UTC) ::Vikipediyasız da kimi istəsələr tapa bilərlər. Bundan da yüksək vəzifədə olan komandirlərin fotoları var. Məqalədə şəklin olub-olmaması heç vaxt məni də maraqlandırmayıb. Əsas mətndi, şəkil önəmli bir şey deyil. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:46, 15 may 2021 (UTC) == Milli Qəhrəmanlar == Salam. Ümid edirəm ki, işlərini qaydasındadır. [[:Kateqoriya:Azərbaycan Milli Qəhrəmanlarının siyahıları]] kateqoriyasını gördüm. Məncə buradakı məqalələr [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanlarının siyahısı]] məqaləsinə köçürülməlidi. Özüm etmək istədim, lakin bəzi şəxslərin əsas məqalədə olmadığını gördüm. Siz bu iş üzrə fəaliyyət göstərirsiniz deyə sizə yazmağa qərara aldım. Xahiş edirəm, vaxtınız olanda nəzər yetirib səliqəyə salasınız. -[[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 19:42, 16 may 2021 (UTC) :Salam. Mütləq həmin sahəyə aid olan məqalələridə səliqəyə salacam. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 20:44, 16 may 2021 (UTC) == Arəstə Baxışova == Salam, mən Arəstə Baxışovanın Alman dilli Vikipediyada məqaləsini yaratdım. Onun fotosunu zəhmət olmasa azad edərdiniz. Öncədən sağ olun — [[İstifadəçi:Opennes|Opennes]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opennes|müzakirə]]) 09:52, 17 may 2021 (UTC) :Salam. Zəhmət deyilsə müraciətinizi dəqiqləşdirin. Başa düşmədim nə istədiyinizi. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:54, 17 may 2021 (UTC) ::Salam. Yanlış anlamadımsa istifadəçi şəklin commonsa yüklənməyini xahiş edib. — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 08:10, 18 may 2021 (UTC) :::Fotonu özünüz əlavə edində Commonsa. Fotonun müəllifi mən deyiləm zatən :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 09:10, 18 may 2021 (UTC) == İdarəçi seçimi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim idarəçilik statusumlə bağlı keçirilən [[Vikipediya:İdarəçilər#Xeyal_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_idarəçi_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə,— ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 10:50, 18 may 2021 (UTC) |} :Salam. Səs verim. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:10, 24 may 2021 (UTC) == Kateqoriya, şablon və eyniləşdirmə == Salam. Yanlış xatırlamıramsa İkinci Qarabağ müharibəsi ilə bağlı ümumi qərar alınmışdı və şəhid sözünün istifadəsi qərarı, şəhidlərin ensiklopedik qəbul edilməsi qərarı qəbul olunmuşdur. İndiki halda əgər Vətən müharibəsi şəhidləri kateqoriya adı varsa, Birinci Qarabağ müharibəsində həlak olanlar kateqoriyasının adında düzəliş etsək daha doğru olmaz mı? Yoxsa ümumi qərar sadəcə vətən müharibəsi ilə bağlı olduğu üçün bu dəyişmə neytrallığı pozacaq? Bir də Vətən müharibəsi şəhidləri şablonunun adını dəyişərək ümumi düzəlişlər etdiyinizi gördüm. Kateqoriyada da eyni düzəlişi etmək lazımdır mı? — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 14:32, 24 may 2021 (UTC) :Salam. Bir dəqiqləşdirmə edəcəm. Əslində ordenlərlə və medallarla təltif olunan şəhidlər ens. hesab olunur. Mən belə düşünürəm 1992-1994-cü illərdə şəhid olan, amma orden və medal almayan şəhid hərbi qulluqçuların məqalələri silinməlidir. Bircə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları, "Azərbaycan Bayrağı" ordeni, "Vətən uğrunda" medalı və "İgidliyə görə" medalı ilə təltif olunan şəhidlərin məqalələri olmalıdır. Bu məsələnin bir tərəfi. Kateqoriya mövzusunda məncə hər şey qaydasındadır. Ola bilsin addan "Birinci" sözünün çıxarılması barədə suallar olsun. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 18:14, 24 may 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Copyeditor Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Redaktəçi ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Hörmətli CCavadov bəy! Sizi 50.000 redaktə sayını keçməyiniz münasibəti ilə təbrik edirəm. Başda şəhid məqalələri olmaq üzərə göstərdiyiniz əvəzsiz fəaliyyətə görə də bir daha təşəkkür edir, fəaliyyətinizdə uğurlar arzulayıram! [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:22, 30 may 2021 (UTC) |} :Fəaliyyətimə verdiyiniz diqqətə və dəyərə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Sizədə fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. Bu gün mənim üçün xoş bir gün oldu :-D '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:28, 30 may 2021 (UTC) ::Fəaliyyətiniz diqqətə layiqdir! Təşəkkürlər, daha xoş günlər arzulayıram :) — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:32, 30 may 2021 (UTC) == Səbəbsiz dəyişiklik == Salam [https://az.m.wikipedia.org/wiki/X%C3%BCsusi:MobileDiff/5974010?diffmode=source burada] niyə düzəliş etdiyimi redaktəni dəyişirsiz. Səbəbini bilmək olar? onsuz "''File''" sözü "''Fayl''" sözünə dəyişilməlidir. {{<code>'''Bayraq|Azərbaycan'''</code>}} şablonu qısaldmaq üçün {{<code>'''AZE'''</code>}} şablonundan istifadə etmək tövsiyyə olunur. Və <<code>'''br'''</code>> yazısında istifadə edərkən yazılar arasında boşluq olmamalıdır. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 19:29, 31 may 2021 (UTC) == Redaktə müharibəsi == [[Cavid Səfərli]] məqaləsində etdiyiniz anlaşılmaz geri qaytarma faktiki olaraq redaktə müharibəsinə rəvac verməkdir. Bir müddətdir ki, siz ucdantutma mənim bu qəbildən olan redaktələrimi qaytarırsınız. Nəzərinizə çatdırıram ki, bütün Vikipediyalarda məqalə daxilində, mətnin mahiyyətini oxucuya daha effektiv çatdırmaq üçün mövzuya müvafiq əhəmiyyətli hissələr alt başlıqlarla ayrılır. Konkret olaraq, bu fundamental məqam hərbi qulluqçular barədə tərtib olunan məqalələrdə müstəsna əhəmiyyətə malikdir. Çünki rütbəsindən asılı olmayaraq, hər hərbi qulluqçunun xidmət yolu yalnız Vətən müharibəsindən ibarət deyil. Birinci Qarabağ Müharibəsində iştirak edəni var, Aprel döyüşlərində iştirak edəni var, atəşkəs dövründə xidmətləri olan var. Qeyd elədiyim arqumentlərin fonunda güman edirəm ki, rasional bazisdə kopromisə gələ bilərik. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 12:54, 3 iyun 2021 (UTC) == Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı == Salam həmkar. Zəhmət olmasa [[Vikipediya:Redaktə sayına görə vikipediyaçıların siyahısı]]nda Məzmunda qeyd olunan 2-ci və 3-cü bəndlərə əməl edəsiniz. Fəaliyyətinizdə uğurlar. — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 14:18, 14 iyun 2021 (UTC) :Salam. Həmin qaydaları dünən mən yazmışam və qaydaları da çox gözəl də bilirəm. Siyahıda hər bir bölmə fərqli aylarda yenilənib və vahidləşdirməyə ehtiyacı var. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:22, 14 iyun 2021 (UTC) ::O zaman birinci növbədə sizi qaydalara əməl etməyə dəvət edirəm.{{*:)}} — ''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]</small> 14:31, 14 iyun 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam. Zəhmət deyilsə [[Elçin Nəsirov]] barəsində olan məqalədə yersiz redaktə etməyin. Bir daha bunu edəcəyiniz halda sizinlə bağlı ölçü götürülməsi üçün idarəçilərə müraciət edəcəm. Hörmətlə: [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 11:30, 22 iyun 2021 (UTC) :Salam, {{U|Musa Səmədov}}. Mənim yazı tərzimində olan xəbərdarlıq mesajlarını mənə yazmağla siz haqlı vəziyyətdə olmursunuz zatən. Sizin əlavələriniz yersizdir. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:35, 22 iyun 2021 (UTC) ::Söz almısınız bəyəm? Sizin əlavələr onsuz yersizdir. Hər kəs eyni qayda da yazır, sizdə istədiyiniz tərzdə bir sözlə "öz kefinizlə" yazırsız. [[User:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Musa</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Səmədov</span>]][[User talk:Musa Səmədov|<span style="background:#EF3340;color; padding:2px;">✉</span>]] 14:26, 22 iyun 2021 (UTC) :::Zəhmət deyilsə. [[Vikipediya:Nəzakət|bu qaydalara]] riayət edin. '''[[User:CCavadov|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavadov</span>]][[User talk:CCavadov|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 17:00, 22 iyun 2021 (UTC) == White Demon ulduzu == {| style="border: 1px solid {{{çərçivə|{{{border|gray}}}}}}; line-height: 1.2; background-color: {{{rəng|{{{color|#fdffe7}}}}}};" |rowspan="2" valign="top" | [[Şəkil:White Demon Barnstar.png|135px]] |rowspan="2" | |style="font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.1em;" | '''White Demon ulduzu''' |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray; width:100%;" | <div>Konniçiva! Davam edən fəaliyyətiniz boyunca Azərbaycandilli Vikipediya üçün verdiyiniz töhfələr və yaratdığınız məqalələrə görə sizə öz şəxsi mükafatımı təqdim edirəm! Good luck!— '''[[İstifadəçi:White Demon|<span style="color:#7F007F;cursor:crosshair">127-ci yapon</span>]] [[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<span style="color:#e6005c;cursor:crosshair">imperatoru</span>]]''' 05:24, 24 iyun 2021 (UTC) |} :{{U|White Demon}}, həqiqətəndə mənim üçün gözlənilməz və xoş oldu bu ulduz. Fəaliyyətimə verdiyiniz qiymətə görə sizə minnətdarlığımı bildirirəm. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 08:08, 24 iyun 2021 (UTC) == DVTY şablonu == Salam həmkar. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Urfan_M%C9%99mm%C9%99dov&diff=next&oldid=5969714 Burada] yenə DVTY şablonunu silmisiz. Sizinlə biz bu barədə [https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stifad%C9%99%C3%A7i_m%C3%BCzakir%C9%99si:C._Cavad/Arxiv_2021#X%C9%99b%C9%99rdarl%C4%B1q_4 müzakirə] aparmışdıq axı. Niyə belə edirsiz ki? — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 15:33, 24 iyun 2021 (UTC) :Salam, Araz bəy. DVTY şablonu ilə heç bir problemim yoxdur. Siz bir neçə gün əvvəldə məqalələrə DVTY şablonu əlavə elədiniz. Sizi səmimi deyəcəm. Bəzən olur ard-arda məqalə yaradıram, pis vəziyyətdə olanları siləqəyə salıram. O zamanda səhvən silinir. Yəni bu insan amilidir. Misal üçün hal-hazırda xərarətim ola-ola monitorun arxasındayam və bir-bir təltifləri əlavə edirəm məqalələrə. Tam 2 saatdır fasiləsiz əlavə edirəm. Ola bilsin nəsə səhv buraxım. Biz insanıq yəni. Biri var qəsdən edir. Amma mən sizə nümunə göstərə bilərəm, DVTY şablonunu silməmişəm, məqaləni elə o şablonla saxlamışam. Yəni insan amilidir bu. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 16:00, 24 iyun 2021 (UTC) == Normativ hüquqi sənədlər == Salam, həmkar. Bütün təltiflərin normativ hüquqi sənədi bu gün gələcək? — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 12:00, 26 iyun 2021 (UTC) :Salam, bəli. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 13:14, 26 iyun 2021 (UTC) == Araşdırmadan redaktə silmək == Salam, həmkar. Niyə Zamin Balakişiyev şəklinin azad olmayan fayllığı ilə bağlı redaktəni silmisiniz? Hər məlumata yalan deməzdən əvvəl araşdırmağınızı tövsiyə edirəm. Çünki, mənbədə yazdığım kimi şəkil Müdafiə Nazirliyinin siyahısından əldə olunub. Bir az keyfiyyətsiz olduğuna görə restavrasiya etmişəm sadəcə. Etməsəydim, keyfiyyətsiz olacaqdı. Bilirsiniz ki, MN Azərbaycan Bayrağı montaj edilmiş şəkilləri də əlavə edir siyahıya. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 17:31, 1 iyul 2021 (UTC) :Salam. Mən hər məlumat üçün rəy verəndən əvvəl təbii araşdırıram. Siyahıda da arxa fonda Azərbaycan bayrağının olduğu fotoların mövcud olduğunu bilirəm. Sadəcə sizin nəzərinizə bir məqalə çatdıracam. Foto bərpa ediləndən sonra ''müəllif hüquq sahibi'' bölməsində bu qeyd olunmalıdır. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:36, 1 iyul 2021 (UTC) ::Oldu, həmkar. Siyahıdan əldə etdiyim bütün şəkillərə restavrasiya ilə bağlı cümlə əlavə etdim. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 08:13, 2 iyul 2021 (UTC) == Səid Cəfərovun medal alması ilə bağlı == Salam, həmkar. Yadınızdadırsa mən Səid Cəfərovun "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı alması ilə bağlı redaktə etmişdim. O redaktə ilə bağlı uzun müzakirə getmişdi. Bayaq onu şəhidin bacısı görüb çox pis olub. Şəhidin bacısı sizdən narazıdır. İnanın ki, bu dəfə mənimlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Əgər o qədər dərinə getsəydim, sizin instaqram səhifənizi, facebook səhifənizi verərdim. Amma söhbəti sakit şəkildə başlayıb sakit şəkildə sonlandırmağın tərəfdarıyam. Və şəhid bacısının adından sizə müraciət edirəm, şəhid bacısı sizə müraciət etməyib. Heç nəyinizi də ona bildirməmişəm. Şəhidin bacısı deyir ki, əlimdə rəsmi sənədim var. O da məsələnin sakit şəkildə bitirilməsinin tərəfdarıdır, lakin, çox əsəbiləşib. Rəsmi sənədi Sizə özü və ya mənim vasitəmlə göstərə bilər. Məsələni sakit şəkildə həll edə bilərik? Əgər razılaşsanız, yenə də deyirəm, O Sizə rəsmi sənədi özü və ya mənim vasitəmlə göstərər. Siz də "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı ilə bağlı redaktəni qaytararsınız. — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] (müzakirə) 19:53, 8 iyul 2021 (UTC) </div> i6y239her0oe5euyikecm9m1obuixd9 0 689610 6548037 6440903 2022-07-25T10:58:30Z Sevindiknesiboglu2008 205284 wikitext text/x-wiki {{Hərbi xadim |adı = Niyət Şirəliyev |orijinal adı = |şəkil = |şəkil = Niyət Şirəliyev.jpeg |şəklin izahı = |digər adı = |doğum adı = |ləqəbi = |vəfat tarixi = 27 sentyabr 2020 |dəfn yeri = [[Şamaxı Şəhidlər Xiyabanı]] |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = |mənsubiyyəti = {{Azərbaycan Ordusu}} |qoşun növü = {{Azərbaycan Ordusunun Quru Qoşunları}} |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |qoşun növü = |xidmət illəri = 2011—2020 |rütbə = {{Kapitan|Azərbaycan}} |hissə = |komandanlıq etməsi = |vəzifəsi = |döyüşlər = [[Aprel döyüşləri]] <br> [[Tovuz döyüşləri]] <br> [[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsi]] <br> {{*}} [[Murovdağ əməliyyatı|Murovdağ döyüşləri]] |əlaqələr = |istefada = |təltifləri = {{3-cü dərəcəli "Rəşadət" ordeni|2021}} {{"Vətən uğrunda" medalı|2020}} {{"Kəlbəcərin azad olunmasına görə" medalı|2021}} |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Niyət İmran oğlu Şirəliyev''' ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin kapitanı, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsi]] şəhidi. ==Həyatı== Niyət Şirəliyev [[1990|1990-cı il]] [[9 fevral|fevralın 9-da]] [[Şamaxı rayonu]]nun [[Ovculu (Şamaxı)|Ovçulu]] kəndində anadan olub.<ref>{{cite web|url=https://mod.gov.az//images/pdf/5082d8a9b46b498271fb2acaf4b72bec.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201208151938/https://mod.gov.az//images/pdf/5082d8a9b46b498271fb2acaf4b72bec.pdf|archivedate=2020-12-08|title=Vətən müharibəsində şəhid olan hərbi qulluqçuların siyahısı|author=|date=2020-12-08|publisher=mod.gov.az|accessdate=2020-12-10|language=az}}</ref> 1996-2007-ci illərdə B.Alıyev adına Ovçulu kənd tam orta məktəbində, 2007-2011-ci illərdə [[Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi|Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbində (AAHM)]] təhsil alıb. Ailəli idi. Bir qızı, bir oğlu yadigar qaldı. ==Hərbi fəaliyyəti== Niyət Şirəliyev 2011-2012-ci illərdə [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Təlim Tədris Mərkəzi|Silahlı Qüvvələrin Təlim Tədris Mərkəzində]] ixtisası üzrə biliklərini artırıb. 2012-ci ildə [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin [[Füzuli rayonu]]nda yerləşən “N” saylı hərbi hissəsində xidmətə başlayıb. 2014-cü ildə ona “baş leytenant” hərbi rütbəsi verilib. Niyət Şirəliyev 2016-cı ilin [[Aprel döyüşləri|2-5 aprelində baş tutan döyüşlərdə]] iştirak edib. 2018-ci ildən “kapitan” hərbi rütbəsi altında xidmətini davam etdirirdi. Niyət Şirəliyev 2019-cu ildə [[Daşkəsən]] rayonunda yerləşən “N” saylı hərbi hissənin taboruna tabor komandirinin Maddi-texniki təminat üzrə müavini, 2020-ci ildə “N” saylı hərbi hissənin qərargah rəisi, hərbi hissə komandirinin müavini vəzifəsinə təyin olunur. Niyət Şirəliyev 2020-ci ilin iyul ayında baş tutan [[Tovuz döyüşləri]]ndə iştirak edib. [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]nin kapitanı olan Niyət Şirəliyev 2020-ci il sentyabrın 27-də [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]] tərəfindən [[Ermənistan]] işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi üçün başlanan [[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsi]] zamanı [[Kəlbəcər]] və [[Murovdağ döyüşləri|Murovdağın azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə]] iştirak edib. Niyət Şirəliyev sentyabrın 27-də [[Murovdağ döyüşləri]] zamanı şəhid olub. [[Şamaxı Şəhidlər Xiyabanı]]nda torpağa tapşırılıb. [[Azərbaycan]]ın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Niyət Şirəliyev ölümündən sonra [["Vətən uğrunda" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":AZV">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=|newspaper=|date=15.12.2020|url=https://president.az/articles/49098|accessdate=15.12.2020|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20201215202354/https://president.az/articles/49098|archivedate=2020-12-15|url-status=live}}</ref> [[Azərbaycan]]ın [[Kəlbəcər rayonu]]nun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Niyət Şirəliyev ​ölümündən sonra [["Kəlbəcərin azad olunmasına görə" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":KM">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Kəlbəcərin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamı|author=Azərbaycan Prezidentinin saytı|newspaper=www.president.az|date=24.06.2021|url=https://static.president.az/media/W1siZiIsIjIwMjEvMDYvMjQvNWQ4eWVjYmJocl9TQVJBTkNBTV9BWl9SQkFZQ0FOX1JFU1BVQkxJS0FTSV9TSUxBSExJX1FfVlZfTF9SSU5JTl9IX1JCSV9RVUxMVVFfVUxBUklOSU5fS19MQl9DX1JJTl9BWkFEX09MVU5NQVNJTkFfR19SX01FREFMSV9JTF9UX0xUSUZfRURJTE1fU0kucGRmIl1d?sha=3f369ffbf7d97b37|accessdate=24.06.2021|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20210625174422/https://static.president.az/media/W1siZiIsIjIwMjEvMDYvMjQvNWQ4eWVjYmJocl9TQVJBTkNBTV9BWl9SQkFZQ0FOX1JFU1BVQkxJS0FTSV9TSUxBSExJX1FfVlZfTF9SSU5JTl9IX1JCSV9RVUxMVVFfVUxBUklOSU5fS19MQl9DX1JJTl9BWkFEX09MVU5NQVNJTkFfR19SX01FREFMSV9JTF9UX0xUSUZfRURJTE1fU0kucGRmIl1d?sha=3f369ffbf7d97b37|archivedate=2021-06-25|url-status=live}}</ref> [[Azərbaycan Respublikası]]nın ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsi zamanı döyüş əməliyyatlarına yüksək peşəkarlıqla rəhbərlik etmiş, düşmənin canlı qüvvəsinin və döyüş texnikasının məhv edilməsində fədakarlıq və rəşadət göstərmiş, vəzifə borcunu ləyaqətlə və vicdanla yerinə yetirmiş Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin kapitanı Niyət Şirəliyev ölümündən sonra [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev]]in 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən [[3-cü dərəcəli "Rəşadət" ordeni]] ilə təltif edildi.<ref name=":EO">{{cite web |url=https://apa.az/az/xeber/resmi-xeber/azerbaycan-prezidenti-herbcileri-teltif-edib-siyahi-649759 |title=Azərbaycan Prezidenti hərbçiləri təltif edib - SİYAHI |work=[[Azəri Press Agentliyi|Azeri Press Agency]] |date=24 iyun 2021 |access-date=12 iyul 2021 |url-status=live}}</ref> == Təltifləri == * [[Fayl:AZ For The Fatherland medal ribbon (2nd version).png|50px]] (15.12.2020) — [["Vətən uğrunda" medalı]] (ölümündən sonra)<ref name=":VUMEQ">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=|newspaper=www.e-qanun.az|date=15.12.2020|url=http://e-qanun.az/framework/46458|accessdate=15.12.2020|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20210116083924/http://e-qanun.az/framework/46458|archivedate=2021-01-16|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ_For_liberation_medal_ribbon.png|class=ve-pasteProtect|50x50px]] (24.06.2021) — [["Kəlbəcərin azad olunmasına görə" medalı]] (ölümündən sonra)<ref name=":KMEQ">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Kəlbəcərin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=24.06.2021|url=https://azertag.az/xeber/1815657|accessdate=24.06.2021|language={{Az}}|archiveurl=https://archive.today/20210625174034/https://azertag.az/xeber/1815657|archivedate=2021-06-25|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ Rashadat order 3rd degree ribbon.png|50px]] (24.06.2021) — [[3-cü dərəcəli "Rəşadət" ordeni]] (ölümündən sonra)<ref name=":EO"/> == Xarici keçidlər == *[http://www.youtube.com Youtube]-da bax: [https://www.youtube.com/watch?v=PAo2NxQGnr4 Polad Həşimovun əsgəri olmuş şəhid Kapitan Niyət Şirəliyev | Şamaxı Ovçulu kəndi] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Tovuz döyüşləri iştirakçıları]] [[Kateqoriya:Şamaxı rayonunda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Kəlbəcər rayonunda vəfat edənlər]] [[Kateqoriya:Şamaxı rayonunda dəfn olunanlar]] [[Kateqoriya:Şamaxı Şəhidlər Xiyabanında dəfn olunanlar]] [[Kateqoriya:Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbinin məzunları]] [[Kateqoriya:Vətən müharibəsi şəhidləri]] qgjuozcuy27hn4alp9b250n5fyxw12g 3 690943 6547365 6544530 2022-07-24T16:36:45Z Solavirum 95249 /* Məqalə namizədləri */ yeni bölmə wikitext text/x-wiki {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Seyf Bank.jpg|80x80px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE./Arxiv 1|<span style="color:white;">Arxiv 1</span>]]&nbsp;|məlumat-r=#a8ad07|məlumat-şr=#FFFFFF}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{TOC sağ}} <center>'''Son arxivləmə:22.07.2022'''</center> == Məqalə namizədləri == Salam. Xahiş edirəm, hansısa məqaləni [[VP:M]] səhifəsinə namizədlik göstərməzdən əvvəl "[[Vikipediya:Seçilmiş məqalə şərtləri|Seçilmiş məqalə şərtləri]]" və "[[Vikipediya:Yaxşı məqalə şərtləri|Yaxşı məqalə şərtləri]]"ni oxuyasınız. "[[Neftçi PFK|Neftçi]]", "[[Sabah FK|Sabah]]", "[[Qəbələ FK|Qəbələ]]" futbol klubları haqqında olan məqalələri mənasız yerə namizəd göstərərək ümumi işi pozursunuz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:36, 24 iyul 2022 (UTC) 6pkqti6ouj285n6lvgphruyac3d3bai 6547637 6547365 2022-07-24T22:17:54Z Dancewithdevil 136647 /* Məqalə namizədləri */ wikitext text/x-wiki {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Seyf Bank.jpg|80x80px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE./Arxiv 1|<span style="color:white;">Arxiv 1</span>]]&nbsp;|məlumat-r=#a8ad07|məlumat-şr=#FFFFFF}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{TOC sağ}} <center>'''Son arxivləmə:22.07.2022'''</center> == Məqalə namizədləri == Salam. Xahiş edirəm, hansısa məqaləni [[VP:MN]] səhifəsinə namizədlik göstərməzdən əvvəl "[[Vikipediya:Seçilmiş məqalə şərtləri|Seçilmiş məqalə şərtləri]]" və "[[Vikipediya:Yaxşı məqalə şərtləri|Yaxşı məqalə şərtləri]]"ni oxuyasınız. "[[Neftçi PFK|Neftçi]]", "[[Sabah FK|Sabah]]", "[[Qəbələ FK|Qəbələ]]" futbol klubları haqqında olan məqalələri mənasız yerə namizəd göstərərək ümumi işi pozursunuz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:36, 24 iyul 2022 (UTC) ej2if508bhf3emlloh6km6ep8t6e09d 10 695484 6547800 6541014 2022-07-25T06:42:26Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = Patrullar |title = [[Vikipediya:Patrullar|Patrullar]] |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #DCDCDC; color: #000000; border:2px solid #C3C3C3; |groupstyle = background: #DCDCDC; color: #000000; border:2px solid #C3C3C3; |image = [[Fayl:Wikipedia Reviewer.svg|50x50px]] |list1 = {{U|Anar kerimxanov}} {{*}} {{U|Atakhanli}} {{*}} {{U|Dr.Wiki54}} {{*}} {{U|Elonizm}} {{*}} {{U|Xeyal}} {{*}} {{U|Musa Səmədov}} {{*}} {{U|Santorica}} {{*}} {{U|Şöhrət}} {{*}} {{U|Verman1}} {{*}} {{U|Elshad Iman (Elşad İman)}} }} pkepr7uhs6frg5utyxgpdlm0xexqfwq 6547941 6547800 2022-07-25T09:44:11Z Xeyal 199793 əlifba sırası ilə wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = Patrullar |title = [[Vikipediya:Patrullar|Patrullar]] |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #DCDCDC; color: #000000; border:2px solid #C3C3C3; |groupstyle = background: #DCDCDC; color: #000000; border:2px solid #C3C3C3; |image = [[Fayl:Wikipedia Reviewer.svg|50x50px]] |list1 = {{U|Anar kerimxanov}} {{*}} {{U|Atakhanli}} {{*}} {{U|Dr.Wiki54}} {{*}} {{U|Elonizm}} {{*}} {{U|Elshad Iman (Elşad İman)}} {{*}} {{U|Xeyal}} {{*}} {{U|Musa Səmədov}} {{*}} {{U|Santorica}} {{*}} {{U|Şöhrət}} {{*}} {{U|Verman1}} }} m29122i5wocfk0m9tfzqlwm83wj3i8r 6547945 6547941 2022-07-25T09:45:20Z Xeyal 199793 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = Patrullar |title = [[Vikipediya:Patrullar|Patrullar]] |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #DCDCDC; color: #000000; border:2px solid #C3C3C3; |groupstyle = background: #DCDCDC; color: #000000; border:2px solid #C3C3C3; |image = [[Fayl:Wikipedia Reviewer.svg|50x50px]] |list1 = {{U|Anar kerimxanov}} {{*}} {{U|Atakhanli}} {{*}} {{U|Dr.Wiki54}} {{*}} {{U|Elonizm}} {{*}} {{U|Elshad Iman (Elşad İman)}} {{*}} {{U|Xeyal}} {{*}} {{U|Musa Səmədov}} {{*}} {{U|Santorica}} {{*}} {{U|Şöhrət}} {{*}} {{U|Verman1}} }} 3pf3vd8l2kkta86t46rq5a7m6qpmumf 0 695927 6547972 6515036 2022-07-25T10:01:26Z Aeraworld 219196 /* Oyuncular */ wikitext text/x-wiki {{Serial |Tam adı = Əsl gözəllik |Orijinal adı = 여신강림 |Şəkil = True-Beauty-1.jpg |Şəklin eni = |Şəkilaltı yazı = |İlk baxış tarixləri = |Rejissor = Kim Sang-hyeop |Operator = |Prodüser = Kim Young-gyu<br>Jang Jung-do<br>Song Jin-seon<br>Kwon Mi-kyung<br>Moon Seok-hwan<br>Oh Kwang-hee |Yaradıcısı = Studio Dragon<br>tvN |Ssenarist = Lee Si-eun |Rollarda = [[Moon Ga-young]]<br>[[Cha Eun-woo]]<br>[[Hwang In-yeop]]<br>[[Park Yoo-na]] |Yaş reytinqi = |Şüar = |Bəstəkar = |Montaj = |Rəssam = |İstehsalçı ölkə = {{KOR}} |İl = [[2020]]-[[2021]] |Studiya = Bon Factory Worldwide<br>Studio N |Dil = [[Koreya dili]] |İlk çıxış tarixi = |Janr = Romantika<br>Komediya<br>Həyatın parçası<br>Yaşlanır |Növü = teleserial |Rəng = |Mövsüm sayı = |Seriya sayı = 16 |Seriya vaxtı = |Müddəti = 73 dəqiqə |Telekanal = [[TVN (Cənubi Koreya telekanalı)|tvN]] |Dublyaj = |DublyajAz = |imdb_id = |Format = |Sayt = http://program.tving.com/tvn/truebeauty }} '''''Əsl gözəllik''''' ({{Dil-ko|여신강림}}; ''Yeosin-gangnim'', {{Dil-en|True Beauty}}) — [[Mun Qa-yon]], [[Ça Un-vu]], [[Hvan İn-yop]] və [[Pak Yu-na]]nın rol aldığı [[Cənubi Koreya]] televiziya serialıdır. Line Webtoon tərəfindən eyniadlı "Yaongyi" əsasında bu, çirkin olaraq qəbul edildiyi üçün zorakılığa və ayrı-seçkiliyə məruz qaldıqdan sonra özünü gözəl bir "ilahə"yə çevirmək üçün makiyaj sənətinə yiyələnən orta məktəbli bir qızdan bəhs edir.9 dekabr 2020–4 fevral 2021 arasında [[TVN (Cənubi Koreya telekanalı)|tvN]]-də yayımlanmışdır. == Süjet == Xarici görünüşü ilə bağlı aşağılıq kompleksi olan 18 yaşlı lisey şagirdi İm Cu-qyon ([[Mun Qa-yon]]) çirkin göründüyü üçün ailəsi tərəfindən daim ayrı-seçkiliyə məruz qalır və yaşıdları tərəfindən zorakılığa məruz qalır. O, internetdə makiyaj dərsi videolarına çox baxaraq makiyajdan necə istifadə edəcəyini öyrənməyə başlayır. O, yeni məktəbinə keçməzdən əvvəl sənətə yiyələndikdə, onun makiyajı dəyişdirici olduğunu sübut edir, çünki o, sürətlə şöhrət qazanır və həmyaşıdları onu "ilahə" adlandırır. Yeni tapılan populyarlığına baxmayaraq, Cu-qyon hələ də özünü çirkin hesab edir və həmyaşıdlarının onun əsl üzünü görəcəyindən qorxur. Təəssüf ki, bu, onun cəsarətli yaraşıqlı, populyar və sirli sinif yoldaşı Li Su-ho ([[Ça Un-vu]]) daha əvvəl bir neçə dəfə çılpaq üzü ilə qarşılaşdığı zaman onu makiyajından kənarda tanıyanda gerçəkləşir. Su-ho məktəbdə qız tələbələr arasında çox populyardır, lakin o, daimi diqqət mərkəzində olmaqdan nifrət edir və soyuq görünür. Onun öz qorxuları var və o, uzun müddətdir onu təqib edən qaranlıq bir sirri — keçmişdə baş vermiş faciəli hadisəni gizlədir. Suho və keçmiş ən yaxşı dostu Han So-cun ([[Hvan İn-yop]]) bu hadisəyə görə bir-birlərindən uzaqlaşdılar və So-cun bu hansidə səbəbilə həmişə Suhonu günahlandırır. Cu-qyon və uzaqlaşan dostlar Su-ho və So-cun sirləri açaraq, ağrılarını bölüşdükcə, birlikdə böyüdükcə və bir-birindən təsəlli axtararkən gözlənilməz münasibət qururlar. == Oyuncular == === Baş rollar === * [[Mun Qa-yon]] — İm Ju-kyung<ref>{{Cite web|last=Kim|first=Jinseok|date=June 23, 2020|script-title=ko:[단독]문가영, tvN 드라마 '여신강림' 주인공|trans-title=[Exclusive] Moon Ga-young, the main character of the tvN drama 'Goddess Advent'|url=https://m.news.naver.com/read.nhn?mode=LSD&mid=sec&sid1=106&oid=241&aid=0003033077|access-date=October 20, 2020|website=Naver|publisher=Sports Daily|language=ko}}</ref> ** [[Lee Go-eun]] — gənc Ju-kyung : Bu yaxınlarda Saebom Liseyinə köçən 2–5-ci sinif şagirdi; çirkin kimi qəbul edildiyi səbəbiylə əvvəlki məktəbində və ailəsi tərəfindən davamlı ayrı-seçkiliyə və zorakılığa məruz qalan o, internetdə çoxlu makiyaj dərs videolarına baxaraq makiyaj etməyi mənimsəyir və makiyajın dəyişdirici olduğunu sübut edir, çünki o, tez bir zamanda şöhrət qazanır və yeni məktəbdəki həmyaşıdları onu həqiqi görünüşündən xəbərsiz olaraq "ilahə" adlandırır. Ju-kyung qorxulu fantastik [[Manhva|komiks kitabları]] oxumağa və [[heavy metal musiqisi]] dinləməyə üstünlük verir. * [[Ça Un-vu]] — Lee Su-ho<ref>{{cite web|last=Kim|first=Jinseok|date=April 23, 2020|script-title=ko:[단독]차은우, 드라마 '여신강림' 주인공|trans-title=[Exclusive] Cha Eun-woo, the main character of the drama 'Goddess Advent'|url=https://n.news.naver.com/entertain/now/article/241/0003018405|access-date=October 20, 2020|website=Naver|publisher=Sports Daily|language=ko}}</ref> ** Lee Seung-woo — gənc Su-ho : Saebom Liseyində 2–5-ci sinif şagirdi; O, yaraşıqlı görünüşü və sinifinin ən yaxşısı olması ilə çox məşhurdur. Onun ailə problemləri və bir il əvvəl baş verən faciəvi hadisə onu diqqət mərkəzində olmaqdan nifrət edən buz kimi soyuq bir oğlana çevirdi. O, So-cun ilə əvvəllər ən yaxşı dost idi. Su-ho Ju-kyungun qorxulu komikslərə olan meylini bölüşür. * [[Hvan İn-yop]] — Han Seo-joon<ref>{{cite web|last=Moon|first=Ji-yeon|date=July 14, 2020|script-title=ko:[단독] '웹드계★' 황인엽, tvN '여신강림' 주인공 전격 발탁|trans-title=[Exclusive] Hwang In-yeop is selected as the main character in tvN 'Goddess Advent'|url=https://m.news.naver.com/read.nhn?mode=LSD&mid=sec&sid1=106&oid=076&aid=0003599569|access-date=October 20, 2020|website=Naver|publisher=Sports Chosun|language=ko}}</ref> : Saebom Liseyində 2–5-ci sinif şagirdi; So-cun öz məktəbində yaraşıqlı və eyni dərəcədə populyar bir şagirddir, sərt görünməsinə baxmayaraq, mehriban, sevən və yumşaq bir insandır, xüsusən də anasına və bacısına. O, Su-ho ilə əvvəllər ən yaxşı dost idi və keçmiş [[Koreya idol|idol stajyeri]] idi, lakin bir il əvvəl baş verən faciəvi hadisə onun ulduzluğa gedən yolunu tərk etməsinə və o vaxtdan bəri birlikdə olduğu Su-ho ilə dostluğunu kəsməsinə səbəb oldu. * [[Pak Yu-na]] — Kang Su-jin<ref>{{Cite web|last=Moon|first=Ji-yeon|date=August 14, 2020|script-title=ko:[공식] 박유나, tvN '여신강림' 합류..문가영X차은우와 호흡|trans-title=[Official] Park Yoo-na joins tvN 'Goddess Advent'... Breathing with Moon Ga-young x Cha Eun-woo|url=https://www.chosun.com/site/data/html_dir/2020/08/14/2020081400891.html|access-date=October 18, 2020|website=Chosun Ilbo}}</ref> : Saebom Liseyində 2–5-ci sinif şagirdi; O, Su-ho-nun uşaqlıq dostudur və sonradan Ju-kyung ilə yaxın dost olur. Ən yaxşı tələbə olmasına baxmayaraq, valideynləri tərəfindən məktəbdə fərqlənməyə məcbur edildiyi və həmişə Su-ho ilə müqayisə edildiyi üçün o, emosional yaralar saxlayır. === Köməkiçi rollar === ==== Lim Cu-qyonun ailəsi ==== * [[Jang Hye-jin ]] — Hong Hyun-sook : İm Ce-Pilin həyat yoldaşı eyni zamanda Hi-qyon, Cu-qyon və Cu-yonun anası. O, yaşlı qadınlar arasında məşhur olan Pandora adlı gözəllik mağazasına sahibdir. * [[Park Ho-san ]] — Lim Jae-pil<ref>{{Cite web|last=Kim|first=Joon-seok|date=September 1, 2020|script-title=ko:박호산, tvN 새 드라마 mdjmwlsmucms' 출연 확정…문가영과 '부녀 케미' 기대|trans-title=Park Ho-san confirmed to appear on tvN's new drama'The Goddess Advent'… Expectations of Ga-young Moon and 'Woman Chemie'|url=https://www.chosun.com/entertainments/entertain_photo/2020/09/01/EV5QGYEAHHWWXU3HTXWLQ2DZKE/|access-date=October 20, 2020|website=Chosun Ilbo|language=ko}}</ref> : Hon Hyun-sukun əri eyni zamanda Hi-qyon, Cu-qyon və Cu-yonun atası. O, şübhəli bir sərmayəyə böyük məbləğdə pul itirir və bu, ailənin köhnə evlərinə qayıtmasına səbəb olur. * [[Im Se-mi]] — İm Hee-kyung<ref>{{Cite web|date=August 13, 2020|title=Lim Se-mi to Star in "True Beauty" as Lim Hee-kyeong|url=https://www.hancinema.net/im-se-mi-to-star-in-true-beauty-as-im-hee-kyeong-144157.html|access-date=October 14, 2020|website=HanCinema}}</ref> ** Park Seo-kyung — gənc Hee-kyung (bölüm 1) : Cu-qyonun böyük bacısı; O, gözəl və ağıllı olduğuna görə ailə tərəfindən pərəstiş edilir. O, Move Entertainment-də işləyir və Cu-qyonun sinif müəllimi Han Cun-vuya qarşı hissləri yaranır. * Kim Min-gi — İm Ju-young ** Park Ju-hwan — gənc Ju-young (bölüm 1) : Cu-qyonun kiçik qardaşı; O, Han So-cunun kiçik bacısı Qo-vunun oxumasını eşitdikdən sonra ona aşiq olur. ==== Li Suhonun ailəsi ==== * [[Jung Joon-ho]] — Lee Joo-heon : Su-ho atası; O, məşhur aktyor və Move Entertainment-in baş direktorudur, həyat yoldaşı öldükdən sonra tez yeni qadın tapır, bu da Su-honun qəzəbinə səbəb olur. ==== Han So-cunun ailəsi ==== * Yeo Joo-ha — Han Go-woon : Saebom Liseyində şagird; So-cunun kiçik bacısı. O, böyük müğənnilik istedadına malikdir, lakin həmyaşıdları tərəfindən çirkin kimi qəbul edildiyi üçün təhqir olunur. Cu-qyon onu zorakılıqlardan xilas etdikdən sonra o, Cu-qyon ilə dostlaşır. * Park Hyun-jung- Lee Mi-hyang : So-cun və Qo-vunun anası; Hyun-sukun (Cu-qyonun anası) tanışı. O, böyrək transplantasiyası tələb olunan xəstəlikdən əziyyət çəkir. ==== Kanq Su-cinin ailəsi ==== * Seo Sang-won- Kang Jun-hyuk : Su-cinin atası; tibb fakültəsinin professoru və məsul doktoru. O, Su-cinə rəqabət aparmağı öyrədir eyni zamanda onu əqli və fiziki cəhətdən təzyiq göstərir. * Yoo Dam-yeon — Kim Ji-yeon : Su-cinin anası. Əvvəlcə ərinin zorakılığına qarşı passiv idi. Daha sonra ondan boşanır və Su-cin ilə Koreyanı tərk edir. ==== Saebom Liseyi ==== * [[Oh Eui-shik]] -s Han Joon-woo : Saebom Liseyində 2–5 sinif sinif müəllimi və ədəbiyyat müəllimi. O, Hi-qyona aşiq olur. * [[Kang Min-ah]] — Choi Soo-ah<ref>{{Cite web|last=Moon|first=Ji-yeon|date=September 16, 2020|script-title=ko:[공식] 강민아 tvN '여신강림' 합류..문가영과 절친 호흡|trans-title=[Official] Kang Min-ah joins tvN 'Goddess Advent'.. Moon Ga-young and best friend breath|url=https://www.chosun.com/entertainments/entertain_photo/2020/09/16/2DL6KZGB42RDAOQFF7JWKU7TWA/|access-date=October 20, 2020|website=Chosun Ilbo|language=ko}}</ref> : Saebom Liseyində 2–5-ci sinif şagirdi; Cu-qyon və Su-cinin ən yaxşı dostu və sinif yoldaşı; Te-hunun sevgilisi. * Lee Il-jun- Yoo Tae-hoon : Saebom Liseyində 2–5-ci sinif şagirdi; Su-ahın sevgilisi. Te-hun tez-tez Su-ho-nun razılığını axtarır və sonra onunla dost olur. * Lee Sang-jin — Ahn Hyun-gyu<ref>{{Cite web|last=Ho|first=Sung jung|date=September 2, 2020|script-title=ko:이상진, '여신강림' 캐스팅 첫 드라마 데뷔..차은우 친구+모태솔로 [공식]|trans-title=Lee Sang-jin, 'Goddess Advent' casting first drama debut.. Cha Eun-woo friend + mother-in-law [Official]|url=https://www.chosun.com/entertainments/entertain_photo/2020/09/02/OHVWSORTIPS4Q6M4ZLZR47NSEY/|access-date=October 20, 2020|work=OSEN|publisher=Chosun Ilbo|language=ko}}</ref> : Saebom Liseyində 2–5-ci sinif şagirdi. * Han Yi-young — Ha Ji-young : Saebom Liseyində 2–5-ci sinif şagirdi. * Lee Woo-je — Kim Cho-rong : Saebom Liseyində şagird; So-cunun dostu. * Kim Hyun-ji — Kim Si-hyun : Saebom Liseyinin şagirdi * Kim Myung-ji- Jin Hee-jeong : Saebom Liseyində 1-ci sinif şagirdi; məktəbin onlayn icmasının veb ustası. O, bir dəfə Qo-vunu təhqir etdi. * Kim Byung-chu — Saebom Liseyinin direktor müavini. ==== Yonpa Liseyi ==== * [[Shin Jae-hwi]]- Lee Sung-yong<ref>{{Cite web|last=Lee|first=Ji-hyun|date=September 3, 2020|script-title=ko:[공식]신재휘, tvN '여신강림' 출연 확정…황인엽과 톰과 제리 케미|trans-title=[Official] Shin Jae-hui confirmed to appear on tvN'Goddess Advent'… Hwang In-yeop and Tom and Jerry Chemie|url=https://www.chosun.com/entertainments/entertain_photo/2020/09/03/PHX7ERR2LK7EOTFYYVUAMI7ETI/|access-date=October 20, 2020|website=Chosun Ilbo|language=ko}}</ref> : Yonpa Liseyində şagird. O, əvvəllər So-cun ilə tanış olan bir zorbadır. * [[Jeon Hye-won]] — Park Sae-mi<ref>{{Cite web|last=Ha|first=Soo-junh|date=September 9, 2020|script-title=ko:전혜원, '여심강림' 출연 확정..문가영 괴롭히는 용파고 여신役 [공식]|trans-title=Jeon Hye-won confirmed to appear in 'Goddess Advent'...|url=https://www.chosun.com/entertainments/entertain_photo/2020/09/09/YFHS3QPULSYORSWCVWGQA56S4E/|access-date=October 20, 2020|work=OSEN|publisher=Chosun Ilbo|language=ko}}</ref> : Yonpa Liseyinin şagirdi. Saebom Liseyinə köçməzdən əvvəl Cu-qyon sataşan, gözəl siması olan məşhur qız. * Oh Yoo-jin — Joo Hye-min : Yonpa Liseyində bir şagird, köhnə məktəbində çox zorakılığa məruz qaldıqdan sonra Saebom Liseyinə köçür. * [[Seo Hye-won]] — Park Ji-hee : Yonpa Liseyində şagird; Pak Se-mi-nin dostu. ==== Digərləri ==== * Im Hyun-sung- Wang Ja : Cu-qyon və Su-ho-nun tez-tez getdikləri komikslər mağazası Prince Comics-in sahibi. * Pak Young-soo- Columbus Park : Cu-qyonun atasını aldadaraq pulunu oğurlayan adam. ==== Xüsusi görünüşlər ==== {{div col}} * [[Kang Chan-hee]] — Jung Se-yeon<br>(bölüm 1, 4–5, 11–12, 16)<ref>{{Cite news|last=Lee|first=Song-hee|title=[단독] SF9 찬희, tvN '여신강림' 특별 출연…연기돌 활약 이어간다|language=ko|trans-title=[Exclusive] SF9 Chanhee, special appearance on tvN'Goddess Advent'… Continue acting as an actor|website=X-Sports News|url=http://www.xportsnews.com/?ac=article_view&entry_id=1325666#linkpop#_enliple|access-date=2020-10-16}}</ref> : Su-ho və So-cunun mərhum ən yaxşı dostu. Se-yon Move Entertainment altındakı [[Korean idol|oğlan qrupunun]] üzvü idi. Sərt zorakılı və saxta qalmaqalların qurbanı olan o, özünü hündür binadan ataraq [[intihar]] etdi. Onun faciəvi ölümü So-cun və Su-ho arasında pozulmuş dostluğun mərkəzinə çevrilir. * [[Go Woo-ri]] — Selena : Cu-qyonun fanatı olduğu və daha sonra işlədiyi məşhur vizajist. * [[Lee Tae-ri]]<ref name="edaily" /> — Wang Hyun-bin (bölüm 1) : Cu-qyonun aşiq olduğu Yonpa Liseyinin yeməkxanasının yaraşıqlı dietoloqu. * Ok Joo-ri -qonşu qadın (bölüm 1) * Cha Young-ok- -qonşu qadın (bölüm 1–2) * Lee Jae-eun — Su-ho-nun xadiməsi (bölüm 3) * Song Hoon- tarix müəllimi (bölüm 3) * Uhm Tae-yoon — müştəri (bölüm 3) * Kim Jeong-hak — Cu-honun ortağı (bölüm 3) * Jang Young-hyun — mağazada bir oğlan (bölüm 3) * Moon Hak-jin- mağazada bir oğlan (bölüm 3) * Ham Tae-gyun -mağazada bir oğlan (bölüm 3) * [[Kim Hye-yun]]<ref name="edaily" /> — [[Extraordinary You|Eun Dan-oh]] (bölüm 4) : Bek Kyonun sinif yoldaşı və nişanlısı;[[Fövqəladə Sən|Ha-ru]]-nun Suho-nun Cu-qyon kimi səhv saldığı qız yoldaşı{{efn|name=ExtraordinaryYou|The character appears in a short [[Crossover (fiction)|crossover]] scene alluding Director [[:ko:김상협 (연출가)|Kim Sang-hyeop]]'s previous work ''[[Extraordinary You]]'' (2019) where the character originally appears.}} * [[Lee Jae-wook]]<ref name="edaily">{{cite web|url=https://www.edaily.co.kr/news/read?newsId=01233286625970968&mediaCodeNo=258|title=[단독] 김혜윤·이재욱·이태리, '여신강림' 총출동…'어하루' 의리|trans-title=[Exclusive] Kim Hye-yoon, Lee Jae-wook, Italy,'Goddess Advent'|first=Ga-Young |last=Kim|date=30 November 2020|access-date=30 November 2020|website=E-daily|language=ko}}</ref> -[[Fövqəladə Sən|Baek Kyung]] (bölüm 4) : Dan-oh-un sinif yoldaşı və nişanlısı, Suho onu Cu-qyonun görüşə getdiyi Vu-hyon kimi səhv salır. * [[Jung Gun-joo]]- Ryu Hyung-jin<ref>{{Cite news|author=Lee Seung-gil|title=정건주, 김혜윤·이재욱·이태리 이어 '여신강림' 특별출연…'어하루' 의리|trans-title=Jung Kun-ju, Kim Hye-yoon, Lee Jae-wook, and Italy, followed by a special appearance in'The Goddess Advent'… 'Oh day' loyalty|url=https://n.news.naver.com/entertain/article/117/0003450040|work=Mydaily|publisher=Naver|date=January 5, 2021|access-date=January 5, 2021|language=ko}}</ref> : Seonil Liseyində oynayan beysbol ulduzu Cu-qyona aşiq olur və onu görüşə dəvət edir. (bölüm 7) * [[Woo Hyun]] — düşərgə sahəsinin meneceri (bölüm 8) * Kim Jae-wook — MC Jaerong, istirahət MC (bölüm 8) * Jung Ye-nok xəyali zorakılıqların başçısı kimi (bölüm 9) * [[Lee Han-wi]] — Min Jae-joon (bölüm 13) : Plastik cərrah. * [[Kim Young-dae]] — [[Extraordinary You|Oh Nam-joo]] (bölüm 15)<ref>{{Cite news|author=Park Soo-in|title=여신강림' 측 "김영대 특별출연, 2월 초 방송"(공식입장) |trans-title="Goddess Advent" side "Kim Young-dae special appearance, broadcast in early February" (official position)|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=609&aid=0000390365 |website=Newsen|date=January 22, 2021|access-date=January 22, 2021|language=ko}}</ref>{{efn|Kim Young-dae's cameo role alludes to his role as Oh Nam-joo in Episode 32 of Director [[:ko:김상협 (연출가)|Kim Sang-hyeop]]'s ''[[Extraordinary You]]'' (2019).}} : [[N Seul Qülləsi|Namsan Qülləsi]]ndə Cu-qyonun qarşılaşdığı biri və o, onu Su-ho kimi səhv salır. * [[Cosmic Girls|Lim Da-young]] — Chae-ni (bölüm 15–16) : Move Entertainment altında məşhur. {{div col end}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://program.tving.com/tvn/truebeauty Rəsmi veb sayt] [[Kateqoriya:Cənubi Koreya teleserialları]] [[Kateqoriya:2020-ci ilin teleserialları]] f5m4nv2zxxm21j69vf4e6pgx4w14v1i 0 696725 6547306 6476526 2022-07-24T15:53:07Z Orkhan Juvarli 212586 /* İstinadlar */ wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı= Mübariz Örən |şəkil= Mübariz Örən.jpeg |doğum tarixi= 13 iyul 1967 |doğum yeri = [[Beyləqan]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vətəndaşlığı= {{USSR}}→<br>{{AZE}} |təhsili= [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]], [[Bakı Slavyan Universiteti]] |mükafatları= "Qızıl Kəlmə" |orijinal adı= Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev }} '''Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev''' (13 iyul 1967; [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], "Qızıl Kəlmə" mükafatçısı.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> == Həyatı == Mübariz Rəfiyev 1967-ci il iyulun 13-də [[Beyləqan rayonu]]nda anadan olub. 1974–1982-ci illərdə [[Beyləqan rayonu]]nda [[Aleksandr Puşkin|A. Puşkin]] adına [[Qəhrəmanlı (Beyləqan)|Qəhrəmanlı]] kənd tam orta məktəbində, 1982–1984-cü illərdə [[Cəbrayıl rayonu]]nda [[Horovlu]] kənd tam orta məktəbində təhsil alıb. 1986–1988-ci illərdə müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. == Təhsili == Mübariz Rəfiyev 1984–1991-ci illərdə Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutunda (indiki [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]), 2013–2015-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universiteti]]nin Yaradıcılıq fakültəsində təhsil alıb. == Fəaliyyəti == 1991–2012-ci illərdə [[Rusiya Federasiyası]]nın [[Tümen vilayəti]]ndə "PAO Varyoqanneft"də neft mütəxəssisi kimi fəaliyyət göstərib. 2012-ci ildən biznes sahəsində fəaliyyət göstərir. 2014-cü ildən "Yazı" ədəbiyyat dərgisində baş redaktor müavini işləyir. 2019-cu ildə [[Moldova]]da keçirilən "Kvadrat" Beynəlxalq proza festivalında [[Azərbaycan]]ı təmsil edib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26428 |title = “Yazıçı Mübariz Örən beynəlxalq festivalda iştirak edəcək" |author = |date = 2019-09-16 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> 2019-cu ildə "LiFFt-2019" Avrasiya ədəbi festivalında [[Azərbaycan]] təmsilçilərindən biri olub.<ref>{{cite web |url = http://www.anl.az/down/meqale/edebiyyat/2019/oktyabr/675993.htm |title = “Ədəbiyyat üzrə IV Avrasiya festivallar festivalının unudulmayan üç günü və ya Bakıda ədəbiyyat rüzgarı" |author = |date = 2019-10-05 |publisher = www.anl.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/4499-lifft-2019-iv-avrasiya-edebi-festivallar-festivalinin-azerbaycan-uzre-laureatlarina-sertifikatlar-teqdim-olundu |title = ""LiFFt-2019” IV Avrasiya ədəbi festivallar festivalının Azərbaycan üzrə laureatlarına sertifikatlar təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-02 |publisher = www.edebiyyatqazeti.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> "[[Ulduz (jurnal)|Ulduz]]", "Literaturnaya Azerbaycan", "Yazı", "[[Azərbaycan (jurnal)|Azərbaycan]]" jurnallarında, "[[525-ci qəzet]]", "[[Ədəbiyyat (qəzet, Azərbaycan)|Ədəbiyyat qəzeti]]" və s. qəzetlərdə roman, hekayə və müsahibələri dərc olunub. [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Ən yeni Azərbaycan ədəbiyyatı" ("Noveyşaya Azerbaydjanskaya Literatura") antologiyasında, [[Moldova]]da ("Quadrat") və [[Türkiyə]]də dərc olunan antologiyalarda əsərləri çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://manera.az/cemiyyet/6134-nasirlerimizin-eserleri-moldovada-neshr-olunub.html |title = “Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/21805 |title = "Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örən 2022-ci ildə Azərbaycan Dillər Universiteti ilə Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun birgə layihəsi olan “Yaradıcılıq fakültəsi”nə dekan təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://kulis.az/xeber/media/yaradiciliq-fakultesine-qebul-elan-edildi-40715?fbclid=IwAR1LBYh3P1o57Gt6wkY4_H3JqiJrp0NbsQcVMfqPm8J_HMZG_a4Ls3nD8po |title="Yaradıcılıq Fakültəsinə qəbul elan edildi" |author=|date=2022-01-14|publisher=www.kulis.az|accessdate=2022-01-17|language=az}}</ref> == Kitabları == 2017-ci ildə "Balıq gülüşü" kitabı [[Azad Azərbaycan TV|ATV (Azad Azərbaycan Televiziyası)]] və Hədəf Nəşrlərinin birgə layihəsi olan "Çağdaş nəsrin ustaları" seriyasından nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58293 |title = “"ATV Kitab" seriyasından Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” nəşr olundu" |author = |date = 2017-07-17 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> 2020-ci ildə "Sodomor" romanı [[Fransa]]da, "Kəpəz" nəşriyyatında çap olunub.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |title = “Mübariz Örənin romanı Fransada" |author = |date = 2019-11-18 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-11-20 |archive-url = https://web.archive.org/web/20191120045647/http://www.artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/60407 |title = “Azərbaycan yazıçılarının əsərləri Fransada çap edilib" |author = |date = 2020-10-20 |publisher = www.xalqqazeti.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örənin [[Fransa]]da çap olunan "Sodomor" kitabı haqqında məlumat [[Fransa Milli Kitabxanası|Fransa Milli Kitabxanasının]] rəsmi saytına yerləşdirilib.<ref>{{cite web |url = https://sim-sim.az/azərbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda/ |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.sim-sim.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }} </ref><ref>{{cite web |url = https://azerforum.com/az/azerbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.azerforum.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Qızıl Kəlmə" Ədəbi Mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin "[[Əli bəy Hüseynzadə]]" mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/eli-bey-huseynzade-mukafati-da-teqdim-olundu/#.YF8eNFUzbIU |title = "“Əli bəy Hüseynzadə” mükafatı da təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Mübariz Örən – "'''İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/12437 |title = “İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub” |author = |date = 2015-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/15326 |title = "Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim” |author = |date = 2016-06-07 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''O kitabı oxuyanda dəli oldum"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/20263 |title = "Mübariz Örən: “O kitabı oxuyanda dəli oldum” - MÜSAHİBƏ” |author = |date = 2017-11-09 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi"'''<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |title = “Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi – Mübariz Örən" |author = |date = 2019-09-09 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-09-16 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190916110322/http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |url-status = dead }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur"'''<ref>{{cite web |url = https://epiloq.az/mubariz-orən-elə-bilirdim-bayram-bayramovdan-boyuk-yazici-yoxdur-musahibə/ |title = Mübariz Örən: “Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur” |author = |date = 2020-02-27 |publisher = www.epiloq.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı"'''<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=59697 |title = "Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı" |author = |date = 2020-06-26 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Haqqında yazılanlar == {{*}} Lalə Həsənova – "'''Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi'''"<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/42542-hekayede-bedii-struktur-mubariz-oren-tecrubesi |title = “Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi" |author = |date = 2015-09-22 |publisher = www.525.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Azad Qaradərəli]] – "'''Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/17648 |title = “Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR" |author = |date = 2017-04-06 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Səxavət Sahil]] – "'''Ədəbiyyat okeanının aysberqi – "Ağ buludlar"'''"<ref>{{cite web |url = https://www.artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |title = “Ədəbiyyat okeanının aysberqi – “Ağ buludlar”" |author = |date = 2017-04-17 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-26 |language = az |archive-date = 2020-02-23 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200223152918/http://artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |url-status = dead }}</ref>{{*}} Ədəbi müzakirə – "'''"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/18723 |title = “"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir - MÜZAKİRƏ" |author = |date = 2017-07-13 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Cəlil Cavanşir]] – "'''Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Cəlil Cavanşir - Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız" |author = |date = 2017-10-03 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Samirə Əşrəf – "'''Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Tənqidçilərin müzakirəsi – "'''Mübariz Örənin "Balıq gülüşü"'''"<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=11740 |title = “Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” - Tənqidçilərin müzakirəsi" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:"Qızıl Kəlmə" mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] ixfpg6fqpbrlqfglk2svi9uhui0kfij 6547321 6547306 2022-07-24T16:01:47Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Mübariz Örən |orijinal adı = Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev |digər adları = |şəkil = Mübariz Örən.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Mübariz Örən |doğum tarixi = 13.07.1967 |doğum yeri = [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = neft mütəxəssisi |fəaliyyəti = [[yazıçı]] |fəaliyyət illəri = 2012–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[hekayə]]<br>[[roman]] |ilk əsəri = ''"Balıq gülüşü"'' |tanınmış əsərləri = ''"Balıq gülüşü"''<br>''"Sodomor"'' |mükafatları = "Qızıl Kəlmə"<br>"Əli bəy Hüseynzadə" |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev''' (13 iyul 1967; [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], "Qızıl Kəlmə" mükafatçısı.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> == Həyatı == Mübariz Rəfiyev 1967-ci il iyulun 13-də [[Beyləqan rayonu]]nda anadan olub. 1974–1982-ci illərdə [[Beyləqan rayonu]]nda [[Aleksandr Puşkin|A. Puşkin]] adına [[Qəhrəmanlı (Beyləqan)|Qəhrəmanlı]] kənd tam orta məktəbində, 1982–1984-cü illərdə [[Cəbrayıl rayonu]]nda [[Horovlu]] kənd tam orta məktəbində təhsil alıb. 1986–1988-ci illərdə müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. == Təhsili == Mübariz Rəfiyev 1984–1991-ci illərdə Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutunda (indiki [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]), 2013–2015-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universiteti]]nin Yaradıcılıq fakültəsində təhsil alıb. == Fəaliyyəti == 1991–2012-ci illərdə [[Rusiya Federasiyası]]nın [[Tümen vilayəti]]ndə "PAO Varyoqanneft"də neft mütəxəssisi kimi fəaliyyət göstərib. 2012-ci ildən biznes sahəsində fəaliyyət göstərir. 2014-cü ildən "Yazı" ədəbiyyat dərgisində baş redaktor müavini işləyir. 2019-cu ildə [[Moldova]]da keçirilən "Kvadrat" Beynəlxalq proza festivalında [[Azərbaycan]]ı təmsil edib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26428 |title = “Yazıçı Mübariz Örən beynəlxalq festivalda iştirak edəcək" |author = |date = 2019-09-16 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> 2019-cu ildə "LiFFt-2019" Avrasiya ədəbi festivalında [[Azərbaycan]] təmsilçilərindən biri olub.<ref>{{cite web |url = http://www.anl.az/down/meqale/edebiyyat/2019/oktyabr/675993.htm |title = “Ədəbiyyat üzrə IV Avrasiya festivallar festivalının unudulmayan üç günü və ya Bakıda ədəbiyyat rüzgarı" |author = |date = 2019-10-05 |publisher = www.anl.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/4499-lifft-2019-iv-avrasiya-edebi-festivallar-festivalinin-azerbaycan-uzre-laureatlarina-sertifikatlar-teqdim-olundu |title = ""LiFFt-2019” IV Avrasiya ədəbi festivallar festivalının Azərbaycan üzrə laureatlarına sertifikatlar təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-02 |publisher = www.edebiyyatqazeti.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> "[[Ulduz (jurnal)|Ulduz]]", "Literaturnaya Azerbaycan", "Yazı", "[[Azərbaycan (jurnal)|Azərbaycan]]" jurnallarında, "[[525-ci qəzet]]", "[[Ədəbiyyat (qəzet, Azərbaycan)|Ədəbiyyat qəzeti]]" və s. qəzetlərdə roman, hekayə və müsahibələri dərc olunub. [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Ən yeni Azərbaycan ədəbiyyatı" ("Noveyşaya Azerbaydjanskaya Literatura") antologiyasında, [[Moldova]]da ("Quadrat") və [[Türkiyə]]də dərc olunan antologiyalarda əsərləri çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://manera.az/cemiyyet/6134-nasirlerimizin-eserleri-moldovada-neshr-olunub.html |title = “Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/21805 |title = "Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örən 2022-ci ildə Azərbaycan Dillər Universiteti ilə Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun birgə layihəsi olan “Yaradıcılıq fakültəsi”nə dekan təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://kulis.az/xeber/media/yaradiciliq-fakultesine-qebul-elan-edildi-40715?fbclid=IwAR1LBYh3P1o57Gt6wkY4_H3JqiJrp0NbsQcVMfqPm8J_HMZG_a4Ls3nD8po |title="Yaradıcılıq Fakültəsinə qəbul elan edildi" |author=|date=2022-01-14|publisher=www.kulis.az|accessdate=2022-01-17|language=az}}</ref> == Kitabları == 2017-ci ildə "Balıq gülüşü" kitabı [[Azad Azərbaycan TV|ATV (Azad Azərbaycan Televiziyası)]] və Hədəf Nəşrlərinin birgə layihəsi olan "Çağdaş nəsrin ustaları" seriyasından nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58293 |title = “"ATV Kitab" seriyasından Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” nəşr olundu" |author = |date = 2017-07-17 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> 2020-ci ildə "Sodomor" romanı [[Fransa]]da, "Kəpəz" nəşriyyatında çap olunub.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |title = “Mübariz Örənin romanı Fransada" |author = |date = 2019-11-18 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-11-20 |archive-url = https://web.archive.org/web/20191120045647/http://www.artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/60407 |title = “Azərbaycan yazıçılarının əsərləri Fransada çap edilib" |author = |date = 2020-10-20 |publisher = www.xalqqazeti.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örənin [[Fransa]]da çap olunan "Sodomor" kitabı haqqında məlumat [[Fransa Milli Kitabxanası|Fransa Milli Kitabxanasının]] rəsmi saytına yerləşdirilib.<ref>{{cite web |url = https://sim-sim.az/azərbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda/ |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.sim-sim.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }} </ref><ref>{{cite web |url = https://azerforum.com/az/azerbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.azerforum.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Qızıl Kəlmə" Ədəbi Mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin "[[Əli bəy Hüseynzadə]]" mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/eli-bey-huseynzade-mukafati-da-teqdim-olundu/#.YF8eNFUzbIU |title = "“Əli bəy Hüseynzadə” mükafatı da təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Mübariz Örən – "'''İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/12437 |title = “İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub” |author = |date = 2015-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/15326 |title = "Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim” |author = |date = 2016-06-07 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''O kitabı oxuyanda dəli oldum"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/20263 |title = "Mübariz Örən: “O kitabı oxuyanda dəli oldum” - MÜSAHİBƏ” |author = |date = 2017-11-09 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi"'''<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |title = “Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi – Mübariz Örən" |author = |date = 2019-09-09 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-09-16 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190916110322/http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |url-status = dead }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur"'''<ref>{{cite web |url = https://epiloq.az/mubariz-orən-elə-bilirdim-bayram-bayramovdan-boyuk-yazici-yoxdur-musahibə/ |title = Mübariz Örən: “Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur” |author = |date = 2020-02-27 |publisher = www.epiloq.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı"'''<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=59697 |title = "Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı" |author = |date = 2020-06-26 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Haqqında yazılanlar == {{*}} Lalə Həsənova – "'''Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi'''"<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/42542-hekayede-bedii-struktur-mubariz-oren-tecrubesi |title = “Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi" |author = |date = 2015-09-22 |publisher = www.525.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Azad Qaradərəli]] – "'''Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/17648 |title = “Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR" |author = |date = 2017-04-06 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Səxavət Sahil]] – "'''Ədəbiyyat okeanının aysberqi – "Ağ buludlar"'''"<ref>{{cite web |url = https://www.artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |title = “Ədəbiyyat okeanının aysberqi – “Ağ buludlar”" |author = |date = 2017-04-17 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-26 |language = az |archive-date = 2020-02-23 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200223152918/http://artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |url-status = dead }}</ref>{{*}} Ədəbi müzakirə – "'''"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/18723 |title = “"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir - MÜZAKİRƏ" |author = |date = 2017-07-13 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Cəlil Cavanşir]] – "'''Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Cəlil Cavanşir - Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız" |author = |date = 2017-10-03 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Samirə Əşrəf – "'''Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Tənqidçilərin müzakirəsi – "'''Mübariz Örənin "Balıq gülüşü"'''"<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=11740 |title = “Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” - Tənqidçilərin müzakirəsi" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:"Qızıl Kəlmə" mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] plpkx22cif13hmejkg5qs7y2ue2raez 6547325 6547321 2022-07-24T16:03:19Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Mübariz Örən |orijinal adı = Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev |digər adları = |şəkil = Mübariz Örən.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Mübariz Örən |doğum tarixi = 13.07.1967 |doğum yeri = [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = neft mütəxəssisi |fəaliyyəti = [[yazıçı]] |fəaliyyət illəri = 2012–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[hekayə]]<br>[[roman]] |ilk əsəri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref><br>''"Sodomor"'' |mükafatları = "Qızıl Kəlmə"<br>"Əli bəy Hüseynzadə" |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev''' (13 iyul 1967; [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], "Qızıl Kəlmə" mükafatçısı.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> == Həyatı == Mübariz Rəfiyev 1967-ci il iyulun 13-də [[Beyləqan rayonu]]nda anadan olub. 1974–1982-ci illərdə [[Beyləqan rayonu]]nda [[Aleksandr Puşkin|A. Puşkin]] adına [[Qəhrəmanlı (Beyləqan)|Qəhrəmanlı]] kənd tam orta məktəbində, 1982–1984-cü illərdə [[Cəbrayıl rayonu]]nda [[Horovlu]] kənd tam orta məktəbində təhsil alıb. 1986–1988-ci illərdə müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. == Təhsili == Mübariz Rəfiyev 1984–1991-ci illərdə Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutunda (indiki [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]), 2013–2015-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universiteti]]nin Yaradıcılıq fakültəsində təhsil alıb. == Fəaliyyəti == 1991–2012-ci illərdə [[Rusiya Federasiyası]]nın [[Tümen vilayəti]]ndə "PAO Varyoqanneft"də neft mütəxəssisi kimi fəaliyyət göstərib. 2012-ci ildən biznes sahəsində fəaliyyət göstərir. 2014-cü ildən "Yazı" ədəbiyyat dərgisində baş redaktor müavini işləyir. 2019-cu ildə [[Moldova]]da keçirilən "Kvadrat" Beynəlxalq proza festivalında [[Azərbaycan]]ı təmsil edib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26428 |title = “Yazıçı Mübariz Örən beynəlxalq festivalda iştirak edəcək" |author = |date = 2019-09-16 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> 2019-cu ildə "LiFFt-2019" Avrasiya ədəbi festivalında [[Azərbaycan]] təmsilçilərindən biri olub.<ref>{{cite web |url = http://www.anl.az/down/meqale/edebiyyat/2019/oktyabr/675993.htm |title = “Ədəbiyyat üzrə IV Avrasiya festivallar festivalının unudulmayan üç günü və ya Bakıda ədəbiyyat rüzgarı" |author = |date = 2019-10-05 |publisher = www.anl.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/4499-lifft-2019-iv-avrasiya-edebi-festivallar-festivalinin-azerbaycan-uzre-laureatlarina-sertifikatlar-teqdim-olundu |title = ""LiFFt-2019” IV Avrasiya ədəbi festivallar festivalının Azərbaycan üzrə laureatlarına sertifikatlar təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-02 |publisher = www.edebiyyatqazeti.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> "[[Ulduz (jurnal)|Ulduz]]", "Literaturnaya Azerbaycan", "Yazı", "[[Azərbaycan (jurnal)|Azərbaycan]]" jurnallarında, "[[525-ci qəzet]]", "[[Ədəbiyyat (qəzet, Azərbaycan)|Ədəbiyyat qəzeti]]" və s. qəzetlərdə roman, hekayə və müsahibələri dərc olunub. [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Ən yeni Azərbaycan ədəbiyyatı" ("Noveyşaya Azerbaydjanskaya Literatura") antologiyasında, [[Moldova]]da ("Quadrat") və [[Türkiyə]]də dərc olunan antologiyalarda əsərləri çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://manera.az/cemiyyet/6134-nasirlerimizin-eserleri-moldovada-neshr-olunub.html |title = “Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/21805 |title = "Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örən 2022-ci ildə Azərbaycan Dillər Universiteti ilə Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun birgə layihəsi olan “Yaradıcılıq fakültəsi”nə dekan təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://kulis.az/xeber/media/yaradiciliq-fakultesine-qebul-elan-edildi-40715?fbclid=IwAR1LBYh3P1o57Gt6wkY4_H3JqiJrp0NbsQcVMfqPm8J_HMZG_a4Ls3nD8po |title="Yaradıcılıq Fakültəsinə qəbul elan edildi" |author=|date=2022-01-14|publisher=www.kulis.az|accessdate=2022-01-17|language=az}}</ref> == Kitabları == 2017-ci ildə "Balıq gülüşü" kitabı [[Azad Azərbaycan TV|ATV (Azad Azərbaycan Televiziyası)]] və Hədəf Nəşrlərinin birgə layihəsi olan "Çağdaş nəsrin ustaları" seriyasından nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58293 |title = “"ATV Kitab" seriyasından Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” nəşr olundu" |author = |date = 2017-07-17 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> 2020-ci ildə "Sodomor" romanı [[Fransa]]da, "Kəpəz" nəşriyyatında çap olunub.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |title = “Mübariz Örənin romanı Fransada" |author = |date = 2019-11-18 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-11-20 |archive-url = https://web.archive.org/web/20191120045647/http://www.artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/60407 |title = “Azərbaycan yazıçılarının əsərləri Fransada çap edilib" |author = |date = 2020-10-20 |publisher = www.xalqqazeti.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örənin [[Fransa]]da çap olunan "Sodomor" kitabı haqqında məlumat [[Fransa Milli Kitabxanası|Fransa Milli Kitabxanasının]] rəsmi saytına yerləşdirilib.<ref>{{cite web |url = https://sim-sim.az/azərbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda/ |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.sim-sim.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }} </ref><ref>{{cite web |url = https://azerforum.com/az/azerbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.azerforum.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Qızıl Kəlmə" Ədəbi Mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin "[[Əli bəy Hüseynzadə]]" mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/eli-bey-huseynzade-mukafati-da-teqdim-olundu/#.YF8eNFUzbIU |title = "“Əli bəy Hüseynzadə” mükafatı da təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Mübariz Örən – "'''İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/12437 |title = “İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub” |author = |date = 2015-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/15326 |title = "Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim” |author = |date = 2016-06-07 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''O kitabı oxuyanda dəli oldum"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/20263 |title = "Mübariz Örən: “O kitabı oxuyanda dəli oldum” - MÜSAHİBƏ” |author = |date = 2017-11-09 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi"'''<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |title = “Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi – Mübariz Örən" |author = |date = 2019-09-09 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-09-16 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190916110322/http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |url-status = dead }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur"'''<ref>{{cite web |url = https://epiloq.az/mubariz-orən-elə-bilirdim-bayram-bayramovdan-boyuk-yazici-yoxdur-musahibə/ |title = Mübariz Örən: “Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur” |author = |date = 2020-02-27 |publisher = www.epiloq.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı"'''<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=59697 |title = "Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı" |author = |date = 2020-06-26 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Haqqında yazılanlar == {{*}} Lalə Həsənova – "'''Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi'''"<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/42542-hekayede-bedii-struktur-mubariz-oren-tecrubesi |title = “Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi" |author = |date = 2015-09-22 |publisher = www.525.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Azad Qaradərəli]] – "'''Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/17648 |title = “Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR" |author = |date = 2017-04-06 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Səxavət Sahil]] – "'''Ədəbiyyat okeanının aysberqi – "Ağ buludlar"'''"<ref>{{cite web |url = https://www.artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |title = “Ədəbiyyat okeanının aysberqi – “Ağ buludlar”" |author = |date = 2017-04-17 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-26 |language = az |archive-date = 2020-02-23 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200223152918/http://artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |url-status = dead }}</ref>{{*}} Ədəbi müzakirə – "'''"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/18723 |title = “"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir - MÜZAKİRƏ" |author = |date = 2017-07-13 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Cəlil Cavanşir]] – "'''Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Cəlil Cavanşir - Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız" |author = |date = 2017-10-03 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Samirə Əşrəf – "'''Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Tənqidçilərin müzakirəsi – "'''Mübariz Örənin "Balıq gülüşü"'''"<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=11740 |title = “Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” - Tənqidçilərin müzakirəsi" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:"Qızıl Kəlmə" mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] 64pdgwfg15luzadmw8xkia3rpqxfhce 6547326 6547325 2022-07-24T16:04:15Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Mübariz Örən |orijinal adı = Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev |digər adları = |şəkil = Mübariz Örən.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Mübariz Örən |doğum tarixi = 13.07.1967 |doğum yeri = [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = neft mütəxəssisi |fəaliyyəti = [[yazıçı]] |fəaliyyət illəri = 2012–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[hekayə]]<br>[[roman]] |ilk əsəri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref><br>''"Sodomor"''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> |mükafatları = "Qızıl Kəlmə"<br>"Əli bəy Hüseynzadə" |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev''' (13 iyul 1967; [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], "Qızıl Kəlmə" mükafatçısı.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> == Həyatı == Mübariz Rəfiyev 1967-ci il iyulun 13-də [[Beyləqan rayonu]]nda anadan olub. 1974–1982-ci illərdə [[Beyləqan rayonu]]nda [[Aleksandr Puşkin|A. Puşkin]] adına [[Qəhrəmanlı (Beyləqan)|Qəhrəmanlı]] kənd tam orta məktəbində, 1982–1984-cü illərdə [[Cəbrayıl rayonu]]nda [[Horovlu]] kənd tam orta məktəbində təhsil alıb. 1986–1988-ci illərdə müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. == Təhsili == Mübariz Rəfiyev 1984–1991-ci illərdə Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutunda (indiki [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]), 2013–2015-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universiteti]]nin Yaradıcılıq fakültəsində təhsil alıb. == Fəaliyyəti == 1991–2012-ci illərdə [[Rusiya Federasiyası]]nın [[Tümen vilayəti]]ndə "PAO Varyoqanneft"də neft mütəxəssisi kimi fəaliyyət göstərib. 2012-ci ildən biznes sahəsində fəaliyyət göstərir. 2014-cü ildən "Yazı" ədəbiyyat dərgisində baş redaktor müavini işləyir. 2019-cu ildə [[Moldova]]da keçirilən "Kvadrat" Beynəlxalq proza festivalında [[Azərbaycan]]ı təmsil edib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26428 |title = “Yazıçı Mübariz Örən beynəlxalq festivalda iştirak edəcək" |author = |date = 2019-09-16 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> 2019-cu ildə "LiFFt-2019" Avrasiya ədəbi festivalında [[Azərbaycan]] təmsilçilərindən biri olub.<ref>{{cite web |url = http://www.anl.az/down/meqale/edebiyyat/2019/oktyabr/675993.htm |title = “Ədəbiyyat üzrə IV Avrasiya festivallar festivalının unudulmayan üç günü və ya Bakıda ədəbiyyat rüzgarı" |author = |date = 2019-10-05 |publisher = www.anl.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/4499-lifft-2019-iv-avrasiya-edebi-festivallar-festivalinin-azerbaycan-uzre-laureatlarina-sertifikatlar-teqdim-olundu |title = ""LiFFt-2019” IV Avrasiya ədəbi festivallar festivalının Azərbaycan üzrə laureatlarına sertifikatlar təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-02 |publisher = www.edebiyyatqazeti.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> "[[Ulduz (jurnal)|Ulduz]]", "Literaturnaya Azerbaycan", "Yazı", "[[Azərbaycan (jurnal)|Azərbaycan]]" jurnallarında, "[[525-ci qəzet]]", "[[Ədəbiyyat (qəzet, Azərbaycan)|Ədəbiyyat qəzeti]]" və s. qəzetlərdə roman, hekayə və müsahibələri dərc olunub. [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Ən yeni Azərbaycan ədəbiyyatı" ("Noveyşaya Azerbaydjanskaya Literatura") antologiyasında, [[Moldova]]da ("Quadrat") və [[Türkiyə]]də dərc olunan antologiyalarda əsərləri çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://manera.az/cemiyyet/6134-nasirlerimizin-eserleri-moldovada-neshr-olunub.html |title = “Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/21805 |title = "Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örən 2022-ci ildə Azərbaycan Dillər Universiteti ilə Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun birgə layihəsi olan “Yaradıcılıq fakültəsi”nə dekan təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://kulis.az/xeber/media/yaradiciliq-fakultesine-qebul-elan-edildi-40715?fbclid=IwAR1LBYh3P1o57Gt6wkY4_H3JqiJrp0NbsQcVMfqPm8J_HMZG_a4Ls3nD8po |title="Yaradıcılıq Fakültəsinə qəbul elan edildi" |author=|date=2022-01-14|publisher=www.kulis.az|accessdate=2022-01-17|language=az}}</ref> == Kitabları == 2017-ci ildə "Balıq gülüşü" kitabı [[Azad Azərbaycan TV|ATV (Azad Azərbaycan Televiziyası)]] və Hədəf Nəşrlərinin birgə layihəsi olan "Çağdaş nəsrin ustaları" seriyasından nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58293 |title = “"ATV Kitab" seriyasından Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” nəşr olundu" |author = |date = 2017-07-17 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> 2020-ci ildə "Sodomor" romanı [[Fransa]]da, "Kəpəz" nəşriyyatında çap olunub.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |title = “Mübariz Örənin romanı Fransada" |author = |date = 2019-11-18 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-11-20 |archive-url = https://web.archive.org/web/20191120045647/http://www.artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/60407 |title = “Azərbaycan yazıçılarının əsərləri Fransada çap edilib" |author = |date = 2020-10-20 |publisher = www.xalqqazeti.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örənin [[Fransa]]da çap olunan "Sodomor" kitabı haqqında məlumat [[Fransa Milli Kitabxanası|Fransa Milli Kitabxanasının]] rəsmi saytına yerləşdirilib.<ref>{{cite web |url = https://sim-sim.az/azərbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda/ |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.sim-sim.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }} </ref><ref>{{cite web |url = https://azerforum.com/az/azerbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.azerforum.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Qızıl Kəlmə" Ədəbi Mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin "[[Əli bəy Hüseynzadə]]" mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/eli-bey-huseynzade-mukafati-da-teqdim-olundu/#.YF8eNFUzbIU |title = "“Əli bəy Hüseynzadə” mükafatı da təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Mübariz Örən – "'''İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/12437 |title = “İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub” |author = |date = 2015-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/15326 |title = "Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim” |author = |date = 2016-06-07 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''O kitabı oxuyanda dəli oldum"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/20263 |title = "Mübariz Örən: “O kitabı oxuyanda dəli oldum” - MÜSAHİBƏ” |author = |date = 2017-11-09 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi"'''<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |title = “Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi – Mübariz Örən" |author = |date = 2019-09-09 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-09-16 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190916110322/http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |url-status = dead }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur"'''<ref>{{cite web |url = https://epiloq.az/mubariz-orən-elə-bilirdim-bayram-bayramovdan-boyuk-yazici-yoxdur-musahibə/ |title = Mübariz Örən: “Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur” |author = |date = 2020-02-27 |publisher = www.epiloq.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı"'''<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=59697 |title = "Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı" |author = |date = 2020-06-26 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Haqqında yazılanlar == {{*}} Lalə Həsənova – "'''Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi'''"<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/42542-hekayede-bedii-struktur-mubariz-oren-tecrubesi |title = “Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi" |author = |date = 2015-09-22 |publisher = www.525.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Azad Qaradərəli]] – "'''Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/17648 |title = “Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR" |author = |date = 2017-04-06 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Səxavət Sahil]] – "'''Ədəbiyyat okeanının aysberqi – "Ağ buludlar"'''"<ref>{{cite web |url = https://www.artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |title = “Ədəbiyyat okeanının aysberqi – “Ağ buludlar”" |author = |date = 2017-04-17 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-26 |language = az |archive-date = 2020-02-23 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200223152918/http://artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |url-status = dead }}</ref>{{*}} Ədəbi müzakirə – "'''"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/18723 |title = “"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir - MÜZAKİRƏ" |author = |date = 2017-07-13 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Cəlil Cavanşir]] – "'''Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Cəlil Cavanşir - Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız" |author = |date = 2017-10-03 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Samirə Əşrəf – "'''Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Tənqidçilərin müzakirəsi – "'''Mübariz Örənin "Balıq gülüşü"'''"<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=11740 |title = “Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” - Tənqidçilərin müzakirəsi" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:"Qızıl Kəlmə" mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] gv75cpai7ggy2hnq5eynl14ufi9ga2d 6547330 6547326 2022-07-24T16:05:54Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Mübariz Örən |orijinal adı = Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev |digər adları = |şəkil = Mübariz Örən.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Mübariz Örən |doğum tarixi = 13.07.1967 |doğum yeri = [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = neft mütəxəssisi |fəaliyyəti = [[yazıçı]] |fəaliyyət illəri = 2012–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[hekayə]]<br>[[roman]] |ilk əsəri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref><br>''"Sodomor"''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> |mükafatları = "Qızıl Kəlmə"<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><br>"Əli bəy Hüseynzadə" |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev''' (13 iyul 1967; [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], "Qızıl Kəlmə" mükafatçısı.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> == Həyatı == Mübariz Rəfiyev 1967-ci il iyulun 13-də [[Beyləqan rayonu]]nda anadan olub. 1974–1982-ci illərdə [[Beyləqan rayonu]]nda [[Aleksandr Puşkin|A. Puşkin]] adına [[Qəhrəmanlı (Beyləqan)|Qəhrəmanlı]] kənd tam orta məktəbində, 1982–1984-cü illərdə [[Cəbrayıl rayonu]]nda [[Horovlu]] kənd tam orta məktəbində təhsil alıb. 1986–1988-ci illərdə müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. == Təhsili == Mübariz Rəfiyev 1984–1991-ci illərdə Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutunda (indiki [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]), 2013–2015-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universiteti]]nin Yaradıcılıq fakültəsində təhsil alıb. == Fəaliyyəti == 1991–2012-ci illərdə [[Rusiya Federasiyası]]nın [[Tümen vilayəti]]ndə "PAO Varyoqanneft"də neft mütəxəssisi kimi fəaliyyət göstərib. 2012-ci ildən biznes sahəsində fəaliyyət göstərir. 2014-cü ildən "Yazı" ədəbiyyat dərgisində baş redaktor müavini işləyir. 2019-cu ildə [[Moldova]]da keçirilən "Kvadrat" Beynəlxalq proza festivalında [[Azərbaycan]]ı təmsil edib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26428 |title = “Yazıçı Mübariz Örən beynəlxalq festivalda iştirak edəcək" |author = |date = 2019-09-16 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> 2019-cu ildə "LiFFt-2019" Avrasiya ədəbi festivalında [[Azərbaycan]] təmsilçilərindən biri olub.<ref>{{cite web |url = http://www.anl.az/down/meqale/edebiyyat/2019/oktyabr/675993.htm |title = “Ədəbiyyat üzrə IV Avrasiya festivallar festivalının unudulmayan üç günü və ya Bakıda ədəbiyyat rüzgarı" |author = |date = 2019-10-05 |publisher = www.anl.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/4499-lifft-2019-iv-avrasiya-edebi-festivallar-festivalinin-azerbaycan-uzre-laureatlarina-sertifikatlar-teqdim-olundu |title = ""LiFFt-2019” IV Avrasiya ədəbi festivallar festivalının Azərbaycan üzrə laureatlarına sertifikatlar təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-02 |publisher = www.edebiyyatqazeti.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> "[[Ulduz (jurnal)|Ulduz]]", "Literaturnaya Azerbaycan", "Yazı", "[[Azərbaycan (jurnal)|Azərbaycan]]" jurnallarında, "[[525-ci qəzet]]", "[[Ədəbiyyat (qəzet, Azərbaycan)|Ədəbiyyat qəzeti]]" və s. qəzetlərdə roman, hekayə və müsahibələri dərc olunub. [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Ən yeni Azərbaycan ədəbiyyatı" ("Noveyşaya Azerbaydjanskaya Literatura") antologiyasında, [[Moldova]]da ("Quadrat") və [[Türkiyə]]də dərc olunan antologiyalarda əsərləri çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://manera.az/cemiyyet/6134-nasirlerimizin-eserleri-moldovada-neshr-olunub.html |title = “Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/21805 |title = "Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örən 2022-ci ildə Azərbaycan Dillər Universiteti ilə Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun birgə layihəsi olan “Yaradıcılıq fakültəsi”nə dekan təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://kulis.az/xeber/media/yaradiciliq-fakultesine-qebul-elan-edildi-40715?fbclid=IwAR1LBYh3P1o57Gt6wkY4_H3JqiJrp0NbsQcVMfqPm8J_HMZG_a4Ls3nD8po |title="Yaradıcılıq Fakültəsinə qəbul elan edildi" |author=|date=2022-01-14|publisher=www.kulis.az|accessdate=2022-01-17|language=az}}</ref> == Kitabları == 2017-ci ildə "Balıq gülüşü" kitabı [[Azad Azərbaycan TV|ATV (Azad Azərbaycan Televiziyası)]] və Hədəf Nəşrlərinin birgə layihəsi olan "Çağdaş nəsrin ustaları" seriyasından nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58293 |title = “"ATV Kitab" seriyasından Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” nəşr olundu" |author = |date = 2017-07-17 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> 2020-ci ildə "Sodomor" romanı [[Fransa]]da, "Kəpəz" nəşriyyatında çap olunub.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |title = “Mübariz Örənin romanı Fransada" |author = |date = 2019-11-18 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-11-20 |archive-url = https://web.archive.org/web/20191120045647/http://www.artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/60407 |title = “Azərbaycan yazıçılarının əsərləri Fransada çap edilib" |author = |date = 2020-10-20 |publisher = www.xalqqazeti.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örənin [[Fransa]]da çap olunan "Sodomor" kitabı haqqında məlumat [[Fransa Milli Kitabxanası|Fransa Milli Kitabxanasının]] rəsmi saytına yerləşdirilib.<ref>{{cite web |url = https://sim-sim.az/azərbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda/ |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.sim-sim.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }} </ref><ref>{{cite web |url = https://azerforum.com/az/azerbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.azerforum.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Qızıl Kəlmə" Ədəbi Mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin "[[Əli bəy Hüseynzadə]]" mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/eli-bey-huseynzade-mukafati-da-teqdim-olundu/#.YF8eNFUzbIU |title = "“Əli bəy Hüseynzadə” mükafatı da təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Mübariz Örən – "'''İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/12437 |title = “İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub” |author = |date = 2015-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/15326 |title = "Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim” |author = |date = 2016-06-07 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''O kitabı oxuyanda dəli oldum"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/20263 |title = "Mübariz Örən: “O kitabı oxuyanda dəli oldum” - MÜSAHİBƏ” |author = |date = 2017-11-09 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi"'''<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |title = “Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi – Mübariz Örən" |author = |date = 2019-09-09 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-09-16 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190916110322/http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |url-status = dead }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur"'''<ref>{{cite web |url = https://epiloq.az/mubariz-orən-elə-bilirdim-bayram-bayramovdan-boyuk-yazici-yoxdur-musahibə/ |title = Mübariz Örən: “Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur” |author = |date = 2020-02-27 |publisher = www.epiloq.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı"'''<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=59697 |title = "Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı" |author = |date = 2020-06-26 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Haqqında yazılanlar == {{*}} Lalə Həsənova – "'''Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi'''"<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/42542-hekayede-bedii-struktur-mubariz-oren-tecrubesi |title = “Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi" |author = |date = 2015-09-22 |publisher = www.525.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Azad Qaradərəli]] – "'''Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/17648 |title = “Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR" |author = |date = 2017-04-06 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Səxavət Sahil]] – "'''Ədəbiyyat okeanının aysberqi – "Ağ buludlar"'''"<ref>{{cite web |url = https://www.artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |title = “Ədəbiyyat okeanının aysberqi – “Ağ buludlar”" |author = |date = 2017-04-17 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-26 |language = az |archive-date = 2020-02-23 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200223152918/http://artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |url-status = dead }}</ref>{{*}} Ədəbi müzakirə – "'''"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/18723 |title = “"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir - MÜZAKİRƏ" |author = |date = 2017-07-13 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Cəlil Cavanşir]] – "'''Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Cəlil Cavanşir - Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız" |author = |date = 2017-10-03 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Samirə Əşrəf – "'''Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Tənqidçilərin müzakirəsi – "'''Mübariz Örənin "Balıq gülüşü"'''"<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=11740 |title = “Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” - Tənqidçilərin müzakirəsi" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:"Qızıl Kəlmə" mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] e3mxapn5mtyv3wdv7fnwj5uz6v4cs5n 6547331 6547330 2022-07-24T16:06:34Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Mübariz Örən |orijinal adı = Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev |digər adları = |şəkil = Mübariz Örən.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Mübariz Örən |doğum tarixi = 13.07.1967 |doğum yeri = [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = neft mütəxəssisi |fəaliyyəti = [[yazıçı]] |fəaliyyət illəri = 2012–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[hekayə]]<br>[[roman]] |ilk əsəri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref><br>''"Sodomor"''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> |mükafatları = ''"Qızıl Kəlmə" (2019)''<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><br>"Əli bəy Hüseynzadə" |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev''' (13 iyul 1967; [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], "Qızıl Kəlmə" mükafatçısı.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> == Həyatı == Mübariz Rəfiyev 1967-ci il iyulun 13-də [[Beyləqan rayonu]]nda anadan olub. 1974–1982-ci illərdə [[Beyləqan rayonu]]nda [[Aleksandr Puşkin|A. Puşkin]] adına [[Qəhrəmanlı (Beyləqan)|Qəhrəmanlı]] kənd tam orta məktəbində, 1982–1984-cü illərdə [[Cəbrayıl rayonu]]nda [[Horovlu]] kənd tam orta məktəbində təhsil alıb. 1986–1988-ci illərdə müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. == Təhsili == Mübariz Rəfiyev 1984–1991-ci illərdə Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutunda (indiki [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]), 2013–2015-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universiteti]]nin Yaradıcılıq fakültəsində təhsil alıb. == Fəaliyyəti == 1991–2012-ci illərdə [[Rusiya Federasiyası]]nın [[Tümen vilayəti]]ndə "PAO Varyoqanneft"də neft mütəxəssisi kimi fəaliyyət göstərib. 2012-ci ildən biznes sahəsində fəaliyyət göstərir. 2014-cü ildən "Yazı" ədəbiyyat dərgisində baş redaktor müavini işləyir. 2019-cu ildə [[Moldova]]da keçirilən "Kvadrat" Beynəlxalq proza festivalında [[Azərbaycan]]ı təmsil edib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26428 |title = “Yazıçı Mübariz Örən beynəlxalq festivalda iştirak edəcək" |author = |date = 2019-09-16 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> 2019-cu ildə "LiFFt-2019" Avrasiya ədəbi festivalında [[Azərbaycan]] təmsilçilərindən biri olub.<ref>{{cite web |url = http://www.anl.az/down/meqale/edebiyyat/2019/oktyabr/675993.htm |title = “Ədəbiyyat üzrə IV Avrasiya festivallar festivalının unudulmayan üç günü və ya Bakıda ədəbiyyat rüzgarı" |author = |date = 2019-10-05 |publisher = www.anl.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/4499-lifft-2019-iv-avrasiya-edebi-festivallar-festivalinin-azerbaycan-uzre-laureatlarina-sertifikatlar-teqdim-olundu |title = ""LiFFt-2019” IV Avrasiya ədəbi festivallar festivalının Azərbaycan üzrə laureatlarına sertifikatlar təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-02 |publisher = www.edebiyyatqazeti.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> "[[Ulduz (jurnal)|Ulduz]]", "Literaturnaya Azerbaycan", "Yazı", "[[Azərbaycan (jurnal)|Azərbaycan]]" jurnallarında, "[[525-ci qəzet]]", "[[Ədəbiyyat (qəzet, Azərbaycan)|Ədəbiyyat qəzeti]]" və s. qəzetlərdə roman, hekayə və müsahibələri dərc olunub. [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Ən yeni Azərbaycan ədəbiyyatı" ("Noveyşaya Azerbaydjanskaya Literatura") antologiyasında, [[Moldova]]da ("Quadrat") və [[Türkiyə]]də dərc olunan antologiyalarda əsərləri çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://manera.az/cemiyyet/6134-nasirlerimizin-eserleri-moldovada-neshr-olunub.html |title = “Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/21805 |title = "Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örən 2022-ci ildə Azərbaycan Dillər Universiteti ilə Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun birgə layihəsi olan “Yaradıcılıq fakültəsi”nə dekan təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://kulis.az/xeber/media/yaradiciliq-fakultesine-qebul-elan-edildi-40715?fbclid=IwAR1LBYh3P1o57Gt6wkY4_H3JqiJrp0NbsQcVMfqPm8J_HMZG_a4Ls3nD8po |title="Yaradıcılıq Fakültəsinə qəbul elan edildi" |author=|date=2022-01-14|publisher=www.kulis.az|accessdate=2022-01-17|language=az}}</ref> == Kitabları == 2017-ci ildə "Balıq gülüşü" kitabı [[Azad Azərbaycan TV|ATV (Azad Azərbaycan Televiziyası)]] və Hədəf Nəşrlərinin birgə layihəsi olan "Çağdaş nəsrin ustaları" seriyasından nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58293 |title = “"ATV Kitab" seriyasından Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” nəşr olundu" |author = |date = 2017-07-17 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> 2020-ci ildə "Sodomor" romanı [[Fransa]]da, "Kəpəz" nəşriyyatında çap olunub.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |title = “Mübariz Örənin romanı Fransada" |author = |date = 2019-11-18 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-11-20 |archive-url = https://web.archive.org/web/20191120045647/http://www.artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/60407 |title = “Azərbaycan yazıçılarının əsərləri Fransada çap edilib" |author = |date = 2020-10-20 |publisher = www.xalqqazeti.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örənin [[Fransa]]da çap olunan "Sodomor" kitabı haqqında məlumat [[Fransa Milli Kitabxanası|Fransa Milli Kitabxanasının]] rəsmi saytına yerləşdirilib.<ref>{{cite web |url = https://sim-sim.az/azərbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda/ |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.sim-sim.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }} </ref><ref>{{cite web |url = https://azerforum.com/az/azerbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.azerforum.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Qızıl Kəlmə" Ədəbi Mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin "[[Əli bəy Hüseynzadə]]" mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/eli-bey-huseynzade-mukafati-da-teqdim-olundu/#.YF8eNFUzbIU |title = "“Əli bəy Hüseynzadə” mükafatı da təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Mübariz Örən – "'''İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/12437 |title = “İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub” |author = |date = 2015-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/15326 |title = "Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim” |author = |date = 2016-06-07 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''O kitabı oxuyanda dəli oldum"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/20263 |title = "Mübariz Örən: “O kitabı oxuyanda dəli oldum” - MÜSAHİBƏ” |author = |date = 2017-11-09 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi"'''<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |title = “Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi – Mübariz Örən" |author = |date = 2019-09-09 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-09-16 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190916110322/http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |url-status = dead }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur"'''<ref>{{cite web |url = https://epiloq.az/mubariz-orən-elə-bilirdim-bayram-bayramovdan-boyuk-yazici-yoxdur-musahibə/ |title = Mübariz Örən: “Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur” |author = |date = 2020-02-27 |publisher = www.epiloq.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı"'''<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=59697 |title = "Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı" |author = |date = 2020-06-26 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Haqqında yazılanlar == {{*}} Lalə Həsənova – "'''Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi'''"<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/42542-hekayede-bedii-struktur-mubariz-oren-tecrubesi |title = “Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi" |author = |date = 2015-09-22 |publisher = www.525.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Azad Qaradərəli]] – "'''Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/17648 |title = “Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR" |author = |date = 2017-04-06 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Səxavət Sahil]] – "'''Ədəbiyyat okeanının aysberqi – "Ağ buludlar"'''"<ref>{{cite web |url = https://www.artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |title = “Ədəbiyyat okeanının aysberqi – “Ağ buludlar”" |author = |date = 2017-04-17 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-26 |language = az |archive-date = 2020-02-23 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200223152918/http://artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |url-status = dead }}</ref>{{*}} Ədəbi müzakirə – "'''"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/18723 |title = “"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir - MÜZAKİRƏ" |author = |date = 2017-07-13 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Cəlil Cavanşir]] – "'''Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Cəlil Cavanşir - Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız" |author = |date = 2017-10-03 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Samirə Əşrəf – "'''Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Tənqidçilərin müzakirəsi – "'''Mübariz Örənin "Balıq gülüşü"'''"<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=11740 |title = “Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” - Tənqidçilərin müzakirəsi" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:"Qızıl Kəlmə" mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] 1fcencgynukvzqahgv8t7w3rj3j7my0 6547332 6547331 2022-07-24T16:07:12Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Mübariz Örən |orijinal adı = Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev |digər adları = |şəkil = Mübariz Örən.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Mübariz Örən |doğum tarixi = 13.07.1967 |doğum yeri = [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = neft mütəxəssisi |fəaliyyəti = [[yazıçı]] |fəaliyyət illəri = 2012–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[hekayə]]<br>[[roman]] |ilk əsəri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref><br>''"Sodomor"''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> |mükafatları = ''"Qızıl Kəlmə" (2019)''<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><br>''"Əli bəy Hüseynzadə" (2019)'' |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev''' (13 iyul 1967; [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], "Qızıl Kəlmə" mükafatçısı.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> == Həyatı == Mübariz Rəfiyev 1967-ci il iyulun 13-də [[Beyləqan rayonu]]nda anadan olub. 1974–1982-ci illərdə [[Beyləqan rayonu]]nda [[Aleksandr Puşkin|A. Puşkin]] adına [[Qəhrəmanlı (Beyləqan)|Qəhrəmanlı]] kənd tam orta məktəbində, 1982–1984-cü illərdə [[Cəbrayıl rayonu]]nda [[Horovlu]] kənd tam orta məktəbində təhsil alıb. 1986–1988-ci illərdə müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. == Təhsili == Mübariz Rəfiyev 1984–1991-ci illərdə Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutunda (indiki [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]), 2013–2015-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universiteti]]nin Yaradıcılıq fakültəsində təhsil alıb. == Fəaliyyəti == 1991–2012-ci illərdə [[Rusiya Federasiyası]]nın [[Tümen vilayəti]]ndə "PAO Varyoqanneft"də neft mütəxəssisi kimi fəaliyyət göstərib. 2012-ci ildən biznes sahəsində fəaliyyət göstərir. 2014-cü ildən "Yazı" ədəbiyyat dərgisində baş redaktor müavini işləyir. 2019-cu ildə [[Moldova]]da keçirilən "Kvadrat" Beynəlxalq proza festivalında [[Azərbaycan]]ı təmsil edib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26428 |title = “Yazıçı Mübariz Örən beynəlxalq festivalda iştirak edəcək" |author = |date = 2019-09-16 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> 2019-cu ildə "LiFFt-2019" Avrasiya ədəbi festivalında [[Azərbaycan]] təmsilçilərindən biri olub.<ref>{{cite web |url = http://www.anl.az/down/meqale/edebiyyat/2019/oktyabr/675993.htm |title = “Ədəbiyyat üzrə IV Avrasiya festivallar festivalının unudulmayan üç günü və ya Bakıda ədəbiyyat rüzgarı" |author = |date = 2019-10-05 |publisher = www.anl.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/4499-lifft-2019-iv-avrasiya-edebi-festivallar-festivalinin-azerbaycan-uzre-laureatlarina-sertifikatlar-teqdim-olundu |title = ""LiFFt-2019” IV Avrasiya ədəbi festivallar festivalının Azərbaycan üzrə laureatlarına sertifikatlar təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-02 |publisher = www.edebiyyatqazeti.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> "[[Ulduz (jurnal)|Ulduz]]", "Literaturnaya Azerbaycan", "Yazı", "[[Azərbaycan (jurnal)|Azərbaycan]]" jurnallarında, "[[525-ci qəzet]]", "[[Ədəbiyyat (qəzet, Azərbaycan)|Ədəbiyyat qəzeti]]" və s. qəzetlərdə roman, hekayə və müsahibələri dərc olunub. [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Ən yeni Azərbaycan ədəbiyyatı" ("Noveyşaya Azerbaydjanskaya Literatura") antologiyasında, [[Moldova]]da ("Quadrat") və [[Türkiyə]]də dərc olunan antologiyalarda əsərləri çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://manera.az/cemiyyet/6134-nasirlerimizin-eserleri-moldovada-neshr-olunub.html |title = “Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/21805 |title = "Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örən 2022-ci ildə Azərbaycan Dillər Universiteti ilə Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun birgə layihəsi olan “Yaradıcılıq fakültəsi”nə dekan təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://kulis.az/xeber/media/yaradiciliq-fakultesine-qebul-elan-edildi-40715?fbclid=IwAR1LBYh3P1o57Gt6wkY4_H3JqiJrp0NbsQcVMfqPm8J_HMZG_a4Ls3nD8po |title="Yaradıcılıq Fakültəsinə qəbul elan edildi" |author=|date=2022-01-14|publisher=www.kulis.az|accessdate=2022-01-17|language=az}}</ref> == Kitabları == 2017-ci ildə "Balıq gülüşü" kitabı [[Azad Azərbaycan TV|ATV (Azad Azərbaycan Televiziyası)]] və Hədəf Nəşrlərinin birgə layihəsi olan "Çağdaş nəsrin ustaları" seriyasından nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58293 |title = “"ATV Kitab" seriyasından Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” nəşr olundu" |author = |date = 2017-07-17 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> 2020-ci ildə "Sodomor" romanı [[Fransa]]da, "Kəpəz" nəşriyyatında çap olunub.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |title = “Mübariz Örənin romanı Fransada" |author = |date = 2019-11-18 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-11-20 |archive-url = https://web.archive.org/web/20191120045647/http://www.artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/60407 |title = “Azərbaycan yazıçılarının əsərləri Fransada çap edilib" |author = |date = 2020-10-20 |publisher = www.xalqqazeti.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örənin [[Fransa]]da çap olunan "Sodomor" kitabı haqqında məlumat [[Fransa Milli Kitabxanası|Fransa Milli Kitabxanasının]] rəsmi saytına yerləşdirilib.<ref>{{cite web |url = https://sim-sim.az/azərbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda/ |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.sim-sim.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }} </ref><ref>{{cite web |url = https://azerforum.com/az/azerbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.azerforum.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Qızıl Kəlmə" Ədəbi Mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin "[[Əli bəy Hüseynzadə]]" mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/eli-bey-huseynzade-mukafati-da-teqdim-olundu/#.YF8eNFUzbIU |title = "“Əli bəy Hüseynzadə” mükafatı da təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Mübariz Örən – "'''İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/12437 |title = “İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub” |author = |date = 2015-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/15326 |title = "Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim” |author = |date = 2016-06-07 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''O kitabı oxuyanda dəli oldum"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/20263 |title = "Mübariz Örən: “O kitabı oxuyanda dəli oldum” - MÜSAHİBƏ” |author = |date = 2017-11-09 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi"'''<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |title = “Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi – Mübariz Örən" |author = |date = 2019-09-09 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-09-16 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190916110322/http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |url-status = dead }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur"'''<ref>{{cite web |url = https://epiloq.az/mubariz-orən-elə-bilirdim-bayram-bayramovdan-boyuk-yazici-yoxdur-musahibə/ |title = Mübariz Örən: “Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur” |author = |date = 2020-02-27 |publisher = www.epiloq.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı"'''<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=59697 |title = "Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı" |author = |date = 2020-06-26 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Haqqında yazılanlar == {{*}} Lalə Həsənova – "'''Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi'''"<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/42542-hekayede-bedii-struktur-mubariz-oren-tecrubesi |title = “Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi" |author = |date = 2015-09-22 |publisher = www.525.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Azad Qaradərəli]] – "'''Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/17648 |title = “Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR" |author = |date = 2017-04-06 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Səxavət Sahil]] – "'''Ədəbiyyat okeanının aysberqi – "Ağ buludlar"'''"<ref>{{cite web |url = https://www.artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |title = “Ədəbiyyat okeanının aysberqi – “Ağ buludlar”" |author = |date = 2017-04-17 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-26 |language = az |archive-date = 2020-02-23 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200223152918/http://artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |url-status = dead }}</ref>{{*}} Ədəbi müzakirə – "'''"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/18723 |title = “"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir - MÜZAKİRƏ" |author = |date = 2017-07-13 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Cəlil Cavanşir]] – "'''Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Cəlil Cavanşir - Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız" |author = |date = 2017-10-03 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Samirə Əşrəf – "'''Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Tənqidçilərin müzakirəsi – "'''Mübariz Örənin "Balıq gülüşü"'''"<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=11740 |title = “Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” - Tənqidçilərin müzakirəsi" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:"Qızıl Kəlmə" mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] 7bz3g3roxnc9yaywoplbhuncmyli46i 6547335 6547332 2022-07-24T16:07:51Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Mübariz Örən |orijinal adı = Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev |digər adları = |şəkil = Mübariz Örən.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Mübariz Örən |doğum tarixi = 13.07.1967 |doğum yeri = [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = neft mütəxəssisi |fəaliyyəti = [[yazıçı]] |fəaliyyət illəri = 2012–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[hekayə]]<br>[[roman]] |ilk əsəri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref><br>''"Sodomor"''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> |mükafatları = ''"Qızıl Kəlmə" (2019)''<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><br>''"Əli bəy Hüseynzadə" (2019)''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev''' (13 iyul 1967; [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], "Qızıl Kəlmə" mükafatçısı.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> == Həyatı == Mübariz Rəfiyev 1967-ci il iyulun 13-də [[Beyləqan rayonu]]nda anadan olub. 1974–1982-ci illərdə [[Beyləqan rayonu]]nda [[Aleksandr Puşkin|A. Puşkin]] adına [[Qəhrəmanlı (Beyləqan)|Qəhrəmanlı]] kənd tam orta məktəbində, 1982–1984-cü illərdə [[Cəbrayıl rayonu]]nda [[Horovlu]] kənd tam orta məktəbində təhsil alıb. 1986–1988-ci illərdə müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. == Təhsili == Mübariz Rəfiyev 1984–1991-ci illərdə Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutunda (indiki [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]), 2013–2015-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universiteti]]nin Yaradıcılıq fakültəsində təhsil alıb. == Fəaliyyəti == 1991–2012-ci illərdə [[Rusiya Federasiyası]]nın [[Tümen vilayəti]]ndə "PAO Varyoqanneft"də neft mütəxəssisi kimi fəaliyyət göstərib. 2012-ci ildən biznes sahəsində fəaliyyət göstərir. 2014-cü ildən "Yazı" ədəbiyyat dərgisində baş redaktor müavini işləyir. 2019-cu ildə [[Moldova]]da keçirilən "Kvadrat" Beynəlxalq proza festivalında [[Azərbaycan]]ı təmsil edib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26428 |title = “Yazıçı Mübariz Örən beynəlxalq festivalda iştirak edəcək" |author = |date = 2019-09-16 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> 2019-cu ildə "LiFFt-2019" Avrasiya ədəbi festivalında [[Azərbaycan]] təmsilçilərindən biri olub.<ref>{{cite web |url = http://www.anl.az/down/meqale/edebiyyat/2019/oktyabr/675993.htm |title = “Ədəbiyyat üzrə IV Avrasiya festivallar festivalının unudulmayan üç günü və ya Bakıda ədəbiyyat rüzgarı" |author = |date = 2019-10-05 |publisher = www.anl.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/4499-lifft-2019-iv-avrasiya-edebi-festivallar-festivalinin-azerbaycan-uzre-laureatlarina-sertifikatlar-teqdim-olundu |title = ""LiFFt-2019” IV Avrasiya ədəbi festivallar festivalının Azərbaycan üzrə laureatlarına sertifikatlar təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-02 |publisher = www.edebiyyatqazeti.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> "[[Ulduz (jurnal)|Ulduz]]", "Literaturnaya Azerbaycan", "Yazı", "[[Azərbaycan (jurnal)|Azərbaycan]]" jurnallarında, "[[525-ci qəzet]]", "[[Ədəbiyyat (qəzet, Azərbaycan)|Ədəbiyyat qəzeti]]" və s. qəzetlərdə roman, hekayə və müsahibələri dərc olunub. [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Ən yeni Azərbaycan ədəbiyyatı" ("Noveyşaya Azerbaydjanskaya Literatura") antologiyasında, [[Moldova]]da ("Quadrat") və [[Türkiyə]]də dərc olunan antologiyalarda əsərləri çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://manera.az/cemiyyet/6134-nasirlerimizin-eserleri-moldovada-neshr-olunub.html |title = “Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/21805 |title = "Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örən 2022-ci ildə Azərbaycan Dillər Universiteti ilə Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun birgə layihəsi olan “Yaradıcılıq fakültəsi”nə dekan təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://kulis.az/xeber/media/yaradiciliq-fakultesine-qebul-elan-edildi-40715?fbclid=IwAR1LBYh3P1o57Gt6wkY4_H3JqiJrp0NbsQcVMfqPm8J_HMZG_a4Ls3nD8po |title="Yaradıcılıq Fakültəsinə qəbul elan edildi" |author=|date=2022-01-14|publisher=www.kulis.az|accessdate=2022-01-17|language=az}}</ref> == Kitabları == 2017-ci ildə "Balıq gülüşü" kitabı [[Azad Azərbaycan TV|ATV (Azad Azərbaycan Televiziyası)]] və Hədəf Nəşrlərinin birgə layihəsi olan "Çağdaş nəsrin ustaları" seriyasından nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58293 |title = “"ATV Kitab" seriyasından Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” nəşr olundu" |author = |date = 2017-07-17 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> 2020-ci ildə "Sodomor" romanı [[Fransa]]da, "Kəpəz" nəşriyyatında çap olunub.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |title = “Mübariz Örənin romanı Fransada" |author = |date = 2019-11-18 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-11-20 |archive-url = https://web.archive.org/web/20191120045647/http://www.artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/60407 |title = “Azərbaycan yazıçılarının əsərləri Fransada çap edilib" |author = |date = 2020-10-20 |publisher = www.xalqqazeti.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örənin [[Fransa]]da çap olunan "Sodomor" kitabı haqqında məlumat [[Fransa Milli Kitabxanası|Fransa Milli Kitabxanasının]] rəsmi saytına yerləşdirilib.<ref>{{cite web |url = https://sim-sim.az/azərbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda/ |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.sim-sim.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }} </ref><ref>{{cite web |url = https://azerforum.com/az/azerbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.azerforum.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Qızıl Kəlmə" Ədəbi Mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin "[[Əli bəy Hüseynzadə]]" mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/eli-bey-huseynzade-mukafati-da-teqdim-olundu/#.YF8eNFUzbIU |title = "“Əli bəy Hüseynzadə” mükafatı da təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Mübariz Örən – "'''İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/12437 |title = “İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub” |author = |date = 2015-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/15326 |title = "Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim” |author = |date = 2016-06-07 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''O kitabı oxuyanda dəli oldum"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/20263 |title = "Mübariz Örən: “O kitabı oxuyanda dəli oldum” - MÜSAHİBƏ” |author = |date = 2017-11-09 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi"'''<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |title = “Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi – Mübariz Örən" |author = |date = 2019-09-09 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-09-16 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190916110322/http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |url-status = dead }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur"'''<ref>{{cite web |url = https://epiloq.az/mubariz-orən-elə-bilirdim-bayram-bayramovdan-boyuk-yazici-yoxdur-musahibə/ |title = Mübariz Örən: “Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur” |author = |date = 2020-02-27 |publisher = www.epiloq.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı"'''<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=59697 |title = "Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı" |author = |date = 2020-06-26 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Haqqında yazılanlar == {{*}} Lalə Həsənova – "'''Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi'''"<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/42542-hekayede-bedii-struktur-mubariz-oren-tecrubesi |title = “Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi" |author = |date = 2015-09-22 |publisher = www.525.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Azad Qaradərəli]] – "'''Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/17648 |title = “Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR" |author = |date = 2017-04-06 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Səxavət Sahil]] – "'''Ədəbiyyat okeanının aysberqi – "Ağ buludlar"'''"<ref>{{cite web |url = https://www.artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |title = “Ədəbiyyat okeanının aysberqi – “Ağ buludlar”" |author = |date = 2017-04-17 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-26 |language = az |archive-date = 2020-02-23 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200223152918/http://artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |url-status = dead }}</ref>{{*}} Ədəbi müzakirə – "'''"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/18723 |title = “"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir - MÜZAKİRƏ" |author = |date = 2017-07-13 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Cəlil Cavanşir]] – "'''Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Cəlil Cavanşir - Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız" |author = |date = 2017-10-03 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Samirə Əşrəf – "'''Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Tənqidçilərin müzakirəsi – "'''Mübariz Örənin "Balıq gülüşü"'''"<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=11740 |title = “Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” - Tənqidçilərin müzakirəsi" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:"Qızıl Kəlmə" mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] ao3sk44wmrlrc2ow52wzeu5vowd8neh 6547336 6547335 2022-07-24T16:10:06Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Mübariz Örən |orijinal adı = Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev |digər adları = |şəkil = Mübariz Örən.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Mübariz Örən |doğum tarixi = 13.07.1967 |doğum yeri = [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = neft mütəxəssisi |fəaliyyəti = [[yazıçı]] |fəaliyyət illəri = 2012–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[hekayə]]<br>[[roman]] |ilk əsəri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref><br>''"Sodomor"''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> |mükafatları = ''"Qızıl Kəlmə" (2019)''<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><br>''"Əli bəy Hüseynzadə" (2019)''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev''' və ya '''Mübariz Örən''' (13 iyul 1967; [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], "Qızıl Kəlmə" mükafatçısı.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> == Həyatı == Mübariz Rəfiyev 1967-ci il iyulun 13-də [[Beyləqan rayonu]]nda anadan olub. 1974–1982-ci illərdə [[Beyləqan rayonu]]nda [[Aleksandr Puşkin|A. Puşkin]] adına [[Qəhrəmanlı (Beyləqan)|Qəhrəmanlı]] kənd tam orta məktəbində, 1982–1984-cü illərdə [[Cəbrayıl rayonu]]nda [[Horovlu]] kənd tam orta məktəbində təhsil alıb. 1986–1988-ci illərdə müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. == Təhsili == Mübariz Rəfiyev 1984–1991-ci illərdə Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutunda (indiki [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]), 2013–2015-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universiteti]]nin Yaradıcılıq fakültəsində təhsil alıb. == Fəaliyyəti == 1991–2012-ci illərdə [[Rusiya Federasiyası]]nın [[Tümen vilayəti]]ndə "PAO Varyoqanneft"də neft mütəxəssisi kimi fəaliyyət göstərib. 2012-ci ildən biznes sahəsində fəaliyyət göstərir. 2014-cü ildən "Yazı" ədəbiyyat dərgisində baş redaktor müavini işləyir. 2019-cu ildə [[Moldova]]da keçirilən "Kvadrat" Beynəlxalq proza festivalında [[Azərbaycan]]ı təmsil edib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26428 |title = “Yazıçı Mübariz Örən beynəlxalq festivalda iştirak edəcək" |author = |date = 2019-09-16 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> 2019-cu ildə "LiFFt-2019" Avrasiya ədəbi festivalında [[Azərbaycan]] təmsilçilərindən biri olub.<ref>{{cite web |url = http://www.anl.az/down/meqale/edebiyyat/2019/oktyabr/675993.htm |title = “Ədəbiyyat üzrə IV Avrasiya festivallar festivalının unudulmayan üç günü və ya Bakıda ədəbiyyat rüzgarı" |author = |date = 2019-10-05 |publisher = www.anl.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/4499-lifft-2019-iv-avrasiya-edebi-festivallar-festivalinin-azerbaycan-uzre-laureatlarina-sertifikatlar-teqdim-olundu |title = ""LiFFt-2019” IV Avrasiya ədəbi festivallar festivalının Azərbaycan üzrə laureatlarına sertifikatlar təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-02 |publisher = www.edebiyyatqazeti.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> "[[Ulduz (jurnal)|Ulduz]]", "Literaturnaya Azerbaycan", "Yazı", "[[Azərbaycan (jurnal)|Azərbaycan]]" jurnallarında, "[[525-ci qəzet]]", "[[Ədəbiyyat (qəzet, Azərbaycan)|Ədəbiyyat qəzeti]]" və s. qəzetlərdə roman, hekayə və müsahibələri dərc olunub. [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Ən yeni Azərbaycan ədəbiyyatı" ("Noveyşaya Azerbaydjanskaya Literatura") antologiyasında, [[Moldova]]da ("Quadrat") və [[Türkiyə]]də dərc olunan antologiyalarda əsərləri çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://manera.az/cemiyyet/6134-nasirlerimizin-eserleri-moldovada-neshr-olunub.html |title = “Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/21805 |title = "Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örən 2022-ci ildə Azərbaycan Dillər Universiteti ilə Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun birgə layihəsi olan “Yaradıcılıq fakültəsi”nə dekan təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://kulis.az/xeber/media/yaradiciliq-fakultesine-qebul-elan-edildi-40715?fbclid=IwAR1LBYh3P1o57Gt6wkY4_H3JqiJrp0NbsQcVMfqPm8J_HMZG_a4Ls3nD8po |title="Yaradıcılıq Fakültəsinə qəbul elan edildi" |author=|date=2022-01-14|publisher=www.kulis.az|accessdate=2022-01-17|language=az}}</ref> == Kitabları == 2017-ci ildə "Balıq gülüşü" kitabı [[Azad Azərbaycan TV|ATV (Azad Azərbaycan Televiziyası)]] və Hədəf Nəşrlərinin birgə layihəsi olan "Çağdaş nəsrin ustaları" seriyasından nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58293 |title = “"ATV Kitab" seriyasından Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” nəşr olundu" |author = |date = 2017-07-17 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> 2020-ci ildə "Sodomor" romanı [[Fransa]]da, "Kəpəz" nəşriyyatında çap olunub.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |title = “Mübariz Örənin romanı Fransada" |author = |date = 2019-11-18 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-11-20 |archive-url = https://web.archive.org/web/20191120045647/http://www.artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/60407 |title = “Azərbaycan yazıçılarının əsərləri Fransada çap edilib" |author = |date = 2020-10-20 |publisher = www.xalqqazeti.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örənin [[Fransa]]da çap olunan "Sodomor" kitabı haqqında məlumat [[Fransa Milli Kitabxanası|Fransa Milli Kitabxanasının]] rəsmi saytına yerləşdirilib.<ref>{{cite web |url = https://sim-sim.az/azərbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda/ |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.sim-sim.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }} </ref><ref>{{cite web |url = https://azerforum.com/az/azerbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.azerforum.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Qızıl Kəlmə" Ədəbi Mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin "[[Əli bəy Hüseynzadə]]" mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/eli-bey-huseynzade-mukafati-da-teqdim-olundu/#.YF8eNFUzbIU |title = "“Əli bəy Hüseynzadə” mükafatı da təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Mübariz Örən – "'''İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/12437 |title = “İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub” |author = |date = 2015-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/15326 |title = "Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim” |author = |date = 2016-06-07 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''O kitabı oxuyanda dəli oldum"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/20263 |title = "Mübariz Örən: “O kitabı oxuyanda dəli oldum” - MÜSAHİBƏ” |author = |date = 2017-11-09 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi"'''<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |title = “Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi – Mübariz Örən" |author = |date = 2019-09-09 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-09-16 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190916110322/http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |url-status = dead }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur"'''<ref>{{cite web |url = https://epiloq.az/mubariz-orən-elə-bilirdim-bayram-bayramovdan-boyuk-yazici-yoxdur-musahibə/ |title = Mübariz Örən: “Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur” |author = |date = 2020-02-27 |publisher = www.epiloq.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı"'''<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=59697 |title = "Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı" |author = |date = 2020-06-26 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Haqqında yazılanlar == {{*}} Lalə Həsənova – "'''Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi'''"<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/42542-hekayede-bedii-struktur-mubariz-oren-tecrubesi |title = “Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi" |author = |date = 2015-09-22 |publisher = www.525.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Azad Qaradərəli]] – "'''Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/17648 |title = “Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR" |author = |date = 2017-04-06 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Səxavət Sahil]] – "'''Ədəbiyyat okeanının aysberqi – "Ağ buludlar"'''"<ref>{{cite web |url = https://www.artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |title = “Ədəbiyyat okeanının aysberqi – “Ağ buludlar”" |author = |date = 2017-04-17 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-26 |language = az |archive-date = 2020-02-23 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200223152918/http://artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |url-status = dead }}</ref>{{*}} Ədəbi müzakirə – "'''"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/18723 |title = “"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir - MÜZAKİRƏ" |author = |date = 2017-07-13 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Cəlil Cavanşir]] – "'''Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Cəlil Cavanşir - Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız" |author = |date = 2017-10-03 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Samirə Əşrəf – "'''Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Tənqidçilərin müzakirəsi – "'''Mübariz Örənin "Balıq gülüşü"'''"<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=11740 |title = “Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” - Tənqidçilərin müzakirəsi" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:"Qızıl Kəlmə" mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] qrthetyp49uniwva5d2gozpium0bey4 6547353 6547336 2022-07-24T16:26:09Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Mübariz Örən |orijinal adı = Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev |digər adları = |şəkil = Mübariz Örən.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Mübariz Örən |doğum tarixi = 13.07.1967 |doğum yeri = [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = neft mütəxəssisi |fəaliyyəti = [[yazıçı]] |fəaliyyət illəri = 2012–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[hekayə]]<br>[[roman]] |ilk əsəri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref><br>''"Sodomor"''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> |mükafatları = ''"Qızıl Kəlmə" (2019)''<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><br>''"Əli bəy Hüseynzadə" (2019)''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev''' və ya '''Mübariz Örən''' (13 iyul 1967; [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], "Qızıl Kəlmə" mükafatçısı.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> == Həyatı == Mübariz Rəfiyev 1967-ci il iyulun 13-də [[Beyləqan rayonu]]nda anadan olub. 1974–1982-ci illərdə [[Beyləqan rayonu]]nda [[Aleksandr Puşkin|A. Puşkin]] adına [[Qəhrəmanlı (Beyləqan)|Qəhrəmanlı]] kənd tam orta məktəbində, 1982–1984-cü illərdə [[Cəbrayıl rayonu]]nda [[Horovlu]] kənd tam orta məktəbində təhsil alıb. 1986–1988-ci illərdə müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. == Təhsili == Mübariz Rəfiyev 1984–1991-ci illərdə Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutunda (indiki [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]), 2013–2015-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universiteti]]nin Yaradıcılıq fakültəsində təhsil alıb. == Fəaliyyəti == 1991–2012-ci illərdə [[Rusiya Federasiyası]]nın [[Tümen vilayəti]]ndə "PAO Varyoqanneft"də neft mütəxəssisi kimi fəaliyyət göstərib. 2012-ci ildən biznes sahəsində fəaliyyət göstərir. 2014-cü ildən "Yazı" ədəbiyyat dərgisində baş redaktor müavini işləyir. 2019-cu ildə [[Moldova]]da keçirilən "Kvadrat" Beynəlxalq proza festivalında [[Azərbaycan]]ı təmsil edib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26428 |title = “Yazıçı Mübariz Örən beynəlxalq festivalda iştirak edəcək" |author = |date = 2019-09-16 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> 2019-cu ildə "LiFFt-2019" Avrasiya ədəbi festivalında [[Azərbaycan]] təmsilçilərindən biri olub.<ref>{{cite web |url = http://www.anl.az/down/meqale/edebiyyat/2019/oktyabr/675993.htm |title = “Ədəbiyyat üzrə IV Avrasiya festivallar festivalının unudulmayan üç günü və ya Bakıda ədəbiyyat rüzgarı" |author = |date = 2019-10-05 |publisher = www.anl.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/4499-lifft-2019-iv-avrasiya-edebi-festivallar-festivalinin-azerbaycan-uzre-laureatlarina-sertifikatlar-teqdim-olundu |title = ""LiFFt-2019” IV Avrasiya ədəbi festivallar festivalının Azərbaycan üzrə laureatlarına sertifikatlar təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-02 |publisher = www.edebiyyatqazeti.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> "[[Ulduz (jurnal)|Ulduz]]", "Literaturnaya Azerbaycan", "Yazı", "[[Azərbaycan (jurnal)|Azərbaycan]]" jurnallarında, "[[525-ci qəzet]]", "[[Ədəbiyyat (qəzet, Azərbaycan)|Ədəbiyyat qəzeti]]" və s. qəzetlərdə roman, hekayə və müsahibələri dərc olunub. [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Ən yeni Azərbaycan ədəbiyyatı" ("Noveyşaya Azerbaydjanskaya Literatura") antologiyasında, [[Moldova]]da ("Quadrat") və [[Türkiyə]]də dərc olunan antologiyalarda əsərləri çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://manera.az/cemiyyet/6134-nasirlerimizin-eserleri-moldovada-neshr-olunub.html |title = “Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/21805 |title = "Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örən 2022-ci ildə Azərbaycan Dillər Universiteti ilə Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun birgə layihəsi olan “Yaradıcılıq fakültəsi”nə dekan təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://kulis.az/xeber/media/yaradiciliq-fakultesine-qebul-elan-edildi-40715?fbclid=IwAR1LBYh3P1o57Gt6wkY4_H3JqiJrp0NbsQcVMfqPm8J_HMZG_a4Ls3nD8po |title="Yaradıcılıq Fakültəsinə qəbul elan edildi" |author=|date=2022-01-14|publisher=www.kulis.az|accessdate=2022-01-17|language=az}}</ref> == Kitabları == 2017-ci ildə "Balıq gülüşü" kitabı [[Azad Azərbaycan TV|ATV (Azad Azərbaycan Televiziyası)]] və Hədəf Nəşrlərinin birgə layihəsi olan "Çağdaş nəsrin ustaları" seriyasından nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58293 |title = “"ATV Kitab" seriyasından Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” nəşr olundu" |author = |date = 2017-07-17 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> 2020-ci ildə "Sodomor" romanı [[Fransa]]da, "Kəpəz" nəşriyyatında çap olunub.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |title = “Mübariz Örənin romanı Fransada" |author = |date = 2019-11-18 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-11-20 |archive-url = https://web.archive.org/web/20191120045647/http://www.artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/60407 |title = “Azərbaycan yazıçılarının əsərləri Fransada çap edilib" |author = |date = 2020-10-20 |publisher = www.xalqqazeti.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örənin [[Fransa]]da çap olunan "Sodomor" kitabı haqqında məlumat [[Fransa Milli Kitabxanası|Fransa Milli Kitabxanasının]] rəsmi saytına yerləşdirilib.<ref>{{cite web |url = https://sim-sim.az/azərbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda/ |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.sim-sim.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }} </ref><ref>{{cite web |url = https://azerforum.com/az/azerbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.azerforum.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Qızıl Kəlmə" Ədəbi Mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin "[[Əli bəy Hüseynzadə]]" mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/eli-bey-huseynzade-mukafati-da-teqdim-olundu/#.YF8eNFUzbIU |title = "“Əli bəy Hüseynzadə” mükafatı da təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Mübariz Örən – "'''İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/12437 |title = “İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub” |author = |date = 2015-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref>{{*}} Mübariz Örən – "'''Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/15326 |title = "Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim” |author = |date = 2016-06-07 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''O kitabı oxuyanda dəli oldum"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/20263 |title = "Mübariz Örən: “O kitabı oxuyanda dəli oldum” - MÜSAHİBƏ” |author = |date = 2017-11-09 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi"'''<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |title = “Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi – Mübariz Örən" |author = |date = 2019-09-09 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-09-16 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190916110322/http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |url-status = dead }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur"'''<ref>{{cite web |url = https://epiloq.az/mubariz-orən-elə-bilirdim-bayram-bayramovdan-boyuk-yazici-yoxdur-musahibə/ |title = Mübariz Örən: “Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur” |author = |date = 2020-02-27 |publisher = www.epiloq.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı"'''<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=59697 |title = "Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı" |author = |date = 2020-06-26 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Haqqında yazılanlar == {{*}} Lalə Həsənova – "'''Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi'''"<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/42542-hekayede-bedii-struktur-mubariz-oren-tecrubesi |title = “Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi" |author = |date = 2015-09-22 |publisher = www.525.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Azad Qaradərəli]] – "'''Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/17648 |title = “Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR" |author = |date = 2017-04-06 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Səxavət Sahil]] – "'''Ədəbiyyat okeanının aysberqi – "Ağ buludlar"'''"<ref>{{cite web |url = https://www.artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |title = “Ədəbiyyat okeanının aysberqi – “Ağ buludlar”" |author = |date = 2017-04-17 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-26 |language = az |archive-date = 2020-02-23 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200223152918/http://artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |url-status = dead }}</ref>{{*}} Ədəbi müzakirə – "'''"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/18723 |title = “"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir - MÜZAKİRƏ" |author = |date = 2017-07-13 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Cəlil Cavanşir]] – "'''Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Cəlil Cavanşir - Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız" |author = |date = 2017-10-03 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Samirə Əşrəf – "'''Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Tənqidçilərin müzakirəsi – "'''Mübariz Örənin "Balıq gülüşü"'''"<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=11740 |title = “Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” - Tənqidçilərin müzakirəsi" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:"Qızıl Kəlmə" mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] nourtiz2x7u79iru1mwi7s3dfue67fr 6547354 6547353 2022-07-24T16:26:26Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Mübariz Örən |orijinal adı = Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev |digər adları = |şəkil = Mübariz Örən.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Mübariz Örən |doğum tarixi = 13.07.1967 |doğum yeri = [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = neft mütəxəssisi |fəaliyyəti = [[yazıçı]] |fəaliyyət illəri = 2012–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[hekayə]]<br>[[roman]] |ilk əsəri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref><br>''"Sodomor"''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> |mükafatları = ''"Qızıl Kəlmə" (2019)''<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><br>''"Əli bəy Hüseynzadə" (2019)''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev''' və ya '''Mübariz Örən''' (13 iyul 1967; [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], "Qızıl Kəlmə" mükafatçısı.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> == Həyatı == Mübariz Rəfiyev 1967-ci il iyulun 13-də [[Beyləqan rayonu]]nda anadan olub. 1974–1982-ci illərdə [[Beyləqan rayonu]]nda [[Aleksandr Puşkin|A. Puşkin]] adına [[Qəhrəmanlı (Beyləqan)|Qəhrəmanlı]] kənd tam orta məktəbində, 1982–1984-cü illərdə [[Cəbrayıl rayonu]]nda [[Horovlu]] kənd tam orta məktəbində təhsil alıb. 1986–1988-ci illərdə müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. == Təhsili == Mübariz Rəfiyev 1984–1991-ci illərdə Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutunda (indiki [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]), 2013–2015-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universiteti]]nin Yaradıcılıq fakültəsində təhsil alıb. == Fəaliyyəti == 1991–2012-ci illərdə [[Rusiya Federasiyası]]nın [[Tümen vilayəti]]ndə "PAO Varyoqanneft"də neft mütəxəssisi kimi fəaliyyət göstərib. 2012-ci ildən biznes sahəsində fəaliyyət göstərir. 2014-cü ildən "Yazı" ədəbiyyat dərgisində baş redaktor müavini işləyir. 2019-cu ildə [[Moldova]]da keçirilən "Kvadrat" Beynəlxalq proza festivalında [[Azərbaycan]]ı təmsil edib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26428 |title = “Yazıçı Mübariz Örən beynəlxalq festivalda iştirak edəcək" |author = |date = 2019-09-16 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> 2019-cu ildə "LiFFt-2019" Avrasiya ədəbi festivalında [[Azərbaycan]] təmsilçilərindən biri olub.<ref>{{cite web |url = http://www.anl.az/down/meqale/edebiyyat/2019/oktyabr/675993.htm |title = “Ədəbiyyat üzrə IV Avrasiya festivallar festivalının unudulmayan üç günü və ya Bakıda ədəbiyyat rüzgarı" |author = |date = 2019-10-05 |publisher = www.anl.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/4499-lifft-2019-iv-avrasiya-edebi-festivallar-festivalinin-azerbaycan-uzre-laureatlarina-sertifikatlar-teqdim-olundu |title = ""LiFFt-2019” IV Avrasiya ədəbi festivallar festivalının Azərbaycan üzrə laureatlarına sertifikatlar təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-02 |publisher = www.edebiyyatqazeti.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> "[[Ulduz (jurnal)|Ulduz]]", "Literaturnaya Azerbaycan", "Yazı", "[[Azərbaycan (jurnal)|Azərbaycan]]" jurnallarında, "[[525-ci qəzet]]", "[[Ədəbiyyat (qəzet, Azərbaycan)|Ədəbiyyat qəzeti]]" və s. qəzetlərdə roman, hekayə və müsahibələri dərc olunub. [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Ən yeni Azərbaycan ədəbiyyatı" ("Noveyşaya Azerbaydjanskaya Literatura") antologiyasında, [[Moldova]]da ("Quadrat") və [[Türkiyə]]də dərc olunan antologiyalarda əsərləri çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://manera.az/cemiyyet/6134-nasirlerimizin-eserleri-moldovada-neshr-olunub.html |title = “Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/21805 |title = "Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örən 2022-ci ildə Azərbaycan Dillər Universiteti ilə Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun birgə layihəsi olan “Yaradıcılıq fakültəsi”nə dekan təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://kulis.az/xeber/media/yaradiciliq-fakultesine-qebul-elan-edildi-40715?fbclid=IwAR1LBYh3P1o57Gt6wkY4_H3JqiJrp0NbsQcVMfqPm8J_HMZG_a4Ls3nD8po |title="Yaradıcılıq Fakültəsinə qəbul elan edildi" |author=|date=2022-01-14|publisher=www.kulis.az|accessdate=2022-01-17|language=az}}</ref> == Kitabları == 2017-ci ildə "Balıq gülüşü" kitabı [[Azad Azərbaycan TV|ATV (Azad Azərbaycan Televiziyası)]] və Hədəf Nəşrlərinin birgə layihəsi olan "Çağdaş nəsrin ustaları" seriyasından nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58293 |title = “"ATV Kitab" seriyasından Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” nəşr olundu" |author = |date = 2017-07-17 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> 2020-ci ildə "Sodomor" romanı [[Fransa]]da, "Kəpəz" nəşriyyatında çap olunub.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |title = “Mübariz Örənin romanı Fransada" |author = |date = 2019-11-18 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-11-20 |archive-url = https://web.archive.org/web/20191120045647/http://www.artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/60407 |title = “Azərbaycan yazıçılarının əsərləri Fransada çap edilib" |author = |date = 2020-10-20 |publisher = www.xalqqazeti.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örənin [[Fransa]]da çap olunan "Sodomor" kitabı haqqında məlumat [[Fransa Milli Kitabxanası|Fransa Milli Kitabxanasının]] rəsmi saytına yerləşdirilib.<ref>{{cite web |url = https://sim-sim.az/azərbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda/ |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.sim-sim.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }} </ref><ref>{{cite web |url = https://azerforum.com/az/azerbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.azerforum.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Qızıl Kəlmə" Ədəbi Mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin "[[Əli bəy Hüseynzadə]]" mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/eli-bey-huseynzade-mukafati-da-teqdim-olundu/#.YF8eNFUzbIU |title = "“Əli bəy Hüseynzadə” mükafatı da təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Mübariz Örən – "'''İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/12437 |title = “İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub” |author = |date = 2015-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/15326 |title = "Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim” |author = |date = 2016-06-07 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''O kitabı oxuyanda dəli oldum"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/20263 |title = "Mübariz Örən: “O kitabı oxuyanda dəli oldum” - MÜSAHİBƏ” |author = |date = 2017-11-09 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi"'''<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |title = “Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi – Mübariz Örən" |author = |date = 2019-09-09 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-09-16 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190916110322/http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |url-status = dead }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur"'''<ref>{{cite web |url = https://epiloq.az/mubariz-orən-elə-bilirdim-bayram-bayramovdan-boyuk-yazici-yoxdur-musahibə/ |title = Mübariz Örən: “Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur” |author = |date = 2020-02-27 |publisher = www.epiloq.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı"'''<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=59697 |title = "Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı" |author = |date = 2020-06-26 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Haqqında yazılanlar == {{*}} Lalə Həsənova – "'''Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi'''"<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/42542-hekayede-bedii-struktur-mubariz-oren-tecrubesi |title = “Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi" |author = |date = 2015-09-22 |publisher = www.525.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Azad Qaradərəli]] – "'''Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/17648 |title = “Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR" |author = |date = 2017-04-06 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Səxavət Sahil]] – "'''Ədəbiyyat okeanının aysberqi – "Ağ buludlar"'''"<ref>{{cite web |url = https://www.artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |title = “Ədəbiyyat okeanının aysberqi – “Ağ buludlar”" |author = |date = 2017-04-17 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-26 |language = az |archive-date = 2020-02-23 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200223152918/http://artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |url-status = dead }}</ref>{{*}} Ədəbi müzakirə – "'''"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/18723 |title = “"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir - MÜZAKİRƏ" |author = |date = 2017-07-13 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} [[Cəlil Cavanşir]] – "'''Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Cəlil Cavanşir - Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız" |author = |date = 2017-10-03 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Samirə Əşrəf – "'''Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Tənqidçilərin müzakirəsi – "'''Mübariz Örənin "Balıq gülüşü"'''"<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=11740 |title = “Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” - Tənqidçilərin müzakirəsi" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:"Qızıl Kəlmə" mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] 58a9mvgichikf27h5b4n60e99rj8fao 6547355 6547354 2022-07-24T16:27:50Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Mübariz Örən |orijinal adı = Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev |digər adları = |şəkil = Mübariz Örən.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Mübariz Örən |doğum tarixi = 13.07.1967 |doğum yeri = [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = neft mütəxəssisi |fəaliyyəti = [[yazıçı]] |fəaliyyət illəri = 2012–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[hekayə]]<br>[[roman]] |ilk əsəri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref><br>''"Sodomor"''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> |mükafatları = ''"Qızıl Kəlmə" (2019)''<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><br>''"Əli bəy Hüseynzadə" (2019)''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev''' və ya '''Mübariz Örən''' (13 iyul 1967; [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], "Qızıl Kəlmə" mükafatçısı.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> == Həyatı == Mübariz Rəfiyev 1967-ci il iyulun 13-də [[Beyləqan rayonu]]nda anadan olub. 1974–1982-ci illərdə [[Beyləqan rayonu]]nda [[Aleksandr Puşkin|A. Puşkin]] adına [[Qəhrəmanlı (Beyləqan)|Qəhrəmanlı]] kənd tam orta məktəbində, 1982–1984-cü illərdə [[Cəbrayıl rayonu]]nda [[Horovlu]] kənd tam orta məktəbində təhsil alıb. 1986–1988-ci illərdə müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. == Təhsili == Mübariz Rəfiyev 1984–1991-ci illərdə Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutunda (indiki [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]), 2013–2015-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universiteti]]nin Yaradıcılıq fakültəsində təhsil alıb. == Fəaliyyəti == 1991–2012-ci illərdə [[Rusiya Federasiyası]]nın [[Tümen vilayəti]]ndə "PAO Varyoqanneft"də neft mütəxəssisi kimi fəaliyyət göstərib. 2012-ci ildən biznes sahəsində fəaliyyət göstərir. 2014-cü ildən "Yazı" ədəbiyyat dərgisində baş redaktor müavini işləyir. 2019-cu ildə [[Moldova]]da keçirilən "Kvadrat" Beynəlxalq proza festivalında [[Azərbaycan]]ı təmsil edib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26428 |title = “Yazıçı Mübariz Örən beynəlxalq festivalda iştirak edəcək" |author = |date = 2019-09-16 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> 2019-cu ildə "LiFFt-2019" Avrasiya ədəbi festivalında [[Azərbaycan]] təmsilçilərindən biri olub.<ref>{{cite web |url = http://www.anl.az/down/meqale/edebiyyat/2019/oktyabr/675993.htm |title = “Ədəbiyyat üzrə IV Avrasiya festivallar festivalının unudulmayan üç günü və ya Bakıda ədəbiyyat rüzgarı" |author = |date = 2019-10-05 |publisher = www.anl.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/4499-lifft-2019-iv-avrasiya-edebi-festivallar-festivalinin-azerbaycan-uzre-laureatlarina-sertifikatlar-teqdim-olundu |title = ""LiFFt-2019” IV Avrasiya ədəbi festivallar festivalının Azərbaycan üzrə laureatlarına sertifikatlar təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-02 |publisher = www.edebiyyatqazeti.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> "[[Ulduz (jurnal)|Ulduz]]", "Literaturnaya Azerbaycan", "Yazı", "[[Azərbaycan (jurnal)|Azərbaycan]]" jurnallarında, "[[525-ci qəzet]]", "[[Ədəbiyyat (qəzet, Azərbaycan)|Ədəbiyyat qəzeti]]" və s. qəzetlərdə roman, hekayə və müsahibələri dərc olunub. [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Ən yeni Azərbaycan ədəbiyyatı" ("Noveyşaya Azerbaydjanskaya Literatura") antologiyasında, [[Moldova]]da ("Quadrat") və [[Türkiyə]]də dərc olunan antologiyalarda əsərləri çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://manera.az/cemiyyet/6134-nasirlerimizin-eserleri-moldovada-neshr-olunub.html |title = “Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/21805 |title = "Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örən 2022-ci ildə Azərbaycan Dillər Universiteti ilə Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun birgə layihəsi olan “Yaradıcılıq fakültəsi”nə dekan təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://kulis.az/xeber/media/yaradiciliq-fakultesine-qebul-elan-edildi-40715?fbclid=IwAR1LBYh3P1o57Gt6wkY4_H3JqiJrp0NbsQcVMfqPm8J_HMZG_a4Ls3nD8po |title="Yaradıcılıq Fakültəsinə qəbul elan edildi" |author=|date=2022-01-14|publisher=www.kulis.az|accessdate=2022-01-17|language=az}}</ref> == Kitabları == 2017-ci ildə "Balıq gülüşü" kitabı [[Azad Azərbaycan TV|ATV (Azad Azərbaycan Televiziyası)]] və Hədəf Nəşrlərinin birgə layihəsi olan "Çağdaş nəsrin ustaları" seriyasından nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58293 |title = “"ATV Kitab" seriyasından Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” nəşr olundu" |author = |date = 2017-07-17 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> 2020-ci ildə "Sodomor" romanı [[Fransa]]da, "Kəpəz" nəşriyyatında çap olunub.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |title = “Mübariz Örənin romanı Fransada" |author = |date = 2019-11-18 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-11-20 |archive-url = https://web.archive.org/web/20191120045647/http://www.artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/60407 |title = “Azərbaycan yazıçılarının əsərləri Fransada çap edilib" |author = |date = 2020-10-20 |publisher = www.xalqqazeti.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örənin [[Fransa]]da çap olunan "Sodomor" kitabı haqqında məlumat [[Fransa Milli Kitabxanası|Fransa Milli Kitabxanasının]] rəsmi saytına yerləşdirilib.<ref>{{cite web |url = https://sim-sim.az/azərbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda/ |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.sim-sim.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }} </ref><ref>{{cite web |url = https://azerforum.com/az/azerbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.azerforum.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Qızıl Kəlmə" Ədəbi Mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin "[[Əli bəy Hüseynzadə]]" mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/eli-bey-huseynzade-mukafati-da-teqdim-olundu/#.YF8eNFUzbIU |title = "“Əli bəy Hüseynzadə” mükafatı da təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Mübariz Örən – "'''İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/12437 |title = “İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub” |author = |date = 2015-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/15326 |title = "Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim” |author = |date = 2016-06-07 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''O kitabı oxuyanda dəli oldum"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/20263 |title = "Mübariz Örən: “O kitabı oxuyanda dəli oldum” - MÜSAHİBƏ” |author = |date = 2017-11-09 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi"'''<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |title = “Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi – Mübariz Örən" |author = |date = 2019-09-09 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-09-16 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190916110322/http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |url-status = dead }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur"'''<ref>{{cite web |url = https://epiloq.az/mubariz-orən-elə-bilirdim-bayram-bayramovdan-boyuk-yazici-yoxdur-musahibə/ |title = Mübariz Örən: “Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur” |author = |date = 2020-02-27 |publisher = www.epiloq.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı"'''<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=59697 |title = "Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı" |author = |date = 2020-06-26 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Haqqında yazılanlar == {{*}} Lalə Həsənova – "'''Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi'''"<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/42542-hekayede-bedii-struktur-mubariz-oren-tecrubesi |title = “Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi" |author = |date = 2015-09-22 |publisher = www.525.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> {{*}} [[Azad Qaradərəli]] – "'''Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/17648 |title = “Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR" |author = |date = 2017-04-06 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> {{*}} [[Səxavət Sahil]] – "'''Ədəbiyyat okeanının aysberqi – "Ağ buludlar"'''"<ref>{{cite web |url = https://www.artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |title = “Ədəbiyyat okeanının aysberqi – “Ağ buludlar”" |author = |date = 2017-04-17 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-26 |language = az |archive-date = 2020-02-23 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200223152918/http://artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |url-status = dead }}</ref> {{*}} Ədəbi müzakirə – "'''"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/18723 |title = “"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir - MÜZAKİRƏ" |author = |date = 2017-07-13 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> {{*}} [[Cəlil Cavanşir]] – "'''Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Cəlil Cavanşir - Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız" |author = |date = 2017-10-03 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> {{*}} Samirə Əşrəf – "'''Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Tənqidçilərin müzakirəsi – "'''Mübariz Örənin "Balıq gülüşü"'''"<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=11740 |title = “Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” - Tənqidçilərin müzakirəsi" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:"Qızıl Kəlmə" mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] oi28hztqnte0a9j9j80jqh40knoxcxw 6547356 6547355 2022-07-24T16:28:07Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Mübariz Örən |orijinal adı = Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev |digər adları = |şəkil = Mübariz Örən.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Mübariz Örən |doğum tarixi = 13.07.1967 |doğum yeri = [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = neft mütəxəssisi |fəaliyyəti = [[yazıçı]] |fəaliyyət illəri = 2012–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[hekayə]]<br>[[roman]] |ilk əsəri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref><br>''"Sodomor"''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> |mükafatları = ''"Qızıl Kəlmə" (2019)''<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><br>''"Əli bəy Hüseynzadə" (2019)''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev''' və ya '''Mübariz Örən''' (13 iyul 1967; [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], "Qızıl Kəlmə" mükafatçısı.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> == Həyatı == Mübariz Rəfiyev 1967-ci il iyulun 13-də [[Beyləqan rayonu]]nda anadan olub. 1974–1982-ci illərdə [[Beyləqan rayonu]]nda [[Aleksandr Puşkin|A. Puşkin]] adına [[Qəhrəmanlı (Beyləqan)|Qəhrəmanlı]] kənd tam orta məktəbində, 1982–1984-cü illərdə [[Cəbrayıl rayonu]]nda [[Horovlu]] kənd tam orta məktəbində təhsil alıb. 1986–1988-ci illərdə müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. == Təhsili == Mübariz Rəfiyev 1984–1991-ci illərdə Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutunda (indiki [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]), 2013–2015-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universiteti]]nin Yaradıcılıq fakültəsində təhsil alıb. == Fəaliyyəti == 1991–2012-ci illərdə [[Rusiya Federasiyası]]nın [[Tümen vilayəti]]ndə "PAO Varyoqanneft"də neft mütəxəssisi kimi fəaliyyət göstərib. 2012-ci ildən biznes sahəsində fəaliyyət göstərir. 2014-cü ildən "Yazı" ədəbiyyat dərgisində baş redaktor müavini işləyir. 2019-cu ildə [[Moldova]]da keçirilən "Kvadrat" Beynəlxalq proza festivalında [[Azərbaycan]]ı təmsil edib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26428 |title = “Yazıçı Mübariz Örən beynəlxalq festivalda iştirak edəcək" |author = |date = 2019-09-16 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> 2019-cu ildə "LiFFt-2019" Avrasiya ədəbi festivalında [[Azərbaycan]] təmsilçilərindən biri olub.<ref>{{cite web |url = http://www.anl.az/down/meqale/edebiyyat/2019/oktyabr/675993.htm |title = “Ədəbiyyat üzrə IV Avrasiya festivallar festivalının unudulmayan üç günü və ya Bakıda ədəbiyyat rüzgarı" |author = |date = 2019-10-05 |publisher = www.anl.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/4499-lifft-2019-iv-avrasiya-edebi-festivallar-festivalinin-azerbaycan-uzre-laureatlarina-sertifikatlar-teqdim-olundu |title = ""LiFFt-2019” IV Avrasiya ədəbi festivallar festivalının Azərbaycan üzrə laureatlarına sertifikatlar təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-02 |publisher = www.edebiyyatqazeti.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> "[[Ulduz (jurnal)|Ulduz]]", "Literaturnaya Azerbaycan", "Yazı", "[[Azərbaycan (jurnal)|Azərbaycan]]" jurnallarında, "[[525-ci qəzet]]", "[[Ədəbiyyat (qəzet, Azərbaycan)|Ədəbiyyat qəzeti]]" və s. qəzetlərdə roman, hekayə və müsahibələri dərc olunub. [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Ən yeni Azərbaycan ədəbiyyatı" ("Noveyşaya Azerbaydjanskaya Literatura") antologiyasında, [[Moldova]]da ("Quadrat") və [[Türkiyə]]də dərc olunan antologiyalarda əsərləri çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://manera.az/cemiyyet/6134-nasirlerimizin-eserleri-moldovada-neshr-olunub.html |title = “Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/21805 |title = "Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örən 2022-ci ildə Azərbaycan Dillər Universiteti ilə Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun birgə layihəsi olan “Yaradıcılıq fakültəsi”nə dekan təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://kulis.az/xeber/media/yaradiciliq-fakultesine-qebul-elan-edildi-40715?fbclid=IwAR1LBYh3P1o57Gt6wkY4_H3JqiJrp0NbsQcVMfqPm8J_HMZG_a4Ls3nD8po |title="Yaradıcılıq Fakültəsinə qəbul elan edildi" |author=|date=2022-01-14|publisher=www.kulis.az|accessdate=2022-01-17|language=az}}</ref> == Kitabları == 2017-ci ildə "Balıq gülüşü" kitabı [[Azad Azərbaycan TV|ATV (Azad Azərbaycan Televiziyası)]] və Hədəf Nəşrlərinin birgə layihəsi olan "Çağdaş nəsrin ustaları" seriyasından nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58293 |title = “"ATV Kitab" seriyasından Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” nəşr olundu" |author = |date = 2017-07-17 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> 2020-ci ildə "Sodomor" romanı [[Fransa]]da, "Kəpəz" nəşriyyatında çap olunub.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |title = “Mübariz Örənin romanı Fransada" |author = |date = 2019-11-18 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-11-20 |archive-url = https://web.archive.org/web/20191120045647/http://www.artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/60407 |title = “Azərbaycan yazıçılarının əsərləri Fransada çap edilib" |author = |date = 2020-10-20 |publisher = www.xalqqazeti.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örənin [[Fransa]]da çap olunan "Sodomor" kitabı haqqında məlumat [[Fransa Milli Kitabxanası|Fransa Milli Kitabxanasının]] rəsmi saytına yerləşdirilib.<ref>{{cite web |url = https://sim-sim.az/azərbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda/ |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.sim-sim.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }} </ref><ref>{{cite web |url = https://azerforum.com/az/azerbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.azerforum.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Qızıl Kəlmə" Ədəbi Mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin "[[Əli bəy Hüseynzadə]]" mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/eli-bey-huseynzade-mukafati-da-teqdim-olundu/#.YF8eNFUzbIU |title = "“Əli bəy Hüseynzadə” mükafatı da təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Mübariz Örən – "'''İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/12437 |title = “İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub” |author = |date = 2015-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/15326 |title = "Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim” |author = |date = 2016-06-07 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''O kitabı oxuyanda dəli oldum"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/20263 |title = "Mübariz Örən: “O kitabı oxuyanda dəli oldum” - MÜSAHİBƏ” |author = |date = 2017-11-09 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi"'''<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |title = “Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi – Mübariz Örən" |author = |date = 2019-09-09 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-09-16 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190916110322/http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |url-status = dead }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur"'''<ref>{{cite web |url = https://epiloq.az/mubariz-orən-elə-bilirdim-bayram-bayramovdan-boyuk-yazici-yoxdur-musahibə/ |title = Mübariz Örən: “Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur” |author = |date = 2020-02-27 |publisher = www.epiloq.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı"'''<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=59697 |title = "Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı" |author = |date = 2020-06-26 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Haqqında yazılanlar == {{*}} Lalə Həsənova – "'''Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi'''"<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/42542-hekayede-bedii-struktur-mubariz-oren-tecrubesi |title = “Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi" |author = |date = 2015-09-22 |publisher = www.525.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> {{*}} [[Azad Qaradərəli]] – "'''Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/17648 |title = “Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR" |author = |date = 2017-04-06 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> {{*}} Səxavət Sahil – "'''Ədəbiyyat okeanının aysberqi – "Ağ buludlar"'''"<ref>{{cite web |url = https://www.artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |title = “Ədəbiyyat okeanının aysberqi – “Ağ buludlar”" |author = |date = 2017-04-17 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-26 |language = az |archive-date = 2020-02-23 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200223152918/http://artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |url-status = dead }}</ref> {{*}} Ədəbi müzakirə – "'''"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/18723 |title = “"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir - MÜZAKİRƏ" |author = |date = 2017-07-13 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> {{*}} [[Cəlil Cavanşir]] – "'''Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Cəlil Cavanşir - Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız" |author = |date = 2017-10-03 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> {{*}} Samirə Əşrəf – "'''Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref>{{*}} Tənqidçilərin müzakirəsi – "'''Mübariz Örənin "Balıq gülüşü"'''"<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=11740 |title = “Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” - Tənqidçilərin müzakirəsi" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:"Qızıl Kəlmə" mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] f5obot3ostik49ycr37fk3lrcafec7l 6547357 6547356 2022-07-24T16:28:27Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Mübariz Örən |orijinal adı = Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev |digər adları = |şəkil = Mübariz Örən.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Mübariz Örən |doğum tarixi = 13.07.1967 |doğum yeri = [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = neft mütəxəssisi |fəaliyyəti = [[yazıçı]] |fəaliyyət illəri = 2012–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[hekayə]]<br>[[roman]] |ilk əsəri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Balıq gülüşü"''<ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref><br>''"Sodomor"''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> |mükafatları = ''"Qızıl Kəlmə" (2019)''<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><br>''"Əli bəy Hüseynzadə" (2019)''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Mübariz Hümbət oğlu Rəfiyev''' və ya '''Mübariz Örən''' (13 iyul 1967; [[Beyləqan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], "Qızıl Kəlmə" mükafatçısı.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> == Həyatı == Mübariz Rəfiyev 1967-ci il iyulun 13-də [[Beyləqan rayonu]]nda anadan olub. 1974–1982-ci illərdə [[Beyləqan rayonu]]nda [[Aleksandr Puşkin|A. Puşkin]] adına [[Qəhrəmanlı (Beyləqan)|Qəhrəmanlı]] kənd tam orta məktəbində, 1982–1984-cü illərdə [[Cəbrayıl rayonu]]nda [[Horovlu]] kənd tam orta məktəbində təhsil alıb. 1986–1988-ci illərdə müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olub. == Təhsili == Mübariz Rəfiyev 1984–1991-ci illərdə Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutunda (indiki [[Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti]]), 2013–2015-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universiteti]]nin Yaradıcılıq fakültəsində təhsil alıb. == Fəaliyyəti == 1991–2012-ci illərdə [[Rusiya Federasiyası]]nın [[Tümen vilayəti]]ndə "PAO Varyoqanneft"də neft mütəxəssisi kimi fəaliyyət göstərib. 2012-ci ildən biznes sahəsində fəaliyyət göstərir. 2014-cü ildən "Yazı" ədəbiyyat dərgisində baş redaktor müavini işləyir. 2019-cu ildə [[Moldova]]da keçirilən "Kvadrat" Beynəlxalq proza festivalında [[Azərbaycan]]ı təmsil edib.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26428 |title = “Yazıçı Mübariz Örən beynəlxalq festivalda iştirak edəcək" |author = |date = 2019-09-16 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> 2019-cu ildə "LiFFt-2019" Avrasiya ədəbi festivalında [[Azərbaycan]] təmsilçilərindən biri olub.<ref>{{cite web |url = http://www.anl.az/down/meqale/edebiyyat/2019/oktyabr/675993.htm |title = “Ədəbiyyat üzrə IV Avrasiya festivallar festivalının unudulmayan üç günü və ya Bakıda ədəbiyyat rüzgarı" |author = |date = 2019-10-05 |publisher = www.anl.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/4499-lifft-2019-iv-avrasiya-edebi-festivallar-festivalinin-azerbaycan-uzre-laureatlarina-sertifikatlar-teqdim-olundu |title = ""LiFFt-2019” IV Avrasiya ədəbi festivallar festivalının Azərbaycan üzrə laureatlarına sertifikatlar təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-02 |publisher = www.edebiyyatqazeti.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> "[[Ulduz (jurnal)|Ulduz]]", "Literaturnaya Azerbaycan", "Yazı", "[[Azərbaycan (jurnal)|Azərbaycan]]" jurnallarında, "[[525-ci qəzet]]", "[[Ədəbiyyat (qəzet, Azərbaycan)|Ədəbiyyat qəzeti]]" və s. qəzetlərdə roman, hekayə və müsahibələri dərc olunub. [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Ən yeni Azərbaycan ədəbiyyatı" ("Noveyşaya Azerbaydjanskaya Literatura") antologiyasında, [[Moldova]]da ("Quadrat") və [[Türkiyə]]də dərc olunan antologiyalarda əsərləri çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://manera.az/cemiyyet/6134-nasirlerimizin-eserleri-moldovada-neshr-olunub.html |title = “Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/21805 |title = "Nasirlərimizin əsərləri Moldovada nəşr olunub" |author = |date = 2018-02-28 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örən 2022-ci ildə Azərbaycan Dillər Universiteti ilə Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun birgə layihəsi olan “Yaradıcılıq fakültəsi”nə dekan təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://kulis.az/xeber/media/yaradiciliq-fakultesine-qebul-elan-edildi-40715?fbclid=IwAR1LBYh3P1o57Gt6wkY4_H3JqiJrp0NbsQcVMfqPm8J_HMZG_a4Ls3nD8po |title="Yaradıcılıq Fakültəsinə qəbul elan edildi" |author=|date=2022-01-14|publisher=www.kulis.az|accessdate=2022-01-17|language=az}}</ref> == Kitabları == 2017-ci ildə "Balıq gülüşü" kitabı [[Azad Azərbaycan TV|ATV (Azad Azərbaycan Televiziyası)]] və Hədəf Nəşrlərinin birgə layihəsi olan "Çağdaş nəsrin ustaları" seriyasından nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58293 |title = “"ATV Kitab" seriyasından Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” nəşr olundu" |author = |date = 2017-07-17 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = http://www.artkaspi.az/az/mubariz-ren/ |title = ““Balıq gülüş”ü günü – Mübariz Örənin kitab təqdimatından reportaj" |author = |date = 2017-07-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-09 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190609055854/http://artkaspi.az/az/mubariz-ren |url-status = dead }}</ref> 2020-ci ildə "Sodomor" romanı [[Fransa]]da, "Kəpəz" nəşriyyatında çap olunub.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |title = “Mübariz Örənin romanı Fransada" |author = |date = 2019-11-18 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-11-20 |archive-url = https://web.archive.org/web/20191120045647/http://www.artkaspi.az/az/mubariz-renin-romni-fransada/ |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/27323 |title = “Mübariz Örənin Fransada romanı çıxır" |author = |date = 2019-11-17 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://xalqqazeti.com/mobile/az/news/60407 |title = “Azərbaycan yazıçılarının əsərləri Fransada çap edilib" |author = |date = 2020-10-20 |publisher = www.xalqqazeti.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> Mübariz Örənin [[Fransa]]da çap olunan "Sodomor" kitabı haqqında məlumat [[Fransa Milli Kitabxanası|Fransa Milli Kitabxanasının]] rəsmi saytına yerləşdirilib.<ref>{{cite web |url = https://sim-sim.az/azərbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda/ |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.sim-sim.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }} </ref><ref>{{cite web |url = https://azerforum.com/az/azerbaycan-kitablari-fransa-milli-kitabxanasinda |title = “Azərbaycan kitabları Fransa Milli Kitabxanasında" |author = |date = 2021-02-25 |publisher = www.azerforum.com |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin]] "Qızıl Kəlmə" Ədəbi Mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://mct.gov.az/az/umumi-xeberler/qizil-kelme-edebi-mukafat |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının 2018-2019-cu illər üzrə qaliblərinin təltifolunma mərasimi keçiriləcək" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.mct.gov.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/qizil-kelme-edebi-mukafatinin-qalibleri-aciqlanib-533710 |title = “”Qızıl Kəlmə” Ədəbi Mükafatının qalibləri açıqlanıb" |author = |date = 2019-05-13 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |title = “Azerbaycan Altın Söz Edebiyat Ödülü iki yazar dostumuza verildi" |author = |date = 2019-05-18 |publisher = www.gercekedebiyat.com |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-06-29 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190629073615/http://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/azerbaycan-altin-soz-edebiyat-odulu-iki-yazar-dostumuza-verildi/3697 |url-status = dead }}</ref> 2019-cu ildə "Balıq gülüşü" hekayələr kitabına görə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin "[[Əli bəy Hüseynzadə]]" mükafatına layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/eli-bey-huseynzade-mukafati-da-teqdim-olundu/#.YF8eNFUzbIU |title = "“Əli bəy Hüseynzadə” mükafatı da təqdim olundu" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/26847/amp |title = “Kulisin əməkdaşları mükafatlandırıldı" |author = |date = 2019-10-14 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az }}{{Dead link|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Mübariz Örən – "'''İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/12437 |title = “İlk hekayəm 45 yaşımda çap olunub” |author = |date = 2015-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/15326 |title = "Sanço Pansonun yerinə olmaq istərdim” |author = |date = 2016-06-07 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''O kitabı oxuyanda dəli oldum"'''<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/20263 |title = "Mübariz Örən: “O kitabı oxuyanda dəli oldum” - MÜSAHİBƏ” |author = |date = 2017-11-09 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi"'''<ref>{{cite web |url = http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |title = “Markes özü bu sirri açmazdı – "Sevdiyim əsər" layihəsi – Mübariz Örən" |author = |date = 2019-09-09 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-29 |language = az |archive-date = 2019-09-16 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190916110322/http://artkaspi.az/az/markez-zu-bu-sirri-acmazdi-sevdiyim-eser-layihesi-mubariz-ren/ |url-status = dead }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur"'''<ref>{{cite web |url = https://epiloq.az/mubariz-orən-elə-bilirdim-bayram-bayramovdan-boyuk-yazici-yoxdur-musahibə/ |title = Mübariz Örən: “Elə bilirdim Bayram Bayramovdan böyük yazıçı yoxdur” |author = |date = 2020-02-27 |publisher = www.epiloq.az |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> {{*}} Mübariz Örən – "'''Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı"'''<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=59697 |title = "Yazıçı söz yaratmaqdan qorxmamalıdı" |author = |date = 2020-06-26 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-29 |language =az }}</ref> == Haqqında yazılanlar == {{*}} Lalə Həsənova – "'''Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi'''"<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/42542-hekayede-bedii-struktur-mubariz-oren-tecrubesi |title = “Hekayədə bədii struktur: Mübariz Örən təcrübəsi" |author = |date = 2015-09-22 |publisher = www.525.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> {{*}} [[Azad Qaradərəli]] – "'''Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/17648 |title = “Mübariz Örən və Fitscerald: PARALELLƏR, AYRINTILAR" |author = |date = 2017-04-06 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> {{*}} Səxavət Sahil – "'''Ədəbiyyat okeanının aysberqi – "Ağ buludlar"'''"<ref>{{cite web |url = https://www.artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |title = “Ədəbiyyat okeanının aysberqi – “Ağ buludlar”" |author = |date = 2017-04-17 |publisher = www.artkaspi.az |accessdate = 2021-03-26 |language = az |archive-date = 2020-02-23 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200223152918/http://artkaspi.az/az/edebiyyat-okeaninin-aysberqi-a-buludlar/#.YGI2vIC3yEd |url-status = dead }}</ref> {{*}} Ədəbi müzakirə – "'''"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir'''"<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/news/18723 |title = “"Ağ buludlar" ədəbiyyatımızda hadisədir - MÜZAKİRƏ" |author = |date = 2017-07-13 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> {{*}} [[Cəlil Cavanşir]] – "'''Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Cəlil Cavanşir - Klassiklərlə müqayisə olunan yazıçımız" |author = |date = 2017-10-03 |publisher = www.avanqard.net |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> {{*}} Samirə Əşrəf – "'''Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD'''"<ref>{{cite web |url = http://avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=58359 |title = “Mübariz Örən yaradıcılığındakı erotizm qüsuru – TƏNQİD" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.kulis.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> {{*}} Tənqidçilərin müzakirəsi – "'''Mübariz Örənin "Balıq gülüşü"'''"<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=11740 |title = “Mübariz Örənin “Balıq gülüşü” - Tənqidçilərin müzakirəsi" |author = |date = 2018-04-23 |publisher = www.manera.az |accessdate = 2021-03-26 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:"Qızıl Kəlmə" mükafatı laureatları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] 3bn4b9jqu0jhjlnotonthset1g6ufna 2 703012 6548017 6546862 2022-07-25T10:34:50Z Sevindiknesiboglu2008 205284 wikitext text/x-wiki ŞƏKİ ŞƏHİDLƏRİNDƏN VİKİPEDİYASI OLMAYANLAR: # Rüfət Musayev # Ramin Məmmədov # Elməddin Məmmədov # Nicat İmamverdiyev # Elnur İsmayılov # Məhərrəm İbrahimli # Elsevər İbrahimov # Rahib Hacıismayılov # Zaur Əliyev # Rəşad Əhmədov # Qalib Əhmədov == İrsi == === Osmanlı freqatı "Ərtoğrul" === Osmanlı sultanı [[Əbdüləziz]] [[1854]]-cü ildə bir döyüş gəmisinin inşasını əmr etdi və o, [[İstanbul|İstanbulun]] Haliç sahil hövzəsində taxtadan tikildi. Gəminin [[19 oktyabr]] [[1863]]-cü ildə Osmanlı sultanının hüzurunda açılışı oldu və freqata Osmanlı İmperatorluğunun qurucusu I Osmanın atası Ərtoğrulun adı verildi, beləcə, Osmanlı freqatı "Ərtoğrul" fəaliyyətə başladı. [[1889]]-cu il [[6 aprel|aprelin 6-da]] Hərbi Dəniz Qüvvələri Nazirliyi bir sıra xarici dillərdə danışdığı üçün general-mayor Əli Osman bəyi İstanbuldan Yaponiyaya gerçəkləşdiriləcək səfərdə freqat komandiri təyin etdi. Səfərin əhəmiyyəti Sultan II Əbdül Həmiddən tutmuş Yaponiya İmperatoruna qədər Osmanlı İmperiyasının ən yüksək mükafatı olan “Ali Şərəf Medalı” və hədiyyələr təqdim etmək üçün Yaponiyaya xoşməramlı səfər etmək idi. Səfərin digər məqsədi Hind okeanında Osmanlı İmperiyasının bayrağını göstərmək idi. "Ərtoğrul" freqatı [[1888]]-ci ildə Osmanlı xilafətinin xidmətində olan zaman 25 il idi ki, istifadədə idi, buna görə də, Yaponiya səfəri başlamazdan əvvəl bərpa edildi, yeniləndi və gəminin gövdə taxtasının çox hissəsi təmir edildi. 1890-cı ildə Yaponiyaya diplomatik səfəri başa çatan "Ərtoğrul" freqatı [[15 sentyabr]] [[1890]]-cı ildə Yokohama limanını tərk edərkən, mövsümi bir qasırğa səbəbilə qəza keçirdi. Ekipaj onu qorumaq üçün 4 günlük səy göstərdi və bundan sonra gecə yarısında freqat batdı, çünki, o, qayalara çırpılmışdı və onu idarə etmək mümkün deyildi. Friqat komandiri, general-mayor Əli Osman Paşa da daxil olmaqla 50 zabit və 533-ə yaxın dənizçi faciə zamanı həlak oldu. Qəzadan yalnız 6 zabit və 63 dənizçi sağ çıxdı. Yapon İmperator Donanması daha sonra onları "He Yay" və "Konqo" ilə İstanbula qaytardı, burada onlar sultan [[II Əbdülhəmid]] tərəfindən qəbul olundu. Bu hadisə [[Yaponiya imperiyası]] ilə [[Osmanlı imperiyası]] arasında möhkəm rəsmi dostluq əlaqələrinin başlanmasına səbəb oldu. Türkiyənin cənubunda yerləşən [[Mersin]] şəhərində və [[Yaponiya|Yaponiyanın]] Koşimoto şəhərində bu hadisə ilə bağlı abidələr ucaldılıb. Faciənin xatirəsinə hər 5 ildən bir abidə ziyarət edilir və ziyarətdə Türkiyə və Yaponiyanın yüksək rütbəli rəsmiləri iştirak edir. [[2008]]-ci ilin [[İyun|iyununda]] [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə prezidenti]] [[Abdullah Gül]] qəzanın xatirəsinə ucaldılan abidəni və qurbanların dəfn edildiyi qəbiristanlığı ziyarət etmişdir. [[2007]]-ci il [[4 yanvar|yanvarın 4-də]] “Ərtoğrul” freqatının qalıqlarının çıxarılması və Yaponiyanın Koşimoto şəhərindəki Ərtoğrul abidəsinin yanında və Türkiyənin İstanbul Dəniz Muzeyində nümayiş etdirilməsi üçün sualtı arxeoloji qazıntı layihəsi üzərində işlərə başlanılıb. [[28 yanvar]] [[2008]]-ci ildə sualtı tədqiqat qrupu "Ərtoğrul" freqatının sursat anbarına gəldi. Çoxlu toplar, dəniz minaları, top bombaları və güllələr aşkar edilərək Koşimoto limanına daşındı və bomba qrupları mütəxəssisləri, polis əməkdaşları tərəfindən araşdırıldı. Bütün bunlar Ərtoğrul Araşdırma İnstitutunda saxlanılır. Daha sonra iki Vinçester tüfəngi də oradan götürülmüşdür. === "Ərtoğrul 1890" filmi === Türkiyə və Yaponiya nümayəndələri "Ərtoğrul" freqatının faciəsindən bəhs edən dramatik filmin çəkilişi ilə bağlı razılığa gəldilər. Film daha sonra freqatın faciəsini izah etmək üçün "Ərtoğrul 1890" adı ilə yayımlandı. Film ingilis dilinə "125 illik xatirə" adı ilə tərcümə edildi. Film 39-cu Yaponiya Akademiya Mükafatları müsabiqəsində "Ən yaxşı rejissor" və "Ən yaxşı səsyazma" nominasiyalarında mükafata layiq görüldü. Hədəf: 3 nömrəli post uğrunda döyüş, Nidermayer-Hentiq ekspedisiyası, Balaklava döyüşü, Nağılçı Bidlin hekayələri, Filip de Qoll, Çingiz Aytmatov, Ələkbər Hüseynov{{Hərbi münaqişə|münaqişə=Qaradəniz basqını|aiddir=[[Birinci dünya müharibəsi]]|şəkil=[[Fayl:Midilli Raids Novorossiysk.jpg|300px|]]|şəklin ölçüsü=300px|şəklin izahı=Bombardmandan sonra yanan [[Novorossiysk]] limanındakı petrol tankları|tarixi=[[29 oktyabr]] [[1914]]|yeri=[[Qaradəniz]]|səbəbi=|vəziyyəti=|nəticəsi=[[Osmanlı imperiyası|Osmanlı]] qələbəsi. [[Rus imperiyası]] [[Qaradəniz]] sularında gəmilərinin böyük hissəsini itirir.|ərazi=|tərəf1=[[Fayl:Ottoman Flag.svg|border|25px]] [[Osmanlı İmperiyası]]|tərəf2=*{{bayraq|Rusiya}} [[Rus imperiyası]]|tərəf3=|tərəf4=|komandan1=[[Fayl:Ottoman Flag.svg|border|25px]] [[Ənvər Paşa]]<br>[[Fayl:Ottoman Flag.svg|border|25px]][[Fayl:Flag of Germany (1867–1918).svg|border|25px]] Vilhelm Suşon|komandan2=Bilinmir|komandan3=|komandan4=|qüvvə1=[[Fayl:Flag of the Ottoman Empire (eight pointed star).svg|border|25px]] [[Osmanlı donanması]]<br> 1 döyüş kreyseri<br>1 yüngül kreyser<br>1 qorunaqlı kreyser<br>1 torpedo kreyseri<br>4 esmines<br>1 silah gəmisi|qüvvə2=[[Fayl:Naval ensign of Russia.svg|border|25px]] Rus donanması<br>Sahil mühafizəsi<br>1 pre-drednot<br>1 minaatan gəmi<br>1 hərbi gəmi<br>3 qırıcı|qüvvə3=|qüvvə4=|itkilər1=[[Fayl:Ottoman Flag.svg|border|25px]] 1 müharibə kreyseri zərər gördü|itkilər2={{bayraq|Rusiya}} 1 minaatan gəmi 1 döyüş gəmisi batdı 1 esmines zədələnib Çoxsaylı ticarət gəmiləri zədələndi və ya məhv edildi Sayı məlum olmayan qədər insan itkisi verildi|itkilər3=|itkilər4=|ümumi itkilər=|vikianbar=}} '''Qaradəniz basqını''' [[29 oktyabr]] [[1914]]-cü ildə [[Qaradəniz|Qaradənizdə]] [[Rusiya imperiyası|Rus]] hərbi limanlarına qarşı [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı]] müharibə gəmiləri tərəfindən gerçəkləşdirilən hücumdur. [[Almaniya imperiyası]] tərəfindən dəstəklənən və Osmanlı müdafiə naziri [[Ənvər Paşa]] və alman admiralı Vilhelm Suşon tərəfindən planan Qaradəniz basqını [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı imperiyasının]] [[Birinci Dünya müharibəsi|Birinci Dünya müharibəsinə]] daxil olmasına səbəb oldu. Alman hökuməti Osmanlıların Almaniyaya dətək vermək üçün müharibəyə daxil olacağını ümid edirdi, ancaq, Osmanlı hökuməti qərarsız idi. Almanların tərəfdarı olan Osmanlı müdafiə naziri [[Ənvər Paşa]] imperatorluğu müharibəyə daxil etmək üçün Alman səfiri ilə birlikdə çalışmaya başladı. Hökumət içində geniş çaplı dəstəyi təmin etmək cəhdləri uğursuz nəticələnəndə Ənvər Paşa döyüşün başlanmasının gərək olduğuna qərar verdi. Osmanlı Hərbi Dəniz naziri [[Camal paşa]] ilə alman admiral Vilhelm Suşonun da dəstəyi ilə Ənvər Paşa Osmanlı filotiliyasının [[29 oktyabr]] tarixində dənizə doğru hərəkət etməsi əmrini verdi. Filotiliya rus gəmilərini atəş açmağa təhrik etməli idi, sonra isə hökumət də rusları müharibə istəməkdə ittiham edəcəkdi. Suşon hərbi əməliyyatı gerçəkləşdirmək məqsədilə [[29 oktyabr]] tarixində rus limanlarına hücumlar etdi. Basqında 2 hərbi gəmi ilə bir neçə ticarət gəmisi batırıldı, Ruslar 38 nəfərlik itki verdi. [[İstanbul|İstanbulda]] müharibə tərəfdarı olmayan nümayəndələrin hadisəyə görə üzr istəmək cəhdləri Ənvər Paşa tərəfindən əngəlləndi. [[Birləşmiş Krallıq]] da Osmanlı kimi hələ müharibə elan etmədən [[3 noyabr]] günündə [[Çanaqqala]] boğazında etdiyi hərbi əməliyyatlarla adekvat cavab verdi. Rusiya [[2 noyabr]] tarixində [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı imperiyasına]] müharibə elan edən zaman [[Antanta|Antantanın]] digər tərəfləri olan [[Birləşmiş Krallıq]] və [[Fransa]] da 3 gün sonra müharibə elan etdi. [[Osmanlı imperiyası]] da [[11 noyabr]] tarixində rəsmi olaraq müharibə elan etdi və beləcə [[Birinci Dünya müharibəsi|Birinci Dünya müharibəsinə]] qatılmış oldu. == Zəmin == Osmanlı hökuməti [[1914]]-cü ildə [[Birinci Dünya müharibəsi|Birinci Dünya müharibəsinin]] başlamasından qabaq böyük dövlətlərdən sayılan bir dövlətlə ittifaq qurmağı ümid etdisə də, cəhdləri boşa çıxdı və uğursuzluqla nəticələndi. Almaniya ilə ittifaq qurmaq istəyən Osmanlı müdafiə naziri [[Ənvər Paşa]] [[22 iyul]] tarixində [[İstanbul|İstanbuldakı]] Alman səfiri Hans fon Vangenhayma bir ittifaq təklif edən zaman onun təklifi geri çevrildi. [[II Vilhelm]] iki gün sonra Vangenhaymın qərarını geri çevirdi və [[27 iyul|27 iyulda]] ittifaqla bağlı gizli görüşlər başlandı. [[Osmanlı|Osmanlının]] ittifaq təklifi müharibənin başladığı gün olan [[28 iyul]] [[1914]] tarixində şablon halında təsdiqləndi. Bu ərəfədə İyul konflikti artıq bir qırılma nöqtəsinə çevrilmiş və [[Almaniya imperiyası|Almaniyanın]] [[Fransa]] və [[Rusiya]] ilə bir cəbhədə vuruşmağa məcbur qalacağı ortaya çıxmışdı. Almaniyanın daha ciddi bir hərbi öhdəlik altında olmasından qaçınması səbəbilə Vangenhaym Alman kansleri Teobald fon Betman Holveq tərəfindən sadəcə Osmanlı imperiyasının "adına layiq şəkildə Rusiya əlehinə hərəkətə keçdiyi halda" müqaviləni imzalaması üçün vəzifələndirildi. [[1 avqust|1 avqustda]] [[Ənvər Paşa]] Vangenhayma Almaniya tərəfindən mühafizə müqabilində yeni müharibə gəmisi olan "Sultan Osman-i Əvvəl" gəmisini verməyi təklif etdi. Bu demək olar ki, siyasi bir manevra idi, Birləşmiş Krallıq nümayəndələri Krallıq Donanmasını Almaniyaya qarşı müharibədə möhkəmləndirmək məqsədilə "Sultan Osman-i Əvvəl" və hələ istehsal prosesində olan hərbi gəmi "Rəşadiyyə"yə təslim edilmələrindən əvvəl əl qoymuşdu, Vangenhaym və Osmanlı hökumətinin çoxluğu isə bunun fərqində deyildi. Belə yəqin etmək olar ki, Ənvər Paşa əl qoyma hadisəsini bilirdi, müharibə gəmisinin xarici bir millətə verilməsi xalqın və hökumətin diqqətini çəkəcəkdi. Vangenhaym müqaviləni ertəsi gün imzalayaraq gizli Osmanlı-Alman ittifaqını qurdu. Bəndlərdəki ifadələrdən də bəlli olduğu kimi, Rusiyanın [[31 iyul|31 iyulda]] rəsmi səfərbərlik elan etməsi də, müharibə elanı qəbul edəcəyini açıqlamış olan Almaniyanın [[1 avqust]] günü Rusiyaya müharibə elanı da gerçəkləşmədən öncə maddələr düzəldilmiş, ancaq [[2 avqust|2 avqustda]] maddələrdə dəyişiklik edilmədən müqavilə imzalanmışdı. Osmanlı-Alman ittifaqının təsisi ilə Osmanlılar rəsmi müharibəyə daxil olmadı. Müqavilə mətnindəki şərtlər Almaniyanı Osmanlı torpaqlarına qarşı hər hansı bir hərbi hücum vəziyyətində qarşı çıxma məcburiyyəti altında qoysa da, Osmanlı İmperatorluğunun Almaniyaya sadəcə Avstriya-Macarıstan ilə Almaniyanın öz şərtlərinə görə kömək etməsini gərəkli bildi. Bu şərtlər səbəbi ilə Almaniya tez hərəkətə keçərək Avstriya-Macarıstandan bir neçə gün əvvəl Rusiyaya müharibə elan etdiyi zaman Osmanlı müharibəyə o saat qatılmaq zəruriyyətində olmadı. Sədrəzəm [[Səid Həlim Paşa]] və maliyyə naziri Mehmed Cavid bəy Osmanlının müharibəyə qatılmasına qarşı çıxdılar və ittifaqı passiv bir müqavilə olaraq gördülər. Digər Osmanlı nümayəndələri uğursuzluqla nəticələnən [[Birinci Balkan müharibəsi|Birinci Balkan müharibəsindən]] sonra xüsusilə Balkan ölkələrinin Osmanlıya hücumu ehtimalını gözə alaraq müharibəyə daxil olmaqdan çəkinirdi. [[Fayl:Bundesarchiv Bild 134-D0004, Großer Kreuzer Goeben.jpg|thumb|right|280px|Osmanlının "Yavuz" hərbi kreyseri (Almaniyada "SMS Qoben" adlanır)]] Bu ərəfədə [[Aralıq dənizi|Aralıq dənizində]] Alman müharibə kreyseri "SMS Qoben" və yüngül kreyser "SMS Breslo" Fransız Əlcəzairində hərəkət halında idi. Filotiliya komandiri admiral Vilhelm Suşon müharibə elanından dərhal sonra Antanta hərbi dəstələrinə müdaxilə etmək üçün hücum pozisiyası almışdı. Suşon [[3 avqust|3 avqustda]] gəmilərini Osmanlı sularına çəkmək əmrini aldı, ancaq, bir gün boyunca vaxt uzatmağı və iki limanı bombardmana tutmağı seçdi. Almanlar və Ənvər Paşa arasında görüşlər sayəsində Suşonun filotiliyasının təhlükəsiz keçməsinə icazə verilməsi daha əvvəl - [[1 avqust|1 avqustda]] qərarlaşdırılmışdı. [[Messina|Messinada]] kömür təchizatı baş verərkən Suşon əvvəlki əmrləri ləğv edən bir teleqram aldı, Ənvər Paşanın müqaviləsini öyrənən digər Osmanlı nümayəndələri plana etiraz etmişdilər. Bu baş verən hadisələrə rəğmən Suşon Osmanlı imperiyasına doğru irəliləməyə qərar vermişdi. Almaniyaya qayıtma cəhdi gəmilərinin ingilislər və fransızlar tərəfindən batırılması ilə nəticələnə bilərdi. Avstriya-Macarıstan sahillərinə geri çəkilməsi vəziyyətində isə gəmilərinin geri qalanının da [[Adriatik dənizi|Adriatik dənizindən]] çıxa bilməyəcəyi nəticəsini gözdən keçirmişdi. Messinadan dənizə hərəkət edən Suşon Krallıq Donanmasının yaxın təqibi altında şərqə doğru davam edərək ingilisləri təəccübləndirmək məqsədilə Avstriya-Macarıstan sularına doğru çəkilərək onları aldatdı. Bu manevrası ilə onları aldatmaq üçün avstriyalı admiral Anton Haus Suşon ilə bir görüş kimi görünən manevrayla bir filotiliya ilə cənuba, Aralıq dənizinə doğru çaşdırıcı manevra etdi. Suşon yunan sularına çatdığı zaman Haus limana geri qayıtdı. Almanlar Hausun Suşonu İstanbula qədər təqib etməsində və Hausun gəmilərinin [[Qaradəniz|Qaradənizdəki]] Ruslara qarşı gözlənilən bir mücadilədə dəstək verməsində tələbkar olmuşdular, lakin avstriyalı admiral Osmanlı paytaxtının gücsüz bir hərbi əməliyyat bazası olacağını düşünür, Avstriya-Macarıstan İmperatorluğu sahillərini müdafiəsiz buraxmaq istəmirdi. Bu vaxt ərzində Suşon gəmilərinin sahillərinə girməsinə hələ də icazə verməmiş olan Osmanlı İmperatorluğuna yaxınlaşırdı. [[8 avqust|8 avqustda]] məsələni çətinləşdirməyə və Alman dəniz attaşesi ilə Osmanlılara bir mesaj çatdırmaq üçün İstanbula bir dəstək gəmisi göndərməyə qərar verdi: "hərbi zəruriyyət" səbəbilə Çanaqqala boğazından dərhal keçişə ehtiyacı vardı və "rəsmi təsdiq olmadan" girməyə hazır idi. [[10 avqust]] səhəri Suşona boğazlara girmək üçün icazə verildi. Bir gün əvvəl Osmanlı hökuməti səfir Vangenhayma Alman gəmilərinin kağız üzərində alınmasını tövsiyə etdi, beləcə gəmilərin varlığı Osmanlı tərəfsizliyini təhlükəyə atmayacaqdı. Ertəsi gün alman kansleri Vangenhayma fikri rədd etdiyini və Osmanlıya dərhal müharibəyə daxil olma tələbini bildirən bir teleqraf göndərdi. Sədrəzəm Vangenhaymı gəmilərin tez gəlməsindən ötrü öydü və satış tələbini təkrarladı. Osmanlı hökuməti daha sonra hər iki gəminin də 80 milyon alman markı qarşılığında aldığını elan etdi. Vangenhaym [[14 avqust|14 avqustda]] Alman hökumətinə Osmanlını qəzəbləndirmək istəmədikləri üçün satış yolundan istifadənin ən yaxşı seçim olacağına dair tövsiyəsini bildirdi. [[16 avqust]] [[1914]]-cü ildə iki hərbi gəmi rəsmi olaraq Osmanlı donanmasının tərkibinə daxil oldu. Ekipaja yeni hərbi formalar verildi və rəsmi olaraq Osmanlı ordusunda vəzifəyə başladılar. İngilislər bu hərəkatın Osmanlı zirehlilərinə ingilislərin əl qoymasının əleyhinə bir qarşılıq mənasını verəcəyini düşünmüşdü, amma, vəziyyət tam olaraq elə deyildi. Osmanlı müharibədə məğlubiyyət vəziyyətində imperatorluq torpaqlarının başda Rusiya olmaqla bütün Antanta dövlətləri arasında bölüşdürüləcəyindən çəkinir, [[Almaniya imperiyası|Almaniya]] və [[Avstriya-Macarıstan|Avstriya-Macarıstan imperiyasının]] isə bu istiqamətdə bir əməlinin olmadığına inanırdı. İngilislər hökumət nümayəndələrinin bu çəkinmələrini öyrəndikləri zaman Osmanlıların Almaniyanın lehinə müharibəyə daxil olma ehtimalından çəkinməyə başladılar. Rusiyanın avqust ayının axırlarında Almaniyaya qarşı yürütdüyü hərbi əməliyyatlardakı uğursuzluqdan sonra Osmanlı torpaqlarına Rus hücumları çox mümkün görünmürdü. Bu zaman Osmanlı nümayəndələri [[Yunanıstan Krallığı|Yunanıstan]] və [[Rumıniya]] hökumətləri ilə tərəfsizlik müqavilələri imzalayarkən [[Bolqarıstan]] da Alman tərəfdarı olaraq davrananda Osmanlının Balkan ölkələrində gələ bilən bir təhdidə dair qorxuları azaldı. Ənvər Paşa bundan sonra müdafiə siyasətini hücum siyasəti ilə dəyişdirdi. == Başlanğıc == Hələ [[Osmanlı Dövləti|Osmanlı dövləti]] ilə [[Almaniya imperiyası]] gizli ittifaq müqaviləsi bağlamadan, hətta [[Birinci Dünya müharibəsi|Birinci Dünya müharibəsinin]] başlamasından qabaq Osmanlı baş qərargahı fərqli ehtimallara görə müharibə planları qurmaqda idi. [[7 iyun]] və [[20 avqust]] planlarının hər ikisində də "Qaradəniz basqını" yer alırdı. Osmanlı tərəfindəki hadisələrə paralel olaraq Rusiya da fəaliyyətə keçmişdi. Rus donanması avqustun əvvəlindən etibarən çeşidli hücum hərəkətləri etməyə başladı. Bir müharibə gəmisi və bir [[destroyer]] [[3 avqust]] tarixində Fənər barjı yaxınlığında bir yük gəmisini yoxladı, bir kreyser də Osmanlı bayraqlı "Hələb" bərəsinə yaxınlaşıb bir hücum etmədən uzaqlaşmışdı. [[6 avqust|6 avqustda]] [[Qaradəniz Ereğli]] və [[Şilə]] istiqamətində 2 rus kreyseri, [[Giresun]] istiqamətində 5 müharibə gəmisi göründü. [[16 avqust]] tarixində rus donanması səfərbər olundu, sahil istehkamı sağlamlaşdırıldı və [[Kerç boğazı|Kerç boğazına]] mina töküldü. Həmin gün [[Samsun]] istiqamətində 4 müharibə gəmisi göründü. [[7 sentyabr|7 sentyabrda]] [[Sakarya]]-[[Düzcə]] arasında 7 müharibə gəmisi, [[22 sentyabr|22 sentyabrda]] [[Zonquldak]] önündə 13 hərbi gəmi, [[11 oktyabr|11 oktyabrda]] Hopada 1 kreyser və 5 destroyer görüldü. Rusların Osmanlının [[Qaradəniz]] sahillərindəki bu cür təcavüzkar addımları [[27 oktyabr]] günü Osmanlı donanmasının İstanbul boğazının Qaradəniz istiqamətinə doğru hərəkət etməsinə qədər davam etdi. Sentyabr ayında [[Mərmərə dənizi|Mərmərə dənizində]] təlim keçirildi, bir yandan da gəmilər müharibəyə hazır hala gəldi. [[12 sentyabr|12]]-[[13 sentyabr]] tarixləri arasındakı həftə sonu mübahisəsində [[Ənvər Paşa]] Suşona gəmilərin manevrlər etməsi məqsədilə Qaradənizə girişinə icazə verdi. Hərbi Dəniz naziri [[Camal paşa]] Suşonun planlarının fərqinə vardı və İstanbul boğazından çıxmasını qəti qadağan etdi. Bu əsnada Baş Komandanlıq Vəkaləti tərəfindən admiral Suşondan rus filotiliyasına qarşı dərhal bir hücum ehtimalının olub-olmadığı və ya [[Odessa]] bölgəsinə hücum edilməsinin uğur qazandırıb-qazandırmayacağına dair bir hesabat istənildi. [[10 sentyabr|10 sentyabrda]] Suşon bu hesabatı çox gizli qeydiyyatla göndərdi. Osmanlı kabinetində irəliləyən bir neçə gün içində mövzuya dair mübahisələr başladı və [[17 sentyabr|17 sentyabrda]] Ənvər Paşa Suşona [[Qaradəniz|Qaradənizdə]] fəaliyyət göstərmə səlahiyyətinin "növbəti bildirişə qədər geri çəkildiyini" bildirdi. Suşon ertəsi gün quruya çıxaraq "hökumətinin inancsız və qərarsız davranışlarından" ötrü sədrəzəm [[Səid Həlim Paşa|Səid Həlim Paşanı]] ittiham edərək məsələni özünün həll edəcəyini və "bir hərbi zabitin vicdanının müəyyən etdiyi şəkildə davranacağı" ilə bağlı təhdid etdi. Daha sonra Ənvər Paşanın ən azından alman yüngül kreyserinin bir çox Osmanlı destroyeri ilə boğazda təlim etməsinə icazə verməsini tələb etdi. Burada Suşon gəmilərin Rusiya Qaradəniz Filotiliyası ilə döyüş etməsini və Osmanlı İmperatorluğunu müharibəyə daxil etməsini umurdu. Ənvər Paşa əlindən gələni edəcəyinə söz verdi. [[17 sentyabr|17 sentyabrda]] "Ərtoğrul" yaxtası ilə [[Şahzadə adaları]] arxasında olan padşahın önündə "Yavuz", "Midilli", "Barbaros Xeyrəddin", "Turqut Rəis", "Millət Yadigarı" və "Taşoz" sinfi dörd-dörd artan destroyerlərin iştirak etdiyi bir parad həyata keçirildi, sonra filotiliya [[Heydərpaşa limanı|Heydərpaşa limanında]] oldu. Suşon ertəsi gün sədrəzəmi ziyarət edərək gəmilərin bir-bir Qaradənizə çıxması üçün icazə aldı. [[24 sentyabr|24 sentyabrda]] Suşon [[Osmanlı donanması]] Komandan müavini və admiral müavini olaraq vəzifələndirildi. İki gün sonra Ənvər Paşa məsləhətçiləri ilə görüşmədən [[Çanaqqala|Çanaqqaladakı]] boğazın xarici gəmilər üçün bağlı elan edilməsini əmr etdi. Bu əmr ixracatın haradasa yarısı boğazlardan keçən rus iqtisadiyyatına dərhal ağır bir zərbə vurdu. [[9 oktyabr|9 oktyabrda]] [[Ənvər Paşa]] səfir Vangenhayma Daxili İşlər Naziri Sədrəzəm [[Tələt Paşa]] ilə [[Məclis-i Məbusan|Məclis-i Məbusanın]] rəisi Xəlil Menteşenin simpatiyasını qazandığını və [[Camal paşa|Camal paşanın]] dəstəyini tam təmin etməyə çalışdığını bildirdi. Bunun uğursuzluqla nəticələnməsi kabinet mübahisəsini təhrik edəcək və müharibə tərəfdarı bir hökumət quracaqdı. Camal paşanın dəstəyini qazandıqdan sonra Ənvər Paşa almanlara 2 milyon lirəlik qızıl aldıqları anda müharibəyə girəcəklərini bildirdilər. Almanlar Osmanlı imperiyasının müharibəni maliyyələşdirmək üçün bu məbləğə ehtiyac duyduğunu bilirdilər. Tərəfsiz bir ölkə olan [[Rumıniya|Rumıniyadan]] göndərilən pulun sonuncusu [[21 oktyabr|21 oktyabrda]] çatdı. Rusya'nın İstanbul Büyükelçisi Mihail Nikolayeviç Girs için çalışan muhbirler, yapılan ödemeler hakkındaki bilgileri Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Sazonov'a iletti. Sazonov, Osmanlı ve Almanların niyetlerinden şüphe etmiş ve saldırıya hazırlıklı olmak için Sivastopol'daki Rus donanma komutanlarını uyarmıştı. 21 Ekim'de, Amiral Kazimir Ketlinski dışişleri bakanını Karadeniz filosunun savaş için "tamamen hazır" olduğuna dair ikna etti. 22 Ekim 1914'te Enver Paşa, Wangenheim'a ülkeyi savaşa nasıl sokacağı konusunda bir dizi planı gizlice sundu. Almanlar, Rus deniz kuvvetlerine düzenlenen saldırıyı onayladı. Son anda Talat Paşa ve Halil Menteşe fikrini değiştirdi ve Osmanlıların altını geri vermemesi ve tarafsız kalması gerektiği sonucuna vardılar ancak Talat Paşa ardından eski pozisyonuna döndü. Enver Paşa, hükûmeti bir savaş beyannamesi yayımlaması konusunda birleştirmeye çalıştı ve Rusların savaş ilan etmesi için kışkırtılmaya ihtiyaç duyacağı sonucuna vardı. 22 Ekim'de Başkomutanlık Vekaleti'nden gelen gizli bir emirde "Karadeniz'de egemenliğin kurulması ve Rus filosunun, nerede bulunursa harp ilân edilmeksizin hücum edilerek yok edilmesi” bildiriliyordu. Almanlara 23 Ekim'de verdiği demeçte, hedeflerine ulaşmak için sadece Cemal Paşa'nın desteğine ihtiyacı olacağını söyledi. Ertesi gün Enver Paşa, Amiral Souchon'a filosunu Karadeniz'e götürmesi ve "uygun bir fırsat sunulduğunda" Rus gemilerine saldırması gerektiğini söyledi. Cemal Paşa daha sonra tüm Osmanlı deniz subaylarına Souchon'un direktiflerini "sıkı bir şekilde yerine getirmesini" emretti. 25 Ekim'de Büyükelçi Girs, muhbirlerinden birinden elde ettiği "saldırı 29 Ekim'de gerçekleşeceği" bilgisini Sazonov'a iletti. 7bhadwfe9y2byr9w17aol3d6wogs3x6 6548035 6548017 2022-07-25T10:50:09Z Sevindiknesiboglu2008 205284 wikitext text/x-wiki ŞƏKİ ŞƏHİDLƏRİNDƏN VİKİPEDİYASI OLMAYANLAR: # Ramin Məmmədov # Elməddin Məmmədov # Nicat İmamverdiyev # Elnur İsmayılov # Məhərrəm İbrahimli # Elsevər İbrahimov # Rahib Hacıismayılov # Zaur Əliyev # Rəşad Əhmədov # Qalib Əhmədov == İrsi == === Osmanlı freqatı "Ərtoğrul" === Osmanlı sultanı [[Əbdüləziz]] [[1854]]-cü ildə bir döyüş gəmisinin inşasını əmr etdi və o, [[İstanbul|İstanbulun]] Haliç sahil hövzəsində taxtadan tikildi. Gəminin [[19 oktyabr]] [[1863]]-cü ildə Osmanlı sultanının hüzurunda açılışı oldu və freqata Osmanlı İmperatorluğunun qurucusu I Osmanın atası Ərtoğrulun adı verildi, beləcə, Osmanlı freqatı "Ərtoğrul" fəaliyyətə başladı. [[1889]]-cu il [[6 aprel|aprelin 6-da]] Hərbi Dəniz Qüvvələri Nazirliyi bir sıra xarici dillərdə danışdığı üçün general-mayor Əli Osman bəyi İstanbuldan Yaponiyaya gerçəkləşdiriləcək səfərdə freqat komandiri təyin etdi. Səfərin əhəmiyyəti Sultan II Əbdül Həmiddən tutmuş Yaponiya İmperatoruna qədər Osmanlı İmperiyasının ən yüksək mükafatı olan “Ali Şərəf Medalı” və hədiyyələr təqdim etmək üçün Yaponiyaya xoşməramlı səfər etmək idi. Səfərin digər məqsədi Hind okeanında Osmanlı İmperiyasının bayrağını göstərmək idi. "Ərtoğrul" freqatı [[1888]]-ci ildə Osmanlı xilafətinin xidmətində olan zaman 25 il idi ki, istifadədə idi, buna görə də, Yaponiya səfəri başlamazdan əvvəl bərpa edildi, yeniləndi və gəminin gövdə taxtasının çox hissəsi təmir edildi. 1890-cı ildə Yaponiyaya diplomatik səfəri başa çatan "Ərtoğrul" freqatı [[15 sentyabr]] [[1890]]-cı ildə Yokohama limanını tərk edərkən, mövsümi bir qasırğa səbəbilə qəza keçirdi. Ekipaj onu qorumaq üçün 4 günlük səy göstərdi və bundan sonra gecə yarısında freqat batdı, çünki, o, qayalara çırpılmışdı və onu idarə etmək mümkün deyildi. Friqat komandiri, general-mayor Əli Osman Paşa da daxil olmaqla 50 zabit və 533-ə yaxın dənizçi faciə zamanı həlak oldu. Qəzadan yalnız 6 zabit və 63 dənizçi sağ çıxdı. Yapon İmperator Donanması daha sonra onları "He Yay" və "Konqo" ilə İstanbula qaytardı, burada onlar sultan [[II Əbdülhəmid]] tərəfindən qəbul olundu. Bu hadisə [[Yaponiya imperiyası]] ilə [[Osmanlı imperiyası]] arasında möhkəm rəsmi dostluq əlaqələrinin başlanmasına səbəb oldu. Türkiyənin cənubunda yerləşən [[Mersin]] şəhərində və [[Yaponiya|Yaponiyanın]] Koşimoto şəhərində bu hadisə ilə bağlı abidələr ucaldılıb. Faciənin xatirəsinə hər 5 ildən bir abidə ziyarət edilir və ziyarətdə Türkiyə və Yaponiyanın yüksək rütbəli rəsmiləri iştirak edir. [[2008]]-ci ilin [[İyun|iyununda]] [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə prezidenti]] [[Abdullah Gül]] qəzanın xatirəsinə ucaldılan abidəni və qurbanların dəfn edildiyi qəbiristanlığı ziyarət etmişdir. [[2007]]-ci il [[4 yanvar|yanvarın 4-də]] “Ərtoğrul” freqatının qalıqlarının çıxarılması və Yaponiyanın Koşimoto şəhərindəki Ərtoğrul abidəsinin yanında və Türkiyənin İstanbul Dəniz Muzeyində nümayiş etdirilməsi üçün sualtı arxeoloji qazıntı layihəsi üzərində işlərə başlanılıb. [[28 yanvar]] [[2008]]-ci ildə sualtı tədqiqat qrupu "Ərtoğrul" freqatının sursat anbarına gəldi. Çoxlu toplar, dəniz minaları, top bombaları və güllələr aşkar edilərək Koşimoto limanına daşındı və bomba qrupları mütəxəssisləri, polis əməkdaşları tərəfindən araşdırıldı. Bütün bunlar Ərtoğrul Araşdırma İnstitutunda saxlanılır. Daha sonra iki Vinçester tüfəngi də oradan götürülmüşdür. === "Ərtoğrul 1890" filmi === Türkiyə və Yaponiya nümayəndələri "Ərtoğrul" freqatının faciəsindən bəhs edən dramatik filmin çəkilişi ilə bağlı razılığa gəldilər. Film daha sonra freqatın faciəsini izah etmək üçün "Ərtoğrul 1890" adı ilə yayımlandı. Film ingilis dilinə "125 illik xatirə" adı ilə tərcümə edildi. Film 39-cu Yaponiya Akademiya Mükafatları müsabiqəsində "Ən yaxşı rejissor" və "Ən yaxşı səsyazma" nominasiyalarında mükafata layiq görüldü. Hədəf: 3 nömrəli post uğrunda döyüş, Nidermayer-Hentiq ekspedisiyası, Balaklava döyüşü, Nağılçı Bidlin hekayələri, Filip de Qoll, Çingiz Aytmatov, Ələkbər Hüseynov{{Hərbi münaqişə|münaqişə=Qaradəniz basqını|aiddir=[[Birinci dünya müharibəsi]]|şəkil=[[Fayl:Midilli Raids Novorossiysk.jpg|300px|]]|şəklin ölçüsü=300px|şəklin izahı=Bombardmandan sonra yanan [[Novorossiysk]] limanındakı petrol tankları|tarixi=[[29 oktyabr]] [[1914]]|yeri=[[Qaradəniz]]|səbəbi=|vəziyyəti=|nəticəsi=[[Osmanlı imperiyası|Osmanlı]] qələbəsi. [[Rus imperiyası]] [[Qaradəniz]] sularında gəmilərinin böyük hissəsini itirir.|ərazi=|tərəf1=[[Fayl:Ottoman Flag.svg|border|25px]] [[Osmanlı İmperiyası]]|tərəf2=*{{bayraq|Rusiya}} [[Rus imperiyası]]|tərəf3=|tərəf4=|komandan1=[[Fayl:Ottoman Flag.svg|border|25px]] [[Ənvər Paşa]]<br>[[Fayl:Ottoman Flag.svg|border|25px]][[Fayl:Flag of Germany (1867–1918).svg|border|25px]] Vilhelm Suşon|komandan2=Bilinmir|komandan3=|komandan4=|qüvvə1=[[Fayl:Flag of the Ottoman Empire (eight pointed star).svg|border|25px]] [[Osmanlı donanması]]<br> 1 döyüş kreyseri<br>1 yüngül kreyser<br>1 qorunaqlı kreyser<br>1 torpedo kreyseri<br>4 esmines<br>1 silah gəmisi|qüvvə2=[[Fayl:Naval ensign of Russia.svg|border|25px]] Rus donanması<br>Sahil mühafizəsi<br>1 pre-drednot<br>1 minaatan gəmi<br>1 hərbi gəmi<br>3 qırıcı|qüvvə3=|qüvvə4=|itkilər1=[[Fayl:Ottoman Flag.svg|border|25px]] 1 müharibə kreyseri zərər gördü|itkilər2={{bayraq|Rusiya}} 1 minaatan gəmi 1 döyüş gəmisi batdı 1 esmines zədələnib Çoxsaylı ticarət gəmiləri zədələndi və ya məhv edildi Sayı məlum olmayan qədər insan itkisi verildi|itkilər3=|itkilər4=|ümumi itkilər=|vikianbar=}} '''Qaradəniz basqını''' [[29 oktyabr]] [[1914]]-cü ildə [[Qaradəniz|Qaradənizdə]] [[Rusiya imperiyası|Rus]] hərbi limanlarına qarşı [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı]] müharibə gəmiləri tərəfindən gerçəkləşdirilən hücumdur. [[Almaniya imperiyası]] tərəfindən dəstəklənən və Osmanlı müdafiə naziri [[Ənvər Paşa]] və alman admiralı Vilhelm Suşon tərəfindən planan Qaradəniz basqını [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı imperiyasının]] [[Birinci Dünya müharibəsi|Birinci Dünya müharibəsinə]] daxil olmasına səbəb oldu. Alman hökuməti Osmanlıların Almaniyaya dətək vermək üçün müharibəyə daxil olacağını ümid edirdi, ancaq, Osmanlı hökuməti qərarsız idi. Almanların tərəfdarı olan Osmanlı müdafiə naziri [[Ənvər Paşa]] imperatorluğu müharibəyə daxil etmək üçün Alman səfiri ilə birlikdə çalışmaya başladı. Hökumət içində geniş çaplı dəstəyi təmin etmək cəhdləri uğursuz nəticələnəndə Ənvər Paşa döyüşün başlanmasının gərək olduğuna qərar verdi. Osmanlı Hərbi Dəniz naziri [[Camal paşa]] ilə alman admiral Vilhelm Suşonun da dəstəyi ilə Ənvər Paşa Osmanlı filotiliyasının [[29 oktyabr]] tarixində dənizə doğru hərəkət etməsi əmrini verdi. Filotiliya rus gəmilərini atəş açmağa təhrik etməli idi, sonra isə hökumət də rusları müharibə istəməkdə ittiham edəcəkdi. Suşon hərbi əməliyyatı gerçəkləşdirmək məqsədilə [[29 oktyabr]] tarixində rus limanlarına hücumlar etdi. Basqında 2 hərbi gəmi ilə bir neçə ticarət gəmisi batırıldı, Ruslar 38 nəfərlik itki verdi. [[İstanbul|İstanbulda]] müharibə tərəfdarı olmayan nümayəndələrin hadisəyə görə üzr istəmək cəhdləri Ənvər Paşa tərəfindən əngəlləndi. [[Birləşmiş Krallıq]] da Osmanlı kimi hələ müharibə elan etmədən [[3 noyabr]] günündə [[Çanaqqala]] boğazında etdiyi hərbi əməliyyatlarla adekvat cavab verdi. Rusiya [[2 noyabr]] tarixində [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı imperiyasına]] müharibə elan edən zaman [[Antanta|Antantanın]] digər tərəfləri olan [[Birləşmiş Krallıq]] və [[Fransa]] da 3 gün sonra müharibə elan etdi. [[Osmanlı imperiyası]] da [[11 noyabr]] tarixində rəsmi olaraq müharibə elan etdi və beləcə [[Birinci Dünya müharibəsi|Birinci Dünya müharibəsinə]] qatılmış oldu. == Zəmin == Osmanlı hökuməti [[1914]]-cü ildə [[Birinci Dünya müharibəsi|Birinci Dünya müharibəsinin]] başlamasından qabaq böyük dövlətlərdən sayılan bir dövlətlə ittifaq qurmağı ümid etdisə də, cəhdləri boşa çıxdı və uğursuzluqla nəticələndi. Almaniya ilə ittifaq qurmaq istəyən Osmanlı müdafiə naziri [[Ənvər Paşa]] [[22 iyul]] tarixində [[İstanbul|İstanbuldakı]] Alman səfiri Hans fon Vangenhayma bir ittifaq təklif edən zaman onun təklifi geri çevrildi. [[II Vilhelm]] iki gün sonra Vangenhaymın qərarını geri çevirdi və [[27 iyul|27 iyulda]] ittifaqla bağlı gizli görüşlər başlandı. [[Osmanlı|Osmanlının]] ittifaq təklifi müharibənin başladığı gün olan [[28 iyul]] [[1914]] tarixində şablon halında təsdiqləndi. Bu ərəfədə İyul konflikti artıq bir qırılma nöqtəsinə çevrilmiş və [[Almaniya imperiyası|Almaniyanın]] [[Fransa]] və [[Rusiya]] ilə bir cəbhədə vuruşmağa məcbur qalacağı ortaya çıxmışdı. Almaniyanın daha ciddi bir hərbi öhdəlik altında olmasından qaçınması səbəbilə Vangenhaym Alman kansleri Teobald fon Betman Holveq tərəfindən sadəcə Osmanlı imperiyasının "adına layiq şəkildə Rusiya əlehinə hərəkətə keçdiyi halda" müqaviləni imzalaması üçün vəzifələndirildi. [[1 avqust|1 avqustda]] [[Ənvər Paşa]] Vangenhayma Almaniya tərəfindən mühafizə müqabilində yeni müharibə gəmisi olan "Sultan Osman-i Əvvəl" gəmisini verməyi təklif etdi. Bu demək olar ki, siyasi bir manevra idi, Birləşmiş Krallıq nümayəndələri Krallıq Donanmasını Almaniyaya qarşı müharibədə möhkəmləndirmək məqsədilə "Sultan Osman-i Əvvəl" və hələ istehsal prosesində olan hərbi gəmi "Rəşadiyyə"yə təslim edilmələrindən əvvəl əl qoymuşdu, Vangenhaym və Osmanlı hökumətinin çoxluğu isə bunun fərqində deyildi. Belə yəqin etmək olar ki, Ənvər Paşa əl qoyma hadisəsini bilirdi, müharibə gəmisinin xarici bir millətə verilməsi xalqın və hökumətin diqqətini çəkəcəkdi. Vangenhaym müqaviləni ertəsi gün imzalayaraq gizli Osmanlı-Alman ittifaqını qurdu. Bəndlərdəki ifadələrdən də bəlli olduğu kimi, Rusiyanın [[31 iyul|31 iyulda]] rəsmi səfərbərlik elan etməsi də, müharibə elanı qəbul edəcəyini açıqlamış olan Almaniyanın [[1 avqust]] günü Rusiyaya müharibə elanı da gerçəkləşmədən öncə maddələr düzəldilmiş, ancaq [[2 avqust|2 avqustda]] maddələrdə dəyişiklik edilmədən müqavilə imzalanmışdı. Osmanlı-Alman ittifaqının təsisi ilə Osmanlılar rəsmi müharibəyə daxil olmadı. Müqavilə mətnindəki şərtlər Almaniyanı Osmanlı torpaqlarına qarşı hər hansı bir hərbi hücum vəziyyətində qarşı çıxma məcburiyyəti altında qoysa da, Osmanlı İmperatorluğunun Almaniyaya sadəcə Avstriya-Macarıstan ilə Almaniyanın öz şərtlərinə görə kömək etməsini gərəkli bildi. Bu şərtlər səbəbi ilə Almaniya tez hərəkətə keçərək Avstriya-Macarıstandan bir neçə gün əvvəl Rusiyaya müharibə elan etdiyi zaman Osmanlı müharibəyə o saat qatılmaq zəruriyyətində olmadı. Sədrəzəm [[Səid Həlim Paşa]] və maliyyə naziri Mehmed Cavid bəy Osmanlının müharibəyə qatılmasına qarşı çıxdılar və ittifaqı passiv bir müqavilə olaraq gördülər. Digər Osmanlı nümayəndələri uğursuzluqla nəticələnən [[Birinci Balkan müharibəsi|Birinci Balkan müharibəsindən]] sonra xüsusilə Balkan ölkələrinin Osmanlıya hücumu ehtimalını gözə alaraq müharibəyə daxil olmaqdan çəkinirdi. [[Fayl:Bundesarchiv Bild 134-D0004, Großer Kreuzer Goeben.jpg|thumb|right|280px|Osmanlının "Yavuz" hərbi kreyseri (Almaniyada "SMS Qoben" adlanır)]] Bu ərəfədə [[Aralıq dənizi|Aralıq dənizində]] Alman müharibə kreyseri "SMS Qoben" və yüngül kreyser "SMS Breslo" Fransız Əlcəzairində hərəkət halında idi. Filotiliya komandiri admiral Vilhelm Suşon müharibə elanından dərhal sonra Antanta hərbi dəstələrinə müdaxilə etmək üçün hücum pozisiyası almışdı. Suşon [[3 avqust|3 avqustda]] gəmilərini Osmanlı sularına çəkmək əmrini aldı, ancaq, bir gün boyunca vaxt uzatmağı və iki limanı bombardmana tutmağı seçdi. Almanlar və Ənvər Paşa arasında görüşlər sayəsində Suşonun filotiliyasının təhlükəsiz keçməsinə icazə verilməsi daha əvvəl - [[1 avqust|1 avqustda]] qərarlaşdırılmışdı. [[Messina|Messinada]] kömür təchizatı baş verərkən Suşon əvvəlki əmrləri ləğv edən bir teleqram aldı, Ənvər Paşanın müqaviləsini öyrənən digər Osmanlı nümayəndələri plana etiraz etmişdilər. Bu baş verən hadisələrə rəğmən Suşon Osmanlı imperiyasına doğru irəliləməyə qərar vermişdi. Almaniyaya qayıtma cəhdi gəmilərinin ingilislər və fransızlar tərəfindən batırılması ilə nəticələnə bilərdi. Avstriya-Macarıstan sahillərinə geri çəkilməsi vəziyyətində isə gəmilərinin geri qalanının da [[Adriatik dənizi|Adriatik dənizindən]] çıxa bilməyəcəyi nəticəsini gözdən keçirmişdi. Messinadan dənizə hərəkət edən Suşon Krallıq Donanmasının yaxın təqibi altında şərqə doğru davam edərək ingilisləri təəccübləndirmək məqsədilə Avstriya-Macarıstan sularına doğru çəkilərək onları aldatdı. Bu manevrası ilə onları aldatmaq üçün avstriyalı admiral Anton Haus Suşon ilə bir görüş kimi görünən manevrayla bir filotiliya ilə cənuba, Aralıq dənizinə doğru çaşdırıcı manevra etdi. Suşon yunan sularına çatdığı zaman Haus limana geri qayıtdı. Almanlar Hausun Suşonu İstanbula qədər təqib etməsində və Hausun gəmilərinin [[Qaradəniz|Qaradənizdəki]] Ruslara qarşı gözlənilən bir mücadilədə dəstək verməsində tələbkar olmuşdular, lakin avstriyalı admiral Osmanlı paytaxtının gücsüz bir hərbi əməliyyat bazası olacağını düşünür, Avstriya-Macarıstan İmperatorluğu sahillərini müdafiəsiz buraxmaq istəmirdi. Bu vaxt ərzində Suşon gəmilərinin sahillərinə girməsinə hələ də icazə verməmiş olan Osmanlı İmperatorluğuna yaxınlaşırdı. [[8 avqust|8 avqustda]] məsələni çətinləşdirməyə və Alman dəniz attaşesi ilə Osmanlılara bir mesaj çatdırmaq üçün İstanbula bir dəstək gəmisi göndərməyə qərar verdi: "hərbi zəruriyyət" səbəbilə Çanaqqala boğazından dərhal keçişə ehtiyacı vardı və "rəsmi təsdiq olmadan" girməyə hazır idi. [[10 avqust]] səhəri Suşona boğazlara girmək üçün icazə verildi. Bir gün əvvəl Osmanlı hökuməti səfir Vangenhayma Alman gəmilərinin kağız üzərində alınmasını tövsiyə etdi, beləcə gəmilərin varlığı Osmanlı tərəfsizliyini təhlükəyə atmayacaqdı. Ertəsi gün alman kansleri Vangenhayma fikri rədd etdiyini və Osmanlıya dərhal müharibəyə daxil olma tələbini bildirən bir teleqraf göndərdi. Sədrəzəm Vangenhaymı gəmilərin tez gəlməsindən ötrü öydü və satış tələbini təkrarladı. Osmanlı hökuməti daha sonra hər iki gəminin də 80 milyon alman markı qarşılığında aldığını elan etdi. Vangenhaym [[14 avqust|14 avqustda]] Alman hökumətinə Osmanlını qəzəbləndirmək istəmədikləri üçün satış yolundan istifadənin ən yaxşı seçim olacağına dair tövsiyəsini bildirdi. [[16 avqust]] [[1914]]-cü ildə iki hərbi gəmi rəsmi olaraq Osmanlı donanmasının tərkibinə daxil oldu. Ekipaja yeni hərbi formalar verildi və rəsmi olaraq Osmanlı ordusunda vəzifəyə başladılar. İngilislər bu hərəkatın Osmanlı zirehlilərinə ingilislərin əl qoymasının əleyhinə bir qarşılıq mənasını verəcəyini düşünmüşdü, amma, vəziyyət tam olaraq elə deyildi. Osmanlı müharibədə məğlubiyyət vəziyyətində imperatorluq torpaqlarının başda Rusiya olmaqla bütün Antanta dövlətləri arasında bölüşdürüləcəyindən çəkinir, [[Almaniya imperiyası|Almaniya]] və [[Avstriya-Macarıstan|Avstriya-Macarıstan imperiyasının]] isə bu istiqamətdə bir əməlinin olmadığına inanırdı. İngilislər hökumət nümayəndələrinin bu çəkinmələrini öyrəndikləri zaman Osmanlıların Almaniyanın lehinə müharibəyə daxil olma ehtimalından çəkinməyə başladılar. Rusiyanın avqust ayının axırlarında Almaniyaya qarşı yürütdüyü hərbi əməliyyatlardakı uğursuzluqdan sonra Osmanlı torpaqlarına Rus hücumları çox mümkün görünmürdü. Bu zaman Osmanlı nümayəndələri [[Yunanıstan Krallığı|Yunanıstan]] və [[Rumıniya]] hökumətləri ilə tərəfsizlik müqavilələri imzalayarkən [[Bolqarıstan]] da Alman tərəfdarı olaraq davrananda Osmanlının Balkan ölkələrində gələ bilən bir təhdidə dair qorxuları azaldı. Ənvər Paşa bundan sonra müdafiə siyasətini hücum siyasəti ilə dəyişdirdi. == Başlanğıc == Hələ [[Osmanlı Dövləti|Osmanlı dövləti]] ilə [[Almaniya imperiyası]] gizli ittifaq müqaviləsi bağlamadan, hətta [[Birinci Dünya müharibəsi|Birinci Dünya müharibəsinin]] başlamasından qabaq Osmanlı baş qərargahı fərqli ehtimallara görə müharibə planları qurmaqda idi. [[7 iyun]] və [[20 avqust]] planlarının hər ikisində də "Qaradəniz basqını" yer alırdı. Osmanlı tərəfindəki hadisələrə paralel olaraq Rusiya da fəaliyyətə keçmişdi. Rus donanması avqustun əvvəlindən etibarən çeşidli hücum hərəkətləri etməyə başladı. Bir müharibə gəmisi və bir [[destroyer]] [[3 avqust]] tarixində Fənər barjı yaxınlığında bir yük gəmisini yoxladı, bir kreyser də Osmanlı bayraqlı "Hələb" bərəsinə yaxınlaşıb bir hücum etmədən uzaqlaşmışdı. [[6 avqust|6 avqustda]] [[Qaradəniz Ereğli]] və [[Şilə]] istiqamətində 2 rus kreyseri, [[Giresun]] istiqamətində 5 müharibə gəmisi göründü. [[16 avqust]] tarixində rus donanması səfərbər olundu, sahil istehkamı sağlamlaşdırıldı və [[Kerç boğazı|Kerç boğazına]] mina töküldü. Həmin gün [[Samsun]] istiqamətində 4 müharibə gəmisi göründü. [[7 sentyabr|7 sentyabrda]] [[Sakarya]]-[[Düzcə]] arasında 7 müharibə gəmisi, [[22 sentyabr|22 sentyabrda]] [[Zonquldak]] önündə 13 hərbi gəmi, [[11 oktyabr|11 oktyabrda]] Hopada 1 kreyser və 5 destroyer görüldü. Rusların Osmanlının [[Qaradəniz]] sahillərindəki bu cür təcavüzkar addımları [[27 oktyabr]] günü Osmanlı donanmasının İstanbul boğazının Qaradəniz istiqamətinə doğru hərəkət etməsinə qədər davam etdi. Sentyabr ayında [[Mərmərə dənizi|Mərmərə dənizində]] təlim keçirildi, bir yandan da gəmilər müharibəyə hazır hala gəldi. [[12 sentyabr|12]]-[[13 sentyabr]] tarixləri arasındakı həftə sonu mübahisəsində [[Ənvər Paşa]] Suşona gəmilərin manevrlər etməsi məqsədilə Qaradənizə girişinə icazə verdi. Hərbi Dəniz naziri [[Camal paşa]] Suşonun planlarının fərqinə vardı və İstanbul boğazından çıxmasını qəti qadağan etdi. Bu əsnada Baş Komandanlıq Vəkaləti tərəfindən admiral Suşondan rus filotiliyasına qarşı dərhal bir hücum ehtimalının olub-olmadığı və ya [[Odessa]] bölgəsinə hücum edilməsinin uğur qazandırıb-qazandırmayacağına dair bir hesabat istənildi. [[10 sentyabr|10 sentyabrda]] Suşon bu hesabatı çox gizli qeydiyyatla göndərdi. Osmanlı kabinetində irəliləyən bir neçə gün içində mövzuya dair mübahisələr başladı və [[17 sentyabr|17 sentyabrda]] Ənvər Paşa Suşona [[Qaradəniz|Qaradənizdə]] fəaliyyət göstərmə səlahiyyətinin "növbəti bildirişə qədər geri çəkildiyini" bildirdi. Suşon ertəsi gün quruya çıxaraq "hökumətinin inancsız və qərarsız davranışlarından" ötrü sədrəzəm [[Səid Həlim Paşa|Səid Həlim Paşanı]] ittiham edərək məsələni özünün həll edəcəyini və "bir hərbi zabitin vicdanının müəyyən etdiyi şəkildə davranacağı" ilə bağlı təhdid etdi. Daha sonra Ənvər Paşanın ən azından alman yüngül kreyserinin bir çox Osmanlı destroyeri ilə boğazda təlim etməsinə icazə verməsini tələb etdi. Burada Suşon gəmilərin Rusiya Qaradəniz Filotiliyası ilə döyüş etməsini və Osmanlı İmperatorluğunu müharibəyə daxil etməsini umurdu. Ənvər Paşa əlindən gələni edəcəyinə söz verdi. [[17 sentyabr|17 sentyabrda]] "Ərtoğrul" yaxtası ilə [[Şahzadə adaları]] arxasında olan padşahın önündə "Yavuz", "Midilli", "Barbaros Xeyrəddin", "Turqut Rəis", "Millət Yadigarı" və "Taşoz" sinfi dörd-dörd artan destroyerlərin iştirak etdiyi bir parad həyata keçirildi, sonra filotiliya [[Heydərpaşa limanı|Heydərpaşa limanında]] oldu. Suşon ertəsi gün sədrəzəmi ziyarət edərək gəmilərin bir-bir Qaradənizə çıxması üçün icazə aldı. [[24 sentyabr|24 sentyabrda]] Suşon [[Osmanlı donanması]] Komandan müavini və admiral müavini olaraq vəzifələndirildi. İki gün sonra Ənvər Paşa məsləhətçiləri ilə görüşmədən [[Çanaqqala|Çanaqqaladakı]] boğazın xarici gəmilər üçün bağlı elan edilməsini əmr etdi. Bu əmr ixracatın haradasa yarısı boğazlardan keçən rus iqtisadiyyatına dərhal ağır bir zərbə vurdu. [[9 oktyabr|9 oktyabrda]] [[Ənvər Paşa]] səfir Vangenhayma Daxili İşlər Naziri Sədrəzəm [[Tələt Paşa]] ilə [[Məclis-i Məbusan|Məclis-i Məbusanın]] rəisi Xəlil Menteşenin simpatiyasını qazandığını və [[Camal paşa|Camal paşanın]] dəstəyini tam təmin etməyə çalışdığını bildirdi. Bunun uğursuzluqla nəticələnməsi kabinet mübahisəsini təhrik edəcək və müharibə tərəfdarı bir hökumət quracaqdı. Camal paşanın dəstəyini qazandıqdan sonra Ənvər Paşa almanlara 2 milyon lirəlik qızıl aldıqları anda müharibəyə girəcəklərini bildirdilər. Almanlar Osmanlı imperiyasının müharibəni maliyyələşdirmək üçün bu məbləğə ehtiyac duyduğunu bilirdilər. Tərəfsiz bir ölkə olan [[Rumıniya|Rumıniyadan]] göndərilən pulun sonuncusu [[21 oktyabr|21 oktyabrda]] çatdı. Rusya'nın İstanbul Büyükelçisi Mihail Nikolayeviç Girs için çalışan muhbirler, yapılan ödemeler hakkındaki bilgileri Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Sazonov'a iletti. Sazonov, Osmanlı ve Almanların niyetlerinden şüphe etmiş ve saldırıya hazırlıklı olmak için Sivastopol'daki Rus donanma komutanlarını uyarmıştı. 21 Ekim'de, Amiral Kazimir Ketlinski dışişleri bakanını Karadeniz filosunun savaş için "tamamen hazır" olduğuna dair ikna etti. 22 Ekim 1914'te Enver Paşa, Wangenheim'a ülkeyi savaşa nasıl sokacağı konusunda bir dizi planı gizlice sundu. Almanlar, Rus deniz kuvvetlerine düzenlenen saldırıyı onayladı. Son anda Talat Paşa ve Halil Menteşe fikrini değiştirdi ve Osmanlıların altını geri vermemesi ve tarafsız kalması gerektiği sonucuna vardılar ancak Talat Paşa ardından eski pozisyonuna döndü. Enver Paşa, hükûmeti bir savaş beyannamesi yayımlaması konusunda birleştirmeye çalıştı ve Rusların savaş ilan etmesi için kışkırtılmaya ihtiyaç duyacağı sonucuna vardı. 22 Ekim'de Başkomutanlık Vekaleti'nden gelen gizli bir emirde "Karadeniz'de egemenliğin kurulması ve Rus filosunun, nerede bulunursa harp ilân edilmeksizin hücum edilerek yok edilmesi” bildiriliyordu. Almanlara 23 Ekim'de verdiği demeçte, hedeflerine ulaşmak için sadece Cemal Paşa'nın desteğine ihtiyacı olacağını söyledi. Ertesi gün Enver Paşa, Amiral Souchon'a filosunu Karadeniz'e götürmesi ve "uygun bir fırsat sunulduğunda" Rus gemilerine saldırması gerektiğini söyledi. Cemal Paşa daha sonra tüm Osmanlı deniz subaylarına Souchon'un direktiflerini "sıkı bir şekilde yerine getirmesini" emretti. 25 Ekim'de Büyükelçi Girs, muhbirlerinden birinden elde ettiği "saldırı 29 Ekim'de gerçekleşeceği" bilgisini Sazonov'a iletti. pbpvfkr81g4rfxf3k3xaypa5we3w8ve 2 707624 6546969 6546943 2022-07-24T12:05:52Z Dr.Wiki54 88744 /* BDU */ wikitext text/x-wiki == Cəfərabad == {{Navbox |name = Cəfərabad rayonunun rəhbərləri |title = [[Cəfərabad rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Cəfərabad rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Cəfərabad rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Daşkəsən sənaye rayonu == {{Navbox |name = Daşkəsən sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Daşkəsən sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Daşkəsən sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon tərkibinə [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhər]] və [[Daşkəsən qəsəbəsi|Daşkəsən qəsəbə]] sovetləri daxil edilmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən sənaye rayonu]] ləğv edilmiş, ərazisində yenidən müstəqil [[Daşkəsən rayonu]] yaradılmışdır.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Daşkəsən sənaye rayonu]]na Daşkəsən Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Göynük == {{Navbox |name = Göynük rayonunun rəhbərləri |title = [[Göynük rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Göynük rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Göynük rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Xıllı == {{Navbox |name = Xıllı rayonunun rəhbərləri |title = [[Xıllı rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Məmmədtağı Nağıyev]] <small>(1950–1952)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xıllı rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. 11 fevral 1940-cı il tarixində ərazisinin bir hissə hesabına [[Neftçala rayonu]] təşkil olunmuşdur. [[Xıllı rayonu]] 24 sentyabr 1955-ci il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi isə [[Neftçala rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Xudat == {{Navbox |name = Xudat rayonunun rəhbərləri |title = [[Xudat rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Nemət Abdullayev]] <small>(1950–)</small> * [[Məmmədmusa Tahirov]] <small>(1952–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xudat rayonu]] 8 oktyabr 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Xudat rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv edilmişdir.''</small> }} == Qazıməmməd == {{Navbox |name = Qazıməmməd rayonunun rəhbərləri |title = [[Qazıməmməd rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Davud Zaliyev]] <small>(1953–)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Qazıməmməd rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Qazıməmməd rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi [[Əli Bayramlı rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Neftçala sənaye rayonu == {{Navbox |name = Neftçala sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Neftçala sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Neftçala sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Bankə (qəsəbə)|Bankə qəsəbə]] və [[26 Bakı komissarı (qəsəbə)|26 Bakı komissarı qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Neftçala sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilərək [[Salyan rayonu]]na birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Neftçala sənaye rayonu]]na Neftçala Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Səfərəliyev == {{Navbox |name = Səfərəliyev rayonunun rəhbərləri |title = [[Səfərəliyev rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Adil Vəliyev (siyasətçi, 1909)|Adil Vəliyev]] <small>(1942–1948)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Hacı Abdullayev]] <small>(1942–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Səfərəliyev rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində [[Gəncə|Kirovabad şəhərinin]] rayonu olaraq təşkil olunmuşdur. [[Səfərəliyev rayonu]] 16 yanvar 1940-cı il tarixində respublika tabeli rayona çevrilmişdir. 28 yanvar 1954-cü il tarixində [[Samux rayonu]] ləğv edilərək [[Səfərəliyev rayonu]]na birləşdirilmişdir. 4 dekabr 1959-cu il tarixində [[Səfərəliyev rayonu]] ləğv edilərək ərazisi [[Gəncə|Gəncə şəhərinə]] birləşdirilmişdir.''</small> }} == Yevlax sənaye rayonu == {{Navbox |name = Yevlax sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Yevlax sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Yevlax sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Yevlax|Yevlax şəhər]] və [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Yevlax sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilmişdir. [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetliyi [[Goranboy rayonu|Qasım İsmayılov rayonuna]] birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Yevlax sənaye rayonu]]na Yevlax Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir.''</small> }} == ADY xətləri == {{Navbox |name = Azərbaycan dəmiryol xətləri |title = Azərbaycan dəmiryol xətləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |image = [[Fayl:Azerbaycan Demir Yollari logo.svg|75px]] |group1 = Sərnişin |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Abşeron dairəvi dəmir yolu]] ** [[Bakı-Sumqayıt qatarı]] * [[Bakı-Gəncə qatarı]] * [[Ləki-Qəbələ dəmiryol xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bərdə-Ağdam dəmir yolu xətti]] * [[Dəliməmmədli-Kəlbəcər dəmir yolu xətti]] * [[Füzuli-Şuşa dəmir yolu xətti]] * [[Horadiz-Ağbənd dəmir yolu xətti]] * [[Xaçmaz-Quba-Şahdağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group2 = Yük daşıma |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı-Yalama dəmir yolu]] * [[Ələt-Culfa dəmir yolu]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Astara-Rəşt-Qəzvin dəmiryolu]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Gədəbəy ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Poti-Bakı dəmir yolu]] * [[Zaqafqaziya dəmiryolu]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group3 = Qarışıq |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı–Moskva dəmir yolu]] * [[Nabran ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–Tbilisi dəmir yolu]] * [[Bakı–Tbilisi–Qars dəmir yolu xətti]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–İcevan dəmir yolu xətti]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Güzdək–Qaradağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |aşağının stili = background:#ADD8E6 |aşağı = }}<noinclude> </noinclude> == BDU == {{Navbox |name = Bakı Dövlət Universiteti fakültələrinin dekanları |title = '''[[Bakı Dövlət Universiteti]] fakültələrinin dekanları''' |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = |groupstyle = |image = |qrup1 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi|Beynəlxalq<br>münasibətlər<br>və iqtisadiyyat]] |siyahı1 = * [[Mahmud Quliyev (dekan)|Mahmud Quliyev]] <small>(1991-1992)</small> * [[Sədiyar Zeynalov]] <small>(1992-1996)</small> * [[Zeynalabidin Həsənalıyev]] <small>(1996-2022)</small> * [[Laçın Abışov]] <small>(2022-)</small> |qrup2 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]] |siyahı2 = * D.A.Şutov <small>(1934-1935)</small> * [[Afət Məmmədova]] <small>(2022–)</small> |qrup3 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] |siyahı3 = * [[Şəkər Məmmədova]] <small>(2017-)</small> |qrup4 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya]] |siyahı4 = * [[Həbibullah Səmədzadə]] <small>(1945-1947)</small> * [[Cəfər Xəndan]] <small>(1947-1949)</small> * [[Məmməd Cəfər]] <small>(1949-1951)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1951-1953)</small> * [[Muxtar Hüseynzadə]] <small>(1953-1957)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1957-1959)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1959-1962)</small> * [[Əlövsət Abdullayev]] <small>(1962-1967)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1967-1974)</small> * [[Əkbər Ağayev (tənqidçi)|Əkbər Ağayev]] <small>(1974-1976)</small> * [[Firudin Hüseynov (dilçi)|Firudin Hüseynov]] <small>(1976-1980)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1980-1990)</small> * [[Aqil Hacıyev]] <small>(1990-1992)</small> * [[Nizami Cəfərov (deputat)|Nizami Cəfərov]] <small>(1994-2001)</small> * [[Qara Namazov]] <small>(2002-2006)</small> * [[Elbrus Əzizov]] <small>(2006-2011)</small> * [[Məhərrəm Vəliyev]] <small>(2011-2016)</small> * [[Elçin Məmmədov (filoloq)|Elçin Məmmədov]] <small>(2016-)</small> |qrup5 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat]] |siyahı5 = * V.F.Razdorski * [[Mikayıl Xıdırzadə]] <small>(1938-)</small> * ''[[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952)</small>'' * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952-1956)</small> |qrup6 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika]] |siyahı6 = * [[Mədət Sərdarlı]] * [[Kəriş Köçərli]] <small>(1963-1965)</small> * [[Abdulla Muxtarov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Əlicavad Cavadov]] <small>(1967-1970)</small> * [[Faiq Sadıxov]] <small>(1973-1978)</small> * [[Sabir Hacıyev (fizik)|Sabir Hacıyev]] <small>(1978-1988)</small> * [[Əhməd Abdinov]] <small>(1988-1989)</small> * [[Qəhrəman Ağayev]] <small>(1989-1994)</small> * [[Rəsul Muradov]] <small>(1994-2004)</small> * [[Rasim Məmmədov (fizik)|Rasim Məmmədov]] <small>(2004-2012)</small> * [[Məhəmmədəli Ramazanov]] <small>(2012-2022)</small> * [[Bəxtiyar Paşayev]] <small>(2022-)</small> |qrup7 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya]] |siyahı7 = * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Adil Xasayev]] <small>(1992-2016)</small> * [[Məhluqə Məmmədova]] <small>(2016-2022)</small> * [[Mamoy Mansurov]] <small>(2022-)</small> |qrup8 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-<br>coğrafiya]] |siyahı8 = * [[Əziz Əsgərov]] * [[Abdulla Şahbazov]] * [[Hadı Əliyev]] * [[Səttar Süleymanov]] <small>(1952-1963)</small> * [[Ramiz Sultanov]] <small>((1963-1965)</small> * [[Mürsəl Həsənov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Rizvan Piriyev]] <small>(1967-1972)</small> * [[Vasif Babazadə]] <small>(1973-1981)</small> * [[Qədir Sultanov]] <small>(1981-1986)</small> * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1986-1991)</small> |qrup9 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq]] |siyahı9 = * A.O.Mişel <small>(1928-1930)</small> * ''M.Y.Quliyev <small>(1933-1936)</small>'' * [[Qasım Cəfərov]] <small>(1936-1952)</small> * [[Qurban Məmmədov (hüquqşünas)|Qurban Məmmədov]] <small>(1952-1962)</small> * [[Məmməd Xələfov]] <small>(1962-1980)</small> * [[İsa Məmmədov (hüquqşünas)|İsa Məmmədov]] <small>(1980-1985)</small> * [[Firudin Səməndərov]] <small>(1985-1989)</small> * [[Məmmədxan Rəsulov]] <small>(1989-1998)</small> * [[Namiq Əliyev (səfir)|Namiq Əliyev]] <small>(2001-2002)</small> * [[Yusif Mehdiyev]] <small>(2002-2003)</small> * [[Kamilə Sarıcalinskaya]] <small>(2003-2007)</small> * ''F.Y.Səməndərov <small>(2007-2011)</small>'' * [[Əmir Əliyev (hüquqşünas)|Əmir Əliyev]] <small>(2011-2022)</small> * [[Zaur Əliyev (hüquqşünas)|Zaur Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup10 = [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat]] |siyahı10 = * [[Vasim Məmmədəliyev]] <small>(1992-2018)</small> |qrup11 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika]] |siyahı11 = * [[Nurəddin Babayev (jurnalist)|Nurəddin Babayev]] <small>(1969-1970)</small> * [[Şirməmməd Hüseynov]] <small>(1970-1976)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1976-1979)</small> * [[Tofiq Rüstəmov]] <small>(1979-1988)</small> * [[Nəriman Zeynalov]] <small><small>Kiçik mətn</small>(1979)</small> * [[Akif Rüstəmov (jurnalist)|Akif Rüstəmov]] <small>(1989-1999)</small> * [[Yalçın Əlizadə]] <small>(1999-2012)</small> * [[Şamil Vəliyev]] <small>(2012-2016)</small> * [[Cahangir Məmmədli]] <small>(2016-2017)</small> * [[Vüqar Zifəroğlu]] <small>(2017-)</small> |qrup12 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya]] |siyahı12 = * [[Məmmədəmin Əfəndiyev]] <small>(1934-1937)</small> * [[Murtuza Əhmədli]] <small>(1937-1938)</small> * [[Mədət İsgəndərov]] <small>(1938-1939)</small> * [[Səttar Əbilov]] <small>(1939-1946)</small> * [[İslam Əlizadə]] <small>(1946-1950)</small> * [[Cümşüd Zülfüqarlı]] <small>(1950-1952)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1952-1957)</small> * [[Qiyas Abdullayev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Cəbrayıl Hüseynov (kimyaçı)|Cəbrayıl Hüseynov]] <small>(1960-1967)</small> * [[Bəşir Mirzəyev]] <small>(1967-1975)</small> * [[Fikrət Babayev (kimyaçı)|Fikrət Babayev]] <small>(1975-1978)</small> * [[Dəmir Qəmbərov]] <small>(1978-1981)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1981-1983)</small> * [[Ənvər Bəşirov]] <small>(1983-1988)</small> * [[Valeh İsmayılov]] <small>(1988-1993)</small> * [[Abel Məhərrəmov]] <small>(1993-1999)</small> * [[Eldar Əhmədov]] <small>(1999-2006)</small> * [[Abdulsəyid Əzizov]] <small>(2006-2021)</small> * [[Fuad Kərimli]] <small>(2022-)</small> |qrup13 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaçılıq-<br>informasiya]] |siyahı13 = * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1962-1970)</small> * [[Zöhrab Əliyev]] <small>(1970-1979)</small> * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1979-1993)</small> * [[Xəlil İsmayılov]] <small>(1993-2012)</small> * [[Azad Qurbanov]] <small>(2012-2020)</small> * ''[[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2020-2022)</small>'' * [[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2022-)</small> |qrup14 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-<br>riyaziyyat]] |siyahı14 = * [[Əşrəf Hüseynov]] * [[Ələddin Mahmudov]] <small>(1965-1969)</small> * [[Mirabbas Qasımov]] * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1970-1972)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1972-1975)</small> * [[Rüstəm Sultanov]] * [[Arif Babayev (riyaziyyatçı)|Arif Babayev]] <small>(1979-1994)</small> * [[Sadiq Abdullayev]] <small>(1994-1999)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1999-2007)</small> * [[Nizaməddin İsgəndərov]] (-2022) * [[Ziyatxan Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup15 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər<br>və psixologiya]] |siyahı15 = * [[Əkbər Bayramov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Fazil Vahidov]] <small>(1992-2006)</small> * [[Hikmət Əlizadə]] <small>(2006-2022)</small> * [[Rövşən Cavadov (psixoloq)|Rövşən Cavadov]] <small>(2022-)</small> |qrup16 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq]] |siyahı16 = * P.Juze <small>(1922-)</small> * [[Aydan Xəndan]] <small>(2022-)</small> |qrup17 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix]] |siyahı17 = * [[Nikolay Dubrovski]] <small>(1919-)</small> * [[Leonid İşkov]] * [[Aleksandr Baqri]] * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] * [[Pyotr Fridolin]] * [[Boris Tixomirov]] * [[Zülfəli İbrahimov]] <small>(1948-1949)</small> * [[Məmməd Şıxlı]] <small>(1949-1950)</small> * [[Əliövsət Quliyev]] <small>(1950-1952)</small> * [[Qəzənfər Mehdiyev]] <small>(1953-1957)</small> * [[Məmməd Əfəndiyev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Məlik Orucov]] <small>(1960-1964)</small> * [[Səidə İmanzadə]] * [[Xəlil Əlimirzəyev]] <small>(1964-1966)</small> * [[Zakir Abdullayev]] <small>(1967-1970)</small> * [[Məmməd Qazıyev]] <small>(1970-1977)</small> * [[Mahal Məmmədov]] <small>(1977-1980)</small> * [[Miryusif Mirhadıyev]] <small>(1980-1986)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1986-1990)</small> * [[Eldar İsmayılov (tarixçi)|Eldar İsmayılov]] <small>(1991-1994)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1994-2005)</small> * [[Sani Hacıyev]] <small>(2005-2011)</small> * [[Azad Rzayev (tarixçi)|Azad Rzayev]] <small>(2012-2019)</small> * [[İbrahim Zeynalov (tarixçi)|İbrahim Zeynalov]] <small>(2019-)</small> |qrup18 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat<br>və kibernetika]] |siyahı18 = * [[Mustafa Vəliyev]] <small>(1972-1989)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(1989-2000)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(2005-2007)</small> * [[Məhəmməd Mehdiyev]] <small>(2008-)</small> |aşağı = Qeyd 1: 1920-ci il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] 1958-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 2: 1944-cü il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] 1991-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 3: 1992-ci il tarixində təşkil olunmuş [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat fakültəsi]] 2018-ci il tarixində təsis edilmiş [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]nun tərkibinə verilmişdir. }} == Şamaxı quberniyası == {{Navbox |name = Şamaxı quberniyasının qubernatorları |title = [[Şamaxı quberniyası]]nın qubernatorları |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Rusiya imperiyası]] |list1 = |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Şamaxı quberniyası]] Çarın 14 dekabr 1846-cı il tarixli fərmanı ilə təsis edilmişdir. [[Şamaxı zəlzələsi (1859)|1859-cu ildə baş vermiş Şamaxı zəlzələsinin]] ardından, Çarın 6 dekabr 1859-cu il tarixli fərmanı ilə ləğv edilmiş, mərkəzi [[Bakı]]ya köçürülərək yeni [[Bakı quberniyası]] təsis edilmişdir.''</small> }} bclayr40clullskdijhbd50hryp1q03 6547015 6546969 2022-07-24T12:26:48Z Dr.Wiki54 88744 /* BDU */ wikitext text/x-wiki == Cəfərabad == {{Navbox |name = Cəfərabad rayonunun rəhbərləri |title = [[Cəfərabad rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Cəfərabad rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Cəfərabad rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Daşkəsən sənaye rayonu == {{Navbox |name = Daşkəsən sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Daşkəsən sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Daşkəsən sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon tərkibinə [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhər]] və [[Daşkəsən qəsəbəsi|Daşkəsən qəsəbə]] sovetləri daxil edilmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən sənaye rayonu]] ləğv edilmiş, ərazisində yenidən müstəqil [[Daşkəsən rayonu]] yaradılmışdır.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Daşkəsən sənaye rayonu]]na Daşkəsən Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Göynük == {{Navbox |name = Göynük rayonunun rəhbərləri |title = [[Göynük rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Göynük rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Göynük rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Xıllı == {{Navbox |name = Xıllı rayonunun rəhbərləri |title = [[Xıllı rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Məmmədtağı Nağıyev]] <small>(1950–1952)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xıllı rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. 11 fevral 1940-cı il tarixində ərazisinin bir hissə hesabına [[Neftçala rayonu]] təşkil olunmuşdur. [[Xıllı rayonu]] 24 sentyabr 1955-ci il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi isə [[Neftçala rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Xudat == {{Navbox |name = Xudat rayonunun rəhbərləri |title = [[Xudat rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Nemət Abdullayev]] <small>(1950–)</small> * [[Məmmədmusa Tahirov]] <small>(1952–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xudat rayonu]] 8 oktyabr 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Xudat rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv edilmişdir.''</small> }} == Qazıməmməd == {{Navbox |name = Qazıməmməd rayonunun rəhbərləri |title = [[Qazıməmməd rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Davud Zaliyev]] <small>(1953–)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Qazıməmməd rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Qazıməmməd rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi [[Əli Bayramlı rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Neftçala sənaye rayonu == {{Navbox |name = Neftçala sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Neftçala sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Neftçala sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Bankə (qəsəbə)|Bankə qəsəbə]] və [[26 Bakı komissarı (qəsəbə)|26 Bakı komissarı qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Neftçala sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilərək [[Salyan rayonu]]na birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Neftçala sənaye rayonu]]na Neftçala Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Səfərəliyev == {{Navbox |name = Səfərəliyev rayonunun rəhbərləri |title = [[Səfərəliyev rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Adil Vəliyev (siyasətçi, 1909)|Adil Vəliyev]] <small>(1942–1948)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Hacı Abdullayev]] <small>(1942–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Səfərəliyev rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində [[Gəncə|Kirovabad şəhərinin]] rayonu olaraq təşkil olunmuşdur. [[Səfərəliyev rayonu]] 16 yanvar 1940-cı il tarixində respublika tabeli rayona çevrilmişdir. 28 yanvar 1954-cü il tarixində [[Samux rayonu]] ləğv edilərək [[Səfərəliyev rayonu]]na birləşdirilmişdir. 4 dekabr 1959-cu il tarixində [[Səfərəliyev rayonu]] ləğv edilərək ərazisi [[Gəncə|Gəncə şəhərinə]] birləşdirilmişdir.''</small> }} == Yevlax sənaye rayonu == {{Navbox |name = Yevlax sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Yevlax sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Yevlax sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Yevlax|Yevlax şəhər]] və [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Yevlax sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilmişdir. [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetliyi [[Goranboy rayonu|Qasım İsmayılov rayonuna]] birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Yevlax sənaye rayonu]]na Yevlax Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir.''</small> }} == ADY xətləri == {{Navbox |name = Azərbaycan dəmiryol xətləri |title = Azərbaycan dəmiryol xətləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |image = [[Fayl:Azerbaycan Demir Yollari logo.svg|75px]] |group1 = Sərnişin |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Abşeron dairəvi dəmir yolu]] ** [[Bakı-Sumqayıt qatarı]] * [[Bakı-Gəncə qatarı]] * [[Ləki-Qəbələ dəmiryol xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bərdə-Ağdam dəmir yolu xətti]] * [[Dəliməmmədli-Kəlbəcər dəmir yolu xətti]] * [[Füzuli-Şuşa dəmir yolu xətti]] * [[Horadiz-Ağbənd dəmir yolu xətti]] * [[Xaçmaz-Quba-Şahdağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group2 = Yük daşıma |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı-Yalama dəmir yolu]] * [[Ələt-Culfa dəmir yolu]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Astara-Rəşt-Qəzvin dəmiryolu]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Gədəbəy ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Poti-Bakı dəmir yolu]] * [[Zaqafqaziya dəmiryolu]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group3 = Qarışıq |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı–Moskva dəmir yolu]] * [[Nabran ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–Tbilisi dəmir yolu]] * [[Bakı–Tbilisi–Qars dəmir yolu xətti]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–İcevan dəmir yolu xətti]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Güzdək–Qaradağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |aşağının stili = background:#ADD8E6 |aşağı = }}<noinclude> </noinclude> == BDU == {{Navbox |name = Bakı Dövlət Universiteti fakültələrinin dekanları |title = '''[[Bakı Dövlət Universiteti]] fakültələrinin dekanları''' |state = collapsed |listclass = hlist |groupstyle = background:#195680; color:white; border:2px solid #C3C3C3; |titlestyle = background:#195680; color:white; border:2px solid #C3C3C3; |image = |qrup1 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi|Beynəlxalq<br>münasibətlər<br>və iqtisadiyyat]] |siyahı1 = * [[Mahmud Quliyev (dekan)|Mahmud Quliyev]] <small>(1991-1992)</small> * [[Sədiyar Zeynalov]] <small>(1992-1996)</small> * [[Zeynalabidin Həsənalıyev]] <small>(1996-2022)</small> * [[Laçın Abışov]] <small>(2022-)</small> |qrup2 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]] |siyahı2 = * D.A.Şutov <small>(1934-1935)</small> * [[Afət Məmmədova]] <small>(2022–)</small> |qrup3 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] |siyahı3 = * [[Şəkər Məmmədova]] <small>(2017-)</small> |qrup4 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya]] |siyahı4 = * [[Həbibullah Səmədzadə]] <small>(1945-1947)</small> * [[Cəfər Xəndan]] <small>(1947-1949)</small> * [[Məmməd Cəfər]] <small>(1949-1951)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1951-1953)</small> * [[Muxtar Hüseynzadə]] <small>(1953-1957)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1957-1959)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1959-1962)</small> * [[Əlövsət Abdullayev]] <small>(1962-1967)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1967-1974)</small> * [[Əkbər Ağayev (tənqidçi)|Əkbər Ağayev]] <small>(1974-1976)</small> * [[Firudin Hüseynov (dilçi)|Firudin Hüseynov]] <small>(1976-1980)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1980-1990)</small> * [[Aqil Hacıyev]] <small>(1990-1992)</small> * [[Nizami Cəfərov (deputat)|Nizami Cəfərov]] <small>(1994-2001)</small> * [[Qara Namazov]] <small>(2002-2006)</small> * [[Elbrus Əzizov]] <small>(2006-2011)</small> * [[Məhərrəm Vəliyev]] <small>(2011-2016)</small> * [[Elçin Məmmədov (filoloq)|Elçin Məmmədov]] <small>(2016-)</small> |qrup5 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat]] |siyahı5 = * V.F.Razdorski * [[Mikayıl Xıdırzadə]] <small>(1938-)</small> * ''[[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952)</small>'' * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952-1956)</small> |qrup6 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika]] |siyahı6 = * [[Mədət Sərdarlı]] * [[Kəriş Köçərli]] <small>(1963-1965)</small> * [[Abdulla Muxtarov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Əlicavad Cavadov]] <small>(1967-1970)</small> * [[Faiq Sadıxov]] <small>(1973-1978)</small> * [[Sabir Hacıyev (fizik)|Sabir Hacıyev]] <small>(1978-1988)</small> * [[Əhməd Abdinov]] <small>(1988-1989)</small> * [[Qəhrəman Ağayev]] <small>(1989-1994)</small> * [[Rəsul Muradov]] <small>(1994-2004)</small> * [[Rasim Məmmədov (fizik)|Rasim Məmmədov]] <small>(2004-2012)</small> * [[Məhəmmədəli Ramazanov]] <small>(2012-2022)</small> * [[Bəxtiyar Paşayev]] <small>(2022-)</small> |qrup7 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya]] |siyahı7 = * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Adil Xasayev]] <small>(1992-2016)</small> * [[Məhluqə Məmmədova]] <small>(2016-2022)</small> * [[Mamoy Mansurov]] <small>(2022-)</small> |qrup8 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-<br>coğrafiya]] |siyahı8 = * [[Əziz Əsgərov]] * [[Abdulla Şahbazov]] * [[Hadı Əliyev]] * [[Səttar Süleymanov]] <small>(1952-1963)</small> * [[Ramiz Sultanov]] <small>((1963-1965)</small> * [[Mürsəl Həsənov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Rizvan Piriyev]] <small>(1967-1972)</small> * [[Vasif Babazadə]] <small>(1973-1981)</small> * [[Qədir Sultanov]] <small>(1981-1986)</small> * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1986-1991)</small> |qrup9 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq]] |siyahı9 = * A.O.Mişel <small>(1928-1930)</small> * ''M.Y.Quliyev <small>(1933-1936)</small>'' * [[Qasım Cəfərov]] <small>(1936-1952)</small> * [[Qurban Məmmədov (hüquqşünas)|Qurban Məmmədov]] <small>(1952-1962)</small> * [[Məmməd Xələfov]] <small>(1962-1980)</small> * [[İsa Məmmədov (hüquqşünas)|İsa Məmmədov]] <small>(1980-1985)</small> * [[Firudin Səməndərov]] <small>(1985-1989)</small> * [[Məmmədxan Rəsulov]] <small>(1989-1998)</small> * [[Namiq Əliyev (səfir)|Namiq Əliyev]] <small>(2001-2002)</small> * [[Yusif Mehdiyev]] <small>(2002-2003)</small> * [[Kamilə Sarıcalinskaya]] <small>(2003-2007)</small> * ''F.Y.Səməndərov <small>(2007-2011)</small>'' * [[Əmir Əliyev (hüquqşünas)|Əmir Əliyev]] <small>(2011-2022)</small> * [[Zaur Əliyev (hüquqşünas)|Zaur Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup10 = [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat]] |siyahı10 = * [[Vasim Məmmədəliyev]] <small>(1992-2018)</small> |qrup11 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika]] |siyahı11 = * [[Nurəddin Babayev (jurnalist)|Nurəddin Babayev]] <small>(1969-1970)</small> * [[Şirməmməd Hüseynov]] <small>(1970-1976)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1976-1979)</small> * [[Tofiq Rüstəmov]] <small>(1979-1988)</small> * [[Nəriman Zeynalov]] <small><small>Kiçik mətn</small>(1979)</small> * [[Akif Rüstəmov (jurnalist)|Akif Rüstəmov]] <small>(1989-1999)</small> * [[Yalçın Əlizadə]] <small>(1999-2012)</small> * [[Şamil Vəliyev]] <small>(2012-2016)</small> * [[Cahangir Məmmədli]] <small>(2016-2017)</small> * [[Vüqar Zifəroğlu]] <small>(2017-)</small> |qrup12 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya]] |siyahı12 = * [[Məmmədəmin Əfəndiyev]] <small>(1934-1937)</small> * [[Murtuza Əhmədli]] <small>(1937-1938)</small> * [[Mədət İsgəndərov]] <small>(1938-1939)</small> * [[Səttar Əbilov]] <small>(1939-1946)</small> * [[İslam Əlizadə]] <small>(1946-1950)</small> * [[Cümşüd Zülfüqarlı]] <small>(1950-1952)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1952-1957)</small> * [[Qiyas Abdullayev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Cəbrayıl Hüseynov (kimyaçı)|Cəbrayıl Hüseynov]] <small>(1960-1967)</small> * [[Bəşir Mirzəyev]] <small>(1967-1975)</small> * [[Fikrət Babayev (kimyaçı)|Fikrət Babayev]] <small>(1975-1978)</small> * [[Dəmir Qəmbərov]] <small>(1978-1981)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1981-1983)</small> * [[Ənvər Bəşirov]] <small>(1983-1988)</small> * [[Valeh İsmayılov]] <small>(1988-1993)</small> * [[Abel Məhərrəmov]] <small>(1993-1999)</small> * [[Eldar Əhmədov]] <small>(1999-2006)</small> * [[Abdulsəyid Əzizov]] <small>(2006-2021)</small> * [[Fuad Kərimli]] <small>(2022-)</small> |qrup13 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaçılıq-<br>informasiya]] |siyahı13 = * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1962-1970)</small> * [[Zöhrab Əliyev]] <small>(1970-1979)</small> * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1979-1993)</small> * [[Xəlil İsmayılov]] <small>(1993-2012)</small> * [[Azad Qurbanov]] <small>(2012-2020)</small> * ''[[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2020-2022)</small>'' * [[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2022-)</small> |qrup14 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-<br>riyaziyyat]] |siyahı14 = * [[Əşrəf Hüseynov]] * [[Ələddin Mahmudov]] <small>(1965-1969)</small> * [[Mirabbas Qasımov]] * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1970-1972)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1972-1975)</small> * [[Rüstəm Sultanov]] * [[Arif Babayev (riyaziyyatçı)|Arif Babayev]] <small>(1979-1994)</small> * [[Sadiq Abdullayev]] <small>(1994-1999)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1999-2007)</small> * [[Nizaməddin İsgəndərov]] (-2022) * [[Ziyatxan Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup15 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər<br>və psixologiya]] |siyahı15 = * [[Əkbər Bayramov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Fazil Vahidov]] <small>(1992-2006)</small> * [[Hikmət Əlizadə]] <small>(2006-2022)</small> * [[Rövşən Cavadov (psixoloq)|Rövşən Cavadov]] <small>(2022-)</small> |qrup16 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq]] |siyahı16 = * P.Juze <small>(1922-)</small> * [[Aydan Xəndan]] <small>(2022-)</small> |qrup17 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix]] |siyahı17 = * [[Nikolay Dubrovski]] <small>(1919-)</small> * [[Leonid İşkov]] * [[Aleksandr Baqri]] * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] * [[Pyotr Fridolin]] * [[Boris Tixomirov]] * [[Zülfəli İbrahimov]] <small>(1948-1949)</small> * [[Məmməd Şıxlı]] <small>(1949-1950)</small> * [[Əliövsət Quliyev]] <small>(1950-1952)</small> * [[Qəzənfər Mehdiyev]] <small>(1953-1957)</small> * [[Məmməd Əfəndiyev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Məlik Orucov]] <small>(1960-1964)</small> * [[Səidə İmanzadə]] * [[Xəlil Əlimirzəyev]] <small>(1964-1966)</small> * [[Zakir Abdullayev]] <small>(1967-1970)</small> * [[Məmməd Qazıyev]] <small>(1970-1977)</small> * [[Mahal Məmmədov]] <small>(1977-1980)</small> * [[Miryusif Mirhadıyev]] <small>(1980-1986)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1986-1990)</small> * [[Eldar İsmayılov (tarixçi)|Eldar İsmayılov]] <small>(1991-1994)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1994-2005)</small> * [[Sani Hacıyev]] <small>(2005-2011)</small> * [[Azad Rzayev (tarixçi)|Azad Rzayev]] <small>(2012-2019)</small> * [[İbrahim Zeynalov (tarixçi)|İbrahim Zeynalov]] <small>(2019-)</small> |qrup18 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat<br>və kibernetika]] |siyahı18 = * [[Mustafa Vəliyev]] <small>(1972-1989)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(1989-2000)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(2005-2007)</small> * [[Məhəmməd Mehdiyev]] <small>(2008-)</small> |aşağı = Qeyd 1: 1920-ci il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] 1958-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 2: 1944-cü il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] 1991-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 3: 1992-ci il tarixində təşkil olunmuş [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat fakültəsi]] 2018-ci il tarixində təsis edilmiş [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]nun tərkibinə verilmişdir. |aşağının stili = background:#195680; color:white; border:2px solid #C3C3C3; }} == Şamaxı quberniyası == {{Navbox |name = Şamaxı quberniyasının qubernatorları |title = [[Şamaxı quberniyası]]nın qubernatorları |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Rusiya imperiyası]] |list1 = |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Şamaxı quberniyası]] Çarın 14 dekabr 1846-cı il tarixli fərmanı ilə təsis edilmişdir. [[Şamaxı zəlzələsi (1859)|1859-cu ildə baş vermiş Şamaxı zəlzələsinin]] ardından, Çarın 6 dekabr 1859-cu il tarixli fərmanı ilə ləğv edilmiş, mərkəzi [[Bakı]]ya köçürülərək yeni [[Bakı quberniyası]] təsis edilmişdir.''</small> }} sqkj5ua5f8io4fv10swf9qcj36wk7oq 6547016 6547015 2022-07-24T12:27:09Z Dr.Wiki54 88744 /* BDU */ wikitext text/x-wiki == Cəfərabad == {{Navbox |name = Cəfərabad rayonunun rəhbərləri |title = [[Cəfərabad rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Cəfərabad rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Cəfərabad rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Daşkəsən sənaye rayonu == {{Navbox |name = Daşkəsən sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Daşkəsən sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Daşkəsən sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon tərkibinə [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhər]] və [[Daşkəsən qəsəbəsi|Daşkəsən qəsəbə]] sovetləri daxil edilmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən sənaye rayonu]] ləğv edilmiş, ərazisində yenidən müstəqil [[Daşkəsən rayonu]] yaradılmışdır.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Daşkəsən sənaye rayonu]]na Daşkəsən Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Göynük == {{Navbox |name = Göynük rayonunun rəhbərləri |title = [[Göynük rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Göynük rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Göynük rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Xıllı == {{Navbox |name = Xıllı rayonunun rəhbərləri |title = [[Xıllı rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Məmmədtağı Nağıyev]] <small>(1950–1952)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xıllı rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. 11 fevral 1940-cı il tarixində ərazisinin bir hissə hesabına [[Neftçala rayonu]] təşkil olunmuşdur. [[Xıllı rayonu]] 24 sentyabr 1955-ci il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi isə [[Neftçala rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Xudat == {{Navbox |name = Xudat rayonunun rəhbərləri |title = [[Xudat rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Nemət Abdullayev]] <small>(1950–)</small> * [[Məmmədmusa Tahirov]] <small>(1952–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xudat rayonu]] 8 oktyabr 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Xudat rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv edilmişdir.''</small> }} == Qazıməmməd == {{Navbox |name = Qazıməmməd rayonunun rəhbərləri |title = [[Qazıməmməd rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Davud Zaliyev]] <small>(1953–)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Qazıməmməd rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Qazıməmməd rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi [[Əli Bayramlı rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Neftçala sənaye rayonu == {{Navbox |name = Neftçala sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Neftçala sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Neftçala sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Bankə (qəsəbə)|Bankə qəsəbə]] və [[26 Bakı komissarı (qəsəbə)|26 Bakı komissarı qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Neftçala sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilərək [[Salyan rayonu]]na birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Neftçala sənaye rayonu]]na Neftçala Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Səfərəliyev == {{Navbox |name = Səfərəliyev rayonunun rəhbərləri |title = [[Səfərəliyev rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Adil Vəliyev (siyasətçi, 1909)|Adil Vəliyev]] <small>(1942–1948)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Hacı Abdullayev]] <small>(1942–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Səfərəliyev rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində [[Gəncə|Kirovabad şəhərinin]] rayonu olaraq təşkil olunmuşdur. [[Səfərəliyev rayonu]] 16 yanvar 1940-cı il tarixində respublika tabeli rayona çevrilmişdir. 28 yanvar 1954-cü il tarixində [[Samux rayonu]] ləğv edilərək [[Səfərəliyev rayonu]]na birləşdirilmişdir. 4 dekabr 1959-cu il tarixində [[Səfərəliyev rayonu]] ləğv edilərək ərazisi [[Gəncə|Gəncə şəhərinə]] birləşdirilmişdir.''</small> }} == Yevlax sənaye rayonu == {{Navbox |name = Yevlax sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Yevlax sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Yevlax sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Yevlax|Yevlax şəhər]] və [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Yevlax sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilmişdir. [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetliyi [[Goranboy rayonu|Qasım İsmayılov rayonuna]] birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Yevlax sənaye rayonu]]na Yevlax Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir.''</small> }} == ADY xətləri == {{Navbox |name = Azərbaycan dəmiryol xətləri |title = Azərbaycan dəmiryol xətləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |image = [[Fayl:Azerbaycan Demir Yollari logo.svg|75px]] |group1 = Sərnişin |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Abşeron dairəvi dəmir yolu]] ** [[Bakı-Sumqayıt qatarı]] * [[Bakı-Gəncə qatarı]] * [[Ləki-Qəbələ dəmiryol xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bərdə-Ağdam dəmir yolu xətti]] * [[Dəliməmmədli-Kəlbəcər dəmir yolu xətti]] * [[Füzuli-Şuşa dəmir yolu xətti]] * [[Horadiz-Ağbənd dəmir yolu xətti]] * [[Xaçmaz-Quba-Şahdağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group2 = Yük daşıma |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı-Yalama dəmir yolu]] * [[Ələt-Culfa dəmir yolu]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Astara-Rəşt-Qəzvin dəmiryolu]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Gədəbəy ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Poti-Bakı dəmir yolu]] * [[Zaqafqaziya dəmiryolu]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group3 = Qarışıq |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı–Moskva dəmir yolu]] * [[Nabran ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–Tbilisi dəmir yolu]] * [[Bakı–Tbilisi–Qars dəmir yolu xətti]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–İcevan dəmir yolu xətti]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Güzdək–Qaradağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |aşağının stili = background:#ADD8E6 |aşağı = }}<noinclude> </noinclude> == BDU == {{Navbox |name = Bakı Dövlət Universiteti fakültələrinin dekanları |title = '''Bakı Dövlət Universiteti fakültələrinin dekanları''' |state = collapsed |listclass = hlist |groupstyle = background:#195680; color:white; border:2px solid #C3C3C3; |titlestyle = background:#195680; color:white; border:2px solid #C3C3C3; |image = |qrup1 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi|Beynəlxalq<br>münasibətlər<br>və iqtisadiyyat]] |siyahı1 = * [[Mahmud Quliyev (dekan)|Mahmud Quliyev]] <small>(1991-1992)</small> * [[Sədiyar Zeynalov]] <small>(1992-1996)</small> * [[Zeynalabidin Həsənalıyev]] <small>(1996-2022)</small> * [[Laçın Abışov]] <small>(2022-)</small> |qrup2 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]] |siyahı2 = * D.A.Şutov <small>(1934-1935)</small> * [[Afət Məmmədova]] <small>(2022–)</small> |qrup3 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] |siyahı3 = * [[Şəkər Məmmədova]] <small>(2017-)</small> |qrup4 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya]] |siyahı4 = * [[Həbibullah Səmədzadə]] <small>(1945-1947)</small> * [[Cəfər Xəndan]] <small>(1947-1949)</small> * [[Məmməd Cəfər]] <small>(1949-1951)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1951-1953)</small> * [[Muxtar Hüseynzadə]] <small>(1953-1957)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1957-1959)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1959-1962)</small> * [[Əlövsət Abdullayev]] <small>(1962-1967)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1967-1974)</small> * [[Əkbər Ağayev (tənqidçi)|Əkbər Ağayev]] <small>(1974-1976)</small> * [[Firudin Hüseynov (dilçi)|Firudin Hüseynov]] <small>(1976-1980)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1980-1990)</small> * [[Aqil Hacıyev]] <small>(1990-1992)</small> * [[Nizami Cəfərov (deputat)|Nizami Cəfərov]] <small>(1994-2001)</small> * [[Qara Namazov]] <small>(2002-2006)</small> * [[Elbrus Əzizov]] <small>(2006-2011)</small> * [[Məhərrəm Vəliyev]] <small>(2011-2016)</small> * [[Elçin Məmmədov (filoloq)|Elçin Məmmədov]] <small>(2016-)</small> |qrup5 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat]] |siyahı5 = * V.F.Razdorski * [[Mikayıl Xıdırzadə]] <small>(1938-)</small> * ''[[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952)</small>'' * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952-1956)</small> |qrup6 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika]] |siyahı6 = * [[Mədət Sərdarlı]] * [[Kəriş Köçərli]] <small>(1963-1965)</small> * [[Abdulla Muxtarov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Əlicavad Cavadov]] <small>(1967-1970)</small> * [[Faiq Sadıxov]] <small>(1973-1978)</small> * [[Sabir Hacıyev (fizik)|Sabir Hacıyev]] <small>(1978-1988)</small> * [[Əhməd Abdinov]] <small>(1988-1989)</small> * [[Qəhrəman Ağayev]] <small>(1989-1994)</small> * [[Rəsul Muradov]] <small>(1994-2004)</small> * [[Rasim Məmmədov (fizik)|Rasim Məmmədov]] <small>(2004-2012)</small> * [[Məhəmmədəli Ramazanov]] <small>(2012-2022)</small> * [[Bəxtiyar Paşayev]] <small>(2022-)</small> |qrup7 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya]] |siyahı7 = * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Adil Xasayev]] <small>(1992-2016)</small> * [[Məhluqə Məmmədova]] <small>(2016-2022)</small> * [[Mamoy Mansurov]] <small>(2022-)</small> |qrup8 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-<br>coğrafiya]] |siyahı8 = * [[Əziz Əsgərov]] * [[Abdulla Şahbazov]] * [[Hadı Əliyev]] * [[Səttar Süleymanov]] <small>(1952-1963)</small> * [[Ramiz Sultanov]] <small>((1963-1965)</small> * [[Mürsəl Həsənov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Rizvan Piriyev]] <small>(1967-1972)</small> * [[Vasif Babazadə]] <small>(1973-1981)</small> * [[Qədir Sultanov]] <small>(1981-1986)</small> * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1986-1991)</small> |qrup9 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq]] |siyahı9 = * A.O.Mişel <small>(1928-1930)</small> * ''M.Y.Quliyev <small>(1933-1936)</small>'' * [[Qasım Cəfərov]] <small>(1936-1952)</small> * [[Qurban Məmmədov (hüquqşünas)|Qurban Məmmədov]] <small>(1952-1962)</small> * [[Məmməd Xələfov]] <small>(1962-1980)</small> * [[İsa Məmmədov (hüquqşünas)|İsa Məmmədov]] <small>(1980-1985)</small> * [[Firudin Səməndərov]] <small>(1985-1989)</small> * [[Məmmədxan Rəsulov]] <small>(1989-1998)</small> * [[Namiq Əliyev (səfir)|Namiq Əliyev]] <small>(2001-2002)</small> * [[Yusif Mehdiyev]] <small>(2002-2003)</small> * [[Kamilə Sarıcalinskaya]] <small>(2003-2007)</small> * ''F.Y.Səməndərov <small>(2007-2011)</small>'' * [[Əmir Əliyev (hüquqşünas)|Əmir Əliyev]] <small>(2011-2022)</small> * [[Zaur Əliyev (hüquqşünas)|Zaur Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup10 = [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat]] |siyahı10 = * [[Vasim Məmmədəliyev]] <small>(1992-2018)</small> |qrup11 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika]] |siyahı11 = * [[Nurəddin Babayev (jurnalist)|Nurəddin Babayev]] <small>(1969-1970)</small> * [[Şirməmməd Hüseynov]] <small>(1970-1976)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1976-1979)</small> * [[Tofiq Rüstəmov]] <small>(1979-1988)</small> * [[Nəriman Zeynalov]] <small><small>Kiçik mətn</small>(1979)</small> * [[Akif Rüstəmov (jurnalist)|Akif Rüstəmov]] <small>(1989-1999)</small> * [[Yalçın Əlizadə]] <small>(1999-2012)</small> * [[Şamil Vəliyev]] <small>(2012-2016)</small> * [[Cahangir Məmmədli]] <small>(2016-2017)</small> * [[Vüqar Zifəroğlu]] <small>(2017-)</small> |qrup12 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya]] |siyahı12 = * [[Məmmədəmin Əfəndiyev]] <small>(1934-1937)</small> * [[Murtuza Əhmədli]] <small>(1937-1938)</small> * [[Mədət İsgəndərov]] <small>(1938-1939)</small> * [[Səttar Əbilov]] <small>(1939-1946)</small> * [[İslam Əlizadə]] <small>(1946-1950)</small> * [[Cümşüd Zülfüqarlı]] <small>(1950-1952)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1952-1957)</small> * [[Qiyas Abdullayev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Cəbrayıl Hüseynov (kimyaçı)|Cəbrayıl Hüseynov]] <small>(1960-1967)</small> * [[Bəşir Mirzəyev]] <small>(1967-1975)</small> * [[Fikrət Babayev (kimyaçı)|Fikrət Babayev]] <small>(1975-1978)</small> * [[Dəmir Qəmbərov]] <small>(1978-1981)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1981-1983)</small> * [[Ənvər Bəşirov]] <small>(1983-1988)</small> * [[Valeh İsmayılov]] <small>(1988-1993)</small> * [[Abel Məhərrəmov]] <small>(1993-1999)</small> * [[Eldar Əhmədov]] <small>(1999-2006)</small> * [[Abdulsəyid Əzizov]] <small>(2006-2021)</small> * [[Fuad Kərimli]] <small>(2022-)</small> |qrup13 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaçılıq-<br>informasiya]] |siyahı13 = * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1962-1970)</small> * [[Zöhrab Əliyev]] <small>(1970-1979)</small> * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1979-1993)</small> * [[Xəlil İsmayılov]] <small>(1993-2012)</small> * [[Azad Qurbanov]] <small>(2012-2020)</small> * ''[[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2020-2022)</small>'' * [[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2022-)</small> |qrup14 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-<br>riyaziyyat]] |siyahı14 = * [[Əşrəf Hüseynov]] * [[Ələddin Mahmudov]] <small>(1965-1969)</small> * [[Mirabbas Qasımov]] * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1970-1972)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1972-1975)</small> * [[Rüstəm Sultanov]] * [[Arif Babayev (riyaziyyatçı)|Arif Babayev]] <small>(1979-1994)</small> * [[Sadiq Abdullayev]] <small>(1994-1999)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1999-2007)</small> * [[Nizaməddin İsgəndərov]] (-2022) * [[Ziyatxan Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup15 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər<br>və psixologiya]] |siyahı15 = * [[Əkbər Bayramov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Fazil Vahidov]] <small>(1992-2006)</small> * [[Hikmət Əlizadə]] <small>(2006-2022)</small> * [[Rövşən Cavadov (psixoloq)|Rövşən Cavadov]] <small>(2022-)</small> |qrup16 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq]] |siyahı16 = * P.Juze <small>(1922-)</small> * [[Aydan Xəndan]] <small>(2022-)</small> |qrup17 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix]] |siyahı17 = * [[Nikolay Dubrovski]] <small>(1919-)</small> * [[Leonid İşkov]] * [[Aleksandr Baqri]] * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] * [[Pyotr Fridolin]] * [[Boris Tixomirov]] * [[Zülfəli İbrahimov]] <small>(1948-1949)</small> * [[Məmməd Şıxlı]] <small>(1949-1950)</small> * [[Əliövsət Quliyev]] <small>(1950-1952)</small> * [[Qəzənfər Mehdiyev]] <small>(1953-1957)</small> * [[Məmməd Əfəndiyev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Məlik Orucov]] <small>(1960-1964)</small> * [[Səidə İmanzadə]] * [[Xəlil Əlimirzəyev]] <small>(1964-1966)</small> * [[Zakir Abdullayev]] <small>(1967-1970)</small> * [[Məmməd Qazıyev]] <small>(1970-1977)</small> * [[Mahal Məmmədov]] <small>(1977-1980)</small> * [[Miryusif Mirhadıyev]] <small>(1980-1986)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1986-1990)</small> * [[Eldar İsmayılov (tarixçi)|Eldar İsmayılov]] <small>(1991-1994)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1994-2005)</small> * [[Sani Hacıyev]] <small>(2005-2011)</small> * [[Azad Rzayev (tarixçi)|Azad Rzayev]] <small>(2012-2019)</small> * [[İbrahim Zeynalov (tarixçi)|İbrahim Zeynalov]] <small>(2019-)</small> |qrup18 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat<br>və kibernetika]] |siyahı18 = * [[Mustafa Vəliyev]] <small>(1972-1989)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(1989-2000)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(2005-2007)</small> * [[Məhəmməd Mehdiyev]] <small>(2008-)</small> |aşağı = Qeyd 1: 1920-ci il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] 1958-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 2: 1944-cü il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] 1991-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 3: 1992-ci il tarixində təşkil olunmuş [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat fakültəsi]] 2018-ci il tarixində təsis edilmiş [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]nun tərkibinə verilmişdir. |aşağının stili = background:#195680; color:white; border:2px solid #C3C3C3; }} == Şamaxı quberniyası == {{Navbox |name = Şamaxı quberniyasının qubernatorları |title = [[Şamaxı quberniyası]]nın qubernatorları |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Rusiya imperiyası]] |list1 = |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Şamaxı quberniyası]] Çarın 14 dekabr 1846-cı il tarixli fərmanı ilə təsis edilmişdir. [[Şamaxı zəlzələsi (1859)|1859-cu ildə baş vermiş Şamaxı zəlzələsinin]] ardından, Çarın 6 dekabr 1859-cu il tarixli fərmanı ilə ləğv edilmiş, mərkəzi [[Bakı]]ya köçürülərək yeni [[Bakı quberniyası]] təsis edilmişdir.''</small> }} hejvildtgcf5cm38g23ufdaqj6obzyu 6547020 6547016 2022-07-24T12:30:40Z Dr.Wiki54 88744 wikitext text/x-wiki == Cəfərabad == {{Navbox |name = Cəfərabad rayonunun rəhbərləri |title = [[Cəfərabad rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Cəfərabad rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Cəfərabad rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Daşkəsən sənaye rayonu == {{Navbox |name = Daşkəsən sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Daşkəsən sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Daşkəsən sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon tərkibinə [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhər]] və [[Daşkəsən qəsəbəsi|Daşkəsən qəsəbə]] sovetləri daxil edilmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən sənaye rayonu]] ləğv edilmiş, ərazisində yenidən müstəqil [[Daşkəsən rayonu]] yaradılmışdır.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Daşkəsən sənaye rayonu]]na Daşkəsən Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Göynük == {{Navbox |name = Göynük rayonunun rəhbərləri |title = [[Göynük rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Göynük rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Göynük rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Xıllı == {{Navbox |name = Xıllı rayonunun rəhbərləri |title = [[Xıllı rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Məmmədtağı Nağıyev]] <small>(1950–1952)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xıllı rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. 11 fevral 1940-cı il tarixində ərazisinin bir hissə hesabına [[Neftçala rayonu]] təşkil olunmuşdur. [[Xıllı rayonu]] 24 sentyabr 1955-ci il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi isə [[Neftçala rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Xudat == {{Navbox |name = Xudat rayonunun rəhbərləri |title = [[Xudat rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Nemət Abdullayev]] <small>(1950–)</small> * [[Məmmədmusa Tahirov]] <small>(1952–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xudat rayonu]] 8 oktyabr 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Xudat rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv edilmişdir.''</small> }} == Qazıməmməd == {{Navbox |name = Qazıməmməd rayonunun rəhbərləri |title = [[Qazıməmməd rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Davud Zaliyev]] <small>(1953–)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Qazıməmməd rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Qazıməmməd rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi [[Əli Bayramlı rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Neftçala sənaye rayonu == {{Navbox |name = Neftçala sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Neftçala sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Neftçala sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Bankə (qəsəbə)|Bankə qəsəbə]] və [[26 Bakı komissarı (qəsəbə)|26 Bakı komissarı qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Neftçala sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilərək [[Salyan rayonu]]na birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Neftçala sənaye rayonu]]na Neftçala Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Səfərəliyev == {{Navbox |name = Səfərəliyev rayonunun rəhbərləri |title = [[Səfərəliyev rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Adil Vəliyev (siyasətçi, 1909)|Adil Vəliyev]] <small>(1942–1948)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Hacı Abdullayev]] <small>(1942–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Səfərəliyev rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində [[Gəncə|Kirovabad şəhərinin]] rayonu olaraq təşkil olunmuşdur. [[Səfərəliyev rayonu]] 16 yanvar 1940-cı il tarixində respublika tabeli rayona çevrilmişdir. 28 yanvar 1954-cü il tarixində [[Samux rayonu]] ləğv edilərək [[Səfərəliyev rayonu]]na birləşdirilmişdir. 4 dekabr 1959-cu il tarixində [[Səfərəliyev rayonu]] ləğv edilərək ərazisi [[Gəncə|Gəncə şəhərinə]] birləşdirilmişdir.''</small> }} == Yevlax sənaye rayonu == {{Navbox |name = Yevlax sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Yevlax sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Yevlax sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Yevlax|Yevlax şəhər]] və [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Yevlax sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilmişdir. [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetliyi [[Goranboy rayonu|Qasım İsmayılov rayonuna]] birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Yevlax sənaye rayonu]]na Yevlax Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir.''</small> }} == ADY xətləri == {{Navbox |name = Azərbaycan dəmiryol xətləri |title = Azərbaycan dəmiryol xətləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |image = [[Fayl:Azerbaycan Demir Yollari logo.svg|75px]] |group1 = Sərnişin |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Abşeron dairəvi dəmir yolu]] ** [[Bakı-Sumqayıt qatarı]] * [[Bakı-Gəncə qatarı]] * [[Ləki-Qəbələ dəmiryol xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bərdə-Ağdam dəmir yolu xətti]] * [[Dəliməmmədli-Kəlbəcər dəmir yolu xətti]] * [[Füzuli-Şuşa dəmir yolu xətti]] * [[Horadiz-Ağbənd dəmir yolu xətti]] * [[Xaçmaz-Quba-Şahdağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group2 = Yük daşıma |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı-Yalama dəmir yolu]] * [[Ələt-Culfa dəmir yolu]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Astara-Rəşt-Qəzvin dəmiryolu]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Gədəbəy ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Poti-Bakı dəmir yolu]] * [[Zaqafqaziya dəmiryolu]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group3 = Qarışıq |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı–Moskva dəmir yolu]] * [[Nabran ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–Tbilisi dəmir yolu]] * [[Bakı–Tbilisi–Qars dəmir yolu xətti]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–İcevan dəmir yolu xətti]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Güzdək–Qaradağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |aşağının stili = background:#ADD8E6 |aşağı = }}<noinclude> </noinclude> == BDU == {{Navbox |name = Bakı Dövlət Universiteti fakültələrinin dekanları |title = '''[[Bakı Dövlət Universiteti]] fakültələrinin dekanları''' |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = |groupstyle = |image = |qrup1 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi|Beynəlxalq<br>münasibətlər<br>və iqtisadiyyat]] |siyahı1 = * [[Mahmud Quliyev (dekan)|Mahmud Quliyev]] <small>(1991-1992)</small> * [[Sədiyar Zeynalov]] <small>(1992-1996)</small> * [[Zeynalabidin Həsənalıyev]] <small>(1996-2022)</small> * [[Laçın Abışov]] <small>(2022-)</small> |qrup2 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]] |siyahı2 = * D.A.Şutov <small>(1934-1935)</small> * [[Afət Məmmədova]] <small>(2022–)</small> |qrup3 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] |siyahı3 = * [[Şəkər Məmmədova]] <small>(2017-)</small> |qrup4 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya]] |siyahı4 = * [[Həbibullah Səmədzadə]] <small>(1945-1947)</small> * [[Cəfər Xəndan]] <small>(1947-1949)</small> * [[Məmməd Cəfər]] <small>(1949-1951)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1951-1953)</small> * [[Muxtar Hüseynzadə]] <small>(1953-1957)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1957-1959)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1959-1962)</small> * [[Əlövsət Abdullayev]] <small>(1962-1967)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1967-1974)</small> * [[Əkbər Ağayev (tənqidçi)|Əkbər Ağayev]] <small>(1974-1976)</small> * [[Firudin Hüseynov (dilçi)|Firudin Hüseynov]] <small>(1976-1980)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1980-1990)</small> * [[Aqil Hacıyev]] <small>(1990-1992)</small> * [[Nizami Cəfərov (deputat)|Nizami Cəfərov]] <small>(1994-2001)</small> * [[Qara Namazov]] <small>(2002-2006)</small> * [[Elbrus Əzizov]] <small>(2006-2011)</small> * [[Məhərrəm Vəliyev]] <small>(2011-2016)</small> * [[Elçin Məmmədov (filoloq)|Elçin Məmmədov]] <small>(2016-)</small> |qrup5 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat]] |siyahı5 = * V.F.Razdorski * [[Mikayıl Xıdırzadə]] <small>(1938-)</small> * ''[[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952)</small>'' * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952-1956)</small> |qrup6 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika]] |siyahı6 = * [[Mədət Sərdarlı]] * [[Kəriş Köçərli]] <small>(1963-1965)</small> * [[Abdulla Muxtarov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Əlicavad Cavadov]] <small>(1967-1970)</small> * [[Faiq Sadıxov]] <small>(1973-1978)</small> * [[Sabir Hacıyev (fizik)|Sabir Hacıyev]] <small>(1978-1988)</small> * [[Əhməd Abdinov]] <small>(1988-1989)</small> * [[Qəhrəman Ağayev]] <small>(1989-1994)</small> * [[Rəsul Muradov]] <small>(1994-2004)</small> * [[Rasim Məmmədov (fizik)|Rasim Məmmədov]] <small>(2004-2012)</small> * [[Məhəmmədəli Ramazanov]] <small>(2012-2022)</small> * [[Bəxtiyar Paşayev]] <small>(2022-)</small> |qrup7 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya]] |siyahı7 = * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Adil Xasayev]] <small>(1992-2016)</small> * [[Məhluqə Məmmədova]] <small>(2016-2022)</small> * [[Mamoy Mansurov]] <small>(2022-)</small> |qrup8 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-<br>coğrafiya]] |siyahı8 = * [[Əziz Əsgərov]] * [[Abdulla Şahbazov]] * [[Hadı Əliyev]] * [[Səttar Süleymanov]] <small>(1952-1963)</small> * [[Ramiz Sultanov]] <small>((1963-1965)</small> * [[Mürsəl Həsənov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Rizvan Piriyev]] <small>(1967-1972)</small> * [[Vasif Babazadə]] <small>(1973-1981)</small> * [[Qədir Sultanov]] <small>(1981-1986)</small> * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1986-1991)</small> |qrup9 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq]] |siyahı9 = * A.O.Mişel <small>(1928-1930)</small> * ''M.Y.Quliyev <small>(1933-1936)</small>'' * [[Qasım Cəfərov]] <small>(1936-1952)</small> * [[Qurban Məmmədov (hüquqşünas)|Qurban Məmmədov]] <small>(1952-1962)</small> * [[Məmməd Xələfov]] <small>(1962-1980)</small> * [[İsa Məmmədov (hüquqşünas)|İsa Məmmədov]] <small>(1980-1985)</small> * [[Firudin Səməndərov]] <small>(1985-1989)</small> * [[Məmmədxan Rəsulov]] <small>(1989-1998)</small> * [[Namiq Əliyev (səfir)|Namiq Əliyev]] <small>(2001-2002)</small> * [[Yusif Mehdiyev]] <small>(2002-2003)</small> * [[Kamilə Sarıcalinskaya]] <small>(2003-2007)</small> * ''F.Y.Səməndərov <small>(2007-2011)</small>'' * [[Əmir Əliyev (hüquqşünas)|Əmir Əliyev]] <small>(2011-2022)</small> * [[Zaur Əliyev (hüquqşünas)|Zaur Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup10 = [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat]] |siyahı10 = * [[Vasim Məmmədəliyev]] <small>(1992-2018)</small> |qrup11 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika]] |siyahı11 = * [[Nurəddin Babayev (jurnalist)|Nurəddin Babayev]] <small>(1969-1970)</small> * [[Şirməmməd Hüseynov]] <small>(1970-1976)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1976-1979)</small> * [[Tofiq Rüstəmov]] <small>(1979-1988)</small> * [[Nəriman Zeynalov]] <small><small>Kiçik mətn</small>(1979)</small> * [[Akif Rüstəmov (jurnalist)|Akif Rüstəmov]] <small>(1989-1999)</small> * [[Yalçın Əlizadə]] <small>(1999-2012)</small> * [[Şamil Vəliyev]] <small>(2012-2016)</small> * [[Cahangir Məmmədli]] <small>(2016-2017)</small> * [[Vüqar Zifəroğlu]] <small>(2017-)</small> |qrup12 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya]] |siyahı12 = * [[Məmmədəmin Əfəndiyev]] <small>(1934-1937)</small> * [[Murtuza Əhmədli]] <small>(1937-1938)</small> * [[Mədət İsgəndərov]] <small>(1938-1939)</small> * [[Səttar Əbilov]] <small>(1939-1946)</small> * [[İslam Əlizadə]] <small>(1946-1950)</small> * [[Cümşüd Zülfüqarlı]] <small>(1950-1952)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1952-1957)</small> * [[Qiyas Abdullayev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Cəbrayıl Hüseynov (kimyaçı)|Cəbrayıl Hüseynov]] <small>(1960-1967)</small> * [[Bəşir Mirzəyev]] <small>(1967-1975)</small> * [[Fikrət Babayev (kimyaçı)|Fikrət Babayev]] <small>(1975-1978)</small> * [[Dəmir Qəmbərov]] <small>(1978-1981)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1981-1983)</small> * [[Ənvər Bəşirov]] <small>(1983-1988)</small> * [[Valeh İsmayılov]] <small>(1988-1993)</small> * [[Abel Məhərrəmov]] <small>(1993-1999)</small> * [[Eldar Əhmədov]] <small>(1999-2006)</small> * [[Abdulsəyid Əzizov]] <small>(2006-2021)</small> * [[Fuad Kərimli]] <small>(2022-)</small> |qrup13 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaçılıq-<br>informasiya]] |siyahı13 = * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1962-1970)</small> * [[Zöhrab Əliyev]] <small>(1970-1979)</small> * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1979-1993)</small> * [[Xəlil İsmayılov]] <small>(1993-2012)</small> * [[Azad Qurbanov]] <small>(2012-2020)</small> * ''[[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2020-2022)</small>'' * [[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2022-)</small> |qrup14 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-<br>riyaziyyat]] |siyahı14 = * [[Əşrəf Hüseynov]] * [[Ələddin Mahmudov]] <small>(1965-1969)</small> * [[Mirabbas Qasımov]] * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1970-1972)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1972-1975)</small> * [[Rüstəm Sultanov]] * [[Arif Babayev (riyaziyyatçı)|Arif Babayev]] <small>(1979-1994)</small> * [[Sadiq Abdullayev]] <small>(1994-1999)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1999-2007)</small> * [[Nizaməddin İsgəndərov]] (-2022) * [[Ziyatxan Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup15 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər<br>və psixologiya]] |siyahı15 = * [[Əkbər Bayramov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Fazil Vahidov]] <small>(1992-2006)</small> * [[Hikmət Əlizadə]] <small>(2006-2022)</small> * [[Rövşən Cavadov (psixoloq)|Rövşən Cavadov]] <small>(2022-)</small> |qrup16 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq]] |siyahı16 = * P.Juze <small>(1922-)</small> * [[Aydan Xəndan]] <small>(2022-)</small> |qrup17 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix]] |siyahı17 = * [[Nikolay Dubrovski]] <small>(1919-)</small> * [[Leonid İşkov]] * [[Aleksandr Baqri]] * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] * [[Pyotr Fridolin]] * [[Boris Tixomirov]] * [[Zülfəli İbrahimov]] <small>(1948-1949)</small> * [[Məmməd Şıxlı]] <small>(1949-1950)</small> * [[Əliövsət Quliyev]] <small>(1950-1952)</small> * [[Qəzənfər Mehdiyev]] <small>(1953-1957)</small> * [[Məmməd Əfəndiyev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Məlik Orucov]] <small>(1960-1964)</small> * [[Səidə İmanzadə]] * [[Xəlil Əlimirzəyev]] <small>(1964-1966)</small> * [[Zakir Abdullayev]] <small>(1967-1970)</small> * [[Məmməd Qazıyev]] <small>(1970-1977)</small> * [[Mahal Məmmədov]] <small>(1977-1980)</small> * [[Miryusif Mirhadıyev]] <small>(1980-1986)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1986-1990)</small> * [[Eldar İsmayılov (tarixçi)|Eldar İsmayılov]] <small>(1991-1994)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1994-2005)</small> * [[Sani Hacıyev]] <small>(2005-2011)</small> * [[Azad Rzayev (tarixçi)|Azad Rzayev]] <small>(2012-2019)</small> * [[İbrahim Zeynalov (tarixçi)|İbrahim Zeynalov]] <small>(2019-)</small> |qrup18 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat<br>və kibernetika]] |siyahı18 = * [[Mustafa Vəliyev]] <small>(1972-1989)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(1989-2000)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(2005-2007)</small> * [[Məhəmməd Mehdiyev]] <small>(2008-)</small> |aşağı = Qeyd 1: 1920-ci il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] 1958-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 2: 1944-cü il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] 1991-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 3: 1992-ci il tarixində təşkil olunmuş [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat fakültəsi]] 2018-ci il tarixində təsis edilmiş [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]nun tərkibinə verilmişdir. }} == Şamaxı quberniyası == {{Navbox |name = Şamaxı quberniyasının qubernatorları |title = [[Şamaxı quberniyası]]nın qubernatorları |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Rusiya imperiyası]] |list1 = |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Şamaxı quberniyası]] Çarın 14 dekabr 1846-cı il tarixli fərmanı ilə təsis edilmişdir. [[Şamaxı zəlzələsi (1859)|1859-cu ildə baş vermiş Şamaxı zəlzələsinin]] ardından, Çarın 6 dekabr 1859-cu il tarixli fərmanı ilə ləğv edilmiş, mərkəzi [[Bakı]]ya köçürülərək yeni [[Bakı quberniyası]] təsis edilmişdir.''</small> }} bclayr40clullskdijhbd50hryp1q03 6547049 6547020 2022-07-24T12:50:25Z Dr.Wiki54 88744 /* BDU */ wikitext text/x-wiki == Cəfərabad == {{Navbox |name = Cəfərabad rayonunun rəhbərləri |title = [[Cəfərabad rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Cəfərabad rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Cəfərabad rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Daşkəsən sənaye rayonu == {{Navbox |name = Daşkəsən sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Daşkəsən sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Daşkəsən sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon tərkibinə [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhər]] və [[Daşkəsən qəsəbəsi|Daşkəsən qəsəbə]] sovetləri daxil edilmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən sənaye rayonu]] ləğv edilmiş, ərazisində yenidən müstəqil [[Daşkəsən rayonu]] yaradılmışdır.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Daşkəsən sənaye rayonu]]na Daşkəsən Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Göynük == {{Navbox |name = Göynük rayonunun rəhbərləri |title = [[Göynük rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Göynük rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Göynük rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Xıllı == {{Navbox |name = Xıllı rayonunun rəhbərləri |title = [[Xıllı rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Məmmədtağı Nağıyev]] <small>(1950–1952)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xıllı rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. 11 fevral 1940-cı il tarixində ərazisinin bir hissə hesabına [[Neftçala rayonu]] təşkil olunmuşdur. [[Xıllı rayonu]] 24 sentyabr 1955-ci il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi isə [[Neftçala rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Xudat == {{Navbox |name = Xudat rayonunun rəhbərləri |title = [[Xudat rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Nemət Abdullayev]] <small>(1950–)</small> * [[Məmmədmusa Tahirov]] <small>(1952–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xudat rayonu]] 8 oktyabr 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Xudat rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv edilmişdir.''</small> }} == Qazıməmməd == {{Navbox |name = Qazıməmməd rayonunun rəhbərləri |title = [[Qazıməmməd rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Davud Zaliyev]] <small>(1953–)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Qazıməmməd rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Qazıməmməd rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi [[Əli Bayramlı rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Neftçala sənaye rayonu == {{Navbox |name = Neftçala sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Neftçala sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Neftçala sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Bankə (qəsəbə)|Bankə qəsəbə]] və [[26 Bakı komissarı (qəsəbə)|26 Bakı komissarı qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Neftçala sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilərək [[Salyan rayonu]]na birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Neftçala sənaye rayonu]]na Neftçala Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Səfərəliyev == {{Navbox |name = Səfərəliyev rayonunun rəhbərləri |title = [[Səfərəliyev rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Adil Vəliyev (siyasətçi, 1909)|Adil Vəliyev]] <small>(1942–1948)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Hacı Abdullayev]] <small>(1942–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Səfərəliyev rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində [[Gəncə|Kirovabad şəhərinin]] rayonu olaraq təşkil olunmuşdur. [[Səfərəliyev rayonu]] 16 yanvar 1940-cı il tarixində respublika tabeli rayona çevrilmişdir. 28 yanvar 1954-cü il tarixində [[Samux rayonu]] ləğv edilərək [[Səfərəliyev rayonu]]na birləşdirilmişdir. 4 dekabr 1959-cu il tarixində [[Səfərəliyev rayonu]] ləğv edilərək ərazisi [[Gəncə|Gəncə şəhərinə]] birləşdirilmişdir.''</small> }} == Yevlax sənaye rayonu == {{Navbox |name = Yevlax sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Yevlax sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Yevlax sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Yevlax|Yevlax şəhər]] və [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Yevlax sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilmişdir. [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetliyi [[Goranboy rayonu|Qasım İsmayılov rayonuna]] birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Yevlax sənaye rayonu]]na Yevlax Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir.''</small> }} == ADY xətləri == {{Navbox |name = Azərbaycan dəmiryol xətləri |title = Azərbaycan dəmiryol xətləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |image = [[Fayl:Azerbaycan Demir Yollari logo.svg|75px]] |group1 = Sərnişin |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Abşeron dairəvi dəmir yolu]] ** [[Bakı-Sumqayıt qatarı]] * [[Bakı-Gəncə qatarı]] * [[Ləki-Qəbələ dəmiryol xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bərdə-Ağdam dəmir yolu xətti]] * [[Dəliməmmədli-Kəlbəcər dəmir yolu xətti]] * [[Füzuli-Şuşa dəmir yolu xətti]] * [[Horadiz-Ağbənd dəmir yolu xətti]] * [[Xaçmaz-Quba-Şahdağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group2 = Yük daşıma |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı-Yalama dəmir yolu]] * [[Ələt-Culfa dəmir yolu]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Astara-Rəşt-Qəzvin dəmiryolu]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Gədəbəy ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Poti-Bakı dəmir yolu]] * [[Zaqafqaziya dəmiryolu]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group3 = Qarışıq |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı–Moskva dəmir yolu]] * [[Nabran ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–Tbilisi dəmir yolu]] * [[Bakı–Tbilisi–Qars dəmir yolu xətti]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–İcevan dəmir yolu xətti]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Güzdək–Qaradağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |aşağının stili = background:#ADD8E6 |aşağı = }}<noinclude> </noinclude> == BDU == {{Navbox |name = Bakı Dövlət Universiteti fakültələrinin dekanları |title = '''[[Bakı Dövlət Universiteti]] fakültələrinin dekanları''' |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = |groupstyle = |image = |qrup1 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi|Beynəlxalq<br>münasibətlər<br>və iqtisadiyyat]] |siyahı1 = * [[Mahmud Quliyev (dekan)|Mahmud Quliyev]] <small>(1991-1992)</small> * [[Sədiyar Zeynalov]] <small>(1992-1996)</small> * [[Zeynalabidin Həsənalıyev]] <small>(1996-2022)</small> * [[Laçın Abışov]] <small>(2022-)</small> |qrup2 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]] |siyahı2 = * D.A.Şutov <small>(1934-1935)</small> * [[Afət Məmmədova]] <small>(2022–)</small> |qrup3 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] |siyahı3 = * [[Şəkər Məmmədova]] <small>(2017-)</small> |qrup4 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya]] |siyahı4 = * [[Həbibullah Səmədzadə]] <small>(1945-1947)</small> * [[Cəfər Xəndan]] <small>(1947-1949)</small> * [[Məmməd Cəfər]] <small>(1949-1951)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1951-1953)</small> * [[Muxtar Hüseynzadə]] <small>(1953-1957)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1957-1959)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1959-1962)</small> * [[Əlövsət Abdullayev]] <small>(1962-1967)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1967-1974)</small> * [[Əkbər Ağayev (tənqidçi)|Əkbər Ağayev]] <small>(1974-1976)</small> * [[Firudin Hüseynov (dilçi)|Firudin Hüseynov]] <small>(1976-1980)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1980-1990)</small> * [[Aqil Hacıyev]] <small>(1990-1992)</small> * [[Nizami Cəfərov (deputat)|Nizami Cəfərov]] <small>(1994-2001)</small> * [[Qara Namazov]] <small>(2002-2006)</small> * [[Elbrus Əzizov]] <small>(2006-2011)</small> * [[Məhərrəm Vəliyev]] <small>(2011-2016)</small> * [[Elçin Məmmədov (filoloq)|Elçin Məmmədov]] <small>(2016-)</small> |qrup5 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat]] |siyahı5 = * V.F.Razdorski * [[Mikayıl Xıdırzadə]] <small>(1938-)</small> * ''[[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952)</small>'' * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952-1956)</small> |qrup6 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika]] |siyahı6 = * [[Mədət Sərdarlı]] * [[Kəriş Köçərli]] <small>(1963-1965)</small> * [[Abdulla Muxtarov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Əlicavad Cavadov]] <small>(1967-1970)</small> * [[Faiq Sadıxov]] <small>(1973-1978)</small> * [[Sabir Hacıyev (fizik)|Sabir Hacıyev]] <small>(1978-1988)</small> * [[Əhməd Abdinov]] <small>(1988-1989)</small> * [[Qəhrəman Ağayev]] <small>(1989-1994)</small> * [[Rəsul Muradov]] <small>(1994-2004)</small> * [[Rasim Məmmədov (fizik)|Rasim Məmmədov]] <small>(2004-2012)</small> * [[Məhəmmədəli Ramazanov]] <small>(2012-2022)</small> * [[Bəxtiyar Paşayev]] <small>(2022-)</small> |qrup7 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya]] |siyahı7 = * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Adil Xasayev]] <small>(1992-2016)</small> * [[Məhluqə Məmmədova]] <small>(2016-2022)</small> * [[Mamoy Mansurov]] <small>(2022-)</small> |qrup8 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-<br>coğrafiya]] |siyahı8 = * [[Əziz Əsgərov]] * [[Abdulla Şahbazov]] * [[Hadı Əliyev]] * [[Səttar Süleymanov]] <small>(1952-1963)</small> * [[Ramiz Sultanov]] <small>((1963-1965)</small> * [[Mürsəl Həsənov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Rizvan Piriyev]] <small>(1967-1972)</small> * [[Vasif Babazadə]] <small>(1973-1981)</small> * [[Qədir Sultanov]] <small>(1981-1986)</small> * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1986-1991)</small> |qrup9 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq]] |siyahı9 = * A.O.Mişel <small>(1928-1930)</small> * ''M.Y.Quliyev <small>(1933-1936)</small>'' * [[Qasım Cəfərov]] <small>(1936-1952)</small> * [[Qurban Məmmədov (hüquqşünas)|Qurban Məmmədov]] <small>(1952-1962)</small> * [[Məmməd Xələfov]] <small>(1962-1980)</small> * [[İsa Məmmədov (hüquqşünas)|İsa Məmmədov]] <small>(1980-1985)</small> * [[Firudin Səməndərov]] <small>(1985-1989)</small> * [[Məmmədxan Rəsulov]] <small>(1989-1998)</small> * [[Namiq Əliyev (səfir)|Namiq Əliyev]] <small>(2001-2002)</small> * [[Yusif Mehdiyev]] <small>(2002-2003)</small> * [[Kamilə Sarıcalinskaya]] <small>(2003-2007)</small> * ''[[Firudin Səməndərov]] <small>(2007-2011)</small>'' * [[Əmir Əliyev (hüquqşünas)|Əmir Əliyev]] <small>(2011-2022)</small> * [[Zaur Əliyev (hüquqşünas)|Zaur Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup10 = [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat]] |siyahı10 = * [[Vasim Məmmədəliyev]] <small>(1992-2018)</small> |qrup11 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika]] |siyahı11 = * [[Nurəddin Babayev (jurnalist)|Nurəddin Babayev]] <small>(1969-1970)</small> * [[Şirməmməd Hüseynov]] <small>(1970-1976)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1976-1979)</small> * [[Tofiq Rüstəmov]] <small>(1979-1988)</small> * [[Nəriman Zeynalov]] <small><small>Kiçik mətn</small>(1979)</small> * [[Akif Rüstəmov (jurnalist)|Akif Rüstəmov]] <small>(1989-1999)</small> * [[Yalçın Əlizadə]] <small>(1999-2012)</small> * [[Şamil Vəliyev]] <small>(2012-2016)</small> * [[Cahangir Məmmədli]] <small>(2016-2017)</small> * [[Vüqar Zifəroğlu]] <small>(2017-)</small> |qrup12 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya]] |siyahı12 = * [[Məmmədəmin Əfəndiyev]] <small>(1934-1937)</small> * [[Murtuza Əhmədli]] <small>(1937-1938)</small> * [[Mədət İsgəndərov]] <small>(1938-1939)</small> * [[Səttar Əbilov]] <small>(1939-1946)</small> * [[İslam Əlizadə]] <small>(1946-1950)</small> * [[Cümşüd Zülfüqarlı]] <small>(1950-1952)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1952-1957)</small> * [[Qiyas Abdullayev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Cəbrayıl Hüseynov (kimyaçı)|Cəbrayıl Hüseynov]] <small>(1960-1967)</small> * [[Bəşir Mirzəyev]] <small>(1967-1975)</small> * [[Fikrət Babayev (kimyaçı)|Fikrət Babayev]] <small>(1975-1978)</small> * [[Dəmir Qəmbərov]] <small>(1978-1981)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1981-1983)</small> * [[Ənvər Bəşirov]] <small>(1983-1988)</small> * [[Valeh İsmayılov]] <small>(1988-1993)</small> * [[Abel Məhərrəmov]] <small>(1993-1999)</small> * [[Eldar Əhmədov]] <small>(1999-2006)</small> * [[Abdulsəyid Əzizov]] <small>(2006-2021)</small> * [[Fuad Kərimli]] <small>(2022-)</small> |qrup13 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaçılıq-<br>informasiya]] |siyahı13 = * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1962-1970)</small> * [[Zöhrab Əliyev]] <small>(1970-1979)</small> * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1979-1993)</small> * [[Xəlil İsmayılov]] <small>(1993-2012)</small> * [[Azad Qurbanov]] <small>(2012-2020)</small> * ''[[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2020-2022)</small>'' * [[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2022-)</small> |qrup14 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-<br>riyaziyyat]] |siyahı14 = * [[Əşrəf Hüseynov]] * [[Ələddin Mahmudov]] <small>(1965-1969)</small> * [[Mirabbas Qasımov]] * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1970-1972)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1972-1975)</small> * [[Rüstəm Sultanov]] * [[Arif Babayev (riyaziyyatçı)|Arif Babayev]] <small>(1979-1994)</small> * [[Sadiq Abdullayev]] <small>(1994-1999)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1999-2007)</small> * [[Nizaməddin İsgəndərov]] (-2022) * [[Ziyatxan Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup15 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər<br>və psixologiya]] |siyahı15 = * [[Əkbər Bayramov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Fazil Vahidov]] <small>(1992-2006)</small> * [[Hikmət Əlizadə]] <small>(2006-2022)</small> * [[Rövşən Cavadov (psixoloq)|Rövşən Cavadov]] <small>(2022-)</small> |qrup16 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq]] |siyahı16 = * P.Juze <small>(1922-)</small> * [[Aydan Xəndan]] <small>(2022-)</small> |qrup17 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix]] |siyahı17 = * [[Nikolay Dubrovski]] <small>(1919-)</small> * [[Leonid İşkov]] * [[Aleksandr Baqri]] * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] * [[Pyotr Fridolin]] * [[Boris Tixomirov]] * [[Zülfəli İbrahimov]] <small>(1948-1949)</small> * [[Məmməd Şıxlı]] <small>(1949-1950)</small> * [[Əliövsət Quliyev]] <small>(1950-1952)</small> * [[Qəzənfər Mehdiyev]] <small>(1953-1957)</small> * [[Məmməd Əfəndiyev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Məlik Orucov]] <small>(1960-1964)</small> * [[Səidə İmanzadə]] * [[Xəlil Əlimirzəyev]] <small>(1964-1966)</small> * [[Zakir Abdullayev]] <small>(1967-1970)</small> * [[Məmməd Qazıyev]] <small>(1970-1977)</small> * [[Mahal Məmmədov]] <small>(1977-1980)</small> * [[Miryusif Mirhadıyev]] <small>(1980-1986)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1986-1990)</small> * [[Eldar İsmayılov (tarixçi)|Eldar İsmayılov]] <small>(1991-1994)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1994-2005)</small> * [[Sani Hacıyev]] <small>(2005-2011)</small> * [[Azad Rzayev (tarixçi)|Azad Rzayev]] <small>(2012-2019)</small> * [[İbrahim Zeynalov (tarixçi)|İbrahim Zeynalov]] <small>(2019-)</small> |qrup18 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat<br>və kibernetika]] |siyahı18 = * [[Mustafa Vəliyev]] <small>(1972-1989)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(1989-2000)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(2005-2007)</small> * [[Məhəmməd Mehdiyev]] <small>(2008-)</small> |aşağı = Qeyd 1: 1920-ci il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] 1958-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 2: 1944-cü il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] 1991-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 3: 1992-ci il tarixində təşkil olunmuş [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat fakültəsi]] 2018-ci il tarixində təsis edilmiş [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]nun tərkibinə verilmişdir. }} == Şamaxı quberniyası == {{Navbox |name = Şamaxı quberniyasının qubernatorları |title = [[Şamaxı quberniyası]]nın qubernatorları |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Rusiya imperiyası]] |list1 = |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Şamaxı quberniyası]] Çarın 14 dekabr 1846-cı il tarixli fərmanı ilə təsis edilmişdir. [[Şamaxı zəlzələsi (1859)|1859-cu ildə baş vermiş Şamaxı zəlzələsinin]] ardından, Çarın 6 dekabr 1859-cu il tarixli fərmanı ilə ləğv edilmiş, mərkəzi [[Bakı]]ya köçürülərək yeni [[Bakı quberniyası]] təsis edilmişdir.''</small> }} t0dkpg1e8hoqsoqxb14ch9ku70zlvwa 6547134 6547049 2022-07-24T13:44:27Z Dr.Wiki54 88744 /* BDU */ wikitext text/x-wiki == Cəfərabad == {{Navbox |name = Cəfərabad rayonunun rəhbərləri |title = [[Cəfərabad rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Cəfərabad rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Cəfərabad rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Daşkəsən sənaye rayonu == {{Navbox |name = Daşkəsən sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Daşkəsən sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Daşkəsən sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon tərkibinə [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhər]] və [[Daşkəsən qəsəbəsi|Daşkəsən qəsəbə]] sovetləri daxil edilmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən sənaye rayonu]] ləğv edilmiş, ərazisində yenidən müstəqil [[Daşkəsən rayonu]] yaradılmışdır.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Daşkəsən sənaye rayonu]]na Daşkəsən Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Göynük == {{Navbox |name = Göynük rayonunun rəhbərləri |title = [[Göynük rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Göynük rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Göynük rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Xıllı == {{Navbox |name = Xıllı rayonunun rəhbərləri |title = [[Xıllı rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Məmmədtağı Nağıyev]] <small>(1950–1952)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xıllı rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. 11 fevral 1940-cı il tarixində ərazisinin bir hissə hesabına [[Neftçala rayonu]] təşkil olunmuşdur. [[Xıllı rayonu]] 24 sentyabr 1955-ci il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi isə [[Neftçala rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Xudat == {{Navbox |name = Xudat rayonunun rəhbərləri |title = [[Xudat rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Nemət Abdullayev]] <small>(1950–)</small> * [[Məmmədmusa Tahirov]] <small>(1952–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xudat rayonu]] 8 oktyabr 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Xudat rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv edilmişdir.''</small> }} == Qazıməmməd == {{Navbox |name = Qazıməmməd rayonunun rəhbərləri |title = [[Qazıməmməd rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Davud Zaliyev]] <small>(1953–)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Qazıməmməd rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Qazıməmməd rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi [[Əli Bayramlı rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Neftçala sənaye rayonu == {{Navbox |name = Neftçala sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Neftçala sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Neftçala sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Bankə (qəsəbə)|Bankə qəsəbə]] və [[26 Bakı komissarı (qəsəbə)|26 Bakı komissarı qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Neftçala sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilərək [[Salyan rayonu]]na birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Neftçala sənaye rayonu]]na Neftçala Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Səfərəliyev == {{Navbox |name = Səfərəliyev rayonunun rəhbərləri |title = [[Səfərəliyev rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Adil Vəliyev (siyasətçi, 1909)|Adil Vəliyev]] <small>(1942–1948)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Hacı Abdullayev]] <small>(1942–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Səfərəliyev rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində [[Gəncə|Kirovabad şəhərinin]] rayonu olaraq təşkil olunmuşdur. [[Səfərəliyev rayonu]] 16 yanvar 1940-cı il tarixində respublika tabeli rayona çevrilmişdir. 28 yanvar 1954-cü il tarixində [[Samux rayonu]] ləğv edilərək [[Səfərəliyev rayonu]]na birləşdirilmişdir. 4 dekabr 1959-cu il tarixində [[Səfərəliyev rayonu]] ləğv edilərək ərazisi [[Gəncə|Gəncə şəhərinə]] birləşdirilmişdir.''</small> }} == Yevlax sənaye rayonu == {{Navbox |name = Yevlax sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Yevlax sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Yevlax sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Yevlax|Yevlax şəhər]] və [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Yevlax sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilmişdir. [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetliyi [[Goranboy rayonu|Qasım İsmayılov rayonuna]] birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Yevlax sənaye rayonu]]na Yevlax Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir.''</small> }} == ADY xətləri == {{Navbox |name = Azərbaycan dəmiryol xətləri |title = Azərbaycan dəmiryol xətləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |image = [[Fayl:Azerbaycan Demir Yollari logo.svg|75px]] |group1 = Sərnişin |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Abşeron dairəvi dəmir yolu]] ** [[Bakı-Sumqayıt qatarı]] * [[Bakı-Gəncə qatarı]] * [[Ləki-Qəbələ dəmiryol xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bərdə-Ağdam dəmir yolu xətti]] * [[Dəliməmmədli-Kəlbəcər dəmir yolu xətti]] * [[Füzuli-Şuşa dəmir yolu xətti]] * [[Horadiz-Ağbənd dəmir yolu xətti]] * [[Xaçmaz-Quba-Şahdağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group2 = Yük daşıma |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı-Yalama dəmir yolu]] * [[Ələt-Culfa dəmir yolu]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Astara-Rəşt-Qəzvin dəmiryolu]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Gədəbəy ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Poti-Bakı dəmir yolu]] * [[Zaqafqaziya dəmiryolu]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group3 = Qarışıq |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı–Moskva dəmir yolu]] * [[Nabran ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–Tbilisi dəmir yolu]] * [[Bakı–Tbilisi–Qars dəmir yolu xətti]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–İcevan dəmir yolu xətti]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Güzdək–Qaradağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |aşağının stili = background:#ADD8E6 |aşağı = }}<noinclude> </noinclude> == BDU == {{Navbox |name = Bakı Dövlət Universiteti fakültələrinin dekanları |title = '''[[Bakı Dövlət Universiteti]] fakültələrinin dekanları''' |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = |groupstyle = |image = |qrup1 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi|Beynəlxalq<br>münasibətlər<br>və iqtisadiyyat]] |siyahı1 = * [[Mahmud Quliyev (dekan)|Mahmud Quliyev]] <small>(1991-1992)</small> * [[Sədiyar Zeynalov]] <small>(1992-1996)</small> * [[Zeynalabidin Həsənalıyev]] <small>(1996-2022)</small> * [[Laçın Abışov]] <small>(2022-)</small> |qrup2 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]] |siyahı2 = * D.A.Şutov <small>(1934-1935)</small> * [[Afət Məmmədova]] <small>(2022–)</small> |qrup3 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] |siyahı3 = * [[Şəkər Məmmədova]] <small>(2017-)</small> |qrup4 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya]] |siyahı4 = * [[Həbibullah Səmədzadə]] <small>(1945-1947)</small> * [[Cəfər Xəndan]] <small>(1947-1949)</small> * [[Məmməd Cəfər]] <small>(1949-1951)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1951-1953)</small> * [[Muxtar Hüseynzadə]] <small>(1953-1957)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1957-1959)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1959-1962)</small> * [[Əlövsət Abdullayev]] <small>(1962-1967)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1967-1974)</small> * [[Əkbər Ağayev (tənqidçi)|Əkbər Ağayev]] <small>(1974-1976)</small> * [[Firudin Hüseynov (dilçi)|Firudin Hüseynov]] <small>(1976-1980)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1980-1990)</small> * [[Aqil Hacıyev]] <small>(1990-1992)</small> * [[Nizami Cəfərov (deputat)|Nizami Cəfərov]] <small>(1994-2001)</small> * [[Qara Namazov]] <small>(2002-2006)</small> * [[Elbrus Əzizov]] <small>(2006-2011)</small> * [[Məhərrəm Vəliyev]] <small>(2011-2016)</small> * [[Elçin Məmmədov (filoloq)|Elçin Məmmədov]] <small>(2016-)</small> |qrup5 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat]] |siyahı5 = * V.F.Razdorski * [[Mikayıl Xıdırzadə]] <small>(1938-)</small> * ''[[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952)</small>'' * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952-1956)</small> |qrup6 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika]] |siyahı6 = * [[Mədət Sərdarlı]] * [[Kəriş Köçərli]] <small>(1963-1965)</small> * [[Abdulla Muxtarov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Əlicavad Cavadov]] <small>(1967-1970)</small> * [[Faiq Sadıxov]] <small>(1973-1978)</small> * [[Sabir Hacıyev (fizik)|Sabir Hacıyev]] <small>(1978-1988)</small> * [[Əhməd Abdinov]] <small>(1988-1989)</small> * [[Qəhrəman Ağayev]] <small>(1989-1994)</small> * [[Rəsul Muradov]] <small>(1994-2004)</small> * [[Rasim Məmmədov (fizik)|Rasim Məmmədov]] <small>(2004-2012)</small> * [[Məhəmmədəli Ramazanov]] <small>(2012-2022)</small> * [[Bəxtiyar Paşayev]] <small>(2022-)</small> |qrup7 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya]] |siyahı7 = * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Adil Xasayev]] <small>(1992-2016)</small> * [[Məhluqə Məmmədova]] <small>(2016-2022)</small> * [[Mamoy Mansurov]] <small>(2022-)</small> |qrup8 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-<br>coğrafiya]] |siyahı8 = * [[Əziz Əsgərov]] * [[Abdulla Şahbazov]] * [[Hadı Əliyev]] * [[Səttar Süleymanov]] <small>(1952-1963)</small> * [[Ramiz Sultanov]] <small>((1963-1965)</small> * [[Mürsəl Həsənov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Rizvan Piriyev]] <small>(1967-1972)</small> * [[Vasif Babazadə]] <small>(1973-1981)</small> * [[Qədir Sultanov]] <small>(1981-1986)</small> * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1986-1991)</small> |qrup9 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq]] |siyahı9 = * A.O.Mişel <small>(1928-1930)</small> * ''M.Y.Quliyev <small>(1933-1936)</small>'' * [[Qasım Cəfərov]] <small>(1936-1952)</small> * [[Qurban Məmmədov (hüquqşünas)|Qurban Məmmədov]] <small>(1952-1962)</small> * [[Məmməd Xələfov]] <small>(1962-1980)</small> * [[İsa Məmmədov (hüquqşünas)|İsa Məmmədov]] <small>(1980-1985)</small> * [[Firudin Səməndərov]] <small>(1985-1989)</small> * [[Məmmədxan Rəsulov]] <small>(1989-1998)</small> * [[Namiq Əliyev (səfir)|Namiq Əliyev]] <small>(2001-2002)</small> * [[Yusif Mehdiyev]] <small>(2002-2003)</small> * [[Kamilə Sarıcalinskaya]] <small>(2003-2007)</small> * ''[[Firudin Səməndərov]] <small>(2007-2011)</small>'' * [[Əmir Əliyev (hüquqşünas)|Əmir Əliyev]] <small>(2011-2022)</small> * [[Zaur Əliyev (hüquqşünas)|Zaur Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup10 = [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat]] |siyahı10 = * [[Vasim Məmmədəliyev]] <small>(1992-2018)</small> |qrup11 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika]] |siyahı11 = * [[Nurəddin Babayev (jurnalist)|Nurəddin Babayev]] <small>(1969-1970)</small> * [[Şirməmməd Hüseynov]] <small>(1970-1976)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1976-1979)</small> * [[Tofiq Rüstəmov]] <small>(1979-1988)</small> * [[Nəriman Zeynalov]] <small><small>Kiçik mətn</small>(1979)</small> * [[Akif Rüstəmov (jurnalist)|Akif Rüstəmov]] <small>(1989-1999)</small> * [[Yalçın Əlizadə]] <small>(1999-2012)</small> * [[Şamil Vəliyev]] <small>(2012-2016)</small> * [[Cahangir Məmmədli]] <small>(2016-2017)</small> * [[Vüqar Zifəroğlu]] <small>(2017-)</small> |qrup12 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya]] |siyahı12 = * [[Məmmədəmin Əfəndiyev]] <small>(1934-1937)</small> * [[Murtuza Əhmədli]] <small>(1937-1938)</small> * [[Mədət İsgəndərov]] <small>(1938-1939)</small> * [[Səttar Əbilov]] <small>(1939-1946)</small> * [[İslam Əlizadə]] <small>(1946-1950)</small> * [[Cümşüd Zülfüqarlı]] <small>(1950-1952)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1952-1957)</small> * [[Qiyas Abdullayev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Cəbrayıl Hüseynov (kimyaçı)|Cəbrayıl Hüseynov]] <small>(1960-1967)</small> * [[Bəşir Mirzəyev]] <small>(1967-1975)</small> * [[Fikrət Babayev (kimyaçı)|Fikrət Babayev]] <small>(1975-1978)</small> * [[Dəmir Qəmbərov]] <small>(1978-1981)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1981-1983)</small> * [[Ənvər Bəşirov]] <small>(1983-1988)</small> * [[Valeh İsmayılov]] <small>(1988-1993)</small> * [[Abel Məhərrəmov]] <small>(1993-1999)</small> * [[Eldar Əhmədov]] <small>(1999-2006)</small> * [[Abdulsəyid Əzizov]] <small>(2006-2021)</small> * [[Fuad Kərimli]] <small>(2022-)</small> |qrup13 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaçılıq-<br>informasiya]] |siyahı13 = * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1962-1970)</small> * [[Zöhrab Əliyev]] <small>(1970-1979)</small> * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1979-1993)</small> * [[Xəlil İsmayılov]] <small>(1993-2012)</small> * [[Azad Qurbanov]] <small>(2012-2020)</small> * ''[[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2020-2022)</small>'' * [[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2022-)</small> |qrup14 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-<br>riyaziyyat]] |siyahı14 = * [[Əşrəf Hüseynov]] * [[Ələddin Mahmudov]] <small>(1965-1969)</small> * [[Mirabbas Qasımov]] * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1970-1972)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1972-1975)</small> * [[Rüstəm Sultanov]] * [[Arif Babayev (riyaziyyatçı)|Arif Babayev]] <small>(1979-1994)</small> * [[Sadiq Abdullayev]] <small>(1994-1999)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1999-2007)</small> * [[Nizaməddin İsgəndərov]] (-2022) * [[Ziyatxan Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup15 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər<br>və psixologiya]] |siyahı15 = * [[Əkbər Bayramov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Fazil Vahidov]] <small>(1992-2006)</small> * [[Hikmət Əlizadə]] <small>(2006-2022)</small> * [[Rövşən Cavadov (psixoloq)|Rövşən Cavadov]] <small>(2022-)</small> |qrup16 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq]] |siyahı16 = * P.Juze <small>(1922-)</small> * [[Aydan Xəndan]] <small>(2022-)</small> |qrup17 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix]] |siyahı17 = * [[Nikolay Dubrovski]] <small>(1919-)</small> * [[Leonid İşkov]] * [[Aleksandr Baqri]] * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] * [[Pyotr Fridolin]] * [[Boris Tixomirov]] * [[Zülfəli İbrahimov]] <small>(1948-1949)</small> * [[Məmməd Şıxlı]] <small>(1949-1950)</small> * [[Əliövsət Quliyev]] <small>(1950-1952)</small> * [[Qəzənfər Mehdiyev]] <small>(1953-1957)</small> * [[Məmməd Əfəndiyev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Məlik Orucov]] <small>(1960-1964)</small> * [[Səidə İmanzadə]] * [[Xəlil Əlimirzəyev]] <small>(1964-1966)</small> * [[Zakir Abdullayev]] <small>(1967-1970)</small> * [[Məmməd Qazıyev]] <small>(1970-1977)</small> * [[Mahal Məmmədov]] <small>(1977-1980)</small> * [[Miryusif Mirhadıyev]] <small>(1980-1986)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1986-1990)</small> * [[Eldar İsmayılov (tarixçi)|Eldar İsmayılov]] <small>(1991-1994)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1994-2005)</small> * [[Sani Hacıyev]] <small>(2005-2011)</small> * [[Azad Rzayev (tarixçi)|Azad Rzayev]] <small>(2012-2019)</small> * [[İbrahim Zeynalov (tarixçi)|İbrahim Zeynalov]] <small>(2019-)</small> |qrup18 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat<br>və kibernetika]] |siyahı18 = * [[Mustafa Vəliyev]] <small>(1972-1989)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(1989-2000)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(2005-2007)</small> * [[Məhəmməd Mehdiyev]] <small>(2008-)</small> |qrup19 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsi|Tibb]] |siyahı19 = |aşağı = Qeyd 1: 1919-cu il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsi|Tibb fakültəsi]] əsasında 1930-cu il tarixində [[Azərbaycan Tibb Universiteti]] yaradılmışdır.<br>Qeyd 2: 1920-ci il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] 1958-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 3: 1944-cü il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] 1991-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 4: 1992-ci il tarixində təşkil olunmuş [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat fakültəsi]] 2018-ci il tarixində təsis edilmiş [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]nun tərkibinə verilmişdir. }} == Şamaxı quberniyası == {{Navbox |name = Şamaxı quberniyasının qubernatorları |title = [[Şamaxı quberniyası]]nın qubernatorları |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Rusiya imperiyası]] |list1 = |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Şamaxı quberniyası]] Çarın 14 dekabr 1846-cı il tarixli fərmanı ilə təsis edilmişdir. [[Şamaxı zəlzələsi (1859)|1859-cu ildə baş vermiş Şamaxı zəlzələsinin]] ardından, Çarın 6 dekabr 1859-cu il tarixli fərmanı ilə ləğv edilmiş, mərkəzi [[Bakı]]ya köçürülərək yeni [[Bakı quberniyası]] təsis edilmişdir.''</small> }} qlax5r1e6mab2bevs786frb2d4re0lc 6547249 6547134 2022-07-24T15:14:47Z Dr.Wiki54 88744 /* BDU */ wikitext text/x-wiki == Cəfərabad == {{Navbox |name = Cəfərabad rayonunun rəhbərləri |title = [[Cəfərabad rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Cəfərabad rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Cəfərabad rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Daşkəsən sənaye rayonu == {{Navbox |name = Daşkəsən sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Daşkəsən sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Daşkəsən sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon tərkibinə [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhər]] və [[Daşkəsən qəsəbəsi|Daşkəsən qəsəbə]] sovetləri daxil edilmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən sənaye rayonu]] ləğv edilmiş, ərazisində yenidən müstəqil [[Daşkəsən rayonu]] yaradılmışdır.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Daşkəsən sənaye rayonu]]na Daşkəsən Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Göynük == {{Navbox |name = Göynük rayonunun rəhbərləri |title = [[Göynük rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Göynük rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Göynük rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Xıllı == {{Navbox |name = Xıllı rayonunun rəhbərləri |title = [[Xıllı rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Məmmədtağı Nağıyev]] <small>(1950–1952)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xıllı rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. 11 fevral 1940-cı il tarixində ərazisinin bir hissə hesabına [[Neftçala rayonu]] təşkil olunmuşdur. [[Xıllı rayonu]] 24 sentyabr 1955-ci il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi isə [[Neftçala rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Xudat == {{Navbox |name = Xudat rayonunun rəhbərləri |title = [[Xudat rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Nemət Abdullayev]] <small>(1950–)</small> * [[Məmmədmusa Tahirov]] <small>(1952–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xudat rayonu]] 8 oktyabr 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Xudat rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv edilmişdir.''</small> }} == Qazıməmməd == {{Navbox |name = Qazıməmməd rayonunun rəhbərləri |title = [[Qazıməmməd rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Davud Zaliyev]] <small>(1953–)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Qazıməmməd rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Qazıməmməd rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi [[Əli Bayramlı rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Neftçala sənaye rayonu == {{Navbox |name = Neftçala sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Neftçala sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Neftçala sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Bankə (qəsəbə)|Bankə qəsəbə]] və [[26 Bakı komissarı (qəsəbə)|26 Bakı komissarı qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Neftçala sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilərək [[Salyan rayonu]]na birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Neftçala sənaye rayonu]]na Neftçala Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Səfərəliyev == {{Navbox |name = Səfərəliyev rayonunun rəhbərləri |title = [[Səfərəliyev rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Adil Vəliyev (siyasətçi, 1909)|Adil Vəliyev]] <small>(1942–1948)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Hacı Abdullayev]] <small>(1942–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Səfərəliyev rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində [[Gəncə|Kirovabad şəhərinin]] rayonu olaraq təşkil olunmuşdur. [[Səfərəliyev rayonu]] 16 yanvar 1940-cı il tarixində respublika tabeli rayona çevrilmişdir. 28 yanvar 1954-cü il tarixində [[Samux rayonu]] ləğv edilərək [[Səfərəliyev rayonu]]na birləşdirilmişdir. 4 dekabr 1959-cu il tarixində [[Səfərəliyev rayonu]] ləğv edilərək ərazisi [[Gəncə|Gəncə şəhərinə]] birləşdirilmişdir.''</small> }} == Yevlax sənaye rayonu == {{Navbox |name = Yevlax sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Yevlax sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Yevlax sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Yevlax|Yevlax şəhər]] və [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Yevlax sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilmişdir. [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetliyi [[Goranboy rayonu|Qasım İsmayılov rayonuna]] birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Yevlax sənaye rayonu]]na Yevlax Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir.''</small> }} == ADY xətləri == {{Navbox |name = Azərbaycan dəmiryol xətləri |title = Azərbaycan dəmiryol xətləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |image = [[Fayl:Azerbaycan Demir Yollari logo.svg|75px]] |group1 = Sərnişin |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Abşeron dairəvi dəmir yolu]] ** [[Bakı-Sumqayıt qatarı]] * [[Bakı-Gəncə qatarı]] * [[Ləki-Qəbələ dəmiryol xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bərdə-Ağdam dəmir yolu xətti]] * [[Dəliməmmədli-Kəlbəcər dəmir yolu xətti]] * [[Füzuli-Şuşa dəmir yolu xətti]] * [[Horadiz-Ağbənd dəmir yolu xətti]] * [[Xaçmaz-Quba-Şahdağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group2 = Yük daşıma |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı-Yalama dəmir yolu]] * [[Ələt-Culfa dəmir yolu]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Astara-Rəşt-Qəzvin dəmiryolu]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Gədəbəy ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Poti-Bakı dəmir yolu]] * [[Zaqafqaziya dəmiryolu]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group3 = Qarışıq |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı–Moskva dəmir yolu]] * [[Nabran ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–Tbilisi dəmir yolu]] * [[Bakı–Tbilisi–Qars dəmir yolu xətti]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–İcevan dəmir yolu xətti]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Güzdək–Qaradağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |aşağının stili = background:#ADD8E6 |aşağı = }}<noinclude> </noinclude> == BDU == {{Navbox |name = Bakı Dövlət Universiteti fakültələrinin dekanları |title = '''[[Bakı Dövlət Universiteti]] fakültələrinin dekanları''' |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = |groupstyle = |image = |qrup1 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi|Beynəlxalq<br>münasibətlər<br>və iqtisadiyyat]] |siyahı1 = * [[Mahmud Quliyev (dekan)|Mahmud Quliyev]] <small>(1991-1992)</small> * [[Sədiyar Zeynalov]] <small>(1992-1996)</small> * [[Zeynalabidin Həsənalıyev]] <small>(1996-2022)</small> * [[Laçın Abışov]] <small>(2022-)</small> |qrup2 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]] |siyahı2 = * D.A.Şutov <small>(1934-1935)</small> * [[Afət Məmmədova]] <small>(2022–)</small> |qrup3 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] |siyahı3 = * [[Şəkər Məmmədova]] <small>(2017-)</small> |qrup4 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya]] |siyahı4 = * [[Həbibullah Səmədzadə]] <small>(1945-1947)</small> * [[Cəfər Xəndan]] <small>(1947-1949)</small> * [[Məmməd Cəfər]] <small>(1949-1951)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1951-1953)</small> * [[Muxtar Hüseynzadə]] <small>(1953-1957)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1957-1959)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1959-1962)</small> * [[Əlövsət Abdullayev]] <small>(1962-1967)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1967-1974)</small> * [[Əkbər Ağayev (tənqidçi)|Əkbər Ağayev]] <small>(1974-1976)</small> * [[Firudin Hüseynov (dilçi)|Firudin Hüseynov]] <small>(1976-1980)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1980-1990)</small> * [[Aqil Hacıyev]] <small>(1990-1992)</small> * [[Nizami Cəfərov (deputat)|Nizami Cəfərov]] <small>(1994-2001)</small> * [[Qara Namazov]] <small>(2002-2006)</small> * [[Elbrus Əzizov]] <small>(2006-2011)</small> * [[Məhərrəm Vəliyev]] <small>(2011-2016)</small> * [[Elçin Məmmədov (filoloq)|Elçin Məmmədov]] <small>(2016-)</small> |qrup5 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat]] |siyahı5 = * V.F.Razdorski * [[Mikayıl Xıdırzadə]] <small>(1938-)</small> * ''[[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952)</small>'' * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952-1956)</small> |qrup6 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika]] |siyahı6 = * [[Mədət Sərdarlı]] * [[Kəriş Köçərli]] <small>(1963-1965)</small> * [[Abdulla Muxtarov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Əlicavad Cavadov]] <small>(1967-1970)</small> * [[Faiq Sadıxov]] <small>(1973-1978)</small> * [[Sabir Hacıyev (fizik)|Sabir Hacıyev]] <small>(1978-1988)</small> * [[Əhməd Abdinov]] <small>(1988-1989)</small> * [[Qəhrəman Ağayev]] <small>(1989-1994)</small> * [[Rəsul Muradov]] <small>(1994-2004)</small> * [[Rasim Məmmədov (fizik)|Rasim Məmmədov]] <small>(2004-2012)</small> * [[Məhəmmədəli Ramazanov]] <small>(2012-2022)</small> * [[Bəxtiyar Paşayev]] <small>(2022-)</small> |qrup7 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya]] |siyahı7 = * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Adil Xasayev]] <small>(1992-2016)</small> * [[Məhluqə Məmmədova]] <small>(2016-2022)</small> * [[Mamoy Mansurov]] <small>(2022-)</small> |qrup8 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-<br>coğrafiya]] |siyahı8 = * [[Əziz Əsgərov]] * [[Abdulla Şahbazov]] * [[Hadı Əliyev]] * [[Səttar Süleymanov]] <small>(1952-1963)</small> * [[Ramiz Sultanov]] <small>((1963-1965)</small> * [[Mürsəl Həsənov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Rizvan Piriyev]] <small>(1967-1972)</small> * [[Vasif Babazadə]] <small>(1973-1981)</small> * [[Qədir Sultanov]] <small>(1981-1986)</small> * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1986-1991)</small> |qrup9 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq]] |siyahı9 = * A.O.Mişel <small>(1928-1930)</small> * ''M.Y.Quliyev <small>(1933-1936)</small>'' * [[Qasım Cəfərov]] <small>(1936-1952)</small> * [[Qurban Məmmədov (hüquqşünas)|Qurban Məmmədov]] <small>(1952-1962)</small> * [[Məmməd Xələfov]] <small>(1962-1980)</small> * [[İsa Məmmədov (hüquqşünas)|İsa Məmmədov]] <small>(1980-1985)</small> * [[Firudin Səməndərov]] <small>(1985-1989)</small> * [[Məmmədxan Rəsulov]] <small>(1989-1998)</small> * [[Namiq Əliyev (səfir)|Namiq Əliyev]] <small>(2001-2002)</small> * [[Yusif Mehdiyev]] <small>(2002-2003)</small> * [[Kamilə Sarıcalinskaya]] <small>(2003-2007)</small> * ''[[Firudin Səməndərov]] <small>(2007-2011)</small>'' * [[Əmir Əliyev (hüquqşünas)|Əmir Əliyev]] <small>(2011-2022)</small> * [[Zaur Əliyev (hüquqşünas)|Zaur Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup10 = [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat]] |siyahı10 = * [[Vasim Məmmədəliyev]] <small>(1992-2018)</small> |qrup11 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika]] |siyahı11 = * [[Nurəddin Babayev (jurnalist)|Nurəddin Babayev]] <small>(1969-1970)</small> * [[Şirməmməd Hüseynov]] <small>(1970-1976)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1976-1979)</small> * [[Tofiq Rüstəmov]] <small>(1979-1988)</small> * [[Nəriman Zeynalov]] <small><small>Kiçik mətn</small>(1979)</small> * [[Akif Rüstəmov (jurnalist)|Akif Rüstəmov]] <small>(1989-1999)</small> * [[Yalçın Əlizadə]] <small>(1999-2012)</small> * [[Şamil Vəliyev]] <small>(2012-2016)</small> * [[Cahangir Məmmədli]] <small>(2016-2017)</small> * [[Vüqar Zifəroğlu]] <small>(2017-)</small> |qrup12 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya]] |siyahı12 = * [[Məmmədəmin Əfəndiyev]] <small>(1934-1937)</small> * [[Murtuza Əhmədli]] <small>(1937-1938)</small> * [[Mədət İsgəndərov]] <small>(1938-1939)</small> * [[Səttar Əbilov]] <small>(1939-1946)</small> * [[İslam Əlizadə]] <small>(1946-1950)</small> * [[Cümşüd Zülfüqarlı]] <small>(1950-1952)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1952-1957)</small> * [[Qiyas Abdullayev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Cəbrayıl Hüseynov (kimyaçı)|Cəbrayıl Hüseynov]] <small>(1960-1967)</small> * [[Bəşir Mirzəyev]] <small>(1967-1975)</small> * [[Fikrət Babayev (kimyaçı)|Fikrət Babayev]] <small>(1975-1978)</small> * [[Dəmir Qəmbərov]] <small>(1978-1981)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1981-1983)</small> * [[Ənvər Bəşirov]] <small>(1983-1988)</small> * [[Valeh İsmayılov]] <small>(1988-1993)</small> * [[Abel Məhərrəmov]] <small>(1993-1999)</small> * [[Eldar Əhmədov]] <small>(1999-2006)</small> * [[Abdulsəyid Əzizov]] <small>(2006-2021)</small> * [[Fuad Kərimli]] <small>(2022-)</small> |qrup13 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaçılıq-<br>informasiya]] |siyahı13 = * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1962-1970)</small> * [[Zöhrab Əliyev]] <small>(1970-1979)</small> * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1979-1993)</small> * [[Xəlil İsmayılov]] <small>(1993-2012)</small> * [[Azad Qurbanov]] <small>(2012-2020)</small> * ''[[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2020-2022)</small>'' * [[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2022-)</small> |qrup14 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-<br>riyaziyyat]] |siyahı14 = * [[Əşrəf Hüseynov]] * [[Ələddin Mahmudov]] <small>(1965-1969)</small> * [[Mirabbas Qasımov]] * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1970-1972)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1972-1975)</small> * [[Rüstəm Sultanov]] * [[Arif Babayev (riyaziyyatçı)|Arif Babayev]] <small>(1979-1994)</small> * [[Sadiq Abdullayev]] <small>(1994-1999)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1999-2007)</small> * [[Nizaməddin İsgəndərov]] (-2022) * [[Ziyatxan Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup15 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Pedaqoji fakültəsi|Pedaqoji]] |siyahı15 = |qrup16 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər<br>və psixologiya]] |siyahı16 = * [[Əkbər Bayramov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Fazil Vahidov]] <small>(1992-2006)</small> * [[Hikmət Əlizadə]] <small>(2006-2022)</small> * [[Rövşən Cavadov (psixoloq)|Rövşən Cavadov]] <small>(2022-)</small> |qrup17 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq]] |siyahı17 = * P.Juze <small>(1922-)</small> * [[Aydan Xəndan]] <small>(2022-)</small> |qrup18 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix]] |siyahı18 = * [[Nikolay Dubrovski]] <small>(1919-)</small> * [[Leonid İşkov]] * [[Aleksandr Baqri]] * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] * [[Pyotr Fridolin]] * [[Boris Tixomirov]] * [[Zülfəli İbrahimov]] <small>(1948-1949)</small> * [[Məmməd Şıxlı]] <small>(1949-1950)</small> * [[Əliövsət Quliyev]] <small>(1950-1952)</small> * [[Qəzənfər Mehdiyev]] <small>(1953-1957)</small> * [[Məmməd Əfəndiyev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Məlik Orucov]] <small>(1960-1964)</small> * [[Səidə İmanzadə]] * [[Xəlil Əlimirzəyev]] <small>(1964-1966)</small> * [[Zakir Abdullayev]] <small>(1967-1970)</small> * [[Məmməd Qazıyev]] <small>(1970-1977)</small> * [[Mahal Məmmədov]] <small>(1977-1980)</small> * [[Miryusif Mirhadıyev]] <small>(1980-1986)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1986-1990)</small> * [[Eldar İsmayılov (tarixçi)|Eldar İsmayılov]] <small>(1991-1994)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1994-2005)</small> * [[Sani Hacıyev]] <small>(2005-2011)</small> * [[Azad Rzayev (tarixçi)|Azad Rzayev]] <small>(2012-2019)</small> * [[İbrahim Zeynalov (tarixçi)|İbrahim Zeynalov]] <small>(2019-)</small> |qrup19 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat<br>və kibernetika]] |siyahı19 = * [[Mustafa Vəliyev]] <small>(1972-1989)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(1989-2000)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(2005-2007)</small> * [[Məhəmməd Mehdiyev]] <small>(2008-)</small> |qrup20 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsi|Tibb]] |siyahı20 = |aşağı = Qeyd 1: 1919-cu il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsi|Tibb fakültəsi]] əsasında 1930-cu il tarixində [[Azərbaycan Tibb Universiteti]] yaradılmışdır.<br>Qeyd 2: 1919-cu il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix-filologiya fakültəsi]] 1923-cü il tarixindən İctimai-elmlər fakültəsi adı altında fəaliyyət göstərmişdir. 1919-cu il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] ilə birləşdirilən [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix-filologiya fakültəsi]] əsasında 1924-cü il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Pedaqoji fakültəsi|Pedaqoji fakültəsi]] təşkil olunmuşdur.<br>Qeyd 3: 1920-ci il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] 1958-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 4: 1944-cü il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] 1991-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 5: 1992-ci il tarixində təşkil olunmuş [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat fakültəsi]] 2018-ci il tarixində təsis edilmiş [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]nun tərkibinə verilmişdir. }} == Şamaxı quberniyası == {{Navbox |name = Şamaxı quberniyasının qubernatorları |title = [[Şamaxı quberniyası]]nın qubernatorları |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Rusiya imperiyası]] |list1 = |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Şamaxı quberniyası]] Çarın 14 dekabr 1846-cı il tarixli fərmanı ilə təsis edilmişdir. [[Şamaxı zəlzələsi (1859)|1859-cu ildə baş vermiş Şamaxı zəlzələsinin]] ardından, Çarın 6 dekabr 1859-cu il tarixli fərmanı ilə ləğv edilmiş, mərkəzi [[Bakı]]ya köçürülərək yeni [[Bakı quberniyası]] təsis edilmişdir.''</small> }} kv7cfocnyg21enw2p1phj1tizidafc1 6547364 6547249 2022-07-24T16:36:09Z Dr.Wiki54 88744 /* BDU */ wikitext text/x-wiki == Cəfərabad == {{Navbox |name = Cəfərabad rayonunun rəhbərləri |title = [[Cəfərabad rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Cəfərabad rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Cəfərabad rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Daşkəsən sənaye rayonu == {{Navbox |name = Daşkəsən sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Daşkəsən sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Daşkəsən sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon tərkibinə [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhər]] və [[Daşkəsən qəsəbəsi|Daşkəsən qəsəbə]] sovetləri daxil edilmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən sənaye rayonu]] ləğv edilmiş, ərazisində yenidən müstəqil [[Daşkəsən rayonu]] yaradılmışdır.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Daşkəsən sənaye rayonu]]na Daşkəsən Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Göynük == {{Navbox |name = Göynük rayonunun rəhbərləri |title = [[Göynük rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Göynük rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Göynük rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Xıllı == {{Navbox |name = Xıllı rayonunun rəhbərləri |title = [[Xıllı rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Məmmədtağı Nağıyev]] <small>(1950–1952)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xıllı rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. 11 fevral 1940-cı il tarixində ərazisinin bir hissə hesabına [[Neftçala rayonu]] təşkil olunmuşdur. [[Xıllı rayonu]] 24 sentyabr 1955-ci il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi isə [[Neftçala rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Xudat == {{Navbox |name = Xudat rayonunun rəhbərləri |title = [[Xudat rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Nemət Abdullayev]] <small>(1950–)</small> * [[Məmmədmusa Tahirov]] <small>(1952–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xudat rayonu]] 8 oktyabr 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Xudat rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv edilmişdir.''</small> }} == Qazıməmməd == {{Navbox |name = Qazıməmməd rayonunun rəhbərləri |title = [[Qazıməmməd rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Davud Zaliyev]] <small>(1953–)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Qazıməmməd rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Qazıməmməd rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi [[Əli Bayramlı rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Neftçala sənaye rayonu == {{Navbox |name = Neftçala sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Neftçala sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Neftçala sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Bankə (qəsəbə)|Bankə qəsəbə]] və [[26 Bakı komissarı (qəsəbə)|26 Bakı komissarı qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Neftçala sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilərək [[Salyan rayonu]]na birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Neftçala sənaye rayonu]]na Neftçala Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Səfərəliyev == {{Navbox |name = Səfərəliyev rayonunun rəhbərləri |title = [[Səfərəliyev rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Adil Vəliyev (siyasətçi, 1909)|Adil Vəliyev]] <small>(1942–1948)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Hacı Abdullayev]] <small>(1942–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Səfərəliyev rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində [[Gəncə|Kirovabad şəhərinin]] rayonu olaraq təşkil olunmuşdur. [[Səfərəliyev rayonu]] 16 yanvar 1940-cı il tarixində respublika tabeli rayona çevrilmişdir. 28 yanvar 1954-cü il tarixində [[Samux rayonu]] ləğv edilərək [[Səfərəliyev rayonu]]na birləşdirilmişdir. 4 dekabr 1959-cu il tarixində [[Səfərəliyev rayonu]] ləğv edilərək ərazisi [[Gəncə|Gəncə şəhərinə]] birləşdirilmişdir.''</small> }} == Yevlax sənaye rayonu == {{Navbox |name = Yevlax sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Yevlax sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Yevlax sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Yevlax|Yevlax şəhər]] və [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Yevlax sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilmişdir. [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetliyi [[Goranboy rayonu|Qasım İsmayılov rayonuna]] birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Yevlax sənaye rayonu]]na Yevlax Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir.''</small> }} == ADY xətləri == {{Navbox |name = Azərbaycan dəmiryol xətləri |title = Azərbaycan dəmiryol xətləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |image = [[Fayl:Azerbaycan Demir Yollari logo.svg|75px]] |group1 = Sərnişin |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Abşeron dairəvi dəmir yolu]] ** [[Bakı-Sumqayıt qatarı]] * [[Bakı-Gəncə qatarı]] * [[Ləki-Qəbələ dəmiryol xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bərdə-Ağdam dəmir yolu xətti]] * [[Dəliməmmədli-Kəlbəcər dəmir yolu xətti]] * [[Füzuli-Şuşa dəmir yolu xətti]] * [[Horadiz-Ağbənd dəmir yolu xətti]] * [[Xaçmaz-Quba-Şahdağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group2 = Yük daşıma |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı-Yalama dəmir yolu]] * [[Ələt-Culfa dəmir yolu]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Astara-Rəşt-Qəzvin dəmiryolu]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Gədəbəy ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Poti-Bakı dəmir yolu]] * [[Zaqafqaziya dəmiryolu]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group3 = Qarışıq |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı–Moskva dəmir yolu]] * [[Nabran ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–Tbilisi dəmir yolu]] * [[Bakı–Tbilisi–Qars dəmir yolu xətti]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–İcevan dəmir yolu xətti]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Güzdək–Qaradağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |aşağının stili = background:#ADD8E6 |aşağı = }}<noinclude> </noinclude> == BDU == {{Navbox |name = Bakı Dövlət Universiteti fakültələrinin dekanları |title = '''[[Bakı Dövlət Universiteti]] fakültələrinin dekanları''' |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = |groupstyle = |image = |qrup1 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi|Beynəlxalq<br>münasibətlər<br>və iqtisadiyyat]] |siyahı1 = * [[Mahmud Quliyev (dekan)|Mahmud Quliyev]] <small>(1991-1992)</small> * [[Sədiyar Zeynalov]] <small>(1992-1996)</small> * [[Zeynalabidin Həsənalıyev]] <small>(1996-2022)</small> * [[Laçın Abışov]] <small>(2022-)</small> |qrup2 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]] |siyahı2 = * D.A.Şutov <small>(1934-1935)</small> * [[Afət Məmmədova]] <small>(2022–)</small> |qrup3 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] |siyahı3 = * [[Şəkər Məmmədova]] <small>(2017-)</small> |qrup4 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsi|Ekologiya və torpaqşünaslıq]] |siyahı4 = * [[Akif Ağbabalı]] <small>(2011-)</small> |qrup5 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya]] |siyahı5 = * [[Həbibullah Səmədzadə]] <small>(1945-1947)</small> * [[Cəfər Xəndan]] <small>(1947-1949)</small> * [[Məmməd Cəfər]] <small>(1949-1951)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1951-1953)</small> * [[Muxtar Hüseynzadə]] <small>(1953-1957)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1957-1959)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1959-1962)</small> * [[Əlövsət Abdullayev]] <small>(1962-1967)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1967-1974)</small> * [[Əkbər Ağayev (tənqidçi)|Əkbər Ağayev]] <small>(1974-1976)</small> * [[Firudin Hüseynov (dilçi)|Firudin Hüseynov]] <small>(1976-1980)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1980-1990)</small> * [[Aqil Hacıyev]] <small>(1990-1992)</small> * [[Nizami Cəfərov (deputat)|Nizami Cəfərov]] <small>(1994-2001)</small> * [[Qara Namazov]] <small>(2002-2006)</small> * [[Elbrus Əzizov]] <small>(2006-2011)</small> * [[Məhərrəm Vəliyev]] <small>(2011-2016)</small> * [[Elçin Məmmədov (filoloq)|Elçin Məmmədov]] <small>(2016-)</small> |qrup6 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat]] |siyahı6 = * V.F.Razdorski * [[Mikayıl Xıdırzadə]] <small>(1938-)</small> * ''[[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952)</small>'' * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952-1956)</small> |qrup7 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika]] |siyahı7 = * [[Mədət Sərdarlı]] * [[Kəriş Köçərli]] <small>(1963-1965)</small> * [[Abdulla Muxtarov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Əlicavad Cavadov]] <small>(1967-1970)</small> * [[Faiq Sadıxov]] <small>(1973-1978)</small> * [[Sabir Hacıyev (fizik)|Sabir Hacıyev]] <small>(1978-1988)</small> * [[Əhməd Abdinov]] <small>(1988-1989)</small> * [[Qəhrəman Ağayev]] <small>(1989-1994)</small> * [[Rəsul Muradov]] <small>(1994-2004)</small> * [[Rasim Məmmədov (fizik)|Rasim Məmmədov]] <small>(2004-2012)</small> * [[Məhəmmədəli Ramazanov]] <small>(2012-2022)</small> * [[Bəxtiyar Paşayev]] <small>(2022-)</small> |qrup8 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya]] |siyahı8 = * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Adil Xasayev]] <small>(1992-2016)</small> * [[Məhluqə Məmmədova]] <small>(2016-2022)</small> * [[Mamoy Mansurov]] <small>(2022-)</small> |qrup9 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-<br>coğrafiya]] |siyahı9 = * [[Əziz Əsgərov]] * [[Abdulla Şahbazov]] * [[Hadı Əliyev]] * [[Səttar Süleymanov]] <small>(1952-1963)</small> * [[Ramiz Sultanov]] <small>((1963-1965)</small> * [[Mürsəl Həsənov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Rizvan Piriyev]] <small>(1967-1972)</small> * [[Vasif Babazadə]] <small>(1973-1981)</small> * [[Qədir Sultanov]] <small>(1981-1986)</small> * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1986-1991)</small> |qrup10 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq]] |siyahı10 = * A.O.Mişel <small>(1928-1930)</small> * ''M.Y.Quliyev <small>(1933-1936)</small>'' * [[Qasım Cəfərov]] <small>(1936-1952)</small> * [[Qurban Məmmədov (hüquqşünas)|Qurban Məmmədov]] <small>(1952-1962)</small> * [[Məmməd Xələfov]] <small>(1962-1980)</small> * [[İsa Məmmədov (hüquqşünas)|İsa Məmmədov]] <small>(1980-1985)</small> * [[Firudin Səməndərov]] <small>(1985-1989)</small> * [[Məmmədxan Rəsulov]] <small>(1989-1998)</small> * [[Namiq Əliyev (səfir)|Namiq Əliyev]] <small>(2001-2002)</small> * [[Yusif Mehdiyev]] <small>(2002-2003)</small> * [[Kamilə Sarıcalinskaya]] <small>(2003-2007)</small> * ''[[Firudin Səməndərov]] <small>(2007-2011)</small>'' * [[Əmir Əliyev (hüquqşünas)|Əmir Əliyev]] <small>(2011-2022)</small> * [[Zaur Əliyev (hüquqşünas)|Zaur Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup11 = [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat]] |siyahı11 = * [[Vasim Məmmədəliyev]] <small>(1992-2018)</small> |qrup12 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika]] |siyahı12 = * [[Nurəddin Babayev (jurnalist)|Nurəddin Babayev]] <small>(1969-1970)</small> * [[Şirməmməd Hüseynov]] <small>(1970-1976)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1976-1979)</small> * [[Tofiq Rüstəmov]] <small>(1979-1988)</small> * [[Nəriman Zeynalov]] <small><small>Kiçik mətn</small>(1979)</small> * [[Akif Rüstəmov (jurnalist)|Akif Rüstəmov]] <small>(1989-1999)</small> * [[Yalçın Əlizadə]] <small>(1999-2012)</small> * [[Şamil Vəliyev]] <small>(2012-2016)</small> * [[Cahangir Məmmədli]] <small>(2016-2017)</small> * [[Vüqar Zifəroğlu]] <small>(2017-)</small> |qrup13 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya]] |siyahı13 = * [[Məmmədəmin Əfəndiyev]] <small>(1934-1937)</small> * [[Murtuza Əhmədli]] <small>(1937-1938)</small> * [[Mədət İsgəndərov]] <small>(1938-1939)</small> * [[Səttar Əbilov]] <small>(1939-1946)</small> * [[İslam Əlizadə]] <small>(1946-1950)</small> * [[Cümşüd Zülfüqarlı]] <small>(1950-1952)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1952-1957)</small> * [[Qiyas Abdullayev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Cəbrayıl Hüseynov (kimyaçı)|Cəbrayıl Hüseynov]] <small>(1960-1967)</small> * [[Bəşir Mirzəyev]] <small>(1967-1975)</small> * [[Fikrət Babayev (kimyaçı)|Fikrət Babayev]] <small>(1975-1978)</small> * [[Dəmir Qəmbərov]] <small>(1978-1981)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1981-1983)</small> * [[Ənvər Bəşirov]] <small>(1983-1988)</small> * [[Valeh İsmayılov]] <small>(1988-1993)</small> * [[Abel Məhərrəmov]] <small>(1993-1999)</small> * [[Eldar Əhmədov]] <small>(1999-2006)</small> * [[Abdulsəyid Əzizov]] <small>(2006-2021)</small> * [[Fuad Kərimli]] <small>(2022-)</small> |qrup14 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaçılıq-<br>informasiya]] |siyahı14 = * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1962-1970)</small> * [[Zöhrab Əliyev]] <small>(1970-1979)</small> * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1979-1993)</small> * [[Xəlil İsmayılov]] <small>(1993-2012)</small> * [[Azad Qurbanov]] <small>(2012-2020)</small> * ''[[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2020-2022)</small>'' * [[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2022-)</small> |qrup15 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-<br>riyaziyyat]] |siyahı15 = * [[Əşrəf Hüseynov]] * [[Ələddin Mahmudov]] <small>(1965-1969)</small> * [[Mirabbas Qasımov]] * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1970-1972)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1972-1975)</small> * [[Rüstəm Sultanov]] * [[Arif Babayev (riyaziyyatçı)|Arif Babayev]] <small>(1979-1994)</small> * [[Sadiq Abdullayev]] <small>(1994-1999)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1999-2007)</small> * [[Nizaməddin İsgəndərov]] (-2022) * [[Ziyatxan Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup16 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Pedaqoji fakültəsi|Pedaqoji]] |siyahı16 = |qrup17 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər<br>və psixologiya]] |siyahı17 = * [[Əkbər Bayramov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Fazil Vahidov]] <small>(1992-2006)</small> * [[Hikmət Əlizadə]] <small>(2006-2022)</small> * [[Rövşən Cavadov (psixoloq)|Rövşən Cavadov]] <small>(2022-)</small> |qrup18 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq]] |siyahı18 = * P.Juze <small>(1922-)</small> * [[Aydan Xəndan]] <small>(2022-)</small> |qrup19 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix]] |siyahı19 = * [[Nikolay Dubrovski]] <small>(1919-)</small> * [[Leonid İşkov]] * [[Aleksandr Baqri]] * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] * [[Pyotr Fridolin]] * [[Boris Tixomirov]] * [[Zülfəli İbrahimov]] <small>(1948-1949)</small> * [[Məmməd Şıxlı]] <small>(1949-1950)</small> * [[Əliövsət Quliyev]] <small>(1950-1952)</small> * [[Qəzənfər Mehdiyev]] <small>(1953-1957)</small> * [[Məmməd Əfəndiyev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Məlik Orucov]] <small>(1960-1964)</small> * [[Səidə İmanzadə]] * [[Xəlil Əlimirzəyev]] <small>(1964-1966)</small> * [[Zakir Abdullayev]] <small>(1967-1970)</small> * [[Məmməd Qazıyev]] <small>(1970-1977)</small> * [[Mahal Məmmədov]] <small>(1977-1980)</small> * [[Miryusif Mirhadıyev]] <small>(1980-1986)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1986-1990)</small> * [[Eldar İsmayılov (tarixçi)|Eldar İsmayılov]] <small>(1991-1994)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1994-2005)</small> * [[Sani Hacıyev]] <small>(2005-2011)</small> * [[Azad Rzayev (tarixçi)|Azad Rzayev]] <small>(2012-2019)</small> * [[İbrahim Zeynalov (tarixçi)|İbrahim Zeynalov]] <small>(2019-)</small> |qrup20 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat<br>və kibernetika]] |siyahı20 = * [[Mustafa Vəliyev]] <small>(1972-1989)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(1989-2000)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(2005-2007)</small> * [[Məhəmməd Mehdiyev]] <small>(2008-)</small> |qrup21 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsi|Tibb]] |siyahı21 = |aşağı = Qeyd 1: 1919-cu il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsi|Tibb fakültəsi]] əsasında 1930-cu il tarixində [[Azərbaycan Tibb Universiteti]] yaradılmışdır.<br>Qeyd 2: 1919-cu il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix-filologiya fakültəsi]] 1923-cü il tarixindən İctimai-elmlər fakültəsi adı altında fəaliyyət göstərmişdir. 1919-cu il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] ilə birləşdirilən [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix-filologiya fakültəsi]] əsasında 1924-cü il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Pedaqoji fakültəsi|Pedaqoji fakültəsi]] təşkil olunmuşdur.<br>Qeyd 3: 1920-ci il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] 1958-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 4: 1944-cü il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] 1991-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 5: 1992-ci il tarixində təşkil olunmuş [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat fakültəsi]] 2018-ci il tarixində təsis edilmiş [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]nun tərkibinə verilmişdir. }} == Şamaxı quberniyası == {{Navbox |name = Şamaxı quberniyasının qubernatorları |title = [[Şamaxı quberniyası]]nın qubernatorları |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Rusiya imperiyası]] |list1 = |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Şamaxı quberniyası]] Çarın 14 dekabr 1846-cı il tarixli fərmanı ilə təsis edilmişdir. [[Şamaxı zəlzələsi (1859)|1859-cu ildə baş vermiş Şamaxı zəlzələsinin]] ardından, Çarın 6 dekabr 1859-cu il tarixli fərmanı ilə ləğv edilmiş, mərkəzi [[Bakı]]ya köçürülərək yeni [[Bakı quberniyası]] təsis edilmişdir.''</small> }} iajxti4q885mny3ypechsh9xpxcfl8t 6547370 6547364 2022-07-24T16:38:50Z Dr.Wiki54 88744 /* BDU */ wikitext text/x-wiki == Cəfərabad == {{Navbox |name = Cəfərabad rayonunun rəhbərləri |title = [[Cəfərabad rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Cəfərabad rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Cəfərabad rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Daşkəsən sənaye rayonu == {{Navbox |name = Daşkəsən sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Daşkəsən sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Daşkəsən sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon tərkibinə [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhər]] və [[Daşkəsən qəsəbəsi|Daşkəsən qəsəbə]] sovetləri daxil edilmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən sənaye rayonu]] ləğv edilmiş, ərazisində yenidən müstəqil [[Daşkəsən rayonu]] yaradılmışdır.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Daşkəsən sənaye rayonu]]na Daşkəsən Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən|Daşkəsən şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Göynük == {{Navbox |name = Göynük rayonunun rəhbərləri |title = [[Göynük rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Göynük rayonu]] 30 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Göynük rayonu]] 1931-ci ilin fevral ayında ləğv edilmişdir.''</small> }} == Xıllı == {{Navbox |name = Xıllı rayonunun rəhbərləri |title = [[Xıllı rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Məmmədtağı Nağıyev]] <small>(1950–1952)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xıllı rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. 11 fevral 1940-cı il tarixində ərazisinin bir hissə hesabına [[Neftçala rayonu]] təşkil olunmuşdur. [[Xıllı rayonu]] 24 sentyabr 1955-ci il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi isə [[Neftçala rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Xudat == {{Navbox |name = Xudat rayonunun rəhbərləri |title = [[Xudat rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Nemət Abdullayev]] <small>(1950–)</small> * [[Məmmədmusa Tahirov]] <small>(1952–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Xudat rayonu]] 8 oktyabr 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Xudat rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv edilmişdir.''</small> }} == Qazıməmməd == {{Navbox |name = Qazıməmməd rayonunun rəhbərləri |title = [[Qazıməmməd rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Davud Zaliyev]] <small>(1953–)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Qazıməmməd rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində təşkil olunmuşdur. [[Qazıməmməd rayonu]] 4 dekabr 1959-cu il tarixində ləğv olunmuş, ərazisi [[Əli Bayramlı rayonu]]na birləşdirilmişdir.''</small> }} == Neftçala sənaye rayonu == {{Navbox |name = Neftçala sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Neftçala sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Neftçala sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Bankə (qəsəbə)|Bankə qəsəbə]] və [[26 Bakı komissarı (qəsəbə)|26 Bakı komissarı qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Neftçala sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilərək [[Salyan rayonu]]na birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Neftçala sənaye rayonu]]na Neftçala Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Neftçala|Neftçala şəhəri]] yenidən rayon tabeli şəhərə çevrilmişdir.''</small> }} == Səfərəliyev == {{Navbox |name = Səfərəliyev rayonunun rəhbərləri |title = [[Səfərəliyev rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Adil Vəliyev (siyasətçi, 1909)|Adil Vəliyev]] <small>(1942–1948)</small> |group2 = Rayon Zəhmətkeş Deputatları<br>Sovetinin İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = * [[Hacı Abdullayev]] <small>(1942–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Səfərəliyev rayonu]] 24 yanvar 1939-cu il tarixində [[Gəncə|Kirovabad şəhərinin]] rayonu olaraq təşkil olunmuşdur. [[Səfərəliyev rayonu]] 16 yanvar 1940-cı il tarixində respublika tabeli rayona çevrilmişdir. 28 yanvar 1954-cü il tarixində [[Samux rayonu]] ləğv edilərək [[Səfərəliyev rayonu]]na birləşdirilmişdir. 4 dekabr 1959-cu il tarixində [[Səfərəliyev rayonu]] ləğv edilərək ərazisi [[Gəncə|Gəncə şəhərinə]] birləşdirilmişdir.''</small> }} == Yevlax sənaye rayonu == {{Navbox |name = Yevlax sənaye rayonunun rəhbərləri |title = [[Yevlax sənaye rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = |group2 = Şəhər Zəhmətkeş Deputatları<br>Soveti İcraiyyə Komitəsi<br>sədrləri |list2 = }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Yevlax sənaye rayonu]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində təşkil edilmişdir. Rayon [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] mərkəz olmaqla [[Yevlax|Yevlax şəhər]] və [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetlərindən ibarət olmuşdur. [[Yevlax sənaye rayonu]] 6 yanvar 1965-ci il tarixində ləğv edilmişdir. [[Naftalan|Naftalan qəsəbə]] sovetliyi [[Goranboy rayonu|Qasım İsmayılov rayonuna]] birləşdirilmişdir.<br>Qeyd 2: 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Yevlax|Yevlax şəhəri]] respublika tabeli şəhərə çevrilmiş və [[Yevlax sənaye rayonu]]na Yevlax Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Soveti xidmət etmişdir.''</small> }} == ADY xətləri == {{Navbox |name = Azərbaycan dəmiryol xətləri |title = Azərbaycan dəmiryol xətləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |image = [[Fayl:Azerbaycan Demir Yollari logo.svg|75px]] |group1 = Sərnişin |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Abşeron dairəvi dəmir yolu]] ** [[Bakı-Sumqayıt qatarı]] * [[Bakı-Gəncə qatarı]] * [[Ləki-Qəbələ dəmiryol xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bərdə-Ağdam dəmir yolu xətti]] * [[Dəliməmmədli-Kəlbəcər dəmir yolu xətti]] * [[Füzuli-Şuşa dəmir yolu xətti]] * [[Horadiz-Ağbənd dəmir yolu xətti]] * [[Xaçmaz-Quba-Şahdağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group2 = Yük daşıma |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı-Yalama dəmir yolu]] * [[Ələt-Culfa dəmir yolu]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Astara-Rəşt-Qəzvin dəmiryolu]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Gədəbəy ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Poti-Bakı dəmir yolu]] * [[Zaqafqaziya dəmiryolu]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |group3 = Qarışıq |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = İşlək |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Bakı–Moskva dəmir yolu]] * [[Nabran ensiz dəmiryolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–Tbilisi dəmir yolu]] * [[Bakı–Tbilisi–Qars dəmir yolu xətti]] }} |group2 = Bağlı |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = |group2 = Beynəlxalq |list2 = * [[Bakı–İcevan dəmir yolu xətti]] }} |group3 = Plan və ya<br>tikinti |list3 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |groupstyle = background: #ADD8E6; color: #000000; |group1 = Daxili |list1 = * [[Güzdək–Qaradağ dəmir yolu xətti]] |group2 = Beynəlxalq |list2 = }} }} |aşağının stili = background:#ADD8E6 |aşağı = }}<noinclude> </noinclude> == BDU == {{Navbox |name = Bakı Dövlət Universiteti fakültələrinin dekanları |title = '''[[Bakı Dövlət Universiteti]] fakültələrinin dekanları''' |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = |groupstyle = |image = |qrup1 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat fakültəsi|Beynəlxalq<br>münasibətlər<br>və iqtisadiyyat]] |siyahı1 = * [[Mahmud Quliyev (dekan)|Mahmud Quliyev]] <small>(1991-1992)</small> * [[Sədiyar Zeynalov]] <small>(1992-1996)</small> * [[Zeynalabidin Həsənalıyev]] <small>(1996-2022)</small> * [[Laçın Abışov]] <small>(2022-)</small> |qrup2 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsi|Biologiya]] |siyahı2 = * D.A.Şutov <small>(1934-1935)</small> * [[Afət Məmmədova]] <small>(2022–)</small> |qrup3 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya]] |siyahı3 = * [[Şəkər Məmmədova]] <small>(2017-)</small> |qrup4 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Ekologiya və torpaqşünaslıq fakültəsi|Ekologiya və<br>torpaqşünaslıq]] |siyahı4 = * [[Akif Ağbabalı]] <small>(2011-)</small> |qrup5 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi|Filologiya]] |siyahı5 = * [[Həbibullah Səmədzadə]] <small>(1945-1947)</small> * [[Cəfər Xəndan]] <small>(1947-1949)</small> * [[Məmməd Cəfər]] <small>(1949-1951)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1951-1953)</small> * [[Muxtar Hüseynzadə]] <small>(1953-1957)</small> * [[Əli Sultanlı]] <small>(1957-1959)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1959-1962)</small> * [[Əlövsət Abdullayev]] <small>(1962-1967)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1967-1974)</small> * [[Əkbər Ağayev (tənqidçi)|Əkbər Ağayev]] <small>(1974-1976)</small> * [[Firudin Hüseynov (dilçi)|Firudin Hüseynov]] <small>(1976-1980)</small> * [[Ağamusa Axundov]] <small>(1980-1990)</small> * [[Aqil Hacıyev]] <small>(1990-1992)</small> * [[Nizami Cəfərov (deputat)|Nizami Cəfərov]] <small>(1994-2001)</small> * [[Qara Namazov]] <small>(2002-2006)</small> * [[Elbrus Əzizov]] <small>(2006-2011)</small> * [[Məhərrəm Vəliyev]] <small>(2011-2016)</small> * [[Elçin Məmmədov (filoloq)|Elçin Məmmədov]] <small>(2016-)</small> |qrup6 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat]] |siyahı6 = * V.F.Razdorski * [[Mikayıl Xıdırzadə]] <small>(1938-)</small> * ''[[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952)</small>'' * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1952-1956)</small> |qrup7 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika]] |siyahı7 = * [[Mədət Sərdarlı]] * [[Kəriş Köçərli]] <small>(1963-1965)</small> * [[Abdulla Muxtarov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Əlicavad Cavadov]] <small>(1967-1970)</small> * [[Faiq Sadıxov]] <small>(1973-1978)</small> * [[Sabir Hacıyev (fizik)|Sabir Hacıyev]] <small>(1978-1988)</small> * [[Əhməd Abdinov]] <small>(1988-1989)</small> * [[Qəhrəman Ağayev]] <small>(1989-1994)</small> * [[Rəsul Muradov]] <small>(1994-2004)</small> * [[Rasim Məmmədov (fizik)|Rasim Məmmədov]] <small>(2004-2012)</small> * [[Məhəmmədəli Ramazanov]] <small>(2012-2022)</small> * [[Bəxtiyar Paşayev]] <small>(2022-)</small> |qrup8 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya]] |siyahı8 = * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Adil Xasayev]] <small>(1992-2016)</small> * [[Məhluqə Məmmədova]] <small>(2016-2022)</small> * [[Mamoy Mansurov]] <small>(2022-)</small> |qrup9 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-<br>coğrafiya]] |siyahı9 = * [[Əziz Əsgərov]] * [[Abdulla Şahbazov]] * [[Hadı Əliyev]] * [[Səttar Süleymanov]] <small>(1952-1963)</small> * [[Ramiz Sultanov]] <small>(1963-1965)</small> * [[Mürsəl Həsənov]] <small>(1965-1967)</small> * [[Rizvan Piriyev]] <small>(1967-1972)</small> * [[Vasif Babazadə]] <small>(1973-1981)</small> * [[Qədir Sultanov]] <small>(1981-1986)</small> * [[Tofiq Şahsuvarov]] <small>(1986-1991)</small> |qrup10 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsi|Hüquq]] |siyahı10 = * A.O.Mişel <small>(1928-1930)</small> * ''M.Y.Quliyev <small>(1933-1936)</small>'' * [[Qasım Cəfərov]] <small>(1936-1952)</small> * [[Qurban Məmmədov (hüquqşünas)|Qurban Məmmədov]] <small>(1952-1962)</small> * [[Məmməd Xələfov]] <small>(1962-1980)</small> * [[İsa Məmmədov (hüquqşünas)|İsa Məmmədov]] <small>(1980-1985)</small> * [[Firudin Səməndərov]] <small>(1985-1989)</small> * [[Məmmədxan Rəsulov]] <small>(1989-1998)</small> * [[Namiq Əliyev (səfir)|Namiq Əliyev]] <small>(2001-2002)</small> * [[Yusif Mehdiyev]] <small>(2002-2003)</small> * [[Kamilə Sarıcalinskaya]] <small>(2003-2007)</small> * ''[[Firudin Səməndərov]] <small>(2007-2011)</small>'' * [[Əmir Əliyev (hüquqşünas)|Əmir Əliyev]] <small>(2011-2022)</small> * [[Zaur Əliyev (hüquqşünas)|Zaur Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup11 = [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat]] |siyahı11 = * [[Vasim Məmmədəliyev]] <small>(1992-2018)</small> |qrup12 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Jurnalistika]] |siyahı12 = * [[Nurəddin Babayev (jurnalist)|Nurəddin Babayev]] <small>(1969-1970)</small> * [[Şirməmməd Hüseynov]] <small>(1970-1976)</small> * [[Seyfulla Əliyev]] <small>(1976-1979)</small> * [[Tofiq Rüstəmov]] <small>(1979-1988)</small> * [[Nəriman Zeynalov]] <small><small>Kiçik mətn</small>(1979)</small> * [[Akif Rüstəmov (jurnalist)|Akif Rüstəmov]] <small>(1989-1999)</small> * [[Yalçın Əlizadə]] <small>(1999-2012)</small> * [[Şamil Vəliyev]] <small>(2012-2016)</small> * [[Cahangir Məmmədli]] <small>(2016-2017)</small> * [[Vüqar Zifəroğlu]] <small>(2017-)</small> |qrup13 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi|Kimya]] |siyahı13 = * [[Məmmədəmin Əfəndiyev]] <small>(1934-1937)</small> * [[Murtuza Əhmədli]] <small>(1937-1938)</small> * [[Mədət İsgəndərov]] <small>(1938-1939)</small> * [[Səttar Əbilov]] <small>(1939-1946)</small> * [[İslam Əlizadə]] <small>(1946-1950)</small> * [[Cümşüd Zülfüqarlı]] <small>(1950-1952)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1952-1957)</small> * [[Qiyas Abdullayev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Cəbrayıl Hüseynov (kimyaçı)|Cəbrayıl Hüseynov]] <small>(1960-1967)</small> * [[Bəşir Mirzəyev]] <small>(1967-1975)</small> * [[Fikrət Babayev (kimyaçı)|Fikrət Babayev]] <small>(1975-1978)</small> * [[Dəmir Qəmbərov]] <small>(1978-1981)</small> * [[Səkinə Ələkbərova]] <small>(1981-1983)</small> * [[Ənvər Bəşirov]] <small>(1983-1988)</small> * [[Valeh İsmayılov]] <small>(1988-1993)</small> * [[Abel Məhərrəmov]] <small>(1993-1999)</small> * [[Eldar Əhmədov]] <small>(1999-2006)</small> * [[Abdulsəyid Əzizov]] <small>(2006-2021)</small> * [[Fuad Kərimli]] <small>(2022-)</small> |qrup14 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsi|Kitabxanaçılıq-<br>informasiya]] |siyahı14 = * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1962-1970)</small> * [[Zöhrab Əliyev]] <small>(1970-1979)</small> * [[Abuzər Xələfov]] <small>(1979-1993)</small> * [[Xəlil İsmayılov]] <small>(1993-2012)</small> * [[Azad Qurbanov]] <small>(2012-2020)</small> * ''[[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2020-2022)</small>'' * [[Ələmdar Cabbarlı]] <small>(2022-)</small> |qrup15 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-<br>riyaziyyat]] |siyahı15 = * [[Əşrəf Hüseynov]] * [[Ələddin Mahmudov]] <small>(1965-1969)</small> * [[Mirabbas Qasımov]] * [[Qoşqar Əhmədov]] <small>(1970-1972)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1972-1975)</small> * [[Rüstəm Sultanov]] * [[Arif Babayev (riyaziyyatçı)|Arif Babayev]] <small>(1979-1994)</small> * [[Sadiq Abdullayev]] <small>(1994-1999)</small> * [[Qəmbər Namazov]] <small>(1999-2007)</small> * [[Nizaməddin İsgəndərov]] (-2022) * [[Ziyatxan Əliyev]] <small>(2022-)</small> |qrup16 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Pedaqoji fakültəsi|Pedaqoji]] |siyahı16 = |qrup17 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Sosial elmlər və psixologiya fakültəsi|Sosial elmlər<br>və psixologiya]] |siyahı17 = * [[Əkbər Bayramov]] <small>(1991-1992)</small> * [[Fazil Vahidov]] <small>(1992-2006)</small> * [[Hikmət Əlizadə]] <small>(2006-2022)</small> * [[Rövşən Cavadov (psixoloq)|Rövşən Cavadov]] <small>(2022-)</small> |qrup18 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi|Şərqşünaslıq]] |siyahı18 = * P.Juze <small>(1922-)</small> * [[Aydan Xəndan]] <small>(2022-)</small> |qrup19 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix]] |siyahı19 = * [[Nikolay Dubrovski]] <small>(1919-)</small> * [[Leonid İşkov]] * [[Aleksandr Baqri]] * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] * [[Pyotr Fridolin]] * [[Boris Tixomirov]] * [[Zülfəli İbrahimov]] <small>(1948-1949)</small> * [[Məmməd Şıxlı]] <small>(1949-1950)</small> * [[Əliövsət Quliyev]] <small>(1950-1952)</small> * [[Qəzənfər Mehdiyev]] <small>(1953-1957)</small> * [[Məmməd Əfəndiyev]] <small>(1957-1960)</small> * [[Məlik Orucov]] <small>(1960-1964)</small> * [[Səidə İmanzadə]] * [[Xəlil Əlimirzəyev]] <small>(1964-1966)</small> * [[Zakir Abdullayev]] <small>(1967-1970)</small> * [[Məmməd Qazıyev]] <small>(1970-1977)</small> * [[Mahal Məmmədov]] <small>(1977-1980)</small> * [[Miryusif Mirhadıyev]] <small>(1980-1986)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1986-1990)</small> * [[Eldar İsmayılov (tarixçi)|Eldar İsmayılov]] <small>(1991-1994)</small> * [[Yaqub Mahmudov]] <small>(1994-2005)</small> * [[Sani Hacıyev]] <small>(2005-2011)</small> * [[Azad Rzayev (tarixçi)|Azad Rzayev]] <small>(2012-2019)</small> * [[İbrahim Zeynalov (tarixçi)|İbrahim Zeynalov]] <small>(2019-)</small> |qrup20 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat və kibernetika fakültəsi|Tətbiqi riyaziyyat<br>və kibernetika]] |siyahı20 = * [[Mustafa Vəliyev]] <small>(1972-1989)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(1989-2000)</small> * [[Rizvan Paşayev]] <small>(2005-2007)</small> * [[Məhəmməd Mehdiyev]] <small>(2008-)</small> |qrup21 = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsi|Tibb]] |siyahı21 = |aşağı = Qeyd 1: 1919-cu il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsi|Tibb fakültəsi]] əsasında 1930-cu il tarixində [[Azərbaycan Tibb Universiteti]] yaradılmışdır.<br>Qeyd 2: 1919-cu il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix-filologiya fakültəsi]] 1923-cü il tarixindən İctimai-elmlər fakültəsi adı altında fəaliyyət göstərmişdir. 1919-cu il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] ilə birləşdirilən [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Tarix-filologiya fakültəsi]] əsasında 1924-cü il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Pedaqoji fakültəsi|Pedaqoji fakültəsi]] təşkil olunmuşdur.<br>Qeyd 3: 1920-ci il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsi|Fizika-riyaziyyat fakültəsi]] 1958-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsi|Mexanika-riyaziyyat fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsi|Fizika fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 4: 1944-cü il tarixində yaradılmış [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya-coğrafiya fakültəsi|Geologiya-coğrafiya fakültəsi]] 1991-ci il tarixində [[Bakı Dövlət Universitetinin Geologiya fakültəsi|Geologiya fakültəsi]] və [[Bakı Dövlət Universitetinin Coğrafiya fakültəsi|Coğrafiya fakültəsi]] olmaqla iki ayrı fakültəyə bölünmüşdür.<br>Qeyd 5: 1992-ci il tarixində təşkil olunmuş [[Bakı Dövlət Universitetinin İlahiyyat fakültəsi|İlahiyyat fakültəsi]] 2018-ci il tarixində təsis edilmiş [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]nun tərkibinə verilmişdir. }} == Şamaxı quberniyası == {{Navbox |name = Şamaxı quberniyasının qubernatorları |title = [[Şamaxı quberniyası]]nın qubernatorları |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Rusiya imperiyası]] |list1 = |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Şamaxı quberniyası]] Çarın 14 dekabr 1846-cı il tarixli fərmanı ilə təsis edilmişdir. [[Şamaxı zəlzələsi (1859)|1859-cu ildə baş vermiş Şamaxı zəlzələsinin]] ardından, Çarın 6 dekabr 1859-cu il tarixli fərmanı ilə ləğv edilmiş, mərkəzi [[Bakı]]ya köçürülərək yeni [[Bakı quberniyası]] təsis edilmişdir.''</small> }} id9m8fzw9lpzisgg09ii1lavr5ef8y7 0 709019 6547844 6361775 2022-07-25T07:50:20Z InternetArchiveBot 179784 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8 wikitext text/x-wiki '''Şençjen sürəti''' — [[Çin Xalq Respublikası|Çində]] sürətli inkişaf sürətini təsvir etmək üçün istifadə olunur. Bu ilk öncə [[Şençjen]] Beynəlxalq Ticarət Binasının “üç gün və bir bina” nın inşaat sürətindən qaynaqlanır. İslahat və açılışdan sonra Şençjen Xüsusi İqtisadi Bölgəsinin sürətli inkişafı üçün metafora kimi istifadə edilmişdir.<ref>[http://jingji.cntv.cn/special/shenzhen30/20100825/103471.shtml How was the "Shenzhen Speed" born in three days and one floor]China Central Television.</ref><ref>[https://www.cscec.com.cn/ztzl_new/mhsjd81_new/bq/201812/2899542.html Shenzhen Speed] China State Construction Engineering Corporation.</ref><ref>[https://www.reuters.com/article/shenzhen-xiongan-reform-0111-plan-fri-idCNKCS1P50G0 Overview: From "Shenzhen Speed" to "]Xiongan Quality"[https://www.reuters.com/article/shenzhen-xiongan-reform-0111-plan-fri-idCNKCS1P50G0 a new model of reform created by China with all its strength . ]</ref> Daha çox bilinən şüarlar arasında "[[Zaman puldur, səmərəlilik həyatdır|zaman puldur, səmərəlilik həyatdır]]" şüarı yer alır.<ref>[http://phtv.ifeng.com/program/fhdsy/200811/1118_1720_883709.shtml Deng Xiaoping's southern tour to eliminate disputes. Time is money. Efficiency is life]</ref> == Tarix == 1979-cu ildən bəri Şençjen, kiçik bir balıqçı kəndindən Çində adambaşına gəlir səviyyəsinin ən yüksək olduğu dünyanın ən vacib texnoloji mərkəzlərindən birinə çevrildi. 1984 və 1992-ci illərdə, o vaxt Çinin öndə gedən lideri və "İslahat və Açılışın Baş Memarı" olan [[Den Syaopin]], "Şençjen sürətini" və [[Çinin xüsusi iqtisadi zonaları|Xüsusi iqtisadi zonaların]] inkişaf modelini təsdiqləmək üçün Şençjenə yoxlama turları təşkil etdi. Bu xüsusi yanaşma “Çin Xüsusiyyətləri ilə [[Sosializm]]” olaraq bilinir. Den Syaopin bu yeni iqtisadi metoddan 1982-ci ilin sentyabrında Çin Kommunist Partiyasının On ikinci Milli Konqresindəki açılış nitqi zamanı danışdı:<br> ''"Modernləşdirmə proqramımızı həyata keçirərkən Çin həqiqətlərindən çıxış etməliyik. Həm inqilabda, həm də inşaatda xarici ölkələrdən də öyrənməli və təcrübələrindən istifadə etməliyik, ancaq xarici təcrübənin mexaniki tətbiqi və xarici modellərin kopyalanması bizi heç yerə aparmayacaq. Bu baxımdan çox dərs keçdik. [[Marksizm|Marksizmin]] universal həqiqətlərini Çinin konkret reallıqları ilə birləşdirməli, öz yolumuzu alovlandırmalı və Çin xüsusiyyətlərinə sahib bir sosializm qurmalıyıq - uzun tariximizi nəzərdən keçirdikdən sonra əldə etdiyimiz əsas nəticə budur."''<br> Çin İnşaat Üçüncü Mühəndislik Bürosunun bir şirkəti 1982-ci ilin oktyabrından 1985-ci ilin dekabrınadək olan 37 ay ərzində Şençjen Beynəlxalq Ticarət Mərkəzinin tikintisi zamanı bir mərtəbəli bina inşa etmək üçün üç günlik bir rekord etdi. O zaman Çin Dünya Ticarət Mərkəzinin tikinti prosesi Şençjen şəhərsalma quruluşunun tipik bir nümunəsi olaraq bildirildi və geniş şəkildə tanıdldı.<ref>{{Cite web |title=floor for three days! "Shenzhen Speed" writes "Chinese miracle" |url=http://www.jzsbs.com/index.php/Home/Index/detail?id=10963 |access-date=2021-06-26 |archive-date=2020-10-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201001223245/http://jzsbs.com/index.php/Home/Index/detail?id=10963 |url-status=dead }}</ref> O zaman [[KİV]]-lər Şençjen-dən bəhs etdikdə, istifadə etdikləri lüğətə "Şençjen Sürəti" və "Üç gün və bir mərtəbə" daxil olunurdu.<ref>[http://www.xinhuanet.com/2018-10/07/c_1123525282.htm From "Shenzhen Speed" to "China Height" ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20210209182710/http://www.xinhuanet.com/2018-10/07/c_1123525282.htm |date=2021-02-09 }}Records of[http://www.xinhuanet.com/2018-10/07/c_1123525282.htm Innovation and Development of Shenzhen Special Economic Zone] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20210209182710/http://www.xinhuanet.com/2018-10/07/c_1123525282.htm |date=2021-02-09 }}Xinhua Net</ref> == Digər amillər == Şençjen Beynəlxalq Ticarət Binasının yüksək sürətli tikintisi bəzi təbii amillərdən faydalanır. Məsələn, Şençjendə iqlimə görə betonun qatılaşma müddəti Çin ərazisində bir çox şəhərdən daha qısadır. İnsan amilləri də var. Məsələn, tikinti zamanı qatılığı sürətləndirən bir qatılaşdırıcı maddə əlavə olunur, buna görə beton töküldükdən sonra daha sürətli qatıla bilər. Bundan əlavə, tikintidə çoxmərtəbəli döşəmə lövhəsindən istifadə edilmişdir. Yenidən qurulmaq üçün alt təbəqənin tamamlanmasını gözləmək və lövhəni götürmək lazım deyil, bu da çox vaxta qənaət edir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Çin iqtisadiyyatı]] gvuflv1y42ntgox8gsgfqwuxj5pnjol 0 709256 6547246 6153808 2022-07-24T15:09:16Z InternetArchiveBot 179784 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.8 wikitext text/x-wiki [[Çin Xalq Respublikası|Çin]]-[[Sinqapur]] '''Sujou Sənaye Parkı''' (sadələşdirilmiş [[Çin dili]]: 中国 — 新加坡 苏州 工业 园区; ənənəvi Çin dili: 中國 — 新加坡 蘇州 工業 園區; [[pinyin]]: Zhōngguó — Xīnjiāpō Sūzhōu Gōngyè Yuán Qū) və ya qısaca SSP (Sujou Sənaye Parkı), bir az Sinqapur təsiri olan Sujou şəhərində yerləşən bir [[qraflıq]] səviyyəsində inzibati ərazidir. == Təməl == 1992-ci ildə Sinqapur təcrübəsi ilə müasir bir sənaye qəsəbəsinin inkişafı fikri irəli sürüldü. Çinin mərhum öndə gələn lideri [[Den Syaopin]] Çinin cənubundakı ərazilərə turu zamanı dedi: "Sinqapur yaxşı ictimai qaydaya malikdir və yaxşı idarə olunur. Onların təcrübələrini öyrənməli və onlardan daha yaxşı idarə etməyi öyrənməliyik."<br> Dəyirmi müzakirələrdən və ərazi araşdırmalarından sonra hər iki hökumət Sujounun şərqində müasir bir sənaye parkının inkişaf etdirilməsində güclərini birləşdirməyə qərar verdi. 26 fevral 1994-cü il tarixində Çin Baş nazirinin müavini Li Lanqing və Sinqapurun baş naziri Lee Kuan Yu Çin-Sinqapur Sujou Sənaye Parkının (ÇS-SSP) birgə inkişafına dair saziş imzaladılar.<ref>Alexius A. Pereira (2003) State Collaboration and Development Strategies: The Case of the China Singapore Suzhou Industrial Park (1992–2002). London: Routledge.</ref> == Coğrafiya == SSP-in ümumi sahəsi 288 km2-dir, bunun da Çin-Sinqapur əməkdaşlıq sahəsi 1,2 milyonluq planlı yaşayış əhalisi ilə 80 km2-i əhatə edir. Çin Baş nazirinin müavini Vu Yi və Sinqapur Baş nazirinin müavini Vong Kan Sengin rəhbərlik etdiyi Çin-Sinqapur Birgə İdarəetmə Şurası, SSP-in inkişafına istiqamət vermək üçün hər il iclas keçirir.<ref>[http://rightsite.asia/en/industrial-zone/suzhou-industrial-park/ "Suzhou Industrial Park"]RightSite.asia. 1994–02-26</ref> Jinji gölü Sujou Sənaye Parkının mərkəzi hissəsində yerləşən kiçik şirin su gölüdür. 7.18 kvadrat kilometr ərazini tutur və ortalama dərinliyi 2,5 −3 metrdir. Göldə iki süni ada var.<ref>[http://www.sipjinjilake.com/ 金鸡湖景区]</ref> Duşu Gölü, Sujou Sənaye Parkının cənub hissəsində, sahəsi 9.48 kvadrat kilometr olan kiçik bir şirin su gölüdür. == İqtisadiyyat == 2019-cu ildə parkın [[ABŞ]]-Çin ticarət müharibəsindən təsirləndiyinə dair məlumatlar yayılmışdı, ixracat 2018 rəqəmləri ilə müqayisədə 2019-cu ilin ilk yeddi ayında yüzdə 10 azalmış, idxal isə eyni dövrdə yüzdə 15 azalmışdır.<ref>[https://www.scmp.com/economy/china-economy/article/3027310/trade-war-and-economic-slowdown-leave-giant-chinese "In a giant industrial estate, Chinese officials scramble to keep foreign tenants"]South China Morning Post.</ref> == Təhsil == Hökumətin əsas layihələrindən biri olan Sujou Duşu Gölü Ali Təhsil Şəhəri var. Duşu gölünün şərqində yerləşən bu təhsil mərkəzinin, ümumi sahəsi 25 km2-dir və 2016-cı ilədək 100.000 tələbə olacağı gözlənilirdi. Məqsəd yaxşı təhsil, qabaqcıl texnologiya və xoş bir yaşayış mühiti təklif etməkdir. Bu ərazidə yerli Çin universitetləri və digər ölkələrin universitetləri də daxil olmaqla bir çox universitet yerləşir. Bu toplum savadlı və yaradıcı insanlar yetişdirməyə yönəlmişdir. Sahə kitabxanalar, əyləncə məkanları, parklar, idman mərkəzi və yaşayış yerləri daxil olmaqla imkanlar təklif edir. Venxing Plaza və Hanlin Plaza bir çox kiçik restoran və mağazaların məşhur yerləridir. Duşu Gölü Kitabxanası Milli Rəqəmsal Kitabxananın təcrübə kitabxanasıdır. Əsas universitetlərə Sujou Universiteti, Xi'an Jiaotong-Liverpool Universiteti və Çin Renmin Universitetinin Sujou Kampusu daxildir.<ref>[https://web.archive.org/web/20120207190541/http://www.sipedi.com/front/ 苏州独墅湖高等教育区]. Sipedi.com.</ref> == Sonrakı uğur == 2001-ci ildə, Sinqapur sənaye parkında payını azaltdıqdan bir il sonra park 3.8 milyon dollarlıq ilk mənfəət əldə etdi. SSP əvvəlcə bir çox uğursuzluqla üzləşdı, lakin 25 ildən sonra uğurlu oldu.<ref>[https://www.singapore-window.org/sw01/011206fe.htm "The new frontier] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160303231833/http://www.singapore-window.org/sw01/011206fe.htm |date=2016-03-03 }}Ben Dolven,[https://en.wikipedia.org/wiki/Far_Eastern_Economic_Review , Far Eastern Economic Review, ]</ref> 2020-ci ildən etibarən SSP, vergi gəlirinə təxminən 800 milyard [[yuan]] (119,11 milyard [[dollar]]) qatqı təmin etdi və xarici ticarət həcmində 1 trilyon dollardan çox qazandı.<ref>[http://www.chinadaily.com.cn/cndy/2019-04/12/content_37457505.htm "Suzhou Industrial Park celebrates 25 years"]China daily</ref> [[Koreya]] hökumətləri, SSP-in uğurunu görərək Kaesong Sənaye Bölgəsini modelləşdirdilər.<ref>[http://news.sohu.com/20130817/n384395761.shtml "外媒：韩朝欲国际化开城园区 效仿苏州工业园"]</ref> SSP-dən sonra modelləşdirilən digər bir sənaye parkı Çin-[[Belarus]] Sənaye Parkıdır.<ref>{{Cite web |title="Interview: China-Belarus Industrial Park propels Belarusian economy" |url=http://www.xinhuanet.com/english/2018-08/11/c_137383743.htm |access-date=2021-06-28 |archive-date=2018-08-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180818211915/http://www.xinhuanet.com/english/2018-08/11/c_137383743.htm |url-status=dead }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Çin iqtisadiyyatı]] igttfblkes0ludjvcgjs009b2ehb5ej 0 719685 6547576 6542056 2022-07-24T20:41:08Z 5.178.11.94 wikitext text/x-wiki {{Musiqiçi |orijinal adı = Röya Məmmədova<ref name="r12">{{cite web |title=“Hansı Xalq artistlərinin məni gözü götürmədiyini bilirəm” |url=https://qafqazinfo.az/news/detail/hansi-xalq-artistlerinin-meni-gozu-goturmediyini-bilirem-334244 |website=qafqazinfo.az |archivedate=15 sentyabr 2021 |language=az |quote=müğənni Hiss (Röya Məmmədova)}}</ref> |şəkil = Hiss.JPG |ləqəbi = Hiss |vətəndaşlığı = {{AZE}} |milliyyəti =azərbaycanlı |mənşə = [[Azərbaycanlı]] |üslub = [[Pop]], [[Hip-hop]] |fəaliyyət illəri= 2018 – {{h.h.}} |albom şirkəti = Warner Music }} '''Hiss''' (tam adı: ''Röya Məmmədli''; {{DVTY}}) — azərbaycanlı müğənni.<ref name="r1">{{cite web |title=Hiss: "Geyimimə çox şərhlər gəlir. Dəhşət çox!" |url=https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan-51719804 |website=bbc.com |publisher=BBC News Azərbaycanca |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200310121822/https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan-51719804 |archivedate=10 mart 2020 |language=az}}</ref><ref name="r15">{{cite web |title="Rap müziğimizin sözlerinde Dağlık Karabağ'a döneceğiz derken, şimdi 'artık evimizdeyiz' diyoruz" |url=https://www.indyturk.com/node/274941/t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/rap-m%C3%BCzi%C4%9Fimizin-s%C3%B6zlerinde-da%C4%9Fl%C4%B1k-karaba%C4%9Fa-d%C3%B6nece%C4%9Fiz-derken-%C5%9Fimdi |website=indyturk.com |publisher=Independent Türkçe |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210121121946/https://www.indyturk.com/node/274941/t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/rap-m%C3%BCzi%C4%9Fimizin-s%C3%B6zlerinde-da%C4%9Fl%C4%B1k-karaba%C4%9Fa-d%C3%B6nece%C4%9Fiz-derken-%C5%9Fimdi |archivedate=21 yanvar 2021 |language=tr}}</ref> == Bioqrafiya == Röya Məmmədova 1995-ci il 11 avqust tarixində Bakı şəhərində anadan olub. Üç yaşından etibarən qardaş-bacısı ilə uşaq evində (SOS Uşaq Kəndi) böyüyüb.<ref>{{cite web |last1=Seymurqızı |first1=Gülər |title="Müəllimlər yeməyimizi öz yetimçələrinə aparırdılar" - Uşaq evində böyüyən müğənni Hiss / VİDEO |url=https://metbuat.az/news/1429114/muellimler-yemeyimizi-oz-yetimcelerine-aparirdilar.html |website=Metbuat.az |accessdate=29 yanvar 2022 |language=az}}</ref> 2013–2017-ci illərdə [[Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası]]da neft-qaz mühəndisliyi ixtisası üzrə təhsil alıb.<ref name="r6">{{cite web |title=Müğənni Hiss ilk dəfə danışdı: “Heç vaxt birinci Röya ola bilməyəcəksən” |url=https://publika.az/projects/xususi/297883.html |website=Publika.Az |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210629152709/https://publika.az/projects/xususi/297883.html |archivedate=29 iyun 2021 |language=az |quote=sənətçi neft-qaz mühəndisliyi ixtisası üzrə təhsil alsa da}}</ref> Hiss musiqiyə 14 yaşında başlayıb. O, 15 yaşında "Sən bir nəğməsən" adlı musiqi yarışmasında iştirak edib. Professional sənətdə ilk mahnısı 2018-ci ildə ifa etdiyi "Mirvarilər" olub.<ref name="r7">{{cite web |title=Hissin fərqli yüksəlişi |url=https://mediapost.az/hissin-ferqli-yukselisi |website=mediapost.az |archivedate=2021-09-14 |language=az |quote=İlk mahnısı “Mirvarilər” olsa da |access-date=2021-09-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210914213759/https://mediapost.az/hissin-ferqli-yukselisi |url-status=dead }}</ref> Onun sayca beşinci treki olan "İstəmirəm" aylar ərzində Shazam Türkiyə çartında top 50-də yer alıb.<ref name="r8">{{cite web |title=Shazam Top Songs - Turkey |url=https://web.archive.org/web/20200616190753/https://kworb.net/charts/shazam/tr.html |website=kworb.net |quote=Hiss - İstəmirəm}}</ref> Mahnıya çəkilmiş klip [[YouTube]]-da 20 milyondan çox izlənilib.<ref name="r9">{{cite web |title=Hiss's Most Viewed YouTube Videos |url=https://socialblade.com/youtube/c/hissmusic1/videos/mostviewed |website=socialblade.com |quote=Hiss - İstəmirəm}}</ref><ref name="r13">{{cite web |title=Hiss выступила в эфире Show TV |url=https://1news.az/news/20210915111403951-Hiss-vystupila-v-efire-Show-TV-VIDEO |website=1news.az |language=ru}}</ref> Hiss 2021-ci ilin sentyabrında Show TV-də yayımlanan "Bir Başka Güzel" proqramında xüsusi dəvətlə çıxış edib.<ref name="r14">{{cite web |title=Azeri rapçi ‘Hiss’ Bir Başka Güzel stüdyosunda! |url=https://www.showtv.com.tr/programlar/sahne/azeri-rapci-hiss-bir-baska-guzel-studyosunda/98432 |language=tr}}</ref> Hissin 2021-ci ildə ifa etdiyi "Karma" treki uzun müddət Azərbaycan üzrə YouTube və [[Apple Music]] trendlərində birinci yerdə qərarlaşıb.<ref name="r10">{{cite web |url=https://web.archive.org/web/20210711123612/https://kworb.net/charts |title=Kworb.net Music Charts |website=kworb.net |quote=Azerbaijan}}</ref> Hiss dünyanın ən böyük musiqi konserni olan Warner Music Group-un (WMG) diqqətini çəkib və 2021 Sentyabr ayından [[:en:Warner_Music_Group|Warner Music Group]] ilə müqavilə imzalayıb. == Diskoqrafiya == === Sinqllar === * ''Mirvarilər (2018)''<ref name="r7"/> * ''Sevdim (2019)''<ref name="r4">{{cite web |title=Чувства и эмоции певицы Hiss: «Самое главное – это искренность» |url=https://1news.az/news/20191017041508309-CHuvstva-i-emotsii-pevitsy-Hiss-Samoe-glavnoe-eto-iskrennost-FOTO-VIDEO |website=1news.az |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210914212330/https://1news.az/news/20191017041508309-CHuvstva-i-emotsii-pevitsy-Hiss-Samoe-glavnoe-eto-iskrennost-FOTO-VIDEO |archivedate=14 sentyabr 2021 |language=ru |quote=чей хит «Sevdim» в короткий срок успел полюбиться азербайджанским слушателям}}</ref> * ''Get (2019)'' * ''Biri var (2019)'' * ''İstəmirəm (2019)''<ref name="r2">{{cite web |title=Müğənni Hissin emosiya və hisləri: Ən əsası – səmimi olmaqdır |url=https://1news.az/az/news/20191017050149774-Mugenni-Hissin-emosiya-ve-hisleri-En-esasi-semimi-olmaqdir-FOTO-VIDEO |website=1news.az |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210914201547/https://1news.az/az/news/20191017050149774-Mugenni-Hissin-emosiya-ve-hisleri-En-esasi-semimi-olmaqdir-FOTO-VIDEO |archivedate=14 sentyabr 2021 |language=az |quote=“Sevdim” mahnısı hitə çevrilərək azərbaycanlı dinləyicilərin sevimlisinə çevrilən müğənni Hiss}}</ref> * ''Qorxuram (2020)'' * ''Bir ömrün nəğməsi (2020)'' * ''Kəpənəklər (2020)'' * ''Sayıram (2021)'' * ''Monoton (2021)''<ref name="r5">{{cite web |title=Яндекс Плюс стал доступен в Азербайджане |url=https://haqqin.az/news/204663 |website=haqqin.az |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210321063545/https://haqqin.az/news/204663 |archivedate=21 mart 2021 |quote=Hiss - Monoton}}</ref> * ''Cəsarət (2021)'' * ''Karma (2021)''<ref name="r3">{{cite web |title=Hiss ona qoyulan qadağadan danışdı | |url=https://musavat.com/news/kim-oldugumu-size-gosterecem-hiss-ona-qoyulan-qadagadan-danisdi_825640.html |website=musavat.com |publisher=[[Yeni Müsavat (qəzet)|Yeni Müsavat]] |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210914201956/https://musavat.com/news/kim-oldugumu-size-gosterecem-hiss-ona-qoyulan-qadagadan-danisdi_825640.html?d=1 |archivedate=14 sentyabr 2021 |language=az ||quote=Mənim “Karma” adlı mahnım həftələrdir trend 1-dədir}}</ref> * ''Zəng elə (2021)'' * ''Bela (2022)'' * ''Şans (2022)'' * ''Çək (2022)'' == İstinadlar == {{reflist|2}} == Xarici keçidlər == * [https://www.redbull.com/az-az/yeni-azerbaycan-musiqisinden-5-ozel-numune Yeni Azərbaycan musiqisindən 5 özəl nümunə] {{Azərbaycan hip-hopu}} [[Kateqoriya:Azərbaycan qadın müğənniləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı müğənnilər]] b4rpmrb8tp256x087pw94tmqb3sn68p 0 725135 6547881 6304707 2022-07-25T08:37:06Z Agaeli.Z 252783 IATA kodu əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Hava limanı | adı = Zəngilan Beynəlxalq Hava Limanı | hərbi-dəniz_bayrağı = | hərbi-dəniz_bayrağının_ölçüsü = | hərbi-dəniz_bayrağı_alt = | orijinal_adı = | orijinal_adı-a = | orijinal_adı-r = | şəkil = | şəklin_eni = <!-- əgər 200-dən azdırsa --> | şəkil_alt = | izah = | şəkil2 = | şəklin2_eni = <!-- əgər 200-dən azdırsa --> | şəklin2_alt = | izah2 = | IATA =ZZE | ICAO = UBBZ | FAA = | TC = | LID = | GPS = | WMO = | tipi = Beynəlxalq | sahibkar-oper = | sahibkar = | operator = | xidmət_etdiyi şəhər = | yeri = [[Zəngilan rayonu]], {{AZE}} | açılıb = | bağlanıb = | sərnişin_xidmətlərinin_dayandırılması = | qovşaq = | əsas_şəhər = | tikilib = <!-- hərbi hava limanı --> | istifadə_edilib = <!-- hərbi hava limanı --> | komandir = <!-- hərbi hava limanı --> | icarəçilər = <!-- hərbi hava limanı --> | vaxt_zonası = | utc = | yay = | utcs = | yüksəklik-f = | yüksəklik-m = | metrik-yüksəklik = |lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = | sayt = <!-- {{URL|məsələn.com}} --> | xəritənin_şəkli = | xəritənin_şəklinin_ölçüsü = | xəritənin_şəkli_alt = | xəritənin_şəklinin_izahı = | xəritə1 = | xəritənin1_ölçüsü = | xəritə1_alt = | xəritənin1_izahı = | xəritə1_relyef = | xəritə_şəkli = | xəritə1_nişanı = | xəritə1_nişanının_vəziyyəti = | xəritənin1_işarəsi = | xəritənin1_işarəsinin_ölçüsü = | r1-nömrə = | r1-uzunluq-f = | r1-uzunluq-m = | r1-səth = | r2-nömrə = | r2-uzunluq-f = | r2-uzunluq-m = | r2-səth = | metric-uez = | h1-nömrə = | h1-uzunluq-f = | h1-uzunluq-m = | h1-səth = | stat1-başlıq = | stat1-verilənlər = | stat-il = | qeydlər = | Commons kateqoriyası = }} '''Zəngilan Beynəlxalq Hava Limanı''' - Azərbaycanın Zəngilan rayonu ərazisində, 2021-ci ilin aprel ayında tikintisinə başlanılan beynəlxalq hava limanıdır. Zəngilan Beynəlxalq Hava Limanı [[İkinci Qarabağ müharibəsi]]ndə işğaldan azad edilmiş ərazilərdə inşa edilən ikinci beynəlxalq hava limanı olacaq.<ref>[https://lent.az/xeber/sosial/zengilanda-beynelxalq-hava-limani-400522 Zəngilanda beynəlxalq HAVA LİMANI]</ref> Hava limanı Zəngilanı beynəlxalq nəqliyyat-logistika mərkəzinə çevirmək üçün imkanlar yaradır.<ref>[https://apa.az/az/apa-tv/xeber/reportaj/serqe-acilan-yeni-qapi-zengilan-beynelxalq-hava-limanindan-xususi-reportaj-65868 Şərqə açılan yeni qapı]</ref> == Tarixi == 2020-ci ilin payızında Azərbaycan Silahlı Qüvvələri 1993-cü ildə erməni silahlı birləşmələri tərəfindən işğal olunmuş Zəngilan rayonu üzərində nəzarəti geri qaytardılar. 2021-ci ilin fevralında Azərbaycan Prezidenti bəyan etdi ki, Zəngilan rayonunda Logistika Mərkəzinin yaradılması planları nəzərə alınmaqla rayonda beynəlxalq aeroport tikiləcəkdir<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/10787423|title=Azərbaycan Dağlıq Qarabağda beynəlxalq aeroportun tikintisinə başlayıb|website=ТАСС|date=2021-06-26|access-date=2021-08-19}}</ref>. Onun sözlərinə görə, Ermənistan və İranla həmsərhəd olan Zəngilan rayonunun coğrafi mövqeyi rayonun nəqliyyat-logistika mərkəzinə çevrilməsinə imkan verəcək<ref name=":0">{{Cite web|url=https://tass.ru/obschestvo/11255181|title=Əliyev Dağlıq Qarabağın Zəngilan rayonunda yeni aeroportun təməlini qoydu|website=ТАСС|date=2021-04-27|access-date=2021-08-19}}</ref>. 2021-ci ilin aprelində gələcək aeroportun təməlqoyma mərasimi keçirildi<ref name=":0" />. Aeroportun uçuş-enmə zolağının uzunluğu 3 kilometr olacaqdır. Hava limanı ağır nəqliyyat təyyarələri də daxil olmaqla, bütün növ hava gəmilərini qəbul edə biləcək. Aeroportun tikintisinin 2022-ci ildə başa çatdırılması planlaşdırılır<ref>{{Cite web|url=http://interfax.az/view/840218/ru|title=Azərbaycan Qarabağda 2021-2023-cü illərdə 3 beynəlxalq hava limanı inşa edəcək - Əliyev|website=Interfax.az|date=2021-07-18|access-date=2021-08-19}}</ref>. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{Azərbaycan hava limanları}} [[Kateqoriya:Zəngilan rayonu]] [[Kateqoriya:Azərbaycan hava limanları]] k7vj3a7l5zj5t0mcubjzqzd7krtmz33 0 726242 6547489 6397752 2022-07-24T18:13:41Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki {{Alim |adı = Fazil Baxşəliyev |orijinal adı = Fazil Eynulla oğlu Baxşəliyev |digər adları = |şəkil = Fazil-2-.jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 24.4.1955 |doğum yeri = [[Ağdam]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{USSR}}→<br>{{AZE}} |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |təhsili = [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi|Azərbaycan Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi]] |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = [[Elmlər doktoru|tarix elmləri doktoru]] |elmi adı = [[professor]] |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Fazil Baxşəliyev''' (tam adı: ''Fazil Eynulla oğlu Baxşəliyev'') — Azərbaycan tarixçisi, [[Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsi]]nin "Slavyan ölkələri tarixi kafedrası"nın professoru, tarix elmləri doktoru.<ref name=":0">[http://history.bsu.edu.az/az/content/baxliyev_fazil__102 Baxşəliyev Fazil Eynulla oğlu]</ref><ref>[http://history.bsu.edu.az/az/content/slavyan_lklr_20 SLAVYAN ÖLKƏLƏRİ]</ref> == Həyatı və elmi fəaliyyəti == Baxşəliyev Fazil Eynulla oğlu 1955-ci il 24 apreldə [[Ağdam şəhəri]]ndə anadan olub. 1972-ci ildə Ağdam şəhərində orta məktəbi bitirib. Bakı Dövlət Universiteti Tarix fakültəsinə 1972-ci ildə daxil olub. Universiteti 1977-ci ildə bitirib. 1977–1981-ci illərdə Ağdam şəhər 3 № li orta məktəbdə işləyib. 1981–88-ci illərdə Xankəndi Dövlət Pedoqoji İnstitutunda fəaliyyət göstərib. Namizədlik dissertasiyasını 1987-ci ildə müdafiə edib. Namizədlik dissertasiyasının mövzusu "Elmin nailiyyətləri və qabaqcıl təcrübənin kənd təssərrüfatına tətbiqi" olmuşdur. 1988-ci ildən 1990-cı ilə qədər isə Gəncə Dövlət Pedaqoji Universitetində işləyib. 1990–99-cu illərdə öz fəaliyyətini Azərbaycan Dövlət Pedoqoji Universitetində davam etdirib. 1999–2005-ci illərdə Bakı şəhər 160№li orta məktəbdə fəaliyyət göstərib. 2005-ci ildən bəri isə Bakı Dövlət Universitetində işləyir. İşlədiyi kafedra "Slavyan ölkələri tarixi"dir. Doktorluq dissertasiyasının mövzusu isə "Şimali Azərbaycanın sahibkar kəndi XIX əsrin sonu-XX əsrin əvvəllərində"dir. 77 məqalə, 2 monoqrafiya və 1 kitab müəllifidir. === Tədqiqat sahəsi === Tədqiqat sahəsi "Rusiyanın yeni dövr tarixi" dir. Qarabağın el obaları. Bakı. 2007 Şimalı Azərbaycanın Sahibkar kəndi XIX əsrin sonu — XX əsrin əvvəllərində == Beynəlxalq seminar, simpoziyum və konfranslarda iştirakı == * "Революция 1917 года в России: на путях восстановления независимости Азербайджана" adlı məqaləsi Сборник материалов Всероссийской научно-практической конференции: Россия на переломе эпох: К 100-летию российской революции 1917 года. Республика Башкортостан, г. Стерлитамак 14 апреля 2017 * "M.P.Vaqifin ictimai-siyasi fəaliyyəti haqqında" adlı məqaləsi noyabr 2017-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsində görkəmli Azərbaycan şairi və ictimai xadimi M.P.Vaqifin 300 illik yubileyinə həsr olunmuş konfransın materiallar * "Azərbaycan qadınları müasir cəmiyyətimizin aparıcı qüvvələrindən biridir" adlı məqaləsi 24–25 noyabr 2017-ci ildə Azərbaycan Universitetində "Gender problemi və müasir Azərbaycan" mövzusunda elmi-praktik konfransın materialları * "Azərbaycan Respublikasının islam ölkələri ilə iqtisadi əməkdaşlığı" adlı tezisi 26–27 aprel 2017-ci ildə Bakı Dövlət Universitetində "İslam həmrəyliyi – 2017: Reallıqlar və perspektivlər" mövzusuna həsr olunmuş Respublika elmi – metodik konfransının materialları * "J.Von Hammer Osmanlı imperiyasının yaranması haqqında" adlı tezisi 18–19 may 2017-ci ildə Bakı Dövlət Universitetində Azərbaycanda türk xalqları tarixinin tədqiqi və tədrisi məsələləri mövzusunda həsr olunmuş Respublika elmi – praktik konfrans materiallarında * "XX əsrin əvəllərində Şimali Azərbaycanın sahibkar kəndində çarizmin aqrar siyasətinin gedişində yeni cəhətlər" adlı tezisi 4–5 may 2017-ci ildə Azərbaycanşünaslığın aktual problemləri. Ümummillilider Heydər Əliyevin anadan olmasının 94-cü ildönümünə həsr olunmuş Beynəlxalq elmi-praktik konfrans materiallarında * "Необходимость усиления солидарности общества против экстремизма в современном мире" adlı tezisi "Противодействие распространению идеологии экстремизма и терроризма среди молодежи" mövzusuna həsr olunmuş Межрегиональная научно-практическая конференция г. Уфа РФ. Konfrans materiallarında * "Ход последнего этапа крестьянской реформы в Закавказье" adlı tezisi 26–27 may 2017-ci ildə Материалы II Всеукраинской социально-гуманитарной конференции həsr olunmuş Beynəlxalq elmi-praktik konfrans materiallarında * "İslam ölkələri əməkdaşlığının genişlənməsi və əhəmiyyəti" adlı tezisi 1–2 iyun 2017-ci ildə "Müasir dəyişən dünyada xalqların milli özünüdərki və özünün təsdiqi prosesinin aktual problemləri" mövzusuna həsr olunmuş Beynəlxalq elmi konfrans materiallarında * "Urbanizasiyalı sənayeləşmə şəraitində Bakı şəhərinin tarixiliyi və özünəməxsusluğunun saxlanmasının zəruriliyi" adlı tezisi 29–30 aprel 2017-ci ildə Azərbaycan Texniki Universitetində "Urbanizasiyalı sənayeləşmə şəraitində mədəni irsin və biomüxtəlifliyin qorunması" mövzusuna həsr olunmuş Beynəlxalq elmi konfrans materiallarında * Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin Fəaliyyəti Haqqında,PROCEEDING of the International Conference on SUSTAINABLE DEVELOPMENT AND ACTUAL PROBLEMS OF HUMANITARIAN SCIENCES dedicated to the 95th anniverasary of the National Leader Haydar Aliyev, may 14–15, 2018, s.414–416 * Qarabağ General-Qubernatorluğunun yaradılması və fəaliyyəti.Xalq Cümhuriyyəti — 100: Müsəlman Şərqində ilk Parlamenti Respublika 21–23 may 2018-ci il Beynəlxalq Elmi Konfransın Xülasələri s.79 * Qarabağ General — Qubernatorluğunun yaranması və fəaliyyəti haqqında. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş beynəlxalq elmi konfransın Materialları 21–23 may 2018, s 105–109. == Seçilmiş əsərləri == * XIX əsrdə çarizmin müstəmləkə siyasətində kəndli rolu və yeri haqqında. Pedaqoji Universitetinin Xəbərləri. N2, Bakı, 2002., s.270–275. * Rusiyanın Cənubi Qafqazdakı idarəçilik sistemində Ali müsəlman silkinə münasibət məsələsi haqqında. Pedaqoji Universitetinin Xəbərləri. N3, Bakı, 2002., s. 143–148. * 1870-ci il 14 may kəndli islahatından sonra Şimalı Azərbaycanda kəndli asılı münasibətlərinin təkamülü haqqında bəzi qeydlər. Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin 84-cü ildönümünə həsr olunmuş Respublika Elmi Konfransının materialları. Bakı, 2002., s. 22–28. * Rusiya işğalınan sonra Şimalı Azərbaycanda torpaq mülkiyyəti formaları haqqında bəzi qeydlər. Tarix və Onun problemləri N3. Bakı, 2002., s.41–46. * 1870-ci il 14 may Kəndli İslahatına hazırlıq haqqında bəzi qeydlər. Bakı, SDU-nun Elmi Xəbərləri s.2, N3, s. 31–35. 2006 * 1912-ci il 20 dekabr qanunu və ya Cənubi Qafqazda yeni kəndli islahatı. Bakı, 2007 * XX əsrin əvvəllərində Şimalı Azərbaycanda çarizmin aqrar siyasətinin bəzi xüsusiyyətləri və ya yeni kəndli islahatına hazırlıq. Tarix və Onun problemləri N3. Bakı, 2007, s.44–50. * XX əsrin əvvəllərində çarizmin Şimali Azərbaycanda aqrar siyasətinin bəzi xüsusiyyətləri. Bakı, 2008 * Slavyan ölkələri tarixi magistr kursunun proqramı. Bakı, 2008 * Cənubi Qafqaz quberniyaları üzrə bəy komissiyalarının təşkili və 1870-ci il 14 may kəndli islahatına hazırlıq işində onların rolu. BDU-Xəbərləri (humanitar elmlər seriyası N1, Bakı, 2008. s, 70–76. * Şimalı Azərbaycanın sahibkar kəndi 1870-ci 14 may kəndli islahatına hazırlıq ərəfəsində və ondan sonrakı ilk dövrdə. Tarix fakültəsi əməkdaşlarının BDU-NUN 90 illik yubileyinə həsr olunmuş elmi-praktik konfransının materialları. Bakı, 2009., s.242–246. * Azərbaycan sahibkar kəndinin vəziyyəti 1870-ci il 14 may islahatından sonra. Azərbaycan Arxeologiya və Etnoqrafiyası, N2, Bakı, 2010., s. 177–182. * Şimalı Azərbaycanda 1870-ci il kəndi islahatının heyata keçirilməsində iki əsas mərhələ haqqında. Bakı Universitetinin Xəbərləri (humanitar elmlər seriyası) N3, Bakı., 2010, s.87–93. * XX əsrin əvvəllərində Şimalı Azərbaycanda mülkədar tarpaq sahibliyinin durumunda yeni xüsusiyyətlər. Türk dünyası Dünəni və bu günü mövzusunda Beynəlxalq Elmi Konfransın tezisləri. Bakı 2011., s. 358–262. * XIX əsrin sonlarında Şimalı Azərbaycan Respublikası. Uğurlar və perspektivlər. 16 noyabr 2011-ci il Beynəlxalq Elmi Konfrasın materialları. Bakı. 2012., s.60–65 * XX əsrin əvvəlində Şimalı Azərbaycanda sahibkar kəndində ipəkçilikdə əmtəə-kapitalist münasibətlərinin inkişafı. Azərbaycannın Dövlətçilik tarixi. Respublika Elmi Konfransının materialları. Sumqayıt. 2012., s. 105–109. * XIX əsrin 70–90-cı illərində Azərbaycan sahibkar kəndində kəndli təsərrüfatının təbəqələşməsi. Tarix və Onun problemləri N2, Bakı, 2013., s.250–255<ref>[http://static.bsu.az/w8/Tarix%20ve%20onun%20problem/2013%20%20%202/seh.250-255.pdf F.Baxşəliyev. XIX ƏSRIN 70–90-CI ILLƏRINDƏ AZƏRBAYCAN SAHIBKAR KƏNDINDƏ KƏNDLI TƏSƏRRÜFATLARININ TƏBƏQƏLƏŞMƏSI]</ref>. * Участие представителей торгово-промышленных кругов в сельскохозяйственной жизни Северного Азербайджана в конце XIX веков . Гилея: научный вестник . Выпуск N83. Киев 2013., с. 136–139 (rus dilində). * Аграрная политика Российской империи в Закавказье в конце XIX — начале XX веков Кавказ и Глобализация. Выпуск 3–4. 2013. (rus dilində) * The Russian Empire in Transcaucasia Agrarian policy of the late XIX early XX centuries Istitute of Strategic Studies of the Caucasus the Caucausus Globalization . Journal of Social, Political and Economic Studies Volume 7 issue 3–4 2013 p 157–164 (inglis dilində) * 1870-ci il Kəndli islahatın elanı çarizmin Ali müsəlman silkinə münasibətində yeni mərhələrin başlanması. Tarix və Onun problemləri N4, Bakı, 2014., s.250–255<ref>[http://static.bsu.az/w8/Tarix%20ve%20onun%20problem/2014%20%204/seh.63-67%20fazil%20baxseliyev.pdf F.Baxşəliyev. 1870-ci il Kəndli islahatın elanı çarizmin Ali müsəlman silkinə münasibətində yeni mərhələrin başlanması]</ref>. * Establish of Russian settlements in Azerbaijan village and their further situation. International scientific journal Law and Plotology N29. 2015. * Köçürülmə ruslar Azərbaycan kəndində. Journal of Caucassus University. International Journal p. 50–55. * Azərbaycan Soviet bə Milli tarixşünaslığında sahibkar kəndində əmtəə-kapitalist münasibətlərinin meydana gəlməsi problemi haqqında. Azərbaycanşünaslığın aktual problemləri. Ümummillilider Heydər Əliyevin anadan olmasının 92-ci ildönümündə həsr olunmuş Beynəlöalq elmi konfransın materialları I hissə. 5–7 may 2015. Bakı s.143–145. * '''The Russian Empire in Transcaucausia : agrarian policy of the late XIX early XX centuries (sociology of historically process) American Society of International Law november 2015 vol 109 p 131–141 (inglis dilində''') * '''The Regional Agrarian Policy of Russia for Transcaucasia after Peasant Reforms (Late Nineteenth to Early Twentieth Century). "The American Journal of International Law" November-December 2015. Impact Factor: 1.056, Vol.109, No.6, s.131–141''' * '''Русские переселенцы в Азербайджан и их дальнейшая судьба. Вопросы истории 2016 N1., с 76–81''' * AZƏRBAYCAN MULTİKULTURAL MƏDƏNİYYƏTİNDƏ ÜMUMBƏŞƏRİLİK MƏSƏLƏLƏRİ. "Müstəqil Azərbaycanın 25 il ərzində keçdiyi tarixi yol" mövzusunda 7 dekabr 2016-cı il tarixində keçirilmiş elmi praktik konfransın materialları. Bakı 2016. * Rusiya işğaldan sonra Azərbaycan kəndində sahibkar kəndlilərinin mübarizə formaları haqqında. Tarix və Onun problemləri ''N3'' 2017-Bakı. səh.74–78 * Rusiya İşğalından Sonra Azərbaycan Kəndində Rəmcbər Kəndlilərin Formalaşması Yolları. həmmüəllif BDU Xəbərləri (humanitar elmlər seriyası) N2, 2017, 131–137 * "Rusiya işğalından sonra Azərbaycan kəndində rəncbər kəndlilərin sosial-hüquqi statusu məsələləri"Bakı Universitetinin Xəbərləri (Humanitar elmlər seriyası) jurnalının 2017 № 3 sayında * "Rusiya işğalından sonra Azərbaycan kəndində rəncbər kəndlilərin təsərrüfat fəaliyyəti" Bakı Universitetinin Xəbərləri (Humanitar elmlər seriyası) jurnalının 2017 № 4 sayında * "Rusiya işğalı dövründə Azərbaycan kəndində sahibkar kəndlilərinin mübarizəsinin güclənməsi" Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Xəbərləri jurnalının № 4 2017 * 1870-ci 14 may Kəndli İslahatından Sonra Şimalı Azərbaycanın Sahibkar Kəndindəki Əsas Dəyişiklərin Qısa Təhlili. həmmüəllif Firdovsi İsmayılov. Tarix və Onun Problemləri, N4, 2018, s.18–21 * XIX əsrdə Şımalı Azərbaycanda Rusiyanın Siyasətində Kəndlilərin İdarəçilik Qaydaları Məsələlələri. Tarix və Onun Problemləri, 2019 N3, s.55–59 * Şimalı Azərbaycanda Rusiyanın Müstəmləkə Siyasətində Sahibkar Kəndlilərinin İdarəçiliyi Məsələləri. həmmüəlliflə Firdovsi İsmayılov. Tarix və Onun Problemləri, 2019, N4. s.22–26. === Kitabları === [[Fayl:Ənvər_Çingizoğlu._Fazil_Baxşəliyev._Qarabağın_el_və_obaları.jpg|thumb|321x321px|Qarabağın el və obaları kitabı]] * "Qarabağın el-obaları" Bakı, 2007 * Azərbaycan sahibkar kəndi 1870-ci il kəndli islahatından sonra. ELM. 2014 * Azərbaycan sahibkar kəndliləri Rusiya işğalından sonra (1820–1890-cı illər) Elm-tədris nəşriyyatı Bakı. 2015. == Həmçinin bax == * [[BDU Tarix fakültəsi]] * [[Abutalıb Cəlilov]] * [[Tahir Baxşəliyev]] == Xarici keçidlər == [https://www.youtube.com/watch?v=_F_tST9FIy4 Milli Dirçəliş Günü ilə bağlı tarixçi Fazil Baxşəliyev danışdı (17.11.2020)] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Bakı Dövlət Universitetinin müəllimləri]] [[Kateqoriya:Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsinin müəllimləri]] [[Kateqoriya:Tarixçilər]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı tarixçilər]] 7tiq8csrqu8dkwcwjqj27fnwyndf7gg 0 727057 6547240 6487238 2022-07-24T15:04:06Z PlanespotterA320 126848 Акакий Алексеевич Хорава.jpg wikitext text/x-wiki {{Teatr xadimi |Adı = Akaki Xorava |Orijinal adı = {{lang-ka|აკაკი ხორავა}} |Şəkil = Акакий Алексеевич Хорава.jpg |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Doğum adı = |Ləqəbi = |Doğum tarixi = |Doğum yeri = |Vəfat tarixi = |Vəfat yeri = |Vəfat səbəbi = |Dəfn yeri = |Milliyyəti = |Vətəndaşlığı = |Həyat yoldaşı = |Uşağı = |Partnyoru = |Atası = |Anası = |Peşəsi = |Təhsili = |Fəaliyyət illəri = |Amplua = <!--Aktyorun xüsusiyyətinə görə ifa etdiyi müəyyən rollar dairəsi--> |Teatr = |Rolları = |Mükafatları = |İmzası = |Sayt = |Vikianbar = }} '''Akaki Akaseyiviç Xorava''' ({{lang-ka|აკაკი ალექსის ძე ხორავა}}; 1895–1972) — Gürcü, sovet aktyoru, teatr rejissoru, müəllim. [[SSRİ xalq artisti]] (1936).<ref name="bse28">Большая советская энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 28. Франкфурт — Чага. 1978. 616 стр., илл.; 32 л. илл. и карт.</ref>. Beş dəfə [["Stalin" mükafatı|Stalin mükafatı]] laureatı (1941, 1943, 1946, 1946, 1951). İki dəfə [["Lenin" ordeni|Lenin ordeni]] (1945, 1950) mükafatçısı. == Həyatı == [[Fayl:Senaki theatre.jpg|200px|thumb|right|Akaki Xoravanın [[Senaki]]də onun adını daşıyan teatrın qarşısında büstü]] Akaki Xorava 1895-ci il aprelin 17-də (29) Oçxomuri kəndində ([[Sameqrelo-Yuxarı Svaneti|Sameqrelo-Zemo Svaneti]] bölgəsinin Çxorotsku bələdiyyəsi) anadan olmuşdur. 1915-ci ildə [[Kutaisi klassik gimnaziyası|Kutaisi klassik kişi gimnaziyası]]nı bitirib. 1915–1917-ci illərdə Kiyev Universitetinin tibb fakültəsində təhsil alıb. [[Fevral inqilabı]]ndan sonra Gürcüstana qayıdıb. Xorava 1917–1919-cu illərdə Novo-Senakski rayon ərzaq komitəsində işləyib, [[Batumi]]ni hücum edən osmanlılardan qorumaq üçün Novo-Senakski dəstəsinin könüllüsü olub. 1919–1920-ci illərdə [[Tiflis Dövlət Universiteti]]nin tibb fakültəsində təhsilini davam etdirmiş, Tiflis Şəhər Sovetinin mənzil-tikinti şöbələrində çalışmışdır. 1919–1921-ci illərdə Tiflisdə Mərkəzi Fəhlə Klubunun, K.Zubalov adına Xalq Evinin (rəhbəri [[Şalva Dadiani]]) tamaşalarında iştirak etmişdir. 1921–1922-ci illərdə Tiflisdə "Soplis Muş" və "Muş" qəzetlərində korrektor işləyib. 1922–1923-cü illərdə A.Paqavanın Tiflis Dram Studiyasında təhsil alıb. 1923-cü ildə [[Rustaveli Teatrı|Ş.Rustaveli adına Tiflis Dram Teatrı]]nın truppasında debüt etmişdir. 1936–1949-cu illərdə bədii rəhbər, 1949–1955-ci illərdə teatrın direktoru olub. [[Kote Marcanişvili]] onun yaradıcılığına böyük təsir göstərmişdir. 1926–1935-ci illərdə A.Axmetelinin rəhbərliyi altında çalışmışdır. O, rejissor kimi fəaliyyət göstərib. 1924-cü ildən filmlərdə rol alıb. Akava 1934–1936-cı illərdə sonralar [[Xanbaba Nurədilov adına Çeçenistan Dövlət Dram Teatrı]]nda ([[Qroznı]]) işləyən bir qrup çeçen aktyora dərs deyib. 1939–1972-ci illərdə Ş.Rustaveli adına Tbilisi Teatr İnstitutunda müəllim işləyib. 1939–1949-cu illərdə institutun direktoru, 1947-ci ildən professor elmi dərəcəsini alıb. Onun kino aktyoru kimi ən yüksək nailiyyətləri böyük hərbi liderlər, xalq liderləri [[Georgi Saakadze]] (1942) və [[İskəndər bəy|Georgi Skanderbeq]] (1953) rolları olub. A.Xorava Gürcüstan Teatr Cəmiyyətinin yaradıcılarından biri (1945), 1945–1947-ci və 1957–1960-cı illərdə onun sədri olmuşdur. 1939-cu ildən [[Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası|Sov.İKP]] (b) üzvü idi. I–IV çağırış [[SSRİ Ali Soveti]]nin (1937–1958), V-çağırış Gürcüstan SSR Ali Sovetinin deputatı seçilmişdir. O, Gürcüstanın Sülhü Müdafiə Komitəsinin sədri olub. Akaki Xorava 1972-ci il iyunun 23-də [[Tbilisi]]də vəfat etmişdir. Mtatsminda panteonunda dəfn olunmuşdur. == Mükafatları == * [[Gürcüstan SSR xalq artisti]] (1934) * [[SSRİ xalq artisti]] (1936) * Birinci dərəcəli [["Stalin" mükafatı|Stalin mükafatı]], birinci dərəcəli (1941) — teatr və dramaturgiya sənəti sahəsində görkəmli nailiyyətlərinə görə * Birinci dərəcəli Stalin mükafatı (1943) — "Georgi Saakadze" filminin 1-ci seriyasında baş rola görə (1942) * Birinci dərəcəli Stalin mükafatı (1946) — "Georgi Saakadze" filminin ikinci seriyasında baş rola görə (1943) * Birinci dərəcəli Stalin mükafatı (1946) — V. A. Solovyovun "Böyük hökmdar" tamaşasında İvan Qroznı rolunu ifa etdiyinə görə (1946) * III dərəcəli Stalin mükafatı (1951) — İ.O.Mosaşvilinin "Boğulmuş daşlar" tamaşasında Cemal rolunun ifasına görə (1951) * İki [["Lenin" ordeni|Lenin ordeni]] (1945, 1950) * İki [["Qırmızı əmək bayrağı" ordeni|Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni]] (1936, 1958) * İki [["Qırmızı Ulduz" ordeni|Qırmızı Ulduz ordeni]] (1944, 1946) * [["Qafqazın müdafiəsinə görə" medalı]] (1944) * [["1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı]]. (1945). == Xatirəsi == * 1972-ci ildə Aktyor Evinə (Tbilisi) A.Xoravanın adı verilmişdir * [[Senaki]]dəki teatr A.Xoravanın adını daşıyır. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * Альтман, Иоганн Львович. Акакий Алексеевич Хорава. Жизнь и творчество. Москва—Ленинград: Искусство, 1947. == Xarici keçidlər == * {{BSE|заглавие=Хорава Акакий Алексеевич}} {{xarici keçidlər}} fryjw9cccwmuhr0ni5zi8nur8bv5dy9 2 728649 6547264 6546938 2022-07-24T15:26:11Z Şöhrət 137452 wikitext text/x-wiki [[Fayl:Quark_structure_proton.svg|thumb|İzolyasiya vəziyyətində stabil olan yeganə barion olan [[Proton (fizika)|proton]]<nowiki/>da iki yuxarı [[kvark]] və bir aşağı kvark var.]] '''Barionlar '''bir [[kvark]] və bir antikvarkdan ibarət kompozit [[zərrəcik]]lər olan [[Mezon|mezonlar]]dan fərqli olaraq üç kvarkdan ibarət kompozit zərrəciklərdir. Baryonlar və mezonlar yalnız kvarklardan və ya həm kvarkdan və antikvarklardan ibarət zərrəcikər olan [[Hadron|hadronlar]]dır. Baryon termini [[Yunan dili|yunanca]] "ağır" mənasını verən "βαρύς" (barys) sözündən götürülmüşdür, çünki onların adlandırıldığı zaman hesab olunurdu ki, baryonlar maddə kimi təsnif edilən digər zərrəciklərdən daha böyük kütlələrə malik olmaqla xarakterizə olunur. Bir neçə il əvvələ qədər bəzi təcrübələrin pentakvarkların - dörd kvark və bir antikvarkdan ibarət barionların mövcudluğunu göstərdiyi hesab edilirdi.<ref>H. Muir (2003)</ref><ref>K. Carter (2003)</ref> Bütövlükdə zərrəciklər fizikası icması onların mövcudluğunu 2006-cı ilə qədər mümkün hesab etmirdi.<ref name=PDGPentaquarks2006>W.-M. Yao ''et al.'' (2006): [http://pdg.lbl.gov/2006/reviews/theta_b152.pdf Particle listings – Positive Theta]</ref> 2015-ci ilin 13 iyulunda "[[CERN]]"də [[LHCb|LHCb əməkdaşlığı]] [[alt Lambda baryonları]]nın (Λ{{su|p=0|b=b}}) parçalanmasında pentakvark vəziyyətlərinə uyğun nəticələr əldə etdiyini bildirdi.<ref name="LHCb2015">R. Aaij ''et al''. (2015)</ref> Barionlar kvarklardan ibarət olduğundan [[güclü qarşılıqlı təsir]]<nowiki/>də iştirak edirlər. [[Lepton|Leptonlar]] isə kvarklardan ibarət deyillər və buna görə də güclü qarşılıqlı təsirdə iştirak etmirlər. Ən çox məlum barionlar [[kainat]]<nowiki/>dakı görünən [[maddə]]<nowiki/>nin kütləsinin çox hissəsini təşkil edən [[Proton (fizika)|proton]] və [[neytron]]<nowiki/>lardır, [[Atom|atomlar]]<nowiki/>ın digər əsas komponenti olan [[elektron]]<nowiki/>lar isə leptonlardır. Hər bir barionun antibarion olaraq bilinən müvafiq antihissəcikləri vardır, antibarionlarda kvarklar müvafiq antikvarkları ilə əvəz olunmuşdur. Məsələn, bir proton iki yuxarı kvark və bir aşağı kvarkdan, ona uyğun antizərrəcik olan [[antiproton]] isə iki yuxarı antikvark və bir aşağı antikvarkdan ibarətdir. == Baryon xassələri == Bu siyahılar müsbət cütlüyə sahib tam impuls momenti ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} və ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyalarında olan bütün məlum və proqnozlaşdırılan baryonları təfərrüatlandırır.<ref name=Griffiths2008>{{citation| author=Griffiths, David J.|title=Introduction to Elementary Particles|edition=2nd revised| publisher=WILEY-VCH |year=2008|isbn= 978-3-527-40601-2|pages=181–188}}</ref> * Bir növ kvarkdan (uuu, ddd, ...) ibarət olan baryonlar ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyada mövcud ola bilər, ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyası Pauli prinsipinə görə qadağandır. * İki növ kvarkdan (uud, uus, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}, həm də ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. * Üç növ kvarkdan (uds, udc, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}}, həm də 'J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}'' konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. Bu baryonlar üçün iki J&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiya mümkündür. Bu siyahılarda rast gəlinən simvollar bunlardır: ''I'' ([[Izospin|izospin]]), ''J'' ([[tam impuls momenti]]), ''P'' (cütlük), u (yuxarı kvark), d (aşağı kvark), s (əcayib kvark), c (məftun kvark), b (alt kvark), ''Q'' ([[Yük (fizika)|yük]]) ), ''B'' (baryon sayı), ''S'' (əcayiblik), ''C'' (məftunluq), ''B''' (alt). Antibaryonlar cədvəllərdə göstərilmir, lakin bütün kvarkları antikvarklara çevirməklə, həmçinin Q, B, S, C, B′, simvollarının qabağına mənfi işarəsi əlavə etməklə antibaryonların cədvəlini almaq olar. Adlarının yanında ^† işarəsi olan zərrəciklər [[Standart Model]] tərəfindən proqnozlaşdırılıb, lakin hələ müşahidə olunmayıb. Mötərizədə olan göstəricilər təcrübələrlə qəti olaraq müəyyən edilməmişdir, lakin [[kvark modeli]] ilə proqnozlaşdırılır və ölçmələrə uyğundur.<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/tables/rpp2020-sum-baryons.pdf Particle summary tables – Baryons]</ref><ref>J.G. Körner ''et al.'' (1994)</ref> === ''J''^''P'' = {{sfrac|1|2}}⁺ baryons === {| class="wikitable sortable" style="text-align: center; margin-right:0;" |+J^P&nbsp;=&nbsp;{{sfrac|1|2}}⁺ baryons |- |- ! class=unsortable|Particle name ! Symbol ! Quark content ! Rest mass ([[electron volt|MeV]]/[[speed of light|c]]²) ! width="40"|''[[Isospin|I]]'' ! width="40"|''[[Total angular momentum|J]]'' ^{''[[Parity (physics)|P]]''} ! width="50"|''[[Electric charge|Q]]'' ([[elementary charge|e]]) ! width="40"|''[[strangeness|S]]'' ! width="40"|''[[charm (quantum number)|C]]'' ! width="40"|''[[bottomness|B']]'' ! [[Mean lifetime]] ([[second|s]]) ! class=unsortable|Commonly<br/>decays to |- style="height:40px" |align="left"| [[proton]]<ref name=PDGProton>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-p.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Proton+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Proton}},{{#invoke:particles|link|Proton+}},{{#invoke:particles|link|Nucleon+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Down quark}} | {{sort|0938.2720813|{{val|938.2720813|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|+10|Stable}}^{{{ref|protonlifetime|[b]}}} | [[Proton decay|Unobserved]] |- style="height:40px" |align="left"| [[neutron]]<ref name=PDGNeutron>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-n.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Neutron0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Neutron}},{{#invoke:particles|link|Neutron0}},{{#invoke:particles|link|Nucleon0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Down quark}} | {{sort|0939.5654133|{{val|939.5654133|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | 0 | 0 | {{sort|+2|{{val|8.794|0.006|e=+2}}}}^{{{ref|neutronlifetime|[c]}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Electron|+|Electron antineutrino}} |- style="height:40px" |align="left"| [[Lambda baryon|Lambda]]<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambda.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Lambda0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1115.683|0.006}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.2|{{val|2.632|0.020|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Pion-|or|br|Neutron0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Lambda<ref name=PDGCharmedLamdba>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Lambda+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2286.46|0.14}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.2|{{val|2.024|0.031|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Charmed lambda+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| bottom Lambda<ref name=PDGBottomLambda0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5619.6|0.17}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.3|{{val|1.471|0.009|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Lambda0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| [[Sigma baryon|Sigma]]<ref name="PDGSigma+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Strange quark}} | {{val|1189.37|0.07}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-11.1|{{val|8.018|0.026|e=-11}}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Pion0|or|br|Neutron0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| Sigma<ref name=PDGSigma0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1192.642|0.024}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-20.1|{{val|7.4|0.7|e=-20}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Photon}} |- style="height:40px" |align="left"| Sigma<ref name=PDGSigma->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1197.449|0.030}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.4|{{val|1.479|0.011|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Neutron0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Sigma<ref name=PDGCharmedSigma> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmac-2455.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Sigma}}(2455)]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma++}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Charm quark}} | {{val|2453.97|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.2|{{val|3.48|+0.37|-0.16|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Sigma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma+}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2452.9|0.4}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.3|>{{val|1.43|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Sigma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma0}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2453.75|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.1|{{val|3.60|+0.42|-0.20|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| bottom Sigma<ref name=BottomSigma>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmab.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Sigma}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Bottom quark}} | {{val|5810.56|0.25}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22|{{val|1.32|0.13|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| bottom Sigma^{{{ref|Undiscovered|†}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | Unknown | (1) | ({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺) | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| bottom Sigma<ref name=BottomSigma/> | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5815.64|0.27}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22.4|{{val|1.24|0.12|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| [[Xi baryon|Xi]]<ref name=PDGXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Xi0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1314.86|0.20}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | 0 | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.1|{{val|2.90|0.09|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Xi-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1321.71|0.07}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.3|{{val|1.639|0.015|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Xi<ref name="PDGCharmedXi+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2467.94|+0.17|-0.20}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|{{val|4.56|0.05|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|charmed Xi+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| charmed Xi<ref name=PDGCharmedXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2470.90|+0.22|-0.29}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.3|{{val|1.53|0.06|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|charmed Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| charmed Xi prime<ref name="PDGCharmedXiPrime+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi'+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi'+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2578.4|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | Unknown | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi+|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Xi prime<ref name=PDGCharmedXiPrime0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi'0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2579.2|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | Unknown | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi0|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| double charmed Xi<ref name=PDGDoubleCharmedXi++> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|double charmed Xi++}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Double charmed Xi++}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Charm quark}} | {{val|3621.2|0.7}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | Unknown | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|double charmed Xi++}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| double charmed Xi^{{{ref|charmedXi0data|[e]}}} | {{#invoke:particles|link|Double charmed Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Charm quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| bottom Xi<ref name=PDGBottomXi>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi}}]</ref> <br/>or [[Cascade B]] | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5791.9|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.480|0.030|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| bottom Xi<ref name=PDGBottomXi/><br/>or Cascade B | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5797.0|0.6}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.572|0.040|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi-}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| bottom Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| bottom Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi'-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| double bottom Xi^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Bottom quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| double bottom Xi^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Bottom quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Xi^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Xi^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi'+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed [[Omega baryon|Omega]]<ref name=PDGCharmedOmega0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegac-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed omega0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Omega0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2695.2|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|({{val|2.68|0.24}}&nbsp;±&nbsp;0.10){{e|-13}}}} | See [http://pdg.lbl.gov/2013/listings/rpp2013-list-omegac-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|Charmed omega0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| bottom Omega<ref name=PDGBottomOmega->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegab-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom omega-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Omega-}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|6046.1|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.4|{{val|1.64|+0.18|-0.17|e=-12}}}} | {{#invoke:particles|link|Omega-|+|J/Psi|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| double charmed Omega^† | {{#invoke:particles|link|Double charmed Omega+}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Charm quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|2|+2}} | 0 | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Omega^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom omega0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Omega prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom omega'0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| double bottom Omega^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Omega-}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Bottom quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| double charmed bottom Omega^† | {{#invoke:particles|link|Double charmed bottom Omega+}} | {{#invoke:particles|link|Charm quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed double bottom Omega^† | {{#invoke:particles|link|Charmed double bottom Omega0}} | {{#invoke:particles|link|Charm quark|Bottom quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-2|−2}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 30q8xew8bq61u0jgjp1n1hfmglg82yo 6547266 6547264 2022-07-24T15:27:07Z Şöhrət 137452 /* İstinadlar */ wikitext text/x-wiki [[Fayl:Quark_structure_proton.svg|thumb|İzolyasiya vəziyyətində stabil olan yeganə barion olan [[Proton (fizika)|proton]]<nowiki/>da iki yuxarı [[kvark]] və bir aşağı kvark var.]] '''Barionlar '''bir [[kvark]] və bir antikvarkdan ibarət kompozit [[zərrəcik]]lər olan [[Mezon|mezonlar]]dan fərqli olaraq üç kvarkdan ibarət kompozit zərrəciklərdir. Baryonlar və mezonlar yalnız kvarklardan və ya həm kvarkdan və antikvarklardan ibarət zərrəcikər olan [[Hadron|hadronlar]]dır. Baryon termini [[Yunan dili|yunanca]] "ağır" mənasını verən "βαρύς" (barys) sözündən götürülmüşdür, çünki onların adlandırıldığı zaman hesab olunurdu ki, baryonlar maddə kimi təsnif edilən digər zərrəciklərdən daha böyük kütlələrə malik olmaqla xarakterizə olunur. Bir neçə il əvvələ qədər bəzi təcrübələrin pentakvarkların - dörd kvark və bir antikvarkdan ibarət barionların mövcudluğunu göstərdiyi hesab edilirdi.<ref>H. Muir (2003)</ref><ref>K. Carter (2003)</ref> Bütövlükdə zərrəciklər fizikası icması onların mövcudluğunu 2006-cı ilə qədər mümkün hesab etmirdi.<ref name=PDGPentaquarks2006>W.-M. Yao ''et al.'' (2006): [http://pdg.lbl.gov/2006/reviews/theta_b152.pdf Particle listings – Positive Theta]</ref> 2015-ci ilin 13 iyulunda "[[CERN]]"də [[LHCb|LHCb əməkdaşlığı]] [[alt Lambda baryonları]]nın (Λ{{su|p=0|b=b}}) parçalanmasında pentakvark vəziyyətlərinə uyğun nəticələr əldə etdiyini bildirdi.<ref name="LHCb2015">R. Aaij ''et al''. (2015)</ref> Barionlar kvarklardan ibarət olduğundan [[güclü qarşılıqlı təsir]]<nowiki/>də iştirak edirlər. [[Lepton|Leptonlar]] isə kvarklardan ibarət deyillər və buna görə də güclü qarşılıqlı təsirdə iştirak etmirlər. Ən çox məlum barionlar [[kainat]]<nowiki/>dakı görünən [[maddə]]<nowiki/>nin kütləsinin çox hissəsini təşkil edən [[Proton (fizika)|proton]] və [[neytron]]<nowiki/>lardır, [[Atom|atomlar]]<nowiki/>ın digər əsas komponenti olan [[elektron]]<nowiki/>lar isə leptonlardır. Hər bir barionun antibarion olaraq bilinən müvafiq antihissəcikləri vardır, antibarionlarda kvarklar müvafiq antikvarkları ilə əvəz olunmuşdur. Məsələn, bir proton iki yuxarı kvark və bir aşağı kvarkdan, ona uyğun antizərrəcik olan [[antiproton]] isə iki yuxarı antikvark və bir aşağı antikvarkdan ibarətdir. == Baryon xassələri == Bu siyahılar müsbət cütlüyə sahib tam impuls momenti ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} və ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyalarında olan bütün məlum və proqnozlaşdırılan baryonları təfərrüatlandırır.<ref name=Griffiths2008>{{citation| author=Griffiths, David J.|title=Introduction to Elementary Particles|edition=2nd revised| publisher=WILEY-VCH |year=2008|isbn= 978-3-527-40601-2|pages=181–188}}</ref> * Bir növ kvarkdan (uuu, ddd, ...) ibarət olan baryonlar ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyada mövcud ola bilər, ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyası Pauli prinsipinə görə qadağandır. * İki növ kvarkdan (uud, uus, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}, həm də ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. * Üç növ kvarkdan (uds, udc, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}}, həm də 'J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}'' konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. Bu baryonlar üçün iki J&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiya mümkündür. Bu siyahılarda rast gəlinən simvollar bunlardır: ''I'' ([[Izospin|izospin]]), ''J'' ([[tam impuls momenti]]), ''P'' (cütlük), u (yuxarı kvark), d (aşağı kvark), s (əcayib kvark), c (məftun kvark), b (alt kvark), ''Q'' ([[Yük (fizika)|yük]]) ), ''B'' (baryon sayı), ''S'' (əcayiblik), ''C'' (məftunluq), ''B''' (alt). Antibaryonlar cədvəllərdə göstərilmir, lakin bütün kvarkları antikvarklara çevirməklə, həmçinin Q, B, S, C, B′, simvollarının qabağına mənfi işarəsi əlavə etməklə antibaryonların cədvəlini almaq olar. Adlarının yanında ^† işarəsi olan zərrəciklər [[Standart Model]] tərəfindən proqnozlaşdırılıb, lakin hələ müşahidə olunmayıb. Mötərizədə olan göstəricilər təcrübələrlə qəti olaraq müəyyən edilməmişdir, lakin [[kvark modeli]] ilə proqnozlaşdırılır və ölçmələrə uyğundur.<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/tables/rpp2020-sum-baryons.pdf Particle summary tables – Baryons]</ref><ref>J.G. Körner ''et al.'' (1994)</ref> === ''J''^''P'' = {{sfrac|1|2}}⁺ baryons === {| class="wikitable sortable" style="text-align: center; margin-right:0;" |+J^P&nbsp;=&nbsp;{{sfrac|1|2}}⁺ baryons |- |- ! class=unsortable|Particle name ! Symbol ! Quark content ! Rest mass ([[electron volt|MeV]]/[[speed of light|c]]²) ! width="40"|''[[Isospin|I]]'' ! width="40"|''[[Total angular momentum|J]]'' ^{''[[Parity (physics)|P]]''} ! width="50"|''[[Electric charge|Q]]'' ([[elementary charge|e]]) ! width="40"|''[[strangeness|S]]'' ! width="40"|''[[charm (quantum number)|C]]'' ! width="40"|''[[bottomness|B']]'' ! [[Mean lifetime]] ([[second|s]]) ! class=unsortable|Commonly<br/>decays to |- style="height:40px" |align="left"| [[proton]]<ref name=PDGProton>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-p.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Proton+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Proton}},{{#invoke:particles|link|Proton+}},{{#invoke:particles|link|Nucleon+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Down quark}} | {{sort|0938.2720813|{{val|938.2720813|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|+10|Stable}}^{{{ref|protonlifetime|[b]}}} | [[Proton decay|Unobserved]] |- style="height:40px" |align="left"| [[neutron]]<ref name=PDGNeutron>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-n.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Neutron0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Neutron}},{{#invoke:particles|link|Neutron0}},{{#invoke:particles|link|Nucleon0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Down quark}} | {{sort|0939.5654133|{{val|939.5654133|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | 0 | 0 | {{sort|+2|{{val|8.794|0.006|e=+2}}}}^{{{ref|neutronlifetime|[c]}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Electron|+|Electron antineutrino}} |- style="height:40px" |align="left"| [[Lambda baryon|Lambda]]<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambda.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Lambda0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1115.683|0.006}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.2|{{val|2.632|0.020|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Pion-|or|br|Neutron0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Lambda<ref name=PDGCharmedLamdba>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Lambda+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2286.46|0.14}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.2|{{val|2.024|0.031|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Charmed lambda+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| bottom Lambda<ref name=PDGBottomLambda0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5619.6|0.17}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.3|{{val|1.471|0.009|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Lambda0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| [[Sigma baryon|Sigma]]<ref name="PDGSigma+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Strange quark}} | {{val|1189.37|0.07}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-11.1|{{val|8.018|0.026|e=-11}}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Pion0|or|br|Neutron0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| Sigma<ref name=PDGSigma0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1192.642|0.024}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-20.1|{{val|7.4|0.7|e=-20}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Photon}} |- style="height:40px" |align="left"| Sigma<ref name=PDGSigma->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1197.449|0.030}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.4|{{val|1.479|0.011|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Neutron0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Sigma<ref name=PDGCharmedSigma> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmac-2455.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Sigma}}(2455)]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma++}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Charm quark}} | {{val|2453.97|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.2|{{val|3.48|+0.37|-0.16|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Sigma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma+}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2452.9|0.4}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.3|>{{val|1.43|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Sigma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma0}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2453.75|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.1|{{val|3.60|+0.42|-0.20|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| bottom Sigma<ref name=BottomSigma>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmab.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Sigma}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Bottom quark}} | {{val|5810.56|0.25}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22|{{val|1.32|0.13|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| bottom Sigma^{{{ref|Undiscovered|†}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | Unknown | (1) | ({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺) | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| bottom Sigma<ref name=BottomSigma/> | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5815.64|0.27}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22.4|{{val|1.24|0.12|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| [[Xi baryon|Xi]]<ref name=PDGXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Xi0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1314.86|0.20}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | 0 | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.1|{{val|2.90|0.09|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Xi-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1321.71|0.07}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.3|{{val|1.639|0.015|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Xi<ref name="PDGCharmedXi+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2467.94|+0.17|-0.20}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|{{val|4.56|0.05|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|charmed Xi+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| charmed Xi<ref name=PDGCharmedXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2470.90|+0.22|-0.29}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.3|{{val|1.53|0.06|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|charmed Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| charmed Xi prime<ref name="PDGCharmedXiPrime+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi'+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi'+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2578.4|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | Unknown | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi+|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Xi prime<ref name=PDGCharmedXiPrime0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi'0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2579.2|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | Unknown | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi0|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| double charmed Xi<ref name=PDGDoubleCharmedXi++> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|double charmed Xi++}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Double charmed Xi++}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Charm quark}} | {{val|3621.2|0.7}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | Unknown | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|double charmed Xi++}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| double charmed Xi^{{{ref|charmedXi0data|[e]}}} | {{#invoke:particles|link|Double charmed Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Charm quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| bottom Xi<ref name=PDGBottomXi>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi}}]</ref> <br/>or [[Cascade B]] | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5791.9|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.480|0.030|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| bottom Xi<ref name=PDGBottomXi/><br/>or Cascade B | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5797.0|0.6}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.572|0.040|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi-}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| bottom Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| bottom Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi'-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| double bottom Xi^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Bottom quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| double bottom Xi^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Bottom quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Xi^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Xi^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi'+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed [[Omega baryon|Omega]]<ref name=PDGCharmedOmega0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegac-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed omega0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Omega0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2695.2|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|({{val|2.68|0.24}}&nbsp;±&nbsp;0.10){{e|-13}}}} | See [http://pdg.lbl.gov/2013/listings/rpp2013-list-omegac-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|Charmed omega0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| bottom Omega<ref name=PDGBottomOmega->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegab-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom omega-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Omega-}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|6046.1|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.4|{{val|1.64|+0.18|-0.17|e=-12}}}} | {{#invoke:particles|link|Omega-|+|J/Psi|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| double charmed Omega^† | {{#invoke:particles|link|Double charmed Omega+}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Charm quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|2|+2}} | 0 | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Omega^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom omega0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Omega prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom omega'0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| double bottom Omega^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Omega-}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Bottom quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| double charmed bottom Omega^† | {{#invoke:particles|link|Double charmed bottom Omega+}} | {{#invoke:particles|link|Charm quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed double bottom Omega^† | {{#invoke:particles|link|Charmed double bottom Omega0}} | {{#invoke:particles|link|Charm quark|Bottom quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-2|−2}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} === Bibliography === {{refbegin}} *{{cite journal |author=R. Aaij ''et al.'' ([[LHCb|LHCb collaboration]]) |year=2015 |title=Observation of J/ψp resonances consistent with pentaquark states in Λ{{su|p=0|b=b}}→J/ψK{{su|p=−}}p decays |arxiv=1507.03414 |doi=10.1103/PhysRevLett.115.072001 |pmid=26317714 |volume=115 |issue=7 |pages=072001 |journal=[[Physical Review Letters]] |bibcode=2015PhRvL.115g2001A }} *{{cite journal |author=J. Beringer ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2012 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physical Review D]] |volume=86 |issue=1 |pages=010001 |bibcode=2012PhRvD..86a0001B |doi=10.1103/PhysRevD.86.010001 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=K. Nakamura ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2010 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=37 |issue=7A |pages=075021 |bibcode=2010JPhG...37g5021N |doi=10.1088/0954-3899/37/7A/075021 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=C. Amsler ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2008 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physics Letters B]] |volume=667 |issue=1 |pages=1–1340 |bibcode=2008PhLB..667....1A |doi=10.1016/j.physletb.2008.07.018 |url=http://scipp.ucsc.edu/%7Ehaber/pubs/Review_of_Particle_Physics_2014.pdf |hdl=1854/LU-685594 |hdl-access=free }} *{{cite web |author=V.M. Abazov ''et al.'' ([[DØ experiment|DØ Collaboration]]) |year=2008 |title=Observation of the doubly strange b baryon {{#invoke:particles|nolink|Bottom Omega-}} |url=http://www-d0.fnal.gov/Run2Physics/WWW/results/final/B/B08G/B08G.pdf |id=Fermilab-Pub-08/335-E }} *{{cite web |author=K. Carter |year=2006 |title=The rise and fall of the pentaquark |url=http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |work=[[Symmetry Magazine]] |publisher=[[Fermilab]]/[[SLAC]] |access-date=2008-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070708143911/http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |archive-date=2007-07-08 |url-status=dead }} *{{cite journal |author=W.-M. Yao ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2006 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=33 |issue=1 |pages=1–1232 |arxiv = astro-ph/0601168 |bibcode = 2006JPhG...33....1Y |doi=10.1088/0954-3899/33/1/001 |doi-access=free }} *{{cite web |author=H. Muir |year=2003 |title=Pentaquark discovery confounds sceptics |url=https://www.newscientist.com/article/dn3903 |work=[[New Scientist]] |access-date=2008-05-27 }} *{{cite journal |author1=J.G. Körner |author2=M. Krämer |author3=D. Pirjol |name-list-style=amp |year=1994 |title=Heavy Baryons |journal=[[Progress in Particle and Nuclear Physics]] |volume=33 |pages=787–868 |doi=10.1016/0146-6410(94)90053-1 |arxiv=hep-ph/9406359 |bibcode = 1994PrPNP..33..787K }} {{refend}} 7xlobnil4p8e5r1b6t6s01iszal5boh 6547284 6547266 2022-07-24T15:42:05Z Şöhrət 137452 /* Baryon xassələri */ wikitext text/x-wiki [[Fayl:Quark_structure_proton.svg|thumb|İzolyasiya vəziyyətində stabil olan yeganə barion olan [[Proton (fizika)|proton]]<nowiki/>da iki yuxarı [[kvark]] və bir aşağı kvark var.]] '''Barionlar '''bir [[kvark]] və bir antikvarkdan ibarət kompozit [[zərrəcik]]lər olan [[Mezon|mezonlar]]dan fərqli olaraq üç kvarkdan ibarət kompozit zərrəciklərdir. Baryonlar və mezonlar yalnız kvarklardan və ya həm kvarkdan və antikvarklardan ibarət zərrəcikər olan [[Hadron|hadronlar]]dır. Baryon termini [[Yunan dili|yunanca]] "ağır" mənasını verən "βαρύς" (barys) sözündən götürülmüşdür, çünki onların adlandırıldığı zaman hesab olunurdu ki, baryonlar maddə kimi təsnif edilən digər zərrəciklərdən daha böyük kütlələrə malik olmaqla xarakterizə olunur. Bir neçə il əvvələ qədər bəzi təcrübələrin pentakvarkların - dörd kvark və bir antikvarkdan ibarət barionların mövcudluğunu göstərdiyi hesab edilirdi.<ref>H. Muir (2003)</ref><ref>K. Carter (2003)</ref> Bütövlükdə zərrəciklər fizikası icması onların mövcudluğunu 2006-cı ilə qədər mümkün hesab etmirdi.<ref name=PDGPentaquarks2006>W.-M. Yao ''et al.'' (2006): [http://pdg.lbl.gov/2006/reviews/theta_b152.pdf Particle listings – Positive Theta]</ref> 2015-ci ilin 13 iyulunda "[[CERN]]"də [[LHCb|LHCb əməkdaşlığı]] [[alt Lambda baryonları]]nın (Λ{{su|p=0|b=b}}) parçalanmasında pentakvark vəziyyətlərinə uyğun nəticələr əldə etdiyini bildirdi.<ref name="LHCb2015">R. Aaij ''et al''. (2015)</ref> Barionlar kvarklardan ibarət olduğundan [[güclü qarşılıqlı təsir]]<nowiki/>də iştirak edirlər. [[Lepton|Leptonlar]] isə kvarklardan ibarət deyillər və buna görə də güclü qarşılıqlı təsirdə iştirak etmirlər. Ən çox məlum barionlar [[kainat]]<nowiki/>dakı görünən [[maddə]]<nowiki/>nin kütləsinin çox hissəsini təşkil edən [[Proton (fizika)|proton]] və [[neytron]]<nowiki/>lardır, [[Atom|atomlar]]<nowiki/>ın digər əsas komponenti olan [[elektron]]<nowiki/>lar isə leptonlardır. Hər bir barionun antibarion olaraq bilinən müvafiq antihissəcikləri vardır, antibarionlarda kvarklar müvafiq antikvarkları ilə əvəz olunmuşdur. Məsələn, bir proton iki yuxarı kvark və bir aşağı kvarkdan, ona uyğun antizərrəcik olan [[antiproton]] isə iki yuxarı antikvark və bir aşağı antikvarkdan ibarətdir. == Baryon xassələri == Bu siyahılar müsbət cütlüyə sahib tam impuls momenti ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} və ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyalarında olan bütün məlum və proqnozlaşdırılan baryonları təfərrüatlandırır.<ref name=Griffiths2008>{{citation| author=Griffiths, David J.|title=Introduction to Elementary Particles|edition=2nd revised| publisher=WILEY-VCH |year=2008|isbn= 978-3-527-40601-2|pages=181–188}}</ref> * Bir növ kvarkdan (uuu, ddd, ...) ibarət olan baryonlar ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyada mövcud ola bilər, ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyası Pauli prinsipinə görə qadağandır. * İki növ kvarkdan (uud, uus, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}, həm də ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. * Üç növ kvarkdan (uds, udc, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}}, həm də 'J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}'' konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. Bu baryonlar üçün iki J&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiya mümkündür. Bu siyahılarda rast gəlinən simvollar bunlardır: ''I'' ([[Izospin|izospin]]), ''J'' ([[tam impuls momenti]]), ''P'' (cütlük), u (yuxarı kvark), d (aşağı kvark), s (əcayib kvark), c (məftun kvark), b (alt kvark), ''Q'' ([[Yük (fizika)|yük]]) ), ''B'' (baryon sayı), ''S'' (əcayiblik), ''C'' (məftunluq), ''B''' (alt). Antibaryonlar cədvəllərdə göstərilmir, lakin bütün kvarkları antikvarklara çevirməklə, həmçinin Q, B, S, C, B′, simvollarının qabağına mənfi işarəsi əlavə etməklə antibaryonların cədvəlini almaq olar. Adlarının yanında ^† işarəsi olan zərrəciklər [[Standart Model]] tərəfindən proqnozlaşdırılıb, lakin hələ müşahidə olunmayıb. Mötərizədə olan göstəricilər təcrübələrlə qəti olaraq müəyyən edilməmişdir, lakin [[kvark modeli]] ilə proqnozlaşdırılır və ölçmələrə uyğundur.<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/tables/rpp2020-sum-baryons.pdf Particle summary tables – Baryons]</ref><ref>J.G. Körner ''et al.'' (1994)</ref> === ''J''^''P'' = {{sfrac|1|2}}⁺ baryonları === {| class="wikitable sortable" style="text-align: center; margin-right:0;" |+J^P&nbsp;=&nbsp;{{sfrac|1|2}}⁺ baryons |- |- ! class=unsortable|Zərrəciyin adı ! Simvolu ! Kvark kontenti ! Sükunət kütləsi (MeV/[[speed of light|c]]²) ! width="40"|''[[Isospin|I]]'' ! width="40"|''[[Total angular momentum|J]]'' ^{''[[Parity (physics)|P]]''} ! width="50"|''[[Electric charge|Q]]'' ([[elementary charge|e]]) ! width="40"|''[[strangeness|S]]'' ! width="40"|''[[charm (quantum number)|C]]'' ! width="40"|''[[bottomness|B']]'' ! [[Mean lifetime]] ([[second|s]]) ! class=unsortable|Commonly<br/>decays to |- style="height:40px" |align="left"| [[proton]]<ref name=PDGProton>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-p.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Proton+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Proton}},{{#invoke:particles|link|Proton+}},{{#invoke:particles|link|Nucleon+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Down quark}} | {{sort|0938.2720813|{{val|938.2720813|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|+10|Stable}}^{{{ref|protonlifetime|[b]}}} | [[Proton decay|Unobserved]] |- style="height:40px" |align="left"| [[neutron]]<ref name=PDGNeutron>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-n.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Neutron0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Neutron}},{{#invoke:particles|link|Neutron0}},{{#invoke:particles|link|Nucleon0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Down quark}} | {{sort|0939.5654133|{{val|939.5654133|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | 0 | 0 | {{sort|+2|{{val|8.794|0.006|e=+2}}}}^{{{ref|neutronlifetime|[c]}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Electron|+|Electron antineutrino}} |- style="height:40px" |align="left"| [[Lambda baryon|Lambda]]<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambda.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Lambda0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1115.683|0.006}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.2|{{val|2.632|0.020|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Pion-|or|br|Neutron0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Lambda<ref name=PDGCharmedLamdba>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Lambda+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2286.46|0.14}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.2|{{val|2.024|0.031|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Charmed lambda+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| bottom Lambda<ref name=PDGBottomLambda0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5619.6|0.17}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.3|{{val|1.471|0.009|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Lambda0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| [[Sigma baryon|Sigma]]<ref name="PDGSigma+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Strange quark}} | {{val|1189.37|0.07}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-11.1|{{val|8.018|0.026|e=-11}}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Pion0|or|br|Neutron0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| Sigma<ref name=PDGSigma0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1192.642|0.024}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-20.1|{{val|7.4|0.7|e=-20}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Photon}} |- style="height:40px" |align="left"| Sigma<ref name=PDGSigma->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1197.449|0.030}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.4|{{val|1.479|0.011|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Neutron0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Sigma<ref name=PDGCharmedSigma> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmac-2455.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Sigma}}(2455)]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma++}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Charm quark}} | {{val|2453.97|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.2|{{val|3.48|+0.37|-0.16|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Sigma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma+}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2452.9|0.4}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.3|>{{val|1.43|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Sigma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma0}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2453.75|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.1|{{val|3.60|+0.42|-0.20|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| bottom Sigma<ref name=BottomSigma>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmab.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Sigma}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Bottom quark}} | {{val|5810.56|0.25}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22|{{val|1.32|0.13|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| bottom Sigma^{{{ref|Undiscovered|†}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | Unknown | (1) | ({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺) | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| bottom Sigma<ref name=BottomSigma/> | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5815.64|0.27}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22.4|{{val|1.24|0.12|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| [[Xi baryon|Xi]]<ref name=PDGXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Xi0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1314.86|0.20}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | 0 | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.1|{{val|2.90|0.09|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Xi-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1321.71|0.07}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.3|{{val|1.639|0.015|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Xi<ref name="PDGCharmedXi+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2467.94|+0.17|-0.20}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|{{val|4.56|0.05|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|charmed Xi+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| charmed Xi<ref name=PDGCharmedXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2470.90|+0.22|-0.29}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.3|{{val|1.53|0.06|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|charmed Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| charmed Xi prime<ref name="PDGCharmedXiPrime+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi'+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi'+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2578.4|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | Unknown | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi+|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Xi prime<ref name=PDGCharmedXiPrime0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi'0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2579.2|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | Unknown | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi0|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| double charmed Xi<ref name=PDGDoubleCharmedXi++> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|double charmed Xi++}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Double charmed Xi++}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Charm quark}} | {{val|3621.2|0.7}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | Unknown | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|double charmed Xi++}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| double charmed Xi^{{{ref|charmedXi0data|[e]}}} | {{#invoke:particles|link|Double charmed Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Charm quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| bottom Xi<ref name=PDGBottomXi>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi}}]</ref> <br/>or [[Cascade B]] | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5791.9|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.480|0.030|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| bottom Xi<ref name=PDGBottomXi/><br/>or Cascade B | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5797.0|0.6}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.572|0.040|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi-}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| bottom Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| bottom Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi'-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| double bottom Xi^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Bottom quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| double bottom Xi^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Bottom quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Xi^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Xi^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi'+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed [[Omega baryon|Omega]]<ref name=PDGCharmedOmega0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegac-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed omega0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Omega0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2695.2|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|({{val|2.68|0.24}}&nbsp;±&nbsp;0.10){{e|-13}}}} | See [http://pdg.lbl.gov/2013/listings/rpp2013-list-omegac-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|Charmed omega0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| bottom Omega<ref name=PDGBottomOmega->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegab-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom omega-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Omega-}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|6046.1|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.4|{{val|1.64|+0.18|-0.17|e=-12}}}} | {{#invoke:particles|link|Omega-|+|J/Psi|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| double charmed Omega^† | {{#invoke:particles|link|Double charmed Omega+}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Charm quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|2|+2}} | 0 | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Omega^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom omega0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Omega prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom omega'0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| double bottom Omega^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Omega-}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Bottom quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| double charmed bottom Omega^† | {{#invoke:particles|link|Double charmed bottom Omega+}} | {{#invoke:particles|link|Charm quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed double bottom Omega^† | {{#invoke:particles|link|Charmed double bottom Omega0}} | {{#invoke:particles|link|Charm quark|Bottom quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-2|−2}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} === Bibliography === {{refbegin}} *{{cite journal |author=R. Aaij ''et al.'' ([[LHCb|LHCb collaboration]]) |year=2015 |title=Observation of J/ψp resonances consistent with pentaquark states in Λ{{su|p=0|b=b}}→J/ψK{{su|p=−}}p decays |arxiv=1507.03414 |doi=10.1103/PhysRevLett.115.072001 |pmid=26317714 |volume=115 |issue=7 |pages=072001 |journal=[[Physical Review Letters]] |bibcode=2015PhRvL.115g2001A }} *{{cite journal |author=J. Beringer ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2012 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physical Review D]] |volume=86 |issue=1 |pages=010001 |bibcode=2012PhRvD..86a0001B |doi=10.1103/PhysRevD.86.010001 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=K. Nakamura ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2010 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=37 |issue=7A |pages=075021 |bibcode=2010JPhG...37g5021N |doi=10.1088/0954-3899/37/7A/075021 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=C. Amsler ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2008 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physics Letters B]] |volume=667 |issue=1 |pages=1–1340 |bibcode=2008PhLB..667....1A |doi=10.1016/j.physletb.2008.07.018 |url=http://scipp.ucsc.edu/%7Ehaber/pubs/Review_of_Particle_Physics_2014.pdf |hdl=1854/LU-685594 |hdl-access=free }} *{{cite web |author=V.M. Abazov ''et al.'' ([[DØ experiment|DØ Collaboration]]) |year=2008 |title=Observation of the doubly strange b baryon {{#invoke:particles|nolink|Bottom Omega-}} |url=http://www-d0.fnal.gov/Run2Physics/WWW/results/final/B/B08G/B08G.pdf |id=Fermilab-Pub-08/335-E }} *{{cite web |author=K. Carter |year=2006 |title=The rise and fall of the pentaquark |url=http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |work=[[Symmetry Magazine]] |publisher=[[Fermilab]]/[[SLAC]] |access-date=2008-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070708143911/http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |archive-date=2007-07-08 |url-status=dead }} *{{cite journal |author=W.-M. Yao ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2006 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=33 |issue=1 |pages=1–1232 |arxiv = astro-ph/0601168 |bibcode = 2006JPhG...33....1Y |doi=10.1088/0954-3899/33/1/001 |doi-access=free }} *{{cite web |author=H. Muir |year=2003 |title=Pentaquark discovery confounds sceptics |url=https://www.newscientist.com/article/dn3903 |work=[[New Scientist]] |access-date=2008-05-27 }} *{{cite journal |author1=J.G. Körner |author2=M. Krämer |author3=D. Pirjol |name-list-style=amp |year=1994 |title=Heavy Baryons |journal=[[Progress in Particle and Nuclear Physics]] |volume=33 |pages=787–868 |doi=10.1016/0146-6410(94)90053-1 |arxiv=hep-ph/9406359 |bibcode = 1994PrPNP..33..787K }} {{refend}} 65khy6st5mc1tgz4pl8onxhy279q5fv 6547324 6547284 2022-07-24T16:03:11Z Sura Shukurlu 169201 wikitext text/x-wiki [[Fayl:Quark_structure_proton.svg|thumb|İzolyasiya vəziyyətində stabil olan yeganə barion olan [[Proton (fizika)|proton]]<nowiki/>da iki yuxarı [[kvark]] və bir aşağı kvark var.]] '''Barionlar '''bir [[kvark]] və bir antikvarkdan ibarət kompozit [[zərrəcik]]lər olan [[Mezon|mezonlar]]dan fərqli olaraq üç kvarkdan ibarət kompozit zərrəciklərdir. Baryonlar və mezonlar yalnız kvarklardan və ya həm kvarkdan və antikvarklardan ibarət zərrəcikər olan [[Hadron|hadronlar]]dır. Baryon termini [[Yunan dili|yunanca]] "ağır" mənasını verən "βαρύς" (barys) sözündən götürülmüşdür, çünki onların adlandırıldığı zaman hesab olunurdu ki, baryonlar maddə kimi təsnif edilən digər zərrəciklərdən daha böyük kütlələrə malik olmaqla xarakterizə olunur. Bir neçə il əvvələ qədər bəzi təcrübələrin pentakvarkların - dörd kvark və bir antikvarkdan ibarət barionların mövcudluğunu göstərdiyi hesab edilirdi.<ref>H. Muir (2003)</ref><ref>K. Carter (2003)</ref> Bütövlükdə zərrəciklər fizikası icması onların mövcudluğunu 2006-cı ilə qədər mümkün hesab etmirdi.<ref name=PDGPentaquarks2006>W.-M. Yao ''et al.'' (2006): [http://pdg.lbl.gov/2006/reviews/theta_b152.pdf Particle listings – Positive Theta]</ref> 2015-ci ilin 13 iyulunda "[[CERN]]"də [[LHCb|LHCb əməkdaşlığı]] [[alt Lambda baryonları]]nın (Λ{{su|p=0|b=b}}) parçalanmasında pentakvark vəziyyətlərinə uyğun nəticələr əldə etdiyini bildirdi.<ref name="LHCb2015">R. Aaij ''et al''. (2015)</ref> Barionlar kvarklardan ibarət olduğundan [[güclü qarşılıqlı təsir]]<nowiki/>də iştirak edirlər. [[Lepton|Leptonlar]] isə kvarklardan ibarət deyillər və buna görə də güclü qarşılıqlı təsirdə iştirak etmirlər. Ən çox məlum barionlar [[kainat]]<nowiki/>dakı görünən [[maddə]]<nowiki/>nin kütləsinin çox hissəsini təşkil edən [[Proton (fizika)|proton]] və [[neytron]]<nowiki/>lardır, [[Atom|atomlar]]<nowiki/>ın digər əsas komponenti olan [[elektron]]<nowiki/>lar isə leptonlardır. Hər bir barionun antibarion olaraq bilinən müvafiq antihissəcikləri vardır, antibarionlarda kvarklar müvafiq antikvarkları ilə əvəz olunmuşdur. Məsələn, bir proton iki yuxarı kvark və bir aşağı kvarkdan, ona uyğun antizərrəcik olan [[antiproton]] isə iki yuxarı antikvark və bir aşağı antikvarkdan ibarətdir. == Baryon xassələri == Bu siyahılar müsbət cütlüyə sahib tam impuls momenti ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} və ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyalarında olan bütün məlum və proqnozlaşdırılan baryonları təfərrüatlandırır.<ref name=Griffiths2008>{{citation| author=Griffiths, David J.|title=Introduction to Elementary Particles|edition=2nd revised| publisher=WILEY-VCH |year=2008|isbn= 978-3-527-40601-2|pages=181–188}}</ref> * Bir növ kvarkdan (uuu, ddd, ...) ibarət olan baryonlar ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyada mövcud ola bilər, ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyası Pauli prinsipinə görə qadağandır. * İki növ kvarkdan (uud, uus, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}, həm də ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. * Üç növ kvarkdan (uds, udc, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}}, həm də 'J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}'' konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. Bu baryonlar üçün iki J&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiya mümkündür. Bu siyahılarda rast gəlinən simvollar bunlardır: ''I'' ([[Izospin|izospin]]), ''J'' ([[tam impuls momenti]]), ''P'' (cütlük), u (yuxarı kvark), d (aşağı kvark), s (əcayib kvark), c (məftun kvark), b (alt kvark), ''Q'' ([[Yük (fizika)|yük]]) ), ''B'' (baryon sayı), ''S'' (əcayiblik), ''C'' (məftunluq), ''B''' (alt). Antibaryonlar cədvəllərdə göstərilmir, lakin bütün kvarkları antikvarklara çevirməklə, həmçinin Q, B, S, C, B′, simvollarının qabağına mənfi işarəsi əlavə etməklə antibaryonların cədvəlini almaq olar. Adlarının yanında ^† işarəsi olan zərrəciklər [[Standart Model]] tərəfindən proqnozlaşdırılıb, lakin hələ müşahidə olunmayıb. Mötərizədə olan göstəricilər təcrübələrlə qəti olaraq müəyyən edilməmişdir, lakin [[kvark modeli]] ilə proqnozlaşdırılır və ölçmələrə uyğundur.<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/tables/rpp2020-sum-baryons.pdf Particle summary tables – Baryons]</ref><ref>J.G. Körner ''et al.'' (1994)</ref> === ''J''^''P'' = {{sfrac|1|2}}⁺ baryonları === {| class="wikitable sortable" style="text-align: center; margin-right:0;" |+J^P&nbsp;=&nbsp;{{sfrac|1|2}}⁺ baryons |- |- ! class=unsortable|Zərrəciyin adı ! Simvolu ! Kvark kontenti ! Sükunət kütləsi (MeV/[[speed of light|c]]²) ! width="40"|''[[Isospin|I]]'' ! width="40"|''[[Total angular momentum|J]]'' ^{''[[Parity (physics)|P]]''} ! width="50"|''[[Electric charge|Q]]'' ([[elementary charge|e]]) ! width="40"|''[[strangeness|S]]'' ! width="40"|''[[charm (quantum number)|C]]'' ! width="40"|''[[bottomness|B']]'' ! [[Mean lifetime]] ([[second|s]]) ! class=unsortable|Commonly<br/>decays to |- style="height:40px" |align="left"| [[proton]]<ref name=PDGProton>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-p.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Proton+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton}},{{#invoke:hissəciklər|link|Proton+}},{{#invoke:hissəciklər|link|Nucleon+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Down quark}} | {{sort|0938.2720813|{{val|938.2720813|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|+10|Stable}}^{{{ref|protonlifetime|[b]}}} | [[Proton decay|Unobserved]] |- style="height:40px" |align="left"| [[neutron]]<ref name=PDGNeutron>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-n.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Neutron0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Neutron}},{{#invoke:hissəciklər|link|Neutron0}},{{#invoke:hissəciklər|link|Nucleon0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Down quark}} | {{sort|0939.5654133|{{val|939.5654133|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | 0 | 0 | {{sort|+2|{{val|8.794|0.006|e=+2}}}}^{{{ref|neutronlifetime|[c]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton+|+|Electron|+|Electron antineutrino}} |- style="height:40px" |align="left"| [[Lambda baryon|Lambda]]<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambda.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Lambda}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1115.683|0.006}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.2|{{val|2.632|0.020|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton+|+|Pion-|or|br|Neutron0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Lambda<ref name=PDGCharmedLamdba>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Lambda}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Lambda+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2286.46|0.14}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.2|{{val|2.024|0.031|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed lambda+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| bottom Lambda<ref name=PDGBottomLambda0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Lambda}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Lambda0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5619.6|0.17}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.3|{{val|1.471|0.009|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Lambda0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| [[Sigma baryon|Sigma]]<ref name="PDGSigma+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Sigma+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Sigma+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Strange quark}} | {{val|1189.37|0.07}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-11.1|{{val|8.018|0.026|e=-11}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton+|+|Pion0|or|br|Neutron0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| Sigma<ref name=PDGSigma0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Sigma0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Sigma0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1192.642|0.024}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-20.1|{{val|7.4|0.7|e=-20}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0|+|Photon}} |- style="height:40px" |align="left"| Sigma<ref name=PDGSigma->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Sigma-}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Sigma-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1197.449|0.030}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.4|{{val|1.479|0.011|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Neutron0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Sigma<ref name=PDGCharmedSigma> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmac-2455.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Sigma}}(2455)]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed sigma++}}(2455) | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Charm quark}} | {{val|2453.97|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.2|{{val|3.48|+0.37|-0.16|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed lambda+|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Sigma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed sigma+}}(2455) | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2452.9|0.4}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.3|>{{val|1.43|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed lambda+|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Sigma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed sigma0}}(2455) | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2453.75|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.1|{{val|3.60|+0.42|-0.20|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed lambda+|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| bottom Sigma<ref name=BottomSigma>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmab.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Sigma}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Sigma+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Bottom quark}} | {{val|5810.56|0.25}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22|{{val|1.32|0.13|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Lambda0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| bottom Sigma^{{{ref|Undiscovered|†}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Sigma0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | Unknown | (1) | ({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺) | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| bottom Sigma<ref name=BottomSigma/> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Sigma-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5815.64|0.27}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22.4|{{val|1.24|0.12|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| [[Xi baryon|Xi]]<ref name=PDGXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Xi0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1314.86|0.20}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | 0 | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.1|{{val|2.90|0.09|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Xi-}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Xi-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1321.71|0.07}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.3|{{val|1.639|0.015|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Xi<ref name="PDGCharmedXi+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2467.94|+0.17|-0.20}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|{{val|4.56|0.05|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|charmed Xi+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| charmed Xi<ref name=PDGCharmedXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2470.90|+0.22|-0.29}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.3|{{val|1.53|0.06|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|charmed Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| charmed Xi prime<ref name="PDGCharmedXiPrime+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi'+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi'+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2578.4|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | Unknown | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi+|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| charmed Xi prime<ref name=PDGCharmedXiPrime0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi'0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2579.2|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | Unknown | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi0|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| double charmed Xi<ref name=PDGDoubleCharmedXi++> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|double charmed Xi++}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed Xi++}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Charm quark|Charm quark}} | {{val|3621.2|0.7}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | Unknown | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|double charmed Xi++}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| double charmed Xi^{{{ref|charmedXi0data|[e]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed Xi+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Charm quark|Charm quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| bottom Xi<ref name=PDGBottomXi>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Xi}}]</ref> <br/>or [[Cascade B]] | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5791.9|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.480|0.030|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| bottom Xi<ref name=PDGBottomXi/><br/>or Cascade B | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5797.0|0.6}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.572|0.040|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Xi-}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| bottom Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| bottom Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi'-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| double bottom Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double Bottom Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Bottom quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| double bottom Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double Bottom Xi-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Bottom quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi'+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed [[Omega baryon|Omega]]<ref name=PDGCharmedOmega0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegac-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed omega0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Omega0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2695.2|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|({{val|2.68|0.24}}&nbsp;±&nbsp;0.10){{e|-13}}}} | See [http://pdg.lbl.gov/2013/listings/rpp2013-list-omegac-zero.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed omega0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| bottom Omega<ref name=PDGBottomOmega->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegab-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom omega-}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Omega-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|6046.1|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.4|{{val|1.64|+0.18|-0.17|e=-12}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Omega-|+|J/Psi|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| double charmed Omega^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed Omega+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Charm quark|Charm quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|2|+2}} | 0 | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Omega^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom omega0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed bottom Omega prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom omega'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| double bottom Omega^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double Bottom Omega-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Bottom quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| double charmed bottom Omega^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed bottom Omega+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charm quark|Charm quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | {{sort|-1|−1}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |align="left"| charmed double bottom Omega^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed double bottom Omega0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charm quark|Bottom quark|Bottom quark}} | Unknown | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-2|−2}} | Unknown | Unknown |- style="height:40px" |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} === Bibliography === {{refbegin}} *{{cite journal |author=R. Aaij ''et al.'' ([[LHCb|LHCb collaboration]]) |year=2015 |title=Observation of J/ψp resonances consistent with pentaquark states in Λ{{su|p=0|b=b}}→J/ψK{{su|p=−}}p decays |arxiv=1507.03414 |doi=10.1103/PhysRevLett.115.072001 |pmid=26317714 |volume=115 |issue=7 |pages=072001 |journal=[[Physical Review Letters]] |bibcode=2015PhRvL.115g2001A }} *{{cite journal |author=J. Beringer ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2012 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physical Review D]] |volume=86 |issue=1 |pages=010001 |bibcode=2012PhRvD..86a0001B |doi=10.1103/PhysRevD.86.010001 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=K. Nakamura ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2010 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=37 |issue=7A |pages=075021 |bibcode=2010JPhG...37g5021N |doi=10.1088/0954-3899/37/7A/075021 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=C. Amsler ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2008 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physics Letters B]] |volume=667 |issue=1 |pages=1–1340 |bibcode=2008PhLB..667....1A |doi=10.1016/j.physletb.2008.07.018 |url=http://scipp.ucsc.edu/%7Ehaber/pubs/Review_of_Particle_Physics_2014.pdf |hdl=1854/LU-685594 |hdl-access=free }} *{{cite web |author=V.M. Abazov ''et al.'' ([[DØ experiment|DØ Collaboration]]) |year=2008 |title=Observation of the doubly strange b baryon {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Omega-}} |url=http://www-d0.fnal.gov/Run2Physics/WWW/results/final/B/B08G/B08G.pdf |id=Fermilab-Pub-08/335-E }} *{{cite web |author=K. Carter |year=2006 |title=The rise and fall of the pentaquark |url=http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |work=[[Symmetry Magazine]] |publisher=[[Fermilab]]/[[SLAC]] |access-date=2008-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070708143911/http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |archive-date=2007-07-08 |url-status=dead }} *{{cite journal |author=W.-M. Yao ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2006 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=33 |issue=1 |pages=1–1232 |arxiv = astro-ph/0601168 |bibcode = 2006JPhG...33....1Y |doi=10.1088/0954-3899/33/1/001 |doi-access=free }} *{{cite web |author=H. Muir |year=2003 |title=Pentaquark discovery confounds sceptics |url=https://www.newscientist.com/article/dn3903 |work=[[New Scientist]] |access-date=2008-05-27 }} *{{cite journal |author1=J.G. Körner |author2=M. Krämer |author3=D. Pirjol |name-list-style=amp |year=1994 |title=Heavy Baryons |journal=[[Progress in Particle and Nuclear Physics]] |volume=33 |pages=787–868 |doi=10.1016/0146-6410(94)90053-1 |arxiv=hep-ph/9406359 |bibcode = 1994PrPNP..33..787K }} {{refend}} 4jktiohycb8ywuqe4hwz2327y85f1sk 6547339 6547324 2022-07-24T16:15:19Z Şöhrət 137452 /* ''J''''P'' = {{sfrac|1|2}}+ baryonları */ wikitext text/x-wiki [[Fayl:Quark_structure_proton.svg|thumb|İzolyasiya vəziyyətində stabil olan yeganə barion olan [[Proton (fizika)|proton]]<nowiki/>da iki yuxarı [[kvark]] və bir aşağı kvark var.]] '''Barionlar '''bir [[kvark]] və bir antikvarkdan ibarət kompozit [[zərrəcik]]lər olan [[Mezon|mezonlar]]dan fərqli olaraq üç kvarkdan ibarət kompozit zərrəciklərdir. Baryonlar və mezonlar yalnız kvarklardan və ya həm kvarkdan və antikvarklardan ibarət zərrəcikər olan [[Hadron|hadronlar]]dır. Baryon termini [[Yunan dili|yunanca]] "ağır" mənasını verən "βαρύς" (barys) sözündən götürülmüşdür, çünki onların adlandırıldığı zaman hesab olunurdu ki, baryonlar maddə kimi təsnif edilən digər zərrəciklərdən daha böyük kütlələrə malik olmaqla xarakterizə olunur. Bir neçə il əvvələ qədər bəzi təcrübələrin pentakvarkların - dörd kvark və bir antikvarkdan ibarət barionların mövcudluğunu göstərdiyi hesab edilirdi.<ref>H. Muir (2003)</ref><ref>K. Carter (2003)</ref> Bütövlükdə zərrəciklər fizikası icması onların mövcudluğunu 2006-cı ilə qədər mümkün hesab etmirdi.<ref name=PDGPentaquarks2006>W.-M. Yao ''et al.'' (2006): [http://pdg.lbl.gov/2006/reviews/theta_b152.pdf Particle listings – Positive Theta]</ref> 2015-ci ilin 13 iyulunda "[[CERN]]"də [[LHCb|LHCb əməkdaşlığı]] [[alt Lambda baryonları]]nın (Λ{{su|p=0|b=b}}) parçalanmasında pentakvark vəziyyətlərinə uyğun nəticələr əldə etdiyini bildirdi.<ref name="LHCb2015">R. Aaij ''et al''. (2015)</ref> Barionlar kvarklardan ibarət olduğundan [[güclü qarşılıqlı təsir]]<nowiki/>də iştirak edirlər. [[Lepton|Leptonlar]] isə kvarklardan ibarət deyillər və buna görə də güclü qarşılıqlı təsirdə iştirak etmirlər. Ən çox məlum barionlar [[kainat]]<nowiki/>dakı görünən [[maddə]]<nowiki/>nin kütləsinin çox hissəsini təşkil edən [[Proton (fizika)|proton]] və [[neytron]]<nowiki/>lardır, [[Atom|atomlar]]<nowiki/>ın digər əsas komponenti olan [[elektron]]<nowiki/>lar isə leptonlardır. Hər bir barionun antibarion olaraq bilinən müvafiq antihissəcikləri vardır, antibarionlarda kvarklar müvafiq antikvarkları ilə əvəz olunmuşdur. Məsələn, bir proton iki yuxarı kvark və bir aşağı kvarkdan, ona uyğun antizərrəcik olan [[antiproton]] isə iki yuxarı antikvark və bir aşağı antikvarkdan ibarətdir. == Baryon xassələri == Bu siyahılar müsbət cütlüyə sahib tam impuls momenti ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} və ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyalarında olan bütün məlum və proqnozlaşdırılan baryonları təfərrüatlandırır.<ref name=Griffiths2008>{{citation| author=Griffiths, David J.|title=Introduction to Elementary Particles|edition=2nd revised| publisher=WILEY-VCH |year=2008|isbn= 978-3-527-40601-2|pages=181–188}}</ref> * Bir növ kvarkdan (uuu, ddd, ...) ibarət olan baryonlar ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyada mövcud ola bilər, ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyası Pauli prinsipinə görə qadağandır. * İki növ kvarkdan (uud, uus, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}, həm də ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. * Üç növ kvarkdan (uds, udc, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}}, həm də 'J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}'' konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. Bu baryonlar üçün iki J&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiya mümkündür. Bu siyahılarda rast gəlinən simvollar bunlardır: ''I'' ([[Izospin|izospin]]), ''J'' ([[tam impuls momenti]]), ''P'' (cütlük), u (yuxarı kvark), d (aşağı kvark), s (əcayib kvark), c (məftun kvark), b (alt kvark), ''Q'' ([[Yük (fizika)|yük]]) ), ''B'' (baryon sayı), ''S'' (əcayiblik), ''C'' (məftunluq), ''B''' (alt). Antibaryonlar cədvəllərdə göstərilmir, lakin bütün kvarkları antikvarklara çevirməklə, həmçinin Q, B, S, C, B′, simvollarının qabağına mənfi işarəsi əlavə etməklə antibaryonların cədvəlini almaq olar. Adlarının yanında ^† işarəsi olan zərrəciklər [[Standart Model]] tərəfindən proqnozlaşdırılıb, lakin hələ müşahidə olunmayıb. Mötərizədə olan göstəricilər təcrübələrlə qəti olaraq müəyyən edilməmişdir, lakin [[kvark modeli]] ilə proqnozlaşdırılır və ölçmələrə uyğundur.<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/tables/rpp2020-sum-baryons.pdf Particle summary tables – Baryons]</ref><ref>J.G. Körner ''et al.'' (1994)</ref> === ''J''^''P'' = {{sfrac|1|2}}⁺ baryonları === {| class="wikitable sortable" style="text-align: center; margin-right:0;" |+J^P&nbsp;=&nbsp;{{sfrac|1|2}}⁺ baryons |- |- ! class=unsortable|Zərrəciyin adı ! Simvolu ! Kvark kontenti ! Sükunət kütləsi (MeV/c²) ! width="40"|''I'' ! width="40"|''J'' ^''P'' ! width="50"|''Q'' (e) ! width="40"|''S'' ! width="40"|''C'' ! width="40"|''B''' ! yarım parçalanma periodu ([[Saniyə|s]]) ! class=unsortable|Əsasən parçalandığı zərəcik |- style="height:40px" |align="left"| [[proton]]<ref name=PDGProton>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-p.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Proton+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton}},{{#invoke:hissəciklər|link|Proton+}},{{#invoke:hissəciklər|link|Nucleon+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Down quark}} | {{sort|0938.2720813|{{val|938.2720813|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|+10|Stabil}}^{{{ref|protonlifetime|[b]}}} | müşahidə edilməyib |- style="height:40px" |align="left"| [[neytron]]<ref name=PDGNeutron>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-n.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Neutron0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Neutron}},{{#invoke:particles|link|Neutron0}},{{#invoke:particles|link|Nucleon0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Down quark}} | {{sort|0939.5654133|{{val|939.5654133|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | 0 | 0 | {{sort|+2|{{val|8.794|0.006|e=+2}}}}^{{{ref|neutronlifetime|[c]}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Electron|+|Electron antineutrino}} |- style="height:40px" |align="left"| [[Lambda baryon|Lambda]]<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambda.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Lambda0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1115.683|0.006}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.2|{{val|2.632|0.020|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Pion-|or|br|Neutron0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Lambda<ref name=PDGCharmedLamdba>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Lambda+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2286.46|0.14}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.2|{{val|2.024|0.031|e=-13}}}} | Bax [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Charmed lambda+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Lambda<ref name=PDGBottomLambda0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5619.6|0.17}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.3|{{val|1.471|0.009|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Lambda0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name="PDGSigma+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Strange quark}} | {{val|1189.37|0.07}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-11.1|{{val|8.018|0.026|e=-11}}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Pion0|or|br|Neutron0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name=PDGSigma0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1192.642|0.024}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-20.1|{{val|7.4|0.7|e=-20}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Photon}} |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name=PDGSigma->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1197.449|0.030}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.4|{{val|1.479|0.011|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Neutron0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmac-2455.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Sigma}}(2455)]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma++}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Charm quark}} | {{val|2453.97|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.2|{{val|3.48|+0.37|-0.16|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma+}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2452.9|0.4}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.3|>{{val|1.43|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma0}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2453.75|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.1|{{val|3.60|+0.42|-0.20|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma<ref name=BottomSigma>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmab.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Sigma}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Bottom quark}} | {{val|5810.56|0.25}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22|{{val|1.32|0.13|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma^{{{ref|Undiscovered|†}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | naməlum | (1) | ({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺) | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma<ref name=BottomSigma/> | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5815.64|0.27}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22.4|{{val|1.24|0.12|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Xi0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1314.86|0.20}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | 0 | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.1|{{val|2.90|0.09|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Xi-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1321.71|0.07}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.3|{{val|1.639|0.015|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi<ref name="PDGCharmedXi+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2467.94|+0.17|-0.20}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|{{val|4.56|0.05|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|charmed Xi+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi<ref name=PDGCharmedXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2470.90|+0.22|-0.29}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.3|{{val|1.53|0.06|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|charmed Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi prime<ref name="PDGCharmedXiPrime+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi'+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi'+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2578.4|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | Unknown | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi+|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi prime<ref name=PDGCharmedXiPrime0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi'0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2579.2|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | naməlum | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi0|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun Xi<ref name=PDGDoubleCharmedXi++> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|double charmed Xi++}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Double charmed Xi++}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Charm quark}} | {{val|3621.2|0.7}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|double charmed Xi++}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun Xi^{{{ref|charmedXi0data|[e]}}} | {{#invoke:particles|link|Double charmed Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Charm quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi<ref name=PDGBottomXi>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi}}]</ref> <br/>və ya Kaskad B | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5791.9|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.480|0.030|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi<ref name=PDGBottomXi/><br/>və ya Kaskad B | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5797.0|0.6}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.572|0.040|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi-}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi'-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Xi^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Xi^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi'+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun Omeqa<ref name=PDGCharmedOmega0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegac-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed omega0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Omega0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2695.2|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|({{val|2.68|0.24}}&nbsp;±&nbsp;0.10){{e|-13}}}} | See [http://pdg.lbl.gov/2013/listings/rpp2013-list-omegac-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|Charmed omega0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Omeqa<ref name=PDGBottomOmega->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegab-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom omega-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Omega-}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|6046.1|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.4|{{val|1.64|+0.18|-0.17|e=-12}}}} | {{#invoke:particles|link|Omega-|+|J/Psi|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:particles|link|Double charmed Omega+}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Charm quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom omega0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom omega'0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Omeqa^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Omega-}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun alt Omeqa^† | {{#invoke:particles|link|Double charmed bottom Omega+}} | {{#invoke:particles|link|Charm quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:particles|link|Charmed double bottom Omega0}} | {{#invoke:particles|link|Charm quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} === Bibliography === {{refbegin}} *{{cite journal |author=R. Aaij ''et al.'' ([[LHCb|LHCb collaboration]]) |year=2015 |title=Observation of J/ψp resonances consistent with pentaquark states in Λ{{su|p=0|b=b}}→J/ψK{{su|p=−}}p decays |arxiv=1507.03414 |doi=10.1103/PhysRevLett.115.072001 |pmid=26317714 |volume=115 |issue=7 |pages=072001 |journal=[[Physical Review Letters]] |bibcode=2015PhRvL.115g2001A }} *{{cite journal |author=J. Beringer ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2012 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physical Review D]] |volume=86 |issue=1 |pages=010001 |bibcode=2012PhRvD..86a0001B |doi=10.1103/PhysRevD.86.010001 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=K. Nakamura ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2010 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=37 |issue=7A |pages=075021 |bibcode=2010JPhG...37g5021N |doi=10.1088/0954-3899/37/7A/075021 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=C. Amsler ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2008 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physics Letters B]] |volume=667 |issue=1 |pages=1–1340 |bibcode=2008PhLB..667....1A |doi=10.1016/j.physletb.2008.07.018 |url=http://scipp.ucsc.edu/%7Ehaber/pubs/Review_of_Particle_Physics_2014.pdf |hdl=1854/LU-685594 |hdl-access=free }} *{{cite web |author=V.M. Abazov ''et al.'' ([[DØ experiment|DØ Collaboration]]) |year=2008 |title=Observation of the doubly strange b baryon {{#invoke:particles|nolink|Bottom Omega-}} |url=http://www-d0.fnal.gov/Run2Physics/WWW/results/final/B/B08G/B08G.pdf |id=Fermilab-Pub-08/335-E }} *{{cite web |author=K. Carter |year=2006 |title=The rise and fall of the pentaquark |url=http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |work=[[Symmetry Magazine]] |publisher=[[Fermilab]]/[[SLAC]] |access-date=2008-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070708143911/http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |archive-date=2007-07-08 |url-status=dead }} *{{cite journal |author=W.-M. Yao ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2006 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=33 |issue=1 |pages=1–1232 |arxiv = astro-ph/0601168 |bibcode = 2006JPhG...33....1Y |doi=10.1088/0954-3899/33/1/001 |doi-access=free }} *{{cite web |author=H. Muir |year=2003 |title=Pentaquark discovery confounds sceptics |url=https://www.newscientist.com/article/dn3903 |work=[[New Scientist]] |access-date=2008-05-27 }} *{{cite journal |author1=J.G. Körner |author2=M. Krämer |author3=D. Pirjol |name-list-style=amp |year=1994 |title=Heavy Baryons |journal=[[Progress in Particle and Nuclear Physics]] |volume=33 |pages=787–868 |doi=10.1016/0146-6410(94)90053-1 |arxiv=hep-ph/9406359 |bibcode = 1994PrPNP..33..787K }} {{refend}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} === Bibliography === {{refbegin}} *{{cite journal |author=R. Aaij ''et al.'' ([[LHCb|LHCb collaboration]]) |year=2015 |title=Observation of J/ψp resonances consistent with pentaquark states in Λ{{su|p=0|b=b}}→J/ψK{{su|p=−}}p decays |arxiv=1507.03414 |doi=10.1103/PhysRevLett.115.072001 |pmid=26317714 |volume=115 |issue=7 |pages=072001 |journal=[[Physical Review Letters]] |bibcode=2015PhRvL.115g2001A }} *{{cite journal |author=J. Beringer ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2012 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physical Review D]] |volume=86 |issue=1 |pages=010001 |bibcode=2012PhRvD..86a0001B |doi=10.1103/PhysRevD.86.010001 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=K. Nakamura ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2010 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=37 |issue=7A |pages=075021 |bibcode=2010JPhG...37g5021N |doi=10.1088/0954-3899/37/7A/075021 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=C. Amsler ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2008 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physics Letters B]] |volume=667 |issue=1 |pages=1–1340 |bibcode=2008PhLB..667....1A |doi=10.1016/j.physletb.2008.07.018 |url=http://scipp.ucsc.edu/%7Ehaber/pubs/Review_of_Particle_Physics_2014.pdf |hdl=1854/LU-685594 |hdl-access=free }} *{{cite web |author=V.M. Abazov ''et al.'' ([[DØ experiment|DØ Collaboration]]) |year=2008 |title=Observation of the doubly strange b baryon {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Omega-}} |url=http://www-d0.fnal.gov/Run2Physics/WWW/results/final/B/B08G/B08G.pdf |id=Fermilab-Pub-08/335-E }} *{{cite web |author=K. Carter |year=2006 |title=The rise and fall of the pentaquark |url=http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |work=[[Symmetry Magazine]] |publisher=[[Fermilab]]/[[SLAC]] |access-date=2008-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070708143911/http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |archive-date=2007-07-08 |url-status=dead }} *{{cite journal |author=W.-M. Yao ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2006 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=33 |issue=1 |pages=1–1232 |arxiv = astro-ph/0601168 |bibcode = 2006JPhG...33....1Y |doi=10.1088/0954-3899/33/1/001 |doi-access=free }} *{{cite web |author=H. Muir |year=2003 |title=Pentaquark discovery confounds sceptics |url=https://www.newscientist.com/article/dn3903 |work=[[New Scientist]] |access-date=2008-05-27 }} *{{cite journal |author1=J.G. Körner |author2=M. Krämer |author3=D. Pirjol |name-list-style=amp |year=1994 |title=Heavy Baryons |journal=[[Progress in Particle and Nuclear Physics]] |volume=33 |pages=787–868 |doi=10.1016/0146-6410(94)90053-1 |arxiv=hep-ph/9406359 |bibcode = 1994PrPNP..33..787K }} {{refend}} jijoqsq3i6llrp0so5x3ymg12uqgtcq 6547358 6547339 2022-07-24T16:32:34Z Şöhrət 137452 /* İstinadlar */ wikitext text/x-wiki [[Fayl:Quark_structure_proton.svg|thumb|İzolyasiya vəziyyətində stabil olan yeganə barion olan [[Proton (fizika)|proton]]<nowiki/>da iki yuxarı [[kvark]] və bir aşağı kvark var.]] '''Barionlar '''bir [[kvark]] və bir antikvarkdan ibarət kompozit [[zərrəcik]]lər olan [[Mezon|mezonlar]]dan fərqli olaraq üç kvarkdan ibarət kompozit zərrəciklərdir. Baryonlar və mezonlar yalnız kvarklardan və ya həm kvarkdan və antikvarklardan ibarət zərrəcikər olan [[Hadron|hadronlar]]dır. Baryon termini [[Yunan dili|yunanca]] "ağır" mənasını verən "βαρύς" (barys) sözündən götürülmüşdür, çünki onların adlandırıldığı zaman hesab olunurdu ki, baryonlar maddə kimi təsnif edilən digər zərrəciklərdən daha böyük kütlələrə malik olmaqla xarakterizə olunur. Bir neçə il əvvələ qədər bəzi təcrübələrin pentakvarkların - dörd kvark və bir antikvarkdan ibarət barionların mövcudluğunu göstərdiyi hesab edilirdi.<ref>H. Muir (2003)</ref><ref>K. Carter (2003)</ref> Bütövlükdə zərrəciklər fizikası icması onların mövcudluğunu 2006-cı ilə qədər mümkün hesab etmirdi.<ref name=PDGPentaquarks2006>W.-M. Yao ''et al.'' (2006): [http://pdg.lbl.gov/2006/reviews/theta_b152.pdf Particle listings – Positive Theta]</ref> 2015-ci ilin 13 iyulunda "[[CERN]]"də [[LHCb|LHCb əməkdaşlığı]] [[alt Lambda baryonları]]nın (Λ{{su|p=0|b=b}}) parçalanmasında pentakvark vəziyyətlərinə uyğun nəticələr əldə etdiyini bildirdi.<ref name="LHCb2015">R. Aaij ''et al''. (2015)</ref> Barionlar kvarklardan ibarət olduğundan [[güclü qarşılıqlı təsir]]<nowiki/>də iştirak edirlər. [[Lepton|Leptonlar]] isə kvarklardan ibarət deyillər və buna görə də güclü qarşılıqlı təsirdə iştirak etmirlər. Ən çox məlum barionlar [[kainat]]<nowiki/>dakı görünən [[maddə]]<nowiki/>nin kütləsinin çox hissəsini təşkil edən [[Proton (fizika)|proton]] və [[neytron]]<nowiki/>lardır, [[Atom|atomlar]]<nowiki/>ın digər əsas komponenti olan [[elektron]]<nowiki/>lar isə leptonlardır. Hər bir barionun antibarion olaraq bilinən müvafiq antihissəcikləri vardır, antibarionlarda kvarklar müvafiq antikvarkları ilə əvəz olunmuşdur. Məsələn, bir proton iki yuxarı kvark və bir aşağı kvarkdan, ona uyğun antizərrəcik olan [[antiproton]] isə iki yuxarı antikvark və bir aşağı antikvarkdan ibarətdir. == Baryon xassələri == Bu siyahılar müsbət cütlüyə sahib tam impuls momenti ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} və ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyalarında olan bütün məlum və proqnozlaşdırılan baryonları təfərrüatlandırır.<ref name=Griffiths2008>{{citation| author=Griffiths, David J.|title=Introduction to Elementary Particles|edition=2nd revised| publisher=WILEY-VCH |year=2008|isbn= 978-3-527-40601-2|pages=181–188}}</ref> * Bir növ kvarkdan (uuu, ddd, ...) ibarət olan baryonlar ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyada mövcud ola bilər, ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyası Pauli prinsipinə görə qadağandır. * İki növ kvarkdan (uud, uus, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}, həm də ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. * Üç növ kvarkdan (uds, udc, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}}, həm də 'J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}'' konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. Bu baryonlar üçün iki J&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiya mümkündür. Bu siyahılarda rast gəlinən simvollar bunlardır: ''I'' ([[Izospin|izospin]]), ''J'' ([[tam impuls momenti]]), ''P'' (cütlük), u (yuxarı kvark), d (aşağı kvark), s (əcayib kvark), c (məftun kvark), b (alt kvark), ''Q'' ([[Yük (fizika)|yük]]) ), ''B'' (baryon sayı), ''S'' (əcayiblik), ''C'' (məftunluq), ''B''' (alt). Antibaryonlar cədvəllərdə göstərilmir, lakin bütün kvarkları antikvarklara çevirməklə, həmçinin Q, B, S, C, B′, simvollarının qabağına mənfi işarəsi əlavə etməklə antibaryonların cədvəlini almaq olar. Adlarının yanında ^† işarəsi olan zərrəciklər [[Standart Model]] tərəfindən proqnozlaşdırılıb, lakin hələ müşahidə olunmayıb. Mötərizədə olan göstəricilər təcrübələrlə qəti olaraq müəyyən edilməmişdir, lakin [[kvark modeli]] ilə proqnozlaşdırılır və ölçmələrə uyğundur.<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/tables/rpp2020-sum-baryons.pdf Particle summary tables – Baryons]</ref><ref>J.G. Körner ''et al.'' (1994)</ref> === ''J''^''P'' = {{sfrac|1|2}}⁺ baryonları === {| class="wikitable sortable" style="text-align: center; margin-right:0;" |+J^P&nbsp;=&nbsp;{{sfrac|1|2}}⁺ baryons |- |- ! class=unsortable|Zərrəciyin adı ! Simvolu ! Kvark kontenti ! Sükunət kütləsi (MeV/c²) ! width="40"|''I'' ! width="40"|''J'' ^''P'' ! width="50"|''Q'' (e) ! width="40"|''S'' ! width="40"|''C'' ! width="40"|''B''' ! yarım parçalanma periodu ([[Saniyə|s]]) ! class=unsortable|Əsasən parçalandığı zərəcik |- style="height:40px" |align="left"| [[proton]]<ref name=PDGProton>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-p.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Proton+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton}},{{#invoke:hissəciklər|link|Proton+}},{{#invoke:hissəciklər|link|Nucleon+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Down quark}} | {{sort|0938.2720813|{{val|938.2720813|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|+10|Stabil}}^{{{ref|protonlifetime|[b]}}} | müşahidə edilməyib |- style="height:40px" |align="left"| [[neytron]]<ref name=PDGNeutron>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-n.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Neutron0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Neutron}},{{#invoke:particles|link|Neutron0}},{{#invoke:particles|link|Nucleon0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Down quark}} | {{sort|0939.5654133|{{val|939.5654133|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | 0 | 0 | {{sort|+2|{{val|8.794|0.006|e=+2}}}}^{{{ref|neutronlifetime|[c]}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Electron|+|Electron antineutrino}} |- style="height:40px" |align="left"| [[Lambda baryon|Lambda]]<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambda.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Lambda0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1115.683|0.006}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.2|{{val|2.632|0.020|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Pion-|or|br|Neutron0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Lambda<ref name=PDGCharmedLamdba>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Lambda+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2286.46|0.14}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.2|{{val|2.024|0.031|e=-13}}}} | Bax [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Charmed lambda+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Lambda<ref name=PDGBottomLambda0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5619.6|0.17}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.3|{{val|1.471|0.009|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Lambda0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name="PDGSigma+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Strange quark}} | {{val|1189.37|0.07}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-11.1|{{val|8.018|0.026|e=-11}}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Pion0|or|br|Neutron0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name=PDGSigma0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1192.642|0.024}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-20.1|{{val|7.4|0.7|e=-20}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Photon}} |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name=PDGSigma->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1197.449|0.030}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.4|{{val|1.479|0.011|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Neutron0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmac-2455.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Sigma}}(2455)]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma++}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Charm quark}} | {{val|2453.97|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.2|{{val|3.48|+0.37|-0.16|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma+}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2452.9|0.4}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.3|>{{val|1.43|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma0}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2453.75|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.1|{{val|3.60|+0.42|-0.20|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma<ref name=BottomSigma>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmab.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Sigma}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Bottom quark}} | {{val|5810.56|0.25}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22|{{val|1.32|0.13|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma^{{{ref|Undiscovered|†}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | naməlum | (1) | ({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺) | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma<ref name=BottomSigma/> | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5815.64|0.27}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22.4|{{val|1.24|0.12|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Xi0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1314.86|0.20}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | 0 | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.1|{{val|2.90|0.09|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Xi-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1321.71|0.07}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.3|{{val|1.639|0.015|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi<ref name="PDGCharmedXi+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2467.94|+0.17|-0.20}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|{{val|4.56|0.05|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|charmed Xi+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi<ref name=PDGCharmedXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2470.90|+0.22|-0.29}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.3|{{val|1.53|0.06|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|charmed Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi prime<ref name="PDGCharmedXiPrime+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi'+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi'+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2578.4|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | Unknown | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi+|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi prime<ref name=PDGCharmedXiPrime0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi'0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2579.2|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | naməlum | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi0|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun Xi<ref name=PDGDoubleCharmedXi++> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|double charmed Xi++}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Double charmed Xi++}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Charm quark}} | {{val|3621.2|0.7}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|double charmed Xi++}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun Xi^{{{ref|charmedXi0data|[e]}}} | {{#invoke:particles|link|Double charmed Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Charm quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi<ref name=PDGBottomXi>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi}}]</ref> <br/>və ya Kaskad B | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5791.9|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.480|0.030|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi<ref name=PDGBottomXi/><br/>və ya Kaskad B | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5797.0|0.6}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.572|0.040|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi-}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi'-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Xi^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Xi^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi'+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun Omeqa<ref name=PDGCharmedOmega0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegac-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed omega0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Omega0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2695.2|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|({{val|2.68|0.24}}&nbsp;±&nbsp;0.10){{e|-13}}}} | See [http://pdg.lbl.gov/2013/listings/rpp2013-list-omegac-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|Charmed omega0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Omeqa<ref name=PDGBottomOmega->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegab-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom omega-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Omega-}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|6046.1|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.4|{{val|1.64|+0.18|-0.17|e=-12}}}} | {{#invoke:particles|link|Omega-|+|J/Psi|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:particles|link|Double charmed Omega+}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Charm quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom omega0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom omega'0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Omeqa^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Omega-}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun alt Omeqa^† | {{#invoke:particles|link|Double charmed bottom Omega+}} | {{#invoke:particles|link|Charm quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:particles|link|Charmed double bottom Omega0}} | {{#invoke:particles|link|Charm quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} === Bibliography === {{refbegin}} *{{cite journal |author=R. Aaij ''et al.'' ([[LHCb|LHCb collaboration]]) |year=2015 |title=Observation of J/ψp resonances consistent with pentaquark states in Λ{{su|p=0|b=b}}→J/ψK{{su|p=−}}p decays |arxiv=1507.03414 |doi=10.1103/PhysRevLett.115.072001 |pmid=26317714 |volume=115 |issue=7 |pages=072001 |journal=[[Physical Review Letters]] |bibcode=2015PhRvL.115g2001A }} *{{cite journal |author=J. Beringer ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2012 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physical Review D]] |volume=86 |issue=1 |pages=010001 |bibcode=2012PhRvD..86a0001B |doi=10.1103/PhysRevD.86.010001 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=K. Nakamura ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2010 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=37 |issue=7A |pages=075021 |bibcode=2010JPhG...37g5021N |doi=10.1088/0954-3899/37/7A/075021 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=C. Amsler ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2008 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physics Letters B]] |volume=667 |issue=1 |pages=1–1340 |bibcode=2008PhLB..667....1A |doi=10.1016/j.physletb.2008.07.018 |url=http://scipp.ucsc.edu/%7Ehaber/pubs/Review_of_Particle_Physics_2014.pdf |hdl=1854/LU-685594 |hdl-access=free }} *{{cite web |author=V.M. Abazov ''et al.'' ([[DØ experiment|DØ Collaboration]]) |year=2008 |title=Observation of the doubly strange b baryon {{#invoke:particles|nolink|Bottom Omega-}} |url=http://www-d0.fnal.gov/Run2Physics/WWW/results/final/B/B08G/B08G.pdf |id=Fermilab-Pub-08/335-E }} *{{cite web |author=K. Carter |year=2006 |title=The rise and fall of the pentaquark |url=http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |work=[[Symmetry Magazine]] |publisher=[[Fermilab]]/[[SLAC]] |access-date=2008-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070708143911/http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |archive-date=2007-07-08 |url-status=dead }} *{{cite journal |author=W.-M. Yao ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2006 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=33 |issue=1 |pages=1–1232 |arxiv = astro-ph/0601168 |bibcode = 2006JPhG...33....1Y |doi=10.1088/0954-3899/33/1/001 |doi-access=free }} *{{cite web |author=H. Muir |year=2003 |title=Pentaquark discovery confounds sceptics |url=https://www.newscientist.com/article/dn3903 |work=[[New Scientist]] |access-date=2008-05-27 }} *{{cite journal |author1=J.G. Körner |author2=M. Krämer |author3=D. Pirjol |name-list-style=amp |year=1994 |title=Heavy Baryons |journal=[[Progress in Particle and Nuclear Physics]] |volume=33 |pages=787–868 |doi=10.1016/0146-6410(94)90053-1 |arxiv=hep-ph/9406359 |bibcode = 1994PrPNP..33..787K }} {{refend}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 56s0xvbu308p5zygnkgjx62s1shhwo8 6547362 6547358 2022-07-24T16:35:13Z Sura Shukurlu 169201 wikitext text/x-wiki [[Fayl:Quark_structure_proton.svg|thumb|İzolyasiya vəziyyətində stabil olan yeganə barion olan [[Proton (fizika)|proton]]<nowiki/>da iki yuxarı [[kvark]] və bir aşağı kvark var.]] '''Barionlar '''bir [[kvark]] və bir antikvarkdan ibarət kompozit [[zərrəcik]]lər olan [[Mezon|mezonlar]]dan fərqli olaraq üç kvarkdan ibarət kompozit zərrəciklərdir. Baryonlar və mezonlar yalnız kvarklardan və ya həm kvarkdan və antikvarklardan ibarət zərrəcikər olan [[Hadron|hadronlar]]dır. Baryon termini [[Yunan dili|yunanca]] "ağır" mənasını verən "βαρύς" (barys) sözündən götürülmüşdür, çünki onların adlandırıldığı zaman hesab olunurdu ki, baryonlar maddə kimi təsnif edilən digər zərrəciklərdən daha böyük kütlələrə malik olmaqla xarakterizə olunur. Bir neçə il əvvələ qədər bəzi təcrübələrin pentakvarkların - dörd kvark və bir antikvarkdan ibarət barionların mövcudluğunu göstərdiyi hesab edilirdi.<ref>H. Muir (2003)</ref><ref>K. Carter (2003)</ref> Bütövlükdə zərrəciklər fizikası icması onların mövcudluğunu 2006-cı ilə qədər mümkün hesab etmirdi.<ref name=PDGPentaquarks2006>W.-M. Yao ''et al.'' (2006): [http://pdg.lbl.gov/2006/reviews/theta_b152.pdf Particle listings – Positive Theta]</ref> 2015-ci ilin 13 iyulunda "[[CERN]]"də [[LHCb|LHCb əməkdaşlığı]] [[alt Lambda baryonları]]nın (Λ{{su|p=0|b=b}}) parçalanmasında pentakvark vəziyyətlərinə uyğun nəticələr əldə etdiyini bildirdi.<ref name="LHCb2015">R. Aaij ''et al''. (2015)</ref> Barionlar kvarklardan ibarət olduğundan [[güclü qarşılıqlı təsir]]<nowiki/>də iştirak edirlər. [[Lepton|Leptonlar]] isə kvarklardan ibarət deyillər və buna görə də güclü qarşılıqlı təsirdə iştirak etmirlər. Ən çox məlum barionlar [[kainat]]<nowiki/>dakı görünən [[maddə]]<nowiki/>nin kütləsinin çox hissəsini təşkil edən [[Proton (fizika)|proton]] və [[neytron]]<nowiki/>lardır, [[Atom|atomlar]]<nowiki/>ın digər əsas komponenti olan [[elektron]]<nowiki/>lar isə leptonlardır. Hər bir barionun antibarion olaraq bilinən müvafiq antihissəcikləri vardır, antibarionlarda kvarklar müvafiq antikvarkları ilə əvəz olunmuşdur. Məsələn, bir proton iki yuxarı kvark və bir aşağı kvarkdan, ona uyğun antizərrəcik olan [[antiproton]] isə iki yuxarı antikvark və bir aşağı antikvarkdan ibarətdir. == Baryon xassələri == Bu siyahılar müsbət cütlüyə sahib tam impuls momenti ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} və ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyalarında olan bütün məlum və proqnozlaşdırılan baryonları təfərrüatlandırır.<ref name=Griffiths2008>{{citation| author=Griffiths, David J.|title=Introduction to Elementary Particles|edition=2nd revised| publisher=WILEY-VCH |year=2008|isbn= 978-3-527-40601-2|pages=181–188}}</ref> * Bir növ kvarkdan (uuu, ddd, ...) ibarət olan baryonlar ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyada mövcud ola bilər, ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyası Pauli prinsipinə görə qadağandır. * İki növ kvarkdan (uud, uus, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}, həm də ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. * Üç növ kvarkdan (uds, udc, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}}, həm də 'J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}'' konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. Bu baryonlar üçün iki J&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiya mümkündür. Bu siyahılarda rast gəlinən simvollar bunlardır: ''I'' ([[Izospin|izospin]]), ''J'' ([[tam impuls momenti]]), ''P'' (cütlük), u (yuxarı kvark), d (aşağı kvark), s (əcayib kvark), c (məftun kvark), b (alt kvark), ''Q'' ([[Yük (fizika)|yük]]) ), ''B'' (baryon sayı), ''S'' (əcayiblik), ''C'' (məftunluq), ''B''' (alt). Antibaryonlar cədvəllərdə göstərilmir, lakin bütün kvarkları antikvarklara çevirməklə, həmçinin Q, B, S, C, B′, simvollarının qabağına mənfi işarəsi əlavə etməklə antibaryonların cədvəlini almaq olar. Adlarının yanında ^† işarəsi olan zərrəciklər [[Standart Model]] tərəfindən proqnozlaşdırılıb, lakin hələ müşahidə olunmayıb. Mötərizədə olan göstəricilər təcrübələrlə qəti olaraq müəyyən edilməmişdir, lakin [[kvark modeli]] ilə proqnozlaşdırılır və ölçmələrə uyğundur.<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/tables/rpp2020-sum-baryons.pdf Particle summary tables – Baryons]</ref><ref>J.G. Körner ''et al.'' (1994)</ref> === ''J''^''P'' = {{sfrac|1|2}}⁺ baryonları === {| class="wikitable sortable" style="text-align: center; margin-right:0;" |+J^P&nbsp;=&nbsp;{{sfrac|1|2}}⁺ baryons |- |- ! class=unsortable|Zərrəciyin adı ! Simvolu ! Kvark kontenti ! Sükunət kütləsi (MeV/c²) ! width="40"|''I'' ! width="40"|''J'' ^''P'' ! width="50"|''Q'' (e) ! width="40"|''S'' ! width="40"|''C'' ! width="40"|''B''' ! yarım parçalanma periodu ([[Saniyə|s]]) ! class=unsortable|Əsasən parçalandığı zərəcik |- style="height:40px" |align="left"| [[proton]]<ref name=PDGProton>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-p.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Proton+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton}},{{#invoke:hissəciklər|link|Proton+}},{{#invoke:hissəciklər|link|Nucleon+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Down quark}} | {{sort|0938.2720813|{{val|938.2720813|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|+10|Stabil}}^{{{ref|protonlifetime|[b]}}} | müşahidə edilməyib |- style="height:40px" |align="left"| [[neytron]]<ref name=PDGNeutron>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-n.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Neutron0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Neutron}},{{#invoke:hissəciklər|link|Neutron0}},{{#invoke:hissəciklər|link|Nucleon0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Down quark}} | {{sort|0939.5654133|{{val|939.5654133|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | 0 | 0 | {{sort|+2|{{val|8.794|0.006|e=+2}}}}^{{{ref|neutronlifetime|[c]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton+|+|Electron|+|Electron antineutrino}} |- style="height:40px" |align="left"| [[Lambda baryon|Lambda]]<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambda.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Lambda}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1115.683|0.006}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.2|{{val|2.632|0.020|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton+|+|Pion-|or|br|Neutron0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Lambda<ref name=PDGCharmedLamdba>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Lambda}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Lambda+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2286.46|0.14}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.2|{{val|2.024|0.031|e=-13}}}} | Bax [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed lambda+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Lambda<ref name=PDGBottomLambda0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Lambda}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Lambda0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5619.6|0.17}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.3|{{val|1.471|0.009|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Lambda0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name="PDGSigma+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Sigma+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Sigma+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Strange quark}} | {{val|1189.37|0.07}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-11.1|{{val|8.018|0.026|e=-11}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton+|+|Pion0|or|br|Neutron0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name=PDGSigma0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Sigma0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Sigma0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1192.642|0.024}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-20.1|{{val|7.4|0.7|e=-20}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0|+|Photon}} |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name=PDGSigma->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Sigma-}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Sigma-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1197.449|0.030}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.4|{{val|1.479|0.011|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Neutron0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmac-2455.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Sigma}}(2455)]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed sigma++}}(2455) | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Charm quark}} | {{val|2453.97|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.2|{{val|3.48|+0.37|-0.16|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed lambda+|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed sigma+}}(2455) | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2452.9|0.4}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.3|>{{val|1.43|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed lambda+|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed sigma0}}(2455) | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2453.75|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.1|{{val|3.60|+0.42|-0.20|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed lambda+|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma<ref name=BottomSigma>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmab.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Sigma}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Sigma+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Bottom quark}} | {{val|5810.56|0.25}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22|{{val|1.32|0.13|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Lambda0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma^{{{ref|Undiscovered|†}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Sigma0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | naməlum | (1) | ({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺) | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma<ref name=BottomSigma/> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Sigma-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5815.64|0.27}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22.4|{{val|1.24|0.12|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Xi0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1314.86|0.20}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | 0 | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.1|{{val|2.90|0.09|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Xi-}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Xi-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1321.71|0.07}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.3|{{val|1.639|0.015|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi<ref name="PDGCharmedXi+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2467.94|+0.17|-0.20}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|{{val|4.56|0.05|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|charmed Xi+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi<ref name=PDGCharmedXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2470.90|+0.22|-0.29}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.3|{{val|1.53|0.06|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|charmed Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi prime<ref name="PDGCharmedXiPrime+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi'+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi'+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2578.4|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | Unknown | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi+|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi prime<ref name=PDGCharmedXiPrime0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi'0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2579.2|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | naməlum | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi0|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun Xi<ref name=PDGDoubleCharmedXi++> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|double charmed Xi++}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed Xi++}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Charm quark|Charm quark}} | {{val|3621.2|0.7}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|double charmed Xi++}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun Xi^{{{ref|charmedXi0data|[e]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed Xi+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Charm quark|Charm quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi<ref name=PDGBottomXi>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Xi}}]</ref> <br/>və ya Kaskad B | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5791.9|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.480|0.030|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi<ref name=PDGBottomXi/><br/>və ya Kaskad B | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5797.0|0.6}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.572|0.040|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Xi-}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi'-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double Bottom Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double Bottom Xi-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi'+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun Omeqa<ref name=PDGCharmedOmega0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegac-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed omega0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Omega0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2695.2|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|({{val|2.68|0.24}}&nbsp;±&nbsp;0.10){{e|-13}}}} | See [http://pdg.lbl.gov/2013/listings/rpp2013-list-omegac-zero.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed omega0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Omeqa<ref name=PDGBottomOmega->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegab-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom omega-}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Omega-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|6046.1|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.4|{{val|1.64|+0.18|-0.17|e=-12}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Omega-|+|J/Psi|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed Omega+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Charm quark|Charm quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom omega0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom omega'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double Bottom Omega-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed bottom Omega+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charm quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed double bottom Omega0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charm quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} === Bibliography === {{refbegin}} *{{cite journal |author=R. Aaij ''et al.'' ([[LHCb|LHCb collaboration]]) |year=2015 |title=Observation of J/ψp resonances consistent with pentaquark states in Λ{{su|p=0|b=b}}→J/ψK{{su|p=−}}p decays |arxiv=1507.03414 |doi=10.1103/PhysRevLett.115.072001 |pmid=26317714 |volume=115 |issue=7 |pages=072001 |journal=[[Physical Review Letters]] |bibcode=2015PhRvL.115g2001A }} *{{cite journal |author=J. Beringer ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2012 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physical Review D]] |volume=86 |issue=1 |pages=010001 |bibcode=2012PhRvD..86a0001B |doi=10.1103/PhysRevD.86.010001 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=K. Nakamura ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2010 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=37 |issue=7A |pages=075021 |bibcode=2010JPhG...37g5021N |doi=10.1088/0954-3899/37/7A/075021 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=C. Amsler ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2008 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physics Letters B]] |volume=667 |issue=1 |pages=1–1340 |bibcode=2008PhLB..667....1A |doi=10.1016/j.physletb.2008.07.018 |url=http://scipp.ucsc.edu/%7Ehaber/pubs/Review_of_Particle_Physics_2014.pdf |hdl=1854/LU-685594 |hdl-access=free }} *{{cite web |author=V.M. Abazov ''et al.'' ([[DØ experiment|DØ Collaboration]]) |year=2008 |title=Observation of the doubly strange b baryon {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Omega-}} |url=http://www-d0.fnal.gov/Run2Physics/WWW/results/final/B/B08G/B08G.pdf |id=Fermilab-Pub-08/335-E }} *{{cite web |author=K. Carter |year=2006 |title=The rise and fall of the pentaquark |url=http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |work=[[Symmetry Magazine]] |publisher=[[Fermilab]]/[[SLAC]] |access-date=2008-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070708143911/http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |archive-date=2007-07-08 |url-status=dead }} *{{cite journal |author=W.-M. Yao ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2006 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=33 |issue=1 |pages=1–1232 |arxiv = astro-ph/0601168 |bibcode = 2006JPhG...33....1Y |doi=10.1088/0954-3899/33/1/001 |doi-access=free }} *{{cite web |author=H. Muir |year=2003 |title=Pentaquark discovery confounds sceptics |url=https://www.newscientist.com/article/dn3903 |work=[[New Scientist]] |access-date=2008-05-27 }} *{{cite journal |author1=J.G. Körner |author2=M. Krämer |author3=D. Pirjol |name-list-style=amp |year=1994 |title=Heavy Baryons |journal=[[Progress in Particle and Nuclear Physics]] |volume=33 |pages=787–868 |doi=10.1016/0146-6410(94)90053-1 |arxiv=hep-ph/9406359 |bibcode = 1994PrPNP..33..787K }} {{refend}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} qa44kuxu4mcvckhlrtlm7kpvjtq0wxr 6547908 6547362 2022-07-25T09:25:50Z Şöhrət 137452 /* ''J''''P'' = {{sfrac|1|2}}+ baryonları */ wikitext text/x-wiki [[Fayl:Quark_structure_proton.svg|thumb|İzolyasiya vəziyyətində stabil olan yeganə barion olan [[Proton (fizika)|proton]]<nowiki/>da iki yuxarı [[kvark]] və bir aşağı kvark var.]] '''Barionlar '''bir [[kvark]] və bir antikvarkdan ibarət kompozit [[zərrəcik]]lər olan [[Mezon|mezonlar]]dan fərqli olaraq üç kvarkdan ibarət kompozit zərrəciklərdir. Baryonlar və mezonlar yalnız kvarklardan və ya həm kvarkdan və antikvarklardan ibarət zərrəcikər olan [[Hadron|hadronlar]]dır. Baryon termini [[Yunan dili|yunanca]] "ağır" mənasını verən "βαρύς" (barys) sözündən götürülmüşdür, çünki onların adlandırıldığı zaman hesab olunurdu ki, baryonlar maddə kimi təsnif edilən digər zərrəciklərdən daha böyük kütlələrə malik olmaqla xarakterizə olunur. Bir neçə il əvvələ qədər bəzi təcrübələrin pentakvarkların - dörd kvark və bir antikvarkdan ibarət barionların mövcudluğunu göstərdiyi hesab edilirdi.<ref>H. Muir (2003)</ref><ref>K. Carter (2003)</ref> Bütövlükdə zərrəciklər fizikası icması onların mövcudluğunu 2006-cı ilə qədər mümkün hesab etmirdi.<ref name=PDGPentaquarks2006>W.-M. Yao ''et al.'' (2006): [http://pdg.lbl.gov/2006/reviews/theta_b152.pdf Particle listings – Positive Theta]</ref> 2015-ci ilin 13 iyulunda "[[CERN]]"də [[LHCb|LHCb əməkdaşlığı]] [[alt Lambda baryonları]]nın (Λ{{su|p=0|b=b}}) parçalanmasında pentakvark vəziyyətlərinə uyğun nəticələr əldə etdiyini bildirdi.<ref name="LHCb2015">R. Aaij ''et al''. (2015)</ref> Barionlar kvarklardan ibarət olduğundan [[güclü qarşılıqlı təsir]]<nowiki/>də iştirak edirlər. [[Lepton|Leptonlar]] isə kvarklardan ibarət deyillər və buna görə də güclü qarşılıqlı təsirdə iştirak etmirlər. Ən çox məlum barionlar [[kainat]]<nowiki/>dakı görünən [[maddə]]<nowiki/>nin kütləsinin çox hissəsini təşkil edən [[Proton (fizika)|proton]] və [[neytron]]<nowiki/>lardır, [[Atom|atomlar]]<nowiki/>ın digər əsas komponenti olan [[elektron]]<nowiki/>lar isə leptonlardır. Hər bir barionun antibarion olaraq bilinən müvafiq antihissəcikləri vardır, antibarionlarda kvarklar müvafiq antikvarkları ilə əvəz olunmuşdur. Məsələn, bir proton iki yuxarı kvark və bir aşağı kvarkdan, ona uyğun antizərrəcik olan [[antiproton]] isə iki yuxarı antikvark və bir aşağı antikvarkdan ibarətdir. == Baryon xassələri == Bu siyahılar müsbət cütlüyə sahib tam impuls momenti ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} və ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyalarında olan bütün məlum və proqnozlaşdırılan baryonları təfərrüatlandırır.<ref name=Griffiths2008>{{citation| author=Griffiths, David J.|title=Introduction to Elementary Particles|edition=2nd revised| publisher=WILEY-VCH |year=2008|isbn= 978-3-527-40601-2|pages=181–188}}</ref> * Bir növ kvarkdan (uuu, ddd, ...) ibarət olan baryonlar ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyada mövcud ola bilər, ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyası Pauli prinsipinə görə qadağandır. * İki növ kvarkdan (uud, uus, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}, həm də ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. * Üç növ kvarkdan (uds, udc, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}}, həm də 'J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}'' konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. Bu baryonlar üçün iki J&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiya mümkündür. Bu siyahılarda rast gəlinən simvollar bunlardır: ''I'' ([[Izospin|izospin]]), ''J'' ([[tam impuls momenti]]), ''P'' (cütlük), u (yuxarı kvark), d (aşağı kvark), s (əcayib kvark), c (məftun kvark), b (alt kvark), ''Q'' ([[Yük (fizika)|yük]]) ), ''B'' (baryon sayı), ''S'' (əcayiblik), ''C'' (məftunluq), ''B''' (alt). Antibaryonlar cədvəllərdə göstərilmir, lakin bütün kvarkları antikvarklara çevirməklə, həmçinin Q, B, S, C, B′, simvollarının qabağına mənfi işarəsi əlavə etməklə antibaryonların cədvəlini almaq olar. Adlarının yanında ^† işarəsi olan zərrəciklər [[Standart Model]] tərəfindən proqnozlaşdırılıb, lakin hələ müşahidə olunmayıb. Mötərizədə olan göstəricilər təcrübələrlə qəti olaraq müəyyən edilməmişdir, lakin [[kvark modeli]] ilə proqnozlaşdırılır və ölçmələrə uyğundur.<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/tables/rpp2020-sum-baryons.pdf Particle summary tables – Baryons]</ref><ref>J.G. Körner ''et al.'' (1994)</ref> === ''J''^''P'' = {{sfrac|1|2}}⁺ baryonları === {| class="wikitable sortable" style="text-align: center; margin-right:0;" |+J^P&nbsp;=&nbsp;{{sfrac|1|2}}⁺ baryons |- |- ! class=unsortable|Zərrəciyin adı ! Simvolu ! Kvark kontenti ! Sükunət kütləsi (MeV/c²) ! width="40"|''I'' ! width="40"|''J'' ^''P'' ! width="50"|''Q'' (e) ! width="40"|''S'' ! width="40"|''C'' ! width="40"|''B''' ! yarım parçalanma periodu ([[Saniyə|s]]) ! class=unsortable|Əsasən parçalandığı zərəcik |- style="height:40px" |align="left"| [[proton]]<ref name=PDGProton>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-p.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Proton+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton}},{{#invoke:hissəciklər|link|Proton+}},{{#invoke:hissəciklər|link|Nucleon+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Down quark}} | {{sort|0938.2720813|{{val|938.2720813|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|+10|Stabil}}^{{{ref|protonlifetime|[b]}}} | müşahidə edilməyib |- style="height:40px" |align="left"| [[neytron]]<ref name=PDGNeutron>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-n.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Neutron0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Neutron}},{{#invoke:hissəciklər|link|Neutron0}},{{#invoke:hissəciklər|link|Nucleon0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Down quark}} | {{sort|0939.5654133|{{val|939.5654133|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | 0 | 0 | {{sort|+2|{{val|8.794|0.006|e=+2}}}}^{{{ref|neutronlifetime|[c]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton+|+|Electron|+|Electron antineutrino}} |- style="height:40px" |align="left"| [[Lambda baryon|Lambda]]<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambda.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Lambda}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1115.683|0.006}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.2|{{val|2.632|0.020|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton+|+|Pion-|or|br|Neutron0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Lambda<ref name=PDGCharmedLamdba>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Lambda}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Lambda+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2286.46|0.14}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.2|{{val|2.024|0.031|e=-13}}}} | Bax [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed lambda+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Lambda<ref name=PDGBottomLambda0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Lambda}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Lambda0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5619.6|0.17}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.3|{{val|1.471|0.009|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Lambda0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name="PDGSigma+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Sigma+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Sigma+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Strange quark}} | {{val|1189.37|0.07}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-11.1|{{val|8.018|0.026|e=-11}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton+|+|Pion0|or|br|Neutron0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name=PDGSigma0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Sigma0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Sigma0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1192.642|0.024}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-20.1|{{val|7.4|0.7|e=-20}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0|+|Photon}} |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name=PDGSigma->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Sigma-}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Sigma-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1197.449|0.030}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.4|{{val|1.479|0.011|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Neutron0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmac-2455.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Sigma}}(2455)]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed sigma++}}(2455) | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Charm quark}} | {{val|2453.97|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.2|{{val|3.48|+0.37|-0.16|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed lambda+|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed sigma+}}(2455) | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2452.9|0.4}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.3|>{{val|1.43|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed lambda+|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed sigma0}}(2455) | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2453.75|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.1|{{val|3.60|+0.42|-0.20|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed lambda+|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma<ref name=BottomSigma>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmab.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Sigma}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Sigma+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Bottom quark}} | {{val|5810.56|0.25}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22|{{val|1.32|0.13|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Lambda0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma^{{{ref|Undiscovered|†}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Sigma0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | naməlum | (1) | ({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺) | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma<ref name=BottomSigma/> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Sigma-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5815.64|0.27}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22.4|{{val|1.24|0.12|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Xi0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1314.86|0.20}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | 0 | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.1|{{val|2.90|0.09|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Xi-}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Xi-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1321.71|0.07}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.3|{{val|1.639|0.015|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi<ref name="PDGCharmedXi+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2467.94|+0.17|-0.20}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|{{val|4.56|0.05|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|charmed Xi+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi<ref name=PDGCharmedXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2470.90|+0.22|-0.29}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.3|{{val|1.53|0.06|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|charmed Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi prime<ref name="PDGCharmedXiPrime+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi'+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi'+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2578.4|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | Unknown | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi+|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi prime<ref name=PDGCharmedXiPrime0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi'0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2579.2|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | naməlum | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi0|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun Xi<ref name=PDGDoubleCharmedXi++> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|double charmed Xi++}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed Xi++}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Charm quark|Charm quark}} | {{val|3621.2|0.7}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|double charmed Xi++}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun Xi^{{{ref|charmedXi0data|[e]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed Xi+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Charm quark|Charm quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi<ref name=PDGBottomXi>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Xi}}]</ref> <br/>və ya Kaskad B | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5791.9|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.480|0.030|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi<ref name=PDGBottomXi/><br/>və ya Kaskad B | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5797.0|0.6}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.572|0.040|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Xi-}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi'-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double Bottom Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double Bottom Xi-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi'+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun Omeqa<ref name=PDGCharmedOmega0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegac-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed omega0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Omega0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2695.2|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|({{val|2.68|0.24}}&nbsp;±&nbsp;0.10){{e|-13}}}} | See [http://pdg.lbl.gov/2013/listings/rpp2013-list-omegac-zero.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed omega0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Omeqa<ref name=PDGBottomOmega->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegab-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom omega-}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Omega-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|6046.1|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.4|{{val|1.64|+0.18|-0.17|e=-12}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Omega-|+|J/Psi|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed Omega+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Charm quark|Charm quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom omega0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom omega'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double Bottom Omega-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed bottom Omega+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charm quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed double bottom Omega0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charm quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |} ^†{{note|Undiscovered}} Zərrəcik hələ müşahidə olunmayıb. ^[a] {{note|massofnucleons}} [[Proton (fizika)|Proton]] və [[neytron]] kütlələri elementar yükün nisbətən az məlum olan dəyəri səbəbinə görə atom kütlə vahidlərindəilə müqayisədə [[Elektron volt|MeV]]/[[İşıq sürəti|c2]] daha dəqiqliklə məlumdur. Atom kütlə vahidlərində protonun kütləsi 1,007276466812(90) (u), neytronun kütləsi isə 1,00866491600(43) (u)-dur. ^[b] {{note|protonlifetime}} Ən azı 10³⁵ il. ^[c] {{note|neutronlifetime}} Sərbəst [[Neytron|neytronlar]] üçün; ən ümumi nüvələrdə neytronlar sabitdir. ^[d] {{note|Lifetime}} PDG reports the [[resonance width]] (Γ). Here the conversion τ&nbsp;=&nbsp;{{frac|ħ|Γ}} is given instead. ^[e] {{note|charmedXi0data}} There is a controversial discovery claim, disfavored by other experimental data. <ref name=PDGDoubleCharmedXi+> J. Beringer ''et al.'' (2012): [http://pdg.lbl.gov/2013/listings/rpp2013-list-xicc-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Double Charmed Xi+}}]</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} === Bibliography === {{refbegin}} *{{cite journal |author=R. Aaij ''et al.'' ([[LHCb|LHCb collaboration]]) |year=2015 |title=Observation of J/ψp resonances consistent with pentaquark states in Λ{{su|p=0|b=b}}→J/ψK{{su|p=−}}p decays |arxiv=1507.03414 |doi=10.1103/PhysRevLett.115.072001 |pmid=26317714 |volume=115 |issue=7 |pages=072001 |journal=[[Physical Review Letters]] |bibcode=2015PhRvL.115g2001A }} *{{cite journal |author=J. Beringer ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2012 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physical Review D]] |volume=86 |issue=1 |pages=010001 |bibcode=2012PhRvD..86a0001B |doi=10.1103/PhysRevD.86.010001 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=K. Nakamura ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2010 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=37 |issue=7A |pages=075021 |bibcode=2010JPhG...37g5021N |doi=10.1088/0954-3899/37/7A/075021 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=C. Amsler ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2008 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physics Letters B]] |volume=667 |issue=1 |pages=1–1340 |bibcode=2008PhLB..667....1A |doi=10.1016/j.physletb.2008.07.018 |url=http://scipp.ucsc.edu/%7Ehaber/pubs/Review_of_Particle_Physics_2014.pdf |hdl=1854/LU-685594 |hdl-access=free }} *{{cite web |author=V.M. Abazov ''et al.'' ([[DØ experiment|DØ Collaboration]]) |year=2008 |title=Observation of the doubly strange b baryon {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Omega-}} |url=http://www-d0.fnal.gov/Run2Physics/WWW/results/final/B/B08G/B08G.pdf |id=Fermilab-Pub-08/335-E }} *{{cite web |author=K. Carter |year=2006 |title=The rise and fall of the pentaquark |url=http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |work=[[Symmetry Magazine]] |publisher=[[Fermilab]]/[[SLAC]] |access-date=2008-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070708143911/http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |archive-date=2007-07-08 |url-status=dead }} *{{cite journal |author=W.-M. Yao ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2006 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=33 |issue=1 |pages=1–1232 |arxiv = astro-ph/0601168 |bibcode = 2006JPhG...33....1Y |doi=10.1088/0954-3899/33/1/001 |doi-access=free }} *{{cite web |author=H. Muir |year=2003 |title=Pentaquark discovery confounds sceptics |url=https://www.newscientist.com/article/dn3903 |work=[[New Scientist]] |access-date=2008-05-27 }} *{{cite journal |author1=J.G. Körner |author2=M. Krämer |author3=D. Pirjol |name-list-style=amp |year=1994 |title=Heavy Baryons |journal=[[Progress in Particle and Nuclear Physics]] |volume=33 |pages=787–868 |doi=10.1016/0146-6410(94)90053-1 |arxiv=hep-ph/9406359 |bibcode = 1994PrPNP..33..787K }} {{refend}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} gjw9mihjcsap7uzshypgxeee1hnwpss 6548027 6547908 2022-07-25T10:40:08Z Sura Shukurlu 169201 wikitext text/x-wiki [[Fayl:Quark_structure_proton.svg|thumb|İzolyasiya vəziyyətində stabil olan yeganə barion olan [[Proton (fizika)|proton]]<nowiki/>da iki yuxarı [[kvark]] və bir aşağı kvark var.]] '''Barionlar '''bir [[kvark]] və bir antikvarkdan ibarət kompozit [[zərrəcik]]lər olan [[Mezon|mezonlar]]dan fərqli olaraq üç kvarkdan ibarət kompozit zərrəciklərdir. Baryonlar və mezonlar yalnız kvarklardan və ya həm kvarkdan və antikvarklardan ibarət zərrəcikər olan [[Hadron|hadronlar]]dır. Baryon termini [[Yunan dili|yunanca]] "ağır" mənasını verən "βαρύς" (barys) sözündən götürülmüşdür, çünki onların adlandırıldığı zaman hesab olunurdu ki, baryonlar maddə kimi təsnif edilən digər zərrəciklərdən daha böyük kütlələrə malik olmaqla xarakterizə olunur. Bir neçə il əvvələ qədər bəzi təcrübələrin pentakvarkların - dörd kvark və bir antikvarkdan ibarət barionların mövcudluğunu göstərdiyi hesab edilirdi.<ref>H. Muir (2003)</ref><ref>K. Carter (2003)</ref> Bütövlükdə zərrəciklər fizikası icması onların mövcudluğunu 2006-cı ilə qədər mümkün hesab etmirdi.<ref name=PDGPentaquarks2006>W.-M. Yao ''et al.'' (2006): [http://pdg.lbl.gov/2006/reviews/theta_b152.pdf Particle listings – Positive Theta]</ref> 2015-ci ilin 13 iyulunda "[[CERN]]"də [[LHCb|LHCb əməkdaşlığı]] [[alt Lambda baryonları]]nın (Λ{{su|p=0|b=b}}) parçalanmasında pentakvark vəziyyətlərinə uyğun nəticələr əldə etdiyini bildirdi.<ref name="LHCb2015">R. Aaij ''et al''. (2015)</ref> Barionlar kvarklardan ibarət olduğundan [[güclü qarşılıqlı təsir]]<nowiki/>də iştirak edirlər. [[Lepton|Leptonlar]] isə kvarklardan ibarət deyillər və buna görə də güclü qarşılıqlı təsirdə iştirak etmirlər. Ən çox məlum barionlar [[kainat]]<nowiki/>dakı görünən [[maddə]]<nowiki/>nin kütləsinin çox hissəsini təşkil edən [[Proton (fizika)|proton]] və [[neytron]]<nowiki/>lardır, [[Atom|atomlar]]<nowiki/>ın digər əsas komponenti olan [[elektron]]<nowiki/>lar isə leptonlardır. Hər bir barionun antibarion olaraq bilinən müvafiq antihissəcikləri vardır, antibarionlarda kvarklar müvafiq antikvarkları ilə əvəz olunmuşdur. Məsələn, bir proton iki yuxarı kvark və bir aşağı kvarkdan, ona uyğun antizərrəcik olan [[antiproton]] isə iki yuxarı antikvark və bir aşağı antikvarkdan ibarətdir. == Baryon xassələri == Bu siyahılar müsbət cütlüyə sahib tam impuls momenti ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} və ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyalarında olan bütün məlum və proqnozlaşdırılan baryonları təfərrüatlandırır.<ref name=Griffiths2008>{{citation| author=Griffiths, David J.|title=Introduction to Elementary Particles|edition=2nd revised| publisher=WILEY-VCH |year=2008|isbn= 978-3-527-40601-2|pages=181–188}}</ref> * Bir növ kvarkdan (uuu, ddd, ...) ibarət olan baryonlar ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyada mövcud ola bilər, ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyası Pauli prinsipinə görə qadağandır. * İki növ kvarkdan (uud, uus, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}, həm də ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. * Üç növ kvarkdan (uds, udc, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}}, həm də 'J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}'' konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. Bu baryonlar üçün iki J&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiya mümkündür. Bu siyahılarda rast gəlinən simvollar bunlardır: ''I'' ([[Izospin|izospin]]), ''J'' ([[tam impuls momenti]]), ''P'' (cütlük), u (yuxarı kvark), d (aşağı kvark), s (əcayib kvark), c (məftun kvark), b (alt kvark), ''Q'' ([[Yük (fizika)|yük]]) ), ''B'' (baryon sayı), ''S'' (əcayiblik), ''C'' (məftunluq), ''B''' (alt). Antibaryonlar cədvəllərdə göstərilmir, lakin bütün kvarkları antikvarklara çevirməklə, həmçinin Q, B, S, C, B′, simvollarının qabağına mənfi işarəsi əlavə etməklə antibaryonların cədvəlini almaq olar. Adlarının yanında ^† işarəsi olan zərrəciklər [[Standart Model]] tərəfindən proqnozlaşdırılıb, lakin hələ müşahidə olunmayıb. Mötərizədə olan göstəricilər təcrübələrlə qəti olaraq müəyyən edilməmişdir, lakin [[kvark modeli]] ilə proqnozlaşdırılır və ölçmələrə uyğundur.<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/tables/rpp2020-sum-baryons.pdf Particle summary tables – Baryons]</ref><ref>J.G. Körner ''et al.'' (1994)</ref> === ''J''^''P'' = {{sfrac|1|2}}⁺ baryonları === {| class="wikitable sortable" style="text-align: center; margin-right:0;" |+J^P&nbsp;=&nbsp;{{sfrac|1|2}}⁺ baryons |- |- ! class=unsortable|Zərrəciyin adı ! Simvolu ! Kvark kontenti ! Sükunət kütləsi (MeV/c²) ! width="40"|''I'' ! width="40"|''J'' ^''P'' ! width="50"|''Q'' (e) ! width="40"|''S'' ! width="40"|''C'' ! width="40"|''B''' ! yarım parçalanma periodu ([[Saniyə|s]]) ! class=unsortable|Əsasən parçalandığı zərəcik |- style="height:40px" |align="left"| [[proton]]<ref name=PDGProton>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-p.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Proton+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Proton}},{{#invoke:particles|link|Proton+}},{{#invoke:particles|link|Nucleon+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Down quark}} | {{sort|0938.2720813|{{val|938.2720813|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|+10|Stabil}}^{{{ref|protonlifetime|[b]}}} | müşahidə edilməyib |- style="height:40px" |align="left"| [[neytron]]<ref name=PDGNeutron>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-n.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Neutron0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Neutron}},{{#invoke:particles|link|Neutron0}},{{#invoke:particles|link|Nucleon0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Down quark}} | {{sort|0939.5654133|{{val|939.5654133|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | 0 | 0 | {{sort|+2|{{val|8.794|0.006|e=+2}}}}^{{{ref|neutronlifetime|[c]}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Electron|+|Electron antineutrino}} |- style="height:40px" |align="left"| [[Lambda baryon|Lambda]]<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambda.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Lambda0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1115.683|0.006}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.2|{{val|2.632|0.020|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Pion-|or|br|Neutron0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Lambda<ref name=PDGCharmedLamdba>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Lambda+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2286.46|0.14}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.2|{{val|2.024|0.031|e=-13}}}} | Bax [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Charmed lambda+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Lambda<ref name=PDGBottomLambda0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Lambda}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5619.6|0.17}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.3|{{val|1.471|0.009|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Lambda0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name="PDGSigma+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Strange quark}} | {{val|1189.37|0.07}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-11.1|{{val|8.018|0.026|e=-11}}}} | {{#invoke:particles|link|Proton+|+|Pion0|or|br|Neutron0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name=PDGSigma0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1192.642|0.024}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-20.1|{{val|7.4|0.7|e=-20}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Photon}} |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name=PDGSigma->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Sigma-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Sigma-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1197.449|0.030}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.4|{{val|1.479|0.011|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Neutron0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmac-2455.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Sigma}}(2455)]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma++}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Charm quark}} | {{val|2453.97|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.2|{{val|3.48|+0.37|-0.16|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma+}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2452.9|0.4}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.3|>{{val|1.43|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:particles|link|Charmed sigma0}}(2455) | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2453.75|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.1|{{val|3.60|+0.42|-0.20|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Charmed lambda+|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma<ref name=BottomSigma>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmab.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Sigma}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Up quark|Bottom quark}} | {{val|5810.56|0.25}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22|{{val|1.32|0.13|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma^{{{ref|Undiscovered|†}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | naməlum | (1) | ({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺) | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma<ref name=BottomSigma/> | {{#invoke:particles|link|Bottom Sigma-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5815.64|0.27}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22.4|{{val|1.24|0.12|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:particles|link|Bottom Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Xi0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1314.86|0.20}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | 0 | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.1|{{val|2.90|0.09|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Xi-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1321.71|0.07}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.3|{{val|1.639|0.015|e=-10}}}} | {{#invoke:particles|link|Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi<ref name="PDGCharmedXi+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2467.94|+0.17|-0.20}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|{{val|4.56|0.05|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|charmed Xi+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi<ref name=PDGCharmedXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2470.90|+0.22|-0.29}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.3|{{val|1.53|0.06|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|charmed Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi prime<ref name="PDGCharmedXiPrime+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi'+}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi'+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2578.4|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | Unknown | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi+|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi prime<ref name=PDGCharmedXiPrime0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed Xi'0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2579.2|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | naməlum | {{#invoke:particles|link|Charmed Xi0|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun Xi<ref name=PDGDoubleCharmedXi++> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|double charmed Xi++}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Double charmed Xi++}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Charm quark}} | {{val|3621.2|0.7}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf {{#invoke:particles|nolink|double charmed Xi++}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun Xi^{{{ref|charmedXi0data|[e]}}} | {{#invoke:particles|link|Double charmed Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Charm quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi<ref name=PDGBottomXi>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi}}]</ref> <br/>və ya Kaskad B | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5791.9|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.480|0.030|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi<ref name=PDGBottomXi/><br/>və ya Kaskad B | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5797.0|0.6}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.572|0.040|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:particles|nolink|Bottom Xi-}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Bottom Xi'-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Xi^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Xi^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Xi-}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi'+}} | {{#invoke:particles|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom Xi'0}} | {{#invoke:particles|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun Omeqa<ref name=PDGCharmedOmega0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegac-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Charmed omega0}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Charmed Omega0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2695.2|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|({{val|2.68|0.24}}&nbsp;±&nbsp;0.10){{e|-13}}}} | See [http://pdg.lbl.gov/2013/listings/rpp2013-list-omegac-zero.pdf {{#invoke:particles|nolink|Charmed omega0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Omeqa<ref name=PDGBottomOmega->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegab-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Bottom omega-}}]</ref> | {{#invoke:particles|link|Bottom Omega-}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|6046.1|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.4|{{val|1.64|+0.18|-0.17|e=-12}}}} | {{#invoke:particles|link|Omega-|+|J/Psi|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:particles|link|Double charmed Omega+}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Charm quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom omega0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa prime^† | {{#invoke:particles|link|Charmed bottom omega'0}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Omeqa^† | {{#invoke:particles|link|Double Bottom Omega-}} | {{#invoke:particles|link|Strange quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun alt Omeqa^† | {{#invoke:particles|link|Double charmed bottom Omega+}} | {{#invoke:particles|link|Charm quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:particles|link|Charmed double bottom Omega0}} | {{#invoke:particles|link|Charm quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |} ^†{{note|Undiscovered}} Zərrəcik hələ müşahidə olunmayıb. ^[a] {{note|massofnucleons}} [[Proton (fizika)|Proton]] və [[neytron]] kütlələri elementar yükün nisbətən az məlum olan dəyəri səbəbinə görə atom kütlə vahidlərindəilə müqayisədə [[Elektron volt|MeV]]/[[İşıq sürəti|c2]] daha dəqiqliklə məlumdur. Atom kütlə vahidlərində protonun kütləsi 1,007276466812(90) (u), neytronun kütləsi isə 1,00866491600(43) (u)-dur. ^[b] {{note|protonlifetime}} Ən azı 10³⁵ il. ^[c] {{note|neutronlifetime}} Sərbəst [[Neytron|neytronlar]] üçün; ən ümumi nüvələrdə neytronlar sabitdir. ^[d] {{note|Lifetime}} PDG reports the [[resonance width]] (Γ). Here the conversion τ&nbsp;=&nbsp;{{frac|ħ|Γ}} is given instead. ^[e] {{note|charmedXi0data}} There is a controversial discovery claim, disfavored by other experimental data. <ref name=PDGDoubleCharmedXi+> J. Beringer ''et al.'' (2012): [http://pdg.lbl.gov/2013/listings/rpp2013-list-xicc-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Double Charmed Xi+}}]</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} === Bibliography === {{refbegin}} *{{cite journal |author=R. Aaij ''et al.'' ([[LHCb|LHCb collaboration]]) |year=2015 |title=Observation of J/ψp resonances consistent with pentaquark states in Λ{{su|p=0|b=b}}→J/ψK{{su|p=−}}p decays |arxiv=1507.03414 |doi=10.1103/PhysRevLett.115.072001 |pmid=26317714 |volume=115 |issue=7 |pages=072001 |journal=[[Physical Review Letters]] |bibcode=2015PhRvL.115g2001A }} *{{cite journal |author=J. Beringer ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2012 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physical Review D]] |volume=86 |issue=1 |pages=010001 |bibcode=2012PhRvD..86a0001B |doi=10.1103/PhysRevD.86.010001 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=K. Nakamura ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2010 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=37 |issue=7A |pages=075021 |bibcode=2010JPhG...37g5021N |doi=10.1088/0954-3899/37/7A/075021 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=C. Amsler ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2008 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physics Letters B]] |volume=667 |issue=1 |pages=1–1340 |bibcode=2008PhLB..667....1A |doi=10.1016/j.physletb.2008.07.018 |url=http://scipp.ucsc.edu/%7Ehaber/pubs/Review_of_Particle_Physics_2014.pdf |hdl=1854/LU-685594 |hdl-access=free }} *{{cite web |author=V.M. Abazov ''et al.'' ([[DØ experiment|DØ Collaboration]]) |year=2008 |title=Observation of the doubly strange b baryon {{#invoke:particles|nolink|Bottom Omega-}} |url=http://www-d0.fnal.gov/Run2Physics/WWW/results/final/B/B08G/B08G.pdf |id=Fermilab-Pub-08/335-E }} *{{cite web |author=K. Carter |year=2006 |title=The rise and fall of the pentaquark |url=http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |work=[[Symmetry Magazine]] |publisher=[[Fermilab]]/[[SLAC]] |access-date=2008-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070708143911/http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |archive-date=2007-07-08 |url-status=dead }} *{{cite journal |author=W.-M. Yao ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2006 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=33 |issue=1 |pages=1–1232 |arxiv = astro-ph/0601168 |bibcode = 2006JPhG...33....1Y |doi=10.1088/0954-3899/33/1/001 |doi-access=free }} *{{cite web |author=H. Muir |year=2003 |title=Pentaquark discovery confounds sceptics |url=https://www.newscientist.com/article/dn3903 |work=[[New Scientist]] |access-date=2008-05-27 }} *{{cite journal |author1=J.G. Körner |author2=M. Krämer |author3=D. Pirjol |name-list-style=amp |year=1994 |title=Heavy Baryons |journal=[[Progress in Particle and Nuclear Physics]] |volume=33 |pages=787–868 |doi=10.1016/0146-6410(94)90053-1 |arxiv=hep-ph/9406359 |bibcode = 1994PrPNP..33..787K }} {{refend}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 29mkkurqjqrsqah35t1qmo6bmzgfps3 6548028 6548027 2022-07-25T10:40:36Z Sura Shukurlu 169201 [[User:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Şöhrət|Şöhrət]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki [[Fayl:Quark_structure_proton.svg|thumb|İzolyasiya vəziyyətində stabil olan yeganə barion olan [[Proton (fizika)|proton]]<nowiki/>da iki yuxarı [[kvark]] və bir aşağı kvark var.]] '''Barionlar '''bir [[kvark]] və bir antikvarkdan ibarət kompozit [[zərrəcik]]lər olan [[Mezon|mezonlar]]dan fərqli olaraq üç kvarkdan ibarət kompozit zərrəciklərdir. Baryonlar və mezonlar yalnız kvarklardan və ya həm kvarkdan və antikvarklardan ibarət zərrəcikər olan [[Hadron|hadronlar]]dır. Baryon termini [[Yunan dili|yunanca]] "ağır" mənasını verən "βαρύς" (barys) sözündən götürülmüşdür, çünki onların adlandırıldığı zaman hesab olunurdu ki, baryonlar maddə kimi təsnif edilən digər zərrəciklərdən daha böyük kütlələrə malik olmaqla xarakterizə olunur. Bir neçə il əvvələ qədər bəzi təcrübələrin pentakvarkların - dörd kvark və bir antikvarkdan ibarət barionların mövcudluğunu göstərdiyi hesab edilirdi.<ref>H. Muir (2003)</ref><ref>K. Carter (2003)</ref> Bütövlükdə zərrəciklər fizikası icması onların mövcudluğunu 2006-cı ilə qədər mümkün hesab etmirdi.<ref name=PDGPentaquarks2006>W.-M. Yao ''et al.'' (2006): [http://pdg.lbl.gov/2006/reviews/theta_b152.pdf Particle listings – Positive Theta]</ref> 2015-ci ilin 13 iyulunda "[[CERN]]"də [[LHCb|LHCb əməkdaşlığı]] [[alt Lambda baryonları]]nın (Λ{{su|p=0|b=b}}) parçalanmasında pentakvark vəziyyətlərinə uyğun nəticələr əldə etdiyini bildirdi.<ref name="LHCb2015">R. Aaij ''et al''. (2015)</ref> Barionlar kvarklardan ibarət olduğundan [[güclü qarşılıqlı təsir]]<nowiki/>də iştirak edirlər. [[Lepton|Leptonlar]] isə kvarklardan ibarət deyillər və buna görə də güclü qarşılıqlı təsirdə iştirak etmirlər. Ən çox məlum barionlar [[kainat]]<nowiki/>dakı görünən [[maddə]]<nowiki/>nin kütləsinin çox hissəsini təşkil edən [[Proton (fizika)|proton]] və [[neytron]]<nowiki/>lardır, [[Atom|atomlar]]<nowiki/>ın digər əsas komponenti olan [[elektron]]<nowiki/>lar isə leptonlardır. Hər bir barionun antibarion olaraq bilinən müvafiq antihissəcikləri vardır, antibarionlarda kvarklar müvafiq antikvarkları ilə əvəz olunmuşdur. Məsələn, bir proton iki yuxarı kvark və bir aşağı kvarkdan, ona uyğun antizərrəcik olan [[antiproton]] isə iki yuxarı antikvark və bir aşağı antikvarkdan ibarətdir. == Baryon xassələri == Bu siyahılar müsbət cütlüyə sahib tam impuls momenti ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} və ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyalarında olan bütün məlum və proqnozlaşdırılan baryonları təfərrüatlandırır.<ref name=Griffiths2008>{{citation| author=Griffiths, David J.|title=Introduction to Elementary Particles|edition=2nd revised| publisher=WILEY-VCH |year=2008|isbn= 978-3-527-40601-2|pages=181–188}}</ref> * Bir növ kvarkdan (uuu, ddd, ...) ibarət olan baryonlar ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyada mövcud ola bilər, ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyası Pauli prinsipinə görə qadağandır. * İki növ kvarkdan (uud, uus, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}, həm də ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. * Üç növ kvarkdan (uds, udc, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}}, həm də 'J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}'' konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. Bu baryonlar üçün iki J&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiya mümkündür. Bu siyahılarda rast gəlinən simvollar bunlardır: ''I'' ([[Izospin|izospin]]), ''J'' ([[tam impuls momenti]]), ''P'' (cütlük), u (yuxarı kvark), d (aşağı kvark), s (əcayib kvark), c (məftun kvark), b (alt kvark), ''Q'' ([[Yük (fizika)|yük]]) ), ''B'' (baryon sayı), ''S'' (əcayiblik), ''C'' (məftunluq), ''B''' (alt). Antibaryonlar cədvəllərdə göstərilmir, lakin bütün kvarkları antikvarklara çevirməklə, həmçinin Q, B, S, C, B′, simvollarının qabağına mənfi işarəsi əlavə etməklə antibaryonların cədvəlini almaq olar. Adlarının yanında ^† işarəsi olan zərrəciklər [[Standart Model]] tərəfindən proqnozlaşdırılıb, lakin hələ müşahidə olunmayıb. Mötərizədə olan göstəricilər təcrübələrlə qəti olaraq müəyyən edilməmişdir, lakin [[kvark modeli]] ilə proqnozlaşdırılır və ölçmələrə uyğundur.<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/tables/rpp2020-sum-baryons.pdf Particle summary tables – Baryons]</ref><ref>J.G. Körner ''et al.'' (1994)</ref> === ''J''^''P'' = {{sfrac|1|2}}⁺ baryonları === {| class="wikitable sortable" style="text-align: center; margin-right:0;" |+J^P&nbsp;=&nbsp;{{sfrac|1|2}}⁺ baryons |- |- ! class=unsortable|Zərrəciyin adı ! Simvolu ! Kvark kontenti ! Sükunət kütləsi (MeV/c²) ! width="40"|''I'' ! width="40"|''J'' ^''P'' ! width="50"|''Q'' (e) ! width="40"|''S'' ! width="40"|''C'' ! width="40"|''B''' ! yarım parçalanma periodu ([[Saniyə|s]]) ! class=unsortable|Əsasən parçalandığı zərəcik |- style="height:40px" |align="left"| [[proton]]<ref name=PDGProton>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-p.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Proton+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton}},{{#invoke:hissəciklər|link|Proton+}},{{#invoke:hissəciklər|link|Nucleon+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Down quark}} | {{sort|0938.2720813|{{val|938.2720813|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|+10|Stabil}}^{{{ref|protonlifetime|[b]}}} | müşahidə edilməyib |- style="height:40px" |align="left"| [[neytron]]<ref name=PDGNeutron>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-n.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Neutron0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Neutron}},{{#invoke:hissəciklər|link|Neutron0}},{{#invoke:hissəciklər|link|Nucleon0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Down quark}} | {{sort|0939.5654133|{{val|939.5654133|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | 0 | 0 | {{sort|+2|{{val|8.794|0.006|e=+2}}}}^{{{ref|neutronlifetime|[c]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton+|+|Electron|+|Electron antineutrino}} |- style="height:40px" |align="left"| [[Lambda baryon|Lambda]]<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambda.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Lambda}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1115.683|0.006}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.2|{{val|2.632|0.020|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton+|+|Pion-|or|br|Neutron0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Lambda<ref name=PDGCharmedLamdba>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Lambda}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Lambda+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2286.46|0.14}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.2|{{val|2.024|0.031|e=-13}}}} | Bax [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed lambda+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Lambda<ref name=PDGBottomLambda0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Lambda}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Lambda0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5619.6|0.17}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.3|{{val|1.471|0.009|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Lambda0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name="PDGSigma+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Sigma+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Sigma+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Strange quark}} | {{val|1189.37|0.07}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-11.1|{{val|8.018|0.026|e=-11}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton+|+|Pion0|or|br|Neutron0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name=PDGSigma0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Sigma0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Sigma0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1192.642|0.024}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-20.1|{{val|7.4|0.7|e=-20}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0|+|Photon}} |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name=PDGSigma->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Sigma-}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Sigma-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1197.449|0.030}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.4|{{val|1.479|0.011|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Neutron0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmac-2455.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Sigma}}(2455)]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed sigma++}}(2455) | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Charm quark}} | {{val|2453.97|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.2|{{val|3.48|+0.37|-0.16|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed lambda+|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed sigma+}}(2455) | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2452.9|0.4}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.3|>{{val|1.43|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed lambda+|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed sigma0}}(2455) | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2453.75|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.1|{{val|3.60|+0.42|-0.20|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed lambda+|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma<ref name=BottomSigma>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmab.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Sigma}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Sigma+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Bottom quark}} | {{val|5810.56|0.25}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22|{{val|1.32|0.13|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Lambda0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma^{{{ref|Undiscovered|†}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Sigma0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | naməlum | (1) | ({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺) | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma<ref name=BottomSigma/> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Sigma-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5815.64|0.27}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22.4|{{val|1.24|0.12|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Xi0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1314.86|0.20}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | 0 | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.1|{{val|2.90|0.09|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Xi-}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Xi-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1321.71|0.07}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.3|{{val|1.639|0.015|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi<ref name="PDGCharmedXi+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2467.94|+0.17|-0.20}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|{{val|4.56|0.05|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|charmed Xi+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi<ref name=PDGCharmedXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2470.90|+0.22|-0.29}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.3|{{val|1.53|0.06|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|charmed Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi prime<ref name="PDGCharmedXiPrime+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi'+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi'+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2578.4|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | Unknown | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi+|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi prime<ref name=PDGCharmedXiPrime0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi'0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2579.2|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | naməlum | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi0|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun Xi<ref name=PDGDoubleCharmedXi++> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|double charmed Xi++}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed Xi++}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Charm quark|Charm quark}} | {{val|3621.2|0.7}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|double charmed Xi++}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun Xi^{{{ref|charmedXi0data|[e]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed Xi+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Charm quark|Charm quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi<ref name=PDGBottomXi>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Xi}}]</ref> <br/>və ya Kaskad B | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5791.9|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.480|0.030|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi<ref name=PDGBottomXi/><br/>və ya Kaskad B | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5797.0|0.6}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.572|0.040|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Xi-}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi'-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double Bottom Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double Bottom Xi-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi'+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun Omeqa<ref name=PDGCharmedOmega0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegac-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed omega0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Omega0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2695.2|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|({{val|2.68|0.24}}&nbsp;±&nbsp;0.10){{e|-13}}}} | See [http://pdg.lbl.gov/2013/listings/rpp2013-list-omegac-zero.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed omega0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Omeqa<ref name=PDGBottomOmega->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegab-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom omega-}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Omega-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|6046.1|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.4|{{val|1.64|+0.18|-0.17|e=-12}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Omega-|+|J/Psi|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed Omega+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Charm quark|Charm quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom omega0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom omega'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double Bottom Omega-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed bottom Omega+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charm quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed double bottom Omega0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charm quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |} ^†{{note|Undiscovered}} Zərrəcik hələ müşahidə olunmayıb. ^[a] {{note|massofnucleons}} [[Proton (fizika)|Proton]] və [[neytron]] kütlələri elementar yükün nisbətən az məlum olan dəyəri səbəbinə görə atom kütlə vahidlərindəilə müqayisədə [[Elektron volt|MeV]]/[[İşıq sürəti|c2]] daha dəqiqliklə məlumdur. Atom kütlə vahidlərində protonun kütləsi 1,007276466812(90) (u), neytronun kütləsi isə 1,00866491600(43) (u)-dur. ^[b] {{note|protonlifetime}} Ən azı 10³⁵ il. ^[c] {{note|neutronlifetime}} Sərbəst [[Neytron|neytronlar]] üçün; ən ümumi nüvələrdə neytronlar sabitdir. ^[d] {{note|Lifetime}} PDG reports the [[resonance width]] (Γ). Here the conversion τ&nbsp;=&nbsp;{{frac|ħ|Γ}} is given instead. ^[e] {{note|charmedXi0data}} There is a controversial discovery claim, disfavored by other experimental data. <ref name=PDGDoubleCharmedXi+> J. Beringer ''et al.'' (2012): [http://pdg.lbl.gov/2013/listings/rpp2013-list-xicc-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Double Charmed Xi+}}]</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} === Bibliography === {{refbegin}} *{{cite journal |author=R. Aaij ''et al.'' ([[LHCb|LHCb collaboration]]) |year=2015 |title=Observation of J/ψp resonances consistent with pentaquark states in Λ{{su|p=0|b=b}}→J/ψK{{su|p=−}}p decays |arxiv=1507.03414 |doi=10.1103/PhysRevLett.115.072001 |pmid=26317714 |volume=115 |issue=7 |pages=072001 |journal=[[Physical Review Letters]] |bibcode=2015PhRvL.115g2001A }} *{{cite journal |author=J. Beringer ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2012 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physical Review D]] |volume=86 |issue=1 |pages=010001 |bibcode=2012PhRvD..86a0001B |doi=10.1103/PhysRevD.86.010001 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=K. Nakamura ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2010 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=37 |issue=7A |pages=075021 |bibcode=2010JPhG...37g5021N |doi=10.1088/0954-3899/37/7A/075021 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=C. Amsler ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2008 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physics Letters B]] |volume=667 |issue=1 |pages=1–1340 |bibcode=2008PhLB..667....1A |doi=10.1016/j.physletb.2008.07.018 |url=http://scipp.ucsc.edu/%7Ehaber/pubs/Review_of_Particle_Physics_2014.pdf |hdl=1854/LU-685594 |hdl-access=free }} *{{cite web |author=V.M. Abazov ''et al.'' ([[DØ experiment|DØ Collaboration]]) |year=2008 |title=Observation of the doubly strange b baryon {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Omega-}} |url=http://www-d0.fnal.gov/Run2Physics/WWW/results/final/B/B08G/B08G.pdf |id=Fermilab-Pub-08/335-E }} *{{cite web |author=K. Carter |year=2006 |title=The rise and fall of the pentaquark |url=http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |work=[[Symmetry Magazine]] |publisher=[[Fermilab]]/[[SLAC]] |access-date=2008-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070708143911/http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |archive-date=2007-07-08 |url-status=dead }} *{{cite journal |author=W.-M. Yao ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2006 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=33 |issue=1 |pages=1–1232 |arxiv = astro-ph/0601168 |bibcode = 2006JPhG...33....1Y |doi=10.1088/0954-3899/33/1/001 |doi-access=free }} *{{cite web |author=H. Muir |year=2003 |title=Pentaquark discovery confounds sceptics |url=https://www.newscientist.com/article/dn3903 |work=[[New Scientist]] |access-date=2008-05-27 }} *{{cite journal |author1=J.G. Körner |author2=M. Krämer |author3=D. Pirjol |name-list-style=amp |year=1994 |title=Heavy Baryons |journal=[[Progress in Particle and Nuclear Physics]] |volume=33 |pages=787–868 |doi=10.1016/0146-6410(94)90053-1 |arxiv=hep-ph/9406359 |bibcode = 1994PrPNP..33..787K }} {{refend}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} gjw9mihjcsap7uzshypgxeee1hnwpss 6548142 6548028 2022-07-25T11:49:34Z Şöhrət 137452 wikitext text/x-wiki [[Fayl:Quark_structure_proton.svg|thumb|İzolyasiya vəziyyətində stabil olan yeganə barion olan [[Proton (fizika)|proton]]<nowiki/>da iki yuxarı [[kvark]] və bir aşağı kvark var.]] '''Barionlar '''bir [[kvark]] və bir antikvarkdan ibarət kompozit [[zərrəcik]]lər olan [[Mezon|mezonlar]]dan fərqli olaraq üç kvarkdan ibarət kompozit zərrəciklərdir. Baryonlar və mezonlar yalnız kvarklardan və ya həm kvarkdan və antikvarklardan ibarət zərrəcikər olan [[Hadron|hadronlar]]dır. Baryon termini [[Yunan dili|yunanca]] "ağır" mənasını verən "βαρύς" (barys) sözündən götürülmüşdür, çünki onların adlandırıldığı zaman hesab olunurdu ki, baryonlar maddə kimi təsnif edilən digər zərrəciklərdən daha böyük kütlələrə malik olmaqla xarakterizə olunur. Bir neçə il əvvələ qədər bəzi təcrübələrin pentakvarkların - dörd kvark və bir antikvarkdan ibarət barionların mövcudluğunu göstərdiyi hesab edilirdi.<ref>H. Muir (2003)</ref><ref>K. Carter (2003)</ref> Bütövlükdə zərrəciklər fizikası icması onların mövcudluğunu 2006-cı ilə qədər mümkün hesab etmirdi.<ref name=PDGPentaquarks2006>W.-M. Yao ''et al.'' (2006): [http://pdg.lbl.gov/2006/reviews/theta_b152.pdf Particle listings – Positive Theta]</ref> 2015-ci ilin 13 iyulunda "[[CERN]]"də [[LHCb|LHCb əməkdaşlığı]] [[alt Lambda baryonları]]nın (Λ{{su|p=0|b=b}}) parçalanmasında pentakvark vəziyyətlərinə uyğun nəticələr əldə etdiyini bildirdi.<ref name="LHCb2015">R. Aaij ''et al''. (2015)</ref> Barionlar kvarklardan ibarət olduğundan [[güclü qarşılıqlı təsir]]<nowiki/>də iştirak edirlər. [[Lepton|Leptonlar]] isə kvarklardan ibarət deyillər və buna görə də güclü qarşılıqlı təsirdə iştirak etmirlər. Ən çox məlum barionlar [[kainat]]<nowiki/>dakı görünən [[maddə]]<nowiki/>nin kütləsinin çox hissəsini təşkil edən [[Proton (fizika)|proton]] və [[neytron]]<nowiki/>lardır, [[Atom|atomlar]]<nowiki/>ın digər əsas komponenti olan [[elektron]]<nowiki/>lar isə leptonlardır. Hər bir barionun antibarion olaraq bilinən müvafiq antihissəcikləri vardır, antibarionlarda kvarklar müvafiq antikvarkları ilə əvəz olunmuşdur. Məsələn, bir proton iki yuxarı kvark və bir aşağı kvarkdan, ona uyğun antizərrəcik olan [[antiproton]] isə iki yuxarı antikvark və bir aşağı antikvarkdan ibarətdir. == Baryon xassələri == Bu siyahılar müsbət cütlüyə sahib tam impuls momenti ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} və ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyalarında olan bütün məlum və proqnozlaşdırılan baryonları təfərrüatlandırır.<ref name=Griffiths2008>{{citation| author=Griffiths, David J.|title=Introduction to Elementary Particles|edition=2nd revised| publisher=WILEY-VCH |year=2008|isbn= 978-3-527-40601-2|pages=181–188}}</ref> * Bir növ kvarkdan (uuu, ddd, ...) ibarət olan baryonlar ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}} konfiqurasiyada mövcud ola bilər, ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyası Pauli prinsipinə görə qadağandır. * İki növ kvarkdan (uud, uus, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}, həm də ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. * Üç növ kvarkdan (uds, udc, ...) ibarət olan baryonlar həm ''J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}}, həm də 'J''&nbsp;=&nbsp;{{frac|3|2}}'' konfiqurasiyalarda mövcud ola bilər. Bu baryonlar üçün iki J&nbsp;=&nbsp;{{frac|1|2}} konfiqurasiya mümkündür. Bu siyahılarda rast gəlinən simvollar bunlardır: ''I'' ([[Izospin|izospin]]), ''J'' ([[tam impuls momenti]]), ''P'' (cütlük), u (yuxarı kvark), d (aşağı kvark), s (əcayib kvark), c (məftun kvark), b (alt kvark), ''Q'' ([[Yük (fizika)|yük]]) ), ''B'' (baryon sayı), ''S'' (əcayiblik), ''C'' (məftunluq), ''B''' (alt). Antibaryonlar cədvəllərdə göstərilmir, lakin bütün kvarkları antikvarklara çevirməklə, həmçinin Q, B, S, C, B′, simvollarının qabağına mənfi işarəsi əlavə etməklə antibaryonların cədvəlini almaq olar. Adlarının yanında ^† işarəsi olan zərrəciklər [[Standart Model]] tərəfindən proqnozlaşdırılıb, lakin hələ müşahidə olunmayıb. Mötərizədə olan göstəricilər təcrübələrlə qəti olaraq müəyyən edilməmişdir, lakin [[kvark modeli]] ilə proqnozlaşdırılır və ölçmələrə uyğundur.<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/tables/rpp2020-sum-baryons.pdf Particle summary tables – Baryons]</ref><ref>J.G. Körner ''et al.'' (1994)</ref> === ''J''^''P'' = {{sfrac|1|2}}⁺ baryonları === {| class="wikitable sortable" style="text-align: center; margin-right:0;" |+J^P&nbsp;=&nbsp;{{sfrac|1|2}}⁺ baryons |- |- ! class=unsortable|Zərrəciyin adı ! Simvolu ! Kvark kontenti ! Sükunət kütləsi (MeV/c²) ! width="40"|''I'' ! width="40"|''J'' ^''P'' ! width="50"|''Q'' (e) ! width="40"|''S'' ! width="40"|''C'' ! width="40"|''B''' ! yarım parçalanma periodu ([[Saniyə|s]]) ! class=unsortable|Əsasən parçalandığı zərəcik |- style="height:40px" |align="left"| [[proton]]<ref name=PDGProton>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-p.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Proton+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton}},{{#invoke:hissəciklər|link|Proton+}},{{#invoke:hissəciklər|link|Nucleon+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Down quark}} | {{sort|0938.2720813|{{val|938.2720813|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|+10|Stabil}}^{{{ref|protonlifetime|[b]}}} | müşahidə edilməyib |- style="height:40px" |align="left"| [[neytron]]<ref name=PDGNeutron>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-n.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Neutron0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Neutron}},{{#invoke:hissəciklər|link|Neutron0}},{{#invoke:hissəciklər|link|Nucleon0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Down quark}} | {{sort|0939.5654133|{{val|939.5654133|(58)}}}}^{{{ref|massofnucleons|[a]}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | 0 | 0 | {{sort|+2|{{val|8.794|0.006|e=+2}}}}^{{{ref|neutronlifetime|[c]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton+|+|Electron|+|Electron antineutrino}} |- style="height:40px" |align="left"| [[Lambda baryon|Lambda]]<ref>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambda.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Lambda}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1115.683|0.006}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.2|{{val|2.632|0.020|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton+|+|Pion-|or|br|Neutron0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Lambda<ref name=PDGCharmedLamdba>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Lambda}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Lambda+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2286.46|0.14}} | 0 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.2|{{val|2.024|0.031|e=-13}}}} | Bax [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdac-plus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed lambda+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Lambda<ref name=PDGBottomLambda0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Lambda}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Lambda0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5619.6|0.17}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.3|{{val|1.471|0.009|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-lambdab-zero.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Lambda0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name="PDGSigma+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Sigma+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Sigma+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Strange quark}} | {{val|1189.37|0.07}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-11.1|{{val|8.018|0.026|e=-11}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Proton+|+|Pion0|or|br|Neutron0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name=PDGSigma0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Sigma0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Sigma0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1192.642|0.024}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-20.1|{{val|7.4|0.7|e=-20}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0|+|Photon}} |- style="height:40px" |align="left"| Siqma<ref name=PDGSigma->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigma-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Sigma-}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Sigma-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Down quark|Strange quark}} | {{val|1197.449|0.030}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-10.4|{{val|1.479|0.011|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Neutron0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmac-2455.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Sigma}}(2455)]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed sigma++}}(2455) | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Charm quark}} | {{val|2453.97|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.2|{{val|3.48|+0.37|-0.16|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed lambda+|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed sigma+}}(2455) | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2452.9|0.4}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.3|>{{val|1.43|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed lambda+|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Siqma<ref name=PDGCharmedSigma/> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed sigma0}}(2455) | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Down quark|Charm quark}} | {{val|2453.75|0.14}} | 1 | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺ | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-22.1|{{val|3.60|+0.42|-0.20|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed lambda+|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma<ref name=BottomSigma>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-sigmab.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Sigma}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Sigma+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Up quark|Bottom quark}} | {{val|5810.56|0.25}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22|{{val|1.32|0.13|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Lambda0|+|Pion+}} |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma^{{{ref|Undiscovered|†}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Sigma0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Down quark|Bottom quark}} | naməlum | (1) | ({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺) | 0 | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Siqma<ref name=BottomSigma/> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Sigma-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Down quark|Bottom quark}} | {{val|5815.64|0.27}} | (1) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-22.4|{{val|1.24|0.12|e=-22}}}}^{{{ref|Lifetime|[d]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Xi0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1314.86|0.20}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | 0 | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.1|{{val|2.90|0.09|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0|+|Pion0}} |- style="height:40px" |align="left"| Xi<ref name=PDGXi->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xi-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Xi-}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Xi-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Strange quark}} | {{val|1321.71|0.07}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}} | {{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁽⁺⁾ | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | 0 | {{sort|-10.3|{{val|1.639|0.015|e=-10}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Lambda0|+|Pion-}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi<ref name="PDGCharmedXi+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2467.94|+0.17|-0.20}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|{{val|4.56|0.05|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-plus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|charmed Xi+}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi<ref name=PDGCharmedXi0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2470.90|+0.22|-0.29}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.3|{{val|1.53|0.06|e=-13}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-zero.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|charmed Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi prime<ref name="PDGCharmedXiPrime+">P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi'+}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi'+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2578.4|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | Unknown | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi+|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| məftun Xi prime<ref name=PDGCharmedXiPrime0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xic-prime-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed Xi'0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2579.2|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | 0 | naməlum | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Xi0|+|Gamma|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun Xi<ref name=PDGDoubleCharmedXi++> P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|double charmed Xi++}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed Xi++}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Charm quark|Charm quark}} | {{val|3621.2|0.7}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|2|+2}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xicc-plus-plus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|double charmed Xi++}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun Xi^{{{ref|charmedXi0data|[e]}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed Xi+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Charm quark|Charm quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi<ref name=PDGBottomXi>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Xi}}]</ref> <br/>və ya Kaskad B | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5791.9|0.5}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.480|0.030|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Xi0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi<ref name=PDGBottomXi/><br/>və ya Kaskad B | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|5797.0|0.6}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.1|{{val|1.572|0.040|e=-12}}}} | See [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-xib-zero-xib-minus.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Xi-}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Strange quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| alt Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Xi'-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Strange quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double Bottom Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double Bottom Xi-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi'+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Up quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Xi prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom Xi'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Down quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}})}} | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun Omeqa<ref name=PDGCharmedOmega0>P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegac-zero.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed omega0}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed Omega0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Strange quark|Charm quark}} | {{val|2695.2|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|-13.1|({{val|2.68|0.24}}&nbsp;±&nbsp;0.10){{e|-13}}}} | See [http://pdg.lbl.gov/2013/listings/rpp2013-list-omegac-zero.pdf {{#invoke:hissəciklər|nolink|Charmed omega0}} decay modes] |- style="height:40px" |align="left"| alt Omeqa<ref name=PDGBottomOmega->P.A Zyla ''et al.'' (2020): [https://pdg.lbl.gov/2020/listings/rpp2020-list-omegab-minus.pdf Particle listings – {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom omega-}}]</ref> | {{#invoke:hissəciklər|link|Bottom Omega-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Strange quark|Bottom quark}} | {{val|6046.1|1.7}} | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-2|−2}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-12.4|{{val|1.64|+0.18|-0.17|e=-12}}}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Omega-|+|J/Psi|seen}} |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed Omega+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Charm quark|Charm quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|2|+2}} | 0 | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom omega0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt alt Omeqa prime^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed bottom omega'0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | {{sort|-1|−1}} | {{sort|1|+1}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double Bottom Omega-}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Strange quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|-1|−1}} | {{sort|-1|−1}} | 0 | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| cüt məftun alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Double charmed bottom Omega+}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charm quark|Charm quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | {{sort|1|+1}} | 0 | {{sort|2|+2}} | {{sort|-1|−1}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |align="left"| məftun cüt alt Omeqa^† | {{#invoke:hissəciklər|link|Charmed double bottom Omega0}} | {{#invoke:hissəciklər|link|Charm quark|Bottom quark|Bottom quark}} | naməlum | (0) | {{nowrap|({{sort|0.5|{{sfrac|1|2}}}}⁺)}} | 0 | 0 | {{sort|1|+1}} | {{sort|-2|−2}} | naməlum | naməlum |- style="height:40px" |} ^†{{note|Undiscovered}} Zərrəcik hələ müşahidə olunmayıb. ^[a] {{note|massofnucleons}} [[Proton (fizika)|Proton]] və [[neytron]] kütlələri elementar yükün nisbətən az məlum olan dəyəri səbəbinə görə atom kütlə vahidlərindəilə müqayisədə [[Elektron volt|MeV]]/[[İşıq sürəti|c2]] daha dəqiqliklə məlumdur. Atom kütlə vahidlərində protonun kütləsi 1,007276466812(90) (u), neytronun kütləsi isə 1,00866491600(43) (u)-dur. ^[b] {{note|protonlifetime}} Ən azı 10³⁵ il. ^[c] {{note|neutronlifetime}} Sərbəst [[Neytron|neytronlar]] üçün; ən ümumi nüvələrdə neytronlar sabitdir. ^[d] {{note|Lifetime}} PDG reports the [[resonance width]] (Γ). Here the conversion τ&nbsp;=&nbsp;{{frac|ħ|Γ}} is given instead. ^[e] {{note|charmedXi0data}} There is a controversial discovery claim, disfavored by other experimental data. <ref name=PDGDoubleCharmedXi+> J. Beringer ''et al.'' (2012): [http://pdg.lbl.gov/2013/listings/rpp2013-list-xicc-plus.pdf Particle listings – {{#invoke:particles|nolink|Double Charmed Xi+}}]</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} === Bibliography === {{refbegin}} *{{cite journal |author=R. Aaij ''et al.'' ([[LHCb|LHCb collaboration]]) |year=2015 |title=Observation of J/ψp resonances consistent with pentaquark states in Λ{{su|p=0|b=b}}→J/ψK{{su|p=−}}p decays |arxiv=1507.03414 |doi=10.1103/PhysRevLett.115.072001 |pmid=26317714 |volume=115 |issue=7 |pages=072001 |journal=[[Physical Review Letters]] |bibcode=2015PhRvL.115g2001A }} *{{cite journal |author=J. Beringer ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2012 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physical Review D]] |volume=86 |issue=1 |pages=010001 |bibcode=2012PhRvD..86a0001B |doi=10.1103/PhysRevD.86.010001 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=K. Nakamura ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2010 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=37 |issue=7A |pages=075021 |bibcode=2010JPhG...37g5021N |doi=10.1088/0954-3899/37/7A/075021 |doi-access=free }} *{{cite journal |author=C. Amsler ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2008 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Physics Letters B]] |volume=667 |issue=1 |pages=1–1340 |bibcode=2008PhLB..667....1A |doi=10.1016/j.physletb.2008.07.018 |url=http://scipp.ucsc.edu/%7Ehaber/pubs/Review_of_Particle_Physics_2014.pdf |hdl=1854/LU-685594 |hdl-access=free }} *{{cite web |author=V.M. Abazov ''et al.'' ([[DØ experiment|DØ Collaboration]]) |year=2008 |title=Observation of the doubly strange b baryon {{#invoke:hissəciklər|nolink|Bottom Omega-}} |url=http://www-d0.fnal.gov/Run2Physics/WWW/results/final/B/B08G/B08G.pdf |id=Fermilab-Pub-08/335-E }} *{{cite web |author=K. Carter |year=2006 |title=The rise and fall of the pentaquark |url=http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |work=[[Symmetry Magazine]] |publisher=[[Fermilab]]/[[SLAC]] |access-date=2008-05-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070708143911/http://www.symmetrymagazine.org/cms/?pid=1000377 |archive-date=2007-07-08 |url-status=dead }} *{{cite journal |author=W.-M. Yao ''et al.'' ([[Particle Data Group]]) |year=2006 |title=Review of Particle Physics |journal=[[Journal of Physics G]] |volume=33 |issue=1 |pages=1–1232 |arxiv = astro-ph/0601168 |bibcode = 2006JPhG...33....1Y |doi=10.1088/0954-3899/33/1/001 |doi-access=free }} *{{cite web |author=H. Muir |year=2003 |title=Pentaquark discovery confounds sceptics |url=https://www.newscientist.com/article/dn3903 |work=[[New Scientist]] |access-date=2008-05-27 }} *{{cite journal |author1=J.G. Körner |author2=M. Krämer |author3=D. Pirjol |name-list-style=amp |year=1994 |title=Heavy Baryons |journal=[[Progress in Particle and Nuclear Physics]] |volume=33 |pages=787–868 |doi=10.1016/0146-6410(94)90053-1 |arxiv=hep-ph/9406359 |bibcode = 1994PrPNP..33..787K }} {{refend}} 76mn6rlnzm2fi2y94hqhp0klar6pcrk 0 729714 6546977 6544675 2022-07-24T12:08:46Z Resul1289 231668 wikitext text/x-wiki '''2022''' — Azərbaycanda "Şuşa İli" {{TOC sağ}} == Siyasət == {| class="wikitable" !Şəkil !Vəzifə !Ad, Soyad |- |[[Fayl:Ilham_Aliyev_2020_(cropped).jpg|frameless|159x159px]] |[[Prezident]] |[[İlham Əliyev]] |- |[[Fayl:Mehriban Aliyeva03 (cropped).JPG|frameless|168x168px]] |[[Vitse-prezident]] |[[Mehriban Əliyeva]] |- |[[Fayl:Ali_Asadov_(2019-12-17).jpg|frameless|167x167px]] |[[Baş nazir]] |[[Əli Əsədov]] |- |[[Fayl:Sahibə Qafarova.jpg|frameless|179x179px]] |[[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclisin Sədri]] |[[Sahibə Qafarova]] |} * [[Xarici İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Xarici İşlər naziri]] — [[Ceyhun Bayramov]] * [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Daxili İşlər naziri]] — [[Vilayət Eyvazov]] * [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Müdafiə naziri]] — [[Zakir Həsənov]] * [[Müdafiə Sənayesi Nazirliyi (Azərbaycan)|Müdafiə Sənayesi naziri]] — [[Mədət Quliyev]] * [[Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan)|Təhsil naziri]] — [[Emin Əmrullayev]] * [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət naziri]] — [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] * [[Səhiyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Səhiyyə naziri]] ** [[Oqtay Şirəliyev]] ''(19.01.2022-ə qədər)'' ** [[Teymur Musayev]] ''(19.01.2022-dən başlayaraq)'' * [[Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Ekologiya və Təbii Sərvətlər naziri]] — [[Muxtar Babayev]] * [[Fövqəladə Hallar Nazirliyi (Azərbaycan)|Fövqəladə Hallar naziri]] — [[Kəmaləddin Heydərov]] * [[Gənclər və İdman Nazirliyi (Azərbaycan)|Gənclər və İdman naziri]] — [[Fərid Qayıbov]] * [[Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi (Azərbaycan)|Kənd Təsərrüfatı naziri]] — [[İnam Kərimov]] * [[Maliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Maliyyə naziri]] — [[Samir Şərifov]] * [[Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat naziri]] — [[Rəşad Nəbiyev]] * [[İqtisadiyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|İqtisadiyyat naziri]] — [[Mikayıl Cabbarov]] * [[Energetika Nazirliyi (Azərbaycan)|Energetika naziri]] — [[Pərviz Şahbazov]] * [[Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (Azərbaycan)|Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi naziri]] — [[Sahil Babayev]] * [[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Ədliyyə naziri]] — [[Fikrət Məmmədov (dövlət xadimi)|Fikrət Məmmədov]] * [[Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorluğu|Baş Prokuror]] — [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] == Hadisələr == === Yanvar === [[Fayl:Fatimeyi Zəhra məscidi.jpg|thumb|220x220px|[[Xanım Fatimeyi-Zəhra məscidi (Yeni Günəşli)|"Xanım Fatimeyi-Zəhra" məscidi]] yenidənqurmadan sonra]] [[Fayl:Ilham Aliyev visit Ukraine, held 1-on-1 meeting with Volodymyr Zelenskyy (4).jpg|thumb|220x220px|[[İlham Əliyev]] və [[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|Ukrayna Prezidenti]] [[Volodimir Zelenski]]]] [[Fayl:Ilham Aliyev unveiled the monument to philanthropist Haji Zeynalabdin Taghiyev in Baku 2.jpg|thumb|220x220px|Bakı şəhərində Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsi]] [[Fayl:Ganja State Drama Theatre-new 1.jpg|thumb|220x220px|[[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]] yenidənqurmadan sonra]] * [[5 yanvar|5 Yanvar]] ** 2022-ci il "Şuşa İli" elan olundu **[[Teleradio İstehsalat Birliyi|"Teleradio" İB]] tərəfindən [[Azərbaycan]] ərazisində [[TRT 1|TRT-1]] televiziya kanalının yerüstü yayımı dayandırıldı * [[7 yanvar|7 Yanvar]] — [[Suraxanı rayonu|Suraxanı]] rayonunun [[Yeni Günəşli]] qəsəbəsində [[Xanım Fatimeyi-Zəhra məscidi (Yeni Günəşli)|"Xanım Fatimeyi-Zəhra" məscidi]] yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi * [[8 yanvar|8 Yanvar]] ** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu **"Şuşa İli"nə həsr olunmuş [[Azərbaycan–Türkiyə münasibətləri|Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri]] mövzusunda konfrans təşkil edildi ([[İstanbul]],[[Türkiyə]]) * [[10 yanvar|10 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Cənubi Koreya]] və [[Əlcəzair]] səfirlərinin etimadnamələrini qəbul etdi ** [[Cənubi Koreya]] səfiri - [[Li İn-Yonq]] ** [[Əlcəzair]] səfiri - [[Abdelouahab Osman]] *[[11 yanvar|11 Yanvar]] ** [[Mərkəzi Nəbatat Bağı|"Mərkəzi Nəbatat Bağı"]] və [[“Dendrologiya Bağı"|"Dendrologiya Bağı"]] publik hüquqi şəxsləri yaradıldı ** [[Azərbaycan Təbiət və Ov Turizmi Assosiasiyası (ATOTA)]] fəaliyyətə başladı * [[11 yanvar|11]] - [[12 yanvar|12 Yanvar]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu *[[13 yanvar|13 Yanvar]] ** [[Səudiyyə Ərəbistanı]] energetika naziri [[Əbdül Əziz bin Salman Əl-Səud]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Əbdül Əziz bin Salman Əl-Səud]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) **[[Səudiyyə Ərəbistanı]]<nowiki/>nın [[ACWA Power|"ACWA Power" şirkəti]] tərəfindən inşa ediləcək 240 MVt gücündə [["Xızı-Abşeron" Külək Elektrik Stansiyası]]<nowiki/>nın təməli qoyuldu ** [[Respublika Atçılıq Turizm və Milli Atüstü Oyunlar Mərkəzi]] [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|DSX]]-nin tabeliyinə verildi ** [[Goranboy]] şəhər 1№-li məktəbin yeni binası istifadəyə verildi *[[14 yanvar|14 Yanvar]] ** [[İlham Əliyev]] [[Ukrayna]]<nowiki/>ya səfər etdi ** [[İlham Əliyev]] və [[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|Ukra]]<nowiki/>[[Ukrayna prezidentlərinin siyahısı|yna Prezidenti]] [[Volodimir Zelenski]] arasında görüş oldu ([[Kiyev]], [[Ukrayna]]) ** İlk dəfə "Xəzərin gözü" oftalmoloji seminarı keçirildi ([[Bakı]]) * [[17 yanvar|17 Yanvar]] — [[Monteneqro]] parlamenti sədri [[Aleksa Beçiç]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Aleksa Beçiç]] arasında videoformatda görüş oldu * [[18 yanvar|18 Yanvar]] ** [[Ceyhun Bayramov]] [[Avstriya]]<nowiki/>ya səfər etdi ** [[İlham Əliyev]] Hacı Zeynalabdin Tağıyevin abidəsinin açılışını etdi ([[Bakı]]) * [[19 yanvar|19 Yanvar]] — [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]] rayonunda [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|DSX]]-nın yeni qərargah bina­sı istifadəyə verildi * [[21 yanvar|21 Yanvar]] — İşğaldan azad olunan torpaqlara səfərlərin təşkil edilməsi məqsədilə yaradılan ''yolumuzqarabaga.az'' portalı istifadəyə verildi * [[24 yanvar|24 Yanvar]] — İşğaldan azad edilmiş ərazilərə avtobus reysləri başladı * [[25 yanvar|25 Yanvar]] ** İşğaldan sonra ilk dəfə [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]] rayonuna işçi qatarlar hərəkətə başladı ** [[İlham Əliyev]] və [[İran]]<nowiki/>ın yol və şəhərsalma naziri [[Rüstəm Qasimi]] arasında videoformatda görüş olud ** [[İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi|"İçərişəhər" Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi]] tərəfindən [["Qarabağ – tarixi-mədəni irsimizdən" kitabı|"Qarabağ – tarixi-mədəni irsimizdən"]] adlı kitab dərc edildi * [[26 yanvar|26 Yanvar]] — [[Zakir Həsənov]] [[İran]]<nowiki/>a səfər etdi. [[Zakir Həsənov]] və [[İran prezidentlərinin siyahısı|İran Prezidenti]] [[İbrahim Rəisi]] arasında görüş oldu ([[Tehran]], [[İran]]) * [[27 yanvar|27 Yanvar]] ** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu ** [[İlham Əliyev]] [[Xəzər rayonu|Xəzər]] rayonunun [[Binə (Xəzər)|Binə]] qəsəbəsində Tədris və Xidmət Kompleksinin açılışını etdi * [[28 yanvar|28 Yanvar]] ** [[Azerspace-1|"Azerspace-1"]] peykindən yayımlanan [[Azərbaycan televiziya kanallarının siyahısı|televiziya kanalları]] [[Yüksək Dəqiqlikli Televiziya|HD]] formatda yayıma keçdi ** [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonunda [[Minatəmizləmə Agentliyi (Azərbaycan)|ANAMA]]-nın minaaxtaranları üçün yeni mobil sahə düşərgəsi salındı ** [[İlham Əliyev]] və Ümumdünya Gömrük Təşkilatının Baş katibi [[Kunio Mikuriya]] arasında videoformatda görüş oldu. [[Kunio Mikuriya]] [["Dostluq" ordeni (Azərbaycan)|"Dostluq" ordeni]] ilə təltif edildi ** [[Sumqayıt]] şəhərində Qadın Resurs Mərkəzinin açılışı oldu * [[30 yanvar|30 Yanvar]] — [[İlham Əliyev]] [[Gəncə]] şəhərinə səfər etdi: ** [[İlham Əliyev]] [[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]]<nowiki/>nın yeni binasının, 2 saylı Gəncə regional [[ASAN xidmət|"ASAN xidmət"]] mərkəzinin, [[Azərbaycan Dəmir Yolları|"Azərbaycan Dəmir Yolları"]] QSC-nin Gəncə lokomotiv deposunun açılışlarını etdi ** [[İlham Əliyev]] [[Gəncə Memorial Kompleksi]]<nowiki/>nin təməlini qoydu * [[31 yanvar|31 Yanvar]] — İşğaldan azad edilmiş ərazilərə ildə bir dəfə səfər etmək məhdudiyyəti aradan qaldırıldı === Fevral === {{Şəkillər albomu | şəkil1 = Azerbaijan 20 manat 2020 obverse.jpg | istiqamət = şaquli | miqyas = 230 | alt1 = | şəkil2 = Azerbaijan 20 manat 2020 reverse.jpg | alt2 = | izah2 = Yeni [[20 manatlıq əsginas|20 manatlıq pul]] nişanı}} [[Fayl:Declaration on “Allied Interaction between the Republic of Azerbaijan and the Russian Federation” was signed in Moscow 3.jpg|thumb|220x220px|[[İlham Əliyev]] və [[Rusiya Federasiyası Prezidenti|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]]]] [[Fayl:Tahir Mirkişili və Soltan Məmmədov İrəvanda Göy məsciddə.jpeg|thumb|220x220px|[[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] İrəvanda Göy Məsciddə]] * [[1 fevral|1 Fevral]] ** [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclis]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]<nowiki/>ni ratifikasiya etdi ** [[Şəmkir rayonu|Şəmkir]] rayonunun [[Qaracəmirli]] kəndində 2 ədəd at fiqurlu daş kitabə və 2 ədəd türbə aşkar olundu ** [[Sahibə Qafarova]] [[Latviya]]<nowiki/>ya səfər etdi * [[2 fevral|2 Fevral]] ** [[Ağdam]]-[[Füzuli]] avtomobil yolunun tikintisinə başlanıldı ** Azərbaycan Gəncləri Gününün 25 illiyinə həsr olunmuş [[Gənclər Forumu]] keçirildi ([[Bakı]]) ** [[Tovuz]] şəhəri [[2022]]-ci il üçün [[Azərbaycanın Gənclər Paytaxtı]] elan edildi * [[3 fevral|3 Fevral]] ** [[Astara rayonu|Astara]] rayonunun [[Sım]] kəndində nadir qayaüstü təsvirlər aşkarlandı ** [[Lerik rayonu|Lerik]] rayonunun [[Mistan]] kəndində Son Tunc və Erkən Dəmir dövrünə aid olunması ehtimal edilən 5 yeni iri və orta ölçülü kurqan aşkarlandı ** [[Sahibə Qafarova]] və [[Latviya prezidentlərinin siyahısı|Latviya Prezidenti]] [[Eqils Levits]] arasında görüş oldu ([[Riqa]], [[Latviya]]) ** [[Sahibə Qafarova]] [[Litva]]<nowiki/>ya səfər etdi ** [[Macarıstan]] xarici işlər naziri [[Peter Siyarto]] Azərbaycana səfər etdi * [[4 fevral|4 Fevral]] ** [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]<nowiki/>ni ratifikasiya etdi ** [[Sahibə Qafarova]] və [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] arasında görüş oldu ([[Vilnüs]], [[Litva]]) ** [[İlham Əliyev]], [[Fransa Prezidenti]] [[Emmanüel Makron|Emmanuel Makron]], [[Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] və [[Ermənistan Baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] arasında videoformatda görüş oldu * [[6 fevral|6 Fevral]] ** [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu ** [[Sahibə Qafarova]] [[Estoniya]]<nowiki/>ya səfər etdi * [[8 fevral|8 Fevral]] ** [[İlham Əliyev]] 330/220/110/10 kV-luq [[“Yaşma” qovşaq yarımstansiyası]]<nowiki/>nın yenidənqurmadan sonra açılışını etdi ** [[Sahibə Qafarova]] və [[Estoniya prezidentlərinin siyahısı|Estoniya Prezidenti]] [[Alar Karis]] arasında görüş oldu ([[Tallin]], [[Estoniya]]) * [[9 fevral|9]] - [[11 fevral|11 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu * [[11 fevral|11 Fevral]] ** Yeni [[20 manatlıq əsginas|20 manatlıq pul]] nişanı tədavülə buraxıldı ** [[İlham Əliyev]] [[Bakı]] şəhərində “Qobu” Enerji Qovşağının açılışı etdi ** [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]<nowiki/>ni təsdiq etdi * [[12 fevral|12 Fevral]] — [[İlham Əliyev]] [[Şuşa Bəyannaməsi]]<nowiki/>ni təsdiq etdi * [[13 fevral|13 Fevral]] ** [[İlham Əliyev]] [[Ağdam rayonu|Ağdam]] rayonuna səfər etdi: *** [[İlham Əliyev]] 110/35/10 kV-luq “Ağdam-1” və “Ağdam-2” elektrik yarımstansiyalarının, “Qarabağ” Regional Elektrik Şəbəkəsinin Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışlarını etdi *** [[İlham Əliyev]] “Park Forest Otel Ağdam” mehmanxanasının, Ağdam Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının və yeni yaşayış kompleksinin təməllərini qoydu ** [[İlham Əliyev]] [[Ağcabədi rayonu|Ağcabədi]] rayonunda səfər etdi: *** [[İlham Əliyev]] 110/35/10 kV-luq “Ağcabədi” yarımstansiyasının açılışını etdi *** [[İlham Əliyev]] [[Avşar (Ağcabədi)|Avşar]]–[[Salmanbəyli]]–[[Aşağı Avşar]]–[[Xocavənd (Ağcabədi)|Xocavənd]] avtomobil yolunun və yeni hərbi şəhərciyin açılışı etdi * [[14 fevral|14]] - [[15 fevral|15 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] və [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu * [[18 fevral|18]] - [[21 fevral|21 Fevral]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri və [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Tovuz rayonu|Tovuz]], [[Xocalı rayonu|Xocalı]], [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu * [[20 fevral|20 Fevral]] — [[Emin Əmrullayev]] [[Gürcüstan]]<nowiki/>a səfər etdi * [[21 fevral|21 Fevral]] ** [[Azərbaycan]] parlamentinin 2 nəfər deputatı ([[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]]) [[Ermənistan]]<nowiki/>a səfər etdi. [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[Ermənistan]] Baş naziri [[Nikol Paşinyan]] ilə görüşdülər ([[İrəvan]], [[Ermənistan]]) ** [[İlham Əliyev]] [[Rusiya]]<nowiki/>ya səfər etdi ** [[Moldova Parlamenti]] sədri [[İqor Qrosu]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi * [[22 fevral|22 Fevral]] ** [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[İrəvan]]<nowiki/>da keçirilən [[Avropa Şurası Parlament Assambleyası|AVRONEST Parlament Assambleyası]]<nowiki/>nda iştirak etdilər ** [[İlham Əliyev]] və [[Rusiya prezidentlərinin siyahısı|Rusiya Prezidenti]] [[Vladimir Putin]] arasında görüş oldu ([[Moskva]], [[Rusiya]]) ** [[Moskva Bəyannaməsi (2022)|Moskva bəyannaməsi]] imzalandı * [[23 fevral|23 Fevral]] ** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri, [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ölkə ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Laçın rayonu|Laçın]] və [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu ** [[Tahir Mirkişili]] və [[Soltan Məmmədov (deputat)|Soltan Məmmədov]] [[İrəvan]]<nowiki/>da [[Göy məscid (İrəvan)|Göy məscid]]<nowiki/>i ziyarət etdilər * [[24 fevral|24 Fevral]] ** [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]] rayonunun [[Edilli]] kəndində kütləvi məzarlıq aşkarlandı. Bildirilir ki, məzarlıqdan tapılan qalıqlar [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]] zamanı ermənilər tərəfinfən girovluqda saxlanılan şəxslərə aiddir ** [[İlham Əliyev]] və [[Moldova Parlamenti]] sədri [[İqor Qrosu]] arasında videoformatda görüş oldu === Mart === * [[2 mart|2 Mart]] ** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu ** [[İlham Əliyev]] və [[Rumıniya]] energetika naziri [[Virgil-Daniel Popesku]] arasında videoformatda görüş oldu * [[3 mart|3 Mart]] ** [[Təhsilin İnkişafı Fondu|"Təhsilin İnkişafı Fondu"]] publik hüquqi şəxsi yaradıldı ** [[Tacikistan]] Ali Məclisi Milli Məclisinin sədri [[Rüstəm Emomali|Rüstəm Emoməli]] Azərbaycana səfər etdi * [[4 mart|4 Mart]] — [[Xarici İşlər Nazirliyi (Türkiyə)|Türkiyə xarici işlər naziri]] [[Mövlud Çavuşoğlu]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi * [[5 mart|5]] - [[6 mart|6 Mart]] — [[Beynəlxalq Entoidman Forumu|V Beynəlxalq Entoidman Forumu]] keçirildi ([[Bakı]]) * [[5 mart|5]] - [[13 mart|13 Mart]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri və [[Rusiya]] sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi [[Azərbaycan]] ərazisindəki qanunsuz erməni silahlı dəstəsi [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Ordubad rayonu|Ordubad]], [[Goranboy rayonu|Goranboy]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]], [[Xocalı rayonu|Xocalı]], [[Xocavənd rayonu|Xocavənd]], [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonlarında yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu * [[10 mart|10 Mart]] ** [[İlham Əliyev]] [[Türkiyə]]<nowiki/>yə səfər etdi ** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Ankara]], [[Türkiyə]]) * [[11 mart|11 Mart]] ** [[İran]] yol və şəhərsalma naziri [[Rüstəm Qasimi]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rüstəm Qasimi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) ** [[Gürcüstan]] ədliyyə naziri [[Rati Breqadze]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Rati Breqadze]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) * [[15 mart|15 Mart]] ** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] energetika və infrastruktur naziri [[Suhail Al Mazrouei]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Suhail Al Mazrouei]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) ** [[Bakı]] şəhərində [[Qaradağ GES]]-in təməli qoyuldu * [[18 mart|18 Mart]] ** [[Xaçmaz rayonu|Xaçmaz]] rayonunun [[Yalama]] kəndində əsaslı təmir etdirilən körpələr evi-uşaq bağçası istifadəyə verildi ** [[Ağstafa rayonu|Ağstafa]] rayonun [[Həsənsu]] kəndində [[Alı Mustafayev]] adına tam orta məktəbin yeni binası istifadəyə verildi * [[20 mart|20 Mart]] — [[İlham Əliyev]] [[Tərtər rayonu|Tərtər]] rayonuna səfər etdi: ** [[İlham Əliyev]] [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]] qəsəbəsində yeni hərbi hissənin açılışını etdi ** [[İlham Əliyev]] [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]] qəsəbəsində yeni məscidin və turizm kompleksinin təməllərini qoydu * [[21 mart|21 Mart]] — [[Zakir Həsənov]] [[Pakistan]]<nowiki/>a səfər etdi * [[24 mart|24 Mart]] — [[Fərrux əməliyyatı]]: [[Azərbaycan]] Ordusunun bölmələri [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndinə daxil oldu * [[26 mart|26 Mart]] — [[Fərrux əməliyyatı]]: [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndi, [[Fərrux dağı]], [[Daşbaşı yüksəkliyi]] və [[Sağsağan dağ silsiləsi]] işğaldan azad edildi. [[Ağdam]] şəhəri və rayonun 9 kəndi düşmənin vizual nəzarətindən çıxarıldı. [[Xankəndi]]-[[Ağdərə]] avtomobil yoluna vizual nəzarət əldə olundu * [[28 mart|28 Mart]] ** [[Sahibə Qafarova]] [[Qazaxıstan]]<nowiki/>a səfər etdi ** [[Ceyhun Bayramov]] [[Almaniya]]<nowiki/>ya səfər etdi ** [[Qax rayonu|Qax]] rayonunun [[Qaxingiloy]] kəndində yeni mədəniyyət evi istifadəyə verildi * [[29 mart|29 Mart]] ** [[Xocalı rayonu|Xocalı]] rayonunun [[Fərrux (Xocalı)|Fərrux]] kəndində insan qalıqları aşkarlandı. Tapılan qalıqların [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]]<nowiki/>ndə şəhid olmuş şəxslərə aid olduğu ehtimal edilir ** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Türkiyə]]<nowiki/>yə səfər etdi * [[30 mart|30 Mart]] — [[Birləşmiş Krallıq|Böyük Britaniya]] Silahlı Qüvvələr naziri [[Ceyms Heppi]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Ceyms Heppi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) * [[31 mart|31 Mart]] ** [[Şuşa]] şəhəri [[2023]]-cü il üçün "[[Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı]]" elan edildi ** [[Polşa]] xarici işlər naziri [[Zbiqnev Rau]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Zbiqnev Rau]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) ** [[Sahibə Qafarova]] [[Özbəkistan]]<nowiki/>a səfər etdi === Aprel === [[Fayl:İtaliya-Azərbaycan Universitetinin təməlinin qoyulması (2 Aprel 2022).jpeg|thumb|İtaliya-Azərbaycan Universitetinin təməlinin qoyulması]] [[Fayl:Ilham Aliyev, President of European Council Charles Michel held one-on-one meeting in Brussels.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]]]] [[Fayl:Ilham Aliyev, Prime Minister of Albania held one-on-one meeting, April 2022 04.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Albaniya Baş naziri]] [[Edi Rama]]]] [[Fayl:The Presidents of Azerbaijan and Kyrgyzstan held a one-on-one meeting, April 2022 02.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]]]] * [[2 aprel|2 Aprel]] ** [[İlham Əliyev]] "Gəncə şəhərinin inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında" qanunu təsdiqlədi. [[Gəncə]] şəhərinin [[Nizami rayonu (Gəncə)|Nizami]] və [[Kəpəz rayonu|Kəpəz]] rayonları ləğv edildi ** [[Sahibə Qafarova]] və [[Özbəkistan prezidentlərinin siyahısı|Özbəkistan Prezidenti]] [[Şavkat Mirziyayev|Şavkat Mirziyoyev]] arasında görüş oldu ([[Daşkənd]], [[Özbəkistan]]) ** [[İtaliya]] xarici işlər naziri [[Luici Di Maio]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Luici Di Maio]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) ** [[İtaliya-Azərbaycan Universiteti]]<nowiki/>nin təməli qoyuldu. Təməlqoymada [[Ceyhun Bayramov]], [[Emin Əmrullayev]], [[Pərviz Şahbazov]] və [[İtaliya]] Xarici İşlər naziri [[Luici Di Maio]] iştirak etdilər ([[Bakı]]) * [[3 aprel|3 Aprel]] ** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu ** [[Bakı]] şəhərində [["Location Baku" gecə klubunda partlayış (2022)|"Location Baku" gecə klubunda partlayış]] baş verdi. 3 nəfər öldü, 35 nəfər yaralandı * [[4 aprel|4 Aprel]] ** [[Rəşad Nəbiyev]] [[Gürcüstan]]<nowiki/>a səfər etdi ** [[Avropa Şurası]] baş katibi [[Mariya Peyçinoviç Buriç]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Mariya Peyçinoviç Buriç]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) * [[5 aprel|5 Aprel]] – [[İsrail]] turizm naziri [[Yoal Razvozov]] Azərbaycana səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Yoal Razvozov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) * [[6 aprel|6 Aprel]] ** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Tovuz rayonu|Tovuz]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu ** [[İlham Əliyev]] [[Belçika]]<nowiki/>ya səfər etdi ** [[İlham Əliyev]] və [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Ş]]<nowiki/>[[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|urası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]]) ** [[İlham Əliyev]], [[Avropa İttifaqı Şurası Prezidenti|Aİ Şurası Prezidenti]] [[Şarl Mişel]] və [[Ermənistan Baş naziri]] [[Nikol Paşinyan]] arasında görüş oldu ([[Brüssel]], [[Belçika]]) ** [[Azərbaycan]]<nowiki/>ın [[Danimarka]]<nowiki/>ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Elin Süleymanov]] etimadnaməsini [[Danimarka monarxı|Danimarka kraliçası]] [[II Marqrete]]<nowiki/>yə təqdim etdi * [[7 aprel|7 Aprel]] – [[Gənc Qan Donorlarının Ümumrespublika Forumu|Gənc Qan Donorlarının III Ümumrespublika Forumu]] keçirildi ([[Bakı]]) * [[11 aprel|11 Aprel]] – [[İlham Əliyev]] [[Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu]]<nowiki/>nun yeni binasının açılışını etdi ([[Bakı]]) * [[12 aprel|12 Aprel]] – [[Azərbaycan]]<nowiki/>ın [[Slovakiya]]<nowiki/>ya yeni təyin olunmuş səfiri [[Rövşən Sadıqbəyli]] etimadnaməsini [[Slovakiya Prezidenti]] [[Zuzana Çaputova]]<nowiki/>ya təqdim etdi * [[13 aprel|13 Aprel]] – [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[Özbəkistan]]<nowiki/>a səfər etdi * [[14 aprel|14 Aprel]] – [[Albaniya Baş naziri|Albaniya baş naziri]] [[Edi Rama]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Edi Rama]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) * [[15 aprel|15 Aprel]] ** [[Gürcüstan]] iqtisadiyyat naziri [[Levan Davitaşvili]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Levan Davitaşvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) ** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] sənaye və qabaqcıl texnologiyalar naziri [[Sultan Əhməd Əl Caber]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Sultan Əhməd Əl Caber]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) * [[16 aprel|16 Aprel]] – [[Neftçala rayonu|Neftçala]] rayonunun [[Aşağı Surra]], [[Balaca Surra]], [[Pirəbbə]] və [[Cəngan (Neftçala)|Cəngan]] kəndləri ərazisində [[Kür]] çayının səviyyəsinin enməsi nəticəsində küp qəbirlər aşkarlandı * [[19 aprel|19 Aprel]] ** [[İlham Əliyev]] ölkəmizə yeni təyin olunmuş [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]], [[Kuba]] və [[Misir]] səfirlərinin etimadnamələrini qəbul etdi *** [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]] səfiri - [[Məhəmməd Əl Bluşi]] *** [[Kuba]] səfiri - [[Karlos Enrike Valdes de la Konsepsyon]] *** [[Misir]] səfiri - [[Hişam Mohamed Nağı Abdel Həmid]] ** [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi ** [[Sahibə Qafarova]] [[Gürcüstan]]<nowiki/>a səfər etdi. [[Sahibə Qafarova]] və [[Gürcüstan prezidentlərinin siyahısı|Gürcüstan Prezidenti]] [[Salome Zurabişvili]] arasında görüş oldu ([[Tbilisi]], [[Gürcüstan]]) * [[20 aprel|20 Aprel]] ** [[İlham Əliyev]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) ** [[Sahibə Qafarova]] və [[Qırğızıstan Prezidenti]] [[Sadır Japarov]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) ** [[Kino Agentliyi|"Kino Agentliyi"]] publik hüquqi şəxsi yaradıldı * [[21 aprel|21 Aprel]] – [[İlham Əliyev]] [[Şuşa rayonu|Şuşa]] rayonuna səfər etdi * [[22 aprel|22]] - [[23 aprel|23 Aprel]] – [[Dünya Azərbaycanlılarının V Qurultayı]] keçirildi ([[Şuşa]]) * [[22 aprel|22]] - [[24 aprel|24 Aprel]] – [[Bədii gimnastika üzrə FIG Dünya Kuboku]] keçirildi ([[Bakı]]) * [[23 aprel|23]] - [[26 aprel|26 Aprel]] – [["Barokko Günləri" Beynəlxalq Musiqi Festivalı]] keçirildi ([[Bakı]]) * [[24 aprel|24 Aprel]] – [[İsrail]] maliyyə naziri [[Aviqdor Liberman]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi * [[25 aprel|25 Aprel]] ** [[İlham Əliyev]] və [[İsrail]] maliyyə naziri [[Aviqdor Liberman]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) ** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|NMR]]-yə səfər etdi * [[26 aprel|26 Aprel]] – [[Latviya]] müdafiə naziri [[Artis Pabriksi]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Artis Pabriksi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) * [[27 aprel|27 Aprel]] – [[Gürcüstan]] xarici işlər naziri [[İliya Darçiaşvili]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[İliya Darçiaşvili]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) * [[28 aprel|28 Aprel]] – [[Sumqayıt]] şəhərində [[Azərsun Sənaye Parkı|"Azərsun Sənaye Parkı"]]<nowiki/>nda yanğın oldu * [[30 aprel|30 Aprel]] - [[2 may|2 May]] – [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu === May === [[Fayl:Eurovision 2022 - Semi-final 2 - Azerbaijan - Nadir Rustamli.jpg|thumb|Nadir Rüstəmlinin Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində çıxışı]] [[Fayl:Ilham Aliyev and Recep Tayyip Erdogan attended TEKNOFEST Azerbaijan festival in Baku 34.jpg|thumb|[[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] [[Texnofest-2022 (Azərbaycan)|"Teknofest-2022"]] festivalında]] * [[2 may|2 May]] ** [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-a səfər etdi ** [[İlham Əliyev]] [[Sabunçu rayonu|Sabunçu]] rayonunun [[Kürdəxanı]] qəsəbəsində 304№-li məktəbin açılışını etdi * [[4 may|4 May]] — [[Vahid Hacıyev (siyasətçi)|Vahid Hacıyev]] [[İlham Əliyev]]<nowiki/>in [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonuna xüsusi nümayəndəsi təyin edildi * [[5 may|5 May]] ** [[Əmək və Məşğulluq altsistemi (ƏMAS)|"Əmək və Məşğulluq” altsistemi (ƏMAS)]] istifadəyə verildi ** [[Dəliməmmədli]]-[[Düzqışlaq (Goranboy)|Düzqışlaq]]-[[Bağçakürd]]-[[Dəyirmanlar]]-[[Azad (Goranboy)|Azad]]-[[Nizami (Goranboy)|Nizami]] avtomobil yolu yenidənqurmadan sonra istifadəyə verildi ([[Goranboy rayonu|Goranboy]]) ** “Qida təhlükəsizliyi haqqında” qanun qəbul edildi ** [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] [[İtaliya]]<nowiki/>ya səfər etdi ** [[Nazirlər Kabineti (termin)|Nazirlər Kabineti]] “Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədindən buraxılış məntəqələrinin sayı və yerləşdiyi ərazilərin siyahısı”nda dəyişiklik etdi. Dəyişikliyə əsasən, yeni buraxılış məntəqələri yaradıldı: *** [[Eyvazlı (Qubadlı)|Eyvazlı]] dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - ([[Qubadlı rayonu|Qubadlı]], [[Eyvazlı (Qubadlı)|Eyvazlı]]), [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında *** [[Qazançı (Zəngilan)|Qazançı]] dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - ([[Zəngilan rayonu|Zəngilan]], [[Qazançı (Zəngilan)|Qazançı]]), [[Azərbaycan]] və [[Ermənistan]] arasında *** [[Füzuli Beynəlxalq Hava Limanı]]<nowiki/>nda dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - ([[Füzuli rayonu|Füzuli]], [[Mirzəcamallı]]) *** [[Zaqatala Beynəlxalq Hava Limanı]]<nowiki/>nda dövlət sərhədindən buraxılış məntəqəsi - ([[Zaqatala rayonu|Zaqatala]], [[Muxax]]) * [[5 may|5]] - [[8 may|8 May]] — [[Beynəlxalq Kulinariya Festivalı|I Beynəlxalq Kulinariya Festivalı]] ([[Şuşa]]) * [[6 may|6]] - [[7 may|7 May]] — [["Prezident Kuboku-2022" Beynəlxalq Turniri]] ([[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]], [[Tərtər rayonu|Tərtər]]) ([[Mingəçevir]]) * [[7 may|7 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|NMR]]-ya səfər etdi * [[8 may|8 May]] ** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi ** [[Pərviz Şahbazov]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi * [[9 may|9 May]] ** [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu ** [[Sahibə Qafarova]] [[İsveçrə]]<nowiki/>yə səfər etdi ** [[Səudiyyə Ərəbistanı]] Baş prokuroru [[Şeyx Səud bin Abdullah Əl Müacib]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi. [[İlham Əliyev]] və [[Şeyx Səud bin Abdullah Əl Müacib]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) * [[10 may|10]] - [[14 may|14 May]] — [[2022 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi]] ([[Turin]], [[İtaliya]]) ** Mahnı: ''[[Fade To Black]]'' ** İfaçı: ''[[Nadir Rüstəmli]]'' ** Yer: ''16'' ** Xal: ''106'' * [[10 may|10 May]] ** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonuna səfər etdi *** [[İlham Əliyev]] [[Füzuli]] şəhərində Peşə Liseyinin və Füzuli Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının təməlini qoydu ** [[İlham Əliyev]] [[Şuşa rayonu|Şuşa]] rayonuna səfər etdi *** [[İlham Əliyev]] [[Şuşa]] şəhərində “Azərişıq” ASC-nin Şuşa Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışını etdi ** [[Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi|QMİ]] sədri [[Allahşükür Paşazadə]] Səudiyyə Ərəbistanına səfər etdi * [[11 may|11 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu * [[12 may|12]] - [[14 may|14 May]] — [[Xarıbülbül Musiqi Festivalı (2022)|V Xarıbülbül Musiqi Festivalı]] ([[Şuşa]]) * [[12 may|12 May]] — [[Ceyhun Bayramov]] [[Tacikistan]]<nowiki/>a səfər etdi * [[13 may|13 May]] — [[Türk Dövlətlərinin Ombudsmanlar və Milli İnsan Hüquqları İnstitutları Assosiasiyası]] yaradıldı * [[14 may|14 May]] ** [[İlham Əliyev]] [[Türkiyə]]<nowiki/>yə səfər etdi ** [[İlham Əliyev]] [[Rizə-Artvin Hava Limanı]]<nowiki/>nın açılışında iştirak etdi ([[Rizə]], [[Türkiyə]]) ** [[İlham Əliyev]] və [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|Türkiyə Prezidenti]] [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] arasında görüş oldu ([[Rizə]], [[Türkiyə]]) * [[15 may|15 May]] - [[2 iyun|2 İyun]] — [[Azərbaycan]]<nowiki/>da ilk dəfə [[Şamaxı]], [[Sumqayıt]], [[Lənkəran]], [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan]], [[Bakı]], [[Şəki]], [[Mingəçevir]], [[Bərdə]], [[Gəncə]] və [[Qazax]] şəhərlərində [[Peşələr Festivalı]] keçirildi ''(İlk festival Şamaxı şəhərində keçirildi)'' * [[16 may|16]] - [[27 may|27 May]] — [[“Anatolian Phoenix-2022” Beynəlxalq Təlimi]] keçirildi ([[Konya]], [[Türkiyə]]) * [[16 may|16 May]] ** [[Xızı rayonu|Xızı]] rayonunun [[Dizəvər]] kəndi yaxınlığında orta əsrlərə aid olan qala qalıqları aşkarlandı ** [[Əli Əsədov]] [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]-yə səfər etdi. [[Əli Əsədov]] və [[BƏƏ Prezidenti]] [[Məhəmməd bin Zayed Al Nəhyan]] arasında görüş oldu ([[Əbu-Dabi]], [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri|BƏƏ]]) ** [[İsrail]] kənd təsərrüfatı naziri [[Oded Forer]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi * [[17 may|17 May]] ** [[İlham Əliyev]] və [[Oded Forer]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) ** [[Azərbaycan]]-[[Avropa İttifaqı]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]]) ** [[V Beynəlxalq Həmzə Nigari simpoziumu]] keçirildi ([[Quzanlı]], [[Ağdam rayonu|Ağdam]]) ** [[İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] PA-nın Üçüncü Ümumi Konfransı keçirildi ([[Bakı]]) *** [[İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT]] PA-ya sədrlik [[Azərbaycan]]<nowiki/>a keçdi ** [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi * [[17 may|17]] - [[19 may|19 May]] — [[Ermənistan]] Silahlı Qüvvələrinin bölmələri [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]] rayonunda yerləşən [[Azərbaycan]] Ordusunun mövqelərini atəşə tutdu * [[17 may|17]] - [[19 may|19 May]] — [[Şamaxı zəlzələsi (1902)|1902-ci il Şamaxı zəlzələsi]]<nowiki/>nin 120 illiyinə həsr olunmuş "Seysmologiya və zəlzələ mühəndisliyi üzrə" Beynəlxalq konfrans keçirildi ([[Bakı]]) * [[18 may|18]] - [[20 may|20 May]] ** [[Caspian Agro 2022|“Caspian Agro 2022”]] sərgisi ([[Bakı]]) ** [[InterFood Azerbaijan 2022|"InterFood Azerbaijan 2022"]] sərgisi ([[Bakı]]) * [[18 may|18 May]] ** [[İlham Əliyev]] və [[Litva prezidentlərinin siyahısı|Litva Prezidenti]] [[Gitanas Nauseda]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) ** [[Azərbaycan]]-[[Litva]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]]) ** [[Azərbaycan]]-[[İsrail]] Biznes Forumu keçirildi ([[Bakı]]) ** [[Belarus]] baş naziri [[Roman Qolovçenko]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi ** [[Cəlilabad rayonu|Cəlilabad]] və [[Yardımlı rayonu|Yardımlı]] rayonlarında yerləşən köhnə qəbiristanlıqlarda aparılan monitorinq zamanı [[Azərbaycan]]<nowiki/>da ilk dəfə daş qoç və daş buğa (camış) fiqurları aşkarlandı ** [[ICESCO]] Baş direktoru [[Salim bin Məhəmməd Əl-Malik]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi ** [[Türkiyə]] kənd təsərrüfatı naziri [[Vahid Kirişçi]] [[Azərbaycan]]<nowiki/>a səfər etdi * [[19 may|19 May]] ** [[İlham Əliyev]] və [[Vahid Kirişçi]] arasında görüş oldu ([[Bakı]]) ** [[Şuşa]] şəhərində "Münaqişədən sonrakı humanitar gündəliyin inkişafı: mədəni mühitin canlandırılması yolu ilə davamlı inkişaf” mövzusunda Beynəlxalq konfrans keçirildi * [[20 may|20]] - [[27 may|27 May]] — [[Bakı Beynəlxalq Piano Festivalı|I Bakı Beynəlxalq Piano Festivalı]] * [[26 may|26]] - [[29 may|29 May]] — [[Texnofest-2022 (Azərbaycan)|"Teknofest-2022"]] ([[Bakı]]) * [[29 may|29 May]] — [[Azərbaycan Avtomobil Federasiyası|Azərbaycan Avtomobil Federasiyası (AAF)]] [[Bakı]] şəhərində klassik avtomobillərin yürüşünü keçirdi === İyun === * [[10 iyun|10]] - [[12 iyun|12 İyun]] — [[Azərbaycan Qran-prisi|"Formula-1" üzrə Azərbaycan Qran-prisi]] keçirildi ([[Bakı]]) === İyul === * [[25 iyul|25]] - [[29 iyul|29 İyul]] — [[“Sea Breeze Summer Fest-2022” Beynəlxalq Musiqi Festivalı]] keçiriləcək ([[Bakı]]) == Vəfatlar == === Yanvar === {{Əsas|2022-ci il yanvar ayında vəfat edənlər}} [[Fayl:Ramiz Abutalıbov1.jpg|thumb|210x210px|[[Ramiz Abutalıbov]]]] [[Fayl:Novruz Qartal.jpg|thumb|205x205px|[[Novruz Qartal]]]] [[Fayl:Əbdürrəhman Vəzirov.jpeg|thumb|179x179px|[[Əbdürrəhman Vəzirov]]]] * [[1 yanvar|1 Yanvar]] ** [[Ramiz Abutalıbov]] - ictimai xadim, diplomat ** [[Mədinə Qiyasbəyli (pedaqoq)|Mədinə Qiyasbəyli]] - BSU dosenti, pedaqoq, pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru * [[2 yanvar|2 Yanvar]] — [[Məhərrəm Məmmədyarov]] - alim, kimya elmləri doktoru, Əməkdar elm xadimi * [[3 yanvar|3 Yanvar]] ** [[Nizami Tağıyev]] - Əlbəyaxa döyüş üzrə ilk azərbaycanlı SSRİ idman ustası ** [[Tohid Novruzi]] - cənubi azərbaycanlı musiqiçi *[[4 yanvar|4 Yanvar]] — [[Kamal Babayev (fotoqraf)|Kamal Babayev]] - fotoqraf, jurnalist *[[8 yanvar|8 Yanvar]] ** [[Novruz Qartal]] - aktyor, Əməkdar artist ** [[İnna Qurbanova]] - AMEA-nın baş elmi işçisi, biologiya elmləri doktoru * [[10 yanvar|10 Yanvar]] ** [[Əbdürrəhman Vəzirov]] - Azərbaycan SSR KP MK-nın birinci katibi ''(13-cü)'' ** [[Tofiq Babanlı]] - boksçu, Əməkdar bədən tərbiyəsi və idman xadimi, Beynəlxalq dərəcəli hakim, Əməkdar məşqçi * [[13 yanvar|13 Yanvar]] — [[Fərrux Zeynalov]] - sabiq deputat, Mineral Ehtiyatları naziri * [[14 yanvar|14 Yanvar]] ** [[Ramiz Əliyev (rejissor)|Ramiz Əliyev]] - rejissor ** [[Qərib Orucov]] - Sosialist Əməyi Qəhrəmanı * [[15 yanvar|15 Yanvar]] — [[Əlikram Tağıyev]] - fəlsəfə elmləri doktoru, professor *[[16 yanvar|16 Yanvar]] — [[Əsəd Həsənov (əməkdar inşaatçı)|Əsəd Həsənov]] - Bişkekdəki "Azəri" Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin sədr müavini, Qırğızıstanda Əməkdar inşaatçı *[[19 yanvar|19 Yanvar]] — [[Aydın Abdullayev]] - prosüder, kino istehsalatı təşkilatçısı *[[21 yanvar|21 Yanvar]] — [[Nizami Ağayev]] - torpaqşünas, aqrokimyaçı alim, kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, professor *[[22 yanvar|22 Yanvar]] — [[Miri Həsənov]] - ADPU dosenti *[[23 yanvar|23 Yanvar]] — [[Minirə Qarayeva]] - pedaqoq, dilçi-alim, professor *[[25 yanvar|25 Yanvar]] — [[Mahir Hüseynov (məşqçi)|Mahir Hüseynov]] - idman ustası, Əməkdar məşqçi *[[26 yanvar|26 Yanvar]] ** [[Sədrəddin Sədrəddinov]] - BDU dosenti ** [[Azadxan Adıgözəlov]] - pedaqoji elmlər doktoru, professor * [[27 yanvar|27 Yanvar]] ** [[Cəfərağa Səmədov]] - Əməkdar həkim ** [[Şaiq Səfərov]] - teatr xadimi, rejissor === Fevral === {{Əsas|2022-ci il fevral ayında vəfat edənlər}} [[Fayl:Əli Vəkil.jpg|thumb|193x193px|[[Əli Vəkil]]]] [[Fayl:Kamil Cəlilov.jpg|thumb|186x186px|[[Kamil Cəlilov]]]] [[Fayl:Əlibaba Məmmədov 2020.jpg|thumb|190x190px|[[Əlibaba Məmmədov]]]] * [[2 fevral|2 Fevral]] — [[Aydın Kərimov (jurnalist)|Aydın Kərimov]] - şair, jurnalist * [[3 fevral|3 Fevral]] — [[Nəriman Şıxəliyev]] - operator, rejissor, Əməkdar mədəniyyət işçisi * [[4 fevral|4 Fevral]] — [[Qardaşxan Adiyev]] - ölkəmizin badminton üzrə ilk idman ustası * [[5 fevral|5 Fevral]] — [[Cəmil Məmmədov]] - filologiya üzrə fəlsəfə doktoru * [[6 fevral|6 Fevral]] — [[Şöhlət Əfşar|Şöhlət Avşar]] - şair * [[7 fevral|7 Fevral]] ** [[Əli Vəkil]] - şair, tərcüməçi ** [[Qalina Mikeladze]] - publisist, Əməkdar jurnalist * [[8 fevral|8 Fevral]] ** [[Fikrət Həşimov]] - Əməkdar rəssam ** [[Eleonora Rəcəbova]] - vəkil ** [[Fəxrəddin Əli]] - Əməkdar rəssam * [[10 fevral|10 Fevral]] — [[Vaqif Seyidov]] - tibb elmləri doktoru, professor, Əməkdar həkim * [[12 fevral|12 Fevral]] — [[Əhməd Cəbrayılov]] - muğam ifaçısı * [[13 fevral|13 Fevral]] — [[Əfqan Əsgərov]] - yazıçı, Əməkdar incəsənət xadimi * [[15 fevral|15 Fevral]] ** [[Məmməd Çıraqov]] - geologiya-mineralogiya elmlər doktoru, professor ** [[Nizami Əsgəroğlu]] - aktyor ** [[Məryəm Məmmədova]] - aktrisa * [[16 fevral|16 Fevral]] — [[Aydın Abıyev]] - ədəbiyyatşünas, tənqidçi, lüğətçi, filologiya elmləri doktoru, professor * [[17 fevral|17 Fevral]] — [[Ənvər Əhməd]] - şair, tərcüməçi, ədəbiyyatşünas * [[19 fevral|19 Fevral]] — [[Hüseyn Hüseynov (prokuror)|Hüseyn Hüseynov]] - NMR prokuroru ''(1-ci)'' * [[22 fevral|22 Fevral]] — [[Kamil Cəlilov]] - bəstəkar, qoboy ifaçısı, Xalq artisti * [[24 fevral|24 Fevral]] — [[Arif Qazıyev (rejissor)|Arif Qazıyev]] - televiziya rejissoru, ssenarist * [[25 fevral|25 Fevral]] — [[Əlibaba Məmmədov]] - xanəndə, bəstəkar, pedaqoq, Xalq artisti * [[26 fevral|26 Fevral]] ** [[Hikmət Qarayev]] - həkim, nevroloq ** [[Xalid Qurbanov]] - kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, professor, akademik ** [[İlqar Sultanov]] - musiqiçi, "Ozan" musiqi qrupu üzvü ** [[Svetlana İsmayılova]] - jurnalist === Mart === {{Əsas|2022-ci il mart ayında vəfat edənlər}} [[Fayl:Rüstəm İbrahimbəyov (cropped).jpg|thumb|202x202px|[[Rüstəm İbrahimbəyov]]]] [[Fayl:رضا براهنی - Reza Baraheni.jpg|thumb|208x208px|[[Rza Bərahəni]]]] * [[2 mart|2 Mart]] — [[Vaqif Mirsəlimov]] - fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi * [[3 mart|3 Mart]] — [[Yusif Cəbiyev]] - ADNSU dosenti, fizika üzrə fəlsəfə doktoru, alim * [[4 mart|4 Mart]] — [[Albert Mustafayev]] - Əməkdar rəssam * [[5 mart|5 Mart]] ** [[Zəhmət Şahverdiyev]] - tarix elmləri doktoru, professor ** [[Salman Süleymanov]] - Əməkdar məşqçi * [[6 mart|6 Mart]] — [[Məhəmməd Məmmədov (filoloq)|Məhəmməd Məmmədov]] - BDU dosenti, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru * [[10 mart|10 Mart]] — [[Rüstəm İbrahimbəyov]] - Xalq yazıçısı, dramaturq, rejissor * [[11 mart|11 Mart]] — [[Faiq Həsənov (kimyaçı)|Faiq Həsənov]] - kimyaçı * [[12 mart|12 Mart]] — [[Elmira Əliyeva (müğənni)|Elmira Əliyeva]] - müğənni, solist * [[13 mart|13 Mart]] — [[Əjdər İsmayılov]] - filologiya elmləri doktoru, professor, tarixçi, siyasətçi * [[15 mart|15 Mart]] — [[Zaur Yusifov]] - Əməkdar idman ustası * [[16 mart|16 Mart]] — [[Tofiq Fətullayev]] - futbolçu * [[17 mart|17 Mart]] — [[Musa Məmmədov (geoloq)|Musa Məmmədov]] - geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor * [[18 mart|18 Mart]] — [[Bəybala Usubaliyev]] - kimya elmləri doktoru, alim * [[21 mart|21 Mart]] — [[Almaz Tağıyeva]] - pedaqoji elmlər doktoru, alim * [[22 mart|22 Mart]] ** [[Maksim Şamil]] - şair ** [[Pərvin Həsənova]] - BDU dosenti * [[25 mart|25 Mart]] — [[Rza Bərahəni]] - cənubi azərbaycanlı yazıçı, şair, tənqidçi * [[26 mart|26 Mart]] — [[Şakir Həsənov]] - mühəndis * [[27 mart|27 Mart]] ** [[Ayaz Mütəllibov]] - Azərbaycan SSR KP MK-nın birinci katibi ''(14-cü) (sonuncu)'', Prezident ''(1-ci)'' ** [[Cavid Səfərov]] - Rostok Universiteti dosenti * [[28 mart|28 Mart]] — [[Vəhdət Sultanzadə]] - diplomat * [[31 mart|31 Mart]] — [[Mustafa Salihov]] - Əməkdar həkim === Aprel === {{Əsas|2022-ci il aprel ayında vəfat edənlər}} [[Fayl:Teymur Bünyadov (akademik).jpg|thumb|165x165px|[[Teymur Bünyadov (tarixçi)|Teymur Bünyadov]]]] * [[1 aprel|1 Aprel]] — [[Zülfüqar Abbasov (xalq artisti)|Zülfüqar Abbasov]] - aktyor, rejissor, Xalq artisti * [[2 aprel|2 Aprel]] — [[Vilayət Qəhrəmanzadə]] - musiqiçi, "Rast" qrupu üzvü * [[8 aprel|8 Aprel]] — [[Teymur Bünyadov (tarixçi)|Teymur Bünyadov]] - tarix elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi * [[19 aprel|19 Aprel]] — [[Həkim Muradov]] - biokimyaçı, alim * [[21 aprel|21 Aprel]] — [[Siracəddin Sərkərov]] - kimya elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi * [[22 aprel|22 Aprel]] — [[Oqtay Hacıyev]] - xanəndə, bəstəkar * [[28 aprel|28 Aprel]] — [[Leyla Gərayzadə]] - filologiya elmləri doktoru, professor === May === {{Əsas|2022-ci il may ayında vəfat edənlər}} [[Fayl:Vaqif Əsədov.jpeg|thumb|174x174px|[[Vaqif Əsədov]]]] * [[5 may|5 May]] — [[Qiyas Quliyev]] - biologiya elmləri doktoru, alim * [[11 may|11 May]] — [[Məzahir Süleymanzadə]] - jurnalist, Əməkdar mədəniyyət işçisi * [[12 may|12 May]] — [[Musa Bağırov]] - rejissor, ssenarist, Əməkdar incəsənət xadimi * [[14 may|14 May]] — [[Arif Quliyev (alim)|Arif Quliyev]] - texnika elmləri doktoru, professor * [[16 may|16 May]] ** [[Fuad Vəlixanov]] - televiziyaçı, prosüder, Əməkdar incəsənət xadimi ** [[İradə Cəlil]] - jurnalist * [[19 may|19 May]] ** [[Vaqif Əsədov]] - aktyor, rejissor, Xalq Artisti ** [[Tofiq Məmmədov (botanik)|Tofiq Məmmədov]] - biologiya elmləri doktoru, professor * [[20 may|20 May]] — [[Qadir İbrahimov]] - jurnalist * [[22 may|22 May]] — [[Emil İsgəndərli]] - arxeoloq, alim * [[23 may|23 May]] — [[Kamran Dadaşzadə]] - aktyor * [[31 may|31 May]] ** [[Tosu Zəngilanlı]] - fenomen ** [[Sərdar Quliyev]] - pedaqoji elmlər doktoru, professor === İyun === {{Əsas|2022-ci il iyun ayında vəfat edənlər}} * [[7 iyun|7 İyun]] — [[Nəsir Əhmədli|Nasir Əhmədli]] - filologiya elmləri doktoru, professor, Əməkdar jurnalist * [[8 iyun|8 İyun]] ** [[İntiqam Mehdizadə]] - yazıçı, publisist, jurnalist, ssenarist ** [[İradə Şixzamanova]] - Əməkdar həkim ** [[Eldar Bədəlov]] - futbolçu * [[12 iyun|12 İyun]] — [[Nazim Allahverdiyev]] - Əməkdar həkim * [[16 iyun|16 İyun]] — [[Nadir Hüseynov (musiqiçi)|Nadir Hüseynov]] - musiqiçi, qarmon ifaçısı * [[17 iyun|17 İyun]] — [[Müzamil Abdullayev]] - Kənd Təsərrüfatı naziri ''(1-ci)'' * [[20 iyun|20 İyun]] ** [[Aida Hüseynova (musiqişünas)|Aida Hüseynova]] - musiqişünas, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor ** [[Eldar Salayev]] - fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, alim, AMEA Prezidenti ''(8-ci)'' === İyul === {{Əsas|2022-ci il iyul ayında vəfat edənlər}} * [[9 iyul|9 İyul]] — [[Rakif İsmayılov]] - rəssam * [[10 iyul|10 İyul]] — [[Ənvər Çingizoğlu]] - yazıçı, publisist, Əməkdar mədəniyyət işçisi * [[11 iyul|11 İyul]] — [[Akif Musayev (iqtisadçı)|Akif Musayev]] - iqtisadçı, alim, professor * [[16 iyul|16 İyul]] — [[Mais Məmmədov]] - televiziyaçı, Əməkdar jurnalist * [[17 iyul|17 İyul]] — [[Sevda İbrahimova]] - bəstəkar, Xalq artisti == COVİD-19 koronavirus pandemiyası == [[Fayl:COVID-19 Pandemic in Azerbaijan by regions.png|thumb|[[Azərbaycanda koronavirus pandemiyası|Azərbaycanda COVİD-19 koronavirus pandemiyası]]]] [[Fayl:Koronavirus 2019 simptomları.png|thumb|COVİD-19 simptomları]] * [[10 yanvar|10 Yanvar]] — Azərbaycanda "Omicron" ştammı aşkarlandı * [[24 yanvar|24 Yanvar]] — Azərbaycanda COVİD-19 xəstələrinin karantin müddəti 14 gündən 7 günə azaldıldı * [[10 fevral|10 Fevral]] — Azərbaycanda pandemiya ilə əlaqədar yeni dövlət standartı qəbul olundu * [[24 fevral|24 Fevral]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.05.2022-yə kimi uzadıldı * [[22 aprel|22 Aprel]] — Xüsusi karantin rejiminin müddəti 01.07.2022-yə kimi uzadıldı * [[1 may|1 May]] — Tənəffüs yollarını qoruyan fərdi vasitələrdən istifadə tələbi ləğv edildi {| class="wikitable" |+[[Yanvar|YANVAR]] !Tarix !Yoluxma !Sağalma !Test sayı !Vaksinasiya !Ölüm |- |[[1 yanvar|1 Yanvar]] |364 |605 |6444 |77 |7 |- |[[2 yanvar|2 Yanvar]] |368 |918 |6435 |42 |10 |- |[[3 yanvar|3 Yanvar]] |273 |576 |6337 |80 |8 |- |[[4 yanvar|4 Yanvar]] |413 |674 |6555 |183 |15 |- |[[5 yanvar|5 Yanvar]] |553 |736 |9527 |27417 |11 |- |[[6 yanvar|6 Yanvar]] |584 |851 |12044 |33482 |13 |- |[[7 yanvar|7 Yanvar]] |547 |631 |11139 |31844 |9 |- |[[8 yanvar|8 Yanvar]] |630 |521 |11272 |32306 |6 |- |[[9 yanvar|9 Yanvar]] |555 |503 |9395 |26775 |8 |- |[[10 yanvar|10 Yanvar]] |329 |358 |5247 |58 |12 |- |[[11 yanvar|11 Yanvar]] |673 |392 |9333 |32735 |14 |- |[[12 yanvar|12 Yanvar]] |645 |577 |10746 |31455 |9 |- |[[13 yanvar|13 Yanvar]] |674 |509 |10386 |29887 |10 |- |[[14 yanvar|14 Yanvar]] |653 |488 |8275 |28613 |7 |- |[[15 yanvar|15 Yanvar]] |710 |260 |10150 |27376 |13 |- |[[16 yanvar|16 Yanvar]] |808 |369 |9340 |23587 |11 |- |[[17 yanvar|17 Yanvar]] |359 |263 |4261 |6 |8 |- |[[18 yanvar|18 Yanvar]] |930 |703 |8566 |29596 |12 |- |[[19 yanvar|19 Yanvar]] |1151 |543 |9344 |28097 |9 |- |[[20 yanvar|20 Yanvar]] |1182 |586 |9116 |26784 |14 |- |[[21 yanvar|21 Yanvar]] |1068 |551 |7795 |8471 |17 |- |[[22 yanvar|22 Yanvar]] |1614 |610 |10846 |26217 |16 |- |[[23 yanvar|23 Yanvar]] |1697 |526 |8851 |22586 |13 |- |[[24 yanvar|24 Yanvar]] |757 |302 |5145 |3 |9 |- |[[25 yanvar|25 Yanvar]] |2468 |5197 |11525 |31667 |13 |- |[[26 yanvar|26 Yanvar]] |3192 |1259 |12544 |30563 |18 |- |[[27 yanvar|27 Yanvar]] |3361 |1132 |12923 |29515 |14 |- |[[28 yanvar|28 Yanvar]] |3564 |1004 |12445 |30887 |19 |- |[[29 yanvar|29 Yanvar]] |4268 |1486 |15091 |34546 |17 |- |[[30 yanvar|30 Yanvar]] |4943 |1587 |14204 |29728 |20 |- |[[31 yanvar|31 Yanvar]] |2186 |764 |7232 |18 |14 |} {| class="wikitable" |+[[Fevral|FEVRAL]] !Tarix !Yoluxma !Sağalma !Test sayı !Vaksinasiya !Ölüm |- |[[1 fevral|1 Fevral]] |5223 |2319 |15945 |38362 |21 |- |[[2 fevral|2 Fevral]] |6620 |3385 |18797 |36866 |24 |- |[[3 fevral|3 Fevral]] |6113 |3267 |17272 |38436 |18 |- |[[4 fevral|4 Fevral]] |7050 |3435 |19481 |35400 |26 |- |[[5 fevral|5 Fevral]] |7704 |4109 |20531 |36448 |23 |- |[[6 fevral|6 Fevral]] |7474 |4840 |19043 |32276 |25 |- |[[7 fevral|7 Fevral]] |4680 |2134 |11442 |59 |27 |- |[[8 fevral|8 Fevral]] |7032 |5285 |17889 |43126 |22 |- |[[9 fevral|9 Fevral]] |7779 |6315 |19314 |44505 |28 |- |[[10 fevral|10 Fevral]] |7632 |5797 |19491 |43027 |24 |- |[[11 fevral|11 Fevral]] |6603 |6347 |17401 |41364 |26 |- |[[12 fevral|12 Fevral]] |5948 |7060 |19844 |43962 |29 |- |[[13 fevral|13 Fevral]] |6841 |6772 |17387 |43929 |23 |- |[[14 fevral|14 Fevral]] |2749 |3971 |8251 |272 |27 |- |[[15 fevral|15 Fevral]] |4687 |6506 |15682 |71434 |28 |- |[[16 fevral|16 Fevral]] |7148 |7387 |18346 |77407 |22 |- |[[17 fevral|17 Fevral]] |4449 |9372 |14558 |51641 |30 |- |[[18 fevral|18 Fevral]] |3817 |7541 |12451 |41214 |25 |- |[[19 fevral|19 Fevral]] |3690 |6963 |14215 |36569 |29 |- |[[20 fevral|20 Fevral]] |1038 |3324 |5683 |88 |26 |- |[[21 fevral|21 Fevral]] |2372 |4616 |10318 |40398 |19 |- |[[22 fevral|22 Fevral]] |2372 |4616 |10318 |40398 |19 |- |[[23 fevral|23 Fevral]] |1979 |7198 |10506 |36141 |27 |- |[[24 fevral|24 Fevral]] |1755 |4517 |10291 |32591 |23 |- |[[25 fevral|25 Fevral]] |1210 |3851 |8978 |29830 |28 |- |[[26 fevral|26 Fevral]] |1512 |3698 |12122 |30509 |20 |- |[[27 fevral|27 Fevral]] |1041 |2693 |7849 |25208 |22 |- |[[28 fevral|28 Fevral]] |369 |1090 |3860 |32 |17 |} {| class="wikitable" |+[[Mart|MART]] !Tarix !Yoluxma !Sağalma !Test sayı !Vaksinasiya !Ölüm |- |[[1 mart|1 Mart]] |832 |2329 |8865 |35481 |21 |- |[[2 mart|2 Mart]] |865 |2044 |8487 |33853 |16 |- |[[3 mart|3 Mart]] |570 |1784 |6847 |30871 |19 |- |[[4 mart|4 Mart]] |588 |1185 |6829 |28427 |15 |- |[[5 mart|5 Mart]] |433 |1531 |7530 |25637 |12 |- |[[6 mart|6 Mart]] |374 |1029 |6284 |23095 |18 |- |[[7 mart|7 Mart]] |149 |431 |3512 |5 |13 |- |[[8 mart|8 Mart]] |276 |808 |4142 |16815 |16 |- |[[9 mart|9 Mart]] |126 |882 |3942 |63 |11 |- |[[10 mart|10 Mart]] |270 |564 |6356 |25923 |17 |- |[[11 mart|11 Mart]] |225 |583 |5161 |22315 |14 |- |[[12 mart|12 Mart]] |197 |468 |5528 |22070 |10 |- |[[13 mart|13 Mart]] |192 |406 |4435 |16804 |12 |- |[[14 mart|14 Mart]] |53 |168 |2437 |27 |7 |- |[[15 mart|15 Mart]] |142 |243 |5454 |22591 |9 |- |[[16 mart|16 Mart]] |115 |159 |5337 |17574 |6 |- |[[17 mart|17 Mart]] |99 |315 |5677 |16552 |8 |- |[[18 mart|18 Mart]] |112 |234 |5153 |18052 |6 |- |[[19 mart|19 Mart]] |116 |235 |5144 |16974 |4 |- |[[20 mart|20 Mart]] |78 |215 |3956 |12966 |5 |- |[[21 mart|21 Mart]] |29 |71 |2506 |7 |3 |- |[[22 mart|22 Mart]] |34 |145 |2741 |92 |7 |- |[[23 mart|23 Mart]] |38 |101 |2695 |6999 |4 |- |[[24 mart|24 Mart]] |21 |91 |2806 |6914 |2 |- |[[25 mart|25 Mart]] |50 |134 |2499 |6477 |3 |- |[[26 mart|26 Mart]] |41 |113 |2696 |6854 |4 |- |[[27 mart|27 Mart]] |55 |100 |3313 |10095 |2 |- |[[28 mart|28 Mart]] |16 |47 |2285 |155 |3 |- |[[29 mart|29 Mart]] |48 |31 |4481 |18957 |3 |- |[[30 mart|30 Mart]] |62 |46 |5122 |16678 |4 |- |[[31 mart|31 Mart]] |56 |24 |4489 |14612 |1 |} {| class="wikitable" |+[[Aprel|APREL]] !Tarix !Yoluxma !Sağalma !Test sayı !Vaksinasiya !Ölüm |- |[[1 aprel|1 Aprel]] |47 |49 |4339 |12879 |2 |- |[[2 aprel|2 Aprel]] |40 |36 |4297 |12558 |3 |- |[[3 aprel|3 Aprel]] |42 |49 |4048 |9818 |0 |- |[[4 aprel|4 Aprel]] |6 |17 |2106 |3 |1 |- |[[5 aprel|5 Aprel]] |36 |44 |4867 |12054 |2 |- |[[6 aprel|6 Aprel]] |38 |59 |5230 |10301 |1 |- |[[7 aprel|7 Aprel]] |25 |61 |4755 |9497 |2 |- |[[8 aprel|8 Aprel]] |22 |48 |3867 |8588 |0 |- |[[9 aprel|9 Aprel]] |28 |41 |3826 |8975 |0 |- |[[10 aprel|10 Aprel]] |21 |39 |4453 |8312 |0 |- |[[11 aprel|11 Aprel]] |16 |19 |2624 |1 |0 |- |[[12 aprel|12 Aprel]] |36 |24 |4775 |9660 |0 |- |[[13 aprel|13 Aprel]] |16 |41 |4343 |8233 |1 |- |[[14 aprel|14 Aprel]] |15 |24 |4008 |7603 |1 |- |[[15 aprel|15 Aprel]] |15 |27 |3613 |7549 |0 |- |[[16 aprel|16 Aprel]] |14 |39 |3776 |7085 |0 |- |[[17 aprel|17 Aprel]] |13 |10 |3297 |5804 |1 |- |[[18 aprel|18 Aprel]] |3 |17 |1954 |0 |0 |- |[[19 aprel|19 Aprel]] |26 |39 |4553 |7117 |0 |- |[[20 aprel|20 Aprel]] |21 |12 |4522 |6332 |0 |- |[[21 aprel|21 Aprel]] |33 |19 |4472 |5854 |1 |- |[[22 aprel|22 Aprel]] |12 |18 |3331 |4811 |0 |- |[[23 aprel|23 Aprel]] |19 |13 |3403 |4363 |0 |- |[[24 aprel|24 Aprel]] |20 |12 |2820 |3869 |0 |- |[[25 aprel|25 Aprel]] |6 |4 |2400 |8 |0 |- |[[26 aprel|26 Aprel]] |19 |25 |4132 |5150 |0 |- |[[27 aprel|27 Aprel]] |13 |19 |4079 |4426 |1 |- |[[28 aprel|28 Aprel]] |11 |34 |3088 |4451 |1 |- |[[29 aprel|29 Aprel]] |13 |16 |2731 |4026 |0 |- |[[30 aprel|30 Aprel]] |4 |17 |3104 |4092 |0 |} {| class="wikitable" |+[[May|MAY]] !Tarix !Yoluxma !Sağalma !Test sayı !Vaksinasiya !Ölüm |- |[[1 may|1 May]] |16 |20 |2856 |3928 |0 |- |[[2 may|2 May]] |1 |5 |1663 |1 |0 |- |[[3 may|3 May]] |6 |18 |1667 |30 |0 |- |[[4 may|4 May]] |3 |14 |2351 |22 |0 |- |[[5 may|5 May]] |11 |21 |3903 |5046 |0 |- |[[6 may|6 May]] |8 |7 |2556 |4242 |0 |- |[[7 may|7 May]] |11 |3 |2841 |3565 |0 |- |[[8 may|8 May]] |12 |13 |2493 |3308 |0 |- |[[9 may|9 May]] |2 |2 |1752 |0 |0 |- |[[10 may|10 May]] |6 |5 |1890 |8 |0 |- |[[11 may|11 May]] |13 |3 |3861 |4558 |0 |- |[[12 may|12 May]] |4 |11 |2915 |3799 |0 |- |[[13 may|13 May]] |9 |7 |2658 |3180 |0 |- |[[14 may|14 May]] |4 |14 |2782 |3324 |0 |- |[[15 may|15 May]] |5 |8 |2548 |2896 |0 |- |[[16 may|16 May]] |0 |5 |1966 |0 |0 |- |[[17 may|17 May]] |7 |4 |3110 |3530 |0 |- |[[18 may|18 May]] |5 |12 |3919 |3808 |1 |- |[[19 may|19 May]] |10 |3 |2964 |3197 |0 |- |[[20 may|20 May]] |12 |9 |2228 |3067 |0 |- |[[21 may|21 May]] |1 |5 |2587 |3273 |0 |- |[[22 may|22 May]] |4 |7 |2510 |2483 |0 |- |[[23 may|23 May]] |2 |0 |1842 |1 |0 |- |[[24 may|24 May]] |9 |7 |2793 |2999 |0 |- |[[25 may|25 May]] |9 |5 |3290 |2974 |0 |- |[[26 may|26 May]] |3 |9 |2692 |2933 |2 |- |[[27 may|27 May]] |11 |9 |2163 |2747 |0 |- |[[28 may|28 May]] |11 |5 |3422 |2597 |0 |- |[[29 may|29 May]] |1 |4 |1871 |27 |1 |- |[[30 may|30 May]] |1 |2 |1706 |0 |0 |- |[[31 may|31 May]] |8 |9 |2192 |2162 |0 |} {| class="wikitable" |+[[İyun|İYUN]] !Tarix !Yoluxma !Sağalma !Test sayı !Vaksinasiya !Ölüm |- |[[1 iyun|1 İyun]] |11 |10 |3948 |2720 |0 |- |[[2 iyun|2 İyun]] |7 |2 |2580 |2123 |0 |- |[[3 iyun|3 İyun]] |6 |10 |2112 |1917 |0 |- |[[4 iyun|4 İyun]] |13 |11 |2302 |2069 |0 |- |[[5 iyun|5 İyun]] |4 |1 |2134 |1544 |0 |- |[[6 iyun|6 İyun]] |2 |1 |1833 |18 |0 |- |[[7 iyun|7 İyun]] |10 |7 |2508 |2340 |1 |- |[[8 iyun|8 İyun]] |12 |14 |2706 |1772 |0 |- |[[9 iyun|9 İyun]] |15 |7 |1988 |1909 |0 |- |[[10 iyun|10 İyun]] |16 |6 |2351 |1731 |1 |- |[[11 iyun|11 İyun]] |7 |10 |2468 |1920 |0 |- |[[12 iyun|12 İyun]] |14 |5 |1941 |1434 |0 |- |[[13 iyun|13 İyun]] |0 |3 |1550 |3 |0 |- |[[14 iyun|14 İyun]] |19 |9 |2217 |1668 |0 |- |[[15 iyun|15 İyun]] |16 |12 |2826 |1846 |0 |- |[[16 iyun|16 İyun]] |6 |15 |2714 |23 |0 |- |[[17 iyun|17 İyun]] |34 |15 |1899 |2117 |0 |- |[[18 iyun|18 İyun]] |26 |6 |2189 |1522 |1 |- |[[19 iyun|19 İyun]] |25 |13 |2312 |1265 |0 |- |[[20 iyun|20 İyun]] |5 |1 |1490 |0 |0 |- |[[21 iyun|21 İyun]] |21 |16 |2646 |1534 |0 |- |[[22 iyun|22 İyun]] |27 |15 |2807 |1523 |0 |- |[[23 iyun|23 İyun]] |26 |10 |2222 |1360 |0 |- |[[24 iyun|24 İyun]] |17 |34 |1928 |1427 |1 |- |[[25 iyun|25 İyun]] |34 |27 |2371 |1385 |0 |- |[[26 iyun|26 İyun]] |24 |25 |2345 |1475 |0 |- |[[27 iyun|27 İyun]] |12 |6 |1541 |0 |0 |- |[[28 iyun|28 İyun]] |12 |18 |1849 |24 |0 |- |[[29 iyun|29 İyun]] |36 |27 |3174 |2292 |0 |- |[[30 iyun|30 İyun]] |49 |25 |3057 |2131 |0 |} {| class="wikitable" |+[[İyul|İYUL]] !Tarix !Yoluxma !Sağalma !Test sayı !Vaksinasiya !Ölüm |- |[[1 iyul|1 İyul]] |29 |15 |2653 |1908 |0 |- |[[2 iyul|2 İyul]] |33 |35 |2098 |2587 |0 |- |[[3 iyul|3 İyul]] |36 |24 |2117 |1457 |0 |- |[[4 iyul|4 İyul]] |17 |11 |1574 |41 |0 |- |[[5 iyul|5 İyul]] |49 |12 |2403 |2230 |1 |- |[[6 iyul|6 İyul]] |69 |36 |2755 |2140 |0 |- |[[7 iyul|7 İyul]] |40 |49 |2348 |1600 |1 |- |[[8 iyul|8 İyul]] |59 |26 |1870 |1576 |0 |- |[[9 iyul|9 İyul]] |90 |33 |2157 |1680 |0 |- |[[10 iyul|10 İyul]] |37 |35 |2018 |13 |0 |- |[[11 iyul|11 İyul]] |32 |18 |1591 |0 |0 |- |[[12 iyul|12 İyul]] |63 |41 |1967 |29 |0 |- |[[13 iyul|13 İyul]] |91 |66 |1878 |1823 |0 |- |[[14 iyul|14 İyul]] |174 |62 |2911 |2117 |3 |- |[[15 iyul|15 İyul]] |155 |43 |2410 |1935 |1 |- |[[16 iyul|16 İyul]] |151 |87 |2487 |2168 |0 |- |[[17 iyul|17 İyul]] |190 |37 |2893 |1763 |0 |- |[[18 iyul|18 İyul]] |68 |34 |1840 |0 |0 |- |[[19 iyul|19 İyul]] |257 |58 |3658 |2342 |4 |- |[[20 iyul|20 İyul]] |277 |91 |3523 |2313 |0 |- |[[21 iyul|21 İyul]] |305 |175 |3484 |2232 |2 |- |[[22 iyul|22 İyul]] | | | | | |- |[[23 iyul|23 İyul]] | | | | | |- |[[24 iyul|24 İyul]] | | | | | |- |[[25 iyul|25 İyul]] | | | | | |- |[[26 iyul|26 İyul]] | | | | | |- |[[27 iyul|27 İyul]] | | | | | |- |[[28 iyul|28 İyul]] | | | | | |- |[[29 iyul|29 İyul]] | | | | | |- |[[30 iyul|30 İyul]] | | | | | |- |[[31 iyul|31 İyul]] | | | | | |} {| class="wikitable" |+ÜMUMİ !Aktiv xəstə !Yoluxma !Sağalma !Test Sayı !Vaksinasiya !Ölüm |- |1410 |795495 |784356 |7015080 |13798492 |9729 |} == Həmçinin bax == * [[XXI əsr]] * [[2020-ci illər]] * [[2022]] {{Azərbaycan tarixinin xronologiyası (ən yeni dövr)}} [[Kateqoriya:2022-ci ildə Azərbaycan]] tic7522krkgxe7lcyf6nfx6q8e1ik58 2 735287 6547977 6519993 2022-07-25T10:04:57Z Aeraworld 219196 /* Ümumi məlumat */ wikitext text/x-wiki == Ümumi məlumat == <br> {| align=center style="text-align: justify; border-style:ridge; border-width:5px; border-color:Plum "; ! {{user ad| Nərmin Quliyeva}} !{{user yaş |gün=15 |ay=08 |il=2006 }} !{{İstifadəçiqutusu | çərçivə-r = #50C878 | çərçivə-ö = 1 | məlumat-r = #DAFDDA | loqo-r = #50C878 | loqo-şr = | loqo-ö = | loqo = [[Fayl:Leo.svg|30px]] | məlumat-şr = | məlumat-xh = 1.3 | məlumat-ö = 8 | məlumat = Bu istifadəçi <br/>'''[[Şir (astrologiya)|Şir bürcü]]'''ndəndir. | istifadəçikateqoriyası = Bürc:Şir }} ! {{User Azərbaycanlı Türk 1}} |- ! {{Qadın}} !{{İstifadəçi müsəlman}} ! {{İstifadəçi şagird}} !{{User Wikipedian For|gün= 16| ay=02 | il=2021}} |- !{{Vərdişlər:Kitab oxuyan}} !{{Səhifə addəyişdiricisi}} !{{Avtopatrul}} !{{İstifadəçi təvazökarlığı|108}} |- |} ===Musiqi Zövqüm === <br> {| align=center style="text-align: justify; border-style:ridge; border-width:5px; border-color:Plum "; !{{Hobbi:Kpop}} !{{Hobbi:Holzi}} !{{Hobbi:Dua Lipa}} !{{Hobbi:Teylor Svift}} |- !{{Hobbi:BTS}} !{{Hobbi:Blackpink}} !{{Hobbi:Stray Kids}} !{{Hobbi:Itzy}} |- !{{Hobbi:Aespa}} !{{Hobbi:Çon Somi}} !{{Hobbi:Harri Stayls}} |- |} === Dillər === <br> {| align=center style="text-align: justify; border-style:ridge; border-width:5px; border-color:Plum "; |{{User az}} |{{User tr-4}} |{{User en-2}} |{{İstifadəçi Kiril}} |- |} === Digər === <br> {| align=center style="text-align: justify; border-style:ridge; border-width:5px; border-color:Plum "; !{{İstifadəçi VL Anime və manqa}} !{{Vikipediya:VikiLayihə Anime və manqa/İstifadəçi qutusu/Nəhənglərin hücumu}} !{{Vikipediya:VikiLayihə Anime və manqa/İstifadəçi qutusu/Death Note}} |- !{{Maraqlar:Futbol}} !{{Vərdişlər:Roman oxuyan}} !{{Şablon:Harri Potter obraz}} !{{İstifadəçiqutusu|blue|white|[[Fayl:Flag of South Korea.svg|42x42px]]|Bu istifadəçi '''[[Cənubi Koreya]]''' ilə maraqlanır.}} |} == Mükafatlarım == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Original Barnstar Hires.png|100x100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Orijinal ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | <div>Vikipediyada qısamüddətli aktivliyinizə və 50-dən çox məqalə yaratdığınıza görə təqdim olunur. Hörmətlə,— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 21:02, 28 avqust 2021 (UTC)</div> |} {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Barnstar of Diligence Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Çalışqanlıq ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Vikipediyada maraqlı fəaliyyətiniz var. Yaratdığınız məqalələr və etdiyiniz redaktələr səbəbi ilə təqdim edilir. Fəaliyyətinizdə uğurlar! [[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Lavici|müzakirə]]) 19:01, 27 dekabr 2021 (UTC) |} {| style="border: 1px solid {{{çərçivə|{{{border|gray}}}}}}; line-height: 1.2; background-color: {{{rəng|{{{color|#fdffe7}}}}}};" |rowspan="2" valign="top" | [[Şəkil:White Demon Barnstar.png|135px]] |rowspan="2" | |style="font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.1em;" | '''White Demon ulduzu''' |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray; width:100%;" | Salam! Vikipediyada mənim maraq dairəmdə olan (K-Pop, anime) mövzular haqqında yaratdığınız 100-ə yaxın məqalə üçün sizə öz şəxsi mükafatımı təqdim edirəm. Ümid edirəm fəaliyyətinizə davam edəcək və özünüzü daha da inkişaf etdirəcəksiniz. Uğurlar!— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 12:56, 2 yanvar 2022 (UTC) |} 0g9xlp2loowl39phynv3gs6i3c842ug 2 735299 6547967 6519992 2022-07-25T09:57:33Z Aeraworld 219196 /* Yaratdığım məqalələr */ wikitext text/x-wiki == Yaratdığım məqalələr == <div style="height:30em; overflow:auto; border: 2px solid MediumSlateBlue"> {{columns-list|3| # [[Lisa (reper)]] # [[Kim Cisu]] # [[Kim Cenni]] # [[Pak Çeyang]] # [[Stray Kids]] # [[Banq Çan]] # [[Altay Bayındır]] # [[Bonni Rayt]] # [[Tom Felton]] # [[Oytun Özdoğan]] # [[Blackpink-in qazandığı mükafatların və namizədliklərin siyahısı]] # [[Ümmiyə Koçak]] # [[Feza Günərgun]] # [[Olqa Vizinqer-Florian]] # [[Laşa Bekauri]] # [[Bettina Plank]] # [[Müfidə İlhan]] # [[Mamamoo]] # [[Usta Polikarpın Ölümlə Dialoqu]] # [[Ravesa Lleşi]] # [[Bədriyə Tahir Gökmən]] # [[Nəsrin Sipahi]] # [[Asuman Baytop]] # [[Aespa (musiqi qrupu)|Aespa]] # [[Preetika Rao]] # [[Harşad Arora]] # [[Əbədi Sevgi(serial)]] # [[Hvaran (serial)]] # [[Sola (müğənni)]] # [[Pak So Cun]] # [[Pak Hyon Şik]] # [[Do Ci-Han]] # [[Stray Kids-in qazandığı mükafatların və namizədliklərin siyahısı]] # [[Got7]] # [[Con Somi]] # [[Li Da-in]] # [[Ateez]] # [[Bahar Şahin]] # [[Stray Kids diskoqrafiyası]] # [[Hvan Hyon-cin]] # [[Li Feliks]] # [[Big Hit Music]] # [[It's Okay to Not Be Okay]] # [[Kim Su-Hyon]] # [[Kim Su-Hyonun filmoqrafiyası]] # [[Kim Su-Hyonun qazandığı mükafatların siyahısı]] # [[Yolum üçün mübarizə (teleserial 2017)]] # [[Kim Çi-Von]] # [[Mən robot deyiləm (teleserial 2018)]] # [[Itzy]] # [[BTS World]] # [[Blackpink diskoqrafiyası]] # [[Mamamoo diskoqrafiyası]] # [[Munbyol (müğənni)]] # [[Mamamoo-nun qazandığı mükafat və nominasiyaların siyahısı]] # [[JYP Entertainment]] # [[Weverse]] # [[Hvasa (müğənni)]] # [[Hvasanın qazandığı mükafat və nominasiyaların siyahısı]] # [[Itzy diskoqrafiyası]] # [[So Çanbin]] # [[Vhi-in (müğənni)]] # [[Blackpink videoqrafiya]] # [[Lalisa (albom)]] # [[BamBam (müğənni)]] # [[Platov Beynəlxalq Hava Limanı]] # [[So Yoci]] # [[Hybe Corporation]] # [[Qo Ara]] # [[3Racha]] # [[Cekson Van]] # [[Vi Ha-Cun]] # [[Qrin Qeyblz malikanəsinin qızı Anni (roman)]] # [[Avonli qəsəbəsinin qızı Anni (roman)]] # [[Twice (musiqi qrupu)]] # [[Exo (musiqi qrupu)]] # [[BTS albom diskoqrafiyası]] # [[Cessi (müğənni)]] # [[Han Çison]] # [[Li Minho]] # [[Lalisa (mahnı)]] # [[Celine (brend)]] # [[Çoyi Minho]] # [[Ça Un-vu]] # [[Sulli]] # [[Eren Yeqa]] # [[Attack on Titan personajlarının siyahısı]] # [[Qardelen (teleserial 2021)]] # [["BTS"-in qazandığı mükafatların və namizədliklərin siyahısı]] # [[Attack on Titan: No Regrets]] # [[Red Velvet]] # [[Kim Mi-Su]] # [[Raşid Gezal]] # [[Çun He-in]] # [[SM Entertainment]] # [[Kim Sunmin]] #[[Kep1er]] # [[Itzy-nin qazandığı mükafatların və namizədliklərin siyahısı]] # [[Got the Beat]] # [[SM Town]] # [[Cun Yucin]] # [[L (Death Note)]] # [[Layt Yaqami]] # [[Hotel del Luna]] # [[Son Cun-gi]] # [[Çon Yu-bin]] # [[Son Cun-ki filmoqrafiyası]] # [[Oq Tekyon]] }} </div> == Böyük dəyişikliklər etdiyim məqalələr == {{Siyahı sütunlarla|2| # [[Blackpink]] # [[BTS (musiqi qrupu)]] # [[Jony]] # [[Kim Sokçin]] # [[Pak Çi Min]] # [[J-Hope]] # [[RM (reper)]] # [[V (müğənni)]] # [[Con Conquk]] # [[Fənərbaxça PFK]] # [[Dimitris Pelkas]] # [[Oğuzhan Koç]] # [[YG Entertainment]] # [[Mun Çe-İn]] # [[K-pop]] # [[Attack on Titan]] # [[Cinni Uizli]] # [[Dambldorun ordusu]] # [[Kvanju]] # [[Harri Stayls]] # [[Vincenzo]] # [[Büşra Yılmaz]] # [[Əsl gözəllik]] }} == Yaratdığım şablonlar == {{Siyahı sütunlarla|2| # {{tl|Lalisa Manobal}} # {{tl|Stray Kids}} # {{tl|Blackpink}} # {{tl|Çon Somi}} # {{tl|Hobbi:Kpop}} # {{tl|Hobbi:Teylor Svift}} # {{tl|Hobbi:Dua Lipa}} # {{tl|Hobbi:BTS}} # {{tl|Hobbi:Blackpink}} # {{tl|Hobbi:Stray Kids}} # {{tl|Hobbi:Itzy}} # {{tl|Hobbi:Aespa}} # {{tl|Hobbi:Çon Somi}} # {{tl|Itzy}} # {{tl|Hybe Corporation}} # {{tl|K-pop}} # {{tl|JYP Entertainment}} # {{tl|Hobbi:Harri Stayls}} }} dwk1hr3a6ofqc0lchu6zci5hsjiudu5 0 735671 6547263 6283874 2022-07-24T15:26:11Z Orkhan Juvarli 212586 /* Həyatı */ wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]] |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]] |ixtisası = jurnalistika |fəaliyyəti = şair, publisist |fəaliyyət illəri = 2013–cü ildən etibarən |əsərlərinin dili = azərbaycanca |istiqamət = |janr = |ilk əsəri = |tanınmış əsərləri = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü. == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur. == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb. == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib. 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> <ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb. == İstinadlar == sswpekcocebie1vo06trt7u4b0mii4k 6547265 6547263 2022-07-24T15:26:45Z Orkhan Juvarli 212586 /* Təhsili */ wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]] |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]] |ixtisası = jurnalistika |fəaliyyəti = şair, publisist |fəaliyyət illəri = 2013–cü ildən etibarən |əsərlərinin dili = azərbaycanca |istiqamət = |janr = |ilk əsəri = |tanınmış əsərləri = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü. == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur. == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib. 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> <ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb. == İstinadlar == cg928esqpbxu3h5hpnx4ufo3v1o8mw4 6547267 6547265 2022-07-24T15:27:24Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]] |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |ixtisası = jurnalistika |fəaliyyəti = şair, publisist |fəaliyyət illəri = 2013–cü ildən etibarən |əsərlərinin dili = azərbaycanca |istiqamət = |janr = |ilk əsəri = |tanınmış əsərləri = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü. == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur. == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib. 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> <ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb. == İstinadlar == pjsh7czx7rstpbhtsolp20cezn3er5q 6547270 6547267 2022-07-24T15:32:31Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]] |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |ixtisası = jurnalistika |fəaliyyəti = şair, publisist |fəaliyyət illəri = 2013–cü ildən etibarən |əsərlərinin dili = azərbaycanca |istiqamət = |janr = |ilk əsəri = |tanınmış əsərləri = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü. == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur. == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> <ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb. == İstinadlar == ivwkruo0m8eyflv5jvvng0v1ypx4ajw 6547271 6547270 2022-07-24T15:32:54Z Orkhan Juvarli 212586 /* Mükafatları */ wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]] |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |ixtisası = jurnalistika |fəaliyyəti = şair, publisist |fəaliyyət illəri = 2013–cü ildən etibarən |əsərlərinin dili = azərbaycanca |istiqamət = |janr = |ilk əsəri = |tanınmış əsərləri = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü. == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur. == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> <ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == İstinadlar == iigk3x8bnp1v9b42xcyd9o58pf05gni 6547272 6547271 2022-07-24T15:33:48Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]] |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |ixtisası = jurnalistika |fəaliyyəti = şair, publisist |fəaliyyət illəri = 2013–cü ildən etibarən |əsərlərinin dili = azərbaycanca |istiqamət = |janr = |ilk əsəri = |tanınmış əsərləri = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü. == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur. == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == İstinadlar == 013mh1gvvn6gm6ywhxm5qprt3enrxtu 6547273 6547272 2022-07-24T15:34:06Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]] |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |ixtisası = jurnalistika |fəaliyyəti = şair, publisist |fəaliyyət illəri = 2013–cü ildən etibarən |əsərlərinin dili = azərbaycanca |istiqamət = |janr = |ilk əsəri = |tanınmış əsərləri = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü. == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur. == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == İstinadlar == 7b95c6svxlylbey1jfzn6rvcw2jj1wq 6547276 6547273 2022-07-24T15:36:20Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]] |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |ixtisası = [[jurnalist]] |fəaliyyəti = [[şair]]<br>[[publisist]] |fəaliyyət illəri = 2013–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[esse]] |ilk əsəri = ''"Günəşə atılan mərmilər"'' |tanınmış əsərləri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<br>''"Gizlənqaç"'' |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü. == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur. == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == İstinadlar == k3ua6wb33uvunlwlast4vn647l5o5sl 6547277 6547276 2022-07-24T15:37:05Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]] |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |ixtisası = [[jurnalist]] |fəaliyyəti = [[şair]]<br>[[publisist]] |fəaliyyət illəri = 2013–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[esse]] |ilk əsəri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> <br>''"Gizlənqaç"'' |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü. == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur. == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == İstinadlar == ae26bfurl8z5jrzdnldlkciplqg3kim 6547278 6547277 2022-07-24T15:38:03Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]] |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |ixtisası = [[jurnalist]] |fəaliyyəti = [[şair]]<br>[[publisist]] |fəaliyyət illəri = 2013–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[esse]] |ilk əsəri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> <br>''"Gizlənqaç"''<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü. == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur. == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == İstinadlar == 63nj726b4cr1x7115snndblcv9mlkvt 6547281 6547278 2022-07-24T15:38:42Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]] |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |ixtisası = [[jurnalist]] |fəaliyyəti = [[şair]]<br>[[publisist]] |fəaliyyət illəri = 2013–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[esse]] |ilk əsəri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> <br>''"Gizlənqaç"''<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur. == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == İstinadlar == bsi733u5pj8t0y6at15l1zwhoi8p4n1 6547285 6547281 2022-07-24T15:42:08Z Orkhan Juvarli 212586 /* Mükafatları */ wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]] |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |ixtisası = [[jurnalist]] |fəaliyyəti = [[şair]]<br>[[publisist]] |fəaliyyət illəri = 2013–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[esse]] |ilk əsəri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> <br>''"Gizlənqaç"''<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur. == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == İstinadlar == ffo4svf6gbf3wjxpxsdv5zmtk8mq0bq 6547287 6547285 2022-07-24T15:42:44Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]] |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |ixtisası = [[jurnalist]] |fəaliyyəti = [[şair]]<br>[[publisist]] |fəaliyyət illəri = 2013–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[esse]] |ilk əsəri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> <br>''"Gizlənqaç"''<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur. == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == İstinadlar == d71nc4xg6nacdhco703c810giz2lpom 6547289 6547287 2022-07-24T15:43:02Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]] |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |ixtisası = [[jurnalist]] |fəaliyyəti = [[şair]]<br>[[publisist]] |fəaliyyət illəri = 2013–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[esse]] |ilk əsəri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> <br>''"Gizlənqaç"''<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur. == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == İstinadlar == pfmtoecsmntcksrwepgoekht049u71n 6547291 6547289 2022-07-24T15:43:23Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]]<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/colorredakif-semedin-oglucolor-atamin-dostlari-da-ozuyle-oldu-colorredmusahibecolor-12543 |title = Akif Səmədin oğlu: “Atamın dostları da özüylə öldü” |author = |date = 2020-06-02|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |ixtisası = [[jurnalist]] |fəaliyyəti = [[şair]]<br>[[publisist]] |fəaliyyət illəri = 2013–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[esse]] |ilk əsəri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> <br>''"Gizlənqaç"''<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur. == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == İstinadlar == 3890dc6f04h4yos9zxuetcl7e7cfi58 6547292 6547291 2022-07-24T15:43:53Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]]<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/colorredakif-semedin-oglucolor-atamin-dostlari-da-ozuyle-oldu-colorredmusahibecolor-12543 |title = Akif Səmədin oğlu: “Atamın dostları da özüylə öldü” |author = |date = 2020-06-02|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |ixtisası = [[jurnalist]] |fəaliyyəti = [[şair]]<br>[[publisist]] |fəaliyyət illəri = 2013–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[esse]] |ilk əsəri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> <br>''"Gizlənqaç"''<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/colorredakif-semedin-oglucolor-atamin-dostlari-da-ozuyle-oldu-colorredmusahibecolor-12543 |title = Akif Səmədin oğlu: “Atamın dostları da özüylə öldü” |author = |date = 2020-06-02|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == İstinadlar == 91wsevh42c8jhgtkocrwq6nwi3iu7fo 6547295 6547292 2022-07-24T15:45:33Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]]<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/colorredakif-semedin-oglucolor-atamin-dostlari-da-ozuyle-oldu-colorredmusahibecolor-12543 |title = Akif Səmədin oğlu: “Atamın dostları da özüylə öldü” |author = |date = 2020-06-02|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |ixtisası = [[jurnalist]] |fəaliyyəti = [[şair]]<br>[[publisist]] |fəaliyyət illəri = 2013–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[esse]] |ilk əsəri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> <br>''"Gizlənqaç"''<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/colorredakif-semedin-oglucolor-atamin-dostlari-da-ozuyle-oldu-colorredmusahibecolor-12543 |title = Akif Səmədin oğlu: “Atamın dostları da özüylə öldü” |author = |date = 2020-06-02|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == İstinadlar == [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] 5fpib2e26ssddamuj5xe5lqkhidpob1 6547296 6547295 2022-07-24T15:46:59Z Orkhan Juvarli 212586 /* İstinadlar */ wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Ulucay Akif |orijinal adı = Ulucay Akif oğlu Məmmədov |digər adları = |şəkil = Ulucay Akif.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Ulucay Akif |doğum tarixi = 14.5.1995 |doğum yeri = [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = [[Akif Səməd]]<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/colorredakif-semedin-oglucolor-atamin-dostlari-da-ozuyle-oldu-colorredmusahibecolor-12543 |title = Akif Səmədin oğlu: “Atamın dostları da özüylə öldü” |author = |date = 2020-06-02|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |vətəndaşlığı = {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = azərbaycanlı |təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> |ixtisası = [[jurnalist]] |fəaliyyəti = [[şair]]<br>[[publisist]] |fəaliyyət illəri = 2013–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[esse]] |ilk əsəri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Günəşə atılan mərmilər"''<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> <br>''"Gizlənqaç"''<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Ulucay Akif oğlu Məmmədov''' ([[14 may]] [[1995]]; [[Bakı şəhəri|Bakı]], [[Azərbaycan]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[publisist]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Həyatı == Ulucay Akif [[1995|1995-ci il]] [[14 may|mayın 14-də]] [[Bakı şəhəri|Bakı şəhərində]] anadan olub.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> Mərhum şair [[Akif Səməd|Akif Səmədin]] oğludur.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/colorredakif-semedin-oglucolor-atamin-dostlari-da-ozuyle-oldu-colorredmusahibecolor-12543 |title = Akif Səmədin oğlu: “Atamın dostları da özüylə öldü” |author = |date = 2020-06-02|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Təhsili == 2001–2012-ci illərdə E.Əliyev adına 162 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2013–2017-ci illərdə [[Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsi|Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin]] Rus dili bölməsində bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2017–2019-cu illərdə həmin fakültədə "Publisistik Jurnalistika" ixtisası üzrə magistr təhsili alıb.<ref>{{cite web |url = https://musavat.com/mobile/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html?d=1 |title = ""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author = |date = 2021-11-01|publisher = www.musavat.com |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2013-cü ildən Ulucay Akif imzasıyla mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. 2016–2018-ci illərdə fəaliyət göstərən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət Nazirliyinin]] birgə layihəsi olan III "Gənc Ədiblər Məktəbi"nin məzunudur.<ref>{{cite web|url= https://525.az/news/93779-iii-genc-edibler-mektebi-oz-isini-yekunlasdirdi-fotolar |title="III Gənc Ədiblər Məktəbi öz işini yekunlaşdırdı - Fotolar" |author=|date=2018-01-31|publisher=www.525.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2016-cı ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] və [[Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi|Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin]] üzvüdür. Tələbəlik illərindən Ədalət qəzetində və bir sıra xəbər saytlarında fəaliyyət göstərib. 2021-ci ildə "Ulduz" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> 2021-ci ildə Kulis.az ədəbiyyat və mədəniyyət portalının baş redaktoru təyin olunub.<ref>{{cite web|url= https://musavat.com/news/kulis-az-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu_841276.html |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.musavat.com|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref><ref>{{cite web|url= https://lent.az/xeber/medeniyyet/kulisaz-saytina-yeni-rehber-teyin-olundu-415870 |title=""Kulis.az" saytına yeni rəhbər TƏYİN OLUNDU" |author=|date=2021-11-01|publisher=www.lent.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> == Kitabları == 2016-cı ildə "Günəşə atılan mərmilər" adlı ilk şeirlər kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web|url= https://manevr.az/karusel/7769-genc-shairin-ilk-sheirler-kitabinin-mza-gunu-kechirilecek.html |title="Gənc şairin "GÜNƏŞƏ ATILAN MƏRMİLƏR"inin imza günü keçiriləcək -BİLDİRİM |author=|date=2017-02-03|publisher=www.manevr.az|accessdate=2022-01-15|language=az}}</ref> 2021-ci ildə Ulucay Akifin "Gizlənqaç" adlı şeirlər kitabı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://apa.az/az/edebiyyat/ulucay-akifin-gizlenqac-kitabinin-teqdimati-kecirilib-foto-675341 |title = "Ulucay Akifin “Gizlənqaç” kitabının təqdimatı keçirilib - FOTO" |author = |date = 2021-12-10 |publisher = www.apa.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://publika.az/az/news/art/378994 |title = "ART Ulucay Akifin kitabı təqdim olundu - FOTO" |author = |date = 2021-12-11 |publisher = www.publika.az |accessdate = 2022-01-15 |language =az }}</ref> == Mükafatları == 2016-cı ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə]] üzv qəbul edilib, həmin il [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://www.edebiyyatveincesenet.az/index.php/az/edebiyyat/item/2522-ovdzunda-torpag-yakhas-nda-bayrag-dzibindae-khar-bulbul-uludzay-akif-sw-ekspertlaerinin-sechimi |title = “Ovcunda torpaq, yaxasında bayraq, cibində xarıbülbül” (Ulucay Akif) - SW ekspertlərinin seçimi |author = |date = 2022-04-20|publisher = www.edebiyyatveincesenet.az |accessdate = 2022-07-24|language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] 2w36a2tkof8t3zqklx69mgfwcxe5trw 1 735731 6547513 6546675 2022-07-24T19:11:51Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{Müzakirə}} == Adlandırma == {{Sual}} niye mehsel savasi adlanirdi {{imzasız|185.30.91.100}} :{{Cavab}} çünki döyüşə yerli mənbələrdə bu adla istinad edilir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 19:06, 15 yanvar 2022 (UTC) :{{u|Sura Shukurlu}} həmin mənbələr, ən azından heç olmasa iki dənəsi əlavə olunsaydı, xoş olardı. Məsələn [[Anadolu_bəylikləri#Adlandırma|buradakı kimi]]. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:04, 23 iyul 2022 (UTC) ::Hal-hazırda məqalədə iş gedir. @[[İstifadəçi:Qızılbaş]] bu döyüşün digər adının "Niyazabad döyüşü" olması nə dərəcədə doğrudur? Yoxsa tamam fərqli döyüşlərdir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 06:03, 24 iyul 2022 (UTC) :: Niyazabad döyüşü bu döyüşdən bir qədər əvvəl olmuş döyüşdür, hansı ki bu məqalədə də qısa bəhs olunub - Yaqub bəyin öldürüldüyü yerdə, hörmətli {{u|Sura Shukurlu}}. Rus və ingilisdilli əsərlərdə məşəl savaşı deyə qeyd edilir. Həmçinin bizdəki dərsliklərdə də elə qeyd edilirdi - indi proqramdan çıxarılıb. 7 cildliyin III cildində isə ötəri Samur çayı sahilində döyüş adlandırılır.— [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 19:11, 24 iyul 2022 (UTC) 2qzg5a6rkjzlazp5m7vfq2mnelttrdg 6547537 6547513 2022-07-24T19:42:01Z Solavirum 95249 /* Adlandırma */ Cavab wikitext text/x-wiki {{Müzakirə}} == Adlandırma == {{Sual}} niye mehsel savasi adlanirdi {{imzasız|185.30.91.100}} :{{Cavab}} çünki döyüşə yerli mənbələrdə bu adla istinad edilir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 19:06, 15 yanvar 2022 (UTC) :{{u|Sura Shukurlu}} həmin mənbələr, ən azından heç olmasa iki dənəsi əlavə olunsaydı, xoş olardı. Məsələn [[Anadolu_bəylikləri#Adlandırma|buradakı kimi]]. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:04, 23 iyul 2022 (UTC) ::Hal-hazırda məqalədə iş gedir. @[[İstifadəçi:Qızılbaş]] bu döyüşün digər adının "Niyazabad döyüşü" olması nə dərəcədə doğrudur? Yoxsa tamam fərqli döyüşlərdir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 06:03, 24 iyul 2022 (UTC) :: Niyazabad döyüşü bu döyüşdən bir qədər əvvəl olmuş döyüşdür, hansı ki bu məqalədə də qısa bəhs olunub - Yaqub bəyin öldürüldüyü yerdə, hörmətli {{u|Sura Shukurlu}}. Rus və ingilisdilli əsərlərdə məşəl savaşı deyə qeyd edilir. Həmçinin bizdəki dərsliklərdə də elə qeyd edilirdi - indi proqramdan çıxarılıb. 7 cildliyin III cildində isə ötəri Samur çayı sahilində döyüş adlandırılır.— [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 19:11, 24 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Qızılbaş}}, düşünürəm ki, belə versəniz daha optimal olar: "Məşəl savaşı",[istinad] "Məşəl döyüşü"[istinad] və ya "Samur çayı sahilində döyüş"[istinad]. Niyazabad döyüşünü də istiqamətləndirmə kimi verə bilərik bura – "[[Məşəl_savaşı#Arxa plan]]". --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 19:42, 24 iyul 2022 (UTC) 2c27o3wbl2o8u032f39dzz86cinbd67 6547551 6547537 2022-07-24T20:00:20Z Qızılbaş 71676 /* Adlandırma */ wikitext text/x-wiki {{Müzakirə}} == Adlandırma == {{Sual}} niye mehsel savasi adlanirdi {{imzasız|185.30.91.100}} :{{Cavab}} çünki döyüşə yerli mənbələrdə bu adla istinad edilir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 19:06, 15 yanvar 2022 (UTC) :{{u|Sura Shukurlu}} həmin mənbələr, ən azından heç olmasa iki dənəsi əlavə olunsaydı, xoş olardı. Məsələn [[Anadolu_bəylikləri#Adlandırma|buradakı kimi]]. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:04, 23 iyul 2022 (UTC) ::Hal-hazırda məqalədə iş gedir. @[[İstifadəçi:Qızılbaş]] bu döyüşün digər adının "Niyazabad döyüşü" olması nə dərəcədə doğrudur? Yoxsa tamam fərqli döyüşlərdir? [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 06:03, 24 iyul 2022 (UTC) :: Niyazabad döyüşü bu döyüşdən bir qədər əvvəl olmuş döyüşdür, hansı ki bu məqalədə də qısa bəhs olunub - Yaqub bəyin öldürüldüyü yerdə, hörmətli {{u|Sura Shukurlu}}. Rus və ingilisdilli əsərlərdə məşəl savaşı deyə qeyd edilir. Həmçinin bizdəki dərsliklərdə də elə qeyd edilirdi - indi proqramdan çıxarılıb. 7 cildliyin III cildində isə ötəri Samur çayı sahilində döyüş adlandırılır.— [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 19:11, 24 iyul 2022 (UTC) ::::{{U|Qızılbaş}}, düşünürəm ki, belə versəniz daha optimal olar: "Məşəl savaşı",[istinad] "Məşəl döyüşü"[istinad] və ya "Samur çayı sahilində döyüş"[istinad]. Niyazabad döyüşünü də istiqamətləndirmə kimi verə bilərik bura – "[[Məşəl_savaşı#Arxa plan]]". --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 19:42, 24 iyul 2022 (UTC) :{{u|Solavirum}}, verərik. Niyazabad döyüşü başqa döyüşdür, bundan əvvəl baş verib.— [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 20:00, 24 iyul 2022 (UTC) 91q01oqejylxboxlr6hwshz9pzgswnw 2 735879 6547589 6464026 2022-07-24T20:59:38Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 Səhifənin məzmunu '{{qeyri-aktiv|tarix=13 aprel 2022}}' yazısı ilə dəyişdirildi wikitext text/x-wiki {{qeyri-aktiv|tarix=13 aprel 2022}} 1zhqrbz1i2ewkmj6hcis4tq1v3erqrs 0 736125 6547555 6546529 2022-07-24T20:01:43Z Solavirum 95249 /* Xarici keçidlər */ wikitext text/x-wiki {{Yaxşı məqalə}} {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Naxçıvanda dövlət çevrilişinə cəhd |aiddir = [[Birinci Qarabağ müharibəsi]] |şəkil = |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = |tarixi = {{date|24 oktyabr 1992}} |yeri = [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]], [[Azərbaycan]] |nəticəsi = Çevriliş cəhdi yatırıldı |tərəf1 = {{plainlist| * {{flaqifikasiya|Azərbaycan}} * {{flagicon image|Emblem of Azerbaijani Popular Front Party.svg}} [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi|AXC]] }} |tərəf2 = {{plainlist| * {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisi]] * {{flagicon image|Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər Nazirliyi logo.svg}} [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Naxçıvan Daxili İşlər Nazirliyi]] * yerli etirazçılar }} |komandan1 = {{plainlist| * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Əbülfəz Elçibəy]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Rəhim Qazıyev]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[İsgəndər Həmidov]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Siyavuş Mustafayev]] * {{flagicon image|Emblem of Azerbaijani Popular Front Party.svg}} [[Fərəc Quliyev]] }} |komandan2 = {{plainlist| * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Heydər Əliyev]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Qafar Məmmədov]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Ağabəy Əsgərov]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Əsgər Ələkbərov]] }} |qüvvə1 = 200 nəfərlik [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|DQ]] hərbçisi<br>100 nəfərlik AXC döyüşçüsü |qüvvə2 = Naməlum sayda canlı qüvvə<br>50 mindən çox etirazçı |itkilər1 = Naməlum |itkilər2 = 2 nəfər DİN əməkdaşı yaralanmışdır<br>2 nəfər mülki şəxs yaralanmışdır }} '''Naxçıvanda dövlət çevrilişinə cəhd''' — 24 oktyabr 1992-ci ildə [[Əbülfəz Elçibəy]] hakimiyyətinin və [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi|Naxçıvan Xalq Cəbhəsinin]] dəstəyi ilə [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycanın daxili işlər naziri]] [[İsgəndər Həmidov]]un rəhbərliyində [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisinin]] sədri [[Heydər Əliyev]]in devrilməsi üçün həyata keçirilmiş dövlət çevrilişinə cəhd. [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı]]nın [[Aprel işğalı|Azərbaycanı işğal etməsindən]] sonra [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|Naxçıvanda muxtar respublika]] yaradılmışdır, [[Türkiyə]] muxtariyyətin qarantoru kimi təsbit edilmişdir. Bu səbəbdən də Naxçıvan [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]] illərində digər bölgələrə nisbətən daha az zorakılığa şahid olmuş, lakin [[Ermənistan]] tərəfindən blokada edilmişdir. [[Xocalı soyqırımı|Xocalı soyqırımının]] üzə çıxmasından sonra [[Azərbaycan Prezidenti]] [[Ayaz Mütəllibov]] istefa vermiş, lakin 14 mayda [[Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası|Ali Sovetin]] qərarı ilə yenidən hakimiyyətə gəlmişdir. Növbəti gün etirazçılar tərəfindən dəstəklənən [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]] (AXC) Mütəllibovu [[15 may dövlət çevrilişi (1992)|devirmişdir]]. AXC üzvü [[İsgəndər Həmidov]] daxili işlər naziri təyin edilmiş, Əbülfəz Elçibəy isə [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (1992)|iyunda prezident seçilmişdir]]. İsgəndər Həmidov [[Siyavuş Mustafayev]]i Naxçıvanın daxili işlər naziri təyin etmiş, lakin regional DİN əməkdaşları buna etiraz etmiş və nəticədə Naxçıvan Ali Məclisi bu təyinatı təsdiqləməmiş, [[Əsgər Ələkbərov]]u daxili işlər naziri seçmişdir. Həmidov bunun cavabında Ələkbərovu və başqa Naxçıvan DİN vəzifəlilərini işdən xaric etmiş, Naxçıvan Ali Məclisi isə AXC-yə bağlı silahlı dəstələrin ləğv olunması haqqında qərar qəbul edilmişdir. 24 oktyabrda DİN Naxçıvana hərbi desant göndərmişdir. Naxçıvanlı cəbhəçilər və zirehli texnika tərəfindən dəstəklənən silahlı dəstə DİN binasına və [[Naxçıvan TV|televiziyaya]] basqın edərək oranı zəbt etmişdir. Televiziya sədri öz otağında həbs edilmiş, silahlı dəstələrə rəhbərlik edən [[Fərəc Quliyev]] və Asəf Quliyev isə canlı efirə çıxmışdır. Bunun ardınca etirazçılar televiziya, DİN və Ali Məclis binalarının önündə toplaşaraq silahlı dəstələrin tərkisilah edilməsini tələb etmişdir. Həmin dəstələr axşam saatlarında mövqelərini tərk etmişdir. == Zəmin == [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] tərəfindən işğal edildikdən sonra qurulmuş [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] iki yerə bölünmüş və [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|Naxçıvanda muxtar respublika]] yaradılmışdır. Bu dövrdə Naxçıvana nəzarət [[Türkiyə]] ilə sovetlər arasında mübahisə mövzusuna çevrilmişdi. Sovet hakimiyyət 1921-ci ildə [[Moskva müqaviləsi (1921)|Moskva müqaviləsi]] çərçivəsində muxtariyyət verilməsi şərtilə təsdiq edilmişdir.{{Sfn|Broers|2019a|p=5}} Türkiyə 1921-ci il Moskva və [[Qars müqaviləsi|Qars müqavilələrində]] təsbit edildiyi kimi Naxçıvanda muxtariyyətin rəsmi qarantorudur, bu səbəbdən 1990-cı illərdə Naxçıvanda və onun ətrafında zorakılığın miqyası məhdud olmuşdur.{{Sfn|Broers|2019b|p=11}} Buna baxmayaraq, [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]] illərində Naxçıvan [[Ermənistan|Ermənistanın]] blokadasına məruz qalmışdır.{{Sfn|Bölükbaşı|2011|p=141}} === Siyasi vəziyyət === 1992-ci ilin əvvəllərində [[Azərbaycan]]da ağır siyasi böhran yaşanırdı. Bu ərəfədə güclənən [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]]nin (AXC) Ali Məclisinin sədri [[Arif Hacılı|Arif Hacıyev]] [[Azərbaycan Prezidenti]] [[Ayaz Mütəllibov]]a ultimatum göndərmiş, ona təhlükəsizlik və istədiyi halda ölkədən getməyə zəmanət verilməsi ilə istefa etməsini təklif etmişdir. Əks təqdirdə, AXC güc tətbiq edəcəyini və qan tökülməsindən çəkinməyəcəyini bildirmişdi.{{Sfn|Əlizadə|2006|p=362}} Fevralın 25-dən 26-na keçən gecə erməni dəstələrinin [[Xocalı]]da törətdiyi [[Xocalı soyqırımı|soyqırımı]] növbəti ay işıq üzünə çıxmış,{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=366–376}} nəticədə Mütəllibov müxalifətin təzyiqi ilə 6 martda prezident vəzifəsindən istefa vermişdir. Yeni prezident seçkiləri keçirilənə qədər prezident səlahiyyətləri [[Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası|Azərbaycan Ali Sovetinin]] sədri [[Yaqub Məmmədov (siyasətçi)|Yaqub Məmmədova]] həvalə edilmiş, müdafiə naziri vəzifəsi isə AXC üzvü [[Rəhim Qazıyev|Rəhim Qazıyevə]] verilmişdir.{{Sfn|de Vaal|2013|pp=185–186}} === AXC hakimiyyəti === {{Əsas|15 may dövlət çevrilişi (1992)}} Buna baxmayaraq, 14 mayda Ali Sovet yenidən iclas keçirmiş və Mütəllibovun vəzifəsi keçmiş [[Kommunizm|kommunist]] deputatlar tərəfindən bərpa edilmişdir. Onlar Mütəllibovun istefasını konstitusiyaya zidd elan etmişdi, çünki Xocalı istintaqının ilkin nəticələri onun hər hansı qanunsuz hərəkətinin olmadığını göstərmişdi.{{Sfn|de Vaal|2013|p=194}} Bunu dövlət çevrilişi kimi görən AXC Mütəllibovu yenidən vəzifəsindən uzaqlaşdırmağı planlaşdırırdı.{{Sfn|Qolts|2015|pp=190–191}} 15 mayda, günorta saatlarında AXC-nin hərbi qolunun rəhbəri olan [[İsgəndər Həmidov]] zirehli texnika və əsgərlərdən ibarət kolonna ilə [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|parlament binasına]] və [[Azərbaycan Televiziyası|televiziyaya]] basqın etdi. Baş tutan atışmada 10-a yaxın əsgər həlak olmuş, Mütəllibov isə yenidən [[15 may dövlət çevrilişi (1992)|devrilmişdi]].{{Sfn|de Vaal|2013|p=194}} AXC-nin sədri [[Əbülfəz Elçibəy]] 7 iyun 1992-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti seçilmiş və nəhayət, AXC hakimiyyətə gəlmişdir. Elçibəyin qələbəsi ölkədə uzun sürən siyasi böhranı aradan qaldırmış, cəbhədə əhval-ruhiyyəni yüksəltmişdir.{{Sfn|de Vaal|2013|p=308}} 17 avqust 1992-ci ildə yeni daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov [[Siyavuş Mustafayev]]i [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|Naxçıvan Muxtar Respublikasının]] (Naxçıvan MR) Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) başçısı təyin etmiş, 24 avqustda Naxçıvan DİN-in 1,500 əməkdaşı ümumi yığıncaqda Mustafayevin təyinatının əleyhinə müraciət qəbul edilmiş və qəbul edilən tələblər [[Bakı|Bakıdakı]] mərkəzi hökumətə göndərilmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=451}} Ardınca Həmidov Naxçıvan MR DİN-in fəaliyyətini yoxlamaq məqsədli komissiya göndərmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=455}} [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisinin]] sədri [[Heydər Əliyev]] bu zaman İrana səfərə getmişdi və yaranmış gərginliyi aradan qaldırmaq üçün Həmidovla danışmaq istəmiş, lakin onun telefon əlaqə yaratmaq səyləri cavabsız qalmışdır. Ardınca Əliyev Ali Sovetin sədri [[İsa Qəmbər]]ov və prezident Elçibəyə məsələ ilə bağlı məlumat vermiş, lakin danışıqlar müsbət nəticələr verməmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|pp=458–459}} [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisinin]] 17 sentyabrda keçirilən sessiyasında [[Əsgər Ələkbərov]] daxili işlər naziri seçilmiş,{{Sfn|Həsənov|2008|p=456}} Bakıdan gələn təyinat təsdiqlənməmişdir.{{Sfn|Alıoğlu|2019}} Həmidov əvəzində Ali Məclisi "15 dəqiqəyə darmadağın" edə biləcəyini bildirmiş,{{Sfn|Şyoqolev|1992}} təyinat olunan gün Ələkbərovu, o cümlədən onun müavini, kadr bölməsinin rəisini, nazirliyin Mühafizə şöbəsinin rəisini, nazirliyi qərargah rəisini, nazirliyin İctimai təhlükəsizlik və asayişi mühafizə şöbəsinin rəisi və İstintaq şöbəsinin rəisini daxili işlər orqanlarından xaric etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=456}} Növbəti gün Naxçıvan Ali Məclisi AXC-yə bağlı silahlı dəstələrin ləğv olunması və onlarda olan bütün silahların Naxçıvan MR ərazisində yerləşən hərbi hissələrə verilməsi barədə qərar qəbul edilmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=478}} 15 oktyabrda Naxçıvan Ali Məclisinin qərarı ilə Həmidovun hərəkətlərini pislənmiş, Azərbaycan Prezidenti və Ali Sovetindən məsələyə müdaxilə edilməsini xahiş edilmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=464}} == Cəhd == [[Fayl:Twice Hero of Socialist Labor Heydar Aliyev.jpg|200px|thumb|Heydər Əliyev çevrilişə cəhd zamanı Naxçıvan Muxtar Respublikasının rəhbəri idi.|left]] 24 oktyabrda{{Sfn|Həsənov|2008|p=495}} [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|Daxili Qoşunlara]] bağlı hərbi desant [[Naxçıvan]]a göndərilmişdir.{{Sfn|Meydan TV|2021}} Aralarından 100 nəfəri Naxçıvan Xalq Cəbhəsinin [[Ordubad rayonu]]ndan olan üzvlərindən təşkil olunmuş 300 nəfərlik qüvvələrə{{Sfn|Həsənov|2008|p=473}} zirehli vasitələrlə,{{Sfn|Həsənov|2008|pp=491–492}} saat 16:00 radələrində Naxçıvan MR DİN-in binasına daxil olmuşdur. Silah dəstəyə AXC Ordubad bölgəsinin sədri [[Fərəc Quliyev]], AXC Naxçıvan bölgəsinin sədri Asəf Quliyev, Naxçıvan MR xalq deputatı Vaqif Almuradov və daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov tərəfindən uğursuz olaraq regional DİN təyin edilmiş [[Siyavuş Mustafayev]] rəhbərlik edirdi.{{Sfn|Həsənov|2008|p=466}} Əlavə olaraq, basqınçılar arasında [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Milli Ordusunun]] Naxçıvandakı hərbi hissəsinin hərbi qulluqçuları da var idi.{{Sfn|Həsənov|2008|p=467}} Silahlı dəstələr nazirliyin binadakı əməkdaşlarını işdən kənar etmiş və bir neçə saat DİN binasını öz əllərində saxlamışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|p=465}} Onlar binanın tavanına və divarlarına atəş açaraq binaya ziyan vurmuşdur.{{Sfn|Həsənov|2008|p=467}} Həmçinin, həmin dəstələr DİN binasının önündəki küçəni hər iki tərəfdən yük maşını ilə bağlamışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|p=474}} Onlar yarım saat sonra silah gücü ilə [[Naxçıvan TV|Naxçıvan Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsini]], televiziya mərkəzini və studiyasını da zəbt etmiş, oradakı adamlar işdən kənarlaşdırmışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|p=465}} Həmçinin, qurumun sədri [[Elman Həbib]] öz otağında həbs edilmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=474}} Saat 16:40 radələrində televiziyanın sədr müavini Fəridə Abdullayevanın köməyi ilə [[Fərəc Quliyev]] və Asəf Quliyev televiziya vasitəsilə çıxış etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=468}} Çıxışçılar baş verən hadisələrinin Bakıdakı mərkəzi hökumət, daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov və prezident Əbülfəz Elçibəy ilə razılaşdırılmış olduğunu, Həmidovun növbəti gün Naxçıvana gələrək regionda qayda-qanun yaradacağını elan etmişdir. Bu zaman etirazçılar televiziya binasının önünə yığışmışdır və bu səbəbdən silahlı dəstələr binadan çıxa bilməmişdir. Bundan sonra silahlı dəstələrə bağlı zireh texnika televiziya binası önünə gəlmiş və basqınçıların təhlükəsiz formada binanı tərk etməsi üçün televiziyanın darvazasını uçuraraq həyətə girmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=468}} Naxçıvan MR daxili işlər nazirinin əldə etdiyi ilkin məlumata görə, televiziyadakı avadanlıqlara 1 milyon manatadək ziyan dəymişdir. Həmçinin, Naxçıvan Elektrik Şəbəkəsi də cəbhəçilər tərəfindən nəzarətə götürülmüş, Rabitə İdarəsinə basqın edilmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=466}} Naxçıvan Ali Məclisinin sədri Heydər Əliyev hadisədən xəbər tutduqdan sonra Naxçıvan Xalq Cəbhəsinin rəhbərləri ilə əlaqə qurmuş, onlara bağlı hissələrin əməllərinə son qoymalarını tələb etmişdir. [[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Naxçıvan MR Milli Təhlükəsizlik naziri]] Ağabəy Məmmədov bu məqsədlə Asəf Quliyev və [[Fərəc Quliyev]]lə danışıqlar aparmış, lakin bu danışıqlar müsbət nəticə verməmişdir. Ardınca Heydər Əliyevin müavini və AXC üzvü [[Qafar Məmmədov]] danışıqlar aparmaq üçün DİN binasına göndərilmiş, lakin ora buraxılmamışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|p=474}} Dövrün Naxçıvan dövlət mənbələrinə görə, Heydər Əliyev öz müavinləri [[Qafar Məmmədov]] və [[Asif Kələntərli]] ilə birlikdə prezident Əbülfəz Elçibəylə əlaqə saxlayıb ondan qoşunları çəkməsini istəmiş, lakin lazımi tədbirlərin görülmədiyini bildirmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=208}} [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|Daxili Qoşunların]] sabiq komandanı [[Fəhmin Hacıyev]] sonrakı illərdə Heydər Əliyevin ifadələrinə baxmayaraq Elçibəyin baş verənləri sülh yoluyla aradan qaldırdığını qeyd etmişdir.{{Sfn|Meydan TV|2021}} Hər halda, şəhər və rayonlardan gəlmiş 50 mindən çox etirazçı{{Sfn|Abdullayev|2014|p=360}} Ali Məclisin binasının önündə toplaşmış, Həmidovun qoşunlarının tərkisilah edilməsini tələb etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=466}} Saat 20:00 radələrində Heydər Əliyev etirazçılar qarşısında çıxış etmiş, onları düşünülməmiş addımlar atmamağa çağırmış, basqınçılara isə xəbərdarlıq vermişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=476}} Bir saat sonra silahlı dəstələr DİN binasını tərk etmişdir. Geri çəkilərkən onlar tərəfindən bina önündəki etirazçılara odlu silahlardan, "[[BMP-2]]", "[[MT-LB]]" hərbi zirehli maşınlarından atəş açılmışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|pp=476–477}} Naxçıvan DİN qərargahının baş müvəkkili N. Nadirovun rəhbərliyindəki dəstə Siyavuş Mustafayevi saxlamışdır. Nadirovun sözlərinə görə, prokuror [[Əjdər Əhmədov]] Mustafayevlə görüşmüş və onu azadlığa buraxmışdır.{{Sfn|Həsənov|1993|p=494}} Ordubad rayon Daxili İşlər Şöbəsinin (DİŞ) rəisi İlqar Məmmədov DİN binasına basqının təşkilatçılarından biri kimi saxlanılmış, lakin o, eyni zamanda Naxçıvanın xalq deputatı olduğundan onun həbs olunmasına sanksiya qoyulmuşdur.{{Sfn|Həsənov|2008|p=467}} Televiziyaya basqın nəticəsində 4 nəfər yaralanmışdır. Onlardan ikisi DİŞ əməkdaşları, digər ikisi isə mülki şəxs idi.{{Sfn|Həsənov|2008|p=466}} == Nəticə == Çevrilişə cəhd edən qüvvələrin mövqelərini tərk etməsinə baxmayaraq, etirazçılar yenidən [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisinin]] önünə toplanmış və 25 oktyabrda, saat 04:00 radələrində dağılışmışdır. Buna baxmayaraq, onlar bir neçə saat sonra yenidən bina önündəki meydana toplanmış, [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi|AXC]] hakimiyyətinin əleyhinə etiraz aksiyası keçirmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=477}} Şahidlərin ifadələrinə görə, hadisədən üç gün sonra belə [[Sədərək rayonu]] ərazisində atışmalar baş tutmuşdur.{{Sfn|Həsənov|2008|p=494}} Naxçıvan Ali Məclisi 25 oktyabrda Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Naxçıvan vilayət şöbəsindən tələb etmişdir ki, AXC bütün silahlı dəstələrini ləğv etsin və üç gün müddətinə silahları Naxçıvan ərazisində yerləşən [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin]] hərbi hissəsinə təhvil versin. Bu işə nəzarətin təşkil edilməsi məqsədilə Naxçıvanın xalq deputatlarından ibarət səlahiyyətli komissiya yaradılmış, [[Qafar Məmmədov]] sədr təyin edilmişdir. Buna baxmayaraq, Heydər Əliyev 7 dekabrdakı çıxışında tapşırığın yerinə yetirilmədiyini bildirmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=499}} [[Fayl:Inauguration of Heydar Aliyev.jpg|250px|thumb|Heydər Əliyev andiçmə mərasimi zamanı. 1993-cü ilin iyunu]] 27 oktyabrda vəziyyət yenidən gərginləşmiş, Naxçıvana xəbər verilmişdir ki, daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov yeni bir dəstə ilə Naxçıvana gəlməyə hazırlaşır. Bunun ardınca Naxçıvan Xalq Cəbhəsinin silahlı dəstələri Həmidovu qarşılamaq üçün [[Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanı|Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanının]] zəbt etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=488}} Həmidov təyyarədən enmiş, [[Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabineti|Naxçıvan MR Nazirlər Kabinetinin]] işlər müdiri [[Vəli Şahverdiyev]] və [[Babək rayonu|Babək Rayon]] Xalq Deputatları Məclisi İcraiyyə Komitəsinin sədri [[Mikayıl Rəhimov (siyasətçi)|Mikayıl Rəhimov]] İsgəndər Həmidovu qarşılayanlar arasında olmuşdur.{{Sfn|Həsənov|2008|p=492}} Naxçıvanlı etirazçılar yenidən Ali Məclisin önündə toplaşmış, bu dəfə Həmidovun istefasını tələb etmişdir. Bu zaman Həmidov Ali Məclisə gələrək Heydər Əliyevlə görüşmüşdür.{{Sfn|Həsənov|2008|p=488}} Hadisədən sonra Əliyevin əmri hava limanının uçuş-enmə zolağına təyyarə enməsin deyə ora yük maşınları yerləşdirilmişdir.{{Sfn|Əlizadə|2006|p=441}} Heydər Əliyev bir neçə gün sonra etdiyi çıxışda İsgəndər Həmidovun uğursuz çevriliş cəhdinin ardınca [[Türkiyə|Türkiyədəki]] "[[Ülkü Ocaqları|Bozqurd]]" təşkilatına müraciət etdiyini iddia etmiş, özünün isə Türkiyə hökumətini bu məsələ haqqında məlumatlandırmdığını qeyd etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=494}} Prezident Elçibəy hakimiyyətinin ilk ilində [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsində]] hərbi uğurlar əldə etmişdir. [[Goranboy əməliyyatı|"Goranboy" əməliyyatı]] zamanı keçmiş [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti]]nin ərazisinin demək olar ki, yarısı işğaldan azad edilmişdi. Buna baxmayaraq, 1993-cü ilin iyununda ordu komandiri [[Surət Hüseynov]] [[4 iyun Gəncə qiyamı|hərbi çevrilişlə]] Elçibəyi devirmiş, eks-prezident isə ardınca Heydər Əliyevi hakimiyyətə gəlməsi üçün Bakıya dəvət etmişdir.{{Sfn|Broers|2019a|p=13}} == Reaksiyalar == [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisi]] və [[Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası|Azərbaycan Ali Sovetinin]] bəzi deputatları hadisəni dövlət çevrilişinə cəhd kimi qiymətləndirmişdir. Naxçıvan Ali Məclisinin xalq deputatları dövlət çerilişinə cəhdi pisləmiş, ona hüquqi və siyasi qiymət verilməsini tələb etmişdir. Naxçıvan MR daxili işlər nazirinin müavini, xalq deputatı [[Namiq Həsənov (siyasətçi)|Namiq Həsənov]] hadisənin gözlənilməz olduğunu bildirmiş, Ali Məclisi məsələnin birdəfəlik həll edilməsinə çağırmışdır. Deputat Fəxrəddin Şirzadov hadisəni Azərbaycan Konstitusiyasının kobud surətdə tapdalanması kimi şərh etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|pp=468–469}} 25 oktyabrda [[Bakı|Bakı şəhərində]] toplanan ziyalıların bir qrupu Naxçıvanda baş verən hadisələri pisləmiş, onu [[demokratiya]] və hüquqi dövlət prinsiplərinə, insan hüquqlarına zidd əməl adlandırmışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|p=470}} 31 oktyabrda [[Ziya Bünyadov]], [[Murtuz Ələsgərov]], [[Xəlil Rza Ulutürk]], [[Ramiz Rizayev]], [[Fikrət İsmayılov]], [[İbrahim İsmayılov]], [[Eldar Salayev]], [[Xəlil Musayev]], [[Araz Əlizadə]], [[Feyruz Mustafayev]], [[Samur Novruzov]], [[Lalə Şövkət|Lalə Hacıyeva]], [[Səfyar Musayev]], [[Əli Nağıyev (siyasətçi)|Əli Nağıyev]], [[Munis Bayramov]], [[Rafael Allahverdiyev]], [[Mixail Zabelin]], [[Qabil Hüseynli]], [[Nazim İmanov]], Şükür Sadıqov, [[Ağabəy Əsgərov]], [[Zahid Qaralov]], [[Xeyrəddin Qoca]], [[Nəzir Əhmədov]], [[Rafiq Qasımov (bioloq)|Rafiq Qasımov]], Həsən Əsgərov, [[Hacıbala Abutalıbov]], [[Eldar Quliyev (siyasətçi)|Eldar Quliyev]] və başqaları birgə bəyanat yayaraq prezident hadisə ilə bağlı Elçibəyə müraciət etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=486}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|2}} * {{Cite book |first=Tomas |last=de Vaal |title=Black Garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War |year=2013 |edition=10th Anniversary, Revised, Updated |publisher=NYU Press |ISBN=0814760325 |language=en |ref={{SfnRef|de Vaal|2013}} }} * {{Cite book |first=Tomas |last=Qolts |title=Azerbaijan Diary: A Rogue Reporter's Adventures in an Oil-rich, War-torn, Post-Soviet Republic |edition=1st Edition |publisher=Routledge |year=1998 |isbn=076560244X |language=en |ref={{SfnRef|Qolts|1998}} }} * {{Cite news |title=Народный фронт Азербайджана попытался овладеть Нахичеванью |first=İqor |last=Şyoqolev |newspaper=[[Kommersant (qəzet)|Kommersant]] |url=http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=5e5d5106-9632-4a60-9898-5b1d3c7fa894&docsid=27962 |date=27 oktyabr 1992 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180922064002/https://www.kommersant.ru/doc/27962 |archive-date=22 sentyabr 2018 |language=ru |ref={{SfnRef|Şyoqolev|1992}} }} * {{Cite book |first=Laurens |last=Broers |chapter=A Violent Unravelling |title=Armenia and Azerbaijan: Anatomy of a Rivalry |year=2019 |ISBN=9781474450522 |publisher=Edinburgh University Press |language=en |ref={{SfnRef|Broers|2019a}} }} * {{Cite book |first=Laurens |last=Broers |chapter=An Exception in Eurasia |title=Armenia and Azerbaijan: Anatomy of a Rivalry |year=2019 |ISBN=9781474450522 |publisher=Edinburgh University Press |language=en |ref={{SfnRef|Broers|2019b}} }} * {{Cite book |title=Azerbaijan: A Political History |first=Suha |last=Bölükbaşı |year=2011 |publisher=I. B. Taurus |location=London |isbn=1780767595 |ref={{SfnRef|Bölükbaşı|2011}} }} * {{Cite web |first=Elçin |last=Alıoğlu |url=https://azxeber.com/az/bir-adamin-lmekliyi-isgender-hemidov-olduu-kimi/kose/ |title=Bir adamın ölməkliyi: İsgəndər Həmidov olduğu kimi |archive-url=https://archive.is/wip/HTlcQ |archive-date=17 yanvar 2022 |date=30 yanvar 2019 |work=AzXəbər |language=az |ref={{SfnRef|Alıoğlu|2019}} }} * {{Cite book |first=Zərdüşt |last=Əlizadə |author-link=Zərdüşt Əlizadə |title=Конец второй республики |volume=I |isbn=5-94691-207-0 |publisher=Граница |location=Moskva |language=ru |year=2006 |ref={{SfnRef|Əlizadə|2006}} }} * {{Cite book |url=http://lib.az/users/1/upload/files/Abdullayev_M._Azerbaycan_tarixi._Ali_mektebler_ucun_derslik._Baki._2014_(1-ci_hisse).pdf |title=Azərbaycan tarixi |editor-first=Mehman |editor-last=Abdullayev |author-link=Mehman Abdullayev |location=Bakı |publisher=Bakı Universiteti |year=2014 |language=az |ref={{SfnRed|Abdullayev|2014}} }} * {{Cite book |first=Əli |last=Həsənov |author-link=Əli Həsənov (siyasətçi, 1960) |language=az |url=https://ebooks.az/view/XmIKnM7L.pdf |title=Qayıdış: 1990-1993 |year=2008 |publisher="Azərbaycan" nəşriyyatı |ref={{SfnRef|Həsənov|2008}} }} * {{Cite web |url=https://www.meydan.tv/az/article/ilham-eliyev-melum-cixisiyla-terbiyesini-numayis-etdirib/ |title="İlham Əliyev məlum çıxışıyla tərbiyəsini nümayiş etdirib" |work=[[Meydan TV]] |date=12 aprel 2021 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119013954/https://www.meydan.tv/az/article/ilham-eliyev-melum-cixisiyla-terbiyesini-numayis-etdirib/ |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Meydan TV|2021}} |access-date=2022-01-20 |url-status=live }} * {{Cite web |first=Əbülfəz |last=Elçibəy |author-link=Əbülfəz Elçibəy |title=Azərbaycan Respublikasının şəhərlərində və rayonlarında hərbi komendantların təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin sərəncamı |url=http://www.e-qanun.az/framework/8214 |date=4 aprel 1993 |archive-url=https://archive.today/20220120202430/http://www.e-qanun.az/framework/8214 |archive-date=2022-01-20 |work=E-qanun.az |publisher=[[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi]] |language=az |ref={{SfnRef|Elçibəy|1993}} |access-date=2022-01-20 |url-status=live }} {{Refend|2}} == Xarici keçidlər == * {{Cite web |url=https://azlogos.eu/naxcivan-muxtar-respublikasi-heyd%c9%99r-%c9%99liyevin-hakimiyy%c9%99ti-ill%c9%99rind%c9%99-1991-1993-3-cu-hiss%c9%99/ |archive-url=https://archive.is/wip/1VLnN |archive-date=24 iyul 2022 |title=Naxçıvan Muxtar Respublikası Heydər Əliyevin hakimiyyəti illərində (3-cü hissə) |last=Həmid |first=Tural |author-link=Tural Həsənqarayev |date=1 iyul 2022 |work=Azlogos.eu |access-date=24 iyul 2022 |language=az }} {{Azərbaycanın hərb tarixi}} {{Dağlıq Qarabağ münaqişəsi}} {{Azərbaycanda dövlət çevrilişləri}} [[Kateqoriya:24 oktyabrdakı hadisələr]] [[Kateqoriya:1992-ci ildə Azərbaycan]] [[Kateqoriya:1992-ci ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Daxili İşlər Nazirliyi]] rm3lodfy66gbzkvkji3mcnoni4xj61r 6547556 6547555 2022-07-24T20:04:56Z Solavirum 95249 /* Xarici keçidlər */ wikitext text/x-wiki {{Yaxşı məqalə}} {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Naxçıvanda dövlət çevrilişinə cəhd |aiddir = [[Birinci Qarabağ müharibəsi]] |şəkil = |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = |tarixi = {{date|24 oktyabr 1992}} |yeri = [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]], [[Azərbaycan]] |nəticəsi = Çevriliş cəhdi yatırıldı |tərəf1 = {{plainlist| * {{flaqifikasiya|Azərbaycan}} * {{flagicon image|Emblem of Azerbaijani Popular Front Party.svg}} [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi|AXC]] }} |tərəf2 = {{plainlist| * {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisi]] * {{flagicon image|Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər Nazirliyi logo.svg}} [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Naxçıvan Daxili İşlər Nazirliyi]] * yerli etirazçılar }} |komandan1 = {{plainlist| * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Əbülfəz Elçibəy]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Rəhim Qazıyev]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[İsgəndər Həmidov]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Siyavuş Mustafayev]] * {{flagicon image|Emblem of Azerbaijani Popular Front Party.svg}} [[Fərəc Quliyev]] }} |komandan2 = {{plainlist| * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Heydər Əliyev]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Qafar Məmmədov]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Ağabəy Əsgərov]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Əsgər Ələkbərov]] }} |qüvvə1 = 200 nəfərlik [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|DQ]] hərbçisi<br>100 nəfərlik AXC döyüşçüsü |qüvvə2 = Naməlum sayda canlı qüvvə<br>50 mindən çox etirazçı |itkilər1 = Naməlum |itkilər2 = 2 nəfər DİN əməkdaşı yaralanmışdır<br>2 nəfər mülki şəxs yaralanmışdır }} '''Naxçıvanda dövlət çevrilişinə cəhd''' — 24 oktyabr 1992-ci ildə [[Əbülfəz Elçibəy]] hakimiyyətinin və [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi|Naxçıvan Xalq Cəbhəsinin]] dəstəyi ilə [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycanın daxili işlər naziri]] [[İsgəndər Həmidov]]un rəhbərliyində [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisinin]] sədri [[Heydər Əliyev]]in devrilməsi üçün həyata keçirilmiş dövlət çevrilişinə cəhd. [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı]]nın [[Aprel işğalı|Azərbaycanı işğal etməsindən]] sonra [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|Naxçıvanda muxtar respublika]] yaradılmışdır, [[Türkiyə]] muxtariyyətin qarantoru kimi təsbit edilmişdir. Bu səbəbdən də Naxçıvan [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]] illərində digər bölgələrə nisbətən daha az zorakılığa şahid olmuş, lakin [[Ermənistan]] tərəfindən blokada edilmişdir. [[Xocalı soyqırımı|Xocalı soyqırımının]] üzə çıxmasından sonra [[Azərbaycan Prezidenti]] [[Ayaz Mütəllibov]] istefa vermiş, lakin 14 mayda [[Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası|Ali Sovetin]] qərarı ilə yenidən hakimiyyətə gəlmişdir. Növbəti gün etirazçılar tərəfindən dəstəklənən [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]] (AXC) Mütəllibovu [[15 may dövlət çevrilişi (1992)|devirmişdir]]. AXC üzvü [[İsgəndər Həmidov]] daxili işlər naziri təyin edilmiş, Əbülfəz Elçibəy isə [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (1992)|iyunda prezident seçilmişdir]]. İsgəndər Həmidov [[Siyavuş Mustafayev]]i Naxçıvanın daxili işlər naziri təyin etmiş, lakin regional DİN əməkdaşları buna etiraz etmiş və nəticədə Naxçıvan Ali Məclisi bu təyinatı təsdiqləməmiş, [[Əsgər Ələkbərov]]u daxili işlər naziri seçmişdir. Həmidov bunun cavabında Ələkbərovu və başqa Naxçıvan DİN vəzifəlilərini işdən xaric etmiş, Naxçıvan Ali Məclisi isə AXC-yə bağlı silahlı dəstələrin ləğv olunması haqqında qərar qəbul edilmişdir. 24 oktyabrda DİN Naxçıvana hərbi desant göndərmişdir. Naxçıvanlı cəbhəçilər və zirehli texnika tərəfindən dəstəklənən silahlı dəstə DİN binasına və [[Naxçıvan TV|televiziyaya]] basqın edərək oranı zəbt etmişdir. Televiziya sədri öz otağında həbs edilmiş, silahlı dəstələrə rəhbərlik edən [[Fərəc Quliyev]] və Asəf Quliyev isə canlı efirə çıxmışdır. Bunun ardınca etirazçılar televiziya, DİN və Ali Məclis binalarının önündə toplaşaraq silahlı dəstələrin tərkisilah edilməsini tələb etmişdir. Həmin dəstələr axşam saatlarında mövqelərini tərk etmişdir. == Zəmin == [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] tərəfindən işğal edildikdən sonra qurulmuş [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] iki yerə bölünmüş və [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|Naxçıvanda muxtar respublika]] yaradılmışdır. Bu dövrdə Naxçıvana nəzarət [[Türkiyə]] ilə sovetlər arasında mübahisə mövzusuna çevrilmişdi. Sovet hakimiyyət 1921-ci ildə [[Moskva müqaviləsi (1921)|Moskva müqaviləsi]] çərçivəsində muxtariyyət verilməsi şərtilə təsdiq edilmişdir.{{Sfn|Broers|2019a|p=5}} Türkiyə 1921-ci il Moskva və [[Qars müqaviləsi|Qars müqavilələrində]] təsbit edildiyi kimi Naxçıvanda muxtariyyətin rəsmi qarantorudur, bu səbəbdən 1990-cı illərdə Naxçıvanda və onun ətrafında zorakılığın miqyası məhdud olmuşdur.{{Sfn|Broers|2019b|p=11}} Buna baxmayaraq, [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]] illərində Naxçıvan [[Ermənistan|Ermənistanın]] blokadasına məruz qalmışdır.{{Sfn|Bölükbaşı|2011|p=141}} === Siyasi vəziyyət === 1992-ci ilin əvvəllərində [[Azərbaycan]]da ağır siyasi böhran yaşanırdı. Bu ərəfədə güclənən [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]]nin (AXC) Ali Məclisinin sədri [[Arif Hacılı|Arif Hacıyev]] [[Azərbaycan Prezidenti]] [[Ayaz Mütəllibov]]a ultimatum göndərmiş, ona təhlükəsizlik və istədiyi halda ölkədən getməyə zəmanət verilməsi ilə istefa etməsini təklif etmişdir. Əks təqdirdə, AXC güc tətbiq edəcəyini və qan tökülməsindən çəkinməyəcəyini bildirmişdi.{{Sfn|Əlizadə|2006|p=362}} Fevralın 25-dən 26-na keçən gecə erməni dəstələrinin [[Xocalı]]da törətdiyi [[Xocalı soyqırımı|soyqırımı]] növbəti ay işıq üzünə çıxmış,{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=366–376}} nəticədə Mütəllibov müxalifətin təzyiqi ilə 6 martda prezident vəzifəsindən istefa vermişdir. Yeni prezident seçkiləri keçirilənə qədər prezident səlahiyyətləri [[Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası|Azərbaycan Ali Sovetinin]] sədri [[Yaqub Məmmədov (siyasətçi)|Yaqub Məmmədova]] həvalə edilmiş, müdafiə naziri vəzifəsi isə AXC üzvü [[Rəhim Qazıyev|Rəhim Qazıyevə]] verilmişdir.{{Sfn|de Vaal|2013|pp=185–186}} === AXC hakimiyyəti === {{Əsas|15 may dövlət çevrilişi (1992)}} Buna baxmayaraq, 14 mayda Ali Sovet yenidən iclas keçirmiş və Mütəllibovun vəzifəsi keçmiş [[Kommunizm|kommunist]] deputatlar tərəfindən bərpa edilmişdir. Onlar Mütəllibovun istefasını konstitusiyaya zidd elan etmişdi, çünki Xocalı istintaqının ilkin nəticələri onun hər hansı qanunsuz hərəkətinin olmadığını göstərmişdi.{{Sfn|de Vaal|2013|p=194}} Bunu dövlət çevrilişi kimi görən AXC Mütəllibovu yenidən vəzifəsindən uzaqlaşdırmağı planlaşdırırdı.{{Sfn|Qolts|2015|pp=190–191}} 15 mayda, günorta saatlarında AXC-nin hərbi qolunun rəhbəri olan [[İsgəndər Həmidov]] zirehli texnika və əsgərlərdən ibarət kolonna ilə [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|parlament binasına]] və [[Azərbaycan Televiziyası|televiziyaya]] basqın etdi. Baş tutan atışmada 10-a yaxın əsgər həlak olmuş, Mütəllibov isə yenidən [[15 may dövlət çevrilişi (1992)|devrilmişdi]].{{Sfn|de Vaal|2013|p=194}} AXC-nin sədri [[Əbülfəz Elçibəy]] 7 iyun 1992-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti seçilmiş və nəhayət, AXC hakimiyyətə gəlmişdir. Elçibəyin qələbəsi ölkədə uzun sürən siyasi böhranı aradan qaldırmış, cəbhədə əhval-ruhiyyəni yüksəltmişdir.{{Sfn|de Vaal|2013|p=308}} 17 avqust 1992-ci ildə yeni daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov [[Siyavuş Mustafayev]]i [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|Naxçıvan Muxtar Respublikasının]] (Naxçıvan MR) Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) başçısı təyin etmiş, 24 avqustda Naxçıvan DİN-in 1,500 əməkdaşı ümumi yığıncaqda Mustafayevin təyinatının əleyhinə müraciət qəbul edilmiş və qəbul edilən tələblər [[Bakı|Bakıdakı]] mərkəzi hökumətə göndərilmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=451}} Ardınca Həmidov Naxçıvan MR DİN-in fəaliyyətini yoxlamaq məqsədli komissiya göndərmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=455}} [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisinin]] sədri [[Heydər Əliyev]] bu zaman İrana səfərə getmişdi və yaranmış gərginliyi aradan qaldırmaq üçün Həmidovla danışmaq istəmiş, lakin onun telefon əlaqə yaratmaq səyləri cavabsız qalmışdır. Ardınca Əliyev Ali Sovetin sədri [[İsa Qəmbər]]ov və prezident Elçibəyə məsələ ilə bağlı məlumat vermiş, lakin danışıqlar müsbət nəticələr verməmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|pp=458–459}} [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisinin]] 17 sentyabrda keçirilən sessiyasında [[Əsgər Ələkbərov]] daxili işlər naziri seçilmiş,{{Sfn|Həsənov|2008|p=456}} Bakıdan gələn təyinat təsdiqlənməmişdir.{{Sfn|Alıoğlu|2019}} Həmidov əvəzində Ali Məclisi "15 dəqiqəyə darmadağın" edə biləcəyini bildirmiş,{{Sfn|Şyoqolev|1992}} təyinat olunan gün Ələkbərovu, o cümlədən onun müavini, kadr bölməsinin rəisini, nazirliyin Mühafizə şöbəsinin rəisini, nazirliyi qərargah rəisini, nazirliyin İctimai təhlükəsizlik və asayişi mühafizə şöbəsinin rəisi və İstintaq şöbəsinin rəisini daxili işlər orqanlarından xaric etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=456}} Növbəti gün Naxçıvan Ali Məclisi AXC-yə bağlı silahlı dəstələrin ləğv olunması və onlarda olan bütün silahların Naxçıvan MR ərazisində yerləşən hərbi hissələrə verilməsi barədə qərar qəbul edilmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=478}} 15 oktyabrda Naxçıvan Ali Məclisinin qərarı ilə Həmidovun hərəkətlərini pislənmiş, Azərbaycan Prezidenti və Ali Sovetindən məsələyə müdaxilə edilməsini xahiş edilmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=464}} == Cəhd == [[Fayl:Twice Hero of Socialist Labor Heydar Aliyev.jpg|200px|thumb|Heydər Əliyev çevrilişə cəhd zamanı Naxçıvan Muxtar Respublikasının rəhbəri idi.|left]] 24 oktyabrda{{Sfn|Həsənov|2008|p=495}} [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|Daxili Qoşunlara]] bağlı hərbi desant [[Naxçıvan]]a göndərilmişdir.{{Sfn|Meydan TV|2021}} Aralarından 100 nəfəri Naxçıvan Xalq Cəbhəsinin [[Ordubad rayonu]]ndan olan üzvlərindən təşkil olunmuş 300 nəfərlik qüvvələrə{{Sfn|Həsənov|2008|p=473}} zirehli vasitələrlə,{{Sfn|Həsənov|2008|pp=491–492}} saat 16:00 radələrində Naxçıvan MR DİN-in binasına daxil olmuşdur. Silah dəstəyə AXC Ordubad bölgəsinin sədri [[Fərəc Quliyev]], AXC Naxçıvan bölgəsinin sədri Asəf Quliyev, Naxçıvan MR xalq deputatı Vaqif Almuradov və daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov tərəfindən uğursuz olaraq regional DİN təyin edilmiş [[Siyavuş Mustafayev]] rəhbərlik edirdi.{{Sfn|Həsənov|2008|p=466}} Əlavə olaraq, basqınçılar arasında [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Milli Ordusunun]] Naxçıvandakı hərbi hissəsinin hərbi qulluqçuları da var idi.{{Sfn|Həsənov|2008|p=467}} Silahlı dəstələr nazirliyin binadakı əməkdaşlarını işdən kənar etmiş və bir neçə saat DİN binasını öz əllərində saxlamışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|p=465}} Onlar binanın tavanına və divarlarına atəş açaraq binaya ziyan vurmuşdur.{{Sfn|Həsənov|2008|p=467}} Həmçinin, həmin dəstələr DİN binasının önündəki küçəni hər iki tərəfdən yük maşını ilə bağlamışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|p=474}} Onlar yarım saat sonra silah gücü ilə [[Naxçıvan TV|Naxçıvan Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsini]], televiziya mərkəzini və studiyasını da zəbt etmiş, oradakı adamlar işdən kənarlaşdırmışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|p=465}} Həmçinin, qurumun sədri [[Elman Həbib]] öz otağında həbs edilmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=474}} Saat 16:40 radələrində televiziyanın sədr müavini Fəridə Abdullayevanın köməyi ilə [[Fərəc Quliyev]] və Asəf Quliyev televiziya vasitəsilə çıxış etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=468}} Çıxışçılar baş verən hadisələrinin Bakıdakı mərkəzi hökumət, daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov və prezident Əbülfəz Elçibəy ilə razılaşdırılmış olduğunu, Həmidovun növbəti gün Naxçıvana gələrək regionda qayda-qanun yaradacağını elan etmişdir. Bu zaman etirazçılar televiziya binasının önünə yığışmışdır və bu səbəbdən silahlı dəstələr binadan çıxa bilməmişdir. Bundan sonra silahlı dəstələrə bağlı zireh texnika televiziya binası önünə gəlmiş və basqınçıların təhlükəsiz formada binanı tərk etməsi üçün televiziyanın darvazasını uçuraraq həyətə girmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=468}} Naxçıvan MR daxili işlər nazirinin əldə etdiyi ilkin məlumata görə, televiziyadakı avadanlıqlara 1 milyon manatadək ziyan dəymişdir. Həmçinin, Naxçıvan Elektrik Şəbəkəsi də cəbhəçilər tərəfindən nəzarətə götürülmüş, Rabitə İdarəsinə basqın edilmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=466}} Naxçıvan Ali Məclisinin sədri Heydər Əliyev hadisədən xəbər tutduqdan sonra Naxçıvan Xalq Cəbhəsinin rəhbərləri ilə əlaqə qurmuş, onlara bağlı hissələrin əməllərinə son qoymalarını tələb etmişdir. [[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Naxçıvan MR Milli Təhlükəsizlik naziri]] Ağabəy Məmmədov bu məqsədlə Asəf Quliyev və [[Fərəc Quliyev]]lə danışıqlar aparmış, lakin bu danışıqlar müsbət nəticə verməmişdir. Ardınca Heydər Əliyevin müavini və AXC üzvü [[Qafar Məmmədov]] danışıqlar aparmaq üçün DİN binasına göndərilmiş, lakin ora buraxılmamışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|p=474}} Dövrün Naxçıvan dövlət mənbələrinə görə, Heydər Əliyev öz müavinləri [[Qafar Məmmədov]] və [[Asif Kələntərli]] ilə birlikdə prezident Əbülfəz Elçibəylə əlaqə saxlayıb ondan qoşunları çəkməsini istəmiş, lakin lazımi tədbirlərin görülmədiyini bildirmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=208}} [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|Daxili Qoşunların]] sabiq komandanı [[Fəhmin Hacıyev]] sonrakı illərdə Heydər Əliyevin ifadələrinə baxmayaraq Elçibəyin baş verənləri sülh yoluyla aradan qaldırdığını qeyd etmişdir.{{Sfn|Meydan TV|2021}} Hər halda, şəhər və rayonlardan gəlmiş 50 mindən çox etirazçı{{Sfn|Abdullayev|2014|p=360}} Ali Məclisin binasının önündə toplaşmış, Həmidovun qoşunlarının tərkisilah edilməsini tələb etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=466}} Saat 20:00 radələrində Heydər Əliyev etirazçılar qarşısında çıxış etmiş, onları düşünülməmiş addımlar atmamağa çağırmış, basqınçılara isə xəbərdarlıq vermişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=476}} Bir saat sonra silahlı dəstələr DİN binasını tərk etmişdir. Geri çəkilərkən onlar tərəfindən bina önündəki etirazçılara odlu silahlardan, "[[BMP-2]]", "[[MT-LB]]" hərbi zirehli maşınlarından atəş açılmışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|pp=476–477}} Naxçıvan DİN qərargahının baş müvəkkili N. Nadirovun rəhbərliyindəki dəstə Siyavuş Mustafayevi saxlamışdır. Nadirovun sözlərinə görə, prokuror [[Əjdər Əhmədov]] Mustafayevlə görüşmüş və onu azadlığa buraxmışdır.{{Sfn|Həsənov|1993|p=494}} Ordubad rayon Daxili İşlər Şöbəsinin (DİŞ) rəisi İlqar Məmmədov DİN binasına basqının təşkilatçılarından biri kimi saxlanılmış, lakin o, eyni zamanda Naxçıvanın xalq deputatı olduğundan onun həbs olunmasına sanksiya qoyulmuşdur.{{Sfn|Həsənov|2008|p=467}} Televiziyaya basqın nəticəsində 4 nəfər yaralanmışdır. Onlardan ikisi DİŞ əməkdaşları, digər ikisi isə mülki şəxs idi.{{Sfn|Həsənov|2008|p=466}} == Nəticə == Çevrilişə cəhd edən qüvvələrin mövqelərini tərk etməsinə baxmayaraq, etirazçılar yenidən [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisinin]] önünə toplanmış və 25 oktyabrda, saat 04:00 radələrində dağılışmışdır. Buna baxmayaraq, onlar bir neçə saat sonra yenidən bina önündəki meydana toplanmış, [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi|AXC]] hakimiyyətinin əleyhinə etiraz aksiyası keçirmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=477}} Şahidlərin ifadələrinə görə, hadisədən üç gün sonra belə [[Sədərək rayonu]] ərazisində atışmalar baş tutmuşdur.{{Sfn|Həsənov|2008|p=494}} Naxçıvan Ali Məclisi 25 oktyabrda Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Naxçıvan vilayət şöbəsindən tələb etmişdir ki, AXC bütün silahlı dəstələrini ləğv etsin və üç gün müddətinə silahları Naxçıvan ərazisində yerləşən [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin]] hərbi hissəsinə təhvil versin. Bu işə nəzarətin təşkil edilməsi məqsədilə Naxçıvanın xalq deputatlarından ibarət səlahiyyətli komissiya yaradılmış, [[Qafar Məmmədov]] sədr təyin edilmişdir. Buna baxmayaraq, Heydər Əliyev 7 dekabrdakı çıxışında tapşırığın yerinə yetirilmədiyini bildirmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=499}} [[Fayl:Inauguration of Heydar Aliyev.jpg|250px|thumb|Heydər Əliyev andiçmə mərasimi zamanı. 1993-cü ilin iyunu]] 27 oktyabrda vəziyyət yenidən gərginləşmiş, Naxçıvana xəbər verilmişdir ki, daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov yeni bir dəstə ilə Naxçıvana gəlməyə hazırlaşır. Bunun ardınca Naxçıvan Xalq Cəbhəsinin silahlı dəstələri Həmidovu qarşılamaq üçün [[Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanı|Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanının]] zəbt etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=488}} Həmidov təyyarədən enmiş, [[Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabineti|Naxçıvan MR Nazirlər Kabinetinin]] işlər müdiri [[Vəli Şahverdiyev]] və [[Babək rayonu|Babək Rayon]] Xalq Deputatları Məclisi İcraiyyə Komitəsinin sədri [[Mikayıl Rəhimov (siyasətçi)|Mikayıl Rəhimov]] İsgəndər Həmidovu qarşılayanlar arasında olmuşdur.{{Sfn|Həsənov|2008|p=492}} Naxçıvanlı etirazçılar yenidən Ali Məclisin önündə toplaşmış, bu dəfə Həmidovun istefasını tələb etmişdir. Bu zaman Həmidov Ali Məclisə gələrək Heydər Əliyevlə görüşmüşdür.{{Sfn|Həsənov|2008|p=488}} Hadisədən sonra Əliyevin əmri hava limanının uçuş-enmə zolağına təyyarə enməsin deyə ora yük maşınları yerləşdirilmişdir.{{Sfn|Əlizadə|2006|p=441}} Heydər Əliyev bir neçə gün sonra etdiyi çıxışda İsgəndər Həmidovun uğursuz çevriliş cəhdinin ardınca [[Türkiyə|Türkiyədəki]] "[[Ülkü Ocaqları|Bozqurd]]" təşkilatına müraciət etdiyini iddia etmiş, özünün isə Türkiyə hökumətini bu məsələ haqqında məlumatlandırmdığını qeyd etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=494}} Prezident Elçibəy hakimiyyətinin ilk ilində [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsində]] hərbi uğurlar əldə etmişdir. [[Goranboy əməliyyatı|"Goranboy" əməliyyatı]] zamanı keçmiş [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti]]nin ərazisinin demək olar ki, yarısı işğaldan azad edilmişdi. Buna baxmayaraq, 1993-cü ilin iyununda ordu komandiri [[Surət Hüseynov]] [[4 iyun Gəncə qiyamı|hərbi çevrilişlə]] Elçibəyi devirmiş, eks-prezident isə ardınca Heydər Əliyevi hakimiyyətə gəlməsi üçün Bakıya dəvət etmişdir.{{Sfn|Broers|2019a|p=13}} == Reaksiyalar == [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisi]] və [[Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası|Azərbaycan Ali Sovetinin]] bəzi deputatları hadisəni dövlət çevrilişinə cəhd kimi qiymətləndirmişdir. Naxçıvan Ali Məclisinin xalq deputatları dövlət çerilişinə cəhdi pisləmiş, ona hüquqi və siyasi qiymət verilməsini tələb etmişdir. Naxçıvan MR daxili işlər nazirinin müavini, xalq deputatı [[Namiq Həsənov (siyasətçi)|Namiq Həsənov]] hadisənin gözlənilməz olduğunu bildirmiş, Ali Məclisi məsələnin birdəfəlik həll edilməsinə çağırmışdır. Deputat Fəxrəddin Şirzadov hadisəni Azərbaycan Konstitusiyasının kobud surətdə tapdalanması kimi şərh etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|pp=468–469}} 25 oktyabrda [[Bakı|Bakı şəhərində]] toplanan ziyalıların bir qrupu Naxçıvanda baş verən hadisələri pisləmiş, onu [[demokratiya]] və hüquqi dövlət prinsiplərinə, insan hüquqlarına zidd əməl adlandırmışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|p=470}} 31 oktyabrda [[Ziya Bünyadov]], [[Murtuz Ələsgərov]], [[Xəlil Rza Ulutürk]], [[Ramiz Rizayev]], [[Fikrət İsmayılov]], [[İbrahim İsmayılov]], [[Eldar Salayev]], [[Xəlil Musayev]], [[Araz Əlizadə]], [[Feyruz Mustafayev]], [[Samur Novruzov]], [[Lalə Şövkət|Lalə Hacıyeva]], [[Səfyar Musayev]], [[Əli Nağıyev (siyasətçi)|Əli Nağıyev]], [[Munis Bayramov]], [[Rafael Allahverdiyev]], [[Mixail Zabelin]], [[Qabil Hüseynli]], [[Nazim İmanov]], Şükür Sadıqov, [[Ağabəy Əsgərov]], [[Zahid Qaralov]], [[Xeyrəddin Qoca]], [[Nəzir Əhmədov]], [[Rafiq Qasımov (bioloq)|Rafiq Qasımov]], Həsən Əsgərov, [[Hacıbala Abutalıbov]], [[Eldar Quliyev (siyasətçi)|Eldar Quliyev]] və başqaları birgə bəyanat yayaraq prezident hadisə ilə bağlı Elçibəyə müraciət etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=486}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|2}} * {{Cite book |first=Tomas |last=de Vaal |title=Black Garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War |year=2013 |edition=10th Anniversary, Revised, Updated |publisher=NYU Press |ISBN=0814760325 |language=en |ref={{SfnRef|de Vaal|2013}} }} * {{Cite book |first=Tomas |last=Qolts |title=Azerbaijan Diary: A Rogue Reporter's Adventures in an Oil-rich, War-torn, Post-Soviet Republic |edition=1st Edition |publisher=Routledge |year=1998 |isbn=076560244X |language=en |ref={{SfnRef|Qolts|1998}} }} * {{Cite news |title=Народный фронт Азербайджана попытался овладеть Нахичеванью |first=İqor |last=Şyoqolev |newspaper=[[Kommersant (qəzet)|Kommersant]] |url=http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=5e5d5106-9632-4a60-9898-5b1d3c7fa894&docsid=27962 |date=27 oktyabr 1992 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180922064002/https://www.kommersant.ru/doc/27962 |archive-date=22 sentyabr 2018 |language=ru |ref={{SfnRef|Şyoqolev|1992}} }} * {{Cite book |first=Laurens |last=Broers |chapter=A Violent Unravelling |title=Armenia and Azerbaijan: Anatomy of a Rivalry |year=2019 |ISBN=9781474450522 |publisher=Edinburgh University Press |language=en |ref={{SfnRef|Broers|2019a}} }} * {{Cite book |first=Laurens |last=Broers |chapter=An Exception in Eurasia |title=Armenia and Azerbaijan: Anatomy of a Rivalry |year=2019 |ISBN=9781474450522 |publisher=Edinburgh University Press |language=en |ref={{SfnRef|Broers|2019b}} }} * {{Cite book |title=Azerbaijan: A Political History |first=Suha |last=Bölükbaşı |year=2011 |publisher=I. B. Taurus |location=London |isbn=1780767595 |ref={{SfnRef|Bölükbaşı|2011}} }} * {{Cite web |first=Elçin |last=Alıoğlu |url=https://azxeber.com/az/bir-adamin-lmekliyi-isgender-hemidov-olduu-kimi/kose/ |title=Bir adamın ölməkliyi: İsgəndər Həmidov olduğu kimi |archive-url=https://archive.is/wip/HTlcQ |archive-date=17 yanvar 2022 |date=30 yanvar 2019 |work=AzXəbər |language=az |ref={{SfnRef|Alıoğlu|2019}} }} * {{Cite book |first=Zərdüşt |last=Əlizadə |author-link=Zərdüşt Əlizadə |title=Конец второй республики |volume=I |isbn=5-94691-207-0 |publisher=Граница |location=Moskva |language=ru |year=2006 |ref={{SfnRef|Əlizadə|2006}} }} * {{Cite book |url=http://lib.az/users/1/upload/files/Abdullayev_M._Azerbaycan_tarixi._Ali_mektebler_ucun_derslik._Baki._2014_(1-ci_hisse).pdf |title=Azərbaycan tarixi |editor-first=Mehman |editor-last=Abdullayev |author-link=Mehman Abdullayev |location=Bakı |publisher=Bakı Universiteti |year=2014 |language=az |ref={{SfnRed|Abdullayev|2014}} }} * {{Cite book |first=Əli |last=Həsənov |author-link=Əli Həsənov (siyasətçi, 1960) |language=az |url=https://ebooks.az/view/XmIKnM7L.pdf |title=Qayıdış: 1990-1993 |year=2008 |publisher="Azərbaycan" nəşriyyatı |ref={{SfnRef|Həsənov|2008}} }} * {{Cite web |url=https://www.meydan.tv/az/article/ilham-eliyev-melum-cixisiyla-terbiyesini-numayis-etdirib/ |title="İlham Əliyev məlum çıxışıyla tərbiyəsini nümayiş etdirib" |work=[[Meydan TV]] |date=12 aprel 2021 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119013954/https://www.meydan.tv/az/article/ilham-eliyev-melum-cixisiyla-terbiyesini-numayis-etdirib/ |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Meydan TV|2021}} |access-date=2022-01-20 |url-status=live }} * {{Cite web |first=Əbülfəz |last=Elçibəy |author-link=Əbülfəz Elçibəy |title=Azərbaycan Respublikasının şəhərlərində və rayonlarında hərbi komendantların təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin sərəncamı |url=http://www.e-qanun.az/framework/8214 |date=4 aprel 1993 |archive-url=https://archive.today/20220120202430/http://www.e-qanun.az/framework/8214 |archive-date=2022-01-20 |work=E-qanun.az |publisher=[[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi]] |language=az |ref={{SfnRef|Elçibəy|1993}} |access-date=2022-01-20 |url-status=live }} {{Refend|2}} == Əlavə ədəbiyyat == * {{Cite web |url=https://azlogos.eu/naxcivan-muxtar-respublikasi-heyd%c9%99r-%c9%99liyevin-hakimiyy%c9%99ti-ill%c9%99rind%c9%99-1991-1993-3-cu-hiss%c9%99/ |archive-url=https://archive.is/wip/1VLnN |archive-date=24 iyul 2022 |title=Naxçıvan Muxtar Respublikası Heydər Əliyevin hakimiyyəti illərində (3-cü hissə) |last=Həmid |first=Tural |author-link=Tural Həsənqarayev |date=1 iyul 2022 |work=Azlogos.eu |access-date=24 iyul 2022 |language=az }} {{Azərbaycanın hərb tarixi}} {{Dağlıq Qarabağ münaqişəsi}} {{Azərbaycanda dövlət çevrilişləri}} [[Kateqoriya:24 oktyabrdakı hadisələr]] [[Kateqoriya:1992-ci ildə Azərbaycan]] [[Kateqoriya:1992-ci ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Daxili İşlər Nazirliyi]] idppep8fnntoj4hssuxqa2ipsc9eomf 6547558 6547556 2022-07-24T20:05:30Z Solavirum 95249 /* Əlavə ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{Yaxşı məqalə}} {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Naxçıvanda dövlət çevrilişinə cəhd |aiddir = [[Birinci Qarabağ müharibəsi]] |şəkil = |şəklin ölçüsü = 250px |şəklin izahı = |tarixi = {{date|24 oktyabr 1992}} |yeri = [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]], [[Azərbaycan]] |nəticəsi = Çevriliş cəhdi yatırıldı |tərəf1 = {{plainlist| * {{flaqifikasiya|Azərbaycan}} * {{flagicon image|Emblem of Azerbaijani Popular Front Party.svg}} [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi|AXC]] }} |tərəf2 = {{plainlist| * {{Bayraq|Azərbaycan}} [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisi]] * {{flagicon image|Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər Nazirliyi logo.svg}} [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Naxçıvan Daxili İşlər Nazirliyi]] * yerli etirazçılar }} |komandan1 = {{plainlist| * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Əbülfəz Elçibəy]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Rəhim Qazıyev]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[İsgəndər Həmidov]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Siyavuş Mustafayev]] * {{flagicon image|Emblem of Azerbaijani Popular Front Party.svg}} [[Fərəc Quliyev]] }} |komandan2 = {{plainlist| * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Heydər Əliyev]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Qafar Məmmədov]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Ağabəy Əsgərov]] * {{flagicon image|Flag of Azerbaijan.svg}} [[Əsgər Ələkbərov]] }} |qüvvə1 = 200 nəfərlik [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|DQ]] hərbçisi<br>100 nəfərlik AXC döyüşçüsü |qüvvə2 = Naməlum sayda canlı qüvvə<br>50 mindən çox etirazçı |itkilər1 = Naməlum |itkilər2 = 2 nəfər DİN əməkdaşı yaralanmışdır<br>2 nəfər mülki şəxs yaralanmışdır }} '''Naxçıvanda dövlət çevrilişinə cəhd''' — 24 oktyabr 1992-ci ildə [[Əbülfəz Elçibəy]] hakimiyyətinin və [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi|Naxçıvan Xalq Cəbhəsinin]] dəstəyi ilə [[Daxili İşlər Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycanın daxili işlər naziri]] [[İsgəndər Həmidov]]un rəhbərliyində [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisinin]] sədri [[Heydər Əliyev]]in devrilməsi üçün həyata keçirilmiş dövlət çevrilişinə cəhd. [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı]]nın [[Aprel işğalı|Azərbaycanı işğal etməsindən]] sonra [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|Naxçıvanda muxtar respublika]] yaradılmışdır, [[Türkiyə]] muxtariyyətin qarantoru kimi təsbit edilmişdir. Bu səbəbdən də Naxçıvan [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]] illərində digər bölgələrə nisbətən daha az zorakılığa şahid olmuş, lakin [[Ermənistan]] tərəfindən blokada edilmişdir. [[Xocalı soyqırımı|Xocalı soyqırımının]] üzə çıxmasından sonra [[Azərbaycan Prezidenti]] [[Ayaz Mütəllibov]] istefa vermiş, lakin 14 mayda [[Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası|Ali Sovetin]] qərarı ilə yenidən hakimiyyətə gəlmişdir. Növbəti gün etirazçılar tərəfindən dəstəklənən [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]] (AXC) Mütəllibovu [[15 may dövlət çevrilişi (1992)|devirmişdir]]. AXC üzvü [[İsgəndər Həmidov]] daxili işlər naziri təyin edilmiş, Əbülfəz Elçibəy isə [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (1992)|iyunda prezident seçilmişdir]]. İsgəndər Həmidov [[Siyavuş Mustafayev]]i Naxçıvanın daxili işlər naziri təyin etmiş, lakin regional DİN əməkdaşları buna etiraz etmiş və nəticədə Naxçıvan Ali Məclisi bu təyinatı təsdiqləməmiş, [[Əsgər Ələkbərov]]u daxili işlər naziri seçmişdir. Həmidov bunun cavabında Ələkbərovu və başqa Naxçıvan DİN vəzifəlilərini işdən xaric etmiş, Naxçıvan Ali Məclisi isə AXC-yə bağlı silahlı dəstələrin ləğv olunması haqqında qərar qəbul edilmişdir. 24 oktyabrda DİN Naxçıvana hərbi desant göndərmişdir. Naxçıvanlı cəbhəçilər və zirehli texnika tərəfindən dəstəklənən silahlı dəstə DİN binasına və [[Naxçıvan TV|televiziyaya]] basqın edərək oranı zəbt etmişdir. Televiziya sədri öz otağında həbs edilmiş, silahlı dəstələrə rəhbərlik edən [[Fərəc Quliyev]] və Asəf Quliyev isə canlı efirə çıxmışdır. Bunun ardınca etirazçılar televiziya, DİN və Ali Məclis binalarının önündə toplaşaraq silahlı dəstələrin tərkisilah edilməsini tələb etmişdir. Həmin dəstələr axşam saatlarında mövqelərini tərk etmişdir. == Zəmin == [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] tərəfindən işğal edildikdən sonra qurulmuş [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] iki yerə bölünmüş və [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|Naxçıvanda muxtar respublika]] yaradılmışdır. Bu dövrdə Naxçıvana nəzarət [[Türkiyə]] ilə sovetlər arasında mübahisə mövzusuna çevrilmişdi. Sovet hakimiyyət 1921-ci ildə [[Moskva müqaviləsi (1921)|Moskva müqaviləsi]] çərçivəsində muxtariyyət verilməsi şərtilə təsdiq edilmişdir.{{Sfn|Broers|2019a|p=5}} Türkiyə 1921-ci il Moskva və [[Qars müqaviləsi|Qars müqavilələrində]] təsbit edildiyi kimi Naxçıvanda muxtariyyətin rəsmi qarantorudur, bu səbəbdən 1990-cı illərdə Naxçıvanda və onun ətrafında zorakılığın miqyası məhdud olmuşdur.{{Sfn|Broers|2019b|p=11}} Buna baxmayaraq, [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsi]] illərində Naxçıvan [[Ermənistan|Ermənistanın]] blokadasına məruz qalmışdır.{{Sfn|Bölükbaşı|2011|p=141}} === Siyasi vəziyyət === 1992-ci ilin əvvəllərində [[Azərbaycan]]da ağır siyasi böhran yaşanırdı. Bu ərəfədə güclənən [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]]nin (AXC) Ali Məclisinin sədri [[Arif Hacılı|Arif Hacıyev]] [[Azərbaycan Prezidenti]] [[Ayaz Mütəllibov]]a ultimatum göndərmiş, ona təhlükəsizlik və istədiyi halda ölkədən getməyə zəmanət verilməsi ilə istefa etməsini təklif etmişdir. Əks təqdirdə, AXC güc tətbiq edəcəyini və qan tökülməsindən çəkinməyəcəyini bildirmişdi.{{Sfn|Əlizadə|2006|p=362}} Fevralın 25-dən 26-na keçən gecə erməni dəstələrinin [[Xocalı]]da törətdiyi [[Xocalı soyqırımı|soyqırımı]] növbəti ay işıq üzünə çıxmış,{{Sfn|Əlizadə|2006|pp=366–376}} nəticədə Mütəllibov müxalifətin təzyiqi ilə 6 martda prezident vəzifəsindən istefa vermişdir. Yeni prezident seçkiləri keçirilənə qədər prezident səlahiyyətləri [[Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası|Azərbaycan Ali Sovetinin]] sədri [[Yaqub Məmmədov (siyasətçi)|Yaqub Məmmədova]] həvalə edilmiş, müdafiə naziri vəzifəsi isə AXC üzvü [[Rəhim Qazıyev|Rəhim Qazıyevə]] verilmişdir.{{Sfn|de Vaal|2013|pp=185–186}} === AXC hakimiyyəti === {{Əsas|15 may dövlət çevrilişi (1992)}} Buna baxmayaraq, 14 mayda Ali Sovet yenidən iclas keçirmiş və Mütəllibovun vəzifəsi keçmiş [[Kommunizm|kommunist]] deputatlar tərəfindən bərpa edilmişdir. Onlar Mütəllibovun istefasını konstitusiyaya zidd elan etmişdi, çünki Xocalı istintaqının ilkin nəticələri onun hər hansı qanunsuz hərəkətinin olmadığını göstərmişdi.{{Sfn|de Vaal|2013|p=194}} Bunu dövlət çevrilişi kimi görən AXC Mütəllibovu yenidən vəzifəsindən uzaqlaşdırmağı planlaşdırırdı.{{Sfn|Qolts|2015|pp=190–191}} 15 mayda, günorta saatlarında AXC-nin hərbi qolunun rəhbəri olan [[İsgəndər Həmidov]] zirehli texnika və əsgərlərdən ibarət kolonna ilə [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|parlament binasına]] və [[Azərbaycan Televiziyası|televiziyaya]] basqın etdi. Baş tutan atışmada 10-a yaxın əsgər həlak olmuş, Mütəllibov isə yenidən [[15 may dövlət çevrilişi (1992)|devrilmişdi]].{{Sfn|de Vaal|2013|p=194}} AXC-nin sədri [[Əbülfəz Elçibəy]] 7 iyun 1992-ci il tarixində Azərbaycan Prezidenti seçilmiş və nəhayət, AXC hakimiyyətə gəlmişdir. Elçibəyin qələbəsi ölkədə uzun sürən siyasi böhranı aradan qaldırmış, cəbhədə əhval-ruhiyyəni yüksəltmişdir.{{Sfn|de Vaal|2013|p=308}} 17 avqust 1992-ci ildə yeni daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov [[Siyavuş Mustafayev]]i [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|Naxçıvan Muxtar Respublikasının]] (Naxçıvan MR) Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) başçısı təyin etmiş, 24 avqustda Naxçıvan DİN-in 1,500 əməkdaşı ümumi yığıncaqda Mustafayevin təyinatının əleyhinə müraciət qəbul edilmiş və qəbul edilən tələblər [[Bakı|Bakıdakı]] mərkəzi hökumətə göndərilmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=451}} Ardınca Həmidov Naxçıvan MR DİN-in fəaliyyətini yoxlamaq məqsədli komissiya göndərmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=455}} [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisinin]] sədri [[Heydər Əliyev]] bu zaman İrana səfərə getmişdi və yaranmış gərginliyi aradan qaldırmaq üçün Həmidovla danışmaq istəmiş, lakin onun telefon əlaqə yaratmaq səyləri cavabsız qalmışdır. Ardınca Əliyev Ali Sovetin sədri [[İsa Qəmbər]]ov və prezident Elçibəyə məsələ ilə bağlı məlumat vermiş, lakin danışıqlar müsbət nəticələr verməmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|pp=458–459}} [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisinin]] 17 sentyabrda keçirilən sessiyasında [[Əsgər Ələkbərov]] daxili işlər naziri seçilmiş,{{Sfn|Həsənov|2008|p=456}} Bakıdan gələn təyinat təsdiqlənməmişdir.{{Sfn|Alıoğlu|2019}} Həmidov əvəzində Ali Məclisi "15 dəqiqəyə darmadağın" edə biləcəyini bildirmiş,{{Sfn|Şyoqolev|1992}} təyinat olunan gün Ələkbərovu, o cümlədən onun müavini, kadr bölməsinin rəisini, nazirliyin Mühafizə şöbəsinin rəisini, nazirliyi qərargah rəisini, nazirliyin İctimai təhlükəsizlik və asayişi mühafizə şöbəsinin rəisi və İstintaq şöbəsinin rəisini daxili işlər orqanlarından xaric etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=456}} Növbəti gün Naxçıvan Ali Məclisi AXC-yə bağlı silahlı dəstələrin ləğv olunması və onlarda olan bütün silahların Naxçıvan MR ərazisində yerləşən hərbi hissələrə verilməsi barədə qərar qəbul edilmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=478}} 15 oktyabrda Naxçıvan Ali Məclisinin qərarı ilə Həmidovun hərəkətlərini pislənmiş, Azərbaycan Prezidenti və Ali Sovetindən məsələyə müdaxilə edilməsini xahiş edilmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=464}} == Cəhd == [[Fayl:Twice Hero of Socialist Labor Heydar Aliyev.jpg|200px|thumb|Heydər Əliyev çevrilişə cəhd zamanı Naxçıvan Muxtar Respublikasının rəhbəri idi.|left]] 24 oktyabrda{{Sfn|Həsənov|2008|p=495}} [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|Daxili Qoşunlara]] bağlı hərbi desant [[Naxçıvan]]a göndərilmişdir.{{Sfn|Meydan TV|2021}} Aralarından 100 nəfəri Naxçıvan Xalq Cəbhəsinin [[Ordubad rayonu]]ndan olan üzvlərindən təşkil olunmuş 300 nəfərlik qüvvələrə{{Sfn|Həsənov|2008|p=473}} zirehli vasitələrlə,{{Sfn|Həsənov|2008|pp=491–492}} saat 16:00 radələrində Naxçıvan MR DİN-in binasına daxil olmuşdur. Silah dəstəyə AXC Ordubad bölgəsinin sədri [[Fərəc Quliyev]], AXC Naxçıvan bölgəsinin sədri Asəf Quliyev, Naxçıvan MR xalq deputatı Vaqif Almuradov və daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov tərəfindən uğursuz olaraq regional DİN təyin edilmiş [[Siyavuş Mustafayev]] rəhbərlik edirdi.{{Sfn|Həsənov|2008|p=466}} Əlavə olaraq, basqınçılar arasında [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Milli Ordusunun]] Naxçıvandakı hərbi hissəsinin hərbi qulluqçuları da var idi.{{Sfn|Həsənov|2008|p=467}} Silahlı dəstələr nazirliyin binadakı əməkdaşlarını işdən kənar etmiş və bir neçə saat DİN binasını öz əllərində saxlamışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|p=465}} Onlar binanın tavanına və divarlarına atəş açaraq binaya ziyan vurmuşdur.{{Sfn|Həsənov|2008|p=467}} Həmçinin, həmin dəstələr DİN binasının önündəki küçəni hər iki tərəfdən yük maşını ilə bağlamışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|p=474}} Onlar yarım saat sonra silah gücü ilə [[Naxçıvan TV|Naxçıvan Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsini]], televiziya mərkəzini və studiyasını da zəbt etmiş, oradakı adamlar işdən kənarlaşdırmışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|p=465}} Həmçinin, qurumun sədri [[Elman Həbib]] öz otağında həbs edilmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=474}} Saat 16:40 radələrində televiziyanın sədr müavini Fəridə Abdullayevanın köməyi ilə [[Fərəc Quliyev]] və Asəf Quliyev televiziya vasitəsilə çıxış etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=468}} Çıxışçılar baş verən hadisələrinin Bakıdakı mərkəzi hökumət, daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov və prezident Əbülfəz Elçibəy ilə razılaşdırılmış olduğunu, Həmidovun növbəti gün Naxçıvana gələrək regionda qayda-qanun yaradacağını elan etmişdir. Bu zaman etirazçılar televiziya binasının önünə yığışmışdır və bu səbəbdən silahlı dəstələr binadan çıxa bilməmişdir. Bundan sonra silahlı dəstələrə bağlı zireh texnika televiziya binası önünə gəlmiş və basqınçıların təhlükəsiz formada binanı tərk etməsi üçün televiziyanın darvazasını uçuraraq həyətə girmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=468}} Naxçıvan MR daxili işlər nazirinin əldə etdiyi ilkin məlumata görə, televiziyadakı avadanlıqlara 1 milyon manatadək ziyan dəymişdir. Həmçinin, Naxçıvan Elektrik Şəbəkəsi də cəbhəçilər tərəfindən nəzarətə götürülmüş, Rabitə İdarəsinə basqın edilmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=466}} Naxçıvan Ali Məclisinin sədri Heydər Əliyev hadisədən xəbər tutduqdan sonra Naxçıvan Xalq Cəbhəsinin rəhbərləri ilə əlaqə qurmuş, onlara bağlı hissələrin əməllərinə son qoymalarını tələb etmişdir. [[Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (Azərbaycan)|Naxçıvan MR Milli Təhlükəsizlik naziri]] Ağabəy Məmmədov bu məqsədlə Asəf Quliyev və [[Fərəc Quliyev]]lə danışıqlar aparmış, lakin bu danışıqlar müsbət nəticə verməmişdir. Ardınca Heydər Əliyevin müavini və AXC üzvü [[Qafar Məmmədov]] danışıqlar aparmaq üçün DİN binasına göndərilmiş, lakin ora buraxılmamışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|p=474}} Dövrün Naxçıvan dövlət mənbələrinə görə, Heydər Əliyev öz müavinləri [[Qafar Məmmədov]] və [[Asif Kələntərli]] ilə birlikdə prezident Əbülfəz Elçibəylə əlaqə saxlayıb ondan qoşunları çəkməsini istəmiş, lakin lazımi tədbirlərin görülmədiyini bildirmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=208}} [[Azərbaycan Daxili Qoşunları|Daxili Qoşunların]] sabiq komandanı [[Fəhmin Hacıyev]] sonrakı illərdə Heydər Əliyevin ifadələrinə baxmayaraq Elçibəyin baş verənləri sülh yoluyla aradan qaldırdığını qeyd etmişdir.{{Sfn|Meydan TV|2021}} Hər halda, şəhər və rayonlardan gəlmiş 50 mindən çox etirazçı{{Sfn|Abdullayev|2014|p=360}} Ali Məclisin binasının önündə toplaşmış, Həmidovun qoşunlarının tərkisilah edilməsini tələb etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=466}} Saat 20:00 radələrində Heydər Əliyev etirazçılar qarşısında çıxış etmiş, onları düşünülməmiş addımlar atmamağa çağırmış, basqınçılara isə xəbərdarlıq vermişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=476}} Bir saat sonra silahlı dəstələr DİN binasını tərk etmişdir. Geri çəkilərkən onlar tərəfindən bina önündəki etirazçılara odlu silahlardan, "[[BMP-2]]", "[[MT-LB]]" hərbi zirehli maşınlarından atəş açılmışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|pp=476–477}} Naxçıvan DİN qərargahının baş müvəkkili N. Nadirovun rəhbərliyindəki dəstə Siyavuş Mustafayevi saxlamışdır. Nadirovun sözlərinə görə, prokuror [[Əjdər Əhmədov]] Mustafayevlə görüşmüş və onu azadlığa buraxmışdır.{{Sfn|Həsənov|1993|p=494}} Ordubad rayon Daxili İşlər Şöbəsinin (DİŞ) rəisi İlqar Məmmədov DİN binasına basqının təşkilatçılarından biri kimi saxlanılmış, lakin o, eyni zamanda Naxçıvanın xalq deputatı olduğundan onun həbs olunmasına sanksiya qoyulmuşdur.{{Sfn|Həsənov|2008|p=467}} Televiziyaya basqın nəticəsində 4 nəfər yaralanmışdır. Onlardan ikisi DİŞ əməkdaşları, digər ikisi isə mülki şəxs idi.{{Sfn|Həsənov|2008|p=466}} == Nəticə == Çevrilişə cəhd edən qüvvələrin mövqelərini tərk etməsinə baxmayaraq, etirazçılar yenidən [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisinin]] önünə toplanmış və 25 oktyabrda, saat 04:00 radələrində dağılışmışdır. Buna baxmayaraq, onlar bir neçə saat sonra yenidən bina önündəki meydana toplanmış, [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi|AXC]] hakimiyyətinin əleyhinə etiraz aksiyası keçirmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=477}} Şahidlərin ifadələrinə görə, hadisədən üç gün sonra belə [[Sədərək rayonu]] ərazisində atışmalar baş tutmuşdur.{{Sfn|Həsənov|2008|p=494}} Naxçıvan Ali Məclisi 25 oktyabrda Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Naxçıvan vilayət şöbəsindən tələb etmişdir ki, AXC bütün silahlı dəstələrini ləğv etsin və üç gün müddətinə silahları Naxçıvan ərazisində yerləşən [[Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi|Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin]] hərbi hissəsinə təhvil versin. Bu işə nəzarətin təşkil edilməsi məqsədilə Naxçıvanın xalq deputatlarından ibarət səlahiyyətli komissiya yaradılmış, [[Qafar Məmmədov]] sədr təyin edilmişdir. Buna baxmayaraq, Heydər Əliyev 7 dekabrdakı çıxışında tapşırığın yerinə yetirilmədiyini bildirmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=499}} [[Fayl:Inauguration of Heydar Aliyev.jpg|250px|thumb|Heydər Əliyev andiçmə mərasimi zamanı. 1993-cü ilin iyunu]] 27 oktyabrda vəziyyət yenidən gərginləşmiş, Naxçıvana xəbər verilmişdir ki, daxili işlər naziri İsgəndər Həmidov yeni bir dəstə ilə Naxçıvana gəlməyə hazırlaşır. Bunun ardınca Naxçıvan Xalq Cəbhəsinin silahlı dəstələri Həmidovu qarşılamaq üçün [[Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanı|Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanının]] zəbt etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=488}} Həmidov təyyarədən enmiş, [[Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabineti|Naxçıvan MR Nazirlər Kabinetinin]] işlər müdiri [[Vəli Şahverdiyev]] və [[Babək rayonu|Babək Rayon]] Xalq Deputatları Məclisi İcraiyyə Komitəsinin sədri [[Mikayıl Rəhimov (siyasətçi)|Mikayıl Rəhimov]] İsgəndər Həmidovu qarşılayanlar arasında olmuşdur.{{Sfn|Həsənov|2008|p=492}} Naxçıvanlı etirazçılar yenidən Ali Məclisin önündə toplaşmış, bu dəfə Həmidovun istefasını tələb etmişdir. Bu zaman Həmidov Ali Məclisə gələrək Heydər Əliyevlə görüşmüşdür.{{Sfn|Həsənov|2008|p=488}} Hadisədən sonra Əliyevin əmri hava limanının uçuş-enmə zolağına təyyarə enməsin deyə ora yük maşınları yerləşdirilmişdir.{{Sfn|Əlizadə|2006|p=441}} Heydər Əliyev bir neçə gün sonra etdiyi çıxışda İsgəndər Həmidovun uğursuz çevriliş cəhdinin ardınca [[Türkiyə|Türkiyədəki]] "[[Ülkü Ocaqları|Bozqurd]]" təşkilatına müraciət etdiyini iddia etmiş, özünün isə Türkiyə hökumətini bu məsələ haqqında məlumatlandırmdığını qeyd etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=494}} Prezident Elçibəy hakimiyyətinin ilk ilində [[Qarabağ müharibəsi|Birinci Qarabağ müharibəsində]] hərbi uğurlar əldə etmişdir. [[Goranboy əməliyyatı|"Goranboy" əməliyyatı]] zamanı keçmiş [[Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti]]nin ərazisinin demək olar ki, yarısı işğaldan azad edilmişdi. Buna baxmayaraq, 1993-cü ilin iyununda ordu komandiri [[Surət Hüseynov]] [[4 iyun Gəncə qiyamı|hərbi çevrilişlə]] Elçibəyi devirmiş, eks-prezident isə ardınca Heydər Əliyevi hakimiyyətə gəlməsi üçün Bakıya dəvət etmişdir.{{Sfn|Broers|2019a|p=13}} == Reaksiyalar == [[Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi|Naxçıvan Ali Məclisi]] və [[Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası|Azərbaycan Ali Sovetinin]] bəzi deputatları hadisəni dövlət çevrilişinə cəhd kimi qiymətləndirmişdir. Naxçıvan Ali Məclisinin xalq deputatları dövlət çerilişinə cəhdi pisləmiş, ona hüquqi və siyasi qiymət verilməsini tələb etmişdir. Naxçıvan MR daxili işlər nazirinin müavini, xalq deputatı [[Namiq Həsənov (siyasətçi)|Namiq Həsənov]] hadisənin gözlənilməz olduğunu bildirmiş, Ali Məclisi məsələnin birdəfəlik həll edilməsinə çağırmışdır. Deputat Fəxrəddin Şirzadov hadisəni Azərbaycan Konstitusiyasının kobud surətdə tapdalanması kimi şərh etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|pp=468–469}} 25 oktyabrda [[Bakı|Bakı şəhərində]] toplanan ziyalıların bir qrupu Naxçıvanda baş verən hadisələri pisləmiş, onu [[demokratiya]] və hüquqi dövlət prinsiplərinə, insan hüquqlarına zidd əməl adlandırmışdır.{{Sfn|Həsənov|2008|p=470}} 31 oktyabrda [[Ziya Bünyadov]], [[Murtuz Ələsgərov]], [[Xəlil Rza Ulutürk]], [[Ramiz Rizayev]], [[Fikrət İsmayılov]], [[İbrahim İsmayılov]], [[Eldar Salayev]], [[Xəlil Musayev]], [[Araz Əlizadə]], [[Feyruz Mustafayev]], [[Samur Novruzov]], [[Lalə Şövkət|Lalə Hacıyeva]], [[Səfyar Musayev]], [[Əli Nağıyev (siyasətçi)|Əli Nağıyev]], [[Munis Bayramov]], [[Rafael Allahverdiyev]], [[Mixail Zabelin]], [[Qabil Hüseynli]], [[Nazim İmanov]], Şükür Sadıqov, [[Ağabəy Əsgərov]], [[Zahid Qaralov]], [[Xeyrəddin Qoca]], [[Nəzir Əhmədov]], [[Rafiq Qasımov (bioloq)|Rafiq Qasımov]], Həsən Əsgərov, [[Hacıbala Abutalıbov]], [[Eldar Quliyev (siyasətçi)|Eldar Quliyev]] və başqaları birgə bəyanat yayaraq prezident hadisə ilə bağlı Elçibəyə müraciət etmişdir.{{Sfn|Həsənov|2008|p=486}} == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı|3}} === Ədəbiyyat === {{Refbegin|2}} * {{Cite book |first=Tomas |last=de Vaal |title=Black Garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War |year=2013 |edition=10th Anniversary, Revised, Updated |publisher=NYU Press |ISBN=0814760325 |language=en |ref={{SfnRef|de Vaal|2013}} }} * {{Cite book |first=Tomas |last=Qolts |title=Azerbaijan Diary: A Rogue Reporter's Adventures in an Oil-rich, War-torn, Post-Soviet Republic |edition=1st Edition |publisher=Routledge |year=1998 |isbn=076560244X |language=en |ref={{SfnRef|Qolts|1998}} }} * {{Cite news |title=Народный фронт Азербайджана попытался овладеть Нахичеванью |first=İqor |last=Şyoqolev |newspaper=[[Kommersant (qəzet)|Kommersant]] |url=http://www.kommersant.ru/doc.aspx?fromsearch=5e5d5106-9632-4a60-9898-5b1d3c7fa894&docsid=27962 |date=27 oktyabr 1992 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180922064002/https://www.kommersant.ru/doc/27962 |archive-date=22 sentyabr 2018 |language=ru |ref={{SfnRef|Şyoqolev|1992}} }} * {{Cite book |first=Laurens |last=Broers |chapter=A Violent Unravelling |title=Armenia and Azerbaijan: Anatomy of a Rivalry |year=2019 |ISBN=9781474450522 |publisher=Edinburgh University Press |language=en |ref={{SfnRef|Broers|2019a}} }} * {{Cite book |first=Laurens |last=Broers |chapter=An Exception in Eurasia |title=Armenia and Azerbaijan: Anatomy of a Rivalry |year=2019 |ISBN=9781474450522 |publisher=Edinburgh University Press |language=en |ref={{SfnRef|Broers|2019b}} }} * {{Cite book |title=Azerbaijan: A Political History |first=Suha |last=Bölükbaşı |year=2011 |publisher=I. B. Taurus |location=London |isbn=1780767595 |ref={{SfnRef|Bölükbaşı|2011}} }} * {{Cite web |first=Elçin |last=Alıoğlu |url=https://azxeber.com/az/bir-adamin-lmekliyi-isgender-hemidov-olduu-kimi/kose/ |title=Bir adamın ölməkliyi: İsgəndər Həmidov olduğu kimi |archive-url=https://archive.is/wip/HTlcQ |archive-date=17 yanvar 2022 |date=30 yanvar 2019 |work=AzXəbər |language=az |ref={{SfnRef|Alıoğlu|2019}} }} * {{Cite book |first=Zərdüşt |last=Əlizadə |author-link=Zərdüşt Əlizadə |title=Конец второй республики |volume=I |isbn=5-94691-207-0 |publisher=Граница |location=Moskva |language=ru |year=2006 |ref={{SfnRef|Əlizadə|2006}} }} * {{Cite book |url=http://lib.az/users/1/upload/files/Abdullayev_M._Azerbaycan_tarixi._Ali_mektebler_ucun_derslik._Baki._2014_(1-ci_hisse).pdf |title=Azərbaycan tarixi |editor-first=Mehman |editor-last=Abdullayev |author-link=Mehman Abdullayev |location=Bakı |publisher=Bakı Universiteti |year=2014 |language=az |ref={{SfnRed|Abdullayev|2014}} }} * {{Cite book |first=Əli |last=Həsənov |author-link=Əli Həsənov (siyasətçi, 1960) |language=az |url=https://ebooks.az/view/XmIKnM7L.pdf |title=Qayıdış: 1990-1993 |year=2008 |publisher="Azərbaycan" nəşriyyatı |ref={{SfnRef|Həsənov|2008}} }} * {{Cite web |url=https://www.meydan.tv/az/article/ilham-eliyev-melum-cixisiyla-terbiyesini-numayis-etdirib/ |title="İlham Əliyev məlum çıxışıyla tərbiyəsini nümayiş etdirib" |work=[[Meydan TV]] |date=12 aprel 2021 |language=az |archive-url=https://archive.today/20220119013954/https://www.meydan.tv/az/article/ilham-eliyev-melum-cixisiyla-terbiyesini-numayis-etdirib/ |archive-date=2022-01-19 |ref={{SfnRef|Meydan TV|2021}} |access-date=2022-01-20 |url-status=live }} * {{Cite web |first=Əbülfəz |last=Elçibəy |author-link=Əbülfəz Elçibəy |title=Azərbaycan Respublikasının şəhərlərində və rayonlarında hərbi komendantların təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin sərəncamı |url=http://www.e-qanun.az/framework/8214 |date=4 aprel 1993 |archive-url=https://archive.today/20220120202430/http://www.e-qanun.az/framework/8214 |archive-date=2022-01-20 |work=E-qanun.az |publisher=[[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi]] |language=az |ref={{SfnRef|Elçibəy|1993}} |access-date=2022-01-20 |url-status=live }} {{Refend|2}} == Əlavə ədəbiyyat == * {{Cite web |url=https://azlogos.eu/naxcivan-muxtar-respublikasi-heyd%c9%99r-%c9%99liyevin-hakimiyy%c9%99ti-ill%c9%99rind%c9%99-1991-1993-3-cu-hiss%c9%99/ |archive-url=https://archive.is/1VLnN |archive-date=24 iyul 2022 |title=Naxçıvan Muxtar Respublikası Heydər Əliyevin hakimiyyəti illərində (3-cü hissə) |last=Həmid |first=Tural |author-link=Tural Həsənqarayev |date=1 iyul 2022 |work=Azlogos.eu |access-date=24 iyul 2022 |language=az }} {{Azərbaycanın hərb tarixi}} {{Dağlıq Qarabağ münaqişəsi}} {{Azərbaycanda dövlət çevrilişləri}} [[Kateqoriya:24 oktyabrdakı hadisələr]] [[Kateqoriya:1992-ci ildə Azərbaycan]] [[Kateqoriya:1992-ci ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Daxili İşlər Nazirliyi]] 7owxznk8hog9md1uk65f8hzpmitgauj 3 736358 6547590 6525764 2022-07-24T21:00:24Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 Səhifənin məzmunu '{{qeyri-aktiv|tarix=13 aprel 2022}}' yazısı ilə dəyişdirildi wikitext text/x-wiki {{qeyri-aktiv|tarix=13 aprel 2022}} 1zhqrbz1i2ewkmj6hcis4tq1v3erqrs 2 739824 6547239 6331034 2022-07-24T15:03:33Z CommonsDelinker 366 "287951_200640603329452_85099_o.jpg" faylı silinir, çünki bu fayl [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] tərəfindən "per [[:c:Commons:Deletion requests/File:287951 200640603329452 85099 o.jpg|]]" səbəbi ilə silinmişdir wikitext text/x-wiki '''Fevzi Sürücü''' Tokat Niksar Kuyucak köyünde 5 mart 1983 tarihinde doğdu. pnwoas3n6pq1mopdfqakkoo440pizkg 3 740286 6548116 6546911 2022-07-25T11:38:27Z Fazilat Samadova 252792 /* Fazilat Samadova istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) */ yeni bölmə wikitext text/x-wiki {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Seyf Bank.jpg|80x80px]]|məlumat= ARXİV [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|🔎]] [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|<span style="color:blue;">▶'''Arxivimə baxmaq üçün toxunun.'''◀ </span>]]&nbsp;|məlumat-r=#7a7d7c|məlumat-şr=#FFFFFF}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{TOC sağ}} <center>'''Son arxivləmə:22.07.2022'''</center> == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (13:41, 22 iyul 2022) == Salam megaleni neca sile bilerem ozum yaratdigim ve ya adini neca redakta ede bilerem ? --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 13:41, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] söhbət [[Alim Şıxəliyev|bu]] məqalədən gedirsə Ad dəyisikliki etdim məqalənin vəziyyəti ürək açan deyil ona görə "iş gedir" şablonu əlavə etdim. silmək üçün məqalənin başlığına {{tl|sil}} şablonu əlavə etmək lazımdır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:50, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (17:27, 22 iyul 2022) == Salam cavaba ve komeye gore tesekkur edirem birinci defe megale yazdigima gore bezi sualla ve cetinliglerle uzlesirem megaleye ve ya onun kenarina hekimin sekili elave ede bilmedim elave edende sekiy uygun deil deye mesaj gelir. elave olaraq megaleye ne elave olunmalidi ki standarlara uygun olsun. onceden tesekur edirem --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 17:27, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] Fotonu [https://commons.m.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&uselang=az/ buradan] yükləyə bilərsiniz yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun kateqoriya və bunun kimi digər sorğuları doldurmalısınız ən əsası foto adlandırma zamanı çalışın yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun olsun və adlandırma sonunda .jpg və yaxud .png əlavə etməyi də unutmayın. Yaradacağınız məqalə ən əsası Vikipediya qaydalrına uyğun olmalıdı [[Şablon:Şəxs|bu]] şablondan istifadə edin stil kitabçasina uyğun olmasına diqqət edin əsaslı mənbələrdən istifadə edin keçidlər və kataqoriyal əlavə edin istinadlar yerləşdirin və məqalənin ensklopetik qaydalara uyğun olub olmamasına diqqət yetirin müəllif hüquqlarını pozmayın copy etməyin və.s Hər hansı sualınız və yaxud köməyə ehtiyacıniz olarsa müraciət edin cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:35, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (06:52, 23 iyul 2022) == Salam ({{DVTY}} şablonu boşdur) yazilir amma men lazim olan yerleri doldurmusam. --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:52, 23 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] {{y}} '''Həll edildi.''' Zəhmət olmasa məqalə üzərində işlər aparın müəllif hüquqları pozuntusuna görə silinə bilər -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 07:27, 23 iyul 2022 (UTC) ::tamam meqaleni yeniden yazacayiq tesekkur edirem [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 08:06, 23 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] buyrun :) başqa sualınız yaranarsa cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:19, 23 iyul 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Original Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Orijinal ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Vikipediyada aktiv fəaliyyətiniz və yeni məqalə yaratmağa etdiyinin kömək üçün Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:58, 23 iyul 2022 (UTC) |} == [[User:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] istifadəçisinin [[Vikipediya:Beş əsas prinsip]] ilə bağlı sualı (13:21, 23 iyul 2022) == salam. men oz yaratdigim "Əbdül Hacıbala oğlu Həşimov" wikipediya sehifesini googlede axtaris etiyim zaman tapa bilmirem. zehmet olmasa komek ederdiniz --[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|müzakirə]]) 13:22, 23 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] bu sizin istifadəçi səhifənizdi görünməyə bilər ancaq siz yeni məqalə yaratmağı yoxlayın -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 14:27, 23 iyul 2022 (UTC) == Xüsusi ulduz == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Special Barnstar Hires.png|100x100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Xüsusi ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | <div>Son bir neçə ay ərzindəki aktivliyinizi nəzərə alaraq sizə bu ulduzu təqdim edirəm.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 11:10, 24 iyul 2022 (UTC)</div> |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] Fəaliyyətimi Qiymətləndirdiyiniz üçün sizə öz təşəkkürümü bildirirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:12, 24 iyul 2022 (UTC) == [[User:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) == Salam. Mən şirkətin logosunu yükləmək istəyirəm, lakin qəbul edilmir. Nə məsləhət bilərsiniz? --[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat Samadova|müzakirə]]) 11:38, 25 iyul 2022 (UTC) jb9dxp55nhmhsm8apwvn8iynth5gsfw 6548137 6548116 2022-07-25T11:47:44Z Qraf061 242998 /* Fazilat Samadova istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) */ Cavab wikitext text/x-wiki {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Seyf Bank.jpg|80x80px]]|məlumat= ARXİV [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|🔎]] [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|<span style="color:blue;">▶'''Arxivimə baxmaq üçün toxunun.'''◀ </span>]]&nbsp;|məlumat-r=#7a7d7c|məlumat-şr=#FFFFFF}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{TOC sağ}} <center>'''Son arxivləmə:22.07.2022'''</center> == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (13:41, 22 iyul 2022) == Salam megaleni neca sile bilerem ozum yaratdigim ve ya adini neca redakta ede bilerem ? --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 13:41, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] söhbət [[Alim Şıxəliyev|bu]] məqalədən gedirsə Ad dəyisikliki etdim məqalənin vəziyyəti ürək açan deyil ona görə "iş gedir" şablonu əlavə etdim. silmək üçün məqalənin başlığına {{tl|sil}} şablonu əlavə etmək lazımdır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:50, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (17:27, 22 iyul 2022) == Salam cavaba ve komeye gore tesekkur edirem birinci defe megale yazdigima gore bezi sualla ve cetinliglerle uzlesirem megaleye ve ya onun kenarina hekimin sekili elave ede bilmedim elave edende sekiy uygun deil deye mesaj gelir. elave olaraq megaleye ne elave olunmalidi ki standarlara uygun olsun. onceden tesekur edirem --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 17:27, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] Fotonu [https://commons.m.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&uselang=az/ buradan] yükləyə bilərsiniz yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun kateqoriya və bunun kimi digər sorğuları doldurmalısınız ən əsası foto adlandırma zamanı çalışın yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun olsun və adlandırma sonunda .jpg və yaxud .png əlavə etməyi də unutmayın. Yaradacağınız məqalə ən əsası Vikipediya qaydalrına uyğun olmalıdı [[Şablon:Şəxs|bu]] şablondan istifadə edin stil kitabçasina uyğun olmasına diqqət edin əsaslı mənbələrdən istifadə edin keçidlər və kataqoriyal əlavə edin istinadlar yerləşdirin və məqalənin ensklopetik qaydalara uyğun olub olmamasına diqqət yetirin müəllif hüquqlarını pozmayın copy etməyin və.s Hər hansı sualınız və yaxud köməyə ehtiyacıniz olarsa müraciət edin cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:35, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (06:52, 23 iyul 2022) == Salam ({{DVTY}} şablonu boşdur) yazilir amma men lazim olan yerleri doldurmusam. --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:52, 23 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] {{y}} '''Həll edildi.''' Zəhmət olmasa məqalə üzərində işlər aparın müəllif hüquqları pozuntusuna görə silinə bilər -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 07:27, 23 iyul 2022 (UTC) ::tamam meqaleni yeniden yazacayiq tesekkur edirem [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 08:06, 23 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] buyrun :) başqa sualınız yaranarsa cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:19, 23 iyul 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Original Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Orijinal ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Vikipediyada aktiv fəaliyyətiniz və yeni məqalə yaratmağa etdiyinin kömək üçün Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:58, 23 iyul 2022 (UTC) |} == [[User:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] istifadəçisinin [[Vikipediya:Beş əsas prinsip]] ilə bağlı sualı (13:21, 23 iyul 2022) == salam. men oz yaratdigim "Əbdül Hacıbala oğlu Həşimov" wikipediya sehifesini googlede axtaris etiyim zaman tapa bilmirem. zehmet olmasa komek ederdiniz --[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|müzakirə]]) 13:22, 23 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] bu sizin istifadəçi səhifənizdi görünməyə bilər ancaq siz yeni məqalə yaratmağı yoxlayın -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 14:27, 23 iyul 2022 (UTC) == Xüsusi ulduz == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Special Barnstar Hires.png|100x100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Xüsusi ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | <div>Son bir neçə ay ərzindəki aktivliyinizi nəzərə alaraq sizə bu ulduzu təqdim edirəm.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 11:10, 24 iyul 2022 (UTC)</div> |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] Fəaliyyətimi Qiymətləndirdiyiniz üçün sizə öz təşəkkürümü bildirirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:12, 24 iyul 2022 (UTC) == [[User:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) == Salam. Mən şirkətin logosunu yükləmək istəyirəm, lakin qəbul edilmir. Nə məsləhət bilərsiniz? --[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat Samadova|müzakirə]]) 11:38, 25 iyul 2022 (UTC) :salam @[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] konkret olaraq problem hansi istiqamətdədir zəhmət olmasa ümumi olaraq ətraflı məlumat verərdiz -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:47, 25 iyul 2022 (UTC) 3o32xkxqxkwrdkiro4tiufuee7ydf8p 6548143 6548137 2022-07-25T11:49:42Z Fazilat Samadova 252792 /* Fazilat Samadova istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) */ Cavab wikitext text/x-wiki {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Seyf Bank.jpg|80x80px]]|məlumat= ARXİV [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|🔎]] [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|<span style="color:blue;">▶'''Arxivimə baxmaq üçün toxunun.'''◀ </span>]]&nbsp;|məlumat-r=#7a7d7c|məlumat-şr=#FFFFFF}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{TOC sağ}} <center>'''Son arxivləmə:22.07.2022'''</center> == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (13:41, 22 iyul 2022) == Salam megaleni neca sile bilerem ozum yaratdigim ve ya adini neca redakta ede bilerem ? --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 13:41, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] söhbət [[Alim Şıxəliyev|bu]] məqalədən gedirsə Ad dəyisikliki etdim məqalənin vəziyyəti ürək açan deyil ona görə "iş gedir" şablonu əlavə etdim. silmək üçün məqalənin başlığına {{tl|sil}} şablonu əlavə etmək lazımdır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:50, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (17:27, 22 iyul 2022) == Salam cavaba ve komeye gore tesekkur edirem birinci defe megale yazdigima gore bezi sualla ve cetinliglerle uzlesirem megaleye ve ya onun kenarina hekimin sekili elave ede bilmedim elave edende sekiy uygun deil deye mesaj gelir. elave olaraq megaleye ne elave olunmalidi ki standarlara uygun olsun. onceden tesekur edirem --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 17:27, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] Fotonu [https://commons.m.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&uselang=az/ buradan] yükləyə bilərsiniz yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun kateqoriya və bunun kimi digər sorğuları doldurmalısınız ən əsası foto adlandırma zamanı çalışın yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun olsun və adlandırma sonunda .jpg və yaxud .png əlavə etməyi də unutmayın. Yaradacağınız məqalə ən əsası Vikipediya qaydalrına uyğun olmalıdı [[Şablon:Şəxs|bu]] şablondan istifadə edin stil kitabçasina uyğun olmasına diqqət edin əsaslı mənbələrdən istifadə edin keçidlər və kataqoriyal əlavə edin istinadlar yerləşdirin və məqalənin ensklopetik qaydalara uyğun olub olmamasına diqqət yetirin müəllif hüquqlarını pozmayın copy etməyin və.s Hər hansı sualınız və yaxud köməyə ehtiyacıniz olarsa müraciət edin cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:35, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (06:52, 23 iyul 2022) == Salam ({{DVTY}} şablonu boşdur) yazilir amma men lazim olan yerleri doldurmusam. --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:52, 23 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] {{y}} '''Həll edildi.''' Zəhmət olmasa məqalə üzərində işlər aparın müəllif hüquqları pozuntusuna görə silinə bilər -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 07:27, 23 iyul 2022 (UTC) ::tamam meqaleni yeniden yazacayiq tesekkur edirem [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 08:06, 23 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] buyrun :) başqa sualınız yaranarsa cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:19, 23 iyul 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Original Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Orijinal ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Vikipediyada aktiv fəaliyyətiniz və yeni məqalə yaratmağa etdiyinin kömək üçün Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:58, 23 iyul 2022 (UTC) |} == [[User:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] istifadəçisinin [[Vikipediya:Beş əsas prinsip]] ilə bağlı sualı (13:21, 23 iyul 2022) == salam. men oz yaratdigim "Əbdül Hacıbala oğlu Həşimov" wikipediya sehifesini googlede axtaris etiyim zaman tapa bilmirem. zehmet olmasa komek ederdiniz --[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|müzakirə]]) 13:22, 23 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] bu sizin istifadəçi səhifənizdi görünməyə bilər ancaq siz yeni məqalə yaratmağı yoxlayın -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 14:27, 23 iyul 2022 (UTC) == Xüsusi ulduz == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Special Barnstar Hires.png|100x100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Xüsusi ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | <div>Son bir neçə ay ərzindəki aktivliyinizi nəzərə alaraq sizə bu ulduzu təqdim edirəm.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 11:10, 24 iyul 2022 (UTC)</div> |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] Fəaliyyətimi Qiymətləndirdiyiniz üçün sizə öz təşəkkürümü bildirirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:12, 24 iyul 2022 (UTC) == [[User:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) == Salam. Mən şirkətin logosunu yükləmək istəyirəm, lakin qəbul edilmir. Nə məsləhət bilərsiniz? --[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat Samadova|müzakirə]]) 11:38, 25 iyul 2022 (UTC) :salam @[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] konkret olaraq problem hansi istiqamətdədir zəhmət olmasa ümumi olaraq ətraflı məlumat verərdiz -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:47, 25 iyul 2022 (UTC) ::Error: We could not determine whether this file is suitable for Wikimedia Commons. Please only upload photos that you took yourself with your camera, or see what else is acceptable. See the guide to make sure the file is acceptable and learn how to upload it on Wikimedia Commons. [[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat Samadova|müzakirə]]) 11:49, 25 iyul 2022 (UTC) pstn87clxiz73v3ivfi6lgtrs0oi98o 6548149 6548143 2022-07-25T11:53:35Z Qraf061 242998 /* Fazilat Samadova istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) */ Cavab wikitext text/x-wiki {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Seyf Bank.jpg|80x80px]]|məlumat= ARXİV [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|🔎]] [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|<span style="color:blue;">▶'''Arxivimə baxmaq üçün toxunun.'''◀ </span>]]&nbsp;|məlumat-r=#7a7d7c|məlumat-şr=#FFFFFF}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{TOC sağ}} <center>'''Son arxivləmə:22.07.2022'''</center> == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (13:41, 22 iyul 2022) == Salam megaleni neca sile bilerem ozum yaratdigim ve ya adini neca redakta ede bilerem ? --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 13:41, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] söhbət [[Alim Şıxəliyev|bu]] məqalədən gedirsə Ad dəyisikliki etdim məqalənin vəziyyəti ürək açan deyil ona görə "iş gedir" şablonu əlavə etdim. silmək üçün məqalənin başlığına {{tl|sil}} şablonu əlavə etmək lazımdır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:50, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (17:27, 22 iyul 2022) == Salam cavaba ve komeye gore tesekkur edirem birinci defe megale yazdigima gore bezi sualla ve cetinliglerle uzlesirem megaleye ve ya onun kenarina hekimin sekili elave ede bilmedim elave edende sekiy uygun deil deye mesaj gelir. elave olaraq megaleye ne elave olunmalidi ki standarlara uygun olsun. onceden tesekur edirem --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 17:27, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] Fotonu [https://commons.m.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&uselang=az/ buradan] yükləyə bilərsiniz yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun kateqoriya və bunun kimi digər sorğuları doldurmalısınız ən əsası foto adlandırma zamanı çalışın yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun olsun və adlandırma sonunda .jpg və yaxud .png əlavə etməyi də unutmayın. Yaradacağınız məqalə ən əsası Vikipediya qaydalrına uyğun olmalıdı [[Şablon:Şəxs|bu]] şablondan istifadə edin stil kitabçasina uyğun olmasına diqqət edin əsaslı mənbələrdən istifadə edin keçidlər və kataqoriyal əlavə edin istinadlar yerləşdirin və məqalənin ensklopetik qaydalara uyğun olub olmamasına diqqət yetirin müəllif hüquqlarını pozmayın copy etməyin və.s Hər hansı sualınız və yaxud köməyə ehtiyacıniz olarsa müraciət edin cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:35, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (06:52, 23 iyul 2022) == Salam ({{DVTY}} şablonu boşdur) yazilir amma men lazim olan yerleri doldurmusam. --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:52, 23 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] {{y}} '''Həll edildi.''' Zəhmət olmasa məqalə üzərində işlər aparın müəllif hüquqları pozuntusuna görə silinə bilər -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 07:27, 23 iyul 2022 (UTC) ::tamam meqaleni yeniden yazacayiq tesekkur edirem [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 08:06, 23 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] buyrun :) başqa sualınız yaranarsa cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:19, 23 iyul 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Original Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Orijinal ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Vikipediyada aktiv fəaliyyətiniz və yeni məqalə yaratmağa etdiyinin kömək üçün Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:58, 23 iyul 2022 (UTC) |} == [[User:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] istifadəçisinin [[Vikipediya:Beş əsas prinsip]] ilə bağlı sualı (13:21, 23 iyul 2022) == salam. men oz yaratdigim "Əbdül Hacıbala oğlu Həşimov" wikipediya sehifesini googlede axtaris etiyim zaman tapa bilmirem. zehmet olmasa komek ederdiniz --[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|müzakirə]]) 13:22, 23 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] bu sizin istifadəçi səhifənizdi görünməyə bilər ancaq siz yeni məqalə yaratmağı yoxlayın -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 14:27, 23 iyul 2022 (UTC) == Xüsusi ulduz == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Special Barnstar Hires.png|100x100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Xüsusi ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | <div>Son bir neçə ay ərzindəki aktivliyinizi nəzərə alaraq sizə bu ulduzu təqdim edirəm.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 11:10, 24 iyul 2022 (UTC)</div> |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] Fəaliyyətimi Qiymətləndirdiyiniz üçün sizə öz təşəkkürümü bildirirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:12, 24 iyul 2022 (UTC) == [[User:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) == Salam. Mən şirkətin logosunu yükləmək istəyirəm, lakin qəbul edilmir. Nə məsləhət bilərsiniz? --[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat Samadova|müzakirə]]) 11:38, 25 iyul 2022 (UTC) :salam @[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] konkret olaraq problem hansi istiqamətdədir zəhmət olmasa ümumi olaraq ətraflı məlumat verərdiz -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:47, 25 iyul 2022 (UTC) ::Error: We could not determine whether this file is suitable for Wikimedia Commons. Please only upload photos that you took yourself with your camera, or see what else is acceptable. See the guide to make sure the file is acceptable and learn how to upload it on Wikimedia Commons. [[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat Samadova|müzakirə]]) 11:49, 25 iyul 2022 (UTC) :::Zəhmət olmasa siz Fotonu mənim Email ünvanıma göndərin həll edəcəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:53, 25 iyul 2022 (UTC) akqsr8o029qkv4odugtq56m06gfj1u9 6548150 6548149 2022-07-25T11:53:59Z Qraf061 242998 /* Fazilat Samadova istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) */ wikitext text/x-wiki {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Seyf Bank.jpg|80x80px]]|məlumat= ARXİV [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|🔎]] [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|<span style="color:blue;">▶'''Arxivimə baxmaq üçün toxunun.'''◀ </span>]]&nbsp;|məlumat-r=#7a7d7c|məlumat-şr=#FFFFFF}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{TOC sağ}} <center>'''Son arxivləmə:22.07.2022'''</center> == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (13:41, 22 iyul 2022) == Salam megaleni neca sile bilerem ozum yaratdigim ve ya adini neca redakta ede bilerem ? --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 13:41, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] söhbət [[Alim Şıxəliyev|bu]] məqalədən gedirsə Ad dəyisikliki etdim məqalənin vəziyyəti ürək açan deyil ona görə "iş gedir" şablonu əlavə etdim. silmək üçün məqalənin başlığına {{tl|sil}} şablonu əlavə etmək lazımdır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:50, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (17:27, 22 iyul 2022) == Salam cavaba ve komeye gore tesekkur edirem birinci defe megale yazdigima gore bezi sualla ve cetinliglerle uzlesirem megaleye ve ya onun kenarina hekimin sekili elave ede bilmedim elave edende sekiy uygun deil deye mesaj gelir. elave olaraq megaleye ne elave olunmalidi ki standarlara uygun olsun. onceden tesekur edirem --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 17:27, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] Fotonu [https://commons.m.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&uselang=az/ buradan] yükləyə bilərsiniz yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun kateqoriya və bunun kimi digər sorğuları doldurmalısınız ən əsası foto adlandırma zamanı çalışın yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun olsun və adlandırma sonunda .jpg və yaxud .png əlavə etməyi də unutmayın. Yaradacağınız məqalə ən əsası Vikipediya qaydalrına uyğun olmalıdı [[Şablon:Şəxs|bu]] şablondan istifadə edin stil kitabçasina uyğun olmasına diqqət edin əsaslı mənbələrdən istifadə edin keçidlər və kataqoriyal əlavə edin istinadlar yerləşdirin və məqalənin ensklopetik qaydalara uyğun olub olmamasına diqqət yetirin müəllif hüquqlarını pozmayın copy etməyin və.s Hər hansı sualınız və yaxud köməyə ehtiyacıniz olarsa müraciət edin cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:35, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (06:52, 23 iyul 2022) == Salam ({{DVTY}} şablonu boşdur) yazilir amma men lazim olan yerleri doldurmusam. --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:52, 23 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] {{y}} '''Həll edildi.''' Zəhmət olmasa məqalə üzərində işlər aparın müəllif hüquqları pozuntusuna görə silinə bilər -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 07:27, 23 iyul 2022 (UTC) ::tamam meqaleni yeniden yazacayiq tesekkur edirem [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 08:06, 23 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] buyrun :) başqa sualınız yaranarsa cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:19, 23 iyul 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Original Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Orijinal ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Vikipediyada aktiv fəaliyyətiniz və yeni məqalə yaratmağa etdiyinin kömək üçün Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:58, 23 iyul 2022 (UTC) |} == [[User:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] istifadəçisinin [[Vikipediya:Beş əsas prinsip]] ilə bağlı sualı (13:21, 23 iyul 2022) == salam. men oz yaratdigim "Əbdül Hacıbala oğlu Həşimov" wikipediya sehifesini googlede axtaris etiyim zaman tapa bilmirem. zehmet olmasa komek ederdiniz --[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|müzakirə]]) 13:22, 23 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] bu sizin istifadəçi səhifənizdi görünməyə bilər ancaq siz yeni məqalə yaratmağı yoxlayın -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 14:27, 23 iyul 2022 (UTC) == Xüsusi ulduz == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Special Barnstar Hires.png|100x100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Xüsusi ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | <div>Son bir neçə ay ərzindəki aktivliyinizi nəzərə alaraq sizə bu ulduzu təqdim edirəm.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 11:10, 24 iyul 2022 (UTC)</div> |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] Fəaliyyətimi Qiymətləndirdiyiniz üçün sizə öz təşəkkürümü bildirirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:12, 24 iyul 2022 (UTC) == [[User:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) == Salam. Mən şirkətin logosunu yükləmək istəyirəm, lakin qəbul edilmir. Nə məsləhət bilərsiniz? --[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat Samadova|müzakirə]]) 11:38, 25 iyul 2022 (UTC) :salam @[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] konkret olaraq problem hansi istiqamətdədir zəhmət olmasa ümumi olaraq ətraflı məlumat verərdiz -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:47, 25 iyul 2022 (UTC) ::Error: We could not determine whether this file is suitable for Wikimedia Commons. Please only upload photos that you took yourself with your camera, or see what else is acceptable. See the guide to make sure the file is acceptable and learn how to upload it on Wikimedia Commons. [[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat Samadova|müzakirə]]) 11:49, 25 iyul 2022 (UTC) :::Zəhmət olmasa siz Logonu mənim Email ünvanıma göndərin həll edəcəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:53, 25 iyul 2022 (UTC) a71bi8830ghxweej76a0mslo5yf1y3b 6548153 6548150 2022-07-25T11:54:26Z Qraf061 242998 /* Fazilat Samadova istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) */ wikitext text/x-wiki {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Seyf Bank.jpg|80x80px]]|məlumat= ARXİV [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|🔎]] [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|<span style="color:blue;">▶'''Arxivimə baxmaq üçün toxunun.'''◀ </span>]]&nbsp;|məlumat-r=#7a7d7c|məlumat-şr=#FFFFFF}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{TOC sağ}} <center>'''Son arxivləmə:22.07.2022'''</center> == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (13:41, 22 iyul 2022) == Salam megaleni neca sile bilerem ozum yaratdigim ve ya adini neca redakta ede bilerem ? --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 13:41, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] söhbət [[Alim Şıxəliyev|bu]] məqalədən gedirsə Ad dəyisikliki etdim məqalənin vəziyyəti ürək açan deyil ona görə "iş gedir" şablonu əlavə etdim. silmək üçün məqalənin başlığına {{tl|sil}} şablonu əlavə etmək lazımdır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:50, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (17:27, 22 iyul 2022) == Salam cavaba ve komeye gore tesekkur edirem birinci defe megale yazdigima gore bezi sualla ve cetinliglerle uzlesirem megaleye ve ya onun kenarina hekimin sekili elave ede bilmedim elave edende sekiy uygun deil deye mesaj gelir. elave olaraq megaleye ne elave olunmalidi ki standarlara uygun olsun. onceden tesekur edirem --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 17:27, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] Fotonu [https://commons.m.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&uselang=az/ buradan] yükləyə bilərsiniz yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun kateqoriya və bunun kimi digər sorğuları doldurmalısınız ən əsası foto adlandırma zamanı çalışın yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun olsun və adlandırma sonunda .jpg və yaxud .png əlavə etməyi də unutmayın. Yaradacağınız məqalə ən əsası Vikipediya qaydalrına uyğun olmalıdı [[Şablon:Şəxs|bu]] şablondan istifadə edin stil kitabçasina uyğun olmasına diqqət edin əsaslı mənbələrdən istifadə edin keçidlər və kataqoriyal əlavə edin istinadlar yerləşdirin və məqalənin ensklopetik qaydalara uyğun olub olmamasına diqqət yetirin müəllif hüquqlarını pozmayın copy etməyin və.s Hər hansı sualınız və yaxud köməyə ehtiyacıniz olarsa müraciət edin cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:35, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (06:52, 23 iyul 2022) == Salam ({{DVTY}} şablonu boşdur) yazilir amma men lazim olan yerleri doldurmusam. --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:52, 23 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] {{y}} '''Həll edildi.''' Zəhmət olmasa məqalə üzərində işlər aparın müəllif hüquqları pozuntusuna görə silinə bilər -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 07:27, 23 iyul 2022 (UTC) ::tamam meqaleni yeniden yazacayiq tesekkur edirem [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 08:06, 23 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] buyrun :) başqa sualınız yaranarsa cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:19, 23 iyul 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Original Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Orijinal ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Vikipediyada aktiv fəaliyyətiniz və yeni məqalə yaratmağa etdiyinin kömək üçün Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:58, 23 iyul 2022 (UTC) |} == [[User:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] istifadəçisinin [[Vikipediya:Beş əsas prinsip]] ilə bağlı sualı (13:21, 23 iyul 2022) == salam. men oz yaratdigim "Əbdül Hacıbala oğlu Həşimov" wikipediya sehifesini googlede axtaris etiyim zaman tapa bilmirem. zehmet olmasa komek ederdiniz --[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|müzakirə]]) 13:22, 23 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] bu sizin istifadəçi səhifənizdi görünməyə bilər ancaq siz yeni məqalə yaratmağı yoxlayın -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 14:27, 23 iyul 2022 (UTC) == Xüsusi ulduz == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Special Barnstar Hires.png|100x100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Xüsusi ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | <div>Son bir neçə ay ərzindəki aktivliyinizi nəzərə alaraq sizə bu ulduzu təqdim edirəm.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 11:10, 24 iyul 2022 (UTC)</div> |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] Fəaliyyətimi Qiymətləndirdiyiniz üçün sizə öz təşəkkürümü bildirirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:12, 24 iyul 2022 (UTC) == [[User:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) == Salam. Mən şirkətin logosunu yükləmək istəyirəm, lakin qəbul edilmir. Nə məsləhət bilərsiniz? --[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat Samadova|müzakirə]]) 11:38, 25 iyul 2022 (UTC) :salam @[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] konkret olaraq problem hansi istiqamətdədir zəhmət olmasa ümumi olaraq ətraflı məlumat verərdiz -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:47, 25 iyul 2022 (UTC) ::Error: We could not determine whether this file is suitable for Wikimedia Commons. Please only upload photos that you took yourself with your camera, or see what else is acceptable. See the guide to make sure the file is acceptable and learn how to upload it on Wikimedia Commons. [[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat Samadova|müzakirə]]) 11:49, 25 iyul 2022 (UTC) ::: [[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat Zəhmət olmasa siz Logonu mənim Email ünvanıma göndərin həll edəcəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:53, 25 iyul 2022 (UTC) 0e848uro4ynds37spc1o7skuh7despb 6548154 6548153 2022-07-25T11:54:56Z Qraf061 242998 /* Fazilat Samadova istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) */ wikitext text/x-wiki {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Seyf Bank.jpg|80x80px]]|məlumat= ARXİV [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|🔎]] [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|<span style="color:blue;">▶'''Arxivimə baxmaq üçün toxunun.'''◀ </span>]]&nbsp;|məlumat-r=#7a7d7c|məlumat-şr=#FFFFFF}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{TOC sağ}} <center>'''Son arxivləmə:22.07.2022'''</center> == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (13:41, 22 iyul 2022) == Salam megaleni neca sile bilerem ozum yaratdigim ve ya adini neca redakta ede bilerem ? --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 13:41, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] söhbət [[Alim Şıxəliyev|bu]] məqalədən gedirsə Ad dəyisikliki etdim məqalənin vəziyyəti ürək açan deyil ona görə "iş gedir" şablonu əlavə etdim. silmək üçün məqalənin başlığına {{tl|sil}} şablonu əlavə etmək lazımdır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:50, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (17:27, 22 iyul 2022) == Salam cavaba ve komeye gore tesekkur edirem birinci defe megale yazdigima gore bezi sualla ve cetinliglerle uzlesirem megaleye ve ya onun kenarina hekimin sekili elave ede bilmedim elave edende sekiy uygun deil deye mesaj gelir. elave olaraq megaleye ne elave olunmalidi ki standarlara uygun olsun. onceden tesekur edirem --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 17:27, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] Fotonu [https://commons.m.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&uselang=az/ buradan] yükləyə bilərsiniz yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun kateqoriya və bunun kimi digər sorğuları doldurmalısınız ən əsası foto adlandırma zamanı çalışın yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun olsun və adlandırma sonunda .jpg və yaxud .png əlavə etməyi də unutmayın. Yaradacağınız məqalə ən əsası Vikipediya qaydalrına uyğun olmalıdı [[Şablon:Şəxs|bu]] şablondan istifadə edin stil kitabçasina uyğun olmasına diqqət edin əsaslı mənbələrdən istifadə edin keçidlər və kataqoriyal əlavə edin istinadlar yerləşdirin və məqalənin ensklopetik qaydalara uyğun olub olmamasına diqqət yetirin müəllif hüquqlarını pozmayın copy etməyin və.s Hər hansı sualınız və yaxud köməyə ehtiyacıniz olarsa müraciət edin cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:35, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (06:52, 23 iyul 2022) == Salam ({{DVTY}} şablonu boşdur) yazilir amma men lazim olan yerleri doldurmusam. --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:52, 23 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] {{y}} '''Həll edildi.''' Zəhmət olmasa məqalə üzərində işlər aparın müəllif hüquqları pozuntusuna görə silinə bilər -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 07:27, 23 iyul 2022 (UTC) ::tamam meqaleni yeniden yazacayiq tesekkur edirem [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 08:06, 23 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] buyrun :) başqa sualınız yaranarsa cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:19, 23 iyul 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Original Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Orijinal ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Vikipediyada aktiv fəaliyyətiniz və yeni məqalə yaratmağa etdiyinin kömək üçün Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:58, 23 iyul 2022 (UTC) |} == [[User:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] istifadəçisinin [[Vikipediya:Beş əsas prinsip]] ilə bağlı sualı (13:21, 23 iyul 2022) == salam. men oz yaratdigim "Əbdül Hacıbala oğlu Həşimov" wikipediya sehifesini googlede axtaris etiyim zaman tapa bilmirem. zehmet olmasa komek ederdiniz --[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|müzakirə]]) 13:22, 23 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] bu sizin istifadəçi səhifənizdi görünməyə bilər ancaq siz yeni məqalə yaratmağı yoxlayın -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 14:27, 23 iyul 2022 (UTC) == Xüsusi ulduz == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Special Barnstar Hires.png|100x100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Xüsusi ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | <div>Son bir neçə ay ərzindəki aktivliyinizi nəzərə alaraq sizə bu ulduzu təqdim edirəm.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 11:10, 24 iyul 2022 (UTC)</div> |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] Fəaliyyətimi Qiymətləndirdiyiniz üçün sizə öz təşəkkürümü bildirirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:12, 24 iyul 2022 (UTC) == [[User:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) == Salam. Mən şirkətin logosunu yükləmək istəyirəm, lakin qəbul edilmir. Nə məsləhət bilərsiniz? --[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat Samadova|müzakirə]]) 11:38, 25 iyul 2022 (UTC) :salam @[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] konkret olaraq problem hansi istiqamətdədir zəhmət olmasa ümumi olaraq ətraflı məlumat verərdiz -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:47, 25 iyul 2022 (UTC) ::Error: We could not determine whether this file is suitable for Wikimedia Commons. Please only upload photos that you took yourself with your camera, or see what else is acceptable. See the guide to make sure the file is acceptable and learn how to upload it on Wikimedia Commons. [[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat Samadova|müzakirə]]) 11:49, 25 iyul 2022 (UTC) ::: [[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat]]) Zəhmət olmasa siz Logonu mənim Email ünvanıma göndərin həll edəcəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:53, 25 iyul 2022 (UTC) csoyn9spyl9y0hox89u6xfuoycxmw73 6548155 6548154 2022-07-25T11:55:29Z Qraf061 242998 /* Fazilat Samadova istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) */ wikitext text/x-wiki {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Seyf Bank.jpg|80x80px]]|məlumat= ARXİV [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|🔎]] [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|<span style="color:blue;">▶'''Arxivimə baxmaq üçün toxunun.'''◀ </span>]]&nbsp;|məlumat-r=#7a7d7c|məlumat-şr=#FFFFFF}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{TOC sağ}} <center>'''Son arxivləmə:22.07.2022'''</center> == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (13:41, 22 iyul 2022) == Salam megaleni neca sile bilerem ozum yaratdigim ve ya adini neca redakta ede bilerem ? --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 13:41, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] söhbət [[Alim Şıxəliyev|bu]] məqalədən gedirsə Ad dəyisikliki etdim məqalənin vəziyyəti ürək açan deyil ona görə "iş gedir" şablonu əlavə etdim. silmək üçün məqalənin başlığına {{tl|sil}} şablonu əlavə etmək lazımdır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:50, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (17:27, 22 iyul 2022) == Salam cavaba ve komeye gore tesekkur edirem birinci defe megale yazdigima gore bezi sualla ve cetinliglerle uzlesirem megaleye ve ya onun kenarina hekimin sekili elave ede bilmedim elave edende sekiy uygun deil deye mesaj gelir. elave olaraq megaleye ne elave olunmalidi ki standarlara uygun olsun. onceden tesekur edirem --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 17:27, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] Fotonu [https://commons.m.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&uselang=az/ buradan] yükləyə bilərsiniz yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun kateqoriya və bunun kimi digər sorğuları doldurmalısınız ən əsası foto adlandırma zamanı çalışın yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun olsun və adlandırma sonunda .jpg və yaxud .png əlavə etməyi də unutmayın. Yaradacağınız məqalə ən əsası Vikipediya qaydalrına uyğun olmalıdı [[Şablon:Şəxs|bu]] şablondan istifadə edin stil kitabçasina uyğun olmasına diqqət edin əsaslı mənbələrdən istifadə edin keçidlər və kataqoriyal əlavə edin istinadlar yerləşdirin və məqalənin ensklopetik qaydalara uyğun olub olmamasına diqqət yetirin müəllif hüquqlarını pozmayın copy etməyin və.s Hər hansı sualınız və yaxud köməyə ehtiyacıniz olarsa müraciət edin cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:35, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (06:52, 23 iyul 2022) == Salam ({{DVTY}} şablonu boşdur) yazilir amma men lazim olan yerleri doldurmusam. --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:52, 23 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] {{y}} '''Həll edildi.''' Zəhmət olmasa məqalə üzərində işlər aparın müəllif hüquqları pozuntusuna görə silinə bilər -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 07:27, 23 iyul 2022 (UTC) ::tamam meqaleni yeniden yazacayiq tesekkur edirem [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 08:06, 23 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] buyrun :) başqa sualınız yaranarsa cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:19, 23 iyul 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Original Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Orijinal ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Vikipediyada aktiv fəaliyyətiniz və yeni məqalə yaratmağa etdiyinin kömək üçün Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:58, 23 iyul 2022 (UTC) |} == [[User:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] istifadəçisinin [[Vikipediya:Beş əsas prinsip]] ilə bağlı sualı (13:21, 23 iyul 2022) == salam. men oz yaratdigim "Əbdül Hacıbala oğlu Həşimov" wikipediya sehifesini googlede axtaris etiyim zaman tapa bilmirem. zehmet olmasa komek ederdiniz --[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|müzakirə]]) 13:22, 23 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] bu sizin istifadəçi səhifənizdi görünməyə bilər ancaq siz yeni məqalə yaratmağı yoxlayın -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 14:27, 23 iyul 2022 (UTC) == Xüsusi ulduz == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Special Barnstar Hires.png|100x100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Xüsusi ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | <div>Son bir neçə ay ərzindəki aktivliyinizi nəzərə alaraq sizə bu ulduzu təqdim edirəm.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 11:10, 24 iyul 2022 (UTC)</div> |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] Fəaliyyətimi Qiymətləndirdiyiniz üçün sizə öz təşəkkürümü bildirirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:12, 24 iyul 2022 (UTC) == [[User:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) == Salam. Mən şirkətin logosunu yükləmək istəyirəm, lakin qəbul edilmir. Nə məsləhət bilərsiniz? --[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat Samadova|müzakirə]]) 11:38, 25 iyul 2022 (UTC) :salam @[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] konkret olaraq problem hansi istiqamətdədir zəhmət olmasa ümumi olaraq ətraflı məlumat verərdiz -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:47, 25 iyul 2022 (UTC) ::Error: We could not determine whether this file is suitable for Wikimedia Commons. Please only upload photos that you took yourself with your camera, or see what else is acceptable. See the guide to make sure the file is acceptable and learn how to upload it on Wikimedia Commons. [[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat Samadova|müzakirə]]) 11:49, 25 iyul 2022 (UTC) pstn87clxiz73v3ivfi6lgtrs0oi98o 6548156 6548155 2022-07-25T11:55:44Z Qraf061 242998 /* Fazilat Samadova istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) */ Cavab wikitext text/x-wiki {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#FFFF|loqo-r=white|loqo=[[Şəkil:Seyf Bank.jpg|80x80px]]|məlumat= ARXİV [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|🔎]] [[İstifadəçi:Qraf061/Arxiv|<span style="color:blue;">▶'''Arxivimə baxmaq üçün toxunun.'''◀ </span>]]&nbsp;|məlumat-r=#7a7d7c|məlumat-şr=#FFFFFF}} {{Yeni başlıqlı şərh|tarix göstərmə=1}} {{TOC sağ}} <center>'''Son arxivləmə:22.07.2022'''</center> == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (13:41, 22 iyul 2022) == Salam megaleni neca sile bilerem ozum yaratdigim ve ya adini neca redakta ede bilerem ? --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 13:41, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] söhbət [[Alim Şıxəliyev|bu]] məqalədən gedirsə Ad dəyisikliki etdim məqalənin vəziyyəti ürək açan deyil ona görə "iş gedir" şablonu əlavə etdim. silmək üçün məqalənin başlığına {{tl|sil}} şablonu əlavə etmək lazımdır. -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:50, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (17:27, 22 iyul 2022) == Salam cavaba ve komeye gore tesekkur edirem birinci defe megale yazdigima gore bezi sualla ve cetinliglerle uzlesirem megaleye ve ya onun kenarina hekimin sekili elave ede bilmedim elave edende sekiy uygun deil deye mesaj gelir. elave olaraq megaleye ne elave olunmalidi ki standarlara uygun olsun. onceden tesekur edirem --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 17:27, 22 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] Fotonu [https://commons.m.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&uselang=az/ buradan] yükləyə bilərsiniz yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun kateqoriya və bunun kimi digər sorğuları doldurmalısınız ən əsası foto adlandırma zamanı çalışın yerləşdirmək istədiyiniz fotoya uyğun olsun və adlandırma sonunda .jpg və yaxud .png əlavə etməyi də unutmayın. Yaradacağınız məqalə ən əsası Vikipediya qaydalrına uyğun olmalıdı [[Şablon:Şəxs|bu]] şablondan istifadə edin stil kitabçasina uyğun olmasına diqqət edin əsaslı mənbələrdən istifadə edin keçidlər və kataqoriyal əlavə edin istinadlar yerləşdirin və məqalənin ensklopetik qaydalara uyğun olub olmamasına diqqət yetirin müəllif hüquqlarını pozmayın copy etməyin və.s Hər hansı sualınız və yaxud köməyə ehtiyacıniz olarsa müraciət edin cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:35, 22 iyul 2022 (UTC) == [[User:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] istifadəçisinin sualı (06:52, 23 iyul 2022) == Salam ({{DVTY}} şablonu boşdur) yazilir amma men lazim olan yerleri doldurmusam. --[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:52, 23 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] {{y}} '''Həll edildi.''' Zəhmət olmasa məqalə üzərində işlər aparın müəllif hüquqları pozuntusuna görə silinə bilər -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 07:27, 23 iyul 2022 (UTC) ::tamam meqaleni yeniden yazacayiq tesekkur edirem [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 08:06, 23 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] buyrun :) başqa sualınız yaranarsa cavablandırmaqdan məmnun olaram -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 08:19, 23 iyul 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Original Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Orijinal ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Vikipediyada aktiv fəaliyyətiniz və yeni məqalə yaratmağa etdiyinin kömək üçün Təşəkkürlər. - [[İstifadəçi:Alimsixaliyev|Alimsixaliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Alimsixaliyev|müzakirə]]) 06:58, 23 iyul 2022 (UTC) |} == [[User:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] istifadəçisinin [[Vikipediya:Beş əsas prinsip]] ilə bağlı sualı (13:21, 23 iyul 2022) == salam. men oz yaratdigim "Əbdül Hacıbala oğlu Həşimov" wikipediya sehifesini googlede axtaris etiyim zaman tapa bilmirem. zehmet olmasa komek ederdiniz --[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|müzakirə]]) 13:22, 23 iyul 2022 (UTC) :Salam @[[İstifadəçi:Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov|Əbdül Hacıbala oğlu Haşımov]] bu sizin istifadəçi səhifənizdi görünməyə bilər ancaq siz yeni məqalə yaratmağı yoxlayın -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 14:27, 23 iyul 2022 (UTC) == Xüsusi ulduz == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Special Barnstar Hires.png|100x100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Xüsusi ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | <div>Son bir neçə ay ərzindəki aktivliyinizi nəzərə alaraq sizə bu ulduzu təqdim edirəm.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 11:10, 24 iyul 2022 (UTC)</div> |} :Hörmətli @[[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] Fəaliyyətimi Qiymətləndirdiyiniz üçün sizə öz təşəkkürümü bildirirəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:12, 24 iyul 2022 (UTC) == [[User:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] istifadəçisinin sualı (11:38, 25 iyul 2022) == Salam. Mən şirkətin logosunu yükləmək istəyirəm, lakin qəbul edilmir. Nə məsləhət bilərsiniz? --[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat Samadova|müzakirə]]) 11:38, 25 iyul 2022 (UTC) :salam @[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] konkret olaraq problem hansi istiqamətdədir zəhmət olmasa ümumi olaraq ətraflı məlumat verərdiz -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:47, 25 iyul 2022 (UTC) ::Error: We could not determine whether this file is suitable for Wikimedia Commons. Please only upload photos that you took yourself with your camera, or see what else is acceptable. See the guide to make sure the file is acceptable and learn how to upload it on Wikimedia Commons. [[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Fazilat Samadova|müzakirə]]) 11:49, 25 iyul 2022 (UTC) :::@[[İstifadəçi:Fazilat Samadova|Fazilat Samadova]] Zəhmət olmasa siz Logonu mənim Email ünvanıma göndərin həll edəcəm -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:55, 25 iyul 2022 (UTC) nsb9iozkcainm68fwtuwta2317croje 0 740801 6547701 6357498 2022-07-25T02:40:05Z Kwamikagami 23144 wikitext text/x-wiki {{Konfrans | Başlıq = Praqada NATO sammiti | Şəkil = History of NATO enlargement.svg | Eni = 250 | Şəkilaltı mətn = NATO üzvlərinin xəritəsi | Tarix = 20–22 noyabr 2002 | Ölkə = Çexiya | Yer1 = [[Praqa]] | Yer = [[Lütfü Kırdar Konqres və Sərgi Sarayı (İstanbul)|Lütfü Kırdar Konqres və Sərgi Sarayı]] }} '''Praqada NATO sammiti''' — 20–22 noyabr 2002-ci il tarixlərində [[Çexiya|Çexiyanın]] paytaxtı [[Praqa|Praqa şəhərində]] keçirilmiş sammit. Bu, [[NATO]]-ya üzv ölkələrin dövlət və hökumət başçılarının təhlükəsizlik məsələlərinə dair rəsmi qərarlar qəbul etmək üçün bir araya gəldiyi XVI [[NATO sammiti]] idi. Mətbuat konfransında [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-ın o vaxtkı [[ABŞ Prezidenti|prezidenti]] [[Corc Volker Buş|Corc Buş]] "istəklilərin koalisiyası" ilə birlikdə [[Səddam Hüseyn|Səddam Hüseynin]] "silahsızlaşdırılacağı"nı elan etmişdir.<ref>{{cite web|url=https://www.nato.int/docu/speech/2002/s021120b.htm|title=Press Conference by US President George W. Bush and Vaclav Havel, President of the Czech Republic|website=|publisher=NATO|access-date=27 fevral 2022}}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} {{NATO sammitləri}} [[Kateqoriya:NATO sammitləri]] [[Kateqoriya:2002-ci ildə siyasət]] [[Kateqoriya:Beynəlxalq konfranslar]] [[Kateqoriya:Çexiyanın xarici siyasəti]] [[Kateqoriya:Çexiya və NATO]] 0xh7d6q5qq53oa7s8lm7a973x0t99m6 1 740871 6546974 6546951 2022-07-24T12:07:28Z Dr.Wiki54 88744 /* Adlandırma */ Cavab wikitext text/x-wiki {{müzakirə}} == Adlandırma == {{U|Araz Yaquboglu}}, {{U|Solavirum}}, {{U|Toghrul R}} salam. Müzakirəsiz falan bu məqalənin adı "istila" olaraq dəyişdirilib. İstila sözü bizim dildə ümumişlək söz deyil. Ya bu məqalənin adı əvvəl olduğu kimi "işğal edilməsi" olmalıdır, ya da üç meymun misalı ultra tərəfsiz olaraq "hərbi müdaxiləsi" olmalıdır. Siz necə düşünürsünüz? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:14, 27 fevral 2022 (UTC) :Təkliflərim: "[https://obastan.com/occupation/895601/?l=az işğalı]" ("Russian occupation" ifadəsindən götürərək), "[https://obastan.com/invasion/892586/?l=az hücumu]" ("Russian invasion" ifadəsindən götürərək), və ya "[https://obastan.com/%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5/798974/?l=az müdaxiləsi]" ("Вторжение России" ifadəsindən götürərək) --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:57, 27 fevral 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], qatılıram. "Hücumu" ən neytralı olsa da, faktik bu işğal halıdır. Ona görə məncə "işğalı" olmalıdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 21:56, 27 fevral 2022 (UTC) :Salam. Bu, işğaldır təbii ki — <code>Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)</code> <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 28 fevral 2022 (UTC) ::İşğalı bir az elə səslənir ki, işğal edib artıq. Daha dəqiq ad müharibə bitəndən sonra olacaq. ''Hücumu'' fikrimcə. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:10, 28 fevral 2022 (UTC) Salam. Burda istila sözünü ''invasion'' mənasında işlətdim. Həmin söz dilimizdə elə bu mənada işlənilir. Nümunələr: [https://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2019_6075.pdf tarixçi Elşən Mirişli "Türküstan" qəzetində: "Monqol '''istilası''' Türk alə­minin simasını dəyişdirdi."]; [https://books.google.lt/books?id=79zJDQAAQBAJ&pg=PA164&lpg=PA164&dq=monqollar%C4%B1n+istilas%C4%B1&source=bl&ots=vHnClPouRg&sig=ACfU3U1KGkFSFE87z7f9tBs8-s-E2-ckfA&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiqscvDqaj2AhXpxIsKHT-4AMgQ6AF6BAgOEAM#v=onepage&q=monqollar%C4%B1n%20istilas%C4%B1&f=false Azərbaycan ədəbi dilinin tarixi, s. 161: "monqol '''istilası''' başlanır"]; [https://azertag.az/xeber/2030966 AzərTac məqaləsi: "Səfir vurğulayıb ki, bu oğulların '''istilaçı''' olmadığını, onların öz evlərinə qayıtdıqlarını anlamaq çox vacibdir"]; [https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/970775 tarixçi Vidadi Umudlu, "Academic Journal of History and Idea": "Qafqazı '''istila''' etməyə çalışan Rusiya"]; [https://files.preslib.az/site/karabakh/gl1.pdf AMEA-nın Tarix İnstitutu, "Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi" s. 18: "tez-tez İran şahlarının '''istilası''' ilə üzləşən bəzi Azərbaycan xanları"]; [https://president.az/az/articles/view/53513 İlham Əliyev Füzuli rayon ictimaiyyətinin nümayəndələri ilə görüş zamanı: "Tarixdə müharibələr çox olub, münaqişələr olub, elə hallar olub ki, xalqlar '''istila''' ilə, işğalla barışmış olublar, boyunlarını büküb əyilmiş olublar."] Hazırda baş verən istila çərçivəsində Rusiya Ukrayna ərazisinə dörd (şimal, şərq, şimal-şərq və cənub) tərəfdən hücum edir və nəticədə Ukraynanın torpaqları Rusiyanın işğalı altında qalır. Necə ki, Rusiyanın 2014 istilası şərqi və cənubi hücumlardan ibarət idi və həmin istilanın nəticəsində Krım və Donetsklə Luqanskın hissələri ilhaq/işğal altında qalıblar. Yəni, iki tərəfli hücumdan ibarət olan ilk böyük istila 2014-də baş verib, nəticəsi olan işğal isə günümüzə qədər davam edir. Bu məqalə ümumiyyətlə, hələlik şükür ki, davamlı işğal haqqında yox, məhz hazırda davam edən istila haqqındadır. — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 22:10, 2 mart 2022 (UTC) :İstila sözü yoxdur demədim, ümumişlək deyil dedim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:28, 3 mart 2022 (UTC) ::"İşğalı" olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:44, 3 mart 2022 (UTC) :: Məncə, göstərdiyim mənbələr (onların arasında həm akademik, həm də qeyi-akademik, həm şifahi, həm də yazılı mənbələr var) onu göstərir ki, həmin söz yətərincə ümumişləkdir. Sübut etmək çalışdığım bu idi, sözün mövcudluğu yox (elə halda tək bir lüğətə istinad yətər olacaqdı). — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 23:58, 3 mart 2022 (UTC) :::Peşəsi tarixçi olan şəxslərdən sitatlardan və akademik mənbələrdənnümunə gətirməklə bir sözə ümumişlək demək olmaz. Məs. "Mədaxil" sözü ilə bağlı onlarla mənbəgöstərə bilərəm, amma bu onu ümumişlək etməz. Onun bənzəri "gəlir" isə hərkəs tərəfindən istifadə olunan sözdür, ümumişləkdir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:29, 4 mart 2022 (UTC) {{u|Dr.Wiki54}}, ümumişlək söz işlətmək zərurətində deyilik, tarixçilərin işlətdiyi sözlər daha uyğundur bir ensiklopediya üçün. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:06, 4 mart 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], sizinlə eyni fikirdə deyiləm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:22, 4 mart 2022 (UTC) Göstərdiyim mənbələrə baxsanız, həmin söz tarixçilərdən başqa siyasətçilər tərəfindən və publisistik üslubda işlədildiyini görəcəksiniz. — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 00:39, 5 mart 2022 (UTC) ::Adlandırma zamanı hamı tərəfindən başa düşülən, anlaşıqlı və ən əsas da axtarışa verilən versiyaya üstünlük verilir. Buna görə də ümumişlək sözlərə üstünlük verilməldir. Amma ''istila'' sözünə gəldikdə ümumişlək sözdür. Çünki bu söz <u>hələ ki</u> arxaikləşməyib. Əsas mövzuya, məqalənin adına gəldikdə isə indiki halda məncə də ən uyğun variant "Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)"-dır. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 10:30, 9 mart 2022 (UTC) :::Hörmətli həmkarlar, {{re|Dr.Wiki54|Solavirum|Toghrul R|Sura Shukurlu|Araz Yaquboglu}} etiraz etmirsinizsə, məqalənin adını '''Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)''' adlandıraq. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 22:01, 15 mart 2022 (UTC) Salamlar. Məncə məqalənin adı "Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsi (2022)" olmalıdır. Heç bir Vikidə, hətta Ukraynanın öz Vikisində belə bu məqalədə "işğal" sözü yoxdur. Qərbi Avropa dillərində "İnvasion", slavyan dillərində "Вторжение (rus)", "вторгнення(uk)" kimi gedib. Bu sözlərin də dilimizə ən adekvat tərcüməsi məncə elə "hərbi müdaxilə"dir. Necə olur ki, 10 noyabr 2020-si il bəyanatına qədər [[Dağlıq Qarabağın ətrafında Ermənistan işğalı altında olan Azərbaycan əraziləri]] məqaləsinin adında "işğal" sözü yox idi. Halbuki, Azərbaycan və bəzi digər ölkələr bu faktı rəsmən işğal kimi tanıyırdi. Bir də ki, "Ukraynanı işğal etməsi" o mənanı verir ki, Ukrayna tamamilə işğal edilib. Halbuki yalnız müəyyən ərazilər işğal edilmiş sayıla bilər. Müharibənin nəticəsi də hələ bəlli deyil. [[İstifadəçi:Aksar|Aksar]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aksar|müzakirə]]) 09:17, 9 mart 2022 (UTC) Məncə, "Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsi (2022)", "Rusiya-Ukrayna müharibəsi (2022)" və ya əvvəl təklif etdiyim "Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)" adların hərəsi indikindən daha uyğundur. Məsələdən xəbərsiz olan bir adam indiki adını oxuyub, Ukraynanın bütövlüyü işğal altında olduğunu zənn edəcək. Hazırda Çernobıl ərazisi, Xerson, Donetsk və Luhansk bölgələrin hissələri, Krım və bir neçə kiçik ərazilər işğal altındadır. Lviv, Volın, Odessa və s. işğal altında deyil. Buna görə ümumi "Ukrayna işğalından" danışmaq səhvdir. — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 13:44, 11 mart 2022 (UTC) *Mən də "Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsi (2022)" və "Rusiya-Ukrayna müharibəsi (2022)" adlandırmaları ilə razıyam. İşğal və istila kimi adlandırmalar düzgün deyil, çünki Rusiya Ukraynanı işğal edərək öz ərazisinə qatmaq üçün deyil, Ukrayna hakimiyyətində dəyişiklik məqsədilə bu müharibəni başladıb.— [[İstifadəçi:Verman1|Thunder Storm]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Verman1|müzakirə]]) 07:45, 28 mart 2022 (UTC) Hazırda Azərbaycan dilli KİV-lərin böyük hissəsi ''Rusiya-Ukrayna müharibəsi'' işlədir. Həmin kontekstdə işğal sözü də qeyd olunur, halbuki "Rusiyanın Ukraynanı işğalı" ifadəsi demək olar ki, ancaq Vikipediyada işlənilir. — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 20:00, 22 aprel 2022 (UTC) :{{u|Dr.Wiki54}}, {{U|Solavirum}}, {{U|Toghrul R}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|Araz Yaquboglu}}, salam. Məncə, bu adlandırma neytrallığı pozur və indiki halda doğru da deyil. İngilis vikisi "invasion" qeyd edib. Baxmayaraq ki, tr viki "müdahelesi" yox, "işğalı" yazıb. Hesab edirəm ki, düz deyil. [[:tr:Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'ı işgali|Bu məqaləni]] məsələn, işğal olduğu halda, "müdahelesi" adlandırmışdılar. [https://obastan.com/invasion/892586 "İnvasion" "işğal" demək deyil.] En wikiyə uyğun adlandırmaq lazımdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:45, 28 iyun 2022 (UTC) ::Mən öz fikrimdə qalıram. Məqalənin adını dəyişmək lazımdır, "istila" sözü də uyğun adlandırmadır. Bu fikrə əks-arqument göstərən yoxdur, sadəcə "məncə elə deyil" kimi ifadələr işlənir, bu da konsensus quruculuğuna ziyandır. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 01:45, 30 iyun 2022 (UTC) :::{{U|Solavirum}}, görünən odur ki, müzakirəyə qoşulan olmayacaq. Dediyiniz versiya da uyğundur, "istilası" da ola bilər, ancaq mən "hərbi müdaxiləsi" olaraq adlanırılmasını təklif edərdim. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 22:24, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Hərbi müdaxiləsi olaraq dəyişdirilməsində problem görmürəm. Hər fərqli düşünəni konsensus quruculuğuna ziddir adı ilə "çıxdaş etmək" düz deyil. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:36, 23 iyul 2022 (UTC) :::::KİV-lərdə işlənən formada "müharibəsi" ya da "qarşıdurması" da adlandırmaq olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 22:38, 23 iyul 2022 (UTC) ::::::''İstila'' sözü niyə ümumişlək söz deyil ki? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 22:41, 23 iyul 2022 (UTC) :::::::Bəzi mənbələrdə Ukrayna müharibəsi gedir. Buna münasibətiniz necədir? {{U|Dr.Wiki54}}, {{U|dancewithdevil}}. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:48, 24 iyul 2022 (UTC) ::::::::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], müharibə hazırda istifadə oluna bilər. Başlanğıcda Ukrayna hücum etmirdi, müdafiə edirdi. Ancaq indi qarşılıqlı hücum var. Ona görə müharibə də olar. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:07, 24 iyul 2022 (UTC) fkledv47za0trl0qu60bd710jgdgjsd 6547086 6546974 2022-07-24T13:14:05Z Dancewithdevil 136647 /* Adlandırma */ Cavab wikitext text/x-wiki {{müzakirə}} == Adlandırma == {{U|Araz Yaquboglu}}, {{U|Solavirum}}, {{U|Toghrul R}} salam. Müzakirəsiz falan bu məqalənin adı "istila" olaraq dəyişdirilib. İstila sözü bizim dildə ümumişlək söz deyil. Ya bu məqalənin adı əvvəl olduğu kimi "işğal edilməsi" olmalıdır, ya da üç meymun misalı ultra tərəfsiz olaraq "hərbi müdaxiləsi" olmalıdır. Siz necə düşünürsünüz? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:14, 27 fevral 2022 (UTC) :Təkliflərim: "[https://obastan.com/occupation/895601/?l=az işğalı]" ("Russian occupation" ifadəsindən götürərək), "[https://obastan.com/invasion/892586/?l=az hücumu]" ("Russian invasion" ifadəsindən götürərək), və ya "[https://obastan.com/%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5/798974/?l=az müdaxiləsi]" ("Вторжение России" ifadəsindən götürərək) --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:57, 27 fevral 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], qatılıram. "Hücumu" ən neytralı olsa da, faktik bu işğal halıdır. Ona görə məncə "işğalı" olmalıdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 21:56, 27 fevral 2022 (UTC) :Salam. Bu, işğaldır təbii ki — <code>Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)</code> <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 28 fevral 2022 (UTC) ::İşğalı bir az elə səslənir ki, işğal edib artıq. Daha dəqiq ad müharibə bitəndən sonra olacaq. ''Hücumu'' fikrimcə. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:10, 28 fevral 2022 (UTC) Salam. Burda istila sözünü ''invasion'' mənasında işlətdim. Həmin söz dilimizdə elə bu mənada işlənilir. Nümunələr: [https://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2019_6075.pdf tarixçi Elşən Mirişli "Türküstan" qəzetində: "Monqol '''istilası''' Türk alə­minin simasını dəyişdirdi."]; [https://books.google.lt/books?id=79zJDQAAQBAJ&pg=PA164&lpg=PA164&dq=monqollar%C4%B1n+istilas%C4%B1&source=bl&ots=vHnClPouRg&sig=ACfU3U1KGkFSFE87z7f9tBs8-s-E2-ckfA&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiqscvDqaj2AhXpxIsKHT-4AMgQ6AF6BAgOEAM#v=onepage&q=monqollar%C4%B1n%20istilas%C4%B1&f=false Azərbaycan ədəbi dilinin tarixi, s. 161: "monqol '''istilası''' başlanır"]; [https://azertag.az/xeber/2030966 AzərTac məqaləsi: "Səfir vurğulayıb ki, bu oğulların '''istilaçı''' olmadığını, onların öz evlərinə qayıtdıqlarını anlamaq çox vacibdir"]; [https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/970775 tarixçi Vidadi Umudlu, "Academic Journal of History and Idea": "Qafqazı '''istila''' etməyə çalışan Rusiya"]; [https://files.preslib.az/site/karabakh/gl1.pdf AMEA-nın Tarix İnstitutu, "Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi" s. 18: "tez-tez İran şahlarının '''istilası''' ilə üzləşən bəzi Azərbaycan xanları"]; [https://president.az/az/articles/view/53513 İlham Əliyev Füzuli rayon ictimaiyyətinin nümayəndələri ilə görüş zamanı: "Tarixdə müharibələr çox olub, münaqişələr olub, elə hallar olub ki, xalqlar '''istila''' ilə, işğalla barışmış olublar, boyunlarını büküb əyilmiş olublar."] Hazırda baş verən istila çərçivəsində Rusiya Ukrayna ərazisinə dörd (şimal, şərq, şimal-şərq və cənub) tərəfdən hücum edir və nəticədə Ukraynanın torpaqları Rusiyanın işğalı altında qalır. Necə ki, Rusiyanın 2014 istilası şərqi və cənubi hücumlardan ibarət idi və həmin istilanın nəticəsində Krım və Donetsklə Luqanskın hissələri ilhaq/işğal altında qalıblar. Yəni, iki tərəfli hücumdan ibarət olan ilk böyük istila 2014-də baş verib, nəticəsi olan işğal isə günümüzə qədər davam edir. Bu məqalə ümumiyyətlə, hələlik şükür ki, davamlı işğal haqqında yox, məhz hazırda davam edən istila haqqındadır. — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 22:10, 2 mart 2022 (UTC) :İstila sözü yoxdur demədim, ümumişlək deyil dedim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:28, 3 mart 2022 (UTC) ::"İşğalı" olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:44, 3 mart 2022 (UTC) :: Məncə, göstərdiyim mənbələr (onların arasında həm akademik, həm də qeyi-akademik, həm şifahi, həm də yazılı mənbələr var) onu göstərir ki, həmin söz yətərincə ümumişləkdir. Sübut etmək çalışdığım bu idi, sözün mövcudluğu yox (elə halda tək bir lüğətə istinad yətər olacaqdı). — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 23:58, 3 mart 2022 (UTC) :::Peşəsi tarixçi olan şəxslərdən sitatlardan və akademik mənbələrdənnümunə gətirməklə bir sözə ümumişlək demək olmaz. Məs. "Mədaxil" sözü ilə bağlı onlarla mənbəgöstərə bilərəm, amma bu onu ümumişlək etməz. Onun bənzəri "gəlir" isə hərkəs tərəfindən istifadə olunan sözdür, ümumişləkdir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:29, 4 mart 2022 (UTC) {{u|Dr.Wiki54}}, ümumişlək söz işlətmək zərurətində deyilik, tarixçilərin işlətdiyi sözlər daha uyğundur bir ensiklopediya üçün. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:06, 4 mart 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], sizinlə eyni fikirdə deyiləm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:22, 4 mart 2022 (UTC) Göstərdiyim mənbələrə baxsanız, həmin söz tarixçilərdən başqa siyasətçilər tərəfindən və publisistik üslubda işlədildiyini görəcəksiniz. — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 00:39, 5 mart 2022 (UTC) ::Adlandırma zamanı hamı tərəfindən başa düşülən, anlaşıqlı və ən əsas da axtarışa verilən versiyaya üstünlük verilir. Buna görə də ümumişlək sözlərə üstünlük verilməldir. Amma ''istila'' sözünə gəldikdə ümumişlək sözdür. Çünki bu söz <u>hələ ki</u> arxaikləşməyib. Əsas mövzuya, məqalənin adına gəldikdə isə indiki halda məncə də ən uyğun variant "Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)"-dır. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 10:30, 9 mart 2022 (UTC) :::Hörmətli həmkarlar, {{re|Dr.Wiki54|Solavirum|Toghrul R|Sura Shukurlu|Araz Yaquboglu}} etiraz etmirsinizsə, məqalənin adını '''Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)''' adlandıraq. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 22:01, 15 mart 2022 (UTC) Salamlar. Məncə məqalənin adı "Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsi (2022)" olmalıdır. Heç bir Vikidə, hətta Ukraynanın öz Vikisində belə bu məqalədə "işğal" sözü yoxdur. Qərbi Avropa dillərində "İnvasion", slavyan dillərində "Вторжение (rus)", "вторгнення(uk)" kimi gedib. Bu sözlərin də dilimizə ən adekvat tərcüməsi məncə elə "hərbi müdaxilə"dir. Necə olur ki, 10 noyabr 2020-si il bəyanatına qədər [[Dağlıq Qarabağın ətrafında Ermənistan işğalı altında olan Azərbaycan əraziləri]] məqaləsinin adında "işğal" sözü yox idi. Halbuki, Azərbaycan və bəzi digər ölkələr bu faktı rəsmən işğal kimi tanıyırdi. Bir də ki, "Ukraynanı işğal etməsi" o mənanı verir ki, Ukrayna tamamilə işğal edilib. Halbuki yalnız müəyyən ərazilər işğal edilmiş sayıla bilər. Müharibənin nəticəsi də hələ bəlli deyil. [[İstifadəçi:Aksar|Aksar]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aksar|müzakirə]]) 09:17, 9 mart 2022 (UTC) Məncə, "Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsi (2022)", "Rusiya-Ukrayna müharibəsi (2022)" və ya əvvəl təklif etdiyim "Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)" adların hərəsi indikindən daha uyğundur. Məsələdən xəbərsiz olan bir adam indiki adını oxuyub, Ukraynanın bütövlüyü işğal altında olduğunu zənn edəcək. Hazırda Çernobıl ərazisi, Xerson, Donetsk və Luhansk bölgələrin hissələri, Krım və bir neçə kiçik ərazilər işğal altındadır. Lviv, Volın, Odessa və s. işğal altında deyil. Buna görə ümumi "Ukrayna işğalından" danışmaq səhvdir. — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 13:44, 11 mart 2022 (UTC) *Mən də "Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsi (2022)" və "Rusiya-Ukrayna müharibəsi (2022)" adlandırmaları ilə razıyam. İşğal və istila kimi adlandırmalar düzgün deyil, çünki Rusiya Ukraynanı işğal edərək öz ərazisinə qatmaq üçün deyil, Ukrayna hakimiyyətində dəyişiklik məqsədilə bu müharibəni başladıb.— [[İstifadəçi:Verman1|Thunder Storm]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Verman1|müzakirə]]) 07:45, 28 mart 2022 (UTC) Hazırda Azərbaycan dilli KİV-lərin böyük hissəsi ''Rusiya-Ukrayna müharibəsi'' işlədir. Həmin kontekstdə işğal sözü də qeyd olunur, halbuki "Rusiyanın Ukraynanı işğalı" ifadəsi demək olar ki, ancaq Vikipediyada işlənilir. — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 20:00, 22 aprel 2022 (UTC) :{{u|Dr.Wiki54}}, {{U|Solavirum}}, {{U|Toghrul R}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|Araz Yaquboglu}}, salam. Məncə, bu adlandırma neytrallığı pozur və indiki halda doğru da deyil. İngilis vikisi "invasion" qeyd edib. Baxmayaraq ki, tr viki "müdahelesi" yox, "işğalı" yazıb. Hesab edirəm ki, düz deyil. [[:tr:Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'ı işgali|Bu məqaləni]] məsələn, işğal olduğu halda, "müdahelesi" adlandırmışdılar. [https://obastan.com/invasion/892586 "İnvasion" "işğal" demək deyil.] En wikiyə uyğun adlandırmaq lazımdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:45, 28 iyun 2022 (UTC) ::Mən öz fikrimdə qalıram. Məqalənin adını dəyişmək lazımdır, "istila" sözü də uyğun adlandırmadır. Bu fikrə əks-arqument göstərən yoxdur, sadəcə "məncə elə deyil" kimi ifadələr işlənir, bu da konsensus quruculuğuna ziyandır. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 01:45, 30 iyun 2022 (UTC) :::{{U|Solavirum}}, görünən odur ki, müzakirəyə qoşulan olmayacaq. Dediyiniz versiya da uyğundur, "istilası" da ola bilər, ancaq mən "hərbi müdaxiləsi" olaraq adlanırılmasını təklif edərdim. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 22:24, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Hərbi müdaxiləsi olaraq dəyişdirilməsində problem görmürəm. Hər fərqli düşünəni konsensus quruculuğuna ziddir adı ilə "çıxdaş etmək" düz deyil. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:36, 23 iyul 2022 (UTC) :::::KİV-lərdə işlənən formada "müharibəsi" ya da "qarşıdurması" da adlandırmaq olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 22:38, 23 iyul 2022 (UTC) ::::::''İstila'' sözü niyə ümumişlək söz deyil ki? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 22:41, 23 iyul 2022 (UTC) :::::::Bəzi mənbələrdə Ukrayna müharibəsi gedir. Buna münasibətiniz necədir? {{U|Dr.Wiki54}}, {{U|dancewithdevil}}. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:48, 24 iyul 2022 (UTC) ::::::::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], müharibə hazırda istifadə oluna bilər. Başlanğıcda Ukrayna hücum etmirdi, müdafiə edirdi. Ancaq indi qarşılıqlı hücum var. Ona görə müharibə də olar. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:07, 24 iyul 2022 (UTC) :::::::::Bəli, olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:14, 24 iyul 2022 (UTC) ku483nvjjjpqem1wu0whea7gkk848m9 6547089 6547086 2022-07-24T13:16:16Z Sura Shukurlu 169201 /* Adlandırma */ wikitext text/x-wiki {{müzakirə}} == Adlandırma == {{U|Araz Yaquboglu}}, {{U|Solavirum}}, {{U|Toghrul R}} salam. Müzakirəsiz falan bu məqalənin adı "istila" olaraq dəyişdirilib. İstila sözü bizim dildə ümumişlək söz deyil. Ya bu məqalənin adı əvvəl olduğu kimi "işğal edilməsi" olmalıdır, ya da üç meymun misalı ultra tərəfsiz olaraq "hərbi müdaxiləsi" olmalıdır. Siz necə düşünürsünüz? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:14, 27 fevral 2022 (UTC) :Təkliflərim: "[https://obastan.com/occupation/895601/?l=az işğalı]" ("Russian occupation" ifadəsindən götürərək), "[https://obastan.com/invasion/892586/?l=az hücumu]" ("Russian invasion" ifadəsindən götürərək), və ya "[https://obastan.com/%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5/798974/?l=az müdaxiləsi]" ("Вторжение России" ifadəsindən götürərək) --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:57, 27 fevral 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], qatılıram. "Hücumu" ən neytralı olsa da, faktik bu işğal halıdır. Ona görə məncə "işğalı" olmalıdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 21:56, 27 fevral 2022 (UTC) :Salam. Bu, işğaldır təbii ki — <code>Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)</code> <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 28 fevral 2022 (UTC) ::İşğalı bir az elə səslənir ki, işğal edib artıq. Daha dəqiq ad müharibə bitəndən sonra olacaq. ''Hücumu'' fikrimcə. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:10, 28 fevral 2022 (UTC) Salam. Burda istila sözünü ''invasion'' mənasında işlətdim. Həmin söz dilimizdə elə bu mənada işlənilir. Nümunələr: [https://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2019_6075.pdf tarixçi Elşən Mirişli "Türküstan" qəzetində: "Monqol '''istilası''' Türk alə­minin simasını dəyişdirdi."]; [https://books.google.lt/books?id=79zJDQAAQBAJ&pg=PA164&lpg=PA164&dq=monqollar%C4%B1n+istilas%C4%B1&source=bl&ots=vHnClPouRg&sig=ACfU3U1KGkFSFE87z7f9tBs8-s-E2-ckfA&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiqscvDqaj2AhXpxIsKHT-4AMgQ6AF6BAgOEAM#v=onepage&q=monqollar%C4%B1n%20istilas%C4%B1&f=false Azərbaycan ədəbi dilinin tarixi, s. 161: "monqol '''istilası''' başlanır"]; [https://azertag.az/xeber/2030966 AzərTac məqaləsi: "Səfir vurğulayıb ki, bu oğulların '''istilaçı''' olmadığını, onların öz evlərinə qayıtdıqlarını anlamaq çox vacibdir"]; [https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/970775 tarixçi Vidadi Umudlu, "Academic Journal of History and Idea": "Qafqazı '''istila''' etməyə çalışan Rusiya"]; [https://files.preslib.az/site/karabakh/gl1.pdf AMEA-nın Tarix İnstitutu, "Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi" s. 18: "tez-tez İran şahlarının '''istilası''' ilə üzləşən bəzi Azərbaycan xanları"]; [https://president.az/az/articles/view/53513 İlham Əliyev Füzuli rayon ictimaiyyətinin nümayəndələri ilə görüş zamanı: "Tarixdə müharibələr çox olub, münaqişələr olub, elə hallar olub ki, xalqlar '''istila''' ilə, işğalla barışmış olublar, boyunlarını büküb əyilmiş olublar."] Hazırda baş verən istila çərçivəsində Rusiya Ukrayna ərazisinə dörd (şimal, şərq, şimal-şərq və cənub) tərəfdən hücum edir və nəticədə Ukraynanın torpaqları Rusiyanın işğalı altında qalır. Necə ki, Rusiyanın 2014 istilası şərqi və cənubi hücumlardan ibarət idi və həmin istilanın nəticəsində Krım və Donetsklə Luqanskın hissələri ilhaq/işğal altında qalıblar. Yəni, iki tərəfli hücumdan ibarət olan ilk böyük istila 2014-də baş verib, nəticəsi olan işğal isə günümüzə qədər davam edir. Bu məqalə ümumiyyətlə, hələlik şükür ki, davamlı işğal haqqında yox, məhz hazırda davam edən istila haqqındadır. — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 22:10, 2 mart 2022 (UTC) :İstila sözü yoxdur demədim, ümumişlək deyil dedim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:28, 3 mart 2022 (UTC) ::"İşğalı" olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:44, 3 mart 2022 (UTC) :: Məncə, göstərdiyim mənbələr (onların arasında həm akademik, həm də qeyi-akademik, həm şifahi, həm də yazılı mənbələr var) onu göstərir ki, həmin söz yətərincə ümumişləkdir. Sübut etmək çalışdığım bu idi, sözün mövcudluğu yox (elə halda tək bir lüğətə istinad yətər olacaqdı). — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 23:58, 3 mart 2022 (UTC) :::Peşəsi tarixçi olan şəxslərdən sitatlardan və akademik mənbələrdənnümunə gətirməklə bir sözə ümumişlək demək olmaz. Məs. "Mədaxil" sözü ilə bağlı onlarla mənbəgöstərə bilərəm, amma bu onu ümumişlək etməz. Onun bənzəri "gəlir" isə hərkəs tərəfindən istifadə olunan sözdür, ümumişləkdir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:29, 4 mart 2022 (UTC) {{u|Dr.Wiki54}}, ümumişlək söz işlətmək zərurətində deyilik, tarixçilərin işlətdiyi sözlər daha uyğundur bir ensiklopediya üçün. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:06, 4 mart 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], sizinlə eyni fikirdə deyiləm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:22, 4 mart 2022 (UTC) Göstərdiyim mənbələrə baxsanız, həmin söz tarixçilərdən başqa siyasətçilər tərəfindən və publisistik üslubda işlədildiyini görəcəksiniz. — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 00:39, 5 mart 2022 (UTC) ::Adlandırma zamanı hamı tərəfindən başa düşülən, anlaşıqlı və ən əsas da axtarışa verilən versiyaya üstünlük verilir. Buna görə də ümumişlək sözlərə üstünlük verilməldir. Amma ''istila'' sözünə gəldikdə ümumişlək sözdür. Çünki bu söz <u>hələ ki</u> arxaikləşməyib. Əsas mövzuya, məqalənin adına gəldikdə isə indiki halda məncə də ən uyğun variant "Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)"-dır. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 10:30, 9 mart 2022 (UTC) :::Hörmətli həmkarlar, {{re|Dr.Wiki54|Solavirum|Toghrul R|Sura Shukurlu|Araz Yaquboglu}} etiraz etmirsinizsə, məqalənin adını '''Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)''' adlandıraq. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 22:01, 15 mart 2022 (UTC) Salamlar. Məncə məqalənin adı "Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsi (2022)" olmalıdır. Heç bir Vikidə, hətta Ukraynanın öz Vikisində belə bu məqalədə "işğal" sözü yoxdur. Qərbi Avropa dillərində "İnvasion", slavyan dillərində "Вторжение (rus)", "вторгнення(uk)" kimi gedib. Bu sözlərin də dilimizə ən adekvat tərcüməsi məncə elə "hərbi müdaxilə"dir. Necə olur ki, 10 noyabr 2020-si il bəyanatına qədər [[Dağlıq Qarabağın ətrafında Ermənistan işğalı altında olan Azərbaycan əraziləri]] məqaləsinin adında "işğal" sözü yox idi. Halbuki, Azərbaycan və bəzi digər ölkələr bu faktı rəsmən işğal kimi tanıyırdi. Bir də ki, "Ukraynanı işğal etməsi" o mənanı verir ki, Ukrayna tamamilə işğal edilib. Halbuki yalnız müəyyən ərazilər işğal edilmiş sayıla bilər. Müharibənin nəticəsi də hələ bəlli deyil. [[İstifadəçi:Aksar|Aksar]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aksar|müzakirə]]) 09:17, 9 mart 2022 (UTC) Məncə, "Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsi (2022)", "Rusiya-Ukrayna müharibəsi (2022)" və ya əvvəl təklif etdiyim "Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)" adların hərəsi indikindən daha uyğundur. Məsələdən xəbərsiz olan bir adam indiki adını oxuyub, Ukraynanın bütövlüyü işğal altında olduğunu zənn edəcək. Hazırda Çernobıl ərazisi, Xerson, Donetsk və Luhansk bölgələrin hissələri, Krım və bir neçə kiçik ərazilər işğal altındadır. Lviv, Volın, Odessa və s. işğal altında deyil. Buna görə ümumi "Ukrayna işğalından" danışmaq səhvdir. — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 13:44, 11 mart 2022 (UTC) *Mən də "Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsi (2022)" və "Rusiya-Ukrayna müharibəsi (2022)" adlandırmaları ilə razıyam. İşğal və istila kimi adlandırmalar düzgün deyil, çünki Rusiya Ukraynanı işğal edərək öz ərazisinə qatmaq üçün deyil, Ukrayna hakimiyyətində dəyişiklik məqsədilə bu müharibəni başladıb.— [[İstifadəçi:Verman1|Thunder Storm]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Verman1|müzakirə]]) 07:45, 28 mart 2022 (UTC) Hazırda Azərbaycan dilli KİV-lərin böyük hissəsi ''Rusiya-Ukrayna müharibəsi'' işlədir. Həmin kontekstdə işğal sözü də qeyd olunur, halbuki "Rusiyanın Ukraynanı işğalı" ifadəsi demək olar ki, ancaq Vikipediyada işlənilir. — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 20:00, 22 aprel 2022 (UTC) :{{u|Dr.Wiki54}}, {{U|Solavirum}}, {{U|Toghrul R}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|Araz Yaquboglu}}, salam. Məncə, bu adlandırma neytrallığı pozur və indiki halda doğru da deyil. İngilis vikisi "invasion" qeyd edib. Baxmayaraq ki, tr viki "müdahelesi" yox, "işğalı" yazıb. Hesab edirəm ki, düz deyil. [[:tr:Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'ı işgali|Bu məqaləni]] məsələn, işğal olduğu halda, "müdahelesi" adlandırmışdılar. [https://obastan.com/invasion/892586 "İnvasion" "işğal" demək deyil.] En wikiyə uyğun adlandırmaq lazımdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:45, 28 iyun 2022 (UTC) ::Mən öz fikrimdə qalıram. Məqalənin adını dəyişmək lazımdır, "istila" sözü də uyğun adlandırmadır. Bu fikrə əks-arqument göstərən yoxdur, sadəcə "məncə elə deyil" kimi ifadələr işlənir, bu da konsensus quruculuğuna ziyandır. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 01:45, 30 iyun 2022 (UTC) :::{{U|Solavirum}}, görünən odur ki, müzakirəyə qoşulan olmayacaq. Dediyiniz versiya da uyğundur, "istilası" da ola bilər, ancaq mən "hərbi müdaxiləsi" olaraq adlanırılmasını təklif edərdim. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 22:24, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Hərbi müdaxiləsi olaraq dəyişdirilməsində problem görmürəm. Hər fərqli düşünəni konsensus quruculuğuna ziddir adı ilə "çıxdaş etmək" düz deyil. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:36, 23 iyul 2022 (UTC) :::::KİV-lərdə işlənən formada "müharibəsi" ya da "qarşıdurması" da adlandırmaq olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 22:38, 23 iyul 2022 (UTC) ::::::''İstila'' sözü niyə ümumişlək söz deyil ki? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 22:41, 23 iyul 2022 (UTC) :::::::Bəzi mənbələrdə Ukrayna müharibəsi gedir. Buna münasibətiniz necədir? {{U|Dr.Wiki54}}, {{U|dancewithdevil}}. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:48, 24 iyul 2022 (UTC) ::::::::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], müharibə hazırda istifadə oluna bilər. Başlanğıcda Ukrayna hücum etmirdi, müdafiə edirdi. Ancaq indi qarşılıqlı hücum var. Ona görə müharibə də olar. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:07, 24 iyul 2022 (UTC) :::::::::Bəli, olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:14, 24 iyul 2022 (UTC) ::::::::::Bəlkə "Rusiya-Ukrayna müharibəsi"? 7rxxrz8qmnehts7lvi6a7qs3u8v5bzx 6547090 6547089 2022-07-24T13:16:28Z Sura Shukurlu 169201 /* Adlandırma */ wikitext text/x-wiki {{müzakirə}} == Adlandırma == {{U|Araz Yaquboglu}}, {{U|Solavirum}}, {{U|Toghrul R}} salam. Müzakirəsiz falan bu məqalənin adı "istila" olaraq dəyişdirilib. İstila sözü bizim dildə ümumişlək söz deyil. Ya bu məqalənin adı əvvəl olduğu kimi "işğal edilməsi" olmalıdır, ya da üç meymun misalı ultra tərəfsiz olaraq "hərbi müdaxiləsi" olmalıdır. Siz necə düşünürsünüz? - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:14, 27 fevral 2022 (UTC) :Təkliflərim: "[https://obastan.com/occupation/895601/?l=az işğalı]" ("Russian occupation" ifadəsindən götürərək), "[https://obastan.com/invasion/892586/?l=az hücumu]" ("Russian invasion" ifadəsindən götürərək), və ya "[https://obastan.com/%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5/798974/?l=az müdaxiləsi]" ("Вторжение России" ifadəsindən götürərək) --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:57, 27 fevral 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], qatılıram. "Hücumu" ən neytralı olsa da, faktik bu işğal halıdır. Ona görə məncə "işğalı" olmalıdır. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 21:56, 27 fevral 2022 (UTC) :Salam. Bu, işğaldır təbii ki — <code>Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)</code> <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 06:28, 28 fevral 2022 (UTC) ::İşğalı bir az elə səslənir ki, işğal edib artıq. Daha dəqiq ad müharibə bitəndən sonra olacaq. ''Hücumu'' fikrimcə. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 07:10, 28 fevral 2022 (UTC) Salam. Burda istila sözünü ''invasion'' mənasında işlətdim. Həmin söz dilimizdə elə bu mənada işlənilir. Nümunələr: [https://www.elibrary.az/docs/qazet/qzt2019_6075.pdf tarixçi Elşən Mirişli "Türküstan" qəzetində: "Monqol '''istilası''' Türk alə­minin simasını dəyişdirdi."]; [https://books.google.lt/books?id=79zJDQAAQBAJ&pg=PA164&lpg=PA164&dq=monqollar%C4%B1n+istilas%C4%B1&source=bl&ots=vHnClPouRg&sig=ACfU3U1KGkFSFE87z7f9tBs8-s-E2-ckfA&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiqscvDqaj2AhXpxIsKHT-4AMgQ6AF6BAgOEAM#v=onepage&q=monqollar%C4%B1n%20istilas%C4%B1&f=false Azərbaycan ədəbi dilinin tarixi, s. 161: "monqol '''istilası''' başlanır"]; [https://azertag.az/xeber/2030966 AzərTac məqaləsi: "Səfir vurğulayıb ki, bu oğulların '''istilaçı''' olmadığını, onların öz evlərinə qayıtdıqlarını anlamaq çox vacibdir"]; [https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/970775 tarixçi Vidadi Umudlu, "Academic Journal of History and Idea": "Qafqazı '''istila''' etməyə çalışan Rusiya"]; [https://files.preslib.az/site/karabakh/gl1.pdf AMEA-nın Tarix İnstitutu, "Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi" s. 18: "tez-tez İran şahlarının '''istilası''' ilə üzləşən bəzi Azərbaycan xanları"]; [https://president.az/az/articles/view/53513 İlham Əliyev Füzuli rayon ictimaiyyətinin nümayəndələri ilə görüş zamanı: "Tarixdə müharibələr çox olub, münaqişələr olub, elə hallar olub ki, xalqlar '''istila''' ilə, işğalla barışmış olublar, boyunlarını büküb əyilmiş olublar."] Hazırda baş verən istila çərçivəsində Rusiya Ukrayna ərazisinə dörd (şimal, şərq, şimal-şərq və cənub) tərəfdən hücum edir və nəticədə Ukraynanın torpaqları Rusiyanın işğalı altında qalır. Necə ki, Rusiyanın 2014 istilası şərqi və cənubi hücumlardan ibarət idi və həmin istilanın nəticəsində Krım və Donetsklə Luqanskın hissələri ilhaq/işğal altında qalıblar. Yəni, iki tərəfli hücumdan ibarət olan ilk böyük istila 2014-də baş verib, nəticəsi olan işğal isə günümüzə qədər davam edir. Bu məqalə ümumiyyətlə, hələlik şükür ki, davamlı işğal haqqında yox, məhz hazırda davam edən istila haqqındadır. — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 22:10, 2 mart 2022 (UTC) :İstila sözü yoxdur demədim, ümumişlək deyil dedim. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 20:28, 3 mart 2022 (UTC) ::"İşğalı" olmalıdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:44, 3 mart 2022 (UTC) :: Məncə, göstərdiyim mənbələr (onların arasında həm akademik, həm də qeyi-akademik, həm şifahi, həm də yazılı mənbələr var) onu göstərir ki, həmin söz yətərincə ümumişləkdir. Sübut etmək çalışdığım bu idi, sözün mövcudluğu yox (elə halda tək bir lüğətə istinad yətər olacaqdı). — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 23:58, 3 mart 2022 (UTC) :::Peşəsi tarixçi olan şəxslərdən sitatlardan və akademik mənbələrdənnümunə gətirməklə bir sözə ümumişlək demək olmaz. Məs. "Mədaxil" sözü ilə bağlı onlarla mənbəgöstərə bilərəm, amma bu onu ümumişlək etməz. Onun bənzəri "gəlir" isə hərkəs tərəfindən istifadə olunan sözdür, ümumişləkdir. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 16:29, 4 mart 2022 (UTC) {{u|Dr.Wiki54}}, ümumişlək söz işlətmək zərurətində deyilik, tarixçilərin işlətdiyi sözlər daha uyğundur bir ensiklopediya üçün. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:06, 4 mart 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], sizinlə eyni fikirdə deyiləm. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 17:22, 4 mart 2022 (UTC) Göstərdiyim mənbələrə baxsanız, həmin söz tarixçilərdən başqa siyasətçilər tərəfindən və publisistik üslubda işlədildiyini görəcəksiniz. — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 00:39, 5 mart 2022 (UTC) ::Adlandırma zamanı hamı tərəfindən başa düşülən, anlaşıqlı və ən əsas da axtarışa verilən versiyaya üstünlük verilir. Buna görə də ümumişlək sözlərə üstünlük verilməldir. Amma ''istila'' sözünə gəldikdə ümumişlək sözdür. Çünki bu söz <u>hələ ki</u> arxaikləşməyib. Əsas mövzuya, məqalənin adına gəldikdə isə indiki halda məncə də ən uyğun variant "Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)"-dır. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 10:30, 9 mart 2022 (UTC) :::Hörmətli həmkarlar, {{re|Dr.Wiki54|Solavirum|Toghrul R|Sura Shukurlu|Araz Yaquboglu}} etiraz etmirsinizsə, məqalənin adını '''Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)''' adlandıraq. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 22:01, 15 mart 2022 (UTC) Salamlar. Məncə məqalənin adı "Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsi (2022)" olmalıdır. Heç bir Vikidə, hətta Ukraynanın öz Vikisində belə bu məqalədə "işğal" sözü yoxdur. Qərbi Avropa dillərində "İnvasion", slavyan dillərində "Вторжение (rus)", "вторгнення(uk)" kimi gedib. Bu sözlərin də dilimizə ən adekvat tərcüməsi məncə elə "hərbi müdaxilə"dir. Necə olur ki, 10 noyabr 2020-si il bəyanatına qədər [[Dağlıq Qarabağın ətrafında Ermənistan işğalı altında olan Azərbaycan əraziləri]] məqaləsinin adında "işğal" sözü yox idi. Halbuki, Azərbaycan və bəzi digər ölkələr bu faktı rəsmən işğal kimi tanıyırdi. Bir də ki, "Ukraynanı işğal etməsi" o mənanı verir ki, Ukrayna tamamilə işğal edilib. Halbuki yalnız müəyyən ərazilər işğal edilmiş sayıla bilər. Müharibənin nəticəsi də hələ bəlli deyil. [[İstifadəçi:Aksar|Aksar]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aksar|müzakirə]]) 09:17, 9 mart 2022 (UTC) Məncə, "Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsi (2022)", "Rusiya-Ukrayna müharibəsi (2022)" və ya əvvəl təklif etdiyim "Rusiyanın Ukraynanı istila etməsi (2022)" adların hərəsi indikindən daha uyğundur. Məsələdən xəbərsiz olan bir adam indiki adını oxuyub, Ukraynanın bütövlüyü işğal altında olduğunu zənn edəcək. Hazırda Çernobıl ərazisi, Xerson, Donetsk və Luhansk bölgələrin hissələri, Krım və bir neçə kiçik ərazilər işğal altındadır. Lviv, Volın, Odessa və s. işğal altında deyil. Buna görə ümumi "Ukrayna işğalından" danışmaq səhvdir. — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 13:44, 11 mart 2022 (UTC) *Mən də "Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsi (2022)" və "Rusiya-Ukrayna müharibəsi (2022)" adlandırmaları ilə razıyam. İşğal və istila kimi adlandırmalar düzgün deyil, çünki Rusiya Ukraynanı işğal edərək öz ərazisinə qatmaq üçün deyil, Ukrayna hakimiyyətində dəyişiklik məqsədilə bu müharibəni başladıb.— [[İstifadəçi:Verman1|Thunder Storm]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Verman1|müzakirə]]) 07:45, 28 mart 2022 (UTC) Hazırda Azərbaycan dilli KİV-lərin böyük hissəsi ''Rusiya-Ukrayna müharibəsi'' işlədir. Həmin kontekstdə işğal sözü də qeyd olunur, halbuki "Rusiyanın Ukraynanı işğalı" ifadəsi demək olar ki, ancaq Vikipediyada işlənilir. — [[İstifadəçi:Мурад 97|Мурад 97]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Мурад 97|müzakirə]]) 20:00, 22 aprel 2022 (UTC) :{{u|Dr.Wiki54}}, {{U|Solavirum}}, {{U|Toghrul R}}, {{U|Sura Shukurlu}}, {{U|Araz Yaquboglu}}, salam. Məncə, bu adlandırma neytrallığı pozur və indiki halda doğru da deyil. İngilis vikisi "invasion" qeyd edib. Baxmayaraq ki, tr viki "müdahelesi" yox, "işğalı" yazıb. Hesab edirəm ki, düz deyil. [[:tr:Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'ı işgali|Bu məqaləni]] məsələn, işğal olduğu halda, "müdahelesi" adlandırmışdılar. [https://obastan.com/invasion/892586 "İnvasion" "işğal" demək deyil.] En wikiyə uyğun adlandırmaq lazımdır. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:45, 28 iyun 2022 (UTC) ::Mən öz fikrimdə qalıram. Məqalənin adını dəyişmək lazımdır, "istila" sözü də uyğun adlandırmadır. Bu fikrə əks-arqument göstərən yoxdur, sadəcə "məncə elə deyil" kimi ifadələr işlənir, bu da konsensus quruculuğuna ziyandır. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 01:45, 30 iyun 2022 (UTC) :::{{U|Solavirum}}, görünən odur ki, müzakirəyə qoşulan olmayacaq. Dediyiniz versiya da uyğundur, "istilası" da ola bilər, ancaq mən "hərbi müdaxiləsi" olaraq adlanırılmasını təklif edərdim. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 22:24, 23 iyul 2022 (UTC) ::::Hərbi müdaxiləsi olaraq dəyişdirilməsində problem görmürəm. Hər fərqli düşünəni konsensus quruculuğuna ziddir adı ilə "çıxdaş etmək" düz deyil. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 22:36, 23 iyul 2022 (UTC) :::::KİV-lərdə işlənən formada "müharibəsi" ya da "qarşıdurması" da adlandırmaq olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 22:38, 23 iyul 2022 (UTC) ::::::''İstila'' sözü niyə ümumişlək söz deyil ki? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 22:41, 23 iyul 2022 (UTC) :::::::Bəzi mənbələrdə Ukrayna müharibəsi gedir. Buna münasibətiniz necədir? {{U|Dr.Wiki54}}, {{U|dancewithdevil}}. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 11:48, 24 iyul 2022 (UTC) ::::::::@[[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]], müharibə hazırda istifadə oluna bilər. Başlanğıcda Ukrayna hücum etmirdi, müdafiə edirdi. Ancaq indi qarşılıqlı hücum var. Ona görə müharibə də olar. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 12:07, 24 iyul 2022 (UTC) :::::::::Bəli, olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 13:14, 24 iyul 2022 (UTC) ::::::::::Bəlkə "Rusiya-Ukrayna müharibəsi"? — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 13:16, 24 iyul 2022 (UTC) 5wgwvz95c6gyt8g09fkwm0kyx5ra8l5 0 741078 6547693 6344432 2022-07-25T01:25:27Z Kwamikagami 23144 /* Üzvlər */ wikitext text/x-wiki '''Aralıq dənizi Dialoqu''' — ilk dəfə 1994-cü ildə yaradılmış [[NATO]] və [[Aralıq dənizi hövzəsi|Aralıq dənizi hövzəsinin]] yeddi ölkəsi arasında əməkdaşlıq forumu. Onun məqsədi "bütün regionda yaxşı münasibətlər və daha yaxşı qarşılıqlı anlaşma və etimad yaratmaq, regional təhlükəsizlik və sabitliyi təşviq etmək və NATO-nun siyasət və məqsədlərini aydınlaşdırmaqdır".<ref>[http://www.nato.int/issues/med-dial/index.html NATO Topics: NATO's Mediterranean Dialogue - Linking regions together] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090911100522/http://www.nato.int/issues/med-dial/index.html |date=2009-09-11 }}</ref> Dialoq NATO-nun Avropada təhlükəsizliyin Aralıq dənizində təhlükəsizlik və sabitliklə əlaqəli olduğuna dair fikirlərini əks etdirir. Bu, həmçinin Avropa–Aralıq dənizi Tərəfdaşlığını və Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının Aralıq dənizi Təşəbbüsünü gücləndirir və tamamlayır. == Üzvlər == [[Fayl:NATO partnerships.svg|240px|thumb| {{legend|#004990|NATO üzvü dövlətlər}} {{legend|#8c9618|Sülh Naminə Tərəfdaşlıq üzvləri}} {{legend|#944918|Aralıq dənizi Dialoqu ölkələri}}]] Aralıq dənizi Dialoqu əvvəlcə beş ölkə ilə fəaliyyətə başlamış, lakin zaman keçdikcə daha iki ölkə əlavə edilmişdir * {{flaqifikasiya|Misir}} (1995-ci ilin fevralında qoşulmuşdur) * {{flaqifikasiya|Əlcəzair}} (2000-ci ilin martında qoşulmuşdur) * {{flaqifikasiya|İsrail}} (1995-ci ilin fevralında qoşulmuşdur) * {{flaqifikasiya|İordaniya}} (1995-ci ilin noyabrında qoşulmuşdur) * {{flaqifikasiya|Mavritaniya}} (1995-ci ilin fevralında qoşulmuşdur) * {{flaqifikasiya|Mərakeş}} (1995-ci ilin fevralında qoşulmuşdur) * {{flaqifikasiya|Tunis}} (1995-ci ilin fevralında qoşulmuşdur) == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.nato.int/med-dial/home.htm Mediterranean Dialogue website] {{NATO}}{{Qaralama}} [[Kateqoriya:NATO siyasəti]] [[Kateqoriya:Aralıq dənizi hövzəsi]] [[Kateqoriya:1994-cü ildə siyasət]] hht9dpi0q5m8wp5xz0sz3ncv60izumb 3 741237 6547123 6546965 2022-07-24T13:28:57Z Qraf061 242998 /* Sizin üçün yeni bir ulduz! */ yeni VikiRəğbət mesajı wikitext text/x-wiki {{xg}} — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:19, 3 mart 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam həmkar. Əlavələrinizi [[Namiq Allahverdiyev (şəhid)]] adlı məqalədə edin. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:29, 3 mart 2022 (UTC) == Yeni məqalələr == Salam həmkar. Xahiş edirəm ensiklopedik olmayan məqalələr yaratmayın. O məqalələr zamanla silinir. Buradakı [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#Se%C3%A7ilmi%C5%9F_%C9%99s%C9%99rl%C9%99r '''müzakirəyə'''] də baxa bilərsiz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:04, 9 aprel 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Tireless Contributor Barnstar Hires.gif|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yorulmaz töhfəverən ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Sizin son günlər Azərbaycanca Vikipediyadakı aktiv fəaliyyətinizə görə təltif edirem . Uğurlar.! [[İstifadəçi:İlkos14|İlkos14]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İlkos14|müzakirə]]) 16:10, 27 aprel 2022 (UTC) |} == Müəllif hüququ pozuntusu == Hər vaxtınız xeyir. Siz kütləvi formada "copy-paste" məzmunla məqalələr yaradırsınız. Zəhmət olmasa, nəzərə alın ki, bu qəbildən olan məqalələr müvafiq qayda çərçivəsində silinə, habelə sizin fəaliyyətiniz də bir müddətlik məhdudlaşdırıla bilər. Zəhmət olmasa, bu məqamı gələcək məqalə tərtibatları zamanı nəzərə alarsınız. Köməyə ehtiyacınız olarsa, yardımçı olmağa hazıram. Uğurlar! — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:18, 26 may 2022 (UTC) :Zəhmət olmasa, sizə olan müraciətimi nəzərə alardınız. Əks təqdirdə, qayda pozuntuları səbəbindən fəaliyyətinizi bir müddət məhdudlaşdırmaq məcburiyyətində qalacağam. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 19:41, 26 may 2022 (UTC) ::Oldu təşəkkürlər, bundan sonra daha diqqətli olacam [[İstifadəçi:Aylanabi|Aylanabi]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aylanabi|müzakirə]]) 15:47, 2 iyun 2022 (UTC) == Kateqoriyalaşdırma == Töhfələriniz üçün təşəkkür edirəm. Zəhmət olmasa yaratdığınız məqalələrə uyğun kateqoriyalar varsa, [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Kitabxanadakı_cəsəd_(roman)&type=revision&diff=6546550&oldid=6546422&diffmode=source həmin kateqoriyaları əlavə edin].— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 03:01, 24 iyul 2022 (UTC) :Təşəkkür edirəm. Oldu, bu gündən sonra diqqət edəcəm. [[İstifadəçi:Aylanabi|Aylanabi]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aylanabi|müzakirə]]) 11:58, 24 iyul 2022 (UTC) == Sizin üçün yeni bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qraf Ulduzu ''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Hörmətli @[[u|Aylanabi]], son günlərdəki aktivliyinizə və töhvələrinizə, görə sizə minnətdaram.Gələcək fəaliyyətinizdə isə bol uğurlar arzu edirəm. — Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:28, 24 iyul 2022 (UTC) |} 5ut8fke8alzz9gpfynnis4braas8rnn 6547129 6547123 2022-07-24T13:37:47Z Aylanabi 243003 /* Sizin üçün yeni bir ulduz! */ Cavab wikitext text/x-wiki {{xg}} — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:19, 3 mart 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam həmkar. Əlavələrinizi [[Namiq Allahverdiyev (şəhid)]] adlı məqalədə edin. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:29, 3 mart 2022 (UTC) == Yeni məqalələr == Salam həmkar. Xahiş edirəm ensiklopedik olmayan məqalələr yaratmayın. O məqalələr zamanla silinir. Buradakı [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#Se%C3%A7ilmi%C5%9F_%C9%99s%C9%99rl%C9%99r '''müzakirəyə'''] də baxa bilərsiz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:04, 9 aprel 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Tireless Contributor Barnstar Hires.gif|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yorulmaz töhfəverən ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Sizin son günlər Azərbaycanca Vikipediyadakı aktiv fəaliyyətinizə görə təltif edirem . Uğurlar.! [[İstifadəçi:İlkos14|İlkos14]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İlkos14|müzakirə]]) 16:10, 27 aprel 2022 (UTC) |} == Müəllif hüququ pozuntusu == Hər vaxtınız xeyir. Siz kütləvi formada "copy-paste" məzmunla məqalələr yaradırsınız. Zəhmət olmasa, nəzərə alın ki, bu qəbildən olan məqalələr müvafiq qayda çərçivəsində silinə, habelə sizin fəaliyyətiniz də bir müddətlik məhdudlaşdırıla bilər. Zəhmət olmasa, bu məqamı gələcək məqalə tərtibatları zamanı nəzərə alarsınız. Köməyə ehtiyacınız olarsa, yardımçı olmağa hazıram. Uğurlar! — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:18, 26 may 2022 (UTC) :Zəhmət olmasa, sizə olan müraciətimi nəzərə alardınız. Əks təqdirdə, qayda pozuntuları səbəbindən fəaliyyətinizi bir müddət məhdudlaşdırmaq məcburiyyətində qalacağam. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 19:41, 26 may 2022 (UTC) ::Oldu təşəkkürlər, bundan sonra daha diqqətli olacam [[İstifadəçi:Aylanabi|Aylanabi]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aylanabi|müzakirə]]) 15:47, 2 iyun 2022 (UTC) == Kateqoriyalaşdırma == Töhfələriniz üçün təşəkkür edirəm. Zəhmət olmasa yaratdığınız məqalələrə uyğun kateqoriyalar varsa, [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Kitabxanadakı_cəsəd_(roman)&type=revision&diff=6546550&oldid=6546422&diffmode=source həmin kateqoriyaları əlavə edin].— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 03:01, 24 iyul 2022 (UTC) :Təşəkkür edirəm. Oldu, bu gündən sonra diqqət edəcəm. [[İstifadəçi:Aylanabi|Aylanabi]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aylanabi|müzakirə]]) 11:58, 24 iyul 2022 (UTC) == Sizin üçün yeni bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qraf Ulduzu ''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Hörmətli @[[u|Aylanabi]], son günlərdəki aktivliyinizə və töhvələrinizə, görə sizə minnətdaram.Gələcək fəaliyyətinizdə isə bol uğurlar arzu edirəm. — Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:28, 24 iyul 2022 (UTC) |} :Çox sağolun, təşəkkür edirəm. [[İstifadəçi:Aylanabi|Aylanabi]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aylanabi|müzakirə]]) 13:37, 24 iyul 2022 (UTC) h6a5slalj6rtyvwdo9w2cpvljwomglw 6547139 6547129 2022-07-24T13:49:52Z Qraf061 242998 /* Sizin üçün yeni bir ulduz! */ wikitext text/x-wiki {{xg}} — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:19, 3 mart 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam həmkar. Əlavələrinizi [[Namiq Allahverdiyev (şəhid)]] adlı məqalədə edin. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:29, 3 mart 2022 (UTC) == Yeni məqalələr == Salam həmkar. Xahiş edirəm ensiklopedik olmayan məqalələr yaratmayın. O məqalələr zamanla silinir. Buradakı [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#Se%C3%A7ilmi%C5%9F_%C9%99s%C9%99rl%C9%99r '''müzakirəyə'''] də baxa bilərsiz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:04, 9 aprel 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Tireless Contributor Barnstar Hires.gif|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yorulmaz töhfəverən ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Sizin son günlər Azərbaycanca Vikipediyadakı aktiv fəaliyyətinizə görə təltif edirem . Uğurlar.! [[İstifadəçi:İlkos14|İlkos14]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İlkos14|müzakirə]]) 16:10, 27 aprel 2022 (UTC) |} == Müəllif hüququ pozuntusu == Hər vaxtınız xeyir. Siz kütləvi formada "copy-paste" məzmunla məqalələr yaradırsınız. Zəhmət olmasa, nəzərə alın ki, bu qəbildən olan məqalələr müvafiq qayda çərçivəsində silinə, habelə sizin fəaliyyətiniz də bir müddətlik məhdudlaşdırıla bilər. Zəhmət olmasa, bu məqamı gələcək məqalə tərtibatları zamanı nəzərə alarsınız. Köməyə ehtiyacınız olarsa, yardımçı olmağa hazıram. Uğurlar! — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:18, 26 may 2022 (UTC) :Zəhmət olmasa, sizə olan müraciətimi nəzərə alardınız. Əks təqdirdə, qayda pozuntuları səbəbindən fəaliyyətinizi bir müddət məhdudlaşdırmaq məcburiyyətində qalacağam. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 19:41, 26 may 2022 (UTC) ::Oldu təşəkkürlər, bundan sonra daha diqqətli olacam [[İstifadəçi:Aylanabi|Aylanabi]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aylanabi|müzakirə]]) 15:47, 2 iyun 2022 (UTC) == Kateqoriyalaşdırma == Töhfələriniz üçün təşəkkür edirəm. Zəhmət olmasa yaratdığınız məqalələrə uyğun kateqoriyalar varsa, [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Kitabxanadakı_cəsəd_(roman)&type=revision&diff=6546550&oldid=6546422&diffmode=source həmin kateqoriyaları əlavə edin].— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 03:01, 24 iyul 2022 (UTC) :Təşəkkür edirəm. Oldu, bu gündən sonra diqqət edəcəm. [[İstifadəçi:Aylanabi|Aylanabi]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aylanabi|müzakirə]]) 11:58, 24 iyul 2022 (UTC) == Sizin üçün yeni bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qraf Ulduzu ''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Hörmətli [[İstifadəçi:Aylanabi|Aylanabi]], son günlərdəki aktivliyinizə və töhvələrinizə, görə sizə minnətdaram.Gələcək fəaliyyətinizdə isə bol uğurlar arzu edirəm. — Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:28, 24 iyul 2022 (UTC) |} :Çox sağolun, təşəkkür edirəm. [[İstifadəçi:Aylanabi|Aylanabi]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aylanabi|müzakirə]]) 13:37, 24 iyul 2022 (UTC) 1k0sftw62og59jnqzineoyblr32bumc 6547248 6547139 2022-07-24T15:14:33Z White Demon 75303 /* Commons */ yeni bölmə wikitext text/x-wiki {{xg}} — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:19, 3 mart 2022 (UTC) == Əlavələr == Salam həmkar. Əlavələrinizi [[Namiq Allahverdiyev (şəhid)]] adlı məqalədə edin. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:29, 3 mart 2022 (UTC) == Yeni məqalələr == Salam həmkar. Xahiş edirəm ensiklopedik olmayan məqalələr yaratmayın. O məqalələr zamanla silinir. Buradakı [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#Se%C3%A7ilmi%C5%9F_%C9%99s%C9%99rl%C9%99r '''müzakirəyə'''] də baxa bilərsiz. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 12:04, 9 aprel 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Tireless Contributor Barnstar Hires.gif|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yorulmaz töhfəverən ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Sizin son günlər Azərbaycanca Vikipediyadakı aktiv fəaliyyətinizə görə təltif edirem . Uğurlar.! [[İstifadəçi:İlkos14|İlkos14]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İlkos14|müzakirə]]) 16:10, 27 aprel 2022 (UTC) |} == Müəllif hüququ pozuntusu == Hər vaxtınız xeyir. Siz kütləvi formada "copy-paste" məzmunla məqalələr yaradırsınız. Zəhmət olmasa, nəzərə alın ki, bu qəbildən olan məqalələr müvafiq qayda çərçivəsində silinə, habelə sizin fəaliyyətiniz də bir müddətlik məhdudlaşdırıla bilər. Zəhmət olmasa, bu məqamı gələcək məqalə tərtibatları zamanı nəzərə alarsınız. Köməyə ehtiyacınız olarsa, yardımçı olmağa hazıram. Uğurlar! — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 18:18, 26 may 2022 (UTC) :Zəhmət olmasa, sizə olan müraciətimi nəzərə alardınız. Əks təqdirdə, qayda pozuntuları səbəbindən fəaliyyətinizi bir müddət məhdudlaşdırmaq məcburiyyətində qalacağam. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 19:41, 26 may 2022 (UTC) ::Oldu təşəkkürlər, bundan sonra daha diqqətli olacam [[İstifadəçi:Aylanabi|Aylanabi]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aylanabi|müzakirə]]) 15:47, 2 iyun 2022 (UTC) == Kateqoriyalaşdırma == Töhfələriniz üçün təşəkkür edirəm. Zəhmət olmasa yaratdığınız məqalələrə uyğun kateqoriyalar varsa, [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Kitabxanadakı_cəsəd_(roman)&type=revision&diff=6546550&oldid=6546422&diffmode=source həmin kateqoriyaları əlavə edin].— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 03:01, 24 iyul 2022 (UTC) :Təşəkkür edirəm. Oldu, bu gündən sonra diqqət edəcəm. [[İstifadəçi:Aylanabi|Aylanabi]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aylanabi|müzakirə]]) 11:58, 24 iyul 2022 (UTC) == Sizin üçün yeni bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qraf Ulduzu ''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Hörmətli [[İstifadəçi:Aylanabi|Aylanabi]], son günlərdəki aktivliyinizə və töhvələrinizə, görə sizə minnətdaram.Gələcək fəaliyyətinizdə isə bol uğurlar arzu edirəm. — Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:28, 24 iyul 2022 (UTC) |} :Çox sağolun, təşəkkür edirəm. [[İstifadəçi:Aylanabi|Aylanabi]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aylanabi|müzakirə]]) 13:37, 24 iyul 2022 (UTC) == Commons == Müəlliflik hüququ ilə qorunan faylları (kitab üzlükləri, loqoları, sizə məxsus olmayan istənilən fayl) Commons-a yükləməyin, onları siləcəklər, hətta buna davam etsəz sizi orda bloklaya bilərlər. Kitab üzlüyü yükləmək istəyirsizsə, Commons-a yox, [[Xüsusi:Upload|AzVikinin daxilinə yükləyə bilərsiz]]. AzVikinin daxilinə yükləyəndə {{tl|şəkil məlumatı}} şablonundan istifadə edin. Mənbə bölməsində mənbəni, lisenziya bölməsində də uyğun lisenziya şablonunu (kitab üzlüyü üçün {{tl|Kitab afişası}}) qeyd edin mütləq. Məsələn, [[:Fayl:Another (novel) Cover.JPG|burdakı kimi]]. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 15:14, 24 iyul 2022 (UTC) 1458z1t28g7qjaseqxt47niv0sta56a 4 741332 6547018 6546873 2022-07-24T12:28:40Z Sura Shukurlu 169201 [[User:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki == [[Şahzadə Mustafa]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Lavici|müzakirə]]) 18:16, 27 dekabr 2021 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' düzəlişlər etdim, amma olduqca çox səhv var. Əsas problem tərcümədədir. Təəssüf ki, qəbul etmirəm YM səsverməsinə. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 23:53, 5 yanvar 2022 (UTC) == [[Albert Aqarunov]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 00:46, 9 yanvar 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 08:28, 10 yanvar 2022 (UTC) == [[İlqar Mirzəyev]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]'''''</small> 14:13, 10 yanvar 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' İstinadlar azdır, hərbi xidməti hissəsi mənbəsizdir. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:06, 18 yanvar 2022 (UTC) == [[Neftçi–Qarabağ 0:6]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 23:30, 10 yanvar 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 15:57, 20 yanvar 2022 (UTC) == [[Laçının işğalı]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 21:23, 12 yanvar 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 18:06, 18 yanvar 2022 (UTC) == [[Mübariz İbrahimov]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{n}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:25, 13 yanvar 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' Status veriləcək səviyyədə deyil.— [[İstifadəçi:Nicat49|<span style="font-family:Segoe print; color:#800517; text-shadow:#666362 0.2em 0.2em 0.4em;">'''Nicat'''⁴⁹</span>]] &nbsp; [[İstifadəçi müzakirəsi:Nicat49|<span style="color:#000000">^{⋠''müzakirə''⋡}</span>]] 02:07, 14 yanvar 2022 (UTC) == [[Börkiyaruq]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 23:42, 10 mart 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 21:35, 22 may 2022 (UTC) == [[Həmdullah Qəzvini]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 08:54, 12 mart 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 15:40, 29 may 2022 (UTC) == [[Minçin göy adamları]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 02:41, 15 mart 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 21:07, 3 iyun 2022 (UTC) == [[Əlibaba Abdullayev]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 10:22, 16 mart 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{U|Solavirum}}, mənbələri artırmaq mümkündür? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 21:21, 3 iyun 2022 (UTC) :{{U|Lavici}} {{y}} --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 00:33, 4 iyun 2022 (UTC) ::{{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 10:12, 4 iyun 2022 (UTC) == [[Belarus gerbi]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 15:25, 16 mart 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 21:25, 3 iyun 2022 (UTC) == [[Nils Bor]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{x}} * ''Qrammatik normalar:'' {{x}} * ''Əhatəlilik:'' {{x}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{x}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{x}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 15:38, 22 mart 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{x}} Status alacaq səviyyədə deyil. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:31, 3 iyun 2022 (UTC) == [[Dmitri Şostakoviç]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{x}} * ''Qrammatik normalar:'' {{x}} * ''Əhatəlilik:'' {{x}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{x}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{x}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 15:38, 22 mart 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{x}} Status alacaq səviyyədə deyil. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:35, 3 iyun 2022 (UTC) == [[Qərmətilərin İraqa yürüşü]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 13:08, 24 mart 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 03:18, 5 iyun 2022 (UTC) {{U|Solavirum}}, yoxlamadan keçmədən məqaləyə status verilib? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 03:23, 5 iyun 2022 (UTC) :{{U|Lavici}} [[Vikipediya:Qiymətləndirmə/Yaxşı məqalələr/Qərmətilərin İraqa yürüşü]]. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 12:33, 5 iyun 2022 (UTC) ::{{U|Solavirum}}, demək istədiyim, buradakı namizədliyi yekunlaşdırmaq unudulub, birbaşa səsverməyə çıxarılıb. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 12:53, 5 iyun 2022 (UTC) :::Hə, icraçı yaddan çıxarıb buranı. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 12:54, 5 iyun 2022 (UTC) == [[Ağtala monastır kompleksi]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{Y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{Y}} * ''Əhatəlilik:'' {{Y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{Y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{Y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{Y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 14:13, 2 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:''— [[İstifadəçi:Baskervill|Baskervill]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Baskervill|müzakirə]]) 00:14, 13 may 2022 (UTC) == [[Qızıl Tərəzi evi (Frankfurt-Mayn)]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{Y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{Y}} * ''Əhatəlilik:'' {{Y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{Y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{Y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{Y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Keete 37|Farid Aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Keete 37|müzakirə]]) 00:27, 21 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 06:26, 4 iyun 2022 (UTC) == [[Göyçay döyüşü]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 06:57, 23 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:05, 4 iyun 2022 (UTC) == [[Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{Y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{Y}} * ''Əhatəlilik:'' {{Y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{Y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{Y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{Y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Məqalə tam əhatəlidir. Müxtəlif yerli-xarici mənbələrdən istifadə olunub. Məlumatların əldə olunmasında 5-10 saatlıq video materiallardan istifadə olunub. Neytral yazılıb. İstinadlar boldur. Siyasi ədəbiyyat kasadlığı olduğu üçün kitab mənbələrindən istifadə mümkün olmamışdır. 1995/2000-ci il seçkiləri ilə bağlı, həmçinin partiyanın 3-8-ci quruıtayları ilə bağlı isə məlumat yoxdur. : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:40, 31 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' Yaxşı məqalə səviyyəsində yazılıb. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:05, 1 iyun 2022 (UTC) == [[Rövşən Cavadov]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 20:57, 1 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:41, 2 iyun 2022 (UTC) == [[Vistlerin anası]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi: Wikipediya M|müzakirə]]) 12:18, 1 aprel 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edilmədi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 01:49, 7 iyun 2022 (UTC) == [[Zeynəb Bəyim]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 23:02, 19 aprel 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 23:57, 6 iyun 2022 (UTC) == [[İrəvan qalasının mühasirəsi (1804)]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 21:08, 20 aprel 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:48, 6 iyun 2022 (UTC) == [[Cərcis Peyğəmbər ziyarətgahı]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 12:34, 9 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 23:25, 6 iyun 2022 (UTC) == [[Nail İbrahimli]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]], 17:41, 19 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{y}} <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 02:33, 8 iyun 2022 (UTC) == [[Azərbaycan 2010 Qış Olimpiya Oyunlarında]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Cümlələrin uyğunsuzluğu aradan qaldırılıb, məqalə əhatəlidir, Olimpiadaya qədərki dövr, Olimpiada zamanı hansı hadisələrin başladığı ilə bağlı geniş məlumat əlavə edilib, 31 000 bayt ölçüyə sahibdir. : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]], 14:35, 22 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{y}} <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 03:20, 8 iyun 2022 (UTC) == [[Konnor Mişalek]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': 16 baytlıq məzmuna sahib olan və bir zamanlar peşəkar güləş sahəsində aktual mövzuya çevrilmiş uşaqla bağlı olan məqalə. İngiliscə tərcüməsi yaxşı məqalə statusuna layiq görülmüşdür. : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]], 14:46, 22 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{y}} <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 03:01, 8 iyun 2022 (UTC) == [[Alan Mur (müharibə artisti)]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 21:43, 7 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 00:14, 8 iyun 2022 (UTC) == [[Kasklar]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi. Türkcə Vikipediyada hal-hazırda namizəddir. Özümdən əlavə edə etmişəm. : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 00:35, 13 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:54, 13 iyun 2022 (UTC) 3ex0484s9xje5xrosjg1hwbeqxy8bbx 6547024 6547018 2022-07-24T12:32:58Z Sura Shukurlu 169201 wikitext text/x-wiki == [[Şahzadə Mustafa]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Lavici|Lavici]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Lavici|müzakirə]]) 18:16, 27 dekabr 2021 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' düzəlişlər etdim, amma olduqca çox səhv var. Əsas problem tərcümədədir. Təəssüf ki, qəbul etmirəm YM səsverməsinə. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 23:53, 5 yanvar 2022 (UTC) == [[Albert Aqarunov]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 00:46, 9 yanvar 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 08:28, 10 yanvar 2022 (UTC) == [[İlqar Mirzəyev]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362">''(müzakirə)''</span>}]]'''''</small> 14:13, 10 yanvar 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' İstinadlar azdır, hərbi xidməti hissəsi mənbəsizdir. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 10:06, 18 yanvar 2022 (UTC) == [[Neftçi–Qarabağ 0:6]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 23:30, 10 yanvar 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 15:57, 20 yanvar 2022 (UTC) == [[Laçının işğalı]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 21:23, 12 yanvar 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 18:06, 18 yanvar 2022 (UTC) == [[Mübariz İbrahimov]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{n}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:25, 13 yanvar 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' Status veriləcək səviyyədə deyil.— [[İstifadəçi:Nicat49|<span style="font-family:Segoe print; color:#800517; text-shadow:#666362 0.2em 0.2em 0.4em;">'''Nicat'''⁴⁹</span>]] &nbsp; [[İstifadəçi müzakirəsi:Nicat49|<span style="color:#000000">^{⋠''müzakirə''⋡}</span>]] 02:07, 14 yanvar 2022 (UTC) == [[Börkiyaruq]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 23:42, 10 mart 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 21:35, 22 may 2022 (UTC) == [[Həmdullah Qəzvini]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 08:54, 12 mart 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 15:40, 29 may 2022 (UTC) == [[Minçin göy adamları]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 02:41, 15 mart 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 21:07, 3 iyun 2022 (UTC) == [[Əlibaba Abdullayev]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 10:22, 16 mart 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{U|Solavirum}}, mənbələri artırmaq mümkündür? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 21:21, 3 iyun 2022 (UTC) :{{U|Lavici}} {{y}} --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 00:33, 4 iyun 2022 (UTC) ::{{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 10:12, 4 iyun 2022 (UTC) == [[Belarus gerbi]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 15:25, 16 mart 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 21:25, 3 iyun 2022 (UTC) == [[Nils Bor]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{x}} * ''Qrammatik normalar:'' {{x}} * ''Əhatəlilik:'' {{x}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{x}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{x}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 15:38, 22 mart 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{x}} Status alacaq səviyyədə deyil. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:31, 3 iyun 2022 (UTC) == [[Dmitri Şostakoviç]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{x}} * ''Qrammatik normalar:'' {{x}} * ''Əhatəlilik:'' {{x}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{x}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{x}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Sübhan aliyev|Sübhan aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sübhan aliyev|müzakirə]]) 15:38, 22 mart 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{x}} Status alacaq səviyyədə deyil. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 20:35, 3 iyun 2022 (UTC) == [[Qərmətilərin İraqa yürüşü]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 13:08, 24 mart 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 03:18, 5 iyun 2022 (UTC) {{U|Solavirum}}, yoxlamadan keçmədən məqaləyə status verilib? <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 03:23, 5 iyun 2022 (UTC) :{{U|Lavici}} [[Vikipediya:Qiymətləndirmə/Yaxşı məqalələr/Qərmətilərin İraqa yürüşü]]. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 12:33, 5 iyun 2022 (UTC) ::{{U|Solavirum}}, demək istədiyim, buradakı namizədliyi yekunlaşdırmaq unudulub, birbaşa səsverməyə çıxarılıb. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 12:53, 5 iyun 2022 (UTC) :::Hə, icraçı yaddan çıxarıb buranı. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 12:54, 5 iyun 2022 (UTC) == [[Ağtala monastır kompleksi]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{Y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{Y}} * ''Əhatəlilik:'' {{Y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{Y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{Y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{Y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 14:13, 2 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:''— [[İstifadəçi:Baskervill|Baskervill]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Baskervill|müzakirə]]) 00:14, 13 may 2022 (UTC) == [[Qızıl Tərəzi evi (Frankfurt-Mayn)]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{Y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{Y}} * ''Əhatəlilik:'' {{Y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{Y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{Y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{Y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Keete 37|Farid Aliyev]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Keete 37|müzakirə]]) 00:27, 21 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 06:26, 4 iyun 2022 (UTC) == [[Göyçay döyüşü]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 06:57, 23 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:05, 4 iyun 2022 (UTC) == [[Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{Y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{Y}} * ''Əhatəlilik:'' {{Y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{Y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{Y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{Y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Məqalə tam əhatəlidir. Müxtəlif yerli-xarici mənbələrdən istifadə olunub. Məlumatların əldə olunmasında 5-10 saatlıq video materiallardan istifadə olunub. Neytral yazılıb. İstinadlar boldur. Siyasi ədəbiyyat kasadlığı olduğu üçün kitab mənbələrindən istifadə mümkün olmamışdır. 1995/2000-ci il seçkiləri ilə bağlı, həmçinin partiyanın 3-8-ci quruıtayları ilə bağlı isə məlumat yoxdur. : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 13:40, 31 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' Yaxşı məqalə səviyyəsində yazılıb. — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 05:05, 1 iyun 2022 (UTC) == [[Rövşən Cavadov]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 20:57, 1 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:41, 2 iyun 2022 (UTC) == [[Vistlerin anası]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] ([[İstifadəçi müzakirəsi: Wikipediya M|müzakirə]]) 12:18, 1 aprel 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edilmədi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 01:49, 7 iyun 2022 (UTC) == [[Zeynəb Bəyim]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 23:02, 19 aprel 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 23:57, 6 iyun 2022 (UTC) == [[İrəvan qalasının mühasirəsi (1804)]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 21:08, 20 aprel 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 19:48, 6 iyun 2022 (UTC) == [[Cərcis Peyğəmbər ziyarətgahı]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 12:34, 9 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 23:25, 6 iyun 2022 (UTC) == [[Nail İbrahimli]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]], 17:41, 19 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{y}} <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 02:33, 8 iyun 2022 (UTC) == [[Azərbaycan 2010 Qış Olimpiya Oyunlarında]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Cümlələrin uyğunsuzluğu aradan qaldırılıb, məqalə əhatəlidir, Olimpiadaya qədərki dövr, Olimpiada zamanı hansı hadisələrin başladığı ilə bağlı geniş məlumat əlavə edilib, 31 000 bayt ölçüyə sahibdir. : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]], 14:35, 22 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{y}} <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 03:20, 8 iyun 2022 (UTC) == [[Konnor Mişalek]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': 16 baytlıq məzmuna sahib olan və bir zamanlar peşəkar güləş sahəsində aktual mövzuya çevrilmiş uşaqla bağlı olan məqalə. İngiliscə tərcüməsi yaxşı məqalə statusuna layiq görülmüşdür. : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]], 14:46, 22 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{y}} <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 03:01, 8 iyun 2022 (UTC) == [[Alan Mur (müharibə artisti)]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 21:43, 7 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 00:14, 8 iyun 2022 (UTC) == [[Kasklar]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi. Türkcə Vikipediyada hal-hazırda namizəddir. Özümdən əlavə edə etmişəm. : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 00:35, 13 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 16:54, 13 iyun 2022 (UTC) == [[Cəmil Həsənli]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''10 kb-dan yuxarı həcm:'' {{y}} * ''Qrammatik normalar:'' {{n}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} (məlumatlar köhnədir) * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:33, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}} — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 06:02, 21 iyul 2022 (UTC) b9qpluci20sp52galfjryjanelk9h8z 0 741834 6547451 6370858 2022-07-24T17:59:07Z Babək Akifoğlu 18757 wikitext text/x-wiki [[Fayl:SeyranShiriyev.jpg|thumb|'''Seyran Şiriyev''']] '''Seyran Qəzənfər oğlu Şiriyev''' (təxəllüs Emin Seyran) , ( 15 mart 1944 - 23 may 2013) - Azərbaycanlı şair, yazıçı, ziyalılar klubunun sədri. == Həyatı == Emin Seyran 15 mart 1944-cü ildə Astara şəhərində anadan olmuşdur. 1968-ci ildə Azərbaycan Pedaqoji Dillər İnstitutunun ingilis-azərbaycan dilləri fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirərək bir müddət Astara şəhər internat məktəbində tərbiyəçi-müəllim və təlim-tərbiyə işləri üzrə direktor müavini işləmişdir. 1975- ci ildən 2000-ci illərə qədər , 25 ildən çox Ceyhun Babayev adına Astara şəhər 3 saylı tam orta məktəbin direktoru vəzifəsində işləmişdir. Emin Seyran həmdə gözəl ailə başçısı olub. 4 övlad, 6 nəvəsi var. İstedadlı şair, ziyalı Seyran Şiriyev 23 may 2013-cü ildə vəfat etmişdir. == Yaradıcılığı == * 1987-ci ildə "Yazıçı" nəşriyyatı tərəfindən "Təsəlli" adlı şeirlər kitabı çap edilmişdir. * 1995-ci ildə respublikada keçirilən "Şəhriyar-90" müsabiqəsində onun "Astaraçay" şeiri Şəhriyar mükafatına layiq görülmüşdür. * O həmdə ingilis dilli xalqların seçmə ədəbiyyat nümunələrinin orijinaldan mahir tərcüməçisidir. Cek Londonun dünya şöhrətli məşhur "Əcdadların harayı" povesti 1991- ci ildə ilk dəfə olaraq onun nəfis tərcüməsində Azərbaycan oxucularına çatdırılmışdır.Həmin əsər Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 12 yanvar 2004-cü il tarixli sərancamına müvafiq olaraq 2005-ci ildə "Dünya ədəbiyyatı" silsiləsindən Cek Londonun "Seçilmiş əsərləri" kitabında latın qrafikası ilə təkrarən çap olunmuşdur. * Emin Seyran tez-tez respublika mətbuatında pedaqoji-metodiki və publisist yazılarla da çıxış edib. O, xalq maarifi əlaçısı və ali kateqoriyalı müəllim olub. 1999-cu ildə Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin Fəxri Fərmanına layiq görülmüşdür. O, 2003-cü ildə respublika pedaqoji mühazirələrində birinci yer tutmuşdur. * 1996-cı ildə Azərbaycan milli televiziyası ilə onun həyat və yaradıcılığına həsr olunmuş televiziya filmi nümayiş etdirilmişdir. * Astara rayon "Ziyalılar klubu"nun sədri kimi o, mədəni-kütləvi tədbirlərin yüksək səviyyədə təşkilində və keçirilməsində böyük fəallıq göstərib. [[Kateqoriya:Astara şəhərində doğulanlar]] rxqechpj8x1h9mk9zl0bu9uhq91ql3q 3 741843 6547739 6539357 2022-07-25T05:39:19Z White Demon 75303 wikitext text/x-wiki {{xg}}[[User:Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]]^{([[User talk:Elonizm|<b style="color:#00008B">?</b>]])} 16:17, 17 mart 2022 (UTC) == Sizin üçün yeni bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''"Qraf" Ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Aktif fəaliyyətiniz üçün! Yeni başlayan İstifadəçi olmağınıza baxmayaraq Vikipediyaya verdiyiniz töhfələr təqdirə layiqdir. Uğurlar! [[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:13, 5 may 2022 (UTC) |} == Böyük gecə yarasası == salam həmkar, yaratdığınız [[Böyük gecə yarasası]] məqaləsi yəqin ki, tərcümədir. bu məqaləni hansı məqalədən tərcümə edərək yaratmısınız. və ya bu məqalənin ingilis dilindəki məqaləni bildirə bilərsinizmi? bu məqaləni viki verilənlərdə əlaqələndirmək lazımdır ki, oxuyucu məqalənin digər tərcümələrdə olan versiyalarını da görə bilsin. mən tapa bilmədim deyə əlaqələndirə bilmədim. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 16:46, 19 may 2022 (UTC) :salam dəyərli həmkar [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] mən nəzər yetirdim bu məqalə səhv etmirəmsə (https://en.wikipedia.org/wiki/Greater_mouse-eared_bat) bu məqalə olmalıdı -- Hörmətlə:[[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:06, 19 may 2022 (UTC) ::təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:02, 19 may 2022 (UTC) :salam dəyərli həmkar [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] [[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]]in qeyd etdiyi kimi [[https://en.wikipedia.org/wiki/Greater_mouse-eared_bat]] məqaləsinnən tərcümə etmişəm,hec bir maşın tərcüməsi istifadə edilməyib, öz şəxsi tərcüməmdir.[[İstifadəçi:H laman|H laman]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:H laman|müzakirə]]) 17:52, 19 may 2022 (UTC) ::oldu, təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 18:02, 19 may 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 04:04, 9 iyul 2022 (UTC) |} == [[Velviçiya]] == Salam. Yaratdığınız məqalə artıq mövcud olduğu üçün silindi və məzmunu eyniadlı məqaləyə köçürüldü.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 05:39, 25 iyul 2022 (UTC) ajgw1zve8ri2i1zs6ufn7ownvg3upk8 0 741857 6547352 6545138 2022-07-24T16:25:54Z Qraf061 242998 wikitext text/x-wiki {{Məktəb |Ad = Odlar Yurdu Kolleci |Abreviatura = Odlar Yurdu Universiteti nəzdində Odlar Yurdu Kolleci |Şəkil = Odlar Yurdu Kolleci.jpg |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = Odlar Yurdu Universiteti nəzdində Odlar Yurdu Kolleci |Beynalxalq adı = |Əvvəlki adları = |Şüar = |Əsası qoyulub = [[2016]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = |Tip = orta-ixtisas təhsili müəssisəsi |Direktor = Mətanət Muradova |Tələbə sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = {{Gerbifikasiya|Bakı}} |Ölkə = Azərbaycan |Ünvan = Azərbaycan,Bakı Koroğlu Rəhimov küçəsi 13. <ref>{{cite web |url = https://edu.gov.az/secondary-special-education/ozel-orta-ixtisas-tehsil-muessiseleri |archiveurl = |archivedate = 10 mart 2022 |title = Özəl orta ixtisas təhsil müəssisələri |author = |date = |work = |publisher = edu.gov.az |accessdate = |language = }}</ref> |Metro = [[Gənclik metrostansiyası]] |Sayt = {{cite web |url=https://oyu.edu.az/az/content/1 |title= |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }} |Vikianbar = }} '''Odlar Yurdu Kolleci''' — 2016-cı ildə [[Odlar Yurdu Universiteti]]nin nəzdində yaradılmış kollec. == Haqqında == [[Odlar Yurdu Universiteti]] nəzdində Odlar Yurdu Kolleci 2 may 2016-cı il tarixində yaradılmışdır. Kollec universitetin bazasında fəaliyyət göstərir və dərsləri universitetin professor-müəllimləri tədris edir. Nizamnaməyə əsasən kollecin Ali idarəetmə orqanı pedaqoji şuradır. Kollecə rəhbərlik direktor tərəfindən həyata keçirilir. Direktor həm də Pedaqoji Şuranın sədridir. Odlar Yurdu Kolleci [[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Ədliyyə Nazirliyi]]nin 12.02.2016-cı il tarixli 1116-A11–563 nömrəli [[dövlət]] qeydiyyatından keçmişdir. Kollecə 2 may 2016-cı il tarixində 088971 nömrəli lisenziya verilmişdir.<ref>{{cite web |url = https://www.schoolandcollegelistings.com/AZ/Baku/505560519637916/Odlar-Yurdu-Kolleci |archiveurl = |archivedate = 10 mart 2022 |title = Odlar Yurdu Kolleci |author = |date = |work = |publisher = |accessdate = |language = }}</ref> == Rəhbərlik == === Struktur === * Direktor * Direktorun 1-ci müavini * Direktorun Tədris İşləri üzrə müavini * Tədris şöbəsinin müdiri * İnsan resusrları şöbəsinin rəhbəri * Arxiv müdiri * Təsərrüfat şöbəsinin müdiri * Mühasibatlıq * Daxili Nəzarət və Monitorqin şöbəsinin rəhbəri === Pedaqoji Şura === Nizamnaməyə əsasən kollecin Ali idarəetmə orqanı pedaqoji şuradır. Kollecə rəhbərlik direktor tərəfindən həyata keçirilir. Direktor həm də Pedaqoji Şuranın sədridir. İdarəetmədə demokratiya, şəffaflığı, ictimai özünü idarəni gücləndirmək məqsədi ilə kollecdə aşağıdakı şuralar fəaliyyət göstərir. * Metodiki Şura * Tələbə Gənclər Təşkilatı, * Həmkarlar komitəsi, * Appelyasiya komissiyası '''''Kollecin idarə edilməsi aşağıdakı struktur bölmələri aşağıdakı şöbələr ilə təsərrüfat şöbəsinin əlaqəli fəaliyyəti ilə aparılır.''''' * Daxili nəzarət və monitorinq şöbəsi * Mühasibatlıq * Kadrlar şöbəsi * əyani şöbə * qiyabi şöbə * Tədris şöbəsi * Kafedra === Təsisçilər Şurası === Kollecin mülkiyyət, təsərrüfat, strukturlaşma, rəhbər kadrların təyin olunması məsələlərində ali idarəetmə orqanı Təsisçilər Şurasıdır. Kollecin idarə olunmasında Təsisçilər Şurası mühim rol oynayır. == Fakültələr == Odlar Yurdu Universiteti Nəzdində Odlar Yurdu Kolleci bir çox ixtisas üzrə kadr hazırlığı aparır. Aparılan islahatların sayəsində bazar iqtisadiyyatının tələblərinə uyğun olaraq kollecdə tam və orta təhsil bazasından göstərilən ixtisaslar üzrə kadr hazırlığı aparılması mümkün olmuşdur.<ref>{{cite web |url = https://qafqazinfo.az/news/detail/odlar-yurdu-kolleci-telebe-qebulu-elan-edib-194002 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20220511153757/https://qafqazinfo.az/news/detail/odlar-yurdu-kolleci-telebe-qebulu-elan-edib-194002 |archivedate = 11 May 2022 |title = orta ixtisas təhsili müəssisəsi |author = |date = |work = |publisher = qafqazinfo.az |accessdate = |language = |url-status = live }}</ref> [[Fayl:Odlar Yurdu kollec.jpg|thumb|350px|Odlar Yurdu Universiteti]] * Bank işi * Mühasibat uçotu * Maliyyə işi * Marketinq (sahələr üzrə) * Bələdiyyə işi * Sosial iş * Ailə və ev təhsili * Turizim işinin təşkili * Dizayn (sahələr üzrə) * Vergi işi * Məktəbə qədər təhsil * Kompüter sistemlərinin təmiri və servis * Kompüter şəbəkələrinin avadanlıqlarının təmiri === Şöbələr === Odlar Yurdu Kollecinin 2021/2022-ci tədris ili üçün Tam orta təhsil bazası üzrə (XI illik) əyani və qiyabi şöbələrə qəbul aparılacaq ixtisaslar: # Bank işi # Mühasibat uçotu # Maliyyə işi # Marketinq (sahələr üzrə) # Bələdiyyə işi # Sosial iş # Ailə və ev təhsili # Turizim işinin təşkili # Dizayn (sahələr üzrə) # Vergi işi # Məktəbə qədər təhsil # Kompüter sistemlərinin təmiri və servis # Kompüter şəbəkələrinin avadanlıqlarının təmiri.<ref>{{cite web |url = https://oyu.edu.az/az/content/1 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20220107223838/https://oyu.edu.az/az/content/1 |archivedate = 7 yanvar 2022 |title = Odlar Yurdu Universiteti |author = |date = |work = |publisher = oyu.edu.az |accessdate = |language = }}</ref> == Kitabxana == Odlar Yurdu Kolleci Odlar Yurdu Universitetinin nəzdində olduğundan kitabxanasının əsası 1995-ci ildə qoyulmuşdur. Kitabxana 300 nəfərlik oxu zalından və geniş fonddan ibarətdir. Bu kitabxana öz fondunu daim genişləndirdiyindən Universitetin bütün tədris bölmələri müvafiq ədəbiyyatlarla təchiz edilir və oxucularını istənilən elm sahəsində kitablarla təmin edir. Fonda daxildir: * Dərsliklər * İctimai-siyasi ədəbiyyat * Elmi ədəbiyyat * Bədii ədəbiyyat * Xarici ədəbiyyat * Dövri-mətbuat nəşrləri * Elektron kitabxanası == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Bakı kollecləri]] [[Kateqoriya:2 may]] [[Kateqoriya:Kolleclər]] q4iiafq3ymvuqxlqoyu9k8ka19xral9 6547975 6547352 2022-07-25T10:02:46Z Qraf061 242998 wikitext text/x-wiki {{Məktəb |Ad = Odlar Yurdu Kolleci |Abreviatura = Odlar Yurdu Universiteti nəzdində Odlar Yurdu Kolleci |Şəkil = Odlar Yurdu Kolleci.jpg |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = Odlar Yurdu Universiteti nəzdində Odlar Yurdu Kolleci |Beynalxalq adı = |Əvvəlki adları = |Şüar = |Əsası qoyulub = [[2016]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = |Tip = orta-ixtisas təhsili müəssisəsi |Direktor = Mətanət Muradova |Tələbə sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = {{Gerbifikasiya|Bakı}} |Ölkə = Azərbaycan |Ünvan = Azərbaycan,Bakı Koroğlu Rəhimov küçəsi 13. <ref>{{cite web |url = https://edu.gov.az/secondary-special-education/ozel-orta-ixtisas-tehsil-muessiseleri |archiveurl = |archivedate = 10 mart 2022 |title = Özəl orta ixtisas təhsil müəssisələri |author = |date = |work = |publisher = edu.gov.az |accessdate = |language = }}</ref> |Metro = [[Gənclik metrostansiyası]] |Sayt = {{cite web |url=https://oyu.edu.az/az/content/1 |title= |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }} |Vikianbar = }} '''Odlar Yurdu Kolleci''' və ya qısaca '''OYK''' — 2016-cı ildə [[Odlar Yurdu Universiteti]]nin nəzdində yaradılmış kollec. == Haqqında == [[Odlar Yurdu Universiteti]] nəzdində Odlar Yurdu Kolleci 2 may 2016-cı il tarixində yaradılmışdır. Kollec universitetin bazasında fəaliyyət göstərir və dərsləri universitetin professor-müəllimləri tədris edir. Nizamnaməyə əsasən kollecin Ali idarəetmə orqanı pedaqoji şuradır. Kollecə rəhbərlik direktor tərəfindən həyata keçirilir. Direktor həm də Pedaqoji Şuranın sədridir. Odlar Yurdu Kolleci [[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Ədliyyə Nazirliyi]]nin 12.02.2016-cı il tarixli 1116-A11–563 nömrəli [[dövlət]] qeydiyyatından keçmişdir. Kollecə 2 may 2016-cı il tarixində 088971 nömrəli lisenziya verilmişdir.<ref>{{cite web |url = https://www.schoolandcollegelistings.com/AZ/Baku/505560519637916/Odlar-Yurdu-Kolleci |archiveurl = |archivedate = 10 mart 2022 |title = Odlar Yurdu Kolleci |author = |date = |work = |publisher = |accessdate = |language = }}</ref> == Rəhbərlik == === Struktur === * Direktor * Direktorun 1-ci müavini * Direktorun Tədris İşləri üzrə müavini * Tədris şöbəsinin müdiri * İnsan resusrları şöbəsinin rəhbəri * Arxiv müdiri * Təsərrüfat şöbəsinin müdiri * Mühasibatlıq * Daxili Nəzarət və Monitorqin şöbəsinin rəhbəri === Pedaqoji Şura === Nizamnaməyə əsasən kollecin Ali idarəetmə orqanı pedaqoji şuradır. Kollecə rəhbərlik direktor tərəfindən həyata keçirilir. Direktor həm də Pedaqoji Şuranın sədridir. İdarəetmədə demokratiya, şəffaflığı, ictimai özünü idarəni gücləndirmək məqsədi ilə kollecdə aşağıdakı şuralar fəaliyyət göstərir. * Metodiki Şura * Tələbə Gənclər Təşkilatı, * Həmkarlar komitəsi, * Appelyasiya komissiyası '''''Kollecin idarə edilməsi aşağıdakı struktur bölmələri aşağıdakı şöbələr ilə təsərrüfat şöbəsinin əlaqəli fəaliyyəti ilə aparılır.''''' * Daxili nəzarət və monitorinq şöbəsi * Mühasibatlıq * Kadrlar şöbəsi * əyani şöbə * qiyabi şöbə * Tədris şöbəsi * Kafedra === Təsisçilər Şurası === Kollecin mülkiyyət, təsərrüfat, strukturlaşma, rəhbər kadrların təyin olunması məsələlərində ali idarəetmə orqanı Təsisçilər Şurasıdır. Kollecin idarə olunmasında Təsisçilər Şurası mühim rol oynayır. == Fakültələr == Odlar Yurdu Universiteti Nəzdində Odlar Yurdu Kolleci bir çox ixtisas üzrə kadr hazırlığı aparır. Aparılan islahatların sayəsində bazar iqtisadiyyatının tələblərinə uyğun olaraq kollecdə tam və orta təhsil bazasından göstərilən ixtisaslar üzrə kadr hazırlığı aparılması mümkün olmuşdur.<ref>{{cite web |url = https://qafqazinfo.az/news/detail/odlar-yurdu-kolleci-telebe-qebulu-elan-edib-194002 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20220511153757/https://qafqazinfo.az/news/detail/odlar-yurdu-kolleci-telebe-qebulu-elan-edib-194002 |archivedate = 11 May 2022 |title = orta ixtisas təhsili müəssisəsi |author = |date = |work = |publisher = qafqazinfo.az |accessdate = |language = |url-status = live }}</ref> [[Fayl:Odlar Yurdu kollec.jpg|thumb|350px|Odlar Yurdu Universiteti]] * Bank işi * Mühasibat uçotu * Maliyyə işi * Marketinq (sahələr üzrə) * Bələdiyyə işi * Sosial iş * Ailə və ev təhsili * Turizim işinin təşkili * Dizayn (sahələr üzrə) * Vergi işi * Məktəbə qədər təhsil * Kompüter sistemlərinin təmiri və servis * Kompüter şəbəkələrinin avadanlıqlarının təmiri === Şöbələr === Odlar Yurdu Kollecinin 2021/2022-ci tədris ili üçün Tam orta təhsil bazası üzrə (XI illik) əyani və qiyabi şöbələrə qəbul aparılacaq ixtisaslar: # Bank işi # Mühasibat uçotu # Maliyyə işi # Marketinq (sahələr üzrə) # Bələdiyyə işi # Sosial iş # Ailə və ev təhsili # Turizim işinin təşkili # Dizayn (sahələr üzrə) # Vergi işi # Məktəbə qədər təhsil # Kompüter sistemlərinin təmiri və servis # Kompüter şəbəkələrinin avadanlıqlarının təmiri.<ref>{{cite web |url = https://oyu.edu.az/az/content/1 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20220107223838/https://oyu.edu.az/az/content/1 |archivedate = 7 yanvar 2022 |title = Odlar Yurdu Universiteti |author = |date = |work = |publisher = oyu.edu.az |accessdate = |language = }}</ref> == Kitabxana == Odlar Yurdu Kolleci Odlar Yurdu Universitetinin nəzdində olduğundan kitabxanasının əsası 1995-ci ildə qoyulmuşdur. Kitabxana 300 nəfərlik oxu zalından və geniş fonddan ibarətdir. Bu kitabxana öz fondunu daim genişləndirdiyindən Universitetin bütün tədris bölmələri müvafiq ədəbiyyatlarla təchiz edilir və oxucularını istənilən elm sahəsində kitablarla təmin edir. Fonda daxildir: * Dərsliklər * İctimai-siyasi ədəbiyyat * Elmi ədəbiyyat * Bədii ədəbiyyat * Xarici ədəbiyyat * Dövri-mətbuat nəşrləri * Elektron kitabxanası == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Bakı kollecləri]] [[Kateqoriya:2 may]] [[Kateqoriya:Kolleclər]] 0n9qvzaeon3lu9d8ufw69bit6f5bmcz 6547976 6547975 2022-07-25T10:03:49Z Qraf061 242998 wikitext text/x-wiki {{Məktəb |Ad = Odlar Yurdu Kolleci |Abreviatura = Odlar Yurdu Universiteti nəzdində Odlar Yurdu Kolleci |Şəkil = Odlar Yurdu Kolleci.jpg |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = Odlar Yurdu Universiteti nəzdində Odlar Yurdu Kolleci |Beynalxalq adı = |Əvvəlki adları = |Şüar = |Əsası qoyulub = [[2016]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = |Tip = orta-ixtisas təhsili müəssisəsi |Direktor = Mətanət Muradova |Tələbə sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = {{Gerbifikasiya|Bakı}} |Ölkə = Azərbaycan |Ünvan = Azərbaycan,Bakı [[Koroğlu Rəhimov]] küçəsi 13. <ref>{{cite web |url = https://edu.gov.az/secondary-special-education/ozel-orta-ixtisas-tehsil-muessiseleri |archiveurl = |archivedate = 10 mart 2022 |title = Özəl orta ixtisas təhsil müəssisələri |author = |date = |work = |publisher = edu.gov.az |accessdate = |language = }}</ref> |Metro = [[Gənclik metrostansiyası]] |Sayt = {{cite web |url=https://oyu.edu.az/az/content/1 |title= |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }} |Vikianbar = }} '''Odlar Yurdu Kolleci''' və ya qısaca '''OYK''' — 2016-cı ildə [[Odlar Yurdu Universiteti]]nin nəzdində yaradılmış kollec. == Haqqında == [[Odlar Yurdu Universiteti]] nəzdində Odlar Yurdu Kolleci 2 may 2016-cı il tarixində yaradılmışdır. Kollec universitetin bazasında fəaliyyət göstərir və dərsləri universitetin professor-müəllimləri tədris edir. Nizamnaməyə əsasən kollecin Ali idarəetmə orqanı pedaqoji şuradır. Kollecə rəhbərlik direktor tərəfindən həyata keçirilir. Direktor həm də Pedaqoji Şuranın sədridir. Odlar Yurdu Kolleci [[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Ədliyyə Nazirliyi]]nin 12.02.2016-cı il tarixli 1116-A11–563 nömrəli [[dövlət]] qeydiyyatından keçmişdir. Kollecə 2 may 2016-cı il tarixində 088971 nömrəli lisenziya verilmişdir.<ref>{{cite web |url = https://www.schoolandcollegelistings.com/AZ/Baku/505560519637916/Odlar-Yurdu-Kolleci |archiveurl = |archivedate = 10 mart 2022 |title = Odlar Yurdu Kolleci |author = |date = |work = |publisher = |accessdate = |language = }}</ref> == Rəhbərlik == === Struktur === * Direktor * Direktorun 1-ci müavini * Direktorun Tədris İşləri üzrə müavini * Tədris şöbəsinin müdiri * İnsan resusrları şöbəsinin rəhbəri * Arxiv müdiri * Təsərrüfat şöbəsinin müdiri * Mühasibatlıq * Daxili Nəzarət və Monitorqin şöbəsinin rəhbəri === Pedaqoji Şura === Nizamnaməyə əsasən kollecin Ali idarəetmə orqanı pedaqoji şuradır. Kollecə rəhbərlik direktor tərəfindən həyata keçirilir. Direktor həm də Pedaqoji Şuranın sədridir. İdarəetmədə demokratiya, şəffaflığı, ictimai özünü idarəni gücləndirmək məqsədi ilə kollecdə aşağıdakı şuralar fəaliyyət göstərir. * Metodiki Şura * Tələbə Gənclər Təşkilatı, * Həmkarlar komitəsi, * Appelyasiya komissiyası '''''Kollecin idarə edilməsi aşağıdakı struktur bölmələri aşağıdakı şöbələr ilə təsərrüfat şöbəsinin əlaqəli fəaliyyəti ilə aparılır.''''' * Daxili nəzarət və monitorinq şöbəsi * Mühasibatlıq * Kadrlar şöbəsi * əyani şöbə * qiyabi şöbə * Tədris şöbəsi * Kafedra === Təsisçilər Şurası === Kollecin mülkiyyət, təsərrüfat, strukturlaşma, rəhbər kadrların təyin olunması məsələlərində ali idarəetmə orqanı Təsisçilər Şurasıdır. Kollecin idarə olunmasında Təsisçilər Şurası mühim rol oynayır. == Fakültələr == Odlar Yurdu Universiteti Nəzdində Odlar Yurdu Kolleci bir çox ixtisas üzrə kadr hazırlığı aparır. Aparılan islahatların sayəsində bazar iqtisadiyyatının tələblərinə uyğun olaraq kollecdə tam və orta təhsil bazasından göstərilən ixtisaslar üzrə kadr hazırlığı aparılması mümkün olmuşdur.<ref>{{cite web |url = https://qafqazinfo.az/news/detail/odlar-yurdu-kolleci-telebe-qebulu-elan-edib-194002 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20220511153757/https://qafqazinfo.az/news/detail/odlar-yurdu-kolleci-telebe-qebulu-elan-edib-194002 |archivedate = 11 May 2022 |title = orta ixtisas təhsili müəssisəsi |author = |date = |work = |publisher = qafqazinfo.az |accessdate = |language = |url-status = live }}</ref> [[Fayl:Odlar Yurdu kollec.jpg|thumb|350px|Odlar Yurdu Universiteti]] * Bank işi * Mühasibat uçotu * Maliyyə işi * Marketinq (sahələr üzrə) * Bələdiyyə işi * Sosial iş * Ailə və ev təhsili * Turizim işinin təşkili * Dizayn (sahələr üzrə) * Vergi işi * Məktəbə qədər təhsil * Kompüter sistemlərinin təmiri və servis * Kompüter şəbəkələrinin avadanlıqlarının təmiri === Şöbələr === Odlar Yurdu Kollecinin 2021/2022-ci tədris ili üçün Tam orta təhsil bazası üzrə (XI illik) əyani və qiyabi şöbələrə qəbul aparılacaq ixtisaslar: # Bank işi # Mühasibat uçotu # Maliyyə işi # Marketinq (sahələr üzrə) # Bələdiyyə işi # Sosial iş # Ailə və ev təhsili # Turizim işinin təşkili # Dizayn (sahələr üzrə) # Vergi işi # Məktəbə qədər təhsil # Kompüter sistemlərinin təmiri və servis # Kompüter şəbəkələrinin avadanlıqlarının təmiri.<ref>{{cite web |url = https://oyu.edu.az/az/content/1 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20220107223838/https://oyu.edu.az/az/content/1 |archivedate = 7 yanvar 2022 |title = Odlar Yurdu Universiteti |author = |date = |work = |publisher = oyu.edu.az |accessdate = |language = }}</ref> == Kitabxana == Odlar Yurdu Kolleci Odlar Yurdu Universitetinin nəzdində olduğundan kitabxanasının əsası 1995-ci ildə qoyulmuşdur. Kitabxana 300 nəfərlik oxu zalından və geniş fonddan ibarətdir. Bu kitabxana öz fondunu daim genişləndirdiyindən Universitetin bütün tədris bölmələri müvafiq ədəbiyyatlarla təchiz edilir və oxucularını istənilən elm sahəsində kitablarla təmin edir. Fonda daxildir: * Dərsliklər * İctimai-siyasi ədəbiyyat * Elmi ədəbiyyat * Bədii ədəbiyyat * Xarici ədəbiyyat * Dövri-mətbuat nəşrləri * Elektron kitabxanası == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Bakı kollecləri]] [[Kateqoriya:2 may]] [[Kateqoriya:Kolleclər]] tco32gofytfxoxpmr4k392tvtr7ka3c 6547988 6547976 2022-07-25T10:13:22Z Qraf061 242998 wikitext text/x-wiki {{Məktəb |Ad = Odlar Yurdu Kolleci |Abreviatura = Odlar Yurdu Universiteti nəzdində Odlar Yurdu Kolleci |Şəkil = Odlar Yurdu Kolleci.jpg |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = Odlar Yurdu Universiteti nəzdində Odlar Yurdu Kolleci |Beynalxalq adı = |Əvvəlki adları = |Şüar = |Əsası qoyulub = [[2016]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = |Tip = Özəl |Direktor = Mətanət Muradova |Tələbə sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = {{Gerbifikasiya|Bakı}} |Ölkə = Azərbaycan |Ünvan = Azərbaycan,Bakı [[Koroğlu Rəhimov]] küçəsi 13. <ref>{{cite web |url = https://edu.gov.az/secondary-special-education/ozel-orta-ixtisas-tehsil-muessiseleri |archiveurl = |archivedate = 10 mart 2022 |title = Özəl orta ixtisas təhsil müəssisələri |author = |date = |work = |publisher = edu.gov.az |accessdate = |language = }}</ref> |Metro = [[Gənclik metrostansiyası]] |Sayt = {{cite web |url=https://oyu.edu.az/az/content/1 |title= |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }} |Vikianbar = }} '''Odlar Yurdu Kolleci''' və ya qısaca '''OYK''' — 2016-cı ildə [[Odlar Yurdu Universiteti]]nin nəzdində yaradılmış kollec. == Haqqında == [[Odlar Yurdu Universiteti]] nəzdində Odlar Yurdu Kolleci 2 may 2016-cı il tarixində yaradılmışdır. Kollec universitetin bazasında fəaliyyət göstərir və dərsləri universitetin professor-müəllimləri tədris edir. Nizamnaməyə əsasən kollecin Ali idarəetmə orqanı pedaqoji şuradır. Kollecə rəhbərlik direktor tərəfindən həyata keçirilir. Direktor həm də Pedaqoji Şuranın sədridir. Odlar Yurdu Kolleci [[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Ədliyyə Nazirliyi]]nin 12.02.2016-cı il tarixli 1116-A11–563 nömrəli [[dövlət]] qeydiyyatından keçmişdir. Kollecə 2 may 2016-cı il tarixində 088971 nömrəli lisenziya verilmişdir.<ref>{{cite web |url = https://www.schoolandcollegelistings.com/AZ/Baku/505560519637916/Odlar-Yurdu-Kolleci |archiveurl = |archivedate = 10 mart 2022 |title = Odlar Yurdu Kolleci |author = |date = |work = |publisher = |accessdate = |language = }}</ref> == Rəhbərlik == === Struktur === * Direktor * Direktorun 1-ci müavini * Direktorun Tədris İşləri üzrə müavini * Tədris şöbəsinin müdiri * İnsan resusrları şöbəsinin rəhbəri * Arxiv müdiri * Təsərrüfat şöbəsinin müdiri * Mühasibatlıq * Daxili Nəzarət və Monitorqin şöbəsinin rəhbəri === Pedaqoji Şura === Nizamnaməyə əsasən kollecin Ali idarəetmə orqanı pedaqoji şuradır. Kollecə rəhbərlik direktor tərəfindən həyata keçirilir. Direktor həm də Pedaqoji Şuranın sədridir. İdarəetmədə demokratiya, şəffaflığı, ictimai özünü idarəni gücləndirmək məqsədi ilə kollecdə aşağıdakı şuralar fəaliyyət göstərir. * Metodiki Şura * Tələbə Gənclər Təşkilatı, * Həmkarlar komitəsi, * Appelyasiya komissiyası '''''Kollecin idarə edilməsi aşağıdakı struktur bölmələri aşağıdakı şöbələr ilə təsərrüfat şöbəsinin əlaqəli fəaliyyəti ilə aparılır.''''' * Daxili nəzarət və monitorinq şöbəsi * Mühasibatlıq * Kadrlar şöbəsi * əyani şöbə * qiyabi şöbə * Tədris şöbəsi * Kafedra === Təsisçilər Şurası === Kollecin mülkiyyət, təsərrüfat, strukturlaşma, rəhbər kadrların təyin olunması məsələlərində ali idarəetmə orqanı Təsisçilər Şurasıdır. Kollecin idarə olunmasında Təsisçilər Şurası mühim rol oynayır. == Fakültələr == Odlar Yurdu Universiteti Nəzdində Odlar Yurdu Kolleci bir çox ixtisas üzrə kadr hazırlığı aparır. Aparılan islahatların sayəsində bazar iqtisadiyyatının tələblərinə uyğun olaraq kollecdə tam və orta təhsil bazasından göstərilən ixtisaslar üzrə kadr hazırlığı aparılması mümkün olmuşdur.<ref>{{cite web |url = https://qafqazinfo.az/news/detail/odlar-yurdu-kolleci-telebe-qebulu-elan-edib-194002 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20220511153757/https://qafqazinfo.az/news/detail/odlar-yurdu-kolleci-telebe-qebulu-elan-edib-194002 |archivedate = 11 May 2022 |title = orta ixtisas təhsili müəssisəsi |author = |date = |work = |publisher = qafqazinfo.az |accessdate = |language = |url-status = live }}</ref> [[Fayl:Odlar Yurdu kollec.jpg|thumb|350px|Odlar Yurdu Universiteti]] * Bank işi * Mühasibat uçotu * Maliyyə işi * Marketinq (sahələr üzrə) * Bələdiyyə işi * Sosial iş * Ailə və ev təhsili * Turizim işinin təşkili * Dizayn (sahələr üzrə) * Vergi işi * Məktəbə qədər təhsil * Kompüter sistemlərinin təmiri və servis * Kompüter şəbəkələrinin avadanlıqlarının təmiri === Şöbələr === Odlar Yurdu Kollecinin 2021/2022-ci tədris ili üçün Tam orta təhsil bazası üzrə (XI illik) əyani və qiyabi şöbələrə qəbul aparılacaq ixtisaslar: # Bank işi # Mühasibat uçotu # Maliyyə işi # Marketinq (sahələr üzrə) # Bələdiyyə işi # Sosial iş # Ailə və ev təhsili # Turizim işinin təşkili # Dizayn (sahələr üzrə) # Vergi işi # Məktəbə qədər təhsil # Kompüter sistemlərinin təmiri və servis # Kompüter şəbəkələrinin avadanlıqlarının təmiri.<ref>{{cite web |url = https://oyu.edu.az/az/content/1 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20220107223838/https://oyu.edu.az/az/content/1 |archivedate = 7 yanvar 2022 |title = Odlar Yurdu Universiteti |author = |date = |work = |publisher = oyu.edu.az |accessdate = |language = }}</ref> == Kitabxana == Odlar Yurdu Kolleci Odlar Yurdu Universitetinin nəzdində olduğundan kitabxanasının əsası 1995-ci ildə qoyulmuşdur. Kitabxana 300 nəfərlik oxu zalından və geniş fonddan ibarətdir. Bu kitabxana öz fondunu daim genişləndirdiyindən Universitetin bütün tədris bölmələri müvafiq ədəbiyyatlarla təchiz edilir və oxucularını istənilən elm sahəsində kitablarla təmin edir. Fonda daxildir: * Dərsliklər * İctimai-siyasi ədəbiyyat * Elmi ədəbiyyat * Bədii ədəbiyyat * Xarici ədəbiyyat * Dövri-mətbuat nəşrləri * Elektron kitabxanası == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Bakı kollecləri]] [[Kateqoriya:2 may]] [[Kateqoriya:Kolleclər]] e7z26l108be3x38b9bhaucokp9cdgmh 6547993 6547988 2022-07-25T10:18:23Z Qraf061 242998 wikitext text/x-wiki {{Məktəb |Ad = Odlar Yurdu Kolleci |Abreviatura = Odlar Yurdu Universiteti nəzdində Odlar Yurdu Kolleci |Şəkil = Odlar Yurdu Kolleci.jpg |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = Odlar Yurdu Universiteti nəzdində Odlar Yurdu Kolleci |Beynalxalq adı = |Əvvəlki adları = |Şüar = Biz iş axtarmırıq, iş bizi axtarır |Əsası qoyulub = [[2016]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = |Tip = Özəl |Direktor = Mətanət Muradova |Tələbə sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = {{Gerbifikasiya|Bakı}} |Ölkə = Azərbaycan |Ünvan = Azərbaycan,Bakı [[Koroğlu Rəhimov]] küçəsi 13. <ref>{{cite web |url = https://edu.gov.az/secondary-special-education/ozel-orta-ixtisas-tehsil-muessiseleri |archiveurl = |archivedate = 10 mart 2022 |title = Özəl orta ixtisas təhsil müəssisələri |author = |date = |work = |publisher = edu.gov.az |accessdate = |language = }}</ref> |Metro = [[Gənclik metrostansiyası]] |Sayt = {{cite web |url=https://oyu.edu.az/az/content/1 |title= |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= |archive-url= |archive-date= }} |Vikianbar = }} '''Odlar Yurdu Kolleci''' və ya qısaca '''OYK''' — 2016-cı ildə [[Odlar Yurdu Universiteti]]nin nəzdində yaradılmış kollec. == Haqqında == [[Odlar Yurdu Universiteti]] nəzdində Odlar Yurdu Kolleci 2 may 2016-cı il tarixində yaradılmışdır. Kollec universitetin bazasında fəaliyyət göstərir və dərsləri universitetin professor-müəllimləri tədris edir. Nizamnaməyə əsasən kollecin Ali idarəetmə orqanı pedaqoji şuradır. Kollecə rəhbərlik direktor tərəfindən həyata keçirilir. Direktor həm də Pedaqoji Şuranın sədridir. Odlar Yurdu Kolleci [[Ədliyyə Nazirliyi (Azərbaycan)|Ədliyyə Nazirliyi]]nin 12.02.2016-cı il tarixli 1116-A11–563 nömrəli [[dövlət]] qeydiyyatından keçmişdir. Kollecə 2 may 2016-cı il tarixində 088971 nömrəli lisenziya verilmişdir.<ref>{{cite web |url = https://www.schoolandcollegelistings.com/AZ/Baku/505560519637916/Odlar-Yurdu-Kolleci |archiveurl = |archivedate = 10 mart 2022 |title = Odlar Yurdu Kolleci |author = |date = |work = |publisher = |accessdate = |language = }}</ref> == Rəhbərlik == === Struktur === * Direktor * Direktorun 1-ci müavini * Direktorun Tədris İşləri üzrə müavini * Tədris şöbəsinin müdiri * İnsan resusrları şöbəsinin rəhbəri * Arxiv müdiri * Təsərrüfat şöbəsinin müdiri * Mühasibatlıq * Daxili Nəzarət və Monitorqin şöbəsinin rəhbəri === Pedaqoji Şura === Nizamnaməyə əsasən kollecin Ali idarəetmə orqanı pedaqoji şuradır. Kollecə rəhbərlik direktor tərəfindən həyata keçirilir. Direktor həm də Pedaqoji Şuranın sədridir. İdarəetmədə demokratiya, şəffaflığı, ictimai özünü idarəni gücləndirmək məqsədi ilə kollecdə aşağıdakı şuralar fəaliyyət göstərir. * Metodiki Şura * Tələbə Gənclər Təşkilatı, * Həmkarlar komitəsi, * Appelyasiya komissiyası '''''Kollecin idarə edilməsi aşağıdakı struktur bölmələri aşağıdakı şöbələr ilə təsərrüfat şöbəsinin əlaqəli fəaliyyəti ilə aparılır.''''' * Daxili nəzarət və monitorinq şöbəsi * Mühasibatlıq * Kadrlar şöbəsi * əyani şöbə * qiyabi şöbə * Tədris şöbəsi * Kafedra === Təsisçilər Şurası === Kollecin mülkiyyət, təsərrüfat, strukturlaşma, rəhbər kadrların təyin olunması məsələlərində ali idarəetmə orqanı Təsisçilər Şurasıdır. Kollecin idarə olunmasında Təsisçilər Şurası mühim rol oynayır. == Fakültələr == Odlar Yurdu Universiteti Nəzdində Odlar Yurdu Kolleci bir çox ixtisas üzrə kadr hazırlığı aparır. Aparılan islahatların sayəsində bazar iqtisadiyyatının tələblərinə uyğun olaraq kollecdə tam və orta təhsil bazasından göstərilən ixtisaslar üzrə kadr hazırlığı aparılması mümkün olmuşdur.<ref>{{cite web |url = https://qafqazinfo.az/news/detail/odlar-yurdu-kolleci-telebe-qebulu-elan-edib-194002 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20220511153757/https://qafqazinfo.az/news/detail/odlar-yurdu-kolleci-telebe-qebulu-elan-edib-194002 |archivedate = 11 May 2022 |title = orta ixtisas təhsili müəssisəsi |author = |date = |work = |publisher = qafqazinfo.az |accessdate = |language = |url-status = live }}</ref> [[Fayl:Odlar Yurdu kollec.jpg|thumb|350px|Odlar Yurdu Universiteti]] * Bank işi * Mühasibat uçotu * Maliyyə işi * Marketinq (sahələr üzrə) * Bələdiyyə işi * Sosial iş * Ailə və ev təhsili * Turizim işinin təşkili * Dizayn (sahələr üzrə) * Vergi işi * Məktəbə qədər təhsil * Kompüter sistemlərinin təmiri və servis * Kompüter şəbəkələrinin avadanlıqlarının təmiri === Şöbələr === Odlar Yurdu Kollecinin 2021/2022-ci tədris ili üçün Tam orta təhsil bazası üzrə (XI illik) əyani və qiyabi şöbələrə qəbul aparılacaq ixtisaslar: # Bank işi # Mühasibat uçotu # Maliyyə işi # Marketinq (sahələr üzrə) # Bələdiyyə işi # Sosial iş # Ailə və ev təhsili # Turizim işinin təşkili # Dizayn (sahələr üzrə) # Vergi işi # Məktəbə qədər təhsil # Kompüter sistemlərinin təmiri və servis # Kompüter şəbəkələrinin avadanlıqlarının təmiri.<ref>{{cite web |url = https://oyu.edu.az/az/content/1 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20220107223838/https://oyu.edu.az/az/content/1 |archivedate = 7 yanvar 2022 |title = Odlar Yurdu Universiteti |author = |date = |work = |publisher = oyu.edu.az |accessdate = |language = }}</ref> == Kitabxana == Odlar Yurdu Kolleci Odlar Yurdu Universitetinin nəzdində olduğundan kitabxanasının əsası 1995-ci ildə qoyulmuşdur. Kitabxana 300 nəfərlik oxu zalından və geniş fonddan ibarətdir. Bu kitabxana öz fondunu daim genişləndirdiyindən Universitetin bütün tədris bölmələri müvafiq ədəbiyyatlarla təchiz edilir və oxucularını istənilən elm sahəsində kitablarla təmin edir. Fonda daxildir: * Dərsliklər * İctimai-siyasi ədəbiyyat * Elmi ədəbiyyat * Bədii ədəbiyyat * Xarici ədəbiyyat * Dövri-mətbuat nəşrləri * Elektron kitabxanası == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Bakı kollecləri]] [[Kateqoriya:2 may]] [[Kateqoriya:Kolleclər]] 6xb5a3du96nxhwg7uy6x819x912zy5x 0 744608 6547866 6512269 2022-07-25T08:25:45Z Elmikatib 113724 wikitext text/x-wiki {{Tərəfli}}{{istinadsız}} {{əhəmiyyət}}{{İş gedir}} {{Alim |adı = Cabbarlı Nikpur |orijinal adı = |digər adları = |şəkil = Cabbarlı Nikpur.jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |piktoqram = |doğum tarixi = 16.04.1968 |doğum yeri = |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{AZE}} |milliyyəti = |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = |anası = |elm sahəsi = filologiya |elmi dərəcəsi = filologiya elmləri doktoru |elmi adı = dosent |iş yeri = AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı şöbəsinin müdiri |alma-mater = |təhsili = Bakı Dövlət Universiteti |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = [http://archive.president.az/articles.php?item_id=20100529105243133&sec_id=30 "Azərbaycan Respublikası Dövlət Mükafatı laureatı" (2010)] |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Nikpur Cabbarlı''' — ədəbiyyatşünas alim, filologiya elmləri doktoru, dosent. Nikpur Cabbarlı [http://www.literature.az/ AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu] Mühacirət ədəbiyyatı şöbəsinin müdiridir.[https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-literaturyi/3700]. Nikpur Cabbarlı Azərbaycan [[mühacirət]] ədəbiyyatı üzrə tanınmış mütəxəssisdir. == Həyatı == Nikpur Mirhüseyn oğlu Cabbarlı 1968-ci il aprelin 16-da Bakıda anadan ol­muş­­dur. [[Bakı Dövlət Universiteti|Bakı Dövlət Uni­­versiteti]]<nowiki/>nin Filo­lo­gi­­ya fakültəsini (1994) və Azərbaycan MEA [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|Nizami adına Ədə­­biyyat İnstitutu]]<nowiki/>nun əyani aspiranturasını (1997) bi­tir­miş­dir. 1998-ci ildə «Azər­bay­­can mühacirət ədəbiyyatşünaslığında klassik irs prob­le­mi» mövzusunda na­mi­zəd­lik (fəlsəfə doktoru), 2017-ci ildə isə «XX əsr Azər­bay­can mühacirət ədə­biy­ya­tı (türkdilli örnəklər əsasında)» mövzusunda elmlər doktoru dis­­­sertasiyasını müdafiə etmişdir. Filo­lo­gi­­ya elmləri doktoru (2017), do­sent­dir (2006). Azərbaycan mühacirət ədə­biy­ya­tına dair 6 monoqrafiyanın, onlarla mə­qa­lə­nin, bir neçə tərtib işinin müəl­li­fi Nikpur Cabbarlı bu sahədə mö­təbər söz sahibi olan mü­­­tə­xəssis kimi ta­nı­nır. == Elmi fəaliyyəti == Nikpur Cabbarlı Nizami Gəncəvi adına [[AMEA Ədəbiyyat İnstitutu|Ədəbiyyat İnstitutu]]<nowiki/>nda 28 il­ ərzində müxtəlif vəzifələrdə çalışmışdır. Bu dövr ərzində as­pi­­rant­­lıq­­dan el­mi ka­tib və şöbə müdiri və­­zifələrinə qədər yüksəlmişdir. O, 1998-2004-cü il­lər ara­sında İnstitutda el­mi işçi, bö­­­yük elmi işçi, aparıcı el­­­mi iş­çi vəzifələrində ça­lı­şıb. 1996-cı ilin ma­yın­dan 2003-cü ilin sen­tya­brı­na­­dək İns­ti­tut Gənc Alimlər Bir­li­yi­nin səd­ri olub. 2004-cü il sen­tya­b­rın 20-dən 2013-cü il iyu­lun 16-dək İnstitutun el­mi ka­ti­bi və­zifəsində sə­mə­­rə­li fəa­liy­­yət gös­­tərib, elmi-təş­ki­lati işin akademik prin­siplər əsa­sın­­da qu­rul­ma­sın­­da, el­­mi təd­­qi­qat­la­rın təşkilinin mü­asir tələblər sə­viy­yəsinə qal­dı­rıl­ma­sında, bu iş­­­lə əla­qə­­dar nor­mativ-hü­quqi akt­la­ra ciddi riayət edi­l­məsində prin­si­pi­al­lıq gös­tə­rib. Nikpur Cabbarlı  1996-cı ilin may ayından etibarən İnstitut Elmi Şurasının üzv­ü­dür. 2007-ci ilin iyulundan 2009-cu ilin dekabrınadək Ədə­biy­yat­şü­nas­­lıq üz­­rə Prob­­­­lem Şu­rasının da elmi katibi kimi çalışıb. Çoxcildli «Azərbaycan ədə­­­­biy­ya­tı ta­­­­rixi» Baş Redaksiya Şu­rasının üzvü (2007-2013), həmin nəş­rin   2004-cü ildə çap­­­dan çıxmış I cildinin mə­sul katibi, hazırlanmaqda olan VI cil­di­nin mə­­sul katibi (2003-2006), məsul re­dak­to­ru­nun müavini olub (2007-2013). Hazırda hə­­­min nəş­rin VII cildinin məsul re­dak­tor­la­rın­dan biri, indiyədək 5 cildi nəşr olunmuş «Azər­bay­can mühacirət ədə­biy­ya­tı kitabxanası» seriyasının baş redaktorunun müavinidir. Nikpur Cabbarlı «[[Əhməd Cəfəroğlu]]<nowiki/>nun ədəbiyyatşünaslıq irsi» (2001), «Mü­ha­ci­rət və klas­­sik ədəbi irs» (2003), «Abay Dağlının mühacirət dövrü yaradıcılığı» (2009), «Azər­­­­­baycan mühacirət nəsri» (2011), «Mühacirət və XX əsr Azərbaycan ədə­biy­ya­­­tı mə­­sələləri» (2015) monoqrafiyalarının, «Azər­bay­can mü­ha­­­cirət poeziyası (ic­mal­­lar və port­retlər)» (2014), «Elçin və Azər­bay­can mü­ha­­­cirətşünaslığının prob­lem­­ləri (araşdırma və tərtib)» kitablarının, nüfuzlu yerli və xarici elmi nəşr­lərdə dərc olun­muş 50-yə yaxın məqalə və konfrans materialının  müəllifi, «[[Heydər Əliyev|Heydər Əli­ye]]<nowiki/>v və Azər­bay­­can ədə­biy­yatı» mo­­no­qra­­fiyasının (2009) həm­müəllifi, bir neçə ki­ta­bın tərtibçisi, rəyçisi, el­mi və məsul redaktorudur. Bir sı­ra Beynəlxalq və Res­pub­lika miq­yas­lı elmi konfrans və sim­­­poziumlarda mə­ru­zə­lər et­miş­dir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondunun 2015-ci il­­də elan edilmiş əsas qrant müsabiqəsi çərçivəsində qalib gəlmiş «Azər­­­­bay­­­can mü­ha­­­­­­­­­­­cirət ədəbiyyatı: təşəkkülü, inkişaf mərhələləri və problemləri» möv­zu­­sunda komp­leks elmi tədqiqat layihəsi Nikpur Cabbarlının rəhbərliyi ilə uğurla icra edil­­mişdir ( aprel 2017-  aprel 2019). == Monoqrafiyalar == # Əhməd Cəfəroğlunun ədə­biy­yatşünaslıq irsi. Bakı: Elm, 2001, 68 s. # Mühacirət və klassik ədəbi irs. Bakı: Elm, 2003, 172 s. # Abay Dağlının mühacirət döv­rü yaradıcılığı. Bakı: Elm, 2009, 72 s. # Azərbaycan mühacirət nəsri. Bakı: Elm və təhsil, 2011, 140 s. # Azərbaycan mühacirət poeziyası (icmallar və portretlər). Bakı: Elm və təhsil, 2014, 120 s. # Mühacirət və XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri. Bakı: Elm və təhsil, 2015, 56 s. == Kitablar == === Tərtib etdiyi kitablar === # Elçin və Azərbaycan mühacirətşünaslığının problemləri. Bakı: Təhsil, 2014, 96 s. # Böyük ədib və mütəfəkkir Əli bəy Hüseynzadə. Bakı: Elm, 2015, 484 s. (Ş.Vəliyevlə müştərək). # «Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı kitabxanası» seriyası. I cild. Məhəmməd Əmin Rə­sul­­za­də. // Bakı: Elm, 2016, 372s. (Ş.Vəliyevlə müştərək). # Azərbaycan mühacirət ədə­biy­­yatı kitabxanası. IV cild. Teymur Atəşli. Seçilmiş əsər­­­­­­ləri. // Bakı: Elm və təhsil, 2020, 336 s. # Azərbaycan mühacirət ədə­biy­­yatı kitabxanası. V cild. Alazan Baycan. Əsər­­­­ləri. // Bakı: Elm və təhsil, 2021, 204 s. === Redaktə etdiyi kitablar === # Bəkir Nəbiyev. Didərgin şair. Bakı: XXI YNE, 2005, 120 s. # Bəkir Nəbiyev. Xəzan vurmasın. Bakı: Elm, 2006, 452 s. # Bəkir Nəbiyev. Heydər Əliyev haqqında etüdlər. Bakı: Çinar-Çap, 2007, 136 s. #  Bəkir Nəbiyev. Hərənin öz yolu var. Bakı: Çinar-Çap, 2007, 466 s. # Bəkir Nəbiyev. Seçilmiş əsərləri. Beş cilddə. I cild. //  Bakı: Çinar-Çap, 2009, 492 s. # Bəkir Nəbiyev. Seçilmiş əsərləri. Beş cilddə. IV cild. // Bakı: Çinar-Çap, 2009, 554 s. # «Azərbaycan mühacirət ədə­biyyatı: reallıqlar, problemlər, vəzifələr» II Beynəlxalq elmi konfransının materialları, Bakı: Elm və təhsil, 2016, 336 s. # «Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı kitabxanası» seriyası. II cild. Ceyhun Hacıbəyli. Se­çil­miş əsərləri. // Bakı: Elm, 2017, 368 s. # ''' '''Abid Tahirli. Ceyhun Ha­­cı­­bəy­­­li­nin həyat və yaradıcılıq yolu. Bakı: Elm və Təhsil, 2019, 344 s. # «Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı kitabxanası» seriyası. III cild. Səlim Rəfiq Rəfioğlu.Füzuli. // Bakı: Elm və təhsil, 2019, 440 s. == Məqalələr == === '''Elmi məqalələr''' === # Sabir mühacirət ədəbiy­yat­­şü­nas­lığında.<ref>Sabir mühacirət ədəbiy­yat­­şü­nas­lığında.// «Ədəbiyyat qəzeti», 30 may 1997, 0,4 ç.v.</ref> # Mühacirət ədəbiyyat­şü­nas­lı­­ğın­da XVIII əsr Azər­bay­can ədəbiyyatı məsələləri.<ref>Mühacirət ədəbiyyat­şü­nas­lı­­ğın­da XVIII əsr Azər­bay­can ədəbiyyatı məsələləri.// «Fi­lo­lo­ji araş­dırmalar», VII kitab (Ədəbi gəncliyin axtarış­ları). Bakı, 1998, s. 18-22.</ref> # [[Mirzə Fətəli Axundov|Mirzə Fətəli Axundzadə]] Azər­baycan mühacirət ədə­­biyyat­­şünaslığında.<ref>Mirzə Fətəli Axundzadə Azər­baycan mühacirət ədə­­biyyat­­şünaslığında.// Azərbaycan EA-nın Xəbərləri. Ədəbiyyat, dil və incəsənət seriyası, 1998, №1-2, s. 15-22.</ref> # [[Əhməd Cəfəroğlu]]<nowiki/>nun fol­klor­şünaslıq irsi.<ref>Əhməd Cəfəroğlunun fol­klor­şünaslıq irsi.// Azərbaycan şifahi xalq ədəbiy­ya­tına dair təd­qiq­lər. VIII kitab. Bakı: Səda, 1999, s. 167-172.</ref> # Əhməd Cəfəroğlunun «Azə­­­ri ədəbiyyatında istiq­lal mücadi­lə­si» əsəri.<ref>Əhməd Cəfəroğlunun «Azə­­­ri ədəbiyyatında istiq­lal mücadi­lə­si» əsəri.// Ədə­biyyat Məc­mu­əsi (Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Əsərləri). XVII cild. Bakı: Ağrıdağ, 1999, s. 266-273.</ref> # Əhməd Cəfəroğlunun Azər­­­bay­can ədəbiyyatı tarixinə baxışı.<ref>Əhməd Cəfəroğlunun Azər­­­bay­can ədəbiyyatı tarixinə baxışı.// Azərbaycan EA-nın Xə­bər­lə­ri. Ədəbiyyat, dil və incəsənət seriyası, 2000, №3-4, s. 11-24.</ref> # Mirzə Bala Məhəm­məd­za­də və klassik ədəbi irs.<ref>Mirzə Bala Məhəm­məd­za­də və klassik ədəbi irs.// Azərbaycan MEA-nın Xəbərləri. Ədə­biy­yat, dil və incəsənət seriyası, 2001, №1-2, s. 103-109</ref> # [[Almas İldırım]]<nowiki/>ın mühacirət dövrü yaradıcılığı.<ref>Almas İldırımın mühacirət dövrü yaradıcılığı.// Azərbaycan MEA-nın Xə­bər­lə­ri. Hu­ma­­nitar və ictimai elmlər seriyası, 2002, №1-2, s. 166-175.</ref> # [[Cəfər Cabbarlı]] mühacirət ədəbiyyatşünaslığında.<ref>Cəfər Cabbarlı mühacirət ədəbiyyatşünaslığında.// «Azərbaycan» jurnalı, 2002, №9, s. 178-179.</ref> # Azərbaycan mühacirət ədəbiy­yatında milli-mə­nə­vi də­yər­lər problemi (Abay Dağ­lı­nın «Okul­lu­lar» pyesi əsasında). <ref>Azərbaycan mühacirət ədəbiy­yatında milli-mə­nə­vi də­yər­lər problemi (Abay Dağ­lı­nın «Okul­lu­lar» pyesi əsasında). // Azərbaycan MEA-nın Məruzələri, 2002, №5-6,  s. 328-333.</ref> # Mühacirət poeziyasında azər­bay­cançılıq. <ref>Mühacirət poeziyasında azər­bay­cançılıq. // Azərbaycan MEA-nın Xəbər­lə­ri. Humanitar və ictimai elmlər seri­ya­sı, 2003, №1-4, s. 184-192.</ref> # Azərbaycan mühacirət dramaturgiyasında Anadolu istiqlal savaşının inikası (Abay Dağ­lı­nın pyesləri əsasında).<ref>Azərbaycan mühacirət dramaturgiyasında Anadolu istiqlal savaşının inikası (Abay Dağ­lı­nın pyesləri əsasında). // Azərbaycan MEA-nın Xəbərləri. Humanitar elmlər seriyası, 2004, №1, s. 24-32.</ref> # Azərbaycan mühacirət dramaturgiyasında sə­nət­kar və zaman problemi. <ref>Azərbaycan mühacirət dramaturgiyasında sə­nət­kar və zaman problemi. // Ədəbiyyat Məc­­mu­əsi (Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Əsər­ləri). XVIII  cild. Bakı: Elm, 2004, s. 286-293</ref> # Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatında totalitar sovet rejiminin ifşası (Abay Dağlının ya­r­a­dı­­cı­­lığı əsasında).<ref>Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatında totalitar sovet rejiminin ifşası (Abay Dağlının ya­r­a­dı­­cı­­lığı əsasında).// Azərbaycan MEA-nın Xəbərləri. Humanitar elmlər seriyası, 2004, № 3-4, s. 66-73.</ref> # Kərim Yaycılı<ref>Azərbaycan MEA-nın Xəbərləri. Humanitar Emlər Seriyası.2005, №3, s.3-13</ref> # [[Məhəmmədhüseyn Şəhriyar]] mühacirət ədəbi tənqidində. <ref>Məhəmmədhüseyn Şəhriyar mühacirət ədəbi tənqidində. // Azərbaycan MEA-nın Mə­ru­zə­­ləri, 2005, №4, s. 201-204.</ref> # Süleyman Təkinər və sovet dövrü Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri. <ref>Süleyman Təkinər və sovet dövrü Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri. // Azər­bay­can MEA-nın Xəbərləri. Humanitar elmlər seriyası, 2007, №1, s. 22-29.</ref> # Mühacirət ədəbiy­yat­şü­nas­lığı və 1920-1930-cu illərdə Azərbay­canda ədəbi proses. <ref>Mühacirət ədəbiy­yat­şü­nas­lığı və 1920-1930-cu illərdə Azərbay­canda ədəbi proses. // XX əsr Azər­baycan ədəbiyyatı məsələləri (tematik toplu) – I kitab, Bakı: Elm, 2006, s. 49-63.</ref> # Stalinizmi ifşa edən əsər (M.Ə. Rəsulzadənin «Stalinlə ixtilal xatirələri»).<ref>Stalinizmi ifşa edən əsər (M.Ə. Rəsulzadənin «Stalinlə ixtilal xatirələri»). // Azər­baycan MEA-nın Xəbərləri. Humanitar elmlər seriyası, 2007, №4, s. 10-16.</ref> # Mustafa Teymur Atəşlinin poeziyasına dair.<ref>Mustafa Teymur Atəşlinin poeziyasına dair. // Ədəbiyyat Məcmuəsi (Nizami adı­na Ədə­biy­­yat İnstitutunun əsərləri), XX cild, Bakı: Ozan, 2007, s. 35-47.</ref> # Məhəmmədsadıq Aranın həyat və yaradıcılığına dair. <ref>Məhəmmədsadıq Aranın həyat və yaradıcılığına dair. // Naxçıvan Dövlət Uni­versi­teti­nin el­­mi əsərləri (humanitar elmlər və pedaqogika seriyası). Naxçıvan, 2008,   s. 80-84.</ref> # Azərbaycanlıların soyqırı­mı mühacir yazarların bədii-publisistik irsində. <ref>Azərbaycanlıların soyqırı­mı mühacir yazarların bədii-publisistik irsində. // Ədə­­biyyat Məc­­­­muəsi (Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun əsərləri), XXI cild, Bakı: Elm, 2008, s. 21-29.</ref> # Azərbaycan mühacirət nəsrində milli istiqlal hərəkatının inikası. <ref>Azərbaycan mühacirət nəsrində milli istiqlal hərəkatının inikası. // Ədəbiyyat Məc­mu­ə­si (Ni­­zami adına Ədəbiyyat İnstitutunun əsərləri), XXΙΙ cild, Bakı: Elm, 2009,  s. 32-41.</ref> # Heydər Əliyev və ədəbi proses. <ref>Heydər Əliyev və ədəbi proses. // Heydər Əliyev və Azərbaycan ədəbiyyatı. Ba­kı: Şərq-Qərb, 2009, s. 204-226.</ref> # [[Əhməd bəy Ağaoğlu|Əhməd Ağaoğlu]]<nowiki/>nun «Sərbəst firqə xatirələri».<ref>Əhməd Ağaoğlunun «Sərbəst firqə xatirələri».// Azərbaycan MEA-nın Məruzələri, 2009, №5, s. 169-175.</ref> # Azərbaycan mühacirət nəs­­rində vətəndaş cəmiy­yəti problemi (Ə.Ağa­oğ­lunun «Sər­bəst in­­s­an­­l­ar ölkəsində» əsəri əsasında). <ref>Azərbaycan mühacirət nəs­­rində vətəndaş cəmiy­yəti problemi (Ə.Ağa­oğ­lunun «Sər­bəst in­­s­an­­l­ar ölkəsində» əsəri əsasında). // Azərbaycan MEA-nın Xəbərləri. Hu­ma­ni­tar elmlər se­ri­ya­­sı, 2010, №2. s. 3-10.</ref> # Mühacir şair Alazan Baycan. <ref>Mühacir şair Alazan Baycan. // Türk Dili ve Edebiyatı Araş­tır­ma­ları Dergisi, Sa­yı/Number: 18, Ocak, Haziran, 2010, s. 263-272.</ref> # Azərbaycan mühacirət nəsrində «düşərgə mövzusu»na dair. <ref>Azərbaycan mühacirət nəsrində «düşərgə mövzusu»na dair. // Naxçıvan Dövlət Uni­ver­si­­­te­tinin elmi əsərləri (humanitar elmlər seriyası). Naxçıvan, 2011, №2 (42), s. 73-76.</ref> # «Kitabı Dede Korkut» Azerbaycan Muhaceret Edebi-İlmi Düşüncesinde.<ref>«Kitabı Dede Korkut» Azerbaycan Muhaceret Edebi-İlmi Düşüncesinde. // İz­mir Ege Üni­ver­sitesi.Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, Sayı/Number: 21, Temmuz-Aralık, 2011. s. 41-46.</ref> # Azerbaycan Muhaceret Edebiyatında Kuzey Kıbrıs olayları. <ref>Azerbaycan Muhaceret Edebiyatında Kuzey Kıbrıs olayları. // Atatürk Üni­ver­si­tesi. Tür­ki­­y­at Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. Erzurum, 2011, №45. s.83-88.</ref> # Müseyib (Musa Eyüp) Zeyem ve şiirleri.<ref>Müseyib (Musa Eyüp) Zeyem ve şiirleri. // Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi. İzmir, (Yaz 2014), XIV/I, s. 75-88.</ref> # Azərbaycan mühacirət poeziyasının araşdırılma vəziyyəti. <ref>Azərbaycan mühacirət poeziyasının araşdırılma vəziyyəti. // Bakı Univer­site­ti­nin Xə­bər­lə­ri (Humanitar elmlər seriyası), 2014, №2, səh. 12-20.</ref> # Elçin ve Azerbaycan muhaceret edebiyatı araştırmalarının problemleri. <ref>Elçin ve Azerbaycan muhaceret edebiyatı araştırmalarının problemleri. // «Yeni Türk Ede­­biyyatı» dergisi, İstanbul, ekim 2014. №10, 113-121.</ref> # The Common Character of Azerbaijan Emigration Literature. <ref>The Common Character of Azerbaijan Emigration Literature. // AENSI Journals, 9(11) June 2015, p. 228-237.</ref> # Məhəmməd Əmin Rə­sul­­zadənin mühacirət döv­­­rü bədii yaradıcılığı və ədəbiyyatşünaslıq fəa­­­liyyəti. <ref>Məhəmməd Əmin Rə­sul­­zadənin mühacirət döv­­­rü bədii yaradıcılığı və ədəbiyyatşünaslıq fəa­­­liyyəti. // «Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı kitabxanası» seriyası. I cild. M.Ə.Rə­­­sulzadə. Ba­kı: Elm, 2016, s.10-58.</ref> # Azərbaycan mühacirət nəsrinin tədqiqi probleminə dair.<ref>Azərbaycan mühacirət nəsrinin tədqiqi probleminə dair.// Azər­­­­baycan MEA-nın «Xə­bər­­­­lər»i (hu­ma­nitar elmlər seriyası). 2018, №1, s. 28-33</ref> # Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatşünaslığı və çağdaş ədəbi-el­­mi fikir.<ref>Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatşünaslığı və çağdaş ədəbi-el­­mi fikir.// «Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı», 2019, №1, s. 178-183.</ref>. # Mənim tanıdığım Yavuz Akpınar. <ref>Mənim tanıdığım Yavuz Akpınar. // Türkiye ile türk dünyası ara­sında bir köprü: Yavuz Akpınar armağanı. Ankara:Bengü, 2018.s. 104-106</ref> # Türklüyə xidmətin ziyalı örnəyi. <ref>Türklüyə xidmətin ziyalı örnəyi. // Azər­­baycan MEA. «Filologiya və sənətşünaslıq», 2019, №1, s. 217-219.</ref> === '''Konfrans məqalələri''' === # Mühacirət ədəbiyyat­şü­nas­lı­ğın­da Azərbaycan ədə­biy­yatı tarixi konsep­si­yası.<ref>Mühacirət ədəbiyyat­şü­nas­lı­ğın­da Azərbaycan ədə­biy­yatı tarixi konsep­si­yası.// Azər­bay­can EA aspirantlarının elmi konfransının (may, 1996) materialları. Bakı: Elm, 1996, s. 112-113.</ref> # Mühacirət ədəbiyyat­şü­nas­lı­ğı Xətai poeziyası haq­qın­da.<ref>Mühacirət ədəbiyyat­şü­nas­lı­ğı Xətai poeziyası haq­qın­da.// «Şah İsmayıl Xətai və onun döv­rü» bey­nəlxalq konfran­sı­nın (Bakı, 24-26 sentyabr 1997) tezisləri. Bakı: Xəzər Uni­versiteti nəş­riyyatı, 1997, s. 27-29.</ref> # M.Ə.Rəsulzadə Xaqani haq­­­qın­da.<ref>M.Ə.Rəsulzadə Xaqani haq­­­qın­da.// Xaqani Şirvaninin anadan olma­sı­nın 870 il­li­yinə həsr edilmiş res­pub­lika konfransının tezisləri. Bakı: Xəzər Universiteti nəşriyyatı, 1997, s. 30-31.</ref> # Füzuli Azərbaycan mü­ha­ci­rət ədəbiyyatşünaslı­ğın­da.<ref>Füzuli Azərbaycan mü­ha­ci­rət ədəbiyyatşünaslı­ğın­da.// M.Füzuli – 500 bey­nəl­xalq elmi sim­poziumunun (Bakı, 7-8 noyabr 1996) materialları. Bakı: Sabah, 1997, s. 127-133.</ref> # Azərbaycan Xalq Cümhu­riy­yəti mühacirət ədəbi-elmi fikrində.<ref>Azərbaycan Xalq Cümhu­riy­yəti mühacirət ədəbi-elmi fikrində.// Azərbaycan Res­pub­li­ka­sı Təh­sil Na­zir­liyi və Azərbaycan EA-nın birgə keçirdiyi gənc alimlərin AXC-nin 80 illiyinə həsr edil­miş ümumrespublika elmi konfransının materialları. Bakı: Elm, 1999, s. 61-62.</ref> # Azərbaycan mühacirət ədə­biy­yatşünaslığının tədqiqinə dair.<ref>Azərbaycan mühacirət ədə­biy­yatşünaslığının tədqiqinə dair.// Ədəbi-nəzəri fikir iki əs­rin qov­şağında (respublika konf­ran­­sının (Bakı, 20-21 iyun 2001-ci il) materialları. Bakı: Elm, 2001, s. 204-216.</ref> # Azərbaycan mühacirət ədə­­­biyyatı: elmi-nəzəri sta­­tusu və xronoloji sər­həd­ləri. <ref>Azərbaycan mühacirət ədə­­­biyyatı: elmi-nəzəri sta­­tusu və xronoloji sər­həd­ləri. // «Hu­ma­­ni­­tar elm­lərin müasir du­ru­mu və ədəbiy­yat­şü­nas­lığın nəzəri-me­to­doloji mə­­­sə­­lə­ləri». (Bey­nəl­xalq elmi konf­ran­sın ma­terialları).Bakı: Elm, 2010. s. 243-270.</ref> # Azərbaycan mühacirət ədə­­biyyatının tədqiqi perspektivləri.<ref>Azərbaycan mühacirət ədə­­biyyatının tədqiqi perspektivləri. // «Azərbaycan mühacirət ədə­biyyatı: reallıqlar, problemlər, vəzifələr» II Beynəlxalq elmi konfransının materialları, Bakı: Elm və təhsil, 2016 s. 11-23.</ref> # Mirzə Bala Məhəmmədzadənin bədii yaradıcılığında milli is­­­tiqlal məf­ku­rə­si­nin inikası».<ref>Mirzə Bala Məhəmmədzadənin bədii yaradıcılığında milli is­­­tiqlal məf­ku­rə­si­nin inikası».// Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin Ku­ru­lu­şu­nun 100. Yılı Şerefine ve Kurucu Başkanı Mehmet Emin Resulzade ve Ar­ka­daş­la­rı­nın Anısına Çağdaş Türklük Araştırmaları Sempozyumu’nun Bildirileri. Ankara, 2020 (çapa təqdim edilmişdir). </ref> == Mükafatlar == * AMEA Rəyasət Heyətinin 12 dekabr 2005-ci il tarixli 24/1 №-li qərarı ilə N.Ca­­b­­­­­barlı sə­mərəli elmi və elmi-təşkilati fəaliyyətinə görə Azərbaycan Milli Elm­lər Aka­­­­de­miyasının Fəxri Fərmanı ilə təltif edilmişdir. Azərbaycan MEA Rəyasət He­­­­yə­ti­­­nin 25 dekabr 2013-cü il tarixli 25/13 №-li qərarı ilə Nizami adına Ədə­biy­yat İns­ti­tu­­tunun 80 illik yubileyi münasibətilə elmi və ictimai fəaliyyətdə fərq­lən­di­­­yinə görə o, ikinci dəfə AMEA-nın Fəxri Fərmanına layiq görülmüşdür. * [http://archive.president.az/articles.php?item_id=20100529105243133&sec_id=30 N.Cabbarlı 2010-cu ildə «Heydər Əliyev və Azərbaycan ədəbiyyatı» kol­lek­tiv mo­­­­­no­q­ra­fi­yasının müəlliflərindən biri kimi Azərbaycan Respublikasının Ədə­biy­­yat üz­­­­rə Döv­lət Mükafatına layiq görülmüşdür.] == Qalereya == <gallery caption="" class="left"> Fayl: Cabbarlı Nikpur.jpg|Cabbarlı Nikpur Fayl: İzmir Ege Universitetində Əli bəy Hüseynzadənin arxivində.jpg|Əli bəy Hüseynzadənin arxivində </gallery> == Xarici keçidlər == # [https://ebooks.az/book_FHAISxqz.html Azərbaycan mühacirət nəsri.] # [https://www.literature.az/?page=115277&newsId=115277&lang=aze Nikpur Cabbarlı Mirhüseyn oğlu] # [https://www.adalet.az/az/writers/detail/azerbaycan-muhaciret-nesri-3745 Azərbaycan mühacirət nəsri] # '''[https://www.fact-info.az/news?id=2239 “Məhəmməd Əmin Rəsulzadə. Mühacirət dövrü ədəbi-elmi irsindən seçmələr”]''' # [https://www.youtube.com/watch?v=uqrabN853VQ Doç. Dr. Nikpur CABBARLI (Azerbaycan Bilimler A, Bakü)] # [http://zim.az/edebi-tenqid/3597-mhacir-dbiyyatmzn-tdqiqi.html Mühacir ədəbiyyatımızın tədqiqi] # [https://azertag.az/xeber/Alazan_Baycanin_Aserleri_chapdan_chixib-2006066 Alazan Baycanın “Əsərləri” çapdan çıxıb] # [https://akademik.az/2016/10/bakida-az%C9%99rbaycan-muhacir%C9%99t-%C9%99d%C9%99biyyati-realliqlar-probleml%C9%99r-v%C9%99zif%C9%99l%C9%99r-movzusunda-beyn%C9%99lxalq-konfrans-kecirilir/ Bakıda “Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı: reallıqlar, problemlər, vəzifələr” mövzusunda beynəlxalq konfrans keçirilir] # [http://old.xalqqazeti.com/az/news/education/18494 Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatının tədqiqi] # [https://apa.az/az/edebiyyat/xeber____mehemmed_emin_resulzade._muhaciret_dovr_-444460 “Məhəmməd Əmin Rəsulzadə. Mühacirət dövrü ədəbi-elmi irsindən seçmələr” kitabı çap olunub] == İstinadlar == 19ailgwfbc114nje1j2f29nex8q2u1a 2 746648 6547225 6519926 2022-07-24T14:55:50Z Ahli iman abbas 246162 /* Mükafatlarım */ wikitext text/x-wiki {{İstifadəçi məlumatı |Adı Soyadı = Əhliman Abbasov |Şəkli = [[File:Ahliman.jpg |Ahli iman abbas]] |İstifadəçi adı = Ahli iman abbas |Yaşadığı ölkə = {{AZE}} |Milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |Doğum tarixi = [[01.10.2005]] |Doğum yeri = [[Təzəkənd (Masallı)|Təzəkənd]], [[Masallı rayonu]], [[Azərbaycan]] |Vikipediyada fəaliyyəti = [[9 aprel]] [[2022]]- indiyə kimi |Töhfələri = 1000+ |Instagram = [https://www.instagram.com/ahliman.abbasov/ ahliman.abbasov] |Facebook = |Twitter = |VK = |E-mail = |Vikiİmzası = [[İstifadəçi: Ahli iman abbas|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.2em 0.1em;">'''Ahli iman'''^abbas</span>]] |Sayt/Bloq = }} [[Fayl:Emblem of Azerbaijan.svg|centr|35px]] [[Fayl:Azərbaycan Respublikasının bayrağı.gif|40px|centr]] [[Fayl:Lənkəran şəhərinin gerbi.png|centr|30px]] {{İstifadəçi:Vago/günün kəlamı}} ==Haqqımda== Mən Abbasov Əhliman Rəhman oğlu 1 oktyabr 2005-ci ildə [[Masallı rayonu]] [[Təzəkənd (Masallı)|Təzəkənd kəndində]] anadan olmuşam. 15 sentyabr 2011-ci ildə [[Bakı|Bakı şəhəri]] [[Nərimanov rayonu]] 93 nömrəli tam orta məktəbin 1-ci sinfinə daxil olmuşam. 15 sentyabr 2013-cü ildən təhsilimi [[Abşeron|Abşeron rayonu]] [[Qobu|Qobu qəsəbəsi]] 3 nömrəli tam orta məktəbində davam etdirmişəm. Hal-hazırda bu məktəbin 11-ci sinif şagirdiyəm. Məktəb illərində bir sıra intellektual yarışlarda iştirak etmişəm. Vikipediyadakı məqsədim Vikipediyanı zənginləşdirmək və xalqımızın bütün mövzular üzrə daha sərbəst məlumat əldə etməsidir. {| class="wikitable" |- | {{Təcrübəli istifadəçi}} {{Şablon:İstifadəçi Xocalı}} {{Avtopatrul}} |- |} ==Töhfələrim== === Üzərində işlədiyim məqalələr === # [[sözün tərkibi]] ===Yayımladığım məqalələr=== ==== Elmi məqalələr ==== # [[Vasitəsiz və vasitəli nitq]] ==== Şəhid məqalələri ==== ===== Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidləri ===== # [[Roman Əliyev (əsgər)]] ===== Vətən müharibəsi şəhidləri ===== # [[Arzu Zeynalov]] # [[Həsən Abdullayev (əsgər, 1994)]] # [[Balaqardaş Vəliyev]] # [[Məhəmməd Vəliyev]] # [[Məhəmməd Əliyev (əsgər, 1999)]] # [[Rəşid Lətifov]] # [[Nurlan Malikov]] # [[Masim Qurbanov]] # [[Asif Ataşov]] # [[Elvin Əlimərdanov]] # [[Məhəmməd Abdullayev (əsgər, 1999)]] # [[Elnur Bağırov (əsgər, 1993)]] ==İstifadəçi qutuları== {| class="wikitable" |- |{{İstifadəçi adı|Əhliman Abbasov}} |- |{{Şablon:İstifadəçi/Müsəlman}} |{{Şablon:İstifadəçi Masallı}} |- |{{Şablon:İstifadəçi/Azərbaycan}} |{{Şablon:Azərbaycanlı İstifadəçi}} |{{Şablon:Vətənpərvər}} |- |{{Şablon:Bürclər:Tərəzi}} |{{Şablon:İstifadəçi yaşı|gün=01|ay=10|il=2005}} |{{Şablon:İstifadəçi boyu|179}} |- |{{Şablon:İstifadəçi təvazökarlığı|14}} |{{Kişi}} |{{Şablon:İstifadəçi Azərbaycan-Ermənistan}} |- |} == Mükafatlarım == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qraf ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Aktif fəaliyyətiniz üçün! Yeni başlayan İstifadəçi olmağınıza baxmayaraq Vikipediyaya verdiyiniz töhfələr təqdirə layiqdir. Uğurlar! [[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:05, 20 aprel 2022 (UTC) |} {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Editors Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Redaktor ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Yeni başlamış olsanız belə gözəl məqalələr yaradır və redaktələr edirsiniz. Gələcək fəaliyyətinizdə uğurlar arzulayıram! [[İstifadəçi:İlkos14|İlkos14]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İlkos14|müzakirə]]) 12:04, 21 aprel 2022 (UTC) |} {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Halfstar Hires.png|60px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yarım ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Vikipediyada yaratdığınız bir sıra məqalələr ən əsası [[Vostok-4]] məqaləsi üçün təşəkkür edirəm fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. ⭐ _ [[İstifadəçi:Vikihub114|Vikihub114]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vikihub114|müzakirə]]) 14:02, 24 iyul 2022 (UTC) |} p7loz7lgs1jnyi2y7v0k7tp31nqmqeo 6547809 6547225 2022-07-25T07:02:31Z Ahli iman abbas 246162 /* Mükafatlarım */ wikitext text/x-wiki {{İstifadəçi məlumatı |Adı Soyadı = Əhliman Abbasov |Şəkli = [[File:Ahliman.jpg |Ahli iman abbas]] |İstifadəçi adı = Ahli iman abbas |Yaşadığı ölkə = {{AZE}} |Milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |Doğum tarixi = [[01.10.2005]] |Doğum yeri = [[Təzəkənd (Masallı)|Təzəkənd]], [[Masallı rayonu]], [[Azərbaycan]] |Vikipediyada fəaliyyəti = [[9 aprel]] [[2022]]- indiyə kimi |Töhfələri = 1000+ |Instagram = [https://www.instagram.com/ahliman.abbasov/ ahliman.abbasov] |Facebook = |Twitter = |VK = |E-mail = |Vikiİmzası = [[İstifadəçi: Ahli iman abbas|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; text-shadow:#234675 0.1em 0.2em 0.1em;">'''Ahli iman'''^abbas</span>]] |Sayt/Bloq = }} [[Fayl:Emblem of Azerbaijan.svg|centr|35px]] [[Fayl:Azərbaycan Respublikasının bayrağı.gif|40px|centr]] [[Fayl:Lənkəran şəhərinin gerbi.png|centr|30px]] {{İstifadəçi:Vago/günün kəlamı}} ==Haqqımda== Mən Abbasov Əhliman Rəhman oğlu 1 oktyabr 2005-ci ildə [[Masallı rayonu]] [[Təzəkənd (Masallı)|Təzəkənd kəndində]] anadan olmuşam. 15 sentyabr 2011-ci ildə [[Bakı|Bakı şəhəri]] [[Nərimanov rayonu]] 93 nömrəli tam orta məktəbin 1-ci sinfinə daxil olmuşam. 15 sentyabr 2013-cü ildən təhsilimi [[Abşeron|Abşeron rayonu]] [[Qobu|Qobu qəsəbəsi]] 3 nömrəli tam orta məktəbində davam etdirmişəm. Hal-hazırda bu məktəbin 11-ci sinif şagirdiyəm. Məktəb illərində bir sıra intellektual yarışlarda iştirak etmişəm. Vikipediyadakı məqsədim Vikipediyanı zənginləşdirmək və xalqımızın bütün mövzular üzrə daha sərbəst məlumat əldə etməsidir. {| class="wikitable" |- | {{Təcrübəli istifadəçi}} {{Şablon:İstifadəçi Xocalı}} {{Avtopatrul}} |- |} ==Töhfələrim== === Üzərində işlədiyim məqalələr === # [[sözün tərkibi]] ===Yayımladığım məqalələr=== ==== Elmi məqalələr ==== # [[Vasitəsiz və vasitəli nitq]] ==== Şəhid məqalələri ==== ===== Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidləri ===== # [[Roman Əliyev (əsgər)]] ===== Vətən müharibəsi şəhidləri ===== # [[Arzu Zeynalov]] # [[Həsən Abdullayev (əsgər, 1994)]] # [[Balaqardaş Vəliyev]] # [[Məhəmməd Vəliyev]] # [[Məhəmməd Əliyev (əsgər, 1999)]] # [[Rəşid Lətifov]] # [[Nurlan Malikov]] # [[Masim Qurbanov]] # [[Asif Ataşov]] # [[Elvin Əlimərdanov]] # [[Məhəmməd Abdullayev (əsgər, 1999)]] # [[Elnur Bağırov (əsgər, 1993)]] ==İstifadəçi qutuları== {| class="wikitable" |- |{{İstifadəçi adı|Əhliman Abbasov}} |- |{{Şablon:İstifadəçi/Müsəlman}} |{{Şablon:İstifadəçi Masallı}} |- |{{Şablon:İstifadəçi/Azərbaycan}} |{{Şablon:Azərbaycanlı İstifadəçi}} |{{Şablon:Vətənpərvər}} |- |{{Şablon:Bürclər:Tərəzi}} |{{Şablon:İstifadəçi yaşı|gün=01|ay=10|il=2005}} |{{Şablon:İstifadəçi boyu|179}} |- |{{Şablon:İstifadəçi təvazökarlığı|14}} |{{Kişi}} |{{Şablon:İstifadəçi Azərbaycan-Ermənistan}} |- |} == Mükafatlarım == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qraf ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Aktif fəaliyyətiniz üçün! Yeni başlayan İstifadəçi olmağınıza baxmayaraq Vikipediyaya verdiyiniz töhfələr təqdirə layiqdir. Uğurlar! [[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:05, 20 aprel 2022 (UTC) |} {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Editors Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Redaktor ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Yeni başlamış olsanız belə gözəl məqalələr yaradır və redaktələr edirsiniz. Gələcək fəaliyyətinizdə uğurlar arzulayıram! [[İstifadəçi:İlkos14|İlkos14]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İlkos14|müzakirə]]) 12:04, 21 aprel 2022 (UTC) |} {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Halfstar Hires.png|60px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yarım ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Vikipediyada yaratdığınız bir sıra məqalələr ən əsası [[Vostok-4]] məqaləsi üçün təşəkkür edirəm fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. ⭐ _ [[İstifadəçi:Vikihub114|Vikihub114]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vikihub114|müzakirə]]) 14:02, 24 iyul 2022 (UTC) |} {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:SiFi Barnstar Venus.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Elmi fantastika ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Hörmətli:[[İstifadəçi:Ahli iman abbas|Ahli iman abbas]] Yaratdığınız Elmi məqalələr üçün təqdim edirəm Gələcək fəaliyyətinizdə Uğurlar! -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 06:18, 25 iyul 2022 (UTC) |} cwqosip44fddi8bxu4nxmxrsnc3t3nv 3 746652 6547161 6522703 2022-07-24T14:02:56Z Black·Monster 250433 /* Sizin üçün bir ulduz! */ yeni VikiRəğbət mesajı wikitext text/x-wiki {{xg}}[[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 14:25, 1 iyul 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qraf''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Aktif fəaliyyətiniz üçün! Yeni başlayan İstifadəçi olmağınıza baxmayaraq Vikipediyaya verdiyiniz töhfələr təqdirə layiqdir. Uğurlar! [[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:05, 20 aprel 2022 (UTC) |} == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Editors Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Redaktor ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Yeni başlamış olsanız belə gözəl məqalələr yaradır və redaktələr edirsiniz. Gələcək fəaliyyətinizdə uğurlar arzulayıram! [[İstifadəçi:İlkos14|İlkos14]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İlkos14|müzakirə]]) 12:04, 21 aprel 2022 (UTC) |} == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:13, 7 iyul 2022 (UTC) |} == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Halfstar Hires.png|60px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yarım ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Vikipediyada yaratdığınız bir sıra məqalələr ən əsası [[Vostok-4]] məqaləsi üçün təşəkkür edirəm fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. ⭐ _ [[İstifadəçi:Vikihub114|Vikihub114]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vikihub114|müzakirə]]) 14:02, 24 iyul 2022 (UTC) |} s4uiqidqo6s5yajtayzjook938d3a89 6547781 6547161 2022-07-25T06:18:12Z Qraf061 242998 /* Sizin üçün yeni bir ulduz! */ yeni VikiRəğbət mesajı wikitext text/x-wiki {{xg}}[[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 14:25, 1 iyul 2022 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Qraf Star.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Qraf''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Aktif fəaliyyətiniz üçün! Yeni başlayan İstifadəçi olmağınıza baxmayaraq Vikipediyaya verdiyiniz töhfələr təqdirə layiqdir. Uğurlar! [[İstifadəçi:Qraf061|Qraf061]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 13:05, 20 aprel 2022 (UTC) |} == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Editors Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Redaktor ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Yeni başlamış olsanız belə gözəl məqalələr yaradır və redaktələr edirsiniz. Gələcək fəaliyyətinizdə uğurlar arzulayıram! [[İstifadəçi:İlkos14|İlkos14]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:İlkos14|müzakirə]]) 12:04, 21 aprel 2022 (UTC) |} == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:13, 7 iyul 2022 (UTC) |} == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Halfstar Hires.png|60px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Yarım ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Vikipediyada yaratdığınız bir sıra məqalələr ən əsası [[Vostok-4]] məqaləsi üçün təşəkkür edirəm fəaliyyətinizdə uğurlar arzu edirəm. ⭐ _ [[İstifadəçi:Vikihub114|Vikihub114]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vikihub114|müzakirə]]) 14:02, 24 iyul 2022 (UTC) |} == Sizin üçün yeni bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:SiFi Barnstar Venus.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Elmi fantastika ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Hörmətli:[[İstifadəçi:Ahli iman abbas|Ahli iman abbas]] Yaratdığınız Elmi məqalələr üçün təqdim edirəm Gələcək fəaliyyətinizdə Uğurlar! -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 06:18, 25 iyul 2022 (UTC) |} 8h3rh16ifj9hjj5c40qfr5z63dzh9rb 10 746874 6547925 6463605 2022-07-25T09:33:55Z Dr.Wiki54 88744 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = Göygöl rayonunun rəhbərləri |title = [[Göygöl rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsinin<br>birinci katibləri |list1 = * [[Yegiş Aleksanyants]] <small>(1947–1952)</small> * [[Ohanes Davidyan]] <small>(1954–)</small> * [[Feyruz Mustafayev]] <small>(1973–1977)</small> * [[Murad Aşurov]] <small>(1978–1985)</small> * [[Bəxtiyar İslamov (siyasətçi, 1936)|Bəxtiyar İslamov]] <small>(1991)</small> |group2 = Rayon Xalq Deputatları Soveti<br>İcraiyyə Komitəsinin sədrləri |list2 = * [[Ohanes Davidyan]] <small>(1952–1954)</small> * [[Feyruz Mustafayev]] <small>(1971–1973)</small> }} |group2 = [[Azərbaycan|Azərbaycan<br>Respublikası]] |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Sovetinin sədrləri |list1 = * [[Bəxtiyar İslamov (siyasətçi, 1936)|Bəxtiyar İslamov]] <small>(1991)</small> * [[Solmaz Ələsgərova]] <small>(1991–1992)</small> |group2 = Rayon İcra Hakimiyyəti<br>başçıları |list2 = * [[Murad Aşurov]] <small>(–1992)</small> * [[Pənah Məmmədov (siyasətçi)|Pənah Məmmədov]] <small>(1992–1993)</small> * [[Şaiq Abbasov]] <small>(1994–1995)</small> * [[Əli Mustafayev (siyasətçi)|Əli Mustafayev]] <small>(1995–2004)</small> * [[Vilyam Hacıyev]] <small>(2004–2006)</small> * [[Arif Seyidov]] <small>(2006–2020)</small> * [[Elvin Paşayev]] <small>(2022-)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Göygöl rayonu]] 8 avqust 1930-cu il tarixində dövlət xadimi [[Nəriman Nərimanov]]un şərəfinə Nərimanov rayonu adı ilə təşkil olunmuşdur. 29 noyabr 1938-ci il tarixində isə Nərimanov rayonunun adı Xanlar rayonu olaraq dəyişdirilmişdir. 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Daşkəsən rayonu]] ləğv olunaraq [[Göygöl rayonu|Xanlar rayonu]]na birləşdirilmişdir. 6 yanvar 1965-ci il tarixində [[Daşkəsən rayonu]] yenidən müstəqil rayon olaraq təşkil olunmuşdur. 28 fevral 1992-ci il tarixində rayonun ərazisi iki yerə bölünərək [[Samux rayonu]] yaradılmışdır. 7 may 2008-ci il tarixində Xanlar rayonunun adı Göygöl rayonu olaraq dəyişdirilmişdir.<br>Qeyd 2: Xalq Deputatları Soveti 1977-ci ilədək Zəhmətkeş Deputatlar Soveti adlanmışdır.''</small> }}<noinclude> [[Kateqoriya:Şablonlar:Azərbaycan rayon və şəhərlərinin rəhbərləri]] [[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Göygöl rayonu|Rəhbərlər]] </noinclude> 3wrndd1xzb8mx6z9zdrzk1eo6dy7rcx 10 746909 6547915 6460754 2022-07-25T09:29:31Z Dr.Wiki54 88744 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = Lerik rayonunun rəhbərləri |title = [[Lerik rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsinin<br>birinci katibləri |list1 = * [[Ələsgər Şahbazov]] <small>(1937)</small> * [[Babalı Ağayev]] <small>(1970–)</small> * [[Sultan Məmmədov]] <small>(1980–1988)</small> |group2 = Rayon Xalq Deputatları Soveti<br>İcraiyyə Komitəsinin sədrləri |list2 = * [[Qəhrəman Əliyev (şair)|Qəhrəman Əliyev]] <small>(1987–1991)</small> }} |group2 = [[Azərbaycan|Azərbaycan<br>Respublikası]] |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Sovetinin sədrləri |list1 = |group2 = Rayon İcra Hakimiyyəti<br>başçıları |list2 = * [[Babalı Ağayev]] <small>(–1992)</small> * [[Asiman Quliyev]] <small>(1992–1993)</small> * [[Ataxan Şiriyev]] <small>(1994–1995)</small> * [[Novruz Novruzov]] <small>(1995–2002)</small> * [[Füzuli Hacıyev]] <small>(2002–2007)</small> * [[Rövşən Bağırov]] <small>(2007–2021)</small> * [[Əkbər Abbasov]] <small>(2022-)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 2: [[Lerik rayonu]] 8 avqust 1930-cu il tarixində Zuvand rayonu adı ilə təşkil olunmuşdur. 1938-ci il tarixində Zuvand rayonunun adı [[Lerik rayonu]] olaraq dəyişdirilmişdir.<br>Qeyd 2: Xalq Deputatları Soveti 1977-ci ilədək Zəhmətkeş Deputatlar Soveti adlanmışdır.</small>'' }}<noinclude> [[Kateqoriya:Şablonlar:Azərbaycan rayon və şəhərlərinin rəhbərləri]] [[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Lerik rayonu|Rəhbərlər]] </noinclude> 5qn9pttun6tsh26cyyah7cww2rz3mq9 10 746911 6547920 6460682 2022-07-25T09:32:10Z Dr.Wiki54 88744 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = Masallı rayonunun rəhbərləri |title = [[Masallı rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsinin<br>birinci katibləri |list1 = * [[Cəlil Məmmədov (dövlət xadimi)|Cəlil Məmmədov]] * [[Əlövsət Baxışov]] <small>(1965–1971)</small> * [[Ələddin Həsənov]] <small>(1975–)</small> * [[Ələsgər Qocamanov]] <small>(1983–)</small> |group2 = Rayon Xalq Deputatları Soveti<br>İcraiyyə Komitəsinin sədrləri |list2 = * [[Heydər Novruzov]] * [[Asya Manafova]] <small>(1981–)</small> }} |group2 = [[Azərbaycan|Azərbaycan<br>Respublikası]] |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Sovetinin sədrləri |list1 = |group2 = Rayon İcra Hakimiyyəti<br>başçıları |list2 = * [[Teymur Yəhyayev]] <small>(–1992)</small> * [[İltifat Rəhimov]] <small>(1992)</small> * [[Ağaddin Niftiyev]] <small>(1992–1993)</small> * [[Teymur Yəhyayev]] <small>(1993–2000)</small> * [[Şirəli Əhədov]] <small>(2000–2002)</small> * [[Azər Səfərov]] <small>(2002–2004)</small> * [[Oqtay Əliyev (icra başçısı)|Oqtay Əliyev]] <small>(2004–2006)</small> * [[Qəzənfər Ağayev]] <small>(2006–2012)</small> * [[Rafil Hüseynov]] <small>(2012–2019)</small> * [[Şahin Məmmədov (siyasətçi)|Şahin Məmmədov]] <small>(2019–2022)</small> * [[Araz Əhmədov]] <small>(2022-)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Masallı rayonu]] 8 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur.<br>Qeyd 2: Xalq Deputatları Soveti 1977-ci ilədək Zəhmətkeş Deputatlar Soveti adlanmışdır.</small>'' }}<noinclude> [[Kateqoriya:Şablonlar:Azərbaycan rayon və şəhərlərinin rəhbərləri]] [[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Masallı rayonu|Rəhbərlər]] </noinclude> d85g0523499vxrtpb4744py9n87y175 6547922 6547920 2022-07-25T09:32:55Z Dr.Wiki54 88744 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = Masallı rayonunun rəhbərləri |title = [[Masallı rayonu]]nun rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Partiya Komitəsinin<br>birinci katibləri |list1 = * [[Cəlil Məmmədov (dövlət xadimi)|Cəlil Məmmədov]] * [[Əlövsət Baxışov]] <small>(1965–1971)</small> * [[Ələddin Həsənov]] <small>(1975–)</small> * [[Ələsgər Qocamanov]] <small>(1983–)</small> |group2 = Rayon Xalq Deputatları Soveti<br>İcraiyyə Komitəsinin sədrləri |list2 = * [[Heydər Novruzov]] * [[Asya Manafova]] <small>(1981–)</small> }} |group2 = [[Azərbaycan|Azərbaycan<br>Respublikası]] |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Rayon Sovetinin sədrləri |list1 = |group2 = Rayon İcra Hakimiyyəti<br>başçıları |list2 = * [[Teymur Yəhyayev]] <small>(–1992)</small> * [[İltifat Rəhimov]] <small>(1992)</small> * [[Ağaddin Niftiyev]] <small>(1992–1993)</small> * [[Teymur Yəhyayev]] <small>(1993–2000)</small> * [[Şirəli Əhədov]] <small>(2000–2002)</small> * [[Azər Səfərov]] <small>(2002–2004)</small> * [[Oqtay Əliyev (icra başçısı)|Oqtay Əliyev]] <small>(2004–2006)</small> * [[Qəzənfər Ağayev (dövlət xadimi)|Qəzənfər Ağayev]] <small>(2006–2012)</small> * [[Rafil Hüseynov]] <small>(2012–2019)</small> * [[Şahin Məmmədov (siyasətçi)|Şahin Məmmədov]] <small>(2019–2022)</small> * [[Araz Əhmədov]] <small>(2022-)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Masallı rayonu]] 8 avqust 1930-cu il tarixində təşkil olunmuşdur.<br>Qeyd 2: Xalq Deputatları Soveti 1977-ci ilədək Zəhmətkeş Deputatlar Soveti adlanmışdır.</small>'' }}<noinclude> [[Kateqoriya:Şablonlar:Azərbaycan rayon və şəhərlərinin rəhbərləri]] [[Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Masallı rayonu|Rəhbərlər]] </noinclude> sops7ahtg05kln0m0bo5jpyks62slgt 10 746939 6547907 6489116 2022-07-25T09:24:57Z Dr.Wiki54 88744 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan şəhərinin]] rəhbərləri |title = [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan şəhərinin]] rəhbərləri |state = collapsed |listclass = hlist |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |image = |group1 = [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]] |list1 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Şəhər Partiya Komitəsi<br>birinci katibləri |list1 = * [[Hüseyn Qubadov]] <small>(1975–)</small> |group2 = Şəhər Xalq Deputatları Soveti<br>İcraiyyə Komitəsinin sədrləri |list2 = * [[Vəli Ələkbərov]] <small>(1965–1974)</small> * [[Sədaqət Qəhrəmanova]] }} |group2 = [[Azərbaycan|Azərbaycan<br>Respublikası]] |list2 = {{Navbox|subgroup |titlestyle = background: #E5E5E5; color: #000000; |groupstyle = background: #EBEBEB; text-align:center; font-size:98%; |group1 = Şəhər Sovetinin sədrləri |list1 = |group2 = Şəhər İcra Hakimiyyəti<br>başçıları |list2 = * [[Rahil Mehdiyev]] <small>(–1992)</small> * [[Loğman Abdullayev]] <small>(1992–1993)</small> * [[Əlizadə Əliyev]] <small>(1993–1995)</small> * [[Sədaqət Qəhrəmanova]] <small>(1995–2005)</small> * [[Mərdan Camalov]] <small>(2005–2019)</small> * [[İlqar Abbasov]] <small>(2019–)</small> }} |aşağının stili = background: #E5E5E5; color: #000000; |aşağı = <small>''Qeyd 1: [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan şəhəri]] 4 yanvar 1963-cü il tarixində [[Şirvan (Azərbaycan)|Əli Bayramlı şəhəri]] adı altında respublika tabeli şəhər statusu almışdır. 25 aprel 2008-ci il tarixində [[Şirvan (Azərbaycan)|Əli Bayramlı şəhərinin]] adı [[Şirvan (Azərbaycan)|Şirvan şəhəri]] olaraq dəyişdirilmişdir.<br>Qeyd 2: Xalq Deputatları Soveti 1977-ci ilədək Zəhmətkeş Deputatlar Soveti adlanmışdır.</small>'' }} <noinclude>[[Kateqoriya:Şablonlar:Azərbaycan rayon və şəhərlərinin rəhbərləri]][[Kateqoriya:Şirvan (Azərbaycan)|{]]</noinclude> ihb4xgjru73rrm8p4f2b1apea51t54h 2 748052 6547996 6478121 2022-07-25T10:23:55Z Hatselate 247044 wikitext text/x-wiki {{qadın}} {{user az}} {{user tr-4}} {{user en-2}} {{user ar-1}} {{İstifadəçi Kiril}} 8lheewcyoj7k1x0a3ff7tq47wc3yr7n 6547997 6547996 2022-07-25T10:24:49Z Hatselate 247044 wikitext text/x-wiki {{qadın}} {{user az}} {{user tr-4}} {{user en-2}} {{user ar-1}} {{İstifadəçi Kiril}} {{Hobbi:Azərbaycan filmləri}} 316ei4mg5gr5qk7tppwkeytyqc0mtxr 6548011 6547997 2022-07-25T10:32:12Z Hatselate 247044 wikitext text/x-wiki {{qadın}} {{user az}} {{user tr-4}} {{user en-2}} {{user ar-1}} {{İstifadəçi Kiril}} {{Hobbi:Azərbaycan filmləri}} {{Vərdişlər:Şokolad yeyən}} 16jwpocc3ywuy90aujec4loqfgdzo4o 6548014 6548011 2022-07-25T10:33:43Z Hatselate 247044 wikitext text/x-wiki {{qadın}} {{user az}} {{user tr-4}} {{user en-2}} {{user ar-1}} {{İstifadəçi Kiril}} {{Hobbi:Azərbaycan filmləri}} {{Vərdişlər:Şokolad yeyən}} {{Vərdişlər:Kitab oxuyan}} t7egius0ozb416fcc6hiarhk17n7fc7 6548019 6548014 2022-07-25T10:36:25Z Hatselate 247044 wikitext text/x-wiki {{qadın}} {{user az}} {{user tr-4}} {{user en-2}} {{user ar-1}} {{İstifadəçi Kiril}} {{Hobbi:Azərbaycan filmləri}} {{Vərdişlər:Şokolad yeyən}} {{Vərdişlər:Kitab oxuyan}} {{Vərdişlər:Roman oxuyan}} 7qwhuv3lclm6knfyjjaenxy0ahkq2gh 6548021 6548019 2022-07-25T10:37:20Z Hatselate 247044 wikitext text/x-wiki {{qadın}} {{user az}} {{user tr-4}} {{user en-2}} {{user ar-1}} {{İstifadəçi Kiril}} {{Hobbi:Azərbaycan filmləri}} {{Vərdişlər:Şokolad yeyən}} {{Vərdişlər:Kitab oxuyan}} {{Vərdişlər:Roman oxuyan}} fiyo54u1bjsg26xpo6vnu3e3fz5f72e 0 750430 6547310 6457930 2022-07-24T15:55:48Z Həsən İmanov 162503 /* Həmçinin bax */ wikitext text/x-wiki '''Barmaqlama''' ― adətən [[vulva]] ([[klitor]]is daxil olmaqla) və ya [[vagina]]nı cinsi baxımdan stimullaşdırmaq üçün barmaqlardan və ya əllərdən istifadə prosesi/<ref name="Rathus ">{{cite book |vauthors=Rathus SA, Nevid JS, Fichner-Rathus L|title=Human sexuality in a world of diversity|publisher=[[Allyn & Bacon]]|isbn=0205406157|year=2005|page=275|url=https://books.google.com/books?id=HahZAAAAYAAJ}}</ref> Barmaqlama insan anusunu cinsi baxımdan stimullaşdırmaq üçün barmaqlardan istifadəni də əhatə edə bilər.<ref name="Winks">{{cite book |vauthors=Winks C|title=The New Good Vibrations Guide to Sex|publisher=[[Cleis Press]] |isbn=1573440698 |year=1997 |page=132 |url=https://books.google.com/books?id=XW5qAAAAMAAJ}}</ref> Barmaqlama təkbaşına ([[masturbasiya]]), cinsi partnyor tərəfindən və ya onunla müştərək formada edilə bilər.<ref name="Bruess">{{cite book |vauthors=Bruess CE, Schroeder E|title=Sexuality Education Theory And Practice|publisher=[[Jones & Bartlett Publishers]]|isbn=978-1449649289|year=2013|page=151|url=https://books.google.com/books?id=WWFW6-kkAVoC&pg=PA151}}</ref><ref name="Winks 2">{{cite book |vauthors=Winks C|title=The New Good Vibrations Guide to Sex|publisher=[[Cleis Press]]|isbn=1573440698|year=1997|pages=57, 60|url=https://books.google.com/books?id=XW5qAAAAMAAJ}}</ref> [[Cinsi partnyor]] tərəfindən vulva və ya vagina üzərində həyata keçirildikdə, bu, qarşılıqlı masturbasiya formasıdır.<ref name="Upton">{{cite book |vauthors=Upton D|title=Nursing & Health Survival Guide: Health Promotion|publisher=[[Routledge]]|isbn=978-1317906179 |year=2014|page=52|url=https://books.google.com/books?id=VnvJAwAAQBAJ&pg=PA52}}</ref> == Həmçinin bax == [[Krimpai]] == İstinadlar == [[Kateqoriya:Seks]] [[Kateqoriya:Cinsi davranış]] cw2et1293zbqllbhsuuno55dp6ye9pl 4 751913 6547028 6482486 2022-07-24T12:34:17Z Sura Shukurlu 169201 wikitext text/x-wiki == [[İsgəndər Həmidov]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 06:00, 19 yanvar 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' — [[İstifadəçi:Nicat49|<span style="font-family:Segoe print; color:#800517; text-shadow:#666362 0.2em 0.2em 0.4em;">'''Nicat'''⁴⁹</span>]] &nbsp; [[İstifadəçi müzakirəsi:Nicat49|<span style="color:#000000">^{⋠''müzakirə''⋡}</span>]] 20:13, 19 yanvar 2022 (UTC) : {{u|Solavirum}} məqaləni genişləndirdiyinizə görə təşəkkürümü bildirirəm. Lakin bir məqamı qeyd etmək istəyirəm — məqalədəki mənbə hissə yığışdırılmalı və yalnız istinad + ədəbiyyat saxlanılmalıdı, həmçinin hazırda ədəbiyyat hissəsində olan bir çox linklər istinadlara köçürülməlidir, ədəbiyyat hissəsində yalnız kitab, jurnal və s qalmalıdı. Hörmətlə.— [[İstifadəçi:Nicat49|<span style="font-family:Segoe print; color:#800517; text-shadow:#666362 0.2em 0.2em 0.4em;">'''Nicat'''⁴⁹</span>]] &nbsp; [[İstifadəçi müzakirəsi:Nicat49|<span style="color:#000000">^{⋠''müzakirə''⋡}</span>]] 15:42, 19 yanvar 2022 (UTC) ::{{U|Nicat49}}, həmfikir olduğumu deyə bilmərəm. Veb resursunun ədəbiyyat formasında istifadə edilməsi mənim ortaya atdığım bir ənənə deyil, İngiliscə Vikipediyada müəyyən seçilmiş məqalələrdə görmüşdüm ([[:en:Spider-Man (2018 video game)|bax]]) --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:26, 19 yanvar 2022 (UTC) :::Çox nadir istisnalar mümkündür, ancaq əksər məqalələrdə mən deyən şəkildə verilib. İstənilən halda bu məqam məqalənin səsverməyə çıxarılmasına əngəl deyil. Hörmətlə.— [[İstifadəçi:Nicat49|<span style="font-family:Segoe print; color:#800517; text-shadow:#666362 0.2em 0.2em 0.4em;">'''Nicat'''⁴⁹</span>]] &nbsp; [[İstifadəçi müzakirəsi:Nicat49|<span style="color:#000000">^{⋠''müzakirə''⋡}</span>]] 20:13, 19 yanvar 2022 (UTC) == [[Milan FK]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{n}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' * ''Kateqoriya və şablonlar:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Memmedli Farid|Memmedli Farid]] 13:33, 13 fevral 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:''{{n}} — [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]} 15:25, 16 fevral 2022 (UTC) == [[Mübariz İbrahimov]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 15:12, 29 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 13:35, 2 iyun 2022 (UTC) == [[Mustafa Kamal Atatürk]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 13:37, 30 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{qəbul edilmədi}}: {{U|Elonizm}}, yaxşı işlənilib, ancaq mənbə çox azdır, artırıla bilər. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:32, 2 iyun 2022 (UTC) == [[Lionel Messi]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} Məlumatlar köhnədir. * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{y}} Qəbul edildi. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 05:06, 21 iyul 2022 (UTC) == [[Zlatan İbrahimoviç]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} Məlumatlar köhnədir. * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:36, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{y}} qəbul edildi. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 05:10, 21 iyul 2022 (UTC) == [[Zinəddin Zidan]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:36, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{y}} qəbul edildi. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 05:30, 21 iyul 2022 (UTC) == [["Heydər Əliyev" ordeni]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:''{{y}} * ''Əhatəlilik:''{{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:''{{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} * ''Kateqoriya və şablonlar:''{{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:36, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{y}} qəbul edildi. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 05:15, 21 iyul 2022 (UTC) d8obzsmysqzp4za284biwadac5orxlc 6547032 6547028 2022-07-24T12:35:32Z Sura Shukurlu 169201 wikitext text/x-wiki == [[İsgəndər Həmidov]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 06:00, 19 yanvar 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' — [[İstifadəçi:Nicat49|<span style="font-family:Segoe print; color:#800517; text-shadow:#666362 0.2em 0.2em 0.4em;">'''Nicat'''⁴⁹</span>]] &nbsp; [[İstifadəçi müzakirəsi:Nicat49|<span style="color:#000000">^{⋠''müzakirə''⋡}</span>]] 20:13, 19 yanvar 2022 (UTC) : {{u|Solavirum}} məqaləni genişləndirdiyinizə görə təşəkkürümü bildirirəm. Lakin bir məqamı qeyd etmək istəyirəm — məqalədəki mənbə hissə yığışdırılmalı və yalnız istinad + ədəbiyyat saxlanılmalıdı, həmçinin hazırda ədəbiyyat hissəsində olan bir çox linklər istinadlara köçürülməlidir, ədəbiyyat hissəsində yalnız kitab, jurnal və s qalmalıdı. Hörmətlə.— [[İstifadəçi:Nicat49|<span style="font-family:Segoe print; color:#800517; text-shadow:#666362 0.2em 0.2em 0.4em;">'''Nicat'''⁴⁹</span>]] &nbsp; [[İstifadəçi müzakirəsi:Nicat49|<span style="color:#000000">^{⋠''müzakirə''⋡}</span>]] 15:42, 19 yanvar 2022 (UTC) ::{{U|Nicat49}}, həmfikir olduğumu deyə bilmərəm. Veb resursunun ədəbiyyat formasında istifadə edilməsi mənim ortaya atdığım bir ənənə deyil, İngiliscə Vikipediyada müəyyən seçilmiş məqalələrdə görmüşdüm ([[:en:Spider-Man (2018 video game)|bax]]) --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 17:26, 19 yanvar 2022 (UTC) :::Çox nadir istisnalar mümkündür, ancaq əksər məqalələrdə mən deyən şəkildə verilib. İstənilən halda bu məqam məqalənin səsverməyə çıxarılmasına əngəl deyil. Hörmətlə.— [[İstifadəçi:Nicat49|<span style="font-family:Segoe print; color:#800517; text-shadow:#666362 0.2em 0.2em 0.4em;">'''Nicat'''⁴⁹</span>]] &nbsp; [[İstifadəçi müzakirəsi:Nicat49|<span style="color:#000000">^{⋠''müzakirə''⋡}</span>]] 20:13, 19 yanvar 2022 (UTC) == [[Milan FK]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{n}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' * ''Kateqoriya və şablonlar:'' : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:Memmedli Farid|Memmedli Farid]] 13:33, 13 fevral 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:''{{n}} — [[İstifadəçi:Turkmen|'''Turkmen''']] ^{[[İstifadəçi müzakirəsi:Turkmen|'''müzakirə''']]} 15:25, 16 fevral 2022 (UTC) == [[Mübariz İbrahimov]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{y}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 15:12, 29 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{qəbul edildi}}. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 13:35, 2 iyun 2022 (UTC) == [[Mustafa Kamal Atatürk]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları idarəçilər yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{y}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 13:37, 30 may 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran idarəçinin qeydi və imzası:'' {{qəbul edilmədi}}: {{U|Elonizm}}, yaxşı işlənilib, ancaq mənbə çox azdır, artırıla bilər. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 15:32, 2 iyun 2022 (UTC) == [[Neftçi PFK]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{x}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{x}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun verilməsi<!-- və ya alınması --> : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 07:04, 27 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' "2010-cu illər" altbaşlığında demək olar istinad yoxdur. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:17, 27 iyun 2022 (UTC) == [[Lionel Messi]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} Məlumatlar köhnədir. * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:35, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{y}} Qəbul edildi. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 05:06, 21 iyul 2022 (UTC) == [[Zlatan İbrahimoviç]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} Məlumatlar köhnədir. * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{y}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:36, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{y}} qəbul edildi. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 05:10, 21 iyul 2022 (UTC) == [[Zinəddin Zidan]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:'' {{y}} * ''Əhatəlilik:'' {{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:'' {{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{y}} * ''Kateqoriya və şablonlar:'' {{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:36, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{y}} qəbul edildi. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 05:30, 21 iyul 2022 (UTC) == [["Heydər Əliyev" ordeni]] == <!-- Aşağıdakı şərtlərin qarşısını boş buraxın, onları icraçılar yoxlayıb qeydlər aparacaq. --> * ''Qrammatik normalar:''{{y}} * ''Əhatəlilik:''{{n}} * ''Tərəfsizlik və neytrallıq:'' {{y}} * ''İstinadlar və mənbələr:''{{n}} * ''Stil kitabçasına uyğunluq:'' {{n}} * ''Kateqoriya və şablonlar:''{{n}} : ''Namizədlik səbəbi'': Statusun alınması : ''Namizədliyə təqdim edən istifadəçinin imzası:'' — --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 22:36, 23 iyun 2022 (UTC) : ''Yekunlaşdıran icraçının qeydi və imzası:'' {{y}} qəbul edildi. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 05:15, 21 iyul 2022 (UTC) eqrgt4taw0nlhxu1eryfal6oacbyuek 4 751938 6547588 6546358 2022-07-24T20:58:20Z YBot 144716 Yeniləmə wikitext text/x-wiki <center> {| class="wikitable" ! # ! İstifadəçi ! Redaktə sayı ! İstifadəçi qrupları |- | 1 | [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] | align="center" | 241.698 | İN |- | 2 | [[İstifadəçi:Sortilegus|Sortilegus]] | align="center" | 216.043 | BR, İN |- | 3 | [[İstifadəçi:Vago|Vago]] | align="center" | 192.687 | AP |- | 4 | [[İstifadəçi:Cekli829|Cekli829]] | align="center" | 175.987 | |- | 5 | [[İstifadəçi:Vusal1981|Vusal1981]] | align="center" | 161.588 | |- | 6 | [[İstifadəçi:Solavirum|Solavirum]] | align="center" | 79.509 | İN |- | 7 | [[İstifadəçi:Baskervill|Baskervill]] | align="center" | 74.680 | İN |- | 8 | [[İstifadəçi:White Demon|White Demon]] | align="center" | 74.017 | İN |- | 9 | [[İstifadəçi:Babək Akifoğlu|Babək Akifoğlu]] | align="center" | 72.317 | İN |- | 10 | [[İstifadəçi:Qolcomaq|Qolcomaq]] | align="center" | 72.199 | İN |- | 11 | [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] | align="center" | 61.393 | AP, SA, RO |- | 12 | [[İstifadəçi:Sword313|Sword313]] | align="center" | 59.163 | AP |- | 13 | [[İstifadəçi:Sabuhi from Baku|Sabuhi from Baku]] | align="center" | 58.224 | AP |- | 14 | [[İstifadəçi:Sefer azeri|Sefer azeri]] | align="center" | 56.622 | AP, SA |- | 15 | [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] | align="center" | 52.650 | SA, PA, RO |- | 16 | [[İstifadəçi:C. Cavad|C. Cavad]] | align="center" | 52.076 | AP |- | 17 | [[İstifadəçi:Barselona99|Barselona99]] | align="center" | 50.125 | |- | 18 | [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] | align="center" | 46.535 | İİ, İN |- | 19 | [[İstifadəçi:Turkmen|Turkmen]] | align="center" | 46.140 | BR, İN |- | 20 | [[İstifadəçi:Enver62|Enver62]] | align="center" | 44.494 | |- | 21 | [[İstifadəçi:Rəşid Nurməmmədov|Rəşid Nurməmmədov]] | align="center" | 43.975 | AP |- | 22 | [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]] | align="center" | 40.006 | |- | 23 | [[İstifadəçi:Samral|Samral]] | align="center" | 39.597 | AP, İBAO, SA |- | 24 | [[İstifadəçi:By erdo can|By erdo can]] | align="center" | 37.546 | |- | 25 | [[İstifadəçi:Sultan11|Sultan11]] | align="center" | 36.503 | AP |- | 26 | [[İstifadəçi:Eldarado|Eldarado]] | align="center" | 34.473 | BR, İİ, İN |- | 27 | [[İstifadəçi:Rövşən İşık|Rövşən İşık]] | align="center" | 34.311 | AP |- | 28 | [[İstifadəçi:Eagle94|Eagle94]] | align="center" | 32.930 | |- | 29 | [[İstifadəçi:Eminn|Eminn]] | align="center" | 32.103 | İN |- | 30 | [[İstifadəçi:II. Niveles|II. Niveles]] | align="center" | 31.058 | |- | 31 | [[İstifadəçi:Verman1|Verman1]] | align="center" | 28.501 | SA, PA, RO |- | 32 | [[İstifadəçi:MrArifnajafov|MrArifnajafov]] | align="center" | 27.671 | |- | 33 | [[İstifadəçi:Tubus|Tubus]] | align="center" | 27.312 | |- | 34 | [[İstifadəçi:Keete 37|Keete 37]] | align="center" | 26.507 | AP |- | 35 | [[İstifadəçi:Acategory|Acategory]] | align="center" | 25.493 | AP |- | 36 | [[İstifadəçi:Orartu|Orartu]] | align="center" | 23.595 | |- | 37 | [[İstifadəçi:Hilal knight|Hilal knight]] | align="center" | 23.324 | AP |- | 38 | [[İstifadəçi:Wikipediya M|Wikipediya M]] | align="center" | 22.996 | AP, SA, RO |- | 39 | [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] | align="center" | 22.374 | AP |- | 40 | [[İstifadəçi:Nuray95|Nuray95]] | align="center" | 21.795 | AP |- | 41 | [[İstifadəçi:CalalC99|CalalC99]] | align="center" | 21.280 | |- | 42 | [[İstifadəçi:İrada|İrada]] | align="center" | 20.876 | |- | 43 | [[İstifadəçi:Anar kerimxanov|Anar kerimxanov]] | align="center" | 20.636 | PA, RO |- | 44 | [[İstifadəçi:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] | align="center" | 19.863 | İN |- | 45 | [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] | align="center" | 19.554 | SA, PA, RO |- | 46 | [[İstifadəçi:Wertuose|Wertuose]] | align="center" | 19.053 | İN |- | 47 | [[İstifadəçi:Uannis|Uannis]] | align="center" | 18.059 | |- | 48 | [[İstifadəçi:Drabdullayev17|Drabdullayev17]] | align="center" | 17.836 | İN |- | 49 | [[İstifadəçi:Aydinsalis|Aydinsalis]] | align="center" | 17.689 | |- | 50 | [[İstifadəçi:Capay|Capay]] | align="center" | 17.246 | İBAO |- | 51 | [[İstifadəçi:Ebrahimi-amir|Ebrahimi-amir]] | align="center" | 16.995 | |- | 52 | [[İstifadəçi:Həsən İmanov|Həsən İmanov]] | align="center" | 15.967 | SA |- | 53 | [[İstifadəçi:Nicat49|Nicat49]] | align="center" | 15.934 | İN |- | 54 | [[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]] | align="center" | 15.721 | AP |- | 55 | [[İstifadəçi:Daydreamer2011|Daydreamer2011]] | align="center" | 14.768 | |- | 56 | [[İstifadəçi:C Mirəli2001|C Mirəli2001]] | align="center" | 14.625 | AP |- | 57 | [[İstifadəçi:Dancewithdevil|Dancewithdevil]] | align="center" | 14.183 | AP, İBAO, SA, RO |- | 58 | [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] | align="center" | 14.061 | İN |- | 59 | [[İstifadəçi:Rəcəb Yaxşı|Rəcəb Yaxşı]] | align="center" | 13.424 | AP |- | 60 | [[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] | align="center" | 12.671 | AP |- | 61 | [[İstifadəçi:Firuze Nesibli|Firuze Nesibli]] | align="center" | 12.590 | AP |- | 62 | [[İstifadəçi:Melikov Memmed|Melikov Memmed]] | align="center" | 10.875 | |- | 63 | [[İstifadəçi:Fortius-94|Fortius-94]] | align="center" | 10.860 | AP |- | 64 | [[İstifadəçi:Xeyal|Xeyal]] | align="center" | 10.774 | SA, PA, RO |- | 65 | [[İstifadəçi:Namikilisu|Namikilisu]] | align="center" | 10.700 | AP, İBAO |- | 66 | [[İstifadəçi:Gulya S-va|Gulya S-va]] | align="center" | 10.499 | |- | 67 | [[İstifadəçi:Anar Məmmədov|Anar Məmmədov]] | align="center" | 9.633 | |- | 68 | [[İstifadəçi:E THP|E THP]] | align="center" | 9.519 | |- | 69 | [[İstifadəçi:Turk oğlan|Turk oğlan]] | align="center" | 9.185 | |- | 70 | [[İstifadəçi:Aabdullayev851|Aabdullayev851]] | align="center" | 8.736 | |- | 71 | [[İstifadəçi:Mr rqasimzade|Mr rqasimzade]] | align="center" | 8.651 | AP |- | 72 | [[İstifadəçi:Abutalub|Abutalub]] | align="center" | 8.554 | AP |- | 73 | [[İstifadəçi:Amd628|Amd628]] | align="center" | 8.488 | |- | 74 | [[İstifadəçi:Şöhrət|Şöhrət]] | align="center" | 8.138 | PA, RO |- | 75 | [[İstifadəçi:Etrüsk~azwiki|Etrüsk~azwiki]] | align="center" | 8.033 | |- | 76 | [[İstifadəçi:Advellerd|Advellerd]] | align="center" | 7.891 | AP, RO |- | 77 | [[İstifadəçi:TimBitsتِمبِتس|TimBitsتِمبِتس]] | align="center" | 7.311 | |- | 78 | [[İstifadəçi:Sabin.K.M|Sabin.K.M]] | align="center" | 7.044 | AP |- | 79 | [[İstifadəçi:Memty|Memty]] | align="center" | 6.849 | |- | 80 | [[İstifadəçi:Axan.bulut|Axan.bulut]] | align="center" | 6.798 | |- | 81 | [[İstifadəçi:Proger|Proger]] | align="center" | 6.774 | |- | 82 | [[İstifadəçi:Asparuh|Asparuh]] | align="center" | 6.584 | |- | 83 | [[İstifadəçi:Patriot Kor|Patriot Kor]] | align="center" | 6.580 | AP, RO |- | 84 | [[İstifadəçi:Elmeddin82|Elmeddin82]] | align="center" | 6.579 | |- | 85 | [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] | align="center" | 6.535 | |- | 86 | [[İstifadəçi:Maqamedd|Maqamedd]] | align="center" | 6.406 | AP, İBAO |- | 87 | [[İstifadəçi:Ramil Cəbrayıl|Ramil Cəbrayıl]] | align="center" | 6.380 | |- | 88 | [[İstifadəçi:Seko Selimov|Seko Selimov]] | align="center" | 6.201 | |- | 89 | [[İstifadəçi:Number Pi|Number Pi]] | align="center" | 6.173 | |- | 90 | [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] | align="center" | 6.055 | AP |- | 91 | [[İstifadəçi:Kim Yushin|Kim Yushin]] | align="center" | 5.974 | |- | 92 | [[İstifadəçi:Stern88888|Stern88888]] | align="center" | 5.787 | |- | 93 | [[İstifadəçi:Yusif Sərrac|Yusif Sərrac]] | align="center" | 5.651 | AP |- | 94 | [[İstifadəçi:Gulnar Rehimli|Gulnar Rehimli]] | align="center" | 5.644 | |- | 95 | [[İstifadəçi:T.A.Nasibli|T.A.Nasibli]] | align="center" | 5.523 | AP |- | 96 | [[İstifadəçi:Bakuemil|Bakuemil]] | align="center" | 5.500 | |- | 97 | [[İstifadəçi:A.Aida88|A.Aida88]] | align="center" | 5.045 | AP, SA, RO |- | 98 | [[İstifadəçi:Aqrikola|Aqrikola]] | align="center" | 5.006 | |- | 99 | [[İstifadəçi:AfraimMammadov|AfraimMammadov]] | align="center" | 4.812 | AP, RO |- | 100 | [[İstifadəçi:Mehrdad|Mehrdad]] | align="center" | 4.629 | |} </center> [[Kateqoriya:Vikipediyaçılar]] oe4lsfvk7yzqnlk68ilj07bhkiqunid 4 752047 6546980 6546869 2022-07-24T12:11:20Z Sura Shukurlu 169201 [[User:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Solavirum|Solavirum]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki === [[Belarus gerbi]] === {{qapalı}} :<small>''Təqdim olunduğu tarix:'' 3 iyun 2022</small> :<small>''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' {{istifadəçi|Solavirum}}</small> :<small>''İcraçı:— <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 21:28, 3 iyun 2022 (UTC)</small> <!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--> *{{Lehinə}} status üçün tələb edilən bütün şərtləri ödəyir. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 21:28, 3 iyun 2022 (UTC) *{{lehinə}} — [[İstifadəçi:Araz Yaquboglu|Araz Yaquboglu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Araz Yaquboglu|müzakirə]]) 14:13, 8 iyun 2022 (UTC) ----- '''Yekunlaşdırma:''' iştirak az olsa belə bütün iştirakçılar lehinə səs verdiyinə görə məqalənin "Yaxşı məqalə" statusunun almasına qərar verilmişdir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:34, 27 iyun 2022 (UTC) {{qapalı-son}} kesey14wev8055su5irj8fymw2sjozm 3 752301 6547082 6534793 2022-07-24T13:10:19Z Dancewithdevil 136647 wikitext text/x-wiki {{xg}} Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 18:56, 6 iyun 2022 (UTC) == İnzibatçı seçkisi == {| style="border: 1px solid #aaaaaa; border: 1px solid #aaaaaa; background-color:;" width=96% |rowspan="2" valign="top" width="100px"| [[File:Wikipedia Administrator.svg|100px|center]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: bottom; height: 1.2em;" |<font color=black>'''İdarəçi seçkisi'''</font> |- |style="vertical-align: top; border-top: 1px solid gray;" | <font color=black>Salam, {{BASEPAGENAME}}.</font><br><font color=black>Sizi mənim inzibatçılıq statusumla bağlı keçirilən [[Vikipediya:İnzibatçılar#dancewithdevil_(müzakirə_səhifəsi_•_fəaliyyətləri)_inzibatçı_statusunun_verilməsi_ilə_bağlı_səsvermə|səsvermədə]] iştirak etməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 03:56, 9 iyul 2022 (UTC) |} == Daxili keçidlərlə bağlı == salam həmkar, azvikidəki fəaliyyətinizə görə təşəkkür edirəm. bəzi məqalələrə editlər edirsiniz, bu çox yaxşıdır, təşəkkürlər. ancaq bəzi məqalələrdə siz məqalə məzmunundakı illərə keçidlər verirsiniz. buna gərək yoxdur. bu baxımdan lütfən xüsusi önəm kəsb etmirsə məqalələrdə günlərə, illərə keçid verməyəsiniz. əksi, sırf günlərə və illərə həsr olunan məqalələrə əlavələr etdikdə isə il və günlərə keçidlər verin və mümkün qədər standartı pozmayın. uğurlar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 09:07, 15 iyul 2022 (UTC) 3uvyx0dr7y18clf5i0zhm8hkq7ipp3r 4 752497 6546989 6546868 2022-07-24T12:14:14Z Sura Shukurlu 169201 [[User:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki === [[Azərbaycan 2010 Qış Olimpiya Oyunlarında]] === {{qapalı}} :<small>''Təqdim olunduğu tarix:'' 8 iyun 2022</small> :<small>''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' {{istifadəçi|Sevindiknesiboglu2008}}</small> :<small>''İcraçı:— <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 03:24, 8 iyun 2022 (UTC)</small> <!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--> :{{Şərh}} qrammatik vəziyyət məni qane etmədi, lakin digər istifadəçilərin rəyi də lazımdır deyə düşünürəm. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 15:41, 8 iyun 2022 (UTC) ::Salam, həmkar. Vizual olaraq səhv görmədim, qrammatik səhvlər çox olduğundan bir dəfə qəbul edilməmişdi bu məqalə. Bu dəfə harada səhv var deyin, mütləq düzəldəcəyəm. - [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindik Nəsiboğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]), 19:32, 9 iyun 2022 (UTC) *{{Əleyhinə}} Qrammatik səhvlər var. Məsələn "Açılış mərasimində Azərbaycan komandasının bayraqdarı olan Fuad Quliyev Qış İdmanı Federasiyasının vitse-prezidenti idi." - Qrammatik düz deyil bu cümlə— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 22:32, 11 iyun 2022 (UTC) *:Salam. Cümləni belə dəyişdim, "Azərbaycan komandasının bayraqdarı olan" sözünü "bayraqdar olaraq iştirak edən" kimi dəyişdirdim. [[İstifadəçi:Sevindiknesiboglu2008|Sevindik Nəsiboğlu]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Sevindiknesiboglu2008|müzakirə]]), 13:53, 13 iyun 2022 (UTC) :::: {{Şərh}} Məqalədə hələ çox qrammatik səhvlər var. Məsələn - '''Avropa Yayım İttifaqının üzvü olan, Azərbaycan ictimai radio və televiziya yayımçısı İctimai Televiziya və Radio Yayımları Şirkəti Vankuverdəki Qış Olimpiya Oyunlarının yayım hüququna sahib idi.''' Bunu necə başa düşmək olar— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 10:06, 14 iyun 2022 (UTC) {{ykn|Müzakirəyə əsasən məqaləyə YM statusu verilməsindən imtina edilmişdir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 07:02, 21 iyul 2022 (UTC)}} {{qapalı-son}} 4yxs48j1vn713zsjuss4mqrb7vi5qri 0 752598 6547301 6528662 2022-07-24T15:48:54Z Orkhan Juvarli 212586 /* İstinadlar */ wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Vüqar Babazadə |orijinal adı = Vüqar Əliyar oğlu Babazadə |digər adları = |şəkil = Vüqar Babazadə.jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Vüqar Babazadə |doğum tarixi = 26.08.2000<ref>{{cite web |url = https://lent.az/xeber/medeniyyet/yazici-vuqar-babazade-kimdir-dosye-40541468?fbclid=IwAR2rAHkXrogEY2w8w7ZZZQ8jf4_0T5lYPz5yaxufAbKEv3cR01gXgmtAhA4 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.lent.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref> |doğum yeri = [[Lerik rayonu]], [[Azərbaycan]]<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/meshur-filmin-seriali-cekilir-42604 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref> |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |milliyyəti = [[talış]] |təhsili = [[Bakı Slavyan Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194394-yazici-vuqar-babazade-kimdir--dosye?fbclid=IwAR1jTVpAeidZXnkOuORPQ0SZ0dmpPTHR35i2fWdEOLx89wfFI_uke4syUEw |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref> |ixtisası = [[müəllim]] |fəaliyyət illəri = 2020–h.h |istiqamət = |ilk əsəri = |tanınmış əsərləri = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Vüqar Əliyar oğlu Babazadə''' ({{DVTY}}) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[publisist]].<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194394-yazici-vuqar-babazade-kimdir--dosye?fbclid=IwAR1jTVpAeidZXnkOuORPQ0SZ0dmpPTHR35i2fWdEOLx89wfFI_uke4syUEw |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref> == Həyatı == Vüqar Babazadə 2000-ci il avqustun 26-da [[Lerik rayonu|Lerik rayonunda]] anadan olub. 2005–2016-cı illərdə Lerik rayon M. Bağışov adına 3 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2016–2020-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universitetinin Filologiya fakültəsi|Bakı Slavyan Universitetinin Filologiya fakültəsinin]] "Fransız dili müəllimliyi" ixtisasında bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2011–2015-ci illərdə Lerik rayon Z. Tağıyev adına [[Çayrud]] Musiqi Məktəbinin "Tar müəllimliyi" ixtisasını bitirib.<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194394-yazici-vuqar-babazade-kimdir--dosye?fbclid=IwAR1jTVpAeidZXnkOuORPQ0SZ0dmpPTHR35i2fWdEOLx89wfFI_uke4syUEw |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://lent.az/xeber/medeniyyet/yazici-vuqar-babazade-kimdir-dosye-40541468?fbclid=IwAR2rAHkXrogEY2w8w7ZZZQ8jf4_0T5lYPz5yaxufAbKEv3cR01gXgmtAhA4 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.lent.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/meshur-filmin-seriali-cekilir-42604 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2020-ci ildən ''Vüqar Babazadə'' imzası ilə mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. [[Qanun (nəşriyyat)|Qanun nəşriyyatında]] redaktor və korrektor olaraq fəaliyyət göstərib. Bir sıra məşhur romanların redaktor və korrektorudur. 2021-ci ildən Kulis.az mədəniyyət və ədəbiyyat portalında müxbir olaraq işləyir. <ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194394-yazici-vuqar-babazade-kimdir--dosye?fbclid=IwAR1jTVpAeidZXnkOuORPQ0SZ0dmpPTHR35i2fWdEOLx89wfFI_uke4syUEw |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://lent.az/xeber/medeniyyet/yazici-vuqar-babazade-kimdir-dosye-40541468?fbclid=IwAR2rAHkXrogEY2w8w7ZZZQ8jf4_0T5lYPz5yaxufAbKEv3cR01gXgmtAhA4 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.lent.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/meshur-filmin-seriali-cekilir-42604 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref> Bu portalda 100-ə yaxın publisistik yazısı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/yazarlar/vuqar-babazade-466 |title = "Vüqar Babazadə" |author = |date = 2022-06-29|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-06-09 |language =az }}</ref> == Kitabları == 2020-ci ildə "Degenerasiya" adlı romanı çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://xeber24.az/gənc-yazarin-yeni-kitabi-isiq-uzu-gorub/ |title = "Gənc yazarın yeni kitabı işıq üzü görüb" |author = |date = 2020-10-17|publisher = www.xeber24.az |accessdate = 2022-06-09 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194394-yazici-vuqar-babazade-kimdir--dosye?fbclid=IwAR1jTVpAeidZXnkOuORPQ0SZ0dmpPTHR35i2fWdEOLx89wfFI_uke4syUEw |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://lent.az/xeber/medeniyyet/yazici-vuqar-babazade-kimdir-dosye-40541468?fbclid=IwAR2rAHkXrogEY2w8w7ZZZQ8jf4_0T5lYPz5yaxufAbKEv3cR01gXgmtAhA4 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.lent.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/meshur-filmin-seriali-cekilir-42604 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref> 2021-ci ildə "Arxalardakılar" adlı psixoloji romanı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/genc-yazarin-yeni-kitabi-cap-olundu-42598 |title = "Gənc yazarın yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-06-09 |language =az }}</ref> == Mükafatları == Təhsil Nazirliyinin Ekologiya üzrə Breyn Rinq yarışmasının qalibi olub.<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194394-yazici-vuqar-babazade-kimdir--dosye?fbclid=IwAR1jTVpAeidZXnkOuORPQ0SZ0dmpPTHR35i2fWdEOLx89wfFI_uke4syUEw |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://lent.az/xeber/medeniyyet/yazici-vuqar-babazade-kimdir-dosye-40541468?fbclid=IwAR2rAHkXrogEY2w8w7ZZZQ8jf4_0T5lYPz5yaxufAbKEv3cR01gXgmtAhA4 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.lent.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/meshur-filmin-seriali-cekilir-42604 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref> == Haqqında yazılanlar == {{*}} [[Seymur Baycan]] – "'''Gələcəyin güclü yazıçısı haqqında'''"<ref>{{cite web |url = https://azlogos.eu/gələcəyin-guclu-yazicisi-haqqinda/ |title = "Gələcəyin güclü yazıçısı haqqında" |author = |date = 2021-08-28|publisher = www.azlogos.eu |accessdate = 2022-06-09 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} 4jk9o8rf8o4cxbgqp9cfpwkuinpw68f 6547303 6547301 2022-07-24T15:50:18Z Orkhan Juvarli 212586 /* İstinadlar */ wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Vüqar Babazadə |orijinal adı = Vüqar Əliyar oğlu Babazadə |digər adları = |şəkil = Vüqar Babazadə.jpg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Vüqar Babazadə |doğum tarixi = 26.08.2000<ref>{{cite web |url = https://lent.az/xeber/medeniyyet/yazici-vuqar-babazade-kimdir-dosye-40541468?fbclid=IwAR2rAHkXrogEY2w8w7ZZZQ8jf4_0T5lYPz5yaxufAbKEv3cR01gXgmtAhA4 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.lent.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref> |doğum yeri = [[Lerik rayonu]], [[Azərbaycan]]<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/meshur-filmin-seriali-cekilir-42604 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref> |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |milliyyəti = [[talış]] |təhsili = [[Bakı Slavyan Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194394-yazici-vuqar-babazade-kimdir--dosye?fbclid=IwAR1jTVpAeidZXnkOuORPQ0SZ0dmpPTHR35i2fWdEOLx89wfFI_uke4syUEw |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref> |ixtisası = [[müəllim]] |fəaliyyət illəri = 2020–h.h |istiqamət = |ilk əsəri = |tanınmış əsərləri = |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Vüqar Əliyar oğlu Babazadə''' ({{DVTY}}) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[publisist]].<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194394-yazici-vuqar-babazade-kimdir--dosye?fbclid=IwAR1jTVpAeidZXnkOuORPQ0SZ0dmpPTHR35i2fWdEOLx89wfFI_uke4syUEw |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref> == Həyatı == Vüqar Babazadə 2000-ci il avqustun 26-da [[Lerik rayonu|Lerik rayonunda]] anadan olub. 2005–2016-cı illərdə Lerik rayon M. Bağışov adına 3 saylı tam orta məktəbdə təhsil alıb. 2016–2020-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universitetinin Filologiya fakültəsi|Bakı Slavyan Universitetinin Filologiya fakültəsinin]] "Fransız dili müəllimliyi" ixtisasında bakalavriat pilləsi üzrə təhsil alıb. 2011–2015-ci illərdə Lerik rayon Z. Tağıyev adına [[Çayrud]] Musiqi Məktəbinin "Tar müəllimliyi" ixtisasını bitirib.<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194394-yazici-vuqar-babazade-kimdir--dosye?fbclid=IwAR1jTVpAeidZXnkOuORPQ0SZ0dmpPTHR35i2fWdEOLx89wfFI_uke4syUEw |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://lent.az/xeber/medeniyyet/yazici-vuqar-babazade-kimdir-dosye-40541468?fbclid=IwAR2rAHkXrogEY2w8w7ZZZQ8jf4_0T5lYPz5yaxufAbKEv3cR01gXgmtAhA4 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.lent.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/meshur-filmin-seriali-cekilir-42604 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2020-ci ildən ''Vüqar Babazadə'' imzası ilə mətbuatda dərc olunmağa başlayıb. [[Qanun (nəşriyyat)|Qanun nəşriyyatında]] redaktor və korrektor olaraq fəaliyyət göstərib. Bir sıra məşhur romanların redaktor və korrektorudur. 2021-ci ildən Kulis.az mədəniyyət və ədəbiyyat portalında müxbir olaraq işləyir. <ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194394-yazici-vuqar-babazade-kimdir--dosye?fbclid=IwAR1jTVpAeidZXnkOuORPQ0SZ0dmpPTHR35i2fWdEOLx89wfFI_uke4syUEw |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://lent.az/xeber/medeniyyet/yazici-vuqar-babazade-kimdir-dosye-40541468?fbclid=IwAR2rAHkXrogEY2w8w7ZZZQ8jf4_0T5lYPz5yaxufAbKEv3cR01gXgmtAhA4 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.lent.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/meshur-filmin-seriali-cekilir-42604 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref> Bu portalda 100-ə yaxın publisistik yazısı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/yazarlar/vuqar-babazade-466 |title = "Vüqar Babazadə" |author = |date = 2022-06-29|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-06-09 |language =az }}</ref> == Kitabları == 2020-ci ildə "Degenerasiya" adlı romanı çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://xeber24.az/gənc-yazarin-yeni-kitabi-isiq-uzu-gorub/ |title = "Gənc yazarın yeni kitabı işıq üzü görüb" |author = |date = 2020-10-17|publisher = www.xeber24.az |accessdate = 2022-06-09 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194394-yazici-vuqar-babazade-kimdir--dosye?fbclid=IwAR1jTVpAeidZXnkOuORPQ0SZ0dmpPTHR35i2fWdEOLx89wfFI_uke4syUEw |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://lent.az/xeber/medeniyyet/yazici-vuqar-babazade-kimdir-dosye-40541468?fbclid=IwAR2rAHkXrogEY2w8w7ZZZQ8jf4_0T5lYPz5yaxufAbKEv3cR01gXgmtAhA4 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.lent.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/meshur-filmin-seriali-cekilir-42604 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref> 2021-ci ildə "Arxalardakılar" adlı psixoloji romanı işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/genc-yazarin-yeni-kitabi-cap-olundu-42598 |title = "Gənc yazarın yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-06-09 |language =az }}</ref> == Mükafatları == Təhsil Nazirliyinin Ekologiya üzrə Breyn Rinq yarışmasının qalibi olub.<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194394-yazici-vuqar-babazade-kimdir--dosye?fbclid=IwAR1jTVpAeidZXnkOuORPQ0SZ0dmpPTHR35i2fWdEOLx89wfFI_uke4syUEw |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://lent.az/xeber/medeniyyet/yazici-vuqar-babazade-kimdir-dosye-40541468?fbclid=IwAR2rAHkXrogEY2w8w7ZZZQ8jf4_0T5lYPz5yaxufAbKEv3cR01gXgmtAhA4 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.lent.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/meshur-filmin-seriali-cekilir-42604 |title = "Yazıçı Vüqar Babazadə kimdir? – Dosye" |author = |date = 2021-07-29|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-06-10 |language =az }}</ref> == Haqqında yazılanlar == {{*}} [[Seymur Baycan]] – "'''Gələcəyin güclü yazıçısı haqqında'''"<ref>{{cite web |url = https://azlogos.eu/gələcəyin-guclu-yazicisi-haqqinda/ |title = "Gələcəyin güclü yazıçısı haqqında" |author = |date = 2021-08-28|publisher = www.azlogos.eu |accessdate = 2022-06-09 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} qzhv9smbo97p71qlwi1pevl5u90ar3j 2 753012 6547699 6487393 2022-07-25T02:32:05Z QueerEcofeminist 148888 QueerEcofeminist [[İstifadəçi:Vikihub114]] səhifəsinin adını [[İstifadəçi:Black·Monster]] olaraq dəyişdi.: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Vikihub114|Vikihub114]]" to "[[Special:CentralAuth/Black·Monster|Black·Monster]]" wikitext text/x-wiki {{İstifadəçi məlumatı |Adı Soyadı = |Şəkli = |İstifadəçi adı = |Yaşadığı ölkə = |Milliyyəti = [[Azərbaycanlı]] |Doğum tarixi = 12.16.2000 |Doğum yeri = [[Bakı]] |Vikipediyada fəaliyyəti = |Töhfələri = |Instagram = |Facebook = |Twitter = |VK = |E-mail = |Vikiİmzası = |Sayt/Bloq = }} {| class= 8k4o2tvvux3rn8cmemsqe8ciqr1aord 3 753384 6547696 6516375 2022-07-25T02:32:04Z QueerEcofeminist 148888 QueerEcofeminist [[İstifadəçi müzakirəsi:Vikihub114]] səhifəsinin adını [[İstifadəçi müzakirəsi:Black·Monster]] olaraq dəyişdi.: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Vikihub114|Vikihub114]]" to "[[Special:CentralAuth/Black·Monster|Black·Monster]]" wikitext text/x-wiki {{xg}} — '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 16:58, 15 iyun 2022 (UTC) == VP:SNS == Salam mən Vikipediyada SNS-da iştirak edə bilmirəm yardımçı ola bilərsiniz ? [[İstifadəçi:Vikihub114|Vikihub114]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vikihub114|müzakirə]]) 20:36, 14 iyun 2022 (UTC) :Salam. Bunun səbəbi sizin yeni istifadəçi olmağınızdır. Fikirləriniz təbii ki, önəmlidir. Bir müddət fəaliyyət göstərdikdən sonra iştirak edə bilərsiniz. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:17, 2 iyul 2022 (UTC) hd0z04izwtjfhkbqey1cz8ovs16ho5k 0 754108 6547868 6546359 2022-07-25T08:26:32Z Irada Gurbanova 250601 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} [[Fayl:Диплом ВА В ПВО.jpg|thumb|300px|Ali təhsil haqqında qırmızı diplom [[Министерство высшего и среднего специального образования СССР|SSRİ Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyi]] 1982 il]] [[Fayl:Диплом военно-политической академии имени В.И. Ленина.jpg|thumb|300px|SSRİ ali təhsil diplomu, 1975 il ]] '''SSRİ-də xalq təhsili sistemi''' — Sovet İttifaqında mövcud olan təhsil sistemidir. Sovet İttifaqında təhsil şəxsiyyət xüsusiyyətlərinin tərbiyəsi və formalaşması ilə sıx bağlı idi. Sovet məktəbi təkcə ümumtəhsil problemlərini həll etməyə, şagirdlərə təbiətin, cəmiyyətin və təfəkkürün inkişaf qanunauyğunluqları haqqında bilikləri, əmək vərdiş və bacarıqlarını öyrətməyə deyil, həm də bu əsasda şagirdlərin kommunist baxışlarını və əqidəsini formalaşdırmaq, tələbələri yüksək mənəviyyat, sovet vətənpərvərliyi və proletar beynəlmiləlçiliyi ruhunda tərbiyə etmək idi <ref name="Istinad123">СССР. Народное образование — статья из Большой советской энциклопедии. </ref>. == Tarixi == [[Fayl:KruglikovaLikbez.jpg|thumb|left|Plakat [[Kruglikova, Elizaveta Sergeevna| Elizaveta Kruglikova]], 1923 il]] [[Fayl:Неграмотный — тот же слепой. Всюду его ждут неудачи и несчастья.jpg|thumb|Plakat [[Радаков, Алексей Александрович Радаков, Алексей Александрович|Aleksey Radakovun]], 1920-ci il]] [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqı]]<nowiki>nda</nowiki> təhsilin prinsipləri hələ 1903-cü ildə RSDLP-nin II Qurultayında elan edilmiş RSDLP Proqramında təsbit edilmişdir: hər iki cinsdən olan uşaqlar üçün 16 yaşa qədər universal pulsuz icbari təhsil; sinif məktəblərinin ləğvi və milli əsaslarla təhsildə məhdudiyyətlər; məktəbin kilsədən ayrılması; öz ana dilində öyrənmək və s. Sovet dövləti yaranandan bəri təhsilə üstünlük verilirdi.1917-ci il noyabrın 9-da (1917-ci il oktyabrın 26-da (8 noyabr) II Ümumrusiya Sovetlər Qurultayından sonrakı gün) Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi və Xalq Komissarları Sovetinin birgə dekreti ilə təhsil üzrə Dövlət Komissiyası yaradıldı bütünlükdə xalq maarif və mədəniyyət sistemini idarə etmək vəzifəsi həvalə edilən təhsil üzrə Dövlət Komissiyası yaradılmışdır. {{sitatın əvvəli}}Rusiya Sosialist Federativ Sovet Respublikası zəhmətkeşlərin biliyə real çıxışını təmin etmək üçün fəhlələri və ən yoxsul kəndliləri tam, hərtərəfli və pulsuz təhsillə təmin etmək vəzifəsini qoyur.{{sitatın sonu|mənbə=[[1918-ci il RSFSR Konstitusiyası|Rusiya Sosialist Federativ Sovet Respublikasının 10 iyul 1918-ci il Konstitusiyası (Əsas Qanunu)]]}} 1918-ci ilin oktyabrında "RSFSR-nin vahid əmək məktəbi haqqında" əsasnamə məktəb yaşlı uşaqların pulsuz və birgə təhsilini tətbiq etdi <ref name="İstinad456"> Всеобщее обучение // Российская педагогическая энциклопедия. Т. 1. М., 1993 URL:www.otrok.ru/teach/enc/index.php?n=3&f=82</ref>. 1919-cu il dekabrın 26-da ölkə əhalisinin səkkiz yaşından əlli yaşınadək oxuyub yaza bilməyən bütün əhalisinin öz istəkləri ilə öz ana və ya rus dilində oxumağı və yazmağı öyrənməli olduğunu bildirən fərman imzalandı<ref name="БСЭ грамотность">{{BEEL|статья=Грамотность}} // Большая Советская Энциклопедия М.: Советская энциклопедия. 1969—1978.</ref>. Əhalinin əhəmiyyətli hissəsinin, xüsusən də kəndlilərin savadsızlığı ciddi problem idi. Sovet rəhbərliyi ümumi savadlılığa nail olmağı prioritet məsələlərdən biri hesab edirdi. Vladimir Leninin dediyi kimi, "Bizə mədəniyyətin böyük artımı lazımdır. Elə etmək lazımdır ki, oxumaq və yazmaq bacarığı mədəniyyətin yüksəldilməsinə xidmət etsin ki, kəndli bu oxumaq və yazmaq qabiliyyətini təsərüfatını və dövlətini yaxşılaşdırmaq üçün tətbiq etmək imkanı əldə etsin"<ref>Мышко Н. С. Рост образовательного уровня населения Казахстана в период построения социализма (1917—1937 гг.) / дис. канд. ист. наук. Усть-Каменогорск 1984—201 с.</ref>. Ümumilikdə 1920-ci ilə qədər 3 milyon insana oxumaq və yazmaq öyrədilmişdi <ref name="İstinad78">История России XX — начала XXI века / А. С. Барсенков, А. И. Вдовин, С. В. Воронкова; под ред. Л. В. Милова — М.: Эксмо, 2006 С. 330, 400</ref>. Sovet Rusiyası ərazisində aparılan 1920-ci il üzrə siyahıyaalma 8 yaşdan yuxarı əhalinin 41,7%-nin oxumaq qabiliyyətinin olduğunu göstərmişdi <ref> Грамотность / Российская педагогическая энциклопедия. Т. 1. М., 1993; URL: www.otrok.ru/teach/enc/txt/4/page95.html</ref>. Eyni zamanda, bu siyahıyaalma bütün ölkəni əhatə etməmişdi, beləki ölkənin Belarus, Volın, Podolsk quberniyaları, Krım, Zaqafqaziya, Şimali Qafqazın dağlıq bölgələri, Türküstan və Qırğızıstanın bir hissəsi, Uzaq Şərq eləcə də Avropa Rusiyası və Ukraynanın bəzi əraziləri, Xivə və Buxara kimi ərazilər daxil edilməmişdi.<ref> История переписи (часть 3) (недоступная ссылка) — Территориальный орган федеральной службы государственной статистики по Санкт-Петербургу и Ленинградской области. Официальный сайт Архивировано 25 апреля 2011 года.</ref> RSFSR Xalq Komissarları Sovetinin 1918-1919-cu illərdə qəbul edilmiş dekretləri əsasında təhsil sistemi kökündən dəyişdirildi: özəl məktəblərin mövcudluğu qadağan edildi; pulsuz təhsil, hər iki cinsin uşaqların birgə təhsili tətbiq edildi; məktəb kilsədən, kilsə isə dövlətdən ayrıldı; hər hansı məzhəbdən olan təhsil müəssisələrində dərs demək və dini ayinlərin icrası qadağan edildi; uşaqların fiziki cəzası ləğv edildi; bütün millətlər öz ana dilində təhsil almaq hüququ əldə etdilər; dövlət məktəbəqədər təhsil sisteminin yaradılmasının əsası qoyuldu; ali məktəblərə qəbulun yeni qaydaları hazırlanıb qüvvəyə minmişdir. Müasir tədqiqatçılar qeyd edirlər: "Kommunistlərin elmi statusların bölüşdürülməsi sisteminə hücumu 1918-ci ildən başlayıb. Məsələ daha çox "burjua professorlarının yenidən təhsil alması"nda deyil, təhsilə bərabər imkanların yaradılmasında və sinfi imtiyazların ləğvində idi ki, bunlar arasında təhsil almaq imtiyazı da var idi"<ref> Козлова Л. А. «Без защиты диссертации». Статусная организация общественных наук в СССР — Большевистская философия. Овчаренко В. И.</ref>. 9 yaşdan yuxarı əhalinin orta təhsil illərinin sayı <ref> [The Development of Literacyin Russia and the USSR from the Tenth to the Twentieth Centuries]. Борис Миронов. </ref>: {| class="standard" width="90%" !1797||1807||1817||1827||1837||1847||1857||1867||1877||1887||1897||1907||1917||1927||1937||1947||1957||1967||1977||1987 |- |0,127 |0,148 |0,179 |0,222 |0,270 |0,320 |0,367 |0,435 |0,516 |0,592 |0,762 |0,930 |1,112 |1,502 |3,376 |5,442 |6,048 |6,974 |7,861 |8,833 |- |} === 1920-ci illər === [[1920|1920-ci il]] iyunun 19-da RSFSR Xalq Komissarları Soveti savadsızlığın aradan qaldırılması üzrə Ümumrusiya Fövqəladə Komissiyasını yaratdı. "Ləğv məntəqələri" və savadsızlığın aradan qaldırılması üçün məktəblər (16-50 yaşlı insanlar üçün) ilə təmsil olunan böyüklər üçün dövlət təhsil sisteminin fəal şəkildə yaradılması həyata keçirildi <ref>Школы взрослых // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.</ref>. İbtidai təhsil sahəsində 1920-ci illərdə əsas problem savadsızlığın aradan qaldırılması olaraq qalırdı. 1923-cü ildə Xalq Maarif Komissarlığının fərmanı ilə "Savadsızlığa yox" cəmiyyəti yaradıldı<ref name="Istinad123"/>.1,2 milyondan çox insan kəndlərə mədəniyyətin yüksəldilməsində kömək etmək üçün nəzərdə tutulmuş şəhər himayədarlıq təşkilatlarını birləşdirdi. Savadsızlığın aradan qaldırılmasını sürətləndirmək üçün uyğun məktəb binalarına yükü artırmaq lazım gəldi: baxmayaraq ki, 1924-cü ildə tələbələrin sayını (əhalinin mütləq azalması ilə) demək olar ki 1914-cü il səviyyəsinə (98%) çatdırılmışdır, məktəblərin sayı müharibədən əvvəlki səviyyənin yalnız 83%-ni təşkil edirdi <ref name="istinad910"> Барсенков А. С., Вдовин А. И. История России. 1917—2004. — Аспект-Пресс, М., 2005 (стр. 180, 181)</ref>.Bu dövrdə tələbə kontingentinin əsas axınını sayı o illərdə 7 milyon nəfərə çatan evsiz uşaqlar təşkil etmişdir <ref>Статья «Беспризорность» //ЭНЭ из МСЭ</ref>.1925-1928-ci illərdə məktəb yaşında olan bütün uşaqlar üçün təhsil əlçatan olduqdan sonra yerli sovet orqanlarının sərəncamları ilə ümumi icbari ibtidai təhsil tətbiq olundu. Beləliklə, ümumi təhsil haqqında qanunlar qəbul edildi: 1924-cü ildə - [[Ukrayna Sovet Sosialist Respublikası|Ukrayna SSR]]-də; 1926-cı ildə - [[Belarus SSR]]-də; eləcə də [[Zaqafqaziya Sosialist Federativ Sovet Respublikası|ZSFSR]]-də və Orta Asiyanın bəzi respublikalarında - 1920-ci illərin sonlarında<ref>Всеобщее обучение // Российская педагогическая энциклопедия. Т. 1. М., 1993 URL:www.otrok.ru/teach/enc/index.php?n=3&f=82</ref>. Bununla belə, yalnız evsizliyin kütləvi bir hadisə kimi aradan qaldırılmasından sonra (1928-ci ilə qədər yalnız 300 min evsiz uşaq var idi), 1930-cu ilin sentyabrına qədər uşaqlar üçün universal ibtidai təhsilin həqiqətən tətbiq olunduğunu iddia etmək üçün əsaslar var idi<ref name="istinad910"/>. Sovet məktəbləri "Vahid əmək politexniki məktəbi haqqında Əsasnamə"yə uyğun olaraq yenidən qurulur. SSRİ-nin yaranması tarixində 1920-ci illər cəsarətli və orijinal həll yollarının axtarışı illəri kimi səciyyələnir. Məktəblərdə hərtərəfli təhsil, laboratoriya-komanda metodu, layihə metodu geniş şəkildə tətbiq edilir. Respublika əhalisinin əksəriyyətinin dilləri məktəblərdə tədris olunur. 1920-ci illərdə SSRİ-də orta təhsil yeddi illik idi. Növbəti mərhələ peşə məktəbləri, texniki məktəblər və institutları əhatə edən peşə təhsili idi<ref name="istinad1112">Система освіти. Історія і сучасність (недоступная ссылка). Дата обращения: 13 августа 2010. Архивировано 16 марта 2012 года.</ref> <ref name="istinad1314">Психологос - Психологос (недоступная ссылка). www.psychologos.ru. Дата обращения: 31 августа 2018. Архивировано 24 января 2012 года.</ref>. Əslində, sovet məktəbi sistemi 1922-ci ilə qədər formalaşdı: ibtidai məktəb (dörd illik təhsil), əsas yeddiillik ümumtəhsil məktəbi və ümumtəhsil məktəbinin yuxarı pilləsi (cəmi 9-10 illik təhsil)<ref> История педагогики / История педагогики Н. А. Константинов, Е. Н. Медынский, М. Ф. Шабаева. «Просвещение», Москва, 1982 г.</ref>. Xalq maarifi sisteminə və savadlılığın yayılmasına [[Birinci Dünya müharibəsi|birinci dünya]] və [[vətəndaş müharibəsi]] böyük ziyan vurdu. Daimi vəsait çatışmazlığı səbəbindən 1922/23-cü tədris ilinə qədər məktəblərin sayı 88.588-ə, şagirdlərin sayı isə 7.322.062 nəfərə qədər azaldı <ref name="istinad17">Культурное строительство СССР. Статистический сборник. / М.-Л.: Госпланиздат. 1940. С. 37</ref> (yalnız 1926-cı ildə məktəblərin sayı 111.046-ya, tələbələrin sayı 10.219 529 nəfər azalmışdır)<ref name="istinad17"/>). İqtisadiyyatın bir çox sahələrində aclıq və dağıntılar vəziyyəti daha da ağırlaşdırmışdır; Təhsil sisteminin tam maliyyələşdirilməsini yalnız 1924-cü ildə bərpa etmək mümkün olmuşdur və bundan sonra təhsilə xərclər durmadan artmışdır<ref name="İstinad78"/> <ref>В. П. Дьяченко. История финансов СССР (1917—1950 гг.)</ref>. <!-- {| class="standard" width="100 %" !||1925-26||1926-27||1927-28||1928-1929||1929-1930 |- | |520 000 (12,36 %) |691 000 (11,96 %) |895 000 (12,42 %) |1 123 000 (12,78 %) |1 781 000 (13,37 %) |- |}--> {| class="standard" width="80%" !|İl||Təhsil xərcləri (rubl ilə)||Büdcədən faiz |- |1925—1926 |520 000 |12,36 |- |1926—1927 |691 000 |11,96 |- |1927—1928 |895 000 |12,42 |- |1928—1929 |1 123 000 |12,78 |- |1929—1930 |1 781 000 |13,37 |- |} <!-- Təhsil xərcləri milyonlarla dollarlarla. {| class="standard" width="100%" !||1924-25||1925-26||1926-27 |- |Respublikaların büdcələri |62,9 |84,6 |105,3 |- |Yerli büdcələr |118,4 |151,8 |211,9 |- |style="background:#FFFAFA"|Всего |style="background:#FFFAFA"|181,3 |style="background:#FFFAFA"|236,4 |style="background:#FFFAFA"|317,2 |- |} --> 1927-ci il dekabrın 15-də Ümumittifaq Məktəblərin Siyahıyaalınması keçirildi. 1920-ci illərdə ibtidai məktəblərin və onlarda təhsil alan şagirdlərin sayındakı dəyişikliklər<ref>Soviet Union Information Bureau. The Soviet Union: Facts, Descriptions, Statistics — Ch 21 (англ.). www.marxists.org. Дата обращения: 31 августа 2018.</ref>: {| class="standard" width="80%" !İllər !İbtidai məktəblərin sayı||Şagirdlərin sayı |- |<center>1914—1915¹</center> |104 610 |7 235 988 |- |<center>1920—1921 </center> |114 235 |9 211 351 |- |<center>1921—1922 </center> |99 396 |7 918 751 |- |<center>1922—1923 </center> |87 559 |6 808 157 |- |<center>1923—1924 </center> |87 258 |7 075 810 |- |<center>1924—1925 </center> |91 086 |8 429 490 |- |<center>1925—1926 </center> |101 193 |9 487 110 |- |<center>1926—1927 </center> |108 424 |9 903 439 |- |} {| class="standard" width="80%" !| |- |<small>1. 17.09.1939 qədər </small> |- |} <!-- {| class="standard" width="100%" !||Orta məktəblərin sayı||Şagirdlərin sayı |- |<center>1914-15</center> |1790 |563 480 |- |<center>1920-21 </center> |4163 |564 613 |- |<center>1921-22 </center> |3137 |520 253 |- |<center>1922-23 </center> |2478 |586 306 |- |<center>1923-24 </center> |2358 |752,726 |- |<center>1924-25 </center> |1794 |710 431 |- |<center>1925-26 </center> |1640 |706 804 |- |<center>1926-27 </center> |1708 |784 871 |- |} --> 1927/28-ci tədris ilində tələbələrin sayı artdı<ref name="istinad20"> Народное хозяйство СССР в 1956 году М. 1956 С. 221, 222 </ref>: * Bütün növ orta və ibtidai məktəblərdə - 11589 min şagird. * Həmin il orta ixtisas təhsili müəssisələrində 189 min şagird təhsil alıb. * Ali təhsil müəssisələrində 169 min tələbə təhsil alıb. Savadsızlıqla mübarizədə mühüm uğurlar əldə edildi: 1917-1927-ci illərdə ümumilikdə 10 milyona qədər böyüklərə oxumaq və yazmaq öyrədilmişdir. SSRİ-nin 1926-cı il siyahıyaalınmasında 9 yaşdan 49 yaşa qədər olan əhalinin 56,6%-ni (80,9%-i şəhər, 50,6%-i kənd əhalisi) təşkil edirdi <ref name="БСЭ грамотность"/>. Ümumiyyətlə, bu dövrdə tələbə və müəllimlərin sayı xeyli artmışdır. Müəllimlərin sayı 1922/23-cü ildəki 222.974 nəfərdən 1929/30-cu illərdə 394.848 nəfərə yüksəlmişdir. SSRİ-nin bütün məktəblərində şagirdlərin sayı 7.322.062 nəfərdən (1922/23) 13.515.688 nəfərə (1929/30)yüksəlmişdir<ref name="istinad17"/>: * ibtidai məktəblərdə 5 993 379-dan 9 845 266-a; * natamam orta məktəblərdə 736 854-dən 2 424 678-ə; * orta məktəblərdə 591 645-dən 1 117 824-ə qədər. Ali təhsil müəssisələrində tələbələrin sayı müharibədən əvvəlki 1914-cü illə müqayisədə 1927/28-ci ildə 127.000<ref>История в цифрах. Б. Н. Миронов. Таблица 11. С. 136 </ref>-dən 169.000-ə yüksəldi. 1930-cu ildə SSRİ-də tələbələrin sayı 272 min nəfər təşkil etmişdir. Sosial təlatümlər zamanı ciddi şəkildə sarsılan ölkənin elmi potensialı 1920-1930-cu illərdən etibarən bərpa olunmağa başlamışdı. Elmi işçilərin sayı nəzərəçarpacaq dərəcədə artmışdır. 1927-ci ildə onların sayı inqilabdan əvvəlkindən iki dəfə çox 25 min təşkil edirdi<ref>Кириллов В. В. История России / М. 2007. С. 490</ref>. Milli məktəblər də inkişaf etmişdir. Hökumət onlara kömək etmək üçün əlindən gələni etdi. Onlar Vahid Əmək Məktəbinə uyğun olaraq RSFSR və SSRİ-nin mərkəzi orqanları tərəfindən verilən bütün qanun və sərəncamlara tabe idilər. RSFSR Xalq Maarif Komissarlığının Milli Məktəblər İdarəsi dərsliklərin yaradılmasına və müəllim hazırlığının təşkilinə kömək etdi, yerli xalq maarif idarələrinin bölmə və şöbələri isə məktəblərə lazımi köməklik göstərdilər. Oktyabr İnqilabından sonra 10-15 il ərzində onlarla əvvəllər öz yazı dili olmayan xalqlar (Abazalar, Laklar, Noqaylar, Balkarlar, Tuvanlar, Adıgelər və s.) üçün ana dillərində yazı yaradıldı. Tarixdə ilk dəfə olaraq onlarla millətin övladı öz ana dilində dərslik və dərs vəsaitləri aldı. 1922-ci ilin dekabrında tatar, çuvaş, qırğız, adıge və başqa dillərdə dərsliklər nəşr edən ixtisaslaşmış şərq nəşriyyatı yaradıldı. 1924-cü ildə Mordoviya, Mari, Tatar və Çuvaş məktəbləri üçün dərsliklər kütləvi tirajla nəşr olundu. Bundan əlavə, RSFSR hökumətinin hərəkətləri əvvəllər geri qalmış milli bölgələrdə məktəblər şəbəkəsini inkişaf etdirməyə və yerli millətlərin uşaqlarını onlara cəlb etməyə yönəldilmişdir. Eyni zamanda, ərazilərin iqtisadi, etnoqrafik və coğrafi şəraitindən asılı olaraq məktəblərin şəbəkəsini və növlərini müəyyən etmək üçün differensial yanaşma təmin edilmişdir. Köçəri xalqların uşaqları üçün, Qafqazın dağlıq rayonlarının heyvandarlarının uşaqları üçün nəzdində internat məktəbi olan məktəblər təşkil edildi, və yaxud köçəri ərazilərdə uşaqlar təhsil alırdılar. Şəhərlərdə internat məktəbli kommunal məktəblər yaradıldı. === 1930-cu illər === [[Fayl:Советская школа.jpg|268 px|thumb|left|1930-cu illərdə sovet məktəbində dərs SSRİ Xalq Komissarları Sovetinin və Ümumittifaq Bolşevik Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin "SSRİ-də ibtidai və orta məktəblərin strukturu haqqında" (1934) qərarları ilə 3 növ ümumtəhsil məktəbi yaradılmışdır: * ibtidai, * natamam orta, * orta. ]] 1914-1922-ci illərdəki müharibələr və inqilablar fiziki ölüm, təbii qocalma, mühacirət<ref>Российские учёные и инженеры в эмиграции. М.: ПО «Перспектива», 1993. — Численность эмигрантов в 1918—1922 оценивается разными источниками от 1,2 до 3 млн человек, включая членов семей.</ref> kimi səbəblər üzündən əhalinin, o cümlədən müxtəlif bacarıq səviyyəli alimlərin və işçilərin itkiləri ilə müşayiət olundu. İqtisadiyyatın müəyyən sahələrində 1918-1925-ci illərdə ən ixtisaslı kadrların itkiləri 70-90% -ə çatmışdır. (o cümlədən, "istismarçı təbəqələrin" təhsilli nümayəndələri: müəssisə sahibləri, direktorlar şurasının üzvləri, onların məsləhətçiləri. və s.) <ref>Сапрыкин Д. Л. Образовательный потенциал Российской Империи" — ИИЕТ РАН, М., 2009.</ref> 1934-cü ildə orta və ali məktəblərdə tarixin tədrisi bərpa olundu. Texnikumun yenidən qurulmasına başlanılıb. SSRİ-də sənayeləşmə 1930-1935-ci illər ərzində təxminən 435.000 mühəndis-texniki mütəxəssisin hazırlanmasını tələbi yaratmışdı, 1929-cu ildə isə onların sayı 66.000 olmuşdu <ref>Петровский Давид Александрович. Реконструкция технической школы и пятилетка кадров. с.5 — Л., Гостехиздат, 1930. — 42 с. — 20 см. (Ленингр. обл. сов. нар. хоз.)http://alkruglov.narod.ru/z-petrovsk.pdf</ref>. 1930-cu ildə Moskvada Ümumittifaq Sənaye Akademiyasının ilk buraxılışı olmuşdur<ref name="istinad27">Барсенков А. С., Вдовин А. И., «История России. 1917—2007» — М.: Аспект Пресс, 2008 — стр. 236</ref>. 1932-ci ildə SSRİ-də vahid onillik əmək məktəbləri tətbiq olundu<ref name="istinad1112"/><ref name="istinad1314"/>. 1934-cü ildə Bolşeviklərin Ümumittifaq Kommunist Partiyasının 17-ci Qurultayında SSRİ xalq təsərrüfatının inkişafının ikinci beşilliyi (1933-1937) haqqında qərar qəbul edildi, hansında ki, şəhərlərdə bu vəzifə birinci beşillikdə artıq həll edildildiyinə görə, xüsusilə, ilk növbədə kənd yerlərində Yeddi illik ümumi təhsil vəzifəsi qoyulmuşdu. 2-ci beşilliyin planında aşağıdakı göstəricilər müəyyən edilmişdir: tələbələrin sayının (ali və orta məktəblərdə, fəhlə fakültələrində, ticarət məktəblərində, texnikumlarda, universitetlərdə və texnikumlarda) 36 milyon nəfərə qədər artırılması; 1932-ci ildə 5,2 milyon nəfəri əhatə edən məktəbəqədər təhsili nəzərə alınmasa, 147 nəfərə qarşı 1932-ci ildə 24,2 milyon nəfər və ya əhalinin hər min nəfərinə 197 nəfərə qədər; kütləvi kitabxanalar şəbəkəsinin 1932-ci ildəki 15.000-ə qarşı 25.000-ə qədər artması<ref>http://www.hrono.ru/vkpb_17/pril_1.html Резолюции и постановления XVII съезда ВКП(б)</ref>. 1933-1937-ci illərdə şəhərlərdə və fəhlə qəsəbələrində icbari yeddiillik təhsil həyata keçirilirdi <ref name="İstinad456"/>. Artıq 1938/39-cu tədris ilində SSRİ-də ibtidai məktəbi bitirmiş uşaqların 97,3%-i orta məktəbdə oxumağa gedirdi<ref name="istinad28"> Сенявская Е. С. Психология войны в XX веке: исторический опыт России. — М.: РОССПЭН, 1999.</ref>. Üçüncü beşillikdə kənd yerlərində ümumi orta təhsilin tətbiqi də nəzərdə tutulmuşdu, lakin Böyük Vətən Müharibəsinin başlaması ilə əlaqədar həyata keçirilməmişdir. SSRİ-də ümumi yeddiillik təhsil yalnız 1950-1956-cı illərdə həyata keçirilmişdir <ref name="İstinad456"/>. Ümumilikdə, bu dövrdə SSRİ-də bütün məktəblərdə şagirdlərin sayı 13.515.688 nəfərdən (1929/30-cu tədris ili) 31.517.375 nəfərə (1938/39-cu tədris ili) yüksəldi<ref name="istinad17"/>: * ibtidai məktəblərdə 9,845,266-dan 10,646,115-ə qədər; * natamam ümumtəhsil məktəblərində 2 424 678-dən 11 712 024-ə qədər; * orta məktəblərdə 1117824-dən 9028156-ya qədər. Müəllimlərin sayı 1929/30-cu illərdəki 384.848 nəfərdən 1938/39-cu tədris ilində 1.027.164 nəfərə qədər artmışdır. 1932/33-cü illərdə 832 ali məktəbdə 504 min tələbə təhsil alırdı<ref name="istinad20"/>. Ümumiyyətlə, xalq maarifində mühüm irəliləyişlər əldə edilmişdir. Belə ki, 1937-ci ildə Oktyabr inqilabından sonrakı 20 il ərzində SSRİ-də tələbələrin sayı müharibədən əvvəlki 1914-cü illə müqayisədə 3,5 dəfə, orta məktəblərdə 20,2 dəfə artmışdır.1930-cu ildən 1940-cı ilə qədər SSRİ-də ali və orta texniki təhsil müəssisələri 4 dəfə artaraq 150-ni ötmüşdür<ref>А. Л. Арефьев, М. А. Арефьев. Об инженерно-техническом образовании в России. http://www.socioprognoz.ru/files/File/publ/Inkzenerno_technicheckoe.pdf</ref>. 1930-cu illərin sonunda savadsızlıqla mübarizədə də mühüm irəliləyişlər əldə edildi: 1939-cu il siyahıyaalınmasına əsasən, savadlı əhalinin faizi 87,4% təşkil etdi, kənd və şəhər əhalisinin savadlılığındakı fərq xeyli azalmışdı. Cəmi 16 il ərzində (1923-cü ildən 1939-cu ilə qədər) SSRİ-də 50 milyondan çox savadsız və 40 milyona yaxın müxtəlif yaşlarda olan yarımsavadlı insan təhsil almışdır<ref name="БСЭ грамотность"/>. İşə qəbul olunanlar arasında savad problemi artıq dayanmırdı. 1939-1940-cı illərdə ali və orta təhsilli çağırışçıların xüsusi çəkisi çağırışçıların ümumi sayının üçdə birini təşkil edirdi<ref name="istinad28"/>. Savadlı əhalinin faizində dəyişiklik statistikası: {| class="standard" width="90%" !||||1917<ref>В европейской части Российской Империи</ref>||1920<ref>Перепись не была всеобщей. Она не охватила большую часть территории страны и большие массы населения [http://petrostat.gks.ru/VPN2010/DocLib1/История%20переписи(часть3).aspx История переписи (часть 3)]{{Ölü keçid|date=Март 2018 |bot=InternetArchiveBot }} - Петростат (petrostat.gks.ru)</ref>||1926||1937<ref>Перепись была признана дефектной</ref>||1939||1959||1970||1979 |- |rowspan="3" |Kənd əhalisi |Kişi |53 % |52,4 % |67,3 % |— |91,6 % |99,1 % |99,6 % |99,6 % |- |Qadın |23 % |25,2 % |35,4 % |— |76,8 % |97,5 % |99,4 % |99,5 % |- |Ümumi |37% |37,8 % |50,6 % |— |84,0 % |98,2 % |99,5 % |99,6 % |- |- |rowspan="3" |Şəhər əhalisi |Kişi |80 % |80,7 % |88,0 % |— |97,1 % |99,5 % |99,9 % |99,9 % |- |Qadın |61 % |66,7 % |73,9 % |— |90,7 % |98,1 % |99,8 % |99,9 % |- |Ümumi |70,5 % |73,5 % |80,9 % |— |93,8 % |98,7 % |99,8 % |99,9 % |- |rowspan="3" |Ümumi |Kişi |58 % |57,6 % |71,5 % |86 % |93,5 % |99,3 % |99,8 % |99,8 % |- |Qadın |29 % |32,3 % |42,7 % |66,2 % |81,6 % |97,8 % |99,7 % |99,8 % |- |Ümumi |43 % |44,1 % |56,6 % |— |87,4 % |98,5 % |99,7 % |99,8 % |- |} 1930-cu illərdə sovet təhsil sistemi ilə bağlı aşağıdakı fərmanlar verildi: * 1930 - SSRİ Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin və Xalq Komissarları Sovetinin "Ümumi icbari ibtidai təhsil haqqında" qərarı (8-10 yaşlı uşaqlar üçün ümumi icbari ibtidai təhsil, şəhərlərdə, zavod rayonlarında və fəhlə qəsəbələrində isə - ümumi icbari yeddiillik təhsil) <ref name="Istinad123"/> <ref name="İstinad456"/><ref>Постановление ЦИК и СНК СССР от 14 августа 1930 года «О всеобщем обязательном начальном обучении» </ref>; * 1931 - Bolşeviklərin Ümumittifaq Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin "İbtidai və orta məktəblər haqqında" qərarı<ref name="Istinad123"/>; * 1932 - Bolşeviklər İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin "İbtidai və orta məktəblərdə kurikulum və rejim haqqında" qərarı<ref name="Istinad123"/>; * 1933 - Bolşeviklər Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin "İbtidai və orta məktəblər üçün dərsliklər haqqında" qərarı <ref name="Istinad123"/>; * 1934 - SSRİ Xalq Komissarları Sovetinin və Ümumittifaq Bolşevik Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin "SSRİ-də ibtidai və orta məktəblərin strukturu haqqında" qərarı ilə üç növ ümumtəhsil məktəbi yaradıldı: ibtidai (1-4 siniflər ), natamam orta (5-7-ci siniflər) və orta (8-10-cu siniflər)<ref name="Istinad123"/><ref>Барсенков А. С., Вдовин А. И., «История России. 1917—2007» — М.: Аспект Пресс, 2008 — стр. 237</ref>; * 1935 - SSRİ Xalq Komissarları Sovetinin və Bolşeviklər KP MK-nın "İbtidai, natamam orta və orta məktəblərdə tədris işinin təşkili və daxili nizam-intizam haqqında" dekreti <ref name="Istinad123"/>; * 1936 - Bolşeviklər Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin "Xalq Maarif Komissarlığı sistemində pedaqoji təhriflər haqqında" qərarı<ref>Постановление ЦК ВКП(б) от 4 июля 1936 года «О педологических извращениях в системе Наркомпросов» </ref>; * 1936 - SSRİ Xalq Komissarları Sovetinin "Ali təhsil müəssisələrinin işi və ali təhsilə rəhbərlik haqqında" dekreti (mühazirələr, seminarlar və istehsalat təcrübəsi qanuniləşdirildi);<ref name="istinad27"/> * 1938 - Bolşeviklər Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin və SSRİ Xalq Komissarları Sovetinin "Milli respublika və vilayət məktəblərində rus dilinin icbari öyrənilməsi haqqında" qərarı <ref> Знаменательные даты и события -> Даты и события -> 2008 год -> Март</ref>. === 1940-cı illər === [[Fayl:Свидетельство Министерства просвещения.jpg|210px|thumb|right|RSFSR Təhsil Nazirliyinin yeddi illik planın başa çatması haqqında şəhadətnaməsi, 1947]] Ümumilikdə 1940/41-ci tədris ilində SSRİ məktəblərində 34.784 min nəfər oxumuşdur<ref name="istinad37">Hародное хозяйство СССР в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг. Статистический сборник. / М. 1990; 24. Культура и здравоохранение</ref>. Bunlardan: ibtidai - 10,060 min; yeddi illik - 12,525 min; orta - 12,199 min təşkil etmişdir. 1940/41-ci tədris ilində müəllimlərin sayı 1.237.000 nəfər idi<ref name="istinad20"/>. 1940/41-ci tədris ilində SSRİ-də 3773 orta ixtisas təhsili müəssisədə 975 min tələbə təhsil alırdı. 1940/41-ci tədris ilində SSRİ-də 817 ali təhsil müəssisəsində 812 min tələbə təhsil alırdı<ref name="istinad37"/>. SSRİ Xalq Komissarları Sovetinin 1943-cü il 31 may tarixli 789 nömrəli "1943/44-cü tədris ilində rayon, vilayət şəhərlərinin, paytaxt mərkəzlərinin ittifaq və muxtar respublikaların və iri sənaye şəhərlərinin natamam orta və orta ümumtəhsil məktəblərində oğlan və qızlar üçün ayrı-ayrılıqda təhsilin tətbiqi haqqında" fərmanı iləümumtəhsil məktəbində oğlan və qızlar üçün ayrıca təhsil tətbiq olundu (1954-cü ildə ləğv edildi). 1940-cı ildə SSRİ Xalq Komissarları Sovetinin "SSRİ-nin orta məktəblərinin yuxarı siniflərində və ali təhsil müəssisələrində ödənişli təhsilin yaradılması və təqaüdlərin verilməsi qaydasının dəyişdirilməsi haqqında" fərmanı verildi<ref>Постановление СНК СССР от 2.10.40 № 1860 // Викитека</ref>. Bu fərmana əsasən, 1940-cı il sentyabrın 1-dən orta məktəblərin 8-10-cu siniflərində, texnikumlarda, pedaqoji məktəblərdə, kənd təsərrüfatı və digər orta ixtisas təhsili müəssisələrində, habelə ali təhsil müəssisələrində ödənişli təhsil tətbiq edilmişdir (1956-cı ildə ləğv edilmişdir). Orta məktəblərin, texnikumların, pedaqoji məktəblərin, kənd təsərrüfatı və digər orta ixtisas müəssisələrinin 8-10-cu siniflərində oxuyanlar üçün təhsil haqqı ildə 150-200 rubl təşkil edirdi.Ali təhsil müəssisələrində təhsilin qiyməti ildə 300-dən 500 rubla qədər müəyyənləşdirilmişdir. Təhsil haqqı 1940-cı ildə (bir nəfərin işləməsi ilə) ailə büdcəsinin orta hesabla 10%-ni, 1950-ci ildə və daha sonra 1956-cı ildə ödənişin ləğvinə qədər - təxminən 5%-ni təşkil edirdi <ref> Виталий Видяпин. Проблемы финансирования высшей школы (недоступная ссылка) // Экономика и образование сегодня, декабрь 2004</ref>. İctimai mühazirələr pullu idi. Ödənişli təhsilin tətbiqi tələbələrin geri axınına səbəb oldu. Beləki, iki həftə ərzində 85 nəfər Krasnoyarsk Pedaqoji İnstitutundan qaçmış və yalnız 2 nəfər 300 rubl təhsil haqqı ödəmişdi <ref>А. С. Ильин. ОРГАНИЗАЦИЯ ПЛАТНЫХ ПУБЛИЧНЫХ ЛЕКЦИЙ В КРАСНОЯРСКОМ КРАЕ В НАЧАЛЕ 40-х гг. ХХ ВЕКА // Социально-экономический и гуманитарный журнал Красноярского ГАУ. — 2016. — Вып. 3. — С. 132–140. — ISSN 2500-1825.</ref>. SSRİ Xalq Komissarları Sovetinin 1940-cı il 26 oktyabr tarixli 27 nömrəli qərarı ilə bütün ali məktəblərin, orta məktəblərin 8, 9, 10-cu sinifləri, habelə texnikumlar, pedaqoji məktəblər, kənd təsərrüfatı və digər xüsusi orta təhsil müəssisələrində məcburi təhsil haqqı tətbiq olunmuşdu<ref>Платное образование в СССР</ref> . Bu fərman 1956-cı ildə SSRİ Nazirlər Sovetinin qərarı ilə ləğv edilənədək qüvvədə idi<ref>Постановление Совета Министров СССР об отмене платы за обучение в учебных заведениях СССР. 6 июня 1956 (недоступная ссылка). Дата обращения: 7 января 2013. Архивировано 21 июля 2015 года.</ref>. {{sitatın əvvəli}}SSRİ Xalq Komissarları Soveti zəhmətkeşlərin maddi rifah səviyyəsinin yüksəldilməsini və orta və ali təhsil müəssisələrinin davamlı olaraq tikintisinə, təchiz edilməsinə və saxlanmasına Sovet dövlətinin əhəmiyyətli xərclərini nəzərə alaraq, SSRİ-nin ümumtəhsil məktəblərində və ali təhsil müəssisələrində təhsil xərclərinin bir hissəsinin işçilərin öz üzərinə qoyulmasını zəruri hesab edir və buna görə də qərara alır:<br> 1. 1940-cı il sentyabrın 1-dən orta məktəblərin və ali təhsil müəssisələrinin 8, 9 və 10-cu siniflərində təhsil haqqı tətbiq edilsin.<br> 2. Ümumtəhsil məktəblərinin 8-10-cu sinif şagirdləri üçün aşağıdakı təhsil haqları müəyyən edilsin:<br> a) Moskva və Leninqrad, habelə ittifaq respublikalarının paytaxt şəhərlərindəki məktəblərdə - ildə 200 rubl;<br> b) bütün digər şəhərlərdə, eləcə də kəndlərdə - ildə 150 ​​rubl. Qeyd. Göstərilən təhsil haqları ümumtəhsil məktəblərinin 8-10-cu siniflərinin, texnikumların, pedaqoji texnikumların, kənd təsərrüfatı və digər orta ixtisas təhsili müəssisələrinin tələbələrinə şamil edilsin.<br> 1. SSRİ ali təhsil müəssisələrində təhsil haqqının aşağıdakı məbləğləri müəyyən edilsin:<br> a) Moskva və Leninqrad şəhərlərində və ittifaq respublikalarının paytaxtlarında yerləşən ali təhsil müəssisələrində - ildə 400 rubl;<br> b) digər şəhərlərdə yerləşən ali təhsil müəssisələrində - ildə 300 rubl ...{{sitatın sonu}} Xüsusilə "universitet üçün" 1948-ci ilin sonunda Daxili İşlər Nazirliyi düşərgələrdən tikinti ixtisası olan bir neçə min məhbusun şərti olaraq vaxtından əvvəl azad edilməsi üçün əmr hazırladı. Bu məhkumlar ömrünün qalan hissəsini Moskva Dövlət Universitetinin tikintisində keçirməli idilər. Moskva Dövlət Universitetinin tikintisi ilə bağlı qərar bütün universitetlərin, ilk növbədə müharibədən zərər çəkmiş şəhərlərin təkmilləşdirilməsi üçün bir sıra tədbirlərlə tamamlandı. Minskdə, Voronejdə, Xarkovda universitetlərə böyük binalar verildi. Bir sıra ittifaq respublikalarının universitetləri fəal şəkildə yaranmağa və inkişaf etməyə başladılar. Müharibədən sonrakı dövrdə aşkar hərbi ehtiyaclara əsaslanaraq, ən böyük diqqət nüvə fizikasına yetirildi. ; Böyük Vətən Müharibəsi illərində [[Böyük Vətən müharibəsi|Böyük Vətən Müharibəsi]] illərində faşist alman işğalçıları alman işğalına məruz qalan ərazidə müharibədən əvvəl 15 milyon şagirdin oxuduğu 82 min məktəbi dağıtmışdılar. İşçi və kənd gəncləri üçün məktəblər yaradıldı, ümumtəhsil məktəbinə qəbul yaşı səkkiz ildən yeddi ilə endirildi, məktəb-internatlar şəbəkəsi təşkil edildi, buraxılış şəhadətnaməsi üçün imtahanlar tətbiq olundu, məktəblilərin hərbi-vətənpərvərlik tərbiyəsi gücləndirildi və s<ref name="Istinad123"/>. Böyük Vətən Müharibəsi illərində təhsil haqqı ləğv edilmədi, yalnız əhalinin müəyyən kateqoriyaları üçün asanlaşdırıldı. Yaralanma səbəbindən tərxis olunmuş hərbi qulluqçular, cəbhələrdə həlak olmuş əsgər övladları, I və II qrup əlillərin uşaqları, sağlamlıq imkanları məhdud tələbələr və müəllimlərin övladları ödəmədən azad edildi<ref>Кораблева Г.В. Модальность платного образования в России: история, проблемы, современность // Известия Оренбургского государственного аграрного университета. — 2004. — Т. 3, вып. 3—1. — С. 159–162. — ISSN 2073-0853.</ref>. Böyük Vətən Müharibəsi illərində SSRİ-də tələbələrin sayı<ref name="istinad37"/>: {| class="standard" width="100%" !İllər||Orta məktəblər||Ali məktəblər||Orta ixtisas müəssisələri |- |<center>1941/42</center> |width="20%" align="center" |17 765 000 |width="30%" align="center" |313 000 |width="30%" align="center" |415 000 |- |<center>1942/43</center> | align="center" | 14 036 000 | align="center" |227 000 | align="center" |316 000 |- |<center>1943/44</center> | align="center" |17 966 000 | align="center" |400 000 | align="center" |503 000 |- |<center>1944/45</center> | align="center" |24 656 000 | align="center" |585 000 | align="center" |812 000 |- |<center>1945/46</center> | align="center" |26 094 000 | align="center" |730 000 | align="center" |1 008 000 |- |} === 1950-ci illər === [[Fayl:The Soviet Union 1970 CPA 3924 stamp ('Lenin with Children' (Sculpture, N.Shcherbakov)).jpg|210px|thumb|right|SSRİ-nin [[poçt markası]]]] 1949-cu ildə SSRİ-nin hər yerində ümumi yeddiillik təhsil tətbiq olundu<ref>ВСЕОБЩЕЕ ОБУЧЕНИЕ</ref>. 1949/50-ci tədris ilində müharibə şəraitində (xüsusilə düşmən tərəfindən işğal olunmuş ərazilərdə və cəbhə xəttində) doğum səviyyəsinin əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşdüyü müharibə illərində doğulmuş uşaqlar məktəbə daxil olduğundan şagirdlərin sayı əhəmiyyətli dərəcədə azalmışdır<ref name="istinad20"/>. 1956-cı ildə SSRİ-də müxtəlif təhsil müəssisələrində 35.505 min nəfər təhsil alırdı (kadrların yenidən hazırlanması və ixtisasının artırılması üzrə oxuyan 14,9 milyon şagird daxil olunmadan)<ref>Достижения советской власти за 40 лет в цифрах / М. 1957 г. С. 273</ref>. Bunlardan: ümumtəhsil məktəblərində - 30,127 min; əmək ehtiyatları sisteminin məktəblərində - 1365 min; texnikumlarda və orta ixtisas təhsili müəssisələrində - 2012 min; ali təhsil müəssisələrində - 2001 min nəfər. 1950/51-ci tədris ilində müəllimlərin sayı 1.475.000 nəfər; 1955/56-cı tədris ilində - 1733 min təşkil edirdi<ref name="istinad20"/>. 1950-ci ildə SSRİ-də 162,5 min alim (1955-ci ilə qədər onların sayı 223,9 min nəfərə çatmışdı) və 2950 elmi müəssisə var idi ki, onlardan 1180-i elmi tədqiqat institutları və onların filialları idi<ref name="istinad20"/>. 1959-cu ildə keçirilmiş SSRİ siyahıyaalınması göstərdi ki, ölkə əhalisi arasında savadsızlıq demək olar ki, tamamilə aradan qaldırılıb <ref name="Istinad123"/>. * 1 iyul 1954-cü ildə SSRİ Nazirlər Sovetinin "Moskva, Leninqrad və digər şəhərlərdəki məktəblərdə birgə təhsilin tətbiqi haqqında" qərarı ilə 1943-cü ildə tətbiq edilən oğlan və qızların ayrı-ayrılıqda təhsili ləğv edildi<ref>Приказ министерства просвещения РСФСР № 490 за 1954 г.</ref>. * 1956-cı il iyunun 6-da SSRİ Nazirlər Sovetinin "Orta məktəblərin yuxarı siniflərində, SSRİ-nin orta ixtisas və ali təhsil müəssisələrində təhsil haqqının ləğv edilməsi haqqında" Fərmanı verildi. * 1958-ci ildə SSRİ Ali Sovetinin "Məktəbin həyatla əlaqəsini gücləndirmək və SSRİ xalq maarif sisteminin daha da inkişaf etdirilməsi haqqında" qanunu ilə təhsil, ümumi mütləq səkkizillik təhsil kimi müəyyən edilməsi 1962-ci ildə hər yerdə başa çatdırıldı <ref name="Istinad123"/>. Tam orta təhsil bir əlavə sinif artırıldı - təhsil müddəti 10 ildən 11 ilə qaldırıldı, lakin beş ildən sonra (1963-ci ildə) 11-ci sinif uğursuz sınaq kimi ləğv edildi. 1958-ci ildə 29 politexnik institutu, 30 mühəndislik, 27 mülki mühəndislik, 7 aviasiya, 27 mədən-metallurgiya, 18 nəqliyyat, 15 elektrik və rabitə institutu, 13 balıq və qida sənayesi institutu, 10 mühəndislik-kimya, iki meteoroloji və hidrotexniki və iki gəmiqayırma institutu mövcud idi<ref>Тимошенко С. П. Инженерное образование в России</ref>. Nəzərdə tutulmuşdu ki, ilk iki ildə universitet tələbələri müəssisələrdəki işi təhsillə birgə həyata keçirəcəklər. === 1960-ci illər === * [[10 noyabr]] [[1966|1966-cı il]] - Sov.İKP MK və SSRİ Nazirlər Sovetinin "Orta məktəblərin işinin daha da yaxşılaşdırılması tədbirləri haqqında" Fərmanı. SSRİ Maarif Nazirliyinə və ittifaq respublikalarının Maarif (xalq təhsili) nazirliklərinə tapşırılmışdır ki, ümumtəhsil məktəblərində elmin, texnikanın və mədəniyyətin inkişafınəzərə alınaraq təhsilin məzmununun qabaqcıl təhsil müəssisələrinin tələblərinə uyğunlaşdırılmasını təmin edən yeni kurikulum və proqramlar tətbiq etsinlər. Belə ki, 5-7-ci və 10-cu siniflərdə yay əmək təcrübəsi, 1970-ci ildə 9-cu sinifdə yeni fənn - "İlkin hərbi hazırlıq", 7-ci sinifdə isə "Sovet dövlətinin və hüququnun əsasları" fənni tətbiq edilmişdi. * [[3 iyun]] [[1967|1967-ci il]] - "Məktəb dərsliklərinin hazırlanması və nəşri və şagirdlərin onlarla təminatının yaxşılaşdırılması tədbirləri haqqında" SSRİ Nazirlər Sovetinin 502 nömrəli Xüsusi Fərmanı. Bu fərmana görə, SSRİ Maarif Nazirliyinə və SSRİ Pedaqoji Elmlər Akademiyasına məktəb dərsliklərinin məzmununa və həcminə elmi əsaslandırılmış tələbləri işləyib hazırlamaq və "Orta ümumtəhsil məktəblərinin əsas fənlər üzrə tədris planına uyğun olaraq məktəb dərsliklərinin əlyazmalarının hazırlanmasını təşkil etmək" tapşırılmışdı. 1969-cu ildə məktəb təhsilində aparıan islahat nəticəsində SSRİ-nin ibtidai və orta ümumtəhsil məktəblərinin strukturu dəyişdirildi: * [[İbtidai təhsil|ibtidai təhsil]] dörd ildən üç ilədək azaldıldı (təhsil 1-ci sinifdən 3-cü sinifə qədər); * natamam orta təhsil ibtidai təhsilin hesabına bir il artırıldı (təhsil 4-cü sinifdən 8-ci siniflərə qədər); * [[orta təhsil]] (təlim 9-10-cu siniflər). İslahat nəticəsində SSRİ-nin ibtidai məktəbində dördillik təhsil üç il oldu, yuxarı siniflərdə fənlərin genişləndirilməsi üçün əlavə bir il əlavə edildi. 1969/70-ci dərs ilində məktəbə qədəm qoyan birinci sinif şagirdləri yeni üçillik ibtidai məktəb proqramı üzrə tədris üçün tamamilə yeni dərsliklərdən istifadə edərək təhsil alırdılar. Artıq köhnə proqram üzrə təhsilə başlayan yuxarı siniflər köhnə dərsliklər üzrə bitirmə işlərini davam etdirirdilər. [[Ali təhsil müəssisəsi|Ali məktəb]]<nowiki>lərə</nowiki> qəbulun onuncu sinfi bitirənlərin sayına nisbəti aşağıdakı kimi dəyişmişdir <ref>Кочетов А. Н. Профессиональное образование в 60—80-х годах путь к инфляции</ref>: 1960 - 56%, 1962 - 87%, 1965 - 63%, 1970 - 35%, 1975 - 28%, 1977 - 25%, 1985 -50% . === 1970-ci illər === [[Fayl:Аттестат зрелости МПС СССР 1970 годы.JPG|300px|thumb|right| SSRİ Dəmir Yolları Nazirliyinin tabe idarə məktəbinin 1970-ci il 8 illik və ümumi orta təhsil haqqında şəhadətnamələri]] 1972 ildə "Gənclərin ümumi orta təhsilinə keçidin başa çatdırılması və ümumtəhsil məktəbinin gələcək inkişafı haqqında" qərar qəbul edilmişdir. 1973-cü ildə SSRİ-də ali təhsil müəssisələri üçün dövlət büdcəsindən (kapital qoyuluşu olmadan) xərclər 2,97 milyard rubl, orta ixtisas kadrları hazırlayan məktəblər, texnikumlar və kolleclər üçün - 1,79 milyard rubl, peşə təhsili üçün isə xərclər - 2, 09 milyard rubl təşkil etmişdir<ref name=" Istinad123"/>. 1975-ci ildə SSRİ-də 4,9 milyondan çox tələbənin təhsil aldığı 856 ali məktəb (o cümlədən 65 universitet) mövcud idi <ref name="Istinad123"/>. SSRİ əhalisinin hər 10 min nəfərinə düşən tələbələrin sayına görə, Böyük Britaniya, Almaniya Federativ Respublikası, Fransa, Yaponiya və digər ölkələri əhəmiyyətli dərəcədə üstələyirdi<ref name="Istinad123"/>. 1976-cı il yanvarın 1-nə olan məlumata görə, SSRİ-də 3,08 milyon şagird təhsil aldığı 6272 peşə məktəbi fəaliyyət göstərirdi<ref name="Istinad123"/>. 1975/1976-cı tədris ilinin əvvəlində SSRİ-də 48,8 milyon uşağın təhsil aldığı 167 min ümumtəhsil məktəbi mövcud idi <ref name="Istinad123"/> . 1975-ci ildə 65 ali məktəb, 200 pedaqoji institut və 404 pedaqoji texnikumda müəllim və təhsil işçilərinin hazırlanması həyata keçirilirdi<ref name="Istinad123"/>. SSRİ vətəndaşlarının ibtidai təhsildən ali təhsilə qədər bütün pillələrdə pulsuz təhsil hüququ 1977-ci il SSRİ Konstitusiyasının 45-ci maddəsi ilə təsbit edilmişdir <ref name="Istinad123"/>. {{sitatın əvvəli}}SSRİ vətəndaşlarının təhsil almaq hüququ vardır. Bu hüquq təhsilin bütün növlərinin pulsuz verilməsi, gənclərin ümumi məcburi orta təhsilinin həyata keçirilməsi, yaşayışla, istehsalatla əlaqəsi əsasında peşə, orta ixtisas və ali təhsilin geniş inkişafı ilə təmin edilir: qiyabi və axşam təhsilinin inkişafı; şagirdlərə və tələbələrə dövlət təqaüdlərinin və müavinətlərinin verilməsi; məktəb dərsliklərinin pulsuz paylanması; məktəbdə ana dilində təhsil almaq imkanı; özünütəhsil üçün şərait yaradır.{{sitatın sonu|mənbə=[[1977-ci il SSRİ Konstitusiyası]]}} Ali məktəblərin əyani şöbələrinin, eləcə də orta ixtisas təhsili müəssisələrinin bütün fərqlənmə diplomlu tələbələrinin dövlət tərəfindən təqaüdlərlər alacağına zəmanət verilirdi. Dövlət orta ixtisas və ali təhsil müəssisələrinin hər bir məzununa təyinatla işlə təmin olunmasına və ixtisas üzrə işləməsinə də təminat verilirdi. === 1980-ci illər === === 1990-ci illər === == Beynəlxalq qiymətləndirmə == Sovet təhsil sistemi, xüsusilə mühəndis-texniki ixtisaslar üzrə, çatışmazlıqlarına baxmayaraq, T. R. S. Mendersə görə dünyada aparıcı mövqe tuturdu<ref>Scientific and Technological Training and Manpower in the USSR (Аналитическая записка НАТО об образовании в СССР, 1959 г.) (рус.)</ref>. SSRİ-də təhsil siyasətinə metodoloji yanaşma ABŞ-da və digər Qərb ölkələrində sovet psixoloqu L.S.Vıqotskinin konsepsiyasına əsaslanan sosial konstruktivizm konsepsiyasının formalaşmasının əsası rolunu oynadı və ABŞ-da təhsil sahəsinin inkişaf strategiyasına əhəmiyyətli təsir göstərdi<ref>Raskin, J. D. (2006). Constructivist theories. In J. C. Thomas & D. L. Segal (Eds.), Comprehensive handbook of personality and psychopathology. Vol. 1: Personality and everyday functioning (pp. 212—229). New York, NY: John Wiley</ref>. == Qiyabi təhsil == Sovet İttifaqında bütün kateqoriyalardan olan vətəndaşlar üçün təhsilin əlçatanlığını təmin etmək məqsədilə dünyada ilk dəfə olaraq bütün təhsil səviyyələrini əhatə edən və indiyə qədər dünya presedentləri olmayan qiyabi təhsil sistemi yaradılmışdır<ref>История заочного образования (недоступная ссылка)</ref>. == Problemlər == 1980-ci illərin ortalarında SSRİ-də təhsilə ayrılan xərclərin ümumi gəlirə nisbəti 2,7% (Fransada 7,1%, Yaponiyada 6,3%, ABŞ-da 6,1%, Almaniyada 4,5%) təşkil edirdi. SSRİ-də bir şagirdə düşən xərclər ABŞ-dan 12 dəfə, İngiltərədən 8 dəfə az idi. SSRİ-də orta məktəblərin bir şagirdin təchizatını təmin etmək üçün qiyməti 58 rubl, İsveçdə isə bu məbləq 1200 dollar idi. Ümumtəhsil məktəblərinin 10 faizi qəzalı vəziyyətdə idi, məktəblərin 45 faizində idman zalı mövcud deyildi. Müəllimlər arasında kişilər azlıq təşkil edirdi<ref> Разумовский В. Объект особо важных инвестиций // Наука и жизнь, 1990, № 3. — с. 8</ref>. == Həmçinin bax == * [[Təhsil|təhsil]] * [[Azərbaycanda təhsil]] * [[Beyin aхını]] * [[Təhsil almaq hüququ]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * [http://www.detskiysad.ru/ped/narod.html «Народное образование в СССР».] / Под ред. М. А. Прокофьева и др. «Просвещение», М., 1967 г. * [http://istmat.info/node/26588 Народное образование и культура в СССР (Статистический сборник)] Москва, «Финансы и статистика», 1989 * Колыхалов Д. В. [https://pspa.ucoz.ru/load/0-0-0-10-20 Введение всеобщего обязательного начального обучения в Советской России в 1923—1941 гг.] // Палладиум. 2010. * Константинов Н. А. [http://www.detskiysad.ru/ped/ped103.html «История педагогики»] / Н. А. Константинов, Е. Н. Медынский, М. Ф. Шабаева. «Просвещение», М. 1982 г. * {{kitab3 |müəllif=Hartman, Andrew. |hissə= |hissənin linki= |başlıq=Education and the Cold War: The Battle for the American School |orijinal= |link= |vikimənbə= |cavabdeh= |nəşr= |yer=New York |nəşriyyat= |il=2008 |cild= |səhifə= |sütunlar= |səhifələr= |seriya= |isbn= |tiraj=|ref= }} * {{kitab3 |müəllif= Stevensen, H.W.|hissə= |hissənin linki= |başlıq=Learning from Asian Schools |orijinal= |link= |vikimənbə= |cavabdeh= |nəşr= |yer= Scientific American 267: 70-76|nəşriyyat= |il= 1992 |cild= |səhifə= |sütunlar= |səhifələr= |seriya= |isbn= |tiraj=|ref= }} * {{kitab3 |müəllif= Stevensen, H.W.and S.Y.Lee|hissə= |hissənin linki= |başlıq= Contexts of Achievement: A Study of American, Chiness, and Japaness Children|orijinal= |link= |vikimənbə= |cavabdeh= |nəşr= |yer=_Monographs of the Society for Research in Child Development 221, 55_1-2 |nəşriyyat= |il= 1990|cild= |səhifə= |sütunlar= |səhifələr= |seriya= |isbn= |tiraj=|ref= }} * {{kitab3 |müəllif=Stevensen, H.W. and J.W. Stigler. |hissə= |hissənin linki= |başlıq= The Learning Gap|orijinal= |link= |vikimənbə= |cavabdeh= |nəşr= |yer= New York|nəşriyyat= |il= 1992|cild= |səhifə= |sütunlar= |səhifələr= |seriya= |isbn= |tiraj=|ref= }} * {{kitab3 |müəllif= Stevensen, H.W., C.Chen, and S.Y.Lee.|hissə= |hissənin linki= |başlıq= Mathematics Achievement of Chiness, Japaness and American Children: Ten Years Later|orijinal= |link= |vikimənbə= |cavabdeh= |nəşr=Science |yer= |nəşriyyat= |il=1993 |cild= |səhifə= |sütunlar= |səhifələr= |seriya= |isbn= |tiraj=|ref= }} * {{kitab3 |müəllif= Nikolas Witt|hissə= |hissənin linki= |başlıq= Education and professional Employment in USSR|orijinal= |link= |vikimənbə= |cavabdeh= |nəşr= Harvard University|yer= |nəşriyyat= |il=1961 |cild= |səhifə= |sütunlar= |səhifələr= |seriya= |isbn= |tiraj=|ref= }} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} * {{məqalə |müəllif= Ракунов В. А.|başlıq= Государственная политика в сфере школьного образования в 1920-30-х годах|link= http://www.zpu-journal.ru/e-zpu/2011/1/Rakunov_Formal_Education/|nəşr=Информационный гуманитарный портал «Знание. Понимание. Умение» |tip= |il= |cild=2011 |nömrə=1 (январь—февраль) |say= |dil= |səhifə= |doi= |issn=}} * ''Золотухина O.'' [http://transformations.russian-literature.com/metodologicheskie-osnovy-izuchenija-russkoj-literatury-v-shkole-sov-period Изучение русской литературы в советской школе] * ''Михаил Павловец''. [https://arzamas.academy/mag/412-school Что читали советские школьники] // ''[[Arzamas]]'', 21.03.2017 [[Kateqoriya:SSRİ-də təhsil]] d35s8x07coje0tfj4h5yk89qtcvmz67 0 754574 6547747 6543318 2022-07-25T05:46:57Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Rusiyanın kosmik proqramları]] silindi; [[Kateqoriya:Vostok proqramı]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-1 |Orijinal adı = "Vostok-1" kosmik gəmisi |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = |İstehsalçı = SSRİ |Ölkə = {{USSR}} |Operator = |Peyk = |Raket_daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı_sahə = Baykonur |Çıxarıldığı_tarix = 12 aprel 1961 |Orbiti_tərk_etməsi = |Uçuşun_nömrəsi = |Peyk_kataloquna_görə_nömrəsi = |Kütləsi = 4725 (kosmonavtla birlikdə) |Böyük_yarım_ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-1''' (''rus''. Восток, [[Şərq]] və ya Şərq 1) — [[Vostok proqramı|Vostok proqramının]] ilk kosmosa uçuşu və tarixdə ilk insanın orbital kosmosa uçuşu idi. Vostok-3KA kosmik kapsul 12 aprel 1961-ci ildə Sovet kosmonavtı [[Yuri Qaqarin]] ilə birlikdə [[Baykonur kosmodromu|Baykonur Kosmodromundan]] buraxıldı və bunun nəticəsində Yuri Qaqarin Yer ətrafında orbital sürətə çatan və Yer ətrafında tam orbiti tamamlayan ilk insan oldu. == Ümumi məlumat == [[Soyuq Müharibə]]nin iki super gücü olan [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqı]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] arasında [[Kosmosun tədqiqi|Kosmos Yarışı]] Sovet İttifaqı 1957-ci ildə dünyanın ilk süni peyki [[Sputnik-1|Sputnik 1]]-i orbitə buraxmazdan əvvəl başladı. Hər iki ölkə kosmosa uçuş texnologiyasını inkişaf etdirmək istəyirdi. Xüsusilə, hər iki ölkənin əsas məqsədi kosmosa ilk insanı göndərmək idi. Sovet İttifaqı ABŞ-ın [[Merkuri layihəsi|Merkuri Layihəsi]] ilə rəqabətdə [[Vostok proqramı|"Vostok" proqramını]] gizli şəkildə həyata keçirirdi. 1960-cı ilin mayından 1961-ci ilin martına qədər Vostok raket ailəsini və kosmik kapsulu sınaqdan keçirmək və inkişaf etdirmək üçün bir neçə prekursorsuz missiyaya başlandı. == Pilot == Vostok-1 kapsulu bir kosmonavtı daşımaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. 27 yaşlı [[Yuri Qaqarin]] "Vostok-1"in baş pilotu seçildi, ehtiyatda isə [[German Titov]] və [[Qriqori Nelyubov]] oldu. Bu tapşırıqlar rəsmi olaraq aprelin 8-də, missiyadan dörd gün əvvəl verilmişdi, lakin Qaqarin son bir neçə ay ərzində kosmonavt namizədləri arasında ən yaxşısı kimi özünü büruzə verirdi. Kosmanovtlar hazırlığının rəhbəri [[Nikolay Kamanin]] idi. Gəminin baş pilotunun kim olacağına o qərar verirdi. Kamanin 5 aprel tarixində gündəliyinə yazdığına görə, Qaqarinlə Titov arasında hələ də qərarsızdır: <blockquote> "Məni Titovu seçməkdən saxlayan yeganə şey, bir günlük uçuş üçün daha güclü insanın olmasıdır."<ref>Burgess and Hall, p.140</ref><ref>Quoted in Burgess and Hall, p.140–141</ref> </blockquote> 9 apreldə görüş zamanı Qaqarin və Titova bu qərar haqqında məlumat verildikdə, Qaqarin çox sevindi və Titov məyus oldu.<ref>Burgess and Hall, p.141. The press said that Titov was so happy for Gagarin that he almost kissed him, but Titov denies this – Burgess and Hall, p.145.</ref> Aprelin 10-da bu görüş televiziya kameraları qarşısında yenidən canlandırıldığı üçün tədbirin rəsmi görüntüləri də olacaqdı. Buraya Qaqarinin qəbul nitqi daxil idi.<ref>Siddiqi, p.272, also Burgess and Hall, p.142</ref> Məxfilik səviyyəsinin göstəricisi olaraq, digər kosmanovt namizədlərindən biri [[Aleksey Leonov]] sonralar xatırlayırdı ki, o, kosmos uçuşu başlayana qədər missiya üçün kimin seçildiyini bilmirdi.<ref name="Burgess and Hall, p.151">Burgess and Hall, p.151</ref> == Hazırlıqlar == Vostok kosmik gəmisinin maketində sonrakı Vostok missiyalarından fərqli olaraq, kosmik gəmidən siqnalları qəbul etmək üçün xüsusi izləmə gəmiləri mövcud deyildi. Bunun əvəzinə onlar kosmik gəmi ilə əlaqə saxlamaq üçün komanda nöqtələri adlanan yerüstü stansiyalar şəbəkəsinə etibar etdilər. Bütün bu komandanlıq məntəqələri Sovet İttifaqının tərkibində yerləşirdi.<ref>Hall and Shayler, p.148–149</ref> Çəki məhdudiyyətlərinə görə ehtiyat retro-roket mühərriki yox idi. Kosmik gəmi retro-roketlərin uğursuzluğu halında sağ qalmağa və təbii orbital çürüməyə imkan vermək üçün 13 günlük ehtiyat daşıdı.<ref name="rusbereza.ru">{{Cite web|url=https://rusbereza.ru/gazeta/7240|title = "Тогда Юра вернулся на землю не из космоса, а с того света!.."}}</ref> Buraxılış meydançasına köçürülərkən mühəndis [[Qerman Lebedev]] tərəfindən Qaqarinin dəbilqəsinə əl ilə "''СССР''" hərfləri yazılıb. U2 pilotu [[Qari Pauers]]in vurulmasından bir ildən az vaxt keçməsinə baxmayaraq, Lebedev əsaslandırdı ki, hansısa ölkəni müəyyənləşdirmədən kosmonavtın eniş zamanı casusla səhv salınması ehtimalı azdır.<ref name=sssr>{{cite news |url=https://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397 |title=(russian) "Where did the writing CCCP come from?" with authentic photos. |access-date=October 12, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170115024750/http://pikabu.ru/story/otkuda_vzyalas_nadpis_sssr_na_shleme_gagarina_4193397 |archive-date=January 15, 2017 |url-status=dead |df=mdy-all }}</ref> === Avtomatik idarəetmə === Bütün missiya ya avtomatik sistemlər, ya da yerdən idarəetmə ilə idarə olunurdu. Bunun səbəbi, tibb işçiləri və kosmik gəmi mühəndislərinin bir insanın çəkisizliyə necə reaksiya verə biləcəyindən əmin olmaması idi . Buna görə də, pilotun əl ilə idarəetmə vasitələrini kilidləmək qərara alındı. Hər ehtimala qarşı, fövqəladə hallarda idarəetmə vasitələrinin kilidini açmaq üçün kod bort zərfinə yerləşdirildi. Uçuşdan əvvəl Kamanin və digər idarəetmə heyətinin üzvləri Qaqarinə kodu (1–2–5) dedilər.<ref name=oleg>{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html#disqus_thread |archive-url=https://web.archive.org/web/20140922053533/http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/11111713/Oleg-Ivanovsky-obituary.html |archive-date=2014-09-22 |url-access=subscription |url-status=live |title=Oleg Ivanovsky - obituary |work=The Daily Telegraph |date=September 21, 2014 |access-date=September 25, 2014}}</ref><ref>Burgess and Hall, p.156</ref> === 11 aprel 1961 === 11 aprel 1961-ci il səhər [[Baykonur kosmodromu]]nda "Vostok-K" raketi və ona əlavə edilmiş "Vostok-3KA" kosmik kapsulu ilə birlikdə üfüqi vəziyyətdə buraxılış meydançasına bir neçə kilometr daşındı. Onlar buraxılış meydançasına çatdıqdan sonra texniki işçilər hər şeyin qaydasında olduğundan əmin olmaq üçün gücləndiricinin sürətli müayinəsini apardılar. Poblem aşkar edilmədikdə, gücləndirici LC-1-də quruldu.<ref name="Burgess and Hall, p.150">Burgess and Hall, p.150</ref> Moskva vaxtı ilə saat 10:00-da Qaqarin və Titova uçuş planına yekun baxış əmri verildi.<ref name="Burgess and Hall, p.150"/> Onlara bildirildi ki, buraxılış növbəti gün, [[Moskva]] vaxtı ilə saat 09:07-də baş tutmalıdır. Bu qərar ona görə verilmişdi ki, kapsul [[Afrika]] üzərində uçmağa başlayanda, yəni retro-raketlərin yenidən daxil olmaq üçün atəşə ehtiyacı olduğu zaman, günəş işığı oriyentasiya sisteminin sensorları üçün ideal olsun.<ref name="Siddiqi, p.273">Siddiqi, p.273</ref> Saat 18:00-da müxtəlif fizioloji göstəricilər alındıqdan sonra həkimlər kosmonavtlara qarşıdakı missiyaları müzakirə etməməyi tapşırdılar. Həmin axşam Qaqarin və Titov musiqi dinləyərək, bilardo oynayaraq və uşaqlıqları haqqında söhbət edərək stress atırdılar.<ref name="Burgess and Hall, p.151"/> Saat 21:50-də hər iki şəxsə yaxşı bir gecə yuxusu təmin etmək üçün yuxu dərmanı təklif edildi, lakin hər ikisi imtina etdi.<ref>Burgess and Hall, p.151. During a post-flight press conference on April 15, Alexander Nesmeyanov claimed that Gagarin took a sleeping pill. Also, Siddiqi, p.273, claims that they were both asleep at 21:30 when Korolev came to visit them, but Burgess and Hall, p.151, says Korolev spoke with them at this time.</ref> Həkimlər kosmonavtların vəziyyətinə gecə boyu nəzarət etmək üçün onlara sensorlar qoşdular və onlar hər ikisinin yaxşı yatdığına nəzarət etməyi bacardılar.<ref>Siddiqi, p.273; In a post-flight press conference, Gagarin also stated that he slept well.</ref> Qaqarinin bioqrafları deyidilər ki, o gecə nə Qaqarin, nə də Titov yatmayıb.<ref>Burgess and Hall, p.153.</ref> Baş konstruktor [[Sergey Korolev]] də qaçılmaz kosmosa uçuşun yaratdığı narahatlığa görə həmin gecə yatmamışdı.<ref name="Siddiqi, p.273"/> === Qaqarinin uçuşdan əvvəlki bəyanatı === Missiyadan əvvəl Qaqarin mətbuata bəyanatla çıxış edərək [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqına]] və bütün dünyaya belə müraciət etdi: <blockquote> Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar! Bir neçə dəqiqədən sonra qüdrətli bir kosmik gəmi məni [[Kainat|Kainatın]] uzaq genişliklərinə aparacaq. Başlamadan əvvəl bu son dəqiqələrdə sizə nə deyə bilərəm? Bütün keçmiş həyatımı bir gözəl an kimi görürəm. İndiyə qədər yaşadıqlarım və etdiyim hər şey bu ana hazırlıq idi. Siz başa düşməlisiniz ki, çox böyük həvəslə və uzun zamandır məşq etdiyimiz uçuş yaxınlaşdığı üçün hisslərimi ifadə etmək çətindir. Tarixdə bir ilk olan bu uçuşu etməli olduğum təklif ediləndə nə hiss keçirdiyimi deyə bilmirəm. Sevinc idi? Xeyr, bundan başqa bir şey idi. Qürur? Xeyr, bu təkcə qürur deyildi. Mən özümü çox xoşbəxt hiss etdim. Çünki kosmosda birinci olmaq, təbiətlə misli görünməmiş duel etməkdən böyük bir şey xəyal etmək olarmı? Amma sonra insanlığın arzuladığını həyata keçirən, insanlar üçün kosmosa yol göstərən ilk şəxs olmağın nəhəng məsuliyyəti haqqında düşündüm… Mənə bu tapşırılandan daha çətin bir iş deyə bilərsinizmi? Bir nəfərin, onlarla insanın, hətta bir kollektivin qarşısında məsuliyyət daşımıram. Bu, bütün sovet xalqı, bütün bəşəriyyət qarşısında, onun bu günü və gələcəyi qarşısında məsuliyyət daşıyıram. Əgər buna baxmayaraq, mən bu uçuşa cəsarət edirəmsə, bu, kommunist olduğum üçün, həmvətənlərimin, sovet kişi və qadınlarının göstərdiyi misilsiz şücaətlərdən güc aldığım üçündür. Bilirəm ki, işi daha yaxşı yerinə yetirmək üçün bütün iradəmi toplayacağam. Bunun əhəmiyyətini dərk edərək, [[Kommunist Partiyası|Kommunist Partiyasının]] və sovet xalqının tapşırığını yerinə yetirmək üçün əlimdən gələni edəcəyəm. Kosmosa uçmağa başladığım üçün xoşbəxtəmmi? Əlbəttə. Bütün dövrlərdə və bütün dövrlərdə insanın ən böyük sevinci yeni kəşflərdə iştirak etmək olub. Mən bu ilk kosmosa uçuşu kommunizm insanlarına, sovet xalqımızın artıq qədəm qoyduğu və əminəm ki, yer üzündəki bütün insanların daxil olacağı bir cəmiyyətə həsr etmək istərdim. Yenidən görüşmək ümidi ilə…<ref>{{Cite book|title=Soviet Man in Space|isbn=9780898754605|url=https://books.google.com/books?id=P180sjRuqi4C&q=%22Dear+friends%2C+both+known+and+unknown+to+me%2C+fellow+countrymen%22&pg=PA15|last1=Gagarin|first1=Yuri|year=2001}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.roscosmos.ru/28336/|title=ДО СКОРОЙ ВСТРЕЧИ!|archive-date=2021-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210401072208/https://www.roscosmos.ru/28336/|language=ru}}</ref> </blockquote> == Uçuş == 1961-ci il aprelin 12-də səhər Moskva vaxtı ilə saat 05:30-da həm Qaqarin, həm də ehtiyat pilot olan Titov yuxudan oyandırıldı.<ref>Burgess and Hall, p.153</ref> Onlara səhər yeməyi verildi, [[Skafand|skafandrlarını]] geyindirdilər, sonra isə buraxılış meydançasına aparıldılar.<ref name=p274>Siddiqi, p.274</ref> Qaqarin "Vostok-1" kosmik gəmisinə daxil oldu və yerli vaxtla saat 07:10-da (UTC 04:10) radiorabitə sistemi işə salındı.<ref name=p274/> Qaqarin kosmik gəmidə olarkən, onun şəkli bort kamerasından buraxılış idarəetmə otağında televiziya ekranlarında göründü. Buraxılış daha iki saat baş verməyəcəkdi və bu müddət ərzində Qaqarin missiyanın əsas [[CapCom]]-u, həmçinin baş konstruktor [[Sergey Korolev]], [[Nikolay Kamanin]] və bir neçə başqaları ilə söhbət etdi.<ref name=p274/> Bir sıra sınaq və yoxlamalardan sonra Qaqarin kosmik gəmiyə daxil olduqdan təxminən qırx dəqiqə sonra onun lyuku bağlandı. Qaqarin isə bildirdi ki, lyuk düzgün möhürlənməyib və texniki işçilər təxminən bir saat vaxt sərf edərək bütün vintləri sökərək lyuku yenidən möhürləyiblər.<ref name=p275>Siddiqi, p.275</ref> 2014-cü ildəki nekroloqa görə, "Vostok"un baş konstruktoru [[Oleq İvanovski]] lyukun bərpasına şəxsən kömək edib.<ref>Obituary, [[Aviation Week and Space Technology]], September 29, 2014, p.11-</ref> Lyukun əslində düzgün möhürlənib-möhürlənməməsi ilə bağlı bəzi fikir ayrılıqları var, çünki daha yeni hesablamalar göstəricinin yalan olduğunu bildirir. Bu müddət ərzində Qaqarin radio vasitəsilə bəzi musiqilərin səsləndirilməsini xahiş etdi.<ref>Siddiqi, p.276; neither Siddiqi, nor Hall and Shayler claim that music was actually played after this request.</ref> Bildirilir ki, Korolev çox narahat idi, çünki bu vaxta qədər [[SSRİ]]-in həyata keçirdiyi uçuşlardan yalnız 50%-i uğurlu idi (24 buraxılışdan 12-si uğursuz idi).<ref>{{Cite web|url=https://medium.com/@sukantkhurana/vostok-1-first-manned-spaceflight-in-history-f19849d21649|title=VOSTOK 1 : FIRST MANNED SPACEFLIGHT IN HISTORY|last=Khurana|first=Sukant|date=2018-05-04|website=Sukant Khurana|access-date=2018-08-02}}</ref><!--If this was the 24th launch with 12 previous failures, the success rate was 11/23, or 48%, at this point immediately prior to the launch of Vostok 1. Cannot find data to support if there were 23 or 24 previous launches.--> Onu sakitləşdirmək üçün Korolevə həb verdilər.<ref>Siddiqi describes it as a "tranquilizer pill", while Hall and Shayler describe it as a "cardiac pill".</ref> Qaqarin isə Korolevə nisbətən daha sakit idi, çünki işə başlamazdan təxminən yarım saat əvvəl onun nəbzi dəqiqədə 64 döyüntü ilə qeydə alınıb.<ref>Siddiqi, p.276</ref> === orbitdə uçuşdan öncə === * '''06:07''' [[UTC]] Baykonur Kosmodromunun 1 saylı sahəsindən buraxılış baş verdi. Korolev radio ilə dedi: "İlkin mərhələ… ara… əsas… qalx! Sizə yaxşı uçuş arzulayırıq. Hər şey qaydasındadır". Qaqarin cavab verdi: "Gedək! (''Poyexalı!'').<ref>Hall and Shayler, p.150</ref><ref name=":1">{{Cite web |last=Whiting |first=Melanie |date=2018-03-27 |title=Remembering Yuri Gagarin 50 Years Later |url=http://www.nasa.gov/feature/remembering-yuri-gagarin-50-years-later |access-date=2022-04-04 |website=NASA}}</ref> * '''06:09''' (T+ 119 s) "Vostok" raketinin dörd qayışlı gücləndiricisi öz yanacaqlarının son hissəsini istifadə edərək əsas gəmidən uzaqlaşdı. * '''06:10''' (T+ 156 s) "Vostok-1"i örtən faydalı yük örtüyü "[[Vzor]]" optik oriyentasiya cihazı ilə Qaqarinin ayaqları altındakı pəncərəni açaraq buraxıldı. * '''06:12''' (T+ 300 s) Raketin nüvə mərhələsi öz yanacaq ehtiyatını istifadə etdi. Sonra isə kapsuldan və son raket mərhələsindən uzaqlaşdı. Son raket mərhələsi alovlandı. * '''06:13''' Qaqarin məlumat verdi: "…uçuş yaxşı davam edir. Mən Yer kürəsini görürəm. Görmə qabiliyyəti yaxşıdır…. Demək olar ki, hər şeyi görürəm. [[Kumulus]] bulud örtüyü altında müəyyən bir boşluq var. Uçuşa davam edirəm, hər şey yaxşıdır." * '''06:14''' Vostok-1 [[Rusiya|Rusiyanın]] mərkəzi üzərindən keçdi. Qaqarin: "Hər şey çox yaxşı işləyir. Bütün sistemlər işləyir. Gəlin davam edək!" * '''06:15''' Raketin yanacağının son mərhələsinin yanmasına üç dəqiqə qalmış Qaqarin radio ilə dedi: "Zarya-1, Zarya-1, mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm. Özümü yaxşı hiss edirəm. Əhval-ruhiyyəm yaxşıdır. Davam edirəm. uçuş…" Vostok-1 Baykonur yerüstü stansiyasının radio diapazonundan kənara çıxmağa başladı. * '''06:17''' Raketin son mərhələsi bağlandı və Vostok-1 orbitə çatdı. On saniyədən sonra raket kapsuldan ayrıldı. === orbitdə uçuş zamanı === * '''06:18''' UTC (T+ 676 s) Qaqarin bildirdi ki, "Gəmi normal işləyir. Mən Yeri görürəm. Hər şey planlaşdırıldığı kimi gedir. Vostok-1 Sovet ittifaqının üzərindən keçərkən [[Sibir]] üzərində hərəkət etdi. * '''06:21''' Vostok-1 [[Kamçatka|Kamçatka yarımadasının]] üzərindən keçdikdən sonra Şimali [[Sakit okean|Sakit Okeanın]] üzərindən keçdi. Qaqarin radio ilə dedi: "…eniş rejiminin monitorunda işıqlar yanır. Özümü yaxşı hiss edirəm və əhvalım yaxşıdır. Kokpit parametrləri: təzyiq:1; rütubət:65; temperatur:20; kupe-1-də təzyiq; birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro-raket sistemindəki təzyiq:320 atmosfer…" * '''06:25''' "Vostok-1" Kamçatka yarımadasından [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] cənub ucuna diaqonal olaraq Sakit Okeanı keçməyə başlayanda Qaqarin haqqında məlumat istədi. Onun orbital parametrləri: "Uçuş haqqında mənə nə deyə bilərsiniz? Mənə nə deyə bilərsiniz?". [[Xabarovsk|Xabarovskdakı]] yerüstü stansiya hələ onun orbital parametrlərinə malik deyildi və "20 nömrəli (Korolyovun kod adı) təlimatı yoxdur və uçuş normal şəkildə davam edir" deyə cavab verdi. (Yerüstü idarəetmə sabit orbitin əldə olunduğunu uçuşdan sonra 25 dəqiqəyə qədər bilmədi.) * '''06:31''' Qaqarin Xabarovsk yer stansiyasına dedi: "Özümü gözəl, çox yaxşı, çox yaxşı, çox yaxşı hiss edirəm. Mənə bəzi nəticələr verin. uçuş!". Bu zaman Vostok-1 Xabarovsk üçün VHF radio üfüqünə yaxınlaşırdı və onlar cavab verdilər: "Təkrar edin. Mən sizi yaxşı eşidə bilmirəm". Qaqarin yenidən "Özümü çox yaxşı hiss edirəm. Uçuş haqqında məlumatlarınızı verin!" Vostok-1 daha sonra Xabarovsk yer stansiyasının VHF diapazonundan çıxdı. * '''06:37''' Günəş Şimali Sakit okean üzərində batarkən Vostok-1 səyahətinə davam edirdi. Qaqarin [[Havay adaları]]nın şimal-qərbində gecəyə keçdi. Yer stansiyaları ilə VHF diapazonundan kənarda rabitə HF radiosu ilə davam etdi. * '''06:46''' Xabarovsk yerüstü stansiyası teleqrafla (Vostok-1-ə HF radiosunda) "KK" mesajı göndərdi. Bu, "Əmrlərin monitorinqini bildirin" mənasını verən kod idi, Qaqarinin kosmik gəminin avtomatlaşdırılmış eniş sistemi yerdən idarəetmədən təlimat aldığını bildirməsi tələbi idi. * '''06:48''' Vostok-1 cənub-şərq istiqamətində təxminən 170° qərbdə ekvatoru keçdi və Cənubi Sakit okeanı keçməyə başladı. Qaqarin HF radiosu ilə ötürdü: "Mən müntəzəm hesabat mesajını verirəm: 9 saat 48 dəqiqə (Moskva vaxtı), uçuş uğurla davam edir. [[Spusk-1]] normal işləyir. Eniş rejimi monitorunun mobil göstəricisi hərəkət edir. İçərisində təzyiq. kokpit:1; rütubət:65; temperatur:20; kupedəki təzyiq:1,2 … Manual:150; Birinci avtomatik:155; ikinci avtomatik:155; retro raket sistemi tankları:320 atmosfer. Özümü yaxşı hiss edirəm…." * '''06:49''' Qaqarin məlumat verdi ki, o, Yerin gecə tərəfində idi. * '''06:51''' Qaqarin xəbər verir ki, günəşə görə istiqaməti tənzimləyən mexanizm açılıb. Bu mexanizm retro alovlanma üçün avtomobilin istiqamətini günəşə uyğun tənzimləyir. Orientasiya tənzimləmə mexanizmi bir-birini dəstəkləyən iki mexanizmdən ibarətdir: Avtomatik mexanizm Günəşə və əllə idarə olunan vizual mexanizmə görə istiqaməti müəyyən edir. Baxışçı hər birində 10 kq qaz olan iki soyuq azot vurulan raket sisteminə nəzarət edir. * '''06:53''' Xabarovsk yerüstü stansiyası Qaqarinə HF radiosu ilə göndərdi: "33 saylı (General Nikolay Kamanin) əmri ilə ötürücülər işə salınıb və biz bunu ötürürük: uçuş planlaşdırıldığı kimi davam edir və orbit belədir. Hesablanmışdır". Vostok-1-in indi sabit orbitdə olduğu məlum idi. * '''06:57''' Vostok-1 [[Yeni Zelandiya]] və [[Çili]] arasında [[Sakit Okean|Cənubi Sakit Okean]]ın üzərində idi, Qaqarin radio ilə dedi: "…Mən uçuşu davam etdirirəm və [[Amerika]] üzərindəyəm. "ON" teleqraf siqnalını verdim. * '''07:00''' Vostok-1 [[Cənubi Amerika|Cənubi Amerikanın]] ucunda [[Magellan boğazı|Magellan boğazını]] keçdi.Vostok-1 missiyasının xəbəri [[Radio Moskvada]] yayımlandı. * '''07:04''' Qaqarin 06:48-dəkinə bənzər başqa bir kosmik gəminin status mesajı göndərdi. Yer stansiyaları tərəfindən qəbul edildi. * '''07:09''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı. * '''07:10''' Vostok-1 Cənubi [[Atlantika]] üzərində yenidən gün işığına keçdi.Bu nöqtədə retro alovlanmaya 15 dəqiqə qalmışdı. * '''07:13''' Qaqarin dördüncü kosmik gəmi status mesajı göndərdi; Moskva qismən bu mesajı aldı: "Mən sizi yaxşı başa düşdüm. Uçuş gedir…." * '''07:18''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı. * '''07:23''' Qaqarin status hesabatı göndərir, lakin hesabat yer stansiyalarına çatmadı. == Eniş == * '''07:25 UTC''' Vostok-1 retro atış üçün düzgün istiqamətdə yönəlir. Maşın [[Anqola|Anqolanın]] Atlantik sahillərinə yaxınlaşarkən retrolar 42 saniyə ərzində atəşə tutulur. Atış Rusiyada planlaşdırılan eniş nöqtəsindən 8000 km aralıda aparılıb. * '''07:25-dən 07:35-dək UTC''' : Retro alovlanmadan on saniyə sonra Vostok-1 gəmisinə xidmət modulunu eniş modulundan ayırmaq əmri verilir. Kabel dolaşıqlığı açılmır və parçalanmanın qarşısını alır. Kosmik gəminin iki modulu daha 10 dəqiqə bağlı qalır. Vostok-1 Afrikanın qərb sahillərindən keçir və mərkəzi Afrikadan keçərək [[Misir|Misirə]] doğru hərəkət edir. * '''07:35 UTC''' : Vostok 1 Misir yaxınlığında atmosferə daxil olur. Kosmik gəminin iki hissəsi bağlı qaldığından, o, aerodinamik cəhətdən qeyri-sabit olur və vəhşicəsinə fırlanmağa başlayır. Nəhayət, naqillər dəsti yanır və enmə modulunu buraxır. Eniş modulu dərhal müvafiq eniş istiqamətini alır. * '''07:35-dən 07:55-dək UTC''' : Eniş Misir və [[Aralıq dənizi]] üzərində davam edir, [[Kipr (ada)|Kiprin]] qərb sahillərini keçərək [[Türkiyə]] səmasına daxil olur. Enən "Vostok-1" [[Qara dəniz]] üzərindən keçərək [[Krasnodar]]a yaxınlaşır. * '''07:55 UTC''': Vostok-1 yerdən 7 km yüksəklikdə olanda giriş qapısı atılır və Qaqarin kosmik gəmini bosaldıcı oturacaqla tərk edir. 2,5 km yüksəklikdə Vostok-1-in əsas paraşütü açılır. Qaqarin və kosmik gəmi uçuşun başlanmasından 1 saat 48 dəqiqə sonra [[Engels]] şəhərindən 26 km cənub-qərbdə [[Saratov]] vilayətinin Şimal şərqində yerə enir. Vostok-1-in eniş vaxtı 07:55 UTC, Qaqarininki isə (paraşütü daha yüksəkdə açılır) 08:05 UTC-dir. İki məktəbli qız "Vostok-1"in enməsini görür və onu belə təsvir edir: "Bu, diametri iki-üç metr olan nəhəng top idi. Düşdü, yuxarı sıçradı və yenidən düşdü. İlk dəfə yerə dəyən yerdə böyük bir çuxur əmələ gəldi". Bundan başqa bir Fermer və qızı qəribə narıncı kostyumda və dəbilqədə paraşütlə göydən enən adamı görürlər. Qaqarin hadisəni belə təsvir edir: "Məni skafandrımda və paraşütüm arxamda süründüyünü görəndə qorxudan geri çəkildilər. "Qorxma, mən də sənin kimi sovetliyəm, indicə eniş etdim. Moskvaya zəng etmək üçün mənə telefon lazımdır"-dedim. == Reaksiyalar == === Sovet reaksiyaları === Qaqarinin uçuşu hələ Qaqarin orbitdə olarkən 1930-cu illərdən bəri sovet radiosunun aparıcı şəxsiyyəti [[Yuri Levitan]] tərəfindən elan edilmişdir. Sovet raketlərinin buraxılması ilə bağlı xəbərlər adətən yalnız faktdan sonra efirə verilsə də, Sergey Korolev onları elanın mümkün qədər tez verilməli olduğuna inandırmaq üçün Partiya Mərkəzi Komitəsinə not yazdı: <blockquote> "Biz [[TASS]]-ın ilk hesabatını dərc etməyi məqsədəuyğun hesab edirik."<ref name="HarfordTASS">{{cite book|last1=Harford|first1=James|title=Korolev: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat America to the Moon: How One Man Masterminded the Soviet Drive to Beat the Americans to the Moon|date=8 April 1997|publisher=John Wiley & Sons|isbn=0-471-32721-2|page=169}}</ref> </blockquote> Uçuş sosialist sisteminin kapitalizmdən üstünlüyünü nümayiş etdirərək sovet elminin və texnikasının böyük təntənəsi kimi qeyd olundu. Moskvada və SSRİ-nin digər şəhərlərində miqyası [[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya Müharibəsində]] Qələbə Paradları ilə müqayisə oluna bilən kütləvi nümayişlər keçirildi. Qaqarin xalqın ən yüksək fəxri adı olan [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] adına layiq görüldü. O, həm də çoxsaylı mükafatlar və fəxri fərmanlar alaraq beynəlxalq bir məşhur oldu.<ref>Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&pg=PT488&lpg=PT488&dq=демонстрации+в+день+космонавтики&source=bl&ots=YeBAxPwT2l&sig=BnPF-Lvb9sve25BBeJn9WX8Gc88&hl=en&sa=X&ei=W2bDVL2zNc3eOJ_IgfAD&ved=0CC8Q6AEwAg#v=onepage&q=демонстрации%20в%20день%20космонавтики&f=false 7.1 Гражданин мира]</ref> 12 aprel SSRİ-də [[Kosmos gu|Kosmonavtika Günü]] elan edildi və bu gün Rusiyada rəsmi surətdə "[[Rusiyada rəsmi günlər|Rusiyanın anım tarixlərindən]]" biri kimi qeyd olunur. Qaqarinin qeyri-rəsmi cavabı olan ''Poyexali''! ("Gedək!") bəşər tarixində Kosmos Dövrünün gəlişini ifadə etmək üçün istifadə edilən tarixi ifadəyə çevrildi.<ref>Pervushin (2011), [https://books.google.com/books?id=kMGlvz53P3cC&lpg=PT488&ots=YeBAxPwT2l&pg=PT440#v=onepage&q=он%20сказал%20поехали&f=false 6.2 Он сказал "Поехали!"]</ref> Sonralar o, [[Aleksandra Paxmutova]] və [[Nikolay Dobronravov]]un yazdığı sovet vətənpərvərlik mahnısının nəqarətinə daxil edildi ("Gedək!" Dedi, əlini yellədi).<ref>{{cite book |last=Душенко |first=Константин |url=https://books.google.com/books?id=UZqhAAAAQBAJ&q=%D0%B3%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD&pg=PT920 |script-title=ru:Большой словарь цитат и крылатых выражений |language=ru |publisher=Litres |year=2014 | isbn = 978-5-699-40115-4}}</ref><ref name=":1" /> Daha sonra sovet mətbuatı yazır ki, gəmiyə minməzdən bir neçə dəqiqə əvvəl Qaqarin çıxış edib: Hörmətli dostlar, həm tanıdığım, həm də tanımadığım həmvətənlər, bütün torpaqlardan və qitələrdən olan kişilər və qadınlar! … " Tarixçi [[Asif Siddiqi]]nin fikrincə, Qaqarin əslində daha əvvəl Moskvada lentə alınmış "anonim nitq müəllifləri tərəfindən hazırlanmış bayağı sözlər deməyə məcbur olmuşdu".<ref name=siddiqi2000>{{cite book |last=Siddiqi |first=Asif A. |url=https://history.nasa.gov/printFriendly/series95.html |title=Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945–1974 |publisher=[[NASA]] |author-link=Asif Azam Siddiqi}}</ref> === ABŞ-ın reaksiyaları === Rəsmi olaraq, ABŞ Sovet İttifaqını nailiyyətlərinə görə təbrik etdi.<ref>{{cite episode |transcript=U.S. in Space |series=1961 Year in Review |network=[[UPI]] Audio Network |transcript-url=http://www.upi.com/Audio/Year_in_Review/Events-of-1961/12295509433760-1}}</ref> ABŞ yazıçıları kosmosa uçuşun kommunizm adından təbliğat qələbəsi qazanmasından narahat idilər. Prezident [[Con Kennedi]]nin sözlərinə görə, ABŞ-ın Sovet raket daşıyıcısı texnologiyasına uyğunlaşması üçün "bir qədər vaxt lazımdır" və "yaxşı olana qədər xəbər daha pis olacaq". Kennedi həmçinin Sovet İttifaqına "görkəmli texniki nailiyyətlərinə" görə təbriklər göndərdi. Bir çox ABŞ qəzetlərinin rəy səhifələri sovet elmi nailiyyətlərini qabaqlamaq üçün səylərin yenilənməsinə çağırırdı.<ref name="nytimes-reactions">"Opinion of the Week: At Home and Abroad," ''The New York Times'' p. E11 (April 16, 1961). Quotes of reactions from many US and international sources.</ref> ABŞ-ın [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı]] o zamankı səfiri [[Adlai Stevenson]] "İndi sovet alimləri kosmosa bir insan çıxarıb onu diri qaytardılar, ümid edirəm ki, onlar da Birləşmiş Millətlər Təşkilatını diri qaytarmağa kömək edəcəklər" demişdi və daha ciddi notda kosmosdan istifadəni əhatə edən beynəlxalq müqavilələrə çağırdı<ref name="nytimes-reactions"/> (bu, 1967-ci il [[Kosmos Müqaviləsi|Kosmos Müqaviləsinə]] qədər baş vermədi). === Digər reaksiyalar === [[Hindistan|Hindistanın]] Baş naziri [[Cəvahirləl Nehru]] Sovet İttifaqını "insanlığın təbiət qüvvələri üzərində böyük qələbəsinə" görə təriflədi və bunu "sülhün qələbəsi" kimi qəbul etməyə çağırdı. [[The Economist]] orbital platformaların gözlənilməz nüvə hücumları üçün istifadə oluna biləcəyindən narahat olduğunu dilə gətirib. [[İsveç]]dəki "[[Svenska Dagbladet]]" "azad ölkələri" öz resurslarını "parçalamaq və sovurmaq" üçün qınadı, [[Qərbi Almaniya]]nın "[[Die Welt]]" qəzeti isə Amerikanın kosmosa ilk olaraq insan göndərmək üçün resurslara malik olduğunu, lakin Sovet məqsədyönlülüyünə görə məğlub olduğunu iddia etdi. [[Yaponiya]]nın [[Yomiuri Şimbun]] qəzeti öz münasibətini belə ifadə etdi: "həm ABŞ, həm də Sovet İttifaqı öz yeni bilik və texnikalarını bəşəriyyətin rifahı naminə istifadə etməlidirlər".<ref name="nytimes-reactions"/> [[Misir]]in [[Axbar El Yom]] qəzeti də eyni şəkildə soyuq müharibənin "sonsuz məkanda dinc yarışa çevriləcəyinə" ümid etdiyini" ifadə etdi.<ref name="nytimes-reactions"/> === Dünya rekordu === 1961-ci ildə [[FAI]] qaydalarına əsasən FAI rekordlar kitabında rəsmi kosmos uçuşu sayılmaq üçün pilot kosmik gəmi ilə eniş etməli idi.{{r|siddiqi2000}} Bəzi müasir sovet mənbələri Qaqarinin ayrıca yerə paraşütlə tullandığını bildirsə də, Sovet İttifaqı rəsmi olaraq onun "Vostok"la eniş etdiyini israr edirdi; hökumət kosmonavtı mətbuat konfranslarında yalan danışmağa məcbur etdi və FAI uçuşa sertifikat verdi.<ref name="time19610421">{{cite magazine |url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html |archive-url=https://archive.today/20130204133301/http://www.time.com/time/printout/0,8816,895299,00.html |url-status=dead |archive-date=February 4, 2013 |title=The Cruise of the Vostok |magazine=Time |date=April 21, 1961 |access-date=November 5, 2011}}</ref> Sovet İttifaqı 1971-ci ilə qədər Qaqarinin "Vostok" enmə modulundan ayrı yerə atıldığını və yerə endiyini etiraf etmədi.{{r|siddiqi2000}} Sovet rəsmiləri Vostok 1-in uçuşunu qeydiyyata almaq üçün FAI sənədlərini doldurarkən bildirdilər ki, buraxılış yeri 47°22′00″N 65°29′00″E-də [[Baykonur]]dur. Əslində, buraxılış sahəsi Baykonurdan 250 km (160 mil) cənub-qərbdə 45°55′12.72″N 63°20′32.32″E-də [[Tyuratam]] yaxınlığında idi. Onlar bunu Kosmik Mərkəzin yerini sirr saxlamağa çalışmaq üçün ediblər.{{r|siddiqi2000}}{{rp|284}} == Xatirəsi == Uçuşdan 40 il sonra tarixçi Siddiqi yazırdı ki, <blockquote> Vostok-1 şübhəsiz ki, təkcə kosmosun tədqiqi tarixində deyil, həm də bəşər övladının özünün tarixində əsas mərhələlərdən biri olaraq qalacaqdır. Bu nailiyyətin cəmi on altı il bundan əvvəl müharibə nəticəsində tamamilə viran qalmış Sovet İttifaqı tərəfindən uğurla həyata keçirilməsi nailiyyəti daha da heyran edir. ABŞ-dan fərqli olaraq, SSRİ çox əlverişsiz vəziyyətdən başlamalı idi. Onun sənaye infrastrukturu xarab olmuş, texnoloji imkanları ən yaxşı halda köhnəlmişdi. Torpaqlarının böyük bir hissəsi müharibə nəticəsində viran qalmışdı və o, təxminən 25 milyon vətəndaşını itirmişdi… Lakin kosmos yarışında liderlik edən totalitar dövlət idi.{{r|siddiqi2000}}{{rp|282}} </blockquote> Eniş yeri indi abidə parkıdır. Parkın mərkəzində 25 m (82 fut) hündürlüyündə, paz formalı, ağ daş bazadan əyri metal alov sütunu üzərində yüksələn gümüşü metal raket gəmisindən ibarət abidə yuksəldilib. Bunun qarşısında 3 metr (9 fut) hündürlüyündə ağ daşdan tikilmiş Yuri Qaqarinin skafandr geyinmiş, bir qolu salamlamaq üçün yuxarı qaldırılmış, digəri isə kosmik dəbilqə tutmuş heykəli ucaldılmışdır.<ref>{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?t=h&lci=org.wikipedia.en&q=51.270682,45.99727(Vostok+1)&ie=UTF8&ll=51.2709,45.997245&spn=0.000824,0.002594&z=19 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Monument Park Location – Satellite photo |access-date=December 26, 2010}}</ref><ref>{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.270508,45.997181&spn=0,0.005187&t=h&z=18&lci=com.panoramio.all&layer=c&cbll=51.270508,45.997181&cbp=12,0,,0,5&photoid=po-43813644 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Rocket Monument photo |access-date=December 26, 2010}}</ref><ref>{{cite web |url=https://maps.google.com/maps?ll=51.278777,45.978298&spn=0,0.005187&z=18&lci=com.panoramio.all&layer=c&cbll=51.278777,45.978298&cbp=12,0,,0,5&photoid=po-17440456 |title=Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Yuri Gagarin Statue photo |access-date=December 26, 2010}}</ref> 2011-ci ildə sənədli film istehsalçısı [[Kristofer Rayli]] [[Avropa Kosmik Agentliyi]]nin astronavtı [[Paolo Nespoli]] ilə əməkdaşlıq edərək, Qaqarinin öz kosmos gəmisindən Yer kürəsini gördüyünü əks etdirən yeni bir film çəkdi. Film Vostok-1 kosmik gəmisindən bəhs edirdi. Nəticə olaraq çəkilmiş "[[Birinci Orbit]]" filmi insanın kosmosa uçmasının 50-ci ildönümünü qeyd etmək üçün onlayn olaraq buraxılmışdır.<ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12808771 |title=Movie recreates Gagarin's spaceflight |work=BBC News |first=Jonathan |last=Amos |date=March 23, 2011 |access-date=March 27, 2011}}</ref> == İstinadlar == {{İstinadlar|2}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} * [https://www.esa.int/About_Us/ESA_history/50_years_of_humans_in_space/The_flight_of_Vostok_1/ The flight of Vostok] {{en}} * [https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1961-012A/ NSSDCA/COSPAR ID: 1961–012A] {{en}} * [https://www.britannica.com/technology/Vostok-Soviet-spacecraft/ Vostok] {{en}} * [https://www.ozon.ru/product/model-rakety-nositelya-vostok-1-144-169779468/?sh=2h8x_IoGAQ/ Советский космический корабль "Восток". Досье] {{ru}} [[Kateqoriya:Kosmik uçuş]] [[Kateqoriya:Kosmik texnika]] [[Kateqoriya:Kosmik gəmilər]] [[Kateqoriya:Vostok proqramı]] [[Kateqoriya:SSRİ-nin Ay proqramları]] [[Kateqoriya:SSRİ kosmonavtları]] hp58z8ez5m42r8s1ift505slpt1qvmf 4 755970 6546993 6546870 2022-07-24T12:15:04Z Sura Shukurlu 169201 [[User:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki === [[Amasya sülh müqaviləsi]] === {{qapalı}} :<small>''Təqdim olunduğu tarix:'' 3 iyul 2022</small> :<small>''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]]</small> :<small>''İcraçı:'' --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:12, 3 iyul 2022 (UTC)</small> <!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--> *{{Lehinə}} - Uğurlar!— [[İstifadəçi:Rəcəb Yaxşı|Rəcəb Yaxşı]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rəcəb Yaxşı|müzakirə]]) 08:35, 4 iyul 2022 (UTC) *{{Lehinə}} namizədliyi qəbul edən olaraq. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 20:33, 4 iyul 2022 (UTC) *{{Lehinə}} status üçün tələb edilən bütün şərtləri ödəyir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:09, 9 iyul 2022 (UTC) *{{Lehinə}} [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 14:01, 13 iyul 2022 (UTC) {{ykn|Məqaləyə YM statusu verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 06:09, 21 iyul 2022 (UTC)}} {{qapalı-son}} n1epllr8p2vdmzka07tld284h2gp91x 4 755976 6546979 6546865 2022-07-24T12:10:23Z Sura Shukurlu 169201 [[User:Sevindiknesiboglu2008|Sevindiknesiboglu2008]] tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq [[User:Sura Shukurlu|Sura Shukurlu]] tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. wikitext text/x-wiki === [[Mollahəsənli döyüşü]] === {{qapalı}} :<small>''Təqdim olunduğu tarix:'' 3 iyul 2022</small> :<small>''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' — [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]]</small> :<small>''İcraçı:'' --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:44, 3 iyul 2022 (UTC)</small> <!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--> *{{Lehinə}} - Uğurlar!— [[İstifadəçi:Rəcəb Yaxşı|Rəcəb Yaxşı]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rəcəb Yaxşı|müzakirə]]) 08:35, 4 iyul 2022 (UTC) *{{Lehinə}} namizədliyi qəbul edən olaraq. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 20:33, 4 iyul 2022 (UTC) *{{Lehinə}} status üçün tələb edilən bütün şərtləri ödəyir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:10, 9 iyul 2022 (UTC) *{{Lehinə}} [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 14:01, 13 iyul 2022 (UTC) *{{Şərh}} Həmzə Mirzəyə əsir düşən şəxs [[Adil Gəray|budur]]? — [[İstifadəçi:NKOzi|'''<font face="Azeri Arabia"><font color="black">NKO</font></font>''']]^{[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''<font face="Wide Latin"></font><font color ="#ff00ff"> '''zi'''</font>]]} 06:27, 21 iyul 2022 (UTC) *:@[[İstifadəçi:NKOzi]] xeyr əlbəttə )) Sözügedən şəxs [[:ru:Адиль_Герай|budur]]. Adil Gəray həm də krım xanının adıdır, görünür dəqiqləşdirilməyə ehtiyac var. Məqalənin müzakirə səhifəsinə qeyd edəcəm bu haqda. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 06:57, 21 iyul 2022 (UTC) :: O da deyil, [[:ru:Адиль Герай (калга)|budur]].— [[İstifadəçi:NKOzi|'''<font face="Azeri Arabia"><font color="black">NKO</font></font>''']]^{[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''<font face="Wide Latin"></font><font color ="#ff00ff"> '''zi'''</font>]]} 10:57, 21 iyul 2022 (UTC) : Düzəltməyə görə sağ olun,[[İstifadəçi:NKOzi|NKOzi]].— [[İstifadəçi:Qızılbaş|Qızılbaş]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qızılbaş|müzakirə]]) 22:50, 21 iyul 2022 (UTC) :: Təşəkkürə ehtiyac yoxdur. Siz sağ olun. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''<font face="Azeri Arabia"><font color="black">NKO</font></font>''']]^{[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''<font face="Wide Latin"></font><font color ="#ff00ff"> '''zi'''</font>]]} 05:09, 22 iyul 2022 (UTC) *{{Lehinə}} Kifayət qədər tələblərə cavab verir. — [[İstifadəçi:NKOzi|'''<font face="Azeri Arabia"><font color="black">NKO</font></font>''']]^{[[İstifadəçi müzakirəsi: NKOzi|'''<font face="Wide Latin"></font><font color ="#ff00ff"> '''zi'''</font>]]} 05:09, 22 iyul 2022 (UTC) {{ykn|Məqaləyə YM statusu verilmişdir.— [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 17:14, 22 iyul 2022 (UTC)}} {{qapalı-son}} 3ndtjcgnz8hx1rnqtl6a6buqxgtrwva 0 756084 6548009 6541849 2022-07-25T10:31:16Z Eldarado 33729 /* Securex Caspian */ wikitext text/x-wiki {{Şirkət |adı = |orijinal adı = {{Dil-en|Caspian Event Organisers}} |loqotipi = CEO logo.jpg |loqotipin ölçüsü = 250 |loqotip izahı = |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəkil izahı = |ceo = |tipi = |birjada listinqi = |təsis edilib = 2014-cü il |təsisçiləri = [[Fərid Məmmədov (sahibkar)|Fərid Məmmədov]] |ləğv edilib = |bağlanma səbəbi = |varis = |köhnə adı = |yerləşməsi = Azərbaycan, Bakı, 8 Noyabr prospekti 15, Azure Biznes Mərkəzi, 7-cı mərtəbə<ref name="events1">{{cite web | title = Companies info | url = https://www.eventseye.com/fairs/f-caspian-agro-10877-1.html | publisher = eventseye.com | accessdate = 6 iyul 2022 }}</ref> |hakim simaları = |sahəsi = |məhsulu = |gəliri = |kapitallaşdırma = |bölmələr = |əməliyyat mənfəəti = |təmiz mənfəəti = |ümumi aktivlər = |ümumi kapital = |sahibkar = |əməkdaşların sayı = 30+ |ana şirkəti = |tərəfdaşlar = |auditoru = |veb-saytı = www.ceo.az |vikianbar = }} '''Caspian Event Organisers (CEO)''' — şirkəti [[Azərbaycan]]da keçirilən bir sıra beynəlxalq [[sərgi]] və konqres təşkilatçısıdır. Şirkətin təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbirlər arasında: [[Azərbaycan Beynəlxalq Müdafiə Sərgisi|ADEX]], [[Caspian Agro]], InterFood Azerbaijan, TransLogistica Caspian, Road&Traffic, Securex Caspian, Rebuild Karabakh, Medinex, Beauty Azerbaijan, [[Bakı Kitab Sərgisi|Baku Book Fair]], Fərqli Fərdlər yer alır<ref name="events1" /><ref>{{cite web | title = İlham Əliyev “ADEX-2018” üçüncü Azərbaycan Beynəlxalq müdafiə sərgisi ilə tanış olub | url = https://president.az/az/articles/view/30092 | publisher = president.az | accessdate = 4 iyul 2022 }}</ref><ref name="azetag2">{{cite web | title = Iteca Caspian, Caspian Event Organizers to host 24 exhibitions in 2019 | url = https://azertag.az/en/xeber/Iteca_Caspian_Caspian_Event_Organizers_to_host_24_exhibitions_in_2019-1253074 | publisher = azertag.az | accessdate = 6 iyul 2022 }}</ref>. == Caspian Agro == {{əsas|Caspian Agro}} "Caspian Agro" sərgisi [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]]nın aqrar-sənaye kompleksində mütərəqqi texnologiyaların tətbiqi, kənd təsərrüfatı sahəsinin yerli və xarici mütəxəssisləri arasında təcrübə mübadiləsi və qarşılıqlı faydalı işgüzar əlaqələrin gücləndirilməsi üçün bazarda praktiki vasitə kimi özünü doğrultmuşdur. Sərgi [[kənd təsərrüfatı]] sektorunun ən əsas iştirakçılarını, yerli və xarici mütəxəssisləri, aralarında idxalçılar, ixracatçılar, distribyutorlar, topdan və pərakəndə satış təmsilçiləri, eləcə də fermerlərin yer aldığı minlərlə peşəkar ziyarətçini bir araya gətirir<ref name="agro1">{{cite web | title = Bakıda "Caspian Agro" və "InterFood Azerbaijan" sərgiləri başlayıb (FOTO) | url = https://az.trend.az/business/3596819.html | publisher = trend.az | accessdate = 4 iyul 2022 }}</ref><ref>{{cite web | title = “Caspian Agro” və “InterFood Azerbaijan” sərgiləri başlayır | url = https://apa.az/az/sergi/caspian-agro-ve-interfood-azerbaijan-sergileri-baslayir-703459 | publisher = apa.az | accessdate = 6 iyul 2022 }}</ref>. == InterFood Azerbaijan == Dünyanın bir sıra [[ölkə]]sindən minlərlə peşəkar ziyarətçini qəbul edən "InterFood Azerbaijan" sərgisi [[Xəzər dənizi|Xəzər]]yanı regionda qida sənayesi iştirakçılarının ən əsas görüş yerlərindən birinə çevrilmişdir. Sərginin məqsədi keyfiyyətli məhsulları bazara çıxarmaq, habelə iştirakçılar ilə ziyarətçilər arasında birbaşa əlaqə yaratmaqdır<ref name="agro1"></ref>. == TransLogistica Caspian == "TransLogistica Caspian" sərgisi [[Dəmiryolu nəqliyyatı|dəmir yol]]ları, dənizçilik sənayesi, [[aviasiya]], kommersiya nəqliyyatı və nəqliyyat-logistika xidmətləri kimi nəqliyyat sektorlarını birləşdirən səmərəli platformadır. Sərgi həm Azərbaycanın, həm də region ölkələrinin dövlət nəqliyyat strukturlarını təmsil edən rəhbər və mütəxəssislərlə görüşmək, eləcə də nəqliyyat texnologiyalarının ən son nümunələrini nümayiş etdirmək, perspektiv dövlət infrastruktur layihələri ilə tanış olmaq, məhsullar üçün yeni satış kanalları tapmaq, habelə dəmir yolları, [[Liman (dəniz)|dəniz limanları]], [[Hava limanı|aerodromlar]] və logistika mərkəzlərinin tikintisi, eləcə də hərəkət heyətinin istehsalı və [[gəmiqayırma]] sahələrində təcrübə mübadiləsi üçün unikal imkan yaradır. == Road&Traffic == "Road and Traffic" sərgisi Xəzər regionunda yol infrastrukturu, [[İctimai nəqliyyat|ictimai nəqliyyat]], yol təhlükəsizliyi və [[İnformasiya texnologiyaları|informasiya texnologiyaları]] kimi sektorların peşəkarlarını öz meydançasında bir araya toplayan ixtisaslaşdırılmış tədbiridir. Sərgi yol, körpü və tunellərin layihələndirilməsi və inşası əsnasında bu sahənin mütəxəssislərinə müasir həll variantlarını təqdim etmək, habelə bazarın tələbatlarını və intellektual nəqliyyat sistemi (İNS) sektoruna aid olan məhsullarınızın satış potensialını tədqiq etmək, Azərbaycanın ictimai nəqliyyat operatorları ilə görüşmək və bu sahə üzrə tenderlərdə iştirak etmək, eləcə də [[Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi]], [[Bakı metrosu|Bakı Metropoliteni]] və bu sahə üzrə dövlət strukturlarının rəhbərləri ilə yanaşı, yol-tikinti sektorunda çalışan podratçıların mütəxəssisləri ilə də görüşmək üçün nadir imkandır. == ADEX == {{əsas|Azərbaycan Beynəlxalq Müdafiə Sərgisi}} Azərbaycan Beynəlxalq Müdafiə Sərgisi "ADEX" — hərbi sərgisi regionda müdafiə sənayesi və daxili təhlükəsizliyə həsr olunmuş ən nəhəng tədbirdir. Sərgi iştirakçılara, [[Azərbaycanın hərb tarixi|Azərbaycanın hərbi]] rəhbərliyi, həm də qlobal hərbi-müdafiə ictimaiyyəti ilə görüşlər keçirmək, məhsullarınızı birbaşa alıcılar, sifarişçi firmalar, nüfuzlu tövsiyə mənbələri və son istehlakçılar vasitəsi ilə sata bilmək üçün unikal imkan yaradır. Həmçinin "ADEX" sərgisi sektorun iştirakçıları, ziyarətçiləri və ekspertləri arasında təcrübə mübadiləsinə, o cümlədən məhsulların regional müdafiə sənayesi bazarının tələblərinə uyğun olaraq modernləşdirilməsinə şərait yaradır<ref>{{cite web | title = Bakıda “ADEX-2018” Azərbaycan Beynəlxalq müdafiə sərgisi başlayıb | url = https://report.az/herbi-xeberler/bakida-adex-2018-azerbaycan-beynelxalq-mudafie-sergisi-baslayib/ | publisher = report.az | accessdate = 6 iyul 2022 }}</ref><ref>{{cite web | title = Azərbaycanda beynəlxalq müdafiə sərgisi keçiriləcək | url = https://report.az/herbi-xeberler/azerbaycanda-beynelxalq-mudafie-sergisi-kecirilecek/ | publisher = report.az | accessdate = 6 iyul 2022 }}</ref>. == Securex Caspian == {{əsas|Securex Caspian}} "Securex Caspian" sərgisi beynəlxalq səviyyəli tədbirdir və hüquq-mühafizə orqanları, eləcə də sərhəd, xilasetmə və xüsusi təyinatlı xidmətlər üçün nəzərdə tutulmuş perspektiv texnika nümunələrinin, habelə inteqrasiya olunmuş təhlükəsizlik sistemləri və silahların nümayişi üçün ideal platformadır. Sərgi əməkdaşlığın inkişafı və təcrübə mübadiləsi üçün əlverişli şərait yaradır və dövlətdaxili, ictimai və vətəndaş təhlükəsizliyinin təmin olunması üzrə tətbiqi tapşırıqların həllinə kömək edir. Sərgini Azərbaycanın hüquq-mühafizə və xilasetmə orqanlarının, qəza-xilasetmə və sərhəd xidmətlərinin rəhbərləri, beynəlxalq nümayəndə heyətləri, eləcə də şəhər infrastrukturu, [[nəqliyyat]], sənaye müəssisələri və s. obyektlərin təhlükəsizliyinin təmin olunmasında iştirak edən mütəxəssislər ziyarət edirlər<ref>{{cite web | title = Securex Caspian 2022 | url = https://worldexpo.pro/securex-caspian | publisher = worldexpo.pro | accessdate = 6 iyul 2022 }}</ref>. == Baku Book Fair == {{əsas|Bakı Kitab Sərgisi}} [[Fayl:Baku Book Fair 2021-3.jpg|250px|thumb|right|Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisi 2021-ci il]] Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisi çoxsaylı yerli və xarici nəşriyyatlar, poliqrafiya müəssisələri və kitab evlərinin iştiraki ilə keçirilir. İştirakçılar Sərgi-yarmarkada çap məhsullarını nümayiş etdirmək, satmaq, yerli və xarici nəşriyyatlar, müəlliflər və milli nəşriyyat-poliqrafiya müəssisələri ilə danışıqlar aparmaq, müqavilələr bağlamaq imkanı qazanırlar. == Rebuild Karabakh == {{əsas|Rebuild Karabakh}} Rebuild Karabakh – [[Qarabağ]]ın bərpasına həsr olunmuş yeganə və ilk ixtisaslaşmış sərgisidir. Sərgi bir çox dövlət qurumları və nazirliklər tərəfindən dəstəklənən özəl sektor-dövlət tərəfdaşlığını möhkəmləndirmək üçün cəlbedici və səmərəli biznes platformasıdır. [[İkinci Qarabağ müharibəsi|44 günlük Vətən Müharibəsi]]ndə [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan ordusu]]nun qazandığı tarixi Zəfərdən sonra azad edilmiş torpaqların bərpası prioritet vəzifədir. İşğaldan azad edilmiş ərazilərin bərpası və yenidən qurulması prosesinin effektivliyini artırmaq, bu istiqamətdə özəl-dövlət tərəfdaşlığını möhkəmləndirmək, bölgənin inkişafı üçün ən cəlbedici və səmərəli məhsul, layihə və həlləri nümayiş etdirmək "Rebuild Karabakh" sərgisinin əsas məqsədləridir<ref>{{cite web | title = Qarabağ Dirçəliş Fondu ilə “Caspian Event Organisers” MMC arasında əməkdaşlığa dair Anlaşma Memorandumu imzalanıb | url = https://www.azerbaijan-news.az/posts/detail/qarabag-dircelis-fondu-ile-caspian-event-organisers-mmc-arasinda-emekdasliga-dair-anlasma-memorandumu-imzalanib-1633976929 | publisher = azerbaijan-news.az | accessdate = 4 iyul 2022 }}</ref><ref>{{cite web | title = Bakıda "Rebuild Karabakh" sərgisi başlayıb - FOTO | url = https://apa.az/az/xeber/sergi/bakida-rebuild-karabakh-sergisi-baslayib-foto-666739 | publisher = apa.az | accessdate = 6 iyul 2022 }}</ref><ref>{{cite web | title = "Rebuild Karabakh" sərgisində "Karabakh Center" layihəsi təqdim olunub - FOTO | url = https://apa.az/az/xeber/sergi/rebuild-karabakh-sergisinde-karabakh-center-layihesi-teqdim-olunub-foto-667165 | publisher = apa.az | accessdate = 6 iyul 2022 }}</ref><ref>{{cite web | title = Azərbaycanda ilk dəfə "Rebuild Karabakh 2021" sərgisi keçiriləcək | url = https://report.az/biznes-xeberleri/azerbaycanda-ilk-defe-rebuild-karabakh-2021-sergisi-kecirilecek/ | publisher = report.az | accessdate = 6 iyul 2022 }}</ref>. == Medinex == Azərbaycanda [[tibb]] və [[səhiyyə]] sahələrini əhatə edən yeganə və ən mühüm kompleks tədbir, həmçinin istehsalçılar, distributorlar və sahə mütəxəssisləri görüş yeridir. Sərgi iştirakçıları məhsul və xidmətlərini təqdim etmək, potensial alıcı və tərəfdaşlar ilə işgüzar əlaqələr qurmaq və industriyanın ən müasir trendləri ilə tanış olmaq üçün unikal imkan əldə etmişlər. İnnovasiyalara fokuslanmış format, dövlət səviyyəsində dəstək və geniş beynəlxalq tərkib sərginin uğurlu olmasının əsas səbəbi olmaqla yanaşı növbəti illər üçün gözəl perspektivlər vəd edir. == Beauty Azerbaijan == "Beauty Azerbaijan" — Azərbaycanda gözəllik industriyasını əhatə edən yeganə və ən mühüm kompleks tədbir, həmçinin istehsalçılar, distributorlar və sahə mütəxəssisləri üçün görüş yeridir. Sərgi iştirakçıları məhsul və xidmətlərini təqdim etmək, potensial alıcı və tərəfdaşlar ilə işgüzar əlaqələr qurmaq və industriyanın ən müasir trendləri ilə tanış olmaq üçün unikal imkan əldə etmişlər<ref name="beauti1">{{cite web | title = Азербайджанская международная выставка "Индустрия красоты" | url = https://www.exponet.ru/exhibitions/by-id/beautyazerba/beautyazerba2022/index.ru.html | publisher = exponet.ru | accessdate = 4 iyul 2022 }}</ref>. == Fərqli Fərdlər == Fərqli Fərdlər — fərqli inkişaf özəllikləri olan insanlara həsr olunmuş konqresdir. Tədbirdə xüsusi qayğıya ehtiyacı olan insanların təhsil proqramları, könüllülük və təcrübə proqramları, istedadların aşkarlanması proqramları, inklüziv işə qəbul, perspektivlər və digər mövzular müzakirə olunur<ref>{{cite web | title = Bakıda “Fərqli Fərdlər” konqresi keçirilir | url = https://azertag.az/xeber/Bakida_Ferqli_Ferdler_konqresi_kechirilir-2040950 | publisher = azertag.az | accessdate = 6 iyul 2022 }}</ref>. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|3}} == Xarici keçidlər == * {{rəsmi saytı|ceo.az}} * [https://www.instagram.com/caspianeventorganisers Rəsmi İnstagram səhifəsi] [[Kateqoriya:2014-cü ildə Azərbaycanda yarananlar]] [[Kateqoriya:Azərbaycanda sərgilər]] tbly656f3y9qguvdjmly2htffzrjqg5 4 756120 6547378 6546671 2022-07-24T16:42:41Z Solavirum 95249 /* Yəhudi Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı */ wikitext text/x-wiki === [[Yəhudi Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı]] === :<small>''Təqdim olunduğu tarix:'' 4 iyun 2022</small> :<small>''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' {{istifadəçi|Xayala Mammadli}}</small> :<small>''İcraçı:— Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:20, 4 iyul 2022 (UTC)</small> <!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--> *{{Lehinə}} status üçün tələb edilən bütün şərtləri ödəyir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:20, 4 iyul 2022 (UTC) *{{Şərh}} nə əcəb, en wikidə ss statusu almayıb. Adlandırma belə daha doğru olar zənnimcə, "Nobel mükafatı laureatı yəhudilərin siyahısı". Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:24, 5 iyul 2022 (UTC) *{{Qarşı}} Məncə adi məqalədir və SS statusuna layiq deyil. Əgər olsa idi - ingilis vikisində almışdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 18:53, 10 iyul 2022 (UTC) *{{əleyhinə}} envikidə də stausu alamyıb, çünki status alacaq qədər qüsursuz və tam deyil. İlk növbədə məxsus olduqları ölkələrə interviki verilməldir. Həmçinin, hər laureat üçün aid olduğu sahə də qeyd olunmalıdır. Nümunə üçün status almış [[Nobel mükafatı laureatı olmuş qadınların siyahısı|bu siyahıya]] baxa bilərsiniz. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:52, 13 iyul 2022 (UTC) *:{{U|Sura Shukurlu}}, mən məqalədə bir problem görmürəm, o qeyd etdikləriniz məqalədə var. Ümumiyyətlə, en vikidə almayıbsa, burada da ala bilməz deyə bir yanaşmayı da doğru hesab etmirəm. Sabah, o biri gün onlar bu halı ilə qəbul etsələr necə olacaq? Ancaq maraqlıdır, görəsən niyə almayıb? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 22:09, 23 iyul 2022 (UTC) *::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] mən də doğru hesab etmirəm və sadəcə azvikidəki kriteriyaları əsas götürürəm. Amma siyahının mövzusu mübahisəlidir. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 05:43, 24 iyul 2022 (UTC) [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] Hər laureatın aid olduğu sahə başlıqları ilə qeyd olunub. Fizika üzrə alanlar, kimya üzrə alanlar aydın şəkildə verilib. Bir şeyi də dəqiqləşdirmiş oldum ki, deməli envikidə status almayıbsa, həcmindən və əhatəliyindən asılı olmayaraq azvikidə məqalənin seçilmiş məqalə statusu alması mümkünsüzmüş. İradları nəzərə alıb üzərində çalışacam. Çox sağ olun - @[[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] 11:11, 14 iyul 2022 (UTC) :{{U|Solavirum}}, {{U|White Demon}}, var belə bir şey? Doğrudan, niyə almayıb görəsən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:23, 15 iyul 2022 (UTC) ::{{U|Xayala Mammadli}} xanım, başlıq barədə nə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:24, 15 iyul 2022 (UTC) Hörmətli [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) başlıq da hər hansı bir dəyişiklik barədə təklifiniz varsa böyük məmuniyyətlə qəbul edirəm. Hörmətlə — [[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xayala Mammadli|müzakirə]]) 15:55, 23 iyul 2022 (UTC) :{{U|Xayala Mammadli}}, daha doğru olaraq "Nobel mükafatı laureatı yəhudilərin siyahısı" adlandırmağı təklif edirəm. Siyahıdakı şəxslər etnik yəhudidirsə, "Nobel mükafatı laureatı yəhudi əsilli şəxslərin siyahısı" ya da hazırkı başlığa "əsilli" sözü əlavə edib saxlamaq da olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:53, 23 iyul 2022 (UTC) ::Problemli məqalədi, başa düşülmür ki, yəhudi deyəndə nə nəzərdə tutulub. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 02:29, 15 iyul 2022 (UTC) :Bu məqalə dincə yəhudi olanlar haqqındadır? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 02:05, 15 iyul 2022 (UTC) ::Yoxsa etnik yəhudi olanlar, @[[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]]? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 02:30, 15 iyul 2022 (UTC) Hörmətli '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' təbii ki, etnik yəhudilərdir, siyahıda yer alanların sıralarında iudaistlər demək olar ki, yoxdur, xristiandırlar. Hörmətlə:— [[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xayala Mammadli|müzakirə]]) 12:42, 18 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]], elə isə Kristian Bemer Anfinsen niyə siyahıdadır? O, etnik yəhudi olmayıb, yəhudilik dininə sonradan keçib. Norveç əsilli amerikalıdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 16:49, 18 iyul 2022 (UTC) * {{Əleyhinə}} yuxarıdakı şərhlərə qatılıram. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 21:56, 23 iyul 2022 (UTC) * {{Əleyhinə}} yuxarıdakı şərhlərə əsasən. Hər halda, zəhmətinə görə müəllifə təşəkkürlər. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:42, 24 iyul 2022 (UTC) gtqiy49ze3dafdm01jnrd7d9bmi2e6v 6547392 6547378 2022-07-24T16:54:25Z Xayala Mammadli 178819 wikitext text/x-wiki === [[Yəhudi Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı]] === :<small>''Təqdim olunduğu tarix:'' 4 iyun 2022</small> :<small>''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' {{istifadəçi|Xayala Mammadli}}</small> :<small>''İcraçı:— Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:20, 4 iyul 2022 (UTC)</small> <!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--> *{{Lehinə}} status üçün tələb edilən bütün şərtləri ödəyir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:20, 4 iyul 2022 (UTC) *{{Şərh}} nə əcəb, en wikidə ss statusu almayıb. Adlandırma belə daha doğru olar zənnimcə, "Nobel mükafatı laureatı yəhudilərin siyahısı". Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:24, 5 iyul 2022 (UTC) *{{Qarşı}} Məncə adi məqalədir və SS statusuna layiq deyil. Əgər olsa idi - ingilis vikisində almışdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 18:53, 10 iyul 2022 (UTC) *{{əleyhinə}} envikidə də stausu alamyıb, çünki status alacaq qədər qüsursuz və tam deyil. İlk növbədə məxsus olduqları ölkələrə interviki verilməldir. Həmçinin, hər laureat üçün aid olduğu sahə də qeyd olunmalıdır. Nümunə üçün status almış [[Nobel mükafatı laureatı olmuş qadınların siyahısı|bu siyahıya]] baxa bilərsiniz. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:52, 13 iyul 2022 (UTC) *:{{U|Sura Shukurlu}}, mən məqalədə bir problem görmürəm, o qeyd etdikləriniz məqalədə var. Ümumiyyətlə, en vikidə almayıbsa, burada da ala bilməz deyə bir yanaşmayı da doğru hesab etmirəm. Sabah, o biri gün onlar bu halı ilə qəbul etsələr necə olacaq? Ancaq maraqlıdır, görəsən niyə almayıb? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 22:09, 23 iyul 2022 (UTC) *::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] mən də doğru hesab etmirəm və sadəcə azvikidəki kriteriyaları əsas götürürəm. Amma siyahının mövzusu mübahisəlidir. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 05:43, 24 iyul 2022 (UTC) [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] Hər laureatın aid olduğu sahə başlıqları ilə qeyd olunub. Fizika üzrə alanlar, kimya üzrə alanlar aydın şəkildə verilib. Bir şeyi də dəqiqləşdirmiş oldum ki, deməli envikidə status almayıbsa, həcmindən və əhatəliyindən asılı olmayaraq azvikidə məqalənin seçilmiş məqalə statusu alması mümkünsüzmüş. İradları nəzərə alıb üzərində çalışacam. Çox sağ olun - @[[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] 11:11, 14 iyul 2022 (UTC) :{{U|Solavirum}}, {{U|White Demon}}, var belə bir şey? Doğrudan, niyə almayıb görəsən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:23, 15 iyul 2022 (UTC) ::{{U|Xayala Mammadli}} xanım, başlıq barədə nə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:24, 15 iyul 2022 (UTC) Hörmətli [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) başlıq da hər hansı bir dəyişiklik barədə təklifiniz varsa böyük məmuniyyətlə qəbul edirəm. Hörmətlə — [[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xayala Mammadli|müzakirə]]) 15:55, 23 iyul 2022 (UTC) :{{U|Xayala Mammadli}}, daha doğru olaraq "Nobel mükafatı laureatı yəhudilərin siyahısı" adlandırmağı təklif edirəm. Siyahıdakı şəxslər etnik yəhudidirsə, "Nobel mükafatı laureatı yəhudi əsilli şəxslərin siyahısı" ya da hazırkı başlığa "əsilli" sözü əlavə edib saxlamaq da olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:53, 23 iyul 2022 (UTC) ::Problemli məqalədi, başa düşülmür ki, yəhudi deyəndə nə nəzərdə tutulub. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 02:29, 15 iyul 2022 (UTC) :Bu məqalə dincə yəhudi olanlar haqqındadır? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 02:05, 15 iyul 2022 (UTC) ::Yoxsa etnik yəhudi olanlar, @[[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]]? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 02:30, 15 iyul 2022 (UTC) Hörmətli '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' təbii ki, etnik yəhudilərdir, siyahıda yer alanların sıralarında iudaistlər demək olar ki, yoxdur, xristiandırlar. Hörmətlə:— [[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xayala Mammadli|müzakirə]]) 12:42, 18 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]], elə isə Kristian Bemer Anfinsen niyə siyahıdadır? O, etnik yəhudi olmayıb, yəhudilik dininə sonradan keçib. Norveç əsilli amerikalıdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 16:49, 18 iyul 2022 (UTC) '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' siyahıda bir və ya iki alimin etnik yəhudi deyil də, iudaist olması etnik yəhudilərdən ibarət siyahının seçilmiş status almasına bir maneə deyil zənnimcə. Kimya elmi tarixinin ən tanınmış kimyaçısı Fris Haber də özü yəhudilikdən imtina etmiş şəxsdir, bu da onun yəhudi olmaması anlamına gəlmir. Fikirlərinizə hörmətlə yanaşıram.— [[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xayala Mammadli|müzakirə]]) 16:54, 24 iyul 2022 (UTC) * {{Əleyhinə}} yuxarıdakı şərhlərə qatılıram. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 21:56, 23 iyul 2022 (UTC) * {{Əleyhinə}} yuxarıdakı şərhlərə əsasən. Hər halda, zəhmətinə görə müəllifə təşəkkürlər. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:42, 24 iyul 2022 (UTC) fdq2qixan8hys4keyhkgjbve25en6zy 6547398 6547392 2022-07-24T16:55:51Z Xayala Mammadli 178819 /* Yəhudi Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı */ wikitext text/x-wiki === [[Yəhudi Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı]] === :<small>''Təqdim olunduğu tarix:'' 4 iyun 2022</small> :<small>''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' {{istifadəçi|Xayala Mammadli}}</small> :<small>''İcraçı:— Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:20, 4 iyul 2022 (UTC)</small> <!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--> *{{Lehinə}} status üçün tələb edilən bütün şərtləri ödəyir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:20, 4 iyul 2022 (UTC) *{{Şərh}} nə əcəb, en wikidə ss statusu almayıb. Adlandırma belə daha doğru olar zənnimcə, "Nobel mükafatı laureatı yəhudilərin siyahısı". Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:24, 5 iyul 2022 (UTC) *{{Qarşı}} Məncə adi məqalədir və SS statusuna layiq deyil. Əgər olsa idi - ingilis vikisində almışdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 18:53, 10 iyul 2022 (UTC) *{{əleyhinə}} envikidə də stausu alamyıb, çünki status alacaq qədər qüsursuz və tam deyil. İlk növbədə məxsus olduqları ölkələrə interviki verilməldir. Həmçinin, hər laureat üçün aid olduğu sahə də qeyd olunmalıdır. Nümunə üçün status almış [[Nobel mükafatı laureatı olmuş qadınların siyahısı|bu siyahıya]] baxa bilərsiniz. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:52, 13 iyul 2022 (UTC) *:{{U|Sura Shukurlu}}, mən məqalədə bir problem görmürəm, o qeyd etdikləriniz məqalədə var. Ümumiyyətlə, en vikidə almayıbsa, burada da ala bilməz deyə bir yanaşmayı da doğru hesab etmirəm. Sabah, o biri gün onlar bu halı ilə qəbul etsələr necə olacaq? Ancaq maraqlıdır, görəsən niyə almayıb? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 22:09, 23 iyul 2022 (UTC) *::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] mən də doğru hesab etmirəm və sadəcə azvikidəki kriteriyaları əsas götürürəm. Amma siyahının mövzusu mübahisəlidir. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 05:43, 24 iyul 2022 (UTC) [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] Hər laureatın aid olduğu sahə başlıqları ilə qeyd olunub. Fizika üzrə alanlar, kimya üzrə alanlar aydın şəkildə verilib. Bir şeyi də dəqiqləşdirmiş oldum ki, deməli envikidə status almayıbsa, həcmindən və əhatəliyindən asılı olmayaraq azvikidə məqalənin seçilmiş məqalə statusu alması mümkünsüzmüş. İradları nəzərə alıb üzərində çalışacam. Çox sağ olun - @[[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] 11:11, 14 iyul 2022 (UTC) :{{U|Solavirum}}, {{U|White Demon}}, var belə bir şey? Doğrudan, niyə almayıb görəsən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:23, 15 iyul 2022 (UTC) ::{{U|Xayala Mammadli}} xanım, başlıq barədə nə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:24, 15 iyul 2022 (UTC) Hörmətli [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) başlıq da hər hansı bir dəyişiklik barədə təklifiniz varsa böyük məmuniyyətlə qəbul edirəm. Hörmətlə — [[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xayala Mammadli|müzakirə]]) 15:55, 23 iyul 2022 (UTC) :{{U|Xayala Mammadli}}, daha doğru olaraq "Nobel mükafatı laureatı yəhudilərin siyahısı" adlandırmağı təklif edirəm. Siyahıdakı şəxslər etnik yəhudidirsə, "Nobel mükafatı laureatı yəhudi əsilli şəxslərin siyahısı" ya da hazırkı başlığa "əsilli" sözü əlavə edib saxlamaq da olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:53, 23 iyul 2022 (UTC) ::Problemli məqalədi, başa düşülmür ki, yəhudi deyəndə nə nəzərdə tutulub. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 02:29, 15 iyul 2022 (UTC) :Bu məqalə dincə yəhudi olanlar haqqındadır? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 02:05, 15 iyul 2022 (UTC) ::Yoxsa etnik yəhudi olanlar, @[[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]]? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 02:30, 15 iyul 2022 (UTC) Hörmətli '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' təbii ki, etnik yəhudilərdir, siyahıda yer alanların sıralarında iudaistlər demək olar ki, yoxdur, xristiandırlar. Hörmətlə:— [[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xayala Mammadli|müzakirə]]) 12:42, 18 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]], elə isə Kristian Bemer Anfinsen niyə siyahıdadır? O, etnik yəhudi olmayıb, yəhudilik dininə sonradan keçib. Norveç əsilli amerikalıdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 16:49, 18 iyul 2022 (UTC) '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' siyahıda bir və ya iki alimin etnik yəhudi deyil də, iudaist olması etnik yəhudilərdən ibarət siyahının seçilmiş status almasına bir maneə deyil zənnimcə. Kimya elmi tarixinin ən tanınmış kimyaçısı Fris Haber də özü yəhudilikdən imtina etmiş şəxsdir, bu da onun yəhudi olmaması anlamına gəlmir. Fikirlərinizə hörmətlə yanaşıram, qeydlərinizə görə minnətdaram — [[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xayala Mammadli|müzakirə]]) 16:54, 24 iyul 2022 (UTC) * {{Əleyhinə}} yuxarıdakı şərhlərə qatılıram. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 21:56, 23 iyul 2022 (UTC) * {{Əleyhinə}} yuxarıdakı şərhlərə əsasən. Hər halda, zəhmətinə görə müəllifə təşəkkürlər. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:42, 24 iyul 2022 (UTC) 26v5o8srzlb6bddddtnbg996r1n6zq6 6547413 6547398 2022-07-24T17:07:33Z White Demon 75303 /* Yəhudi Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı */ Cavab wikitext text/x-wiki === [[Yəhudi Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı]] === :<small>''Təqdim olunduğu tarix:'' 4 iyun 2022</small> :<small>''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' {{istifadəçi|Xayala Mammadli}}</small> :<small>''İcraçı:— Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:20, 4 iyul 2022 (UTC)</small> <!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--> *{{Lehinə}} status üçün tələb edilən bütün şərtləri ödəyir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:20, 4 iyul 2022 (UTC) *{{Şərh}} nə əcəb, en wikidə ss statusu almayıb. Adlandırma belə daha doğru olar zənnimcə, "Nobel mükafatı laureatı yəhudilərin siyahısı". Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:24, 5 iyul 2022 (UTC) *{{Qarşı}} Məncə adi məqalədir və SS statusuna layiq deyil. Əgər olsa idi - ingilis vikisində almışdır— [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 18:53, 10 iyul 2022 (UTC) *{{əleyhinə}} envikidə də stausu alamyıb, çünki status alacaq qədər qüsursuz və tam deyil. İlk növbədə məxsus olduqları ölkələrə interviki verilməldir. Həmçinin, hər laureat üçün aid olduğu sahə də qeyd olunmalıdır. Nümunə üçün status almış [[Nobel mükafatı laureatı olmuş qadınların siyahısı|bu siyahıya]] baxa bilərsiniz. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 16:52, 13 iyul 2022 (UTC) *:{{U|Sura Shukurlu}}, mən məqalədə bir problem görmürəm, o qeyd etdikləriniz məqalədə var. Ümumiyyətlə, en vikidə almayıbsa, burada da ala bilməz deyə bir yanaşmayı da doğru hesab etmirəm. Sabah, o biri gün onlar bu halı ilə qəbul etsələr necə olacaq? Ancaq maraqlıdır, görəsən niyə almayıb? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 22:09, 23 iyul 2022 (UTC) *::@[[İstifadəçi:Dancewithdevil]] mən də doğru hesab etmirəm və sadəcə azvikidəki kriteriyaları əsas götürürəm. Amma siyahının mövzusu mübahisəlidir. [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 05:43, 24 iyul 2022 (UTC) [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] Hər laureatın aid olduğu sahə başlıqları ilə qeyd olunub. Fizika üzrə alanlar, kimya üzrə alanlar aydın şəkildə verilib. Bir şeyi də dəqiqləşdirmiş oldum ki, deməli envikidə status almayıbsa, həcmindən və əhatəliyindən asılı olmayaraq azvikidə məqalənin seçilmiş məqalə statusu alması mümkünsüzmüş. İradları nəzərə alıb üzərində çalışacam. Çox sağ olun - @[[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] 11:11, 14 iyul 2022 (UTC) :{{U|Solavirum}}, {{U|White Demon}}, var belə bir şey? Doğrudan, niyə almayıb görəsən. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:23, 15 iyul 2022 (UTC) ::{{U|Xayala Mammadli}} xanım, başlıq barədə nə düşünürsünüz? Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 00:24, 15 iyul 2022 (UTC) Hörmətli [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) başlıq da hər hansı bir dəyişiklik barədə təklifiniz varsa böyük məmuniyyətlə qəbul edirəm. Hörmətlə — [[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xayala Mammadli|müzakirə]]) 15:55, 23 iyul 2022 (UTC) :{{U|Xayala Mammadli}}, daha doğru olaraq "Nobel mükafatı laureatı yəhudilərin siyahısı" adlandırmağı təklif edirəm. Siyahıdakı şəxslər etnik yəhudidirsə, "Nobel mükafatı laureatı yəhudi əsilli şəxslərin siyahısı" ya da hazırkı başlığa "əsilli" sözü əlavə edib saxlamaq da olar. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 21:53, 23 iyul 2022 (UTC) ::Problemli məqalədi, başa düşülmür ki, yəhudi deyəndə nə nəzərdə tutulub. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 02:29, 15 iyul 2022 (UTC) :Bu məqalə dincə yəhudi olanlar haqqındadır? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 02:05, 15 iyul 2022 (UTC) ::Yoxsa etnik yəhudi olanlar, @[[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]]? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 02:30, 15 iyul 2022 (UTC) Hörmətli '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' təbii ki, etnik yəhudilərdir, siyahıda yer alanların sıralarında iudaistlər demək olar ki, yoxdur, xristiandırlar. Hörmətlə:— [[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xayala Mammadli|müzakirə]]) 12:42, 18 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]], elə isə Kristian Bemer Anfinsen niyə siyahıdadır? O, etnik yəhudi olmayıb, yəhudilik dininə sonradan keçib. Norveç əsilli amerikalıdır. '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 16:49, 18 iyul 2022 (UTC) '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' siyahıda bir və ya iki alimin etnik yəhudi deyil də, iudaist olması etnik yəhudilərdən ibarət siyahının seçilmiş status almasına bir maneə deyil zənnimcə. Kimya elmi tarixinin ən tanınmış kimyaçısı Fris Haber də özü yəhudilikdən imtina etmiş şəxsdir, bu da onun yəhudi olmaması anlamına gəlmir. Fikirlərinizə hörmətlə yanaşıram, qeydlərinizə görə minnətdaram — [[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xayala Mammadli|müzakirə]]) 16:54, 24 iyul 2022 (UTC) * {{Əleyhinə}} yuxarıdakı şərhlərə qatılıram. - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 21:56, 23 iyul 2022 (UTC) * {{Əleyhinə}} yuxarıdakı şərhlərə əsasən. Hər halda, zəhmətinə görə müəllifə təşəkkürlər. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:42, 24 iyul 2022 (UTC) :Əlbəttə ki, maneədir. Seçilmiş siyahı tam təkmil və konkret olmalıdır. Məqalə sırf etnik yəhudilər haqqındadırsa, niyə görə etnik yəhudi olmayan şəxs siyahıda olmalıdır? '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 17:07, 24 iyul 2022 (UTC) shcnshbqj9nn8ezfm5e7vrj2tvsy7wi 3 756187 6547767 6544592 2022-07-25T05:59:30Z Aytac Xuduyeva 251708 /* Maşın tərcüməsi, məntiqi xətalar, uyumsuzluq */ Cavab wikitext text/x-wiki {{xg}} Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:03, 5 iyul 2022 (UTC) == [[Bakı abidələri]] == Salam. Qeyd etdiyim səhifədə müəyyən düzəlişlər etmisiniz. Zəhmət olmasa, əlaqəli-əlaqəsiz hər sözə keçid verməyin. Bundan əlavə, keçid verərkən bu qayda da verməyin, "<code><nowiki>[[Abşeron yarımadası]]<nowiki/>nın</nowiki></code>". Bu qayda da verməlisiniz, "<code><nowiki>[[Abşeron yarımadası]]nın</nowiki></code>". Ətraflı məlumat üçün, [[Vikipediya:Məqalələrin redaktə qaydaları]] və [[Vikipediya:Stil kitabçası]] səhifələrinə göz atmağınız tövsiyə edilir. Fəaliyyətinizdə uğurlar! Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 19:15, 5 iyul 2022 (UTC) :salam . kömək üçün təşəkkürlər [[İstifadəçi:Aytac Xuduyeva|Aytac Xuduyeva]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aytac Xuduyeva|müzakirə]]) 08:50, 14 iyul 2022 (UTC) == [[Harvard Hüquq Məktəbi]] == Salam {{PAGENAME}}, bu məqaləni hansı məqalədən tərcümə edib yaratmısınız? Dil keçidi vermək üçün lazımdır. [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 14:02, 15 iyul 2022 (UTC) :@[[İstifadəçi:Aytac Xuduyeva|Aytac Xuduyeva]] salam həmkar, bu məqalə üzərində işləyəcəksiniz? məqaləni siz yaratmısınız və daha sonra bütün məzmunu silmisiniz. ya məqaləni ümumiyyətlə silmək istəyirsiniz? dil keçidləri də yoxdur. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 06:39, 19 iyul 2022 (UTC) ::@[[İstifadəçi:Aytac Xuduyeva|Aytac Xuduyeva]], hər vaxtınız xeyir. Bu məqaləyə əlavəniz sırf maşın tərcüməsi idi. Zəhmət olmasa, nəzərə alın ki, maşın tərcüməsindən istifadə Vikipediya qaydaları çərçivəsində yolverilməzdir. [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 07:01, 19 iyul 2022 (UTC) ::salam umumiyyetle silmək istəyirəm [[İstifadəçi:Aytac Xuduyeva|Aytac Xuduyeva]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aytac Xuduyeva|müzakirə]]) 07:08, 19 iyul 2022 (UTC) :::oldu, bu zaman məqaləyə sil şablonu qoymağınız və səbəb göstərməyiniz kifayətdir. mən o zaman silinməsi üçün uyğun redaktəni edirəm. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 07:11, 19 iyul 2022 (UTC) == Maşın tərcüməsi, məntiqi xətalar, uyumsuzluq == salam həmkar, [[Harvard Kolleci|bu məqalədə]] maşın tərcüməsi var və bəzi yerlərdə məntiq xətaları, cümlələrdə uyumsuzluq, sözlərin yerində işlənmədiyi var. səhifəyə iş gedir şablonu yerləşdirirəm. həmin xətalar düzəldilməsə məqalə silinəcək, uğurlar. [[İstifadəçi:Atakhanli|Atakhanli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Atakhanli|müzakirə]]) 11:06, 22 iyul 2022 (UTC) :salam düzəlişlər elədim , maşın tərcüməsi hardadırsa onu silməliyəm yoxsa necə ? [[İstifadəçi:Aytac Xuduyeva|Aytac Xuduyeva]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Aytac Xuduyeva|müzakirə]]) 05:59, 25 iyul 2022 (UTC) jisi1dlk80ichlnuppjeilajibg1jxc 0 756465 6548053 6535145 2022-07-25T11:08:09Z Qızılbaş 71676 /* Hərbi donanma */ wikitext text/x-wiki {{Silahlı qüvvə | ölkə = Əfşar imperiyası | orijinal ad = | şəkil = Nader Shah Flag.svg | alt = | şəkil izahı = [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın döyüş bayrağı | şəkil2 = | alt2 = | izah2 = | şüar = | qurulub = 1736 | cari forma = | dağılıb = 1796 | daxildir = Quru qüvvələri<br>Hərbi donanma | qərargah = [[Məşhəd]] | uçuş saatı = | sayt = <!-- Rəhbərlik --> | vəzifədəki şəxs = | vəzifə = [[Əfşar imperiyası]]nın şahənşahı | vəzifə1 = | vəzifədəki şəxs1 = | vəzifədəki şəxs2 = | vəzifə2 = | vəzifədəki şəxs3 = | vəzifə3 = <!-- İnsan gücü --> | yaşı = | əsgərlik müddəti = | əsgər məlumatları = | əsgər yaşı = | mövcuddur = | mövcuddur f = | uyğun = | uyğun f = | çatır = | çatır f = | aktiv = | sıralanmış = | ehtiyyat = | məbləğ = | ÜDM faizi = <!-- Sənaye --> | yerli təchizatçılar = [[Mərv]], [[İsfahan]], [[Kirmanşah]] və [[Amül]] silah fabrikləri | xarici təchizatçılar = | idxal = | ixrac = <!-- Əlaqədar mövzular --> | tarix = | rütbələr = Xan<br> Sultan<br> Bəy<br> Minbaşı<br> Yüzbaşı<br> Onbaşı<br> }} '''Əfşar imperiyasının hərbi sistemi''' — [[Əfşar imperiyası|Əfşarlar]]ın hərbi sistemlərinin kökü [[Səfəvilər|Səfəvilər dövləti]]nin dağılması ərəfəsində [[Xorasan]]dakı qanlı toqquşmalar dövrünə əsaslanırdı. Yerli sərkərdə olan və türkman [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]na mənsub Nadirqulu xan Əfşarın komandanlığı altındakı döyüşçülərin sayı cəmi bir neçə yüz nəfər idi və onlar indiki [[İran]]ın şimal-şərqində fəaliyyət göstərirdilər. Nadirqulu özünü şah elan etdikdən sonra onun komandanlığı altındakı döyüşçülərin ümumilikdə sayı 375 minə çatırdı. Tarixçi [[Maykl Eksvorti]]yə görə bu ordu öz dövrünün ən güclü ordusu olmaqla birlikdə, onun ən böyü üstünlüyü ən istedadlı və uğurlu sərkərdə olan Nadir tərəfindən idarə olunması idi.{{sfn|Axworthy|2007|page=635-646}}{{sfn|Axworthy|2009|page=}}<ref>{{kitab3 | müəllif= [[Maykl Eksvorti|Michael Axworthy]] | başlıq= Iran: Empire of the Mind | link= | cavabdeh = | yer= | nəşriyyat = Penguin Books | il= 2007 | cild= | səhifə= 158 | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> Nadir şahın 1747-ci ildə öz sərkərdələrindən bir qrupunun əli ilə qətlə yetirildikdən sonra dövlət tədricən dağılmağa və on illər boyunca davam edəcək vətəndaş müharibəsinə sürüklənməyə başladı. Elə bu proseslərin başlaması ilə də Nadirin bir zamanların nə güclü ordusu hesab edilən ordusu da dağıldı. Ali hakimiyyəti ələ almaq üstündə [[Əfşar imperiyası|Əfşarlar]]dan bir çox mübarizə aparsa da, onlardan başqa da namizədlər çox idi. Ölkədəki ali hakimiyyətin bərpası isə yalnız Ağa Məhəmməd şah Qacarın dövründə bərpa edildi. Bu XVIII əsrin sonunda [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd şah Qacar]]ın uğurlu hərbi yürüşlərindən sonra mümkün oldu.<ref>{{kitab3 | müəllif = Gavin R.G Hambly (1991). "Agha Muhammad Khan and the establishment of the Qajar dynasty". The Cambridge History of Iran, Vol. 7: From Nadir Shah to the Islamic Republic. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 104–144. ISBN 9780521200950. | başlıq = Agha Muhammad Khan and the establishment of the Qajar dynasty. The Cambridge History of Iran, Vol. 7: From Nadir Shah to the Islamic Republic | link = https://books.google.az/books? id=H20Xt157iYUC&q=false&redir_esc=y#v=snippet&q=false&f=false | cavabdeh = | yer = Cambridge | nəşriyyat = Cambridge University Press | il = 1991 | cild = VII | səhifə = 104–144 | səhifələr = | isbn = 9780521200950 | doi = | ref = }}</ref> == Ümumi baxış == Əfşar ordusu əsasən süvari birliklərə əsaslanan bir ordu idi. Bu ordudakı döyüşçülərin sayı 1743-cü ildə öz zirvəsinə çataraq 375 min nəfər oldu. Bu rəqəm həddindən artıq çox olmaqla birlikdə, davamlı olaraq bu qədər insanın orduda saxlanması istehsalın azalması və sərfiyyatın çoxalmasna səbəb olaraq ölk iqtisadiyyatının çökməsinə gətirib çıxarırdı.{{sfn|Axworthy|2007|page=639-645}} Əfşar ordusunun əvvəlki dövrlərdəki [[ordu]]lardan əsas fərqi odlu silahdan geniş şəkildə istifadə olunması idi. Səfəvi ordusu dövründə, yəni XVI əsr boyunca artilleriya və tüfəngçi bölmələrinin nüvəsi formalaşdırılsa da, onların sayı həmişə ordunun əsasını təşkil edən ənənəvi süvari ordu döüşçülərinin sayından az olmuşdur. Bu ənənəvi ordudakı döyüşçülər ənənəvi silahlarla - [[balta]], [[qılınc]], [[əmud]], ox-kaman ilə silahlanırdı və yarım köçəri ya da tam [[Köçərilik|köçəri]] tayfalardan toplanırdı. [[Avropa]]da süvarilər tapançalar və karabinlərlə silahlandırılan dönəmdə Səfəvilərdəki şahların orduları ənənəvi silahlarla silanlandırılırdı.{{sfn|Axworthy|2007|page=636}} Yalnız [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın dövründə ilk dəfə ordunun böük bir qismini odlu silahlarla silahlandırmaq mümkün oldu. Elə buna görə də, odlu silahlarla davranmağı öyrənilməsinə diqqət, təlim və tədrisə diqqət artırıldı. Belə bir hal Avropada bir əsr əvvəldən artıq başlamışdı.{{sfn|Axworthy|2007|page=645}} Nadirin ordusunun üzvlərinin çox az bir qismi etnik olaraq iranlı və ya [[Farslar|fars]] idi. Özünün ən çox üzvü olduğu zamanda bu ordunun üzvlərindən 60 mindən çoxu Azərbaycandan, 60 mini [[Türkmənlər|türkmən]] və [[özbəklər]]dən, 70 mini [[əfqanlar]]dan və indiki [[pakistanlılar]]dan, 65 mini [[Xorasan]]dan, 120 mini isə digər fərqli-fərqli Qərbi [[İran]] etnoslardan ([[Kürdüstan]], [[Həmədan]], [[Luristan ostanı|Luristan]], [[Bəxtiyarilər|Baxtiyari]], [[Farslar|Fars]] və [[Xuzistan ostanı|Xuzistan]]) toplanırdı. Göründüyü kimi bu ordudakı ən çox döyüşçü müxtəlif [[Türk xalqları|türk]] tayfalarından toplanırdı. Bu döyüşçülərin çoxu yüngül silahlarla silahlanmış süvarilər idi. Bu döyüşçülər başlarına ''Kulə-i Nadiri'' adlanan papaqlar qoyurdu. Bu papaqla 18 düyüm hündürlükdə olmaqla birlikdə, ətrafına keçi və ya qoyun dərisi sarılmış olurdu. Döyüşçülərin çiynindən yundan hazırlanmış mantiya asılır, qırmızı, sarı və ya yaşıl rəngli açıq köynək, dəri çəkmələr geyinirdilər. Çox döyüşçünün həm ağır, həm də zəncirli zirehlərdən ibarət zirehli geyimləri var idi. Yüngül silahlandırılmış hər bir süvari qılıncla, tüfənglə və balta ilə təchiz edilirdi. Bəziləri [[qalxan]] da daşımaqda idilər.{{sfn|Axworthy|2007|page=639-641}} 1744-cü ildə Nadirin ordusuna 13 min mühafizəçi süvari qvardiyası, Nadirin öz tayfası olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]dan ibarət 20 min süvari, 50 min əfqan süvari, 12 min cəzayirçi, 40 min adi piyada tüfəngçisi və sayı bilinməyən artilleriya, qarnizon döyüşçüləri mövcud idi. Orduda həmçinin, [[Qacarlar (tayfa)|Qacarlar]] kimi tayfalardan toplana çox sayıda döyüşçü də var idi. Döyüşçülərin çoxu çaxmaqlı və ya köhnə miquelet kilidli muşketlərlə silahlanmışdı, bəzilərində matçlok tipli tüfənglər də var idi. Piyadalar süngülərdən istifadə etmirdilər.{{sfn|Axworthy|2007|page=644}} Əfqanlar çox zaman odlu silahlara malik olmurdular, çünki onların döyüşdəki tapşırıqları əsasən nizədən istifadə etmək idi. Türk və digər tayfalardan toplanan yüngül silahlı süvarilər döyüşçülər də odlu silahalrdan o qədər də istifadə etmirdilər, onlar döyüşdə qılıncdan, [[nizə]]lərdən və oxlardan istifadə edirdilər.{{sfn|Axworthy|2007|page=640-641}} {{Historical populations | align = none | cols = 1 | percentages = pagr | title = Əfşar ordusunun dövrlər üzrə artış sürəti{{sfn|Axworthy|2007|page=639}}| pop_name = Army |1729|25,000 |1733|100,000 |1736|150,000 |1743|375,000 }} == Piyadalar == [[File:Sabel - shamshir - Livrustkammaren - 77113.tif|thumb|180px|Çaxmaqlı tüfənglə birlikdə istifadə olunan şəmşir. Piyadalar yaxın döyüşdə istifadə etmək üçün şəmşirlə də silahlanırdı.]] [[Səfəvilər]] dövründə olduğu kimi [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] zamanında da piyada bölmələri ikinci dərəcəli bölmə kimi dəyərləndirilirdi və əhəmiyyətinə görə süvarilərdən sonra dəyərləndirilirdi. Buna əlavə olaraq, [[odlu silah]]la silahlandırılmış piyada bölmələri heç vaxt tam olaraq inkişaf etdirilməmişdi. Buna istisna olaraq, islahatları ilə odlu silahlı piyada bölmələri Səfəvi ordusuna gətirmiş Şah Abbası göstərmək mümkündür. Bütün piyada korpusunda kolah-e Naderi (کلاهِ نادری) adlanan hündür papaqlı mavi tunika və qırmızı şalvardan ibarət standart bir forma var idi. Nadirin [[Əfqanıstan]]ın qərbindəki Abdali əfqanlarına qarşı ilkin yürüşləri ona güclü süvari orduya qarşı savaşa bilmək üçün həll yolu tapmağa sövq etdi. Odlu silahlarla təchiz edilmiş piyadalar sisteminin təkmilləşdirilməsi, artilleriya qüvvələri və manevr edə bilən süvarilər kimi həll yolları ilə Nadir Abdali əfqanlarının süvari döyüşçülərini məğlub etməyi bacardı. === Tüfəngçilər === Tüfəngçi ordunun nizami [[tüfəng]]lə silahlandırılmış bölməsi idi və [[Səfəvilər]] dövründən etibarən bu bölmənin döyüşçülərinin sayı durmadan artmışdır. Tüfəngçi həmçinin uzun xənzər və nənəvi bölgə silahlarından olan şəmşirlə də silahlandırılırdı. Ümumilikdə tügəngçi cəzayirçi ilə müqayisədə daha yüngül tüfənglə təchiz edilirdi. === Cəzayirçilər === [[File:Firearm - Afsharid Empire.JPG|250px|thumb|[[Məşhəd]]<nowiki/>in ''Nadir şah muzeyi''ndə sərgilənən və cəzayirlər tərəfindən istifadə olunan [[tüfəng]].]] Cəzayirçi Nadirin ordusunun tüfəngçiləri arasında elit qüvvələri təşkil edirdi. Bu piyadalar tərəfindən istifadə edilən çaxmaqlı tüfəng olan Jazāyer (جزایر) [[Avropa]]dakı analoqlarından daha ağır çaplı idi və nəticədə daha geniş diapazona, eləcə də təkmilləşdirilmiş dəqiqliyə malik idi. Ortalama Avropa tüfəngi 5 kiloqram ağırlığında olmaqla, 18 millimetrlik diametrlə atəş açırdısa, cəzayir 18 kiloqram idi və 24 millimetr diametrlə atış açırdı. Avropadakı tüfənglərdən fərqli olaraq, cəzayir kağız kartrij əvəzinə burnuz vasitəsiylə doldurulurdu. Bu da o deməkdir ki, bunun məsafə, təsir və dəqiqlik kimi üstünlükləri olsa da, Avropadakı analoqları ilə müqayisədə onların doldurulması üçün daha uzun vaxt sərf etmək lazım gəlirdi. [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Səfəvi ordusu]]nda cəzayirlərdən istifadə barədə məlum olan ilk məlumatın tarixi [[XVII əsr]]in ortalarına qədər gedib çıxmaqdadır. Cəzayirçilər cəzayir adlanan tüfəngdən əlavə, şəmşir adlanan soyuq silahla da silahlanırdılar. Piyada qoşunun cəzayirçilər bölməsi aramsız təlimlər və məşqlə məşğul olurdular.<ref>{{kitab3 | müəllif = Abraham of Crete | başlıq = The Chronicle of Abraham of Crete | link= | cavabdeh= redaktor və tərcüməçi [[Corc Burnutyan|Corc Bournoutian]] | yer= | nəşriyyat = Costa Mesa | il= 1999 | cild = | səhifə= 118 | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref>{{sfn|Vatatzes|1939|page=133}} Bu tipdə təlimlərdən birinin şahidi olan şəxs xatirələrində belə yazır: {{Sitat|Piyadalar - mən tüfəng daşıyan döyüşçüləri nəzərdə tuturam - öz bölmələrində birləşir və öz silahları ilə hədəfə atəş açırdılar - bu davamlı olaraq təkrar edilirdi. Əgər [[Nadir şah Əfşar|Təhmasibqulu xan]] [Nadir şah nəzərdə tutulur] bir siravı döyüşçünün davamlı olaraq yaxşı atəş açdığının şahidi olardısa, onu 100 və ya 50 nəfərlik dəstənin komandanlığına təyin edərdi. O, bütün döyüşçüləri cəsarətli, qabiliyyətli və təcrübəli olmağa təşviq edərdi və ən sadə sözlə desək, özü güclü xarakteri və hərbi bacarıqları ilə ona nümunə olardı.{{sfn|Vatatzes|1939|page=133}}}} Cəzayirçi bölmələri hər gün saatlarla məşr edirdi. Döyüşçülərin təlim-məşqlərdə təcrübə qazanmalarına xüsusi önəm verilirdi.{{sfn|Axworthy|2007|page=645-650}} Nadir cəzayirçi bölmələrini şəxsən özü təşkil etmişdi və döyüşlərdə tez-tez cəzayirçilərə şəxsən komandanlıq edirdi. Başqa bir şahidin bildirdiyinə görə, cəzayirçilər yaxşı təşkil edilmişdilər və ən yaxşı sursatla təmin edilmişdilər.<ref name=":0">{{kitab3 | müəllif = Jonas Hanway | başlıq= An Historical Account of the British Trade | link = | cavabdeh = | yer= | nəşriyyat = | il= 251–253 | cild= | səhifə= | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> Cəzayirçilərin ümumi sayı barədə müxtəlif məlumatlar mövcuddur və hesabatlardakı rəqəmlər bir-birindən fərqlənməkdədir. Lakin ümumilikdə ortalama olaraq götürsək, bu korpusun döyüşçülərin sayının bir neş on min olduğu təxmin edilə bilər. Conas Hanvet 1744-cü ilə aid yazısında bildirirdi ki, Nadirin 12 minlik cəzayirçisinə əlavə olaraq, 40 minlik nizami tünfəngçisi də var idi. <ref name=":0" />Nadir həmçinin özünün Mərkəzi Asiya yürüşündə 12 min nəfərdən ibarət cəzayirçi korpusuna komandanlıq etmişdir. Cəzayirçilərin piyada qoşun növü olmasına baxmayaraq, bəzən yürüşlər zamanı zəruriyyət qarşısında onlar süvari dəstələr kimi də döyüşlərdə iştirak edirdilər. Belə döyüşlərə misal olaraq Karnal döyüşünü göstərmək olar. Onlar təchizatlarının və hərbi bacarıqlarının yüksəkliyinə görə [[Nadirin yürüşləri|Nadirin müxtəlif yürüşləri]]ndə ən fərqli və çətin döyüş tapşırıqlarını yerinə yetirmiş və qələbədə mühüm paya sahib olmuşdurlar. Belə döyüşlərə misal olaraq [[Damğan döyüşü (1729)|Damğan]]ı, [[Murçexort döyüşü|Murçexortu]], [[Kərkük döyüşü (1733)|Kərkükü]], [[Muradtəpə döyüşü|Muradtəpə]]ni, [[Karnal döyüşü|Karnal]]ı və [[Qars döyüşü (1745)|Qars]]ı göstərə bilərik. [[Karnal döyüşü]]ndə oynadığı həlledici rola görə, cəzayir barədə "ox cəzayirə cavab verə bilməz" deyə bir şahid tərəfindən qeyd dedilmişdir.<ref>{{kitab3 | müəllif = Laurence Lockhart | başlıq= Nadir Shah: A Critical Study Based Mainly Upon Contemporary Sources | link= | cavabdeh = | yer= London | nəşriyyat = Luzac & Co. | il = 1938 | cild= | səhifə= 88 | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> == Süvarilər == [[File:Swords - Afsharid Empire.JPG|250px|thumb|[[Məşhəd]]<nowiki/>in ''Nadir şah muzeyi''ndə sərgilənən və [[Əfşar imperiyası|Əfşarlar]] dövründə qalma şəmşir qılıncı.|left]] Ən əvvəldən [[süvari]] bölmələri ordudakı ən önəmli bölmə hesab edilirdi. Nadir süvari ordu bölmələrində mühüm islahatlar həyata keçirdi. Bu islahatlardan biri süvarilərin atlarının maliyyə təminatının dövlət tərəfindən yerinə yetirilməsi idi. Buna qədər süvarilər öz atları ilə riskə getmək istəmirdilər, çünki adətən bu atlar öz sahiblərinin ən dəyərli mülklərindn bir hesab edilirdi. Süvari korpusu əsas etibarilə iki hissəyə bölünmüşdü. Birincisini dövlət tərəfindən ordu üçün toplanmış süvarilər, ikincisini isə tabe olan tayfaların orduya göndərdiyi və ya böyük torpaq sahibləri tərfindən orduya göndərilən süvarilər təşkil edirdi. Səfəvilər dövründən etibarən ənənəvi olaraq süvarilər öz Osmanlıdakı analoqları üzərində üstünlüyə sahib idilər:{{sfn|Axworthy|2007|page=639}} {{Cquote|''...onlar bütün istiqamətlərdən hücuma keçdilər, hər hansı yeni istiqamətdə dövrə edirdilər. Sıralar bağlandı və sonra onlar hücum edib dağılışdılar, sonra bu səpələnmiş qrup eyni nöqtədə sıraları yenidən qapadılar. Onlar geri çəkilir və sonra da əks hücuma keçirdilər...... |Basile Vatatzes''}} Süvarilərin çoxu şəmşirlə, nizəylə və xəncərlə silahlansa da, bəzən odlu silahdan da istifadə edirdilər. 1736-cı ildən etibarən tüfəng süvarilərin birinci dərəcəli silahlarından biri oldu. Bu qoşunlara həm kəşfiyyatda, həm də atışmada mühüm dərəcədə yardım edirdi. Sonuncuya misal olaraq Karnal döyüşü göstərilə bilər. Dövlətin süvari bölmələri arasında ən prestijlisi şahın şəxsi süvari qvardiyası hesab edilirdi. Ən məşhur birliklərdən biri tərcüməsi ''Səltənət süvariləri'' mənasını verən ''Savaran-e Saltanati'' bölməsi idi. [[Əfşar boyu|Əfşarlar]], [[Qacarlar (tayfa)|Qacarlar]], Cəlairilər kimi tayfalar Nadirin süvarilər toplaması üçün əsas mərkəzlər hesab edilirdi. Həmçinin başda [[Şahsevən eli|Şahsevənlər]] olmaqla, müxtəlif Azərbaycan tayfalarından da süvarilər toplanmaqda idi. ''Savaran-e Sepah-e Khorasan'' bölməsində 20 fovj mövcud idi ki, hər bir fovjda 1000 əsgər var idi. Beləliklə, Savaran-e Sepah-e Khorasanda 20 min süvari cəmlənməkdə idi. ''Şahın qulamları'' və ya ''Gholāmān-e Shāh'' bölməsində isə 3 min seçmə süvari xidmət etməkdə idi. Bu bölmənin tapşırığını Nadir şahın şəxsi mühafizəsini təşkil etmək idi. [[File:1840 Persian Lancer of the Shah's Guard.jpg|400px|thumb|Yüngül silahlanmış [[süvari]]. ]] === Köməkçi süvarilər === Nadirin süvari bölmələri içərisində bir digər prestijli bölmə ''Savaran-e Sepah-e Xorasan'' idi. Bu termin ''[[Xorasan]]ın atlı/süvari ordusu'' kimi tərcümə edilə bilər. Bu bölmədəki döyüşçülər əsasən Gilzay, Abdali, Kürd və imperiyanın digər tayfalarından toplanırdı. Həm [[Gilzaylar|Gilzay]], həm də [[Abdalilər|Abdali]] əfqan süvariləri [[Asiya]]dakı ən yaxşı süvarilərdən hesab edilirdilər. Bu ordu bölməsinin sayı hər zaman dəyişmişdir, lakin bir qaynaqda bunların sayının 70 min olduğu bildirilmişdir. ''Xorasanın atlı/süvari ordusu''ndan olan süvarilər tez-tez Nadir tərəfindən ''Səltənət süvariləri'' bölməsinə yüksəldilirdi. Bu bölmə Qars döyüşündə həlledici rol oynamışdır. Beləki, onlar döyüşün gərgin anında Nadirin komandanlığı altında cinah hücumu təşkil etmiş və nəticədə [[qızılbaş]] ordusu qələbə qazanmışdır. == Artilleriya == [[File:Cannon - Safavid and Afsharid.JPG|300px|thumb|Əfşarlar dövründə qalma meydan topu. ]] Nadirin hərbi sahədə apardığı islahatlardan ən çox yararlanan ordu növü sözsüzki artilleriya idi. [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin hakimiyyəti dövründə artilleriya qüvvələrindən hərbi işdə məhdud çərçivədə istifadə edirdilər.<ref>{{kitab3 | müəllif= Rudi Matthee | başlıq= Unwalled Cities and Restless Nomads: Firearms and Artillery in Safavid Iran | link= | cavabdeh= red. Charles Melville | yer= London | nəşriyyat = | il= 1996 | cild= | səhifə= | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> Lakin Nadirin yürüşlərində [[artilleriya]]dan geniş ölçüdə istifadə edilirdi. Nadirin yürüşlərinin adətən aqressiv sürətli hücumlara əsaslanmasına görə ağır artilleriya silahlarını daşımaq problem təşkil etsə də, Nadir ordu daxilində artilleriyadan istifadənin inkişf etdirilməsinə daim xüsusi diqqət ayırmışdır. Nadirin ordusunun əsas tədarükçü fabrikləri [[Amül]], [[Kirmanşah]], [[İsfahan]] və [[Mərv]]də yerləşirdi. Bu hərbi fabriklər yüksək keyfiyyətdə silah istehsal edir və ordularını yaxşı istifadə qabiliyyətinə malik toplarla təmin edirdilər. Bununla belə, səyyar emalatxanalar Nadirə strateji hərəkətliliyini qoruyub saxlamaqla yanaşı, tələb olunduqda ağır mühasirə topunun yerləşdirilməsi kimi sahələrdə çox yönlülüyünü qoruyub saxlamağa imkan verdi. Nadirin ordusu içindəki ən önəmli artilleriya bölmələrindən biri zamburakçılar idi. Bu zamburakçı bölməsi 1 və ya 2 poenderlik yüngül və dəvələrin belinə yerləşdirilən kiçik toplardan təşkil edilmişdi. Bu toplar meydan toplar ilə müqayisədə qeyri-dəqiq və atış məsafəsi qısa olsa da, meydan döyüşlərində yaylım atəşi açmaqla kütləvi ölümə səbəb olması onun əsas üstünlüyü idi. Həmçinin bir digər üstün cəhəti isə yüngül və dəvə üstündə olduğuna görə yerdəyişməsi asan və çevik olması idi. {{sfn|Axworthy|2007|page=639}} Meydan artilleriyası Nadirin ordusunun ayrılmaz hissəsi idi. [[Nadir xanın Mesopotamiyaya birinci yürüşü]] zamanı, o, mühasirədə olan Bağdada yardım etmək üçün gəlmiş Topal Osman paşanı qarşılamaq üçün şimaldakı Samarraya gedərkən ordusunda 18 top olmuşdur. Onlardan 4-ü 30, 6-ı 15, 6-ı 9 pouderlik olmuşdur.<ref>{{kitab3 | müəllif = Purgstall J. Von Hammer | başlıq = Histoire de l Empire Ottman | link= | cavabdeh = french translation by J.J. Hellert | yer= Paris | nəşriyyat = | il= 1835-1843 | cild= | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref= }}</ref> Nadirin ordudakə islahatlarından yararlanan əsas sahələrdən biri kimi meydan [[artilleriya]]sı və ya topları özlərinin Osmanlı və Moğol imperiyalarındakı analogiyaları müqayisədə daha üstün mövqeyə sahibləndilər. Əfşar ordusunun artilleriyası bu iki imperiya artilleriyası ilə müqayisədə daha dəqiq atış gücünə malik idi.{{sfn|Axworthy|2009|page=639}}{{sfn|Axworthy|2009|page=}} Bu artilleriya qüvvələri [[Nadir şahın Mərkəzi Asiya yürüşü]]ndə də mühüm rol oynadılar. Mərkəzi Asiyadakı süvari döyüşçülər Əfşar ordusunun istifadə etdiyi modern artilleriya silahlarından xəbərsiz idilər və bu da Nadir üçün qələbəni daha da asanlaşdırırdı. == Hərbi donanma == 1734-cü ildən etibarən Nadir dövlətin hərbi donanma sistemini yenidən təşkil etdi. Bu donanma özünün ən yaxşı fəaliyyəti dövrünü Əfşar imperiyasının bölünməsinə qədərki 10 il müddətində yaşadı. Əfşar imperiyasının hərbi donanması əsas təhlükələrdən biri kimi qəbul edilən ruslara qarşı Xəzər dənizində də fəaliyyət göstərirdi. Hərbi donanmanın mərkəzi Buşehrdə yerləşirdi və əsas fəaliyyət sahəsini İran körfəzi, habelə, Oman dənizi təşkil edirdi. Burada əsas mübarizə isə Məskət sultanlığı, Oman imamlığı, sonradan Atəşkəs dövlətləri adlanan ərazilərin sahillərində məskunlaşan quldurlarla, üsyançılarla aparılırdı. Əfşar hərbi donanması tez-tez hollandiyalılar və britaniyalılarla əməkdaşlıq edirdi.<ref>{{cite web |url= https://iranicaonline.org/articles/navy-i-nader-shah |archiveurl = |archivedate = |title= NAVY i. Nāder Shah and the Iranian Navy |author = Michael Axworthy |date= 20 December 2012 |work= |publisher= Encyclopædia Iranica |accessdate= 7 July 2022 |language= }}</ref> === Şimal donanması === === Cənub donanması === == Həmçinin bax == * [[Səfəvi imperiyasının ordusu]] * [[Əfşar imperiyasının hərbi donanması]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = [[Maykl Eksvorti]] | başlıq = The Sword of Persia: Nader Shah, from tribal warrior to conquering tyrant | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = I. B. Tauris | il = 2009 | cild = | səhifə = 180 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Axworthy }} * {{kitab3 | müəllif = [[Maykl Eksvorti]] | başlıq = The Army of Nader Shah | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Iranian Studies. 40 (5) | il = 2007 | cild = | səhifə = 180 | səhifələr = | isbn = | doi = 10.1080/00210860701667720 | ref = Axworthy }} * {{kitab3 | müəllif = Basile Vatatzes | başlıq = Persica: Histoire de Chah-Nadir | link = | cavabdeh = N. Iorga | yer = Bucharest | nəşriyyat = | il = 1939 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Vatatzes }} [[Kateqoriya:Silahlı qüvvələr]] [[Kateqoriya:Nadir şah Əfşarın yürüşləri]] [[Kateqoriya:Nadir şah Əfşar]] [[Kateqoriya:Əfşarlar imperiyası]] 9oojpim71mlugdu0rkcu5v0u1ksfag9 6548054 6548053 2022-07-25T11:08:32Z Qızılbaş 71676 /* Şimal donanması */ wikitext text/x-wiki {{Silahlı qüvvə | ölkə = Əfşar imperiyası | orijinal ad = | şəkil = Nader Shah Flag.svg | alt = | şəkil izahı = [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın döyüş bayrağı | şəkil2 = | alt2 = | izah2 = | şüar = | qurulub = 1736 | cari forma = | dağılıb = 1796 | daxildir = Quru qüvvələri<br>Hərbi donanma | qərargah = [[Məşhəd]] | uçuş saatı = | sayt = <!-- Rəhbərlik --> | vəzifədəki şəxs = | vəzifə = [[Əfşar imperiyası]]nın şahənşahı | vəzifə1 = | vəzifədəki şəxs1 = | vəzifədəki şəxs2 = | vəzifə2 = | vəzifədəki şəxs3 = | vəzifə3 = <!-- İnsan gücü --> | yaşı = | əsgərlik müddəti = | əsgər məlumatları = | əsgər yaşı = | mövcuddur = | mövcuddur f = | uyğun = | uyğun f = | çatır = | çatır f = | aktiv = | sıralanmış = | ehtiyyat = | məbləğ = | ÜDM faizi = <!-- Sənaye --> | yerli təchizatçılar = [[Mərv]], [[İsfahan]], [[Kirmanşah]] və [[Amül]] silah fabrikləri | xarici təchizatçılar = | idxal = | ixrac = <!-- Əlaqədar mövzular --> | tarix = | rütbələr = Xan<br> Sultan<br> Bəy<br> Minbaşı<br> Yüzbaşı<br> Onbaşı<br> }} '''Əfşar imperiyasının hərbi sistemi''' — [[Əfşar imperiyası|Əfşarlar]]ın hərbi sistemlərinin kökü [[Səfəvilər|Səfəvilər dövləti]]nin dağılması ərəfəsində [[Xorasan]]dakı qanlı toqquşmalar dövrünə əsaslanırdı. Yerli sərkərdə olan və türkman [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]na mənsub Nadirqulu xan Əfşarın komandanlığı altındakı döyüşçülərin sayı cəmi bir neçə yüz nəfər idi və onlar indiki [[İran]]ın şimal-şərqində fəaliyyət göstərirdilər. Nadirqulu özünü şah elan etdikdən sonra onun komandanlığı altındakı döyüşçülərin ümumilikdə sayı 375 minə çatırdı. Tarixçi [[Maykl Eksvorti]]yə görə bu ordu öz dövrünün ən güclü ordusu olmaqla birlikdə, onun ən böyü üstünlüyü ən istedadlı və uğurlu sərkərdə olan Nadir tərəfindən idarə olunması idi.{{sfn|Axworthy|2007|page=635-646}}{{sfn|Axworthy|2009|page=}}<ref>{{kitab3 | müəllif= [[Maykl Eksvorti|Michael Axworthy]] | başlıq= Iran: Empire of the Mind | link= | cavabdeh = | yer= | nəşriyyat = Penguin Books | il= 2007 | cild= | səhifə= 158 | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> Nadir şahın 1747-ci ildə öz sərkərdələrindən bir qrupunun əli ilə qətlə yetirildikdən sonra dövlət tədricən dağılmağa və on illər boyunca davam edəcək vətəndaş müharibəsinə sürüklənməyə başladı. Elə bu proseslərin başlaması ilə də Nadirin bir zamanların nə güclü ordusu hesab edilən ordusu da dağıldı. Ali hakimiyyəti ələ almaq üstündə [[Əfşar imperiyası|Əfşarlar]]dan bir çox mübarizə aparsa da, onlardan başqa da namizədlər çox idi. Ölkədəki ali hakimiyyətin bərpası isə yalnız Ağa Məhəmməd şah Qacarın dövründə bərpa edildi. Bu XVIII əsrin sonunda [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd şah Qacar]]ın uğurlu hərbi yürüşlərindən sonra mümkün oldu.<ref>{{kitab3 | müəllif = Gavin R.G Hambly (1991). "Agha Muhammad Khan and the establishment of the Qajar dynasty". The Cambridge History of Iran, Vol. 7: From Nadir Shah to the Islamic Republic. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 104–144. ISBN 9780521200950. | başlıq = Agha Muhammad Khan and the establishment of the Qajar dynasty. The Cambridge History of Iran, Vol. 7: From Nadir Shah to the Islamic Republic | link = https://books.google.az/books? id=H20Xt157iYUC&q=false&redir_esc=y#v=snippet&q=false&f=false | cavabdeh = | yer = Cambridge | nəşriyyat = Cambridge University Press | il = 1991 | cild = VII | səhifə = 104–144 | səhifələr = | isbn = 9780521200950 | doi = | ref = }}</ref> == Ümumi baxış == Əfşar ordusu əsasən süvari birliklərə əsaslanan bir ordu idi. Bu ordudakı döyüşçülərin sayı 1743-cü ildə öz zirvəsinə çataraq 375 min nəfər oldu. Bu rəqəm həddindən artıq çox olmaqla birlikdə, davamlı olaraq bu qədər insanın orduda saxlanması istehsalın azalması və sərfiyyatın çoxalmasna səbəb olaraq ölk iqtisadiyyatının çökməsinə gətirib çıxarırdı.{{sfn|Axworthy|2007|page=639-645}} Əfşar ordusunun əvvəlki dövrlərdəki [[ordu]]lardan əsas fərqi odlu silahdan geniş şəkildə istifadə olunması idi. Səfəvi ordusu dövründə, yəni XVI əsr boyunca artilleriya və tüfəngçi bölmələrinin nüvəsi formalaşdırılsa da, onların sayı həmişə ordunun əsasını təşkil edən ənənəvi süvari ordu döüşçülərinin sayından az olmuşdur. Bu ənənəvi ordudakı döyüşçülər ənənəvi silahlarla - [[balta]], [[qılınc]], [[əmud]], ox-kaman ilə silahlanırdı və yarım köçəri ya da tam [[Köçərilik|köçəri]] tayfalardan toplanırdı. [[Avropa]]da süvarilər tapançalar və karabinlərlə silahlandırılan dönəmdə Səfəvilərdəki şahların orduları ənənəvi silahlarla silanlandırılırdı.{{sfn|Axworthy|2007|page=636}} Yalnız [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın dövründə ilk dəfə ordunun böük bir qismini odlu silahlarla silahlandırmaq mümkün oldu. Elə buna görə də, odlu silahlarla davranmağı öyrənilməsinə diqqət, təlim və tədrisə diqqət artırıldı. Belə bir hal Avropada bir əsr əvvəldən artıq başlamışdı.{{sfn|Axworthy|2007|page=645}} Nadirin ordusunun üzvlərinin çox az bir qismi etnik olaraq iranlı və ya [[Farslar|fars]] idi. Özünün ən çox üzvü olduğu zamanda bu ordunun üzvlərindən 60 mindən çoxu Azərbaycandan, 60 mini [[Türkmənlər|türkmən]] və [[özbəklər]]dən, 70 mini [[əfqanlar]]dan və indiki [[pakistanlılar]]dan, 65 mini [[Xorasan]]dan, 120 mini isə digər fərqli-fərqli Qərbi [[İran]] etnoslardan ([[Kürdüstan]], [[Həmədan]], [[Luristan ostanı|Luristan]], [[Bəxtiyarilər|Baxtiyari]], [[Farslar|Fars]] və [[Xuzistan ostanı|Xuzistan]]) toplanırdı. Göründüyü kimi bu ordudakı ən çox döyüşçü müxtəlif [[Türk xalqları|türk]] tayfalarından toplanırdı. Bu döyüşçülərin çoxu yüngül silahlarla silahlanmış süvarilər idi. Bu döyüşçülər başlarına ''Kulə-i Nadiri'' adlanan papaqlar qoyurdu. Bu papaqla 18 düyüm hündürlükdə olmaqla birlikdə, ətrafına keçi və ya qoyun dərisi sarılmış olurdu. Döyüşçülərin çiynindən yundan hazırlanmış mantiya asılır, qırmızı, sarı və ya yaşıl rəngli açıq köynək, dəri çəkmələr geyinirdilər. Çox döyüşçünün həm ağır, həm də zəncirli zirehlərdən ibarət zirehli geyimləri var idi. Yüngül silahlandırılmış hər bir süvari qılıncla, tüfənglə və balta ilə təchiz edilirdi. Bəziləri [[qalxan]] da daşımaqda idilər.{{sfn|Axworthy|2007|page=639-641}} 1744-cü ildə Nadirin ordusuna 13 min mühafizəçi süvari qvardiyası, Nadirin öz tayfası olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]dan ibarət 20 min süvari, 50 min əfqan süvari, 12 min cəzayirçi, 40 min adi piyada tüfəngçisi və sayı bilinməyən artilleriya, qarnizon döyüşçüləri mövcud idi. Orduda həmçinin, [[Qacarlar (tayfa)|Qacarlar]] kimi tayfalardan toplana çox sayıda döyüşçü də var idi. Döyüşçülərin çoxu çaxmaqlı və ya köhnə miquelet kilidli muşketlərlə silahlanmışdı, bəzilərində matçlok tipli tüfənglər də var idi. Piyadalar süngülərdən istifadə etmirdilər.{{sfn|Axworthy|2007|page=644}} Əfqanlar çox zaman odlu silahlara malik olmurdular, çünki onların döyüşdəki tapşırıqları əsasən nizədən istifadə etmək idi. Türk və digər tayfalardan toplanan yüngül silahlı süvarilər döyüşçülər də odlu silahalrdan o qədər də istifadə etmirdilər, onlar döyüşdə qılıncdan, [[nizə]]lərdən və oxlardan istifadə edirdilər.{{sfn|Axworthy|2007|page=640-641}} {{Historical populations | align = none | cols = 1 | percentages = pagr | title = Əfşar ordusunun dövrlər üzrə artış sürəti{{sfn|Axworthy|2007|page=639}}| pop_name = Army |1729|25,000 |1733|100,000 |1736|150,000 |1743|375,000 }} == Piyadalar == [[File:Sabel - shamshir - Livrustkammaren - 77113.tif|thumb|180px|Çaxmaqlı tüfənglə birlikdə istifadə olunan şəmşir. Piyadalar yaxın döyüşdə istifadə etmək üçün şəmşirlə də silahlanırdı.]] [[Səfəvilər]] dövründə olduğu kimi [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] zamanında da piyada bölmələri ikinci dərəcəli bölmə kimi dəyərləndirilirdi və əhəmiyyətinə görə süvarilərdən sonra dəyərləndirilirdi. Buna əlavə olaraq, [[odlu silah]]la silahlandırılmış piyada bölmələri heç vaxt tam olaraq inkişaf etdirilməmişdi. Buna istisna olaraq, islahatları ilə odlu silahlı piyada bölmələri Səfəvi ordusuna gətirmiş Şah Abbası göstərmək mümkündür. Bütün piyada korpusunda kolah-e Naderi (کلاهِ نادری) adlanan hündür papaqlı mavi tunika və qırmızı şalvardan ibarət standart bir forma var idi. Nadirin [[Əfqanıstan]]ın qərbindəki Abdali əfqanlarına qarşı ilkin yürüşləri ona güclü süvari orduya qarşı savaşa bilmək üçün həll yolu tapmağa sövq etdi. Odlu silahlarla təchiz edilmiş piyadalar sisteminin təkmilləşdirilməsi, artilleriya qüvvələri və manevr edə bilən süvarilər kimi həll yolları ilə Nadir Abdali əfqanlarının süvari döyüşçülərini məğlub etməyi bacardı. === Tüfəngçilər === Tüfəngçi ordunun nizami [[tüfəng]]lə silahlandırılmış bölməsi idi və [[Səfəvilər]] dövründən etibarən bu bölmənin döyüşçülərinin sayı durmadan artmışdır. Tüfəngçi həmçinin uzun xənzər və nənəvi bölgə silahlarından olan şəmşirlə də silahlandırılırdı. Ümumilikdə tügəngçi cəzayirçi ilə müqayisədə daha yüngül tüfənglə təchiz edilirdi. === Cəzayirçilər === [[File:Firearm - Afsharid Empire.JPG|250px|thumb|[[Məşhəd]]<nowiki/>in ''Nadir şah muzeyi''ndə sərgilənən və cəzayirlər tərəfindən istifadə olunan [[tüfəng]].]] Cəzayirçi Nadirin ordusunun tüfəngçiləri arasında elit qüvvələri təşkil edirdi. Bu piyadalar tərəfindən istifadə edilən çaxmaqlı tüfəng olan Jazāyer (جزایر) [[Avropa]]dakı analoqlarından daha ağır çaplı idi və nəticədə daha geniş diapazona, eləcə də təkmilləşdirilmiş dəqiqliyə malik idi. Ortalama Avropa tüfəngi 5 kiloqram ağırlığında olmaqla, 18 millimetrlik diametrlə atəş açırdısa, cəzayir 18 kiloqram idi və 24 millimetr diametrlə atış açırdı. Avropadakı tüfənglərdən fərqli olaraq, cəzayir kağız kartrij əvəzinə burnuz vasitəsiylə doldurulurdu. Bu da o deməkdir ki, bunun məsafə, təsir və dəqiqlik kimi üstünlükləri olsa da, Avropadakı analoqları ilə müqayisədə onların doldurulması üçün daha uzun vaxt sərf etmək lazım gəlirdi. [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Səfəvi ordusu]]nda cəzayirlərdən istifadə barədə məlum olan ilk məlumatın tarixi [[XVII əsr]]in ortalarına qədər gedib çıxmaqdadır. Cəzayirçilər cəzayir adlanan tüfəngdən əlavə, şəmşir adlanan soyuq silahla da silahlanırdılar. Piyada qoşunun cəzayirçilər bölməsi aramsız təlimlər və məşqlə məşğul olurdular.<ref>{{kitab3 | müəllif = Abraham of Crete | başlıq = The Chronicle of Abraham of Crete | link= | cavabdeh= redaktor və tərcüməçi [[Corc Burnutyan|Corc Bournoutian]] | yer= | nəşriyyat = Costa Mesa | il= 1999 | cild = | səhifə= 118 | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref>{{sfn|Vatatzes|1939|page=133}} Bu tipdə təlimlərdən birinin şahidi olan şəxs xatirələrində belə yazır: {{Sitat|Piyadalar - mən tüfəng daşıyan döyüşçüləri nəzərdə tuturam - öz bölmələrində birləşir və öz silahları ilə hədəfə atəş açırdılar - bu davamlı olaraq təkrar edilirdi. Əgər [[Nadir şah Əfşar|Təhmasibqulu xan]] [Nadir şah nəzərdə tutulur] bir siravı döyüşçünün davamlı olaraq yaxşı atəş açdığının şahidi olardısa, onu 100 və ya 50 nəfərlik dəstənin komandanlığına təyin edərdi. O, bütün döyüşçüləri cəsarətli, qabiliyyətli və təcrübəli olmağa təşviq edərdi və ən sadə sözlə desək, özü güclü xarakteri və hərbi bacarıqları ilə ona nümunə olardı.{{sfn|Vatatzes|1939|page=133}}}} Cəzayirçi bölmələri hər gün saatlarla məşr edirdi. Döyüşçülərin təlim-məşqlərdə təcrübə qazanmalarına xüsusi önəm verilirdi.{{sfn|Axworthy|2007|page=645-650}} Nadir cəzayirçi bölmələrini şəxsən özü təşkil etmişdi və döyüşlərdə tez-tez cəzayirçilərə şəxsən komandanlıq edirdi. Başqa bir şahidin bildirdiyinə görə, cəzayirçilər yaxşı təşkil edilmişdilər və ən yaxşı sursatla təmin edilmişdilər.<ref name=":0">{{kitab3 | müəllif = Jonas Hanway | başlıq= An Historical Account of the British Trade | link = | cavabdeh = | yer= | nəşriyyat = | il= 251–253 | cild= | səhifə= | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> Cəzayirçilərin ümumi sayı barədə müxtəlif məlumatlar mövcuddur və hesabatlardakı rəqəmlər bir-birindən fərqlənməkdədir. Lakin ümumilikdə ortalama olaraq götürsək, bu korpusun döyüşçülərin sayının bir neş on min olduğu təxmin edilə bilər. Conas Hanvet 1744-cü ilə aid yazısında bildirirdi ki, Nadirin 12 minlik cəzayirçisinə əlavə olaraq, 40 minlik nizami tünfəngçisi də var idi. <ref name=":0" />Nadir həmçinin özünün Mərkəzi Asiya yürüşündə 12 min nəfərdən ibarət cəzayirçi korpusuna komandanlıq etmişdir. Cəzayirçilərin piyada qoşun növü olmasına baxmayaraq, bəzən yürüşlər zamanı zəruriyyət qarşısında onlar süvari dəstələr kimi də döyüşlərdə iştirak edirdilər. Belə döyüşlərə misal olaraq Karnal döyüşünü göstərmək olar. Onlar təchizatlarının və hərbi bacarıqlarının yüksəkliyinə görə [[Nadirin yürüşləri|Nadirin müxtəlif yürüşləri]]ndə ən fərqli və çətin döyüş tapşırıqlarını yerinə yetirmiş və qələbədə mühüm paya sahib olmuşdurlar. Belə döyüşlərə misal olaraq [[Damğan döyüşü (1729)|Damğan]]ı, [[Murçexort döyüşü|Murçexortu]], [[Kərkük döyüşü (1733)|Kərkükü]], [[Muradtəpə döyüşü|Muradtəpə]]ni, [[Karnal döyüşü|Karnal]]ı və [[Qars döyüşü (1745)|Qars]]ı göstərə bilərik. [[Karnal döyüşü]]ndə oynadığı həlledici rola görə, cəzayir barədə "ox cəzayirə cavab verə bilməz" deyə bir şahid tərəfindən qeyd dedilmişdir.<ref>{{kitab3 | müəllif = Laurence Lockhart | başlıq= Nadir Shah: A Critical Study Based Mainly Upon Contemporary Sources | link= | cavabdeh = | yer= London | nəşriyyat = Luzac & Co. | il = 1938 | cild= | səhifə= 88 | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> == Süvarilər == [[File:Swords - Afsharid Empire.JPG|250px|thumb|[[Məşhəd]]<nowiki/>in ''Nadir şah muzeyi''ndə sərgilənən və [[Əfşar imperiyası|Əfşarlar]] dövründə qalma şəmşir qılıncı.|left]] Ən əvvəldən [[süvari]] bölmələri ordudakı ən önəmli bölmə hesab edilirdi. Nadir süvari ordu bölmələrində mühüm islahatlar həyata keçirdi. Bu islahatlardan biri süvarilərin atlarının maliyyə təminatının dövlət tərəfindən yerinə yetirilməsi idi. Buna qədər süvarilər öz atları ilə riskə getmək istəmirdilər, çünki adətən bu atlar öz sahiblərinin ən dəyərli mülklərindn bir hesab edilirdi. Süvari korpusu əsas etibarilə iki hissəyə bölünmüşdü. Birincisini dövlət tərəfindən ordu üçün toplanmış süvarilər, ikincisini isə tabe olan tayfaların orduya göndərdiyi və ya böyük torpaq sahibləri tərfindən orduya göndərilən süvarilər təşkil edirdi. Səfəvilər dövründən etibarən ənənəvi olaraq süvarilər öz Osmanlıdakı analoqları üzərində üstünlüyə sahib idilər:{{sfn|Axworthy|2007|page=639}} {{Cquote|''...onlar bütün istiqamətlərdən hücuma keçdilər, hər hansı yeni istiqamətdə dövrə edirdilər. Sıralar bağlandı və sonra onlar hücum edib dağılışdılar, sonra bu səpələnmiş qrup eyni nöqtədə sıraları yenidən qapadılar. Onlar geri çəkilir və sonra da əks hücuma keçirdilər...... |Basile Vatatzes''}} Süvarilərin çoxu şəmşirlə, nizəylə və xəncərlə silahlansa da, bəzən odlu silahdan da istifadə edirdilər. 1736-cı ildən etibarən tüfəng süvarilərin birinci dərəcəli silahlarından biri oldu. Bu qoşunlara həm kəşfiyyatda, həm də atışmada mühüm dərəcədə yardım edirdi. Sonuncuya misal olaraq Karnal döyüşü göstərilə bilər. Dövlətin süvari bölmələri arasında ən prestijlisi şahın şəxsi süvari qvardiyası hesab edilirdi. Ən məşhur birliklərdən biri tərcüməsi ''Səltənət süvariləri'' mənasını verən ''Savaran-e Saltanati'' bölməsi idi. [[Əfşar boyu|Əfşarlar]], [[Qacarlar (tayfa)|Qacarlar]], Cəlairilər kimi tayfalar Nadirin süvarilər toplaması üçün əsas mərkəzlər hesab edilirdi. Həmçinin başda [[Şahsevən eli|Şahsevənlər]] olmaqla, müxtəlif Azərbaycan tayfalarından da süvarilər toplanmaqda idi. ''Savaran-e Sepah-e Khorasan'' bölməsində 20 fovj mövcud idi ki, hər bir fovjda 1000 əsgər var idi. Beləliklə, Savaran-e Sepah-e Khorasanda 20 min süvari cəmlənməkdə idi. ''Şahın qulamları'' və ya ''Gholāmān-e Shāh'' bölməsində isə 3 min seçmə süvari xidmət etməkdə idi. Bu bölmənin tapşırığını Nadir şahın şəxsi mühafizəsini təşkil etmək idi. [[File:1840 Persian Lancer of the Shah's Guard.jpg|400px|thumb|Yüngül silahlanmış [[süvari]]. ]] === Köməkçi süvarilər === Nadirin süvari bölmələri içərisində bir digər prestijli bölmə ''Savaran-e Sepah-e Xorasan'' idi. Bu termin ''[[Xorasan]]ın atlı/süvari ordusu'' kimi tərcümə edilə bilər. Bu bölmədəki döyüşçülər əsasən Gilzay, Abdali, Kürd və imperiyanın digər tayfalarından toplanırdı. Həm [[Gilzaylar|Gilzay]], həm də [[Abdalilər|Abdali]] əfqan süvariləri [[Asiya]]dakı ən yaxşı süvarilərdən hesab edilirdilər. Bu ordu bölməsinin sayı hər zaman dəyişmişdir, lakin bir qaynaqda bunların sayının 70 min olduğu bildirilmişdir. ''Xorasanın atlı/süvari ordusu''ndan olan süvarilər tez-tez Nadir tərəfindən ''Səltənət süvariləri'' bölməsinə yüksəldilirdi. Bu bölmə Qars döyüşündə həlledici rol oynamışdır. Beləki, onlar döyüşün gərgin anında Nadirin komandanlığı altında cinah hücumu təşkil etmiş və nəticədə [[qızılbaş]] ordusu qələbə qazanmışdır. == Artilleriya == [[File:Cannon - Safavid and Afsharid.JPG|300px|thumb|Əfşarlar dövründə qalma meydan topu. ]] Nadirin hərbi sahədə apardığı islahatlardan ən çox yararlanan ordu növü sözsüzki artilleriya idi. [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin hakimiyyəti dövründə artilleriya qüvvələrindən hərbi işdə məhdud çərçivədə istifadə edirdilər.<ref>{{kitab3 | müəllif= Rudi Matthee | başlıq= Unwalled Cities and Restless Nomads: Firearms and Artillery in Safavid Iran | link= | cavabdeh= red. Charles Melville | yer= London | nəşriyyat = | il= 1996 | cild= | səhifə= | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> Lakin Nadirin yürüşlərində [[artilleriya]]dan geniş ölçüdə istifadə edilirdi. Nadirin yürüşlərinin adətən aqressiv sürətli hücumlara əsaslanmasına görə ağır artilleriya silahlarını daşımaq problem təşkil etsə də, Nadir ordu daxilində artilleriyadan istifadənin inkişf etdirilməsinə daim xüsusi diqqət ayırmışdır. Nadirin ordusunun əsas tədarükçü fabrikləri [[Amül]], [[Kirmanşah]], [[İsfahan]] və [[Mərv]]də yerləşirdi. Bu hərbi fabriklər yüksək keyfiyyətdə silah istehsal edir və ordularını yaxşı istifadə qabiliyyətinə malik toplarla təmin edirdilər. Bununla belə, səyyar emalatxanalar Nadirə strateji hərəkətliliyini qoruyub saxlamaqla yanaşı, tələb olunduqda ağır mühasirə topunun yerləşdirilməsi kimi sahələrdə çox yönlülüyünü qoruyub saxlamağa imkan verdi. Nadirin ordusu içindəki ən önəmli artilleriya bölmələrindən biri zamburakçılar idi. Bu zamburakçı bölməsi 1 və ya 2 poenderlik yüngül və dəvələrin belinə yerləşdirilən kiçik toplardan təşkil edilmişdi. Bu toplar meydan toplar ilə müqayisədə qeyri-dəqiq və atış məsafəsi qısa olsa da, meydan döyüşlərində yaylım atəşi açmaqla kütləvi ölümə səbəb olması onun əsas üstünlüyü idi. Həmçinin bir digər üstün cəhəti isə yüngül və dəvə üstündə olduğuna görə yerdəyişməsi asan və çevik olması idi. {{sfn|Axworthy|2007|page=639}} Meydan artilleriyası Nadirin ordusunun ayrılmaz hissəsi idi. [[Nadir xanın Mesopotamiyaya birinci yürüşü]] zamanı, o, mühasirədə olan Bağdada yardım etmək üçün gəlmiş Topal Osman paşanı qarşılamaq üçün şimaldakı Samarraya gedərkən ordusunda 18 top olmuşdur. Onlardan 4-ü 30, 6-ı 15, 6-ı 9 pouderlik olmuşdur.<ref>{{kitab3 | müəllif = Purgstall J. Von Hammer | başlıq = Histoire de l Empire Ottman | link= | cavabdeh = french translation by J.J. Hellert | yer= Paris | nəşriyyat = | il= 1835-1843 | cild= | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref= }}</ref> Nadirin ordudakə islahatlarından yararlanan əsas sahələrdən biri kimi meydan [[artilleriya]]sı və ya topları özlərinin Osmanlı və Moğol imperiyalarındakı analogiyaları müqayisədə daha üstün mövqeyə sahibləndilər. Əfşar ordusunun artilleriyası bu iki imperiya artilleriyası ilə müqayisədə daha dəqiq atış gücünə malik idi.{{sfn|Axworthy|2009|page=639}}{{sfn|Axworthy|2009|page=}} Bu artilleriya qüvvələri [[Nadir şahın Mərkəzi Asiya yürüşü]]ndə də mühüm rol oynadılar. Mərkəzi Asiyadakı süvari döyüşçülər Əfşar ordusunun istifadə etdiyi modern artilleriya silahlarından xəbərsiz idilər və bu da Nadir üçün qələbəni daha da asanlaşdırırdı. == Hərbi donanma == 1734-cü ildən etibarən Nadir dövlətin hərbi donanma sistemini yenidən təşkil etdi. Bu donanma özünün ən yaxşı fəaliyyəti dövrünü Əfşar imperiyasının bölünməsinə qədərki 10 il müddətində yaşadı. Əfşar imperiyasının hərbi donanması əsas təhlükələrdən biri kimi qəbul edilən ruslara qarşı Xəzər dənizində də fəaliyyət göstərirdi. Hərbi donanmanın mərkəzi Buşehrdə yerləşirdi və əsas fəaliyyət sahəsini İran körfəzi, habelə, Oman dənizi təşkil edirdi. Burada əsas mübarizə isə Məskət sultanlığı, Oman imamlığı, sonradan Atəşkəs dövlətləri adlanan ərazilərin sahillərində məskunlaşan quldurlarla, üsyançılarla aparılırdı. Əfşar hərbi donanması tez-tez hollandiyalılar və britaniyalılarla əməkdaşlıq edirdi.<ref>{{cite web |url= https://iranicaonline.org/articles/navy-i-nader-shah |archiveurl = |archivedate = |title= NAVY i. Nāder Shah and the Iranian Navy |author = Michael Axworthy |date= 20 December 2012 |work= |publisher= Encyclopædia Iranica |accessdate= 7 July 2022 |language= }}</ref> === Şimal donanması === Şimal donanması [[Xəzər dənizi]]ndə fəaliyyət göstərirdi. 1745-ci ildə iki freqat və 4 kiçik gəmi (hamısı yerli istehsal) donanma daxilində xidmət etməkdə idi.{{sfn|Axworthy|2018|page=174}} Qaynaqların bildirdiyinə görə, bu donanmaya daxil olan gəmilərdən biri 1752-ci ildə Rəşt yaxınlığında yandırılmışdır. Şimal donanması yaradılmamışdan əvvəl, Nadir ruslardan gəmi ala bilmək üçün böyük məbləğlərdə pullar ödəmişdir. Bu gəmilərdən [[Nadirin Dağıstan yürüşləri|Nadirin Dağıstan yürüşü]] zamanı maddi-texniki təminat göndərmək üçün istifadə edilmişdir. === Cənub donanması === == Həmçinin bax == * [[Səfəvi imperiyasının ordusu]] * [[Əfşar imperiyasının hərbi donanması]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = [[Maykl Eksvorti]] | başlıq = The Sword of Persia: Nader Shah, from tribal warrior to conquering tyrant | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = I. B. Tauris | il = 2009 | cild = | səhifə = 180 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Axworthy }} * {{kitab3 | müəllif = [[Maykl Eksvorti]] | başlıq = The Army of Nader Shah | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Iranian Studies. 40 (5) | il = 2007 | cild = | səhifə = 180 | səhifələr = | isbn = | doi = 10.1080/00210860701667720 | ref = Axworthy }} * {{kitab3 | müəllif = Basile Vatatzes | başlıq = Persica: Histoire de Chah-Nadir | link = | cavabdeh = N. Iorga | yer = Bucharest | nəşriyyat = | il = 1939 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Vatatzes }} [[Kateqoriya:Silahlı qüvvələr]] [[Kateqoriya:Nadir şah Əfşarın yürüşləri]] [[Kateqoriya:Nadir şah Əfşar]] [[Kateqoriya:Əfşarlar imperiyası]] 4iprosnuii0c0jcwb77hlkqegn4lhrh 6548055 6548054 2022-07-25T11:08:53Z Qızılbaş 71676 /* Cənub donanması */ wikitext text/x-wiki {{Silahlı qüvvə | ölkə = Əfşar imperiyası | orijinal ad = | şəkil = Nader Shah Flag.svg | alt = | şəkil izahı = [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın döyüş bayrağı | şəkil2 = | alt2 = | izah2 = | şüar = | qurulub = 1736 | cari forma = | dağılıb = 1796 | daxildir = Quru qüvvələri<br>Hərbi donanma | qərargah = [[Məşhəd]] | uçuş saatı = | sayt = <!-- Rəhbərlik --> | vəzifədəki şəxs = | vəzifə = [[Əfşar imperiyası]]nın şahənşahı | vəzifə1 = | vəzifədəki şəxs1 = | vəzifədəki şəxs2 = | vəzifə2 = | vəzifədəki şəxs3 = | vəzifə3 = <!-- İnsan gücü --> | yaşı = | əsgərlik müddəti = | əsgər məlumatları = | əsgər yaşı = | mövcuddur = | mövcuddur f = | uyğun = | uyğun f = | çatır = | çatır f = | aktiv = | sıralanmış = | ehtiyyat = | məbləğ = | ÜDM faizi = <!-- Sənaye --> | yerli təchizatçılar = [[Mərv]], [[İsfahan]], [[Kirmanşah]] və [[Amül]] silah fabrikləri | xarici təchizatçılar = | idxal = | ixrac = <!-- Əlaqədar mövzular --> | tarix = | rütbələr = Xan<br> Sultan<br> Bəy<br> Minbaşı<br> Yüzbaşı<br> Onbaşı<br> }} '''Əfşar imperiyasının hərbi sistemi''' — [[Əfşar imperiyası|Əfşarlar]]ın hərbi sistemlərinin kökü [[Səfəvilər|Səfəvilər dövləti]]nin dağılması ərəfəsində [[Xorasan]]dakı qanlı toqquşmalar dövrünə əsaslanırdı. Yerli sərkərdə olan və türkman [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]na mənsub Nadirqulu xan Əfşarın komandanlığı altındakı döyüşçülərin sayı cəmi bir neçə yüz nəfər idi və onlar indiki [[İran]]ın şimal-şərqində fəaliyyət göstərirdilər. Nadirqulu özünü şah elan etdikdən sonra onun komandanlığı altındakı döyüşçülərin ümumilikdə sayı 375 minə çatırdı. Tarixçi [[Maykl Eksvorti]]yə görə bu ordu öz dövrünün ən güclü ordusu olmaqla birlikdə, onun ən böyü üstünlüyü ən istedadlı və uğurlu sərkərdə olan Nadir tərəfindən idarə olunması idi.{{sfn|Axworthy|2007|page=635-646}}{{sfn|Axworthy|2009|page=}}<ref>{{kitab3 | müəllif= [[Maykl Eksvorti|Michael Axworthy]] | başlıq= Iran: Empire of the Mind | link= | cavabdeh = | yer= | nəşriyyat = Penguin Books | il= 2007 | cild= | səhifə= 158 | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> Nadir şahın 1747-ci ildə öz sərkərdələrindən bir qrupunun əli ilə qətlə yetirildikdən sonra dövlət tədricən dağılmağa və on illər boyunca davam edəcək vətəndaş müharibəsinə sürüklənməyə başladı. Elə bu proseslərin başlaması ilə də Nadirin bir zamanların nə güclü ordusu hesab edilən ordusu da dağıldı. Ali hakimiyyəti ələ almaq üstündə [[Əfşar imperiyası|Əfşarlar]]dan bir çox mübarizə aparsa da, onlardan başqa da namizədlər çox idi. Ölkədəki ali hakimiyyətin bərpası isə yalnız Ağa Məhəmməd şah Qacarın dövründə bərpa edildi. Bu XVIII əsrin sonunda [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd şah Qacar]]ın uğurlu hərbi yürüşlərindən sonra mümkün oldu.<ref>{{kitab3 | müəllif = Gavin R.G Hambly (1991). "Agha Muhammad Khan and the establishment of the Qajar dynasty". The Cambridge History of Iran, Vol. 7: From Nadir Shah to the Islamic Republic. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 104–144. ISBN 9780521200950. | başlıq = Agha Muhammad Khan and the establishment of the Qajar dynasty. The Cambridge History of Iran, Vol. 7: From Nadir Shah to the Islamic Republic | link = https://books.google.az/books? id=H20Xt157iYUC&q=false&redir_esc=y#v=snippet&q=false&f=false | cavabdeh = | yer = Cambridge | nəşriyyat = Cambridge University Press | il = 1991 | cild = VII | səhifə = 104–144 | səhifələr = | isbn = 9780521200950 | doi = | ref = }}</ref> == Ümumi baxış == Əfşar ordusu əsasən süvari birliklərə əsaslanan bir ordu idi. Bu ordudakı döyüşçülərin sayı 1743-cü ildə öz zirvəsinə çataraq 375 min nəfər oldu. Bu rəqəm həddindən artıq çox olmaqla birlikdə, davamlı olaraq bu qədər insanın orduda saxlanması istehsalın azalması və sərfiyyatın çoxalmasna səbəb olaraq ölk iqtisadiyyatının çökməsinə gətirib çıxarırdı.{{sfn|Axworthy|2007|page=639-645}} Əfşar ordusunun əvvəlki dövrlərdəki [[ordu]]lardan əsas fərqi odlu silahdan geniş şəkildə istifadə olunması idi. Səfəvi ordusu dövründə, yəni XVI əsr boyunca artilleriya və tüfəngçi bölmələrinin nüvəsi formalaşdırılsa da, onların sayı həmişə ordunun əsasını təşkil edən ənənəvi süvari ordu döüşçülərinin sayından az olmuşdur. Bu ənənəvi ordudakı döyüşçülər ənənəvi silahlarla - [[balta]], [[qılınc]], [[əmud]], ox-kaman ilə silahlanırdı və yarım köçəri ya da tam [[Köçərilik|köçəri]] tayfalardan toplanırdı. [[Avropa]]da süvarilər tapançalar və karabinlərlə silahlandırılan dönəmdə Səfəvilərdəki şahların orduları ənənəvi silahlarla silanlandırılırdı.{{sfn|Axworthy|2007|page=636}} Yalnız [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın dövründə ilk dəfə ordunun böük bir qismini odlu silahlarla silahlandırmaq mümkün oldu. Elə buna görə də, odlu silahlarla davranmağı öyrənilməsinə diqqət, təlim və tədrisə diqqət artırıldı. Belə bir hal Avropada bir əsr əvvəldən artıq başlamışdı.{{sfn|Axworthy|2007|page=645}} Nadirin ordusunun üzvlərinin çox az bir qismi etnik olaraq iranlı və ya [[Farslar|fars]] idi. Özünün ən çox üzvü olduğu zamanda bu ordunun üzvlərindən 60 mindən çoxu Azərbaycandan, 60 mini [[Türkmənlər|türkmən]] və [[özbəklər]]dən, 70 mini [[əfqanlar]]dan və indiki [[pakistanlılar]]dan, 65 mini [[Xorasan]]dan, 120 mini isə digər fərqli-fərqli Qərbi [[İran]] etnoslardan ([[Kürdüstan]], [[Həmədan]], [[Luristan ostanı|Luristan]], [[Bəxtiyarilər|Baxtiyari]], [[Farslar|Fars]] və [[Xuzistan ostanı|Xuzistan]]) toplanırdı. Göründüyü kimi bu ordudakı ən çox döyüşçü müxtəlif [[Türk xalqları|türk]] tayfalarından toplanırdı. Bu döyüşçülərin çoxu yüngül silahlarla silahlanmış süvarilər idi. Bu döyüşçülər başlarına ''Kulə-i Nadiri'' adlanan papaqlar qoyurdu. Bu papaqla 18 düyüm hündürlükdə olmaqla birlikdə, ətrafına keçi və ya qoyun dərisi sarılmış olurdu. Döyüşçülərin çiynindən yundan hazırlanmış mantiya asılır, qırmızı, sarı və ya yaşıl rəngli açıq köynək, dəri çəkmələr geyinirdilər. Çox döyüşçünün həm ağır, həm də zəncirli zirehlərdən ibarət zirehli geyimləri var idi. Yüngül silahlandırılmış hər bir süvari qılıncla, tüfənglə və balta ilə təchiz edilirdi. Bəziləri [[qalxan]] da daşımaqda idilər.{{sfn|Axworthy|2007|page=639-641}} 1744-cü ildə Nadirin ordusuna 13 min mühafizəçi süvari qvardiyası, Nadirin öz tayfası olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]dan ibarət 20 min süvari, 50 min əfqan süvari, 12 min cəzayirçi, 40 min adi piyada tüfəngçisi və sayı bilinməyən artilleriya, qarnizon döyüşçüləri mövcud idi. Orduda həmçinin, [[Qacarlar (tayfa)|Qacarlar]] kimi tayfalardan toplana çox sayıda döyüşçü də var idi. Döyüşçülərin çoxu çaxmaqlı və ya köhnə miquelet kilidli muşketlərlə silahlanmışdı, bəzilərində matçlok tipli tüfənglər də var idi. Piyadalar süngülərdən istifadə etmirdilər.{{sfn|Axworthy|2007|page=644}} Əfqanlar çox zaman odlu silahlara malik olmurdular, çünki onların döyüşdəki tapşırıqları əsasən nizədən istifadə etmək idi. Türk və digər tayfalardan toplanan yüngül silahlı süvarilər döyüşçülər də odlu silahalrdan o qədər də istifadə etmirdilər, onlar döyüşdə qılıncdan, [[nizə]]lərdən və oxlardan istifadə edirdilər.{{sfn|Axworthy|2007|page=640-641}} {{Historical populations | align = none | cols = 1 | percentages = pagr | title = Əfşar ordusunun dövrlər üzrə artış sürəti{{sfn|Axworthy|2007|page=639}}| pop_name = Army |1729|25,000 |1733|100,000 |1736|150,000 |1743|375,000 }} == Piyadalar == [[File:Sabel - shamshir - Livrustkammaren - 77113.tif|thumb|180px|Çaxmaqlı tüfənglə birlikdə istifadə olunan şəmşir. Piyadalar yaxın döyüşdə istifadə etmək üçün şəmşirlə də silahlanırdı.]] [[Səfəvilər]] dövründə olduğu kimi [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] zamanında da piyada bölmələri ikinci dərəcəli bölmə kimi dəyərləndirilirdi və əhəmiyyətinə görə süvarilərdən sonra dəyərləndirilirdi. Buna əlavə olaraq, [[odlu silah]]la silahlandırılmış piyada bölmələri heç vaxt tam olaraq inkişaf etdirilməmişdi. Buna istisna olaraq, islahatları ilə odlu silahlı piyada bölmələri Səfəvi ordusuna gətirmiş Şah Abbası göstərmək mümkündür. Bütün piyada korpusunda kolah-e Naderi (کلاهِ نادری) adlanan hündür papaqlı mavi tunika və qırmızı şalvardan ibarət standart bir forma var idi. Nadirin [[Əfqanıstan]]ın qərbindəki Abdali əfqanlarına qarşı ilkin yürüşləri ona güclü süvari orduya qarşı savaşa bilmək üçün həll yolu tapmağa sövq etdi. Odlu silahlarla təchiz edilmiş piyadalar sisteminin təkmilləşdirilməsi, artilleriya qüvvələri və manevr edə bilən süvarilər kimi həll yolları ilə Nadir Abdali əfqanlarının süvari döyüşçülərini məğlub etməyi bacardı. === Tüfəngçilər === Tüfəngçi ordunun nizami [[tüfəng]]lə silahlandırılmış bölməsi idi və [[Səfəvilər]] dövründən etibarən bu bölmənin döyüşçülərinin sayı durmadan artmışdır. Tüfəngçi həmçinin uzun xənzər və nənəvi bölgə silahlarından olan şəmşirlə də silahlandırılırdı. Ümumilikdə tügəngçi cəzayirçi ilə müqayisədə daha yüngül tüfənglə təchiz edilirdi. === Cəzayirçilər === [[File:Firearm - Afsharid Empire.JPG|250px|thumb|[[Məşhəd]]<nowiki/>in ''Nadir şah muzeyi''ndə sərgilənən və cəzayirlər tərəfindən istifadə olunan [[tüfəng]].]] Cəzayirçi Nadirin ordusunun tüfəngçiləri arasında elit qüvvələri təşkil edirdi. Bu piyadalar tərəfindən istifadə edilən çaxmaqlı tüfəng olan Jazāyer (جزایر) [[Avropa]]dakı analoqlarından daha ağır çaplı idi və nəticədə daha geniş diapazona, eləcə də təkmilləşdirilmiş dəqiqliyə malik idi. Ortalama Avropa tüfəngi 5 kiloqram ağırlığında olmaqla, 18 millimetrlik diametrlə atəş açırdısa, cəzayir 18 kiloqram idi və 24 millimetr diametrlə atış açırdı. Avropadakı tüfənglərdən fərqli olaraq, cəzayir kağız kartrij əvəzinə burnuz vasitəsiylə doldurulurdu. Bu da o deməkdir ki, bunun məsafə, təsir və dəqiqlik kimi üstünlükləri olsa da, Avropadakı analoqları ilə müqayisədə onların doldurulması üçün daha uzun vaxt sərf etmək lazım gəlirdi. [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Səfəvi ordusu]]nda cəzayirlərdən istifadə barədə məlum olan ilk məlumatın tarixi [[XVII əsr]]in ortalarına qədər gedib çıxmaqdadır. Cəzayirçilər cəzayir adlanan tüfəngdən əlavə, şəmşir adlanan soyuq silahla da silahlanırdılar. Piyada qoşunun cəzayirçilər bölməsi aramsız təlimlər və məşqlə məşğul olurdular.<ref>{{kitab3 | müəllif = Abraham of Crete | başlıq = The Chronicle of Abraham of Crete | link= | cavabdeh= redaktor və tərcüməçi [[Corc Burnutyan|Corc Bournoutian]] | yer= | nəşriyyat = Costa Mesa | il= 1999 | cild = | səhifə= 118 | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref>{{sfn|Vatatzes|1939|page=133}} Bu tipdə təlimlərdən birinin şahidi olan şəxs xatirələrində belə yazır: {{Sitat|Piyadalar - mən tüfəng daşıyan döyüşçüləri nəzərdə tuturam - öz bölmələrində birləşir və öz silahları ilə hədəfə atəş açırdılar - bu davamlı olaraq təkrar edilirdi. Əgər [[Nadir şah Əfşar|Təhmasibqulu xan]] [Nadir şah nəzərdə tutulur] bir siravı döyüşçünün davamlı olaraq yaxşı atəş açdığının şahidi olardısa, onu 100 və ya 50 nəfərlik dəstənin komandanlığına təyin edərdi. O, bütün döyüşçüləri cəsarətli, qabiliyyətli və təcrübəli olmağa təşviq edərdi və ən sadə sözlə desək, özü güclü xarakteri və hərbi bacarıqları ilə ona nümunə olardı.{{sfn|Vatatzes|1939|page=133}}}} Cəzayirçi bölmələri hər gün saatlarla məşr edirdi. Döyüşçülərin təlim-məşqlərdə təcrübə qazanmalarına xüsusi önəm verilirdi.{{sfn|Axworthy|2007|page=645-650}} Nadir cəzayirçi bölmələrini şəxsən özü təşkil etmişdi və döyüşlərdə tez-tez cəzayirçilərə şəxsən komandanlıq edirdi. Başqa bir şahidin bildirdiyinə görə, cəzayirçilər yaxşı təşkil edilmişdilər və ən yaxşı sursatla təmin edilmişdilər.<ref name=":0">{{kitab3 | müəllif = Jonas Hanway | başlıq= An Historical Account of the British Trade | link = | cavabdeh = | yer= | nəşriyyat = | il= 251–253 | cild= | səhifə= | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> Cəzayirçilərin ümumi sayı barədə müxtəlif məlumatlar mövcuddur və hesabatlardakı rəqəmlər bir-birindən fərqlənməkdədir. Lakin ümumilikdə ortalama olaraq götürsək, bu korpusun döyüşçülərin sayının bir neş on min olduğu təxmin edilə bilər. Conas Hanvet 1744-cü ilə aid yazısında bildirirdi ki, Nadirin 12 minlik cəzayirçisinə əlavə olaraq, 40 minlik nizami tünfəngçisi də var idi. <ref name=":0" />Nadir həmçinin özünün Mərkəzi Asiya yürüşündə 12 min nəfərdən ibarət cəzayirçi korpusuna komandanlıq etmişdir. Cəzayirçilərin piyada qoşun növü olmasına baxmayaraq, bəzən yürüşlər zamanı zəruriyyət qarşısında onlar süvari dəstələr kimi də döyüşlərdə iştirak edirdilər. Belə döyüşlərə misal olaraq Karnal döyüşünü göstərmək olar. Onlar təchizatlarının və hərbi bacarıqlarının yüksəkliyinə görə [[Nadirin yürüşləri|Nadirin müxtəlif yürüşləri]]ndə ən fərqli və çətin döyüş tapşırıqlarını yerinə yetirmiş və qələbədə mühüm paya sahib olmuşdurlar. Belə döyüşlərə misal olaraq [[Damğan döyüşü (1729)|Damğan]]ı, [[Murçexort döyüşü|Murçexortu]], [[Kərkük döyüşü (1733)|Kərkükü]], [[Muradtəpə döyüşü|Muradtəpə]]ni, [[Karnal döyüşü|Karnal]]ı və [[Qars döyüşü (1745)|Qars]]ı göstərə bilərik. [[Karnal döyüşü]]ndə oynadığı həlledici rola görə, cəzayir barədə "ox cəzayirə cavab verə bilməz" deyə bir şahid tərəfindən qeyd dedilmişdir.<ref>{{kitab3 | müəllif = Laurence Lockhart | başlıq= Nadir Shah: A Critical Study Based Mainly Upon Contemporary Sources | link= | cavabdeh = | yer= London | nəşriyyat = Luzac & Co. | il = 1938 | cild= | səhifə= 88 | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> == Süvarilər == [[File:Swords - Afsharid Empire.JPG|250px|thumb|[[Məşhəd]]<nowiki/>in ''Nadir şah muzeyi''ndə sərgilənən və [[Əfşar imperiyası|Əfşarlar]] dövründə qalma şəmşir qılıncı.|left]] Ən əvvəldən [[süvari]] bölmələri ordudakı ən önəmli bölmə hesab edilirdi. Nadir süvari ordu bölmələrində mühüm islahatlar həyata keçirdi. Bu islahatlardan biri süvarilərin atlarının maliyyə təminatının dövlət tərəfindən yerinə yetirilməsi idi. Buna qədər süvarilər öz atları ilə riskə getmək istəmirdilər, çünki adətən bu atlar öz sahiblərinin ən dəyərli mülklərindn bir hesab edilirdi. Süvari korpusu əsas etibarilə iki hissəyə bölünmüşdü. Birincisini dövlət tərəfindən ordu üçün toplanmış süvarilər, ikincisini isə tabe olan tayfaların orduya göndərdiyi və ya böyük torpaq sahibləri tərfindən orduya göndərilən süvarilər təşkil edirdi. Səfəvilər dövründən etibarən ənənəvi olaraq süvarilər öz Osmanlıdakı analoqları üzərində üstünlüyə sahib idilər:{{sfn|Axworthy|2007|page=639}} {{Cquote|''...onlar bütün istiqamətlərdən hücuma keçdilər, hər hansı yeni istiqamətdə dövrə edirdilər. Sıralar bağlandı və sonra onlar hücum edib dağılışdılar, sonra bu səpələnmiş qrup eyni nöqtədə sıraları yenidən qapadılar. Onlar geri çəkilir və sonra da əks hücuma keçirdilər...... |Basile Vatatzes''}} Süvarilərin çoxu şəmşirlə, nizəylə və xəncərlə silahlansa da, bəzən odlu silahdan da istifadə edirdilər. 1736-cı ildən etibarən tüfəng süvarilərin birinci dərəcəli silahlarından biri oldu. Bu qoşunlara həm kəşfiyyatda, həm də atışmada mühüm dərəcədə yardım edirdi. Sonuncuya misal olaraq Karnal döyüşü göstərilə bilər. Dövlətin süvari bölmələri arasında ən prestijlisi şahın şəxsi süvari qvardiyası hesab edilirdi. Ən məşhur birliklərdən biri tərcüməsi ''Səltənət süvariləri'' mənasını verən ''Savaran-e Saltanati'' bölməsi idi. [[Əfşar boyu|Əfşarlar]], [[Qacarlar (tayfa)|Qacarlar]], Cəlairilər kimi tayfalar Nadirin süvarilər toplaması üçün əsas mərkəzlər hesab edilirdi. Həmçinin başda [[Şahsevən eli|Şahsevənlər]] olmaqla, müxtəlif Azərbaycan tayfalarından da süvarilər toplanmaqda idi. ''Savaran-e Sepah-e Khorasan'' bölməsində 20 fovj mövcud idi ki, hər bir fovjda 1000 əsgər var idi. Beləliklə, Savaran-e Sepah-e Khorasanda 20 min süvari cəmlənməkdə idi. ''Şahın qulamları'' və ya ''Gholāmān-e Shāh'' bölməsində isə 3 min seçmə süvari xidmət etməkdə idi. Bu bölmənin tapşırığını Nadir şahın şəxsi mühafizəsini təşkil etmək idi. [[File:1840 Persian Lancer of the Shah's Guard.jpg|400px|thumb|Yüngül silahlanmış [[süvari]]. ]] === Köməkçi süvarilər === Nadirin süvari bölmələri içərisində bir digər prestijli bölmə ''Savaran-e Sepah-e Xorasan'' idi. Bu termin ''[[Xorasan]]ın atlı/süvari ordusu'' kimi tərcümə edilə bilər. Bu bölmədəki döyüşçülər əsasən Gilzay, Abdali, Kürd və imperiyanın digər tayfalarından toplanırdı. Həm [[Gilzaylar|Gilzay]], həm də [[Abdalilər|Abdali]] əfqan süvariləri [[Asiya]]dakı ən yaxşı süvarilərdən hesab edilirdilər. Bu ordu bölməsinin sayı hər zaman dəyişmişdir, lakin bir qaynaqda bunların sayının 70 min olduğu bildirilmişdir. ''Xorasanın atlı/süvari ordusu''ndan olan süvarilər tez-tez Nadir tərəfindən ''Səltənət süvariləri'' bölməsinə yüksəldilirdi. Bu bölmə Qars döyüşündə həlledici rol oynamışdır. Beləki, onlar döyüşün gərgin anında Nadirin komandanlığı altında cinah hücumu təşkil etmiş və nəticədə [[qızılbaş]] ordusu qələbə qazanmışdır. == Artilleriya == [[File:Cannon - Safavid and Afsharid.JPG|300px|thumb|Əfşarlar dövründə qalma meydan topu. ]] Nadirin hərbi sahədə apardığı islahatlardan ən çox yararlanan ordu növü sözsüzki artilleriya idi. [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin hakimiyyəti dövründə artilleriya qüvvələrindən hərbi işdə məhdud çərçivədə istifadə edirdilər.<ref>{{kitab3 | müəllif= Rudi Matthee | başlıq= Unwalled Cities and Restless Nomads: Firearms and Artillery in Safavid Iran | link= | cavabdeh= red. Charles Melville | yer= London | nəşriyyat = | il= 1996 | cild= | səhifə= | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> Lakin Nadirin yürüşlərində [[artilleriya]]dan geniş ölçüdə istifadə edilirdi. Nadirin yürüşlərinin adətən aqressiv sürətli hücumlara əsaslanmasına görə ağır artilleriya silahlarını daşımaq problem təşkil etsə də, Nadir ordu daxilində artilleriyadan istifadənin inkişf etdirilməsinə daim xüsusi diqqət ayırmışdır. Nadirin ordusunun əsas tədarükçü fabrikləri [[Amül]], [[Kirmanşah]], [[İsfahan]] və [[Mərv]]də yerləşirdi. Bu hərbi fabriklər yüksək keyfiyyətdə silah istehsal edir və ordularını yaxşı istifadə qabiliyyətinə malik toplarla təmin edirdilər. Bununla belə, səyyar emalatxanalar Nadirə strateji hərəkətliliyini qoruyub saxlamaqla yanaşı, tələb olunduqda ağır mühasirə topunun yerləşdirilməsi kimi sahələrdə çox yönlülüyünü qoruyub saxlamağa imkan verdi. Nadirin ordusu içindəki ən önəmli artilleriya bölmələrindən biri zamburakçılar idi. Bu zamburakçı bölməsi 1 və ya 2 poenderlik yüngül və dəvələrin belinə yerləşdirilən kiçik toplardan təşkil edilmişdi. Bu toplar meydan toplar ilə müqayisədə qeyri-dəqiq və atış məsafəsi qısa olsa da, meydan döyüşlərində yaylım atəşi açmaqla kütləvi ölümə səbəb olması onun əsas üstünlüyü idi. Həmçinin bir digər üstün cəhəti isə yüngül və dəvə üstündə olduğuna görə yerdəyişməsi asan və çevik olması idi. {{sfn|Axworthy|2007|page=639}} Meydan artilleriyası Nadirin ordusunun ayrılmaz hissəsi idi. [[Nadir xanın Mesopotamiyaya birinci yürüşü]] zamanı, o, mühasirədə olan Bağdada yardım etmək üçün gəlmiş Topal Osman paşanı qarşılamaq üçün şimaldakı Samarraya gedərkən ordusunda 18 top olmuşdur. Onlardan 4-ü 30, 6-ı 15, 6-ı 9 pouderlik olmuşdur.<ref>{{kitab3 | müəllif = Purgstall J. Von Hammer | başlıq = Histoire de l Empire Ottman | link= | cavabdeh = french translation by J.J. Hellert | yer= Paris | nəşriyyat = | il= 1835-1843 | cild= | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref= }}</ref> Nadirin ordudakə islahatlarından yararlanan əsas sahələrdən biri kimi meydan [[artilleriya]]sı və ya topları özlərinin Osmanlı və Moğol imperiyalarındakı analogiyaları müqayisədə daha üstün mövqeyə sahibləndilər. Əfşar ordusunun artilleriyası bu iki imperiya artilleriyası ilə müqayisədə daha dəqiq atış gücünə malik idi.{{sfn|Axworthy|2009|page=639}}{{sfn|Axworthy|2009|page=}} Bu artilleriya qüvvələri [[Nadir şahın Mərkəzi Asiya yürüşü]]ndə də mühüm rol oynadılar. Mərkəzi Asiyadakı süvari döyüşçülər Əfşar ordusunun istifadə etdiyi modern artilleriya silahlarından xəbərsiz idilər və bu da Nadir üçün qələbəni daha da asanlaşdırırdı. == Hərbi donanma == 1734-cü ildən etibarən Nadir dövlətin hərbi donanma sistemini yenidən təşkil etdi. Bu donanma özünün ən yaxşı fəaliyyəti dövrünü Əfşar imperiyasının bölünməsinə qədərki 10 il müddətində yaşadı. Əfşar imperiyasının hərbi donanması əsas təhlükələrdən biri kimi qəbul edilən ruslara qarşı Xəzər dənizində də fəaliyyət göstərirdi. Hərbi donanmanın mərkəzi Buşehrdə yerləşirdi və əsas fəaliyyət sahəsini İran körfəzi, habelə, Oman dənizi təşkil edirdi. Burada əsas mübarizə isə Məskət sultanlığı, Oman imamlığı, sonradan Atəşkəs dövlətləri adlanan ərazilərin sahillərində məskunlaşan quldurlarla, üsyançılarla aparılırdı. Əfşar hərbi donanması tez-tez hollandiyalılar və britaniyalılarla əməkdaşlıq edirdi.<ref>{{cite web |url= https://iranicaonline.org/articles/navy-i-nader-shah |archiveurl = |archivedate = |title= NAVY i. Nāder Shah and the Iranian Navy |author = Michael Axworthy |date= 20 December 2012 |work= |publisher= Encyclopædia Iranica |accessdate= 7 July 2022 |language= }}</ref> === Şimal donanması === Şimal donanması [[Xəzər dənizi]]ndə fəaliyyət göstərirdi. 1745-ci ildə iki freqat və 4 kiçik gəmi (hamısı yerli istehsal) donanma daxilində xidmət etməkdə idi.{{sfn|Axworthy|2018|page=174}} Qaynaqların bildirdiyinə görə, bu donanmaya daxil olan gəmilərdən biri 1752-ci ildə Rəşt yaxınlığında yandırılmışdır. Şimal donanması yaradılmamışdan əvvəl, Nadir ruslardan gəmi ala bilmək üçün böyük məbləğlərdə pullar ödəmişdir. Bu gəmilərdən [[Nadirin Dağıstan yürüşləri|Nadirin Dağıstan yürüşü]] zamanı maddi-texniki təminat göndərmək üçün istifadə edilmişdir. === Cənub donanması === Cənub donanmasının əsas üzdüyü məkan İran kərfəzi və Oman körfəzi idi. Lakin bu donanmanın Ərəbistan dənizində də fəaliyyə etdiyi dövrlər olmuşdur. '''1734-1736-cı illər:''' 1734-cü ildə [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] [[İngilislər|ingilislər]]dən iki briqantin gəmisi aldı. Bundan başqa, yerli [[Ərəblər|ərəb]] şeyxindən də iki ədəd briqanin əldə edildi.{{sfn|Axworthy|2000|page=}} ''Patna'' və ''Ruperall'' adlandırılan ingilis briqantinlərinə müvafiq olaraq Veddell və Kuk komandan təyin edildi.<ref>{{harvnb|Floor|1987|page=39}}</ref> Əfşarlar 1736-cı ildə Buşehrdə saxladıqları [[Ost-Hind şirkəti (Böyük Britaniya)|Ost-Hind şirkəti]]nə məxsus olan Northuberland gəmisinin kapitanını gəmini onlara satmağa məcbur etdilər.<ref>{{harvnb|Floor|1987|page=41}}</ref> "Böyük məbləğ qarşılığlnda satın alınan" gəmi döyüş gəmisinə dönüşdürüldü. [[Gəmi]] o dövrdə pis vəziyyətdə idi və buna görə də, Ost-Hind şirkəti "potensial Əfşar iddialarından özlərini qorumaq üçün addımlar atdılar".<ref name="Mirfendereski18"/> Həmin ilin oktyabrında donanma ingilislərdən 8 min tümənə satın alınmış 20 silahlı 2 freqat daha əldə etdi və onlardan biri ''Cavan'' adlandırıldı.<ref name="Floor42">{{harvnb|Floor|1987|page=42}}</ref> Arxiv sənədlərində isə, yalnız bir gəminin satıldığı göstərilmişdir.<ref name="Good227"/> ''Cavan'' daha sonra ''Fəth-i Şah'' adlandırıldı və donanmanın bayraqdar gəmisi oldu.<ref name="Good227"/><ref>{{harvnb|Black|2004|page=73}}</ref> Lakin baqa bir qaynağa görə isə, ''Fəth-i Şah'' gəmisi əvvəlki Northumberland gəmisi olmuşdur.<ref name="Barendse294"/> ''Cavan'' şəxsi olaraq Bombeydə yerləşən EİC şirkəti tərəfindən Əfşarlara satılmaq üçün əldə edilmişdi və şirkət bu satışdan 200 faiz mənfəət əldə etmişdi.<ref name="Good227"/> [[Donanma]]ya daxil olan başqa bir gəmi isə fransız tacirlərdən satın alınmış ''l'Heureux'' gəmisi idi.<ref name="Barendse294">{{harvnb|Barendse|2009|page=294}}</ref> '''1737-ci il:''' 1737-ci ilə aid holland qaynağı donanmanın inventarını belə təqdim etmişdir: {| class="wikitable" |- ! Gəmi ! Kökən ! Qeydlər |- | Fəth-i Şah | ingilis | 7.000 tümənə alınmışdır. |- | ''Capitaine'' | ingilis | Purchased for 4.000 tümənə alınmışdır. |- | ''Fatta Mamoedie''{{sup|b}} | ingilis | 400 tümənə alınmışdır. |- | ''Nastar Chanie'' | ingilis | 300 tümənə alınmışdır. |- | ''Toeckel''{{sup|c}} | [[Basidu]] | Şeyx Rəşiddən 3.000 tümənə alınmışdır. |- | ''Fattilhaije'' | [[Basidu]] | Şeyx Rəşiddən 1.300 tümənə alınmışdır. |- | ''Fatta Rhamhanie''{{sup|d}} | ərəb | 400 tümənə alınmışdır. |- | ''Illhaiji'' | [[Basidu]] | Şeyx Rəşiddən 400 tümənə alınmışdır. |- | Bilinmir | [[Basaydu]] | Şeyx Rəşiddən alınmışdır. |- | Bilinmir | [[Basaydu]] | Şeyx Rəşiddən alınmışdır. |- | Bilinmir | Yerli | Məhəmməd Lətif xan tərəfindən tikilmişdir. |- | Bilinmir | Yerli | Məhəmməd Lətif xan tərəfindən tikilmişdir. |- | colspan=3|{{small|{{sup|a}} also spelt ''Fattishahi'' ({{lang-fa|فتح شاهی}}) {{sup|b}} ({{lang-fa|فتح محمودی}})<br>{{sup|c}} also spelt ''Tawakkul'' ({{lang-fa|توکل}}) {{sup|d}} ({{lang-fa|فتح رحمانی}})}} |- | colspan=3|Mənbə: Villem Floor (1987)<ref>{{harvnb|Floor|1987|pages=41–42}}</ref> |} '''1741-1742-ci illər:''' 1.100 tonluq [[Mumbay|Bombey]] mərkəzli gəmi olan Şavallum onu hazırlayan konsortium (Con Lambton, parsi tacir Bhomanji Rüstəmci və Manoji Novroji və bombeyli Şivan Set Dharam Set) tərəfindən satılmış və ''Rəhimi'' adlandırılmışdır. Bu gəmi [[Əfşar imperiyasının hərbi sistemi|Əfşar]] donanmasının bayraqdarı kimi xidmət etmişdir.<ref>{{harvnb|Barendse|2009|pages=295–296}}</ref> 1742-cı ildə cənub donanmasına 15 gəmi daxil idi və onların çoxu [[Kambey körfəzi]]ndəki Suratda hazırlanmışdı.<ref name="Axworthy2000">{{harvnb|Axworthy|2000}}</ref> Əfşarlar Suratdakı gəmi hazırlayanlara daha 11 gəmi sifariş verdilər və bu sifarişlərdən birincisi 1741-ci ildə hazır edildi. Bu gəmilər tik ağacından hazırlanmışdılar və öz davamlılıqları ilə seçilirdilər.<ref name="Ward53"/> 1742-ci ildə ''Robert Qalley'' gəmisi ingilis Eusteys Pikokdan 1000 tümə qarşılığında satın alındı.<ref name="Good227">{{harvnb|Good|2018|page=227}}</ref> Daha iki gəmi - Meri və Pembrok Suratdakı EIC tərəfindən hazırlandı və 186.251 rupiyə (9.312 tümənə və ya 23.280 pounda bərabər idi) Əfşarlara satıldı.<ref>{{harvnb|Good|2018|page=228}}</ref> ''Pembrok'' lazimi təchizatlardan məhrum idi, ''Meri'' isə su sızmasına məruz qaldığı üçün gündəlik nasosa ehtiyyacı var idi.<ref>{{harvnb|Good|2018|page=230}}</ref> '''1745-ci ildə:''' 1745-ci ildə donanmada 30 gəmi mövcud idi.<ref name="Ward53">{{harvnb|Ward|2014|page=53}}</ref> '''1747-ci ildə:''' 1747-ci ildə cənub donanmasında 20-25 gəmi mövcud idi.<ref name="Mirfendereski18">{{harvnb|Mirfendereski|2001|page=18}}</ref> == Həmçinin bax == * [[Səfəvi imperiyasının ordusu]] * [[Əfşar imperiyasının hərbi donanması]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = [[Maykl Eksvorti]] | başlıq = The Sword of Persia: Nader Shah, from tribal warrior to conquering tyrant | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = I. B. Tauris | il = 2009 | cild = | səhifə = 180 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Axworthy }} * {{kitab3 | müəllif = [[Maykl Eksvorti]] | başlıq = The Army of Nader Shah | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Iranian Studies. 40 (5) | il = 2007 | cild = | səhifə = 180 | səhifələr = | isbn = | doi = 10.1080/00210860701667720 | ref = Axworthy }} * {{kitab3 | müəllif = Basile Vatatzes | başlıq = Persica: Histoire de Chah-Nadir | link = | cavabdeh = N. Iorga | yer = Bucharest | nəşriyyat = | il = 1939 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Vatatzes }} [[Kateqoriya:Silahlı qüvvələr]] [[Kateqoriya:Nadir şah Əfşarın yürüşləri]] [[Kateqoriya:Nadir şah Əfşar]] [[Kateqoriya:Əfşarlar imperiyası]] dc9aq198csz1eu7plhwx6z9gbgcsjjx 6548057 6548055 2022-07-25T11:09:39Z Qızılbaş 71676 /* Şimal donanması */ wikitext text/x-wiki {{Silahlı qüvvə | ölkə = Əfşar imperiyası | orijinal ad = | şəkil = Nader Shah Flag.svg | alt = | şəkil izahı = [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın döyüş bayrağı | şəkil2 = | alt2 = | izah2 = | şüar = | qurulub = 1736 | cari forma = | dağılıb = 1796 | daxildir = Quru qüvvələri<br>Hərbi donanma | qərargah = [[Məşhəd]] | uçuş saatı = | sayt = <!-- Rəhbərlik --> | vəzifədəki şəxs = | vəzifə = [[Əfşar imperiyası]]nın şahənşahı | vəzifə1 = | vəzifədəki şəxs1 = | vəzifədəki şəxs2 = | vəzifə2 = | vəzifədəki şəxs3 = | vəzifə3 = <!-- İnsan gücü --> | yaşı = | əsgərlik müddəti = | əsgər məlumatları = | əsgər yaşı = | mövcuddur = | mövcuddur f = | uyğun = | uyğun f = | çatır = | çatır f = | aktiv = | sıralanmış = | ehtiyyat = | məbləğ = | ÜDM faizi = <!-- Sənaye --> | yerli təchizatçılar = [[Mərv]], [[İsfahan]], [[Kirmanşah]] və [[Amül]] silah fabrikləri | xarici təchizatçılar = | idxal = | ixrac = <!-- Əlaqədar mövzular --> | tarix = | rütbələr = Xan<br> Sultan<br> Bəy<br> Minbaşı<br> Yüzbaşı<br> Onbaşı<br> }} '''Əfşar imperiyasının hərbi sistemi''' — [[Əfşar imperiyası|Əfşarlar]]ın hərbi sistemlərinin kökü [[Səfəvilər|Səfəvilər dövləti]]nin dağılması ərəfəsində [[Xorasan]]dakı qanlı toqquşmalar dövrünə əsaslanırdı. Yerli sərkərdə olan və türkman [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]na mənsub Nadirqulu xan Əfşarın komandanlığı altındakı döyüşçülərin sayı cəmi bir neçə yüz nəfər idi və onlar indiki [[İran]]ın şimal-şərqində fəaliyyət göstərirdilər. Nadirqulu özünü şah elan etdikdən sonra onun komandanlığı altındakı döyüşçülərin ümumilikdə sayı 375 minə çatırdı. Tarixçi [[Maykl Eksvorti]]yə görə bu ordu öz dövrünün ən güclü ordusu olmaqla birlikdə, onun ən böyü üstünlüyü ən istedadlı və uğurlu sərkərdə olan Nadir tərəfindən idarə olunması idi.{{sfn|Axworthy|2007|page=635-646}}{{sfn|Axworthy|2009|page=}}<ref>{{kitab3 | müəllif= [[Maykl Eksvorti|Michael Axworthy]] | başlıq= Iran: Empire of the Mind | link= | cavabdeh = | yer= | nəşriyyat = Penguin Books | il= 2007 | cild= | səhifə= 158 | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> Nadir şahın 1747-ci ildə öz sərkərdələrindən bir qrupunun əli ilə qətlə yetirildikdən sonra dövlət tədricən dağılmağa və on illər boyunca davam edəcək vətəndaş müharibəsinə sürüklənməyə başladı. Elə bu proseslərin başlaması ilə də Nadirin bir zamanların nə güclü ordusu hesab edilən ordusu da dağıldı. Ali hakimiyyəti ələ almaq üstündə [[Əfşar imperiyası|Əfşarlar]]dan bir çox mübarizə aparsa da, onlardan başqa da namizədlər çox idi. Ölkədəki ali hakimiyyətin bərpası isə yalnız Ağa Məhəmməd şah Qacarın dövründə bərpa edildi. Bu XVIII əsrin sonunda [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd şah Qacar]]ın uğurlu hərbi yürüşlərindən sonra mümkün oldu.<ref>{{kitab3 | müəllif = Gavin R.G Hambly (1991). "Agha Muhammad Khan and the establishment of the Qajar dynasty". The Cambridge History of Iran, Vol. 7: From Nadir Shah to the Islamic Republic. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 104–144. ISBN 9780521200950. | başlıq = Agha Muhammad Khan and the establishment of the Qajar dynasty. The Cambridge History of Iran, Vol. 7: From Nadir Shah to the Islamic Republic | link = https://books.google.az/books? id=H20Xt157iYUC&q=false&redir_esc=y#v=snippet&q=false&f=false | cavabdeh = | yer = Cambridge | nəşriyyat = Cambridge University Press | il = 1991 | cild = VII | səhifə = 104–144 | səhifələr = | isbn = 9780521200950 | doi = | ref = }}</ref> == Ümumi baxış == Əfşar ordusu əsasən süvari birliklərə əsaslanan bir ordu idi. Bu ordudakı döyüşçülərin sayı 1743-cü ildə öz zirvəsinə çataraq 375 min nəfər oldu. Bu rəqəm həddindən artıq çox olmaqla birlikdə, davamlı olaraq bu qədər insanın orduda saxlanması istehsalın azalması və sərfiyyatın çoxalmasna səbəb olaraq ölk iqtisadiyyatının çökməsinə gətirib çıxarırdı.{{sfn|Axworthy|2007|page=639-645}} Əfşar ordusunun əvvəlki dövrlərdəki [[ordu]]lardan əsas fərqi odlu silahdan geniş şəkildə istifadə olunması idi. Səfəvi ordusu dövründə, yəni XVI əsr boyunca artilleriya və tüfəngçi bölmələrinin nüvəsi formalaşdırılsa da, onların sayı həmişə ordunun əsasını təşkil edən ənənəvi süvari ordu döüşçülərinin sayından az olmuşdur. Bu ənənəvi ordudakı döyüşçülər ənənəvi silahlarla - [[balta]], [[qılınc]], [[əmud]], ox-kaman ilə silahlanırdı və yarım köçəri ya da tam [[Köçərilik|köçəri]] tayfalardan toplanırdı. [[Avropa]]da süvarilər tapançalar və karabinlərlə silahlandırılan dönəmdə Səfəvilərdəki şahların orduları ənənəvi silahlarla silanlandırılırdı.{{sfn|Axworthy|2007|page=636}} Yalnız [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın dövründə ilk dəfə ordunun böük bir qismini odlu silahlarla silahlandırmaq mümkün oldu. Elə buna görə də, odlu silahlarla davranmağı öyrənilməsinə diqqət, təlim və tədrisə diqqət artırıldı. Belə bir hal Avropada bir əsr əvvəldən artıq başlamışdı.{{sfn|Axworthy|2007|page=645}} Nadirin ordusunun üzvlərinin çox az bir qismi etnik olaraq iranlı və ya [[Farslar|fars]] idi. Özünün ən çox üzvü olduğu zamanda bu ordunun üzvlərindən 60 mindən çoxu Azərbaycandan, 60 mini [[Türkmənlər|türkmən]] və [[özbəklər]]dən, 70 mini [[əfqanlar]]dan və indiki [[pakistanlılar]]dan, 65 mini [[Xorasan]]dan, 120 mini isə digər fərqli-fərqli Qərbi [[İran]] etnoslardan ([[Kürdüstan]], [[Həmədan]], [[Luristan ostanı|Luristan]], [[Bəxtiyarilər|Baxtiyari]], [[Farslar|Fars]] və [[Xuzistan ostanı|Xuzistan]]) toplanırdı. Göründüyü kimi bu ordudakı ən çox döyüşçü müxtəlif [[Türk xalqları|türk]] tayfalarından toplanırdı. Bu döyüşçülərin çoxu yüngül silahlarla silahlanmış süvarilər idi. Bu döyüşçülər başlarına ''Kulə-i Nadiri'' adlanan papaqlar qoyurdu. Bu papaqla 18 düyüm hündürlükdə olmaqla birlikdə, ətrafına keçi və ya qoyun dərisi sarılmış olurdu. Döyüşçülərin çiynindən yundan hazırlanmış mantiya asılır, qırmızı, sarı və ya yaşıl rəngli açıq köynək, dəri çəkmələr geyinirdilər. Çox döyüşçünün həm ağır, həm də zəncirli zirehlərdən ibarət zirehli geyimləri var idi. Yüngül silahlandırılmış hər bir süvari qılıncla, tüfənglə və balta ilə təchiz edilirdi. Bəziləri [[qalxan]] da daşımaqda idilər.{{sfn|Axworthy|2007|page=639-641}} 1744-cü ildə Nadirin ordusuna 13 min mühafizəçi süvari qvardiyası, Nadirin öz tayfası olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]dan ibarət 20 min süvari, 50 min əfqan süvari, 12 min cəzayirçi, 40 min adi piyada tüfəngçisi və sayı bilinməyən artilleriya, qarnizon döyüşçüləri mövcud idi. Orduda həmçinin, [[Qacarlar (tayfa)|Qacarlar]] kimi tayfalardan toplana çox sayıda döyüşçü də var idi. Döyüşçülərin çoxu çaxmaqlı və ya köhnə miquelet kilidli muşketlərlə silahlanmışdı, bəzilərində matçlok tipli tüfənglər də var idi. Piyadalar süngülərdən istifadə etmirdilər.{{sfn|Axworthy|2007|page=644}} Əfqanlar çox zaman odlu silahlara malik olmurdular, çünki onların döyüşdəki tapşırıqları əsasən nizədən istifadə etmək idi. Türk və digər tayfalardan toplanan yüngül silahlı süvarilər döyüşçülər də odlu silahalrdan o qədər də istifadə etmirdilər, onlar döyüşdə qılıncdan, [[nizə]]lərdən və oxlardan istifadə edirdilər.{{sfn|Axworthy|2007|page=640-641}} {{Historical populations | align = none | cols = 1 | percentages = pagr | title = Əfşar ordusunun dövrlər üzrə artış sürəti{{sfn|Axworthy|2007|page=639}}| pop_name = Army |1729|25,000 |1733|100,000 |1736|150,000 |1743|375,000 }} == Piyadalar == [[File:Sabel - shamshir - Livrustkammaren - 77113.tif|thumb|180px|Çaxmaqlı tüfənglə birlikdə istifadə olunan şəmşir. Piyadalar yaxın döyüşdə istifadə etmək üçün şəmşirlə də silahlanırdı.]] [[Səfəvilər]] dövründə olduğu kimi [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] zamanında da piyada bölmələri ikinci dərəcəli bölmə kimi dəyərləndirilirdi və əhəmiyyətinə görə süvarilərdən sonra dəyərləndirilirdi. Buna əlavə olaraq, [[odlu silah]]la silahlandırılmış piyada bölmələri heç vaxt tam olaraq inkişaf etdirilməmişdi. Buna istisna olaraq, islahatları ilə odlu silahlı piyada bölmələri Səfəvi ordusuna gətirmiş Şah Abbası göstərmək mümkündür. Bütün piyada korpusunda kolah-e Naderi (کلاهِ نادری) adlanan hündür papaqlı mavi tunika və qırmızı şalvardan ibarət standart bir forma var idi. Nadirin [[Əfqanıstan]]ın qərbindəki Abdali əfqanlarına qarşı ilkin yürüşləri ona güclü süvari orduya qarşı savaşa bilmək üçün həll yolu tapmağa sövq etdi. Odlu silahlarla təchiz edilmiş piyadalar sisteminin təkmilləşdirilməsi, artilleriya qüvvələri və manevr edə bilən süvarilər kimi həll yolları ilə Nadir Abdali əfqanlarının süvari döyüşçülərini məğlub etməyi bacardı. === Tüfəngçilər === Tüfəngçi ordunun nizami [[tüfəng]]lə silahlandırılmış bölməsi idi və [[Səfəvilər]] dövründən etibarən bu bölmənin döyüşçülərinin sayı durmadan artmışdır. Tüfəngçi həmçinin uzun xənzər və nənəvi bölgə silahlarından olan şəmşirlə də silahlandırılırdı. Ümumilikdə tügəngçi cəzayirçi ilə müqayisədə daha yüngül tüfənglə təchiz edilirdi. === Cəzayirçilər === [[File:Firearm - Afsharid Empire.JPG|250px|thumb|[[Məşhəd]]<nowiki/>in ''Nadir şah muzeyi''ndə sərgilənən və cəzayirlər tərəfindən istifadə olunan [[tüfəng]].]] Cəzayirçi Nadirin ordusunun tüfəngçiləri arasında elit qüvvələri təşkil edirdi. Bu piyadalar tərəfindən istifadə edilən çaxmaqlı tüfəng olan Jazāyer (جزایر) [[Avropa]]dakı analoqlarından daha ağır çaplı idi və nəticədə daha geniş diapazona, eləcə də təkmilləşdirilmiş dəqiqliyə malik idi. Ortalama Avropa tüfəngi 5 kiloqram ağırlığında olmaqla, 18 millimetrlik diametrlə atəş açırdısa, cəzayir 18 kiloqram idi və 24 millimetr diametrlə atış açırdı. Avropadakı tüfənglərdən fərqli olaraq, cəzayir kağız kartrij əvəzinə burnuz vasitəsiylə doldurulurdu. Bu da o deməkdir ki, bunun məsafə, təsir və dəqiqlik kimi üstünlükləri olsa da, Avropadakı analoqları ilə müqayisədə onların doldurulması üçün daha uzun vaxt sərf etmək lazım gəlirdi. [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Səfəvi ordusu]]nda cəzayirlərdən istifadə barədə məlum olan ilk məlumatın tarixi [[XVII əsr]]in ortalarına qədər gedib çıxmaqdadır. Cəzayirçilər cəzayir adlanan tüfəngdən əlavə, şəmşir adlanan soyuq silahla da silahlanırdılar. Piyada qoşunun cəzayirçilər bölməsi aramsız təlimlər və məşqlə məşğul olurdular.<ref>{{kitab3 | müəllif = Abraham of Crete | başlıq = The Chronicle of Abraham of Crete | link= | cavabdeh= redaktor və tərcüməçi [[Corc Burnutyan|Corc Bournoutian]] | yer= | nəşriyyat = Costa Mesa | il= 1999 | cild = | səhifə= 118 | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref>{{sfn|Vatatzes|1939|page=133}} Bu tipdə təlimlərdən birinin şahidi olan şəxs xatirələrində belə yazır: {{Sitat|Piyadalar - mən tüfəng daşıyan döyüşçüləri nəzərdə tuturam - öz bölmələrində birləşir və öz silahları ilə hədəfə atəş açırdılar - bu davamlı olaraq təkrar edilirdi. Əgər [[Nadir şah Əfşar|Təhmasibqulu xan]] [Nadir şah nəzərdə tutulur] bir siravı döyüşçünün davamlı olaraq yaxşı atəş açdığının şahidi olardısa, onu 100 və ya 50 nəfərlik dəstənin komandanlığına təyin edərdi. O, bütün döyüşçüləri cəsarətli, qabiliyyətli və təcrübəli olmağa təşviq edərdi və ən sadə sözlə desək, özü güclü xarakteri və hərbi bacarıqları ilə ona nümunə olardı.{{sfn|Vatatzes|1939|page=133}}}} Cəzayirçi bölmələri hər gün saatlarla məşr edirdi. Döyüşçülərin təlim-məşqlərdə təcrübə qazanmalarına xüsusi önəm verilirdi.{{sfn|Axworthy|2007|page=645-650}} Nadir cəzayirçi bölmələrini şəxsən özü təşkil etmişdi və döyüşlərdə tez-tez cəzayirçilərə şəxsən komandanlıq edirdi. Başqa bir şahidin bildirdiyinə görə, cəzayirçilər yaxşı təşkil edilmişdilər və ən yaxşı sursatla təmin edilmişdilər.<ref name=":0">{{kitab3 | müəllif = Jonas Hanway | başlıq= An Historical Account of the British Trade | link = | cavabdeh = | yer= | nəşriyyat = | il= 251–253 | cild= | səhifə= | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> Cəzayirçilərin ümumi sayı barədə müxtəlif məlumatlar mövcuddur və hesabatlardakı rəqəmlər bir-birindən fərqlənməkdədir. Lakin ümumilikdə ortalama olaraq götürsək, bu korpusun döyüşçülərin sayının bir neş on min olduğu təxmin edilə bilər. Conas Hanvet 1744-cü ilə aid yazısında bildirirdi ki, Nadirin 12 minlik cəzayirçisinə əlavə olaraq, 40 minlik nizami tünfəngçisi də var idi. <ref name=":0" />Nadir həmçinin özünün Mərkəzi Asiya yürüşündə 12 min nəfərdən ibarət cəzayirçi korpusuna komandanlıq etmişdir. Cəzayirçilərin piyada qoşun növü olmasına baxmayaraq, bəzən yürüşlər zamanı zəruriyyət qarşısında onlar süvari dəstələr kimi də döyüşlərdə iştirak edirdilər. Belə döyüşlərə misal olaraq Karnal döyüşünü göstərmək olar. Onlar təchizatlarının və hərbi bacarıqlarının yüksəkliyinə görə [[Nadirin yürüşləri|Nadirin müxtəlif yürüşləri]]ndə ən fərqli və çətin döyüş tapşırıqlarını yerinə yetirmiş və qələbədə mühüm paya sahib olmuşdurlar. Belə döyüşlərə misal olaraq [[Damğan döyüşü (1729)|Damğan]]ı, [[Murçexort döyüşü|Murçexortu]], [[Kərkük döyüşü (1733)|Kərkükü]], [[Muradtəpə döyüşü|Muradtəpə]]ni, [[Karnal döyüşü|Karnal]]ı və [[Qars döyüşü (1745)|Qars]]ı göstərə bilərik. [[Karnal döyüşü]]ndə oynadığı həlledici rola görə, cəzayir barədə "ox cəzayirə cavab verə bilməz" deyə bir şahid tərəfindən qeyd dedilmişdir.<ref>{{kitab3 | müəllif = Laurence Lockhart | başlıq= Nadir Shah: A Critical Study Based Mainly Upon Contemporary Sources | link= | cavabdeh = | yer= London | nəşriyyat = Luzac & Co. | il = 1938 | cild= | səhifə= 88 | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> == Süvarilər == [[File:Swords - Afsharid Empire.JPG|250px|thumb|[[Məşhəd]]<nowiki/>in ''Nadir şah muzeyi''ndə sərgilənən və [[Əfşar imperiyası|Əfşarlar]] dövründə qalma şəmşir qılıncı.|left]] Ən əvvəldən [[süvari]] bölmələri ordudakı ən önəmli bölmə hesab edilirdi. Nadir süvari ordu bölmələrində mühüm islahatlar həyata keçirdi. Bu islahatlardan biri süvarilərin atlarının maliyyə təminatının dövlət tərəfindən yerinə yetirilməsi idi. Buna qədər süvarilər öz atları ilə riskə getmək istəmirdilər, çünki adətən bu atlar öz sahiblərinin ən dəyərli mülklərindn bir hesab edilirdi. Süvari korpusu əsas etibarilə iki hissəyə bölünmüşdü. Birincisini dövlət tərəfindən ordu üçün toplanmış süvarilər, ikincisini isə tabe olan tayfaların orduya göndərdiyi və ya böyük torpaq sahibləri tərfindən orduya göndərilən süvarilər təşkil edirdi. Səfəvilər dövründən etibarən ənənəvi olaraq süvarilər öz Osmanlıdakı analoqları üzərində üstünlüyə sahib idilər:{{sfn|Axworthy|2007|page=639}} {{Cquote|''...onlar bütün istiqamətlərdən hücuma keçdilər, hər hansı yeni istiqamətdə dövrə edirdilər. Sıralar bağlandı və sonra onlar hücum edib dağılışdılar, sonra bu səpələnmiş qrup eyni nöqtədə sıraları yenidən qapadılar. Onlar geri çəkilir və sonra da əks hücuma keçirdilər...... |Basile Vatatzes''}} Süvarilərin çoxu şəmşirlə, nizəylə və xəncərlə silahlansa da, bəzən odlu silahdan da istifadə edirdilər. 1736-cı ildən etibarən tüfəng süvarilərin birinci dərəcəli silahlarından biri oldu. Bu qoşunlara həm kəşfiyyatda, həm də atışmada mühüm dərəcədə yardım edirdi. Sonuncuya misal olaraq Karnal döyüşü göstərilə bilər. Dövlətin süvari bölmələri arasında ən prestijlisi şahın şəxsi süvari qvardiyası hesab edilirdi. Ən məşhur birliklərdən biri tərcüməsi ''Səltənət süvariləri'' mənasını verən ''Savaran-e Saltanati'' bölməsi idi. [[Əfşar boyu|Əfşarlar]], [[Qacarlar (tayfa)|Qacarlar]], Cəlairilər kimi tayfalar Nadirin süvarilər toplaması üçün əsas mərkəzlər hesab edilirdi. Həmçinin başda [[Şahsevən eli|Şahsevənlər]] olmaqla, müxtəlif Azərbaycan tayfalarından da süvarilər toplanmaqda idi. ''Savaran-e Sepah-e Khorasan'' bölməsində 20 fovj mövcud idi ki, hər bir fovjda 1000 əsgər var idi. Beləliklə, Savaran-e Sepah-e Khorasanda 20 min süvari cəmlənməkdə idi. ''Şahın qulamları'' və ya ''Gholāmān-e Shāh'' bölməsində isə 3 min seçmə süvari xidmət etməkdə idi. Bu bölmənin tapşırığını Nadir şahın şəxsi mühafizəsini təşkil etmək idi. [[File:1840 Persian Lancer of the Shah's Guard.jpg|400px|thumb|Yüngül silahlanmış [[süvari]]. ]] === Köməkçi süvarilər === Nadirin süvari bölmələri içərisində bir digər prestijli bölmə ''Savaran-e Sepah-e Xorasan'' idi. Bu termin ''[[Xorasan]]ın atlı/süvari ordusu'' kimi tərcümə edilə bilər. Bu bölmədəki döyüşçülər əsasən Gilzay, Abdali, Kürd və imperiyanın digər tayfalarından toplanırdı. Həm [[Gilzaylar|Gilzay]], həm də [[Abdalilər|Abdali]] əfqan süvariləri [[Asiya]]dakı ən yaxşı süvarilərdən hesab edilirdilər. Bu ordu bölməsinin sayı hər zaman dəyişmişdir, lakin bir qaynaqda bunların sayının 70 min olduğu bildirilmişdir. ''Xorasanın atlı/süvari ordusu''ndan olan süvarilər tez-tez Nadir tərəfindən ''Səltənət süvariləri'' bölməsinə yüksəldilirdi. Bu bölmə Qars döyüşündə həlledici rol oynamışdır. Beləki, onlar döyüşün gərgin anında Nadirin komandanlığı altında cinah hücumu təşkil etmiş və nəticədə [[qızılbaş]] ordusu qələbə qazanmışdır. == Artilleriya == [[File:Cannon - Safavid and Afsharid.JPG|300px|thumb|Əfşarlar dövründə qalma meydan topu. ]] Nadirin hərbi sahədə apardığı islahatlardan ən çox yararlanan ordu növü sözsüzki artilleriya idi. [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin hakimiyyəti dövründə artilleriya qüvvələrindən hərbi işdə məhdud çərçivədə istifadə edirdilər.<ref>{{kitab3 | müəllif= Rudi Matthee | başlıq= Unwalled Cities and Restless Nomads: Firearms and Artillery in Safavid Iran | link= | cavabdeh= red. Charles Melville | yer= London | nəşriyyat = | il= 1996 | cild= | səhifə= | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> Lakin Nadirin yürüşlərində [[artilleriya]]dan geniş ölçüdə istifadə edilirdi. Nadirin yürüşlərinin adətən aqressiv sürətli hücumlara əsaslanmasına görə ağır artilleriya silahlarını daşımaq problem təşkil etsə də, Nadir ordu daxilində artilleriyadan istifadənin inkişf etdirilməsinə daim xüsusi diqqət ayırmışdır. Nadirin ordusunun əsas tədarükçü fabrikləri [[Amül]], [[Kirmanşah]], [[İsfahan]] və [[Mərv]]də yerləşirdi. Bu hərbi fabriklər yüksək keyfiyyətdə silah istehsal edir və ordularını yaxşı istifadə qabiliyyətinə malik toplarla təmin edirdilər. Bununla belə, səyyar emalatxanalar Nadirə strateji hərəkətliliyini qoruyub saxlamaqla yanaşı, tələb olunduqda ağır mühasirə topunun yerləşdirilməsi kimi sahələrdə çox yönlülüyünü qoruyub saxlamağa imkan verdi. Nadirin ordusu içindəki ən önəmli artilleriya bölmələrindən biri zamburakçılar idi. Bu zamburakçı bölməsi 1 və ya 2 poenderlik yüngül və dəvələrin belinə yerləşdirilən kiçik toplardan təşkil edilmişdi. Bu toplar meydan toplar ilə müqayisədə qeyri-dəqiq və atış məsafəsi qısa olsa da, meydan döyüşlərində yaylım atəşi açmaqla kütləvi ölümə səbəb olması onun əsas üstünlüyü idi. Həmçinin bir digər üstün cəhəti isə yüngül və dəvə üstündə olduğuna görə yerdəyişməsi asan və çevik olması idi. {{sfn|Axworthy|2007|page=639}} Meydan artilleriyası Nadirin ordusunun ayrılmaz hissəsi idi. [[Nadir xanın Mesopotamiyaya birinci yürüşü]] zamanı, o, mühasirədə olan Bağdada yardım etmək üçün gəlmiş Topal Osman paşanı qarşılamaq üçün şimaldakı Samarraya gedərkən ordusunda 18 top olmuşdur. Onlardan 4-ü 30, 6-ı 15, 6-ı 9 pouderlik olmuşdur.<ref>{{kitab3 | müəllif = Purgstall J. Von Hammer | başlıq = Histoire de l Empire Ottman | link= | cavabdeh = french translation by J.J. Hellert | yer= Paris | nəşriyyat = | il= 1835-1843 | cild= | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref= }}</ref> Nadirin ordudakə islahatlarından yararlanan əsas sahələrdən biri kimi meydan [[artilleriya]]sı və ya topları özlərinin Osmanlı və Moğol imperiyalarındakı analogiyaları müqayisədə daha üstün mövqeyə sahibləndilər. Əfşar ordusunun artilleriyası bu iki imperiya artilleriyası ilə müqayisədə daha dəqiq atış gücünə malik idi.{{sfn|Axworthy|2009|page=639}}{{sfn|Axworthy|2009|page=}} Bu artilleriya qüvvələri [[Nadir şahın Mərkəzi Asiya yürüşü]]ndə də mühüm rol oynadılar. Mərkəzi Asiyadakı süvari döyüşçülər Əfşar ordusunun istifadə etdiyi modern artilleriya silahlarından xəbərsiz idilər və bu da Nadir üçün qələbəni daha da asanlaşdırırdı. == Hərbi donanma == 1734-cü ildən etibarən Nadir dövlətin hərbi donanma sistemini yenidən təşkil etdi. Bu donanma özünün ən yaxşı fəaliyyəti dövrünü Əfşar imperiyasının bölünməsinə qədərki 10 il müddətində yaşadı. Əfşar imperiyasının hərbi donanması əsas təhlükələrdən biri kimi qəbul edilən ruslara qarşı Xəzər dənizində də fəaliyyət göstərirdi. Hərbi donanmanın mərkəzi Buşehrdə yerləşirdi və əsas fəaliyyət sahəsini İran körfəzi, habelə, Oman dənizi təşkil edirdi. Burada əsas mübarizə isə Məskət sultanlığı, Oman imamlığı, sonradan Atəşkəs dövlətləri adlanan ərazilərin sahillərində məskunlaşan quldurlarla, üsyançılarla aparılırdı. Əfşar hərbi donanması tez-tez hollandiyalılar və britaniyalılarla əməkdaşlıq edirdi.<ref>{{cite web |url= https://iranicaonline.org/articles/navy-i-nader-shah |archiveurl = |archivedate = |title= NAVY i. Nāder Shah and the Iranian Navy |author = Michael Axworthy |date= 20 December 2012 |work= |publisher= Encyclopædia Iranica |accessdate= 7 July 2022 |language= }}</ref> === Şimal donanması === Şimal donanması [[Xəzər dənizi]]ndə fəaliyyət göstərirdi. 1745-ci ildə iki freqat və 4 kiçik gəmi (hamısı yerli istehsal) donanma daxilində xidmət etməkdə idi.{{sfn|Axworthy|2018|page=174}} Qaynaqların bildirdiyinə görə, bu donanmaya daxil olan gəmilərdən biri 1752-ci ildə Rəşt yaxınlığında yandırılmışdır. Şimal donanması yaradılmamışdan əvvəl, Nadir ruslardan gəmi ala bilmək üçün böyük məbləğlərdə pullar ödəmişdir. Bu gəmilərdən [[Nadirin Dağıstan yürüşləri|Nadirin Dağıstan yürüşü]] zamanı maddi-texniki təminat göndərmək üçün istifadə edilmişdir.{{sfn|Mirfendereski|2001|page=18}} === Cənub donanması === Cənub donanmasının əsas üzdüyü məkan İran kərfəzi və Oman körfəzi idi. Lakin bu donanmanın Ərəbistan dənizində də fəaliyyə etdiyi dövrlər olmuşdur. '''1734-1736-cı illər:''' 1734-cü ildə [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] [[İngilislər|ingilislər]]dən iki briqantin gəmisi aldı. Bundan başqa, yerli [[Ərəblər|ərəb]] şeyxindən də iki ədəd briqanin əldə edildi.{{sfn|Axworthy|2000|page=}} ''Patna'' və ''Ruperall'' adlandırılan ingilis briqantinlərinə müvafiq olaraq Veddell və Kuk komandan təyin edildi.<ref>{{harvnb|Floor|1987|page=39}}</ref> Əfşarlar 1736-cı ildə Buşehrdə saxladıqları [[Ost-Hind şirkəti (Böyük Britaniya)|Ost-Hind şirkəti]]nə məxsus olan Northuberland gəmisinin kapitanını gəmini onlara satmağa məcbur etdilər.<ref>{{harvnb|Floor|1987|page=41}}</ref> "Böyük məbləğ qarşılığlnda satın alınan" gəmi döyüş gəmisinə dönüşdürüldü. [[Gəmi]] o dövrdə pis vəziyyətdə idi və buna görə də, Ost-Hind şirkəti "potensial Əfşar iddialarından özlərini qorumaq üçün addımlar atdılar".<ref name="Mirfendereski18"/> Həmin ilin oktyabrında donanma ingilislərdən 8 min tümənə satın alınmış 20 silahlı 2 freqat daha əldə etdi və onlardan biri ''Cavan'' adlandırıldı.<ref name="Floor42">{{harvnb|Floor|1987|page=42}}</ref> Arxiv sənədlərində isə, yalnız bir gəminin satıldığı göstərilmişdir.<ref name="Good227"/> ''Cavan'' daha sonra ''Fəth-i Şah'' adlandırıldı və donanmanın bayraqdar gəmisi oldu.<ref name="Good227"/><ref>{{harvnb|Black|2004|page=73}}</ref> Lakin baqa bir qaynağa görə isə, ''Fəth-i Şah'' gəmisi əvvəlki Northumberland gəmisi olmuşdur.<ref name="Barendse294"/> ''Cavan'' şəxsi olaraq Bombeydə yerləşən EİC şirkəti tərəfindən Əfşarlara satılmaq üçün əldə edilmişdi və şirkət bu satışdan 200 faiz mənfəət əldə etmişdi.<ref name="Good227"/> [[Donanma]]ya daxil olan başqa bir gəmi isə fransız tacirlərdən satın alınmış ''l'Heureux'' gəmisi idi.<ref name="Barendse294">{{harvnb|Barendse|2009|page=294}}</ref> '''1737-ci il:''' 1737-ci ilə aid holland qaynağı donanmanın inventarını belə təqdim etmişdir: {| class="wikitable" |- ! Gəmi ! Kökən ! Qeydlər |- | Fəth-i Şah | ingilis | 7.000 tümənə alınmışdır. |- | ''Capitaine'' | ingilis | Purchased for 4.000 tümənə alınmışdır. |- | ''Fatta Mamoedie''{{sup|b}} | ingilis | 400 tümənə alınmışdır. |- | ''Nastar Chanie'' | ingilis | 300 tümənə alınmışdır. |- | ''Toeckel''{{sup|c}} | [[Basidu]] | Şeyx Rəşiddən 3.000 tümənə alınmışdır. |- | ''Fattilhaije'' | [[Basidu]] | Şeyx Rəşiddən 1.300 tümənə alınmışdır. |- | ''Fatta Rhamhanie''{{sup|d}} | ərəb | 400 tümənə alınmışdır. |- | ''Illhaiji'' | [[Basidu]] | Şeyx Rəşiddən 400 tümənə alınmışdır. |- | Bilinmir | [[Basaydu]] | Şeyx Rəşiddən alınmışdır. |- | Bilinmir | [[Basaydu]] | Şeyx Rəşiddən alınmışdır. |- | Bilinmir | Yerli | Məhəmməd Lətif xan tərəfindən tikilmişdir. |- | Bilinmir | Yerli | Məhəmməd Lətif xan tərəfindən tikilmişdir. |- | colspan=3|{{small|{{sup|a}} also spelt ''Fattishahi'' ({{lang-fa|فتح شاهی}}) {{sup|b}} ({{lang-fa|فتح محمودی}})<br>{{sup|c}} also spelt ''Tawakkul'' ({{lang-fa|توکل}}) {{sup|d}} ({{lang-fa|فتح رحمانی}})}} |- | colspan=3|Mənbə: Villem Floor (1987)<ref>{{harvnb|Floor|1987|pages=41–42}}</ref> |} '''1741-1742-ci illər:''' 1.100 tonluq [[Mumbay|Bombey]] mərkəzli gəmi olan Şavallum onu hazırlayan konsortium (Con Lambton, parsi tacir Bhomanji Rüstəmci və Manoji Novroji və bombeyli Şivan Set Dharam Set) tərəfindən satılmış və ''Rəhimi'' adlandırılmışdır. Bu gəmi [[Əfşar imperiyasının hərbi sistemi|Əfşar]] donanmasının bayraqdarı kimi xidmət etmişdir.<ref>{{harvnb|Barendse|2009|pages=295–296}}</ref> 1742-cı ildə cənub donanmasına 15 gəmi daxil idi və onların çoxu [[Kambey körfəzi]]ndəki Suratda hazırlanmışdı.<ref name="Axworthy2000">{{harvnb|Axworthy|2000}}</ref> Əfşarlar Suratdakı gəmi hazırlayanlara daha 11 gəmi sifariş verdilər və bu sifarişlərdən birincisi 1741-ci ildə hazır edildi. Bu gəmilər tik ağacından hazırlanmışdılar və öz davamlılıqları ilə seçilirdilər.<ref name="Ward53"/> 1742-ci ildə ''Robert Qalley'' gəmisi ingilis Eusteys Pikokdan 1000 tümə qarşılığında satın alındı.<ref name="Good227">{{harvnb|Good|2018|page=227}}</ref> Daha iki gəmi - Meri və Pembrok Suratdakı EIC tərəfindən hazırlandı və 186.251 rupiyə (9.312 tümənə və ya 23.280 pounda bərabər idi) Əfşarlara satıldı.<ref>{{harvnb|Good|2018|page=228}}</ref> ''Pembrok'' lazimi təchizatlardan məhrum idi, ''Meri'' isə su sızmasına məruz qaldığı üçün gündəlik nasosa ehtiyyacı var idi.<ref>{{harvnb|Good|2018|page=230}}</ref> '''1745-ci ildə:''' 1745-ci ildə donanmada 30 gəmi mövcud idi.<ref name="Ward53">{{harvnb|Ward|2014|page=53}}</ref> '''1747-ci ildə:''' 1747-ci ildə cənub donanmasında 20-25 gəmi mövcud idi.<ref name="Mirfendereski18">{{harvnb|Mirfendereski|2001|page=18}}</ref> == Həmçinin bax == * [[Səfəvi imperiyasının ordusu]] * [[Əfşar imperiyasının hərbi donanması]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = [[Maykl Eksvorti]] | başlıq = The Sword of Persia: Nader Shah, from tribal warrior to conquering tyrant | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = I. B. Tauris | il = 2009 | cild = | səhifə = 180 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Axworthy }} * {{kitab3 | müəllif = [[Maykl Eksvorti]] | başlıq = The Army of Nader Shah | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Iranian Studies. 40 (5) | il = 2007 | cild = | səhifə = 180 | səhifələr = | isbn = | doi = 10.1080/00210860701667720 | ref = Axworthy }} * {{kitab3 | müəllif = Basile Vatatzes | başlıq = Persica: Histoire de Chah-Nadir | link = | cavabdeh = N. Iorga | yer = Bucharest | nəşriyyat = | il = 1939 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Vatatzes }} [[Kateqoriya:Silahlı qüvvələr]] [[Kateqoriya:Nadir şah Əfşarın yürüşləri]] [[Kateqoriya:Nadir şah Əfşar]] [[Kateqoriya:Əfşarlar imperiyası]] ausyfwsqgq2jlak3rzyrsp3ku4805q4 6548059 6548057 2022-07-25T11:10:09Z Qızılbaş 71676 /* Mənbə */ wikitext text/x-wiki {{Silahlı qüvvə | ölkə = Əfşar imperiyası | orijinal ad = | şəkil = Nader Shah Flag.svg | alt = | şəkil izahı = [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın döyüş bayrağı | şəkil2 = | alt2 = | izah2 = | şüar = | qurulub = 1736 | cari forma = | dağılıb = 1796 | daxildir = Quru qüvvələri<br>Hərbi donanma | qərargah = [[Məşhəd]] | uçuş saatı = | sayt = <!-- Rəhbərlik --> | vəzifədəki şəxs = | vəzifə = [[Əfşar imperiyası]]nın şahənşahı | vəzifə1 = | vəzifədəki şəxs1 = | vəzifədəki şəxs2 = | vəzifə2 = | vəzifədəki şəxs3 = | vəzifə3 = <!-- İnsan gücü --> | yaşı = | əsgərlik müddəti = | əsgər məlumatları = | əsgər yaşı = | mövcuddur = | mövcuddur f = | uyğun = | uyğun f = | çatır = | çatır f = | aktiv = | sıralanmış = | ehtiyyat = | məbləğ = | ÜDM faizi = <!-- Sənaye --> | yerli təchizatçılar = [[Mərv]], [[İsfahan]], [[Kirmanşah]] və [[Amül]] silah fabrikləri | xarici təchizatçılar = | idxal = | ixrac = <!-- Əlaqədar mövzular --> | tarix = | rütbələr = Xan<br> Sultan<br> Bəy<br> Minbaşı<br> Yüzbaşı<br> Onbaşı<br> }} '''Əfşar imperiyasının hərbi sistemi''' — [[Əfşar imperiyası|Əfşarlar]]ın hərbi sistemlərinin kökü [[Səfəvilər|Səfəvilər dövləti]]nin dağılması ərəfəsində [[Xorasan]]dakı qanlı toqquşmalar dövrünə əsaslanırdı. Yerli sərkərdə olan və türkman [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]na mənsub Nadirqulu xan Əfşarın komandanlığı altındakı döyüşçülərin sayı cəmi bir neçə yüz nəfər idi və onlar indiki [[İran]]ın şimal-şərqində fəaliyyət göstərirdilər. Nadirqulu özünü şah elan etdikdən sonra onun komandanlığı altındakı döyüşçülərin ümumilikdə sayı 375 minə çatırdı. Tarixçi [[Maykl Eksvorti]]yə görə bu ordu öz dövrünün ən güclü ordusu olmaqla birlikdə, onun ən böyü üstünlüyü ən istedadlı və uğurlu sərkərdə olan Nadir tərəfindən idarə olunması idi.{{sfn|Axworthy|2007|page=635-646}}{{sfn|Axworthy|2009|page=}}<ref>{{kitab3 | müəllif= [[Maykl Eksvorti|Michael Axworthy]] | başlıq= Iran: Empire of the Mind | link= | cavabdeh = | yer= | nəşriyyat = Penguin Books | il= 2007 | cild= | səhifə= 158 | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> Nadir şahın 1747-ci ildə öz sərkərdələrindən bir qrupunun əli ilə qətlə yetirildikdən sonra dövlət tədricən dağılmağa və on illər boyunca davam edəcək vətəndaş müharibəsinə sürüklənməyə başladı. Elə bu proseslərin başlaması ilə də Nadirin bir zamanların nə güclü ordusu hesab edilən ordusu da dağıldı. Ali hakimiyyəti ələ almaq üstündə [[Əfşar imperiyası|Əfşarlar]]dan bir çox mübarizə aparsa da, onlardan başqa da namizədlər çox idi. Ölkədəki ali hakimiyyətin bərpası isə yalnız Ağa Məhəmməd şah Qacarın dövründə bərpa edildi. Bu XVIII əsrin sonunda [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd şah Qacar]]ın uğurlu hərbi yürüşlərindən sonra mümkün oldu.<ref>{{kitab3 | müəllif = Gavin R.G Hambly (1991). "Agha Muhammad Khan and the establishment of the Qajar dynasty". The Cambridge History of Iran, Vol. 7: From Nadir Shah to the Islamic Republic. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 104–144. ISBN 9780521200950. | başlıq = Agha Muhammad Khan and the establishment of the Qajar dynasty. The Cambridge History of Iran, Vol. 7: From Nadir Shah to the Islamic Republic | link = https://books.google.az/books? id=H20Xt157iYUC&q=false&redir_esc=y#v=snippet&q=false&f=false | cavabdeh = | yer = Cambridge | nəşriyyat = Cambridge University Press | il = 1991 | cild = VII | səhifə = 104–144 | səhifələr = | isbn = 9780521200950 | doi = | ref = }}</ref> == Ümumi baxış == Əfşar ordusu əsasən süvari birliklərə əsaslanan bir ordu idi. Bu ordudakı döyüşçülərin sayı 1743-cü ildə öz zirvəsinə çataraq 375 min nəfər oldu. Bu rəqəm həddindən artıq çox olmaqla birlikdə, davamlı olaraq bu qədər insanın orduda saxlanması istehsalın azalması və sərfiyyatın çoxalmasna səbəb olaraq ölk iqtisadiyyatının çökməsinə gətirib çıxarırdı.{{sfn|Axworthy|2007|page=639-645}} Əfşar ordusunun əvvəlki dövrlərdəki [[ordu]]lardan əsas fərqi odlu silahdan geniş şəkildə istifadə olunması idi. Səfəvi ordusu dövründə, yəni XVI əsr boyunca artilleriya və tüfəngçi bölmələrinin nüvəsi formalaşdırılsa da, onların sayı həmişə ordunun əsasını təşkil edən ənənəvi süvari ordu döüşçülərinin sayından az olmuşdur. Bu ənənəvi ordudakı döyüşçülər ənənəvi silahlarla - [[balta]], [[qılınc]], [[əmud]], ox-kaman ilə silahlanırdı və yarım köçəri ya da tam [[Köçərilik|köçəri]] tayfalardan toplanırdı. [[Avropa]]da süvarilər tapançalar və karabinlərlə silahlandırılan dönəmdə Səfəvilərdəki şahların orduları ənənəvi silahlarla silanlandırılırdı.{{sfn|Axworthy|2007|page=636}} Yalnız [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın dövründə ilk dəfə ordunun böük bir qismini odlu silahlarla silahlandırmaq mümkün oldu. Elə buna görə də, odlu silahlarla davranmağı öyrənilməsinə diqqət, təlim və tədrisə diqqət artırıldı. Belə bir hal Avropada bir əsr əvvəldən artıq başlamışdı.{{sfn|Axworthy|2007|page=645}} Nadirin ordusunun üzvlərinin çox az bir qismi etnik olaraq iranlı və ya [[Farslar|fars]] idi. Özünün ən çox üzvü olduğu zamanda bu ordunun üzvlərindən 60 mindən çoxu Azərbaycandan, 60 mini [[Türkmənlər|türkmən]] və [[özbəklər]]dən, 70 mini [[əfqanlar]]dan və indiki [[pakistanlılar]]dan, 65 mini [[Xorasan]]dan, 120 mini isə digər fərqli-fərqli Qərbi [[İran]] etnoslardan ([[Kürdüstan]], [[Həmədan]], [[Luristan ostanı|Luristan]], [[Bəxtiyarilər|Baxtiyari]], [[Farslar|Fars]] və [[Xuzistan ostanı|Xuzistan]]) toplanırdı. Göründüyü kimi bu ordudakı ən çox döyüşçü müxtəlif [[Türk xalqları|türk]] tayfalarından toplanırdı. Bu döyüşçülərin çoxu yüngül silahlarla silahlanmış süvarilər idi. Bu döyüşçülər başlarına ''Kulə-i Nadiri'' adlanan papaqlar qoyurdu. Bu papaqla 18 düyüm hündürlükdə olmaqla birlikdə, ətrafına keçi və ya qoyun dərisi sarılmış olurdu. Döyüşçülərin çiynindən yundan hazırlanmış mantiya asılır, qırmızı, sarı və ya yaşıl rəngli açıq köynək, dəri çəkmələr geyinirdilər. Çox döyüşçünün həm ağır, həm də zəncirli zirehlərdən ibarət zirehli geyimləri var idi. Yüngül silahlandırılmış hər bir süvari qılıncla, tüfənglə və balta ilə təchiz edilirdi. Bəziləri [[qalxan]] da daşımaqda idilər.{{sfn|Axworthy|2007|page=639-641}} 1744-cü ildə Nadirin ordusuna 13 min mühafizəçi süvari qvardiyası, Nadirin öz tayfası olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]dan ibarət 20 min süvari, 50 min əfqan süvari, 12 min cəzayirçi, 40 min adi piyada tüfəngçisi və sayı bilinməyən artilleriya, qarnizon döyüşçüləri mövcud idi. Orduda həmçinin, [[Qacarlar (tayfa)|Qacarlar]] kimi tayfalardan toplana çox sayıda döyüşçü də var idi. Döyüşçülərin çoxu çaxmaqlı və ya köhnə miquelet kilidli muşketlərlə silahlanmışdı, bəzilərində matçlok tipli tüfənglər də var idi. Piyadalar süngülərdən istifadə etmirdilər.{{sfn|Axworthy|2007|page=644}} Əfqanlar çox zaman odlu silahlara malik olmurdular, çünki onların döyüşdəki tapşırıqları əsasən nizədən istifadə etmək idi. Türk və digər tayfalardan toplanan yüngül silahlı süvarilər döyüşçülər də odlu silahalrdan o qədər də istifadə etmirdilər, onlar döyüşdə qılıncdan, [[nizə]]lərdən və oxlardan istifadə edirdilər.{{sfn|Axworthy|2007|page=640-641}} {{Historical populations | align = none | cols = 1 | percentages = pagr | title = Əfşar ordusunun dövrlər üzrə artış sürəti{{sfn|Axworthy|2007|page=639}}| pop_name = Army |1729|25,000 |1733|100,000 |1736|150,000 |1743|375,000 }} == Piyadalar == [[File:Sabel - shamshir - Livrustkammaren - 77113.tif|thumb|180px|Çaxmaqlı tüfənglə birlikdə istifadə olunan şəmşir. Piyadalar yaxın döyüşdə istifadə etmək üçün şəmşirlə də silahlanırdı.]] [[Səfəvilər]] dövründə olduğu kimi [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] zamanında da piyada bölmələri ikinci dərəcəli bölmə kimi dəyərləndirilirdi və əhəmiyyətinə görə süvarilərdən sonra dəyərləndirilirdi. Buna əlavə olaraq, [[odlu silah]]la silahlandırılmış piyada bölmələri heç vaxt tam olaraq inkişaf etdirilməmişdi. Buna istisna olaraq, islahatları ilə odlu silahlı piyada bölmələri Səfəvi ordusuna gətirmiş Şah Abbası göstərmək mümkündür. Bütün piyada korpusunda kolah-e Naderi (کلاهِ نادری) adlanan hündür papaqlı mavi tunika və qırmızı şalvardan ibarət standart bir forma var idi. Nadirin [[Əfqanıstan]]ın qərbindəki Abdali əfqanlarına qarşı ilkin yürüşləri ona güclü süvari orduya qarşı savaşa bilmək üçün həll yolu tapmağa sövq etdi. Odlu silahlarla təchiz edilmiş piyadalar sisteminin təkmilləşdirilməsi, artilleriya qüvvələri və manevr edə bilən süvarilər kimi həll yolları ilə Nadir Abdali əfqanlarının süvari döyüşçülərini məğlub etməyi bacardı. === Tüfəngçilər === Tüfəngçi ordunun nizami [[tüfəng]]lə silahlandırılmış bölməsi idi və [[Səfəvilər]] dövründən etibarən bu bölmənin döyüşçülərinin sayı durmadan artmışdır. Tüfəngçi həmçinin uzun xənzər və nənəvi bölgə silahlarından olan şəmşirlə də silahlandırılırdı. Ümumilikdə tügəngçi cəzayirçi ilə müqayisədə daha yüngül tüfənglə təchiz edilirdi. === Cəzayirçilər === [[File:Firearm - Afsharid Empire.JPG|250px|thumb|[[Məşhəd]]<nowiki/>in ''Nadir şah muzeyi''ndə sərgilənən və cəzayirlər tərəfindən istifadə olunan [[tüfəng]].]] Cəzayirçi Nadirin ordusunun tüfəngçiləri arasında elit qüvvələri təşkil edirdi. Bu piyadalar tərəfindən istifadə edilən çaxmaqlı tüfəng olan Jazāyer (جزایر) [[Avropa]]dakı analoqlarından daha ağır çaplı idi və nəticədə daha geniş diapazona, eləcə də təkmilləşdirilmiş dəqiqliyə malik idi. Ortalama Avropa tüfəngi 5 kiloqram ağırlığında olmaqla, 18 millimetrlik diametrlə atəş açırdısa, cəzayir 18 kiloqram idi və 24 millimetr diametrlə atış açırdı. Avropadakı tüfənglərdən fərqli olaraq, cəzayir kağız kartrij əvəzinə burnuz vasitəsiylə doldurulurdu. Bu da o deməkdir ki, bunun məsafə, təsir və dəqiqlik kimi üstünlükləri olsa da, Avropadakı analoqları ilə müqayisədə onların doldurulması üçün daha uzun vaxt sərf etmək lazım gəlirdi. [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Səfəvi ordusu]]nda cəzayirlərdən istifadə barədə məlum olan ilk məlumatın tarixi [[XVII əsr]]in ortalarına qədər gedib çıxmaqdadır. Cəzayirçilər cəzayir adlanan tüfəngdən əlavə, şəmşir adlanan soyuq silahla da silahlanırdılar. Piyada qoşunun cəzayirçilər bölməsi aramsız təlimlər və məşqlə məşğul olurdular.<ref>{{kitab3 | müəllif = Abraham of Crete | başlıq = The Chronicle of Abraham of Crete | link= | cavabdeh= redaktor və tərcüməçi [[Corc Burnutyan|Corc Bournoutian]] | yer= | nəşriyyat = Costa Mesa | il= 1999 | cild = | səhifə= 118 | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref>{{sfn|Vatatzes|1939|page=133}} Bu tipdə təlimlərdən birinin şahidi olan şəxs xatirələrində belə yazır: {{Sitat|Piyadalar - mən tüfəng daşıyan döyüşçüləri nəzərdə tuturam - öz bölmələrində birləşir və öz silahları ilə hədəfə atəş açırdılar - bu davamlı olaraq təkrar edilirdi. Əgər [[Nadir şah Əfşar|Təhmasibqulu xan]] [Nadir şah nəzərdə tutulur] bir siravı döyüşçünün davamlı olaraq yaxşı atəş açdığının şahidi olardısa, onu 100 və ya 50 nəfərlik dəstənin komandanlığına təyin edərdi. O, bütün döyüşçüləri cəsarətli, qabiliyyətli və təcrübəli olmağa təşviq edərdi və ən sadə sözlə desək, özü güclü xarakteri və hərbi bacarıqları ilə ona nümunə olardı.{{sfn|Vatatzes|1939|page=133}}}} Cəzayirçi bölmələri hər gün saatlarla məşr edirdi. Döyüşçülərin təlim-məşqlərdə təcrübə qazanmalarına xüsusi önəm verilirdi.{{sfn|Axworthy|2007|page=645-650}} Nadir cəzayirçi bölmələrini şəxsən özü təşkil etmişdi və döyüşlərdə tez-tez cəzayirçilərə şəxsən komandanlıq edirdi. Başqa bir şahidin bildirdiyinə görə, cəzayirçilər yaxşı təşkil edilmişdilər və ən yaxşı sursatla təmin edilmişdilər.<ref name=":0">{{kitab3 | müəllif = Jonas Hanway | başlıq= An Historical Account of the British Trade | link = | cavabdeh = | yer= | nəşriyyat = | il= 251–253 | cild= | səhifə= | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> Cəzayirçilərin ümumi sayı barədə müxtəlif məlumatlar mövcuddur və hesabatlardakı rəqəmlər bir-birindən fərqlənməkdədir. Lakin ümumilikdə ortalama olaraq götürsək, bu korpusun döyüşçülərin sayının bir neş on min olduğu təxmin edilə bilər. Conas Hanvet 1744-cü ilə aid yazısında bildirirdi ki, Nadirin 12 minlik cəzayirçisinə əlavə olaraq, 40 minlik nizami tünfəngçisi də var idi. <ref name=":0" />Nadir həmçinin özünün Mərkəzi Asiya yürüşündə 12 min nəfərdən ibarət cəzayirçi korpusuna komandanlıq etmişdir. Cəzayirçilərin piyada qoşun növü olmasına baxmayaraq, bəzən yürüşlər zamanı zəruriyyət qarşısında onlar süvari dəstələr kimi də döyüşlərdə iştirak edirdilər. Belə döyüşlərə misal olaraq Karnal döyüşünü göstərmək olar. Onlar təchizatlarının və hərbi bacarıqlarının yüksəkliyinə görə [[Nadirin yürüşləri|Nadirin müxtəlif yürüşləri]]ndə ən fərqli və çətin döyüş tapşırıqlarını yerinə yetirmiş və qələbədə mühüm paya sahib olmuşdurlar. Belə döyüşlərə misal olaraq [[Damğan döyüşü (1729)|Damğan]]ı, [[Murçexort döyüşü|Murçexortu]], [[Kərkük döyüşü (1733)|Kərkükü]], [[Muradtəpə döyüşü|Muradtəpə]]ni, [[Karnal döyüşü|Karnal]]ı və [[Qars döyüşü (1745)|Qars]]ı göstərə bilərik. [[Karnal döyüşü]]ndə oynadığı həlledici rola görə, cəzayir barədə "ox cəzayirə cavab verə bilməz" deyə bir şahid tərəfindən qeyd dedilmişdir.<ref>{{kitab3 | müəllif = Laurence Lockhart | başlıq= Nadir Shah: A Critical Study Based Mainly Upon Contemporary Sources | link= | cavabdeh = | yer= London | nəşriyyat = Luzac & Co. | il = 1938 | cild= | səhifə= 88 | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> == Süvarilər == [[File:Swords - Afsharid Empire.JPG|250px|thumb|[[Məşhəd]]<nowiki/>in ''Nadir şah muzeyi''ndə sərgilənən və [[Əfşar imperiyası|Əfşarlar]] dövründə qalma şəmşir qılıncı.|left]] Ən əvvəldən [[süvari]] bölmələri ordudakı ən önəmli bölmə hesab edilirdi. Nadir süvari ordu bölmələrində mühüm islahatlar həyata keçirdi. Bu islahatlardan biri süvarilərin atlarının maliyyə təminatının dövlət tərəfindən yerinə yetirilməsi idi. Buna qədər süvarilər öz atları ilə riskə getmək istəmirdilər, çünki adətən bu atlar öz sahiblərinin ən dəyərli mülklərindn bir hesab edilirdi. Süvari korpusu əsas etibarilə iki hissəyə bölünmüşdü. Birincisini dövlət tərəfindən ordu üçün toplanmış süvarilər, ikincisini isə tabe olan tayfaların orduya göndərdiyi və ya böyük torpaq sahibləri tərfindən orduya göndərilən süvarilər təşkil edirdi. Səfəvilər dövründən etibarən ənənəvi olaraq süvarilər öz Osmanlıdakı analoqları üzərində üstünlüyə sahib idilər:{{sfn|Axworthy|2007|page=639}} {{Cquote|''...onlar bütün istiqamətlərdən hücuma keçdilər, hər hansı yeni istiqamətdə dövrə edirdilər. Sıralar bağlandı və sonra onlar hücum edib dağılışdılar, sonra bu səpələnmiş qrup eyni nöqtədə sıraları yenidən qapadılar. Onlar geri çəkilir və sonra da əks hücuma keçirdilər...... |Basile Vatatzes''}} Süvarilərin çoxu şəmşirlə, nizəylə və xəncərlə silahlansa da, bəzən odlu silahdan da istifadə edirdilər. 1736-cı ildən etibarən tüfəng süvarilərin birinci dərəcəli silahlarından biri oldu. Bu qoşunlara həm kəşfiyyatda, həm də atışmada mühüm dərəcədə yardım edirdi. Sonuncuya misal olaraq Karnal döyüşü göstərilə bilər. Dövlətin süvari bölmələri arasında ən prestijlisi şahın şəxsi süvari qvardiyası hesab edilirdi. Ən məşhur birliklərdən biri tərcüməsi ''Səltənət süvariləri'' mənasını verən ''Savaran-e Saltanati'' bölməsi idi. [[Əfşar boyu|Əfşarlar]], [[Qacarlar (tayfa)|Qacarlar]], Cəlairilər kimi tayfalar Nadirin süvarilər toplaması üçün əsas mərkəzlər hesab edilirdi. Həmçinin başda [[Şahsevən eli|Şahsevənlər]] olmaqla, müxtəlif Azərbaycan tayfalarından da süvarilər toplanmaqda idi. ''Savaran-e Sepah-e Khorasan'' bölməsində 20 fovj mövcud idi ki, hər bir fovjda 1000 əsgər var idi. Beləliklə, Savaran-e Sepah-e Khorasanda 20 min süvari cəmlənməkdə idi. ''Şahın qulamları'' və ya ''Gholāmān-e Shāh'' bölməsində isə 3 min seçmə süvari xidmət etməkdə idi. Bu bölmənin tapşırığını Nadir şahın şəxsi mühafizəsini təşkil etmək idi. [[File:1840 Persian Lancer of the Shah's Guard.jpg|400px|thumb|Yüngül silahlanmış [[süvari]]. ]] === Köməkçi süvarilər === Nadirin süvari bölmələri içərisində bir digər prestijli bölmə ''Savaran-e Sepah-e Xorasan'' idi. Bu termin ''[[Xorasan]]ın atlı/süvari ordusu'' kimi tərcümə edilə bilər. Bu bölmədəki döyüşçülər əsasən Gilzay, Abdali, Kürd və imperiyanın digər tayfalarından toplanırdı. Həm [[Gilzaylar|Gilzay]], həm də [[Abdalilər|Abdali]] əfqan süvariləri [[Asiya]]dakı ən yaxşı süvarilərdən hesab edilirdilər. Bu ordu bölməsinin sayı hər zaman dəyişmişdir, lakin bir qaynaqda bunların sayının 70 min olduğu bildirilmişdir. ''Xorasanın atlı/süvari ordusu''ndan olan süvarilər tez-tez Nadir tərəfindən ''Səltənət süvariləri'' bölməsinə yüksəldilirdi. Bu bölmə Qars döyüşündə həlledici rol oynamışdır. Beləki, onlar döyüşün gərgin anında Nadirin komandanlığı altında cinah hücumu təşkil etmiş və nəticədə [[qızılbaş]] ordusu qələbə qazanmışdır. == Artilleriya == [[File:Cannon - Safavid and Afsharid.JPG|300px|thumb|Əfşarlar dövründə qalma meydan topu. ]] Nadirin hərbi sahədə apardığı islahatlardan ən çox yararlanan ordu növü sözsüzki artilleriya idi. [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin hakimiyyəti dövründə artilleriya qüvvələrindən hərbi işdə məhdud çərçivədə istifadə edirdilər.<ref>{{kitab3 | müəllif= Rudi Matthee | başlıq= Unwalled Cities and Restless Nomads: Firearms and Artillery in Safavid Iran | link= | cavabdeh= red. Charles Melville | yer= London | nəşriyyat = | il= 1996 | cild= | səhifə= | səhifələr = | isbn= | doi= | ref= }}</ref> Lakin Nadirin yürüşlərində [[artilleriya]]dan geniş ölçüdə istifadə edilirdi. Nadirin yürüşlərinin adətən aqressiv sürətli hücumlara əsaslanmasına görə ağır artilleriya silahlarını daşımaq problem təşkil etsə də, Nadir ordu daxilində artilleriyadan istifadənin inkişf etdirilməsinə daim xüsusi diqqət ayırmışdır. Nadirin ordusunun əsas tədarükçü fabrikləri [[Amül]], [[Kirmanşah]], [[İsfahan]] və [[Mərv]]də yerləşirdi. Bu hərbi fabriklər yüksək keyfiyyətdə silah istehsal edir və ordularını yaxşı istifadə qabiliyyətinə malik toplarla təmin edirdilər. Bununla belə, səyyar emalatxanalar Nadirə strateji hərəkətliliyini qoruyub saxlamaqla yanaşı, tələb olunduqda ağır mühasirə topunun yerləşdirilməsi kimi sahələrdə çox yönlülüyünü qoruyub saxlamağa imkan verdi. Nadirin ordusu içindəki ən önəmli artilleriya bölmələrindən biri zamburakçılar idi. Bu zamburakçı bölməsi 1 və ya 2 poenderlik yüngül və dəvələrin belinə yerləşdirilən kiçik toplardan təşkil edilmişdi. Bu toplar meydan toplar ilə müqayisədə qeyri-dəqiq və atış məsafəsi qısa olsa da, meydan döyüşlərində yaylım atəşi açmaqla kütləvi ölümə səbəb olması onun əsas üstünlüyü idi. Həmçinin bir digər üstün cəhəti isə yüngül və dəvə üstündə olduğuna görə yerdəyişməsi asan və çevik olması idi. {{sfn|Axworthy|2007|page=639}} Meydan artilleriyası Nadirin ordusunun ayrılmaz hissəsi idi. [[Nadir xanın Mesopotamiyaya birinci yürüşü]] zamanı, o, mühasirədə olan Bağdada yardım etmək üçün gəlmiş Topal Osman paşanı qarşılamaq üçün şimaldakı Samarraya gedərkən ordusunda 18 top olmuşdur. Onlardan 4-ü 30, 6-ı 15, 6-ı 9 pouderlik olmuşdur.<ref>{{kitab3 | müəllif = Purgstall J. Von Hammer | başlıq = Histoire de l Empire Ottman | link= | cavabdeh = french translation by J.J. Hellert | yer= Paris | nəşriyyat = | il= 1835-1843 | cild= | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref= }}</ref> Nadirin ordudakə islahatlarından yararlanan əsas sahələrdən biri kimi meydan [[artilleriya]]sı və ya topları özlərinin Osmanlı və Moğol imperiyalarındakı analogiyaları müqayisədə daha üstün mövqeyə sahibləndilər. Əfşar ordusunun artilleriyası bu iki imperiya artilleriyası ilə müqayisədə daha dəqiq atış gücünə malik idi.{{sfn|Axworthy|2009|page=639}}{{sfn|Axworthy|2009|page=}} Bu artilleriya qüvvələri [[Nadir şahın Mərkəzi Asiya yürüşü]]ndə də mühüm rol oynadılar. Mərkəzi Asiyadakı süvari döyüşçülər Əfşar ordusunun istifadə etdiyi modern artilleriya silahlarından xəbərsiz idilər və bu da Nadir üçün qələbəni daha da asanlaşdırırdı. == Hərbi donanma == 1734-cü ildən etibarən Nadir dövlətin hərbi donanma sistemini yenidən təşkil etdi. Bu donanma özünün ən yaxşı fəaliyyəti dövrünü Əfşar imperiyasının bölünməsinə qədərki 10 il müddətində yaşadı. Əfşar imperiyasının hərbi donanması əsas təhlükələrdən biri kimi qəbul edilən ruslara qarşı Xəzər dənizində də fəaliyyət göstərirdi. Hərbi donanmanın mərkəzi Buşehrdə yerləşirdi və əsas fəaliyyət sahəsini İran körfəzi, habelə, Oman dənizi təşkil edirdi. Burada əsas mübarizə isə Məskət sultanlığı, Oman imamlığı, sonradan Atəşkəs dövlətləri adlanan ərazilərin sahillərində məskunlaşan quldurlarla, üsyançılarla aparılırdı. Əfşar hərbi donanması tez-tez hollandiyalılar və britaniyalılarla əməkdaşlıq edirdi.<ref>{{cite web |url= https://iranicaonline.org/articles/navy-i-nader-shah |archiveurl = |archivedate = |title= NAVY i. Nāder Shah and the Iranian Navy |author = Michael Axworthy |date= 20 December 2012 |work= |publisher= Encyclopædia Iranica |accessdate= 7 July 2022 |language= }}</ref> === Şimal donanması === Şimal donanması [[Xəzər dənizi]]ndə fəaliyyət göstərirdi. 1745-ci ildə iki freqat və 4 kiçik gəmi (hamısı yerli istehsal) donanma daxilində xidmət etməkdə idi.{{sfn|Axworthy|2018|page=174}} Qaynaqların bildirdiyinə görə, bu donanmaya daxil olan gəmilərdən biri 1752-ci ildə Rəşt yaxınlığında yandırılmışdır. Şimal donanması yaradılmamışdan əvvəl, Nadir ruslardan gəmi ala bilmək üçün böyük məbləğlərdə pullar ödəmişdir. Bu gəmilərdən [[Nadirin Dağıstan yürüşləri|Nadirin Dağıstan yürüşü]] zamanı maddi-texniki təminat göndərmək üçün istifadə edilmişdir.{{sfn|Mirfendereski|2001|page=18}} === Cənub donanması === Cənub donanmasının əsas üzdüyü məkan İran kərfəzi və Oman körfəzi idi. Lakin bu donanmanın Ərəbistan dənizində də fəaliyyə etdiyi dövrlər olmuşdur. '''1734-1736-cı illər:''' 1734-cü ildə [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] [[İngilislər|ingilislər]]dən iki briqantin gəmisi aldı. Bundan başqa, yerli [[Ərəblər|ərəb]] şeyxindən də iki ədəd briqanin əldə edildi.{{sfn|Axworthy|2000|page=}} ''Patna'' və ''Ruperall'' adlandırılan ingilis briqantinlərinə müvafiq olaraq Veddell və Kuk komandan təyin edildi.<ref>{{harvnb|Floor|1987|page=39}}</ref> Əfşarlar 1736-cı ildə Buşehrdə saxladıqları [[Ost-Hind şirkəti (Böyük Britaniya)|Ost-Hind şirkəti]]nə məxsus olan Northuberland gəmisinin kapitanını gəmini onlara satmağa məcbur etdilər.<ref>{{harvnb|Floor|1987|page=41}}</ref> "Böyük məbləğ qarşılığlnda satın alınan" gəmi döyüş gəmisinə dönüşdürüldü. [[Gəmi]] o dövrdə pis vəziyyətdə idi və buna görə də, Ost-Hind şirkəti "potensial Əfşar iddialarından özlərini qorumaq üçün addımlar atdılar".<ref name="Mirfendereski18"/> Həmin ilin oktyabrında donanma ingilislərdən 8 min tümənə satın alınmış 20 silahlı 2 freqat daha əldə etdi və onlardan biri ''Cavan'' adlandırıldı.<ref name="Floor42">{{harvnb|Floor|1987|page=42}}</ref> Arxiv sənədlərində isə, yalnız bir gəminin satıldığı göstərilmişdir.<ref name="Good227"/> ''Cavan'' daha sonra ''Fəth-i Şah'' adlandırıldı və donanmanın bayraqdar gəmisi oldu.<ref name="Good227"/><ref>{{harvnb|Black|2004|page=73}}</ref> Lakin baqa bir qaynağa görə isə, ''Fəth-i Şah'' gəmisi əvvəlki Northumberland gəmisi olmuşdur.<ref name="Barendse294"/> ''Cavan'' şəxsi olaraq Bombeydə yerləşən EİC şirkəti tərəfindən Əfşarlara satılmaq üçün əldə edilmişdi və şirkət bu satışdan 200 faiz mənfəət əldə etmişdi.<ref name="Good227"/> [[Donanma]]ya daxil olan başqa bir gəmi isə fransız tacirlərdən satın alınmış ''l'Heureux'' gəmisi idi.<ref name="Barendse294">{{harvnb|Barendse|2009|page=294}}</ref> '''1737-ci il:''' 1737-ci ilə aid holland qaynağı donanmanın inventarını belə təqdim etmişdir: {| class="wikitable" |- ! Gəmi ! Kökən ! Qeydlər |- | Fəth-i Şah | ingilis | 7.000 tümənə alınmışdır. |- | ''Capitaine'' | ingilis | Purchased for 4.000 tümənə alınmışdır. |- | ''Fatta Mamoedie''{{sup|b}} | ingilis | 400 tümənə alınmışdır. |- | ''Nastar Chanie'' | ingilis | 300 tümənə alınmışdır. |- | ''Toeckel''{{sup|c}} | [[Basidu]] | Şeyx Rəşiddən 3.000 tümənə alınmışdır. |- | ''Fattilhaije'' | [[Basidu]] | Şeyx Rəşiddən 1.300 tümənə alınmışdır. |- | ''Fatta Rhamhanie''{{sup|d}} | ərəb | 400 tümənə alınmışdır. |- | ''Illhaiji'' | [[Basidu]] | Şeyx Rəşiddən 400 tümənə alınmışdır. |- | Bilinmir | [[Basaydu]] | Şeyx Rəşiddən alınmışdır. |- | Bilinmir | [[Basaydu]] | Şeyx Rəşiddən alınmışdır. |- | Bilinmir | Yerli | Məhəmməd Lətif xan tərəfindən tikilmişdir. |- | Bilinmir | Yerli | Məhəmməd Lətif xan tərəfindən tikilmişdir. |- | colspan=3|{{small|{{sup|a}} also spelt ''Fattishahi'' ({{lang-fa|فتح شاهی}}) {{sup|b}} ({{lang-fa|فتح محمودی}})<br>{{sup|c}} also spelt ''Tawakkul'' ({{lang-fa|توکل}}) {{sup|d}} ({{lang-fa|فتح رحمانی}})}} |- | colspan=3|Mənbə: Villem Floor (1987)<ref>{{harvnb|Floor|1987|pages=41–42}}</ref> |} '''1741-1742-ci illər:''' 1.100 tonluq [[Mumbay|Bombey]] mərkəzli gəmi olan Şavallum onu hazırlayan konsortium (Con Lambton, parsi tacir Bhomanji Rüstəmci və Manoji Novroji və bombeyli Şivan Set Dharam Set) tərəfindən satılmış və ''Rəhimi'' adlandırılmışdır. Bu gəmi [[Əfşar imperiyasının hərbi sistemi|Əfşar]] donanmasının bayraqdarı kimi xidmət etmişdir.<ref>{{harvnb|Barendse|2009|pages=295–296}}</ref> 1742-cı ildə cənub donanmasına 15 gəmi daxil idi və onların çoxu [[Kambey körfəzi]]ndəki Suratda hazırlanmışdı.<ref name="Axworthy2000">{{harvnb|Axworthy|2000}}</ref> Əfşarlar Suratdakı gəmi hazırlayanlara daha 11 gəmi sifariş verdilər və bu sifarişlərdən birincisi 1741-ci ildə hazır edildi. Bu gəmilər tik ağacından hazırlanmışdılar və öz davamlılıqları ilə seçilirdilər.<ref name="Ward53"/> 1742-ci ildə ''Robert Qalley'' gəmisi ingilis Eusteys Pikokdan 1000 tümə qarşılığında satın alındı.<ref name="Good227">{{harvnb|Good|2018|page=227}}</ref> Daha iki gəmi - Meri və Pembrok Suratdakı EIC tərəfindən hazırlandı və 186.251 rupiyə (9.312 tümənə və ya 23.280 pounda bərabər idi) Əfşarlara satıldı.<ref>{{harvnb|Good|2018|page=228}}</ref> ''Pembrok'' lazimi təchizatlardan məhrum idi, ''Meri'' isə su sızmasına məruz qaldığı üçün gündəlik nasosa ehtiyyacı var idi.<ref>{{harvnb|Good|2018|page=230}}</ref> '''1745-ci ildə:''' 1745-ci ildə donanmada 30 gəmi mövcud idi.<ref name="Ward53">{{harvnb|Ward|2014|page=53}}</ref> '''1747-ci ildə:''' 1747-ci ildə cənub donanmasında 20-25 gəmi mövcud idi.<ref name="Mirfendereski18">{{harvnb|Mirfendereski|2001|page=18}}</ref> == Həmçinin bax == * [[Səfəvi imperiyasının ordusu]] * [[Əfşar imperiyasının hərbi donanması]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = [[Maykl Eksvorti]] | başlıq = The Sword of Persia: Nader Shah, from tribal warrior to conquering tyrant | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = I. B. Tauris | il = 2009 | cild = | səhifə = 180 | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Axworthy }} * {{kitab3 | müəllif = [[Maykl Eksvorti]] | başlıq = The Army of Nader Shah | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Iranian Studies. 40 (5) | il = 2007 | cild = | səhifə = 180 | səhifələr = | isbn = | doi = 10.1080/00210860701667720 | ref = Axworthy }} * {{kitab3 | müəllif = Basile Vatatzes | başlıq = Persica: Histoire de Chah-Nadir | link = | cavabdeh = N. Iorga | yer = Bucharest | nəşriyyat = | il = 1939 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Vatatzes }} * {{cite book|last=Mirfendereski|first=Guive|year=2001|title=A Diplomatic History of the Caspian Sea|doi=10.1057/9780230107571_4|publisher=Springer|isbn=978-0-230-10757-1}} [[Kateqoriya:Silahlı qüvvələr]] [[Kateqoriya:Nadir şah Əfşarın yürüşləri]] [[Kateqoriya:Nadir şah Əfşar]] [[Kateqoriya:Əfşarlar imperiyası]] mnqy5nlu9o66vu4i18nsth22bckp4og 4 756897 6547373 6546699 2022-07-24T16:39:45Z Solavirum 95249 /* Çıldır döyüşü */ wikitext text/x-wiki === [[Çıldır döyüşü]] === :<small>''Təqdim olunduğu tarix:'' 9 iyul 2022</small> :<small>''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' {{istifadəçi|Qızılbaş}}</small> :<small>''İcraçı:— Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:07, 9 iyul 2022 (UTC)</small> <!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--> *{{Lehinə}} status üçün tələb edilən bütün şərtləri ödəyir. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:07, 9 iyul 2022 (UTC) *{{Lehinə}} [[User: Elonizm|<b style="color:#1F51FF">Elonizm</b>]] 14:02, 13 iyul 2022 (UTC) *{{lehinə}} şərtləri ödəyir. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 06:47, 24 iyul 2022 (UTC) *{{lehinə}} yuxarıdakı fikirlərə əsasən. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:39, 24 iyul 2022 (UTC) 1qodrh07eqqassih836fknepvj2dstt 0 757111 6548064 6530475 2022-07-25T11:12:06Z Qızılbaş 71676 /* Gəmi hazırlanması */ wikitext text/x-wiki '''Əfşar imperiyasının hərbi donanması''' — 1734-cü ildən etibarən [[Nadir şah Əfşar|Nadir xan]] (1736-cı ildən etibarən [[şah]]) dövlətin [[ donanma|hərbi donanma]] sistemini yenidən təşkil etdi. Bu donanma özünün ən yaxşı fəaliyyəti dövrünü [[Əfşar imperiyası]]nın bölünməsinə qədərki 10 il müddətində yaşadı. [[Əfşar imperiyası]]nın hərbi donanması əsas təhlükələrdən biri kimi qəbul edilən [[Çar Rusiyası |ruslar]]a qarşı [[Xəzər dənizi]]ndə də fəaliyyət göstərirdi.{{sfn|Axworthy|2018|page=174}} Hərbi donanmanın mərkəzi [[Buşehr]]də yerləşirdi və əsas fəaliyyət sahəsini [[İran körfəzi]], habelə, [[Oman|Oman dənizi]] təşkil edirdi. Burada əsas mübarizə isə [[Maskat|Maskat sultanlığı]], [[Oman imamlığı]], sonradan [[Atəşkəs dövlətləri]] adlanan ərazilərin sahillərində məskunlaşan quldurlarla, üsyançılarla aparılırdı. Əfşar hərbi donanması tez-tez [[Hollandlar|hollandiyalılar]] və [[britaniyalılar]]la əməkdaşlıq edirdi.{{sfn|Axworthy|2000|page=}} == Tarixi == [[File:Caspian sea in Persian (IRAN) Empire 1747.JPG|thumb|[[Emanuel Bowen]]'s 1747 map of Caspian sea]] === Başlanğıc === [[Əfşarlar imperiyası şahlarının siyahısı|Əfşarlar]]a qədər dövlətdə hərbi donanma yaradılması üçün sonuncu cəhd 1718-ci ildə edilmişdi.<ref>{{harvnb|Floor|1987|page=31}}</ref> Bu cəhd də [[Səfəvi monarxlarının siyahısı|Səfəvi şahı]]nın donanma yaratmaqda istəksiz olması səbəbindən baş tutmamışdı.<ref>{{harvnb|Floor|1987|page=33}}</ref> === Yaradılması === Yaradılmasından sonra keçən 10 il ərzində [[Əfşar imperiyası]]nın hərbi donanması uğurlu eksponsionist siyasət həyata keçirirdi. Bu donanma Maskatı və İran körfəzindəki bir çox adanı ələ keçirməyi bacarmış, lakin şimalda [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı]] və [[Rusiya imperiyası|Rusiya]] donanmaları ilə rəqabər aparmaqda uğursuz olmuşdu.{{sfn|Axworthy|2000|page=}} 1745-ci ildən etibarən Əfşarların donanması tədricən tənəzzül etməyə başladı və 1747-ci ildə Nadirin qətlə yetirilməsindən sonra tamamilə süqut etdi. Bu süqutun səbəbi gəmilər üçün lazım olan detalların azlığı və ya tamamilə yoxluğu idi.<ref>{{harvnb|Floor|1987|page=52}}</ref> == Nəticə == [[Kərim xan Zənd]] hökmdar olduqdan sonra Oman imamlığından Əfşarların gəmisi olmuş ''Rəhmanini'' geri istədi. Bunu [[Ərəblər|ərəb]] tayfası olan Bəni Mainlərdən ələ keçirmiş olan Oman Kərim xanın tələbini rədd etdi və bu müharibəyə səbəb oldu. [[Kərim xan Zənd]] 1773-cü ildə [[Oman]]a hücum etsə də, uğur qazana bilmədi. Kaveh Fərrux iddiasına görə bu hadisə artıq mərkəzi hökumətin İran körfəzinin cənub sahillərinə əlinin çatmadığının göstərir. 1820-ci illərdə Qacarlar dövləti də Qeşm və Hörmüz adalarını da Omanın əlinə keçməsinə əngəl ola bilmirlər.<ref>{{harvnb|Farrokh|2011|pages=154}}</ref> Uilyam Teylor 1811-ci ildi bildirirdi ki, 1738-ci ildı iranlılar tərəfindən tikilmiş gəmilərdən biri indi [[Osmanlı imperiyası|Osmanlılar]]ın əlindədir və "Bəsrədəki türk donanmasının bayraqdarı kimi istifadə edilir...və 8 il bundan əvvəl [[Bombey]] limanına təmir üçün gətirildiyi zaman ağaclarının mükəmməl şəkildə sağlam olduğu müəyyən edildi".<ref>{{harvnb|Bulley|2013|pages=29}}</ref> == Bayraq == Müasir qaynaqların bildirdiyinə görə 1737-ci ildə donanma ağ fonda üzərində [[Zülfüqar (qılınc)|Zülfüqar]] əks edilmiş bayraq istifadə etmişdir.<ref>{{harvnb|Shapur Shahbazi|1999}}</ref> == Şəxsi heyət == Hərbi donanmanın dənizçiləri adətən [[Huvala tayfası]]ndan toplanırdı.<ref>{{harvnb|Floor|1987|page=44}}</ref> Həmçinin donanmada [[Avropa]] donanmalarından qaçmış dənizçilərdən də yararlanılırdı.<ref>{{harvnb|Good|2018|page=229}}</ref> === Komandanlar === * [[Məhəmməd Lətif xan]] - donanmanın 1734-cü ildəki qurucusu və dəryabəyi. O, 1735-ci ildə Osmanlı donanmasına qarşı məğlubiyyətdən sonra vəzifəsindən azad edilmiş, lakin 1736-cı ildə yenidən vəzifəsinə bərpa edilmiş və bu vəzifədə 1737-ci ildə zəhərlənərək öldürülməsinə qədər xidmət etmişdir.<ref>{{harvnb|Floor|1987|pages=38, 40–41, 45}}</ref> * Kapitan Riçard Kuk - [[İngilislər|ingilis]] olan bu zabit Məhəmməd Lətif xanın köməkçisi olmuş və 1737-ci ildə döyüşdə ölmüşdür.<ref name="Floor43">{{harvnb|Floor|1987|page=43}}</ref> * Molla Əlişah - [[Bəndər-Abbas]]da yerləşən şərq bölməsinin komandanı.<ref>{{harvnb|Davies|1997|pages=174–175}}</ref> * [[Mirəli xan Türkman]] - 1740-cı ildə döyüşdə öldürülmüş dəryabəyi.<ref name="Floor47">{{harvnb|Floor|1987|page=47}}</ref> * Məhəmmədtağı xan Məşhədi = 1742-cı ildən sonra fəaliyyət göstərmiş dəryabəyi.<ref name="Floor47"/><ref name="Ward54">{{harvnb|Ward|2014|page=54}}</ref> == Avadanlıq == === Şimal donanması === Şimal donanması [[Xəzər dənizi]]ndə fəaliyyət göstərirdi. 1745-ci ildə iki freqat və 4 kiçik gəmi (hamısı yerli istehsal) donanma daxilində xidmət etməkdə idi.{{sfn|Axworthy|2018|page=174}} Qaynaqların bildirdiyinə görə, bu donanmaya daxil olan gəmilərdən biri 1752-ci ildə Rəşt yaxınlığında yandırılmışdır. Şimal donanması yaradılmamışdan əvvəl, Nadir ruslardan gəmi ala bilmək üçün böyük məbləğlərdə pullar ödəmişdir. Bu gəmilərdən [[Nadirin Dağıstan yürüşləri|Nadirin Dağıstan yürüşü]] zamanı maddi-texniki təminat göndərmək üçün istifadə edilmişdir.<ref name="Mirfendereski18"/> === Cənub donanması === Cənub donanmasının əsas üzdüyü məkan İran kərfəzi və Oman körfəzi idi. Lakin bu donanmanın Ərəbistan dənizində də fəaliyyə etdiyi dövrlər olmuşdur. '''1734-1736-cı illər:''' 1734-cü ildə [[Nadir şah Əfşar|Nadir]] [[İngilislər|ingilislər]]dən iki briqantin gəmisi aldı. Bundan başqa, yerli [[Ərəblər|ərəb]] şeyxindən də iki ədəd briqanin əldə edildi.{{sfn|Axworthy|2000|page=}} ''Patna'' və ''Ruperall'' adlandırılan ingilis briqantinlərinə müvafiq olaraq Veddell və Kuk komandan təyin edildi.<ref>{{harvnb|Floor|1987|page=39}}</ref> Əfşarlar 1736-cı ildə Buşehrdə saxladıqları [[Ost-Hind şirkəti (Böyük Britaniya)|Ost-Hind şirkəti]]nə məxsus olan Northuberland gəmisinin kapitanını gəmini onlara satmağa məcbur etdilər.<ref>{{harvnb|Floor|1987|page=41}}</ref> "Böyük məbləğ qarşılığlnda satın alınan" gəmi döyüş gəmisinə dönüşdürüldü. [[Gəmi]] o dövrdə pis vəziyyətdə idi və buna görə də, Ost-Hind şirkəti "potensial Əfşar iddialarından özlərini qorumaq üçün addımlar atdılar".<ref name="Mirfendereski18"/> Həmin ilin oktyabrında donanma ingilislərdən 8 min tümənə satın alınmış 20 silahlı 2 freqat daha əldə etdi və onlardan biri ''Cavan'' adlandırıldı.<ref name="Floor42">{{harvnb|Floor|1987|page=42}}</ref> Arxiv sənədlərində isə, yalnız bir gəminin satıldığı göstərilmişdir.<ref name="Good227"/> ''Cavan'' daha sonra ''Fəth-i Şah'' adlandırıldı və donanmanın bayraqdar gəmisi oldu.<ref name="Good227"/><ref>{{harvnb|Black|2004|page=73}}</ref> Lakin baqa bir qaynağa görə isə, ''Fəth-i Şah'' gəmisi əvvəlki Northumberland gəmisi olmuşdur.<ref name="Barendse294"/> ''Cavan'' şəxsi olaraq Bombeydə yerləşən EİC şirkəti tərəfindən Əfşarlara satılmaq üçün əldə edilmişdi və şirkət bu satışdan 200 faiz mənfəət əldə etmişdi.<ref name="Good227"/> [[Donanma]]ya daxil olan başqa bir gəmi isə fransız tacirlərdən satın alınmış ''l'Heureux'' gəmisi idi.<ref name="Barendse294">{{harvnb|Barendse|2009|page=294}}</ref> '''1737-ci il:''' 1737-ci ilə aid holland qaynağı donanmanın inventarını belə təqdim etmişdir: {| class="wikitable" |- ! Gəmi ! Kökən ! Qeydlər |- | Fəth-i Şah | ingilis | 7.000 tümənə alınmışdır. |- | ''Capitaine'' | ingilis | Purchased for 4.000 tümənə alınmışdır. |- | ''Fatta Mamoedie''{{sup|b}} | ingilis | 400 tümənə alınmışdır. |- | ''Nastar Chanie'' | ingilis | 300 tümənə alınmışdır. |- | ''Toeckel''{{sup|c}} | [[Basidu]] | Şeyx Rəşiddən 3.000 tümənə alınmışdır. |- | ''Fattilhaije'' | [[Basidu]] | Şeyx Rəşiddən 1.300 tümənə alınmışdır. |- | ''Fatta Rhamhanie''{{sup|d}} | ərəb | 400 tümənə alınmışdır. |- | ''Illhaiji'' | [[Basidu]] | Şeyx Rəşiddən 400 tümənə alınmışdır. |- | Bilinmir | [[Basaydu]] | Şeyx Rəşiddən alınmışdır. |- | Bilinmir | [[Basaydu]] | Şeyx Rəşiddən alınmışdır. |- | Bilinmir | Yerli | Məhəmməd Lətif xan tərəfindən tikilmişdir. |- | Bilinmir | Yerli | Məhəmməd Lətif xan tərəfindən tikilmişdir. |- | colspan=3|{{small|{{sup|a}} also spelt ''Fattishahi'' ({{lang-fa|فتح شاهی}}) {{sup|b}} ({{lang-fa|فتح محمودی}})<br>{{sup|c}} also spelt ''Tawakkul'' ({{lang-fa|توکل}}) {{sup|d}} ({{lang-fa|فتح رحمانی}})}} |- | colspan=3|Mənbə: Villem Floor (1987)<ref>{{harvnb|Floor|1987|pages=41–42}}</ref> |} '''1741-1742-ci illər:''' 1.100 tonluq [[Mumbay|Bombey]] mərkəzli gəmi olan Şavallum onu hazırlayan konsortium (Con Lambton, parsi tacir Bhomanji Rüstəmci və Manoji Novroji və bombeyli Şivan Set Dharam Set) tərəfindən satılmış və ''Rəhimi'' adlandırılmışdır. Bu gəmi [[Əfşar imperiyasının hərbi sistemi|Əfşar]] donanmasının bayraqdarı kimi xidmət etmişdir.<ref>{{harvnb|Barendse|2009|pages=295–296}}</ref> 1742-cı ildə cənub donanmasına 15 gəmi daxil idi və onların çoxu [[Kambey körfəzi]]ndəki Suratda hazırlanmışdı.<ref name="Axworthy2000">{{harvnb|Axworthy|2000}}</ref> Əfşarlar Suratdakı gəmi hazırlayanlara daha 11 gəmi sifariş verdilər və bu sifarişlərdən birincisi 1741-ci ildə hazır edildi. Bu gəmilər tik ağacından hazırlanmışdılar və öz davamlılıqları ilə seçilirdilər.<ref name="Ward53"/> 1742-ci ildə ''Robert Qalley'' gəmisi ingilis Eusteys Pikokdan 1000 tümə qarşılığında satın alındı.<ref name="Good227">{{harvnb|Good|2018|page=227}}</ref> Daha iki gəmi - Meri və Pembrok Suratdakı EIC tərəfindən hazırlandı və 186.251 rupiyə (9.312 tümənə və ya 23.280 pounda bərabər idi) Əfşarlara satıldı.<ref>{{harvnb|Good|2018|page=228}}</ref> ''Pembrok'' lazimi təchizatlardan məhrum idi, ''Meri'' isə su sızmasına məruz qaldığı üçün gündəlik nasosa ehtiyyacı var idi.<ref>{{harvnb|Good|2018|page=230}}</ref> '''1745-ci ildə:''' 1745-ci ildə donanmada 30 gəmi mövcud idi.<ref name="Ward53">{{harvnb|Ward|2014|page=53}}</ref> '''1747-ci ildə:''' 1747-ci ildə cənub donanmasında 20-25 gəmi mövcud idi.<ref name="Mirfendereski18">{{harvnb|Mirfendereski|2001|page=18}}</ref> === İcarəyə götürülmüş gəmilər === Əfşarid donanması aşağıdakı gəmiləri məhdud müddətə icarəyə götürmüşdü: {| class="wikitable" |- ! Gəmi ! Ölkə bayrağı ! Qeydlər |- | ''Britaniya'' | [[File:Flag of Great Britain (1707–1800).svg|22px|border]] [[Böyük Britaniya krallığı]] | 1734-cü ildə Bəndər-Abbasda sahil-mühafizə işlərində istifadə edilmişdir.<ref>{{harvnb|Good|2018|pages=217–218}}</ref> |- | ''de Rithem'' | [[File:Flag of the Netherlands.svg|22px|border]] [[Niderland|Hollandiya]] | 1736-cı ildə antiquldur patrulu üçün istifadə edilmişdir.<ref name="Floor42"/> |- | ''Robert Galley'' | [[File:Flag of Great Britain (1707–1800).svg|22px|border]] [[Böyük Britaniya krallığı]] | 1734 və 1736-cı illərdə sərnişin daşınması üçün istifadə edilmişdir.<ref>{{harvnb|Good|2018|pages=220–221, 227}}</ref> |- | ''de Anthonia'' | [[File:Flag of the Netherlands.svg|22px|border]] Hollandiya | 1737-ci ildə Maskat sultanlığına hücum üçün istifadə edilmişdir.<ref name="Floor43"/> |- | ''tHuys Foreest'' | [[File:Flag of the Netherlands.svg|22px|border]] Hollandiya | 1737-ci ildə Maskat sultanlığına qarşı döyüşən orduya ərzaq göndərmək üçün istifadə edilmişdir.<ref name="Floor43"/> |- | ''Rose Galley'' | [[File:Flag of Great Britain (1707–1800).svg|22px|border]] [[Böyük Britaniya krallığı]] | 1738-ci ildə maddi-texniki təminat daşımaq üçün istifadə edilmişdir.<ref>{{harvnb|Good|2018|pages=220–221}}</ref> |- | ''tHof niet altijd Somer'' | [[File:Flag of the Netherlands.svg|22px|border]] Hollandiya | 1738-ci ildə Culfara qarşı maddi-texniki təminat daşımaq üçün istifadə edilmişdir.<ref name="Floor46">{{harvnb|Floor|1987|pages=46}}</ref> |- | ''de Valk'' | [[File:Flag of the Netherlands.svg|22px|border]] Hollandiya | rowspan=3|[[Kiş (İran)|Kiş]]dəki 1740-cı il qiyamını yatırmaq üçün istifadə edilmişdir.<ref name="Floor47"/> |- | ''de Middenrak'' | [[File:Flag of the Netherlands.svg|22px|border]] Hollandiya |- | ''de Croonenburgh'' | [[File:Flag of the Netherlands.svg|22px|border]] Hollandiya |- | ''Rusiya imperatriçası'' | [[File:Flag of Russia.svg|22px|border]] [[Rusiya imperiyası]] | 1742-ci ildə Nadir şahın ordusu üçün düyü göndərmək üçün istifadə edilmişdir.<ref name="Mirfendereski18"/> |- | ''de Ridderkerk'' | [[File:Flag of the Netherlands.svg|22px|border]] Hollandiya | 1742-cı ildə Tattaya səyahət üçün istifadə edilmişdir.<ref>{{harvnb|Floor|1987|page=49}}</ref> |} Bəzi hallarda, Nadir şah gəmiləri icarəyə götürməkdə uuğrlu ola bilmirdi. Yelizavetanın taxta çıxmasından qısa müddət sonra - 1771-ci ilin dekabrında ondan Dağıstan yürüşünün maddi-texniki təminatını həyata keçirmək üçün 10 gəmini icarəyə verməsi istənildi. Rus səfirinin məsləhəti ilə bu təklif rədd edildi. Rus səfiri bu gəmilərin heç vaxt geri qaytarılmayacağından qorxurdu. 1730-cu illərdə britaniyalı birinin şəxsi mülkü olan ''Severn'' və ''Edvard'' gəmilərinin də icarə təklifləri rədd edilmişdi. === Gəmi hazırlanması === 1743-cü ildə Nadir şah ingilis taciri Con Eltonu İranın şimalında dəniz gəmiqayırma idarəsinin rəisi təyin etdi və ona Camal Beiq titulu verdi. Eltonun baş ofisi Lahican və Ləngəruddakı gəmiçilik obyektlərində yerləşirdi. == Həmçinin bax == * [[Əfşar imperiyasının hərbi sistemi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == {{Refbegin|30em|indent=yes}} * {{cite encyclopedia|last=Axworthy|first=Michael|editor-last=Yarshater|editor-first=Ehsan|encyclopedia=Encyclopædia Iranica|title=NAVY i. Nāder Shah and the Iranian Navy|url=http://www.iranicaonline.org/articles/navy-i-nader-shah|access-date= |language=|edition=Online|date=20 December 2012|orig-year=1 January 2000|ref={{harvid|Axworthy|2000}}}} * {{cite book|last=Axworthy|first=Michael|year=2018|title=Crisis, Collapse, Militarism and Civil War: The History and Historiography of 18th Century Iran|publisher=Oxford University Press|isbn=9780190250324}} * {{cite journal|last=Axworthy|first=Michael|year=2011|volume=21|number=1|title=Nader Shah and Persian Naval Expansion in the Persian Gulf, 1700–1747|journal=Journal of Research in Ayurvedic Sciences|pages=31–39|jstor=23011520|doi=10.1017/S1356186310000362|hdl=10871/9435|hdl-access=free}} * {{cite book|title=Arabian Seas 1700–1763|first=Rene J.|last=Barendse|publisher=BRILL|location=Leiden|year=2009|isbn=978-90-04-17661-4}} * {{cite book|title=Banking on Baghdad: Inside Iraq's 7,000-Year History of War, Profit, and Conflict|first=Edwin|last=Black|publisher=John Wiley and Sons|year=2004|url=https://archive.org/details/bankingonbaghdad00edwi|url-access=registration |isbn=9780471708957}} * {{cite book|last=Bulley|first=Anne|year=2013|title=The Bombay Country Ships, 1790–1833|publisher=Routledge|isbn=978-0700712366}} * {{cite book|last=Davies|first=Charles E.|year=1997|title=The Blood-red Arab Flag: An Investigation Into Qasimi Piracy, 1797-1820|publisher=University of Exeter Press|isbn=9780859895095}} * {{cite book|last=Farrokh|first=Kaveh|year=2011|title=Iran at War: 1500-1988|publisher=Bloomsbury Publishing|isbn=9781780962214}} * {{cite journal|last=Floor|first=Willem|year=1987|volume=20|number=1|title=The Iranian Navy in the Gulf during the Eighteenth Century|journal=Iranian Studies|pages=31–53|jstor=26842784|doi=10.1080/00210868708701690}} * {{cite book|last=Good|first=Peter|editor-last1=Clulow|editor-first1=Adam|editor-last2=Mostert|editor-first2=Tristan|year=2018|title=The Dutch and English East India Companies: Diplomacy, Trade and Violence in Early Modern Asia|chapter=The East India Company and the foundation of Persian Naval Power in the Gulf under Nader Shah, 1734-47|doi=10.5117/9789462983298|jstor=j.ctv9hvqf2.13|jstor-access=free|publisher=Amsterdam University Press|isbn=978-90-4853-338-1}} * {{cite book|last=Mirfendereski|first=Guive|year=2001|title=A Diplomatic History of the Caspian Sea|doi=10.1057/9780230107571_4|publisher=Springer|isbn=978-0-230-10757-1}} * {{cite encyclopedia|last=Shapur Shahbazi|first=A.|editor-last=Yarshater|editor-first=Ehsan|encyclopedia=Encyclopædia Iranica|title=FLAGS i. Of Persia|url=http://www.iranicaonline.org/articles/flags-i|series=Fasc. 1|volume=X|pages=12–27|location=New York City|publisher=Bibliotheca Persica Press|language=|edition=Online|date=31 January 2012|orig-year=15 December 1999|ref={{harvid|Shapur Shahbazi|1999}}}} * {{cite book|last=Ward|first=Steven R.|year=2014|title=Immortal: A Military History of Iran and Its Armed Forces|edition=Updated|publisher=Georgetown University Press|isbn=9781626160651}} [[Kateqoriya:Silahlı qüvvələr]] [[Kateqoriya:Nadir şah Əfşarın yürüşləri]] [[Kateqoriya:Nadir şah Əfşar]] [[Kateqoriya:Əfşarlar imperiyası]] 2ezvx3jf9m4tgq0lr9zyh4anrvyftst 0 757335 6548046 6531204 2022-07-25T11:01:43Z Burocan 197349 wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{Universitet |Ad = Brüssel Vrije Universiteti |Abreviatura = VUB |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = |Şüar = |Əsası qoyulub = 1871 |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = 1970 |Tip = |Prezident = |Rektor = |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = |Ölkə = |Ünvan = |Tabeliyində = |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Rənglər = |Sayt = |Emblem = |Vikianbar = }} '''Brüssel Vrije Universiteti''' ({{dil-nl|Vrije Universiteit Brussel}}) — [[Belçika]]nın [[Brüssel]] şəhərində yerləşən tədqiqat universiteti. ==Həmçinin bax== *[[Belçika universitetlərinin siyahısı]] ==İstinadlar== {{istinad siyahısı}} {{xarici istinadlar}} 9pqtmc9xyyu5581hl3xaof18l1t3h07 6548049 6548046 2022-07-25T11:04:42Z Burocan 197349 wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{Universitet |Ad = Brüssel Vrije Universiteti |Abreviatura = VUB |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = |Şüar = {{dil-la|Scientia vincere tenebras}} <br> {{dil-az|Qaranlığı fəth etmək üçün elm}} |Əsası qoyulub = 1834 |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = 1970 |Tip = |Prezident = |Rektor = |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = |Ölkə = |Ünvan = |Tabeliyində = |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Rənglər = |Sayt = |Emblem = |Vikianbar = }} '''Brüssel Vrije Universiteti''' ({{dil-nl|Vrije Universiteit Brussel}}) — [[Belçika]]nın [[Brüssel]] şəhərində yerləşən tədqiqat universiteti. ==Həmçinin bax== *[[Belçika universitetlərinin siyahısı]] ==İstinadlar== {{istinad siyahısı}} {{xarici istinadlar}} qjcg84opn18wmp6e9rtlzdm9wq0un0z 6548050 6548049 2022-07-25T11:05:03Z Burocan 197349 wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{Universitet |Ad = Brüssel Vrije Universiteti |Abreviatura = VUB |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = |Şüar = {{dil-la|Scientia vincere tenebras}} <br> {{dil-az|Qaranlığı fəth etmək üçün elm}} |Əsası qoyulub = [[1834]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = [[1970]] |Tip = |Prezident = |Rektor = |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = |Ölkə = |Ünvan = |Tabeliyində = |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Rənglər = |Sayt = |Emblem = |Vikianbar = }} '''Brüssel Vrije Universiteti''' ({{dil-nl|Vrije Universiteit Brussel}}) — [[Belçika]]nın [[Brüssel]] şəhərində yerləşən tədqiqat universiteti. ==Həmçinin bax== *[[Belçika universitetlərinin siyahısı]] ==İstinadlar== {{istinad siyahısı}} {{xarici istinadlar}} rkm9v8ofhu9fqgyvo6lv1z481pqnpyb 6548051 6548050 2022-07-25T11:06:37Z Burocan 197349 wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{Universitet |Ad = Brüssel Vrije Universiteti |Abreviatura = VUB |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = |Şüar = {{dil-la|Scientia vincere tenebras}} <br> {{dil-az|Qaranlığı fəth etmək üçün elm}} |Əsası qoyulub = [[1834]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = [[1970]] |Tip = |Prezident = |Rektor = |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = |Ölkə = |Ünvan = |Tabeliyində = |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Rənglər = |Sayt = http://www.vub.ac.be/en/ www.vub.ac.be/en |Emblem = |Vikianbar = }} '''Brüssel Vrije Universiteti''' ({{dil-nl|Vrije Universiteit Brussel}}) — [[Belçika]]nın [[Brüssel]] şəhərində yerləşən tədqiqat universiteti. ==Həmçinin bax== *[[Belçika universitetlərinin siyahısı]] ==İstinadlar== {{istinad siyahısı}} {{xarici istinadlar}} 93ph8exu396o4felfkffzse8ne7d1lx 6548052 6548051 2022-07-25T11:07:43Z Burocan 197349 wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{Universitet |Ad = Brüssel Vrije Universiteti |Abreviatura = VUB |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = |Şüar = {{dil-la|Scientia vincere tenebras}} <br> {{dil-az|Qaranlığı fəth etmək üçün elm}} |Əsası qoyulub = [[1834]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = [[1970]] |Tip = |Prezident = |Rektor = |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = [[Brüssel]] |Ölkə = |Ünvan = |Tabeliyində = |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Rənglər = {{color box|orange}}{{color box|white}}{{color box|blue}} |Sayt = [http://www.vub.ac.be/en/ www.vub.ac.be/en] |Emblem = |Vikianbar = }} '''Brüssel Vrije Universiteti''' ({{dil-nl|Vrije Universiteit Brussel}}) — [[Belçika]]nın [[Brüssel]] şəhərində yerləşən tədqiqat universiteti. ==Həmçinin bax== *[[Belçika universitetlərinin siyahısı]] ==İstinadlar== {{istinad siyahısı}} {{xarici istinadlar}} amhq016zeqh8t8crxx7tulplo4hnibv 6548109 6548052 2022-07-25T11:35:46Z Burocan 197349 wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{Universitet |Ad = Brüssel Vrije Universiteti |Abreviatura = VUB |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = |Şüar = {{dil-la|Scientia vincere tenebras}} <br> {{dil-az|Qaranlığı fəth etmək üçün elm}} |Əsası qoyulub = [[1834]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = [[1970]] |Tip = |Prezident = |Rektor = |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = [[Brüssel]] |Ölkə = |Ünvan = |Tabeliyində = |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Rənglər = {{color box|orange}}{{color box|white}}{{color box|blue}} |Sayt = [http://www.vub.ac.be/en/ www.vub.ac.be/en] |Emblem = |Vikianbar = }} '''Brüssel Vrije Universiteti''' ({{dil-nl|Vrije Universiteit Brussel}}) — [[Belçika]]nın [[Brüssel]] şəhərində yerləşən tədqiqat universiteti. Ali təhsil müəssisəsi 1834-cü ildə vəkil Piyer Teodor Verhaqen tərəfindən Azad Brüssel Universiteti olaraq təsis edilmiş, 1970-ci ildə isə sözügedən qurumun bölünməsi nəticəsində Vrije Universiteti fəaliyyətini müstəqil davam etdirmişdir. Brüssel şəhərinin tələbə sayına görə ən böyük universitetlərindən biridir. Hazırda, 8 fakültədə bakalavr, magistr və doktorantura proqramları üzrə təhsil alan 19245 tələbəsi vardır. Universitetin İksel, Jet, Anderlext və Qoyk şəhərlərində yerləşən 4 əsas kampusu mövcuddur. Brüssel Universitetlər Assosiyasiyasının üzvü olan ali təhsil müəssisəsinin dərc etdiyi məqalələr ortalam istinad sayına görə Belçikada ilk sırada yerləşir. [[QS World University Rankings|QS World University Rankings-in]] dərc etdiyi siyahıya görə Brüssel Vrije Universiteti dünya sıralamasında 200-cü sırada yerləşir. Bununla yanaşı, Belçika üzrə milli sıralamada ilk beşlikdə mövqe tutmuşdur. Müxtəlif sahələrdə görkəmli şəxsiyyətlər yetişdirən Brüssel Vrije Universitetinin məzunları sırasında çoxsaylı alim, siyasətçi və incəsənət xadimləri vardır. ==Həmçinin bax== *[[Belçika universitetlərinin siyahısı]] ==İstinadlar== {{istinad siyahısı}} {{xarici istinadlar}} 60pw9x10ijbu8lb67g8w45a8j8s0c6w 6548111 6548109 2022-07-25T11:37:05Z Burocan 197349 wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{Universitet |Ad = Brüssel Vrije Universiteti |Abreviatura = VUB |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = |Şüar = {{dil-la|Scientia vincere tenebras}} <br> {{dil-az|Qaranlığı fəth etmək üçün elm}} |Əsası qoyulub = [[1834]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = [[1970]] |Tip = |Prezident = |Rektor = |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = [[Brüssel]] |Ölkə = |Ünvan = |Tabeliyində = |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Rənglər = {{color box|orange}}{{color box|white}}{{color box|blue}} |Sayt = [http://www.vub.ac.be/en/ www.vub.ac.be/en] |Emblem = |Vikianbar = }} '''Brüssel Vrije Universiteti''' ({{dil-nl|Vrije Universiteit Brussel}}) — [[Belçika]]nın [[Brüssel]] şəhərində yerləşən tədqiqat universiteti. Ali təhsil müəssisəsi 1834-cü ildə vəkil Piyer Teodor Verhaqen tərəfindən Azad Brüssel Universiteti olaraq təsis edilmiş, 1970-ci ildə isə sözügedən qurumun bölünməsi nəticəsində Vrije Universiteti fəaliyyətini müstəqil davam etdirmişdir. Brüssel şəhərinin tələbə sayına görə ən böyük universitetlərindən biridir. Hazırda, 8 fakültədə bakalavr, magistr və doktorantura proqramları üzrə təhsil alan 19245 tələbəsi vardır. Universitetin İksel, Jet, Anderlext və Qoyk şəhərlərində yerləşən 4 əsas kampusu mövcuddur. Brüssel Universitetlər Assosiyasiyasının üzvü olan ali təhsil müəssisəsinin dərc etdiyi məqalələr ortalam istinad sayına görə Belçikada ilk sırada yerləşir. [[QS World University Rankings|QS World University Rankings-in]] dərc etdiyi siyahıya görə Brüssel Vrije Universiteti dünya sıralamasında 200-cü sırada yerləşir.<ref>{{cite web |url=https://press.vub.ac.be/vub-among-top-17-of-worlds-best-universities |title=VUB among top 17% of world’s best universities QS World University Ranking 2021 |author= |date=11 iyun 2020 |website=vub.ac.be |publisher=VUB |language=en |access-date= 25 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> Bununla yanaşı, Belçika üzrə milli sıralamada ilk beşlikdə mövqe tutmuşdur. Müxtəlif sahələrdə görkəmli şəxsiyyətlər yetişdirən Brüssel Vrije Universitetinin məzunları sırasında çoxsaylı alim, siyasətçi və incəsənət xadimləri vardır. ==Həmçinin bax== *[[Belçika universitetlərinin siyahısı]] ==İstinadlar== {{istinad siyahısı}} {{xarici istinadlar}} d3vhm59aomr7pbwxdp7666kzff0vrku 6548118 6548111 2022-07-25T11:38:46Z Burocan 197349 wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{Universitet |Ad = Brüssel Vrije Universiteti |Abreviatura = VUB |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = |Şüar = {{dil-la|Scientia vincere tenebras}} <br> {{dil-az|Qaranlığı fəth etmək üçün elm}} |Əsası qoyulub = [[1834]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = [[1970]] |Tip = |Prezident = |Rektor = |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = [[Brüssel]] |Ölkə = |Ünvan = |Tabeliyində = |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Rənglər = {{color box|orange}}{{color box|white}}{{color box|blue}} |Sayt = [http://www.vub.ac.be/en/ www.vub.ac.be/en] |Emblem = |Vikianbar = }} '''Brüssel Vrije Universiteti''' ({{dil-nl|Vrije Universiteit Brussel}}) — [[Belçika]]nın [[Brüssel]] şəhərində yerləşən tədqiqat universiteti. Ali təhsil müəssisəsi 1834-cü ildə vəkil Piyer Teodor Verhaqen tərəfindən Azad Brüssel Universiteti olaraq təsis edilmiş, 1970-ci ildə isə sözügedən qurumun bölünməsi nəticəsində Vrije Universiteti fəaliyyətini müstəqil davam etdirmişdir. Brüssel şəhərinin tələbə sayına görə ən böyük universitetlərindən biridir. Hazırda, 8 fakültədə bakalavr, magistr və doktorantura proqramları üzrə təhsil alan 19245 tələbəsi vardır. Universitetin İksel, Jet, Anderlext və Qoyk şəhərlərində yerləşən 4 əsas kampusu mövcuddur. Brüssel Universitetlər Assosiyasiyasının üzvü olan ali təhsil müəssisəsinin dərc etdiyi məqalələr ortalam istinad sayına görə Belçikada ilk sırada yerləşir.<ref>{{cite journal | author = Visser, M.S., Rons, N., Moed, H.F., and Nederhof, A.J. | title = Bibliometrische Studie van Onderzoeksdisciplines aan de Vrije Universiteit Brussel, 1992–2001 | publisher = Leiden: Centre for Science and Technology Studies, [[University of Leiden]] | year = 2003 }}</ref> [[QS World University Rankings|QS World University Rankings-in]] dərc etdiyi siyahıya görə Brüssel Vrije Universiteti dünya sıralamasında 200-cü sırada yerləşir.<ref>{{cite web |url=https://press.vub.ac.be/vub-among-top-17-of-worlds-best-universities |title=VUB among top 17% of world’s best universities QS World University Ranking 2021 |author= |date=11 iyun 2020 |website=vub.ac.be |publisher=VUB |language=en |access-date= 25 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> Bununla yanaşı, Belçika üzrə milli sıralamada ilk beşlikdə mövqe tutmuşdur.<ref>{{cite web |url=https://www.adscientificindex.com/university-ranking/?country_code=be |title=Top Universities in Belgium 2022 |author= |date= |website=adscientificindex.com |publisher= AD Scientific Index |language=en |access-date= 25 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> Müxtəlif sahələrdə görkəmli şəxsiyyətlər yetişdirən Brüssel Vrije Universitetinin məzunları sırasında çoxsaylı alim, siyasətçi və incəsənət xadimləri vardır. ==Həmçinin bax== *[[Belçika universitetlərinin siyahısı]] ==İstinadlar== {{istinad siyahısı}} {{xarici istinadlar}} b3xzb2nkh20k44gynbpb2c47fh8xllb 6548119 6548118 2022-07-25T11:39:03Z Burocan 197349 wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{Universitet |Ad = Brüssel Vrije Universiteti |Abreviatura = VUB |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = |Şüar = {{dil-la|Scientia vincere tenebras}} <br> {{dil-az|Qaranlığı fəth etmək üçün elm}} |Əsası qoyulub = [[1834]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = [[1970]] |Tip = |Prezident = |Rektor = |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = [[Brüssel]] |Ölkə = |Ünvan = |Tabeliyində = |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Rənglər = {{color box|orange}}{{color box|white}}{{color box|blue}} |Sayt = [http://www.vub.ac.be/en/ www.vub.ac.be/en] |Emblem = |Vikianbar = }} '''Brüssel Vrije Universiteti''' ({{dil-nl|Vrije Universiteit Brussel}}) — [[Belçika]]nın [[Brüssel]] şəhərində yerləşən tədqiqat universiteti. Ali təhsil müəssisəsi 1834-cü ildə vəkil Piyer Teodor Verhaqen tərəfindən Azad Brüssel Universiteti olaraq təsis edilmiş, 1970-ci ildə isə sözügedən qurumun bölünməsi nəticəsində Vrije Universiteti fəaliyyətini müstəqil davam etdirmişdir. Brüssel şəhərinin tələbə sayına görə ən böyük universitetlərindən biridir. Hazırda, 8 fakültədə bakalavr, magistr və doktorantura proqramları üzrə təhsil alan 19245 tələbəsi vardır. Universitetin İksel, Jet, Anderlext və Qoyk şəhərlərində yerləşən 4 əsas kampusu mövcuddur. Brüssel Universitetlər Assosiyasiyasının üzvü olan ali təhsil müəssisəsinin dərc etdiyi məqalələr ortalam istinad sayına görə Belçikada ilk sırada yerləşir.<ref>{{cite journal | author = Visser, M.S., Rons, N., Moed, H.F., and Nederhof, A.J. | title = Bibliometrische Studie van Onderzoeksdisciplines aan de Vrije Universiteit Brussel, 1992–2001 | publisher = Leiden: Centre for Science and Technology Studies, [[Leiden Universiteti]] | year = 2003 }}</ref> [[QS World University Rankings|QS World University Rankings-in]] dərc etdiyi siyahıya görə Brüssel Vrije Universiteti dünya sıralamasında 200-cü sırada yerləşir.<ref>{{cite web |url=https://press.vub.ac.be/vub-among-top-17-of-worlds-best-universities |title=VUB among top 17% of world’s best universities QS World University Ranking 2021 |author= |date=11 iyun 2020 |website=vub.ac.be |publisher=VUB |language=en |access-date= 25 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> Bununla yanaşı, Belçika üzrə milli sıralamada ilk beşlikdə mövqe tutmuşdur.<ref>{{cite web |url=https://www.adscientificindex.com/university-ranking/?country_code=be |title=Top Universities in Belgium 2022 |author= |date= |website=adscientificindex.com |publisher= AD Scientific Index |language=en |access-date= 25 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> Müxtəlif sahələrdə görkəmli şəxsiyyətlər yetişdirən Brüssel Vrije Universitetinin məzunları sırasında çoxsaylı alim, siyasətçi və incəsənət xadimləri vardır. ==Həmçinin bax== *[[Belçika universitetlərinin siyahısı]] ==İstinadlar== {{istinad siyahısı}} {{xarici istinadlar}} p8sano4vj2d5e9awusn067z0qe7pasp 6548122 6548119 2022-07-25T11:40:52Z Burocan 197349 wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{Universitet |Ad = Brüssel Vrije Universiteti |Abreviatura = VUB |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = |Şüar = {{dil-la|Scientia vincere tenebras}} <br> {{dil-az|Qaranlığı fəth etmək üçün elm}} |Əsası qoyulub = [[1834]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = [[1970]] |Tip = |Prezident = |Rektor = |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = [[Brüssel]] |Ölkə = |Ünvan = |Tabeliyində = |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Rənglər = {{color box|orange}}{{color box|white}}{{color box|blue}} |Sayt = [http://www.vub.ac.be/en/ www.vub.ac.be/en] |Emblem = |Vikianbar = }} '''Brüssel Vrije Universiteti''' ({{dil-nl|Vrije Universiteit Brussel}}) — [[Belçika|Belçika Krallığı]]<nowiki/>nın [[Brüssel]] şəhərində yerləşən tədqiqat universiteti. Ali təhsil müəssisəsi 1834-cü ildə vəkil Piyer Teodor Verhaqen tərəfindən Azad Brüssel Universiteti olaraq təsis edilmiş, 1970-ci ildə isə sözügedən qurumun bölünməsi nəticəsində Vrije Universiteti fəaliyyətini müstəqil davam etdirmişdir. Brüssel şəhərinin tələbə sayına görə ən böyük universitetlərindən biridir. Hazırda, 8 fakültədə bakalavr, magistr və doktorantura proqramları üzrə təhsil alan 19245 tələbəsi vardır. Universitetin İksel, Jet, Anderlext və Qoyk şəhərlərində yerləşən 4 əsas kampusu mövcuddur. Brüssel Universitetlər Assosiyasiyasının üzvü olan ali təhsil müəssisəsinin dərc etdiyi məqalələr ortalam istinad sayına görə Belçikada ilk sırada yerləşir.<ref>{{cite journal | author = Visser, M.S., Rons, N., Moed, H.F., and Nederhof, A.J. | title = Bibliometrische Studie van Onderzoeksdisciplines aan de Vrije Universiteit Brussel, 1992–2001 | publisher = Leiden: Centre for Science and Technology Studies, [[Leiden Universiteti]] | year = 2003 }}</ref> [[QS World University Rankings|QS World University Rankings-in]] dərc etdiyi siyahıya görə Brüssel Vrije Universiteti dünya sıralamasında 200-cü sırada yerləşir.<ref>{{cite web |url=https://press.vub.ac.be/vub-among-top-17-of-worlds-best-universities |title=VUB among top 17% of world’s best universities QS World University Ranking 2021 |author= |date=11 iyun 2020 |website=vub.ac.be |publisher=VUB |language=en |access-date= 25 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> Bununla yanaşı, Belçika üzrə milli sıralamada ilk beşlikdə mövqe tutmuşdur.<ref>{{cite web |url=https://www.adscientificindex.com/university-ranking/?country_code=be |title=Top Universities in Belgium 2022 |author= |date= |website=adscientificindex.com |publisher= AD Scientific Index |language=en |access-date= 25 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> Müxtəlif sahələrdə görkəmli şəxsiyyətlər yetişdirən Brüssel Vrije Universitetinin məzunları sırasında çoxsaylı alim, siyasətçi və incəsənət xadimləri vardır. ==Həmçinin bax== *[[Belçika universitetlərinin siyahısı]] ==İstinadlar== {{istinad siyahısı}} {{xarici istinadlar}} fod7tl8wvz0wsyzfuv2l0fo6fhad0fd 6548123 6548122 2022-07-25T11:41:03Z Burocan 197349 wikitext text/x-wiki {{qaralama}} {{Universitet |Ad = Brüssel Vrije Universiteti |Abreviatura = VUB |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = |Şüar = {{dil-la|Scientia vincere tenebras}} <br> {{dil-az|Qaranlığı fəth etmək üçün elm}} |Əsası qoyulub = [[1834]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = [[1970]] |Tip = |Prezident = |Rektor = |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = [[Brüssel]] |Ölkə = |Ünvan = |Tabeliyində = |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Rənglər = {{color box|orange}}{{color box|white}}{{color box|blue}} |Sayt = [http://www.vub.ac.be/en/ www.vub.ac.be/en] |Emblem = |Vikianbar = }} '''Brüssel Vrije Universiteti''' ({{dil-nl|Vrije Universiteit Brussel}}) — [[Belçika|Belçika Krallığı]]<nowiki/>nın [[Brüssel]] şəhərində yerləşən tədqiqat universiteti. Ali təhsil müəssisəsi 1834-cü ildə vəkil Piyer Teodor Verhaqen tərəfindən Azad Brüssel Universiteti olaraq təsis edilmiş, 1970-ci ildə isə sözügedən qurumun bölünməsi nəticəsində Vrije Universiteti fəaliyyətini müstəqil davam etdirmişdir. Brüssel şəhərinin tələbə sayına görə ən böyük universitetlərindən biridir. Hazırda, 8 fakültədə bakalavr, magistr və doktorantura proqramları üzrə təhsil alan 19245 tələbəsi vardır. Universitetin İksel, Jet, Anderlext və Qoyk şəhərlərində yerləşən 4 əsas kampusu mövcuddur. Brüssel Universitetlər Assosiyasiyasının üzvü olan ali təhsil müəssisəsinin dərc etdiyi məqalələr ortalama istinad sayına görə Belçikada ilk sırada yerləşir.<ref>{{cite journal | author = Visser, M.S., Rons, N., Moed, H.F., and Nederhof, A.J. | title = Bibliometrische Studie van Onderzoeksdisciplines aan de Vrije Universiteit Brussel, 1992–2001 | publisher = Leiden: Centre for Science and Technology Studies, [[Leiden Universiteti]] | year = 2003 }}</ref> [[QS World University Rankings|QS World University Rankings-in]] dərc etdiyi siyahıya görə Brüssel Vrije Universiteti dünya sıralamasında 200-cü sırada yerləşir.<ref>{{cite web |url=https://press.vub.ac.be/vub-among-top-17-of-worlds-best-universities |title=VUB among top 17% of world’s best universities QS World University Ranking 2021 |author= |date=11 iyun 2020 |website=vub.ac.be |publisher=VUB |language=en |access-date= 25 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> Bununla yanaşı, Belçika üzrə milli sıralamada ilk beşlikdə mövqe tutmuşdur.<ref>{{cite web |url=https://www.adscientificindex.com/university-ranking/?country_code=be |title=Top Universities in Belgium 2022 |author= |date= |website=adscientificindex.com |publisher= AD Scientific Index |language=en |access-date= 25 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> Müxtəlif sahələrdə görkəmli şəxsiyyətlər yetişdirən Brüssel Vrije Universitetinin məzunları sırasında çoxsaylı alim, siyasətçi və incəsənət xadimləri vardır. ==Həmçinin bax== *[[Belçika universitetlərinin siyahısı]] ==İstinadlar== {{istinad siyahısı}} {{xarici istinadlar}} aoac1s7r1ud040548v46e6pedaag4j1 6548124 6548123 2022-07-25T11:41:18Z Burocan 197349 wikitext text/x-wiki {{Universitet |Ad = Brüssel Vrije Universiteti |Abreviatura = VUB |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = |Şüar = {{dil-la|Scientia vincere tenebras}} <br> {{dil-az|Qaranlığı fəth etmək üçün elm}} |Əsası qoyulub = [[1834]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = [[1970]] |Tip = |Prezident = |Rektor = |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = [[Brüssel]] |Ölkə = |Ünvan = |Tabeliyində = |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Rənglər = {{color box|orange}}{{color box|white}}{{color box|blue}} |Sayt = [http://www.vub.ac.be/en/ www.vub.ac.be/en] |Emblem = |Vikianbar = }} '''Brüssel Vrije Universiteti''' ({{dil-nl|Vrije Universiteit Brussel}}) — [[Belçika|Belçika Krallığı]]<nowiki/>nın [[Brüssel]] şəhərində yerləşən tədqiqat universiteti. Ali təhsil müəssisəsi 1834-cü ildə vəkil Piyer Teodor Verhaqen tərəfindən Azad Brüssel Universiteti olaraq təsis edilmiş, 1970-ci ildə isə sözügedən qurumun bölünməsi nəticəsində Vrije Universiteti fəaliyyətini müstəqil davam etdirmişdir. Brüssel şəhərinin tələbə sayına görə ən böyük universitetlərindən biridir. Hazırda, 8 fakültədə bakalavr, magistr və doktorantura proqramları üzrə təhsil alan 19245 tələbəsi vardır. Universitetin İksel, Jet, Anderlext və Qoyk şəhərlərində yerləşən 4 əsas kampusu mövcuddur. Brüssel Universitetlər Assosiyasiyasının üzvü olan ali təhsil müəssisəsinin dərc etdiyi məqalələr ortalama istinad sayına görə Belçikada ilk sırada yerləşir.<ref>{{cite journal | author = Visser, M.S., Rons, N., Moed, H.F., and Nederhof, A.J. | title = Bibliometrische Studie van Onderzoeksdisciplines aan de Vrije Universiteit Brussel, 1992–2001 | publisher = Leiden: Centre for Science and Technology Studies, [[Leiden Universiteti]] | year = 2003 }}</ref> [[QS World University Rankings|QS World University Rankings-in]] dərc etdiyi siyahıya görə Brüssel Vrije Universiteti dünya sıralamasında 200-cü sırada yerləşir.<ref>{{cite web |url=https://press.vub.ac.be/vub-among-top-17-of-worlds-best-universities |title=VUB among top 17% of world’s best universities QS World University Ranking 2021 |author= |date=11 iyun 2020 |website=vub.ac.be |publisher=VUB |language=en |access-date= 25 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> Bununla yanaşı, Belçika üzrə milli sıralamada ilk beşlikdə mövqe tutmuşdur.<ref>{{cite web |url=https://www.adscientificindex.com/university-ranking/?country_code=be |title=Top Universities in Belgium 2022 |author= |date= |website=adscientificindex.com |publisher= AD Scientific Index |language=en |access-date= 25 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> Müxtəlif sahələrdə görkəmli şəxsiyyətlər yetişdirən Brüssel Vrije Universitetinin məzunları sırasında çoxsaylı alim, siyasətçi və incəsənət xadimləri vardır. ==Həmçinin bax== *[[Belçika universitetlərinin siyahısı]] ==İstinadlar== {{qaralama}} {{istinad siyahısı}} {{xarici istinadlar}} mzfjqxucsjqms9cm38vf3sp9yj2ou3i 6548127 6548124 2022-07-25T11:42:57Z Burocan 197349 wikitext text/x-wiki {{Universitet |Ad = Brüssel Vrije Universiteti |Abreviatura = VUB |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = |Şüar = {{dil-la|Scientia vincere tenebras}} <br> {{dil-az|Qaranlığı fəth etmək üçün elm}} |Əsası qoyulub = [[1834]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = [[1970]] |Tip = |Prezident = |Rektor = |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = [[Brüssel]] |Ölkə = |Ünvan = |Tabeliyində = |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Rənglər = {{color box|orange}}{{color box|white}}{{color box|blue}} |Sayt = [http://www.vub.ac.be/en/ www.vub.ac.be/en] |Emblem = |Vikianbar = }} '''Brüssel Vrije Universiteti''' ({{dil-nl|Vrije Universiteit Brussel}}) — [[Belçika|Belçika Krallığı]]<nowiki/>nın [[Brüssel]] şəhərində yerləşən tədqiqat universiteti. Ali təhsil müəssisəsi 1834-cü ildə vəkil Piyer Teodor Verhaqen tərəfindən Azad Brüssel Universiteti olaraq təsis edilmiş, 1970-ci ildə isə sözügedən qurumun bölünməsi nəticəsində Vrije Universiteti fəaliyyətini müstəqil davam etdirmişdir. Brüssel şəhərinin tələbə sayına görə ən böyük universitetlərindən biridir. Hazırda, 8 fakültədə bakalavr, magistr və doktorantura proqramları üzrə təhsil alan 19245 tələbəsi vardır. Universitetin İksel, Jet, Anderlext və Qoyk şəhərlərində yerləşən 4 əsas kampusu mövcuddur. Brüssel Universitetlər Assosiyasiyasının üzvü olan ali təhsil müəssisəsinin dərc etdiyi məqalələr ortalama istinad sayına görə Belçikada ilk sırada yerləşir.<ref>{{cite journal | author = Visser, M.S., Rons, N., Moed, H.F., and Nederhof, A.J. | title = Bibliometrische Studie van Onderzoeksdisciplines aan de Vrije Universiteit Brussel, 1992–2001 | publisher = Leiden: Centre for Science and Technology Studies, [[Leiden Universiteti]] | year = 2003 }}</ref> [[QS World University Rankings|QS World University Rankings-in]] dərc etdiyi siyahıya görə Brüssel Vrije Universiteti dünya sıralamasında 200-cü sırada yerləşir.<ref>{{cite web |url=https://press.vub.ac.be/vub-among-top-17-of-worlds-best-universities |title=VUB among top 17% of world’s best universities QS World University Ranking 2021 |author= |date=11 iyun 2020 |website=vub.ac.be |publisher=VUB |language=en |access-date= 25 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> Bununla yanaşı, Belçika üzrə milli sıralamada ilk beşlikdə mövqe tutmuşdur.<ref>{{cite web |url=https://www.adscientificindex.com/university-ranking/?country_code=be |title=Top Universities in Belgium 2022 |author= |date= |website=adscientificindex.com |publisher= AD Scientific Index |language=en |access-date= 25 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> Müxtəlif sahələrdə görkəmli şəxsiyyətlər yetişdirən Brüssel Vrije Universitetinin məzunları sırasında çoxsaylı alim, siyasətçi və incəsənət xadimləri vardır. ==Həmçinin bax== *[[Belçika universitetlərinin siyahısı]] ==İstinadlar== {{universitet-qaralama}} {{istinad siyahısı}} {{xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Belçika universitetləri]] 78oyzzidagp2scvfgi34fczgky38s2d 6548128 6548127 2022-07-25T11:43:46Z Burocan 197349 wikitext text/x-wiki {{Universitet |Ad = Brüssel Vrije Universiteti |Abreviatura = VUB |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Orijinal ad = |Əvvəlki adları = |Şüar = {{dil-la|Scientia vincere tenebras}} <br> {{dil-az|Qaranlığı fəth etmək üçün elm}} |Əsası qoyulub = [[1834]] |Bağlanıb = |Yenidən təşkil olunub = [[1970]] |Tip = |Prezident = |Rektor = |Tələbə sayı = |Xarici tələbə sayı = |Bakalavr sayı = |Magistrant sayı = |Aspirant sayı = |Doktor sayı = |Professor sayı = |Müəllim sayı = |Şəhər = [[Brüssel]] |Ölkə = |Ünvan = |Tabeliyində = |Metro = |Universitet şəhərciyi = |Universitet şəhərciyi 2 = |Himn = |İdman = |Rənglər = {{color box|orange}}{{color box|white}}{{color box|blue}} |Sayt = [http://www.vub.ac.be/en/ www.vub.ac.be/en] |Emblem = |Vikianbar = }} '''Brüssel Vrije Universiteti''' ({{dil-nl|Vrije Universiteit Brussel}}) — [[Belçika|Belçika Krallığı]]<nowiki/>nın [[Brüssel]] şəhərində yerləşən tədqiqat universiteti. Ali təhsil müəssisəsi 1834-cü ildə vəkil Piyer Teodor Verhaqen tərəfindən Azad Brüssel Universiteti olaraq təsis edilmiş, 1970-ci ildə isə sözügedən qurumun bölünməsi nəticəsində Vrije Universiteti fəaliyyətini müstəqil davam etdirmişdir. Brüssel şəhərinin tələbə sayına görə ən böyük universitetlərindən biridir. Hazırda, 8 fakültədə bakalavr, magistr və doktorantura proqramları üzrə təhsil alan 19245 tələbəsi vardır. Universitetin İksel, Jet, Anderlext və Qoyk şəhərlərində yerləşən 4 əsas kampusu mövcuddur. Brüssel Universitetlər Assosiyasiyasının üzvü olan ali təhsil müəssisəsinin dərc etdiyi məqalələr ortalama istinad sayına görə Belçikada ilk sırada yerləşir.<ref>{{cite journal | author = Visser, M.S., Rons, N., Moed, H.F., and Nederhof, A.J. | title = Bibliometrische Studie van Onderzoeksdisciplines aan de Vrije Universiteit Brussel, 1992–2001 | publisher = Leiden: Centre for Science and Technology Studies, [[Leiden Universiteti]] | year = 2003 }}</ref> [[QS World University Rankings|QS World University Rankings-in]] dərc etdiyi siyahıya görə Brüssel Vrije Universiteti dünya sıralamasında 200-cü sırada yerləşir.<ref>{{cite web |url=https://press.vub.ac.be/vub-among-top-17-of-worlds-best-universities |title=VUB among top 17% of world’s best universities QS World University Ranking 2021 |author= |date=11 iyun 2020 |website=vub.ac.be |publisher=VUB |language=en |access-date= 25 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> Bununla yanaşı, Belçika üzrə milli sıralamada ilk beşlikdə mövqe tutmuşdur.<ref>{{cite web |url=https://www.adscientificindex.com/university-ranking/?country_code=be |title=Top Universities in Belgium 2022 |author= |date= |website=adscientificindex.com |publisher= AD Scientific Index |language=en |access-date= 25 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> Müxtəlif sahələrdə görkəmli şəxsiyyətlər yetişdirən Brüssel Vrije Universitetinin məzunları sırasında çoxsaylı alim, siyasətçi və incəsənət xadimləri vardır. ==Həmçinin bax== *[[Belçika universitetlərinin siyahısı]] ==İstinadlar== {{istinad siyahısı}} {{universitet-qaralama}} {{Belçika-qaralama}} {{xarici istinadlar}} [[Kateqoriya:Belçika universitetləri]] ibdf3f3ajosdogo3s8l28okrombuxk0 2 757387 6547275 6546762 2022-07-24T15:35:50Z Sura Shukurlu 169201 wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi|titul=Azərbaycan Respublikasının Sosial Təminat naziri|bayraq=COA_Azerbaijan_SSR.png|bayraq2=Flag_of_Azerbaijan_SSR.svg|dövr əvvəl=[[1952]]|dövr son=[[1975]]|xələfi=[[Məmməd Qazıyev]]|mükafatları=|adı=Züleyxa Seyidməmmədova|şəkil=Зулейха Сеидмамедова.png|doğum tarixi=22 mart 1919|doğum yeri=[[Bakı]], [[Bakı quberniyası]], [[AXC]]|vəfat tarixi=10 noyabr 1994|vəfat yeri=[[Bakı]], [[Azərbaycan]]|partiya=[[Sov.İKP]]|təhsili=[[Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti]]<br>Jukovksi adına Hərbi-Hava Akademiyası<br>Sov.İKP MK yanında Ali Partiya Məktəbi|xidmət illəri=1941-1945|mənsubiyyəti={{flaqifikasiya|SSRİ}}|qoşun növü={{bayraq|SSRİ|HHQ}} SSRİ Hərbi Hava Qüvvələri|rütbəsi=[[Kapitan]]|rəhbərlik edib=586-cı qadın qırıcı aviasiya alayının komandir müavini|döyüşlər=[[İkinci Dünya müharibəsində Şərq cəbhəsi|Şərq cəbhəsindəki döyüşlər]]<br>[[Stalinqrad döyüşü]]<br>[[Kursk döyüşü]]<br>[[Korsun-Şevçenkovski döyüşü]]|təltifləri={{"Lenin" ordeni}}{{"Qırmızı əmək bayrağı" ordeni}}{{"Qırmızı əmək bayrağı" ordeni}}{{2-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni}}{{"Qırmızı ulduz" ordeni}}{{"Şərəf nişanı" ordeni}}{{"Şərəf nişanı" ordeni}}}}'''Züleyxa Mir Həbib qızı Seyidməmmədova''' ([[22 mart]] [[1919]], [[Bakı]] – [[10 noyabr]] [[1994]], [[Bakı]]) — ilk [[azərbaycanlı]] qadın hərbi pilot,<ref>{{Cite journal|url=https://irs-az.com/sites/default/files/2020-10/Falcons%20of%20motherland.pdf|title=Falcons of motherland|language=en|publisher=Baku Media Center|year=2019}}</ref><ref>{{Cite web|title=Səmaların fatehləri: Hərbi Hava Qüvvələrimizin tarixinə qısa baxış|url=https://ordu.az/az/news/197016/semalarin-fatehleri--herbi-hava-quvvelerimizin-tarixine-qisa-baxis}}</ref><ref>{{Cite book|title=Azərbaycanda aviasiyanın tarixi|year=2012|location=Bakı|page=14|author=“Azərbaycan Hava Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti. Milli Aviasiya Akademiyası|url=http://anl.az/down/aat.pdf}}</ref> [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSRİ]]-nin dövlət xadimi, [[Böyük Vətən müharibəsi]] iştirakçısı, ilk azərbaycanlı qadın hərbi pilot. Züleyxa Seyidməmmədova [[Kapitan (hərbi rütbə)|kapitan]] rütbəli ilk azərbaycanlı hərbi pilot idi. O, Böyük Vətən müharibəsində iştirak etmiş və [[Marina Raskova]] tərəfindən yaradılmış 586-cı Qırıcı Aviasiya Alayının [[Şturman (aviasiya)|şturmanı]] olmuşdur. O, [[Azərbaycan SSR Ali Soveti|Azərbaycan SSR Ali Sovetinin]] (II, VI, VII və VIII çağırışlar) deputatı və respublikanın sosial təminat naziri (1951-1974) vəzifələrini icra etmişdir. Züleyxa Seyidməmmədova 1941-ci ildən [[Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası|Sov.İKP]]-nin üzvü və [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] Təftiş Komissiyasının sədri olub. == Həyatı == === Erkən illəri === Züleyxa Seyidməmmədova 22 mart 1919-cu ildə [[Bakı]] şəhərində anadan olmuşdur.{{Sfn|Əhmədov|2006|p=275}}<ref name=":0">{{Cite news|newspaper=[[Respublika (qəzet, Azərbaycan)|"Respublika" qəzeti]]|url=http://www.anl.az/down/meqale/respublika/2010/may/119090.htm|date=12 may 2010|title=İlk azərbaycanlı qadın təyyarəçi|last=İlyasoğlu|first=Rauf|archive-url=https://web.archive.org/web/20220713143434/http://www.anl.az/down/meqale/respublika/2010/may/119090.htm|archive-date=2022-07-13|accessdate=2022-07-13}}</ref> Onun atası Mir Həbib ağa ilk təhsilini dini məktəbdə almış, daha sonra isə [[Bakı real məktəbi|Bakı real məktəbində]] oxumuşdu.<ref name=":2">{{Cite news|url=http://www.anl.az/down/meqale/kaspi_az/2016/sentyabr/507818.pdf|title=Müsəlman aləmində ilk təyyarəçi qadın|newspaper=[[Kaspi (qəzet)|Kaspi qəzeti]]|date=29 sentyabr 2016|location=Bakı|last=Dünyaminqızı|first=Qərənfil}}</ref> Mir Həbib ağa [[mühasib]] idi və Bakı milyonçusu [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev|Hacı Zeynalabdin Tağıyevin]] sağ əli sayılırdı.<ref name=":0" /> Uşaqlıqdan Hacı Zeynalabdin Tağıyevlə dostluq edən Mir Həbib ağa Hacıya çox sədaqətli olduğu üçün Hacının ona böyük hörməti var idi. Mir Həbib ağanın [[Mərdəkan|Mərdəkandakı]] əzəmətli mülkü də onun Hacıya olan sədaqətinin nəticəsi idi.<ref name=":2" /> Züleyxa Seyidməmmədovanın anası Mina xanım isə təhsilsiz idi və 11 yaşında evləndirilmişdi. Züleyxa onların nikahından doğulmuş ikinci qız idi.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://oxu.az/society/311080|title=Züleyxa Seyidməmmədova: Stalini xilas edən ilk azərbaycanlı qadın pilot|website=oxu.az|date=9 may 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20220713181633/https://oxu.az/society/311080|archive-date=13 iyul 2022|accessdate=13 iyul 2022}}</ref> Züleyxa oxuduğu 16 saylı məktəbdə dərs əlaçısı idi və valideynləri onun ali təhsil alıb neft [[Mühəndislik|mühəndisi]] olmasını istəyirdilər.<ref name=":0" /> Onun yüksəklərə olan marağı hələ uşaqlıqdan yaranmışdı. Z. Seyidməmmədova xatirələrində səmaya olan istəyini, ucalığa can atmasının səbəbini belə izah edirdi: {{Sitat|Mən yüksəkliyi sevirdim. Hər yay ailəmizlə birgə şəhərdən kənarda – Şüvəlan kəndindəki bağımıza köçürdük. Burada əncir və tut ağacları vardı. Mən onların ən yüksəyini seçər, başına dırmaşardım. Evlərin düz damlarına, bağlara, üzümlüklərə, sahili bəyaz ləpədöyən olan dənizə yuxarıdan baxmaq xoşuma gəlirdi...<ref name=":3"></ref> }} Onun bu arzusu məktəb illərində qətiləşir. Belə ki, Züleyxa 7-ci sinifdə oxuyarkən [[fizika]] müəllimi Cümşüd Əfəndiyev onları Bakı təyyarə meydançasına ekskursiyaya aparır. Züleyxa sinifdəki oğlanlarla birlikdə bir neçə dəfə təyyarəyə qalxır, hər şeyə diqqətlə baxır, saysız-hesabsız suallar verir. O, axşam evə qayıdanda bu ekskursiya haqqında anası Mina xanıma həvəslə danışaraq: "Mən təyyarəçi olacam!” - deyir.<ref name=":2" /> === Ali təhsili === 1934-cü ildə orta məktəbi əla qiymətlərlə bitirən Züleyxa Seyidməmmədova [[Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti|M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Sənaye İnstitutunun]] mədən fakültəsinə daxil olur.<ref name=":2" /><ref name=":3" /> 1934-cü ilin əvvəllərində<ref name=":4" /> tələbə yoldaşları ilə Bakı təyyarə meydanına gedən Züleyxa ilk dəfə "U-2" təyyarəsi ilə səmaya qalxır. Bu səyahətdən sonra o, tələbə yoldaşları ilə birlikdə institutda aeroklub yaratmağa qərara verir.<ref name=":2" /> Tələbələr öz təqaüdləri hesabına klub üçün bir "U-2" təyyarəsi, həmçinin üç [[planer]] və iki [[paraşüt]] almağa müyəssər olurlar.<ref name=":4">{{Cite book|title=Записки Летчицы}}</ref> 1934-cü il yanvarın 6-da klubun açılışı olur.<ref name=":4" /> 1934-cü ilin yazında isə bu aviasiya klubu üçün hökümət tərəfindən [[Zabrat]] qəsəbəsinə yer ayrılır və ərazinin təşkilində tələbələr yaxından kömək edirlər.<ref name=":2" /> Uzunmüddətli məşqlərdən sonra 1934-cü ilin oktyabrında Züleyxa Seyidməmmədova "U2" təyyarəsi ilə ilk dəfə təkbaşına havaya qalxır.<ref name=":1" /><ref name=":4" /> O, 1934-cü ilin sonlarında aeroklubu əla qiymətlərlə bitirərək sertifikat alır və bununla da pilot adını qazanır.<ref name=":4" /> 1935-ci ilin mayında bir neçə tələbə [[Paraşüt|paraşütlə]] tullanmağı sınaqdan keçirir.<ref name=":4" /> Arıq, çəlimsiz, qarayanız qız olan Züleyxa paraşütlə təyyarədən tullanır və külək onu dənizə atır.<ref name=":4" /> Deyilənlərə görə, onun tullanışını izləyənlər arasında [[Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi yanında Partiya Tarixi İnstitutu|Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin]] birinci katibi [[Mircəfər Bağırov]] da olmuş və Züleyxanın cəsarətinə heyrətini bildirmişdir.<ref name=":2" />[[Fayl:Leyla Mammadbeyova, Sona Nuriyeva and Zuleykha Seyidmammadova.jpg|thumb|223x223px|"Türk pilotlar: yoldaş [[Leyla Məmmədbəyova]], [[Sona Nuriyeva]] və Züleyxa Seyidməmmədova Moskvanın [[Kursk]] dəmir yolu vağzalında". ''[[Azərbaycan qadını (jurnal)|"Şərq qadını" jurnalı]], 1936.'']]1935-ci ilin avqustunda [[Moskva|Moskvada]] paraşütçülərin Birinci Ümumittifaq toplantısı keçirilir və toplantıda [[Zaqafqaziya|Zaqafqaziyanı]] təmsil edən nümayəndələr arasında yeganə qız Züleyxa olur.<ref name=":2" /> Toplantıda eniş dəqiqliyinə görə Zaqafqaziya komandası birinci yeri tutur.<ref name=":4" /> Təyyarədən paraşütlə 50 dəfə tullandığına görə Seyidməmmədova paraşüt idmanı üzrə təlimatçı vəzifəsinə təyin edilir.<ref name=":3">{{Cite news|url=http://www.anl.az/down/meqale/xalqqazeti/2015/may/439726.htm|title=Alman zabitini diz çökdürən Azərbaycan qızı|date=24 may 2015|newspaper=[[Xalq qəzeti]]|last=Bayramqızı|first=Əfsanə|location=Bakı}}</ref><ref name=":4" /> O, Zaqafqaziyadan, eləcə də, [[müsəlman]] şərqindən ilk qadın paraşütçü kimi qatıldığı iclasdan Fəxri fərmanla geri dönür.<ref name=":2" /> Şərq, [[müsəlman]] qadınının cəsarətlə paraşütlə tullanması hamıda heyrət doğurur və Seyidməmmədovanın fəaliyyəti [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|sovet]] quruluşunun nailiyyəti kimi qeyd olunaraq mətbuatda geniş şərh edilir.{{Sfn|Əhmədov|2006|p=275}} 1936-cı il yanvarın 21-də [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycanda Sovet hakimiyyətinin qurulmasının]] on beş illiyi ilə əlaqədar [[Kreml|Kremldə]] təntənəli qəbul keçirilir və [[Komsomol|komsomolçu]] Züleyxa Seyidməmmədova [["Şərəf nişanı" ordeni]]{{Sfn|Cottam|1997|p=336}} və qızıl saatla təltif edilir.<ref name=":4" /><ref>{{Cite book|title=В небе фронтовом|year=1971|publisher=Молодая гвардия|page=366}}</ref> Bakıya dönən Züleyxa uçuş klubundakı xüsusi kursları bitirir və pilot təlimatçısı adını alır. Ona təlim keçmək üçün bir qrup mühasib tapşırılır. Həmin qrupdakı səkkiz nəfərdən biri də onun keçmiş fizika müəllimi Cümşüd Əfəndiyev olur.<ref name=":4" /> Azərbaycan Sənaye İnstitutunun son kursunda oxuyarkən Seyidməmmədova artıq yüz saatadək uçuş keçirmiş, təlimatçı kimi üç il ərzində 75 təyyarəçi, 80 paraşütçü hazırlamışdı.{{Sfn|Nağıyeva|2010|p=52}} O, 1938-ci ildə institutu mühəndis-[[Geologiya|geoloq]] kimi bitirdikdən sonra{{Sfn|Cottam|1997|p=336}} pilot kimi peşəkarlaşmaq üçün [[Jukovski adına Hərbi-Hava Akademiyası|Jukovski adına Hərbi-Hava Akademiyasına]] müraciət etsə də, yalnız kişiləri qəbul edən akademiya ona rədd cavabı verir.<ref name=":1" /> O, atasının məsləhəti ilə Mir Cəfər Bağırovun qəbuluna gedir .{{Sfn|Nağıyeva|2010|p=55}} Bağırovun yaddaşında “küləyin dənizə atdığı qız” kimi qalan Züleyxanın müraciəti əsasında Mərkəzi Komitə onun akademiyaya qəbul olunması üçün rəsmi şəkildə [[Moskva|Moskvaya]] məktub göndərir.<ref name=":1" /> 1938-ci ilin avqustunda sınaq imtahanları verərək akademiyanın şturman fakültəsinə qəbul olunanlar içərisində yeganə qız Z.Seyidməmmədova olur.<ref>{{Cite news|newspaper=[[Pravda (qəzet)|Pravda qəzeti]]|date=1938, 9 avqust|page=6}}</ref> Akademiyada təhsil alan Züleyxa bir gün qəfil xəbərlə sarsılır. Fakültə dekanı onu yanına çağıraraq ona atasının kulaq kimi həbs edildiyini, əgər Bakıdan bu məlumatı təsdiqləsələr, akademiyadan uzaqlaşdırılacağını bildirir.<ref name=":2" /> Züleyxa bu xəbər qarşısında son ümid kimi yenə Bağırova üz tutur. O, Bağırova teleqram ünvanlayır:{{Sitat|Azərbaycan Kommunist Partiyasının birinci katibi yoldaş Bağırova! Xalq düşmənləri mənim atamın saf adını ləkələmək istəyirlər. Təhsil aldığım Hərbi-Hava Akademiyasına yanlış məlumatlar veriblər. Mən respublikanın göndərişi ilə burada oxuyuram. Tələbələr arasında yeganə qızam. Bakıdan məlumat alandan sonra mənim burada oxuyub-oxumamaq məsələmə baxacaqlar. Xahiş edirəm, haqqı, ədaləti qoruyun ki, yanlış məlumat gəlməsin.}} Bağırov tezliklə ölkənin adına xələl gəlməməsi naminə onun atasını həbsdən azad edir və ondan bu barədə heç yerdə danışmaması üçün iltizam alınır. Beləliklə Moskvaya Züleyxaya lazım olan məzmunda məktub gedir: “Yalandır, Mir Həbib Seyidməmmədov evindədir. Hər şey qaydasındadır”.<ref name=":1" /> Seyidməmmədova akademiyada oxuduğu dövrdə əvvəl "Duqlas"larla, daha sonra isə orta bombardmançılar, həmçinin uzağa və sürətlə uçan təyyarələrlə səfərə çıxmaq üzrə təlimlər almağa başlayır. O, ölkənin ən güclü şturmanları, Sovet İttifaqı qəhrəmanları Spirin və [[Aleksandr Belyakov|Belyakovdan]] hava gəmilərinin bütün sirlərini öyrənir.<ref>{{Cite book|title=Azərbaycan qadınının xoşbəxtliyi|last=Sultanova|year=1970|first=Ayna|author-link=Ayna Sultanova|location=Bakı|page=104}}</ref> I kurs müdavimi olan Seyidməmmədovanın şəkli Qureviçin komandirlik etdiyi fakültənin komsomol təşkilatı tərəfindən Akademiyanın “Şərəf lövhəsi”nə vurulur.<ref>{{Cite news|newspaper="Вперед и выше" qəzeti|date=1938, 29 dekabr|language=ru}}</ref> 1940-cı il fevralın 23-də – [[Qızıl Ordu|Qırmızı Ordu]] günündə Seyidməmmədovaya [[kiçik leytenant]] rütbəsi verilir.<ref name=":4" /> Akademiyanın şturman fakultəsində yeganə qadın olan Züleyxa təhsilini bitirdikdən sonra təlim təyyarə alayında [[Qırıcı|qırıcı təyyarənin]] şturmanı təyin edilir.<ref name=":4" /> === Müharibə illəri === [[Fayl:Operator and navigator of the 586th Fighter Regiment at the regiment's headquarters during the World War II.jpg|left|thumb|268x268px]] Müharibənin ilk günündən Züleyxa Seyidməmmədovanın da xidmət etdiyi təlim təyyarə alayı, hərbi qaydaya uyğun olaraq, Moskvanın müdafiəsinə göndərilir.<ref name=":3" /> Seyidməmmədova həmin günlər haqqında deyirdi:<ref>{{Cite journal|journal="Azərbaycan qadını" jurnalı, 1970, №5|year=1970|page=1}}</ref> {{Sitat|"Moskvanın o günlərini heç vaxt unutmaram. Gecələr hava həyəcanını, sıraya düzülüb cəbhəyə yol alan tankların gurultularını..."}} Seyidməmmədova bu dövrdə müharibədə iştirak etməyə qərar verir və [[Kommunist Partiyası|Kommunist Partiyasının]] üzvü olmaq üçün müraciət edir. Onun müraciəti qəbul edilir.<ref name=":4" /> Müharibənin ilk dövründə sovet aviasiyası böyük itkilər vermişdi. Müharibənin ilk günü 1200 təyyarə məhv edilmişdi ki, onların da böyük əksəriyyətini [[Üçüncü Reyx|almanlar]] elə [[Hava limanı|aerodromlardaca]] bombalamışdılar.{{Sfn|Əhmədov|2006|p=276}} 1941-ci ilin oktyabrında SSRİ lideri [[İosif Stalin]] [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] [[Marina Raskova|Marina Raskovaya]] qadınlardan ibarət hərbi hissələrin yaradılması ilə bağlı rəsmi əmr göndərir.{{Sfn|History Titans|2019|p=6}} Əmrə görə tərkibi sırf qadın pliotlardan ibarət olan 3 aviasiya [[Alay|alayı]] yaradılmalı idi: 586-cı qırıcı alay, 587-ci bombardmançı alay və 588-ci gecə bombardmançı alayı.{{Sfn|Dell|2018|p=8}} Hər alayda ən az 400 nəfər olmalı idi.{{Sfn|Dell|2018|p=8}} Bu dövrdə Seyidməmmədovaya Raskovanın onu axtardığını xəbər verirlər. Raskova ona qadın polku yaratmaq ideyasından bəhs edir.<ref name=":4" /> İdeya tezliklə real həllini tapmağa başlayır. Hərb tarixinin misli görünməmiş ideyası gerçəyə çevrilir: qadın hərbi təyyarə alayları yaradılır.<ref name=":1" /> Züleyxa Seyidməmmədova qırıcı polkun – 586-cı alayın komandiri Tamara Kazarinovanın müavini və polkun şturmanı olur. O dövr üçün müasir və sürətli “YAK” təyyarələrinin alaya gətirilməsi ilə döyüşçü qızlar bu təyyarədə uçmağı öyrənməyə başlayır.<ref name=":3" /> Onlar ciddi hərbi təlim keçdikdən sonra 1942-ci ilin axırlarında ilk olaraq [[Volqa]] çayının sol sahilinə göndərilirlər.<ref name=":2" /> 1942-ci ilin sonlarında xüsusi əhəmiyyətli təyyarəni qarşılayıb [[Volqoqrad|Stalinqradadək]] müşayiət etmək üçün dörd qırıcı təyyarə göndərilir və bunlardan biri də Seyidməmmədova olur.<ref name=":4" /> Sonralar bu xüsusi təyyarənin ölkənin baş katibi Stalini dağılmış Stalinqrada apardığı məlum olur.<ref name=":1" /> 1943-cü ilin yazının əvvəlində qırıcı alay [[Voronej|Voronejə]] göndərilir, iyulun 12-də isə [[Kursk|Kurskun]] şimalında və cənubunda əks hücuma keçir. Avqustun 5-də, Kursk döyüşünün başlamasından düz bir ay sonra 586-cı alay Orel və [[Belqrad|Belqrada]] daxil olur. Burada gedən döyüşlərə görə Züleyxa Seyidməmmədova [[2-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni]] ilə təltif olunur.<ref name=":4" /> Payızın sonunda qırıcı polk [[Kiyev|Kiyevə]] uçur. 586-cı alay sonuncu olaraq Korsun-Şevçenkovski döyüşündə iştirak edir və oradan Buxarestə uçaraq öz döyüş yolunu Rumıniyada başa vurur.<ref name=":4" /> 586-cı qırıcı alay Volqadan Vyanayadək döyüş yolu keçmiş, 4419 döyüş uçuşu keçirmiş, 125 döyüş aparmış və 38 alman təyyarəsi vurmuşdu. Şəxsən 500 döyüş uçuşu keçirən Seyidməmmodova bir neçə alman təyyarəsini vurmuşdu.{{Sfn|Cottam|1997|p=252}}{{Sfn|Əhmədov|2006|p=277}} Qələbədən sonra qadınlardan ibarət aviasiya hissələri ləğv edildi. Seyidməmmədova da 1945-ci ilin dekabrında [[Kapitan (hərbi rütbə)|kapitan]] rütbəsində istefaya çıxdı və Azərbaycana qayıtdı.{{Sfn|Əhmədov|2006|p=277}} === İctimai-siyasi fəaliyyəti {{Ç}} === Seyidməmmədova 1946-cı ildən Bakı şəhər Partiya Komitəsinin təlimatçısı, [[Azərbaycan Lenin Kommunist Gənclər İttifaqı|Azərbaycan Lenin Kommunist Gənclər İttifaqının]] Mərkəzi Komtitəsinin katibi və Azərbaycan Kommunist Partiyasının Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin məsul işçisi kimi vəzifələrdə çalışmışdır.<ref>{{Cite book|title=Azərbaycan SSRİ Ali Sovetinin deputatları. Səkkizinci çağırış|location=Bakı|publisher=Azərbaycan dövlət nəşriyyatı|year=1973|page=311|url=http://web.anl.az:81/read/page.php?bibid=226972&}}</ref> 1952-ci ildə [[Azərbaycan SSR]]-in sosial təminat naziri seçilən<ref>{{Cite book|last1=Groot|first1=Gerard|last2=Peniston-Bird|first2=Corinna|title=A Soldier and a Woman|year=2014|pages=396 səh.|publisher=Taylor & Francis|url=https://books.google.az/books?id=Bb8eBAAAQBAJ&redir_esc=y}}</ref> Seyidməmmədova 1974-cü ilə qədər bu vəzifəni icra etmişdir.{{Efn|Bəzi mənbələrə görə 1975-ci ilə qədər}}{{Sfn|Əhmədov|2006|p=276}} O, sosial təminat naziri vəzifəsində çalışan ilk qadın idi.<ref>{{Cite book|title=Mədəni maarifçilik tariximizdə Azərbaycan qadını|last=Məmmədova|first=Nərminə|location=Bakı|year=2019|url=http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=764060&|page=80}}</ref> 1960-cı il martın 8-də Sov.İKP MK, [[SSRİ Ali Soveti|SSRİ Ali Sovetinin]] Rəyasət Heyəti və [[SSRİ Nazirlər Soveti]] [[Beynəlxalq Qadınlar Günü|Beynəlxalq Qadınlar Gününün]] 50 illiyi şərəfinə ziyafət vermiş, Seyidməmmədova Azərbaycan qadınlarından ibarət nümayəndə heyətinə rəhbərlik etmişdir. O, bu tədbirdə [["Lenin" ordeni]] ilə təltif olunmuşdur.<ref name=":4" /> Sovet hökuməti qurulduqdan sonra yeni yaranmış hökumət Mirhəbib ağanın Tatarski (indiki Əlimərdan bəy Topçubaşov) küçəsindəki ikimərtəbəli evini və 1915-ci ildə [[Şüvəlan|Şüvəlanda]] tikdirdiyi bağ evini əlindən almışdı. <ref name=":0" /> Züleyxa nazir təyin olunduqdan sonra atasının çox sevdiyi bağ evlərini geri almaq üçün təşəbbüslər göstərir. O, varlı adamlara məxsus, dövlət tərəfindən müsadirə edilmiş evlərin siyahısını çıxarır, atasından onların içərisindən öz doğma evlərini tapmasını istəyir. Bu haqda həmin günlərin şahidi olan yazıçı [[Manaf Süleymanov]] "Son bahara çatdıq...” adlı əsərində yazır:<ref name=":2" /> {{Sitat|...bağı komsomolun Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi Züleyxa Seyidməmmədovaya verdilər. Əvvəllər bolşeviklər onu müsadirə edib yüksək mənsəb sahiblərinə verirdilər. Bu bağ neçə-neçə yüksək vəzifəlini yola saldı. İndi isə yenidən sahibinə qismət oldu. Atalar boş yerə deməyiblər ki, "halal mal yiyəsinə qayıdar".}} Ona görə də Züleyxa xanımın məsələsini Mərkəzi Komitədə partiya iclasına qoyurlar (Bu zaman Mərkəzi Komitənin birinci katibi İmam Mustafayev olub – müəl.). Züleyxa Seyidməmmədovanın dayısı Abid Mirqasımov [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] dövründə [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti tələbələri|Avropaya ali təhsil almağa göndərilən tələbələrdən]] idi. Bu amil və atası Mir Həbib ağanın H.Z.Tağıyev il yaxın olması səbəb göstərilərək iclasda Seyidməmmədovanın partiyadan çıxarılması təklifi irəli sürülmüşdü. Bu zaman o, ayağa qalxaraq demişdi:<ref name=":2" /> {{Sitat|Birincisi, mənim dayım Parisdə yaşamır, rəhmətə gedib. İkincisi ... partiya biletini mənə siz verməmisiniz ki, alasınız. Mən sizin MK büronuzda heç iştirak etmək istəmirəm”.}} Seyidməmmədova bunu deyib əsəbi halda iclası tərk edir. Bu məsələ Moskvaya çatdırılır və onlar Seyidməmmədovannın müharibədəki xidmətlərini nəzərə alaraq onu mühakimə etmir, əksinə, respublikada daha yüksək vəzifə ilə təmin edilməsinə şərait yaradırlar.<ref name=":2" /> Züleyxa Seyidməmmədova səhhətində yaranan problemlər səbəbi ilə 1975-ci ildə [[Xarici Ölkələrlə Mədəni Əlaqələr üzrə Ümumittifaq Cəmiyyəti|Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyəti]] Rəyasət Heyəti sədrinin müavini vəzifəsinə təyin edilib.<ref name=":5">{{Cite book|title=Tarixi yazan xanımlarımız|last=Zeynallı|first=Samirə|location=Bakı|year=2017|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=538577&|page=288}}</ref><ref name=":6">{{Cite book|title=Dəyişikliklərə cəsarəti çatan örnək xanımlar|author=Rasional İnkişaf uğrunda Qadınlar Cəmiyyəti|location=Bakı|year=2008|url=http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=63315&|page=51-52}}</ref> O, Azərbaycan SSRİ Ali Sovetinin (2, 6, 7, 8-ci çağırış) deputatı olmuşdur.<ref name=":5" /> Seyidməmmədova ölkənin ictimai işlərində fəal iştirak etmiş, xüsusilə ömrünün sonlarına yaxın dünyanın müxtəlif yerlərində yaşayan 50 milyonluq [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkünün]] yenidən bir araya gəlməsinə çalışmış və işğal dövründə itirilmiş əlaqələrin barpası ilə ciddi şəkildə məşğul olmuşdur.<ref name=":6" /> Züleyxa Seyidməmmədova [["Lenin" ordeni]], 2-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi", 2 Qırmızı Əmək Bayrağı və 2 “Şərəf nişanı” ordenləri ilə təltif edilmişdir.<ref name=":3" /> <span lang="az" dir="ltr">Akademiyada oxuyarkən 1969-cu il dekabrın 19-da Züleyxa Moskva şəhər sovetinə deputat seçilir və Sov.İKP sıralarına daxil olur.<ref>{{Cite news|newspaper="Вперед и выше" qəzeti|date=1939, 19 dekabr|page=3|language=ru}}</ref></span> === Şəxsi həyatı və ölümü === Züleyxa Seyidməmmədova gec ailə həyatı qurmuş, övlad sahibi ola bilməmişdir. O, qardaşı Kamalın qızı Gülarəni övladlığa götürmüşdü. Seyidməmmədovanın kiçik qardaşı Xəlil isə 39 yaşında vəfat etmiş, Seyidməmməova onun oğlu Cəmili də öz övladı kimi böyütmüşdür.<ref name=":2" /><ref name=":5" /> Züleyxa Seyidməmədova vəsiyətində demişdir:<ref name=":5" /> {{Sitat|Mən öləcəm, komissiya təşkil edəcəklər. Deyəcəklər ki, məni Fəxri xiyabanda basdırsınlar. Qoymazsınız. Məni Şüvəlanda ata-anamın yanında dəfn edərsiniz. Mirmövsüm ağa və bizim başqa qohumlarımız da orada torpağa tapşırılıblar.}} == Kitablar == 1969-cu ildə onun "Təyyarəçi qadının qeydləri" kitabı işıq üzü görmüş və rəğbətlə qarşılanmışdır.<ref>{{Cite book|volume=I: Southeastern and East Central Europe|title=Women and Gender in Central and Eastern Europe, Russia, and Eurasia A Comprehensive Bibliography|last1=Zirin|first1=Mary|last2=Livezeanu|first2=Irina|first3=Christine|last3=D. Worobec|first4=June Pachuta|last4=Farris|url=https://books.google.az/books?id=imisBwAAQBAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false|page=1900}}</ref><ref>{{Cite book|title=Red Phoenix: The Rise of Soviet Air Power, 1941-1945|last1=Hardestly|first1=Von|year=1982|pages=288|publisher=Smithsonian Institution Press|url=https://books.google.az/books?id=hCATh13dutIC&}}</ref>{{Sfn|Cottam|1997|p=362}} ----Azərbaycanın xalq şairi Səməd Vurğun yazırdı: “Mən Züleyxa Seyidməmmədovanı ilk dəfə 1936-cı ildə gördüm. Biz böyük nümayəndə heyətinin tərkibində Moskvaya, Kremlə gəldik. Orada Sovet hökuməti rəhbərlərinin təntənəli qəbulunda olduq. O zaman Azərbaycanın ilk idmançıtəyyarəçi qadınlarından biri olan Züleyxa çox gənc idi. Onun qeyri-adi həyatsevərliyi, biliyə, mədəniyyətə sonsuz meyli, insanlara isti münasibəti elə o vaxt şahin baxışlı bu qızın böyük gələcəyi olacağına əminlik yaradırdı”<ref>{{Cite journal|date=1954, mart|page=6|journal=Sovet ittifaqı [Советский Союз] jurnalı}}</ref> ---- == İncəsənətdə == === Filmoqrafiya === * 1974 — [[Qanadlara yiyələnərək... (film, 1974)|"Qanadlara yiyələnərək..."]] * 1995 — [[Göylər sonsuz bir dənizdir. İkinci film. Züleyxa (film, 1995)|"Göylər sonsuz bir dənizdir. İkinci film. Züleyxa"]] === Musiqi === Tofiq Quliyev Rəşid Behbudovun təklifi ilə "Züleyxa" adlı mahnı bəstələmişdir.<ref name=":5" /> == Təltif və mükafatları == * 1936 — {{Bayraq|SSRİ}} [["Şərəf nişanı" ordeni]] * 1943 — {{Bayraq|SSRİ}} [["Vətən müharibəsi" ordeni|II dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni]] * 1960 — {{Bayraq|SSRİ}} [["Lenin" ordeni]] * 1971 — {{Bayraq|SSRİ}} [["Qırmızı əmək bayrağı" ordeni]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} == Ədəbiyyat == * {{Cite book|title=Azərbaycan tarixindən yüz şəxsiyyət|last=Əhmədov|first=Səbuhi|publisher="Ayna" mətbuat evi|Location=Bakı|year=2006|url=https://bakumodernschool.az/kitablar/tarix/azerbayjan-tarixinden-yuz-shexsiyyet.pdf|ref=harv}} * {{Cite book|title=Women in Air War: The Eastern Front of World War II|first=Kazimiera Janina|last=Cottam|year=1997|ref=harv|publisher=Legas}} * {{Cite book|title=The Soviet Night Witches: Brave Women Bomber Pilots of World War II|last=Dell|first=Pamela|year=2017|url=https://books.google.az/books?id=dVsmDwAAQBAJ|ref=harv}} == ***** == 1t3exnzhgocwsa9gyners87n0r3d70d 6547509 6547275 2022-07-24T19:06:18Z Sura Shukurlu 169201 wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi|titul=Azərbaycan Respublikasının Sosial Təminat naziri|bayraq=COA_Azerbaijan_SSR.png|bayraq2=Flag_of_Azerbaijan_SSR.svg|dövr əvvəl=[[1952]]|dövr son=[[1975]]|xələfi=[[Məmməd Qazıyev]]|mükafatları=|adı=Züleyxa Seyidməmmədova|şəkil=Зулейха Сеидмамедова.png|doğum tarixi=22 mart 1919|doğum yeri=[[Bakı]], [[Bakı quberniyası]], [[AXC]]|vəfat tarixi=10 noyabr 1994|vəfat yeri=[[Bakı]], [[Azərbaycan]]|partiya=[[Sov.İKP]]|təhsili=[[Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti]]<br>Jukovksi adına Hərbi-Hava Akademiyası<br>Sov.İKP MK yanında Ali Partiya Məktəbi|xidmət illəri=1941-1945|mənsubiyyəti={{flaqifikasiya|SSRİ}}|qoşun növü={{bayraq|SSRİ|HHQ}} SSRİ Hərbi Hava Qüvvələri|rütbəsi=[[Kapitan]]|rəhbərlik edib=586-cı qadın qırıcı aviasiya alayının komandir müavini|döyüşlər=[[İkinci Dünya müharibəsində Şərq cəbhəsi|Şərq cəbhəsindəki döyüşlər]]<br>[[Stalinqrad döyüşü]]<br>[[Kursk döyüşü]]<br>[[Korsun-Şevçenkovski döyüşü]]|təltifləri={{"Lenin" ordeni}}{{"Qırmızı əmək bayrağı" ordeni}}{{"Qırmızı əmək bayrağı" ordeni}}{{2-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni}}{{"Qırmızı ulduz" ordeni}}{{"Şərəf nişanı" ordeni}}{{"Şərəf nişanı" ordeni}}}}'''Züleyxa Mir Həbib qızı Seyidməmmədova''' ([[22 mart]] [[1919]], [[Bakı]] – [[10 noyabr]] [[1994]], [[Bakı]]) — ilk [[azərbaycanlı]] qadın hərbi pilot,<ref>{{Cite journal|url=https://irs-az.com/sites/default/files/2020-10/Falcons%20of%20motherland.pdf|title=Falcons of motherland|language=en|publisher=Baku Media Center|year=2019}}</ref><ref>{{Cite web|title=Səmaların fatehləri: Hərbi Hava Qüvvələrimizin tarixinə qısa baxış|url=https://ordu.az/az/news/197016/semalarin-fatehleri--herbi-hava-quvvelerimizin-tarixine-qisa-baxis}}</ref><ref>{{Cite book|title=Azərbaycanda aviasiyanın tarixi|year=2012|location=Bakı|page=14|author=“Azərbaycan Hava Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti. Milli Aviasiya Akademiyası|url=http://anl.az/down/aat.pdf}}</ref> [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSRİ]]-nin dövlət xadimi, [[Böyük Vətən müharibəsi]] iştirakçısı, ilk azərbaycanlı qadın hərbi pilot. Züleyxa Seyidməmmədova [[Kapitan (hərbi rütbə)|kapitan]] rütbəli ilk azərbaycanlı hərbi pilot idi. O, Böyük Vətən müharibəsində iştirak etmiş və [[Marina Raskova]] tərəfindən yaradılmış 586-cı Qırıcı Aviasiya Alayının [[Şturman (aviasiya)|şturmanı]] olmuşdur. O, [[Azərbaycan SSR Ali Soveti|Azərbaycan SSR Ali Sovetinin]] (II, VI, VII və VIII çağırışlar) deputatı və respublikanın sosial təminat naziri (1951-1974) vəzifələrini icra etmişdir. Züleyxa Seyidməmmədova 1941-ci ildən [[Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası|Sov.İKP]]-nin üzvü və [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] Təftiş Komissiyasının sədri olub. == Həyatı == === Erkən illəri === Züleyxa Seyidməmmədova 22 mart 1919-cu ildə [[Bakı]] şəhərində anadan olmuşdur.{{Sfn|Əhmədov|2006|p=275}}<ref name=":0">{{Cite news|newspaper=[[Respublika (qəzet, Azərbaycan)|"Respublika" qəzeti]]|url=http://www.anl.az/down/meqale/respublika/2010/may/119090.htm|date=12 may 2010|title=İlk azərbaycanlı qadın təyyarəçi|last=İlyasoğlu|first=Rauf|archive-url=https://web.archive.org/web/20220713143434/http://www.anl.az/down/meqale/respublika/2010/may/119090.htm|archive-date=2022-07-13|accessdate=2022-07-13}}</ref> Onun atası Mir Həbib ağa ilk təhsilini dini məktəbdə almış, daha sonra isə [[Bakı real məktəbi|Bakı real məktəbində]] oxumuşdu.<ref name=":2">{{Cite news|url=http://www.anl.az/down/meqale/kaspi_az/2016/sentyabr/507818.pdf|title=Müsəlman aləmində ilk təyyarəçi qadın|newspaper=[[Kaspi (qəzet)|Kaspi qəzeti]]|date=29 sentyabr 2016|location=Bakı|last=Dünyaminqızı|first=Qərənfil}}</ref> Mir Həbib ağa [[mühasib]] idi və Bakı milyonçusu [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev|Hacı Zeynalabdin Tağıyevin]] sağ əli sayılırdı.<ref name=":0" /> Uşaqlıqdan Hacı Zeynalabdin Tağıyevlə dostluq edən Mir Həbib ağa Hacıya çox sədaqətli olduğu üçün Hacının ona böyük hörməti var idi. Mir Həbib ağanın [[Mərdəkan|Mərdəkandakı]] əzəmətli mülkü də onun Hacıya olan sədaqətinin nəticəsi idi.<ref name=":2" /> Züleyxa Seyidməmmədovanın anası Mina xanım isə təhsilsiz idi və 11 yaşında evləndirilmişdi. Züleyxa onların nikahından doğulmuş ikinci qız idi.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://oxu.az/society/311080|title=Züleyxa Seyidməmmədova: Stalini xilas edən ilk azərbaycanlı qadın pilot|website=oxu.az|date=9 may 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20220713181633/https://oxu.az/society/311080|archive-date=13 iyul 2022|accessdate=13 iyul 2022}}</ref> Züleyxa oxuduğu 16 saylı məktəbdə dərs əlaçısı idi və valideynləri onun ali təhsil alıb neft [[Mühəndislik|mühəndisi]] olmasını istəyirdilər.<ref name=":0" /> Onun yüksəklərə olan marağı hələ uşaqlıqdan yaranmışdı. Z. Seyidməmmədova xatirələrində səmaya olan istəyini, ucalığa can atmasının səbəbini belə izah edirdi: {{Sitat|Mən yüksəkliyi sevirdim. Hər yay ailəmizlə birgə şəhərdən kənarda – Şüvəlan kəndindəki bağımıza köçürdük. Burada əncir və tut ağacları vardı. Mən onların ən yüksəyini seçər, başına dırmaşardım. Evlərin düz damlarına, bağlara, üzümlüklərə, sahili bəyaz ləpədöyən olan dənizə yuxarıdan baxmaq xoşuma gəlirdi...<ref name=":3"></ref> }} Onun bu arzusu məktəb illərində qətiləşir. Belə ki, Züleyxa 7-ci sinifdə oxuyarkən [[fizika]] müəllimi Cümşüd Əfəndiyev onları Bakı təyyarə meydançasına ekskursiyaya aparır. Züleyxa sinifdəki oğlanlarla birlikdə bir neçə dəfə təyyarəyə qalxır, hər şeyə diqqətlə baxır, saysız-hesabsız suallar verir. O, axşam evə qayıdanda bu ekskursiya haqqında anası Mina xanıma həvəslə danışaraq: "Mən təyyarəçi olacam!” - deyir.<ref name=":2" /> === Ali təhsili === 1934-cü ildə orta məktəbi əla qiymətlərlə bitirən Züleyxa Seyidməmmədova [[Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti|M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Sənaye İnstitutunun]] mədən fakültəsinə daxil olur.<ref name=":2" /><ref name=":3" /> 1934-cü ilin əvvəllərində<ref name=":4" /> tələbə yoldaşları ilə Bakı təyyarə meydanına gedən Züleyxa ilk dəfə "U-2" təyyarəsi ilə səmaya qalxır. Bu səyahətdən sonra o, tələbə yoldaşları ilə birlikdə institutda aeroklub yaratmağa qərara verir.<ref name=":2" /> Tələbələr öz təqaüdləri hesabına klub üçün bir "U-2" təyyarəsi, həmçinin üç [[planer]] və iki [[paraşüt]] almağa müyəssər olurlar.<ref name=":4">{{Cite book|title=Записки Летчицы}}</ref> 1934-cü il yanvarın 6-da klubun açılışı olur.<ref name=":4" /> 1934-cü ilin yazında isə bu aviasiya klubu üçün hökümət tərəfindən [[Zabrat]] qəsəbəsinə yer ayrılır və ərazinin təşkilində tələbələr yaxından kömək edirlər.<ref name=":2" /> Uzunmüddətli məşqlərdən sonra 1934-cü ilin oktyabrında Züleyxa Seyidməmmədova "U2" təyyarəsi ilə ilk dəfə təkbaşına havaya qalxır.<ref name=":1" /><ref name=":4" /> O, 1934-cü ilin sonlarında aeroklubu əla qiymətlərlə bitirərək sertifikat alır və bununla da pilot adını qazanır.<ref name=":4" /> 1935-ci ilin mayında bir neçə tələbə [[Paraşüt|paraşütlə]] tullanmağı sınaqdan keçirir.<ref name=":4" /> Arıq, çəlimsiz, qarayanız qız olan Züleyxa paraşütlə təyyarədən tullanır və külək onu dənizə atır.<ref name=":4" /> Deyilənlərə görə, onun tullanışını izləyənlər arasında [[Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi yanında Partiya Tarixi İnstitutu|Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin]] birinci katibi [[Mircəfər Bağırov]] da olmuş və Züleyxanın cəsarətinə heyrətini bildirmişdir.<ref name=":2" />[[Fayl:Leyla Mammadbeyova, Sona Nuriyeva and Zuleykha Seyidmammadova.jpg|thumb|223x223px|"Türk pilotlar: yoldaş [[Leyla Məmmədbəyova]], [[Sona Nuriyeva]] və Züleyxa Seyidməmmədova Moskvanın [[Kursk]] dəmir yolu vağzalında". ''[[Azərbaycan qadını (jurnal)|"Şərq qadını" jurnalı]], 1936.'']]1935-ci ilin avqustunda [[Moskva|Moskvada]] paraşütçülərin Birinci Ümumittifaq toplantısı keçirilir və toplantıda [[Zaqafqaziya|Zaqafqaziyanı]] təmsil edən nümayəndələr arasında yeganə qız Züleyxa olur.<ref name=":2" /> Toplantıda eniş dəqiqliyinə görə Zaqafqaziya komandası birinci yeri tutur.<ref name=":4" /> Təyyarədən paraşütlə 50 dəfə tullandığına görə Seyidməmmədova paraşüt idmanı üzrə təlimatçı vəzifəsinə təyin edilir.<ref name=":3">{{Cite news|url=http://www.anl.az/down/meqale/xalqqazeti/2015/may/439726.htm|title=Alman zabitini diz çökdürən Azərbaycan qızı|date=24 may 2015|newspaper=[[Xalq qəzeti]]|last=Bayramqızı|first=Əfsanə|location=Bakı}}</ref><ref name=":4" /> O, Zaqafqaziyadan, eləcə də, [[müsəlman]] şərqindən ilk qadın paraşütçü kimi qatıldığı iclasdan Fəxri fərmanla geri dönür.<ref name=":2" /> Şərq, [[müsəlman]] qadınının cəsarətlə paraşütlə tullanması hamıda heyrət doğurur və Seyidməmmədovanın fəaliyyəti [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|sovet]] quruluşunun nailiyyəti kimi qeyd olunaraq mətbuatda geniş şərh edilir.{{Sfn|Əhmədov|2006|p=275}} 1936-cı il yanvarın 21-də [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycanda Sovet hakimiyyətinin qurulmasının]] on beş illiyi ilə əlaqədar [[Kreml|Kremldə]] təntənəli qəbul keçirilir və [[Komsomol|komsomolçu]] Züleyxa Seyidməmmədova [["Şərəf nişanı" ordeni]]{{Sfn|Cottam|1997|p=336}} və qızıl saatla təltif edilir.<ref name=":4" /><ref>{{Cite book|title=В небе фронтовом|year=1971|publisher=Молодая гвардия|page=366}}</ref> Bakıya dönən Züleyxa uçuş klubundakı xüsusi kursları bitirir və pilot təlimatçısı adını alır. Ona təlim keçmək üçün bir qrup mühasib tapşırılır. Həmin qrupdakı səkkiz nəfərdən biri də onun keçmiş fizika müəllimi Cümşüd Əfəndiyev olur.<ref name=":4" /> Azərbaycan Sənaye İnstitutunun son kursunda oxuyarkən Seyidməmmədova artıq yüz saatadək uçuş keçirmiş, təlimatçı kimi üç il ərzində 75 təyyarəçi, 80 paraşütçü hazırlamışdı.{{Sfn|Nağıyeva|2010|p=52}} O, 1938-ci ildə institutu mühəndis-[[Geologiya|geoloq]] kimi bitirdikdən sonra{{Sfn|Cottam|1997|p=336}} pilot kimi peşəkarlaşmaq üçün [[Jukovski adına Hərbi-Hava Akademiyası|Jukovski adına Hərbi-Hava Akademiyasına]] müraciət etsə də, yalnız kişiləri qəbul edən akademiya ona rədd cavabı verir.<ref name=":1" /> O, atasının məsləhəti ilə Mir Cəfər Bağırovun qəbuluna gedir .{{Sfn|Nağıyeva|2010|p=55}} Bağırovun yaddaşında “küləyin dənizə atdığı qız” kimi qalan Züleyxanın müraciəti əsasında Mərkəzi Komitə onun akademiyaya qəbul olunması üçün rəsmi şəkildə [[Moskva|Moskvaya]] məktub göndərir.<ref name=":1" /> 1938-ci ilin avqustunda sınaq imtahanları verərək akademiyanın şturman fakültəsinə qəbul olunanlar içərisində yeganə qız Z.Seyidməmmədova olur.<ref>{{Cite news|newspaper=[[Pravda (qəzet)|Pravda qəzeti]]|date=1938, 9 avqust|page=6}}</ref> Akademiyada təhsil alan Züleyxa bir gün qəfil xəbərlə sarsılır. Fakültə dekanı onu yanına çağıraraq ona atasının kulaq kimi həbs edildiyini, əgər Bakıdan bu məlumatı təsdiqləsələr, akademiyadan uzaqlaşdırılacağını bildirir.<ref name=":2" /> Züleyxa bu xəbər qarşısında son ümid kimi yenə Bağırova üz tutur. O, Bağırova teleqram ünvanlayır:{{Sitat|Azərbaycan Kommunist Partiyasının birinci katibi yoldaş Bağırova! Xalq düşmənləri mənim atamın saf adını ləkələmək istəyirlər. Təhsil aldığım Hərbi-Hava Akademiyasına yanlış məlumatlar veriblər. Mən respublikanın göndərişi ilə burada oxuyuram. Tələbələr arasında yeganə qızam. Bakıdan məlumat alandan sonra mənim burada oxuyub-oxumamaq məsələmə baxacaqlar. Xahiş edirəm, haqqı, ədaləti qoruyun ki, yanlış məlumat gəlməsin.}} Bağırov tezliklə ölkənin adına xələl gəlməməsi naminə onun atasını həbsdən azad edir və ondan bu barədə heç yerdə danışmaması üçün iltizam alınır. Beləliklə Moskvaya Züleyxaya lazım olan məzmunda məktub gedir: “Yalandır, Mir Həbib Seyidməmmədov evindədir. Hər şey qaydasındadır”.<ref name=":1" /> Seyidməmmədova akademiyada oxuduğu dövrdə əvvəl "Duqlas"larla, daha sonra isə orta bombardmançılar, həmçinin uzağa və sürətlə uçan təyyarələrlə səfərə çıxmaq üzrə təlimlər almağa başlayır. O, ölkənin ən güclü şturmanları, Sovet İttifaqı qəhrəmanları Spirin və [[Aleksandr Belyakov|Belyakovdan]] hava gəmilərinin bütün sirlərini öyrənir.<ref>{{Cite book|title=Azərbaycan qadınının xoşbəxtliyi|last=Sultanova|year=1970|first=Ayna|author-link=Ayna Sultanova|location=Bakı|page=104}}</ref> I kurs müdavimi olan Seyidməmmədovanın şəkli Qureviçin komandirlik etdiyi fakültənin komsomol təşkilatı tərəfindən Akademiyanın “Şərəf lövhəsi”nə vurulur.<ref>{{Cite news|newspaper="Вперед и выше" qəzeti|date=1938, 29 dekabr|language=ru}}</ref> 1940-cı il fevralın 23-də – [[Qızıl Ordu|Qırmızı Ordu]] günündə Seyidməmmədovaya [[kiçik leytenant]] rütbəsi verilir.<ref name=":4" /> Akademiyanın şturman fakultəsində yeganə qadın olan Züleyxa təhsilini bitirdikdən sonra təlim təyyarə alayında [[Qırıcı|qırıcı təyyarənin]] şturmanı təyin edilir.<ref name=":4" /> === Müharibə illəri === [[Fayl:Operator and navigator of the 586th Fighter Regiment at the regiment's headquarters during the World War II.jpg|left|thumb|268x268px]] Müharibənin ilk günündən Züleyxa Seyidməmmədovanın da xidmət etdiyi təlim təyyarə alayı, hərbi qaydaya uyğun olaraq, Moskvanın müdafiəsinə göndərilir.<ref name=":3" /> Seyidməmmədova həmin günlər haqqında deyirdi:<ref>{{Cite journal|journal="Azərbaycan qadını" jurnalı, 1970, №5|year=1970|page=1}}</ref> {{Sitat|"Moskvanın o günlərini heç vaxt unutmaram. Gecələr hava həyəcanını, sıraya düzülüb cəbhəyə yol alan tankların gurultularını..."}} Seyidməmmədova bu dövrdə müharibədə iştirak etməyə qərar verir və [[Kommunist Partiyası|Kommunist Partiyasının]] üzvü olmaq üçün müraciət edir. Onun müraciəti qəbul edilir.<ref name=":4" /> Müharibənin ilk dövründə sovet aviasiyası böyük itkilər vermişdi. Müharibənin ilk günü 1200 təyyarə məhv edilmişdi ki, onların da böyük əksəriyyətini [[Üçüncü Reyx|almanlar]] elə [[Hava limanı|aerodromlardaca]] bombalamışdılar.{{Sfn|Əhmədov|2006|p=276}} 1941-ci ilin oktyabrında SSRİ lideri [[İosif Stalin]] [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] [[Marina Raskova|Marina Raskovaya]] qadınlardan ibarət hərbi hissələrin yaradılması ilə bağlı rəsmi əmr göndərir.{{Sfn|History Titans|2019|p=6}} Əmrə görə tərkibi sırf qadın pliotlardan ibarət olan 3 aviasiya [[Alay|alayı]] yaradılmalı idi: 586-cı qırıcı alay, 587-ci bombardmançı alay və 588-ci gecə bombardmançı alayı.{{Sfn|Dell|2018|p=8}} Hər alayda ən az 400 nəfər olmalı idi.{{Sfn|Dell|2018|p=8}} Bu dövrdə Seyidməmmədovaya Raskovanın onu axtardığını xəbər verirlər. Raskova ona qadın polku yaratmaq ideyasından bəhs edir.<ref name=":4" /> İdeya tezliklə real həllini tapmağa başlayır. Hərb tarixinin misli görünməmiş ideyası gerçəyə çevrilir: qadın hərbi təyyarə alayları yaradılır.<ref name=":1" /> 1941-ci ilin dekabrında qırıcı alayın komandiri Tamara Kazarinova, onun müavini və alayın şturmanı isə Züleyxa Seyidməmmədova təyin olunur.<ref>{{Cite book|title=В небе фронтовом|publisher=Молодая гвардия|year=1971|page=366}}</ref> O dövr üçün müasir və sürətli “YAK” təyyarələrinin alaya gətirilməsi ilə döyüşçü qızlar bu təyyarədə uçmağı öyrənməyə başlayır.<ref name=":3" /> Onlar ciddi hərbi təlim keçdikdən sonra 1942-ci ilin axırlarında ilk olaraq [[Volqa]] çayının sol sahilinə göndərilirlər.<ref name=":2" /> 1942-ci ilin sonlarında xüsusi əhəmiyyətli təyyarəni qarşılayıb [[Volqoqrad|Stalinqradadək]] müşayiət etmək üçün dörd qırıcı təyyarə göndərilir və bunlardan biri də Seyidməmmədova olur.<ref name=":4" /> Sonralar bu xüsusi təyyarənin ölkənin baş katibi Stalini dağılmış Stalinqrada apardığı məlum olur.<ref name=":1" /> 1943-cü ilin yazının əvvəlində qırıcı alay [[Voronej|Voronejə]] göndərilir, iyulun 12-də isə [[Kursk|Kurskun]] şimalında və cənubunda əks hücuma keçir. Avqustun 5-də, Kursk döyüşünün başlamasından düz bir ay sonra 586-cı alay Orel və [[Belqrad|Belqrada]] daxil olur. Burada gedən döyüşlərə görə Züleyxa Seyidməmmədova [[2-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni]] ilə təltif olunur.<ref name=":4" /> Payızın sonunda qırıcı polk [[Kiyev|Kiyevə]] uçur. 586-cı alay sonuncu olaraq Korsun-Şevçenkovski döyüşündə iştirak edir və oradan Buxarestə uçaraq öz döyüş yolunu Rumıniyada başa vurur.<ref name=":4" /> 586-cı qırıcı alay Volqadan Vyanayadək döyüş yolu keçmiş, 4419 döyüş uçuşu keçirmiş, 125 döyüş aparmış və 38 alman təyyarəsi vurmuşdu. Alayın qoruduğu heç bir obyekt Hitler aviasiyasından zərər çəkməmişdi.<ref>{{Cite book|title=Azərbaycanın qəhrəman qızları|location=Bakı|year=1965.|last=Sarkisov|first=A.}}</ref> Şəxsən 500 döyüş uçuşu keçirən Seyidməmmodova bir neçə alman təyyarəsini vurmuşdu.{{Sfn|Cottam|1997|p=252}}{{Sfn|Əhmədov|2006|p=277}}<ref>{{Cite book|page=18|title=В небе фронтовом. Изд-во «Молодая гвардия», 1971}}</ref> Qələbədən sonra qadınlardan ibarət aviasiya hissələri ləğv edildi. Seyidməmmədova da 1945-ci ilin dekabrında [[Kapitan (hərbi rütbə)|kapitan]] rütbəsində istefaya çıxdı və Azərbaycana qayıtdı.{{Sfn|Əhmədov|2006|p=277}} === İctimai-siyasi fəaliyyəti {{Ç}} === Əvvəlcə Bakı şəhər Partiya Komitəsinin təlimatçısı kimi işləyən Seyidməmmədova 1946-cı ilin sentyabrından 1951-ci ilə kimi [[Azərbaycan Lenin Kommunist Gənclər İttifaqı|Azərbaycan Lenin Kommunist Gənclər İttifaqının]] Mərkəzi Komtitəsinin katibi vəzifəsində çalışmışdır.<ref>{{Cite book|title=Azərbaycan SSRİ Ali Sovetinin deputatları. Səkkizinci çağırış|location=Bakı|publisher=Azərbaycan dövlət nəşriyyatı|year=1973|page=311|url=http://web.anl.az:81/read/page.php?bibid=226972&}}</ref> 1948-ci ildə Ümumdünya Demokratik Gənclər Federasiyası Şurasının qərarına əsasən fevralın 19-dan 26-dək [[Hindistan|Hindistanın]] [[Kəlkətə|Kəlküttə]] şəhərində keçirilən Cənub-Şərqi Asiya ölkələri gənclərinin konfransının iştirakçısı olur və “Sovet ittifaqı qadınları” mövzusunda məruzə ilə çıxış edir.<ref>{{Cite book|title=Seyidməmmədova Z. Hindistanda nələr gördüm. Bakı, 1950.|page=31}}</ref> Konfrans işini bitirdikdən sonra Seyidməmmədova sovet nümayəndə heyətinin tərkibində Hindistanın [[Dehli]] və Qazıabad şəhərlərində olur. Bakıya qayıtdıqdan sonra onun “Hindistanda nələr gördüm” adlı 47 səhifəlik kitabı nəşr olunur.(14) [[Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi|Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyində]] Hindistanda olarkən Seyidməmmədovaya edilmiş hədiyyələr— hindli məktəblilərin verdiyi qırmızı plastmas qələm, hind milli ornamentləri ilə bəzədilmiş yasəmən rəngli pambıq parçadan saçaqlı şərf, ağ kətan parçadan tikilmiş uzun qulplu bəzəkli qadın çantası qorunub saxlanılır. (15) 1952-ci ildə [[Azərbaycan SSR]]-in sosial təminat naziri seçilən<ref>{{Cite book|last1=Groot|first1=Gerard|last2=Peniston-Bird|first2=Corinna|title=A Soldier and a Woman|year=2014|pages=396 səh.|publisher=Taylor & Francis|url=https://books.google.az/books?id=Bb8eBAAAQBAJ&redir_esc=y}}</ref> Seyidməmmədova 1974-cü ilə qədər bu vəzifəni icra etmişdir.{{Efn|Bəzi mənbələrə görə 1975-ci ilə qədər}}{{Sfn|Əhmədov|2006|p=276}} O, sosial təminat naziri vəzifəsində çalışan ilk qadın idi.<ref>{{Cite book|title=Mədəni maarifçilik tariximizdə Azərbaycan qadını|last=Məmmədova|first=Nərminə|location=Bakı|year=2019|url=http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=764060&|page=80}}</ref> O bu dövrdə həmçinin qiyabi olaraq Moskvada Ali partiya məktəbini (17 aprel 1953-cü il) və Qırmızıbayraqlı Leninqrad Hərbi mühəndis Akademiyasını bitirmişdir. (28 noyabr 1957-ci il) (16) 1960-cı il martın 8-də Sov.İKP MK, [[SSRİ Ali Soveti|SSRİ Ali Sovetinin]] Rəyasət Heyəti və [[SSRİ Nazirlər Soveti]] [[Beynəlxalq Qadınlar Günü|Beynəlxalq Qadınlar Gününün]] 50 illiyi şərəfinə ziyafət vermiş, Seyidməmmədova Azərbaycan qadınlarından ibarət nümayəndə heyətinə rəhbərlik etmişdir. O, bu tədbirdə [["Lenin" ordeni]] ilə təltif olunmuşdur.<ref name=":4" /> Z.Seyidməmmədova həmin dövrdə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin 6-cı (1965) və 8-ci (1968) çağırışlarının deputatı seçilmiş, sovet Azərbaycanının səlahiyyətli nümayəndəsi kimi dünyanın bir çox ölkələrində, o cümlədən Misir Ərəb Respublikasında, Türkiyədə, Rumıniyada və ikinci dəfə Hindistanda olmuşdur. (32, c.2) 1966-cı ildə qadınlardan ibarət nümayəndə heyətinin başçısı kimi Hindistanda olarkən hind xalqının görkəmli dövlət xadimi Cəvahərləl Nehrunun qızı, baş nazir İndira Qandi ilə görüşmüşdür (28, c.2). Sovet hökuməti qurulduqdan sonra yeni yaranmış hökumət Mirhəbib ağanın Tatarski (indiki Əlimərdan bəy Topçubaşov) küçəsindəki ikimərtəbəli evini və 1915-ci ildə [[Şüvəlan|Şüvəlanda]] tikdirdiyi bağ evini əlindən almışdı. <ref name=":0" /> Züleyxa nazir təyin olunduqdan sonra atasının çox sevdiyi bağ evlərini geri almaq üçün təşəbbüslər göstərir. O, varlı adamlara məxsus, dövlət tərəfindən müsadirə edilmiş evlərin siyahısını çıxarır, atasından onların içərisindən öz doğma evlərini tapmasını istəyir. Bu haqda həmin günlərin şahidi olan yazıçı [[Manaf Süleymanov]] "Son bahara çatdıq...” adlı əsərində yazır:<ref name=":2" /> {{Sitat|...bağı komsomolun Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi Züleyxa Seyidməmmədovaya verdilər. Əvvəllər bolşeviklər onu müsadirə edib yüksək mənsəb sahiblərinə verirdilər. Bu bağ neçə-neçə yüksək vəzifəlini yola saldı. İndi isə yenidən sahibinə qismət oldu. Atalar boş yerə deməyiblər ki, "halal mal yiyəsinə qayıdar".}} Ona görə də Züleyxa xanımın məsələsini Mərkəzi Komitədə partiya iclasına qoyurlar (Bu zaman Mərkəzi Komitənin birinci katibi İmam Mustafayev olub – müəl.). Züleyxa Seyidməmmədovanın dayısı Abid Mirqasımov [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] dövründə [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti tələbələri|Avropaya ali təhsil almağa göndərilən tələbələrdən]] idi. Bu amil və atası Mir Həbib ağanın H.Z.Tağıyev il yaxın olması səbəb göstərilərək iclasda Seyidməmmədovanın partiyadan çıxarılması təklifi irəli sürülmüşdü. Bu zaman o, ayağa qalxaraq demişdi:<ref name=":2" /> {{Sitat|Birincisi, mənim dayım Parisdə yaşamır, rəhmətə gedib. İkincisi ... partiya biletini mənə siz verməmisiniz ki, alasınız. Mən sizin MK büronuzda heç iştirak etmək istəmirəm”.}} Seyidməmmədova bunu deyib əsəbi halda iclası tərk edir. Bu məsələ Moskvaya çatdırılır və onlar Seyidməmmədovannın müharibədəki xidmətlərini nəzərə alaraq onu mühakimə etmir, əksinə, respublikada daha yüksək vəzifə ilə təmin edilməsinə şərait yaradırlar.<ref name=":2" /> Seyidməmmədova 1967 və 1971-ci illərdə “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordenləri ilə təltif olunmuşdur. (10) Züleyxa Seyidməmmədova səhhətində yaranan problemlər səbəbi ilə 1975-ci ildə [[Xarici Ölkələrlə Mədəni Əlaqələr üzrə Ümumittifaq Cəmiyyəti|Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyəti]] Rəyasət Heyəti sədrinin müavini vəzifəsinə təyin edilib.<ref name=":5">{{Cite book|title=Tarixi yazan xanımlarımız|last=Zeynallı|first=Samirə|location=Bakı|year=2017|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=538577&|page=288}}</ref><ref name=":6">{{Cite book|title=Dəyişikliklərə cəsarəti çatan örnək xanımlar|author=Rasional İnkişaf uğrunda Qadınlar Cəmiyyəti|location=Bakı|year=2008|url=http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=63315&|page=51-52}}</ref> O, Azərbaycan SSRİ Ali Sovetinin (2, 6, 7, 8-ci çağırış) deputatı olmuşdur.<ref name=":5" /> Seyidməmmədova ölkənin ictimai işlərində fəal iştirak etmiş, xüsusilə ömrünün sonlarına yaxın dünyanın müxtəlif yerlərində yaşayan 50 milyonluq [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkünün]] yenidən bir araya gəlməsinə çalışmış və işğal dövründə itirilmiş əlaqələrin barpası ilə ciddi şəkildə məşğul olmuşdur.<ref name=":6" /> Hələ 1967-ci ilin sentyabrında Leninqradda Beynəlxalq ictimai təminat assosiasiyasının Baş assambleyasında jurnalistin verdiyi “Siz əmək həyatınızı nə ilə başlamısınız?” sualına “Bakı aeroklubunda təyyarəçi olmuşam. Bu mənim birinci və ən çox sevdiyim vəzifədir” cavabını vermişdi (38, c.27). Züleyxa Seyidməmmədova [["Lenin" ordeni]], 2-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi", 2 Qırmızı Əmək Bayrağı və 2 “Şərəf nişanı” ordenləri ilə təltif edilmişdir.<ref name=":3" /> <span lang="az" dir="ltr">Akademiyada oxuyarkən 1969-cu il dekabrın 19-da Züleyxa Moskva şəhər sovetinə deputat seçilir və Sov.İKP sıralarına daxil olur.<ref>{{Cite news|newspaper="Вперед и выше" qəzeti|date=1939, 19 dekabr|page=3|language=ru}}</ref></span> === Şəxsi həyatı və ölümü === Züleyxa Seyidməmmədova gec ailə həyatı qurmuş, övlad sahibi ola bilməmişdir. O, qardaşı Kamalın qızı Gülarəni övladlığa götürmüşdü. Seyidməmmədovanın kiçik qardaşı Xəlil isə 39 yaşında vəfat etmiş, Seyidməmməova onun oğlu Cəmili də öz övladı kimi böyütmüşdür.<ref name=":2" /><ref name=":5" /> Züleyxa Seyidməmədova vəsiyətində demişdir:<ref name=":5" /> {{Sitat|Mən öləcəm, komissiya təşkil edəcəklər. Deyəcəklər ki, məni Fəxri xiyabanda basdırsınlar. Qoymazsınız. Məni Şüvəlanda ata-anamın yanında dəfn edərsiniz. Mirmövsüm ağa və bizim başqa qohumlarımız da orada torpağa tapşırılıblar.}} == Kitablar == 1969-cu ildə onun "Təyyarəçi qadının qeydləri" kitabı işıq üzü görmüş və rəğbətlə qarşılanmışdır.<ref>{{Cite book|volume=I: Southeastern and East Central Europe|title=Women and Gender in Central and Eastern Europe, Russia, and Eurasia A Comprehensive Bibliography|last1=Zirin|first1=Mary|last2=Livezeanu|first2=Irina|first3=Christine|last3=D. Worobec|first4=June Pachuta|last4=Farris|url=https://books.google.az/books?id=imisBwAAQBAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false|page=1900}}</ref><ref>{{Cite book|title=Red Phoenix: The Rise of Soviet Air Power, 1941-1945|last1=Hardestly|first1=Von|year=1982|pages=288|publisher=Smithsonian Institution Press|url=https://books.google.az/books?id=hCATh13dutIC&}}</ref>{{Sfn|Cottam|1997|p=362}} ----Azərbaycanın xalq şairi Səməd Vurğun yazırdı: “Mən Züleyxa Seyidməmmədovanı ilk dəfə 1936-cı ildə gördüm. Biz böyük nümayəndə heyətinin tərkibində Moskvaya, Kremlə gəldik. Orada Sovet hökuməti rəhbərlərinin təntənəli qəbulunda olduq. O zaman Azərbaycanın ilk idmançıtəyyarəçi qadınlarından biri olan Züleyxa çox gənc idi. Onun qeyri-adi həyatsevərliyi, biliyə, mədəniyyətə sonsuz meyli, insanlara isti münasibəti elə o vaxt şahin baxışlı bu qızın böyük gələcəyi olacağına əminlik yaradırdı”<ref>{{Cite journal|date=1954, mart|page=6|journal=Sovet ittifaqı [Советский Союз] jurnalı}}</ref> ----Eskadrilyanın adyudantı təyyarəçi nazir Valentina Yendakovanın dediklərindən: “Biz ilk dəfə Züleyxa Seyidməmmədova ilə 1941-ci ilin oktyabrında Moskvada xüsusi xidmət məktəbindəki toplanma məntəqəsində qarşılaşdıq. Qəşəng, qamətli, hərbi geyimdə qız idi. Xüsusən onun uzun kiprikli qara gözləri qəşəng idi. Lakin o yalnız qəşəng qız deyildi. Onun çiyinləri arxasında aeroklubdakı uçuşlar, institut, Hərbi Hava Akademiyası vardı”<ref>{{Cite book|title=В небе фронтовом|publisher=Молодая гвардия|year=1971|page=365}}</ref> == İncəsənətdə == === Filmoqrafiya === 1995-ci ildə faşizm üzərində qələbənin 50 illiyi münasibətilə Nazim Rza İsrafiloğlunun (Rzayev Nazim İsrafil oğlu) “Göylər sonsuz bir dənizdir” kinotrilogiyası çəkilmiş, “Züleyxa” adlanan II filmdə Z.Seyidməmmədova özü iştirak etmişdi. Z.Seyidməmmədova 1999-cu ildə vəfat etmişdir * 1974 — [[Qanadlara yiyələnərək... (film, 1974)|"Qanadlara yiyələnərək..."]] * 1995 — [[Göylər sonsuz bir dənizdir. İkinci film. Züleyxa (film, 1995)|"Göylər sonsuz bir dənizdir. İkinci film. Züleyxa"]] === Musiqi === Tofiq Quliyev Rəşid Behbudovun təklifi ilə "Züleyxa" adlı mahnı bəstələmişdir.<ref name=":5" /> Bütün bunlar müğənni Rəşid Behbudovun da nəzərindən yayınmır, onun müraciətilə görkəmli bəstəkar Tofiq Quliyev Züleyxa haqqında mahnı bəstələyir. Rəşid Behbudovun Moskvaya səfəri ərəfəsində hazır olan “Züleyxa” mahnısı elə müğənninin öz istəyi ilə rus dilində Tofiq Quliyevin müşayiətilə lentə alınır. Sonradan isə vala yazılan bu mahnı yüksək tirajla satılır == Təltif və mükafatları == * 1936 — {{Bayraq|SSRİ}} [["Şərəf nişanı" ordeni]] * 1943 — {{Bayraq|SSRİ}} [["Vətən müharibəsi" ordeni|II dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni]] * 1960 — {{Bayraq|SSRİ}} [["Lenin" ordeni]] * 1971 — {{Bayraq|SSRİ}} [["Qırmızı əmək bayrağı" ordeni]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} == Ədəbiyyat == * {{Cite book|title=Azərbaycan tarixindən yüz şəxsiyyət|last=Əhmədov|first=Səbuhi|publisher="Ayna" mətbuat evi|Location=Bakı|year=2006|url=https://bakumodernschool.az/kitablar/tarix/azerbayjan-tarixinden-yuz-shexsiyyet.pdf|ref=harv}} * {{Cite book|title=Women in Air War: The Eastern Front of World War II|first=Kazimiera Janina|last=Cottam|year=1997|ref=harv|publisher=Legas}} * {{Cite book|title=The Soviet Night Witches: Brave Women Bomber Pilots of World War II|last=Dell|first=Pamela|year=2017|url=https://books.google.az/books?id=dVsmDwAAQBAJ|ref=harv}} == ***** == h702rl45giyj6w7kig7fcukryu3gg7q 6547530 6547509 2022-07-24T19:29:11Z Sura Shukurlu 169201 /* ***** */ wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi|titul=Azərbaycan Respublikasının Sosial Təminat naziri|bayraq=COA_Azerbaijan_SSR.png|bayraq2=Flag_of_Azerbaijan_SSR.svg|dövr əvvəl=[[1952]]|dövr son=[[1975]]|xələfi=[[Məmməd Qazıyev]]|mükafatları=|adı=Züleyxa Seyidməmmədova|şəkil=Зулейха Сеидмамедова.png|doğum tarixi=22 mart 1919|doğum yeri=[[Bakı]], [[Bakı quberniyası]], [[AXC]]|vəfat tarixi=10 noyabr 1994|vəfat yeri=[[Bakı]], [[Azərbaycan]]|partiya=[[Sov.İKP]]|təhsili=[[Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti]]<br>Jukovksi adına Hərbi-Hava Akademiyası<br>Sov.İKP MK yanında Ali Partiya Məktəbi|xidmət illəri=1941-1945|mənsubiyyəti={{flaqifikasiya|SSRİ}}|qoşun növü={{bayraq|SSRİ|HHQ}} SSRİ Hərbi Hava Qüvvələri|rütbəsi=[[Kapitan]]|rəhbərlik edib=586-cı qadın qırıcı aviasiya alayının komandir müavini|döyüşlər=[[İkinci Dünya müharibəsində Şərq cəbhəsi|Şərq cəbhəsindəki döyüşlər]]<br>[[Stalinqrad döyüşü]]<br>[[Kursk döyüşü]]<br>[[Korsun-Şevçenkovski döyüşü]]|təltifləri={{"Lenin" ordeni}}{{"Qırmızı əmək bayrağı" ordeni}}{{"Qırmızı əmək bayrağı" ordeni}}{{2-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni}}{{"Qırmızı ulduz" ordeni}}{{"Şərəf nişanı" ordeni}}{{"Şərəf nişanı" ordeni}}}}'''Züleyxa Mir Həbib qızı Seyidməmmədova''' ([[22 mart]] [[1919]], [[Bakı]] – [[10 noyabr]] [[1994]], [[Bakı]]) — ilk [[azərbaycanlı]] qadın hərbi pilot,<ref>{{Cite journal|url=https://irs-az.com/sites/default/files/2020-10/Falcons%20of%20motherland.pdf|title=Falcons of motherland|language=en|publisher=Baku Media Center|year=2019}}</ref><ref>{{Cite web|title=Səmaların fatehləri: Hərbi Hava Qüvvələrimizin tarixinə qısa baxış|url=https://ordu.az/az/news/197016/semalarin-fatehleri--herbi-hava-quvvelerimizin-tarixine-qisa-baxis}}</ref><ref>{{Cite book|title=Azərbaycanda aviasiyanın tarixi|year=2012|location=Bakı|page=14|author=“Azərbaycan Hava Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti. Milli Aviasiya Akademiyası|url=http://anl.az/down/aat.pdf}}</ref> [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSRİ]]-nin dövlət xadimi, [[Böyük Vətən müharibəsi]] iştirakçısı, ilk azərbaycanlı qadın hərbi pilot. Züleyxa Seyidməmmədova [[Kapitan (hərbi rütbə)|kapitan]] rütbəli ilk azərbaycanlı hərbi pilot idi. O, Böyük Vətən müharibəsində iştirak etmiş və [[Marina Raskova]] tərəfindən yaradılmış 586-cı Qırıcı Aviasiya Alayının [[Şturman (aviasiya)|şturmanı]] olmuşdur. O, [[Azərbaycan SSR Ali Soveti|Azərbaycan SSR Ali Sovetinin]] (II, VI, VII və VIII çağırışlar) deputatı və respublikanın sosial təminat naziri (1951-1974) vəzifələrini icra etmişdir. Züleyxa Seyidməmmədova 1941-ci ildən [[Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası|Sov.İKP]]-nin üzvü və [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] Təftiş Komissiyasının sədri olub. == Həyatı == === Erkən illəri === Züleyxa Seyidməmmədova 22 mart 1919-cu ildə [[Bakı]] şəhərində anadan olmuşdur.{{Sfn|Əhmədov|2006|p=275}}<ref name=":0">{{Cite news|newspaper=[[Respublika (qəzet, Azərbaycan)|"Respublika" qəzeti]]|url=http://www.anl.az/down/meqale/respublika/2010/may/119090.htm|date=12 may 2010|title=İlk azərbaycanlı qadın təyyarəçi|last=İlyasoğlu|first=Rauf|archive-url=https://web.archive.org/web/20220713143434/http://www.anl.az/down/meqale/respublika/2010/may/119090.htm|archive-date=2022-07-13|accessdate=2022-07-13}}</ref> Onun atası Mir Həbib ağa ilk təhsilini dini məktəbdə almış, daha sonra isə [[Bakı real məktəbi|Bakı real məktəbində]] oxumuşdu.<ref name=":2">{{Cite news|url=http://www.anl.az/down/meqale/kaspi_az/2016/sentyabr/507818.pdf|title=Müsəlman aləmində ilk təyyarəçi qadın|newspaper=[[Kaspi (qəzet)|Kaspi qəzeti]]|date=29 sentyabr 2016|location=Bakı|last=Dünyaminqızı|first=Qərənfil}}</ref> Mir Həbib ağa [[mühasib]] idi və Bakı milyonçusu [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev|Hacı Zeynalabdin Tağıyevin]] sağ əli sayılırdı.<ref name=":0" /> Uşaqlıqdan Hacı Zeynalabdin Tağıyevlə dostluq edən Mir Həbib ağa Hacıya çox sədaqətli olduğu üçün Hacının ona böyük hörməti var idi. Mir Həbib ağanın [[Mərdəkan|Mərdəkandakı]] əzəmətli mülkü də onun Hacıya olan sədaqətinin nəticəsi idi.<ref name=":2" /> Züleyxa Seyidməmmədovanın anası Mina xanım isə təhsilsiz idi və 11 yaşında evləndirilmişdi. Züleyxa onların nikahından doğulmuş ikinci qız idi.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://oxu.az/society/311080|title=Züleyxa Seyidməmmədova: Stalini xilas edən ilk azərbaycanlı qadın pilot|website=oxu.az|date=9 may 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20220713181633/https://oxu.az/society/311080|archive-date=13 iyul 2022|accessdate=13 iyul 2022}}</ref> Züleyxa oxuduğu 16 saylı məktəbdə dərs əlaçısı idi və valideynləri onun ali təhsil alıb neft [[Mühəndislik|mühəndisi]] olmasını istəyirdilər.<ref name=":0" /> Onun yüksəklərə olan marağı hələ uşaqlıqdan yaranmışdı. Z. Seyidməmmədova xatirələrində səmaya olan istəyini, ucalığa can atmasının səbəbini belə izah edirdi: {{Sitat|Mən yüksəkliyi sevirdim. Hər yay ailəmizlə birgə şəhərdən kənarda – Şüvəlan kəndindəki bağımıza köçürdük. Burada əncir və tut ağacları vardı. Mən onların ən yüksəyini seçər, başına dırmaşardım. Evlərin düz damlarına, bağlara, üzümlüklərə, sahili bəyaz ləpədöyən olan dənizə yuxarıdan baxmaq xoşuma gəlirdi...<ref name=":3"></ref> }} Onun bu arzusu məktəb illərində qətiləşir. Belə ki, Züleyxa 7-ci sinifdə oxuyarkən [[fizika]] müəllimi Cümşüd Əfəndiyev onları Bakı təyyarə meydançasına ekskursiyaya aparır. Züleyxa sinifdəki oğlanlarla birlikdə bir neçə dəfə təyyarəyə qalxır, hər şeyə diqqətlə baxır, saysız-hesabsız suallar verir. O, axşam evə qayıdanda bu ekskursiya haqqında anası Mina xanıma həvəslə danışaraq: "Mən təyyarəçi olacam!” - deyir.<ref name=":2" /> === Ali təhsili === 1934-cü ildə orta məktəbi əla qiymətlərlə bitirən Züleyxa Seyidməmmədova [[Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti|M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Sənaye İnstitutunun]] mədən fakültəsinə daxil olur.<ref name=":2" /><ref name=":3" /> 1934-cü ilin əvvəllərində<ref name=":4" /> tələbə yoldaşları ilə Bakı təyyarə meydanına gedən Züleyxa ilk dəfə "U-2" təyyarəsi ilə səmaya qalxır. Bu səyahətdən sonra o, tələbə yoldaşları ilə birlikdə institutda aeroklub yaratmağa qərara verir.<ref name=":2" /> Tələbələr öz təqaüdləri hesabına klub üçün bir "U-2" təyyarəsi, həmçinin üç [[planer]] və iki [[paraşüt]] almağa müyəssər olurlar.<ref name=":4">{{Cite book|title=Записки Летчицы}}</ref> 1934-cü il yanvarın 6-da klubun açılışı olur.<ref name=":4" /> 1934-cü ilin yazında isə bu aviasiya klubu üçün hökümət tərəfindən [[Zabrat]] qəsəbəsinə yer ayrılır və ərazinin təşkilində tələbələr yaxından kömək edirlər.<ref name=":2" /> Uzunmüddətli məşqlərdən sonra 1934-cü ilin oktyabrında Züleyxa Seyidməmmədova "U2" təyyarəsi ilə ilk dəfə təkbaşına havaya qalxır.<ref name=":1" /><ref name=":4" /> O, 1934-cü ilin sonlarında aeroklubu əla qiymətlərlə bitirərək sertifikat alır və bununla da pilot adını qazanır.<ref name=":4" /> 1935-ci ilin mayında bir neçə tələbə [[Paraşüt|paraşütlə]] tullanmağı sınaqdan keçirir.<ref name=":4" /> Arıq, çəlimsiz, qarayanız qız olan Züleyxa paraşütlə təyyarədən tullanır və külək onu dənizə atır.<ref name=":4" /> Deyilənlərə görə, onun tullanışını izləyənlər arasında [[Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi yanında Partiya Tarixi İnstitutu|Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin]] birinci katibi [[Mircəfər Bağırov]] da olmuş və Züleyxanın cəsarətinə heyrətini bildirmişdir.<ref name=":2" />[[Fayl:Leyla Mammadbeyova, Sona Nuriyeva and Zuleykha Seyidmammadova.jpg|thumb|223x223px|"Türk pilotlar: yoldaş [[Leyla Məmmədbəyova]], [[Sona Nuriyeva]] və Züleyxa Seyidməmmədova Moskvanın [[Kursk]] dəmir yolu vağzalında". ''[[Azərbaycan qadını (jurnal)|"Şərq qadını" jurnalı]], 1936.'']]1935-ci ilin avqustunda [[Moskva|Moskvada]] paraşütçülərin Birinci Ümumittifaq toplantısı keçirilir və toplantıda [[Zaqafqaziya|Zaqafqaziyanı]] təmsil edən nümayəndələr arasında yeganə qız Züleyxa olur.<ref name=":2" /> Toplantıda eniş dəqiqliyinə görə Zaqafqaziya komandası birinci yeri tutur.<ref name=":4" /> Təyyarədən paraşütlə 50 dəfə tullandığına görə Seyidməmmədova paraşüt idmanı üzrə təlimatçı vəzifəsinə təyin edilir.<ref name=":3">{{Cite news|url=http://www.anl.az/down/meqale/xalqqazeti/2015/may/439726.htm|title=Alman zabitini diz çökdürən Azərbaycan qızı|date=24 may 2015|newspaper=[[Xalq qəzeti]]|last=Bayramqızı|first=Əfsanə|location=Bakı}}</ref><ref name=":4" /> O, Zaqafqaziyadan, eləcə də, [[müsəlman]] şərqindən ilk qadın paraşütçü kimi qatıldığı iclasdan Fəxri fərmanla geri dönür.<ref name=":2" /> Şərq, [[müsəlman]] qadınının cəsarətlə paraşütlə tullanması hamıda heyrət doğurur və Seyidməmmədovanın fəaliyyəti [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|sovet]] quruluşunun nailiyyəti kimi qeyd olunaraq mətbuatda geniş şərh edilir.{{Sfn|Əhmədov|2006|p=275}} 1936-cı il yanvarın 21-də [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycanda Sovet hakimiyyətinin qurulmasının]] on beş illiyi ilə əlaqədar [[Kreml|Kremldə]] təntənəli qəbul keçirilir və [[Komsomol|komsomolçu]] Züleyxa Seyidməmmədova [["Şərəf nişanı" ordeni]]{{Sfn|Cottam|1997|p=336}} və qızıl saatla təltif edilir.<ref name=":4" /><ref>{{Cite book|title=В небе фронтовом|year=1971|publisher=Молодая гвардия|page=366}}</ref> Bakıya dönən Züleyxa uçuş klubundakı xüsusi kursları bitirir və pilot təlimatçısı adını alır. Ona təlim keçmək üçün bir qrup mühasib tapşırılır. Həmin qrupdakı səkkiz nəfərdən biri də onun keçmiş fizika müəllimi Cümşüd Əfəndiyev olur.<ref name=":4" /> Azərbaycan Sənaye İnstitutunun son kursunda oxuyarkən Seyidməmmədova artıq yüz saatadək uçuş keçirmiş, təlimatçı kimi üç il ərzində 75 təyyarəçi, 80 paraşütçü hazırlamışdı.{{Sfn|Nağıyeva|2010|p=52}} O, 1938-ci ildə institutu mühəndis-[[Geologiya|geoloq]] kimi bitirdikdən sonra{{Sfn|Cottam|1997|p=336}} pilot kimi peşəkarlaşmaq üçün [[Jukovski adına Hərbi-Hava Akademiyası|Jukovski adına Hərbi-Hava Akademiyasına]] müraciət etsə də, yalnız kişiləri qəbul edən akademiya ona rədd cavabı verir.<ref name=":1" /> O, atasının məsləhəti ilə Mir Cəfər Bağırovun qəbuluna gedir .{{Sfn|Nağıyeva|2010|p=55}} Bağırovun yaddaşında “küləyin dənizə atdığı qız” kimi qalan Züleyxanın müraciəti əsasında Mərkəzi Komitə onun akademiyaya qəbul olunması üçün rəsmi şəkildə [[Moskva|Moskvaya]] məktub göndərir.<ref name=":1" /> 1938-ci ilin avqustunda sınaq imtahanları verərək akademiyanın şturman fakültəsinə qəbul olunanlar içərisində yeganə qız Z.Seyidməmmədova olur.<ref>{{Cite news|newspaper=[[Pravda (qəzet)|Pravda qəzeti]]|date=1938, 9 avqust|page=6}}</ref> Akademiyada təhsil alan Züleyxa bir gün qəfil xəbərlə sarsılır. Fakültə dekanı onu yanına çağıraraq ona atasının kulaq kimi həbs edildiyini, əgər Bakıdan bu məlumatı təsdiqləsələr, akademiyadan uzaqlaşdırılacağını bildirir.<ref name=":2" /> Züleyxa bu xəbər qarşısında son ümid kimi yenə Bağırova üz tutur. O, Bağırova teleqram ünvanlayır:{{Sitat|Azərbaycan Kommunist Partiyasının birinci katibi yoldaş Bağırova! Xalq düşmənləri mənim atamın saf adını ləkələmək istəyirlər. Təhsil aldığım Hərbi-Hava Akademiyasına yanlış məlumatlar veriblər. Mən respublikanın göndərişi ilə burada oxuyuram. Tələbələr arasında yeganə qızam. Bakıdan məlumat alandan sonra mənim burada oxuyub-oxumamaq məsələmə baxacaqlar. Xahiş edirəm, haqqı, ədaləti qoruyun ki, yanlış məlumat gəlməsin.}} Bağırov tezliklə ölkənin adına xələl gəlməməsi naminə onun atasını həbsdən azad edir və ondan bu barədə heç yerdə danışmaması üçün iltizam alınır. Beləliklə Moskvaya Züleyxaya lazım olan məzmunda məktub gedir: “Yalandır, Mir Həbib Seyidməmmədov evindədir. Hər şey qaydasındadır”.<ref name=":1" /> Seyidməmmədova akademiyada oxuduğu dövrdə əvvəl "Duqlas"larla, daha sonra isə orta bombardmançılar, həmçinin uzağa və sürətlə uçan təyyarələrlə səfərə çıxmaq üzrə təlimlər almağa başlayır. O, ölkənin ən güclü şturmanları, Sovet İttifaqı qəhrəmanları Spirin və [[Aleksandr Belyakov|Belyakovdan]] hava gəmilərinin bütün sirlərini öyrənir.<ref>{{Cite book|title=Azərbaycan qadınının xoşbəxtliyi|last=Sultanova|year=1970|first=Ayna|author-link=Ayna Sultanova|location=Bakı|page=104}}</ref> I kurs müdavimi olan Seyidməmmədovanın şəkli Qureviçin komandirlik etdiyi fakültənin komsomol təşkilatı tərəfindən Akademiyanın “Şərəf lövhəsi”nə vurulur.<ref>{{Cite news|newspaper="Вперед и выше" qəzeti|date=1938, 29 dekabr|language=ru}}</ref> 1940-cı il fevralın 23-də – [[Qızıl Ordu|Qırmızı Ordu]] günündə Seyidməmmədovaya [[kiçik leytenant]] rütbəsi verilir.<ref name=":4" /> Akademiyanın şturman fakultəsində yeganə qadın olan Züleyxa təhsilini bitirdikdən sonra təlim təyyarə alayında [[Qırıcı|qırıcı təyyarənin]] şturmanı təyin edilir.<ref name=":4" /> === Müharibə illəri === [[Fayl:Operator and navigator of the 586th Fighter Regiment at the regiment's headquarters during the World War II.jpg|left|thumb|268x268px]] Müharibənin ilk günündən Züleyxa Seyidməmmədovanın da xidmət etdiyi təlim təyyarə alayı, hərbi qaydaya uyğun olaraq, Moskvanın müdafiəsinə göndərilir.<ref name=":3" /> Seyidməmmədova həmin günlər haqqında deyirdi:<ref>{{Cite journal|journal="Azərbaycan qadını" jurnalı, 1970, №5|year=1970|page=1}}</ref> {{Sitat|"Moskvanın o günlərini heç vaxt unutmaram. Gecələr hava həyəcanını, sıraya düzülüb cəbhəyə yol alan tankların gurultularını..."}} Seyidməmmədova bu dövrdə müharibədə iştirak etməyə qərar verir və [[Kommunist Partiyası|Kommunist Partiyasının]] üzvü olmaq üçün müraciət edir. Onun müraciəti qəbul edilir.<ref name=":4" /> Müharibənin ilk dövründə sovet aviasiyası böyük itkilər vermişdi. Müharibənin ilk günü 1200 təyyarə məhv edilmişdi ki, onların da böyük əksəriyyətini [[Üçüncü Reyx|almanlar]] elə [[Hava limanı|aerodromlardaca]] bombalamışdılar.{{Sfn|Əhmədov|2006|p=276}} 1941-ci ilin oktyabrında SSRİ lideri [[İosif Stalin]] [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] [[Marina Raskova|Marina Raskovaya]] qadınlardan ibarət hərbi hissələrin yaradılması ilə bağlı rəsmi əmr göndərir.{{Sfn|History Titans|2019|p=6}} Əmrə görə tərkibi sırf qadın pliotlardan ibarət olan 3 aviasiya [[Alay|alayı]] yaradılmalı idi: 586-cı qırıcı alay, 587-ci bombardmançı alay və 588-ci gecə bombardmançı alayı.{{Sfn|Dell|2018|p=8}} Hər alayda ən az 400 nəfər olmalı idi.{{Sfn|Dell|2018|p=8}} Bu dövrdə Seyidməmmədovaya Raskovanın onu axtardığını xəbər verirlər. Raskova ona qadın polku yaratmaq ideyasından bəhs edir.<ref name=":4" /> İdeya tezliklə real həllini tapmağa başlayır. Hərb tarixinin misli görünməmiş ideyası gerçəyə çevrilir: qadın hərbi təyyarə alayları yaradılır.<ref name=":1" /> 1941-ci ilin dekabrında qırıcı alayın komandiri Tamara Kazarinova, onun müavini və alayın şturmanı isə Züleyxa Seyidməmmədova təyin olunur.<ref>{{Cite book|title=В небе фронтовом|publisher=Молодая гвардия|year=1971|page=366}}</ref> O dövr üçün müasir və sürətli “YAK” təyyarələrinin alaya gətirilməsi ilə döyüşçü qızlar bu təyyarədə uçmağı öyrənməyə başlayır.<ref name=":3" /> Onlar ciddi hərbi təlim keçdikdən sonra 1942-ci ilin axırlarında ilk olaraq [[Volqa]] çayının sol sahilinə göndərilirlər.<ref name=":2" /> 1942-ci ilin sonlarında xüsusi əhəmiyyətli təyyarəni qarşılayıb [[Volqoqrad|Stalinqradadək]] müşayiət etmək üçün dörd qırıcı təyyarə göndərilir və bunlardan biri də Seyidməmmədova olur.<ref name=":4" /> Sonralar bu xüsusi təyyarənin ölkənin baş katibi Stalini dağılmış Stalinqrada apardığı məlum olur.<ref name=":1" /> 1943-cü ilin yazının əvvəlində qırıcı alay [[Voronej|Voronejə]] göndərilir, iyulun 12-də isə [[Kursk|Kurskun]] şimalında və cənubunda əks hücuma keçir. Avqustun 5-də, Kursk döyüşünün başlamasından düz bir ay sonra 586-cı alay Orel və [[Belqrad|Belqrada]] daxil olur. Burada gedən döyüşlərə görə Züleyxa Seyidməmmədova [[2-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni]] ilə təltif olunur.<ref name=":4" /> Payızın sonunda qırıcı polk [[Kiyev|Kiyevə]] uçur. 586-cı alay sonuncu olaraq Korsun-Şevçenkovski döyüşündə iştirak edir və oradan Buxarestə uçaraq öz döyüş yolunu Rumıniyada başa vurur.<ref name=":4" /> 586-cı qırıcı alay Volqadan Vyanayadək döyüş yolu keçmiş, 4419 döyüş uçuşu keçirmiş, 125 döyüş aparmış və 38 alman təyyarəsi vurmuşdu. Alayın qoruduğu heç bir obyekt Hitler aviasiyasından zərər çəkməmişdi.<ref>{{Cite book|title=Azərbaycanın qəhrəman qızları|location=Bakı|year=1965.|last=Sarkisov|first=A.}}</ref> Şəxsən 500 döyüş uçuşu keçirən Seyidməmmodova bir neçə alman təyyarəsini vurmuşdu.{{Sfn|Cottam|1997|p=252}}{{Sfn|Əhmədov|2006|p=277}}<ref>{{Cite book|page=18|title=В небе фронтовом. Изд-во «Молодая гвардия», 1971}}</ref> Qələbədən sonra qadınlardan ibarət aviasiya hissələri ləğv edildi. Seyidməmmədova da 1945-ci ilin dekabrında [[Kapitan (hərbi rütbə)|kapitan]] rütbəsində istefaya çıxdı və Azərbaycana qayıtdı.{{Sfn|Əhmədov|2006|p=277}} === İctimai-siyasi fəaliyyəti {{Ç}} === Əvvəlcə Bakı şəhər Partiya Komitəsinin təlimatçısı kimi işləyən Seyidməmmədova 1946-cı ilin sentyabrından 1951-ci ilə kimi [[Azərbaycan Lenin Kommunist Gənclər İttifaqı|Azərbaycan Lenin Kommunist Gənclər İttifaqının]] Mərkəzi Komtitəsinin katibi vəzifəsində çalışmışdır.<ref>{{Cite book|title=Azərbaycan SSRİ Ali Sovetinin deputatları. Səkkizinci çağırış|location=Bakı|publisher=Azərbaycan dövlət nəşriyyatı|year=1973|page=311|url=http://web.anl.az:81/read/page.php?bibid=226972&}}</ref> 1948-ci ildə Ümumdünya Demokratik Gənclər Federasiyası Şurasının qərarına əsasən fevralın 19-dan 26-dək [[Hindistan|Hindistanın]] [[Kəlkətə|Kəlküttə]] şəhərində keçirilən Cənub-Şərqi Asiya ölkələri gənclərinin konfransının iştirakçısı olur və “Sovet ittifaqı qadınları” mövzusunda məruzə ilə çıxış edir.<ref>{{Cite book|title=Seyidməmmədova Z. Hindistanda nələr gördüm. Bakı, 1950.|page=31}}</ref> Konfrans işini bitirdikdən sonra Seyidməmmədova sovet nümayəndə heyətinin tərkibində Hindistanın [[Dehli]] və Qazıabad şəhərlərində olur. Bakıya qayıtdıqdan sonra onun “Hindistanda nələr gördüm” adlı 47 səhifəlik kitabı nəşr olunur.(14) [[Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi|Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyində]] Hindistanda olarkən Seyidməmmədovaya edilmiş hədiyyələr— hindli məktəblilərin verdiyi qırmızı plastmas qələm, hind milli ornamentləri ilə bəzədilmiş yasəmən rəngli pambıq parçadan saçaqlı şərf, ağ kətan parçadan tikilmiş uzun qulplu bəzəkli qadın çantası qorunub saxlanılır. (15) 1952-ci ildə [[Azərbaycan SSR]]-in sosial təminat naziri seçilən<ref>{{Cite book|last1=Groot|first1=Gerard|last2=Peniston-Bird|first2=Corinna|title=A Soldier and a Woman|year=2014|pages=396 səh.|publisher=Taylor & Francis|url=https://books.google.az/books?id=Bb8eBAAAQBAJ&redir_esc=y}}</ref> Seyidməmmədova 1974-cü ilə qədər bu vəzifəni icra etmişdir.{{Efn|Bəzi mənbələrə görə 1975-ci ilə qədər}}{{Sfn|Əhmədov|2006|p=276}} O, sosial təminat naziri vəzifəsində çalışan ilk qadın idi.<ref>{{Cite book|title=Mədəni maarifçilik tariximizdə Azərbaycan qadını|last=Məmmədova|first=Nərminə|location=Bakı|year=2019|url=http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=764060&|page=80}}</ref> O bu dövrdə həmçinin qiyabi olaraq Moskvada Ali partiya məktəbini (17 aprel 1953-cü il) və Qırmızıbayraqlı Leninqrad Hərbi mühəndis Akademiyasını bitirmişdir. (28 noyabr 1957-ci il) (16) 1960-cı il martın 8-də Sov.İKP MK, [[SSRİ Ali Soveti|SSRİ Ali Sovetinin]] Rəyasət Heyəti və [[SSRİ Nazirlər Soveti]] [[Beynəlxalq Qadınlar Günü|Beynəlxalq Qadınlar Gününün]] 50 illiyi şərəfinə ziyafət vermiş, Seyidməmmədova Azərbaycan qadınlarından ibarət nümayəndə heyətinə rəhbərlik etmişdir. O, bu tədbirdə [["Lenin" ordeni]] ilə təltif olunmuşdur.<ref name=":4" /> Z.Seyidməmmədova həmin dövrdə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin 6-cı (1965) və 8-ci (1968) çağırışlarının deputatı seçilmiş, sovet Azərbaycanının səlahiyyətli nümayəndəsi kimi dünyanın bir çox ölkələrində, o cümlədən Misir Ərəb Respublikasında, Türkiyədə, Rumıniyada və ikinci dəfə Hindistanda olmuşdur. (32, c.2) 1966-cı ildə qadınlardan ibarət nümayəndə heyətinin başçısı kimi Hindistanda olarkən hind xalqının görkəmli dövlət xadimi Cəvahərləl Nehrunun qızı, baş nazir İndira Qandi ilə görüşmüşdür (28, c.2). Sovet hökuməti qurulduqdan sonra yeni yaranmış hökumət Mirhəbib ağanın Tatarski (indiki Əlimərdan bəy Topçubaşov) küçəsindəki ikimərtəbəli evini və 1915-ci ildə [[Şüvəlan|Şüvəlanda]] tikdirdiyi bağ evini əlindən almışdı. <ref name=":0" /> Züleyxa nazir təyin olunduqdan sonra atasının çox sevdiyi bağ evlərini geri almaq üçün təşəbbüslər göstərir. O, varlı adamlara məxsus, dövlət tərəfindən müsadirə edilmiş evlərin siyahısını çıxarır, atasından onların içərisindən öz doğma evlərini tapmasını istəyir. Bu haqda həmin günlərin şahidi olan yazıçı [[Manaf Süleymanov]] "Son bahara çatdıq...” adlı əsərində yazır:<ref name=":2" /> {{Sitat|...bağı komsomolun Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi Züleyxa Seyidməmmədovaya verdilər. Əvvəllər bolşeviklər onu müsadirə edib yüksək mənsəb sahiblərinə verirdilər. Bu bağ neçə-neçə yüksək vəzifəlini yola saldı. İndi isə yenidən sahibinə qismət oldu. Atalar boş yerə deməyiblər ki, "halal mal yiyəsinə qayıdar".}} Ona görə də Züleyxa xanımın məsələsini Mərkəzi Komitədə partiya iclasına qoyurlar (Bu zaman Mərkəzi Komitənin birinci katibi İmam Mustafayev olub – müəl.). Züleyxa Seyidməmmədovanın dayısı Abid Mirqasımov [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] dövründə [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti tələbələri|Avropaya ali təhsil almağa göndərilən tələbələrdən]] idi. Bu amil və atası Mir Həbib ağanın H.Z.Tağıyev il yaxın olması səbəb göstərilərək iclasda Seyidməmmədovanın partiyadan çıxarılması təklifi irəli sürülmüşdü. Bu zaman o, ayağa qalxaraq demişdi:<ref name=":2" /> {{Sitat|Birincisi, mənim dayım Parisdə yaşamır, rəhmətə gedib. İkincisi ... partiya biletini mənə siz verməmisiniz ki, alasınız. Mən sizin MK büronuzda heç iştirak etmək istəmirəm”.}} Seyidməmmədova bunu deyib əsəbi halda iclası tərk edir. Bu məsələ Moskvaya çatdırılır və onlar Seyidməmmədovannın müharibədəki xidmətlərini nəzərə alaraq onu mühakimə etmir, əksinə, respublikada daha yüksək vəzifə ilə təmin edilməsinə şərait yaradırlar.<ref name=":2" /> Seyidməmmədova 1967 və 1971-ci illərdə “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordenləri ilə təltif olunmuşdur. (10) Züleyxa Seyidməmmədova səhhətində yaranan problemlər səbəbi ilə 1975-ci ildə [[Xarici Ölkələrlə Mədəni Əlaqələr üzrə Ümumittifaq Cəmiyyəti|Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyəti]] Rəyasət Heyəti sədrinin müavini vəzifəsinə təyin edilib.<ref name=":5">{{Cite book|title=Tarixi yazan xanımlarımız|last=Zeynallı|first=Samirə|location=Bakı|year=2017|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı|url=http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=538577&|page=288}}</ref><ref name=":6">{{Cite book|title=Dəyişikliklərə cəsarəti çatan örnək xanımlar|author=Rasional İnkişaf uğrunda Qadınlar Cəmiyyəti|location=Bakı|year=2008|url=http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=63315&|page=51-52}}</ref> O, Azərbaycan SSRİ Ali Sovetinin (2, 6, 7, 8-ci çağırış) deputatı olmuşdur.<ref name=":5" /> Seyidməmmədova ölkənin ictimai işlərində fəal iştirak etmiş, xüsusilə ömrünün sonlarına yaxın dünyanın müxtəlif yerlərində yaşayan 50 milyonluq [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkünün]] yenidən bir araya gəlməsinə çalışmış və işğal dövründə itirilmiş əlaqələrin barpası ilə ciddi şəkildə məşğul olmuşdur.<ref name=":6" /> Hələ 1967-ci ilin sentyabrında Leninqradda Beynəlxalq ictimai təminat assosiasiyasının Baş assambleyasında jurnalistin verdiyi “Siz əmək həyatınızı nə ilə başlamısınız?” sualına “Bakı aeroklubunda təyyarəçi olmuşam. Bu mənim birinci və ən çox sevdiyim vəzifədir” cavabını vermişdi (38, c.27). Züleyxa Seyidməmmədova [["Lenin" ordeni]], 2-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi", 2 Qırmızı Əmək Bayrağı və 2 “Şərəf nişanı” ordenləri ilə təltif edilmişdir.<ref name=":3" /> <span lang="az" dir="ltr">Akademiyada oxuyarkən 1969-cu il dekabrın 19-da Züleyxa Moskva şəhər sovetinə deputat seçilir və Sov.İKP sıralarına daxil olur.<ref>{{Cite news|newspaper="Вперед и выше" qəzeti|date=1939, 19 dekabr|page=3|language=ru}}</ref></span> === Şəxsi həyatı və ölümü === Züleyxa Seyidməmmədova gec ailə həyatı qurmuş, övlad sahibi ola bilməmişdir. O, qardaşı Kamalın qızı Gülarəni övladlığa götürmüşdü. Seyidməmmədovanın kiçik qardaşı Xəlil isə 39 yaşında vəfat etmiş, Seyidməmməova onun oğlu Cəmili də öz övladı kimi böyütmüşdür.<ref name=":2" /><ref name=":5" /> Züleyxa Seyidməmədova vəsiyətində demişdir:<ref name=":5" /> {{Sitat|Mən öləcəm, komissiya təşkil edəcəklər. Deyəcəklər ki, məni Fəxri xiyabanda basdırsınlar. Qoymazsınız. Məni Şüvəlanda ata-anamın yanında dəfn edərsiniz. Mirmövsüm ağa və bizim başqa qohumlarımız da orada torpağa tapşırılıblar.}} == Kitablar == 1969-cu ildə onun "Təyyarəçi qadının qeydləri" kitabı işıq üzü görmüş və rəğbətlə qarşılanmışdır.<ref>{{Cite book|volume=I: Southeastern and East Central Europe|title=Women and Gender in Central and Eastern Europe, Russia, and Eurasia A Comprehensive Bibliography|last1=Zirin|first1=Mary|last2=Livezeanu|first2=Irina|first3=Christine|last3=D. Worobec|first4=June Pachuta|last4=Farris|url=https://books.google.az/books?id=imisBwAAQBAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false|page=1900}}</ref><ref>{{Cite book|title=Red Phoenix: The Rise of Soviet Air Power, 1941-1945|last1=Hardestly|first1=Von|year=1982|pages=288|publisher=Smithsonian Institution Press|url=https://books.google.az/books?id=hCATh13dutIC&}}</ref>{{Sfn|Cottam|1997|p=362}} ----Azərbaycanın xalq şairi Səməd Vurğun yazırdı: “Mən Züleyxa Seyidməmmədovanı ilk dəfə 1936-cı ildə gördüm. Biz böyük nümayəndə heyətinin tərkibində Moskvaya, Kremlə gəldik. Orada Sovet hökuməti rəhbərlərinin təntənəli qəbulunda olduq. O zaman Azərbaycanın ilk idmançıtəyyarəçi qadınlarından biri olan Züleyxa çox gənc idi. Onun qeyri-adi həyatsevərliyi, biliyə, mədəniyyətə sonsuz meyli, insanlara isti münasibəti elə o vaxt şahin baxışlı bu qızın böyük gələcəyi olacağına əminlik yaradırdı”<ref>{{Cite journal|date=1954, mart|page=6|journal=Sovet ittifaqı [Советский Союз] jurnalı}}</ref> ----Eskadrilyanın adyudantı təyyarəçi nazir Valentina Yendakovanın dediklərindən: “Biz ilk dəfə Züleyxa Seyidməmmədova ilə 1941-ci ilin oktyabrında Moskvada xüsusi xidmət məktəbindəki toplanma məntəqəsində qarşılaşdıq. Qəşəng, qamətli, hərbi geyimdə qız idi. Xüsusən onun uzun kiprikli qara gözləri qəşəng idi. Lakin o yalnız qəşəng qız deyildi. Onun çiyinləri arxasında aeroklubdakı uçuşlar, institut, Hərbi Hava Akademiyası vardı”<ref>{{Cite book|title=В небе фронтовом|publisher=Молодая гвардия|year=1971|page=365}}</ref> == İncəsənətdə == === Filmoqrafiya === 1995-ci ildə faşizm üzərində qələbənin 50 illiyi münasibətilə Nazim Rza İsrafiloğlunun (Rzayev Nazim İsrafil oğlu) “Göylər sonsuz bir dənizdir” kinotrilogiyası çəkilmiş, “Züleyxa” adlanan II filmdə Z.Seyidməmmədova özü iştirak etmişdi. Z.Seyidməmmədova 1999-cu ildə vəfat etmişdir * 1974 — [[Qanadlara yiyələnərək... (film, 1974)|"Qanadlara yiyələnərək..."]] * 1995 — [[Göylər sonsuz bir dənizdir. İkinci film. Züleyxa (film, 1995)|"Göylər sonsuz bir dənizdir. İkinci film. Züleyxa"]] === Musiqi === Tofiq Quliyev Rəşid Behbudovun təklifi ilə "Züleyxa" adlı mahnı bəstələmişdir.<ref name=":5" /> Bütün bunlar müğənni Rəşid Behbudovun da nəzərindən yayınmır, onun müraciətilə görkəmli bəstəkar Tofiq Quliyev Züleyxa haqqında mahnı bəstələyir. Rəşid Behbudovun Moskvaya səfəri ərəfəsində hazır olan “Züleyxa” mahnısı elə müğənninin öz istəyi ilə rus dilində Tofiq Quliyevin müşayiətilə lentə alınır. Sonradan isə vala yazılan bu mahnı yüksək tirajla satılır == Təltif və mükafatları == * 1936 — {{Bayraq|SSRİ}} [["Şərəf nişanı" ordeni]] * 1943 — {{Bayraq|SSRİ}} [["Vətən müharibəsi" ordeni|II dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni]] * 1960 — {{Bayraq|SSRİ}} [["Lenin" ordeni]] * 1971 — {{Bayraq|SSRİ}} [["Qırmızı əmək bayrağı" ordeni]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} == Ədəbiyyat == * {{Cite book|title=Azərbaycan tarixindən yüz şəxsiyyət|last=Əhmədov|first=Səbuhi|publisher="Ayna" mətbuat evi|Location=Bakı|year=2006|url=https://bakumodernschool.az/kitablar/tarix/azerbayjan-tarixinden-yuz-shexsiyyet.pdf|ref=harv}} * {{Cite book|title=Women in Air War: The Eastern Front of World War II|first=Kazimiera Janina|last=Cottam|year=1997|ref=harv|publisher=Legas}} * {{Cite book|title=The Soviet Night Witches: Brave Women Bomber Pilots of World War II|last=Dell|first=Pamela|year=2017|url=https://books.google.az/books?id=dVsmDwAAQBAJ|ref=harv}} == ***** == {{İkinci dünya müharibəsində qadın hərbi pilotlar}} 935i4soiz0grkn9rg8dkf34r1fkcbgc 0 757410 6547732 6545998 2022-07-25T05:22:22Z Xayala Mammadli 178819 /* VIII əsr */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} [[File:Tibetan Empire.png|thumb|400px|Tibet imperiyası 790-cı ildə.]] Bu, Tibet imperiyasının VI əsrdən IX əsrə qədər olan tarixinin xronologiyasıdır. ==VII əsr== {| class="wikitable" width="100%" ! style="width:6%" | İl || style="width:10%" | Tarix || Hadisələr |- | [[618]] || || Namri Sonqtsen ölür və oğlu Sonqtsen Qampo onun yerinə gəlir, bu zaman onların krallığı "Tibet" olur. Ölkənin ana dilində "Bod" kimi də tanınır. {{sfn|Beckwith|1987|p=16}}{{sfn|Beckwith|1987|p=19}} |- | [[627]] || || [[Tan sülaləsi]] və [[Uyğurlar|uyğur]] qüvvələri türklər və tibetlilərlə döyüşürlər. {{sfn|Latourette|1964|p=144}}{{sfn|Haywood|1998|p=3.2}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[634]] || || Tibet imperatoru Sonqtsen Qampo Tana səfir göndərir. {{sfn|Beckwith|1987|p=21}} |- | || Tibet imperatoru Sonqtsen Qampo, Zhanqzhunqu tutur. {{sfn|van Schaik|2011|p=6}} |- | [[635]] || || Liçavili Narendradeva Tibetə qaçır. {{sfn|van Schaik|2011|p=6}} |- | [[637]] || || Tibet imperatoru Sonqtsen Qampo Taqonu məğlub edir və [[Tanqutlar]] və Ağ Qurd xalqını özünə tabe edir.{{sfn|Beckwith|1987|p=22}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[638]] || || ''[[:en:Tibetan attack on Songzhou|Tibet imperiyasının Sonqzhuya hücumu]]'': Tibet imperatoru Sonqtsen Qampo, [[Sıçuan|Sıçuandakı]] indiki Sunqçu şəhərinə hücum edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=23}} |- | || Tibet imperatoru Qar Tonqtsen Yulsunq Tan sülaləsinə evlilik üçün elçi göndərir.{{sfn|van Schaik|2011|p=7}} |- | [[640]] || || Tibet imperatoru Qar Tonqtsen Yulsunq xərac ilə Tana gələrək Tan sülaləsi şahzadəsini həyat yoldaşı olması üçün tələb edir.{{sfn|Beckwith|1987|p=24}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[641]] || || Tibet imperatoru Sonqtsen Qampo Narendradevanı ordu ilə Liçavi krallığına geri göndərir və [[Nepal|Nepalı]] özünə tabe edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=23}} |- | || Tan sülaləsi imperatorunun qohumu olan şahzadə Vençenq, Sonqtsen Qamponun gəlini kimi Tibetə gəlir. {{sfn|Xiong|2009|p=cix}} |- | [[648]] || || Tibet imperatoru Sonqtsen Qampo, Tan səfiri Van Syuantsı mühakimə etdiyinə görə Mithilalı [[Harşa|Harşanın]] qəsbçisi Arcunaya hücum edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=25}} |- | [[649]] || || Sonqtsen Qampo ölür və nəvəsi Manqsonq Mangtsen onun yerinə keçir; Qar Tonqtsen Yulsunq onun yerinə ölkəni idarə edir.{{sfn|Beckwith|1987|p=26}} |- | [[655]] || || Tibet imperatoru Qar Tonqtsen Yulsunq qanunlar məcəlləsi yazır. {{sfn|Beckwith|1987|p=27}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[656]] || || Tibet imperiyası ordusu Gilqitə hücum edir. {{sfn|Bregel|2003|p=17}} |- | || Tibet imperiyası ordusu Baylan qəbiləsini məğlub edir. {{sfn|Wang|2013|p=145}} |- | [[660]] || || Tibet imperatoru Qar Tonqtsen Yulsunq Toqonu məğlub edir, Vaxanı fəth edir və türk müttəfiqləri ilə Şule krallığına hücum edirlər, lakin Su Dinqfanq rəhbərliyindəki Tan ordusu geri çəkilərək döyüşə girməyir. {{sfn|Bregel|2003|p=17}}{{sfn|Beckwith|1987|p=30}} |- | [[663]] || || Tibet imperiyası [[Toqon|Toqonu]] fəth edir və Xotana hücum edir, lakin dəf edilirlər. {{sfn|Wang|2013|p=146}}{{sfn|Bregel|2003|p=17}} |- | [[665]] || || Tibet imperiyası və türk müttəfiqləri [[Xotan dövləti|Xotana]] hücum edir. {{sfn|Bregel|2003|p=17}} |- | [[667]] || || Qar Tonqtsen Yulsunq ölür. {{sfn|Beckwith|1987|p=32}} |- | [[670]] || || ''[[:en:Battle of Dafei River|Dafey çayı döyüşü]]'': Tibet imperatoru Qar Trinrinq Tsendro Tan generalı Xue Renquinin 100.000 nəfərlik ordusunu darmadağın edir, Kuçanı tutur və [[Aksu|Aksuya]] hücum edir. {{sfn|Xiong|2009|p=cx}}{{sfn|Graff|2002|p=206}} |- | [[673]] || || [[Tan sülaləsi]] Kuçanı geri alır. {{sfn|Wang|2013|p=147}} |- | [[676]] || || Tibet imperiyası Tevo, Fucjou və Tzinçuana hücum edir. Tsyansyan və Uqun talan edildi. {{sfn|Wang|2013|p=148}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[677]] || || Manqsonq Manqtsen ölür və onun yerinə oğlu Tridu Sonqtsen keçir. {{sfn|Beckwith|1987|p=43}} |- | || Tibet imperiyası Kuçanı ələ keçirir. {{sfn|Xiong|2009|p=45}}{{sfn|Bregel|2003|p=17}} |- | [[678]] || || Tibet imperatoru Qar Trinrinq Tsendro Çinqhay bölgəsində Tan ordusunu məğlub edir.{{sfn|Graff|2002|p=206}} |- | [[679]] || || Tan generalı Pey Xincjan tibetliləri məğlub etdi və Qərb bölgələri üzərində nəzarəti bərpa etdi. {{sfn|Xiong|2009|p=45}}{{sfn|Bregel|2003|p=17}} |- | [[680]] || || Tibet imperiyası [[Sıçuan|Sıçuandakı]] Anronq qalasını ələ keçirir. {{sfn|Graff|2002|p=206}} |- | [[681]] || || Tibet imperiyası Çinqhay bölgəsini işğal etsə də, Tan ordusu tərəfindən məğlub edilir. {{sfn|Wang|2013|p=149}} |- | [[687]] || || Tibet imperiyası Qərb bölgələri üzərində nəzarəti bərqərar edir. {{sfn|Wang|2013|p=150}} |- | [[690]] || || Tibet imperatoru Qar Trinrinq Tsendro [[İssık-Kul|İssık-Kulda]] Tan generalı Vey Daijia ordusunu məğlub edir.{{sfn|Wang|2013|p=150}} |- | [[692]] || || [[Tan sülaləsi]] qüvvələri Tibet imperiyasının Anxinin Dörd Qarnizonluğunu yenidən fəth edir. {{sfn|Bregel|2003|p=16}} |- | [[694]] || || Tibet imperiyası ordusu Çarklığa (Daş şəhərə) hücum edir və məğlubiyyətə uğrayır. {{sfn|Beckwith|1987|p=57}}{{sfn|Wang|2013|p=151}} |- | [[696]] || || Tibet imperiyası ordusu Lintanda Tan ordusunu məğlub edir və Qansuya hücum edir.{{sfn|Wang|2013|p=151}} |- | [[699]] || || Qar Trinrinq Tsendro imperator Tridu Sonqtsen ilə qarşıdurmada ölür və ordusu [[Tan sülaləsi|Tana]] qaçır.{{sfn|Beckwith|1987|p=61}} |} == VIII əsr == {| class="wikitable" width="100%" ! style="width:6%" | İl|| style="width:10%" | Tarix || Hadisələr |- | [[700]] || || Tibet imperatoru Tridu Sonqtsen Linsiya və Uveyə (Qansu) hücum edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=63}} |- | [[701]] || || Tibet imperatoru Tridu Sonqtsen türklərlə müttəfiq olur və Uvey, Sunqçu və Lintana hücum edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=63}} |- | [[702]] || || Tibet imperiyası Maoya hücum edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=64}} |- | [[703]] || || Tibet imperatoru Tridu Sonqtsen Nancjaonu imperiyaya tabe edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=64}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[704]] || || Tibet imperiyası [[Termez]]ə hücum edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=67}} |- | || Tridu Sonqtsen ölür və onun yerinə Tibetli oğlu La gəlir. {{sfn|Beckwith|1987|p=69}} |- | [[705]] || || Timalo Tibetli Lanı taxtdan salır və Tridu Sonqtsenin digər oğlu Me Aqtsomu taxta çıxardır. |- | rowspan="3" valign="top" | [[710]] || || Tibet imperiyası Kiçik Bölünü fəth edir. {{sfn|Wang|2013|pp=157-158}} |- | || [[Princess Jincheng]], a great granddaughter of [[Emperor Gaozong of Tang]], is sent to [[Tibet]] as a bride; the [[Tibetans]] are granted Jiuqu (九曲), the land north of the [[Yellow River]] in [[Gansu]] by [[Emperor Ruizong of Tang]]{{sfn|Wang|2013|p=155}} |- | || [[Zhang Xuanbiao]] of the [[Tang dynasty]] invades northeastern [[Tibet]]{{sfn|Beckwith|1987|p=76}} |- | [[714]] || || [[Tibetan Empire]] attacks [[Min County|Lintao]] and [[Weiyuan County, Gansu|Weiyuan]] as well as [[Lanzhou]] and [[Longxi County|Weizhou]], but ultimately suffers a major defeat and is repelled{{sfn|Wang|2013|pp=156-157}} |- | [[715]] || || Tibetan Empire attacks [[Fergana]], a Tang vassal,{{sfn|Bregel|2003|p=18}} and the [[Beiting Protectorate]] and [[Songpan County|Songzhou]]{{sfn|Wang|2013|p=157}} |- | [[717]] || || [[Tibetan Empire]] attacks [[Aksu, Xinjiang|Aksu]] and the [[Charklik (ancient settlement)|Stone City]].{{sfn|Bregel|2003|p=19}}{{sfn|Wang|2013|p=158}} |- | [[720]] || || [[Tibetan Empire]] seizes the [[Charklik (ancient settlement)|Stone City]]{{sfn|Wang|2013|p=159}} |- | [[722]] || || [[Tang dynasty|Tang]] frees Lesser Bolü{{sfn|Wang|2013|p=159}} |- | [[723]] || || [[Princess Jincheng]] writes to [[Lalitaditya Muktapida]] of the [[Karkoṭa Empire]] asking for asylum. In response he contacts the [[Zabulistan]] and forms an alliance against the [[Tibetan Empire]].{{sfn|Beckwith|1987|p=96}} |- | [[726]] || || Takdra Khönlö of the [[Tibetan Empire]] attacks [[Zhangye|Ganzhou]] but most of their forces die in a snowstorm and the rest are mopped up by [[Tang dynasty|Tang]] general [[Wang Junchuo]]{{sfn|Wang|2013|p=160}} |- | [[AD 727|727]] || || Takdra Khönlö and Cog ro Manporje of the [[Tibetan Empire]] and their [[Turgesh]] allies attack [[Kucha]]{{sfn|Bregel|2003|p=18}} and [[Guazhou]] and [[Suzhou District|Suzhou]]{{sfn|Xiong|2009|p=cxi}}{{sfn|Wang|2013|p=160}} |- | [[728]] || || [[Tibetan Empire]] attacks [[Kucha]]{{sfn|Bregel|2003|p=18}} |- | [[729]] || || [[Zhang Shougui]] (張守珪) inflicts a major defeat on the [[Tibetan Empire]] at [[Xining]]{{sfn|Wang|2013|p=161}}{{sfn|Xiong|2009|p=cxi}} |- | [[734]] || || Tang and [[Tibetan Empire]] demarcate their territory at [[Chiling Mountain]] with a boundary tablet{{sfn|Wang|2013|p=164}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[AD 737|737]] || || Tibetan Empire conquers Lesser Bolü{{sfn|Bregel|2003|p=19}} |- | || [[Hexi Corridor|Hexi]] [[jiedushi]] Cui Xiyi makes a covenant with the Tibetan general in [[Qinghai|Koko-nor]], Yilishu, to relax border defenses so their soldiers can engage in agriculture and animal husbandry. A white dog is sacrificed to seal the covenant.{{sfn|Yuan|2001|pp=672–673}} |- | [[738]] || || Tang captures and loses [[Mao County|Anrong]] to the [[Tibetan Empire]]{{sfn|Wang|2013|p=165}} |- | [[739]] || || Tang scores a major victory against the [[Tibetan Empire]] at [[Haidong|Shanzhou]]{{sfn|Wang|2013|p=165}} |- | [[740]] || || Tang captures [[Mao County|Anrong]] from the [[Tibetan Empire]]{{sfn|Graff|2002|p=213}}{{sfn|Wang|2013|pp=165-166}} |- | [[741]] || || [[Tibetan Empire]] attacks Tang in the [[Qinghai]] region but is repelled; the [[Tibetans]] sack the [[Charklik (ancient settlement)|Stone City]] on their way back{{sfn|Wang|2013|p=166}} |- | [[742]] || || [[Huangfu Weiming]] of [[Longyou]] and [[Wang Chui]] of [[Hexi Corridor|Hexi]] invade northeastern [[Tibet]] and kill several thousand [[Tibetans]]{{sfn|Beckwith|1987|p=128}} |- | [[743]] || || [[Huangfu Weiming]] invades [[Tibet]] and recovers the Jiuqu (九曲) area from the [[Tibetan Empire]]{{sfn|Wang|2013|p=166}} |- | [[745]] || || [[Huangfu Weiming]] attacks the [[Tibetan Empire]] at the [[Charklik (ancient settlement)|Stone City]] and suffers a major defeat{{sfn|Wang|2013|p=166}}{{sfn|Beckwith|1987|p=129}} |- | [[AD 747|747]] || || Tang captures Lesser Bolü{{sfn|Bregel|2003|p=18}} |- | [[749]] || || [[Administrative divisions of the Tang dynasty#Longyou Circuit|Longyou]] defense command under [[Geshu Han]] attacks [[Tibetan Empire]] and retakes the [[Charklik (ancient settlement)|Stone City]] but suffers heavy casualties{{sfn|Xiong|2009|p=cxii}}{{sfn|Graff|2002|p=213}} |- | [[753]] || || [[Geshu Han]] ejects the [[Tibetans]] from the "Nine Bends" region on the upper course of the [[Yellow River]]{{sfn|Graff|2002|p=213}} |- | [[755]] || || [[Me Agtsom]] is murdered by his ministers and his son [[Trisong Detsen]] succeeds him{{sfn|Beckwith|1987|p=142}} |- | [[AD 757|757]] || || [[Tibetan Empire]] conquers [[Haidong|Shanzhou]]{{sfn|Wang|2013|p=167}} |- | [[763]] || || [[Tibetan Empire]] conquers [[Karasahr]]{{sfn|Bregel|2003|p=21}} and invades the [[Tang dynasty]] with an army of 100,000 and briefly occupies [[Chang'an]] for 15 days before retreating{{sfn|Xiong|2009|p=cxii}}{{sfn|Wang|2013|p=169}} |- | [[764]] || || [[Tibetan Empire]] invades the [[Tang dynasty]] with a 70,000 strong army and takes [[Wuwei, Gansu|Liangzhou]]{{sfn|Beckwith|1987|p=149}} but is repulsed by Yan Wu in Jiannan<ref>{{citation |url=http://www.zwbk.org/MyLemmaShow.aspx?zh=zh-tw&lid=176131 |script-title=zh:嚴武 |access-date=12 February 2017}}</ref> |- | [[765]] || || [[Tibetan Empire]] invades the [[Tang dynasty]] with 30,000 troops and Uyghur allies, advancing as far as [[Qian County|Fengtian]] twice but is repulsed by [[Guo Ziyi]], who convinced the [[Uyghur Khaganate|Uyghurs]] to switch sides{{sfn|Xiong|2009|p=cxii}} |- | [[766]] || || [[Tibetan Empire]] conquers [[Zhangye|Ganzhou]] and [[Jiuquan|Suzhou]]{{sfn|Beckwith|1987|p=149}} |- | [[776]] || || [[Tibetan Empire]] conquers [[Guazhou County|Guazhou]].{{sfn|Beckwith|1987|p=149}} |- | [[781]] || || [[Tibetan Empire]] conquers [[Hami]].{{sfn|Bregel|2003|p=21}}{{sfn|Beckwith|1987|p=149}} |- | [[783]] || || [[Tibetan Empire]] and Tang sign the Treaty of Qinshui, ending further hostilities{{sfn|Beckwith|1987|p=149}} |- | [[784]] || || [[Tibetan Empire]] aids Tang in crushing [[Zhu Ci]]'s rebellion in return for ownership of the [[Anxi Protectorate]] and [[Beiting Protectorate]];{{sfn|Beckwith|1987|p=150}} Tang breaks their promise to cede their protectorates to the [[Tibetan Empire]] and as a result the Treaty of Qingshui is annulled{{sfn|Beckwith|1987|p=150}} |- | [[786]] || || [[Tibetan Empire]] conquers [[Yan'an|Yanzhou]] and [[Xià Prefecture|Xiazhou]], [[Shenmu|Linzhou]], and Yinzhou{{sfn|Beckwith|1987|p=150-151}} |- | rowspan="4" valign="top" | [[AD 787|787]] || || [[Buddhism]] becomes the official religion in [[Tibet]]{{sfn|Bregel|2003|p=20}} |- | || [[Tibetan Empire]] double crosses Tang at the Treaty of Pingliang and captures many of the Tang officials and military leaders present{{sfn|Beckwith|1987|p=151}} |- | || [[Tibetan Empire]] destroys [[Yan'an|Yanzhou]] and [[Xià Prefecture|Xiazhou]] before abandoning them{{sfn|Beckwith|1987|p=151}} |- | || [[Tibetan Empire]] captures [[Dunhuang]]{{sfn|Beckwith|1987|p=152}} and [[Kucha]]{{sfn|Bregel|2003|p=21}} |- | [[788]] || || Tang defeats the [[Tibetan Empire]] at [[Xichang|Xizhou]]{{sfn|Wang|2013|p=183}} |- | [[789]] || || [[Tibetan Empire]] attacks [[Long County, Shaanxi|Longzhou]], [[Jingchuan County|Jingzhou]], and [[Bin County, Shaanxi|Bingzhou]]{{sfn|Wang|2013|p=182}} |- | [[790]] || || [[Tibetan Empire]] conquers [[Jimsar County|Tingzhou]]{{sfn|Bregel|2003|p=21}}{{sfn|Beckwith|1987|p=154}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[792]] || || [[Tibetan Empire]] conquers [[Gaochang]] and [[Khotan]]{{sfn|Bregel|2003|p=21}}{{sfn|Beckwith|1987|p=154}} |- | || [[Uyghur Khaganate]] evicts [[Tibetans]] from [[Gaochang]], [[Kucha]], and [[Karasahr]]{{sfn|Beckwith|1987|p=156}} |- | [[793]] || || Tang general [[Wei Gao]] destroys 50 Tibetan strongholds and defeats a 30,000 strong [[Tibetan people|Tibetan]] army, recovering [[Yan'an|Yanzhou]]{{sfn|Wang|2013|p=183}} |- | [[794]] || || [[Trisong Detsen]] abdicates and his son [[Muné Tsenpo]] succeeds him<{{sfn|Wangdu|Diemberger|2000}} |- | [[796]] || || [[Tibetan Empire]] attacks [[Qingyang|Qingzhou]] but the campaign abruptly ends when [[List of Lönchen of Tibetan Empire|chief minister]] [[Nanam Shang Gyaltsen Lhanang]] dies{{sfn|Wang|2013|p=183}} |- | [[797]] || || [[Trisong Detsen]] dies |} == IX əsr == {| class="wikitable" width="100%" ! style="width:6%" | İl || style="width:10%" | Tarix ||Hadisələr |- | [[800]] || || Sadnaleq Tibet imperatoru olur. {{sfn|Shakabpa|1967|pp=46–47}}{{sfn|''Ancient Tibet''|1986|pp=284, 290–291}} |- | [[801]] || || Nancjao və [[Tan sülaləsi|Tan]] qüvvələri Tibet və [[Abbasilər xilafəti|Abbasilər xilafətinin]] qullardan ibarət əsgər qüvvələrini məğlub etdilər. {{sfn|Beckwith|1987|p=157}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[808]] || || [[Uyğur xaqanlığı]] Uveyi (Qansu) ələ keçirdi. {{sfn|Beckwith|1987|p=163}} |- | || [[Şatolar|Şato]] türklərinin Çuy qolu Tibet imperiyası tərəfindən məğlub edilir və Daxili Çinə köçürülür. {{sfn|Beckwith|1987|pp=163-164}} |- | [[809]] || || Tibet imperiyası Uyğurların Tandakı nümayəndələrinə hücum edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=164}} |- | [[810]] || || Tibet imperiyası [[Abbasilər xilafəti|Abbasilər xilafətinə]] basqın edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=160}} |- | [[813]] || || [[Uyğur xaqanlığı]] [[Qobi |Qobi səhrasını]] keçərək tibetlilərə hücum edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=164}} |- | [[814]] || || Abbasi xəlifəsi [[Məmun|Əl-Məmun]] Vaxan və Gilgiti işğal edir, buradakı Tibet komandirini və Tibet süvarilərini əsir götürərək [[Bağdad|Bağdada]] geri göndərir. {{sfn|Beckwith|1987|p=162}} |- | [[815]] || || Sadnaleq vəfat edir və onun yerinə oğlu Ralpacan keçir. {{sfn|Shakabpa|1967|pp=46–47}}{{sfn|''Ancient Tibet''|1986|pp=284, 290–291}} |- | [[816]] || || Tibet imperiyası Uyğur xaqanlığının paytaxtı [[Ordu-Balıq|Ordu-Balığa]] hücum edir, lakin tuta bilmir. {{sfn|Beckwith|1987|p=165}} |- | [[819]] || || Tibet imperiyası Tsinyana hücum edir. {{sfn|Wang|2013|p=185-6}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[821]] || || ''[[:en:Changqing Treaty|Çanqinq müqaviləsi]]'': Tan və Tibet imperiyası, Tana təcavüz etməmək haqqında müqavilə imzalayır və Tan sülaləsi Tibetin Qərb bölgələrinə, eləcə də indiki [[Qansu]] əyalətindəki Lonyu və Hexi bölgələrinə sahib olduğunu tanıyır.{{sfn|Wang|2013|p=187}} |- | || Tibet imperiyası Tana hücum edir, lakin Yanan qubernatoru tərəfindən qovulur. {{sfn|Beckwith|1987|p=166}} |- | [[838]] || || Ralpaçan ölür və onun yerinə qardaşı Landarma keçir. {{sfn|Shakabpa|1967|p=51}} |- | [[842]] || || Landarma ölür və Tibet imperiyası parçalanma dövrünə qədəm qoyur. {{sfn|Beckwith|1987|p=168}} |- | [[843]] || || Qaraşar və Quça [[Qarahoca uyğur idıkutluğu]] tərəfindən işğal olunur. {{sfn|Beckwith|1987|p=168}} |- | [[847]] || || Tibet qoşunları Hexi dəhlizinə soxulurlar, lakin Yananda Tan qoşunları tərəfindən məğlub olurlar. {{sfn|Wang|2013|p=188}} |- | [[848]] || || Dunxuanlı Çjan İçao Yichao üsyan edir və Tibetin Şaçjou və Quaçjou əyalətlərini tutur. {{sfn|Wang|2013|p=188}} |- | [[849]] || || Yuançjounun qərbində yeddi qarnizonda olan tibet komandirləri və əsgərləri Tan tərəfinə keçir. {{sfn|Wang|2013|p=188}} |- | [[850]] || || Çjan İçao takes Hami, Çjanye və Tzyutzyuanı tutur. {{sfn|Rong|2013|p=40}} |- | [[851]] || || Çjan İçao Qaoçan və [[Xotan|Xotanı]] tutur. {{sfn|Beckwith|1987|p=171}} |- | [[866]] || || Tibetlilər [[Tibet yaylası|Tibet yaylasına]] çəkilirlər. {{sfn|Wang|2013|p=189}} |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} ay3l6dh4d34q9m6dpw6qv0exvdrxqsk 6547733 6547732 2022-07-25T05:27:13Z Xayala Mammadli 178819 /* VIII əsr */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} [[File:Tibetan Empire.png|thumb|400px|Tibet imperiyası 790-cı ildə.]] Bu, Tibet imperiyasının VI əsrdən IX əsrə qədər olan tarixinin xronologiyasıdır. ==VII əsr== {| class="wikitable" width="100%" ! style="width:6%" | İl || style="width:10%" | Tarix || Hadisələr |- | [[618]] || || Namri Sonqtsen ölür və oğlu Sonqtsen Qampo onun yerinə gəlir, bu zaman onların krallığı "Tibet" olur. Ölkənin ana dilində "Bod" kimi də tanınır. {{sfn|Beckwith|1987|p=16}}{{sfn|Beckwith|1987|p=19}} |- | [[627]] || || [[Tan sülaləsi]] və [[Uyğurlar|uyğur]] qüvvələri türklər və tibetlilərlə döyüşürlər. {{sfn|Latourette|1964|p=144}}{{sfn|Haywood|1998|p=3.2}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[634]] || || Tibet imperatoru Sonqtsen Qampo Tana səfir göndərir. {{sfn|Beckwith|1987|p=21}} |- | || Tibet imperatoru Sonqtsen Qampo, Zhanqzhunqu tutur. {{sfn|van Schaik|2011|p=6}} |- | [[635]] || || Liçavili Narendradeva Tibetə qaçır. {{sfn|van Schaik|2011|p=6}} |- | [[637]] || || Tibet imperatoru Sonqtsen Qampo Taqonu məğlub edir və [[Tanqutlar]] və Ağ Qurd xalqını özünə tabe edir.{{sfn|Beckwith|1987|p=22}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[638]] || || ''[[:en:Tibetan attack on Songzhou|Tibet imperiyasının Sonqzhuya hücumu]]'': Tibet imperatoru Sonqtsen Qampo, [[Sıçuan|Sıçuandakı]] indiki Sunqçu şəhərinə hücum edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=23}} |- | || Tibet imperatoru Qar Tonqtsen Yulsunq Tan sülaləsinə evlilik üçün elçi göndərir.{{sfn|van Schaik|2011|p=7}} |- | [[640]] || || Tibet imperatoru Qar Tonqtsen Yulsunq xərac ilə Tana gələrək Tan sülaləsi şahzadəsini həyat yoldaşı olması üçün tələb edir.{{sfn|Beckwith|1987|p=24}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[641]] || || Tibet imperatoru Sonqtsen Qampo Narendradevanı ordu ilə Liçavi krallığına geri göndərir və [[Nepal|Nepalı]] özünə tabe edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=23}} |- | || Tan sülaləsi imperatorunun qohumu olan şahzadə Vençenq, Sonqtsen Qamponun gəlini kimi Tibetə gəlir. {{sfn|Xiong|2009|p=cix}} |- | [[648]] || || Tibet imperatoru Sonqtsen Qampo, Tan səfiri Van Syuantsı mühakimə etdiyinə görə Mithilalı [[Harşa|Harşanın]] qəsbçisi Arcunaya hücum edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=25}} |- | [[649]] || || Sonqtsen Qampo ölür və nəvəsi Manqsonq Mangtsen onun yerinə keçir; Qar Tonqtsen Yulsunq onun yerinə ölkəni idarə edir.{{sfn|Beckwith|1987|p=26}} |- | [[655]] || || Tibet imperatoru Qar Tonqtsen Yulsunq qanunlar məcəlləsi yazır. {{sfn|Beckwith|1987|p=27}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[656]] || || Tibet imperiyası ordusu Gilqitə hücum edir. {{sfn|Bregel|2003|p=17}} |- | || Tibet imperiyası ordusu Baylan qəbiləsini məğlub edir. {{sfn|Wang|2013|p=145}} |- | [[660]] || || Tibet imperatoru Qar Tonqtsen Yulsunq Toqonu məğlub edir, Vaxanı fəth edir və türk müttəfiqləri ilə Şule krallığına hücum edirlər, lakin Su Dinqfanq rəhbərliyindəki Tan ordusu geri çəkilərək döyüşə girməyir. {{sfn|Bregel|2003|p=17}}{{sfn|Beckwith|1987|p=30}} |- | [[663]] || || Tibet imperiyası [[Toqon|Toqonu]] fəth edir və Xotana hücum edir, lakin dəf edilirlər. {{sfn|Wang|2013|p=146}}{{sfn|Bregel|2003|p=17}} |- | [[665]] || || Tibet imperiyası və türk müttəfiqləri [[Xotan dövləti|Xotana]] hücum edir. {{sfn|Bregel|2003|p=17}} |- | [[667]] || || Qar Tonqtsen Yulsunq ölür. {{sfn|Beckwith|1987|p=32}} |- | [[670]] || || ''[[:en:Battle of Dafei River|Dafey çayı döyüşü]]'': Tibet imperatoru Qar Trinrinq Tsendro Tan generalı Xue Renquinin 100.000 nəfərlik ordusunu darmadağın edir, Kuçanı tutur və [[Aksu|Aksuya]] hücum edir. {{sfn|Xiong|2009|p=cx}}{{sfn|Graff|2002|p=206}} |- | [[673]] || || [[Tan sülaləsi]] Kuçanı geri alır. {{sfn|Wang|2013|p=147}} |- | [[676]] || || Tibet imperiyası Tevo, Fucjou və Tzinçuana hücum edir. Tsyansyan və Uqun talan edildi. {{sfn|Wang|2013|p=148}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[677]] || || Manqsonq Manqtsen ölür və onun yerinə oğlu Tridu Sonqtsen keçir. {{sfn|Beckwith|1987|p=43}} |- | || Tibet imperiyası Kuçanı ələ keçirir. {{sfn|Xiong|2009|p=45}}{{sfn|Bregel|2003|p=17}} |- | [[678]] || || Tibet imperatoru Qar Trinrinq Tsendro Çinqhay bölgəsində Tan ordusunu məğlub edir.{{sfn|Graff|2002|p=206}} |- | [[679]] || || Tan generalı Pey Xincjan tibetliləri məğlub etdi və Qərb bölgələri üzərində nəzarəti bərpa etdi. {{sfn|Xiong|2009|p=45}}{{sfn|Bregel|2003|p=17}} |- | [[680]] || || Tibet imperiyası [[Sıçuan|Sıçuandakı]] Anronq qalasını ələ keçirir. {{sfn|Graff|2002|p=206}} |- | [[681]] || || Tibet imperiyası Çinqhay bölgəsini işğal etsə də, Tan ordusu tərəfindən məğlub edilir. {{sfn|Wang|2013|p=149}} |- | [[687]] || || Tibet imperiyası Qərb bölgələri üzərində nəzarəti bərqərar edir. {{sfn|Wang|2013|p=150}} |- | [[690]] || || Tibet imperatoru Qar Trinrinq Tsendro [[İssık-Kul|İssık-Kulda]] Tan generalı Vey Daijia ordusunu məğlub edir.{{sfn|Wang|2013|p=150}} |- | [[692]] || || [[Tan sülaləsi]] qüvvələri Tibet imperiyasının Anxinin Dörd Qarnizonluğunu yenidən fəth edir. {{sfn|Bregel|2003|p=16}} |- | [[694]] || || Tibet imperiyası ordusu Çarklığa (Daş şəhərə) hücum edir və məğlubiyyətə uğrayır. {{sfn|Beckwith|1987|p=57}}{{sfn|Wang|2013|p=151}} |- | [[696]] || || Tibet imperiyası ordusu Lintanda Tan ordusunu məğlub edir və Qansuya hücum edir.{{sfn|Wang|2013|p=151}} |- | [[699]] || || Qar Trinrinq Tsendro imperator Tridu Sonqtsen ilə qarşıdurmada ölür və ordusu [[Tan sülaləsi|Tana]] qaçır.{{sfn|Beckwith|1987|p=61}} |} == VIII əsr == {| class="wikitable" width="100%" ! style="width:6%" | İl|| style="width:10%" | Tarix || Hadisələr |- | [[700]] || || Tibet imperatoru Tridu Sonqtsen Linsiya və Uveyə (Qansu) hücum edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=63}} |- | [[701]] || || Tibet imperatoru Tridu Sonqtsen türklərlə müttəfiq olur və Uvey, Sunqçu və Lintana hücum edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=63}} |- | [[702]] || || Tibet imperiyası Maoya hücum edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=64}} |- | [[703]] || || Tibet imperatoru Tridu Sonqtsen Nancjaonu imperiyaya tabe edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=64}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[704]] || || Tibet imperiyası [[Termez]]ə hücum edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=67}} |- | || Tridu Sonqtsen ölür və onun yerinə Tibetli oğlu La gəlir. {{sfn|Beckwith|1987|p=69}} |- | [[705]] || || Timalo Tibetli Lanı taxtdan salır və Tridu Sonqtsenin digər oğlu Me Aqtsomu taxta çıxardır. |- | rowspan="3" valign="top" | [[710]] || || Tibet imperiyası Kiçik Bölünü fəth edir. {{sfn|Wang|2013|pp=157-158}} |- | || [[Princess Jincheng]], a great granddaughter of [[Emperor Gaozong of Tang]], is sent to [[Tibet]] as a bride; the [[Tibetans]] are granted Jiuqu (九曲), the land north of the [[Yellow River]] in [[Gansu]] by [[Emperor Ruizong of Tang]]{{sfn|Wang|2013|p=155}} |- | || [[Zhang Xuanbiao]] of the [[Tang dynasty]] invades northeastern [[Tibet]]{{sfn|Beckwith|1987|p=76}} |- | [[714]] || || [[Tibetan Empire]] attacks [[Min County|Lintao]] and [[Weiyuan County, Gansu|Weiyuan]] as well as [[Lanzhou]] and [[Longxi County|Weizhou]], but ultimately suffers a major defeat and is repelled{{sfn|Wang|2013|pp=156-157}} |- | [[715]] || || Tibetan Empire attacks [[Fergana]], a Tang vassal,{{sfn|Bregel|2003|p=18}} and the [[Beiting Protectorate]] and [[Songpan County|Songzhou]]{{sfn|Wang|2013|p=157}} |- | [[717]] || || [[Tibetan Empire]] attacks [[Aksu, Xinjiang|Aksu]] and the [[Charklik (ancient settlement)|Stone City]].{{sfn|Bregel|2003|p=19}}{{sfn|Wang|2013|p=158}} |- | [[720]] || || [[Tibetan Empire]] seizes the [[Charklik (ancient settlement)|Stone City]]{{sfn|Wang|2013|p=159}} |- | [[722]] || || [[Tang dynasty|Tang]] frees Lesser Bolü{{sfn|Wang|2013|p=159}} |- | [[723]] || || [[Princess Jincheng]] writes to [[Lalitaditya Muktapida]] of the [[Karkoṭa Empire]] asking for asylum. In response he contacts the [[Zabulistan]] and forms an alliance against the [[Tibetan Empire]].{{sfn|Beckwith|1987|p=96}} |- | [[726]] || || Takdra Khönlö of the [[Tibetan Empire]] attacks [[Zhangye|Ganzhou]] but most of their forces die in a snowstorm and the rest are mopped up by [[Tang dynasty|Tang]] general [[Wang Junchuo]]{{sfn|Wang|2013|p=160}} |- | [[AD 727|727]] || || Takdra Khönlö and Cog ro Manporje of the [[Tibetan Empire]] and their [[Turgesh]] allies attack [[Kucha]]{{sfn|Bregel|2003|p=18}} and [[Guazhou]] and [[Suzhou District|Suzhou]]{{sfn|Xiong|2009|p=cxi}}{{sfn|Wang|2013|p=160}} |- | [[728]] || || [[Tibetan Empire]] attacks [[Kucha]]{{sfn|Bregel|2003|p=18}} |- | [[729]] || || [[Zhang Shougui]] (張守珪) inflicts a major defeat on the [[Tibetan Empire]] at [[Xining]]{{sfn|Wang|2013|p=161}}{{sfn|Xiong|2009|p=cxi}} |- | [[734]] || || Tang and [[Tibetan Empire]] demarcate their territory at [[Chiling Mountain]] with a boundary tablet{{sfn|Wang|2013|p=164}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[AD 737|737]] || || Tibetan Empire conquers Lesser Bolü{{sfn|Bregel|2003|p=19}} |- | || [[Hexi Corridor|Hexi]] [[jiedushi]] Cui Xiyi makes a covenant with the Tibetan general in [[Qinghai|Koko-nor]], Yilishu, to relax border defenses so their soldiers can engage in agriculture and animal husbandry. A white dog is sacrificed to seal the covenant.{{sfn|Yuan|2001|pp=672–673}} |- | [[738]] || || Tang captures and loses [[Mao County|Anrong]] to the [[Tibetan Empire]]{{sfn|Wang|2013|p=165}} |- | [[739]] || || Tang scores a major victory against the [[Tibetan Empire]] at [[Haidong|Shanzhou]]{{sfn|Wang|2013|p=165}} |- | [[740]] || || Tang captures [[Mao County|Anrong]] from the [[Tibetan Empire]]{{sfn|Graff|2002|p=213}}{{sfn|Wang|2013|pp=165-166}} |- | [[741]] || || [[Tibetan Empire]] attacks Tang in the [[Qinghai]] region but is repelled; the [[Tibetans]] sack the [[Charklik (ancient settlement)|Stone City]] on their way back{{sfn|Wang|2013|p=166}} |- | [[742]] || || [[Huangfu Weiming]] of [[Longyou]] and [[Wang Chui]] of [[Hexi Corridor|Hexi]] invade northeastern [[Tibet]] and kill several thousand [[Tibetans]]{{sfn|Beckwith|1987|p=128}} |- | [[743]] || || [[Huangfu Weiming]] invades [[Tibet]] and recovers the Jiuqu (九曲) area from the [[Tibetan Empire]]{{sfn|Wang|2013|p=166}} |- | [[745]] || || [[Huangfu Weiming]] attacks the [[Tibetan Empire]] at the [[Charklik (ancient settlement)|Stone City]] and suffers a major defeat{{sfn|Wang|2013|p=166}}{{sfn|Beckwith|1987|p=129}} |- | [[AD 747|747]] || || Tang captures Lesser Bolü{{sfn|Bregel|2003|p=18}} |- | [[749]] || || [[Administrative divisions of the Tang dynasty#Longyou Circuit|Longyou]] defense command under [[Geshu Han]] attacks [[Tibetan Empire]] and retakes the [[Charklik (ancient settlement)|Stone City]] but suffers heavy casualties{{sfn|Xiong|2009|p=cxii}}{{sfn|Graff|2002|p=213}} |- | [[753]] || || [[Geshu Han]] ejects the [[Tibetans]] from the "Nine Bends" region on the upper course of the [[Yellow River]]{{sfn|Graff|2002|p=213}} |- | [[755]] || || [[Me Agtsom]] is murdered by his ministers and his son [[Trisong Detsen]] succeeds him{{sfn|Beckwith|1987|p=142}} |- | [[AD 757|757]] || || [[Tibetan Empire]] conquers [[Haidong|Shanzhou]]{{sfn|Wang|2013|p=167}} |- | [[763]] || || [[Tibetan Empire]] conquers [[Karasahr]]{{sfn|Bregel|2003|p=21}} and invades the [[Tang dynasty]] with an army of 100,000 and briefly occupies [[Chang'an]] for 15 days before retreating{{sfn|Xiong|2009|p=cxii}}{{sfn|Wang|2013|p=169}} |- | [[764]] || || [[Tibetan Empire]] invades the [[Tang dynasty]] with a 70,000 strong army and takes [[Wuwei, Gansu|Liangzhou]]{{sfn|Beckwith|1987|p=149}} but is repulsed by Yan Wu in Jiannan<ref>{{citation |url=http://www.zwbk.org/MyLemmaShow.aspx?zh=zh-tw&lid=176131 |script-title=zh:嚴武 |access-date=12 February 2017}}</ref> |- | [[765]] || || [[Tibetan Empire]] invades the [[Tang dynasty]] with 30,000 troops and Uyghur allies, advancing as far as [[Qian County|Fengtian]] twice but is repulsed by [[Guo Ziyi]], who convinced the [[Uyghur Khaganate|Uyghurs]] to switch sides{{sfn|Xiong|2009|p=cxii}} |- | [[766]] || || [[Tibetan Empire]] conquers [[Zhangye|Ganzhou]] and [[Jiuquan|Suzhou]]{{sfn|Beckwith|1987|p=149}} |- | [[776]] || || [[Tibetan Empire]] conquers [[Guazhou County|Guazhou]].{{sfn|Beckwith|1987|p=149}} |- | [[781]] || || [[Tibetan Empire]] conquers [[Hami]].{{sfn|Bregel|2003|p=21}}{{sfn|Beckwith|1987|p=149}} |- | [[783]] || || [[Tibetan Empire]] and Tang sign the Treaty of Qinshui, ending further hostilities{{sfn|Beckwith|1987|p=149}} |- | [[784]] || || [[Tibetan Empire]] aids Tang in crushing [[Zhu Ci]]'s rebellion in return for ownership of the [[Anxi Protectorate]] and [[Beiting Protectorate]];{{sfn|Beckwith|1987|p=150}} Tang breaks their promise to cede their protectorates to the [[Tibetan Empire]] and as a result the Treaty of Qingshui is annulled{{sfn|Beckwith|1987|p=150}} |- | [[786]] || || [[Tibetan Empire]] conquers [[Yan'an|Yanzhou]] and [[Xià Prefecture|Xiazhou]], [[Shenmu|Linzhou]], and Yinzhou{{sfn|Beckwith|1987|p=150-151}} |- | rowspan="4" valign="top" | [[AD 787|787]] || || [[Buddhism]] becomes the official religion in [[Tibet]]{{sfn|Bregel|2003|p=20}} |- | || [[Tibetan Empire]] double crosses Tang at the Treaty of Pingliang and captures many of the Tang officials and military leaders present{{sfn|Beckwith|1987|p=151}} |- | || [[Tibetan Empire]] destroys [[Yan'an|Yanzhou]] and [[Xià Prefecture|Xiazhou]] before abandoning them{{sfn|Beckwith|1987|p=151}} |- | || [[Tibetan Empire]] captures [[Dunhuang]]{{sfn|Beckwith|1987|p=152}} and [[Kucha]]{{sfn|Bregel|2003|p=21}} |- | [[788]] || || Tang defeats the [[Tibetan Empire]] at [[Xichang|Xizhou]]{{sfn|Wang|2013|p=183}} |- | [[789]] || || [[Tibetan Empire]] attacks [[Long County, Shaanxi|Longzhou]], [[Jingchuan County|Jingzhou]], and [[Bin County, Shaanxi|Bingzhou]]{{sfn|Wang|2013|p=182}} |- | [[790]] || || [[Tibetan Empire]] conquers [[Jimsar County|Tingzhou]]{{sfn|Bregel|2003|p=21}}{{sfn|Beckwith|1987|p=154}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[792]] || || [[Tibetan Empire]] conquers [[Gaochang]] and [[Khotan]]{{sfn|Bregel|2003|p=21}}{{sfn|Beckwith|1987|p=154}} |- | || [[Uyghur Khaganate]] evicts [[Tibetans]] from [[Gaochang]], [[Kucha]], and [[Karasahr]]{{sfn|Beckwith|1987|p=156}} |- | [[793]] || || Tang general [[Wei Gao]] destroys 50 Tibetan strongholds and defeats a 30,000 strong [[Tibetan people|Tibetan]] army, recovering [[Yan'an|Yanzhou]]{{sfn|Wang|2013|p=183}} |- | [[794]] || || Trisonq Detsen taxtdan imtina edir və onun yerinə oğlu Mune Tsenpo keçir. {{sfn|Wangdu|Diemberger|2000}} |- | [[796]] || || Tibet imperiyası Tsinyana hücum edir, lakin ordu rəhbəri Nanam Şanq Lanan öldüyü üçün yürüş qəfil dayandırılır.{{sfn|Wang|2013|p=183}} |- | [[797]] || || Tisonq Detsen ölür. |} == IX əsr == {| class="wikitable" width="100%" ! style="width:6%" | İl || style="width:10%" | Tarix ||Hadisələr |- | [[800]] || || Sadnaleq Tibet imperatoru olur. {{sfn|Shakabpa|1967|pp=46–47}}{{sfn|''Ancient Tibet''|1986|pp=284, 290–291}} |- | [[801]] || || Nancjao və [[Tan sülaləsi|Tan]] qüvvələri Tibet və [[Abbasilər xilafəti|Abbasilər xilafətinin]] qullardan ibarət əsgər qüvvələrini məğlub etdilər. {{sfn|Beckwith|1987|p=157}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[808]] || || [[Uyğur xaqanlığı]] Uveyi (Qansu) ələ keçirdi. {{sfn|Beckwith|1987|p=163}} |- | || [[Şatolar|Şato]] türklərinin Çuy qolu Tibet imperiyası tərəfindən məğlub edilir və Daxili Çinə köçürülür. {{sfn|Beckwith|1987|pp=163-164}} |- | [[809]] || || Tibet imperiyası Uyğurların Tandakı nümayəndələrinə hücum edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=164}} |- | [[810]] || || Tibet imperiyası [[Abbasilər xilafəti|Abbasilər xilafətinə]] basqın edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=160}} |- | [[813]] || || [[Uyğur xaqanlığı]] [[Qobi |Qobi səhrasını]] keçərək tibetlilərə hücum edir. {{sfn|Beckwith|1987|p=164}} |- | [[814]] || || Abbasi xəlifəsi [[Məmun|Əl-Məmun]] Vaxan və Gilgiti işğal edir, buradakı Tibet komandirini və Tibet süvarilərini əsir götürərək [[Bağdad|Bağdada]] geri göndərir. {{sfn|Beckwith|1987|p=162}} |- | [[815]] || || Sadnaleq vəfat edir və onun yerinə oğlu Ralpacan keçir. {{sfn|Shakabpa|1967|pp=46–47}}{{sfn|''Ancient Tibet''|1986|pp=284, 290–291}} |- | [[816]] || || Tibet imperiyası Uyğur xaqanlığının paytaxtı [[Ordu-Balıq|Ordu-Balığa]] hücum edir, lakin tuta bilmir. {{sfn|Beckwith|1987|p=165}} |- | [[819]] || || Tibet imperiyası Tsinyana hücum edir. {{sfn|Wang|2013|p=185-6}} |- | rowspan="2" valign="top" | [[821]] || || ''[[:en:Changqing Treaty|Çanqinq müqaviləsi]]'': Tan və Tibet imperiyası, Tana təcavüz etməmək haqqında müqavilə imzalayır və Tan sülaləsi Tibetin Qərb bölgələrinə, eləcə də indiki [[Qansu]] əyalətindəki Lonyu və Hexi bölgələrinə sahib olduğunu tanıyır.{{sfn|Wang|2013|p=187}} |- | || Tibet imperiyası Tana hücum edir, lakin Yanan qubernatoru tərəfindən qovulur. {{sfn|Beckwith|1987|p=166}} |- | [[838]] || || Ralpaçan ölür və onun yerinə qardaşı Landarma keçir. {{sfn|Shakabpa|1967|p=51}} |- | [[842]] || || Landarma ölür və Tibet imperiyası parçalanma dövrünə qədəm qoyur. {{sfn|Beckwith|1987|p=168}} |- | [[843]] || || Qaraşar və Quça [[Qarahoca uyğur idıkutluğu]] tərəfindən işğal olunur. {{sfn|Beckwith|1987|p=168}} |- | [[847]] || || Tibet qoşunları Hexi dəhlizinə soxulurlar, lakin Yananda Tan qoşunları tərəfindən məğlub olurlar. {{sfn|Wang|2013|p=188}} |- | [[848]] || || Dunxuanlı Çjan İçao Yichao üsyan edir və Tibetin Şaçjou və Quaçjou əyalətlərini tutur. {{sfn|Wang|2013|p=188}} |- | [[849]] || || Yuançjounun qərbində yeddi qarnizonda olan tibet komandirləri və əsgərləri Tan tərəfinə keçir. {{sfn|Wang|2013|p=188}} |- | [[850]] || || Çjan İçao takes Hami, Çjanye və Tzyutzyuanı tutur. {{sfn|Rong|2013|p=40}} |- | [[851]] || || Çjan İçao Qaoçan və [[Xotan|Xotanı]] tutur. {{sfn|Beckwith|1987|p=171}} |- | [[866]] || || Tibetlilər [[Tibet yaylası|Tibet yaylasına]] çəkilirlər. {{sfn|Wang|2013|p=189}} |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} de7wfpfuph6ro683ry5tlzdp5awdcej 0 758271 6547749 6546672 2022-07-25T05:47:22Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Vostok proqramı]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-2 |Orijinal adı = |Şəkil = Vostok_spacecraft.jpg |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = 1 gün, 1 saat, 18 dəqiqə |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 6 Avqust, 1961, 06:00 UTC |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4731 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 64,93° |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-2''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-2, Orient-2 və ya Şərq-2) — daha uzun sürən çəkisizliyin insana təsirini öyrənmək üçün 6 avqust 1961-ci ildə kosmonavt [[German Titov]]u tam gün orbitə çıxaran [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet]] kosmik missiyası idi.<ref name="flightmag_17aug">{{cite journal |date=17 August 1961 |title=The First Day In Orbit |journal=[[Flight International|Flight]] |issue=2736 |volume=80 |page=208 |publisher=Iliffe Transport Publications |location=London |url=http://www.flightglobal.com/pdfarchive/view/1961/1961%20-%201106.html |format=PDF |access-date=2009-03-12 |archive-date=2019-06-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190603164742/https://www.flightglobal.com/pdfarchive/view/1961/1961%20-%201106.html |url-status=live }}</ref> Titov Yer ətrafında 17 dəfədən çox dövr etdi, [[Yuri Qaqarin]]in [[Vostok-1]]-dəki tək orbitini, eləcə də amerikalı astronavtlar [[Alan Şepard]] və [[Qus Qrissom]]un Merkuri-Redstone 3 və 4-cü missiyalarında suborbital kosmos uçuşlarını keçdi. Titovun orbitlərinin sayı və uçuş müddəti 1963-cü ilin mayında [[Qordon Kuper]]in Merkuri-Atlas 9 kosmosa uçuşuna qədər heç bir Amerika astronavtı tərəfindən üstələnə bilmədi. [[Vostok-1]]-in uçuşundan sonra [[Sergey Korolev]] [[Krım]]da qısamüddətli tətil etdi və burada növbəti missiya üçün uçuş planını hazırlamağa başladı. Uçuş həkimləri üç orbitdən çox olmamaq üçün mübahisə etdikləri üçün missiyanın müddəti ilə bağlı xeyli mübahisələr var idi. Doqquz ay əvvəl Korabl-Sputnik 2 uçuşu altı orbit missiyasında iki it daşımışdı, bu müddət ərzində heyvanlar qıcolma keçirmişdilər və beləliklə, bütün sonrakı [[Vostok proqramı|Vostok]] missiyaları maksimum üç orbitlə məhdudlaşdırılmışdı. İtlər və insanlar fizioloji cəhətdən çox fərqli olsalar da, həkimlər daha uzun uçuşda yarana biləcək risklərdən narahat idilər. Kosmik gəmilərin bərpasının sırf praktiki tərəfi də var idi. Əgər "Vostok-2" üç orbitdə uçsaydı, [[Rusiya]]nın cənubundakı geniş açıq çöllərdə eniş baş tutacaqdı, eniş sahəsi hər orbitdə sabit şəkildə qərbə doğru irəliləyirdi. 8–13 orbitləri kapsulu [[Sakit Okean]]a atacaqdı, bundan sonra eniş yenidən [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet]] ərazisində, lakin [[Sibir]]in ucqar, donmuş torpaqlarında olacaqdı. Beləliklə, Rusiyanın cənubundakı ən yaxşı bərpa zonasına eniş etmək bir daha mümkün olana qədər kosmosda tam 24 saat sərf etmək lazım idi. Beləliklə, üç orbit məhdudiyyəti nəinki enişi asanlaşdıracaq, həm də uzun sürən çəkisizliyin kosmonavt üçün yaratdığı riskləri minimuma endirəcəkdi. Korolev iddia etdi ki, Rusiyanın cənubuna enişin yenidən mümkün olması üçün hələ tam gün lazım olacağına görə, bunu etməmək üçün heç bir səbəb yoxdur. Bundan əlavə, o, gələcəyin missiyalarının qaçılmaz olaraq kosmosda uzun müddət qalmasını tələb edəcəyini iddia etdi. Uçuş iyulun 25-dən avqustun 5-dək planlaşdırıldı. Təhlükəsiz radiasiya səviyyələrini təmin etmək üçün [[Geyger sayğacı|Geiger sayğacları]] ilə təchiz olunmuş şarlar havaya qaldırıldı. Bundan əlavə, oxşar avadanlıq Vostok-2-də aparılacaqdı. Vostok-2-də bir sıra təkmilləşdirmələr edildi, o cümlədən təkmilləşdirilmiş TV ötürülməsi sistemi və daha yaxşı iqlimə nəzarət sistemləri əlavə edildi. Uçuş avqustun 6-da Moskva vaxtı ilə səhər saat 8:57-də baş verdi və gücləndirici performans demək olar ki, qüsursuz idi və kosmik gəmini 184x244 km orbitə çıxardı. Uçuş demək olar ki, tam müvəffəqiyyətlə başa çatdı, yalnız havaya qalxmazdan əvvəl təsadüfən söndürülən və daxili temperaturun 50 °F (10 °C) səviyyəsinə düşməsinə imkan verən qızdırıcı ilə pozuldu, pilot kosmos xəstəliyinə tutuldu. Yenidən giriş modulu xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilmədiyi zaman çətinlikli yenidən giriş baş verdi.<ref name=silentsea>{{cite book |title=[[Into That Silent Sea|Into That Silent Sea: Trailblazers of the Space Era, 1961-1965]] |year=2007 |publisher=University of Nebraska Press |location=Lincoln, Nebr. |isbn= 978-0-8032-1146-9 |oclc=71210133 |author= [[Francis French]]; [[Colin Burgess (author)|Colin Burgess]]}}</ref>{{rp|113}}<ref name="svengrahn">{{cite web |url=http://www.svengrahn.pp.se/histind/Vostok2/vostok2.html |title=The flight of Vostok-2 |access-date=2009-03-12 |last=Grahn |first=Sven |work=Sven's Space Place |archive-date=2008-12-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081208111835/http://www.svengrahn.pp.se/histind/Vostok2/vostok2.html |url-status=live }}</ref> [[Yuri Qaqarin]]dən fərqli olaraq, Titov kosmik gəmini qısa müddətə əl ilə idarə etdi. Sovetlər Titovun öz kosmik gəmisi ilə yerə enmədiyini etiraf edəndə başqa bir dəyişiklik oldu. Titov müsahibəsində alternativ eniş sistemini sınaqdan keçirmək üçün kapsulundan atdığını iddia etdi və bununla da məlum oldu ki, [[Vostok proqramı]]nın bütün enişləri bu şəkildə həyata keçirilirdi.<ref name="flightmag_17aug" /><ref name="nasa_partners">{{cite journal |author1=Ezell, Edward Clinton |author2=Ezell, Linda Neuman |year=1978 |title=The Partnership: A History of the Apollo-Soyuz Test Project |journal=NASA History Series |issue=NASA Special Publication-4209 |publisher=NASA |url=https://history.nasa.gov/SP-4209/ch3-4.htm |access-date=2009-03-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20070823124845/https://history.nasa.gov/SP-4209/ch3-4.htm|archive-date=2007-08-23}}</ref> Yenidən daxil olan kapsul [[Vosxod]] kosmik gəmisinin inkişafı zamanı məhv edildi.<ref name=silentsea/>{{rp|117}} Buraxılış zamanı Titovun 26 yasının tamam olmasına bir ay qalmışdı. O, 2021-ci ildə Blue Origin NS-16 buraxılışına qədər kosmosa çatan ən gənc insan idi. O, hələ də orbitə çıxaran ən gənc insan olaraq qalır.<ref>{{cite web |url=http://www.astronautix.com/articles/aststics.htm |title=Astronaut Statistics |access-date=2009-03-12 |last=Wade |first=Mark |work=[[Encyclopedia Astronautica]] |archive-date=2007-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070930195311/http://www.astronautix.com/articles/aststics.htm |url-status=dead }}</ref><ref name=sn20210720>{{cite news |url=https://spacenews.com/blue-origin-launches-bezos-on-first-crewed-new-shepard-flight/ |title=Blue Origin launches Bezos on first crewed New Shepard flight |last=Foust |first=Jeff |work=[[SpaceNews]] |date=20 July 2021 |access-date=20 Jul 2021 |archive-date=1 October 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211001042838/https://spacenews.com/blue-origin-launches-bezos-on-first-crewed-new-shepard-flight/ |url-status=live }}</ref> == Pilot == * '''Baş pilot:''' [[German Titov]] (heyət üzvlərindən yeganə kosmosa uçan German Titov olmuşdur.) * '''Ehtiyat pilot:''' [[Andrian G. Nikolayev]] * '''Ehtiyat pilot:''' [[Qriqori Nelyubov]] == Missiya parametrləri == * '''Kütlə:''' 4,731 kq<ref name="flightmag_17aug" /> * '''Perige:''' 183 km<ref name="flightmag_21sept">{{cite journal |date=21 September 1961 |title=Missiles and Spaceflight |issue=2741 |journal=[[Flight International|Flight]] |volume=80 |page=467 |publisher=Iliffe Transport Publications |location=London |url=http://www.flightglobal.com/pdfarchive/view/1961/1961%20-%201363.html |format=PDF |access-date=2009-03-12 |archive-date=2019-06-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190603165212/https://www.flightglobal.com/pdfarchive/view/1961/1961%20-%201363.html |url-status=live }}</ref> * '''Apogey:''' 244 km * '''Meyil:''' 64,93° * '''Dövr:''' 88,46 dəqiqə == Missiya məqamları == Qerman Titov 6 avqust 1961-ci il tarixində saat UTC 06:00-da [[Baykonur Kosmodromu]]nda Vostok-2 kosmik gəmisinin göyərtəsində kosmosa atıldı. Radio-şəxs [[Yuri Levitan]] saat UTC 07:45-də uçuş elanı ilə [[Moskva radiosu]]nun proqramını kəsdi.<ref name="svengrahn" /> Titovun orbitdə sərbəst düşməsindən sonra planlaşdırılmış yeməklərindən birini yeməyə cəhd edərkən qusması baş verdi. Sovet kosmik proqramı rəsmiləri günahın Titovun vestibulyar sistemindəki pozulmalarda olduğunu güman edirdilər və bu, onları indiki kimi tanınan şeylə bağlı erkən araşdırmalara başlamağa məcbur edirdi. Titovun bu vəziyyəti yaşayan ilk kosmonavt olduğuna inanılır.<ref name="svengrahn" /><ref name="flightmag_6sept">{{cite journal |date=6 September 1962 |title="Group Space Flight" Described − Part 2 |journal=[[Flight International|Flight]] |issue=2791 |volume=82 |pages=389–391 |publisher=Iliffe Transport Publications |location=London |url=http://www.flightglobal.com/pdfarchive/view/1962/1962%20-%201887.html |format=PDF |access-date=2009-03-17 |archive-date=2012-10-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121012164104/http://www.flightglobal.com/pdfarchive/view/1962/1962%20-%201887.html |url-status=live }}</ref><ref>{{cite book |last1=Oman |first1=Charles M. |last2=Lichtenburg |first2=Byron K. |last3=Money |first3=Kenneth E. |editor-last=Crampton |editor-first=George |title=Motion and Space Sickness |edition=illustrated |date=17 January 1990 |publisher=CRC Press |isbn=0-8493-4703-3 |page=218 |chapter=Symptoms and Signs of Space Motion Sickness on SPACELAB-1}}</ref> Titov ilk orbitində [[Afrika]] üzərindən keçərkən və yeddinci orbitin sonunda yenidən keçərkən kapsulun mövqeyini bir müddət əl ilə idarə etdi. Titov ilk orbitinin sonunda Sovet İttifaqının üzərindən keçərkən Sovet İttifaqının Baş naziri [[Nikita Xruşşov]]la salamlaşaraq Qaqarinin qəhrəmanlığını təkrarladı.<ref name="flightmag_17aug" /><ref name="svengrahn" /> Onun uçuşu zamanı orbitdən ilk mexaniki fotoşəkillər çəkildi və bununla da kosmosdan Yerin ilk fotoşəkilləri üçün rekord müəyyən edildi.<ref name="Reichhardt2011">{{cite web | last=Reichhardt | first=Tony | title=The First Photographer in Space | website=Air & Space Magazine | date=2011-08-05 | url=https://www.airspacemag.com/daily-planet/the-first-photographer-in-space-44654847/ | access-date=2021-05-19 | archive-date=2021-05-12 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210512145151/https://www.airspacemag.com/daily-planet/the-first-photographer-in-space-44654847/ | url-status=live }}</ref> O, həmçinin peşəkar keyfiyyətli [[Konvas-Avtomat]] kinokamerasından istifadə edərək on dəqiqə ərzində Yer kürəsini lentə alan ilk insan idi.<ref name="EncyclopediaAstronautica">{{cite web |url= http://www.astronautix.com/astros/titov.htm |publisher= Encyclopedia Astronautica |title= Titov |access-date= 18 February 2014 |archive-date= 27 December 2016 |archive-url= https://web.archive.org/web/20161227175229/http://www.astronautix.com/astros/titov.htm |url-status= dead }}</ref><ref name="Pictures">{{cite web |url= http://www.postiar.com/post/24107/the-first-pictures-of-earth-marks-50-years.html |title= The first pictures of Earth marks 50 years |access-date= 18 February 2014 |archive-date= 24 September 2015 |archive-url= https://web.archive.org/web/20150924080445/http://www.postiar.com/post/24107/the-first-pictures-of-earth-marks-50-years.html |url-status= dead }}</ref> Kapsulun göyərtəsindəki kamera Titov beşinci orbitdə Sovet ərazisi üzərindən keçərkən onun gülən şəkillərini yerə ötürürdü. Titov yeddinci orbitdə yuxuya getdi; o, yuxu müddətinin planlaşdırılmış bitmə vaxtından 37 dəqiqə sonra oyandı.<ref name="flightmag_17aug" /> Yuxu Titovun ciddi narahatlığını aradan qaldırmadı; oyandıqdan sonra da özünü çox pis hiss edirdi. 12 orbitdən sonra Titovun vəziyyəti qəfildən düzəlməyə başladı.<ref name=siddiqi2000>{{cite book | last = Siddiqi | first = Asif A. | url = https://history.nasa.gov/printFriendly/series95.html | title = Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945-1974 | publisher = [[NASA]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20061008193942/https://history.nasa.gov/printFriendly/series95.html|archive-date=2006-10-08}}</ref>{{rp|293–294}} Kosmik gəminin istifadə etdiyi radiotezliklər haqqında ətraflı məlumat Titovun uçuşundan əvvəl ictimaiyyətə açıqlandı; dünyadakı dinləmə postları Vostok-2-dən səs və telemetriya siqnallarını götürərək, kosmos uçuşunun saxta ola biləcəyinə dair şübhələri aradan qaldırdı.<ref name="svengrahn" /> Vostok-1-də olduğu kimi, əmr verildikdə Vostok-2 xidmət modulu yenidən giriş modulundan ayrıla bilmədi və birincisi hələ də qoşulmuş halda yenidən giriş başladı. Birləşdirilmiş modullar aerodinamik qızdırma onları hələ də bir yerdə saxlayan qayışları yandırana qədər şiddətlə fırlanırdı. Titov planlaşdı rıldığı kimi kapsuldan atıldı və 7 avqust 1961-ci ildə saat UTC 07:18-də [[Saratov vilayəti]]nin [[Krasnıy Kut|Krasnı Kut]] yaxınlığında yerə enmək üçün ayrıca paraşütlə atıldı.<ref name="svengrahn" /> Atışdan bir az əvvəl Titov nəyəsə baxmaq üçün başını çevirdi və ona görə də atılan zaman üzünü dəbilqəsinə çırpdı və burnu qanlı oldu. Vostok-2-nin eniş yerinin koordinatları 50,85276°N 47,02048°E, Rusiya Federasiyasının Saratov vilayətinin Krasnı Kut şəhərindən 11,5 km cənubda yerləşir. Yol kənarında Vostok-2 missiyasına həsr olunmuş iki abidə var. Daha böyük olanı 9 metr hündürlüyündə, gümüşə boyanmış daş heykəldir və göyə yönəldilmiş tək quş qanadını xatırladır. Qanadın mərkəzində bir sıra lələklərə bənzəyən, biri digərinin üstündə olan bir sıra ilgək boşluqları var. Qanad heykəlinin sağ tərəfində hündürlüyü 2 metr olan, gümüşə boyanmış kvadrat daş blok, ön tərəfində dairəvi künc var. Daş blokun bir tərəfində kosmos dəbilqəsi taxmış Titovun portreti, digər tərəfində missiyanı xatırladan qırmızı boyalı mətn var.<ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?t=h&lci=org.wikipedia.en&q=50.85276,47.02048(Vostok+2)&ie=UTF8&ll=50.852789,47.020562&spn=0.006651,0.020707&z=16|title = Google Maps - Vostok 2 Landing Site - Monument Location|access-date = 2010-12-27|archive-date = 2022-04-06|archive-url = https://web.archive.org/web/20220406200608/https://www.google.com/maps?t=h&lci=org.wikipedia.en&q=50.85276,47.02048(Vostok+2)&ie=UTF8&ll=50.852789,47.020562&spn=0.006651,0.020707&z=16|url-status = live}}</ref><ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=50.85375,47.021334&spn=0.006651,0.020707&t=k&z=16&iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,1711661006741655857,50.852287,47.020454&lci=com.panoramio.all|title = Google Maps - Vostok 2 Landing Site - Monument Photo|access-date = 2010-12-27|archive-date = 2022-04-06|archive-url = https://web.archive.org/web/20220406200608/https://www.google.com/maps?ll=50.85375,47.021334&spn=0.006651,0.020707&t=k&z=16&iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,1711661006741655857,50.852287,47.020454&lci=com.panoramio.all|url-status = live}}</ref><ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=50.852287,47.020454&spn=0,0.020707&t=k&z=16&lci=com.panoramio.all&layer=c&cbll=50.852287,47.020454&cbp=12,0,,0,5&photoid=po-3476203|title = Google Maps - Vostok 2 Landing Site - Monument Photo closeup|access-date = 2010-12-27|archive-date = 2022-04-06|archive-url = https://web.archive.org/web/20220406200607/https://www.google.com/maps?ll=50.852287,47.020454&spn=0,0.020707&t=k&z=16&lci=com.panoramio.all&layer=c&cbll=50.852287,47.020454&cbp=12,0,,0,5&photoid=po-3476203|url-status = live}}</ref> 1964-cü ildə Vostok-2 kapsulu Vosxod kapsulu üçün planlaşdırılan eksperimental paraşüt sisteminin sınağında ballast çəkisi kimi yenidən istifadə edildi. Prototip nasaz oldu və Vostok-2-ni kiçik parçalara ayırdı.<ref name=silentsea/>{{rp|117}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Vostok proqramı]] 0uze81215penwe3z5egu0snd32x7rcn 2 758420 6547262 6544959 2022-07-24T15:23:42Z CommonsDelinker 366 "Müslüm_Maqomayev.jpg" faylı silinir, çünki bu fayl [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] tərəfindən "per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Müslüm Maqomayev.jpg|]]" səbəbi ilə silinmişdir wikitext text/x-wiki '''Azərbaycanlıların siyahısı''' — [[Azərbaycan Respublikası]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı]], [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]], [[Rusiya imperiyası]], [[Azərbaycan xanlıqları]]nın və Azərbaycanın digər sələfi dövlətlərinin və dünya ölkələrin tərkibində yaşayan [[azərbaycanlılar]]ın siyahısı. Siyahıda həmçinin Azərbaycanda yaşayan digər etnik azlıqlardan olan məşhur şəxslər, eləcə də xaricdə anadan olub, Azərbaycanda aktiv həyatının çox hissəsini yaşayan şəxslər qeyd olunub. Siyahı ad sırası ilə qeyd olunub. == Azərbaycan == === Dövlət xadimləri === ==== Xanlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Panah-Ali Khan Javanshir.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Qubalı Fətəli xanın portreti.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Cavad xan.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Pənahəli xan]]{{·}}[[Fətəli xan (Quba xanı)|Fətəli xan]]{{·}}[[Cavad xan]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[I Mirzə Məhəmməd xan]] (1727–1768), [[Bakı xanlığı]]nın xanı * [[Abbasqulu xan Kəngərli]] (17??–1810), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Ağakişi bəy]] (1???–1???), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Ağası xan]] (1731–1788), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Cavad xan]] (1748–1804), [[Gəncə xanlığı]]nın xanı * [[Ehsan xan Kəngərli (general-mayor)|Ehsan xan Kəngərli]] (1789–1846), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Əsgər xan Xançobanlı]] (1756–1820), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Fətəli xan (Quba xanı)|Fətəli xan]] (1736–1789), [[Quba xanlığı]]nın xanı * [[Fətəli xan (Şəki xanı)|Fətəli xan]] (1???–1815), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Hacı Çələbi xan]] (1???–1755), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Hacı Əbdülqadir xan]] (1???–1783), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Hacı Məhəmmədəli xan]] (1???–1763), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Heydərqulu xan Kəngərli]] (1???–1763), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Həsən xan Muğanlı]] (1730–1789), [[Cavad xanlığı]]nın xanı * [[Hüseynqulu xan (Bakı xanı)|Hüseynqulu xan]] (17??–1???), [[Bakı xanlığı]]nın xanı * [[İbrahimxəlil xan]] (1732–1806), [[Qarabağ xanlığı]]nın xanı * [[Kəlbəli xan Kəngərli]] (17??–1???), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Mehdiqulu xan Cavanşir]] (1775–1845), [[Qarabağ xanlığı]]nın xanı * [[Mehrəli bəy Sarıcalı-Cavanşir]] (1735–1785), [[Qarabağ xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədhəsən xan (Şəki xanı)|Məhəmmədhəsən xan]] (1760–1831), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədhəsən xan Ziyadoğlu-Qacar]] (1742–1778), [[Gəncə xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədhüseyn xan Müştaq]] (1???–1780), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədsəid xan]] (1???–1786), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Məlik Məhəmməd xan]] (17??–1784), [[Bakı xanlığı]]nın xanı * [[Mir Həsən xan]] (1784–1832), [[Talış xanlığı]]nın xanı * [[Mir Mustafa xan]] (1747–1814), [[Talış xanlığı]]nın xanı * [[Mustafa xan (Şamaxı xanı)|Mustafa xan]] (1768–1844), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Pənahəli xan]] (1693–1763), [[Qarabağ xanlığı]]nın xanı * [[Qasım xan Xançobanlı]] (1???–1???), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Rəhim xan]] (1???–1???), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Rəhim xan Ziyadoğlu-Qacar]] (17??–1???), [[Gəncə xanlığı]]nın xanı * [[Səlim xan (Şəki xanı)|Səlim xan]] (1???–1826), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Şahverdi xan Ziyadoğlu-Qacar]] (1748–1765), [[Gəncə xanlığı]]nın xanı * [[Şeyxəli xan (Quba xanı)|Şeyxəli xan]] (1791–1810), [[Quba xanlığı]]nın xanı * [[Şükurəli xan Kəngərli]] (17??–1787), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Vəliqulu xan Kəngərli]] (17??–1779), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı }} ==== Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Zeynal.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Ahmad bey Aghaoghlu.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mirza Salim Akhundzada 2.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Zeynal bəy Vəzirov]]{{·}}[[Əhməd bəy Ağaoğlu]]{{·}}[[Hacı Səlim Axundzadə]]</small> |- |[[Fayl:Khalil bek Khasmamedov.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Khoysky.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hasan bay Agayev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Xəlil bəy Xasməmmədov]]{{·}}[[Fətəli xan Xoyski]]{{·}}[[Həsən bəy Ağayev]]</small> |- |[[Fayl:Javad Malik-Yeganov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mehdi bey Hajinski 2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mammad Amin Rasulzade.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Cavad bəy Məlikyeqanov]]{{·}}[[Mehdi bəy Hacınski]]{{·}}[[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbasqulu Kazımzadə]] (18??–19??), dövlət xadimi * [[Abdulla bəy Əfəndizadə]] (1873–1928), dövlət xadimi, pedaqoq * [[Abuzər bəy Rzayev]] (1876–1920), dövlət xadimi * [[Adil xan Ziyadxanov]] (1872–1954), dövlət xadimi, diplomat * [[Ağa Aşurov]] (1880–1936), dövlət xadimi, mühəndis * [[Ağa Əminov]] (1888–1921), dövlət xadimi * [[Aslan bəy Qardaşov]] (1866–1920), dövlət xadimi * [[Aslan bəy Səfikürdski]] (1881–1937), dövlət xadimi * [[Baba bəy Qəbulzadə]] (1893–1937), dövlət xadimi * [[Baxış bəy Rüstəmbəyov]] (1870–1945), dövlət xadimi, mühəndis * [[Bayram Niyazi Kiçikxanlı]] (1889–1922), dövlət xadimi * [[Behbud xan Cavanşir]] (1877–1921), dövlət xadimi * [[Bəhram bəy Axundov]] (1861–1932), dövlət xadimi, həkim * [[Bəhram bəy Fədai]] (1857–1921), dövlət xadimi, şair * [[Bəhram bəy Vəzirov]] (1886–1929), dövlət xadimi * [[Camo bəy Hacınski]] (1888–1942), dövlət xadimi * [[Cavad bəy Məlikyeqanov]] (1878–1942), dövlət xadimi * [[Cəlil bəy Sultanov]] (1???–19??), dövlət xadimi * [[Cəmil bəy Lənbəranski]] (1884–1959), dövlət xadimi, travmatoloq * [[Əbdüləli bəy Əmircanov]] (1870–1948), dövlət xadimi * [[Əhməd bəy Ağaoğlu]] (1869–1939), dövlət xadimi, jurnalist, pedaqoq * [[Əhməd Həmdi Qaraağazadə]] (1???–19??), dövlət xadimi * [[Əliağa Həsənov]] (1871–1933), dövlət xadimi * [[Əli bəy Zizikski]] (1876–1929), dövlət xadimi * [[Əsəd bəy Əmirov]] (1889–1939), dövlət xadimi * [[Əsədulla Əhmədov]] (1867–1941), dövlət xadimi * [[Əşrəf bəy Tağıyev]] (1867–1930), dövlət xadimi * [[Fətəli xan Xoyski]] (1875–1920), dövlət xadimi * [[Hacı Kərim Sanılı]] (1878–1937), dövlət xadimi, şair, maarifçi * [[Hacı Səlim Axundzadə]] (1872–1930), dövlət xadimi * [[Həmdulla əfəndi Əfəndizadə]] (1870–1929), dövlət xadimi * [[Həsən bəy Ağayev]] (1875–1920), dövlət xadimi, həkim, jurnalist * [[Heybətqulu Məmmədbəyli]] (1888–1937), dövlət xadimi * [[Xəlil bəy Xasməmmədov]] (1873–1947), dövlət xadimi * [[Xosrov bəy Sultanov]] (1879–1943), dövlət xadimi * [[Xudadat bəy Məlik-Aslanov]] (1879–1935), dövlət xadimi * [[Xudadat bəy Rəfibəyli]] (1877–1920), dövlət xadimi * [[İbrahim Əbilov]] (1881–1923), dövlət xadimi, diplomat * [[İsmayıl xan Ziyadxanov]] (1867–1920), dövlət xadimi, diplomat * [[İsgəndər bəy Axundov]] (1862–1933), dövlət xadimi, vəkil * [[Qara bəy Əliverdilər]] (1879–1929), dövlət xadimi * [[Qara bəy Qarabəyov]] (1873–1953), dövlət xadimi, hәkim * [[Qasım bəy Camalbəyov]] (1881–1938), dövlət xadimi * [[Qazı Əhməd bəy Məmmədov]] (1???–19??), dövlət xadimi * [[Qərib Kərimoğlu]] (1870–1926), dövlət xadimi * [[Qulamhüseyn bəy Kazımbəyov]] (1889–1972), dövlət xadimi * [[Lorens Kun]] (1884–1942), dövlət xadimi * [[Lütvəli bəy Zülqədərov]] (1881–1920), qəza rəisi * [[Mehdi bəy Hacıbababəyov]] (1871–1925), dövlət xadimi * [[Mehdi bəy Hacınski]] (1879–1941), dövlət xadimi, aktyor * [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]] (1884–1955), [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] Milli Şurasının sədri, publisist * [[Məmməd Sadıq Aran]] (1895–1971), dövlət xadimi, yazıçı * [[Məmməd Yusif Cəfərov]] (1885–1938), dövlət xadimi, hüquqşünas * [[Məmmədbağır Şeyxzamanlı]] (1880–1920), dövlət xadimi * [[Məhəmməd Əli Rəsulzadə]] (1884–1982), dövlət xadimi * [[Məmmədhəsən Hacınski]] (1875–1931), dövlət xadimi, aktyor * [[Məmmədrza ağa Vəkilov]] (1864–1944), dövlət xadimi * [[Mir Hidayət bəy Seyidov]] (1883–1919), dövlət xadimi * [[Mir Yaqub Mehdiyev]] (1891–1952), dövlət xadimi * [[Mirzə Əsədullayev]] (1875–1936), dövlət xadimi * [[Murtuza Axundzadə]] (1877–1920), dövlət xadimi * [[Musa bəy Rəfiyev]] (1888–1938), dövlət xadimi * [[Mustafa bəy Vəkilov]] (1896–1965), dövlət xadimi * [[Mustafa Mahmudov]] (1878–1937), dövlət xadimi, müəllim * [[Muxtar Əfəndizadə]] (1880–1975), dövlət xadimi, şərqşünas * [[Müseyib bəy Əxicanov]] (1892–1920), dövlət xadimi * [[Nağı bəy Şeyxzamanlı]] (1883–1967), dövlət xadimi * [[Nəriman bəy Nərimanbəyli]] (1889–1937), dövlət xadimi * [[Nəsib bəy Yusifbəyli]] (1881–1920), dövlət xadimi * [[Nurməmməd bəy Şahsuvarov]] (1883–1958), dövlət xadimi * [[Rəhim bəy Vəkilov]] (1898–1934), dövlət xadimi * [[Rza bəy Qaraşarlı]] (1891–19??), dövlət xadimi, müəllim * [[Rüstəm xan Xoyski]] (1888–1939), dövlət xadimi * [[Səməd ağa Ağamalıoğlu]] (1867–1930), dövlət xadimi, inqilabçı, publisist * [[Səməd bəy Cəmillinski]] (1892–19??), dövlət xadimi * [[Şəfi bəy Rüstəmbəyli]] (1893–1960), dövlət xadimi * [[Yevsey Gindes]] (1872–1952), dövlət xadimi * [[Zeynal bəy Vəzirov]] (1854–1933), dövlət xadimi, məmur }} ==== Azərbaycan SSR dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mashadi Azizbekov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Mirzə Davud Hüseynov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Ayna Sultanova.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Məşədi Əzizbəyov]]{{·}}[[Mirzə Davud Hüseynov]]{{·}}[[Ayna Sultanova]]</small> |- |[[Fayl:Bagirov MD.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Alish Lemberanskiy.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Feyruz Mustafayev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mircəfər Bağırov]]{{·}}[[Əliş Ləmbəranski]]{{·}}[[Feyruz Mustafayev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abdulla Bayramov]] (1912–1977), dövlət xadimi * [[Ayna Sultanova]] (1895–1938), ictimai-siyasi xadim * [[Bahadır Vəlibəyov]] (1894–1940), dövlət xadimi * [[Behbud ağa Şahtaxtinski]] (1881–1924), diplomat * [[Bünyad Sərdarov]] (1889–1919), inqilabçı * [[Dadaş Bünyadzadə]] (1888–1938), Xalq Komissarları Sovetinin Sədri * [[Dilruba Camalova]] (1938–2009), ictimai-siyasi xadim * [[Elmira Qafarova]] (1934–1993), dövlət xadimi, diplomat * [[Eyyub Xanbudaqov]] (1893–1937), dövlət xadimi * [[Əbdürrəhman Vəzirov]] (1930–2022), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri, diplomat * [[Əjdər Məlikov]] (1889–1921), inqilabçı * [[Əli Bayramov (inqilabçı)|Əli Bayramov]] (1889–1920), inqilabçı * [[Əli Kərimov (daxili işlər naziri)|Əli Kərimov]] (1919–2000), dövlət xadimi * [[Əliş Ləmbəranski]] (1914–1999), dövlət xadimi * [[Əliheydər Qarayev]] (1896–1938), dövlət xadimi * [[Ənvər Əlixanov]] (1917–1992), Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Sədri * [[Ənvər Məmmədov]] (1923–), diplomat * [[Əsəd Qarayev]] (1884–1938), dövlət xadimi * [[Əsədulla Axundov]] (1873–1927), inqilabçı * [[Feyruz Mustafayev]] (1933–2018), dövlət xadimi * [[Gülrux Əlibəyli]] (1928–2016), dövlət xadimi * [[Heydər Vəzirov]] (1891–1937), dövlət xadimi * [[Həmid Sultanov]] (1889–1938), dövlət xadimi * [[Hüseyn Rəhmanov]] (1902–1937), Xalq Komissarları Sovetinin Sədri * [[İlyas Abdullayev]] (1913–1985), dövlət xadimi * [[İmam Mustafayev]] (1910–1997), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri, bioloq * [[Kamran Bağırov]] (1933–2000), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri * [[Kamran Rəhimov]] (1928–2007), dövlət xadimi * [[Qəzənfər Musabəyov]] (1888–1938), Xalq Komissarları Sovetinin Sədri * [[Mahmud Əliyev (nazir)|Mahmud Əliyev]] (1908–1958), dövlət xadimi * [[Məmməd Ələkbərov (nazir)|Məmməd Ələkbərov]] (1899–1959), dövlət xadimi * [[Məmməd İsgəndərov]] (1915–1985), Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Sədri * [[Məmməd Məmmədyarov]] (1875–1933), dövlət xadimi * [[Məşədi Əzizbəyov]] (1876–1918), inqilabçı * [[Mir Cəfər Bağırov]] (1896–1956), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri, general-polkovnik * [[Mir Həsən bəy Vəzirov]] (1889–1918), dövlət xadimi * [[Mir Teymur Yaqubov]] (1904–1970), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri * [[Mirzə Davud Hüseynov]] (1894–1938), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyası]] Rəyasət Heyətinin sədri * [[Nazim Hacıyev]] (1924–1962), dövlət xadimi * [[Nazim İbrahimov (mühəndis)|Nazim İbrahimov]] (1936–), deputat * [[Novruz Rzayev]] (1886–1941), dövlət xadimi * [[Ruhulla Axundov]] (1897–1938), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri, publisist * [[Rüstəm Səfərəliyev]] (1909–1991), deputat * [[Sadıq Rəhimov]] (1914–1975), Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Sədri * [[Sarvan Salmanov]] (1927–2003), deputat, inşaatçı * [[Səftər Cəfərov]] (1900–1961), dövlət xadimi * [[Sima Eyvazova]] (1933–2009), diplomat * [[Sultanməcid Əfəndiyev]] (1894–1940), dövlət xadimi, inqilabçı * [[Süleyman Vəzirov]] (1910–1973), dövlət xadimi * [[Şamil Rasizadə]] (1916–1993), dövlət xadimi * [[Tağı İsmayılov]] (1887–1958), inqilabçı * [[Teymur Quliyev (dövlət xadimi)|Teymur Quliyev]] (1888–1965), Xalq Komissarları Sovetinin Sədri * [[Yakov Aqarunov]] (1907–1992), ictimai-siyasi xadim * [[Vəli Axundov]] (1916–1986), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri * [[Yusif Qasımov (siyasətçi)|Yusif Qasımov]] (1896–1957), dövlət xadimi * [[Ziya Yusifzadə]] (1929–2015), dövlət xadimi }} ==== Azərbaycan prezidentləri və müasir siyasətçilər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Heydar Aliyev 1997.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Tofiq İsmayılov (akademik).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Tofiq Qasımov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Heydər Əliyev]]{{·}}[[Tofiq İsmayılov (dövlət xadimi)|Tofiq İsmayılov]]{{·}}[[Tofiq Qasımov]]</small> |- |[[Fayl:Ayaz Mütəllibov (Moskva, 1999).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Əbülfəz Elçibəy.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Məhəmməd Əsədov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Ayaz Mütəllibov]]{{·}}[[Əbülfəz Elçibəy]]{{·}}[[Məhəmməd Əsədov]]</small> |- |[[Fayl:Prof. Dr. Lala Shevket, Leader of Azerbaijan Liberal Party.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Etibar Mammadov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Isa Gambar (cropped).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Lalə Şövkət]]{{·}}[[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]]{{·}}[[İsa Qəmbər]]</small> |- |[[Fayl:Ilham Heydar oglu Aliyev - President of the Republic of Azerbaijan (cropped).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mehriban Aliyeva on 2021 IDWGS (cropped).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ali Karimli in 2019 (cropped).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[İlham Əliyev]]{{·}}[[Mehriban Əliyeva]]{{·}}[[Əli Kərimli]]</small> |- |[[Fayl:Ilgar Mammadov (VOA).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Erkin Qədirli.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hikmat Hajiyev via VOA (cropped).png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[İlqar Məmmədov (siyasətçi)|İlqar Məmmədov]]{{·}}[[Erkin Qədirli]]{{·}}[[Hikmət Hacıyev (diplomat)|Hikmət Hacıyev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Abbasov (dövlət xadimi)|Abbas Abbasov]] (1949–), dövlət xadimi * [[Abel Məhərrəmov]] (1950–), deputat, kimyaçı * [[Adış Məmmədov]] (1968–), diplomat * [[Adil Əliyev (siyasətçi)|Adil Əliyev]] (1969–), deputat * [[Afiyəddin Cəlilov]] (1946–1994), dövlət xadimi * [[Ağacan Abıyev]] (1937–), deputat * [[Ağalar Vəliyev]] (1958–), deputat * [[Aqşin Mehdiyev]] (1949–), diplomat * [[Altay Əfəndiyev]] (1958–), diplomat * [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] (1977–), dövlət xadimi * [[Anar Quliyev]] (1977–), dövlət xadimi * [[Anar Məmmədxanov]] (1970–2011), deputat * [[Araz Əlizadə]] (1951–), deputat * [[Araz Əzimov]] (1962–), dövlət xadimi * [[Arif Hacılı]] (1962–), siyasətçi * [[Arif Məmmədov (diplomat)|Arif Məmmədov]] (1964–), diplomat * [[Artur Rasizadə]] (1935–), dövlət xadimi * [[Asim Mollazadə]] (1953–), deputat * [[Ataxan Paşayev]] (1938–), dövlət xadimi * [[Ayaz Mütəllibov]] (1938–2022), Azərbaycan Respublikasının prezidenti * [[Aydın Əzimbəyov]] (1932–2012), diplomat * [[Aydın Mirzəzadə]] (1957–), deputat * [[Azad Rəhimov]] (1964–2021), dövlət xadimi * [[Bahar Muradova]] (1962–), dövlət xadimi * [[Cavanşir Axundov]] (1955–), diplomat * [[Cavanşir Feyziyev]] (1963–), deputat * [[Cavanşir Vəkilov]] (1951–2013), diplomat * [[Ceyhun Bayramov]] (1973–), dövlət xadimi * [[Ceyhun Mollazadə]] (1960–), diplomat * [[Cəlal Əliyev]] (1928–2016), deputat * [[Cəmil Həsənli]] (1952–), deputat, tarixçi * [[Elçin Əmirbəyov]] (1972–), diplomat * [[Eldar Həsənov (hüquqşünas)|Eldar Həsənov]] (1955–), diplomat * [[Eldar İbrahimov]] (1945–), deputat * [[Eldar Mahmudov]] (1956–), dövlət xadimi * [[Eldar Namazov]] (1956–), deputat * [[Elin Süleymanov]] (19??–), diplomat * [[Elman Abdullayev]] (1976–), diplomat * [[Elman Araslı]] (1934–2014), diplomat * [[Elman Nəsirov]] (1968–), deputat * [[Elmar Məmmədyarov]] (1960–), dövlət xadimi * [[Elmar Vəliyev]] (1960–), dövlət xadimi * [[Elnur Sultanov]] (19??–), diplomat * [[Eleonora Hüseynova]] (1947–2019), diplomat * [[Emin Əmrullayev]] (1982–), dövlət xadimi * [[Erkin Qədirli]] (1972–), deputat * [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]] (1955–), deputat * [[Eynulla Mədətli]] (1954–), diplomat * [[Əbülfəs Qarayev]] (1956–), dövlət xadimi * [[Əbülfəz Elçibəy]] (1938–2000), Azərbaycan Respublikasının prezidenti * [[Əli Abbasov]] (1953–), dövlət xadimi * [[Əli Əsədov]] (1956–), dövlət xadimi * [[Əli Hacızadə]] (1984–), politoloq * [[Əli Həsənov (siyasətçi, 1948)|Əli Həsənov]] (1948–), dövlət xadimi * [[Əli Həsənov (prezident köməkçisi)|Əli Həsənov]] (1960–), dövlət xadimi * [[Əli Kərimli]] (1965–), deputat, hüquqşünas * [[Əli Məsimli]] (1953–), dövlət xadimi * [[Əli Nağıyev (general)|Əli Nağıyev]] (1958–), dövlət xadimi * [[Əliağa Hüseynov]] (1946–), deputat * [[Əliyar Səfərli]] (1937–2017), diplomat * [[Əşrəf Mehdiyev]] (1934–2009), siyasətçi * [[Fazil Məmmədov]] (1964–), dövlət xadimi * [[Fazil Mustafa]] (1965–), deputat * [[Fərəc Quliyev]] (1962–), deputat * [[Fərhad Əliyev]] (1963–), dövlət xadimi * [[Fərid Qayıbov]] (1979–), dövlət xadimi * [[Fərid Şəfiyev]] (1969–), diplomat * [[Fərrux Zeynalov]] (1942–2022), dövlət xadimi * [[Fəttah Heydərov]] (1938–2020), deputat * [[Fikrət Məmmədov (siyasətçi)|Fikrət Məmmədov]] (1955–), dövlət xadimi * [[Fikrət Yusifov]] (1957–), dövlət xadimi * [[Fuad Əliyev (siyasətçi)|Fuad Əliyev]] (1970–), siyasətçi * [[Fuad İsmayılov]] (1968–2011), diplomat * [[Fuad İsgəndərov]] (1961–), diplomat * [[Fuad Quliyev (siyasətçi)|Fuad Quliyev]] (1941–), dövlət xadimi * [[Fuad Muradov]] (1979–), dövlət xadimi * [[Gültəkin Hacıbəyli]] (1973–), deputat * [[Gürsel İsmayılzadə]] (1971–), diplomat * [[Hafiz Paşayev]] (1941–), diplomat * [[Heydər Babayev]] (1957–), dövlət xadimi * [[Heydər Əliyev]] (1923–2003), Azərbaycan Respublikasının prezidenti * [[Hicran Hüseynova]] (1955–), dövlət xadimi * [[Hikmət Hacıyev (diplomat)|Hikmət Hacıyev]] (1979–), dövlət xadimi * [[Hikmət Hacızadə]] (1954–2020), diplomat * [[Hüseynağa Sadıqov (siyasətçi)|Hüseynağa Sadıqov]] (1940–), dövlət xadimi * [[Hüseynbala Mirələmov]] (1945–), deputat * [[Hüseynqulu Bağırov]] (1955–), dövlət xadimi * [[Xanhüseyn Kazımlı]] (1942–), deputat * [[Xanım İbrahimova]] (1979–), diplomat * [[İqbal Ağazadə]] (1965–), deputat * [[İlham Əliyev]] (1961–), Azərbaycan Respublikasının prezidenti * [[İlqar Məmmədov (siyasətçi)|İlqar Məmmədov]] (1970–), siyasətçi * [[İlqar Muxtarov]] (1969–), diplomat * [[İlyas İsmayılov]] (1938–), dövlət xadimi * [[İnam Kərimov]] (1977–), dövlət xadimi * [[İsa Qəmbər]] (1957–), dövlət xadimi * [[Jalə Əliyeva]] (1966–), deputat * [[Kəmaləddin Heydərov]] (1961–), dövlət xadimi * [[Kərəm Həsənov]] (1969–), dövlət xadimi * [[Kərrar Əbilov]] (1930–2016), siyasətçi * [[Könül Nurullayeva]] (1985–), deputat * [[Qənirə Paşayeva]] (1975–), deputat, ictimai-siyasi xadim, jurnalist * [[Qubad İbadoğlu]] (1971–), politoloq * [[Qulamhüseyn Əlibəyli]] (1958–), siyasətçi * [[Qurban Məmmədov]] (1959–), siyasətçi, vəkil * [[Qüdrət Həsənquliyev]] (1965–), deputat * [[Lalə Şövkət]] (1951–), dövlət xadimi * [[Lətif Qəndilov]] (1957–), diplomat * [[Lidiya Rəsulova]] (1941–2012), dövlət xadimi * [[Madər Musayev]] (1947–), deputat * [[Mahir Cavadov]] (1949–), siyasətçi * [[Mahmud Məmmədquliyev]] (1949–), dövlət xadimi * [[Mehriban Əliyeva]] (1964–), dövlət xadimi * [[Mədət Quliyev]] (1958–), dövlət xadimi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məhərrəm Əliyev (general)|Məhərrəm Əliyev]] (1951–), dövlət xadimi * [[Məmməd Əhmədzadə]] (1976–), diplomat * [[Mikayıl Cabbarov]] (1976–), dövlət xadimi * [[Mixail Zabelin]] (1946–), deputat * [[Mir-Həmzə Əfəndiyev]] (1950–), diplomat * [[Mirmahmud Mirəlioğlu]] (1956–), deputat * [[Muxtar Babayev]] (1967–), dövlət xadimi * [[Murtuz Ələsgərov]] (1928–2012), dövlət xadimi * [[Mübariz Qurbanlı]] (1954–), dövlət xadimi * [[Müzamil Abdullayev]] (1941–), dövlət xadimi * [[Namiq Abbasov (siyasətçi)|Namiq Abbasov]] (1940–), dövlət xadimi * [[Namiq Əliyev (səfir)|Namiq Əliyev]] (1956–), diplomat * [[Natiq Əliyev]] (1947–2017), dövlət xadimi * [[Nazim İbrahimov (siyasətçi)|Nazim İbrahimov]] (1963–), dövlət xadimi * [[Nemət Pənahlı]] (1962–), siyasətçi * [[Nigar Arpadarai]] (1982–), deputat * [[Nizami Xudiyev]] (1949–2021), deputat * [[Novruz Məmmədov]] (1947–), dövlət xadimi * [[Nizami Süleymanov]] (1945–2016), siyasətçi * [[Oqtay Şirəliyev]] (1950–), dövlət xadimi * [[Orxan Sultanov]] (1977–), dövlət xadimi * [[Pənah Hüseyn]] (1957–), dövlət xadimi * [[Pərviz Şahbazov]] (1969–), dövlət xadimi * [[Rahim Hüseynov (cərrah)|Rahim Hüseynov]] (1947–), dövlət xadimi * [[Ramin Həsənov]] (1977–), diplomat * [[Ramiz Abutalıbov]] (1937–2022), diplomat * [[Ramiz Mehdiyev]] (1938–), dövlət xadimi * [[Ramin Quluzadə]] (1935–), dövlət xadimi * [[Rasim Musabəyov]] (1951–), deputat * [[Rauf Əliyev (siyasətçi)|Rauf Əliyev]] (1956–), deputat * [[Razi Nurullayev]] (1971–), siyasətçi * [[Rəhim Hüseynov (siyasətçi)|Rəhim Hüseynov]] (1936–), dövlət xadimi, polkovnik * [[Rəhim Qazıyev]] (1943–), dövlət xadimi, polkovnik * [[Rəhman Mustafayev (diplomat)|Rəhman Mustafayev]] (1963–), diplomat * [[Rəsul Quliyev]] (1947–), dövlət xadimi * [[Rəşad Aslanov]] (1977–), diplomat * [[Rəşad İsmayılov (səfir)|Rəşad İsmayılov]] (1974–), diplomat * [[Rəşad Nəbiyev]] (1977–), dövlət xadimi * [[Rövnəq Abdullayev]] (1965–), dövlət xadimi * [[Sabir Ağabəyov]] (19??–), diplomat * [[Sahibə Qafarova]] (1955–), dövlət xadimi * [[Sahil Babayev]] (1980–), dövlət xadimi * [[Saleh Məmmədov (maliyyə naziri)|Saleh Məmmədov]] (1956–), dövlət xadimi * [[Samir Nuriyev]] (1975–), dövlət xadimi * [[Samir Şərifov]] (1961–), dövlət xadimi * [[Samur Novruzov]] (1938–2001), deputat * [[Səlim Müslümov]] (1961–), dövlət xadimi * [[Səməd Seyidov]] (1964–), dövlət xadimi * [[Sərdar Cəlaloğlu]] (1954–), siyasətçi * [[Siyavuş Novruzov]] (1969–), deputat * [[Surət Hüseynov]] (1959–), dövlət xadimi, polkovnik * [[Sülhəddin Əkbər]] (1960–), deputat * [[Tamerlan Qarayev]] (1952–), diplomat * [[Tahir Budaqov]] (1965–), dövlət xadimi * [[Tarik Əliyev]] (19??–), diplomat * [[Teymur Musayev]] (1970–), dövlət xadimi * [[Tələt Əliyev]] (1942–), diplomat * [[Tofiq İsmayılov (akademik)|Tofiq İsmayılov]] (1933–1991), dövlət xadimi * [[Tofiq Qasımov]] (1938–2020), dövlət xadimi * [[Tural Gəncəliyev]] (1980–), deputat * [[Vaqif Cəfərov]] (1949–1991), deputat * [[Vaqif Sadıqov (diplomat)|Vaqif Sadıqov]] (1956–), diplomat * [[Vasif Talıbov]] (1960–), dövlət xadimi * [[Vəfa Quluzadə]] (1940–2015), diplomat, ictimai-siyasi xadim * [[Vilayət Quliyev]] (1952–), dövlət xadimi * [[Vüqar Bayramov]] (1975–), deputat, iqtisadçı * [[Vüsal Hüseynov]] (1980–), deputat * [[Yaqub Eyyubov]] (1945–), dövlət xadimi * [[Yaqub Məmmədov (professor)|Yaqub Məmmədov]] (1941–), dövlət xadimi * [[Yaşar Əliyev (siyasətçi)|Yaşar Əliyev]] (1955–), diplomat * [[Yavər Camalov]] (1949–2018), dövlət xadimi * [[Yevda Abramov]] (1948–2019), deputat * [[Zahid Oruc]] (1972–), deputat * [[Zakir Tağıyev]] (19??–), siyasətçi * [[Zərdüşt Əlizadə]] (1946–), siyasətçi * [[Ziya Məmmədov]] (1952–), dövlət xadimi * [[Ziyad Səmədzadə]] (1940–), deputat, iqtisadçı * [[Ziyafət Əsgərov]] (1963–), deputat }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunları ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Kelb Ali Khan Nakhichevanski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Arablinskiy Balakishi.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hasan Agha Bakikhanov.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Kəlbəli xan Naxçıvanski (xanzadə)|Kəlbəli xan Naxçıvanski]]{{·}}[[Balakişi bəy Ərəblinski]]{{·}}[[Həsən ağa Bakıxanov]]</small> |- |[[Fayl:Ibrahim agha Vakilov.gif|border|center|120px]] |[[Fayl:Mirkazım xan Mirəli xan oğlu Talışinski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Samad bey Mehmandarov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[İbrahim ağa Vəkilov]]{{·}}[[Mirkazım bəy Talışxanov]]{{·}}[[Səməd bəy Mehmandarov]]</small> |- |[[Fayl:Shikhlinski A. 1917.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Khan Nakhichevanski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sadıq bəy Ağabəyzadə.jpeg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əliağa Şıxlinski]]{{·}}[[Hüseyn xan Naxçıvanski]]{{·}}[[Sadıq bəy Ağabəyzadə]]</small> |- |[[Fayl:Azad bəy Vəzirov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Javad bey Shikhlinski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Jamshid.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Azad bəy Vəzirov]]{{·}}[[Cavad bəy Şıxlinski]]{{·}}[[Cəmşid Naxçıvanski]]</small> |- |[[Fayl:Ağaşirin Cəfərov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rəşid Məcidov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Aslanov AA.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Ağaşirin Cəfərov]]{{·}}[[Rəşid Məcidov]]{{·}}[[Həzi Aslanov]]</small> |- |[[Fayl:Bahəddin Mirzəyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Nəcəfqulu Rəfiyev.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Əvəz Verdiyev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Bahəddin Mirzəyev]]{{·}}[[Nəcəfqulu Rəfiyev]]{{·}}[[Əvəz Verdiyev]]</small> |- |[[Fayl:Xəlil Məmmədov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Yusif Sadıxov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Student of Leningrad University Mehdi Huseynzade.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Xəlil Məmmədov]]{{·}}[[Yusif Sadıxov]]{{·}}[[Mehdi Hüseynzadə]]</small> |- |[[Fayl:Baloghlan Abbasov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Salahəddin Kazımov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Зиба Ганиева (cropped).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Baloğlan Abbasov]]{{·}}[[Salahəddin Kazımov]]{{·}}[[Ziba Qəniyeva]]</small> |- |[[Fayl:Baxşeyiş Paşayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Allahverdi Bağırov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Şirin Mirzəyev .jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Baxşeyiş Paşayev]]{{·}}[[Allahverdi Bağırov]]{{·}}[[Şirin Mirzəyev]]</small> |- |[[Fayl:Qaratel Hacımahmudova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Asif Məhərrəmov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Koroğlu Rəhimov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qaratel Hacımahmudova]]{{·}}[[Asif Məhərrəmov]]{{·}}[[Koroğlu Rəhimov]]</small> |- |[[Fayl:Şikar Şikarov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Riad Əhmədov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Vəzir Orucov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Şikar Şikarov]]{{·}}[[Riad Əhmədov]]{{·}}[[Vəzir Orucov]]</small> |- |[[Fayl:Əliyar Əliyev (milli qəhrəman).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Albert Aqarunov 01.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Həsənqulu Qasımov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əliyar Əliyev]]{{·}}[[Albert Aqarunov]]{{·}}[[Həsənqulu Qasımov]]</small> |- |[[Fayl:HikmatMirzayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:General-mayor Polad Həşimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Şükür Həmidov 2020-ci ildə.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hikmət Mirzəyev]]{{·}}[[Polad Həşimov]]{{·}}[[Şükür Həmidov]]</small> |- |[[Fayl:Hikmət Həsənov 2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Murad Mirzəyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Major General Mais Barkhudarov in 2017.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hikmət Həsənov]]{{·}}[[Murad Mirzəyev]]{{·}}[[Mais Bərxudarov]]</small> |- |[[Fayl:Raquf Orucov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Samid İmanov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ceyhun Camalov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Raquf Orucov]]{{·}}[[Samid İmanov]]{{·}}[[Ceyhun Camalov]]</small> |- |[[Fayl:Xaliq İbrahimov.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Elçin Elşən oğlu Mansurov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Şixamir Qaflanov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Xaliq İbrahimov]]{{·}}[[Elçin Mansurov]]{{·}}[[Şixamir Qaflanov]]</small> |- |[[Fayl:Asiman Vaqif oğlu Əliyev.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Mubariz Ibrahimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Denis Pronin.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Asiman Əliyev]]{{·}}[[Mübariz İbrahimov]]{{·}}[[Denis Əliyev]]</small> |- |[[Fayl:Səid Rəşidzadə.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rəşad Əliyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Adil İbrahimli1.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Səid Rəşidzadə]]{{·}}[[Rəşad Əliyev]]{{·}}[[Adil İbrahimli]]</small> |- |[[Fayl:Nicat Şükürlu.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Muxtar Qasımlı.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Nail Nəriman oğlu İbrahimli.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nicat Şükürlu]]{{·}}[[Muxtar Qasımlı]]{{·}}[[Nail İbrahimli]]</small> |- |[[Fayl:Əlövsət İbrahimov.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Azad Hümbətov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rəcəb Quliyev.jpeg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əlövsət İbrahimov]]{{·}}[[Azad Hümbətov]]{{·}}[[Rəcəb Quliyev]]</small> |- |[[Fayl:Səttar Piriyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fərid Lillahov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Cəbrayıl Dövlətzadə.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Səttər Piriyev]]{{·}}[[Fərid Lillahov]]{{·}}[[Cəbrayıl Dövlətzadə]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abakar Hacıyev]] (1979–2020), polkovnik-leytenant * [[Abbas Quliyev]] (1916–1998), kapitan, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Abdulla Paşayev]] (2001–2020), əsgər * [[Adəm Heydərov]] (2000–2020), əsgər * [[Adil Əfəndiyev (baş leytenant)|Adil Əfəndiyev]] (1995–2020), baş leytenant * [[Adil İbrahimli]] (1992–2020), baş leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Adıgözəl bəy Təklə]] (1785–1837), gizir * [[Ağa Ağayev]] (2001–2020), əsgər * [[Ağacan Rəsulov]] (1997–2020), əsgər * [[Ağaqardaş Abbasov]] (1992–2020), baş leytenant * [[Ağali Ağayev]] (1995–2020), kiçik gizir * [[Ağaşirin Cəfərov]] (1906–1984), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Aqil Həsənov]] (1996–2020), leytenant * [[Aqil Məcidov]] (1998–2020), leytenant * [[Aqil Məmmədov (milli qəhrəman)|Aqil Məmmədov]] (1969–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Aqil Musayev]] (1973–1994), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Akif Əkbərov]] (1952–1991), baş çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Aqşin Ənvərli]] (1994–2020), leytenant * [[Aqşin İbadov]] (1984–2020), mayor * [[Albaba Xanəliyev]] (2002–2020), əsgər * [[Albert Aqarunov]] (1969–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Alxas Yunusov]] (1986–2020), gizir * [[Allahverdi Bağırov]] (1946–1992), zabit, futbolçu, futbol məşqçisi [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Amal Qarayev]] (2001–2020), əsgər * [[Amid Heydərov]] (1988–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Amin Novruzov (kiçik gizir)|Amin Novruzov]] (1996–2020), kiçik gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Anar Əliyev (polkovnik-leytenant)|Anar Əliyev]] (1980–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Anar Məmmədov (mayor)|Anar Məmmədov]] (1986–2020), mayor * [[Anar Məmmədov (kiçik gizir)|Anar Məmmədov]] (1992–2020), kiçik gizir * [[Anar Novruzov]] (1976–2020), mayor * [[Anar Şükürov]] (1977–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Anar Vəlizadə]] (1994–2020), baş çavuş * [[Araz Səlimov]] (1960–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Arəstə Baxışova]] (1989–2020), çavuş * [[Arif Abbaslı]] (1993–2020), baş leytenant * [[Arif Heydərov]] (1926–1978), general-leytenant, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Arif Qeybiyev]] (1997–2020), əsgər * [[Arif Qədiməliyev]] (1975–1995), kəşfiyyatçı, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Arif Qubadov]] (1966–2009), polkovnik-leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ariz Məhərrəmov]] (1982–2020), gizir * [[Asəf Maşıyev]] (1984–2020), mayor * [[Asif Azayev]] (1985–2020), mayor * [[Asif Məhərrəmov]] (1952–1994), polkovnik-leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Asiman Əliyev]] (1987–2020), mayor * [[Aslan Atakişiyev]] (1953–1992), leytenant, pedaqoq, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Aslan Vəzirov]] (1910–1987), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Aşurəli Zərbəliyev]] (1999–2020), əsgər * [[Ayaz Əhmədov]] (2002–2020), əsgər * [[Ayaz İmanzadə]] (1996–2020), leytenant * [[Aytəkin Məmmədov]] (1967–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Azad bəy Vəzirov]] (1869–1921), polkovnik * [[Azad Hümbətov]] (1996–2020), baş leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Azər Abdullazadə]] (2001–), əsgər, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Azər Mikayılov]] (1980–2020), polkovnik-leytenant * [[Azər Şəmilov]] (1971–2020), leytenant * [[Azər Vəliyev]] (1998–2020), əsgər * [[Azər Yusifli]] (1994–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Babək Ələkbərov]] (1987–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Babək Ramaldanov]] (1982–2020), polkovnik-leytenant * [[Babək Səmidli]] (1974–2020), polkovnik * [[Bahəddin Mirzəyev]] (1914–1987), kapitan, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Bağır Ələkbərov]] (1995–2020), gizir * [[Baxşeyiş Paşayev]] (1936–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Balakişi bəy Ərəblinski]] (1828–1902), general-leytenant * [[Balakişi Hüseynov]] (1968–1994), hərbçi * [[Baloğlan Abbasov]] (1919–1942), snayper * [[Battal Bayraqdarov]] (2002–2020), əsgər * [[Bayrı İmanov]] (1996–2020), əsgər * [[Beyrək Fezullayev]] (1997–2020), gizir * [[Bəhruz Mənsurov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Bəşir Kərimov]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Bəxtiyar Allahverdiyev]] (1974–), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Bəhruz Abuşov]] (1983–2020), mayor * [[Bəhruz Nuriyev]] (1971–1993), hərbçi * [[Bəylər Ağayev]] (1969–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Bilal Məmmədov]] (1963–), hərbçi * [[Cahangir bəy Kazımbəyli]] (1888–1955), zabit * [[Cahangir bəy Novruzov]] (1894–1958), general-mayor * [[Cahangir xan Xoyski]] (1849–1920), general-mayor * [[Cahid Tağızadə]] (1988–2020), gizir * [[Camal İsmayılov]] (1984–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Canbulaq Rzayev]] (1968–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Cavad bəy Şıxlinski]] (1874–1959), general-mayor * [[Cavid Hüseynov (baş çavuş)|Cavid Hüseynov]] (1994–2020), baş çavuş * [[Cavid Mahmudov]] (1989–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Cavid Səfərli]] (1993–2020), baş leytenant * [[Cavid Tarverdiyev]] (1987–2020), gizir * [[Cavid Zeynalov]] (1990–2020), gizir * [[Ceyhun Camalov]] (1983–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ceyhun Əyyubov]] (1992–2020), baş leytenant * [[Ceyhun Həsənov (kapitan)|Ceyhun Həsənov]] (1985–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ceyhun Rzayev]] (1994–2020), gizir * [[Cəbrayıl Cəbrayılov]] (1959–1992), hərbçi * [[Cəbrayıl Dövlətzadə]] (2001–2020), əsgər * [[Cəfərqulu ağa Bakıxanov]] (1799–1867), general-mayor * [[Cəmil Əhmədov]] (1924–1944), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Cəmil Niftəliyev]] (1968–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Cəmşid Naxçıvanski]] (1895–1938), general * [[Çingiz Babayev]] (1964–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Çingiz Qurbanov]] (1994–2016), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Çoban Nurmətov]] (1984–2020), baş gizir * [[Dadaş Rzayev]] (1935–), general-mayor, dövlət xadimi * [[Davud bəy Yadigarov]] (1881–1920), zabit * [[Denis Əliyev]] (1989–2020), əsgər * [[Dilqəm Nağıyev]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ehtiram Əliyev]] (1972–), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elcan Məmmədov]] (1989–2020), leytenant * [[Elbrus Allahverdiyev]] (1958–1993), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elbrus Bayramov]] (1986–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Elçin Ağayev]] (1993–2020), baş leytenant * [[Elçin Alıyev]] (1975–2020), mayor * [[Elçin Əzizov (baş leytenant)|Elçin Əzizov]] (1985–2020), baş leytenant * [[Elçin İsmayılov]] (1989–2020), kapitan * [[Elçin Quliyev (hərbçi)|Elçin Quliyev]] (1967–), general-polkovnik * [[Elçin Mansurov]] (1987–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Elçin Mustafazadə]] (1992–2020), əsgər * [[Elçin Nadirov]] (1987–2020), baş çavuş * [[Eldar Abdullayev]] (1982–2020), gizir * [[Eldar Həsənov (milli qəhrəman)|Eldar Həsənov]] (1965–1994), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Eldar Məcidov]] (1965–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Eldar Məmmədov (milli qəhrəman)|Eldar Məmmədov]] (1968–1993), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Eldar Tağızadə]] (1963–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elgiz Kərimov]] (1971–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elxan Zülfüqarov]] (1954–1994), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elnur Hacıyev]] (1979–2020), mayor * [[Elman Hüseynov]] (1952–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elmir Məmmədov (baş gizir)|Elmir Məmmədov]] (1988–2020), baş gizir * [[Elmir Nəsirov]] (1991–2020), kiçik çavuş * [[Elnur Əliyev (kiçik çavuş)|Elnur Əliyev]] (2000–2020), kiçik çavuş * [[Elnur Əliyev (mayor)|Elnur Əliyev]] (1976–2016), mayor * [[Elnur Əsədullayev]] (1998–2020), kiçik gizir * [[Elnur Quliyev]] (1984–2020), mayor * [[Elnur Nuriyev (milli qəhrəman)|Elnur Nuriyev]] (1975–1994), çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elsevər Paxırov]] (1997–2020), kiçik gizir * [[Elsevər Paşayev]] (1988–2020), mayor * [[Elşad Əhədov]] (1968–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elşad Hüseynov]] (1960–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elşad Məmmədov (milli qəhrəman)|Elşad Məmmədov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elşad Məmmədov (baş əsgər)|Elşad Məmmədov]] (1996–2020), baş əsgər * [[Elşad Yəhyayev]] (1966–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elşən Hüseynov]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elşən Əhmədli]] (1997–2020), əsgər * [[Elşən Orucov (mayor)|Elşən Orucov]] (1985–2020), mayor * [[Eltun İsgəndərov]] (1990–2009), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elzamin Təhməzov]] (1979–2020), polkovnik-leytenant * [[Elvin Abbasov (baş çavuş)|Elvin Abbasov]] (1992–2020), baş çavuş * [[Elvin Abbasov (əsgər)|Elvin Abbasov]] (1993–2020), əsgər * [[Elvin İmaməliyev]] (1989–2020), əsgər * [[Elvin Kazımov]] (1987–2020), kapitan * [[Elvin Qurbanov]] (1999–2020), əsgər * [[Elvin Mikayılov]] (1986–2020), əsgər * [[Elvin Teymurov]] (1999–2020), kiçik çavuş * [[Elyar Vəliyev]] (1991–2020), gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Emin Alməmmədov]] (1989–2020), gizir * [[Emin Məmmədov]] (1992–2020), gizir * [[Emin Quliyev (milli qəhrəman)|Emin Quliyev]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Emin Süleymanov]] (1977–2020), mayor * [[Emil Əsədov]] (1998–2020), baş leytenant * [[Emil İsgəndərov]] (1990–2020), gizir * [[Etibar İsmayılov]] (1964–1994), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Etiram Hüseynli]] (1977–2020), baş leytenant * [[Əfqan Abdurahmanov]] (1976–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Əfqan Hüseynov]] (1963–1992), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əjdər Babayev]] (1950–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əkbər Mustafayev]] (2000–2020), kiçik gizir * [[Əlabbas İsgəndərov]] (1958–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ələkbər Cahangirov]] (19??–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ələkbər Əliyev (milli qəhrəman)|Ələkbər Əliyev]] (1955–1992), hərbçi, kimyaçı, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ələsgər Novruzov]] (1949–1992), hərbçi, müəllim, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əli Əhmədov (kiçik çavuş)|Əli Əhmədov]] (1993–2020), kiçik çavuş * [[Əli Hüseynov (kiçik gizir)|Əli Hüseynov]] (????–), kiçik gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Əliağa Məmmədov]] (2001–2020), əsgər * [[Əliağa Şıxlinski]] (1863–1943), general-leytenant, dövlət xadimi * [[Əlimərdan Quluzadə]] (1993–2020), baş leytenant * [[Əlisahib Ələkbərov]] (1994–2020), baş leytenant * [[Əlif Piriyev]] (1922–1986), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Əliyar Əliyev]] (1957–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əlizamin İsgəndərov]] (1977–2020), çavuş * [[Əlövsət İbrahimov]] (1995–2020), gizir * [[Əlövsət Məmmədov]] (1988–2020), mayor * [[Əmiraslan Əliyev]] (1960–1995), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əmirulla Əliyev]] (1996–2020), leytenant * [[Ənvər Arazov]] (1953–1992), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ənvər Əfəndiyev]] (1965–), general-mayor * [[Ənvər Fərəcov]] (1952–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ənvər Şıxəliyev]] (2001–2020), əsgər * [[Ərtoğrul Nadirli]] (1997–2020), leytenant * [[Əsgər Əliyev]] (1974–1995), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Əvəz Verdiyev]] (1923–1944), baş çavuş, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Əzizağa Əzizbəyov]] (1903–1965), general-mayor * [[Faiq Ağayev (milli qəhrəman)|Faiq Ağayev]] (1969–1991), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Faiq Cəfərov]] (1974–1999), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Faiq Əmirov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Faiq Həsənov (gizir)|Faiq Həsənov]] (1990–2020), gizir * [[Faiq Qasımov (polkovnik-leytenant)|Faiq Qasımov]] (1974–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Faiq Rəfiyev (milli qəhrəman)|Faiq Rəfiyev]] (1955–1992), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Famil İsgəndərov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Famil Pirvələdov]] (1995–2020), əsgər * [[Fariz Qəhrəmanov]] (1974–), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fariz Mədətov]] (1972–), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fariz Səfərov]] (1920–1964), mayor, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Fariz Şıxəliyev]] (1987–2020), gizir * [[Fazil Mehdiyev]] (1966–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fərəc bəy Ağayev]] (1811–1891), general-leytenant * [[Fərəculla bəy Uğurlubəyov]] (1801–1871), polkovnik * [[Fərhad Ağayev]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fərid Ələkbərov]] (1980–2020), mayor * [[Fərid Hüseynov]] (1994–2020), baş çavuş * [[Fərid Lillahov]] (1999–2020), əsgər * [[Fərid Ramazanov]] (1991–2020), gizir * [[Fəxrəddin Nəcəfov]] (1959–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fikrət Hacıyev]] (1964–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Firudin bəy Daryalı]] (1900–1989), general * [[Firudin Şamoyev]] (1962–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Firuz Qureşli]] (1993–2020), baş leytenant * [[Fuad İsmayılov (mayor)|Fuad İsmayılov]] (1986–2020), mayor * [[Füzuli İmrəliyev]] (19??–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Füzuli Rüstəmov]] (1965–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Gəray Əsədov]] (1923–1944), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Gündüz Səfərli]] (19??–), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Hacı Ağalar xan Cavanşir]] (1758–1834), mayor * [[Hacıbaba Zeynalov]] (1906–1969), general-mayor * [[Heybət Heybətov]] (1898–1959), general-mayor * [[Həmdəm Ağayev]] (1975–2020), polkovnik-leytenant * [[Həmidağa Hüseynzadə]] (1990–2020), kapitan * [[Həsən ağa Bakıxanov]] (1834–1898), general-mayor * [[Həsən Həsənov (çavuş)|Həsən Həsənov]] (1990–2020), çavuş * [[Həsən Rzazadə]] (1994–2020), baş leytenant * [[Həsənqulu Qasımov]] (1969–1992), hərbçi * [[Həzi Aslanov]] (1910–1945), general-mayor, 2 dəfə [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Hidayət Şıxlarov]] (1923–2008), leytenant * [[Hikmət Həsənov]] (1975–), general-mayor * [[Hikmət Mirzəyev]] (19??–), general-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Hikmət Nəzərli]] (1966–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Hüseyn xan Naxçıvanski]] (1863–1919), general-leytenant * [[Hüseynağa Balıyev]] (1987–2020), mayor * [[Hüseynqulu xan Xoyski]] (1869–1955), general-mayor * [[Xaliq İbrahimov]] (1985–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Xanoğlan Məmmədov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Xələf bəy Yağləvəndli-Cavanşir]] (1791–1835), hərbi xadim * [[Xəlil Məmmədov]] (1916–1989), zabit, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Xəyal Məmmədov (kiçik çavuş)|Xəyal Məmmədov]] (1989–2020), kiçik çavuş * [[Xəyal Məmmədov (mayor)|Xəyal Məmmədov]] (1986–2020), mayor * [[Xəyyam Daşdəmirov]] (2002–2020), əsgər * [[Xudayar Yusifzadə]] (1998–2020), gizir * [[İbad Hüseynov]] (1970–), baş çavuş * [[İbrahim ağa Usubov]] (1872–1920), general-mayor * [[İbrahim ağa Vəkilov]] (1853–1934), general, hərbi topoqraf * [[İbrahim Məmmədov (milli qəhrəman)|İbrahim Məmmədov]] (1958–1994), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İdris Süleymanov]] (1915–1986), leytenant, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[İqbal Bayramov]] (1977–2020), polkovnik-leytenant * [[İqor Makeyev]] (1971–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İxtiyar Qasımov]] (1970–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İlham Həsənov]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İlham Mehdiyev]] (1965–), general-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[İlkin Əhədzadə]] (1985–2020), mayor * [[İlqar Hüseynli]] (1976–2020), baş gizir * [[İlqar Quliyev (mayor)|İlqar Quliyev]] (1973–2020), mayor * [[İlqar Zeynallı]] (1995–2020), gizir * [[İlyas bəy Ağalarov]] (1860–1913), polkovnik * [[İlyas Niftəliyev]] (1999–2020), leytenant * [[İmamverdi Əliyev]] (1950–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İntiqam Abbasov]] (1978–2020), baş gizir * [[İntiqam Atakişiyev]] (1974–), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İntiqam Camaləddinov]] (1971–1994), leytenant * [[İntiqam Əsgərli]] (1990–2020), gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[İntiqam Şirəliyev]] (1997–2020), əsgər * [[İntizam Qaçayev]] (2001–2020), əsgər * [[İsaxan Qəniyev]] (1985–2020), gizir * [[İskəndər bəy Sultanov (II)|İskəndər bəy Sultanov]] (1897–19??), zabit * [[İskəndər xan Xoyski]] (1820–1894), general-leytenant * [[İsmayıl Səmədov]] (1990–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[İsmayıl xan Naxçıvanski]] (1819–1909), general * [[İsmət Hacıyev]] (1993–2020), baş leytenant * [[İsrafil Məmmədov (qəhrəman)|İsrafil Məmmədov]] (1919–1946), baş çavuş, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[İsrafil Şahverdiyev]] (1952–1994), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Kamil Nəsibov]] (1946–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Kamran İsmayılov]] (1991–2020), kapitan * [[Kazım Məmmədov]] (1969–1991), kiçik çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Kazımağa Kərimov]] (1951–1992), baş leytenant, jurnalist, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Kəlbəli xan Naxçıvanski(II)|Kəlbəli xan Naxçıvanski II]] (1824–1883), general-mayor * [[Kəlbəli xan Naxçıvanski (III)|Kəlbəli xan Naxçıvanski III]] (1891–1931), general-mayor * [[Kənan Qafarov]] (1996–2020), əsgər * [[Kənan Məmmədov (leytenant)|Kənan Məmmədov]] (1993–2020), leytenant * [[Kənan Ömərli]] (1999–2020), əsgər * [[Kənan Seyidov]] (19??–), general-mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Kənan Yusibov]] (1999–2020), kiçik çavuş * [[Kərəm Mustafayev]] (1962–), general-polkovnik * [[Kərim Kərimov (milli qəhrəman)|Kərim Kərimov]] (1971–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Kərim Hüseynov]] (1989–2020), gizir * [[Kərim Vəliyev]] (1961–), general-leytenant * [[Koroğlu Rəhimov]] (1953–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Qalib Əkbərov]] (2002–2020), əsgər * [[Qara Balakişiyev]] (1994–2020), kiçik çavuş * [[Qaratel Hacımahmudova]] (1948–1992), hərbçi * [[Qasım Rzayev]] (1970–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Qərib Baxşəliyev]] (1977–2020), polkovnik-leytenant * [[Qəzənfər Əkbərov]] (1917–1944), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Qəzənfər Məmmədov]] (1996–2020), leytenant * [[Qismət Qasımov]] (1993–2020), əsgər * [[Qorxmaz Eyvazov]] (1967–1994), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Qorxmaz Əlizadə]] (1995–2020), baş leytenant * [[Mahmud Məlikov]] (1994–2020), baş leytenant * [[Mahir Dadaşzadə]] (1993–2020), baş leytenant * [[Mais Bərxudarov]] (1976–), general-mayor * [[Mais Əsədov]] (1970–1993), hərbçi * [[Mais Səmədov]] (1977–2020), gizir * [[Malik Əliyev]] (1986–2020), mayor * [[Malik Əsədov]] (1962–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Maşallah Abdullayev]] (1950–), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mayis Yaqubov]] (1998–2020), leytenant * [[Mehdi Hüseynzadə]] (1918–1944), leytenant, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mehdi Quliyev]] (1923–1976), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mehman Qənbərov]] (1981–2020), polkovnik-leytenant * [[Mehman Ələkbərov]] (1957–1993), komandir * [[Mehman Şirvanov]] (1980–2020), polkovnik-leytenant * [[Məhəmməd Həsənov]] (1959–), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məhəmməd Şəbiyev]] (1998–2020), leytenant * [[Məhəmmədəli Ələkbərov]] (1990–2020), gizir * [[Məhərrəm Dadaşov]] (1912–1944), baş çavuş, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mehrab Niftəliyev]] (1985–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Məlik Məhərrəmov]] (1920–2004), polkovnik, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Məmməd Məhərrəmov]] (1919–1977), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Məmməd Məmmədov (Sovet İttifaqı Qəhrəmanı)|Məmməd Məmmədov]] (1920–1945), baş çavuş, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Məmmədrəfi Məmmədov]] (1942–), general-leytenant, dövlət xadimi * [[Məmiş Abdullayev]] (1923–1945), çavuş, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mərdan Musayev]] (1907–1982), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mərifət Nəsibov]] (1972–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məstan Əliyev]] (1918–1945), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mətin Hüseynov]] (1997–2020), leytenant * [[Mətləb Quliyev]] (1959–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məzahir Rüstəmov]] (1960–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mikayıl Ələkbərov]] (1924–1943), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mirdamət Seyidov]] (1922–2011), partizan * [[Mirkazım bəy Talışxanov]] (1855–1838), general-mayor * [[Mirəsgər Seyidov]] (1970–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mirzə Cəbiyev]] (1925–1978), kapitan, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mirzə Hacı bəy Novruzov]] (1832–1???), general-leytenant * [[Mirzə Quliyev]] (1974–), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mirzə Vəliyev]] (1923–1944), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mirzağa Əliyev]] (1996–2020), leytenant * [[Murad Babayev (baş gizir)|Murad Babayev]] (1982–2020), baş gizir * [[Murad Gözəlov]] (1995–2020), əsgər * [[Murad İbadov]] (1993–2020), baş leytenant * [[Murad Mahmudov (çavuş)|Murad Mahmudov]] (1995–2020), çavuş * [[Murad Mirzəyev]] (1976–2016), polkovnik-leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Muxtar Qasımlı]] (1993–2020), baş leytenant * [[Mübariz Əhmədov (milli qəhrəman)|Mübariz Əhmədov]] (1963–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mübariz İbrahimov]] (1988–2010), gizir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Müseyib Allahverdiyev]] (1909–1969), zabit, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Müseyib Bağırov]] (1915–1981), kapitan, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Müseyib Zeynalov]] (1978–2020), mayor * [[Nadir Əliyev (milli qəhrəman)|Nadir Əliyev]] (1962–1993), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nadir Soltanov]] (1984–2020), gizir * [[Naiq Ələkbərov]] (1994–2020), gizir * [[Naiq Yusifov]] (1970–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nail İbrahimli]] (1994–2020), kiçik gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Nail Orucov]] (1978–2020), polkovnik-leytenant * [[Namaz Allahverdiyev]] (2000–2020), kiçik leytenant * [[Namiq Abdullayev (milli qəhrəman)|Namiq Abdullayev]] (1974–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Namiq Allahverdiyev]] (1967–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Namiq Əhmədov (hərbçi)|Namiq Əhmədov]] (1984–2020), mayor * [[Natiq Əhmədov]] (1969–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Natiq İsmayılov]] (1980–2020), mayor * [[Natiq Məmmədov (milli qəhrəman)|Natiq Məmmədov]] (1975–1994), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nayib Qasımov]] (1997–2020), çavuş * [[Nazim Abdullayev (hərbçi)|Nazim Abdullayev]] (1967–1994), hərbçi * [[Nazim Babayev]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nazim Cəbrayılov]] (1949–1994), komandir * [[Nazim Hüseynov (mayor)|Nazim Hüseynov]] (1977–2020), mayor * [[Nazim İsmayılov (əsgər)|Nazim İsmayılov]] (1996–2020), əsgər * [[Nazim Quliyev]] (1967–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nəcəfqulu Rəfiyev]] (1915–1970), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Nicad Bədəlov]] (????–), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Nicat Atayev]] (1994–2020), leytenant * [[Nicat Şükürlü]] (1991–2020), çavuş * [[Nihad Babayev]] (1991–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Nihat Seyidov]] (1998–2020), leytenant * [[Niyazi Aslanov]] (1960–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nizaməddin İsmayılov]] (1981–2020), baş gizir * [[Nizami Mövlanov]] (????–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Novruz Əsgərov (mayor)|Novruz Əsgərov]] (1980–2020), mayor * [[Novruz Qurbanov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nurəddin İbrahimov]] (1951–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nurlan Fərəməzov]] (1992–2020), baş leytenant * [[Nurlan Mustafayev]] (1990–2020), kapitan * [[Oqtay Bədəlov]] (1984–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Orxan Babayev (baş çavuş)|Orxan Babayev]] (1994–2020), baş çavuş * [[Orxan Cabbarov]] (1995–2020), gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Orxan Əkbərov]] (1982–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Orxan Əlimuradov]] (1993–2020), gizir * [[Orxan İsmayılov]] (1990–2020), kiçik çavuş * [[Orxan Nəbiyev]] (1995–2020), leytenant * [[Paşa Mehdiyev]] (1978–2020), baş gizir * [[Pəhlivan Fərzəliyev]] (1958–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Pərvin Məmmədov]] (1994–2020), gizir * [[Pərviz Səmədov]] (1970–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Polad Həşimov]] (1975–2020), general-mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rafael Əsədov (milli qəhrəman)|Rafael Əsədov]] (1952–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rafiq Alıcanov]] (1965–1993), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rafiq Nəsrəddinov]] (1961–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rahib Babayev]] (1985–2020), mayor * [[Raqif İsrayılov]] (19??–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ramal Qasımov]] (1992–2020), baş gizir * [[Ramazan Çirinqov]] (1969–1995), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ramazan Hudulov]] (????–), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ramid Hacıyev]] (1987–2020), mayor * [[Ramil Ağayev]] (1984–2020), mayor * [[Ramil Səfərov]] (1977–), polkovnik-leytenant * [[Ramiz Cəfərov (polkovnik-leytenant)|Ramiz Cəfərov]] (1974–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ramiz Qəmbərov]] (1962–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ramil Quliyev (baş gizir)|Ramil Quliyev]] (1981–2020), baş gizir * [[Raquf Orucov]] (1972–2016), polkovnik-leytenant * [[Rasim Abdullayev]] (1975–2020), polkovnik-leytenant * [[Rasim İbrahimov]] (1962–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rasim Məmmədov (mayor)|Rasim Məmmədov]] (1977–2016), mayor * [[Rauf Əsgərov]] (1978–2020), baş leytenant * [[Rəsman Həmidov]] (1998–2020), leytenant * [[Rəcəb Quliyev]] (1997–2020), çavuş * [[Rəfael Həbibov]] (1964–1992), gizir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rəhim Hüseynov (mayor)|Rəhim Hüseynov]] (1984–2020), mayor * [[Rəsul Qazımətov]] (2001–2020), əsgər * [[Rəşad Abdullayev (kapitan)|Rəşad Abdullayev]] (1988–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Rəşad Budaqov]] (1986–2020), mayor * [[Rəşad Əliyev]] (1991–2020), kapitan * [[Rəşad Quliyev]] (1983–2020), polkovnik-leytenant * [[Rəşad Mahmudov (baş leytenant)|Rəşad Mahmudov]] (1992–2020), çavuş * [[Rəşad Mirabov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rəşad Sadıqov (polkovnik-leytenant)|Rəşad Sadıqov]] (1976–2020), polkovnik-leytenant * [[Rəşid Məcidov]] (1908–1970), polkovnik * [[Rəvan Qafarov]] (1991–2020), baş gizir * [[Riad Əhmədov]] (1956–1992), baş polkovnik, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rizvan Teymurov]] (1967–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Roman Yusifov]] (1973–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rövşən Abdullayev (milli qəhrəman)|Rövşən Abdullayev]] (1969–1993), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rövşən Əkbərov]] (1965–), general-leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rövşən Əliyev (milli qəhrəman)|Rövşən Əliyev]] (1972–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rövşən Hüseynov (milli qəhrəman)|Rövşən Hüseynov]] (1967–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ruslan Cəfərov (mayor)|Ruslan Cəfərov]] (1976–2020), mayor * [[Ruslan Qurbanov (baş çavuş)|Ruslan Qurbanov]] (1991–2020), baş çavuş * [[Ruslan Muradov]] (1973–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ruslan Sadıqov]] (1987–2020), baş çavuş * [[Ruslan Tağıyev]] (1982–2020), polkovnik-leytenant * [[Rüfət Əsgərov]] (1981–2020), mayor * [[Rüstəm bəy Cavanşir]] (1772–1839), mayor * [[Rüstəm bəy Mirzəyev]] (1840–1904), polkovnik * [[Sabir Heydərov]] (1998–2020), gizir * [[Sadıq bəy Ağabəyzadə]] (1865–1944), general-mayor, şərqşünas, dövlət xadimi * [[Sadıq Hüseynov (milli qəhrəman)|Sadıq Hüseynov]] (1969–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sadiq Həsənov]] (1986–2020), mayor * [[Sadiq Məmmədov]] (1981–2020), polkovnik-leytenant * [[Sadiq Nəcəfli]] (2000–2020), kiçik leytenant * [[Sahib Məmmədov (baş çavuş)|Sahib Məmmədov]] (1989–2020), gizir * [[Sahil Məmişli]] (1991–2020), gizir * [[Sahil Məmmədov (gizir)|Sahil Məmmədov]] (1996–2020), gizir * [[Salahəddin Kazımov]] (1920–1978), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Samid İmanov]] (1981–2016), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Samir İslamov]] (1983–2020), kapitan * [[Samir Xasıyev]] (1973–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Samir Zülfüqarov]] (1976–1995), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Seymur Abbasov]] (2000–2020), kiçik leytenant * [[Seymur Həsənli]] (1993–2020), baş çavuş * [[Seymur Məmmədov]] (1971–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sədi Musayev]] (1978–2020), polkovnik-leytenant * [[Səfər Əbiyev]] (1950–), general-polkovnik, dövlət xadimi * [[Səfiyar Behbudov]] (1967–1992), kiçik leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Səxavət Baxışov]] (1978–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Səid Cəfərov]] (1993–2020), baş çavuş * [[Səid Rəşidzadə]] (1990–2020), kapitan * [[Səməd Abdullayev (hərbçi)|Səməd Abdullayev]] (1920–1943), tibb xidmət starşinası, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Səməd bəy Mehmandarov]] (1855–1931), general, dövlət xadimi * [[Sənan Əhmədov]] (1988–2020), gizir * [[Sənan Zamanov]] (1987–2020), mayor * [[Sərdar Səfərov]] (1960–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sərxan Abdullayev (gizir)|Sərxan Abdullayev]] (1988–2020), gizir * [[Sərxan Ocaqverdiyev]] (1967–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sərraf İmaməliyev]] (1996–2020), baş leytenant * [[Səttər Piriyev]] (1998–2020), leytenant * [[Səyavuş Həsənov]] (1964–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Səyavuş Kərbalıyev]] (1987–2020), mayor * [[Siyasət Mustafayev]] (1996–2020), əsgər * [[Soltan Məmmədov (polkovnik-leytenant)|Soltan Məmmədov]] (1981–2020), polkovnik-leytenant * [[Soyxan İbrahimxəlilov]] (2001–2020), əsgər * [[Surxay Noçuyev]] (1988–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Sübhan Cəbrayılov]] (1983–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Sübhi Mürsəliyev]] (1979–2020), mayor * [[Şahid Əhmədli]] (1992–2020), baş leytenant * [[Şahin Allahyarov]] (1993–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Şahin Musayev]] (19??–), general, dövlət xadimi * [[Şahin Tağıyev]] (1949–), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şahlar Cəfərov]] (1975–2020), mayor * [[Şahlar Hüseynov]] (1968–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şahlar Məmmədov]] (1995–2020), baş çavuş * [[Şahmuraz Hümbətzadə]] (1998–2020), əsgər * [[Şahverdi xan Ziyadxanov]] (1869–1919), polkovnik * [[Şaiq Kəlbiyev (əsgər)|Şaiq Kəlbiyev]] (1994–2020), əsgər * [[Şakir İsgəndərov]] (1958–), hərbçi * [[Şakir Salahov]] (1966–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şamil Babayev]] (1988–2020), kapitan * [[Şamil Mirzəyev]] (1996–2020), əsgər * [[Şamil Ramazanov]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şamoy Çobanov]] (1965–1990), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şəmistan Əzizov]] (1993–2020), əsgər * [[Şəmsi Rəhimov]] (1924–1994), polkovnik, dövlət xadimi * [[Şikar Aslanov]] (1970–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şikar Şikarov]] (1953–1992), baş polkovnik, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şirbala Hüseynov]] (1990–2020), kapitan * [[Şirin bəy Kəsəmənli]] (1887–1920), polkovnik * [[Şirin Mirzəyev]] (1947–1992), polkovnik-leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şirin Şükürov]] (1910–1987), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Şıxamir Qaflanov]] (1986–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Şıxmir Ağamirov]] (1990–2020), baş gizir * [[Şöhrət Qasımov]] (1992–2020), baş leytenant * [[Şükür Həmidov]] (1975–2020), polkovnik, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Tabil Həsənov]] (1960–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Tacəddin Mehdiyev]] (19??–????), general-mayor, dövlət xadimi * [[Tağı Abdullazadə]] (1992–2020), kiçik çavuş * [[Tahir Əlizadə (gizir)|Tahir Əlizadə]] (1994–2020), gizir * [[Taleh Kərimov (mayor)|Taleh Kərimov]] (1985–2020), mayor * [[Tapdıq Qurbanəliyev]] (1978–2020), baş gizir * [[Tehran Mənsimov]] (1972–), polkovnik * [[Telman Hüseynov (polkovnik)]] (19??–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Teymur Hacıyev]] (1991–2020), baş gizir * [[Təbriz Xancanov]] (1996–2020), əsgər * [[Təbriz Xəlilbəyli]] (1964–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Təbriz Rəsulzadə]] (1993–2020), baş leytenant * [[Təhmasib Mustafayev]] (1989–2020), baş leytenant * [[Tərlan Eyniyev]] (1993–2020), çavuş * [[Tərlan Əliyarbəyov]] (1892–1956), general-mayor * [[Tofiq Həsənov (baş çavuş)|Tofiq Həsənov]] (1989–2020), baş çavuş * [[Tofiq Hüseynov (milli qəhrəman)|Tofiq Hüseynov]] (1954–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Tofik İbrahimov]] (1997–2020), əsgər * [[Tofiq Kərimov (kapitan)|Tofiq Kərimov]] (1973–2020), kapitan * [[Toğrul Bərxudarov]] (1987–2020), əsgər * [[Toğrul Hacıyev]] (1997–2020), əsgər * [[Turac Həmzəyev]] (1998–2020), əsgər * [[Tural Aslanov]] (1992–2020), leytenant * [[Tural Cuvarov]] (1996–2020), kiçik çavuş * [[Türkay Hüseynli]] (1990–2020), kapitan * [[Ümüd Xəncəlov]] (1994–2020), əsgər * [[Ürfan Məmmədov]] (1994–2020), gizir * [[Ürfan Orucov]] (1996–2020), gizir * [[Valeh Bədəlov]] (1990–2020), baş leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Valeh Bərşadlı]] (1927–1999), general, dövlət xadimi * [[Valeh Məmiyev]] (1994–2020), baş leytenant * [[Vahid Əliyev (general)|Vahid Əliyev]] (1969–), general-leytenant * [[Vahid Musayev]] (1947–1999), general-mayor, dövlət xadimi * [[Vəzir Orucov]] (1956–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Vidadi Əhmədov]] (1979–2020), mayor * [[Vidadi Xəlilov (polkovnik-leytenant)|Vidadi Xəlilov]] (1982–2020), polkovnik-leytenant * [[Vüqar Ağayev]] (1973–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Vüqar Bahadurzadə]] (1993–2020), kiçik çavuş * [[Vüqar Ələkbərov (gizir)|Vüqar Ələkbərov]] (1994–2020), gizir * [[Vüqar Mürsəlov]] (1963–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Vüqar Sadıqov]] (1987–2020), çavuş * [[Vüqar Yusifov]] (1976–2016), polkovnik * [[Vüsal Cəfərov]] (1996–2020), çavuş * [[Vüsal İsmayılov]] (1980–2020), baş gizir * [[Vüsal Muradov]] (1999–2020), kiçik leytenant * [[Vüsal Sultanov]] (19??–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Vüsal Vəliyev]] (1988–2020), mayor * [[Yalçın Nəsirov]] (1976–1995), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yasən Əhmədov]] (1974–2020), baş gizir * [[Yaşar Babayev (hərbçi)|Yaşar Babayev]] (1987–2020), gizir * [[Yaşar Əhmədov (kiçik gizir)|Yaşar Əhmədov]] (????–), kiçik gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Yaşar Hüseynov]] (1981–), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Yavər Şahbazov]] (1973–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yelmar Edilov]] (1946–1994), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yunis Əliyev]] (1958–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yunis Nəcəfov]] (1967–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yusif Mirzəyev]] (1958–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yusif Sadıxov]] (1918–1971), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Zabit Quliyev]] (1975–), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Zahir Feyzullayev]] (1992–2020), leytenant * [[Zakir Həsənov]] (1959–), general-polkovnik, dövlət xadimi * [[Zamiq Əhmədov]] (1987–2020), əsgər * [[Zaur Cəfərov]] (1980–2020), polkovnik-leytenant * [[Zaur Hüseynov (leytenant)|Zaur Hüseynov]] (1995–2020), leytenant * [[Zaur Məmmədov]] (????–), general-mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Zaur Sarıyev]] (1974–1995), çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Zəmanət İbrahimli]] (1989–2020), gizir * [[Ziba Qəniyeva]] (1923–2010), snayper, rabitəçi, kəşfiyyatçı * [[Ziyadxan Əliyev (əsgər)|Ziyadxan Əliyev]] (1997–2020), əsgər * [[Zöhrab Allahverdiyev]] (2001–2020), əsgər * [[Zülfü Ağayev]] (1977–2020), baş gizir * [[Zülfüqar Fərəcov]] (1977–2020), kiçik çavuş }} ==== Hərbi Dəniz Qüvvələri ==== {{columns-list|4| * [[Bəybala Əliyev]] (1996–2020), matros * [[Cəlil Cavadov]] (1918–1980), kontr-admiral * [[Eduard Hüseynov]] (1938–1993), kontr-admiral * [[Elvin Səfərov (miçman)|Elvin Səfərov]] (1989–2020), miçman * [[Əmi Məmmədov]] (1922–1944), matros, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Fəqan Zalov]] (1997–2020), miçman, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Fərrux Həşimov]] (1988–2020), kapitan * [[Fuad Nəcəfov]] (1990–2020), miçman * [[Həmid Qasımbəyov]] (1923–2005), vitse-admiral * [[İbrahim bəy Aslanbəyov]] (1822–1900), vitse-admiral * [[Qafur Məmmədov]] (1922–1942), matros, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mərdan Mehdizadə]] (1979–2020), baş miçman * [[Mirzə Axundov]] (1984–2020), miçman * [[Ruslan Rəcəbov]] (1984–2020), miçman * [[Vüsal Məmmədov (miçman)|Vüsal Məmmədov]] (1990–2020), miçman * [[Zaur Quliyev]] (????–), 1-ci dərəcəli kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Fərrux ağa Qayıbov-2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Зулейха Сеидмамедова.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Ramiz Vaqif oğlu Qasımov.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Fərrux ağa Qayıbov]]{{·}}[[Züleyxa Seyidməmmədova]]{{·}}[[Ramiz Qasımov (polkovnik-leytenant)|Ramiz Qasımov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Qasımov (mayor)|Abbas Qasımov]] (1986–2020), mayor * [[Adil Quliyev]] (1922–1992), polkovnik, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Cavanşir Rəhimov]] (1973–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elnur Qebedov]] (1978–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Əbu Bəkir İsmayılov]] (1990–2016), baş leytenant * [[Ərəstun Mahmudov]] (1957–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əsəd Əsədov (milli qəhrəman)|Əsəd Əsədov]] (1956–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fərrux ağa Qayıbov]] (1863–1916), təyyarəçi * [[Hikmət Muradov]] (1969–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Xalid Gözəlov]] (1996–2020), baş leytenant * [[Leyla Məmmədbəyova]] (1909–1989), təyyarəçi * [[Məmməd Altunbay]] (1911–1967), pilot * [[Namiq İslamzadə]] (1974–), general-mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Rail Rzayev]] (1945–2009), general-leytenant * [[Ramiz Qasımov (polkovnik-leytenant)|Ramiz Qasımov]] (1977–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Rəşad Atakişiyev]] (1985–2019), polkovnik-leytenant * [[Səfa Axundov]] (1958–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sona Nuriyeva]] (1915–1986), pilot * [[Rəşad Qasımlı]] (1991–), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Rəşad Nadirov (polkovnik-leytenant)|Rəşad Nadirov]] (1982–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Səfər Qurbanov]] (19??–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Urfan Vəlizadə]] (1978–2016), mayor * [[Vaqif Qurbanov (pilot)|Vaqif Qurbanov]] (1967–1992), baş leytenant * [[Yavər Əliyev]] (1956–1992), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Zakir Məcidov]] (1959–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Zakir Yusifov]] (1956–1992), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Züleyxa Seyidməmmədova]] (1919–1999), kapitan * [[Rizvan Zeynalov]] (1914–1997), Qvardiya aviasiya polkovniki * [[Zaur Nudirəliyev]] (1978–2020), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] }} === Polislər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Fətulla Hüseynov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Məhəmməd Əsədov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Eldar Sultanov.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Fətulla Hüseynov]]{{·}}[[Məhəmməd Əsədov]]{{·}}[[Eldar Sultanov]]</small> |- |[[Fayl:Ровшан Джавадов.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Əlif Hacıyev (milli qəhrəman).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Yuri Kovalyov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Rövşən Cavadov]]{{·}}[[Əlif Hacıyev]]{{·}}[[Yuri Kovalyov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağasəlim Atakişiyev]] (1903–1970), general-mayor, dövlət xadimi * [[Aidə Şirinova]] (1959–), mayor * [[Cəfər Vəliyev]] (1930–2012), general-leytenant, dövlət xadimi * [[Eldar Sultanov]] (1951–), zabit, [[Çernobıl faciəsi]]ndə [[likvidator]] * [[Əli Məmmədov (milli qəhrəman)|Əli Məmmədov]] (1955–1992), serjant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əlif Hacıyev]] (1953–1992), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fətulla Hüseynov]] (1937–2004), polkovnik * [[Həsən Şirinov]] (1950–), general-mayor * [[Hidayət Rüstəmov]] (1970–1991), çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İlham Əliyev (milli qəhrəman)|İlham Əliyev]] (1960–1990), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İlqar İsmayılov]] (1959–1992), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İnqilab İsmayılov]] (1962–1992), polis, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İsmayıl Tağıyev (polis)|İsmayıl Tağıyev]] (1977–2015), serjant * [[İsgəndər Həmidov]] (1948–2020), general-leytenant, dövlət xadimi * [[Kərəm Mirzəyev]] (1960–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mehdi Abbasov]] (1960–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məhərrəm Əliyev (general)|Məhərrəm Əliyev]] (1951–), general-leytenant * [[Məhəmməd Əsədov]] (1941–1991), general-mayor, dövlət xadimi * [[Məhərrəm Seyidov (Mirəziz oğlu)|Məhərrəm Seyidov]] (1952–1990), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mikayıl Cəbrayılov]] (1952–1990), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mövsüm Məmmədov]] (1967–), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nizami Məmmədov (milli qəhrəman)|Nizami Məmmədov]] (1958–1992), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nofəl Quliyev]] (1963–1991), starşina, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Oqtay Güləliyev]] (1962–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ramil Usubov]] (1948–), general-polkovnik, dövlət xadimi * [[Rasim Musayev]] (1960–2015), general-mayor * [[Rövşən Cavadov]] (1951–1995), [[Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstəsi (Azərbaycan)|OMON]] komandiri * [[Rövşən Rzayev (milli qəhrəman)|Rövşən Rzayev]] (1994–2016), mühafizəçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Səfəralı Məmmədov]] (1963–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şahlar Şükürov]] (1952–1990), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Tahir Əliyev (general)|Tahir Əliyev]] (19??–), general, dövlət xadimi * [[Tahir Həsənov]] (1970–1992), serjant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yuri Kovalyov]] (1965–1991), starşina, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yusif Əliyev (milli qəhrəman)|Yusif Əliyev]] (1969–1991), sıravi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Valeh Müslümov]] (1968–1992), serjant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Vasili Əliyev]] (1959–1992), starşina, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Vilayət Eyvazov]] (1968–), general-polkovnik, dövlət xadimi * [[Vüqar Hüseynov (milli qəhrəman)|Vüqar Hüseynov]] (1969–1991), serjant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Vüqar Nəsibov]] (1975–2015), mayor, kikboksçu * [[Zahid Dünyamalıyev]] (1944–2009), general-leytenant }} === Cinayətkarlar === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Hacı Məmmədov 01.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Bəxtiyar Kərimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rövşən Cəniyev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hacı Məmmədov (cinayətkar)|Hacı Məmmədov]]{{·}}[[Lotu Bəxtiyar]]{{·}}[[Rövşən Lənkəranski]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Diktator Ağakərim|Ağakərim Kərimov (Diktator Ağakərim)]] (1924–1976), qanuni oğru * [[Lotu Bəxtiyar|Bəxtiyar Kərimov (Lotu Bəxtiyar)]] (1959–1998), qanuni oğru * [[Sanka Zver|Cabir Qasımov (Sanka Zver)]] (1920–1973), qanuni oğru * [[Dağlı Cavanşir|Cavanşir Ağayev (Dağlı Cavanşir)]] (1967–1995), qanuni oğru * [[Elşad Abdullayev (hüquqşünas)|Elşad Abdullayev]] (1961–), cinayətkar, hüquqşünas * [[Qurd Cəbrayıl|Cəbrayıl Baxşıyev (Qurd Cəbrayıl)]] (1900–1976), qanuni oğru * [[Qoca Yasamalski|Əlibala Həmidov (Qoca Yasamalski)]] (1972–2013), qanuni oğru * [[Gülər Əhmədova]] (1965–), cinayətkar, deputat * [[Hacı Məmmədov (cinayətkar)|Hacı Məmmədov]] (1951–2017), cinayətkar * [[Lotu Hikmət|Hikmət Muxtarov (Lotu Hikmət)]] (1956–2006), qanuni oğru * [[Zerkalo Klara|Klara Yusifzadə (Zerkalo Klara)]] (1934–), oğru * [[Masallı Mamed|Məmməd Hüseynov (Masallı Mamed)]] (1961–2011), qanuni oğru * [[Polad Siracov]] (1975–), [[Quantanamo həbs düşərgəsi]] məhbusu * [[Rövşən Lənkəranski|Rövşən Cəniyev (Rövşən Lənkəranski)]] (1975–2016), qanuni oğru * [[Tofiq Bakinskiy|Tofiq Əhmədov (Tofiq Bakinskiy)]] (1951–), qanuni oğru * [[Zamirə Hacıyeva]] (1963–), cinayətkar }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === {{columns-list|4| * [[Adil İsmayılov (hüquqşünas)|Adil İsmayılov]] (1957–2020), hüquqşünas * [[Aslan İsmayılov]] (1958–), hüquqşünas * [[Bahadur Hüseynov]] (1921–2016), hüquqşünas * [[Elmira Süleymanova]] (1985–), ombudsman * [[Elnur Məcidli]] (1984–), hüquq müdafiəçisi, bloqqer * [[Emin Hüseynov (hüquq müdafiəçisi)|Emin Hüseynov]] (1979–), hüquq müdafiəçisi * [[Emin Milli]] (1979–), hüquq müdafiəçisi * [[Xanlar Hacıyev (hüquqşünas)|Xanlar Hacıyev]] (1956–), hüquqşünas, hakim * [[İlham Rəhimov]] (1951–), hüquqşünas * [[Leyla Yunus]] (1955–), hüquq müdafiəçisi * [[Mehman Hüseynov]] (1992–), hüquq müdafiəçisi, bloqqer * [[Mirvari Qəhrəmanlı]] (1946–), hüquq müdafiəçisi * [[Mustafa ağa Vəkilov (II)|Mustafa ağa Vəkilov]] (1899–1943), hüquqşünas * [[Rəşad Həsənov]] (1985–), hüquq müdafiəçisi * [[Rəşadət Axundov]] (1984–), hüquq müdafiəçisi * [[Üzeyir Məmmədli]] (1987–), hüquq müdafiəçisi }} ==== Prokurorlar ==== {{columns-list|4| * [[Abbas Zamanov (general)|Abbas Zamanov]] (1916–????), prokuror * [[Böyükağa Talıblı]] (1897–1938), prokuror * [[Eldar Həsənov (hüquqşünas)|Eldar Həsənov]] (1955–), prokuror * [[Hüsü Hacıyev]] (1897–1931), prokuror * [[Xanlar Vəliyev]] (1955–), prokuror * [[Xəlil Əfəndiyev]] (1904–1974), prokuror * [[İxtiyar Şirinov]] (1952–), prokuror * [[İlyas İsmayılov]] (1938–), prokuror * [[İsmət Qayıbov]] (1942–1991), prokuror * [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] (1965–), prokuror * [[Murad Babayev]] (1951–2013), prokuror * [[Rövşən Əliyev (kriminalist)|Rövşən Əliyev]] (1958–2002), prokuror, kriminalist }} ==== Vəkillər ==== {{columns-list|4| * [[İntiqam Əliyev]] (1962–), vəkil, hüquq müdafiəçisi * [[Rəsul Cəfərov]] (1984–), vəkil, hüquq müdafiəçisi * [[Şəhla Hümbətova]] (19??–), vəkil }} === Jurnalistlər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Osman Mirzəyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Elmar Hüseynovun "Amerikanın Səsi"nə müsahibəsi (crop).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Khadija Ismayilova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Osman Mirzəyev]]{{·}}[[Elmar Hüseynov]]{{·}}[[Xədicə İsmayıl]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil Qaçayoğlu]] (1955–2008), jurnalist * [[Aqşin Kazımzadə]] (19??–2011), jurnalist * [[Alı Mustafayev]] (1952–1991), jurnalist, publisist, şair, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Arye Qut]] (1975–), jurnalist * [[Arzu Qeybullayeva]] (1983–), jurnalist * [[Aslan Aslanov (jurnalist)|Aslan Aslanov]] (1951–), jurnalist * [[Aynur Talıbova]] (1976–), jurnalist * [[Elçin Şıxlı]] (1957–), jurnalist * [[Elmar Hüseynov]] (1967–2005), jurnalist * [[Elmira Əmrahqızı]] (1952–1998), jurnalist * [[Elnur Əşrəfoğlu]] (1974–2021), jurnalist * [[Eynulla Fətullayev]] (1976–), jurnalist * [[Əjdər Xanbabayev]] (1931–1990), jurnalist * [[Fuad Abbasov]] (1976–), jurnalist * [[Gülarə Qədirbəyova]] (1903–1943), jurnalist * [[Haşım bəy Vəzirov]] (1867–1916), jurnalist, pedaqoq, publisist * [[Heydər Mirzə]] (19??–), jurnalist * [[Xədicə İsmayıl]] (1976–), jurnalist * [[Qənimət Zahid]] (1963–), jurnalist * [[Qulu Məhərrəmli]] (1954–), jurnalist * [[Ləman Ələşrəfqızı]] (1971–), jurnalist * [[Lev Əsgərov]] (1942–), jurnalist * [[Məlahət Nəsibova]] (1969–), jurnalist * [[Mirzə Xəzər]] (1947–2020), jurnalist, publisist, naşir * [[Mübariz Əsgərov]] (1962–), jurnalist * [[Nəcəf Nəcəfov]] (1955–1999), jurnalist * [[Nəsir İmanquliyev]] (1911–1998), jurnalist * [[Nicat Məlikov]] (1979–2018), jurnalist * [[Osman Mirzəyev]] (1937–1991), jurnalist, yazıçı, publisist * [[Rauf Arifoğlu]] (1966–), jurnalist * [[Rasim Əliyev (jurnalist)|Rasim Əliyev]] (1944–2015), jurnalist * [[Rauf Talışinski]] (1956–2018), jurnalist * [[Salatın Əsgərova]] (1961–1991), jurnalist, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sevinc Osmanqızı]] (1969–), jurnalist, televiziya aparıcısı }} === Dini xadimlər === {{columns-list|4| * [[Ağa Əlizadə]] (1871–1954), Şeyxülislam * [[Allahşükür Paşazadə]] (1949–), Şeyxülislam * [[Behbud Mustafayev]] (1982–), dyakon * [[Elşad Miri]] (1979–), ilahiyyatçı * [[Əbdülhəmid Əfəndizadə]] (1812–1880), müfti * [[Əbdüssəlam Axundzadə]] (1843–1907), Şeyxülislam * [[Əhməd Hüseynzadə]] (1812–1887), Şeyxülislam * [[Əli Əkbər Naxçıvani]] (1865–1920), Bəhai din xadimi * [[Əli Naxçıvani]] (1919–), Bəhai din xadimi * [[Əliağa Süleymanzadə]] (1885–1978), Şeyxülislam * [[Fərəc Qasımov]] (1883–1937), Bəhai icma sədri * [[Hacı Şahin]] (1974–), ilahiyyatçı * [[Hüseyn Qayıbzadə]] (1830–1917), müfti * [[İbrahim Əfəndizadə]] (1870–1957), müfti * [[İlqar İbrahimoğlu]] (1973–), din xadimi * [[İsmayıl Əhmədov (müfti)|İsmayıl Əhmədov]] (1907–1986), müfti * [[Məhəmməd Mövlazadə]] (1854–1932), Şeyxülislam * [[Məhəmməd Müftizadə]] (1???–1880), müfti * [[Məhəmmədəli Hüseynzadə]] (1760–1852), Şeyxülislam * [[Məhəmmədəli Pişnamazzadə]] (1853–1932), Şeyxülislam * [[Məşədi Əzimməmməd ağa Yağləvəndli-Cavanşir]] (1829–1906), din xadimi * [[Mirzə Həsən Tahirzadə]] (1837–1893), Şeyxülislam * [[Mirmöhsün Həkimzadə]] (1882–1967), Şeyxülislam * [[Mirqəzənfər İbrahimov]] (1909–1980), Şeyxülislam * [[Osman Əfəndi Vəlizadə]] (1???–1847), müfti * [[Şeyx Sərdar Hacıhəsənli]] (1974–), ilahiyyatçı-alim * [[Şərif Vəlizadə]] (1894–1966), müfti * [[Taleh Bağırov]] (1984–), ilahiyyatçı-alim }} === Pedaqoqlar və müəllimlər === {{columns-list|4| * [[Abdulla Tahirzadə]] (1896–1978), pedaqoq * [[Bədəl bəy Bədəlbəyli]] (1875–1932), pedaqoq * [[Əliyusif Cəfərov]] (1901–1938), pedaqoq * [[Fərhad Ağazadə]] (1880–1931), pedaqoq * [[Lətif Qədimi]] (1895–1941), pedaqoq * [[Mahmud bəy Mahmudbəyov]] (1863–1923), pedaqoq, publisist * [[Məryəm Bayraməlibəyova]] (1898–1988), pedaqoq * [[Mirzə Cəfər Topçubaşov]] (1790–1869), pedaqoq * [[Mirzə Salah bəy Zöhrabbəyov]] (1859–1940), pedaqoq * [[Nazlı Nəcəfova]] (1890–1977), pedaqoq * [[Oqtay Eldəgəz]] (1934–2002), müəllim * [[Rəşid bəy Əfəndiyev]] (1863–1942), pedaqoq, maarifçi, yazıçı * [[Səfərəli bəy Vəlibəyov]] (1856–1902), pedaqoq }} === Sahibkarlar və iş adamları === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Haji Zeynalabdin Tagiyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Shamsi Asadullayev (2).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Murtuza Muxtarov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]]{{·}}[[Şəmsi Əsədullayev]]{{·}}[[Murtuza Muxtarov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağabala Quliyev]] (1862–19??), iş adamı * [[Ağa Musa Nağıyev]] (1848–1919), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[Araz Ağalarov]] (1955–), iş adamı * [[Cahangir Əsgərov]] (1950–), iş adamı * [[Cahangir Hacıyev]] (1961–), bankir * [[Elman Rüstəmov]] (1952–), bankir * [[Elmar Məmmədov (bankir)|Elmar Məmmədov]] (1967–), bankir * [[Əjdər bəy Aşurbəyov]] (1858–1923), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[Fərhad Əhmədov]] (1955–), iş adamı * [[Füzuli Fərəcov]] (1958–), sahibkar * [[Füzuli Məmmədov (iş adamı)|Füzuli Məmmədov]] (1963–), iş adamı * [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]] (1823–1924), mеsenat, dövlət müşaviri, xeyriyyəçi * [[İqor Aşurbəyli]] (1963–), iş adamı * [[İsa bəy Aşurbəyov]] (1878–1938), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[İsa bəy Hacınski]] (1860–1919), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[İsgəndər Xəlilov]] (1955–), iş adamı * [[Qalib Ağayev]] (1941–2015), bankir * [[Qod Nisanov]] (1972–), iş adamı * [[Marat Manafov]] (19??–????), iş adamı * [[Murtuza Muxtarov]] (1857–1920), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[Mübariz Mənsimov]] (1968–), iş adamı * [[Nabat Aşurbəyova]] (1795–1912), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[Nigar Köçərli]] (1975–), iş adamı * [[Seyfəddin Rüstəmov]] (1962–), iş adamı * [[Şəmsi Əsədullayev]] (1840–1913), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[Tale Heydərov]] (1985–), iş adamı * [[Telman İsmayılov]] (1956–), iş adamı * [[Vahid Ələkbərov]] (1950–), iş adamı * [[Yelmar Məmmədov]] (1957–1995), iş adamı * [[Zarah İliyev]] (1966–), iş adamı }} === Səyyahlar === {{columns-list|4| * [[Hacı Məhəmmədəli Şirvani]] (1783–1???), səyyah, coğrafiyaçı * [[Hacı Zeynalabdin Şirvani]] (1780–1838), səyyah, coğrafiyaçı }} ==== Kosmonavtlar ==== {{columns-list|4| * [[Musa Manarov]] (1951–), kosmonavt }} === İxtiraçılar və mühəndislər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Məmməd Əhmədov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Əbdülrəhman Adıgözəlov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Kərim Kərimov (general).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Məmməd Əhmədov]]{{·}}[[Əbdülrəhman Adıgözəlov]]{{·}}[[Kərim Kərimov (general)|Kərim Kərimov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağa Axundov]] (1882–1949), mühəndis * [[Cavad bəy Almuradov]] (1898–19??), mühəndis * [[Cəfər Kazımov]] (1896–1968), mühəndis * [[Əbdülrəhman Adıgözəlov]] (1911–1976), mühəndis * [[Əşrəf Əliyev (mühəndis)|Əşrəf Əliyev]] (1900–1937), mühəndis * [[Fərman bəy Nərimanbəyli]] (1898–1970), mühəndis * [[İbadulla Əliyev]] (1879–1938), mühəndis * [[Kərim Kərimov (general)|Kərim Kərimov]] (1917–2003), aerokosmik mühəndis * [[Lütfəli bəy Behbudov]] (1877–1919), mühəndis * [[Məmməd Əhmədov]] (1900–1963), mühəndis–kimyaçı * [[Mustafa Mustafayev (mühəndis)|Mustafa Mustafayev]] (1895–19??), mühəndis * [[Rafiq Xələfov]] (1939–1998), mühəndis * [[Reyhan Camalova]] (2002–), ixtiraçı * [[Surxay bəy Şahsuvarov]] (1900–1945), mühəndis * [[Teymur bəy Aslanov]] (1899–1???), mühəndis * [[Yusif Kərimov (mühəndis)|Yusif Kərimov]] (1926–1997), mühəndis }} === Alimlər və elm adamları === ==== Yer alimləri ==== {{columns-list|4| * [[Akif Əlizadə]] (1933–), geoloq * [[Aslan bəy Vəzirov]] (1898–1984), mineroloq * [[Baba Babazadə (geoloq)|Baba Babazadə]] (1911–1962), geoloq * [[Əhəd Yaqubov]] (1908–1979), geoloq * [[Əhməd Əhmədov (geoloq)|Əhməd Əhmədov]] (1910–1988), geoloq * [[Ələkbər bəy Əliyev]] (1896–1976), aqronom * [[Ələşrəf Əlizadə]] (1911–1985), geoloq * [[Fərman Salmanov]] (1931–2007), geoloq * [[Xoşbəxt Yusifzadə]] (1930–), geoloq * [[Qambay Əlizadə]] (1899–1990), geoloq * [[Mixail Abramoviç]] (1884–1965), geoloq * [[Mirəli Qaşqay]] (1907–1977), geoloq * [[Musa Əliyev]] (1908–1985), geoloq }} ==== Bioloqlar, arxeoloqlar və paleontoloqlar ==== {{columns-list|4| * [[Ələsgər Ələkbərov (arxeoloq)|Ələsgər Ələkbərov]] (1895–1938), arxeoloq * [[İshaq Cəfərzadə]] (1895–1982), arxeoloq * [[Qara Mustafayev]] (1931–2018), bioloq * [[Məmmədəli Hüseynov]] (1922–1994), paleontoloq * [[Mirəli Axundov]] (1902–1992), bioloq * [[Mirzəağa Əlizadə]] (1910–1981), bioloq * [[Müzəffər Abutalıbov]] (1908–1984), botanik * [[Səttar Əsədov]] (1910–1974), zooloq * [[Siddiqə Məmmədova]] (1925–2017), entomoloq * [[Raul Qədimov]] (1939–2000), mikrobioloq * [[Rüstəm Məmməd-Əmin Əffəndi]] (1934–1991), entomoloq * [[Validə Tutayuq]] (1914–1980), botanik * [[Zəhra Şahtaxtinskaya]] (1895–1977), zooloq }} ==== Həkimlər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Zəhra Qazıyeva.JPG|border|center|120px]] |[[Fayl:Mirəsədulla Mirqasımov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Ağabəy Sultanov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Zəhra Qazıyeva]]{{·}}[[Mirəsədulla Mirqasımov]]{{·}}[[Ağabəy Sultanov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas bəy Muradov]] (1???–1978), cərrah * [[Abbas bəy Sultanov]] (1895–1938), həkim * [[Ağabəy Sultanov]] (1938–2007), psixiatr * [[Ağaxan Talışınski]] (1885–1949), travmatoloq * [[Aza Rəhmanova]] (1932–2015), infeksionist * [[Azad bəy Əmirov]] (1883–1939), fizioloq * [[Bahadur Eyvazov]] (1907–1987), dermatoveneroloq * [[Bəhram bəy Axundov]] (1861–1931), həkim * [[Boris Xetaqurov]] (1940–), cərrah * [[Cəmil bəy Lənbəranski]] (1884–1959), travmatoloq, ortoped * [[Dəyanət Rzayev]] (1971–2017), psixoloq * [[Əbülfəz Qarayev (həkim)|Əbülfəz Qarayev]] (1885–1952), həkim * [[Fərrux bəy Ağakişibəyov]] (1879–1956), cərrah * [[Gültəkin Əsgərova]] (1960–1992), anestezioloq-reanimatoloq, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Xanlar Hacıyev (həkim)|Xanlar Hacıyev]] (1903–1969), cərrah * [[İbrahim Topçubaşov]] (1924–1970), cərrah * [[İsmayıl Axundov (epidemioloq)|İsmayıl Axundov]] (1897–1952), epidemioloq * [[İsmayıl Məmmədov (cərrah)|İsmayıl Məmmədov]] (1918–2006), cərrah * [[Kənan Yusifzadə]] (1973–), həkim * [[Kərim bəy Mehmandarov]] (1854–1929), həkim * [[Qədir Möhsünzadə]] (1914–1992), baytar * [[Məmmədbağır Əliyev]] (1955–), onkoloq * [[Məmmədsadıq Abdullayev]] (1924–2006), histoloq * [[Mirəsədulla Mirqasımov]] (1883–1958), cərrah * [[Mirməmməd Cavadzadə]] (1927–2008), uroloq * [[Mirzə Məmmədqulu Təbib]] (1819–1875), həkim * [[Muxtar Qasımov]] (1958–1992), tibbi xidmət kapitanı, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mürsəl bəy Şahsuvarov]] (1900–1971), həkim * [[Rəşid Talışinski]] (1928–1988), cərrah * [[Rəşid Mahmudov (fizioloq)|Rəşid Mahmudov]] (1938–), fizioloq * [[Soltanağa Bayramov]] (1936–1993), rentgentexniki, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sona Axundova]] (1896–1982), həkim * [[Sona Vəlixan]] (1883–1982), oftalmoloq * [[Tamerlan Əliyev]] (1921–1997), həkim * [[Yusif Salahov]] (1897–1973), həkim * [[Zəhra Qazıyeva]] (1912–1989), terapevt * [[Zərifə Əliyeva]] (1923–1985), oftalmoloq }} ==== İqtisadçılar və sosioloqlar ==== {{columns-list|4| * [[Aqil Əliyev]] (1926–2006), iqtisadçı * [[Aydın Məmmədov (iqtisadçı)|Aydın Məmmədov]] (1941–2001), iqtisadçı * [[Elşən Hacızadə]] (1961–), iqtisadçı * [[Fikrət Yusifov]] (1957–), iqtisadçı * [[İlqar Rəhimov]] (1964–), iqtisadçı * [[Məhəmmədhəsən bəy Vəliyev-Baharlı]] (1896–1937), iqtisadçı, etnoqraf * [[Zahid Məmmədov (iqtisadçı)|Zahid Məmmədov]] (1965–), iqtisadçı }} ==== Tarixçilər və şərqşünaslar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mehdixan Vəkilov2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ziya Bünyadov iş zamanı.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:İqrar Əliyev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mehdixan Vəkilov]]{{·}}[[Ziya Bünyadov]]{{·}}[[İqrar Əliyev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Aida İmanquliyeva]] (1939–1992), şərqşünas * [[Altay Göyüşov]] (1955–), tarixçi * [[Arif Yunusov]] (1955–), tarixçi * [[Aydın Balayev]] (1956–2021), tarixçi * [[Əhməd bəy Cavanşir]] (1823–1903), tarixçi * [[Əlisöhbət Sumbatzadə]] (1907–1992), tarixçi * [[Fəridə Məmmədova]] (1936–2021), tarixçi * [[Firudin Şuşinski]] (1925–1997), tarixçi * [[Fuad Axundov (tarixçi)|Fuad Axundov]] (1968–), tarixçi * [[İqrar Əliyev]] (1924–2004), tarixçi * [[Mehdixan Vəkilov]] (1902–1975), tarixçi * [[Mir Mehdi Xəzani]] (1819–1894), tarixçi * [[Mirzə Adıgözəl bəy]] (178?–1848), tarixçi * [[Mirzə Camal Cavanşir Qarabaği]] (1773–1853), tarixçi * [[Püstəxanım Əzizbəyova]] (1929–1998), tarixçi * [[Sadıq bəy Ağabəyzadə]] (1865–1944), şərqşünas, general-mayor * [[Sara Aşurbəyli]] (1906–2001), tarixçi * [[Sevil Əliyeva]] (1955–), şərqşünas * [[Tariyel Həsənov]] (1941–2005), tarixçi * [[Teymur bəy Bayraməlibəyov]] (1862–1937), tarixçi * [[Tofiq Köçərli]] (1929–2007), tarixçi * [[Vasim Məmmədəliyev]] (1942–2019), şərqşünas * [[Ziya Bünyadov]] (1923–1997), şərqşünas, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] }} ==== Dilçilər və etnoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Əbdüləzəl Dəmirçizadə]] (1909–1979), dilçi * [[Əhməd Cəfəroğlu]] (1899–1975), dilçi * [[Əjdər İsmayılov]] (1938–), filoloq * [[Əlövsət Abdullayev]] (1920–1993), dilçi * [[Fərhad Zeynalov]] (1929–1984), dilçi * [[Həsən Hüseynov (filoloq)|Həsən Hüseynov]] (1953–), filoloq * [[Nərgiz Paşayeva]] (1962–), filoloq * [[Novruzəli Məmmədov]] (1942–2009), filoloq * [[Tofiq Abasquliyev]] (1927–2011), dilçi * [[Tofiq Hacıyev (akademik)|Tofiq Hacıyev]] (1936–2015), dilçi * [[Vəli Xidirov]] (1936–2010), dilçi * [[Vurğun Əyyub]] (1957–2019), filoloq }} ==== Riyaziyyatçılar ==== {{columns-list|4| * [[Akif Hacıyev (riyaziyyatçı)|Akif Hacıyev]] (1937–2015), riyaziyyatçı * [[Əşrəf Hüseynov]] (1907–1981), riyaziyyatçı * [[Əyyub Quliyev (alim)|Əyyub Quliyev]] (1954–), riyaziyyatçı * [[İbrahim İbrahimov (akademik)|İbrahim İbrahimov]] (1912–1994), riyaziyyatçı * [[Fəraməz Maqsudov]] (1930–2000), riyaziyyatçı * [[Fuad Hacızadə]] (1952–), riyaziyyatçı * [[Məcid Rəsulov]] (1916–1993), riyaziyyatçı * [[Məmməd Əfəndiyev]] (1887–1977), riyaziyyatçı * [[Məsud Əfəndiyev]] (1953–), riyaziyyatçı * [[Qoşqar Əhmədov]] (1917–1975), riyaziyyatçı }} ==== Fiziklər ==== {{columns-list|4| * [[Arif Paşayev]] (1934–), radiofizik * [[Cavad Abdinov]] (1940–), fizik * [[Çingiz Qacar]] (1929–), fizik * [[Elçin Xəlilov]] (1959–), geofizik * [[Eldar Salayev]] (1933–), fizik * [[Həsən Abdullayev]] (1918–1993), fizik * [[İkram Kərimov (seysmoloq)|İkram Kərimov]] (19??–), geofizik * [[Lətif İmanov]] (1922–1980), fizik }} ==== Kimyaçılar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Yusif Məmmədəliyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:İzzət Oruczadə.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Fezile Semedova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Yusif Məmmədəliyev]]{{·}}[[İzzət Oruczadə]]{{·}}[[Fəzilə Səmədova]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil Qəribov]] (1950–), kimyaçı * [[Ağadadaş Əliyev]] (1940–), kimyaçı * [[Fəzilə Səmədova]] (1929–2020), kimyaçı * [[İzzət Oruczadə]] (1909–1983), kimyaçı, aktrisa * [[Məmməd Əhmədov]] (1900–1963), kimyaçı * [[Mövsüm bəy Xanlarov]] (1857–1921), kimyaçı * [[Mustafa Hüseynov (alim)|Mustafa Hüseynov]] (1928–1991), kimyaçı * [[Nadir Seyidov]] (1932–2015), kimyaçı * [[Rəfiqə Əliyeva]] (1932–2017), kimyaçı * [[Siyavuş Qarayev]] (1942–2015), kimyaçı * [[Şıxbala Əliyev]] (1910–1960), kimyaçı * [[Toğrul Şahtaxtinski]] (1925–2010), kimyaçı * [[Tofiq Alxazov]] (1932–), kimyaçı * [[Vaqif Fərzəliyev]] (1939–), kimyaçı * [[Yusif Məmmədəliyev]] (1905–1961), kimyaçı }} ==== Filosoflar ==== {{columns-list|4| * [[Adil Əsədov]] (1958–), filosof * [[Aydın Əlizadə]] (1963–), filosof * [[Ələddin Məlikov]] (1982–), filosof * [[Rahid Ulusel]] (1954–), filosof * [[Sakit Hüseynov]] (1948–), filosof * [[Zakir Məmmədov (alim)|Zakir Məmmədov]] (1936–2003), filosof * [[Zümrüd Quluzadə]] (1932–), filosof }} ==== Digər alimlər ==== {{columns-list|4| * [[Ağaxan Ağabəyli]] (1904–1980), alim * [[Ədalət Ətayi]] (1951–), astronom, astrofizik * [[Fuad Məmmədov (kulturoloq)|Fuad Məmmədov]] (1946–), kulturoloq * [[Hacıbəy Sultanov]] (1921–2008), astronom * [[Xudu Məmmədov]] (1927–1988), alim * [[Məmmədtağı Cəfərov]] (1936–2007), alim * [[Midhəd Abbasov]] (1926–2012), alim * [[Mirzə Hacızadə]] (1897–1980), alim * [[Nadir İbrahimov (astrofizik)|Nadir İbrahimov]] (1932–1977), astronom, astrofizik * [[Şirməmməd Hüseynov]] (1924–2019), alim, mətbuat tədqiqatçısı * [[Rüstəm İsmayılov]] (1909–1972), alim }} === Sənayeçilər === {{columns-list|4| * [[Bəxtiyar Məmmədov (neftçi)|Bəxtiyar Məmmədov]] (1925–1989), neftçi * [[Bəsti Bağırova]] (1906–1962), pambıqçı * [[Qurban Abbasov (neftçi)|Qurban Abbasov]] (1926–1994), neftçi * [[Sabir Əhmədov (pambıqçı)|Sabir Əhmədov]] (1933–2016), pambıqçı * [[Sabit Orucov]] (1912–1981), neftçi * [[Sürəyya Kərimova]] (1923–1993), pambıqçı * [[Sevil Qazıyeva]] (1940–1963), mexanizator * [[Şamama Həsənova]] (1923–2008), pambıqçı * [[Yusif Kərimov (neftçi)|Yusif Kərimov]] (1925–1995), neftçi * [[Yusif Səfərov (neftçi)|Yusif Səfərov]] (1907–1963), neftçi * [[Zəminə Həsənova]] (1922–2006), metallurq }} === İncəsənət === ==== Memarlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Gasim bey Hajibababeyov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Axmedbekov-1.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mikayıl Hüseynov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qasım bəy Hacıbababəyov]]{{·}}[[Zivər bəy Əhmədbəyov]]{{·}}[[Mikayıl Useynov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Altay Mir-Bağırov]] (1934–2011), memar * [[Davud Axundov]] (1918–2003), memar * [[Elbay Qasımzadə]] (1948–), memar * [[Elçin Əliyev (memar)|Elçin Əliyev]] (1967–), memar * [[Əbdülvahab Salamzadə]] (1916–1983), memar * [[Əcəmi Naxçıvani]] (1120-ci illər–XIII əsr), memar * [[Əhməd Naxçıvani]] (XIII əsr–XV əsr), memar * [[Ənvər Qasımzadə]] (1912–1956), memar * [[Fuad Seyidzadə]] (1938–1972), memar * [[Həsən Məcidov]] (1914–1978), memar * [[Kamal Məmmədbəyov]] (1924–1997), memar * [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] (1817–1910), memar * [[Qasım bəy Hacıbababəyov]] (1812–1874), memar * [[Məşədi Mirzə Qafar İsmayılov]] (1???–1???), memar * [[Mikayıl Hüseynov]] (1905–1992), memar, memarlıq tarixçisi * [[Nazim Hacıbəyov]] (1938–2020), memar * [[Nəsrulla Kəngərli]] (1913–1991), memar * [[Rasim Əliyev (memar)|Rasim Əliyev]] (1934–), memar, heykəltəraş * [[Sadıq Dadaşov]] (1905–1946), memar * [[Səffət bəy Məlik-Zərdabi]] (1886–1938), memar * [[Şamil Fətullayev]] (1928–2015), memar * [[Tahir Abdullayev]] (1915–2004), memar * [[Tələt Xanlarov]] (1927–2004), memar * [[Zeynal bəy Əlizadə]] (1894–1937), memar * [[Zivər bəy Əhmədbəyov]] (1873–1925), memar }} ==== Heykəltəraşlar ==== {{columns-list|4| * [[Akif Əsgərov]] (1940–), heykəltəraş * [[Aslan Rüstəmov]] (19??–), monumentalçı heykəltəraş * [[Azad Əliyev (heykəltəraş)|Azad Əliyev]] (1956–), heykəltəraş * [[Cavanşir Dadaşov]] (1956–), heykəltəraş * [[Cəlal Qaryağdı]] (1915–2001), heykəltəraş * [[Elmira Hüseynova]] (1933–1995), heykəltəraş * [[Fazil Nəcəfov]] (1935–), monumentalçı heykəltəraş * [[Fuad Əbdürəhmanov]] (1915–1971), heykəltəraş * [[Fuad Salayev]] (1943–), monumentalçı heykəltəraş * [[Hüseyn Haqverdiyev]] (1956–), heykəltəraş * [[İbrahim Zeynalov]] (1934–2008), heykəltəraş * [[Kamal Ələkbərov]] (1928–2009), heykəltəraş * [[Katib Məmmədov]] (1963–), heykəltəraş * [[Mirələsgər Mirqasımov]] (1934–), heykəltəraş * [[Mirələsgər Mirqasımov]] (1924–2003), monumentalçı heykəltəraş * [[Münəvvər Rzayeva]] (1929–2004), monumentalçı heykəltəraş * [[Səlhab Məmmədov]] (1943–), monumentalçı heykəltəraş * [[Sənan Qurbanov]] (1938–1999), heykəltəraş, qrafik * [[Tokay Məmmədov]] (1927–2018), monumentalçı heykəltəraş * [[Vaqif Nəzirov]] (1940–2020), monumentalçı heykəltəraş * [[Zakir Əhmədov]] (1955–), heykəltəraş * [[Zakir Mehdiyev]] (1948–), heykəltəraş * [[Zivər Məmmədova]] (1902–1980), heykəltəraş * [[Zeynalabdin İsgəndərov]] (1949–), heykəltəraş }} ==== Rəssamlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mir Mohsun Navvab photo.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Azim Azimzade young.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Bahruz Kengerli.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mir Möhsün Nəvvab]]{{·}}[[Əzim Əzimzadə]]{{·}}[[Bəhruz Kəngərli]]</small> |- |[[Fayl:Sattar Bahlulzadə.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Tofiq Cavadov.1925-1963.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Tahir Salahov və İsa Həbibbəyli (crop).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Səttar Bəhlulzadə]]{{·}}[[Tofiq Cavadov]]{{·}}[[Tahir Salahov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağa Mehdiyev]] (1920–2003), boyakar * [[Ağaəli İbrahimov]] (1946–), boyakar * [[Aida Mahmudova]] (1982–), boyakar * [[Altay Hacıyev]] (1931–2019), boyakar * [[Altay Sadıqzadə]] (1951–), boyakar * [[Arif Ağamalov]] (1928–2006), boyakar * [[Arif Ələsgərov|Arif Ələsgər]] (1944–), rəngkar, qrafika ustası * [[Arif Hüseynov (rəssam)|Arif Hüseynov]] (1943–), dəzgah və kitab qrafiki * [[Asəf Cəfərov]] (1927–2000), boyakar * [[Asif Azərelli]] (1946–), boyakar, qrafik * [[Baba Əliyev (rəssam)|Baba Əliyev]] (1915–1991), rəssam * [[Babi Bədəlov]] (1959–), rəssam * [[Bayram Qasımxanlı]] (1946–), karikaturaçı rəssam * [[Bədurə Əfqanlı]] (1912–2002), teatr rəssamı * [[Bəhruz Kəngərli]] (1892–1922), boyakar * [[Böyükağa Mirzəzadə]] (1921–2007), boyakar * [[Cavad Mircavadov]] (1923–1992), boyakar * [[Ceyhun Ocadov]] (1984–2017), müasir incəsənət rəssamı * [[Çingiz Fərzəliyev]] (1943–), boyakar * [[Davud Kazımov]] (1926–2015), boyakar * [[Elbəy Rzaquliyev]] (1926–2007), boyakar * [[Eldar Mikayılzadə]] (1956–), xalçaçı rəssam * [[Elmira Şahtaxtinskaya]] (1930–1996), boyakar, qrafik * [[Əbdul Baqi Bakuvi]] (????–????), miniatürçü rəssam * [[Əbdül Xalıq]] (1920–1988), boyakar * [[Ələkbər Rzaquliyev]] (1903–1974), boyakar, qrafik * [[Əli Şəmsi]] (1964–), boyakar * [[Əmir Hacıyev]] (1899–1972), boyakar, qrafik * [[Ənvər Əsgərov]] (1940–2014), boyakar * [[Ənvər Qarayev]] (1947–2011), dekorativ-tətbiqi sənət ustası * [[Əşrəf Heybətov]] (1951–), rəssam * [[Əşrəf Muradoğlu]] (1925–1979), boyakar * [[Əyyub Məmmədov (rəssam)|Əyyub Məmmədov]] (1921–1994), boyakar * [[Əzim Əzimzadə]] (1880–1943), boyakar, qrafik * [[Faiq Əhməd]] (1982–), müasir incəsənət rəssamı * [[Fərhad Xəlilov]] (1946–), boyakar * [[Fuad Xəlilov]] (1923–2015), rəssam * [[Gennadi Brijatyuk]] (1935–2008), boyakar * [[Gündüz Ağayev]] (1981–), karikaturaçı rəssam * [[Hüseyn Axundov (rəssam)|Hüseyn Axundov]] (1921–2015), boyakar * [[Hüseyn Əli Hüseynov]] (1930–1987), boyakar * [[Hüseyn Əliyev (rəssam)|Hüseyn Əliyev]] (1911–1991), boyakar * [[Xalidə Səfərova]] (1926–2005), boyakar * [[İbrahim Safi]] (1898–1983), boyakar * [[İsmayıl Axundov (rəssam)|İsmayıl Axundov]] (1907–1969), boyakar, qrafik * [[Kamil Əliyev (rəssam)|Kamil Əliyev]] (1921–2005), xalçaçı rəssam * [[Kamil Xanlarov]] (1915–1996), boyakar * [[Kazım Kazımzadə]] (1913–1992), boyakar * [[Qənbər Qarabaği]] (1830–cı illər–1905), boyakar * [[Qəzənfər Xalıqov]] (1898–1981), boyakar, qrafik, teatr rəssamı * [[Lətif Feyzullayev]] (1918–1987), boyakar * [[Lətif Kərimov]] (1906–1991), xalçaçı rəssam * [[Mahmud Tağıyev]] (1923–2001), boyakar * [[Maral Rəhmanzadə]] (1916–2008), boyakar, qrafik * [[Məlik Ağamalov]] (1962–), boyakar * [[Məzahir Ərtuğ Avşar]] (1955–), rəssam * [[Mikayıl Abdullayev]] (1921–2002), boyakar, qrafik, teatr rəssamı * [[Mir Möhsün Nəvvab]] (1833–1918), boyakar, nəqqaş, xəttat * [[Nadir Əbdürrəhmanov]] (1925–2008), boyakar * [[Nadir Qasımov]] (1928–2000), boyakar * [[Namiq Məmmədov (rəssam)|Namiq Məmmədov]] (1957–), boyakar * [[Nəcəfqulu İsmayılov]] (1923–1990), boyakar * [[Nəvai Məmmədoğlu]] (1965–), boyakar * [[Nüsrət Fətullayev]] (1913–1987), boyakar * [[Oqtay Sadıqzadə]] (1921–2014), boyakar * [[Oqtay Şıxəliyev]] (1931–2012), boyakar * [[Qəyyur Yunus]] (1948–), boyakar * [[Rafiq Mehdiyev]] (1933–2009), qrafik * [[Rasim Babayev]] (1927–2007), boyakar * [[Reyhan Topçubaşova]] (1905–1970), boyakar * [[Rəfael Abbasov]] (1943–2020), boyakar * [[Rəşid Şerif]] (1953–2020), teatr rəssamı, karikaturaçı * [[Rüstəm Mustafayev]] (1910–1940), boyakar * [[Sabina Şıxlinskaya]] (1962–), boyakar * [[Sadıq Bağırov]] (1940–2015), boyakar * [[Sakit Məmmədov]] (1958–), boyakar * [[Salam Salamzadə]] (1908–1997), boyakar * [[Semyon Bilmes]] (1955–), boyakar * [[Səttar Bəhlulzadə]] (1909–1974), boyakar, qrafik * [[Şamo Abbasov]] (1955–2014), boyakar * [[Sima Ağayeva]] (1932–), rəssam * [[Tağı Tağıyev]] (1917–1993), boyakar * [[Tahir Salahov]] (1928–2021), boyakar * [[Tahir Tahirov]] (1948–2019), boyakar * [[Tələt Şıxəliyev]] (1928–1987), boyakar * [[Telman Abdinov]] (1954–), boyakar * [[Teymur Daimi]] (1966–), boyakar * [[Tofiq Cavadov]] (1925–1963), boyakar * [[Toğrul Nərimanbəyov]] (1930–2013), boyakar, teatr rəssamı * [[Ucal Haqverdiyev]] (1960–2004), boyakar * [[Ülviyyə Həmzəyeva]] (1982–), boyakar * [[Yelena Haqverdiyeva]] (19??–), boyakar * [[Yusif Hüseynov]] (1928–2009), boyakar * [[Vaqif Ucatay]] (1955–2020), boyakar * [[Vəcihə Səmədova]] (1924–1965), boyakar }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Nizaminin portreti Qəzənfər Xalıqov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Natavan.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Seyid Azim Shirvani.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nizami Gəncəvi]]{{·}}[[Xurşidbanu Natəvan]]{{·}}[[Seyid Əzim Şirvani]]</small> |- |[[Fayl:Mirzə Ələkbər Sabir.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hüseyn Cavid.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Samad Vurgun15.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mirzə Ələkbər Sabir]]{{·}}[[Hüseyn Cavid]]{{·}}[[Səməd Vurğun]]</small> |- |[[Fayl:Mikayil Mushfig.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Bəxtiyar Vahabzadə.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ramiz Rovshan.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mikayıl Müşfiq]]{{·}}[[Bəxtiyar Vahabzadə]]{{·}}[[Ramiz Rövşən]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Səhhət]] (1874–1918), şair * [[Abbasqulu ağa Bakıxanov]] (1794–1847), şair * [[Adil Babayev (şair)|Adil Babayev]] (1925–1977), şair * [[Ağabəyim ağa]] (1780–1832), şairə * [[Almas İldırım]] (1907–1952), şair * [[Arif Buzovnalı]] (1972–), şair * [[Baba Pünhan]] (1948–2004), şair * [[Baba Vəziroğlu]] (1954–), şair * [[Balaş Azəroğlu]] (1921–2011), şair * [[Bəxtiyar Vahabzadə]] (1925–2009), şair * [[Cabir Novruz]] (1933–2002), şair * [[Cəfərqulu xan Cavanşir]] (1785–1867), şair * [[Çingiz Əlioğlu]] (1944–), şair * [[Davud Nəsib]] (1942–2003), şair * [[Etibar Vəliyev]] (1963–), şair * [[Əbül-Üla Gəncəvi]] (1096–1159), şair * [[Əhməd Cavad]] (1892–1937), şair, tərcüməçi * [[Əli Kərim]] (1931–1969), şair * [[Əli Nəzmi]] (1878–1946), şair * [[Əli Tudə]] (1924–1996), şair * [[Əli Yusif]] (1900–1937), şair * [[Əliağa Kürçaylı]] (1928–1980), şair * [[Əliağa Vahid]] (1895–1965), şair * [[Ənvər Əlibəyli]] (1916–1968), şair * [[Famil Mehdi]] (1934–2003), şair * [[Fatma xanım Kəminə]] (1841–1898), şair * [[Fələki Şirvani]] (1108–1146), şair * [[Fərqanə Mehdiyeva]] (1964–2020), şairə * [[Fikrət Qoca]] (1935–2021), şair * [[Fikrət Sadıq]] (1930–2016), şair * [[Fuad Babanlı]] (1945–2020), şair * [[Heyran xanım]] (1790–1848), şairə * [[Həbibi]] (1470–1520), şair * [[Həkim Qəni]] (1918–2008), şair * [[Həmid Arzulu]] (1937–), şair * [[Həsənəli xan Qaradaği]] (1848–1929), şair, pedaqoq * [[Hikmət Ziya]] (1920–1995), şair * [[Hüseyn Arif]] (1924–1992), şair * [[Hüseyn Cavid]] (1882–1941), şair, yazıçı, dramaturq * [[İbrahim bəy Azər]] (1836–1885), şair * [[İsgəndər bəy Rüstəmbəyov]] (1845–1918), şair * [[Xaqani Şirvani]] (1126–1199), şair * [[Xanbikə xanım]] (1856–1921), şairə * [[Xanım İsmayılqızı]] (1956–), şairə * [[Xəlil Rza Ulutürk]] (1932–1994), şair * [[Xurşidbanu Natəvan]] (1832–1897), şairə * [[Əli Yusif]] (1900–1937), şair * [[İbrahim Tahir]] (1869–1943), şair * [[İlyas Tapdıq]] (1934–2016), şair * [[Qabil İmamverdiyev|Qabil]] (1926–2007), şair * [[Qasım bəy Zakir]] (1784–1857), şair * [[Qəmər bəyim Şeyda]] (1881–1933), şairə * [[Qəşəm Nəcəfzadə]] (1959–), şair * [[Qönçəbəyim]] (1827–????), şairə * [[Mədinə Gülgün]] (1926–1992), şairə * [[Məhəmməd bəy Aşiq]] (1800–1861), şair * [[Məhəmməd Hadi]] (1879–1920), şair * [[Məhəmməd Tağı Sidqi]] (1854–1903), şair, publisist, pedaqoq * [[Məhəmmədəli bəy Məxfi]] (1832–1892), şair * [[Məhsəti Gəncəvi]] (1089–1160), şairə * [[Məmməd Araz]] (1933–2004), şair, tərcüməçi, naşir * [[Məmməd İsmayıl]] (1939–), şair * [[Məmməd Rahim]] (1907–1977), şair * [[Məmməd Səid Ordubadi]] (1872–1950), şair, dramaturq, jurnalist, tərcüməçi * [[Məşədi Mahmud bəy Vəzirov]] (1839–1902), şair * [[Mikayıl Müşfiq]] (1908–1938), şair * [[Mikayıl Rəfili]] (1905–1958), şair * [[Mirvarid Dilbazi]] (1912–2001), şairə * [[Mirzə Bəybaba Fəna]] (1787–1867), şair * [[Mirzə Cəlal Yusifzadə]] (1862–1931), şair * [[Mirzə Ələkbər Sabir]] (1862–1911), şair * [[Mirzə Həsən Yüzbaşov-Qarabaği]] (1841–1904), şair * [[Mirzə İbrahim bəy Səba]] (1801–1877), şair * [[Mirzə İsmayıl Məhzun]] (1828–1894), şair * [[Mirzə Rəhim Fəna]] (1844–1931), şair * [[Mirzə Sadıq Piran]] (1822–1893), şair * [[Mirzə Şəfi Vazeh]] (1794–1852), şair * [[Molla Pənah Vaqif]] (1717–1797), şair, ictimai-siyasi xadim * [[Molla Vəli Vidadi]] (1709–1809), şair * [[Musa Yaqub]] (1937–2021), şair * [[Mustafa ağa Arif]] (1774–1845), şair * [[Mücirəddin Beyləqani]] (1130–1194), şair * [[Nəcəfqulu bəy Şeyda]] (1858–1936), şair * [[Nəbi Xəzri]] (1924–2007), şair * [[Nəriman Həsənzadə]] (1931–), şair * [[Nigar Rəfibəyli]] (1913–1981), şairə * [[Nizami Gəncəvi]] (1141–1209), şair * [[Novruz Ağayev]] (1870–1948), şair, biblioqraf * [[Nurəngiz Gün]] (1938–2014), şairə * [[Nüsrət Kəsəmənli]] (1945–2003), şair * [[Onegin Hacıqasımov]] (1937–2002), şair * [[Osman Sarıvəlli]] (1905–1990), şair * [[Ramiz Rövşən]] (1946–), şair * [[Rəhim Alxas]] (1937–2003), şair * [[Rəhim bəy Uğurlubəyov]] (1814–1865), şair, zabit * [[Rəsul Rza]] (1910–1981), şair * [[Rəziyyə Gəncəvi]] (1136–1198), şairə * [[Sabir Rüstəmxanlı]] (1946–), şair, siyasətçi * [[Salman Mümtaz]] (1884–1941), şair, biblioqraf * [[Seyid Əzim Şirvani]] (1835–1888), şair, maarifçi * [[Seyran Səxavət]] (1946–), şair * [[Səməd Vurğun]] (1906–1956), şair * [[Süleyman Rüstəm]] (1906–1989), şair * [[Şahin Fazil]] (1940–), şair * [[Şəkər Aslan]] (1937–1995), şair * [[Tofiq Bayram]] (1934–1991), şair * [[Vaqif Bayatlı Odər]] (1948–), şair * [[Vaqif Nəsib]] (1939–), şair * [[Vaqif Səmədoğlu]] (1939–2015), şair, dramaturq, naşir * [[Vüqar Əhməd]] (1963–), şair * [[Yaqut Dilbazi]] (1910–1994), şairə * [[Yetim Eyvaz]] (1952–2017), şair * [[Zeynal Cabbarzadə]] (1920–1977), şair * [[Zivər Ağayeva]] (1934–2015), şairə }} ===== Dramaturqlar ===== {{columns-list|4| * [[Aqşin Babayev]] (1936–2020), dramaturq * [[Cəfər Cabbarlı]] (1899–1934), dramaturq, şair, nasir * [[İmran Qasımov]] (1918–1981), dramaturq * [[İslam Səfərli]] (1923–1974), dramaturq, şair, tərcüməçi * [[Məcid Şamxalov]] (1907–1984), dramaturq * [[Mirzə Fətəli Axundov]] (1923–1974), dramaturq, yazıçı, şair, maarifçi * [[Səkinə Axundzadə]] (1865–1927), dramaturq * [[Səttar Axundov]] (1914–1994), dramaturq * [[Süleyman Rəşidi]] (1927–2003), dramaturq * [[Süleyman Sani Axundov]] (1875–1939), dramaturq, naşir }} ===== Yazıçılar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Najaf bey Vezirov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ali bey Huseynzade.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Jalil Mammadguluzadeh, c. 1920.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nəcəf bəy Vəzirov]]{{·}}[[Əli bəy Hüseynzadə]]{{·}}[[Cəlil Məmmədquluzadə]]</small> |- |[[Fayl:Hagverdiyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Yusif vazir chamanzaminli 1911.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sabit Rehman.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]]{{·}}[[Yusif Vəzir Çəmənzəminli]]{{·}}[[Sabit Rəhman]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbasqulu ağa Bakıxanov]] (1794–1847), yazıçı, şair * [[Afaq Məsud]] (1957–), yazıçı * [[Aleksandr Xakimov]] (1960–), yazıçı * [[Altay Yusifoğlu]] (1930–2003), yazıçı * [[Aqil Abbas]] (1953–), yazıçı * [[Anar]] (1938–), yazıçı * [[Ceyhun Hacıbəyli]] (1891–1962), yazıçı, salnaməçi, jurnalist, tərcüməçi * [[Cəlil Məmmədquluzadə]] (1869–1932), yazıçı, dramaturq, jurnalist * [[Cəmil Əlibəyov]] (1927–2014), yazıçı * [[Çingiz Abdullayev]] (1959–), yazıçı * [[Çingiz Hüseynov]] (1929–), yazıçı * [[Elçin Əfəndiyev]] (1943–), yazıçı, dövlət xadimi * [[Elçin Səfərli]] (1984–), yazıçı * [[Eynəli bəy Sultanov]] (1866–1935), yazıçı, pedaqoq * [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]] (1870–1933), yazıçı, dramaturq * [[Əbülhəsən Ələkbərzadə]] (1904–1986), yazıçı * [[Əfqan Əsgərov]] (1929–), yazıçı * [[Əkrəm Əylisli]] (1937–), yazıçı * [[Ələviyyə Babayeva]] (1921–2014), yazıçı * [[Əli bəy Hüseynzadə]] (1864–1940), yazıçı, filosof, tənqidçi * [[Əli Əmirli]] (1948–), yazıçı * [[Əli İldırımoğlu]] (1927–), yazıçı * [[Əlibala Hacızadə]] (1935–2009), yazıçı * [[Ənvər Çingizoğlu]] (1962–), yazıçı, publisist * [[Ənvər Məmmədxanlı]] (1913–1990), yazıçı * [[Əsgər ağa Gorani]] (1857–1910), yazıçı, aktyor * [[Əvəz Sadıq]] (1898–1956), yazıçı * [[Əzizə Cəfərzadə]] (1921–2003), yazıçı * [[Firuz Mustafa]] (1952–), yazıçı * [[Georgi Keçaari]] (1930–2006), yazıçı * [[Gülhüseyn Hüseynoğlu]] (1923–2013), yazıçı * [[Hüseyn Abbaszadə]] (1922–2007), yazıçı * [[Kamal Abdulla]] (1950–), yazıçı * [[Kəramət Böyükçöl]] (1987–), yazıçı * [[İlqar Fəhmi]] (1975–), yazıçı * [[İlyas Əfəndiyev]] (1914–1996), yazıçı * [[İsa Muğanna]] (1928–2014), yazıçı * [[İsi Məlikzadə]] (1934–1995), yazıçı * [[İsmayıl bəy Qutqaşınlı]] (1806–1861), yazıçı * [[İsmayıl Şıxlı]] (1919–1995), yazıçı * [[Qantəmir]] (1888–1944), yazıçı, pedaqoq * [[Qılman İlkin]] (1914–2009), yazıçı * [[Manaf Süleymanov]] (1912–2001), yazıçı * [[Maqsud İbrahimbəyov]] (1935–2016), yazıçı * [[Mehdi Hüseyn]] (1909–1965), yazıçı * [[Məmmədhüseyn Təhmasib]] (1907–1982), yazıçı * [[Məsud Əlioğlu]] (1928–1973), yazıçı * [[Mikayıl Rzaquluzadə]] (1905–1984), yazıçı, nasir * [[Natiq Rəsulzadə]] (1949–), yazıçı * [[Nəcəf bəy Vəzirov]] (1854–1926), yazıçı, dramaturq * [[Nuridə Atəşi]] (1965–), yazıçı * [[Orxan Fikrətoğlu]] (1966–), yazıçı, ssenarist, rejissor, jurnalist * [[Rafiq Tağı]] (1950–2011), yazıçı * [[Rəşad Məcid]] (1964–), yazıçı * [[Rövşən Abdullaoğlu]] (1978–), yazıçı * [[Rövşən Yerfi]] (1965–), yazıçı * [[Rüstəm İbrahimbəyov]] (1939–2022), yazıçı, kinossenarist, prodüser, ssenarist, kinodramaturq * [[Sabit Rəhman]] (1910–1970), yazıçı * [[Salam Qədirzadə]] (1923–1987), yazıçı * [[Seyfəddin Dağlı]] (1921–1983), yazıçı * [[Seyid Hüseyn Sadiq]] (1887–1938), yazıçı * [[Seymur Baycan]] (1976–), yazıçı * [[Şıxəli Qurbanov]] (1925–1967), yazıçı * [[Sultan Məcid Qənizadə]] (1866–1937), yazıçı, maarifçi * [[Süleyman Vəliyev]] (1916–1996), yazıçı * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] (1892–1938), yazıçı, publist * [[Yusif Səmədoğlu]] (1935–1998), yazıçı * [[Yusif Vəzir Çəmənzəminli]] (1887–1943), yazıçı, dövlət xadimi * [[Ülviyyə Tahir]] (1980–), yazıçı * [[Vəli Xuluflu]] (1894–1938), yazıçı, publisist * [[Vidadi Babanlı]] (1927–), yazıçı * [[Vüqar Dəmirbəyli]] (1964–), yazıçı }} ===== Maarifçilər, naşirlər və publisistlər ===== {{columns-list|4| * [[Firidun bəy Köçərli]] (1863–1920), maarifçi, pedaqoq, publisist * [[Əlirza Rasizadə]] (1884–1923), maarifçi * [[Həsən bəy Zərdabi]] (1837–1907), publisist, maarifçi * [[Həmidə Məmmədquluzadə]] (1873–1955), maarifçi * [[Hənifə Məlikova]] (1856–1923), maarifçi * [[Hüseyn İbrahimov]] (1919–2018), naşir * [[Fikrət Nağıyev]] (1972), politoloq, publisist, bioqrafiyaşünas * [[Hilal Münşizadə]] (1899–19??), publisist * [[Xudu İbrahimoğlu]] (1939–2004), maarifçi * [[İsa Sultan Şahtaxtinski]] (1851–1894), publisist * [[Qəribsoltan Məlikova]] (1896–1967), maarifçi * [[Məhəmməd ağa Şahtaxtinski]] (1846–1931), publisist * [[Mədinə xanım Qiyasbəyli]] (1889–1938), maarifçi, pedaqoq, jurnalist * [[Mirzə Bala Məmmədzadə]] (1898–1959), publisist * [[Vəli Məmmədov]] (1931–1991), publisist, ədəbiyyatşünas }} ===== Ədəbiyyatşünaslar, tənqidçilər və tərcüməçilər ===== {{columns-list|4| * [[Abbas Zamanov (yazıçı)|Abbas Zamanov]] (1911–1993), tənqidçi, ədəbiyyatşünas * [[Ağamusa Axundov]] (1932–2015), ədəbiyyatşünas * [[Bəhlul Behcət]] (1869–1938), ədəbiyyatşünas * [[Bəkir Nəbiyev]] (1930–2012), ədəbiyyatşünas * [[Əmin Abid Gültəkin]] (1898–1938), tənqidçi, şair * [[Əziz Şərif]] (1895–1988), tənqidçi, ədəbiyyatşünas * [[Fəridə Vəzirova]] (1924–1986), tənqidçi, ədəbiyyatşünas * [[Firudin Qurbansoy]] (1954–), ədəbiyyatşünas, astroloq * [[Gülbəniz Babaxanlı]] (1956–), ədəbiyyatşünas * [[Kamal Talıbzadə]] (1923–2006), tənqidçi, ədəbiyyatşünas * [[Mailə Muradxanlı]] (1940–2010), tərcüməçi, dramaturq * [[Mustafa Quliyev]] (1893–1938), tənqidçi, publisist * [[Nizami Cəfərov (akademik)|Nizami Cəfərov]] (1959–), ədəbiyyatşünas, deputat * [[Timuçin Əfəndiyev]] (1945–), tənqidçi, ədəbiyyatşünas }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Huseyn Arablinski 2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sharifzadeh.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Alasgar Alakbarov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hüseyn Ərəblinski]]{{·}}[[Abbas Mirzə Şərifzadə]]{{·}}[[Ələsgər Ələkbərov (aktyor)|Ələsgər Ələkbərov]]</small> |- |[[Fayl:Əliağa Ağayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hökümə Qurbanova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Nasiba Zeynalova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əliağa Ağayev]]{{·}}[[Hökümə Qurbanova]]{{·}}[[Nəsibə Zeynalova]]</small> |- |[[Fayl:Leyla Bədirbəyli.JPG|border|center|120px]] |[[Fayl:Məlik Dadaşov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hacıbaba Bağırov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Leyla Bədirbəyli]]{{·}}[[Məlik Dadaşov]]{{·}}[[Hacıbaba Bağırov]]</small> |- |[[Fayl:Səyavuş Aslan.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ceyhun Mirzəyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fuad Poladov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Səyavuş Aslan]]{{·}}[[Ceyhun Mirzəyev]]{{·}}[[Fuad Poladov]]</small> |- |[[Fayl:Rasim Balayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Yaşar Nuri.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fəxrəddin Manafov 01.03.2019.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Rasim Balayev]]{{·}}[[Yaşar Nuri]]{{·}}[[Fəxrəddin Manafov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Mirzə Şərifzadə]] (1893–1938), aktyor * [[Adil İsgəndərov]] (1910–1978), aktyor * [[Adil Zeynalov]] (1960–2020), aktyor * [[Afaq Bəşirqızı]] (1955–), aktrisa * [[Ağadadaş Qurbanov]] (1911–1965), aktyor * [[Ağahüseyn Cavadov]] (1894–1981), aktyor * [[Ağaxan Salmanlı]] (1941–2020), aktyor * [[Ağarəfi Rəhimov]] (1952–2005), aktyor * [[Ağasadıq Gəraybəyli]] (1897–1988), aktyor * [[Aqil M. Quliyev]] (1972–), aktyor * [[Aleksandr Şarovski]] (1948–), aktyor * [[Aleksey Saprıkin]] (1955–2019), aktyor, baş leytenant * [[Almaz Əsgərova]] (1949–1988), aktrisa * [[Almaz Mustafayeva]] (1949–2020), aktrisa * [[Amaliya Pənahova]] (1945–), aktrisa * [[Anar Heybətov]] (1976–), aktyor * [[Arif Qasımov (aktyor)|Arif Qasımov]] (1950–2016), aktyor * [[Arif Quliyev (aktyor)|Arif Quliyev]] (1965–2021), aktyor * [[Ayan Mirqasımova]] (1969–), aktrisa * [[Ayşad Məmmədov]] (1954–), aktyor * [[Azər Aydəmir]] (1986–), aktyor * [[Azər Məmmədzadə]] (1971–), aktyor * [[Azər Mirzəyev (aktyor)|Azər Mirzəyev]] (1952–2014), aktyor * [[Barat Şəkinskaya]] (1914–1999), aktrisa * [[Bəhram Bağırzadə]] (1972–), aktyor, şoumen * [[Bəxtiyar Xanızadə]] (1957–), aktyor * [[Bəşir Səfəroğlu]] (1925–1969), aktyor * [[Cabir İmanov]] (1976–), aktyor * [[Cahangir Novruzov]] (1954–), aktyor * [[Cahangir Zeynalov]] (1865–1918), aktyor * [[Cavanşir Hadıyev]] (1969–), aktyor * [[Cavidan Novruz]] (1987–), aktyor * [[Ceyhun Mirzəyev]] (1946–1993), aktyor, rejissor * [[Cəlil Bağdadbəyov]] (1887–1951), aktyor * [[Çingiz Əhmədov]] (1962–), aktyor * [[Coşqun Rəhimov]] (1972–), aktyor * [[Dadaş Kazımov]] (1923–1992), aktyor * [[Dilarə Nəzərova]] (1974–), aktrisa * [[Elçin Həmidov]] (1958–2011), aktyor * [[Eldəniz Rəsulov]] (1952–), aktyor * [[Eldəniz Zeynalov]] (1937–2001), aktyor * [[Elxan Ağahüseynoğlu]] (1942–2009), aktyor * [[Elxan Cəfərov]] (1967–), aktyor * [[Elxan Quliyev]] (1952–), aktyor * [[Elman Rəfiyev]] (1971–), aktyor * [[Elmira Şabanova]] (1940–), aktrisa * [[Elnur Kərimov]] (1981–), aktyor * [[Elşən Hacıbabayev]] (1980–), aktyor * [[Elşən Rüstəmov]] (1971–), aktyor * [[Emil Abbasov]] (1971–), aktyor * [[Əjdər Həmidov]] (1953–2020), aktyor * [[Əjdər Sultanov]] (1909–1962), aktyor * [[Əjdər Zeynalov]] (1964–), aktyor * [[Əkbər Əlizadə]] (1974–), aktyor, televiziya aparıcısı * [[Ələddin Abbasov]] (1922–2014), aktyor * [[Ələkbər Hüseynov]] (1961–2007), aktyor * [[Ələkbər Hüseynzadə]] (1887–1967), aktyor * [[Ələkbər Süheyli]] (1879–1927), aktyor * [[Ələsgər Ələkbərov (aktyor)|Ələsgər Ələkbərov]] (1910–1963), aktyor * [[Əli Haqverdiyev]] (1939–1992), aktyor * [[Əli Zeynalov]] (1913–1988), aktyor * [[Əliağa Ağayev]] (1913–1983), aktyor * [[Əliheydər Həsənzadə]] (1913–1981), aktyor * [[Əlixan Rəcəbov]] (1991–), aktyor * [[Əminə Nağıyeva]] (1919–1977), aktrisa * [[Ənvər Abbasov (aktyor)|Ənvər Abbasov]] (1985–), aktyor * [[Əsgər Məmmədoğlu]] (1946–2015), aktyor * [[Əsgər Rəhimov]] (1956–2017), aktyor * [[Fatma Mahmudova]] (1954–), aktrisa * [[Fazil Salayev]] (1931–1978), aktyor * [[Fərəc Fərəcov (aktyor)|Fərəc Fərəcov]] (1950–), aktyor * [[Fərhad İsrafilov]] (1955–), aktyor * [[Fəxrəddin Manafov]] (1955–), aktyor * [[Firəngiz Mütəllimova]] (1959–), aktrisa * [[Firəngiz Şərifova]] (1924–2014), aktrisa * [[Fuad Poladov]] (1948–2018), aktyor * [[Gülər Nəbiyeva]] (1970–), aktrisa * [[Gülşad Baxşıyeva]] (1952–), aktrisa * [[Gülşən Qurbanova]] (1950–2006), aktrisa * [[Gülzar Qurbanova]] (1970–), aktrisa * [[Gündüz Abbasov]] (1930–1995), aktyor * [[Günel Məmmədova]] (1986–), aktrisa * [[Hacıağa Abbasov]] (1888–1975), aktyor * [[Hacıbaba Bağırov]] (1932–2006), aktyor * [[Hacı İsmayılov]] (1944–), aktyor * [[Hacı Murad Yagizarov]] (1939–), aktyor * [[Hamlet Qurbanov]] (1940–1995), aktyor * [[Hamlet Xanızadə]] (1941–1990), aktyor * [[Həmidə Ömərova]] (1957–), aktrisa * [[Həsən Məmmədov (aktyor)|Həsən Məmmədov]] (1938–2003), aktyor * [[Həsənağa Turabov]] (1938–2003), aktyor * [[Hikmət Rəhimov]] (1986–), aktyor * [[Hökümə Qurbanova]] (1913–1988), aktrisa * [[Hüseyn Ərəblinski]] (1881–1919), aktyor * [[Hüseynağa Atakişiyev]] (1949–2006), aktyor * [[Hüseynağa Sadıqov (aktyor)|Hüseynağa Sadıqov]] (1914–1983), aktyor * [[Xalidə Quliyeva]] (1952–), aktrisa * [[Xanım Qafarova]] (1967–2014), aktrisa * [[Xəyalə Quliyeva]] (1980–), aktrisa * [[Xuraman Hacıyeva]] (1945–), aktrisa * [[İlham Əsgərov]] (1958–2015), aktyor * [[İlham Namiq Kamal]] (1949–), aktyor * [[İlqar Nəbiyev]] (1976–), aktyor * [[İsmayıl Dağıstanlı]] (1907–1980), aktyor * [[İsmayıl Hidayətzadə]] (1901–1951), aktyor * [[İsmayıl Əfəndiyev (rejissor)|İsmayıl Əfəndiyev]] (1910–1967), aktyor * [[İsmayıl Osmanlı]] (1902–1978), aktyor * [[İzzət Oruczadə]] (1909–1983), aktrisa * [[Fərda Amin]] (1979–), aktyor * [[Fikrət Məmmədov (aktyor)|Fikrət Məmmədov]] (1956–), aktyor * [[Firuzə Balayeva]] (1980–), aktrisa * [[Kamal Xudaverdiyev]] (1938–2008), aktyor * [[Kamran Ağabalayev]] (1980–), aktyor * [[Kamil Məhərrəmov]] (1941–1993), aktyor * [[Kazım Ziya]] (1896–1956), aktyor * [[Kübra Dadaşova]] (1957–2017), aktrisa * [[Kübra Əliyeva]] (1950–), aktrisa * [[Qorxmaz Əlilicanzadə]] (1958–), aktyor * [[Qurban İsmayılov]] (1960–), aktyor * [[Laləzar Mustafayeva]] (1962–), aktrisa * [[Leyla Bədirbəyli]] (1920–1999), aktrisa * [[Loğman Kərimov]] (1959–), aktyor * [[Lütfəli Abdullayev]] (1914–1973), aktyor * [[Lyudmila Duxovnaya]] (1944–), aktrisa * [[Mayak Kərimov]] (1944–2011), aktyor * [[Mehriban Zəki]] (1966–), aktrisa * [[Məbud Məhərrəmov]] (1957–), aktyor * [[Məlik Dadaşov]] (1924–1996), aktyor * [[Məmməd Əlili]] (1898–1990), aktyor * [[Məmməd Səfa]] (1960–), aktyor * [[Məmmədrza Şeyxzamanov]] (1915–1984), aktyor * [[Məmmədsadıq Nuriyev]] (1919–1975), aktyor * [[Məzahir Süleymanov]] (1944–), aktyor * [[Mikayıl Mirzə]] (1947–2006), aktyor * [[Mirmahmud Kazımovski]] (1882–1942), aktyor * [[Mirzə Ağabəyli]] (1950–), aktyor * [[Mirzəağa Əliyev]] (1883–1954), aktyor * [[Mobil Əhmədov]] (1931–2006), aktyor * [[Murad Muradov]] (1884–1964), aktyor * [[Muxtar Maniyev]] (1935–2016), aktyor * [[Mübariz Əlixanoğlu]] (1944–2007), aktyor * [[Münəvvər Əliyeva (aktrisa, 1971)|Münəvvər Əliyeva]] (1971–), aktrisa * [[Münəvvər Kələntərli]] (1912–1962), aktrisa * [[Müşfiq Şahverdiyev]] (1983–), aktyor * [[Nahidə Orucova]] (1961–), aktrisa * [[Naina İbrahimova]] (1973–), aktrisa * [[Nazir Əliyev]] (1946–1997), aktyor * [[Nəcibə Məlikova]] (1921–1992), aktrisa * [[Nəsibə Eldarova]] (1959–), aktrisa * [[Nəsibə Zeynalova]] (1916–2004), aktrisa * [[Nəsir Sadıqzadə]] (1926–1996), aktyor * [[Novruz Axundov]] (1938–), aktyor * [[Novruz Qartal]] (1947–), aktyor * [[Nuriyyə Əhmədova]] (1950–2015), aktrisa * [[Nübar Novruzova]] (1958–), aktrisa * [[Ofeliya Məmmədzadə]] (1939–2007), aktrisa * [[Oleq Əmirbəyov]] (1986–), aktyor, jurnalist, teleaparıcı * [[Osman Hacıbəyov]] (1924–1979), aktyor * [[Ömür Nağıyev]] (1953–2013), aktyor * [[Ötkəm İsgəndərov]] (1955–), aktyor * [[Pərvin Abıyeva]] (1990–), aktrisa * [[Pərviz Məmmədrzayev]] (1971–), aktyor * [[Rafael Dadaşov]] (1946–2020), aktyor * [[Rafael İsgəndərov]] (1972–), aktyor * [[Rafiq Əzimov]] (1938–), aktyor * [[Ramin Şıxəliyev]] (1979–), aktyor * [[Ramiz Əzizbəyli]] (1948–2021), aktyor, kinorejissor * [[Ramiz Məlikov (aktyor)|Ramiz Məlikov]] (1943–), aktyor * [[Ramiz Məmmədov (aktyor)|Ramiz Məmmədov]] (1956–2021), aktyor * [[Rasim Balayev]] (1948–), aktyor * [[Rövşən Kərimduxt]] (1969–), aktyor * [[Rüfət Şabanov]] (1922–1998), aktyor * [[Rza Darablı]] (1883–1943), aktyor * [[Rza Rzayev]] (1973–), aktyor * [[Sadıq Həsənzadə]] (1906–1979), aktyor * [[Sadıq Hüseynov (aktyor)|Sadıq Hüseynov]] (1924–2003), aktyor * [[Sevil Xəlilova]] (1953–2011), aktrisa * [[Sevinc Əliyeva (aktrisa, 1965)|Sevinc Əliyeva]] (1965–), aktrisa * [[Sədaqət Zülfüqarova]] (1924–1986), aktrisa * [[Sədayə Mustafayeva]] (1926–2004), aktrisa * [[Səfurə İbrahimova]] (1938–2020), aktrisa * [[Səidə Quliyeva]] (1957–), aktrisa * [[Səməndər Rzayev]] (1945–1986), aktyor * [[Sənubər İsgəndərli]] (1960–), aktrisa * [[Səyavuş Aslan]] (1935–2013), aktyor * [[Sidqi Ruhulla]] (1886–1959), aktyor * [[Sofiya Hüseynova]] (1926–2015), aktrisa * [[Sona Hacıyeva]] (1907–1979), aktrisa * [[Sona Mikayılova]] (1957–), aktrisa * [[Suğra Bağırzadə]] (1947–), aktrisa * [[Süleyman Ələsgərov (aktyor)|Süleyman Ələsgərov]] (1915–1998), aktyor * [[Süsən Məcidova]] (1916–1985), aktrisa * [[Şahmar Ələkbərov]] (1943–1992), aktyor * [[Şahmar Qəribli]] (1952–2018), aktyor * [[Şamil Süleymanlı]] (1955–), aktyor * [[Şəmsi Bədəlbəyli]] (1911–1986), aktyor, rejissor * [[Şövqi Hüseynov]] (1972–), aktyor * [[Şükufə Yusupova]] (1954–), aktrisa * [[Taleh Yüzbəyov]] (1986–), aktyor * [[Tamara Gözəlova]] (1940–2020), aktrisa * [[Tamilla Ağamirova]] (1928–), aktrisa * [[Tamilla Rüstəmova]] (1936–2020), aktrisa * [[Tanilə Əhmərova]] (1950–2015), aktrisa * [[Tahir İmanov]] (1974–), aktyor * [[Tariyel Qasımov]] (1939–), aktyor * [[Tələt Rəhmanov]] (1946–1995), aktyor * [[Telman Adıgözəlov]] (1953–2010), aktyor * [[Tofiq Hüseynov (aktyor)|Tofiq Hüseynov]] (1949–2020), aktyor * [[Tofiq Mirzəyev (aktyor)|Tofiq Mirzəyev]] (1932–), aktyor * [[Törəxanım Zeynalova]] (1895–1974), aktrisa * [[Yana Nikitina]] (1975–), aktyor * [[Yasin Qarayev]] (1946–), aktyor * [[Yaşar Nuri]] (1951–2012), aktyor * [[Vado Korovin]] (1972–), aktyor * [[Vəfa Fətullayeva]] (1945–1987), aktrisa * [[Vidadi Əliyev (aktyor)|Vidadi Əliyev]] (1945–), aktyor * [[Vidadi Həsənov]] (1958–), aktyor * [[Vüsal Murtuzəliyev]] (1982–), aktyor * [[Yadigar Muradov]] (1958–), aktyor * [[Yeva Olenskaya]] (1900–1959), aktrisa * [[Yusif Vəliyev]] (1917–1980), aktyor * [[Yusif Yulduz]] (1905–1979), aktyor * [[Zarina Qurbanova (aktrisa)|Zarina Qurbanova]] (1990–), aktrisa * [[Zemfira Sadıxova]] (1939–), aktrisa * [[Zərnigar Ağakişiyeva]] (1945–2018), aktrisa * [[Zəroş Həmzəyeva]] (1925–2004), aktrisa * [[Zirəddin Tağıyev]] (1943–2019), aktyor * [[Zülfüqar Baratzadə]] (1931–1991), aktyor }} ==== Rejissorlar və animatorlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Əlisəttar Atakişiyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Həsən Seyidbəyli.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rasim Ocaqov01.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əlisəttar Atakişiyev]]{{·}}[[Həsən Seyidbəyli]]{{·}}[[Rasim Ocaqov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil İsgəndərov]] (1910–1978), kinorejissor * [[Ağarza Quliyev]] (1898–1976), kinorejissor * [[Arzu Əliyeva]] (1989–), kinorejissor * [[Ayaz Salayev]] (1960–), kinorejissor, kinoşünas, ssenarist * [[Bəxşi Qələndərli]] (1903–1985), kinorejissor * [[Cəmil Quliyev (rejissor)]] (1963–), kinorejissor * [[Elçin Hami Axundov]] (1967–), animasiya rejissoru, animator * [[Elçin Musaoğlu]] (1966–), kinorejissor * [[Eldar Quliyev (kinorejissor)|Eldar Quliyev]] (1941–2020), kinorejissor * [[Elxan Cəfərov]] (1967–), kinorejissor * [[Əjdər İbrahimov]] (1919–1993), kinorejissor * [[Ələkbər Muradov]] (1948–2013), kinorejissor * [[Əlihüseyn Hüseynov (rejissor)|Əlihüseyn Hüseynov]] (1922–1987), kinorejissor * [[Əlisəttar Atakişiyev]] (1906–1990), operator, kinorejissor * [[Ənvər Behbudov]] (1912–1994), teatr rejissorı * [[Ənvər Əbluc]] (1947–), kinorejissor * [[Fərid Hümbətov]] (1956–), kinorejissor * [[Firudin Səfərov]] (1933–), kinorejissor * [[Gülcahan Güləhmədova-Martınova]] (1925–2018), teatr rejissoru * [[Hafiz Əkbərov]] (1941–), kinorejissor * [[Həbib İsmayılov]] (1906–1966), kinorejissor * [[Həsən Seyidbəyli]] (1920–1980), kinorejissor * [[Hilal Baydarov]] (1987–), kinorejissor * [[Hüseyn Mehdiyev]] (1945–), kinorejissor * [[İlqar Safat]] (1972–), kinorejissor * [[Kamil Rüstəmbəyov]] (1924–1991), kinorejissor * [[Mehdi Məmmədov]] (1918–1985), kinorejissor, aktyor * [[Mehriban Ələkbərzadə]] (1965–), kinorejissor, televiziya aparıcısı * [[Muxtar Dadaşov]] (1913–1998), kinorejissor, aktyor * [[Nazim Məmmədov (rejissor)|Nazim Məmmədov]] (1934–2004), kinorejissor, animator * [[Oqtay Mirqasımov]] (1943–), kinorejissor * [[Ramiz Əliyev (rejissor)|Ramiz Əliyev]] (1938–2022), kinorejissor * [[Ramiz Fətəliyev]] (1946–), kinorejissor, kino redaktoru * [[Rasim Ocaqov]] (1933–2006), kinorejissor, kinooperator, ssenarist * [[Rauf Dadaşov]] (1944–2020), kinorejissor, animator * [[Rimma Abdullayeva]] (1931–2017), kinorejissor * [[Rövşən Almuradlı]] (1954–2019), kinorejissor, aktyor * [[Rza Təhmasib]] (1894–1980), kinorejissor, aktyor * [[Şamil Əliyev]] (1960–), kinorejissor * [[Şamil Mahmudbəyov (rejissor)|Şamil Mahmudbəyov]] (1924–1997), kinorejissor * [[Şamil Nəcəfzadə]] (1960–), kinorejissor * [[Tofiq Tağızadə]] (1919–1998), kinorejissor * [[Ulduz Rəfili]] (1922–2006), teatr rejissorı * [[Vahid Mustafayev]] (1968–), kinorejissor * [[Vaqif Behbudov]] (1938–), kinorejissor * [[Vaqif İbrahimoğlu]] (1949–2011), teatr rejissoru * [[Vaqif Mustafayev]] (1953–), kinorejissor * [[Yalçın Əfəndiyev (kinorejissor)|Yalçın Əfəndiyev]] (1937–2019), kinorejissor * [[Ziya Şıxlinski]] (1951–), kinorejissor }} ==== Fotoqraflar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Faiq Rəcəbli.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Akif Ağayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sənan Ələskərov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Faiq Rəcəbli]]{{·}}[[Akif Ağayev]]{{·}}[[Sənan Ələskərov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Akif Ağayev]] (1946–2008), fotoqraf, fotojurnalist * [[Dadaş Adna]] (1978–2015), fotoqraf * [[Elxan Kərimov]] (1948–2010), fotoqraf, fotojurnalist * [[Faiq Rəcəbli]] (1923–2012), idman fotoqrafı, fotojurnalist * [[Fərid Xayrulin]] (1947–2020), fotojurnalist * [[Hüseyn Hüseynzadə]] (1935–2019), fotojournalist * [[Xalid Əsgərov]] (1961–), fotoqraf, fotojurnalist * [[İlqar Cəfərov]] (1960–), fotoqraf, fotojurnalist * [[Kamal Babayev]] (1927–2021), fotoqraf, fotojurnalist * [[Mircavad Axundzadə]] (1909–1996), fotoqraf * [[Mirfazil Mirmövsümov]] (1907–1942), fotoqraf, fotojurnalist * [[Oleq Litvin]] (1936–2017), fotoqraf, fotojurnalist * [[Orxan Aslanov]] (1985–), fotoqraf * [[Pərviz Quliyev]] (1942–), fotoqraf-rəssam * [[Rafiq Nağıyev (fotojurnalist)|Rafiq Nağıyev]] (1935–2017), fotoqraf, fotojurnalist * [[Rəna Əffəndi]] (1977–), fotoqraf, quruluşçu rəssam * [[Sənan Ələskərov]] (1956–), fotoqraf * [[Tahir Cəfərov]] (1948–), fotoqraf, fotojurnalist * [[Yaşar Xəlilov]] (1934–), fotojurnalist }} ==== Rəqqaslar, rəqqasələr və xoreoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Afaq Məlikova]] (1947–), rəqqasə * [[Böyükağa Məmmədov (rəqqas)|Böyükağa Məmmədov]] (1927–2018), rəqqas * [[Cəmilə Bayramova]] (1957–), rəqqasə * [[Çimnaz Babayeva]] (1946–2019), balet artisti * [[Əlibaba Abdullayev]] (1915–1980), rəqqas * [[Əminə Dilbazi]] (1919–2010), rəqqasə * [[Fərəc Cavanşirov]] (1917–2001), rəqqas * [[Gülağası Mirzəyev]] (1978–), balet artisti * [[Xanlar Bəşirov]] (1957–), rəqqas * [[Xumar Zülfüqarova]] (1927–2017), baletmeyster * [[Kamal Həsənov]] (1925–), baletmeyster * [[Kökəb Əliyeva]] (1935–), rəqqasə * [[Leyla Vəkilova]] (1927–1999), baletmeyster * [[Maqsud Məmmədov (baletmeyster)|Maqsud Məmmədov]] (1929–), baletmeyster * [[Mədinə Əliyeva]] (19??–), baletmeyster * [[Nelya Nəzirova]] (1956–), baletmeyster * [[Oksana Rəsulova]] (1982–), rəqqasə * [[Qəmər Almaszadə]] (1915–2006), baletmeyster * [[Rəfiqə Axundova]] (1931–), baletmeyster * [[Roza Cəlilova]] (1929–), balet artisti * [[Şəhriyar Cəfərov]] (19??–), baletmeyster * [[Tamilla Şirəliyeva]] (1946–), balet artisti * [[Təranə Muradova]] (1965–), baletmeyster * [[Yulana Əlikişizadə]] (1938–), baletmeyster * [[Zakir Ağayev]] (1973–), baletmeyster }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Üzeyir Hacıbəyli (crop).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Qara Qarayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fikret Emirov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Üzeyir Hacıbəyov]]{{·}}[[Qara Qarayev]]{{·}}[[Fikrət Əmirov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağabacı Rzayeva]] (1912–1975), bəstəkar * [[Aqşin Əlizadə]] (1937–2014), bəstəkar * [[Arif Məlikov]] (1933–2019), bəstəkar * [[Arif Mirzəyev]] (1944–), bəstəkar, pianoçu * [[Aygün Səmədzadə]] (1967–), bəstəkar * [[Azər Rzayev]] (1930–2015), bəstəkar * [[Bəhram Nəsibov]] (1942–1998), bəstəkar * [[Cahangir Cahangirov]] (1921–1992), bəstəkar * [[Cavanşir Quliyev]] (1950–), bəstəkar * [[Cəmil Əmirov]] (1957–), bəstəkar * [[Cövdət Hacıyev]] (1957–2002), bəstəkar * [[Eldar Mansurov]] (1952–), bəstəkar * [[Elza İbrahimova]] (1938–2012), bəstəkar * [[Emin Sabitoğlu]] (1937–2000), bəstəkar * [[Əfrasiyab Bədəlbəyli]] (1907–1976), bəstəkar, dirijor * [[Ələkbər Tağıyev]] (1924–1981), bəstəkar * [[Əli Səlimi]] (1922–1997), bəstəkar * [[Ərtoğrul Cavid]] (1919–1943), bəstəkar * [[Faiq Sücəddinov]] (1947–), bəstəkar * [[Fərəc Qarayev]] (1943–), bəstəkar * [[Fikrət Əmirov]] (1922–1984), bəstəkar * [[Firəngiz Əlizadə]] (1947–), bəstəkar * [[Gövhər Həsənzadə]] (19??–), bəstəkar * [[Hacı Xanməmmədov]] (1918–2005), bəstəkar * [[Hikmət Mirməmmədli]] (1961–2007), bəstəkar * [[Xəyyam Mirzəzadə]] (1935–2018), bəstəkar * [[İsa Məlikov]] (1980–), bəstəkar * [[İsmayıl Hacıbəyov]] (1949–2006), bəstəkar * [[Leonid Vaynşteyn]] (1945–1994), bəstəkar * [[Məmməd Quliyev (bəstəkar)|Məmməd Quliyev]] (1936–2001), bəstəkar * [[Moisey Vaynşteyn]] (1906–1963), bəstəkar * [[Musa Mirzəyev]] (1933–2016), bəstəkar * [[Nadir Əzimov]] (1963–), bəstəkar * [[Nailə Mirməmmədli]] (1961–2021), bəstəkar * [[Oqtay Kazımi]] (1932–2010), bəstəkar * [[Oqtay Rəcəbov]] (1941–), bəstəkar * [[Oqtay Zülfüqarov]] (1929–2016), bəstəkar * [[Qara Qarayev]] (1918–1982), bəstəkar * [[Ramiz Mirişli]] (1934–2015), bəstəkar * [[Rasim Müzəffərli]] (1958–), bəstəkar * [[Rauf Hacıyev]] (1922–1995), bəstəkar * [[Ruhəngiz Qasımova]] (1940–), bəstəkar * [[Salman Qəmbərov]] (1959–), bəstəkar * [[Səid Rüstəmov]] (1907–1983), bəstəkar, dirijor, pedaqoq * [[Soltan Hacıbəyov]] (1919–1974), bəstəkar * [[Süleyman Ələsgərov (bəstəkar)|Süleyman Ələsgərov]] (1924–1999), bəstəkar * [[Şəfiqə Axundova]] (1924–2013), bəstəkar * [[Tofiq Bakıxanov]] (1930–), bəstəkar * [[Tofiq Əhmədov (musiqiçi)|Tofiq Əhmədov]] (1924–1981), bəstəkar * [[Tofiq Quliyev]] (1917–2000), bəstəkar, dirijor * [[Üzeyir Hacıbəyov]] (1885–1948), bəstəkar, publisist, dramaturq, pedaqoq * [[Vaqif Gərayzadə]] (1961–), bəstəkar * [[Vasif Adıgözəlov]] (1935–2016), bəstəkar * [[Vüqar Camalzadə]] (1974–), bəstəkar * [[Zülfüqar Hacıbəyov]] (1884–1950), bəstəkar }} ===== Dirijorlar ===== {{columns-list|4| * [[Azad Əliyev (dirijor)|Azad Əliyev]] (1951–2014), dirijor * [[Çingiz Hacıbəyov]] (1913–1971), dirijor * [[Elnarə Kərimova]] (19??–), dirijor, xormeyster * [[Əyyub Quliyev (dirijor)|Əyyub Quliyev]] (1984–), dirijor * [[Fəxrəddin Atayev]] (1972–), dirijor * [[Kazım Əliverdibəyov]] (1934–), dirijor * [[Nazim Hacıəlibəyov]] (1959–), dirijor * [[Nazim Rzayev]] (1925–1992), dirijor * [[Rauf Abdullayev]] (1937–), dirijor * [[Teymur Göyçayev]] (1958–), dirijor * [[Yalçın Adıgözəlov]] (1959–), dirijor * [[Yaşar İmanov]] (1933–), dirijor }} ===== Aşıqlar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Aşıq Hüseyn Bozalqanlı.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Çopur Ələsgər.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Miskinli Vəli.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Aşıq Hüseyn Bozalqanlı]]{{·}}[[Çopur Ələsgər]]{{·}}[[Miskinli Vəli]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Aşıq Abbasqulu]] (1850–1932), aşıq * [[Aşıq Ağalar Mikayılov]] (1913–1988), aşıq * [[Aşıq Aslan Kosalı]] (1929–2014), aşıq * [[Aşıq Avdı Qaymaqlı]] (1909–1988), aşıq * [[Aşıq Bəsti]] (1836–1936), aşıq * [[Aşıq Bəylər Qədirov]] (1914–1991), aşıq * [[Aşıq Cabbar]] (1950–), aşıq * [[Aşıq Canallı Məmməd]] (1880–1937), aşıq * [[Aşıq Ədalət Dəlidağlı]] (1967–), aşıq * [[Aşıq Əhməd]] (1???–1???), aşıq * [[Aşıq Əhməd Rüstəmov]] (1920–2008), aşıq * [[Aşıq Əhliman]] (1955–), aşıq * [[Aşıq Əli Tapdıqoğlu]] (1989–), aşıq * [[Aşıq Əkbər Cəfərov]] (1933–1990), aşıq * [[Aşıq Hüseyn Bozalqanlı]] (1868–1941), aşıq * [[Aşıq Hüseyn Şəmkirli]] (1811–1891), aşıq * [[Aşıq Xanlar Məhərrəmov]] (1950–1998), aşıq * [[Aşıq Xaspolad Gülablı]] (1919–2000), aşıq * [[Aşıq Xosrov Məhəmmədoğlu]] (1938–), aşıq * [[Aşıq İsfəndiyar Rüstəmov]] (1937–2018), aşıq * [[Aşıq Kərəm İncəli]] (1945–1995), aşıq * [[Aşıq Məhəmməd Kolanlı]] (1903–1977), aşıq * [[Aşıq Məhərrəm Hüseynli]] (1959–), aşıq * [[Aşıq Mirzə Bilal]] (1872–1937), aşıq * [[Aşıq Nabat]] (1914–1973), aşıq * [[Aşıq Nəcəf Əlimərdanlı]] (1900–1946), aşıq * [[Aşıq Pənah]] (1926–1978), aşıq * [[Aşıq Pəri]] (1811–1847), aşıq * [[Aşıq Qasım]] (1867–1919), aşıq * [[Aşıq Qoca]] (1900–1942), aşıq * [[Aşıq Qurbani]] (1477–XVI əsr), aşıq * [[Aşıq Qəhrəman]] (1884–1966), aşıq * [[Aşıq Rəcəb]] (XVIII əsr–XIX əsr), aşıq * [[Aşıq Şakir]] (1922–1978), aşıq * [[Aşıq Şəmşir]] (1893–1980), aşıq * [[Aşıq Umbay]] (1941–), aşıq * [[Aşıq Valeh]] (1729–1822), aşıq * [[Aşıq Vüqar Mahmudoğlu]] (1970–2018), aşıq * [[Aşıq Yanvar Bədəlov]] (1942–), aşıq * [[Aşıq Zülfiyyə]] (1970–), aşıq * [[Aydın Çobanoğlu]] (1951–1993), aşıq * [[Çoban Əfqan]] (1866–1924), aşıq * [[Çopur Ələsgər]] (1930–2014), aşıq * [[Dəllək Murad]] (XVIII əsr–XVIII əsr), aşıq * [[Dəmirçi Aşıq Hüseyn]] (1885–), aşıq * [[Dilarə Azaflı]] (1947–2005), aşıq * [[Dirili Surxay]] (1902–1945), aşıq * [[Ədalət Nəsibov]] (1939–2017), aşıq * [[Əli Quliyev (aşıq)|Əli Quliyev]] (1851–), aşıq * [[Fəzail Miskinli]] (1976–), aşıq * [[Xaltanlı Tağı]] (1776–1890), aşıq * [[Xəyyat Mirzə]] (1885–1922), aşıq * [[Məzahir Daşqın]] (1909–1979), aşıq * [[Mikayıl Azaflı]] (1924–1990), aşıq * [[Mirzə Bayramov]] (1888–1960), aşıq * [[Miskinli Vəli]] (1894–1995), aşıq * [[Molla Cümə]] (1854–1920), aşıq * [[Samirə Əliyeva]] (1981–), aşıq * [[Sevil Xıdırlı]] (1973–), aşıq * [[Ulduz Sönməz]] (1945–), aşıq * [[Yaşar Fərmayıloğlu]] (1969–), aşıq * [[Yetim Seyid]] (1895–19??), aşıq * [[Yəhya bəy Dilqəm]] (1830–1865), aşıq * [[Zeynəb Zərbəli qızı]] (1860–1942), aşıq * [[Zəkəriyyə Mehman]] (1938–1999), aşıq }} ===== Xanəndələr ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Bülbülcan.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Jabbar Garyagdioglu.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Khan Shushinskiy.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Bülbülcan]]{{·}}[[Cabbar Qaryağdıoğlu]]{{·}}[[Xan Şuşinski]]</small> |- |[[Fayl:Hacıbaba Hüseynov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Arif Babayev 01.03.2019.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Alim Gasimov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hacıbaba Hüseynov]]{{·}}[[Arif Babayev (xanəndə)|Arif Babayev]]{{·}}[[Alim Qasımov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abdulla Babayev]] (1924–2015), xanəndə * [[Abgül Mirzəliyev]] (1986–), xanəndə * [[Ağabala Abdullayev]] (1910–1976), xanəndə * [[Ağabala Ağasəid oğlu]] (1860–1928), xanəndə * [[Ağaxan Abdullayev]] (1950–2016), xanəndə * [[Alapalazoğlu]] (????–????), xanəndə * [[Alim Qasımov]] (1957–), xanəndə * [[Arif Babayev (xanəndə)|Arif Babayev]] (1938–), xanəndə * [[Arif Zeynalov (müğənni)|Arif Zeynalov]] (1969–), xanəndə * [[Aygün Bayramova]] (1967–), xanəndə * [[Baba Mahmudoğlu]] (1940–2006), xanəndə * [[Babək Niftəliyev]] (1985–), xanəndə * [[Bəyimxanım Vəliyeva]] (1989–), xanəndə * [[Bülbülcan]] (1841–1927), xanəndə * [[Cabbar Qaryağdıoğlu]] (1861–1944), xanəndə * [[Cabir Abdullayev]] (1966–), xanəndə * [[Cahan Talışinskaya]] (1909–1967), xanəndə * [[Canəli Əkbərov]] (1940–2021), xanəndə * [[Davud Səfiyarov]] (1875–1917), xanəndə * [[Ehtiram Hüseynov]] (1980–), xanəndə * [[Elnarə Abdullayeva]] (1972–), xanəndə * [[Eynulla Cəbrayılov]] (1935–1992), xanəndə * [[Əbülfət Əliyev]] (1926–1990), xanəndə * [[Ələsgər Abdullayev]] (1866–1929), xanəndə * [[Əlibaba Məmmədov]] (1930–2022), xanəndə * [[Ərəstun Əliyev]] (1957–), xanəndə * [[Fərqanə Qasımova]] (1979–), xanəndə * [[Firuz Səxavət]] (1972–), xanəndə * [[Gülyanaq Məmmədova]] (1973–), xanəndə * [[Gülyaz Məmmədova]] (1970–), xanəndə * [[Hacı Hüsü]] (1839–1898), xanəndə * [[Hacıbaba Hüseynov]] (1919–1993), xanəndə * [[Haşım Kələntərli]] (1899–1984), xanəndə * [[Xan Şuşinski]] (1901–1979), xanəndə * [[Xanlıq Şükür]] (1872–1927), xanəndə * [[İslam Abdullayev]] (1876–1964), xanəndə * [[Keçəçioğlu Məhəmməd]] (1864–1940), xanəndə * [[Könül Xasıyeva]] (1968–), xanəndə * [[Qasım Abdullayev (xanəndə)|Qasım Abdullayev]] (1873–1927), xanəndə * [[Qədir Rüstəmov]] (1935–2011), xanəndə * [[Qəndab Quliyeva]] (1949–2017), xanəndə * [[Qoçaq Əsgərov]] (1978–), xanəndə * [[Mais Salmanov]] (1933–2008), xanəndə * [[Malıbəyli Cümşüd]] (18??–1915), xanəndə * [[Məcid Behbudov]] (1873–1945), xanəndə * [[Məhəmmədqulu Şuşinski]] (1874–1929), xanəndə * [[Mələkxanım Əyyubova]] (1962–), xanəndə * [[Mənsum İbrahimov]] (1960–), xanəndə * [[Məşədi İsi]] (18??–1905), xanəndə * [[Məşədi Məmməd Fərzəliyev]] (1872–1962), xanəndə * [[Mirzə Məhəmmədhəsən Fələkzadə Şirvani]] (1826–1???), xanəndə * [[Mirzə Güllər]] (XIX əsr–1914), xanəndə * [[Mirzə Məhəmmədhəsən (xanəndə)|Mirzə Məhəmmədhəsən]] (1831–1907), xanəndə * [[Mürşüd Məmmədov (xanəndə)|Mürşüd Məmmədov]] (1929–1996), xanəndə * [[Mütəllim Mütəllimov]] (1909–1981), xanəndə * [[Musa Şuşinski]] (1893–1971), xanəndə * [[Nəzakət Teymurova]] (1972–), xanəndə * [[Pəsxan Cəlil]] (1895–19??), xanəndə * [[Sabir Abdullayev]] (1957–), xanəndə * [[Sara Qədimova]] (1922–2005), xanəndə * [[Seyid Mirbabayev]] (1867–1953), xanəndə * [[Seyid Şuşinski]] (1889–1965), xanəndə * [[Səfa Qəhrəmanov]] (1949–2008), xanəndə * [[Səxavət Məmmədov]] (1953–1991), xanəndə * [[Səkinə İsmayılova]] (1956–), xanəndə * [[Simarə İmanova]] (1975–), xanəndə * [[Süleyman Abdullayev (xanəndə)|Süleyman Abdullayev]] (1939–), xanəndə * [[Şahmalı Kürdoğlu]] (1930–1992), xanəndə * [[Teymur Mustafayev (xanəndə)|Teymur Mustafayev]] (1939–2020), xanəndə * [[Teyyub Aslanov]] (1967–), xanəndə * [[Tələt Qasımov]] (1933–2013), xanəndə * [[Təyyar Bayramov]] (1976–), xanəndə * [[Tükəzban İsmayılova]] (1923–2008), xanəndə * [[Yaqub Məmmədov (xanəndə)|Yaqub Məmmədov]] (1930–2002), xanəndə * [[Yaqut Abdullayeva]] (1963–), xanəndə * [[Yavər Kələntərli]] (1902–1979), xanəndə * [[Zabit Nəbizadə]] (1965–), xanəndə * [[Zahid Quliyev]] (1961–), xanəndə * [[Zülfü Adıgözəlov]] (1898–1963), xanəndə * [[Zümrüd Məmmədova]] (1956–), xanəndə }} ===== Caz musiqiçiləri ===== {{columns-list|4| * [[Aysel Məmmədova]] (1989–), caz müğənnisi * [[Cavan Zeynallı]] (1945–), caz müğənnisi * [[Emil Əfrasiyab]] (1982–), caz pianoçusu * [[Əminə Fiqarova]] (1964–), caz pianoçusu * [[Əzizə Mustafazadə]] (1969–), caz müğənnisi, caz pianoçusu * [[İsfar Sarabski]] (1989–), caz pianoçusu * [[Pərviz Rüstəmbəyov]] (1922–1949), caz saksafonçusu * [[Rafiq Babayev (bəstəkar)|Rafiq Babayev]] (1936–1994), caz müğənnisi, bəstəkar * [[Rain Sultanov]] (1968–), caz saksafonçusu * [[Rəşad Haşımov]] (1971–), caz pianoçusu * [[Şahin Növrəsli]] (1977–), caz pianoçusu * [[Sevda Ələkbərzadə]] (1977–), caz müğənnisi * [[Teymur Mirzəyev]] (1936–2021), caz müğənnisi * [[Vaqif Mustafazadə]] (1940–1979), bəstəkar, caz pianoçusu * [[Vaqif Sadıxov]] (1946–), caz pianoçusu }} ===== Opera müğənniləri ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Huseyngulu Sarabski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ahmed Agdamski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sona Aslanova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hüseynqulu Sarabski]]{{·}}[[Əhməd Ağdamski]]{{·}}[[Sona Aslanova]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Azər Rzazadə]] (1990–), opera müğənnisi * [[Azər Zeynalov]] (1964–), opera müğənnisi * [[Cavid Səmədov]] (1987–), opera müğənnisi * [[Dinarə Əliyeva]] (1980–), opera müğənnisi * [[Elçin Əzizov (müğənni)|Elçin Əzizov]] (1975–), opera müğənnisi * [[Əhməd Ağdamski]] (1884–1954), opera müğənnisi * [[Əli Zülalov]] (1893–1963), opera müğənnisi * [[Əliövsət Sadıqov]] (1906–1970), opera müğənnisi * [[Fatma Mehrəliyeva]] (1926–2000), opera müğənnisi * [[Fidan Hacıyeva]] (1976–), opera müğənnisi * [[Fidan Qasımova]] (1947–), opera müğənnisi * [[Firəngiz Əhmədova]] (1928–2011), opera müğənnisi * [[Fərid Əliyev]] (1975–), opera müğənnisi * [[Gülxar Həsənova]] (1918–2005), opera müğənnisi * [[Gülüstan Əliyeva]] (1951–), opera müğənnisi * [[Hafiz Quliyev]] (1960–), opera rejissoru * [[Həqiqət Rzayeva]] (1907–1969), opera müğənnisi * [[Hüseynağa Hacıbababəyov]] (1898–1972), opera müğənnisi * [[Hüseynqulu Sarabski]] (1879–1945), opera müğənnisi, aktyor, rejissor, pedaqoq * [[Hüsnü Qubadov]] (1922–1991), opera müğənnisi * [[Xuraman Qasımova]] (1951–), opera müğənnisi * [[Xurşid Qacar]] (1894–1963), opera müğənnisi * [[İlham Nəzərov]] (1985–), opera müğənnisi * [[İsmayıl Eloğlu]] (1912–1957), opera müğənnisi * [[Qəmbər Zülalov]] (1895–1976), opera müğənnisi * [[Lütfiyar İmanov]] (1929–2008), opera müğənnisi * [[Məmmədəli Əliyev]] (1936–), opera müğənnisi * [[Məmmədtağı Bağırov]] (1890–1961), opera müğənnisi * [[Rauf Atakişiyev]] (1925–1994), opera müğənnisi * [[Ramil Qasımov]] (1984–), opera müğənnisi * [[Rəhilə Cabbarova]] (1922–2002), opera müğənnisi * [[Samir Cəfərov]] (1976–), opera müğənnisi * [[Səltənət Quliyeva]] (1907–1979), opera müğənnisi * [[Sona Aslanova]] (1924–2011), opera müğənnisi * [[Şahlar Quliyev]] (1946–), opera müğənnisi, aktyor * [[Şirzad Hüseynov]] (1906–1971), opera müğənnisi, aktyor }} ===== Pop müğənniləri ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Şövkət Ələkbərova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Gülağa Məmmədov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Oqtay Ağayev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Şövkət Ələkbərova]]{{·}}[[Gülağa Məmmədov]]{{·}}[[Oqtay Ağayev (müğənni)|Oqtay Ağayev]]</small> |- |[[Fayl:Qulu Əsgərov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Flora Kərimova.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Elmira Rəhimova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qulu Əsgərov]]{{·}}[[Flora Kərimova]]{{·}}[[Elmira Rəhimova]]</small> |- | |[[Fayl:Aygün Kazımova Elesger qizi.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:MiriYusif.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Müslüm Maqomayev (müğənni)|Müslüm Maqomayev]]{{·}}[[Aygün Kazımova]]{{·}}[[Miri Yusif]]</small> |} {{columns-list|4| * [[Abbas Bağırov (müğənni)|Abbas Bağırov]] (1982–), müğənni * [[Ağadadaş Ağayev]] (1956–), müğənni * [[Akif İslamzadə]] (1948–), müğənni * [[Aqşin Abdullayev (müğənni)|Aqşin Abdullayev]] (1985–), müğənni * [[Almaz Ələsgərova]] (1966–), müğənni * [[Anatollu Qəniyev]] (1931–1987), müğənni * [[Arzu Rzayev]] (1962–), müğənni * [[Ayan Babakişiyeva]] (1989–), müğənni * [[Aybəniz Haşımova]] (1968–), müğənni * [[Aydınçik]] (1957–), müğənni * [[Aygün Bəylər]] (1975–), müğənni * [[Aygün Kazımova]] (1971–), müğənni * [[Aysel Teymurzadə]] (1989–), müğənni * [[Azərin]] (1971–), müğənni * [[Baloğlan Əşrəfov]] (1951–2021), müğənni * [[Bilal Əliyev]] (1959–), müğənni * [[Brilliant Dadaşova]] (1965–), müğənni * [[Bülbül (müğənni)|Bülbül]] (1897–1961), müğənni * [[Cahangir Qurbanov]] (1976–), müğənni * [[Cavad Rəcəbov]] (1954–), müğənni * [[Ceyhun Zeynalov]] (1980–), müğənni * [[Cəfər Behbudov]] (1951–2019), müğənni * [[Damla (müğənni)|Damla]] (1988–), müğənni * [[Elariz Məmmədoğlu]] (1964–), müğənni * [[Elçin Cəfərov (müğənni)|Elçin Cəfərov]] (1984–), müğənni * [[Elçin Cəlilov]] (1968–2005), müğənni * [[Eldar Qasımov]] (1989–), müğənni * [[Elli Miçiyeva]] (1987–), müğənni * [[Elmira Rəhimova]] (1941–), müğənni * [[Elnarə Xəlilova]] (1980–), müğənni * [[Elnur Məmmədov (müğənni)|Elnur Məmmədov]] (1982–), müğənni * [[Elza Seyidcahan]] (1968–), müğənni * [[Eyyub Yaqubov]] (1965–), müğənni * [[Ədalət Şükürov]] (1966–), müğənni * [[Əli Mirəliyev]] (1949–), müğənni * [[Faiq Ağayev]] (1971–), müğənni * [[Fədayə Laçın]] (1977–), müğənni * [[Fərid Məmmədov (müğənni)|Fərid Məmmədov]] (1991–), müğənni * [[Firəngiz Rəhimbəyli]] (1960–), müğənni * [[Firuzə İbadova]] (1954–), müğənni * [[Flora Kərimova]] (1941–), müğənni * [[Gülağa Məmmədov]] (1925–1994), müğənni * [[Günay İbrahimli]] (1991–), müğənni * [[Günel Zeynalova]] (1985–), müğənni * [[Hüseynağa Hadıyev]] (1946–1994), müğənni * [[Hiss (müğənni)|Hiss]] (1995–), müğənni * [[Xatirə İslam]] (1981–), müğənni * [[Xatun Əliyeva]] (1977–), müğənni * [[Xədicə Abbasova]] (1957–), müğənni * [[Xumar Qədimova]] (1966–), müğənni * [[İlhamə Qasımova]] (1976–), müğənni * [[İlhamə Quliyeva]] (1943–2016), müğənni * [[İlqar Xəyal]] (1966–), müğənni * [[İlqar Muradov]] (1957–), müğənni * [[İradə İbrahimova]] (1980–), müğənni * [[İslam Rzayev]] (1934–2008), müğənni * [[İsrail Məmmədov]] (1959–), müğənni * [[İzzət Bağırov]] (1976–), müğənni * [[Könül Kərimova]] (1968–), müğənni * [[Qulu Əsgərov]] (1928–1987), müğənni * [[Lalə Məmmədova]] (1978–), müğənni * [[Leyla Ramazanlı]] (1988–), müğənni * [[Manaf Ağayev]] (1964–), müğənni * [[Məhəbbət Kazımov]] (1953–2014), müğənni * [[Məmmədbağır Bağırzadə]] (1950–2005), müğənni * [[Məryəm Şabanova]] (1985–), müğənni * [[Mətanət İsgəndərli]] (1963–), müğənni * [[Miri Yusif]] (1977–), müğənni, repçi * [[Mirzə Babayev]] (1913–2013), müğənni, aktyor * [[Murad Arif]] (1981–), müğənni * [[Müslüm Maqomayev (müğənni)|Müslüm Maqomayev]] (1942–2008), müğənni * [[Nadir Qafarzadə]] (1971–), müğənni * [[Nazim Pişyari]] (1968–), müğənni * [[Nazpəri Dostəliyeva]] (1960–), müğənni * [[Nərmin Kərimbəyova]] (1985–), müğənni * [[Nəzakət Məmmədova (müğənni)|Nəzakət Məmmədova]] (1944–1980), müğənni * [[Nigar Camal]] (1980–), müğənni * [[Nisə Qasımova]] (1954–), müğənni * [[Niyaməddin Musayev]] (1940–), müğənni * [[Nura Suri]] (1976–), müğənni * [[Nuri Sərinləndirici]] (1979–), müğənni * [[Nurlan Növrəsli]] (1984–), müğənni * [[Nüşabə Ələsgərli]] (1967–), müğənni * [[Oqtay Ağayev (müğənni)|Oqtay Ağayev]] (1934–2006), müğənni * [[Pərviz Mahmudov]] (1983–), müğənni * [[Polad Bülbüloğlu]] (1945–), müğənni * [[Ramal İsrafilov]] (1985–), müğənni * [[Raziyyə Şirinova]] (1940–), müğənni * [[Rəcəb Musayev]] (1975–2011), müğənni * [[Rəşad İlyasov]] (1974–), müğənni * [[Röya Ayxan]] (1982–), müğənni * [[Ruhəngiz Allahverdiyeva]] (1955–), müğənni * [[Ruhəngiz Musəvi]] (1953–), müğənni * [[Rüfət Mehdiyev]] (1969–2011), müğənni * [[Samir Bağırov]] (1967–), müğənni * [[Samirə Əfəndi]] (1991–), müğənni * [[Səbinə Babayeva]] (1979–), müğənni * [[Səfurə Əlizadə]] (1992–), müğənni * [[Səmra Rəhimli]] (1994–), müğənni * [[Sərxan Sərxan (müğənni)|Sərxan Sərxan]] (1952–), müğənni * [[Səyyad Əlizadə]] (1958–2021), müğənni * [[Sevil Hacıyeva]] (1968–2000), müğənni * [[Sürəyya xanım Qacar]] (1910–1992), müğənni * [[Şölə Səfərəliyeva]] (1984–), müğənni * [[Şövkət Ələkbərova]] (1922–1993), müğənni * [[Teymur Əmrah]] (1971–), müğənni * [[Tünzalə Ağayeva]] (1976–), müğənni * [[Yalçın Rzazadə]] (1946–2021), müğənni * [[Yeganə Mürsəlova]] (1981–), müğənni * [[Zamiq Hüseynov]] (1983–), müğənni * [[Zaur Rzayev]] (1952–), müğənni * [[Zeynəb Xanlarova]] (1936–), müğənni * [[Zöhrə Abdullayeva]] (1952–2021), müğənni * [[Zülfiyyə Xanbabayeva]] (1967–), müğənni }} ===== Rok musiqiçiləri ===== {{columns-list|4| * [[Dilarə Kazımova]] (1984–), rok müğənnisi * [[İbrahim Emin]] (1963–2019), gitaraçı * [[Qara Dərviş]] (1990–), rok müğənnisi * [[Teymur Nadir]] (1973–), rok müğənnisi * [[Rafiq Rəsulov (gitaraçı)|Rafiq Rəsulov]] (1949–2016), gitaraçı }} ===== Meyxanaçılar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Nizami Rəmzi.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Aydın Xırdalanlı.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rəşad Dağlı.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nizami Rəmzi]]{{·}}[[Aydın Xırdalanlı]]{{·}}[[Rəşad Dağlı]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağakərim]] (1964–), meyxanaçı * [[Ağamirzə]] (1962–), meyxanaçı * [[Ağasəlim Çildağ]] (1930–2008), meyxanaçı * [[Atababa Hicri]] (1930–2008), meyxanaçı, şair * [[Aydın Xırdalanlı]] (1977–2019), meyxanaçı * [[Bayram Kürdəxanılı]] (1962–2017), meyxanaçı * [[Elçin Atakişiyev|Elçin]] (1968–1994), meyxanaçı * [[Elşən Xəzər]] (1973–), meyxanaçı * [[Ələkbər Yasamal]] (1979–), meyxanaçı * [[İntiqam Rüstəmov]] (1968–), meyxanaçı * [[Kəbir Azəri]] (1960–1997), meyxanaçı * [[Mahir Cürət]] (1972–), meyxanaçı * [[Məşədibaba]] (1971–2011), meyxanaçı * [[Mirpaşa Sadıqov]] (18??–1921), meyxanaçı, aktyor * [[Mirsadıq Maştağalı]] (1979–2010), meyxanaçı * [[Molla Məhəmməd]] (1950–2010), meyxanaçı * [[Namiq Məna]] (1972–), meyxanaçı * [[Namiq Qaraçuxurlu]] (1978–), meyxanaçı * [[Nizami Rəmzi]] (1947–1997), meyxanaçı * [[Pərviz Bülbülə]] (1985–), meyxanaçı * [[Rəşad Dağlı]] (1984–), meyxanaçı * [[Vahid Qədim]] (1973–), meyxanaçı * [[Vüqar Biləcəri]] (1988–2020), meyxanaçı * [[Vüqar Əbdulov]] (1974–), meyxanaçı }} ===== Repçilər ===== {{columns-list|4| * [[Albay Əfəndi]] (1986–), repçi * [[Anar Nağılbaz]] (1974–2018), repçi * [[Ceyhun Zeynalov|Cin]] (1980–), repçi * [[Elşad Xose]] (1979–), repçi * [[Hüseyn Dərya]] (1975–2014), repçi * [[Qaraqan]] (1987–), repçi, yazıçı * [[Okaber]] (1987–), repçi * [[Paster]] (1991–), repçi * [[ProMete]] (1986–), repçi * [[Saybu Swag]] (1991–), repçi * [[Uran (repçi)|Uran]] (1983–), repçi * [[Xpert]] (1990–), repçi }} ===== Digər musiqiçilər ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Qurban Pirimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Khadija Gaibova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Bahram Mansurov (1971).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qurban Pirimov]]{{·}}[[Xədicə Qayıbova]]{{·}}[[Bəhram Mansurov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil Bağırov (tarzən)|Adil Bağırov]] (1937–), tarzən * [[Adil Gəray]] (1919–1973), tarzən * [[Aftandil İsrafilov]] (1941–), qarmon ifaçısı * [[Ağaverdi Paşayev]] (1950–), [[dirijor]] * [[Ağacəbrayıl Abasəliyev]] (1955–), kamança ifaçısı * [[Ağasəlim Abdullayev]] (1950–), tarzən * [[Ağası Məşədibəyov]] (1912–1984), tarzən * [[Aida Abdullayeva]] (1922–2009), arfaçı * [[Allahyar Cavanşirov]] (1907–1972), tarzən * [[Aslan İlyasov]] (1948–2013), qarmon ifaçısı * [[Azər Abdullayev]] (1929–2010), qoboy ifaçısı * [[Bəhram Mansurov]] (1911–1985), tarzən * [[Cahangir Qarayev]] (1913–1950), pianoçu * [[Ceyhun İsmayılov]] (19??–), skripkaçı * [[Ceyran Haşımova]] (1934–), tarzən * [[Çingiz Mehdiyev]] (1932–1992), nağara ifaçısı, Qavaldaş ustası * [[Çingiz Sadıqov]] (1929–2017), pianoçu * [[Elçin Həşimov]] (1973–), tarzən * [[Elxan Mansurov]] (1955–), tarzən * [[Elman Bədəlov]] (1929–1991), kamança ifaçısı * [[Elnur Əhmədov]] (1977–), kamança ifaçısı * [[Elşən Mansurov]] (1962–), kamança ifaçısı * [[Ədalət Vəzirov]] (1951–2002), kamança ifaçısı * [[Əhməd Bakıxanov]] (1892–1973), tarzən, pedaqoq * [[Əhsən Dadaşov]] (1924–1976), tarzən * [[Əlixan Səmədov]] (1964–), balaban ifaçısı * [[Ənvər Sadıqov]] (1966–), qarmon ifaçısı * [[Fərhad Bədəlbəyli]] (1947–), pianoçu * [[Firuz Əliyev]] (1950–), tarzən * [[Gülarə Əliyeva]] (1933–1991), pianoçu * [[Gülbahar Şükürlü]] (19??–), qarmon ifaçısı * [[Hacı Məmmədov (tarzən)|Hacı Məmmədov]] (1920–1981), tarzən * [[Habil Əliyev]] (1927–2015), kamança ifaçısı * [[Həbib Bayramov]] (1926–1994), tarzən * [[Həsənağa Sadıqov]] (1950–2018), kamança ifaçısı * [[Xədicə Qayıbova]] (1893–1938), pianoçu * [[Jizza Pro]] (1982–), musiqi prodüseri * [[Kamil Cəlilov]] (1938–2022), qoboy ifaçısı * [[Kövkəb Səfərəliyeva]] (1907–1985), pianoçu * [[Qılman Salahov]] (1906–1974), kamança ifaçısı * [[Qurban Pirimov]] (1880–1965), tarzən * [[Malıbəyli Həmid]] (1869–1922), tarzən * [[Məmmədağa Muradov]] (1921–1969), tarzən * [[Məmmədxan Bakıxanov]] (1890–1957), tarzən * [[Məşədi Cəmil Əmirov]] (1875–1928), tarzən * [[Məşədi Süleyman bəy Mansurov]] (1872–1955), tarzən * [[Məşədi Zeynal Haqverdiyev]] (1851–1918), tarzən * [[Mircavad Cəfərov]] (1965–), ud ifaçısı * [[Mirnazim Əsədullayev]] (1951–), kamança ifaçısı * [[Mirzə Fərəc Rzayev]] (1847–1927), tarzən * [[Mirzə Mansur Mansurov]] (1887–1967), tarzən * [[Mirzə Sadıq]] (1846–1902), tarzən, bəstəkar, [[Azərbaycan tarı]]nı təkmilləşdirən sənətkar * [[Möhlət Müslümov]] (19??–), tarzən * [[Munis Şərifov]] (1962–), kamança ifaçısı * [[Murad Adıgözəlzadə]] (1973–), pianoçu * [[Natiq Şirinov]] (1975–), nağara ifaçısı * [[Ramiz Quliyev]] (1947–), tarzən * [[Rauf Adıgözəlov]] (1940–2002), skripkaçı * [[Rəmiş]] (1944–2021), gitarist * [[Rəna İsmayılova]] (1950–), orqan ifaçısı * [[Rəna Şereşevskaya]] (1954–), pianoçu * [[Şəfiqə Eyvazova]] (1947–), kamança ifaçısı * [[Şirin Axundov]] (1878–1927), tarzən * [[Şirzad Fətəliyev]] (19??–), balaban ifaçısı * [[Taleh Hacıyev]] (1957–2008), pianoçu, bəstəkar * [[Tələt Bakıxanov]] (1927–2000), kamança ifaçısı * [[Toğrul Əsədullayev]] (1982–), kamança ifaçısı * [[Turan Manafzadə]] (1991–), pianoçu, bəstəkar * [[Vamiq Məmmədəliyev]] (1946–), tarzən * [[Vəli Qədimov]] (1940–2009), klarnet ifaçısı * [[Zamiq Əliyev]] (1950–), tarzən * [[Zöhrab Adıgözəlzadə]] (1940–2012), pianoçu }} ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Gültəkin Cabbarlı.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Aydın Qaradağlı.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rafiq Hüseynov (diktor).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Gültəkin Cabbarlı]]{{·}}[[Aydın Qaradağlı]]{{·}}[[Rafiq Hüseynov (diktor)|Rafiq Hüseynov]]</small> |- |[[Fayl:Azər-Axşam.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:İlkin Həsəni.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Leyla Aliyeva (presenter).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Azər Axşam]]{{·}}[[İlkin Həsəni]]{{·}}[[Leyla Quliyeva]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Alidə Mustafayeva]] (1987–), televiziya aparıcısı * [[Altay Əliyev]] (1978–), idman şərhçisi, jurnalist * [[Anar Nəcəfli]] (1980–), televiziya aparıcısı * [[Aydın Qaradağlı]] (1929–1980), diktor * [[Aytən Səfərova]] (19??–), televiziya aparıcısı * [[Azər Axşam]] (1973–), televiziya aparıcısı, aktyor * [[Azər Qəribov]] (1961–), televiziya aparıcısı, jurnalist, səyahətçi * [[Azər Süleymanlı]] (1986–), televiziya aparıcısı * [[Balakişi Qasımov]] (1978–), teleoyun iştirakçısı * [[DJ Fateh]] (1983–), televiziya aparıcısı, radio aparıcısı * [[Doktor Ziya]] (19??–), radio aparıcısı, idman şərhçisi * [[Elman Talıbov]] (1985–), teleoyun iştirakçısı * [[Emin Əfəndi]] (1978–), televiziya aparıcısı, musiqi prodüseri * [[Fikrət Adıgözəlli]] (1961–), idman şərhçisi * [[Gülşən Əkbərova]] (1953–), diktor * [[Gültəkin Cabbarlı]] (1929–1996), diktor * [[Günel Babayeva]] (1989–), teleoyun iştirakçısı * [[Günel Musəvi]] (1980–), televiziya aparıcısı * [[Hicran Hüseynov]] (1942–2013), diktor * [[Hüsniyyə Məhərrəmova]] (1981–), televiziya aparıcısı * [[Xoşqədəm Hidayətqızı]] (1974–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[İbrahim Məmmədov (jurnalist)|İbrahim Məmmədov]] (1964–), televiziya aparıcısı * [[İlkin Həsəni]] (1983–), televiziya aparıcısı * [[İlkin Xəlilov]] (1978–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[İlqar Mikayıloğlu]] (1970–), televiziya aparıcısı * [[İradə İsaq]] (1980–), televiziya aparıcısı * [[İsmayıl Əlibəyov]] (1902–1988), diktor * [[Kamilə Babayeva]] (1978–), televiziya aparıcısı, aktrisa * [[Kamran Həsənli]] (1963–), televiziya aparıcısı * [[Leyla Quliyeva]] (1986–), televiziya aparıcısı * [[Mir Şahin]] (1963–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[Murad Dadaşov]] (1978–), televiziya aparıcısı, televiziya prodüseri, aktyor * [[Nanə Ağamalıyeva]] (1983–), televiziya aparıcısı * [[Natavan Hacıyeva]] (1942–2019), diktor, televiziya aparıcısı * [[Nərgiz Cəlilova]] (1960–), televiziya aparıcısı * [[Nizami Məmmədov (jurnalist)|Nizami Məmmədov]] (1933–1974), diktor * [[Nuran Hüseynov]] (1977–), televiziya aparıcısı * [[Nurlana Cəfərova (aparıcı)|Nurlana Cəfərova]] (1988–), televiziya aparıcısı * [[Ofeliya Sənani]] (1941–), televiziya aparıcısı, aktrisa * [[Pirican Cəbiyev]] (1928–2000), televiziya operatoru * [[Rafiq Həşimov]] (1966–), diktor, televiziya aparıcısı * [[Rafiq Hüseynov (diktor)|Rafiq Hüseynov]] (1946–2017), diktor, televiziya aparıcısı * [[Rahib Qərib]] (1967–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[Rövşən Əsgərov (jurnalist)|Rövşən Əsgərov]] (1972–), teleoyun iştirakçısı * [[Səxavət Nur]] (1979–), televiziya aparıcısı * [[Səmra Əliyeva]] (1987–), idman şərhçisi * [[Sənan Şəfizadə]] (1984–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[Sevil Nuriyeva]] (1973–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[Seyidağa Mövsümov]] (1954–2018), hərbi operator * [[Şərqiyyə Hüseynova]] (19??–), diktor * [[Timur Vaynşteyn]] (1974–), televiziya prodüsseri * [[Zabir Əliyev]] (1972–), televiziya aparıcısı * [[Zaur Baxşəliyev]] (1981–), televiziya aparıcısı }} ==== Modelyerlər və modellər ==== {{columns-list|4| * [[Fəxriyə Xələfova]] (1969–), modelyer * [[Gülnarə Xəlilova]] (1972–), modelyer * [[Nərgiz Xəlilova]] (19??–199?), model, musiqişünas * [[Raf Sardarov]] (1964–), modelyer * [[Sona Mehmandarova]] (1???–19??), model }} === İdmançılar === ==== Boksçular ==== {{columns-list|4| * [[Ağali Alışov]] (1986–), boksçu * [[Ağası Məmmədov]] (1980–), boksçu * [[Cavid Çələbiyev]] (1992–), boksçu * [[Elvin Məmişzadə]] (1991–), boksçu * [[Fuad Aslanov]] (1976–), boksçu * [[Malik Bəyləroğlu]] (1970–), boksçu * [[Pərviz Bağırov (boksçu)|Pərviz Bağırov]] (1994–), boksçu * [[Rahib Bəylərov]] (1985–), boksçu * [[Rauf Cabbarov]] (1935–2010), boksçu, boks məşqçisi * [[Rüfət Hüseynov]] (1997–), boksçu * [[Salman Əlizadə]] (1993–), boksçu * [[Samir Məmmədov]] (1988–), boksçu * [[Şahin İmranov]] (1980–), boksçu * [[Vüqar Ələkbərov]] (1981–), boksçu }} ==== Cüdoçular ==== {{columns-list|4| * [[Elxan Məmmədov (cüdoçu)|Elxan Məmmədov]] (1982–), cüdoçu * [[Elmar Qasımov (cüdoçu)|Elmar Qasımov]] (1980–), cüdoçu * [[Elnur Məmmədli]] (1988–), cüdoçu * [[Əhməddin Rəcəbli]] (1945–), cüdoçu, samboçu, cüdo və sambo məşqçisi * [[İlqar Müşkiyev]] (1990–), cüdoçu * [[Kifayət Qasımova]] (1983–), cüdoçu * [[Məmmədəli Mehdiyev]] (1993–), cüdoçu * [[Mehman Əzizov]] (1976–), cüdoçu * [[Nazim Hüseynov (cüdoçu)|Nazim Hüseynov]] (1969–), cüdoçu * [[Nicat Şıxəlizadə]] (1988–), cüdoçu * [[Orxan Səfərov]] (1991–), cüdoçu * [[Rasim Ağamirov]] (1967–), cüdoçu * [[Səbinə Abdullayeva]] (1996–), cüdoçu * [[Zülfiyyə Hüseynova]] (1970–), cüdoçu, samboçu }} ==== Futbolçular ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Ələkbər Məmmədov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Kazbek Tuayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Anatoliy Banishevskiy (1967).png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Ələkbər Məmmədov]]{{·}}[[Kazbek Tuayev]]{{·}}[[Anatoli Banişevski]]</small> |- |[[Fayl:İsgəndər Cavadov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mashallah Ehmedov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Nazim Suleymanov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[İsgəndər Cavadov]]{{·}}[[Maşalla Əhmədov]]{{·}}[[Nazim Süleymanov]]</small> |- |[[Fayl:Qurban Qurbanov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Zaur Tagizade.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rəşad Sadıqov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qurban Qurbanov]]{{·}}[[Zaur Tağızadə]]{{·}}[[Rəşad Sadıqov (futbolçu)|Rəşad Sadıqov]]</small> |- |[[Fayl:Neftchi Baku - Inter Milan (7).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Kamran Agayev 2012.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Maksim Medvedev-2.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mahir Şükürov]]{{·}}[[Kamran Ağayev]]{{·}}[[Maksim Medvedev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil Nadirov]] (1950–2019), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Adil Nağıyev]] (1995–), futbolçu * [[Adil Şükürov]] (1977–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Aftandil Hacıyev]] (1981–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Ağabala Ramazanov]] (1993–), futbolçu * [[Ağasəlim Mircavadov]] (1947–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Aqil Məmmədov (futbolçu, 1989)|Aqil Məmmədov]] (1989–), futbolçu * [[Aqil Nəbiyev]] (1982–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Alim Qurbanov]] (1977–), futbolçu * [[Amil Yunanov]] (1993–), futbolçu * [[Amit Quluzadə]] (1992–), futbolçu * [[Anar Nəzirov]] (1985–), futbolçu * [[Anatoli Banişevski]] (1946–1997), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Anatoli Ponomaryov]] (1982–), futbolçu * [[Araz Abdullayev]] (1992–), futbolçu * [[Arif Əsədov (futbolçu)|Arif Əsədov]] (1970–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Asif Məmmədov (futbolçu)|Asif Məmmədov]] (1986–), futbolçu * [[Asim Xudiyev]] (19??–), futbolçu * [[Aslan Kərimov]] (1973–), futbolçu * [[Ayxan Abbasov]] (1981–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Aytac Şərifova]] (1997–), futbolçu * [[Azər Məmmədov (futbolçu)|Azər Məmmədov]] (1976–), futbolçu * [[Bəhlul Mustafazadə]] (1997–), futbolçu * [[Böyükağa Hacıyev]] (1958–2018), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Budaq Nəsirov]] (1996–), futbolçu * [[Cahangir Həsənzadə]] (1979–), futbolçu * [[Cavid Hüseynov]] (1988–), futbolçu * [[Cavid İmamverdiyev (futbolçu)|Cavid İmamverdiyev]] (1990–), futbolçu * [[Cavid Tağıyev]] (1992–), futbolçu * [[Ceyhun Sultanov]] (1979–), futbolçu * [[Cəmşid Məhərrəmov]] (1983–), futbolçu * [[Coşqun Diniyev]] (1995–), futbolçu * [[Dmitri Kramarenko]] (1974–), futbolçu * [[Elbrus Abbasov]] (1950–2020), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Elhad Nəziri]] (1992–), futbolçu * [[Elxan Abdullayev]] (1973–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Elxan Həsənov]] (1967–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Elmar Baxşiyev]] (1980–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Elnur Allahverdiyev]] (1983–), futbolçu * [[Elnur Cəfərov (futbolçu)|Elnur Cəfərov]] (1997–), futbolçu * [[Elşən Qəmbərov]] (1970–), futbolçu * [[Elşən Məmmədov (futbolçu)|Elşən Məmmədov]] (1980–), futbolçu * [[Elvin Camalov]] (1995–), futbolçu * [[Elvin Əliyev]] (1984–), futbolçu * [[Elvin Məmmədov]] (1988–), futbolçu * [[Elvin Yunuszadə]] (1992–), futbolçu * [[Emin Ağayev]] (1973–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Emin İmaməliyev]] (1980–), futbolçu * [[Emin Quliyev (futbolçu)|Emin Quliyev]] (1977–), futbolçu * [[Emin Mahmudov (futbolçu)|Emin Mahmudov]] (1992–), futbolçu * [[Ədəhim Niftəliyev]] (1976–), futbolçu * [[Əfran İsmayılov]] (1988–), futbolçu * [[Əhməd Ələsgərov]] (1935–2015), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Ələkbər Məmmədov]] (1930–2014), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Əsgər Abdullayev (futbolçu)|Əsgər Abdullayev]] (1960–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Faiq Cabbarov]] (1972–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Fərhad Vəliyev]] (1980–), futbolçu * [[Fərid Quliyev]] (1986–), futbolçu * [[Fərrux İsmayılov]] (1978–), futbolçu * [[Füzuli Cavadov]] (1950–2020), futbolçu * [[Hacı Əhmədov]] (1993–), futbolçu * [[İqor Getman]] (1971–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[İqor Ponomaryov]] (1960–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[İlkin Qırtımov]] (1990–), futbolçu * [[İlqar Əbdürəhmanov]] (1979–), futbolçu * [[İlqar Qurbanov]] (1986–), futbolçu * [[İsgəndər Cavadov]] (1956–), futbolçu * [[Kamran Ağayev]] (1986–), futbolçu * [[Kamal Quliyev]] (1976–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Kazbek Tuayev]] (1940–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Kənan Kərimov]] (1976–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Qara Qarayev (futbolçu)|Qara Qarayev]] (1992–), futbolçu * [[Qəhrəman Əliyev (məşqçi)|Qəhrəman Əliyev]] (1959–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Qurban Qurbanov]] (1972–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Lev Mayorov]] (1969–2020), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Mahir Emreli]] (1997–), futbolçu * [[Mahir Şükürov]] (1982–), futbolçu * [[Mahmud Qurbanov]] (1973–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Maksim Medvedev]] (1989–), futbolçu * [[Maşalla Əhmədov]] (1959–), futbolçu * [[Mehman Allahverdiyev]] (1960–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Mikayıl Yusifov]] (1982–), futbolçu * [[Mirabdulla Abbasov]] (1995–), futbolçu * [[Murad Ağakişiyev]] (1985–), futbolçu * [[Murad Səttarlı]] (1992–), futbolçu * [[Musa Qurbanlı]] (2002–), futbolçu * [[Musa Qurbanov]] (1964–), futbolçu * [[Müşfiq Hüseynov]] (1970–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Nadir Nəbiyev]] (1980–), futbolçu * [[Namiq Ələsgərov]] (1995–), futbolçu * [[Namiq Yusifov]] (1986–), futbolçu * [[Nazim Əliyev]] (1963–), futbolçu * [[Nazim Süleymanov]] (1965–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Nizami Hacıyev]] (1988–), futbolçu * [[Novruz Əzimov]] (1960–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Nurlan Novruzov]] (1993–), futbolçu * [[Rafael Əmirbəyov]] (1976–), futbolçu * [[Rafiq Əlizadə]] (1949–2021), futbolçu * [[Rahid Əmirquliyev]] (1989–), futbolçu * [[Rail Məlikov]] (1985–), futbolçu * [[Ramin Quliyev]] (1981–), futbolçu * [[Ramiz Məmmədov (futbolçu)|Ramiz Məmmədov]] (1968–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Rasim Abuşev]] (1963–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Rasim Ramaldanov]] (1986–), futbolçu * [[Rauf Əliyev (futbolçu)|Rauf Əliyev]] (1989–), futbolçu * [[Rauf Mehdiyev]] (1976–), futbolçu * [[Rəhman Hacıyev]] (1993–), futbolçu * [[Rəşad Abdullayev (futbolçu)|Rəşad Abdullayev]] (1981–), futbolçu * [[Rəşad Eyyubov]] (1992–), futbolçu * [[Rəşad Kərimov]] (1986–), futbolçu * [[Rəşad Sadiqov]] (1983–), futbolçu * [[Rəşad Sadıqov (futbolçu)|Rəşad Sadıqov]] (1982–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Rəşid Özbəyov]] (1953–2001), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Ruslan Abbasov]] (1980–), futbolçu * [[Ruslan Abışov]] (1987–), futbolçu * [[Ruslan Məcidov]] (1985–), futbolçu * [[Rüfət Quliyev (futbolçu)|Rüfət Quliyev]] (1972–), futbolçu * [[Sakit Əliyev]] (1965–2015), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Samir Abbasov]] (1978–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Samir Ələkbərov]] (1968–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Samir Əliyev]] (1979–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Sergey Kramarenko]] (1946–2008), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Sevinc Cəfərzadə]] (1994–), futbolçu * [[Səməd Qurbanov]] (1953–), futbolçu * [[Səlahət Ağayev]] (1991–), futbolçu * [[Səmədağa Şıxlarov]] (1955–2021), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Şahin Diniyev]] (1966–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Tellur Mütəllimov]] (1995–), futbolçu * [[Təbriz Həsənov (futbolçu)|Təbriz Həsənov]] (1967–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Təmkin Xəlilzadə]] (1993–), futbolçu * [[Tərlan Əhmədov]] (1971–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Tərlan Quliyev (futbolçu)|Tərlan Quliyev]] (1992–), futbolçu * [[Tural Axundov]] (1988–), futbolçu * [[Ürfan Abbasov]] (1992–), futbolçu * [[Vadim Vasilyev]] (1972–), futbolçu * [[Vaqif Cavadov]] (1989–), futbolçu * [[Vaqif Sadıqov (məşqçi)|Vaqif Sadıqov]] (1959–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Vəli Qasımov]] (1968–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Vidadi Rzayev]] (1967–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Vladislav Qədirov]] (1970–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Vurğun Hüseynov]] (1988–), futbolçu * [[Vüqar Mustafayev]] (1994–), futbolçu * [[Vüqar Nadirov]] (1987–), futbolçu * [[Vüsalə Seyfədinnova]] (2000–), futbolçu * [[Vyaçeslav Lıçkin]] (1973–), futbolçu * [[Yunis Hüseynov]] (1965–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Zaur Həşimov]] (1981–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Zaur Ramazanov]] (1976–), futbolçu * [[Zaur Tağızadə]] (1979–), futbolçu }} ==== Gimnastlar ==== {{columns-list|4| * [[Alina Trepina]] (1989–), bədii gimnast * [[Anastasiya Prasolova]] (1989–), bədii gimnast * [[Dina Qorina]] (1987–), bədii gimnast * [[Lalə Kramarenko]] (2004–), bədii gimnast * [[Lalə Yusifova]] (1996–), bədii gimnast * [[Şakir Şıxəliyev]] (1990–), gimnast * [[Valeriya Yeqay]] (1986–), bədii gimnast * [[Vəfa Hüseynova]] (1988–), bədii gimnast * [[Zeynəb Cavadlı]] (1991–), bədii gimnast * [[Zöhrə Ağamirova]] (2001–), bədii gimnast }} ==== Güləşçilər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Meheddin allahverdiyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Seeing-off ceremony for Azerbaijani sportsmen to represent the country at the Rio 2016 Summer Olympic Games 28 (crop).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:YR-Rovshen Bayramov.JPG|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Məhəddin Allahverdiyev]]{{·}}[[Namiq Abdullayev]]{{·}}[[Rövşən Bayramov ]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Arif Abdullayev]] (1969–), güləşçi * [[Aydın İbrahimov (güləşçi)|Aydın İbrahimov]] (1938–), güləşçi * [[Cəbrayıl Həsənov]] (1990–), güləşçi * [[Elçin Əliyev (güləşçi)|Elçin Əliyev]] (1990–), güləşçi * [[Elçin Zeynalov (idmançı)|Elçin Zeynalov]] (1948–), güləş məşqçisi * [[Eldəniz Əzizli]] (1992–), güləşçi * [[Elman Muxtarov]] (1994–), güləşçi * [[Elvin Mürsəliyev]] (1988–), güləşçi * [[Emin Əhmədov (güləşçi)|Emin Əhmədov]] (1986–), güləşçi * [[Emin Əzizov]] (1984–), güləşçi * [[Əşrəf Əliyev (güləşçi)|Əşrəf Əliyev]] (1986–), güləşçi * [[Firdovsi Umudov]] (1977–), güləş məşqçisi * [[Hacı Əliyev]] (1991–), güləşçi * [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] (1989–), güləşçi * [[Xəzər İsayev]] (1963–), güləşçi * [[İbrahimpaşa Dadaşov]] (1926–1990), güləşçi * [[Məhəddin Allahverdiyev]] (1963–), güləşçi * [[Murad Bazarov]] (1994–), güləşçi * [[Namiq Abdullayev]] (1971–), güləşçi * [[Natiq Eyvazov]] (1970–), güləşçi * [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] (1989–), güləşçi * [[Rafiq Hacıyev (güləşçi)|Rafiq Hacıyev]] (1947–), güləşçi * [[Rafiq Hüseynov (güləşçi)|Rafiq Hüseynov]] (1988–), güləşçi * [[Rəsul Çunayev]] (1991–), güləşçi * [[Rəşid Məmmədbəyov]] (1927–1970), güləşçi * [[Rövşən Bayramov]] (1987–), güləşçi * [[Səbirə Əliyeva]] (1995–), güləşçi * [[Sabir Hüseynov (idmançı)|Sabir Hüseynov]] (1928–2015), güləşçi * [[Sona Əhmədli]] (1988–), güləşçi * [[Taleh Məmmədov]] (1989–), güləşçi * [[Telman Paşayev]] (1953–2013), güləşçi * [[Toğrul Əsgərov]] (1992–), güləşçi * [[Vüqar Orucov]] (1971–), güləşçi * [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] (1989–), güləşçi * [[Zəfər Quliyev (güləşçi)|Zəfər Quliyev]] (1972–), güləşçi }} ==== İdman hakimləri ==== {{columns-list|4| * [[Anar Salmanov]] (1980–), futbol hakimi * [[Azad Mütəllimov]] (19??–), futbol hakimi * [[Babək Quliyev]] (1974–), futbol hakimi * [[Eldar Əzimzadə]] (1934–2003), futbol hakimi * [[Əliyar Ağayev]] (1987–), futbol hakimi * [[Faiq Həsənov (şahmatçı)|Faiq Həsənov]] (1940–), şahmat hakimi, şahmatçı, televiziya aparıcısı * [[Fariz Yusifov]] (1972–), futbol hakimi * [[Fazil Mürşüdov]] (19??–), futbol hakimi * [[Gülağa Cabbarov]] (19??–), futbol hakimi * [[Hicran Şərifov]] (1965–), güləş hakimi, güləş məşqçisi * [[Xaqani Məmmədov]] (19??–), futbol hakimi * [[İmanxan Sultani]] (19??–), futbol hakimi * [[Məhəmməd Məmmədov (hakim)|Məhəmməd Məmmədov]] (1961–), futbol hakimi * [[Ömər Paşayev]] (1988–), futbol hakimi * [[Rəhim Həsənov]] (1983–), futbol hakimi * [[Tahir Süleymanov (futbol hakimi)|Tahir Süleymanov]] (1964–), futbol hakimi * [[Tofiq Bəhramov]] (1925–1993), futbol hakimi, futbolçu * [[Vüsal Əliyev]] (1970–), futbol hakimi * [[Yaşar Abbasov (futbol hakimi)|Yaşar Abbasov]] (1980–), futbol hakimi }} ==== Karateçilər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Rəfael Ağayev Karate World Champion.JPG|border|center|120px]] |[[Fayl:K1PL Berlin 2018-09-16 Male Kumite 84+ kg 18.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ilaha Gasimova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Rafael Ağayev]]{{·}}[[Şahin Atamov]]{{·}}[[İlahə Qasımova]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ayxan Mamayev]] (1991–), karateçi * [[Fariz Nəcəfov]] (1978–), karateçi * [[Fəridə Abıyeva]] (1995–), karateçi * [[Fəridə Əliyeva]] (1997–), karateçi * [[Firdovsi Fərzəliyev]] (1993–), karateçi * [[Füzuli Musayev]] (19??–), karateçi * [[İlahə Qasımova]] (1992–), karateçi * [[Niyazi Əliyev]] (1986–), karateçi * [[Nuranə Əliyeva (karateçi)|Nuranə Əliyeva]] (1992–), karateçi * [[Rafael Ağayev]] (1985–), karateçi * [[Şahin Atamov]] (1986–), karateçi * [[Ülvi Quliyev]] (1966–), karateçi * [[Vüsal Abdullazadə]] (1992–), karateçi }} ==== Qarışıq döyüş sənətləri idmançıları ==== {{columns-list|4| * [[Azad Əsgərov]] (1971–), pankatrion döyüşçüsü * [[Bəxtiyar İskəndərzadə]] (1983–), kikboksçu * [[Ceyhun Məmmədov (idmançı)|Ceyhun Məmmədov]] (1968–), samboçu * [[Eduard Məmmədov]] (1978–), kikboksçu * [[Hafiz Baxşəliyev]] (1980–), kikboksçu * [[Nəbi Məmmədov (idmançı)|Nəbi Məmmədov]] (1991–), qarışıq döyüş sənətləri idmançısı * [[Pərviz Abdullayev (idmançı)|Pərviz Abdullayev]] (1986–), kikboksçu * [[Ramal Aslanov]] (1992–), kikboksçu * [[Tofiq Musayev (idmançı)|Tofiq Musayev]] (1989–), qarışıq döyüş sənətləri idmançısı * [[Tural Rəhimov]] (1988–), pankatrion döyüşçüsü }} ==== Para-atletlər ==== {{columns-list|4| * [[Afaq Sultanova]] (1987–), cüdoçu * [[Bayram Mustafayev]] (1987–), cüdoçu * [[Elçin Muradov]] (1989–), yüngül atlet * [[İlham Zəkiyev]] (1980–), cüdoçu * [[İradə Əliyeva (atlet)|İradə Əliyeva]] (1991–), yüngül atlet * [[Hüseyn Həsənov (atlet)|Hüseyn Həsənov]] (1986–), yüngül atlet * [[Natali Pronina]] (1987–), üzgüçü * [[Oleq Panyutin]] (1983–), yüngül atlet * [[Oloxan Musayev]] (1979–), yüngül atlet * [[Ramil Qasımov (cüdoçu)|Ramil Qasımov]] (1981–), cüdoçu * [[Ramin İbrahimov]] (1978–), cüdoçu * [[Rövşən Səfərov]] (1988–), cüdoçu * [[Rza Osmanov]] (1983–), yüngül atlet * [[Yelena Taranova]] (1961–), atıcı * [[Vüqar Mehdiyev]] (1982–), yüngül atlet * [[Vladimir Zayets]] (1981–), yüngül atlet * [[Zeynəddin Bilalov]] (1965–), yüngül atlet }} ==== Taekvondoçular ==== {{columns-list|4| * [[Ayxan Tağızadə]] (1996–), taekvondoçu * [[Fəridə Əzizova]] (1995–), taekvondoçu * [[Günay Ağakişiyeva]] (1990–), taekvondoçu * [[Məhəmməd Məmmədov (taekvondoçu)|Məhəmməd Məmmədov]] (1997–), taekvondoçu * [[Niyaməddin Paşayev]] (1980–), taekvondoçu * [[Rəşad Əhmədov]] (1982–), taekvondoçu }} ==== Şahmatçılar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Şəhriyar Məmmədyarov 2018 (crop).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:VGashimov09.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Radjabow teimur2 20081120 olympiade dresden.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Şəhriyar Məmmədyarov]]{{·}}[[Vüqar Həşimov]]{{·}}[[Teymur Rəcəbov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abdulla Qədimbəyli]] (2002–), şahmatçı * [[Aydan Höccətova]] (1999–), şahmatçı * [[Aydın Süleymanlı]] (2005–), şahmatçı * [[Aynur Sofiyeva]] (1970–), şahmatçı * [[Azər Mirzəyev (şahmatçı)|Azər Mirzəyev]] (1978–), şahmatçı * [[Elmar Məhərrəmov]] (1958–), şahmatçı * [[Eltac Səfərli]] (1992–), şahmatçı * [[Əhməd Əhmədzadə (şahmatçı)|Əhməd Əhmədzadə]] (2004–), şahmatçı * [[Fərid Abbasov]] (1979–), şahmatçı * [[Firuzə Vəlixanlı]] (1970–), şahmatçı * [[Gövhər Beydullayeva]] (2003–), şahmatçı * [[Gülnar Məmmədova]] (1991–), şahmatçı * [[Günay Məmmədzadə]] (2000–), şahmatçı * [[Xanım Balacayeva]] (2001–), şahmatçı * [[Xəyalə Abdulla]] (1993–), şahmatçı * [[İlahə Qədimova]] (1975–), şahmatçı * [[Namiq Quliyev]] (1974–), şahmatçı * [[Nicat Abbasov]] (1995–), şahmatçı * [[Nicat Məmmədov (şahmatçı)|Nicat Məmmədov]] (1985–), şahmatçı * [[Nərgiz Umudova]] (1989–), şahmatçı * [[Nərmin Kazımova]] (1993–), şahmatçı * [[Rauf Məmmədov (şahmatçı)|Rauf Məmmədov]] (1988–), şahmatçı * [[Rəsul İbrahimov (şahmatçı)|Rəsul İbrahimov]] (1981–), şahmatçı * [[Rəşad Babayev]] (1981–), şahmatçı * [[Rıfat Bağırov]] (1979–), şahmatçı * [[Sərxan Quliyev]] (1968–), şahmatçı * [[Şəhriyar Məmmədyarov]] (1985–), şahmatçı * [[Teymur Rəcəbov]] (1987–), şahmatçı * [[Türkan Məmmədyarova]] (1989–), şahmatçı * [[Ülkər Umudova]] (1985–), şahmatçı * [[Ülvi Bacarani]] (1995–), şahmatçı * [[Ülviyyə Fətəliyeva]] (1996–), şahmatçı * [[Vasif Durarbəyli]] (1992–), şahmatçı * [[Vladimir Makoqonov]] (1904–1987), şahmatçı * [[Vüqar Həşimov]] (1986–2014), şahmatçı * [[Zeynəb Məmmədyarova]] (1983–), şahmatçı }} ==== Voleybolçular ==== {{columns-list|4| * [[Aleksandr Çervyakov]] (1957–2017), voleybolçu, voleybol məşqçisi * [[Alla Həsənova]] (1970–), voleybolçu * [[Ayşən Əbdüləzimova]] (1993–), voleybolçu * [[Faiq Qarayev]] (1958–), voleybolçu, voleybol məşqçisi * [[Feliks Məmmədov]] (1936–2016), voleybolçu, voleybol məşqçisi * [[Gülşən Kərimova]] (1979–), voleybolçu * [[İnna Rıskal]] (1944–), voleybolçu * [[Natəvan Qasımova]] (1985–), voleybolçu * [[Oksana Kiselyova]] (1992–), voleybolçu * [[Oksana Kurt]] (1984–), voleybolçu * [[Oqtay Ağayev (voleybolçu)|Oqtay Ağayev]] (1930–2014), voleybolçu * [[Şamil Şamxalov]] (1926–2004), voleybol məşqçisi * [[Valeriya Məmmədova]] (1984–), voleybolçu * [[Vera Lantratova]] (1947–2021), voleybolçu * [[Yelena Parxomenko]] (1982–), voleybolçu }} ==== Digər idmançılar ==== {{columns-list|4| * [[Asif Məlikov]] (1971–), ağır atlet * [[Camal Rəhimov]] (1987–), çapar * [[Elşad Qadaşev]] (1960–), basketbolçu * [[Əfqan Bayramov]] (1983–), ağır atlet * [[Fatimə Alkərəmova]] (2002–), üzgüçü * [[İntiqam Zairov]] (1985–), ağır atlet * [[İradə Aşumova]] (1958–), atıcı * [[İsrafil Aşurlı]] (1969–), alpinist * [[Marina Tankaskaya]] (1983–), həndbolçu * [[Murad Aşurlı]] (1972–2014), alpinist * [[Nazim Babayev (atlet)|Nazim Babayev]] (1997–), yüngül atlet * [[Nizami Paşayev]] (1981–), ağır atlet * [[Orxan Aydın Hacıyev]] (1989–), basketbolçu * [[Polad Fətəliyev]] (1983–), su poloçusu * [[Ramil Quliyev]] (1990–), sprinter * [[Rasim Başak]] (1980–), basketbolçu * [[Rəfiqə Şabanova]] (1943–), həndbolçu * [[Rizvan Fərzəliyev]] (1979–), futzalçı * [[Ruslan Lunyov]] (1989–), atıcı * [[Sergey Lixaçev]] (1940–2016), tennisçi * [[Səbinə Mikina]] (1987–), qılıncoynadan * [[Turan Mirzəyev]] (1979–), ağır atlet * [[Üzeyir Abdullayev]] (1951–2009), damaçı * [[Vitali Borisov]] (1982–), futzalçı * [[Zahid Sədməliyev]] (1984–), reqbiçi * [[Zaur Cəfərov (pauerliftinqçi)|Zaur Cəfərov]] (1982–), pauerliftinqçi * [[Zaur Paşayev (basketbolçu)|Zaur Paşayev]] (1983–), basketbolçu * [[Zemfira Meftahətdinova]] (1963–), stend atıcısı }} === Digər şəxslər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Meshadi Melik bey Mansurov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Qaçaq Nəbinin çəkilmiş yeganə şəkili (1895).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mashadi Suleyman bek Mansurov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Məşədi Məlik bəy Mansurov]]{{·}}[[Qaçaq Nəbi]]{{·}}[[Məşədi Süleyman bəy Mansurov]]</small> |- |[[Fayl:Qatir Memmed.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fuad Musayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Paşa Təhməzov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qatır Məmməd]]{{·}}[[Fuad Musayev]]{{·}}[[Paşa Təhməzov]]</small> |- |[[Fayl:Fəxrəddin Şahbazov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Zemfira Qafarova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:AFFA General Secretary Elkhan Mammadov - 2.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Fəxrəddin Şahbazov]]{{·}}[[Zemfira Qafarova]]{{·}}[[Elxan Məmmədov (AFFA)|Elxan Məmmədov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas bəy Əliyev]] (1897–1972), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Abdulla Bağırlı]] (1???–1???), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Abdulla Rəhimzadə]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağa Abdulla Dadaşov]] (1902–1???), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağaəli Abdullayev]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağacəfər Əbdürrəhmanov]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağahəsən Mustafayev]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağalar İskəndərov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Adnan Hacızadə]] (1983–), bloqqer * [[Aleksandr İvanov (cangüdən)|Aleksandr İvanov]] (1950–2017), cangüdən * [[Araz Yaquboğlu]] (1973–), tədqiqatçı, şair * [[Aydın Kazımzadə (kinoşünas)|Aydın Kazımzadə]] (1940–), kinoşünas * [[Balağa Ağayev]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Bayram Hacıyev]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Bəhram Hüseynov]] (1901–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Behbudəli Zeynalov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Cəbrayıl Rəhimov]] (1892–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Cəmil bəy Musayev]] (1897–1970), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Çingiz İsmayılov (futbolçu)|Çingiz İsmayılov]] (1935–), [[AFFA]]-nın baş katibi * [[Elxan Məmmədov (rəsmi şəxs)|Elxan Məmmədov]] (1979–), [[AFFA]]-nın baş katibi * [[Etibar Əliyev (milli qəhrəman)|Etibar Əliyev]] (1955–1993), dülgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əbdülhəmid ağa Cavanşir]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əbdülsəməd Məmmədyarov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əbdürrəhman Tağıyev]] (1899–1995), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əjdər bəy Axundov]] (1???–1???), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ələkbər Cabbarov]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ələkbər Həsənzadə]] (1939–2019), səs rejissoru * [[Əlibala Xudaverdiyev]] (1901–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əlimuxtar Həsənov]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əliyar Əmircan]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Fəxrəddin Şahbazov]] (1950–1991), operator, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Firudin Əliyev]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Fuad Musayev]] (1938–2017), [[AFFA]]-nın prezidenti * [[İlham və Fərizə|İlham Allahverdiyev]] (1962–1990), [["20 Yanvar Şəhidi" fəxri adı alanların siyahısı|20 Yanvar şəhidi]] * [[İlham Rəhimli]] (1949–), teatrşünas * [[İskəndər Vəliyev]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[İsmayıl Yüzbaşov]] (1892–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[İsrafil Əşrəfov]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hacı Səədi]] (1???–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hüseyn Nağıyev]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hüseyn Şıxıyev]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hüseynqulu Səlimov]] (1889–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Xanlar Səfərəliyev]] (1885–1907), inqilabçı * [[Xaspolad bəy Hacıyev]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Qaçaq Kərəm]] (1860–1910), "Qaçaq Hərəkatı"nın iştirakçısı * [[Qaçaq Nəbi]] (1854–1896), "Qaçaq Hərəkatı"nın iştirakçısı * [[Qaçaq Rəşid]] (1885–1918), "Qaçaq Hərəkatı"nın iştirakçısı * [[Qatır Məmməd]] (1887–1919), "Qaçaq Hərəkatı"nın iştirakçısı * [[Larisa Məmmədova]] (1977–1990), [["20 Yanvar Şəhidi" fəxri adı alanların siyahısı|20 Yanvar şəhidi]] * [[Mahmud Eyvazov]] (1808–1960), uzunömürlü * [[Mahmud Nəbiyev]] (1893–1???), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məcid bəy Qaracaəmirli]] (1???–1???), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məhiş bəy Səfərov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məmməd bəy Hacıyev]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məmməd bəy Xələfbəyov]] (1898–1939), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məmməd bəy Muradov]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məmmədrəşid Bosnalızadə]] (1892–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məşədi Məlik bəy Mansurov]] (1845–1909), ictimai xadim * [[Məşədi Süleyman bəy Mansurov]] (1872–1955), tədqiqatçı * [[Məzahir Pənahov]] (1951–), [[Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın sədri * [[Mir İsmayıl Seyidzadə]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Mir Məmmədrza Seyidəliyev]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Mir Sadıq Sadıqov]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Miri bəy Vəzirov]] (1896–1925), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Mirzeynalabdin Mirqasımzadə]] (1887–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Mirzəhüseyn Quliyev]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Nəbi Məmmədov]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Nuşirəvan Məhərrəmli]] (1960–), [[Azərbaycan Respublikası Milli Televiziya və Radio Şurası]]nın sədri * [[Nüsrət Rzayev]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Paşa Təhməzov]] (1949–1993), məişət xidməti idarəsinin işçisi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ramiz Kərimov]] (1954–1977), yanğınsöndürən * [[Ramiz Mirzəyev (rəsmi şəxs)|Ramiz Mirzəyev]] (1954–2007), [[AFFA]]-nın prezidenti * [[Rzaqulu Həsənov]] (1889–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Səməndər Axundzadə]] (1898–1968), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Şirəli Müslümov]] (1805–1973), uzunömürlü * [[Teymur bəy Vəkilov]] (1882–1948), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Umbay Əmirov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Yusif bəy Ağasıbəyli]] (1896–1989), mexanik * [[Zal Məmmədov]] (1898–1969), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Zaur Sadıqzadə]] (1932–), gəmi kapitanı * [[Zemfira Qafarova]] (1942–), musiqişünas * [[Zeynalabdin Hüseynov]] (1900–1959), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] }} == İran == === Dövlət xadimləri === ==== Hökmdarlar və dövlət xadimləri ==== {{columns-list|4| * [[Cahan şah]] (1925–2013), hökmdar, şair * [[Fərəh Pəhləvi]] (1938–), şahbanu * [[Oruc bəy Bayat]] (1560–1604), diplomat * [[Tacülmüluk]] (1896–1982), şahzadə * [[Şah İsmayıl Xətai]] (1487–1524), hökmdar, şair }} ==== Xanlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Əhməd xan Müqəddəm.JPG|border|center|120px]] |[[Fayl:Teymur Paşa xan.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Murtuzaqulu xan Bayat.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əhməd xan Müqəddəm]]{{·}}[[Teymur Paşa xan]]{{·}}[[Murtuzaqulu xan Bayat]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbasqulu xan Qaradağlı]] (1???–1813), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Bədr xan Şahsevən]] (17??–1757), [[Ərdəbil xanlığı]]nın xanı * [[Cəfərqulu xan Xoyski]] (1???–1814), [[Xoy xanlığı]]nın xanı * [[Əhməd xan Dünbili]] (1745–1786), [[Xoy xanlığı]]nın xanı * [[Əhməd xan Müqəddəm]] (1742–1806), [[Marağa xanlığı]]nın xanı * [[Əmiraslan xan Qırxlı-Avşar]] (1696–1748), [[Təbriz xanlığı]]nın xanı * [[Fətəli xan Əfşar]] (1700–1763), [[Urmiya xanlığı]]nın xanı * [[Hacı Məhəmməd xan Qaragözlü]] (1???–1???), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Hüseynqulu xan Dünbili]] (1???–1798), [[Xoy xanlığı]]nın xanı * [[Hüseynqulu xan Qasımlı-Avşar]] (1???–1821), [[Urmiya xanlığı]]nın xanı * [[Xudadad xan Dünbili]] (1???–1788), [[Təbriz xanlığı]]nın xanı * [[İmamqulu xan Qasımlı-Avşar]] (1758–1783), [[Urmiya xanlığı]]nın xanı * [[İsmayıl xan Xoyski]] (1???–1819), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[İsmayıl xan Qaradağlı]] (1???–1797), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Kazım xan Qaradağlı]] (1???–1763), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədqulu xan Qaradağlı]] (1???–1840), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədqulu xan Qasımlı-Avşar]] (1760–1798), [[Urmiya xanlığı]]nın xanı * [[Murtuzaqulu xan Bayat]] (1863–1923), [[Maku xanlığı]]nın xanı * [[Mustafaqulu xan Qaradağlı]] (1???–1791), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Nəcəfqulu xan Dünbili]] (1???–1784), [[Təbriz xanlığı]]nın xanı * [[Nəzərəli xan Şahsevən]] (1735–1792), [[Ərdəbil xanlığı]]nın xanı * [[Rzaqulu xan Qasımlı-Avşar]] (1???–1771), [[Urmiya xanlığı]]nın xanı * [[Şahbaz xan Dünbili]] (1699–1767), [[Xoy xanlığı]]nın xanı * [[Teymur Paşa xan]] (1820–1895), [[Maku xanlığı]]nın xanı * [[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]] (1700–1780), [[Zəncan xanlığı]]nın xanı }} ==== Siyasətçilər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Sattar khan.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mehdi Bazargan Inauguration, appointed prime minister of Iran by Khomeini, in the hall of Alavi Madrasa - 4 February 1979.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Zahra Rahnavard, Mir Hossein Mousavi and Hamed Saber (cropped).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Səttar xan]]{{·}}[[Mehdi Bazərgan]]{{·}}[[Mir Hüseyn Musəvi]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Duzduzani]] (1942–2018), siyasətçi * [[Bağır xan]] (1862–1916), inqilabçı * [[Bəhram Ağayev]] (1884–1956), inqilabçı * [[Əli Müsyo]] (1879–1910), inqilabçı * [[Əli Süheyli]] (1896–1958), siyasətçi * [[Heydər xan Əmioğlu]] (1880–1921), inqilabçı * [[Həmid Çitçiyan]] (1957–), siyasətçi * [[Qulam Rza Ağazadə]] (1949–), dövlət xadimi * [[Mahmud Cəm]] (1884–1969), siyasətçi * [[Mehdi Bazərgan]] (1907–1995), dövlət xadimi * [[Məhəmməd Biriya]] (1914–1985), siyasətçi * [[Məsud Pezeşkiyan]] (1954–), siyasətçi * [[Məhəmməd Səid]] (1883–1973), siyasətçi * [[Məhəmmədrza Nemətzadə]] (1945–), siyasətçi * [[Mina Əhədi]] (1956–), siyasətçi * [[Mir Bəşir Qasımov]] (1879–1949), inqilabçı * [[Mir Hüseyn Musəvi]] (1942–), siyasətçi * [[Mirzə İbrahim xan Həkimi]] (1871–1959), siyasətçi * [[Mirzə İsmayıl xan Mümtazəddövlə]] (1880–1950), dövlət xadimi * [[Mustafa Ədl]] (1882–1933), dövlət xadimi * [[Mustafa Məhəmməd Nəccar]] (1956–), siyasətçi * [[Nadir Qazipur]] (1958–), deputat * [[Nüsrətullah Cahanşahlı]] (1913–2012), siyasətçi * [[Raziyə Şabani]] (1925–2013), siyasətçi * [[Seyid Cəfər Pişəvəri]] (1892–1947), inqilabçı * [[Seyid Həsən Tağızadə]] (1878–1970), siyasətçi * [[Səttar xan]] (1866–1914), inqilabçı * [[Sirus Təbrizli]] (1942–2013), siyasətçi * [[Şeyx Məhəmməd Xiyabani]] (1879–1920), inqilabçı, alim, mütəfəkkir * [[Zəhra Sai]] (1980–), siyasətçi }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Abbas Qarabaği]] (1918–2000), general * [[Cəfər Kavian]] (1895–1975), general-mayor * [[Firudin Cəm]] (1914–2008), hərbiçi * [[Həbibulla Hüseynov]] (1910–1945), polkovnik, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Qasım xan Vali]] (1850–1930), general * [[Qasıməli Zahirnejad]] (1924–1999), general-mayor * [[Qulam Yəhya]] (1906–2006), general-mayor * [[Mehdi Bakiri]] (1954–1985), hərbiçi * [[Məhəmmədhüseyn xan Ayrım]] (1882–1948), general * [[Məhəmmədtağı xan Püsyan]] (1891–1937), polkovnik }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {{columns-list|4| * [[Cavad Fakuri]] (1938–1981), general-mayor }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Səbuk Təkin Salur]] (1923–1991), jurnalist }} === Dini xadimlər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Allame-Tabatabai-youth.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Kazem Shariatmadari.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ali Khamenei crop.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əllamə Təbatəbai]]{{·}}[[Məhəmməd Kazım Şəriətmədari]]{{·}}[[Əli Xamenei]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbasəli Əmid Zəncani]] (1937–2011), ayətullah * [[Əbdülkərim Müsəvi Ərdəbili]] (1926–), ayətullah * [[Əbülqasim Xoyi]] (1899–1992), ayətullah * [[Əli Meşkini]] (1921–2007), müctəhid * [[Əli Xamenei]] (1939–), ayətullah * [[Əllamə Təbatəbai]] (1892–1981), ayətullah * [[Həsən Rüşdiyyə]] (1851–1944), müəllim, ruhani, siyasətçi, mühərrir * [[Məhəmməd Fazil Lənkərani]] (1931–2007), ayətullah * [[Məhəmməd Kazım Şəriətmədari]] (1905–1986), ayətullah * [[Mirzə Əli Siqqətülislam]] (1861–1911), dini xadim * [[Musa Şübeyri Zəncani]] (1928–), ayətullah * [[Rəhim Müəzzinzadə Ərdəbili]] (1925–2005), müəzzin * [[Səlim Müəzzinzadə Ərdəbili]] (1936–2016), məddah * [[Şeyx İbrahim]] (????–1447), şeyx * [[Şeyx Səfi]] (1252–1334), şeyx, sufi alimi * [[Şeyx Sultan Əli]] (????–1494), şeyx }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === {{columns-list|4| * [[Mahmudəli Çöhrəqanlı]] (1958–), hüquq müdafiəçisi, publisist, dilşünas }} === Sahibkarlar və iş adamları === {{columns-list|4| * [[Rza Zərrab]] (1983–), iş adamı }} === İxtiraçılar və mühəndislər === {{columns-list|4| * [[İskəndər Rzazadə]] (1897–1937), mühəndis }} === Alimlər və elm adamları === ==== Yer alimləri ==== {{columns-list|4| * [[Baxşəli bəy Sultanov]] (1894–1977), geoloq * [[Şəfaət Mehdiyev]] (1910–1993), geoloq }} ==== Həkimlər ==== {{columns-list|4| * [[Ağabəy Azərbaycani]] (1939–), cərrah * [[Cavad Heyət]] (1925–2014), cərrah * [[Məcid Səmii]] (1937–), cərrah * [[Salamulla Cavid]] (1900–1986), həkim * [[Şapur Ənsari]] (1936–), cərrah * [[Yəhya Ədl]] (1908–2003), }} ==== Tarixçilər və arxeoloqlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mirza Kazim bey.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ahmad-Kasravi.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Səməd Sərdarniya 2.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mirzə Kazım bəy]]{{·}}[[Əhməd Kəsrəvi]]{{·}}[[Səməd Sərdariniya]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Zəryab]] (1919–1995), tarixçi, tərcüməçi * [[Əhməd Kəsrəvi]] (1890–1946), tarixçi, naşir, hüquqşünas * [[Jalə Amuzgar]] (1939–), tarixçi * [[Məhəmmədəmin Riyahi]] (1923–2009), tarixçi * [[Mirzə Kazım bəy]] (1802–1870), şərqşünas, tarixçi * [[Səməd Sərdariniya]] (1947–2008), tarixçi * [[Yusif Məcidzadə]] (1938–), tarixçi }} ==== Riyaziyyatçılar ==== {{columns-list|4| * [[Möhsün Həştrudi]] (1907–1976), riyaziyyatçı }} ==== Fiziklər ==== {{columns-list|4| * [[Fəraməz Əkbərian]] (1949–2019), fizik }} ==== Filosoflar ==== {{columns-list|4| * [[Bəhmənyar]] (993–1066), filosof * [[Əllamə Təbatəbai]] (1892–1981), filosof * [[Kazım Sadıxzadə]] (1942–), filosof * [[Şihabəddin Yəhya Sührəvərdi]] (1154–1191), filosof }} ==== Digər alimlər ==== {{columns-list|4| * [[Arif Kəskin]] (1973–), sosioloq * [[Cabbar Əsgərzadə]] (1885–1966), akademik * [[Şəhindoxt Molaverdi]] (1965–), akademik }} === Sənayeçilər === {{columns-list|4| * [[Ağa Nemətulla]] (1896–1958), neftçi }} === İncəsənət === ==== Memarlar ==== {{columns-list|4| * [[Əli Əkbər Saremi]] (1943–2017), memar }} ==== Heykəltəraşlar ==== {{columns-list|4| * [[Əhəd Hüseyni]] (1944–), heykəltəraş }} ==== Rəssamlar ==== {{columns-list|4| * [[Ağa Mirək]] (????–????), boyakar, memar * [[Aydın Ağdaşlı]] (1940–), boyakar, qrafik * [[Cavad Əlizadə]] (1953–), karikaturaçı rəssam * [[Əkbər Behkəlam]] (1944–), boyakar, heykəltəraş * [[Gülnar Sərvətian]] (1977–), karikaturaçı * [[Heydər Hatəmi]] (1945–), boyakar * [[Həsən Haqverdiyev]] (1917–1978), boyakar, qrafik * [[Mir Seyid Əli]] (1510–cı illər–1572), miniatürçü rəssam * [[Mişa Büluri]] (1948–), boyakar * [[Sadıq Şərifzadə]] (1912–1986), boyakar * [[Sultan Məhəmməd]] (1470–cı illər–1555), miniatürçü rəssam }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Elmira Şahtaxtinskaya. Qətran Təbrizinin portreti.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Shahriar.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hökümə Billuri.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qətran Təbrizi]]{{·}}[[Məhəmmədhüseyn Şəhriyar]]{{·}}[[Hökumə Billuri]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağa Hüseyn Arif]] (1762–1813), şair * [[Əbülqasim Nəbati]] (1812–1873), şair * [[Əli Xəyyam]] (1989–), şair * [[Fazil xan Şeyda]] (1783–1852), şair, diplomat * [[Fərhad İbrahimi]] (1935–2019), şair * [[Həbib Sahir]] (1903–1988), şair * [[Həmid Nitqi]] (1920–1999), şair, hüquqşünas, pedaqoq * [[Hökumə Billuri]] (1926–2000), şairə * [[İrəc Mirzə]] (1874–1926), şair * [[İzzəddin Həsənoğlu]] (XIII əsr–XIV əsr), şair * [[Qətran Təbrizi]] (1012–1081), şair * [[Qövsi Təbrizi]] (1568–1640), şair * [[Qulamrza Səbri Təbrizi]] (1934–2020), şair * [[Məhəmmədhüseyn Şəhriyar]] (1906–1988), şair * [[Məsihi]] (1580–1665), şair * [[Mirzə Əli Möcüz]] (1873–1934), şair * [[Mirzə Tağıxan Rafət Təbrizi]] (1889–1920), şair * [[Pərvin Etisami]] (1907–1941), şairə * [[Piruz Dilənçi]] (1965–), şair * [[Rəsul Yunan]] (1969–), şair * [[Roza Camali]] (1977–), şair * [[Saib Təbrizi]] (1601–1677), şair * [[Söhrab Tahir]] (1926–2016), şair * [[Şah Qasım Ənvar]] (1356–1434), şair * [[Şəms Təbrizi]] (1185–1248), şair * [[Yadulla Məftun Amini]] (1926–), şair }} ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Bulud Qaraçorlu]] (1926–1979), yazıçı * [[Fəribə Vəfi]] (1963–), yazıçı * [[Gəncəli Sabahi]] (1906–1990), yazıçı * [[Hacı Zeynalabdin Marağayi]] (1838–1910), yazıçı * [[Qulamhüseyn Beqdeli]] (1919–1998), yazıçı * [[Qulamhüseyn Saidi]] (1936–1985), yazıçı * [[Mir Cəlal]] (1908–1978), yazıçı * [[Mirzə İbrahimov]] (1911–1993), yazıçı * [[Nasir Mənzuri]] (1953–), yazıçı * [[Pənahi Makulu]] (1900–1971), yazıçı * [[Rza Bəraheni]] (1935–), yazıçı * [[Səməd Behrəngi]] (1939–1967), yazıçı, naşir, publisist. }} ===== Maarifçilər, naşirlər və publisistlər ===== {{columns-list|4| * [[Mirzə Əbdürrəhim Talıbov]] (1837–1911), naşir, publisist }} ===== Ədəbiyyatşünaslar, tənqidçilər və tərcüməçilər ===== {{columns-list|4| * [[Əli Nazim]] (1906–1941), tənqidçi }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mustafa Mərdanov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rza Əfqanlı "Kəndlilər" filmində (1939).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Valeh Kərimov2.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mustafa Mərdanov]]{{·}}[[Rza Əfqanlı]]{{·}}[[Valeh Kərimov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Rzayev]] (1904–1976), aktyor * [[Atilla Pesyani]] (1957–), aktyor * [[Bəhruz Vüsuqi]] (1938–), aktyor * [[Cəmilə Şeyxi]] (1930–2011), aktrisa * [[Əkbər Əbdi]] (1960–), aktyor * [[Həsən Cəbrayılov]] (1949–2019), aktyor, parodiyaçı * [[Məhəmmədrza Gülzar]] (1977–), aktyor * [[Məryəm Palizban]] (1981–), aktrisa * [[Mustafa Mərdanov]] (1894–1968), aktyor * [[Pərviz Parastuyi]] (1955–), aktyor * [[Rza Əfqanlı]] (1899–1973), aktyor * [[Valeh Kərimov]] (1944–), aktyor }} ==== Rejissorlar və animatorlar ==== {{columns-list|4| * [[Cəfər Pənahi]] (1960–), kinemarejissor * [[Həsən Əbluc]] (1942–1994), kinorejissor * [[Hüseyn Şəhabi]] (1967–), kinorejissor * [[İbrahim Hatemikiya]] (1961–), kinorejissor * [[Kamal Təbrizi]] (1959–), kinorejissor * [[Rza Mirkərimi]] (1966–), kinorejissor * [[Yədulla Səmədi]] (1952–2018), kinorejissor }} ==== Fotoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Əzizbala Hacıyev]] (1895–1973), fotoqraf }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Davud Azad]] (1963–), bəstəkar * [[Fərhad Fəxrəddini]] (1937–), bəstəkar * [[Hüseyn Əlizadə]] (1951–), bəstəkar * [[Pərviz Mahmud]] (1910–1996), bəstəkar * [[Samin Bağçəban]] (1925–2008), bəstəkar }} ===== Aşıqlar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Khasta Qasim.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Aşıq Hacı Göyçəli.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Aşıq Fətulla.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Xəstə Qasım]]{{·}}[[Aşıq Hacı Göyçəli]]{{·}}[[Aşıq Fətulla]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Aşıq Abbas Tufarqanlı]] (1???–1???), aşıq * [[Aşıq Çingiz Mehdipur]] (1961–), aşıq * [[Aşıq Fətulla]] (1941–), aşıq * [[Aşıq Hacı Göyçəli]] (1931–2011), aşıq * [[Aşıq Heydər]] (1867–1949), aşıq * [[Aşıq Hüseyn Cavan]] (1916–1985), aşıq * [[Aşıq Məhbub Xəlili]] (1963–), aşıq * [[Aşıq Mustafa]] (1???–1871), aşıq * [[Aşıq Qərib]] (XVI əsr–XVII əsr), aşıq * [[Cəfər Xakipur]] (1976–), aşıq * [[Çingiz Biriya]] (1960–), aşıq * [[Xəstə Qasım]] (1684–1760), aşıq * [[Səlcuq Şahbazi]] (1962–), aşıq * [[Telim xan]] (1742–1829), aşıq }} ===== Xanəndələr ===== {{columns-list|4| * [[Əbülhəsən xan İqbali Azər]] (1870–1971), xanəndə * [[Rübabə Muradova]] (1933–1983), xanəndə * [[Səttar (xanəndə)|Səttar]] (1820-ci illər–1???), xanəndə }} ===== Opera müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Fatma Muxtarova]] (1893–1972), opera müğənnisi * [[Monir Vəkili]] (1923–1983), opera müğənnisi }} ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Arəş (müğənni)|Arəş]] (1977–), müğənni * [[Arif Arifkiya]] (1941–), müğənni * [[Daryuş İqbali]] (1951–), müğənni * [[Ququş]] (1950–), müğənni, aktrisa * [[Rəhim Şəhriyari]] (1970–), müğənni * [[Səttar (müğənni)|Səttar]] (1949–), müğənni * [[Yaqub Zurufçu]] (1956–2021), müğənni }} ===== Digər musiqiçilər ===== {{columns-list|4| * [[Dariuş Pirniakan]] (1955–), tarzən * [[Əliəsgər Bahari]] (1905–1955), kamança ifaçısı * [[Nəsrullah Nasehpur]] (1940–), rədif ifaçısı, bəstəkar }} === İdmançılar === ==== Futbolçular ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:NasserHejaziWC1978.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ali Daei, Saipa vs. Al-Rayyan pre-match conference.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Karim Bagheri 2019 2.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nasir Hicazi]]{{·}}[[Əli Dayi]]{{·}}[[Kərim Baqiri]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Əli Dayi]] (1969–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Əli Lətifi]] (1976–), futbolçu * [[Əziz Əsli]] (1938–2015), futbolçu * [[Fərşad Əhmədzadə]] (1992–), futbolçu * [[Fərzad Hatəmi]] (1986–), futbolçu * [[Hüseyn Sadağiani]] (1903–1982), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Kərim Baqiri]] (1974–), futbolçu * [[Kərim Ənsarifərd]] (1990–), futbolçu * [[Mehdi Rəhməti]] (1981–), futbolçu * [[Mehrdad Bayrami]] (1990–), futbolçu * [[Meysəm Nəqizadəh]] (1986–), futbolçu * [[Məsud İbrahimzadə]] (1989–), futbolçu * [[Mojtəba Jəbbari]] (1983–), futbolçu * [[Mustafa İkrami]] (1983–), futbolçu * [[Nasir Hicazi]] (1949–2011), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Pəyam Sadiqiyan]] (1992–), futbolçu * [[Rəsul Xətibi]] (1978–), futbolçu * [[Səccad Şahbazzadə]] (1990–), futbolçu * [[Səttar Həmədani]] (1974–), futbolçu * [[Sirus Din Məhəmmədi]] (1978–), futbolçu }} ==== Digər idmançılar ==== {{columns-list|4| * [[Cahanbəxt Tofiq]] (1931–1970), güləşçi * [[Cəfər Salmasi]] (1918–2000), ağır atlet * [[Əzim Qeyçisaz]] (1981–), alpinist * [[Hadi Sayi Binəkövül]] (1976–), taekvondoçu * [[Hüseyn Rzazadə]] (1978–), ağır atlet * [[Kimya Əlizadə]] (1998–), taekvondoçu * [[Səid Əlihüseyni]] (1988–), ağır atlet * [[Səid Məhəmmədpur]] (1993–), ağır atlet }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Salman Hüseynov]] (1901–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Şirin Hanter]] (1945–), tədqiqatçı }} == Ermənistan == === Dövlət xadimləri === ==== Xanlar ==== {{columns-list|4| * [[Həsənəli xan Ziyadoğlu-Qacar]] (1???–1759), [[İrəvan xanlığı]]nın xanı * [[Hüseynqulu xan Sərdar]] (1743–1731), [[İrəvan xanlığı]]nın xanı * [[Mehdiqulu xan Dəvəli-Qacar]] (1???–1???), [[İrəvan xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmməd xan Ziyadlı-Qacar]] (1???–1???), [[İrəvan xanlığı]]nın xanı * [[Mirmehdi xan Qasımlı-Əfşar]] (1???–1???), [[İrəvan xanlığı]]nın xanı }} ==== Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət xadimləri ==== {{columns-list|4| * [[Bağır bəy Rzayev]] (1893–19??), dövlət xadimi * [[Əkbər ağa Şeyxülislamov]] (1891–1961), dövlət xadimi }} ==== Sovet dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {{columns-list|4| * [[Əli İbrahimov]] (1913–1985), dövlət xadimi * [[Əziz Əliyev]] (1897–1962), dövlət xadimi }} ==== Azərbaycan prezidentləri və müasir siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Abbasəli Həsənov]] (1953–), diplomat * [[Akif Muradverdiyev]] (1948–), deputat * [[Bağır Seyidzadə]] (1912–1968), diplomat, jurnalist * [[Eldar Sabiroğlu]] (1957–), deputat * [[Əli Əhmədov (siyasətçi)|Əli Əhmədov]] (1953–), siyasətçi * [[Əli İnsanov]] (1946–), dövlət xadimi * [[Əvəz Ələkbərov]] (1952–), siyasətçi * [[Fəzail Ağamalı]] (1947–), dövlət xadimi * [[Hafiz Hacıyev]] (1956–), siyasətçi * [[Hidayət Orucov]] (1944–), diplomat * [[Xələf Xələfov]] (1959–), siyasətçi * [[İsmət Abasov]] (1954–), siyasətçi * [[Qüdsi Osmanov]] (1966–), diplomat * [[Misir Mərdanov]] (1946–), dövlət xadimi * [[Oqtay Əsədov]] (1955–), siyasətçi * [[Şahin Mustafayev (siyasətçi)|Şahin Mustafayev]] (1965–), siyasətçi * [[Zülfü Hacıyev]] (1935–1991), dövlət xadimi }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mirələkbər İbrahimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Müşfiq Mirzəyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Azay Kazımov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mirələkbər İbrahimov]]{{·}}[[Müşfiq Mirzəyev]]{{·}}[[Azay Kazımov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbasqulu bəy Şadlinski]] (1886–1930), hərbi xadim * [[Azay Kazımov]] (1973–1994), hərbçi * [[Cavad Həkimli]] (1918–2016), partizan * [[Eldar Xəlilov]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Etibar Hacıyev]] (1971–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əbdürrəhman bəy Fətəlibəyli]] (1908–1954), [[Azərbaycan legionu|Аzərbаycаn lеgiоnu]]nun bаşçısı * [[Əsəd Əhmədov]] (1970–1992), starşina, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fəxrəddin Cəbrayılov]] (1958–), general, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fərhad Hümbətov]] (1968–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Həbib bəy Səlimov]] (1881–1920), general-mayor * [[Hüseyn Tağıyev]] (1991–1920), kiçik çavuş * [[İrza bəy Hacıbəylinski]] (1874–1938), polkovnik * [[Kərim xan İrəvanski]] (1885–1937), polkovnik * [[Mehman Sayadov]] (1972–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mirələkbər İbrahimov]] (1961–1994), kapitan, pedaqoq, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Müşfiq Mirzəyev]] (1970–1993), hərbçi * [[Sahil Məmmədov]] (1964–), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Səxavət Məhərrəmov]] (1973–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şövqiyar Abdullayev]] (1969–1992), starşina, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Xıdır Mustafayev]] (1905–1976), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] }} === Polislər === {{columns-list|4| * [[Aqil Quliyev (milli qəhrəman)|Aqil Quliyev]] (1963–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === {{columns-list|4| * [[Bəxtiyar Hacıyev]] (1982–), hüquq müdafiəçisi * [[Sona Salmanova]] (1956–), hüquqşünas }} ==== Prokurorlar ==== {{columns-list|4| * [[Əli Ömərov]] (1947–), prokuror }} === Dini xadimlər === {{columns-list|4| * [[Fazil İrəvani]] (1782–1885), [[Şeyxülislam]] }} === Pedaqoqlar və müəllimlər === {{columns-list|4| * [[Əsildar bəy Ağabababəyov-Muğanlinski]] (1900–19??), pedaqoq }} === Alimlər və elm adamları === ==== Yer alimləri ==== {{columns-list|4| * [[Əhməd Rəcəbli]] (1923–1965), aqronom * [[Həsən Əhmədov]] (1906–1981), geoloq }} ==== Bioloqlar, arxeoloqlar və paleontoloqlar ==== {{columns-list|4| * [[Elşad Qurbanov]] (1951–), bioloq * [[Qərib Məmmədov]] (1947–), bioloq * [[Məmməd Salmanov]] (1932–), bioloq * [[Rafiq Qasımov (bioloq)|Rafiq Qasımov]] (1931–), bioloq * [[Yaqub Yolçiyev]] (1938–2007), zooloq }} ==== Həkimlər ==== {{columns-list|4| * [[Əhliman Əmiraslanov]] (1947–), cərrah * [[İmran Qurbanov (həkim)|İmran Qurbanov]] (1964–), həkim, tibb xidməti kapitanı * [[Qələndər Canbaxışov]] (1957–), cərrah * [[Məleykə Səma]] (1957–2006), cərrah * [[Mustafa Topçubaşov]] (1895–1981), cərrah }} ==== İqtisadçılar və sosioloqlar ==== {{columns-list|4| * [[Səttar Səfərov]] (1937–2011), iqtisadçı }} ==== Tarixçilər və şərqşünaslar ==== {{columns-list|4| * [[Məhəmməd Ağaoğlu]] (1896–1949), şərqşünas }} ==== Dilçilər və etnoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Həsən Mirzə]] (1927–2015), dilçi * [[Yusif Yusifov (alim)|Yusif Yusifov]] (1929–1998), dilçi * [[Zərifə Budaqova]] (1929–1989), dilçi }} ==== Riyaziyyatçılar ==== {{columns-list|4| * [[Misrəddin Sadıqov]] (1954–), riyaziyyatçı * [[Yusif Məmmədov (alim)|Yusif Məmmədov]] (1950–), riyaziyyatçı }} ==== Fiziklər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Nadir Qəhrəmanov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mahmud b.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:ArifMeherremov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nadir Qəhrəmanov]]{{·}}[[Mahmud Kərimov]]{{·}}[[Arif Məhərrəmov (alim)|Arif Məhərrəmov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Arif Məhərrəmov (alim)|Arif Məhərrəmov]] (1952–), fizik * [[Bəkir Tahirov]] (1939–), fizik * [[Mahmud Kərimov]] (1948–2013), fizik * [[Nadir Qəhrəmanov]] (1945–), fizik * [[Rasim Məmmədov (professor)|Rasim Məmmədov]] (1950–), fizik * [[Sabir Hacıyev (professor)|Sabir Hacıyev]] (1928–), fizik * [[Surxay Əkbərov]] (1954–), fizik * [[Vladimir Tahirov]] (1932–2014), fizik }} ==== Kimyaçılar ==== {{columns-list|4| * [[Abbas Çayxorski]] (1917–2018), kimyaçı }} ==== Filosoflar ==== {{columns-list|4| * [[Heydər Hüseynov]] (1908–1950), filosof }} ==== Digər alimlər ==== {{columns-list|4| * [[Həsən Əliyev (akademik)|Həsən Əliyev]] (1907–1993), alim }} === İncəsənət === ==== Rəssamlar ==== {{columns-list|4| * [[Arif Qazıyev (rəssam)|Arif Qazıyev]] (1937–), boyakar * [[Mirzə Qədim İrəvani]] (1825–1875), boyakar, nəqqaş * [[Qeysər Kaşıyeva]] (1893–1972), boyakar }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {{columns-list|4| * [[Cəfər Xəndan]] (1910–1961), şair, tənqidçi * [[Hidayət Orucov]] (1944–), şair, dövlət xadimi * [[Sərraf Şiruyə]] (1942–2015), şair * [[Ülvi Bünyadzadə]] (1969–1990), şair }} ===== Yazıçılar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Əli Vəliyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Süleyman Rəhimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fərman Kərimzadə.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əli Vəliyev]]{{·}}[[Süleyman Rəhimov]]{{·}}[[Fərman Kərimzadə]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Cabbar Məcnunbəyov]] (1912–1967), yazıçı * [[Əli Vəliyev]] (1901–1983), yazıçı, nasir * [[Fərman Kərimzadə]] (1937–1989), yazıçı * [[Mövlud Süleymanlı]] (1943–), yazıçı * [[Sabir Rzayev]] (1924–1978), yazıçı * [[Süleyman Rəhimov]] (1900–1983), yazıçı, nasir }} ===== Maarifçilər, naşirlər və publisistlər ===== {{columns-list|4| * [[Məhəmməd ağa Şahtaxtinski]] (1846–1931), publisist }} ===== Ədəbiyyatşünaslar, tənqidçilər və tərcüməçilər ===== {{columns-list|4| * [[Mirəli Seyidov]] (1918–1992), tənqidçi, ədəbiyyatşünas }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {{columns-list|4| * [[Abbas Qəhrəmanov]] (1960–), aktyor * [[Allahverdi Yolçuyev]] (1958–), aktyor * [[Elmira İsmayılova]] (1945–), aktrisa * [[Muxtar Avşarov]] (1914–2004), aktyor * [[Panfiliya Tanailidi]] (1891–1938), aktrisa }} ==== Rejissorlar və animatorlar ==== {{columns-list|4| * [[Hüseyn Seyidzadə]] (1912–1979), kinorejissor * [[İlqar Nəcəf]] (1975–), kinorejissor }} ==== Prodüserlər ==== {{columns-list|4| * [[Oqtay Əliyev (rejissor)|Oqtay Əliyev]] (1968–), televiziya prodüseri, rejissor }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Səid Rüstəmov]] (1907–1983), bəstəkar }} ===== Aşıqlar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Miskin Abdal.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Ashig Alesger.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Haqverdi Talıboğlu.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Miskin Abdal]]{{·}}[[Aşıq Ələsgər]]{{·}}[[Haqverdi Talıboğlu]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağ Aşıq Allahverdi]] (1754–1860), aşıq * [[Alqayıt]] (1939–2013), aşıq * [[Aşıq Abbasəli]] (1913–2007), aşıq * [[Aşıq Alı]] (1801–1911), aşıq * [[Aşıq Arzuman]] (1966–2010), aşıq * [[Aşıq Behbud]] (1897–1972), aşıq * [[Aşıq Bəhmən Göyçəli]] (1901–1976), aşıq * [[Aşıq Cahad]] (1917–2013), aşıq * [[Aşıq Ələsgər]] (1821–1926), aşıq * [[Aşıq Əli İmamquliyev]] (1927–1990), aşıq * [[Aşıq Əli Şairov]] (1913–1943), aşıq * [[Aşıq Əsəd]] (1874–1951), aşıq * [[Aşıq Firudin]] (1967–), aşıq * [[Aşıq İdris]] (1894–1945), aşıq * [[Aşıq İmran]] (1928–1999), aşıq * [[Aşıq İsgəndər Ağbabalı]] (1925–1992), aşıq * [[Aşıq İslam Yarpızlı]] (1910–1943), aşıq * [[Aşıq İslam Yusifov]] (1893–1968), aşıq * [[Aşıq Mahmud Məmmədov]] (1935–), aşıq * [[Aşıq Məhəmməd Rzayev]] (1884–1968), aşıq * [[Aşıq Musa]] (1795–1840), aşıq * [[Aşıq Musa Ağkilsəli]] (1909–1948), aşıq * [[Aşıq Müseyib]] (1909–????), aşıq * [[Aşıq Nəcəf Ağkilsəli]] (1900–1968), aşıq * [[Aşıq Nəcəf Daşkəndli]] (1876–1919), aşıq * [[Aşıq Niftalı]] (1911–1976), aşıq * [[Aşıq Novruz]] (1929–2000), aşıq * [[Aşıq Nuriddin]] (1956–2017), aşıq * [[Aşıq Oruc]] (1920–1976), aşıq * [[Aşıq Qurban]] (18??–1915), aşıq * [[Aşıq Savad]] (1885–1970), aşıq * [[Aşıq Səfiyar]] (1920–1943), aşıq * [[Aşıq Şahsuvar]] (1927–1996), aşıq * [[Aşıq Şirin]] (1847–1940), aşıq * [[Aşıq Talıb]] (1877–1979), aşıq * [[Aşıq Vəli]] (1854–1929), aşıq * [[Aşıq Ziyad]] (1911–1942), aşıq * [[Çoban Məhəmməd]] (1???–1???), aşıq * [[Haqverdi Talıboğlu]] (1930–2018), aşıq * [[İsmayıl Mahir]] (1925–1995), aşıq * [[Kərim Paşayev]] (1925–1999), aşıq * [[Məmməd İrəvanlı]] (1894–19??), aşıq * [[Miskin Abdal]] (1430–1535), aşıq * [[Muxayıl Göyçəli]] (1918–1944), aşıq * [[Murad Niyazlı]] (1933–2005), aşıq * [[Növrəs İman]] (1903–1932), aşıq * [[Sarı Aşıq]] (XVII əsr–XVII əsr), aşıq * [[Şair Alməmməd]] (1800–1868), aşıq }} ===== Caz musiqiçiləri ===== {{columns-list|4| * [[Rauf Babayev]] (1937–2020), caz müğənnisi }} ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Talıb Tale]] (1981–), müğənni }} ===== Rok musiqiçiləri ===== {{columns-list|4| * [[Mübariz Tağıyev]] (1948–), rok müğənnisi }} ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {{columns-list|4| * [[Elçin Əlibəyli]] (1978–), televiziya aparıcısı * [[İlham Qasımov]] (1977–), televiziya aparıcısı, aktyor }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Xəqani Məmmədov]] (1976–), futbolçu * [[Ramazan Abbasov]] (1983–), futbolçu * [[Rövşən Hüseynov (boksçu)|Rövşən Hüseynov]] (1975–), boksçu }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Adil bəy Ağabababəyov-Muğanlinski]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[İlham və Fərizə|Fərizə Allahverdiyeva]] (1970–1990), [["20 Yanvar Şəhidi" fəxri adı alanların siyahısı|20 Yanvar şəhidi]] * [[Qaçaq İsaxan]] (1897–1930), "Qaçaq Hərəkatı"nın iştirakçısı * [[Məmmədəmin Əfəndiyev]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Tağı Rzayev]] (1895–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Yusif Sadıqov]] (1964–1990), [["20 Yanvar Şəhidi" fəxri adı alanların siyahısı|20 Yanvar şəhidi]] }} == Gürcüstan == === Dövlət xadimləri === ==== Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {{columns-list|4| * [[Abbas Atamalıbəyov]] (1895–1971), dövlət xadimi * [[Əhməd bəy Pepinov]] (1893–1937), dövlət xadimi * [[Əlimərdan bəy Topçubaşov]] (1862–1934), [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] Parlamentinin Sədri }} ==== Sovet dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Portrait photo of Nariman Narimanov taken in 1913.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ayvaz Həsənov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Həsən Seyidov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nəriman Nərimanov]]{{·}}[[Ayvaz Həsənov]]{{·}}[[Həsən Həsənov (siyasətçi)|Həsən Həsənov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ayvaz Həsənov]] (1929–1990), dövlət xadimi * [[Həsən Həsənov (siyasətçi)|Həsən Həsənov]] (1940–), Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Sədri * [[Həsən Seyidov (dövlət xadimi)|Həsən Seyidov]] (1932–2004), Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Sədri * [[Nəriman Nərimanov]] (1870–1925), Xalq Komissarları Sovetinin Sədri, yazıçı }} ==== Azərbaycan prezidentləri və müasir siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Daşqın Gülməmmədov]] (1977–), dövlət xadimi * [[Elxan Poluxov]] (19??–), diplomat * [[Əflatun Amaşov]] (1957–), dövlət xadimi * [[Nəsib Nəsibli]] (1956–), diplomat * [[Ramiz Həsənov (siyasətçi)|Ramiz Həsənov]] (1961–), dövlət xadimi * [[Savalan Mirzəyev]] (1986–), dövlət xadimi * [[Tofiq Yaqublu]] (1961–), siyasətçi * [[Zahid Qaralov]] (1934–2015), siyasətçi * [[Zakir Qaralov]] (1956–), dövlət xadimi }} ==== Digər siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Emin ağa Acalov]] (1868–1918), siyasətçi * [[Ömər Faiq Nemanzadə]] (1872–1937), dövlət xadimi * [[Pərixanım Sofiyeva]] (1884–1951), deputat }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Firudin bey Vezirov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Veli bek Jedigar.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Bakir Mustafayev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Firudin bəy Vəzirov]]{{·}}[[Vəli bəy Yadigarov]]{{·}}[[Bəkir Mustafayev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abdulla ağa Bakıxanov]] (1824–1878), general-mayor * [[Bəkir Mustafayev]] (1898–1978), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Cəlil Səfərov]] (1898–1978), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Eldar Ağayev (milli qəhrəman)|Eldar Ağayev]] (1955–2013), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əbdülhəmid bəy Qaytabaşı]] (1888–1920), general-mayor * [[Fərhad bəy Ağalarov]] (1868–1925), polkovnik * [[Firudin bəy Vəzirov]] (1850–1925), general-mayor * [[Həsən bəy Ağalarov]] (1812–????), general-leytenant * [[İlqar Mirzəyev]] (1973–2020), polkovnik, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İsrafil bəy Yadigarov]] (1815–1884), general-leytenant * [[İsrafil İsrafilov (hərbçi)|İsrafil İsrafilov]] (1888–1945), ştandartenfürer * [[Mehdiqulu xan Vəfa]] (1855–1900), podpolkovnik, şair * [[Vəli bəy Yadigarov]] (1897–1971), polkovnik * [[Vəzir Sədiyev]] (1961–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {{columns-list|4| * [[Təbriz Musazadə]] (1981–2016), mayor * [[Viktor Seryogin]] (1898–1978), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Cinayətkarlar === {{columns-list|4| * [[Nadir Səlifov|Nadir Səlifov (Lotu Quli)]] (1972–2020), qanuni oğru }} === Dini xadimlər === {{columns-list|4| * [[Salman Musayev]] (1958–), müfti }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Şəfiqə Əfəndizadə]] (1883–1959), jurnalist }} === Pedaqoqlar və müəllimlər === {{columns-list|4| * [[Məmmədzəki Dursunzadə]] (1890–1937), pedaqoq * [[Yusif Ziya Talıbzadə]] (1877–1923), pedaqoq }} === İxtiraçılar və mühəndislər === {{columns-list|4| * [[Abbas Atamalıbəyov]] (1895–1971), mühəndis }} === Alimlər və elm adamları === ==== Həkimlər ==== {{columns-list|4| * [[Adilə Şahtaxtinskaya]] (1894–1951), ginekoloq * [[Fərman Gülməmmədov]] (1939–2021), həkim * [[Nigar Şıxlinskaya]] (1878–1931), şəfqət bacısı }} ==== Riyaziyyatçılar ==== {{columns-list|4| * [[Hamlet İsaxanlı]] (1948–), riyaziyyatçı * [[Zahid Xəlilov]] (1911–1974), riyaziyyatçı }} ==== Fiziklər ==== {{columns-list|4| * [[Maqsud Əliyev]] (1924–2016), fizik }} === Sənayeçilər === {{columns-list|4| * [[Akif Cəfərov (neftçi)|Akif Cəfərov]] (1930–1992), neftçi }} === İncəsənət === ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {{columns-list|4| * [[Abbas Abdulla]] (1940–2019), şair * [[Abdulla Şaiq]] (1881–1959), şair * [[İsa İsmayılzadə]] (1941–1997), şair * [[Zəlimxan Yaqub]] (1950–2016), şair }} ===== Maarifçilər, naşirlər və publisistlər ===== {{columns-list|4| * [[Xədicə Əlibəyova]] (1884–1961), publisist, naşir }} ===== Ədəbiyyatşünaslar, tənqidçilər və tərcüməçilər ===== {{columns-list|4| * [[Dilarə Əliyeva (ədəbiyyatşünas)|Dilarə Əliyeva]] (1929–1991), ədəbiyyatşünas, tərcüməçi }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Möhsün Sənani.JPG|border|center|120px]] |[[Fayl:Nodar Şaşıqoğlu.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Gümrah Rəhimov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Möhsün Sənani]]{{·}}[[Nodar Şaşıqoğlu]]{{·}}[[Gümrah Rəhimov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Əli Qurbanov]] (1898–1962), aktyor * [[Əzizə Məmmədova]] (1892–1961), aktrisa * [[Gövhər Qazıyeva]] (1887–1960), aktrisa * [[Gümrah Rəhimov]] (1944–1994), aktyor * [[İbrahim İsfahanlı]] (1897–1967), aktyor * [[Möhsün Sənani]] (1900–1981), aktyor * [[Naibə Allahverdiyeva]] (1963–), aktrisa * [[Nəcibə Behbudova]] (1914–1999), aktrisa * [[Nodar Şaşıqoğlu]] (1927–2013), aktyor * [[Rafiq Əliyev (aktyor)|Rafiq Əliyev]] (1949–2020), aktyor * [[Tofiq İsgəndərli]] (1961–), aktyor, illüzionist * [[Ülvi Rəcəb]] (1903–1938), aktyor }} ==== Fotoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Şahvələd Eyvazov]] (1956–), fotoqraf, fotojurnalist }} ==== Musiqi ==== ===== Dirijorlar ===== {{columns-list|4| * [[Niyazi]] (1912–1984), dirijor, bəstəkar }} ===== Aşıqlar ===== {{columns-list|4| * [[Aşıq Əmrah]] (1914–1987), aşıq * [[Aşıq Gülabı]] (1950–2012), aşıq * [[Aşıq Hüseyn Saraçlı]] (1916–1987), aşıq * [[Aşıq Xındı Məmməd]] (1896–1968), aşıq * [[Aşıq Kamandar]] (1932–2000), aşıq * [[Aşıq Məhəmməd Sadaxlı]] (1930–2016), aşıq * [[Telli Borçalı]] (1969–), aşıq }} ===== Opera müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Hənəfi Terequlov]] (1877–1942), opera müğənnisi * [[İdris Ağalarov]] (1917–1975), opera müğənnisi * [[Şövkət Məmmədova]] (1897–1981), opera müğənnisi }} ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Rəşid Behbudov]] (1915–1989), müğənni }} ===== Meyxanaçılar ===== {{columns-list|4| * [[Aqşin Fateh]] (1979–), meyxanaçı }} ===== Digər müğənnilər ===== {{columns-list|4| * [[Şəmistan Əlizamanlı]] (1959–), müğənni, diktor }} ===== Musiqiçilər ===== {{columns-list|4| * [[Xədicə Qayıbova]] (1893–1938), pianoçu }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Aydın Hüseynov (şahmatçı)|Aydın Hüseynov]] (1957–2003), şahmatçı * [[Fərid Mansurov]] (1982–), güləşçi * [[Kamandar Məcidov]] (1963–), güləşçi * [[Rəşid Yusifov]] (1900–1982), pəhləvan * [[Zabit Səmədov]] (1984–), kikboksçu }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Ağabala Məmmədov]] (1892–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağasəfər Mustafayev]] (1894–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hənifə Pirverdiyev]] (1893–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Qəhrəman Məmmədov]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məmmədəli Rəhimli]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məhəmməd Ağarəhimov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Rəşid bəy Topçubaşov]] (1900–1926), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] }} == Rusiya == === Dövlət xadimləri === ==== Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {{columns-list|4| * [[İbrahim bəy Heydərov]] (1879–1949), dövlət xadimi * [[Rəşid xan Qaplanov]] (1883–1937), dövlət xadimi }} ==== Sovet dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Pyotr Babayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Kərim Məmmədbəyov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Georgiy Mamedov 2014.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Pyotr Babayev]]{{·}}[[Kərim Məmmədbəyov]]{{·}}[[Georgi Məmmədov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Georgi Məmmədov]] (1947–), diplomat * [[Kərim Məmmədbəyov]] (1899–1938), inqilabçı * [[Pyotr Babayev]] (1883–1920), inqilabçı }} ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Aleksandr Kazımbəy (siyasətçi)|Aleksandr Kazımbəy]] (1902–1977), ictimai-siyasi xadim, jurnalist * [[Elmira Axundova (siyasətçi)|Elmira Axundova]] (1953–), deputat * [[Qaley Allahverdiyev]] (1950–), diplomat * [[Tahir Tağızadə]] (1967–), diplomat * [[Tofiq Zülfüqarov]] (1959–), dövlət xadimi, diplomat * [[Vaqif Qarayev]] (1955–2021), diplomat }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Amal Əhmədov]] (1996–2020), gizir * [[Əsəd bəy Talışxanov]] (1857–1919), general-mayor * [[İlqar Bürcəliyev]] (2001–2020), əsgər * [[İsmayıl Bayramov]] (1910–1945), starşina, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Kamran Kazımov]] (1990–2020), baş leytenant * [[Mixail Slesaryov]] (1955–2014), tağım komandiri, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şəmsulla Əliyev]] (1915–1943), hərbçi, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {{columns-list|4| * [[Sergey Senyuşkin]] (1957–1992), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yevgeni Karlov]] (1960–1992), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Jurnalistlər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Fərhad Kərimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Çingiz Mustafayev2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Orxan Camal.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Fərhad Kərimov]]{{·}}[[Çingiz Mustafayev (jurnalist)|Çingiz Mustafayev]]{{·}}[[Orxan Camal]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Çingiz Mustafayev (jurnalist)|Çingiz Mustafayev]] (1960–1992), jurnalist, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fərhad Kərimov]] (1948–1995), jurnalist * [[İradə Zeynalova]] (1972–), jurnalist * [[Nailə Əsgərzadə]] (1987–), jurnalist * [[Orxan Camal]] (1966–2018), jurnalist }} === Sahibkarlar və iş adamları === {{columns-list|4| * [[Davud Paşayev]] (1940–2010), gəmiqayıran }} === Alimlər və elm adamları === ==== Polimatlar ==== ==== Yer alimləri ==== {{columns-list|4| * [[Seyran Vəliyev]] (1950–2013), coğrafiyyaçı }} ==== Filosoflar ==== {{columns-list|4| * [[Heydər Camal]] (1947–2016), filosof, şair }} ==== Fiziklər ==== {{columns-list|4| * [[Abdulla Muxtarov]] (1918–2013), fizik }} === İncəsənət === ==== Memarlar ==== {{columns-list|4| * [[Musa Hacıqasımov]] (1812–1874), memar }} ==== Heykəltəraşlar ==== {{columns-list|4| * [[Həyat Abdullayeva]] (1912–2016), heykəltəraş * [[Ömər Eldarov]] (1927–), heykəltəraş }} ==== Rəssamlar ==== {{columns-list|4| * [[Aydan Salahova]] (1964–), boyakar, heykəltəraş * [[Xəlil Musayev]] (1890–1949), boyakar, karikaturaçı rəssam * [[Moris Fabbri]] (18??–193?), boyakar }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {{columns-list|4| * [[Alla Axundova]] (1939–), şair, ssenarist }} ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Məmmədkazım Ələkbərli]] (1905–1937), yazıçı * [[Olqa Forş]] (1873–1961), yazıçı }} ===== Maarifçilər, naşirlər və publisistlər ===== {{columns-list|4| * [[Hənifə Məlikova]] (1856–1923), maarifçi }} ==== Rejissorlar və animatorlar ==== {{columns-list|4| * [[Yuli Qusman]] (1943–), kinorejissor }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Marziya Davudova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Şəfiqə Məmmədova 01.03.2019.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Yuri Baliyev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mərziyyə Davudova]]{{·}}[[Şəfiqə Məmmədova]]{{·}}[[Yuri Baliyev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[İnarə Quliyeva]] (1950–), aktrisa * [[Leyla Şıxlinskaya]] (1947–), aktrisa, baletmeyster, xoreoqraf, pedaqoq * [[Mərziyyə Davudova]] (1901–1962), aktrisa * [[Nataliya Tağıyeva]] (1954–2005), aktrisa * [[Şəfiqə Məmmədova]] (1945–), aktrisa * [[Tahir Məmmədov (şoumen)|Tahir Məmmədov]] (1981–), aktyor * [[Teymur Bədəlbəyli]] (1973–), aktyor * [[Timur Rodrigez]] (1979–), aktyor * [[Yuri Baliyev]] (1949–2018), aktyor * [[Yuliya Əhmədova]] (1982–), aktrisa }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Asəf Zeynallı]] (1909–1932), bəstəkar * [[Müslüm Maqomayev (bəstəkar)|Müslüm Maqomayev]] (1885–1937), bəstəkar, dirijor, pedaqoq, folklorşünas }} ===== Aşıqlar ===== {{columns-list|4| * [[Aşıq Sakit Köçəri]] (1946–2010), aşıq }} ===== Opera müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Mürsəl Bədirov]] (1931–2003), opera müğənnisi }} ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Çingiz Mustafayev (müğənni)|Çingiz Mustafayev]] (1991–), müğənni * [[El'man]] (1993–), müğənni * [[Emin Ağalarov]] (1979–), müğənni, iş adamı * [[Jony]] (1996–), müğənni * [[Rauf & Faik|Rauf və Faiq Mirzəyevlər]] (1999–), müğənni * [[Roza Zərgərli]] (1979–), müğənni * [[Sevda Yəhyayeva]] (1985–), müğənni }} ===== Repçilər ===== {{columns-list|4| * [[Bahh Tee]] (1988–), repçi }} ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {{columns-list|4| * [[Elgiz Əkbər]] (1974–), televiziya aparıcısı * [[Svetlana Zeynalova]] (1977–), televiziya və radio aparıcısı }} === İdmançılar === ==== Futbolçular ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Aleksandr Samedov 2018 3.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ramil Sheydayev (Dynamo Moscow) 21.07.2019.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ayaz Guliyev 2019.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Aleksandr Səmədov]]{{·}}[[Ramil Şeydayev]]{{·}}[[Ayaz Quliyev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Aleksandr Səmədov]] (1984–), futbolçu * [[Arif Daşdəmirov]] (1987–), futbolçu * [[Ayaz Quliyev]] (1996–), futbolçu * [[Azər Əliyev]] (1994–), futbolçu * [[Bədavi Hüseynov]] (1991–), futbolçu * [[Elvin Bədəlov]] (1995–), futbolçu * [[Emil Balayev]] (1994–), futbolçu * [[Kamran Əliyev (futbolçu)|Kamran Əliyev]] (1998–), futbolçu * [[Məhəmməd Musalov]] (1994–), futbolçu * [[Namiq Yusifov]] (1986–), futbolçu * [[Nəsibə Həsənova]] (1994–), futbolçu * [[Ramil Şeydayev]] (1996–), futbolçu * [[Ramiz Mamedov (futbolçu)|Ramiz Məmmədov]] (1972–), futbolçu * [[Rəhim Sadıxov]] (1996–), futbolçu * [[Tahir Musalov]] (1994–), futbolçu }} ==== Digər idmançılar ==== {{columns-list|4| * [[Aliyə Qarayeva]] (1988–), bədii gimnast * [[Anastasiya Həsənova]], (1999–) tennisçi * [[Ayşən Bayramova]] (1998–), bədii gimnast * [[Elmira Qəmbərova]] (1994–), güləşçi * [[Emin Qəribov]] (1990–), gimnast * [[Heydər Məmmədəliyev]] (1974–), güləşçi * [[Xanım Vəliyeva]] (1999–), güləşçi * [[İlqar Məmmədov (idmançı)|İlqar Məmmədov]] (1965–), qılıncoynatma ustası * [[Karina Aznavuryan]] (1974–), qılıncoynadan * [[Qədir Hüseynov]] (1986–), şahmatçı * [[Orxan Kazımov]] (1989–), xokkeyçi * [[Rüstəm Orucov]] (1991–), cüdoçu * [[Tamilla Abbasova]] (1982–), velosipedçi }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Abdulla Əfəndiyev]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Bəhram Abdinov]] (1896–1969), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əhməd Şahnəzərov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hüseynbala Məmmədov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Leyla Əliyeva]] (1984–), ictimai xadim * [[Murad Teymurxanov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Mustafa Nəsirov]] (1921–2012), sərhədçi general * [[Üzeyir Novruzov]] (1976–), sirk ustası * [[Zaur bəy Daqirov]] (1902–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Zemfira Səfərova]] (1937–), musiqişünas * [[Zəkəriyyə Xiromanov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] }} == Türkiyə == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Shirvanizade Rushi Pasha.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Tezer Taşkıran.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sinan ogan.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Şirvanzadə Mehmed Rüşdi Paşa]]{{·}}[[Tezer Taşqıran]]{{·}}[[Sinan Oğan]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil Aşırım]] (1964–), deputat * [[Elxan Ağüzüm]] (1947–), dövlət xadimi * [[Əli Özgündüz]] (1965–), deputat * [[Sinan Oğan]] (1967–), deputat * [[Şamil Ayrım]] (1950–), deputat * [[Şirvanzadə Mehmed Rüşdi Paşa]] (1828–1874), dövlət xadimi * [[Tezer Taşqıran]] (1907–1979), deputat, maarifçi, yazıçı }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Hüsnü Əmir Ərkilət]] (1884–1958), general * [[Məhəmməd Sarıkərimli]] (1895–1975), general-leytenant }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === ==== Vəkillər ==== {{columns-list|4| * [[Sürəyya Ağaoğlu]] (1903–1989), vəkil }} === Dini xadimlər === {{columns-list|4| * [[Şeyx Heydər]] (1460–1488), şeyx. }} === Pedaqoqlar və müəllimlər === {{columns-list|4| * [[Nuri Saryal]] (1929–), pedaqoq }} === Alimlər və elm adamları === ==== Tarixçilər və şərqşünaslar ==== {{columns-list|4| * [[Abdülbaqi Gölpınarlı]] (1900–1982), tarixçi * [[Nazan Ölçer]] (1942–), tarixçi }} ==== Dilçilər və etnoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Feyzavər Turan]] (1919–2020), türkoloq }} ==== Filosoflar ==== {{columns-list|4| * [[Əfşar Temuçin]] (1939–), filosof }} ==== Digər alimlər ==== {{columns-list|4| * [[Həsən Xosrov Xatəmi]] (1938–), alim * [[Hüseyn Xatəmi]] (1938–), alim, hüquqşünas }} === İncəsənət === ==== Heykəltəraşlar ==== {{columns-list|4| * [[Səlim Turan]] (1915–1994), heykəltəraş }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {{columns-list|4| * [[Ataol Bəhrəmoğlu]] (1942–), şair * [[Qazi Bürhanəddin]] (1344–1398), şair * [[Nihad Bəhram]] (1946–), şair * [[Yavuz Bülənd Bakilər]] (1936–), şair }} ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Məhərrəm Ergin]] (1925–1995), yazıçı * [[Pınar Kür]] (1943–), yazıçı * [[Səməd Ağaoğlu]] (1909–1982), yazıçı }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {{columns-list|4| * [[Çağla Şikel]] (1979–), aktrisa * [[Nəsrin Cavadzadə]] (1982–), aktrisa * [[Ozan Çobanoğlu]] (1980–), aktyor * [[Tamər Qaradağlı]] (1967–), aktyor }} ==== Musiqi ==== ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Nuray Hafiftaş]] (1964–2018), müğənni * [[Tuğba Əkinçi]] (1976–), müğənni }} ===== Rok musiqiçiləri ===== {{columns-list|4| * [[Cem Karaca]] (1945–2004), rok müğənnisi }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Sərvət Çətin]] (1981–), futbolçu. }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Həmid Məmmədxəlil]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Nazan Ölçer]] (1942–), muzeyşünas }} == ABŞ == === Sahibkarlar və iş adamları === {{columns-list|4| * [[Sina Təməddün]] (1957–), iş adamı }} === İxtiraçılar və mühəndislər === {{columns-list|4| * [[Allen Mirqədirov]] (1979–), aerokosmik mühəndis }} === Alimlər və elm adamları === ==== Tarixçilər və arxeoloqlar ==== {{columns-list|4| * [[Əli Rasizadə]] (1947–), tarixçi * [[Firuz Kazımzadə]] (1924–2017), tarixçi }} ==== Riyaziyyatçılar ==== {{columns-list|4| * [[Lütfi Zadə]] (1921–2017), riyaziyyatçı }} ==== Fiziklər ==== {{columns-list|4| * [[Əli Cavan]] (1926–2016), fizik * [[Nima Ərkani Hamid]] (1972–), fizik }} === İncəsənət === ==== Musiqi ==== ===== Musiqiçilər ===== {{columns-list|4| * [[Lili Avşar]] (1960–), gitaraçı }} ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {{columns-list|4| * [[Maks Amini]] (1981–), komediyaçı }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Sibel Edmunds]] (1970–), informator, jurnalist * [[Şirin Hanter]] (1945–), tədqiqatçı }} == Almaniya == === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Mixail Həmidov]] (1983–2020), baş leytenant }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Renat Dadaşov]] (1999–), futbolçu * [[Rüfət Dadaşov]] (1991–), futbolçu * [[Sərvət Təzəgül]] (1988–), taekvondoçu * [[Sinan Şamil Sam]] (1974–2015), boksçu }} == Avstraliya == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Sam Dastyari]] (1983–), Avstraliya senatının senatoru }} == Belarus == === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Anatoli Davidoviç]] (1965–1992), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məmməd bəy Sulkeviç]] (1865–1920), general-leytenant }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Leyla İsmayılova]] (1989–), jurnalist, televiziya aparıcısı }} === İncəsənət === ==== Musiqi ==== ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Günəş Abbasova]] (1979–), müğənni. }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Kseniya Poznyak]] (1986–), cüdoçu * [[Natiq Bağırov]] (1964–), cüdoçu }} == Böyük Britaniya == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Fuad Ələkbərov]] (1988–), siyasi şərhçi, fotojurnalist }} === İncəsənət === ==== Musiqiçilər ==== {{columns-list|4| * [[Elyar Foks]] (1995–), müğənni * [[Sami Yusif]] (1980–), müğənni }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Cennifer Qədirova]] (2004–), gimnast * [[Cesika Qədirova]] (2004–), gimnast * [[Murad Abdulla]] (2000–), şahmatçı }} === Alimlər və elm adamları === ==== Digər alimlər ==== {{columns-list|4| * [[Əmmar Nəqşəvani]] (1981–), alim }} == Danimarka == === İncəsənət === ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {{columns-list|4| * [[Nərgiz Birk-Petersen]] (1976–), televiziya aparıcısı }} == Estoniya == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Eldar Əfəndiyev]] (1954–), Estoniya Parlamentinin deputatı }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Züleyxa İsmayılova]] (1985–), jurnalist }} == Əlcəzair == === İncəsənət === ==== Musiqiçilər ==== {{columns-list|4| * [[Yusif Eyvazov]] (1977–), opera müğənnisi }} == Fransa == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Aleksis Şahtaxtinski]] (1967–), diplomat }} === Alimlər və elm adamları === ==== Dilçilər və etnoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[İren Məlikova]] (1917–2009), türkoloq }} === İncəsənət === ==== Rəssamlar ==== {{columns-list|4| * [[Vidadi Nərimanbəyov]] (1926–2001), boyakar }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Banin]] (1905–1992), yazıçı }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {{columns-list|4| * [[Rober Osseyn]] (1927–2020), aktyor }} ==== Fotoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Rza Diqqəti]] (1952–), fotoqraf }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Andre Osseyn]] (1905–1983), bəstəkar }} == İraq == === İncəsənət === ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {{columns-list|4| * [[İmadəddin Nəsimi]] (1369–1417), şair * [[İsmayıl ibn Yəsar]] (???–744/749), şair * [[Məhəmməd Füzuli]] (1494–1556), şair }} == İspaniya == === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Eddi İsrafilov]] (1992–), futbolçu }} == İsveç == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Aylin Fazelian]] (1992–), İsveç parlamentinin deputatı }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === {{columns-list|4| * [[Siyavuş Dirəxti]] (1991–), hüquq müdafiəçisi }} == Qazaxıstan == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Məhərrəm Məhərrəmov]] (1971–), Qazaxıstanın Respublikası Məclisinin deputatı }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Veysəl Musibov]] (1989–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] }} === İncəsənət === {{columns-list|4| * [[Rais Rəsulzadə]] (1946–), boyakar }} ==== Musiqi ==== ===== Repçilər ===== {{columns-list|4| * [[Babək Məmmədrzayev]] (1987–), repçi * [[Jah Khalib]] (1993–), repçi }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Hidayət Heydərov]] (1997–), cüdoçu * [[Kamran Şahsuvarlı]] (1992–), boksçu * [[Nicat Rəhimov (ağır atlet)|Nicat Rəhimov]] (1993–), ağır atlet * [[Qalib Cəfərov]] (1989–), boksçu }} == Qırğızıstan == === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Rafael Fiziev]] (1997–), qarışıq döyüş sənətləri idmançısı }} == Latviya == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Roman Naudinş]] (1980–), dövlət xadimi }} == Litva == === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Rolandas Aliyevas]] (1985–), basketbolçu }} == Liviya == === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Nərgiz Əsədova]] (1980–), jurnalist }} == Macarıstan == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Qabor Qubadov]] (1966–), Macarıstan Respublikasının Milli Məclisinin deputatı }} == Niderland == ==== Musiqi ==== ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Sevdaliza]] (1987–), müğənni }} == Polşa == === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Şahnur Hüseynov]] (1991–2020), kapitan }} == Özbəkistan == === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[İsgəndər Aznaurov]] (1956–1993), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Seyid Rza Əlizadə]] (1887–1945), jurnalist, pedaqoq }} === İncəsənət === ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Andre Osseyn]] (1905–1983), bəstəkar }} ===== Repçilər ===== {{columns-list|4| * [[TERNOVOY]] (1993–), repçi }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Mövlud Mirəliyev]] (1974–), cüdoçu }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Mirzə Mənsur Umudov]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Stalik Xankişiyev]] (1962–), kulinar }} == Tacikistan == === Alimlər və elm adamları === ==== Həkimlər ==== {{columns-list|4| * [[Məmmədbağır Əliyev]] (1955–), onkoloq }} == Türkmənistan == === Dövlət xadimləri === ==== Azərbaycan prezidentləri və müasir siyasətçilər ==== {{columns-list|1| * [[Hacıbala Abutalıbov]] (1944–1957), dövlət xadimi, [[Bakı]] Şəhər İcra hakimiyyətinin başçısı }} ==== Azərbaycan SSR dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== * [[Yusif Tahirov]] (1883–1938), sovet dövlət xadimi, [[Azərbaycan Kommunist Partiyası Naxçıvan Vilayət Komitəsi]]nin katibi * [[Tahirə Tahirova]] (1913–1991), diplomat === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|1| * [[Fəxrəddin Musayev]] (1992–1957), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {{columns-list|1| * [[Tahir Bağırov (milli qəhrəman)|Tahir Bağırov]] (1957–1992), baş çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Məhəmməd Türkmən]] (1990–), jurnalist }} === Alimlər və elm adamları === ==== Yer alimləri ==== {{columns-list|4| * [[Seyran Vəliyev]] (1950–2013), coğrafiyaçı * [[Şamil Əzizbəyov]] (1906–1976), geoloq }} === İncəsənət === ==== Rəssamlar ==== {{columns-list|4| * [[Güllü Mustafayeva]] (1919–1994), boyakar }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Eduard Bağırov]] (1975–), yazıçı * [[Mirmehdi Seyidzadə]] (1907–1976), yazıçı }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Ramiz Mustafayev]] (1926–2008), bəstəkar }} ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Elnur Hüseynov (müğənni)|Elnur Hüseynov]] (1987–), müğənni * [[Natavan Həbibi]] (1981–), müğənni * [[Səməd Səmədov]] (1946–2021), müğənni }} == Ukrayna == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Eduard Zeynalov]] (1963–), [[Ukrayna Ali Radası]]nın deputatı * [[Oleq Babayev]] (1965–2014), [[Ukrayna Ali Radası]]nın deputatı * [[Roman Nəsirov]] (1979–), [[Ukrayna Ali Radası]]nın deputatı }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Yolçu Əliyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:İlqar Bağırov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Vladimir Məmmədəliyev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Yolçu Əliyev]]{{·}}[[İlqar Bağırov]]{{·}}[[Vladimir Məmmədəliyev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[İlqar Bağırov]] (1970–2014), kapitan * [[Kirill Ağasıyev]] (????–), baş leytenant, [[Ukrayna Qəhrəmanı]] * [[Ramiz Cəfərov (polkovnik-leytenant)|Ramiz Cəfərov]] (1974–2020), polkovnik-leytenant * [[Vladimir Məmmədəliyev]] (1977–2014), polkovnik-leytenant, [[Ukrayna Qəhrəmanı]] * [[Yolçu Əliyev]] (1964–2014), əsgər }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {{columns-list|1| * [[Ruslan Polovinko]] (1969–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === {{columns-list|4| * [[Cahangir Kərimov]] (1923–2015), hüquqşünas }} ==== Prokurorlar ==== {{columns-list|4| * [[Gündüz Məmmədov]] (1974–), prokuror }} === İncəsənət === ==== Heykəltəraşlar ==== {{columns-list|4| * [[Seyfəddin Qurbanov]] (1962–2021), heykəltəraş }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Əli Qafarov]] (1935–1979), yazıçı }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {{columns-list|4| * [[Fatma Qədri]] (1907–1968), aktrisa }} ==== Modelyerlər, modellər və stilistlər ==== {{columns-list|4| * [[Rüstəm Cəbrayılov]] (1986–), model }} ==== Musiqi ==== ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Diana Hacıyeva]] (1989–), müğənni }} ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {{columns-list|4| * [[Natella Krapivina]] (1982–), musiqi prodüseri }} === İdmançılar === ==== Futbolçular ==== {{columns-list|4| * [[Aleksandr Əliyev (futbolçu)|Aleksandr Əliyev]] (1985–), futbolçu * [[Anatoli Nuriyev]] (1996–), futbolçu * [[Murad Xaçayev]] (1998–), futbolçu * [[Pavel Paşayev]] (1988–), futbolçu * [[Ruslan Zeynalov]] (1982–), futbolçu * [[Saşa Yunisoğlu]] (1985–), futbolçu }} ==== Voleybolçular ==== {{columns-list|4| * [[Marqarita Əzizova]] (1993–), voleybolçu * [[Nataliya Məmmədova]] (1984–), voleybolçu * [[Yelena Şabovta]] (1969–), voleybolçu * [[Yelizaveta Səmədova]] (1995–), voleybolçu }} ==== Digər idmançılar ==== {{columns-list|4| * [[Əli İsmayılov (boksçu)|Əli İsmayılov]] (1974–), boksçu }} [[Kateqoriya:İstifadəçi:Azerifactory]] 8qkqvzu6rrtojj3clxhvk43rtcl7fd5 6547684 6547262 2022-07-24T23:44:44Z Azerifactory 86705 wikitext text/x-wiki '''Azərbaycanlıların siyahısı''' — [[Azərbaycan Respublikası]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı]], [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]], [[Rusiya imperiyası]], [[Azərbaycan xanlıqları]]nın və Azərbaycanın digər sələfi dövlətlərinin və dünya ölkələrin tərkibində yaşayan [[azərbaycanlılar]]ın siyahısı. Siyahıda həmçinin Azərbaycanda yaşayan digər etnik azlıqlardan olan məşhur şəxslər, eləcə də xaricdə anadan olub, Azərbaycanda aktiv həyatının çox hissəsini yaşayan şəxslər qeyd olunub. Siyahı ad sırası ilə qeyd olunub. == Azərbaycan == === Dövlət xadimləri === ==== Xanlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Panah-Ali Khan Javanshir.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Qubalı Fətəli xanın portreti.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Cavad xan.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Pənahəli xan]]{{·}}[[Fətəli xan (Quba xanı)|Fətəli xan]]{{·}}[[Cavad xan]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[I Mirzə Məhəmməd xan]] (1727–1768), [[Bakı xanlığı]]nın xanı * [[Abbasqulu xan Kəngərli]] (17??–1810), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Ağakişi bəy]] (1???–1???), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Ağası xan]] (1731–1788), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Cavad xan]] (1748–1804), [[Gəncə xanlığı]]nın xanı * [[Ehsan xan Kəngərli (general-mayor)|Ehsan xan Kəngərli]] (1789–1846), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Əsgər xan Xançobanlı]] (1756–1820), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Fətəli xan (Quba xanı)|Fətəli xan]] (1736–1789), [[Quba xanlığı]]nın xanı * [[Fətəli xan (Şəki xanı)|Fətəli xan]] (1???–1815), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Hacı Çələbi xan]] (1???–1755), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Hacı Əbdülqadir xan]] (1???–1783), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Hacı Məhəmmədəli xan]] (1???–1763), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Heydərqulu xan Kəngərli]] (1???–1763), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Həsən xan Muğanlı]] (1730–1789), [[Cavad xanlığı]]nın xanı * [[Hüseynqulu xan (Bakı xanı)|Hüseynqulu xan]] (17??–1???), [[Bakı xanlığı]]nın xanı * [[İbrahimxəlil xan]] (1732–1806), [[Qarabağ xanlığı]]nın xanı * [[Kəlbəli xan Kəngərli]] (17??–1???), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Mehdiqulu xan Cavanşir]] (1775–1845), [[Qarabağ xanlığı]]nın xanı * [[Mehrəli bəy Sarıcalı-Cavanşir]] (1735–1785), [[Qarabağ xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədhəsən xan (Şəki xanı)|Məhəmmədhəsən xan]] (1760–1831), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədhəsən xan Ziyadoğlu-Qacar]] (1742–1778), [[Gəncə xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədhüseyn xan Müştaq]] (1???–1780), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədsəid xan]] (1???–1786), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Məlik Məhəmməd xan]] (17??–1784), [[Bakı xanlığı]]nın xanı * [[Mir Həsən xan]] (1784–1832), [[Talış xanlığı]]nın xanı * [[Mir Mustafa xan]] (1747–1814), [[Talış xanlığı]]nın xanı * [[Mustafa xan (Şamaxı xanı)|Mustafa xan]] (1768–1844), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Pənahəli xan]] (1693–1763), [[Qarabağ xanlığı]]nın xanı * [[Qasım xan Xançobanlı]] (1???–1???), [[Şamaxı xanlığı]]nın xanı * [[Rəhim xan]] (1???–1???), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Rəhim xan Ziyadoğlu-Qacar]] (17??–1???), [[Gəncə xanlığı]]nın xanı * [[Səlim xan (Şəki xanı)|Səlim xan]] (1???–1826), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[Şahverdi xan Ziyadoğlu-Qacar]] (1748–1765), [[Gəncə xanlığı]]nın xanı * [[Şeyxəli xan (Quba xanı)|Şeyxəli xan]] (1791–1810), [[Quba xanlığı]]nın xanı * [[Şükurəli xan Kəngərli]] (17??–1787), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı * [[Vəliqulu xan Kəngərli]] (17??–1779), [[Naxçıvan xanlığı]]nın xanı }} ==== Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Zeynal.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Ahmad bey Aghaoghlu.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mirza Salim Akhundzada 2.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Zeynal bəy Vəzirov]]{{·}}[[Əhməd bəy Ağaoğlu]]{{·}}[[Hacı Səlim Axundzadə]]</small> |- |[[Fayl:Khalil bek Khasmamedov.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Khoysky.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hasan bay Agayev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Xəlil bəy Xasməmmədov]]{{·}}[[Fətəli xan Xoyski]]{{·}}[[Həsən bəy Ağayev]]</small> |- |[[Fayl:Javad Malik-Yeganov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mehdi bey Hajinski 2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mammad Amin Rasulzade.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Cavad bəy Məlikyeqanov]]{{·}}[[Mehdi bəy Hacınski]]{{·}}[[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbasqulu Kazımzadə]] (18??–19??), dövlət xadimi * [[Abdulla bəy Əfəndizadə]] (1873–1928), dövlət xadimi, pedaqoq * [[Abuzər bəy Rzayev]] (1876–1920), dövlət xadimi * [[Adil xan Ziyadxanov]] (1872–1954), dövlət xadimi, diplomat * [[Ağa Aşurov]] (1880–1936), dövlət xadimi, mühəndis * [[Ağa Əminov]] (1888–1921), dövlət xadimi * [[Aslan bəy Qardaşov]] (1866–1920), dövlət xadimi * [[Aslan bəy Səfikürdski]] (1881–1937), dövlət xadimi * [[Baba bəy Qəbulzadə]] (1893–1937), dövlət xadimi * [[Baxış bəy Rüstəmbəyov]] (1870–1945), dövlət xadimi, mühəndis * [[Bayram Niyazi Kiçikxanlı]] (1889–1922), dövlət xadimi * [[Behbud xan Cavanşir]] (1877–1921), dövlət xadimi * [[Bəhram bəy Axundov]] (1861–1932), dövlət xadimi, həkim * [[Bəhram bəy Fədai]] (1857–1921), dövlət xadimi, şair * [[Bəhram bəy Vəzirov]] (1886–1929), dövlət xadimi * [[Camo bəy Hacınski]] (1888–1942), dövlət xadimi * [[Cavad bəy Məlikyeqanov]] (1878–1942), dövlət xadimi * [[Cəlil bəy Sultanov]] (1???–19??), dövlət xadimi * [[Cəmil bəy Lənbəranski]] (1884–1959), dövlət xadimi, travmatoloq * [[Əbdüləli bəy Əmircanov]] (1870–1948), dövlət xadimi * [[Əhməd bəy Ağaoğlu]] (1869–1939), dövlət xadimi, jurnalist, pedaqoq * [[Əhməd Həmdi Qaraağazadə]] (1???–19??), dövlət xadimi * [[Əliağa Həsənov]] (1871–1933), dövlət xadimi * [[Əli bəy Zizikski]] (1876–1929), dövlət xadimi * [[Əsəd bəy Əmirov]] (1889–1939), dövlət xadimi * [[Əsədulla Əhmədov]] (1867–1941), dövlət xadimi * [[Əşrəf bəy Tağıyev]] (1867–1930), dövlət xadimi * [[Fətəli xan Xoyski]] (1875–1920), dövlət xadimi * [[Hacı Kərim Sanılı]] (1878–1937), dövlət xadimi, şair, maarifçi * [[Hacı Səlim Axundzadə]] (1872–1930), dövlət xadimi * [[Həmdulla əfəndi Əfəndizadə]] (1870–1929), dövlət xadimi * [[Həsən bəy Ağayev]] (1875–1920), dövlət xadimi, həkim, jurnalist * [[Heybətqulu Məmmədbəyli]] (1888–1937), dövlət xadimi * [[Xəlil bəy Xasməmmədov]] (1873–1947), dövlət xadimi * [[Xosrov bəy Sultanov]] (1879–1943), dövlət xadimi * [[Xudadat bəy Məlik-Aslanov]] (1879–1935), dövlət xadimi * [[Xudadat bəy Rəfibəyli]] (1877–1920), dövlət xadimi * [[İbrahim Əbilov]] (1881–1923), dövlət xadimi, diplomat * [[İsmayıl xan Ziyadxanov]] (1867–1920), dövlət xadimi, diplomat * [[İsgəndər bəy Axundov]] (1862–1933), dövlət xadimi, vəkil * [[Qara bəy Əliverdilər]] (1879–1929), dövlət xadimi * [[Qara bəy Qarabəyov]] (1873–1953), dövlət xadimi, hәkim * [[Qasım bəy Camalbəyov]] (1881–1938), dövlət xadimi * [[Qazı Əhməd bəy Məmmədov]] (1???–19??), dövlət xadimi * [[Qərib Kərimoğlu]] (1870–1926), dövlət xadimi * [[Qulamhüseyn bəy Kazımbəyov]] (1889–1972), dövlət xadimi * [[Lorens Kun]] (1884–1942), dövlət xadimi * [[Lütvəli bəy Zülqədərov]] (1881–1920), qəza rəisi * [[Mehdi bəy Hacıbababəyov]] (1871–1925), dövlət xadimi * [[Mehdi bəy Hacınski]] (1879–1941), dövlət xadimi, aktyor * [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]] (1884–1955), [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] Milli Şurasının sədri, publisist * [[Məmməd Sadıq Aran]] (1895–1971), dövlət xadimi, yazıçı * [[Məmməd Yusif Cəfərov]] (1885–1938), dövlət xadimi, hüquqşünas * [[Məmmədbağır Şeyxzamanlı]] (1880–1920), dövlət xadimi * [[Məhəmməd Əli Rəsulzadə]] (1884–1982), dövlət xadimi * [[Məmmədhəsən Hacınski]] (1875–1931), dövlət xadimi, aktyor * [[Məmmədrza ağa Vəkilov]] (1864–1944), dövlət xadimi * [[Mir Hidayət bəy Seyidov]] (1883–1919), dövlət xadimi * [[Mir Yaqub Mehdiyev]] (1891–1952), dövlət xadimi * [[Mirzə Əsədullayev]] (1875–1936), dövlət xadimi * [[Murtuza Axundzadə]] (1877–1920), dövlət xadimi * [[Musa bəy Rəfiyev]] (1888–1938), dövlət xadimi * [[Mustafa bəy Vəkilov]] (1896–1965), dövlət xadimi * [[Mustafa Mahmudov]] (1878–1937), dövlət xadimi, müəllim * [[Muxtar Əfəndizadə]] (1880–1975), dövlət xadimi, şərqşünas * [[Müseyib bəy Əxicanov]] (1892–1920), dövlət xadimi * [[Nağı bəy Şeyxzamanlı]] (1883–1967), dövlət xadimi * [[Nəriman bəy Nərimanbəyli]] (1889–1937), dövlət xadimi * [[Nəsib bəy Yusifbəyli]] (1881–1920), dövlət xadimi * [[Nurməmməd bəy Şahsuvarov]] (1883–1958), dövlət xadimi * [[Rəhim bəy Vəkilov]] (1898–1934), dövlət xadimi * [[Rza bəy Qaraşarlı]] (1891–19??), dövlət xadimi, müəllim * [[Rüstəm xan Xoyski]] (1888–1939), dövlət xadimi * [[Səməd ağa Ağamalıoğlu]] (1867–1930), dövlət xadimi, inqilabçı, publisist * [[Səməd bəy Cəmillinski]] (1892–19??), dövlət xadimi * [[Şəfi bəy Rüstəmbəyli]] (1893–1960), dövlət xadimi * [[Yevsey Gindes]] (1872–1952), dövlət xadimi * [[Zeynal bəy Vəzirov]] (1854–1933), dövlət xadimi, məmur }} ==== Azərbaycan SSR dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mashadi Azizbekov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Mirzə Davud Hüseynov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Ayna Sultanova.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Məşədi Əzizbəyov]]{{·}}[[Mirzə Davud Hüseynov]]{{·}}[[Ayna Sultanova]]</small> |- |[[Fayl:Bagirov MD.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Alish Lemberanskiy.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Feyruz Mustafayev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mircəfər Bağırov]]{{·}}[[Əliş Ləmbəranski]]{{·}}[[Feyruz Mustafayev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abdulla Bayramov]] (1912–1977), dövlət xadimi * [[Ayna Sultanova]] (1895–1938), ictimai-siyasi xadim * [[Bahadır Vəlibəyov]] (1894–1940), dövlət xadimi * [[Behbud ağa Şahtaxtinski]] (1881–1924), diplomat * [[Bünyad Sərdarov]] (1889–1919), inqilabçı * [[Dadaş Bünyadzadə]] (1888–1938), Xalq Komissarları Sovetinin Sədri * [[Dilruba Camalova]] (1938–2009), ictimai-siyasi xadim * [[Elmira Qafarova]] (1934–1993), dövlət xadimi, diplomat * [[Eyyub Xanbudaqov]] (1893–1937), dövlət xadimi * [[Əbdürrəhman Vəzirov]] (1930–2022), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri, diplomat * [[Əjdər Məlikov]] (1889–1921), inqilabçı * [[Əli Bayramov (inqilabçı)|Əli Bayramov]] (1889–1920), inqilabçı * [[Əli Kərimov (daxili işlər naziri)|Əli Kərimov]] (1919–2000), dövlət xadimi * [[Əliş Ləmbəranski]] (1914–1999), dövlət xadimi * [[Əliheydər Qarayev]] (1896–1938), dövlət xadimi * [[Ənvər Əlixanov]] (1917–1992), Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Sədri * [[Ənvər Məmmədov]] (1923–), diplomat * [[Əsəd Qarayev]] (1884–1938), dövlət xadimi * [[Əsədulla Axundov]] (1873–1927), inqilabçı * [[Feyruz Mustafayev]] (1933–2018), dövlət xadimi * [[Gülrux Əlibəyli]] (1928–2016), dövlət xadimi * [[Heydər Vəzirov]] (1891–1937), dövlət xadimi * [[Həmid Sultanov]] (1889–1938), dövlət xadimi * [[Hüseyn Rəhmanov]] (1902–1937), Xalq Komissarları Sovetinin Sədri * [[İlyas Abdullayev]] (1913–1985), dövlət xadimi * [[İmam Mustafayev]] (1910–1997), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri, bioloq * [[Kamran Bağırov]] (1933–2000), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri * [[Kamran Rəhimov]] (1928–2007), dövlət xadimi * [[Qəzənfər Musabəyov]] (1888–1938), Xalq Komissarları Sovetinin Sədri * [[Mahmud Əliyev (nazir)|Mahmud Əliyev]] (1908–1958), dövlət xadimi * [[Məmməd Ələkbərov (nazir)|Məmməd Ələkbərov]] (1899–1959), dövlət xadimi * [[Məmməd İsgəndərov]] (1915–1985), Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Sədri * [[Məmməd Məmmədyarov]] (1875–1933), dövlət xadimi * [[Məşədi Əzizbəyov]] (1876–1918), inqilabçı * [[Mir Cəfər Bağırov]] (1896–1956), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri, general-polkovnik * [[Mir Həsən bəy Vəzirov]] (1889–1918), dövlət xadimi * [[Mir Teymur Yaqubov]] (1904–1970), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri * [[Mirzə Davud Hüseynov]] (1894–1938), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyası]] Rəyasət Heyətinin sədri * [[Nazim Hacıyev]] (1924–1962), dövlət xadimi * [[Nazim İbrahimov (mühəndis)|Nazim İbrahimov]] (1936–), deputat * [[Novruz Rzayev]] (1886–1941), dövlət xadimi * [[Ruhulla Axundov]] (1897–1938), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri, publisist * [[Rüstəm Səfərəliyev]] (1909–1991), deputat * [[Sadıq Rəhimov]] (1914–1975), Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Sədri * [[Sarvan Salmanov]] (1927–2003), deputat, inşaatçı * [[Səftər Cəfərov]] (1900–1961), dövlət xadimi * [[Sima Eyvazova]] (1933–2009), diplomat * [[Sultanməcid Əfəndiyev]] (1894–1940), dövlət xadimi, inqilabçı * [[Süleyman Vəzirov]] (1910–1973), dövlət xadimi * [[Şamil Rasizadə]] (1916–1993), dövlət xadimi * [[Tağı İsmayılov]] (1887–1958), inqilabçı * [[Teymur Quliyev (dövlət xadimi)|Teymur Quliyev]] (1888–1965), Xalq Komissarları Sovetinin Sədri * [[Yakov Aqarunov]] (1907–1992), ictimai-siyasi xadim * [[Vəli Axundov]] (1916–1986), [[Azərbaycan Kommunist Partiyası (1920)|Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasın]]ın MK rəhbəri * [[Yusif Qasımov (siyasətçi)|Yusif Qasımov]] (1896–1957), dövlət xadimi * [[Ziya Yusifzadə]] (1929–2015), dövlət xadimi }} ==== Azərbaycan prezidentləri və müasir siyasətçilər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Heydar Aliyev 1997.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Tofiq İsmayılov (akademik).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Tofiq Qasımov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Heydər Əliyev]]{{·}}[[Tofiq İsmayılov (dövlət xadimi)|Tofiq İsmayılov]]{{·}}[[Tofiq Qasımov]]</small> |- |[[Fayl:Ayaz Mütəllibov (Moskva, 1999).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Əbülfəz Elçibəy.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Məhəmməd Əsədov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Ayaz Mütəllibov]]{{·}}[[Əbülfəz Elçibəy]]{{·}}[[Məhəmməd Əsədov]]</small> |- |[[Fayl:Prof. Dr. Lala Shevket, Leader of Azerbaijan Liberal Party.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Etibar Mammadov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Isa Gambar (cropped).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Lalə Şövkət]]{{·}}[[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]]{{·}}[[İsa Qəmbər]]</small> |- |[[Fayl:Ilham Heydar oglu Aliyev - President of the Republic of Azerbaijan (cropped).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mehriban Aliyeva on 2021 IDWGS (cropped).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ali Karimli in 2019 (cropped).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[İlham Əliyev]]{{·}}[[Mehriban Əliyeva]]{{·}}[[Əli Kərimli]]</small> |- |[[Fayl:Ilgar Mammadov (VOA).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Erkin Qədirli.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hikmat Hajiyev via VOA (cropped).png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[İlqar Məmmədov (siyasətçi)|İlqar Məmmədov]]{{·}}[[Erkin Qədirli]]{{·}}[[Hikmət Hacıyev (diplomat)|Hikmət Hacıyev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Abbasov (dövlət xadimi)|Abbas Abbasov]] (1949–), dövlət xadimi * [[Abel Məhərrəmov]] (1950–), deputat, kimyaçı * [[Adış Məmmədov]] (1968–), diplomat * [[Adil Əliyev (siyasətçi)|Adil Əliyev]] (1969–), deputat * [[Afiyəddin Cəlilov]] (1946–1994), dövlət xadimi * [[Ağacan Abıyev]] (1937–), deputat * [[Ağalar Vəliyev]] (1958–), deputat * [[Aqşin Mehdiyev]] (1949–), diplomat * [[Altay Əfəndiyev]] (1958–), diplomat * [[Anar Kərimov (nazir)|Anar Kərimov]] (1977–), dövlət xadimi * [[Anar Quliyev]] (1977–), dövlət xadimi * [[Anar Məmmədxanov]] (1970–2011), deputat * [[Araz Əlizadə]] (1951–), deputat * [[Araz Əzimov]] (1962–), dövlət xadimi * [[Arif Hacılı]] (1962–), siyasətçi * [[Arif Məmmədov (diplomat)|Arif Məmmədov]] (1964–), diplomat * [[Artur Rasizadə]] (1935–), dövlət xadimi * [[Asim Mollazadə]] (1953–), deputat * [[Ataxan Paşayev]] (1938–), dövlət xadimi * [[Ayaz Mütəllibov]] (1938–2022), Azərbaycan Respublikasının prezidenti * [[Aydın Əzimbəyov]] (1932–2012), diplomat * [[Aydın Mirzəzadə]] (1957–), deputat * [[Azad Rəhimov]] (1964–2021), dövlət xadimi * [[Bahar Muradova]] (1962–), dövlət xadimi * [[Cavanşir Axundov]] (1955–), diplomat * [[Cavanşir Feyziyev]] (1963–), deputat * [[Cavanşir Vəkilov]] (1951–2013), diplomat * [[Ceyhun Bayramov]] (1973–), dövlət xadimi * [[Ceyhun Mollazadə]] (1960–), diplomat * [[Cəlal Əliyev]] (1928–2016), deputat * [[Cəmil Həsənli]] (1952–), deputat, tarixçi * [[Elçin Əmirbəyov]] (1972–), diplomat * [[Eldar Həsənov (hüquqşünas)|Eldar Həsənov]] (1955–), diplomat * [[Eldar İbrahimov]] (1945–), deputat * [[Eldar Mahmudov]] (1956–), dövlət xadimi * [[Eldar Namazov]] (1956–), deputat * [[Elin Süleymanov]] (19??–), diplomat * [[Elman Abdullayev]] (1976–), diplomat * [[Elman Araslı]] (1934–2014), diplomat * [[Elman Nəsirov]] (1968–), deputat * [[Elmar Məmmədyarov]] (1960–), dövlət xadimi * [[Elmar Vəliyev]] (1960–), dövlət xadimi * [[Elnur Sultanov]] (19??–), diplomat * [[Eleonora Hüseynova]] (1947–2019), diplomat * [[Emin Əmrullayev]] (1982–), dövlət xadimi * [[Erkin Qədirli]] (1972–), deputat * [[Etibar Məmmədov (siyasətçi)|Etibar Məmmədov]] (1955–), deputat * [[Eynulla Mədətli]] (1954–), diplomat * [[Əbülfəs Qarayev]] (1956–), dövlət xadimi * [[Əbülfəz Elçibəy]] (1938–2000), Azərbaycan Respublikasının prezidenti * [[Əli Abbasov]] (1953–), dövlət xadimi * [[Əli Əsədov]] (1956–), dövlət xadimi * [[Əli Hacızadə]] (1984–), politoloq * [[Əli Həsənov (siyasətçi, 1948)|Əli Həsənov]] (1948–), dövlət xadimi * [[Əli Həsənov (prezident köməkçisi)|Əli Həsənov]] (1960–), dövlət xadimi * [[Əli Kərimli]] (1965–), deputat, hüquqşünas * [[Əli Məsimli]] (1953–), dövlət xadimi * [[Əli Nağıyev (general)|Əli Nağıyev]] (1958–), dövlət xadimi * [[Əliağa Hüseynov]] (1946–), deputat * [[Əliyar Səfərli]] (1937–2017), diplomat * [[Əşrəf Mehdiyev]] (1934–2009), siyasətçi * [[Fazil Məmmədov]] (1964–), dövlət xadimi * [[Fazil Mustafa]] (1965–), deputat * [[Fərəc Quliyev]] (1962–), deputat * [[Fərhad Əliyev]] (1963–), dövlət xadimi * [[Fərid Qayıbov]] (1979–), dövlət xadimi * [[Fərid Şəfiyev]] (1969–), diplomat * [[Fərrux Zeynalov]] (1942–2022), dövlət xadimi * [[Fəttah Heydərov]] (1938–2020), deputat * [[Fikrət Məmmədov (siyasətçi)|Fikrət Məmmədov]] (1955–), dövlət xadimi * [[Fikrət Yusifov]] (1957–), dövlət xadimi * [[Fuad Əliyev (siyasətçi)|Fuad Əliyev]] (1970–), siyasətçi * [[Fuad İsmayılov]] (1968–2011), diplomat * [[Fuad İsgəndərov]] (1961–), diplomat * [[Fuad Quliyev (siyasətçi)|Fuad Quliyev]] (1941–), dövlət xadimi * [[Fuad Muradov]] (1979–), dövlət xadimi * [[Gültəkin Hacıbəyli]] (1973–), deputat * [[Gürsel İsmayılzadə]] (1971–), diplomat * [[Hafiz Paşayev]] (1941–), diplomat * [[Heydər Babayev]] (1957–), dövlət xadimi * [[Heydər Əliyev]] (1923–2003), Azərbaycan Respublikasının prezidenti * [[Hicran Hüseynova]] (1955–), dövlət xadimi * [[Hikmət Hacıyev (diplomat)|Hikmət Hacıyev]] (1979–), dövlət xadimi * [[Hikmət Hacızadə]] (1954–2020), diplomat * [[Hüseynağa Sadıqov (siyasətçi)|Hüseynağa Sadıqov]] (1940–), dövlət xadimi * [[Hüseynbala Mirələmov]] (1945–), deputat * [[Hüseynqulu Bağırov]] (1955–), dövlət xadimi * [[Xanhüseyn Kazımlı]] (1942–), deputat * [[Xanım İbrahimova]] (1979–), diplomat * [[İqbal Ağazadə]] (1965–), deputat * [[İlham Əliyev]] (1961–), Azərbaycan Respublikasının prezidenti * [[İlqar Məmmədov (siyasətçi)|İlqar Məmmədov]] (1970–), siyasətçi * [[İlqar Muxtarov]] (1969–), diplomat * [[İlyas İsmayılov]] (1938–), dövlət xadimi * [[İnam Kərimov]] (1977–), dövlət xadimi * [[İsa Qəmbər]] (1957–), dövlət xadimi * [[Jalə Əliyeva]] (1966–), deputat * [[Kəmaləddin Heydərov]] (1961–), dövlət xadimi * [[Kərəm Həsənov]] (1969–), dövlət xadimi * [[Kərrar Əbilov]] (1930–2016), siyasətçi * [[Könül Nurullayeva]] (1985–), deputat * [[Qənirə Paşayeva]] (1975–), deputat, ictimai-siyasi xadim, jurnalist * [[Qubad İbadoğlu]] (1971–), politoloq * [[Qulamhüseyn Əlibəyli]] (1958–), siyasətçi * [[Qurban Məmmədov]] (1959–), siyasətçi, vəkil * [[Qüdrət Həsənquliyev]] (1965–), deputat * [[Lalə Şövkət]] (1951–), dövlət xadimi * [[Lətif Qəndilov]] (1957–), diplomat * [[Lidiya Rəsulova]] (1941–2012), dövlət xadimi * [[Madər Musayev]] (1947–), deputat * [[Mahir Cavadov]] (1949–), siyasətçi * [[Mahmud Məmmədquliyev]] (1949–), dövlət xadimi * [[Mehriban Əliyeva]] (1964–), dövlət xadimi * [[Mədət Quliyev]] (1958–), dövlət xadimi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məhərrəm Əliyev (general)|Məhərrəm Əliyev]] (1951–), dövlət xadimi * [[Məmməd Əhmədzadə]] (1976–), diplomat * [[Mikayıl Cabbarov]] (1976–), dövlət xadimi * [[Mixail Zabelin]] (1946–), deputat * [[Mir-Həmzə Əfəndiyev]] (1950–), diplomat * [[Mirmahmud Mirəlioğlu]] (1956–), deputat * [[Muxtar Babayev]] (1967–), dövlət xadimi * [[Murtuz Ələsgərov]] (1928–2012), dövlət xadimi * [[Mübariz Qurbanlı]] (1954–), dövlət xadimi * [[Müzamil Abdullayev]] (1941–), dövlət xadimi * [[Namiq Abbasov (siyasətçi)|Namiq Abbasov]] (1940–), dövlət xadimi * [[Namiq Əliyev (səfir)|Namiq Əliyev]] (1956–), diplomat * [[Natiq Əliyev]] (1947–2017), dövlət xadimi * [[Nazim İbrahimov (siyasətçi)|Nazim İbrahimov]] (1963–), dövlət xadimi * [[Nemət Pənahlı]] (1962–), siyasətçi * [[Nigar Arpadarai]] (1982–), deputat * [[Nizami Xudiyev]] (1949–2021), deputat * [[Novruz Məmmədov]] (1947–), dövlət xadimi * [[Nizami Süleymanov]] (1945–2016), siyasətçi * [[Oqtay Şirəliyev]] (1950–), dövlət xadimi * [[Orxan Sultanov]] (1977–), dövlət xadimi * [[Pənah Hüseyn]] (1957–), dövlət xadimi * [[Pərviz Şahbazov]] (1969–), dövlət xadimi * [[Rahim Hüseynov (cərrah)|Rahim Hüseynov]] (1947–), dövlət xadimi * [[Ramin Həsənov]] (1977–), diplomat * [[Ramiz Abutalıbov]] (1937–2022), diplomat * [[Ramiz Mehdiyev]] (1938–), dövlət xadimi * [[Ramin Quluzadə]] (1935–), dövlət xadimi * [[Rasim Musabəyov]] (1951–), deputat * [[Rauf Əliyev (siyasətçi)|Rauf Əliyev]] (1956–), deputat * [[Razi Nurullayev]] (1971–), siyasətçi * [[Rəhim Hüseynov (siyasətçi)|Rəhim Hüseynov]] (1936–), dövlət xadimi, polkovnik * [[Rəhim Qazıyev]] (1943–), dövlət xadimi, polkovnik * [[Rəhman Mustafayev (diplomat)|Rəhman Mustafayev]] (1963–), diplomat * [[Rəsul Quliyev]] (1947–), dövlət xadimi * [[Rəşad Aslanov]] (1977–), diplomat * [[Rəşad İsmayılov (səfir)|Rəşad İsmayılov]] (1974–), diplomat * [[Rəşad Nəbiyev]] (1977–), dövlət xadimi * [[Rövnəq Abdullayev]] (1965–), dövlət xadimi * [[Sabir Ağabəyov]] (19??–), diplomat * [[Sahibə Qafarova]] (1955–), dövlət xadimi * [[Sahil Babayev]] (1980–), dövlət xadimi * [[Saleh Məmmədov (maliyyə naziri)|Saleh Məmmədov]] (1956–), dövlət xadimi * [[Samir Nuriyev]] (1975–), dövlət xadimi * [[Samir Şərifov]] (1961–), dövlət xadimi * [[Samur Novruzov]] (1938–2001), deputat * [[Səlim Müslümov]] (1961–), dövlət xadimi * [[Səməd Seyidov]] (1964–), dövlət xadimi * [[Sərdar Cəlaloğlu]] (1954–), siyasətçi * [[Siyavuş Novruzov]] (1969–), deputat * [[Surət Hüseynov]] (1959–), dövlət xadimi, polkovnik * [[Sülhəddin Əkbər]] (1960–), deputat * [[Tamerlan Qarayev]] (1952–), diplomat * [[Tahir Budaqov]] (1965–), dövlət xadimi * [[Tarik Əliyev]] (19??–), diplomat * [[Teymur Musayev]] (1970–), dövlət xadimi * [[Tələt Əliyev]] (1942–), diplomat * [[Tofiq İsmayılov (akademik)|Tofiq İsmayılov]] (1933–1991), dövlət xadimi * [[Tofiq Qasımov]] (1938–2020), dövlət xadimi * [[Tural Gəncəliyev]] (1980–), deputat * [[Vaqif Cəfərov]] (1949–1991), deputat * [[Vaqif Sadıqov (diplomat)|Vaqif Sadıqov]] (1956–), diplomat * [[Vasif Talıbov]] (1960–), dövlət xadimi * [[Vəfa Quluzadə]] (1940–2015), diplomat, ictimai-siyasi xadim * [[Vilayət Quliyev]] (1952–), dövlət xadimi * [[Vüqar Bayramov]] (1975–), deputat, iqtisadçı * [[Vüsal Hüseynov]] (1980–), deputat * [[Yaqub Eyyubov]] (1945–), dövlət xadimi * [[Yaqub Məmmədov (professor)|Yaqub Məmmədov]] (1941–), dövlət xadimi * [[Yaşar Əliyev (siyasətçi)|Yaşar Əliyev]] (1955–), diplomat * [[Yavər Camalov]] (1949–2018), dövlət xadimi * [[Yevda Abramov]] (1948–2019), deputat * [[Zahid Oruc]] (1972–), deputat * [[Zakir Tağıyev]] (19??–), siyasətçi * [[Zərdüşt Əlizadə]] (1946–), siyasətçi * [[Ziya Məmmədov]] (1952–), dövlət xadimi * [[Ziyad Səmədzadə]] (1940–), deputat, iqtisadçı * [[Ziyafət Əsgərov]] (1963–), deputat }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunları ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Kelb Ali Khan Nakhichevanski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Arablinskiy Balakishi.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hasan Agha Bakikhanov.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Kəlbəli xan Naxçıvanski (xanzadə)|Kəlbəli xan Naxçıvanski]]{{·}}[[Balakişi bəy Ərəblinski]]{{·}}[[Həsən ağa Bakıxanov]]</small> |- |[[Fayl:Ibrahim agha Vakilov.gif|border|center|120px]] |[[Fayl:Mirkazım xan Mirəli xan oğlu Talışinski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Samad bey Mehmandarov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[İbrahim ağa Vəkilov]]{{·}}[[Mirkazım bəy Talışxanov]]{{·}}[[Səməd bəy Mehmandarov]]</small> |- |[[Fayl:Shikhlinski A. 1917.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Khan Nakhichevanski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sadıq bəy Ağabəyzadə.jpeg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əliağa Şıxlinski]]{{·}}[[Hüseyn xan Naxçıvanski]]{{·}}[[Sadıq bəy Ağabəyzadə]]</small> |- |[[Fayl:Azad bəy Vəzirov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Javad bey Shikhlinski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Jamshid.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Azad bəy Vəzirov]]{{·}}[[Cavad bəy Şıxlinski]]{{·}}[[Cəmşid Naxçıvanski]]</small> |- |[[Fayl:Ağaşirin Cəfərov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rəşid Məcidov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Aslanov AA.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Ağaşirin Cəfərov]]{{·}}[[Rəşid Məcidov]]{{·}}[[Həzi Aslanov]]</small> |- |[[Fayl:Bahəddin Mirzəyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Nəcəfqulu Rəfiyev.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Əvəz Verdiyev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Bahəddin Mirzəyev]]{{·}}[[Nəcəfqulu Rəfiyev]]{{·}}[[Əvəz Verdiyev]]</small> |- |[[Fayl:Xəlil Məmmədov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Yusif Sadıxov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Student of Leningrad University Mehdi Huseynzade.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Xəlil Məmmədov]]{{·}}[[Yusif Sadıxov]]{{·}}[[Mehdi Hüseynzadə]]</small> |- |[[Fayl:Baloghlan Abbasov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Salahəddin Kazımov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Зиба Ганиева (cropped).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Baloğlan Abbasov]]{{·}}[[Salahəddin Kazımov]]{{·}}[[Ziba Qəniyeva]]</small> |- |[[Fayl:Baxşeyiş Paşayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Allahverdi Bağırov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Şirin Mirzəyev .jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Baxşeyiş Paşayev]]{{·}}[[Allahverdi Bağırov]]{{·}}[[Şirin Mirzəyev]]</small> |- |[[Fayl:Qaratel Hacımahmudova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Asif Məhərrəmov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Koroğlu Rəhimov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qaratel Hacımahmudova]]{{·}}[[Asif Məhərrəmov]]{{·}}[[Koroğlu Rəhimov]]</small> |- |[[Fayl:Şikar Şikarov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Riad Əhmədov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Vəzir Orucov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Şikar Şikarov]]{{·}}[[Riad Əhmədov]]{{·}}[[Vəzir Orucov]]</small> |- |[[Fayl:Əliyar Əliyev (milli qəhrəman).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Albert Aqarunov 01.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Həsənqulu Qasımov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əliyar Əliyev]]{{·}}[[Albert Aqarunov]]{{·}}[[Həsənqulu Qasımov]]</small> |- |[[Fayl:HikmatMirzayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:General-mayor Polad Həşimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Şükür Həmidov 2020-ci ildə.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hikmət Mirzəyev]]{{·}}[[Polad Həşimov]]{{·}}[[Şükür Həmidov]]</small> |- |[[Fayl:Hikmət Həsənov 2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Murad Mirzəyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Major General Mais Barkhudarov in 2017.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hikmət Həsənov]]{{·}}[[Murad Mirzəyev]]{{·}}[[Mais Bərxudarov]]</small> |- |[[Fayl:Raquf Orucov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Samid İmanov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ceyhun Camalov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Raquf Orucov]]{{·}}[[Samid İmanov]]{{·}}[[Ceyhun Camalov]]</small> |- |[[Fayl:Xaliq İbrahimov.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Elçin Elşən oğlu Mansurov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Şixamir Qaflanov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Xaliq İbrahimov]]{{·}}[[Elçin Mansurov]]{{·}}[[Şixamir Qaflanov]]</small> |- |[[Fayl:Asiman Vaqif oğlu Əliyev.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Mubariz Ibrahimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Denis Pronin.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Asiman Əliyev]]{{·}}[[Mübariz İbrahimov]]{{·}}[[Denis Əliyev]]</small> |- |[[Fayl:Səid Rəşidzadə.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rəşad Əliyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Adil İbrahimli1.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Səid Rəşidzadə]]{{·}}[[Rəşad Əliyev]]{{·}}[[Adil İbrahimli]]</small> |- |[[Fayl:Nicat Şükürlu.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Muxtar Qasımlı.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Nail Nəriman oğlu İbrahimli.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nicat Şükürlu]]{{·}}[[Muxtar Qasımlı]]{{·}}[[Nail İbrahimli]]</small> |- |[[Fayl:Əlövsət İbrahimov.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Azad Hümbətov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rəcəb Quliyev.jpeg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əlövsət İbrahimov]]{{·}}[[Azad Hümbətov]]{{·}}[[Rəcəb Quliyev]]</small> |- |[[Fayl:Səttar Piriyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fərid Lillahov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Cəbrayıl Dövlətzadə.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Səttər Piriyev]]{{·}}[[Fərid Lillahov]]{{·}}[[Cəbrayıl Dövlətzadə]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abakar Hacıyev]] (1979–2020), polkovnik-leytenant * [[Abbas Quliyev]] (1916–1998), kapitan, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Abdulla Paşayev]] (2001–2020), əsgər * [[Adəm Heydərov]] (2000–2020), əsgər * [[Adil Əfəndiyev (baş leytenant)|Adil Əfəndiyev]] (1995–2020), baş leytenant * [[Adil İbrahimli]] (1992–2020), baş leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Adıgözəl bəy Təklə]] (1785–1837), gizir * [[Ağa Ağayev]] (2001–2020), əsgər * [[Ağacan Rəsulov]] (1997–2020), əsgər * [[Ağaqardaş Abbasov]] (1992–2020), baş leytenant * [[Ağali Ağayev]] (1995–2020), kiçik gizir * [[Ağaşirin Cəfərov]] (1906–1984), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Aqil Həsənov]] (1996–2020), leytenant * [[Aqil Məcidov]] (1998–2020), leytenant * [[Aqil Məmmədov (milli qəhrəman)|Aqil Məmmədov]] (1969–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Aqil Musayev]] (1973–1994), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Akif Əkbərov]] (1952–1991), baş çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Aqşin Ənvərli]] (1994–2020), leytenant * [[Aqşin İbadov]] (1984–2020), mayor * [[Albaba Xanəliyev]] (2002–2020), əsgər * [[Albert Aqarunov]] (1969–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Alxas Yunusov]] (1986–2020), gizir * [[Allahverdi Bağırov]] (1946–1992), zabit, futbolçu, futbol məşqçisi [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Amal Qarayev]] (2001–2020), əsgər * [[Amid Heydərov]] (1988–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Amin Novruzov (kiçik gizir)|Amin Novruzov]] (1996–2020), kiçik gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Anar Əliyev (polkovnik-leytenant)|Anar Əliyev]] (1980–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Anar Məmmədov (mayor)|Anar Məmmədov]] (1986–2020), mayor * [[Anar Məmmədov (kiçik gizir)|Anar Məmmədov]] (1992–2020), kiçik gizir * [[Anar Novruzov]] (1976–2020), mayor * [[Anar Şükürov]] (1977–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Anar Vəlizadə]] (1994–2020), baş çavuş * [[Araz Səlimov]] (1960–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Arəstə Baxışova]] (1989–2020), çavuş * [[Arif Abbaslı]] (1993–2020), baş leytenant * [[Arif Heydərov]] (1926–1978), general-leytenant, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Arif Qeybiyev]] (1997–2020), əsgər * [[Arif Qədiməliyev]] (1975–1995), kəşfiyyatçı, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Arif Qubadov]] (1966–2009), polkovnik-leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ariz Məhərrəmov]] (1982–2020), gizir * [[Asəf Maşıyev]] (1984–2020), mayor * [[Asif Azayev]] (1985–2020), mayor * [[Asif Məhərrəmov]] (1952–1994), polkovnik-leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Asiman Əliyev]] (1987–2020), mayor * [[Aslan Atakişiyev]] (1953–1992), leytenant, pedaqoq, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Aslan Vəzirov]] (1910–1987), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Aşurəli Zərbəliyev]] (1999–2020), əsgər * [[Ayaz Əhmədov]] (2002–2020), əsgər * [[Ayaz İmanzadə]] (1996–2020), leytenant * [[Aytəkin Məmmədov]] (1967–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Azad bəy Vəzirov]] (1869–1921), polkovnik * [[Azad Hümbətov]] (1996–2020), baş leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Azər Abdullazadə]] (2001–), əsgər, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Azər Mikayılov]] (1980–2020), polkovnik-leytenant * [[Azər Şəmilov]] (1971–2020), leytenant * [[Azər Vəliyev]] (1998–2020), əsgər * [[Azər Yusifli]] (1994–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Babək Ələkbərov]] (1987–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Babək Ramaldanov]] (1982–2020), polkovnik-leytenant * [[Babək Səmidli]] (1974–2020), polkovnik * [[Bahəddin Mirzəyev]] (1914–1987), kapitan, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Bağır Ələkbərov]] (1995–2020), gizir * [[Baxşeyiş Paşayev]] (1936–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Balakişi bəy Ərəblinski]] (1828–1902), general-leytenant * [[Balakişi Hüseynov]] (1968–1994), hərbçi * [[Baloğlan Abbasov]] (1919–1942), snayper * [[Battal Bayraqdarov]] (2002–2020), əsgər * [[Bayrı İmanov]] (1996–2020), əsgər * [[Beyrək Fezullayev]] (1997–2020), gizir * [[Bəhruz Mənsurov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Bəşir Kərimov]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Bəxtiyar Allahverdiyev]] (1974–), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Bəhruz Abuşov]] (1983–2020), mayor * [[Bəhruz Nuriyev]] (1971–1993), hərbçi * [[Bəylər Ağayev]] (1969–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Bilal Məmmədov]] (1963–), hərbçi * [[Cahangir bəy Kazımbəyli]] (1888–1955), zabit * [[Cahangir bəy Novruzov]] (1894–1958), general-mayor * [[Cahangir xan Xoyski]] (1849–1920), general-mayor * [[Cahid Tağızadə]] (1988–2020), gizir * [[Camal İsmayılov]] (1984–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Canbulaq Rzayev]] (1968–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Cavad bəy Şıxlinski]] (1874–1959), general-mayor * [[Cavid Hüseynov (baş çavuş)|Cavid Hüseynov]] (1994–2020), baş çavuş * [[Cavid Mahmudov]] (1989–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Cavid Səfərli]] (1993–2020), baş leytenant * [[Cavid Tarverdiyev]] (1987–2020), gizir * [[Cavid Zeynalov]] (1990–2020), gizir * [[Ceyhun Camalov]] (1983–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ceyhun Əyyubov]] (1992–2020), baş leytenant * [[Ceyhun Həsənov (kapitan)|Ceyhun Həsənov]] (1985–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ceyhun Rzayev]] (1994–2020), gizir * [[Cəbrayıl Cəbrayılov]] (1959–1992), hərbçi * [[Cəbrayıl Dövlətzadə]] (2001–2020), əsgər * [[Cəfərqulu ağa Bakıxanov]] (1799–1867), general-mayor * [[Cəmil Əhmədov]] (1924–1944), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Cəmil Niftəliyev]] (1968–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Cəmşid Naxçıvanski]] (1895–1938), general * [[Çingiz Babayev]] (1964–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Çingiz Qurbanov]] (1994–2016), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Çoban Nurmətov]] (1984–2020), baş gizir * [[Dadaş Rzayev]] (1935–), general-mayor, dövlət xadimi * [[Davud bəy Yadigarov]] (1881–1920), zabit * [[Denis Əliyev]] (1989–2020), əsgər * [[Dilqəm Nağıyev]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ehtiram Əliyev]] (1972–), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elcan Məmmədov]] (1989–2020), leytenant * [[Elbrus Allahverdiyev]] (1958–1993), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elbrus Bayramov]] (1986–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Elçin Ağayev]] (1993–2020), baş leytenant * [[Elçin Alıyev]] (1975–2020), mayor * [[Elçin Əzizov (baş leytenant)|Elçin Əzizov]] (1985–2020), baş leytenant * [[Elçin İsmayılov]] (1989–2020), kapitan * [[Elçin Quliyev (hərbçi)|Elçin Quliyev]] (1967–), general-polkovnik * [[Elçin Mansurov]] (1987–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Elçin Mustafazadə]] (1992–2020), əsgər * [[Elçin Nadirov]] (1987–2020), baş çavuş * [[Eldar Abdullayev]] (1982–2020), gizir * [[Eldar Həsənov (milli qəhrəman)|Eldar Həsənov]] (1965–1994), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Eldar Məcidov]] (1965–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Eldar Məmmədov (milli qəhrəman)|Eldar Məmmədov]] (1968–1993), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Eldar Tağızadə]] (1963–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elgiz Kərimov]] (1971–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elxan Zülfüqarov]] (1954–1994), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elnur Hacıyev]] (1979–2020), mayor * [[Elman Hüseynov]] (1952–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elmir Məmmədov (baş gizir)|Elmir Məmmədov]] (1988–2020), baş gizir * [[Elmir Nəsirov]] (1991–2020), kiçik çavuş * [[Elnur Əliyev (kiçik çavuş)|Elnur Əliyev]] (2000–2020), kiçik çavuş * [[Elnur Əliyev (mayor)|Elnur Əliyev]] (1976–2016), mayor * [[Elnur Əsədullayev]] (1998–2020), kiçik gizir * [[Elnur Quliyev]] (1984–2020), mayor * [[Elnur Nuriyev (milli qəhrəman)|Elnur Nuriyev]] (1975–1994), çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elsevər Paxırov]] (1997–2020), kiçik gizir * [[Elsevər Paşayev]] (1988–2020), mayor * [[Elşad Əhədov]] (1968–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elşad Hüseynov]] (1960–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elşad Məmmədov (milli qəhrəman)|Elşad Məmmədov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elşad Məmmədov (baş əsgər)|Elşad Məmmədov]] (1996–2020), baş əsgər * [[Elşad Yəhyayev]] (1966–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elşən Hüseynov]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elşən Əhmədli]] (1997–2020), əsgər * [[Elşən Orucov (mayor)|Elşən Orucov]] (1985–2020), mayor * [[Eltun İsgəndərov]] (1990–2009), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elzamin Təhməzov]] (1979–2020), polkovnik-leytenant * [[Elvin Abbasov (baş çavuş)|Elvin Abbasov]] (1992–2020), baş çavuş * [[Elvin Abbasov (əsgər)|Elvin Abbasov]] (1993–2020), əsgər * [[Elvin İmaməliyev]] (1989–2020), əsgər * [[Elvin Kazımov]] (1987–2020), kapitan * [[Elvin Qurbanov]] (1999–2020), əsgər * [[Elvin Mikayılov]] (1986–2020), əsgər * [[Elvin Teymurov]] (1999–2020), kiçik çavuş * [[Elyar Vəliyev]] (1991–2020), gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Emin Alməmmədov]] (1989–2020), gizir * [[Emin Məmmədov]] (1992–2020), gizir * [[Emin Quliyev (milli qəhrəman)|Emin Quliyev]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Emin Süleymanov]] (1977–2020), mayor * [[Emil Əsədov]] (1998–2020), baş leytenant * [[Emil İsgəndərov]] (1990–2020), gizir * [[Etibar İsmayılov]] (1964–1994), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Etiram Hüseynli]] (1977–2020), baş leytenant * [[Əfqan Abdurahmanov]] (1976–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Əfqan Hüseynov]] (1963–1992), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əjdər Babayev]] (1950–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əkbər Mustafayev]] (2000–2020), kiçik gizir * [[Əlabbas İsgəndərov]] (1958–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ələkbər Cahangirov]] (19??–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ələkbər Əliyev (milli qəhrəman)|Ələkbər Əliyev]] (1955–1992), hərbçi, kimyaçı, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ələsgər Novruzov]] (1949–1992), hərbçi, müəllim, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əli Əhmədov (kiçik çavuş)|Əli Əhmədov]] (1993–2020), kiçik çavuş * [[Əli Hüseynov (kiçik gizir)|Əli Hüseynov]] (????–), kiçik gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Əliağa Məmmədov]] (2001–2020), əsgər * [[Əliağa Şıxlinski]] (1863–1943), general-leytenant, dövlət xadimi * [[Əlimərdan Quluzadə]] (1993–2020), baş leytenant * [[Əlisahib Ələkbərov]] (1994–2020), baş leytenant * [[Əlif Piriyev]] (1922–1986), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Əliyar Əliyev]] (1957–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əlizamin İsgəndərov]] (1977–2020), çavuş * [[Əlövsət İbrahimov]] (1995–2020), gizir * [[Əlövsət Məmmədov]] (1988–2020), mayor * [[Əmiraslan Əliyev]] (1960–1995), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əmirulla Əliyev]] (1996–2020), leytenant * [[Ənvər Arazov]] (1953–1992), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ənvər Əfəndiyev]] (1965–), general-mayor * [[Ənvər Fərəcov]] (1952–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ənvər Şıxəliyev]] (2001–2020), əsgər * [[Ərtoğrul Nadirli]] (1997–2020), leytenant * [[Əsgər Əliyev]] (1974–1995), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Əvəz Verdiyev]] (1923–1944), baş çavuş, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Əzizağa Əzizbəyov]] (1903–1965), general-mayor * [[Faiq Ağayev (milli qəhrəman)|Faiq Ağayev]] (1969–1991), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Faiq Cəfərov]] (1974–1999), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Faiq Əmirov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Faiq Həsənov (gizir)|Faiq Həsənov]] (1990–2020), gizir * [[Faiq Qasımov (polkovnik-leytenant)|Faiq Qasımov]] (1974–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Faiq Rəfiyev (milli qəhrəman)|Faiq Rəfiyev]] (1955–1992), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Famil İsgəndərov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Famil Pirvələdov]] (1995–2020), əsgər * [[Fariz Qəhrəmanov]] (1974–), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fariz Mədətov]] (1972–), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fariz Səfərov]] (1920–1964), mayor, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Fariz Şıxəliyev]] (1987–2020), gizir * [[Fazil Mehdiyev]] (1966–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fərəc bəy Ağayev]] (1811–1891), general-leytenant * [[Fərəculla bəy Uğurlubəyov]] (1801–1871), polkovnik * [[Fərhad Ağayev]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fərid Ələkbərov]] (1980–2020), mayor * [[Fərid Hüseynov]] (1994–2020), baş çavuş * [[Fərid Lillahov]] (1999–2020), əsgər * [[Fərid Ramazanov]] (1991–2020), gizir * [[Fəxrəddin Nəcəfov]] (1959–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fikrət Hacıyev]] (1964–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Firudin bəy Daryalı]] (1900–1989), general * [[Firudin Şamoyev]] (1962–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Firuz Qureşli]] (1993–2020), baş leytenant * [[Fuad İsmayılov (mayor)|Fuad İsmayılov]] (1986–2020), mayor * [[Füzuli İmrəliyev]] (19??–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Füzuli Rüstəmov]] (1965–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Gəray Əsədov]] (1923–1944), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Gündüz Səfərli]] (19??–), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Hacı Ağalar xan Cavanşir]] (1758–1834), mayor * [[Hacıbaba Zeynalov]] (1906–1969), general-mayor * [[Heybət Heybətov]] (1898–1959), general-mayor * [[Həmdəm Ağayev]] (1975–2020), polkovnik-leytenant * [[Həmidağa Hüseynzadə]] (1990–2020), kapitan * [[Həsən ağa Bakıxanov]] (1834–1898), general-mayor * [[Həsən Həsənov (çavuş)|Həsən Həsənov]] (1990–2020), çavuş * [[Həsən Rzazadə]] (1994–2020), baş leytenant * [[Həsənqulu Qasımov]] (1969–1992), hərbçi * [[Həzi Aslanov]] (1910–1945), general-mayor, 2 dəfə [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Hidayət Şıxlarov]] (1923–2008), leytenant * [[Hikmət Həsənov]] (1975–), general-mayor * [[Hikmət Mirzəyev]] (19??–), general-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Hikmət Nəzərli]] (1966–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Hüseyn xan Naxçıvanski]] (1863–1919), general-leytenant * [[Hüseynağa Balıyev]] (1987–2020), mayor * [[Hüseynqulu xan Xoyski]] (1869–1955), general-mayor * [[Xaliq İbrahimov]] (1985–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Xanoğlan Məmmədov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Xələf bəy Yağləvəndli-Cavanşir]] (1791–1835), hərbi xadim * [[Xəlil Məmmədov]] (1916–1989), zabit, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Xəyal Məmmədov (kiçik çavuş)|Xəyal Məmmədov]] (1989–2020), kiçik çavuş * [[Xəyal Məmmədov (mayor)|Xəyal Məmmədov]] (1986–2020), mayor * [[Xəyyam Daşdəmirov]] (2002–2020), əsgər * [[Xudayar Yusifzadə]] (1998–2020), gizir * [[İbad Hüseynov]] (1970–), baş çavuş * [[İbrahim ağa Usubov]] (1872–1920), general-mayor * [[İbrahim ağa Vəkilov]] (1853–1934), general, hərbi topoqraf * [[İbrahim Məmmədov (milli qəhrəman)|İbrahim Məmmədov]] (1958–1994), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İdris Süleymanov]] (1915–1986), leytenant, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[İqbal Bayramov]] (1977–2020), polkovnik-leytenant * [[İqor Makeyev]] (1971–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İxtiyar Qasımov]] (1970–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İlham Həsənov]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İlham Mehdiyev]] (1965–), general-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[İlkin Əhədzadə]] (1985–2020), mayor * [[İlqar Hüseynli]] (1976–2020), baş gizir * [[İlqar Quliyev (mayor)|İlqar Quliyev]] (1973–2020), mayor * [[İlqar Zeynallı]] (1995–2020), gizir * [[İlyas bəy Ağalarov]] (1860–1913), polkovnik * [[İlyas Niftəliyev]] (1999–2020), leytenant * [[İmamverdi Əliyev]] (1950–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İntiqam Abbasov]] (1978–2020), baş gizir * [[İntiqam Atakişiyev]] (1974–), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İntiqam Camaləddinov]] (1971–1994), leytenant * [[İntiqam Əsgərli]] (1990–2020), gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[İntiqam Şirəliyev]] (1997–2020), əsgər * [[İntizam Qaçayev]] (2001–2020), əsgər * [[İsaxan Qəniyev]] (1985–2020), gizir * [[İskəndər bəy Sultanov (II)|İskəndər bəy Sultanov]] (1897–19??), zabit * [[İskəndər xan Xoyski]] (1820–1894), general-leytenant * [[İsmayıl Səmədov]] (1990–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[İsmayıl xan Naxçıvanski]] (1819–1909), general * [[İsmət Hacıyev]] (1993–2020), baş leytenant * [[İsrafil Məmmədov (qəhrəman)|İsrafil Məmmədov]] (1919–1946), baş çavuş, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[İsrafil Şahverdiyev]] (1952–1994), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Kamil Nəsibov]] (1946–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Kamran İsmayılov]] (1991–2020), kapitan * [[Kazım Məmmədov]] (1969–1991), kiçik çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Kazımağa Kərimov]] (1951–1992), baş leytenant, jurnalist, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Kəlbəli xan Naxçıvanski(II)|Kəlbəli xan Naxçıvanski II]] (1824–1883), general-mayor * [[Kəlbəli xan Naxçıvanski (III)|Kəlbəli xan Naxçıvanski III]] (1891–1931), general-mayor * [[Kənan Qafarov]] (1996–2020), əsgər * [[Kənan Məmmədov (leytenant)|Kənan Məmmədov]] (1993–2020), leytenant * [[Kənan Ömərli]] (1999–2020), əsgər * [[Kənan Seyidov]] (19??–), general-mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Kənan Yusibov]] (1999–2020), kiçik çavuş * [[Kərəm Mustafayev]] (1962–), general-polkovnik * [[Kərim Kərimov (milli qəhrəman)|Kərim Kərimov]] (1971–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Kərim Hüseynov]] (1989–2020), gizir * [[Kərim Vəliyev]] (1961–), general-leytenant * [[Koroğlu Rəhimov]] (1953–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Qalib Əkbərov]] (2002–2020), əsgər * [[Qara Balakişiyev]] (1994–2020), kiçik çavuş * [[Qaratel Hacımahmudova]] (1948–1992), hərbçi * [[Qasım Rzayev]] (1970–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Qərib Baxşəliyev]] (1977–2020), polkovnik-leytenant * [[Qəzənfər Əkbərov]] (1917–1944), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Qəzənfər Məmmədov]] (1996–2020), leytenant * [[Qismət Qasımov]] (1993–2020), əsgər * [[Qorxmaz Eyvazov]] (1967–1994), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Qorxmaz Əlizadə]] (1995–2020), baş leytenant * [[Mahmud Məlikov]] (1994–2020), baş leytenant * [[Mahir Dadaşzadə]] (1993–2020), baş leytenant * [[Mais Bərxudarov]] (1976–), general-mayor * [[Mais Əsədov]] (1970–1993), hərbçi * [[Mais Səmədov]] (1977–2020), gizir * [[Malik Əliyev]] (1986–2020), mayor * [[Malik Əsədov]] (1962–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Maşallah Abdullayev]] (1950–), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mayis Yaqubov]] (1998–2020), leytenant * [[Mehdi Hüseynzadə]] (1918–1944), leytenant, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mehdi Quliyev]] (1923–1976), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mehman Qənbərov]] (1981–2020), polkovnik-leytenant * [[Mehman Ələkbərov]] (1957–1993), komandir * [[Mehman Şirvanov]] (1980–2020), polkovnik-leytenant * [[Məhəmməd Həsənov]] (1959–), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məhəmməd Şəbiyev]] (1998–2020), leytenant * [[Məhəmmədəli Ələkbərov]] (1990–2020), gizir * [[Məhərrəm Dadaşov]] (1912–1944), baş çavuş, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mehrab Niftəliyev]] (1985–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Məlik Məhərrəmov]] (1920–2004), polkovnik, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Məmməd Məhərrəmov]] (1919–1977), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Məmməd Məmmədov (Sovet İttifaqı Qəhrəmanı)|Məmməd Məmmədov]] (1920–1945), baş çavuş, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Məmmədrəfi Məmmədov]] (1942–), general-leytenant, dövlət xadimi * [[Məmiş Abdullayev]] (1923–1945), çavuş, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mərdan Musayev]] (1907–1982), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mərifət Nəsibov]] (1972–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məstan Əliyev]] (1918–1945), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mətin Hüseynov]] (1997–2020), leytenant * [[Mətləb Quliyev]] (1959–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məzahir Rüstəmov]] (1960–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mikayıl Ələkbərov]] (1924–1943), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mirdamət Seyidov]] (1922–2011), partizan * [[Mirkazım bəy Talışxanov]] (1855–1838), general-mayor * [[Mirəsgər Seyidov]] (1970–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mirzə Cəbiyev]] (1925–1978), kapitan, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mirzə Hacı bəy Novruzov]] (1832–1???), general-leytenant * [[Mirzə Quliyev]] (1974–), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mirzə Vəliyev]] (1923–1944), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mirzağa Əliyev]] (1996–2020), leytenant * [[Murad Babayev (baş gizir)|Murad Babayev]] (1982–2020), baş gizir * [[Murad Gözəlov]] (1995–2020), əsgər * [[Murad İbadov]] (1993–2020), baş leytenant * [[Murad Mahmudov (çavuş)|Murad Mahmudov]] (1995–2020), çavuş * [[Murad Mirzəyev]] (1976–2016), polkovnik-leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Muxtar Qasımlı]] (1993–2020), baş leytenant * [[Mübariz Əhmədov (milli qəhrəman)|Mübariz Əhmədov]] (1963–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mübariz İbrahimov]] (1988–2010), gizir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Müseyib Allahverdiyev]] (1909–1969), zabit, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Müseyib Bağırov]] (1915–1981), kapitan, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Müseyib Zeynalov]] (1978–2020), mayor * [[Nadir Əliyev (milli qəhrəman)|Nadir Əliyev]] (1962–1993), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nadir Soltanov]] (1984–2020), gizir * [[Naiq Ələkbərov]] (1994–2020), gizir * [[Naiq Yusifov]] (1970–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nail İbrahimli]] (1994–2020), kiçik gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Nail Orucov]] (1978–2020), polkovnik-leytenant * [[Namaz Allahverdiyev]] (2000–2020), kiçik leytenant * [[Namiq Abdullayev (milli qəhrəman)|Namiq Abdullayev]] (1974–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Namiq Allahverdiyev]] (1967–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Namiq Əhmədov (hərbçi)|Namiq Əhmədov]] (1984–2020), mayor * [[Natiq Əhmədov]] (1969–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Natiq İsmayılov]] (1980–2020), mayor * [[Natiq Məmmədov (milli qəhrəman)|Natiq Məmmədov]] (1975–1994), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nayib Qasımov]] (1997–2020), çavuş * [[Nazim Abdullayev (hərbçi)|Nazim Abdullayev]] (1967–1994), hərbçi * [[Nazim Babayev]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nazim Cəbrayılov]] (1949–1994), komandir * [[Nazim Hüseynov (mayor)|Nazim Hüseynov]] (1977–2020), mayor * [[Nazim İsmayılov (əsgər)|Nazim İsmayılov]] (1996–2020), əsgər * [[Nazim Quliyev]] (1967–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nəcəfqulu Rəfiyev]] (1915–1970), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Nicad Bədəlov]] (????–), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Nicat Atayev]] (1994–2020), leytenant * [[Nicat Şükürlü]] (1991–2020), çavuş * [[Nihad Babayev]] (1991–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Nihat Seyidov]] (1998–2020), leytenant * [[Niyazi Aslanov]] (1960–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nizaməddin İsmayılov]] (1981–2020), baş gizir * [[Nizami Mövlanov]] (????–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Novruz Əsgərov (mayor)|Novruz Əsgərov]] (1980–2020), mayor * [[Novruz Qurbanov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nurəddin İbrahimov]] (1951–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nurlan Fərəməzov]] (1992–2020), baş leytenant * [[Nurlan Mustafayev]] (1990–2020), kapitan * [[Oqtay Bədəlov]] (1984–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Orxan Babayev (baş çavuş)|Orxan Babayev]] (1994–2020), baş çavuş * [[Orxan Cabbarov]] (1995–2020), gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Orxan Əkbərov]] (1982–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Orxan Əlimuradov]] (1993–2020), gizir * [[Orxan İsmayılov]] (1990–2020), kiçik çavuş * [[Orxan Nəbiyev]] (1995–2020), leytenant * [[Paşa Mehdiyev]] (1978–2020), baş gizir * [[Pəhlivan Fərzəliyev]] (1958–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Pərvin Məmmədov]] (1994–2020), gizir * [[Pərviz Səmədov]] (1970–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Polad Həşimov]] (1975–2020), general-mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rafael Əsədov (milli qəhrəman)|Rafael Əsədov]] (1952–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rafiq Alıcanov]] (1965–1993), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rafiq Nəsrəddinov]] (1961–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rahib Babayev]] (1985–2020), mayor * [[Raqif İsrayılov]] (19??–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ramal Qasımov]] (1992–2020), baş gizir * [[Ramazan Çirinqov]] (1969–1995), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ramazan Hudulov]] (????–), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ramid Hacıyev]] (1987–2020), mayor * [[Ramil Ağayev]] (1984–2020), mayor * [[Ramil Səfərov]] (1977–), polkovnik-leytenant * [[Ramiz Cəfərov (polkovnik-leytenant)|Ramiz Cəfərov]] (1974–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Ramiz Qəmbərov]] (1962–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ramil Quliyev (baş gizir)|Ramil Quliyev]] (1981–2020), baş gizir * [[Raquf Orucov]] (1972–2016), polkovnik-leytenant * [[Rasim Abdullayev]] (1975–2020), polkovnik-leytenant * [[Rasim İbrahimov]] (1962–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rasim Məmmədov (mayor)|Rasim Məmmədov]] (1977–2016), mayor * [[Rauf Əsgərov]] (1978–2020), baş leytenant * [[Rəsman Həmidov]] (1998–2020), leytenant * [[Rəcəb Quliyev]] (1997–2020), çavuş * [[Rəfael Həbibov]] (1964–1992), gizir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rəhim Hüseynov (mayor)|Rəhim Hüseynov]] (1984–2020), mayor * [[Rəsul Qazımətov]] (2001–2020), əsgər * [[Rəşad Abdullayev (kapitan)|Rəşad Abdullayev]] (1988–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Rəşad Budaqov]] (1986–2020), mayor * [[Rəşad Əliyev]] (1991–2020), kapitan * [[Rəşad Quliyev]] (1983–2020), polkovnik-leytenant * [[Rəşad Mahmudov (baş leytenant)|Rəşad Mahmudov]] (1992–2020), çavuş * [[Rəşad Mirabov]] (1975–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rəşad Sadıqov (polkovnik-leytenant)|Rəşad Sadıqov]] (1976–2020), polkovnik-leytenant * [[Rəşid Məcidov]] (1908–1970), polkovnik * [[Rəvan Qafarov]] (1991–2020), baş gizir * [[Riad Əhmədov]] (1956–1992), baş polkovnik, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rizvan Teymurov]] (1967–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Roman Yusifov]] (1973–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rövşən Abdullayev (milli qəhrəman)|Rövşən Abdullayev]] (1969–1993), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rövşən Əkbərov]] (1965–), general-leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rövşən Əliyev (milli qəhrəman)|Rövşən Əliyev]] (1972–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Rövşən Hüseynov (milli qəhrəman)|Rövşən Hüseynov]] (1967–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ruslan Cəfərov (mayor)|Ruslan Cəfərov]] (1976–2020), mayor * [[Ruslan Qurbanov (baş çavuş)|Ruslan Qurbanov]] (1991–2020), baş çavuş * [[Ruslan Muradov]] (1973–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ruslan Sadıqov]] (1987–2020), baş çavuş * [[Ruslan Tağıyev]] (1982–2020), polkovnik-leytenant * [[Rüfət Əsgərov]] (1981–2020), mayor * [[Rüstəm bəy Cavanşir]] (1772–1839), mayor * [[Rüstəm bəy Mirzəyev]] (1840–1904), polkovnik * [[Sabir Heydərov]] (1998–2020), gizir * [[Sadıq bəy Ağabəyzadə]] (1865–1944), general-mayor, şərqşünas, dövlət xadimi * [[Sadıq Hüseynov (milli qəhrəman)|Sadıq Hüseynov]] (1969–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sadiq Həsənov]] (1986–2020), mayor * [[Sadiq Məmmədov]] (1981–2020), polkovnik-leytenant * [[Sadiq Nəcəfli]] (2000–2020), kiçik leytenant * [[Sahib Məmmədov (baş çavuş)|Sahib Məmmədov]] (1989–2020), gizir * [[Sahil Məmişli]] (1991–2020), gizir * [[Sahil Məmmədov (gizir)|Sahil Məmmədov]] (1996–2020), gizir * [[Salahəddin Kazımov]] (1920–1978), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Samid İmanov]] (1981–2016), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Samir İslamov]] (1983–2020), kapitan * [[Samir Xasıyev]] (1973–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Samir Zülfüqarov]] (1976–1995), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Seymur Abbasov]] (2000–2020), kiçik leytenant * [[Seymur Həsənli]] (1993–2020), baş çavuş * [[Seymur Məmmədov]] (1971–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sədi Musayev]] (1978–2020), polkovnik-leytenant * [[Səfər Əbiyev]] (1950–), general-polkovnik, dövlət xadimi * [[Səfiyar Behbudov]] (1967–1992), kiçik leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Səxavət Baxışov]] (1978–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Səid Cəfərov]] (1993–2020), baş çavuş * [[Səid Rəşidzadə]] (1990–2020), kapitan * [[Səməd Abdullayev (hərbçi)|Səməd Abdullayev]] (1920–1943), tibb xidmət starşinası, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Səməd bəy Mehmandarov]] (1855–1931), general, dövlət xadimi * [[Sənan Əhmədov]] (1988–2020), gizir * [[Sənan Zamanov]] (1987–2020), mayor * [[Sərdar Səfərov]] (1960–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sərxan Abdullayev (gizir)|Sərxan Abdullayev]] (1988–2020), gizir * [[Sərxan Ocaqverdiyev]] (1967–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sərraf İmaməliyev]] (1996–2020), baş leytenant * [[Səttər Piriyev]] (1998–2020), leytenant * [[Səyavuş Həsənov]] (1964–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Səyavuş Kərbalıyev]] (1987–2020), mayor * [[Siyasət Mustafayev]] (1996–2020), əsgər * [[Soltan Məmmədov (polkovnik-leytenant)|Soltan Məmmədov]] (1981–2020), polkovnik-leytenant * [[Soyxan İbrahimxəlilov]] (2001–2020), əsgər * [[Surxay Noçuyev]] (1988–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Sübhan Cəbrayılov]] (1983–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Sübhi Mürsəliyev]] (1979–2020), mayor * [[Şahid Əhmədli]] (1992–2020), baş leytenant * [[Şahin Allahyarov]] (1993–2020), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Şahin Musayev]] (19??–), general, dövlət xadimi * [[Şahin Tağıyev]] (1949–), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şahlar Cəfərov]] (1975–2020), mayor * [[Şahlar Hüseynov]] (1968–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şahlar Məmmədov]] (1995–2020), baş çavuş * [[Şahmuraz Hümbətzadə]] (1998–2020), əsgər * [[Şahverdi xan Ziyadxanov]] (1869–1919), polkovnik * [[Şaiq Kəlbiyev (əsgər)|Şaiq Kəlbiyev]] (1994–2020), əsgər * [[Şakir İsgəndərov]] (1958–), hərbçi * [[Şakir Salahov]] (1966–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şamil Babayev]] (1988–2020), kapitan * [[Şamil Mirzəyev]] (1996–2020), əsgər * [[Şamil Ramazanov]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şamoy Çobanov]] (1965–1990), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şəmistan Əzizov]] (1993–2020), əsgər * [[Şəmsi Rəhimov]] (1924–1994), polkovnik, dövlət xadimi * [[Şikar Aslanov]] (1970–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şikar Şikarov]] (1953–1992), baş polkovnik, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şirbala Hüseynov]] (1990–2020), kapitan * [[Şirin bəy Kəsəmənli]] (1887–1920), polkovnik * [[Şirin Mirzəyev]] (1947–1992), polkovnik-leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şirin Şükürov]] (1910–1987), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Şıxamir Qaflanov]] (1986–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Şıxmir Ağamirov]] (1990–2020), baş gizir * [[Şöhrət Qasımov]] (1992–2020), baş leytenant * [[Şükür Həmidov]] (1975–2020), polkovnik, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Tabil Həsənov]] (1960–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Tacəddin Mehdiyev]] (19??–????), general-mayor, dövlət xadimi * [[Tağı Abdullazadə]] (1992–2020), kiçik çavuş * [[Tahir Əlizadə (gizir)|Tahir Əlizadə]] (1994–2020), gizir * [[Taleh Kərimov (mayor)|Taleh Kərimov]] (1985–2020), mayor * [[Tapdıq Qurbanəliyev]] (1978–2020), baş gizir * [[Tehran Mənsimov]] (1972–), polkovnik * [[Telman Hüseynov (polkovnik)]] (19??–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Teymur Hacıyev]] (1991–2020), baş gizir * [[Təbriz Xancanov]] (1996–2020), əsgər * [[Təbriz Xəlilbəyli]] (1964–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Təbriz Rəsulzadə]] (1993–2020), baş leytenant * [[Təhmasib Mustafayev]] (1989–2020), baş leytenant * [[Tərlan Eyniyev]] (1993–2020), çavuş * [[Tərlan Əliyarbəyov]] (1892–1956), general-mayor * [[Tofiq Həsənov (baş çavuş)|Tofiq Həsənov]] (1989–2020), baş çavuş * [[Tofiq Hüseynov (milli qəhrəman)|Tofiq Hüseynov]] (1954–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Tofik İbrahimov]] (1997–2020), əsgər * [[Tofiq Kərimov (kapitan)|Tofiq Kərimov]] (1973–2020), kapitan * [[Toğrul Bərxudarov]] (1987–2020), əsgər * [[Toğrul Hacıyev]] (1997–2020), əsgər * [[Turac Həmzəyev]] (1998–2020), əsgər * [[Tural Aslanov]] (1992–2020), leytenant * [[Tural Cuvarov]] (1996–2020), kiçik çavuş * [[Türkay Hüseynli]] (1990–2020), kapitan * [[Ümüd Xəncəlov]] (1994–2020), əsgər * [[Ürfan Məmmədov]] (1994–2020), gizir * [[Ürfan Orucov]] (1996–2020), gizir * [[Valeh Bədəlov]] (1990–2020), baş leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Valeh Bərşadlı]] (1927–1999), general, dövlət xadimi * [[Valeh Məmiyev]] (1994–2020), baş leytenant * [[Vahid Əliyev (general)|Vahid Əliyev]] (1969–), general-leytenant * [[Vahid Musayev]] (1947–1999), general-mayor, dövlət xadimi * [[Vəzir Orucov]] (1956–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Vidadi Əhmədov]] (1979–2020), mayor * [[Vidadi Xəlilov (polkovnik-leytenant)|Vidadi Xəlilov]] (1982–2020), polkovnik-leytenant * [[Vüqar Ağayev]] (1973–2020), mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Vüqar Bahadurzadə]] (1993–2020), kiçik çavuş * [[Vüqar Ələkbərov (gizir)|Vüqar Ələkbərov]] (1994–2020), gizir * [[Vüqar Mürsəlov]] (1963–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Vüqar Sadıqov]] (1987–2020), çavuş * [[Vüqar Yusifov]] (1976–2016), polkovnik * [[Vüsal Cəfərov]] (1996–2020), çavuş * [[Vüsal İsmayılov]] (1980–2020), baş gizir * [[Vüsal Muradov]] (1999–2020), kiçik leytenant * [[Vüsal Sultanov]] (19??–), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Vüsal Vəliyev]] (1988–2020), mayor * [[Yalçın Nəsirov]] (1976–1995), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yasən Əhmədov]] (1974–2020), baş gizir * [[Yaşar Babayev (hərbçi)|Yaşar Babayev]] (1987–2020), gizir * [[Yaşar Əhmədov (kiçik gizir)|Yaşar Əhmədov]] (????–), kiçik gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Yaşar Hüseynov]] (1981–), baş gizir, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Yavər Şahbazov]] (1973–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yelmar Edilov]] (1946–1994), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yunis Əliyev]] (1958–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yunis Nəcəfov]] (1967–1992), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yusif Mirzəyev]] (1958–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yusif Sadıxov]] (1918–1971), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Zabit Quliyev]] (1975–), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Zahir Feyzullayev]] (1992–2020), leytenant * [[Zakir Həsənov]] (1959–), general-polkovnik, dövlət xadimi * [[Zamiq Əhmədov]] (1987–2020), əsgər * [[Zaur Cəfərov]] (1980–2020), polkovnik-leytenant * [[Zaur Hüseynov (leytenant)|Zaur Hüseynov]] (1995–2020), leytenant * [[Zaur Məmmədov]] (????–), general-mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Zaur Sarıyev]] (1974–1995), çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Zəmanət İbrahimli]] (1989–2020), gizir * [[Ziba Qəniyeva]] (1923–2010), snayper, rabitəçi, kəşfiyyatçı * [[Ziyadxan Əliyev (əsgər)|Ziyadxan Əliyev]] (1997–2020), əsgər * [[Zöhrab Allahverdiyev]] (2001–2020), əsgər * [[Zülfü Ağayev]] (1977–2020), baş gizir * [[Zülfüqar Fərəcov]] (1977–2020), kiçik çavuş }} ==== Hərbi Dəniz Qüvvələri ==== {{columns-list|4| * [[Bəybala Əliyev]] (1996–2020), matros * [[Cəlil Cavadov]] (1918–1980), kontr-admiral * [[Eduard Hüseynov]] (1938–1993), kontr-admiral * [[Elvin Səfərov (miçman)|Elvin Səfərov]] (1989–2020), miçman * [[Əmi Məmmədov]] (1922–1944), matros, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Fəqan Zalov]] (1997–2020), miçman, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Fərrux Həşimov]] (1988–2020), kapitan * [[Fuad Nəcəfov]] (1990–2020), miçman * [[Həmid Qasımbəyov]] (1923–2005), vitse-admiral * [[İbrahim bəy Aslanbəyov]] (1822–1900), vitse-admiral * [[Qafur Məmmədov]] (1922–1942), matros, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Mərdan Mehdizadə]] (1979–2020), baş miçman * [[Mirzə Axundov]] (1984–2020), miçman * [[Ruslan Rəcəbov]] (1984–2020), miçman * [[Vüsal Məmmədov (miçman)|Vüsal Məmmədov]] (1990–2020), miçman * [[Zaur Quliyev]] (????–), 1-ci dərəcəli kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Fərrux ağa Qayıbov-2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Зулейха Сеидмамедова.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Ramiz Vaqif oğlu Qasımov.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Fərrux ağa Qayıbov]]{{·}}[[Züleyxa Seyidməmmədova]]{{·}}[[Ramiz Qasımov (polkovnik-leytenant)|Ramiz Qasımov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Qasımov (mayor)|Abbas Qasımov]] (1986–2020), mayor * [[Adil Quliyev]] (1922–1992), polkovnik, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Cavanşir Rəhimov]] (1973–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Elnur Qebedov]] (1978–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Əbu Bəkir İsmayılov]] (1990–2016), baş leytenant * [[Ərəstun Mahmudov]] (1957–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əsəd Əsədov (milli qəhrəman)|Əsəd Əsədov]] (1956–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fərrux ağa Qayıbov]] (1863–1916), təyyarəçi * [[Hikmət Muradov]] (1969–1991), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Xalid Gözəlov]] (1996–2020), baş leytenant * [[Leyla Məmmədbəyova]] (1909–1989), təyyarəçi * [[Məmməd Altunbay]] (1911–1967), pilot * [[Namiq İslamzadə]] (1974–), general-mayor, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Rail Rzayev]] (1945–2009), general-leytenant * [[Ramiz Qasımov (polkovnik-leytenant)|Ramiz Qasımov]] (1977–2020), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Rəşad Atakişiyev]] (1985–2019), polkovnik-leytenant * [[Səfa Axundov]] (1958–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sona Nuriyeva]] (1915–1986), pilot * [[Rəşad Qasımlı]] (1991–), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Rəşad Nadirov (polkovnik-leytenant)|Rəşad Nadirov]] (1982–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Səfər Qurbanov]] (19??–), polkovnik-leytenant, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] * [[Urfan Vəlizadə]] (1978–2016), mayor * [[Vaqif Qurbanov (pilot)|Vaqif Qurbanov]] (1967–1992), baş leytenant * [[Yavər Əliyev]] (1956–1992), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Zakir Məcidov]] (1959–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Zakir Yusifov]] (1956–1992), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Züleyxa Seyidməmmədova]] (1919–1999), kapitan * [[Rizvan Zeynalov]] (1914–1997), Qvardiya aviasiya polkovniki * [[Zaur Nudirəliyev]] (1978–2020), polkovnik, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] }} === Polislər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Fətulla Hüseynov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Məhəmməd Əsədov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Eldar Sultanov.png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Fətulla Hüseynov]]{{·}}[[Məhəmməd Əsədov]]{{·}}[[Eldar Sultanov]]</small> |- |[[Fayl:Ровшан Джавадов.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Əlif Hacıyev (milli qəhrəman).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Yuri Kovalyov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Rövşən Cavadov]]{{·}}[[Əlif Hacıyev]]{{·}}[[Yuri Kovalyov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağasəlim Atakişiyev]] (1903–1970), general-mayor, dövlət xadimi * [[Aidə Şirinova]] (1959–), mayor * [[Cəfər Vəliyev]] (1930–2012), general-leytenant, dövlət xadimi * [[Eldar Sultanov]] (1951–), zabit, [[Çernobıl faciəsi]]ndə [[likvidator]] * [[Əli Məmmədov (milli qəhrəman)|Əli Məmmədov]] (1955–1992), serjant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əlif Hacıyev]] (1953–1992), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fətulla Hüseynov]] (1937–2004), polkovnik * [[Həsən Şirinov]] (1950–), general-mayor * [[Hidayət Rüstəmov]] (1970–1991), çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İlham Əliyev (milli qəhrəman)|İlham Əliyev]] (1960–1990), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İlqar İsmayılov]] (1959–1992), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İnqilab İsmayılov]] (1962–1992), polis, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İsmayıl Tağıyev (polis)|İsmayıl Tağıyev]] (1977–2015), serjant * [[İsgəndər Həmidov]] (1948–2020), general-leytenant, dövlət xadimi * [[Kərəm Mirzəyev]] (1960–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mehdi Abbasov]] (1960–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məhərrəm Əliyev (general)|Məhərrəm Əliyev]] (1951–), general-leytenant * [[Məhəmməd Əsədov]] (1941–1991), general-mayor, dövlət xadimi * [[Məhərrəm Seyidov (Mirəziz oğlu)|Məhərrəm Seyidov]] (1952–1990), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mikayıl Cəbrayılov]] (1952–1990), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mövsüm Məmmədov]] (1967–), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nizami Məmmədov (milli qəhrəman)|Nizami Məmmədov]] (1958–1992), zabit, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Nofəl Quliyev]] (1963–1991), starşina, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Oqtay Güləliyev]] (1962–1992), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ramil Usubov]] (1948–), general-polkovnik, dövlət xadimi * [[Rasim Musayev]] (1960–2015), general-mayor * [[Rövşən Cavadov]] (1951–1995), [[Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstəsi (Azərbaycan)|OMON]] komandiri * [[Rövşən Rzayev (milli qəhrəman)|Rövşən Rzayev]] (1994–2016), mühafizəçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Səfəralı Məmmədov]] (1963–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şahlar Şükürov]] (1952–1990), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Tahir Əliyev (general)|Tahir Əliyev]] (19??–), general, dövlət xadimi * [[Tahir Həsənov]] (1970–1992), serjant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yuri Kovalyov]] (1965–1991), starşina, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yusif Əliyev (milli qəhrəman)|Yusif Əliyev]] (1969–1991), sıravi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Valeh Müslümov]] (1968–1992), serjant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Vasili Əliyev]] (1959–1992), starşina, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Vilayət Eyvazov]] (1968–), general-polkovnik, dövlət xadimi * [[Vüqar Hüseynov (milli qəhrəman)|Vüqar Hüseynov]] (1969–1991), serjant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Vüqar Nəsibov]] (1975–2015), mayor, kikboksçu * [[Zahid Dünyamalıyev]] (1944–2009), general-leytenant }} === Cinayətkarlar === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Hacı Məmmədov 01.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Bəxtiyar Kərimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rövşən Cəniyev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hacı Məmmədov (cinayətkar)|Hacı Məmmədov]]{{·}}[[Lotu Bəxtiyar]]{{·}}[[Rövşən Lənkəranski]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Diktator Ağakərim|Ağakərim Kərimov (Diktator Ağakərim)]] (1924–1976), qanuni oğru * [[Lotu Bəxtiyar|Bəxtiyar Kərimov (Lotu Bəxtiyar)]] (1959–1998), qanuni oğru * [[Sanka Zver|Cabir Qasımov (Sanka Zver)]] (1920–1973), qanuni oğru * [[Dağlı Cavanşir|Cavanşir Ağayev (Dağlı Cavanşir)]] (1967–1995), qanuni oğru * [[Elşad Abdullayev (hüquqşünas)|Elşad Abdullayev]] (1961–), cinayətkar, hüquqşünas * [[Qurd Cəbrayıl|Cəbrayıl Baxşıyev (Qurd Cəbrayıl)]] (1900–1976), qanuni oğru * [[Qoca Yasamalski|Əlibala Həmidov (Qoca Yasamalski)]] (1972–2013), qanuni oğru * [[Gülər Əhmədova]] (1965–), cinayətkar, deputat * [[Hacı Məmmədov (cinayətkar)|Hacı Məmmədov]] (1951–2017), cinayətkar * [[Lotu Hikmət|Hikmət Muxtarov (Lotu Hikmət)]] (1956–2006), qanuni oğru * [[Zerkalo Klara|Klara Yusifzadə (Zerkalo Klara)]] (1934–), oğru * [[Masallı Mamed|Məmməd Hüseynov (Masallı Mamed)]] (1961–2011), qanuni oğru * [[Polad Siracov]] (1975–), [[Quantanamo həbs düşərgəsi]] məhbusu * [[Rövşən Lənkəranski|Rövşən Cəniyev (Rövşən Lənkəranski)]] (1975–2016), qanuni oğru * [[Tofiq Bakinskiy|Tofiq Əhmədov (Tofiq Bakinskiy)]] (1951–), qanuni oğru * [[Zamirə Hacıyeva]] (1963–), cinayətkar }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === {{columns-list|4| * [[Adil İsmayılov (hüquqşünas)|Adil İsmayılov]] (1957–2020), hüquqşünas * [[Aslan İsmayılov]] (1958–), hüquqşünas * [[Bahadur Hüseynov]] (1921–2016), hüquqşünas * [[Elmira Süleymanova]] (1985–), ombudsman * [[Elnur Məcidli]] (1984–), hüquq müdafiəçisi, bloqqer * [[Emin Hüseynov (hüquq müdafiəçisi)|Emin Hüseynov]] (1979–), hüquq müdafiəçisi * [[Emin Milli]] (1979–), hüquq müdafiəçisi * [[Xanlar Hacıyev (hüquqşünas)|Xanlar Hacıyev]] (1956–), hüquqşünas, hakim * [[İlham Rəhimov]] (1951–), hüquqşünas * [[Leyla Yunus]] (1955–), hüquq müdafiəçisi * [[Mehman Hüseynov]] (1992–), hüquq müdafiəçisi, bloqqer * [[Mirvari Qəhrəmanlı]] (1946–), hüquq müdafiəçisi * [[Mustafa ağa Vəkilov (II)|Mustafa ağa Vəkilov]] (1899–1943), hüquqşünas * [[Rəşad Həsənov]] (1985–), hüquq müdafiəçisi * [[Rəşadət Axundov]] (1984–), hüquq müdafiəçisi * [[Üzeyir Məmmədli]] (1987–), hüquq müdafiəçisi }} ==== Prokurorlar ==== {{columns-list|4| * [[Abbas Zamanov (general)|Abbas Zamanov]] (1916–????), prokuror * [[Böyükağa Talıblı]] (1897–1938), prokuror * [[Eldar Həsənov (hüquqşünas)|Eldar Həsənov]] (1955–), prokuror * [[Hüsü Hacıyev]] (1897–1931), prokuror * [[Xanlar Vəliyev]] (1955–), prokuror * [[Xəlil Əfəndiyev]] (1904–1974), prokuror * [[İxtiyar Şirinov]] (1952–), prokuror * [[İlyas İsmayılov]] (1938–), prokuror * [[İsmət Qayıbov]] (1942–1991), prokuror * [[Kamran Əliyev (hüquqşünas)|Kamran Əliyev]] (1965–), prokuror * [[Murad Babayev]] (1951–2013), prokuror * [[Rövşən Əliyev (kriminalist)|Rövşən Əliyev]] (1958–2002), prokuror, kriminalist }} ==== Vəkillər ==== {{columns-list|4| * [[İntiqam Əliyev]] (1962–), vəkil, hüquq müdafiəçisi * [[Rəsul Cəfərov]] (1984–), vəkil, hüquq müdafiəçisi * [[Şəhla Hümbətova]] (19??–), vəkil }} === Jurnalistlər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Osman Mirzəyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Elmar Hüseynovun "Amerikanın Səsi"nə müsahibəsi (crop).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Khadija Ismayilova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Osman Mirzəyev]]{{·}}[[Elmar Hüseynov]]{{·}}[[Xədicə İsmayıl]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil Qaçayoğlu]] (1955–2008), jurnalist * [[Aqşin Kazımzadə]] (19??–2011), jurnalist * [[Alı Mustafayev]] (1952–1991), jurnalist, publisist, şair, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Arye Qut]] (1975–), jurnalist * [[Arzu Qeybullayeva]] (1983–), jurnalist * [[Aslan Aslanov (jurnalist)|Aslan Aslanov]] (1951–), jurnalist * [[Aynur Talıbova]] (1976–), jurnalist * [[Elçin Şıxlı]] (1957–), jurnalist * [[Elmar Hüseynov]] (1967–2005), jurnalist * [[Elmira Əmrahqızı]] (1952–1998), jurnalist * [[Elnur Əşrəfoğlu]] (1974–2021), jurnalist * [[Eynulla Fətullayev]] (1976–), jurnalist * [[Əjdər Xanbabayev]] (1931–1990), jurnalist * [[Fuad Abbasov]] (1976–), jurnalist * [[Gülarə Qədirbəyova]] (1903–1943), jurnalist * [[Haşım bəy Vəzirov]] (1867–1916), jurnalist, pedaqoq, publisist * [[Heydər Mirzə]] (19??–), jurnalist * [[Xədicə İsmayıl]] (1976–), jurnalist * [[Qənimət Zahid]] (1963–), jurnalist * [[Qulu Məhərrəmli]] (1954–), jurnalist * [[Ləman Ələşrəfqızı]] (1971–), jurnalist * [[Lev Əsgərov]] (1942–), jurnalist * [[Məlahət Nəsibova]] (1969–), jurnalist * [[Mirzə Xəzər]] (1947–2020), jurnalist, publisist, naşir * [[Mübariz Əsgərov]] (1962–), jurnalist * [[Nəcəf Nəcəfov]] (1955–1999), jurnalist * [[Nəsir İmanquliyev]] (1911–1998), jurnalist * [[Nicat Məlikov]] (1979–2018), jurnalist * [[Osman Mirzəyev]] (1937–1991), jurnalist, yazıçı, publisist * [[Rauf Arifoğlu]] (1966–), jurnalist * [[Rasim Əliyev (jurnalist)|Rasim Əliyev]] (1944–2015), jurnalist * [[Rauf Talışinski]] (1956–2018), jurnalist * [[Salatın Əsgərova]] (1961–1991), jurnalist, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sevinc Osmanqızı]] (1969–), jurnalist, televiziya aparıcısı }} === Dini xadimlər === {{columns-list|4| * [[Ağa Əlizadə]] (1871–1954), Şeyxülislam * [[Allahşükür Paşazadə]] (1949–), Şeyxülislam * [[Behbud Mustafayev]] (1982–), dyakon * [[Elşad Miri]] (1979–), ilahiyyatçı * [[Əbdülhəmid Əfəndizadə]] (1812–1880), müfti * [[Əbdüssəlam Axundzadə]] (1843–1907), Şeyxülislam * [[Əhməd Hüseynzadə]] (1812–1887), Şeyxülislam * [[Əli Əkbər Naxçıvani]] (1865–1920), Bəhai din xadimi * [[Əli Naxçıvani]] (1919–), Bəhai din xadimi * [[Əliağa Süleymanzadə]] (1885–1978), Şeyxülislam * [[Fərəc Qasımov]] (1883–1937), Bəhai icma sədri * [[Hacı Şahin]] (1974–), ilahiyyatçı * [[Hüseyn Qayıbzadə]] (1830–1917), müfti * [[İbrahim Əfəndizadə]] (1870–1957), müfti * [[İlqar İbrahimoğlu]] (1973–), din xadimi * [[İsmayıl Əhmədov (müfti)|İsmayıl Əhmədov]] (1907–1986), müfti * [[Məhəmməd Mövlazadə]] (1854–1932), Şeyxülislam * [[Məhəmməd Müftizadə]] (1???–1880), müfti * [[Məhəmmədəli Hüseynzadə]] (1760–1852), Şeyxülislam * [[Məhəmmədəli Pişnamazzadə]] (1853–1932), Şeyxülislam * [[Məşədi Əzimməmməd ağa Yağləvəndli-Cavanşir]] (1829–1906), din xadimi * [[Mirzə Həsən Tahirzadə]] (1837–1893), Şeyxülislam * [[Mirmöhsün Həkimzadə]] (1882–1967), Şeyxülislam * [[Mirqəzənfər İbrahimov]] (1909–1980), Şeyxülislam * [[Osman Əfəndi Vəlizadə]] (1???–1847), müfti * [[Şeyx Sərdar Hacıhəsənli]] (1974–), ilahiyyatçı-alim * [[Şərif Vəlizadə]] (1894–1966), müfti * [[Taleh Bağırov]] (1984–), ilahiyyatçı-alim }} === Pedaqoqlar və müəllimlər === {{columns-list|4| * [[Abdulla Tahirzadə]] (1896–1978), pedaqoq * [[Bədəl bəy Bədəlbəyli]] (1875–1932), pedaqoq * [[Əliyusif Cəfərov]] (1901–1938), pedaqoq * [[Fərhad Ağazadə]] (1880–1931), pedaqoq * [[Lətif Qədimi]] (1895–1941), pedaqoq * [[Mahmud bəy Mahmudbəyov]] (1863–1923), pedaqoq, publisist * [[Məryəm Bayraməlibəyova]] (1898–1988), pedaqoq * [[Mirzə Cəfər Topçubaşov]] (1790–1869), pedaqoq * [[Mirzə Salah bəy Zöhrabbəyov]] (1859–1940), pedaqoq * [[Nazlı Nəcəfova]] (1890–1977), pedaqoq * [[Oqtay Eldəgəz]] (1934–2002), müəllim * [[Rəşid bəy Əfəndiyev]] (1863–1942), pedaqoq, maarifçi, yazıçı * [[Səfərəli bəy Vəlibəyov]] (1856–1902), pedaqoq }} === Sahibkarlar və iş adamları === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Haji Zeynalabdin Tagiyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Shamsi Asadullayev (2).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Murtuza Muxtarov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]]{{·}}[[Şəmsi Əsədullayev]]{{·}}[[Murtuza Muxtarov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağabala Quliyev]] (1862–19??), iş adamı * [[Ağa Musa Nağıyev]] (1848–1919), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[Araz Ağalarov]] (1955–), iş adamı * [[Cahangir Əsgərov]] (1950–), iş adamı * [[Cahangir Hacıyev]] (1961–), bankir * [[Elman Rüstəmov]] (1952–), bankir * [[Elmar Məmmədov (bankir)|Elmar Məmmədov]] (1967–), bankir * [[Əjdər bəy Aşurbəyov]] (1858–1923), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[Fərhad Əhmədov]] (1955–), iş adamı * [[Füzuli Fərəcov]] (1958–), sahibkar * [[Füzuli Məmmədov (iş adamı)|Füzuli Məmmədov]] (1963–), iş adamı * [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]] (1823–1924), mеsenat, dövlət müşaviri, xeyriyyəçi * [[İqor Aşurbəyli]] (1963–), iş adamı * [[İsa bəy Aşurbəyov]] (1878–1938), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[İsa bəy Hacınski]] (1860–1919), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[İsgəndər Xəlilov]] (1955–), iş adamı * [[Qalib Ağayev]] (1941–2015), bankir * [[Qod Nisanov]] (1972–), iş adamı * [[Marat Manafov]] (19??–????), iş adamı * [[Murtuza Muxtarov]] (1857–1920), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[Mübariz Mənsimov]] (1968–), iş adamı * [[Nabat Aşurbəyova]] (1795–1912), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[Nigar Köçərli]] (1975–), iş adamı * [[Seyfəddin Rüstəmov]] (1962–), iş adamı * [[Şəmsi Əsədullayev]] (1840–1913), neft hasilatçısı, xeyriyyəçi * [[Tale Heydərov]] (1985–), iş adamı * [[Telman İsmayılov]] (1956–), iş adamı * [[Vahid Ələkbərov]] (1950–), iş adamı * [[Yelmar Məmmədov]] (1957–1995), iş adamı * [[Zarah İliyev]] (1966–), iş adamı }} === Səyyahlar === {{columns-list|4| * [[Hacı Məhəmmədəli Şirvani]] (1783–1???), səyyah, coğrafiyaçı * [[Hacı Zeynalabdin Şirvani]] (1780–1838), səyyah, coğrafiyaçı }} ==== Kosmonavtlar ==== {{columns-list|4| * [[Musa Manarov]] (1951–), kosmonavt }} === İxtiraçılar və mühəndislər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Məmməd Əhmədov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Əbdülrəhman Adıgözəlov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Kərim Kərimov (general).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Məmməd Əhmədov]]{{·}}[[Əbdülrəhman Adıgözəlov]]{{·}}[[Kərim Kərimov (general)|Kərim Kərimov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağa Axundov]] (1882–1949), mühəndis * [[Cavad bəy Almuradov]] (1898–19??), mühəndis * [[Cəfər Kazımov]] (1896–1968), mühəndis * [[Əbdülrəhman Adıgözəlov]] (1911–1976), mühəndis * [[Əşrəf Əliyev (mühəndis)|Əşrəf Əliyev]] (1900–1937), mühəndis * [[Fərman bəy Nərimanbəyli]] (1898–1970), mühəndis * [[İbadulla Əliyev]] (1879–1938), mühəndis * [[Kərim Kərimov (general)|Kərim Kərimov]] (1917–2003), aerokosmik mühəndis * [[Lütfəli bəy Behbudov]] (1877–1919), mühəndis * [[Məmməd Əhmədov]] (1900–1963), mühəndis–kimyaçı * [[Mustafa Mustafayev (mühəndis)|Mustafa Mustafayev]] (1895–19??), mühəndis * [[Rafiq Xələfov]] (1939–1998), mühəndis * [[Reyhan Camalova]] (2002–), ixtiraçı * [[Surxay bəy Şahsuvarov]] (1900–1945), mühəndis * [[Teymur bəy Aslanov]] (1899–1???), mühəndis * [[Yusif Kərimov (mühəndis)|Yusif Kərimov]] (1926–1997), mühəndis }} === Alimlər və elm adamları === ==== Yer alimləri ==== {{columns-list|4| * [[Akif Əlizadə]] (1933–), geoloq * [[Aslan bəy Vəzirov]] (1898–1984), mineroloq * [[Baba Babazadə (geoloq)|Baba Babazadə]] (1911–1962), geoloq * [[Əhəd Yaqubov]] (1908–1979), geoloq * [[Əhməd Əhmədov (geoloq)|Əhməd Əhmədov]] (1910–1988), geoloq * [[Ələkbər bəy Əliyev]] (1896–1976), aqronom * [[Ələşrəf Əlizadə]] (1911–1985), geoloq * [[Fərman Salmanov]] (1931–2007), geoloq * [[Xoşbəxt Yusifzadə]] (1930–), geoloq * [[Qambay Əlizadə]] (1899–1990), geoloq * [[Mixail Abramoviç]] (1884–1965), geoloq * [[Mirəli Qaşqay]] (1907–1977), geoloq * [[Musa Əliyev]] (1908–1985), geoloq }} ==== Bioloqlar, arxeoloqlar və paleontoloqlar ==== {{columns-list|4| * [[Ələsgər Ələkbərov (arxeoloq)|Ələsgər Ələkbərov]] (1895–1938), arxeoloq * [[İshaq Cəfərzadə]] (1895–1982), arxeoloq * [[Qara Mustafayev]] (1931–2018), bioloq * [[Məmmədəli Hüseynov]] (1922–1994), paleontoloq * [[Mirəli Axundov]] (1902–1992), bioloq * [[Mirzəağa Əlizadə]] (1910–1981), bioloq * [[Müzəffər Abutalıbov]] (1908–1984), botanik * [[Səttar Əsədov]] (1910–1974), zooloq * [[Siddiqə Məmmədova]] (1925–2017), entomoloq * [[Raul Qədimov]] (1939–2000), mikrobioloq * [[Rüstəm Məmməd-Əmin Əffəndi]] (1934–1991), entomoloq * [[Validə Tutayuq]] (1914–1980), botanik * [[Zəhra Şahtaxtinskaya]] (1895–1977), zooloq }} ==== Həkimlər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Zəhra Qazıyeva.JPG|border|center|120px]] |[[Fayl:Mirəsədulla Mirqasımov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Ağabəy Sultanov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Zəhra Qazıyeva]]{{·}}[[Mirəsədulla Mirqasımov]]{{·}}[[Ağabəy Sultanov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas bəy Muradov]] (1???–1978), cərrah * [[Abbas bəy Sultanov]] (1895–1938), həkim * [[Ağabəy Sultanov]] (1938–2007), psixiatr * [[Ağaxan Talışınski]] (1885–1949), travmatoloq * [[Aza Rəhmanova]] (1932–2015), infeksionist * [[Azad bəy Əmirov]] (1883–1939), fizioloq * [[Bahadur Eyvazov]] (1907–1987), dermatoveneroloq * [[Bəhram bəy Axundov]] (1861–1931), həkim * [[Boris Xetaqurov]] (1940–), cərrah * [[Cəmil bəy Lənbəranski]] (1884–1959), travmatoloq, ortoped * [[Dəyanət Rzayev]] (1971–2017), psixoloq * [[Əbülfəz Qarayev (həkim)|Əbülfəz Qarayev]] (1885–1952), həkim * [[Fərrux bəy Ağakişibəyov]] (1879–1956), cərrah * [[Gültəkin Əsgərova]] (1960–1992), anestezioloq-reanimatoloq, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Xanlar Hacıyev (həkim)|Xanlar Hacıyev]] (1903–1969), cərrah * [[İbrahim Topçubaşov]] (1924–1970), cərrah * [[İsmayıl Axundov (epidemioloq)|İsmayıl Axundov]] (1897–1952), epidemioloq * [[İsmayıl Məmmədov (cərrah)|İsmayıl Məmmədov]] (1918–2006), cərrah * [[Kənan Yusifzadə]] (1973–), həkim * [[Kərim bəy Mehmandarov]] (1854–1929), həkim * [[Qədir Möhsünzadə]] (1914–1992), baytar * [[Məmmədbağır Əliyev]] (1955–), onkoloq * [[Məmmədsadıq Abdullayev]] (1924–2006), histoloq * [[Mirəsədulla Mirqasımov]] (1883–1958), cərrah * [[Mirməmməd Cavadzadə]] (1927–2008), uroloq * [[Mirzə Məmmədqulu Təbib]] (1819–1875), həkim * [[Muxtar Qasımov]] (1958–1992), tibbi xidmət kapitanı, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mürsəl bəy Şahsuvarov]] (1900–1971), həkim * [[Rəşid Talışinski]] (1928–1988), cərrah * [[Rəşid Mahmudov (fizioloq)|Rəşid Mahmudov]] (1938–), fizioloq * [[Soltanağa Bayramov]] (1936–1993), rentgentexniki, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Sona Axundova]] (1896–1982), həkim * [[Sona Vəlixan]] (1883–1982), oftalmoloq * [[Tamerlan Əliyev]] (1921–1997), həkim * [[Yusif Salahov]] (1897–1973), həkim * [[Zəhra Qazıyeva]] (1912–1989), terapevt * [[Zərifə Əliyeva]] (1923–1985), oftalmoloq }} ==== İqtisadçılar və sosioloqlar ==== {{columns-list|4| * [[Aqil Əliyev]] (1926–2006), iqtisadçı * [[Aydın Məmmədov (iqtisadçı)|Aydın Məmmədov]] (1941–2001), iqtisadçı * [[Elşən Hacızadə]] (1961–), iqtisadçı * [[Fikrət Yusifov]] (1957–), iqtisadçı * [[İlqar Rəhimov]] (1964–), iqtisadçı * [[Məhəmmədhəsən bəy Vəliyev-Baharlı]] (1896–1937), iqtisadçı, etnoqraf * [[Zahid Məmmədov (iqtisadçı)|Zahid Məmmədov]] (1965–), iqtisadçı }} ==== Tarixçilər və şərqşünaslar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mehdixan Vəkilov2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ziya Bünyadov iş zamanı.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:İqrar Əliyev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mehdixan Vəkilov]]{{·}}[[Ziya Bünyadov]]{{·}}[[İqrar Əliyev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Aida İmanquliyeva]] (1939–1992), şərqşünas * [[Altay Göyüşov]] (1955–), tarixçi * [[Arif Yunusov]] (1955–), tarixçi * [[Aydın Balayev]] (1956–2021), tarixçi * [[Əhməd bəy Cavanşir]] (1823–1903), tarixçi * [[Əlisöhbət Sumbatzadə]] (1907–1992), tarixçi * [[Fəridə Məmmədova]] (1936–2021), tarixçi * [[Firudin Şuşinski]] (1925–1997), tarixçi * [[Fuad Axundov (tarixçi)|Fuad Axundov]] (1968–), tarixçi * [[İqrar Əliyev]] (1924–2004), tarixçi * [[Mehdixan Vəkilov]] (1902–1975), tarixçi * [[Mir Mehdi Xəzani]] (1819–1894), tarixçi * [[Mirzə Adıgözəl bəy]] (178?–1848), tarixçi * [[Mirzə Camal Cavanşir Qarabaği]] (1773–1853), tarixçi * [[Püstəxanım Əzizbəyova]] (1929–1998), tarixçi * [[Sadıq bəy Ağabəyzadə]] (1865–1944), şərqşünas, general-mayor * [[Sara Aşurbəyli]] (1906–2001), tarixçi * [[Sevil Əliyeva]] (1955–), şərqşünas * [[Tariyel Həsənov]] (1941–2005), tarixçi * [[Teymur bəy Bayraməlibəyov]] (1862–1937), tarixçi * [[Tofiq Köçərli]] (1929–2007), tarixçi * [[Vasim Məmmədəliyev]] (1942–2019), şərqşünas * [[Ziya Bünyadov]] (1923–1997), şərqşünas, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] }} ==== Dilçilər və etnoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Əbdüləzəl Dəmirçizadə]] (1909–1979), dilçi * [[Əhməd Cəfəroğlu]] (1899–1975), dilçi * [[Əjdər İsmayılov]] (1938–), filoloq * [[Əlövsət Abdullayev]] (1920–1993), dilçi * [[Fərhad Zeynalov]] (1929–1984), dilçi * [[Həsən Hüseynov (filoloq)|Həsən Hüseynov]] (1953–), filoloq * [[Nərgiz Paşayeva]] (1962–), filoloq * [[Novruzəli Məmmədov]] (1942–2009), filoloq * [[Tofiq Abasquliyev]] (1927–2011), dilçi * [[Tofiq Hacıyev (akademik)|Tofiq Hacıyev]] (1936–2015), dilçi * [[Vəli Xidirov]] (1936–2010), dilçi * [[Vurğun Əyyub]] (1957–2019), filoloq }} ==== Riyaziyyatçılar ==== {{columns-list|4| * [[Akif Hacıyev (riyaziyyatçı)|Akif Hacıyev]] (1937–2015), riyaziyyatçı * [[Əşrəf Hüseynov]] (1907–1981), riyaziyyatçı * [[Əyyub Quliyev (alim)|Əyyub Quliyev]] (1954–), riyaziyyatçı * [[İbrahim İbrahimov (akademik)|İbrahim İbrahimov]] (1912–1994), riyaziyyatçı * [[Fəraməz Maqsudov]] (1930–2000), riyaziyyatçı * [[Fuad Hacızadə]] (1952–), riyaziyyatçı * [[Məcid Rəsulov]] (1916–1993), riyaziyyatçı * [[Məmməd Əfəndiyev]] (1887–1977), riyaziyyatçı * [[Məsud Əfəndiyev]] (1953–), riyaziyyatçı * [[Qoşqar Əhmədov]] (1917–1975), riyaziyyatçı }} ==== Fiziklər ==== {{columns-list|4| * [[Arif Paşayev]] (1934–), radiofizik * [[Cavad Abdinov]] (1940–), fizik * [[Çingiz Qacar]] (1929–), fizik * [[Elçin Xəlilov]] (1959–), geofizik * [[Eldar Salayev]] (1933–), fizik * [[Həsən Abdullayev]] (1918–1993), fizik * [[İkram Kərimov (seysmoloq)|İkram Kərimov]] (19??–), geofizik * [[Lətif İmanov]] (1922–1980), fizik }} ==== Kimyaçılar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Yusif Məmmədəliyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:İzzət Oruczadə.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Fezile Semedova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Yusif Məmmədəliyev]]{{·}}[[İzzət Oruczadə]]{{·}}[[Fəzilə Səmədova]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil Qəribov]] (1950–), kimyaçı * [[Ağadadaş Əliyev]] (1940–), kimyaçı * [[Fəzilə Səmədova]] (1929–2020), kimyaçı * [[İzzət Oruczadə]] (1909–1983), kimyaçı, aktrisa * [[Məmməd Əhmədov]] (1900–1963), kimyaçı * [[Mövsüm bəy Xanlarov]] (1857–1921), kimyaçı * [[Mustafa Hüseynov (alim)|Mustafa Hüseynov]] (1928–1991), kimyaçı * [[Nadir Seyidov]] (1932–2015), kimyaçı * [[Rəfiqə Əliyeva]] (1932–2017), kimyaçı * [[Siyavuş Qarayev]] (1942–2015), kimyaçı * [[Şıxbala Əliyev]] (1910–1960), kimyaçı * [[Toğrul Şahtaxtinski]] (1925–2010), kimyaçı * [[Tofiq Alxazov]] (1932–), kimyaçı * [[Vaqif Fərzəliyev]] (1939–), kimyaçı * [[Yusif Məmmədəliyev]] (1905–1961), kimyaçı }} ==== Filosoflar ==== {{columns-list|4| * [[Adil Əsədov]] (1958–), filosof * [[Aydın Əlizadə]] (1963–), filosof * [[Ələddin Məlikov]] (1982–), filosof * [[Rahid Ulusel]] (1954–), filosof * [[Sakit Hüseynov]] (1948–), filosof * [[Zakir Məmmədov (alim)|Zakir Məmmədov]] (1936–2003), filosof * [[Zümrüd Quluzadə]] (1932–), filosof }} ==== Digər alimlər ==== {{columns-list|4| * [[Ağaxan Ağabəyli]] (1904–1980), alim * [[Ədalət Ətayi]] (1951–), astronom, astrofizik * [[Fuad Məmmədov (kulturoloq)|Fuad Məmmədov]] (1946–), kulturoloq * [[Hacıbəy Sultanov]] (1921–2008), astronom * [[Xudu Məmmədov]] (1927–1988), alim * [[Məmmədtağı Cəfərov]] (1936–2007), alim * [[Midhəd Abbasov]] (1926–2012), alim * [[Mirzə Hacızadə]] (1897–1980), alim * [[Nadir İbrahimov (astrofizik)|Nadir İbrahimov]] (1932–1977), astronom, astrofizik * [[Şirməmməd Hüseynov]] (1924–2019), alim, mətbuat tədqiqatçısı * [[Rüstəm İsmayılov]] (1909–1972), alim }} === Sənayeçilər === {{columns-list|4| * [[Bəxtiyar Məmmədov (neftçi)|Bəxtiyar Məmmədov]] (1925–1989), neftçi * [[Bəsti Bağırova]] (1906–1962), pambıqçı * [[Qurban Abbasov (neftçi)|Qurban Abbasov]] (1926–1994), neftçi * [[Sabir Əhmədov (pambıqçı)|Sabir Əhmədov]] (1933–2016), pambıqçı * [[Sabit Orucov]] (1912–1981), neftçi * [[Sürəyya Kərimova]] (1923–1993), pambıqçı * [[Sevil Qazıyeva]] (1940–1963), mexanizator * [[Şamama Həsənova]] (1923–2008), pambıqçı * [[Yusif Kərimov (neftçi)|Yusif Kərimov]] (1925–1995), neftçi * [[Yusif Səfərov (neftçi)|Yusif Səfərov]] (1907–1963), neftçi * [[Zəminə Həsənova]] (1922–2006), metallurq }} === İncəsənət === ==== Memarlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Gasim bey Hajibababeyov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Axmedbekov-1.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mikayıl Hüseynov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qasım bəy Hacıbababəyov]]{{·}}[[Zivər bəy Əhmədbəyov]]{{·}}[[Mikayıl Useynov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Altay Mir-Bağırov]] (1934–2011), memar * [[Davud Axundov]] (1918–2003), memar * [[Elbay Qasımzadə]] (1948–), memar * [[Elçin Əliyev (memar)|Elçin Əliyev]] (1967–), memar * [[Əbdülvahab Salamzadə]] (1916–1983), memar * [[Əcəmi Naxçıvani]] (1120-ci illər–XIII əsr), memar * [[Əhməd Naxçıvani]] (XIII əsr–XV əsr), memar * [[Ənvər Qasımzadə]] (1912–1956), memar * [[Fuad Seyidzadə]] (1938–1972), memar * [[Həsən Məcidov]] (1914–1978), memar * [[Kamal Məmmədbəyov]] (1924–1997), memar * [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]] (1817–1910), memar * [[Qasım bəy Hacıbababəyov]] (1812–1874), memar * [[Məşədi Mirzə Qafar İsmayılov]] (1???–1???), memar * [[Mikayıl Hüseynov]] (1905–1992), memar, memarlıq tarixçisi * [[Nazim Hacıbəyov]] (1938–2020), memar * [[Nəsrulla Kəngərli]] (1913–1991), memar * [[Rasim Əliyev (memar)|Rasim Əliyev]] (1934–), memar, heykəltəraş * [[Sadıq Dadaşov]] (1905–1946), memar * [[Səffət bəy Məlik-Zərdabi]] (1886–1938), memar * [[Şamil Fətullayev]] (1928–2015), memar * [[Tahir Abdullayev]] (1915–2004), memar * [[Tələt Xanlarov]] (1927–2004), memar * [[Zeynal bəy Əlizadə]] (1894–1937), memar * [[Zivər bəy Əhmədbəyov]] (1873–1925), memar }} ==== Heykəltəraşlar ==== {{columns-list|4| * [[Akif Əsgərov]] (1940–), heykəltəraş * [[Aslan Rüstəmov]] (19??–), monumentalçı heykəltəraş * [[Azad Əliyev (heykəltəraş)|Azad Əliyev]] (1956–), heykəltəraş * [[Cavanşir Dadaşov]] (1956–), heykəltəraş * [[Cəlal Qaryağdı]] (1915–2001), heykəltəraş * [[Elmira Hüseynova]] (1933–1995), heykəltəraş * [[Fazil Nəcəfov]] (1935–), monumentalçı heykəltəraş * [[Fuad Əbdürəhmanov]] (1915–1971), heykəltəraş * [[Fuad Salayev]] (1943–), monumentalçı heykəltəraş * [[Hüseyn Haqverdiyev]] (1956–), heykəltəraş * [[İbrahim Zeynalov]] (1934–2008), heykəltəraş * [[Kamal Ələkbərov]] (1928–2009), heykəltəraş * [[Katib Məmmədov]] (1963–), heykəltəraş * [[Mirələsgər Mirqasımov]] (1934–), heykəltəraş * [[Mirələsgər Mirqasımov]] (1924–2003), monumentalçı heykəltəraş * [[Münəvvər Rzayeva]] (1929–2004), monumentalçı heykəltəraş * [[Səlhab Məmmədov]] (1943–), monumentalçı heykəltəraş * [[Sənan Qurbanov]] (1938–1999), heykəltəraş, qrafik * [[Tokay Məmmədov]] (1927–2018), monumentalçı heykəltəraş * [[Vaqif Nəzirov]] (1940–2020), monumentalçı heykəltəraş * [[Zakir Əhmədov]] (1955–), heykəltəraş * [[Zakir Mehdiyev]] (1948–), heykəltəraş * [[Zivər Məmmədova]] (1902–1980), heykəltəraş * [[Zeynalabdin İsgəndərov]] (1949–), heykəltəraş }} ==== Rəssamlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mir Mohsun Navvab photo.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Azim Azimzade young.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Bahruz Kengerli.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mir Möhsün Nəvvab]]{{·}}[[Əzim Əzimzadə]]{{·}}[[Bəhruz Kəngərli]]</small> |- |[[Fayl:Sattar Bahlulzadə.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Tofiq Cavadov.1925-1963.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Tahir Salahov və İsa Həbibbəyli (crop).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Səttar Bəhlulzadə]]{{·}}[[Tofiq Cavadov]]{{·}}[[Tahir Salahov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağa Mehdiyev]] (1920–2003), boyakar * [[Ağaəli İbrahimov]] (1946–), boyakar * [[Aida Mahmudova]] (1982–), boyakar * [[Altay Hacıyev]] (1931–2019), boyakar * [[Altay Sadıqzadə]] (1951–), boyakar * [[Arif Ağamalov]] (1928–2006), boyakar * [[Arif Ələsgərov|Arif Ələsgər]] (1944–), rəngkar, qrafika ustası * [[Arif Hüseynov (rəssam)|Arif Hüseynov]] (1943–), dəzgah və kitab qrafiki * [[Asəf Cəfərov]] (1927–2000), boyakar * [[Asif Azərelli]] (1946–), boyakar, qrafik * [[Baba Əliyev (rəssam)|Baba Əliyev]] (1915–1991), rəssam * [[Babi Bədəlov]] (1959–), rəssam * [[Bayram Qasımxanlı]] (1946–), karikaturaçı rəssam * [[Bədurə Əfqanlı]] (1912–2002), teatr rəssamı * [[Bəhruz Kəngərli]] (1892–1922), boyakar * [[Böyükağa Mirzəzadə]] (1921–2007), boyakar * [[Cavad Mircavadov]] (1923–1992), boyakar * [[Ceyhun Ocadov]] (1984–2017), müasir incəsənət rəssamı * [[Çingiz Fərzəliyev]] (1943–), boyakar * [[Davud Kazımov]] (1926–2015), boyakar * [[Elbəy Rzaquliyev]] (1926–2007), boyakar * [[Eldar Mikayılzadə]] (1956–), xalçaçı rəssam * [[Elmira Şahtaxtinskaya]] (1930–1996), boyakar, qrafik * [[Əbdul Baqi Bakuvi]] (????–????), miniatürçü rəssam * [[Əbdül Xalıq]] (1920–1988), boyakar * [[Ələkbər Rzaquliyev]] (1903–1974), boyakar, qrafik * [[Əli Şəmsi]] (1964–), boyakar * [[Əmir Hacıyev]] (1899–1972), boyakar, qrafik * [[Ənvər Əsgərov]] (1940–2014), boyakar * [[Ənvər Qarayev]] (1947–2011), dekorativ-tətbiqi sənət ustası * [[Əşrəf Heybətov]] (1951–), rəssam * [[Əşrəf Muradoğlu]] (1925–1979), boyakar * [[Əyyub Məmmədov (rəssam)|Əyyub Məmmədov]] (1921–1994), boyakar * [[Əzim Əzimzadə]] (1880–1943), boyakar, qrafik * [[Faiq Əhməd]] (1982–), müasir incəsənət rəssamı * [[Fərhad Xəlilov]] (1946–), boyakar * [[Fuad Xəlilov]] (1923–2015), rəssam * [[Gennadi Brijatyuk]] (1935–2008), boyakar * [[Gündüz Ağayev]] (1981–), karikaturaçı rəssam * [[Hüseyn Axundov (rəssam)|Hüseyn Axundov]] (1921–2015), boyakar * [[Hüseyn Əli Hüseynov]] (1930–1987), boyakar * [[Hüseyn Əliyev (rəssam)|Hüseyn Əliyev]] (1911–1991), boyakar * [[Xalidə Səfərova]] (1926–2005), boyakar * [[İbrahim Safi]] (1898–1983), boyakar * [[İsmayıl Axundov (rəssam)|İsmayıl Axundov]] (1907–1969), boyakar, qrafik * [[Kamil Əliyev (rəssam)|Kamil Əliyev]] (1921–2005), xalçaçı rəssam * [[Kamil Xanlarov]] (1915–1996), boyakar * [[Kazım Kazımzadə]] (1913–1992), boyakar * [[Qənbər Qarabaği]] (1830–cı illər–1905), boyakar * [[Qəzənfər Xalıqov]] (1898–1981), boyakar, qrafik, teatr rəssamı * [[Lətif Feyzullayev]] (1918–1987), boyakar * [[Lətif Kərimov]] (1906–1991), xalçaçı rəssam * [[Mahmud Tağıyev]] (1923–2001), boyakar * [[Maral Rəhmanzadə]] (1916–2008), boyakar, qrafik * [[Məlik Ağamalov]] (1962–), boyakar * [[Məzahir Ərtuğ Avşar]] (1955–), rəssam * [[Mikayıl Abdullayev]] (1921–2002), boyakar, qrafik, teatr rəssamı * [[Mir Möhsün Nəvvab]] (1833–1918), boyakar, nəqqaş, xəttat * [[Nadir Əbdürrəhmanov]] (1925–2008), boyakar * [[Nadir Qasımov]] (1928–2000), boyakar * [[Namiq Məmmədov (rəssam)|Namiq Məmmədov]] (1957–), boyakar * [[Nəcəfqulu İsmayılov]] (1923–1990), boyakar * [[Nəvai Məmmədoğlu]] (1965–), boyakar * [[Nüsrət Fətullayev]] (1913–1987), boyakar * [[Oqtay Sadıqzadə]] (1921–2014), boyakar * [[Oqtay Şıxəliyev]] (1931–2012), boyakar * [[Qəyyur Yunus]] (1948–), boyakar * [[Rafiq Mehdiyev]] (1933–2009), qrafik * [[Rasim Babayev]] (1927–2007), boyakar * [[Reyhan Topçubaşova]] (1905–1970), boyakar * [[Rəfael Abbasov]] (1943–2020), boyakar * [[Rəşid Şerif]] (1953–2020), teatr rəssamı, karikaturaçı * [[Rüstəm Mustafayev]] (1910–1940), boyakar * [[Sabina Şıxlinskaya]] (1962–), boyakar * [[Sadıq Bağırov]] (1940–2015), boyakar * [[Sakit Məmmədov]] (1958–), boyakar * [[Salam Salamzadə]] (1908–1997), boyakar * [[Semyon Bilmes]] (1955–), boyakar * [[Səttar Bəhlulzadə]] (1909–1974), boyakar, qrafik * [[Şamo Abbasov]] (1955–2014), boyakar * [[Sima Ağayeva]] (1932–), rəssam * [[Tağı Tağıyev]] (1917–1993), boyakar * [[Tahir Salahov]] (1928–2021), boyakar * [[Tahir Tahirov]] (1948–2019), boyakar * [[Tələt Şıxəliyev]] (1928–1987), boyakar * [[Telman Abdinov]] (1954–), boyakar * [[Teymur Daimi]] (1966–), boyakar * [[Tofiq Cavadov]] (1925–1963), boyakar * [[Toğrul Nərimanbəyov]] (1930–2013), boyakar, teatr rəssamı * [[Ucal Haqverdiyev]] (1960–2004), boyakar * [[Ülviyyə Həmzəyeva]] (1982–), boyakar * [[Yelena Haqverdiyeva]] (19??–), boyakar * [[Yusif Hüseynov]] (1928–2009), boyakar * [[Vaqif Ucatay]] (1955–2020), boyakar * [[Vəcihə Səmədova]] (1924–1965), boyakar }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Nizaminin portreti Qəzənfər Xalıqov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Natavan.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Seyid Azim Shirvani.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nizami Gəncəvi]]{{·}}[[Xurşidbanu Natəvan]]{{·}}[[Seyid Əzim Şirvani]]</small> |- |[[Fayl:Mirzə Ələkbər Sabir.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hüseyn Cavid.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Samad Vurgun15.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mirzə Ələkbər Sabir]]{{·}}[[Hüseyn Cavid]]{{·}}[[Səməd Vurğun]]</small> |- |[[Fayl:Mikayil Mushfig.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Bəxtiyar Vahabzadə.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ramiz Rovshan.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mikayıl Müşfiq]]{{·}}[[Bəxtiyar Vahabzadə]]{{·}}[[Ramiz Rövşən]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Səhhət]] (1874–1918), şair * [[Abbasqulu ağa Bakıxanov]] (1794–1847), şair * [[Adil Babayev (şair)|Adil Babayev]] (1925–1977), şair * [[Ağabəyim ağa]] (1780–1832), şairə * [[Almas İldırım]] (1907–1952), şair * [[Arif Buzovnalı]] (1972–), şair * [[Baba Pünhan]] (1948–2004), şair * [[Baba Vəziroğlu]] (1954–), şair * [[Balaş Azəroğlu]] (1921–2011), şair * [[Bəxtiyar Vahabzadə]] (1925–2009), şair * [[Cabir Novruz]] (1933–2002), şair * [[Cəfərqulu xan Cavanşir]] (1785–1867), şair * [[Çingiz Əlioğlu]] (1944–), şair * [[Davud Nəsib]] (1942–2003), şair * [[Etibar Vəliyev]] (1963–), şair * [[Əbül-Üla Gəncəvi]] (1096–1159), şair * [[Əhməd Cavad]] (1892–1937), şair, tərcüməçi * [[Əli Kərim]] (1931–1969), şair * [[Əli Nəzmi]] (1878–1946), şair * [[Əli Tudə]] (1924–1996), şair * [[Əli Yusif]] (1900–1937), şair * [[Əliağa Kürçaylı]] (1928–1980), şair * [[Əliağa Vahid]] (1895–1965), şair * [[Ənvər Əlibəyli]] (1916–1968), şair * [[Famil Mehdi]] (1934–2003), şair * [[Fatma xanım Kəminə]] (1841–1898), şair * [[Fələki Şirvani]] (1108–1146), şair * [[Fərqanə Mehdiyeva]] (1964–2020), şairə * [[Fikrət Qoca]] (1935–2021), şair * [[Fikrət Sadıq]] (1930–2016), şair * [[Fuad Babanlı]] (1945–2020), şair * [[Heyran xanım]] (1790–1848), şairə * [[Həbibi]] (1470–1520), şair * [[Həkim Qəni]] (1918–2008), şair * [[Həmid Arzulu]] (1937–), şair * [[Həsənəli xan Qaradaği]] (1848–1929), şair, pedaqoq * [[Hikmət Ziya]] (1920–1995), şair * [[Hüseyn Arif]] (1924–1992), şair * [[Hüseyn Cavid]] (1882–1941), şair, yazıçı, dramaturq * [[İbrahim bəy Azər]] (1836–1885), şair * [[İsgəndər bəy Rüstəmbəyov]] (1845–1918), şair * [[Xaqani Şirvani]] (1126–1199), şair * [[Xanbikə xanım]] (1856–1921), şairə * [[Xanım İsmayılqızı]] (1956–), şairə * [[Xəlil Rza Ulutürk]] (1932–1994), şair * [[Xurşidbanu Natəvan]] (1832–1897), şairə * [[Əli Yusif]] (1900–1937), şair * [[İbrahim Tahir]] (1869–1943), şair * [[İlyas Tapdıq]] (1934–2016), şair * [[Qabil İmamverdiyev|Qabil]] (1926–2007), şair * [[Qasım bəy Zakir]] (1784–1857), şair * [[Qəmər bəyim Şeyda]] (1881–1933), şairə * [[Qəşəm Nəcəfzadə]] (1959–), şair * [[Qönçəbəyim]] (1827–????), şairə * [[Mədinə Gülgün]] (1926–1992), şairə * [[Məhəmməd bəy Aşiq]] (1800–1861), şair * [[Məhəmməd Hadi]] (1879–1920), şair * [[Məhəmməd Tağı Sidqi]] (1854–1903), şair, publisist, pedaqoq * [[Məhəmmədəli bəy Məxfi]] (1832–1892), şair * [[Məhsəti Gəncəvi]] (1089–1160), şairə * [[Məmməd Araz]] (1933–2004), şair, tərcüməçi, naşir * [[Məmməd İsmayıl]] (1939–), şair * [[Məmməd Rahim]] (1907–1977), şair * [[Məmməd Səid Ordubadi]] (1872–1950), şair, dramaturq, jurnalist, tərcüməçi * [[Məşədi Mahmud bəy Vəzirov]] (1839–1902), şair * [[Mikayıl Müşfiq]] (1908–1938), şair * [[Mikayıl Rəfili]] (1905–1958), şair * [[Mirvarid Dilbazi]] (1912–2001), şairə * [[Mirzə Bəybaba Fəna]] (1787–1867), şair * [[Mirzə Cəlal Yusifzadə]] (1862–1931), şair * [[Mirzə Ələkbər Sabir]] (1862–1911), şair * [[Mirzə Həsən Yüzbaşov-Qarabaği]] (1841–1904), şair * [[Mirzə İbrahim bəy Səba]] (1801–1877), şair * [[Mirzə İsmayıl Məhzun]] (1828–1894), şair * [[Mirzə Rəhim Fəna]] (1844–1931), şair * [[Mirzə Sadıq Piran]] (1822–1893), şair * [[Mirzə Şəfi Vazeh]] (1794–1852), şair * [[Molla Pənah Vaqif]] (1717–1797), şair, ictimai-siyasi xadim * [[Molla Vəli Vidadi]] (1709–1809), şair * [[Musa Yaqub]] (1937–2021), şair * [[Mustafa ağa Arif]] (1774–1845), şair * [[Mücirəddin Beyləqani]] (1130–1194), şair * [[Nəcəfqulu bəy Şeyda]] (1858–1936), şair * [[Nəbi Xəzri]] (1924–2007), şair * [[Nəriman Həsənzadə]] (1931–), şair * [[Nigar Rəfibəyli]] (1913–1981), şairə * [[Nizami Gəncəvi]] (1141–1209), şair * [[Novruz Ağayev]] (1870–1948), şair, biblioqraf * [[Nurəngiz Gün]] (1938–2014), şairə * [[Nüsrət Kəsəmənli]] (1945–2003), şair * [[Onegin Hacıqasımov]] (1937–2002), şair * [[Osman Sarıvəlli]] (1905–1990), şair * [[Ramiz Rövşən]] (1946–), şair * [[Rəhim Alxas]] (1937–2003), şair * [[Rəhim bəy Uğurlubəyov]] (1814–1865), şair, zabit * [[Rəsul Rza]] (1910–1981), şair * [[Rəziyyə Gəncəvi]] (1136–1198), şairə * [[Sabir Rüstəmxanlı]] (1946–), şair, siyasətçi * [[Salman Mümtaz]] (1884–1941), şair, biblioqraf * [[Seyid Əzim Şirvani]] (1835–1888), şair, maarifçi * [[Seyran Səxavət]] (1946–), şair * [[Səməd Vurğun]] (1906–1956), şair * [[Süleyman Rüstəm]] (1906–1989), şair * [[Şahin Fazil]] (1940–), şair * [[Şəkər Aslan]] (1937–1995), şair * [[Tofiq Bayram]] (1934–1991), şair * [[Vaqif Bayatlı Odər]] (1948–), şair * [[Vaqif Nəsib]] (1939–), şair * [[Vaqif Səmədoğlu]] (1939–2015), şair, dramaturq, naşir * [[Vüqar Əhməd]] (1963–), şair * [[Yaqut Dilbazi]] (1910–1994), şairə * [[Yetim Eyvaz]] (1952–2017), şair * [[Zeynal Cabbarzadə]] (1920–1977), şair * [[Zivər Ağayeva]] (1934–2015), şairə }} ===== Dramaturqlar ===== {{columns-list|4| * [[Aqşin Babayev]] (1936–2020), dramaturq * [[Cəfər Cabbarlı]] (1899–1934), dramaturq, şair, nasir * [[İmran Qasımov]] (1918–1981), dramaturq * [[İslam Səfərli]] (1923–1974), dramaturq, şair, tərcüməçi * [[Məcid Şamxalov]] (1907–1984), dramaturq * [[Mirzə Fətəli Axundov]] (1923–1974), dramaturq, yazıçı, şair, maarifçi * [[Səkinə Axundzadə]] (1865–1927), dramaturq * [[Səttar Axundov]] (1914–1994), dramaturq * [[Süleyman Rəşidi]] (1927–2003), dramaturq * [[Süleyman Sani Axundov]] (1875–1939), dramaturq, naşir }} ===== Yazıçılar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Najaf bey Vezirov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ali bey Huseynzade.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Jalil Mammadguluzadeh, c. 1920.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nəcəf bəy Vəzirov]]{{·}}[[Əli bəy Hüseynzadə]]{{·}}[[Cəlil Məmmədquluzadə]]</small> |- |[[Fayl:Hagverdiyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Yusif vazir chamanzaminli 1911.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sabit Rehman.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]]{{·}}[[Yusif Vəzir Çəmənzəminli]]{{·}}[[Sabit Rəhman]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbasqulu ağa Bakıxanov]] (1794–1847), yazıçı, şair * [[Afaq Məsud]] (1957–), yazıçı * [[Aleksandr Xakimov]] (1960–), yazıçı * [[Altay Yusifoğlu]] (1930–2003), yazıçı * [[Aqil Abbas]] (1953–), yazıçı * [[Anar]] (1938–), yazıçı * [[Ceyhun Hacıbəyli]] (1891–1962), yazıçı, salnaməçi, jurnalist, tərcüməçi * [[Cəlil Məmmədquluzadə]] (1869–1932), yazıçı, dramaturq, jurnalist * [[Cəmil Əlibəyov]] (1927–2014), yazıçı * [[Çingiz Abdullayev]] (1959–), yazıçı * [[Çingiz Hüseynov]] (1929–), yazıçı * [[Elçin Əfəndiyev]] (1943–), yazıçı, dövlət xadimi * [[Elçin Səfərli]] (1984–), yazıçı * [[Eynəli bəy Sultanov]] (1866–1935), yazıçı, pedaqoq * [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]] (1870–1933), yazıçı, dramaturq * [[Əbülhəsən Ələkbərzadə]] (1904–1986), yazıçı * [[Əfqan Əsgərov]] (1929–), yazıçı * [[Əkrəm Əylisli]] (1937–), yazıçı * [[Ələviyyə Babayeva]] (1921–2014), yazıçı * [[Əli bəy Hüseynzadə]] (1864–1940), yazıçı, filosof, tənqidçi * [[Əli Əmirli]] (1948–), yazıçı * [[Əli İldırımoğlu]] (1927–), yazıçı * [[Əlibala Hacızadə]] (1935–2009), yazıçı * [[Ənvər Çingizoğlu]] (1962–), yazıçı, publisist * [[Ənvər Məmmədxanlı]] (1913–1990), yazıçı * [[Əsgər ağa Gorani]] (1857–1910), yazıçı, aktyor * [[Əvəz Sadıq]] (1898–1956), yazıçı * [[Əzizə Cəfərzadə]] (1921–2003), yazıçı * [[Firuz Mustafa]] (1952–), yazıçı * [[Georgi Keçaari]] (1930–2006), yazıçı * [[Gülhüseyn Hüseynoğlu]] (1923–2013), yazıçı * [[Hüseyn Abbaszadə]] (1922–2007), yazıçı * [[Kamal Abdulla]] (1950–), yazıçı * [[Kəramət Böyükçöl]] (1987–), yazıçı * [[İlqar Fəhmi]] (1975–), yazıçı * [[İlyas Əfəndiyev]] (1914–1996), yazıçı * [[İsa Muğanna]] (1928–2014), yazıçı * [[İsi Məlikzadə]] (1934–1995), yazıçı * [[İsmayıl bəy Qutqaşınlı]] (1806–1861), yazıçı * [[İsmayıl Şıxlı]] (1919–1995), yazıçı * [[Qantəmir]] (1888–1944), yazıçı, pedaqoq * [[Qılman İlkin]] (1914–2009), yazıçı * [[Manaf Süleymanov]] (1912–2001), yazıçı * [[Maqsud İbrahimbəyov]] (1935–2016), yazıçı * [[Mehdi Hüseyn]] (1909–1965), yazıçı * [[Məmmədhüseyn Təhmasib]] (1907–1982), yazıçı * [[Məsud Əlioğlu]] (1928–1973), yazıçı * [[Mikayıl Rzaquluzadə]] (1905–1984), yazıçı, nasir * [[Natiq Rəsulzadə]] (1949–), yazıçı * [[Nəcəf bəy Vəzirov]] (1854–1926), yazıçı, dramaturq * [[Nuridə Atəşi]] (1965–), yazıçı * [[Orxan Fikrətoğlu]] (1966–), yazıçı, ssenarist, rejissor, jurnalist * [[Rafiq Tağı]] (1950–2011), yazıçı * [[Rəşad Məcid]] (1964–), yazıçı * [[Rövşən Abdullaoğlu]] (1978–), yazıçı * [[Rövşən Yerfi]] (1965–), yazıçı * [[Rüstəm İbrahimbəyov]] (1939–2022), yazıçı, kinossenarist, prodüser, ssenarist, kinodramaturq * [[Sabit Rəhman]] (1910–1970), yazıçı * [[Salam Qədirzadə]] (1923–1987), yazıçı * [[Seyfəddin Dağlı]] (1921–1983), yazıçı * [[Seyid Hüseyn Sadiq]] (1887–1938), yazıçı * [[Seymur Baycan]] (1976–), yazıçı * [[Şıxəli Qurbanov]] (1925–1967), yazıçı * [[Sultan Məcid Qənizadə]] (1866–1937), yazıçı, maarifçi * [[Süleyman Vəliyev]] (1916–1996), yazıçı * [[Tağı Şahbazi Simurğ]] (1892–1938), yazıçı, publist * [[Yusif Səmədoğlu]] (1935–1998), yazıçı * [[Yusif Vəzir Çəmənzəminli]] (1887–1943), yazıçı, dövlət xadimi * [[Ülviyyə Tahir]] (1980–), yazıçı * [[Vəli Xuluflu]] (1894–1938), yazıçı, publisist * [[Vidadi Babanlı]] (1927–), yazıçı * [[Vüqar Dəmirbəyli]] (1964–), yazıçı }} ===== Maarifçilər, naşirlər və publisistlər ===== {{columns-list|4| * [[Firidun bəy Köçərli]] (1863–1920), maarifçi, pedaqoq, publisist * [[Əlirza Rasizadə]] (1884–1923), maarifçi * [[Həsən bəy Zərdabi]] (1837–1907), publisist, maarifçi * [[Həmidə Məmmədquluzadə]] (1873–1955), maarifçi * [[Hənifə Məlikova]] (1856–1923), maarifçi * [[Hüseyn İbrahimov]] (1919–2018), naşir * [[Fikrət Nağıyev]] (1972), politoloq, publisist, bioqrafiyaşünas * [[Hilal Münşizadə]] (1899–19??), publisist * [[Xudu İbrahimoğlu]] (1939–2004), maarifçi * [[İsa Sultan Şahtaxtinski]] (1851–1894), publisist * [[Qəribsoltan Məlikova]] (1896–1967), maarifçi * [[Məhəmməd ağa Şahtaxtinski]] (1846–1931), publisist * [[Mədinə xanım Qiyasbəyli]] (1889–1938), maarifçi, pedaqoq, jurnalist * [[Mirzə Bala Məmmədzadə]] (1898–1959), publisist * [[Vəli Məmmədov]] (1931–1991), publisist, ədəbiyyatşünas }} ===== Ədəbiyyatşünaslar, tənqidçilər və tərcüməçilər ===== {{columns-list|4| * [[Abbas Zamanov (yazıçı)|Abbas Zamanov]] (1911–1993), tənqidçi, ədəbiyyatşünas * [[Ağamusa Axundov]] (1932–2015), ədəbiyyatşünas * [[Bəhlul Behcət]] (1869–1938), ədəbiyyatşünas * [[Bəkir Nəbiyev]] (1930–2012), ədəbiyyatşünas * [[Əmin Abid Gültəkin]] (1898–1938), tənqidçi, şair * [[Əziz Şərif]] (1895–1988), tənqidçi, ədəbiyyatşünas * [[Fəridə Vəzirova]] (1924–1986), tənqidçi, ədəbiyyatşünas * [[Firudin Qurbansoy]] (1954–), ədəbiyyatşünas, astroloq * [[Gülbəniz Babaxanlı]] (1956–), ədəbiyyatşünas * [[Kamal Talıbzadə]] (1923–2006), tənqidçi, ədəbiyyatşünas * [[Mailə Muradxanlı]] (1940–2010), tərcüməçi, dramaturq * [[Mustafa Quliyev]] (1893–1938), tənqidçi, publisist * [[Nizami Cəfərov (akademik)|Nizami Cəfərov]] (1959–), ədəbiyyatşünas, deputat * [[Timuçin Əfəndiyev]] (1945–), tənqidçi, ədəbiyyatşünas }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Huseyn Arablinski 2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sharifzadeh.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Alasgar Alakbarov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hüseyn Ərəblinski]]{{·}}[[Abbas Mirzə Şərifzadə]]{{·}}[[Ələsgər Ələkbərov (aktyor)|Ələsgər Ələkbərov]]</small> |- |[[Fayl:Əliağa Ağayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hökümə Qurbanova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Nasiba Zeynalova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əliağa Ağayev]]{{·}}[[Hökümə Qurbanova]]{{·}}[[Nəsibə Zeynalova]]</small> |- |[[Fayl:Leyla Bədirbəyli.JPG|border|center|120px]] |[[Fayl:Məlik Dadaşov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hacıbaba Bağırov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Leyla Bədirbəyli]]{{·}}[[Məlik Dadaşov]]{{·}}[[Hacıbaba Bağırov]]</small> |- |[[Fayl:Səyavuş Aslan.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ceyhun Mirzəyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fuad Poladov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Səyavuş Aslan]]{{·}}[[Ceyhun Mirzəyev]]{{·}}[[Fuad Poladov]]</small> |- |[[Fayl:Rasim Balayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Yaşar Nuri.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fəxrəddin Manafov 01.03.2019.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Rasim Balayev]]{{·}}[[Yaşar Nuri]]{{·}}[[Fəxrəddin Manafov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Mirzə Şərifzadə]] (1893–1938), aktyor * [[Adil İsgəndərov]] (1910–1978), aktyor * [[Adil Zeynalov]] (1960–2020), aktyor * [[Afaq Bəşirqızı]] (1955–), aktrisa * [[Ağadadaş Qurbanov]] (1911–1965), aktyor * [[Ağahüseyn Cavadov]] (1894–1981), aktyor * [[Ağaxan Salmanlı]] (1941–2020), aktyor * [[Ağarəfi Rəhimov]] (1952–2005), aktyor * [[Ağasadıq Gəraybəyli]] (1897–1988), aktyor * [[Aqil M. Quliyev]] (1972–), aktyor * [[Aleksandr Şarovski]] (1948–), aktyor * [[Aleksey Saprıkin]] (1955–2019), aktyor, baş leytenant * [[Almaz Əsgərova]] (1949–1988), aktrisa * [[Almaz Mustafayeva]] (1949–2020), aktrisa * [[Amaliya Pənahova]] (1945–), aktrisa * [[Anar Heybətov]] (1976–), aktyor * [[Arif Qasımov (aktyor)|Arif Qasımov]] (1950–2016), aktyor * [[Arif Quliyev (aktyor)|Arif Quliyev]] (1965–2021), aktyor * [[Ayan Mirqasımova]] (1969–), aktrisa * [[Ayşad Məmmədov]] (1954–), aktyor * [[Azər Aydəmir]] (1986–), aktyor * [[Azər Məmmədzadə]] (1971–), aktyor * [[Azər Mirzəyev (aktyor)|Azər Mirzəyev]] (1952–2014), aktyor * [[Barat Şəkinskaya]] (1914–1999), aktrisa * [[Bəhram Bağırzadə]] (1972–), aktyor, şoumen * [[Bəxtiyar Xanızadə]] (1957–), aktyor * [[Bəşir Səfəroğlu]] (1925–1969), aktyor * [[Cabir İmanov]] (1976–), aktyor * [[Cahangir Novruzov]] (1954–), aktyor * [[Cahangir Zeynalov]] (1865–1918), aktyor * [[Cavanşir Hadıyev]] (1969–), aktyor * [[Cavidan Novruz]] (1987–), aktyor * [[Ceyhun Mirzəyev]] (1946–1993), aktyor, rejissor * [[Cəlil Bağdadbəyov]] (1887–1951), aktyor * [[Çingiz Əhmədov]] (1962–), aktyor * [[Coşqun Rəhimov]] (1972–), aktyor * [[Dadaş Kazımov]] (1923–1992), aktyor * [[Dilarə Nəzərova]] (1974–), aktrisa * [[Elçin Həmidov]] (1958–2011), aktyor * [[Eldəniz Rəsulov]] (1952–), aktyor * [[Eldəniz Zeynalov]] (1937–2001), aktyor * [[Elxan Ağahüseynoğlu]] (1942–2009), aktyor * [[Elxan Cəfərov]] (1967–), aktyor * [[Elxan Quliyev]] (1952–), aktyor * [[Elman Rəfiyev]] (1971–), aktyor * [[Elmira Şabanova]] (1940–), aktrisa * [[Elnur Kərimov]] (1981–), aktyor * [[Elşən Hacıbabayev]] (1980–), aktyor * [[Elşən Rüstəmov]] (1971–), aktyor * [[Emil Abbasov]] (1971–), aktyor * [[Əjdər Həmidov]] (1953–2020), aktyor * [[Əjdər Sultanov]] (1909–1962), aktyor * [[Əjdər Zeynalov]] (1964–), aktyor * [[Əkbər Əlizadə]] (1974–), aktyor, televiziya aparıcısı * [[Ələddin Abbasov]] (1922–2014), aktyor * [[Ələkbər Hüseynov]] (1961–2007), aktyor * [[Ələkbər Hüseynzadə]] (1887–1967), aktyor * [[Ələkbər Süheyli]] (1879–1927), aktyor * [[Ələsgər Ələkbərov (aktyor)|Ələsgər Ələkbərov]] (1910–1963), aktyor * [[Əli Haqverdiyev]] (1939–1992), aktyor * [[Əli Zeynalov]] (1913–1988), aktyor * [[Əliağa Ağayev]] (1913–1983), aktyor * [[Əliheydər Həsənzadə]] (1913–1981), aktyor * [[Əlixan Rəcəbov]] (1991–), aktyor * [[Əminə Nağıyeva]] (1919–1977), aktrisa * [[Ənvər Abbasov (aktyor)|Ənvər Abbasov]] (1985–), aktyor * [[Əsgər Məmmədoğlu]] (1946–2015), aktyor * [[Əsgər Rəhimov]] (1956–2017), aktyor * [[Fatma Mahmudova]] (1954–), aktrisa * [[Fazil Salayev]] (1931–1978), aktyor * [[Fərəc Fərəcov (aktyor)|Fərəc Fərəcov]] (1950–), aktyor * [[Fərhad İsrafilov]] (1955–), aktyor * [[Fəxrəddin Manafov]] (1955–), aktyor * [[Firəngiz Mütəllimova]] (1959–), aktrisa * [[Firəngiz Şərifova]] (1924–2014), aktrisa * [[Fuad Poladov]] (1948–2018), aktyor * [[Gülər Nəbiyeva]] (1970–), aktrisa * [[Gülşad Baxşıyeva]] (1952–), aktrisa * [[Gülşən Qurbanova]] (1950–2006), aktrisa * [[Gülzar Qurbanova]] (1970–), aktrisa * [[Gündüz Abbasov]] (1930–1995), aktyor * [[Günel Məmmədova]] (1986–), aktrisa * [[Hacıağa Abbasov]] (1888–1975), aktyor * [[Hacıbaba Bağırov]] (1932–2006), aktyor * [[Hacı İsmayılov]] (1944–), aktyor * [[Hacı Murad Yagizarov]] (1939–), aktyor * [[Hamlet Qurbanov]] (1940–1995), aktyor * [[Hamlet Xanızadə]] (1941–1990), aktyor * [[Həmidə Ömərova]] (1957–), aktrisa * [[Həsən Məmmədov (aktyor)|Həsən Məmmədov]] (1938–2003), aktyor * [[Həsənağa Turabov]] (1938–2003), aktyor * [[Hikmət Rəhimov]] (1986–), aktyor * [[Hökümə Qurbanova]] (1913–1988), aktrisa * [[Hüseyn Ərəblinski]] (1881–1919), aktyor * [[Hüseynağa Atakişiyev]] (1949–2006), aktyor * [[Hüseynağa Sadıqov (aktyor)|Hüseynağa Sadıqov]] (1914–1983), aktyor * [[Xalidə Quliyeva]] (1952–), aktrisa * [[Xanım Qafarova]] (1967–2014), aktrisa * [[Xəyalə Quliyeva]] (1980–), aktrisa * [[Xuraman Hacıyeva]] (1945–), aktrisa * [[İlham Əsgərov]] (1958–2015), aktyor * [[İlham Namiq Kamal]] (1949–), aktyor * [[İlqar Nəbiyev]] (1976–), aktyor * [[İsmayıl Dağıstanlı]] (1907–1980), aktyor * [[İsmayıl Hidayətzadə]] (1901–1951), aktyor * [[İsmayıl Əfəndiyev (rejissor)|İsmayıl Əfəndiyev]] (1910–1967), aktyor * [[İsmayıl Osmanlı]] (1902–1978), aktyor * [[İzzət Oruczadə]] (1909–1983), aktrisa * [[Fərda Amin]] (1979–), aktyor * [[Fikrət Məmmədov (aktyor)|Fikrət Məmmədov]] (1956–), aktyor * [[Firuzə Balayeva]] (1980–), aktrisa * [[Kamal Xudaverdiyev]] (1938–2008), aktyor * [[Kamran Ağabalayev]] (1980–), aktyor * [[Kamil Məhərrəmov]] (1941–1993), aktyor * [[Kazım Ziya]] (1896–1956), aktyor * [[Kübra Dadaşova]] (1957–2017), aktrisa * [[Kübra Əliyeva]] (1950–), aktrisa * [[Qorxmaz Əlilicanzadə]] (1958–), aktyor * [[Qurban İsmayılov]] (1960–), aktyor * [[Laləzar Mustafayeva]] (1962–), aktrisa * [[Leyla Bədirbəyli]] (1920–1999), aktrisa * [[Loğman Kərimov]] (1959–), aktyor * [[Lütfəli Abdullayev]] (1914–1973), aktyor * [[Lyudmila Duxovnaya]] (1944–), aktrisa * [[Mayak Kərimov]] (1944–2011), aktyor * [[Mehriban Zəki]] (1966–), aktrisa * [[Məbud Məhərrəmov]] (1957–), aktyor * [[Məlik Dadaşov]] (1924–1996), aktyor * [[Məmməd Əlili]] (1898–1990), aktyor * [[Məmməd Səfa]] (1960–), aktyor * [[Məmmədrza Şeyxzamanov]] (1915–1984), aktyor * [[Məmmədsadıq Nuriyev]] (1919–1975), aktyor * [[Məzahir Süleymanov]] (1944–), aktyor * [[Mikayıl Mirzə]] (1947–2006), aktyor * [[Mirmahmud Kazımovski]] (1882–1942), aktyor * [[Mirzə Ağabəyli]] (1950–), aktyor * [[Mirzəağa Əliyev]] (1883–1954), aktyor * [[Mobil Əhmədov]] (1931–2006), aktyor * [[Murad Muradov]] (1884–1964), aktyor * [[Muxtar Maniyev]] (1935–2016), aktyor * [[Mübariz Əlixanoğlu]] (1944–2007), aktyor * [[Münəvvər Əliyeva (aktrisa, 1971)|Münəvvər Əliyeva]] (1971–), aktrisa * [[Münəvvər Kələntərli]] (1912–1962), aktrisa * [[Müşfiq Şahverdiyev]] (1983–), aktyor * [[Nahidə Orucova]] (1961–), aktrisa * [[Naina İbrahimova]] (1973–), aktrisa * [[Nazir Əliyev]] (1946–1997), aktyor * [[Nəcibə Məlikova]] (1921–1992), aktrisa * [[Nəsibə Eldarova]] (1959–), aktrisa * [[Nəsibə Zeynalova]] (1916–2004), aktrisa * [[Nəsir Sadıqzadə]] (1926–1996), aktyor * [[Novruz Axundov]] (1938–), aktyor * [[Novruz Qartal]] (1947–), aktyor * [[Nuriyyə Əhmədova]] (1950–2015), aktrisa * [[Nübar Novruzova]] (1958–), aktrisa * [[Ofeliya Məmmədzadə]] (1939–2007), aktrisa * [[Oleq Əmirbəyov]] (1986–), aktyor, jurnalist, teleaparıcı * [[Osman Hacıbəyov]] (1924–1979), aktyor * [[Ömür Nağıyev]] (1953–2013), aktyor * [[Ötkəm İsgəndərov]] (1955–), aktyor * [[Pərvin Abıyeva]] (1990–), aktrisa * [[Pərviz Məmmədrzayev]] (1971–), aktyor * [[Rafael Dadaşov]] (1946–2020), aktyor * [[Rafael İsgəndərov]] (1972–), aktyor * [[Rafiq Əzimov]] (1938–), aktyor * [[Ramin Şıxəliyev]] (1979–), aktyor * [[Ramiz Əzizbəyli]] (1948–2021), aktyor, kinorejissor * [[Ramiz Məlikov (aktyor)|Ramiz Məlikov]] (1943–), aktyor * [[Ramiz Məmmədov (aktyor)|Ramiz Məmmədov]] (1956–2021), aktyor * [[Rasim Balayev]] (1948–), aktyor * [[Rövşən Kərimduxt]] (1969–), aktyor * [[Rüfət Şabanov]] (1922–1998), aktyor * [[Rza Darablı]] (1883–1943), aktyor * [[Rza Rzayev]] (1973–), aktyor * [[Sadıq Həsənzadə]] (1906–1979), aktyor * [[Sadıq Hüseynov (aktyor)|Sadıq Hüseynov]] (1924–2003), aktyor * [[Sevil Xəlilova]] (1953–2011), aktrisa * [[Sevinc Əliyeva (aktrisa, 1965)|Sevinc Əliyeva]] (1965–), aktrisa * [[Sədaqət Zülfüqarova]] (1924–1986), aktrisa * [[Sədayə Mustafayeva]] (1926–2004), aktrisa * [[Səfurə İbrahimova]] (1938–2020), aktrisa * [[Səidə Quliyeva]] (1957–), aktrisa * [[Səməndər Rzayev]] (1945–1986), aktyor * [[Sənubər İsgəndərli]] (1960–), aktrisa * [[Səyavuş Aslan]] (1935–2013), aktyor * [[Sidqi Ruhulla]] (1886–1959), aktyor * [[Sofiya Hüseynova]] (1926–2015), aktrisa * [[Sona Hacıyeva]] (1907–1979), aktrisa * [[Sona Mikayılova]] (1957–), aktrisa * [[Suğra Bağırzadə]] (1947–), aktrisa * [[Süleyman Ələsgərov (aktyor)|Süleyman Ələsgərov]] (1915–1998), aktyor * [[Süsən Məcidova]] (1916–1985), aktrisa * [[Şahmar Ələkbərov]] (1943–1992), aktyor * [[Şahmar Qəribli]] (1952–2018), aktyor * [[Şamil Süleymanlı]] (1955–), aktyor * [[Şəmsi Bədəlbəyli]] (1911–1986), aktyor, rejissor * [[Şövqi Hüseynov]] (1972–), aktyor * [[Şükufə Yusupova]] (1954–), aktrisa * [[Taleh Yüzbəyov]] (1986–), aktyor * [[Tamara Gözəlova]] (1940–2020), aktrisa * [[Tamilla Ağamirova]] (1928–), aktrisa * [[Tamilla Rüstəmova]] (1936–2020), aktrisa * [[Tanilə Əhmərova]] (1950–2015), aktrisa * [[Tahir İmanov]] (1974–), aktyor * [[Tariyel Qasımov]] (1939–), aktyor * [[Tələt Rəhmanov]] (1946–1995), aktyor * [[Telman Adıgözəlov]] (1953–2010), aktyor * [[Tofiq Hüseynov (aktyor)|Tofiq Hüseynov]] (1949–2020), aktyor * [[Tofiq Mirzəyev (aktyor)|Tofiq Mirzəyev]] (1932–), aktyor * [[Törəxanım Zeynalova]] (1895–1974), aktrisa * [[Yana Nikitina]] (1975–), aktyor * [[Yasin Qarayev]] (1946–), aktyor * [[Yaşar Nuri]] (1951–2012), aktyor * [[Vado Korovin]] (1972–), aktyor * [[Vəfa Fətullayeva]] (1945–1987), aktrisa * [[Vidadi Əliyev (aktyor)|Vidadi Əliyev]] (1945–), aktyor * [[Vidadi Həsənov]] (1958–), aktyor * [[Vüsal Murtuzəliyev]] (1982–), aktyor * [[Yadigar Muradov]] (1958–), aktyor * [[Yeva Olenskaya]] (1900–1959), aktrisa * [[Yusif Vəliyev]] (1917–1980), aktyor * [[Yusif Yulduz]] (1905–1979), aktyor * [[Zarina Qurbanova (aktrisa)|Zarina Qurbanova]] (1990–), aktrisa * [[Zemfira Sadıxova]] (1939–), aktrisa * [[Zərnigar Ağakişiyeva]] (1945–2018), aktrisa * [[Zəroş Həmzəyeva]] (1925–2004), aktrisa * [[Zirəddin Tağıyev]] (1943–2019), aktyor * [[Zülfüqar Baratzadə]] (1931–1991), aktyor }} ==== Rejissorlar və animatorlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Əlisəttar Atakişiyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Həsən Seyidbəyli.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rasim Ocaqov01.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əlisəttar Atakişiyev]]{{·}}[[Həsən Seyidbəyli]]{{·}}[[Rasim Ocaqov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil İsgəndərov]] (1910–1978), kinorejissor * [[Ağarza Quliyev]] (1898–1976), kinorejissor * [[Arzu Əliyeva]] (1989–), kinorejissor * [[Ayaz Salayev]] (1960–), kinorejissor, kinoşünas, ssenarist * [[Bəxşi Qələndərli]] (1903–1985), kinorejissor * [[Cəmil Quliyev (rejissor)]] (1963–), kinorejissor * [[Elçin Hami Axundov]] (1967–), animasiya rejissoru, animator * [[Elçin Musaoğlu]] (1966–), kinorejissor * [[Eldar Quliyev (kinorejissor)|Eldar Quliyev]] (1941–2020), kinorejissor * [[Elxan Cəfərov]] (1967–), kinorejissor * [[Əjdər İbrahimov]] (1919–1993), kinorejissor * [[Ələkbər Muradov]] (1948–2013), kinorejissor * [[Əlihüseyn Hüseynov (rejissor)|Əlihüseyn Hüseynov]] (1922–1987), kinorejissor * [[Əlisəttar Atakişiyev]] (1906–1990), operator, kinorejissor * [[Ənvər Behbudov]] (1912–1994), teatr rejissorı * [[Ənvər Əbluc]] (1947–), kinorejissor * [[Fərid Hümbətov]] (1956–), kinorejissor * [[Firudin Səfərov]] (1933–), kinorejissor * [[Gülcahan Güləhmədova-Martınova]] (1925–2018), teatr rejissoru * [[Hafiz Əkbərov]] (1941–), kinorejissor * [[Həbib İsmayılov]] (1906–1966), kinorejissor * [[Həsən Seyidbəyli]] (1920–1980), kinorejissor * [[Hilal Baydarov]] (1987–), kinorejissor * [[Hüseyn Mehdiyev]] (1945–), kinorejissor * [[İlqar Safat]] (1972–), kinorejissor * [[Kamil Rüstəmbəyov]] (1924–1991), kinorejissor * [[Mehdi Məmmədov]] (1918–1985), kinorejissor, aktyor * [[Mehriban Ələkbərzadə]] (1965–), kinorejissor, televiziya aparıcısı * [[Muxtar Dadaşov]] (1913–1998), kinorejissor, aktyor * [[Nazim Məmmədov (rejissor)|Nazim Məmmədov]] (1934–2004), kinorejissor, animator * [[Oqtay Mirqasımov]] (1943–), kinorejissor * [[Ramiz Əliyev (rejissor)|Ramiz Əliyev]] (1938–2022), kinorejissor * [[Ramiz Fətəliyev]] (1946–), kinorejissor, kino redaktoru * [[Rasim Ocaqov]] (1933–2006), kinorejissor, kinooperator, ssenarist * [[Rauf Dadaşov]] (1944–2020), kinorejissor, animator * [[Rimma Abdullayeva]] (1931–2017), kinorejissor * [[Rövşən Almuradlı]] (1954–2019), kinorejissor, aktyor * [[Rza Təhmasib]] (1894–1980), kinorejissor, aktyor * [[Şamil Əliyev]] (1960–), kinorejissor * [[Şamil Mahmudbəyov (rejissor)|Şamil Mahmudbəyov]] (1924–1997), kinorejissor * [[Şamil Nəcəfzadə]] (1960–), kinorejissor * [[Tofiq Tağızadə]] (1919–1998), kinorejissor * [[Ulduz Rəfili]] (1922–2006), teatr rejissorı * [[Vahid Mustafayev]] (1968–), kinorejissor * [[Vaqif Behbudov]] (1938–), kinorejissor * [[Vaqif İbrahimoğlu]] (1949–2011), teatr rejissoru * [[Vaqif Mustafayev]] (1953–), kinorejissor * [[Yalçın Əfəndiyev (kinorejissor)|Yalçın Əfəndiyev]] (1937–2019), kinorejissor * [[Ziya Şıxlinski]] (1951–), kinorejissor }} ==== Fotoqraflar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Faiq Rəcəbli.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Akif Ağayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sənan Ələskərov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Faiq Rəcəbli]]{{·}}[[Akif Ağayev]]{{·}}[[Sənan Ələskərov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Akif Ağayev]] (1946–2008), fotoqraf, fotojurnalist * [[Dadaş Adna]] (1978–2015), fotoqraf * [[Elxan Kərimov]] (1948–2010), fotoqraf, fotojurnalist * [[Faiq Rəcəbli]] (1923–2012), idman fotoqrafı, fotojurnalist * [[Fərid Xayrulin]] (1947–2020), fotojurnalist * [[Hüseyn Hüseynzadə]] (1935–2019), fotojournalist * [[Xalid Əsgərov]] (1961–), fotoqraf, fotojurnalist * [[İlqar Cəfərov]] (1960–), fotoqraf, fotojurnalist * [[Kamal Babayev]] (1927–2021), fotoqraf, fotojurnalist * [[Mircavad Axundzadə]] (1909–1996), fotoqraf * [[Mirfazil Mirmövsümov]] (1907–1942), fotoqraf, fotojurnalist * [[Oleq Litvin]] (1936–2017), fotoqraf, fotojurnalist * [[Orxan Aslanov]] (1985–), fotoqraf * [[Pərviz Quliyev]] (1942–), fotoqraf-rəssam * [[Rafiq Nağıyev (fotojurnalist)|Rafiq Nağıyev]] (1935–2017), fotoqraf, fotojurnalist * [[Rəna Əffəndi]] (1977–), fotoqraf, quruluşçu rəssam * [[Sənan Ələskərov]] (1956–), fotoqraf * [[Tahir Cəfərov]] (1948–), fotoqraf, fotojurnalist * [[Yaşar Xəlilov]] (1934–), fotojurnalist }} ==== Rəqqaslar, rəqqasələr və xoreoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Afaq Məlikova]] (1947–), rəqqasə * [[Böyükağa Məmmədov (rəqqas)|Böyükağa Məmmədov]] (1927–2018), rəqqas * [[Cəmilə Bayramova]] (1957–), rəqqasə * [[Çimnaz Babayeva]] (1946–2019), balet artisti * [[Əlibaba Abdullayev]] (1915–1980), rəqqas * [[Əminə Dilbazi]] (1919–2010), rəqqasə * [[Fərəc Cavanşirov]] (1917–2001), rəqqas * [[Gülağası Mirzəyev]] (1978–), balet artisti * [[Xanlar Bəşirov]] (1957–), rəqqas * [[Xumar Zülfüqarova]] (1927–2017), baletmeyster * [[Kamal Həsənov]] (1925–), baletmeyster * [[Kökəb Əliyeva]] (1935–), rəqqasə * [[Leyla Vəkilova]] (1927–1999), baletmeyster * [[Maqsud Məmmədov (baletmeyster)|Maqsud Məmmədov]] (1929–), baletmeyster * [[Mədinə Əliyeva]] (19??–), baletmeyster * [[Nelya Nəzirova]] (1956–), baletmeyster * [[Oksana Rəsulova]] (1982–), rəqqasə * [[Qəmər Almaszadə]] (1915–2006), baletmeyster * [[Rəfiqə Axundova]] (1931–), baletmeyster * [[Roza Cəlilova]] (1929–), balet artisti * [[Şəhriyar Cəfərov]] (19??–), baletmeyster * [[Tamilla Şirəliyeva]] (1946–), balet artisti * [[Təranə Muradova]] (1965–), baletmeyster * [[Yulana Əlikişizadə]] (1938–), baletmeyster * [[Zakir Ağayev]] (1973–), baletmeyster }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Üzeyir Hacıbəyli (crop).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Qara Qarayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fikret Emirov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Üzeyir Hacıbəyov]]{{·}}[[Qara Qarayev]]{{·}}[[Fikrət Əmirov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağabacı Rzayeva]] (1912–1975), bəstəkar * [[Aqşin Əlizadə]] (1937–2014), bəstəkar * [[Arif Məlikov]] (1933–2019), bəstəkar * [[Arif Mirzəyev]] (1944–), bəstəkar, pianoçu * [[Aygün Səmədzadə]] (1967–), bəstəkar * [[Azər Rzayev]] (1930–2015), bəstəkar * [[Bəhram Nəsibov]] (1942–1998), bəstəkar * [[Cahangir Cahangirov]] (1921–1992), bəstəkar * [[Cavanşir Quliyev]] (1950–), bəstəkar * [[Cəmil Əmirov]] (1957–), bəstəkar * [[Cövdət Hacıyev]] (1957–2002), bəstəkar * [[Eldar Mansurov]] (1952–), bəstəkar * [[Elza İbrahimova]] (1938–2012), bəstəkar * [[Emin Sabitoğlu]] (1937–2000), bəstəkar * [[Əfrasiyab Bədəlbəyli]] (1907–1976), bəstəkar, dirijor * [[Ələkbər Tağıyev]] (1924–1981), bəstəkar * [[Əli Səlimi]] (1922–1997), bəstəkar * [[Ərtoğrul Cavid]] (1919–1943), bəstəkar * [[Faiq Sücəddinov]] (1947–), bəstəkar * [[Fərəc Qarayev]] (1943–), bəstəkar * [[Fikrət Əmirov]] (1922–1984), bəstəkar * [[Firəngiz Əlizadə]] (1947–), bəstəkar * [[Gövhər Həsənzadə]] (19??–), bəstəkar * [[Hacı Xanməmmədov]] (1918–2005), bəstəkar * [[Hikmət Mirməmmədli]] (1961–2007), bəstəkar * [[Xəyyam Mirzəzadə]] (1935–2018), bəstəkar * [[İsa Məlikov]] (1980–), bəstəkar * [[İsmayıl Hacıbəyov]] (1949–2006), bəstəkar * [[Leonid Vaynşteyn]] (1945–1994), bəstəkar * [[Məmməd Quliyev (bəstəkar)|Məmməd Quliyev]] (1936–2001), bəstəkar * [[Moisey Vaynşteyn]] (1906–1963), bəstəkar * [[Musa Mirzəyev]] (1933–2016), bəstəkar * [[Nadir Əzimov]] (1963–), bəstəkar * [[Nailə Mirməmmədli]] (1961–2021), bəstəkar * [[Oqtay Kazımi]] (1932–2010), bəstəkar * [[Oqtay Rəcəbov]] (1941–), bəstəkar * [[Oqtay Zülfüqarov]] (1929–2016), bəstəkar * [[Qara Qarayev]] (1918–1982), bəstəkar * [[Ramiz Mirişli]] (1934–2015), bəstəkar * [[Rasim Müzəffərli]] (1958–), bəstəkar * [[Rauf Hacıyev]] (1922–1995), bəstəkar * [[Ruhəngiz Qasımova]] (1940–), bəstəkar * [[Salman Qəmbərov]] (1959–), bəstəkar * [[Səid Rüstəmov]] (1907–1983), bəstəkar, dirijor, pedaqoq * [[Soltan Hacıbəyov]] (1919–1974), bəstəkar * [[Süleyman Ələsgərov (bəstəkar)|Süleyman Ələsgərov]] (1924–1999), bəstəkar * [[Şəfiqə Axundova]] (1924–2013), bəstəkar * [[Tofiq Bakıxanov]] (1930–), bəstəkar * [[Tofiq Əhmədov (musiqiçi)|Tofiq Əhmədov]] (1924–1981), bəstəkar * [[Tofiq Quliyev]] (1917–2000), bəstəkar, dirijor * [[Üzeyir Hacıbəyov]] (1885–1948), bəstəkar, publisist, dramaturq, pedaqoq * [[Vaqif Gərayzadə]] (1961–), bəstəkar * [[Vasif Adıgözəlov]] (1935–2016), bəstəkar * [[Vüqar Camalzadə]] (1974–), bəstəkar * [[Zülfüqar Hacıbəyov]] (1884–1950), bəstəkar }} ===== Dirijorlar ===== {{columns-list|4| * [[Azad Əliyev (dirijor)|Azad Əliyev]] (1951–2014), dirijor * [[Çingiz Hacıbəyov]] (1913–1971), dirijor * [[Elnarə Kərimova]] (19??–), dirijor, xormeyster * [[Əyyub Quliyev (dirijor)|Əyyub Quliyev]] (1984–), dirijor * [[Fəxrəddin Atayev]] (1972–), dirijor * [[Kazım Əliverdibəyov]] (1934–), dirijor * [[Nazim Hacıəlibəyov]] (1959–), dirijor * [[Nazim Rzayev]] (1925–1992), dirijor * [[Rauf Abdullayev]] (1937–), dirijor * [[Teymur Göyçayev]] (1958–), dirijor * [[Yalçın Adıgözəlov]] (1959–), dirijor * [[Yaşar İmanov]] (1933–), dirijor }} ===== Aşıqlar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Aşıq Hüseyn Bozalqanlı.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Çopur Ələsgər.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Miskinli Vəli.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Aşıq Hüseyn Bozalqanlı]]{{·}}[[Çopur Ələsgər]]{{·}}[[Miskinli Vəli]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Aşıq Abbasqulu]] (1850–1932), aşıq * [[Aşıq Ağalar Mikayılov]] (1913–1988), aşıq * [[Aşıq Aslan Kosalı]] (1929–2014), aşıq * [[Aşıq Avdı Qaymaqlı]] (1909–1988), aşıq * [[Aşıq Bəsti]] (1836–1936), aşıq * [[Aşıq Bəylər Qədirov]] (1914–1991), aşıq * [[Aşıq Cabbar]] (1950–), aşıq * [[Aşıq Canallı Məmməd]] (1880–1937), aşıq * [[Aşıq Ədalət Dəlidağlı]] (1967–), aşıq * [[Aşıq Əhməd]] (1???–1???), aşıq * [[Aşıq Əhməd Rüstəmov]] (1920–2008), aşıq * [[Aşıq Əhliman]] (1955–), aşıq * [[Aşıq Əli Tapdıqoğlu]] (1989–), aşıq * [[Aşıq Əkbər Cəfərov]] (1933–1990), aşıq * [[Aşıq Hüseyn Bozalqanlı]] (1868–1941), aşıq * [[Aşıq Hüseyn Şəmkirli]] (1811–1891), aşıq * [[Aşıq Xanlar Məhərrəmov]] (1950–1998), aşıq * [[Aşıq Xaspolad Gülablı]] (1919–2000), aşıq * [[Aşıq Xosrov Məhəmmədoğlu]] (1938–), aşıq * [[Aşıq İsfəndiyar Rüstəmov]] (1937–2018), aşıq * [[Aşıq Kərəm İncəli]] (1945–1995), aşıq * [[Aşıq Məhəmməd Kolanlı]] (1903–1977), aşıq * [[Aşıq Məhərrəm Hüseynli]] (1959–), aşıq * [[Aşıq Mirzə Bilal]] (1872–1937), aşıq * [[Aşıq Nabat]] (1914–1973), aşıq * [[Aşıq Nəcəf Əlimərdanlı]] (1900–1946), aşıq * [[Aşıq Pənah]] (1926–1978), aşıq * [[Aşıq Pəri]] (1811–1847), aşıq * [[Aşıq Qasım]] (1867–1919), aşıq * [[Aşıq Qoca]] (1900–1942), aşıq * [[Aşıq Qurbani]] (1477–XVI əsr), aşıq * [[Aşıq Qəhrəman]] (1884–1966), aşıq * [[Aşıq Rəcəb]] (XVIII əsr–XIX əsr), aşıq * [[Aşıq Şakir]] (1922–1978), aşıq * [[Aşıq Şəmşir]] (1893–1980), aşıq * [[Aşıq Umbay]] (1941–), aşıq * [[Aşıq Valeh]] (1729–1822), aşıq * [[Aşıq Vüqar Mahmudoğlu]] (1970–2018), aşıq * [[Aşıq Yanvar Bədəlov]] (1942–), aşıq * [[Aşıq Zülfiyyə]] (1970–), aşıq * [[Aydın Çobanoğlu]] (1951–1993), aşıq * [[Çoban Əfqan]] (1866–1924), aşıq * [[Çopur Ələsgər]] (1930–2014), aşıq * [[Dəllək Murad]] (XVIII əsr–XVIII əsr), aşıq * [[Dəmirçi Aşıq Hüseyn]] (1885–), aşıq * [[Dilarə Azaflı]] (1947–2005), aşıq * [[Dirili Surxay]] (1902–1945), aşıq * [[Ədalət Nəsibov]] (1939–2017), aşıq * [[Əli Quliyev (aşıq)|Əli Quliyev]] (1851–), aşıq * [[Fəzail Miskinli]] (1976–), aşıq * [[Xaltanlı Tağı]] (1776–1890), aşıq * [[Xəyyat Mirzə]] (1885–1922), aşıq * [[Məzahir Daşqın]] (1909–1979), aşıq * [[Mikayıl Azaflı]] (1924–1990), aşıq * [[Mirzə Bayramov]] (1888–1960), aşıq * [[Miskinli Vəli]] (1894–1995), aşıq * [[Molla Cümə]] (1854–1920), aşıq * [[Samirə Əliyeva]] (1981–), aşıq * [[Sevil Xıdırlı]] (1973–), aşıq * [[Ulduz Sönməz]] (1945–), aşıq * [[Yaşar Fərmayıloğlu]] (1969–), aşıq * [[Yetim Seyid]] (1895–19??), aşıq * [[Yəhya bəy Dilqəm]] (1830–1865), aşıq * [[Zeynəb Zərbəli qızı]] (1860–1942), aşıq * [[Zəkəriyyə Mehman]] (1938–1999), aşıq }} ===== Xanəndələr ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Bülbülcan.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Jabbar Garyagdioglu.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Khan Shushinskiy.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Bülbülcan]]{{·}}[[Cabbar Qaryağdıoğlu]]{{·}}[[Xan Şuşinski]]</small> |- |[[Fayl:Hacıbaba Hüseynov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Arif Babayev 01.03.2019.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Alim Gasimov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hacıbaba Hüseynov]]{{·}}[[Arif Babayev (xanəndə)|Arif Babayev]]{{·}}[[Alim Qasımov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abdulla Babayev]] (1924–2015), xanəndə * [[Abgül Mirzəliyev]] (1986–), xanəndə * [[Ağabala Abdullayev]] (1910–1976), xanəndə * [[Ağabala Ağasəid oğlu]] (1860–1928), xanəndə * [[Ağaxan Abdullayev]] (1950–2016), xanəndə * [[Alapalazoğlu]] (????–????), xanəndə * [[Alim Qasımov]] (1957–), xanəndə * [[Arif Babayev (xanəndə)|Arif Babayev]] (1938–), xanəndə * [[Arif Zeynalov (müğənni)|Arif Zeynalov]] (1969–), xanəndə * [[Aygün Bayramova]] (1967–), xanəndə * [[Baba Mahmudoğlu]] (1940–2006), xanəndə * [[Babək Niftəliyev]] (1985–), xanəndə * [[Bəyimxanım Vəliyeva]] (1989–), xanəndə * [[Bülbülcan]] (1841–1927), xanəndə * [[Cabbar Qaryağdıoğlu]] (1861–1944), xanəndə * [[Cabir Abdullayev]] (1966–), xanəndə * [[Cahan Talışinskaya]] (1909–1967), xanəndə * [[Canəli Əkbərov]] (1940–2021), xanəndə * [[Davud Səfiyarov]] (1875–1917), xanəndə * [[Ehtiram Hüseynov]] (1980–), xanəndə * [[Elnarə Abdullayeva]] (1972–), xanəndə * [[Eynulla Cəbrayılov]] (1935–1992), xanəndə * [[Əbülfət Əliyev]] (1926–1990), xanəndə * [[Ələsgər Abdullayev]] (1866–1929), xanəndə * [[Əlibaba Məmmədov]] (1930–2022), xanəndə * [[Ərəstun Əliyev]] (1957–), xanəndə * [[Fərqanə Qasımova]] (1979–), xanəndə * [[Firuz Səxavət]] (1972–), xanəndə * [[Gülyanaq Məmmədova]] (1973–), xanəndə * [[Gülyaz Məmmədova]] (1970–), xanəndə * [[Hacı Hüsü]] (1839–1898), xanəndə * [[Hacıbaba Hüseynov]] (1919–1993), xanəndə * [[Haşım Kələntərli]] (1899–1984), xanəndə * [[Xan Şuşinski]] (1901–1979), xanəndə * [[Xanlıq Şükür]] (1872–1927), xanəndə * [[İslam Abdullayev]] (1876–1964), xanəndə * [[Keçəçioğlu Məhəmməd]] (1864–1940), xanəndə * [[Könül Xasıyeva]] (1968–), xanəndə * [[Qasım Abdullayev (xanəndə)|Qasım Abdullayev]] (1873–1927), xanəndə * [[Qədir Rüstəmov]] (1935–2011), xanəndə * [[Qəndab Quliyeva]] (1949–2017), xanəndə * [[Qoçaq Əsgərov]] (1978–), xanəndə * [[Mais Salmanov]] (1933–2008), xanəndə * [[Malıbəyli Cümşüd]] (18??–1915), xanəndə * [[Məcid Behbudov]] (1873–1945), xanəndə * [[Məhəmmədqulu Şuşinski]] (1874–1929), xanəndə * [[Mələkxanım Əyyubova]] (1962–), xanəndə * [[Mənsum İbrahimov]] (1960–), xanəndə * [[Məşədi İsi]] (18??–1905), xanəndə * [[Məşədi Məmməd Fərzəliyev]] (1872–1962), xanəndə * [[Mirzə Məhəmmədhəsən Fələkzadə Şirvani]] (1826–1???), xanəndə * [[Mirzə Güllər]] (XIX əsr–1914), xanəndə * [[Mirzə Məhəmmədhəsən (xanəndə)|Mirzə Məhəmmədhəsən]] (1831–1907), xanəndə * [[Mürşüd Məmmədov (xanəndə)|Mürşüd Məmmədov]] (1929–1996), xanəndə * [[Mütəllim Mütəllimov]] (1909–1981), xanəndə * [[Musa Şuşinski]] (1893–1971), xanəndə * [[Nəzakət Teymurova]] (1972–), xanəndə * [[Pəsxan Cəlil]] (1895–19??), xanəndə * [[Sabir Abdullayev]] (1957–), xanəndə * [[Sara Qədimova]] (1922–2005), xanəndə * [[Seyid Mirbabayev]] (1867–1953), xanəndə * [[Seyid Şuşinski]] (1889–1965), xanəndə * [[Səfa Qəhrəmanov]] (1949–2008), xanəndə * [[Səxavət Məmmədov]] (1953–1991), xanəndə * [[Səkinə İsmayılova]] (1956–), xanəndə * [[Simarə İmanova]] (1975–), xanəndə * [[Süleyman Abdullayev (xanəndə)|Süleyman Abdullayev]] (1939–), xanəndə * [[Şahmalı Kürdoğlu]] (1930–1992), xanəndə * [[Teymur Mustafayev (xanəndə)|Teymur Mustafayev]] (1939–2020), xanəndə * [[Teyyub Aslanov]] (1967–), xanəndə * [[Tələt Qasımov]] (1933–2013), xanəndə * [[Təyyar Bayramov]] (1976–), xanəndə * [[Tükəzban İsmayılova]] (1923–2008), xanəndə * [[Yaqub Məmmədov (xanəndə)|Yaqub Məmmədov]] (1930–2002), xanəndə * [[Yaqut Abdullayeva]] (1963–), xanəndə * [[Yavər Kələntərli]] (1902–1979), xanəndə * [[Zabit Nəbizadə]] (1965–), xanəndə * [[Zahid Quliyev]] (1961–), xanəndə * [[Zülfü Adıgözəlov]] (1898–1963), xanəndə * [[Zümrüd Məmmədova]] (1956–), xanəndə }} ===== Caz musiqiçiləri ===== {{columns-list|4| * [[Aysel Məmmədova]] (1989–), caz müğənnisi * [[Cavan Zeynallı]] (1945–), caz müğənnisi * [[Emil Əfrasiyab]] (1982–), caz pianoçusu * [[Əminə Fiqarova]] (1964–), caz pianoçusu * [[Əzizə Mustafazadə]] (1969–), caz müğənnisi, caz pianoçusu * [[İsfar Sarabski]] (1989–), caz pianoçusu * [[Pərviz Rüstəmbəyov]] (1922–1949), caz saksafonçusu * [[Rafiq Babayev (bəstəkar)|Rafiq Babayev]] (1936–1994), caz müğənnisi, bəstəkar * [[Rain Sultanov]] (1968–), caz saksafonçusu * [[Rəşad Haşımov]] (1971–), caz pianoçusu * [[Şahin Növrəsli]] (1977–), caz pianoçusu * [[Sevda Ələkbərzadə]] (1977–), caz müğənnisi * [[Teymur Mirzəyev]] (1936–2021), caz müğənnisi * [[Vaqif Mustafazadə]] (1940–1979), bəstəkar, caz pianoçusu * [[Vaqif Sadıxov]] (1946–), caz pianoçusu }} ===== Opera müğənniləri ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Huseyngulu Sarabski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ahmed Agdamski.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sona Aslanova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Hüseynqulu Sarabski]]{{·}}[[Əhməd Ağdamski]]{{·}}[[Sona Aslanova]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Azər Rzazadə]] (1990–), opera müğənnisi * [[Azər Zeynalov]] (1964–), opera müğənnisi * [[Cavid Səmədov]] (1987–), opera müğənnisi * [[Dinarə Əliyeva]] (1980–), opera müğənnisi * [[Elçin Əzizov (müğənni)|Elçin Əzizov]] (1975–), opera müğənnisi * [[Əhməd Ağdamski]] (1884–1954), opera müğənnisi * [[Əli Zülalov]] (1893–1963), opera müğənnisi * [[Əliövsət Sadıqov]] (1906–1970), opera müğənnisi * [[Fatma Mehrəliyeva]] (1926–2000), opera müğənnisi * [[Fidan Hacıyeva]] (1976–), opera müğənnisi * [[Fidan Qasımova]] (1947–), opera müğənnisi * [[Firəngiz Əhmədova]] (1928–2011), opera müğənnisi * [[Fərid Əliyev]] (1975–), opera müğənnisi * [[Gülxar Həsənova]] (1918–2005), opera müğənnisi * [[Gülüstan Əliyeva]] (1951–), opera müğənnisi * [[Hafiz Quliyev]] (1960–), opera rejissoru * [[Həqiqət Rzayeva]] (1907–1969), opera müğənnisi * [[Hüseynağa Hacıbababəyov]] (1898–1972), opera müğənnisi * [[Hüseynqulu Sarabski]] (1879–1945), opera müğənnisi, aktyor, rejissor, pedaqoq * [[Hüsnü Qubadov]] (1922–1991), opera müğənnisi * [[Xuraman Qasımova]] (1951–), opera müğənnisi * [[Xurşid Qacar]] (1894–1963), opera müğənnisi * [[İlham Nəzərov]] (1985–), opera müğənnisi * [[İsmayıl Eloğlu]] (1912–1957), opera müğənnisi * [[Qəmbər Zülalov]] (1895–1976), opera müğənnisi * [[Lütfiyar İmanov]] (1929–2008), opera müğənnisi * [[Məmmədəli Əliyev]] (1936–), opera müğənnisi * [[Məmmədtağı Bağırov]] (1890–1961), opera müğənnisi * [[Rauf Atakişiyev]] (1925–1994), opera müğənnisi * [[Ramil Qasımov]] (1984–), opera müğənnisi * [[Rəhilə Cabbarova]] (1922–2002), opera müğənnisi * [[Samir Cəfərov]] (1976–), opera müğənnisi * [[Səltənət Quliyeva]] (1907–1979), opera müğənnisi * [[Sona Aslanova]] (1924–2011), opera müğənnisi * [[Şahlar Quliyev]] (1946–), opera müğənnisi, aktyor * [[Şirzad Hüseynov]] (1906–1971), opera müğənnisi, aktyor }} ===== Pop müğənniləri ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Şövkət Ələkbərova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Gülağa Məmmədov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Oqtay Ağayev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Şövkət Ələkbərova]]{{·}}[[Gülağa Məmmədov]]{{·}}[[Oqtay Ağayev (müğənni)|Oqtay Ağayev]]</small> |- |[[Fayl:Qulu Əsgərov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Flora Kərimova.jpeg|border|center|120px]] |[[Fayl:Elmira Rəhimova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qulu Əsgərov]]{{·}}[[Flora Kərimova]]{{·}}[[Elmira Rəhimova]]</small> |- |[[Fayl:Muslim Magomayev, Azerbaijani singer.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Aygün Kazımova Elesger qizi.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:MiriYusif.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Müslüm Maqomayev (müğənni)|Müslüm Maqomayev]]{{·}}[[Aygün Kazımova]]{{·}}[[Miri Yusif]]</small> |} {{columns-list|4| * [[Abbas Bağırov (müğənni)|Abbas Bağırov]] (1982–), müğənni * [[Ağadadaş Ağayev]] (1956–), müğənni * [[Akif İslamzadə]] (1948–), müğənni * [[Aqşin Abdullayev (müğənni)|Aqşin Abdullayev]] (1985–), müğənni * [[Almaz Ələsgərova]] (1966–), müğənni * [[Anatollu Qəniyev]] (1931–1987), müğənni * [[Arzu Rzayev]] (1962–), müğənni * [[Ayan Babakişiyeva]] (1989–), müğənni * [[Aybəniz Haşımova]] (1968–), müğənni * [[Aydınçik]] (1957–), müğənni * [[Aygün Bəylər]] (1975–), müğənni * [[Aygün Kazımova]] (1971–), müğənni * [[Aysel Teymurzadə]] (1989–), müğənni * [[Azərin]] (1971–), müğənni * [[Baloğlan Əşrəfov]] (1951–2021), müğənni * [[Bilal Əliyev]] (1959–), müğənni * [[Brilliant Dadaşova]] (1965–), müğənni * [[Bülbül (müğənni)|Bülbül]] (1897–1961), müğənni * [[Cahangir Qurbanov]] (1976–), müğənni * [[Cavad Rəcəbov]] (1954–), müğənni * [[Ceyhun Zeynalov]] (1980–), müğənni * [[Cəfər Behbudov]] (1951–2019), müğənni * [[Damla (müğənni)|Damla]] (1988–), müğənni * [[Elariz Məmmədoğlu]] (1964–), müğənni * [[Elçin Cəfərov (müğənni)|Elçin Cəfərov]] (1984–), müğənni * [[Elçin Cəlilov]] (1968–2005), müğənni * [[Eldar Qasımov]] (1989–), müğənni * [[Elli Miçiyeva]] (1987–), müğənni * [[Elmira Rəhimova]] (1941–), müğənni * [[Elnarə Xəlilova]] (1980–), müğənni * [[Elnur Məmmədov (müğənni)|Elnur Məmmədov]] (1982–), müğənni * [[Elza Seyidcahan]] (1968–), müğənni * [[Eyyub Yaqubov]] (1965–), müğənni * [[Ədalət Şükürov]] (1966–), müğənni * [[Əli Mirəliyev]] (1949–), müğənni * [[Faiq Ağayev]] (1971–), müğənni * [[Fədayə Laçın]] (1977–), müğənni * [[Fərid Məmmədov (müğənni)|Fərid Məmmədov]] (1991–), müğənni * [[Firəngiz Rəhimbəyli]] (1960–), müğənni * [[Firuzə İbadova]] (1954–), müğənni * [[Flora Kərimova]] (1941–), müğənni * [[Gülağa Məmmədov]] (1925–1994), müğənni * [[Günay İbrahimli]] (1991–), müğənni * [[Günel Zeynalova]] (1985–), müğənni * [[Hüseynağa Hadıyev]] (1946–1994), müğənni * [[Hiss (müğənni)|Hiss]] (1995–), müğənni * [[Xatirə İslam]] (1981–), müğənni * [[Xatun Əliyeva]] (1977–), müğənni * [[Xədicə Abbasova]] (1957–), müğənni * [[Xumar Qədimova]] (1966–), müğənni * [[İlhamə Qasımova]] (1976–), müğənni * [[İlhamə Quliyeva]] (1943–2016), müğənni * [[İlqar Xəyal]] (1966–), müğənni * [[İlqar Muradov]] (1957–), müğənni * [[İradə İbrahimova]] (1980–), müğənni * [[İslam Rzayev]] (1934–2008), müğənni * [[İsrail Məmmədov]] (1959–), müğənni * [[İzzət Bağırov]] (1976–), müğənni * [[Könül Kərimova]] (1968–), müğənni * [[Qulu Əsgərov]] (1928–1987), müğənni * [[Lalə Məmmədova]] (1978–), müğənni * [[Leyla Ramazanlı]] (1988–), müğənni * [[Manaf Ağayev]] (1964–), müğənni * [[Məhəbbət Kazımov]] (1953–2014), müğənni * [[Məmmədbağır Bağırzadə]] (1950–2005), müğənni * [[Məryəm Şabanova]] (1985–), müğənni * [[Mətanət İsgəndərli]] (1963–), müğənni * [[Miri Yusif]] (1977–), müğənni, repçi * [[Mirzə Babayev]] (1913–2013), müğənni, aktyor * [[Murad Arif]] (1981–), müğənni * [[Müslüm Maqomayev (müğənni)|Müslüm Maqomayev]] (1942–2008), müğənni * [[Nadir Qafarzadə]] (1971–), müğənni * [[Nazim Pişyari]] (1968–), müğənni * [[Nazpəri Dostəliyeva]] (1960–), müğənni * [[Nərmin Kərimbəyova]] (1985–), müğənni * [[Nəzakət Məmmədova (müğənni)|Nəzakət Məmmədova]] (1944–1980), müğənni * [[Nigar Camal]] (1980–), müğənni * [[Nisə Qasımova]] (1954–), müğənni * [[Niyaməddin Musayev]] (1940–), müğənni * [[Nura Suri]] (1976–), müğənni * [[Nuri Sərinləndirici]] (1979–), müğənni * [[Nurlan Növrəsli]] (1984–), müğənni * [[Nüşabə Ələsgərli]] (1967–), müğənni * [[Oqtay Ağayev (müğənni)|Oqtay Ağayev]] (1934–2006), müğənni * [[Pərviz Mahmudov]] (1983–), müğənni * [[Polad Bülbüloğlu]] (1945–), müğənni * [[Ramal İsrafilov]] (1985–), müğənni * [[Raziyyə Şirinova]] (1940–), müğənni * [[Rəcəb Musayev]] (1975–2011), müğənni * [[Rəşad İlyasov]] (1974–), müğənni * [[Röya Ayxan]] (1982–), müğənni * [[Ruhəngiz Allahverdiyeva]] (1955–), müğənni * [[Ruhəngiz Musəvi]] (1953–), müğənni * [[Rüfət Mehdiyev]] (1969–2011), müğənni * [[Samir Bağırov]] (1967–), müğənni * [[Samirə Əfəndi]] (1991–), müğənni * [[Səbinə Babayeva]] (1979–), müğənni * [[Səfurə Əlizadə]] (1992–), müğənni * [[Səmra Rəhimli]] (1994–), müğənni * [[Sərxan Sərxan (müğənni)|Sərxan Sərxan]] (1952–), müğənni * [[Səyyad Əlizadə]] (1958–2021), müğənni * [[Sevil Hacıyeva]] (1968–2000), müğənni * [[Sürəyya xanım Qacar]] (1910–1992), müğənni * [[Şölə Səfərəliyeva]] (1984–), müğənni * [[Şövkət Ələkbərova]] (1922–1993), müğənni * [[Teymur Əmrah]] (1971–), müğənni * [[Tünzalə Ağayeva]] (1976–), müğənni * [[Yalçın Rzazadə]] (1946–2021), müğənni * [[Yeganə Mürsəlova]] (1981–), müğənni * [[Zamiq Hüseynov]] (1983–), müğənni * [[Zaur Rzayev]] (1952–), müğənni * [[Zeynəb Xanlarova]] (1936–), müğənni * [[Zöhrə Abdullayeva]] (1952–2021), müğənni * [[Zülfiyyə Xanbabayeva]] (1967–), müğənni }} ===== Rok musiqiçiləri ===== {{columns-list|4| * [[Dilarə Kazımova]] (1984–), rok müğənnisi * [[İbrahim Emin]] (1963–2019), gitaraçı * [[Qara Dərviş]] (1990–), rok müğənnisi * [[Teymur Nadir]] (1973–), rok müğənnisi * [[Rafiq Rəsulov (gitaraçı)|Rafiq Rəsulov]] (1949–2016), gitaraçı }} ===== Meyxanaçılar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Nizami Rəmzi.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Aydın Xırdalanlı.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rəşad Dağlı.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nizami Rəmzi]]{{·}}[[Aydın Xırdalanlı]]{{·}}[[Rəşad Dağlı]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağakərim]] (1964–), meyxanaçı * [[Ağamirzə]] (1962–), meyxanaçı * [[Ağasəlim Çildağ]] (1930–2008), meyxanaçı * [[Atababa Hicri]] (1930–2008), meyxanaçı, şair * [[Aydın Xırdalanlı]] (1977–2019), meyxanaçı * [[Bayram Kürdəxanılı]] (1962–2017), meyxanaçı * [[Elçin Atakişiyev|Elçin]] (1968–1994), meyxanaçı * [[Elşən Xəzər]] (1973–), meyxanaçı * [[Ələkbər Yasamal]] (1979–), meyxanaçı * [[İntiqam Rüstəmov]] (1968–), meyxanaçı * [[Kəbir Azəri]] (1960–1997), meyxanaçı * [[Mahir Cürət]] (1972–), meyxanaçı * [[Məşədibaba]] (1971–2011), meyxanaçı * [[Mirpaşa Sadıqov]] (18??–1921), meyxanaçı, aktyor * [[Mirsadıq Maştağalı]] (1979–2010), meyxanaçı * [[Molla Məhəmməd]] (1950–2010), meyxanaçı * [[Namiq Məna]] (1972–), meyxanaçı * [[Namiq Qaraçuxurlu]] (1978–), meyxanaçı * [[Nizami Rəmzi]] (1947–1997), meyxanaçı * [[Pərviz Bülbülə]] (1985–), meyxanaçı * [[Rəşad Dağlı]] (1984–), meyxanaçı * [[Vahid Qədim]] (1973–), meyxanaçı * [[Vüqar Biləcəri]] (1988–2020), meyxanaçı * [[Vüqar Əbdulov]] (1974–), meyxanaçı }} ===== Repçilər ===== {{columns-list|4| * [[Albay Əfəndi]] (1986–), repçi * [[Anar Nağılbaz]] (1974–2018), repçi * [[Ceyhun Zeynalov|Cin]] (1980–), repçi * [[Elşad Xose]] (1979–), repçi * [[Hüseyn Dərya]] (1975–2014), repçi * [[Qaraqan]] (1987–), repçi, yazıçı * [[Okaber]] (1987–), repçi * [[Paster]] (1991–), repçi * [[ProMete]] (1986–), repçi * [[Saybu Swag]] (1991–), repçi * [[Uran (repçi)|Uran]] (1983–), repçi * [[Xpert]] (1990–), repçi }} ===== Digər musiqiçilər ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Qurban Pirimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Khadija Gaibova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Bahram Mansurov (1971).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qurban Pirimov]]{{·}}[[Xədicə Qayıbova]]{{·}}[[Bəhram Mansurov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil Bağırov (tarzən)|Adil Bağırov]] (1937–), tarzən * [[Adil Gəray]] (1919–1973), tarzən * [[Aftandil İsrafilov]] (1941–), qarmon ifaçısı * [[Ağaverdi Paşayev]] (1950–), [[dirijor]] * [[Ağacəbrayıl Abasəliyev]] (1955–), kamança ifaçısı * [[Ağasəlim Abdullayev]] (1950–), tarzən * [[Ağası Məşədibəyov]] (1912–1984), tarzən * [[Aida Abdullayeva]] (1922–2009), arfaçı * [[Allahyar Cavanşirov]] (1907–1972), tarzən * [[Aslan İlyasov]] (1948–2013), qarmon ifaçısı * [[Azər Abdullayev]] (1929–2010), qoboy ifaçısı * [[Bəhram Mansurov]] (1911–1985), tarzən * [[Cahangir Qarayev]] (1913–1950), pianoçu * [[Ceyhun İsmayılov]] (19??–), skripkaçı * [[Ceyran Haşımova]] (1934–), tarzən * [[Çingiz Mehdiyev]] (1932–1992), nağara ifaçısı, Qavaldaş ustası * [[Çingiz Sadıqov]] (1929–2017), pianoçu * [[Elçin Həşimov]] (1973–), tarzən * [[Elxan Mansurov]] (1955–), tarzən * [[Elman Bədəlov]] (1929–1991), kamança ifaçısı * [[Elnur Əhmədov]] (1977–), kamança ifaçısı * [[Elşən Mansurov]] (1962–), kamança ifaçısı * [[Ədalət Vəzirov]] (1951–2002), kamança ifaçısı * [[Əhməd Bakıxanov]] (1892–1973), tarzən, pedaqoq * [[Əhsən Dadaşov]] (1924–1976), tarzən * [[Əlixan Səmədov]] (1964–), balaban ifaçısı * [[Ənvər Sadıqov]] (1966–), qarmon ifaçısı * [[Fərhad Bədəlbəyli]] (1947–), pianoçu * [[Firuz Əliyev]] (1950–), tarzən * [[Gülarə Əliyeva]] (1933–1991), pianoçu * [[Gülbahar Şükürlü]] (19??–), qarmon ifaçısı * [[Hacı Məmmədov (tarzən)|Hacı Məmmədov]] (1920–1981), tarzən * [[Habil Əliyev]] (1927–2015), kamança ifaçısı * [[Həbib Bayramov]] (1926–1994), tarzən * [[Həsənağa Sadıqov]] (1950–2018), kamança ifaçısı * [[Xədicə Qayıbova]] (1893–1938), pianoçu * [[Jizza Pro]] (1982–), musiqi prodüseri * [[Kamil Cəlilov]] (1938–2022), qoboy ifaçısı * [[Kövkəb Səfərəliyeva]] (1907–1985), pianoçu * [[Qılman Salahov]] (1906–1974), kamança ifaçısı * [[Qurban Pirimov]] (1880–1965), tarzən * [[Malıbəyli Həmid]] (1869–1922), tarzən * [[Məmmədağa Muradov]] (1921–1969), tarzən * [[Məmmədxan Bakıxanov]] (1890–1957), tarzən * [[Məşədi Cəmil Əmirov]] (1875–1928), tarzən * [[Məşədi Süleyman bəy Mansurov]] (1872–1955), tarzən * [[Məşədi Zeynal Haqverdiyev]] (1851–1918), tarzən * [[Mircavad Cəfərov]] (1965–), ud ifaçısı * [[Mirnazim Əsədullayev]] (1951–), kamança ifaçısı * [[Mirzə Fərəc Rzayev]] (1847–1927), tarzən * [[Mirzə Mansur Mansurov]] (1887–1967), tarzən * [[Mirzə Sadıq]] (1846–1902), tarzən, bəstəkar, [[Azərbaycan tarı]]nı təkmilləşdirən sənətkar * [[Möhlət Müslümov]] (19??–), tarzən * [[Munis Şərifov]] (1962–), kamança ifaçısı * [[Murad Adıgözəlzadə]] (1973–), pianoçu * [[Natiq Şirinov]] (1975–), nağara ifaçısı * [[Ramiz Quliyev]] (1947–), tarzən * [[Rauf Adıgözəlov]] (1940–2002), skripkaçı * [[Rəmiş]] (1944–2021), gitarist * [[Rəna İsmayılova]] (1950–), orqan ifaçısı * [[Rəna Şereşevskaya]] (1954–), pianoçu * [[Şəfiqə Eyvazova]] (1947–), kamança ifaçısı * [[Şirin Axundov]] (1878–1927), tarzən * [[Şirzad Fətəliyev]] (19??–), balaban ifaçısı * [[Taleh Hacıyev]] (1957–2008), pianoçu, bəstəkar * [[Tələt Bakıxanov]] (1927–2000), kamança ifaçısı * [[Toğrul Əsədullayev]] (1982–), kamança ifaçısı * [[Turan Manafzadə]] (1991–), pianoçu, bəstəkar * [[Vamiq Məmmədəliyev]] (1946–), tarzən * [[Vəli Qədimov]] (1940–2009), klarnet ifaçısı * [[Zamiq Əliyev]] (1950–), tarzən * [[Zöhrab Adıgözəlzadə]] (1940–2012), pianoçu }} ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Gültəkin Cabbarlı.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Aydın Qaradağlı.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rafiq Hüseynov (diktor).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Gültəkin Cabbarlı]]{{·}}[[Aydın Qaradağlı]]{{·}}[[Rafiq Hüseynov (diktor)|Rafiq Hüseynov]]</small> |- |[[Fayl:Azər-Axşam.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:İlkin Həsəni.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Leyla Aliyeva (presenter).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Azər Axşam]]{{·}}[[İlkin Həsəni]]{{·}}[[Leyla Quliyeva]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Alidə Mustafayeva]] (1987–), televiziya aparıcısı * [[Altay Əliyev]] (1978–), idman şərhçisi, jurnalist * [[Anar Nəcəfli]] (1980–), televiziya aparıcısı * [[Aydın Qaradağlı]] (1929–1980), diktor * [[Aytən Səfərova]] (19??–), televiziya aparıcısı * [[Azər Axşam]] (1973–), televiziya aparıcısı, aktyor * [[Azər Qəribov]] (1961–), televiziya aparıcısı, jurnalist, səyahətçi * [[Azər Süleymanlı]] (1986–), televiziya aparıcısı * [[Balakişi Qasımov]] (1978–), teleoyun iştirakçısı * [[DJ Fateh]] (1983–), televiziya aparıcısı, radio aparıcısı * [[Doktor Ziya]] (19??–), radio aparıcısı, idman şərhçisi * [[Elman Talıbov]] (1985–), teleoyun iştirakçısı * [[Emin Əfəndi]] (1978–), televiziya aparıcısı, musiqi prodüseri * [[Fikrət Adıgözəlli]] (1961–), idman şərhçisi * [[Gülşən Əkbərova]] (1953–), diktor * [[Gültəkin Cabbarlı]] (1929–1996), diktor * [[Günel Babayeva]] (1989–), teleoyun iştirakçısı * [[Günel Musəvi]] (1980–), televiziya aparıcısı * [[Hicran Hüseynov]] (1942–2013), diktor * [[Hüsniyyə Məhərrəmova]] (1981–), televiziya aparıcısı * [[Xoşqədəm Hidayətqızı]] (1974–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[İbrahim Məmmədov (jurnalist)|İbrahim Məmmədov]] (1964–), televiziya aparıcısı * [[İlkin Həsəni]] (1983–), televiziya aparıcısı * [[İlkin Xəlilov]] (1978–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[İlqar Mikayıloğlu]] (1970–), televiziya aparıcısı * [[İradə İsaq]] (1980–), televiziya aparıcısı * [[İsmayıl Əlibəyov]] (1902–1988), diktor * [[Kamilə Babayeva]] (1978–), televiziya aparıcısı, aktrisa * [[Kamran Həsənli]] (1963–), televiziya aparıcısı * [[Leyla Quliyeva]] (1986–), televiziya aparıcısı * [[Mir Şahin]] (1963–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[Murad Dadaşov]] (1978–), televiziya aparıcısı, televiziya prodüseri, aktyor * [[Nanə Ağamalıyeva]] (1983–), televiziya aparıcısı * [[Natavan Hacıyeva]] (1942–2019), diktor, televiziya aparıcısı * [[Nərgiz Cəlilova]] (1960–), televiziya aparıcısı * [[Nizami Məmmədov (jurnalist)|Nizami Məmmədov]] (1933–1974), diktor * [[Nuran Hüseynov]] (1977–), televiziya aparıcısı * [[Nurlana Cəfərova (aparıcı)|Nurlana Cəfərova]] (1988–), televiziya aparıcısı * [[Ofeliya Sənani]] (1941–), televiziya aparıcısı, aktrisa * [[Pirican Cəbiyev]] (1928–2000), televiziya operatoru * [[Rafiq Həşimov]] (1966–), diktor, televiziya aparıcısı * [[Rafiq Hüseynov (diktor)|Rafiq Hüseynov]] (1946–2017), diktor, televiziya aparıcısı * [[Rahib Qərib]] (1967–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[Rövşən Əsgərov (jurnalist)|Rövşən Əsgərov]] (1972–), teleoyun iştirakçısı * [[Səxavət Nur]] (1979–), televiziya aparıcısı * [[Səmra Əliyeva]] (1987–), idman şərhçisi * [[Sənan Şəfizadə]] (1984–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[Sevil Nuriyeva]] (1973–), televiziya aparıcısı, jurnalist * [[Seyidağa Mövsümov]] (1954–2018), hərbi operator * [[Şərqiyyə Hüseynova]] (19??–), diktor * [[Timur Vaynşteyn]] (1974–), televiziya prodüsseri * [[Zabir Əliyev]] (1972–), televiziya aparıcısı * [[Zaur Baxşəliyev]] (1981–), televiziya aparıcısı }} ==== Modelyerlər və modellər ==== {{columns-list|4| * [[Fəxriyə Xələfova]] (1969–), modelyer * [[Gülnarə Xəlilova]] (1972–), modelyer * [[Nərgiz Xəlilova]] (19??–199?), model, musiqişünas * [[Raf Sardarov]] (1964–), modelyer * [[Sona Mehmandarova]] (1???–19??), model }} === İdmançılar === ==== Boksçular ==== {{columns-list|4| * [[Ağali Alışov]] (1986–), boksçu * [[Ağası Məmmədov]] (1980–), boksçu * [[Cavid Çələbiyev]] (1992–), boksçu * [[Elvin Məmişzadə]] (1991–), boksçu * [[Fuad Aslanov]] (1976–), boksçu * [[Malik Bəyləroğlu]] (1970–), boksçu * [[Pərviz Bağırov (boksçu)|Pərviz Bağırov]] (1994–), boksçu * [[Rahib Bəylərov]] (1985–), boksçu * [[Rauf Cabbarov]] (1935–2010), boksçu, boks məşqçisi * [[Rüfət Hüseynov]] (1997–), boksçu * [[Salman Əlizadə]] (1993–), boksçu * [[Samir Məmmədov]] (1988–), boksçu * [[Şahin İmranov]] (1980–), boksçu * [[Vüqar Ələkbərov]] (1981–), boksçu }} ==== Cüdoçular ==== {{columns-list|4| * [[Elxan Məmmədov (cüdoçu)|Elxan Məmmədov]] (1982–), cüdoçu * [[Elmar Qasımov (cüdoçu)|Elmar Qasımov]] (1980–), cüdoçu * [[Elnur Məmmədli]] (1988–), cüdoçu * [[Əhməddin Rəcəbli]] (1945–), cüdoçu, samboçu, cüdo və sambo məşqçisi * [[İlqar Müşkiyev]] (1990–), cüdoçu * [[Kifayət Qasımova]] (1983–), cüdoçu * [[Məmmədəli Mehdiyev]] (1993–), cüdoçu * [[Mehman Əzizov]] (1976–), cüdoçu * [[Nazim Hüseynov (cüdoçu)|Nazim Hüseynov]] (1969–), cüdoçu * [[Nicat Şıxəlizadə]] (1988–), cüdoçu * [[Orxan Səfərov]] (1991–), cüdoçu * [[Rasim Ağamirov]] (1967–), cüdoçu * [[Səbinə Abdullayeva]] (1996–), cüdoçu * [[Zülfiyyə Hüseynova]] (1970–), cüdoçu, samboçu }} ==== Futbolçular ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Ələkbər Məmmədov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Kazbek Tuayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Anatoliy Banishevskiy (1967).png|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Ələkbər Məmmədov]]{{·}}[[Kazbek Tuayev]]{{·}}[[Anatoli Banişevski]]</small> |- |[[Fayl:İsgəndər Cavadov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mashallah Ehmedov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Nazim Suleymanov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[İsgəndər Cavadov]]{{·}}[[Maşalla Əhmədov]]{{·}}[[Nazim Süleymanov]]</small> |- |[[Fayl:Qurban Qurbanov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Zaur Tagizade.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rəşad Sadıqov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qurban Qurbanov]]{{·}}[[Zaur Tağızadə]]{{·}}[[Rəşad Sadıqov (futbolçu)|Rəşad Sadıqov]]</small> |- |[[Fayl:Neftchi Baku - Inter Milan (7).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Kamran Agayev 2012.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Maksim Medvedev-2.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mahir Şükürov]]{{·}}[[Kamran Ağayev]]{{·}}[[Maksim Medvedev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil Nadirov]] (1950–2019), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Adil Nağıyev]] (1995–), futbolçu * [[Adil Şükürov]] (1977–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Aftandil Hacıyev]] (1981–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Ağabala Ramazanov]] (1993–), futbolçu * [[Ağasəlim Mircavadov]] (1947–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Aqil Məmmədov (futbolçu, 1989)|Aqil Məmmədov]] (1989–), futbolçu * [[Aqil Nəbiyev]] (1982–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Alim Qurbanov]] (1977–), futbolçu * [[Amil Yunanov]] (1993–), futbolçu * [[Amit Quluzadə]] (1992–), futbolçu * [[Anar Nəzirov]] (1985–), futbolçu * [[Anatoli Banişevski]] (1946–1997), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Anatoli Ponomaryov]] (1982–), futbolçu * [[Araz Abdullayev]] (1992–), futbolçu * [[Arif Əsədov (futbolçu)|Arif Əsədov]] (1970–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Asif Məmmədov (futbolçu)|Asif Məmmədov]] (1986–), futbolçu * [[Asim Xudiyev]] (19??–), futbolçu * [[Aslan Kərimov]] (1973–), futbolçu * [[Ayxan Abbasov]] (1981–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Aytac Şərifova]] (1997–), futbolçu * [[Azər Məmmədov (futbolçu)|Azər Məmmədov]] (1976–), futbolçu * [[Bəhlul Mustafazadə]] (1997–), futbolçu * [[Böyükağa Hacıyev]] (1958–2018), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Budaq Nəsirov]] (1996–), futbolçu * [[Cahangir Həsənzadə]] (1979–), futbolçu * [[Cavid Hüseynov]] (1988–), futbolçu * [[Cavid İmamverdiyev (futbolçu)|Cavid İmamverdiyev]] (1990–), futbolçu * [[Cavid Tağıyev]] (1992–), futbolçu * [[Ceyhun Sultanov]] (1979–), futbolçu * [[Cəmşid Məhərrəmov]] (1983–), futbolçu * [[Coşqun Diniyev]] (1995–), futbolçu * [[Dmitri Kramarenko]] (1974–), futbolçu * [[Elbrus Abbasov]] (1950–2020), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Elhad Nəziri]] (1992–), futbolçu * [[Elxan Abdullayev]] (1973–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Elxan Həsənov]] (1967–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Elmar Baxşiyev]] (1980–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Elnur Allahverdiyev]] (1983–), futbolçu * [[Elnur Cəfərov (futbolçu)|Elnur Cəfərov]] (1997–), futbolçu * [[Elşən Qəmbərov]] (1970–), futbolçu * [[Elşən Məmmədov (futbolçu)|Elşən Məmmədov]] (1980–), futbolçu * [[Elvin Camalov]] (1995–), futbolçu * [[Elvin Əliyev]] (1984–), futbolçu * [[Elvin Məmmədov]] (1988–), futbolçu * [[Elvin Yunuszadə]] (1992–), futbolçu * [[Emin Ağayev]] (1973–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Emin İmaməliyev]] (1980–), futbolçu * [[Emin Quliyev (futbolçu)|Emin Quliyev]] (1977–), futbolçu * [[Emin Mahmudov (futbolçu)|Emin Mahmudov]] (1992–), futbolçu * [[Ədəhim Niftəliyev]] (1976–), futbolçu * [[Əfran İsmayılov]] (1988–), futbolçu * [[Əhməd Ələsgərov]] (1935–2015), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Ələkbər Məmmədov]] (1930–2014), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Əsgər Abdullayev (futbolçu)|Əsgər Abdullayev]] (1960–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Faiq Cabbarov]] (1972–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Fərhad Vəliyev]] (1980–), futbolçu * [[Fərid Quliyev]] (1986–), futbolçu * [[Fərrux İsmayılov]] (1978–), futbolçu * [[Füzuli Cavadov]] (1950–2020), futbolçu * [[Hacı Əhmədov]] (1993–), futbolçu * [[İqor Getman]] (1971–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[İqor Ponomaryov]] (1960–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[İlkin Qırtımov]] (1990–), futbolçu * [[İlqar Əbdürəhmanov]] (1979–), futbolçu * [[İlqar Qurbanov]] (1986–), futbolçu * [[İsgəndər Cavadov]] (1956–), futbolçu * [[Kamran Ağayev]] (1986–), futbolçu * [[Kamal Quliyev]] (1976–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Kazbek Tuayev]] (1940–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Kənan Kərimov]] (1976–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Qara Qarayev (futbolçu)|Qara Qarayev]] (1992–), futbolçu * [[Qəhrəman Əliyev (məşqçi)|Qəhrəman Əliyev]] (1959–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Qurban Qurbanov]] (1972–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Lev Mayorov]] (1969–2020), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Mahir Emreli]] (1997–), futbolçu * [[Mahir Şükürov]] (1982–), futbolçu * [[Mahmud Qurbanov]] (1973–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Maksim Medvedev]] (1989–), futbolçu * [[Maşalla Əhmədov]] (1959–), futbolçu * [[Mehman Allahverdiyev]] (1960–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Mikayıl Yusifov]] (1982–), futbolçu * [[Mirabdulla Abbasov]] (1995–), futbolçu * [[Murad Ağakişiyev]] (1985–), futbolçu * [[Murad Səttarlı]] (1992–), futbolçu * [[Musa Qurbanlı]] (2002–), futbolçu * [[Musa Qurbanov]] (1964–), futbolçu * [[Müşfiq Hüseynov]] (1970–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Nadir Nəbiyev]] (1980–), futbolçu * [[Namiq Ələsgərov]] (1995–), futbolçu * [[Namiq Yusifov]] (1986–), futbolçu * [[Nazim Əliyev]] (1963–), futbolçu * [[Nazim Süleymanov]] (1965–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Nizami Hacıyev]] (1988–), futbolçu * [[Novruz Əzimov]] (1960–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Nurlan Novruzov]] (1993–), futbolçu * [[Rafael Əmirbəyov]] (1976–), futbolçu * [[Rafiq Əlizadə]] (1949–2021), futbolçu * [[Rahid Əmirquliyev]] (1989–), futbolçu * [[Rail Məlikov]] (1985–), futbolçu * [[Ramin Quliyev]] (1981–), futbolçu * [[Ramiz Məmmədov (futbolçu)|Ramiz Məmmədov]] (1968–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Rasim Abuşev]] (1963–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Rasim Ramaldanov]] (1986–), futbolçu * [[Rauf Əliyev (futbolçu)|Rauf Əliyev]] (1989–), futbolçu * [[Rauf Mehdiyev]] (1976–), futbolçu * [[Rəhman Hacıyev]] (1993–), futbolçu * [[Rəşad Abdullayev (futbolçu)|Rəşad Abdullayev]] (1981–), futbolçu * [[Rəşad Eyyubov]] (1992–), futbolçu * [[Rəşad Kərimov]] (1986–), futbolçu * [[Rəşad Sadiqov]] (1983–), futbolçu * [[Rəşad Sadıqov (futbolçu)|Rəşad Sadıqov]] (1982–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Rəşid Özbəyov]] (1953–2001), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Ruslan Abbasov]] (1980–), futbolçu * [[Ruslan Abışov]] (1987–), futbolçu * [[Ruslan Məcidov]] (1985–), futbolçu * [[Rüfət Quliyev (futbolçu)|Rüfət Quliyev]] (1972–), futbolçu * [[Sakit Əliyev]] (1965–2015), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Samir Abbasov]] (1978–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Samir Ələkbərov]] (1968–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Samir Əliyev]] (1979–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Sergey Kramarenko]] (1946–2008), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Sevinc Cəfərzadə]] (1994–), futbolçu * [[Səməd Qurbanov]] (1953–), futbolçu * [[Səlahət Ağayev]] (1991–), futbolçu * [[Səmədağa Şıxlarov]] (1955–2021), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Şahin Diniyev]] (1966–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Tellur Mütəllimov]] (1995–), futbolçu * [[Təbriz Həsənov (futbolçu)|Təbriz Həsənov]] (1967–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Təmkin Xəlilzadə]] (1993–), futbolçu * [[Tərlan Əhmədov]] (1971–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Tərlan Quliyev (futbolçu)|Tərlan Quliyev]] (1992–), futbolçu * [[Tural Axundov]] (1988–), futbolçu * [[Ürfan Abbasov]] (1992–), futbolçu * [[Vadim Vasilyev]] (1972–), futbolçu * [[Vaqif Cavadov]] (1989–), futbolçu * [[Vaqif Sadıqov (məşqçi)|Vaqif Sadıqov]] (1959–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Vəli Qasımov]] (1968–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Vidadi Rzayev]] (1967–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Vladislav Qədirov]] (1970–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Vurğun Hüseynov]] (1988–), futbolçu * [[Vüqar Mustafayev]] (1994–), futbolçu * [[Vüqar Nadirov]] (1987–), futbolçu * [[Vüsalə Seyfədinnova]] (2000–), futbolçu * [[Vyaçeslav Lıçkin]] (1973–), futbolçu * [[Yunis Hüseynov]] (1965–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Zaur Həşimov]] (1981–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Zaur Ramazanov]] (1976–), futbolçu * [[Zaur Tağızadə]] (1979–), futbolçu }} ==== Gimnastlar ==== {{columns-list|4| * [[Alina Trepina]] (1989–), bədii gimnast * [[Anastasiya Prasolova]] (1989–), bədii gimnast * [[Dina Qorina]] (1987–), bədii gimnast * [[Lalə Kramarenko]] (2004–), bədii gimnast * [[Lalə Yusifova]] (1996–), bədii gimnast * [[Şakir Şıxəliyev]] (1990–), gimnast * [[Valeriya Yeqay]] (1986–), bədii gimnast * [[Vəfa Hüseynova]] (1988–), bədii gimnast * [[Zeynəb Cavadlı]] (1991–), bədii gimnast * [[Zöhrə Ağamirova]] (2001–), bədii gimnast }} ==== Güləşçilər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Meheddin allahverdiyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Seeing-off ceremony for Azerbaijani sportsmen to represent the country at the Rio 2016 Summer Olympic Games 28 (crop).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:YR-Rovshen Bayramov.JPG|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Məhəddin Allahverdiyev]]{{·}}[[Namiq Abdullayev]]{{·}}[[Rövşən Bayramov ]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Arif Abdullayev]] (1969–), güləşçi * [[Aydın İbrahimov (güləşçi)|Aydın İbrahimov]] (1938–), güləşçi * [[Cəbrayıl Həsənov]] (1990–), güləşçi * [[Elçin Əliyev (güləşçi)|Elçin Əliyev]] (1990–), güləşçi * [[Elçin Zeynalov (idmançı)|Elçin Zeynalov]] (1948–), güləş məşqçisi * [[Eldəniz Əzizli]] (1992–), güləşçi * [[Elman Muxtarov]] (1994–), güləşçi * [[Elvin Mürsəliyev]] (1988–), güləşçi * [[Emin Əhmədov (güləşçi)|Emin Əhmədov]] (1986–), güləşçi * [[Emin Əzizov]] (1984–), güləşçi * [[Əşrəf Əliyev (güləşçi)|Əşrəf Əliyev]] (1986–), güləşçi * [[Firdovsi Umudov]] (1977–), güləş məşqçisi * [[Hacı Əliyev]] (1991–), güləşçi * [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] (1989–), güləşçi * [[Xəzər İsayev]] (1963–), güləşçi * [[İbrahimpaşa Dadaşov]] (1926–1990), güləşçi * [[Məhəddin Allahverdiyev]] (1963–), güləşçi * [[Murad Bazarov]] (1994–), güləşçi * [[Namiq Abdullayev]] (1971–), güləşçi * [[Natiq Eyvazov]] (1970–), güləşçi * [[Həsən Əliyev (güləşçi)|Həsən Əliyev]] (1989–), güləşçi * [[Rafiq Hacıyev (güləşçi)|Rafiq Hacıyev]] (1947–), güləşçi * [[Rafiq Hüseynov (güləşçi)|Rafiq Hüseynov]] (1988–), güləşçi * [[Rəsul Çunayev]] (1991–), güləşçi * [[Rəşid Məmmədbəyov]] (1927–1970), güləşçi * [[Rövşən Bayramov]] (1987–), güləşçi * [[Səbirə Əliyeva]] (1995–), güləşçi * [[Sabir Hüseynov (idmançı)|Sabir Hüseynov]] (1928–2015), güləşçi * [[Sona Əhmədli]] (1988–), güləşçi * [[Taleh Məmmədov]] (1989–), güləşçi * [[Telman Paşayev]] (1953–2013), güləşçi * [[Toğrul Əsgərov]] (1992–), güləşçi * [[Vüqar Orucov]] (1971–), güləşçi * [[Yaşar Əliyev (güləşçi)|Yaşar Əliyev]] (1989–), güləşçi * [[Zəfər Quliyev (güləşçi)|Zəfər Quliyev]] (1972–), güləşçi }} ==== İdman hakimləri ==== {{columns-list|4| * [[Anar Salmanov]] (1980–), futbol hakimi * [[Azad Mütəllimov]] (19??–), futbol hakimi * [[Babək Quliyev]] (1974–), futbol hakimi * [[Eldar Əzimzadə]] (1934–2003), futbol hakimi * [[Əliyar Ağayev]] (1987–), futbol hakimi * [[Faiq Həsənov (şahmatçı)|Faiq Həsənov]] (1940–), şahmat hakimi, şahmatçı, televiziya aparıcısı * [[Fariz Yusifov]] (1972–), futbol hakimi * [[Fazil Mürşüdov]] (19??–), futbol hakimi * [[Gülağa Cabbarov]] (19??–), futbol hakimi * [[Hicran Şərifov]] (1965–), güləş hakimi, güləş məşqçisi * [[Xaqani Məmmədov]] (19??–), futbol hakimi * [[İmanxan Sultani]] (19??–), futbol hakimi * [[Məhəmməd Məmmədov (hakim)|Məhəmməd Məmmədov]] (1961–), futbol hakimi * [[Ömər Paşayev]] (1988–), futbol hakimi * [[Rəhim Həsənov]] (1983–), futbol hakimi * [[Tahir Süleymanov (futbol hakimi)|Tahir Süleymanov]] (1964–), futbol hakimi * [[Tofiq Bəhramov]] (1925–1993), futbol hakimi, futbolçu * [[Vüsal Əliyev]] (1970–), futbol hakimi * [[Yaşar Abbasov (futbol hakimi)|Yaşar Abbasov]] (1980–), futbol hakimi }} ==== Karateçilər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Rəfael Ağayev Karate World Champion.JPG|border|center|120px]] |[[Fayl:K1PL Berlin 2018-09-16 Male Kumite 84+ kg 18.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ilaha Gasimova.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Rafael Ağayev]]{{·}}[[Şahin Atamov]]{{·}}[[İlahə Qasımova]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ayxan Mamayev]] (1991–), karateçi * [[Fariz Nəcəfov]] (1978–), karateçi * [[Fəridə Abıyeva]] (1995–), karateçi * [[Fəridə Əliyeva]] (1997–), karateçi * [[Firdovsi Fərzəliyev]] (1993–), karateçi * [[Füzuli Musayev]] (19??–), karateçi * [[İlahə Qasımova]] (1992–), karateçi * [[Niyazi Əliyev]] (1986–), karateçi * [[Nuranə Əliyeva (karateçi)|Nuranə Əliyeva]] (1992–), karateçi * [[Rafael Ağayev]] (1985–), karateçi * [[Şahin Atamov]] (1986–), karateçi * [[Ülvi Quliyev]] (1966–), karateçi * [[Vüsal Abdullazadə]] (1992–), karateçi }} ==== Qarışıq döyüş sənətləri idmançıları ==== {{columns-list|4| * [[Azad Əsgərov]] (1971–), pankatrion döyüşçüsü * [[Bəxtiyar İskəndərzadə]] (1983–), kikboksçu * [[Ceyhun Məmmədov (idmançı)|Ceyhun Məmmədov]] (1968–), samboçu * [[Eduard Məmmədov]] (1978–), kikboksçu * [[Hafiz Baxşəliyev]] (1980–), kikboksçu * [[Nəbi Məmmədov (idmançı)|Nəbi Məmmədov]] (1991–), qarışıq döyüş sənətləri idmançısı * [[Pərviz Abdullayev (idmançı)|Pərviz Abdullayev]] (1986–), kikboksçu * [[Ramal Aslanov]] (1992–), kikboksçu * [[Tofiq Musayev (idmançı)|Tofiq Musayev]] (1989–), qarışıq döyüş sənətləri idmançısı * [[Tural Rəhimov]] (1988–), pankatrion döyüşçüsü }} ==== Para-atletlər ==== {{columns-list|4| * [[Afaq Sultanova]] (1987–), cüdoçu * [[Bayram Mustafayev]] (1987–), cüdoçu * [[Elçin Muradov]] (1989–), yüngül atlet * [[İlham Zəkiyev]] (1980–), cüdoçu * [[İradə Əliyeva (atlet)|İradə Əliyeva]] (1991–), yüngül atlet * [[Hüseyn Həsənov (atlet)|Hüseyn Həsənov]] (1986–), yüngül atlet * [[Natali Pronina]] (1987–), üzgüçü * [[Oleq Panyutin]] (1983–), yüngül atlet * [[Oloxan Musayev]] (1979–), yüngül atlet * [[Ramil Qasımov (cüdoçu)|Ramil Qasımov]] (1981–), cüdoçu * [[Ramin İbrahimov]] (1978–), cüdoçu * [[Rövşən Səfərov]] (1988–), cüdoçu * [[Rza Osmanov]] (1983–), yüngül atlet * [[Yelena Taranova]] (1961–), atıcı * [[Vüqar Mehdiyev]] (1982–), yüngül atlet * [[Vladimir Zayets]] (1981–), yüngül atlet * [[Zeynəddin Bilalov]] (1965–), yüngül atlet }} ==== Taekvondoçular ==== {{columns-list|4| * [[Ayxan Tağızadə]] (1996–), taekvondoçu * [[Fəridə Əzizova]] (1995–), taekvondoçu * [[Günay Ağakişiyeva]] (1990–), taekvondoçu * [[Məhəmməd Məmmədov (taekvondoçu)|Məhəmməd Məmmədov]] (1997–), taekvondoçu * [[Niyaməddin Paşayev]] (1980–), taekvondoçu * [[Rəşad Əhmədov]] (1982–), taekvondoçu }} ==== Şahmatçılar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Şəhriyar Məmmədyarov 2018 (crop).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:VGashimov09.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Radjabow teimur2 20081120 olympiade dresden.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Şəhriyar Məmmədyarov]]{{·}}[[Vüqar Həşimov]]{{·}}[[Teymur Rəcəbov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abdulla Qədimbəyli]] (2002–), şahmatçı * [[Aydan Höccətova]] (1999–), şahmatçı * [[Aydın Süleymanlı]] (2005–), şahmatçı * [[Aynur Sofiyeva]] (1970–), şahmatçı * [[Azər Mirzəyev (şahmatçı)|Azər Mirzəyev]] (1978–), şahmatçı * [[Elmar Məhərrəmov]] (1958–), şahmatçı * [[Eltac Səfərli]] (1992–), şahmatçı * [[Əhməd Əhmədzadə (şahmatçı)|Əhməd Əhmədzadə]] (2004–), şahmatçı * [[Fərid Abbasov]] (1979–), şahmatçı * [[Firuzə Vəlixanlı]] (1970–), şahmatçı * [[Gövhər Beydullayeva]] (2003–), şahmatçı * [[Gülnar Məmmədova]] (1991–), şahmatçı * [[Günay Məmmədzadə]] (2000–), şahmatçı * [[Xanım Balacayeva]] (2001–), şahmatçı * [[Xəyalə Abdulla]] (1993–), şahmatçı * [[İlahə Qədimova]] (1975–), şahmatçı * [[Namiq Quliyev]] (1974–), şahmatçı * [[Nicat Abbasov]] (1995–), şahmatçı * [[Nicat Məmmədov (şahmatçı)|Nicat Məmmədov]] (1985–), şahmatçı * [[Nərgiz Umudova]] (1989–), şahmatçı * [[Nərmin Kazımova]] (1993–), şahmatçı * [[Rauf Məmmədov (şahmatçı)|Rauf Məmmədov]] (1988–), şahmatçı * [[Rəsul İbrahimov (şahmatçı)|Rəsul İbrahimov]] (1981–), şahmatçı * [[Rəşad Babayev]] (1981–), şahmatçı * [[Rıfat Bağırov]] (1979–), şahmatçı * [[Sərxan Quliyev]] (1968–), şahmatçı * [[Şəhriyar Məmmədyarov]] (1985–), şahmatçı * [[Teymur Rəcəbov]] (1987–), şahmatçı * [[Türkan Məmmədyarova]] (1989–), şahmatçı * [[Ülkər Umudova]] (1985–), şahmatçı * [[Ülvi Bacarani]] (1995–), şahmatçı * [[Ülviyyə Fətəliyeva]] (1996–), şahmatçı * [[Vasif Durarbəyli]] (1992–), şahmatçı * [[Vladimir Makoqonov]] (1904–1987), şahmatçı * [[Vüqar Həşimov]] (1986–2014), şahmatçı * [[Zeynəb Məmmədyarova]] (1983–), şahmatçı }} ==== Voleybolçular ==== {{columns-list|4| * [[Aleksandr Çervyakov]] (1957–2017), voleybolçu, voleybol məşqçisi * [[Alla Həsənova]] (1970–), voleybolçu * [[Ayşən Əbdüləzimova]] (1993–), voleybolçu * [[Faiq Qarayev]] (1958–), voleybolçu, voleybol məşqçisi * [[Feliks Məmmədov]] (1936–2016), voleybolçu, voleybol məşqçisi * [[Gülşən Kərimova]] (1979–), voleybolçu * [[İnna Rıskal]] (1944–), voleybolçu * [[Natəvan Qasımova]] (1985–), voleybolçu * [[Oksana Kiselyova]] (1992–), voleybolçu * [[Oksana Kurt]] (1984–), voleybolçu * [[Oqtay Ağayev (voleybolçu)|Oqtay Ağayev]] (1930–2014), voleybolçu * [[Şamil Şamxalov]] (1926–2004), voleybol məşqçisi * [[Valeriya Məmmədova]] (1984–), voleybolçu * [[Vera Lantratova]] (1947–2021), voleybolçu * [[Yelena Parxomenko]] (1982–), voleybolçu }} ==== Digər idmançılar ==== {{columns-list|4| * [[Asif Məlikov]] (1971–), ağır atlet * [[Camal Rəhimov]] (1987–), çapar * [[Elşad Qadaşev]] (1960–), basketbolçu * [[Əfqan Bayramov]] (1983–), ağır atlet * [[Fatimə Alkərəmova]] (2002–), üzgüçü * [[İntiqam Zairov]] (1985–), ağır atlet * [[İradə Aşumova]] (1958–), atıcı * [[İsrafil Aşurlı]] (1969–), alpinist * [[Marina Tankaskaya]] (1983–), həndbolçu * [[Murad Aşurlı]] (1972–2014), alpinist * [[Nazim Babayev (atlet)|Nazim Babayev]] (1997–), yüngül atlet * [[Nizami Paşayev]] (1981–), ağır atlet * [[Orxan Aydın Hacıyev]] (1989–), basketbolçu * [[Polad Fətəliyev]] (1983–), su poloçusu * [[Ramil Quliyev]] (1990–), sprinter * [[Rasim Başak]] (1980–), basketbolçu * [[Rəfiqə Şabanova]] (1943–), həndbolçu * [[Rizvan Fərzəliyev]] (1979–), futzalçı * [[Ruslan Lunyov]] (1989–), atıcı * [[Sergey Lixaçev]] (1940–2016), tennisçi * [[Səbinə Mikina]] (1987–), qılıncoynadan * [[Turan Mirzəyev]] (1979–), ağır atlet * [[Üzeyir Abdullayev]] (1951–2009), damaçı * [[Vitali Borisov]] (1982–), futzalçı * [[Zahid Sədməliyev]] (1984–), reqbiçi * [[Zaur Cəfərov (pauerliftinqçi)|Zaur Cəfərov]] (1982–), pauerliftinqçi * [[Zaur Paşayev (basketbolçu)|Zaur Paşayev]] (1983–), basketbolçu * [[Zemfira Meftahətdinova]] (1963–), stend atıcısı }} === Digər şəxslər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Meshadi Melik bey Mansurov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Qaçaq Nəbinin çəkilmiş yeganə şəkili (1895).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mashadi Suleyman bek Mansurov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Məşədi Məlik bəy Mansurov]]{{·}}[[Qaçaq Nəbi]]{{·}}[[Məşədi Süleyman bəy Mansurov]]</small> |- |[[Fayl:Qatir Memmed.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fuad Musayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Paşa Təhməzov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qatır Məmməd]]{{·}}[[Fuad Musayev]]{{·}}[[Paşa Təhməzov]]</small> |- |[[Fayl:Fəxrəddin Şahbazov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Zemfira Qafarova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:AFFA General Secretary Elkhan Mammadov - 2.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Fəxrəddin Şahbazov]]{{·}}[[Zemfira Qafarova]]{{·}}[[Elxan Məmmədov (AFFA)|Elxan Məmmədov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas bəy Əliyev]] (1897–1972), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Abdulla Bağırlı]] (1???–1???), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Abdulla Rəhimzadə]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağa Abdulla Dadaşov]] (1902–1???), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağaəli Abdullayev]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağacəfər Əbdürrəhmanov]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağahəsən Mustafayev]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağalar İskəndərov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Adnan Hacızadə]] (1983–), bloqqer * [[Aleksandr İvanov (cangüdən)|Aleksandr İvanov]] (1950–2017), cangüdən * [[Araz Yaquboğlu]] (1973–), tədqiqatçı, şair * [[Aydın Kazımzadə (kinoşünas)|Aydın Kazımzadə]] (1940–), kinoşünas * [[Balağa Ağayev]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Bayram Hacıyev]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Bəhram Hüseynov]] (1901–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Behbudəli Zeynalov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Cəbrayıl Rəhimov]] (1892–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Cəmil bəy Musayev]] (1897–1970), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Çingiz İsmayılov (futbolçu)|Çingiz İsmayılov]] (1935–), [[AFFA]]-nın baş katibi * [[Elxan Məmmədov (rəsmi şəxs)|Elxan Məmmədov]] (1979–), [[AFFA]]-nın baş katibi * [[Etibar Əliyev (milli qəhrəman)|Etibar Əliyev]] (1955–1993), dülgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əbdülhəmid ağa Cavanşir]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əbdülsəməd Məmmədyarov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əbdürrəhman Tağıyev]] (1899–1995), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əjdər bəy Axundov]] (1???–1???), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ələkbər Cabbarov]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ələkbər Həsənzadə]] (1939–2019), səs rejissoru * [[Əlibala Xudaverdiyev]] (1901–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əlimuxtar Həsənov]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əliyar Əmircan]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Fəxrəddin Şahbazov]] (1950–1991), operator, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Firudin Əliyev]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Fuad Musayev]] (1938–2017), [[AFFA]]-nın prezidenti * [[İlham və Fərizə|İlham Allahverdiyev]] (1962–1990), [["20 Yanvar Şəhidi" fəxri adı alanların siyahısı|20 Yanvar şəhidi]] * [[İlham Rəhimli]] (1949–), teatrşünas * [[İskəndər Vəliyev]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[İsmayıl Yüzbaşov]] (1892–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[İsrafil Əşrəfov]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hacı Səədi]] (1???–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hüseyn Nağıyev]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hüseyn Şıxıyev]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hüseynqulu Səlimov]] (1889–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Xanlar Səfərəliyev]] (1885–1907), inqilabçı * [[Xaspolad bəy Hacıyev]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Qaçaq Kərəm]] (1860–1910), "Qaçaq Hərəkatı"nın iştirakçısı * [[Qaçaq Nəbi]] (1854–1896), "Qaçaq Hərəkatı"nın iştirakçısı * [[Qaçaq Rəşid]] (1885–1918), "Qaçaq Hərəkatı"nın iştirakçısı * [[Qatır Məmməd]] (1887–1919), "Qaçaq Hərəkatı"nın iştirakçısı * [[Larisa Məmmədova]] (1977–1990), [["20 Yanvar Şəhidi" fəxri adı alanların siyahısı|20 Yanvar şəhidi]] * [[Mahmud Eyvazov]] (1808–1960), uzunömürlü * [[Mahmud Nəbiyev]] (1893–1???), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məcid bəy Qaracaəmirli]] (1???–1???), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məhiş bəy Səfərov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məmməd bəy Hacıyev]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məmməd bəy Xələfbəyov]] (1898–1939), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məmməd bəy Muradov]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məmmədrəşid Bosnalızadə]] (1892–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məşədi Məlik bəy Mansurov]] (1845–1909), ictimai xadim * [[Məşədi Süleyman bəy Mansurov]] (1872–1955), tədqiqatçı * [[Məzahir Pənahov]] (1951–), [[Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyası]]nın sədri * [[Mir İsmayıl Seyidzadə]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Mir Məmmədrza Seyidəliyev]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Mir Sadıq Sadıqov]] (1896–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Miri bəy Vəzirov]] (1896–1925), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Mirzeynalabdin Mirqasımzadə]] (1887–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Mirzəhüseyn Quliyev]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Nəbi Məmmədov]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Nuşirəvan Məhərrəmli]] (1960–), [[Azərbaycan Respublikası Milli Televiziya və Radio Şurası]]nın sədri * [[Nüsrət Rzayev]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Paşa Təhməzov]] (1949–1993), məişət xidməti idarəsinin işçisi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Ramiz Kərimov]] (1954–1977), yanğınsöndürən * [[Ramiz Mirzəyev (rəsmi şəxs)|Ramiz Mirzəyev]] (1954–2007), [[AFFA]]-nın prezidenti * [[Rzaqulu Həsənov]] (1889–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Səməndər Axundzadə]] (1898–1968), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Şirəli Müslümov]] (1805–1973), uzunömürlü * [[Teymur bəy Vəkilov]] (1882–1948), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Umbay Əmirov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Yusif bəy Ağasıbəyli]] (1896–1989), mexanik * [[Zal Məmmədov]] (1898–1969), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Zaur Sadıqzadə]] (1932–), gəmi kapitanı * [[Zemfira Qafarova]] (1942–), musiqişünas * [[Zeynalabdin Hüseynov]] (1900–1959), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] }} == İran == === Dövlət xadimləri === ==== Hökmdarlar və dövlət xadimləri ==== {{columns-list|4| * [[Cahan şah]] (1925–2013), hökmdar, şair * [[Fərəh Pəhləvi]] (1938–), şahbanu * [[Oruc bəy Bayat]] (1560–1604), diplomat * [[Tacülmüluk]] (1896–1982), şahzadə * [[Şah İsmayıl Xətai]] (1487–1524), hökmdar, şair }} ==== Xanlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Əhməd xan Müqəddəm.JPG|border|center|120px]] |[[Fayl:Teymur Paşa xan.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Murtuzaqulu xan Bayat.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əhməd xan Müqəddəm]]{{·}}[[Teymur Paşa xan]]{{·}}[[Murtuzaqulu xan Bayat]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbasqulu xan Qaradağlı]] (1???–1813), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Bədr xan Şahsevən]] (17??–1757), [[Ərdəbil xanlığı]]nın xanı * [[Cəfərqulu xan Xoyski]] (1???–1814), [[Xoy xanlığı]]nın xanı * [[Əhməd xan Dünbili]] (1745–1786), [[Xoy xanlığı]]nın xanı * [[Əhməd xan Müqəddəm]] (1742–1806), [[Marağa xanlığı]]nın xanı * [[Əmiraslan xan Qırxlı-Avşar]] (1696–1748), [[Təbriz xanlığı]]nın xanı * [[Fətəli xan Əfşar]] (1700–1763), [[Urmiya xanlığı]]nın xanı * [[Hacı Məhəmməd xan Qaragözlü]] (1???–1???), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Hüseynqulu xan Dünbili]] (1???–1798), [[Xoy xanlığı]]nın xanı * [[Hüseynqulu xan Qasımlı-Avşar]] (1???–1821), [[Urmiya xanlığı]]nın xanı * [[Xudadad xan Dünbili]] (1???–1788), [[Təbriz xanlığı]]nın xanı * [[İmamqulu xan Qasımlı-Avşar]] (1758–1783), [[Urmiya xanlığı]]nın xanı * [[İsmayıl xan Xoyski]] (1???–1819), [[Şəki xanlığı]]nın xanı * [[İsmayıl xan Qaradağlı]] (1???–1797), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Kazım xan Qaradağlı]] (1???–1763), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədqulu xan Qaradağlı]] (1???–1840), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmmədqulu xan Qasımlı-Avşar]] (1760–1798), [[Urmiya xanlığı]]nın xanı * [[Murtuzaqulu xan Bayat]] (1863–1923), [[Maku xanlığı]]nın xanı * [[Mustafaqulu xan Qaradağlı]] (1???–1791), [[Qaradağ xanlığı]]nın xanı * [[Nəcəfqulu xan Dünbili]] (1???–1784), [[Təbriz xanlığı]]nın xanı * [[Nəzərəli xan Şahsevən]] (1735–1792), [[Ərdəbil xanlığı]]nın xanı * [[Rzaqulu xan Qasımlı-Avşar]] (1???–1771), [[Urmiya xanlığı]]nın xanı * [[Şahbaz xan Dünbili]] (1699–1767), [[Xoy xanlığı]]nın xanı * [[Teymur Paşa xan]] (1820–1895), [[Maku xanlığı]]nın xanı * [[Zülfüqar xan Əmirli-Avşar]] (1700–1780), [[Zəncan xanlığı]]nın xanı }} ==== Siyasətçilər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Sattar khan.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mehdi Bazargan Inauguration, appointed prime minister of Iran by Khomeini, in the hall of Alavi Madrasa - 4 February 1979.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Zahra Rahnavard, Mir Hossein Mousavi and Hamed Saber (cropped).jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Səttar xan]]{{·}}[[Mehdi Bazərgan]]{{·}}[[Mir Hüseyn Musəvi]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Duzduzani]] (1942–2018), siyasətçi * [[Bağır xan]] (1862–1916), inqilabçı * [[Bəhram Ağayev]] (1884–1956), inqilabçı * [[Əli Müsyo]] (1879–1910), inqilabçı * [[Əli Süheyli]] (1896–1958), siyasətçi * [[Heydər xan Əmioğlu]] (1880–1921), inqilabçı * [[Həmid Çitçiyan]] (1957–), siyasətçi * [[Qulam Rza Ağazadə]] (1949–), dövlət xadimi * [[Mahmud Cəm]] (1884–1969), siyasətçi * [[Mehdi Bazərgan]] (1907–1995), dövlət xadimi * [[Məhəmməd Biriya]] (1914–1985), siyasətçi * [[Məsud Pezeşkiyan]] (1954–), siyasətçi * [[Məhəmməd Səid]] (1883–1973), siyasətçi * [[Məhəmmədrza Nemətzadə]] (1945–), siyasətçi * [[Mina Əhədi]] (1956–), siyasətçi * [[Mir Bəşir Qasımov]] (1879–1949), inqilabçı * [[Mir Hüseyn Musəvi]] (1942–), siyasətçi * [[Mirzə İbrahim xan Həkimi]] (1871–1959), siyasətçi * [[Mirzə İsmayıl xan Mümtazəddövlə]] (1880–1950), dövlət xadimi * [[Mustafa Ədl]] (1882–1933), dövlət xadimi * [[Mustafa Məhəmməd Nəccar]] (1956–), siyasətçi * [[Nadir Qazipur]] (1958–), deputat * [[Nüsrətullah Cahanşahlı]] (1913–2012), siyasətçi * [[Raziyə Şabani]] (1925–2013), siyasətçi * [[Seyid Cəfər Pişəvəri]] (1892–1947), inqilabçı * [[Seyid Həsən Tağızadə]] (1878–1970), siyasətçi * [[Səttar xan]] (1866–1914), inqilabçı * [[Sirus Təbrizli]] (1942–2013), siyasətçi * [[Şeyx Məhəmməd Xiyabani]] (1879–1920), inqilabçı, alim, mütəfəkkir * [[Zəhra Sai]] (1980–), siyasətçi }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Abbas Qarabaği]] (1918–2000), general * [[Cəfər Kavian]] (1895–1975), general-mayor * [[Firudin Cəm]] (1914–2008), hərbiçi * [[Həbibulla Hüseynov]] (1910–1945), polkovnik, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Qasım xan Vali]] (1850–1930), general * [[Qasıməli Zahirnejad]] (1924–1999), general-mayor * [[Qulam Yəhya]] (1906–2006), general-mayor * [[Mehdi Bakiri]] (1954–1985), hərbiçi * [[Məhəmmədhüseyn xan Ayrım]] (1882–1948), general * [[Məhəmmədtağı xan Püsyan]] (1891–1937), polkovnik }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {{columns-list|4| * [[Cavad Fakuri]] (1938–1981), general-mayor }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Səbuk Təkin Salur]] (1923–1991), jurnalist }} === Dini xadimlər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Allame-Tabatabai-youth.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Kazem Shariatmadari.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ali Khamenei crop.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əllamə Təbatəbai]]{{·}}[[Məhəmməd Kazım Şəriətmədari]]{{·}}[[Əli Xamenei]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbasəli Əmid Zəncani]] (1937–2011), ayətullah * [[Əbdülkərim Müsəvi Ərdəbili]] (1926–), ayətullah * [[Əbülqasim Xoyi]] (1899–1992), ayətullah * [[Əli Meşkini]] (1921–2007), müctəhid * [[Əli Xamenei]] (1939–), ayətullah * [[Əllamə Təbatəbai]] (1892–1981), ayətullah * [[Həsən Rüşdiyyə]] (1851–1944), müəllim, ruhani, siyasətçi, mühərrir * [[Məhəmməd Fazil Lənkərani]] (1931–2007), ayətullah * [[Məhəmməd Kazım Şəriətmədari]] (1905–1986), ayətullah * [[Mirzə Əli Siqqətülislam]] (1861–1911), dini xadim * [[Musa Şübeyri Zəncani]] (1928–), ayətullah * [[Rəhim Müəzzinzadə Ərdəbili]] (1925–2005), müəzzin * [[Səlim Müəzzinzadə Ərdəbili]] (1936–2016), məddah * [[Şeyx İbrahim]] (????–1447), şeyx * [[Şeyx Səfi]] (1252–1334), şeyx, sufi alimi * [[Şeyx Sultan Əli]] (????–1494), şeyx }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === {{columns-list|4| * [[Mahmudəli Çöhrəqanlı]] (1958–), hüquq müdafiəçisi, publisist, dilşünas }} === Sahibkarlar və iş adamları === {{columns-list|4| * [[Rza Zərrab]] (1983–), iş adamı }} === İxtiraçılar və mühəndislər === {{columns-list|4| * [[İskəndər Rzazadə]] (1897–1937), mühəndis }} === Alimlər və elm adamları === ==== Yer alimləri ==== {{columns-list|4| * [[Baxşəli bəy Sultanov]] (1894–1977), geoloq * [[Şəfaət Mehdiyev]] (1910–1993), geoloq }} ==== Həkimlər ==== {{columns-list|4| * [[Ağabəy Azərbaycani]] (1939–), cərrah * [[Cavad Heyət]] (1925–2014), cərrah * [[Məcid Səmii]] (1937–), cərrah * [[Salamulla Cavid]] (1900–1986), həkim * [[Şapur Ənsari]] (1936–), cərrah * [[Yəhya Ədl]] (1908–2003), }} ==== Tarixçilər və arxeoloqlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mirza Kazim bey.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ahmad-Kasravi.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Səməd Sərdarniya 2.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mirzə Kazım bəy]]{{·}}[[Əhməd Kəsrəvi]]{{·}}[[Səməd Sərdariniya]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Zəryab]] (1919–1995), tarixçi, tərcüməçi * [[Əhməd Kəsrəvi]] (1890–1946), tarixçi, naşir, hüquqşünas * [[Jalə Amuzgar]] (1939–), tarixçi * [[Məhəmmədəmin Riyahi]] (1923–2009), tarixçi * [[Mirzə Kazım bəy]] (1802–1870), şərqşünas, tarixçi * [[Səməd Sərdariniya]] (1947–2008), tarixçi * [[Yusif Məcidzadə]] (1938–), tarixçi }} ==== Riyaziyyatçılar ==== {{columns-list|4| * [[Möhsün Həştrudi]] (1907–1976), riyaziyyatçı }} ==== Fiziklər ==== {{columns-list|4| * [[Fəraməz Əkbərian]] (1949–2019), fizik }} ==== Filosoflar ==== {{columns-list|4| * [[Bəhmənyar]] (993–1066), filosof * [[Əllamə Təbatəbai]] (1892–1981), filosof * [[Kazım Sadıxzadə]] (1942–), filosof * [[Şihabəddin Yəhya Sührəvərdi]] (1154–1191), filosof }} ==== Digər alimlər ==== {{columns-list|4| * [[Arif Kəskin]] (1973–), sosioloq * [[Cabbar Əsgərzadə]] (1885–1966), akademik * [[Şəhindoxt Molaverdi]] (1965–), akademik }} === Sənayeçilər === {{columns-list|4| * [[Ağa Nemətulla]] (1896–1958), neftçi }} === İncəsənət === ==== Memarlar ==== {{columns-list|4| * [[Əli Əkbər Saremi]] (1943–2017), memar }} ==== Heykəltəraşlar ==== {{columns-list|4| * [[Əhəd Hüseyni]] (1944–), heykəltəraş }} ==== Rəssamlar ==== {{columns-list|4| * [[Ağa Mirək]] (????–????), boyakar, memar * [[Aydın Ağdaşlı]] (1940–), boyakar, qrafik * [[Cavad Əlizadə]] (1953–), karikaturaçı rəssam * [[Əkbər Behkəlam]] (1944–), boyakar, heykəltəraş * [[Gülnar Sərvətian]] (1977–), karikaturaçı * [[Heydər Hatəmi]] (1945–), boyakar * [[Həsən Haqverdiyev]] (1917–1978), boyakar, qrafik * [[Mir Seyid Əli]] (1510–cı illər–1572), miniatürçü rəssam * [[Mişa Büluri]] (1948–), boyakar * [[Sadıq Şərifzadə]] (1912–1986), boyakar * [[Sultan Məhəmməd]] (1470–cı illər–1555), miniatürçü rəssam }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Elmira Şahtaxtinskaya. Qətran Təbrizinin portreti.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Shahriar.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Hökümə Billuri.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Qətran Təbrizi]]{{·}}[[Məhəmmədhüseyn Şəhriyar]]{{·}}[[Hökumə Billuri]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağa Hüseyn Arif]] (1762–1813), şair * [[Əbülqasim Nəbati]] (1812–1873), şair * [[Əli Xəyyam]] (1989–), şair * [[Fazil xan Şeyda]] (1783–1852), şair, diplomat * [[Fərhad İbrahimi]] (1935–2019), şair * [[Həbib Sahir]] (1903–1988), şair * [[Həmid Nitqi]] (1920–1999), şair, hüquqşünas, pedaqoq * [[Hökumə Billuri]] (1926–2000), şairə * [[İrəc Mirzə]] (1874–1926), şair * [[İzzəddin Həsənoğlu]] (XIII əsr–XIV əsr), şair * [[Qətran Təbrizi]] (1012–1081), şair * [[Qövsi Təbrizi]] (1568–1640), şair * [[Qulamrza Səbri Təbrizi]] (1934–2020), şair * [[Məhəmmədhüseyn Şəhriyar]] (1906–1988), şair * [[Məsihi]] (1580–1665), şair * [[Mirzə Əli Möcüz]] (1873–1934), şair * [[Mirzə Tağıxan Rafət Təbrizi]] (1889–1920), şair * [[Pərvin Etisami]] (1907–1941), şairə * [[Piruz Dilənçi]] (1965–), şair * [[Rəsul Yunan]] (1969–), şair * [[Roza Camali]] (1977–), şair * [[Saib Təbrizi]] (1601–1677), şair * [[Söhrab Tahir]] (1926–2016), şair * [[Şah Qasım Ənvar]] (1356–1434), şair * [[Şəms Təbrizi]] (1185–1248), şair * [[Yadulla Məftun Amini]] (1926–), şair }} ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Bulud Qaraçorlu]] (1926–1979), yazıçı * [[Fəribə Vəfi]] (1963–), yazıçı * [[Gəncəli Sabahi]] (1906–1990), yazıçı * [[Hacı Zeynalabdin Marağayi]] (1838–1910), yazıçı * [[Qulamhüseyn Beqdeli]] (1919–1998), yazıçı * [[Qulamhüseyn Saidi]] (1936–1985), yazıçı * [[Mir Cəlal]] (1908–1978), yazıçı * [[Mirzə İbrahimov]] (1911–1993), yazıçı * [[Nasir Mənzuri]] (1953–), yazıçı * [[Pənahi Makulu]] (1900–1971), yazıçı * [[Rza Bəraheni]] (1935–), yazıçı * [[Səməd Behrəngi]] (1939–1967), yazıçı, naşir, publisist. }} ===== Maarifçilər, naşirlər və publisistlər ===== {{columns-list|4| * [[Mirzə Əbdürrəhim Talıbov]] (1837–1911), naşir, publisist }} ===== Ədəbiyyatşünaslar, tənqidçilər və tərcüməçilər ===== {{columns-list|4| * [[Əli Nazim]] (1906–1941), tənqidçi }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mustafa Mərdanov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Rza Əfqanlı "Kəndlilər" filmində (1939).jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Valeh Kərimov2.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mustafa Mərdanov]]{{·}}[[Rza Əfqanlı]]{{·}}[[Valeh Kərimov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbas Rzayev]] (1904–1976), aktyor * [[Atilla Pesyani]] (1957–), aktyor * [[Bəhruz Vüsuqi]] (1938–), aktyor * [[Cəmilə Şeyxi]] (1930–2011), aktrisa * [[Əkbər Əbdi]] (1960–), aktyor * [[Həsən Cəbrayılov]] (1949–2019), aktyor, parodiyaçı * [[Məhəmmədrza Gülzar]] (1977–), aktyor * [[Məryəm Palizban]] (1981–), aktrisa * [[Mustafa Mərdanov]] (1894–1968), aktyor * [[Pərviz Parastuyi]] (1955–), aktyor * [[Rza Əfqanlı]] (1899–1973), aktyor * [[Valeh Kərimov]] (1944–), aktyor }} ==== Rejissorlar və animatorlar ==== {{columns-list|4| * [[Cəfər Pənahi]] (1960–), kinemarejissor * [[Həsən Əbluc]] (1942–1994), kinorejissor * [[Hüseyn Şəhabi]] (1967–), kinorejissor * [[İbrahim Hatemikiya]] (1961–), kinorejissor * [[Kamal Təbrizi]] (1959–), kinorejissor * [[Rza Mirkərimi]] (1966–), kinorejissor * [[Yədulla Səmədi]] (1952–2018), kinorejissor }} ==== Fotoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Əzizbala Hacıyev]] (1895–1973), fotoqraf }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Davud Azad]] (1963–), bəstəkar * [[Fərhad Fəxrəddini]] (1937–), bəstəkar * [[Hüseyn Əlizadə]] (1951–), bəstəkar * [[Pərviz Mahmud]] (1910–1996), bəstəkar * [[Samin Bağçəban]] (1925–2008), bəstəkar }} ===== Aşıqlar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Khasta Qasim.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Aşıq Hacı Göyçəli.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Aşıq Fətulla.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Xəstə Qasım]]{{·}}[[Aşıq Hacı Göyçəli]]{{·}}[[Aşıq Fətulla]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Aşıq Abbas Tufarqanlı]] (1???–1???), aşıq * [[Aşıq Çingiz Mehdipur]] (1961–), aşıq * [[Aşıq Fətulla]] (1941–), aşıq * [[Aşıq Hacı Göyçəli]] (1931–2011), aşıq * [[Aşıq Heydər]] (1867–1949), aşıq * [[Aşıq Hüseyn Cavan]] (1916–1985), aşıq * [[Aşıq Məhbub Xəlili]] (1963–), aşıq * [[Aşıq Mustafa]] (1???–1871), aşıq * [[Aşıq Qərib]] (XVI əsr–XVII əsr), aşıq * [[Cəfər Xakipur]] (1976–), aşıq * [[Çingiz Biriya]] (1960–), aşıq * [[Xəstə Qasım]] (1684–1760), aşıq * [[Səlcuq Şahbazi]] (1962–), aşıq * [[Telim xan]] (1742–1829), aşıq }} ===== Xanəndələr ===== {{columns-list|4| * [[Əbülhəsən xan İqbali Azər]] (1870–1971), xanəndə * [[Rübabə Muradova]] (1933–1983), xanəndə * [[Səttar (xanəndə)|Səttar]] (1820-ci illər–1???), xanəndə }} ===== Opera müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Fatma Muxtarova]] (1893–1972), opera müğənnisi * [[Monir Vəkili]] (1923–1983), opera müğənnisi }} ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Arəş (müğənni)|Arəş]] (1977–), müğənni * [[Arif Arifkiya]] (1941–), müğənni * [[Daryuş İqbali]] (1951–), müğənni * [[Ququş]] (1950–), müğənni, aktrisa * [[Rəhim Şəhriyari]] (1970–), müğənni * [[Səttar (müğənni)|Səttar]] (1949–), müğənni * [[Yaqub Zurufçu]] (1956–2021), müğənni }} ===== Digər musiqiçilər ===== {{columns-list|4| * [[Dariuş Pirniakan]] (1955–), tarzən * [[Əliəsgər Bahari]] (1905–1955), kamança ifaçısı * [[Nəsrullah Nasehpur]] (1940–), rədif ifaçısı, bəstəkar }} === İdmançılar === ==== Futbolçular ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:NasserHejaziWC1978.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ali Daei, Saipa vs. Al-Rayyan pre-match conference.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Karim Bagheri 2019 2.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nasir Hicazi]]{{·}}[[Əli Dayi]]{{·}}[[Kərim Baqiri]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Əli Dayi]] (1969–), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Əli Lətifi]] (1976–), futbolçu * [[Əziz Əsli]] (1938–2015), futbolçu * [[Fərşad Əhmədzadə]] (1992–), futbolçu * [[Fərzad Hatəmi]] (1986–), futbolçu * [[Hüseyn Sadağiani]] (1903–1982), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Kərim Baqiri]] (1974–), futbolçu * [[Kərim Ənsarifərd]] (1990–), futbolçu * [[Mehdi Rəhməti]] (1981–), futbolçu * [[Mehrdad Bayrami]] (1990–), futbolçu * [[Meysəm Nəqizadəh]] (1986–), futbolçu * [[Məsud İbrahimzadə]] (1989–), futbolçu * [[Mojtəba Jəbbari]] (1983–), futbolçu * [[Mustafa İkrami]] (1983–), futbolçu * [[Nasir Hicazi]] (1949–2011), futbolçu, futbol məşqçisi * [[Pəyam Sadiqiyan]] (1992–), futbolçu * [[Rəsul Xətibi]] (1978–), futbolçu * [[Səccad Şahbazzadə]] (1990–), futbolçu * [[Səttar Həmədani]] (1974–), futbolçu * [[Sirus Din Məhəmmədi]] (1978–), futbolçu }} ==== Digər idmançılar ==== {{columns-list|4| * [[Cahanbəxt Tofiq]] (1931–1970), güləşçi * [[Cəfər Salmasi]] (1918–2000), ağır atlet * [[Əzim Qeyçisaz]] (1981–), alpinist * [[Hadi Sayi Binəkövül]] (1976–), taekvondoçu * [[Hüseyn Rzazadə]] (1978–), ağır atlet * [[Kimya Əlizadə]] (1998–), taekvondoçu * [[Səid Əlihüseyni]] (1988–), ağır atlet * [[Səid Məhəmmədpur]] (1993–), ağır atlet }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Salman Hüseynov]] (1901–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Şirin Hanter]] (1945–), tədqiqatçı }} == Ermənistan == === Dövlət xadimləri === ==== Xanlar ==== {{columns-list|4| * [[Həsənəli xan Ziyadoğlu-Qacar]] (1???–1759), [[İrəvan xanlığı]]nın xanı * [[Hüseynqulu xan Sərdar]] (1743–1731), [[İrəvan xanlığı]]nın xanı * [[Mehdiqulu xan Dəvəli-Qacar]] (1???–1???), [[İrəvan xanlığı]]nın xanı * [[Məhəmməd xan Ziyadlı-Qacar]] (1???–1???), [[İrəvan xanlığı]]nın xanı * [[Mirmehdi xan Qasımlı-Əfşar]] (1???–1???), [[İrəvan xanlığı]]nın xanı }} ==== Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət xadimləri ==== {{columns-list|4| * [[Bağır bəy Rzayev]] (1893–19??), dövlət xadimi * [[Əkbər ağa Şeyxülislamov]] (1891–1961), dövlət xadimi }} ==== Sovet dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {{columns-list|4| * [[Əli İbrahimov]] (1913–1985), dövlət xadimi * [[Əziz Əliyev]] (1897–1962), dövlət xadimi }} ==== Azərbaycan prezidentləri və müasir siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Abbasəli Həsənov]] (1953–), diplomat * [[Akif Muradverdiyev]] (1948–), deputat * [[Bağır Seyidzadə]] (1912–1968), diplomat, jurnalist * [[Eldar Sabiroğlu]] (1957–), deputat * [[Əli Əhmədov (siyasətçi)|Əli Əhmədov]] (1953–), siyasətçi * [[Əli İnsanov]] (1946–), dövlət xadimi * [[Əvəz Ələkbərov]] (1952–), siyasətçi * [[Fəzail Ağamalı]] (1947–), dövlət xadimi * [[Hafiz Hacıyev]] (1956–), siyasətçi * [[Hidayət Orucov]] (1944–), diplomat * [[Xələf Xələfov]] (1959–), siyasətçi * [[İsmət Abasov]] (1954–), siyasətçi * [[Qüdsi Osmanov]] (1966–), diplomat * [[Misir Mərdanov]] (1946–), dövlət xadimi * [[Oqtay Əsədov]] (1955–), siyasətçi * [[Şahin Mustafayev (siyasətçi)|Şahin Mustafayev]] (1965–), siyasətçi * [[Zülfü Hacıyev]] (1935–1991), dövlət xadimi }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Mirələkbər İbrahimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Müşfiq Mirzəyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Azay Kazımov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mirələkbər İbrahimov]]{{·}}[[Müşfiq Mirzəyev]]{{·}}[[Azay Kazımov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abbasqulu bəy Şadlinski]] (1886–1930), hərbi xadim * [[Azay Kazımov]] (1973–1994), hərbçi * [[Cavad Həkimli]] (1918–2016), partizan * [[Eldar Xəlilov]] (1976–1995), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Etibar Hacıyev]] (1971–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əbdürrəhman bəy Fətəlibəyli]] (1908–1954), [[Azərbaycan legionu|Аzərbаycаn lеgiоnu]]nun bаşçısı * [[Əsəd Əhmədov]] (1970–1992), starşina, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fəxrəddin Cəbrayılov]] (1958–), general, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fərhad Hümbətov]] (1968–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Həbib bəy Səlimov]] (1881–1920), general-mayor * [[Hüseyn Tağıyev]] (1991–1920), kiçik çavuş * [[İrza bəy Hacıbəylinski]] (1874–1938), polkovnik * [[Kərim xan İrəvanski]] (1885–1937), polkovnik * [[Mehman Sayadov]] (1972–1992), əsgər, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Mirələkbər İbrahimov]] (1961–1994), kapitan, pedaqoq, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Müşfiq Mirzəyev]] (1970–1993), hərbçi * [[Sahil Məmmədov]] (1964–), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Səxavət Məhərrəmov]] (1973–1992), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şövqiyar Abdullayev]] (1969–1992), starşina, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Xıdır Mustafayev]] (1905–1976), komandir, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] }} === Polislər === {{columns-list|4| * [[Aqil Quliyev (milli qəhrəman)|Aqil Quliyev]] (1963–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === {{columns-list|4| * [[Bəxtiyar Hacıyev]] (1982–), hüquq müdafiəçisi * [[Sona Salmanova]] (1956–), hüquqşünas }} ==== Prokurorlar ==== {{columns-list|4| * [[Əli Ömərov]] (1947–), prokuror }} === Dini xadimlər === {{columns-list|4| * [[Fazil İrəvani]] (1782–1885), [[Şeyxülislam]] }} === Pedaqoqlar və müəllimlər === {{columns-list|4| * [[Əsildar bəy Ağabababəyov-Muğanlinski]] (1900–19??), pedaqoq }} === Alimlər və elm adamları === ==== Yer alimləri ==== {{columns-list|4| * [[Əhməd Rəcəbli]] (1923–1965), aqronom * [[Həsən Əhmədov]] (1906–1981), geoloq }} ==== Bioloqlar, arxeoloqlar və paleontoloqlar ==== {{columns-list|4| * [[Elşad Qurbanov]] (1951–), bioloq * [[Qərib Məmmədov]] (1947–), bioloq * [[Məmməd Salmanov]] (1932–), bioloq * [[Rafiq Qasımov (bioloq)|Rafiq Qasımov]] (1931–), bioloq * [[Yaqub Yolçiyev]] (1938–2007), zooloq }} ==== Həkimlər ==== {{columns-list|4| * [[Əhliman Əmiraslanov]] (1947–), cərrah * [[İmran Qurbanov (həkim)|İmran Qurbanov]] (1964–), həkim, tibb xidməti kapitanı * [[Qələndər Canbaxışov]] (1957–), cərrah * [[Məleykə Səma]] (1957–2006), cərrah * [[Mustafa Topçubaşov]] (1895–1981), cərrah }} ==== İqtisadçılar və sosioloqlar ==== {{columns-list|4| * [[Səttar Səfərov]] (1937–2011), iqtisadçı }} ==== Tarixçilər və şərqşünaslar ==== {{columns-list|4| * [[Məhəmməd Ağaoğlu]] (1896–1949), şərqşünas }} ==== Dilçilər və etnoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Həsən Mirzə]] (1927–2015), dilçi * [[Yusif Yusifov (alim)|Yusif Yusifov]] (1929–1998), dilçi * [[Zərifə Budaqova]] (1929–1989), dilçi }} ==== Riyaziyyatçılar ==== {{columns-list|4| * [[Misrəddin Sadıqov]] (1954–), riyaziyyatçı * [[Yusif Məmmədov (alim)|Yusif Məmmədov]] (1950–), riyaziyyatçı }} ==== Fiziklər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Nadir Qəhrəmanov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Mahmud b.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:ArifMeherremov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nadir Qəhrəmanov]]{{·}}[[Mahmud Kərimov]]{{·}}[[Arif Məhərrəmov (alim)|Arif Məhərrəmov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Arif Məhərrəmov (alim)|Arif Məhərrəmov]] (1952–), fizik * [[Bəkir Tahirov]] (1939–), fizik * [[Mahmud Kərimov]] (1948–2013), fizik * [[Nadir Qəhrəmanov]] (1945–), fizik * [[Rasim Məmmədov (professor)|Rasim Məmmədov]] (1950–), fizik * [[Sabir Hacıyev (professor)|Sabir Hacıyev]] (1928–), fizik * [[Surxay Əkbərov]] (1954–), fizik * [[Vladimir Tahirov]] (1932–2014), fizik }} ==== Kimyaçılar ==== {{columns-list|4| * [[Abbas Çayxorski]] (1917–2018), kimyaçı }} ==== Filosoflar ==== {{columns-list|4| * [[Heydər Hüseynov]] (1908–1950), filosof }} ==== Digər alimlər ==== {{columns-list|4| * [[Həsən Əliyev (akademik)|Həsən Əliyev]] (1907–1993), alim }} === İncəsənət === ==== Rəssamlar ==== {{columns-list|4| * [[Arif Qazıyev (rəssam)|Arif Qazıyev]] (1937–), boyakar * [[Mirzə Qədim İrəvani]] (1825–1875), boyakar, nəqqaş * [[Qeysər Kaşıyeva]] (1893–1972), boyakar }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {{columns-list|4| * [[Cəfər Xəndan]] (1910–1961), şair, tənqidçi * [[Hidayət Orucov]] (1944–), şair, dövlət xadimi * [[Sərraf Şiruyə]] (1942–2015), şair * [[Ülvi Bünyadzadə]] (1969–1990), şair }} ===== Yazıçılar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Əli Vəliyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Süleyman Rəhimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Fərman Kərimzadə.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Əli Vəliyev]]{{·}}[[Süleyman Rəhimov]]{{·}}[[Fərman Kərimzadə]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Cabbar Məcnunbəyov]] (1912–1967), yazıçı * [[Əli Vəliyev]] (1901–1983), yazıçı, nasir * [[Fərman Kərimzadə]] (1937–1989), yazıçı * [[Mövlud Süleymanlı]] (1943–), yazıçı * [[Sabir Rzayev]] (1924–1978), yazıçı * [[Süleyman Rəhimov]] (1900–1983), yazıçı, nasir }} ===== Maarifçilər, naşirlər və publisistlər ===== {{columns-list|4| * [[Məhəmməd ağa Şahtaxtinski]] (1846–1931), publisist }} ===== Ədəbiyyatşünaslar, tənqidçilər və tərcüməçilər ===== {{columns-list|4| * [[Mirəli Seyidov]] (1918–1992), tənqidçi, ədəbiyyatşünas }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {{columns-list|4| * [[Abbas Qəhrəmanov]] (1960–), aktyor * [[Allahverdi Yolçuyev]] (1958–), aktyor * [[Elmira İsmayılova]] (1945–), aktrisa * [[Muxtar Avşarov]] (1914–2004), aktyor * [[Panfiliya Tanailidi]] (1891–1938), aktrisa }} ==== Rejissorlar və animatorlar ==== {{columns-list|4| * [[Hüseyn Seyidzadə]] (1912–1979), kinorejissor * [[İlqar Nəcəf]] (1975–), kinorejissor }} ==== Prodüserlər ==== {{columns-list|4| * [[Oqtay Əliyev (rejissor)|Oqtay Əliyev]] (1968–), televiziya prodüseri, rejissor }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Səid Rüstəmov]] (1907–1983), bəstəkar }} ===== Aşıqlar ===== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Miskin Abdal.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Ashig Alesger.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Haqverdi Talıboğlu.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Miskin Abdal]]{{·}}[[Aşıq Ələsgər]]{{·}}[[Haqverdi Talıboğlu]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ağ Aşıq Allahverdi]] (1754–1860), aşıq * [[Alqayıt]] (1939–2013), aşıq * [[Aşıq Abbasəli]] (1913–2007), aşıq * [[Aşıq Alı]] (1801–1911), aşıq * [[Aşıq Arzuman]] (1966–2010), aşıq * [[Aşıq Behbud]] (1897–1972), aşıq * [[Aşıq Bəhmən Göyçəli]] (1901–1976), aşıq * [[Aşıq Cahad]] (1917–2013), aşıq * [[Aşıq Ələsgər]] (1821–1926), aşıq * [[Aşıq Əli İmamquliyev]] (1927–1990), aşıq * [[Aşıq Əli Şairov]] (1913–1943), aşıq * [[Aşıq Əsəd]] (1874–1951), aşıq * [[Aşıq Firudin]] (1967–), aşıq * [[Aşıq İdris]] (1894–1945), aşıq * [[Aşıq İmran]] (1928–1999), aşıq * [[Aşıq İsgəndər Ağbabalı]] (1925–1992), aşıq * [[Aşıq İslam Yarpızlı]] (1910–1943), aşıq * [[Aşıq İslam Yusifov]] (1893–1968), aşıq * [[Aşıq Mahmud Məmmədov]] (1935–), aşıq * [[Aşıq Məhəmməd Rzayev]] (1884–1968), aşıq * [[Aşıq Musa]] (1795–1840), aşıq * [[Aşıq Musa Ağkilsəli]] (1909–1948), aşıq * [[Aşıq Müseyib]] (1909–????), aşıq * [[Aşıq Nəcəf Ağkilsəli]] (1900–1968), aşıq * [[Aşıq Nəcəf Daşkəndli]] (1876–1919), aşıq * [[Aşıq Niftalı]] (1911–1976), aşıq * [[Aşıq Novruz]] (1929–2000), aşıq * [[Aşıq Nuriddin]] (1956–2017), aşıq * [[Aşıq Oruc]] (1920–1976), aşıq * [[Aşıq Qurban]] (18??–1915), aşıq * [[Aşıq Savad]] (1885–1970), aşıq * [[Aşıq Səfiyar]] (1920–1943), aşıq * [[Aşıq Şahsuvar]] (1927–1996), aşıq * [[Aşıq Şirin]] (1847–1940), aşıq * [[Aşıq Talıb]] (1877–1979), aşıq * [[Aşıq Vəli]] (1854–1929), aşıq * [[Aşıq Ziyad]] (1911–1942), aşıq * [[Çoban Məhəmməd]] (1???–1???), aşıq * [[Haqverdi Talıboğlu]] (1930–2018), aşıq * [[İsmayıl Mahir]] (1925–1995), aşıq * [[Kərim Paşayev]] (1925–1999), aşıq * [[Məmməd İrəvanlı]] (1894–19??), aşıq * [[Miskin Abdal]] (1430–1535), aşıq * [[Muxayıl Göyçəli]] (1918–1944), aşıq * [[Murad Niyazlı]] (1933–2005), aşıq * [[Növrəs İman]] (1903–1932), aşıq * [[Sarı Aşıq]] (XVII əsr–XVII əsr), aşıq * [[Şair Alməmməd]] (1800–1868), aşıq }} ===== Caz musiqiçiləri ===== {{columns-list|4| * [[Rauf Babayev]] (1937–2020), caz müğənnisi }} ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Talıb Tale]] (1981–), müğənni }} ===== Rok musiqiçiləri ===== {{columns-list|4| * [[Mübariz Tağıyev]] (1948–), rok müğənnisi }} ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {{columns-list|4| * [[Elçin Əlibəyli]] (1978–), televiziya aparıcısı * [[İlham Qasımov]] (1977–), televiziya aparıcısı, aktyor }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Xəqani Məmmədov]] (1976–), futbolçu * [[Ramazan Abbasov]] (1983–), futbolçu * [[Rövşən Hüseynov (boksçu)|Rövşən Hüseynov]] (1975–), boksçu }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Adil bəy Ağabababəyov-Muğanlinski]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[İlham və Fərizə|Fərizə Allahverdiyeva]] (1970–1990), [["20 Yanvar Şəhidi" fəxri adı alanların siyahısı|20 Yanvar şəhidi]] * [[Qaçaq İsaxan]] (1897–1930), "Qaçaq Hərəkatı"nın iştirakçısı * [[Məmmədəmin Əfəndiyev]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Tağı Rzayev]] (1895–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Yusif Sadıqov]] (1964–1990), [["20 Yanvar Şəhidi" fəxri adı alanların siyahısı|20 Yanvar şəhidi]] }} == Gürcüstan == === Dövlət xadimləri === ==== Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {{columns-list|4| * [[Abbas Atamalıbəyov]] (1895–1971), dövlət xadimi * [[Əhməd bəy Pepinov]] (1893–1937), dövlət xadimi * [[Əlimərdan bəy Topçubaşov]] (1862–1934), [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] Parlamentinin Sədri }} ==== Sovet dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Portrait photo of Nariman Narimanov taken in 1913.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ayvaz Həsənov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Həsən Seyidov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Nəriman Nərimanov]]{{·}}[[Ayvaz Həsənov]]{{·}}[[Həsən Həsənov (siyasətçi)|Həsən Həsənov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Ayvaz Həsənov]] (1929–1990), dövlət xadimi * [[Həsən Həsənov (siyasətçi)|Həsən Həsənov]] (1940–), Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Sədri * [[Həsən Seyidov (dövlət xadimi)|Həsən Seyidov]] (1932–2004), Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Sədri * [[Nəriman Nərimanov]] (1870–1925), Xalq Komissarları Sovetinin Sədri, yazıçı }} ==== Azərbaycan prezidentləri və müasir siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Daşqın Gülməmmədov]] (1977–), dövlət xadimi * [[Elxan Poluxov]] (19??–), diplomat * [[Əflatun Amaşov]] (1957–), dövlət xadimi * [[Nəsib Nəsibli]] (1956–), diplomat * [[Ramiz Həsənov (siyasətçi)|Ramiz Həsənov]] (1961–), dövlət xadimi * [[Savalan Mirzəyev]] (1986–), dövlət xadimi * [[Tofiq Yaqublu]] (1961–), siyasətçi * [[Zahid Qaralov]] (1934–2015), siyasətçi * [[Zakir Qaralov]] (1956–), dövlət xadimi }} ==== Digər siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Emin ağa Acalov]] (1868–1918), siyasətçi * [[Ömər Faiq Nemanzadə]] (1872–1937), dövlət xadimi * [[Pərixanım Sofiyeva]] (1884–1951), deputat }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Firudin bey Vezirov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Veli bek Jedigar.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Bakir Mustafayev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Firudin bəy Vəzirov]]{{·}}[[Vəli bəy Yadigarov]]{{·}}[[Bəkir Mustafayev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Abdulla ağa Bakıxanov]] (1824–1878), general-mayor * [[Bəkir Mustafayev]] (1898–1978), əsgər, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Cəlil Səfərov]] (1898–1978), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Eldar Ağayev (milli qəhrəman)|Eldar Ağayev]] (1955–2013), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Əbdülhəmid bəy Qaytabaşı]] (1888–1920), general-mayor * [[Fərhad bəy Ağalarov]] (1868–1925), polkovnik * [[Firudin bəy Vəzirov]] (1850–1925), general-mayor * [[Həsən bəy Ağalarov]] (1812–????), general-leytenant * [[İlqar Mirzəyev]] (1973–2020), polkovnik, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[İsrafil bəy Yadigarov]] (1815–1884), general-leytenant * [[İsrafil İsrafilov (hərbçi)|İsrafil İsrafilov]] (1888–1945), ştandartenfürer * [[Mehdiqulu xan Vəfa]] (1855–1900), podpolkovnik, şair * [[Vəli bəy Yadigarov]] (1897–1971), polkovnik * [[Vəzir Sədiyev]] (1961–1993), hərbçi, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {{columns-list|4| * [[Təbriz Musazadə]] (1981–2016), mayor * [[Viktor Seryogin]] (1898–1978), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Cinayətkarlar === {{columns-list|4| * [[Nadir Səlifov|Nadir Səlifov (Lotu Quli)]] (1972–2020), qanuni oğru }} === Dini xadimlər === {{columns-list|4| * [[Salman Musayev]] (1958–), müfti }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Şəfiqə Əfəndizadə]] (1883–1959), jurnalist }} === Pedaqoqlar və müəllimlər === {{columns-list|4| * [[Məmmədzəki Dursunzadə]] (1890–1937), pedaqoq * [[Yusif Ziya Talıbzadə]] (1877–1923), pedaqoq }} === İxtiraçılar və mühəndislər === {{columns-list|4| * [[Abbas Atamalıbəyov]] (1895–1971), mühəndis }} === Alimlər və elm adamları === ==== Həkimlər ==== {{columns-list|4| * [[Adilə Şahtaxtinskaya]] (1894–1951), ginekoloq * [[Fərman Gülməmmədov]] (1939–2021), həkim * [[Nigar Şıxlinskaya]] (1878–1931), şəfqət bacısı }} ==== Riyaziyyatçılar ==== {{columns-list|4| * [[Hamlet İsaxanlı]] (1948–), riyaziyyatçı * [[Zahid Xəlilov]] (1911–1974), riyaziyyatçı }} ==== Fiziklər ==== {{columns-list|4| * [[Maqsud Əliyev]] (1924–2016), fizik }} === Sənayeçilər === {{columns-list|4| * [[Akif Cəfərov (neftçi)|Akif Cəfərov]] (1930–1992), neftçi }} === İncəsənət === ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {{columns-list|4| * [[Abbas Abdulla]] (1940–2019), şair * [[Abdulla Şaiq]] (1881–1959), şair * [[İsa İsmayılzadə]] (1941–1997), şair * [[Zəlimxan Yaqub]] (1950–2016), şair }} ===== Maarifçilər, naşirlər və publisistlər ===== {{columns-list|4| * [[Xədicə Əlibəyova]] (1884–1961), publisist, naşir }} ===== Ədəbiyyatşünaslar, tənqidçilər və tərcüməçilər ===== {{columns-list|4| * [[Dilarə Əliyeva (ədəbiyyatşünas)|Dilarə Əliyeva]] (1929–1991), ədəbiyyatşünas, tərcüməçi }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Möhsün Sənani.JPG|border|center|120px]] |[[Fayl:Nodar Şaşıqoğlu.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Gümrah Rəhimov.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Möhsün Sənani]]{{·}}[[Nodar Şaşıqoğlu]]{{·}}[[Gümrah Rəhimov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Əli Qurbanov]] (1898–1962), aktyor * [[Əzizə Məmmədova]] (1892–1961), aktrisa * [[Gövhər Qazıyeva]] (1887–1960), aktrisa * [[Gümrah Rəhimov]] (1944–1994), aktyor * [[İbrahim İsfahanlı]] (1897–1967), aktyor * [[Möhsün Sənani]] (1900–1981), aktyor * [[Naibə Allahverdiyeva]] (1963–), aktrisa * [[Nəcibə Behbudova]] (1914–1999), aktrisa * [[Nodar Şaşıqoğlu]] (1927–2013), aktyor * [[Rafiq Əliyev (aktyor)|Rafiq Əliyev]] (1949–2020), aktyor * [[Tofiq İsgəndərli]] (1961–), aktyor, illüzionist * [[Ülvi Rəcəb]] (1903–1938), aktyor }} ==== Fotoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Şahvələd Eyvazov]] (1956–), fotoqraf, fotojurnalist }} ==== Musiqi ==== ===== Dirijorlar ===== {{columns-list|4| * [[Niyazi]] (1912–1984), dirijor, bəstəkar }} ===== Aşıqlar ===== {{columns-list|4| * [[Aşıq Əmrah]] (1914–1987), aşıq * [[Aşıq Gülabı]] (1950–2012), aşıq * [[Aşıq Hüseyn Saraçlı]] (1916–1987), aşıq * [[Aşıq Xındı Məmməd]] (1896–1968), aşıq * [[Aşıq Kamandar]] (1932–2000), aşıq * [[Aşıq Məhəmməd Sadaxlı]] (1930–2016), aşıq * [[Telli Borçalı]] (1969–), aşıq }} ===== Opera müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Hənəfi Terequlov]] (1877–1942), opera müğənnisi * [[İdris Ağalarov]] (1917–1975), opera müğənnisi * [[Şövkət Məmmədova]] (1897–1981), opera müğənnisi }} ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Rəşid Behbudov]] (1915–1989), müğənni }} ===== Meyxanaçılar ===== {{columns-list|4| * [[Aqşin Fateh]] (1979–), meyxanaçı }} ===== Digər müğənnilər ===== {{columns-list|4| * [[Şəmistan Əlizamanlı]] (1959–), müğənni, diktor }} ===== Musiqiçilər ===== {{columns-list|4| * [[Xədicə Qayıbova]] (1893–1938), pianoçu }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Aydın Hüseynov (şahmatçı)|Aydın Hüseynov]] (1957–2003), şahmatçı * [[Fərid Mansurov]] (1982–), güləşçi * [[Kamandar Məcidov]] (1963–), güləşçi * [[Rəşid Yusifov]] (1900–1982), pəhləvan * [[Zabit Səmədov]] (1984–), kikboksçu }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Ağabala Məmmədov]] (1892–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Ağasəfər Mustafayev]] (1894–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hənifə Pirverdiyev]] (1893–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Qəhrəman Məmmədov]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məmmədəli Rəhimli]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Məhəmməd Ağarəhimov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Rəşid bəy Topçubaşov]] (1900–1926), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] }} == Rusiya == === Dövlət xadimləri === ==== Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {{columns-list|4| * [[İbrahim bəy Heydərov]] (1879–1949), dövlət xadimi * [[Rəşid xan Qaplanov]] (1883–1937), dövlət xadimi }} ==== Sovet dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Pyotr Babayev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Kərim Məmmədbəyov.png|border|center|120px]] |[[Fayl:Georgiy Mamedov 2014.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Pyotr Babayev]]{{·}}[[Kərim Məmmədbəyov]]{{·}}[[Georgi Məmmədov]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Georgi Məmmədov]] (1947–), diplomat * [[Kərim Məmmədbəyov]] (1899–1938), inqilabçı * [[Pyotr Babayev]] (1883–1920), inqilabçı }} ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Aleksandr Kazımbəy (siyasətçi)|Aleksandr Kazımbəy]] (1902–1977), ictimai-siyasi xadim, jurnalist * [[Elmira Axundova (siyasətçi)|Elmira Axundova]] (1953–), deputat * [[Qaley Allahverdiyev]] (1950–), diplomat * [[Tahir Tağızadə]] (1967–), diplomat * [[Tofiq Zülfüqarov]] (1959–), dövlət xadimi, diplomat * [[Vaqif Qarayev]] (1955–2021), diplomat }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Amal Əhmədov]] (1996–2020), gizir * [[Əsəd bəy Talışxanov]] (1857–1919), general-mayor * [[İlqar Bürcəliyev]] (2001–2020), əsgər * [[İsmayıl Bayramov]] (1910–1945), starşina, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] * [[Kamran Kazımov]] (1990–2020), baş leytenant * [[Mixail Slesaryov]] (1955–2014), tağım komandiri, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Şəmsulla Əliyev]] (1915–1943), hərbçi, [[Sovet İttifaqı Qəhrəmanı]] }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {{columns-list|4| * [[Sergey Senyuşkin]] (1957–1992), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Yevgeni Karlov]] (1960–1992), kapitan, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Jurnalistlər === {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Fərhad Kərimov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Çingiz Mustafayev2.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Orxan Camal.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Fərhad Kərimov]]{{·}}[[Çingiz Mustafayev (jurnalist)|Çingiz Mustafayev]]{{·}}[[Orxan Camal]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Çingiz Mustafayev (jurnalist)|Çingiz Mustafayev]] (1960–1992), jurnalist, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Fərhad Kərimov]] (1948–1995), jurnalist * [[İradə Zeynalova]] (1972–), jurnalist * [[Nailə Əsgərzadə]] (1987–), jurnalist * [[Orxan Camal]] (1966–2018), jurnalist }} === Sahibkarlar və iş adamları === {{columns-list|4| * [[Davud Paşayev]] (1940–2010), gəmiqayıran }} === Alimlər və elm adamları === ==== Polimatlar ==== ==== Yer alimləri ==== {{columns-list|4| * [[Seyran Vəliyev]] (1950–2013), coğrafiyyaçı }} ==== Filosoflar ==== {{columns-list|4| * [[Heydər Camal]] (1947–2016), filosof, şair }} ==== Fiziklər ==== {{columns-list|4| * [[Abdulla Muxtarov]] (1918–2013), fizik }} === İncəsənət === ==== Memarlar ==== {{columns-list|4| * [[Musa Hacıqasımov]] (1812–1874), memar }} ==== Heykəltəraşlar ==== {{columns-list|4| * [[Həyat Abdullayeva]] (1912–2016), heykəltəraş * [[Ömər Eldarov]] (1927–), heykəltəraş }} ==== Rəssamlar ==== {{columns-list|4| * [[Aydan Salahova]] (1964–), boyakar, heykəltəraş * [[Xəlil Musayev]] (1890–1949), boyakar, karikaturaçı rəssam * [[Moris Fabbri]] (18??–193?), boyakar }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {{columns-list|4| * [[Alla Axundova]] (1939–), şair, ssenarist }} ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Məmmədkazım Ələkbərli]] (1905–1937), yazıçı * [[Olqa Forş]] (1873–1961), yazıçı }} ===== Maarifçilər, naşirlər və publisistlər ===== {{columns-list|4| * [[Hənifə Məlikova]] (1856–1923), maarifçi }} ==== Rejissorlar və animatorlar ==== {{columns-list|4| * [[Yuli Qusman]] (1943–), kinorejissor }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Marziya Davudova.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Şəfiqə Məmmədova 01.03.2019.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Yuri Baliyev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Mərziyyə Davudova]]{{·}}[[Şəfiqə Məmmədova]]{{·}}[[Yuri Baliyev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[İnarə Quliyeva]] (1950–), aktrisa * [[Leyla Şıxlinskaya]] (1947–), aktrisa, baletmeyster, xoreoqraf, pedaqoq * [[Mərziyyə Davudova]] (1901–1962), aktrisa * [[Nataliya Tağıyeva]] (1954–2005), aktrisa * [[Şəfiqə Məmmədova]] (1945–), aktrisa * [[Tahir Məmmədov (şoumen)|Tahir Məmmədov]] (1981–), aktyor * [[Teymur Bədəlbəyli]] (1973–), aktyor * [[Timur Rodrigez]] (1979–), aktyor * [[Yuri Baliyev]] (1949–2018), aktyor * [[Yuliya Əhmədova]] (1982–), aktrisa }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Asəf Zeynallı]] (1909–1932), bəstəkar * [[Müslüm Maqomayev (bəstəkar)|Müslüm Maqomayev]] (1885–1937), bəstəkar, dirijor, pedaqoq, folklorşünas }} ===== Aşıqlar ===== {{columns-list|4| * [[Aşıq Sakit Köçəri]] (1946–2010), aşıq }} ===== Opera müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Mürsəl Bədirov]] (1931–2003), opera müğənnisi }} ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Çingiz Mustafayev (müğənni)|Çingiz Mustafayev]] (1991–), müğənni * [[El'man]] (1993–), müğənni * [[Emin Ağalarov]] (1979–), müğənni, iş adamı * [[Jony]] (1996–), müğənni * [[Rauf & Faik|Rauf və Faiq Mirzəyevlər]] (1999–), müğənni * [[Roza Zərgərli]] (1979–), müğənni * [[Sevda Yəhyayeva]] (1985–), müğənni }} ===== Repçilər ===== {{columns-list|4| * [[Bahh Tee]] (1988–), repçi }} ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {{columns-list|4| * [[Elgiz Əkbər]] (1974–), televiziya aparıcısı * [[Svetlana Zeynalova]] (1977–), televiziya və radio aparıcısı }} === İdmançılar === ==== Futbolçular ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Aleksandr Samedov 2018 3.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ramil Sheydayev (Dynamo Moscow) 21.07.2019.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Ayaz Guliyev 2019.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Aleksandr Səmədov]]{{·}}[[Ramil Şeydayev]]{{·}}[[Ayaz Quliyev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Aleksandr Səmədov]] (1984–), futbolçu * [[Arif Daşdəmirov]] (1987–), futbolçu * [[Ayaz Quliyev]] (1996–), futbolçu * [[Azər Əliyev]] (1994–), futbolçu * [[Bədavi Hüseynov]] (1991–), futbolçu * [[Elvin Bədəlov]] (1995–), futbolçu * [[Emil Balayev]] (1994–), futbolçu * [[Kamran Əliyev (futbolçu)|Kamran Əliyev]] (1998–), futbolçu * [[Məhəmməd Musalov]] (1994–), futbolçu * [[Namiq Yusifov]] (1986–), futbolçu * [[Nəsibə Həsənova]] (1994–), futbolçu * [[Ramil Şeydayev]] (1996–), futbolçu * [[Ramiz Mamedov (futbolçu)|Ramiz Məmmədov]] (1972–), futbolçu * [[Rəhim Sadıxov]] (1996–), futbolçu * [[Tahir Musalov]] (1994–), futbolçu }} ==== Digər idmançılar ==== {{columns-list|4| * [[Aliyə Qarayeva]] (1988–), bədii gimnast * [[Anastasiya Həsənova]], (1999–) tennisçi * [[Ayşən Bayramova]] (1998–), bədii gimnast * [[Elmira Qəmbərova]] (1994–), güləşçi * [[Emin Qəribov]] (1990–), gimnast * [[Heydər Məmmədəliyev]] (1974–), güləşçi * [[Xanım Vəliyeva]] (1999–), güləşçi * [[İlqar Məmmədov (idmançı)|İlqar Məmmədov]] (1965–), qılıncoynatma ustası * [[Karina Aznavuryan]] (1974–), qılıncoynadan * [[Qədir Hüseynov]] (1986–), şahmatçı * [[Orxan Kazımov]] (1989–), xokkeyçi * [[Rüstəm Orucov]] (1991–), cüdoçu * [[Tamilla Abbasova]] (1982–), velosipedçi }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Abdulla Əfəndiyev]] (1897–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Bəhram Abdinov]] (1896–1969), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Əhməd Şahnəzərov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Hüseynbala Məmmədov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Leyla Əliyeva]] (1984–), ictimai xadim * [[Murad Teymurxanov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Mustafa Nəsirov]] (1921–2012), sərhədçi general * [[Üzeyir Novruzov]] (1976–), sirk ustası * [[Zaur bəy Daqirov]] (1902–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Zemfira Səfərova]] (1937–), musiqişünas * [[Zəkəriyyə Xiromanov]] (1899–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] }} == Türkiyə == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Shirvanizade Rushi Pasha.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Tezer Taşkıran.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Sinan ogan.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Şirvanzadə Mehmed Rüşdi Paşa]]{{·}}[[Tezer Taşqıran]]{{·}}[[Sinan Oğan]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[Adil Aşırım]] (1964–), deputat * [[Elxan Ağüzüm]] (1947–), dövlət xadimi * [[Əli Özgündüz]] (1965–), deputat * [[Sinan Oğan]] (1967–), deputat * [[Şamil Ayrım]] (1950–), deputat * [[Şirvanzadə Mehmed Rüşdi Paşa]] (1828–1874), dövlət xadimi * [[Tezer Taşqıran]] (1907–1979), deputat, maarifçi, yazıçı }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Hüsnü Əmir Ərkilət]] (1884–1958), general * [[Məhəmməd Sarıkərimli]] (1895–1975), general-leytenant }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === ==== Vəkillər ==== {{columns-list|4| * [[Sürəyya Ağaoğlu]] (1903–1989), vəkil }} === Dini xadimlər === {{columns-list|4| * [[Şeyx Heydər]] (1460–1488), şeyx. }} === Pedaqoqlar və müəllimlər === {{columns-list|4| * [[Nuri Saryal]] (1929–), pedaqoq }} === Alimlər və elm adamları === ==== Tarixçilər və şərqşünaslar ==== {{columns-list|4| * [[Abdülbaqi Gölpınarlı]] (1900–1982), tarixçi * [[Nazan Ölçer]] (1942–), tarixçi }} ==== Dilçilər və etnoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Feyzavər Turan]] (1919–2020), türkoloq }} ==== Filosoflar ==== {{columns-list|4| * [[Əfşar Temuçin]] (1939–), filosof }} ==== Digər alimlər ==== {{columns-list|4| * [[Həsən Xosrov Xatəmi]] (1938–), alim * [[Hüseyn Xatəmi]] (1938–), alim, hüquqşünas }} === İncəsənət === ==== Heykəltəraşlar ==== {{columns-list|4| * [[Səlim Turan]] (1915–1994), heykəltəraş }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {{columns-list|4| * [[Ataol Bəhrəmoğlu]] (1942–), şair * [[Qazi Bürhanəddin]] (1344–1398), şair * [[Nihad Bəhram]] (1946–), şair * [[Yavuz Bülənd Bakilər]] (1936–), şair }} ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Məhərrəm Ergin]] (1925–1995), yazıçı * [[Pınar Kür]] (1943–), yazıçı * [[Səməd Ağaoğlu]] (1909–1982), yazıçı }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {{columns-list|4| * [[Çağla Şikel]] (1979–), aktrisa * [[Nəsrin Cavadzadə]] (1982–), aktrisa * [[Ozan Çobanoğlu]] (1980–), aktyor * [[Tamər Qaradağlı]] (1967–), aktyor }} ==== Musiqi ==== ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Nuray Hafiftaş]] (1964–2018), müğənni * [[Tuğba Əkinçi]] (1976–), müğənni }} ===== Rok musiqiçiləri ===== {{columns-list|4| * [[Cem Karaca]] (1945–2004), rok müğənnisi }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Sərvət Çətin]] (1981–), futbolçu. }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Həmid Məmmədxəlil]] (1900–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Nazan Ölçer]] (1942–), muzeyşünas }} == ABŞ == === Sahibkarlar və iş adamları === {{columns-list|4| * [[Sina Təməddün]] (1957–), iş adamı }} === İxtiraçılar və mühəndislər === {{columns-list|4| * [[Allen Mirqədirov]] (1979–), aerokosmik mühəndis }} === Alimlər və elm adamları === ==== Tarixçilər və arxeoloqlar ==== {{columns-list|4| * [[Əli Rasizadə]] (1947–), tarixçi * [[Firuz Kazımzadə]] (1924–2017), tarixçi }} ==== Riyaziyyatçılar ==== {{columns-list|4| * [[Lütfi Zadə]] (1921–2017), riyaziyyatçı }} ==== Fiziklər ==== {{columns-list|4| * [[Əli Cavan]] (1926–2016), fizik * [[Nima Ərkani Hamid]] (1972–), fizik }} === İncəsənət === ==== Musiqi ==== ===== Musiqiçilər ===== {{columns-list|4| * [[Lili Avşar]] (1960–), gitaraçı }} ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {{columns-list|4| * [[Maks Amini]] (1981–), komediyaçı }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Sibel Edmunds]] (1970–), informator, jurnalist * [[Şirin Hanter]] (1945–), tədqiqatçı }} == Almaniya == === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Mixail Həmidov]] (1983–2020), baş leytenant }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Renat Dadaşov]] (1999–), futbolçu * [[Rüfət Dadaşov]] (1991–), futbolçu * [[Sərvət Təzəgül]] (1988–), taekvondoçu * [[Sinan Şamil Sam]] (1974–2015), boksçu }} == Avstraliya == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Sam Dastyari]] (1983–), Avstraliya senatının senatoru }} == Belarus == === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Anatoli Davidoviç]] (1965–1992), mayor, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] * [[Məmməd bəy Sulkeviç]] (1865–1920), general-leytenant }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Leyla İsmayılova]] (1989–), jurnalist, televiziya aparıcısı }} === İncəsənət === ==== Musiqi ==== ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Günəş Abbasova]] (1979–), müğənni. }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Kseniya Poznyak]] (1986–), cüdoçu * [[Natiq Bağırov]] (1964–), cüdoçu }} == Böyük Britaniya == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Fuad Ələkbərov]] (1988–), siyasi şərhçi, fotojurnalist }} === İncəsənət === ==== Musiqiçilər ==== {{columns-list|4| * [[Elyar Foks]] (1995–), müğənni * [[Sami Yusif]] (1980–), müğənni }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Cennifer Qədirova]] (2004–), gimnast * [[Cesika Qədirova]] (2004–), gimnast * [[Murad Abdulla]] (2000–), şahmatçı }} === Alimlər və elm adamları === ==== Digər alimlər ==== {{columns-list|4| * [[Əmmar Nəqşəvani]] (1981–), alim }} == Danimarka == === İncəsənət === ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {{columns-list|4| * [[Nərgiz Birk-Petersen]] (1976–), televiziya aparıcısı }} == Estoniya == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Eldar Əfəndiyev]] (1954–), Estoniya Parlamentinin deputatı }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Züleyxa İsmayılova]] (1985–), jurnalist }} == Əlcəzair == === İncəsənət === ==== Musiqiçilər ==== {{columns-list|4| * [[Yusif Eyvazov]] (1977–), opera müğənnisi }} == Fransa == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Aleksis Şahtaxtinski]] (1967–), diplomat }} === Alimlər və elm adamları === ==== Dilçilər və etnoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[İren Məlikova]] (1917–2009), türkoloq }} === İncəsənət === ==== Rəssamlar ==== {{columns-list|4| * [[Vidadi Nərimanbəyov]] (1926–2001), boyakar }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Banin]] (1905–1992), yazıçı }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {{columns-list|4| * [[Rober Osseyn]] (1927–2020), aktyor }} ==== Fotoqraflar ==== {{columns-list|4| * [[Rza Diqqəti]] (1952–), fotoqraf }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Andre Osseyn]] (1905–1983), bəstəkar }} == İraq == === İncəsənət === ==== Ədəbiyyat ==== ===== Şairlər ===== {{columns-list|4| * [[İmadəddin Nəsimi]] (1369–1417), şair * [[İsmayıl ibn Yəsar]] (???–744/749), şair * [[Məhəmməd Füzuli]] (1494–1556), şair }} == İspaniya == === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Eddi İsrafilov]] (1992–), futbolçu }} == İsveç == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Aylin Fazelian]] (1992–), İsveç parlamentinin deputatı }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === {{columns-list|4| * [[Siyavuş Dirəxti]] (1991–), hüquq müdafiəçisi }} == Qazaxıstan == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Məhərrəm Məhərrəmov]] (1971–), Qazaxıstanın Respublikası Məclisinin deputatı }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Veysəl Musibov]] (1989–2020), kapitan, [[Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı]] }} === İncəsənət === {{columns-list|4| * [[Rais Rəsulzadə]] (1946–), boyakar }} ==== Musiqi ==== ===== Repçilər ===== {{columns-list|4| * [[Babək Məmmədrzayev]] (1987–), repçi * [[Jah Khalib]] (1993–), repçi }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Hidayət Heydərov]] (1997–), cüdoçu * [[Kamran Şahsuvarlı]] (1992–), boksçu * [[Nicat Rəhimov (ağır atlet)|Nicat Rəhimov]] (1993–), ağır atlet * [[Qalib Cəfərov]] (1989–), boksçu }} == Qırğızıstan == === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Rafael Fiziev]] (1997–), qarışıq döyüş sənətləri idmançısı }} == Latviya == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Roman Naudinş]] (1980–), dövlət xadimi }} == Litva == === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Rolandas Aliyevas]] (1985–), basketbolçu }} == Liviya == === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Nərgiz Əsədova]] (1980–), jurnalist }} == Macarıstan == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Qabor Qubadov]] (1966–), Macarıstan Respublikasının Milli Məclisinin deputatı }} == Niderland == ==== Musiqi ==== ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Sevdaliza]] (1987–), müğənni }} == Polşa == === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[Şahnur Hüseynov]] (1991–2020), kapitan }} == Özbəkistan == === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|4| * [[İsgəndər Aznaurov]] (1956–1993), komandir, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Seyid Rza Əlizadə]] (1887–1945), jurnalist, pedaqoq }} === İncəsənət === ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Andre Osseyn]] (1905–1983), bəstəkar }} ===== Repçilər ===== {{columns-list|4| * [[TERNOVOY]] (1993–), repçi }} === İdmançılar === {{columns-list|4| * [[Mövlud Mirəliyev]] (1974–), cüdoçu }} === Digər şəxslər === {{columns-list|4| * [[Mirzə Mənsur Umudov]] (1898–19??), [[Cümhuriyyət tələbələri|Cümhuriyyət tələbəsi]] * [[Stalik Xankişiyev]] (1962–), kulinar }} == Tacikistan == === Alimlər və elm adamları === ==== Həkimlər ==== {{columns-list|4| * [[Məmmədbağır Əliyev]] (1955–), onkoloq }} == Türkmənistan == === Dövlət xadimləri === ==== Azərbaycan prezidentləri və müasir siyasətçilər ==== {{columns-list|1| * [[Hacıbala Abutalıbov]] (1944–1957), dövlət xadimi, [[Bakı]] Şəhər İcra hakimiyyətinin başçısı }} ==== Azərbaycan SSR dövlət başçıları və dövlət xadimləri ==== * [[Yusif Tahirov]] (1883–1938), sovet dövlət xadimi, [[Azərbaycan Kommunist Partiyası Naxçıvan Vilayət Komitəsi]]nin katibi * [[Tahirə Tahirova]] (1913–1991), diplomat === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {{columns-list|1| * [[Fəxrəddin Musayev]] (1992–1957), baş leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {{columns-list|1| * [[Tahir Bağırov (milli qəhrəman)|Tahir Bağırov]] (1957–1992), baş çavuş, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Jurnalistlər === {{columns-list|4| * [[Məhəmməd Türkmən]] (1990–), jurnalist }} === Alimlər və elm adamları === ==== Yer alimləri ==== {{columns-list|4| * [[Seyran Vəliyev]] (1950–2013), coğrafiyaçı * [[Şamil Əzizbəyov]] (1906–1976), geoloq }} === İncəsənət === ==== Rəssamlar ==== {{columns-list|4| * [[Güllü Mustafayeva]] (1919–1994), boyakar }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Eduard Bağırov]] (1975–), yazıçı * [[Mirmehdi Seyidzadə]] (1907–1976), yazıçı }} ==== Musiqi ==== ===== Bəstəkarlar ===== {{columns-list|4| * [[Ramiz Mustafayev]] (1926–2008), bəstəkar }} ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Elnur Hüseynov (müğənni)|Elnur Hüseynov]] (1987–), müğənni * [[Natavan Həbibi]] (1981–), müğənni * [[Səməd Səmədov]] (1946–2021), müğənni }} == Ukrayna == === Dövlət xadimləri === ==== Siyasətçilər ==== {{columns-list|4| * [[Eduard Zeynalov]] (1963–), [[Ukrayna Ali Radası]]nın deputatı * [[Oleq Babayev]] (1965–2014), [[Ukrayna Ali Radası]]nın deputatı * [[Roman Nəsirov]] (1979–), [[Ukrayna Ali Radası]]nın deputatı }} === Hərbçilər === ==== Quru Qoşunlar ==== {| class="wikitable" align="right" |- |[[Fayl:Yolçu Əliyev.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:İlqar Bağırov.jpg|border|center|120px]] |[[Fayl:Vladimir Məmmədəliyev.jpg|border|center|120px]] |- | colspan="5" align="center" |<small>[[Yolçu Əliyev]]{{·}}[[İlqar Bağırov]]{{·}}[[Vladimir Məmmədəliyev]]</small> |- |} {{columns-list|4| * [[İlqar Bağırov]] (1970–2014), kapitan * [[Kirill Ağasıyev]] (????–), baş leytenant, [[Ukrayna Qəhrəmanı]] * [[Ramiz Cəfərov (polkovnik-leytenant)|Ramiz Cəfərov]] (1974–2020), polkovnik-leytenant * [[Vladimir Məmmədəliyev]] (1977–2014), polkovnik-leytenant, [[Ukrayna Qəhrəmanı]] * [[Yolçu Əliyev]] (1964–2014), əsgər }} ==== Hərbi Hava Qüvvələri ==== {{columns-list|1| * [[Ruslan Polovinko]] (1969–1992), leytenant, [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] }} === Hüquqşünaslar və hüquq müdafiəçiləri === {{columns-list|4| * [[Cahangir Kərimov]] (1923–2015), hüquqşünas }} ==== Prokurorlar ==== {{columns-list|4| * [[Gündüz Məmmədov]] (1974–), prokuror }} === İncəsənət === ==== Heykəltəraşlar ==== {{columns-list|4| * [[Seyfəddin Qurbanov]] (1962–2021), heykəltəraş }} ==== Ədəbiyyat ==== ===== Yazıçılar ===== {{columns-list|4| * [[Əli Qafarov]] (1935–1979), yazıçı }} ==== Aktyorlar və aktrisalar ==== {{columns-list|4| * [[Fatma Qədri]] (1907–1968), aktrisa }} ==== Modelyerlər, modellər və stilistlər ==== {{columns-list|4| * [[Rüstəm Cəbrayılov]] (1986–), model }} ==== Musiqi ==== ===== Pop müğənniləri ===== {{columns-list|4| * [[Diana Hacıyeva]] (1989–), müğənni }} ==== Televiziya və radio şəxsləri ==== {{columns-list|4| * [[Natella Krapivina]] (1982–), musiqi prodüseri }} === İdmançılar === ==== Futbolçular ==== {{columns-list|4| * [[Aleksandr Əliyev (futbolçu)|Aleksandr Əliyev]] (1985–), futbolçu * [[Anatoli Nuriyev]] (1996–), futbolçu * [[Murad Xaçayev]] (1998–), futbolçu * [[Pavel Paşayev]] (1988–), futbolçu * [[Ruslan Zeynalov]] (1982–), futbolçu * [[Saşa Yunisoğlu]] (1985–), futbolçu }} ==== Voleybolçular ==== {{columns-list|4| * [[Marqarita Əzizova]] (1993–), voleybolçu * [[Nataliya Məmmədova]] (1984–), voleybolçu * [[Yelena Şabovta]] (1969–), voleybolçu * [[Yelizaveta Səmədova]] (1995–), voleybolçu }} ==== Digər idmançılar ==== {{columns-list|4| * [[Əli İsmayılov (boksçu)|Əli İsmayılov]] (1974–), boksçu }} [[Kateqoriya:İstifadəçi:Azerifactory]] lra94p4apd3kz3jqanrs15tblduoxnb 0 758487 6547375 6546701 2022-07-24T16:40:11Z Solavirum 95249 [[VP:HƏMÇİNİN]] qaydasına nəzər yetirin. wikitext text/x-wiki {{Yaxşı məqalə namizədi}} {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Mollahasanli Savaşı |aiddir = [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] |şəkil = Secaatname 0023 (cropped).jpg |şəklin izahı = Arifinin ''Şəcaətnam''ə əsərində döyüşün təsviri. |tarixi = Sentyabr 1578 |yeri = Qanıq çayı sahilində yerləşən Qoyun keçidi |nəticəsi = [[Osmanlı imperiyası]]nın qələbəsi |tərəf1 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]] |tərəf2 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Osmanlı İmperiyası]] |komandan1 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Əmir xan Mosullu-Türkman|Əmir xan Türkman]] |komandan2 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] <br>Mehmed paşa <br>Əhməd paşa<br> Mustafa paşa |itkilər1 = |itkilər2 = }} ''' Qoyun keçidi döyüşü''' ({{Dil-tr|Koyun Geçidi Muharebesi}}) — [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)|Səfəvi-Osmanlı müharibəsinin (1578-1590)]] ikinci böyük döyüşü. Bu döyüşdə qazanılmış qələbə Şirvana gedən yolu Osmanlı ordusu üçün açmışdır. Döyüş Qanıq çayının sahilindəki Qoyun keçidi məntəqəsində baş vermişdir.{{sfn|Эвлия Челеби|1983|p=159}} == Arxa plan == [[Osmanlı ordusu]]nun hücumu 1578-ci ilin yayında başladı. Bu zaman 100 minlik Osmanlı ordusu [[Ərzurum]]dan çıxaraq şərqə doğru yürüşə başladı. Əvvəlcə Osmanlı orduları döyüşsüz təslim olmayan bir neçə kiçik qalanı ələ keçirdilər, daha sonra isə ilk böyük toqquşma [[Çıldır döyüşü (1578)|Çıldır gölü yaxınlığında]] baş verdi. Bu döyüşdə rəqibindən az döyüşçüyə və artilleriya silahına sahib [[Səfəvi imperiyasının ordusu|qızılbaş ordusu]] məğlub oldu. Bundan sonra [[Osmanlı ordusu]] müqavimətsiz formada [[Tbilisi|Tiflis]] şəhərini ələ keçirdilər. 8 sentyabrda [[Tbilisi|Tiflis]] şəhərindən çıxan Lələ Mustafa paşanın ordusu 16 sentyabrda Ərəş şəhərinə çatdı.{{sfn|Şimşirgil|2013|p=93-94}} Bu yer müasir [[Yevlax]] rayonunun ərazisində yerləşməklə birlikdə, [[Qanıxçay|Qanıx]]-[[Alazan]] çaylarının Kürə birləşdiyi yerdən uzaq deyildi. Bu ərəfələrdə Osmanlı ordusu ərzaq çatışmazlığından əziyyət çəkirdi.{{sfn|Hammer|1836|p=86-87}} [[Əmir xan Mosullu-Türkman|Əmir xan Türkman]]ın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu 8{{sfn|Рахимизаде|2005|p=110}} və ya 9 sentyabrda{{Efn|Hammer döyüşün tarixi olaraq 9 sentyabrı (rəcəb ayının 6-ı) göstərir.{{sfn|Hammer|1836|p=86-87}}}} Qanıx çayıyının sahilən çatdılar. Əmir xanın ordusuna burada Muğan hakimi olan oğlu Murad xanın, [[Naxçıvan]] hakimi olan [[Şərəf xan Bitlisi]]nin, [[Qaradağ vilayəti|Qaracadağ]] hakimi olan Xəlifə Ənsərin, Dünbül Hacı bəyin və s. şəxslərin orduları da qatıldı.{{Efn|Övliya Çələbinin yazdığına görə, qızılbaş qoşunlarına [[Təbriz]] (Əmir Xan), [[Muğan düzü|Muğan]] (Murad Xan), [[Loru mahalı|Loru]], [[Naxçıvan]] (Şərəf Xan), [[Qarabağ]], Qazan və [[Qazax]]ın Səfəvi valiləri rəhbərlik edirdilər.{{sfn|Eskandar Beg|1930|p=353}}{{sfn|Эвлия Челеби|1983|p=159}}}}{{sfn|Şimşirgil|2013|p=93-94}} Birləşmiş ordunun sayı 20 mindən ibarət idi.{{sfn|Печеви|1988|p=37}}{{Efn|Oruc bəy Bayatın bildirdiyinə görə, Əmir xan, [[Məhəmməd xan Ustaclı|Toxmaq xan]], Əliqulu xan, İmamqulu xan və Şərəf xan Çıldır döyüşündəki məğlubiyyətin qısasını almağa can atırdılar.}} == Döyüş == === Döyüşün gedişatı === [[Osmanlı ordusu]]nda aclıq o qədər şiddətli idi ki, bir kiloqram arpa altı dukat, bir okka un isə yarım dukat idi. [[Lələ Qara Mustafa Paşa |Lələ Mustafa paşa]] məhsul yığmaq üçün tarlalara on min nəfər döyüşçü göndərdi.{{Efn|Səfəvi qaynaqları bu rəqəmi 5 min olaraq göstərmişdir.{{sfn|Eskandar Beg|1930|p=352}}}}{{sfn|Hammer|1836|p=86-87}} Qızılbaş sərkərdələri ilk növbədə Osmanlıları tədarükdən məhrum etmək üçün yük heyvanlarını ələ keçirmək qərarına gəldilər{{sfn|Печеви|1988|p=37}} və Osmanlı toplayıcıları Toxmaq Xan, Əmir Xan və İmamqulu xan tərəfindən pusquya salındı.{{sfn|Орудж-бек|2007|p=96}}{{sfn|Hammer|1836|p=86-87}} [[Kür]]ü Qoyun keçidi məntəqəsində keçən [[qızılbaş]] ordusu ərzaq toplamaq üçün göndərilmiş Osmanlı döyüşçülərinin avanqard dəstəsini məğlubiyyətə uğratdılar.{{sfn|Орудж-бек|2007|p=96}}{{sfn|Рахимизаде|2005|p=111}}{{sfn|Şimşirgil|2013|p=93-94}} Xeyli sayda Osmanlı döyüşçüsü öldürüldü, xeylisi Osmanlı bəyi də əsir götürüldü. [[Əmir xan Mosullu-Türkman|Əmir xan]] bu qələbədən razı idi və ələ keçirdikləri qəniməti götürərək geri dönməyin tərəfdarı idi. Lakin başqa onun oğlu Murad xan da olmaqla, bir çox qızılbaş sərkərdəsi hücumu davam etdirməyi,{{sfn|Eskandar Beg|1930|p=352}} geri qaçan Osmanlı döyüşçülərini təqib etmək istəyirdi.{{sfn|Eskandar Beg|1930|p=352}} Mustafa paşa qızılbaşların təqibndən xəbər tutuduqdan sonra yeni taktiki gedişatlar fikirləşərək bu təqibə şərait yaratdı. Qanıx və Kür çayının birləşdiyi yerdə formalaşan yarımadaya doğru toplanmağa sövq edilən qızılbaş ordusuyla əsas döyüşün burada olması planlanmışdı.{{sfn|Hammer|1836|p=86-87}} Mustafa paşa Dərviş paşanı ([[Diyarbəkir]] bəylərbəyisi və Sokullu Fərhad paşanın qardaşı) sol cinaha, Bəhram paşanı sağ cinaha yerləşdirdi. Özü isə mərkəz qüvvələrinin komandanı oldu.{{sfn|Hammer|1836|p=86-87}} Həmçinin [[Kür|Kür çayı]]nın bir qolu olan [[Qabırrıçay]]ı keçən Osmanlı ordusunun bir hissəsi qızılbaş ordusuna arxadan hücum etdi.{{sfn|Eskandar Beg|1930|p=353}}{{sfn|Şimşirgil|2013|p=93-94}} Bundan sonra Osmanlı ordusunun əsas hissəsi və artilleriyası döyüşə girdi. Osman paşa, Hələb bəylərbəyisi Mehmed paşa və Dülqadir bəylərbəyisi Mustafa paşanın komandanlığı altında 3 hissəyə bölünən Osmanlı ordusu eyni anda 3 istiqamətdən hücuma keçdi.{{sfn|Печеви|1988|p=38}}{{sfn|Эвлия Челеби|1983|p=159}} Say etibarilə rəqiblərindən çox az olan və [[artilleriya]] silahları olmayan [[Səfəvi imperiyasının ordusu|qızılbaş ordusu]] hücuma tab gətirə bilməyib geri çəkilməyə başladı.{{sfn|Рахимизаде|2005|p=112}} Çaya qədər geri çəkildikdən sonra bəzi döyüşçülər çayı üzərək keçdilər,{{sfn|Орудж-бек|2007|p=97}} bəziləri isə çayı keçə bilməyərək boğuldular və ya Osmanlı döyüşçüləri tərəfindən öldürüldülər.{{sfn|Рахимизаде|2005|p=112}}{{sfn|Şimşirgil|2013|p=93-94}}{{sfn|Hammer|1836|p=86-87}}{{sfn|Орудж-бек|2007|p=97}}{{sfn|Печеви|1988|p=38}} === Nəticəsi === Rəhimizadəyə görə, 20 min döyüşçüdən ibarət [[Səfəvi imperiyasının ordusu|qızılbaş ordusu]]nun yarısı suda boğulmuş, 5 min nəfəri isə döyüşdə öldürülmüşdür.{{Efn|Ölənlərin arasında Əmir xanın oğlu Murad xan da var idi.{{sfn|Eskandar Beg|1930|p=352}}}}{{sfn|Рахимизаде|2005|p=112}} [[Övliya Çələbi]] isə, "şayiələrə görə, 10 min qızılbaş ölmüş, digər 10 min nəfər isə qoyun sürüsü kimi çayda boğulmuşdur" deyə yazmaqdadır.{{sfn|Эвлия Челеби|1983|p=159}} Şərəf xanın təsvirinə görə isə, "bir çox qızılbaş döyüşçüsü və əmiri döyüşdü öldürülmüş, bəziləri isə Kürün suları tərəfindən heçlik okeanı tərəfindən udulmuşdur".{{sfn|Шараф-наме|1976|p=236}} [[Övliya Çələbi]] yazır ki, döyüşün baş verdiyi yerdən qat-qat insan sümükləri toplanmışdır.{{sfn|Эвлия Челеби|1983|p=159}} Bəzi qızılbaş sərkərdələri [[Osmanlı ordusu]]nun əlinə düşmüş və edam edilmişdir. Döyüşdən sağ çıxmağı bacaran qızılbaşlar döyüşə qatılmayan Şirvan hakimi Araz xan Rumlunun ordusuna qatılmışdır.{{sfn|Рахимизаде|2005|p=112}} Rəhimizadəyə görə, [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] hakimi 10 min nəfərlik ordu ilə Qanıq çayını keçməmiş və digər sahildə gözləmişdir.{{sfn|Рахимизаде|2005|p=112}} Yürüşün iştirakçısı olan Gelibolulu Mustafa Əliyə görə isə, [[Araz xan Rumlu|Araz xan]] özünü Əmir xan Türkmanın məğlub olduğu döyüşün yalnız sonlarına yaxın yetirə bilmiş və buna görə də, döyüşə qatılmamışdır. Qoyun keçidi döyüşündə qazanılmış qələbə nəticəsində Şirvana gedə yol Osmanlı ordusu üçün açılmışdır.{{sfn|Рахимизаде|2005|p=45}} === Qızılbaş ordusunun məğlubiyyətinin səbəbləri === [[Qızılbaş|Qızılbaşlar]]ın döyüşdə məğlubiyyətinin əsas səbəbi say etibarilə rəqiblərindən həddindən artıq az olması idi. Digər bir səbəb isə, [[Osmanlı ordusu]]na məxsus artilleriyanın döyüşdə mühüm rol oynaması oldu. Halbuki qızılbaş ordusu [[artilleriya]]ya sahib deyildi, həmçinin qızılbaş sərkərdələri artilleriyanın döyüşdə oynadığı rolu öz gözlərində çox kiçildirdilər. Bir digər səbəb isə, [[qızılbaş]] sərkərdələrinin Əmir xanın fikrinin ziddinə olaraq ilk toqquşmada məğlub etdikləri [[Osmanlı ordusu]]nu təqib etmə qərarı olmuşdur.{{sfn|Рахимизаде|2005|p=45}} == Qeydlər == {{Notelist|2}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{cite book |author = [[İbrahim Peçevi]] |title = История / Ziya Bunyadov |place = [[Bakı]] |publisher = Elm |year = 1988 |url = http://www.vostlit.info/Texts/rus/Pecevi/text2.phtml |ref = Печеви }} * {{kitab3 | müəllif = [[Oruc bəy Bayat]] | başlıq = Россия и Европа глазами Орудж-бека Баята - Дон Жуана Персидского | link = http://www.vostlit.info/Texts/rus5/Huan_2/frametext21.htm | cavabdeh = [[Oqtay Əfəndiyev (tarixçi)|Oqtay Əfəndiyev]] və [[Akif Fərzəliyev]] | yer = | nəşriyyat = [[Sankt-Peterburq Dövlət Universiteti]] | il = 2014 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Орудж-бек }} * {{cite book |author = Ибрахим Рахимизаде |title = Османо-Сефевидская война 1578 - 1590 гг.: по материалам трудов османского летописца Ибрахима Рахимизаде |place = Baku |publisher = Nurlan |year = 2005 |url = https://books.google.ru/books?id=pTktAQAAIAAJ |ref = Рахимизаде }} * {{cite book |author = [[İsgəndər bəy Münşi]]. History Of Shah Abbas The Great Vol. 1 / Roger M. Savory. — Boulder, Colorado: Westview Press, 1930. |title = History Of Shah Abbas The Great Vol. 1 / Roger M. Savory |place = Colorado |publisher = Westview Press |year = 1930 |url = https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.38521 |ref = Eskandar Beg }} * {{kitab3 | müəllif = İosif fon Hammer-Purgstall | başlıq = Histoire de l'Empire ottoman, depuis son origine jusqu'à nos jours | link = https://books.google.ru/books?id=kXXPAAAAMAAJ&printsec=frontcover&hl=ru#v=onepage&q&f=false | cavabdeh = | yer = Paris | nəşriyyat = Bellizard Barthès, Dufour & Lowell, | il = 1836 | cild = VI | səhifə = | səhifələr = 6-439 | isbn = | doi = | ref = Hammer }} * {{kitab3 | müəllif = [[Şərəf xan Bitlisi]] | başlıq = Шараф-наме | link = | cavabdeh = E. I. Vasilyeva | yer = Moskva | nəşriyyat = Nauka/Памятники письменности Востока | il = 1976 | cild = I | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Шараф-наме }} * {{kitab3 | müəllif = Ahmet Şimşirgil | başlıq = Kayı: Kudret ve Azamet Yılları | link = https://books.google.ru/books?id=NbpVDwAAQBAJ | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Timaş Tarih | il = 2013 | cild = V | səhifə = | səhifələr = 275 | isbn = 9786050813005 | doi = | ref = Şimşirgil }} * {{kitab3 | müəllif = Эвлия Челеби/tərc: А. Д. Желтякова | başlıq = Книга путешествия. (Извлечения из сочинения турецкого путешественника XVII века) — (Земли Закавказья и сопредельных областей Малой Азии и Ирана). | link = https://www.vostlit.info/Texts/rus10/Celebi4/frametext7.htm | cavabdeh = | yer = Moskva | nəşriyyat = Наука | il = | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Эвлия Челеби }} [[Kateqoriya:Səfəvi-Osmanlı müharibələri]] [[Kateqoriya:1578-ci ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:Səfəvilərin döyüşləri]] [[Kateqoriya:Osmanlı imperiyasının döyüşləri]] i9wxcz0n6h0c5vcb5jp6fahse858998 6547706 6547375 2022-07-25T03:36:34Z Mr rqasimzade 105598 wikitext text/x-wiki {{Yaxşı məqalə namizədi}} {{Hərbi münaqişə |münaqişə = Mollahasanli Savaşı |aiddir = [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)]] |şəkil = Secaatname 0023 (cropped).jpg |şəklin izahı = Arifinin ''Şəcaətnam''ə əsərində döyüşün təsviri. |tarixi = Sentyabr 1578 |yeri = Qanıq çayı sahilində yerləşən Qoyun keçidi |nəticəsi = [[Osmanlı imperiyası]]nın qələbəsi |tərəf1 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Səfəvilər İmperiyası]] |tərəf2 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Osmanlı İmperiyası]] |komandan1 = [[Şəkil:Safavid Flag.svg|22px|border]] [[Əmir xan Mosullu-Türkman|Əmir xan Türkman]] |komandan2 = [[Şəkil:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[Özdəmiroğlu Osman Paşa|Özdəmiroğlu Osman paşa]] <br>Mehmed paşa <br>Əhməd paşa<br> [[Lələ Qara Mustafa Paşa|Mustafa paşa]] |itkilər1 = |itkilər2 = }} ''' Qoyun keçidi döyüşü''' ({{Dil-tr|Koyun Geçidi Muharebesi}}) — [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578-1590)|Səfəvi-Osmanlı müharibəsinin (1578-1590)]] ikinci böyük döyüşü. Bu döyüşdə qazanılmış qələbə Şirvana gedən yolu Osmanlı ordusu üçün açmışdır. Döyüş Qanıq çayının sahilindəki Qoyun keçidi məntəqəsində baş vermişdir.{{sfn|Эвлия Челеби|1983|p=159}} == Arxa plan == [[Osmanlı ordusu]]nun hücumu 1578-ci ilin yayında başladı. Bu zaman 100 minlik Osmanlı ordusu [[Ərzurum]]dan çıxaraq şərqə doğru yürüşə başladı. Əvvəlcə Osmanlı orduları döyüşsüz təslim olmayan bir neçə kiçik qalanı ələ keçirdilər, daha sonra isə ilk böyük toqquşma [[Çıldır döyüşü (1578)|Çıldır gölü yaxınlığında]] baş verdi. Bu döyüşdə rəqibindən az döyüşçüyə və artilleriya silahına sahib [[Səfəvi imperiyasının ordusu|qızılbaş ordusu]] məğlub oldu. Bundan sonra [[Osmanlı ordusu]] müqavimətsiz formada [[Tbilisi|Tiflis]] şəhərini ələ keçirdilər. 8 sentyabrda [[Tbilisi|Tiflis]] şəhərindən çıxan Lələ Mustafa paşanın ordusu 16 sentyabrda Ərəş şəhərinə çatdı.{{sfn|Şimşirgil|2013|p=93-94}} Bu yer müasir [[Yevlax]] rayonunun ərazisində yerləşməklə birlikdə, [[Qanıxçay|Qanıx]]-[[Alazan]] çaylarının Kürə birləşdiyi yerdən uzaq deyildi. Bu ərəfələrdə Osmanlı ordusu ərzaq çatışmazlığından əziyyət çəkirdi.{{sfn|Hammer|1836|p=86-87}} [[Əmir xan Mosullu-Türkman|Əmir xan Türkman]]ın komandanlığı altındakı qızılbaş ordusu 8{{sfn|Рахимизаде|2005|p=110}} və ya 9 sentyabrda{{Efn|Hammer döyüşün tarixi olaraq 9 sentyabrı (rəcəb ayının 6-ı) göstərir.{{sfn|Hammer|1836|p=86-87}}}} Qanıx çayıyının sahilən çatdılar. Əmir xanın ordusuna burada Muğan hakimi olan oğlu Murad xanın, [[Naxçıvan]] hakimi olan [[Şərəf xan Bitlisi]]nin, [[Qaradağ vilayəti|Qaracadağ]] hakimi olan Xəlifə Ənsərin, Dünbül Hacı bəyin və s. şəxslərin orduları da qatıldı.{{Efn|Övliya Çələbinin yazdığına görə, qızılbaş qoşunlarına [[Təbriz]] (Əmir Xan), [[Muğan düzü|Muğan]] (Murad Xan), [[Loru mahalı|Loru]], [[Naxçıvan]] (Şərəf Xan), [[Qarabağ]], Qazan və [[Qazax]]ın Səfəvi valiləri rəhbərlik edirdilər.{{sfn|Eskandar Beg|1930|p=353}}{{sfn|Эвлия Челеби|1983|p=159}}}}{{sfn|Şimşirgil|2013|p=93-94}} Birləşmiş ordunun sayı 20 mindən ibarət idi.{{sfn|Печеви|1988|p=37}}{{Efn|Oruc bəy Bayatın bildirdiyinə görə, Əmir xan, [[Məhəmməd xan Ustaclı|Toxmaq xan]], Əliqulu xan, İmamqulu xan və Şərəf xan Çıldır döyüşündəki məğlubiyyətin qısasını almağa can atırdılar.}} == Döyüş == === Döyüşün gedişatı === [[Osmanlı ordusu]]nda aclıq o qədər şiddətli idi ki, bir kiloqram arpa altı dukat, bir okka un isə yarım dukat idi. [[Lələ Qara Mustafa Paşa |Lələ Mustafa paşa]] məhsul yığmaq üçün tarlalara on min nəfər döyüşçü göndərdi.{{Efn|Səfəvi qaynaqları bu rəqəmi 5 min olaraq göstərmişdir.{{sfn|Eskandar Beg|1930|p=352}}}}{{sfn|Hammer|1836|p=86-87}} Qızılbaş sərkərdələri ilk növbədə Osmanlıları tədarükdən məhrum etmək üçün yük heyvanlarını ələ keçirmək qərarına gəldilər{{sfn|Печеви|1988|p=37}} və Osmanlı toplayıcıları Toxmaq Xan, Əmir Xan və İmamqulu xan tərəfindən pusquya salındı.{{sfn|Орудж-бек|2007|p=96}}{{sfn|Hammer|1836|p=86-87}} [[Kür]]ü Qoyun keçidi məntəqəsində keçən [[qızılbaş]] ordusu ərzaq toplamaq üçün göndərilmiş Osmanlı döyüşçülərinin avanqard dəstəsini məğlubiyyətə uğratdılar.{{sfn|Орудж-бек|2007|p=96}}{{sfn|Рахимизаде|2005|p=111}}{{sfn|Şimşirgil|2013|p=93-94}} Xeyli sayda Osmanlı döyüşçüsü öldürüldü, xeylisi Osmanlı bəyi də əsir götürüldü. [[Əmir xan Mosullu-Türkman|Əmir xan]] bu qələbədən razı idi və ələ keçirdikləri qəniməti götürərək geri dönməyin tərəfdarı idi. Lakin başqa onun oğlu Murad xan da olmaqla, bir çox qızılbaş sərkərdəsi hücumu davam etdirməyi,{{sfn|Eskandar Beg|1930|p=352}} geri qaçan Osmanlı döyüşçülərini təqib etmək istəyirdi.{{sfn|Eskandar Beg|1930|p=352}} Mustafa paşa qızılbaşların təqibndən xəbər tutuduqdan sonra yeni taktiki gedişatlar fikirləşərək bu təqibə şərait yaratdı. Qanıx və Kür çayının birləşdiyi yerdə formalaşan yarımadaya doğru toplanmağa sövq edilən qızılbaş ordusuyla əsas döyüşün burada olması planlanmışdı.{{sfn|Hammer|1836|p=86-87}} Mustafa paşa Dərviş paşanı ([[Diyarbəkir]] bəylərbəyisi və Sokullu Fərhad paşanın qardaşı) sol cinaha, Bəhram paşanı sağ cinaha yerləşdirdi. Özü isə mərkəz qüvvələrinin komandanı oldu.{{sfn|Hammer|1836|p=86-87}} Həmçinin [[Kür|Kür çayı]]nın bir qolu olan [[Qabırrıçay]]ı keçən Osmanlı ordusunun bir hissəsi qızılbaş ordusuna arxadan hücum etdi.{{sfn|Eskandar Beg|1930|p=353}}{{sfn|Şimşirgil|2013|p=93-94}} Bundan sonra Osmanlı ordusunun əsas hissəsi və artilleriyası döyüşə girdi. Osman paşa, Hələb bəylərbəyisi Mehmed paşa və Dülqadir bəylərbəyisi Mustafa paşanın komandanlığı altında 3 hissəyə bölünən Osmanlı ordusu eyni anda 3 istiqamətdən hücuma keçdi.{{sfn|Печеви|1988|p=38}}{{sfn|Эвлия Челеби|1983|p=159}} Say etibarilə rəqiblərindən çox az olan və [[artilleriya]] silahları olmayan [[Səfəvi imperiyasının ordusu|qızılbaş ordusu]] hücuma tab gətirə bilməyib geri çəkilməyə başladı.{{sfn|Рахимизаде|2005|p=112}} Çaya qədər geri çəkildikdən sonra bəzi döyüşçülər çayı üzərək keçdilər,{{sfn|Орудж-бек|2007|p=97}} bəziləri isə çayı keçə bilməyərək boğuldular və ya Osmanlı döyüşçüləri tərəfindən öldürüldülər.{{sfn|Рахимизаде|2005|p=112}}{{sfn|Şimşirgil|2013|p=93-94}}{{sfn|Hammer|1836|p=86-87}}{{sfn|Орудж-бек|2007|p=97}}{{sfn|Печеви|1988|p=38}} === Nəticəsi === Rəhimizadəyə görə, 20 min döyüşçüdən ibarət [[Səfəvi imperiyasının ordusu|qızılbaş ordusu]]nun yarısı suda boğulmuş, 5 min nəfəri isə döyüşdə öldürülmüşdür.{{Efn|Ölənlərin arasında Əmir xanın oğlu Murad xan da var idi.{{sfn|Eskandar Beg|1930|p=352}}}}{{sfn|Рахимизаде|2005|p=112}} [[Övliya Çələbi]] isə, "şayiələrə görə, 10 min qızılbaş ölmüş, digər 10 min nəfər isə qoyun sürüsü kimi çayda boğulmuşdur" deyə yazmaqdadır.{{sfn|Эвлия Челеби|1983|p=159}} Şərəf xanın təsvirinə görə isə, "bir çox qızılbaş döyüşçüsü və əmiri döyüşdü öldürülmüş, bəziləri isə Kürün suları tərəfindən heçlik okeanı tərəfindən udulmuşdur".{{sfn|Шараф-наме|1976|p=236}} [[Övliya Çələbi]] yazır ki, döyüşün baş verdiyi yerdən qat-qat insan sümükləri toplanmışdır.{{sfn|Эвлия Челеби|1983|p=159}} Bəzi qızılbaş sərkərdələri [[Osmanlı ordusu]]nun əlinə düşmüş və edam edilmişdir. Döyüşdən sağ çıxmağı bacaran qızılbaşlar döyüşə qatılmayan Şirvan hakimi Araz xan Rumlunun ordusuna qatılmışdır.{{sfn|Рахимизаде|2005|p=112}} Rəhimizadəyə görə, [[Şirvan (tarixi ərazi)|Şirvan]] hakimi 10 min nəfərlik ordu ilə Qanıq çayını keçməmiş və digər sahildə gözləmişdir.{{sfn|Рахимизаде|2005|p=112}} Yürüşün iştirakçısı olan Gelibolulu Mustafa Əliyə görə isə, [[Araz xan Rumlu|Araz xan]] özünü Əmir xan Türkmanın məğlub olduğu döyüşün yalnız sonlarına yaxın yetirə bilmiş və buna görə də, döyüşə qatılmamışdır. Qoyun keçidi döyüşündə qazanılmış qələbə nəticəsində Şirvana gedə yol Osmanlı ordusu üçün açılmışdır.{{sfn|Рахимизаде|2005|p=45}} === Qızılbaş ordusunun məğlubiyyətinin səbəbləri === [[Qızılbaş|Qızılbaşlar]]ın döyüşdə məğlubiyyətinin əsas səbəbi say etibarilə rəqiblərindən həddindən artıq az olması idi. Digər bir səbəb isə, [[Osmanlı ordusu]]na məxsus artilleriyanın döyüşdə mühüm rol oynaması oldu. Halbuki qızılbaş ordusu [[artilleriya]]ya sahib deyildi, həmçinin qızılbaş sərkərdələri artilleriyanın döyüşdə oynadığı rolu öz gözlərində çox kiçildirdilər. Bir digər səbəb isə, [[qızılbaş]] sərkərdələrinin Əmir xanın fikrinin ziddinə olaraq ilk toqquşmada məğlub etdikləri [[Osmanlı ordusu]]nu təqib etmə qərarı olmuşdur.{{sfn|Рахимизаде|2005|p=45}} == Qeydlər == {{Notelist|2}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{cite book |author = [[İbrahim Peçevi]] |title = История / Ziya Bunyadov |place = [[Bakı]] |publisher = Elm |year = 1988 |url = http://www.vostlit.info/Texts/rus/Pecevi/text2.phtml |ref = Печеви }} * {{kitab3 | müəllif = [[Oruc bəy Bayat]] | başlıq = Россия и Европа глазами Орудж-бека Баята - Дон Жуана Персидского | link = http://www.vostlit.info/Texts/rus5/Huan_2/frametext21.htm | cavabdeh = [[Oqtay Əfəndiyev (tarixçi)|Oqtay Əfəndiyev]] və [[Akif Fərzəliyev]] | yer = | nəşriyyat = [[Sankt-Peterburq Dövlət Universiteti]] | il = 2014 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Орудж-бек }} * {{cite book |author = Ибрахим Рахимизаде |title = Османо-Сефевидская война 1578 - 1590 гг.: по материалам трудов османского летописца Ибрахима Рахимизаде |place = Baku |publisher = Nurlan |year = 2005 |url = https://books.google.ru/books?id=pTktAQAAIAAJ |ref = Рахимизаде }} * {{cite book |author = [[İsgəndər bəy Münşi]]. History Of Shah Abbas The Great Vol. 1 / Roger M. Savory. — Boulder, Colorado: Westview Press, 1930. |title = History Of Shah Abbas The Great Vol. 1 / Roger M. Savory |place = Colorado |publisher = Westview Press |year = 1930 |url = https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.38521 |ref = Eskandar Beg }} * {{kitab3 | müəllif = İosif fon Hammer-Purgstall | başlıq = Histoire de l'Empire ottoman, depuis son origine jusqu'à nos jours | link = https://books.google.ru/books?id=kXXPAAAAMAAJ&printsec=frontcover&hl=ru#v=onepage&q&f=false | cavabdeh = | yer = Paris | nəşriyyat = Bellizard Barthès, Dufour & Lowell, | il = 1836 | cild = VI | səhifə = | səhifələr = 6-439 | isbn = | doi = | ref = Hammer }} * {{kitab3 | müəllif = [[Şərəf xan Bitlisi]] | başlıq = Шараф-наме | link = | cavabdeh = E. I. Vasilyeva | yer = Moskva | nəşriyyat = Nauka/Памятники письменности Востока | il = 1976 | cild = I | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Шараф-наме }} * {{kitab3 | müəllif = Ahmet Şimşirgil | başlıq = Kayı: Kudret ve Azamet Yılları | link = https://books.google.ru/books?id=NbpVDwAAQBAJ | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = Timaş Tarih | il = 2013 | cild = V | səhifə = | səhifələr = 275 | isbn = 9786050813005 | doi = | ref = Şimşirgil }} * {{kitab3 | müəllif = Эвлия Челеби/tərc: А. Д. Желтякова | başlıq = Книга путешествия. (Извлечения из сочинения турецкого путешественника XVII века) — (Земли Закавказья и сопредельных областей Малой Азии и Ирана). | link = https://www.vostlit.info/Texts/rus10/Celebi4/frametext7.htm | cavabdeh = | yer = Moskva | nəşriyyat = Наука | il = | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = Эвлия Челеби }} [[Kateqoriya:Səfəvi-Osmanlı müharibələri]] [[Kateqoriya:1578-ci ildəki hadisələr]] [[Kateqoriya:Səfəvilərin döyüşləri]] [[Kateqoriya:Osmanlı imperiyasının döyüşləri]] 3wj125tqyvnxr2ec3peoftaizpvjeoz 0 758618 6547734 6544587 2022-07-25T05:31:08Z Aytac Xuduyeva 251708 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}}{{universitet}} '''Harvard Kolleci''' — Harvard Kolleci [[Massaçusets]] ştatının [[Kembric]] [[şəhər]]ində yerləşən [[Sarmaşıq Liqası]] tədqiqat universiteti olan Harvard Universitetinin bakalavr kollecidir. 1636-cı ildə qurulan Harvard Kolleci [[ABŞ]]-ın ən qədim ali təhsil müəssisəsi olan <ref>{{Cite book|first1=Frederick |last1=Rudolph |title=The American College and University |year=1961 |page=3 |isbn=0-8203-1285-1 |publisher=University of Georgia Press}}</ref> və [[dünya]]nın ən prestijli təhsil müəssisəsi olan Harvard Universitetinin orijinal məktəbidir. <ref>*{{cite book|title=Making Harvard Modern: The Rise of America's University|last1=Keller |first1=Morton|last2=Keller|first2=Phyllis|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-514457-0|quote=Harvard's professional schools... won world prestige of a sort rarely seen among social institutions. [...] Harvard's age, wealth, quality, and prestige may well shield it from any conceivable vicissitudes.|year=2001|pages=463–481}} *{{Cite book|title=How Harvard Rules: Reason in the Service of Empire|quote=... [Harvard's] tremendous institutional power and prestige [...] Within the nation's (arguably) most prestigious institution of higher learning ...|chapter=Sexual Shakedown|pages=[https://archive.org/details/howharvardrulesr00trum/page/326 326–336]|year=1989|publisher=South End Press|isbn=0-89608-284-9|editor1-first=John|last=Spaulding|first=Christina|editor-last=Trumpbour|chapter-url=https://archive.org/details/howharvardrulesr00trum/page/326}} *{{cite web|url=https://www.bloomberg.com/news/2011-03-10/harvard-mit-ranked-most-prestigious-universities-study-reports.html|title=Harvard, MIT Ranked Most Prestigious Universities, Study Reports|author=David Altaner|publisher=Bloomberg|date=March 9, 2011|access-date=March 1, 2012|archive-date=March 14, 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110314002025/https://www.bloomberg.com/news/2011-03-10/harvard-mit-ranked-most-prestigious-universities-study-reports.html|url-status=live}} *{{cite book|title=Collier's Encyclopedia|publisher=Macmillan Educational Co. |year=1986|quote=Harvard University, one of the world's most prestigious institutions of higher learning, was founded in Massachusetts in 1636.}} *{{cite web|last=Newport|first=Frank|title=Harvard Number One University in Eyes of Public Stanford and Yale in second place|date=26 August 2003|url=http://www.gallup.com/poll/9109/harvard-number-one-university-eyes-public.aspx|publisher=Gallup|access-date=6 June 2020|archive-date=25 September 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130925172644/http://www.gallup.com/poll/9109/harvard-number-one-university-eyes-public.aspx|url-status=live}} *{{Cite news |last=Leonhardt |first=David |url=https://www.nytimes.com/2006/09/17/weekinreview/17leonhardt.html |title=Ending Early Admissions: Guess Who Wins? |date=September 17, 2006 |work=The New York Times |access-date=March 27, 2020 |language=en-US |issn=0362-4331 |quote=The most prestigious college in the world, of course, is Harvard, and the gap between it and every other university is often underestimated. |archive-date=March 27, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200327234643/https://www.nytimes.com/2006/09/17/weekinreview/17leonhardt.html |url-status=live }} *{{cite book |last1=Hoerr |first1=John |title=We Can't Eat Prestige: The Women Who Organized Harvard |publisher=Temple University Press |page=3}} *{{cite magazine |url=https://www.theatlantic.com/education/archive/2018/09/america-private-college-tuition/569812/ |title=At Private Colleges, Students Pay for Prestige |magazine=The Atlantic |last=Wong |first=Alia |date=September 11, 2018 |quote=Americans tend to think of colleges as falling somewhere on a vast hierarchy based largely on their status and brand recognition. At the top are the Harvards and the Stanfords, with their celebrated faculty, groundbreaking research, and perfectly manicured quads. |access-date=June 6, 2020 |archive-date=February 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210226171501/https://archive.org/details/makingharvardmod0000kell |url-status=live }}</ref> Harvard Kolleci [[Harvard Universiteti]]nin AB və SB dərəcələri təklif edən ənənəvi bakalavr proqramıdır. Son illərdə bu seçiciliklə ərizəçilərin beş faizindən az hissəsinin təklifi qəbul olunur. <ref>{{cite news|title=Record-Low 4.59 Percent of Applicants Accepted to Harvard Class of 2022|url=https://www.thecrimson.com/article/2018/3/29/harvard-regular-admissions-2022////|access-date=16 September 2019|newspaper=The Harvard Crimson|date=29 March 2018|archive-date=9 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201109012050/https://www.thecrimson.com/article/2018/3/29/harvard-regular-admissions-2022/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|title=Record-Low 4.5 Percent of Harvard College Applicants Accepted to Class of 2023|url=https://www.thecrimson.com/article/2019/3/29/2023-admit-numbers/|access-date=16 September 2019|newspaper=The Harvard Crimson|date=29 March 2019|archive-date=12 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201112021052/https://www.thecrimson.com/article/2019/3/29/2023-admit-numbers/|url-status=live}}</ref> Harvard Kolleci tələbələri 450-dən çox məktəbdənkənar təşkilatda iştirak edir və demək olar ki, hamısı kampusda yaşayırlar - birinci kurs tələbələri Harvard Yardında və ya yaxınlığında, yuxarı sinif tələbələri isə icma yönümlü “evlərdə” yaşayırlar. == Tarixi == Məktəb 1636-cı ildə Massaçusets Körfəzi Koloniyasının Böyük və Ümumi Məhkəməsinin səsverməsi ilə - heç bir resurs - bir bina, təlimatçı və ya tələbə olmadan yaranmışdır. 1638-ci ildə kollec Con London gəmisinin daşıdığı Şimali Amerikanın ilk məlum çap maşınının evi oldu. <ref name="FirstPrintingPress">{{cite web|title=The instrument behind New England's first literary flowering|url=http://news.harvard.edu/gazette/story/2012/03/harvard’s-first-impressions/|publisher=Harvard University|access-date=2014-01-18|archive-date=2016-07-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160711053519/http://news.harvard.edu/gazette/story/2012/03/harvard%E2%80%99s-first-impressions/|url-status=live}}</ref><ref name="UHullMHSC">{{cite web|title=Rowley and Ezekiel Rogers, The First North American Printing Press|url=http://www.hull.ac.uk/mhsc/FarHorizons/Documents/EzekielRogers.pdf|publisher=Maritime Historical Studies Centre, University of Hull|access-date=2014-01-18|archive-date=2013-01-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20130123223546/http://www.hull.ac.uk/mhsc/FarHorizons/Documents/EzekielRogers.pdf|url-status=live}}</ref> Üç il sonra, kollec bütün kitabxanasını və pul əmlakının yarısını məktəbə vəsiyyət edən vəfat etmiş Çarlstaun naziri Con Harvardın (1607-1638) şərəfinə " Harvard " adlandırıldı. Harvardın ilk direktoru Nathaniel Eaton (1610-1674) olmuşdur . 1639-cu ildə o, həm də həddindən artıq intizam üçün işdən çıxarılan ilk təlimatçı oldu. <ref name="Samuel Eliot Morison 1986">Samuel Eliot Morison, ''Three Centuries of Harvard, 1636–1936'' (1986)</ref> Məktəbin ilk tələbələri 1642-ci ildə məzun oldular. Harvard Hindistan Kolleci dörd və ya beş yerli amerikalı üçün tutumlu quruldu və 1665-ci ildə "Wampanoagdan Kaleb Cheeshahteaumuck (təxminən 1643-1666) ... Harvarddan məzun oldu, müstəmləkə dövründə bunu edən ilk hindli oldu. " <ref>Monaghan, E. J., 2005, p.&nbsp;55, 59</ref> Hal-hazırda, Harvard Kolleci bakalavr pilləsinə qəbul, məsləhət, yaşayış, tələbə həyatı və atletika - ümumiyyətlə Harvard İncəsənət və Elmlər Fakültəsinin səlahiyyətində olan təlimat istisna olmaqla, bütün bakalavr məsələlərinə cavabdehdir. Harvard Kollecinin Prezidenti və Təqaüdçüləri kimi tanınan qurum bütün Universiteti idarə etməsinə baxmayaraq ənənəvi adını qoruyub saxlayır. 1879-cu ildə qurulan Radcliffe Kolleci əvvəlcə Harvard fakültəsinə qadınlar üçün mühazirələrini təkrarlamaq üçün pul ödəyirdi. <ref>{{cite book |first=Sally |last=Schwager |chapter=Taking up the Challenge: The Origins of Radcliffe |title=Yards and Gates: Gender in Harvard and Radcliffe History |editor=Laurel Thatcher Ulrich|location=New York |publisher=Palgrave Macmillan |year=2004 |isbn=1403960984 |pages=87–115}}</ref> 1970-ci illərdən bəri, Harvard qadınlar üçün bakalavr məsələlərinə cavabdehdir, baxmayaraq ki, qadınların Harvard diplomları 1999-cu ildə yekun birləşməyə qədər Radcliffe prezidenti tərəfindən imzalanmışdır. <ref>{{cite report |title=Radcliffe Enters Historic Merger With Harvard |work=The Harvard Crimson |url=http://www.thecrimson.com/article/1999/4/21/radcliffe-enters-historic-merger-with-harvard |access-date=May 6, 2016 |date= |archive-date=October 11, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171011031437/http://www.thecrimson.com/article/1999/4/21/radcliffe-enters-historic-merger-with-harvard/ |url-status=live }}</ref> == Qəbul == Qəbul akademik şücaət, dərsdənkənar fəaliyyətlər və şəxsi keyfiyyətlərə əsaslanır. 2025-ci ilin bakalavr sinfi üçün Harvardda 57,435 ərizə var və 1,968 (qəbul nisbəti 3,4%) qəbul edilib. 2023-cü ilin bakalavr sinfi üçün, qeydiyyatdan keçmiş birinci kurs tələbələrinin orta 50%-lik SAT balları oxu və yazmaq üçün 710-770, riyaziyyat üçün 750-800, ACT kompozit balının orta 50%-i isə 33-35 idi. Orta məktəbdə orta bal (GPA) 4,18 idi. Köçürmə tələbələri üçün qəbul nisbəti təxminən 1% olmuşdur.<ref>{{cite web |last1=Menz |first1=Petey |title=The Real 1%: Harvard Admits 15 Transfer Students |url=https://www.thecrimson.com/article/2012/6/21/transfer-admissions-one-percent/#:~:text=From%20a%20pool%20of%201%2C448,juniors%20at%20approximately%201%20percent. |website=The Harvard Crimson |access-date=14 June 2021 |archive-date=9 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210409190443/https://www.thecrimson.com/article/2012/6/21/transfer-admissions-one-percent/#:~:text=From%20a%20pool%20of%201%2C448,juniors%20at%20approximately%201%20percent. |url-status=live }}</ref> Harvard 2,500 ABŞ dolları Milli Fəaliyyət Təqaüdü alanların qeydiyyatına görə ardıcıl olaraq birinci yerdədir; 2022-ci il sinfinə 207 belə alimi qeyd etdi.<ref>{{cite web|title=NMSC 2018–2019 Annual Report|url=https://www.nationalmerit.org/s/1758/images/gid2/editor_documents/annual_report.pdf?gid=2&pgid=61|publisher=National Merit Scholarship Corporation}}</ref> Harvard Kolleci 2007-ci ildə erkən qəbul proqramını bitirdi, lakin 2016-cı il və ondan sonrakı siniflər üçün erkən fəaliyyət proqramı yenidən tətbiq olundu.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2006/09/12/education/12harvard.html|title=Harvard Ends Early Admission|newspaper=[[The New York Times]]|first1=Alan|last1=Finder|first2=Karen W.|last2=Arenson|date=September 12, 2006|access-date=August 1, 2020|archive-date=November 21, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201121084219/https://www.nytimes.com/2006/09/12/education/12harvard.html|url-status=live}}</ref> 2017-ci ilin payızında daxil olan birinci kurs tələbələri ilk olaraq əksəriyyət (50,8%) ağ olmayanlar idi. <ref>{{cite news |last=Fernandes |first=Deirdre |url=https://www.bostonglobe.com/metro/2017/08/02/harvard-incoming-class-majority-nonwhite/5yOoqrsQ4SePRRNFemuQ2M/story.html |title=The majority of Harvard's incoming class is nonwhite |work=[[The Boston Globe]] |date=August 3, 2017 |access-date=August 4, 2017 |archive-date=November 11, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201111234150/https://www.bostonglobe.com/metro/2017/08/02/harvard-incoming-class-majority-nonwhite/5yOoqrsQ4SePRRNFemuQ2M/story.html |url-status=live }}</ref> Harvard tələbələrinin orta ailə gəliri $168,800-dir, tələbələrin 53%-i ən yüksək gəlirli 10% ailədən, 20%-i isə ən aşağı 60% ailədəndir.<ref name="NYT mobility index">{{cite news |last1=Aisch |first1=Gregor |last2=Buchanan |first2=Larry |last3=Cox |first3=Amanda |last4=Quealy |first4=Kevin |title=Economic diversity and student outcomes at Harvard |url=https://www.nytimes.com/interactive/projects/college-mobility/harvard-university |access-date=9 August 2020 |work=[[The New York Times]] |date=18 January 2017 |archive-date=9 December 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201209172714/https://www.nytimes.com/interactive/projects/college-mobility/harvard-university |url-status=live }}</ref> 2019-cu ilə qədər Harvard Kollecində təhsil haqqı təxminən 48,000 ABŞ dolları, ümumi dəyəri isə təxminən 70,000 dollar idi. Bununla belə, Harvard Birləşmiş Ştatların ən səxavətli maliyyə yardım proqramlarından birini təklif edir, ehtiyacı olmayan qəbul və bütün tələbələr üçün 100% maliyyə ehtiyacı ödənilir. Gəlirləri 65 000 dollardan aşağı olan ailələr uşaqlarının iştirak etməsi üçün heç bir ödəniş etmir, 150 000 dollara qədər qazanan ailələr isə illik gəlirlərinin 10%-dən çoxunu ödəmir. Maliyyə yardımı yalnız ehtiyaca əsaslanır; heç bir ləyaqət və ya atletik təqaüd təklif edilmir.<ref name="Costs and Tuition">{{cite web|url=https://college.harvard.edu/financial-aid/how-aid-works|title=How Aid Works|access-date=December 8, 2019|archive-date=December 12, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201212024808/https://college.harvard.edu/financial-aid/how-aid-works|url-status=live}}</ref> == Görkəmli məzunlar == ; '''Atletika''' :Craig Adams :Matt Birk :Rayan Fitzpatrik :Bobby Jones :Ceremi Lin :Dominik Mur :Kristofer Nowinski :Paul Wylie :Malkolm Hovard (Olimpiya qızıl medalçısı) ; '''Biologiya''' :Con Tayler Bonner :Jared Diamond :Erik Kandel :George Minot :Kiran Musunuru :Gregg L. Semenza :Harold M. Weintraub ; '''Biznes''' :Stiv Balmer :Lloyd Blankfein :Cim Kramer :Bill Gates (məzun olmadı) :Kenneth C. Griffin :Hawkins səfəri :William Randolph Hearst (məzun olmadı) :Andy Jassy :Sumner Redstone :Sheryl Sandberg :Eduardo Saverin :Mark Zukerberq (məzun deyil) ; '''Kimya''' :Martin Chalfie :Walter Gilbert :Martin Karplus :William Standish Knowles :Çarlz Sanders Peirce :Teodor Uilyam Riçards :William Howard Stein :James B. Sumner :Rocer Y. Tsien ; '''İqtisadiyyat''' :Ben Bernanke :Martin Feldstein :Jason Furman :Michael Kremer :Steven Levitt :Merton Miller :Kristofer A. Sims :Robert Solow :James Tobin ; '''Jurnalistika''' :Ross Douthat :Nikolas Kristof :Entoni Lyuis :Walter Lippmann :David E. Sanger :Chris Wallace :Kristen Welker :Metyu İqlesias ; '''Qanun''' :Harri Blekmun :Merrick Garland :Oliver Wendell Holmes Jr. :Mark F. Pomerantz :John Roberts :David Souter ; '''Ədəbiyyat''' :James Agee :William S. Burroughs :Michael Crichton :E. E. Kamminqs :Con Dos Passos :T. S. Eliot :Amanda Qorman :Norman Mailer :Maksvell Perkins :Erich Segal :Wallace Stevens :Con Apdayk ; '''Riyaziyyat''' :Manjul Bharqava :Dost Fletçer :David Mumford :Daniel Quillen ; '''İfa sənətləri''' :Karen Qaviola :Tatyana Əli :Darren Aronofski :Paris Barclay :Leonard Bernstein :Andy Borowitz :Amy Brenneman :Carter Burwell :Nestor Carbonell :Meredith Salenger :Elisabeth Shue :Whit Stillman :Mira Sorvino :James Toback ; '''Fəlsəfə''' :Donald Davidson :Daniel Dennett :Ralf Valdo Emerson :William James (məzun olmadı) :Tomas Kuhn :George Santayana :Henry David Thoreau :Cornel West ; '''Fizika''' :Philip W. Anderson :Percy Williams Bridgman :Roy J. Qlauber :Teodor Hall :David Li :J. Robert Oppenheimer :Saul Perlmutter :Neil deGrasse Tayson :Kenneth G. Wilson ; '''Siyasət''' :Con Adams :John Quincy Adams :Samuel Adams :Charlie Baker :Benazir Bhutto :Antoni Blinken :Richard Blumenthal :Pit Buttigieg :Pedro Albizu Kampos :Tom Cotton :Shaun Donovan :Ser Corc Dauninq :Al Franken == İstinadlar == t9apqadnigenhb2w18h342ixh6youm1 6547745 6547734 2022-07-25T05:44:52Z Aytac Xuduyeva 251708 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}}{{universitet}} '''Harvard Kolleci''' — Harvard Kolleci [[Massaçusets]] ştatının [[Kembric]] [[şəhər]]ində yerləşən [[Sarmaşıq Liqası]] tədqiqat universiteti olan Harvard Universitetinin bakalavr kollecidir. 1636-cı ildə qurulan Harvard Kolleci [[ABŞ]]-ın ən qədim ali təhsil müəssisəsi olan <ref>{{Cite book|first1=Frederick |last1=Rudolph |title=The American College and University |year=1961 |page=3 |isbn=0-8203-1285-1 |publisher=University of Georgia Press}}</ref> və [[dünya]]nın ən prestijli təhsil müəssisəsi olan Harvard Universitetinin orijinal məktəbidir. <ref>*{{cite book|title=Making Harvard Modern: The Rise of America's University|last1=Keller |first1=Morton|last2=Keller|first2=Phyllis|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-514457-0|quote=Harvard's professional schools... won world prestige of a sort rarely seen among social institutions. [...] Harvard's age, wealth, quality, and prestige may well shield it from any conceivable vicissitudes.|year=2001|pages=463–481}} *{{Cite book|title=How Harvard Rules: Reason in the Service of Empire|quote=... [Harvard's] tremendous institutional power and prestige [...] Within the nation's (arguably) most prestigious institution of higher learning ...|chapter=Sexual Shakedown|pages=[https://archive.org/details/howharvardrulesr00trum/page/326 326–336]|year=1989|publisher=South End Press|isbn=0-89608-284-9|editor1-first=John|last=Spaulding|first=Christina|editor-last=Trumpbour|chapter-url=https://archive.org/details/howharvardrulesr00trum/page/326}} *{{cite web|url=https://www.bloomberg.com/news/2011-03-10/harvard-mit-ranked-most-prestigious-universities-study-reports.html|title=Harvard, MIT Ranked Most Prestigious Universities, Study Reports|author=David Altaner|publisher=Bloomberg|date=March 9, 2011|access-date=March 1, 2012|archive-date=March 14, 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110314002025/https://www.bloomberg.com/news/2011-03-10/harvard-mit-ranked-most-prestigious-universities-study-reports.html|url-status=live}} *{{cite book|title=Collier's Encyclopedia|publisher=Macmillan Educational Co. |year=1986|quote=Harvard University, one of the world's most prestigious institutions of higher learning, was founded in Massachusetts in 1636.}} *{{cite web|last=Newport|first=Frank|title=Harvard Number One University in Eyes of Public Stanford and Yale in second place|date=26 August 2003|url=http://www.gallup.com/poll/9109/harvard-number-one-university-eyes-public.aspx|publisher=Gallup|access-date=6 June 2020|archive-date=25 September 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130925172644/http://www.gallup.com/poll/9109/harvard-number-one-university-eyes-public.aspx|url-status=live}} *{{Cite news |last=Leonhardt |first=David |url=https://www.nytimes.com/2006/09/17/weekinreview/17leonhardt.html |title=Ending Early Admissions: Guess Who Wins? |date=September 17, 2006 |work=The New York Times |access-date=March 27, 2020 |language=en-US |issn=0362-4331 |quote=The most prestigious college in the world, of course, is Harvard, and the gap between it and every other university is often underestimated. |archive-date=March 27, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200327234643/https://www.nytimes.com/2006/09/17/weekinreview/17leonhardt.html |url-status=live }} *{{cite book |last1=Hoerr |first1=John |title=We Can't Eat Prestige: The Women Who Organized Harvard |publisher=Temple University Press |page=3}} *{{cite magazine |url=https://www.theatlantic.com/education/archive/2018/09/america-private-college-tuition/569812/ |title=At Private Colleges, Students Pay for Prestige |magazine=The Atlantic |last=Wong |first=Alia |date=September 11, 2018 |quote=Americans tend to think of colleges as falling somewhere on a vast hierarchy based largely on their status and brand recognition. At the top are the Harvards and the Stanfords, with their celebrated faculty, groundbreaking research, and perfectly manicured quads. |access-date=June 6, 2020 |archive-date=February 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210226171501/https://archive.org/details/makingharvardmod0000kell |url-status=live }}</ref> Harvard Kolleci [[Harvard Universiteti]]nin AB və SB dərəcələri təklif edən ənənəvi bakalavr proqramıdır. Son illərdə bu seçiciliklə ərizəçilərin beş faizindən az hissəsinin təklifi qəbul olunur. <ref>{{cite news|title=Record-Low 4.59 Percent of Applicants Accepted to Harvard Class of 2022|url=https://www.thecrimson.com/article/2018/3/29/harvard-regular-admissions-2022////|access-date=16 September 2019|newspaper=The Harvard Crimson|date=29 March 2018|archive-date=9 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201109012050/https://www.thecrimson.com/article/2018/3/29/harvard-regular-admissions-2022/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|title=Record-Low 4.5 Percent of Harvard College Applicants Accepted to Class of 2023|url=https://www.thecrimson.com/article/2019/3/29/2023-admit-numbers/|access-date=16 September 2019|newspaper=The Harvard Crimson|date=29 March 2019|archive-date=12 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201112021052/https://www.thecrimson.com/article/2019/3/29/2023-admit-numbers/|url-status=live}}</ref> Harvard Kolleci tələbələri 450-dən çox məktəbdənkənar təşkilatda iştirak edir və demək olar ki, hamısı kampusda yaşayırlar - birinci kurs tələbələri Harvard Yardında və ya yaxınlığında, yuxarı sinif tələbələri isə icma yönümlü “evlərdə” yaşayırlar. == Tarixi == Məktəb 1636-cı ildə Massaçusets Körfəzi Koloniyasının Böyük və Ümumi Məhkəməsinin səsverməsi ilə - heç bir resurs - bir bina, təlimatçı və ya tələbə olmadan yaranmışdır. 1638-ci ildə kollec Con London gəmisinin daşıdığı Şimali Amerikanın ilk məlum çap maşınının evi oldu. <ref name="FirstPrintingPress">{{cite web|title=The instrument behind New England's first literary flowering|url=http://news.harvard.edu/gazette/story/2012/03/harvard’s-first-impressions/|publisher=Harvard University|access-date=2014-01-18|archive-date=2016-07-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160711053519/http://news.harvard.edu/gazette/story/2012/03/harvard%E2%80%99s-first-impressions/|url-status=live}}</ref><ref name="UHullMHSC">{{cite web|title=Rowley and Ezekiel Rogers, The First North American Printing Press|url=http://www.hull.ac.uk/mhsc/FarHorizons/Documents/EzekielRogers.pdf|publisher=Maritime Historical Studies Centre, University of Hull|access-date=2014-01-18|archive-date=2013-01-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20130123223546/http://www.hull.ac.uk/mhsc/FarHorizons/Documents/EzekielRogers.pdf|url-status=live}}</ref> Üç il sonra, kollec bütün kitabxanasını və pul əmlakının yarısını məktəbə vəsiyyət edən vəfat etmiş Çarlstaun naziri Con Harvardın (1607-1638) şərəfinə " Harvard " adlandırıldı. Harvardın ilk direktoru Nathaniel Eaton (1610-1674) olmuşdur . 1639-cu ildə o, həm də həddindən artıq intizam üçün işdən çıxarılan ilk təlimatçı oldu. <ref name="Samuel Eliot Morison 1986">Samuel Eliot Morison, ''Three Centuries of Harvard, 1636–1936'' (1986)</ref> Məktəbin ilk tələbələri 1642-ci ildə məzun oldular. "Harvard Hindistan Kolleci" dörd və ya beş yerli amerikalı üçün tutumlu qurulmuşdu və 1665-ci ildə "Wampanoagdan Kaleb Cheeshahteaumuck" Harvarddan məzun oldu, müstəmləkə dövründə bunu edən ilk hindli oldu. <ref>Monaghan, E. J., 2005, p.&nbsp;55, 59</ref> Hal-hazırda, Harvard Kolleci bakalavr pilləsinə qəbul, məsləhət, yaşayış, tələbə həyatı və atletika - ümumiyyətlə Harvard İncəsənət və Elmlər Fakültəsinin səlahiyyətində olan təlimat istisna olmaqla, bütün bakalavr məsələlərinə cavabdehdir. Harvard Kollecinin Prezidenti və Təqaüdçüləri kimi tanınan qurum bütün Universiteti idarə etməsinə baxmayaraq ənənəvi adını qoruyub saxlayır. 1879-cu ildə qurulan Radcliffe Kolleci əvvəlcə Harvard fakültəsinə qadınlar üçün mühazirələrini təkrarlamaq üçün pul ödəyirdi. <ref>{{cite book |first=Sally |last=Schwager |chapter=Taking up the Challenge: The Origins of Radcliffe |title=Yards and Gates: Gender in Harvard and Radcliffe History |editor=Laurel Thatcher Ulrich|location=New York |publisher=Palgrave Macmillan |year=2004 |isbn=1403960984 |pages=87–115}}</ref> 1970-ci illərdən bəri, Harvard qadınlar üçün bakalavr məsələlərinə cavabdehdir, baxmayaraq ki, qadınların Harvard diplomları 1999-cu ilə qədər Radcliffe prezidenti tərəfindən imzalanmışdır. <ref>{{cite report |title=Radcliffe Enters Historic Merger With Harvard |work=The Harvard Crimson |url=http://www.thecrimson.com/article/1999/4/21/radcliffe-enters-historic-merger-with-harvard |access-date=May 6, 2016 |date= |archive-date=October 11, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171011031437/http://www.thecrimson.com/article/1999/4/21/radcliffe-enters-historic-merger-with-harvard/ |url-status=live }}</ref> == Qəbul == Qəbul akademik şücaət, dərsdənkənar fəaliyyətlər və şəxsi keyfiyyətlərə əsaslanır. 2025-ci ilin bakalavr sinfi üçün Harvardda 57,435 ərizə var və 1,968 (qəbul nisbəti 3,4%) qəbul edilib. 2023-cü ilin bakalavr sinfi üçün, qeydiyyatdan keçmiş birinci kurs tələbələrinin orta 50%-lik SAT balları oxu və yazmaq üçün 710-770, riyaziyyat üçün 750-800, ACT kompozit balının orta 50%-i isə 33-35 idi. Orta məktəbdə orta bal (GPA) 4,18 idi. Köçürmə tələbələri üçün qəbul nisbəti təxminən 1% olmuşdur.<ref>{{cite web |last1=Menz |first1=Petey |title=The Real 1%: Harvard Admits 15 Transfer Students |url=https://www.thecrimson.com/article/2012/6/21/transfer-admissions-one-percent/#:~:text=From%20a%20pool%20of%201%2C448,juniors%20at%20approximately%201%20percent. |website=The Harvard Crimson |access-date=14 June 2021 |archive-date=9 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210409190443/https://www.thecrimson.com/article/2012/6/21/transfer-admissions-one-percent/#:~:text=From%20a%20pool%20of%201%2C448,juniors%20at%20approximately%201%20percent. |url-status=live }}</ref> Harvard 2,500 ABŞ dolları Milli Fəaliyyət Təqaüdü alanların qeydiyyatına görə ardıcıl olaraq birinci yerdədir; 2022-ci il sinfinə 207 belə alimi qeyd etdi.<ref>{{cite web|title=NMSC 2018–2019 Annual Report|url=https://www.nationalmerit.org/s/1758/images/gid2/editor_documents/annual_report.pdf?gid=2&pgid=61|publisher=National Merit Scholarship Corporation}}</ref> Harvard Kolleci 2007-ci ildə erkən qəbul proqramını bitirdi, lakin 2016-cı il və ondan sonrakı siniflər üçün erkən fəaliyyət proqramı yenidən tətbiq olundu.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2006/09/12/education/12harvard.html|title=Harvard Ends Early Admission|newspaper=[[The New York Times]]|first1=Alan|last1=Finder|first2=Karen W.|last2=Arenson|date=September 12, 2006|access-date=August 1, 2020|archive-date=November 21, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201121084219/https://www.nytimes.com/2006/09/12/education/12harvard.html|url-status=live}}</ref> 2017-ci ilin payızında daxil olan birinci kurs tələbələri ilk olaraq əksəriyyəti (50,8%) "ağ olmayanlar" idi. <ref>{{cite news |last=Fernandes |first=Deirdre |url=https://www.bostonglobe.com/metro/2017/08/02/harvard-incoming-class-majority-nonwhite/5yOoqrsQ4SePRRNFemuQ2M/story.html |title=The majority of Harvard's incoming class is nonwhite |work=[[The Boston Globe]] |date=August 3, 2017 |access-date=August 4, 2017 |archive-date=November 11, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201111234150/https://www.bostonglobe.com/metro/2017/08/02/harvard-incoming-class-majority-nonwhite/5yOoqrsQ4SePRRNFemuQ2M/story.html |url-status=live }}</ref> Harvard tələbələrinin orta ailə gəliri $168,800-dir, tələbələrin 53%-i ən yüksək gəlirli 10% ailədən, 20%-i isə ən aşağı 60% ailədəndir.<ref name="NYT mobility index">{{cite news |last1=Aisch |first1=Gregor |last2=Buchanan |first2=Larry |last3=Cox |first3=Amanda |last4=Quealy |first4=Kevin |title=Economic diversity and student outcomes at Harvard |url=https://www.nytimes.com/interactive/projects/college-mobility/harvard-university |access-date=9 August 2020 |work=[[The New York Times]] |date=18 January 2017 |archive-date=9 December 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201209172714/https://www.nytimes.com/interactive/projects/college-mobility/harvard-university |url-status=live }}</ref> 2019-cu ilə qədər Harvard Kollecində təhsil haqqı təxminən 48,000 ABŞ dolları, ümumi dəyəri isə təxminən 70,000 dollar idi. Bununla belə, Harvard Birləşmiş Ştatların ən səxavətli maliyyə yardım proqramlarından birini təklif edir, ehtiyacı olmayan qəbul və bütün tələbələr üçün 100% maliyyə ehtiyacı ödənilir. Gəlirləri 65 000 dollardan aşağı olan ailələr uşaqlarının iştirak etməsi üçün heç bir ödəniş etmir, 150 000 dollara qədər qazanan ailələr isə illik gəlirlərinin 10%-dən çoxunu ödəmir. Maliyyə yardımı yalnız ehtiyaca əsaslanır; heç bir ləyaqət və ya atletik təqaüd təklif edilmir.<ref name="Costs and Tuition">{{cite web|url=https://college.harvard.edu/financial-aid/how-aid-works|title=How Aid Works|access-date=December 8, 2019|archive-date=December 12, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201212024808/https://college.harvard.edu/financial-aid/how-aid-works|url-status=live}}</ref> == Görkəmli məzunlar == ; '''Atletika''' :Craig Adams :Matt Birk :Rayan Fitzpatrik :Bobby Jones :Ceremi Lin :Dominik Mur :Kristofer Nowinski :Paul Wylie :Malkolm Hovard (Olimpiya qızıl medalçısı) ; '''Biologiya''' :Con Tayler Bonner :Jared Diamond :Erik Kandel :George Minot :Kiran Musunuru :Gregg L. Semenza :Harold M. Weintraub ; '''Biznes''' :Stiv Balmer :Lloyd Blankfein :Cim Kramer :Bill Gates (məzun olmadı) :Kenneth C. Griffin :Hawkins səfəri :William Randolph Hearst (məzun olmadı) :Andy Jassy :Sumner Redstone :Sheryl Sandberg :Eduardo Saverin :Mark Zukerberq (məzun deyil) ; '''Kimya''' :Martin Chalfie :Walter Gilbert :Martin Karplus :William Standish Knowles :Çarlz Sanders Peirce :Teodor Uilyam Riçards :William Howard Stein :James B. Sumner :Rocer Y. Tsien ; '''İqtisadiyyat''' :Ben Bernanke :Martin Feldstein :Jason Furman :Michael Kremer :Steven Levitt :Merton Miller :Kristofer A. Sims :Robert Solow :James Tobin ; '''Jurnalistika''' :Ross Douthat :Nikolas Kristof :Entoni Lyuis :Walter Lippmann :David E. Sanger :Chris Wallace :Kristen Welker :Metyu İqlesias ; '''Qanun''' :Harri Blekmun :Merrick Garland :Oliver Wendell Holmes Jr. :Mark F. Pomerantz :John Roberts :David Souter ; '''Ədəbiyyat''' :James Agee :William S. Burroughs :Michael Crichton :E. E. Kamminqs :Con Dos Passos :T. S. Eliot :Amanda Qorman :Norman Mailer :Maksvell Perkins :Erich Segal :Wallace Stevens :Con Apdayk ; '''Riyaziyyat''' :Manjul Bharqava :Dost Fletçer :David Mumford :Daniel Quillen ; '''İfa sənətləri''' :Karen Qaviola :Tatyana Əli :Darren Aronofski :Paris Barclay :Leonard Bernstein :Andy Borowitz :Amy Brenneman :Carter Burwell :Nestor Carbonell :Meredith Salenger :Elisabeth Shue :Whit Stillman :Mira Sorvino :James Toback ; '''Fəlsəfə''' :Donald Davidson :Daniel Dennett :Ralf Valdo Emerson :William James (məzun olmadı) :Tomas Kuhn :George Santayana :Henry David Thoreau :Cornel West ; '''Fizika''' :Philip W. Anderson :Percy Williams Bridgman :Roy J. Qlauber :Teodor Hall :David Li :J. Robert Oppenheimer :Saul Perlmutter :Neil deGrasse Tayson :Kenneth G. Wilson ; '''Siyasət''' :Con Adams :John Quincy Adams :Samuel Adams :Charlie Baker :Benazir Bhutto :Antoni Blinken :Richard Blumenthal :Pit Buttigieg :Pedro Albizu Kampos :Tom Cotton :Shaun Donovan :Ser Corc Dauninq :Al Franken == İstinadlar == ig4mk9ay1m9ewlj27rwxj569kqzb1b2 6547764 6547745 2022-07-25T05:56:59Z Aytac Xuduyeva 251708 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}}{{universitet}} '''Harvard Kolleci''' — Harvard Kolleci [[Massaçusets]] ştatının [[Kembric]] [[şəhər]]ində yerləşən [[Sarmaşıq Liqası]] tədqiqat universiteti olan Harvard Universitetinin bakalavr kollecidir. 1636-cı ildə qurulan Harvard Kolleci [[ABŞ]]-ın ən qədim ali təhsil müəssisəsi olan <ref>{{Cite book|first1=Frederick |last1=Rudolph |title=The American College and University |year=1961 |page=3 |isbn=0-8203-1285-1 |publisher=University of Georgia Press}}</ref> və [[dünya]]nın ən prestijli təhsil müəssisəsi olan Harvard Universitetinin orijinal məktəbidir. <ref>*{{cite book|title=Making Harvard Modern: The Rise of America's University|last1=Keller |first1=Morton|last2=Keller|first2=Phyllis|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-514457-0|quote=Harvard's professional schools... won world prestige of a sort rarely seen among social institutions. [...] Harvard's age, wealth, quality, and prestige may well shield it from any conceivable vicissitudes.|year=2001|pages=463–481}} *{{Cite book|title=How Harvard Rules: Reason in the Service of Empire|quote=... [Harvard's] tremendous institutional power and prestige [...] Within the nation's (arguably) most prestigious institution of higher learning ...|chapter=Sexual Shakedown|pages=[https://archive.org/details/howharvardrulesr00trum/page/326 326–336]|year=1989|publisher=South End Press|isbn=0-89608-284-9|editor1-first=John|last=Spaulding|first=Christina|editor-last=Trumpbour|chapter-url=https://archive.org/details/howharvardrulesr00trum/page/326}} *{{cite web|url=https://www.bloomberg.com/news/2011-03-10/harvard-mit-ranked-most-prestigious-universities-study-reports.html|title=Harvard, MIT Ranked Most Prestigious Universities, Study Reports|author=David Altaner|publisher=Bloomberg|date=March 9, 2011|access-date=March 1, 2012|archive-date=March 14, 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110314002025/https://www.bloomberg.com/news/2011-03-10/harvard-mit-ranked-most-prestigious-universities-study-reports.html|url-status=live}} *{{cite book|title=Collier's Encyclopedia|publisher=Macmillan Educational Co. |year=1986|quote=Harvard University, one of the world's most prestigious institutions of higher learning, was founded in Massachusetts in 1636.}} *{{cite web|last=Newport|first=Frank|title=Harvard Number One University in Eyes of Public Stanford and Yale in second place|date=26 August 2003|url=http://www.gallup.com/poll/9109/harvard-number-one-university-eyes-public.aspx|publisher=Gallup|access-date=6 June 2020|archive-date=25 September 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130925172644/http://www.gallup.com/poll/9109/harvard-number-one-university-eyes-public.aspx|url-status=live}} *{{Cite news |last=Leonhardt |first=David |url=https://www.nytimes.com/2006/09/17/weekinreview/17leonhardt.html |title=Ending Early Admissions: Guess Who Wins? |date=September 17, 2006 |work=The New York Times |access-date=March 27, 2020 |language=en-US |issn=0362-4331 |quote=The most prestigious college in the world, of course, is Harvard, and the gap between it and every other university is often underestimated. |archive-date=March 27, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200327234643/https://www.nytimes.com/2006/09/17/weekinreview/17leonhardt.html |url-status=live }} *{{cite book |last1=Hoerr |first1=John |title=We Can't Eat Prestige: The Women Who Organized Harvard |publisher=Temple University Press |page=3}} *{{cite magazine |url=https://www.theatlantic.com/education/archive/2018/09/america-private-college-tuition/569812/ |title=At Private Colleges, Students Pay for Prestige |magazine=The Atlantic |last=Wong |first=Alia |date=September 11, 2018 |quote=Americans tend to think of colleges as falling somewhere on a vast hierarchy based largely on their status and brand recognition. At the top are the Harvards and the Stanfords, with their celebrated faculty, groundbreaking research, and perfectly manicured quads. |access-date=June 6, 2020 |archive-date=February 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210226171501/https://archive.org/details/makingharvardmod0000kell |url-status=live }}</ref> Harvard Kolleci [[Harvard Universiteti]]nin AB və SB dərəcələri təklif edən ənənəvi bakalavr proqramıdır. Son illərdə bu seçiciliklə ərizəçilərin beş faizindən az hissəsinin təklifi qəbul olunur. <ref>{{cite news|title=Record-Low 4.59 Percent of Applicants Accepted to Harvard Class of 2022|url=https://www.thecrimson.com/article/2018/3/29/harvard-regular-admissions-2022////|access-date=16 September 2019|newspaper=The Harvard Crimson|date=29 March 2018|archive-date=9 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201109012050/https://www.thecrimson.com/article/2018/3/29/harvard-regular-admissions-2022/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|title=Record-Low 4.5 Percent of Harvard College Applicants Accepted to Class of 2023|url=https://www.thecrimson.com/article/2019/3/29/2023-admit-numbers/|access-date=16 September 2019|newspaper=The Harvard Crimson|date=29 March 2019|archive-date=12 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201112021052/https://www.thecrimson.com/article/2019/3/29/2023-admit-numbers/|url-status=live}}</ref> Harvard Kolleci tələbələri 450-dən çox məktəbdənkənar təşkilatda iştirak edir və demək olar ki, hamısı kampusda yaşayırlar - birinci kurs tələbələri Harvard Yardında və ya yaxınlığında, yuxarı sinif tələbələri isə icma yönümlü “evlərdə” yaşayırlar. == Tarixi == Məktəb 1636-cı ildə Massaçusets Körfəzi Koloniyasının Böyük və Ümumi Məhkəməsinin səsverməsi ilə - heç bir resurs - bir bina, təlimatçı və ya tələbə olmadan yaranmışdır. 1638-ci ildə kollec Con London gəmisinin daşıdığı Şimali Amerikanın ilk məlum çap maşınının evi oldu. <ref name="FirstPrintingPress">{{cite web|title=The instrument behind New England's first literary flowering|url=http://news.harvard.edu/gazette/story/2012/03/harvard’s-first-impressions/|publisher=Harvard University|access-date=2014-01-18|archive-date=2016-07-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160711053519/http://news.harvard.edu/gazette/story/2012/03/harvard%E2%80%99s-first-impressions/|url-status=live}}</ref><ref name="UHullMHSC">{{cite web|title=Rowley and Ezekiel Rogers, The First North American Printing Press|url=http://www.hull.ac.uk/mhsc/FarHorizons/Documents/EzekielRogers.pdf|publisher=Maritime Historical Studies Centre, University of Hull|access-date=2014-01-18|archive-date=2013-01-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20130123223546/http://www.hull.ac.uk/mhsc/FarHorizons/Documents/EzekielRogers.pdf|url-status=live}}</ref> Üç il sonra, kollec bütün kitabxanasını və pul əmlakının yarısını məktəbə vəsiyyət edən vəfat etmiş Çarlstaun naziri Con Harvardın (1607-1638) şərəfinə " Harvard " adlandırıldı. Harvardın ilk direktoru Nathaniel Eaton (1610-1674) olmuşdur . 1639-cu ildə o, həm də həddindən artıq intizam üçün işdən çıxarılan ilk təlimatçı oldu. <ref name="Samuel Eliot Morison 1986">Samuel Eliot Morison, ''Three Centuries of Harvard, 1636–1936'' (1986)</ref> Məktəbin ilk tələbələri 1642-ci ildə məzun oldular. "Harvard Hindistan Kolleci" dörd və ya beş yerli amerikalı üçün tutumlu qurulmuşdu və 1665-ci ildə "Wampanoagdan Kaleb Cheeshahteaumuck" Harvarddan məzun oldu, müstəmləkə dövründə bunu edən ilk hindli oldu. <ref>Monaghan, E. J., 2005, p.&nbsp;55, 59</ref> Hal-hazırda, Harvard Kolleci bakalavr pilləsinə qəbul, məsləhət, yaşayış, tələbə həyatı və atletika - ümumiyyətlə Harvard İncəsənət və Elmlər Fakültəsinin səlahiyyətində olan təlimat istisna olmaqla, bütün bakalavr məsələlərinə cavabdehdir. Harvard Kollecinin Prezidenti və Təqaüdçüləri kimi tanınan qurum bütün Universiteti idarə etməsinə baxmayaraq ənənəvi adını qoruyub saxlayır. 1879-cu ildə qurulan Radcliffe Kolleci əvvəlcə Harvard fakültəsinə qadınlar üçün mühazirələrini təkrarlamaq üçün pul ödəyirdi. <ref>{{cite book |first=Sally |last=Schwager |chapter=Taking up the Challenge: The Origins of Radcliffe |title=Yards and Gates: Gender in Harvard and Radcliffe History |editor=Laurel Thatcher Ulrich|location=New York |publisher=Palgrave Macmillan |year=2004 |isbn=1403960984 |pages=87–115}}</ref> 1970-ci illərdən bəri, Harvard qadınlar üçün bakalavr məsələlərinə cavabdehdir, baxmayaraq ki, qadınların Harvard diplomları 1999-cu ilə qədər Radcliffe prezidenti tərəfindən imzalanmışdır. <ref>{{cite report |title=Radcliffe Enters Historic Merger With Harvard |work=The Harvard Crimson |url=http://www.thecrimson.com/article/1999/4/21/radcliffe-enters-historic-merger-with-harvard |access-date=May 6, 2016 |date= |archive-date=October 11, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171011031437/http://www.thecrimson.com/article/1999/4/21/radcliffe-enters-historic-merger-with-harvard/ |url-status=live }}</ref> == Qəbul == Qəbul akademik şücaət, dərsdənkənar fəaliyyətlər və şəxsi keyfiyyətlərə əsaslanır. 2025-ci ilin bakalavr sinfi üçün Harvardda 57,435 ərizə var və 1,968 (qəbul nisbəti 3,4%) qəbul edilib. 2023-cü ilin bakalavr sinfi üçün, qeydiyyatdan keçmiş birinci kurs tələbələrinin orta 50%-lik SAT balları oxu və yazmaq üçün 710-770, riyaziyyat üçün 750-800, ACT kompozit balının orta 50%-i isə 33-35 idi. Orta məktəbdə orta bal (GPA) 4,18 idi. Köçürmə tələbələri üçün qəbul nisbəti təxminən 1% olmuşdur.<ref>{{cite web |last1=Menz |first1=Petey |title=The Real 1%: Harvard Admits 15 Transfer Students |url=https://www.thecrimson.com/article/2012/6/21/transfer-admissions-one-percent/#:~:text=From%20a%20pool%20of%201%2C448,juniors%20at%20approximately%201%20percent. |website=The Harvard Crimson |access-date=14 June 2021 |archive-date=9 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210409190443/https://www.thecrimson.com/article/2012/6/21/transfer-admissions-one-percent/#:~:text=From%20a%20pool%20of%201%2C448,juniors%20at%20approximately%201%20percent. |url-status=live }}</ref> Harvard 2,500 ABŞ dolları Milli Fəaliyyət Təqaüdü alanların qeydiyyatına görə ardıcıl olaraq birinci yerdədir; 2022-ci il sinfinə 207 belə alimi qeyd etdi.<ref>{{cite web|title=NMSC 2018–2019 Annual Report|url=https://www.nationalmerit.org/s/1758/images/gid2/editor_documents/annual_report.pdf?gid=2&pgid=61|publisher=National Merit Scholarship Corporation}}</ref> Harvard Kolleci 2007-ci ildə erkən qəbul proqramını bitirdi, lakin 2016-cı il və ondan sonrakı siniflər üçün erkən fəaliyyət proqramı yenidən tətbiq olundu.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2006/09/12/education/12harvard.html|title=Harvard Ends Early Admission|newspaper=[[The New York Times]]|first1=Alan|last1=Finder|first2=Karen W.|last2=Arenson|date=September 12, 2006|access-date=August 1, 2020|archive-date=November 21, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201121084219/https://www.nytimes.com/2006/09/12/education/12harvard.html|url-status=live}}</ref> 2017-ci ilin payızında daxil olan birinci kurs tələbələri ilk olaraq əksəriyyəti (50,8%) "ağ olmayanlar" idi. <ref>{{cite news |last=Fernandes |first=Deirdre |url=https://www.bostonglobe.com/metro/2017/08/02/harvard-incoming-class-majority-nonwhite/5yOoqrsQ4SePRRNFemuQ2M/story.html |title=The majority of Harvard's incoming class is nonwhite |work=[[The Boston Globe]] |date=August 3, 2017 |access-date=August 4, 2017 |archive-date=November 11, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201111234150/https://www.bostonglobe.com/metro/2017/08/02/harvard-incoming-class-majority-nonwhite/5yOoqrsQ4SePRRNFemuQ2M/story.html |url-status=live }}</ref> Harvard tələbələrinin orta ailə gəliri $168,800-dir, tələbələrin 53%-i ən yüksək gəlirli 10% ailədən, 20%-i isə ən aşağı 60% ailədəndir.<ref name="NYT mobility index">{{cite news |last1=Aisch |first1=Gregor |last2=Buchanan |first2=Larry |last3=Cox |first3=Amanda |last4=Quealy |first4=Kevin |title=Economic diversity and student outcomes at Harvard |url=https://www.nytimes.com/interactive/projects/college-mobility/harvard-university |access-date=9 August 2020 |work=[[The New York Times]] |date=18 January 2017 |archive-date=9 December 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201209172714/https://www.nytimes.com/interactive/projects/college-mobility/harvard-university |url-status=live }}</ref> 2019-cu ilə qədər Harvard Kollecində təhsil haqqı təxminən 48,000 ABŞ dolları, ümumi dəyəri isə təxminən 70,000 dollar idi. Bununla belə, Harvard Birləşmiş Ştatların ən səmərəli maliyyə yardım proqramlarından birini təklif edir, ehtiyacı olan bütün tələbələr üçün 100% maliyyə ehtiyacı ödənilir. Gəlirləri 65 000 dollardan aşağı olan ailələr uşaqlarının burada iştirak etməsi üçün heç bir ödəniş etmirlər , 150 000 dollara qədər qazancı olan ailələr isə illik gəlirlərinin 10%-dən çoxunu ödəmir. Maliyyə yardımı yalnız ehtiyaca əsaslanır; heç bir nəaliyyət və ya atletik təqaüd təklif edilmir.<ref name="Costs and Tuition">{{cite web|url=https://college.harvard.edu/financial-aid/how-aid-works|title=How Aid Works|access-date=December 8, 2019|archive-date=December 12, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201212024808/https://college.harvard.edu/financial-aid/how-aid-works|url-status=live}}</ref> == Görkəmli məzunlar == ; '''Atletika''' :Craig Adams :Matt Birk :Rayan Fitzpatrik :Bobby Jones :Ceremi Lin :Dominik Mur :Kristofer Nowinski :Paul Wylie :Malkolm Hovard (Olimpiya qızıl medalçısı) ; '''Biologiya''' :Con Tayler Bonner :Jared Diamond :Erik Kandel :George Minot :Kiran Musunuru :Gregg L. Semenza :Harold M. Weintraub ; '''Biznes''' :Stiv Balmer :Lloyd Blankfein :Cim Kramer :Bill Gates (məzun olmadı) :Kenneth C. Griffin :Hawkins səfəri :William Randolph Hearst (məzun olmadı) :Andy Jassy :Sumner Redstone :Sheryl Sandberg :Eduardo Saverin :Mark Zukerberq (məzun deyil) ; '''Kimya''' :Martin Chalfie :Walter Gilbert :Martin Karplus :William Standish Knowles :Çarlz Sanders Peirce :Teodor Uilyam Riçards :William Howard Stein :James B. Sumner :Rocer Y. Tsien ; '''İqtisadiyyat''' :Ben Bernanke :Martin Feldstein :Jason Furman :Michael Kremer :Steven Levitt :Merton Miller :Kristofer A. Sims :Robert Solow :James Tobin ; '''Jurnalistika''' :Ross Douthat :Nikolas Kristof :Entoni Lyuis :Walter Lippmann :David E. Sanger :Chris Wallace :Kristen Welker :Metyu İqlesias ; '''Qanun''' :Harri Blekmun :Merrick Garland :Oliver Wendell Holmes Jr. :Mark F. Pomerantz :John Roberts :David Souter ; '''Ədəbiyyat''' :James Agee :William S. Burroughs :Michael Crichton :E. E. Kamminqs :Con Dos Passos :T. S. Eliot :Amanda Qorman :Norman Mailer :Maksvell Perkins :Erich Segal :Wallace Stevens :Con Apdayk ; '''Riyaziyyat''' :Manjul Bharqava :Dost Fletçer :David Mumford :Daniel Quillen ; '''İfa sənətləri''' :Karen Qaviola :Tatyana Əli :Darren Aronofski :Paris Barclay :Leonard Bernstein :Andy Borowitz :Amy Brenneman :Carter Burwell :Nestor Carbonell :Meredith Salenger :Elisabeth Shue :Whit Stillman :Mira Sorvino :James Toback ; '''Fəlsəfə''' :Donald Davidson :Daniel Dennett :Ralf Valdo Emerson :William James (məzun olmadı) :Tomas Kuhn :George Santayana :Henry David Thoreau :Cornel West ; '''Fizika''' :Philip W. Anderson :Percy Williams Bridgman :Roy J. Qlauber :Teodor Hall :David Li :J. Robert Oppenheimer :Saul Perlmutter :Neil deGrasse Tayson :Kenneth G. Wilson ; '''Siyasət''' :Con Adams :John Quincy Adams :Samuel Adams :Charlie Baker :Benazir Bhutto :Antoni Blinken :Richard Blumenthal :Pit Buttigieg :Pedro Albizu Kampos :Tom Cotton :Shaun Donovan :Ser Corc Dauninq :Al Franken == İstinadlar == fqnya7cgt8hiw7si3u1derz3m86jwq9 6547771 6547764 2022-07-25T06:03:07Z Aytac Xuduyeva 251708 wikitext text/x-wiki {{İş gedir}}{{universitet}} '''Harvard Kolleci''' — Harvard Kolleci [[Massaçusets]] ştatının [[Kembric]] [[şəhər]]ində yerləşən [[Sarmaşıq Liqası]] tədqiqat universiteti olan Harvard Universitetinin bakalavr kollecidir. 1636-cı ildə qurulan Harvard Kolleci [[ABŞ]]-ın ən qədim ali təhsil müəssisəsi olan <ref>{{Cite book|first1=Frederick |last1=Rudolph |title=The American College and University |year=1961 |page=3 |isbn=0-8203-1285-1 |publisher=University of Georgia Press}}</ref> və [[dünya]]nın ən prestijli təhsil müəssisəsi olan Harvard Universitetinin orijinal məktəbidir. <ref>*{{cite book|title=Making Harvard Modern: The Rise of America's University|last1=Keller |first1=Morton|last2=Keller|first2=Phyllis|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-514457-0|quote=Harvard's professional schools... won world prestige of a sort rarely seen among social institutions. [...] Harvard's age, wealth, quality, and prestige may well shield it from any conceivable vicissitudes.|year=2001|pages=463–481}} *{{Cite book|title=How Harvard Rules: Reason in the Service of Empire|quote=... [Harvard's] tremendous institutional power and prestige [...] Within the nation's (arguably) most prestigious institution of higher learning ...|chapter=Sexual Shakedown|pages=[https://archive.org/details/howharvardrulesr00trum/page/326 326–336]|year=1989|publisher=South End Press|isbn=0-89608-284-9|editor1-first=John|last=Spaulding|first=Christina|editor-last=Trumpbour|chapter-url=https://archive.org/details/howharvardrulesr00trum/page/326}} *{{cite web|url=https://www.bloomberg.com/news/2011-03-10/harvard-mit-ranked-most-prestigious-universities-study-reports.html|title=Harvard, MIT Ranked Most Prestigious Universities, Study Reports|author=David Altaner|publisher=Bloomberg|date=March 9, 2011|access-date=March 1, 2012|archive-date=March 14, 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110314002025/https://www.bloomberg.com/news/2011-03-10/harvard-mit-ranked-most-prestigious-universities-study-reports.html|url-status=live}} *{{cite book|title=Collier's Encyclopedia|publisher=Macmillan Educational Co. |year=1986|quote=Harvard University, one of the world's most prestigious institutions of higher learning, was founded in Massachusetts in 1636.}} *{{cite web|last=Newport|first=Frank|title=Harvard Number One University in Eyes of Public Stanford and Yale in second place|date=26 August 2003|url=http://www.gallup.com/poll/9109/harvard-number-one-university-eyes-public.aspx|publisher=Gallup|access-date=6 June 2020|archive-date=25 September 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130925172644/http://www.gallup.com/poll/9109/harvard-number-one-university-eyes-public.aspx|url-status=live}} *{{Cite news |last=Leonhardt |first=David |url=https://www.nytimes.com/2006/09/17/weekinreview/17leonhardt.html |title=Ending Early Admissions: Guess Who Wins? |date=September 17, 2006 |work=The New York Times |access-date=March 27, 2020 |language=en-US |issn=0362-4331 |quote=The most prestigious college in the world, of course, is Harvard, and the gap between it and every other university is often underestimated. |archive-date=March 27, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200327234643/https://www.nytimes.com/2006/09/17/weekinreview/17leonhardt.html |url-status=live }} *{{cite book |last1=Hoerr |first1=John |title=We Can't Eat Prestige: The Women Who Organized Harvard |publisher=Temple University Press |page=3}} *{{cite magazine |url=https://www.theatlantic.com/education/archive/2018/09/america-private-college-tuition/569812/ |title=At Private Colleges, Students Pay for Prestige |magazine=The Atlantic |last=Wong |first=Alia |date=September 11, 2018 |quote=Americans tend to think of colleges as falling somewhere on a vast hierarchy based largely on their status and brand recognition. At the top are the Harvards and the Stanfords, with their celebrated faculty, groundbreaking research, and perfectly manicured quads. |access-date=June 6, 2020 |archive-date=February 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210226171501/https://archive.org/details/makingharvardmod0000kell |url-status=live }}</ref> Harvard Kolleci [[Harvard Universiteti]]nin AB və SB dərəcələri təklif edən ənənəvi bakalavr proqramıdır. Son illərdə bu seçiciliklə ərizəçilərin beş faizindən az hissəsinin təklifi qəbul olunur. <ref>{{cite news|title=Record-Low 4.59 Percent of Applicants Accepted to Harvard Class of 2022|url=https://www.thecrimson.com/article/2018/3/29/harvard-regular-admissions-2022////|access-date=16 September 2019|newspaper=The Harvard Crimson|date=29 March 2018|archive-date=9 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201109012050/https://www.thecrimson.com/article/2018/3/29/harvard-regular-admissions-2022/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|title=Record-Low 4.5 Percent of Harvard College Applicants Accepted to Class of 2023|url=https://www.thecrimson.com/article/2019/3/29/2023-admit-numbers/|access-date=16 September 2019|newspaper=The Harvard Crimson|date=29 March 2019|archive-date=12 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201112021052/https://www.thecrimson.com/article/2019/3/29/2023-admit-numbers/|url-status=live}}</ref> Harvard Kolleci tələbələri 450-dən çox məktəbdənkənar təşkilatda iştirak edir və demək olar ki, hamısı kampusda yaşayırlar - birinci kurs tələbələri Harvard Yardında və ya yaxınlığında, yuxarı sinif tələbələri isə icma yönümlü “evlərdə” yaşayırlar. == Tarixi == Məktəb 1636-cı ildə Massaçusets Körfəzi Koloniyasının Böyük və Ümumi Məhkəməsinin səsverməsi ilə - heç bir resurs - bir bina, təlimatçı və ya tələbə olmadan yaranmışdır. 1638-ci ildə kollec Con London gəmisinin daşıdığı Şimali Amerikanın ilk məlum çap maşınının evi oldu. <ref name="FirstPrintingPress">{{cite web|title=The instrument behind New England's first literary flowering|url=http://news.harvard.edu/gazette/story/2012/03/harvard’s-first-impressions/|publisher=Harvard University|access-date=2014-01-18|archive-date=2016-07-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160711053519/http://news.harvard.edu/gazette/story/2012/03/harvard%E2%80%99s-first-impressions/|url-status=live}}</ref><ref name="UHullMHSC">{{cite web|title=Rowley and Ezekiel Rogers, The First North American Printing Press|url=http://www.hull.ac.uk/mhsc/FarHorizons/Documents/EzekielRogers.pdf|publisher=Maritime Historical Studies Centre, University of Hull|access-date=2014-01-18|archive-date=2013-01-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20130123223546/http://www.hull.ac.uk/mhsc/FarHorizons/Documents/EzekielRogers.pdf|url-status=live}}</ref> Üç il sonra, kollec bütün kitabxanasını və pul əmlakının yarısını məktəbə vəsiyyət edən vəfat etmiş Çarlstaun naziri Con Harvardın (1607-1638) şərəfinə " Harvard " adlandırıldı. Harvardın ilk direktoru Nathaniel Eaton (1610-1674) olmuşdur . 1639-cu ildə o, həm də həddindən artıq intizam üçün işdən çıxarılan ilk təlimatçı oldu. <ref name="Samuel Eliot Morison 1986">Samuel Eliot Morison, ''Three Centuries of Harvard, 1636–1936'' (1986)</ref> Məktəbin ilk tələbələri 1642-ci ildə məzun oldular. "Harvard Hindistan Kolleci" dörd və ya beş yerli amerikalı üçün tutumlu qurulmuşdu və 1665-ci ildə "Wampanoagdan Kaleb Cheeshahteaumuck" Harvarddan məzun oldu, müstəmləkə dövründə bunu edən ilk hindli oldu. <ref>Monaghan, E. J., 2005, p.&nbsp;55, 59</ref> Hal-hazırda, Harvard Kolleci bakalavr pilləsinə qəbul, məsləhət, yaşayış, tələbə həyatı və atletika - ümumiyyətlə Harvard İncəsənət və Elmlər Fakültəsinin səlahiyyətində olan təlimat istisna olmaqla, bütün bakalavr məsələlərinə cavabdehdir. Harvard Kollecinin Prezidenti və Təqaüdçüləri kimi tanınan qurum bütün Universiteti idarə etməsinə baxmayaraq ənənəvi adını qoruyub saxlayır. 1879-cu ildə qurulan Radcliffe Kolleci əvvəlcə Harvard fakültəsinə qadınlar üçün mühazirələrini təkrarlamaq üçün pul ödəyirdi. <ref>{{cite book |first=Sally |last=Schwager |chapter=Taking up the Challenge: The Origins of Radcliffe |title=Yards and Gates: Gender in Harvard and Radcliffe History |editor=Laurel Thatcher Ulrich|location=New York |publisher=Palgrave Macmillan |year=2004 |isbn=1403960984 |pages=87–115}}</ref> 1970-ci illərdən bəri, Harvard qadınlar üçün bakalavr məsələlərinə cavabdehdir, baxmayaraq ki, qadınların Harvard diplomları 1999-cu ilə qədər Radcliffe prezidenti tərəfindən imzalanmışdır. <ref>{{cite report |title=Radcliffe Enters Historic Merger With Harvard |work=The Harvard Crimson |url=http://www.thecrimson.com/article/1999/4/21/radcliffe-enters-historic-merger-with-harvard |access-date=May 6, 2016 |date= |archive-date=October 11, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171011031437/http://www.thecrimson.com/article/1999/4/21/radcliffe-enters-historic-merger-with-harvard/ |url-status=live }}</ref> == Qəbul == Qəbul akademik şücaət, dərsdənkənar fəaliyyətlər və şəxsi keyfiyyətlərə əsaslanır. 2025-ci ilin bakalavr sinfi üçün Harvardda 57,435 ərizə var və 1,968 (qəbul nisbəti 3,4%) qəbul edilib. 2023-cü ilin bakalavr sinfi üçün, qeydiyyatdan keçmiş birinci kurs tələbələrinin orta 50%-lik SAT balları oxu və yazmaq üçün 710-770, riyaziyyat üçün 750-800, ACT kompozit balının orta 50%-i isə 33-35 idi. Orta məktəbdə orta bal (GPA) 4,18 idi. Köçürmə tələbələri üçün qəbul nisbəti təxminən 1% olmuşdur.<ref>{{cite web |last1=Menz |first1=Petey |title=The Real 1%: Harvard Admits 15 Transfer Students |url=https://www.thecrimson.com/article/2012/6/21/transfer-admissions-one-percent/#:~:text=From%20a%20pool%20of%201%2C448,juniors%20at%20approximately%201%20percent. |website=The Harvard Crimson |access-date=14 June 2021 |archive-date=9 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210409190443/https://www.thecrimson.com/article/2012/6/21/transfer-admissions-one-percent/#:~:text=From%20a%20pool%20of%201%2C448,juniors%20at%20approximately%201%20percent. |url-status=live }}</ref> Harvard 2,500 ABŞ dolları Milli Fəaliyyət Təqaüdü alanların qeydiyyatına görə ardıcıl olaraq birinci yerdədir; 2022-ci il sinfinə 207 belə alimi qeyd etdi.<ref>{{cite web|title=NMSC 2018–2019 Annual Report|url=https://www.nationalmerit.org/s/1758/images/gid2/editor_documents/annual_report.pdf?gid=2&pgid=61|publisher=National Merit Scholarship Corporation}}</ref> Harvard Kolleci 2007-ci ildə erkən qəbul proqramını bitirdi, lakin 2016-cı il və ondan sonrakı siniflər üçün erkən fəaliyyət proqramı yenidən tətbiq olundu.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2006/09/12/education/12harvard.html|title=Harvard Ends Early Admission|newspaper=[[The New York Times]]|first1=Alan|last1=Finder|first2=Karen W.|last2=Arenson|date=September 12, 2006|access-date=August 1, 2020|archive-date=November 21, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201121084219/https://www.nytimes.com/2006/09/12/education/12harvard.html|url-status=live}}</ref> 2017-ci ilin payızında daxil olan birinci kurs tələbələri ilk olaraq əksəriyyəti (50,8%) "ağ olmayanlar" idi. <ref>{{cite news |last=Fernandes |first=Deirdre |url=https://www.bostonglobe.com/metro/2017/08/02/harvard-incoming-class-majority-nonwhite/5yOoqrsQ4SePRRNFemuQ2M/story.html |title=The majority of Harvard's incoming class is nonwhite |work=The Boston Globe |date=August 3, 2017 |access-date=August 4, 2017 |archive-date=November 11, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201111234150/https://www.bostonglobe.com/metro/2017/08/02/harvard-incoming-class-majority-nonwhite/5yOoqrsQ4SePRRNFemuQ2M/story.html |url-status=live }}</ref> Harvard tələbələrinin orta ailə gəliri $168,800-dir, tələbələrin 53%-i ən yüksək gəlirli 10% ailədən, 20%-i isə ən aşağı 60% ailədəndir.<ref name="NYT mobility index">{{cite news |last1=Aisch |first1=Gregor |last2=Buchanan |first2=Larry |last3=Cox |first3=Amanda |last4=Quealy |first4=Kevin |title=Economic diversity and student outcomes at Harvard |url=https://www.nytimes.com/interactive/projects/college-mobility/harvard-university |access-date=9 August 2020 |work=[[The New York Times]] |date=18 January 2017 |archive-date=9 December 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201209172714/https://www.nytimes.com/interactive/projects/college-mobility/harvard-university |url-status=live }}</ref> 2019-cu ilə qədər Harvard Kollecində təhsil haqqı təxminən 48,000 ABŞ dolları, ümumi dəyəri isə təxminən 70,000 dollar idi. Bununla belə, Harvard Birləşmiş Ştatların ən səmərəli maliyyə yardım proqramlarından birini təklif edir, ehtiyacı olan bütün tələbələr üçün 100% maliyyə ehtiyacı ödənilir. Gəlirləri 65 000 dollardan aşağı olan ailələr uşaqlarının burada iştirak etməsi üçün heç bir ödəniş etmirlər , 150 000 dollara qədər qazancı olan ailələr isə illik gəlirlərinin 10%-dən çoxunu ödəmir. Maliyyə yardımı yalnız ehtiyaca əsaslanır; heç bir nəaliyyət və ya atletik təqaüd təklif edilmir.<ref name="Costs and Tuition">{{cite web|url=https://college.harvard.edu/financial-aid/how-aid-works|title=How Aid Works|access-date=December 8, 2019|archive-date=December 12, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201212024808/https://college.harvard.edu/financial-aid/how-aid-works|url-status=live}}</ref> == Görkəmli məzunlar == ; '''Atletika''' :Craig Adams :Matt Birk :Rayan Fitzpatrik :Bobby Jones :Ceremi Lin :Dominik Mur :Kristofer Nowinski :Paul Wylie :Malkolm Hovard (Olimpiya qızıl medalçısı) ; '''Biologiya''' :Con Tayler Bonner :Jared Diamond :Erik Kandel :George Minot :Kiran Musunuru :Gregg L. Semenza :Harold M. Weintraub ; '''Biznes''' :Stiv Balmer :Lloyd Blankfein :Cim Kramer :Bill Gates (məzun olmadı) :Kenneth C. Griffin :Hawkins səfəri :William Randolph Hearst (məzun olmadı) :Andy Jassy :Sumner Redstone :Sheryl Sandberg :Eduardo Saverin :Mark Zukerberq (məzun deyil) ; '''Kimya''' :Martin Chalfie :Walter Gilbert :Martin Karplus :William Standish Knowles :Çarlz Sanders Peirce :Teodor Uilyam Riçards :William Howard Stein :James B. Sumner :Rocer Y. Tsien ; '''İqtisadiyyat''' :Ben Bernanke :Martin Feldstein :Jason Furman :Michael Kremer :Steven Levitt :Merton Miller :Kristofer A. Sims :Robert Solow :James Tobin ; '''Jurnalistika''' :Ross Douthat :Nikolas Kristof :Entoni Lyuis :Walter Lippmann :David E. Sanger :Chris Wallace :Kristen Welker :Metyu İqlesias ; '''Qanun''' :Harri Blekmun :Merrick Garland :Oliver Wendell Holmes Jr. :Mark F. Pomerantz :John Roberts :David Souter ; '''Ədəbiyyat''' :James Agee :William S. Burroughs :Michael Crichton :E. E. Kamminqs :Con Dos Passos :T. S. Eliot :Amanda Qorman :Norman Mailer :Maksvell Perkins :Erich Segal :Wallace Stevens :Con Apdayk ; '''Riyaziyyat''' :Manjul Bharqava :Dost Fletçer :David Mumford :Daniel Quillen ; '''İfa sənətləri''' :Karen Qaviola :Tatyana Əli :Darren Aronofski :Paris Barclay :Leonard Bernstein :Andy Borowitz :Amy Brenneman :Carter Burwell :Nestor Carbonell :Meredith Salenger :Elisabeth Shue :Whit Stillman :Mira Sorvino :James Toback ; '''Fəlsəfə''' :Donald Davidson :Daniel Dennett :Ralf Valdo Emerson :William James (məzun olmadı) :Tomas Kuhn :George Santayana :Henry David Thoreau :Cornel West ; '''Fizika''' :Philip W. Anderson :Percy Williams Bridgman :Roy J. Qlauber :Teodor Hall :David Li :J. Robert Oppenheimer :Saul Perlmutter :Neil deGrasse Tayson :Kenneth G. Wilson ; '''Siyasət''' :Con Adams :John Quincy Adams :Samuel Adams :Charlie Baker :Benazir Bhutto :Antoni Blinken :Richard Blumenthal :Pit Buttigieg :Pedro Albizu Kampos :Tom Cotton :Shaun Donovan :Ser Corc Dauninq :Al Franken == İstinadlar == 612lejgcwuyxd2v79fs3afb5ydodgqc 0 758684 6547570 6546789 2022-07-24T20:35:28Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kitab |Adı = Təbrizin sehrli nağılları |Orijinal adı = |Şəkil = Təbrizin sehrli nağılları123.jpg |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = [[Cəmilə Həsənzadə |Cəmilə Yusif Həsənzadə]] |Janr = Miniatür |Mövzu = |Orijinalın dili = {{dil-az|}} |Ölkə = {{AZE}} |Orijinalın nəşr ili = [[2014]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = “İRS Publishing House" |Nəşr = |Cild = Bir |Səhifə = 175 |Növ = Miniatür |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn = 9789952825619 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Təbrizin sehrli nağılları''' — [[Təbriz]] miniatür sənətindən və orta əsr [[Azərbaycan mədəniyyəti|Azərbaycan incəsənəti]] salnaməsindən bəhs edən [[kitab]]. == Haqqında və məzmunu == [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi]], “Paşa Həyat Sığorta” ASC-nin və [[BP Azərbaycan|BP Azərbaycan şirkəti]]nin dəstəyi ilə “IRS Publishing House” tərəfindən [[Azərbaycan dili|Azərbaycan]] və [[İngilis dili|ingilis]] dillərində nəşr edilib.<ref>[https://www.adalet.az/w52657 Təbrizin sehrli nağılları” ictimaiyyətə təqdim olunacaq]</ref> “İrs” jurnalının baş redaktoru Musa Mərcanlının layihəsi ilə sənətşünaslıq doktoru [[Cəmilə Həsənzadə|Cəmilə Həsənzadə]]nin tədqiqatları əsasında hazırlanan kitab dünya incəsənəti tarixində özünəməxsus yeri olan, Orta və Yaxın Şərq xalqları incəsənətinin maraqlı və zəngin hissəsini təşkil edən [[Azərbaycan]] miniatür sənətinə həsr edilib. [[Təbriz miniatür məktəbi|Təbriz miniatür]] sənəti haqlı olaraq orta əsr Azərbaycan incəsənəti salnaməsinin ən maraqlı səhifələrindən biri sayılır. Orta əsrlərdə [[Azərbaycan ədəbiyyatı]]nda və incəsənətində bir intibah dövrü yaşanıb. Həmin dövrdə [[Nizami Gəncəvi]]nin “[[Xəmsə]]”sinə və [[Firdovsi]]nin “[[Şahnamə]]” əsərinə çəkilmiş miniatürlər geniş yayılıb. Bu sənətin yaradıcıları məşhur [[Təbriz miniatür məktəbi |Təbriz məktəbi]]ni formalaşdırıblar. Təqdim olunan nəşr həm qədim, həm də müasir dövrün mənzərəsini birləşdirən bir əsərdir. Kitab təsviri sənət sahəsində çalışanlar, mədəniyyət işçiləri, gənclər, ümumən geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulub. «İrs» jurnalının baş redaktoru Musa Mərcanlı kitabı qədim və müasir dövrümüzü birləşdirən nəşr kimi qiymətləndirərək, bu sahədə işlərin davamlı olacağını bildirlb: {{sitat|“Təbriz miniatür sənəti orta əsr Azərbaycan incəsənəti salnaməsinin ən maraqlı səhifələrindən biri hesab olunur. Apardığımız tədqiqatlar zamanı gördük ki, [[2011-ci il]]də hərracların birində Firdovsinin «Şahnamə»sinə çəkilmiş miniatür 7,4 milyon funt-sterlinqə - təxminən 10 milyon dollara satılıb. Bu bizi həmin əsərlərlə maraqlanmağa vadar etdi. Məlum oldu ki, miniatürlərin bir hissəsi şəxsi kolleksiyalardadır və onlar Azərbaycan tədqiqatçılarına bəlli deyil. Bu əsərlərin xeyli hissəsi dünyanın məşhur muzeylərindədir. Miniatür sənəti XI əsrdən başlayıb, bu gün də davam edir. Biz onun bir hissəsini - XIV-XVI əsrlərə aid Təbriz məktəbini nümunə kimi götürdük və bu kitabda nəşr etdik. Əlimizdə olan materiallardan 3-4 kitab da çap edə bilərik”.<ref>[https://medeniyyet.az/page/news/11160/%C2%ABTebrizin-sehrli-nagillari%C2%BB.html Yeni nəşr tariximizi, mədəniyyətimizi beynəlxalq aləmə tanıtmaq istiqamətində uğurlu layihədir]</ref>}} Bakı Dövlət Universitetinin dosenti, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, BP-nin Azərbaycan-Gürcüstan-Türkiyə Regionu üzrə hökumətlə işlər üzrə baş müşaviri Qivami Rəhimli “Təbrizin sehrli nağılları” yenidən dünyanı dolaşır” adlı məqaləsində yazır: {{sitat|BP-nin bu təşəbbüsü dəstəkləyən layihə rəhbəri olaraq, Azərbaycanın qədim miniatür sənəti barədə dünya ictimaiyyətinin məlumatını artıran “Təbrizin sehrli nağılları” kitabının nəşrinə etdiyimiz yardıma görə fəxr edirik.}} === Kitab ətrafında qalmaqal və reaksiyalar=== 20 iyul 2022-ci ildə [[İsrail]]<nowiki/>in [[Azərbaycan]]<nowiki/>dakı səfiri [[Corc Dik]] “Təbrizin sehrli nağılları” adlı kitabla bağlı “[[Twitter]]” səhifəsində paylaşım edərək, {{sitat|“Bu yaxınlarda mənə təqdim olunan bu möhtəşəm kitabdan Təbrizdəki Azərbaycan tarixi və mədəniyyəti haqqında çox şey öyrənirəm. Bu günlərdə siz nə oxuyursunuz?”. <ref>[https://lent.az/index.php/xeber/siyaset/israil-sefirinden-maraqli-paylasim-tebrizin-sehrli-nagillari-foto-40544527 İsrail səfirindən maraqlı paylaşım: “Təbrizin sehrli nağılları” - FOTO]</ref>}} [[İran İslam Respublikası|İran]]<nowiki/>ın Azərbaycandakı səfiri [[Abbas Musəvi]] [[İsrail]]<nowiki/>in Azərbaycandakı səfiri Corc Dikin tvitinə cavab verib. {{sitat|“Bu macəraçı oğlancığazın məlumatı üçün: Bizim əziz Təbrizimiz İranın qürurlu tarixində ilklər diyarı kimi tanınır. Görünür, ilk şər sionisti də qeyrətli Təbriz camaatı dəfn edəcək. Qırmızı xəttimizi heç vaxt keçmə, heç vaxt!”, - A.Musəvi “Twitter” səhifəsində yazıb.<ref>[https://hafta.az/Iranin-azerbaycandaki-sefiri-israilli-hemkarini-tebriz-tvitine-gore-bele-tehdId-etdI-foto-325515-xeber.html İranın Azərbaycandakı səfiri israilli həmkarını "Təbriz" tvitinə görə belə TƏHDİD ETDİ - FOTO]</ref>}} ABŞ Milli Təhlükəsizlik Şurasında, eyni zamanda [[Corc Volker Buş|Corc Buş]]<nowiki/>un (kiçik) hakimiyyəti dövründə ABŞ Müdafiə Nazirliyində dövlət katibinin ictimai diplomatiya üzrə köməkçisinin müavini işləmiş Maykl Doran tviter hesabında İsrail səfiri Corc Diki dəstəkləyib: {{sitat|"Hər kəs Təbriz haqqında oxuyur. Gör nə edibsən, Corc Dik! Hər kəs Təbriz haqqında oxuyur".<ref>[https://azvision.az/news/301098/amerikali-analitik-israil-sefiri-corc-diki-destekleyib.html Amerikalı analitik İsrail səfiri Corc Diki dəstəkləyib]</ref>}} Kitabın müəllifi [[Cəmilə Həsənzadə]] kitabı yazarkən belə bir qarşıdurmanın yaşanacağını ağlına belə gətirmədiyini deyib. {{sitat|“Mən indiki siyasətlə maraqlanmıram. Mən daim Təbrizdən yazıram. XIV, XV, XVI əsr Təbrizin çiçəklənmə dövrüdür”<ref>[https://oxu.az/society/625549 İranı qıcıqlandıran kitabın müəllifi danışdı – VİDEO]</ref>}} == Kitabın təqdimatı == [[Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi]]nin [[2019-cu il]] noyabrın 27-də [[Roma]]da təşkil etdiyi “Zorakılıqdan azad: 2030-cu ilədək dayanıqlı inkişaf sahəsində sülh, təhlükəsizlik və münaqişələrin qarşısının alınması” beynəlxalq tədbiri çərçivəsində [[Vatikan]]<nowiki/>da [[Fransisk|Papa Fransisk]]ə təqdim edilib.<ref>[https://azertag.az/xeber/Qivami_Rehimli_Tebrizin_sehrli_nagillari_yeniden_dunyani_dolasir-1410761 Qivami Rəhimli: “Təbrizin sehrli nağılları” yenidən dünyanı dolaşır]</ref> [[2019-cu il]] noyabrın 29-da [[Roma]]<nowiki/>da [[İtaliya]] prezidenti [[Serco Mattarella]]ya qiymətli hədiyyə olaraq təqdim edilib. 2020-ci ilin yanvar ayında Nizami Gəncəvi Mərkəzinin keçirdiyi beynəlxalq tədbirlərdə “Təbrizin sehrli nağılları” kitabı ilə Yunanıstan Respublikasının Prezidenti Karolos Papulyas, Andorranın Baş Naziri Xavier Espot Zamora və Nobel mükafatı laureatı, uşaq hüquqlarını müdafiə edən fondun və digər ictimai fəaliyyətlə məşğul olan təşkilatların yaradıcısı hindistanlı Kailaş Satyarthi, BP-nin Baş İcraçı Direktoru Robert Dadli, OPEC-in Baş katibi Məhəmməd Barkindo, dünya şöhrətli fotoqraf [[Rza Diqqəti|Reza Deqati]], BMT-nin sülh elçisi, tanınmış musiqiçi və bəstəkar [[Sami Yusuf]], Xəzərin fatehi, Azərbaycan neft sənayesinin canlı əfsanəsi [[Xoşbəxt Yusifzadə]], [[Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi]]nin direktoru, akademik [[Rafael Hüseynov|Rəfael Hüseynov]]a hədiyyə olunub. == Həmçinin bax == * [[Təbriz miniatür məktəbi]] * [[Kəmaləddin Behzad]] * [[Sultan Məhəmməd]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 99p2nessrzso1t8s5glr4qzdfciu6a9 6547571 6547570 2022-07-24T20:35:42Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı = Təbrizin sehrli nağılları |Orijinal adı = |Şəkil = Təbrizin sehrli nağılları123.jpg |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = [[Cəmilə Həsənzadə |Cəmilə Yusif Həsənzadə]] |Janr = Miniatür |Mövzu = |Orijinalın dili = {{dil-az|}} |Ölkə = {{AZE}} |Orijinalın nəşr ili = [[2014]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = “İRS Publishing House" |Nəşr = |Cild = Bir |Səhifə = 175 |Növ = Miniatür |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn = 9789952825619 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Təbrizin sehrli nağılları''' — [[Təbriz]] miniatür sənətindən və orta əsr [[Azərbaycan mədəniyyəti|Azərbaycan incəsənəti]] salnaməsindən bəhs edən [[kitab]]. == Haqqında və məzmunu == [[Mədəniyyət Nazirliyi (Azərbaycan)|Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi]], “Paşa Həyat Sığorta” ASC-nin və [[BP Azərbaycan|BP Azərbaycan şirkəti]]nin dəstəyi ilə “IRS Publishing House” tərəfindən [[Azərbaycan dili|Azərbaycan]] və [[İngilis dili|ingilis]] dillərində nəşr edilib.<ref>[https://www.adalet.az/w52657 Təbrizin sehrli nağılları” ictimaiyyətə təqdim olunacaq]</ref> “İrs” jurnalının baş redaktoru Musa Mərcanlının layihəsi ilə sənətşünaslıq doktoru [[Cəmilə Həsənzadə|Cəmilə Həsənzadə]]nin tədqiqatları əsasında hazırlanan kitab dünya incəsənəti tarixində özünəməxsus yeri olan, Orta və Yaxın Şərq xalqları incəsənətinin maraqlı və zəngin hissəsini təşkil edən [[Azərbaycan]] miniatür sənətinə həsr edilib. [[Təbriz miniatür məktəbi|Təbriz miniatür]] sənəti haqlı olaraq orta əsr Azərbaycan incəsənəti salnaməsinin ən maraqlı səhifələrindən biri sayılır. Orta əsrlərdə [[Azərbaycan ədəbiyyatı]]nda və incəsənətində bir intibah dövrü yaşanıb. Həmin dövrdə [[Nizami Gəncəvi]]nin “[[Xəmsə]]”sinə və [[Firdovsi]]nin “[[Şahnamə]]” əsərinə çəkilmiş miniatürlər geniş yayılıb. Bu sənətin yaradıcıları məşhur [[Təbriz miniatür məktəbi |Təbriz məktəbi]]ni formalaşdırıblar. Təqdim olunan nəşr həm qədim, həm də müasir dövrün mənzərəsini birləşdirən bir əsərdir. Kitab təsviri sənət sahəsində çalışanlar, mədəniyyət işçiləri, gənclər, ümumən geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulub. «İrs» jurnalının baş redaktoru Musa Mərcanlı kitabı qədim və müasir dövrümüzü birləşdirən nəşr kimi qiymətləndirərək, bu sahədə işlərin davamlı olacağını bildirlb: {{sitat|“Təbriz miniatür sənəti orta əsr Azərbaycan incəsənəti salnaməsinin ən maraqlı səhifələrindən biri hesab olunur. Apardığımız tədqiqatlar zamanı gördük ki, [[2011-ci il]]də hərracların birində Firdovsinin «Şahnamə»sinə çəkilmiş miniatür 7,4 milyon funt-sterlinqə - təxminən 10 milyon dollara satılıb. Bu bizi həmin əsərlərlə maraqlanmağa vadar etdi. Məlum oldu ki, miniatürlərin bir hissəsi şəxsi kolleksiyalardadır və onlar Azərbaycan tədqiqatçılarına bəlli deyil. Bu əsərlərin xeyli hissəsi dünyanın məşhur muzeylərindədir. Miniatür sənəti XI əsrdən başlayıb, bu gün də davam edir. Biz onun bir hissəsini - XIV-XVI əsrlərə aid Təbriz məktəbini nümunə kimi götürdük və bu kitabda nəşr etdik. Əlimizdə olan materiallardan 3-4 kitab da çap edə bilərik”.<ref>[https://medeniyyet.az/page/news/11160/%C2%ABTebrizin-sehrli-nagillari%C2%BB.html Yeni nəşr tariximizi, mədəniyyətimizi beynəlxalq aləmə tanıtmaq istiqamətində uğurlu layihədir]</ref>}} Bakı Dövlət Universitetinin dosenti, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, BP-nin Azərbaycan-Gürcüstan-Türkiyə Regionu üzrə hökumətlə işlər üzrə baş müşaviri Qivami Rəhimli “Təbrizin sehrli nağılları” yenidən dünyanı dolaşır” adlı məqaləsində yazır: {{sitat|BP-nin bu təşəbbüsü dəstəkləyən layihə rəhbəri olaraq, Azərbaycanın qədim miniatür sənəti barədə dünya ictimaiyyətinin məlumatını artıran “Təbrizin sehrli nağılları” kitabının nəşrinə etdiyimiz yardıma görə fəxr edirik.}} === Kitab ətrafında qalmaqal və reaksiyalar=== 20 iyul 2022-ci ildə [[İsrail]]<nowiki/>in [[Azərbaycan]]<nowiki/>dakı səfiri [[Corc Dik]] “Təbrizin sehrli nağılları” adlı kitabla bağlı “[[Twitter]]” səhifəsində paylaşım edərək, {{sitat|“Bu yaxınlarda mənə təqdim olunan bu möhtəşəm kitabdan Təbrizdəki Azərbaycan tarixi və mədəniyyəti haqqında çox şey öyrənirəm. Bu günlərdə siz nə oxuyursunuz?”. <ref>[https://lent.az/index.php/xeber/siyaset/israil-sefirinden-maraqli-paylasim-tebrizin-sehrli-nagillari-foto-40544527 İsrail səfirindən maraqlı paylaşım: “Təbrizin sehrli nağılları” - FOTO]</ref>}} [[İran İslam Respublikası|İran]]<nowiki/>ın Azərbaycandakı səfiri [[Abbas Musəvi]] [[İsrail]]<nowiki/>in Azərbaycandakı səfiri Corc Dikin tvitinə cavab verib. {{sitat|“Bu macəraçı oğlancığazın məlumatı üçün: Bizim əziz Təbrizimiz İranın qürurlu tarixində ilklər diyarı kimi tanınır. Görünür, ilk şər sionisti də qeyrətli Təbriz camaatı dəfn edəcək. Qırmızı xəttimizi heç vaxt keçmə, heç vaxt!”, - A.Musəvi “Twitter” səhifəsində yazıb.<ref>[https://hafta.az/Iranin-azerbaycandaki-sefiri-israilli-hemkarini-tebriz-tvitine-gore-bele-tehdId-etdI-foto-325515-xeber.html İranın Azərbaycandakı səfiri israilli həmkarını "Təbriz" tvitinə görə belə TƏHDİD ETDİ - FOTO]</ref>}} ABŞ Milli Təhlükəsizlik Şurasında, eyni zamanda [[Corc Volker Buş|Corc Buş]]<nowiki/>un (kiçik) hakimiyyəti dövründə ABŞ Müdafiə Nazirliyində dövlət katibinin ictimai diplomatiya üzrə köməkçisinin müavini işləmiş Maykl Doran tviter hesabında İsrail səfiri Corc Diki dəstəkləyib: {{sitat|"Hər kəs Təbriz haqqında oxuyur. Gör nə edibsən, Corc Dik! Hər kəs Təbriz haqqında oxuyur".<ref>[https://azvision.az/news/301098/amerikali-analitik-israil-sefiri-corc-diki-destekleyib.html Amerikalı analitik İsrail səfiri Corc Diki dəstəkləyib]</ref>}} Kitabın müəllifi [[Cəmilə Həsənzadə]] kitabı yazarkən belə bir qarşıdurmanın yaşanacağını ağlına belə gətirmədiyini deyib. {{sitat|“Mən indiki siyasətlə maraqlanmıram. Mən daim Təbrizdən yazıram. XIV, XV, XVI əsr Təbrizin çiçəklənmə dövrüdür”<ref>[https://oxu.az/society/625549 İranı qıcıqlandıran kitabın müəllifi danışdı – VİDEO]</ref>}} == Kitabın təqdimatı == [[Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi]]nin [[2019-cu il]] noyabrın 27-də [[Roma]]da təşkil etdiyi “Zorakılıqdan azad: 2030-cu ilədək dayanıqlı inkişaf sahəsində sülh, təhlükəsizlik və münaqişələrin qarşısının alınması” beynəlxalq tədbiri çərçivəsində [[Vatikan]]<nowiki/>da [[Fransisk|Papa Fransisk]]ə təqdim edilib.<ref>[https://azertag.az/xeber/Qivami_Rehimli_Tebrizin_sehrli_nagillari_yeniden_dunyani_dolasir-1410761 Qivami Rəhimli: “Təbrizin sehrli nağılları” yenidən dünyanı dolaşır]</ref> [[2019-cu il]] noyabrın 29-da [[Roma]]<nowiki/>da [[İtaliya]] prezidenti [[Serco Mattarella]]ya qiymətli hədiyyə olaraq təqdim edilib. 2020-ci ilin yanvar ayında Nizami Gəncəvi Mərkəzinin keçirdiyi beynəlxalq tədbirlərdə “Təbrizin sehrli nağılları” kitabı ilə Yunanıstan Respublikasının Prezidenti Karolos Papulyas, Andorranın Baş Naziri Xavier Espot Zamora və Nobel mükafatı laureatı, uşaq hüquqlarını müdafiə edən fondun və digər ictimai fəaliyyətlə məşğul olan təşkilatların yaradıcısı hindistanlı Kailaş Satyarthi, BP-nin Baş İcraçı Direktoru Robert Dadli, OPEC-in Baş katibi Məhəmməd Barkindo, dünya şöhrətli fotoqraf [[Rza Diqqəti|Reza Deqati]], BMT-nin sülh elçisi, tanınmış musiqiçi və bəstəkar [[Sami Yusuf]], Xəzərin fatehi, Azərbaycan neft sənayesinin canlı əfsanəsi [[Xoşbəxt Yusifzadə]], [[Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi]]nin direktoru, akademik [[Rafael Hüseynov|Rəfael Hüseynov]]a hədiyyə olunub. == Həmçinin bax == * [[Təbriz miniatür məktəbi]] * [[Kəmaləddin Behzad]] * [[Sultan Məhəmməd]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} gsrlpxi1zrksygbfwlmbczdr08lfa9z 0 758806 6547298 6545319 2022-07-24T15:47:37Z Orkhan Juvarli 212586 /* İstinadlar */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Yazıçı |adı = Xanım Aydın |orijinal adı = Xanım Aydın qızı Kərimova |digər adları = |şəkil = Xanım_Aydın.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Xanım Aydın |doğum tarixi = 08.05.1984 |doğum yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Xarkov Milli Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = [[filoloq]] |fəaliyyəti = [[yazıçı]]<br>[[şair]]<br>[[jurnalist]]<br>[[ssenarist]]<br>[[tərcüməçi]] |fəaliyyət illəri = 2014–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[hekayə]] |ilk əsəri = ''"Yağış olmaq istəyirəm" (2014)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Yağış olmaq istəyirəm"(2014)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref><br>''"İkimiz"(2022)''<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/192286-xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-08|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> <br>''"Çamadan"(2022)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-06-02|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Xanım Aydın''' ([[8 may]] [[1984]]; [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[tərcüməçi]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü.<ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/edebiyyat/171/yeni-kitablari-cixan-xanim-aydin/ |title = "Yeni kitabları çıxan Xanım Aydın" |author = |date = 2022-05-23|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-23|language =az }}</ref> == Həyatı == Xanım Aydın 1984-cü il mayın 8-də [[Bakı]] şəhərində anadan olub. 1990–2001-ci illərdə 171 saylı tam orta məktəbdə, 1991–1996-cı illərdə [[Süleyman Ələsgərov (bəstəkar)|S.Ələsgərov]] adına 1 saylı incəsənət məktəbinin fortepiano sinfində təhsil alıb. 2015–2020-ci illərdə V.N.Karazin adına [[Xarkov Milli Universiteti|Xarkov Milli Universitetinin]] "Rus dili filologiyası" fakültəsində ali təhsilini tamamlayıb. 2014–2016-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universitetinin Yaradıcılıq fakültəsi|Bakı Slavyan Universitetinin "Yaradıcılıq" fakültəsində]] təhsil alıb.<ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/edebiyyat/171/yeni-kitablari-cixan-xanim-aydin/ |title = "Yeni kitabları çıxan Xanım Aydın" |author = |date = 2022-05-23|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-23|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2014-cü ildən ''Xanım Aydın'' imzasıyla ədəbi mühitdə tanınmağa başlayıb. Həmin ildən [[Ulduz (jurnal)|"Ulduz"]], [[Azərbaycan (jurnal, 1923)|"Azərbaycan"]], [[Literaturnı Azerbaycan|"Literaturnıy Azerbaycan"]], "Yazı", "Dünya ədəbiyyatı"  jurnalları, [[Kaspi (qəzet)|"Kaspi"]], [[525-ci qəzet|"525-ci qəzet"]], [[Ədəbiyyat (qəzet)|"Ədəbiyyat qəzeti"]], "Mir literaturı" və s. qəzetlərdə məqalə, hekayə, şeir və tərcümələri müntəzəm şəkildə dərc olunub. 2015-ci ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvlüyünə qəbul edilib. 2016-cı ildə [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb. Xanım Aydın 2012-ci ildən jurnalist və tərcüməçi olaraq fəaliyyət göstərir. [[Rusiya]], [[Belarus]], [[Ukrayna]], [[Misir]], [[Yaponiya]], [[Türkiyə]] və [[Almaniya]] ədəbiyyatından hekayə, şeir və araşdırma yazıları tərcümə edib. == Kitabları == 2014-cü ildə "Yağış olmaq istəyirəm” adlı şeirlər kitabı çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref> 2022-ci ildə "İkimiz" adlı növbəti şeirlər toplusu işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/192286-xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-08|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/gundem/46/xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub/ |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> 2022-ci ildə "Çamadan" adlı hekayələr kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu-42489 |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-05-31|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-06-02|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> == Tərcümələri == Xanım Aydın Efron Ariadnanın "Mənim anam – Mariya Svetayeva", [[Anna Dostoyevskaya|Anna Dostoyevskayanın]] "Anna Dostoyevskayanın xatirələri", [[Herman Hesse|Herman Hessenin]] "Kitabın sehri", [[Karlo Kollodi|Karlo Kollodinin]] "Pinokkionun macəraları", Danil Salihovun "Qəribə adam", [[Aqata Kristi|Aqata Kristinin]] "Vadi", "Lord Ecverin ölümü", Koman Şovanın "Sevginin izi ilə" (müştərək tərcümə), Ramis Aymətin "Şimşəklər qoynunda" (müştərək tərcümə) əsərlərini dilimizə çevirib. == Müsahibələri == {{*}} Xanım Aydın – "'''Proza mənə poeziyadan bir köynək yaxındır"'''<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194972-xanim-aydin-proza-mene-poeziyadan-bir-koynek-yaxindir title = Xanım Aydın: "Proza mənə poeziyadan bir köynək yaxındır" |author = |date = 2022-06-18 |publisher = www.525.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Gündə bir hekayə yazan yazıçı deyiləm"'''<ref>{{cite web |url = https://moderator.az/musahibe/372264/xanim-aydin-gunde-bir-hekaye-yazan-yazici-deyilem/ title = Xanım Aydın: "Gündə bir hekayə yazan yazıçı deyiləm" |author = |date = 2021-04-08 |publisher = www.moderator.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Kaş o, mənim qayınanam olardı, gününü göstərərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://www.aznews.az/news/project/219883.html - title = "Kaş o, mənim qayınanam olardı, gününü göstərərdim" - Xanım Aydın |author = |date = 2019-04-18 |publisher = www.aznews.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Məqsədə gedən yolda, hər şeyi qurban vermək olar, məqsədin özündən başqa"'''<ref>{{cite web |url = http://ucnoqta.az/mobile/news/75904 title = “Məqsədə gedən yolda, hər şeyi qurban vermək olar, məqsədin özündən başqa” |author = |date = 2019-02-28 |publisher = www.ucnoqta.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Yaradıcı adam kin-küdurətdən kənar olmalıdır"'''<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=1489 title = Xanım Aydın: “Yaradıcı adam kin-küdurətdən kənar olmalıdır” |author = |date = 2016-04-18 |publisher = www.manera.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan tərcüməçiləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] cxkmkwj8vfw24tig7u95xc2ohzlhsme 6547874 6547298 2022-07-25T08:29:30Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Yazıçı |adı = Xanım Aydın |orijinal adı = Xanım Aydın qızı Kərimova |digər adları = |şəkil = Xanım_Aydın.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Xanım Aydın |doğum tarixi = 08.05.1984 |doğum yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Xarkov Milli Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = [[filoloq]] |fəaliyyəti = [[yazıçı]]<br>[[şair]]<br>[[jurnalist]]<br>[[ssenarist]]<br>[[tərcüməçi]] |fəaliyyət illəri = 2014–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[hekayə]] |ilk əsəri = ''"Yağış olmaq istəyirəm" (2014)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Yağış olmaq istəyirəm"(2014)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref><br>''"İkimiz"(2022)''<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/192286-xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-08|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> <br>''"Çamadan"(2022)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-06-02|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Xanım Aydın''' ([[8 may]] [[1984]]; [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[tərcüməçi]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü.<ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/edebiyyat/171/yeni-kitablari-cixan-xanim-aydin/ |title = "Yeni kitabları çıxan Xanım Aydın" |author = |date = 2022-05-23|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-23|language =az }}</ref> == Həyatı == Xanım Aydın 1984-cü il mayın 8-də [[Bakı]] şəhərində anadan olub. 1990–2001-ci illərdə 171 saylı tam orta məktəbdə, 1991–1996-cı illərdə [[Süleyman Ələsgərov (bəstəkar)|S.Ələsgərov]] adına 1 saylı incəsənət məktəbinin fortepiano sinfində təhsil alıb. 2015–2020-ci illərdə V.N.Karazin adına [[Xarkov Milli Universiteti|Xarkov Milli Universitetinin]] "Rus dili filologiyası" fakültəsində ali təhsilini tamamlayıb. 2014–2016-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universitetinin Yaradıcılıq fakültəsi|Bakı Slavyan Universitetinin "Yaradıcılıq" fakültəsində]] təhsil alıb.<ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/edebiyyat/171/yeni-kitablari-cixan-xanim-aydin/ |title = "Yeni kitabları çıxan Xanım Aydın" |author = |date = 2022-05-23|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-23|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2014-cü ildən ''Xanım Aydın'' imzasıyla ədəbi mühitdə tanınmağa başlayıb. Həmin ildən [[Ulduz (jurnal)|"Ulduz"]], [[Azərbaycan (jurnal, 1923)|"Azərbaycan"]], [[Literaturnı Azerbaycan|"Literaturnıy Azerbaycan"]], "Yazı", "Dünya ədəbiyyatı"  jurnalları, [[Kaspi (qəzet)|"Kaspi"]], [[525-ci qəzet|"525-ci qəzet"]], [[Ədəbiyyat (qəzet)|"Ədəbiyyat qəzeti"]], "Mir literaturı" və s. qəzetlərdə məqalə, hekayə, şeir və tərcümələri müntəzəm şəkildə dərc olunub. 2015-ci ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvlüyünə qəbul edilib. 2016-cı ildə [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb. Xanım Aydın 2012-ci ildən jurnalist və tərcüməçi olaraq fəaliyyət göstərir. [[Rusiya]], [[Belarus]], [[Ukrayna]], [[Misir]], [[Yaponiya]], [[Türkiyə]] və [[Almaniya]] ədəbiyyatından hekayə, şeir və araşdırma yazıları tərcümə edib.<ref>{{cite web |url = https://medianews.az/2022/05/05/bu-gunlerde-ikimiz-ve-camadan-adli-kitablari-isiq-uzu-goren-xanim-aydin-kimdir |title = Bu günlərdə “İkimiz” və “Çamadan” adlı kitabları işıq üzü görən Xanım Aydın kimdir? |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.medianews.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> == Kitabları == 2014-cü ildə "Yağış olmaq istəyirəm” adlı şeirlər kitabı çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref> 2022-ci ildə "İkimiz" adlı növbəti şeirlər toplusu işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/192286-xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-08|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/gundem/46/xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub/ |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> 2022-ci ildə "Çamadan" adlı hekayələr kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu-42489 |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-05-31|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-06-02|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> == Tərcümələri == Xanım Aydın Efron Ariadnanın "Mənim anam – Mariya Svetayeva", [[Anna Dostoyevskaya|Anna Dostoyevskayanın]] "Anna Dostoyevskayanın xatirələri", [[Herman Hesse|Herman Hessenin]] "Kitabın sehri", [[Karlo Kollodi|Karlo Kollodinin]] "Pinokkionun macəraları", Danil Salihovun "Qəribə adam", [[Aqata Kristi|Aqata Kristinin]] "Vadi", "Lord Ecverin ölümü", Koman Şovanın "Sevginin izi ilə" (müştərək tərcümə), Ramis Aymətin "Şimşəklər qoynunda" (müştərək tərcümə) əsərlərini dilimizə çevirib. == Müsahibələri == {{*}} Xanım Aydın – "'''Proza mənə poeziyadan bir köynək yaxındır"'''<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194972-xanim-aydin-proza-mene-poeziyadan-bir-koynek-yaxindir title = Xanım Aydın: "Proza mənə poeziyadan bir köynək yaxındır" |author = |date = 2022-06-18 |publisher = www.525.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Gündə bir hekayə yazan yazıçı deyiləm"'''<ref>{{cite web |url = https://moderator.az/musahibe/372264/xanim-aydin-gunde-bir-hekaye-yazan-yazici-deyilem/ title = Xanım Aydın: "Gündə bir hekayə yazan yazıçı deyiləm" |author = |date = 2021-04-08 |publisher = www.moderator.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Kaş o, mənim qayınanam olardı, gününü göstərərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://www.aznews.az/news/project/219883.html - title = "Kaş o, mənim qayınanam olardı, gününü göstərərdim" - Xanım Aydın |author = |date = 2019-04-18 |publisher = www.aznews.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Məqsədə gedən yolda, hər şeyi qurban vermək olar, məqsədin özündən başqa"'''<ref>{{cite web |url = http://ucnoqta.az/mobile/news/75904 title = “Məqsədə gedən yolda, hər şeyi qurban vermək olar, məqsədin özündən başqa” |author = |date = 2019-02-28 |publisher = www.ucnoqta.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Yaradıcı adam kin-küdurətdən kənar olmalıdır"'''<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=1489 title = Xanım Aydın: “Yaradıcı adam kin-küdurətdən kənar olmalıdır” |author = |date = 2016-04-18 |publisher = www.manera.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan tərcüməçiləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] 99zpw4ohiskndculk8tcj02vdwytlqv 6547875 6547874 2022-07-25T08:30:02Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Yazıçı |adı = Xanım Aydın |orijinal adı = Xanım Aydın qızı Kərimova |digər adları = |şəkil = Xanım_Aydın.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Xanım Aydın |doğum tarixi = 08.05.1984 |doğum yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Xarkov Milli Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = [[filoloq]] |fəaliyyəti = [[yazıçı]]<br>[[şair]]<br>[[jurnalist]]<br>[[ssenarist]]<br>[[tərcüməçi]] |fəaliyyət illəri = 2014–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[hekayə]] |ilk əsəri = ''"Yağış olmaq istəyirəm" (2014)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Yağış olmaq istəyirəm"(2014)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref><br>''"İkimiz"(2022)''<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/192286-xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-08|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> <br>''"Çamadan"(2022)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-06-02|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Xanım Aydın''' ([[8 may]] [[1984]]; [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[tərcüməçi]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü.<ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/edebiyyat/171/yeni-kitablari-cixan-xanim-aydin/ |title = "Yeni kitabları çıxan Xanım Aydın" |author = |date = 2022-05-23|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-23|language =az }}</ref> == Həyatı == Xanım Aydın 1984-cü il mayın 8-də [[Bakı]] şəhərində anadan olub. 1990–2001-ci illərdə 171 saylı tam orta məktəbdə, 1991–1996-cı illərdə [[Süleyman Ələsgərov (bəstəkar)|S.Ələsgərov]] adına 1 saylı incəsənət məktəbinin fortepiano sinfində təhsil alıb. 2015–2020-ci illərdə V.N.Karazin adına [[Xarkov Milli Universiteti|Xarkov Milli Universitetinin]] "Rus dili filologiyası" fakültəsində ali təhsilini tamamlayıb. 2014–2016-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universitetinin Yaradıcılıq fakültəsi|Bakı Slavyan Universitetinin "Yaradıcılıq" fakültəsində]] təhsil alıb.<ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/edebiyyat/171/yeni-kitablari-cixan-xanim-aydin/ |title = "Yeni kitabları çıxan Xanım Aydın" |author = |date = 2022-05-23|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-23|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2014-cü ildən ''Xanım Aydın'' imzasıyla ədəbi mühitdə tanınmağa başlayıb. Həmin ildən [[Ulduz (jurnal)|"Ulduz"]], [[Azərbaycan (jurnal, 1923)|"Azərbaycan"]], [[Literaturnı Azerbaycan|"Literaturnıy Azerbaycan"]], "Yazı", "Dünya ədəbiyyatı"  jurnalları, [[Kaspi (qəzet)|"Kaspi"]], [[525-ci qəzet|"525-ci qəzet"]], [[Ədəbiyyat (qəzet)|"Ədəbiyyat qəzeti"]], "Mir literaturı" və s. qəzetlərdə məqalə, hekayə, şeir və tərcümələri müntəzəm şəkildə dərc olunub. 2015-ci ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvlüyünə qəbul edilib. 2016-cı ildə [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb. Xanım Aydın 2012-ci ildən jurnalist və tərcüməçi olaraq fəaliyyət göstərir. [[Rusiya]], [[Belarus]], [[Ukrayna]], [[Misir]], [[Yaponiya]], [[Türkiyə]] və [[Almaniya]] ədəbiyyatından hekayə, şeir və araşdırma yazıları tərcümə edib.<ref>{{cite web |url = https://medianews.az/2022/05/05/bu-gunlerde-ikimiz-ve-camadan-adli-kitablari-isiq-uzu-goren-xanim-aydin-kimdir |title = Bu günlərdə “İkimiz” və “Çamadan” adlı kitabları işıq üzü görən Xanım Aydın kimdir? |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.medianews.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> == Kitabları == 2014-cü ildə "Yağış olmaq istəyirəm” adlı şeirlər kitabı çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref> 2022-ci ildə "İkimiz" adlı növbəti şeirlər toplusu işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/192286-xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-08|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/gundem/46/xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub/ |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> 2022-ci ildə "Çamadan" adlı hekayələr kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu-42489 |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-05-31|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-06-02|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> == Tərcümələri == Xanım Aydın Efron Ariadnanın "Mənim anam – Mariya Svetayeva", [[Anna Dostoyevskaya|Anna Dostoyevskayanın]] "Anna Dostoyevskayanın xatirələri", [[Herman Hesse|Herman Hessenin]] "Kitabın sehri", [[Karlo Kollodi|Karlo Kollodinin]] "Pinokkionun macəraları", Danil Salihovun "Qəribə adam", [[Aqata Kristi|Aqata Kristinin]] "Vadi", "Lord Ecverin ölümü", Koman Şovanın "Sevginin izi ilə" (müştərək tərcümə), Ramis Aymətin "Şimşəklər qoynunda" (müştərək tərcümə) əsərlərini dilimizə çevirib.<ref>{{cite web |url = https://medianews.az/2022/05/05/bu-gunlerde-ikimiz-ve-camadan-adli-kitablari-isiq-uzu-goren-xanim-aydin-kimdir |title = Bu günlərdə “İkimiz” və “Çamadan” adlı kitabları işıq üzü görən Xanım Aydın kimdir? |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.medianews.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Xanım Aydın – "'''Proza mənə poeziyadan bir köynək yaxındır"'''<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194972-xanim-aydin-proza-mene-poeziyadan-bir-koynek-yaxindir title = Xanım Aydın: "Proza mənə poeziyadan bir köynək yaxındır" |author = |date = 2022-06-18 |publisher = www.525.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Gündə bir hekayə yazan yazıçı deyiləm"'''<ref>{{cite web |url = https://moderator.az/musahibe/372264/xanim-aydin-gunde-bir-hekaye-yazan-yazici-deyilem/ title = Xanım Aydın: "Gündə bir hekayə yazan yazıçı deyiləm" |author = |date = 2021-04-08 |publisher = www.moderator.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Kaş o, mənim qayınanam olardı, gününü göstərərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://www.aznews.az/news/project/219883.html - title = "Kaş o, mənim qayınanam olardı, gününü göstərərdim" - Xanım Aydın |author = |date = 2019-04-18 |publisher = www.aznews.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Məqsədə gedən yolda, hər şeyi qurban vermək olar, məqsədin özündən başqa"'''<ref>{{cite web |url = http://ucnoqta.az/mobile/news/75904 title = “Məqsədə gedən yolda, hər şeyi qurban vermək olar, məqsədin özündən başqa” |author = |date = 2019-02-28 |publisher = www.ucnoqta.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Yaradıcı adam kin-küdurətdən kənar olmalıdır"'''<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=1489 title = Xanım Aydın: “Yaradıcı adam kin-küdurətdən kənar olmalıdır” |author = |date = 2016-04-18 |publisher = www.manera.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan tərcüməçiləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] mzjpypvmlrifrb7ihpoi12bvw1slljc 6547877 6547875 2022-07-25T08:30:59Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Yazıçı |adı = Xanım Aydın |orijinal adı = Xanım Aydın qızı Kərimova |digər adları = |şəkil = Xanım_Aydın.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Xanım Aydın |doğum tarixi = 08.05.1984 |doğum yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Xarkov Milli Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = [[filoloq]] |fəaliyyəti = [[yazıçı]]<br>[[şair]]<br>[[jurnalist]]<br>[[ssenarist]]<br>[[tərcüməçi]] |fəaliyyət illəri = 2014–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[hekayə]] |ilk əsəri = ''"Yağış olmaq istəyirəm" (2014)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Yağış olmaq istəyirəm"(2014)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref><br>''"İkimiz"(2022)''<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/192286-xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-08|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> <br>''"Çamadan"(2022)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-06-02|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Xanım Aydın''' ([[8 may]] [[1984]]; [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[tərcüməçi]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü.<ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/edebiyyat/171/yeni-kitablari-cixan-xanim-aydin/ |title = "Yeni kitabları çıxan Xanım Aydın" |author = |date = 2022-05-23|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-23|language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://medianews.az/2022/05/05/bu-gunlerde-ikimiz-ve-camadan-adli-kitablari-isiq-uzu-goren-xanim-aydin-kimdir |title = Bu günlərdə “İkimiz” və “Çamadan” adlı kitabları işıq üzü görən Xanım Aydın kimdir? |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.medianews.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> == Həyatı == Xanım Aydın 1984-cü il mayın 8-də [[Bakı]] şəhərində anadan olub. 1990–2001-ci illərdə 171 saylı tam orta məktəbdə, 1991–1996-cı illərdə [[Süleyman Ələsgərov (bəstəkar)|S.Ələsgərov]] adına 1 saylı incəsənət məktəbinin fortepiano sinfində təhsil alıb. 2015–2020-ci illərdə V.N.Karazin adına [[Xarkov Milli Universiteti|Xarkov Milli Universitetinin]] "Rus dili filologiyası" fakültəsində ali təhsilini tamamlayıb. 2014–2016-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universitetinin Yaradıcılıq fakültəsi|Bakı Slavyan Universitetinin "Yaradıcılıq" fakültəsində]] təhsil alıb.<ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/edebiyyat/171/yeni-kitablari-cixan-xanim-aydin/ |title = "Yeni kitabları çıxan Xanım Aydın" |author = |date = 2022-05-23|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-23|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2014-cü ildən ''Xanım Aydın'' imzasıyla ədəbi mühitdə tanınmağa başlayıb. Həmin ildən [[Ulduz (jurnal)|"Ulduz"]], [[Azərbaycan (jurnal, 1923)|"Azərbaycan"]], [[Literaturnı Azerbaycan|"Literaturnıy Azerbaycan"]], "Yazı", "Dünya ədəbiyyatı"  jurnalları, [[Kaspi (qəzet)|"Kaspi"]], [[525-ci qəzet|"525-ci qəzet"]], [[Ədəbiyyat (qəzet)|"Ədəbiyyat qəzeti"]], "Mir literaturı" və s. qəzetlərdə məqalə, hekayə, şeir və tərcümələri müntəzəm şəkildə dərc olunub. 2015-ci ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvlüyünə qəbul edilib. 2016-cı ildə [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb. Xanım Aydın 2012-ci ildən jurnalist və tərcüməçi olaraq fəaliyyət göstərir. [[Rusiya]], [[Belarus]], [[Ukrayna]], [[Misir]], [[Yaponiya]], [[Türkiyə]] və [[Almaniya]] ədəbiyyatından hekayə, şeir və araşdırma yazıları tərcümə edib.<ref>{{cite web |url = https://medianews.az/2022/05/05/bu-gunlerde-ikimiz-ve-camadan-adli-kitablari-isiq-uzu-goren-xanim-aydin-kimdir |title = Bu günlərdə “İkimiz” və “Çamadan” adlı kitabları işıq üzü görən Xanım Aydın kimdir? |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.medianews.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> == Kitabları == 2014-cü ildə "Yağış olmaq istəyirəm” adlı şeirlər kitabı çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref> 2022-ci ildə "İkimiz" adlı növbəti şeirlər toplusu işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/192286-xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-08|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/gundem/46/xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub/ |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> 2022-ci ildə "Çamadan" adlı hekayələr kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu-42489 |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-05-31|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-06-02|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> == Tərcümələri == Xanım Aydın Efron Ariadnanın "Mənim anam – Mariya Svetayeva", [[Anna Dostoyevskaya|Anna Dostoyevskayanın]] "Anna Dostoyevskayanın xatirələri", [[Herman Hesse|Herman Hessenin]] "Kitabın sehri", [[Karlo Kollodi|Karlo Kollodinin]] "Pinokkionun macəraları", Danil Salihovun "Qəribə adam", [[Aqata Kristi|Aqata Kristinin]] "Vadi", "Lord Ecverin ölümü", Koman Şovanın "Sevginin izi ilə" (müştərək tərcümə), Ramis Aymətin "Şimşəklər qoynunda" (müştərək tərcümə) əsərlərini dilimizə çevirib.<ref>{{cite web |url = https://medianews.az/2022/05/05/bu-gunlerde-ikimiz-ve-camadan-adli-kitablari-isiq-uzu-goren-xanim-aydin-kimdir |title = Bu günlərdə “İkimiz” və “Çamadan” adlı kitabları işıq üzü görən Xanım Aydın kimdir? |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.medianews.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Xanım Aydın – "'''Proza mənə poeziyadan bir köynək yaxındır"'''<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194972-xanim-aydin-proza-mene-poeziyadan-bir-koynek-yaxindir title = Xanım Aydın: "Proza mənə poeziyadan bir köynək yaxındır" |author = |date = 2022-06-18 |publisher = www.525.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Gündə bir hekayə yazan yazıçı deyiləm"'''<ref>{{cite web |url = https://moderator.az/musahibe/372264/xanim-aydin-gunde-bir-hekaye-yazan-yazici-deyilem/ title = Xanım Aydın: "Gündə bir hekayə yazan yazıçı deyiləm" |author = |date = 2021-04-08 |publisher = www.moderator.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Kaş o, mənim qayınanam olardı, gününü göstərərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://www.aznews.az/news/project/219883.html - title = "Kaş o, mənim qayınanam olardı, gününü göstərərdim" - Xanım Aydın |author = |date = 2019-04-18 |publisher = www.aznews.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Məqsədə gedən yolda, hər şeyi qurban vermək olar, məqsədin özündən başqa"'''<ref>{{cite web |url = http://ucnoqta.az/mobile/news/75904 title = “Məqsədə gedən yolda, hər şeyi qurban vermək olar, məqsədin özündən başqa” |author = |date = 2019-02-28 |publisher = www.ucnoqta.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Yaradıcı adam kin-küdurətdən kənar olmalıdır"'''<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=1489 title = Xanım Aydın: “Yaradıcı adam kin-küdurətdən kənar olmalıdır” |author = |date = 2016-04-18 |publisher = www.manera.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan tərcüməçiləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] jwedzcabwpp7abeivbm22ckfz8km1ll 6547878 6547877 2022-07-25T08:31:43Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Xanım Aydın |orijinal adı = Xanım Aydın qızı Kərimova |digər adları = |şəkil = Xanım_Aydın.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Xanım Aydın |doğum tarixi = 08.05.1984 |doğum yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Xarkov Milli Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = [[filoloq]] |fəaliyyəti = [[yazıçı]]<br>[[şair]]<br>[[jurnalist]]<br>[[ssenarist]]<br>[[tərcüməçi]] |fəaliyyət illəri = 2014–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[hekayə]] |ilk əsəri = ''"Yağış olmaq istəyirəm" (2014)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Yağış olmaq istəyirəm"(2014)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref><br>''"İkimiz"(2022)''<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/192286-xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-08|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> <br>''"Çamadan"(2022)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-06-02|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Xanım Aydın''' ([[8 may]] [[1984]]; [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[tərcüməçi]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü.<ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/edebiyyat/171/yeni-kitablari-cixan-xanim-aydin/ |title = "Yeni kitabları çıxan Xanım Aydın" |author = |date = 2022-05-23|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-23|language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://medianews.az/2022/05/05/bu-gunlerde-ikimiz-ve-camadan-adli-kitablari-isiq-uzu-goren-xanim-aydin-kimdir |title = Bu günlərdə “İkimiz” və “Çamadan” adlı kitabları işıq üzü görən Xanım Aydın kimdir? |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.medianews.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> == Həyatı == Xanım Aydın 1984-cü il mayın 8-də [[Bakı]] şəhərində anadan olub. 1990–2001-ci illərdə 171 saylı tam orta məktəbdə, 1991–1996-cı illərdə [[Süleyman Ələsgərov (bəstəkar)|S.Ələsgərov]] adına 1 saylı incəsənət məktəbinin fortepiano sinfində təhsil alıb. 2015–2020-ci illərdə V.N.Karazin adına [[Xarkov Milli Universiteti|Xarkov Milli Universitetinin]] "Rus dili filologiyası" fakültəsində ali təhsilini tamamlayıb. 2014–2016-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universitetinin Yaradıcılıq fakültəsi|Bakı Slavyan Universitetinin "Yaradıcılıq" fakültəsində]] təhsil alıb.<ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/edebiyyat/171/yeni-kitablari-cixan-xanim-aydin/ |title = "Yeni kitabları çıxan Xanım Aydın" |author = |date = 2022-05-23|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-23|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2014-cü ildən ''Xanım Aydın'' imzasıyla ədəbi mühitdə tanınmağa başlayıb. Həmin ildən [[Ulduz (jurnal)|"Ulduz"]], [[Azərbaycan (jurnal, 1923)|"Azərbaycan"]], [[Literaturnı Azerbaycan|"Literaturnıy Azerbaycan"]], "Yazı", "Dünya ədəbiyyatı"  jurnalları, [[Kaspi (qəzet)|"Kaspi"]], [[525-ci qəzet|"525-ci qəzet"]], [[Ədəbiyyat (qəzet)|"Ədəbiyyat qəzeti"]], "Mir literaturı" və s. qəzetlərdə məqalə, hekayə, şeir və tərcümələri müntəzəm şəkildə dərc olunub. 2015-ci ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvlüyünə qəbul edilib. 2016-cı ildə [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb. Xanım Aydın 2012-ci ildən jurnalist və tərcüməçi olaraq fəaliyyət göstərir. [[Rusiya]], [[Belarus]], [[Ukrayna]], [[Misir]], [[Yaponiya]], [[Türkiyə]] və [[Almaniya]] ədəbiyyatından hekayə, şeir və araşdırma yazıları tərcümə edib.<ref>{{cite web |url = https://medianews.az/2022/05/05/bu-gunlerde-ikimiz-ve-camadan-adli-kitablari-isiq-uzu-goren-xanim-aydin-kimdir |title = Bu günlərdə “İkimiz” və “Çamadan” adlı kitabları işıq üzü görən Xanım Aydın kimdir? |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.medianews.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> == Kitabları == 2014-cü ildə "Yağış olmaq istəyirəm” adlı şeirlər kitabı çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref> 2022-ci ildə "İkimiz" adlı növbəti şeirlər toplusu işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/192286-xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-08|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/gundem/46/xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub/ |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> 2022-ci ildə "Çamadan" adlı hekayələr kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu-42489 |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-05-31|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-06-02|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> == Tərcümələri == Xanım Aydın Efron Ariadnanın "Mənim anam – Mariya Svetayeva", [[Anna Dostoyevskaya|Anna Dostoyevskayanın]] "Anna Dostoyevskayanın xatirələri", [[Herman Hesse|Herman Hessenin]] "Kitabın sehri", [[Karlo Kollodi|Karlo Kollodinin]] "Pinokkionun macəraları", Danil Salihovun "Qəribə adam", [[Aqata Kristi|Aqata Kristinin]] "Vadi", "Lord Ecverin ölümü", Koman Şovanın "Sevginin izi ilə" (müştərək tərcümə), Ramis Aymətin "Şimşəklər qoynunda" (müştərək tərcümə) əsərlərini dilimizə çevirib.<ref>{{cite web |url = https://medianews.az/2022/05/05/bu-gunlerde-ikimiz-ve-camadan-adli-kitablari-isiq-uzu-goren-xanim-aydin-kimdir |title = Bu günlərdə “İkimiz” və “Çamadan” adlı kitabları işıq üzü görən Xanım Aydın kimdir? |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.medianews.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Xanım Aydın – "'''Proza mənə poeziyadan bir köynək yaxındır"'''<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194972-xanim-aydin-proza-mene-poeziyadan-bir-koynek-yaxindir title = Xanım Aydın: "Proza mənə poeziyadan bir köynək yaxındır" |author = |date = 2022-06-18 |publisher = www.525.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Gündə bir hekayə yazan yazıçı deyiləm"'''<ref>{{cite web |url = https://moderator.az/musahibe/372264/xanim-aydin-gunde-bir-hekaye-yazan-yazici-deyilem/ title = Xanım Aydın: "Gündə bir hekayə yazan yazıçı deyiləm" |author = |date = 2021-04-08 |publisher = www.moderator.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Kaş o, mənim qayınanam olardı, gününü göstərərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://www.aznews.az/news/project/219883.html - title = "Kaş o, mənim qayınanam olardı, gününü göstərərdim" - Xanım Aydın |author = |date = 2019-04-18 |publisher = www.aznews.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Məqsədə gedən yolda, hər şeyi qurban vermək olar, məqsədin özündən başqa"'''<ref>{{cite web |url = http://ucnoqta.az/mobile/news/75904 title = “Məqsədə gedən yolda, hər şeyi qurban vermək olar, məqsədin özündən başqa” |author = |date = 2019-02-28 |publisher = www.ucnoqta.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Yaradıcı adam kin-küdurətdən kənar olmalıdır"'''<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=1489 title = Xanım Aydın: “Yaradıcı adam kin-küdurətdən kənar olmalıdır” |author = |date = 2016-04-18 |publisher = www.manera.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan tərcüməçiləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] 73jx2cuc4pdwk49nvx53i0ppxue8uje 6547968 6547878 2022-07-25T09:58:05Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Xanım Aydın |orijinal adı = Xanım Aydın qızı Kərimova |digər adları = |şəkil = Xanım_Aydın.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Xanım Aydın |doğum tarixi = 08.05.1984 |doğum yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Xarkov Milli Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]] |ixtisası = [[filoloq]] |fəaliyyəti = [[yazıçı]]<br>[[şair]]<br>[[jurnalist]]<br>[[ssenarist]]<br>[[tərcüməçi]] |fəaliyyət illəri = 2014–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[hekayə]] |ilk əsəri = ''"Yağış olmaq istəyirəm" (2014)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Yağış olmaq istəyirəm"(2014)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref><br>''"İkimiz"(2022)''<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/192286-xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-08|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> <br>''"Çamadan"(2022)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-06-02|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Xanım Aydın''' ([[8 may]] [[1984]]; [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[tərcüməçi]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü.<ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/edebiyyat/171/yeni-kitablari-cixan-xanim-aydin/ |title = "Yeni kitabları çıxan Xanım Aydın" |author = |date = 2022-05-23|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-23|language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://medianews.az/2022/05/05/bu-gunlerde-ikimiz-ve-camadan-adli-kitablari-isiq-uzu-goren-xanim-aydin-kimdir |title = Bu günlərdə “İkimiz” və “Çamadan” adlı kitabları işıq üzü görən Xanım Aydın kimdir? |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.medianews.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> == Həyatı == Xanım Aydın 1984-cü il mayın 8-də [[Bakı]] şəhərində anadan olub. 1990–2001-ci illərdə 171 saylı tam orta məktəbdə, 1991–1996-cı illərdə [[Süleyman Ələsgərov (bəstəkar)|S.Ələsgərov]] adına 1 saylı incəsənət məktəbinin fortepiano sinfində təhsil alıb. 2015–2020-ci illərdə V.N.Karazin adına [[Xarkov Milli Universiteti|Xarkov Milli Universitetinin]] "Rus dili filologiyası" fakültəsində ali təhsilini tamamlayıb. 2014–2016-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universitetinin Yaradıcılıq fakültəsi|Bakı Slavyan Universitetinin "Yaradıcılıq" fakültəsində]] təhsil alıb.<ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/edebiyyat/171/yeni-kitablari-cixan-xanim-aydin/ |title = "Yeni kitabları çıxan Xanım Aydın" |author = |date = 2022-05-23|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-23|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2014-cü ildən ''Xanım Aydın'' imzasıyla ədəbi mühitdə tanınmağa başlayıb. Həmin ildən [[Ulduz (jurnal)|"Ulduz"]], [[Azərbaycan (jurnal, 1923)|"Azərbaycan"]], [[Literaturnı Azerbaycan|"Literaturnıy Azerbaycan"]], "Yazı", "Dünya ədəbiyyatı"  jurnalları, [[Kaspi (qəzet)|"Kaspi"]], [[525-ci qəzet|"525-ci qəzet"]], [[Ədəbiyyat (qəzet)|"Ədəbiyyat qəzeti"]], "Mir literaturı" və s. qəzetlərdə məqalə, hekayə, şeir və tərcümələri müntəzəm şəkildə dərc olunub. 2015-ci ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvlüyünə qəbul edilib. 2016-cı ildə [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://www.mustaqil.az/?p=94298 |title = Yaradıcılıq palitrası olan Xanım Aydın |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.mustaqil.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> Xanım Aydın 2012-ci ildən jurnalist və tərcüməçi olaraq fəaliyyət göstərir. [[Rusiya]], [[Belarus]], [[Ukrayna]], [[Misir]], [[Yaponiya]], [[Türkiyə]] və [[Almaniya]] ədəbiyyatından hekayə, şeir və araşdırma yazıları tərcümə edib.<ref>{{cite web |url = https://medianews.az/2022/05/05/bu-gunlerde-ikimiz-ve-camadan-adli-kitablari-isiq-uzu-goren-xanim-aydin-kimdir |title = Bu günlərdə “İkimiz” və “Çamadan” adlı kitabları işıq üzü görən Xanım Aydın kimdir? |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.medianews.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> == Kitabları == 2014-cü ildə "Yağış olmaq istəyirəm” adlı şeirlər kitabı çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref> 2022-ci ildə "İkimiz" adlı növbəti şeirlər toplusu işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/192286-xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-08|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/gundem/46/xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub/ |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> 2022-ci ildə "Çamadan" adlı hekayələr kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu-42489 |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-05-31|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-06-02|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> == Tərcümələri == Xanım Aydın Efron Ariadnanın "Mənim anam – Mariya Svetayeva", [[Anna Dostoyevskaya|Anna Dostoyevskayanın]] "Anna Dostoyevskayanın xatirələri", [[Herman Hesse|Herman Hessenin]] "Kitabın sehri", [[Karlo Kollodi|Karlo Kollodinin]] "Pinokkionun macəraları", Danil Salihovun "Qəribə adam", [[Aqata Kristi|Aqata Kristinin]] "Vadi", "Lord Ecverin ölümü", Koman Şovanın "Sevginin izi ilə" (müştərək tərcümə), Ramis Aymətin "Şimşəklər qoynunda" (müştərək tərcümə) əsərlərini dilimizə çevirib.<ref>{{cite web |url = https://medianews.az/2022/05/05/bu-gunlerde-ikimiz-ve-camadan-adli-kitablari-isiq-uzu-goren-xanim-aydin-kimdir |title = Bu günlərdə “İkimiz” və “Çamadan” adlı kitabları işıq üzü görən Xanım Aydın kimdir? |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.medianews.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Xanım Aydın – "'''Proza mənə poeziyadan bir köynək yaxındır"'''<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194972-xanim-aydin-proza-mene-poeziyadan-bir-koynek-yaxindir title = Xanım Aydın: "Proza mənə poeziyadan bir köynək yaxındır" |author = |date = 2022-06-18 |publisher = www.525.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Gündə bir hekayə yazan yazıçı deyiləm"'''<ref>{{cite web |url = https://moderator.az/musahibe/372264/xanim-aydin-gunde-bir-hekaye-yazan-yazici-deyilem/ title = Xanım Aydın: "Gündə bir hekayə yazan yazıçı deyiləm" |author = |date = 2021-04-08 |publisher = www.moderator.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Kaş o, mənim qayınanam olardı, gününü göstərərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://www.aznews.az/news/project/219883.html - title = "Kaş o, mənim qayınanam olardı, gününü göstərərdim" - Xanım Aydın |author = |date = 2019-04-18 |publisher = www.aznews.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Məqsədə gedən yolda, hər şeyi qurban vermək olar, məqsədin özündən başqa"'''<ref>{{cite web |url = http://ucnoqta.az/mobile/news/75904 title = “Məqsədə gedən yolda, hər şeyi qurban vermək olar, məqsədin özündən başqa” |author = |date = 2019-02-28 |publisher = www.ucnoqta.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Yaradıcı adam kin-küdurətdən kənar olmalıdır"'''<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=1489 title = Xanım Aydın: “Yaradıcı adam kin-küdurətdən kənar olmalıdır” |author = |date = 2016-04-18 |publisher = www.manera.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan tərcüməçiləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] 2nsg45dtmenubrjmgdxlfpqm3opqzw6 6547970 6547968 2022-07-25T10:00:02Z Orkhan Juvarli 212586 wikitext text/x-wiki {{Yazıçı |adı = Xanım Aydın |orijinal adı = Xanım Aydın qızı Kərimova |digər adları = |şəkil = Xanım_Aydın.jpeg |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |ilk adı = |təxəllüsü = Xanım Aydın |doğum tarixi = 08.05.1984 |doğum yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |atası = |vətəndaşlığı = {{USSR}}<br>{{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]] |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |təhsili = [[Xarkov Milli Universiteti]]<br>[[Bakı Slavyan Universiteti]]<ref>{{cite web |url = https://www.mustaqil.az/?p=94298 |title = Yaradıcılıq palitrası olan Xanım Aydın |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.mustaqil.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> |ixtisası = [[filoloq]] |fəaliyyəti = [[yazıçı]]<br>[[şair]]<br>[[jurnalist]]<br>[[ssenarist]]<br>[[tərcüməçi]] |fəaliyyət illəri = 2014–h.h |əsərlərinin dili = [[azərbaycanca]] |istiqamət = |janr = [[şeir]]<br>[[hekayə]] |ilk əsəri = ''"Yağış olmaq istəyirəm" (2014)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref> |tanınmış əsərləri = ''"Yağış olmaq istəyirəm"(2014)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref><br>''"İkimiz"(2022)''<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/192286-xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-08|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> <br>''"Çamadan"(2022)''<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-06-02|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> |mükafatları = |imzası = |saytı = |vikimənbə = |vikianbar = }} '''Xanım Aydın''' ([[8 may]] [[1984]]; [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]]) — [[azərbaycanlı]] [[yazıçı]], [[şair]], [[tərcüməçi]]. [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvü, Prezident təqaüdçüsü.<ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/edebiyyat/171/yeni-kitablari-cixan-xanim-aydin/ |title = "Yeni kitabları çıxan Xanım Aydın" |author = |date = 2022-05-23|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-23|language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://medianews.az/2022/05/05/bu-gunlerde-ikimiz-ve-camadan-adli-kitablari-isiq-uzu-goren-xanim-aydin-kimdir |title = Bu günlərdə “İkimiz” və “Çamadan” adlı kitabları işıq üzü görən Xanım Aydın kimdir? |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.medianews.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> == Həyatı == Xanım Aydın 1984-cü il mayın 8-də [[Bakı]] şəhərində anadan olub. 1990–2001-ci illərdə 171 saylı tam orta məktəbdə, 1991–1996-cı illərdə [[Süleyman Ələsgərov (bəstəkar)|S.Ələsgərov]] adına 1 saylı incəsənət məktəbinin fortepiano sinfində təhsil alıb. 2015–2020-ci illərdə V.N.Karazin adına [[Xarkov Milli Universiteti|Xarkov Milli Universitetinin]] "Rus dili filologiyası" fakültəsində ali təhsilini tamamlayıb. 2014–2016-ci illərdə [[Bakı Slavyan Universitetinin Yaradıcılıq fakültəsi|Bakı Slavyan Universitetinin "Yaradıcılıq" fakültəsində]] təhsil alıb.<ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/edebiyyat/171/yeni-kitablari-cixan-xanim-aydin/ |title = "Yeni kitabları çıxan Xanım Aydın" |author = |date = 2022-05-23|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-23|language =az }}</ref> == Fəaliyyəti == 2014-cü ildən ''Xanım Aydın'' imzasıyla ədəbi mühitdə tanınmağa başlayıb. Həmin ildən [[Ulduz (jurnal)|"Ulduz"]], [[Azərbaycan (jurnal, 1923)|"Azərbaycan"]], [[Literaturnı Azerbaycan|"Literaturnıy Azerbaycan"]], "Yazı", "Dünya ədəbiyyatı"  jurnalları, [[Kaspi (qəzet)|"Kaspi"]], [[525-ci qəzet|"525-ci qəzet"]], [[Ədəbiyyat (qəzet)|"Ədəbiyyat qəzeti"]], "Mir literaturı" və s. qəzetlərdə məqalə, hekayə, şeir və tərcümələri müntəzəm şəkildə dərc olunub. 2015-ci ildə [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi|Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin]] üzvlüyünə qəbul edilib. 2016-cı ildə [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] gənc yazarlar üçün verdiyi "Prezident Təqaüdü"nə layiq görülüb.<ref>{{cite web |url = https://www.mustaqil.az/?p=94298 |title = Yaradıcılıq palitrası olan Xanım Aydın |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.mustaqil.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> Xanım Aydın 2012-ci ildən jurnalist və tərcüməçi olaraq fəaliyyət göstərir. [[Rusiya]], [[Belarus]], [[Ukrayna]], [[Misir]], [[Yaponiya]], [[Türkiyə]] və [[Almaniya]] ədəbiyyatından hekayə, şeir və araşdırma yazıları tərcümə edib.<ref>{{cite web |url = https://medianews.az/2022/05/05/bu-gunlerde-ikimiz-ve-camadan-adli-kitablari-isiq-uzu-goren-xanim-aydin-kimdir |title = Bu günlərdə “İkimiz” və “Çamadan” adlı kitabları işıq üzü görən Xanım Aydın kimdir? |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.medianews.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> == Kitabları == 2014-cü ildə "Yağış olmaq istəyirəm” adlı şeirlər kitabı çap olunub.<ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yagis-olmaq-istyirem-adli-kitabi-capdan-cixib |title = "Xanım Aydının "Yağış olmaq istəyirəm" adlı kitabı çapdan çıxıb" |author = |date = 2014-05-23|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-23 |language =az }}</ref> 2022-ci ildə "İkimiz" adlı növbəti şeirlər toplusu işıq üzü görüb.<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/192286-xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-08|publisher = www.525.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://litpark.az/az/gundem/46/xanim-aydinin-yeni-kitabi-nesr-olunub/ |title = "Xanım Aydının yeni kitabı nəşr olunub" |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.litpark.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> 2022-ci ildə "Çamadan" adlı hekayələr kitabı nəşr olunub.<ref>{{cite web |url = https://kulis.az/xeber/media/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu-42489 |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-05-31|publisher = www.kulis.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref><ref>{{cite web |url = https://kaspi.az/xanim-aydinin-yeni-kitabi-cap-olundu |title = "Xanım Aydının yeni kitabı çap olundu" |author = |date = 2022-06-02|publisher = www.kaspi.az |accessdate = 2022-07-22 |language =az }}</ref> == Tərcümələri == Xanım Aydın Efron Ariadnanın "Mənim anam – Mariya Svetayeva", [[Anna Dostoyevskaya|Anna Dostoyevskayanın]] "Anna Dostoyevskayanın xatirələri", [[Herman Hesse|Herman Hessenin]] "Kitabın sehri", [[Karlo Kollodi|Karlo Kollodinin]] "Pinokkionun macəraları", Danil Salihovun "Qəribə adam", [[Aqata Kristi|Aqata Kristinin]] "Vadi", "Lord Ecverin ölümü", Koman Şovanın "Sevginin izi ilə" (müştərək tərcümə), Ramis Aymətin "Şimşəklər qoynunda" (müştərək tərcümə) əsərlərini dilimizə çevirib.<ref>{{cite web |url = https://medianews.az/2022/05/05/bu-gunlerde-ikimiz-ve-camadan-adli-kitablari-isiq-uzu-goren-xanim-aydin-kimdir |title = Bu günlərdə “İkimiz” və “Çamadan” adlı kitabları işıq üzü görən Xanım Aydın kimdir? |author = |date = 2022-05-05|publisher = www.medianews.az |accessdate = 2022-07-25|language =az }}</ref> == Müsahibələri == {{*}} Xanım Aydın – "'''Proza mənə poeziyadan bir köynək yaxındır"'''<ref>{{cite web |url = https://525.az/news/194972-xanim-aydin-proza-mene-poeziyadan-bir-koynek-yaxindir title = Xanım Aydın: "Proza mənə poeziyadan bir köynək yaxındır" |author = |date = 2022-06-18 |publisher = www.525.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Gündə bir hekayə yazan yazıçı deyiləm"'''<ref>{{cite web |url = https://moderator.az/musahibe/372264/xanim-aydin-gunde-bir-hekaye-yazan-yazici-deyilem/ title = Xanım Aydın: "Gündə bir hekayə yazan yazıçı deyiləm" |author = |date = 2021-04-08 |publisher = www.moderator.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Kaş o, mənim qayınanam olardı, gününü göstərərdim"'''<ref>{{cite web |url = https://www.aznews.az/news/project/219883.html - title = "Kaş o, mənim qayınanam olardı, gününü göstərərdim" - Xanım Aydın |author = |date = 2019-04-18 |publisher = www.aznews.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Məqsədə gedən yolda, hər şeyi qurban vermək olar, məqsədin özündən başqa"'''<ref>{{cite web |url = http://ucnoqta.az/mobile/news/75904 title = “Məqsədə gedən yolda, hər şeyi qurban vermək olar, məqsədin özündən başqa” |author = |date = 2019-02-28 |publisher = www.ucnoqta.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> {{*}} Xanım Aydın – "'''Yaradıcı adam kin-küdurətdən kənar olmalıdır"'''<ref>{{cite web |url = https://manera.az/index.php?newsid=1489 title = Xanım Aydın: “Yaradıcı adam kin-küdurətdən kənar olmalıdır” |author = |date = 2016-04-18 |publisher = www.manera.az = 2022-07-22 |language =az }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} [[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan yazıçıları]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı yazıçılar]] [[Kateqoriya:Azərbaycan tərcüməçiləri]] [[Kateqoriya:Azərbaycanlı tərcüməçilər]] [[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]] 0xkls8emra5jtf6hya6xscyb6lj6fy7 2 758828 6547027 6546674 2022-07-24T12:34:10Z Hatselate 247044 /* Siyahı */ wikitext text/x-wiki '''Əsrin 100 kitabı''' ( {{Dil-fr|Les cent livres du siècle}} ) Fransız pərakəndə satış şirkəti Fnac və Parisin ''[[Le Monde (qəzet)|Le Monde]]'' qəzetinin 1999-cu ilin yazında keçirdiyi sorğuya əsasən, 20-ci əsrin ən yaddaqalan yüz kitabının siyahısıdır. {{İş gedir}} == Siyahı == {| class="wikitable sortable" style="font-size:1.00em; line-height:1.5em;" ! scope="col" |No. ! scope="col" |Ad ! scope="col" |Yazıçı ! scope="col" |İl ! scope="col" |Dil |- | align="right" |1 | ''[[Yad (roman)|Yad]]'' |[[Alber Kamü|Albert Kamü]] |1942 |Fransız |- | align="right" |2 |''[[İtirilmiş zamanın axtarışında|İtmiş Zamanın axtarışında]]'' |[[Marsel Prust]] |1913–27 |Fransız |- | align="right" |3 |''[[Məhkəmə (roman)|Məhkəmə]]'' |[[Frans Kafka]] |1925 |Alman |- | align="right" |4 |''[[Balaca şahzadə|Balaca Şahzadə]]'' |[[Antuan de Sent-Ekzüperi]] |1943 |Fransız |- | align="right" |5 |''İnsan Taleyi'' |[[Andre Malro]] |1933 |Fransız |- | align="right" |6 |''Gecənin sonuna səyahət'' |[[Lui-Ferdinand Selin]] |1932 |Fransız |- | align="right" |7 |''Qəzəb Salxımları'' |[[Con Steynbek]] |1939 |İngilis |- | align="right" |8 |''Zəng kimin üçün çalır'' |[[Ernest Heminquey]] |1940 |İngilis |- | align="right" |9 |''Böyük Meaulnes'' |[[Alen-Furnye]] |1913 |Fransız |- | align="right" |10 |''Froth on the Daydream'' |[[Boris Vian]] |1947 |Fransız |- | align="right" |11 |''İkinci cins'' |[[Simona de Bovuar]] |1949 |Fransız |- | align="right" |12 |''[[Qodonu gözləyərkən]]'' |[[Semyuel Bekket|Samuel Bekket]] |1952 |Fransız |- | align="right" |13 |''[[Varlıq və Yoxluq]]'' |[[Jan Pol Sartr]] |1943 |Fransız |- | align="right" |14 |''[[Qızılgülün adı]]'' |[[Umberto Eko]] |1980 |İtalyan |- | align="right" |15 |''QULAQ arxipelaqı'' |[[Aleksandr Soljenitsın]] |1973 |Rus |- | align="right" |16 |Mahnı sözləri |[[Jak Prever]] |1946 |Fransız |- | align="right" |17 |''Alcools'' |[[Giyom Apolliner]] |1913 |Fransız |- | align="right" |18 |''[[Mavi Lotus]]'' |[[Herge]] |1936 |Fransız |- | align="right" |19 |[[Gənc qızın gündəliyi|''Gənc Qızın Gündəliyi'']] |[[Anna Frank]] |1947 |Holland |- | align="right" |20 |''Tristes Tropiques'' |[[Klod Levi-Stross]] |1955 |Fransız |- | align="right" |21 |[[Cəsur yeni dünya|''Cəsur Yeni Dünya'']] |[[Oldos Haksli|Aldous Haksli]] |1932 |İngilis |- | align="right" |22 |''[[1984 (roman)|1984]]'' |[[Corc Oruell|Corc Orvell]] |1949 |İngilis |- | align="right" |23 |''Asterix the Gaul'' |Rene Goşini and Albert Uderzo |1959 |Fransız |- | align="right" |24 |''The Bald Soprano'' |[[Ejen İonesko]] |1952 |Fransız |- | align="right" |25 |''Seksuallıq haqqında üç esse'' |[[Ziqmund Freyd]] |1905 |Alman |- | align="right" |26 |''The Abyss''<br /><br />''Zeno of Bruges'' |[[Marguerite Yourcenar|Marqarit Yursenar]] |1968 |Fransız |- | align="right" |27 |''[[Lolita (roman, 1955)|Lolita]]'' |[[Vladimir Nabokov]] |1955 |İngilis |- | align="right" |28 |''[[Uliss]]'' |[[Ceyms Coys]] |1922 |İngilis |- | align="right" |29 |''The Tartar Steppe'' |[[Dino Bussati]] |1940 |İtalyan |- | align="right" |30 |''The Counterfeiters'' |[[Andre Jid]] |1925 |Fransız |- | align="right" |31 |''Damdakı süvari'' |[[Jan Giono]] |1951 |Fransız |- | align="right" |32 |''Belle du Seigneur'' |[[Albert Kohen]] |1968 |Fransız |- | align="right" |33 |''[[Yüz ilin tənhalığı]]'' |[[Qabriel Qarsiya Markes]] |1967 |İspan |- | align="right" |34 |''Səs və Qəzəb'' |[[Vilyam Folkner]] |1929 |İngilis |- | align="right" |35 |''Thérèse Desqueyroux'' |[[Fransua Moriak]] |1927 |Fransız |- | align="right" |36 |''Zazi Metroda'' |[[Raymond Queneau]] |1959 |Fransız |- | align="right" |37 |''Dolaşıq Hisslər'' |[[Stefan Sveyq]] |1927 |Alman |- | align="right" |38 |''[[Küləklə sovrulanlar|Küləklə Sovrulanlar]]'' |[[Marqaret Mitçell]] |1936 |İngilis |- | align="right" |39 |''Lady Chatterley's Lover'' |[[David Lavrens]] |1928 |İngilis |- | align="right" |40 |''The Magic Mountain'' |[[Tomas Mann]] |1924 |Alman |- | align="right" |41 |''[[Salam kədər|Salam, kədər]]'' |[[Fransuaza Saqan]] |1954 |Fransız |- | align="right" |42 |''Le Silence de la mer'' |[[Verkors]] |1942 |Fransız |- | align="right" |43 |''Life: A User's Manual'' |[[Jorj Perek]] |1978 |Fransız |- | align="right" |44 |''[[Baskervillərin iti]]'' |[[Artur Konan Doyl]] |1901–02 |İngilis |- | align="right" |45 |''Şeytanın Günəşinin altında'' |[[Jorj Bernanos]] |1926 |Fransız |- | align="right" |46 |''[[Böyük Getsbi|Böyük Qetsbi]]'' |[[Frensis Skott Fitscerald]] |1925 |İngilis |- | align="right" |47 |''Zarafat'' |[[Milan Kundera]] |1967 |Çex |- | align="right" |48 |''Contempt/A Ghost at Noon'' |[[Alberto Moravia]] |1954 |İtalyan |- | align="right" |49 |''The Murder of Roger Ackroyd'' |[[Aqata Kristi]] |1926 |İngilis |- | align="right" |50 |''Nadja'' |[[Andre Breton]] |1928 |Fransız |- | align="right" |51 |''Aurélien'' |[[Lui Araqon]] |1944 |Fransız |- | align="right" |52 |''The Satin Slipper'' |[[Pol Klodel]] |1929 |Fransız |- | align="right" |53 |''Yazıçının axtarışındakı 6 qəhrəman'' |[[Luici Pirandello]] |1921 |İtalyan |- | align="right" |54 |''The Resistible Rise of Arturo Ui'' |[[Bertolt Brext]] |1941 |Alman |- | align="right" |55 |''Cümə'' |[[Mişel Turnye]] |1967 |Fransız |- | align="right" |56 |''[[Dünyaların müharibəsi|Dünyaların savaşı]]'' |[[Herbert Uells]] |1898 |İngilis |- | align="right" |57 |''If This Is a Man'' |[[Primo Levi]] |1947 |İtalyan |- | align="right" |58 |''[[Üzüklərin hökmdarı|Üzüklərin Hökmdarı]]'' |[[Con Tolkin|J.R.R. Tolkien]] |1954–55 |İngilis |- | align="right" |59 |''The Tendrils of the Vine'' |[[Kolett]] |1908 |Fransız |- | align="right" |60 |''Ağrının mərkəzi'' |[[Pol Elüar]] |1926 |Fransız |- | align="right" |61 |''[[Martin İden (roman)|Martin İden]]'' |[[Cek London]] |1909 |İngilis |- | align="right" |62 |''Duzlu Dənizin Balladası'' |[[Hüqo Pratt]] |1967 |İtalyan |- | align="right" |63 |''Writing Degree Zero'' |[[Roland Barthes]] |1953 |Fransız |- | align="right" |64 |''The Lost Honour of Katharina Blum'' |[[Henrix Böll]] |1974 |Alman |- | align="right" |65 |''The Opposing Shore'' |[[Julien Gracq]] |1951 |Fransız |- | align="right" |66 |''The Order of Things'' |[[Mişel Fuko]] |1966 |Fransız |- | align="right" |67 |''Yolda'' |[[Cek Keruak]] |1957 |İngilis |- | align="right" |68 |''Nils Holqerssonun qəribə səyahəti'' |[[Selma Lagerlöf]] |1906–07 |İsveçcə |- | align="right" |69 |''A Room of One's Own'' |[[Virciniya Vulf]] |1929 |İngilis |- | align="right" |70 |''The Martian Chronicles'' |[[Rey Bredberi]] |1950 |İngilis |- | align="right" |71 |''The Ravishing of Lol Stein'' |[[Marguerite Duras|Marqarit Duras]] |1964 |Fransız |- | align="right" |72 |''The Interrogation'' |[[Jan-Mari Qustav Le Klezio]] |1963 |Fransız |- | align="right" |73 |''Tropisms'' |[[Natali Sarraute]] |1939 |Fransız |- | align="right" |74 |''Journal, 1887–1910'' |[[Jül Renard]] |1925 |Fransız |- | align="right" |75 |''Lord Cim'' |[[Joseph Konrad]] |1900 |İngilis |- | align="right" |76 |''[[Jak Lakan|Écrits]]'' |[[Jak Lakan]] |1966 |Fransız |- | align="right" |77 |''Teatr və onun ikiqatı'' |[[Antonen Arto]] |1938 |Fransız |- | align="right" |78 |''Manhattan Transfer'' |[[Con Dos Passos]] |1925 |İngilis |- | align="right" |79 |''Ficciones'' |[[Xorxe Luis Borxes]] |1944 |İspan |- | align="right" |80 |''Moravagine'' |[[Blaise Cendrars]] |1926 |Fransız |- | align="right" |81 |''The General of the Dead Army'' |[[İsmayıl Kadare]] |1963 |Alban |- | align="right" |82 |''Sofiyanın seçimi'' |[[Villiam Stayron]] |1979 |İngilis |- | align="right" |83 |''Qaraçı Balladaları'' |[[Federiko Qarsiya Lorka]] |1928 |İspan |- | align="right" |84 |''The Strange Case of Peter the Lett'' |[[Jorj Simenon]] |1931 |Fransız |- | align="right" |85 |''Çiçəklərin Məryəm anası'' |[[Jan Qenet]] |1944 |Fransız |- | align="right" |86 |''The Man Without Qualities'' |[[Robert Musil]] |1930–42 |Alman |- | align="right" |87 |''Qəzəb və Sirr'' |[[Rene Şar]] |1948 |Fransız |- | align="right" |88 |''[[Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan]]'' |[[Cerom Selincer]] |1951 |İngilis |- | align="right" |89 |''No Orchids For Miss Blandish'' |[[Ceyms Hadley Chase]] |1939 |İngilis |- | align="right" |90 |''Bleyk və Mortimer'' |[[Edgar P. Jacobs]] |1950 |Fransız |- | align="right" |91 |''The Notebooks of Malte Laurids Brigge'' |[[Rayner Mariya Rilke]] |1910 |Alman |- | align="right" |92 |''Second Thoughts'' |[[Mişel Butor]] |1957 |Fransız |- | align="right" |93 |''Totalitarizmin mənşəyi'' |[[Hanna Ardent]] |1951 |İngilis |- | align="right" |94 |''[[Master və Marqarita]]'' |[[Mixail Bulqakov]] |1967 |Rus |- | align="right" |95 |''Çəhrayı çarmıxa çəkilmə (trilogiya)'' |[[Henri Miller]] |1949–60 |İngilis |- | align="right" |96 |''Böyük Yuxu'' |[[Raymond Chandler]] |1939 |İngilis |- | align="right" |97 |''Amers'' |[[Sen-Jon Pers|Sen-Con Pers]] |1957 |Fransız |- | align="right" |98 |''Qaston (Axmaq Gomer)'' |[[André Franquin|Andre Frankuin]] |1957 |Fransız |- | align="right" |99 |''Vulkanın altında'' |[[Malkolkm Lauri]] |1947 |İngilis |- | align="right" |100 |''Gecəyarısı uşaqları'' |[[Salman Rüşdi]] |1981 |İngilis |} {{Qaralama}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} hrh2vvcvz4dspxg807lu3o8exyoanuu 6547035 6547027 2022-07-24T12:37:30Z Hatselate 247044 wikitext text/x-wiki '''Əsrin 100 kitabı''' ( {{Dil-fr|Les cent livres du siècle}} ) Fransız pərakəndə satış şirkəti Fnac və Parisin ''[[Le Monde (qəzet)|Le Monde]]'' qəzetinin 1999-cu ilin yazında keçirdiyi sorğuya əsasən, 20-ci əsrin ən yaddaqalan yüz kitabının siyahısıdır. {{İş gedir}} == Siyahı == {| class="wikitable sortable" style="font-size:1.00em; line-height:1.5em;" ! scope="col" |No. ! scope="col" |Ad ! scope="col" |Yazıçı ! scope="col" |İl ! scope="col" |Dil |- | align="right" |1 | ''[[Yad (roman)|Yad]]'' |[[Alber Kamü|Albert Kamü]] |1942 |Fransız |- | align="right" |2 |''[[İtirilmiş zamanın axtarışında|İtmiş Zamanın axtarışında]]'' |[[Marsel Prust]] |1913–27 |Fransız |- | align="right" |3 |''[[Məhkəmə (roman)|Məhkəmə]]'' |[[Frans Kafka]] |1925 |Alman |- | align="right" |4 |''[[Balaca şahzadə|Balaca Şahzadə]]'' |[[Antuan de Sent-Ekzüperi]] |1943 |Fransız |- | align="right" |5 |''İnsan Taleyi'' |[[Andre Malro]] |1933 |Fransız |- | align="right" |6 |''Gecənin sonuna səyahət'' |[[Lui-Ferdinand Selin]] |1932 |Fransız |- | align="right" |7 |''Qəzəb Salxımları'' |[[Con Steynbek]] |1939 |İngilis |- | align="right" |8 |''Zəng kimin üçün çalır'' |[[Ernest Heminquey]] |1940 |İngilis |- | align="right" |9 |''Böyük Meaulnes'' |[[Alen-Furnye]] |1913 |Fransız |- | align="right" |10 |''Froth on the Daydream'' |[[Boris Vian]] |1947 |Fransız |- | align="right" |11 |''İkinci cins'' |[[Simona de Bovuar]] |1949 |Fransız |- | align="right" |12 |''[[Qodonu gözləyərkən]]'' |[[Semyuel Bekket|Samuel Bekket]] |1952 |Fransız |- | align="right" |13 |''[[Varlıq və Yoxluq]]'' |[[Jan Pol Sartr]] |1943 |Fransız |- | align="right" |14 |''[[Qızılgülün adı]]'' |[[Umberto Eko]] |1980 |İtalyan |- | align="right" |15 |''QULAQ arxipelaqı'' |[[Aleksandr Soljenitsın]] |1973 |Rus |- | align="right" |16 |Mahnı sözləri |[[Jak Prever]] |1946 |Fransız |- | align="right" |17 |''Alsols'' |[[Giyom Apolliner]] |1913 |Fransız |- | align="right" |18 |''[[Mavi Lotus]]'' |[[Herge]] |1936 |Fransız |- | align="right" |19 |[[Gənc qızın gündəliyi|''Gənc Qızın Gündəliyi'']] |[[Anna Frank]] |1947 |Holland |- | align="right" |20 |''Tristes Tropiques'' |[[Klod Levi-Stross]] |1955 |Fransız |- | align="right" |21 |[[Cəsur yeni dünya|''Cəsur Yeni Dünya'']] |[[Oldos Haksli|Aldous Haksli]] |1932 |İngilis |- | align="right" |22 |''[[1984 (roman)|1984]]'' |[[Corc Oruell|Corc Orvell]] |1949 |İngilis |- | align="right" |23 |''Asterix the Gaul'' |Rene Goşini and Albert Uderzo |1959 |Fransız |- | align="right" |24 |''The Bald Soprano'' |[[Ejen İonesko]] |1952 |Fransız |- | align="right" |25 |''Seksuallıq haqqında üç esse'' |[[Ziqmund Freyd]] |1905 |Alman |- | align="right" |26 |''The Abyss''<br /><br />''Zeno of Bruges'' |[[Marguerite Yourcenar|Marqarit Yursenar]] |1968 |Fransız |- | align="right" |27 |''[[Lolita (roman, 1955)|Lolita]]'' |[[Vladimir Nabokov]] |1955 |İngilis |- | align="right" |28 |''[[Uliss]]'' |[[Ceyms Coys]] |1922 |İngilis |- | align="right" |29 |''The Tartar Steppe'' |[[Dino Bussati]] |1940 |İtalyan |- | align="right" |30 |''The Counterfeiters'' |[[Andre Jid]] |1925 |Fransız |- | align="right" |31 |''Damdakı süvari'' |[[Jan Giono]] |1951 |Fransız |- | align="right" |32 |''Belle du Seigneur'' |[[Albert Kohen]] |1968 |Fransız |- | align="right" |33 |''[[Yüz ilin tənhalığı]]'' |[[Qabriel Qarsiya Markes]] |1967 |İspan |- | align="right" |34 |''Səs və Qəzəb'' |[[Vilyam Folkner]] |1929 |İngilis |- | align="right" |35 |''Thérèse Desqueyroux'' |[[Fransua Moriak]] |1927 |Fransız |- | align="right" |36 |''Zazi Metroda'' |[[Raymond Queneau]] |1959 |Fransız |- | align="right" |37 |''Dolaşıq Hisslər'' |[[Stefan Sveyq]] |1927 |Alman |- | align="right" |38 |''[[Küləklə sovrulanlar|Küləklə Sovrulanlar]]'' |[[Marqaret Mitçell]] |1936 |İngilis |- | align="right" |39 |''Lady Chatterley's Lover'' |[[David Lavrens]] |1928 |İngilis |- | align="right" |40 |''The Magic Mountain'' |[[Tomas Mann]] |1924 |Alman |- | align="right" |41 |''[[Salam kədər|Salam, kədər]]'' |[[Fransuaza Saqan]] |1954 |Fransız |- | align="right" |42 |''Le Silence de la mer'' |[[Verkors]] |1942 |Fransız |- | align="right" |43 |''Life: A User's Manual'' |[[Jorj Perek]] |1978 |Fransız |- | align="right" |44 |''[[Baskervillərin iti]]'' |[[Artur Konan Doyl]] |1901–02 |İngilis |- | align="right" |45 |''Şeytanın Günəşinin altında'' |[[Jorj Bernanos]] |1926 |Fransız |- | align="right" |46 |''[[Böyük Getsbi|Böyük Qetsbi]]'' |[[Frensis Skott Fitscerald]] |1925 |İngilis |- | align="right" |47 |''Zarafat'' |[[Milan Kundera]] |1967 |Çex |- | align="right" |48 |''Contempt/A Ghost at Noon'' |[[Alberto Moravia]] |1954 |İtalyan |- | align="right" |49 |''The Murder of Roger Ackroyd'' |[[Aqata Kristi]] |1926 |İngilis |- | align="right" |50 |''Nadja'' |[[Andre Breton]] |1928 |Fransız |- | align="right" |51 |''Aurélien'' |[[Lui Araqon]] |1944 |Fransız |- | align="right" |52 |''The Satin Slipper'' |[[Pol Klodel]] |1929 |Fransız |- | align="right" |53 |''Yazıçının axtarışındakı 6 qəhrəman'' |[[Luici Pirandello]] |1921 |İtalyan |- | align="right" |54 |''The Resistible Rise of Arturo Ui'' |[[Bertolt Brext]] |1941 |Alman |- | align="right" |55 |''Cümə'' |[[Mişel Turnye]] |1967 |Fransız |- | align="right" |56 |''[[Dünyaların müharibəsi|Dünyaların savaşı]]'' |[[Herbert Uells]] |1898 |İngilis |- | align="right" |57 |''If This Is a Man'' |[[Primo Levi]] |1947 |İtalyan |- | align="right" |58 |''[[Üzüklərin hökmdarı|Üzüklərin Hökmdarı]]'' |[[Con Tolkin|J.R.R. Tolkien]] |1954–55 |İngilis |- | align="right" |59 |''The Tendrils of the Vine'' |[[Kolett]] |1908 |Fransız |- | align="right" |60 |''Ağrının mərkəzi'' |[[Pol Elüar]] |1926 |Fransız |- | align="right" |61 |''[[Martin İden (roman)|Martin İden]]'' |[[Cek London]] |1909 |İngilis |- | align="right" |62 |''Duzlu Dənizin Balladası'' |[[Hüqo Pratt]] |1967 |İtalyan |- | align="right" |63 |''Writing Degree Zero'' |[[Roland Barthes]] |1953 |Fransız |- | align="right" |64 |''The Lost Honour of Katharina Blum'' |[[Henrix Böll]] |1974 |Alman |- | align="right" |65 |''The Opposing Shore'' |[[Julien Gracq]] |1951 |Fransız |- | align="right" |66 |''The Order of Things'' |[[Mişel Fuko]] |1966 |Fransız |- | align="right" |67 |''Yolda'' |[[Cek Keruak]] |1957 |İngilis |- | align="right" |68 |''Nils Holqerssonun qəribə səyahəti'' |[[Selma Lagerlöf]] |1906–07 |İsveçcə |- | align="right" |69 |''A Room of One's Own'' |[[Virciniya Vulf]] |1929 |İngilis |- | align="right" |70 |''The Martian Chronicles'' |[[Rey Bredberi]] |1950 |İngilis |- | align="right" |71 |''The Ravishing of Lol Stein'' |[[Marguerite Duras|Marqarit Duras]] |1964 |Fransız |- | align="right" |72 |''The Interrogation'' |[[Jan-Mari Qustav Le Klezio]] |1963 |Fransız |- | align="right" |73 |''Tropisms'' |[[Natali Sarraute]] |1939 |Fransız |- | align="right" |74 |''Journal, 1887–1910'' |[[Jül Renard]] |1925 |Fransız |- | align="right" |75 |''Lord Cim'' |[[Joseph Konrad]] |1900 |İngilis |- | align="right" |76 |''[[Jak Lakan|Écrits]]'' |[[Jak Lakan]] |1966 |Fransız |- | align="right" |77 |''Teatr və onun ikiqatı'' |[[Antonen Arto]] |1938 |Fransız |- | align="right" |78 |''Manhattan Transfer'' |[[Con Dos Passos]] |1925 |İngilis |- | align="right" |79 |''Ficciones'' |[[Xorxe Luis Borxes]] |1944 |İspan |- | align="right" |80 |''Moravagine'' |[[Blaise Cendrars]] |1926 |Fransız |- | align="right" |81 |''The General of the Dead Army'' |[[İsmayıl Kadare]] |1963 |Alban |- | align="right" |82 |''Sofiyanın seçimi'' |[[Villiam Stayron]] |1979 |İngilis |- | align="right" |83 |''Qaraçı Balladaları'' |[[Federiko Qarsiya Lorka]] |1928 |İspan |- | align="right" |84 |''The Strange Case of Peter the Lett'' |[[Jorj Simenon]] |1931 |Fransız |- | align="right" |85 |''Çiçəklərin Məryəm anası'' |[[Jan Qenet]] |1944 |Fransız |- | align="right" |86 |''The Man Without Qualities'' |[[Robert Musil]] |1930–42 |Alman |- | align="right" |87 |''Qəzəb və Sirr'' |[[Rene Şar]] |1948 |Fransız |- | align="right" |88 |''[[Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan]]'' |[[Cerom Selincer]] |1951 |İngilis |- | align="right" |89 |''No Orchids For Miss Blandish'' |[[Ceyms Hadley Chase]] |1939 |İngilis |- | align="right" |90 |''Bleyk və Mortimer'' |[[Edgar P. Jacobs]] |1950 |Fransız |- | align="right" |91 |''The Notebooks of Malte Laurids Brigge'' |[[Rayner Mariya Rilke]] |1910 |Alman |- | align="right" |92 |''Second Thoughts'' |[[Mişel Butor]] |1957 |Fransız |- | align="right" |93 |''Totalitarizmin mənşəyi'' |[[Hanna Ardent]] |1951 |İngilis |- | align="right" |94 |''[[Master və Marqarita]]'' |[[Mixail Bulqakov]] |1967 |Rus |- | align="right" |95 |''Çəhrayı çarmıxa çəkilmə (trilogiya)'' |[[Henri Miller]] |1949–60 |İngilis |- | align="right" |96 |''Böyük Yuxu'' |[[Raymond Chandler]] |1939 |İngilis |- | align="right" |97 |''Amers'' |[[Sen-Jon Pers|Sen-Con Pers]] |1957 |Fransız |- | align="right" |98 |''Qaston (Axmaq Gomer)'' |[[André Franquin|Andre Frankuin]] |1957 |Fransız |- | align="right" |99 |''Vulkanın altında'' |[[Malkolkm Lauri]] |1947 |İngilis |- | align="right" |100 |''Gecəyarısı uşaqları'' |[[Salman Rüşdi]] |1981 |İngilis |} {{Qaralama}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} qkmubsu8ymlc1ss0feizlapqpdchsmm 6547385 6547035 2022-07-24T16:51:41Z Hatselate 247044 wikitext text/x-wiki '''Əsrin 100 kitabı''' ( {{Dil-fr|Les cent livres du siècle}} ) Fransız pərakəndə satış şirkəti Fnac və Parisin ''[[Le Monde (qəzet)|Le Monde]]'' qəzetinin 1999-cu ilin yazında keçirdiyi sorğuya əsasən, 20-ci əsrin ən yaddaqalan yüz kitabının siyahısıdır. {{İş gedir}} == Siyahı == {| class="wikitable sortable" style="font-size:1.00em; line-height:1.5em;" ! scope="col" |No. ! scope="col" |Ad ! scope="col" |Yazıçı ! scope="col" |İl ! scope="col" |Dil |- | align="right" |1 | ''[[Yad (roman)|Yad]]'' |[[Alber Kamü|Albert Kamü]] |1942 |Fransız |- | align="right" |2 |''[[İtirilmiş zamanın axtarışında|İtmiş Zamanın axtarışında]]'' |[[Marsel Prust]] |1913–27 |Fransız |- | align="right" |3 |''[[Məhkəmə (roman)|Məhkəmə]]'' |[[Frans Kafka]] |1925 |Alman |- | align="right" |4 |''[[Balaca şahzadə|Balaca Şahzadə]]'' |[[Antuan de Sent-Ekzüperi]] |1943 |Fransız |- | align="right" |5 |''İnsan Taleyi'' |[[Andre Malro]] |1933 |Fransız |- | align="right" |6 |''Gecənin sonuna səyahət'' |[[Lui-Ferdinand Selin]] |1932 |Fransız |- | align="right" |7 |''Qəzəb Salxımları'' |[[Con Steynbek]] |1939 |İngilis |- | align="right" |8 |''Zəng kimin üçün çalır'' |[[Ernest Heminquey]] |1940 |İngilis |- | align="right" |9 |''Böyük Meaulnes'' |[[Alen-Furnye]] |1913 |Fransız |- | align="right" |10 |''Froth on the Daydream'' |[[Boris Vian]] |1947 |Fransız |- | align="right" |11 |''İkinci cins'' |[[Simona de Bovuar]] |1949 |Fransız |- | align="right" |12 |''[[Qodonu gözləyərkən]]'' |[[Semyuel Bekket|Samuel Bekket]] |1952 |Fransız |- | align="right" |13 |''[[Varlıq və Yoxluq]]'' |[[Jan Pol Sartr]] |1943 |Fransız |- | align="right" |14 |''[[Qızılgülün adı]]'' |[[Umberto Eko]] |1980 |İtalyan |- | align="right" |15 |''QULAQ arxipelaqı'' |[[Aleksandr Soljenitsın]] |1973 |Rus |- | align="right" |16 |''Mahnı sözləri'' |[[Jak Prever]] |1946 |Fransız |- | align="right" |17 |''Alsols'' |[[Giyom Apolliner]] |1913 |Fransız |- | align="right" |18 |''[[Mavi Lotus]]'' |[[Herge]] |1936 |Fransız |- | align="right" |19 |[[Gənc qızın gündəliyi|''Gənc Qızın Gündəliyi'']] |[[Anna Frank]] |1947 |Holland |- | align="right" |20 |''Tristes Tropiques'' |[[Klod Levi-Stross]] |1955 |Fransız |- | align="right" |21 |[[Cəsur yeni dünya|''Cəsur Yeni Dünya'']] |[[Oldos Haksli|Aldous Haksli]] |1932 |İngilis |- | align="right" |22 |''[[1984 (roman)|1984]]'' |[[Corc Oruell|Corc Orvell]] |1949 |İngilis |- | align="right" |23 |''Asterix the Gaul'' |Rene Goşini and Albert Uderzo |1959 |Fransız |- | align="right" |24 |''The Bald Soprano'' |[[Ejen İonesko]] |1952 |Fransız |- | align="right" |25 |''Seksuallıq haqqında üç esse'' |[[Ziqmund Freyd]] |1905 |Alman |- | align="right" |26 |''The Abyss''<br /><br />''Zeno of Bruges'' |[[Marguerite Yourcenar|Marqarit Yursenar]] |1968 |Fransız |- | align="right" |27 |''[[Lolita (roman, 1955)|Lolita]]'' |[[Vladimir Nabokov]] |1955 |İngilis |- | align="right" |28 |''[[Uliss]]'' |[[Ceyms Coys]] |1922 |İngilis |- | align="right" |29 |''The Tartar Steppe'' |[[Dino Bussati]] |1940 |İtalyan |- | align="right" |30 |''The Counterfeiters'' |[[Andre Jid]] |1925 |Fransız |- | align="right" |31 |''Damdakı süvari'' |[[Jan Giono]] |1951 |Fransız |- | align="right" |32 |''Belle du Seigneur'' |[[Albert Kohen]] |1968 |Fransız |- | align="right" |33 |''[[Yüz ilin tənhalığı]]'' |[[Qabriel Qarsiya Markes]] |1967 |İspan |- | align="right" |34 |''Səs və Qəzəb'' |[[Vilyam Folkner]] |1929 |İngilis |- | align="right" |35 |''Thérèse Desqueyroux'' |[[Fransua Moriak]] |1927 |Fransız |- | align="right" |36 |''Zazi Metroda'' |[[Raymond Queneau]] |1959 |Fransız |- | align="right" |37 |''Dolaşıq Hisslər'' |[[Stefan Sveyq]] |1927 |Alman |- | align="right" |38 |''[[Küləklə sovrulanlar|Küləklə Sovrulanlar]]'' |[[Marqaret Mitçell]] |1936 |İngilis |- | align="right" |39 |''Lady Chatterley's Lover'' |[[David Lavrens]] |1928 |İngilis |- | align="right" |40 |''The Magic Mountain'' |[[Tomas Mann]] |1924 |Alman |- | align="right" |41 |''[[Salam kədər|Salam, kədər]]'' |[[Fransuaza Saqan]] |1954 |Fransız |- | align="right" |42 |''Le Silence de la mer'' |[[Verkors]] |1942 |Fransız |- | align="right" |43 |''Life: A User's Manual'' |[[Jorj Perek]] |1978 |Fransız |- | align="right" |44 |''[[Baskervillərin iti]]'' |[[Artur Konan Doyl]] |1901–02 |İngilis |- | align="right" |45 |''Şeytanın Günəşinin altında'' |[[Jorj Bernanos]] |1926 |Fransız |- | align="right" |46 |''[[Böyük Getsbi|Böyük Qetsbi]]'' |[[Frensis Skott Fitscerald]] |1925 |İngilis |- | align="right" |47 |''Zarafat'' |[[Milan Kundera]] |1967 |Çex |- | align="right" |48 |''Contempt/A Ghost at Noon'' |[[Alberto Moravia]] |1954 |İtalyan |- | align="right" |49 |''The Murder of Roger Ackroyd'' |[[Aqata Kristi]] |1926 |İngilis |- | align="right" |50 |''Nadja'' |[[Andre Breton]] |1928 |Fransız |- | align="right" |51 |''Aurélien'' |[[Lui Araqon]] |1944 |Fransız |- | align="right" |52 |''The Satin Slipper'' |[[Pol Klodel]] |1929 |Fransız |- | align="right" |53 |''Yazıçının axtarışındakı 6 qəhrəman'' |[[Luici Pirandello]] |1921 |İtalyan |- | align="right" |54 |''The Resistible Rise of Arturo Ui'' |[[Bertolt Brext]] |1941 |Alman |- | align="right" |55 |''Cümə'' |[[Mişel Turnye]] |1967 |Fransız |- | align="right" |56 |''[[Dünyaların müharibəsi|Dünyaların savaşı]]'' |[[Herbert Uells]] |1898 |İngilis |- | align="right" |57 |''If This Is a Man'' |[[Primo Levi]] |1947 |İtalyan |- | align="right" |58 |''[[Üzüklərin hökmdarı|Üzüklərin Hökmdarı]]'' |[[Con Tolkin|J.R.R. Tolkien]] |1954–55 |İngilis |- | align="right" |59 |''The Tendrils of the Vine'' |[[Kolett]] |1908 |Fransız |- | align="right" |60 |''Ağrının mərkəzi'' |[[Pol Elüar]] |1926 |Fransız |- | align="right" |61 |''[[Martin İden (roman)|Martin İden]]'' |[[Cek London]] |1909 |İngilis |- | align="right" |62 |''Duzlu Dənizin Balladası'' |[[Hüqo Pratt]] |1967 |İtalyan |- | align="right" |63 |''Writing Degree Zero'' |[[Roland Barthes]] |1953 |Fransız |- | align="right" |64 |''The Lost Honour of Katharina Blum'' |[[Henrix Böll]] |1974 |Alman |- | align="right" |65 |''The Opposing Shore'' |[[Julien Gracq]] |1951 |Fransız |- | align="right" |66 |''The Order of Things'' |[[Mişel Fuko]] |1966 |Fransız |- | align="right" |67 |''Yolda'' |[[Cek Keruak]] |1957 |İngilis |- | align="right" |68 |''Nils Holqerssonun qəribə səyahəti'' |[[Selma Lagerlöf]] |1906–07 |İsveçcə |- | align="right" |69 |''Özünə aid bir otaq'' |[[Virciniya Vulf]] |1929 |İngilis |- | align="right" |70 |''The Martian Chronicles'' |[[Rey Bredberi]] |1950 |İngilis |- | align="right" |71 |''The Ravishing of Lol Stein'' |[[Marguerite Duras|Marqarit Duras]] |1964 |Fransız |- | align="right" |72 |''The Interrogation'' |[[Jan-Mari Qustav Le Klezio]] |1963 |Fransız |- | align="right" |73 |''Tropisms'' |[[Natali Sarraute]] |1939 |Fransız |- | align="right" |74 |''Jurnal, 1887–1910'' |[[Jül Renard]] |1925 |Fransız |- | align="right" |75 |''Lord Cim'' |[[Joseph Konrad]] |1900 |İngilis |- | align="right" |76 |''Yazılar'' |[[Jak Lakan]] |1966 |Fransız |- | align="right" |77 |''Teatr və onun ikiqatı'' |[[Antonen Arto]] |1938 |Fransız |- | align="right" |78 |''Manhattan Transfer'' |[[Con Dos Passos]] |1925 |İngilis |- | align="right" |79 |''Ficciones'' |[[Xorxe Luis Borxes]] |1944 |İspan |- | align="right" |80 |''Moravagine'' |[[Blaise Cendrars]] |1926 |Fransız |- | align="right" |81 |''The General of the Dead Army'' |[[İsmayıl Kadare]] |1963 |Alban |- | align="right" |82 |''Sofiyanın seçimi'' |[[Villiam Stayron]] |1979 |İngilis |- | align="right" |83 |''Qaraçı Balladaları'' |[[Federiko Qarsiya Lorka]] |1928 |İspan |- | align="right" |84 |''The Strange Case of Peter the Lett'' |[[Jorj Simenon]] |1931 |Fransız |- | align="right" |85 |''Çiçəklərin Məryəm anası'' |[[Jan Qenet]] |1944 |Fransız |- | align="right" |86 |''The Man Without Qualities'' |[[Robert Musil]] |1930–42 |Alman |- | align="right" |87 |''Qəzəb və Sirr'' |[[Rene Şar]] |1948 |Fransız |- | align="right" |88 |''[[Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan]]'' |[[Cerom Selincer]] |1951 |İngilis |- | align="right" |89 |''No Orchids For Miss Blandish'' |[[Ceyms Hadley Chase]] |1939 |İngilis |- | align="right" |90 |''Bleyk və Mortimer'' |[[Edqar Jacobs|Edqar P. Jacobs]] |1950 |Fransız |- | align="right" |91 |''The Notebooks of Malte Laurids Brigge'' |[[Rayner Mariya Rilke]] |1910 |Alman |- | align="right" |92 |''Dəyişmə'' |[[Mişel Butor]] |1957 |Fransız |- | align="right" |93 |''Totalitarizmin mənşəyi'' |[[Hanna Ardent]] |1951 |İngilis |- | align="right" |94 |''[[Master və Marqarita]]'' |[[Mixail Bulqakov]] |1967 |Rus |- | align="right" |95 |''Çəhrayı çarmıxa çəkilmə (trilogiya)'' |[[Henri Miller]] |1949–60 |İngilis |- | align="right" |96 |''Böyük Yuxu'' |[[Raymond Chandler]] |1939 |İngilis |- | align="right" |97 |''Amers'' |[[Sen-Jon Pers|Sen-Con Pers]] |1957 |Fransız |- | align="right" |98 |''Qaston (Axmaq Gomer)'' |[[André Franquin|Andre Frankuin]] |1957 |Fransız |- | align="right" |99 |''Vulkanın altında'' |[[Malkolkm Lauri]] |1947 |İngilis |- | align="right" |100 |''Gecəyarısı uşaqları'' |[[Salman Rüşdi]] |1981 |İngilis |} {{Qaralama}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} n6v1kbu8tad37yjvswj9ka3e99tdkzf 4 759106 6547376 6546694 2022-07-24T16:40:41Z Solavirum 95249 /* Qoyun keçidi döyüşü */ wikitext text/x-wiki === [[Qoyun keçidi döyüşü]] === :<small>''Təqdim olunduğu tarix:'' 24 iyul 2022</small> :<small>''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' {{istifadəçi|Qızılbaş}}</small> :<small>''İcraçı:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 06:44, 24 iyul 2022 (UTC)</small> <!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--> * {{lehinə}} şərtləri ödəyir. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:40, 24 iyul 2022 (UTC) 4v5vc8bd1ykx91o9r6r4mnmdger8urc 4 759108 6547099 6546721 2022-07-24T13:18:22Z Dancewithdevil 136647 wikitext text/x-wiki === [[İlon Mask]] === :<small>''Təqdim olunduğu tarix:'' 24 iyul 2022</small> :<small>''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' {{istifadəçi|Elonizm}}</small> :<small>''İcraçı:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 07:21, 24 iyul 2022 (UTC)</small> <!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--> ds8i39g41gg7pd0smee5m5dgu633rbd 6547368 6547099 2022-07-24T16:38:33Z Solavirum 95249 /* İlon Mask */ wikitext text/x-wiki === [[İlon Mask]] === :<small>''Təqdim olunduğu tarix:'' 24 iyul 2022</small> :<small>''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' {{istifadəçi|Elonizm}}</small> :<small>''İcraçı:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 07:21, 24 iyul 2022 (UTC)</small> <!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--> :{{y}} qrammatik normalar gözlənilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:38, 24 iyul 2022 (UTC) ez5fdjb7oym71essvwfxmz5z6n633lo 6547369 6547368 2022-07-24T16:38:45Z Solavirum 95249 /* İlon Mask */ wikitext text/x-wiki === [[İlon Mask]] === :<small>''Təqdim olunduğu tarix:'' 24 iyul 2022</small> :<small>''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' {{istifadəçi|Elonizm}}</small> :<small>''İcraçı:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 07:21, 24 iyul 2022 (UTC)</small> <!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--> :{{lehinə}} qrammatik normalar gözlənilməyib. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 16:38, 24 iyul 2022 (UTC) 1j49uscekl9t3kwedkpsjs48prfj439 0 759122 6547758 6546840 2022-07-25T05:52:59Z White Demon 75303 wikitext text/x-wiki {{Dağ}} '''Qaflantı''' – [[İran]]da, [[Cənubi Azərbaycan]]ın [[Şərqi Azərbaycan ostanı|Şərqi Azərbaycan ostanın]] [[Miyanə şəhristanı|Miyanə]] bölgəsinin şərqində bir dağ silsiləsi. == Ad == Bu dağ silsiləsinin yerli dialektdə adı Qaflantıdır. Bu ad [[Azərbaycan dili|Türkcə]] və Qaplan sözü ilə birdir. Qaplantı da demək olar. [[Fars dili|Fars dilində]] də bu dağ silsiləsinə Qaflankuh (yəni Qaflan dağı) deyilir. Ümumiyyətlə, bu dağ silsiləsinin adının anlamı [[pələng]]lərin yaşadığı yerdir. == Coğrafiya == [[Qızılüzən]] çayı Bu dağ silsiləsini [[Miyanə|Miyana]] şəhərinin doğusunda kəsir. == Siyasət == Eramızın birinci miniliyində bu dağ silsiləsi Qızıl Bunda hakimiyyətinin bir hissəsi idi. [[Kateqoriya:Şərqi Azərbaycan ostanının dağları]] [[Kateqoriya:İran sıradağları]] cz9yvihomuu0n4ps8jgd7fvleuvs18j 0 759127 6548023 6546850 2022-07-25T10:38:25Z Sevindiknesiboglu2008 205284 wikitext text/x-wiki {{Hərbi xadim|adı=Yolçu Babazadə|vətəndaşlığı={{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]|şəklin ölçüsü=|doğum tarixi=20.01.2002|doğum yeri=[[Qozlubulaq]], [[Şəki rayonu]], [[Azərbaycan]]|vəfat tarixi=07.10.2020|vəfat yeri=[[Cəbrayıl rayonu]], [[Azərbaycan]]|şəkil=Yolçu Babazadə.png|qoşun növü={{Azərbaycan Ordusunun Quru Qoşunları}}|mənsubiyyəti={{Azərbaycan Ordusu}}|xidmət illəri=2020|rütbə={{Əsgər|Azərbaycan}}|döyüşlər=[[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsi]] <br> {{*}} [[Suqovuşan döyüşləri]] <br> {{*}} [[Cəbrayıl döyüşləri]] <br> {{*}} [[Xocavənd döyüşləri]] <br> {{*}} [[Füzuli döyüşləri]]|təltifləri={{"Vətən uğrunda" medalı|2020}} {{"İgidliyə görə" medalı|2020}} {{"Cəbrayılın azad olunmasına görə" medalı|2020}} {{"Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı|2020}}|Vəzifəsi=atıcı|atası=Bəhruz Babayev|dəfn yeri=[[Qozlubulaq]], [[Şəki rayonu]], [[Azərbaycan]]|anası=Xatirə Babayeva|Təhsili=orta}} '''Yolçu Bəhruz oğlu Babazadə''' ([[20 yanvar]] [[2002]]; [[Qozlubulaq]], [[Şəki rayonu]], [[Azərbaycan]] — [[7 oktyabr]] [[2020]]; [[Cəbrayıl rayonu]], [[Azərbaycan]]) — [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin]] əsgəri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsi]] şəhidi. == Həyatı == Yolçu Babazadə [[20 yanvar]] [[2002]]-ci ildə [[Şəki rayonu|Şəki rayonunun]] [[Qozlubulaq]] kəndində Bəhruz Babayevin və Xatirə Babayevanın ailəsində anadan olmuşdur.<ref name=":MN">{{cite news|title=Vətən müharibəsində şəhid olan hərbi qulluqçuların siyahısı|author=Müdafiə Nazirliyi|newspaper=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin rəsmi saytı)|date=22.01.2021|url=https://mod.gov.az//images/pdf/529dc1208d8d99ad06e046a0392ba41c.pdf|accessdate=22.01.2021|language=Az|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210118133357/https://mod.gov.az//images/pdf/529dc1208d8d99ad06e046a0392ba41c.pdf|archivedate=2021-01-22|url-status=live}}</ref> 2008-ci ildə Şəki rayon Qozlubulaq kənd tam orta məktəbinin birinci sinfinə daxil olmuşdur. 2019-cu ildə məktəbin 11-ci sinfini bitirmişdir. Subay idi. == Hərbi xidməti == Yolçu Babazadə [[20 yanvar]] [[2020]]-ci ildə [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin]] Şəki Rayon Şöbəsi tərəfindən hərbi xidmətə çağırılmışdır. [[Beyləqan|Beyləqanda]] yerləşən "N" saylı hərbi hissədə müddətli həqiqi hərbi xidmət qullluqçusu olaraq xidmət etmişdir. [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Ordusunun]] əsgəri olan Yolçu Babazadə 2020-ci il sentyabrın 27-də [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]] tərəfindən [[Ermənistan]] işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan [[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsində]] atıcı olaraq iştirak etmişdir. [[Suqovuşanın azad edilməsi|Suqovuşanın]], [[Cəbrayılın azad edilməsi|Cəbrayılın]], [[Xocavənd döyüşləri|Xocavəndin]] və [[Füzuli döyüşləri|Füzulinin azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə]] vuruşmuşdur. Yolçu Babazadə [[7 oktyabr]] [[2020]]-ci ildə [[Cəbrayıl rayonu]] istiqamətində döyüş tapşırığının yerinə yetirilməsi zamanı şəhid olmuşdur. Şəhid olduğu gün cənazəsi doğulduğu [[Şəki rayonu|Şəki rayonunun]] [[Qozlubulaq]] kəndində dəfn edilmişdir. [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Yolçu Babazadə ölümündən sonra [["Vətən uğrunda" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":VUM">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=Azərbaycan Prezidentinin saytı|newspaper=www.president.az|date=15.12.2020|url=https://president.az/articles/49098|accessdate=15.12.2020|language=|archiveurl=https://archive.today/20201215202354/https://president.az/articles/49098|archivedate=2020-12-15|url-status=live}}</ref> [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl rayonunun]] işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] 24.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Yolçu Babazadə ölümündən sonra [["Cəbrayılın azad olunmasına görə" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":CM">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Cəbrayılın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 24.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=Azərbaycan Prezidentinin saytı|newspaper=www.president.az|date=24.12.2020|url=https://president.az/articles/49462|accessdate=24.12.2020|language=|archiveurl=https://archive.today/20210119094156/https://president.az/articles/49462|archivedate=2021-01-19|url-status=live}}</ref> [[Azərbaycan]] ərazilərinin işğaldan azad olunması zamanı döyüş tapşırıqlarını yerinə yerinə yetirən zaman mərdliyin və igidliyin göstərilməsinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Yolçu Babazadə ölümündən sonra [["İgidliyə görə" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":IGM">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "İgidliyə görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamı|author=Azərbaycan Prezidentinin saytı|newspaper=www.president.az|date=24.06.2021|url=https://static.president.az/media/W1siZiIsIjIwMjEvMDYvMjYvOHczcGJyMHVsOF9JR0lETElZRV9HT1JFLnBkZiJdXQ?sha=2dc8ff902a85efd5|accessdate=24.06.2021|language=|archiveurl=https://archive.today/20210701090347/https://static.president.az/media/W1siZiIsIjIwMjEvMDYvMjYvOHczcGJyMHVsOF9JR0lETElZRV9HT1JFLnBkZiJdXQ?sha=2dc8ff902a85efd5|archivedate=2021-07-01|url-status=live}}</ref> [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] [[Xocavənd rayonu|Xocavənd rayonunun]] işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Yolçu Babazadə ​ölümündən sonra [["Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":XM">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamı|author=Azərbaycan Prezidentinin saytı|newspaper=www.president.az|date=24.06.2021|url=https://static.president.az/media/W1siZiIsIjIwMjEvMDYvMjQvOGY3cTA5dTd2cV9YT0NBVkVORC5wZGYiXV0?sha=acedd8db2f7325d2|accessdate=24.06.2021|language=|archiveurl=https://archive.today/20210625071255/https://static.president.az/media/W1siZiIsIjIwMjEvMDYvMjQvOGY3cTA5dTd2cV9YT0NBVkVORC5wZGYiXV0?sha=acedd8db2f7325d2|archivedate=2021-06-25|url-status=live}}</ref> == Təltifləri == * [[Fayl:AZ_For_The_Fatherland_medal_ribbon_(2nd_version).png|50x50px]] (15.12.2020) — [["Vətən uğrunda" medalı]] (ölümündən sonra)<ref name=":VUMEQ">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=15.12.2020|url=http://e-qanun.az/framework/46458|accessdate=15.12.2020|language=|archiveurl=https://archive.today/20210116083924/http://e-qanun.az/framework/46458|archivedate=2021-01-16|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ_For_liberation_medal_ribbon.png|50x50px]] (24.12.2020) — [["Cəbrayılın azad olunmasına görə" medalı]] (ölümündən sonra)<ref name=":CMEQ">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Cəbrayılın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 24.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=24.12.2020|url=http://e-qanun.az/framework/46533|accessdate=24.12.2020|language=|archiveurl=https://archive.today/20210116084039/http://e-qanun.az/framework/46533|archivedate=2021-01-16|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ_For_Heroism_Medal_ribbon_(2nd_version).png|50x50px]] (24.06.2021) — [["İgidliyə görə" medalı]] (ölümündən sonra)<ref name=":IGMEQ">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "İgidliyə görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=24.06.2021|url=https://azertag.az/xeber/1815951|accessdate=24.06.2021|language=|archiveurl=https://archive.today/20210701090204/https://azertag.az/xeber/1815951|archivedate=2021-07-01|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ_For_liberation_medal_ribbon.png|50x50px]] (24.06.2021) — [["Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı]] (ölümündən sonra)<ref name=":XMEQ">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=24.06.2021|url=https://azertag.az/xeber/1815335|accessdate=24.06.2021|language=|archiveurl=https://archive.today/20210625071207/https://azertag.az/xeber/1815335|archivedate=2021-06-25|url-status=live}}</ref> == İstinadlar == <references group="" responsive="1"></references> {{Vətən müharibəsinin şəhidləri}} qz86hl7e9539f1xh1oqj9juqr8d0b8r 0 759129 6548022 6546859 2022-07-25T10:38:18Z Sevindiknesiboglu2008 205284 wikitext text/x-wiki {{Hərbi xadim|adı=Əhməd Hacıyusifov|şəkil=Əhməd Hacıyusifov.png|şəklin ölçüsü=|ləqəbi=|doğum tarixi=23.07.2001|doğum yeri=[[Baş Göynük]], [[Şəki rayonu]], [[Azərbaycan]]|vəfat tarixi=08.11.2020|vəfat yeri=[[Şuşa]], [[Azərbaycan]]|dəfn yeri=[[Baş Göynük]], [[Şəki rayonu]], [[Azərbaycan]]|vətəndaşlığı={{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]|mənsubiyyəti={{Azərbaycan Ordusu}}|qoşun növü={{Azərbaycan Ordusunun Quru Qoşunları}}|xidmət illəri=2019—2020|rütbə={{Əsgər|Azərbaycan}}|döyüşlər=[[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsi]] <br> {{*}} [[Cəbrayıl döyüşləri]] <br> {{*}} [[Xocavənd döyüşləri]] <br> {{*}} [[Füzuli döyüşləri]] <br> {{*}} [[Qubadlı döyüşləri]] <br> {{*}} [[Şuşa döyüşləri]]|təltifləri={{"Vətən uğrunda" medalı|2020}} {{"Cəsur döyüşçü" medalı|2021}} {{"Cəbrayılın azad olunmasına görə" medalı|2020}} {{"Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı|2020}} {{"Füzulinin azad olunmasına görə" medalı|2020}}|Vəzifəsi=atıcı|atası=Teymur Nöbərov}} '''Əhməd Teymur oğlu Hacıyusifov''' ([[23 iyul]] [[2001]]; [[Baş Göynük]], [[Şəki rayonu]], [[Azərbaycan]] — [[8 noyabr]] [[2020]]; [[Şuşa]], [[Azərbaycan]]) — [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin]] əsgəri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsi]] şəhidi. == Həyatı == Əhməd Hacıyusifov [[23 iyul]] [[2001]]-ci ildə [[Şəki rayonu|Şəki rayonunun]] [[Baş Göynük]] kəndində Teymur Nöbərovun ailəsində anadan olmuşdur.<ref name=":MN">{{cite news|title=Vətən müharibəsində şəhid olan hərbi qulluqçuların siyahısı|author=Müdafiə Nazirliyi|newspaper=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin rəsmi saytı)|date=22.01.2021|url=https://mod.gov.az//images/pdf/529dc1208d8d99ad06e046a0392ba41c.pdf|accessdate=22.01.2021|language=Az|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210118133357/https://mod.gov.az//images/pdf/529dc1208d8d99ad06e046a0392ba41c.pdf|archivedate=2021-01-22|url-status=live}}</ref> 2007-ci ildə Şəki rayon Baş Göynük kənd 2 saylı tam orta məktəbin birinci sinfinə daxil olmuşdur. 2018-ci ildə məktəbin 11-ci sinfini bitirmişdir. Subay idi. == Hərbi xidməti == Əhməd Hacıyusifov [[2019]]-cu ilin [[iyul]] ayında [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin]] Şəki Rayon Şöbəsi tərəfindən hərbi xidmətə çağırılmışdır. [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin]] sıralarında, "N" saylı hərbi hissələrin birində müddətli həqiqi hərbi xidmət qullluqçusu olaraq xidmət etmişdir. [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Ordusunun]] əsgəri olan Əhməd Hacıyusifov 2020-ci il sentyabrın 27-də [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]] tərəfindən [[Ermənistan]] işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan [[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsində]] atıcı olaraq iştirak etmişdir. [[Cəbrayıl döyüşləri|Cəbrayılın]], [[Xocavənd döyüşləri|Xocavəndin]], [[Füzuli döyüşləri|Füzulinin]], [[Qubadlının azad edilməsi|Qubadlının]] və [[Şuşa döyüşləri|Şuşanın azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə]] vuruşmuşdur. Əhməd Hacıyusifov [[8 noyabr]] [[2020]]-ci ildə [[Şuşa|Şuşa şəhəri]] istiqamətində döyüş tapşırığının yerinə yetirilməsi zamanı şəhid olmuşdur. [[9 noyabr]] [[2020]]-ci ildə cənazəsi doğulduğu [[Şəki rayonu|Şəki rayonunun]] [[Baş Göynük]] kəndində dəfn edilmişdir. [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Əhməd Hacıyusifov ölümündən sonra [["Vətən uğrunda" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":VUM">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=Azərbaycan Prezidentinin saytı|newspaper=www.president.az|date=15.12.2020|url=https://president.az/articles/49098|accessdate=15.12.2020|language=|archiveurl=https://archive.today/20201215202354/https://president.az/articles/49098|archivedate=2020-12-15|url-status=live}}</ref> [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] [[Xocavənd rayonu|Xocavənd rayonunun]] işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Əhməd Hacıyusifov ölümündən sonra [["Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":XM">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=Azərbaycan Prezidentinin saytı|newspaper=www.president.az|date=25.12.2020|url=https://president.az/articles/49513|accessdate=25.12.2020|language=|archiveurl=https://archive.today/20210119112241/https://president.az/articles/49513|archivedate=2021-01-19|url-status=live}}</ref> [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] [[Füzuli rayonu|Füzuli rayonunun]] işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Əhməd Hacıyusifov ölümündən sonra [["Füzulinin azad olunmasına görə" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":FM">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=|newspaper=www.president.az (Azərbaycan Prezidentinin saytı)|date=25.12.2020|url=https://president.az/articles/49511|accessdate=25.12.2020|language=|archiveurl=https://archive.today/20210117143909/https://president.az/articles/49511|archivedate=2021-01-17|url-status=live}}</ref> [[Azərbaycan]] ərazilərinin işğaldan azad olunması zamanı döyüş tapşırıqlarını uğurla yerinə yetirdiyinə, düşmənin əsas qruplaşmalarının məhv edilməsi ilə qoşunların döyüş qabiliyyətinin qorunub saxlanılmasında fərqləndiyinə görə Azərbaycan [[Azərbaycan Prezidenti|Prezidenti]] [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Əhməd Hacıyusifov ölümündən sonra [["Cəsur döyüşçü" medalı]] ilə təltif edildi.<ref>{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Cəsur döyüşçü" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamı|date=24.06.2021|url=https://president.az/articles/52280|accessdate=06.07.2021|language=|url-status=live}}</ref> [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl rayonunun]] işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Əhməd Hacıyusifov ölümündən sonra [["Cəbrayılın azad olunmasına görə" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":CM">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Cəbrayılın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamı|author=Azərbaycan Prezidentinin saytı|newspaper=www.president.az|date=24.06.2021|url=https://static.president.az/media/W1siZiIsIjIwMjEvMDYvMjQvM3hnZzF0bWoyNl9DZWJyYXlpbF9maW5hbC5wZGYiXV0?sha=8b44f3b9b4280a43|accessdate=24.06.2021|language=|archiveurl=https://archive.today/20210624152700/https://static.president.az/media/W1siZiIsIjIwMjEvMDYvMjQvM3hnZzF0bWoyNl9DZWJyYXlpbF9maW5hbC5wZGYiXV0?sha=8b44f3b9b4280a43|archivedate=2021-06-24|url-status=live}}</ref> == Təltifləri == * [[Fayl:AZ_For_The_Fatherland_medal_ribbon_(2nd_version).png|50x50px]] (15.12.2020) — [["Vətən uğrunda" medalı]] (ölümündən sonra)<ref name=":VUMEQ">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=15.12.2020|url=http://e-qanun.az/framework/46458|accessdate=15.12.2020|language=|archiveurl=https://archive.today/20210116083924/http://e-qanun.az/framework/46458|archivedate=2021-01-16|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ_For_liberation_medal_ribbon.png|50x50px]] (25.12.2020) — [["Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı]] (ölümündən sonra)<ref name=":XMEQ">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=25.12.2020|url=http://e-qanun.az/framework/46531|accessdate=25.12.2020|language=|archiveurl=https://archive.today/20210118150451/http://e-qanun.az/framework/46531|archivedate=2021-01-18|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ_For_liberation_medal_ribbon.png|class=ve-pasteProtect|50x50px]] (25.12.2020) — [["Füzulinin azad olunmasına görə" medalı]] (ölümündən sonra)<ref name=":FMEQ2">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Füzulinin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=|newspaper=e-qanun.az|date=25.12.2020|url=http://e-qanun.az/framework/46529|accessdate=25.12.2020|language=|archiveurl=https://archive.today/20210116083956/http://e-qanun.az/framework/46529|archivedate=2021-01-16|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ_Brave_warrior_medal_ribbon.png|class=ve-pasteProtect|50x50px]] (24.06.2021) — [["Cəsur döyüşçü" medalı]] (ölümündən sonra)<ref>{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Cəsur döyüşçü" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamı|date=24.06.2021|url=https://president.az/articles/52280|accessdate=06.07.2021|language=|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ_For_liberation_medal_ribbon.png|50x50px]] (24.06.2021) — [["Cəbrayılın azad olunmasına görə" medalı]] (ölümündən sonra)<ref name=":CMEQ">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Cəbrayılın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamı|author=Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|newspaper=www.azertag.az|date=24.06.2021|url=https://azertag.az/xeber/1815381|accessdate=24.12.2021|language=|archiveurl=https://archive.today/20210624152448/https://azertag.az/xeber/1815381|archivedate=2021-06-24|url-status=live}}</ref> == İstinadlar == <references group="" responsive="1"></references> {{Vətən müharibəsinin şəhidləri}} smmzdxmzdriyjt9qqy9vsmsm6kxlsdh 0 759130 6547750 6546904 2022-07-25T05:47:40Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Vostok program]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-3 |Orijinal adı = |Şəkil = Vostok3-4patch.png |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = Sovet kosmik proqramı |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = Baykonur kosmodromu |Çıxarıldığı tarix = 11 avqust 1962 08:30 UTC |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4722 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-3''' (''[[Rus dili|rus]]''. Şərq-3 və ya Orient-3) — [[Sovet kosmik proqramı|SSRİ Kosmik Proqram]]ının missiyası idi.<ref>[http://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraftDisplay.do?id=1962-036A NASA-da Vostok 3]</ref> Gəmi [[Andriyan Nikolayev|Andrian Nikolayev]] tərəfindən idarə olunurdu.<ref>[https://web.archive.org/web/20050322005631/http://space.kursknet.ru/cosmos/russian/machines/v3.sht Космический корабль "Восток-3"]</ref> 12 avqust 1962-ci ildə Vostok-3 kosmosda [[Vostok-4]] lə qarşılaşdı və həmin an tarixdə ilk dəfə iki gəminin eyni zamanda Yer kürəsinin ətrafında fırlanması baş verdi.<ref>[https://web.archive.org/web/20081227150555/http://www.astronautix.com/flights/vostok3.htm Vostok 3]</ref> == Ekipaj == * Pilot: [[Andriyan Nikolayev]] (heyət üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Andriyan Nikolayev olmuşdur)<ref>[https://web.archive.org/web/20070927031344/http://www.april12.de/vostok/Vostok3.html Vostok 3]</ref> * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Valeri Bıkovski]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Vostok program]] 53j4ho25dqc1x3s73trz181rufprvlk 6547751 6547750 2022-07-25T05:47:48Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Vostok program]] silindi; [[Kateqoriya:Vostok proqramı]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-3 |Orijinal adı = |Şəkil = Vostok3-4patch.png |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = Sovet kosmik proqramı |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = Baykonur kosmodromu |Çıxarıldığı tarix = 11 avqust 1962 08:30 UTC |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4722 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-3''' (''[[Rus dili|rus]]''. Şərq-3 və ya Orient-3) — [[Sovet kosmik proqramı|SSRİ Kosmik Proqram]]ının missiyası idi.<ref>[http://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraftDisplay.do?id=1962-036A NASA-da Vostok 3]</ref> Gəmi [[Andriyan Nikolayev|Andrian Nikolayev]] tərəfindən idarə olunurdu.<ref>[https://web.archive.org/web/20050322005631/http://space.kursknet.ru/cosmos/russian/machines/v3.sht Космический корабль "Восток-3"]</ref> 12 avqust 1962-ci ildə Vostok-3 kosmosda [[Vostok-4]] lə qarşılaşdı və həmin an tarixdə ilk dəfə iki gəminin eyni zamanda Yer kürəsinin ətrafında fırlanması baş verdi.<ref>[https://web.archive.org/web/20081227150555/http://www.astronautix.com/flights/vostok3.htm Vostok 3]</ref> == Ekipaj == * Pilot: [[Andriyan Nikolayev]] (heyət üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Andriyan Nikolayev olmuşdur)<ref>[https://web.archive.org/web/20070927031344/http://www.april12.de/vostok/Vostok3.html Vostok 3]</ref> * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Valeri Bıkovski]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Vostok proqramı]] oox8vui1e4qt6rthn351kkwc57ul6gw 0 759137 6546967 2022-07-24T12:04:04Z Aylanabi 243003 Səhifə "{{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət romanı]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |R..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət romanı]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} 6sw5wrznq2mbv8uojaoung9610mfypd 6546968 6546967 2022-07-24T12:04:25Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} fbmnnvh8a8gz7eatug4pathtiz3ff57 6546970 6546968 2022-07-24T12:06:21Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul 1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da [[Collins Crime Club]] fg0usuuzetpreah2htva2p3asc68lwi 6546972 6546970 2022-07-24T12:06:38Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club fchnulj3bz9e7nok8z9djdo3hpanur8 6546973 6546972 2022-07-24T12:07:21Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {[ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. a1wiqfhhgmfziib9w53chdojtj0tglh 6546975 6546973 2022-07-24T12:07:34Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. ta6806o4j5hkrb0yv1dfxjtptx1v93o 6546978 6546975 2022-07-24T12:09:25Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == c570dr8801t8ws6wltwpxmd2c1tvciu 6546981 6546978 2022-07-24T12:12:02Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. rx2brlojksdp1mi5ps354mwr5uc1swa 6546982 6546981 2022-07-24T12:12:28Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirirproblemlər. 2jrg6m017a71aqev1lvdgvyg6ng4bcb 6546983 6546982 2022-07-24T12:12:58Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. 6xo04wrre7hj8u1sy90svjl3ppzvwui 6546984 6546983 2022-07-24T12:13:17Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. ns181g6v8sxoiz1kzm3aytxtz7es7ia 6546986 6546984 2022-07-24T12:13:40Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. liocz1l993fzcvxfate6zvde7adpo30 6546987 6546986 2022-07-24T12:14:01Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. ieeyn45t90a036xifolvtcuuius2g0r 6546991 6546987 2022-07-24T12:14:24Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. r6fhwujit8ucn84ksa3exs6p1heksy1 6546992 6546991 2022-07-24T12:15:02Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. 23w2sgmnxjoksqbhwdpz498f1y50n9x 6546994 6546992 2022-07-24T12:15:27Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. pmybd9jcryrrmqlluegvfw3iv7v5tc3 6546996 6546994 2022-07-24T12:15:51Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. imvvx4nuhq3jqprualnrzgnyylsdmra 6546997 6546996 2022-07-24T12:16:11Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. Lawson onları oteldə gizlətməyə kömək etdikdən sonra Puaro ikinci bir qətl qorxusu ilə onu başqa yerə köçürür; etməzdən əvvəl ona Emilinin ölümünün xülasəsini verir. Ertəsi gün Bella həddindən artıq dozada yuxu dərmanından ölü tapılır. lc3hsnzfz4lulxx02j4j6vix3qt9shz 6546998 6546997 2022-07-24T12:16:36Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. Lawson onları oteldə gizlətməyə kömək etdikdən sonra Puaro ikinci bir qətl qorxusu ilə onu başqa yerə köçürür; etməzdən əvvəl ona Emilinin ölümünün xülasəsini verir. Ertəsi gün Bella həddindən artıq dozada yuxu dərmanından ölü tapılır. Puaro tezliklə Lawson və Emily-nin sağ qalan ailəsini bir araya gətirir və bundan sonra qatilin Bella olduğunu aşkar edir. g4xmsacki5j7pddtxxa0u0oqdnyw67o 6547000 6546998 2022-07-24T12:16:56Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. Lawson onları oteldə gizlətməyə kömək etdikdən sonra Puaro ikinci bir qətl qorxusu ilə onu başqa yerə köçürür; etməzdən əvvəl ona Emilinin ölümünün xülasəsini verir. Ertəsi gün Bella həddindən artıq dozada yuxu dərmanından ölü tapılır. Puaro tezliklə Lawson və Emily-nin sağ qalan ailəsini bir araya gətirir və bundan sonra qatilin Bella olduğunu aşkar edir. O, ərinə nifrət edirdi, onu heç vaxt həqiqətən sevmirdi və ondan ayrılıb uşaqlarını İngiltərədə saxlamağa çalışırdı. o3e52t0xp94i95knz3czcs09u63gffy 6547001 6547000 2022-07-24T12:17:25Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. Lawson onları oteldə gizlətməyə kömək etdikdən sonra Puaro ikinci bir qətl qorxusu ilə onu başqa yerə köçürür; etməzdən əvvəl ona Emilinin ölümünün xülasəsini verir. Ertəsi gün Bella həddindən artıq dozada yuxu dərmanından ölü tapılır. Puaro tezliklə Lawson və Emily-nin sağ qalan ailəsini bir araya gətirir və bundan sonra qatilin Bella olduğunu aşkar edir. O, ərinə nifrət edirdi, onu heç vaxt həqiqətən sevmirdi və ondan ayrılıb uşaqlarını İngiltərədə saxlamağa çalışırdı. Bunun üçün heç bir imkanı olmadığından, sərvətinin bir hissəsini miras almaq üçün Emili öldürmək qərarına gəldi. İlk tel ilə cəhdi uğursuz olduqda, o, zəhərdən ölümünün qaraciyər çatışmazlığı əlamətlərini təqlid edəcəyini bildiyindən, xalasının qaraciyər problemləri üçün, elementar fosforla doldurulmuş kapsullarından birini dəyişdirmək qərarına gəldi. htzmmm57lgeky0wdq9bkn0fmtenh3qb 6547002 6547001 2022-07-24T12:17:44Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. Lawson onları oteldə gizlətməyə kömək etdikdən sonra Puaro ikinci bir qətl qorxusu ilə onu başqa yerə köçürür; etməzdən əvvəl ona Emilinin ölümünün xülasəsini verir. Ertəsi gün Bella həddindən artıq dozada yuxu dərmanından ölü tapılır. Puaro tezliklə Lawson və Emily-nin sağ qalan ailəsini bir araya gətirir və bundan sonra qatilin Bella olduğunu aşkar edir. O, ərinə nifrət edirdi, onu heç vaxt həqiqətən sevmirdi və ondan ayrılıb uşaqlarını İngiltərədə saxlamağa çalışırdı. Bunun üçün heç bir imkanı olmadığından, sərvətinin bir hissəsini miras almaq üçün Emili öldürmək qərarına gəldi. İlk tel ilə cəhdi uğursuz olduqda, o, zəhərdən ölümünün qaraciyər çatışmazlığı əlamətlərini təqlid edəcəyini bildiyindən, xalasının qaraciyər problemləri üçün, elementar fosforla doldurulmuş kapsullarından birini dəyişdirmək qərarına gəldi. Seansda iştirak edənlərin şahidi olduqları aura Emilinin bilmədən qəbul etdiyi zəhərdən qaynaqlanırdı. Xalasının vəsiyyətini dəyişdiyini və Puaro onun ölümünün səbəbini öyrəndiyini biləndə Bella daha da pis vəziyyətdə qaldı. Beləliklə, o, intihar etməzdən əvvəl uşaqlarını atalarına qaytardı; Dərman əvvəlcə Yaqubun öldürülməsində istifadə edilmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. cjlnqzuvtt7169ohrh4a7zjwy56r5tr 6547003 6547002 2022-07-24T12:18:09Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. Lawson onları oteldə gizlətməyə kömək etdikdən sonra Puaro ikinci bir qətl qorxusu ilə onu başqa yerə köçürür; etməzdən əvvəl ona Emilinin ölümünün xülasəsini verir. Ertəsi gün Bella həddindən artıq dozada yuxu dərmanından ölü tapılır. Puaro tezliklə Lawson və Emily-nin sağ qalan ailəsini bir araya gətirir və bundan sonra qatilin Bella olduğunu aşkar edir. O, ərinə nifrət edirdi, onu heç vaxt həqiqətən sevmirdi və ondan ayrılıb uşaqlarını İngiltərədə saxlamağa çalışırdı. Bunun üçün heç bir imkanı olmadığından, sərvətinin bir hissəsini miras almaq üçün Emili öldürmək qərarına gəldi. İlk tel ilə cəhdi uğursuz olduqda, o, zəhərdən ölümünün qaraciyər çatışmazlığı əlamətlərini təqlid edəcəyini bildiyindən, xalasının qaraciyər problemləri üçün, elementar fosforla doldurulmuş kapsullarından birini dəyişdirmək qərarına gəldi. Seansda iştirak edənlərin şahidi olduqları aura Emilinin bilmədən qəbul etdiyi zəhərdən qaynaqlanırdı. Xalasının vəsiyyətini dəyişdiyini və Puaro onun ölümünün səbəbini öyrəndiyini biləndə Bella daha da pis vəziyyətdə qaldı. Beləliklə, o, intihar etməzdən əvvəl uşaqlarını atalarına qaytardı; Dərman əvvəlcə Yaqubun öldürülməsində istifadə edilmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Puaro bildirir ki, Lawson Bellanı Emilinin yıxıldığı gecə güzgüdə olsa da görüb; Broşun baş hərfləri "AT" - Arabella Tanios hərfindən tərsinə çevrildi. Arseni ondan istifadə etmək niyyətində olan, lakin sonda buna dözə bilməyən Tereza tərəfindən oğurlanıb. İtkin düşən kiçik bir məbləğin sonradan Çarlz tərəfindən oğurlandığı aşkar edildi; bildi ki, xala onun vəsiyyətini ölümündən əvvəl dəyişib. bdhs2fbwubk4h9ix5hef0t2nrxctxdi 6547005 6547003 2022-07-24T12:18:34Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. Lawson onları oteldə gizlətməyə kömək etdikdən sonra Puaro ikinci bir qətl qorxusu ilə onu başqa yerə köçürür; etməzdən əvvəl ona Emilinin ölümünün xülasəsini verir. Ertəsi gün Bella həddindən artıq dozada yuxu dərmanından ölü tapılır. Puaro tezliklə Lawson və Emily-nin sağ qalan ailəsini bir araya gətirir və bundan sonra qatilin Bella olduğunu aşkar edir. O, ərinə nifrət edirdi, onu heç vaxt həqiqətən sevmirdi və ondan ayrılıb uşaqlarını İngiltərədə saxlamağa çalışırdı. Bunun üçün heç bir imkanı olmadığından, sərvətinin bir hissəsini miras almaq üçün Emili öldürmək qərarına gəldi. İlk tel ilə cəhdi uğursuz olduqda, o, zəhərdən ölümünün qaraciyər çatışmazlığı əlamətlərini təqlid edəcəyini bildiyindən, xalasının qaraciyər problemləri üçün, elementar fosforla doldurulmuş kapsullarından birini dəyişdirmək qərarına gəldi. Seansda iştirak edənlərin şahidi olduqları aura Emilinin bilmədən qəbul etdiyi zəhərdən qaynaqlanırdı. Xalasının vəsiyyətini dəyişdiyini və Puaro onun ölümünün səbəbini öyrəndiyini biləndə Bella daha da pis vəziyyətdə qaldı. Beləliklə, o, intihar etməzdən əvvəl uşaqlarını atalarına qaytardı; Dərman əvvəlcə Yaqubun öldürülməsində istifadə edilmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Puaro bildirir ki, Lawson Bellanı Emilinin yıxıldığı gecə güzgüdə olsa da görüb; Broşun baş hərfləri "AT" - Arabella Tanios hərfindən tərsinə çevrildi. Arseni ondan istifadə etmək niyyətində olan, lakin sonda buna dözə bilməyən Tereza tərəfindən oğurlanıb. İtkin düşən kiçik bir məbləğin sonradan Çarlz tərəfindən oğurlandığı aşkar edildi; bildi ki, xala onun vəsiyyətini ölümündən əvvəl dəyişib. Emilinin heç bir qalmaqal istəmədiyini bilən Puaro buna hörmətlə yanaşır, Lawson isə mirasını Tereza, Çarlz və Bellanın uşaqları ilə bölüşməyə qərar verir. Bu vaxt Puaro və Hastinqs Bob da onlara qoşularaq evə qayıdırlar. dei36st1fmksgd2j2rczkyazygy4t59 6547006 6547005 2022-07-24T12:19:06Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == [[Emili Arundell]] adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. Lawson onları oteldə gizlətməyə kömək etdikdən sonra Puaro ikinci bir qətl qorxusu ilə onu başqa yerə köçürür; etməzdən əvvəl ona Emilinin ölümünün xülasəsini verir. Ertəsi gün Bella həddindən artıq dozada yuxu dərmanından ölü tapılır. Puaro tezliklə Lawson və Emily-nin sağ qalan ailəsini bir araya gətirir və bundan sonra qatilin Bella olduğunu aşkar edir. O, ərinə nifrət edirdi, onu heç vaxt həqiqətən sevmirdi və ondan ayrılıb uşaqlarını İngiltərədə saxlamağa çalışırdı. Bunun üçün heç bir imkanı olmadığından, sərvətinin bir hissəsini miras almaq üçün Emili öldürmək qərarına gəldi. İlk tel ilə cəhdi uğursuz olduqda, o, zəhərdən ölümünün qaraciyər çatışmazlığı əlamətlərini təqlid edəcəyini bildiyindən, xalasının qaraciyər problemləri üçün, elementar fosforla doldurulmuş kapsullarından birini dəyişdirmək qərarına gəldi. Seansda iştirak edənlərin şahidi olduqları aura Emilinin bilmədən qəbul etdiyi zəhərdən qaynaqlanırdı. Xalasının vəsiyyətini dəyişdiyini və Puaro onun ölümünün səbəbini öyrəndiyini biləndə Bella daha da pis vəziyyətdə qaldı. Beləliklə, o, intihar etməzdən əvvəl uşaqlarını atalarına qaytardı; Dərman əvvəlcə Yaqubun öldürülməsində istifadə edilmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Puaro bildirir ki, Lawson Bellanı Emilinin yıxıldığı gecə güzgüdə olsa da görüb; Broşun baş hərfləri "AT" - Arabella Tanios hərfindən tərsinə çevrildi. Arseni ondan istifadə etmək niyyətində olan, lakin sonda buna dözə bilməyən Tereza tərəfindən oğurlanıb. İtkin düşən kiçik bir məbləğin sonradan Çarlz tərəfindən oğurlandığı aşkar edildi; bildi ki, xala onun vəsiyyətini ölümündən əvvəl dəyişib. Emilinin heç bir qalmaqal istəmədiyini bilən Puaro buna hörmətlə yanaşır, Lawson isə mirasını Tereza, Çarlz və Bellanın uşaqları ilə bölüşməyə qərar verir. Bu vaxt Puaro və Hastinqs Bob da onlara qoşularaq evə qayıdırlar. j3t5isq567lxc9i6k4nr1oakur4xd45 6547007 6547006 2022-07-24T12:20:44Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. Lawson onları oteldə gizlətməyə kömək etdikdən sonra Puaro ikinci bir qətl qorxusu ilə onu başqa yerə köçürür; etməzdən əvvəl ona Emilinin ölümünün xülasəsini verir. Ertəsi gün Bella həddindən artıq dozada yuxu dərmanından ölü tapılır. Puaro tezliklə Lawson və Emily-nin sağ qalan ailəsini bir araya gətirir və bundan sonra qatilin Bella olduğunu aşkar edir. O, ərinə nifrət edirdi, onu heç vaxt həqiqətən sevmirdi və ondan ayrılıb uşaqlarını İngiltərədə saxlamağa çalışırdı. Bunun üçün heç bir imkanı olmadığından, sərvətinin bir hissəsini miras almaq üçün Emili öldürmək qərarına gəldi. İlk tel ilə cəhdi uğursuz olduqda, o, zəhərdən ölümünün qaraciyər çatışmazlığı əlamətlərini təqlid edəcəyini bildiyindən, xalasının qaraciyər problemləri üçün, elementar fosforla doldurulmuş kapsullarından birini dəyişdirmək qərarına gəldi. Seansda iştirak edənlərin şahidi olduqları aura Emilinin bilmədən qəbul etdiyi zəhərdən qaynaqlanırdı. Xalasının vəsiyyətini dəyişdiyini və Puaro onun ölümünün səbəbini öyrəndiyini biləndə Bella daha da pis vəziyyətdə qaldı. Beləliklə, o, intihar etməzdən əvvəl uşaqlarını atalarına qaytardı; Dərman əvvəlcə Yaqubun öldürülməsində istifadə edilmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Puaro bildirir ki, Lawson Bellanı Emilinin yıxıldığı gecə güzgüdə olsa da görüb; Broşun baş hərfləri "AT" - Arabella Tanios hərfindən tərsinə çevrildi. Arseni ondan istifadə etmək niyyətində olan, lakin sonda buna dözə bilməyən Tereza tərəfindən oğurlanıb. İtkin düşən kiçik bir məbləğin sonradan Çarlz tərəfindən oğurlandığı aşkar edildi; bildi ki, xala onun vəsiyyətini ölümündən əvvəl dəyişib. Emilinin heç bir qalmaqal istəmədiyini bilən Puaro buna hörmətlə yanaşır, Lawson isə mirasını Tereza, Çarlz və Bellanın uşaqları ilə bölüşməyə qərar verir. Bu vaxt Puaro və Hastinqs Bob da onlara qoşularaq evə qayıdırlar. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} c6r44fqzmtkg8hofpvnncceqkjx07qf 6547008 6547007 2022-07-24T12:21:59Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. Lawson onları oteldə gizlətməyə kömək etdikdən sonra Puaro ikinci bir qətl qorxusu ilə onu başqa yerə köçürür; etməzdən əvvəl ona Emilinin ölümünün xülasəsini verir. Ertəsi gün Bella həddindən artıq dozada yuxu dərmanından ölü tapılır. Puaro tezliklə Lawson və Emily-nin sağ qalan ailəsini bir araya gətirir və bundan sonra qatilin Bella olduğunu aşkar edir. O, ərinə nifrət edirdi, onu heç vaxt həqiqətən sevmirdi və ondan ayrılıb uşaqlarını İngiltərədə saxlamağa çalışırdı. Bunun üçün heç bir imkanı olmadığından, sərvətinin bir hissəsini miras almaq üçün Emili öldürmək qərarına gəldi. İlk tel ilə cəhdi uğursuz olduqda, o, zəhərdən ölümünün qaraciyər çatışmazlığı əlamətlərini təqlid edəcəyini bildiyindən, xalasının qaraciyər problemləri üçün, elementar fosforla doldurulmuş kapsullarından birini dəyişdirmək qərarına gəldi. Seansda iştirak edənlərin şahidi olduqları aura Emilinin bilmədən qəbul etdiyi zəhərdən qaynaqlanırdı. Xalasının vəsiyyətini dəyişdiyini və Puaro onun ölümünün səbəbini öyrəndiyini biləndə Bella daha da pis vəziyyətdə qaldı. Beləliklə, o, intihar etməzdən əvvəl uşaqlarını atalarına qaytardı; Dərman əvvəlcə Yaqubun öldürülməsində istifadə edilmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Puaro bildirir ki, Lawson Bellanı Emilinin yıxıldığı gecə güzgüdə olsa da görüb; Broşun baş hərfləri "AT" - Arabella Tanios hərfindən tərsinə çevrildi. Arseni ondan istifadə etmək niyyətində olan, lakin sonda buna dözə bilməyən Tereza tərəfindən oğurlanıb. İtkin düşən kiçik bir məbləğin sonradan Çarlz tərəfindən oğurlandığı aşkar edildi; bildi ki, xala onun vəsiyyətini ölümündən əvvəl dəyişib. Emilinin heç bir qalmaqal istəmədiyini bilən Puaro buna hörmətlə yanaşır, Lawson isə mirasını Tereza, Çarlz və Bellanın uşaqları ilə bölüşməyə qərar verir. Bu vaxt Puaro və Hastinqs Bob da onlara qoşularaq evə qayıdırlar. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:]] 46utib1rjckh3zv9z3cg50vgb2m7frz 6547009 6547008 2022-07-24T12:22:15Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. Lawson onları oteldə gizlətməyə kömək etdikdən sonra Puaro ikinci bir qətl qorxusu ilə onu başqa yerə köçürür; etməzdən əvvəl ona Emilinin ölümünün xülasəsini verir. Ertəsi gün Bella həddindən artıq dozada yuxu dərmanından ölü tapılır. Puaro tezliklə Lawson və Emily-nin sağ qalan ailəsini bir araya gətirir və bundan sonra qatilin Bella olduğunu aşkar edir. O, ərinə nifrət edirdi, onu heç vaxt həqiqətən sevmirdi və ondan ayrılıb uşaqlarını İngiltərədə saxlamağa çalışırdı. Bunun üçün heç bir imkanı olmadığından, sərvətinin bir hissəsini miras almaq üçün Emili öldürmək qərarına gəldi. İlk tel ilə cəhdi uğursuz olduqda, o, zəhərdən ölümünün qaraciyər çatışmazlığı əlamətlərini təqlid edəcəyini bildiyindən, xalasının qaraciyər problemləri üçün, elementar fosforla doldurulmuş kapsullarından birini dəyişdirmək qərarına gəldi. Seansda iştirak edənlərin şahidi olduqları aura Emilinin bilmədən qəbul etdiyi zəhərdən qaynaqlanırdı. Xalasının vəsiyyətini dəyişdiyini və Puaro onun ölümünün səbəbini öyrəndiyini biləndə Bella daha da pis vəziyyətdə qaldı. Beləliklə, o, intihar etməzdən əvvəl uşaqlarını atalarına qaytardı; Dərman əvvəlcə Yaqubun öldürülməsində istifadə edilmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Puaro bildirir ki, Lawson Bellanı Emilinin yıxıldığı gecə güzgüdə olsa da görüb; Broşun baş hərfləri "AT" - Arabella Tanios hərfindən tərsinə çevrildi. Arseni ondan istifadə etmək niyyətində olan, lakin sonda buna dözə bilməyən Tereza tərəfindən oğurlanıb. İtkin düşən kiçik bir məbləğin sonradan Çarlz tərəfindən oğurlandığı aşkar edildi; bildi ki, xala onun vəsiyyətini ölümündən əvvəl dəyişib. Emilinin heç bir qalmaqal istəmədiyini bilən Puaro buna hörmətlə yanaşır, Lawson isə mirasını Tereza, Çarlz və Bellanın uşaqları ilə bölüşməyə qərar verir. Bu vaxt Puaro və Hastinqs Bob da onlara qoşularaq evə qayıdırlar. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} c6r44fqzmtkg8hofpvnncceqkjx07qf 6547011 6547009 2022-07-24T12:23:20Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. Lawson onları oteldə gizlətməyə kömək etdikdən sonra Puaro ikinci bir qətl qorxusu ilə onu başqa yerə köçürür; etməzdən əvvəl ona Emilinin ölümünün xülasəsini verir. Ertəsi gün Bella həddindən artıq dozada yuxu dərmanından ölü tapılır. Puaro tezliklə Lawson və Emily-nin sağ qalan ailəsini bir araya gətirir və bundan sonra qatilin Bella olduğunu aşkar edir. O, ərinə nifrət edirdi, onu heç vaxt həqiqətən sevmirdi və ondan ayrılıb uşaqlarını İngiltərədə saxlamağa çalışırdı. Bunun üçün heç bir imkanı olmadığından, sərvətinin bir hissəsini miras almaq üçün Emili öldürmək qərarına gəldi. İlk tel ilə cəhdi uğursuz olduqda, o, zəhərdən ölümünün qaraciyər çatışmazlığı əlamətlərini təqlid edəcəyini bildiyindən, xalasının qaraciyər problemləri üçün, elementar fosforla doldurulmuş kapsullarından birini dəyişdirmək qərarına gəldi. Seansda iştirak edənlərin şahidi olduqları aura Emilinin bilmədən qəbul etdiyi zəhərdən qaynaqlanırdı. Xalasının vəsiyyətini dəyişdiyini və Puaro onun ölümünün səbəbini öyrəndiyini biləndə Bella daha da pis vəziyyətdə qaldı. Beləliklə, o, intihar etməzdən əvvəl uşaqlarını atalarına qaytardı; Dərman əvvəlcə Yaqubun öldürülməsində istifadə edilmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Puaro bildirir ki, Lawson Bellanı Emilinin yıxıldığı gecə güzgüdə olsa da görüb; Broşun baş hərfləri "AT" - Arabella Tanios hərfindən tərsinə çevrildi. Arseni ondan istifadə etmək niyyətində olan, lakin sonda buna dözə bilməyən Tereza tərəfindən oğurlanıb. İtkin düşən kiçik bir məbləğin sonradan Çarlz tərəfindən oğurlandığı aşkar edildi; bildi ki, xala onun vəsiyyətini ölümündən əvvəl dəyişib. Emilinin heç bir qalmaqal istəmədiyini bilən Puaro buna hörmətlə yanaşır, Lawson isə mirasını Tereza, Çarlz və Bellanın uşaqları ilə bölüşməyə qərar verir. Bu vaxt Puaro və Hastinqs Bob da onlara qoşularaq evə qayıdırlar. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] iks9d92vj9drjwhaymgwsewduand5yu 6547012 6547011 2022-07-24T12:24:30Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. Lawson onları oteldə gizlətməyə kömək etdikdən sonra Puaro ikinci bir qətl qorxusu ilə onu başqa yerə köçürür; etməzdən əvvəl ona Emilinin ölümünün xülasəsini verir. Ertəsi gün Bella həddindən artıq dozada yuxu dərmanından ölü tapılır. Puaro tezliklə Lawson və Emily-nin sağ qalan ailəsini bir araya gətirir və bundan sonra qatilin Bella olduğunu aşkar edir. O, ərinə nifrət edirdi, onu heç vaxt həqiqətən sevmirdi və ondan ayrılıb uşaqlarını İngiltərədə saxlamağa çalışırdı. Bunun üçün heç bir imkanı olmadığından, sərvətinin bir hissəsini miras almaq üçün Emili öldürmək qərarına gəldi. İlk tel ilə cəhdi uğursuz olduqda, o, zəhərdən ölümünün qaraciyər çatışmazlığı əlamətlərini təqlid edəcəyini bildiyindən, xalasının qaraciyər problemləri üçün, elementar fosforla doldurulmuş kapsullarından birini dəyişdirmək qərarına gəldi. Seansda iştirak edənlərin şahidi olduqları aura Emilinin bilmədən qəbul etdiyi zəhərdən qaynaqlanırdı. Xalasının vəsiyyətini dəyişdiyini və Puaro onun ölümünün səbəbini öyrəndiyini biləndə Bella daha da pis vəziyyətdə qaldı. Beləliklə, o, intihar etməzdən əvvəl uşaqlarını atalarına qaytardı; Dərman əvvəlcə Yaqubun öldürülməsində istifadə edilmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Puaro bildirir ki, Lawson Bellanı Emilinin yıxıldığı gecə güzgüdə olsa da görüb; Broşun baş hərfləri "AT" - Arabella Tanios hərfindən tərsinə çevrildi. Arseni ondan istifadə etmək niyyətində olan, lakin sonda buna dözə bilməyən Tereza tərəfindən oğurlanıb. İtkin düşən kiçik bir məbləğin sonradan Çarlz tərəfindən oğurlandığı aşkar edildi; bildi ki, xala onun vəsiyyətini ölümündən əvvəl dəyişib. Emilinin heç bir qalmaqal istəmədiyini bilən Puaro buna hörmətlə yanaşır, Lawson isə mirasını Tereza, Çarlz və Bellanın uşaqları ilə bölüşməyə qərar verir. Bu vaxt Puaro və Hastinqs Bob da onlara qoşularaq evə qayıdırlar. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:1937-ci ilin romanları]] dji57zr1wj0xr8tjiaovjg6kolxdbrk 6547013 6547012 2022-07-24T12:24:45Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır. == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. Lawson onları oteldə gizlətməyə kömək etdikdən sonra Puaro ikinci bir qətl qorxusu ilə onu başqa yerə köçürür; etməzdən əvvəl ona Emilinin ölümünün xülasəsini verir. Ertəsi gün Bella həddindən artıq dozada yuxu dərmanından ölü tapılır. Puaro tezliklə Lawson və Emily-nin sağ qalan ailəsini bir araya gətirir və bundan sonra qatilin Bella olduğunu aşkar edir. O, ərinə nifrət edirdi, onu heç vaxt həqiqətən sevmirdi və ondan ayrılıb uşaqlarını İngiltərədə saxlamağa çalışırdı. Bunun üçün heç bir imkanı olmadığından, sərvətinin bir hissəsini miras almaq üçün Emili öldürmək qərarına gəldi. İlk tel ilə cəhdi uğursuz olduqda, o, zəhərdən ölümünün qaraciyər çatışmazlığı əlamətlərini təqlid edəcəyini bildiyindən, xalasının qaraciyər problemləri üçün, elementar fosforla doldurulmuş kapsullarından birini dəyişdirmək qərarına gəldi. Seansda iştirak edənlərin şahidi olduqları aura Emilinin bilmədən qəbul etdiyi zəhərdən qaynaqlanırdı. Xalasının vəsiyyətini dəyişdiyini və Puaro onun ölümünün səbəbini öyrəndiyini biləndə Bella daha da pis vəziyyətdə qaldı. Beləliklə, o, intihar etməzdən əvvəl uşaqlarını atalarına qaytardı; Dərman əvvəlcə Yaqubun öldürülməsində istifadə edilmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Puaro bildirir ki, Lawson Bellanı Emilinin yıxıldığı gecə güzgüdə olsa da görüb; Broşun baş hərfləri "AT" - Arabella Tanios hərfindən tərsinə çevrildi. Arseni ondan istifadə etmək niyyətində olan, lakin sonda buna dözə bilməyən Tereza tərəfindən oğurlanıb. İtkin düşən kiçik bir məbləğin sonradan Çarlz tərəfindən oğurlandığı aşkar edildi; bildi ki, xala onun vəsiyyətini ölümündən əvvəl dəyişib. Emilinin heç bir qalmaqal istəmədiyini bilən Puaro buna hörmətlə yanaşır, Lawson isə mirasını Tereza, Çarlz və Bellanın uşaqları ilə bölüşməyə qərar verir. Bu vaxt Puaro və Hastinqs Bob da onlara qoşularaq evə qayıdırlar. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] iks9d92vj9drjwhaymgwsewduand5yu 6547014 6547013 2022-07-24T12:25:56Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır.<ref>{{cite web |url=https://www.agathachristie.com/stories/dumb-witness |title=DUMB WITNESS |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. Lawson onları oteldə gizlətməyə kömək etdikdən sonra Puaro ikinci bir qətl qorxusu ilə onu başqa yerə köçürür; etməzdən əvvəl ona Emilinin ölümünün xülasəsini verir. Ertəsi gün Bella həddindən artıq dozada yuxu dərmanından ölü tapılır. Puaro tezliklə Lawson və Emily-nin sağ qalan ailəsini bir araya gətirir və bundan sonra qatilin Bella olduğunu aşkar edir. O, ərinə nifrət edirdi, onu heç vaxt həqiqətən sevmirdi və ondan ayrılıb uşaqlarını İngiltərədə saxlamağa çalışırdı. Bunun üçün heç bir imkanı olmadığından, sərvətinin bir hissəsini miras almaq üçün Emili öldürmək qərarına gəldi. İlk tel ilə cəhdi uğursuz olduqda, o, zəhərdən ölümünün qaraciyər çatışmazlığı əlamətlərini təqlid edəcəyini bildiyindən, xalasının qaraciyər problemləri üçün, elementar fosforla doldurulmuş kapsullarından birini dəyişdirmək qərarına gəldi. Seansda iştirak edənlərin şahidi olduqları aura Emilinin bilmədən qəbul etdiyi zəhərdən qaynaqlanırdı. Xalasının vəsiyyətini dəyişdiyini və Puaro onun ölümünün səbəbini öyrəndiyini biləndə Bella daha da pis vəziyyətdə qaldı. Beləliklə, o, intihar etməzdən əvvəl uşaqlarını atalarına qaytardı; Dərman əvvəlcə Yaqubun öldürülməsində istifadə edilmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Puaro bildirir ki, Lawson Bellanı Emilinin yıxıldığı gecə güzgüdə olsa da görüb; Broşun baş hərfləri "AT" - Arabella Tanios hərfindən tərsinə çevrildi. Arseni ondan istifadə etmək niyyətində olan, lakin sonda buna dözə bilməyən Tereza tərəfindən oğurlanıb. İtkin düşən kiçik bir məbləğin sonradan Çarlz tərəfindən oğurlandığı aşkar edildi; bildi ki, xala onun vəsiyyətini ölümündən əvvəl dəyişib. Emilinin heç bir qalmaqal istəmədiyini bilən Puaro buna hörmətlə yanaşır, Lawson isə mirasını Tereza, Çarlz və Bellanın uşaqları ilə bölüşməyə qərar verir. Bu vaxt Puaro və Hastinqs Bob da onlara qoşularaq evə qayıdırlar. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] imbsfssq81lkh0x667e0q9tmrhtq9bp 6547017 6547014 2022-07-24T12:27:20Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır.<ref>{{cite web |url=https://www.agathachristie.com/stories/dumb-witness |title=DUMB WITNESS |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. Lawson onları oteldə gizlətməyə kömək etdikdən sonra Puaro ikinci bir qətl qorxusu ilə onu başqa yerə köçürür; etməzdən əvvəl ona Emilinin ölümünün xülasəsini verir. Ertəsi gün Bella həddindən artıq dozada yuxu dərmanından ölü tapılır. Puaro tezliklə Lawson və Emily-nin sağ qalan ailəsini bir araya gətirir və bundan sonra qatilin Bella olduğunu aşkar edir. O, ərinə nifrət edirdi, onu heç vaxt həqiqətən sevmirdi və ondan ayrılıb uşaqlarını İngiltərədə saxlamağa çalışırdı. Bunun üçün heç bir imkanı olmadığından, sərvətinin bir hissəsini miras almaq üçün Emili öldürmək qərarına gəldi. İlk tel ilə cəhdi uğursuz olduqda, o, zəhərdən ölümünün qaraciyər çatışmazlığı əlamətlərini təqlid edəcəyini bildiyindən, xalasının qaraciyər problemləri üçün, elementar fosforla doldurulmuş kapsullarından birini dəyişdirmək qərarına gəldi. Seansda iştirak edənlərin şahidi olduqları aura Emilinin bilmədən qəbul etdiyi zəhərdən qaynaqlanırdı. Xalasının vəsiyyətini dəyişdiyini və Puaro onun ölümünün səbəbini öyrəndiyini biləndə Bella daha da pis vəziyyətdə qaldı. Beləliklə, o, intihar etməzdən əvvəl uşaqlarını atalarına qaytardı; Dərman əvvəlcə Yaqubun öldürülməsində istifadə edilmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Puaro bildirir ki, Lawson Bellanı Emilinin yıxıldığı gecə güzgüdə olsa da görüb; Broşun baş hərfləri "AT" - Arabella Tanios hərfindən tərsinə çevrildi. Arseni ondan istifadə etmək niyyətində olan, lakin sonda buna dözə bilməyən Tereza tərəfindən oğurlanıb. İtkin düşən kiçik bir məbləğin sonradan Çarlz tərəfindən oğurlandığı aşkar edildi; bildi ki, xala onun vəsiyyətini ölümündən əvvəl dəyişib. Emilinin heç bir qalmaqal istəmədiyini bilən Puaro buna hörmətlə yanaşır, Lawson isə mirasını Tereza, Çarlz və Bellanın uşaqları ilə bölüşməyə qərar verir. Bu vaxt Puaro və Hastinqs Bob da onlara qoşularaq evə qayıdırlar.<ref>{{cite web |url=https://alinino.az/product/sessiz-sahid |title=Səssiz Şahid |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] meq7y69wkz3tukpq6v66v3vzwndrdgt 6547021 6547017 2022-07-24T12:31:25Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Səssiz şahid |Orijinal adı ={{Dil-en|Dumb witness}} |Şəkil =Səssiz_şahid.jpg |Şəklin ölçüsü =200 |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Cinayət]] [[roman]]ı |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili =[[5 iyul]] [[1937-ci il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[320]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001269694632 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Səssiz şahid''' — britaniyalı yazıçı [[Aqata Kristi]] tərəfindən ilk dəfə [[5 iyul]] [[1937-ci il]]də [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club və {{ABŞ}}-da Dodd, Mead və Company tərəfindən daha sonra Puaro adı ilə nəşr edilmiş detektiv fantastika romanıdır.<ref>{{cite web |url=https://www.agathachristie.com/stories/dumb-witness |title=DUMB WITNESS |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Emili Arundell adlı varlı, Berkşirdəki evində yıxıldıqdan sonra qətlə cəhdin qurbanı olduğu inancı ilə Herkul Puaroya məktub yazır . Bununla belə, ailəsi və ailəsi onun tülkü teriyeri Bob tərəfindən qoyub getdiyi topu aşdıqdan sonra təsadüfən yıxıldığını düşünür. Puaro məktubu alanda onun artıq öldüyünü öyrənir; onun həkimi Dr. Grainger onun ölümünün xroniki qaraciyərdən olduğunu bildirir problemlər. Əvvəlki payızdan sağalarkən, etdiyi yeni vəsiyyət onun böyük sərvətini və evini yoldaşı Miss Minnie Lawsona vəsiyyət edir. Emilinin kiminsə onu öldürmək istədiyinə dair inancını araşdırmaq istəyən Puaro, dostu Artur Hastinqsin müşayiəti ilə qeyd edir ki, onun əvvəlki vəsiyyətinə əsasən, qardaşı oğlu Çarlz Arundell, qardaşı qızları Tereza Arundell və Bella Taniosla birlikdə miras alacaqdı. Hər üçü iradəyə qarşı çıxmaq istəyir, lakin bu hərəkəti davam etdirmir. Evi almaq bəhanəsi ilə ziyarət edən Puaro, pilləkənlərin yuxarı hissəsində lak ilə örtülmüş bir mismar tapır və ona ipin bağlandığını düşünür. Emilinin son sözləri ilə o, Bobun bütün gecəni çöldə keçirdiyini və buna görə də onun tıxac nəticəsində pilləkənlərdən yıxıldığını və Emily-nin həqiqətən də öldürülmə ehtimalının olduğunu başa düşür. Beləliklə, onun ailəsi bu məsələdə şübhəli olur. Tədqiqatlarında Puaro öyrənir ki, Emilinin evində keçirilən seans zamanı danışarkən onun ağzından parlaq bir auranın gəldiyi müşahidə edilib. Lawson-un evində qonaq olarkən öyrənir ki, o, Emilinin yıxıldığı gecə baş hərfləri olan broş taxan birinin hərəkət etdiyini görüb. Eyni zamanda, Lawson nin bağbanı Çarlzın arsenik əsaslı alaq otu öldürücüsü haqqında soruşduğunu xatırlayır və içindəki şüşənin az qala boş olduğunu görəndə təəccüblənir. Bella daha sonra əri Ceykobdan ayrılır, o, uşaqları da özü ilə apararaq onu təhqir edir. Lawson onları oteldə gizlətməyə kömək etdikdən sonra Puaro ikinci bir qətl qorxusu ilə onu başqa yerə köçürür; etməzdən əvvəl ona Emilinin ölümünün xülasəsini verir. Ertəsi gün Bella həddindən artıq dozada yuxu dərmanından ölü tapılır. Puaro tezliklə Lawson və Emily-nin sağ qalan ailəsini bir araya gətirir və bundan sonra qatilin Bella olduğunu aşkar edir. O, ərinə nifrət edirdi, onu heç vaxt həqiqətən sevmirdi və ondan ayrılıb uşaqlarını İngiltərədə saxlamağa çalışırdı. Bunun üçün heç bir imkanı olmadığından, sərvətinin bir hissəsini miras almaq üçün Emili öldürmək qərarına gəldi. İlk tel ilə cəhdi uğursuz olduqda, o, zəhərdən ölümünün qaraciyər çatışmazlığı əlamətlərini təqlid edəcəyini bildiyindən, xalasının qaraciyər problemləri üçün, elementar fosforla doldurulmuş kapsullarından birini dəyişdirmək qərarına gəldi. Seansda iştirak edənlərin şahidi olduqları aura Emilinin bilmədən qəbul etdiyi zəhərdən qaynaqlanırdı. Xalasının vəsiyyətini dəyişdiyini və Puaro onun ölümünün səbəbini öyrəndiyini biləndə Bella daha da pis vəziyyətdə qaldı. Beləliklə, o, intihar etməzdən əvvəl uşaqlarını atalarına qaytardı; Dərman əvvəlcə Yaqubun öldürülməsində istifadə edilmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Puaro bildirir ki, Lawson Bellanı Emilinin yıxıldığı gecə güzgüdə olsa da görüb; Broşun baş hərfləri "AT" - Arabella Tanios hərfindən tərsinə çevrildi. Arseni ondan istifadə etmək niyyətində olan, lakin sonda buna dözə bilməyən Tereza tərəfindən oğurlanıb. İtkin düşən kiçik bir məbləğin sonradan Çarlz tərəfindən oğurlandığı aşkar edildi; bildi ki, xala onun vəsiyyətini ölümündən əvvəl dəyişib. Emilinin heç bir qalmaqal istəmədiyini bilən Puaro buna hörmətlə yanaşır, Lawson isə mirasını Tereza, Çarlz və Bellanın uşaqları ilə bölüşməyə qərar verir. Bu vaxt Puaro və Hastinqs Bob da onlara qoşularaq evə qayıdırlar.<ref>{{cite web |url=https://alinino.az/product/sessiz-sahid |title=Səssiz Şahid |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] snit7zoll1ivpgayif1nxnkl04h6ys1 0 759138 6547040 2022-07-24T12:47:32Z Aylanabi 243003 Səhifə "{{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{NG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{NG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} 9euz9w0kuykzfqcqrcsjkytbo0p4v3m 6547041 6547040 2022-07-24T12:47:52Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} 3vyoztlk69x8ekv8hnmr153eywhdrra 6547045 6547041 2022-07-24T12:49:43Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı Aqata Kristi tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. q7i6rox04vnxejmaohm9wtwhqwoxfof 6547046 6547045 2022-07-24T12:49:54Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı Aqata Kristi tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə Böyük Britaniyada Collins Crime Club tərəfindən 6 noyabr 1939-cu ildə On Balaca Zenci adı ilə iqniwaxzb06yuglkn4u6mwpxh1nlma1 6547048 6547046 2022-07-24T12:50:23Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniyada]] Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə ia0yit5yfviev0z7q1oawdyvgz2c7mp 6547050 6547048 2022-07-24T12:50:35Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə 78po0pjzjyik7tivmwul1kwfa1vnb2c 6547051 6547050 2022-07-24T12:51:04Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə əsas süjet elementi kimi xidmətedən uşaqların sayma qafiyəsindən və ozan mahnısından sonra nəşr edilmişdir. 9zlny41pifcm0a610km70ov52oier1d 6547052 6547051 2022-07-24T12:52:44Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə əsas süjet elementi kimi xidmətedən uşaqların sayma qafiyəsindən və ozan mahnısından sonra nəşr edilmişdir.<ref>{{cite web |url= https://alinino.az/product/on-zenci-balasi|title=On zənci balası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 06eq13hxzq11e759be44nvncjaogj0q 6547055 6547052 2022-07-24T12:53:16Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə əsas süjet elementi kimi xidmətedən uşaqların sayma qafiyəsindən və ozan mahnısından sonra nəşr edilmişdir.<ref>{{cite web |url= https://alinino.az/product/on-zenci-balasi|title=On zənci balası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] egnbm15bv066wsf03w51d3dgtbgkawy 6547056 6547055 2022-07-24T12:53:55Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə əsas süjet elementi kimi xidmətedən uşaqların sayma qafiyəsindən və ozan mahnısından sonra nəşr edilmişdir.<ref>{{cite web |url= https://alinino.az/product/on-zenci-balasi|title=On zənci balası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] 0emcl23r703f4xshkrx91huwu2to402 6547059 6547056 2022-07-24T12:54:42Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə əsas süjet elementi kimi xidmətedən uşaqların sayma qafiyəsindən və ozan mahnısından sonra nəşr edilmişdir.<ref>{{cite web |url= https://alinino.az/product/on-zenci-balasi|title=On zənci balası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Səkkiz nəfər Devon sahilindəki kiçik, təcrid olunmuş adaya gəlir , hər biri gözlənilməz şəxsi dəvət alır. Onları eşikağası və aşpaz, Tomas və Ethel Rocers qarşılayır və izah edir ki, ev sahibləri Ulik Norman Ouen və Una Nensi Ouen təlimatları tərk etsələr də, hələ gəlməyiblər. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] hdadgoeeljx04kjxzlryroza615rzx0 6547060 6547059 2022-07-24T12:55:08Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə əsas süjet elementi kimi xidmətedən uşaqların sayma qafiyəsindən və ozan mahnısından sonra nəşr edilmişdir.<ref>{{cite web |url= https://alinino.az/product/on-zenci-balasi|title=On zənci balası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Səkkiz nəfər Devon sahilindəki kiçik, təcrid olunmuş adaya gəlir , hər biri gözlənilməz şəxsi dəvət alır. Onları eşikağası və aşpaz, Tomas və Ethel Rocers qarşılayır və izah edir ki, ev sahibləri Ulik Norman Ouen və Una Nensi Ouen təlimatları tərk etsələr də, hələ gəlməyiblər. Köhnə qafiyənin çərçivəli surəti hər qonaq otağında asılıb, yeməkxananın stolunda isə on heykəlcik var. Şam yeməyindən sonra fonoqraf çalınır; səsyazma hər bir ziyarətçini və cənab və xanım Rocersi qətl törətməkdə günahlandırır, sonra "bardakı məhbuslardan" hər hansı birinin müdafiə təklif etmək istəyib-istəmədiyini soruşur. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] 16n09zfvggc608efk7ktjcvup70imiz 6547061 6547060 2022-07-24T12:55:30Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə əsas süjet elementi kimi xidmətedən uşaqların sayma qafiyəsindən və ozan mahnısından sonra nəşr edilmişdir.<ref>{{cite web |url= https://alinino.az/product/on-zenci-balasi|title=On zənci balası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Səkkiz nəfər Devon sahilindəki kiçik, təcrid olunmuş adaya gəlir , hər biri gözlənilməz şəxsi dəvət alır. Onları eşikağası və aşpaz, Tomas və Ethel Rocers qarşılayır və izah edir ki, ev sahibləri Ulik Norman Ouen və Una Nensi Ouen təlimatları tərk etsələr də, hələ gəlməyiblər. Köhnə qafiyənin çərçivəli surəti hər qonaq otağında asılıb, yeməkxananın stolunda isə on heykəlcik var. Şam yeməyindən sonra fonoqraf çalınır; səsyazma hər bir ziyarətçini və cənab və xanım Rocersi qətl törətməkdə günahlandırır, sonra "bardakı məhbuslardan" hər hansı birinin müdafiə təklif etmək istəyib-istəmədiyini soruşur. Qonaqlar aşkar edirlər ki, onlardan heç biri Ouenləri tanımır və cənab Ədliyyə Uorqreyv deyir ki, “UN Owen” adı “Naməlum” əsərinin pyesidir. Marston içkisini bitirir və sianid zəhərlənməsindən dərhal ölür. Doktor Armstronq digər içkilərdə sianid olmadığını təsdiqləyir və Marstonun özünü dozajlamış olduğunu ehtimal edir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] e0c3u6vht8uc3dyeq4a7y8bfbtdv0yq 6547062 6547061 2022-07-24T12:55:49Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə əsas süjet elementi kimi xidmətedən uşaqların sayma qafiyəsindən və ozan mahnısından sonra nəşr edilmişdir.<ref>{{cite web |url= https://alinino.az/product/on-zenci-balasi|title=On zənci balası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Səkkiz nəfər Devon sahilindəki kiçik, təcrid olunmuş adaya gəlir , hər biri gözlənilməz şəxsi dəvət alır. Onları eşikağası və aşpaz, Tomas və Ethel Rocers qarşılayır və izah edir ki, ev sahibləri Ulik Norman Ouen və Una Nensi Ouen təlimatları tərk etsələr də, hələ gəlməyiblər. Köhnə qafiyənin çərçivəli surəti hər qonaq otağında asılıb, yeməkxananın stolunda isə on heykəlcik var. Şam yeməyindən sonra fonoqraf çalınır; səsyazma hər bir ziyarətçini və cənab və xanım Rocersi qətl törətməkdə günahlandırır, sonra "bardakı məhbuslardan" hər hansı birinin müdafiə təklif etmək istəyib-istəmədiyini soruşur. Qonaqlar aşkar edirlər ki, onlardan heç biri Ouenləri tanımır və cənab Ədliyyə Uorqreyv deyir ki, “UN Owen” adı “Naməlum” əsərinin pyesidir. Marston içkisini bitirir və sianid zəhərlənməsindən dərhal ölür. Doktor Armstronq digər içkilərdə sianid olmadığını təsdiqləyir və Marstonun özünü dozajlamış olduğunu ehtimal edir. Ertəsi gün səhər xanım Rocers yatağında ölü tapıldı və nahar vaxtı General MacArthur da başına aldığı ağır zərbədən öldü. Qonaqlar ölümlərin mahiyyətinin qafiyənin müvafiq sətirlərinə uyğun olduğunu başa düşürlər və heykəlciklərdən üçünün əskik olduğu aşkar edilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] qqaqcxuf1lbk7eukrse0duocwm09wxp 6547063 6547062 2022-07-24T12:56:16Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə əsas süjet elementi kimi xidmətedən uşaqların sayma qafiyəsindən və ozan mahnısından sonra nəşr edilmişdir.<ref>{{cite web |url= https://alinino.az/product/on-zenci-balasi|title=On zənci balası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Səkkiz nəfər Devon sahilindəki kiçik, təcrid olunmuş adaya gəlir , hər biri gözlənilməz şəxsi dəvət alır. Onları eşikağası və aşpaz, Tomas və Ethel Rocers qarşılayır və izah edir ki, ev sahibləri Ulik Norman Ouen və Una Nensi Ouen təlimatları tərk etsələr də, hələ gəlməyiblər. Köhnə qafiyənin çərçivəli surəti hər qonaq otağında asılıb, yeməkxananın stolunda isə on heykəlcik var. Şam yeməyindən sonra fonoqraf çalınır; səsyazma hər bir ziyarətçini və cənab və xanım Rocersi qətl törətməkdə günahlandırır, sonra "bardakı məhbuslardan" hər hansı birinin müdafiə təklif etmək istəyib-istəmədiyini soruşur. Qonaqlar aşkar edirlər ki, onlardan heç biri Ouenləri tanımır və cənab Ədliyyə Uorqreyv deyir ki, “UN Owen” adı “Naməlum” əsərinin pyesidir. Marston içkisini bitirir və sianid zəhərlənməsindən dərhal ölür. Doktor Armstronq digər içkilərdə sianid olmadığını təsdiqləyir və Marstonun özünü dozajlamış olduğunu ehtimal edir. Ertəsi gün səhər xanım Rocers yatağında ölü tapıldı və nahar vaxtı General MacArthur da başına aldığı ağır zərbədən öldü. Qonaqlar ölümlərin mahiyyətinin qafiyənin müvafiq sətirlərinə uyğun olduğunu başa düşürlər və heykəlciklərdən üçünün əskik olduğu aşkar edilir. Qonaqlar UN Owen-in onları sistematik şəkildə öldürdüyündən şübhələnirlər və adada axtarış aparırlar, lakin heç bir gizlənmə yeri tapmırlar. Başqa heç kim köməksiz adaya gəlib çıxa bilmədiyi üçün, qalan yeddi nəfərdən birinin qatil olması lazım olduğu qənaətinə gəlməyə məcbur olurlar. Ertəsi gün səhər cənab Rocers odun yığınında ölü tapıldı və Emili Brent qonaq otağında kalium siyanid vurulmuş ölü tapıldı . == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] suf3169j9d1mk8qs37oz1yago8m908m 6547094 6547063 2022-07-24T13:17:34Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə əsas süjet elementi kimi xidmətedən uşaqların sayma qafiyəsindən və ozan mahnısından sonra nəşr edilmişdir.<ref>{{cite web |url= https://alinino.az/product/on-zenci-balasi|title=On zənci balası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Səkkiz nəfər Devon sahilindəki kiçik, təcrid olunmuş adaya gəlir , hər biri gözlənilməz şəxsi dəvət alır. Onları eşikağası və aşpaz, Tomas və Ethel Rocers qarşılayır və izah edir ki, ev sahibləri Ulik Norman Ouen və Una Nensi Ouen təlimatları tərk etsələr də, hələ gəlməyiblər. Köhnə qafiyənin çərçivəli surəti hər qonaq otağında asılıb, yeməkxananın stolunda isə on heykəlcik var. Şam yeməyindən sonra fonoqraf çalınır; səsyazma hər bir ziyarətçini və cənab və xanım Rocersi qətl törətməkdə günahlandırır, sonra "bardakı məhbuslardan" hər hansı birinin müdafiə təklif etmək istəyib-istəmədiyini soruşur. Qonaqlar aşkar edirlər ki, onlardan heç biri Ouenləri tanımır və cənab Ədliyyə Uorqreyv deyir ki, “UN Owen” adı “Naməlum” əsərinin pyesidir. Marston içkisini bitirir və sianid zəhərlənməsindən dərhal ölür. Doktor Armstronq digər içkilərdə sianid olmadığını təsdiqləyir və Marstonun özünü dozajlamış olduğunu ehtimal edir. Ertəsi gün səhər xanım Rocers yatağında ölü tapıldı və nahar vaxtı General MacArthur da başına aldığı ağır zərbədən öldü. Qonaqlar ölümlərin mahiyyətinin qafiyənin müvafiq sətirlərinə uyğun olduğunu başa düşürlər və heykəlciklərdən üçünün əskik olduğu aşkar edilir. Qonaqlar UN Owen-in onları sistematik şəkildə öldürdüyündən şübhələnirlər və adada axtarış aparırlar, lakin heç bir gizlənmə yeri tapmırlar. Başqa heç kim köməksiz adaya gəlib çıxa bilmədiyi üçün, qalan yeddi nəfərdən birinin qatil olması lazım olduğu qənaətinə gəlməyə məcbur olurlar. Ertəsi gün səhər cənab Rocers odun yığınında ölü tapıldı və Emili Brent qonaq otağında kalium siyanid vurulmuş ölü tapıldı . Wargrave bütün otaqları axtarmağı təklif etdikdən sonra Lombardın silahının itdiyi məlum olur. Vera Claythorne otağına qalxır və tavandan asılmış dəniz yosunu görəndə qışqırır. Qalan qonaqların çoxu yuxarı qalxır; geri qayıtdıqda, alnından güllə yarası almış, kobud şəkildə hakim paltarı geyinmiş Uorqreyvi hələ də aşağıda görürlər. Doktor Armstronq onu ölü elan edir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] ag61t260ybvj0kp1au7vglp7kmpwemc 6547097 6547094 2022-07-24T13:18:08Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə əsas süjet elementi kimi xidmətedən uşaqların sayma qafiyəsindən və ozan mahnısından sonra nəşr edilmişdir.<ref>{{cite web |url= https://alinino.az/product/on-zenci-balasi|title=On zənci balası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Səkkiz nəfər Devon sahilindəki kiçik, təcrid olunmuş adaya gəlir , hər biri gözlənilməz şəxsi dəvət alır. Onları eşikağası və aşpaz, Tomas və Ethel Rocers qarşılayır və izah edir ki, ev sahibləri Ulik Norman Ouen və Una Nensi Ouen təlimatları tərk etsələr də, hələ gəlməyiblər. Köhnə qafiyənin çərçivəli surəti hər qonaq otağında asılıb, yeməkxananın stolunda isə on heykəlcik var. Şam yeməyindən sonra fonoqraf çalınır; səsyazma hər bir ziyarətçini və cənab və xanım Rocersi qətl törətməkdə günahlandırır, sonra "bardakı məhbuslardan" hər hansı birinin müdafiə təklif etmək istəyib-istəmədiyini soruşur. Qonaqlar aşkar edirlər ki, onlardan heç biri Ouenləri tanımır və cənab Ədliyyə Uorqreyv deyir ki, “UN Owen” adı “Naməlum” əsərinin pyesidir. Marston içkisini bitirir və sianid zəhərlənməsindən dərhal ölür. Doktor Armstronq digər içkilərdə sianid olmadığını təsdiqləyir və Marstonun özünü dozajlamış olduğunu ehtimal edir. Ertəsi gün səhər xanım Rocers yatağında ölü tapıldı və nahar vaxtı General MacArthur da başına aldığı ağır zərbədən öldü. Qonaqlar ölümlərin mahiyyətinin qafiyənin müvafiq sətirlərinə uyğun olduğunu başa düşürlər və heykəlciklərdən üçünün əskik olduğu aşkar edilir. Qonaqlar UN Owen-in onları sistematik şəkildə öldürdüyündən şübhələnirlər və adada axtarış aparırlar, lakin heç bir gizlənmə yeri tapmırlar. Başqa heç kim köməksiz adaya gəlib çıxa bilmədiyi üçün, qalan yeddi nəfərdən birinin qatil olması lazım olduğu qənaətinə gəlməyə məcbur olurlar. Ertəsi gün səhər cənab Rocers odun yığınında ölü tapıldı və Emili Brent qonaq otağında kalium siyanid vurulmuş ölü tapıldı . Wargrave bütün otaqları axtarmağı təklif etdikdən sonra Lombardın silahının itdiyi məlum olur. Vera Claythorne otağına qalxır və tavandan asılmış dəniz yosunu görəndə qışqırır. Qalan qonaqların çoxu yuxarı qalxır; geri qayıtdıqda, alnından güllə yarası almış, kobud şəkildə hakim paltarı geyinmiş Uorqreyvi hələ də aşağıda görürlər. Doktor Armstronq onu ölü elan edir. Həmin gecə Lombardın silahı qaytarılır və Blore kiminsə evdən çıxdığını görür. Armstronq otağında yoxdur. Vera, Blore və Lombard birlikdə qalmaq və evi tərk etmək qərarına gəlirlər. Blore yemək üçün qayıtdıqda, Veranın pəncərə eşikindən itələnən ayıya bənzər mərmər saat tərəfindən öldürülür. Vera və Lombard Armstronqun cəsədinin sahildə yuyulduğunu tapır və hər biri digərinin məsuliyyət daşımalı olduğu qənaətinə gəlir. Vera hörmət əlaməti olaraq cəsədin sahildən çıxarılmasını təklif edir, lakin bu, Lombardın silahını əldə etmək üçün bir bəhanədir. Lombard bunun üçün can atdıqda, onu öldürür. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] s1kdnoqj6iybit3m2us6cq267b2wsfs 6547100 6547097 2022-07-24T13:18:33Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə əsas süjet elementi kimi xidmətedən uşaqların sayma qafiyəsindən və ozan mahnısından sonra nəşr edilmişdir.<ref>{{cite web |url= https://alinino.az/product/on-zenci-balasi|title=On zənci balası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Səkkiz nəfər Devon sahilindəki kiçik, təcrid olunmuş adaya gəlir , hər biri gözlənilməz şəxsi dəvət alır. Onları eşikağası və aşpaz, Tomas və Ethel Rocers qarşılayır və izah edir ki, ev sahibləri Ulik Norman Ouen və Una Nensi Ouen təlimatları tərk etsələr də, hələ gəlməyiblər. Köhnə qafiyənin çərçivəli surəti hər qonaq otağında asılıb, yeməkxananın stolunda isə on heykəlcik var. Şam yeməyindən sonra fonoqraf çalınır; səsyazma hər bir ziyarətçini və cənab və xanım Rocersi qətl törətməkdə günahlandırır, sonra "bardakı məhbuslardan" hər hansı birinin müdafiə təklif etmək istəyib-istəmədiyini soruşur. Qonaqlar aşkar edirlər ki, onlardan heç biri Ouenləri tanımır və cənab Ədliyyə Uorqreyv deyir ki, “UN Owen” adı “Naməlum” əsərinin pyesidir. Marston içkisini bitirir və sianid zəhərlənməsindən dərhal ölür. Doktor Armstronq digər içkilərdə sianid olmadığını təsdiqləyir və Marstonun özünü dozajlamış olduğunu ehtimal edir. Ertəsi gün səhər xanım Rocers yatağında ölü tapıldı və nahar vaxtı General MacArthur da başına aldığı ağır zərbədən öldü. Qonaqlar ölümlərin mahiyyətinin qafiyənin müvafiq sətirlərinə uyğun olduğunu başa düşürlər və heykəlciklərdən üçünün əskik olduğu aşkar edilir. Qonaqlar UN Owen-in onları sistematik şəkildə öldürdüyündən şübhələnirlər və adada axtarış aparırlar, lakin heç bir gizlənmə yeri tapmırlar. Başqa heç kim köməksiz adaya gəlib çıxa bilmədiyi üçün, qalan yeddi nəfərdən birinin qatil olması lazım olduğu qənaətinə gəlməyə məcbur olurlar. Ertəsi gün səhər cənab Rocers odun yığınında ölü tapıldı və Emili Brent qonaq otağında kalium siyanid vurulmuş ölü tapıldı . Wargrave bütün otaqları axtarmağı təklif etdikdən sonra Lombardın silahının itdiyi məlum olur. Vera Claythorne otağına qalxır və tavandan asılmış dəniz yosunu görəndə qışqırır. Qalan qonaqların çoxu yuxarı qalxır; geri qayıtdıqda, alnından güllə yarası almış, kobud şəkildə hakim paltarı geyinmiş Uorqreyvi hələ də aşağıda görürlər. Doktor Armstronq onu ölü elan edir. Həmin gecə Lombardın silahı qaytarılır və Blore kiminsə evdən çıxdığını görür. Armstronq otağında yoxdur. Vera, Blore və Lombard birlikdə qalmaq və evi tərk etmək qərarına gəlirlər. Blore yemək üçün qayıtdıqda, Veranın pəncərə eşikindən itələnən ayıya bənzər mərmər saat tərəfindən öldürülür. Vera və Lombard Armstronqun cəsədinin sahildə yuyulduğunu tapır və hər biri digərinin məsuliyyət daşımalı olduğu qənaətinə gəlir. Vera hörmət əlaməti olaraq cəsədin sahildən çıxarılmasını təklif edir, lakin bu, Lombardın silahını əldə etmək üçün bir bəhanədir. Lombard bunun üçün can atdıqda, onu öldürür. Vera sarsılmış, travma sonrası evə qayıdır. O, otağında düzülmüş ilgək və stul və güclü dəniz qoxusunu tapır. Günahına qalib gələrək, qafiyənin son misrasına uyğun olaraq özünü asır. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] rmx61i0amfts9aco2fxgxndrwci9stc 6547103 6547100 2022-07-24T13:19:28Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə əsas süjet elementi kimi xidmətedən uşaqların sayma qafiyəsindən və ozan mahnısından sonra nəşr edilmişdir.<ref>{{cite web |url= https://alinino.az/product/on-zenci-balasi|title=On zənci balası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Səkkiz nəfər Devon sahilindəki kiçik, təcrid olunmuş adaya gəlir , hər biri gözlənilməz şəxsi dəvət alır. Onları eşikağası və aşpaz, Tomas və Ethel Rocers qarşılayır və izah edir ki, ev sahibləri Ulik Norman Ouen və Una Nensi Ouen təlimatları tərk etsələr də, hələ gəlməyiblər. Köhnə qafiyənin çərçivəli surəti hər qonaq otağında asılıb, yeməkxananın stolunda isə on heykəlcik var. Şam yeməyindən sonra fonoqraf çalınır; səsyazma hər bir ziyarətçini və cənab və xanım Rocersi qətl törətməkdə günahlandırır, sonra "bardakı məhbuslardan" hər hansı birinin müdafiə təklif etmək istəyib-istəmədiyini soruşur. Qonaqlar aşkar edirlər ki, onlardan heç biri Ouenləri tanımır və cənab Ədliyyə Uorqreyv deyir ki, “UN Owen” adı “Naməlum” əsərinin pyesidir. Marston içkisini bitirir və sianid zəhərlənməsindən dərhal ölür. Doktor Armstronq digər içkilərdə sianid olmadığını təsdiqləyir və Marstonun özünü dozajlamış olduğunu ehtimal edir. Ertəsi gün səhər xanım Rocers yatağında ölü tapıldı və nahar vaxtı General MacArthur da başına aldığı ağır zərbədən öldü. Qonaqlar ölümlərin mahiyyətinin qafiyənin müvafiq sətirlərinə uyğun olduğunu başa düşürlər və heykəlciklərdən üçünün əskik olduğu aşkar edilir. Qonaqlar UN Owen-in onları sistematik şəkildə öldürdüyündən şübhələnirlər və adada axtarış aparırlar, lakin heç bir gizlənmə yeri tapmırlar. Başqa heç kim köməksiz adaya gəlib çıxa bilmədiyi üçün, qalan yeddi nəfərdən birinin qatil olması lazım olduğu qənaətinə gəlməyə məcbur olurlar. Ertəsi gün səhər cənab Rocers odun yığınında ölü tapıldı və Emili Brent qonaq otağında kalium siyanid vurulmuş ölü tapıldı . Wargrave bütün otaqları axtarmağı təklif etdikdən sonra Lombardın silahının itdiyi məlum olur. Vera Claythorne otağına qalxır və tavandan asılmış dəniz yosunu görəndə qışqırır. Qalan qonaqların çoxu yuxarı qalxır; geri qayıtdıqda, alnından güllə yarası almış, kobud şəkildə hakim paltarı geyinmiş Uorqreyvi hələ də aşağıda görürlər. Doktor Armstronq onu ölü elan edir. Həmin gecə Lombardın silahı qaytarılır və Blore kiminsə evdən çıxdığını görür. Armstronq otağında yoxdur. Vera, Blore və Lombard birlikdə qalmaq və evi tərk etmək qərarına gəlirlər. Blore yemək üçün qayıtdıqda, Veranın pəncərə eşikindən itələnən ayıya bənzər mərmər saat tərəfindən öldürülür. Vera və Lombard Armstronqun cəsədinin sahildə yuyulduğunu tapır və hər biri digərinin məsuliyyət daşımalı olduğu qənaətinə gəlir. Vera hörmət əlaməti olaraq cəsədin sahildən çıxarılmasını təklif edir, lakin bu, Lombardın silahını əldə etmək üçün bir bəhanədir. Lombard bunun üçün can atdıqda, onu öldürür. Vera sarsılmış, travma sonrası evə qayıdır. O, otağında düzülmüş ilgək və stul və güclü dəniz qoxusunu tapır. Günahına qalib gələrək, qafiyənin son misrasına uyğun olaraq özünü asır. Scotland Yard səlahiyyətliləri heç kimin sağ olmadığını görmək üçün adaya gəlir. Onlar tapırlar ki, adanın sahibi, İshaq Morris adlı iyrənc hüquqşünas və narkotik alverçisi dəvətnamələri təşkil edib və səs yazısı sifariş verib. Lakin qonaqların gəldiyi gecə o, barbituratın həddindən artıq dozası nəticəsində vəfat etmişdi . Polis qurbanların gündəliklərinin və ekspertiza rəyinin köməyi ilə ölümləri bərpa edir . Onlar bir neçə şübhəlini ölüm şəraitinə və sonradan daşınan əşyalara görə aradan qaldıra bilirlər, lakin sonda qatili müəyyən edə bilmirlər. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] 2biperdn37zf89a2f7dpred3p8en7xa 6547105 6547103 2022-07-24T13:19:52Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə əsas süjet elementi kimi xidmətedən uşaqların sayma qafiyəsindən və ozan mahnısından sonra nəşr edilmişdir.<ref>{{cite web |url= https://alinino.az/product/on-zenci-balasi|title=On zənci balası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Səkkiz nəfər Devon sahilindəki kiçik, təcrid olunmuş adaya gəlir , hər biri gözlənilməz şəxsi dəvət alır. Onları eşikağası və aşpaz, Tomas və Ethel Rocers qarşılayır və izah edir ki, ev sahibləri Ulik Norman Ouen və Una Nensi Ouen təlimatları tərk etsələr də, hələ gəlməyiblər. Köhnə qafiyənin çərçivəli surəti hər qonaq otağında asılıb, yeməkxananın stolunda isə on heykəlcik var. Şam yeməyindən sonra fonoqraf çalınır; səsyazma hər bir ziyarətçini və cənab və xanım Rocersi qətl törətməkdə günahlandırır, sonra "bardakı məhbuslardan" hər hansı birinin müdafiə təklif etmək istəyib-istəmədiyini soruşur. Qonaqlar aşkar edirlər ki, onlardan heç biri Ouenləri tanımır və cənab Ədliyyə Uorqreyv deyir ki, “UN Owen” adı “Naməlum” əsərinin pyesidir. Marston içkisini bitirir və sianid zəhərlənməsindən dərhal ölür. Doktor Armstronq digər içkilərdə sianid olmadığını təsdiqləyir və Marstonun özünü dozajlamış olduğunu ehtimal edir. Ertəsi gün səhər xanım Rocers yatağında ölü tapıldı və nahar vaxtı General MacArthur da başına aldığı ağır zərbədən öldü. Qonaqlar ölümlərin mahiyyətinin qafiyənin müvafiq sətirlərinə uyğun olduğunu başa düşürlər və heykəlciklərdən üçünün əskik olduğu aşkar edilir. Qonaqlar UN Owen-in onları sistematik şəkildə öldürdüyündən şübhələnirlər və adada axtarış aparırlar, lakin heç bir gizlənmə yeri tapmırlar. Başqa heç kim köməksiz adaya gəlib çıxa bilmədiyi üçün, qalan yeddi nəfərdən birinin qatil olması lazım olduğu qənaətinə gəlməyə məcbur olurlar. Ertəsi gün səhər cənab Rocers odun yığınında ölü tapıldı və Emili Brent qonaq otağında kalium siyanid vurulmuş ölü tapıldı . Wargrave bütün otaqları axtarmağı təklif etdikdən sonra Lombardın silahının itdiyi məlum olur. Vera Claythorne otağına qalxır və tavandan asılmış dəniz yosunu görəndə qışqırır. Qalan qonaqların çoxu yuxarı qalxır; geri qayıtdıqda, alnından güllə yarası almış, kobud şəkildə hakim paltarı geyinmiş Uorqreyvi hələ də aşağıda görürlər. Doktor Armstronq onu ölü elan edir. Həmin gecə Lombardın silahı qaytarılır və Blore kiminsə evdən çıxdığını görür. Armstronq otağında yoxdur. Vera, Blore və Lombard birlikdə qalmaq və evi tərk etmək qərarına gəlirlər. Blore yemək üçün qayıtdıqda, Veranın pəncərə eşikindən itələnən ayıya bənzər mərmər saat tərəfindən öldürülür. Vera və Lombard Armstronqun cəsədinin sahildə yuyulduğunu tapır və hər biri digərinin məsuliyyət daşımalı olduğu qənaətinə gəlir. Vera hörmət əlaməti olaraq cəsədin sahildən çıxarılmasını təklif edir, lakin bu, Lombardın silahını əldə etmək üçün bir bəhanədir. Lombard bunun üçün can atdıqda, onu öldürür. Vera sarsılmış, travma sonrası evə qayıdır. O, otağında düzülmüş ilgək və stul və güclü dəniz qoxusunu tapır. Günahına qalib gələrək, qafiyənin son misrasına uyğun olaraq özünü asır. Scotland Yard səlahiyyətliləri heç kimin sağ olmadığını görmək üçün adaya gəlir. Onlar tapırlar ki, adanın sahibi, İshaq Morris adlı iyrənc hüquqşünas və narkotik alverçisi dəvətnamələri təşkil edib və səs yazısı sifariş verib. Lakin qonaqların gəldiyi gecə o, barbituratın həddindən artıq dozası nəticəsində vəfat etmişdi . Polis qurbanların gündəliklərinin və ekspertiza rəyinin köməyi ilə ölümləri bərpa edir . Onlar bir neçə şübhəlini ölüm şəraitinə və sonradan daşınan əşyalara görə aradan qaldıra bilirlər, lakin sonda qatili müəyyən edə bilmirlər. Çox sonra trol gəmisi öz torlarına üzərində yazılı etiraf olan bir şüşə qaldırır. Bu əsərdə cənab Ədalət Uorqreyv bütün həyatı boyu iki ziddiyyətli impulslara malik olduğunu söyləyir: güclü ədalət hissi və vəhşi qana ehtiras. O, cinayət hakimi kimi peşəsi ilə hər ikisini qane etdi, mühakimə olunduqdan sonra qatilləri ölümə məhkum etdi. Ölümcül xəstəlik diaqnozu aldıqdan sonra o, ədalətdən qaçmış hesab etdiyi bir qrup insanla məşğul olmaq üçün şəxsi sxemi tətbiq etmək qərarına gəldi. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] dchjxz7r1rmas5m4o5l8xcq9cwvx9wr 6547106 6547105 2022-07-24T13:20:15Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə əsas süjet elementi kimi xidmətedən uşaqların sayma qafiyəsindən və ozan mahnısından sonra nəşr edilmişdir.<ref>{{cite web |url= https://alinino.az/product/on-zenci-balasi|title=On zənci balası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Səkkiz nəfər Devon sahilindəki kiçik, təcrid olunmuş adaya gəlir , hər biri gözlənilməz şəxsi dəvət alır. Onları eşikağası və aşpaz, Tomas və Ethel Rocers qarşılayır və izah edir ki, ev sahibləri Ulik Norman Ouen və Una Nensi Ouen təlimatları tərk etsələr də, hələ gəlməyiblər. Köhnə qafiyənin çərçivəli surəti hər qonaq otağında asılıb, yeməkxananın stolunda isə on heykəlcik var. Şam yeməyindən sonra fonoqraf çalınır; səsyazma hər bir ziyarətçini və cənab və xanım Rocersi qətl törətməkdə günahlandırır, sonra "bardakı məhbuslardan" hər hansı birinin müdafiə təklif etmək istəyib-istəmədiyini soruşur. Qonaqlar aşkar edirlər ki, onlardan heç biri Ouenləri tanımır və cənab Ədliyyə Uorqreyv deyir ki, “UN Owen” adı “Naməlum” əsərinin pyesidir. Marston içkisini bitirir və sianid zəhərlənməsindən dərhal ölür. Doktor Armstronq digər içkilərdə sianid olmadığını təsdiqləyir və Marstonun özünü dozajlamış olduğunu ehtimal edir. Ertəsi gün səhər xanım Rocers yatağında ölü tapıldı və nahar vaxtı General MacArthur da başına aldığı ağır zərbədən öldü. Qonaqlar ölümlərin mahiyyətinin qafiyənin müvafiq sətirlərinə uyğun olduğunu başa düşürlər və heykəlciklərdən üçünün əskik olduğu aşkar edilir. Qonaqlar UN Owen-in onları sistematik şəkildə öldürdüyündən şübhələnirlər və adada axtarış aparırlar, lakin heç bir gizlənmə yeri tapmırlar. Başqa heç kim köməksiz adaya gəlib çıxa bilmədiyi üçün, qalan yeddi nəfərdən birinin qatil olması lazım olduğu qənaətinə gəlməyə məcbur olurlar. Ertəsi gün səhər cənab Rocers odun yığınında ölü tapıldı və Emili Brent qonaq otağında kalium siyanid vurulmuş ölü tapıldı . Wargrave bütün otaqları axtarmağı təklif etdikdən sonra Lombardın silahının itdiyi məlum olur. Vera Claythorne otağına qalxır və tavandan asılmış dəniz yosunu görəndə qışqırır. Qalan qonaqların çoxu yuxarı qalxır; geri qayıtdıqda, alnından güllə yarası almış, kobud şəkildə hakim paltarı geyinmiş Uorqreyvi hələ də aşağıda görürlər. Doktor Armstronq onu ölü elan edir. Həmin gecə Lombardın silahı qaytarılır və Blore kiminsə evdən çıxdığını görür. Armstronq otağında yoxdur. Vera, Blore və Lombard birlikdə qalmaq və evi tərk etmək qərarına gəlirlər. Blore yemək üçün qayıtdıqda, Veranın pəncərə eşikindən itələnən ayıya bənzər mərmər saat tərəfindən öldürülür. Vera və Lombard Armstronqun cəsədinin sahildə yuyulduğunu tapır və hər biri digərinin məsuliyyət daşımalı olduğu qənaətinə gəlir. Vera hörmət əlaməti olaraq cəsədin sahildən çıxarılmasını təklif edir, lakin bu, Lombardın silahını əldə etmək üçün bir bəhanədir. Lombard bunun üçün can atdıqda, onu öldürür. Vera sarsılmış, travma sonrası evə qayıdır. O, otağında düzülmüş ilgək və stul və güclü dəniz qoxusunu tapır. Günahına qalib gələrək, qafiyənin son misrasına uyğun olaraq özünü asır. Scotland Yard səlahiyyətliləri heç kimin sağ olmadığını görmək üçün adaya gəlir. Onlar tapırlar ki, adanın sahibi, İshaq Morris adlı iyrənc hüquqşünas və narkotik alverçisi dəvətnamələri təşkil edib və səs yazısı sifariş verib. Lakin qonaqların gəldiyi gecə o, barbituratın həddindən artıq dozası nəticəsində vəfat etmişdi . Polis qurbanların gündəliklərinin və ekspertiza rəyinin köməyi ilə ölümləri bərpa edir . Onlar bir neçə şübhəlini ölüm şəraitinə və sonradan daşınan əşyalara görə aradan qaldıra bilirlər, lakin sonda qatili müəyyən edə bilmirlər. Çox sonra trol gəmisi öz torlarına üzərində yazılı etiraf olan bir şüşə qaldırır. Bu əsərdə cənab Ədalət Uorqreyv bütün həyatı boyu iki ziddiyyətli impulslara malik olduğunu söyləyir: güclü ədalət hissi və vəhşi qana ehtiras. O, cinayət hakimi kimi peşəsi ilə hər ikisini qane etdi, mühakimə olunduqdan sonra qatilləri ölümə məhkum etdi. Ölümcül xəstəlik diaqnozu aldıqdan sonra o, ədalətdən qaçmış hesab etdiyi bir qrup insanla məşğul olmaq üçün şəxsi sxemi tətbiq etmək qərarına gəldi. Adaya getməzdən əvvəl o, həzmi pozulduğu üçün Morrisə öldürücü dozada barbituratlar vermişdi. O, qrupa qatili müəyyən etməyə kömək edəcəyini bəhanə edərək, Dr Armstronqun köməyi ilə güllələnmə ilə ölümünü saxtalaşdırmışdı. Armstronq və digər qalan qonaqları öldürdükdən və polisi çaşdırmaq üçün əşyaları hərəkət etdirdikdən sonra o, nəhayət, əsl ölümünün qonaqlarda qeydə alınmış səhnələşdirilmiş ölümü ilə eyni olmasını təmin etmək üçün tapança və elastik istifadə edərək, başına atəş edərək intihar etdi. ' gündəlikləri. Uorqreyv etirafını yazıb, tanınmaq üçün "yazıq insan ehtiyacı" olduğunu etiraf etdiyi şeyə cavab olaraq onu bir şüşə içində dənizə atmışdı. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] 7m32ibc0sgs0li66t274z2qhl3upjbf 6547112 6547106 2022-07-24T13:22:13Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə əsas süjet elementi kimi xidmətedən uşaqların sayma qafiyəsindən və ozan mahnısından sonra nəşr edilmişdir.<ref>{{cite web |url= https://alinino.az/product/on-zenci-balasi|title=On zənci balası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Səkkiz nəfər Devon sahilindəki kiçik, təcrid olunmuş adaya gəlir , hər biri gözlənilməz şəxsi dəvət alır. Onları eşikağası və aşpaz, Tomas və Ethel Rocers qarşılayır və izah edir ki, ev sahibləri Ulik Norman Ouen və Una Nensi Ouen təlimatları tərk etsələr də, hələ gəlməyiblər. Köhnə qafiyənin çərçivəli surəti hər qonaq otağında asılıb, yeməkxananın stolunda isə on heykəlcik var. Şam yeməyindən sonra fonoqraf çalınır; səsyazma hər bir ziyarətçini və cənab və xanım Rocersi qətl törətməkdə günahlandırır, sonra "bardakı məhbuslardan" hər hansı birinin müdafiə təklif etmək istəyib-istəmədiyini soruşur. Qonaqlar aşkar edirlər ki, onlardan heç biri Ouenləri tanımır və cənab Ədliyyə Uorqreyv deyir ki, “UN Owen” adı “Naməlum” əsərinin pyesidir. Marston içkisini bitirir və sianid zəhərlənməsindən dərhal ölür. Doktor Armstronq digər içkilərdə sianid olmadığını təsdiqləyir və Marstonun özünü dozajlamış olduğunu ehtimal edir. Ertəsi gün səhər xanım Rocers yatağında ölü tapıldı və nahar vaxtı General MacArthur da başına aldığı ağır zərbədən öldü. Qonaqlar ölümlərin mahiyyətinin qafiyənin müvafiq sətirlərinə uyğun olduğunu başa düşürlər və heykəlciklərdən üçünün əskik olduğu aşkar edilir. Qonaqlar UN Owen-in onları sistematik şəkildə öldürdüyündən şübhələnirlər və adada axtarış aparırlar, lakin heç bir gizlənmə yeri tapmırlar. Başqa heç kim köməksiz adaya gəlib çıxa bilmədiyi üçün, qalan yeddi nəfərdən birinin qatil olması lazım olduğu qənaətinə gəlməyə məcbur olurlar. Ertəsi gün səhər cənab Rocers odun yığınında ölü tapıldı və Emili Brent qonaq otağında kalium siyanid vurulmuş ölü tapıldı . Wargrave bütün otaqları axtarmağı təklif etdikdən sonra Lombardın silahının itdiyi məlum olur. Vera Claythorne otağına qalxır və tavandan asılmış dəniz yosunu görəndə qışqırır. Qalan qonaqların çoxu yuxarı qalxır; geri qayıtdıqda, alnından güllə yarası almış, kobud şəkildə hakim paltarı geyinmiş Uorqreyvi hələ də aşağıda görürlər. Doktor Armstronq onu ölü elan edir. Həmin gecə Lombardın silahı qaytarılır və Blore kiminsə evdən çıxdığını görür. Armstronq otağında yoxdur. Vera, Blore və Lombard birlikdə qalmaq və evi tərk etmək qərarına gəlirlər. Blore yemək üçün qayıtdıqda, Veranın pəncərə eşikindən itələnən ayıya bənzər mərmər saat tərəfindən öldürülür. Vera və Lombard Armstronqun cəsədinin sahildə yuyulduğunu tapır və hər biri digərinin məsuliyyət daşımalı olduğu qənaətinə gəlir. Vera hörmət əlaməti olaraq cəsədin sahildən çıxarılmasını təklif edir, lakin bu, Lombardın silahını əldə etmək üçün bir bəhanədir. Lombard bunun üçün can atdıqda, onu öldürür. Vera sarsılmış, travma sonrası evə qayıdır. O, otağında düzülmüş ilgək və stul və güclü dəniz qoxusunu tapır. Günahına qalib gələrək, qafiyənin son misrasına uyğun olaraq özünü asır. Scotland Yard səlahiyyətliləri heç kimin sağ olmadığını görmək üçün adaya gəlir. Onlar tapırlar ki, adanın sahibi, İshaq Morris adlı iyrənc hüquqşünas və narkotik alverçisi dəvətnamələri təşkil edib və səs yazısı sifariş verib. Lakin qonaqların gəldiyi gecə o, barbituratın həddindən artıq dozası nəticəsində vəfat etmişdi . Polis qurbanların gündəliklərinin və ekspertiza rəyinin köməyi ilə ölümləri bərpa edir . Onlar bir neçə şübhəlini ölüm şəraitinə və sonradan daşınan əşyalara görə aradan qaldıra bilirlər, lakin sonda qatili müəyyən edə bilmirlər. Çox sonra trol gəmisi öz torlarına üzərində yazılı etiraf olan bir şüşə qaldırır. Bu əsərdə cənab Ədalət Uorqreyv bütün həyatı boyu iki ziddiyyətli impulslara malik olduğunu söyləyir: güclü ədalət hissi və vəhşi qana ehtiras. O, cinayət hakimi kimi peşəsi ilə hər ikisini qane etdi, mühakimə olunduqdan sonra qatilləri ölümə məhkum etdi. Ölümcül xəstəlik diaqnozu aldıqdan sonra o, ədalətdən qaçmış hesab etdiyi bir qrup insanla məşğul olmaq üçün şəxsi sxemi tətbiq etmək qərarına gəldi. Adaya getməzdən əvvəl o, həzmi pozulduğu üçün Morrisə öldürücü dozada barbituratlar vermişdi. O, qrupa qatili müəyyən etməyə kömək edəcəyini bəhanə edərək, Dr Armstronqun köməyi ilə güllələnmə ilə ölümünü saxtalaşdırmışdı. Armstronq və digər qalan qonaqları öldürdükdən və polisi çaşdırmaq üçün əşyaları hərəkət etdirdikdən sonra o, nəhayət, əsl ölümünün qonaqlarda qeydə alınmış səhnələşdirilmiş ölümü ilə eyni olmasını təmin etmək üçün tapança və elastik istifadə edərək, başına atəş edərək intihar etdi. ' gündəlikləri. Uorqreyv etirafını yazıb, tanınmaq üçün "yazıq insan ehtiyacı" olduğunu etiraf etdiyi şeyə cavab olaraq onu bir şüşə içində dənizə atmışdı.<ref>{{cite web |url=https://www.agathachristie.com/stories/and-then-there-were-none |title=AND THEN THERE WERE NONE |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] el11488wbbcbxbk5j5e4kbw4rxkc7sh 6547117 6547112 2022-07-24T13:24:52Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =On zənci balası |Orijinal adı ={{Dil-en|And Then There Were None}} |Şəkil =On_zənci_balası.jpg |Şəklin ölçüsü =200 |Şəklin izahı = |Müəllif =[[Aqata Kristi]] |Janr =[[Detektiv]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə =[[Birləşmiş Krallıq]] |Orijinalın nəşr ili = [[6 noyabr]] [[1939-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[272]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =2001392294631 |Elektron versiya = |Commons = }} '''On zənci balası''' — ingilis yazıçısı [[Aqata Kristi]] tərəfindən yazılmış sirli romandır və onun yazdığı kitablar arasında ən çətini kimi təsvir edilmişdir. O, ilk dəfə [[Böyük Britaniya]]da Collins Crime Club tərəfindən [[6 noyabr]] [[1939-cu il]]də On Balaca Zenci adı ilə əsas süjet elementi kimi xidmətedən uşaqların sayma qafiyəsindən və ozan mahnısından sonra nəşr edilmişdir.<ref>{{cite web |url= https://alinino.az/product/on-zenci-balasi|title=On zənci balası |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Səkkiz nəfər Devon sahilindəki kiçik, təcrid olunmuş adaya gəlir , hər biri gözlənilməz şəxsi dəvət alır. Onları eşikağası və aşpaz, Tomas və Ethel Rocers qarşılayır və izah edir ki, ev sahibləri Ulik Norman Ouen və Una Nensi Ouen təlimatları tərk etsələr də, hələ gəlməyiblər. Köhnə qafiyənin çərçivəli surəti hər qonaq otağında asılıb, yeməkxananın stolunda isə on heykəlcik var. Şam yeməyindən sonra fonoqraf çalınır; səsyazma hər bir ziyarətçini və cənab və xanım Rocersi qətl törətməkdə günahlandırır, sonra "bardakı məhbuslardan" hər hansı birinin müdafiə təklif etmək istəyib-istəmədiyini soruşur. Qonaqlar aşkar edirlər ki, onlardan heç biri Ouenləri tanımır və cənab Ədliyyə Uorqreyv deyir ki, “UN Owen” adı “Naməlum” əsərinin pyesidir. Marston içkisini bitirir və sianid zəhərlənməsindən dərhal ölür. Doktor Armstronq digər içkilərdə sianid olmadığını təsdiqləyir və Marstonun özünü dozajlamış olduğunu ehtimal edir. Ertəsi gün səhər xanım Rocers yatağında ölü tapıldı və nahar vaxtı General MacArthur da başına aldığı ağır zərbədən öldü. Qonaqlar ölümlərin mahiyyətinin qafiyənin müvafiq sətirlərinə uyğun olduğunu başa düşürlər və heykəlciklərdən üçünün əskik olduğu aşkar edilir. Qonaqlar UN Owen-in onları sistematik şəkildə öldürdüyündən şübhələnirlər və adada axtarış aparırlar, lakin heç bir gizlənmə yeri tapmırlar. Başqa heç kim köməksiz adaya gəlib çıxa bilmədiyi üçün, qalan yeddi nəfərdən birinin qatil olması lazım olduğu qənaətinə gəlməyə məcbur olurlar. Ertəsi gün səhər cənab Rocers odun yığınında ölü tapıldı və Emili Brent qonaq otağında kalium siyanid vurulmuş ölü tapıldı . Wargrave bütün otaqları axtarmağı təklif etdikdən sonra Lombardın silahının itdiyi məlum olur. Vera Claythorne otağına qalxır və tavandan asılmış dəniz yosunu görəndə qışqırır. Qalan qonaqların çoxu yuxarı qalxır; geri qayıtdıqda, alnından güllə yarası almış, kobud şəkildə hakim paltarı geyinmiş Uorqreyvi hələ də aşağıda görürlər. Doktor Armstronq onu ölü elan edir. Həmin gecə Lombardın silahı qaytarılır və Blore kiminsə evdən çıxdığını görür. Armstronq otağında yoxdur. Vera, Blore və Lombard birlikdə qalmaq və evi tərk etmək qərarına gəlirlər. Blore yemək üçün qayıtdıqda, Veranın pəncərə eşikindən itələnən ayıya bənzər mərmər saat tərəfindən öldürülür. Vera və Lombard Armstronqun cəsədinin sahildə yuyulduğunu tapır və hər biri digərinin məsuliyyət daşımalı olduğu qənaətinə gəlir. Vera hörmət əlaməti olaraq cəsədin sahildən çıxarılmasını təklif edir, lakin bu, Lombardın silahını əldə etmək üçün bir bəhanədir. Lombard bunun üçün can atdıqda, onu öldürür. Vera sarsılmış, travma sonrası evə qayıdır. O, otağında düzülmüş ilgək və stul və güclü dəniz qoxusunu tapır. Günahına qalib gələrək, qafiyənin son misrasına uyğun olaraq özünü asır. Scotland Yard səlahiyyətliləri heç kimin sağ olmadığını görmək üçün adaya gəlir. Onlar tapırlar ki, adanın sahibi, İshaq Morris adlı iyrənc hüquqşünas və narkotik alverçisi dəvətnamələri təşkil edib və səs yazısı sifariş verib. Lakin qonaqların gəldiyi gecə o, barbituratın həddindən artıq dozası nəticəsində vəfat etmişdi . Polis qurbanların gündəliklərinin və ekspertiza rəyinin köməyi ilə ölümləri bərpa edir . Onlar bir neçə şübhəlini ölüm şəraitinə və sonradan daşınan əşyalara görə aradan qaldıra bilirlər, lakin sonda qatili müəyyən edə bilmirlər. Çox sonra trol gəmisi öz torlarına üzərində yazılı etiraf olan bir şüşə qaldırır. Bu əsərdə cənab Ədalət Uorqreyv bütün həyatı boyu iki ziddiyyətli impulslara malik olduğunu söyləyir: güclü ədalət hissi və vəhşi qana ehtiras. O, cinayət hakimi kimi peşəsi ilə hər ikisini qane etdi, mühakimə olunduqdan sonra qatilləri ölümə məhkum etdi. Ölümcül xəstəlik diaqnozu aldıqdan sonra o, ədalətdən qaçmış hesab etdiyi bir qrup insanla məşğul olmaq üçün şəxsi sxemi tətbiq etmək qərarına gəldi. Adaya getməzdən əvvəl o, həzmi pozulduğu üçün Morrisə öldürücü dozada barbituratlar vermişdi. O, qrupa qatili müəyyən etməyə kömək edəcəyini bəhanə edərək, Dr Armstronqun köməyi ilə güllələnmə ilə ölümünü saxtalaşdırmışdı. Armstronq və digər qalan qonaqları öldürdükdən və polisi çaşdırmaq üçün əşyaları hərəkət etdirdikdən sonra o, nəhayət, əsl ölümünün qonaqlarda qeydə alınmış səhnələşdirilmiş ölümü ilə eyni olmasını təmin etmək üçün tapança və elastik istifadə edərək, başına atəş edərək intihar etdi. ' gündəlikləri. Uorqreyv etirafını yazıb, tanınmaq üçün "yazıq insan ehtiyacı" olduğunu etiraf etdiyi şeyə cavab olaraq onu bir şüşə içində dənizə atmışdı.<ref>{{cite web |url=https://www.agathachristie.com/stories/and-then-there-were-none |title=AND THEN THERE WERE NONE |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Aqata Kristinin romanları]] hiwordi4j6mk1t943ieml00fgbv2wsg 0 759139 6547069 2022-07-24T13:03:37Z Solavirum 95249 "[[:tr:Special:Redirect/revision/27722371|Şeyyad Hamza]]" səhifəsi tərcümə edilərək yaradıldı wikitext text/x-wiki '''Şəyyad Həmzə''' — XIII əsr türk sufi şairi. O, [[Akşehir]] və [[Sivrihisar|Sivrihisarda]] yaşamışdır. Şəyyad Həmzə əvvəllər şəyyad (hörgü ustası) ikən əxi qrupları ilə əlaqəsi sayəsində [[təriqət]] dairələrinə də daxil olmuş, bu arada xalqa şeirlər söyləmişdir. == Yaradıcılığı == Şəyyad Həmzə [[heca]] və [[əruz]] vəzni ilə şerlər oxuya bilən, [[İslam|islam mədəniyyətinə]] bələd olan səyyar bir mütəsəvvifdir. Hecalarla yazılan şeirləri [[poeziya]] baxımından gözəldir. Əruzla yazdığı şeirləri o qədər də uğurlu alınmamışdır. Bundan başqa, şeirlərində türk şeirinin təməlindən sətirlər var. Klassik şeirlərində, xüsusən də naatlarına önəm verilir. Bu şeirlərdə [[Ərəb dili|ərəb]], [[Fars dili|fars]] və islam mədəniyyətinə dair güclü biliklər üstünlük təşkil edir. Şəyyad Həmzənin beş [[Məsnəvi|məsnəvisi]] və başqa şeirləri məlumdur. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:XIII əsr şairləri]] [[Kateqoriya:Sufilər]] [[Kateqoriya:Türk şairlər]] 6225mai72zaz3h5x9gxd6hbzm05kctc 6547070 6547069 2022-07-24T13:03:57Z Solavirum 95249 + wikitext text/x-wiki {{Yazıçı}} '''Şəyyad Həmzə''' — XIII əsr türk sufi şairi. O, [[Akşehir]] və [[Sivrihisar|Sivrihisarda]] yaşamışdır. Şəyyad Həmzə əvvəllər şəyyad (hörgü ustası) ikən əxi qrupları ilə əlaqəsi sayəsində [[təriqət]] dairələrinə də daxil olmuş, bu arada xalqa şeirlər söyləmişdir. == Yaradıcılığı == Şəyyad Həmzə [[heca]] və [[əruz]] vəzni ilə şerlər oxuya bilən, [[İslam|islam mədəniyyətinə]] bələd olan səyyar bir mütəsəvvifdir. Hecalarla yazılan şeirləri [[poeziya]] baxımından gözəldir. Əruzla yazdığı şeirləri o qədər də uğurlu alınmamışdır. Bundan başqa, şeirlərində türk şeirinin təməlindən sətirlər var. Klassik şeirlərində, xüsusən də naatlarına önəm verilir. Bu şeirlərdə [[Ərəb dili|ərəb]], [[Fars dili|fars]] və islam mədəniyyətinə dair güclü biliklər üstünlük təşkil edir. Şəyyad Həmzənin beş [[Məsnəvi|məsnəvisi]] və başqa şeirləri məlumdur. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:XIII əsr şairləri]] [[Kateqoriya:Sufilər]] [[Kateqoriya:Türk şairlər]] alft77n8ay8a7pn1rpi8m9rf3lfzl12 6547071 6547070 2022-07-24T13:04:48Z Solavirum 95249 + wikitext text/x-wiki {{Yazıçı}} '''Şəyyad Həmzə''' — XIII əsr türk sufi şairi. O, [[Akşehir]] və [[Sivrihisar|Sivrihisarda]] yaşamışdır. Şəyyad Həmzə əvvəllər şəyyad (hörgü ustası) ikən əxi qrupları ilə əlaqəsi sayəsində [[təriqət]] dairələrinə də daxil olmuş, bu arada xalqa şeirlər söyləmişdir. == Yaradıcılığı == Şəyyad Həmzə [[heca]] və [[əruz]] vəzni ilə şerlər oxuya bilən, [[İslam|islam mədəniyyətinə]] bələd olan səyyar bir mütəsəvvifdir. Hecalarla yazılan şeirləri [[poeziya]] baxımından gözəldir. Əruzla yazdığı şeirləri o qədər də uğurlu alınmamışdır. Bundan başqa, şeirlərində türk şeirinin təməlindən sətirlər var. Klassik şeirlərində, xüsusən də naatlarına önəm verilir. Bu şeirlərdə [[Ərəb dili|ərəb]], [[Fars dili|fars]] və islam mədəniyyətinə dair güclü biliklər üstünlük təşkil edir.<ref>{{Cite web |url=http://www.cokbilgi.com/yazi/seyyad-hamza-kimdir-hayati-biyografi |title=Arşivlenmiş kopya |access-date=24 iyul 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161213172058/http://www.cokbilgi.com/yazi/seyyad-hamza-kimdir-hayati-biyografi/ |archive-date=13 dekabr 2016 |url-status=live }}</ref> Şəyyad Həmzənin beş [[Məsnəvi|məsnəvisi]] və başqa şeirləri məlumdur.<ref name="TDV">Tavukçu, Orhan Kemal (2010) "Şayyad Hamza" '' Turkiye Diyanet Vakfi İslâm Ansiklopedisi. c.39 say. 104-105'' Online: [http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c39/c390069.pdf ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20161018220955/http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c39/c390069.pdf |tarih=18 oktyabr 2016 }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:XIII əsr şairləri]] [[Kateqoriya:Sufilər]] [[Kateqoriya:Türk şairlər]] e2c2h483ewhget8doomy2jx7biya555 6547072 6547071 2022-07-24T13:05:35Z Solavirum 95249 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Türk şairlər]] silindi; [[Kateqoriya:Türkiyə şairləri]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Yazıçı}} '''Şəyyad Həmzə''' — XIII əsr türk sufi şairi. O, [[Akşehir]] və [[Sivrihisar|Sivrihisarda]] yaşamışdır. Şəyyad Həmzə əvvəllər şəyyad (hörgü ustası) ikən əxi qrupları ilə əlaqəsi sayəsində [[təriqət]] dairələrinə də daxil olmuş, bu arada xalqa şeirlər söyləmişdir. == Yaradıcılığı == Şəyyad Həmzə [[heca]] və [[əruz]] vəzni ilə şerlər oxuya bilən, [[İslam|islam mədəniyyətinə]] bələd olan səyyar bir mütəsəvvifdir. Hecalarla yazılan şeirləri [[poeziya]] baxımından gözəldir. Əruzla yazdığı şeirləri o qədər də uğurlu alınmamışdır. Bundan başqa, şeirlərində türk şeirinin təməlindən sətirlər var. Klassik şeirlərində, xüsusən də naatlarına önəm verilir. Bu şeirlərdə [[Ərəb dili|ərəb]], [[Fars dili|fars]] və islam mədəniyyətinə dair güclü biliklər üstünlük təşkil edir.<ref>{{Cite web |url=http://www.cokbilgi.com/yazi/seyyad-hamza-kimdir-hayati-biyografi |title=Arşivlenmiş kopya |access-date=24 iyul 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161213172058/http://www.cokbilgi.com/yazi/seyyad-hamza-kimdir-hayati-biyografi/ |archive-date=13 dekabr 2016 |url-status=live }}</ref> Şəyyad Həmzənin beş [[Məsnəvi|məsnəvisi]] və başqa şeirləri məlumdur.<ref name="TDV">Tavukçu, Orhan Kemal (2010) "Şayyad Hamza" '' Turkiye Diyanet Vakfi İslâm Ansiklopedisi. c.39 say. 104-105'' Online: [http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c39/c390069.pdf ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20161018220955/http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c39/c390069.pdf |tarih=18 oktyabr 2016 }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:XIII əsr şairləri]] [[Kateqoriya:Sufilər]] [[Kateqoriya:Türkiyə şairləri]] gyccbrn5ze9l6jsz8kzx73ctw9gzsw0 6547073 6547072 2022-07-24T13:05:46Z Solavirum 95249 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Türkiyə şairləri]] silindi; [[Kateqoriya:Osmanlı şairləri]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Yazıçı}} '''Şəyyad Həmzə''' — XIII əsr türk sufi şairi. O, [[Akşehir]] və [[Sivrihisar|Sivrihisarda]] yaşamışdır. Şəyyad Həmzə əvvəllər şəyyad (hörgü ustası) ikən əxi qrupları ilə əlaqəsi sayəsində [[təriqət]] dairələrinə də daxil olmuş, bu arada xalqa şeirlər söyləmişdir. == Yaradıcılığı == Şəyyad Həmzə [[heca]] və [[əruz]] vəzni ilə şerlər oxuya bilən, [[İslam|islam mədəniyyətinə]] bələd olan səyyar bir mütəsəvvifdir. Hecalarla yazılan şeirləri [[poeziya]] baxımından gözəldir. Əruzla yazdığı şeirləri o qədər də uğurlu alınmamışdır. Bundan başqa, şeirlərində türk şeirinin təməlindən sətirlər var. Klassik şeirlərində, xüsusən də naatlarına önəm verilir. Bu şeirlərdə [[Ərəb dili|ərəb]], [[Fars dili|fars]] və islam mədəniyyətinə dair güclü biliklər üstünlük təşkil edir.<ref>{{Cite web |url=http://www.cokbilgi.com/yazi/seyyad-hamza-kimdir-hayati-biyografi |title=Arşivlenmiş kopya |access-date=24 iyul 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161213172058/http://www.cokbilgi.com/yazi/seyyad-hamza-kimdir-hayati-biyografi/ |archive-date=13 dekabr 2016 |url-status=live }}</ref> Şəyyad Həmzənin beş [[Məsnəvi|məsnəvisi]] və başqa şeirləri məlumdur.<ref name="TDV">Tavukçu, Orhan Kemal (2010) "Şayyad Hamza" '' Turkiye Diyanet Vakfi İslâm Ansiklopedisi. c.39 say. 104-105'' Online: [http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c39/c390069.pdf ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20161018220955/http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c39/c390069.pdf |tarih=18 oktyabr 2016 }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:XIII əsr şairləri]] [[Kateqoriya:Sufilər]] [[Kateqoriya:Osmanlı şairləri]] plritqet97yb3g1e7ktiyxnip01hbeq 6547074 6547073 2022-07-24T13:05:56Z Solavirum 95249 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Sufilər]] silindi wikitext text/x-wiki {{Yazıçı}} '''Şəyyad Həmzə''' — XIII əsr türk sufi şairi. O, [[Akşehir]] və [[Sivrihisar|Sivrihisarda]] yaşamışdır. Şəyyad Həmzə əvvəllər şəyyad (hörgü ustası) ikən əxi qrupları ilə əlaqəsi sayəsində [[təriqət]] dairələrinə də daxil olmuş, bu arada xalqa şeirlər söyləmişdir. == Yaradıcılığı == Şəyyad Həmzə [[heca]] və [[əruz]] vəzni ilə şerlər oxuya bilən, [[İslam|islam mədəniyyətinə]] bələd olan səyyar bir mütəsəvvifdir. Hecalarla yazılan şeirləri [[poeziya]] baxımından gözəldir. Əruzla yazdığı şeirləri o qədər də uğurlu alınmamışdır. Bundan başqa, şeirlərində türk şeirinin təməlindən sətirlər var. Klassik şeirlərində, xüsusən də naatlarına önəm verilir. Bu şeirlərdə [[Ərəb dili|ərəb]], [[Fars dili|fars]] və islam mədəniyyətinə dair güclü biliklər üstünlük təşkil edir.<ref>{{Cite web |url=http://www.cokbilgi.com/yazi/seyyad-hamza-kimdir-hayati-biyografi |title=Arşivlenmiş kopya |access-date=24 iyul 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161213172058/http://www.cokbilgi.com/yazi/seyyad-hamza-kimdir-hayati-biyografi/ |archive-date=13 dekabr 2016 |url-status=live }}</ref> Şəyyad Həmzənin beş [[Məsnəvi|məsnəvisi]] və başqa şeirləri məlumdur.<ref name="TDV">Tavukçu, Orhan Kemal (2010) "Şayyad Hamza" '' Turkiye Diyanet Vakfi İslâm Ansiklopedisi. c.39 say. 104-105'' Online: [http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c39/c390069.pdf ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20161018220955/http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c39/c390069.pdf |tarih=18 oktyabr 2016 }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:XIII əsr şairləri]] [[Kateqoriya:Osmanlı şairləri]] kdfbkfpiti8tor3xrhzclfag77u51m1 6547075 6547074 2022-07-24T13:06:03Z Solavirum 95249 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:XIII əsr şairləri]] silindi wikitext text/x-wiki {{Yazıçı}} '''Şəyyad Həmzə''' — XIII əsr türk sufi şairi. O, [[Akşehir]] və [[Sivrihisar|Sivrihisarda]] yaşamışdır. Şəyyad Həmzə əvvəllər şəyyad (hörgü ustası) ikən əxi qrupları ilə əlaqəsi sayəsində [[təriqət]] dairələrinə də daxil olmuş, bu arada xalqa şeirlər söyləmişdir. == Yaradıcılığı == Şəyyad Həmzə [[heca]] və [[əruz]] vəzni ilə şerlər oxuya bilən, [[İslam|islam mədəniyyətinə]] bələd olan səyyar bir mütəsəvvifdir. Hecalarla yazılan şeirləri [[poeziya]] baxımından gözəldir. Əruzla yazdığı şeirləri o qədər də uğurlu alınmamışdır. Bundan başqa, şeirlərində türk şeirinin təməlindən sətirlər var. Klassik şeirlərində, xüsusən də naatlarına önəm verilir. Bu şeirlərdə [[Ərəb dili|ərəb]], [[Fars dili|fars]] və islam mədəniyyətinə dair güclü biliklər üstünlük təşkil edir.<ref>{{Cite web |url=http://www.cokbilgi.com/yazi/seyyad-hamza-kimdir-hayati-biyografi |title=Arşivlenmiş kopya |access-date=24 iyul 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161213172058/http://www.cokbilgi.com/yazi/seyyad-hamza-kimdir-hayati-biyografi/ |archive-date=13 dekabr 2016 |url-status=live }}</ref> Şəyyad Həmzənin beş [[Məsnəvi|məsnəvisi]] və başqa şeirləri məlumdur.<ref name="TDV">Tavukçu, Orhan Kemal (2010) "Şayyad Hamza" '' Turkiye Diyanet Vakfi İslâm Ansiklopedisi. c.39 say. 104-105'' Online: [http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c39/c390069.pdf ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20161018220955/http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c39/c390069.pdf |tarih=18 oktyabr 2016 }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Osmanlı şairləri]] kbyo3xiox1zt3lz38kxk32eq3g0dwel 6547076 6547075 2022-07-24T13:06:08Z Solavirum 95249 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:XIII əsr şairləri]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Yazıçı}} '''Şəyyad Həmzə''' — XIII əsr türk sufi şairi. O, [[Akşehir]] və [[Sivrihisar|Sivrihisarda]] yaşamışdır. Şəyyad Həmzə əvvəllər şəyyad (hörgü ustası) ikən əxi qrupları ilə əlaqəsi sayəsində [[təriqət]] dairələrinə də daxil olmuş, bu arada xalqa şeirlər söyləmişdir. == Yaradıcılığı == Şəyyad Həmzə [[heca]] və [[əruz]] vəzni ilə şerlər oxuya bilən, [[İslam|islam mədəniyyətinə]] bələd olan səyyar bir mütəsəvvifdir. Hecalarla yazılan şeirləri [[poeziya]] baxımından gözəldir. Əruzla yazdığı şeirləri o qədər də uğurlu alınmamışdır. Bundan başqa, şeirlərində türk şeirinin təməlindən sətirlər var. Klassik şeirlərində, xüsusən də naatlarına önəm verilir. Bu şeirlərdə [[Ərəb dili|ərəb]], [[Fars dili|fars]] və islam mədəniyyətinə dair güclü biliklər üstünlük təşkil edir.<ref>{{Cite web |url=http://www.cokbilgi.com/yazi/seyyad-hamza-kimdir-hayati-biyografi |title=Arşivlenmiş kopya |access-date=24 iyul 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161213172058/http://www.cokbilgi.com/yazi/seyyad-hamza-kimdir-hayati-biyografi/ |archive-date=13 dekabr 2016 |url-status=live }}</ref> Şəyyad Həmzənin beş [[Məsnəvi|məsnəvisi]] və başqa şeirləri məlumdur.<ref name="TDV">Tavukçu, Orhan Kemal (2010) "Şayyad Hamza" '' Turkiye Diyanet Vakfi İslâm Ansiklopedisi. c.39 say. 104-105'' Online: [http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c39/c390069.pdf ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20161018220955/http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c39/c390069.pdf |tarih=18 oktyabr 2016 }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Osmanlı şairləri]] [[Kateqoriya:XIII əsr şairləri]] rq26ir5zrdo4ou7zpld4g43luuklnzv 6547077 6547076 2022-07-24T13:06:18Z Solavirum 95249 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Türkiyə sufiləri]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Yazıçı}} '''Şəyyad Həmzə''' — XIII əsr türk sufi şairi. O, [[Akşehir]] və [[Sivrihisar|Sivrihisarda]] yaşamışdır. Şəyyad Həmzə əvvəllər şəyyad (hörgü ustası) ikən əxi qrupları ilə əlaqəsi sayəsində [[təriqət]] dairələrinə də daxil olmuş, bu arada xalqa şeirlər söyləmişdir. == Yaradıcılığı == Şəyyad Həmzə [[heca]] və [[əruz]] vəzni ilə şerlər oxuya bilən, [[İslam|islam mədəniyyətinə]] bələd olan səyyar bir mütəsəvvifdir. Hecalarla yazılan şeirləri [[poeziya]] baxımından gözəldir. Əruzla yazdığı şeirləri o qədər də uğurlu alınmamışdır. Bundan başqa, şeirlərində türk şeirinin təməlindən sətirlər var. Klassik şeirlərində, xüsusən də naatlarına önəm verilir. Bu şeirlərdə [[Ərəb dili|ərəb]], [[Fars dili|fars]] və islam mədəniyyətinə dair güclü biliklər üstünlük təşkil edir.<ref>{{Cite web |url=http://www.cokbilgi.com/yazi/seyyad-hamza-kimdir-hayati-biyografi |title=Arşivlenmiş kopya |access-date=24 iyul 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161213172058/http://www.cokbilgi.com/yazi/seyyad-hamza-kimdir-hayati-biyografi/ |archive-date=13 dekabr 2016 |url-status=live }}</ref> Şəyyad Həmzənin beş [[Məsnəvi|məsnəvisi]] və başqa şeirləri məlumdur.<ref name="TDV">Tavukçu, Orhan Kemal (2010) "Şayyad Hamza" '' Turkiye Diyanet Vakfi İslâm Ansiklopedisi. c.39 say. 104-105'' Online: [http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c39/c390069.pdf ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20161018220955/http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c39/c390069.pdf |tarih=18 oktyabr 2016 }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Osmanlı şairləri]] [[Kateqoriya:XIII əsr şairləri]] [[Kateqoriya:Türkiyə sufiləri]] a5txqmwrazr1obfu8y44qj1xvb2zqqc 6547078 6547077 2022-07-24T13:07:14Z Solavirum 95249 /* Yaradıcılığı */ ce wikitext text/x-wiki {{Yazıçı}} '''Şəyyad Həmzə''' — XIII əsr türk sufi şairi. O, [[Akşehir]] və [[Sivrihisar|Sivrihisarda]] yaşamışdır. Şəyyad Həmzə əvvəllər şəyyad (hörgü ustası) ikən əxi qrupları ilə əlaqəsi sayəsində [[təriqət]] dairələrinə də daxil olmuş, bu arada xalqa şeirlər söyləmişdir. == Yaradıcılığı == Şəyyad Həmzə [[heca]] və [[əruz]] vəzni ilə şerlər oxuya bilən, [[İslam|islam mədəniyyətinə]] bələd olan səyyar bir mütəsəvvifdir. Hecalarla yazılan şeirləri [[poeziya]] baxımından gözəldir. Əruzla yazdığı şeirləri o qədər də uğurlu alınmamışdır. Bundan başqa, şeirlərində türk şeirinin təməlindən sətirlər var. Klassik şeirlərində, xüsusən də [[Nət|nətlərinə]] önəm verilir. Bu şeirlərdə [[Ərəb dili|ərəb]], [[Fars dili|fars]] və islam mədəniyyətinə dair güclü biliklər üstünlük təşkil edir.<ref>{{Cite web |url=http://www.cokbilgi.com/yazi/seyyad-hamza-kimdir-hayati-biyografi |title=Arşivlenmiş kopya |access-date=24 iyul 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161213172058/http://www.cokbilgi.com/yazi/seyyad-hamza-kimdir-hayati-biyografi/ |archive-date=13 dekabr 2016 |url-status=live }}</ref> Şəyyad Həmzənin beş [[Məsnəvi|məsnəvisi]] və başqa şeirləri məlumdur.<ref name="TDV">Tavukçu, Orhan Kemal (2010) "Şayyad Hamza" '' Turkiye Diyanet Vakfi İslâm Ansiklopedisi. c.39 say. 104-105'' Online: [http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c39/c390069.pdf ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20161018220955/http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c39/c390069.pdf |tarih=18 oktyabr 2016 }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Osmanlı şairləri]] [[Kateqoriya:XIII əsr şairləri]] [[Kateqoriya:Türkiyə sufiləri]] 1ivvq99qz5aomu5gccw3845iuhq3cwy 0 759140 6547085 2022-07-24T13:13:18Z Ahli iman abbas 246162 Səhifə "{{iş gedir}} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və ko..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi. kosmosda radio. srspi2sd13z01ni6yktdds3tbgm78i3 6547087 6547085 2022-07-24T13:14:24Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi. kosmosda radio. 0hv58hfpy792rr098n6oqw1l7pct495 6547104 6547087 2022-07-24T13:19:46Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi. kosmosda radio. == Ekipaj == == Missiya parametrləri == * Kütləsi: 4,728 kq * Perige: 159 km * Apogee: 211 km * Mayil: 65,0° * Orbital dövr: 88,2 dəq. n82ycc5u6id09m5efr8nnwd971d1q0b 6547111 6547104 2022-07-24T13:22:12Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi. == Ekipaj == == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. hkfq3dp28i892ktgva0a0k9akrxf4b8 6547118 6547111 2022-07-24T13:25:30Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi. == Ekipaj == == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə, əvvəlcədən planlaşdırılan 5 km məsafədən yuxarı olmaqla, qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə Vostok 3-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşadı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə "Vostok 2"-nin əvvəlki uçuşu zamanı Qerman Titovu vurmuş kosmik xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırılıb. -giriş. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın, məsələn, Vostok 4-ün sonunda - o, Baykonur'a Meksika körfəzi üzərindən keçərkən orbitdən fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı. Popoviç uçuşu paraşütlə "Vostok 3"-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirib və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıdıb. Eniş yeri Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi Moskvada NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir, lakin Vosxod 2 kapsulunun şəklini əks etdirmək üçün dəyişdirilib. 3xx2bamnk92pmgsk5r1ie6rukfzbxig 6547126 6547118 2022-07-24T13:30:49Z Ahli iman abbas 246162 /* Missiya */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi. == Ekipaj == == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə, əvvəlcədən planlaşdırılan 5 km məsafədən yuxarı olmaqla, qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə Vostok-3-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşandı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə "Vostok-2"-nin uçuşu zamanı German Titovun yoluxduğu kosmos xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırıldı. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın, məsələn, Vostok 4-ün sonunda - o, Baykonur'a Meksika körfəzi üzərindən keçərkən orbitdən fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı. Popoviç uçuşu paraşütlə "Vostok 3"-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirib və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıdıb. Eniş yeri Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi Moskvada NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir, lakin Vosxod 2 kapsulunun şəklini əks etdirmək üçün dəyişdirilib. bzf6lappx9ew6aeokd8b6ctj97kpg1o 6547138 6547126 2022-07-24T13:48:45Z Ahli iman abbas 246162 /* Missiya */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi. == Ekipaj == == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə, əvvəlcədən planlaşdırılan 5 km məsafədən yuxarı olmaqla, qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə Vostok-3-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşandı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə "Vostok-2"-nin uçuşu zamanı German Titovun yoluxduğu kosmos xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırıldı. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın sonunda - o, Baykonura Meksika körfəzi üzərindən keçərkən orbitdə fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı. Popoviç uçuşu paraşütlə "Vostok-3"-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirdi və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıtdı. Eniş yeri Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi Moskvada NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir. agaexi4lznc38f8gb93nkf3tks0ncwe 6547140 6547138 2022-07-24T13:50:42Z Ahli iman abbas 246162 /* Missiya */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi. == Ekipaj == == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə Vostok-3-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşandı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə "Vostok-2"-nin uçuşu zamanı German Titovun yoluxduğu kosmos xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırıldı. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın sonunda o, Baykonura Meksika körfəzi üzərindən keçərkən orbitdə fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı. Popoviç uçuşu paraşütlə "Vostok-3"-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirdi və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıtdı. Eniş yeri Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi Moskvada NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir. dm4id3eu74jnn0jmavyup37le10ly88 6547147 6547140 2022-07-24T13:56:04Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-4 |Orijinal adı = |Şəkil = Ppopovic.jpg |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = [[Pavel Popoviç]] |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 12 avqust 1962-ci il |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4728 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 65.0° |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi. == Ekipaj == == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə Vostok-3-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşandı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə "Vostok-2"-nin uçuşu zamanı German Titovun yoluxduğu kosmos xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırıldı. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın sonunda o, Baykonura Meksika körfəzi üzərindən keçərkən orbitdə fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı. Popoviç uçuşu paraşütlə "Vostok-3"-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirdi və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıtdı. Eniş yeri Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi Moskvada NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir. spueghryadyak53ryosn4tsxip1woqn 6547156 6547147 2022-07-24T14:01:23Z Ahli iman abbas 246162 /* Ekipaj */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-4 |Orijinal adı = |Şəkil = Ppopovic.jpg |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = [[Pavel Popoviç]] |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 12 avqust 1962-ci il |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4728 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 65.0° |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi. == Ekipaj == * Pilot: [[Pavel Popoviç]] (Ekipaj üzvlərindən yeganə uçuş kecirən Pavel Popoviç olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Vladimir Komarov]] * Ehtiyat pilot: [[Boris Volynov]] == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə Vostok-3-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşandı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə "Vostok-2"-nin uçuşu zamanı German Titovun yoluxduğu kosmos xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırıldı. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın sonunda o, Baykonura Meksika körfəzi üzərindən keçərkən orbitdə fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı. Popoviç uçuşu paraşütlə "Vostok-3"-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirdi və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıtdı. Eniş yeri Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi Moskvada NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir. id1h9377fv4nquuzjk45vzlvhqc47iy 6547159 6547156 2022-07-24T14:02:39Z Ahli iman abbas 246162 /* Ekipaj */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-4 |Orijinal adı = |Şəkil = Ppopovic.jpg |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = [[Pavel Popoviç]] |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 12 avqust 1962-ci il |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4728 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 65.0° |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi. == Ekipaj == * Pilot: [[Pavel Popoviç]] (Ekipaj üzvlərindən yeganə uçuş kecirən Pavel Popoviç olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Vladimir M.Komarov]] * Ehtiyat pilot: [[Boris Volynov]] == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə Vostok-3-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşandı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə "Vostok-2"-nin uçuşu zamanı German Titovun yoluxduğu kosmos xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırıldı. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın sonunda o, Baykonura Meksika körfəzi üzərindən keçərkən orbitdə fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı. Popoviç uçuşu paraşütlə "Vostok-3"-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirdi və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıtdı. Eniş yeri Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi Moskvada NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir. ggx38qyg9cnn6hp6gwg6cke31kvv1h1 6547228 6547159 2022-07-24T14:58:48Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-4 |Orijinal adı = |Şəkil = Ppopovic.jpg |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = [[Pavel Popoviç]] |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 12 avqust 1962-ci il |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4728 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 65.0° |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi.<ref name="manned">{{citar livro |último = Gatland |primeiro = Kenneth |título= Manned Spacecraft, Second Revision |publicado= Macmillan Publishing Co., Inc. |ano= 1976 |local= New York |páginas= 117–118 | isbn = 0025428209}} ISBN 0025428209</ref> == Ekipaj == * Pilot: [[Pavel Popoviç]] (Ekipaj üzvlərindən yeganə uçuş kecirən Pavel Popoviç olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Vladimir M.Komarov]] * Ehtiyat pilot: [[Boris Volynov]] == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə Vostok-3-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşandı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə "Vostok-2"-nin uçuşu zamanı German Titovun yoluxduğu kosmos xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırıldı. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın sonunda o, Baykonura Meksika körfəzi üzərindən keçərkən orbitdə fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı. Popoviç uçuşu paraşütlə "Vostok-3"-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirdi və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıtdı. Eniş yeri Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi Moskvada NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir. kpmbv0zn8lqfs3ci4izobgjnqh991vw 6547230 6547228 2022-07-24T15:00:43Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-4 |Orijinal adı = |Şəkil = Ppopovic.jpg |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = [[Pavel Popoviç]] |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 12 avqust 1962-ci il |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4728 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 65.0° |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi.<ref name="manned">{{kitab 3 |último = Gatland |primeiro = Kenneth |título= Manned Spacecraft, Second Revision |publicado= Macmillan Publishing Co., Inc. |ano= 1976 |local= New York |páginas= 117–118 | isbn = 0025428209}} ISBN 0025428209</ref> == Ekipaj == * Pilot: [[Pavel Popoviç]] (Ekipaj üzvlərindən yeganə uçuş kecirən Pavel Popoviç olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Vladimir M.Komarov]] * Ehtiyat pilot: [[Boris Volynov]] == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə Vostok-3-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşandı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə "Vostok-2"-nin uçuşu zamanı German Titovun yoluxduğu kosmos xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırıldı. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın sonunda o, Baykonura Meksika körfəzi üzərindən keçərkən orbitdə fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı. Popoviç uçuşu paraşütlə "Vostok-3"-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirdi və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıtdı. Eniş yeri Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi Moskvada NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir. pce3j652ticqxky0trcnr78u03p5fpa 6547231 6547230 2022-07-24T15:01:04Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-4 |Orijinal adı = |Şəkil = Ppopovic.jpg |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = [[Pavel Popoviç]] |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 12 avqust 1962-ci il |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4728 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 65.0° |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi.<ref name="manned">{{kitab3 |último = Gatland |primeiro = Kenneth |título= Manned Spacecraft, Second Revision |publicado= Macmillan Publishing Co., Inc. |ano= 1976 |local= New York |páginas= 117–118 | isbn = 0025428209}} ISBN 0025428209</ref> == Ekipaj == * Pilot: [[Pavel Popoviç]] (Ekipaj üzvlərindən yeganə uçuş kecirən Pavel Popoviç olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Vladimir M.Komarov]] * Ehtiyat pilot: [[Boris Volynov]] == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə Vostok-3-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşandı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə "Vostok-2"-nin uçuşu zamanı German Titovun yoluxduğu kosmos xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırıldı. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın sonunda o, Baykonura Meksika körfəzi üzərindən keçərkən orbitdə fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı. Popoviç uçuşu paraşütlə "Vostok-3"-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirdi və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıtdı. Eniş yeri Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi Moskvada NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir. tm3iryz5dcl6vaxdkuhw1rzbv0gkxb7 6547233 6547231 2022-07-24T15:02:04Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-4 |Orijinal adı = |Şəkil = Ppopovic.jpg |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = [[Pavel Popoviç]] |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 12 avqust 1962-ci il |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4728 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 65.0° |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi.<ref name="manned">{{kitab3 |último = Gatland |primeiro = Kenneth |título= Manned Spacecraft, Second Revision |publicado= Macmillan Publishing Co., Inc. |ano= 1976 |local= New York |páginas= 117–118 | isbn = 0025428209}} Manned Spacecraft, Second Revision</ref> == Ekipaj == * Pilot: [[Pavel Popoviç]] (Ekipaj üzvlərindən yeganə uçuş kecirən Pavel Popoviç olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Vladimir M.Komarov]] * Ehtiyat pilot: [[Boris Volynov]] == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə Vostok-3-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşandı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə "Vostok-2"-nin uçuşu zamanı German Titovun yoluxduğu kosmos xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırıldı. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın sonunda o, Baykonura Meksika körfəzi üzərindən keçərkən orbitdə fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı. Popoviç uçuşu paraşütlə "Vostok-3"-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirdi və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıtdı. Eniş yeri Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi Moskvada NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir. af6yr4nsurxha6vvkcsu5uu8sfqe0al 6547237 6547233 2022-07-24T15:02:57Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-4 |Orijinal adı = |Şəkil = Ppopovic.jpg |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = [[Pavel Popoviç]] |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 12 avqust 1962-ci il |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4728 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 65.0° |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi.<ref name="manned">{{kitab3 |último = Gatland |primeiro = Kenneth |título= Manned Spacecraft, Second Revision |publicado= Macmillan Publishing Co., Inc. |ano= 1976 |local= New York |páginas= 117–118 | isbn = 0025428209 }} </ref> == Ekipaj == * Pilot: [[Pavel Popoviç]] (Ekipaj üzvlərindən yeganə uçuş kecirən Pavel Popoviç olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Vladimir M.Komarov]] * Ehtiyat pilot: [[Boris Volynov]] == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə Vostok-3-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşandı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə "Vostok-2"-nin uçuşu zamanı German Titovun yoluxduğu kosmos xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırıldı. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın sonunda o, Baykonura Meksika körfəzi üzərindən keçərkən orbitdə fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı. Popoviç uçuşu paraşütlə "Vostok-3"-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirdi və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıtdı. Eniş yeri Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi Moskvada NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir. i1ar5bczg881szpbb8sm584e7f006sc 6547242 6547237 2022-07-24T15:06:20Z Ahli iman abbas 246162 /* Missiya */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-4 |Orijinal adı = |Şəkil = Ppopovic.jpg |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = [[Pavel Popoviç]] |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 12 avqust 1962-ci il |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4728 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 65.0° |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi.<ref name="manned">{{kitab3 |último = Gatland |primeiro = Kenneth |título= Manned Spacecraft, Second Revision |publicado= Macmillan Publishing Co., Inc. |ano= 1976 |local= New York |páginas= 117–118 | isbn = 0025428209 }} </ref> == Ekipaj == * Pilot: [[Pavel Popoviç]] (Ekipaj üzvlərindən yeganə uçuş kecirən Pavel Popoviç olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Vladimir M.Komarov]] * Ehtiyat pilot: [[Boris Volynov]] == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə Vostok-3-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşandı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə "Vostok-2"-nin uçuşu zamanı German Titovun yoluxduğu kosmos xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırıldı. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın sonunda o, Baykonura Meksika körfəzi üzərindən keçərkən orbitdə fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı.<ref>[http://news.google.com/newspapers?id=VoU0AAAAIBAJ&sjid=jJ4FAAAAIBAJ&pg=6601,3363422&hl=en "Soviet Spacemen Say No Try Made To 'Rendezvous'"], ''TheMontreal Gazette newspaper'', Aug 22, 1962</ref> Popoviç uçuşu paraşütlə "Vostok-3"-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirdi və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıtdı. Eniş yeri Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi Moskvada NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir. l0fjiy33f1cqlgt7hgbf88q3p7ai53e 6547244 6547242 2022-07-24T15:07:55Z Ahli iman abbas 246162 /* Missiya */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-4 |Orijinal adı = |Şəkil = Ppopovic.jpg |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = [[Pavel Popoviç]] |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 12 avqust 1962-ci il |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4728 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 65.0° |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi.<ref name="manned">{{kitab3 |último = Gatland |primeiro = Kenneth |título= Manned Spacecraft, Second Revision |publicado= Macmillan Publishing Co., Inc. |ano= 1976 |local= New York |páginas= 117–118 | isbn = 0025428209 }} </ref> == Ekipaj == * Pilot: [[Pavel Popoviç]] (Ekipaj üzvlərindən yeganə uçuş kecirən Pavel Popoviç olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Vladimir M.Komarov]] * Ehtiyat pilot: [[Boris Volynov]] == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə Vostok-3-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşandı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə "Vostok-2"-nin uçuşu zamanı German Titovun yoluxduğu kosmos xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırıldı. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın sonunda o, Baykonura Meksika körfəzi üzərindən keçərkən orbitdə fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı.<ref>[http://news.google.com/newspapers?id=VoU0AAAAIBAJ&sjid=jJ4FAAAAIBAJ&pg=6601,3363422&hl=en "Soviet Spacemen Say No Try Made To 'Rendezvous'"], ''TheMontreal Gazette newspaper'', Aug 22, 1962</ref> Popoviç uçuşu paraşütlə "Vostok-3"-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirdi və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıtdı.<ref>[http://news.google.com/newspapers?id=VoU0AAAAIBAJ&sjid=jJ4FAAAAIBAJ&pg=6601,3363422&hl=en "Soviet Spacemen Say No Try Made To 'Rendezvous'"], ''TheMontreal Gazette newspaper'', Aug 22, 1962</ref> Eniş yeri Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi Moskvada NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir. 0tnvbb1efk9wgjalsck00pg9fck9l6q 6547245 6547244 2022-07-24T15:08:19Z Ahli iman abbas 246162 /* Missiya */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-4 |Orijinal adı = |Şəkil = Ppopovic.jpg |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = [[Pavel Popoviç]] |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 12 avqust 1962-ci il |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4728 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 65.0° |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — Sovet kosmik proqramının ilk insanlı layihəsi olan Vostok Proqramının dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı Pavel Popoviç idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya Vostok-3 ilə birgə gerçəkləşdi. Vostok-3-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi.<ref name="manned">{{kitab3 |último = Gatland |primeiro = Kenneth |título= Manned Spacecraft, Second Revision |publicado= Macmillan Publishing Co., Inc. |ano= 1976 |local= New York |páginas= 117–118 | isbn = 0025428209 }} </ref> == Ekipaj == * Pilot: [[Pavel Popoviç]] (Ekipaj üzvlərindən yeganə uçuş kecirən Pavel Popoviç olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Vladimir M.Komarov]] * Ehtiyat pilot: [[Boris Volynov]] == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə Vostok-3-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşandı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə "Vostok-2"-nin uçuşu zamanı German Titovun yoluxduğu kosmos xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırıldı. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın sonunda o, Baykonura Meksika körfəzi üzərindən keçərkən orbitdə fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı.<ref>[http://news.google.com/newspapers?id=VoU0AAAAIBAJ&sjid=jJ4FAAAAIBAJ&pg=6601,3363422&hl=en "Soviet Spacemen Say No Try Made To 'Rendezvous'"], ''TheMontreal Gazette newspaper'', Aug 22, 1962</ref> Popoviç uçuşu paraşütlə "Vostok-3"-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirdi və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıtdı.<ref>[http://news.google.com/newspapers?id=VoU0AAAAIBAJ&sjid=jJ4FAAAAIBAJ&pg=6601,3363422&hl=en "Soviet Spacemen Say No Try Made To 'Rendezvous'"], ''TheMontreal Gazette newspaper'', Aug 22, 1962</ref> Eniş yeri Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi Moskvada NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} plv22m00dtvdbqfbqt3re9ob48a2nt6 6547250 6547245 2022-07-24T15:15:48Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-4 |Orijinal adı = |Şəkil = Ppopovic.jpg |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = [[Pavel Popoviç]] |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 12 avqust 1962-ci il |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4728 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 65.0° |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — [[Sovet kosmik proqramı]]<nowiki/>nın ilk insanlı layihəsi olan [[Vostok proqramı|Vostok Proqramı]]<nowiki/>nın dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı [[Pavel Popoviç]] idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya [[Vostok-3]] ilə birgə gerçəkləşdi. [[Vostok-3]]-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi.<ref name="manned">{{kitab3 |último = Gatland |primeiro = Kenneth |título= Manned Spacecraft, Second Revision |publicado= Macmillan Publishing Co., Inc. |ano= 1976 |local= New York |páginas= 117–118 | isbn = 0025428209 }} </ref> == Ekipaj == * Pilot: [[Pavel Popoviç]] (Ekipaj üzvlərindən yeganə uçuş kecirən Pavel Popoviç olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Vladimir M.Komarov]] * Ehtiyat pilot: [[Boris Volynov]] == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə [[Vostok-3]]-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşandı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə [[Vostok-2]]-nin uçuşu zamanı [[German Titov]]<nowiki/>un yoluxduğu kosmos xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırıldı. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın sonunda o, [[Baykonur kosmodromu|Baykonur]]<nowiki/>a [[Meksika körfəzi]] üzərindən keçərkən orbitdə fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı.<ref>[http://news.google.com/newspapers?id=VoU0AAAAIBAJ&sjid=jJ4FAAAAIBAJ&pg=6601,3363422&hl=en "Soviet Spacemen Say No Try Made To 'Rendezvous'"], ''TheMontreal Gazette newspaper'', Aug 22, 1962</ref> Popoviç uçuşu paraşütlə [[Vostok-3]]-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirdi və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıtdı.<ref>[http://news.google.com/newspapers?id=VoU0AAAAIBAJ&sjid=jJ4FAAAAIBAJ&pg=6601,3363422&hl=en "Soviet Spacemen Say No Try Made To 'Rendezvous'"], ''TheMontreal Gazette newspaper'', Aug 22, 1962</ref> Eniş yeri [[Qazaxıstan]]<nowiki/>ın [[Qaraqandı]] şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi [[Moskva]]<nowiki/>da NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} fr91aob4uhkhi1cl6xpw94adnc24a1i 6547253 6547250 2022-07-24T15:20:52Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-4 |Orijinal adı = |Şəkil = Ppopovic.jpg |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = [[Pavel Popoviç]] |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 12 avqust 1962-ci il |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4728 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 65.0° |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — [[Sovet kosmik proqramı]]<nowiki/>nın ilk insanlı layihəsi olan [[Vostok proqramı|Vostok Proqramı]]<nowiki/>nın dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı [[Pavel Popoviç]] idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya [[Vostok-3]] ilə birgə gerçəkləşdi. [[Vostok-3]]-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi.<ref name="manned">{{kitab3 |último = Gatland |primeiro = Kenneth |título= Manned Spacecraft, Second Revision |publicado= Macmillan Publishing Co., Inc. |ano= 1976 |local= New York |páginas= 117–118 | isbn = 0025428209 }} </ref> == Ekipaj == * Pilot: [[Pavel Popoviç]] (Ekipaj üzvlərindən yeganə uçuş kecirən Pavel Popoviç olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Vladimir M.Komarov]] * Ehtiyat pilot: [[Boris Volynov]] == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə [[Vostok-3]]-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşandı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə [[Vostok-2]]-nin uçuşu zamanı [[German Titov]]<nowiki/>un yoluxduğu kosmos xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırıldı. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın sonunda o, [[Baykonur kosmodromu|Baykonur]]<nowiki/>a [[Meksika körfəzi]] üzərindən keçərkən orbitdə fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı.<ref>[http://news.google.com/newspapers?id=VoU0AAAAIBAJ&sjid=jJ4FAAAAIBAJ&pg=6601,3363422&hl=en "Soviet Spacemen Say No Try Made To 'Rendezvous'"], ''TheMontreal Gazette newspaper'', Aug 22, 1962</ref> Popoviç uçuşu paraşütlə [[Vostok-3]]-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirdi və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıtdı.<ref>[http://news.google.com/newspapers?id=VoU0AAAAIBAJ&sjid=jJ4FAAAAIBAJ&pg=6601,3363422&hl=en "Soviet Spacemen Say No Try Made To 'Rendezvous'"], ''TheMontreal Gazette newspaper'', Aug 22, 1962</ref> Eniş yeri [[Qazaxıstan]]<nowiki/>ın [[Qaraqandı]] şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi [[Moskva]]<nowiki/>da NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} jyxvhempna3982epwqzb8jyx8e8akoh 6547746 6547253 2022-07-25T05:45:14Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Vostok proqramı]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-4 |Orijinal adı = |Şəkil = Ppopovic.jpg |Şəklin ölçüsü = 200 |Şəklin izahı = [[Pavel Popoviç]] |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 12 avqust 1962-ci il |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4728 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 65.0° |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-4''' (''[[Rus dili|rus]]''. Sərq-4 və ya Orient-4) — [[Sovet kosmik proqramı]]<nowiki/>nın ilk insanlı layihəsi olan [[Vostok proqramı|Vostok Proqramı]]<nowiki/>nın dördüncü missiyası idi. Bu missiyanın kosmonavtı [[Pavel Popoviç]] idi. Uçuş 1962-ci il avqustun 12-dən 15-dək baş tutdu. Missiya [[Vostok-3]] ilə birgə gerçəkləşdi. [[Vostok-3]]-dən bir gün sonra həyata keçirilən bu birgə missiya eyni vaxtda orbitə iki kosmik gəmi yerləşdirən və kosmonavtların bir-biri ilə əlaqə saxladığı ilk missiya idi.<ref name="manned">{{kitab3 |último = Gatland |primeiro = Kenneth |título= Manned Spacecraft, Second Revision |publicado= Macmillan Publishing Co., Inc. |ano= 1976 |local= New York |páginas= 117–118 | isbn = 0025428209 }} </ref> == Ekipaj == * Pilot: [[Pavel Popoviç]] (Ekipaj üzvlərindən yeganə uçuş kecirən Pavel Popoviç olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Vladimir M.Komarov]] * Ehtiyat pilot: [[Boris Volynov]] == Missiya parametrləri == * '''Kütləsi''': 4,728 kq * '''Perige''': 159 km * '''Apogee''': 211 km * '''Meyl''': 65,0° * '''Orbital dövr''': 88,2 dəq. == Missiya == Orbitdə olan kosmonavtlar bir-birindən maksimum 6,5 km məsafədə qarşılaşmağa cəhd etmədilər. Buna baxmayaraq, Popoviç yerüstü idarəetmə sisteminə [[Vostok-3]]-ü görə bildiyini və gəminin "uzaqdan kiçik bir aya bənzədiyini" söylədi. Missiyanın əsas məqsədi kosmonavtların fiziki və əqli vəziyyətini, onların hərəkət koordinasiyasını və mikroqravitasiyada uzun müddət qalıcı olan əl bacarıqlarını qiymətləndirmək idi. Missiya, uğurlu olsa da, missiyanı vaxtından əvvəl başa vurmaqla yanaşı, həyati təminat sistemindəki nasazlıq səbəbindən kabinə daxilində 10°C temperaturla yaşamaq məcburiyyətində qalan Popoviç üçün iki uğursuzluq yaşandı. Kosmosa buraxılmazdan əvvəl Popoviçə [[Vostok-2]]-nin uçuşu zamanı [[German Titov]]<nowiki/>un yoluxduğu kosmos xəstəliyinin əlamətlərini hiss etməyə başlayarsa, "Fırtınaları seyr etmək" kodunu ötürmək tapşırıldı. Təəssüf ki, Popoviç üçün, üçüncü gün - planlaşdırılan dörd missiyanın sonunda o, [[Baykonur kosmodromu|Baykonur]]<nowiki/>a [[Meksika körfəzi]] üzərindən keçərkən orbitdə fırtınalar gördüyünü bildirdi. Mesaj yenidən giriş sorğusu kodu kimi şərh edildi və o, avtomatik olaraq qrafikdən bir gün əvvəl geri qaytarıldı.<ref>[http://news.google.com/newspapers?id=VoU0AAAAIBAJ&sjid=jJ4FAAAAIBAJ&pg=6601,3363422&hl=en "Soviet Spacemen Say No Try Made To 'Rendezvous'"], ''TheMontreal Gazette newspaper'', Aug 22, 1962</ref> Popoviç uçuşu paraşütlə [[Vostok-3]]-ün eniş yerindən təxminən 200 km aralıda enərək bitirdi və o da təxminən eyni vaxtda Yerə qayıtdı.<ref>[http://news.google.com/newspapers?id=VoU0AAAAIBAJ&sjid=jJ4FAAAAIBAJ&pg=6601,3363422&hl=en "Soviet Spacemen Say No Try Made To 'Rendezvous'"], ''TheMontreal Gazette newspaper'', Aug 22, 1962</ref> Eniş yeri [[Qazaxıstan]]<nowiki/>ın [[Qaraqandı]] şəhərinin cənubunda yerləşir. Yenidən daxil olan kapsul indi [[Moskva]]<nowiki/>da NPO Zvezda Muzeyində ictimaiyyətə nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Vostok proqramı]] l9yiul15pqoljg5k2z1xxiroqjctk1j 0 759141 6547092 2022-07-24T13:17:04Z Solavirum 95249 "[[:en:Special:Redirect/revision/1066747114|Sarı Saltık]]" səhifəsi tərcümə edilərək yaradıldı wikitext text/x-wiki {{Şəxs}}  '''Sarı Saltıq''' və ya '''Sarı Saltuq''' ("sarışın",<ref>{{cite book|title=Popular Sufism in Eastern Europe Sufi Brotherhoods and the Dialogue with Christianity and 'Heterodoxy'|year=2006|author=H.T. Norris|page=66}}</ref> {{Dil-ota|صارى صالتق|Ṣarı̊ Ṣaltı̊q}} ; həmçinin Sarı Saltıq Baba və ya Sarı Saltıq Dədə də adlandırılır; {{DVTY}}) — XIII əsr türk ələvi dərvişi. [[Balkan yarımadası|Balkanlarda]] və [[Yaxın Şərq|Yaxın Şərqin]] bəzi bölgələrində yaşayan [[Bəktaşilik|bəktaşi]] [[Sufizm|sufi]] müsəlmanları, eləcə də əsas [[Sünnilər|sünni]] müsəlman icması tərəfindən [[övliya]] kimi ona hörmət edilir. == Tarixi şəxsiyyəti == XIV əsrdə yaşamıış mərakeşli səyyah [[İbn Bətutə|İbn Bətutəyə]] görə, Saltuq "vəcd etmiş pərəstişkar" idi, baxmayaraq ki, "onun haqqında [[Şəriət|ilahi qanunla]] məzəmmət edilən şeylər deyilir".<ref name="Norris3">Norris, ''Islam in the Balkans'', pp. 146-47.</ref> Müxtəlif mənbələr onu [[Mahmud Heyrani|Mahmud Heyraninin]]<ref>Wittek, ''Yazijio<u>gh</u>lu 'Ali on the Christian Turks...'', p. 658</ref> və ya [[Hacı Bektaş Vəli|Hacı Bektaş Vəlinin]]<ref>Babinger, Sarı Saltuk Baba ''(Ṣari Ṣaltik Dede)'', p. 171</ref> şagirdi, ya da [[Əhməd Rifai|Əhməd Rifainin]] davamçılarından birinin şagirdi hesab edirlər.<ref>Kiel, ''Ottoman urban development...'', p. 287</ref> XVII əsr səyyahı [[Övliya Çələbi|Övliya Çələbinin]] qeydlərinə görə, onun əsl adı Mehmed olmuş, özü də əslən [[Buxara|Buxaradan]] olmuşdur.<ref name="EncIsl72">Babinger, ''Ṣari Ṣaltik Dede'', p. 172</ref> XX əsrin əvvəllərində tarixçi Frederik Hazluk onun [[Krım|Krımdan]] olan [[Krım tatarları|tatar]] tayfasından olduğunu güman etmiş, onun ətrafında formalaşan kultun Dobrucaya gətirildiyini, ardınca bəktaşilər tərəfindən yayıldığını təklif etmişdir.<ref>{{quote|Sari Saltik, the Bektashi apostle par excellence of [[Rumeli]], seems to have had a similar history. He appears to have been originally the saint of a Tatar tribe in the Crimea, which emigrated to Baba Dagh in Rumania, carrying its cult with it. Developed by the Bektashi, Sari Saltik loses every trace of his real origin and figures as one of the missionary saints sent by [[Khwaja Ahmad Yasavi|Ahmed Yasevi]] for the conversion of Europe.|sign=Hasluck|source=''Christianity and Islam under the Sultans'', p. 340}}</ref> == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı}} === Ədəbiyyat === * {{cite encyclopedia|first=Franz|last=Babinger|author-link=Franz Babinger|title=Ṣari Ṣaltik Dede|encyclopedia=First Encyclopaedia of Islam|pages=171–172|volume=VII|editor=Houtsma, M. Th. et all|publisher=[[Brill Publishers|E.J. Brill]]|orig-year=1913-1936|year=1993|location=Leiden|isbn=90-04-09796-1}} * {{cite book|last=Hasluck|first=F. W.|author-link=Frederick William Hasluck|title=Christianity and Islam under the Sultans|chapter=XXXII. Sari Saltik|volume=II|publisher=Hasluck Press|date=2007|isbn=1-4067-5887-6|pages=429–439|orig-year=1929}} * {{cite book|last=Kiel|first=Machiel|editor=Gilles Veinstein|title=Syncretismes Et Heresies Dans L'Orient Seljoukide Et Ottoman|series=Collection Turcica|volume=IX|date=2005|publisher=Peeters Publishers|isbn=90-429-1549-8|chapter=Ottoman urban development and the cult of a heterodox Sufi Saint: Sarı Saltuk Dede and towns of İsakçe and Babadağ in the northern Dobruja}} * {{cite book|last=Norris|first=H. T.|title=Islam in the Balkans: Religion and Society Between Europe and the Arab World|date=1993|publisher=University of South Carolina Press|isbn=0-87249-977-4|url-access=registration|url=https://archive.org/details/islaminbalkansre00norr}} * {{cite journal|last=Wittek|first=Paul|title=Yazijio<u>gh</u>lu 'Ali on the Christian Turks of the Dobruja|journal=Bulletin of the School of Oriental and African Studies|volume=14|issue=3|pages=639&ndash;668|publisher=[[Cambridge University Press]] on behalf of [[School of Oriental and African Studies]]|year=1952|doi=10.1017/S0041977X00088595|jstor=609124}} == Xarici keçidlər == * [https://kryegjyshataboterorebektashiane.org/en/the-bektashi-tariqat-in-albania/ Sarı Saltıq Albaniyada] [[Kateqoriya:Türkiyə sufiləri]] [[Kateqoriya:Övliyalar]] [[Kateqoriya:XIII əsr şəxsləri]] qq8f6h3j3eccz7eel07gw3r51dvzpq4 6547101 6547092 2022-07-24T13:18:33Z Solavirum 95249 /* Tarixi şəxsiyyəti */ wikitext text/x-wiki {{Şəxs}}  '''Sarı Saltıq''' və ya '''Sarı Saltuq''' ("sarışın",<ref>{{cite book|title=Popular Sufism in Eastern Europe Sufi Brotherhoods and the Dialogue with Christianity and 'Heterodoxy'|year=2006|author=H.T. Norris|page=66}}</ref> {{Dil-ota|صارى صالتق|Ṣarı̊ Ṣaltı̊q}} ; həmçinin Sarı Saltıq Baba və ya Sarı Saltıq Dədə də adlandırılır; {{DVTY}}) — XIII əsr türk ələvi dərvişi. [[Balkan yarımadası|Balkanlarda]] və [[Yaxın Şərq|Yaxın Şərqin]] bəzi bölgələrində yaşayan [[Bəktaşilik|bəktaşi]] [[Sufizm|sufi]] müsəlmanları, eləcə də əsas [[Sünnilər|sünni]] müsəlman icması tərəfindən [[övliya]] kimi ona hörmət edilir. == Tarixi şəxsiyyəti == XIV əsrdə yaşamıış mərakeşli səyyah [[İbn Bətutə|İbn Bətutəyə]] görə, Saltuq "vəcd etmiş pərəstişkar" idi, baxmayaraq ki, "onun haqqında [[Şəriət|ilahi qanunla]] məzəmmət edilən şeylər deyilir".<ref name="Norris3">Norris, ''Islam in the Balkans'', pp. 146-47.</ref> Müxtəlif mənbələr onu [[Mahmud Heyrani|Mahmud Heyraninin]]<ref>Wittek, ''Yazijio<u>gh</u>lu 'Ali on the Christian Turks...'', p. 658</ref> və ya [[Hacı Bektaş Vəli|Hacı Bektaş Vəlinin]]<ref>Babinger, Sarı Saltuk Baba ''(Ṣari Ṣaltik Dede)'', p. 171</ref> şagirdi, ya da [[Əhməd Rifai|Əhməd Rifainin]] davamçılarından birinin şagirdi hesab edirlər.<ref>Kiel, ''Ottoman urban development...'', p. 287</ref> XVII əsr səyyahı [[Övliya Çələbi|Övliya Çələbinin]] qeydlərinə görə, onun əsl adı Mehmed olmuş, özü də əslən [[Buxara|Buxaradan]] olmuşdur.<ref name="EncIsl72">Babinger, ''Ṣari Ṣaltik Dede'', p. 172</ref> XX əsrin əvvəllərində tarixçi Frederik Hazluk onun [[Krım|Krımdan]] olan [[Krım tatarları|tatar]] tayfasından olduğunu güman etmiş, onun ətrafında formalaşan kultun Dobrucaya gətirildiyini, ardınca bəktaşilər tərəfindən yayıldığını təklif etmişdir.<ref>{{sitat|Sari Saltik, the Bektashi apostle par excellence of [[Rumeli]], seems to have had a similar history. He appears to have been originally the saint of a Tatar tribe in the Crimea, which emigrated to Baba Dagh in Rumania, carrying its cult with it. Developed by the Bektashi, Sari Saltik loses every trace of his real origin and figures as one of the missionary saints sent by [[Əhməd Yəsəvi|Ahmed Yasevi]] for the conversion of Europe.|müəllif=Hasluck|mənbə=''Christianity and Islam under the Sultans'', p. 340}}</ref> == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı}} === Ədəbiyyat === * {{cite encyclopedia|first=Franz|last=Babinger|author-link=Franz Babinger|title=Ṣari Ṣaltik Dede|encyclopedia=First Encyclopaedia of Islam|pages=171–172|volume=VII|editor=Houtsma, M. Th. et all|publisher=[[Brill Publishers|E.J. Brill]]|orig-year=1913-1936|year=1993|location=Leiden|isbn=90-04-09796-1}} * {{cite book|last=Hasluck|first=F. W.|author-link=Frederick William Hasluck|title=Christianity and Islam under the Sultans|chapter=XXXII. Sari Saltik|volume=II|publisher=Hasluck Press|date=2007|isbn=1-4067-5887-6|pages=429–439|orig-year=1929}} * {{cite book|last=Kiel|first=Machiel|editor=Gilles Veinstein|title=Syncretismes Et Heresies Dans L'Orient Seljoukide Et Ottoman|series=Collection Turcica|volume=IX|date=2005|publisher=Peeters Publishers|isbn=90-429-1549-8|chapter=Ottoman urban development and the cult of a heterodox Sufi Saint: Sarı Saltuk Dede and towns of İsakçe and Babadağ in the northern Dobruja}} * {{cite book|last=Norris|first=H. T.|title=Islam in the Balkans: Religion and Society Between Europe and the Arab World|date=1993|publisher=University of South Carolina Press|isbn=0-87249-977-4|url-access=registration|url=https://archive.org/details/islaminbalkansre00norr}} * {{cite journal|last=Wittek|first=Paul|title=Yazijio<u>gh</u>lu 'Ali on the Christian Turks of the Dobruja|journal=Bulletin of the School of Oriental and African Studies|volume=14|issue=3|pages=639&ndash;668|publisher=[[Cambridge University Press]] on behalf of [[School of Oriental and African Studies]]|year=1952|doi=10.1017/S0041977X00088595|jstor=609124}} == Xarici keçidlər == * [https://kryegjyshataboterorebektashiane.org/en/the-bektashi-tariqat-in-albania/ Sarı Saltıq Albaniyada] [[Kateqoriya:Türkiyə sufiləri]] [[Kateqoriya:Övliyalar]] [[Kateqoriya:XIII əsr şəxsləri]] ojmseaiqhizk4xb2z43oj0yqyaeqmgy 6547102 6547101 2022-07-24T13:18:59Z Solavirum 95249 + wikitext text/x-wiki {{Şəxs}}  '''Sarı Saltıq''' və ya '''Sarı Saltuq''' ("sarışın",<ref>{{cite book|title=Popular Sufism in Eastern Europe Sufi Brotherhoods and the Dialogue with Christianity and 'Heterodoxy'|year=2006|author=H.T. Norris|page=66}}</ref> {{Dil-ota|صارى صالتق|Ṣarı̊ Ṣaltı̊q}}; həmçinin Sarı Saltıq Baba və ya Sarı Saltıq Dədə də adlandırılır; {{DVTY}}) — XIII əsr türk ələvi dərvişi. [[Balkan yarımadası|Balkanlarda]] və [[Yaxın Şərq|Yaxın Şərqin]] bəzi bölgələrində yaşayan [[Bəktaşilik|bəktaşi]] [[Sufizm|sufi]] müsəlmanları, eləcə də əsas [[Sünnilər|sünni]] müsəlman icması tərəfindən [[övliya]] kimi ona hörmət edilir. == Tarixi şəxsiyyəti == XIV əsrdə yaşamıış mərakeşli səyyah [[İbn Bətutə|İbn Bətutəyə]] görə, Saltuq "vəcd etmiş pərəstişkar" idi, baxmayaraq ki, "onun haqqında [[Şəriət|ilahi qanunla]] məzəmmət edilən şeylər deyilir".<ref name="Norris3">Norris, ''Islam in the Balkans'', pp. 146-47.</ref> Müxtəlif mənbələr onu [[Mahmud Heyrani|Mahmud Heyraninin]]<ref>Wittek, ''Yazijio<u>gh</u>lu 'Ali on the Christian Turks...'', p. 658</ref> və ya [[Hacı Bektaş Vəli|Hacı Bektaş Vəlinin]]<ref>Babinger, Sarı Saltuk Baba ''(Ṣari Ṣaltik Dede)'', p. 171</ref> şagirdi, ya da [[Əhməd Rifai|Əhməd Rifainin]] davamçılarından birinin şagirdi hesab edirlər.<ref>Kiel, ''Ottoman urban development...'', p. 287</ref> XVII əsr səyyahı [[Övliya Çələbi|Övliya Çələbinin]] qeydlərinə görə, onun əsl adı Mehmed olmuş, özü də əslən [[Buxara|Buxaradan]] olmuşdur.<ref name="EncIsl72">Babinger, ''Ṣari Ṣaltik Dede'', p. 172</ref> XX əsrin əvvəllərində tarixçi Frederik Hazluk onun [[Krım|Krımdan]] olan [[Krım tatarları|tatar]] tayfasından olduğunu güman etmiş, onun ətrafında formalaşan kultun Dobrucaya gətirildiyini, ardınca bəktaşilər tərəfindən yayıldığını təklif etmişdir.<ref>{{sitat|Sari Saltik, the Bektashi apostle par excellence of [[Rumeli]], seems to have had a similar history. He appears to have been originally the saint of a Tatar tribe in the Crimea, which emigrated to Baba Dagh in Rumania, carrying its cult with it. Developed by the Bektashi, Sari Saltik loses every trace of his real origin and figures as one of the missionary saints sent by [[Əhməd Yəsəvi|Ahmed Yasevi]] for the conversion of Europe.|müəllif=Hasluck|mənbə=''Christianity and Islam under the Sultans'', p. 340}}</ref> == Mənbə == === İstinadlar === {{İstinad siyahısı}} === Ədəbiyyat === * {{cite encyclopedia|first=Franz|last=Babinger|author-link=Franz Babinger|title=Ṣari Ṣaltik Dede|encyclopedia=First Encyclopaedia of Islam|pages=171–172|volume=VII|editor=Houtsma, M. Th. et all|publisher=[[Brill Publishers|E.J. Brill]]|orig-year=1913-1936|year=1993|location=Leiden|isbn=90-04-09796-1}} * {{cite book|last=Hasluck|first=F. W.|author-link=Frederick William Hasluck|title=Christianity and Islam under the Sultans|chapter=XXXII. Sari Saltik|volume=II|publisher=Hasluck Press|date=2007|isbn=1-4067-5887-6|pages=429–439|orig-year=1929}} * {{cite book|last=Kiel|first=Machiel|editor=Gilles Veinstein|title=Syncretismes Et Heresies Dans L'Orient Seljoukide Et Ottoman|series=Collection Turcica|volume=IX|date=2005|publisher=Peeters Publishers|isbn=90-429-1549-8|chapter=Ottoman urban development and the cult of a heterodox Sufi Saint: Sarı Saltuk Dede and towns of İsakçe and Babadağ in the northern Dobruja}} * {{cite book|last=Norris|first=H. T.|title=Islam in the Balkans: Religion and Society Between Europe and the Arab World|date=1993|publisher=University of South Carolina Press|isbn=0-87249-977-4|url-access=registration|url=https://archive.org/details/islaminbalkansre00norr}} * {{cite journal|last=Wittek|first=Paul|title=Yazijio<u>gh</u>lu 'Ali on the Christian Turks of the Dobruja|journal=Bulletin of the School of Oriental and African Studies|volume=14|issue=3|pages=639&ndash;668|publisher=[[Cambridge University Press]] on behalf of [[School of Oriental and African Studies]]|year=1952|doi=10.1017/S0041977X00088595|jstor=609124}} == Xarici keçidlər == * [https://kryegjyshataboterorebektashiane.org/en/the-bektashi-tariqat-in-albania/ Sarı Saltıq Albaniyada] [[Kateqoriya:Türkiyə sufiləri]] [[Kateqoriya:Övliyalar]] [[Kateqoriya:XIII əsr şəxsləri]] p766hd34eee1jmu34c08m2qq9f4j6q6 0 759142 6547096 2022-07-24T13:17:50Z Solavirum 95249 y wikitext text/x-wiki #İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[Sarı Saltıq]] 166ik2klb40wvoo1kjybfa899sme4nw 0 759144 6547114 2022-07-24T13:23:04Z Solavirum 95249 "[[:tr:Special:Redirect/revision/27421265|Mahmûd-ı Hayrânî]]" səhifəsi tərcümə edilərək yaradıldı wikitext text/x-wiki {{Şəxs}} '''Mahmud Heyrani''' ({{Dil-tr|محمود حيراني}}; {{DVTY}}) — [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığında]] yaşamış [[Sufizm|sufi]]. O, Akşehirdə yaşayırdı. [[Məhəmməd|Məhəmmədin]] nəslindən olan və [[seyid]] titulu daşıyan Heyraninin atası Səlcuqlu dövlət xadimlərindən Məsud Paşadır.<ref>{{ansiklopedi kaynağı|soyadı=Cebecioğlu|ad=Ethem|ansiklopedi=İslâm Ansiklopedisi|başlık=Mahmûd-ı Hayrânî|yıl=2003|yayıncı=Türkiye Diyanet Vakfı|cilt=27|yer=Ankara|sayfalar=367-368|isbn=9753894082}}</ref> Qaraman vilayətində Akşehirdə bir zaviyədə yaşayan Mahmud Heyrani ilə [[Mövlana Cəlaləddin Rumi]] dost idilər və çox vaxt eyni məclisdə olurdular. Eyni zamanda, [[Sarı Saltıq]] və [[Molla Nəsrəddin|Nəsrəddin Xocanın]] şeyxi olan Heyraninin [[Mövləvilik|mövləvi]] və ya [[Yəsəvilik|yəsəvi]] təriqətinə mənsub olduğu güman edilir. Başqa bir versiyaya görə, o, [[Bəktaşilik|bektaşi]] idi.<ref name="nhştsü2">{{dergi kaynağı|soyadı=Şimşek|ad=Selami|başlık=Nasreddin Hoca'nın Şeyhi, Tarîkatı ve Silsilesi Üzerine|dergi=Eski Yeni|yıl=2012|ay=Eylül|sayı=43|sayfalar=56-62|yayıncı=Eskişehir Valiliği Yayınları|issn=1309-1956}}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Övliyalar]] [[Kateqoriya:Sufilər]] [[Kateqoriya:XIII əsr şəxsləri]] [[Kateqoriya:Səlcuqlu imperiyası]] goao3xx71m5q2bkeyp4wqix7bgybszh 6547179 6547114 2022-07-24T14:14:26Z Solavirum 95249 + wikitext text/x-wiki {{Şəxs}} '''Mahmud Heyrani''' ({{Dil-tr|محمود حيراني}}; {{DVTY}}) — [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığında]] yaşamış [[Sufizm|sufi]]. O, Akşehirdə yaşayırdı. [[Məhəmməd|Məhəmmədin]] nəslindən olan və [[seyid]] titulu daşıyan Heyraninin atası Səlcuqlu dövlət xadimlərindən Məsud Paşadır.<ref>{{Cite encyclopedia|last=Cebecioğlu|first=Ethem|encyclopedia=İslâm Ansiklopedisi|title=Mahmûd-ı Hayrânî|year=2003|language=tr|work=Türkiye Diyanet Vakfı|volume=27|location=Ankara|page=367-368|isbn=9753894082}}</ref> Qaraman vilayətində Akşehirdə bir zaviyədə yaşayan Mahmud Heyrani ilə [[Mövlana Cəlaləddin Rumi]] dost idilər və çox vaxt eyni məclisdə olurdular. Eyni zamanda, [[Sarı Saltıq]] və [[Molla Nəsrəddin|Nəsrəddin Xocanın]] şeyxi olan Heyraninin [[Mövləvilik|mövləvi]] və ya [[Yəsəvilik|yəsəvi]] təriqətinə mənsub olduğu güman edilir. Başqa bir versiyaya görə, o, [[Bəktaşilik|bektaşi]] idi.<ref name="nhştsü2">{{Cite journal|last=Şimşek|first=Selami|title=Nasreddin Hoca'nın Şeyhi, Tarîkatı ve Silsilesi Üzerine|journal=Eski Yeni|year=2012|month=Eylül|issue=43|page=56-62|work=Eskişehir Valiliği Yayınları|issn=1309-1956|language=tr}}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Övliyalar]] [[Kateqoriya:Sufilər]] [[Kateqoriya:XIII əsr şəxsləri]] [[Kateqoriya:Səlcuqlu imperiyası]] 6yx4m0w1e9chmygz0s5ca5dgnw9ujki 6547181 6547179 2022-07-24T14:14:53Z Solavirum 95249 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Sufilər]] silindi; [[Kateqoriya:Türkiyə sufiləri]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Şəxs}} '''Mahmud Heyrani''' ({{Dil-tr|محمود حيراني}}; {{DVTY}}) — [[Rum sultanlığı|Rum sultanlığında]] yaşamış [[Sufizm|sufi]]. O, Akşehirdə yaşayırdı. [[Məhəmməd|Məhəmmədin]] nəslindən olan və [[seyid]] titulu daşıyan Heyraninin atası Səlcuqlu dövlət xadimlərindən Məsud Paşadır.<ref>{{Cite encyclopedia|last=Cebecioğlu|first=Ethem|encyclopedia=İslâm Ansiklopedisi|title=Mahmûd-ı Hayrânî|year=2003|language=tr|work=Türkiye Diyanet Vakfı|volume=27|location=Ankara|page=367-368|isbn=9753894082}}</ref> Qaraman vilayətində Akşehirdə bir zaviyədə yaşayan Mahmud Heyrani ilə [[Mövlana Cəlaləddin Rumi]] dost idilər və çox vaxt eyni məclisdə olurdular. Eyni zamanda, [[Sarı Saltıq]] və [[Molla Nəsrəddin|Nəsrəddin Xocanın]] şeyxi olan Heyraninin [[Mövləvilik|mövləvi]] və ya [[Yəsəvilik|yəsəvi]] təriqətinə mənsub olduğu güman edilir. Başqa bir versiyaya görə, o, [[Bəktaşilik|bektaşi]] idi.<ref name="nhştsü2">{{Cite journal|last=Şimşek|first=Selami|title=Nasreddin Hoca'nın Şeyhi, Tarîkatı ve Silsilesi Üzerine|journal=Eski Yeni|year=2012|month=Eylül|issue=43|page=56-62|work=Eskişehir Valiliği Yayınları|issn=1309-1956|language=tr}}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Övliyalar]] [[Kateqoriya:Türkiyə sufiləri]] [[Kateqoriya:XIII əsr şəxsləri]] [[Kateqoriya:Səlcuqlu imperiyası]] kgauo46q1hcm664hvu3mrydafnhfi42 0 759145 6547128 2022-07-24T13:37:37Z EVRRVE. 219485 EVRRVE. [[Yarpaq tökümü]] səhifəsinin adını yönləndirmənin əksinə dəyişərək [[Yarpaq tökümü (roman)]] adlandırdı wikitext text/x-wiki #İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[Yarpaq tökümü (roman)]] g25vodfsjzvb8xiojdg3wyq83sycq0f 0 759146 6547141 2022-07-24T13:50:53Z Aylanabi 243003 Səhifə "{{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = [[Jo Nesbo]] |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = ENG |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , [[Honq-Konq və Ruanda]]da bəzi sə..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = [[Jo Nesbo]] |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = ENG |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , [[Honq-Konq və Ruanda]]da bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} ho63ygw4yv14ebum8wo55afhynraabr 6547142 6547141 2022-07-24T13:52:20Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = [[Jo Nesbo]] |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = ENG |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} 0v1ytoa18z3l88ujxw17pp67t90mdkb 6547143 6547142 2022-07-24T13:52:41Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = [[Jo Nesbo]] |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = ENG |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} 3k041cj4mszpxl4l0hoq4uywyohnvmu 6547144 6547143 2022-07-24T13:53:23Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Jo Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = ENG |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} gpfmrz2t9c9i1n1o60zvz7u1t4fqh4r 6547145 6547144 2022-07-24T13:55:29Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = [[Co Nesbo]] |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = ENG |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı [[Co Nesbo]]nun cinayət romanıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir ma2n86z0fgywcmenuj7wzalymy65upr 6547146 6547145 2022-07-24T13:55:51Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = ENG |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun cinayət romanıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir g0e0su1v1wo4pzzhl0tbwtmq3xaexiy 6547148 6547146 2022-07-24T13:57:24Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = ENG |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı [[Co]] Nesbonun [[cinayət]] [[romanı]]dır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş [[Harry]] Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. 06gjy4io89af78xmy1gxsdkipwq0v6l 6547149 6547148 2022-07-24T13:57:53Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = ENG |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş [[Harry]] Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. 4v1jb6fi9p53dzx5srayg1tf420uv0l 6547151 6547149 2022-07-24T13:58:46Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = ENG |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı [[Co]] Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş [[Harry]] Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. mq2hdgutrtuqln1ltiqv22696yroc8b 6547152 6547151 2022-07-24T13:59:37Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = ENG |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş [[Harry]] Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == 41c5nyxd64zellr5cyyzt0gryirjadl 6547153 6547152 2022-07-24T13:59:53Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = ENG |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == pehhk3xrkyz27iyxdqk6babkypm9bji 6547154 6547153 2022-07-24T14:00:24Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = ENG |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. bg0378d1bjo9st77rf8szpch9jzfn58 6547155 6547154 2022-07-24T14:00:47Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. 9tpsh0xad91sb54gqjulsg7lhf1lzvm 6547157 6547155 2022-07-24T14:01:36Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir . dhzefnc8mb9hf5vd5yjga3usyrgejmb 6547158 6547157 2022-07-24T14:02:19Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. a6cqx89viihrdtp2r2dx0t47rwgdji2 6547160 6547158 2022-07-24T14:02:40Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. f272tp67qjk2ast3u9dimdlnciwi2ry 6547162 6547160 2022-07-24T14:03:31Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. 891ov23aoo610fs0ayku52w1kex54hf 6547163 6547162 2022-07-24T14:03:59Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir . ic9mnlizsfz6u2tt425xwshgguxcxrj 6547164 6547163 2022-07-24T14:04:28Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik [[Qar adamı hadisəsi]]ndən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir . r6t5ib8p4isajeuz46xnsnb14bljoz8 6547165 6547164 2022-07-24T14:04:53Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir . ic9mnlizsfz6u2tt425xwshgguxcxrj 6547166 6547165 2022-07-24T14:05:19Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir . Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. ts3363eb69i1vz77n3ctrbtfmoojwqm 6547167 6547166 2022-07-24T14:05:46Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. egfpw0q30mfroq0ufy8egpkfztvwsks 6547168 6547167 2022-07-24T14:06:08Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard (Nesbø novel)}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. f24z3xykahcpn0r0skm2lshdac2mbzk 6547169 6547168 2022-07-24T14:06:26Z Qraf061 242998 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. rt58vrfgriev35gb45b5zuh9ft61hvk 6547170 6547169 2022-07-24T14:06:33Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. Hole Bellmanı Kripos komandasına daxil etməyə məcbur etdikdən sonra ilk üç qətl zamanı xizək lojasında başqa bir adamın olduğunu tapır. eavzfzbik8fj66u6mjvckd5kd0bigbv 6547171 6547170 2022-07-24T14:06:55Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. Hole Bellmanı Kripos komandasına daxil etməyə məcbur etdikdən sonra ilk üç qətl zamanı xizək lojasında başqa bir adamın olduğunu tapır. Lakin həmin şəxs Avstraliyadadır və qatilin yemi olmaq istəyini rədd edir. Hole və Solness qatili üzə çıxarmaq üçün əməliyyata başlayırlar ki, bu da qatil onları üstələyəndə az qala onların həyatı bahasına başa gəlir. b0q4xqeo4ulcpmsbaonpzvsqsrxmg3c 6547172 6547171 2022-07-24T14:07:18Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. Hole Bellmanı Kripos komandasına daxil etməyə məcbur etdikdən sonra ilk üç qətl zamanı xizək lojasında başqa bir adamın olduğunu tapır. Lakin həmin şəxs Avstraliyadadır və qatilin yemi olmaq istəyini rədd edir. Hole və Solness qatili üzə çıxarmaq üçün əməliyyata başlayırlar ki, bu da qatil onları üstələyəndə az qala onların həyatı bahasına başa gəlir. Hole, qatilin tanıdığı biri olduğuna inanır, lakin şübhələndiyi şəxs həbs edildikdən sonra bəraət qazanır. Hole və Solness daha sonra əsl qatili Konqoya aparırlar . Orada onları qatilin şərikləri oğurlayırlar. Hole qaçmağı bacarır və qatilin tərəfdaşlarından birinin verdiyi ipuçlarına əməl edərək, nəhayət, canlı vulkanın ağzında günahkarla qarşılaşır və onu öldürür.. cmwc16x3hgqjyvr8pkytuscvm8hkbp5 6547173 6547172 2022-07-24T14:07:57Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. Hole Bellmanı Kripos komandasına daxil etməyə məcbur etdikdən sonra ilk üç qətl zamanı xizək lojasında başqa bir adamın olduğunu tapır. Lakin həmin şəxs Avstraliyadadır və qatilin yemi olmaq istəyini rədd edir. Hole və Solness qatili üzə çıxarmaq üçün əməliyyata başlayırlar ki, bu da qatil onları üstələyəndə az qala onların həyatı bahasına başa gəlir. Hole, qatilin tanıdığı biri olduğuna inanır, lakin şübhələndiyi şəxs həbs edildikdən sonra bəraət qazanır. Hole və Solness daha sonra əsl qatili Konqoya aparırlar . Orada onları qatilin şərikləri oğurlayırlar. Hole qaçmağı bacarır və qatilin tərəfdaşlarından birinin verdiyi ipuçlarına əməl edərək, nəhayət, canlı vulkanın ağzında günahkarla qarşılaşır və onu öldürür. Daha sonra atasının dəfn mərasimində Hole keçmiş sevgilisi Rakel Fauke və oğlu Oleqlə qovuşur. Hole həbsdə olan Qar adamını ziyarət edir, o, ağır xəstədir və etdiyi cinayətlərə görə peşman olur. Səmimi şəkildə irəli sürülür ki, Hole atasının evtanaziya etməsi ilə bağlı tələbini yerinə yetirmədiyinə görə peşmançılıq hissi ilə Qar adamına intihar etməyə kömək edir . Davadan qaynaqlanan təzə travmalar səbəbindən Hole əbədi olaraq Honq-Konqa qayıtmaqda qərarlıdır. 967uufmpwjdm29fcytydydxpvz2iznb 6547174 6547173 2022-07-24T14:08:44Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. Hole Bellmanı Kripos komandasına daxil etməyə məcbur etdikdən sonra ilk üç qətl zamanı xizək lojasında başqa bir adamın olduğunu tapır. Lakin həmin şəxs Avstraliyadadır və qatilin yemi olmaq istəyini rədd edir. Hole və Solness qatili üzə çıxarmaq üçün əməliyyata başlayırlar ki, bu da qatil onları üstələyəndə az qala onların həyatı bahasına başa gəlir. Hole, qatilin tanıdığı biri olduğuna inanır, lakin şübhələndiyi şəxs həbs edildikdən sonra bəraət qazanır. Hole və Solness daha sonra əsl qatili Konqoya aparırlar . Orada onları qatilin şərikləri oğurlayırlar. Hole qaçmağı bacarır və qatilin tərəfdaşlarından birinin verdiyi ipuçlarına əməl edərək, nəhayət, canlı vulkanın ağzında günahkarla qarşılaşır və onu öldürür. Daha sonra atasının dəfn mərasimində Hole keçmiş sevgilisi Rakel Fauke və oğlu Oleqlə qovuşur. Hole həbsdə olan Qar adamını ziyarət edir, o, ağır xəstədir və etdiyi cinayətlərə görə peşman olur. Səmimi şəkildə irəli sürülür ki, Hole atasının evtanaziya etməsi ilə bağlı tələbini yerinə yetirmədiyinə görə peşmançılıq hissi ilə Qar adamına intihar etməyə kömək edir . Davadan qaynaqlanan təzə travmalar səbəbindən Hole əbədi olaraq Honq-Konqa qayıtmaqda qərarlıdır. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:2009 romanları]] fxqdb30or6qdfxn7ub0sfh4s2ldy0ax 6547175 6547174 2022-07-24T14:09:30Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. Hole Bellmanı Kripos komandasına daxil etməyə məcbur etdikdən sonra ilk üç qətl zamanı xizək lojasında başqa bir adamın olduğunu tapır. Lakin həmin şəxs Avstraliyadadır və qatilin yemi olmaq istəyini rədd edir. Hole və Solness qatili üzə çıxarmaq üçün əməliyyata başlayırlar ki, bu da qatil onları üstələyəndə az qala onların həyatı bahasına başa gəlir. Hole, qatilin tanıdığı biri olduğuna inanır, lakin şübhələndiyi şəxs həbs edildikdən sonra bəraət qazanır. Hole və Solness daha sonra əsl qatili Konqoya aparırlar . Orada onları qatilin şərikləri oğurlayırlar. Hole qaçmağı bacarır və qatilin tərəfdaşlarından birinin verdiyi ipuçlarına əməl edərək, nəhayət, canlı vulkanın ağzında günahkarla qarşılaşır və onu öldürür. Daha sonra atasının dəfn mərasimində Hole keçmiş sevgilisi Rakel Fauke və oğlu Oleqlə qovuşur. Hole həbsdə olan Qar adamını ziyarət edir, o, ağır xəstədir və etdiyi cinayətlərə görə peşman olur. Səmimi şəkildə irəli sürülür ki, Hole atasının evtanaziya etməsi ilə bağlı tələbini yerinə yetirmədiyinə görə peşmançılıq hissi ilə Qar adamına intihar etməyə kömək edir . Davadan qaynaqlanan təzə travmalar səbəbindən Hole əbədi olaraq Honq-Konqa qayıtmaqda qərarlıdır. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:2009 romanları]] [[Kateqoriya:Norveç cinayət romanları]] 2e36nh3wn0bzoz1kyiwuwd4h4dbhquw 6547176 6547175 2022-07-24T14:10:34Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır. == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. Hole Bellmanı Kripos komandasına daxil etməyə məcbur etdikdən sonra ilk üç qətl zamanı xizək lojasında başqa bir adamın olduğunu tapır. Lakin həmin şəxs Avstraliyadadır və qatilin yemi olmaq istəyini rədd edir. Hole və Solness qatili üzə çıxarmaq üçün əməliyyata başlayırlar ki, bu da qatil onları üstələyəndə az qala onların həyatı bahasına başa gəlir. Hole, qatilin tanıdığı biri olduğuna inanır, lakin şübhələndiyi şəxs həbs edildikdən sonra bəraət qazanır. Hole və Solness daha sonra əsl qatili Konqoya aparırlar . Orada onları qatilin şərikləri oğurlayırlar. Hole qaçmağı bacarır və qatilin tərəfdaşlarından birinin verdiyi ipuçlarına əməl edərək, nəhayət, canlı vulkanın ağzında günahkarla qarşılaşır və onu öldürür. Daha sonra atasının dəfn mərasimində Hole keçmiş sevgilisi Rakel Fauke və oğlu Oleqlə qovuşur. Hole həbsdə olan Qar adamını ziyarət edir, o, ağır xəstədir və etdiyi cinayətlərə görə peşman olur. Səmimi şəkildə irəli sürülür ki, Hole atasının evtanaziya etməsi ilə bağlı tələbini yerinə yetirmədiyinə görə peşmançılıq hissi ilə Qar adamına intihar etməyə kömək edir . Davadan qaynaqlanan təzə travmalar səbəbindən Hole əbədi olaraq Honq-Konqa qayıtmaqda qərarlıdır. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 0hcp8578bstsh3dcs428e08yyzlcq4d 6547177 6547176 2022-07-24T14:11:37Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır.<ref>{{cite web |url=https://www.qanun.az/bebir-jo-nesbo-1150 |title=Bəbir |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. Hole Bellmanı Kripos komandasına daxil etməyə məcbur etdikdən sonra ilk üç qətl zamanı xizək lojasında başqa bir adamın olduğunu tapır. Lakin həmin şəxs Avstraliyadadır və qatilin yemi olmaq istəyini rədd edir. Hole və Solness qatili üzə çıxarmaq üçün əməliyyata başlayırlar ki, bu da qatil onları üstələyəndə az qala onların həyatı bahasına başa gəlir. Hole, qatilin tanıdığı biri olduğuna inanır, lakin şübhələndiyi şəxs həbs edildikdən sonra bəraət qazanır. Hole və Solness daha sonra əsl qatili Konqoya aparırlar . Orada onları qatilin şərikləri oğurlayırlar. Hole qaçmağı bacarır və qatilin tərəfdaşlarından birinin verdiyi ipuçlarına əməl edərək, nəhayət, canlı vulkanın ağzında günahkarla qarşılaşır və onu öldürür. Daha sonra atasının dəfn mərasimində Hole keçmiş sevgilisi Rakel Fauke və oğlu Oleqlə qovuşur. Hole həbsdə olan Qar adamını ziyarət edir, o, ağır xəstədir və etdiyi cinayətlərə görə peşman olur. Səmimi şəkildə irəli sürülür ki, Hole atasının evtanaziya etməsi ilə bağlı tələbini yerinə yetirmədiyinə görə peşmançılıq hissi ilə Qar adamına intihar etməyə kömək edir . Davadan qaynaqlanan təzə travmalar səbəbindən Hole əbədi olaraq Honq-Konqa qayıtmaqda qərarlıdır. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} e9dber0y3m9904cu711jsouhukwh645 6547178 6547177 2022-07-24T14:13:17Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır.<ref>{{cite web |url=https://www.qanun.az/bebir-jo-nesbo-1150 |title=Bəbir |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. Hole Bellmanı Kripos komandasına daxil etməyə məcbur etdikdən sonra ilk üç qətl zamanı xizək lojasında başqa bir adamın olduğunu tapır. Lakin həmin şəxs Avstraliyadadır və qatilin yemi olmaq istəyini rədd edir. Hole və Solness qatili üzə çıxarmaq üçün əməliyyata başlayırlar ki, bu da qatil onları üstələyəndə az qala onların həyatı bahasına başa gəlir. Hole, qatilin tanıdığı biri olduğuna inanır, lakin şübhələndiyi şəxs həbs edildikdən sonra bəraət qazanır. Hole və Solness daha sonra əsl qatili Konqoya aparırlar . Orada onları qatilin şərikləri oğurlayırlar. Hole qaçmağı bacarır və qatilin tərəfdaşlarından birinin verdiyi ipuçlarına əməl edərək, nəhayət, canlı vulkanın ağzında günahkarla qarşılaşır və onu öldürür. Daha sonra atasının dəfn mərasimində Hole keçmiş sevgilisi Rakel Fauke və oğlu Oleqlə qovuşur. Hole həbsdə olan Qar adamını ziyarət edir, o, ağır xəstədir və etdiyi cinayətlərə görə peşman olur. Səmimi şəkildə irəli sürülür ki, Hole atasının evtanaziya etməsi ilə bağlı tələbini yerinə yetirmədiyinə görə peşmançılıq hissi ilə Qar adamına intihar etməyə kömək edir . Davadan qaynaqlanan təzə travmalar səbəbindən Hole əbədi olaraq Honq-Konqa qayıtmaqda qərarlıdır.<ref>{{cite web |url= https://www.goodreads.com/book/show/23355220-the-leopard|title=The Leopard |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 7rj74t64l1qufy016j2olph5fufma3e 6547180 6547178 2022-07-24T14:14:44Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır.<ref>{{cite web |url=https://www.qanun.az/bebir-jo-nesbo-1150 |title=Bəbir |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. Hole Bellmanı Kripos komandasına daxil etməyə məcbur etdikdən sonra ilk üç qətl zamanı xizək lojasında başqa bir adamın olduğunu tapır. Lakin həmin şəxs Avstraliyadadır və qatilin yemi olmaq istəyini rədd edir. Hole və Solness qatili üzə çıxarmaq üçün əməliyyata başlayırlar ki, bu da qatil onları üstələyəndə az qala onların həyatı bahasına başa gəlir. Hole, qatilin tanıdığı biri olduğuna inanır, lakin şübhələndiyi şəxs həbs edildikdən sonra bəraət qazanır. Hole və Solness daha sonra əsl qatili Konqoya aparırlar . Orada onları qatilin şərikləri oğurlayırlar. Hole qaçmağı bacarır və qatilin tərəfdaşlarından birinin verdiyi ipuçlarına əməl edərək, nəhayət, canlı vulkanın ağzında günahkarla qarşılaşır və onu öldürür. Daha sonra atasının dəfn mərasimində Hole keçmiş sevgilisi Rakel Fauke və oğlu Oleqlə qovuşur. Hole həbsdə olan Qar adamını ziyarət edir, o, ağır xəstədir və etdiyi cinayətlərə görə peşman olur. Səmimi şəkildə irəli sürülür ki, Hole atasının evtanaziya etməsi ilə bağlı tələbini yerinə yetirmədiyinə görə peşmançılıq hissi ilə Qar adamına intihar etməyə kömək edir . Davadan qaynaqlanan təzə travmalar səbəbindən Hole əbədi olaraq Honq-Konqa qayıtmaqda qərarlıdır.<ref>{{cite web |url= https://www.goodreads.com/book/show/23355220-the-leopard|title=The Leopard |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] 95poyatc124yia04r2vo09ckoyhzgh9 6547197 6547180 2022-07-24T14:26:14Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil =Bəbir.jpg |Şəklin ölçüsü =200 |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır.<ref>{{cite web |url=https://www.qanun.az/bebir-jo-nesbo-1150 |title=Bəbir |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. Hole Bellmanı Kripos komandasına daxil etməyə məcbur etdikdən sonra ilk üç qətl zamanı xizək lojasında başqa bir adamın olduğunu tapır. Lakin həmin şəxs Avstraliyadadır və qatilin yemi olmaq istəyini rədd edir. Hole və Solness qatili üzə çıxarmaq üçün əməliyyata başlayırlar ki, bu da qatil onları üstələyəndə az qala onların həyatı bahasına başa gəlir. Hole, qatilin tanıdığı biri olduğuna inanır, lakin şübhələndiyi şəxs həbs edildikdən sonra bəraət qazanır. Hole və Solness daha sonra əsl qatili Konqoya aparırlar . Orada onları qatilin şərikləri oğurlayırlar. Hole qaçmağı bacarır və qatilin tərəfdaşlarından birinin verdiyi ipuçlarına əməl edərək, nəhayət, canlı vulkanın ağzında günahkarla qarşılaşır və onu öldürür. Daha sonra atasının dəfn mərasimində Hole keçmiş sevgilisi Rakel Fauke və oğlu Oleqlə qovuşur. Hole həbsdə olan Qar adamını ziyarət edir, o, ağır xəstədir və etdiyi cinayətlərə görə peşman olur. Səmimi şəkildə irəli sürülür ki, Hole atasının evtanaziya etməsi ilə bağlı tələbini yerinə yetirmədiyinə görə peşmançılıq hissi ilə Qar adamına intihar etməyə kömək edir . Davadan qaynaqlanan təzə travmalar səbəbindən Hole əbədi olaraq Honq-Konqa qayıtmaqda qərarlıdır.<ref>{{cite web |url= https://www.goodreads.com/book/show/23355220-the-leopard|title=The Leopard |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] j4tzxhm45kkmt47c3c1k96zx3cw0y4i 6547199 6547197 2022-07-24T14:26:37Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü =200 |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır.<ref>{{cite web |url=https://www.qanun.az/bebir-jo-nesbo-1150 |title=Bəbir |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. Hole Bellmanı Kripos komandasına daxil etməyə məcbur etdikdən sonra ilk üç qətl zamanı xizək lojasında başqa bir adamın olduğunu tapır. Lakin həmin şəxs Avstraliyadadır və qatilin yemi olmaq istəyini rədd edir. Hole və Solness qatili üzə çıxarmaq üçün əməliyyata başlayırlar ki, bu da qatil onları üstələyəndə az qala onların həyatı bahasına başa gəlir. Hole, qatilin tanıdığı biri olduğuna inanır, lakin şübhələndiyi şəxs həbs edildikdən sonra bəraət qazanır. Hole və Solness daha sonra əsl qatili Konqoya aparırlar . Orada onları qatilin şərikləri oğurlayırlar. Hole qaçmağı bacarır və qatilin tərəfdaşlarından birinin verdiyi ipuçlarına əməl edərək, nəhayət, canlı vulkanın ağzında günahkarla qarşılaşır və onu öldürür. Daha sonra atasının dəfn mərasimində Hole keçmiş sevgilisi Rakel Fauke və oğlu Oleqlə qovuşur. Hole həbsdə olan Qar adamını ziyarət edir, o, ağır xəstədir və etdiyi cinayətlərə görə peşman olur. Səmimi şəkildə irəli sürülür ki, Hole atasının evtanaziya etməsi ilə bağlı tələbini yerinə yetirmədiyinə görə peşmançılıq hissi ilə Qar adamına intihar etməyə kömək edir . Davadan qaynaqlanan təzə travmalar səbəbindən Hole əbədi olaraq Honq-Konqa qayıtmaqda qərarlıdır.<ref>{{cite web |url= https://www.goodreads.com/book/show/23355220-the-leopard|title=The Leopard |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] dpn1sx7mh17inflngp1rlg7y7hw8muo 6547201 6547199 2022-07-24T14:32:59Z Aylanabi 243003 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil =Bəbir_(roman).jpg |Şəklin ölçüsü =200 |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır.<ref>{{cite web |url=https://www.qanun.az/bebir-jo-nesbo-1150 |title=Bəbir |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. Hole Bellmanı Kripos komandasına daxil etməyə məcbur etdikdən sonra ilk üç qətl zamanı xizək lojasında başqa bir adamın olduğunu tapır. Lakin həmin şəxs Avstraliyadadır və qatilin yemi olmaq istəyini rədd edir. Hole və Solness qatili üzə çıxarmaq üçün əməliyyata başlayırlar ki, bu da qatil onları üstələyəndə az qala onların həyatı bahasına başa gəlir. Hole, qatilin tanıdığı biri olduğuna inanır, lakin şübhələndiyi şəxs həbs edildikdən sonra bəraət qazanır. Hole və Solness daha sonra əsl qatili Konqoya aparırlar . Orada onları qatilin şərikləri oğurlayırlar. Hole qaçmağı bacarır və qatilin tərəfdaşlarından birinin verdiyi ipuçlarına əməl edərək, nəhayət, canlı vulkanın ağzında günahkarla qarşılaşır və onu öldürür. Daha sonra atasının dəfn mərasimində Hole keçmiş sevgilisi Rakel Fauke və oğlu Oleqlə qovuşur. Hole həbsdə olan Qar adamını ziyarət edir, o, ağır xəstədir və etdiyi cinayətlərə görə peşman olur. Səmimi şəkildə irəli sürülür ki, Hole atasının evtanaziya etməsi ilə bağlı tələbini yerinə yetirmədiyinə görə peşmançılıq hissi ilə Qar adamına intihar etməyə kömək edir . Davadan qaynaqlanan təzə travmalar səbəbindən Hole əbədi olaraq Honq-Konqa qayıtmaqda qərarlıdır.<ref>{{cite web |url= https://www.goodreads.com/book/show/23355220-the-leopard|title=The Leopard |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] nq86scuewps8gfh4ni5mtcf37xhxj0m 6547219 6547201 2022-07-24T14:52:57Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Harri Hole]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil =Bəbir_(roman).jpg |Şəklin ölçüsü =200 |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır.<ref>{{cite web |url=https://www.qanun.az/bebir-jo-nesbo-1150 |title=Bəbir |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. Hole Bellmanı Kripos komandasına daxil etməyə məcbur etdikdən sonra ilk üç qətl zamanı xizək lojasında başqa bir adamın olduğunu tapır. Lakin həmin şəxs Avstraliyadadır və qatilin yemi olmaq istəyini rədd edir. Hole və Solness qatili üzə çıxarmaq üçün əməliyyata başlayırlar ki, bu da qatil onları üstələyəndə az qala onların həyatı bahasına başa gəlir. Hole, qatilin tanıdığı biri olduğuna inanır, lakin şübhələndiyi şəxs həbs edildikdən sonra bəraət qazanır. Hole və Solness daha sonra əsl qatili Konqoya aparırlar . Orada onları qatilin şərikləri oğurlayırlar. Hole qaçmağı bacarır və qatilin tərəfdaşlarından birinin verdiyi ipuçlarına əməl edərək, nəhayət, canlı vulkanın ağzında günahkarla qarşılaşır və onu öldürür. Daha sonra atasının dəfn mərasimində Hole keçmiş sevgilisi Rakel Fauke və oğlu Oleqlə qovuşur. Hole həbsdə olan Qar adamını ziyarət edir, o, ağır xəstədir və etdiyi cinayətlərə görə peşman olur. Səmimi şəkildə irəli sürülür ki, Hole atasının evtanaziya etməsi ilə bağlı tələbini yerinə yetirmədiyinə görə peşmançılıq hissi ilə Qar adamına intihar etməyə kömək edir . Davadan qaynaqlanan təzə travmalar səbəbindən Hole əbədi olaraq Honq-Konqa qayıtmaqda qərarlıdır.<ref>{{cite web |url= https://www.goodreads.com/book/show/23355220-the-leopard|title=The Leopard |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Harri Hole]] 6nwd78b9del0hx0269p07lhjlkuxepm 6547220 6547219 2022-07-24T14:53:16Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Norveç romanları]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil =Bəbir_(roman).jpg |Şəklin ölçüsü =200 |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır.<ref>{{cite web |url=https://www.qanun.az/bebir-jo-nesbo-1150 |title=Bəbir |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. Hole Bellmanı Kripos komandasına daxil etməyə məcbur etdikdən sonra ilk üç qətl zamanı xizək lojasında başqa bir adamın olduğunu tapır. Lakin həmin şəxs Avstraliyadadır və qatilin yemi olmaq istəyini rədd edir. Hole və Solness qatili üzə çıxarmaq üçün əməliyyata başlayırlar ki, bu da qatil onları üstələyəndə az qala onların həyatı bahasına başa gəlir. Hole, qatilin tanıdığı biri olduğuna inanır, lakin şübhələndiyi şəxs həbs edildikdən sonra bəraət qazanır. Hole və Solness daha sonra əsl qatili Konqoya aparırlar . Orada onları qatilin şərikləri oğurlayırlar. Hole qaçmağı bacarır və qatilin tərəfdaşlarından birinin verdiyi ipuçlarına əməl edərək, nəhayət, canlı vulkanın ağzında günahkarla qarşılaşır və onu öldürür. Daha sonra atasının dəfn mərasimində Hole keçmiş sevgilisi Rakel Fauke və oğlu Oleqlə qovuşur. Hole həbsdə olan Qar adamını ziyarət edir, o, ağır xəstədir və etdiyi cinayətlərə görə peşman olur. Səmimi şəkildə irəli sürülür ki, Hole atasının evtanaziya etməsi ilə bağlı tələbini yerinə yetirmədiyinə görə peşmançılıq hissi ilə Qar adamına intihar etməyə kömək edir . Davadan qaynaqlanan təzə travmalar səbəbindən Hole əbədi olaraq Honq-Konqa qayıtmaqda qərarlıdır.<ref>{{cite web |url= https://www.goodreads.com/book/show/23355220-the-leopard|title=The Leopard |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Harri Hole]] [[Kateqoriya:Norveç romanları]] te57cy6tl8t6rqwaoz3yik4rjy05857 6547222 6547220 2022-07-24T14:53:26Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:2009-cu ilin romanları]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil =Bəbir_(roman).jpg |Şəklin ölçüsü =200 |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır.<ref>{{cite web |url=https://www.qanun.az/bebir-jo-nesbo-1150 |title=Bəbir |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. Hole Bellmanı Kripos komandasına daxil etməyə məcbur etdikdən sonra ilk üç qətl zamanı xizək lojasında başqa bir adamın olduğunu tapır. Lakin həmin şəxs Avstraliyadadır və qatilin yemi olmaq istəyini rədd edir. Hole və Solness qatili üzə çıxarmaq üçün əməliyyata başlayırlar ki, bu da qatil onları üstələyəndə az qala onların həyatı bahasına başa gəlir. Hole, qatilin tanıdığı biri olduğuna inanır, lakin şübhələndiyi şəxs həbs edildikdən sonra bəraət qazanır. Hole və Solness daha sonra əsl qatili Konqoya aparırlar . Orada onları qatilin şərikləri oğurlayırlar. Hole qaçmağı bacarır və qatilin tərəfdaşlarından birinin verdiyi ipuçlarına əməl edərək, nəhayət, canlı vulkanın ağzında günahkarla qarşılaşır və onu öldürür. Daha sonra atasının dəfn mərasimində Hole keçmiş sevgilisi Rakel Fauke və oğlu Oleqlə qovuşur. Hole həbsdə olan Qar adamını ziyarət edir, o, ağır xəstədir və etdiyi cinayətlərə görə peşman olur. Səmimi şəkildə irəli sürülür ki, Hole atasının evtanaziya etməsi ilə bağlı tələbini yerinə yetirmədiyinə görə peşmançılıq hissi ilə Qar adamına intihar etməyə kömək edir . Davadan qaynaqlanan təzə travmalar səbəbindən Hole əbədi olaraq Honq-Konqa qayıtmaqda qərarlıdır.<ref>{{cite web |url= https://www.goodreads.com/book/show/23355220-the-leopard|title=The Leopard |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Harri Hole]] [[Kateqoriya:Norveç romanları]] [[Kateqoriya:2009-cu ilin romanları]] fstp3vw0umem9xdmqwnk1nas4y2exzt 6547223 6547222 2022-07-24T14:55:35Z CommonsDelinker 366 "Bəbir_(roman).jpg" faylı silinir, çünki bu fayl [[commons:User:De728631|De728631]] tərəfindən "[[:c:COM:DW|Derivative work]] of non-free content ([[:c:COM:CSD#F3|F3]]): non-free book cover" səbəbi ilə silinmişdir wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı =Bəbir |Orijinal adı ={{Dil-en|The Leopard}} |Şəkil = |Şəklin ölçüsü =200 |Şəklin izahı = |Müəllif = Co Nesbo |Janr =[[Cinayət]] [[fantastika]] |Mövzu = |Orijinalın dili = {{ENG}} |Ölkə = [[Norveç]] ( [[Avstraliya]] , [[Konqo Demokratik Respublikası]] , Honq-Konq və Ruandada bəzi səhnələr ) |Orijinalın nəşr ili =[[2009-cu il]] |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild =Yumşaq |Səhifə =[[856]] |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn =978-9952-36-803-1 |Elektron versiya = |Commons = }} '''Bəbir''' — [[norveç]]li yazıçı Co Nesbonun [[cinayət]] [[roman]]ıdır. Onun norveçcə adı Panserhjerte -dir , hansı ki, birbaşa Bəbirə tərcümə olunmur; daha çox "zirehli ürək" xətti boyunca bir şey deməkdir. Üstəlik, "bəbir" kitabdakı qatilin gizli addımını ifadə edir, "zirehli ürək" isə Harri Holenun təcrübələri ilə qazandığı şeydir. Panserhjerte həm də konstriktiv [[perikardit]] üçün Norveç terminidir. Leopard Nesbø'nun cinayət [[detektiv]]i , Müfəttiş Harry Hole'un yer aldığı səkkizinci romandır.<ref>{{cite web |url=https://www.qanun.az/bebir-jo-nesbo-1150 |title=Bəbir |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == Haqqında == Travmatik Qar adamı hadisəsindən sonra keçmiş polis müfəttişi Harri Hole özünü Honq Konqa sürgün edib. Norveç Cinayət Qrupunun yeni zabiti Kaja Solness Hole'u izləyir və Osloda mümkün silsilə qətlləri araşdırmaq üçün ondan kömək istəyir. Hole, atası Olavın ağır xəstə olduğunu və daha çox yaşaya bilməyəcəyini bildirdikdə geri qayıtmağa əmin olur. O, Norveçə qayıdır ki, Cinayət Qrupu Kripos və onun agentliyini ölkənin qətl işlərinə təkbaşına cavabdehləşdirməyə çalışan hakimiyyətə ac olan rəhbəri Mikael Bellman ilə hakimiyyət mübarizəsinin ortasındadır. Hole özünü Bellmanın düşmənçiliyinin hədəfində tapır, baxmayaraq ki, Bellman Hole'un işinin nəticələrinə görə kredit götürmək istəyir. Hole qadın deputatın parkda öldürüldüyü aşkarlanana qədər istintaqda iştirak etməkdən çəkinir. Bellmanın gəldiyi nəticənin əksinə olaraq, Hole deputatın qətlinin digər ikisi ilə əlaqəli olduğuna inanır. Hole və Solness, Hole-un Cinayət Squad-dakı keçmiş həmkarları ilə birləşərək, Kriposdan xəbərsiz işin gizli istintaqına başlayırlar. Birlikdə işləyərkən, Hole və Solness bir-birlərinə çəkilir və fırtınalı bir sevgi macərasına başlayırlar. İkisi hər üç qurbanın eyni gecədə eyni xizək evində qaldığını aşkar edir . Hole belə qənaətə gəlir ki, qətllər qatilin izlərini gizlətmək cəhdlərinin bir hissəsidir. Şübhə əvvəlcə xizək lojasında olduğu bilinən bir adamın üzərinə düşür, lakin qatil tərəfindən öldürüldükdən sonra o, istintaqdan kənarlaşdırılır. Hole Bellmanı Kripos komandasına daxil etməyə məcbur etdikdən sonra ilk üç qətl zamanı xizək lojasında başqa bir adamın olduğunu tapır. Lakin həmin şəxs Avstraliyadadır və qatilin yemi olmaq istəyini rədd edir. Hole və Solness qatili üzə çıxarmaq üçün əməliyyata başlayırlar ki, bu da qatil onları üstələyəndə az qala onların həyatı bahasına başa gəlir. Hole, qatilin tanıdığı biri olduğuna inanır, lakin şübhələndiyi şəxs həbs edildikdən sonra bəraət qazanır. Hole və Solness daha sonra əsl qatili Konqoya aparırlar . Orada onları qatilin şərikləri oğurlayırlar. Hole qaçmağı bacarır və qatilin tərəfdaşlarından birinin verdiyi ipuçlarına əməl edərək, nəhayət, canlı vulkanın ağzında günahkarla qarşılaşır və onu öldürür. Daha sonra atasının dəfn mərasimində Hole keçmiş sevgilisi Rakel Fauke və oğlu Oleqlə qovuşur. Hole həbsdə olan Qar adamını ziyarət edir, o, ağır xəstədir və etdiyi cinayətlərə görə peşman olur. Səmimi şəkildə irəli sürülür ki, Hole atasının evtanaziya etməsi ilə bağlı tələbini yerinə yetirmədiyinə görə peşmançılıq hissi ilə Qar adamına intihar etməyə kömək edir . Davadan qaynaqlanan təzə travmalar səbəbindən Hole əbədi olaraq Honq-Konqa qayıtmaqda qərarlıdır.<ref>{{cite web |url= https://www.goodreads.com/book/show/23355220-the-leopard|title=The Leopard |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Detektiv romanlar]] [[Kateqoriya:Harri Hole]] [[Kateqoriya:Norveç romanları]] [[Kateqoriya:2009-cu ilin romanları]] 96j2t3upvzmkbd3pbhd3zb8xnr3wufy 3 759147 6547182 2022-07-24T14:16:57Z Qraf061 242998 Səhifə "{{xg}} -- ~~~~" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 14:16, 24 iyul 2022 (UTC) 6gk1r3vkec7kaddcuk31oiuf2dr0wg3 0 759148 6547184 2022-07-24T14:19:13Z Solavirum 95249 Solavirum [[Tüstü]] səhifəsinin adını [[Tüstü (vergiqoyma)]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki #İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[Tüstü (vergiqoyma)]] jr3mlcm8i97kmzcj6kdnx84unwuvek2 6547185 6547184 2022-07-24T14:19:55Z Solavirum 95249 + wikitext text/x-wiki * [[Tüstü]] * [[Tüstü (vergiqoyma)]] * [[Tüstü (roman)]] {{dəqiqləşdirmə}} g2iwqjo3ukklqfu9r211edw94yn0tyx 6547187 6547185 2022-07-24T14:21:26Z Solavirum 95249 Solavirum [[Tüstü]] səhifəsinin adını [[Tüstü (dəqiqləşdirmə)]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki * [[Tüstü]] * [[Tüstü (vergiqoyma)]] * [[Tüstü (roman)]] {{dəqiqləşdirmə}} g2iwqjo3ukklqfu9r211edw94yn0tyx 0 759149 6547188 2022-07-24T14:21:26Z Solavirum 95249 Solavirum [[Tüstü]] səhifəsinin adını [[Tüstü (dəqiqləşdirmə)]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki #İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[Tüstü (dəqiqləşdirmə)]] szl9c11lsvambxubkqy0nar9ze359m7 6 759150 6547190 2022-07-24T14:22:16Z C. Cavad 202463 == Xülasə == {{Azad olmayan fayl |izahı = FS 65 Kg Podium gold OTOGURO T. (JPN), Silver ALIYEV H. (AZE), Bronze RASHIDOV G. (ROC), BAJRANG B. (IND) |mənbə = UWW |yaranma tarixi = 2021 |müəllif = UWW }} wikitext text/x-wiki == Xülasə == {{Azad olmayan fayl |izahı = FS 65 Kg Podium gold OTOGURO T. (JPN), Silver ALIYEV H. (AZE), Bronze RASHIDOV G. (ROC), BAJRANG B. (IND) |mənbə = UWW |yaranma tarixi = 2021 |müəllif = UWW }} d5p597h4kcjrsz2gufz830815qco0zu 0 759151 6547193 2022-07-24T14:24:39Z Solavirum 95249 "[[:ru:Special:Redirect/revision/121828646|Гюльшехир]]" səhifəsi tərcümə edilərək yaradıldı wikitext text/x-wiki {{YM}}{{НП-Турция|статус=Город|русское название=Гюльшехир|оригинальное название=Gülşehir|подчинение=|герб=|lat_deg=38|lat_min=44|lat_sec=47|lon_deg=34|lon_min=37|lon_sec=14|CoordAddon=|CoordScale=|ЯндексКарта=|размер карты страны=300|размер карты региона=|размер карты района=|ил=Невшехир|ил в таблице=Невшехир (ил){{!}}Невшехир|вид района=|район=|район в таблице=|вид общины=|община=|община в таблице=|внутреннее деление=|вид главы=|глава=|дата основания=|первое упоминание=|прежние имена=|статус с=|площадь=956|вид высоты=|высота центра НП=918|климат=|официальный язык=Турецкий|официальный язык-ref=|население=8,654|год переписи=2009|плотность=|агломерация=|национальный состав=|конфессиональный состав=|этнохороним=|DST=есть|телефонный код=0384|почтовый индекс=50xxx|почтовые индексы=|автомобильный код=50|вид идентификатора=|цифровой идентификатор=|сайт=http://www.gulsehir.gov.tr|язык сайта=tr|язык сайта 2=|add1n=|add1=}} '''Gülşəhər''' ({{Dil-tr|Gülşehir}}) — [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Nevşəhər ili|Nevşehir vilayətində]] şəhər. 2009-cu ilin məlumatına görə, əhalisi 8,654 nəfərdir. Dəniz səviyyəsindən yüksəkliyi 918 metrdir. == Xarici keçidlər == * [http://www.gulsehir.gov.tr Rəsmi saytı] [[Kateqoriya:Türkiyə şəhərləri]] [[Kateqoriya:Nevşəhər ili]] m90v2jo4xwol54ied81zap3xbe8hd3d 6547195 6547193 2022-07-24T14:24:53Z Solavirum 95249 + wikitext text/x-wiki {{YM}} '''Gülşəhər''' ({{Dil-tr|Gülşehir}}) — [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Nevşəhər ili|Nevşehir vilayətində]] şəhər. 2009-cu ilin məlumatına görə, əhalisi 8,654 nəfərdir. Dəniz səviyyəsindən yüksəkliyi 918 metrdir. == Xarici keçidlər == * [http://www.gulsehir.gov.tr Rəsmi saytı] [[Kateqoriya:Türkiyə şəhərləri]] [[Kateqoriya:Nevşəhər ili]] juk0l20uuyjwbme7hcmaejs46bzlz86 6547196 6547195 2022-07-24T14:25:04Z Solavirum 95249 + wikitext text/x-wiki {{YM}} '''Gülşəhər''' ({{Dil-tr|Gülşehir}}) — [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Nevşəhər ili|Nevşehir vilayətində]] şəhər. 2009-cu ilin məlumatına görə, əhalisi 8,654 nəfərdir. Dəniz səviyyəsindən yüksəkliyi 918 metrdir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [http://www.gulsehir.gov.tr Rəsmi saytı] [[Kateqoriya:Türkiyə şəhərləri]] [[Kateqoriya:Nevşəhər ili]] eczyqfy3v3qf9htus4xx8b0nx71r0ks 0 759152 6547202 2022-07-24T14:34:38Z Solavirum 95249 "[[:uk:Special:Redirect/revision/35968138|Бечін]]" səhifəsi tərcümə edilərək yaradıldı wikitext text/x-wiki {{YM}} '''Beçin''' — [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Muğla|Muğla vilayətinin]] cənubunda, [[Milas|Milas şəhərində]] məhəllə. 2012-ci ildə [[UNESCO|YUNESKO]]-nun [[Türkiyədə UNESCO-nun Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı|Ümumdünya İrs Müvəqqəti Siyahısına]] daxil edilmişdir.<ref name="unesco2">{{Cite web|url=http://whc.unesco.org/en/tentativelists/5730/|title=Medieval City of Beçin|publisher=[[UNESCO]]|accessdate=8 квітня 2015|language=İngilizce|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150314031116/http://whc.unesco.org/en/tentativelists/5730/|archivedate=14 Mart 2015|deadurl=no}}</ref> == Tarixi == Beçin [[Qədim Roma|Roma]], [[Məntəşəoğulları]] və [[Osmanlı imperiyası|Osmanlılar]] da daxil olmaqla, tarixi boyu bir çox fərqli [[Sivilizasiya|sivilizasiyaya]] ev sahibliyi etmişdir. Beçin XIII əsrin axırlarında türkmənlərin qurduğu Məntəşəoğulları bəyliyi tərəfindən tutulmuşdur. Şəhər bəyliyin paytaxtı olmuş və sürətlə genişlənmişdir. 1333-cü ildə [[İbn Bətutə]] Beçini ziyarət etmiş, onu yeni qurulmuş bir şəhər kimi təsvir etmiş, evlərini və məscidlərini xatırlatmışdır. Orada qalan abidələrin əksəriyyəti XIV əsrə aiddir.<ref name="unesco2" /> Qəsəbə 1980-ci illərə qədər mövcud olmuşdur.<ref>{{Cite news|url=http://www.hurriyet.com.tr/ege/25617801.asp|title=Asırlık mezarlar toprak üstüne çıkıyor|work=Hürriyet|date=22 січня 2014|accessdate=8 квітня 2015|archive-date=15 квітня 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150415055245/http://www.hurriyet.com.tr/ege/25617801.asp}}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Muğla ili]] [[Kateqoriya:Türkiyə məhəllələri]] [[Kateqoriya:Türkiyədəki ümumdünya irsi]] rj9a3nzlt2sgjgftxyinihy3udw5b2h 6547204 6547202 2022-07-24T14:35:10Z Solavirum 95249 + wikitext text/x-wiki {{YM}} '''Beçin''' — [[Türkiyə|Türkiyənin]] [[Muğla|Muğla vilayətinin]] cənubunda, [[Milas|Milas şəhərində]] məhəllə. 2012-ci ildə [[UNESCO|YUNESKO]]-nun [[Türkiyədə UNESCO-nun Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı|Ümumdünya İrs Müvəqqəti Siyahısına]] daxil edilmişdir.<ref name="unesco2">{{Cite web|url=http://whc.unesco.org/en/tentativelists/5730/|title=Medieval City of Beçin|publisher=[[UNESCO]]|accessdate=8 квітня 2015|language=İngilizce|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150314031116/http://whc.unesco.org/en/tentativelists/5730/|archivedate=14 Mart 2015|deadurl=no}}</ref> == Tarixi == Beçin [[Qədim Roma|Roma]], [[Məntəşəoğulları]] və [[Osmanlı imperiyası|Osmanlılar]] da daxil olmaqla, tarixi boyu bir çox fərqli [[Sivilizasiya|sivilizasiyaya]] ev sahibliyi etmişdir. Beçin XIII əsrin axırlarında türkmənlərin qurduğu Məntəşəoğulları bəyliyi tərəfindən tutulmuşdur. Şəhər bəyliyin paytaxtı olmuş və sürətlə genişlənmişdir. 1333-cü ildə [[İbn Bətutə]] Beçini ziyarət etmiş, onu yeni qurulmuş bir şəhər kimi təsvir etmiş, evlərini və məscidlərini xatırlatmışdır. Orada qalan abidələrin əksəriyyəti XIV əsrə aiddir.<ref name="unesco2" /> Qəsəbə 1980-ci illərə qədər mövcud olmuşdur.<ref>{{Cite news|url=http://www.hurriyet.com.tr/ege/25617801.asp|title=Asırlık mezarlar toprak üstüne çıkıyor|work=Hürriyet|date=22 січня 2014|accessdate=8 квітня 2015|archive-date=15 квітня 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150415055245/http://www.hurriyet.com.tr/ege/25617801.asp}}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Muğla ili]] [[Kateqoriya:Türkiyə məhəllələri]] [[Kateqoriya:Türkiyədəki ümumdünya irsi]] q1qutlbwwyjfe22t09pnfvn5ki0azcm 4 759153 6547216 2022-07-24T14:51:20Z Sura Shukurlu 169201 Səhifə "[[Fayl:Prime Minister of the Democratic Socialist Republic of Sri Lanka, Mr. Ranil Wickremesinghe, at Hyderabad House, in New Delhi on September 15, 2015 (1).jpg|right|150px]] * [[Ranil Vikramasinqxe]] iqtisadi böhranla bağlı etirazlar fonunda parlament tərəfindən '''[[Şri-Lanka|Şri-Lankanın]]''' [[prezident|prezidenti]] seçilib. * '''[[Avropa|Avropada]]''' anormal isti hava 4200-dən cox insanın ölümünə səbəb olub. * [[Rusiya]] və U..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki [[Fayl:Prime Minister of the Democratic Socialist Republic of Sri Lanka, Mr. Ranil Wickremesinghe, at Hyderabad House, in New Delhi on September 15, 2015 (1).jpg|right|150px]] * [[Ranil Vikramasinqxe]] iqtisadi böhranla bağlı etirazlar fonunda parlament tərəfindən '''[[Şri-Lanka|Şri-Lankanın]]''' [[prezident|prezidenti]] seçilib. * '''[[Avropa|Avropada]]''' anormal isti hava 4200-dən cox insanın ölümünə səbəb olub. * [[Rusiya]] və [[Ukrayna]] [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]] və [[Türkiyə]] ilə Ukrayna taxılının [[Qara dəniz]] limanları vasitəsilə ixracına dair '''[[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|müqavilələr imzalayıb]].''' * '''[[Maqnus Karlsen]]''' (şəkildə) 1975-ci ildən sonra titulunu qorumaqdan imtina edən ilk [[Şahmat üzrə dünya çempionlarının siyahısı|şahmat üzrə dünya çempionu]] olub. * '''[[Ceyms Vebb teleskopu]]''' bu günə qədər bilinən ən qədim qalaktikanı aşkar edib. * [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı]] '''[[Meymunçiçəyi epidemiyası|Meymunçiçəyi epidemiyasını]]''' beynəlxalq narahatlıq doğuran fövqəladə vəziyyət elan edib. <!-- Son ölümlər Şablonu --> {{Son ölümlər|2022|[[Joze Eduardu dus Santus]], [[Sinzo Abe]], [[Ceyms Kaan]], [[Cuneyt Ark?n]], [[Eldar Salayev]], [[Regimantas Adomaytis]], [[Muzamil Abdullayev]], [[Jan-Lui Trentinyan]], [[Intiqam Mehdizad?]], [[Alek Con Sac]]}} llmwva660ml8xdb598rs2st5onmb1oe 6547217 6547216 2022-07-24T14:52:20Z Sura Shukurlu 169201 wikitext text/x-wiki [[Fayl:Prime Minister of the Democratic Socialist Republic of Sri Lanka, Mr. Ranil Wickremesinghe, at Hyderabad House, in New Delhi on September 15, 2015 (1).jpg|right|150px]] * [[Ranil Vikramasinqxe]] iqtisadi böhranla bağlı etirazlar fonunda parlament tərəfindən '''[[Şri-Lanka|Şri-Lankanın]]''' [[prezident|prezidenti]] seçilib. * '''[[Avropa|Avropada]]''' anormal isti hava 4200-dən cox insanın ölümünə səbəb olub. * [[Rusiya]] və [[Ukrayna]] [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]] və [[Türkiyə]] ilə Ukrayna taxılının [[Qara dəniz]] limanları vasitəsilə ixracına dair '''[[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|müqavilələr imzalayıb]].''' * '''[[Maqnus Karlsen]]''' (şəkildə) 1975-ci ildən sonra titulunu qorumaqdan imtina edən ilk [[Şahmat üzrə dünya çempionlarının siyahısı|şahmat üzrə dünya çempionu]] olub. * '''[[Ceyms Vebb teleskopu]]''' bu günə qədər bilinən ən qədim qalaktikanı aşkar edib. * [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı]] '''[[Meymunçiçəyi epidemiyası|Meymunçiçəyi epidemiyasını]]''' beynəlxalq narahatlıq doğuran fövqəladə vəziyyət elan edib. <!-- Son ölümlər Şablonu --> {{Son ölümlər|2022|[[Joze Eduardu duş Santuş]], [[Şinzo Abe]], [[Ceyms Kaan]], [[Cüneyt Arkın]], [[Eldar Salayev]], [[Regimantas Adomaytis]], [[Müzamil Abdullayev]], [[Jan-Lui Trentinyan]], [[İntiqam Mehdizadə]], [[Alek Con Saç]]}} d09cj7epqwue7k74a64jeqf0ax8gtnc 6547218 6547217 2022-07-24T14:52:48Z Sura Shukurlu 169201 wikitext text/x-wiki [[Fayl:Prime Minister of the Democratic Socialist Republic of Sri Lanka, Mr. Ranil Wickremesinghe, at Hyderabad House, in New Delhi on September 15, 2015 (1).jpg|right|150px]] * [[Ranil Vikramasinqxe]] iqtisadi böhranla bağlı etirazlar fonunda parlament tərəfindən '''[[Şri-Lanka|Şri-Lankanın]]''' [[prezident|prezidenti]] seçilib. * '''[[Avropa|Avropada]]''' anormal isti hava 4200-dən cox insanın ölümünə səbəb olub. * [[Rusiya]] və [[Ukrayna]] [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]] və [[Türkiyə]] ilə Ukrayna taxılının [[Qara dəniz]] limanları vasitəsilə ixracına dair '''[[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|müqavilələr imzalayıb]].''' * '''[[Maqnus Karlsen]]''' (şəkildə) 1975-ci ildən sonra titulunu qorumaqdan imtina edən ilk [[Şahmat üzrə dünya çempionlarının siyahısı|şahmat üzrə dünya çempionu]] olub. * '''[[Ceyms Vebb teleskopu]]''' bu günə qədər bilinən ən qədim qalaktikanı aşkar edib. * [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı]] '''[[Meymunçiçəyi epidemiyası (2022)|Meymunçiçəyi epidemiyasını]]''' beynəlxalq narahatlıq doğuran fövqəladə vəziyyət elan edib. <!-- Son ölümlər Şablonu --> {{Son ölümlər|2022|[[Joze Eduardu duş Santuş]], [[Şinzo Abe]], [[Ceyms Kaan]], [[Cüneyt Arkın]], [[Eldar Salayev]], [[Regimantas Adomaytis]], [[Müzamil Abdullayev]], [[Jan-Lui Trentinyan]], [[İntiqam Mehdizadə]], [[Alek Con Saç]]}} mgtsee1moeal4cz39m5716dfsbv7nyg 6547221 6547218 2022-07-24T14:53:24Z Sura Shukurlu 169201 wikitext text/x-wiki [[Fayl:Prime Minister of the Democratic Socialist Republic of Sri Lanka, Mr. Ranil Wickremesinghe, at Hyderabad House, in New Delhi on September 15, 2015 (1).jpg|right|150px]] * '''[[Ranil Vikramasinqxe]]''' (şəkildə) iqtisadi böhranla bağlı etirazlar fonunda parlament tərəfindən [[Şri-Lanka|Şri-Lankanın]] [[prezident|prezidenti]] seçilib. * '''[[Avropa|Avropada]]''' anormal isti hava 4200-dən cox insanın ölümünə səbəb olub. * [[Rusiya]] və [[Ukrayna]] [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]] və [[Türkiyə]] ilə Ukrayna taxılının [[Qara dəniz]] limanları vasitəsilə ixracına dair '''[[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|müqavilələr imzalayıb]].''' * '''[[Maqnus Karlsen]]''' 1975-ci ildən sonra titulunu qorumaqdan imtina edən ilk [[Şahmat üzrə dünya çempionlarının siyahısı|şahmat üzrə dünya çempionu]] olub. * '''[[Ceyms Vebb teleskopu]]''' bu günə qədər bilinən ən qədim qalaktikanı aşkar edib. * [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı]] '''[[Meymunçiçəyi epidemiyası (2022)|Meymunçiçəyi epidemiyasını]]''' beynəlxalq narahatlıq doğuran fövqəladə vəziyyət elan edib. <!-- Son ölümlər Şablonu --> {{Son ölümlər|2022|[[Joze Eduardu duş Santuş]], [[Şinzo Abe]], [[Ceyms Kaan]], [[Cüneyt Arkın]], [[Eldar Salayev]], [[Regimantas Adomaytis]], [[Müzamil Abdullayev]], [[Jan-Lui Trentinyan]], [[İntiqam Mehdizadə]], [[Alek Con Saç]]}} jn7firkobyklnw4gk07ztbhk9t0vuxk 6547421 6547221 2022-07-24T17:16:41Z Solavirum 95249 https://report.az/diger-olkeler/sri-lankanin-yeni-prezidenti-numayiscilere-qarsi-sert-tedbirler-goruleceyine-soz-verib/ wikitext text/x-wiki [[Fayl:Prime Minister of the Democratic Socialist Republic of Sri Lanka, Mr. Ranil Wickremesinghe, at Hyderabad House, in New Delhi on September 15, 2015 (1).jpg|right|150px]] * '''[[Ranil Vikramasinqhe]]''' (şəkildə) iqtisadi böhranla bağlı etirazlar fonunda parlament tərəfindən [[Şri-Lanka|Şri-Lankanın]] [[prezident|prezidenti]] seçilib. * '''[[Avropa|Avropada]]''' anormal isti hava 4200-dən cox insanın ölümünə səbəb olub. * [[Rusiya]] və [[Ukrayna]] [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]] və [[Türkiyə]] ilə Ukrayna taxılının [[Qara dəniz]] limanları vasitəsilə ixracına dair '''[[Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022)|müqavilələr imzalayıb]].''' * '''[[Maqnus Karlsen]]''' 1975-ci ildən sonra titulunu qorumaqdan imtina edən ilk [[Şahmat üzrə dünya çempionlarının siyahısı|şahmat üzrə dünya çempionu]] olub. * '''[[Ceyms Vebb teleskopu]]''' bu günə qədər bilinən ən qədim qalaktikanı aşkar edib. * [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı]] '''[[Meymunçiçəyi epidemiyası (2022)|Meymunçiçəyi epidemiyasını]]''' beynəlxalq narahatlıq doğuran fövqəladə vəziyyət elan edib. <!-- Son ölümlər Şablonu --> {{Son ölümlər|2022|[[Joze Eduardu duş Santuş]], [[Şinzo Abe]], [[Ceyms Kaan]], [[Cüneyt Arkın]], [[Eldar Salayev]], [[Regimantas Adomaytis]], [[Müzamil Abdullayev]], [[Jan-Lui Trentinyan]], [[İntiqam Mehdizadə]], [[Alek Con Saç]]}} gu34lh25m88hmn0kbeqpnduve42a6cu 2 759154 6547251 2022-07-24T15:16:27Z Black·Monster 250433 Səhifə "*" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki * q37hcqzkhu1rsia7lbtbi2g7lh7y9gh 6547695 6547251 2022-07-25T02:32:04Z QueerEcofeminist 148888 QueerEcofeminist [[İstifadəçi:Vikihub114/Qaralama]] səhifəsinin adını [[İstifadəçi:Black·Monster/Qaralama]] olaraq dəyişdi.: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Vikihub114|Vikihub114]]" to "[[Special:CentralAuth/Black·Monster|Black·Monster]]" wikitext text/x-wiki * q37hcqzkhu1rsia7lbtbi2g7lh7y9gh 828 759155 6547288 2022-07-24T15:42:48Z Sura Shukurlu 169201 Səhifə " local particleTable, supsub local function stripToNil(text) -- If text is a string, return its trimmed content, or nil if empty. -- Otherwise return text (which may, for example, be nil). if type(text) == 'string' then text = text:match('(%S.-)%s*$') end return text end local BREAK = "__BR__" -- A group is a list of one or more particles with optional separating text. -- Some items are defined with special meanings: -- Parameter Output..." məzmunu ilə yaradıldı Scribunto text/plain local particleTable, supsub local function stripToNil(text) -- If text is a string, return its trimmed content, or nil if empty. -- Otherwise return text (which may, for example, be nil). if type(text) == 'string' then text = text:match('(%S.-)%s*$') end return text end local BREAK = "__BR__" -- A group is a list of one or more particles with optional separating text. -- Some items are defined with special meanings: -- Parameter Output -- / " / " -- + " + " -- or " or " -- seen " (seen) " -- _word1_word2 " word1 word2" (wordN is any text) -- (text) "(text)" (text is any text) -- br "<br />" (and separates the group into logical lines) -- Each logical line in the final text is in a nowrap span. local Group Group = { add = function (self, item) if item ~= nil then if item == BREAK then self:purgeCurrent() else self.nrCurrent = self.nrCurrent + 1 self.current[self.nrCurrent] = item end end end, new = function () return setmetatable({ nrCurrent = 0, current = {}, nrLines = 0, lines = {}, }, Group) end, purgeCurrent = function (self) if self.nrCurrent > 0 then self.nrLines = self.nrLines + 1 self.lines[self.nrLines] = '<span style="white-space:nowrap;">' .. table.concat(self.current) .. '</span>' self.nrCurrent = 0 self.current = {} end end, text = function (self) self:purgeCurrent() return table.concat(self.lines, '<br />') end, } Group.__index = Group local keyitems = { ['/'] = " / ", ['+'] = " + ", ['or'] = " or ", ['seen'] = " (seen) ", ['br'] = BREAK, } local function expand(item, wantLink) -- Return text after expanding given item. -- Throw an error if item is not recognized. local function quit(reason) reason = reason or 'has an invalid definition' error('Particle "' .. item .. '" ' .. reason, 0) end local function su(sup, sub, align) local options = { align = align, lineHeight = '1.0em', } return supsub(sup, sub, options) end local kw = keyitems[item] if kw then return kw end if item:sub(1, 1) == '_' then return item:gsub('_', ' ') end if item:sub(1, 1) == '(' and item:sub(-1) == ')' then return item -- no space wanted end local particle = particleTable[item:lower()] or quit('is not defined') local prefix, suffix if wantLink then prefix = '[[' .. (particle.link or quit('has no link defined')) .. '|' suffix = ']]' else prefix = '' suffix = '' end local symbol = particle[1] or quit('has no symbol defined') if particle.anti then symbol = '<span style="text-decoration:overline;">' .. symbol .. '</span>' end return prefix .. su(particle.TL, particle.BL, 'r') .. symbol .. su(particle.TR, particle.BR, 'l') .. suffix end local function main(frame, wantLink) -- Arguments are passed using #invoke in an article to avoid double-expansion. local sandbox = frame:getTitle():find('sandbox', 1, true) and '/sandbox' or '' particleTable = mw.loadData('Module:Particles/data' .. sandbox).particles supsub = require('Module:Su')._main local group = Group.new() for _, arg in ipairs(frame.args) do arg = stripToNil(arg) if arg then group:add(expand(arg, wantLink)) end end return group:text() end local function link(frame) return main(frame, true) end local function nolink(frame) return main(frame, false) end return { link = link, nolink = nolink, } 0wps3rybd2uisphg3zp0s2w7j711bbz 6547302 6547288 2022-07-24T15:50:11Z Sura Shukurlu 169201 Scribunto text/plain local particleTable, supsub local function stripToNil(text) -- If text is a string, return its trimmed content, or nil if empty. -- Otherwise return text (which may, for example, be nil). if type(text) == 'string' then text = text:match('(%S.-)%s*$') end return text end local BREAK = "__BR__" -- A group is a list of one or more particles with optional separating text. -- Some items are defined with special meanings: -- Parameter Output -- / " / " -- + " + " -- or " or " -- seen " (seen) " -- _word1_word2 " word1 word2" (wordN is any text) -- (text) "(text)" (text is any text) -- br "<br />" (and separates the group into logical lines) -- Each logical line in the final text is in a nowrap span. local Group Group = { add = function (self, item) if item ~= nil then if item == BREAK then self:purgeCurrent() else self.nrCurrent = self.nrCurrent + 1 self.current[self.nrCurrent] = item end end end, new = function () return setmetatable({ nrCurrent = 0, current = {}, nrLines = 0, lines = {}, }, Group) end, purgeCurrent = function (self) if self.nrCurrent > 0 then self.nrLines = self.nrLines + 1 self.lines[self.nrLines] = '<span style="white-space:nowrap;">' .. table.concat(self.current) .. '</span>' self.nrCurrent = 0 self.current = {} end end, text = function (self) self:purgeCurrent() return table.concat(self.lines, '<br />') end, } Group.__index = Group local keyitems = { ['/'] = " / ", ['+'] = " + ", ['or'] = " or ", ['seen'] = " (seen) ", ['br'] = BREAK, } local function expand(item, wantLink) -- Return text after expanding given item. -- Throw an error if item is not recognized. local function quit(reason) reason = reason or 'has an invalid definition' error('Particle "' .. item .. '" ' .. reason, 0) end local function su(sup, sub, align) local options = { align = align, lineHeight = '1.0em', } return supsub(sup, sub, options) end local kw = keyitems[item] if kw then return kw end if item:sub(1, 1) == '_' then return item:gsub('_', ' ') end if item:sub(1, 1) == '(' and item:sub(-1) == ')' then return item -- no space wanted end local particle = particleTable[item:lower()] or quit('is not defined') local prefix, suffix if wantLink then prefix = '[[' .. (particle.link or quit('has no link defined')) .. '|' suffix = ']]' else prefix = '' suffix = '' end local symbol = particle[1] or quit('has no symbol defined') if particle.anti then symbol = '<span style="text-decoration:overline;">' .. symbol .. '</span>' end return prefix .. su(particle.TL, particle.BL, 'r') .. symbol .. su(particle.TR, particle.BR, 'l') .. suffix end local function main(frame, wantLink) -- Arguments are passed using #invoke in an article to avoid double-expansion. local sandbox = frame:getTitle():find('sandbox', 1, true) and '/sandbox' or '' particleTable = mw.loadData('Module:Hissəciklər/data' .. sandbox).particles supsub = require('Module:Su')._main local group = Group.new() for _, arg in ipairs(frame.args) do arg = stripToNil(arg) if arg then group:add(expand(arg, wantLink)) end end return group:text() end local function link(frame) return main(frame, true) end local function nolink(frame) return main(frame, false) end return { link = link, nolink = nolink, } 1r62jqc1kssy8e3cz2zqfqvl8klknzl 6548000 6547302 2022-07-25T10:26:52Z Sura Shukurlu 169201 Sura Shukurlu [[Modul:Hissəciklər]] səhifəsinin adını istiqamətləndirmə qoymadan [[Modul:Particles]] olaraq dəyişdi Scribunto text/plain local particleTable, supsub local function stripToNil(text) -- If text is a string, return its trimmed content, or nil if empty. -- Otherwise return text (which may, for example, be nil). if type(text) == 'string' then text = text:match('(%S.-)%s*$') end return text end local BREAK = "__BR__" -- A group is a list of one or more particles with optional separating text. -- Some items are defined with special meanings: -- Parameter Output -- / " / " -- + " + " -- or " or " -- seen " (seen) " -- _word1_word2 " word1 word2" (wordN is any text) -- (text) "(text)" (text is any text) -- br "<br />" (and separates the group into logical lines) -- Each logical line in the final text is in a nowrap span. local Group Group = { add = function (self, item) if item ~= nil then if item == BREAK then self:purgeCurrent() else self.nrCurrent = self.nrCurrent + 1 self.current[self.nrCurrent] = item end end end, new = function () return setmetatable({ nrCurrent = 0, current = {}, nrLines = 0, lines = {}, }, Group) end, purgeCurrent = function (self) if self.nrCurrent > 0 then self.nrLines = self.nrLines + 1 self.lines[self.nrLines] = '<span style="white-space:nowrap;">' .. table.concat(self.current) .. '</span>' self.nrCurrent = 0 self.current = {} end end, text = function (self) self:purgeCurrent() return table.concat(self.lines, '<br />') end, } Group.__index = Group local keyitems = { ['/'] = " / ", ['+'] = " + ", ['or'] = " or ", ['seen'] = " (seen) ", ['br'] = BREAK, } local function expand(item, wantLink) -- Return text after expanding given item. -- Throw an error if item is not recognized. local function quit(reason) reason = reason or 'has an invalid definition' error('Particle "' .. item .. '" ' .. reason, 0) end local function su(sup, sub, align) local options = { align = align, lineHeight = '1.0em', } return supsub(sup, sub, options) end local kw = keyitems[item] if kw then return kw end if item:sub(1, 1) == '_' then return item:gsub('_', ' ') end if item:sub(1, 1) == '(' and item:sub(-1) == ')' then return item -- no space wanted end local particle = particleTable[item:lower()] or quit('is not defined') local prefix, suffix if wantLink then prefix = '[[' .. (particle.link or quit('has no link defined')) .. '|' suffix = ']]' else prefix = '' suffix = '' end local symbol = particle[1] or quit('has no symbol defined') if particle.anti then symbol = '<span style="text-decoration:overline;">' .. symbol .. '</span>' end return prefix .. su(particle.TL, particle.BL, 'r') .. symbol .. su(particle.TR, particle.BR, 'l') .. suffix end local function main(frame, wantLink) -- Arguments are passed using #invoke in an article to avoid double-expansion. local sandbox = frame:getTitle():find('sandbox', 1, true) and '/sandbox' or '' particleTable = mw.loadData('Module:Hissəciklər/data' .. sandbox).particles supsub = require('Module:Su')._main local group = Group.new() for _, arg in ipairs(frame.args) do arg = stripToNil(arg) if arg then group:add(expand(arg, wantLink)) end end return group:text() end local function link(frame) return main(frame, true) end local function nolink(frame) return main(frame, false) end return { link = link, nolink = nolink, } 1r62jqc1kssy8e3cz2zqfqvl8klknzl 6548031 6548000 2022-07-25T10:41:53Z Sura Shukurlu 169201 Sura Shukurlu [[Modul:Particles]] səhifəsinin adını istiqamətləndirmə qoymadan [[Modul:Hissəciklər]] olaraq dəyişdi Scribunto text/plain local particleTable, supsub local function stripToNil(text) -- If text is a string, return its trimmed content, or nil if empty. -- Otherwise return text (which may, for example, be nil). if type(text) == 'string' then text = text:match('(%S.-)%s*$') end return text end local BREAK = "__BR__" -- A group is a list of one or more particles with optional separating text. -- Some items are defined with special meanings: -- Parameter Output -- / " / " -- + " + " -- or " or " -- seen " (seen) " -- _word1_word2 " word1 word2" (wordN is any text) -- (text) "(text)" (text is any text) -- br "<br />" (and separates the group into logical lines) -- Each logical line in the final text is in a nowrap span. local Group Group = { add = function (self, item) if item ~= nil then if item == BREAK then self:purgeCurrent() else self.nrCurrent = self.nrCurrent + 1 self.current[self.nrCurrent] = item end end end, new = function () return setmetatable({ nrCurrent = 0, current = {}, nrLines = 0, lines = {}, }, Group) end, purgeCurrent = function (self) if self.nrCurrent > 0 then self.nrLines = self.nrLines + 1 self.lines[self.nrLines] = '<span style="white-space:nowrap;">' .. table.concat(self.current) .. '</span>' self.nrCurrent = 0 self.current = {} end end, text = function (self) self:purgeCurrent() return table.concat(self.lines, '<br />') end, } Group.__index = Group local keyitems = { ['/'] = " / ", ['+'] = " + ", ['or'] = " or ", ['seen'] = " (seen) ", ['br'] = BREAK, } local function expand(item, wantLink) -- Return text after expanding given item. -- Throw an error if item is not recognized. local function quit(reason) reason = reason or 'has an invalid definition' error('Particle "' .. item .. '" ' .. reason, 0) end local function su(sup, sub, align) local options = { align = align, lineHeight = '1.0em', } return supsub(sup, sub, options) end local kw = keyitems[item] if kw then return kw end if item:sub(1, 1) == '_' then return item:gsub('_', ' ') end if item:sub(1, 1) == '(' and item:sub(-1) == ')' then return item -- no space wanted end local particle = particleTable[item:lower()] or quit('is not defined') local prefix, suffix if wantLink then prefix = '[[' .. (particle.link or quit('has no link defined')) .. '|' suffix = ']]' else prefix = '' suffix = '' end local symbol = particle[1] or quit('has no symbol defined') if particle.anti then symbol = '<span style="text-decoration:overline;">' .. symbol .. '</span>' end return prefix .. su(particle.TL, particle.BL, 'r') .. symbol .. su(particle.TR, particle.BR, 'l') .. suffix end local function main(frame, wantLink) -- Arguments are passed using #invoke in an article to avoid double-expansion. local sandbox = frame:getTitle():find('sandbox', 1, true) and '/sandbox' or '' particleTable = mw.loadData('Module:Hissəciklər/data' .. sandbox).particles supsub = require('Module:Su')._main local group = Group.new() for _, arg in ipairs(frame.args) do arg = stripToNil(arg) if arg then group:add(expand(arg, wantLink)) end end return group:text() end local function link(frame) return main(frame, true) end local function nolink(frame) return main(frame, false) end return { link = link, nolink = nolink, } 1r62jqc1kssy8e3cz2zqfqvl8klknzl 828 759156 6547297 2022-07-24T15:47:26Z Sura Shukurlu 169201 Səhifə "-- Constant data table loaded by Module:Particles. -- The data was extracted from templates -- [[Template:Subatomic particle/link/X]] and -- [[Template:Subatomic particle/symbol/X]] -- where X is a subpage and a particle identifier. local particles = { ['10neutron'] = { 'n', link = 'Neytron', TL = '1', BL = '0' }, ['11proton'] = { 'p', link = 'Proton', TL = '1', BL = '1' }, ['alpha'] = { '&alpha;', link = 'Alfa hissəciyi' }, ['alpha++'] = {..." məzmunu ilə yaradıldı Scribunto text/plain -- Constant data table loaded by Module:Particles. -- The data was extracted from templates -- [[Template:Subatomic particle/link/X]] and -- [[Template:Subatomic particle/symbol/X]] -- where X is a subpage and a particle identifier. local particles = { ['10neutron'] = { 'n', link = 'Neytron', TL = '1', BL = '0' }, ['11proton'] = { 'p', link = 'Proton', TL = '1', BL = '1' }, ['alpha'] = { '&alpha;', link = 'Alfa hissəciyi' }, ['alpha++'] = { '&alpha;', link = 'Alfa hissəciyi', TR = '++' }, ['antib'] = { 'B', link = 'B mezonu', anti = true }, ['antib*'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antib*0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antib0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '0', anti = true }, ['antid'] = { 'D', link = 'D mezonu', anti = true }, ['antid*'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antid*0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antid0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '0', anti = true }, ['antideuterium'] = { 'D', link = 'Antideuterium', anti = true }, ['antielectron'] = { 'e', link = 'Positron', TR = '+' }, ['antigluon'] = { 'g', link = 'Antigluon', anti = true }, ['antigluon0'] = { 'g', link = 'Antigluon', TR = '0', anti = true }, ['antihelium'] = { 'He', link = 'Antihelium', anti = true }, ['antihydrogen'] = { 'H', link = 'Antihydrogen', anti = true }, ['antikaon'] = { 'K', link = 'Kaon', anti = true }, ['antikaon*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antikaon*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antikaon0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', anti = true }, ['antilepton'] = { 'l', link = 'Antilepton', anti = true }, ['antilepton0'] = { 'l', link = 'Antilepton', TR = '0', anti = true }, ['antimuon'] = { '&mu;', link = 'Antimuon', TR = '+' }, ['antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Antineutrino', anti = true }, ['antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Antineutrino', TR = '0', anti = true }, ['antineutron'] = { 'n', link = 'Antineutron', anti = true }, ['antineutron0'] = { 'n', link = 'Antineutron', TR = '0', anti = true }, ['antinucleon'] = { 'N', link = 'Antinucleon', anti = true }, ['antinucleon0'] = { 'N', link = 'Antinucleon', TR = '0', anti = true }, ['antiphoton'] = { '&gamma;', link = 'Antiphoton', anti = true }, ['antiphoton0'] = { '&gamma;', link = 'Antiphoton', TR = '0', anti = true }, ['antiproton'] = { 'p', link = 'Antiproton', anti = true }, ['antiquark'] = { 'q', link = 'Antiquark', anti = true }, ['antislepton'] = { 'l&#x0305;&#x0342;', link = 'Slepton' }, ['antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['antit'] = { 'T', link = 'T meson', anti = true }, ['antit*'] = { 'T', link = 'T meson', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antit*0'] = { 'T', link = 'T meson', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antit0'] = { 'T', link = 'T meson', TR = '0', anti = true }, ['antitau'] = { '&tau;', link = 'Antitau', TR = '+' }, ['antitauon'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['antitritium'] = { 'T', link = 'Antitritium', anti = true }, ['axino'] = { 'A&#x0342;', TR = '0' }, ['axion'] = { 'A', TR = '0' }, ['b'] = { 'B', link = 'B mezonu' }, ['b boson'] = { 'B', link = 'B boson' }, ['b boson0'] = { 'B', link = 'B boson', TR = '0' }, ['b*'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;' }, ['b*+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;+' }, ['b*+-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['b*-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&minus;' }, ['b*-+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['b*0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;0' }, ['b+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '+' }, ['b+-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&plusmn;' }, ['b-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&minus;' }, ['b-+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&#x2213;' }, ['b0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '0' }, ['beta'] = { '&beta;', link = 'Beta particle' }, ['beta+'] = { '&beta;', link = 'Beta particle', TR = '+' }, ['beta+-'] = { '&beta;', link = 'Beta particle', TR = '&plusmn;' }, ['beta-'] = { '&beta;', link = 'Beta particle', TR = '&minus;' }, ['beta-+'] = { '&beta;', link = 'Beta particle', TR = '&#x2213;' }, ['bino'] = { 'b&#x0342;', link = 'Bino (particle)' }, ['blue antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'B', anti = true }, ['blue antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['blue quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['blue squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['bottom antiquark'] = { 'b', link = 'Bottom antiquark', anti = true }, ['bottom antisquark'] = { 'b&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['bottom antit'] = { 'T', link = 'Bottom T meson', TR = 'b', anti = true }, ['bottom double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '+', BR = 'btt' }, ['bottom eta'] = { '&eta;', link = 'Bottom eta meson', BR = 'b' }, ['bottom eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Bottom eta prime meson', BR = 'b' }, ['bottom eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Bottom eta prime meson', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom eta0'] = { '&eta;', link = 'Bottom eta meson', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', BR = 'b' }, ['bottom lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom lambda*0'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom lambda0'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', BR = 'b' }, ['bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom omega*-'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom quark'] = { 'b', link = 'Bottom quark' }, ['bottom sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', BR = 'b' }, ['bottom sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'b' }, ['bottom sigma*+-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*-+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '+', BR = 'b' }, ['bottom sigma+-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom sigma-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom sigma-+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom squark'] = { 'b&#x0342;', link = 'Squark' }, ['bottom t'] = { 'T', link = 'Bottom T meson', TR = 'b' }, ['bottom t*'] = { 'T', link = 'Bottom T meson', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom t*+'] = { 'T', link = 'Bottom T meson', TR = '&lowast;+', BR = 'b' }, ['bottom t*+-'] = { 'T', link = 'Bottom T meson', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom t*-'] = { 'T', link = 'Bottom T meson', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom t*-+'] = { 'T', link = 'Bottom T meson', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom t+'] = { 'T', link = 'Bottom T meson', TR = '+', BR = 'b' }, ['bottom t+-'] = { 'T', link = 'Bottom T meson', TR = '&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom t-'] = { 'T', link = 'Bottom T meson', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom top omega baryon', BR = 'bt' }, ['bottom top omega\''] = { '&Omega;&prime;', BR = 'bt' }, ['bottom top omega\'0'] = { '&Omega;&prime;', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bt' }, ['bottom top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bt' }, ['bottom top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', BR = 'b' }, ['bottom xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', BR = 'b' }, ['bottom xi\'-'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom xi-'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['cascade b'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'b' }, ['chargino 1+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = '1' }, ['chargino 1+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = '1' }, ['chargino 1-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = '1' }, ['chargino 1-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = '1' }, ['chargino 2+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = '2' }, ['chargino 2+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = '2' }, ['chargino 2-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = '2' }, ['chargino 2-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = '2' }, ['chargino i+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = 'i' }, ['chargino i+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = 'i' }, ['chargino i-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = 'i' }, ['chargino i-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = 'i' }, ['chargino+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+' }, ['chargino+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;' }, ['chargino-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;' }, ['chargino-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;' }, ['charm antiquark'] = { 'c', link = 'Charm antiquark', anti = true }, ['charm antisquark'] = { 'c&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['charm quark'] = { 'c', link = 'Charm quark' }, ['charm squark'] = { 'c&#x0342;', link = 'Squark' }, ['charmed antib'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antib*'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit'] = { 'T', link = 'Charmed T meson', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit*'] = { 'T', TR = '&lowast;', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit0'] = { 'T', link = 'Charmed T meson', TR = '0', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit0*'] = { 'T', link = 'Charmed T meson', TR = '&lowast;0', BR = 'c', anti = true }, ['charmed b'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', BR = 'c' }, ['charmed b*'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed b*+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed b*+-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'c' }, ['charmed b*-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'c' }, ['charmed b*-+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 'c' }, ['charmed b+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed b+-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 'c' }, ['charmed b-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&minus;', BR = 'c' }, ['charmed b-+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&#x2213;', BR = 'c' }, ['charmed bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega\''] = { '&Omega;&prime;', link = 'Charmed bottom omega baryon', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega\'0'] = { '&Omega;&prime;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '+', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed double bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cbb' }, ['charmed double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega*++'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '++', BR = 'ctt' }, ['charmed eta'] = { '&eta;', link = 'Charmed eta meson', BR = 'c' }, ['charmed eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Charmed eta prime meson', BR = 'c' }, ['charmed eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Charmed eta prime meson', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed eta0'] = { '&eta;', link = 'Charmed eta meson', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', BR = 'c' }, ['charmed lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed lambda*+'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed lambda+'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', BR = 'c' }, ['charmed omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', BR = 'c' }, ['charmed sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed sigma*++'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'c' }, ['charmed sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed sigma++'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '++', BR = 'c' }, ['charmed sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed t'] = { 'T', link = 'Charmed T meson', BR = 'c' }, ['charmed t*'] = { 'T', link = 'Charmed T meson', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed t*0'] = { 'T', link = 'Charmed T meson', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed t0'] = { 'T', link = 'Charmed T meson', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed theta0'] = { '&Theta;', link = 'Pentaquark', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', BR = 'ct' }, ['charmed top omega\''] = { '&Omega;&prime;', BR = 'ct' }, ['charmed top omega\'+'] = { '&Omega;&prime;', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ct' }, ['charmed top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ct' }, ['charmed top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\'++'] = { '&Xi;&prime;', TR = '++', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'ct' }, ['charmed top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi++'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '++', BR = 'ct' }, ['charmed xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'c' }, ['charmed xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'c' }, ['charmed xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed xi0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['d'] = { 'D', link = 'D mezonu' }, ['d*'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;' }, ['d*+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;+' }, ['d*+-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['d*-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&minus;' }, ['d*-+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['d*0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;0' }, ['d+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '+' }, ['d+-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&plusmn;' }, ['d-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&minus;' }, ['d-+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&#x2213;' }, ['d0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '0' }, ['delta'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon' }, ['delta+'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '+' }, ['delta++'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '++' }, ['delta+-'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&plusmn;' }, ['delta-'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&minus;' }, ['delta-+'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&#x2213;' }, ['delta0'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '0' }, ['deuterium'] = { 'D' }, ['double bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', BR = 'bb' }, ['double bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bb' }, ['double bottom omega*-'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '0', BR = 'bbt' }, ['double bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bb' }, ['double bottom xi-'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'bb' }, ['double charmed bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '+', BR = 'ccb' }, ['double charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', BR = 'cc' }, ['double charmed omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['double charmed omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cc' }, ['double charmed omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '+', BR = 'cc' }, ['double charmed top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega*++'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '++', BR = 'cct' }, ['double charmed xi'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'cc' }, ['double charmed xi+'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'cc' }, ['double charmed xi++'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '++', BR = 'cc' }, ['double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', BR = 'tt' }, ['double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'tt' }, ['double top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'tt' }, ['double top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '+', BR = 'tt' }, ['double top xi'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', BR = 'tt' }, ['double top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'tt' }, ['double top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'tt' }, ['double top xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'tt' }, ['double top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '+', BR = 'tt' }, ['double top xi++'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '++', BR = 'tt' }, ['down antiquark'] = { 'd', link = 'Down antiquark', anti = true }, ['down antisquark'] = { 'd&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['down quark'] = { 'd', link = 'Down quark' }, ['down squark'] = { 'd&#x0342;', link = 'Squark' }, ['electron'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&minus;' }, ['electron antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino#Electron antineutrino', BR = 'e', anti = true }, ['electron antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Electron antineutrino', TR = '0', BR = 'e', anti = true }, ['electron neutrino'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino', BR = 'e' }, ['electron neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino', TR = '0', BR = 'e' }, ['electron+'] = { 'e', link = 'Positron', TR = '+' }, ['electron+-'] = { 'e', TR = '&plusmn;' }, ['electron-'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&minus;' }, ['electron-+'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&#x2213;' }, ['eta'] = { '&eta;', link = 'Eta meson' }, ['eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Eta prime meson' }, ['eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Eta prime meson', TR = '0' }, ['eta0'] = { '&eta;', link = 'Eta meson', TR = '0' }, ['gamma'] = { '&gamma;', link = 'Gamma ray' }, ['gluino'] = { 'g&#x0342;', link = 'Gluino' }, ['gluon'] = { 'g', link = 'Gluon' }, ['gluon0'] = { 'g', link = 'Gluon', TR = '0' }, ['gravitino'] = { 'G&#x0342;', link = 'Gravitino' }, ['graviton'] = { 'G' }, ['green antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'G', anti = true }, ['green antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['green quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['green squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['helium'] = { 'He' }, ['higgs boson'] = { 'H', link = 'Higgs boson', TR = '0' }, ['higgsino'] = { 'H&#x0342;', link = 'Higgsino' }, ['hydrogen'] = { 'H' }, ['j/psi'] = { 'J/&psi;', link = 'J/psi meson' }, ['j/psi0'] = { 'J/&psi;', link = 'J/ψ meson', TR = '0' }, ['k-long'] = { 'K', link = 'Kaon', BR = 'L' }, ['k-long*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', BR = 'L' }, ['k-long*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', BR = 'L' }, ['k-long0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', BR = 'L' }, ['k-short'] = { 'K', link = 'Kaon', BR = 'S' }, ['k-short*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', BR = 'S' }, ['k-short*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', BR = 'S' }, ['k-short0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', BR = 'S' }, ['kaon'] = { 'K', link = 'Kaon' }, ['kaon*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;' }, ['kaon*+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;+' }, ['kaon*+-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['kaon*-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['kaon*-+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['kaon*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0' }, ['kaon+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '+' }, ['kaon+-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&plusmn;' }, ['kaon-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&minus;' }, ['kaon-+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&#x2213;' }, ['kaon0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0' }, ['lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon' }, ['lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '&lowast;' }, ['lambda*0'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '&lowast;0' }, ['lambda0'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '0' }, ['lepton'] = { 'l', link = 'Lepton' }, ['lepton antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Antineutrino', BR = 'l', anti = true }, ['lepton antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Antineutrino', TR = '0', BR = 'l', anti = true }, ['lepton neutrino'] = { '&nu;', link = 'Neutrino', BR = 'l' }, ['lepton neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Neutrino', TR = '0', BR = 'l' }, ['lepton+'] = { 'l', link = 'Antilepton', TR = '+' }, ['lepton+-'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&plusmn;' }, ['lepton-'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&minus;' }, ['lepton-+'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&#x2213;' }, ['lepton0'] = { 'l', link = 'Neutrino', TR = '0' }, ['majorino'] = { 'J&#x0342;' }, ['majoron'] = { 'J', link = 'Majoron' }, ['muon'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&minus;' }, ['muon antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', BR = '&mu;', anti = true }, ['muon antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Muon antineutrino', TR = '0', BR = '&mu;', anti = true }, ['muon neutrino'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', BR = '&mu;' }, ['muon neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', TR = '0', BR = '&mu;' }, ['muon+'] = { '&mu;', link = 'Antimuon', TR = '+' }, ['muon+-'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&plusmn;' }, ['muon-'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&minus;' }, ['muon-+'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&#x2213;' }, ['neutralino'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0' }, ['neutralino 1'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '1' }, ['neutralino 2'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '2' }, ['neutralino 3'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '3' }, ['neutralino 4'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '4' }, ['neutralino i'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = 'i' }, ['neutrino'] = { '&nu;', link = 'Neutrino' }, ['neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Neutrino', TR = '0' }, ['neutron'] = { 'n', link = 'Neutron' }, ['neutron0'] = { 'n', link = 'Neutron', TR = '0' }, ['nucleon'] = { 'N', link = 'Nucleon' }, ['nucleon+'] = { 'N', link = 'Proton', TR = '+' }, ['nucleon-'] = { 'N', link = 'Antiproton', TR = '-' }, ['nucleon0'] = { 'N', link = 'Neutron', TR = '0' }, ['omega'] = { '&Omega;', link = 'Omega baryon' }, ['omega meson'] = { '&omega;', link = 'Omega meson' }, ['omega meson0'] = { '&omega;', link = 'Omega meson', TR = '0' }, ['omega-'] = { '&Omega;', link = 'Omega baryon', TR = '&minus;' }, ['ortho-positronium'] = { 'S', link = 'Positronium', TL = '3', BR = '0' }, ['para-positronium'] = { 'S', link = 'Positronium', TL = '1', BR = '0' }, ['phi meson'] = { 'ϕ', link = 'Phi meson' }, ['phi meson0'] = { 'ϕ', link = 'Phi meson', TR = '0' }, ['phi--'] = { '&Phi;', link = 'Pentaquark', TR = '&minus;&minus;' }, ['phi0'] = { '&Phi;', link = 'Pentaquark', TR = '0' }, ['photino'] = { '&gamma;&#x0342;', link = 'Photino' }, ['photon'] = { '&gamma;', link = 'Photon' }, ['photon0'] = { '&gamma;', link = 'Photon', TR = '0' }, ['pion'] = { '&pi;', link = 'Pion' }, ['pion+'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '+' }, ['pion+-'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&plusmn;' }, ['pion-'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&minus;' }, ['pion-+'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&#x2213;' }, ['pion0'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '0' }, ['positron'] = { 'e', link = 'Positron', TR = '+' }, ['proton'] = { 'p', link = 'Proton' }, ['proton+'] = { 'p', link = 'Proton', TR = '+' }, ['quark'] = { 'q', link = 'Quark' }, ['red antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'R', anti = true }, ['red antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['red quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['red squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['rho'] = { '&rho;', link = 'Rho meson' }, ['rho+'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '+' }, ['rho+-'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&plusmn;' }, ['rho-'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&minus;' }, ['rho-+'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&#x2213;' }, ['rho0'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '0' }, ['sea antiquark'] = { 'q', link = 'Sea antiquark', BR = 's', anti = true }, ['sea quark'] = { 'q', link = 'Sea quark', BR = 's' }, ['selectron'] = { 'e&#x0342;', link = 'Selectron (particle)', TR = '&minus;' }, ['sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon' }, ['sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;' }, ['sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;+' }, ['sigma*+-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['sigma*-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['sigma*-+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;0' }, ['sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '+' }, ['sigma+-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&plusmn;' }, ['sigma-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&minus;' }, ['sigma-+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&#x2213;' }, ['sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '0' }, ['slepton'] = { 'l&#x0342;', link = 'Slepton' }, ['squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange antib'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', BR = 's', anti = true }, ['strange antib*'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's', anti = true }, ['strange antib*0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 's', anti = true }, ['strange antib0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '0', BR = 's', anti = true }, ['strange antiquark'] = { 's', link = 'Strange antiquark', anti = true }, ['strange antisquark'] = { 's&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange antit'] = { 'T', link = 'Strange T meson', BR = 's', anti = true }, ['strange antit*'] = { 'T', link = 'Strange T meson', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's', anti = true }, ['strange b'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', BR = 's' }, ['strange b*'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange b*0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 's' }, ['strange b0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '0', BR = 's' }, ['strange d'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', BR = 's' }, ['strange d*'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange d*+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 's' }, ['strange d*+-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's' }, ['strange d*-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 's' }, ['strange d*-+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 's' }, ['strange d+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '+', BR = 's' }, ['strange d+-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 's' }, ['strange d-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&minus;', BR = 's' }, ['strange d-+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&#x2213;', BR = 's' }, ['strange quark'] = { 's', link = 'Strange quark' }, ['strange squark'] = { 's&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange t'] = { 'T', link = 'Strange T meson', BR = 's' }, ['strange t*'] = { 'T', link = 'Strange T meson', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange t*+'] = { 'T', link = 'Strange T meson', TR = '&lowast;+', BR = 's' }, ['strange t*+-'] = { 'T', link = 'Strange T meson', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's' }, ['strange t*-'] = { 'T', link = 'Strange T meson', TR = '&lowast;&minus;', BR = 's' }, ['strange t*-+'] = { 'T', link = 'Strange T meson', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 's' }, ['strange t+'] = { 'T', link = 'Strange T meson', TR = '+', BR = 's' }, ['strange t+-'] = { 'T', link = 'Strange T meson', TR = '&plusmn;', BR = 's' }, ['strange t-'] = { 'T', link = 'Strange T meson', TR = '&minus;', BR = 's' }, ['t'] = { 'T', link = 'T meson' }, ['t*'] = { 'T', link = 'T meson', TR = '&lowast;' }, ['t*+'] = { 'T', link = 'T meson', TR = '&lowast;+' }, ['t*+-'] = { 'T', link = 'T meson', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['t*-'] = { 'T', link = 'T meson', TR = '&lowast;&minus;' }, ['t*-+'] = { 'T', link = 'T meson', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['t*0'] = { 'T', link = 'T meson', TR = '&lowast;0' }, ['t+'] = { 'T', link = 'T meson', TR = '+' }, ['t+-'] = { 'T', link = 'T meson', TR = '&plusmn;' }, ['t-'] = { 'T', link = 'T meson', TR = '&minus;' }, ['t-+'] = { 'T', link = 'T meson', TR = '&#x2213;' }, ['t0'] = { 'T', link = 'T meson', TR = '0' }, ['tau'] = { '&tau;', link = 'Tau (particle)', TR = '&minus;' }, ['tau antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', BR = '&tau;', anti = true }, ['tau antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', TR = '0', BR = '&tau;', anti = true }, ['tau neutrino'] = { '&nu;', link = 'Tau neutrino', BR = '&tau;' }, ['tau neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', TR = '0', BR = '&tau;' }, ['tau+'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['tau+-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&plusmn;' }, ['tau-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tau-+'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&#x2213;' }, ['tauon'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tauon antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', BR = '&tau;', anti = true }, ['tauon antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', TR = '0', BR = '&tau;', anti = true }, ['tauon neutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', BR = '&tau;' }, ['tauon neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', TR = '0', BR = '&tau;' }, ['tauon+'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['tauon+-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&plusmn;' }, ['tauon-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tauon-+'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&#x2213;' }, ['theta meson'] = { '&theta;', link = 'Theta meson' }, ['theta+'] = { '&Theta;', link = 'Pentaquark', TR = '+' }, ['top antiquark'] = { 't', link = 'Top antiquark', anti = true }, ['top antisquark'] = { 't&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['top eta'] = { '&eta;', link = 'Top eta meson', BR = 't' }, ['top eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Top eta prime meson', BR = 't' }, ['top eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Top eta prime meson', TR = '0', BR = 't' }, ['top eta0'] = { '&eta;', link = 'Top eta meson', TR = '0', BR = 't' }, ['top lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', BR = 't' }, ['top lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top lambda*+'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top lambda+'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top omega'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', BR = 't' }, ['top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['top quark'] = { 't', link = 'Top quark' }, ['top sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '++', BR = 't' }, ['top sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top sigma*++'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;++', BR = 't' }, ['top sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top sigma++'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '++', BR = 't' }, ['top sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['top squark'] = { 't&#x0342;', link = 'Squark' }, ['top xi'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', BR = 't' }, ['top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 't' }, ['top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 't' }, ['top xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', TR = '0', BR = 't' }, ['top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top xi0'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['triple bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple bottom omega baryon', BR = 'bbb' }, ['triple bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Triple bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'bbb' }, ['triple charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple charmed omega baryon', BR = 'ccc' }, ['triple charmed omega++'] = { '&Omega;', link = 'Triple charmed omega baryon', TR = '++', BR = 'ccc' }, ['triple top omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple top omega baryon', BR = 'ttt' }, ['triple top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Triple top omega baryon', TR = '++', BR = 'ttt' }, ['tritium'] = { 'T' }, ['up antiquark'] = { 'u', link = 'Up antiquark', anti = true }, ['up antisquark'] = { 'u&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['up quark'] = { 'u', link = 'Up quark' }, ['up squark'] = { 'u&#x0342;', link = 'Squark' }, ['upsilon'] = { 'ϒ', link = 'Upsilon meson' }, ['upsilon0'] = { 'ϒ', link = 'Upsilon meson', TR = '0' }, ['valence antiquark'] = { 'q', link = 'Valence antiquark', BR = 'v', anti = true }, ['valence quark'] = { 'q', link = 'Valence quark', BR = 'v' }, ['w boson'] = { 'W', link = 'W boson' }, ['w boson+'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '+' }, ['w boson+-'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '&plusmn;' }, ['w boson-'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '&minus;' }, ['w boson-+'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '∓' }, ['w boson0'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '0' }, ['wino'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)' }, ['wino+'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '+' }, ['wino+-'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&plusmn;' }, ['wino-'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&minus;' }, ['wino-+'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&#x2213;' }, ['wino0'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '0' }, ['x boson'] = { 'X', link = 'X boson' }, ['x boson+'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '+' }, ['x boson+-'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '&plusmn;' }, ['x boson-'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '&minus;' }, ['x boson-+'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '∓' }, ['xi'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon' }, ['xi*'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;' }, ['xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;0' }, ['xi-'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&minus;' }, ['xi0'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '0' }, ['xino'] = { 'X&#x0342;' }, ['y boson'] = { 'Y', link = 'Y boson' }, ['y boson+'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '+' }, ['y boson+-'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '&plusmn;' }, ['y boson-'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '&minus;' }, ['y boson-+'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '∓' }, ['yino'] = { 'Y&#x0342;' }, ['z boson'] = { 'Z', link = 'Z boson' }, ['z boson0'] = { 'Z', link = 'Z boson', TR = '0' }, ['zino'] = { 'Z&#x0342;', link = 'Zino (particle)' }, ['zino0'] = { 'Z&#x0342;', link = 'Zino (particle)', TR = '0' }, } return { particles = particles } 717czmsw6uy5lz8awezueyxb6fpaivy 6547404 6547297 2022-07-24T17:00:58Z Sura Shukurlu 169201 Scribunto text/plain -- Constant data table loaded by Module:Particles. -- The data was extracted from templates -- [[Template:Subatomic particle/link/X]] and -- [[Template:Subatomic particle/symbol/X]] -- where X is a subpage and a particle identifier. local particles = { ['10neutron'] = { 'n', link = 'Neytron', TL = '1', BL = '0' }, ['11proton'] = { 'p', link = 'Proton', TL = '1', BL = '1' }, ['alpha'] = { '&alpha;', link = 'Alfa hissəciyi' }, ['alpha++'] = { '&alpha;', link = 'Alfa hissəciyi', TR = '++' }, ['antib'] = { 'B', link = 'B mezonu', anti = true }, ['antib*'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antib*0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antib0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '0', anti = true }, ['antid'] = { 'D', link = 'D mezonu', anti = true }, ['antid*'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antid*0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antid0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '0', anti = true }, ['antideuterium'] = { 'D', link = 'Antideyterium', anti = true }, -- + ['antielectron'] = { 'e', link = 'Pozitron', TR = '+' }, ['antigluon'] = { 'g', link = 'Antigluon', anti = true }, -- ******************** ['antigluon0'] = { 'g', link = 'Antigluon', TR = '0', anti = true }, ['antihelium'] = { 'He', link = 'Antihelium', anti = true }, -- + ['antihydrogen'] = { 'H', link = 'Antihidrogen', anti = true }, ['antikaon'] = { 'K', link = 'Kaon', anti = true }, ['antikaon*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antikaon*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antikaon0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', anti = true }, ['antilepton'] = { 'l', link = 'Antilepton', anti = true }, -- + ['antilepton0'] = { 'l', link = 'Antilepton', TR = '0', anti = true }, --+ ['antimuon'] = { '&mu;', link = 'Antimyuon', TR = '+' }, -- + ['antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Antineytrino', anti = true }, -- + ['antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Antineytrino', TR = '0', anti = true }, ['antineutron'] = { 'n', link = 'Antineytron', anti = true }, ['antineutron0'] = { 'n', link = 'Antineytron', TR = '0', anti = true }, ['antinucleon'] = { 'N', link = 'Antinucleon', anti = true }, -- ***** ['antinucleon0'] = { 'N', link = 'Antinucleon', TR = '0', anti = true }, ['antiphoton'] = { '&gamma;', link = 'Antifoton', anti = true }, ['antiphoton0'] = { '&gamma;', link = 'Antifoton', TR = '0', anti = true }, -- + ['antiproton'] = { 'p', link = 'Antiproton', anti = true }, ['antiquark'] = { 'q', link = 'Antikvark', anti = true }, -- + ['antislepton'] = { 'l&#x0305;&#x0342;', link = 'Slepton' }, ['antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, -- ****** ['antit'] = { 'T', link = 'T mezonu', anti = true }, ['antit*'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antit*0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antit0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '0', anti = true }, ['antitau'] = { '&tau;', link = 'Antitau', TR = '+' }, ['antitauon'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['antitritium'] = { 'T', link = 'Antitritium', anti = true }, ['axino'] = { 'A&#x0342;', TR = '0' }, ['axion'] = { 'A', TR = '0' }, ['b'] = { 'B', link = 'B mezonu' }, ['b boson'] = { 'B', link = 'B boson' }, ['b boson0'] = { 'B', link = 'B boson', TR = '0' }, ['b*'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;' }, ['b*+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;+' }, ['b*+-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['b*-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&minus;' }, ['b*-+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['b*0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;0' }, ['b+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '+' }, ['b+-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&plusmn;' }, ['b-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&minus;' }, ['b-+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&#x2213;' }, ['b0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '0' }, ['beta'] = { '&beta;', link = 'Beta particle' }, ['beta+'] = { '&beta;', link = 'Beta particle', TR = '+' }, ['beta+-'] = { '&beta;', link = 'Beta particle', TR = '&plusmn;' }, ['beta-'] = { '&beta;', link = 'Beta particle', TR = '&minus;' }, ['beta-+'] = { '&beta;', link = 'Beta particle', TR = '&#x2213;' }, ['bino'] = { 'b&#x0342;', link = 'Bino (particle)' }, ['blue antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'B', anti = true }, ['blue antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['blue quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['blue squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['bottom antiquark'] = { 'b', link = 'Bottom antiquark', anti = true }, ['bottom antisquark'] = { 'b&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['bottom antit'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = 'b', anti = true }, ['bottom double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '+', BR = 'btt' }, ['bottom eta'] = { '&eta;', link = 'Bottom eta meson', BR = 'b' }, ['bottom eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Bottom eta prime meson', BR = 'b' }, ['bottom eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Bottom eta prime meson', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom eta0'] = { '&eta;', link = 'Bottom eta meson', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', BR = 'b' }, ['bottom lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom lambda*0'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom lambda0'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', BR = 'b' }, ['bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom omega*-'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom quark'] = { 'b', link = 'Bottom quark' }, ['bottom sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', BR = 'b' }, ['bottom sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'b' }, ['bottom sigma*+-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*-+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '+', BR = 'b' }, ['bottom sigma+-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom sigma-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom sigma-+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom squark'] = { 'b&#x0342;', link = 'Squark' }, ['bottom t'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = 'b' }, ['bottom t*'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom t*+'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 'b' }, ['bottom t*+-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom t*-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom t*-+'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom t+'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '+', BR = 'b' }, ['bottom t+-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom t-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom top omega baryon', BR = 'bt' }, ['bottom top omega\''] = { '&Omega;&prime;', BR = 'bt' }, ['bottom top omega\'0'] = { '&Omega;&prime;', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bt' }, ['bottom top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bt' }, ['bottom top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', BR = 'b' }, ['bottom xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', BR = 'b' }, ['bottom xi\'-'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom xi-'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['cascade b'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'b' }, ['chargino 1+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = '1' }, ['chargino 1+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = '1' }, ['chargino 1-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = '1' }, ['chargino 1-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = '1' }, ['chargino 2+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = '2' }, ['chargino 2+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = '2' }, ['chargino 2-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = '2' }, ['chargino 2-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = '2' }, ['chargino i+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = 'i' }, ['chargino i+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = 'i' }, ['chargino i-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = 'i' }, ['chargino i-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = 'i' }, ['chargino+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+' }, ['chargino+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;' }, ['chargino-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;' }, ['chargino-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;' }, ['charm antiquark'] = { 'c', link = 'Charm antiquark', anti = true }, ['charm antisquark'] = { 'c&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['charm quark'] = { 'c', link = 'Charm quark' }, ['charm squark'] = { 'c&#x0342;', link = 'Squark' }, ['charmed antib'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antib*'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit*'] = { 'T', TR = '&lowast;', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit0'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '0', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit0*'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 'c', anti = true }, ['charmed b'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', BR = 'c' }, ['charmed b*'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed b*+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed b*+-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'c' }, ['charmed b*-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'c' }, ['charmed b*-+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 'c' }, ['charmed b+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed b+-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 'c' }, ['charmed b-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&minus;', BR = 'c' }, ['charmed b-+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&#x2213;', BR = 'c' }, ['charmed bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega\''] = { '&Omega;&prime;', link = 'Charmed bottom omega baryon', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega\'0'] = { '&Omega;&prime;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '+', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed double bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cbb' }, ['charmed double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega*++'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '++', BR = 'ctt' }, ['charmed eta'] = { '&eta;', link = 'Charmed eta meson', BR = 'c' }, ['charmed eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Charmed eta prime meson', BR = 'c' }, ['charmed eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Charmed eta prime meson', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed eta0'] = { '&eta;', link = 'Charmed eta meson', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', BR = 'c' }, ['charmed lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed lambda*+'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed lambda+'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', BR = 'c' }, ['charmed omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', BR = 'c' }, ['charmed sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed sigma*++'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'c' }, ['charmed sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed sigma++'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '++', BR = 'c' }, ['charmed sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed t'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', BR = 'c' }, ['charmed t*'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed t*0'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed t0'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed theta0'] = { '&Theta;', link = 'Pentaquark', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', BR = 'ct' }, ['charmed top omega\''] = { '&Omega;&prime;', BR = 'ct' }, ['charmed top omega\'+'] = { '&Omega;&prime;', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ct' }, ['charmed top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ct' }, ['charmed top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\'++'] = { '&Xi;&prime;', TR = '++', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'ct' }, ['charmed top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi++'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '++', BR = 'ct' }, ['charmed xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'c' }, ['charmed xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'c' }, ['charmed xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed xi0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['d'] = { 'D', link = 'D mezonu' }, ['d*'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;' }, ['d*+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;+' }, ['d*+-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['d*-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&minus;' }, ['d*-+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['d*0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;0' }, ['d+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '+' }, ['d+-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&plusmn;' }, ['d-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&minus;' }, ['d-+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&#x2213;' }, ['d0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '0' }, ['delta'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon' }, ['delta+'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '+' }, ['delta++'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '++' }, ['delta+-'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&plusmn;' }, ['delta-'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&minus;' }, ['delta-+'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&#x2213;' }, ['delta0'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '0' }, ['deuterium'] = { 'D' }, ['double bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', BR = 'bb' }, ['double bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bb' }, ['double bottom omega*-'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '0', BR = 'bbt' }, ['double bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bb' }, ['double bottom xi-'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'bb' }, ['double charmed bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '+', BR = 'ccb' }, ['double charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', BR = 'cc' }, ['double charmed omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['double charmed omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cc' }, ['double charmed omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '+', BR = 'cc' }, ['double charmed top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega*++'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '++', BR = 'cct' }, ['double charmed xi'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'cc' }, ['double charmed xi+'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'cc' }, ['double charmed xi++'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '++', BR = 'cc' }, ['double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', BR = 'tt' }, ['double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'tt' }, ['double top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'tt' }, ['double top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '+', BR = 'tt' }, ['double top xi'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', BR = 'tt' }, ['double top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'tt' }, ['double top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'tt' }, ['double top xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'tt' }, ['double top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '+', BR = 'tt' }, ['double top xi++'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '++', BR = 'tt' }, ['down antiquark'] = { 'd', link = 'Down antiquark', anti = true }, ['down antisquark'] = { 'd&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['down quark'] = { 'd', link = 'Down quark' }, ['down squark'] = { 'd&#x0342;', link = 'Squark' }, ['electron'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&minus;' }, ['electron antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino#Electron antineutrino', BR = 'e', anti = true }, ['electron antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Electron antineutrino', TR = '0', BR = 'e', anti = true }, ['electron neutrino'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino', BR = 'e' }, ['electron neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino', TR = '0', BR = 'e' }, ['electron+'] = { 'e', link = 'Positron', TR = '+' }, ['electron+-'] = { 'e', TR = '&plusmn;' }, ['electron-'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&minus;' }, ['electron-+'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&#x2213;' }, ['eta'] = { '&eta;', link = 'Eta meson' }, ['eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Eta prime meson' }, ['eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Eta prime meson', TR = '0' }, ['eta0'] = { '&eta;', link = 'Eta meson', TR = '0' }, ['gamma'] = { '&gamma;', link = 'Gamma ray' }, ['gluino'] = { 'g&#x0342;', link = 'Gluino' }, ['gluon'] = { 'g', link = 'Gluon' }, ['gluon0'] = { 'g', link = 'Gluon', TR = '0' }, ['gravitino'] = { 'G&#x0342;', link = 'Gravitino' }, ['graviton'] = { 'G' }, ['green antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'G', anti = true }, ['green antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['green quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['green squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['helium'] = { 'He' }, ['higgs boson'] = { 'H', link = 'Higgs boson', TR = '0' }, ['higgsino'] = { 'H&#x0342;', link = 'Higgsino' }, ['hydrogen'] = { 'H' }, ['j/psi'] = { 'J/&psi;', link = 'J/psi meson' }, ['j/psi0'] = { 'J/&psi;', link = 'J/ψ meson', TR = '0' }, ['k-long'] = { 'K', link = 'Kaon', BR = 'L' }, ['k-long*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', BR = 'L' }, ['k-long*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', BR = 'L' }, ['k-long0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', BR = 'L' }, ['k-short'] = { 'K', link = 'Kaon', BR = 'S' }, ['k-short*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', BR = 'S' }, ['k-short*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', BR = 'S' }, ['k-short0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', BR = 'S' }, ['kaon'] = { 'K', link = 'Kaon' }, ['kaon*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;' }, ['kaon*+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;+' }, ['kaon*+-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['kaon*-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['kaon*-+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['kaon*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0' }, ['kaon+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '+' }, ['kaon+-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&plusmn;' }, ['kaon-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&minus;' }, ['kaon-+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&#x2213;' }, ['kaon0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0' }, ['lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon' }, ['lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '&lowast;' }, ['lambda*0'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '&lowast;0' }, ['lambda0'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '0' }, ['lepton'] = { 'l', link = 'Lepton' }, ['lepton antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Antineutrino', BR = 'l', anti = true }, ['lepton antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Antineutrino', TR = '0', BR = 'l', anti = true }, ['lepton neutrino'] = { '&nu;', link = 'Neutrino', BR = 'l' }, ['lepton neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Neutrino', TR = '0', BR = 'l' }, ['lepton+'] = { 'l', link = 'Antilepton', TR = '+' }, ['lepton+-'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&plusmn;' }, ['lepton-'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&minus;' }, ['lepton-+'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&#x2213;' }, ['lepton0'] = { 'l', link = 'Neutrino', TR = '0' }, ['majorino'] = { 'J&#x0342;' }, ['majoron'] = { 'J', link = 'Majoron' }, ['muon'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&minus;' }, ['muon antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', BR = '&mu;', anti = true }, ['muon antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Muon antineutrino', TR = '0', BR = '&mu;', anti = true }, ['muon neutrino'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', BR = '&mu;' }, ['muon neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', TR = '0', BR = '&mu;' }, ['muon+'] = { '&mu;', link = 'Antimuon', TR = '+' }, ['muon+-'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&plusmn;' }, ['muon-'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&minus;' }, ['muon-+'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&#x2213;' }, ['neutralino'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0' }, ['neutralino 1'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '1' }, ['neutralino 2'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '2' }, ['neutralino 3'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '3' }, ['neutralino 4'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '4' }, ['neutralino i'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = 'i' }, ['neutrino'] = { '&nu;', link = 'Neutrino' }, ['neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Neutrino', TR = '0' }, ['neutron'] = { 'n', link = 'Neutron' }, ['neutron0'] = { 'n', link = 'Neutron', TR = '0' }, ['nucleon'] = { 'N', link = 'Nucleon' }, ['nucleon+'] = { 'N', link = 'Proton', TR = '+' }, ['nucleon-'] = { 'N', link = 'Antiproton', TR = '-' }, ['nucleon0'] = { 'N', link = 'Neutron', TR = '0' }, ['omega'] = { '&Omega;', link = 'Omega baryon' }, ['omega meson'] = { '&omega;', link = 'Omega meson' }, ['omega meson0'] = { '&omega;', link = 'Omega meson', TR = '0' }, ['omega-'] = { '&Omega;', link = 'Omega baryon', TR = '&minus;' }, ['ortho-positronium'] = { 'S', link = 'Positronium', TL = '3', BR = '0' }, ['para-positronium'] = { 'S', link = 'Positronium', TL = '1', BR = '0' }, ['phi meson'] = { 'ϕ', link = 'Phi meson' }, ['phi meson0'] = { 'ϕ', link = 'Phi meson', TR = '0' }, ['phi--'] = { '&Phi;', link = 'Pentaquark', TR = '&minus;&minus;' }, ['phi0'] = { '&Phi;', link = 'Pentaquark', TR = '0' }, ['photino'] = { '&gamma;&#x0342;', link = 'Photino' }, ['photon'] = { '&gamma;', link = 'Photon' }, ['photon0'] = { '&gamma;', link = 'Photon', TR = '0' }, ['pion'] = { '&pi;', link = 'Pion' }, ['pion+'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '+' }, ['pion+-'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&plusmn;' }, ['pion-'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&minus;' }, ['pion-+'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&#x2213;' }, ['pion0'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '0' }, ['positron'] = { 'e', link = 'Positron', TR = '+' }, ['proton'] = { 'p', link = 'Proton' }, ['proton+'] = { 'p', link = 'Proton', TR = '+' }, ['quark'] = { 'q', link = 'Quark' }, ['red antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'R', anti = true }, ['red antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['red quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['red squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['rho'] = { '&rho;', link = 'Rho meson' }, ['rho+'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '+' }, ['rho+-'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&plusmn;' }, ['rho-'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&minus;' }, ['rho-+'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&#x2213;' }, ['rho0'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '0' }, ['sea antiquark'] = { 'q', link = 'Sea antiquark', BR = 's', anti = true }, ['sea quark'] = { 'q', link = 'Sea quark', BR = 's' }, ['selectron'] = { 'e&#x0342;', link = 'Selectron (particle)', TR = '&minus;' }, ['sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon' }, ['sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;' }, ['sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;+' }, ['sigma*+-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['sigma*-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['sigma*-+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;0' }, ['sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '+' }, ['sigma+-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&plusmn;' }, ['sigma-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&minus;' }, ['sigma-+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&#x2213;' }, ['sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '0' }, ['slepton'] = { 'l&#x0342;', link = 'Slepton' }, ['squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange antib'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', BR = 's', anti = true }, ['strange antib*'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's', anti = true }, ['strange antib*0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 's', anti = true }, ['strange antib0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '0', BR = 's', anti = true }, ['strange antiquark'] = { 's', link = 'Strange antiquark', anti = true }, ['strange antisquark'] = { 's&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange antit'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', BR = 's', anti = true }, ['strange antit*'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's', anti = true }, ['strange b'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', BR = 's' }, ['strange b*'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange b*0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 's' }, ['strange b0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '0', BR = 's' }, ['strange d'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', BR = 's' }, ['strange d*'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange d*+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 's' }, ['strange d*+-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's' }, ['strange d*-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 's' }, ['strange d*-+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 's' }, ['strange d+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '+', BR = 's' }, ['strange d+-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 's' }, ['strange d-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&minus;', BR = 's' }, ['strange d-+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&#x2213;', BR = 's' }, ['strange quark'] = { 's', link = 'Strange quark' }, ['strange squark'] = { 's&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange t'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', BR = 's' }, ['strange t*'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange t*+'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 's' }, ['strange t*+-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's' }, ['strange t*-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 's' }, ['strange t*-+'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 's' }, ['strange t+'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '+', BR = 's' }, ['strange t+-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 's' }, ['strange t-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&minus;', BR = 's' }, ['t'] = { 'T', link = 'T mezonu' }, ['t*'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;' }, ['t*+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;+' }, ['t*+-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['t*-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;&minus;' }, ['t*-+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['t*0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;0' }, ['t+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '+' }, ['t+-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&plusmn;' }, ['t-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&minus;' }, ['t-+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&#x2213;' }, ['t0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '0' }, ['tau'] = { '&tau;', link = 'Tau (particle)', TR = '&minus;' }, ['tau antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', BR = '&tau;', anti = true }, ['tau antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', TR = '0', BR = '&tau;', anti = true }, ['tau neutrino'] = { '&nu;', link = 'Tau neutrino', BR = '&tau;' }, ['tau neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', TR = '0', BR = '&tau;' }, ['tau+'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['tau+-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&plusmn;' }, ['tau-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tau-+'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&#x2213;' }, ['tauon'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tauon antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', BR = '&tau;', anti = true }, ['tauon antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', TR = '0', BR = '&tau;', anti = true }, ['tauon neutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', BR = '&tau;' }, ['tauon neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', TR = '0', BR = '&tau;' }, ['tauon+'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['tauon+-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&plusmn;' }, ['tauon-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tauon-+'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&#x2213;' }, ['theta meson'] = { '&theta;', link = 'Theta meson' }, ['theta+'] = { '&Theta;', link = 'Pentaquark', TR = '+' }, ['top antiquark'] = { 't', link = 'Top antiquark', anti = true }, ['top antisquark'] = { 't&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['top eta'] = { '&eta;', link = 'Top eta meson', BR = 't' }, ['top eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Top eta prime meson', BR = 't' }, ['top eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Top eta prime meson', TR = '0', BR = 't' }, ['top eta0'] = { '&eta;', link = 'Top eta meson', TR = '0', BR = 't' }, ['top lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', BR = 't' }, ['top lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top lambda*+'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top lambda+'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top omega'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', BR = 't' }, ['top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['top quark'] = { 't', link = 'Top quark' }, ['top sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '++', BR = 't' }, ['top sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top sigma*++'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;++', BR = 't' }, ['top sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top sigma++'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '++', BR = 't' }, ['top sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['top squark'] = { 't&#x0342;', link = 'Squark' }, ['top xi'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', BR = 't' }, ['top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 't' }, ['top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 't' }, ['top xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', TR = '0', BR = 't' }, ['top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top xi0'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['triple bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple bottom omega baryon', BR = 'bbb' }, ['triple bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Triple bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'bbb' }, ['triple charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple charmed omega baryon', BR = 'ccc' }, ['triple charmed omega++'] = { '&Omega;', link = 'Triple charmed omega baryon', TR = '++', BR = 'ccc' }, ['triple top omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple top omega baryon', BR = 'ttt' }, ['triple top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Triple top omega baryon', TR = '++', BR = 'ttt' }, ['tritium'] = { 'T' }, ['up antiquark'] = { 'u', link = 'Up antiquark', anti = true }, ['up antisquark'] = { 'u&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['up quark'] = { 'u', link = 'Up quark' }, ['up squark'] = { 'u&#x0342;', link = 'Squark' }, ['upsilon'] = { 'ϒ', link = 'Upsilon meson' }, ['upsilon0'] = { 'ϒ', link = 'Upsilon meson', TR = '0' }, ['valence antiquark'] = { 'q', link = 'Valence antiquark', BR = 'v', anti = true }, ['valence quark'] = { 'q', link = 'Valence quark', BR = 'v' }, ['w boson'] = { 'W', link = 'W boson' }, ['w boson+'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '+' }, ['w boson+-'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '&plusmn;' }, ['w boson-'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '&minus;' }, ['w boson-+'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '∓' }, ['w boson0'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '0' }, ['wino'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)' }, ['wino+'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '+' }, ['wino+-'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&plusmn;' }, ['wino-'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&minus;' }, ['wino-+'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&#x2213;' }, ['wino0'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '0' }, ['x boson'] = { 'X', link = 'X boson' }, ['x boson+'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '+' }, ['x boson+-'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '&plusmn;' }, ['x boson-'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '&minus;' }, ['x boson-+'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '∓' }, ['xi'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon' }, ['xi*'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;' }, ['xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;0' }, ['xi-'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&minus;' }, ['xi0'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '0' }, ['xino'] = { 'X&#x0342;' }, ['y boson'] = { 'Y', link = 'Y boson' }, ['y boson+'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '+' }, ['y boson+-'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '&plusmn;' }, ['y boson-'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '&minus;' }, ['y boson-+'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '∓' }, ['yino'] = { 'Y&#x0342;' }, ['z boson'] = { 'Z', link = 'Z boson' }, ['z boson0'] = { 'Z', link = 'Z boson', TR = '0' }, ['zino'] = { 'Z&#x0342;', link = 'Zino (particle)' }, ['zino0'] = { 'Z&#x0342;', link = 'Zino (particle)', TR = '0' }, } return { particles = particles } kzbjv9l8nbmxz6sgpizw1rkd0fdndan 6547415 6547404 2022-07-24T17:07:53Z Sura Shukurlu 169201 Scribunto text/plain -- Constant data table loaded by Module:Particles. -- The data was extracted from templates -- [[Template:Subatomic particle/link/X]] and -- [[Template:Subatomic particle/symbol/X]] -- where X is a subpage and a particle identifier. local particles = { ['10neutron'] = { 'n', link = 'Neytron', TL = '1', BL = '0' }, ['11proton'] = { 'p', link = 'Proton', TL = '1', BL = '1' }, ['alpha'] = { '&alpha;', link = 'Alfa hissəciyi' }, ['alpha++'] = { '&alpha;', link = 'Alfa hissəciyi', TR = '++' }, ['antib'] = { 'B', link = 'B mezonu', anti = true }, ['antib*'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antib*0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antib0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '0', anti = true }, ['antid'] = { 'D', link = 'D mezonu', anti = true }, ['antid*'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antid*0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antid0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '0', anti = true }, ['antideuterium'] = { 'D', link = 'Antideyterium', anti = true }, -- + ['antielectron'] = { 'e', link = 'Pozitron', TR = '+' }, ['antigluon'] = { 'g', link = 'Antigluon', anti = true }, -- ******************** ['antigluon0'] = { 'g', link = 'Antigluon', TR = '0', anti = true }, ['antihelium'] = { 'He', link = 'Antihelium', anti = true }, -- + ['antihydrogen'] = { 'H', link = 'Antihidrogen', anti = true }, ['antikaon'] = { 'K', link = 'Kaon', anti = true }, ['antikaon*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antikaon*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antikaon0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', anti = true }, ['antilepton'] = { 'l', link = 'Antilepton', anti = true }, -- + ['antilepton0'] = { 'l', link = 'Antilepton', TR = '0', anti = true }, --+ ['antimuon'] = { '&mu;', link = 'Antimyuon', TR = '+' }, -- + ['antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Antineytrino', anti = true }, -- + ['antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Antineytrino', TR = '0', anti = true }, ['antineutron'] = { 'n', link = 'Antineytron', anti = true }, ['antineutron0'] = { 'n', link = 'Antineytron', TR = '0', anti = true }, ['antinucleon'] = { 'N', link = 'Antinucleon', anti = true }, -- ***** ['antinucleon0'] = { 'N', link = 'Antinucleon', TR = '0', anti = true }, ['antiphoton'] = { '&gamma;', link = 'Antifoton', anti = true }, ['antiphoton0'] = { '&gamma;', link = 'Antifoton', TR = '0', anti = true }, -- + ['antiproton'] = { 'p', link = 'Antiproton', anti = true }, ['antiquark'] = { 'q', link = 'Antikvark', anti = true }, -- + ['antislepton'] = { 'l&#x0305;&#x0342;', link = 'Slepton' }, ['antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, -- ****** ['antit'] = { 'T', link = 'T mezonu', anti = true }, ['antit*'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antit*0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antit0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '0', anti = true }, ['antitau'] = { '&tau;', link = 'Antitau', TR = '+' }, ['antitauon'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['antitritium'] = { 'T', link = 'Antitritium', anti = true }, -- + ['axino'] = { 'A&#x0342;', TR = '0' }, ['axion'] = { 'A', TR = '0' }, ['b'] = { 'B', link = 'B mezonu' }, ['b boson'] = { 'B', link = 'B bozonu' }, ['b boson0'] = { 'B', link = 'B bozonu', TR = '0' }, ['b*'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;' }, ['b*+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;+' }, ['b*+-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['b*-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&minus;' }, ['b*-+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['b*0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;0' }, ['b+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '+' }, ['b+-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&plusmn;' }, ['b-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&minus;' }, ['b-+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&#x2213;' }, ['b0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '0' }, ['beta'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik' }, ['beta+'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik', TR = '+' }, ['beta+-'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik', TR = '&plusmn;' }, ['beta-'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik', TR = '&minus;' }, ['beta-+'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik', TR = '&#x2213;' }, ['bino'] = { 'b&#x0342;', link = 'Bino (particle)' }, -- ******* ['blue antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'B', anti = true }, --***** ['blue antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['blue quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['blue squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['bottom antiquark'] = { 'b', link = 'Bottom antiquark', anti = true }, --***** ['bottom antisquark'] = { 'b&#x0305;&#x0342;', link = 'Skvark' }, ['bottom antit'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = 'b', anti = true }, ['bottom double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '+', BR = 'btt' }, ['bottom eta'] = { '&eta;', link = 'Bottom eta meson', BR = 'b' }, ['bottom eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Bottom eta prime meson', BR = 'b' }, ['bottom eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Bottom eta prime meson', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom eta0'] = { '&eta;', link = 'Bottom eta meson', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', BR = 'b' }, ['bottom lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom lambda*0'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom lambda0'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', BR = 'b' }, ['bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom omega*-'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom quark'] = { 'b', link = 'Bottom quark' }, ['bottom sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', BR = 'b' }, ['bottom sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'b' }, ['bottom sigma*+-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*-+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '+', BR = 'b' }, ['bottom sigma+-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom sigma-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom sigma-+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom squark'] = { 'b&#x0342;', link = 'Squark' }, ['bottom t'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = 'b' }, ['bottom t*'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom t*+'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 'b' }, ['bottom t*+-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom t*-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom t*-+'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom t+'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '+', BR = 'b' }, ['bottom t+-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom t-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom top omega baryon', BR = 'bt' }, ['bottom top omega\''] = { '&Omega;&prime;', BR = 'bt' }, ['bottom top omega\'0'] = { '&Omega;&prime;', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bt' }, ['bottom top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bt' }, ['bottom top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', BR = 'b' }, ['bottom xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', BR = 'b' }, ['bottom xi\'-'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom xi-'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['cascade b'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'b' }, ['chargino 1+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = '1' }, ['chargino 1+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = '1' }, ['chargino 1-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = '1' }, ['chargino 1-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = '1' }, ['chargino 2+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = '2' }, ['chargino 2+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = '2' }, ['chargino 2-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = '2' }, ['chargino 2-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = '2' }, ['chargino i+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = 'i' }, ['chargino i+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = 'i' }, ['chargino i-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = 'i' }, ['chargino i-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = 'i' }, ['chargino+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+' }, ['chargino+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;' }, ['chargino-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;' }, ['chargino-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;' }, ['charm antiquark'] = { 'c', link = 'Charm antiquark', anti = true }, ['charm antisquark'] = { 'c&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['charm quark'] = { 'c', link = 'Charm quark' }, ['charm squark'] = { 'c&#x0342;', link = 'Squark' }, ['charmed antib'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antib*'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit*'] = { 'T', TR = '&lowast;', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit0'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '0', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit0*'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 'c', anti = true }, ['charmed b'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', BR = 'c' }, ['charmed b*'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed b*+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed b*+-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'c' }, ['charmed b*-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'c' }, ['charmed b*-+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 'c' }, ['charmed b+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed b+-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 'c' }, ['charmed b-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&minus;', BR = 'c' }, ['charmed b-+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&#x2213;', BR = 'c' }, ['charmed bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega\''] = { '&Omega;&prime;', link = 'Charmed bottom omega baryon', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega\'0'] = { '&Omega;&prime;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '+', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed double bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cbb' }, ['charmed double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega*++'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '++', BR = 'ctt' }, ['charmed eta'] = { '&eta;', link = 'Charmed eta meson', BR = 'c' }, ['charmed eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Charmed eta prime meson', BR = 'c' }, ['charmed eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Charmed eta prime meson', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed eta0'] = { '&eta;', link = 'Charmed eta meson', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', BR = 'c' }, ['charmed lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed lambda*+'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed lambda+'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', BR = 'c' }, ['charmed omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', BR = 'c' }, ['charmed sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed sigma*++'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'c' }, ['charmed sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed sigma++'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '++', BR = 'c' }, ['charmed sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed t'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', BR = 'c' }, ['charmed t*'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed t*0'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed t0'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed theta0'] = { '&Theta;', link = 'Pentaquark', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', BR = 'ct' }, ['charmed top omega\''] = { '&Omega;&prime;', BR = 'ct' }, ['charmed top omega\'+'] = { '&Omega;&prime;', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ct' }, ['charmed top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ct' }, ['charmed top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\'++'] = { '&Xi;&prime;', TR = '++', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'ct' }, ['charmed top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi++'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '++', BR = 'ct' }, ['charmed xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'c' }, ['charmed xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'c' }, ['charmed xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed xi0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['d'] = { 'D', link = 'D mezonu' }, ['d*'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;' }, ['d*+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;+' }, ['d*+-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['d*-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&minus;' }, ['d*-+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['d*0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;0' }, ['d+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '+' }, ['d+-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&plusmn;' }, ['d-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&minus;' }, ['d-+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&#x2213;' }, ['d0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '0' }, ['delta'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon' }, ['delta+'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '+' }, ['delta++'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '++' }, ['delta+-'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&plusmn;' }, ['delta-'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&minus;' }, ['delta-+'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&#x2213;' }, ['delta0'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '0' }, ['deuterium'] = { 'D' }, ['double bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', BR = 'bb' }, ['double bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bb' }, ['double bottom omega*-'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '0', BR = 'bbt' }, ['double bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bb' }, ['double bottom xi-'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'bb' }, ['double charmed bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '+', BR = 'ccb' }, ['double charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', BR = 'cc' }, ['double charmed omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['double charmed omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cc' }, ['double charmed omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '+', BR = 'cc' }, ['double charmed top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega*++'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '++', BR = 'cct' }, ['double charmed xi'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'cc' }, ['double charmed xi+'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'cc' }, ['double charmed xi++'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '++', BR = 'cc' }, ['double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', BR = 'tt' }, ['double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'tt' }, ['double top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'tt' }, ['double top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '+', BR = 'tt' }, ['double top xi'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', BR = 'tt' }, ['double top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'tt' }, ['double top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'tt' }, ['double top xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'tt' }, ['double top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '+', BR = 'tt' }, ['double top xi++'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '++', BR = 'tt' }, ['down antiquark'] = { 'd', link = 'Down antiquark', anti = true }, ['down antisquark'] = { 'd&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['down quark'] = { 'd', link = 'Down quark' }, ['down squark'] = { 'd&#x0342;', link = 'Squark' }, ['electron'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&minus;' }, ['electron antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino#Electron antineutrino', BR = 'e', anti = true }, ['electron antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Electron antineutrino', TR = '0', BR = 'e', anti = true }, ['electron neutrino'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino', BR = 'e' }, ['electron neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino', TR = '0', BR = 'e' }, ['electron+'] = { 'e', link = 'Positron', TR = '+' }, ['electron+-'] = { 'e', TR = '&plusmn;' }, ['electron-'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&minus;' }, ['electron-+'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&#x2213;' }, ['eta'] = { '&eta;', link = 'Eta meson' }, ['eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Eta prime meson' }, ['eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Eta prime meson', TR = '0' }, ['eta0'] = { '&eta;', link = 'Eta meson', TR = '0' }, ['gamma'] = { '&gamma;', link = 'Gamma ray' }, ['gluino'] = { 'g&#x0342;', link = 'Gluino' }, ['gluon'] = { 'g', link = 'Gluon' }, ['gluon0'] = { 'g', link = 'Gluon', TR = '0' }, ['gravitino'] = { 'G&#x0342;', link = 'Gravitino' }, ['graviton'] = { 'G' }, ['green antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'G', anti = true }, ['green antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['green quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['green squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['helium'] = { 'He' }, ['higgs boson'] = { 'H', link = 'Higgs boson', TR = '0' }, ['higgsino'] = { 'H&#x0342;', link = 'Higgsino' }, ['hydrogen'] = { 'H' }, ['j/psi'] = { 'J/&psi;', link = 'J/psi meson' }, ['j/psi0'] = { 'J/&psi;', link = 'J/ψ meson', TR = '0' }, ['k-long'] = { 'K', link = 'Kaon', BR = 'L' }, ['k-long*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', BR = 'L' }, ['k-long*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', BR = 'L' }, ['k-long0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', BR = 'L' }, ['k-short'] = { 'K', link = 'Kaon', BR = 'S' }, ['k-short*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', BR = 'S' }, ['k-short*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', BR = 'S' }, ['k-short0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', BR = 'S' }, ['kaon'] = { 'K', link = 'Kaon' }, ['kaon*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;' }, ['kaon*+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;+' }, ['kaon*+-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['kaon*-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['kaon*-+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['kaon*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0' }, ['kaon+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '+' }, ['kaon+-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&plusmn;' }, ['kaon-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&minus;' }, ['kaon-+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&#x2213;' }, ['kaon0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0' }, ['lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon' }, ['lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '&lowast;' }, ['lambda*0'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '&lowast;0' }, ['lambda0'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '0' }, ['lepton'] = { 'l', link = 'Lepton' }, ['lepton antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Antineutrino', BR = 'l', anti = true }, ['lepton antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Antineutrino', TR = '0', BR = 'l', anti = true }, ['lepton neutrino'] = { '&nu;', link = 'Neutrino', BR = 'l' }, ['lepton neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Neutrino', TR = '0', BR = 'l' }, ['lepton+'] = { 'l', link = 'Antilepton', TR = '+' }, ['lepton+-'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&plusmn;' }, ['lepton-'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&minus;' }, ['lepton-+'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&#x2213;' }, ['lepton0'] = { 'l', link = 'Neutrino', TR = '0' }, ['majorino'] = { 'J&#x0342;' }, ['majoron'] = { 'J', link = 'Majoron' }, ['muon'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&minus;' }, ['muon antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', BR = '&mu;', anti = true }, ['muon antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Muon antineutrino', TR = '0', BR = '&mu;', anti = true }, ['muon neutrino'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', BR = '&mu;' }, ['muon neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', TR = '0', BR = '&mu;' }, ['muon+'] = { '&mu;', link = 'Antimuon', TR = '+' }, ['muon+-'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&plusmn;' }, ['muon-'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&minus;' }, ['muon-+'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&#x2213;' }, ['neutralino'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0' }, ['neutralino 1'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '1' }, ['neutralino 2'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '2' }, ['neutralino 3'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '3' }, ['neutralino 4'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '4' }, ['neutralino i'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = 'i' }, ['neutrino'] = { '&nu;', link = 'Neutrino' }, ['neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Neutrino', TR = '0' }, ['neutron'] = { 'n', link = 'Neutron' }, ['neutron0'] = { 'n', link = 'Neutron', TR = '0' }, ['nucleon'] = { 'N', link = 'Nucleon' }, ['nucleon+'] = { 'N', link = 'Proton', TR = '+' }, ['nucleon-'] = { 'N', link = 'Antiproton', TR = '-' }, ['nucleon0'] = { 'N', link = 'Neutron', TR = '0' }, ['omega'] = { '&Omega;', link = 'Omega baryon' }, ['omega meson'] = { '&omega;', link = 'Omega meson' }, ['omega meson0'] = { '&omega;', link = 'Omega meson', TR = '0' }, ['omega-'] = { '&Omega;', link = 'Omega baryon', TR = '&minus;' }, ['ortho-positronium'] = { 'S', link = 'Positronium', TL = '3', BR = '0' }, ['para-positronium'] = { 'S', link = 'Positronium', TL = '1', BR = '0' }, ['phi meson'] = { 'ϕ', link = 'Phi meson' }, ['phi meson0'] = { 'ϕ', link = 'Phi meson', TR = '0' }, ['phi--'] = { '&Phi;', link = 'Pentaquark', TR = '&minus;&minus;' }, ['phi0'] = { '&Phi;', link = 'Pentaquark', TR = '0' }, ['photino'] = { '&gamma;&#x0342;', link = 'Photino' }, ['photon'] = { '&gamma;', link = 'Photon' }, ['photon0'] = { '&gamma;', link = 'Photon', TR = '0' }, ['pion'] = { '&pi;', link = 'Pion' }, ['pion+'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '+' }, ['pion+-'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&plusmn;' }, ['pion-'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&minus;' }, ['pion-+'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&#x2213;' }, ['pion0'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '0' }, ['positron'] = { 'e', link = 'Positron', TR = '+' }, ['proton'] = { 'p', link = 'Proton' }, ['proton+'] = { 'p', link = 'Proton', TR = '+' }, ['quark'] = { 'q', link = 'Quark' }, ['red antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'R', anti = true }, ['red antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['red quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['red squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['rho'] = { '&rho;', link = 'Rho meson' }, ['rho+'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '+' }, ['rho+-'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&plusmn;' }, ['rho-'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&minus;' }, ['rho-+'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&#x2213;' }, ['rho0'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '0' }, ['sea antiquark'] = { 'q', link = 'Sea antiquark', BR = 's', anti = true }, ['sea quark'] = { 'q', link = 'Sea quark', BR = 's' }, ['selectron'] = { 'e&#x0342;', link = 'Selectron (particle)', TR = '&minus;' }, ['sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon' }, ['sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;' }, ['sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;+' }, ['sigma*+-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['sigma*-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['sigma*-+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;0' }, ['sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '+' }, ['sigma+-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&plusmn;' }, ['sigma-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&minus;' }, ['sigma-+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&#x2213;' }, ['sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '0' }, ['slepton'] = { 'l&#x0342;', link = 'Slepton' }, ['squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange antib'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', BR = 's', anti = true }, ['strange antib*'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's', anti = true }, ['strange antib*0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 's', anti = true }, ['strange antib0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '0', BR = 's', anti = true }, ['strange antiquark'] = { 's', link = 'Strange antiquark', anti = true }, ['strange antisquark'] = { 's&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange antit'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', BR = 's', anti = true }, ['strange antit*'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's', anti = true }, ['strange b'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', BR = 's' }, ['strange b*'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange b*0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 's' }, ['strange b0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '0', BR = 's' }, ['strange d'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', BR = 's' }, ['strange d*'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange d*+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 's' }, ['strange d*+-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's' }, ['strange d*-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 's' }, ['strange d*-+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 's' }, ['strange d+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '+', BR = 's' }, ['strange d+-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 's' }, ['strange d-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&minus;', BR = 's' }, ['strange d-+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&#x2213;', BR = 's' }, ['strange quark'] = { 's', link = 'Strange quark' }, ['strange squark'] = { 's&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange t'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', BR = 's' }, ['strange t*'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange t*+'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 's' }, ['strange t*+-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's' }, ['strange t*-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 's' }, ['strange t*-+'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 's' }, ['strange t+'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '+', BR = 's' }, ['strange t+-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 's' }, ['strange t-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&minus;', BR = 's' }, ['t'] = { 'T', link = 'T mezonu' }, ['t*'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;' }, ['t*+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;+' }, ['t*+-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['t*-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;&minus;' }, ['t*-+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['t*0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;0' }, ['t+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '+' }, ['t+-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&plusmn;' }, ['t-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&minus;' }, ['t-+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&#x2213;' }, ['t0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '0' }, ['tau'] = { '&tau;', link = 'Tau (particle)', TR = '&minus;' }, ['tau antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', BR = '&tau;', anti = true }, ['tau antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', TR = '0', BR = '&tau;', anti = true }, ['tau neutrino'] = { '&nu;', link = 'Tau neutrino', BR = '&tau;' }, ['tau neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', TR = '0', BR = '&tau;' }, ['tau+'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['tau+-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&plusmn;' }, ['tau-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tau-+'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&#x2213;' }, ['tauon'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tauon antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', BR = '&tau;', anti = true }, ['tauon antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', TR = '0', BR = '&tau;', anti = true }, ['tauon neutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', BR = '&tau;' }, ['tauon neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', TR = '0', BR = '&tau;' }, ['tauon+'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['tauon+-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&plusmn;' }, ['tauon-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tauon-+'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&#x2213;' }, ['theta meson'] = { '&theta;', link = 'Theta meson' }, ['theta+'] = { '&Theta;', link = 'Pentaquark', TR = '+' }, ['top antiquark'] = { 't', link = 'Top antiquark', anti = true }, ['top antisquark'] = { 't&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['top eta'] = { '&eta;', link = 'Top eta meson', BR = 't' }, ['top eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Top eta prime meson', BR = 't' }, ['top eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Top eta prime meson', TR = '0', BR = 't' }, ['top eta0'] = { '&eta;', link = 'Top eta meson', TR = '0', BR = 't' }, ['top lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', BR = 't' }, ['top lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top lambda*+'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top lambda+'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top omega'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', BR = 't' }, ['top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['top quark'] = { 't', link = 'Top quark' }, ['top sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '++', BR = 't' }, ['top sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top sigma*++'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;++', BR = 't' }, ['top sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top sigma++'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '++', BR = 't' }, ['top sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['top squark'] = { 't&#x0342;', link = 'Squark' }, ['top xi'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', BR = 't' }, ['top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 't' }, ['top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 't' }, ['top xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', TR = '0', BR = 't' }, ['top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top xi0'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['triple bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple bottom omega baryon', BR = 'bbb' }, ['triple bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Triple bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'bbb' }, ['triple charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple charmed omega baryon', BR = 'ccc' }, ['triple charmed omega++'] = { '&Omega;', link = 'Triple charmed omega baryon', TR = '++', BR = 'ccc' }, ['triple top omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple top omega baryon', BR = 'ttt' }, ['triple top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Triple top omega baryon', TR = '++', BR = 'ttt' }, ['tritium'] = { 'T' }, ['up antiquark'] = { 'u', link = 'Up antiquark', anti = true }, ['up antisquark'] = { 'u&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['up quark'] = { 'u', link = 'Up quark' }, ['up squark'] = { 'u&#x0342;', link = 'Squark' }, ['upsilon'] = { 'ϒ', link = 'Upsilon meson' }, ['upsilon0'] = { 'ϒ', link = 'Upsilon meson', TR = '0' }, ['valence antiquark'] = { 'q', link = 'Valence antiquark', BR = 'v', anti = true }, ['valence quark'] = { 'q', link = 'Valence quark', BR = 'v' }, ['w boson'] = { 'W', link = 'W boson' }, ['w boson+'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '+' }, ['w boson+-'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '&plusmn;' }, ['w boson-'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '&minus;' }, ['w boson-+'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '∓' }, ['w boson0'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '0' }, ['wino'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)' }, ['wino+'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '+' }, ['wino+-'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&plusmn;' }, ['wino-'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&minus;' }, ['wino-+'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&#x2213;' }, ['wino0'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '0' }, ['x boson'] = { 'X', link = 'X boson' }, ['x boson+'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '+' }, ['x boson+-'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '&plusmn;' }, ['x boson-'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '&minus;' }, ['x boson-+'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '∓' }, ['xi'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon' }, ['xi*'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;' }, ['xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;0' }, ['xi-'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&minus;' }, ['xi0'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '0' }, ['xino'] = { 'X&#x0342;' }, ['y boson'] = { 'Y', link = 'Y boson' }, ['y boson+'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '+' }, ['y boson+-'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '&plusmn;' }, ['y boson-'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '&minus;' }, ['y boson-+'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '∓' }, ['yino'] = { 'Y&#x0342;' }, ['z boson'] = { 'Z', link = 'Z boson' }, ['z boson0'] = { 'Z', link = 'Z boson', TR = '0' }, ['zino'] = { 'Z&#x0342;', link = 'Zino (particle)' }, ['zino0'] = { 'Z&#x0342;', link = 'Zino (particle)', TR = '0' }, } return { particles = particles } enof46k5238ouvw5b8ql788wq3zax95 6548001 6547415 2022-07-25T10:26:52Z Sura Shukurlu 169201 Sura Shukurlu [[Modul:Hissəciklər/data]] səhifəsinin adını istiqamətləndirmə qoymadan [[Modul:Particles/data]] olaraq dəyişdi Scribunto text/plain -- Constant data table loaded by Module:Particles. -- The data was extracted from templates -- [[Template:Subatomic particle/link/X]] and -- [[Template:Subatomic particle/symbol/X]] -- where X is a subpage and a particle identifier. local particles = { ['10neutron'] = { 'n', link = 'Neytron', TL = '1', BL = '0' }, ['11proton'] = { 'p', link = 'Proton', TL = '1', BL = '1' }, ['alpha'] = { '&alpha;', link = 'Alfa hissəciyi' }, ['alpha++'] = { '&alpha;', link = 'Alfa hissəciyi', TR = '++' }, ['antib'] = { 'B', link = 'B mezonu', anti = true }, ['antib*'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antib*0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antib0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '0', anti = true }, ['antid'] = { 'D', link = 'D mezonu', anti = true }, ['antid*'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antid*0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antid0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '0', anti = true }, ['antideuterium'] = { 'D', link = 'Antideyterium', anti = true }, -- + ['antielectron'] = { 'e', link = 'Pozitron', TR = '+' }, ['antigluon'] = { 'g', link = 'Antigluon', anti = true }, -- ******************** ['antigluon0'] = { 'g', link = 'Antigluon', TR = '0', anti = true }, ['antihelium'] = { 'He', link = 'Antihelium', anti = true }, -- + ['antihydrogen'] = { 'H', link = 'Antihidrogen', anti = true }, ['antikaon'] = { 'K', link = 'Kaon', anti = true }, ['antikaon*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antikaon*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antikaon0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', anti = true }, ['antilepton'] = { 'l', link = 'Antilepton', anti = true }, -- + ['antilepton0'] = { 'l', link = 'Antilepton', TR = '0', anti = true }, --+ ['antimuon'] = { '&mu;', link = 'Antimyuon', TR = '+' }, -- + ['antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Antineytrino', anti = true }, -- + ['antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Antineytrino', TR = '0', anti = true }, ['antineutron'] = { 'n', link = 'Antineytron', anti = true }, ['antineutron0'] = { 'n', link = 'Antineytron', TR = '0', anti = true }, ['antinucleon'] = { 'N', link = 'Antinucleon', anti = true }, -- ***** ['antinucleon0'] = { 'N', link = 'Antinucleon', TR = '0', anti = true }, ['antiphoton'] = { '&gamma;', link = 'Antifoton', anti = true }, ['antiphoton0'] = { '&gamma;', link = 'Antifoton', TR = '0', anti = true }, -- + ['antiproton'] = { 'p', link = 'Antiproton', anti = true }, ['antiquark'] = { 'q', link = 'Antikvark', anti = true }, -- + ['antislepton'] = { 'l&#x0305;&#x0342;', link = 'Slepton' }, ['antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, -- ****** ['antit'] = { 'T', link = 'T mezonu', anti = true }, ['antit*'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antit*0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antit0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '0', anti = true }, ['antitau'] = { '&tau;', link = 'Antitau', TR = '+' }, ['antitauon'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['antitritium'] = { 'T', link = 'Antitritium', anti = true }, -- + ['axino'] = { 'A&#x0342;', TR = '0' }, ['axion'] = { 'A', TR = '0' }, ['b'] = { 'B', link = 'B mezonu' }, ['b boson'] = { 'B', link = 'B bozonu' }, ['b boson0'] = { 'B', link = 'B bozonu', TR = '0' }, ['b*'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;' }, ['b*+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;+' }, ['b*+-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['b*-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&minus;' }, ['b*-+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['b*0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;0' }, ['b+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '+' }, ['b+-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&plusmn;' }, ['b-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&minus;' }, ['b-+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&#x2213;' }, ['b0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '0' }, ['beta'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik' }, ['beta+'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik', TR = '+' }, ['beta+-'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik', TR = '&plusmn;' }, ['beta-'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik', TR = '&minus;' }, ['beta-+'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik', TR = '&#x2213;' }, ['bino'] = { 'b&#x0342;', link = 'Bino (particle)' }, -- ******* ['blue antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'B', anti = true }, --***** ['blue antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['blue quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['blue squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['bottom antiquark'] = { 'b', link = 'Bottom antiquark', anti = true }, --***** ['bottom antisquark'] = { 'b&#x0305;&#x0342;', link = 'Skvark' }, ['bottom antit'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = 'b', anti = true }, ['bottom double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '+', BR = 'btt' }, ['bottom eta'] = { '&eta;', link = 'Bottom eta meson', BR = 'b' }, ['bottom eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Bottom eta prime meson', BR = 'b' }, ['bottom eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Bottom eta prime meson', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom eta0'] = { '&eta;', link = 'Bottom eta meson', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', BR = 'b' }, ['bottom lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom lambda*0'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom lambda0'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', BR = 'b' }, ['bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom omega*-'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom quark'] = { 'b', link = 'Bottom quark' }, ['bottom sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', BR = 'b' }, ['bottom sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'b' }, ['bottom sigma*+-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*-+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '+', BR = 'b' }, ['bottom sigma+-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom sigma-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom sigma-+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom squark'] = { 'b&#x0342;', link = 'Squark' }, ['bottom t'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = 'b' }, ['bottom t*'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom t*+'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 'b' }, ['bottom t*+-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom t*-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom t*-+'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom t+'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '+', BR = 'b' }, ['bottom t+-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom t-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom top omega baryon', BR = 'bt' }, ['bottom top omega\''] = { '&Omega;&prime;', BR = 'bt' }, ['bottom top omega\'0'] = { '&Omega;&prime;', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bt' }, ['bottom top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bt' }, ['bottom top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', BR = 'b' }, ['bottom xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', BR = 'b' }, ['bottom xi\'-'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom xi-'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['cascade b'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'b' }, ['chargino 1+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = '1' }, ['chargino 1+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = '1' }, ['chargino 1-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = '1' }, ['chargino 1-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = '1' }, ['chargino 2+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = '2' }, ['chargino 2+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = '2' }, ['chargino 2-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = '2' }, ['chargino 2-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = '2' }, ['chargino i+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = 'i' }, ['chargino i+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = 'i' }, ['chargino i-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = 'i' }, ['chargino i-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = 'i' }, ['chargino+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+' }, ['chargino+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;' }, ['chargino-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;' }, ['chargino-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;' }, ['charm antiquark'] = { 'c', link = 'Charm antiquark', anti = true }, ['charm antisquark'] = { 'c&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['charm quark'] = { 'c', link = 'Charm quark' }, ['charm squark'] = { 'c&#x0342;', link = 'Squark' }, ['charmed antib'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antib*'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit*'] = { 'T', TR = '&lowast;', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit0'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '0', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit0*'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 'c', anti = true }, ['charmed b'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', BR = 'c' }, ['charmed b*'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed b*+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed b*+-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'c' }, ['charmed b*-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'c' }, ['charmed b*-+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 'c' }, ['charmed b+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed b+-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 'c' }, ['charmed b-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&minus;', BR = 'c' }, ['charmed b-+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&#x2213;', BR = 'c' }, ['charmed bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega\''] = { '&Omega;&prime;', link = 'Charmed bottom omega baryon', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega\'0'] = { '&Omega;&prime;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '+', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed double bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cbb' }, ['charmed double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega*++'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '++', BR = 'ctt' }, ['charmed eta'] = { '&eta;', link = 'Charmed eta meson', BR = 'c' }, ['charmed eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Charmed eta prime meson', BR = 'c' }, ['charmed eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Charmed eta prime meson', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed eta0'] = { '&eta;', link = 'Charmed eta meson', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', BR = 'c' }, ['charmed lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed lambda*+'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed lambda+'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', BR = 'c' }, ['charmed omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', BR = 'c' }, ['charmed sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed sigma*++'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'c' }, ['charmed sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed sigma++'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '++', BR = 'c' }, ['charmed sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed t'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', BR = 'c' }, ['charmed t*'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed t*0'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed t0'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed theta0'] = { '&Theta;', link = 'Pentaquark', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', BR = 'ct' }, ['charmed top omega\''] = { '&Omega;&prime;', BR = 'ct' }, ['charmed top omega\'+'] = { '&Omega;&prime;', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ct' }, ['charmed top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ct' }, ['charmed top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\'++'] = { '&Xi;&prime;', TR = '++', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'ct' }, ['charmed top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi++'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '++', BR = 'ct' }, ['charmed xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'c' }, ['charmed xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'c' }, ['charmed xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed xi0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['d'] = { 'D', link = 'D mezonu' }, ['d*'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;' }, ['d*+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;+' }, ['d*+-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['d*-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&minus;' }, ['d*-+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['d*0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;0' }, ['d+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '+' }, ['d+-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&plusmn;' }, ['d-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&minus;' }, ['d-+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&#x2213;' }, ['d0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '0' }, ['delta'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon' }, ['delta+'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '+' }, ['delta++'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '++' }, ['delta+-'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&plusmn;' }, ['delta-'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&minus;' }, ['delta-+'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&#x2213;' }, ['delta0'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '0' }, ['deuterium'] = { 'D' }, ['double bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', BR = 'bb' }, ['double bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bb' }, ['double bottom omega*-'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '0', BR = 'bbt' }, ['double bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bb' }, ['double bottom xi-'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'bb' }, ['double charmed bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '+', BR = 'ccb' }, ['double charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', BR = 'cc' }, ['double charmed omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['double charmed omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cc' }, ['double charmed omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '+', BR = 'cc' }, ['double charmed top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega*++'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '++', BR = 'cct' }, ['double charmed xi'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'cc' }, ['double charmed xi+'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'cc' }, ['double charmed xi++'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '++', BR = 'cc' }, ['double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', BR = 'tt' }, ['double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'tt' }, ['double top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'tt' }, ['double top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '+', BR = 'tt' }, ['double top xi'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', BR = 'tt' }, ['double top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'tt' }, ['double top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'tt' }, ['double top xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'tt' }, ['double top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '+', BR = 'tt' }, ['double top xi++'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '++', BR = 'tt' }, ['down antiquark'] = { 'd', link = 'Down antiquark', anti = true }, ['down antisquark'] = { 'd&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['down quark'] = { 'd', link = 'Down quark' }, ['down squark'] = { 'd&#x0342;', link = 'Squark' }, ['electron'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&minus;' }, ['electron antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino#Electron antineutrino', BR = 'e', anti = true }, ['electron antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Electron antineutrino', TR = '0', BR = 'e', anti = true }, ['electron neutrino'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino', BR = 'e' }, ['electron neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino', TR = '0', BR = 'e' }, ['electron+'] = { 'e', link = 'Positron', TR = '+' }, ['electron+-'] = { 'e', TR = '&plusmn;' }, ['electron-'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&minus;' }, ['electron-+'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&#x2213;' }, ['eta'] = { '&eta;', link = 'Eta meson' }, ['eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Eta prime meson' }, ['eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Eta prime meson', TR = '0' }, ['eta0'] = { '&eta;', link = 'Eta meson', TR = '0' }, ['gamma'] = { '&gamma;', link = 'Gamma ray' }, ['gluino'] = { 'g&#x0342;', link = 'Gluino' }, ['gluon'] = { 'g', link = 'Gluon' }, ['gluon0'] = { 'g', link = 'Gluon', TR = '0' }, ['gravitino'] = { 'G&#x0342;', link = 'Gravitino' }, ['graviton'] = { 'G' }, ['green antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'G', anti = true }, ['green antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['green quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['green squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['helium'] = { 'He' }, ['higgs boson'] = { 'H', link = 'Higgs boson', TR = '0' }, ['higgsino'] = { 'H&#x0342;', link = 'Higgsino' }, ['hydrogen'] = { 'H' }, ['j/psi'] = { 'J/&psi;', link = 'J/psi meson' }, ['j/psi0'] = { 'J/&psi;', link = 'J/ψ meson', TR = '0' }, ['k-long'] = { 'K', link = 'Kaon', BR = 'L' }, ['k-long*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', BR = 'L' }, ['k-long*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', BR = 'L' }, ['k-long0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', BR = 'L' }, ['k-short'] = { 'K', link = 'Kaon', BR = 'S' }, ['k-short*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', BR = 'S' }, ['k-short*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', BR = 'S' }, ['k-short0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', BR = 'S' }, ['kaon'] = { 'K', link = 'Kaon' }, ['kaon*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;' }, ['kaon*+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;+' }, ['kaon*+-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['kaon*-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['kaon*-+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['kaon*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0' }, ['kaon+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '+' }, ['kaon+-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&plusmn;' }, ['kaon-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&minus;' }, ['kaon-+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&#x2213;' }, ['kaon0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0' }, ['lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon' }, ['lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '&lowast;' }, ['lambda*0'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '&lowast;0' }, ['lambda0'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '0' }, ['lepton'] = { 'l', link = 'Lepton' }, ['lepton antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Antineutrino', BR = 'l', anti = true }, ['lepton antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Antineutrino', TR = '0', BR = 'l', anti = true }, ['lepton neutrino'] = { '&nu;', link = 'Neutrino', BR = 'l' }, ['lepton neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Neutrino', TR = '0', BR = 'l' }, ['lepton+'] = { 'l', link = 'Antilepton', TR = '+' }, ['lepton+-'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&plusmn;' }, ['lepton-'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&minus;' }, ['lepton-+'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&#x2213;' }, ['lepton0'] = { 'l', link = 'Neutrino', TR = '0' }, ['majorino'] = { 'J&#x0342;' }, ['majoron'] = { 'J', link = 'Majoron' }, ['muon'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&minus;' }, ['muon antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', BR = '&mu;', anti = true }, ['muon antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Muon antineutrino', TR = '0', BR = '&mu;', anti = true }, ['muon neutrino'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', BR = '&mu;' }, ['muon neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', TR = '0', BR = '&mu;' }, ['muon+'] = { '&mu;', link = 'Antimuon', TR = '+' }, ['muon+-'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&plusmn;' }, ['muon-'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&minus;' }, ['muon-+'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&#x2213;' }, ['neutralino'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0' }, ['neutralino 1'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '1' }, ['neutralino 2'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '2' }, ['neutralino 3'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '3' }, ['neutralino 4'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '4' }, ['neutralino i'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = 'i' }, ['neutrino'] = { '&nu;', link = 'Neutrino' }, ['neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Neutrino', TR = '0' }, ['neutron'] = { 'n', link = 'Neutron' }, ['neutron0'] = { 'n', link = 'Neutron', TR = '0' }, ['nucleon'] = { 'N', link = 'Nucleon' }, ['nucleon+'] = { 'N', link = 'Proton', TR = '+' }, ['nucleon-'] = { 'N', link = 'Antiproton', TR = '-' }, ['nucleon0'] = { 'N', link = 'Neutron', TR = '0' }, ['omega'] = { '&Omega;', link = 'Omega baryon' }, ['omega meson'] = { '&omega;', link = 'Omega meson' }, ['omega meson0'] = { '&omega;', link = 'Omega meson', TR = '0' }, ['omega-'] = { '&Omega;', link = 'Omega baryon', TR = '&minus;' }, ['ortho-positronium'] = { 'S', link = 'Positronium', TL = '3', BR = '0' }, ['para-positronium'] = { 'S', link = 'Positronium', TL = '1', BR = '0' }, ['phi meson'] = { 'ϕ', link = 'Phi meson' }, ['phi meson0'] = { 'ϕ', link = 'Phi meson', TR = '0' }, ['phi--'] = { '&Phi;', link = 'Pentaquark', TR = '&minus;&minus;' }, ['phi0'] = { '&Phi;', link = 'Pentaquark', TR = '0' }, ['photino'] = { '&gamma;&#x0342;', link = 'Photino' }, ['photon'] = { '&gamma;', link = 'Photon' }, ['photon0'] = { '&gamma;', link = 'Photon', TR = '0' }, ['pion'] = { '&pi;', link = 'Pion' }, ['pion+'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '+' }, ['pion+-'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&plusmn;' }, ['pion-'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&minus;' }, ['pion-+'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&#x2213;' }, ['pion0'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '0' }, ['positron'] = { 'e', link = 'Positron', TR = '+' }, ['proton'] = { 'p', link = 'Proton' }, ['proton+'] = { 'p', link = 'Proton', TR = '+' }, ['quark'] = { 'q', link = 'Quark' }, ['red antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'R', anti = true }, ['red antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['red quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['red squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['rho'] = { '&rho;', link = 'Rho meson' }, ['rho+'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '+' }, ['rho+-'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&plusmn;' }, ['rho-'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&minus;' }, ['rho-+'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&#x2213;' }, ['rho0'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '0' }, ['sea antiquark'] = { 'q', link = 'Sea antiquark', BR = 's', anti = true }, ['sea quark'] = { 'q', link = 'Sea quark', BR = 's' }, ['selectron'] = { 'e&#x0342;', link = 'Selectron (particle)', TR = '&minus;' }, ['sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon' }, ['sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;' }, ['sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;+' }, ['sigma*+-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['sigma*-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['sigma*-+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;0' }, ['sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '+' }, ['sigma+-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&plusmn;' }, ['sigma-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&minus;' }, ['sigma-+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&#x2213;' }, ['sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '0' }, ['slepton'] = { 'l&#x0342;', link = 'Slepton' }, ['squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange antib'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', BR = 's', anti = true }, ['strange antib*'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's', anti = true }, ['strange antib*0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 's', anti = true }, ['strange antib0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '0', BR = 's', anti = true }, ['strange antiquark'] = { 's', link = 'Strange antiquark', anti = true }, ['strange antisquark'] = { 's&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange antit'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', BR = 's', anti = true }, ['strange antit*'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's', anti = true }, ['strange b'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', BR = 's' }, ['strange b*'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange b*0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 's' }, ['strange b0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '0', BR = 's' }, ['strange d'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', BR = 's' }, ['strange d*'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange d*+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 's' }, ['strange d*+-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's' }, ['strange d*-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 's' }, ['strange d*-+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 's' }, ['strange d+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '+', BR = 's' }, ['strange d+-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 's' }, ['strange d-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&minus;', BR = 's' }, ['strange d-+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&#x2213;', BR = 's' }, ['strange quark'] = { 's', link = 'Strange quark' }, ['strange squark'] = { 's&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange t'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', BR = 's' }, ['strange t*'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange t*+'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 's' }, ['strange t*+-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's' }, ['strange t*-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 's' }, ['strange t*-+'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 's' }, ['strange t+'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '+', BR = 's' }, ['strange t+-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 's' }, ['strange t-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&minus;', BR = 's' }, ['t'] = { 'T', link = 'T mezonu' }, ['t*'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;' }, ['t*+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;+' }, ['t*+-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['t*-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;&minus;' }, ['t*-+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['t*0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;0' }, ['t+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '+' }, ['t+-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&plusmn;' }, ['t-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&minus;' }, ['t-+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&#x2213;' }, ['t0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '0' }, ['tau'] = { '&tau;', link = 'Tau (particle)', TR = '&minus;' }, ['tau antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', BR = '&tau;', anti = true }, ['tau antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', TR = '0', BR = '&tau;', anti = true }, ['tau neutrino'] = { '&nu;', link = 'Tau neutrino', BR = '&tau;' }, ['tau neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', TR = '0', BR = '&tau;' }, ['tau+'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['tau+-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&plusmn;' }, ['tau-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tau-+'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&#x2213;' }, ['tauon'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tauon antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', BR = '&tau;', anti = true }, ['tauon antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', TR = '0', BR = '&tau;', anti = true }, ['tauon neutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', BR = '&tau;' }, ['tauon neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', TR = '0', BR = '&tau;' }, ['tauon+'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['tauon+-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&plusmn;' }, ['tauon-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tauon-+'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&#x2213;' }, ['theta meson'] = { '&theta;', link = 'Theta meson' }, ['theta+'] = { '&Theta;', link = 'Pentaquark', TR = '+' }, ['top antiquark'] = { 't', link = 'Top antiquark', anti = true }, ['top antisquark'] = { 't&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['top eta'] = { '&eta;', link = 'Top eta meson', BR = 't' }, ['top eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Top eta prime meson', BR = 't' }, ['top eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Top eta prime meson', TR = '0', BR = 't' }, ['top eta0'] = { '&eta;', link = 'Top eta meson', TR = '0', BR = 't' }, ['top lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', BR = 't' }, ['top lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top lambda*+'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top lambda+'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top omega'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', BR = 't' }, ['top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['top quark'] = { 't', link = 'Top quark' }, ['top sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '++', BR = 't' }, ['top sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top sigma*++'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;++', BR = 't' }, ['top sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top sigma++'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '++', BR = 't' }, ['top sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['top squark'] = { 't&#x0342;', link = 'Squark' }, ['top xi'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', BR = 't' }, ['top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 't' }, ['top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 't' }, ['top xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', TR = '0', BR = 't' }, ['top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top xi0'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['triple bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple bottom omega baryon', BR = 'bbb' }, ['triple bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Triple bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'bbb' }, ['triple charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple charmed omega baryon', BR = 'ccc' }, ['triple charmed omega++'] = { '&Omega;', link = 'Triple charmed omega baryon', TR = '++', BR = 'ccc' }, ['triple top omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple top omega baryon', BR = 'ttt' }, ['triple top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Triple top omega baryon', TR = '++', BR = 'ttt' }, ['tritium'] = { 'T' }, ['up antiquark'] = { 'u', link = 'Up antiquark', anti = true }, ['up antisquark'] = { 'u&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['up quark'] = { 'u', link = 'Up quark' }, ['up squark'] = { 'u&#x0342;', link = 'Squark' }, ['upsilon'] = { 'ϒ', link = 'Upsilon meson' }, ['upsilon0'] = { 'ϒ', link = 'Upsilon meson', TR = '0' }, ['valence antiquark'] = { 'q', link = 'Valence antiquark', BR = 'v', anti = true }, ['valence quark'] = { 'q', link = 'Valence quark', BR = 'v' }, ['w boson'] = { 'W', link = 'W boson' }, ['w boson+'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '+' }, ['w boson+-'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '&plusmn;' }, ['w boson-'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '&minus;' }, ['w boson-+'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '∓' }, ['w boson0'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '0' }, ['wino'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)' }, ['wino+'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '+' }, ['wino+-'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&plusmn;' }, ['wino-'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&minus;' }, ['wino-+'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&#x2213;' }, ['wino0'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '0' }, ['x boson'] = { 'X', link = 'X boson' }, ['x boson+'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '+' }, ['x boson+-'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '&plusmn;' }, ['x boson-'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '&minus;' }, ['x boson-+'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '∓' }, ['xi'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon' }, ['xi*'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;' }, ['xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;0' }, ['xi-'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&minus;' }, ['xi0'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '0' }, ['xino'] = { 'X&#x0342;' }, ['y boson'] = { 'Y', link = 'Y boson' }, ['y boson+'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '+' }, ['y boson+-'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '&plusmn;' }, ['y boson-'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '&minus;' }, ['y boson-+'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '∓' }, ['yino'] = { 'Y&#x0342;' }, ['z boson'] = { 'Z', link = 'Z boson' }, ['z boson0'] = { 'Z', link = 'Z boson', TR = '0' }, ['zino'] = { 'Z&#x0342;', link = 'Zino (particle)' }, ['zino0'] = { 'Z&#x0342;', link = 'Zino (particle)', TR = '0' }, } return { particles = particles } enof46k5238ouvw5b8ql788wq3zax95 6548032 6548001 2022-07-25T10:41:53Z Sura Shukurlu 169201 Sura Shukurlu [[Modul:Particles/data]] səhifəsinin adını istiqamətləndirmə qoymadan [[Modul:Hissəciklər/data]] olaraq dəyişdi Scribunto text/plain -- Constant data table loaded by Module:Particles. -- The data was extracted from templates -- [[Template:Subatomic particle/link/X]] and -- [[Template:Subatomic particle/symbol/X]] -- where X is a subpage and a particle identifier. local particles = { ['10neutron'] = { 'n', link = 'Neytron', TL = '1', BL = '0' }, ['11proton'] = { 'p', link = 'Proton', TL = '1', BL = '1' }, ['alpha'] = { '&alpha;', link = 'Alfa hissəciyi' }, ['alpha++'] = { '&alpha;', link = 'Alfa hissəciyi', TR = '++' }, ['antib'] = { 'B', link = 'B mezonu', anti = true }, ['antib*'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antib*0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antib0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '0', anti = true }, ['antid'] = { 'D', link = 'D mezonu', anti = true }, ['antid*'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antid*0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antid0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '0', anti = true }, ['antideuterium'] = { 'D', link = 'Antideyterium', anti = true }, -- + ['antielectron'] = { 'e', link = 'Pozitron', TR = '+' }, ['antigluon'] = { 'g', link = 'Antigluon', anti = true }, -- ******************** ['antigluon0'] = { 'g', link = 'Antigluon', TR = '0', anti = true }, ['antihelium'] = { 'He', link = 'Antihelium', anti = true }, -- + ['antihydrogen'] = { 'H', link = 'Antihidrogen', anti = true }, ['antikaon'] = { 'K', link = 'Kaon', anti = true }, ['antikaon*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antikaon*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antikaon0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', anti = true }, ['antilepton'] = { 'l', link = 'Antilepton', anti = true }, -- + ['antilepton0'] = { 'l', link = 'Antilepton', TR = '0', anti = true }, --+ ['antimuon'] = { '&mu;', link = 'Antimyuon', TR = '+' }, -- + ['antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Antineytrino', anti = true }, -- + ['antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Antineytrino', TR = '0', anti = true }, ['antineutron'] = { 'n', link = 'Antineytron', anti = true }, ['antineutron0'] = { 'n', link = 'Antineytron', TR = '0', anti = true }, ['antinucleon'] = { 'N', link = 'Antinucleon', anti = true }, -- ***** ['antinucleon0'] = { 'N', link = 'Antinucleon', TR = '0', anti = true }, ['antiphoton'] = { '&gamma;', link = 'Antifoton', anti = true }, ['antiphoton0'] = { '&gamma;', link = 'Antifoton', TR = '0', anti = true }, -- + ['antiproton'] = { 'p', link = 'Antiproton', anti = true }, ['antiquark'] = { 'q', link = 'Antikvark', anti = true }, -- + ['antislepton'] = { 'l&#x0305;&#x0342;', link = 'Slepton' }, ['antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, -- ****** ['antit'] = { 'T', link = 'T mezonu', anti = true }, ['antit*'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antit*0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antit0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '0', anti = true }, ['antitau'] = { '&tau;', link = 'Antitau', TR = '+' }, ['antitauon'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['antitritium'] = { 'T', link = 'Antitritium', anti = true }, -- + ['axino'] = { 'A&#x0342;', TR = '0' }, ['axion'] = { 'A', TR = '0' }, ['b'] = { 'B', link = 'B mezonu' }, ['b boson'] = { 'B', link = 'B bozonu' }, ['b boson0'] = { 'B', link = 'B bozonu', TR = '0' }, ['b*'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;' }, ['b*+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;+' }, ['b*+-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['b*-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&minus;' }, ['b*-+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['b*0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;0' }, ['b+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '+' }, ['b+-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&plusmn;' }, ['b-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&minus;' }, ['b-+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&#x2213;' }, ['b0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '0' }, ['beta'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik' }, ['beta+'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik', TR = '+' }, ['beta+-'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik', TR = '&plusmn;' }, ['beta-'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik', TR = '&minus;' }, ['beta-+'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik', TR = '&#x2213;' }, ['bino'] = { 'b&#x0342;', link = 'Bino (particle)' }, -- ******* ['blue antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'B', anti = true }, --***** ['blue antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['blue quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['blue squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['bottom antiquark'] = { 'b', link = 'Bottom antiquark', anti = true }, --***** ['bottom antisquark'] = { 'b&#x0305;&#x0342;', link = 'Skvark' }, ['bottom antit'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = 'b', anti = true }, ['bottom double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '+', BR = 'btt' }, ['bottom eta'] = { '&eta;', link = 'Bottom eta meson', BR = 'b' }, ['bottom eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Bottom eta prime meson', BR = 'b' }, ['bottom eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Bottom eta prime meson', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom eta0'] = { '&eta;', link = 'Bottom eta meson', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', BR = 'b' }, ['bottom lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom lambda*0'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom lambda0'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', BR = 'b' }, ['bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom omega*-'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom quark'] = { 'b', link = 'Bottom quark' }, ['bottom sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', BR = 'b' }, ['bottom sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'b' }, ['bottom sigma*+-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*-+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '+', BR = 'b' }, ['bottom sigma+-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom sigma-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom sigma-+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom squark'] = { 'b&#x0342;', link = 'Squark' }, ['bottom t'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = 'b' }, ['bottom t*'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom t*+'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 'b' }, ['bottom t*+-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom t*-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom t*-+'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom t+'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '+', BR = 'b' }, ['bottom t+-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom t-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom top omega baryon', BR = 'bt' }, ['bottom top omega\''] = { '&Omega;&prime;', BR = 'bt' }, ['bottom top omega\'0'] = { '&Omega;&prime;', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bt' }, ['bottom top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bt' }, ['bottom top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', BR = 'b' }, ['bottom xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', BR = 'b' }, ['bottom xi\'-'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom xi-'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['cascade b'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'b' }, ['chargino 1+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = '1' }, ['chargino 1+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = '1' }, ['chargino 1-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = '1' }, ['chargino 1-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = '1' }, ['chargino 2+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = '2' }, ['chargino 2+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = '2' }, ['chargino 2-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = '2' }, ['chargino 2-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = '2' }, ['chargino i+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = 'i' }, ['chargino i+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = 'i' }, ['chargino i-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = 'i' }, ['chargino i-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = 'i' }, ['chargino+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+' }, ['chargino+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;' }, ['chargino-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;' }, ['chargino-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;' }, ['charm antiquark'] = { 'c', link = 'Charm antiquark', anti = true }, ['charm antisquark'] = { 'c&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['charm quark'] = { 'c', link = 'Charm quark' }, ['charm squark'] = { 'c&#x0342;', link = 'Squark' }, ['charmed antib'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antib*'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit*'] = { 'T', TR = '&lowast;', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit0'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '0', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit0*'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 'c', anti = true }, ['charmed b'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', BR = 'c' }, ['charmed b*'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed b*+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed b*+-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'c' }, ['charmed b*-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'c' }, ['charmed b*-+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 'c' }, ['charmed b+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed b+-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 'c' }, ['charmed b-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&minus;', BR = 'c' }, ['charmed b-+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&#x2213;', BR = 'c' }, ['charmed bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega\''] = { '&Omega;&prime;', link = 'Charmed bottom omega baryon', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega\'0'] = { '&Omega;&prime;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '+', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed double bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cbb' }, ['charmed double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega*++'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '++', BR = 'ctt' }, ['charmed eta'] = { '&eta;', link = 'Charmed eta meson', BR = 'c' }, ['charmed eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Charmed eta prime meson', BR = 'c' }, ['charmed eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Charmed eta prime meson', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed eta0'] = { '&eta;', link = 'Charmed eta meson', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', BR = 'c' }, ['charmed lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed lambda*+'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed lambda+'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', BR = 'c' }, ['charmed omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', BR = 'c' }, ['charmed sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed sigma*++'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'c' }, ['charmed sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed sigma++'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '++', BR = 'c' }, ['charmed sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed t'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', BR = 'c' }, ['charmed t*'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed t*0'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed t0'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed theta0'] = { '&Theta;', link = 'Pentaquark', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', BR = 'ct' }, ['charmed top omega\''] = { '&Omega;&prime;', BR = 'ct' }, ['charmed top omega\'+'] = { '&Omega;&prime;', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ct' }, ['charmed top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ct' }, ['charmed top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\'++'] = { '&Xi;&prime;', TR = '++', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'ct' }, ['charmed top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi++'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '++', BR = 'ct' }, ['charmed xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'c' }, ['charmed xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'c' }, ['charmed xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed xi0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['d'] = { 'D', link = 'D mezonu' }, ['d*'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;' }, ['d*+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;+' }, ['d*+-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['d*-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&minus;' }, ['d*-+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['d*0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;0' }, ['d+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '+' }, ['d+-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&plusmn;' }, ['d-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&minus;' }, ['d-+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&#x2213;' }, ['d0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '0' }, ['delta'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon' }, ['delta+'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '+' }, ['delta++'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '++' }, ['delta+-'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&plusmn;' }, ['delta-'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&minus;' }, ['delta-+'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&#x2213;' }, ['delta0'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '0' }, ['deuterium'] = { 'D' }, ['double bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', BR = 'bb' }, ['double bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bb' }, ['double bottom omega*-'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '0', BR = 'bbt' }, ['double bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bb' }, ['double bottom xi-'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'bb' }, ['double charmed bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '+', BR = 'ccb' }, ['double charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', BR = 'cc' }, ['double charmed omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['double charmed omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cc' }, ['double charmed omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '+', BR = 'cc' }, ['double charmed top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega*++'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '++', BR = 'cct' }, ['double charmed xi'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'cc' }, ['double charmed xi+'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'cc' }, ['double charmed xi++'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '++', BR = 'cc' }, ['double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', BR = 'tt' }, ['double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'tt' }, ['double top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'tt' }, ['double top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '+', BR = 'tt' }, ['double top xi'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', BR = 'tt' }, ['double top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'tt' }, ['double top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'tt' }, ['double top xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'tt' }, ['double top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '+', BR = 'tt' }, ['double top xi++'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '++', BR = 'tt' }, ['down antiquark'] = { 'd', link = 'Down antiquark', anti = true }, ['down antisquark'] = { 'd&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['down quark'] = { 'd', link = 'Down quark' }, ['down squark'] = { 'd&#x0342;', link = 'Squark' }, ['electron'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&minus;' }, ['electron antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino#Electron antineutrino', BR = 'e', anti = true }, ['electron antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Electron antineutrino', TR = '0', BR = 'e', anti = true }, ['electron neutrino'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino', BR = 'e' }, ['electron neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino', TR = '0', BR = 'e' }, ['electron+'] = { 'e', link = 'Positron', TR = '+' }, ['electron+-'] = { 'e', TR = '&plusmn;' }, ['electron-'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&minus;' }, ['electron-+'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&#x2213;' }, ['eta'] = { '&eta;', link = 'Eta meson' }, ['eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Eta prime meson' }, ['eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Eta prime meson', TR = '0' }, ['eta0'] = { '&eta;', link = 'Eta meson', TR = '0' }, ['gamma'] = { '&gamma;', link = 'Gamma ray' }, ['gluino'] = { 'g&#x0342;', link = 'Gluino' }, ['gluon'] = { 'g', link = 'Gluon' }, ['gluon0'] = { 'g', link = 'Gluon', TR = '0' }, ['gravitino'] = { 'G&#x0342;', link = 'Gravitino' }, ['graviton'] = { 'G' }, ['green antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'G', anti = true }, ['green antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['green quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['green squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['helium'] = { 'He' }, ['higgs boson'] = { 'H', link = 'Higgs boson', TR = '0' }, ['higgsino'] = { 'H&#x0342;', link = 'Higgsino' }, ['hydrogen'] = { 'H' }, ['j/psi'] = { 'J/&psi;', link = 'J/psi meson' }, ['j/psi0'] = { 'J/&psi;', link = 'J/ψ meson', TR = '0' }, ['k-long'] = { 'K', link = 'Kaon', BR = 'L' }, ['k-long*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', BR = 'L' }, ['k-long*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', BR = 'L' }, ['k-long0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', BR = 'L' }, ['k-short'] = { 'K', link = 'Kaon', BR = 'S' }, ['k-short*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', BR = 'S' }, ['k-short*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', BR = 'S' }, ['k-short0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', BR = 'S' }, ['kaon'] = { 'K', link = 'Kaon' }, ['kaon*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;' }, ['kaon*+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;+' }, ['kaon*+-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['kaon*-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['kaon*-+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['kaon*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0' }, ['kaon+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '+' }, ['kaon+-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&plusmn;' }, ['kaon-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&minus;' }, ['kaon-+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&#x2213;' }, ['kaon0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0' }, ['lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon' }, ['lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '&lowast;' }, ['lambda*0'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '&lowast;0' }, ['lambda0'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '0' }, ['lepton'] = { 'l', link = 'Lepton' }, ['lepton antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Antineutrino', BR = 'l', anti = true }, ['lepton antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Antineutrino', TR = '0', BR = 'l', anti = true }, ['lepton neutrino'] = { '&nu;', link = 'Neutrino', BR = 'l' }, ['lepton neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Neutrino', TR = '0', BR = 'l' }, ['lepton+'] = { 'l', link = 'Antilepton', TR = '+' }, ['lepton+-'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&plusmn;' }, ['lepton-'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&minus;' }, ['lepton-+'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&#x2213;' }, ['lepton0'] = { 'l', link = 'Neutrino', TR = '0' }, ['majorino'] = { 'J&#x0342;' }, ['majoron'] = { 'J', link = 'Majoron' }, ['muon'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&minus;' }, ['muon antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', BR = '&mu;', anti = true }, ['muon antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Muon antineutrino', TR = '0', BR = '&mu;', anti = true }, ['muon neutrino'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', BR = '&mu;' }, ['muon neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', TR = '0', BR = '&mu;' }, ['muon+'] = { '&mu;', link = 'Antimuon', TR = '+' }, ['muon+-'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&plusmn;' }, ['muon-'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&minus;' }, ['muon-+'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&#x2213;' }, ['neutralino'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0' }, ['neutralino 1'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '1' }, ['neutralino 2'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '2' }, ['neutralino 3'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '3' }, ['neutralino 4'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = '4' }, ['neutralino i'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neutralino', TR = '0', BR = 'i' }, ['neutrino'] = { '&nu;', link = 'Neutrino' }, ['neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Neutrino', TR = '0' }, ['neutron'] = { 'n', link = 'Neutron' }, ['neutron0'] = { 'n', link = 'Neutron', TR = '0' }, ['nucleon'] = { 'N', link = 'Nucleon' }, ['nucleon+'] = { 'N', link = 'Proton', TR = '+' }, ['nucleon-'] = { 'N', link = 'Antiproton', TR = '-' }, ['nucleon0'] = { 'N', link = 'Neutron', TR = '0' }, ['omega'] = { '&Omega;', link = 'Omega baryon' }, ['omega meson'] = { '&omega;', link = 'Omega meson' }, ['omega meson0'] = { '&omega;', link = 'Omega meson', TR = '0' }, ['omega-'] = { '&Omega;', link = 'Omega baryon', TR = '&minus;' }, ['ortho-positronium'] = { 'S', link = 'Positronium', TL = '3', BR = '0' }, ['para-positronium'] = { 'S', link = 'Positronium', TL = '1', BR = '0' }, ['phi meson'] = { 'ϕ', link = 'Phi meson' }, ['phi meson0'] = { 'ϕ', link = 'Phi meson', TR = '0' }, ['phi--'] = { '&Phi;', link = 'Pentaquark', TR = '&minus;&minus;' }, ['phi0'] = { '&Phi;', link = 'Pentaquark', TR = '0' }, ['photino'] = { '&gamma;&#x0342;', link = 'Photino' }, ['photon'] = { '&gamma;', link = 'Photon' }, ['photon0'] = { '&gamma;', link = 'Photon', TR = '0' }, ['pion'] = { '&pi;', link = 'Pion' }, ['pion+'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '+' }, ['pion+-'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&plusmn;' }, ['pion-'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&minus;' }, ['pion-+'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&#x2213;' }, ['pion0'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '0' }, ['positron'] = { 'e', link = 'Positron', TR = '+' }, ['proton'] = { 'p', link = 'Proton' }, ['proton+'] = { 'p', link = 'Proton', TR = '+' }, ['quark'] = { 'q', link = 'Quark' }, ['red antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'R', anti = true }, ['red antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['red quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['red squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['rho'] = { '&rho;', link = 'Rho meson' }, ['rho+'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '+' }, ['rho+-'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&plusmn;' }, ['rho-'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&minus;' }, ['rho-+'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&#x2213;' }, ['rho0'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '0' }, ['sea antiquark'] = { 'q', link = 'Sea antiquark', BR = 's', anti = true }, ['sea quark'] = { 'q', link = 'Sea quark', BR = 's' }, ['selectron'] = { 'e&#x0342;', link = 'Selectron (particle)', TR = '&minus;' }, ['sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon' }, ['sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;' }, ['sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;+' }, ['sigma*+-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['sigma*-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['sigma*-+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;0' }, ['sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '+' }, ['sigma+-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&plusmn;' }, ['sigma-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&minus;' }, ['sigma-+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&#x2213;' }, ['sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '0' }, ['slepton'] = { 'l&#x0342;', link = 'Slepton' }, ['squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange antib'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', BR = 's', anti = true }, ['strange antib*'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's', anti = true }, ['strange antib*0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 's', anti = true }, ['strange antib0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '0', BR = 's', anti = true }, ['strange antiquark'] = { 's', link = 'Strange antiquark', anti = true }, ['strange antisquark'] = { 's&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange antit'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', BR = 's', anti = true }, ['strange antit*'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's', anti = true }, ['strange b'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', BR = 's' }, ['strange b*'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange b*0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 's' }, ['strange b0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '0', BR = 's' }, ['strange d'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', BR = 's' }, ['strange d*'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange d*+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 's' }, ['strange d*+-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's' }, ['strange d*-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 's' }, ['strange d*-+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 's' }, ['strange d+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '+', BR = 's' }, ['strange d+-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 's' }, ['strange d-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&minus;', BR = 's' }, ['strange d-+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&#x2213;', BR = 's' }, ['strange quark'] = { 's', link = 'Strange quark' }, ['strange squark'] = { 's&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange t'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', BR = 's' }, ['strange t*'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange t*+'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 's' }, ['strange t*+-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's' }, ['strange t*-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 's' }, ['strange t*-+'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 's' }, ['strange t+'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '+', BR = 's' }, ['strange t+-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 's' }, ['strange t-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&minus;', BR = 's' }, ['t'] = { 'T', link = 'T mezonu' }, ['t*'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;' }, ['t*+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;+' }, ['t*+-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['t*-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;&minus;' }, ['t*-+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['t*0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;0' }, ['t+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '+' }, ['t+-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&plusmn;' }, ['t-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&minus;' }, ['t-+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&#x2213;' }, ['t0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '0' }, ['tau'] = { '&tau;', link = 'Tau (particle)', TR = '&minus;' }, ['tau antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', BR = '&tau;', anti = true }, ['tau antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', TR = '0', BR = '&tau;', anti = true }, ['tau neutrino'] = { '&nu;', link = 'Tau neutrino', BR = '&tau;' }, ['tau neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', TR = '0', BR = '&tau;' }, ['tau+'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['tau+-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&plusmn;' }, ['tau-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tau-+'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&#x2213;' }, ['tauon'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tauon antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', BR = '&tau;', anti = true }, ['tauon antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', TR = '0', BR = '&tau;', anti = true }, ['tauon neutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', BR = '&tau;' }, ['tauon neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', TR = '0', BR = '&tau;' }, ['tauon+'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['tauon+-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&plusmn;' }, ['tauon-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tauon-+'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&#x2213;' }, ['theta meson'] = { '&theta;', link = 'Theta meson' }, ['theta+'] = { '&Theta;', link = 'Pentaquark', TR = '+' }, ['top antiquark'] = { 't', link = 'Top antiquark', anti = true }, ['top antisquark'] = { 't&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['top eta'] = { '&eta;', link = 'Top eta meson', BR = 't' }, ['top eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Top eta prime meson', BR = 't' }, ['top eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Top eta prime meson', TR = '0', BR = 't' }, ['top eta0'] = { '&eta;', link = 'Top eta meson', TR = '0', BR = 't' }, ['top lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', BR = 't' }, ['top lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top lambda*+'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top lambda+'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top omega'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', BR = 't' }, ['top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['top quark'] = { 't', link = 'Top quark' }, ['top sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '++', BR = 't' }, ['top sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top sigma*++'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;++', BR = 't' }, ['top sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top sigma++'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '++', BR = 't' }, ['top sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['top squark'] = { 't&#x0342;', link = 'Squark' }, ['top xi'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', BR = 't' }, ['top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 't' }, ['top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 't' }, ['top xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', TR = '0', BR = 't' }, ['top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top xi0'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['triple bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple bottom omega baryon', BR = 'bbb' }, ['triple bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Triple bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'bbb' }, ['triple charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple charmed omega baryon', BR = 'ccc' }, ['triple charmed omega++'] = { '&Omega;', link = 'Triple charmed omega baryon', TR = '++', BR = 'ccc' }, ['triple top omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple top omega baryon', BR = 'ttt' }, ['triple top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Triple top omega baryon', TR = '++', BR = 'ttt' }, ['tritium'] = { 'T' }, ['up antiquark'] = { 'u', link = 'Up antiquark', anti = true }, ['up antisquark'] = { 'u&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['up quark'] = { 'u', link = 'Up quark' }, ['up squark'] = { 'u&#x0342;', link = 'Squark' }, ['upsilon'] = { 'ϒ', link = 'Upsilon meson' }, ['upsilon0'] = { 'ϒ', link = 'Upsilon meson', TR = '0' }, ['valence antiquark'] = { 'q', link = 'Valence antiquark', BR = 'v', anti = true }, ['valence quark'] = { 'q', link = 'Valence quark', BR = 'v' }, ['w boson'] = { 'W', link = 'W boson' }, ['w boson+'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '+' }, ['w boson+-'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '&plusmn;' }, ['w boson-'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '&minus;' }, ['w boson-+'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '∓' }, ['w boson0'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '0' }, ['wino'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)' }, ['wino+'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '+' }, ['wino+-'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&plusmn;' }, ['wino-'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&minus;' }, ['wino-+'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&#x2213;' }, ['wino0'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '0' }, ['x boson'] = { 'X', link = 'X boson' }, ['x boson+'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '+' }, ['x boson+-'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '&plusmn;' }, ['x boson-'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '&minus;' }, ['x boson-+'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '∓' }, ['xi'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon' }, ['xi*'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;' }, ['xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;0' }, ['xi-'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&minus;' }, ['xi0'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '0' }, ['xino'] = { 'X&#x0342;' }, ['y boson'] = { 'Y', link = 'Y boson' }, ['y boson+'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '+' }, ['y boson+-'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '&plusmn;' }, ['y boson-'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '&minus;' }, ['y boson-+'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '∓' }, ['yino'] = { 'Y&#x0342;' }, ['z boson'] = { 'Z', link = 'Z boson' }, ['z boson0'] = { 'Z', link = 'Z boson', TR = '0' }, ['zino'] = { 'Z&#x0342;', link = 'Zino (particle)' }, ['zino0'] = { 'Z&#x0342;', link = 'Zino (particle)', TR = '0' }, } return { particles = particles } enof46k5238ouvw5b8ql788wq3zax95 6548132 6548032 2022-07-25T11:44:30Z Sura Shukurlu 169201 Scribunto text/plain -- Constant data table loaded by Module:Particles. -- The data was extracted from templates -- [[Template:Subatomic particle/link/X]] and -- [[Template:Subatomic particle/symbol/X]] -- where X is a subpage and a particle identifier. local particles = { ['10neutron'] = { 'n', link = 'Neytron', TL = '1', BL = '0' }, ['11proton'] = { 'p', link = 'Proton', TL = '1', BL = '1' }, ['alpha'] = { '&alpha;', link = 'Alfa hissəciyi' }, ['alpha++'] = { '&alpha;', link = 'Alfa hissəciyi', TR = '++' }, ['antib'] = { 'B', link = 'B mezonu', anti = true }, ['antib*'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antib*0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antib0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '0', anti = true }, ['antid'] = { 'D', link = 'D mezonu', anti = true }, ['antid*'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antid*0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antid0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '0', anti = true }, ['antideuterium'] = { 'D', link = 'Antideyterium', anti = true }, -- + ['antielectron'] = { 'e', link = 'Pozitron', TR = '+' }, ['antigluon'] = { 'g', link = 'Antigluon', anti = true }, -- ******************** ['antigluon0'] = { 'g', link = 'Antigluon', TR = '0', anti = true }, ['antihelium'] = { 'He', link = 'Antihelium', anti = true }, -- + ['antihydrogen'] = { 'H', link = 'Antihidrogen', anti = true }, ['antikaon'] = { 'K', link = 'Kaon', anti = true }, ['antikaon*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antikaon*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antikaon0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', anti = true }, ['antilepton'] = { 'l', link = 'Antilepton', anti = true }, -- + ['antilepton0'] = { 'l', link = 'Antilepton', TR = '0', anti = true }, --+ ['antimuon'] = { '&mu;', link = 'Antimyuon', TR = '+' }, -- + ['antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Antineytrino', anti = true }, -- + ['antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Antineytrino', TR = '0', anti = true }, ['antineutron'] = { 'n', link = 'Antineytron', anti = true }, ['antineutron0'] = { 'n', link = 'Antineytron', TR = '0', anti = true }, ['antinucleon'] = { 'N', link = 'Antinucleon', anti = true }, -- ***** ['antinucleon0'] = { 'N', link = 'Antinucleon', TR = '0', anti = true }, ['antiphoton'] = { '&gamma;', link = 'Antifoton', anti = true }, ['antiphoton0'] = { '&gamma;', link = 'Antifoton', TR = '0', anti = true }, -- + ['antiproton'] = { 'p', link = 'Antiproton', anti = true }, ['antiquark'] = { 'q', link = 'Antikvark', anti = true }, -- + ['antislepton'] = { 'l&#x0305;&#x0342;', link = 'Slepton' }, ['antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, -- ****** ['antit'] = { 'T', link = 'T mezonu', anti = true }, ['antit*'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;', anti = true }, ['antit*0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;0', anti = true }, ['antit0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '0', anti = true }, ['antitau'] = { '&tau;', link = 'Antitau', TR = '+' }, ['antitauon'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['antitritium'] = { 'T', link = 'Antitritium', anti = true }, -- + ['axino'] = { 'A&#x0342;', TR = '0' }, ['axion'] = { 'A', TR = '0' }, ['b'] = { 'B', link = 'B mezonu' }, ['b boson'] = { 'B', link = 'B bozonu' }, ['b boson0'] = { 'B', link = 'B bozonu', TR = '0' }, ['b*'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;' }, ['b*+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;+' }, ['b*+-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['b*-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&minus;' }, ['b*-+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['b*0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&lowast;0' }, ['b+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '+' }, ['b+-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&plusmn;' }, ['b-'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&minus;' }, ['b-+'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '&#x2213;' }, ['b0'] = { 'B', link = 'B mezonu', TR = '0' }, ['beta'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik' }, ['beta+'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik', TR = '+' }, ['beta+-'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik', TR = '&plusmn;' }, ['beta-'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik', TR = '&minus;' }, ['beta-+'] = { '&beta;', link = 'Beta hissəcik', TR = '&#x2213;' }, ['bino'] = { 'b&#x0342;', link = 'Bino (particle)' }, -- ******* ['blue antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'B', anti = true }, --***** ['blue antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['blue quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['blue squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'B' }, ['bottom antiquark'] = { 'b', link = 'Bottom antiquark', anti = true }, --***** ['bottom antisquark'] = { 'b&#x0305;&#x0342;', link = 'Skvark' }, ['bottom antit'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = 'b', anti = true }, ['bottom double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'btt' }, ['bottom double top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Bottom double top omega baryon', TR = '+', BR = 'btt' }, ['bottom eta'] = { '&eta;', link = 'Bottom eta meson', BR = 'b' }, ['bottom eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Bottom eta prime meson', BR = 'b' }, ['bottom eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Bottom eta prime meson', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom eta0'] = { '&eta;', link = 'Bottom eta meson', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', BR = 'b' }, ['bottom lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom lambda*0'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom lambda0'] = { '&Lambda;', link = 'Bottom lambda baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', BR = 'b' }, ['bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom omega*-'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom quark'] = { 'b', link = 'Bottom quark' }, ['bottom sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', BR = 'b' }, ['bottom sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'b' }, ['bottom sigma*+-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*-+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '+', BR = 'b' }, ['bottom sigma+-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom sigma-'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom sigma-+'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Bottom sigma baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom squark'] = { 'b&#x0342;', link = 'Squark' }, ['bottom t'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = 'b' }, ['bottom t*'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom t*+'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 'b' }, ['bottom t*+-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom t*-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom t*-+'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 'b' }, ['bottom t+'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '+', BR = 'b' }, ['bottom t+-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 'b' }, ['bottom t-'] = { 'T', link = 'Bottom T mezonu', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Bottom top omega baryon', BR = 'bt' }, ['bottom top omega\''] = { '&Omega;&prime;', BR = 'bt' }, ['bottom top omega\'0'] = { '&Omega;&prime;', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bt' }, ['bottom top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bt' }, ['bottom top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bt' }, ['bottom top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '+', BR = 'bt' }, ['bottom top xi0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom top xi baryon', TR = '0', BR = 'bt' }, ['bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', BR = 'b' }, ['bottom xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', BR = 'b' }, ['bottom xi\'-'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'b' }, ['bottom xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'b' }, ['bottom xi-'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'b' }, ['bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'b' }, ['cascade b'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'b' }, ['chargino 1+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = '1' }, ['chargino 1+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = '1' }, ['chargino 1-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = '1' }, ['chargino 1-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = '1' }, ['chargino 2+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = '2' }, ['chargino 2+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = '2' }, ['chargino 2-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = '2' }, ['chargino 2-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = '2' }, ['chargino i+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+', BR = 'i' }, ['chargino i+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;', BR = 'i' }, ['chargino i-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;', BR = 'i' }, ['chargino i-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;', BR = 'i' }, ['chargino+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '+' }, ['chargino+-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&plusmn;' }, ['chargino-'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&minus;' }, ['chargino-+'] = { 'C&#x0342;', link = 'Chargino', TR = '&#x2213;' }, ['charm antiquark'] = { 'c', link = 'Charm antiquark', anti = true }, ['charm antisquark'] = { 'c&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['charm quark'] = { 'c', link = 'Charm quark' }, ['charm squark'] = { 'c&#x0342;', link = 'Squark' }, ['charmed antib'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antib*'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit*'] = { 'T', TR = '&lowast;', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit0'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '0', BR = 'c', anti = true }, ['charmed antit0*'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 'c', anti = true }, ['charmed b'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', BR = 'c' }, ['charmed b*'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed b*+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed b*+-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 'c' }, ['charmed b*-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'c' }, ['charmed b*-+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 'c' }, ['charmed b+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed b+-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 'c' }, ['charmed b-'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&minus;', BR = 'c' }, ['charmed b-+'] = { 'B', link = 'Charmed B mezonu', TR = '&#x2213;', BR = 'c' }, ['charmed bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega\''] = { '&Omega;&prime;', link = 'Charmed bottom omega baryon', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega\'0'] = { '&Omega;&prime;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed bottom top omega baryon', TR = '+', BR = 'cbt' }, ['charmed bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['charmed bottom xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '+', BR = 'cb' }, ['charmed bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'cb' }, ['charmed double bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'cbb' }, ['charmed double bottom omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double bottom omega baryon', TR = '0', BR = 'cbb' }, ['charmed double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega*++'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'ctt' }, ['charmed double top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Charmed double top omega baryon', TR = '++', BR = 'ctt' }, ['charmed eta'] = { '&eta;', link = 'Charmed eta meson', BR = 'c' }, ['charmed eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Charmed eta prime meson', BR = 'c' }, ['charmed eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Charmed eta prime meson', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed eta0'] = { '&eta;', link = 'Charmed eta meson', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', BR = 'c' }, ['charmed lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed lambda*+'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed lambda+'] = { '&Lambda;', link = 'Charmed lambda baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', BR = 'c' }, ['charmed omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed omega0'] = { '&Omega;', link = 'Charmed omega baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', BR = 'c' }, ['charmed sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed sigma*++'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'c' }, ['charmed sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed sigma++'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '++', BR = 'c' }, ['charmed sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Charmed sigma baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed t'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', BR = 'c' }, ['charmed t*'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed t*0'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed t0'] = { 'T', link = 'Charmed T mezonu', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed theta0'] = { '&Theta;', link = 'Pentaquark', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed top omega'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', BR = 'ct' }, ['charmed top omega\''] = { '&Omega;&prime;', BR = 'ct' }, ['charmed top omega\'+'] = { '&Omega;&prime;', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ct' }, ['charmed top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ct' }, ['charmed top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Charmed top omega baryon', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi\'++'] = { '&Xi;&prime;', TR = '++', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'ct' }, ['charmed top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '+', BR = 'ct' }, ['charmed top xi++'] = { '&Xi;', link = 'Charmed top xi baryon', TR = '++', BR = 'ct' }, ['charmed xi'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'c' }, ['charmed xi\''] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', BR = 'c' }, ['charmed xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['charmed xi*'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'c' }, ['charmed xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'c' }, ['charmed xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'c' }, ['charmed xi+'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'c' }, ['charmed xi0'] = { '&Xi;', link = 'Charmed xi baryon', TR = '0', BR = 'c' }, ['d'] = { 'D', link = 'D mezonu' }, ['d*'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;' }, ['d*+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;+' }, ['d*+-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['d*-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&minus;' }, ['d*-+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['d*0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&lowast;0' }, ['d+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '+' }, ['d+-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&plusmn;' }, ['d-'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&minus;' }, ['d-+'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '&#x2213;' }, ['d0'] = { 'D', link = 'D mezonu', TR = '0' }, ['delta'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon' }, ['delta+'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '+' }, ['delta++'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '++' }, ['delta+-'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&plusmn;' }, ['delta-'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&minus;' }, ['delta-+'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '&#x2213;' }, ['delta0'] = { '&Delta;', link = 'Delta baryon', TR = '0' }, ['deuterium'] = { 'D' }, ['double bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', BR = 'bb' }, ['double bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bb' }, ['double bottom omega*-'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bbt' }, ['double bottom top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Double bottom top omega baryon', TR = '0', BR = 'bbt' }, ['double bottom xi'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 'bb' }, ['double bottom xi-'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '&minus;', BR = 'bb' }, ['double bottom xi0'] = { '&Xi;', link = 'Double bottom xi baryon', TR = '0', BR = 'bb' }, ['double charmed bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'ccb' }, ['double charmed bottom omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed bottom omega baryon', TR = '+', BR = 'ccb' }, ['double charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', BR = 'cc' }, ['double charmed omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['double charmed omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cc' }, ['double charmed omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed omega baryon', TR = '+', BR = 'cc' }, ['double charmed top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega*++'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'cct' }, ['double charmed top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Double charmed top omega baryon', TR = '++', BR = 'cct' }, ['double charmed xi'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'cc' }, ['double charmed xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'cc' }, ['double charmed xi+'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '+', BR = 'cc' }, ['double charmed xi++'] = { '&Xi;', link = 'Double charmed xi baryon', TR = '++', BR = 'cc' }, ['double top omega'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', BR = 'tt' }, ['double top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 'tt' }, ['double top omega*+'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'tt' }, ['double top omega+'] = { '&Omega;', link = 'Double top omega baryon', TR = '+', BR = 'tt' }, ['double top xi'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', BR = 'tt' }, ['double top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 'tt' }, ['double top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 'tt' }, ['double top xi*++'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '&lowast;++', BR = 'tt' }, ['double top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '+', BR = 'tt' }, ['double top xi++'] = { '&Xi;', link = 'Double top xi baryon', TR = '++', BR = 'tt' }, ['down antiquark'] = { 'd', link = 'Down antiquark', anti = true }, ['down antisquark'] = { 'd&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['down quark'] = { 'd', link = 'Down quark' }, ['down squark'] = { 'd&#x0342;', link = 'Squark' }, ['electron'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&minus;' }, ['electron antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino#Electron antineutrino', BR = 'e', anti = true }, ['electron antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Electron antineutrino', TR = '0', BR = 'e', anti = true }, ['electron neutrino'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino', BR = 'e' }, ['electron neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Electron neutrino', TR = '0', BR = 'e' }, ['electron+'] = { 'e', link = 'Positron', TR = '+' }, ['electron+-'] = { 'e', TR = '&plusmn;' }, ['electron-'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&minus;' }, ['electron-+'] = { 'e', link = 'Electron', TR = '&#x2213;' }, ['eta'] = { '&eta;', link = 'Eta meson' }, ['eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Eta prime meson' }, ['eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Eta prime meson', TR = '0' }, ['eta0'] = { '&eta;', link = 'Eta meson', TR = '0' }, ['gamma'] = { '&gamma;', link = 'Gamma ray' }, ['gluino'] = { 'g&#x0342;', link = 'Gluino' }, ['gluon'] = { 'g', link = 'Gluon' }, ['gluon0'] = { 'g', link = 'Gluon', TR = '0' }, ['gravitino'] = { 'G&#x0342;', link = 'Gravitino' }, ['graviton'] = { 'G' }, ['green antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'G', anti = true }, ['green antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['green quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['green squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'G' }, ['helium'] = { 'He' }, ['higgs boson'] = { 'H', link = 'Higgs boson', TR = '0' }, ['higgsino'] = { 'H&#x0342;', link = 'Higgsino' }, ['hydrogen'] = { 'H' }, ['j/psi'] = { 'J/&psi;', link = 'J/psi meson' }, ['j/psi0'] = { 'J/&psi;', link = 'J/ψ meson', TR = '0' }, ['k-long'] = { 'K', link = 'Kaon', BR = 'L' }, ['k-long*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', BR = 'L' }, ['k-long*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', BR = 'L' }, ['k-long0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', BR = 'L' }, ['k-short'] = { 'K', link = 'Kaon', BR = 'S' }, ['k-short*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;', BR = 'S' }, ['k-short*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0', BR = 'S' }, ['k-short0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0', BR = 'S' }, ['kaon'] = { 'K', link = 'Kaon' }, ['kaon*'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;' }, ['kaon*+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;+' }, ['kaon*+-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['kaon*-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['kaon*-+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['kaon*0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&lowast;0' }, ['kaon+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '+' }, ['kaon+-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&plusmn;' }, ['kaon-'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&minus;' }, ['kaon-+'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '&#x2213;' }, ['kaon0'] = { 'K', link = 'Kaon', TR = '0' }, ['lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon' }, ['lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '&lowast;' }, ['lambda*0'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '&lowast;0' }, ['lambda0'] = { '&Lambda;', link = 'Lambda baryon', TR = '0' }, ['lepton'] = { 'l', link = 'Lepton' }, ['lepton antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Antineytrino', BR = 'l', anti = true }, -- + ['lepton antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Antineytrino', TR = '0', BR = 'l', anti = true }, ['lepton neutrino'] = { '&nu;', link = 'Neytrino', BR = 'l' }, ['lepton neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Neytrino', TR = '0', BR = 'l' }, ['lepton+'] = { 'l', link = 'Antilepton', TR = '+' }, ['lepton+-'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&plusmn;' }, ['lepton-'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&minus;' }, ['lepton-+'] = { 'l', link = 'Lepton', TR = '&#x2213;' }, ['lepton0'] = { 'l', link = 'Neytrino', TR = '0' }, ['majorino'] = { 'J&#x0342;' }, ['majoron'] = { 'J', link = 'Majoron' }, ['muon'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&minus;' }, ['muon antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', BR = '&mu;', anti = true }, ['muon antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Muon antineutrino', TR = '0', BR = '&mu;', anti = true }, ['muon neutrino'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', BR = '&mu;' }, ['muon neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Muon neutrino', TR = '0', BR = '&mu;' }, ['muon+'] = { '&mu;', link = 'Antimuon', TR = '+' }, ['muon+-'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&plusmn;' }, ['muon-'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&minus;' }, ['muon-+'] = { '&mu;', link = 'Muon', TR = '&#x2213;' }, ['neutralino'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neytralino', TR = '0' }, ['neutralino 1'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neytralino', TR = '0', BR = '1' }, ['neutralino 2'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neytralino', TR = '0', BR = '2' }, ['neutralino 3'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neytralino', TR = '0', BR = '3' }, ['neutralino 4'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neytralino', TR = '0', BR = '4' }, ['neutralino i'] = { 'N&#x0342;', link = 'Neytralino', TR = '0', BR = 'i' }, ['neutrino'] = { '&nu;', link = 'Neytrino' }, ['neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Neytrino', TR = '0' }, ['neutron'] = { 'n', link = 'Neytron' }, ['neutron0'] = { 'n', link = 'Neytron', TR = '0' }, ['nucleon'] = { 'N', link = 'Nucleon' }, ['nucleon+'] = { 'N', link = 'Proton', TR = '+' }, ['nucleon-'] = { 'N', link = 'Antiproton', TR = '-' }, ['nucleon0'] = { 'N', link = 'Neytron', TR = '0' }, ['omega'] = { '&Omega;', link = 'Omeqa barionu' }, ['omega meson'] = { '&omega;', link = 'Omeqa mezonu' }, ['omega meson0'] = { '&omega;', link = 'Omeqa mezonu', TR = '0' }, ['omega-'] = { '&Omega;', link = 'Omeqa barionu', TR = '&minus;' }, ['ortho-positronium'] = { 'S', link = 'Positronium', TL = '3', BR = '0' }, -- **** ['para-positronium'] = { 'S', link = 'Positronium', TL = '1', BR = '0' }, ['phi meson'] = { 'ϕ', link = 'Phi meson' }, ['phi meson0'] = { 'ϕ', link = 'Phi meson', TR = '0' }, ['phi--'] = { '&Phi;', link = 'Pentaquark', TR = '&minus;&minus;' }, ['phi0'] = { '&Phi;', link = 'Pentaquark', TR = '0' }, ['photino'] = { '&gamma;&#x0342;', link = 'Photino' }, ['photon'] = { '&gamma;', link = 'Foton' }, ['photon0'] = { '&gamma;', link = 'Foton', TR = '0' }, ['pion'] = { '&pi;', link = 'Pion' }, ['pion+'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '+' }, ['pion+-'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&plusmn;' }, ['pion-'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&minus;' }, ['pion-+'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '&#x2213;' }, ['pion0'] = { '&pi;', link = 'Pion', TR = '0' }, ['positron'] = { 'e', link = 'Positron', TR = '+' }, ['proton'] = { 'p', link = 'Proton' }, ['proton+'] = { 'p', link = 'Proton', TR = '+' }, ['quark'] = { 'q', link = 'Quark' }, ['red antiquark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'R', anti = true }, ['red antisquark'] = { 'q&#x0305;&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['red quark'] = { 'q', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['red squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Color charge', BR = 'R' }, ['rho'] = { '&rho;', link = 'Rho meson' }, ['rho+'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '+' }, ['rho+-'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&plusmn;' }, ['rho-'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&minus;' }, ['rho-+'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '&#x2213;' }, ['rho0'] = { '&rho;', link = 'Rho meson', TR = '0' }, ['sea antiquark'] = { 'q', link = 'Sea antiquark', BR = 's', anti = true }, ['sea quark'] = { 'q', link = 'Sea quark', BR = 's' }, ['selectron'] = { 'e&#x0342;', link = 'Selectron (particle)', TR = '&minus;' }, ['sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon' }, ['sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;' }, ['sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;+' }, ['sigma*+-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['sigma*-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['sigma*-+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&lowast;0' }, ['sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '+' }, ['sigma+-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&plusmn;' }, ['sigma-'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&minus;' }, ['sigma-+'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '&#x2213;' }, ['sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Sigma baryon', TR = '0' }, ['slepton'] = { 'l&#x0342;', link = 'Slepton' }, ['squark'] = { 'q&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange antib'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', BR = 's', anti = true }, ['strange antib*'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's', anti = true }, ['strange antib*0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 's', anti = true }, ['strange antib0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '0', BR = 's', anti = true }, ['strange antiquark'] = { 's', link = 'Strange antiquark', anti = true }, ['strange antisquark'] = { 's&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange antit'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', BR = 's', anti = true }, ['strange antit*'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's', anti = true }, ['strange b'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', BR = 's' }, ['strange b*'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange b*0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '&lowast;0', BR = 's' }, ['strange b0'] = { 'B', link = 'Strange B mezonu', TR = '0', BR = 's' }, ['strange d'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', BR = 's' }, ['strange d*'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange d*+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 's' }, ['strange d*+-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's' }, ['strange d*-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 's' }, ['strange d*-+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 's' }, ['strange d+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '+', BR = 's' }, ['strange d+-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 's' }, ['strange d-'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&minus;', BR = 's' }, ['strange d-+'] = { 'D', link = 'Strange D mezonu', TR = '&#x2213;', BR = 's' }, ['strange quark'] = { 's', link = 'Strange quark' }, ['strange squark'] = { 's&#x0342;', link = 'Squark' }, ['strange t'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', BR = 's' }, ['strange t*'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;', BR = 's' }, ['strange t*+'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;+', BR = 's' }, ['strange t*+-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;', BR = 's' }, ['strange t*-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&minus;', BR = 's' }, ['strange t*-+'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;', BR = 's' }, ['strange t+'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '+', BR = 's' }, ['strange t+-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&plusmn;', BR = 's' }, ['strange t-'] = { 'T', link = 'Strange T mezonu', TR = '&minus;', BR = 's' }, ['t'] = { 'T', link = 'T mezonu' }, ['t*'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;' }, ['t*+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;+' }, ['t*+-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;&plusmn;' }, ['t*-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;&minus;' }, ['t*-+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;&#x2213;' }, ['t*0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&lowast;0' }, ['t+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '+' }, ['t+-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&plusmn;' }, ['t-'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&minus;' }, ['t-+'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '&#x2213;' }, ['t0'] = { 'T', link = 'T mezonu', TR = '0' }, ['tau'] = { '&tau;', link = 'Tau (particle)', TR = '&minus;' }, ['tau antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', BR = '&tau;', anti = true }, ['tau antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', TR = '0', BR = '&tau;', anti = true }, ['tau neutrino'] = { '&nu;', link = 'Tau neutrino', BR = '&tau;' }, ['tau neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', TR = '0', BR = '&tau;' }, ['tau+'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['tau+-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&plusmn;' }, ['tau-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tau-+'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&#x2213;' }, ['tauon'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tauon antineutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', BR = '&tau;', anti = true }, ['tauon antineutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon antineutrino', TR = '0', BR = '&tau;', anti = true }, ['tauon neutrino'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', BR = '&tau;' }, ['tauon neutrino0'] = { '&nu;', link = 'Tauon neutrino', TR = '0', BR = '&tau;' }, ['tauon+'] = { '&tau;', link = 'Antitauon', TR = '+' }, ['tauon+-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&plusmn;' }, ['tauon-'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&minus;' }, ['tauon-+'] = { '&tau;', link = 'Tauon', TR = '&#x2213;' }, ['theta meson'] = { '&theta;', link = 'Theta meson' }, ['theta+'] = { '&Theta;', link = 'Pentaquark', TR = '+' }, ['top antiquark'] = { 't', link = 'Top antiquark', anti = true }, ['top antisquark'] = { 't&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['top eta'] = { '&eta;', link = 'Top eta meson', BR = 't' }, ['top eta prime'] = { '&eta;&prime;', link = 'Top eta prime meson', BR = 't' }, ['top eta prime0'] = { '&eta;&prime;', link = 'Top eta prime meson', TR = '0', BR = 't' }, ['top eta0'] = { '&eta;', link = 'Top eta meson', TR = '0', BR = 't' }, ['top lambda'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', BR = 't' }, ['top lambda*'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top lambda*+'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top lambda+'] = { '&Lambda;', link = 'Top lambda baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top omega'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', BR = 't' }, ['top omega*'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top omega*0'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top omega0'] = { '&Omega;', link = 'Top omega baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['top quark'] = { 't', link = 'Top quark' }, ['top sigma'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '++', BR = 't' }, ['top sigma*'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top sigma*+'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top sigma*++'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;++', BR = 't' }, ['top sigma*0'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top sigma+'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top sigma++'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '++', BR = 't' }, ['top sigma0'] = { '&Sigma;', link = 'Top sigma baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['top squark'] = { 't&#x0342;', link = 'Squark' }, ['top xi'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', BR = 't' }, ['top xi\''] = { '&Xi;&prime;', BR = 't' }, ['top xi\'+'] = { '&Xi;&prime;', TR = '+', BR = 't' }, ['top xi\'0'] = { '&Xi;&prime;', TR = '0', BR = 't' }, ['top xi*'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;', BR = 't' }, ['top xi*+'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;+', BR = 't' }, ['top xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '&lowast;0', BR = 't' }, ['top xi+'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '+', BR = 't' }, ['top xi0'] = { '&Xi;', link = 'Top xi baryon', TR = '0', BR = 't' }, ['triple bottom omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple bottom omega baryon', BR = 'bbb' }, ['triple bottom omega-'] = { '&Omega;', link = 'Triple bottom omega baryon', TR = '&minus;', BR = 'bbb' }, ['triple charmed omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple charmed omega baryon', BR = 'ccc' }, ['triple charmed omega++'] = { '&Omega;', link = 'Triple charmed omega baryon', TR = '++', BR = 'ccc' }, ['triple top omega'] = { '&Omega;', link = 'Triple top omega baryon', BR = 'ttt' }, ['triple top omega++'] = { '&Omega;', link = 'Triple top omega baryon', TR = '++', BR = 'ttt' }, ['tritium'] = { 'T' }, ['up antiquark'] = { 'u', link = 'Up antiquark', anti = true }, ['up antisquark'] = { 'u&#x0305;&#x0342;', link = 'Squark' }, ['up quark'] = { 'u', link = 'Up quark' }, ['up squark'] = { 'u&#x0342;', link = 'Squark' }, ['upsilon'] = { 'ϒ', link = 'Upsilon meson' }, ['upsilon0'] = { 'ϒ', link = 'Upsilon meson', TR = '0' }, ['valence antiquark'] = { 'q', link = 'Valence antiquark', BR = 'v', anti = true }, ['valence quark'] = { 'q', link = 'Valence quark', BR = 'v' }, ['w boson'] = { 'W', link = 'W boson' }, ['w boson+'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '+' }, ['w boson+-'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '&plusmn;' }, ['w boson-'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '&minus;' }, ['w boson-+'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '∓' }, ['w boson0'] = { 'W', link = 'W boson', TR = '0' }, ['wino'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)' }, ['wino+'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '+' }, ['wino+-'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&plusmn;' }, ['wino-'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&minus;' }, ['wino-+'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '&#x2213;' }, ['wino0'] = { 'W&#x0342;', link = 'Wino (particle)', TR = '0' }, ['x boson'] = { 'X', link = 'X boson' }, ['x boson+'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '+' }, ['x boson+-'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '&plusmn;' }, ['x boson-'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '&minus;' }, ['x boson-+'] = { 'X', link = 'X boson', TR = '∓' }, ['xi'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon' }, ['xi*'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;' }, ['xi*-'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;&minus;' }, ['xi*0'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&lowast;0' }, ['xi-'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '&minus;' }, ['xi0'] = { '&Xi;', link = 'Xi baryon', TR = '0' }, ['xino'] = { 'X&#x0342;' }, ['y boson'] = { 'Y', link = 'Y boson' }, ['y boson+'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '+' }, ['y boson+-'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '&plusmn;' }, ['y boson-'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '&minus;' }, ['y boson-+'] = { 'Y', link = 'Y boson', TR = '∓' }, ['yino'] = { 'Y&#x0342;' }, ['z boson'] = { 'Z', link = 'Z boson' }, ['z boson0'] = { 'Z', link = 'Z boson', TR = '0' }, ['zino'] = { 'Z&#x0342;', link = 'Zino (particle)' }, ['zino0'] = { 'Z&#x0342;', link = 'Zino (particle)', TR = '0' }, } return { particles = particles } 620jaihvk1k9ioqw0uxpw4b6esctqbm 828 759157 6547304 2022-07-24T15:51:59Z Sura Shukurlu 169201 Səhifə "-- This module implements {{su}}. local p = {} function p.main(frame) -- Use arguments from the parent frame only, and remove any blank arguments. -- We don't need to trim whitespace from any arguments, as this module only -- uses named arguments, and whitespace is trimmed from them automatically. local origArgs = frame:getParent().args local args = {} for k, v in pairs(origArgs) do if v ~= '' then args[k] = v end end -- Define the var..." məzmunu ilə yaradıldı Scribunto text/plain -- This module implements {{su}}. local p = {} function p.main(frame) -- Use arguments from the parent frame only, and remove any blank arguments. -- We don't need to trim whitespace from any arguments, as this module only -- uses named arguments, and whitespace is trimmed from them automatically. local origArgs = frame:getParent().args local args = {} for k, v in pairs(origArgs) do if v ~= '' then args[k] = v end end -- Define the variables to pass to luaMain. local sup = args.p local sub = args.b local options = { align = args.a, fontSize = args.w, lineHeight = args.lh, verticalAlign = args.va } return p._main(sup, sub, options) end function p._main(sup, sub, options) options = options or {} local span = mw.html.create('span') -- Set the styles. span:css{ ['display'] = 'inline-block', ['margin-bottom'] = '-0.3em', ['vertical-align'] = options.verticalAlign or sub and '-0.4em' or '0.8em', ['line-height'] = options.lineHeight or '1.2em' } if options.fontSize == 'f' or options.fontSize == 'fixed' then span:css{ ['font-family'] = 'monospace,monospace', ['font-size'] = '80%' } else span:css('font-size', options.fontSize and options.fontSize or '80%') end if options.align == 'r' or options.align == 'right' then span:css('text-align', 'right') elseif options.align == 'c' or options.align == 'center' then span:css('text-align', 'center') else span:css('text-align', 'left') end -- Add the wikitext. span :wikitext(sup) :tag('br', {selfClosing = true}):done() :wikitext(sub) return tostring(span) end return p 75ojv6up7nm5n1inau5oshtx3eossq2 0 759158 6547307 2022-07-24T15:53:51Z Старий Джен 252323 "[[:uk:Special:Redirect/revision/36637485|Алексєєв Євген Сергійович]]" səhifəsi tərcümə edilərək yaradıldı wikitext text/x-wiki {{Musiqiçi|adı=Evgeni Alekseev}} [[Категорія:Персоналії за алфавітом]] [[Категорія:Музиканти за алфавітом]] '''Evgeni Serhiyevich Alekseev''' ([[30 iyun]] [[1985]], [[Sankt-Peterburq|Leninqrad]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]), daha çox '''Yevgeni Alekseev''' təxəllüsü ilə tanınır - rus [[Pianoçu|pianoçusu]], [[Musiqiçi|musiqiçisi]], [[Bəstəkar|bəstəkarı]]<ref>{{Cite web|title=Одно фортепиано вместо целой рок-группы|url=http://tvatv.ru/news/6/351982/?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search?text=|website=tvatv.ru|accessdate=2022-07-24}}</ref><ref>{{Cite web|title=Эксперименты театра «Индиго»: спектакль по Пелевину с музыкой «Гражданской обороны»|url=https://www.tomsk.ru/news/view/158650-eksperimenty-teatra-indigo-spektakl-po-pelevinu-s-muzykoy-grazhdanskoy-oborony?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D|website=https://www.tomsk.ru|date=2021-02-05|accessdate=2022-07-24|language=ru}}</ref>. [[Verniqerode|Vernigerodda]] keçirilən “Neue Sterne” beynəlxalq müsabiqəsinin III mükafatı laureatı və [[Hannover|Hannoverdə]] “German Piano Open” beynəlxalq müsabiqəsinin diplomatı<ref>{{Cite web|url=https://gorsite.ru/news/kultura/laureatami_i_diplomantami_mezhdunarodnogo_konkursa_stali_yunye_pianisty_iz_dovolnogo_/?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D|title=Лауреатами и дипломантами международного конкурса стали юные пианисты из Довольного|date=2022}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.km.ru/muzyka/2022/02/14/persony-i-sobytiya-v-mire-muzyki/895288-evgenii-alekseev-way?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D|title=Евгений Алексеев «The Way»}}</ref><ref>{{Cite web|title=Культурный гид Томска: куда пойти 29 октября – 4 ноября|url=https://www.riatomsk.ru/article/20201029/afisha-tomsk-29-okt-4-noya/|website=РИА Томск|date=2020-10-29|accessdate=2022-07-24}}</ref>. == Bioqrafiya == === Erkən illər === Yevgeni Alekseev [[30 iyun]] [[1985]] -ci ildə [[Sankt-Peterburq|Leninqradda]] musiqiçi ailəsində anadan olmuşdur<ref>{{Cite web|title=Томский театр «Индиго» проведет открытый показ спектакля «Дорога в небо» — niatomsk.ru|url=https://www.niatomsk.ru/more.php?UID=81860&utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search?text=|website=www.niatomsk.ru|accessdate=2022-07-24}}</ref>. Gəncliyindən Yevgeniyə Leninqrad fortepiano məktəbinin ən qədim nümayəndələri - M. R. Freindling və M. VƏ. Lebed<ref>{{Cite web|title=Концерт камерного оркестра «Солисты Узбекистана»|url=https://www.afisha.uz/concerts/2019/03/19/uzb/?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search?text=|website=Afisha.uz|date=2019-03-19|accessdate=2022-07-24}}</ref>. Evgeni adına Petrozavodsk Dövlət Konservatoriyasında Moskva [[Piano]] Məktəbinin əsaslarını mənimsəmişdir VƏ. K. Qlazunova B sinfində. VƏ. Arxipov, əfsanəvi pianoçu və müəllim Lev Naumovun tələbəsi<ref>{{Cite web|title=Концерт мировых кавер-шлягеров: Евгений Алексеев и Наталия Балинт сегодня выступят в Ярославле|url=https://city-yaroslavl.ru/events/61668/|website=city-yaroslavl.ru|accessdate=2022-07-24|language=ru}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.km.ru/muzyka/2018/10/26/persony-i-sobytiya-v-mire-muzyki/832081-evgenii-alekseev-piano-tribute-grazhdanska?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D|title=Евгений Алексеев «Piano tribute to Гражданская Оборона» (CD+MC)}}</ref>. == Diskoqrafiya == === EP === {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" ! scope="col" style="width:15.8em;" |ad ! scope="col" style="width:17.9em;" | Təfərrüatlar |- ! scope="row" | ''Yol: Meditativ improvizasiyalar'' | * Buraxılış: [[2020]] * ETİKET: narahatlıq * Format: [[CD]] |} === Studiya albomları === {| class="wikitable" style="font-size: 100%" !ad ! Məlumat |- ! scope="row" | ''Piano üçün hörmət'' ''"Crazy Defense" '' | * Buraxılış: [[31 avqust]] [[2018]] -ci il * Etiket: Evgeni Alekseev Rekordları * Format: [[Rəqamsal yayım|Rəqəmsal]], [[CD]] |- ! scope="row" | ''Yevgeni Alekseev'' ''akvarium oyunları '' | * Buraxılış: [[23 mart]] [[2020]] -ci il * Etiket: Evgeni Alekseev Rekordları * Format: [[Rəqamsal yayım|Rəqəmsal]], [[CD]] |- ! scope="row" | ''Piano üçün tərif'' ''"Qrajdanskaya Oborona", cild. 2 '' | * Buraxılış: [[4 fevral]] [[2022]] -ci il * Etiket: MediaCube Musiqi * Format: [[Rəqamsal yayım|Rəqəmsal]], [[CD]] |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici Keçidlər == * {{Rəsmi sayt|https://vk.com/whereareyokillah|VK}} [[Kateqoriya:1985-ci ildə doğulanlar]] [[Kateqoriya:30 iyunda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Yoxlanılmamış tərcümə ehtiva edən səhifələr]] 0kzghuzumzbujdhnk2jqzna9nxbaus1 6547308 6547307 2022-07-24T15:54:21Z Старий Джен 252323 wikitext text/x-wiki {{Musiqiçi|adı=Evgeni Alekseev}} '''Evgeni Serhiyevich Alekseev''' ([[30 iyun]] [[1985]], [[Sankt-Peterburq|Leninqrad]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]), daha çox '''Yevgeni Alekseev''' təxəllüsü ilə tanınır - rus [[Pianoçu|pianoçusu]], [[Musiqiçi|musiqiçisi]], [[Bəstəkar|bəstəkarı]]<ref>{{Cite web|title=Одно фортепиано вместо целой рок-группы|url=http://tvatv.ru/news/6/351982/?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search?text=|website=tvatv.ru|accessdate=2022-07-24}}</ref><ref>{{Cite web|title=Эксперименты театра «Индиго»: спектакль по Пелевину с музыкой «Гражданской обороны»|url=https://www.tomsk.ru/news/view/158650-eksperimenty-teatra-indigo-spektakl-po-pelevinu-s-muzykoy-grazhdanskoy-oborony?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D|website=https://www.tomsk.ru|date=2021-02-05|accessdate=2022-07-24|language=ru}}</ref>. [[Verniqerode|Vernigerodda]] keçirilən “Neue Sterne” beynəlxalq müsabiqəsinin III mükafatı laureatı və [[Hannover|Hannoverdə]] “German Piano Open” beynəlxalq müsabiqəsinin diplomatı<ref>{{Cite web|url=https://gorsite.ru/news/kultura/laureatami_i_diplomantami_mezhdunarodnogo_konkursa_stali_yunye_pianisty_iz_dovolnogo_/?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D|title=Лауреатами и дипломантами международного конкурса стали юные пианисты из Довольного|date=2022}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.km.ru/muzyka/2022/02/14/persony-i-sobytiya-v-mire-muzyki/895288-evgenii-alekseev-way?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D|title=Евгений Алексеев «The Way»}}</ref><ref>{{Cite web|title=Культурный гид Томска: куда пойти 29 октября – 4 ноября|url=https://www.riatomsk.ru/article/20201029/afisha-tomsk-29-okt-4-noya/|website=РИА Томск|date=2020-10-29|accessdate=2022-07-24}}</ref>. == Bioqrafiya == === Erkən illər === Yevgeni Alekseev [[30 iyun]] [[1985]] -ci ildə [[Sankt-Peterburq|Leninqradda]] musiqiçi ailəsində anadan olmuşdur<ref>{{Cite web|title=Томский театр «Индиго» проведет открытый показ спектакля «Дорога в небо» — niatomsk.ru|url=https://www.niatomsk.ru/more.php?UID=81860&utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search?text=|website=www.niatomsk.ru|accessdate=2022-07-24}}</ref>. Gəncliyindən Yevgeniyə Leninqrad fortepiano məktəbinin ən qədim nümayəndələri - M. R. Freindling və M. VƏ. Lebed<ref>{{Cite web|title=Концерт камерного оркестра «Солисты Узбекистана»|url=https://www.afisha.uz/concerts/2019/03/19/uzb/?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search?text=|website=Afisha.uz|date=2019-03-19|accessdate=2022-07-24}}</ref>. Evgeni adına Petrozavodsk Dövlət Konservatoriyasında Moskva [[Piano]] Məktəbinin əsaslarını mənimsəmişdir VƏ. K. Qlazunova B sinfində. VƏ. Arxipov, əfsanəvi pianoçu və müəllim Lev Naumovun tələbəsi<ref>{{Cite web|title=Концерт мировых кавер-шлягеров: Евгений Алексеев и Наталия Балинт сегодня выступят в Ярославле|url=https://city-yaroslavl.ru/events/61668/|website=city-yaroslavl.ru|accessdate=2022-07-24|language=ru}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.km.ru/muzyka/2018/10/26/persony-i-sobytiya-v-mire-muzyki/832081-evgenii-alekseev-piano-tribute-grazhdanska?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D|title=Евгений Алексеев «Piano tribute to Гражданская Оборона» (CD+MC)}}</ref>. == Diskoqrafiya == === EP === {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" ! scope="col" style="width:15.8em;" |ad ! scope="col" style="width:17.9em;" | Təfərrüatlar |- ! scope="row" | ''Yol: Meditativ improvizasiyalar'' | * Buraxılış: [[2020]] * ETİKET: narahatlıq * Format: [[CD]] |} === Studiya albomları === {| class="wikitable" style="font-size: 100%" !ad ! Məlumat |- ! scope="row" | ''Piano üçün hörmət'' ''"Crazy Defense" '' | * Buraxılış: [[31 avqust]] [[2018]] -ci il * Etiket: Evgeni Alekseev Rekordları * Format: [[Rəqamsal yayım|Rəqəmsal]], [[CD]] |- ! scope="row" | ''Yevgeni Alekseev'' ''akvarium oyunları '' | * Buraxılış: [[23 mart]] [[2020]] -ci il * Etiket: Evgeni Alekseev Rekordları * Format: [[Rəqamsal yayım|Rəqəmsal]], [[CD]] |- ! scope="row" | ''Piano üçün tərif'' ''"Qrajdanskaya Oborona", cild. 2 '' | * Buraxılış: [[4 fevral]] [[2022]] -ci il * Etiket: MediaCube Musiqi * Format: [[Rəqamsal yayım|Rəqəmsal]], [[CD]] |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici Keçidlər == * {{Rəsmi sayt|https://vk.com/whereareyokillah|VK}} [[Kateqoriya:1985-ci ildə doğulanlar]] [[Kateqoriya:30 iyunda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Yoxlanılmamış tərcümə ehtiva edən səhifələr]] cw2utxhpr51a22og3p4p344ivc3wbdg 6547315 6547308 2022-07-24T15:58:36Z Старий Джен 252323 wikitext text/x-wiki {{Musiqiçi|adı=Evgeni Alekseev}} '''Evgeni Serhiyevich Alekseev''' ([[30 iyun]] [[1985]], [[Sankt-Peterburq|Leninqrad]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]), daha çox '''Yevgeni Alekseev''' təxəllüsü ilə tanınır - rus [[Pianoçu|pianoçusu]], [[Musiqiçi|musiqiçisi]], [[Bəstəkar|bəstəkarı]]<ref>{{Cite web|title=Одно фортепиано вместо целой рок-группы|url=http://tvatv.ru/news/6/351982/?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search?text=|website=tvatv.ru|accessdate=2022-07-24}}</ref><ref>{{Cite web|title=Эксперименты театра «Индиго»: спектакль по Пелевину с музыкой «Гражданской обороны»|url=https://www.tomsk.ru/news/view/158650-eksperimenty-teatra-indigo-spektakl-po-pelevinu-s-muzykoy-grazhdanskoy-oborony?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D|website=https://www.tomsk.ru|date=2021-02-05|accessdate=2022-07-24|language=ru}}</ref>. [[Verniqerode|Vernigerodda]] keçirilən “Neue Sterne” beynəlxalq müsabiqəsinin III mükafatı laureatı və [[Hannover|Hannoverdə]] “German Piano Open” beynəlxalq müsabiqəsinin diplomatı<ref>{{Cite web|url=https://gorsite.ru/news/kultura/laureatami_i_diplomantami_mezhdunarodnogo_konkursa_stali_yunye_pianisty_iz_dovolnogo_/?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D|title=Лауреатами и дипломантами международного конкурса стали юные пианисты из Довольного|date=2022}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.km.ru/muzyka/2022/02/14/persony-i-sobytiya-v-mire-muzyki/895288-evgenii-alekseev-way?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D|title=Евгений Алексеев «The Way»}}</ref><ref>{{Cite web|title=Культурный гид Томска: куда пойти 29 октября – 4 ноября|url=https://www.riatomsk.ru/article/20201029/afisha-tomsk-29-okt-4-noya/|website=РИА Томск|date=2020-10-29|accessdate=2022-07-24}}</ref>. == Bioqrafiya == === Erkən illər === Yevgeni Alekseev [[30 iyun]] [[1985]] -ci ildə [[Sankt-Peterburq|Leninqradda]] musiqiçi ailəsində anadan olmuşdur<ref>{{Cite web|title=Томский театр «Индиго» проведет открытый показ спектакля «Дорога в небо» — niatomsk.ru|url=https://www.niatomsk.ru/more.php?UID=81860&utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search?text=|website=www.niatomsk.ru|accessdate=2022-07-24}}</ref>. Gəncliyindən Yevgeniyə Leninqrad fortepiano məktəbinin ən qədim nümayəndələri - M. R. Freindling və M. VƏ. Lebed<ref>{{Cite web|title=Концерт камерного оркестра «Солисты Узбекистана»|url=https://www.afisha.uz/concerts/2019/03/19/uzb/?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search?text=|website=Afisha.uz|date=2019-03-19|accessdate=2022-07-24}}</ref>. Evgeni adına Petrozavodsk Dövlət Konservatoriyasında Moskva [[Piano]] Məktəbinin əsaslarını mənimsəmişdir VƏ. K. Qlazunova B sinfində. VƏ. Arxipov, əfsanəvi pianoçu və müəllim Lev Naumovun tələbəsi<ref>{{Cite web|title=Концерт мировых кавер-шлягеров: Евгений Алексеев и Наталия Балинт сегодня выступят в Ярославле|url=https://city-yaroslavl.ru/events/61668/|website=city-yaroslavl.ru|accessdate=2022-07-24|language=ru}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.km.ru/muzyka/2018/10/26/persony-i-sobytiya-v-mire-muzyki/832081-evgenii-alekseev-piano-tribute-grazhdanska?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D|title=Евгений Алексеев «Piano tribute to Гражданская Оборона» (CD+MC)}}</ref>. == Diskoqrafiya == === EP === {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" ! scope="col" style="width:15.8em;" |ad ! scope="col" style="width:17.9em;" | Təfərrüatlar |- ! scope="row" | ''Yol: Meditativ improvizasiyalar'' | * Buraxılış: [[2020]] * ETİKET: narahatlıq * Format: [[CD]] |} === Studiya albomları === {| class="wikitable" style="font-size: 100%" !ad ! Məlumat |- ! scope="row" | ''Piano üçün hörmət'' ''"Crazy Defense" '' | * Buraxılış: [[31 avqust]] [[2018]] -ci il * Etiket: Evgeni Alekseev Rekordları * Format: [[Rəqamsal yayım|Rəqəmsal]], [[CD]] |- ! scope="row" | ''Yevgeni Alekseev'' ''akvarium oyunları '' | * Buraxılış: [[23 mart]] [[2020]] -ci il * Etiket: Evgeni Alekseev Rekordları * Format: [[Rəqamsal yayım|Rəqəmsal]], [[CD]] |- ! scope="row" | ''Piano üçün tərif'' ''"Qrajdanskaya Oborona", cild. 2 '' | * Buraxılış: [[4 fevral]] [[2022]] -ci il * Etiket: MediaCube Musiqi * Format: [[Rəqamsal yayım|Rəqəmsal]], [[CD]] |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici Keçidlər == * {{Rəsmi sayt|https://vk.com/whereareyokillah|VK}} [[Kateqoriya:1985-ci ildə doğulanlar]] [[Kateqoriya:30 iyunda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Yoxlanılmamış tərcümə ehtiva edən səhifələr]] fembkd9detr7khsahugpg1y3nni1h0o 6547799 6547315 2022-07-25T06:40:43Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 [[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]] wikitext text/x-wiki {{Musiqiçi|adı=Evgeni Alekseev}} '''Evgeni Serhiyevich Alekseev''' (30 iyun 1985, [[Sankt-Peterburq|Leninqrad]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]), daha çox '''Yevgeni Alekseev''' təxəllüsü ilə tanınır — rus [[pianoçu]]su, [[musiqiçi]]si, [[Bəstəkar|bəstəkarı]]<ref>{{Cite web|title=Одно фортепиано вместо целой рок-группы|url=http://tvatv.ru/news/6/351982/?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search?text=|website=tvatv.ru|accessdate=2022-07-24}}</ref><ref>{{Cite web|title=Эксперименты театра «Индиго»: спектакль по Пелевину с музыкой «Гражданской обороны»|url=https://www.tomsk.ru/news/view/158650-eksperimenty-teatra-indigo-spektakl-po-pelevinu-s-muzykoy-grazhdanskoy-oborony?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D|website=https://www.tomsk.ru|date=2021-02-05|accessdate=2022-07-24|language=ru}}</ref>. [[Verniqerode|Vernigerodda]] keçirilən "Neue Sterne" beynəlxalq müsabiqəsinin III mükafatı laureatı və [[Hannover|Hannoverdə]] "German Piano Open" beynəlxalq müsabiqəsinin diplomatı<ref>{{Cite web|url=https://gorsite.ru/news/kultura/laureatami_i_diplomantami_mezhdunarodnogo_konkursa_stali_yunye_pianisty_iz_dovolnogo_/?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D|title=Лауреатами и дипломантами международного конкурса стали юные пианисты из Довольного|date=2022}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.km.ru/muzyka/2022/02/14/persony-i-sobytiya-v-mire-muzyki/895288-evgenii-alekseev-way?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D|title=Евгений Алексеев «The Way»}}</ref><ref>{{Cite web|title=Культурный гид Томска: куда пойти 29 октября – 4 ноября|url=https://www.riatomsk.ru/article/20201029/afisha-tomsk-29-okt-4-noya/|website=РИА Томск|date=2020-10-29|accessdate=2022-07-24}}</ref>. == Bioqrafiya == === Erkən illər === Yevgeni Alekseev 30 iyun 1985-ci ildə [[Sankt-Peterburq|Leninqradda]] musiqiçi ailəsində anadan olmuşdur<ref>{{Cite web|title=Томский театр «Индиго» проведет открытый показ спектакля «Дорога в небо» — niatomsk.ru|url=https://www.niatomsk.ru/more.php?UID=81860&utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search?text=|website=www.niatomsk.ru|accessdate=2022-07-24}}</ref>. Gəncliyindən Yevgeniyə Leninqrad fortepiano məktəbinin ən qədim nümayəndələri — M. R. Freindling və M. VƏ. Lebed<ref>{{Cite web|title=Концерт камерного оркестра «Солисты Узбекистана»|url=https://www.afisha.uz/concerts/2019/03/19/uzb/?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search?text=|website=Afisha.uz|date=2019-03-19|accessdate=2022-07-24}}</ref>. Evgeni adına Petrozavodsk Dövlət Konservatoriyasında Moskva [[Piano]] Məktəbinin əsaslarını mənimsəmişdir VƏ. K. Qlazunova B sinfində. VƏ. Arxipov, əfsanəvi pianoçu və müəllim Lev Naumovun tələbəsi<ref>{{Cite web|title=Концерт мировых кавер-шлягеров: Евгений Алексеев и Наталия Балинт сегодня выступят в Ярославле|url=https://city-yaroslavl.ru/events/61668/|website=city-yaroslavl.ru|accessdate=2022-07-24|language=ru}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.km.ru/muzyka/2018/10/26/persony-i-sobytiya-v-mire-muzyki/832081-evgenii-alekseev-piano-tribute-grazhdanska?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D|title=Евгений Алексеев «Piano tribute to Гражданская Оборона» (CD+MC)}}</ref>. == Diskoqrafiya == === EP === {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" ! scope="col" style="width:15.8em;" |ad ! scope="col" style="width:17.9em;" | Təfərrüatlar |- ! scope="row" | ''Yol: Meditativ improvizasiyalar'' | * Buraxılış: 2020 * ETİKET: narahatlıq * Format: [[CD]] |} === Studiya albomları === {| class="wikitable" style="font-size: 100%" !ad ! Məlumat |- ! scope="row" | ''Piano üçün hörmət'' ''"Crazy Defense" '' | * Buraxılış: 31 avqust 2018-ci il * Etiket: Evgeni Alekseev Rekordları * Format: [[Rəqamsal yayım|Rəqəmsal]], [[CD]] |- ! scope="row" | ''Yevgeni Alekseev'' ''akvarium oyunları '' | * Buraxılış: 23 mart 2020-ci il * Etiket: Evgeni Alekseev Rekordları * Format: [[Rəqamsal yayım|Rəqəmsal]], [[CD]] |- ! scope="row" | ''Piano üçün tərif'' ''"Qrajdanskaya Oborona", cild. 2 '' | * Buraxılış: 4 fevral 2022-ci il * Etiket: MediaCube Musiqi * Format: [[Rəqamsal yayım|Rəqəmsal]], [[CD]] |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı|2}} == Xarici Keçidlər == * {{Rəsmi sayt|https://vk.com/whereareyokillah|VK}} [[Kateqoriya:1985-ci ildə doğulanlar]] [[Kateqoriya:30 iyunda doğulanlar]] [[Kateqoriya:Yoxlanılmamış tərcümə ehtiva edən səhifələr]] 8v2oc31w6gc6zao4cujbpxlrmqvlesm 828 759159 6547312 2022-07-24T15:55:56Z Sura Shukurlu 169201 Səhifə "-- For Template:Val, output a number and optional unit. -- Format options include scientific and uncertainty notations. local data_module = 'Module:Val/units' local convert_module = 'Module:Convert' local function valerror(msg, nocat, iswarning) -- Return formatted message text for an error or warning. -- Can append "#FormattingError" to URL of a page with a problem to find it. local anchor = '<span id="FormattingError"></span>' local body, categor..." məzmunu ilə yaradıldı Scribunto text/plain -- For Template:Val, output a number and optional unit. -- Format options include scientific and uncertainty notations. local data_module = 'Module:Val/units' local convert_module = 'Module:Convert' local function valerror(msg, nocat, iswarning) -- Return formatted message text for an error or warning. -- Can append "#FormattingError" to URL of a page with a problem to find it. local anchor = '<span id="FormattingError"></span>' local body, category if nocat or mw.title.getCurrentTitle():inNamespaces(1, 2, 3, 5) then -- No category in Talk, User, User_talk, or Wikipedia_talk. category = '' else category = '[[Category:Pages with incorrect formatting templates use]]' end iswarning = false -- problems are infrequent so try showing large error so editor will notice if iswarning then body = '<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">' .. '[[Template:Val|<span title="' .. msg:gsub('"', '&quot;') .. '">warning</span>]]</sup>' else body = '<strong class="error">' .. 'Error in &#123;&#123;[[Template:val|val]]&#125;&#125;: ' .. msg .. '</strong>' end return anchor .. body .. category end local range_types = { -- No need for '&nbsp;' because nowrap applies to all output. [","] = ", ", ["by"] = " by ", ["-"] = "–", ["–"] = "–", ["and"] = " and ", ["or"] = " or " , ["to"] = " to " , ["x"] = " × ", ["×"] = " × ", ["/"] = "/", } local range_repeat_unit = { -- WP:UNIT wants unit repeated when a "multiply" range is used. ["x"] = true, ["×"] = true, } local function extract_item(index, numbers, arg) -- Extract an item from arg and store the result in numbers[index]. -- If no argument or if argument is valid, return nil (no error); -- otherwise, return an error message. -- The stored result is: -- * a table for a number (empty if there was no specified number); or -- * a string for range text -- Input like 1e3 is regarded as invalid for all except argument 1 -- which accepts e notation as an alternative to the 'e' argument. -- Input group separators are removed. local which = index local function fail(msg) local description if which == 'e' then description = mtext['mt-bad-exponent'] else description = mtext['mt-parameter'] .. which end return description .. ' ' .. (msg or mtext['mt-not-number']) .. '.' end local result = {} local range = range_types[arg] if range then if type(index) == 'number' and (index % 2 == 0) then if index == 2 then if numbers[1] and numbers[1].exp then return fail(mtext['mt-cannot-range']) end numbers.has_ranges = true else if not numbers.has_ranges then return fail(mtext['mt-need-range']) end end numbers[index] = range if range_repeat_unit[arg] then -- Any "repeat" range forces unit (if any) to be repeated for all items. numbers.isrepeat = true end return nil end return fail(mtext['mt-not-range']) end if numbers.has_ranges and type(index) == 'number' and (index % 2 == 0) then return fail(mtext['mt-should-range']) end if index == 'e' then local e = numbers[1] and numbers[1].exp if e then if arg then return fail(mtext['mt-cannot-with-e']) end arg = e which = 1 end end if arg and arg ~= '' then arg = arg:gsub(numsep, '') if numdot ~= '.' then arg = arg:gsub(numdot, '.') end if arg:sub(1, 1) == '(' and arg:sub(-1) == ')' then result.parens = true arg = arg:sub(2, -2) end local a, b = arg:match('^(.+)[Ee](.+)$') if a then if index == 1 then arg = a result.exp = b else return fail(mtext['mt-cannot-e']) end end local isnegative, propersign, prefix local minus = '−' prefix, arg = arg:match('^(.-)([%d.]+)$') local value = tonumber(arg) if not value then return fail() end if arg:sub(1, 1) == '.' then arg = '0' .. arg end if prefix == '' then -- Ignore. elseif prefix == '±' then -- Display for first number, ignore for others. if index == 1 then propersign = '±' end elseif prefix == '+' then propersign = '+' elseif prefix == '-' or prefix == minus then propersign = minus isnegative = true else return fail() end result.clean = arg result.sign = propersign or '' result.value = isnegative and -value or value end numbers[index] = result return nil -- no error end local function get_args(numbers, args) -- Extract arguments and store the results in numbers. -- Return nothing (no error) if ok; otherwise, return an error message. for index = 1, 99 do local which = index local arg = args[which] -- has been trimmed if not arg then which = 'e' arg = args[which] end local msg = extract_item(which, numbers, arg) if msg then return msg end if which == 'e' then break end if index > 19 then return mtext['mt-too-many-parameter'] end end if numbers.has_ranges and (#numbers % 2 == 0) then return mtext['mt-need-number'] end end local function get_scale(text, ucode) -- Return the value of text as a number, or throw an error. -- This supports extremely basic expressions of the form: -- a / b -- a ^ b -- where a and b are numbers or 'pi'. local n = tonumber(text) if n then return n end n = text:gsub('pi', math.pi) for _, op in ipairs({ '/', '^' }) do local a, b = n:match('^(.-)' .. op .. '(.*)$') if a then a = tonumber(a) b = tonumber(b) if a and b then if op == '/' then return a / b elseif op == '^' then return a ^ b end end break end end error(string.format(mtext['mt-invalid-scale'], ucode, text)) end local function get_builtin_unit(ucode, definitions) -- Return table of information for the specified built-in unit, or nil if not known. -- Each defined unit code must be followed by two spaces (not tab characters). local _, pos = definitions:find('\n' .. ucode .. ' ', 1, true) if pos then local endline = definitions:find('%s*\n', pos) if endline then local result = {} local n = 0 local text = definitions:sub(pos + 1, endline - 1):gsub('%s%s+', '\t') for item in (text .. '\t'):gmatch('(%S.-)\t') do if item == 'ALIAS' then result.alias = true elseif item == 'ANGLE' then result.isangle = true result.nospace = true elseif item == 'NOSPACE' then result.nospace = true elseif item == 'SI' then result.si = true else n = n + 1 if n == 1 then local link, symbol = item:match('^%[%[([^|]+)|(.+)%]%]$') if link then result.symbol = symbol result.link = link n = 2 else result.symbol = item end elseif n == 2 then result.link = item elseif n == 3 then result.scale_text = item result.scale = get_scale(item, ucode) else result.more_ignored = item break end end end if result.si then local s = result.symbol if ucode == 'mc' .. s or ucode == 'mu' .. s then result.ucode = 'µ' .. s -- unit code for convert should be this end end if n >= 2 or (n >= 1 and result.alias) then return result end -- Ignore invalid definition, treating it as a comment. end end end local function convert_lookup(ucode, value, scaled_top, want_link, si, options) local lookup = require(convert_module)._unit return lookup(ucode, { value = value, scaled_top = scaled_top, link = want_link, si = si, sort = options.sortable, }) end local function get_unit(ucode, value, scaled_top, options) local want_link = options.want_link if scaled_top then want_link = options.want_per_link end local data = mw.loadData(data_module) local result = options.want_longscale and get_builtin_unit(ucode, data.builtin_units_long_scale) or get_builtin_unit(ucode, data.builtin_units) local si, use_convert if result then if result.alias then ucode = result.symbol use_convert = true end if result.scale then -- Setting si means convert will use the unit as given, and the sort key -- will be calculated from the value without any extra scaling that may -- occur if convert found the unit code. For example, if val defines the -- unit 'year' with a scale and if si were not set, convert would also apply -- its own scale because convert knows that a year is 31,557,600 seconds. si = { result.symbol, result.link } value = value * result.scale end if result.si then ucode = result.ucode or ucode si = { result.symbol, result.link } use_convert = true end else result = {} use_convert = true end local convert_unit = convert_lookup(ucode, value, scaled_top, want_link, si, options) result.sortkey = convert_unit.sortspan if use_convert then result.text = convert_unit.text result.scaled_top = convert_unit.scaled_value else if want_link then result.text = '[[' .. result.link .. '|' .. result.symbol .. ']]' else result.text = result.symbol end result.scaled_top = value end return result end local function makeunit(value, options) -- Return table of information for the requested unit and options, or -- return nil if no unit. options = options or {} local unit local ucode = options.u local percode = options.per if ucode then unit = get_unit(ucode, value, nil, options) elseif percode then unit = { nospace = true, scaled_top = value } else return nil end local text = unit.text or '' local sortkey = unit.sortkey if percode then local function bracketed(code, text) return code:find('[*./]') and '(' .. text .. ')' or text end local perunit = get_unit(percode, 1, unit.scaled_top, options) text = (ucode and bracketed(ucode, text) or '') .. '/' .. bracketed(percode, perunit.text) sortkey = perunit.sortkey end if not (unit.nospace or options.nospace) then text = '&nbsp;' .. text end return { text = text, isangle = unit.isangle, sortkey = sortkey } end local function list_units(mode) -- Return wikitext to list the built-in units. -- A unit code should not contain wikimarkup so don't bother escaping. local data = mw.loadData(data_module) local definitions = data.builtin_units .. data.builtin_units_long_scale local last_was_blank = true local n = 0 local result = {} local function add(line) if line == '' then last_was_blank = true else if last_was_blank and n > 0 then n = n + 1 result[n] = '' end last_was_blank = false n = n + 1 result[n] = line end end local si_prefixes = { -- These are the prefixes recognized by convert; u is accepted for micro. y = 'y', z = 'z', a = 'a', f = 'f', p = 'p', n = 'n', u = 'µ', ['µ'] = 'µ', m = 'm', c = 'c', d = 'd', da = 'da', h = 'h', k = 'k', M = 'M', G = 'G', T = 'T', P = 'P', E = 'E', Z = 'Z', Y = 'Y', } local function is_valid(ucode, unit) if unit and not unit.more_ignored then assert(type(unit.symbol) == 'string' and unit.symbol ~= '') if unit.alias then if unit.link or unit.scale_text or unit.si then return false end end if unit.si then if unit.scale_text then return false end ucode = unit.ucode or ucode local base = unit.symbol if ucode == base then unit.display = base return true end local plen = #ucode - #base if plen > 0 then local prefix = si_prefixes[ucode:sub(1, plen)] if prefix and ucode:sub(plen + 1) == base then unit.display = prefix .. base return true end end else unit.display = unit.symbol return true end end return false end local lookup = require(convert_module)._unit local function show_convert(ucode, unit) -- If a built-in unit defines a scale or sets the SI flag, any unit defined in -- convert is not used (the scale or SI prefix's scale is used for a sort key). -- If there is no scale or SI flag, and the unit is not defined in convert, -- the sort key may not be correct; this allows such units to be identified. if not (unit.si or unit.scale_text) then if mode == 'convert' then unit.show = not lookup(unit.alias and unit.symbol or ucode).unknown unit.show_text = 'CONVERT' elseif mode == 'unknown' then unit.show = lookup(unit.alias and unit.symbol or ucode).unknown unit.show_text = 'UNKNOWN' elseif not unit.alias then -- Show convert's scale in square brackets ('[1]' for an unknown unit). -- Don't show scale for an alias because it's misleading for temperature -- and an alias is probably not useful for anything else. local scale = lookup(ucode, {value=1, sort='on'}).scaled_value if type(scale) == 'number' then scale = string.format('%.5g', scale):gsub('e%+?(%-?)0*(%d+)', 'e%1%2') else scale = '?' end unit.show = true unit.show_text = '[' .. scale .. ']' end end end for line in definitions:gmatch('([^\n]*)\n') do local pos, _ = line:find(' ', 1, true) if pos then local ucode = line:sub(1, pos - 1) local unit = get_builtin_unit(ucode, '\n' .. line .. '\n') if is_valid(ucode, unit) then show_convert(ucode, unit) local flags, text if unit.alias then text = unit.symbol else text = '[[' .. unit.link .. '|' .. unit.display .. ']]' end if unit.isangle then unit.nospace = nil -- don't show redundant flag end for _, f in ipairs({ { 'alias', 'ALIAS' }, { 'isangle', 'ANGLE' }, { 'nospace', 'NOSPACE' }, { 'si', 'SI' }, { 'scale_text', unit.scale_text }, { 'show', unit.show_text }, }) do if unit[f[1]] then local t = f[2] if t:match('^%u+$') then t = '<small>' .. t .. '</small>' end if flags then flags = flags .. ' ' .. t else flags = t end end end if flags then text = text .. ' • ' .. flags end add(ucode .. ' = ' .. text .. '<br />') else add(line .. ' ◆ <b>invalid definition</b><br />') end else add(line) end end return table.concat(result, '\n') end local delimit_groups = require('Module:Gapnum').groups local function delimit(sign, numstr, fmt) -- Return sign and numstr (unsigned digits or numdot only) after formatting. -- Four-digit integers are not formatted with gaps. fmt = (fmt or ''):lower() if fmt == 'none' or (fmt == '' and #numstr == 4 and numstr:match('^%d+$')) then return sign .. numstr end -- Group number by integer and decimal parts. -- If there is no decimal part, delimit_groups returns only one table. local ipart, dpart = delimit_groups(numstr) local result if fmt == 'commas' then result = sign .. table.concat(ipart, numsep) if dpart then result = result .. numdot .. table.concat(dpart) end else -- Delimit with a small gap by default. local groups = {} groups[1] = table.remove(ipart, 1) for _, v in ipairs(ipart) do table.insert(groups, '<span style="margin-left:.25em;">' .. v .. '</span>') end if dpart then table.insert(groups, numdot .. (table.remove(dpart, 1) or '')) for _, v in ipairs(dpart) do table.insert(groups, '<span style="margin-left:.25em;">' .. v .. '</span>') end end result = sign .. table.concat(groups) end return result end local function sup_sub(sup, sub, align) -- Return the same result as Module:Su except val defaults to align=right. if align == 'l' or align == 'left' then align = 'left' elseif align == 'c' or align == 'center' then align = 'center' else align = 'right' end return '<span style="display:inline-block;margin-bottom:-0.3em;vertical-align:-0.4em;line-height:1.2em;font-size:85%;text-align:' .. align .. ';">' .. sup .. '<br />' .. sub .. '</span>' end local function range_text(items, unit_table, options) local fmt = options.fmt local nend = items.nend or '' if items.isrepeat or unit_table.isangle then nend = nend .. unit_table.text end local text = '' for i = 1, #items do if i % 2 == 0 then text = text .. items[i] else text = text .. delimit(items[i].sign, items[i].clean, fmt) .. nend end end return text end local function uncertainty_text(uncertainty, unit_table, options) local angle, text, need_parens if unit_table.isangle then angle = unit_table.text end local upper = uncertainty.upper or {} local lower = uncertainty.lower or {} local uncU = upper.clean if uncU then local fmt = options.fmt local uncL = lower.clean if uncL then uncU = delimit('+', uncU, fmt) .. (upper.errend or '') uncL = delimit('−', uncL, fmt) .. (lower.errend or '') if angle then uncU = uncU .. angle uncL = uncL .. angle end text = (angle or '') .. '<span style="margin-left:0.3em;">' .. sup_sub(uncU, uncL, options.align) .. '</span>' else if upper.parens then text = '(' .. uncU .. ')' -- old template did not delimit else text = (angle or '') .. '<span style="margin-left:0.3em;margin-right:0.15em;">±</span>' .. delimit('', uncU, fmt) need_parens = true end if uncertainty.errend then text = text .. uncertainty.errend end if angle then text = text .. angle end end else if angle then text = angle end end return text, need_parens end local function _main(values, unit_spec, options) if options.sandbox then data_module = data_module .. '/sandbox' convert_module = convert_module .. '/sandbox' end local action = options.action if action then if action == 'list' then -- Kludge: am using the align parameter (a=xxx) for type of list. return list_units(options.align) end return valerror('invalid action "' .. action .. '".', options.nocat) end local number = values.number or (values.numbers and values.numbers[1]) or {} local e_10 = options.e or {} local novalue = (number.value == nil and e_10.clean == nil) local fmt = options.fmt local want_sort = true local sortable = options.sortable if sortable == 'off' or (sortable == nil and novalue) then want_sort = false elseif sortable == 'debug' then -- Same as sortable = 'on' but the sort key is displayed. else sortable = 'on' end local sort_value = 1 if want_sort then sort_value = number.value or 1 if e_10.value and sort_value ~= 0 then -- The 'if' avoids {{val|0|e=1234}} giving an invalid sort_value due to overflow. sort_value = sort_value * 10^e_10.value end end local unit_table = makeunit(sort_value, { u = unit_spec.u, want_link = unit_spec.want_link, per = unit_spec.per, want_per_link = unit_spec.want_per_link, nospace = novalue, want_longscale = unit_spec.want_longscale, sortable = sortable, }) local sortkey if unit_table then if want_sort then sortkey = unit_table.sortkey end else unit_table = { text = '' } if want_sort then sortkey = convert_lookup('dummy', sort_value, nil, nil, nil, { sortable = sortable }).sortspan end end local final_unit = unit_table.isangle and '' or unit_table.text local e_text, n_text, need_parens local uncertainty = values.uncertainty if uncertainty then if number.clean then n_text = delimit(number.sign, number.clean, fmt) .. (number.nend or '') local text text, need_parens = uncertainty_text(uncertainty, unit_table, options) if text then n_text = n_text .. text end else n_text = '' end else if values.numbers.isrepeat then final_unit = '' end n_text = range_text(values.numbers, unit_table, options) need_parens = true end if e_10.clean then if need_parens then n_text = '(' .. n_text .. ')' end e_text = '10^{' .. delimit(e_10.sign, e_10.clean, fmt) .. '}' if number.clean then e_text = '<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>' .. e_text end else e_text = '' end local result = (sortkey or '') .. (options.prefix or '') .. n_text .. e_text .. final_unit .. (options.suffix or '') if result ~= '' then result = '<span class="nowrap">' .. result .. '</span>' end return result .. (options.warning or '') end local function check_parameters(args, has_ranges, nocat) -- Return warning text for the first problem parameter found, or nothing if ok. local whitelist = { a = true, action = true, debug = true, e = true, ['end'] = true, errend = true, ['+errend'] = true, ['-errend'] = true, fmt = true, ['long scale'] = true, long_scale = true, longscale = true, nocategory = true, p = true, s = true, sortable = true, u = true, ul = true, up = true, upl = true, } for k, v in pairs(args) do if type(k) == 'string' and not whitelist[k] then local warning = string.format(mtext['mt-val-not-supported'], k, v) return valerror(warning, nocat, true) end end if not has_ranges and args[4] then return valerror(mtext['mt-ignore-parameter4'], nocat, true) end end local function main(frame) local getArgs = require('Module:Arguments').getArgs local args = getArgs(frame, {wrappers = { 'Template:Val' }}) local nocat = args.nocategory local numbers = {} -- table of number tables, perhaps with range text local msg = get_args(numbers, args) if msg then return valerror(msg, nocat) end if args.u and args.ul then return valerror(mtext['mt-both-u-ul'], nocat) end if args.up and args.upl then return valerror(mtext['mt-both-up-upl'], nocat) end local values if numbers.has_ranges then -- Multiple values with range separators but no uncertainty. numbers.nend = args['end'] values = { numbers = numbers, } else -- A single value with optional uncertainty. local function setfield(i, dst, src) local v = args[src] if v then if numbers[i] then numbers[i][dst] = v else numbers[i] = { [dst] = v } end end end setfield(1, 'nend', 'end') setfield(2, 'errend', '+errend') setfield(3, 'errend', '-errend') values = { number = numbers[1], uncertainty = { upper = numbers[2], lower = numbers[3], errend = args.errend, } } end local unit_spec = { u = args.ul or args.u, want_link = args.ul ~= nil, per = args.upl or args.up, want_per_link = args.upl ~= nil, want_longscale = (args.longscale or args.long_scale or args['long scale']) == 'on', } local options = { action = args.action, align = args.a, e = numbers.e, fmt = args.fmt, nocat = nocat, prefix = args.p, sandbox = string.find(frame:getTitle(), 'sandbox', 1, true) ~= nil, sortable = args.sortable or (args.debug == 'yes' and 'debug' or nil), suffix = args.s, warning = check_parameters(args, numbers.has_ranges, nocat), } return _main(values, unit_spec, options) end return { main = main, _main = _main } 8hjsjua6rovrvrj9lycrblanazk1xkb 6548099 6547312 2022-07-25T11:19:20Z Toghrul R 147643 Scribunto text/plain -- For Template:Val, output a number and optional unit. -- Format options include scientific and uncertainty notations. local numdot = '.' -- decimal mark (use ',' for Italian) local numsep = ',' -- group separator (use ' ' for Italian) local mtext = { -- Message and other text that should be localized. ['mt-bad-exponent'] = 'exponent parameter (<b>e</b>)', ['mt-parameter'] = 'parameter ', ['mt-not-number'] = 'is not a valid number', ['mt-cannot-range'] = 'cannot use a range if the first parameter includes "e"', ['mt-need-range'] = 'needs a range in parameter 2', ['mt-should-range'] = 'should be a range', ['mt-cannot-with-e'] = 'cannot be used if the first parameter includes "e"', ['mt-not-range'] = 'does not accept a range', ['mt-cannot-e'] = 'cannot use e notation', ['mt-too-many-parameter'] = 'too many parameters', ['mt-need-number'] = 'need a number after the last parameter because it is a range.', ['mt-ignore-parameter4'] = 'Val parameter 4 ignored', ['mt-val-not-supported'] = 'Val parameter "%s=%s" is not supported', ['mt-invalid-scale'] = 'Unit "%s" has invalid scale "%s"', ['mt-both-u-ul'] = 'unit (<b>u</b>) and unit with link (<b>ul</b>) are both specified, only one is allowed.', ['mt-both-up-upl'] = 'unit per (<b>up</b>) and unit per with link (<b>upl</b>) are both specified, only one is allowed.', } local data_module = 'Module:Val/units' local convert_module = 'Module:Convert' local function valerror(msg, nocat, iswarning) -- Return formatted message text for an error or warning. -- Can append "#FormattingError" to URL of a page with a problem to find it. local anchor = '<span id="FormattingError"></span>' local body, category if nocat or mw.title.getCurrentTitle():inNamespaces(1, 2, 3, 5) then -- No category in Talk, User, User_talk, or Wikipedia_talk. category = '' else category = '[[Category:Pages with incorrect formatting templates use]]' end iswarning = false -- problems are infrequent so try showing large error so editor will notice if iswarning then body = '<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">' .. '[[Template:Val|<span title="' .. msg:gsub('"', '&quot;') .. '">warning</span>]]</sup>' else body = '<strong class="error">' .. 'Error in &#123;&#123;[[Template:val|val]]&#125;&#125;: ' .. msg .. '</strong>' end return anchor .. body .. category end local range_types = { -- No need for '&nbsp;' because nowrap applies to all output. [","] = ", ", ["by"] = " by ", ["-"] = "–", ["–"] = "–", ["and"] = " and ", ["or"] = " or " , ["to"] = " to " , ["x"] = " × ", ["×"] = " × ", ["/"] = "/", } local range_repeat_unit = { -- WP:UNIT wants unit repeated when a "multiply" range is used. ["x"] = true, ["×"] = true, } local function extract_item(index, numbers, arg) -- Extract an item from arg and store the result in numbers[index]. -- If no argument or if argument is valid, return nil (no error); -- otherwise, return an error message. -- The stored result is: -- * a table for a number (empty if there was no specified number); or -- * a string for range text -- Input like 1e3 is regarded as invalid for all except argument 1 -- which accepts e notation as an alternative to the 'e' argument. -- Input group separators are removed. local which = index local function fail(msg) local description if which == 'e' then description = mtext['mt-bad-exponent'] else description = mtext['mt-parameter'] .. which end return description .. ' ' .. (msg or mtext['mt-not-number']) .. '.' end local result = {} local range = range_types[arg] if range then if type(index) == 'number' and (index % 2 == 0) then if index == 2 then if numbers[1] and numbers[1].exp then return fail(mtext['mt-cannot-range']) end numbers.has_ranges = true else if not numbers.has_ranges then return fail(mtext['mt-need-range']) end end numbers[index] = range if range_repeat_unit[arg] then -- Any "repeat" range forces unit (if any) to be repeated for all items. numbers.isrepeat = true end return nil end return fail(mtext['mt-not-range']) end if numbers.has_ranges and type(index) == 'number' and (index % 2 == 0) then return fail(mtext['mt-should-range']) end if index == 'e' then local e = numbers[1] and numbers[1].exp if e then if arg then return fail(mtext['mt-cannot-with-e']) end arg = e which = 1 end end if arg and arg ~= '' then arg = arg:gsub(numsep, '') if numdot ~= '.' then arg = arg:gsub(numdot, '.') end if arg:sub(1, 1) == '(' and arg:sub(-1) == ')' then result.parens = true arg = arg:sub(2, -2) end local a, b = arg:match('^(.+)[Ee](.+)$') if a then if index == 1 then arg = a result.exp = b else return fail(mtext['mt-cannot-e']) end end local isnegative, propersign, prefix local minus = '−' prefix, arg = arg:match('^(.-)([%d.]+)$') local value = tonumber(arg) if not value then return fail() end if arg:sub(1, 1) == '.' then arg = '0' .. arg end if prefix == '' then -- Ignore. elseif prefix == '±' then -- Display for first number, ignore for others. if index == 1 then propersign = '±' end elseif prefix == '+' then propersign = '+' elseif prefix == '-' or prefix == minus then propersign = minus isnegative = true else return fail() end result.clean = arg result.sign = propersign or '' result.value = isnegative and -value or value end numbers[index] = result return nil -- no error end local function get_args(numbers, args) -- Extract arguments and store the results in numbers. -- Return nothing (no error) if ok; otherwise, return an error message. for index = 1, 99 do local which = index local arg = args[which] -- has been trimmed if not arg then which = 'e' arg = args[which] end local msg = extract_item(which, numbers, arg) if msg then return msg end if which == 'e' then break end if index > 19 then return mtext['mt-too-many-parameter'] end end if numbers.has_ranges and (#numbers % 2 == 0) then return mtext['mt-need-number'] end end local function get_scale(text, ucode) -- Return the value of text as a number, or throw an error. -- This supports extremely basic expressions of the form: -- a / b -- a ^ b -- where a and b are numbers or 'pi'. local n = tonumber(text) if n then return n end n = text:gsub('pi', math.pi) for _, op in ipairs({ '/', '^' }) do local a, b = n:match('^(.-)' .. op .. '(.*)$') if a then a = tonumber(a) b = tonumber(b) if a and b then if op == '/' then return a / b elseif op == '^' then return a ^ b end end break end end error(string.format(mtext['mt-invalid-scale'], ucode, text)) end local function get_builtin_unit(ucode, definitions) -- Return table of information for the specified built-in unit, or nil if not known. -- Each defined unit code must be followed by two spaces (not tab characters). local _, pos = definitions:find('\n' .. ucode .. ' ', 1, true) if pos then local endline = definitions:find('%s*\n', pos) if endline then local result = {} local n = 0 local text = definitions:sub(pos + 1, endline - 1):gsub('%s%s+', '\t') for item in (text .. '\t'):gmatch('(%S.-)\t') do if item == 'ALIAS' then result.alias = true elseif item == 'ANGLE' then result.isangle = true result.nospace = true elseif item == 'NOSPACE' then result.nospace = true elseif item == 'SI' then result.si = true else n = n + 1 if n == 1 then local link, symbol = item:match('^%[%[([^|]+)|(.+)%]%]$') if link then result.symbol = symbol result.link = link n = 2 else result.symbol = item end elseif n == 2 then result.link = item elseif n == 3 then result.scale_text = item result.scale = get_scale(item, ucode) else result.more_ignored = item break end end end if result.si then local s = result.symbol if ucode == 'mc' .. s or ucode == 'mu' .. s then result.ucode = 'µ' .. s -- unit code for convert should be this end end if n >= 2 or (n >= 1 and result.alias) then return result end -- Ignore invalid definition, treating it as a comment. end end end local function convert_lookup(ucode, value, scaled_top, want_link, si, options) local lookup = require(convert_module)._unit return lookup(ucode, { value = value, scaled_top = scaled_top, link = want_link, si = si, sort = options.sortable, }) end local function get_unit(ucode, value, scaled_top, options) local want_link = options.want_link if scaled_top then want_link = options.want_per_link end local data = mw.loadData(data_module) local result = options.want_longscale and get_builtin_unit(ucode, data.builtin_units_long_scale) or get_builtin_unit(ucode, data.builtin_units) local si, use_convert if result then if result.alias then ucode = result.symbol use_convert = true end if result.scale then -- Setting si means convert will use the unit as given, and the sort key -- will be calculated from the value without any extra scaling that may -- occur if convert found the unit code. For example, if val defines the -- unit 'year' with a scale and if si were not set, convert would also apply -- its own scale because convert knows that a year is 31,557,600 seconds. si = { result.symbol, result.link } value = value * result.scale end if result.si then ucode = result.ucode or ucode si = { result.symbol, result.link } use_convert = true end else result = {} use_convert = true end local convert_unit = convert_lookup(ucode, value, scaled_top, want_link, si, options) result.sortkey = convert_unit.sortspan if use_convert then result.text = convert_unit.text result.scaled_top = convert_unit.scaled_value else if want_link then result.text = '[[' .. result.link .. '|' .. result.symbol .. ']]' else result.text = result.symbol end result.scaled_top = value end return result end local function makeunit(value, options) -- Return table of information for the requested unit and options, or -- return nil if no unit. options = options or {} local unit local ucode = options.u local percode = options.per if ucode then unit = get_unit(ucode, value, nil, options) elseif percode then unit = { nospace = true, scaled_top = value } else return nil end local text = unit.text or '' local sortkey = unit.sortkey if percode then local function bracketed(code, text) return code:find('[*./]') and '(' .. text .. ')' or text end local perunit = get_unit(percode, 1, unit.scaled_top, options) text = (ucode and bracketed(ucode, text) or '') .. '/' .. bracketed(percode, perunit.text) sortkey = perunit.sortkey end if not (unit.nospace or options.nospace) then text = '&nbsp;' .. text end return { text = text, isangle = unit.isangle, sortkey = sortkey } end local function list_units(mode) -- Return wikitext to list the built-in units. -- A unit code should not contain wikimarkup so don't bother escaping. local data = mw.loadData(data_module) local definitions = data.builtin_units .. data.builtin_units_long_scale local last_was_blank = true local n = 0 local result = {} local function add(line) if line == '' then last_was_blank = true else if last_was_blank and n > 0 then n = n + 1 result[n] = '' end last_was_blank = false n = n + 1 result[n] = line end end local si_prefixes = { -- These are the prefixes recognized by convert; u is accepted for micro. y = 'y', z = 'z', a = 'a', f = 'f', p = 'p', n = 'n', u = 'µ', ['µ'] = 'µ', m = 'm', c = 'c', d = 'd', da = 'da', h = 'h', k = 'k', M = 'M', G = 'G', T = 'T', P = 'P', E = 'E', Z = 'Z', Y = 'Y', } local function is_valid(ucode, unit) if unit and not unit.more_ignored then assert(type(unit.symbol) == 'string' and unit.symbol ~= '') if unit.alias then if unit.link or unit.scale_text or unit.si then return false end end if unit.si then if unit.scale_text then return false end ucode = unit.ucode or ucode local base = unit.symbol if ucode == base then unit.display = base return true end local plen = #ucode - #base if plen > 0 then local prefix = si_prefixes[ucode:sub(1, plen)] if prefix and ucode:sub(plen + 1) == base then unit.display = prefix .. base return true end end else unit.display = unit.symbol return true end end return false end local lookup = require(convert_module)._unit local function show_convert(ucode, unit) -- If a built-in unit defines a scale or sets the SI flag, any unit defined in -- convert is not used (the scale or SI prefix's scale is used for a sort key). -- If there is no scale or SI flag, and the unit is not defined in convert, -- the sort key may not be correct; this allows such units to be identified. if not (unit.si or unit.scale_text) then if mode == 'convert' then unit.show = not lookup(unit.alias and unit.symbol or ucode).unknown unit.show_text = 'CONVERT' elseif mode == 'unknown' then unit.show = lookup(unit.alias and unit.symbol or ucode).unknown unit.show_text = 'UNKNOWN' elseif not unit.alias then -- Show convert's scale in square brackets ('[1]' for an unknown unit). -- Don't show scale for an alias because it's misleading for temperature -- and an alias is probably not useful for anything else. local scale = lookup(ucode, {value=1, sort='on'}).scaled_value if type(scale) == 'number' then scale = string.format('%.5g', scale):gsub('e%+?(%-?)0*(%d+)', 'e%1%2') else scale = '?' end unit.show = true unit.show_text = '[' .. scale .. ']' end end end for line in definitions:gmatch('([^\n]*)\n') do local pos, _ = line:find(' ', 1, true) if pos then local ucode = line:sub(1, pos - 1) local unit = get_builtin_unit(ucode, '\n' .. line .. '\n') if is_valid(ucode, unit) then show_convert(ucode, unit) local flags, text if unit.alias then text = unit.symbol else text = '[[' .. unit.link .. '|' .. unit.display .. ']]' end if unit.isangle then unit.nospace = nil -- don't show redundant flag end for _, f in ipairs({ { 'alias', 'ALIAS' }, { 'isangle', 'ANGLE' }, { 'nospace', 'NOSPACE' }, { 'si', 'SI' }, { 'scale_text', unit.scale_text }, { 'show', unit.show_text }, }) do if unit[f[1]] then local t = f[2] if t:match('^%u+$') then t = '<small>' .. t .. '</small>' end if flags then flags = flags .. ' ' .. t else flags = t end end end if flags then text = text .. ' • ' .. flags end add(ucode .. ' = ' .. text .. '<br />') else add(line .. ' ◆ <b>invalid definition</b><br />') end else add(line) end end return table.concat(result, '\n') end local delimit_groups = require('Module:Gapnum').groups local function delimit(sign, numstr, fmt) -- Return sign and numstr (unsigned digits or numdot only) after formatting. -- Four-digit integers are not formatted with gaps. fmt = (fmt or ''):lower() if fmt == 'none' or (fmt == '' and #numstr == 4 and numstr:match('^%d+$')) then return sign .. numstr end -- Group number by integer and decimal parts. -- If there is no decimal part, delimit_groups returns only one table. local ipart, dpart = delimit_groups(numstr) local result if fmt == 'commas' then result = sign .. table.concat(ipart, numsep) if dpart then result = result .. numdot .. table.concat(dpart) end else -- Delimit with a small gap by default. local groups = {} groups[1] = table.remove(ipart, 1) for _, v in ipairs(ipart) do table.insert(groups, '<span style="margin-left:.25em;">' .. v .. '</span>') end if dpart then table.insert(groups, numdot .. (table.remove(dpart, 1) or '')) for _, v in ipairs(dpart) do table.insert(groups, '<span style="margin-left:.25em;">' .. v .. '</span>') end end result = sign .. table.concat(groups) end return result end local function sup_sub(sup, sub, align) -- Return the same result as Module:Su except val defaults to align=right. if align == 'l' or align == 'left' then align = 'left' elseif align == 'c' or align == 'center' then align = 'center' else align = 'right' end return '<span style="display:inline-block;margin-bottom:-0.3em;vertical-align:-0.4em;line-height:1.2em;font-size:85%;text-align:' .. align .. ';">' .. sup .. '<br />' .. sub .. '</span>' end local function range_text(items, unit_table, options) local fmt = options.fmt local nend = items.nend or '' if items.isrepeat or unit_table.isangle then nend = nend .. unit_table.text end local text = '' for i = 1, #items do if i % 2 == 0 then text = text .. items[i] else text = text .. delimit(items[i].sign, items[i].clean, fmt) .. nend end end return text end local function uncertainty_text(uncertainty, unit_table, options) local angle, text, need_parens if unit_table.isangle then angle = unit_table.text end local upper = uncertainty.upper or {} local lower = uncertainty.lower or {} local uncU = upper.clean if uncU then local fmt = options.fmt local uncL = lower.clean if uncL then uncU = delimit('+', uncU, fmt) .. (upper.errend or '') uncL = delimit('−', uncL, fmt) .. (lower.errend or '') if angle then uncU = uncU .. angle uncL = uncL .. angle end text = (angle or '') .. '<span style="margin-left:0.3em;">' .. sup_sub(uncU, uncL, options.align) .. '</span>' else if upper.parens then text = '(' .. uncU .. ')' -- old template did not delimit else text = (angle or '') .. '<span style="margin-left:0.3em;margin-right:0.15em;">±</span>' .. delimit('', uncU, fmt) need_parens = true end if uncertainty.errend then text = text .. uncertainty.errend end if angle then text = text .. angle end end else if angle then text = angle end end return text, need_parens end local function _main(values, unit_spec, options) if options.sandbox then data_module = data_module .. '/sandbox' convert_module = convert_module .. '/sandbox' end local action = options.action if action then if action == 'list' then -- Kludge: am using the align parameter (a=xxx) for type of list. return list_units(options.align) end return valerror('invalid action "' .. action .. '".', options.nocat) end local number = values.number or (values.numbers and values.numbers[1]) or {} local e_10 = options.e or {} local novalue = (number.value == nil and e_10.clean == nil) local fmt = options.fmt local want_sort = true local sortable = options.sortable if sortable == 'off' or (sortable == nil and novalue) then want_sort = false elseif sortable == 'debug' then -- Same as sortable = 'on' but the sort key is displayed. else sortable = 'on' end local sort_value = 1 if want_sort then sort_value = number.value or 1 if e_10.value and sort_value ~= 0 then -- The 'if' avoids {{val|0|e=1234}} giving an invalid sort_value due to overflow. sort_value = sort_value * 10^e_10.value end end local unit_table = makeunit(sort_value, { u = unit_spec.u, want_link = unit_spec.want_link, per = unit_spec.per, want_per_link = unit_spec.want_per_link, nospace = novalue, want_longscale = unit_spec.want_longscale, sortable = sortable, }) local sortkey if unit_table then if want_sort then sortkey = unit_table.sortkey end else unit_table = { text = '' } if want_sort then sortkey = convert_lookup('dummy', sort_value, nil, nil, nil, { sortable = sortable }).sortspan end end local final_unit = unit_table.isangle and '' or unit_table.text local e_text, n_text, need_parens local uncertainty = values.uncertainty if uncertainty then if number.clean then n_text = delimit(number.sign, number.clean, fmt) .. (number.nend or '') local text text, need_parens = uncertainty_text(uncertainty, unit_table, options) if text then n_text = n_text .. text end else n_text = '' end else if values.numbers.isrepeat then final_unit = '' end n_text = range_text(values.numbers, unit_table, options) need_parens = true end if e_10.clean then if need_parens then n_text = '(' .. n_text .. ')' end e_text = '10^{' .. delimit(e_10.sign, e_10.clean, fmt) .. '}' if number.clean then e_text = '<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>' .. e_text end else e_text = '' end local result = (sortkey or '') .. (options.prefix or '') .. n_text .. e_text .. final_unit .. (options.suffix or '') if result ~= '' then result = '<span class="nowrap">' .. result .. '</span>' end return result .. (options.warning or '') end local function check_parameters(args, has_ranges, nocat) -- Return warning text for the first problem parameter found, or nothing if ok. local whitelist = { a = true, action = true, debug = true, e = true, ['end'] = true, errend = true, ['+errend'] = true, ['-errend'] = true, fmt = true, ['long scale'] = true, long_scale = true, longscale = true, nocategory = true, p = true, s = true, sortable = true, u = true, ul = true, up = true, upl = true, } for k, v in pairs(args) do if type(k) == 'string' and not whitelist[k] then local warning = string.format(mtext['mt-val-not-supported'], k, v) return valerror(warning, nocat, true) end end if not has_ranges and args[4] then return valerror(mtext['mt-ignore-parameter4'], nocat, true) end end local function main(frame) local getArgs = require('Module:Arguments').getArgs local args = getArgs(frame, {wrappers = { 'Template:Val' }}) local nocat = args.nocategory local numbers = {} -- table of number tables, perhaps with range text local msg = get_args(numbers, args) if msg then return valerror(msg, nocat) end if args.u and args.ul then return valerror(mtext['mt-both-u-ul'], nocat) end if args.up and args.upl then return valerror(mtext['mt-both-up-upl'], nocat) end local values if numbers.has_ranges then -- Multiple values with range separators but no uncertainty. numbers.nend = args['end'] values = { numbers = numbers, } else -- A single value with optional uncertainty. local function setfield(i, dst, src) local v = args[src] if v then if numbers[i] then numbers[i][dst] = v else numbers[i] = { [dst] = v } end end end setfield(1, 'nend', 'end') setfield(2, 'errend', '+errend') setfield(3, 'errend', '-errend') values = { number = numbers[1], uncertainty = { upper = numbers[2], lower = numbers[3], errend = args.errend, } } end local unit_spec = { u = args.ul or args.u, want_link = args.ul ~= nil, per = args.upl or args.up, want_per_link = args.upl ~= nil, want_longscale = (args.longscale or args.long_scale or args['long scale']) == 'on', } local options = { action = args.action, align = args.a, e = numbers.e, fmt = args.fmt, nocat = nocat, prefix = args.p, sandbox = string.find(frame:getTitle(), 'sandbox', 1, true) ~= nil, sortable = args.sortable or (args.debug == 'yes' and 'debug' or nil), suffix = args.s, warning = check_parameters(args, numbers.has_ranges, nocat), } return _main(values, unit_spec, options) end return { main = main, _main = _main } g2ouz537weiawc5sz5zzx57zc86l0t8 828 759160 6547314 2022-07-24T15:58:14Z Sura Shukurlu 169201 Səhifə " local builtin_units = [=[ == Test == Foo [[Hz|<samp>Foo</samp>]] Baz [[Hertz|baz₀]] Baz [[Kelvins|baz₀]] Bar [[Foobar|bar<abbr title="super duper">0</abbr>]] quux [[Foobar|<span title="super duper 2">bar0</span>]] == Unsorted units == c0 [[Işık hızı|''c''₀]] lbf [[Pound (kuvvet)|<span title="pound-force">lb_F</span> ]] C/mol [[Faraday constant|C/mol]] C.mol-1 [[Faraday constant|C&sdot;mol<sup>−..." məzmunu ilə yaradıldı Scribunto text/plain local builtin_units = [=[ == Test == Foo [[Hz|<samp>Foo</samp>]] Baz [[Hertz|baz₀]] Baz [[Kelvins|baz₀]] Bar [[Foobar|bar<abbr title="super duper">0</abbr>]] quux [[Foobar|<span title="super duper 2">bar0</span>]] == Unsorted units == c0 [[Işık hızı|''c''₀]] lbf [[Pound (kuvvet)|<span title="pound-force">lb_F</span> ]] C/mol [[Faraday constant|C/mol]] C.mol-1 [[Faraday constant|C&sdot;mol⁻¹]] C/kg [[Röntgen (birim)|C/kg]] C.kg-1 [[Röntgen (birim)|C&sdot;kg⁻¹]] F.m-1 [[vacuum permittivity|F&sdot;m⁻¹]] F/m [[vacuum permittivity|F/m]] e [[Temel yük|''e'']] kB [[Kilobyte|kB]] 8e3 MB [[Megabyte|MB]] 8e6 GB [[Gigabyte|GB]] 8e9 TB [[Terabyte|TB]] 8e12 == Time and frequency == byte/s [[Data rate units|byte/s]] 8 kB/s [[Data rate units#Kilobyte per second|<span title="Kilobytes per second">kB/s</span>]] 8e3 MB/s [[Data rate units#Megabyte per second|<span title="Megabytes per second">MB/s</span>]] 8e6 GB/s [[Data rate units#Gigabyte per second|<span title="Gigabytes per second">GB/s</span>]] 8e9 TB/s [[Data rate units#Terabyte per second|<span title="Terabytes per second">TB/s</span>]] 8e12 bit/s [[Bit per second|bit/s]] 1 bps [[Bit per second|bit/s]] 1 kbit/s [[Kilobit per second|kbit/s]] 1e3 Mbit/s [[Megabit per second|Mbit/s]] 1e6 Gbit/s [[Gigabit per second|Gbit/s]] 1e9 Tbit/s [[Terabit per second|Tbit/s]] 1e12 kT/s [[Transfer (computing)|<span title="Kilotransfers per second">kT/s</span>]] 1e3 MT/s [[Transfer (computing)|<span title="Megatransfers per second">MT/s</span>]] 1e6 GT/s [[Transfer (computing)|<span title="Gigatransfers per second">GT/s</span>]] 1e9 year [[Year|year]] 31557600 years [[Year|years]] 31557600 yr [[Year#Symbols y and yr|yr]] 31557600 y [[Year|y]] 31557600 a [[Annum|a]] 31557600 Ga [[Gigaannum|Ga]] 31557600000000000 Ma [[Megaannum|Ma]] 31557600000000 ka [[Kiloannum|ka]] 31557600000 kyr [[kyr|kyr]] 31557600000 kya [[kyr|kya]] 31557600000 myr [[myr|myr]] 31557600000000 mya [[Mya (unit)|mya]] 31557600000000 byr [[Billion years|byr]] 31557600000000000 bya [[Billion years ago|bya]] 31557600000000000 Gyr [[Year#SI prefix multipliers|Ga]] 31557600000000000 BP [[Before present|BP]] uBP [[Radiocarbon dating#Calibration|¹⁴C yr BP]] BC [[Before Christ|BC]] -1 AD [[Anno Domini|AD]] 1 BCE [[Before the Common Era|BCE]] -1 CE [[Common Era|CE]] 1 s-1 [[Saniye|s⁻¹]] s-2 [[Saniye|s⁻²]] s2 [[Saniye|s²]] s [[Saniye|s]] SI as [[Attosecond|s]] SI cs [[Saniye|s]] SI das [[Saniye|s]] SI ds [[Saniye|s]] SI Es [[Saniye|s]] SI fs [[Femtosecond|s]] SI Gs [[Saniye|s]] SI hs [[Saniye|s]] SI ks [[Saniye|s]] SI ms [[Millisecond|s]] SI µs [[Microsecond|s]] SI us [[Microsecond|s]] SI Ms [[Saniye|s]] SI ns [[Nanosecond|s]] SI ps [[Picosecond|s]] SI Ps [[Saniye|s]] SI Ts [[Saniye|s]] SI Ys [[Saniye|s]] SI ys [[Yoctosecond|s]] SI Zs [[Saniye|s]] SI zs [[Zeptosecond|s]] SI Hz [[Hertz|Hz]] SI aHz [[Hertz|Hz]] SI cHz [[Hertz|Hz]] SI daHz [[Hertz|Hz]] SI dHz [[Hertz|Hz]] SI EHz [[Hertz|Hz]] SI fHz [[Hertz|Hz]] SI hHz [[Hertz|Hz]] SI GHz [[Gigahertz|Hz]] SI kHz [[Kilohertz|Hz]] SI MHz [[Megahertz|Hz]] SI mHz [[Hertz|Hz]] SI uHz [[Hertz|Hz]] SI µHz [[Hertz|Hz]] SI nHz [[Hertz|Hz]] SI pHz [[Hertz|Hz]] SI PHz [[Hertz|Hz]] SI THz [[Hertz|Hz]] SI yHz [[Hertz|Hz]] SI YHz [[Hertz|Hz]] SI zHz [[Hertz|Hz]] SI ZHz [[Hertz|Hz]] SI == Length, area, volume == fb-1 [[Barn (unit)|fb⁻¹]] mas [[Milliarcsecond|mas]] pi/648000000 m-1 [[Metre|m⁻¹]] m-2 [[Square metre|m⁻²]] m-3 [[Cubic metre|m⁻³]] km2 [[Square kilometre|km²]] km3 [[Cubic kilometre|km³]] µm2 [[Square metre|µm²]] um2 [[Square metre|µm²]] am2 [[Square metre|am²]] cm2 [[Square centimetre|cm²]] dam2 [[Square metre|dam²]] dm2 [[Square metre|dm²]] Em2 [[Square metre|Em²]] fm2 [[Square metre|fm²]] Gm2 [[Square metre|Gm²]] hm2 [[Square metre|hm²]] mm2 [[Square metre|mm²]] Mm2 [[Square metre|Mm²]] nm2 [[Square metre|nm²]] pm2 [[Square metre|pm²]] Pm2 [[Square metre|Pm²]] Tm2 [[Square metre|Tm²]] ym2 [[Square metre|ym²]] Ym2 [[Square metre|Ym²]] zm2 [[Square metre|zm²]] Zm2 [[Square metre|Zm²]] gal [[Gallon|gal]] Gal [[Gal (unit)|Gal]] uGal [[Gal (unit)|µGal]] µGal [[Gal (unit)|µGal]] mGal [[Gal (unit)|mGal]] b [[Barn (unit)|b]] SI ab [[Barn (unit)|b]] SI cb [[Barn (unit)|b]] SI dab [[Barn (unit)|b]] SI db [[Barn (unit)|b]] SI Eb [[Barn (unit)|b]] SI fb [[Barn (unit)|b]] SI Gb [[Barn (unit)|b]] SI hb [[Barn (unit)|b]] SI kb [[Barn (unit)|b]] SI mb [[Barn (unit)|b]] SI µb [[Barn (unit)|b]] SI ub [[Barn (unit)|b]] SI Mb [[Barn (unit)|b]] SI nb [[Barn (unit)|b]] SI pb [[Barn (unit)|b]] SI Pb [[Barn (unit)|b]] SI Tb [[Barn (unit)|b]] SI Yb [[Barn (unit)|b]] SI yb [[Barn (unit)|b]] SI Zb [[Barn (unit)|b]] SI zb [[Barn (unit)|b]] SI == Velocity and acceleration == m/s2 [[Metre per second squared|m/s²]] m.s-2 [[Metre per second squared|m&sdot;s⁻²]] m/s [[Metre per second|m/s]] km/s [[Metre per second|km/s]] m.s-1 [[Metre per second|m&sdot;s⁻¹]] km.s-1 [[Metre per second|km&sdot;s⁻¹]] == Mass and energy == lbm [[Pound (mass)|<span title="pound-mass">lb_m</span>]] uJ [[Joule|µJ]] J.s [[Joule-second|J&sdot;s]] kWh [[Kilowatt hour|kWh]] kW.h [[Kilowatt hour|kW&sdot;h]] J/C [[Volt|J/C]] J/kg [[Joule|J/kg]] g [[Gram|g]] SI ag [[Attogram|g]] SI cg [[Centigram|g]] SI dag [[Gram|g]] SI dg [[Decigram|g]] SI Eg [[Exagram|g]] SI fg [[Femtogram|g]] SI Gg [[Gigagram|g]] SI hg [[Kilogram#SI multiples|g]] SI kg [[Kilogram|g]] SI mcg [[Microgram|g]] SI Mg [[Megagram|g]] SI mg [[Milligram|g]] SI ug [[Microgram|g]] SI µg [[Microgram|g]] SI ng [[Nanogram|g]] SI Pg [[Petagram|g]] SI pg [[Picogram|g]] SI Tg [[Tonne|g]] SI yg [[Yoctogram|g]] SI Yg [[Yottagram|g]] SI zg [[Zeptogram|g]] SI Zg [[Zettagram|g]] SI == Pressure and density == psi [[Pounds per square inch|psi]] g/cm3 [[Gram per cubic centimetre|g/cm³]] kg/m3 [[Kilogram per cubic metre|kg/m³]] kg/cm3 [[Density#Formula and common units|kg/cm³]] g/L [[Gram per litre|g/L]] g/l [[Gram per litre|g/L]] mcg/dL [[Gram per litre|µg/dL]] mcg/dl [[Gram per litre|µg/dL]] mg/mL [[Gram per litre|mg/mL]] mg/ml [[Gram per litre|mg/mL]] ug/dL [[Gram per litre|µg/dL]] ug/dl [[Gram per litre|µg/dL]] μg/dL [[Gram per litre|μg/dL]] μg/dl [[Gram per litre|μg/dL]] mg/L [[Gram per litre|mg/dL]] mg/l [[Gram per litre|<abbr title="milligrams per liter">mg/L</abbr>]] mg/L [[Gram per litre|<abbr title="milligrams per liter">mg/L</abbr>]] mgl-1 [[Gram per litre|<abbr title="milligrams per liter">mg/L</abbr>]] mgL-1 [[Gram per litre|<abbr title="milligrams per liter">mg/L</abbr>]] == Temperature == degC °C ALIAS degF °F ALIAS degR °R ALIAS K [[Kelvin|K]] SI YK [[Yottakelvin|K]] SI ZK [[Zettakelvin|K]] SI EK [[Kelvin|K]] SI PK [[Petakelvin|K]] SI TK [[Terakelvin|K]] SI GK [[Gigakelvin|K]] SI MK [[Megakelvin|K]] SI kK [[Kilokelvin|K]] SI hK [[Hectokelvin|K]] SI daK [[Decakelvin|K]] SI dK [[Decikelvin|K]] SI cK [[Centikelvin|K]] SI mK [[Millikelvin|K]] SI µK [[Microkelvin|K]] SI uK [[Microkelvin|K]] SI nK [[Nanokelvin|K]] SI pK [[Picokelvin|K]] SI fK [[Femtokelvin|K]] SI aK [[Attokelvin|K]] SI zK [[Zeptokelvin|K]] SI yK [[Yoctokelvin|K]] SI == Electromagnetism == Wb [[Weber (unit)|Wb]] N.A-2 [[Permeability (electromagnetism)|N&sdot;A⁻²]] H.m-1 [[Permeability (electromagnetism)|H&sdot;m⁻¹]] V/m [[Electric field|V/m]] V.m-1 [[Electric field|V&sdot;m⁻¹]] C [[Coulomb|C]] SI YC [[Coulomb|C]] SI ZC [[Coulomb|C]] SI EC [[Coulomb|C]] SI PC [[Coulomb|C]] SI TC [[Coulomb|C]] SI GC [[Coulomb|C]] SI MC [[Coulomb|C]] SI kC [[Coulomb|C]] SI hC [[Coulomb|C]] SI daC [[Coulomb|C]] SI dC [[Coulomb|C]] SI cC [[Coulomb|C]] SI mC [[Coulomb|C]] SI µC [[Coulomb|C]] SI uC [[Coulomb|C]] SI nC [[Coulomb|C]] SI pC [[Coulomb|C]] SI fC [[Coulomb|C]] SI aC [[Coulomb|C]] SI zC [[Coulomb|C]] SI yC [[Coulomb|C]] SI F [[Farad|F]] SI YF [[Farad|F]] SI ZF [[Farad|F]] SI EF [[Farad|F]] SI PF [[Farad|F]] SI TF [[Farad|F]] SI GF [[Farad|F]] SI MF [[Farad|F]] SI kF [[Farad|F]] SI hF [[Farad|F]] SI daF [[Farad|F]] SI dF [[Farad|F]] SI cF [[Farad|F]] SI mF [[Farad|F]] SI µF [[Farad|F]] SI uF [[Farad|F]] SI nF [[Farad|F]] SI pF [[Farad|F]] SI fF [[Farad|F]] SI aF [[Farad|F]] SI zF [[Farad|F]] SI yF [[Farad|F]] SI H [[Henry (unit)|H]] SI YH [[Henry (unit)|H]] SI ZH [[Henry (unit)|H]] SI EH [[Henry (unit)|H]] SI PH [[Henry (unit)|H]] SI TH [[Henry (unit)|H]] SI GH [[Henry (unit)|H]] SI MH [[Henry (unit)|H]] SI kH [[Henry (unit)|H]] SI hH [[Henry (unit)|H]] SI daH [[Henry (unit)|H]] SI dH [[Henry (unit)|H]] SI cH [[Henry (unit)|H]] SI mH [[Henry (unit)|H]] SI µH [[Henry (unit)|H]] SI uH [[Henry (unit)|H]] SI nH [[Henry (unit)|H]] SI pH [[Henry (unit)|H]] SI fH [[Henry (unit)|H]] SI aH [[Henry (unit)|H]] SI zH [[Henry (unit)|H]] SI yH [[Henry (unit)|H]] SI A [[Ampere|A]] SI YA [[Ampere|A]] SI ZA [[Ampere|A]] SI EA [[Ampere|A]] SI PA [[Ampere|A]] SI TA [[Ampere|A]] SI GA [[Ampere|A]] SI MA [[Ampere|A]] SI kA [[Ampere|A]] SI hA [[Ampere|A]] SI daA [[Ampere|A]] SI dA [[Ampere|A]] SI cA [[Ampere|A]] SI mA [[Ampere|A]] SI µA [[Ampere|A]] SI uA [[Ampere|A]] SI nA [[Ampere|A]] SI pA [[Ampere|A]] SI fA [[Ampere|A]] SI aA [[Ampere|A]] SI zA [[Ampere|A]] SI yA [[Ampere|A]] SI V [[Volt|V]] SI YV [[Volt|V]] SI ZV [[Volt|V]] SI EV [[Volt|V]] SI PV [[Volt|V]] SI TV [[Volt|V]] SI GV [[Volt|V]] SI MV [[Volt|V]] SI kV [[Volt|V]] SI hV [[Volt|V]] SI daV [[Volt|V]] SI dV [[Volt|V]] SI cV [[Volt|V]] SI mV [[Volt|V]] SI µV [[Volt|V]] SI uV [[Volt|V]] SI nV [[Volt|V]] SI pV [[Volt|V]] SI fV [[Volt|V]] SI aV [[Volt|V]] SI zV [[Volt|V]] SI yV [[Volt|V]] SI VA [[Volt-ampere|VA]] SI YVA [[Volt-ampere|VA]] SI ZVA [[Volt-ampere|VA]] SI EVA [[Volt-ampere|VA]] SI PVA [[Volt-ampere|VA]] SI TVA [[Volt-ampere|VA]] SI GVA [[Volt-ampere|VA]] SI MVA [[Volt-ampere|VA]] SI kVA [[Volt-ampere|VA]] SI hVA [[Volt-ampere|VA]] SI daVA [[Volt-ampere|VA]] SI dVA [[Volt-ampere|VA]] SI cVA [[Volt-ampere|VA]] SI mVA [[Volt-ampere|VA]] SI µVA [[Volt-ampere|VA]] SI uVA [[Volt-ampere|VA]] SI nVA [[Volt-ampere|VA]] SI pVA [[Volt-ampere|VA]] SI fVA [[Volt-ampere|VA]] SI aVA [[Volt-ampere|VA]] SI zVA [[Volt-ampere|VA]] SI yVA [[Volt-ampere|VA]] SI R [[Rayleigh (unit)|R]] SI G [[Gauss (unit)|G]] SI aG [[Attogauss|G]] SI cG [[Centigauss|G]] SI daG [[Decagauss|G]] SI dG [[Decigauss|G]] SI EG [[Exagauss|G]] SI fG [[Femtogauss|G]] SI GG [[Gigagauss|G]] SI hG [[Hectogauss|G]] SI kG [[Kilogauss|G]] SI MG [[Megagauss|G]] SI mG [[Milligauss|G]] SI uG [[Microgauss|G]] SI µG [[Microgauss|G]] SI nG [[Nanogauss|G]] SI PG [[Petagauss|G]] SI pG [[Picogauss|G]] SI TG [[Teragauss|G]] SI yG [[Yoctogauss|G]] SI YG [[Yottagauss|G]] SI zG [[Zeptogauss|G]] SI ZG [[Zettagauss|G]] SI T [[Tesla (birim)|T]] SI aT [[Attotesla|T]] SI cT [[Centitesla|T]] SI daT [[Decatesla|T]] SI dT [[Decitesla|T]] SI ET [[Exatesla|T]] SI fT [[Femtotesla|T]] SI GT [[Gigatesla|T]] SI hT [[Hectotesla|T]] SI kT [[Kilotesla|T]] SI MT [[Megatesla|T]] SI mT [[Millitesla|T]] SI uT [[Microtesla|T]] SI µT [[Microtesla|T]] SI nT [[Nanotesla|T]] SI PT [[Petatesla|T]] SI pT [[Picotesla|T]] SI TT [[Teratesla|T]] SI yT [[Yoctotesla|T]] SI YT [[Yottatesla|T]] SI zT [[Zeptotesla|T]] SI ZT [[Zettatesla|T]] SI == Astrophysics == au [[Astronomical unit|au]] c [[Işık hızı|''c'']] ly [[Işık yılı|ly]] Earth mass [[Earth mass|''M''_⊕]] Earth radius [[Earth radius|''R''_⊕]] M_Earth [[Earth mass|''M''_⊕]] R_Earth [[Earth radius|''R''_⊕]] M+ [[Earth mass|''M''_⊕]] R+ [[Earth radius|''R''_⊕]] Jupiter mass [[Jupiter mass|''M''_J]] Jupiter radius [[Jupiter radius|''R''_J]] M_Jupiter [[Jupiter mass|''M''_J]] R_Jupiter [[Jupiter radius|''R''_J]] Solar mass [[Solar mass|''M''_&#x2609;]] solar mass [[Solar mass|''M''_&#x2609;]] M_Solar [[Solar mass|''M''_&#x2609;]] M_solar [[Solar mass|''M''_&#x2609;]] R_Solar [[Solar radius|''R''_&#x2609;]] R_solar [[Solar radius|''R''_&#x2609;]] Solar radius [[Solar radius|''R''_&#x2609;]] solar radius [[Solar radius|''R''_&#x2609;]] Solar luminosity [[Solar luminosity|''L''_&#x2609;]] solar luminosity [[Solar luminosity|''L''_&#x2609;]] L_solar [[Solar luminosity|''L''_&#x2609;]] L_Solar [[Solar luminosity|''L''_&#x2609;]] Lo [[Solar luminosity|''L''_&#x2609;]] pc2 [[Parsec|pc²]] pc3 [[Parsec|pc³]] kpc2 [[Parsec#Parsecs and kiloparsecs|kpc²]] kpc3 [[Parsec#Parsecs and kiloparsecs|kpc³]] kpc [[Parsec#Parsecs and kiloparsecs|kpc]] Mpc2 [[Parsec#Megaparsecs and gigaparsecs|Mpc²]] Mpc3 [[Parsec#Megaparsecs and gigaparsecs|Mpc³]] Mpc [[Parsec#Megaparsecs and gigaparsecs|Mpc]] Gpc2 [[Parsec#Megaparsecs and gigaparsecs|Gpc²]] Gpc3 [[Parsec#Megaparsecs and gigaparsecs|Gpc³]] Gpc [[Parsec#Megaparsecs and gigaparsecs|Gpc]] == Nuclear physics and chemistry == cm-1 [[Wavenumber|cm⁻¹]] u [[Atomik kütle birimi|u]] osmol [[Osmole (unit)|osmol]] Osm [[Osmole (unit)|Osm]] M [[Molarity|M]] TM [[Molarity|M]] SI GM [[Molarity|M]] SI MM [[Molarity|M]] SI kM [[Molarity|M]] SI hM [[Molarity|M]] SI daM [[Molarity|M]] SI dM [[Molarity|M]] SI cM [[Molarity|M]] SI mM [[Molarity|M]] SI uM [[Molarity|M]] 1e-6 nM [[Molarity|M]] SI pM [[Molarite|M]] SI kg/mol [[Molar kütle|M]] kg.mol-1 [[Molar kütle|kg&sdot;mol⁻¹]] g/mol [[Molar kütle|g/mol]] g.mol-1 [[Molar kütle|g&sdot;mol⁻¹]] eV/c2 [[Elektronvolt#Kütle|eV/''c''²]] keV/c2 [[Elektronvolt#Kütle|keV/''c''²]] MeV/c2 [[Elektronvolt#Kütle|MeV/''c''²]] GeV/c2 [[Elektronvolt#Kütle|GeV/''c''²]] TeV/c2 [[Elektronvolt#Kütle|TeV/''c''²]] µN [[Nuclear magneton|µ<span style="display:inline-block;margin-bottom:-0.3em;vertical-align:-0.4em;line-height:1.2em;font-size:85%;text-align:left"><br />N</span>]] µB [[Bohr magnetonu|µ<span style="display:inline-block;margin-bottom:-0.3em;vertical-align:-0.4em;line-height:1.2em;font-size:85%;text-align:left"><br />B</span>]] eV [[Elektronvolt|eV]] mev [[Elektronvolt|meV]] keV [[Elektronvolt|keV]] MeV [[Elektronvolt|MeV]] GeV [[Elektronvolt|GeV]] TeV [[Elektronvolt|TeV]] mol-1 [[Avogadro sayısı|mol⁻¹]] J/mol [[Joule per mole|J/mol]] J.mol-1 [[Joule per mole|J&sdot;mol⁻¹]] kJ.mol-1 [[Joule per mole|kJ&sdot;mol⁻¹]] kJ/mol [[Joule per mole|kJ/mol]] MJ.mol-1 [[Joule per mole|MJ&sdot;mol⁻¹]] MJ/mol [[Joule per mole|MJ/mol]] GJ/mol [[Joule per mole|GJ/mol]] GJ.mol-1 [[Joule per mole|GJ&sdot;mol⁻¹]] TJ.mol-1 [[Joule per mole|TJ&sdot;mol⁻¹]] TJ/mol [[Joule per mole|TJ/mol]] == Numbers and phrases == pp [[Page (paper)|pp]] ppb [[Parts per billion|ppb]] 1e-9 ppm [[Parts per million|ppm]] 1e-6 billiard [[Orders of magnitude (numbers)#1015|billiard]] 1e15 billion [[1,000,000,000|billion]] 1e9 billionth [[1,000,000,000|billionth]] 1e-9 billionths [[1,000,000,000|billionths]] 1e-9 decilliard [[Orders of magnitude (numbers)#1063|decilliard]] 1e63 decillion [[Orders of magnitude (numbers)#1033|decillion]] 1e33 decillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1033|decillionth]] 1e-33 decillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1033|decillionths]] 1e-33 milliard [[1,000,000,000|milliard]] 1e9 million [[Million|million]] 1e6 millionth [[Million|millionth]] 1e-6 millionths [[Million|millionths]] 1e-6 nonilliard [[Orders of magnitude (numbers)#1057|nonilliard]] 1e57 nonillion [[Orders of magnitude (numbers)#1030|nonillion]] 1e30 nonillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1030|nonillionth]] 1e-30 nonillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1030|nonillionths]] 1e-30 octilliard [[Orders of magnitude (numbers)#1051|octilliard]] 1e51 octillion [[Orders of magnitude (numbers)#1027|octillion]] 1e27 octillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1027|octillionth]] 1e-27 octillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1027|octillionths]] 1e-27 quadrilliard [[Orders of magnitude (numbers)#1027|quadrilliard]] 1e27 quadrillion [[Orders of magnitude (numbers)#1015|quadrillion]] 1e15 quadrillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1015|quadrillionth]] 1e-15 quadrillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1015|quadrillionths]] 1e-15 quintilliard [[Orders of magnitude (numbers)#1033|quintilliard]] 1e33 quintillion [[Orders of magnitude (numbers)#1018|quintillion]] 1e18 quintillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1018|quintillionth]] 1e-18 quintillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1018|quintillionths]] 1e-18 septilliard [[Orders of magnitude (numbers)#1045|septilliard]] 1e45 septillion [[Orders of magnitude (numbers)#1024|septillion]] 1e24 septillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1024|septillionth]] 1e-24 septillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1024|septillionths]] 1e-24 sextilliard [[Orders of magnitude (numbers)#1039|sextilliard]] 1e39 sextillion [[Orders of magnitude (numbers)#1021|sextillion]] 1e21 sextillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1021|sextillionth]] 1e-21 sextillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1021|sextillionths]] 1e-21 trilliard [[Orders of magnitude (numbers)#1021|trilliard]] 1e21 trillion [[Orders of magnitude (numbers)#1012|trillion]] 1e12 trillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1012|trillionth]] 1e-12 trillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1012|trillionths]] 1e-12 == Angles == % % Percent ANGLE 0.01 percent % Percent ANGLE 0.01 per cent % Percent ANGLE 0.01 ‰ ‰ Per mil ANGLE 1e-3 per mil ‰ Per mil ANGLE 1e-3 per mill ‰ Per mil ANGLE 1e-3 per mille ‰ Per mil ANGLE 1e-3 permil ‰ Per mil ANGLE 1e-3 permill ‰ Per mil ANGLE 1e-3 permille ‰ Per mil ANGLE 1e-3 ° ° Degree (angle) ANGLE pi/180 deg ° Degree (angle) ANGLE pi/180 ' ′ Minute of arc ANGLE pi/10800 ′ ′ Minute of arc ANGLE pi/10800 arcmin ′ Minute of arc ANGLE pi/10800 arcminute ′ Minute of arc ANGLE pi/10800 " ″ Second of arc ANGLE pi/648000 ″ ″ Second of arc ANGLE pi/648000 arcsec ″ Second of arc ANGLE pi/648000 arcsecond ″ Second of arc ANGLE pi/648000 ]=] -- If val has "|long scale=on" the following definitions are used -- (then, if not found here, the normal definitions are used). -- Unit code [[Link|Symbol]] Flags/Scale local builtin_units_long_scale = [=[ == Long scale numbers and phrases == billion [[Orders of magnitude (numbers)#1012|billion]] 1e12 billionth [[Orders of magnitude (numbers)#1012|billionth]] 1e-12 billionths [[Orders of magnitude (numbers)#1012|billionths]] 1e-12 decillion [[Orders of magnitude (numbers)#1060|decillion]] 1e60 decillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1060|decillionth]] 1e-60 decillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1060|decillionths]] 1e-60 nonillion [[Orders of magnitude (numbers)#1054|nonillion]] 1e54 nonillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1054|nonillionth]] 1e-54 nonillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1054|nonillionths]] 1e-54 octillion [[Orders of magnitude (numbers)#1048|octillion]] 1e48 octillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1048|octillionth]] 1e-48 octillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1048|octillionths]] 1e-48 quadrillion [[Orders of magnitude (numbers)#1024|quadrillion]] 1e24 quadrillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1024|quadrillionth]] 1e-24 quadrillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1024|quadrillionths]] 1e-24 quintillion [[Orders of magnitude (numbers)#1030|quintillion]] 1e30 quintillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1030|quintillionth]] 1e-30 quintillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1030|quintillionths]] 1e-30 septillion [[Orders of magnitude (numbers)#1042|septillion]] 1e42 septillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1042|septillionth]] 1e-42 septillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1042|septillionths]] 1e-42 sextillion [[Orders of magnitude (numbers)#1036|sextillion]] 1e36 sextillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1036|sextillionth]] 1e-36 sextillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1036|sextillionths]] 1e-36 trillion [[Orders of magnitude (numbers)#1018|trillion]] 1e18 trillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1018|trillionth]] 1e-18 trillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1018|trillionths]] 1e-18 ]=] return { builtin_units = builtin_units, builtin_units_long_scale = builtin_units_long_scale } nq1i89k8zjxn4i99k3thd98a9ai64pf 6548097 6547314 2022-07-25T11:18:13Z Toghrul R 147643 yeniləmə Scribunto text/plain -- Definitions for units known to val -- File format is two strings and a return statement with them in it: -- string in quotes [=[ ... builtin_units ... ]=]. -- string in quotes [=[ ... builtin_units_long_scale ... ]=]. -- First string, builtin_units, is short-scale, second string is long scale. -- Entry format: -- One record per line, starting in first column, having 2-4 fields. -- Field separator: two or more spaces -- Between first and second fields: two or more spaces -- Between all other fields: two or more spaces, or one or more tabs -- Entries without two spaces in them are ignored. -- There must be a blank line before the first entry and after the last. -- I.e. the first two and last two characters of the string must be newlines. -- Format of entry. Two record types: -- -- One record type is a wikilink: -- Unit-code [[ pagename | Symbol-accepts-HTML-only ]] -- Text-field separator is still two spaces. Two spaces not allowed in wikilink. -- -- The other record type is all fields: -- Unit-code symbol-accepts-HTML-only pagename#section-OK -- -- Plus there is an optional field that goes at the end after two or more spaces. -- Whether it is a number or an equation or the letters SI, -- any of these three has the same function: a wikitable sorting "scale". -- It is for sorting, and it works for either record type. -- Difference is SI can't accept HTML. But SI correctly scales any SI prefix. -- (Optional fields ALIAS and NOSPACE and ANGLE are for advanced users.) -- "Invalid unit" error: -- Using SI requires that the symbol equal unit-code, so never allows HTML. -- Any difference between SI or symbol must be an SI prefix, such as k, M, or G. -- A space at the end of an entry is an error. No space at each EOL. local builtin_units = [=[ == Test == Foo [[Hz|<samp>Foo</samp>]] Baz [[Hertz|baz₀]] Baz [[Kelvins|baz₀]] Bar [[Foobar|bar<abbr title="super duper">0</abbr>]] quux [[Foobar|<span title="super duper 2">bar0</span>]] == Unsorted units == c0 [[Speed of light#Numerical value, notation, and units|''c''₀]] lbf [[Pound (force)|<span title="pound-force">lb_F</span> ]] N.s [[Newton-second|N&sdot;s]] J.K-1 [[Joule per kelvin|J&sdot;K⁻¹]] C.mol-1 [[Faraday constant|C&sdot;mol⁻¹]] C/mol [[Faraday constant|C/mol]] C.kg-1 [[Roentgen (unit)|C&sdot;kg⁻¹]] C/kg [[Roentgen (unit)|C/kg]] F.m-1 [[vacuum permittivity|F&sdot;m⁻¹]] F/m [[vacuum permittivity|F/m]] e [[Elementary charge|''e'']] kB [[Kilobyte|kB]] 8e3 MB [[Megabyte|MB]] 8e6 GB [[Gigabyte|GB]] 8e9 TB [[Terabyte|TB]] 8e12 lx [[Lux (unit)|lx]] nat [[nat (unit)|nat]] == Time and frequency == byte/s [[Data rate units|byte/s]] 8 kB/s [[Data rate units#Kilobyte per second|<span title="Kilobytes per second">kB/s</span>]] 8e3 MB/s [[Data rate units#Megabyte per second|<span title="Megabytes per second">MB/s</span>]] 8e6 GB/s [[Data rate units#Gigabyte per second|<span title="Gigabytes per second">GB/s</span>]] 8e9 TB/s [[Data rate units#Terabyte per second|<span title="Terabytes per second">TB/s</span>]] 8e12 bit/s [[Bit per second|bit/s]] 1 bps [[Bit per second|bit/s]] 1 kbit/s [[Kilobit per second|kbit/s]] 1e3 Mbit/s [[Megabit per second|Mbit/s]] 1e6 Gbit/s [[Gigabit per second|Gbit/s]] 1e9 Tbit/s [[Terabit per second|Tbit/s]] 1e12 kT/s [[Transfer (computing)|<span title="Kilotransfers per second">kT/s</span>]] 1e3 MT/s [[Transfer (computing)|<span title="Megatransfers per second">MT/s</span>]] 1e6 GT/s [[Transfer (computing)|<span title="Gigatransfers per second">GT/s</span>]] 1e9 year [[Year|year]] 31557600 years [[Year|years]] 31557600 yr [[Year#Symbols y and yr|yr]] 31557600 y [[Year|y]] 31557600 a [[Annum|a]] 31557600 Ga [[Gigaannum|Ga]] 31557600000000000 Ma [[Megaannum|Ma]] 31557600000000 ka [[Kiloannum|ka]] 31557600000 kyr [[kyr|kyr]] 31557600000 kya [[kyr|kya]] 31557600000 myr [[myr|myr]] 31557600000000 mya [[Mya (unit)|mya]] 31557600000000 byr [[Billion years|byr]] 31557600000000000 bya [[Billion years ago|bya]] 31557600000000000 Gyr [[billion years|Gyr]] 31557600000000000 BP [[Before present|BP]] uBP [[Radiocarbon dating#Calibration|¹⁴C yr BP]] BC [[Before Christ|BC]] -1 AD [[Anno Domini|AD]] 1 BCE [[Before the Common Era|BCE]] -1 CE [[Common Era|CE]] 1 JD [[Julian date|JD]] 1 MJD [[Modified Julian date|MJD]] 1 s-1 [[Second|s⁻¹]] s-2 [[Second|s⁻²]] s2 [[Second|s²]] s [[Second|s]] SI as [[Attosecond|s]] SI cs [[Second|s]] SI das [[Second|s]] SI ds [[Second|s]] SI Es [[Second|s]] SI fs [[Femtosecond|s]] SI Gs [[Second|s]] SI hs [[Second|s]] SI ks [[Second|s]] SI ms [[Millisecond|s]] SI µs [[Microsecond|s]] SI us [[Microsecond|s]] SI Ms [[Second|s]] SI ns [[Nanosecond|s]] SI ps [[Picosecond|s]] SI Ps [[Second|s]] SI Ts [[Second|s]] SI Ys [[Second|s]] SI ys [[Yoctosecond|s]] SI Zs [[Second|s]] SI zs [[Zeptosecond|s]] SI Hz [[Hertz|Hz]] SI aHz [[Hertz|Hz]] SI cHz [[Hertz|Hz]] SI daHz [[Hertz|Hz]] SI dHz [[Hertz|Hz]] SI EHz [[Hertz|Hz]] SI fHz [[Hertz|Hz]] SI hHz [[Hertz|Hz]] SI GHz [[Gigahertz|Hz]] SI kHz [[Kilohertz|Hz]] SI MHz [[Megahertz|Hz]] SI mHz [[Hertz|Hz]] SI uHz [[Hertz|Hz]] SI µHz [[Hertz|Hz]] SI nHz [[Hertz|Hz]] SI pHz [[Hertz|Hz]] SI PHz [[Hertz|Hz]] SI THz [[Hertz|Hz]] SI yHz [[Hertz|Hz]] SI YHz [[Hertz|Hz]] SI zHz [[Hertz|Hz]] SI ZHz [[Hertz|Hz]] SI ips [[Inch per second|ips]] == Length, area, volume == Å3 [[Ångström|ų]] fb-1 [[Barn (unit)|fb⁻¹]] m-1 [[Metre|m⁻¹]] m-2 [[Square metre|m⁻²]] m-3 [[Cubic metre|m⁻³]] km2 [[Square kilometre|km²]] km3 [[Cubic kilometre|km³]] µm2 [[Square metre|µm²]] um2 [[Square metre|µm²]] am2 [[Square metre|am²]] cm2 [[Square centimetre|cm²]] dam2 [[Square metre|dam²]] dm2 [[Square metre|dm²]] Em2 [[Square metre|Em²]] fm2 [[Square metre|fm²]] Gm2 [[Square metre|Gm²]] hm2 [[Square metre|hm²]] mm2 [[Square metre|mm²]] Mm2 [[Square metre|Mm²]] nm2 [[Square metre|nm²]] pm2 [[Square metre|pm²]] Pm2 [[Square metre|Pm²]] Tm2 [[Square metre|Tm²]] ym2 [[Square metre|ym²]] Ym2 [[Square metre|Ym²]] zm2 [[Square metre|zm²]] Zm2 [[Square metre|Zm²]] gal [[Gallon|gal]] Gal [[Gal (unit)|Gal]] uGal [[Gal (unit)|µGal]] µGal [[Gal (unit)|µGal]] mGal [[Gal (unit)|mGal]] b [[Barn (unit)|b]] SI ab [[Barn (unit)|b]] SI cb [[Barn (unit)|b]] SI dab [[Barn (unit)|b]] SI db [[Barn (unit)|b]] SI Eb [[Barn (unit)|b]] SI fb [[Barn (unit)|b]] SI Gb [[Barn (unit)|b]] SI hb [[Barn (unit)|b]] SI kb [[Barn (unit)|b]] SI mb [[Barn (unit)|b]] SI µb [[Barn (unit)|b]] SI ub [[Barn (unit)|b]] SI Mb [[Barn (unit)|b]] SI nb [[Barn (unit)|b]] SI pb [[Barn (unit)|b]] SI Pb [[Barn (unit)|b]] SI Tb [[Barn (unit)|b]] SI Yb [[Barn (unit)|b]] SI yb [[Barn (unit)|b]] SI Zb [[Barn (unit)|b]] SI zb [[Barn (unit)|b]] SI == Velocity and acceleration == m.s-2 [[Metre per second squared|m&sdot;s⁻²]] m/s2 [[Metre per second squared|m/s²]] m.s-1 [[Metre per second|m&sdot;s⁻¹]] m/s [[Metre per second|m/s]] km.s-1 [[Metre per second|km&sdot;s⁻¹]] km/s [[Metre per second|km/s]] == Mass and energy == lbm [[Pound (mass)|<span title="pound-mass">lb_m</span>]] uJ [[Joule|µJ]] J.s [[Joule-second|J&sdot;s]] kWh [[Kilowatt hour|kWh]] kW.h [[Kilowatt hour|kW&sdot;h]] J/C [[Volt|J/C]] J/kg [[Joule|J/kg]] Da [[Dalton (unit)|Da]] SI EDa [[Dalton (unit)|Da]] SI PDa [[Dalton (unit)|Da]] SI TDa [[Dalton (unit)|Da]] SI GDa [[Dalton (unit)|Da]] SI MDa [[Dalton (unit)|Da]] SI kDa [[Dalton (unit)|Da]] SI mDa [[Dalton (unit)|Da]] SI uDa [[Dalton (unit)|Da]] SI μDa [[Dalton (unit)|Da]] SI nDa [[Dalton (unit)|Da]] SI pDa [[Dalton (unit)|Da]] SI fDa [[Dalton (unit)|Da]] SI aDa [[Dalton (unit)|Da]] SI g [[Gram|g]] SI ag [[Attogram|g]] SI cg [[Centigram|g]] SI dag [[Gram|g]] SI dg [[Decigram|g]] SI Eg [[Exagram|g]] SI fg [[Femtogram|g]] SI Gg [[Gigagram|g]] SI hg [[Kilogram#SI multiples|g]] SI kg [[Kilogram|g]] SI mcg [[Microgram|g]] SI Mg [[Megagram|g]] SI mg [[Milligram|g]] SI ug [[Microgram|g]] SI µg [[Microgram|g]] SI ng [[Nanogram|g]] SI Pg [[Petagram|g]] SI pg [[Picogram|g]] SI Tg [[Tonne|g]] SI yg [[Yoctogram|g]] SI Yg [[Yottagram|g]] SI zg [[Zeptogram|g]] SI Zg [[Zettagram|g]] SI == Pressure and density == psi [[Pounds per square inch|psi]] g.cm-3 [[Gram per cubic centimetre|g&sdot;cm⁻³]] g/cm3 [[Gram per cubic centimetre|g/cm³]] kg.m-3 [[Kilogram per cubic metre|kg&sdot;m⁻³]] kg/m3 [[Kilogram per cubic metre|kg/m³]] kg/cm3 [[Density#Formula and common units|kg/cm³]] g/L [[Gram per litre|g/L]] g/l [[Gram per litre|g/l]] mcg/dL [[Gram per litre|µg/dL]] mcg/dl [[Gram per litre|µg/dl]] mg/mL [[Gram per litre|mg/mL]] mg/ml [[Gram per litre|mg/ml]] ug/dL [[Gram per litre|µg/dL]] ug/dl [[Gram per litre|µg/dl]] μg/dL [[Gram per litre|μg/dL]] μg/dl [[Gram per litre|μg/dl]] mg.L-1 [[Gram per litre|<abbr title="milligrams per liter">mg/L</abbr>]] mg/L [[Gram per litre|<abbr title="milligrams per liter">mg/L</abbr>]] mg.l-1 [[Gram per litre|<abbr title="milligrams per liter">mg/l</abbr>]] mg/l [[Gram per litre|<abbr title="milligrams per liter">mg/l</abbr>]] == Fracture toughness == MPa.m.5 [[Fracture toughness|MPa&sdot;m^1/2]] kPa.m.5 [[Fracture toughness|kPa&sdot;m^1/2]] Pa.m.5 [[Fracture toughness|Pa&sdot;m^1/2]] == Temperature == degC °C ALIAS degF °F ALIAS degR °R ALIAS K [[Kelvin|K]] SI YK [[Yottakelvin|K]] SI ZK [[Zettakelvin|K]] SI EK [[Kelvin|K]] SI PK [[Petakelvin|K]] SI TK [[Terakelvin|K]] SI GK [[Gigakelvin|K]] SI MK [[Megakelvin|K]] SI kK [[Kilokelvin|K]] SI hK [[Hectokelvin|K]] SI daK [[Decakelvin|K]] SI dK [[Decikelvin|K]] SI cK [[Centikelvin|K]] SI mK [[Millikelvin|K]] SI µK [[Microkelvin|K]] SI uK [[Microkelvin|K]] SI nK [[Nanokelvin|K]] SI pK [[Picokelvin|K]] SI fK [[Femtokelvin|K]] SI aK [[Attokelvin|K]] SI zK [[Zeptokelvin|K]] SI yK [[Yoctokelvin|K]] SI == Electromagnetism == Wb [[Weber (unit)|Wb]] N.A-2 [[Permeability (electromagnetism)|N&sdot;A⁻²]] H.m-1 [[Permeability (electromagnetism)|H&sdot;m⁻¹]] V.m-1 [[Electric field|V&sdot;m⁻¹]] V/m [[Electric field|V/m]] C [[Coulomb|C]] SI YC [[Coulomb|C]] SI ZC [[Coulomb|C]] SI EC [[Coulomb|C]] SI PC [[Coulomb|C]] SI TC [[Coulomb|C]] SI GC [[Coulomb|C]] SI MC [[Coulomb|C]] SI kC [[Coulomb|C]] SI hC [[Coulomb|C]] SI daC [[Coulomb|C]] SI dC [[Coulomb|C]] SI cC [[Coulomb|C]] SI mC [[Coulomb|C]] SI µC [[Coulomb|C]] SI uC [[Coulomb|C]] SI nC [[Coulomb|C]] SI pC [[Coulomb|C]] SI fC [[Coulomb|C]] SI aC [[Coulomb|C]] SI zC [[Coulomb|C]] SI yC [[Coulomb|C]] SI F [[Farad|F]] SI YF [[Farad|F]] SI ZF [[Farad|F]] SI EF [[Farad|F]] SI PF [[Farad|F]] SI TF [[Farad|F]] SI GF [[Farad|F]] SI MF [[Farad|F]] SI kF [[Farad|F]] SI hF [[Farad|F]] SI daF [[Farad|F]] SI dF [[Farad|F]] SI cF [[Farad|F]] SI mF [[Farad|F]] SI µF [[Farad|F]] SI uF [[Farad|F]] SI nF [[Farad|F]] SI pF [[Farad|F]] SI fF [[Farad|F]] SI aF [[Farad|F]] SI zF [[Farad|F]] SI yF [[Farad|F]] SI H [[Henry (unit)|H]] SI YH [[Henry (unit)|H]] SI ZH [[Henry (unit)|H]] SI EH [[Henry (unit)|H]] SI PH [[Henry (unit)|H]] SI TH [[Henry (unit)|H]] SI GH [[Henry (unit)|H]] SI MH [[Henry (unit)|H]] SI kH [[Henry (unit)|H]] SI hH [[Henry (unit)|H]] SI daH [[Henry (unit)|H]] SI dH [[Henry (unit)|H]] SI cH [[Henry (unit)|H]] SI mH [[Henry (unit)|H]] SI µH [[Henry (unit)|H]] SI uH [[Henry (unit)|H]] SI nH [[Henry (unit)|H]] SI pH [[Henry (unit)|H]] SI fH [[Henry (unit)|H]] SI aH [[Henry (unit)|H]] SI zH [[Henry (unit)|H]] SI yH [[Henry (unit)|H]] SI A [[Ampere|A]] SI YA [[Ampere|A]] SI ZA [[Ampere|A]] SI EA [[Ampere|A]] SI PA [[Ampere|A]] SI TA [[Ampere|A]] SI GA [[Ampere|A]] SI MA [[Ampere|A]] SI kA [[Ampere|A]] SI hA [[Ampere|A]] SI daA [[Ampere|A]] SI dA [[Ampere|A]] SI cA [[Ampere|A]] SI mA [[Ampere|A]] SI µA [[Ampere|A]] SI uA [[Ampere|A]] SI nA [[Ampere|A]] SI pA [[Ampere|A]] SI fA [[Ampere|A]] SI aA [[Ampere|A]] SI zA [[Ampere|A]] SI yA [[Ampere|A]] SI V [[Volt|V]] SI YV [[Volt|V]] SI ZV [[Volt|V]] SI EV [[Volt|V]] SI PV [[Volt|V]] SI TV [[Volt|V]] SI GV [[Volt|V]] SI MV [[Volt|V]] SI kV [[Volt|V]] SI hV [[Volt|V]] SI daV [[Volt|V]] SI dV [[Volt|V]] SI cV [[Volt|V]] SI mV [[Volt|V]] SI µV [[Volt|V]] SI uV [[Volt|V]] SI nV [[Volt|V]] SI pV [[Volt|V]] SI fV [[Volt|V]] SI aV [[Volt|V]] SI zV [[Volt|V]] SI yV [[Volt|V]] SI VA [[Volt-ampere|VA]] SI YVA [[Volt-ampere|VA]] SI ZVA [[Volt-ampere|VA]] SI EVA [[Volt-ampere|VA]] SI PVA [[Volt-ampere|VA]] SI TVA [[Volt-ampere|VA]] SI GVA [[Volt-ampere|VA]] SI MVA [[Volt-ampere|VA]] SI kVA [[Volt-ampere|VA]] SI hVA [[Volt-ampere|VA]] SI daVA [[Volt-ampere|VA]] SI dVA [[Volt-ampere|VA]] SI cVA [[Volt-ampere|VA]] SI mVA [[Volt-ampere|VA]] SI µVA [[Volt-ampere|VA]] SI uVA [[Volt-ampere|VA]] SI nVA [[Volt-ampere|VA]] SI pVA [[Volt-ampere|VA]] SI fVA [[Volt-ampere|VA]] SI aVA [[Volt-ampere|VA]] SI zVA [[Volt-ampere|VA]] SI yVA [[Volt-ampere|VA]] SI Ω [[Ohm|Ω]] SI YΩ.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|YΩ&sdot;m]] 1e24 ZΩ.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|ZΩ&sdot;m]] 1e21 EΩ.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|EΩ&sdot;m]] 1e18 PΩ.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|PΩ&sdot;m]] 1e15 TΩ.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|TΩ&sdot;m]] 1e12 GΩ.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|GΩ&sdot;m]] 1e9 MΩ.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|MΩ&sdot;m]] 1e6 kΩ.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|kΩ&sdot;m]] 1e3 Ω.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|Ω&sdot;m]] 1 mΩ.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|mΩ&sdot;m]] 1e-3 µΩ.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|µΩ&sdot;m]] 1e-6 uΩ.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|µΩ&sdot;m]] 1e-6 nΩ.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|nΩ&sdot;m]] 1e-9 pΩ.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|pΩ&sdot;m]] 1e-12 fΩ.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|fΩ&sdot;m]] 1e-15 aΩ.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|aΩ&sdot;m]] 1e-18 zΩ.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|zΩ&sdot;m]] 1e-21 yΩ.m [[Electrical resistivity and conductivity#Definition|yΩ&sdot;m]] 1e-24 R [[Rayleigh (unit)|R]] SI G [[Gauss (unit)|G]] SI aG [[Attogauss|G]] SI cG [[Centigauss|G]] SI daG [[Decagauss|G]] SI dG [[Decigauss|G]] SI EG [[Exagauss|G]] SI fG [[Femtogauss|G]] SI GG [[Gigagauss|G]] SI hG [[Hectogauss|G]] SI kG [[Kilogauss|G]] SI MG [[Megagauss|G]] SI mG [[Milligauss|G]] SI uG [[Microgauss|G]] SI µG [[Microgauss|G]] SI nG [[Nanogauss|G]] SI PG [[Petagauss|G]] SI pG [[Picogauss|G]] SI TG [[Teragauss|G]] SI yG [[Yoctogauss|G]] SI YG [[Yottagauss|G]] SI zG [[Zeptogauss|G]] SI ZG [[Zettagauss|G]] SI T [[Tesla (unit)|T]] SI aT [[Attotesla|T]] SI cT [[Centitesla|T]] SI daT [[Decatesla|T]] SI dT [[Decitesla|T]] SI ET [[Exatesla|T]] SI fT [[Femtotesla|T]] SI GT [[Gigatesla|T]] SI hT [[Hectotesla|T]] SI kT [[Kilotesla|T]] SI MT [[Megatesla|T]] SI mT [[Millitesla|T]] SI uT [[Microtesla|T]] SI µT [[Microtesla|T]] SI nT [[Nanotesla|T]] SI PT [[Petatesla|T]] SI pT [[Picotesla|T]] SI TT [[Teratesla|T]] SI yT [[Yoctotesla|T]] SI YT [[Yottatesla|T]] SI zT [[Zeptotesla|T]] SI ZT [[Zettatesla|T]] SI == Astrophysics == au [[Astronomical unit|au]] c [[Speed of light|''c'']] ly [[Light-year|ly]] dex [[decimal exponent|dex]] Earth mass [[Earth mass|''M''_🜨]] Earth radius [[Earth radius|''R''_🜨]] M_Earth [[Earth mass|''M''_🜨]] R_Earth [[Earth radius|''R''_🜨]] M+ [[Earth mass|''M''_🜨]] R+ [[Earth radius|''R''_🜨]] Jupiter mass [[Jupiter mass|''M''_J]] Jupiter radius [[Jupiter radius|''R''_J]] M_Jupiter [[Jupiter mass|''M''_J]] R_Jupiter [[Jupiter radius|''R''_J]] Solar mass [[Solar mass|''M''_&#x2609;]] solar mass [[Solar mass|''M''_&#x2609;]] M_Solar [[Solar mass|''M''_&#x2609;]] M_solar [[Solar mass|''M''_&#x2609;]] R_Solar [[Solar radius|''R''_&#x2609;]] R_solar [[Solar radius|''R''_&#x2609;]] Solar radius [[Solar radius|''R''_&#x2609;]] solar radius [[Solar radius|''R''_&#x2609;]] Solar luminosity [[Solar luminosity|''L''_&#x2609;]] solar luminosity [[Solar luminosity|''L''_&#x2609;]] L_solar [[Solar luminosity|''L''_&#x2609;]] L_Solar [[Solar luminosity|''L''_&#x2609;]] Lo [[Solar luminosity|''L''_&#x2609;]] pc2 [[Parsec|pc²]] pc3 [[Parsec|pc³]] kpc2 [[Parsec#Parsecs and kiloparsecs|kpc²]] kpc3 [[Parsec#Parsecs and kiloparsecs|kpc³]] kpc [[Parsec#Parsecs and kiloparsecs|kpc]] Mpc2 [[Parsec#Megaparsecs and gigaparsecs|Mpc²]] Mpc3 [[Parsec#Megaparsecs and gigaparsecs|Mpc³]] Mpc [[Parsec#Megaparsecs and gigaparsecs|Mpc]] Gpc2 [[Parsec#Megaparsecs and gigaparsecs|Gpc²]] Gpc3 [[Parsec#Megaparsecs and gigaparsecs|Gpc³]] Gpc [[Parsec#Megaparsecs and gigaparsecs|Gpc]] == Nuclear physics and chemistry == cm-1 [[Wavenumber|cm⁻¹]] u [[Unified atomic mass unit|u]] osmol [[Osmole (unit)|osmol]] Osm [[Osmole (unit)|Osm]] M [[Molarity|M]] TM [[Molarity|M]] SI GM [[Molarity|M]] SI MM [[Molarity|M]] SI kM [[Molarity|M]] SI hM [[Molarity|M]] SI daM [[Molarity|M]] SI dM [[Molarity|M]] SI cM [[Molarity|M]] SI mM [[Molarity|M]] SI uM [[Molarity|M]] 1e-6 nM [[Molarity|M]] SI pM [[Molarity|M]] SI kg.mol-1 [[Molar mass|kg&sdot;mol⁻¹]] kg/mol [[Molar mass|kg/mol]] g.mol-1 [[Molar mass|g&sdot;mol⁻¹]] g/mol [[Molar mass|g/mol]] eV/c2 [[Electronvolt#Mass|eV/''c''²]] keV/c2 [[Electronvolt#Mass|keV/''c''²]] MeV/c2 [[Electronvolt#Mass|MeV/''c''²]] GeV/c2 [[Electronvolt#Mass|GeV/''c''²]] TeV/c2 [[Electronvolt#Mass|TeV/''c''²]] eV [[Electronvolt|eV]] meV [[Electronvolt|meV]] keV [[Electronvolt|keV]] MeV [[Electronvolt|MeV]] GeV [[Electronvolt|GeV]] TeV [[Electronvolt|TeV]] mol-1 [[Avogadro constant|mol⁻¹]] J.mol-1 [[Joule per mole|J&sdot;mol⁻¹]] J/mol [[Joule per mole|J/mol]] kJ.mol-1 [[Joule per mole|kJ&sdot;mol⁻¹]] kJ/mol [[Joule per mole|kJ/mol]] MJ.mol-1 [[Joule per mole|MJ&sdot;mol⁻¹]] MJ/mol [[Joule per mole|MJ/mol]] GJ.mol-1 [[Joule per mole|GJ&sdot;mol⁻¹]] GJ/mol [[Joule per mole|GJ/mol]] TJ.mol-1 [[Joule per mole|TJ&sdot;mol⁻¹]] TJ/mol [[Joule per mole|TJ/mol]] == Numbers and phrases == pp [[Page (paper)|pp]] ppb [[Parts per billion|ppb]] 1e-9 ppm [[Parts per million|ppm]] 1e-6 billiard [[Orders of magnitude (numbers)#1015|billiard]] 1e15 billion [[1,000,000,000|billion]] 1e9 billionth [[1,000,000,000|billionth]] 1e-9 billionths [[1,000,000,000|billionths]] 1e-9 decilliard [[Orders of magnitude (numbers)#1063|decilliard]] 1e63 decillion [[Orders of magnitude (numbers)#1033|decillion]] 1e33 decillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1033|decillionth]] 1e-33 decillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1033|decillionths]] 1e-33 milliard [[1,000,000,000|milliard]] 1e9 million [[Million|million]] 1e6 millionth [[Million|millionth]] 1e-6 millionths [[Million|millionths]] 1e-6 nonilliard [[Orders of magnitude (numbers)#1057|nonilliard]] 1e57 nonillion [[Orders of magnitude (numbers)#1030|nonillion]] 1e30 nonillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1030|nonillionth]] 1e-30 nonillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1030|nonillionths]] 1e-30 octilliard [[Orders of magnitude (numbers)#1051|octilliard]] 1e51 octillion [[Orders of magnitude (numbers)#1027|octillion]] 1e27 octillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1027|octillionth]] 1e-27 octillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1027|octillionths]] 1e-27 quadrilliard [[Orders of magnitude (numbers)#1027|quadrilliard]] 1e27 quadrillion [[Orders of magnitude (numbers)#1015|quadrillion]] 1e15 quadrillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1015|quadrillionth]] 1e-15 quadrillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1015|quadrillionths]] 1e-15 quintilliard [[Orders of magnitude (numbers)#1033|quintilliard]] 1e33 quintillion [[Orders of magnitude (numbers)#1018|quintillion]] 1e18 quintillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1018|quintillionth]] 1e-18 quintillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1018|quintillionths]] 1e-18 septilliard [[Orders of magnitude (numbers)#1045|septilliard]] 1e45 septillion [[Orders of magnitude (numbers)#1024|septillion]] 1e24 septillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1024|septillionth]] 1e-24 septillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1024|septillionths]] 1e-24 sextilliard [[Orders of magnitude (numbers)#1039|sextilliard]] 1e39 sextillion [[Orders of magnitude (numbers)#1021|sextillion]] 1e21 sextillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1021|sextillionth]] 1e-21 sextillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1021|sextillionths]] 1e-21 trilliard [[Orders of magnitude (numbers)#1021|trilliard]] 1e21 trillion [[Orders of magnitude (numbers)#1012|trillion]] 1e12 trillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1012|trillionth]] 1e-12 trillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1012|trillionths]] 1e-12 == Angles == % % Percent ANGLE 0.01 percent % Percent ANGLE 0.01 per cent % Percent ANGLE 0.01 ‰ ‰ Per mil ANGLE 1e-3 per mil ‰ Per mil ANGLE 1e-3 per mill ‰ Per mil ANGLE 1e-3 per mille ‰ Per mil ANGLE 1e-3 permil ‰ Per mil ANGLE 1e-3 permill ‰ Per mil ANGLE 1e-3 permille ‰ Per mil ANGLE 1e-3 ° ° Degree (angle) ANGLE pi/180 deg ° Degree (angle) ANGLE pi/180 ' ′ Minute of arc ANGLE pi/10800 ′ ′ Minute of arc ANGLE pi/10800 arcmin ′ Minute of arc ANGLE pi/10800 arcminute ′ Minute of arc ANGLE pi/10800 " ″ Second of arc ANGLE pi/648000 ″ ″ Second of arc ANGLE pi/648000 arcsec ″ Second of arc ANGLE pi/648000 arcsecond ″ Second of arc ANGLE pi/648000 mas [[Milliarcsecond|mas]] pi/648000000 ]=] -- If val has "|long scale=on" the following definitions are used -- (then, if not found here, the normal definitions are used). -- Unit code [[Link|Symbol]] Flags/Scale local builtin_units_long_scale = [=[ == Long scale numbers and phrases == billion [[Orders of magnitude (numbers)#1012|billion]] 1e12 billionth [[Orders of magnitude (numbers)#1012|billionth]] 1e-12 billionths [[Orders of magnitude (numbers)#1012|billionths]] 1e-12 decillion [[Orders of magnitude (numbers)#1060|decillion]] 1e60 decillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1060|decillionth]] 1e-60 decillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1060|decillionths]] 1e-60 nonillion [[Orders of magnitude (numbers)#1054|nonillion]] 1e54 nonillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1054|nonillionth]] 1e-54 nonillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1054|nonillionths]] 1e-54 octillion [[Orders of magnitude (numbers)#1048|octillion]] 1e48 octillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1048|octillionth]] 1e-48 octillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1048|octillionths]] 1e-48 quadrillion [[Orders of magnitude (numbers)#1024|quadrillion]] 1e24 quadrillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1024|quadrillionth]] 1e-24 quadrillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1024|quadrillionths]] 1e-24 quintillion [[Orders of magnitude (numbers)#1030|quintillion]] 1e30 quintillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1030|quintillionth]] 1e-30 quintillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1030|quintillionths]] 1e-30 septillion [[Orders of magnitude (numbers)#1042|septillion]] 1e42 septillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1042|septillionth]] 1e-42 septillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1042|septillionths]] 1e-42 sextillion [[Orders of magnitude (numbers)#1036|sextillion]] 1e36 sextillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1036|sextillionth]] 1e-36 sextillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1036|sextillionths]] 1e-36 trillion [[Orders of magnitude (numbers)#1018|trillion]] 1e18 trillionth [[Orders of magnitude (numbers)#1018|trillionth]] 1e-18 trillionths [[Orders of magnitude (numbers)#1018|trillionths]] 1e-18 ]=] return { builtin_units = builtin_units, builtin_units_long_scale = builtin_units_long_scale } g2vy9lbcxf5xues8k4g2shy5p1ani68 828 759161 6547319 2022-07-24T16:01:04Z Sura Shukurlu 169201 Səhifə "local p = {} local getArgs function p.main(frame) if not getArgs then getArgs = require('Module:Arguments').getArgs end local args = getArgs(frame, {wrappers = 'Template:Gapnum'}) local n = args[1] if not n then error('Parameter 1 is required') elseif not tonumber(n) and not tonumber(n, 36) then -- Validates any number with base ≤ 36 error('Unable to convert "' .. args[1] .. '" to a number') end local gap = args.gap local precision..." məzmunu ilə yaradıldı Scribunto text/plain local p = {} local getArgs function p.main(frame) if not getArgs then getArgs = require('Module:Arguments').getArgs end local args = getArgs(frame, {wrappers = 'Template:Gapnum'}) local n = args[1] if not n then error('Parameter 1 is required') elseif not tonumber(n) and not tonumber(n, 36) then -- Validates any number with base ≤ 36 error('Unable to convert "' .. args[1] .. '" to a number') end local gap = args.gap local precision = tonumber(args.prec) return p.gaps(n,{gap=gap,prec=precision}) end -- Not named p._main so that it has a better function name when required by Module:Val function p.gaps(n,tbl) local nstr = tostring(n) if not tbl then tbl = {} end local gap = tbl.gap or '.25em' local int_part, frac_part = p.groups(n,tbl.prec) local ret = mw.html.create('span') :css('white-space','nowrap') -- No gap necessary on first group :wikitext(table.remove(int_part,1)) -- Build int part for _, v in ipairs(int_part) do ret:tag('span') :css('margin-left',gap) :wikitext(v) end if frac_part then -- The first group after the decimal shouldn't have a gap ret:wikitext('.' .. table.remove(frac_part,1)) -- Build frac part for _, v in ipairs(frac_part) do ret:tag('span') :css('margin-left',gap) :wikitext(v) end end return ret end -- Creates tables where each element is a different group of the number function p.groups(num,precision) local nstr = tostring(num) if not precision then precision = -1 end local decimalloc = nstr:find('.', 1, true) local int_part, frac_part if decimalloc == nil then int_part = nstr else int_part = nstr:sub(1, decimalloc-1) frac_part = nstr:sub(decimalloc + 1) end -- only define ret_i as an empty table, let ret_d stay nil local ret_i,ret_d = {} -- Loop to handle most of the groupings; from right to left, so that if a group has less than 3 members, it will be the first group while int_part:len() > 3 do -- Insert in first spot, since we're moving backwards table.insert(ret_i,1,int_part:sub(-3)) int_part = int_part:sub(1,-4) end -- handle any left over numbers if int_part:len() > 0 then table.insert(ret_i,1,int_part) end if precision ~= 0 and frac_part then ret_d = {} if precision == -1 then precision = frac_part:len() end -- Reduce the length of the string if required precision is less than actual precision -- OR -- Increase it (by adding 0s) if the required precision is more than actual local offset = precision - frac_part:len() if offset < 0 then frac_part = frac_part:sub(1,precision) elseif offset > 0 then frac_part = frac_part .. string.rep('0', offset) end -- Allow groups of 3 or 2 (3 first) for v in string.gmatch(frac_part,'%d%d%d?') do table.insert(ret_d,v) end -- Preference for groups of 4 instead of groups of 1 at the end if #frac_part % 3 == 1 then if frac_part:len() == 1 then ret_d = {frac_part} else local last_g = ret_d[#ret_d] or '' last_g = last_g..frac_part:sub(-1) ret_d[#ret_d] = last_g end end end return ret_i,ret_d end return p lj5n3lgypceqtbnvwbvlt9k8birgmdl 0 759162 6547320 2022-07-24T16:01:24Z Həsən İmanov 162503 Səhifə "{{iş gedir}} Krimpai və ya içinə boşalma [[cinsi əlaqə]]dən sonra [[vagina]]ya və ya [[anus]]a [[prezervativ]] olmadan [[eyakulyasiya|boşalmanın]] həyata keçirildiyi və boşalma həyata keçirilən orqandan spermanın kənara axıdılması ilə nəticələnən cinsi aktın bir növüdür. Cinsi aktın bu növündən müntəzəm formada pornoqrafik videolarda və filmlərdə istifadə olunur. Krimpai (Creampie) [[ingiliscə]] Cream və Pie..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} Krimpai və ya içinə boşalma [[cinsi əlaqə]]dən sonra [[vagina]]ya və ya [[anus]]a [[prezervativ]] olmadan [[eyakulyasiya|boşalmanın]] həyata keçirildiyi və boşalma həyata keçirilən orqandan spermanın kənara axıdılması ilə nəticələnən cinsi aktın bir növüdür. Cinsi aktın bu növündən müntəzəm formada pornoqrafik videolarda və filmlərdə istifadə olunur. Krimpai (Creampie) [[ingiliscə]] Cream və Pie sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. == İstinadlar == [[Kateqoriya:Seks]] [[Kateqoriya:Cinsi davranış]] 85mic16g7ebgscdb8ny2xq49qt8ul6v 6547333 6547320 2022-07-24T16:07:16Z Həsən İmanov 162503 wikitext text/x-wiki Krimpai və ya içinə boşalma<ref>{{cite book|page=57|title=Black Sexual Economies: Race and Sex in a Culture of Capital|author=Adrienne D. Davis|isbn=978-0252084485|year=2019|publisher=[[University of Illinois Press]]}}</ref> [[cinsi əlaqə]]dən sonra [[vagina]]ya və ya [[anus]]a [[prezervativ]] olmadan [[eyakulyasiya|boşalmanın]] həyata keçirildiyi və boşalma həyata keçirilən orqandan spermanın kənara axıdılması ilə nəticələnən cinsi aktın bir növüdür. Cinsi aktın bu növündən müntəzəm formada pornoqrafik videolarda və filmlərdə istifadə olunur.<ref name="Carroll">{{cite book|title=Popular modernity in America: experience, technology, mythohistory|publisher=[[SUNY Press]]|author=Michael Thomas Carroll|year=2000|url=https://books.google.com/books?id=fzSrmR1PRO0C|isbn=978-0-7914-4713-0|page=119|access-date=2015-10-27|archive-date=2020-07-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20200729190422/https://books.google.com/books?id=fzSrmR1PRO0C|url-status=live}}</ref><ref name="Partridge">{{cite book|title=The New Partridge Dictionary of Slang and Unconventional English: A-I|publisher=[[Taylor & Francis]]|author1=Eric Partridge|author2=Tom Dalzell|author3=Terry Victor|year=2006|url=https://books.google.com/books?id=4YfsEgHLjboC|isbn=978-0-415-25937-8|page=507|access-date=2015-10-27|archive-date=2016-05-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20160517031540/https://books.google.com/books?id=4YfsEgHLjboC|url-status=live}}</ref><ref name="Creed">{{cite book|title=Media matrix: sexing the new reality|publisher=[[Allen & Unwin]]|author=Barbara Creed|year=2003|url=https://books.google.com/books?id=HhMBgOzMUpQC|isbn=978-1-86508-926-3|page=61|access-date=2015-10-27|archive-date=2020-08-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20200801183947/https://books.google.com/books?id=HhMBgOzMUpQC|url-status=live}}</ref> Krimpai (Creampie) [[ingiliscə]] Cream və Pie sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. == İstinadlar == [[Kateqoriya:Seks]] [[Kateqoriya:Cinsi davranış]] occ3hldl87pw55qti3kvi4nxgy6mxe6 6547338 6547333 2022-07-24T16:14:27Z Həsən İmanov 162503 wikitext text/x-wiki Krimpai və ya içinə boşalma<ref>{{cite book|page=57|title=Black Sexual Economies: Race and Sex in a Culture of Capital|author=Adrienne D. Davis|isbn=978-0252084485|year=2019|publisher=[[University of Illinois Press]]}}</ref> [[cinsi əlaqə]]dən sonra [[vagina]]ya və ya [[anus]]a [[prezervativ]] olmadan [[eyakulyasiya|boşalmanın]] həyata keçirildiyi və boşalma həyata keçirilən orqandan spermanın kənara axıdılması ilə nəticələnən cinsi aktın bir növüdür. Cinsi aktın bu növündən müntəzəm formada pornoqrafik videolarda və filmlərdə istifadə olunur.<ref name="Carroll">{{cite book|title=Popular modernity in America: experience, technology, mythohistory|publisher=[[SUNY Press]]|author=Michael Thomas Carroll|year=2000|url=https://books.google.com/books?id=fzSrmR1PRO0C|isbn=978-0-7914-4713-0|page=119|access-date=2015-10-27|archive-date=2020-07-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20200729190422/https://books.google.com/books?id=fzSrmR1PRO0C|url-status=live}}</ref><ref name="Partridge">{{cite book|title=The New Partridge Dictionary of Slang and Unconventional English: A-I|publisher=[[Taylor & Francis]]|author1=Eric Partridge|author2=Tom Dalzell|author3=Terry Victor|year=2006|url=https://books.google.com/books?id=4YfsEgHLjboC|isbn=978-0-415-25937-8|page=507|access-date=2015-10-27|archive-date=2016-05-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20160517031540/https://books.google.com/books?id=4YfsEgHLjboC|url-status=live}}</ref><ref name="Creed">{{cite book|title=Media matrix: sexing the new reality|publisher=[[Allen & Unwin]]|author=Barbara Creed|year=2003|url=https://books.google.com/books?id=HhMBgOzMUpQC|isbn=978-1-86508-926-3|page=61|access-date=2015-10-27|archive-date=2020-08-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20200801183947/https://books.google.com/books?id=HhMBgOzMUpQC|url-status=live}}</ref> Krimpai (Creampie) [[ingiliscə]] Cream və Pie sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir.<ref name=":0">{{Cite web | url = https://www.vice.com/en_us/article/mvbddn/cream-pie-porn |title = How Porn Consumers Gorged Themselves on Creampies | accesdate = 4 Ağustos 2020 | date = | çalışma = Sex: Creampies | publisher = Vice | archiveurl = https://web.archive.org/web/20180201052600/https://www.vice.com/en_us/article/mvbddn/cream-pie-porn | archivedate = 1 fevral 2018 | dateurl =no}}</ref> == İstinadlar == [[Kateqoriya:Seks]] [[Kateqoriya:Cinsi davranış]] sbi65tscvz6qan4ggtxh7c4toh2qjsm 6547882 6547338 2022-07-25T08:40:39Z Həsən İmanov 162503 /* Həmçinin bax */ wikitext text/x-wiki Krimpai və ya içinə boşalma<ref>{{cite book|page=57|title=Black Sexual Economies: Race and Sex in a Culture of Capital|author=Adrienne D. Davis|isbn=978-0252084485|year=2019|publisher=[[University of Illinois Press]]}}</ref> [[cinsi əlaqə]]dən sonra [[vagina]]ya və ya [[anus]]a [[prezervativ]] olmadan [[eyakulyasiya|boşalmanın]] həyata keçirildiyi və boşalma həyata keçirilən orqandan spermanın kənara axıdılması ilə nəticələnən cinsi aktın bir növüdür. Cinsi aktın bu növündən müntəzəm formada pornoqrafik videolarda və filmlərdə istifadə olunur.<ref name="Carroll">{{cite book|title=Popular modernity in America: experience, technology, mythohistory|publisher=[[SUNY Press]]|author=Michael Thomas Carroll|year=2000|url=https://books.google.com/books?id=fzSrmR1PRO0C|isbn=978-0-7914-4713-0|page=119|access-date=2015-10-27|archive-date=2020-07-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20200729190422/https://books.google.com/books?id=fzSrmR1PRO0C|url-status=live}}</ref><ref name="Partridge">{{cite book|title=The New Partridge Dictionary of Slang and Unconventional English: A-I|publisher=[[Taylor & Francis]]|author1=Eric Partridge|author2=Tom Dalzell|author3=Terry Victor|year=2006|url=https://books.google.com/books?id=4YfsEgHLjboC|isbn=978-0-415-25937-8|page=507|access-date=2015-10-27|archive-date=2016-05-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20160517031540/https://books.google.com/books?id=4YfsEgHLjboC|url-status=live}}</ref><ref name="Creed">{{cite book|title=Media matrix: sexing the new reality|publisher=[[Allen & Unwin]]|author=Barbara Creed|year=2003|url=https://books.google.com/books?id=HhMBgOzMUpQC|isbn=978-1-86508-926-3|page=61|access-date=2015-10-27|archive-date=2020-08-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20200801183947/https://books.google.com/books?id=HhMBgOzMUpQC|url-status=live}}</ref> Krimpai (Creampie) [[ingiliscə]] Cream və Pie sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir.<ref name=":0">{{Cite web | url = https://www.vice.com/en_us/article/mvbddn/cream-pie-porn |title = How Porn Consumers Gorged Themselves on Creampies | accesdate = 4 Ağustos 2020 | date = | çalışma = Sex: Creampies | publisher = Vice | archiveurl = https://web.archive.org/web/20180201052600/https://www.vice.com/en_us/article/mvbddn/cream-pie-porn | archivedate = 1 fevral 2018 | dateurl =no}}</ref> == Həmçinin bax == [[Beirbekkinq]] == İstinadlar == [[Kateqoriya:Seks]] [[Kateqoriya:Cinsi davranış]] trrnyx3fszdg0a4gk8rvtm6tnooyvnw 0 759163 6547323 2022-07-24T16:02:17Z Solavirum 95249 Solavirum [[Karaman]] səhifəsinin adını [[Qaraman (Türkiyə)]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki #İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[Qaraman (Türkiyə)]] 3helgwdk2v2vyxd2rohz9vyfj02k1ty 0 759164 6547342 2022-07-24T16:16:38Z Xayala Mammadli 178819 Səhifə "{{iş gedir}} {{Tarixi dövlət | adı = Menteşə bəyliyi | orijinal_adı = {{lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}}} | quruluş_ili = 1261 | süqut_ili = 1424 | xəritəsi = 1280 ментеше.svg | xəritənin_izahı = 1321-ci ildə bəyliyin ərazisi | rəsmi_dilləri = [[Türk dili]] | dini = [[Sünni]] [[İslam]] | paytaxtı..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Tarixi dövlət | adı = Menteşə bəyliyi | orijinal_adı = {{lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}}} | quruluş_ili = 1261 | süqut_ili = 1424 | xəritəsi = 1280 ментеше.svg | xəritənin_izahı = 1321-ci ildə bəyliyin ərazisi | rəsmi_dilləri = [[Türk dili]] | dini = [[Sünni]] [[İslam]] | paytaxtı = Menteşə | s1 = [[Anadolu Səlcuqlu dövləti |Anadolu Səlcuqlu Dövləti]] | s1_bayrağı = Anatolian Seljuk Sultanate.JPG | x1 = Osmanlı İmperiyası | x1_bayrağı = Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg | demonimi = | area_km2 = | area_rank = | GDP_PPP = | GDP_PPP_year = | HDI = | HDI_year = | today = | bayrağı = }} '''Menteşə bəyliyi''', '''Menteşəoğulları bəyliyi''' ({{lang-ota|منتشه اوغللرى}}, {{Lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}) — [[Rum sultanlığı|Anadolu Səlcuqlu dövlətinin]] dağılması və parçalanması ilə başlayan [[Anadolu bəylikləri]] dövründə Cənub-Qərbi Anadoluda qurulmuş bir Türk bəyliyidir.<ref>[http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce)] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20051109233354/http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf |tarih=9 Kasım 2005 }}, Dr. [[Hans Theunissen]], [[Leiden Üniversitesi]], [[Hollanda]], 1998, içinde 5. bölüm</ref> Sərhədləri təxminən indiki Muğla vilayəti ilə üst-üstə düşən bu bəyliyin hakimiyyəti XIII əsrin ortalarından XV əsrin əvvəllərinə qədər davam etmişdir. Digər Anadolu bəylikləri kimi [[Osmanlı imperatorluğu|Osmanlı imperatorluğunun]] hakimiyyəti altına keçir. Muğla vilayəti Osmanlı imperatorluğunun son dövrlərinə qədər Menteşe vilayəti olaraq bilinirdi. == Tarixi == == Menteşə bəy == == Ərazisi == == Süqutu == == İdarəetmə, iqtisadiyyat, mədəniyyəti == == Donanması == == Hökmdarlarının siyahısı == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{kitab3|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|год=1992|страницы=|страниц=246|isbn=5211022017|isbn2=|ref=Еремеев, Мейер}} * {{kitab3|автор=Жуков К.А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|ответственный=|издание=|место=|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|год=1988|страницы=|страниц=191|isbn=|isbn2=|ref=Жуков}} * {{məqalə|ссылка=http://vremennik.biz/opus/BB/47/57383|ref=Жуков|автор=Жуков К. А.|заглавие=Рецензия на: Eliz. A. Zachariadou. Trade and Crusade. Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415). — Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post Byzantine Studies. Venice, 1983, № 11. XXXVI + 276 p., 2 pl.|год=1986|язык=|место=Venice|издание=[[Византийский Временник]]|тип=|месяц=|число=|том=47(22)|номер=|страницы=256—260|issn=}} * {{kitab3||автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=|ответственный=|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец|издание=|страницы=|часть=§3. Развитие военно-политической и социально-экономической ситуации в Малой Азии после исчезновения государства Сельджуков и ухода монголов|ссылка часть=https://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/23}} * {{kitab3|автор=Кононенко Е.|год=2019|isbn=978-5-04-167926-2|страниц=955|издательство=Litres|заглавие=Анатолийская мечеть XI–XV вв. Очерки истории архитектуры|ссылка=https://books.google.ru/books?id=KJqUDwAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Кононенко}} * {{kitab3|ref=Райс|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jwIHj9A0TTUC&hl=ru&source=gbs_navlinks_s|автор=Райс Т.|заглавие=Сельджуки. Кочевники – завоеватели Малой Азии|год=2017|место={{М.}}|издательство=Литрес|страниц=3040|isbn=5457030172, 9785457030176}} * {{kitab3|автор=[[Успенский, Фёдор Иванович|Успенский Ф. И.]]|заглавие=История Византийской империи|ответственный=|издание=|место=М.-Л.|издательство=Издательство Академии Наук СССР|год=1948|страницы=|страниц=|isbn=|том=3|ref=Успенский|ссылка=http://www.odinblago.ru/istoria_vizantii3/36}} * {{kitab3|год=1899|страниц=496|издательство=Sumptibus Societatis|заглавие=Diplomatarium veneto-levantinum sive Acta et diplomata res venetas, graecas atque levantis illustrantia|ссылка=https://books.google.com/books?id=OcNuNvtmlwEC|автор=|ответственный=|издание=|место=|страницы=|isbn=|pages=293—296, 305–306|volume=IX, part 2}} * {{kitab3|автор=Chaucer Geoffrey|год=2018|isbn=978-3-7340-1430-7|страниц=809|заглавие=The Canterbury Tales and Other Poems|ссылка=https://books.google.ru/books?id=Z95vDwAAQBAJ|pages=27|ref=Chaucer}} * {{kitab3|ref=Doukas|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Decline_and_Fall_of_Byzantium_to_the_Ott.html?id=rPkcAAAAYAAJ&redir_esc=y|автор=Doukas|заглавие=Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks|ответственный=Magoulias, Harry, ed.|год=1975|издательство=Wayne State University Press|страниц=360|isbn=9780814315408}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Emecen|автор=Emecen F.|заглавие=İlyas Bey|год=2000|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=162—163|volume=22|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{Статья|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1994_num_52_1_1887|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=Les émirs turcs à la conquête de l'Anatolie au début du 14e siècle|год=1994|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=52|выпуск=1|номер=|страницы=69–112|issn=|doi=10.3406/rebyz.1994.1887}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1984_num_42_1_2160|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=La restauration et la chute définitive de Tralles au 13e siècle|год=1984|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=42|выпуск=1|номер=|страницы=249–263|issn=|doi=10.3406/rebyz.1984.2160}} * {{kitab3|автор=Ibn Battuta|заглавие=Travels in Asia and Africa: 1325-1354|ссылка=https://ia801608.us.archive.org/18/items/in.ernet.dli.2015.39643/2015.39643.Ibn-Battuta.pdf|ответственный=H.a.r. Gibb|место=L.|издательство=Broadway House|год=1929|том=|pages=|allpages=|isbn=|ref=Ibn Battuta}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c33/c330276.pdf|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=Islamansiklopedisi|pages=443—453|volume=33||allpages=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Kastritsis Dimitris J.|заглавие=The Sons of Bayezid: Empire Building and Representation in the Ottoman Civil War of 1402-1413|ссылка=https://books.google.ru/books?id=71gecaO-m9oC|издательство=BRILL|год=2007|страниц=275|isbn=9004158367|ref=Kastritsis}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeinikov D. A.|часть=How “Byzantine” were the early Ottomans? Bithynia in ca. 1290–1450|заглавие=Osmanskii miri osmanistika. Sbornik statei k 100-letiiu so dnia rozhdeniia A. S. Tveritinovoi (1910–1973)|ссылка=https://book.ivran.ru/f/osmanskij-mir-i-osmanistika-2010.pdf|ответственный=I. V. Zaitsev and S. F. Oreshkova, eds.,|издание=|место=Moscow|издательство=|год=2010|страницы=|страниц=|pages=215—239|isbn=|isbn2=|ref=Korobeinikov}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeĭnikov Dimitri|год=2014|isbn=978-0-19-870826-1|страниц=405|издательство=Oxford University Press|заглавие=Byzantium and the Turks in the Thirteenth Century|ссылка=https://books.google.com/books?id=eU9jBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Korobeĭnikov}} * {{kitab3|ref=Melikoff|автор=Melikoff I.|заглавие=GERMIYAN-OGHULLARI|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|год=1991|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|страницы=989—990|volume=II|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|isbn=|isbn2=|||}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Merçil E.|заглавие=Menteşe-Oğulları|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|год=1991|страницы=1018—1019|volume=6|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|ref=Merçil|страниц=|isbn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/menteseogullari|ref=Merçil, Karakaya|автор=Merçil E., Karakaya E.|заглавие=Menteşeoğulları|год=2004|издание=Islamansiklopedisi|pages=153—156|volume=29|issn=}}{{ref-tr}} * {{статья|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Zekai Mete|автор=Zekai Mete|заглавие=Menteşe|год=2004|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=150—152|volume=29|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Öney G., Bulut L., Çakmak Ş., Daş E., Demir A.|год=2013|isbn=978-3-902782-21-2|страниц=438|издательство=Museum With No Frontiers|заглавие=Early Ottoman Art: The Legacy of the Emirates|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Early_Ottoman_Art_The_Legacy_of_the_Emir.html?id=x0DdBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|часть=1. Milas|ref=The Legacy of the Emirates}} * {{məqalə|ссылка=http://www.kocaelitarihisempozyumu.com/bildiriler2/21.pdf|ref=Pedani|автор=Pedani M.P.|заглавие=The turks and the sea in the venetian documents (14th-15th centuries)|год=2015|язык=|место=Kocaeli|издание=Uluslararası Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu Bildirileri|издательство=Kocaeli belediesi|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=|pages=231—238|issn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=|автор=Turan O.|заглавие=Anatolia in the period of the Seljuks and the Beyliks|год=1977|ответственный=P. M. Holt, Ann K. S. Lambton, Bernard Lewis|язык=|издание=The Cambridge History of Islam|издательство=Cambridge University Press|pages=231–262|isbn=978-1-139-05502-4|issn=|doi=10.1017/chol9780521219464.009}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Uzunçarşılı İ. H.|часть=Menteşe Oğulları|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|ответственный=|издание=|место=|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|страницы=|страниц=|pages=70—83|allpages=372|ref=Uzunçarşılı|isbn=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор={{нп5|Узунчаршили, Исмаил Хакки|Uzunçarşılı İ. H.|tr|İsmail Hakkı Uzunçarşılı}}|заглавие=Osmanlı Tarihi|ссылка=http://docs.neu.edu.tr/library/nadir_eserler_el_yazmalari/TAR%C4%B0H/UZUNCARSILI/Uzuncarsili_Isma%C4%B1l_Hakk%C4%B1_Osmanli_Tarihi_c_I.pdf|место=Ankara|издательство=Türk Tarih Kurumu|год=|ref=Uzunçarşılı|seite=|часть=Menteşe Oğulları Beyliği|pages=54—57, cild 1|ответственный=|издание=|страницы=|страниц=|isbn=9756945125|isbn2=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/germiyanogullari|ref=Varlık|автор=Varlık Mustafa Çetin|заглавие=Germiyanoğulları|год=1996|издание=Islamansiklopedisi|pages=33—35|volume=14}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Wittek Paul|заглавие=Menteşe Beyliği|ответственный=Trans:Orhan Şaik Gökyay|издание=|место=Ankara|издательство=Turk Tarih Kurumu Yayinlari|год=1944|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Wittek}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Zachariadou E. A.|заглавие=Trade and Crusade: Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415)|ссылка=https://www.worldcat.org/title/trade-and-crusade-venetian-crete-and-the-emirates-of-menteshe-and-aydin-1300-1415/oclc/144691037|место=Venice|издательство=Istituto Ellenico di Studi Bizantini e Post-bizantini di Venezia|год=1983|серия=Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post-Byzantine Studies ;no. 11|ref=Zachariadou}}{{ref-en}} {{Anadolu bəylikləri}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri]] [[Kateqoriya:1261-ci ildə yarananlar]] lf9hp5um9mxcpvgul9xs2430gwam8pc 6547344 6547342 2022-07-24T16:18:30Z Xayala Mammadli 178819 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Tarixi dövlət | adı = Menteşə bəyliyi | orijinal_adı = {{lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}}} | quruluş_ili = 1261 | süqut_ili = 1424 | xəritəsi = 1280 ментеше.svg | xəritənin_izahı = 1321-ci ildə bəyliyin ərazisi | rəsmi_dilləri = [[Türk dili]] | dini = [[Sünni]] [[İslam]] | paytaxtı = Menteşə | s1 = [[Anadolu Səlcuqlu dövləti |Anadolu Səlcuqlu Dövləti]] | x1 = Osmanlı İmperiyası | x1_bayrağı = Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg | demonimi = | area_km2 = | area_rank = | GDP_PPP = | GDP_PPP_year = | HDI = | HDI_year = | today = | bayrağı = }} '''Menteşə bəyliyi''', '''Menteşəoğulları bəyliyi''' ({{lang-ota|منتشه اوغللرى}}, {{Lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}) — [[Rum sultanlığı|Anadolu Səlcuqlu dövlətinin]] dağılması və parçalanması ilə başlayan [[Anadolu bəylikləri]] dövründə Cənub-Qərbi Anadoluda qurulmuş bir Türk bəyliyidir.<ref>[http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce)] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20051109233354/http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf |tarih=9 Kasım 2005 }}, Dr. [[Hans Theunissen]], [[Leiden Üniversitesi]], [[Hollanda]], 1998, içinde 5. bölüm</ref> Sərhədləri təxminən indiki Muğla vilayəti ilə üst-üstə düşən bu bəyliyin hakimiyyəti XIII əsrin ortalarından XV əsrin əvvəllərinə qədər davam etmişdir. Digər Anadolu bəylikləri kimi [[Osmanlı imperatorluğu|Osmanlı imperatorluğunun]] hakimiyyəti altına keçir. Muğla vilayəti Osmanlı imperatorluğunun son dövrlərinə qədər Menteşe vilayəti olaraq bilinirdi. == Tarixi == == Menteşə bəy == == Ərazisi == == Süqutu == == İdarəetmə, iqtisadiyyat, mədəniyyəti == == Donanması == == Hökmdarlarının siyahısı == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{kitab3|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|год=1992|страницы=|страниц=246|isbn=5211022017|isbn2=|ref=Еремеев, Мейер}} * {{kitab3|автор=Жуков К.А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|ответственный=|издание=|место=|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|год=1988|страницы=|страниц=191|isbn=|isbn2=|ref=Жуков}} * {{məqalə|ссылка=http://vremennik.biz/opus/BB/47/57383|ref=Жуков|автор=Жуков К. А.|заглавие=Рецензия на: Eliz. A. Zachariadou. Trade and Crusade. Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415). — Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post Byzantine Studies. Venice, 1983, № 11. XXXVI + 276 p., 2 pl.|год=1986|язык=|место=Venice|издание=[[Византийский Временник]]|тип=|месяц=|число=|том=47(22)|номер=|страницы=256—260|issn=}} * {{kitab3||автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=|ответственный=|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец|издание=|страницы=|часть=§3. Развитие военно-политической и социально-экономической ситуации в Малой Азии после исчезновения государства Сельджуков и ухода монголов|ссылка часть=https://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/23}} * {{kitab3|автор=Кононенко Е.|год=2019|isbn=978-5-04-167926-2|страниц=955|издательство=Litres|заглавие=Анатолийская мечеть XI–XV вв. Очерки истории архитектуры|ссылка=https://books.google.ru/books?id=KJqUDwAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Кононенко}} * {{kitab3|ref=Райс|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jwIHj9A0TTUC&hl=ru&source=gbs_navlinks_s|автор=Райс Т.|заглавие=Сельджуки. Кочевники – завоеватели Малой Азии|год=2017|место={{М.}}|издательство=Литрес|страниц=3040|isbn=5457030172, 9785457030176}} * {{kitab3|автор=[[Успенский, Фёдор Иванович|Успенский Ф. И.]]|заглавие=История Византийской империи|ответственный=|издание=|место=М.-Л.|издательство=Издательство Академии Наук СССР|год=1948|страницы=|страниц=|isbn=|том=3|ref=Успенский|ссылка=http://www.odinblago.ru/istoria_vizantii3/36}} * {{kitab3|год=1899|страниц=496|издательство=Sumptibus Societatis|заглавие=Diplomatarium veneto-levantinum sive Acta et diplomata res venetas, graecas atque levantis illustrantia|ссылка=https://books.google.com/books?id=OcNuNvtmlwEC|автор=|ответственный=|издание=|место=|страницы=|isbn=|pages=293—296, 305–306|volume=IX, part 2}} * {{kitab3|автор=Chaucer Geoffrey|год=2018|isbn=978-3-7340-1430-7|страниц=809|заглавие=The Canterbury Tales and Other Poems|ссылка=https://books.google.ru/books?id=Z95vDwAAQBAJ|pages=27|ref=Chaucer}} * {{kitab3|ref=Doukas|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Decline_and_Fall_of_Byzantium_to_the_Ott.html?id=rPkcAAAAYAAJ&redir_esc=y|автор=Doukas|заглавие=Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks|ответственный=Magoulias, Harry, ed.|год=1975|издательство=Wayne State University Press|страниц=360|isbn=9780814315408}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Emecen|автор=Emecen F.|заглавие=İlyas Bey|год=2000|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=162—163|volume=22|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{Статья|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1994_num_52_1_1887|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=Les émirs turcs à la conquête de l'Anatolie au début du 14e siècle|год=1994|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=52|выпуск=1|номер=|страницы=69–112|issn=|doi=10.3406/rebyz.1994.1887}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1984_num_42_1_2160|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=La restauration et la chute définitive de Tralles au 13e siècle|год=1984|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=42|выпуск=1|номер=|страницы=249–263|issn=|doi=10.3406/rebyz.1984.2160}} * {{kitab3|автор=Ibn Battuta|заглавие=Travels in Asia and Africa: 1325-1354|ссылка=https://ia801608.us.archive.org/18/items/in.ernet.dli.2015.39643/2015.39643.Ibn-Battuta.pdf|ответственный=H.a.r. Gibb|место=L.|издательство=Broadway House|год=1929|том=|pages=|allpages=|isbn=|ref=Ibn Battuta}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c33/c330276.pdf|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=Islamansiklopedisi|pages=443—453|volume=33||allpages=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Kastritsis Dimitris J.|заглавие=The Sons of Bayezid: Empire Building and Representation in the Ottoman Civil War of 1402-1413|ссылка=https://books.google.ru/books?id=71gecaO-m9oC|издательство=BRILL|год=2007|страниц=275|isbn=9004158367|ref=Kastritsis}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeinikov D. A.|часть=How “Byzantine” were the early Ottomans? Bithynia in ca. 1290–1450|заглавие=Osmanskii miri osmanistika. Sbornik statei k 100-letiiu so dnia rozhdeniia A. S. Tveritinovoi (1910–1973)|ссылка=https://book.ivran.ru/f/osmanskij-mir-i-osmanistika-2010.pdf|ответственный=I. V. Zaitsev and S. F. Oreshkova, eds.,|издание=|место=Moscow|издательство=|год=2010|страницы=|страниц=|pages=215—239|isbn=|isbn2=|ref=Korobeinikov}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeĭnikov Dimitri|год=2014|isbn=978-0-19-870826-1|страниц=405|издательство=Oxford University Press|заглавие=Byzantium and the Turks in the Thirteenth Century|ссылка=https://books.google.com/books?id=eU9jBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Korobeĭnikov}} * {{kitab3|ref=Melikoff|автор=Melikoff I.|заглавие=GERMIYAN-OGHULLARI|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|год=1991|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|страницы=989—990|volume=II|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|isbn=|isbn2=|||}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Merçil E.|заглавие=Menteşe-Oğulları|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|год=1991|страницы=1018—1019|volume=6|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|ref=Merçil|страниц=|isbn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/menteseogullari|ref=Merçil, Karakaya|автор=Merçil E., Karakaya E.|заглавие=Menteşeoğulları|год=2004|издание=Islamansiklopedisi|pages=153—156|volume=29|issn=}}{{ref-tr}} * {{статья|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Zekai Mete|автор=Zekai Mete|заглавие=Menteşe|год=2004|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=150—152|volume=29|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Öney G., Bulut L., Çakmak Ş., Daş E., Demir A.|год=2013|isbn=978-3-902782-21-2|страниц=438|издательство=Museum With No Frontiers|заглавие=Early Ottoman Art: The Legacy of the Emirates|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Early_Ottoman_Art_The_Legacy_of_the_Emir.html?id=x0DdBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|часть=1. Milas|ref=The Legacy of the Emirates}} * {{məqalə|ссылка=http://www.kocaelitarihisempozyumu.com/bildiriler2/21.pdf|ref=Pedani|автор=Pedani M.P.|заглавие=The turks and the sea in the venetian documents (14th-15th centuries)|год=2015|язык=|место=Kocaeli|издание=Uluslararası Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu Bildirileri|издательство=Kocaeli belediesi|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=|pages=231—238|issn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=|автор=Turan O.|заглавие=Anatolia in the period of the Seljuks and the Beyliks|год=1977|ответственный=P. M. Holt, Ann K. S. Lambton, Bernard Lewis|язык=|издание=The Cambridge History of Islam|издательство=Cambridge University Press|pages=231–262|isbn=978-1-139-05502-4|issn=|doi=10.1017/chol9780521219464.009}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Uzunçarşılı İ. H.|часть=Menteşe Oğulları|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|ответственный=|издание=|место=|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|страницы=|страниц=|pages=70—83|allpages=372|ref=Uzunçarşılı|isbn=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор={{нп5|Узунчаршили, Исмаил Хакки|Uzunçarşılı İ. H.|tr|İsmail Hakkı Uzunçarşılı}}|заглавие=Osmanlı Tarihi|ссылка=http://docs.neu.edu.tr/library/nadir_eserler_el_yazmalari/TAR%C4%B0H/UZUNCARSILI/Uzuncarsili_Isma%C4%B1l_Hakk%C4%B1_Osmanli_Tarihi_c_I.pdf|место=Ankara|издательство=Türk Tarih Kurumu|год=|ref=Uzunçarşılı|seite=|часть=Menteşe Oğulları Beyliği|pages=54—57, cild 1|ответственный=|издание=|страницы=|страниц=|isbn=9756945125|isbn2=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/germiyanogullari|ref=Varlık|автор=Varlık Mustafa Çetin|заглавие=Germiyanoğulları|год=1996|издание=Islamansiklopedisi|pages=33—35|volume=14}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Wittek Paul|заглавие=Menteşe Beyliği|ответственный=Trans:Orhan Şaik Gökyay|издание=|место=Ankara|издательство=Turk Tarih Kurumu Yayinlari|год=1944|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Wittek}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Zachariadou E. A.|заглавие=Trade and Crusade: Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415)|ссылка=https://www.worldcat.org/title/trade-and-crusade-venetian-crete-and-the-emirates-of-menteshe-and-aydin-1300-1415/oclc/144691037|место=Venice|издательство=Istituto Ellenico di Studi Bizantini e Post-bizantini di Venezia|год=1983|серия=Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post-Byzantine Studies ;no. 11|ref=Zachariadou}}{{ref-en}} {{Anadolu bəylikləri}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri]] [[Kateqoriya:1261-ci ildə yarananlar]] bg3x7212ex0r3jwlpoc2ta5yz1ij5jz 6547346 6547344 2022-07-24T16:19:02Z Xayala Mammadli 178819 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Tarixi dövlət | adı = Menteşə bəyliyi | orijinal_adı = {{lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}}} | quruluş_ili = 1261 | süqut_ili = 1424 | xəritəsi = 1280 ментеше.svg | xəritənin_izahı = 1321-ci ildə bəyliyin ərazisi | rəsmi_dilləri = [[Türk dili]] | dini = [[Sünni]] [[İslam]] | paytaxtı = Menteşə | s1 = | x1 = Osmanlı İmperiyası | x1_bayrağı = Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg | demonimi = | area_km2 = | area_rank = | GDP_PPP = | GDP_PPP_year = | HDI = | HDI_year = | today = | bayrağı = }} '''Menteşə bəyliyi''', '''Menteşəoğulları bəyliyi''' ({{lang-ota|منتشه اوغللرى}}, {{Lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}) — [[Rum sultanlığı|Anadolu Səlcuqlu dövlətinin]] dağılması və parçalanması ilə başlayan [[Anadolu bəylikləri]] dövründə Cənub-Qərbi Anadoluda qurulmuş bir Türk bəyliyidir.<ref>[http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce)] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20051109233354/http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf |tarih=9 Kasım 2005 }}, Dr. [[Hans Theunissen]], [[Leiden Üniversitesi]], [[Hollanda]], 1998, içinde 5. bölüm</ref> Sərhədləri təxminən indiki Muğla vilayəti ilə üst-üstə düşən bu bəyliyin hakimiyyəti XIII əsrin ortalarından XV əsrin əvvəllərinə qədər davam etmişdir. Digər Anadolu bəylikləri kimi [[Osmanlı imperatorluğu|Osmanlı imperatorluğunun]] hakimiyyəti altına keçir. Muğla vilayəti Osmanlı imperatorluğunun son dövrlərinə qədər Menteşe vilayəti olaraq bilinirdi. == Tarixi == == Menteşə bəy == == Ərazisi == == Süqutu == == İdarəetmə, iqtisadiyyat, mədəniyyəti == == Donanması == == Hökmdarlarının siyahısı == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{kitab3|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|год=1992|страницы=|страниц=246|isbn=5211022017|isbn2=|ref=Еремеев, Мейер}} * {{kitab3|автор=Жуков К.А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|ответственный=|издание=|место=|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|год=1988|страницы=|страниц=191|isbn=|isbn2=|ref=Жуков}} * {{məqalə|ссылка=http://vremennik.biz/opus/BB/47/57383|ref=Жуков|автор=Жуков К. А.|заглавие=Рецензия на: Eliz. A. Zachariadou. Trade and Crusade. Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415). — Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post Byzantine Studies. Venice, 1983, № 11. XXXVI + 276 p., 2 pl.|год=1986|язык=|место=Venice|издание=[[Византийский Временник]]|тип=|месяц=|число=|том=47(22)|номер=|страницы=256—260|issn=}} * {{kitab3||автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=|ответственный=|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец|издание=|страницы=|часть=§3. Развитие военно-политической и социально-экономической ситуации в Малой Азии после исчезновения государства Сельджуков и ухода монголов|ссылка часть=https://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/23}} * {{kitab3|автор=Кононенко Е.|год=2019|isbn=978-5-04-167926-2|страниц=955|издательство=Litres|заглавие=Анатолийская мечеть XI–XV вв. Очерки истории архитектуры|ссылка=https://books.google.ru/books?id=KJqUDwAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Кононенко}} * {{kitab3|ref=Райс|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jwIHj9A0TTUC&hl=ru&source=gbs_navlinks_s|автор=Райс Т.|заглавие=Сельджуки. Кочевники – завоеватели Малой Азии|год=2017|место={{М.}}|издательство=Литрес|страниц=3040|isbn=5457030172, 9785457030176}} * {{kitab3|автор=[[Успенский, Фёдор Иванович|Успенский Ф. И.]]|заглавие=История Византийской империи|ответственный=|издание=|место=М.-Л.|издательство=Издательство Академии Наук СССР|год=1948|страницы=|страниц=|isbn=|том=3|ref=Успенский|ссылка=http://www.odinblago.ru/istoria_vizantii3/36}} * {{kitab3|год=1899|страниц=496|издательство=Sumptibus Societatis|заглавие=Diplomatarium veneto-levantinum sive Acta et diplomata res venetas, graecas atque levantis illustrantia|ссылка=https://books.google.com/books?id=OcNuNvtmlwEC|автор=|ответственный=|издание=|место=|страницы=|isbn=|pages=293—296, 305–306|volume=IX, part 2}} * {{kitab3|автор=Chaucer Geoffrey|год=2018|isbn=978-3-7340-1430-7|страниц=809|заглавие=The Canterbury Tales and Other Poems|ссылка=https://books.google.ru/books?id=Z95vDwAAQBAJ|pages=27|ref=Chaucer}} * {{kitab3|ref=Doukas|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Decline_and_Fall_of_Byzantium_to_the_Ott.html?id=rPkcAAAAYAAJ&redir_esc=y|автор=Doukas|заглавие=Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks|ответственный=Magoulias, Harry, ed.|год=1975|издательство=Wayne State University Press|страниц=360|isbn=9780814315408}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Emecen|автор=Emecen F.|заглавие=İlyas Bey|год=2000|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=162—163|volume=22|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{Статья|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1994_num_52_1_1887|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=Les émirs turcs à la conquête de l'Anatolie au début du 14e siècle|год=1994|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=52|выпуск=1|номер=|страницы=69–112|issn=|doi=10.3406/rebyz.1994.1887}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1984_num_42_1_2160|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=La restauration et la chute définitive de Tralles au 13e siècle|год=1984|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=42|выпуск=1|номер=|страницы=249–263|issn=|doi=10.3406/rebyz.1984.2160}} * {{kitab3|автор=Ibn Battuta|заглавие=Travels in Asia and Africa: 1325-1354|ссылка=https://ia801608.us.archive.org/18/items/in.ernet.dli.2015.39643/2015.39643.Ibn-Battuta.pdf|ответственный=H.a.r. Gibb|место=L.|издательство=Broadway House|год=1929|том=|pages=|allpages=|isbn=|ref=Ibn Battuta}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c33/c330276.pdf|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=Islamansiklopedisi|pages=443—453|volume=33||allpages=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Kastritsis Dimitris J.|заглавие=The Sons of Bayezid: Empire Building and Representation in the Ottoman Civil War of 1402-1413|ссылка=https://books.google.ru/books?id=71gecaO-m9oC|издательство=BRILL|год=2007|страниц=275|isbn=9004158367|ref=Kastritsis}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeinikov D. A.|часть=How “Byzantine” were the early Ottomans? Bithynia in ca. 1290–1450|заглавие=Osmanskii miri osmanistika. Sbornik statei k 100-letiiu so dnia rozhdeniia A. S. Tveritinovoi (1910–1973)|ссылка=https://book.ivran.ru/f/osmanskij-mir-i-osmanistika-2010.pdf|ответственный=I. V. Zaitsev and S. F. Oreshkova, eds.,|издание=|место=Moscow|издательство=|год=2010|страницы=|страниц=|pages=215—239|isbn=|isbn2=|ref=Korobeinikov}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeĭnikov Dimitri|год=2014|isbn=978-0-19-870826-1|страниц=405|издательство=Oxford University Press|заглавие=Byzantium and the Turks in the Thirteenth Century|ссылка=https://books.google.com/books?id=eU9jBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Korobeĭnikov}} * {{kitab3|ref=Melikoff|автор=Melikoff I.|заглавие=GERMIYAN-OGHULLARI|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|год=1991|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|страницы=989—990|volume=II|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|isbn=|isbn2=|||}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Merçil E.|заглавие=Menteşe-Oğulları|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|год=1991|страницы=1018—1019|volume=6|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|ref=Merçil|страниц=|isbn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/menteseogullari|ref=Merçil, Karakaya|автор=Merçil E., Karakaya E.|заглавие=Menteşeoğulları|год=2004|издание=Islamansiklopedisi|pages=153—156|volume=29|issn=}}{{ref-tr}} * {{статья|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Zekai Mete|автор=Zekai Mete|заглавие=Menteşe|год=2004|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=150—152|volume=29|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Öney G., Bulut L., Çakmak Ş., Daş E., Demir A.|год=2013|isbn=978-3-902782-21-2|страниц=438|издательство=Museum With No Frontiers|заглавие=Early Ottoman Art: The Legacy of the Emirates|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Early_Ottoman_Art_The_Legacy_of_the_Emir.html?id=x0DdBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|часть=1. Milas|ref=The Legacy of the Emirates}} * {{məqalə|ссылка=http://www.kocaelitarihisempozyumu.com/bildiriler2/21.pdf|ref=Pedani|автор=Pedani M.P.|заглавие=The turks and the sea in the venetian documents (14th-15th centuries)|год=2015|язык=|место=Kocaeli|издание=Uluslararası Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu Bildirileri|издательство=Kocaeli belediesi|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=|pages=231—238|issn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=|автор=Turan O.|заглавие=Anatolia in the period of the Seljuks and the Beyliks|год=1977|ответственный=P. M. Holt, Ann K. S. Lambton, Bernard Lewis|язык=|издание=The Cambridge History of Islam|издательство=Cambridge University Press|pages=231–262|isbn=978-1-139-05502-4|issn=|doi=10.1017/chol9780521219464.009}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Uzunçarşılı İ. H.|часть=Menteşe Oğulları|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|ответственный=|издание=|место=|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|страницы=|страниц=|pages=70—83|allpages=372|ref=Uzunçarşılı|isbn=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор={{нп5|Узунчаршили, Исмаил Хакки|Uzunçarşılı İ. H.|tr|İsmail Hakkı Uzunçarşılı}}|заглавие=Osmanlı Tarihi|ссылка=http://docs.neu.edu.tr/library/nadir_eserler_el_yazmalari/TAR%C4%B0H/UZUNCARSILI/Uzuncarsili_Isma%C4%B1l_Hakk%C4%B1_Osmanli_Tarihi_c_I.pdf|место=Ankara|издательство=Türk Tarih Kurumu|год=|ref=Uzunçarşılı|seite=|часть=Menteşe Oğulları Beyliği|pages=54—57, cild 1|ответственный=|издание=|страницы=|страниц=|isbn=9756945125|isbn2=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/germiyanogullari|ref=Varlık|автор=Varlık Mustafa Çetin|заглавие=Germiyanoğulları|год=1996|издание=Islamansiklopedisi|pages=33—35|volume=14}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Wittek Paul|заглавие=Menteşe Beyliği|ответственный=Trans:Orhan Şaik Gökyay|издание=|место=Ankara|издательство=Turk Tarih Kurumu Yayinlari|год=1944|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Wittek}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Zachariadou E. A.|заглавие=Trade and Crusade: Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415)|ссылка=https://www.worldcat.org/title/trade-and-crusade-venetian-crete-and-the-emirates-of-menteshe-and-aydin-1300-1415/oclc/144691037|место=Venice|издательство=Istituto Ellenico di Studi Bizantini e Post-bizantini di Venezia|год=1983|серия=Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post-Byzantine Studies ;no. 11|ref=Zachariadou}}{{ref-en}} {{Anadolu bəylikləri}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri]] [[Kateqoriya:1261-ci ildə yarananlar]] 0pmd64c1hdl0z8cu2ei5zuu4welbffv 6547348 6547346 2022-07-24T16:21:59Z Xayala Mammadli 178819 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Tarixi dövlət | adı = Menteşə bəyliyi | orijinal_adı = {{lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}}} | quruluş_ili = 1261 | süqut_ili = 1424 | xəritəsi = | xəritənin_izahı = 1321-ci ildə bəyliyin ərazisi | rəsmi_dilləri = [[Türk dili]] | dini = [[Sünni]] [[İslam]] | paytaxtı = Menteşə | s1 = | x1 = Osmanlı imperiyası | x1_bayrağı = Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg | demonimi = | area_km2 = | area_rank = | GDP_PPP = | GDP_PPP_year = | HDI = | HDI_year = | today = | bayrağı = }} '''Menteşə bəyliyi''', '''Menteşəoğulları bəyliyi''' ({{lang-ota|منتشه اوغللرى}}, {{Lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}) — [[Rum sultanlığı|Anadolu Səlcuqlu dövlətinin]] dağılması və parçalanması ilə başlayan [[Anadolu bəylikləri]] dövründə Cənub-Qərbi Anadoluda qurulmuş bir Türk bəyliyidir.<ref>[http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce)] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20051109233354/http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf |tarih=9 Kasım 2005 }}, Dr. [[Hans Theunissen]], [[Leiden Üniversitesi]], [[Hollanda]], 1998, içinde 5. bölüm</ref> Sərhədləri təxminən indiki Muğla vilayəti ilə üst-üstə düşən bu bəyliyin hakimiyyəti XIII əsrin ortalarından XV əsrin əvvəllərinə qədər davam etmişdir. Digər Anadolu bəylikləri kimi [[Osmanlı imperatorluğu|Osmanlı imperatorluğunun]] hakimiyyəti altına keçir. Muğla vilayəti Osmanlı imperatorluğunun son dövrlərinə qədər Menteşe vilayəti olaraq bilinirdi. == Tarixi == == Menteşə bəy == == Ərazisi == == Süqutu == == İdarəetmə, iqtisadiyyat, mədəniyyəti == == Donanması == == Hökmdarlarının siyahısı == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{kitab3|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|год=1992|страницы=|страниц=246|isbn=5211022017|isbn2=|ref=Еремеев, Мейер}} * {{kitab3|автор=Жуков К.А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|ответственный=|издание=|место=|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|год=1988|страницы=|страниц=191|isbn=|isbn2=|ref=Жуков}} * {{məqalə|ссылка=http://vremennik.biz/opus/BB/47/57383|ref=Жуков|автор=Жуков К. А.|заглавие=Рецензия на: Eliz. A. Zachariadou. Trade and Crusade. Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415). — Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post Byzantine Studies. Venice, 1983, № 11. XXXVI + 276 p., 2 pl.|год=1986|язык=|место=Venice|издание=[[Византийский Временник]]|тип=|месяц=|число=|том=47(22)|номер=|страницы=256—260|issn=}} * {{kitab3||автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=|ответственный=|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец|издание=|страницы=|часть=§3. Развитие военно-политической и социально-экономической ситуации в Малой Азии после исчезновения государства Сельджуков и ухода монголов|ссылка часть=https://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/23}} * {{kitab3|автор=Кононенко Е.|год=2019|isbn=978-5-04-167926-2|страниц=955|издательство=Litres|заглавие=Анатолийская мечеть XI–XV вв. Очерки истории архитектуры|ссылка=https://books.google.ru/books?id=KJqUDwAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Кононенко}} * {{kitab3|ref=Райс|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jwIHj9A0TTUC&hl=ru&source=gbs_navlinks_s|автор=Райс Т.|заглавие=Сельджуки. Кочевники – завоеватели Малой Азии|год=2017|место={{М.}}|издательство=Литрес|страниц=3040|isbn=5457030172, 9785457030176}} * {{kitab3|автор=[[Успенский, Фёдор Иванович|Успенский Ф. И.]]|заглавие=История Византийской империи|ответственный=|издание=|место=М.-Л.|издательство=Издательство Академии Наук СССР|год=1948|страницы=|страниц=|isbn=|том=3|ref=Успенский|ссылка=http://www.odinblago.ru/istoria_vizantii3/36}} * {{kitab3|год=1899|страниц=496|издательство=Sumptibus Societatis|заглавие=Diplomatarium veneto-levantinum sive Acta et diplomata res venetas, graecas atque levantis illustrantia|ссылка=https://books.google.com/books?id=OcNuNvtmlwEC|автор=|ответственный=|издание=|место=|страницы=|isbn=|pages=293—296, 305–306|volume=IX, part 2}} * {{kitab3|автор=Chaucer Geoffrey|год=2018|isbn=978-3-7340-1430-7|страниц=809|заглавие=The Canterbury Tales and Other Poems|ссылка=https://books.google.ru/books?id=Z95vDwAAQBAJ|pages=27|ref=Chaucer}} * {{kitab3|ref=Doukas|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Decline_and_Fall_of_Byzantium_to_the_Ott.html?id=rPkcAAAAYAAJ&redir_esc=y|автор=Doukas|заглавие=Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks|ответственный=Magoulias, Harry, ed.|год=1975|издательство=Wayne State University Press|страниц=360|isbn=9780814315408}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Emecen|автор=Emecen F.|заглавие=İlyas Bey|год=2000|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=162—163|volume=22|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{Статья|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1994_num_52_1_1887|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=Les émirs turcs à la conquête de l'Anatolie au début du 14e siècle|год=1994|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=52|выпуск=1|номер=|страницы=69–112|issn=|doi=10.3406/rebyz.1994.1887}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1984_num_42_1_2160|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=La restauration et la chute définitive de Tralles au 13e siècle|год=1984|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=42|выпуск=1|номер=|страницы=249–263|issn=|doi=10.3406/rebyz.1984.2160}} * {{kitab3|автор=Ibn Battuta|заглавие=Travels in Asia and Africa: 1325-1354|ссылка=https://ia801608.us.archive.org/18/items/in.ernet.dli.2015.39643/2015.39643.Ibn-Battuta.pdf|ответственный=H.a.r. Gibb|место=L.|издательство=Broadway House|год=1929|том=|pages=|allpages=|isbn=|ref=Ibn Battuta}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c33/c330276.pdf|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=Islamansiklopedisi|pages=443—453|volume=33||allpages=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Kastritsis Dimitris J.|заглавие=The Sons of Bayezid: Empire Building and Representation in the Ottoman Civil War of 1402-1413|ссылка=https://books.google.ru/books?id=71gecaO-m9oC|издательство=BRILL|год=2007|страниц=275|isbn=9004158367|ref=Kastritsis}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeinikov D. A.|часть=How “Byzantine” were the early Ottomans? Bithynia in ca. 1290–1450|заглавие=Osmanskii miri osmanistika. Sbornik statei k 100-letiiu so dnia rozhdeniia A. S. Tveritinovoi (1910–1973)|ссылка=https://book.ivran.ru/f/osmanskij-mir-i-osmanistika-2010.pdf|ответственный=I. V. Zaitsev and S. F. Oreshkova, eds.,|издание=|место=Moscow|издательство=|год=2010|страницы=|страниц=|pages=215—239|isbn=|isbn2=|ref=Korobeinikov}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeĭnikov Dimitri|год=2014|isbn=978-0-19-870826-1|страниц=405|издательство=Oxford University Press|заглавие=Byzantium and the Turks in the Thirteenth Century|ссылка=https://books.google.com/books?id=eU9jBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Korobeĭnikov}} * {{kitab3|ref=Melikoff|автор=Melikoff I.|заглавие=GERMIYAN-OGHULLARI|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|год=1991|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|страницы=989—990|volume=II|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|isbn=|isbn2=|||}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Merçil E.|заглавие=Menteşe-Oğulları|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|год=1991|страницы=1018—1019|volume=6|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|ref=Merçil|страниц=|isbn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/menteseogullari|ref=Merçil, Karakaya|автор=Merçil E., Karakaya E.|заглавие=Menteşeoğulları|год=2004|издание=Islamansiklopedisi|pages=153—156|volume=29|issn=}}{{ref-tr}} * {{статья|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Zekai Mete|автор=Zekai Mete|заглавие=Menteşe|год=2004|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=150—152|volume=29|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Öney G., Bulut L., Çakmak Ş., Daş E., Demir A.|год=2013|isbn=978-3-902782-21-2|страниц=438|издательство=Museum With No Frontiers|заглавие=Early Ottoman Art: The Legacy of the Emirates|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Early_Ottoman_Art_The_Legacy_of_the_Emir.html?id=x0DdBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|часть=1. Milas|ref=The Legacy of the Emirates}} * {{məqalə|ссылка=http://www.kocaelitarihisempozyumu.com/bildiriler2/21.pdf|ref=Pedani|автор=Pedani M.P.|заглавие=The turks and the sea in the venetian documents (14th-15th centuries)|год=2015|язык=|место=Kocaeli|издание=Uluslararası Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu Bildirileri|издательство=Kocaeli belediesi|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=|pages=231—238|issn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=|автор=Turan O.|заглавие=Anatolia in the period of the Seljuks and the Beyliks|год=1977|ответственный=P. M. Holt, Ann K. S. Lambton, Bernard Lewis|язык=|издание=The Cambridge History of Islam|издательство=Cambridge University Press|pages=231–262|isbn=978-1-139-05502-4|issn=|doi=10.1017/chol9780521219464.009}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Uzunçarşılı İ. H.|часть=Menteşe Oğulları|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|ответственный=|издание=|место=|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|страницы=|страниц=|pages=70—83|allpages=372|ref=Uzunçarşılı|isbn=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор={{нп5|Узунчаршили, Исмаил Хакки|Uzunçarşılı İ. H.|tr|İsmail Hakkı Uzunçarşılı}}|заглавие=Osmanlı Tarihi|ссылка=http://docs.neu.edu.tr/library/nadir_eserler_el_yazmalari/TAR%C4%B0H/UZUNCARSILI/Uzuncarsili_Isma%C4%B1l_Hakk%C4%B1_Osmanli_Tarihi_c_I.pdf|место=Ankara|издательство=Türk Tarih Kurumu|год=|ref=Uzunçarşılı|seite=|часть=Menteşe Oğulları Beyliği|pages=54—57, cild 1|ответственный=|издание=|страницы=|страниц=|isbn=9756945125|isbn2=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/germiyanogullari|ref=Varlık|автор=Varlık Mustafa Çetin|заглавие=Germiyanoğulları|год=1996|издание=Islamansiklopedisi|pages=33—35|volume=14}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Wittek Paul|заглавие=Menteşe Beyliği|ответственный=Trans:Orhan Şaik Gökyay|издание=|место=Ankara|издательство=Turk Tarih Kurumu Yayinlari|год=1944|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Wittek}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Zachariadou E. A.|заглавие=Trade and Crusade: Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415)|ссылка=https://www.worldcat.org/title/trade-and-crusade-venetian-crete-and-the-emirates-of-menteshe-and-aydin-1300-1415/oclc/144691037|место=Venice|издательство=Istituto Ellenico di Studi Bizantini e Post-bizantini di Venezia|год=1983|серия=Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post-Byzantine Studies ;no. 11|ref=Zachariadou}}{{ref-en}} {{Anadolu bəylikləri}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri]] [[Kateqoriya:1261-ci ildə yarananlar]] j2rhdowkso8vrkgan18wbt2g7hd4of7 6547350 6547348 2022-07-24T16:23:18Z Xayala Mammadli 178819 /* Ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Tarixi dövlət | adı = Menteşə bəyliyi | orijinal_adı = {{lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}}} | quruluş_ili = 1261 | süqut_ili = 1424 | xəritəsi = | xəritənin_izahı = 1321-ci ildə bəyliyin ərazisi | rəsmi_dilləri = [[Türk dili]] | dini = [[Sünni]] [[İslam]] | paytaxtı = Menteşə | s1 = | x1 = Osmanlı imperiyası | x1_bayrağı = Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg | demonimi = | area_km2 = | area_rank = | GDP_PPP = | GDP_PPP_year = | HDI = | HDI_year = | today = | bayrağı = }} '''Menteşə bəyliyi''', '''Menteşəoğulları bəyliyi''' ({{lang-ota|منتشه اوغللرى}}, {{Lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}) — [[Rum sultanlığı|Anadolu Səlcuqlu dövlətinin]] dağılması və parçalanması ilə başlayan [[Anadolu bəylikləri]] dövründə Cənub-Qərbi Anadoluda qurulmuş bir Türk bəyliyidir.<ref>[http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce)] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20051109233354/http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf |tarih=9 Kasım 2005 }}, Dr. [[Hans Theunissen]], [[Leiden Üniversitesi]], [[Hollanda]], 1998, içinde 5. bölüm</ref> Sərhədləri təxminən indiki Muğla vilayəti ilə üst-üstə düşən bu bəyliyin hakimiyyəti XIII əsrin ortalarından XV əsrin əvvəllərinə qədər davam etmişdir. Digər Anadolu bəylikləri kimi [[Osmanlı imperatorluğu|Osmanlı imperatorluğunun]] hakimiyyəti altına keçir. Muğla vilayəti Osmanlı imperatorluğunun son dövrlərinə qədər Menteşe vilayəti olaraq bilinirdi. == Tarixi == == Menteşə bəy == == Ərazisi == == Süqutu == == İdarəetmə, iqtisadiyyat, mədəniyyəti == == Donanması == == Hökmdarlarının siyahısı == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{kitab3|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|год=1992|страницы=|страниц=246|isbn=5211022017|isbn2=|ref=Еремеев, Мейер}} * {{kitab3|автор=Жуков К.А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|ответственный=|издание=|место=|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|год=1988|страницы=|страниц=191|isbn=|isbn2=|ref=Жуков}} * {{məqalə|ссылка=http://vremennik.biz/opus/BB/47/57383|ref=Жуков|автор=Жуков К. А.|заглавие=Рецензия на: Eliz. A. Zachariadou. Trade and Crusade. Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415). — Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post Byzantine Studies. Venice, 1983, № 11. XXXVI + 276 p., 2 pl.|год=1986|язык=|место=Venice|издание=[[Византийский Временник]]|тип=|месяц=|число=|том=47(22)|номер=|страницы=256—260|issn=}} * {{kitab3||автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=|ответственный=|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец|издание=|страницы=|часть=§3. Развитие военно-политической и социально-экономической ситуации в Малой Азии после исчезновения государства Сельджуков и ухода монголов|ссылка часть=https://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/23}} * {{kitab3|автор=Кононенко Е.|год=2019|isbn=978-5-04-167926-2|страниц=955|издательство=Litres|заглавие=Анатолийская мечеть XI–XV вв. Очерки истории архитектуры|ссылка=https://books.google.ru/books?id=KJqUDwAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Кононенко}} * {{kitab3|ref=Райс|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jwIHj9A0TTUC&hl=ru&source=gbs_navlinks_s|автор=Райс Т.|заглавие=Сельджуки. Кочевники – завоеватели Малой Азии|год=2017|место={{М.}}|издательство=Литрес|страниц=3040|isbn=5457030172, 9785457030176}} * {{kitab3|автор=[[Успенский, Фёдор Иванович|Успенский Ф. И.]]|заглавие=История Византийской империи|ответственный=|издание=|место=М.-Л.|издательство=Издательство Академии Наук СССР|год=1948|страницы=|страниц=|isbn=|том=3|ref=Успенский|ссылка=http://www.odinblago.ru/istoria_vizantii3/36}} * {{kitab3|год=1899|страниц=496|издательство=Sumptibus Societatis|заглавие=Diplomatarium veneto-levantinum sive Acta et diplomata res venetas, graecas atque levantis illustrantia|ссылка=https://books.google.com/books?id=OcNuNvtmlwEC|автор=|ответственный=|издание=|место=|страницы=|isbn=|pages=293—296, 305–306|volume=IX, part 2}} * {{kitab3|автор=Chaucer Geoffrey|год=2018|isbn=978-3-7340-1430-7|страниц=809|заглавие=The Canterbury Tales and Other Poems|ссылка=https://books.google.ru/books?id=Z95vDwAAQBAJ|pages=27|ref=Chaucer}} * {{kitab3|ref=Doukas|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Decline_and_Fall_of_Byzantium_to_the_Ott.html?id=rPkcAAAAYAAJ&redir_esc=y|автор=Doukas|заглавие=Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks|ответственный=Magoulias, Harry, ed.|год=1975|издательство=Wayne State University Press|страниц=360|isbn=9780814315408}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Emecen|автор=Emecen F.|заглавие=İlyas Bey|год=2000|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=162—163|volume=22|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1994_num_52_1_1887|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=Les émirs turcs à la conquête de l'Anatolie au début du 14e siècle|год=1994|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=52|выпуск=1|номер=|страницы=69–112|issn=|doi=10.3406/rebyz.1994.1887}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1984_num_42_1_2160|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=La restauration et la chute définitive de Tralles au 13e siècle|год=1984|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=42|выпуск=1|номер=|страницы=249–263|issn=|doi=10.3406/rebyz.1984.2160}} * {{kitab3|автор=Ibn Battuta|заглавие=Travels in Asia and Africa: 1325-1354|ссылка=https://ia801608.us.archive.org/18/items/in.ernet.dli.2015.39643/2015.39643.Ibn-Battuta.pdf|ответственный=H.a.r. Gibb|место=L.|издательство=Broadway House|год=1929|том=|pages=|allpages=|isbn=|ref=Ibn Battuta}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c33/c330276.pdf|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=Islamansiklopedisi|pages=443—453|volume=33||allpages=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Kastritsis Dimitris J.|заглавие=The Sons of Bayezid: Empire Building and Representation in the Ottoman Civil War of 1402-1413|ссылка=https://books.google.ru/books?id=71gecaO-m9oC|издательство=BRILL|год=2007|страниц=275|isbn=9004158367|ref=Kastritsis}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeinikov D. A.|часть=How “Byzantine” were the early Ottomans? Bithynia in ca. 1290–1450|заглавие=Osmanskii miri osmanistika. Sbornik statei k 100-letiiu so dnia rozhdeniia A. S. Tveritinovoi (1910–1973)|ссылка=https://book.ivran.ru/f/osmanskij-mir-i-osmanistika-2010.pdf|ответственный=I. V. Zaitsev and S. F. Oreshkova, eds.,|издание=|место=Moscow|издательство=|год=2010|страницы=|страниц=|pages=215—239|isbn=|isbn2=|ref=Korobeinikov}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeĭnikov Dimitri|год=2014|isbn=978-0-19-870826-1|страниц=405|издательство=Oxford University Press|заглавие=Byzantium and the Turks in the Thirteenth Century|ссылка=https://books.google.com/books?id=eU9jBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Korobeĭnikov}} * {{kitab3|ref=Melikoff|автор=Melikoff I.|заглавие=GERMIYAN-OGHULLARI|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|год=1991|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|страницы=989—990|volume=II|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|isbn=|isbn2=|||}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Merçil E.|заглавие=Menteşe-Oğulları|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|год=1991|страницы=1018—1019|volume=6|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|ref=Merçil|страниц=|isbn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/menteseogullari|ref=Merçil, Karakaya|автор=Merçil E., Karakaya E.|заглавие=Menteşeoğulları|год=2004|издание=Islamansiklopedisi|pages=153—156|volume=29|issn=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Zekai Mete|автор=Zekai Mete|заглавие=Menteşe|год=2004|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=150—152|volume=29|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Öney G., Bulut L., Çakmak Ş., Daş E., Demir A.|год=2013|isbn=978-3-902782-21-2|страниц=438|издательство=Museum With No Frontiers|заглавие=Early Ottoman Art: The Legacy of the Emirates|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Early_Ottoman_Art_The_Legacy_of_the_Emir.html?id=x0DdBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|часть=1. Milas|ref=The Legacy of the Emirates}} * {{məqalə|ссылка=http://www.kocaelitarihisempozyumu.com/bildiriler2/21.pdf|ref=Pedani|автор=Pedani M.P.|заглавие=The turks and the sea in the venetian documents (14th-15th centuries)|год=2015|язык=|место=Kocaeli|издание=Uluslararası Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu Bildirileri|издательство=Kocaeli belediesi|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=|pages=231—238|issn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=|автор=Turan O.|заглавие=Anatolia in the period of the Seljuks and the Beyliks|год=1977|ответственный=P. M. Holt, Ann K. S. Lambton, Bernard Lewis|язык=|издание=The Cambridge History of Islam|издательство=Cambridge University Press|pages=231–262|isbn=978-1-139-05502-4|issn=|doi=10.1017/chol9780521219464.009}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Uzunçarşılı İ. H.|часть=Menteşe Oğulları|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|ответственный=|издание=|место=|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|страницы=|страниц=|pages=70—83|allpages=372|ref=Uzunçarşılı|isbn=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор={{tərcüməsiz|Узунчаршили, Исмаил Хакки|Uzunçarşılı İ. H.|tr|İsmail Hakkı Uzunçarşılı}}|заглавие=Osmanlı Tarihi|ссылка=http://docs.neu.edu.tr/library/nadir_eserler_el_yazmalari/TAR%C4%B0H/UZUNCARSILI/Uzuncarsili_Isma%C4%B1l_Hakk%C4%B1_Osmanli_Tarihi_c_I.pdf|место=Ankara|издательство=Türk Tarih Kurumu|год=|ref=Uzunçarşılı|seite=|часть=Menteşe Oğulları Beyliği|pages=54—57, cild 1|ответственный=|издание=|страницы=|страниц=|isbn=9756945125|isbn2=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/germiyanogullari|ref=Varlık|автор=Varlık Mustafa Çetin|заглавие=Germiyanoğulları|год=1996|издание=Islamansiklopedisi|pages=33—35|volume=14}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Wittek Paul|заглавие=Menteşe Beyliği|ответственный=Trans:Orhan Şaik Gökyay|издание=|место=Ankara|издательство=Turk Tarih Kurumu Yayinlari|год=1944|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Wittek}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Zachariadou E. A.|заглавие=Trade and Crusade: Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415)|ссылка=https://www.worldcat.org/title/trade-and-crusade-venetian-crete-and-the-emirates-of-menteshe-and-aydin-1300-1415/oclc/144691037|место=Venice|издательство=Istituto Ellenico di Studi Bizantini e Post-bizantini di Venezia|год=1983|серия=Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post-Byzantine Studies ;no. 11|ref=Zachariadou}}{{ref-en}} {{Anadolu bəylikləri}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri]] [[Kateqoriya:1261-ci ildə yarananlar]] eew5jiao77qzi1w2p9oh941y25hnaqd 6547367 6547350 2022-07-24T16:38:16Z Xayala Mammadli 178819 wikitext text/x-wiki {{Tarixi dövlət | adı = Menteşə bəyliyi | orijinal_adı = {{lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}} | quruluş_ili = 1261 | süqut_ili = 1424 | xəritəsi = Anadolu Beylikleri.png | xəritənin_izahı = Anadolu bəylikleri | rəsmi_dilləri = [[Türk dili]] | dini = [[Sünni]] [[İslam]] | paytaxtı = Menteşə | s1 = Anadolu Səlcuqlu Dövləti |s1_bayrağı = Anatolian Seljuk Sultanate.JPG |s2 = [[Bizans imperiyası]] |s2_bayrağı = Flag of Palaeologus Emperor - Libro del conosçimiento de todos los rregnos.svg | x1 = Osmanlı imperiyası | x1_bayrağı = Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg | demonimi = | indi = | bayrağı = }} '''Menteşə bəyliyi''', '''Menteşəoğulları bəyliyi''' ({{lang-ota|منتشه اوغللرى}}, {{Lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}) — [[Rum sultanlığı|Anadolu Səlcuqlu dövlətinin]] dağılması və parçalanması ilə başlayan [[Anadolu bəylikləri]] dövründə Cənub-Qərbi Anadoluda qurulmuş bir Türk bəyliyidir.<ref>[http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce)], Dr. Hans Theunissen, Leiden Üniversitesi, Hollanda, 1998, içinde 5. bölüm</ref> Sərhədləri təxminən indiki Muğla vilayəti ilə üst-üstə düşən bu bəyliyin hakimiyyəti XIII əsrin ortalarından XV əsrin əvvəllərinə qədər davam etmişdir. Digər Anadolu bəylikləri kimi [[Osmanlı imperatorluğu|Osmanlı imperatorluğunun]] hakimiyyəti altına keçir. Muğla vilayəti Osmanlı imperatorluğunun son dövrlərinə qədər Menteşe vilayəti olaraq bilinirdi. == Tarixi == == Menteşə bəy == == Ərazisi == == Süqutu == == İdarəetmə, iqtisadiyyat, mədəniyyəti == == Donanması == == Hökmdarlarının siyahısı == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{kitab3|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|год=1992|страницы=|страниц=246|isbn=5211022017|isbn2=|ref=Еремеев, Мейер}} * {{kitab3|автор=Жуков К.А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|ответственный=|издание=|место=|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|год=1988|страницы=|страниц=191|isbn=|isbn2=|ref=Жуков}} * {{məqalə|ссылка=http://vremennik.biz/opus/BB/47/57383|ref=Жуков|автор=Жуков К. А.|заглавие=Рецензия на: Eliz. A. Zachariadou. Trade and Crusade. Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415). — Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post Byzantine Studies. Venice, 1983, № 11. XXXVI + 276 p., 2 pl.|год=1986|язык=|место=Venice|издание=[[Византийский Временник]]|тип=|месяц=|число=|том=47(22)|номер=|страницы=256—260|issn=}} * {{kitab3||автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=|ответственный=|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец|издание=|страницы=|часть=§3. Развитие военно-политической и социально-экономической ситуации в Малой Азии после исчезновения государства Сельджуков и ухода монголов|ссылка часть=https://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/23}} * {{kitab3|автор=Кононенко Е.|год=2019|isbn=978-5-04-167926-2|страниц=955|издательство=Litres|заглавие=Анатолийская мечеть XI–XV вв. Очерки истории архитектуры|ссылка=https://books.google.ru/books?id=KJqUDwAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Кононенко}} * {{kitab3|ref=Райс|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jwIHj9A0TTUC&hl=ru&source=gbs_navlinks_s|автор=Райс Т.|заглавие=Сельджуки. Кочевники – завоеватели Малой Азии|год=2017|место={{М.}}|издательство=Литрес|страниц=3040|isbn=5457030172, 9785457030176}} * {{kitab3|автор=[[Успенский, Фёдор Иванович|Успенский Ф. И.]]|заглавие=История Византийской империи|ответственный=|издание=|место=М.-Л.|издательство=Издательство Академии Наук СССР|год=1948|страницы=|страниц=|isbn=|том=3|ref=Успенский|ссылка=http://www.odinblago.ru/istoria_vizantii3/36}} * {{kitab3|год=1899|страниц=496|издательство=Sumptibus Societatis|заглавие=Diplomatarium veneto-levantinum sive Acta et diplomata res venetas, graecas atque levantis illustrantia|ссылка=https://books.google.com/books?id=OcNuNvtmlwEC|автор=|ответственный=|издание=|место=|страницы=|isbn=|pages=293—296, 305–306|volume=IX, part 2}} * {{kitab3|автор=Chaucer Geoffrey|год=2018|isbn=978-3-7340-1430-7|страниц=809|заглавие=The Canterbury Tales and Other Poems|ссылка=https://books.google.ru/books?id=Z95vDwAAQBAJ|pages=27|ref=Chaucer}} * {{kitab3|ref=Doukas|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Decline_and_Fall_of_Byzantium_to_the_Ott.html?id=rPkcAAAAYAAJ&redir_esc=y|автор=Doukas|заглавие=Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks|ответственный=Magoulias, Harry, ed.|год=1975|издательство=Wayne State University Press|страниц=360|isbn=9780814315408}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Emecen|автор=Emecen F.|заглавие=İlyas Bey|год=2000|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=162—163|volume=22|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1994_num_52_1_1887|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=Les émirs turcs à la conquête de l'Anatolie au début du 14e siècle|год=1994|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=52|выпуск=1|номер=|страницы=69–112|issn=|doi=10.3406/rebyz.1994.1887}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1984_num_42_1_2160|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=La restauration et la chute définitive de Tralles au 13e siècle|год=1984|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=42|выпуск=1|номер=|страницы=249–263|issn=|doi=10.3406/rebyz.1984.2160}} * {{kitab3|автор=Ibn Battuta|заглавие=Travels in Asia and Africa: 1325-1354|ссылка=https://ia801608.us.archive.org/18/items/in.ernet.dli.2015.39643/2015.39643.Ibn-Battuta.pdf|ответственный=H.a.r. Gibb|место=L.|издательство=Broadway House|год=1929|том=|pages=|allpages=|isbn=|ref=Ibn Battuta}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c33/c330276.pdf|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=Islamansiklopedisi|pages=443—453|volume=33||allpages=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Kastritsis Dimitris J.|заглавие=The Sons of Bayezid: Empire Building and Representation in the Ottoman Civil War of 1402-1413|ссылка=https://books.google.ru/books?id=71gecaO-m9oC|издательство=BRILL|год=2007|страниц=275|isbn=9004158367|ref=Kastritsis}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeinikov D. A.|часть=How “Byzantine” were the early Ottomans? Bithynia in ca. 1290–1450|заглавие=Osmanskii miri osmanistika. Sbornik statei k 100-letiiu so dnia rozhdeniia A. S. Tveritinovoi (1910–1973)|ссылка=https://book.ivran.ru/f/osmanskij-mir-i-osmanistika-2010.pdf|ответственный=I. V. Zaitsev and S. F. Oreshkova, eds.,|издание=|место=Moscow|издательство=|год=2010|страницы=|страниц=|pages=215—239|isbn=|isbn2=|ref=Korobeinikov}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeĭnikov Dimitri|год=2014|isbn=978-0-19-870826-1|страниц=405|издательство=Oxford University Press|заглавие=Byzantium and the Turks in the Thirteenth Century|ссылка=https://books.google.com/books?id=eU9jBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Korobeĭnikov}} * {{kitab3|ref=Melikoff|автор=Melikoff I.|заглавие=GERMIYAN-OGHULLARI|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|год=1991|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|страницы=989—990|volume=II|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|isbn=|isbn2=|||}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Merçil E.|заглавие=Menteşe-Oğulları|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|год=1991|страницы=1018—1019|volume=6|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|ref=Merçil|страниц=|isbn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/menteseogullari|ref=Merçil, Karakaya|автор=Merçil E., Karakaya E.|заглавие=Menteşeoğulları|год=2004|издание=Islamansiklopedisi|pages=153—156|volume=29|issn=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Zekai Mete|автор=Zekai Mete|заглавие=Menteşe|год=2004|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=150—152|volume=29|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Öney G., Bulut L., Çakmak Ş., Daş E., Demir A.|год=2013|isbn=978-3-902782-21-2|страниц=438|издательство=Museum With No Frontiers|заглавие=Early Ottoman Art: The Legacy of the Emirates|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Early_Ottoman_Art_The_Legacy_of_the_Emir.html?id=x0DdBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|часть=1. Milas|ref=The Legacy of the Emirates}} * {{məqalə|ссылка=http://www.kocaelitarihisempozyumu.com/bildiriler2/21.pdf|ref=Pedani|автор=Pedani M.P.|заглавие=The turks and the sea in the venetian documents (14th-15th centuries)|год=2015|язык=|место=Kocaeli|издание=Uluslararası Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu Bildirileri|издательство=Kocaeli belediesi|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=|pages=231—238|issn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=|автор=Turan O.|заглавие=Anatolia in the period of the Seljuks and the Beyliks|год=1977|ответственный=P. M. Holt, Ann K. S. Lambton, Bernard Lewis|язык=|издание=The Cambridge History of Islam|издательство=Cambridge University Press|pages=231–262|isbn=978-1-139-05502-4|issn=|doi=10.1017/chol9780521219464.009}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Uzunçarşılı İ. H.|часть=Menteşe Oğulları|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|ответственный=|издание=|место=|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|страницы=|страниц=|pages=70—83|allpages=372|ref=Uzunçarşılı|isbn=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор={{tərcüməsiz|Узунчаршили, Исмаил Хакки|Uzunçarşılı İ. H.|tr|İsmail Hakkı Uzunçarşılı}}|заглавие=Osmanlı Tarihi|ссылка=http://docs.neu.edu.tr/library/nadir_eserler_el_yazmalari/TAR%C4%B0H/UZUNCARSILI/Uzuncarsili_Isma%C4%B1l_Hakk%C4%B1_Osmanli_Tarihi_c_I.pdf|место=Ankara|издательство=Türk Tarih Kurumu|год=|ref=Uzunçarşılı|seite=|часть=Menteşe Oğulları Beyliği|pages=54—57, cild 1|ответственный=|издание=|страницы=|страниц=|isbn=9756945125|isbn2=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/germiyanogullari|ref=Varlık|автор=Varlık Mustafa Çetin|заглавие=Germiyanoğulları|год=1996|издание=Islamansiklopedisi|pages=33—35|volume=14}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Wittek Paul|заглавие=Menteşe Beyliği|ответственный=Trans:Orhan Şaik Gökyay|издание=|место=Ankara|издательство=Turk Tarih Kurumu Yayinlari|год=1944|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Wittek}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Zachariadou E. A.|заглавие=Trade and Crusade: Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415)|ссылка=https://www.worldcat.org/title/trade-and-crusade-venetian-crete-and-the-emirates-of-menteshe-and-aydin-1300-1415/oclc/144691037|место=Venice|издательство=Istituto Ellenico di Studi Bizantini e Post-bizantini di Venezia|год=1983|серия=Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post-Byzantine Studies ;no. 11|ref=Zachariadou}}{{ref-en}} {{Anadolu bəylikləri}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri]] [[Kateqoriya:1261-ci ildə yarananlar]] 5989mznlsbp4ggs86i9rh3e2m1v46kd 6547371 6547367 2022-07-24T16:39:27Z Xayala Mammadli 178819 wikitext text/x-wiki {{Tarixi dövlət | adı = Menteşə bəyliyi | orijinal_adı = {{lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}} | quruluş_ili = 1261 | süqut_ili = 1424 | xəritəsi = Anadolu Beylikleri.png | xəritənin_izahı = Anadolu bəylikleri | rəsmi_dilləri = [[Türk dili]] | dini = [[Sünni]] [[İslam]] | paytaxtı = Menteşə | s1 = Anadolu Səlcuqlu Dövləti |s1_bayrağı = Anatolian Seljuk Sultanate.JPG |s2 = Bizans imperiyası |s2_bayrağı = Flag of Palaeologus Emperor - Libro del conosçimiento de todos los rregnos.svg | x1 = Osmanlı imperiyası | x1_bayrağı = Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg | demonimi = | indi = | bayrağı = }} '''Menteşə bəyliyi''', '''Menteşəoğulları bəyliyi''' ({{lang-ota|منتشه اوغللرى}}, {{Lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}) — [[Rum sultanlığı|Anadolu Səlcuqlu dövlətinin]] dağılması və parçalanması ilə başlayan [[Anadolu bəylikləri]] dövründə Cənub-Qərbi Anadoluda qurulmuş bir Türk bəyliyidir.<ref>[http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce)], Dr. Hans Theunissen, Leiden Üniversitesi, Hollanda, 1998, içinde 5. bölüm</ref> Sərhədləri təxminən indiki Muğla vilayəti ilə üst-üstə düşən bu bəyliyin hakimiyyəti XIII əsrin ortalarından XV əsrin əvvəllərinə qədər davam etmişdir. Digər Anadolu bəylikləri kimi [[Osmanlı imperatorluğu|Osmanlı imperatorluğunun]] hakimiyyəti altına keçir. Muğla vilayəti Osmanlı imperatorluğunun son dövrlərinə qədər Menteşe vilayəti olaraq bilinirdi. == Tarixi == == Menteşə bəy == == Ərazisi == == Süqutu == == İdarəetmə, iqtisadiyyat, mədəniyyəti == == Donanması == == Hökmdarlarının siyahısı == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{kitab3|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|год=1992|страницы=|страниц=246|isbn=5211022017|isbn2=|ref=Еремеев, Мейер}} * {{kitab3|автор=Жуков К.А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|ответственный=|издание=|место=|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|год=1988|страницы=|страниц=191|isbn=|isbn2=|ref=Жуков}} * {{məqalə|ссылка=http://vremennik.biz/opus/BB/47/57383|ref=Жуков|автор=Жуков К. А.|заглавие=Рецензия на: Eliz. A. Zachariadou. Trade and Crusade. Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415). — Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post Byzantine Studies. Venice, 1983, № 11. XXXVI + 276 p., 2 pl.|год=1986|язык=|место=Venice|издание=[[Византийский Временник]]|тип=|месяц=|число=|том=47(22)|номер=|страницы=256—260|issn=}} * {{kitab3||автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=|ответственный=|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец|издание=|страницы=|часть=§3. Развитие военно-политической и социально-экономической ситуации в Малой Азии после исчезновения государства Сельджуков и ухода монголов|ссылка часть=https://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/23}} * {{kitab3|автор=Кононенко Е.|год=2019|isbn=978-5-04-167926-2|страниц=955|издательство=Litres|заглавие=Анатолийская мечеть XI–XV вв. Очерки истории архитектуры|ссылка=https://books.google.ru/books?id=KJqUDwAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Кононенко}} * {{kitab3|ref=Райс|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jwIHj9A0TTUC&hl=ru&source=gbs_navlinks_s|автор=Райс Т.|заглавие=Сельджуки. Кочевники – завоеватели Малой Азии|год=2017|место={{М.}}|издательство=Литрес|страниц=3040|isbn=5457030172, 9785457030176}} * {{kitab3|автор=[[Успенский, Фёдор Иванович|Успенский Ф. И.]]|заглавие=История Византийской империи|ответственный=|издание=|место=М.-Л.|издательство=Издательство Академии Наук СССР|год=1948|страницы=|страниц=|isbn=|том=3|ref=Успенский|ссылка=http://www.odinblago.ru/istoria_vizantii3/36}} * {{kitab3|год=1899|страниц=496|издательство=Sumptibus Societatis|заглавие=Diplomatarium veneto-levantinum sive Acta et diplomata res venetas, graecas atque levantis illustrantia|ссылка=https://books.google.com/books?id=OcNuNvtmlwEC|автор=|ответственный=|издание=|место=|страницы=|isbn=|pages=293—296, 305–306|volume=IX, part 2}} * {{kitab3|автор=Chaucer Geoffrey|год=2018|isbn=978-3-7340-1430-7|страниц=809|заглавие=The Canterbury Tales and Other Poems|ссылка=https://books.google.ru/books?id=Z95vDwAAQBAJ|pages=27|ref=Chaucer}} * {{kitab3|ref=Doukas|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Decline_and_Fall_of_Byzantium_to_the_Ott.html?id=rPkcAAAAYAAJ&redir_esc=y|автор=Doukas|заглавие=Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks|ответственный=Magoulias, Harry, ed.|год=1975|издательство=Wayne State University Press|страниц=360|isbn=9780814315408}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Emecen|автор=Emecen F.|заглавие=İlyas Bey|год=2000|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=162—163|volume=22|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1994_num_52_1_1887|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=Les émirs turcs à la conquête de l'Anatolie au début du 14e siècle|год=1994|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=52|выпуск=1|номер=|страницы=69–112|issn=|doi=10.3406/rebyz.1994.1887}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1984_num_42_1_2160|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=La restauration et la chute définitive de Tralles au 13e siècle|год=1984|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=42|выпуск=1|номер=|страницы=249–263|issn=|doi=10.3406/rebyz.1984.2160}} * {{kitab3|автор=Ibn Battuta|заглавие=Travels in Asia and Africa: 1325-1354|ссылка=https://ia801608.us.archive.org/18/items/in.ernet.dli.2015.39643/2015.39643.Ibn-Battuta.pdf|ответственный=H.a.r. Gibb|место=L.|издательство=Broadway House|год=1929|том=|pages=|allpages=|isbn=|ref=Ibn Battuta}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c33/c330276.pdf|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=Islamansiklopedisi|pages=443—453|volume=33||allpages=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Kastritsis Dimitris J.|заглавие=The Sons of Bayezid: Empire Building and Representation in the Ottoman Civil War of 1402-1413|ссылка=https://books.google.ru/books?id=71gecaO-m9oC|издательство=BRILL|год=2007|страниц=275|isbn=9004158367|ref=Kastritsis}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeinikov D. A.|часть=How “Byzantine” were the early Ottomans? Bithynia in ca. 1290–1450|заглавие=Osmanskii miri osmanistika. Sbornik statei k 100-letiiu so dnia rozhdeniia A. S. Tveritinovoi (1910–1973)|ссылка=https://book.ivran.ru/f/osmanskij-mir-i-osmanistika-2010.pdf|ответственный=I. V. Zaitsev and S. F. Oreshkova, eds.,|издание=|место=Moscow|издательство=|год=2010|страницы=|страниц=|pages=215—239|isbn=|isbn2=|ref=Korobeinikov}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeĭnikov Dimitri|год=2014|isbn=978-0-19-870826-1|страниц=405|издательство=Oxford University Press|заглавие=Byzantium and the Turks in the Thirteenth Century|ссылка=https://books.google.com/books?id=eU9jBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Korobeĭnikov}} * {{kitab3|ref=Melikoff|автор=Melikoff I.|заглавие=GERMIYAN-OGHULLARI|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|год=1991|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|страницы=989—990|volume=II|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|isbn=|isbn2=|||}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Merçil E.|заглавие=Menteşe-Oğulları|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|год=1991|страницы=1018—1019|volume=6|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|ref=Merçil|страниц=|isbn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/menteseogullari|ref=Merçil, Karakaya|автор=Merçil E., Karakaya E.|заглавие=Menteşeoğulları|год=2004|издание=Islamansiklopedisi|pages=153—156|volume=29|issn=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Zekai Mete|автор=Zekai Mete|заглавие=Menteşe|год=2004|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=150—152|volume=29|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Öney G., Bulut L., Çakmak Ş., Daş E., Demir A.|год=2013|isbn=978-3-902782-21-2|страниц=438|издательство=Museum With No Frontiers|заглавие=Early Ottoman Art: The Legacy of the Emirates|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Early_Ottoman_Art_The_Legacy_of_the_Emir.html?id=x0DdBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|часть=1. Milas|ref=The Legacy of the Emirates}} * {{məqalə|ссылка=http://www.kocaelitarihisempozyumu.com/bildiriler2/21.pdf|ref=Pedani|автор=Pedani M.P.|заглавие=The turks and the sea in the venetian documents (14th-15th centuries)|год=2015|язык=|место=Kocaeli|издание=Uluslararası Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu Bildirileri|издательство=Kocaeli belediesi|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=|pages=231—238|issn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=|автор=Turan O.|заглавие=Anatolia in the period of the Seljuks and the Beyliks|год=1977|ответственный=P. M. Holt, Ann K. S. Lambton, Bernard Lewis|язык=|издание=The Cambridge History of Islam|издательство=Cambridge University Press|pages=231–262|isbn=978-1-139-05502-4|issn=|doi=10.1017/chol9780521219464.009}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Uzunçarşılı İ. H.|часть=Menteşe Oğulları|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|ответственный=|издание=|место=|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|страницы=|страниц=|pages=70—83|allpages=372|ref=Uzunçarşılı|isbn=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор={{tərcüməsiz|Узунчаршили, Исмаил Хакки|Uzunçarşılı İ. H.|tr|İsmail Hakkı Uzunçarşılı}}|заглавие=Osmanlı Tarihi|ссылка=http://docs.neu.edu.tr/library/nadir_eserler_el_yazmalari/TAR%C4%B0H/UZUNCARSILI/Uzuncarsili_Isma%C4%B1l_Hakk%C4%B1_Osmanli_Tarihi_c_I.pdf|место=Ankara|издательство=Türk Tarih Kurumu|год=|ref=Uzunçarşılı|seite=|часть=Menteşe Oğulları Beyliği|pages=54—57, cild 1|ответственный=|издание=|страницы=|страниц=|isbn=9756945125|isbn2=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/germiyanogullari|ref=Varlık|автор=Varlık Mustafa Çetin|заглавие=Germiyanoğulları|год=1996|издание=Islamansiklopedisi|pages=33—35|volume=14}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Wittek Paul|заглавие=Menteşe Beyliği|ответственный=Trans:Orhan Şaik Gökyay|издание=|место=Ankara|издательство=Turk Tarih Kurumu Yayinlari|год=1944|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Wittek}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Zachariadou E. A.|заглавие=Trade and Crusade: Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415)|ссылка=https://www.worldcat.org/title/trade-and-crusade-venetian-crete-and-the-emirates-of-menteshe-and-aydin-1300-1415/oclc/144691037|место=Venice|издательство=Istituto Ellenico di Studi Bizantini e Post-bizantini di Venezia|год=1983|серия=Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post-Byzantine Studies ;no. 11|ref=Zachariadou}}{{ref-en}} {{Anadolu bəylikləri}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri]] [[Kateqoriya:1261-ci ildə yarananlar]] 63h9aksuf7n1vgts18r8hmj984v4p64 6547374 6547371 2022-07-24T16:39:58Z Xayala Mammadli 178819 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Tarixi dövlət | adı = Menteşə bəyliyi | orijinal_adı = {{lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}} | quruluş_ili = 1261 | süqut_ili = 1424 | xəritəsi = Anadolu Beylikleri.png | xəritənin_izahı = Anadolu bəylikleri | rəsmi_dilləri = [[Türk dili]] | dini = [[Sünni]] [[İslam]] | paytaxtı = Menteşə | s1 = Anadolu Səlcuqlu Dövləti |s1_bayrağı = Anatolian Seljuk Sultanate.JPG |s2 = Bizans imperiyası |s2_bayrağı = Flag of Palaeologus Emperor - Libro del conosçimiento de todos los rregnos.svg | x1 = Osmanlı imperiyası | x1_bayrağı = Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg | demonimi = | indi = | bayrağı = }} '''Menteşə bəyliyi''', '''Menteşəoğulları bəyliyi''' ({{lang-ota|منتشه اوغللرى}}, {{Lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}) — [[Rum sultanlığı|Anadolu Səlcuqlu dövlətinin]] dağılması və parçalanması ilə başlayan [[Anadolu bəylikləri]] dövründə Cənub-Qərbi Anadoluda qurulmuş bir Türk bəyliyidir.<ref>[http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce)], Dr. Hans Theunissen, Leiden Üniversitesi, Hollanda, 1998, içinde 5. bölüm</ref> Sərhədləri təxminən indiki Muğla vilayəti ilə üst-üstə düşən bu bəyliyin hakimiyyəti XIII əsrin ortalarından XV əsrin əvvəllərinə qədər davam etmişdir. Digər Anadolu bəylikləri kimi [[Osmanlı imperatorluğu|Osmanlı imperatorluğunun]] hakimiyyəti altına keçir. Muğla vilayəti Osmanlı imperatorluğunun son dövrlərinə qədər Menteşe vilayəti olaraq bilinirdi. == Tarixi == == Menteşə bəy == == Ərazisi == == Süqutu == == İdarəetmə, iqtisadiyyat, mədəniyyəti == == Donanması == == Hökmdarlarının siyahısı == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{kitab3|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|год=1992|страницы=|страниц=246|isbn=5211022017|isbn2=|ref=Еремеев, Мейер}} * {{kitab3|автор=Жуков К.А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|ответственный=|издание=|место=|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|год=1988|страницы=|страниц=191|isbn=|isbn2=|ref=Жуков}} * {{məqalə|ссылка=http://vremennik.biz/opus/BB/47/57383|ref=Жуков|автор=Жуков К. А.|заглавие=Рецензия на: Eliz. A. Zachariadou. Trade and Crusade. Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415). — Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post Byzantine Studies. Venice, 1983, № 11. XXXVI + 276 p., 2 pl.|год=1986|язык=|место=Venice|издание=[[Византийский Временник]]|тип=|месяц=|число=|том=47(22)|номер=|страницы=256—260|issn=}} * {{kitab3||автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=|ответственный=|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец|издание=|страницы=|часть=§3. Развитие военно-политической и социально-экономической ситуации в Малой Азии после исчезновения государства Сельджуков и ухода монголов|ссылка часть=https://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/23}} * {{kitab3|автор=Кононенко Е.|год=2019|isbn=978-5-04-167926-2|страниц=955|издательство=Litres|заглавие=Анатолийская мечеть XI–XV вв. Очерки истории архитектуры|ссылка=https://books.google.ru/books?id=KJqUDwAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Кононенко}} * {{kitab3|ref=Райс|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jwIHj9A0TTUC&hl=ru&source=gbs_navlinks_s|автор=Райс Т.|заглавие=Сельджуки. Кочевники – завоеватели Малой Азии|год=2017|место={{М.}}|издательство=Литрес|страниц=3040|isbn=5457030172, 9785457030176}} * {{kitab3|автор=[[Успенский, Фёдор Иванович|Успенский Ф. И.]]|заглавие=История Византийской империи|ответственный=|издание=|место=М.-Л.|издательство=Издательство Академии Наук СССР|год=1948|страницы=|страниц=|isbn=|том=3|ref=Успенский|ссылка=http://www.odinblago.ru/istoria_vizantii3/36}} * {{kitab3|год=1899|страниц=496|издательство=Sumptibus Societatis|заглавие=Diplomatarium veneto-levantinum sive Acta et diplomata res venetas, graecas atque levantis illustrantia|ссылка=https://books.google.com/books?id=OcNuNvtmlwEC|автор=|ответственный=|издание=|место=|страницы=|isbn=|pages=293—296, 305–306|volume=IX, part 2}} * {{kitab3|автор=Chaucer Geoffrey|год=2018|isbn=978-3-7340-1430-7|страниц=809|заглавие=The Canterbury Tales and Other Poems|ссылка=https://books.google.ru/books?id=Z95vDwAAQBAJ|pages=27|ref=Chaucer}} * {{kitab3|ref=Doukas|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Decline_and_Fall_of_Byzantium_to_the_Ott.html?id=rPkcAAAAYAAJ&redir_esc=y|автор=Doukas|заглавие=Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks|ответственный=Magoulias, Harry, ed.|год=1975|издательство=Wayne State University Press|страниц=360|isbn=9780814315408}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Emecen|автор=Emecen F.|заглавие=İlyas Bey|год=2000|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=162—163|volume=22|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1994_num_52_1_1887|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=Les émirs turcs à la conquête de l'Anatolie au début du 14e siècle|год=1994|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=52|выпуск=1|номер=|страницы=69–112|issn=|doi=10.3406/rebyz.1994.1887}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1984_num_42_1_2160|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=La restauration et la chute définitive de Tralles au 13e siècle|год=1984|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=42|выпуск=1|номер=|страницы=249–263|issn=|doi=10.3406/rebyz.1984.2160}} * {{kitab3|автор=Ibn Battuta|заглавие=Travels in Asia and Africa: 1325-1354|ссылка=https://ia801608.us.archive.org/18/items/in.ernet.dli.2015.39643/2015.39643.Ibn-Battuta.pdf|ответственный=H.a.r. Gibb|место=L.|издательство=Broadway House|год=1929|том=|pages=|allpages=|isbn=|ref=Ibn Battuta}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c33/c330276.pdf|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=Islamansiklopedisi|pages=443—453|volume=33||allpages=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Kastritsis Dimitris J.|заглавие=The Sons of Bayezid: Empire Building and Representation in the Ottoman Civil War of 1402-1413|ссылка=https://books.google.ru/books?id=71gecaO-m9oC|издательство=BRILL|год=2007|страниц=275|isbn=9004158367|ref=Kastritsis}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeinikov D. A.|часть=How “Byzantine” were the early Ottomans? Bithynia in ca. 1290–1450|заглавие=Osmanskii miri osmanistika. Sbornik statei k 100-letiiu so dnia rozhdeniia A. S. Tveritinovoi (1910–1973)|ссылка=https://book.ivran.ru/f/osmanskij-mir-i-osmanistika-2010.pdf|ответственный=I. V. Zaitsev and S. F. Oreshkova, eds.,|издание=|место=Moscow|издательство=|год=2010|страницы=|страниц=|pages=215—239|isbn=|isbn2=|ref=Korobeinikov}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeĭnikov Dimitri|год=2014|isbn=978-0-19-870826-1|страниц=405|издательство=Oxford University Press|заглавие=Byzantium and the Turks in the Thirteenth Century|ссылка=https://books.google.com/books?id=eU9jBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Korobeĭnikov}} * {{kitab3|ref=Melikoff|автор=Melikoff I.|заглавие=GERMIYAN-OGHULLARI|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|год=1991|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|страницы=989—990|volume=II|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|isbn=|isbn2=|||}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Merçil E.|заглавие=Menteşe-Oğulları|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|год=1991|страницы=1018—1019|volume=6|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|ref=Merçil|страниц=|isbn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/menteseogullari|ref=Merçil, Karakaya|автор=Merçil E., Karakaya E.|заглавие=Menteşeoğulları|год=2004|издание=Islamansiklopedisi|pages=153—156|volume=29|issn=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Zekai Mete|автор=Zekai Mete|заглавие=Menteşe|год=2004|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=150—152|volume=29|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Öney G., Bulut L., Çakmak Ş., Daş E., Demir A.|год=2013|isbn=978-3-902782-21-2|страниц=438|издательство=Museum With No Frontiers|заглавие=Early Ottoman Art: The Legacy of the Emirates|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Early_Ottoman_Art_The_Legacy_of_the_Emir.html?id=x0DdBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|часть=1. Milas|ref=The Legacy of the Emirates}} * {{məqalə|ссылка=http://www.kocaelitarihisempozyumu.com/bildiriler2/21.pdf|ref=Pedani|автор=Pedani M.P.|заглавие=The turks and the sea in the venetian documents (14th-15th centuries)|год=2015|язык=|место=Kocaeli|издание=Uluslararası Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu Bildirileri|издательство=Kocaeli belediesi|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=|pages=231—238|issn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=|автор=Turan O.|заглавие=Anatolia in the period of the Seljuks and the Beyliks|год=1977|ответственный=P. M. Holt, Ann K. S. Lambton, Bernard Lewis|язык=|издание=The Cambridge History of Islam|издательство=Cambridge University Press|pages=231–262|isbn=978-1-139-05502-4|issn=|doi=10.1017/chol9780521219464.009}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Uzunçarşılı İ. H.|часть=Menteşe Oğulları|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|ответственный=|издание=|место=|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|страницы=|страниц=|pages=70—83|allpages=372|ref=Uzunçarşılı|isbn=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор={{tərcüməsiz|Узунчаршили, Исмаил Хакки|Uzunçarşılı İ. H.|tr|İsmail Hakkı Uzunçarşılı}}|заглавие=Osmanlı Tarihi|ссылка=http://docs.neu.edu.tr/library/nadir_eserler_el_yazmalari/TAR%C4%B0H/UZUNCARSILI/Uzuncarsili_Isma%C4%B1l_Hakk%C4%B1_Osmanli_Tarihi_c_I.pdf|место=Ankara|издательство=Türk Tarih Kurumu|год=|ref=Uzunçarşılı|seite=|часть=Menteşe Oğulları Beyliği|pages=54—57, cild 1|ответственный=|издание=|страницы=|страниц=|isbn=9756945125|isbn2=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/germiyanogullari|ref=Varlık|автор=Varlık Mustafa Çetin|заглавие=Germiyanoğulları|год=1996|издание=Islamansiklopedisi|pages=33—35|volume=14}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Wittek Paul|заглавие=Menteşe Beyliği|ответственный=Trans:Orhan Şaik Gökyay|издание=|место=Ankara|издательство=Turk Tarih Kurumu Yayinlari|год=1944|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Wittek}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Zachariadou E. A.|заглавие=Trade and Crusade: Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415)|ссылка=https://www.worldcat.org/title/trade-and-crusade-venetian-crete-and-the-emirates-of-menteshe-and-aydin-1300-1415/oclc/144691037|место=Venice|издательство=Istituto Ellenico di Studi Bizantini e Post-bizantini di Venezia|год=1983|серия=Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post-Byzantine Studies ;no. 11|ref=Zachariadou}}{{ref-en}} {{Anadolu bəylikləri}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri]] [[Kateqoriya:1261-ci ildə yarananlar]] oeaindw05zkqz2t5wljtilfuzdewbm9 6547379 6547374 2022-07-24T16:44:06Z Xayala Mammadli 178819 /* Ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Tarixi dövlət | adı = Menteşə bəyliyi | orijinal_adı = {{lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}} | quruluş_ili = 1261 | süqut_ili = 1424 | xəritəsi = Anadolu Beylikleri.png | xəritənin_izahı = Anadolu bəylikleri | rəsmi_dilləri = [[Türk dili]] | dini = [[Sünni]] [[İslam]] | paytaxtı = Menteşə | s1 = Anadolu Səlcuqlu Dövləti |s1_bayrağı = Anatolian Seljuk Sultanate.JPG |s2 = Bizans imperiyası |s2_bayrağı = Flag of Palaeologus Emperor - Libro del conosçimiento de todos los rregnos.svg | x1 = Osmanlı imperiyası | x1_bayrağı = Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg | demonimi = | indi = | bayrağı = }} '''Menteşə bəyliyi''', '''Menteşəoğulları bəyliyi''' ({{lang-ota|منتشه اوغللرى}}, {{Lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}) — [[Rum sultanlığı|Anadolu Səlcuqlu dövlətinin]] dağılması və parçalanması ilə başlayan [[Anadolu bəylikləri]] dövründə Cənub-Qərbi Anadoluda qurulmuş bir Türk bəyliyidir.<ref>[http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce)], Dr. Hans Theunissen, Leiden Üniversitesi, Hollanda, 1998, içinde 5. bölüm</ref> Sərhədləri təxminən indiki Muğla vilayəti ilə üst-üstə düşən bu bəyliyin hakimiyyəti XIII əsrin ortalarından XV əsrin əvvəllərinə qədər davam etmişdir. Digər Anadolu bəylikləri kimi [[Osmanlı imperatorluğu|Osmanlı imperatorluğunun]] hakimiyyəti altına keçir. Muğla vilayəti Osmanlı imperatorluğunun son dövrlərinə qədər Menteşe vilayəti olaraq bilinirdi. == Tarixi == == Menteşə bəy == == Ərazisi == == Süqutu == == İdarəetmə, iqtisadiyyat, mədəniyyəti == == Donanması == == Hökmdarlarının siyahısı == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{kitab3|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|год=1992|страницы=|страниц=246|isbn=5211022017|isbn2=|ref=Еремеев, Мейер}} * {{kitab3|автор=Жуков К.А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|ответственный=|издание=|место=|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|год=1988|страницы=|страниц=191|isbn=|isbn2=|ref=Жуков}} * {{məqalə|ссылка=http://vremennik.biz/opus/BB/47/57383|ref=Жуков|автор=Жуков К. А.|заглавие=Рецензия на: Eliz. A. Zachariadou. Trade and Crusade. Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415). — Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post Byzantine Studies. Venice, 1983, № 11. XXXVI + 276 p., 2 pl.|год=1986|язык=|место=Venice|издание=[[Византийский Временник]]|тип=|месяц=|число=|том=47(22)|номер=|страницы=256—260|issn=}} * {{kitab3||автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=|ответственный=|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец|издание=|страницы=|часть=§3. Развитие военно-политической и социально-экономической ситуации в Малой Азии после исчезновения государства Сельджуков и ухода монголов|ссылка часть=https://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/23}} * {{kitab3|автор=Кононенко Е.|год=2019|isbn=978-5-04-167926-2|страниц=955|издательство=Litres|заглавие=Анатолийская мечеть XI–XV вв. Очерки истории архитектуры|ссылка=https://books.google.ru/books?id=KJqUDwAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Кононенко}} * {{kitab3|ref=Райс|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jwIHj9A0TTUC&hl=ru&source=gbs_navlinks_s|автор=Райс Т.|заглавие=Сельджуки. Кочевники – завоеватели Малой Азии|год=2017|место={{М.}}|издательство=Литрес|страниц=3040|isbn=5457030172, 9785457030176}} * {{kitab3|автор=[[Успенский, Фёдор Иванович|Успенский Ф. И.]]|заглавие=История Византийской империи|ответственный=|издание=|место=М.-Л.|издательство=Издательство Академии Наук СССР|год=1948|страницы=|страниц=|isbn=|том=3|ref=Успенский|ссылка=http://www.odinblago.ru/istoria_vizantii3/36}} * {{kitab3|год=1899|страниц=496|издательство=Sumptibus Societatis|заглавие=Diplomatarium veneto-levantinum sive Acta et diplomata res venetas, graecas atque levantis illustrantia|ссылка=https://books.google.com/books?id=OcNuNvtmlwEC|автор=|ответственный=|издание=|место=|страницы=|isbn=|pages=293—296, 305–306|volume=IX, part 2}} * {{kitab3|автор=Chaucer Geoffrey|год=2018|isbn=978-3-7340-1430-7|страниц=809|заглавие=The Canterbury Tales and Other Poems|ссылка=https://books.google.ru/books?id=Z95vDwAAQBAJ|pages=27|ref=Chaucer}} * {{kitab3|ref=Doukas|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Decline_and_Fall_of_Byzantium_to_the_Ott.html?id=rPkcAAAAYAAJ&redir_esc=y|автор=Doukas|заглавие=Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks|ответственный=Magoulias, Harry, ed.|год=1975|издательство=Wayne State University Press|страниц=360|isbn=9780814315408}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Emecen|автор=Emecen F.|заглавие=İlyas Bey|год=2000|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=162—163|volume=22|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1994_num_52_1_1887|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=Les émirs turcs à la conquête de l'Anatolie au début du 14e siècle|год=1994|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=52|выпуск=1|номер=|страницы=69–112|issn=|doi=10.3406/rebyz.1994.1887}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1984_num_42_1_2160|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=La restauration et la chute définitive de Tralles au 13e siècle|год=1984|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=42|выпуск=1|номер=|страницы=249–263|issn=|doi=10.3406/rebyz.1984.2160}} * {{kitab3|автор=Ibn Battuta|заглавие=Travels in Asia and Africa: 1325-1354|ссылка=https://ia801608.us.archive.org/18/items/in.ernet.dli.2015.39643/2015.39643.Ibn-Battuta.pdf|ответственный=H.a.r. Gibb|место=L.|издательство=Broadway House|год=1929|том=|pages=|allpages=|isbn=|ref=Ibn Battuta}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c33/c330276.pdf|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=Islamansiklopedisi|pages=443—453|volume=33||allpages=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Kastritsis Dimitris J.|заглавие=The Sons of Bayezid: Empire Building and Representation in the Ottoman Civil War of 1402-1413|ссылка=https://books.google.ru/books?id=71gecaO-m9oC|издательство=BRILL|год=2007|страниц=275|isbn=9004158367|ref=Kastritsis}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeinikov D. A.|часть=How “Byzantine” were the early Ottomans? Bithynia in ca. 1290–1450|заглавие=Osmanskii miri osmanistika. Sbornik statei k 100-letiiu so dnia rozhdeniia A. S. Tveritinovoi (1910–1973)|ссылка=https://book.ivran.ru/f/osmanskij-mir-i-osmanistika-2010.pdf|ответственный=I. V. Zaitsev and S. F. Oreshkova, eds.,|издание=|место=Moscow|издательство=|год=2010|страницы=|страниц=|pages=215—239|isbn=|isbn2=|ref=Korobeinikov}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeĭnikov Dimitri|год=2014|isbn=978-0-19-870826-1|страниц=405|издательство=Oxford University Press|заглавие=Byzantium and the Turks in the Thirteenth Century|ссылка=https://books.google.com/books?id=eU9jBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Korobeĭnikov}} * {{kitab3|ref=Melikoff|автор=Melikoff I.|заглавие=GERMIYAN-OGHULLARI|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|год=1991|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|страницы=989—990|volume=II|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|isbn=|isbn2=|||}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Merçil E.|заглавие=Menteşe-Oğulları|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|год=1991|страницы=1018—1019|volume=6|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|ref=Merçil|страниц=|isbn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/menteseogullari|ref=Merçil, Karakaya|автор=Merçil E., Karakaya E.|заглавие=Menteşeoğulları|год=2004|издание=Islamansiklopedisi|pages=153—156|volume=29|issn=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Zekai Mete|автор=Zekai Mete|заглавие=Menteşe|год=2004|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=150—152|volume=29|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Öney G., Bulut L., Çakmak Ş., Daş E., Demir A.|год=2013|isbn=978-3-902782-21-2|страниц=438|издательство=Museum With No Frontiers|заглавие=Early Ottoman Art: The Legacy of the Emirates|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Early_Ottoman_Art_The_Legacy_of_the_Emir.html?id=x0DdBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|часть=1. Milas|ref=The Legacy of the Emirates}} * {{məqalə|ссылка=http://www.kocaelitarihisempozyumu.com/bildiriler2/21.pdf|ref=Pedani|автор=Pedani M.P.|заглавие=The turks and the sea in the venetian documents (14th-15th centuries)|год=2015|язык=|место=Kocaeli|издание=Uluslararası Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu Bildirileri|издательство=Kocaeli belediesi|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=|pages=231—238|issn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=|автор=Turan O.|заглавие=Anatolia in the period of the Seljuks and the Beyliks|год=1977|ответственный=P. M. Holt, Ann K. S. Lambton, Bernard Lewis|язык=|издание=The Cambridge History of Islam|издательство=Cambridge University Press|pages=231–262|isbn=978-1-139-05502-4|issn=|doi=10.1017/chol9780521219464.009}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Uzunçarşılı İ. H.|часть=Menteşe Oğulları|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|ответственный=|издание=|место=|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|страницы=|страниц=|pages=70—83|allpages=372|ref=Uzunçarşılı|isbn=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор={{tərcüməsiz|Узунчаршили, Исмаил Хакки|Uzunçarşılı İ. H.|tr|İsmail Hakkı Uzunçarşılı}}|заглавие=Osmanlı Tarihi|ссылка=http://docs.neu.edu.tr/library/nadir_eserler_el_yazmalari/TAR%C4%B0H/UZUNCARSILI/Uzuncarsili_Isma%C4%B1l_Hakk%C4%B1_Osmanli_Tarihi_c_I.pdf|место=Ankara|издательство=Türk Tarih Kurumu|год=|ref=Uzunçarşılı|seite=|часть=Menteşe Oğulları Beyliği|pages=54—57, cild 1|ответственный=|издание=|страницы=|страниц=|isbn=9756945125|isbn2=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/germiyanogullari|ref=Varlık|автор=Varlık Mustafa Çetin|заглавие=Germiyanoğulları|год=1996|издание=Islamansiklopedisi|pages=33—35|volume=14}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Wittek Paul|заглавие=Menteşe Beyliği|ответственный=Trans:Orhan Şaik Gökyay|издание=|место=Ankara|издательство=Turk Tarih Kurumu Yayinlari|год=1944|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Wittek}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Zachariadou E. A.|заглавие=Trade and Crusade: Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415)|ссылка=https://www.worldcat.org/title/trade-and-crusade-venetian-crete-and-the-emirates-of-menteshe-and-aydin-1300-1415/oclc/144691037|место=Venice|издательство=Istituto Ellenico di Studi Bizantini e Post-bizantini di Venezia|год=1983|серия=Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post-Byzantine Studies ;no. 11|ref=Zachariadou}}{{ref-en}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri]] [[Kateqoriya:1261-ci ildə yarananlar]] == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri]] [[Kateqoriya:1261-ci ildə yarananlar]] 7ky6fz0vbdnqgta042wux2qw8tgxwjm 6547380 6547379 2022-07-24T16:44:33Z Xayala Mammadli 178819 /* Xarici keçidlər */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Tarixi dövlət | adı = Menteşə bəyliyi | orijinal_adı = {{lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}} | quruluş_ili = 1261 | süqut_ili = 1424 | xəritəsi = Anadolu Beylikleri.png | xəritənin_izahı = Anadolu bəylikleri | rəsmi_dilləri = [[Türk dili]] | dini = [[Sünni]] [[İslam]] | paytaxtı = Menteşə | s1 = Anadolu Səlcuqlu Dövləti |s1_bayrağı = Anatolian Seljuk Sultanate.JPG |s2 = Bizans imperiyası |s2_bayrağı = Flag of Palaeologus Emperor - Libro del conosçimiento de todos los rregnos.svg | x1 = Osmanlı imperiyası | x1_bayrağı = Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg | demonimi = | indi = | bayrağı = }} '''Menteşə bəyliyi''', '''Menteşəoğulları bəyliyi''' ({{lang-ota|منتشه اوغللرى}}, {{Lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}) — [[Rum sultanlığı|Anadolu Səlcuqlu dövlətinin]] dağılması və parçalanması ilə başlayan [[Anadolu bəylikləri]] dövründə Cənub-Qərbi Anadoluda qurulmuş bir Türk bəyliyidir.<ref>[http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce)], Dr. Hans Theunissen, Leiden Üniversitesi, Hollanda, 1998, içinde 5. bölüm</ref> Sərhədləri təxminən indiki Muğla vilayəti ilə üst-üstə düşən bu bəyliyin hakimiyyəti XIII əsrin ortalarından XV əsrin əvvəllərinə qədər davam etmişdir. Digər Anadolu bəylikləri kimi [[Osmanlı imperatorluğu|Osmanlı imperatorluğunun]] hakimiyyəti altına keçir. Muğla vilayəti Osmanlı imperatorluğunun son dövrlərinə qədər Menteşe vilayəti olaraq bilinirdi. == Tarixi == == Menteşə bəy == == Ərazisi == == Süqutu == == İdarəetmə, iqtisadiyyat, mədəniyyəti == == Donanması == == Hökmdarlarının siyahısı == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{kitab3|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|год=1992|страницы=|страниц=246|isbn=5211022017|isbn2=|ref=Еремеев, Мейер}} * {{kitab3|автор=Жуков К.А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|ответственный=|издание=|место=|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|год=1988|страницы=|страниц=191|isbn=|isbn2=|ref=Жуков}} * {{məqalə|ссылка=http://vremennik.biz/opus/BB/47/57383|ref=Жуков|автор=Жуков К. А.|заглавие=Рецензия на: Eliz. A. Zachariadou. Trade and Crusade. Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415). — Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post Byzantine Studies. Venice, 1983, № 11. XXXVI + 276 p., 2 pl.|год=1986|язык=|место=Venice|издание=[[Византийский Временник]]|тип=|месяц=|число=|том=47(22)|номер=|страницы=256—260|issn=}} * {{kitab3||автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=|ответственный=|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец|издание=|страницы=|часть=§3. Развитие военно-политической и социально-экономической ситуации в Малой Азии после исчезновения государства Сельджуков и ухода монголов|ссылка часть=https://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/23}} * {{kitab3|автор=Кононенко Е.|год=2019|isbn=978-5-04-167926-2|страниц=955|издательство=Litres|заглавие=Анатолийская мечеть XI–XV вв. Очерки истории архитектуры|ссылка=https://books.google.ru/books?id=KJqUDwAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Кононенко}} * {{kitab3|ref=Райс|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jwIHj9A0TTUC&hl=ru&source=gbs_navlinks_s|автор=Райс Т.|заглавие=Сельджуки. Кочевники – завоеватели Малой Азии|год=2017|место={{М.}}|издательство=Литрес|страниц=3040|isbn=5457030172, 9785457030176}} * {{kitab3|автор=[[Успенский, Фёдор Иванович|Успенский Ф. И.]]|заглавие=История Византийской империи|ответственный=|издание=|место=М.-Л.|издательство=Издательство Академии Наук СССР|год=1948|страницы=|страниц=|isbn=|том=3|ref=Успенский|ссылка=http://www.odinblago.ru/istoria_vizantii3/36}} * {{kitab3|год=1899|страниц=496|издательство=Sumptibus Societatis|заглавие=Diplomatarium veneto-levantinum sive Acta et diplomata res venetas, graecas atque levantis illustrantia|ссылка=https://books.google.com/books?id=OcNuNvtmlwEC|автор=|ответственный=|издание=|место=|страницы=|isbn=|pages=293—296, 305–306|volume=IX, part 2}} * {{kitab3|автор=Chaucer Geoffrey|год=2018|isbn=978-3-7340-1430-7|страниц=809|заглавие=The Canterbury Tales and Other Poems|ссылка=https://books.google.ru/books?id=Z95vDwAAQBAJ|pages=27|ref=Chaucer}} * {{kitab3|ref=Doukas|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Decline_and_Fall_of_Byzantium_to_the_Ott.html?id=rPkcAAAAYAAJ&redir_esc=y|автор=Doukas|заглавие=Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks|ответственный=Magoulias, Harry, ed.|год=1975|издательство=Wayne State University Press|страниц=360|isbn=9780814315408}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Emecen|автор=Emecen F.|заглавие=İlyas Bey|год=2000|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=162—163|volume=22|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1994_num_52_1_1887|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=Les émirs turcs à la conquête de l'Anatolie au début du 14e siècle|год=1994|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=52|выпуск=1|номер=|страницы=69–112|issn=|doi=10.3406/rebyz.1994.1887}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1984_num_42_1_2160|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=La restauration et la chute définitive de Tralles au 13e siècle|год=1984|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=42|выпуск=1|номер=|страницы=249–263|issn=|doi=10.3406/rebyz.1984.2160}} * {{kitab3|автор=Ibn Battuta|заглавие=Travels in Asia and Africa: 1325-1354|ссылка=https://ia801608.us.archive.org/18/items/in.ernet.dli.2015.39643/2015.39643.Ibn-Battuta.pdf|ответственный=H.a.r. Gibb|место=L.|издательство=Broadway House|год=1929|том=|pages=|allpages=|isbn=|ref=Ibn Battuta}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c33/c330276.pdf|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=Islamansiklopedisi|pages=443—453|volume=33||allpages=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Kastritsis Dimitris J.|заглавие=The Sons of Bayezid: Empire Building and Representation in the Ottoman Civil War of 1402-1413|ссылка=https://books.google.ru/books?id=71gecaO-m9oC|издательство=BRILL|год=2007|страниц=275|isbn=9004158367|ref=Kastritsis}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeinikov D. A.|часть=How “Byzantine” were the early Ottomans? Bithynia in ca. 1290–1450|заглавие=Osmanskii miri osmanistika. Sbornik statei k 100-letiiu so dnia rozhdeniia A. S. Tveritinovoi (1910–1973)|ссылка=https://book.ivran.ru/f/osmanskij-mir-i-osmanistika-2010.pdf|ответственный=I. V. Zaitsev and S. F. Oreshkova, eds.,|издание=|место=Moscow|издательство=|год=2010|страницы=|страниц=|pages=215—239|isbn=|isbn2=|ref=Korobeinikov}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeĭnikov Dimitri|год=2014|isbn=978-0-19-870826-1|страниц=405|издательство=Oxford University Press|заглавие=Byzantium and the Turks in the Thirteenth Century|ссылка=https://books.google.com/books?id=eU9jBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Korobeĭnikov}} * {{kitab3|ref=Melikoff|автор=Melikoff I.|заглавие=GERMIYAN-OGHULLARI|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|год=1991|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|страницы=989—990|volume=II|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|isbn=|isbn2=|||}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Merçil E.|заглавие=Menteşe-Oğulları|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|год=1991|страницы=1018—1019|volume=6|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|ref=Merçil|страниц=|isbn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/menteseogullari|ref=Merçil, Karakaya|автор=Merçil E., Karakaya E.|заглавие=Menteşeoğulları|год=2004|издание=Islamansiklopedisi|pages=153—156|volume=29|issn=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Zekai Mete|автор=Zekai Mete|заглавие=Menteşe|год=2004|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=150—152|volume=29|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Öney G., Bulut L., Çakmak Ş., Daş E., Demir A.|год=2013|isbn=978-3-902782-21-2|страниц=438|издательство=Museum With No Frontiers|заглавие=Early Ottoman Art: The Legacy of the Emirates|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Early_Ottoman_Art_The_Legacy_of_the_Emir.html?id=x0DdBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|часть=1. Milas|ref=The Legacy of the Emirates}} * {{məqalə|ссылка=http://www.kocaelitarihisempozyumu.com/bildiriler2/21.pdf|ref=Pedani|автор=Pedani M.P.|заглавие=The turks and the sea in the venetian documents (14th-15th centuries)|год=2015|язык=|место=Kocaeli|издание=Uluslararası Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu Bildirileri|издательство=Kocaeli belediesi|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=|pages=231—238|issn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=|автор=Turan O.|заглавие=Anatolia in the period of the Seljuks and the Beyliks|год=1977|ответственный=P. M. Holt, Ann K. S. Lambton, Bernard Lewis|язык=|издание=The Cambridge History of Islam|издательство=Cambridge University Press|pages=231–262|isbn=978-1-139-05502-4|issn=|doi=10.1017/chol9780521219464.009}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Uzunçarşılı İ. H.|часть=Menteşe Oğulları|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|ответственный=|издание=|место=|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|страницы=|страниц=|pages=70—83|allpages=372|ref=Uzunçarşılı|isbn=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор={{tərcüməsiz|Узунчаршили, Исмаил Хакки|Uzunçarşılı İ. H.|tr|İsmail Hakkı Uzunçarşılı}}|заглавие=Osmanlı Tarihi|ссылка=http://docs.neu.edu.tr/library/nadir_eserler_el_yazmalari/TAR%C4%B0H/UZUNCARSILI/Uzuncarsili_Isma%C4%B1l_Hakk%C4%B1_Osmanli_Tarihi_c_I.pdf|место=Ankara|издательство=Türk Tarih Kurumu|год=|ref=Uzunçarşılı|seite=|часть=Menteşe Oğulları Beyliği|pages=54—57, cild 1|ответственный=|издание=|страницы=|страниц=|isbn=9756945125|isbn2=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/germiyanogullari|ref=Varlık|автор=Varlık Mustafa Çetin|заглавие=Germiyanoğulları|год=1996|издание=Islamansiklopedisi|pages=33—35|volume=14}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Wittek Paul|заглавие=Menteşe Beyliği|ответственный=Trans:Orhan Şaik Gökyay|издание=|место=Ankara|издательство=Turk Tarih Kurumu Yayinlari|год=1944|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Wittek}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Zachariadou E. A.|заглавие=Trade and Crusade: Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415)|ссылка=https://www.worldcat.org/title/trade-and-crusade-venetian-crete-and-the-emirates-of-menteshe-and-aydin-1300-1415/oclc/144691037|место=Venice|издательство=Istituto Ellenico di Studi Bizantini e Post-bizantini di Venezia|год=1983|серия=Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post-Byzantine Studies ;no. 11|ref=Zachariadou}}{{ref-en}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri]] [[Kateqoriya:1261-ci ildə yarananlar]] {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri]] [[Kateqoriya:1261-ci ildə yarananlar]] mse7n9hyc62w6jgak8eb8lbkg9267td 6547381 6547380 2022-07-24T16:45:10Z Xayala Mammadli 178819 /* Ədəbiyyat */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Tarixi dövlət | adı = Menteşə bəyliyi | orijinal_adı = {{lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}} | quruluş_ili = 1261 | süqut_ili = 1424 | xəritəsi = Anadolu Beylikleri.png | xəritənin_izahı = Anadolu bəylikleri | rəsmi_dilləri = [[Türk dili]] | dini = [[Sünni]] [[İslam]] | paytaxtı = Menteşə | s1 = Anadolu Səlcuqlu Dövləti |s1_bayrağı = Anatolian Seljuk Sultanate.JPG |s2 = Bizans imperiyası |s2_bayrağı = Flag of Palaeologus Emperor - Libro del conosçimiento de todos los rregnos.svg | x1 = Osmanlı imperiyası | x1_bayrağı = Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg | demonimi = | indi = | bayrağı = }} '''Menteşə bəyliyi''', '''Menteşəoğulları bəyliyi''' ({{lang-ota|منتشه اوغللرى}}, {{Lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}) — [[Rum sultanlığı|Anadolu Səlcuqlu dövlətinin]] dağılması və parçalanması ilə başlayan [[Anadolu bəylikləri]] dövründə Cənub-Qərbi Anadoluda qurulmuş bir Türk bəyliyidir.<ref>[http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce)], Dr. Hans Theunissen, Leiden Üniversitesi, Hollanda, 1998, içinde 5. bölüm</ref> Sərhədləri təxminən indiki Muğla vilayəti ilə üst-üstə düşən bu bəyliyin hakimiyyəti XIII əsrin ortalarından XV əsrin əvvəllərinə qədər davam etmişdir. Digər Anadolu bəylikləri kimi [[Osmanlı imperatorluğu|Osmanlı imperatorluğunun]] hakimiyyəti altına keçir. Muğla vilayəti Osmanlı imperatorluğunun son dövrlərinə qədər Menteşe vilayəti olaraq bilinirdi. == Tarixi == == Menteşə bəy == == Ərazisi == == Süqutu == == İdarəetmə, iqtisadiyyat, mədəniyyəti == == Donanması == == Hökmdarlarının siyahısı == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{kitab3|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|год=1992|страницы=|страниц=246|isbn=5211022017|isbn2=|ref=Еремеев, Мейер}} * {{kitab3|автор=Жуков К.А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|ответственный=|издание=|место=|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|год=1988|страницы=|страниц=191|isbn=|isbn2=|ref=Жуков}} * {{məqalə|ссылка=http://vremennik.biz/opus/BB/47/57383|ref=Жуков|автор=Жуков К. А.|заглавие=Рецензия на: Eliz. A. Zachariadou. Trade and Crusade. Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415). — Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post Byzantine Studies. Venice, 1983, № 11. XXXVI + 276 p., 2 pl.|год=1986|язык=|место=Venice|издание=Византийский Временник|тип=|месяц=|число=|том=47(22)|номер=|страницы=256—260|issn=}} * {{kitab3||автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=|ответственный=|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец|издание=|страницы=|часть=§3. Развитие военно-политической и социально-экономической ситуации в Малой Азии после исчезновения государства Сельджуков и ухода монголов|ссылка часть=https://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/23}} * {{kitab3|автор=Кононенко Е.|год=2019|isbn=978-5-04-167926-2|страниц=955|издательство=Litres|заглавие=Анатолийская мечеть XI–XV вв. Очерки истории архитектуры|ссылка=https://books.google.ru/books?id=KJqUDwAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Кононенко}} * {{kitab3|ref=Райс|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jwIHj9A0TTUC&hl=ru&source=gbs_navlinks_s|автор=Райс Т.|заглавие=Сельджуки. Кочевники – завоеватели Малой Азии|год=2017|место={{М.}}|издательство=Литрес|страниц=3040|isbn=5457030172, 9785457030176}} * {{kitab3|автор=Успенский, Фёдор Иванович|заглавие=История Византийской империи|ответственный=|издание=|место=М.-Л.|издательство=Издательство Академии Наук СССР|год=1948|страницы=|страниц=|isbn=|том=3|ref=Успенский|ссылка=http://www.odinblago.ru/istoria_vizantii3/36}} * {{kitab3|год=1899|страниц=496|издательство=Sumptibus Societatis|заглавие=Diplomatarium veneto-levantinum sive Acta et diplomata res venetas, graecas atque levantis illustrantia|ссылка=https://books.google.com/books?id=OcNuNvtmlwEC|автор=|ответственный=|издание=|место=|страницы=|isbn=|pages=293—296, 305–306|volume=IX, part 2}} * {{kitab3|автор=Chaucer Geoffrey|год=2018|isbn=978-3-7340-1430-7|страниц=809|заглавие=The Canterbury Tales and Other Poems|ссылка=https://books.google.ru/books?id=Z95vDwAAQBAJ|pages=27|ref=Chaucer}} * {{kitab3|ref=Doukas|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Decline_and_Fall_of_Byzantium_to_the_Ott.html?id=rPkcAAAAYAAJ&redir_esc=y|автор=Doukas|заглавие=Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks|ответственный=Magoulias, Harry, ed.|год=1975|издательство=Wayne State University Press|страниц=360|isbn=9780814315408}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Emecen|автор=Emecen F.|заглавие=İlyas Bey|год=2000|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=162—163|volume=22|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1994_num_52_1_1887|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=Les émirs turcs à la conquête de l'Anatolie au début du 14e siècle|год=1994|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=52|выпуск=1|номер=|страницы=69–112|issn=|doi=10.3406/rebyz.1994.1887}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1984_num_42_1_2160|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=La restauration et la chute définitive de Tralles au 13e siècle|год=1984|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=42|выпуск=1|номер=|страницы=249–263|issn=|doi=10.3406/rebyz.1984.2160}} * {{kitab3|автор=Ibn Battuta|заглавие=Travels in Asia and Africa: 1325-1354|ссылка=https://ia801608.us.archive.org/18/items/in.ernet.dli.2015.39643/2015.39643.Ibn-Battuta.pdf|ответственный=H.a.r. Gibb|место=L.|издательство=Broadway House|год=1929|том=|pages=|allpages=|isbn=|ref=Ibn Battuta}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c33/c330276.pdf|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=Islamansiklopedisi|pages=443—453|volume=33||allpages=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Kastritsis Dimitris J.|заглавие=The Sons of Bayezid: Empire Building and Representation in the Ottoman Civil War of 1402-1413|ссылка=https://books.google.ru/books?id=71gecaO-m9oC|издательство=BRILL|год=2007|страниц=275|isbn=9004158367|ref=Kastritsis}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeinikov D. A.|часть=How “Byzantine” were the early Ottomans? Bithynia in ca. 1290–1450|заглавие=Osmanskii miri osmanistika. Sbornik statei k 100-letiiu so dnia rozhdeniia A. S. Tveritinovoi (1910–1973)|ссылка=https://book.ivran.ru/f/osmanskij-mir-i-osmanistika-2010.pdf|ответственный=I. V. Zaitsev and S. F. Oreshkova, eds.,|издание=|место=Moscow|издательство=|год=2010|страницы=|страниц=|pages=215—239|isbn=|isbn2=|ref=Korobeinikov}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeĭnikov Dimitri|год=2014|isbn=978-0-19-870826-1|страниц=405|издательство=Oxford University Press|заглавие=Byzantium and the Turks in the Thirteenth Century|ссылка=https://books.google.com/books?id=eU9jBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Korobeĭnikov}} * {{kitab3|ref=Melikoff|автор=Melikoff I.|заглавие=GERMIYAN-OGHULLARI|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|год=1991|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|страницы=989—990|volume=II|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|isbn=|isbn2=|||}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Merçil E.|заглавие=Menteşe-Oğulları|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|год=1991|страницы=1018—1019|volume=6|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|ref=Merçil|страниц=|isbn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/menteseogullari|ref=Merçil, Karakaya|автор=Merçil E., Karakaya E.|заглавие=Menteşeoğulları|год=2004|издание=Islamansiklopedisi|pages=153—156|volume=29|issn=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Zekai Mete|автор=Zekai Mete|заглавие=Menteşe|год=2004|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=150—152|volume=29|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Öney G., Bulut L., Çakmak Ş., Daş E., Demir A.|год=2013|isbn=978-3-902782-21-2|страниц=438|издательство=Museum With No Frontiers|заглавие=Early Ottoman Art: The Legacy of the Emirates|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Early_Ottoman_Art_The_Legacy_of_the_Emir.html?id=x0DdBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|часть=1. Milas|ref=The Legacy of the Emirates}} * {{məqalə|ссылка=http://www.kocaelitarihisempozyumu.com/bildiriler2/21.pdf|ref=Pedani|автор=Pedani M.P.|заглавие=The turks and the sea in the venetian documents (14th-15th centuries)|год=2015|язык=|место=Kocaeli|издание=Uluslararası Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu Bildirileri|издательство=Kocaeli belediesi|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=|pages=231—238|issn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=|автор=Turan O.|заглавие=Anatolia in the period of the Seljuks and the Beyliks|год=1977|ответственный=P. M. Holt, Ann K. S. Lambton, Bernard Lewis|язык=|издание=The Cambridge History of Islam|издательство=Cambridge University Press|pages=231–262|isbn=978-1-139-05502-4|issn=|doi=10.1017/chol9780521219464.009}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Uzunçarşılı İ. H.|часть=Menteşe Oğulları|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|ответственный=|издание=|место=|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|страницы=|страниц=|pages=70—83|allpages=372|ref=Uzunçarşılı|isbn=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор={{tərcüməsiz|Узунчаршили, Исмаил Хакки|Uzunçarşılı İ. H.|tr|İsmail Hakkı Uzunçarşılı}}|заглавие=Osmanlı Tarihi|ссылка=http://docs.neu.edu.tr/library/nadir_eserler_el_yazmalari/TAR%C4%B0H/UZUNCARSILI/Uzuncarsili_Isma%C4%B1l_Hakk%C4%B1_Osmanli_Tarihi_c_I.pdf|место=Ankara|издательство=Türk Tarih Kurumu|год=|ref=Uzunçarşılı|seite=|часть=Menteşe Oğulları Beyliği|pages=54—57, cild 1|ответственный=|издание=|страницы=|страниц=|isbn=9756945125|isbn2=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/germiyanogullari|ref=Varlık|автор=Varlık Mustafa Çetin|заглавие=Germiyanoğulları|год=1996|издание=Islamansiklopedisi|pages=33—35|volume=14}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Wittek Paul|заглавие=Menteşe Beyliği|ответственный=Trans:Orhan Şaik Gökyay|издание=|место=Ankara|издательство=Turk Tarih Kurumu Yayinlari|год=1944|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Wittek}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Zachariadou E. A.|заглавие=Trade and Crusade: Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415)|ссылка=https://www.worldcat.org/title/trade-and-crusade-venetian-crete-and-the-emirates-of-menteshe-and-aydin-1300-1415/oclc/144691037|место=Venice|издательство=Istituto Ellenico di Studi Bizantini e Post-bizantini di Venezia|год=1983|серия=Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post-Byzantine Studies ;no. 11|ref=Zachariadou}}{{ref-en}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri]] [[Kateqoriya:1261-ci ildə yarananlar]] {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri]] [[Kateqoriya:1261-ci ildə yarananlar]] 3pxx96ckmjg2vvsxjdds9a01mfxcn88 6547446 6547381 2022-07-24T17:51:03Z Solavirum 95249 Solavirum [[Menteşə bəyliyi]] səhifəsinin adını [[Məntəşəoğulları bəyliyi]] olaraq dəyişdi.: adı əslində belədir wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Tarixi dövlət | adı = Menteşə bəyliyi | orijinal_adı = {{lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}} | quruluş_ili = 1261 | süqut_ili = 1424 | xəritəsi = Anadolu Beylikleri.png | xəritənin_izahı = Anadolu bəylikleri | rəsmi_dilləri = [[Türk dili]] | dini = [[Sünni]] [[İslam]] | paytaxtı = Menteşə | s1 = Anadolu Səlcuqlu Dövləti |s1_bayrağı = Anatolian Seljuk Sultanate.JPG |s2 = Bizans imperiyası |s2_bayrağı = Flag of Palaeologus Emperor - Libro del conosçimiento de todos los rregnos.svg | x1 = Osmanlı imperiyası | x1_bayrağı = Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg | demonimi = | indi = | bayrağı = }} '''Menteşə bəyliyi''', '''Menteşəoğulları bəyliyi''' ({{lang-ota|منتشه اوغللرى}}, {{Lang-tr|Menteşeoğulları, Menteşe}}) — [[Rum sultanlığı|Anadolu Səlcuqlu dövlətinin]] dağılması və parçalanması ilə başlayan [[Anadolu bəylikləri]] dövründə Cənub-Qərbi Anadoluda qurulmuş bir Türk bəyliyidir.<ref>[http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf/VG01.pdf Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce)], Dr. Hans Theunissen, Leiden Üniversitesi, Hollanda, 1998, içinde 5. bölüm</ref> Sərhədləri təxminən indiki Muğla vilayəti ilə üst-üstə düşən bu bəyliyin hakimiyyəti XIII əsrin ortalarından XV əsrin əvvəllərinə qədər davam etmişdir. Digər Anadolu bəylikləri kimi [[Osmanlı imperatorluğu|Osmanlı imperatorluğunun]] hakimiyyəti altına keçir. Muğla vilayəti Osmanlı imperatorluğunun son dövrlərinə qədər Menteşe vilayəti olaraq bilinirdi. == Tarixi == == Menteşə bəy == == Ərazisi == == Süqutu == == İdarəetmə, iqtisadiyyat, mədəniyyəti == == Donanması == == Hökmdarlarının siyahısı == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{kitab3|автор=Еремеев Д. Е., Мейер М. С.|заглавие=История Турции в средние века и новое время|ссылка=http://annales.info/islam/turkey/uchebnik/index.htm|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Изд-во Московского университета|год=1992|страницы=|страниц=246|isbn=5211022017|isbn2=|ref=Еремеев, Мейер}} * {{kitab3|автор=Жуков К.А.|заглавие=Эгейские эмираты в XIV—XV вв|ссылка=https://books.google.ru/books?id=2gLHswEACAAJ|ответственный=|издание=|место=|издательство=Изд-во «Наука», Главная редакция восточной литературы|год=1988|страницы=|страниц=191|isbn=|isbn2=|ref=Жуков}} * {{məqalə|ссылка=http://vremennik.biz/opus/BB/47/57383|ref=Жуков|автор=Жуков К. А.|заглавие=Рецензия на: Eliz. A. Zachariadou. Trade and Crusade. Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415). — Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post Byzantine Studies. Venice, 1983, № 11. XXXVI + 276 p., 2 pl.|год=1986|язык=|место=Venice|издание=Византийский Временник|тип=|месяц=|число=|том=47(22)|номер=|страницы=256—260|issn=}} * {{kitab3||автор=Запорожец В. М.|заглавие=Сельджуки|ссылка=|ответственный=|место=М.|издательство=Воениздат|год=2011|страниц=294|isbn=5203021252|ref=Запорожец|издание=|страницы=|часть=§3. Развитие военно-политической и социально-экономической ситуации в Малой Азии после исчезновения государства Сельджуков и ухода монголов|ссылка часть=https://oldevrasia.ru/library/V--M--Zaporozhets_Seldzhuki/23}} * {{kitab3|автор=Кононенко Е.|год=2019|isbn=978-5-04-167926-2|страниц=955|издательство=Litres|заглавие=Анатолийская мечеть XI–XV вв. Очерки истории архитектуры|ссылка=https://books.google.ru/books?id=KJqUDwAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Кононенко}} * {{kitab3|ref=Райс|ссылка=https://books.google.ru/books?id=jwIHj9A0TTUC&hl=ru&source=gbs_navlinks_s|автор=Райс Т.|заглавие=Сельджуки. Кочевники – завоеватели Малой Азии|год=2017|место={{М.}}|издательство=Литрес|страниц=3040|isbn=5457030172, 9785457030176}} * {{kitab3|автор=Успенский, Фёдор Иванович|заглавие=История Византийской империи|ответственный=|издание=|место=М.-Л.|издательство=Издательство Академии Наук СССР|год=1948|страницы=|страниц=|isbn=|том=3|ref=Успенский|ссылка=http://www.odinblago.ru/istoria_vizantii3/36}} * {{kitab3|год=1899|страниц=496|издательство=Sumptibus Societatis|заглавие=Diplomatarium veneto-levantinum sive Acta et diplomata res venetas, graecas atque levantis illustrantia|ссылка=https://books.google.com/books?id=OcNuNvtmlwEC|автор=|ответственный=|издание=|место=|страницы=|isbn=|pages=293—296, 305–306|volume=IX, part 2}} * {{kitab3|автор=Chaucer Geoffrey|год=2018|isbn=978-3-7340-1430-7|страниц=809|заглавие=The Canterbury Tales and Other Poems|ссылка=https://books.google.ru/books?id=Z95vDwAAQBAJ|pages=27|ref=Chaucer}} * {{kitab3|ref=Doukas|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Decline_and_Fall_of_Byzantium_to_the_Ott.html?id=rPkcAAAAYAAJ&redir_esc=y|автор=Doukas|заглавие=Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks|ответственный=Magoulias, Harry, ed.|год=1975|издательство=Wayne State University Press|страниц=360|isbn=9780814315408}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Emecen|автор=Emecen F.|заглавие=İlyas Bey|год=2000|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=162—163|volume=22|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1994_num_52_1_1887|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=Les émirs turcs à la conquête de l'Anatolie au début du 14e siècle|год=1994|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=52|выпуск=1|номер=|страницы=69–112|issn=|doi=10.3406/rebyz.1994.1887}} * {{məqalə|ссылка=https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1984_num_42_1_2160|ref=Failler|автор=Failler Albert|заглавие=La restauration et la chute définitive de Tralles au 13e siècle|год=1984|язык=|издание=Revue des études byzantines|тип=|месяц=|число=|том=42|выпуск=1|номер=|страницы=249–263|issn=|doi=10.3406/rebyz.1984.2160}} * {{kitab3|автор=Ibn Battuta|заглавие=Travels in Asia and Africa: 1325-1354|ссылка=https://ia801608.us.archive.org/18/items/in.ernet.dli.2015.39643/2015.39643.Ibn-Battuta.pdf|ответственный=H.a.r. Gibb|место=L.|издательство=Broadway House|год=1929|том=|pages=|allpages=|isbn=|ref=Ibn Battuta}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c33/c330276.pdf|ref=İnalcık|автор=İnalcık H.|заглавие=Osman I|год=2007|издание=Islamansiklopedisi|pages=443—453|volume=33||allpages=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Kastritsis Dimitris J.|заглавие=The Sons of Bayezid: Empire Building and Representation in the Ottoman Civil War of 1402-1413|ссылка=https://books.google.ru/books?id=71gecaO-m9oC|издательство=BRILL|год=2007|страниц=275|isbn=9004158367|ref=Kastritsis}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeinikov D. A.|часть=How “Byzantine” were the early Ottomans? Bithynia in ca. 1290–1450|заглавие=Osmanskii miri osmanistika. Sbornik statei k 100-letiiu so dnia rozhdeniia A. S. Tveritinovoi (1910–1973)|ссылка=https://book.ivran.ru/f/osmanskij-mir-i-osmanistika-2010.pdf|ответственный=I. V. Zaitsev and S. F. Oreshkova, eds.,|издание=|место=Moscow|издательство=|год=2010|страницы=|страниц=|pages=215—239|isbn=|isbn2=|ref=Korobeinikov}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Korobeĭnikov Dimitri|год=2014|isbn=978-0-19-870826-1|страниц=405|издательство=Oxford University Press|заглавие=Byzantium and the Turks in the Thirteenth Century|ссылка=https://books.google.com/books?id=eU9jBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|ref=Korobeĭnikov}} * {{kitab3|ref=Melikoff|автор=Melikoff I.|заглавие=GERMIYAN-OGHULLARI|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|год=1991|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|страницы=989—990|volume=II|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|isbn=|isbn2=|||}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Merçil E.|заглавие=Menteşe-Oğulları|ответственный=In Houtsma, Martijn Theodoor|издание=|место=Leiden|издательство=BRILL|год=1991|страницы=1018—1019|volume=6|серия=The encyclopaedia of Islam, new edition|ref=Merçil|страниц=|isbn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/menteseogullari|ref=Merçil, Karakaya|автор=Merçil E., Karakaya E.|заглавие=Menteşeoğulları|год=2004|издание=Islamansiklopedisi|pages=153—156|volume=29|issn=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/ilyas-bey|ref=Zekai Mete|автор=Zekai Mete|заглавие=Menteşe|год=2004|издание=Islam Ansiklopedisi|pages=150—152|volume=29|issn=|язык=|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Öney G., Bulut L., Çakmak Ş., Daş E., Demir A.|год=2013|isbn=978-3-902782-21-2|страниц=438|издательство=Museum With No Frontiers|заглавие=Early Ottoman Art: The Legacy of the Emirates|ссылка=https://books.google.ru/books/about/Early_Ottoman_Art_The_Legacy_of_the_Emir.html?id=x0DdBAAAQBAJ|ответственный=|издание=|место=|страницы=|часть=1. Milas|ref=The Legacy of the Emirates}} * {{məqalə|ссылка=http://www.kocaelitarihisempozyumu.com/bildiriler2/21.pdf|ref=Pedani|автор=Pedani M.P.|заглавие=The turks and the sea in the venetian documents (14th-15th centuries)|год=2015|язык=|место=Kocaeli|издание=Uluslararası Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu Bildirileri|издательство=Kocaeli belediesi|тип=|месяц=|число=|том=|номер=|страницы=|pages=231—238|issn=}}{{ref-en}} * {{məqalə|ссылка=|автор=Turan O.|заглавие=Anatolia in the period of the Seljuks and the Beyliks|год=1977|ответственный=P. M. Holt, Ann K. S. Lambton, Bernard Lewis|язык=|издание=The Cambridge History of Islam|издательство=Cambridge University Press|pages=231–262|isbn=978-1-139-05502-4|issn=|doi=10.1017/chol9780521219464.009}}{{ref-en}} * {{kitab3|автор=Uzunçarşılı İ. H.|часть=Menteşe Oğulları|заглавие=Anadolu beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu devletleri|ссылка=https://archive.org/details/IsmailHakkUzuncarsl.AnadoluBeylikleriVeAkkoyunluKarakoyunluDevletleri1969/page/n31|ответственный=|издание=|место=|издательство=Türk Tarih Kurumu Basımevi|год=1969|страницы=|страниц=|pages=70—83|allpages=372|ref=Uzunçarşılı|isbn=}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор={{tərcüməsiz|Узунчаршили, Исмаил Хакки|Uzunçarşılı İ. H.|tr|İsmail Hakkı Uzunçarşılı}}|заглавие=Osmanlı Tarihi|ссылка=http://docs.neu.edu.tr/library/nadir_eserler_el_yazmalari/TAR%C4%B0H/UZUNCARSILI/Uzuncarsili_Isma%C4%B1l_Hakk%C4%B1_Osmanli_Tarihi_c_I.pdf|место=Ankara|издательство=Türk Tarih Kurumu|год=|ref=Uzunçarşılı|seite=|часть=Menteşe Oğulları Beyliği|pages=54—57, cild 1|ответственный=|издание=|страницы=|страниц=|isbn=9756945125|isbn2=}}{{ref-tr}} * {{məqalə|ссылка=https://islamansiklopedisi.org.tr/germiyanogullari|ref=Varlık|автор=Varlık Mustafa Çetin|заглавие=Germiyanoğulları|год=1996|издание=Islamansiklopedisi|pages=33—35|volume=14}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Wittek Paul|заглавие=Menteşe Beyliği|ответственный=Trans:Orhan Şaik Gökyay|издание=|место=Ankara|издательство=Turk Tarih Kurumu Yayinlari|год=1944|страницы=|страниц=|isbn=|ref=Wittek}}{{ref-tr}} * {{kitab3|автор=Zachariadou E. A.|заглавие=Trade and Crusade: Venetian Crete and the Emirates of Menteshe and Aydin (1300–1415)|ссылка=https://www.worldcat.org/title/trade-and-crusade-venetian-crete-and-the-emirates-of-menteshe-and-aydin-1300-1415/oclc/144691037|место=Venice|издательство=Istituto Ellenico di Studi Bizantini e Post-bizantini di Venezia|год=1983|серия=Library of the Hellenic Institute of Byzantine and Post-Byzantine Studies ;no. 11|ref=Zachariadou}}{{ref-en}} {{Anadolu bəylikləri}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri]] [[Kateqoriya:1261-ci ildə yarananlar]] {{Xarici keçidlər}} [[Kateqoriya:Anadolu bəylikləri]] [[Kateqoriya:1261-ci ildə yarananlar]] 3pxx96ckmjg2vvsxjdds9a01mfxcn88 2 759165 6547363 2022-07-24T16:35:56Z Tahirmammad 252742 yeni məlumatlar - bölümlər əlavə edildi wikitext text/x-wiki == '''Tərlan Növrəs oğlu Növrəsli'''  – Sənətşünaslıq üzrə [[Fəlsəfə doktoru|Fəlsəfə Doktoru]], Turizm Biznesi üzrə Dosent, Şair == === Həyatı === Tərlan Növrəsli 22 yanvar [[1978]]–ci ildə [[Bakı]] şəhərində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. Atası, Növrəs Növrəsli, [[İqtisadiyyat|iqtisad]] üzrə [[elmlər namizədi]]–[[dosentdir]], anası Nailə xanım təhsilli iqtisadçıdır. Onun ulubabası, Mirzə Ələsgər Növrəs, görkəmli şair, Şuşada fəaliyyət göstərən "[[Məclisi-üns|Məclisi–üns]]" şairlər yığnağının üzvü olmuşdur.Orta təhsilini 1984–1992–ci illərdə 61 saylı orta məktəbdə, [[1992–1995]]–ci illərdə isə 248 saylı orta məktəbdə almışdır. 1992–1994–cü illərdə  №68 TPM (hazırki Azərbaycan Turizm və Menecment Universitetinin nəzdində olan Bakı Turizm Peşə məktəbində)  IV dərəcəli mütəxəssis diplomunu almışdır. 10 yaşından ilk şeirlərini yazmağa başlamışdır. Uşaqlıqdan həmçinin şahmata böyük maraq göstərmişdir. [[1991]]–ci ildə peşəkarlar arasında şahmat üzrə I dərəcəni almışdır. Tərlan Növrəsli 1995–ci ildə Bakı Dövlət Əmtəəşünaslıq Kommersiya İnstitutuna bakalavr pilləsinə daxil olmuş  və [[1999]]–cu ildə “Əmtəə bazarında və xidmət sahəsində kommersiya fəaliyyəti” ixtisası üzrə məzun olmuşdur. 1999–cu ildə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin magistr pilləsinə daxil olmuş, 2001–ci ildə  fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir.1995-ci ildə “Yeni Azerbaycan Partiyası” sıralarına könüllü olaraq daxil olmuşdur və həmin ildən etibarən öncə Bakı Əmtəəşünaslıq İnstitutunda, sonra isə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetində Həmkarlar təşkilatının sədri vəzifəsində çalışmışdır.2002–2003–cü illərdə Türkiyənin İzmir şəhərində Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsünde türk dili  üzrə “A” səviyyəsi  diplomu almışdır. 2003–cü ildə Dokuz Eylül Universitetinin (Türkiyə, İzmir)  doktorantura proqramına daxil olmuş və 2010–cu ildə “Azerbaycan Turizm Potansiyelinin Kalkınma Amaçlı Değerlendirilmesi” adlı dissertasiyanı müdafiə etmiş, Fəlsəfə Doktoru dərəcəsini almışdır. 2015–ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının qərarına görə Sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsini almışdır (nostrifikasiya). 2018-ci ildə Azərbaycan Turizm və Menecment Universitetinə Elmlər doktorluğuna gəbul olmuşdur. Ailəlidir, 3 övladı var. === '''Fəaliyyəti''' === [[2007]]–ci ildən bəri “[[Buta Mədəniyyət Mərkəzi]]”nin bədii rəhbəri, 2008–2009 [[AzMeCo|Azmeko]] MMC–Təhlükəsizlik idarəsinin rəis məsləhətçisi, 10 ilə yaxın Azərbaycan və Türkiyənin müxtəlif turizm müəssisələrində iş təcrübəsinə sahibdir. Müxtəlif  ssenari və layihələr müəllifidir. 2011–ci ildə Azərbaycan Turizm və Menecment Universitetinin  “Turizm biznesi”  kafedrasında baş laborant, 2012–ci ildə müəllim, 2015–ci ildə baş müəllim, 2019–ci ildən etibarən [[Azərbaycan Turizm və Menecment Universitetinin]] “Turizm biznesi” kafedrası üzrə  Dosent vəzifəsində çalışır. Azərbaycanda elmi–tədqiqat işlərində turizm animasiyası fəaliyyətini araşdıran ilk tədqiqatçıdır. 2018-ci ildə [[Azərbaycan Turizm və Menecment Universiteti|Azərbaycan Turizm və Menecment Universitetin]]<nowiki/>in [[Elmlər doktorluğuna]] qəbul olmuşdur. 2019-cu ildə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin magistr dissertasiyaların müdafiəsində ixtisaslaşdırılmış şuranın sədri olmuşdur. === '''Yaradıcılığı''' === Hal–hazırda 500–dən çox romantik fəlsəfi şeirlərin və 10–dançox poemanın müəllifidir.  “Şükür” və “Ümid” adlı iki poeması mayın 23–çü 2012–ci ildə Heydər Əliyev Sarayında “Buta” İncəsənət Mərkəzinin təşəbbüsü ilə “Növrəsli–4” layihəsində, rejissor Nicat Kazımov tərəfindən səhnələşdirilmişdir. Şeirlərinin çap olunduğu mətbu orqanlar – Bakı – “Kaspi”, “Palitra”, “İdeal”, “Yeni Yol” qəzetləri, Türkiyənin “Posta” qəzeti. 2010-cu ildə “Sərab” adlı 100 şeirdən ibarət ilk şeir kitabı Türkiyənin “Meqa” nəşriyyatında çap edilmişdir. 2019-cu ildə isə “Dünyama gəl” adlı şeir kitabı “Şərq-Qərb” nəşriyyatında işıq üzü görmüşdür. === '''Poemaları''' === “Heydər Babaya salam” poeması Heydər Əlirza oğlu Əliyeva ithaf. Məhəmmədhüseyn Hacı Mirağa oğlu Şəhriyarın “Heydər Babaya salam” poemasına nəzirə “Aygün” poeması xalq şairi Səməd Vurğunun eyniadlı poemasına nəzirə “Cırtdan” poeması uşaqlar üçün şeir formasında nağıl “Düşüncələrim” “Arsız İblis” “Şükür” “Ümid” “Səyyar eşqim” “Sərab” “Şükr” “Həqiqət” === '''Elmi əsərlərin siyahısı''' === 1.  “Azerbaycan Turizm Potansiyelinin Kalkınma Amaçlı Değerlendirilmesi”. // Doktora Tezi. İzmir: “YÖK”, 2010, 299 s. 2.  Azərbaycan turizm potensialının iqtisadi inkişaf üçün töhfələri. “Beynəlxalq hüquq və inteqrasiya problemləri” elmi analitik jurnalının №1(29) Bakı, 2012,  səh. 255-259 3.      Turizm olayına genel yaklaşım. “Beynəlxalq hüquq və inteqrasiya problemləri” elmi analitik jurnalının №4(36), Bakı. 2013, səh. 411-416 4.      Azərbaycan turizm potensialının iqtisadi inkişaf üçün töhfələri. “Beynəlxalq hüquq və inteqrasiya problemləri” elmi analitik jurnalının №2(34), Bakı. 2013, səh.327-330 5.      Анализ спроса на туризм. Turizm və qonaqpərvərlik tədqiqatları beynəlxalq jurnal. İl 5, Say 1, Bakı, 2016, səh. 41-50 6.      Turizm biznesində animasiya xidmətlərinin zəruriliyi. Turizm və qonaqpərvərlik tədqiqatları beynəlxalq jurnal. İl 5, Say 1, Bakı, 2017, səh.98-108 7.      Turizm biznesində animasiya fəaliyyəti. Elmi xəbərlər. Sosial və humanitar elmlər bölməsi. Sumqayıt Dövlət Universiteti. Cild 13, №(4),Sumqayıt, 2017, səh. 77-80 8.      Turizmin marketinq planlaşdırılması. Elmi xəbərlər. Sosial və humanitar elmlər bölməsi. Sumqayıt Dövlət Universiteti. Cild 14, №(1),Sumqayıt, 2018, səh. 77-81 9.      Кулинария как важная часть туристической привлекательности Азербайджана. Elmi xəbərlər. Sosial və humanitar elmlər bölməsi. Sumqayıt Dövlət Universiteti. Cild 14, №(1),Sumqayıt, 2018, səh. 82-86 10.  Əmək bazarı və ali təhsil sistemi: effektiv əlaqənin institusional aspektləri. (həmmüəllif). Turizm və qonaqpərvərlik tədqiqatları beynəlxalq jurnal. İl 4, Say 1, Bakı, 2018, səh. 9 11.  Turizmmüəssisələrininrəqabətədavamlılıq qabiliyyətlərinin yüksəldilməsində animasiya fəaliyyətinin vacibliyi. Turizm və qonaqpərvərlik tədqiqatları, Beynəlxalq jurnal, xüsusi buraxılış-Bakı, 2018, səh. 217-223 12.  Turizm hadisəsinə ümumi yanaşma. “Beynəlxalq hüquq və inteqrasiya problemləri” elmi analitik jurnalı, №4, Bakı: “Bakı Dövlət Universiteti”, 2012, səh. 255–257 13.  Образ национальной кухни Азербайджана: от истоков к современности. Turizm və qonaqpərvərlik tədqiqatları, Beynəlxalq jurnal, xüsusi buraxılış-Bakı, 2018, səh. 245-256 14.  Анализ совершенствования анимационных программ в туризме. Elmi xəbərlər. Sosial və humanitar elmlər bölməsi. Sumqayıt Dövlət Universiteti. Cild 14, №(2),Sumqayıt, 2018, səh.58-62 15.  Важность анимационной деятельности в туристическом бизнесе. Turizm və qonaqpərvərlik tədqiqatları beynəlxalq jurnal. Say IV, Bakı, 2018, səh. 42-51 16.  Turizmdə animasiya. Fənn proqrammı. “Zərdabi LTD” MMC Nəşriyyat poliqrafiya müəssisəsi. Bakı 2018 17.  Unanimasiya. Dərs vəsaiti. Bakı: “Zərdabi LTD” MMC Nəşriyyat poliqrafiya müəssisəsi, 2018, 168 səh. 18.  2015-ci ildə, Azərbaycan Turizm və Menecment Universitetinin nəşr etdiyi “Turizmin Əsasları” tədris vəsaitinin 6.5-ci bölümünün ”Əyləncə sənayesinin və animasiyanın təşkili” adında bölümü dərc edilmişdir. səh 294-304 19.  Azərbaycan və rus dillərində “Turizm Sənayesində Animasiya Proqramlarının Təşkili”, “Sanatoriya  Kurort  Müəssisələrində Animasiya və Asudə Vaxtının Təşkili”, “Restoran biznesinin təşkili”, “Mədəni kütləvi tədbirlərin təşkili”, “Animasiya proqramlarının hazırlanması” dərs proqramların hazırlanması. === '''Mükafatları''' === ·       61 nömrəli orta məktəbin direktoru tərəfindən verilən 10-na yaxın təşəkkürnamə ·       1996-cı ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin “Tələbə dünyası” qəzet redaktoru tərəfindən təşəkkürnamə ·       1999-ci ildə Bakı Əmtəəşünaslıq Kommersiya İnstitutunda, mədəni-kütləvi tədbirlərin təşkilinə dair Rektor tərəfindən təşəkkürnamə ·       2001-ci ildə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetində, mədəni-kütləvi tədbirlərin təşkilinə dair Rektor tərəfindən təşəkkürnamə ·       1989-Şahmat üzrə I dərəcə diplomu, 1990- Şahmat üzrə gənclər arasında I yer, 2003-Şahmat üzrə Türkiyə “Ege” Universitetində III yer ·       2003-Turkiyə, İzmir “TDAE” mədəni kütləvi tədbirlərdə “EGE” Universiteti rektoru tərəfindən təşəkkürnamə ·       1995-Yeni Azərbaycan Partiyasının “Gənc Ana Vətənçilər Assambleyasında” I yer diplomu ·       1995-Əbilov Klubunun solisti diplomu ·       1998-ci illərdə Baki Əmtəəşünaslıq Kommersiya İnstitutu Rektoru tərəfindən təşəkkürnamə ·       2018-ci ildə Azərbaycan Turizm və Menecment Universitetində keçirilən şahmat  yarışması üzrə  I yer === '''Beynəlxalq konqres, simpozium və konfranslarda iştirak:''' === 1.    II. Ulusal Orta Anadolu Kongresi, / 17-19 Ekim 2002 / Niğde-[[Türkiyə|Türkiye]]. 2.    12. UlusalYönetim Kongresi, Uludağ Üniversitesi,  /27-29 Mayıs 2004 / Bursa-Türkiye 3.    I. Çanakkale Turizm Biyenali, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, / 05 - 07 Mayıs 2005 / Çanakkale-Türkiye 4.    Ulusal İktisat Kongresi / 20-22 Şubat 2008 / DEÜ İİBF İktisat Bölümü / İzmir –Türkiye. 5.    '''IV. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi'''  Otium Otel Zeynep, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi’nin akademik desteği ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nin ev sahipliğinde/ 23-27 Nisan 2008 / Belek-Antalya. 6.    '''V. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi,'''Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi'nin akademik desteği ve Erciyes Üniversitesi’nin ev sahipliğinde Dedeman Kapadokya Oteli, / 26-30 Mayıs 2010 / Nevşehir-Türkiye. 7.    XI. Adnan Menderes Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Okulu Ulusal Turizm Kongresi. ."Konaklama İşletmelerinde E-Ticaret" / 5-6 aralık 2010 / Kuşadası-İzmir. 8.    Çeşme Ulusal Turizm Sempozyumu, / 21-23 Kasım 2007 / Çeşme-İzmir. 9.    Ulusal Turizm Kongresi,Mersin Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulunun ev sahipliğinde, / 21-24 Ekim 2009 / Mersin-Türkiye. 10. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşkilatçılığı, Türkiyənin Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin və Türk Əməkdaşlıq və Koordinasiya Agentliyinin (TİKA) Azərbaycan Turizm İnstitutunun ev sahibliği, (İdarəçilərin təlimçi olaraq hazırlanması kursu) “Fərdi inkişaf seminarı”. Sertifikat. / 01-10 mart 2012 / Bakı-Azərbaycan. === '''Dövlət və beynəlxalq proqramlarda iştirak:''' === 1.    Dünyanın 10 ölkəsində 50-ə yaxın “Buta” Mədəniyyət və İncəsənət mərkəzinin beynəlxalq layihələrinin müəllifi və təşkilatçısı. 2.    Azərbaycanda və dünyanın müxtəlif ölkələrində yüzə yaxın mədəni-kütləvi tədbirlərin təşkilatçısı. 3.    Azərbaycan Turizm İnstitutunda “Şəki Yumor Festivalı” layihəsinin müəllifi. 4.    Azərbaycanın Gəncə şəhərində “Gəncə gənclər şəhəridir” layihəsinin müəllifi. eb9wx3theexx92fvwlcmgis7lot9wey 3 759166 6547377 2022-07-24T16:41:33Z Qraf061 242998 Səhifə "{{xg}} -- ~~~~." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 16:41, 24 iyul 2022 (UTC). pi6jzsernqhew2xefyjxxc5mt49ur6s 3 759167 6547388 2022-07-24T16:52:31Z Qraf061 242998 Səhifə "{{xg}} -- ~~~~" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 16:52, 24 iyul 2022 (UTC) 5hcfz5wqm8tib7yowlechtmfnxqkgj8 6547395 6547388 2022-07-24T16:54:50Z Qraf061 242998 /* Mənbə */ yeni bölmə wikitext text/x-wiki {{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 16:52, 24 iyul 2022 (UTC) == Mənbə == @[[İstifadəçi:Mehrisultan mustafayeva|Mehrisultan mustafayeva]] salam [[Qaraiman|'''bu''']] məqalədə etdiyiniz dəyişiklikləri hansı mənbələrə əsasən etmisiniz? -- Hörmətlə: [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 16:54, 24 iyul 2022 (UTC) 1ndambd2bztg73gij0lcczliqmc3o8i 3 759168 6547397 2022-07-24T16:55:48Z Qraf061 242998 Səhifə "{{xg}} -- ~~~~" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 16:55, 24 iyul 2022 (UTC) d3ozhzkrff7av2khs8whdwv4j7ep3oy 0 759169 6547417 2022-07-24T17:10:41Z Nuray95 150825 Səhifə "{{iş gedir}} {{Şəxs |adı = Vaqif Məmmədov |orijinal adı = ''Vaqif Hümbət oğlu Məmmədov'' |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |digər adı = Vaqif Hümmətoğlu |doğum tarixi = 07.08.1939 |doğum yeri = [[Düz Rəsullu|Düz Rəsullu kəndi]], [[Gədəbəy]] |vəfat tarixi = 15.09.2015 |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |v..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Şəxs |adı = Vaqif Məmmədov |orijinal adı = ''Vaqif Hümbət oğlu Məmmədov'' |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |digər adı = Vaqif Hümmətoğlu |doğum tarixi = 07.08.1939 |doğum yeri = [[Düz Rəsullu|Düz Rəsullu kəndi]], [[Gədəbəy]] |vəfat tarixi = 15.09.2015 |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = |dini = |ixtisası = |təhsili = |fəaliyyəti = |fəaliyyət illəri = |tanınır = |mükafatları = |imzası = |imzanın ölçüsü = |imzanın izahı = |saytı = |vikianbar = }} '''Vaqif Məmmədov''' (''Vaqif Hümbət oğlu Məmmədov''; {{DVTY}}) — == Həyatı == Vaqif Məmmədov [[7 avqust]] 1939-cu ildə [[Gədəbəy rayonu]]nun Düz Rəsullu kəndində anadan olub. Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda və Azərbaycan Dövlət Universitetinin Jurnalistika ixtisasında təhsil alıb. === Vəfatı === Vaqif Məmmədov 15 sentyabr 2015-ci ildə vəfat edib. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1967-ci ildən “Azərbaycanfilm” kinostudiyasında çalışıb. “Sovet Azərbaycanı”, “İncəsənət”, “Gənc nəsil” kinojurnallarının redaktoru olmuşdur. 1980-ci ildən “Mozalan” satirik kinojurnalında redaktor vəzifəsinə təyin olunub. 100-dən çox süjetin ssenari müəllifi və redaktoru olub. Ömrünün sonuna kimi “Azərbaycanfilm” ,kinostudiyasında redaktor vəzifəsində çalışıb. 60-dan çox elmi-kütləvi və sənədli filmin müəllifidir. Əməkdar mədəniyyət işçisi (2008) {{sitat|“Mənə elə gəlir ki, sənədli kino sahəsində işləmək jurnalist üçün böyük həyat məktəbidir. Birincisi, həmişə həyatın axarına düşürsən, əmək adamları arasında olursan, onların qayğıları, istək və arzuları ilə yaşayırsan. “Kəndimizin qəhrəmanı”, “İlisu kəndinin camaatı”, “Poçtalyon Həcər”, “Nəsrimizin ağsaqqalı” və s. filmlərin ssenarisi bu istəklə yaradılmışdır. İkincisi, öz bacarığını, qələmini sınaqdan çıxarırsan, nəyə qabil olduğunu özün üçün aydınlaşdırırsan.”}} === Filmoqrafiyası === * [[Çəmənlik və otlaqların yaxşılaşdırılması (film, 1969)|Çəmənlik və otlaqların yaxşılaşdırılması]] (1969, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Qəhrəmanlar ölmürlər (1969, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Nəsrimizin ağsaqqalı (1970, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Kəndimizin qəhrəmanı (1971, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Ürək dostluğu (1972, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Bahar günəşi (1974, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Üzümlüklərin salınması və becərilməsi (1974, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Sibir sınaqları (1975, qısametrajlı sənədli televiziya filmi) – ssenari müəllifi * Qələbənin yolları (1976, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Azərbaycan pambığının yetişdirilməsi texnologiyası (1977, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Taxıl istehsalının ehtiyat mənbələri (1978, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Yaşıl möcüzə (1979, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Sən belə cımbılısan (1982, animasiya filmi) – ssenari müəllifi * Həyat yolu (1985, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Xoş gördük, Tovuz (1992, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * [[Müqəddəs torpaq (film, 1993)|Müqəddəs torpaq]] (II) (1993, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * [[Gözəlliklər diyarı (film, 1995)|Gözəlliklər diyarı]] (1995, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Vahimə (1998, qısametrajlı bədii film) – redaktor * Arxada qalmış gələcək (2004, tammetrajlı bədii film) – redaktor * Küçələrə su səpmişəm (2004, tammetrajlı bədii film) – redaktor * Girov (2005, tammetrajlı bədii film) – redaktor * Yalan (2006, tammetrajlı bədii film) – redaktor * İstanbul reysi (2010, tammetrajlı bədii film) – redaktor == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 6z98f1ncpbk0qvx9qfg6dey71fw2yhr 6547426 6547417 2022-07-24T17:21:15Z Nuray95 150825 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Şəxs |adı = Vaqif Məmmədov |orijinal adı = ''Vaqif Hümbət oğlu Məmmədov'' |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |digər adı = Vaqif Hümmətoğlu |doğum tarixi = 07.08.1939 |doğum yeri = [[Düz Rəsullu|Düz Rəsullu kəndi]], [[Gədəbəy]] |vəfat tarixi = 15.09.2015 |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{SSRİ}} → {{AZE}} |milliyyəti = [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] |dini = |ixtisası = jurnalistika |təhsili = Azərbaycan Dövlət Universiteti |fəaliyyəti = sssenarist |fəaliyyət illəri = |tanınır = redaktor |mükafatları = |imzası = |imzanın ölçüsü = |imzanın izahı = |saytı = |vikianbar = }} '''Vaqif Məmmədov''' (''Vaqif Hümbət oğlu Məmmədov''; {{DVTY}}) — == Həyatı == Vaqif Məmmədov [[7 avqust]] 1939-cu ildə [[Gədəbəy rayonu]]nun Düz Rəsullu kəndində anadan olub. Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda və Azərbaycan Dövlət Universitetinin Jurnalistika ixtisasında təhsil alıb<ref name="istinad123">{{cite web |url=http://www.anl.az/down/meqale/kaspi_az/2014/iyul/384392.htm |title=Vaqif Məmmədov - müsahibə |author=Aydın Kazımzadə |date= 2014 |website= |publisher=anl.az |language=az |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref>. === Vəfatı === Vaqif Məmmədov 15 sentyabr 2015-ci ildə vəfat edib. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1967-ci ildən “Azərbaycanfilm” kinostudiyasında çalışıb. “Sovet Azərbaycanı”, “İncəsənət”, “Gənc nəsil” kinojurnallarının redaktoru olmuşdur. 1980-ci ildən “Mozalan” satirik kinojurnalında redaktor vəzifəsinə təyin olunub. 100-dən çox süjetin ssenari müəllifi və redaktoru olub. Ömrünün sonuna kimi “Azərbaycanfilm” ,kinostudiyasında redaktor vəzifəsində çalışıb. 60-dan çox elmi-kütləvi və sənədli filmin müəllifidir. Əməkdar mədəniyyət işçisi (2008)<ref name="istinad123"/>. {{sitat|“Mənə elə gəlir ki, sənədli kino sahəsində işləmək jurnalist üçün böyük həyat məktəbidir. Birincisi, həmişə həyatın axarına düşürsən, əmək adamları arasında olursan, onların qayğıları, istək və arzuları ilə yaşayırsan. “Kəndimizin qəhrəmanı”, “İlisu kəndinin camaatı”, “Poçtalyon Həcər”, “Nəsrimizin ağsaqqalı” və s. filmlərin ssenarisi bu istəklə yaradılmışdır. İkincisi, öz bacarığını, qələmini sınaqdan çıxarırsan, nəyə qabil olduğunu özün üçün aydınlaşdırırsan.”}} === Filmoqrafiyası === * [[Çəmənlik və otlaqların yaxşılaşdırılması (film, 1969)|Çəmənlik və otlaqların yaxşılaşdırılması]] (1969, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Qəhrəmanlar ölmürlər (1969, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Nəsrimizin ağsaqqalı (1970, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Kəndimizin qəhrəmanı (1971, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Ürək dostluğu (1972, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Bahar günəşi (1974, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Üzümlüklərin salınması və becərilməsi (1974, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Sibir sınaqları (1975, qısametrajlı sənədli televiziya filmi) – ssenari müəllifi * Qələbənin yolları (1976, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Azərbaycan pambığının yetişdirilməsi texnologiyası (1977, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Taxıl istehsalının ehtiyat mənbələri (1978, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Yaşıl möcüzə (1979, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Sən belə cımbılısan (1982, animasiya filmi) – ssenari müəllifi * Həyat yolu (1985, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Xoş gördük, Tovuz (1992, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * [[Müqəddəs torpaq (film, 1993)|Müqəddəs torpaq]] (II) (1993, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * [[Gözəlliklər diyarı (film, 1995)|Gözəlliklər diyarı]] (1995, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Vahimə (1998, qısametrajlı bədii film) – redaktor * Arxada qalmış gələcək (2004, tammetrajlı bədii film) – redaktor * Küçələrə su səpmişəm (2004, tammetrajlı bədii film) – redaktor * Girov (2005, tammetrajlı bədii film) – redaktor * Yalan (2006, tammetrajlı bədii film) – redaktor * İstanbul reysi (2010, tammetrajlı bədii film) – redaktor == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 5926a88k8h99gjxl1ol8j0gjw8fcog9 6547435 6547426 2022-07-24T17:28:09Z Nuray95 150825 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Şəxs |adı = Vaqif Məmmədov |orijinal adı = ''Vaqif Hümbət oğlu Məmmədov'' |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |digər adı = Vaqif Hümmətoğlu |doğum tarixi = 07.08.1939 |doğum yeri = [[Düz Rəsullu|Düz Rəsullu kəndi]], [[Gədəbəy]] |vəfat tarixi = 15.09.2015 |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{SSRİ}} → {{AZE}} |milliyyəti = [[Azərbaycanlılar|azərbaycanlı]] |dini = |ixtisası = jurnalistika |təhsili = Azərbaycan Dövlət Universiteti |fəaliyyəti = sssenarist |fəaliyyət illəri = |tanınır = redaktor |mükafatları = |imzası = |imzanın ölçüsü = |imzanın izahı = |saytı = |vikianbar = }} '''Vaqif Məmmədov''' (''Vaqif Hümbət oğlu Məmmədov''; {{DVTY}}) — == Həyatı == Vaqif Məmmədov [[7 avqust]] 1939-cu ildə [[Gədəbəy rayonu]]nun Düz Rəsullu kəndində anadan olub. Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda və Azərbaycan Dövlət Universitetinin Jurnalistika ixtisasında təhsil alıb<ref name="istinad123">{{cite web |url=http://www.anl.az/down/meqale/kaspi_az/2014/iyul/384392.htm |title=Vaqif Məmmədov - müsahibə |author=Aydın Kazımzadə |date= 2014 |website= |publisher=anl.az |language=az |access-date= 23 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref>. === Vəfatı === Vaqif Məmmədov 15 sentyabr 2015-ci ildə vəfat edib. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1967-ci ildən “Azərbaycanfilm” kinostudiyasında çalışıb. “Sovet Azərbaycanı”, “İncəsənət”, “Gənc nəsil” kinojurnallarının redaktoru olmuşdur. 1980-ci ildən “Mozalan” satirik kinojurnalında redaktor vəzifəsinə təyin olunub. 100-dən çox süjetin ssenari müəllifi və redaktoru olub. Ömrünün sonuna kimi “Azərbaycanfilm” ,kinostudiyasında redaktor vəzifəsində çalışıb. 60-dan çox elmi-kütləvi və sənədli filmin müəllifidir.<ref name="istinad123"/> {{sitat|“Mənə elə gəlir ki, sənədli kino sahəsində işləmək jurnalist üçün böyük həyat məktəbidir. Birincisi, həmişə həyatın axarına düşürsən, əmək adamları arasında olursan, onların qayğıları, istək və arzuları ilə yaşayırsan. “Kəndimizin qəhrəmanı”, “İlisu kəndinin camaatı”, “Poçtalyon Həcər”, “Nəsrimizin ağsaqqalı” və s. filmlərin ssenarisi bu istəklə yaradılmışdır. İkincisi, öz bacarığını, qələmini sınaqdan çıxarırsan, nəyə qabil olduğunu özün üçün aydınlaşdırırsan.”}} === Filmoqrafiyası === * [[Çəmənlik və otlaqların yaxşılaşdırılması (film, 1969)|Çəmənlik və otlaqların yaxşılaşdırılması]] (1969, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Qəhrəmanlar ölmürlər (1969, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Nəsrimizin ağsaqqalı (1970, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Kəndimizin qəhrəmanı (1971, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Ürək dostluğu (1972, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Bahar günəşi (1974, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Üzümlüklərin salınması və becərilməsi (1974, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Sibir sınaqları (1975, qısametrajlı sənədli televiziya filmi) – ssenari müəllifi * Qələbənin yolları (1976, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Azərbaycan pambığının yetişdirilməsi texnologiyası (1977, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Taxıl istehsalının ehtiyat mənbələri (1978, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Yaşıl möcüzə (1979, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Sən belə cımbılısan (1982, animasiya filmi) – ssenari müəllifi * Həyat yolu (1985, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Xoş gördük, Tovuz (1992, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * [[Müqəddəs torpaq (film, 1993)|Müqəddəs torpaq]] (II) (1993, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * [[Gözəlliklər diyarı (film, 1995)|Gözəlliklər diyarı]] (1995, qısametrajlı sənədli film) – ssenari müəllifi * Vahimə (1998, qısametrajlı bədii film) – redaktor * Arxada qalmış gələcək (2004, tammetrajlı bədii film) – redaktor * Küçələrə su səpmişəm (2004, tammetrajlı bədii film) – redaktor * Girov (2005, tammetrajlı bədii film) – redaktor * Yalan (2006, tammetrajlı bədii film) – redaktor * İstanbul reysi (2010, tammetrajlı bədii film) – redaktor == Mükafatları == 25 sentyabr 2008-ci ildə “Əməkdar mədəniyyət işçisi” fəxri adına layiq görülmüşdür<ref name="25.09.2008">{{cite web |url =http://e-qanun.az/framework/15453 |archiveurl =https://web.archive.org/web/20200408160430/http://e-qanun.az/framework/15453 |archivedate = 2020-04-08 |title =Azərbaycan qadınlarının bir qrupuna fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 25 sentyabr 2008-ci il tarixli, 3062 nömrəli Sərəncamı |author = |date =2008-09-25 |publisher =e-qanun.az |accessdate = 2020-04-08 |language =az }}</ref>. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * [https://www.azerbaijans.com/content_1725_az.html Filmlərin siyahısı] 3zs2q08n1eudewsxjkf4mrzjzrhtryc 0 759170 6547427 2022-07-24T17:22:14Z Solavirum 95249 "[[:ru:Special:Redirect/revision/124236677|Викрамасингхе, Ранил]]" səhifəsi tərcümə edilərək yaradıldı wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi}} [[Категория:Персоналии по алфавиту]] '''Ranil Vikramasinqhe'''<ref>{{Cite web|url=https://report.az/diger-olkeler/sri-lankanin-yeni-prezidenti-numayiscilere-qarsi-sert-tedbirler-goruleceyine-soz-verib/|title=Şri Lankanın yeni prezidenti nümayişçilərə qarşı sərt tədbirlər görüləcəyinə söz verib|date=22 iyul 2022|access-date=24 iyul 2022|work=[[Report İnformasiya Agentliyi]]|language=az}}</ref> ({{Dil-si|රනිල් වික්‍රමසිංහ}}, {{Dil-ta|ரணில் விக்கிரமசிங்க}}; {{DVTY}}) — [[Şri-Lanka|Şri-Lankanın]] dövlət xadimi və hərbi lideri. O, 1994-cü ildən Şri-Lanka Birləşmiş Milli Partiyasının (BMP) lideri, 1993–1994-cü, 2001–2004-cü, 2015–2018-ci, 2018–2019-cu və 12 may 2022-ci ildən Şri-Lankanın Baş naziri olmuşdur. 20 iyul 2022-ci ildən Şri-Lanka Prezidenti.<ref name=":02">{{Cite web|url=https://www.vedomosti.ru/politics/news/2022/07/20/932164-novim-prezidentom-shri-lanki-stal-vikremesinghe|title=Новым президентом Шри-Ланки стал бывший премьер страны Ранил Викремесингхе|website=www.vedomosti.ru|date=2022-07-20}}</ref> Vikramasinqhe 21 iyul 2022-ci ildə parlamentdə and içmişdir.<ref>{{Cite web|url=https://www.zakon.kz/6020233-izbrannyi-prezident-shri-lanki-prinial-prisiagu.html|title=Избранный президент Шри-Ланки принял присягу|website=www.zakon.kz|date=2022-07-21}}</ref> Bundan əvvəl o, 15 iyul 2022-ci ildən ölkə prezidentinin səlahiyyətlərini icra etmişdir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * {{Статья|ссылка=https://ria.ru/20220713/vikremesingkhe-1802170857.html|ref=РИА Новости|заглавие=Биография Ранила Викремесингхе|год=2022|издание=[[РИА Новости]]|месяц=7|число=13}} [[Kateqoriya:Şri-Lanka]] [[Kateqoriya:Fəaliyyətdə olan dövlət rəhbərləri]] [[Kateqoriya:XX əsr siyasətçiləri]] [[Kateqoriya:XXI əsr siyasətçiləri]] [[Kateqoriya:Yaşayan insanlar]] rxoo123i7ajdm0pv6ocbf7e6nf41spz 6547429 6547427 2022-07-24T17:22:31Z Solavirum 95249 + wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi}} '''Ranil Vikramasinqhe'''<ref>{{Cite web|url=https://report.az/diger-olkeler/sri-lankanin-yeni-prezidenti-numayiscilere-qarsi-sert-tedbirler-goruleceyine-soz-verib/|title=Şri Lankanın yeni prezidenti nümayişçilərə qarşı sərt tədbirlər görüləcəyinə söz verib|date=22 iyul 2022|access-date=24 iyul 2022|work=[[Report İnformasiya Agentliyi]]|language=az}}</ref> ({{Dil-si|රනිල් වික්‍රමසිංහ}}, {{Dil-ta|ரணில் விக்கிரமசிங்க}}; {{DVTY}}) — [[Şri-Lanka|Şri-Lankanın]] dövlət xadimi və hərbi lideri. O, 1994-cü ildən Şri-Lanka Birləşmiş Milli Partiyasının (BMP) lideri, 1993–1994-cü, 2001–2004-cü, 2015–2018-ci, 2018–2019-cu və 12 may 2022-ci ildən Şri-Lankanın Baş naziri olmuşdur. 20 iyul 2022-ci ildən Şri-Lanka Prezidenti.<ref name=":02">{{Cite web|url=https://www.vedomosti.ru/politics/news/2022/07/20/932164-novim-prezidentom-shri-lanki-stal-vikremesinghe|title=Новым президентом Шри-Ланки стал бывший премьер страны Ранил Викремесингхе|website=www.vedomosti.ru|date=2022-07-20}}</ref> Vikramasinqhe 21 iyul 2022-ci ildə parlamentdə and içmişdir.<ref>{{Cite web|url=https://www.zakon.kz/6020233-izbrannyi-prezident-shri-lanki-prinial-prisiagu.html|title=Избранный президент Шри-Ланки принял присягу|website=www.zakon.kz|date=2022-07-21}}</ref> Bundan əvvəl o, 15 iyul 2022-ci ildən ölkə prezidentinin səlahiyyətlərini icra etmişdir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * {{Məqalə|ссылка=https://ria.ru/20220713/vikremesingkhe-1802170857.html|ref=РИА Новости|заглавие=Биография Ранила Викремесингхе|год=2022|издание=[[RİA Novosti|РИА Новости]]|месяц=7|число=13}} [[Kateqoriya:Şri-Lanka]] [[Kateqoriya:Fəaliyyətdə olan dövlət rəhbərləri]] [[Kateqoriya:XX əsr siyasətçiləri]] [[Kateqoriya:XXI əsr siyasətçiləri]] [[Kateqoriya:Yaşayan insanlar]] 6wc53p4fcqz6fs3ajqgz7hyfilf8481 6547430 6547429 2022-07-24T17:22:40Z Solavirum 95249 /* Xarici keçidlər */ wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi}} '''Ranil Vikramasinqhe'''<ref>{{Cite web|url=https://report.az/diger-olkeler/sri-lankanin-yeni-prezidenti-numayiscilere-qarsi-sert-tedbirler-goruleceyine-soz-verib/|title=Şri Lankanın yeni prezidenti nümayişçilərə qarşı sərt tədbirlər görüləcəyinə söz verib|date=22 iyul 2022|access-date=24 iyul 2022|work=[[Report İnformasiya Agentliyi]]|language=az}}</ref> ({{Dil-si|රනිල් වික්‍රමසිංහ}}, {{Dil-ta|ரணில் விக்கிரமசிங்க}}; {{DVTY}}) — [[Şri-Lanka|Şri-Lankanın]] dövlət xadimi və hərbi lideri. O, 1994-cü ildən Şri-Lanka Birləşmiş Milli Partiyasının (BMP) lideri, 1993–1994-cü, 2001–2004-cü, 2015–2018-ci, 2018–2019-cu və 12 may 2022-ci ildən Şri-Lankanın Baş naziri olmuşdur. 20 iyul 2022-ci ildən Şri-Lanka Prezidenti.<ref name=":02">{{Cite web|url=https://www.vedomosti.ru/politics/news/2022/07/20/932164-novim-prezidentom-shri-lanki-stal-vikremesinghe|title=Новым президентом Шри-Ланки стал бывший премьер страны Ранил Викремесингхе|website=www.vedomosti.ru|date=2022-07-20}}</ref> Vikramasinqhe 21 iyul 2022-ci ildə parlamentdə and içmişdir.<ref>{{Cite web|url=https://www.zakon.kz/6020233-izbrannyi-prezident-shri-lanki-prinial-prisiagu.html|title=Избранный президент Шри-Ланки принял присягу|website=www.zakon.kz|date=2022-07-21}}</ref> Bundan əvvəl o, 15 iyul 2022-ci ildən ölkə prezidentinin səlahiyyətlərini icra etmişdir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == * {{Məqalə|ссылка=https://ria.ru/20220713/vikremesingkhe-1802170857.html|ref=РИА Новости|заглавие=Биография Ранила Викремесингхе|год=2022|издание=[[RİA Novosti|РИА Новости]]|месяц=7|число=13}} [[Kateqoriya:Şri-Lanka]] [[Kateqoriya:Fəaliyyətdə olan dövlət rəhbərləri]] [[Kateqoriya:XX əsr siyasətçiləri]] [[Kateqoriya:XXI əsr siyasətçiləri]] le2x2hwqazk645ifedlpftbn67dx52y 3 759171 6547438 2022-07-24T17:33:27Z Qraf061 242998 Səhifə "{{xg}} -- ~~~~" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 17:33, 24 iyul 2022 (UTC) h5ohmj5ko2ei8zd21h153iukfqqxq2h 0 759172 6547447 2022-07-24T17:51:03Z Solavirum 95249 Solavirum [[Menteşə bəyliyi]] səhifəsinin adını [[Məntəşəoğulları bəyliyi]] olaraq dəyişdi.: adı əslində belədir wikitext text/x-wiki #İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[Məntəşəoğulları bəyliyi]] o2q0pnwv5ekd2t9oany9mfa5s095ajr 4 759173 6547457 2022-07-24T18:03:13Z Sura Shukurlu 169201 Səhifə "{{subst:QM | başlıq = Ziya Bünyadovun qətli | işləyənlər = {{istifadəçi|Solavirum}} | tarix = {{subst:CURRENTDAY}} {{subst:CURRENTMONTHNAME}} {{subst:CURRENTYEAR}}<!-- Fərqli tarixdirsə, dəyişə bilərsiniz --> | icraçı = — ~~~~ }}" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki === [[Ziya Bünyadovun qətli]] === :<small>''Təqdim olunduğu tarix:'' 24 iyul 2022</small> :<small>''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' {{istifadəçi|Solavirum}}</small> :<small>''İcraçı:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 18:03, 24 iyul 2022 (UTC)</small> <!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--> fg4vaae29svj6dyib3q06hw1xrj3up9 6547472 6547457 2022-07-24T18:09:03Z Sura Shukurlu 169201 /* Ziya Bünyadovun qətli */ wikitext text/x-wiki === [[Ziya Bünyadovun qətli]] === :<small>''Təqdim olunduğu tarix:'' 24 iyul 2022</small> :<small>''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' {{istifadəçi|Solavirum}}</small> :<small>''İcraçı:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 18:03, 24 iyul 2022 (UTC)</small> <!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--> *{{lehinə}} yaxşı işlənib və şərtləri ödəyir. {{u|Solavirum}} istinadlarda həm "Krombax" var, həm də "Crombach" soyadlı şəxsə aid kitab var. Özü də illər də fərqlidir və ədəbiyyat bölməsində 2018-ci il üçün müvafiq şəxsə aid kitab yoxdur. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 18:09, 24 iyul 2022 (UTC) opgqlnvpnq94p9fog3os2ss8fc0j66r 6547525 6547472 2022-07-24T19:21:50Z Sura Shukurlu 169201 /* Ziya Bünyadovun qətli */ wikitext text/x-wiki === [[Ziya Bünyadovun qətli]] === :<small>''Təqdim olunduğu tarix:'' 24 iyul 2022</small> :<small>''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' {{istifadəçi|Solavirum}}</small> :<small>''İcraçı:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 18:03, 24 iyul 2022 (UTC)</small> <!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--> *{{lehinə}} yaxşı işlənib və şərtləri ödəyir. {{u|Solavirum}} istinadlarda həm "Krombax" var, həm də "Crombach". Özü də illər də fərqlidir və ədəbiyyat bölməsində 2018-ci il üçün müvafiq şəxsə aid kitab yoxdur. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 18:09, 24 iyul 2022 (UTC) eimvmjyzc29jeatjrkdlsup0lfu47b7 6547536 6547525 2022-07-24T19:39:12Z Solavirum 95249 /* Ziya Bünyadovun qətli */ Cavab wikitext text/x-wiki === [[Ziya Bünyadovun qətli]] === :<small>''Təqdim olunduğu tarix:'' 24 iyul 2022</small> :<small>''Məqalə üzərində işləyən(lər):'' {{istifadəçi|Solavirum}}</small> :<small>''İcraçı:'' — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 18:03, 24 iyul 2022 (UTC)</small> <!--Şərhlərinizi bu yazıdan aşağıda qeyd edin--> *{{lehinə}} yaxşı işlənib və şərtləri ödəyir. {{u|Solavirum}} istinadlarda həm "Krombax" var, həm də "Crombach". Özü də illər də fərqlidir və ədəbiyyat bölməsində 2018-ci il üçün müvafiq şəxsə aid kitab yoxdur. — [[User:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">'''Surə'''</span>]]&nbsp;[[User talk:Sura Shukurlu|<span style="color:#549">^🗯</span>]] 18:09, 24 iyul 2022 (UTC) *:{{U|Sura Shukurlu}}, bəli, nəsə səhvlik olub. Düzəltdim. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 19:39, 24 iyul 2022 (UTC) p5em59426hqgnombmipf3c7i2ttdopq 0 759174 6547467 2022-07-24T18:07:47Z Nuray95 150825 Səhifə "{{Alim |piktoqram = tibb |adı = Elçin Mansurov |orijinal adı = Elçin Bilal oğlu Mansurov |digər adı = |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |din = |doğum tarixi = 3.6.1960 |doğum yeri = [[Qılınclı (Kəlbəcər)|Qılınclı kəndi]], [[Kəlbəcər rayonu]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{Alim |piktoqram = tibb |adı = Elçin Mansurov |orijinal adı = Elçin Bilal oğlu Mansurov |digər adı = |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |din = |doğum tarixi = 3.6.1960 |doğum yeri = [[Qılınclı (Kəlbəcər)|Qılınclı kəndi]], [[Kəlbəcər rayonu]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = Bilal Mədəd oğlu Mansurov |anası = Cahan Mustafa qızı Hüseynova |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = Tibb elmləri namizədi (1999), ADHTİ-nun assistenti(2016) |elmi adı = |iş yeri = [[Milli Onkologiya Mərkəzi (Azərbaycan)|Milli Onkologiya Mərkəzi]] |alma-mater = <!--Qədim təhsil ocaqları--> |təhsili = Azərbaycan Dövlət Tibb Universiteti |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = {{Azərbaycan Respublikasının əməkdar həkimi}} |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Elçin Mansurov''' — həkim-onkoloq, Azərbaycan Respublikasının əməkdar həkimi<ref name="18 iyun 2021">{{cite web|url=https://president.az/az/articles/view/52185/print |title=Azərbaycan Respublikasının səhiyyə işçilərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|author= |date=18 iyun 2021 |work= |publisher=[[president.az]] |accessdate=2022-07-24 |language=az}}</ref>. == Həyatı == Elçin Mansurov 3 iyun 1960-ci ildə Kəlbəcər rayonu Qılınclı kəndində anadan olmuşdur.1977-ci ildə Qazax rayonu Ağköynək kənd orta məktəbini bitirmişdir. 1977-1984-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Tibb Universitetinin II Müalicə-profilaktika fakültəsində təhsil almışdır. 1987-1989-cu illərdə Elmi Tədqiqat Rentgen Radiologiya və Onkologiya İnstitutunda klinik ordinatura keçmişdir. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1984-1987-ci illərdə Mingəçevir Rayonlararası Onkoloji Dispanserdə həkim-onkoloq vəzifəsində çalışmışdır. 1989-cu ildən Milli Onkoloji Mərkəzində həkim onkoloq vəzifəsində çalışmaqdadır. 1999-cu ildə Tibb elmləri namizədi dərəcəsinə layiq görülmüşdür. 2016-cı ildən Ə.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun Onkologiya kafedrasının assistentidir. Onkologiya sahəsində 74 elmi iş və məqalələr dövrü nəşriyyatda və başqa ölkələr çap olunmuşdur. == Mükafatları == Elçin Mansurov səhiyyə sahəsində xüsusi xidmətlərinə görə "[[Azərbaycan Respublikasının əməkdar həkimi]]" fəxri adına layiq görülmüşdür<ref name="18 iyun 2021">{{cite web|url=https://president.az/az/articles/view/52185/print |title=Azərbaycan Respublikasının səhiyyə işçilərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|author= |date=18 iyun 2021 |work= |publisher=[[president.az]] |accessdate=2022-07-24 |language=az}}</ref>. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 1k9y2iv07vof2tu9lsywq2zdjw31dqb 6547476 6547467 2022-07-24T18:10:04Z Nuray95 150825 wikitext text/x-wiki {{Alim |piktoqram = tibb |adı = Elçin Mansurov |orijinal adı = Elçin Bilal oğlu Mansurov |digər adı = |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |din = |doğum tarixi = 3.6.1960 |doğum yeri = [[Qılınclı (Kəlbəcər)|Qılınclı kəndi]], [[Kəlbəcər rayonu]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = |milliyyəti = azərbaycanlı |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = Bilal Mədəd oğlu Mansurov |anası = Cahan Mustafa qızı Hüseynova |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = Tibb elmləri namizədi (1999), ADHTİ-nun assistenti(2016) |elmi adı = |iş yeri = [[Milli Onkologiya Mərkəzi (Azərbaycan)|Milli Onkologiya Mərkəzi]] |alma-mater = <!--Qədim təhsil ocaqları--> |təhsili = Azərbaycan Dövlət Tibb Universiteti |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = {{Azərbaycan Respublikasının əməkdar həkimi}} |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Elçin Mansurov''' — həkim-onkoloq, Azərbaycan Respublikasının əməkdar həkimi<ref name="18 iyun 2021">{{cite web|url=https://president.az/az/articles/view/52185/print |title=Azərbaycan Respublikasının səhiyyə işçilərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|author= |date=18 iyun 2021 |work= |publisher=[[president.az]] |accessdate=2022-07-24 |language=az}}</ref>. == Həyatı == Elçin Mansurov 3 iyun 1960-ci ildə Kəlbəcər rayonu Qılınclı kəndində anadan olmuşdur.1977-ci ildə Qazax rayonu Ağköynək kənd orta məktəbini bitirmişdir. 1977-1984-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Tibb Universitetinin II Müalicə-profilaktika fakültəsində təhsil almışdır. 1987-1989-cu illərdə Elmi Tədqiqat Rentgen Radiologiya və Onkologiya İnstitutunda klinik ordinatura keçmişdir<ref name="istinad123">{{cite web |url= http://mom.gov.az/?smode=doctor&item=Mansurov_Elcin_Bilal_oglu&lang=az|title=Mansurov Elçin Bilal oğlu |author= |date=2015 |website= |publisher=mom.gov.az |language=az |access-date= 24 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref>. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1984-1987-ci illərdə Mingəçevir Rayonlararası Onkoloji Dispanserdə həkim-onkoloq vəzifəsində çalışmışdır. 1989-cu ildən Milli Onkoloji Mərkəzində həkim onkoloq vəzifəsində çalışmaqdadır. 1999-cu ildə Tibb elmləri namizədi dərəcəsinə layiq görülmüşdür. 2016-cı ildən Ə.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun Onkologiya kafedrasının assistentidir<ref name="istinad123"/>. Onkologiya sahəsində 74 elmi iş və məqalələr dövrü nəşriyyatda və başqa ölkələrdə çap olunmuşdur. == Mükafatları == Elçin Mansurov səhiyyə sahəsində xüsusi xidmətlərinə görə "[[Azərbaycan Respublikasının əməkdar həkimi]]" fəxri adına layiq görülmüşdür<ref name="18 iyun 2021">{{cite web|url=https://president.az/az/articles/view/52185/print |title=Azərbaycan Respublikasının səhiyyə işçilərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|author= |date=18 iyun 2021 |work= |publisher=[[president.az]] |accessdate=2022-07-24 |language=az}}</ref>. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} mtojfkbsyvj259nmh67x0m5lseszjcs 6547486 6547476 2022-07-24T18:12:46Z Nuray95 150825 wikitext text/x-wiki {{Alim |piktoqram = tibb |adı = Elçin Mansurov |orijinal adı = ''Elçin Bilal oğlu Mansurov'' |digər adı = |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |din = |doğum tarixi = 3.6.1960 |doğum yeri = [[Qılınclı (Kəlbəcər)|Qılınclı kəndi]], [[Kəlbəcər rayonu]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{SSRİ}} → {{AZE}} |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = Bilal Mədəd oğlu Mansurov |anası = Cahan Mustafa qızı Hüseynova |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = Tibb elmləri namizədi (1999), ADHTİ-nun assistenti(2016) |elmi adı = |iş yeri = [[Milli Onkologiya Mərkəzi (Azərbaycan)|Milli Onkologiya Mərkəzi]] |alma-mater = <!--Qədim təhsil ocaqları--> |təhsili = Azərbaycan Dövlət Tibb Universiteti |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = {{Azərbaycan Respublikasının əməkdar həkimi}} |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Elçin Mansurov''' (''Elçin Bilal oğlu Mansurov''; 3 iyun 1960, [[Qılınclı (Kəlbəcər)|Qılınclı kəndi]], [[Kəlbəcər rayonu]]) — həkim-onkoloq, Azərbaycan Respublikasının əməkdar həkimi<ref name="18 iyun 2021">{{cite web|url=https://president.az/az/articles/view/52185/print |title=Azərbaycan Respublikasının səhiyyə işçilərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|author= |date=18 iyun 2021 |work= |publisher=[[president.az]] |accessdate=2022-07-24 |language=az}}</ref>. == Həyatı == Elçin Mansurov 3 iyun 1960-ci ildə Kəlbəcər rayonu Qılınclı kəndində anadan olmuşdur.1977-ci ildə Qazax rayonu Ağköynək kənd orta məktəbini bitirmişdir. 1977-1984-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Tibb Universitetinin II Müalicə-profilaktika fakültəsində təhsil almışdır. 1987-1989-cu illərdə Elmi Tədqiqat Rentgen Radiologiya və Onkologiya İnstitutunda klinik ordinatura keçmişdir<ref name="istinad123">{{cite web |url= http://mom.gov.az/?smode=doctor&item=Mansurov_Elcin_Bilal_oglu&lang=az|title=Mansurov Elçin Bilal oğlu |author= |date=2015 |website= |publisher=mom.gov.az |language=az |access-date= 24 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref>. === Ailəsi == Ailəlidir, 3 övladı var. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1984-1987-ci illərdə Mingəçevir Rayonlararası Onkoloji Dispanserdə həkim-onkoloq vəzifəsində çalışmışdır. 1989-cu ildən Milli Onkoloji Mərkəzində həkim onkoloq vəzifəsində çalışmaqdadır. 1999-cu ildə Tibb elmləri namizədi dərəcəsinə layiq görülmüşdür. 2016-cı ildən Ə.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun Onkologiya kafedrasının assistentidir<ref name="istinad123"/>. Onkologiya sahəsində 74 elmi iş və məqalələr dövrü nəşriyyatda və başqa ölkələrdə çap olunmuşdur. == Mükafatları == Elçin Mansurov səhiyyə sahəsində xüsusi xidmətlərinə görə "[[Azərbaycan Respublikasının əməkdar həkimi]]" fəxri adına layiq görülmüşdür<ref name="18 iyun 2021">{{cite web|url=https://president.az/az/articles/view/52185/print |title=Azərbaycan Respublikasının səhiyyə işçilərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|author= |date=18 iyun 2021 |work= |publisher=[[president.az]] |accessdate=2022-07-24 |language=az}}</ref>. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} msmtsribhd1k3ydtyhcv0l96rnq1k1z 6547488 6547486 2022-07-24T18:13:14Z Nuray95 150825 wikitext text/x-wiki {{Alim |piktoqram = tibb |adı = Elçin Mansurov |orijinal adı = ''Elçin Bilal oğlu Mansurov'' |digər adı = |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |din = |doğum tarixi = 3.6.1960 |doğum yeri = [[Qılınclı (Kəlbəcər)|Qılınclı kəndi]], [[Kəlbəcər rayonu]] |vəfat tarixi = |vəfat yeri = |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = |vətəndaşlığı = {{SSRİ}} → {{AZE}} |milliyyəti = [[azərbaycanlı]] |həyat yoldaşı = |uşağı = |atası = Bilal Mədəd oğlu Mansurov |anası = Cahan Mustafa qızı Hüseynova |elm sahəsi = |elmi dərəcəsi = Tibb elmləri namizədi (1999), ADHTİ-nun assistenti(2016) |elmi adı = |iş yeri = [[Milli Onkologiya Mərkəzi (Azərbaycan)|Milli Onkologiya Mərkəzi]] |alma-mater = <!--Qədim təhsil ocaqları--> |təhsili = Azərbaycan Dövlət Tibb Universiteti |elmi rəhbəri = |tanınmış yetirmələri = |tanınır = |mühüm layihələri = |üzvlüyü = |mükafatları = {{Azərbaycan Respublikasının əməkdar həkimi}} |imzası = |saytı = |vikianbar = }} '''Elçin Mansurov''' (''Elçin Bilal oğlu Mansurov''; 3 iyun 1960, [[Qılınclı (Kəlbəcər)|Qılınclı kəndi]], [[Kəlbəcər rayonu]]) — həkim-onkoloq, Azərbaycan Respublikasının əməkdar həkimi<ref name="18 iyun 2021">{{cite web|url=https://president.az/az/articles/view/52185/print |title=Azərbaycan Respublikasının səhiyyə işçilərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|author= |date=18 iyun 2021 |work= |publisher=[[president.az]] |accessdate=2022-07-24 |language=az}}</ref>. == Həyatı == Elçin Mansurov 3 iyun 1960-ci ildə Kəlbəcər rayonu Qılınclı kəndində anadan olmuşdur.1977-ci ildə Qazax rayonu Ağköynək kənd orta məktəbini bitirmişdir. 1977-1984-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Tibb Universitetinin II Müalicə-profilaktika fakültəsində təhsil almışdır. 1987-1989-cu illərdə Elmi Tədqiqat Rentgen Radiologiya və Onkologiya İnstitutunda klinik ordinatura keçmişdir<ref name="istinad123">{{cite web |url= http://mom.gov.az/?smode=doctor&item=Mansurov_Elcin_Bilal_oglu&lang=az|title=Mansurov Elçin Bilal oğlu |author= |date=2015 |website= |publisher=mom.gov.az |language=az |access-date= 24 iyul 2022|archive-url= |archive-date= }}</ref>. === Ailəsi === Ailəlidir, 3 övladı var. == Fəaliyyəti == === Əmək fəaliyyəti === 1984-1987-ci illərdə Mingəçevir Rayonlararası Onkoloji Dispanserdə həkim-onkoloq vəzifəsində çalışmışdır. 1989-cu ildən Milli Onkoloji Mərkəzində həkim onkoloq vəzifəsində çalışmaqdadır. 1999-cu ildə Tibb elmləri namizədi dərəcəsinə layiq görülmüşdür. 2016-cı ildən Ə.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun Onkologiya kafedrasının assistentidir<ref name="istinad123"/>. Onkologiya sahəsində 74 elmi iş və məqalələr dövrü nəşriyyatda və başqa ölkələrdə çap olunmuşdur. == Mükafatları == Elçin Mansurov səhiyyə sahəsində xüsusi xidmətlərinə görə "[[Azərbaycan Respublikasının əməkdar həkimi]]" fəxri adına layiq görülmüşdür<ref name="18 iyun 2021">{{cite web|url=https://president.az/az/articles/view/52185/print |title=Azərbaycan Respublikasının səhiyyə işçilərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı|author= |date=18 iyun 2021 |work= |publisher=[[president.az]] |accessdate=2022-07-24 |language=az}}</ref>. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 0u4f7uoy6ajw63antgo2e6n0z9za6ix 0 759175 6547484 2022-07-24T18:12:32Z H laman 242987 Səhifə " {{Takson | adı = Ağac sikadı | aləmi = Bitkilər | şəkil = | şəkil məlumat = | şəkilaltı yazı = | yuxarı takson = | ranqı = Cins | latınca adı = | müəllif = | sinonim = | tipik nümayəndə = | aşağı takson adı = | aşağı takson..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{Takson | adı = Ağac sikadı | aləmi = Bitkilər | şəkil = | şəkil məlumat = | şəkilaltı yazı = | yuxarı takson = | ranqı = Cins | latınca adı = | müəllif = | sinonim = | tipik nümayəndə = | aşağı takson adı = | aşağı takson = | arealın xəritəsi = | arealın xəritəsi haqqında = | arealın xəritəsinin eni = | legend sərhədi = | mühafizə = | vikinövlər = | vikianbar = | bttsmb = | ütmx = | mbmm = | he = | geiş = | beabs = }} '''''Ensefalartos Vudi''''', '''Ağac sikadı''', Encephalartos cinsində nadir sikaddır və KwaZulu-Natanın oNqoye Meşəsi üçün endemikdir, [[Cənubi Afrika]]. Bütün Bioloji nümunələrin nümunə tipin [[klonlaşdırma|klonları]] olması ilə birlikdə təbiətdə nəsli kəsilmiş olmaqla, dünyanın ən nadir bitkilərindən biridir.Xüsusi və ümumi ad həm Durban Nəbatat Bağının kuratoru və Natal Hökuməti Herbariumun direktoru Con Medli Vudu şərəfləndirir. 1895-ci ildə bitkini kəşf edən Cənubi Afrika. ==Təsvir== Xurma ağacına bənzəyir və hündürlüyü 6 metrə (20 fut) çata bilər. Gövdə təxminən 30-50 santimetr (12-20 düym) diametrdədir, dibində ən qalındır və 50-150 yarpaqdan ibarət bir tacla örtülmüşdür. Yarpaqları parlaq və tünd yaşıl, uzunluğu 150-250 santimetr (59-98 düym) və 70-150 vərəqlə kəsilmiş, yarpaqlar yaltaq (oraqvari), 13-15 santimetr (5-6 düym) uzunluğunda və 20–30 millimetr (0,8–1 düym) geniş. E.Vudi ikievlidir, yəni ayrı-ayrı erkək və dişi bitkilərə malikdir; lakin heç bir dişi bitki aşkar edilməmişdir. Erkək strobili silindrikdir, uzunluğu 20–40 santimetr (7,9–16 düym), müstəsna olaraq 120 santimetrə (47 düym) və 15–25 santimetrə (6–10 düym) qədərdir; onlar parlaq sarı-narıncı rəngdədirlər. Bir bitki eyni vaxtda altıdan səkkizə qədər məhsul verə bilər. ==Taksonomiya== ''Ensefalartos Vudi'' ilk dəfə Vud tərəfindən müxtəlif E. altensteinii kimi təsvir edilmiş və 1908-ci ildə ingilis bağçılıqşünası Henri Sander tərəfindən kolleksiyasındakı bir nümunəni tədqiq edərək növlər sırasına yüksəlmişdir. Bu, görünür, ilkin yığından götürülmüş bazal ofsetlərdən biri idi. Hesab edilmişdir ki,Ensefalartos Vudi ən çox E. natalensis ilə əlaqəlidir. ==Haqqında== Dünyanın ən nadir bitkilərindən biri, hazırda qorunan və yalnız Zululanddan daşındığı botanika bağı ilə məhdudlaşan Encephalartos Woodii-dir. Bu bitki Cənubi Afrikada rast gəlinir və bütün nümunələri bu növün klonları olmaqla vəhşi təbiətdə nəsli kəsilmiş hesab olunur. Onun sikad çeşidində həm erkək, həm də dişi bitkilər var idi, lakin çoxdan dişi bitkilərin heç bir nümunəsi tapılmadı. Buna görə yayılma yoxdur və erkək bitki indi qorunur. <ref>{{cite web |url = https://www.floweraura.com/blog/rare-plants-list-in-world http://pza.sanbi.org/encephalartos-woodii |archiveurl = |archivedate = |title = Ensefalartos Vudi |author = |date = |work = |publisher = |accessdate = |language = }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} bez4v5k7o1zuibvynmd8trczruc2ov8 6547490 6547484 2022-07-24T18:15:01Z Qraf061 242998 /* Haqqında */ wikitext text/x-wiki {{Takson | adı = Ağac sikadı | aləmi = Bitkilər | şəkil = | şəkil məlumat = | şəkilaltı yazı = | yuxarı takson = | ranqı = Cins | latınca adı = | müəllif = | sinonim = | tipik nümayəndə = | aşağı takson adı = | aşağı takson = | arealın xəritəsi = | arealın xəritəsi haqqında = | arealın xəritəsinin eni = | legend sərhədi = | mühafizə = | vikinövlər = | vikianbar = | bttsmb = | ütmx = | mbmm = | he = | geiş = | beabs = }} '''''Ensefalartos Vudi''''', '''Ağac sikadı''', Encephalartos cinsində nadir sikaddır və KwaZulu-Natanın oNqoye Meşəsi üçün endemikdir, [[Cənubi Afrika]]. Bütün Bioloji nümunələrin nümunə tipin [[klonlaşdırma|klonları]] olması ilə birlikdə təbiətdə nəsli kəsilmiş olmaqla, dünyanın ən nadir bitkilərindən biridir.Xüsusi və ümumi ad həm Durban Nəbatat Bağının kuratoru və Natal Hökuməti Herbariumun direktoru Con Medli Vudu şərəfləndirir. 1895-ci ildə bitkini kəşf edən Cənubi Afrika. ==Təsvir== Xurma ağacına bənzəyir və hündürlüyü 6 metrə (20 fut) çata bilər. Gövdə təxminən 30-50 santimetr (12-20 düym) diametrdədir, dibində ən qalındır və 50-150 yarpaqdan ibarət bir tacla örtülmüşdür. Yarpaqları parlaq və tünd yaşıl, uzunluğu 150-250 santimetr (59-98 düym) və 70-150 vərəqlə kəsilmiş, yarpaqlar yaltaq (oraqvari), 13-15 santimetr (5-6 düym) uzunluğunda və 20–30 millimetr (0,8–1 düym) geniş. E.Vudi ikievlidir, yəni ayrı-ayrı erkək və dişi bitkilərə malikdir; lakin heç bir dişi bitki aşkar edilməmişdir. Erkək strobili silindrikdir, uzunluğu 20–40 santimetr (7,9–16 düym), müstəsna olaraq 120 santimetrə (47 düym) və 15–25 santimetrə (6–10 düym) qədərdir; onlar parlaq sarı-narıncı rəngdədirlər. Bir bitki eyni vaxtda altıdan səkkizə qədər məhsul verə bilər. ==Taksonomiya== ''Ensefalartos Vudi'' ilk dəfə Vud tərəfindən müxtəlif E. altensteinii kimi təsvir edilmiş və 1908-ci ildə ingilis bağçılıqşünası Henri Sander tərəfindən kolleksiyasındakı bir nümunəni tədqiq edərək növlər sırasına yüksəlmişdir. Bu, görünür, ilkin yığından götürülmüş bazal ofsetlərdən biri idi. Hesab edilmişdir ki,Ensefalartos Vudi ən çox E. natalensis ilə əlaqəlidir. ==Haqqında== Dünyanın ən nadir bitkilərindən biri, hazırda qorunan və yalnız Zululanddan daşındığı botanika bağı ilə məhdudlaşan Encephalartos Woodii-dir. Bu bitki Cənubi Afrikada rast gəlinir və bütün nümunələri bu növün klonları olmaqla vəhşi təbiətdə nəsli kəsilmiş hesab olunur. Onun sikad çeşidində həm erkək, həm də dişi bitkilər var idi, lakin çoxdan dişi bitkilərin heç bir nümunəsi tapılmadı. Buna görə yayılma yoxdur və erkək bitki indi qorunur. <ref>{{cite web |url = https://www.floweraura.com/blog/rare-plants-list-in-world |archiveurl = |archivedate = |title = Ensefalartos Vudi |author = |date = |work = |publisher = |accessdate = |language = }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 1e2ude5yoafx7r7l3k1wjx9ztswemyd 6547492 6547490 2022-07-24T18:20:51Z H laman 242987 wikitext text/x-wiki {{Takson | adı = Ağac sikadı | aləmi = Bitkilər | şəkil = Encephalartos-woodii-cones-Andrew-McRobb-©-RGB-Kew.jpeg | şəkil məlumat = | şəkilaltı yazı = | yuxarı takson = | ranqı = Cins | latınca adı = | müəllif = | sinonim = | tipik nümayəndə = | aşağı takson adı = | aşağı takson = | arealın xəritəsi = | arealın xəritəsi haqqında = | arealın xəritəsinin eni = | legend sərhədi = | mühafizə = | vikinövlər = | vikianbar = | bttsmb = | ütmx = | mbmm = | he = | geiş = | beabs = }} '''''Ensefalartos Vudi''''', '''Ağac sikadı''', Encephalartos cinsində nadir sikaddır və KwaZulu-Natanın oNqoye Meşəsi üçün endemikdir, [[Cənubi Afrika]]. Bütün Bioloji nümunələrin nümunə tipin [[klonlaşdırma|klonları]] olması ilə birlikdə təbiətdə nəsli kəsilmiş olmaqla, dünyanın ən nadir bitkilərindən biridir.Xüsusi və ümumi ad həm Durban Nəbatat Bağının kuratoru və Natal Hökuməti Herbariumun direktoru Con Medli Vudu şərəfləndirir. 1895-ci ildə bitkini kəşf edən Cənubi Afrika. ==Təsvir== Xurma ağacına bənzəyir və hündürlüyü 6 metrə (20 fut) çata bilər. Gövdə təxminən 30-50 santimetr (12-20 düym) diametrdədir, dibində ən qalındır və 50-150 yarpaqdan ibarət bir tacla örtülmüşdür. Yarpaqları parlaq və tünd yaşıl, uzunluğu 150-250 santimetr (59-98 düym) və 70-150 vərəqlə kəsilmiş, yarpaqlar yaltaq (oraqvari), 13-15 santimetr (5-6 düym) uzunluğunda və 20–30 millimetr (0,8–1 düym) geniş. E.Vudi ikievlidir, yəni ayrı-ayrı erkək və dişi bitkilərə malikdir; lakin heç bir dişi bitki aşkar edilməmişdir. Erkək strobili silindrikdir, uzunluğu 20–40 santimetr (7,9–16 düym), müstəsna olaraq 120 santimetrə (47 düym) və 15–25 santimetrə (6–10 düym) qədərdir; onlar parlaq sarı-narıncı rəngdədirlər. Bir bitki eyni vaxtda altıdan səkkizə qədər məhsul verə bilər. ==Taksonomiya== ''Ensefalartos Vudi'' ilk dəfə Vud tərəfindən müxtəlif E. altensteinii kimi təsvir edilmiş və 1908-ci ildə ingilis bağçılıqşünası Henri Sander tərəfindən kolleksiyasındakı bir nümunəni tədqiq edərək növlər sırasına yüksəlmişdir. Bu, görünür, ilkin yığından götürülmüş bazal ofsetlərdən biri idi. Hesab edilmişdir ki,Ensefalartos Vudi ən çox E. natalensis ilə əlaqəlidir. ==Haqqında== Dünyanın ən nadir bitkilərindən biri, hazırda qorunan və yalnız Zululanddan daşındığı botanika bağı ilə məhdudlaşan Encephalartos Woodii-dir. Bu bitki Cənubi Afrikada rast gəlinir və bütün nümunələri bu növün klonları olmaqla vəhşi təbiətdə nəsli kəsilmiş hesab olunur. Onun sikad çeşidində həm erkək, həm də dişi bitkilər var idi, lakin çoxdan dişi bitkilərin heç bir nümunəsi tapılmadı. Buna görə yayılma yoxdur və erkək bitki indi qorunur. <ref>{{cite web |url = https://www.floweraura.com/blog/rare-plants-list-in-world |archiveurl = |archivedate = |title = Ensefalartos Vudi |author = |date = |work = |publisher = |accessdate = |language = }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} bqpygck5n6apdd550b5d111ynvr4w58 6547741 6547492 2022-07-25T05:40:47Z White Demon 75303 White Demon [[Ensefalartos Vudi]] səhifəsinin adını [[Encephalartos woodii]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki {{Takson | adı = Ağac sikadı | aləmi = Bitkilər | şəkil = Encephalartos-woodii-cones-Andrew-McRobb-©-RGB-Kew.jpeg | şəkil məlumat = | şəkilaltı yazı = | yuxarı takson = | ranqı = Cins | latınca adı = | müəllif = | sinonim = | tipik nümayəndə = | aşağı takson adı = | aşağı takson = | arealın xəritəsi = | arealın xəritəsi haqqında = | arealın xəritəsinin eni = | legend sərhədi = | mühafizə = | vikinövlər = | vikianbar = | bttsmb = | ütmx = | mbmm = | he = | geiş = | beabs = }} '''''Ensefalartos Vudi''''', '''Ağac sikadı''', Encephalartos cinsində nadir sikaddır və KwaZulu-Natanın oNqoye Meşəsi üçün endemikdir, [[Cənubi Afrika]]. Bütün Bioloji nümunələrin nümunə tipin [[klonlaşdırma|klonları]] olması ilə birlikdə təbiətdə nəsli kəsilmiş olmaqla, dünyanın ən nadir bitkilərindən biridir.Xüsusi və ümumi ad həm Durban Nəbatat Bağının kuratoru və Natal Hökuməti Herbariumun direktoru Con Medli Vudu şərəfləndirir. 1895-ci ildə bitkini kəşf edən Cənubi Afrika. ==Təsvir== Xurma ağacına bənzəyir və hündürlüyü 6 metrə (20 fut) çata bilər. Gövdə təxminən 30-50 santimetr (12-20 düym) diametrdədir, dibində ən qalındır və 50-150 yarpaqdan ibarət bir tacla örtülmüşdür. Yarpaqları parlaq və tünd yaşıl, uzunluğu 150-250 santimetr (59-98 düym) və 70-150 vərəqlə kəsilmiş, yarpaqlar yaltaq (oraqvari), 13-15 santimetr (5-6 düym) uzunluğunda və 20–30 millimetr (0,8–1 düym) geniş. E.Vudi ikievlidir, yəni ayrı-ayrı erkək və dişi bitkilərə malikdir; lakin heç bir dişi bitki aşkar edilməmişdir. Erkək strobili silindrikdir, uzunluğu 20–40 santimetr (7,9–16 düym), müstəsna olaraq 120 santimetrə (47 düym) və 15–25 santimetrə (6–10 düym) qədərdir; onlar parlaq sarı-narıncı rəngdədirlər. Bir bitki eyni vaxtda altıdan səkkizə qədər məhsul verə bilər. ==Taksonomiya== ''Ensefalartos Vudi'' ilk dəfə Vud tərəfindən müxtəlif E. altensteinii kimi təsvir edilmiş və 1908-ci ildə ingilis bağçılıqşünası Henri Sander tərəfindən kolleksiyasındakı bir nümunəni tədqiq edərək növlər sırasına yüksəlmişdir. Bu, görünür, ilkin yığından götürülmüş bazal ofsetlərdən biri idi. Hesab edilmişdir ki,Ensefalartos Vudi ən çox E. natalensis ilə əlaqəlidir. ==Haqqında== Dünyanın ən nadir bitkilərindən biri, hazırda qorunan və yalnız Zululanddan daşındığı botanika bağı ilə məhdudlaşan Encephalartos Woodii-dir. Bu bitki Cənubi Afrikada rast gəlinir və bütün nümunələri bu növün klonları olmaqla vəhşi təbiətdə nəsli kəsilmiş hesab olunur. Onun sikad çeşidində həm erkək, həm də dişi bitkilər var idi, lakin çoxdan dişi bitkilərin heç bir nümunəsi tapılmadı. Buna görə yayılma yoxdur və erkək bitki indi qorunur. <ref>{{cite web |url = https://www.floweraura.com/blog/rare-plants-list-in-world |archiveurl = |archivedate = |title = Ensefalartos Vudi |author = |date = |work = |publisher = |accessdate = |language = }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} bqpygck5n6apdd550b5d111ynvr4w58 6547744 6547741 2022-07-25T05:43:53Z White Demon 75303 wikitext text/x-wiki {{Takson | adı = Ağac sikadı | aləmi = Bitkilər | şəkil = Encephalartos-woodii-cones-Andrew-McRobb-©-RGB-Kew.jpeg | şəkil məlumat = | şəkilaltı yazı = | yuxarı takson = | ranqı = Cins | latınca adı = | müəllif = | sinonim = | tipik nümayəndə = | aşağı takson adı = | aşağı takson = | arealın xəritəsi = | arealın xəritəsi haqqında = | arealın xəritəsinin eni = | legend sərhədi = | mühafizə = | vikinövlər = | vikianbar = | bttsmb = | ütmx = | mbmm = | he = | geiş = | beabs = }} '''''Encephalartos woodii''''' və ya '''Vud tskidası''' – Encephalartos cinsində nadir tsikaddır və KvaZulu-Natanın Onqoye meşəsi üçün endemikdir. Bütün bioloji nümunələrin nümunə tipin [[klonlaşdırma|klonları]] olması ilə birlikdə təbiətdə nəsli kəsilmiş olmaqla, dünyanın ən nadir bitkilərindən biridir. Xüsusi və ümumi ad həm Durban Nəbatat Bağının kuratoru və Natal Hökuməti Herbariumun direktoru Con Medli Vudu şərəfinə verilmişdir. ==Təsvir== Xurma ağacına bənzəyir və hündürlüyü 6 metrə (20 fut) çata bilər. Gövdə təxminən 30-50 santimetr (12-20 düym) diametrdədir, dibində ən qalındır və 50-150 yarpaqdan ibarət bir tacla örtülmüşdür. Yarpaqları parlaq və tünd yaşıl, uzunluğu 150-250 santimetr (59-98 düym) və 70-150 vərəqlə kəsilmiş, yarpaqlar yaltaq (oraqvari), 13-15 santimetr (5-6 düym) uzunluğunda və 20–30 millimetr (0,8–1 düym) geniş. E.Vudi ikievlidir, yəni ayrı-ayrı erkək və dişi bitkilərə malikdir; lakin heç bir dişi bitki aşkar edilməmişdir. Erkək strobili silindrikdir, uzunluğu 20–40 santimetr (7,9–16 düym), müstəsna olaraq 120 santimetrə (47 düym) və 15–25 santimetrə (6–10 düym) qədərdir; onlar parlaq sarı-narıncı rəngdədirlər. Bir bitki eyni vaxtda altıdan səkkizə qədər məhsul verə bilər. ==Taksonomiya== ''Ensefalartos Vudi'' ilk dəfə Vud tərəfindən müxtəlif E. altensteinii kimi təsvir edilmiş və 1908-ci ildə ingilis bağçılıqşünası Henri Sander tərəfindən kolleksiyasındakı bir nümunəni tədqiq edərək növlər sırasına yüksəlmişdir. Bu, görünür, ilkin yığından götürülmüş bazal ofsetlərdən biri idi. Hesab edilmişdir ki,Ensefalartos Vudi ən çox E. natalensis ilə əlaqəlidir. ==Haqqında== Dünyanın ən nadir bitkilərindən biri, hazırda qorunan və yalnız Zululanddan daşındığı botanika bağı ilə məhdudlaşan Encephalartos Woodii-dir. Bu bitki Cənubi Afrikada rast gəlinir və bütün nümunələri bu növün klonları olmaqla vəhşi təbiətdə nəsli kəsilmiş hesab olunur. Onun sikad çeşidində həm erkək, həm də dişi bitkilər var idi, lakin çoxdan dişi bitkilərin heç bir nümunəsi tapılmadı. Buna görə yayılma yoxdur və erkək bitki indi qorunur. <ref>{{cite web |url = https://www.floweraura.com/blog/rare-plants-list-in-world |archiveurl = |archivedate = |title = Ensefalartos Vudi |author = |date = |work = |publisher = |accessdate = |language = }}</ref> == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} iq67hrlo6bh1c7mpcwac05fdhtlrnvj 6 759176 6547491 2022-07-24T18:17:32Z H laman 242987 https://www.google.com/search?q=Encephalartos+Woodii&client=firefox-b-d&sxsrf=ALiCzsakWCVEPLi6hWyErZMfE4phbTk5Bg:1658683726093&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwifhqeyhpL5AhUEQvEDHYbiCEsQ_AUoAXoECAIQAw&biw=1366&bih=615&dpr=1#imgrc=cgyZwlLnkqwqhM wikitext text/x-wiki == Xülasə == https://www.google.com/search?q=Encephalartos+Woodii&client=firefox-b-d&sxsrf=ALiCzsakWCVEPLi6hWyErZMfE4phbTk5Bg:1658683726093&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwifhqeyhpL5AhUEQvEDHYbiCEsQ_AUoAXoECAIQAw&biw=1366&bih=615&dpr=1#imgrc=cgyZwlLnkqwqhM lmorddshxb5ru9obf1du8644hy9d6no 3 759177 6547500 2022-07-24T18:32:24Z Qraf061 242998 Səhifə "{{xg}} -- ~~~~" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 18:32, 24 iyul 2022 (UTC) qwt68hywknt04fd3b0e12y5pakopp0s 6 759179 6547519 2022-07-24T19:19:48Z H laman 242987 https://www.google.com/search?q=welwitschia+plant&client=firefox-b-d&sxsrf=ALiCzsZszHI1TlFejmweTSsJcEyyjp0VoA:1658688603546&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiHiofImJL5AhWjYPEDHXmAB0kQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=615&dpr=1#imgrc=GXF1Cp7u7LgfLM wikitext text/x-wiki == Xülasə == https://www.google.com/search?q=welwitschia+plant&client=firefox-b-d&sxsrf=ALiCzsZszHI1TlFejmweTSsJcEyyjp0VoA:1658688603546&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiHiofImJL5AhWjYPEDHXmAB0kQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1366&bih=615&dpr=1#imgrc=GXF1Cp7u7LgfLM f4kqogup5980oyre3ybv6nrhdjv7n75 3 759180 6547522 2022-07-24T19:20:46Z Qraf061 242998 Səhifə "{{xg}} -- ~~~~" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 19:20, 24 iyul 2022 (UTC) 09tm7eabn2hn42erqj8yml7sucwb6l4 0 759182 6547561 2022-07-24T20:12:09Z Qızılbaş 71676 Səhifə "'''Jak Russo''' ([[fransızca|fransızca:]]''Jacques Rousseau''; d. 1683, [[Cenevrə]] - ö. 1753, [[İsfahan]]) — cenevrəli saatsaz. == Həyatı == 1683-cü ildə Cenevrədə dünyaya gəlmişdir. O, 1708-ci ildə Fransa kralı XIV Lüdovik tərəfindən Səfəvi imperiyasına diplomatik missiyanın tərkibində göndərilmişdir. O, Səfəvi imperiyasına gəldikdən sonra imperator Şah Sultan Hüseynin zərgəri olmuşdur. Bununla eyni zamanda o..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki '''Jak Russo''' ([[fransızca|fransızca:]]''Jacques Rousseau''; d. 1683, [[Cenevrə]] - ö. 1753, [[İsfahan]]) — cenevrəli saatsaz. == Həyatı == 1683-cü ildə Cenevrədə dünyaya gəlmişdir. O, 1708-ci ildə Fransa kralı XIV Lüdovik tərəfindən Səfəvi imperiyasına diplomatik missiyanın tərkibində göndərilmişdir. O, Səfəvi imperiyasına gəldikdən sonra imperator Şah Sultan Hüseynin zərgəri olmuşdur. Bununla eyni zamanda onun əmisinin oğlu İsaak Russo da İstanbulda Osmanlı imperatoru III Əhmədin (1705-1711) zərgər və saatsazı olaraq çalışmaqda idi. İsaak Russo tanınmış fransalı filosof və maarifçi Jan Jak Russonun atasıdır. Jak Russo Reine de l’Estoile ilə evlənmiş və onların Jan-François Russo adlı oğulları 1738-ci ildə İsfahanda dünyaya gəlmişdir. Atası kimi Jan-François Russo da Fransanın bölgədəki diplomatı kimi çalışmış və İranlı Russo kimi tanınmışdır. Onun oğlu Jan-Babtist Russo da Fransanın ilk şərqşünaslarından biri olmuşdur. == Həmçinin bax == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} hh329n9gqfge91y5oeuee517a2a6e91 6547563 6547561 2022-07-24T20:17:41Z Qızılbaş 71676 /* Həyatı */ wikitext text/x-wiki '''Jak Russo''' ([[fransızca|fransızca:]]''Jacques Rousseau''; d. 1683, [[Cenevrə]] - ö. 1753, [[İsfahan]]) — cenevrəli saatsaz. == Həyatı == 1683-cü ildə Cenevrədə dünyaya gəlmişdir. O, 1708-ci ildə Fransa kralı XIV Lüdovik tərəfindən Səfəvi imperiyasına diplomatik missiyanın tərkibində göndərilmişdir. O, Səfəvi imperiyasına gəldikdən sonra imperator Şah Sultan Hüseynin zərgəri olmuşdur. Bununla eyni zamanda onun əmisinin oğlu İsaak Russo da İstanbulda Osmanlı imperatoru III Əhmədin (1705-1711) zərgər və saatsazı olaraq çalışmaqda idi. İsaak Russo tanınmış fransalı filosof və maarifçi Jan Jak Russonun atasıdır. Jak Russo Reine de l’Estoile ilə evlənmiş və onların Jan-François Russo adlı oğulları 1738-ci ildə İsfahanda dünyaya gəlmişdir. Atası kimi Jan-François Russo da Fransanın bölgədəki diplomatı kimi çalışmış və İranlı Russo kimi tanınmışdır. Onun oğlu Jan-Babtist Russo da Fransanın ilk şərqşünaslarından biri olmuşdur.<ref>{{kitab3 | müəllif = Redaktorlar: Blasing, Uwe; Arakelova, Victoria; Weinreich, Matthias; Gevorgian, Khachik | başlıq = Studies on Iran and The Caucasus | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = BRILL | il = 2015 | cild = | səhifə = 118 | səhifələr = | isbn = 978-9004302068 | doi = | ref = }}</ref><ref>{{kitab3 | müəllif = Redaktorlar: Fisher, William Bayne; Jackson, Peter; Lockhart, Lawrence | başlıq = The Cambridge History of Iran/The Safavid Period | link = | cavabdeh = | yer = Cambridge | nəşriyyat = Cambridge University Press | il = 1986 | cild = 6 | səhifə = 602 | səhifələr = | isbn = 978-0521200943 | doi = | ref = }}</ref><ref>{{kitab3 | müəllif = Florence Hellot-Bellier | başlıq = France-Iran : quatre cents ans de dialogue | link = | cavabdeh = | yer = Paris | nəşriyyat = Studia Iranica | il = 2007 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = }}</ref> == Həmçinin bax == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} ceeoye0qdiaroql4ephhp5y6ynd98ht 6547564 6547563 2022-07-24T20:18:00Z Qızılbaş 71676 /* Həmçinin bax */ wikitext text/x-wiki '''Jak Russo''' ([[fransızca|fransızca:]]''Jacques Rousseau''; d. 1683, [[Cenevrə]] - ö. 1753, [[İsfahan]]) — cenevrəli saatsaz. == Həyatı == 1683-cü ildə Cenevrədə dünyaya gəlmişdir. O, 1708-ci ildə Fransa kralı XIV Lüdovik tərəfindən Səfəvi imperiyasına diplomatik missiyanın tərkibində göndərilmişdir. O, Səfəvi imperiyasına gəldikdən sonra imperator Şah Sultan Hüseynin zərgəri olmuşdur. Bununla eyni zamanda onun əmisinin oğlu İsaak Russo da İstanbulda Osmanlı imperatoru III Əhmədin (1705-1711) zərgər və saatsazı olaraq çalışmaqda idi. İsaak Russo tanınmış fransalı filosof və maarifçi Jan Jak Russonun atasıdır. Jak Russo Reine de l’Estoile ilə evlənmiş və onların Jan-François Russo adlı oğulları 1738-ci ildə İsfahanda dünyaya gəlmişdir. Atası kimi Jan-François Russo da Fransanın bölgədəki diplomatı kimi çalışmış və İranlı Russo kimi tanınmışdır. Onun oğlu Jan-Babtist Russo da Fransanın ilk şərqşünaslarından biri olmuşdur.<ref>{{kitab3 | müəllif = Redaktorlar: Blasing, Uwe; Arakelova, Victoria; Weinreich, Matthias; Gevorgian, Khachik | başlıq = Studies on Iran and The Caucasus | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = BRILL | il = 2015 | cild = | səhifə = 118 | səhifələr = | isbn = 978-9004302068 | doi = | ref = }}</ref><ref>{{kitab3 | müəllif = Redaktorlar: Fisher, William Bayne; Jackson, Peter; Lockhart, Lawrence | başlıq = The Cambridge History of Iran/The Safavid Period | link = | cavabdeh = | yer = Cambridge | nəşriyyat = Cambridge University Press | il = 1986 | cild = 6 | səhifə = 602 | səhifələr = | isbn = 978-0521200943 | doi = | ref = }}</ref><ref>{{kitab3 | müəllif = Florence Hellot-Bellier | başlıq = France-Iran : quatre cents ans de dialogue | link = | cavabdeh = | yer = Paris | nəşriyyat = Studia Iranica | il = 2007 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = }}</ref> == Həmçinin bax == * [[Jan Jak Russo]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 3lm73zl6usuygv0z9fr9oksxvz6glkv 6547565 6547564 2022-07-24T20:20:58Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki '''Jak Russo''' ([[fransızca|fransızca:]]''Jacques Rousseau''; d. 1683, [[Cenevrə]] - ö. 1753, [[İsfahan]]) — cenevrəli saatsaz, [[Fransa krallığı]]<nowiki/>nın [[Səfəvilər|Səfəvi]] sarayındakı [[diplomat]]<nowiki/>ı və [[Sultan Hüseyn|Şah Sultan Hüseyn]]<nowiki/>in zərgəri. == Həyatı == 1683-cü ildə [[Cenevrə]]<nowiki/>də dünyaya gəlmişdir. O, 1708-ci ildə [[Fransa krallığı|Fransa]] kralı [[XIV Lüdovik]] tərəfindən [[Səfəvi imperiyası]]<nowiki/>na diplomatik missiyanın tərkibində göndərilmişdir. O, [[Səfəvi imperiyası]]<nowiki/>na gəldikdən sonra imperator [[Sultan Hüseyn|Şah Sultan Hüseyn]]<nowiki/>in zərgəri olmuşdur. Bununla eyni zamanda onun əmisinin oğlu İsaak Russo da [[İstanbul]]<nowiki/>da [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı imperatoru]] [[III Əhməd]]<nowiki/>in (1705-1711) zərgər və saatsazı olaraq çalışmaqda idi. İsaak Russo tanınmış fransalı [[filosof]] və [[Maarifçilik|maarifçi]] [[Jan Jak Russo]]<nowiki/>nun atasıdır. Jak Russo Reine de l’Estoile ilə evlənmiş və onların [[Jan-François Russo]] adlı oğulları 1738-ci ildə [[İsfahan]]<nowiki/>da dünyaya gəlmişdir. Atası kimi Jan-François Russo da [[Fransa krallığı|Fransa]]<nowiki/>nın bölgədəki diplomatı kimi çalışmış və ''İranlı Russo'' kimi tanınmışdır. Onun oğlu [[Jan-Babtist Russo]] da [[Fransa krallığı|Fransa]]<nowiki/>nın ilk [[Şərqşünaslıq|şərqşünas]]<nowiki/>larından biri olmuşdur.<ref>{{kitab3 | müəllif = Redaktorlar: Blasing, Uwe; Arakelova, Victoria; Weinreich, Matthias; Gevorgian, Khachik | başlıq = Studies on Iran and The Caucasus | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = BRILL | il = 2015 | cild = | səhifə = 118 | səhifələr = | isbn = 978-9004302068 | doi = | ref = }}</ref><ref>{{kitab3 | müəllif = Redaktorlar: Fisher, William Bayne; Jackson, Peter; Lockhart, Lawrence | başlıq = The Cambridge History of Iran/The Safavid Period | link = | cavabdeh = | yer = Cambridge | nəşriyyat = Cambridge University Press | il = 1986 | cild = 6 | səhifə = 602 | səhifələr = | isbn = 978-0521200943 | doi = | ref = }}</ref><ref>{{kitab3 | müəllif = Florence Hellot-Bellier | başlıq = France-Iran : quatre cents ans de dialogue | link = | cavabdeh = | yer = Paris | nəşriyyat = Studia Iranica | il = 2007 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = }}</ref> == Həmçinin bax == * [[Jan Jak Russo]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 5xlyo835kgc8bhm74l76tfx0tkzfkbf 6547566 6547565 2022-07-24T20:25:02Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{Şəxs |adı = Jak Russo |orijinal adı = [[fransızca|fransızca:]]''Jacques Rousseau'' |şəkil = |şəklin ölçüsü = |şəklin izahı = |digər adı = |doğum tarixi = 1683 |doğum yeri = [[Cenevrə]] |vəfat tarixi = 1753 |vəfat yeri = [[İsfahan]] |vəfat səbəbi = |dəfn yeri = Yeni Culfa Erməni Məzarlığı |vətəndaşlığı = [[Fransa krallığı]] |milliyyəti = [[Fransızlar|Fransız]] |dini = [[Roma-Katolik kilsəsi|Katolik]] |ixtisası = |təhsili = |fəaliyyəti = |fəaliyyət illəri = |tanınır = |mükafatları = |imzası = |imzanın ölçüsü = |imzanın izahı = |saytı = |vikianbar = }} '''Jak Russo''' ([[fransızca|fransızca:]]''Jacques Rousseau''; d. 1683, [[Cenevrə]] - ö. 1753, [[İsfahan]]) — cenevrəli saatsaz, [[Fransa krallığı]]nın [[Səfəvilər|Səfəvi]] sarayındakı [[diplomat]]ı və [[Sultan Hüseyn|Şah Sultan Hüseyn]]in zərgəri. == Həyatı == 1683-cü ildə [[Cenevrə]]də dünyaya gəlmişdir. O, 1708-ci ildə [[Fransa krallığı|Fransa]] kralı [[XIV Lüdovik]] tərəfindən [[Səfəvi imperiyası]]<nowiki/>na diplomatik missiyanın tərkibində göndərilmişdir. O, [[Səfəvi imperiyası]]na gəldikdən sonra imperator [[Sultan Hüseyn|Şah Sultan Hüseyn]]in zərgəri olmuşdur. Bununla eyni zamanda onun əmisinin oğlu İsaak Russo da [[İstanbul]]da [[Osmanlı imperiyası|Osmanlı imperatoru]] [[III Əhməd]]in (1705-1711) zərgər və saatsazı olaraq çalışmaqda idi. İsaak Russo tanınmış fransalı [[filosof]] və [[Maarifçilik|maarifçi]] [[Jan Jak Russo]]nun atasıdır. Jak Russo Reine de l’Estoile ilə evlənmiş və onların [[Jan-François Russo]] adlı oğulları 1738-ci ildə [[İsfahan]]da dünyaya gəlmişdir. Atası kimi Jan-François Russo da [[Fransa krallığı|Fransa]]nın bölgədəki diplomatı kimi çalışmış və ''İranlı Russo'' kimi tanınmışdır. Onun oğlu [[Jan-Babtist Russo]] da [[Fransa krallığı|Fransa]]nın ilk [[Şərqşünaslıq|şərqşünas]]larından biri olmuşdur. 1753-cü ildə [[İsfahan]]da vəfat etmiş və elə İsfahan şəhərində yerləşən [[Yeni Culfa Erməni Məzarlığı]]nda dəfn edilmişdir.<ref>{{kitab3 | müəllif = Redaktorlar: Blasing, Uwe; Arakelova, Victoria; Weinreich, Matthias; Gevorgian, Khachik | başlıq = Studies on Iran and The Caucasus | link = | cavabdeh = | yer = | nəşriyyat = BRILL | il = 2015 | cild = | səhifə = 118 | səhifələr = | isbn = 978-9004302068 | doi = | ref = }}</ref><ref>{{kitab3 | müəllif = Redaktorlar: Fisher, William Bayne; Jackson, Peter; Lockhart, Lawrence | başlıq = The Cambridge History of Iran/The Safavid Period | link = | cavabdeh = | yer = Cambridge | nəşriyyat = Cambridge University Press | il = 1986 | cild = 6 | səhifə = 602 | səhifələr = | isbn = 978-0521200943 | doi = | ref = }}</ref><ref>{{kitab3 | müəllif = Florence Hellot-Bellier | başlıq = France-Iran : quatre cents ans de dialogue | link = | cavabdeh = | yer = Paris | nəşriyyat = Studia Iranica | il = 2007 | cild = | səhifə = | səhifələr = | isbn = | doi = | ref = }}</ref> == Həmçinin bax == * [[Jan Jak Russo]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} sjmniwzli0ovymhneiykejmnm3ixr51 2 759183 6547569 2022-07-24T20:32:58Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 Səhifə "== Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Original Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Orijinal ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Obyektiv və tarazlaşdırılmış mövqeyinə görə İstifadəçi:Kamil Cəlal oğlu İbrahimov|Kamil Cəla..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Original Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Orijinal ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Obyektiv və tarazlaşdırılmış mövqeyinə görə [[İstifadəçi:Kamil Cəlal oğlu İbrahimov|Kamil Cəlal oğlu İbrahimov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kamil Cəlal oğlu İbrahimov|müzakirə]]) 10:32, 2 mart 2019 (UTC) |} == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Brilliant Idea Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Parlaq ideya ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Sizin üçün bir ulduz [[İstifadəçi:Vikimediaze|Vikimediaze]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vikimediaze|müzakirə]]) 13:28, 28 iyun 2020 (UTC) |} == Silmə ulduzu == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Eraser Barnstar Hires.png|100x100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Silmə ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | <div>Qeyri-ensiklopedik məqalələrin silinməsində göstərdiyiniz aktivliyə görə təqdim olunur.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 21:08, 18 oktyabr 2021 (UTC)</div> |} 9frnorptn8e3bktn9nsqfkq6i71ww0b 0 759184 6547573 2022-07-24T20:38:10Z Qolcomaq 83538 Səhifə "{{YM}} '''Əlibulağı''' ({{lang-fa|علي بلاغي}}) — [[İran]]ın [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Nəmin şəhristanı]] ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 372 nəfər<ref>{{Cite web |title=Kəndin əhalisi |url=http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |access-date=2011-11-14 |archive-date=2011-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/201..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{YM}} '''Əlibulağı''' ({{lang-fa|علي بلاغي}}) — [[İran]]ın [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Nəmin şəhristanı]] ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 372 nəfər<ref>{{Cite web |title=Kəndin əhalisi |url=http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |access-date=2011-11-14 |archive-date=2011-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111114233307/http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |url-status=dead }}</ref> yaşayır (90 ailə). {{Nəmin şəhristanı}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Nəmin şəhristanının kəndləri]] sf3yjt1oky29me2pjzp3kvoruursry3 0 759185 6547577 2022-07-24T20:41:45Z Qolcomaq 83538 Səhifə "{{YM}} '''Əznab-i Süfla''' ({{lang-fa|انزاب سفلي}}) — [[İran]]ın [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Nəmin şəhristanı]] ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 704 nəfər<ref>{{Cite web |title=Kəndin əhalisi |url=http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |access-date=2011-11-14 |archive-date=2011-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/we..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{YM}} '''Əznab-i Süfla''' ({{lang-fa|انزاب سفلي}}) — [[İran]]ın [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Nəmin şəhristanı]] ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 704 nəfər<ref>{{Cite web |title=Kəndin əhalisi |url=http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |access-date=2011-11-14 |archive-date=2011-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111114233307/http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |url-status=dead }}</ref> yaşayır (168 ailə). {{Nəmin şəhristanı}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Nəmin şəhristanının kəndləri]] 5klcj76j0v8qi5plbxrlx03mp6rv1pz 3 759187 6547580 2022-07-24T20:46:59Z Qraf061 242998 Səhifə "{{xg}} -- ~~~~" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 20:46, 24 iyul 2022 (UTC) 9fttetapi5yy0gnjmm9e6i5bxtgfvx5 0 759188 6547581 2022-07-24T20:47:45Z Qolcomaq 83538 Səhifə "{{YM}} '''Dövlətabad''' ({{lang-fa|دولت اباد}}) — [[İran]]ın [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Nəmin şəhristanı]] ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 1,484 nəfər<ref>{{Cite web |title=Kəndin əhalisi |url=http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |access-date=2011-11-14 |archive-date=2011-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/2..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{YM}} '''Dövlətabad''' ({{lang-fa|دولت اباد}}) — [[İran]]ın [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Nəmin şəhristanı]] ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 1,484 nəfər<ref>{{Cite web |title=Kəndin əhalisi |url=http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |access-date=2011-11-14 |archive-date=2011-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111114233307/http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |url-status=dead }}</ref> yaşayır (330 ailə). {{Nəmin şəhristanı}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Nəmin şəhristanının kəndləri]] rjh3lt4hjuvecs8w0izgpps774mpz5v 3 759189 6547584 2022-07-24T20:52:39Z Elshad Iman (Elşad İman) 78937 Səhifə "==Salam Elşad müəllim== Salam Elşad müəllim, necəsiniz? Mən sizə bir sual verəcəm; siz bir Azərbaycan mediasında, yəni Lider TV-də çalışmısınız. Sizin kino dublajı haqqında məlumatınız var mı? Çünki mən kinoları dublaj etmək üçün ən yaxşı proqramın nə olduğunu bilmək istərdim. Zəhmət olmasa bildirin. 15:41, 29 mart 2021 (UTC) *Salam, mantaj proqramları mövçüddur. Premier proqramı məsələr.— İstifa..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki ==Salam Elşad müəllim== Salam Elşad müəllim, necəsiniz? Mən sizə bir sual verəcəm; siz bir Azərbaycan mediasında, yəni Lider TV-də çalışmısınız. Sizin kino dublajı haqqında məlumatınız var mı? Çünki mən kinoları dublaj etmək üçün ən yaxşı proqramın nə olduğunu bilmək istərdim. Zəhmət olmasa bildirin. 15:41, 29 mart 2021 (UTC) *Salam, mantaj proqramları mövçüddur. Premier proqramı məsələr.— [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 15:58, 29 mart 2021 (UTC) == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Original Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Orijinal ulduz''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Obyektiv və tarazlaşdırılmış mövqeyinə görə [[İstifadəçi:Kamil Cəlal oğlu İbrahimov|Kamil Cəlal oğlu İbrahimov]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Kamil Cəlal oğlu İbrahimov|müzakirə]]) 10:32, 2 mart 2019 (UTC) |} == Sizin üçün bir ulduz! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Şəkil:Brilliant Idea Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Parlaq ideya ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Sizin üçün bir ulduz [[İstifadəçi:Vikimediaze|Vikimediaze]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Vikimediaze|müzakirə]]) 13:28, 28 iyun 2020 (UTC) |} == [[İstanbul Universiteti]] == Hər vaxtınız xeyir, hörmətli {{U|Elshad Iman (Elşad İman)}}. <br> Sizi, tərtib etdiyim məqalənin status alması üçün keçirilən [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Qiym%C9%99tl%C9%99ndirm%C9%99/Yax%C5%9F%C4%B1_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r/%C4%B0stanbul_Universiteti səsverməyə] dəvət edirəm. Diqqətiniz üçün təşəkkürlər. — [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 23:00, 3 yanvar 2021 (UTC) == Təşəkkür == {{u|Elshad Iman (Elşad İman)}}, hər vaxtınız xeyir. [[İstanbul Universiteti]] məqaləsinin "Yaxşı məqalə" statusu alması üçün baş tutan səsvermədə bildirdiyiniz müsbət rəyə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Diqqətiniz üçün təşəkkürlər.— [[İstifadəçi:Burocan|Burocan]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Burocan|müzakirə]]) 17:44, 4 yanvar 2021 (UTC) == Xəbərdarlıq == Salam. Xahiş edirəm hiperlinkləri buradakı kimi silməyəsiz - https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C6%8Flia%C4%9Fa_%C5%9E%C4%B1xlinski&diff=5812370&oldid=5715101 — [[İstifadəçi:Azerifactory|Azerifactory]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Azerifactory|müzakirə]]) 05:51, 27 fevral 2021 (UTC) *Salam @[[u|Azerifactory]], məqalə redaktəsi üçün səhifənin yuxarı panelinə yerləşdirilmiş - mətnin avtomatik vikiləşdirilməsi - ('''"/<<''') düyməsini basdıqda bu proses baş verib, maşinal olub yəniki qeyri ixtiyari.— [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 10:35, 27 fevral 2021 (UTC) == Sual== * [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] mənim seçilmiş məqalə statusuna qoyduğum, məqaləni yaxşı məqalə statusuna öz adınıza niyə qoymusunuz? — [[İstifadəçi:Rövşən İşık|İrövşən]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rövşən İşık|müzakirə]]) 14:28, 25 mart 2021 (UTC) * Salam Rövşən bəy, sizin seçilmiş məqalə statusunuza fikir verməmişəm, həmdə seçilmiş status namizəd olmağı və ya status alması haqda heç bir qeyddə yoxdur məqalənin özündə. Mən onu bilərəkdən etməmişəm, sadəcə olaraq məqalə təsadüfü səhifə kimi cıxıb qarşıma məndə yaxşı məqalə olduğu üçün namizədliyini irəli sürmüşəm. — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 14:36, 25 mart 2021 (UTC) * Salam bəy.[[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] Mən orda qoymuşam, 10 gündən çoxdur. Zəhmət deyilsə, siz geri çəkərdiniz. — [[İstifadəçi:Rövşən İşık|İrövşən]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rövşən İşık|müzakirə]]) 14:45, 25 mart 2021 (UTC) :Narahatçılığa səbəb yoxdur, idaraçilər nəzər yetirəndə bəlkə həm yaxşı və həmdə seçilmiş kimi qəbul edəçəklər — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 14:48, 25 mart 2021 (UTC) == İş davam edən səhifənin silinməyə namizəd göstərilməsi == Salam həmkar. Rəbiqə Nazimqızı səhifəsi üzərində işləyirəm. Gün ərzində məlumat və istinadlar əlavə edəcəyəm. Silmək üçün tələsməməyinizi rica edirəm. [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 13:00, 26 mart 2021 (UTC) * Salam Orxan bəy, iş davam edir şablonunu SNS şablonu ilə əvəz etməyin, məqalə üzərində redaktələrinizi aparın, sadəçə olaraq öz arqumentlərinizi SNS-səhifəsindədə bildirə bilərsiniz. — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 13:05, 26 mart 2021 (UTC) Haradan baxa biləcəyimi qeyd etsəniz şad olardım. Öncədən minnətdaram. [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 13:36, 26 mart 2021 (UTC) * Buyurun burada müzakirə gedir, [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Silinm%C9%99y%C9%99_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r#R%C9%99biq%C9%99_Nazimq%C4%B1z%C4%B1 SNS] — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 13:39, 26 mart 2021 (UTC) == Tarixlərdə daxili keçidlərin silinməsi haqqında == Salam həmkar. Məqalələrdə tarixlərdən verilən daxili keçidləri nəyə əsasən silirsiniz? Çox maraqlıdır. [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 04:13, 27 mart 2021 (UTC) *Salam, məqalə Stil kitabçasına uyğun olmalıdır. Hər bir tarixə daxili keçid vermək özü Vikiləşdirmək hesab olunmur. — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 10:49, 27 mart 2021 (UTC) Adətən doğum tarixində və ilk cümlədə olan tanıtım hissəsində olan tarixlərə keçid qoyulur. Zəhmət olmasa, dediyiniz nüansı mənimlə link olaraq bölüşə bilərsinizmi? Əksər məqalələr mən dediyim qaydadadır. Bunu özünüz də yoxlaya bilərsiniz. [[İstifadəçi:Orkhan Juvarli|Orkhan Juvarli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Orkhan Juvarli|müzakirə]]) 11:05, 27 mart 2021 (UTC) : Preambula hissəsində olan keçidlərin əksəriyyəti vikidata -dan alır mənbəni, siz öz dediyiniz kimi etmək istəyirsinizsə və buna israrlısınızsa, o zaman Preambula hissəsində tarix keçidlərini bildiyiniz kimi edin, mən müdaxilə etmirəm. Stil kitabçasını pozmayın sadəçə olaraq — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 11:14, 27 mart 2021 (UTC) == İranda YUNESKO-nun Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı ‎ == Salam hörmətli [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]]. Çox xahiş edirəm mən bu məqalə üzərində işləyə-işləyə müdaxilə etməyin. Məqaləni yenicə işləməyə başlayıb,iş gedir şablonunu əlavə etdiyim halda,silib,qaralama şablonunu atmısınız. Məqaləni bitirdikdən sonra əlavələrinizi edərsiniz. Eyni vaxtda redaktə olduğu üçün yazdıqlarımın əksəriyyəti silindi. Yəqin anlayışla qarşılayarsınız ricamı. — [[İstifadəçi:Xayala Mammadli|Xayala Mammadli]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Xayala Mammadli|müzakirə]]) 14:33, 29 mart 2021 (UTC) *Salam, buyurun əlbətdə müdaxilə etmərəm, sadəcə olaraq siz iş gedir şablonun mən qaralama şablonun yerləşdirdikdən sonra yerləşdirmişdiniz.— [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 14:50, 29 mart 2021 (UTC) == Patrullama == Salam. [[Xüsusi:YeniSəhifələr]]də əgər hansısa məqalə yeni yaradılıbsa və stil kitabçasına və ya digər qaydalara uyğun gəlmirsə zəhmət olmasa həmin məqalədəki problemlər düzəldilənə qədər patrullamayın. Tərəfinizdən birçox bu halda olan məqalə patrullanıb. [https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:Log&logid=1058797 Məsələn bu məqalə] silinməlidir amma siz mənbə azlığı şablonu əlavə etmisiniz. Zəhmət olmasa buna diqqət edin. [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NMW03|müzakirə]]) 15:35, 6 may 2021 (UTC) *Salam, nəzərə almağa çalışaram. Silinmənin tərəfdarı olduğuma sil şablonu yerləşdirərəm. — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 15:42, 6 may 2021 (UTC) *:[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:Log&logid=1060690 Burdada] eyni şeyi etmisiniz. [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NMW03|müzakirə]]) 14:01, 8 may 2021 (UTC) :::[https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:Log&logid=1062694 Burdada]. Görünür xəbərdarlıqlara məhəl qoymayıb yenə öz bildiyinizi edirsiniz. Buna görə də patrul hüququnuzu alıram. Xəbərdarlıqlara məhəl qoymağı öyrənəndə status üçün yenidən müraciət edə bilərsiniz. Hörmətlə — [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NMW03|müzakirə]]) 02:57, 15 may 2021 (UTC) * Salam hörmətli {{u|Eldarado}}, [https://az.wikipedia.org/wiki/Zaur_%C6%8Fliyev_(%C5%9F%C9%99hid) şəhidin məqaləsini patrulladığım üçün] mənim patrulluq huququmu adminlərdən biri geri alıb, sözü gedən şəhidin məqaləsinin adını dəyişdirmək lazım imiş, burda mənim ciddi bir nöqsanım olmayıb. Zəhmət olmasa patrulluq huququmu bərpa edərdiniz. Nəzərə alsaq ki, gün ərzində ən cox patrullama apardığım üçün hər hansısa xırda bir məqam gözümdən yayınıb, qəsdən bu baş verməyib. Əvvəlçədən təşəkkürlər.— [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 10:25, 15 may 2021 (UTC) *:Xırda bir nöqsan olmayıb. Dəfələrlə yenə eyni şeyi etdiyinizi yazmışam. Patrul olan sizin fəaliyyətinizi hər dəfə yoxlayıb xəbərdarlıq edirəmsə və siz də xəbərdarlığa məhəl qoymursunuzsa patrul olmamalısınız. [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NMW03|müzakirə]]) 20:25, 15 may 2021 (UTC) * Salam. Mən də bu məsələdə fikir bildirmək istəyərdim. Hörmətli {{u|NMW03}}, istifadəçinin bəzi qeyri-ensiklopedik məqalələri patrullamağı düzgün deyil, lakin bir şans verilməyi lazımdır. İstifadəçi aktivdir və patrulluğu təkmilləşdirəcəyini düşünürəm. <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul Rahimli|Toghrul Rahimli]] • <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul Rahimli|M]]/[[Xüsusi:Fəaliyyətlər/Toghrul Rahimli|F]]</small></span> 09:22, 17 may 2021 (UTC) * Təşəkkürlər {{u|Toghrul Rahimli}}, bəli çox düzgün vurğulamısınız. Xahiş edirəm Eldararo tərəfindən mənim patrulluğum üçün verilən hüququ bərpa edəsiniz. Müəllimə müraciət ünvanlamışam amma göründüyü kimi son zamnanlar vikipediaya daxil olmayıb. Təşəkkür edirəm sizə fikir bildirdiyiniz üçün və xahiş edirəm hüququmu yenidən bərpa edəsiniz.— [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 15:51, 17 may 2021 (UTC) *:Yuxarıdada qeyd etdiyim kimi bərpa edilməyəcək. Xəbərdarlıqlara məhəl qoymadığınız zaman bunu düşünməli idiniz. [[İstifadəçi:NMW03|NMW03]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:NMW03|müzakirə]]) 04:15, 18 may 2021 (UTC) ::: Hər kəsə salam. Hörmətli Elshad Iman, hüququ mən vermişəm deyə heç kəsə ala bilməz deyə bir qayda yoxdur. Yuxarıda gördüyüm kimi bir neçə dəfə yanlış patrullama etmisiniz və xəbərdarlığa məhəl qoymamısınız. Ümumiyyətlə istənilən hüququ olan bir istifadəçi ona ünvanlanan mesaja ən qısa zamanda cavab verməyə borcludur. {{u|NMW03}}-ün haqlı qərar qəbul etdiyini düşünürəm. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 13:04, 18 may 2021 (UTC) :::: Gələcəkdə fəaliyyətinizi yaxşılaşdırıb yenidən müraciət etmək hüququnuz var. — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 13:05, 18 may 2021 (UTC) *Salam {{u|Eldarado}}, bu məsələ ilə əlaqədar səs vermə keçirmək mümkündür? siz mənə verdiyiniz hüquqdan mən sui-istifadə etməmişəm, sadəcə olaraq maşinal olaraq təkrar səhflər olub. Əgər mümkündürsə xahiş edirəm müzakirəyə təqdim edək və icmanın fikrini bir yerdə öyrənək.— [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 17:10, 18 may 2021 (UTC) ::: Salam, icma üçün bir istifadəçinin patrul hüququnun alınıb və ya saxlanılması önəmli olmamalıdır. Əgər istəsəniz idarəçilərə müraciət səhifəsindən idarəçilərə bu müzakirəni istinad edərək müraciət edə bilərsiniz. Hörmətlə — ''[[User: Eldarado |<span style="color:#1632E0;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">eldarado</span>]]''[[İstifadəçi müzakirəsi:Eldarado |^{<span style="color:#1632E0"> ✉ </span>}]] 10:31, 30 may 2021 (UTC) * Təşəkkürlər {{u|Eldarado}}, istiqamətiniz üçün, siz buyurduğunuz kimi müraciət edirəm idarəçilər səhifəsinə. Sizində rəyiniz olsa məmnun olardım. — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 12:39, 30 may 2021 (UTC) == Cahan qrupu == Salam, reklam xarakterli meqale hardadirki siz onu silinmeye cixarirsiz? Umumiyyetce siz wikipediada meqaleleri silme ishine baxirsiz? Hansi meqaleye baxiram namized cixarirsiz. Hansi sebebe reklam tecili silinsin sablonu qoymusuz o sebebi zehmet olmasa gosterin ''[[İstifadəçi:IlkinShukurov|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">İlkin Şükürov</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:IlkinShukurov|^{<span style="color:#666362">''müzakirə''</span>}]]</small> 15:49, 26 sentyabr 2021 (UTC) * Salam, musiqi qrupunu reklam edirsiniz, bu isə vikipediya qaydalarına ziddir. — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 17:52, 26 sentyabr 2021 (UTC) * Hanı reklamı mənə göstərə bilərsiz? Qərəzli olmaq düzgün deyil bəy. Fakt çox gözəl bilirsən ki, qrupun vikipediada reklam olunmasına gərək yoxdur ensiklopedik olduğu üçün məqaləni yaratmışam amma bilməzdim artıq qərəzli insanlar var ki, hər qabağına çıxan məqaləni silməyə təklif edir ki, sonra həmin adam gəlib sizə müraciət etsin. Şər atmıram nədə kimisə ittiham etmirəm. Uğurlar belədə davam et... ''[[İstifadəçi:IlkinShukurov|<span style="color:#7F007F;text-shadow:1px 1px 8px #7F007F;">İlkin Şükürov</span>]]'' <small>[[İstifadəçi müzakirəsi:IlkinShukurov|^{<span style="color:#666362">''müzakirə''</span>}]]</small> 05:27, 27 sentyabr 2021 (UTC) *Sizə tövsiyyə edirəm ki, şərh yazanda diqqətli olasınız. Sizində fəaliyyətinizə mən uğurlar arzu edirəm. — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 18:59, 27 sentyabr 2021 (UTC) == Müraciət == Salam. Zəhmət olmasa, vaxtınız olanda Bərpa üçün namizəd səhifələr bölməsində [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r] [[Adil Cəfakeş]] və [[Zaur USTAC]] SƏHFƏLƏRİ haqqında araşdırma aparıb fikrinizi bldirin. Bu səhifələri də bərpa olunması üçün müraciət olunub. Əvvəlcədən təşəkkürlər.— [[İstifadəçi:Muciddin|Shahrili]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Muciddin|müzakirə]]) 16:38, 14 oktyabr 2021 (UTC) *Müraciət üçün təşəkkürlər, fikirlərimi bölüşəçəm. — [[İstifadəçi:Elshad Iman (Elşad İman)|Elshad Iman (Elşad İman)]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elshad Iman (Elşad İman)|müzakirə]]) 09:31, 15 oktyabr 2021 (UTC) Salam. Zəhmət olmasa, vaxtınız olanda Bərpa üçün namizəd səhifələr bölməsində [https://az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:B%C9%99rpa_%C3%BC%C3%A7%C3%BCn_namiz%C9%99d_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r] [[Elvin Babazadə]] məqaləsi haqqında araşdırma aparıb fikrinizi bildirin. Bu məqalənin də bərpa olunması üçün müraciət olunub. Əvvəlcədən təşəkkürlər.[[İstifadəçi:Rza835|Rza835]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Rza835|müzakirə]]) 06:08, 2 noyabr 2021 (UTC) == Silmə ulduzu == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Eraser Barnstar Hires.png|100x100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''Silmə ulduzu''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | <div>Qeyri-ensiklopedik məqalələrin silinməsində göstərdiyiniz aktivliyə görə təqdim olunur.— '''[[İstifadəçi:White Demon|<font style="color:#7F007F;">White Demツn</font>]][[İstifadəçi müzakirəsi:White Demon|<font style="color:#e6005c;">^yaz</font>]]''' 21:08, 18 oktyabr 2021 (UTC)</div> |} eeo3zrqecxf0b8mkxcdz0eor760og9p 0 759190 6547592 2022-07-24T21:07:26Z Qolcomaq 83538 Səhifə "{{YM}} '''Dovşanbulağı''' ({{lang-fa|دوشان بلاغي}}) — [[İran]]ın [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Nəmin şəhristanı]] ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 105 nəfər<ref>{{Cite web |title=Kəndin əhalisi |url=http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |access-date=2011-11-14 |archive-date=2011-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{YM}} '''Dovşanbulağı''' ({{lang-fa|دوشان بلاغي}}) — [[İran]]ın [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Nəmin şəhristanı]] ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 105 nəfər<ref>{{Cite web |title=Kəndin əhalisi |url=http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |access-date=2011-11-14 |archive-date=2011-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111114233307/http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |url-status=dead }}</ref> yaşayır (24 ailə). {{Nəmin şəhristanı}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Nəmin şəhristanının kəndləri]] l2g1aopt68qqvzed8l2vgmk93fcc9gy 0 759191 6547593 2022-07-24T21:09:41Z Qolcomaq 83538 Səhifə "{{YM}} '''Lorun''' ({{lang-fa|لرون}}) — [[İran]]ın [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Nəmin şəhristanı]] ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 127 nəfər<ref>{{Cite web |title=Kəndin əhalisi |url=http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |access-date=2011-11-14 |archive-date=2011-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111114233307/http..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{YM}} '''Lorun''' ({{lang-fa|لرون}}) — [[İran]]ın [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Nəmin şəhristanı]] ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 127 nəfər<ref>{{Cite web |title=Kəndin əhalisi |url=http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |access-date=2011-11-14 |archive-date=2011-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111114233307/http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |url-status=dead }}</ref> yaşayır (31 ailə). {{Nəmin şəhristanı}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Nəmin şəhristanının kəndləri]] 1bimklkp974caa5u1ecnwyqrbv00mqq 0 759192 6547597 2022-07-24T21:21:39Z Qolcomaq 83538 Səhifə "{{YM}} '''Novcadeh''' ({{lang-fa|نوجه ده}}) — [[İran]]ın [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Nəmin şəhristanı]] ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 447 nəfər<ref>{{Cite web |title=Kəndin əhalisi |url=http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |access-date=2011-11-14 |archive-date=2011-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111114233..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{YM}} '''Novcadeh''' ({{lang-fa|نوجه ده}}) — [[İran]]ın [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Nəmin şəhristanı]] ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 447 nəfər<ref>{{Cite web |title=Kəndin əhalisi |url=http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |access-date=2011-11-14 |archive-date=2011-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111114233307/http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |url-status=dead }}</ref> yaşayır (99 ailə). {{Nəmin şəhristanı}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Nəmin şəhristanının kəndləri]] rintsyu525k5d5p2y19h26c57uwr6nb 0 759193 6547600 2022-07-24T21:25:10Z Qolcomaq 83538 Səhifə "{{YM}} '''Saxsılı''' ({{lang-fa|ساقصلو}}) — [[İran]]ın [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Nəmin şəhristanı]] ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 603 nəfər<ref>{{Cite web |title=Kəndin əhalisi |url=http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |access-date=2011-11-14 |archive-date=2011-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111114233..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{YM}} '''Saxsılı''' ({{lang-fa|ساقصلو}}) — [[İran]]ın [[Ərdəbil ostanı]]nın [[Nəmin şəhristanı]] ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 603 nəfər<ref>{{Cite web |title=Kəndin əhalisi |url=http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |access-date=2011-11-14 |archive-date=2011-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111114233307/http://www.amar.org.ir/DesktopModules/FTPManager/upload/upload2360/newjkh/newjkh/03.xls |url-status=dead }}</ref> yaşayır (123 ailə). {{Nəmin şəhristanı}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Nəmin şəhristanının kəndləri]] la9yxkcbrl85q331ebdfdftj4inuzwb 14 759194 6547602 2022-07-24T21:29:17Z Qolcomaq 83538 Səhifə "[[Kateqoriya:Ərdəbil ostanının kəndləri]]" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki [[Kateqoriya:Ərdəbil ostanının kəndləri]] 9j7z963y5gke8e538lq1eesqj0epqmn 3 759195 6547618 2022-07-24T21:44:55Z C. Cavad 202463 Səhifə "{| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2022|<span style="color:white;">2022</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |}" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2022|<span style="color:white;">2022</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} t49o7y2snhif652u2afsokrwd659r6i 6547621 6547618 2022-07-24T21:48:10Z C. Cavad 202463 wikitext text/x-wiki {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2022|<span style="color:white;">2022</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} <div style="font-family: Calibri"> == Polad Hashimov Photo == Hi, could you please give free Polad Hashimov photo that I could use it in the German Wikipedia. Thanks— [[İstifadəçi:Opennes|Opennes]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opennes|müzakirə]]) 09:42, 13 avqust 2021 (UTC) == Dəvət == Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Səsvermə/Kütləvi mesaj göndəricilər|kütləvi mesaj göndəricilər ilə bağlı vikiqayda üçün keçirilən səsvermədə]] iştirak etməyə, fikir bildirməyə dəvət edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:41, 8 yanvar 2022 (UTC) </div> hevejgznpqvp5ka8j1gmauvivsu5cm6 6547623 6547621 2022-07-24T21:48:50Z C. Cavad 202463 /* Dəvət */ wikitext text/x-wiki {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2022|<span style="color:white;">2022</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} <div style="font-family: Calibri"> == Polad Hashimov Photo == Hi, could you please give free Polad Hashimov photo that I could use it in the German Wikipedia. Thanks— [[İstifadəçi:Opennes|Opennes]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opennes|müzakirə]]) 09:42, 13 avqust 2021 (UTC) == Dəvət == Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Səsvermə/Kütləvi mesaj göndəricilər|kütləvi mesaj göndəricilər ilə bağlı vikiqayda üçün keçirilən səsvermədə]] iştirak etməyə, fikir bildirməyə dəvət edirəm. <b>[[User:Lavici|<span face="Arial" style="color: dark blue">Lavici </span>]]</b>^{<u>'''[[User talk:Lavici|<span style="color:red">mesaj?</span>]]'''</u>} 14:41, 8 yanvar 2022 (UTC) == Xoşgəldiniz == Əziz C. Cavad bəy! Sizi yenidən aramızda gördüyümüz üçün çox şadam! Hərbi xidmətinizi başa vurmağınız münasibəti ilə sizi təbrik edir, vikidəki və digər fəaliyyətlərinizdə uğurlar arzulayıram! XOŞGƏLDİNİZ! :) - 13:16, 23 iyul 2022 (UTC) :Çox sağolun xoş sözlərə görə. 1 ildən sonra yenidən burada olmağıma şadam. Ümid edirəm 1 il ərzində marağlı hadisələr və islahatlar baş verib burada. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::Xoşdur :) "Güclü islahatlar" olmasa da, maraqlı hadisələr olub :)) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 14:56, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:49, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Solavirum ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Yenidən sizi görmək xoşdur <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:31, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Toghrul R ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. Təbrik edirəm. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span>}]]'''''</small> 19:34, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Xeyal ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) </div> nxmkdh2yfd282az8zr600uf5u32w5s4 6547640 6547623 2022-07-24T22:20:58Z Dancewithdevil 136647 /* Dəvət */ wikitext text/x-wiki {| style="float: right" |- | {{İstifadəçiqutusu|çərçivə-r=#000000|loqo-r=white|loqo=[[File:GNOME Files logo.png|45x45px]]|məlumat=ARXİV [[İstifadəçi müzakirəsi:CCavadov/Arxiv 2022|<span style="color:white;">2022</span>]]|məlumat-r=#4169E1|məlumat-şr=#FFFFFF}} |} <div style="font-family: Calibri"> == Polad Hashimov Photo == Hi, could you please give free Polad Hashimov photo that I could use it in the German Wikipedia. Thanks— [[İstifadəçi:Opennes|Opennes]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Opennes|müzakirə]]) 09:42, 13 avqust 2021 (UTC) == Dəvət == Salam, həmkar. Sizi [[Vikipediya:Səsvermə/Kütləvi mesaj göndəricilər|kütləvi mesaj göndəricilər ilə bağlı vikiqayda üçün keçirilən səsvermədə]] iştirak etməyə, fikir bildirməyə dəvət edirəm. Hörmətlə, [[user:dancewithdevil|dancewithdevil]] ([[user talk:dancewithdevil|müzakirə]]) 14:41, 8 yanvar 2022 (UTC) == Xoşgəldiniz == Əziz C. Cavad bəy! Sizi yenidən aramızda gördüyümüz üçün çox şadam! Hərbi xidmətinizi başa vurmağınız münasibəti ilə sizi təbrik edir, vikidəki və digər fəaliyyətlərinizdə uğurlar arzulayıram! XOŞGƏLDİNİZ! :) - 13:16, 23 iyul 2022 (UTC) :Çox sağolun xoş sözlərə görə. 1 ildən sonra yenidən burada olmağıma şadam. Ümid edirəm 1 il ərzində marağlı hadisələr və islahatlar baş verib burada. '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 14:50, 23 iyul 2022 (UTC) ::Xoşdur :) "Güclü islahatlar" olmasa da, maraqlı hadisələr olub :)) - [[İstifadəçi:Dr.Wiki54|Dr.Wiki54]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Dr.Wiki54|müzakirə]]) 14:56, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. --► Hörmətlə: '''[[User:Solavirum|<span style="font-family:Trebuchet MS; color:black">Sola</span>]][[User talk:Solavirum|<span style="font-family:Tempus Sans ITC; color:#560605">Virum</span>]]''' 18:49, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Solavirum ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Yenidən sizi görmək xoşdur <span style="font-family: 'Droid Sans', Calibri, Verdana, sans; color: silver;">— [[İstifadəçi:Toghrul R|Toghrul R]] <small>([[İstifadəçi müzakirəsi:Toghrul R|m]])</small></span> 19:31, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Toghrul R ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) :Xoş gəldiniz. Təbrik edirəm. — '''''[[İstifadəçi:Xeyal|<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6E;">Xeyal</span>]]''''' <small>'''''[[İstifadəçi müzakirəsi:Xeyal|^{<span style="color:#666362;text-shadow:1px 1px 8px #324A6">''(müzakirə)''</span>}]]'''''</small> 19:34, 23 iyul 2022 (UTC) ::Çox sağolun, Xeyal ! '''[[User:C. Cavad|<span style="background:#00B5E2; color:White; padding:2px;">C</span><span style="background:#EF3340; color:White; padding:2px;">Cavad</span>]][[User talk:C. Cavad|<span style="background:#509E2F; color; padding:2px;">✉</span>]]''' 19:38, 23 iyul 2022 (UTC) </div> srqznh2nqv96ebz1ubtjveebopzng35 0 759196 6547629 2022-07-24T22:02:48Z Qızılbaş 71676 Səhifə "{{iş gedir}} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir. == Əfşar şahlarının siyahısı ==" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir. == Əfşar şahlarının siyahısı == dqe7mrvkvm8bhedrt1at1eefxunm54v 6547636 6547629 2022-07-24T22:16:50Z Qızılbaş 71676 /* Əfşar şahlarının siyahısı */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir. == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''Nadir şah Əfşar''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 March 1736 | 20 June 1747 | {{ayd|1736|3|8|1747|6|20}} | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | '''[[Adel Shah]]''' | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 July 1747 | 1 October 1748 | {{ayd|1747|7|6|1748|10|1}} | {{n/a}} | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | '''[[Shahrokh Shah]]''' | {{n/a}} | 1 October 1748 | January 1750 | {{ayd|1748|10|1|1750|1|1}} | {{n/a}} | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | '''[[Ebrahim Afshar]]''' | {{n/a}} | 8 December 1748 | 1749 | | {{n/a}} | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} blrf05syyjmpahyl9c7es6wgs9kxcot 6547638 6547636 2022-07-24T22:20:07Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir. == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | {{n/a}} | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | {{n/a}} | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} 59gc0qfut9htq6k7r76savtoru8655e 6547639 6547638 2022-07-24T22:20:21Z Qızılbaş 71676 /* Əfşar şahlarının siyahısı */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir. == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} 86kvhsgxdfo5od5alkjqed5cub2xa9g 6547641 6547639 2022-07-24T22:21:13Z Qızılbaş 71676 /* Əfşar şahlarının siyahısı */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir. == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == jgvyehske803ezhhow68faq2rhexqgs 6547645 6547641 2022-07-24T22:29:41Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir. == Əfşar şahlarının siyahısı == Sülalədən olan ilk şah Nadir şahın atasının adı İmamqulu olmuşdur. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı İbrahim xanın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı Adil şah) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı İbrahim xanın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş Xorasanda Nadirin sağ qalmış nəvəsi Şahrux Mirzə (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış Rzaqulu Mirzənin oğlu) taxta çıxarıldı. Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız Xorasanla məhdudlaşır. 1796-cı ildə Ağa Məhəmməd xan Qacarın Xorasanı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən Qacar tayfasına mənsub olan Qacarlar sülaləsinə keçir. {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == i02bkyl2g5bohqzavgi9pav50ld6cxe 6547650 6547645 2022-07-24T22:33:42Z Qızılbaş 71676 /* Əfşar şahlarının siyahısı */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir. == Hakimiyyətlərinin qısa təsviri == Sülalədən olan ilk şah Nadir şahın atasının adı İmamqulu olmuşdur. 1736-cı ildə şah elan edilsə də, əslində Səfəvi imperiyasını 1732-ci ildən etibarən idarə etməkdə idi, ondan daha əvvəl də hakimiyyət onun əlində olsa da, II Təhmasib də müəyyən hakimiyyətə malik olmuşdu. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı İbrahim xanın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı Adil şah) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı İbrahim xanın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş Xorasanda Nadirin sağ qalmış nəvəsi Şahrux Mirzə (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış Rzaqulu Mirzənin oğlu) taxta çıxarıldı.<ref>J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: ''[[Encyclopædia Iranica]]'', Vol. I, Fasc. 5, p. 452. [http://www.iranicaonline.org/articles/adel-shah-afsar-the-royal-title-of-ali-qoli-khan-r Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011)]. Accessed April 16, 2012.</ref> Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız Xorasanla məhdudlaşır. 1796-cı ildə Ağa Məhəmməd xan Qacarın Xorasanı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən Qacar tayfasına mənsub olan Qacarlar sülaləsinə keçir.<ref>{{cite journal | author-link = [[Ənvər Çingizoğlu]] | title = Avşarlar | journal = "Şuşa | volume = 20 | pages = 181-211 | date = 2008}}</ref> == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == 5xnxix54zazx85pxhsfi074vnyq4mq9 6547651 6547650 2022-07-24T22:34:12Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir.{{sfn|Tucker|2012}}{{sfn|Stöber|2010}} == Hakimiyyətlərinin qısa təsviri == Sülalədən olan ilk şah Nadir şahın atasının adı İmamqulu olmuşdur. 1736-cı ildə şah elan edilsə də, əslində Səfəvi imperiyasını 1732-ci ildən etibarən idarə etməkdə idi, ondan daha əvvəl də hakimiyyət onun əlində olsa da, II Təhmasib də müəyyən hakimiyyətə malik olmuşdu. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı İbrahim xanın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı Adil şah) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı İbrahim xanın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş Xorasanda Nadirin sağ qalmış nəvəsi Şahrux Mirzə (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış Rzaqulu Mirzənin oğlu) taxta çıxarıldı.<ref>J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: ''[[Encyclopædia Iranica]]'', Vol. I, Fasc. 5, p. 452. [http://www.iranicaonline.org/articles/adel-shah-afsar-the-royal-title-of-ali-qoli-khan-r Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011)]. Accessed April 16, 2012.</ref> Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız Xorasanla məhdudlaşır. 1796-cı ildə Ağa Məhəmməd xan Qacarın Xorasanı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən Qacar tayfasına mənsub olan Qacarlar sülaləsinə keçir.<ref>{{cite journal | author-link = [[Ənvər Çingizoğlu]] | title = Avşarlar | journal = "Şuşa | volume = 20 | pages = 181-211 | date = 2008}}</ref> == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == f7iqkz1hub0a390mcdgb72vh9blmhuu 6547652 6547651 2022-07-24T22:40:14Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Sülalə |Adı = Əfşar sülaləsi |Orijinal adı = |Gerb = Afsharid Imperial Standard (3 Stripes).svg |Gerbin ölçüsü = 250 |Gerbin izahı = Əfşarların bayrağı (Nadir şahın dövründə) |Ölkə = [[Azərbaycan]]<br>[[Türkiyə]]nin şərqi<br>[[İran]]<br>[[Hindistan]]<br>[[Mərkəzi Asiya]]<br>[[Əfqanıstan]]<br>[[Hindistan]]ın şimalı<br>[[Pakistan]]<br>[[Ermənistan]]<br>[[Gürcüstan]]<br>[[Dağıstan]] və s. |Hissəsidir = |Banisi = [[Nadir şah Əfşar]] |Sonuncu hökmdar = [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]] |Hazırkı rəhbər = |Soyun kəsilməsi = |Milliyyət = [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]]ni təşkil edən tayfalardan biri olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]a aiddir. |Titullar = [[Şah]] |Vikianbar = }} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir.{{sfn|Tucker|2012}}{{sfn|Stöber|2010}} == Hakimiyyətlərinin qısa təsviri == Sülalədən olan ilk şah Nadir şahın atasının adı İmamqulu olmuşdur. 1736-cı ildə şah elan edilsə də, əslində Səfəvi imperiyasını 1732-ci ildən etibarən idarə etməkdə idi, ondan daha əvvəl də hakimiyyət onun əlində olsa da, II Təhmasib də müəyyən hakimiyyətə malik olmuşdu. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı İbrahim xanın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı Adil şah) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı İbrahim xanın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş Xorasanda Nadirin sağ qalmış nəvəsi Şahrux Mirzə (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış Rzaqulu Mirzənin oğlu) taxta çıxarıldı.<ref>J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: ''[[Encyclopædia Iranica]]'', Vol. I, Fasc. 5, p. 452. [http://www.iranicaonline.org/articles/adel-shah-afsar-the-royal-title-of-ali-qoli-khan-r Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011)]. Accessed April 16, 2012.</ref> Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız Xorasanla məhdudlaşır. 1796-cı ildə Ağa Məhəmməd xan Qacarın Xorasanı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən Qacar tayfasına mənsub olan Qacarlar sülaləsinə keçir.<ref>{{cite journal | author-link = [[Ənvər Çingizoğlu]] | title = Avşarlar | journal = "Şuşa | volume = 20 | pages = 181-211 | date = 2008}}</ref> == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == mnmjtiwns2sczspgjdqqp5w3skwj3qd 6547653 6547652 2022-07-24T22:43:41Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Sülalə |Adı = Əfşar sülaləsi |Orijinal adı = |Gerb = Afsharid Imperial Standard (3 Stripes).svg |Gerbin ölçüsü = 250 |Gerbin izahı = Əfşarların bayrağı (Nadir şahın dövründə) |Ölkə = [[Azərbaycan]]<br>[[Türkiyə]]nin şərqi<br>[[İran]]<br>[[Hindistan]]<br>[[Mərkəzi Asiya]]<br>[[Əfqanıstan]]<br>[[Hindistan]]ın şimalı<br>[[Pakistan]]<br>[[Ermənistan]]<br>[[Gürcüstan]]<br>[[Dağıstan]] və s. |Hissəsidir = |Banisi = [[Nadir şah Əfşar]] |Sonuncu hökmdar = [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]] |Hazırkı rəhbər = |Soyun kəsilməsi = |Milliyyət = [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]]ni təşkil edən tayfalardan biri olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]a aiddir. |Titullar = [[Şah]] |Vikianbar = }} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir.{{sfn|Tucker|2012}}{{sfn|Stöber|2010}} == Hakimiyyətlərinin qısa təsviri == Sülalədən olan ilk şah Nadir şahın atasının adı İmamqulu olmuşdur. 1736-cı ildə şah elan edilsə də, əslində Səfəvi imperiyasını 1732-ci ildən etibarən idarə etməkdə idi, ondan daha əvvəl də hakimiyyət onun əlində olsa da, II Təhmasib də müəyyən hakimiyyətə malik olmuşdu. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı İbrahim xanın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı Adil şah) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı İbrahim xanın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş Xorasanda Nadirin sağ qalmış nəvəsi Şahrux Mirzə (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış Rzaqulu Mirzənin oğlu) taxta çıxarıldı.<ref>J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: ''[[Encyclopædia Iranica]]'', Vol. I, Fasc. 5, p. 452. [http://www.iranicaonline.org/articles/adel-shah-afsar-the-royal-title-of-ali-qoli-khan-r Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011)]. Accessed April 16, 2012.</ref> Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız Xorasanla məhdudlaşır. 1796-cı ildə Ağa Məhəmməd xan Qacarın Xorasanı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən Qacar tayfasına mənsub olan Qacarlar sülaləsinə keçir.<ref>{{cite journal | author-link = [[Ənvər Çingizoğlu]] | title = Avşarlar | journal = "Şuşa | volume = 20 | pages = 181-211 | date = 2008}}</ref> Fətəli şah Qacar Şahrux şahın oğlu Nadir Mirzə Əfşarı 1797-ci ildə Xorasanın hakimi təyin etsə də, o, 1802-ci ildə üsyan qaldıraraq müstəqillik əldə etmək istəyir. Elə bu istək uğrunda Məşhəddə qaldırdığı üsyanda məğlub olur və sonda öldürülür.Mohammad Qaneii, ''History of Torbat-e-Heydariyeh'', pp. 103–104. * == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == j5vbof52oc63ihnyy0x11vf7ycniy23 6547654 6547653 2022-07-24T22:45:56Z Qızılbaş 71676 /* Hakimiyyətlərinin qısa təsviri */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Sülalə |Adı = Əfşar sülaləsi |Orijinal adı = |Gerb = Afsharid Imperial Standard (3 Stripes).svg |Gerbin ölçüsü = 250 |Gerbin izahı = Əfşarların bayrağı (Nadir şahın dövründə) |Ölkə = [[Azərbaycan]]<br>[[Türkiyə]]nin şərqi<br>[[İran]]<br>[[Hindistan]]<br>[[Mərkəzi Asiya]]<br>[[Əfqanıstan]]<br>[[Hindistan]]ın şimalı<br>[[Pakistan]]<br>[[Ermənistan]]<br>[[Gürcüstan]]<br>[[Dağıstan]] və s. |Hissəsidir = |Banisi = [[Nadir şah Əfşar]] |Sonuncu hökmdar = [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]] |Hazırkı rəhbər = |Soyun kəsilməsi = |Milliyyət = [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]]ni təşkil edən tayfalardan biri olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]a aiddir. |Titullar = [[Şah]] |Vikianbar = }} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir.{{sfn|Tucker|2012}}{{sfn|Stöber|2010}} == Hakimiyyətlərinin qısa təsviri == Sülalədən olan ilk şah [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın atasının adı İmamqulu olmuşdur. 1736-cı ildə şah elan edilsə də, əslində [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]nı 1732-ci ildən etibarən idarə etməkdə idi, ondan daha əvvəl də hakimiyyət onun əlində olsa da, [[II Təhmasib]] də müəyyən hakimiyyətə malik olmuşdu. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı İbrahim xanın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı [[Adil şah]]) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı [[İbrahim şah Əfşar|İbrahim xan]]ın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş Xorasanda Nadirin sağ qalmış nəvəsi [[Şahrux şah Əfşar|Şahrux Mirzə]] (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]]nin oğlu) taxta çıxarıldı.<ref>J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: ''[[Encyclopædia Iranica]]'', Vol. I, Fasc. 5, p. 452. [http://www.iranicaonline.org/articles/adel-shah-afsar-the-royal-title-of-ali-qoli-khan-r Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011)]. Accessed April 16, 2012.</ref> Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız [[Xorasan]]la məhdudlaşır. 1796-cı ildə [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd xan Qacar]]ın [[Xorasan]]ı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən [[Qacarlar (tayfa)|Qacar tayfası]]na mənsub olan [[Qacarlar (sülalə)|Qacarlar sülaləsi]]nə keçir.<ref>{{cite journal | author-link = [[Ənvər Çingizoğlu]] | title = Avşarlar | journal = "Şuşa | volume = 20 | pages = 181-211 | date = 2008}}</ref> [[Fətəli şah Qacar]] Şahrux şahın oğlu [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]]ı 1797-ci ildə [[Xorasan]]ın hakimi təyin etsə də, o, 1802-ci ildə üsyan qaldıraraq müstəqillik əldə etmək istəyir. Elə bu istək uğrunda [[Məşhəd]]də qaldırdığı üsyanda məğlub olur və sonda öldürülür.<ref>Mohammad Qaneii, ''History of Torbat-e-Heydariyeh'', ss. 103–104.</ref> * == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == 0x7pw9mu1cf469yifgsedwzusc3mr85 6547655 6547654 2022-07-24T22:46:14Z Qızılbaş 71676 /* Həmçinin bax */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Sülalə |Adı = Əfşar sülaləsi |Orijinal adı = |Gerb = Afsharid Imperial Standard (3 Stripes).svg |Gerbin ölçüsü = 250 |Gerbin izahı = Əfşarların bayrağı (Nadir şahın dövründə) |Ölkə = [[Azərbaycan]]<br>[[Türkiyə]]nin şərqi<br>[[İran]]<br>[[Hindistan]]<br>[[Mərkəzi Asiya]]<br>[[Əfqanıstan]]<br>[[Hindistan]]ın şimalı<br>[[Pakistan]]<br>[[Ermənistan]]<br>[[Gürcüstan]]<br>[[Dağıstan]] və s. |Hissəsidir = |Banisi = [[Nadir şah Əfşar]] |Sonuncu hökmdar = [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]] |Hazırkı rəhbər = |Soyun kəsilməsi = |Milliyyət = [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]]ni təşkil edən tayfalardan biri olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]a aiddir. |Titullar = [[Şah]] |Vikianbar = }} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir.{{sfn|Tucker|2012}}{{sfn|Stöber|2010}} == Hakimiyyətlərinin qısa təsviri == Sülalədən olan ilk şah [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın atasının adı İmamqulu olmuşdur. 1736-cı ildə şah elan edilsə də, əslində [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]nı 1732-ci ildən etibarən idarə etməkdə idi, ondan daha əvvəl də hakimiyyət onun əlində olsa da, [[II Təhmasib]] də müəyyən hakimiyyətə malik olmuşdu. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı İbrahim xanın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı [[Adil şah]]) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı [[İbrahim şah Əfşar|İbrahim xan]]ın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş Xorasanda Nadirin sağ qalmış nəvəsi [[Şahrux şah Əfşar|Şahrux Mirzə]] (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]]nin oğlu) taxta çıxarıldı.<ref>J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: ''[[Encyclopædia Iranica]]'', Vol. I, Fasc. 5, p. 452. [http://www.iranicaonline.org/articles/adel-shah-afsar-the-royal-title-of-ali-qoli-khan-r Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011)]. Accessed April 16, 2012.</ref> Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız [[Xorasan]]la məhdudlaşır. 1796-cı ildə [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd xan Qacar]]ın [[Xorasan]]ı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən [[Qacarlar (tayfa)|Qacar tayfası]]na mənsub olan [[Qacarlar (sülalə)|Qacarlar sülaləsi]]nə keçir.<ref>{{cite journal | author-link = [[Ənvər Çingizoğlu]] | title = Avşarlar | journal = "Şuşa | volume = 20 | pages = 181-211 | date = 2008}}</ref> [[Fətəli şah Qacar]] Şahrux şahın oğlu [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]]ı 1797-ci ildə [[Xorasan]]ın hakimi təyin etsə də, o, 1802-ci ildə üsyan qaldıraraq müstəqillik əldə etmək istəyir. Elə bu istək uğrunda [[Məşhəd]]də qaldırdığı üsyanda məğlub olur və sonda öldürülür.<ref>Mohammad Qaneii, ''History of Torbat-e-Heydariyeh'', ss. 103–104.</ref> * == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == * [[Əfşar imperiyası]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == n3bbiwaefvgyqpfks3ztyos8fyjwowp 6547656 6547655 2022-07-24T22:47:15Z Qızılbaş 71676 /* Mənbə */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Sülalə |Adı = Əfşar sülaləsi |Orijinal adı = |Gerb = Afsharid Imperial Standard (3 Stripes).svg |Gerbin ölçüsü = 250 |Gerbin izahı = Əfşarların bayrağı (Nadir şahın dövründə) |Ölkə = [[Azərbaycan]]<br>[[Türkiyə]]nin şərqi<br>[[İran]]<br>[[Hindistan]]<br>[[Mərkəzi Asiya]]<br>[[Əfqanıstan]]<br>[[Hindistan]]ın şimalı<br>[[Pakistan]]<br>[[Ermənistan]]<br>[[Gürcüstan]]<br>[[Dağıstan]] və s. |Hissəsidir = |Banisi = [[Nadir şah Əfşar]] |Sonuncu hökmdar = [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]] |Hazırkı rəhbər = |Soyun kəsilməsi = |Milliyyət = [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]]ni təşkil edən tayfalardan biri olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]a aiddir. |Titullar = [[Şah]] |Vikianbar = }} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir.{{sfn|Tucker|2012}}{{sfn|Stöber|2010}} == Hakimiyyətlərinin qısa təsviri == Sülalədən olan ilk şah [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın atasının adı İmamqulu olmuşdur. 1736-cı ildə şah elan edilsə də, əslində [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]nı 1732-ci ildən etibarən idarə etməkdə idi, ondan daha əvvəl də hakimiyyət onun əlində olsa da, [[II Təhmasib]] də müəyyən hakimiyyətə malik olmuşdu. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı İbrahim xanın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı [[Adil şah]]) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı [[İbrahim şah Əfşar|İbrahim xan]]ın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş Xorasanda Nadirin sağ qalmış nəvəsi [[Şahrux şah Əfşar|Şahrux Mirzə]] (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]]nin oğlu) taxta çıxarıldı.<ref>J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: ''[[Encyclopædia Iranica]]'', Vol. I, Fasc. 5, p. 452. [http://www.iranicaonline.org/articles/adel-shah-afsar-the-royal-title-of-ali-qoli-khan-r Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011)]. Accessed April 16, 2012.</ref> Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız [[Xorasan]]la məhdudlaşır. 1796-cı ildə [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd xan Qacar]]ın [[Xorasan]]ı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən [[Qacarlar (tayfa)|Qacar tayfası]]na mənsub olan [[Qacarlar (sülalə)|Qacarlar sülaləsi]]nə keçir.<ref>{{cite journal | author-link = [[Ənvər Çingizoğlu]] | title = Avşarlar | journal = "Şuşa | volume = 20 | pages = 181-211 | date = 2008}}</ref> [[Fətəli şah Qacar]] Şahrux şahın oğlu [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]]ı 1797-ci ildə [[Xorasan]]ın hakimi təyin etsə də, o, 1802-ci ildə üsyan qaldıraraq müstəqillik əldə etmək istəyir. Elə bu istək uğrunda [[Məşhəd]]də qaldırdığı üsyanda məğlub olur və sonda öldürülür.<ref>Mohammad Qaneii, ''History of Torbat-e-Heydariyeh'', ss. 103–104.</ref> * == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == * [[Əfşar imperiyası]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{cite book | last = Amanat | first = Abbas | title = Pivot of the Universe: Nasir Al-Din Shah Qajar and the Iranian Monarchy, 1831-1896 | publisher = I.B.Tauris | year = 1997 | isbn = 978-1845118280 }} * {{cite book |last1=Amanat|first1=Abbas|author1-link= |title=Iran: A Modern History|date=2017 |publisher=Yale University Press|pages=1–992|isbn=978-0300112542}} * {{cite book |last1=Axworthy |first1=Michael |author1-link= |title=The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant |date=2006 |publisher=I.B.Tauris |isbn=978-1850437062}} * {{cite book | last1 = Fisher | first1 = William Bayne | last2 = Avery | first2= P. | last3 = Hambly | first3 = G. R. G | last4 = Melville | first4 = C. | title = The Cambridge History of Iran | volume = 7 | url = https://books.google.com/books?id=H20Xt157iYUC&q=agha+muhammad+khan+invade+georgia | publisher = [[Cambridge University Press]] | location = Cambridge | year = 1991 | isbn = 0521200954 }} * {{Encyclopaedia Islamica|last1=Bulookbashi|first1=Ali A.|last2=Negahban|first2=Farzin|title=Afshār|year=2008|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-islamica/*-COM_0190}} * {{Encyclopaedia Iranica|last=Oberling|first=P.|title=AFŠĀR|url=https://iranicaonline.org/articles/afsar|volume=1|fascicle=6|pages=582-586}} * {{EI3|last=Stöber|first=Georg|title=Afshār|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri|year=2010}} * {{EI3|last=Tucker|first=Ernest|title=Afshārids|year=2012|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afsharids-COM_23659?s.num=4&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Afsharid+dynasty}} sz2vydibh9cy3neygljbbu3eswt2w3t 6547657 6547656 2022-07-24T22:47:30Z Qızılbaş 71676 /* Mənbə */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Sülalə |Adı = Əfşar sülaləsi |Orijinal adı = |Gerb = Afsharid Imperial Standard (3 Stripes).svg |Gerbin ölçüsü = 250 |Gerbin izahı = Əfşarların bayrağı (Nadir şahın dövründə) |Ölkə = [[Azərbaycan]]<br>[[Türkiyə]]nin şərqi<br>[[İran]]<br>[[Hindistan]]<br>[[Mərkəzi Asiya]]<br>[[Əfqanıstan]]<br>[[Hindistan]]ın şimalı<br>[[Pakistan]]<br>[[Ermənistan]]<br>[[Gürcüstan]]<br>[[Dağıstan]] və s. |Hissəsidir = |Banisi = [[Nadir şah Əfşar]] |Sonuncu hökmdar = [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]] |Hazırkı rəhbər = |Soyun kəsilməsi = |Milliyyət = [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]]ni təşkil edən tayfalardan biri olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]a aiddir. |Titullar = [[Şah]] |Vikianbar = }} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir.{{sfn|Tucker|2012}}{{sfn|Stöber|2010}} == Hakimiyyətlərinin qısa təsviri == Sülalədən olan ilk şah [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın atasının adı İmamqulu olmuşdur. 1736-cı ildə şah elan edilsə də, əslində [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]nı 1732-ci ildən etibarən idarə etməkdə idi, ondan daha əvvəl də hakimiyyət onun əlində olsa da, [[II Təhmasib]] də müəyyən hakimiyyətə malik olmuşdu. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı İbrahim xanın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı [[Adil şah]]) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı [[İbrahim şah Əfşar|İbrahim xan]]ın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş Xorasanda Nadirin sağ qalmış nəvəsi [[Şahrux şah Əfşar|Şahrux Mirzə]] (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]]nin oğlu) taxta çıxarıldı.<ref>J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: ''[[Encyclopædia Iranica]]'', Vol. I, Fasc. 5, p. 452. [http://www.iranicaonline.org/articles/adel-shah-afsar-the-royal-title-of-ali-qoli-khan-r Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011)]. Accessed April 16, 2012.</ref> Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız [[Xorasan]]la məhdudlaşır. 1796-cı ildə [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd xan Qacar]]ın [[Xorasan]]ı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən [[Qacarlar (tayfa)|Qacar tayfası]]na mənsub olan [[Qacarlar (sülalə)|Qacarlar sülaləsi]]nə keçir.<ref>{{cite journal | author-link = [[Ənvər Çingizoğlu]] | title = Avşarlar | journal = "Şuşa | volume = 20 | pages = 181-211 | date = 2008}}</ref> [[Fətəli şah Qacar]] Şahrux şahın oğlu [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]]ı 1797-ci ildə [[Xorasan]]ın hakimi təyin etsə də, o, 1802-ci ildə üsyan qaldıraraq müstəqillik əldə etmək istəyir. Elə bu istək uğrunda [[Məşhəd]]də qaldırdığı üsyanda məğlub olur və sonda öldürülür.<ref>Mohammad Qaneii, ''History of Torbat-e-Heydariyeh'', ss. 103–104.</ref> * == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == * [[Əfşar imperiyası]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{cite book | last = Amanat | first = Abbas | title = Pivot of the Universe: Nasir Al-Din Shah Qajar and the Iranian Monarchy, 1831-1896 | publisher = I.B.Tauris | year = 1997 | isbn = 978-1845118280 }} * {{cite book |last1=Amanat|first1=Abbas|author1-link= |title=Iran: A Modern History|date=2017 |publisher=Yale University Press|pages=1–992|isbn=978-0300112542}} * {{cite book |last1=Axworthy |first1=Michael |author1-link= |title=The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant |date=2006 |publisher=I.B.Tauris |isbn=978-1850437062}} * {{cite book | last1 = Fisher | first1 = William Bayne | last2 = Avery | first2= P. | last3 = Hambly | first3 = G. R. G | last4 = Melville | first4 = C. | title = The Cambridge History of Iran | volume = 7 | url = https://books.google.com/books?id=H20Xt157iYUC&q=agha+muhammad+khan+invade+georgia | publisher = [[Cambridge University Press]] | location = Cambridge | year = 1991 | isbn = 0521200954 }} * {{Encyclopaedia Islamica|last1=Bulookbashi|first1=Ali A.|last2=Negahban|first2=Farzin|title=Afshār|year=2008|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-islamica/*-COM_0190}} * |last=Oberling|first=P.|title=AFŠĀR|url=https://iranicaonline.org/articles/afsar|volume=1|fascicle=6|pages=582-586}} * {{EI3|last=Stöber|first=Georg|title=Afshār|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri|year=2010}} * {{EI3|last=Tucker|first=Ernest|title=Afshārids|year=2012|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afsharids-COM_23659?s.num=4&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Afsharid+dynasty}} b9faeabfte2aqgnhmzihxbatbt8s890 6547658 6547657 2022-07-24T22:49:19Z Qızılbaş 71676 /* Mənbə */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Sülalə |Adı = Əfşar sülaləsi |Orijinal adı = |Gerb = Afsharid Imperial Standard (3 Stripes).svg |Gerbin ölçüsü = 250 |Gerbin izahı = Əfşarların bayrağı (Nadir şahın dövründə) |Ölkə = [[Azərbaycan]]<br>[[Türkiyə]]nin şərqi<br>[[İran]]<br>[[Hindistan]]<br>[[Mərkəzi Asiya]]<br>[[Əfqanıstan]]<br>[[Hindistan]]ın şimalı<br>[[Pakistan]]<br>[[Ermənistan]]<br>[[Gürcüstan]]<br>[[Dağıstan]] və s. |Hissəsidir = |Banisi = [[Nadir şah Əfşar]] |Sonuncu hökmdar = [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]] |Hazırkı rəhbər = |Soyun kəsilməsi = |Milliyyət = [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]]ni təşkil edən tayfalardan biri olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]a aiddir. |Titullar = [[Şah]] |Vikianbar = }} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir.{{sfn|Tucker|2012}}{{sfn|Stöber|2010}} == Hakimiyyətlərinin qısa təsviri == Sülalədən olan ilk şah [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın atasının adı İmamqulu olmuşdur. 1736-cı ildə şah elan edilsə də, əslində [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]nı 1732-ci ildən etibarən idarə etməkdə idi, ondan daha əvvəl də hakimiyyət onun əlində olsa da, [[II Təhmasib]] də müəyyən hakimiyyətə malik olmuşdu. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı İbrahim xanın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı [[Adil şah]]) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı [[İbrahim şah Əfşar|İbrahim xan]]ın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş Xorasanda Nadirin sağ qalmış nəvəsi [[Şahrux şah Əfşar|Şahrux Mirzə]] (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]]nin oğlu) taxta çıxarıldı.<ref>J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: ''[[Encyclopædia Iranica]]'', Vol. I, Fasc. 5, p. 452. [http://www.iranicaonline.org/articles/adel-shah-afsar-the-royal-title-of-ali-qoli-khan-r Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011)]. Accessed April 16, 2012.</ref> Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız [[Xorasan]]la məhdudlaşır. 1796-cı ildə [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd xan Qacar]]ın [[Xorasan]]ı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən [[Qacarlar (tayfa)|Qacar tayfası]]na mənsub olan [[Qacarlar (sülalə)|Qacarlar sülaləsi]]nə keçir.<ref>{{cite journal | author-link = [[Ənvər Çingizoğlu]] | title = Avşarlar | journal = "Şuşa | volume = 20 | pages = 181-211 | date = 2008}}</ref> [[Fətəli şah Qacar]] Şahrux şahın oğlu [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]]ı 1797-ci ildə [[Xorasan]]ın hakimi təyin etsə də, o, 1802-ci ildə üsyan qaldıraraq müstəqillik əldə etmək istəyir. Elə bu istək uğrunda [[Məşhəd]]də qaldırdığı üsyanda məğlub olur və sonda öldürülür.<ref>Mohammad Qaneii, ''History of Torbat-e-Heydariyeh'', ss. 103–104.</ref> * == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == * [[Əfşar imperiyası]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{cite book | last = Amanat | first = Abbas | title = Pivot of the Universe: Nasir Al-Din Shah Qajar and the Iranian Monarchy, 1831-1896 | publisher = I.B.Tauris | year = 1997 | isbn = 978-1845118280 }} * {{cite book |last1=Amanat|first1=Abbas|author1-link= |title=Iran: A Modern History|date=2017 |publisher=Yale University Press|pages=1–992|isbn=978-0300112542}} * {{cite book |last1=Axworthy |first1=Michael |author1-link= |title=The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant |date=2006 |publisher=I.B.Tauris |isbn=978-1850437062}} * {{cite book | last1 = Fisher | first1 = William Bayne | last2 = Avery | first2= P. | last3 = Hambly | first3 = G. R. G | last4 = Melville | first4 = C. | title = The Cambridge History of Iran | volume = 7 | url = https://books.google.com/books?id=H20Xt157iYUC&q=agha+muhammad+khan+invade+georgia | publisher = [[Cambridge University Press]] | location = Cambridge | year = 1991 | isbn = 0521200954 }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-islamica/*-COM_0190 |archiveurl = |archivedate = |title = Afshār |author = Bulookbashi, Ali A. və Negahban, Farzin Afshār |date = |work = |publisher = Encyclopaedia Islamica Online |accessdate = |language = }} * {{Encyclopaedia Islamica|last1=Bulookbashi|first1=Ali A.|last2=Negahban|first2=Farzin|title=Afshār|year=2008|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-islamica/*-COM_0190}} * |last=Oberling|first=P.|title=AFŠĀR|url=https://iranicaonline.org/articles/afsar|volume=1|fascicle=6|pages=582-586}} * {{EI3|last=Stöber|first=Georg|title=Afshār|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri|year=2010}} * {{EI3|last=Tucker|first=Ernest|title=Afshārids|year=2012|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afsharids-COM_23659?s.num=4&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Afsharid+dynasty}} 6rg5uw6cosbb9mbmwzr6hfjut48kcjw 6547660 6547658 2022-07-24T22:54:59Z Qızılbaş 71676 /* Mənbə */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Sülalə |Adı = Əfşar sülaləsi |Orijinal adı = |Gerb = Afsharid Imperial Standard (3 Stripes).svg |Gerbin ölçüsü = 250 |Gerbin izahı = Əfşarların bayrağı (Nadir şahın dövründə) |Ölkə = [[Azərbaycan]]<br>[[Türkiyə]]nin şərqi<br>[[İran]]<br>[[Hindistan]]<br>[[Mərkəzi Asiya]]<br>[[Əfqanıstan]]<br>[[Hindistan]]ın şimalı<br>[[Pakistan]]<br>[[Ermənistan]]<br>[[Gürcüstan]]<br>[[Dağıstan]] və s. |Hissəsidir = |Banisi = [[Nadir şah Əfşar]] |Sonuncu hökmdar = [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]] |Hazırkı rəhbər = |Soyun kəsilməsi = |Milliyyət = [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]]ni təşkil edən tayfalardan biri olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]a aiddir. |Titullar = [[Şah]] |Vikianbar = }} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir.{{sfn|Tucker|2012}}{{sfn|Stöber|2010}} == Hakimiyyətlərinin qısa təsviri == Sülalədən olan ilk şah [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın atasının adı İmamqulu olmuşdur. 1736-cı ildə şah elan edilsə də, əslində [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]nı 1732-ci ildən etibarən idarə etməkdə idi, ondan daha əvvəl də hakimiyyət onun əlində olsa da, [[II Təhmasib]] də müəyyən hakimiyyətə malik olmuşdu. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı İbrahim xanın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı [[Adil şah]]) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı [[İbrahim şah Əfşar|İbrahim xan]]ın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş Xorasanda Nadirin sağ qalmış nəvəsi [[Şahrux şah Əfşar|Şahrux Mirzə]] (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]]nin oğlu) taxta çıxarıldı.<ref>J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: ''[[Encyclopædia Iranica]]'', Vol. I, Fasc. 5, p. 452. [http://www.iranicaonline.org/articles/adel-shah-afsar-the-royal-title-of-ali-qoli-khan-r Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011)]. Accessed April 16, 2012.</ref> Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız [[Xorasan]]la məhdudlaşır. 1796-cı ildə [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd xan Qacar]]ın [[Xorasan]]ı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən [[Qacarlar (tayfa)|Qacar tayfası]]na mənsub olan [[Qacarlar (sülalə)|Qacarlar sülaləsi]]nə keçir.<ref>{{cite journal | author-link = [[Ənvər Çingizoğlu]] | title = Avşarlar | journal = "Şuşa | volume = 20 | pages = 181-211 | date = 2008}}</ref> [[Fətəli şah Qacar]] Şahrux şahın oğlu [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]]ı 1797-ci ildə [[Xorasan]]ın hakimi təyin etsə də, o, 1802-ci ildə üsyan qaldıraraq müstəqillik əldə etmək istəyir. Elə bu istək uğrunda [[Məşhəd]]də qaldırdığı üsyanda məğlub olur və sonda öldürülür.<ref>Mohammad Qaneii, ''History of Torbat-e-Heydariyeh'', ss. 103–104.</ref> * == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == * [[Əfşar imperiyası]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{cite book | last = Amanat | first = Abbas | title = Pivot of the Universe: Nasir Al-Din Shah Qajar and the Iranian Monarchy, 1831-1896 | publisher = I.B.Tauris | year = 1997 | isbn = 978-1845118280 }} * {{cite book |last1=Amanat|first1=Abbas|author1-link= |title=Iran: A Modern History|date=2017 |publisher=Yale University Press|pages=1–992|isbn=978-0300112542}} * {{cite book |last1=Axworthy |first1=Michael |author1-link= |title=The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant |date=2006 |publisher=I.B.Tauris |isbn=978-1850437062}} * {{cite book | last1 = Fisher | first1 = William Bayne | last2 = Avery | first2= P. | last3 = Hambly | first3 = G. R. G | last4 = Melville | first4 = C. | title = The Cambridge History of Iran | volume = 7 | url = https://books.google.com/books?id=H20Xt157iYUC&q=agha+muhammad+khan+invade+georgia | publisher = [[Cambridge University Press]] | location = Cambridge | year = 1991 | isbn = 0521200954 }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-islamica/*-COM_0190 |archiveurl = |archivedate = |title = Afshār |author = Ali A. Bulookbashi və Farzin Negahban |date = |work = |publisher = Encyclopaedia Islamica Online |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://iranicaonline.org/articles/afsar |archiveurl = |archivedate = |title = AFŠĀR |author = P. Oberling |date = |work = |publisher = outledge & Kegan Paul/Encyclopædia Iranica |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri |archiveurl = |archivedate = |title = |author = Ernest Tucker |date = 2012 |work = |publisher = Encyclopaedia of Islam |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri |archiveurl = |archivedate = |title = Afshār |author = Georg Stöber |date = 2010 |work = |publisher = Encyclopaedia of Islam |accessdate = |language = }} og0xndg1w7v4xm973vh3wqeq2eu5qkj 6547662 6547660 2022-07-24T22:55:35Z Qızılbaş 71676 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Əfşarlar imperiyası]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Sülalə |Adı = Əfşar sülaləsi |Orijinal adı = |Gerb = Afsharid Imperial Standard (3 Stripes).svg |Gerbin ölçüsü = 250 |Gerbin izahı = Əfşarların bayrağı (Nadir şahın dövründə) |Ölkə = [[Azərbaycan]]<br>[[Türkiyə]]nin şərqi<br>[[İran]]<br>[[Hindistan]]<br>[[Mərkəzi Asiya]]<br>[[Əfqanıstan]]<br>[[Hindistan]]ın şimalı<br>[[Pakistan]]<br>[[Ermənistan]]<br>[[Gürcüstan]]<br>[[Dağıstan]] və s. |Hissəsidir = |Banisi = [[Nadir şah Əfşar]] |Sonuncu hökmdar = [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]] |Hazırkı rəhbər = |Soyun kəsilməsi = |Milliyyət = [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]]ni təşkil edən tayfalardan biri olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]a aiddir. |Titullar = [[Şah]] |Vikianbar = }} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir.{{sfn|Tucker|2012}}{{sfn|Stöber|2010}} == Hakimiyyətlərinin qısa təsviri == Sülalədən olan ilk şah [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın atasının adı İmamqulu olmuşdur. 1736-cı ildə şah elan edilsə də, əslində [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]nı 1732-ci ildən etibarən idarə etməkdə idi, ondan daha əvvəl də hakimiyyət onun əlində olsa da, [[II Təhmasib]] də müəyyən hakimiyyətə malik olmuşdu. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı İbrahim xanın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı [[Adil şah]]) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı [[İbrahim şah Əfşar|İbrahim xan]]ın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş Xorasanda Nadirin sağ qalmış nəvəsi [[Şahrux şah Əfşar|Şahrux Mirzə]] (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]]nin oğlu) taxta çıxarıldı.<ref>J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: ''[[Encyclopædia Iranica]]'', Vol. I, Fasc. 5, p. 452. [http://www.iranicaonline.org/articles/adel-shah-afsar-the-royal-title-of-ali-qoli-khan-r Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011)]. Accessed April 16, 2012.</ref> Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız [[Xorasan]]la məhdudlaşır. 1796-cı ildə [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd xan Qacar]]ın [[Xorasan]]ı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən [[Qacarlar (tayfa)|Qacar tayfası]]na mənsub olan [[Qacarlar (sülalə)|Qacarlar sülaləsi]]nə keçir.<ref>{{cite journal | author-link = [[Ənvər Çingizoğlu]] | title = Avşarlar | journal = "Şuşa | volume = 20 | pages = 181-211 | date = 2008}}</ref> [[Fətəli şah Qacar]] Şahrux şahın oğlu [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]]ı 1797-ci ildə [[Xorasan]]ın hakimi təyin etsə də, o, 1802-ci ildə üsyan qaldıraraq müstəqillik əldə etmək istəyir. Elə bu istək uğrunda [[Məşhəd]]də qaldırdığı üsyanda məğlub olur və sonda öldürülür.<ref>Mohammad Qaneii, ''History of Torbat-e-Heydariyeh'', ss. 103–104.</ref> * == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == * [[Əfşar imperiyası]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{cite book | last = Amanat | first = Abbas | title = Pivot of the Universe: Nasir Al-Din Shah Qajar and the Iranian Monarchy, 1831-1896 | publisher = I.B.Tauris | year = 1997 | isbn = 978-1845118280 }} * {{cite book |last1=Amanat|first1=Abbas|author1-link= |title=Iran: A Modern History|date=2017 |publisher=Yale University Press|pages=1–992|isbn=978-0300112542}} * {{cite book |last1=Axworthy |first1=Michael |author1-link= |title=The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant |date=2006 |publisher=I.B.Tauris |isbn=978-1850437062}} * {{cite book | last1 = Fisher | first1 = William Bayne | last2 = Avery | first2= P. | last3 = Hambly | first3 = G. R. G | last4 = Melville | first4 = C. | title = The Cambridge History of Iran | volume = 7 | url = https://books.google.com/books?id=H20Xt157iYUC&q=agha+muhammad+khan+invade+georgia | publisher = [[Cambridge University Press]] | location = Cambridge | year = 1991 | isbn = 0521200954 }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-islamica/*-COM_0190 |archiveurl = |archivedate = |title = Afshār |author = Ali A. Bulookbashi və Farzin Negahban |date = |work = |publisher = Encyclopaedia Islamica Online |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://iranicaonline.org/articles/afsar |archiveurl = |archivedate = |title = AFŠĀR |author = P. Oberling |date = |work = |publisher = outledge & Kegan Paul/Encyclopædia Iranica |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri |archiveurl = |archivedate = |title = |author = Ernest Tucker |date = 2012 |work = |publisher = Encyclopaedia of Islam |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri |archiveurl = |archivedate = |title = Afshār |author = Georg Stöber |date = 2010 |work = |publisher = Encyclopaedia of Islam |accessdate = |language = }} [[Kateqoriya:Əfşarlar imperiyası]] 4dni1p2ek16t8e1t3tgm310swwpkeo0 6547663 6547662 2022-07-24T22:55:52Z Qızılbaş 71676 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Şiə sülalələr]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Sülalə |Adı = Əfşar sülaləsi |Orijinal adı = |Gerb = Afsharid Imperial Standard (3 Stripes).svg |Gerbin ölçüsü = 250 |Gerbin izahı = Əfşarların bayrağı (Nadir şahın dövründə) |Ölkə = [[Azərbaycan]]<br>[[Türkiyə]]nin şərqi<br>[[İran]]<br>[[Hindistan]]<br>[[Mərkəzi Asiya]]<br>[[Əfqanıstan]]<br>[[Hindistan]]ın şimalı<br>[[Pakistan]]<br>[[Ermənistan]]<br>[[Gürcüstan]]<br>[[Dağıstan]] və s. |Hissəsidir = |Banisi = [[Nadir şah Əfşar]] |Sonuncu hökmdar = [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]] |Hazırkı rəhbər = |Soyun kəsilməsi = |Milliyyət = [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]]ni təşkil edən tayfalardan biri olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]a aiddir. |Titullar = [[Şah]] |Vikianbar = }} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir.{{sfn|Tucker|2012}}{{sfn|Stöber|2010}} == Hakimiyyətlərinin qısa təsviri == Sülalədən olan ilk şah [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın atasının adı İmamqulu olmuşdur. 1736-cı ildə şah elan edilsə də, əslində [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]nı 1732-ci ildən etibarən idarə etməkdə idi, ondan daha əvvəl də hakimiyyət onun əlində olsa da, [[II Təhmasib]] də müəyyən hakimiyyətə malik olmuşdu. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı İbrahim xanın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı [[Adil şah]]) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı [[İbrahim şah Əfşar|İbrahim xan]]ın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş Xorasanda Nadirin sağ qalmış nəvəsi [[Şahrux şah Əfşar|Şahrux Mirzə]] (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]]nin oğlu) taxta çıxarıldı.<ref>J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: ''[[Encyclopædia Iranica]]'', Vol. I, Fasc. 5, p. 452. [http://www.iranicaonline.org/articles/adel-shah-afsar-the-royal-title-of-ali-qoli-khan-r Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011)]. Accessed April 16, 2012.</ref> Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız [[Xorasan]]la məhdudlaşır. 1796-cı ildə [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd xan Qacar]]ın [[Xorasan]]ı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən [[Qacarlar (tayfa)|Qacar tayfası]]na mənsub olan [[Qacarlar (sülalə)|Qacarlar sülaləsi]]nə keçir.<ref>{{cite journal | author-link = [[Ənvər Çingizoğlu]] | title = Avşarlar | journal = "Şuşa | volume = 20 | pages = 181-211 | date = 2008}}</ref> [[Fətəli şah Qacar]] Şahrux şahın oğlu [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]]ı 1797-ci ildə [[Xorasan]]ın hakimi təyin etsə də, o, 1802-ci ildə üsyan qaldıraraq müstəqillik əldə etmək istəyir. Elə bu istək uğrunda [[Məşhəd]]də qaldırdığı üsyanda məğlub olur və sonda öldürülür.<ref>Mohammad Qaneii, ''History of Torbat-e-Heydariyeh'', ss. 103–104.</ref> * == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == * [[Əfşar imperiyası]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{cite book | last = Amanat | first = Abbas | title = Pivot of the Universe: Nasir Al-Din Shah Qajar and the Iranian Monarchy, 1831-1896 | publisher = I.B.Tauris | year = 1997 | isbn = 978-1845118280 }} * {{cite book |last1=Amanat|first1=Abbas|author1-link= |title=Iran: A Modern History|date=2017 |publisher=Yale University Press|pages=1–992|isbn=978-0300112542}} * {{cite book |last1=Axworthy |first1=Michael |author1-link= |title=The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant |date=2006 |publisher=I.B.Tauris |isbn=978-1850437062}} * {{cite book | last1 = Fisher | first1 = William Bayne | last2 = Avery | first2= P. | last3 = Hambly | first3 = G. R. G | last4 = Melville | first4 = C. | title = The Cambridge History of Iran | volume = 7 | url = https://books.google.com/books?id=H20Xt157iYUC&q=agha+muhammad+khan+invade+georgia | publisher = [[Cambridge University Press]] | location = Cambridge | year = 1991 | isbn = 0521200954 }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-islamica/*-COM_0190 |archiveurl = |archivedate = |title = Afshār |author = Ali A. Bulookbashi və Farzin Negahban |date = |work = |publisher = Encyclopaedia Islamica Online |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://iranicaonline.org/articles/afsar |archiveurl = |archivedate = |title = AFŠĀR |author = P. Oberling |date = |work = |publisher = outledge & Kegan Paul/Encyclopædia Iranica |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri |archiveurl = |archivedate = |title = |author = Ernest Tucker |date = 2012 |work = |publisher = Encyclopaedia of Islam |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri |archiveurl = |archivedate = |title = Afshār |author = Georg Stöber |date = 2010 |work = |publisher = Encyclopaedia of Islam |accessdate = |language = }} [[Kateqoriya:Əfşarlar imperiyası]] [[Kateqoriya:Şiə sülalələr]] eah6v4nrkoa2bapddbeyg9il8xr4ob4 6547664 6547663 2022-07-24T22:56:00Z Qızılbaş 71676 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Türk sülalələri]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Sülalə |Adı = Əfşar sülaləsi |Orijinal adı = |Gerb = Afsharid Imperial Standard (3 Stripes).svg |Gerbin ölçüsü = 250 |Gerbin izahı = Əfşarların bayrağı (Nadir şahın dövründə) |Ölkə = [[Azərbaycan]]<br>[[Türkiyə]]nin şərqi<br>[[İran]]<br>[[Hindistan]]<br>[[Mərkəzi Asiya]]<br>[[Əfqanıstan]]<br>[[Hindistan]]ın şimalı<br>[[Pakistan]]<br>[[Ermənistan]]<br>[[Gürcüstan]]<br>[[Dağıstan]] və s. |Hissəsidir = |Banisi = [[Nadir şah Əfşar]] |Sonuncu hökmdar = [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]] |Hazırkı rəhbər = |Soyun kəsilməsi = |Milliyyət = [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]]ni təşkil edən tayfalardan biri olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]a aiddir. |Titullar = [[Şah]] |Vikianbar = }} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir.{{sfn|Tucker|2012}}{{sfn|Stöber|2010}} == Hakimiyyətlərinin qısa təsviri == Sülalədən olan ilk şah [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın atasının adı İmamqulu olmuşdur. 1736-cı ildə şah elan edilsə də, əslində [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]nı 1732-ci ildən etibarən idarə etməkdə idi, ondan daha əvvəl də hakimiyyət onun əlində olsa da, [[II Təhmasib]] də müəyyən hakimiyyətə malik olmuşdu. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı İbrahim xanın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı [[Adil şah]]) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı [[İbrahim şah Əfşar|İbrahim xan]]ın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş Xorasanda Nadirin sağ qalmış nəvəsi [[Şahrux şah Əfşar|Şahrux Mirzə]] (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]]nin oğlu) taxta çıxarıldı.<ref>J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: ''[[Encyclopædia Iranica]]'', Vol. I, Fasc. 5, p. 452. [http://www.iranicaonline.org/articles/adel-shah-afsar-the-royal-title-of-ali-qoli-khan-r Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011)]. Accessed April 16, 2012.</ref> Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız [[Xorasan]]la məhdudlaşır. 1796-cı ildə [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd xan Qacar]]ın [[Xorasan]]ı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən [[Qacarlar (tayfa)|Qacar tayfası]]na mənsub olan [[Qacarlar (sülalə)|Qacarlar sülaləsi]]nə keçir.<ref>{{cite journal | author-link = [[Ənvər Çingizoğlu]] | title = Avşarlar | journal = "Şuşa | volume = 20 | pages = 181-211 | date = 2008}}</ref> [[Fətəli şah Qacar]] Şahrux şahın oğlu [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]]ı 1797-ci ildə [[Xorasan]]ın hakimi təyin etsə də, o, 1802-ci ildə üsyan qaldıraraq müstəqillik əldə etmək istəyir. Elə bu istək uğrunda [[Məşhəd]]də qaldırdığı üsyanda məğlub olur və sonda öldürülür.<ref>Mohammad Qaneii, ''History of Torbat-e-Heydariyeh'', ss. 103–104.</ref> * == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == * [[Əfşar imperiyası]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{cite book | last = Amanat | first = Abbas | title = Pivot of the Universe: Nasir Al-Din Shah Qajar and the Iranian Monarchy, 1831-1896 | publisher = I.B.Tauris | year = 1997 | isbn = 978-1845118280 }} * {{cite book |last1=Amanat|first1=Abbas|author1-link= |title=Iran: A Modern History|date=2017 |publisher=Yale University Press|pages=1–992|isbn=978-0300112542}} * {{cite book |last1=Axworthy |first1=Michael |author1-link= |title=The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant |date=2006 |publisher=I.B.Tauris |isbn=978-1850437062}} * {{cite book | last1 = Fisher | first1 = William Bayne | last2 = Avery | first2= P. | last3 = Hambly | first3 = G. R. G | last4 = Melville | first4 = C. | title = The Cambridge History of Iran | volume = 7 | url = https://books.google.com/books?id=H20Xt157iYUC&q=agha+muhammad+khan+invade+georgia | publisher = [[Cambridge University Press]] | location = Cambridge | year = 1991 | isbn = 0521200954 }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-islamica/*-COM_0190 |archiveurl = |archivedate = |title = Afshār |author = Ali A. Bulookbashi və Farzin Negahban |date = |work = |publisher = Encyclopaedia Islamica Online |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://iranicaonline.org/articles/afsar |archiveurl = |archivedate = |title = AFŠĀR |author = P. Oberling |date = |work = |publisher = outledge & Kegan Paul/Encyclopædia Iranica |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri |archiveurl = |archivedate = |title = |author = Ernest Tucker |date = 2012 |work = |publisher = Encyclopaedia of Islam |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri |archiveurl = |archivedate = |title = Afshār |author = Georg Stöber |date = 2010 |work = |publisher = Encyclopaedia of Islam |accessdate = |language = }} [[Kateqoriya:Əfşarlar imperiyası]] [[Kateqoriya:Şiə sülalələr]] [[Kateqoriya:Türk sülalələri]] atybpr1ww7613gnxvp0v7nsuk3iqvt1 6547665 6547664 2022-07-24T22:57:52Z Qızılbaş 71676 /* Hakimiyyətlərinin qısa təsviri */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Sülalə |Adı = Əfşar sülaləsi |Orijinal adı = |Gerb = Afsharid Imperial Standard (3 Stripes).svg |Gerbin ölçüsü = 250 |Gerbin izahı = Əfşarların bayrağı (Nadir şahın dövründə) |Ölkə = [[Azərbaycan]]<br>[[Türkiyə]]nin şərqi<br>[[İran]]<br>[[Hindistan]]<br>[[Mərkəzi Asiya]]<br>[[Əfqanıstan]]<br>[[Hindistan]]ın şimalı<br>[[Pakistan]]<br>[[Ermənistan]]<br>[[Gürcüstan]]<br>[[Dağıstan]] və s. |Hissəsidir = |Banisi = [[Nadir şah Əfşar]] |Sonuncu hökmdar = [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]] |Hazırkı rəhbər = |Soyun kəsilməsi = |Milliyyət = [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]]ni təşkil edən tayfalardan biri olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]a aiddir. |Titullar = [[Şah]] |Vikianbar = }} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir.{{sfn|Tucker|2012}}{{sfn|Stöber|2010}} == Hakimiyyətlərinin qısa təsviri == Sülalədən olan ilk şah [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın atasının adı İmamqulu olmuşdur. 1736-cı ildə şah elan edilsə də, əslində [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]nı 1732-ci ildən etibarən idarə etməkdə idi, ondan daha əvvəl də hakimiyyət onun əlində olsa da, [[II Təhmasib]] də müəyyən hakimiyyətə malik olmuşdu. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı İbrahim xanın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı [[Adil şah]]) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı [[İbrahim şah Əfşar|İbrahim xan]]ın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş Xorasanda Nadirin sağ qalmış nəvəsi [[Şahrux şah Əfşar|Şahrux Mirzə]] (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]]nin oğlu) taxta çıxarıldı.<ref>J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: ''[[Encyclopædia Iranica]]'', Vol. I, Fasc. 5, p. 452. [http://www.iranicaonline.org/articles/adel-shah-afsar-the-royal-title-of-ali-qoli-khan-r Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011)]. Accessed April 16, 2012.</ref> Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız [[Xorasan]]la məhdudlaşır. 1796-cı ildə [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd xan Qacar]]ın [[Xorasan]]ı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən [[Qacarlar (tayfa)|Qacar tayfası]]na mənsub olan [[Qacarlar (sülalə)|Qacarlar sülaləsi]]nə keçir.<ref>{{cite journal | author-link = [[Ənvər Çingizoğlu]] | title = Avşarlar | journal = "Şuşa | volume = 20 | pages = 181-211 | date = 2008}}</ref> [[Fətəli şah Qacar]] Şahrux şahın oğlu [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]]ı 1797-ci ildə [[Xorasan]]ın hakimi təyin etsə də, o, 1802-ci ildə üsyan qaldıraraq müstəqillik əldə etmək istəyir. Elə bu istək uğrunda [[Məşhəd]]də qaldırdığı üsyanda məğlub olur və sonda öldürülür.<ref>Mohammad Qaneii, ''History of Torbat-e-Heydariyeh'', ss. 103–104.</ref> [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|thumb|[[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın möhürü.]] == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == * [[Əfşar imperiyası]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{cite book | last = Amanat | first = Abbas | title = Pivot of the Universe: Nasir Al-Din Shah Qajar and the Iranian Monarchy, 1831-1896 | publisher = I.B.Tauris | year = 1997 | isbn = 978-1845118280 }} * {{cite book |last1=Amanat|first1=Abbas|author1-link= |title=Iran: A Modern History|date=2017 |publisher=Yale University Press|pages=1–992|isbn=978-0300112542}} * {{cite book |last1=Axworthy |first1=Michael |author1-link= |title=The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant |date=2006 |publisher=I.B.Tauris |isbn=978-1850437062}} * {{cite book | last1 = Fisher | first1 = William Bayne | last2 = Avery | first2= P. | last3 = Hambly | first3 = G. R. G | last4 = Melville | first4 = C. | title = The Cambridge History of Iran | volume = 7 | url = https://books.google.com/books?id=H20Xt157iYUC&q=agha+muhammad+khan+invade+georgia | publisher = [[Cambridge University Press]] | location = Cambridge | year = 1991 | isbn = 0521200954 }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-islamica/*-COM_0190 |archiveurl = |archivedate = |title = Afshār |author = Ali A. Bulookbashi və Farzin Negahban |date = |work = |publisher = Encyclopaedia Islamica Online |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://iranicaonline.org/articles/afsar |archiveurl = |archivedate = |title = AFŠĀR |author = P. Oberling |date = |work = |publisher = outledge & Kegan Paul/Encyclopædia Iranica |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri |archiveurl = |archivedate = |title = |author = Ernest Tucker |date = 2012 |work = |publisher = Encyclopaedia of Islam |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri |archiveurl = |archivedate = |title = Afshār |author = Georg Stöber |date = 2010 |work = |publisher = Encyclopaedia of Islam |accessdate = |language = }} [[Kateqoriya:Əfşarlar imperiyası]] [[Kateqoriya:Şiə sülalələr]] [[Kateqoriya:Türk sülalələri]] 23b8odd0fby4q1iaupqbxg9csqt8y4i 6547668 6547665 2022-07-24T22:58:34Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{Sülalə |Adı = Əfşar sülaləsi |Orijinal adı = |Gerb = Afsharid Imperial Standard (3 Stripes).svg |Gerbin ölçüsü = 250 |Gerbin izahı = Əfşarların bayrağı (Nadir şahın dövründə) |Ölkə = [[Azərbaycan]]<br>[[Türkiyə]]nin şərqi<br>[[İran]]<br>[[Hindistan]]<br>[[Mərkəzi Asiya]]<br>[[Əfqanıstan]]<br>[[Hindistan]]ın şimalı<br>[[Pakistan]]<br>[[Ermənistan]]<br>[[Gürcüstan]]<br>[[Dağıstan]] və s. |Hissəsidir = |Banisi = [[Nadir şah Əfşar]] |Sonuncu hökmdar = [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]] |Hazırkı rəhbər = |Soyun kəsilməsi = |Milliyyət = [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]]ni təşkil edən tayfalardan biri olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]a aiddir. |Titullar = [[Şah]] |Vikianbar = }} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir.{{sfn|Tucker|2012}}{{sfn|Stöber|2010}} == Hakimiyyətlərinin qısa təsviri == Sülalədən olan ilk şah [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın atasının adı İmamqulu olmuşdur. 1736-cı ildə şah elan edilsə də, əslində [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]nı 1732-ci ildən etibarən idarə etməkdə idi, ondan daha əvvəl də hakimiyyət onun əlində olsa da, [[II Təhmasib]] də müəyyən hakimiyyətə malik olmuşdu. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı İbrahim xanın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı [[Adil şah]]) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı [[İbrahim şah Əfşar|İbrahim xan]]ın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş Xorasanda Nadirin sağ qalmış nəvəsi [[Şahrux şah Əfşar|Şahrux Mirzə]] (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]]nin oğlu) taxta çıxarıldı.<ref>J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: ''[[Encyclopædia Iranica]]'', Vol. I, Fasc. 5, p. 452. [http://www.iranicaonline.org/articles/adel-shah-afsar-the-royal-title-of-ali-qoli-khan-r Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011)]. Accessed April 16, 2012.</ref> Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız [[Xorasan]]la məhdudlaşır. 1796-cı ildə [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd xan Qacar]]ın [[Xorasan]]ı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən [[Qacarlar (tayfa)|Qacar tayfası]]na mənsub olan [[Qacarlar (sülalə)|Qacarlar sülaləsi]]nə keçir.<ref>{{cite journal | author-link = [[Ənvər Çingizoğlu]] | title = Avşarlar | journal = "Şuşa | volume = 20 | pages = 181-211 | date = 2008}}</ref> [[Fətəli şah Qacar]] Şahrux şahın oğlu [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]]ı 1797-ci ildə [[Xorasan]]ın hakimi təyin etsə də, o, 1802-ci ildə üsyan qaldıraraq müstəqillik əldə etmək istəyir. Elə bu istək uğrunda [[Məşhəd]]də qaldırdığı üsyanda məğlub olur və sonda öldürülür.<ref>Mohammad Qaneii, ''History of Torbat-e-Heydariyeh'', ss. 103–104.</ref> [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|thumb|[[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın möhürü.]] == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == * [[Əfşar imperiyası]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{cite book | last = Amanat | first = Abbas | title = Pivot of the Universe: Nasir Al-Din Shah Qajar and the Iranian Monarchy, 1831-1896 | publisher = I.B.Tauris | year = 1997 | isbn = 978-1845118280 }} * {{cite book |last1=Amanat|first1=Abbas|author1-link= |title=Iran: A Modern History|date=2017 |publisher=Yale University Press|pages=1–992|isbn=978-0300112542}} * {{cite book |last1=Axworthy |first1=Michael |author1-link= |title=The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant |date=2006 |publisher=I.B.Tauris |isbn=978-1850437062}} * {{cite book | last1 = Fisher | first1 = William Bayne | last2 = Avery | first2= P. | last3 = Hambly | first3 = G. R. G | last4 = Melville | first4 = C. | title = The Cambridge History of Iran | volume = 7 | url = https://books.google.com/books?id=H20Xt157iYUC&q=agha+muhammad+khan+invade+georgia | publisher = [[Cambridge University Press]] | location = Cambridge | year = 1991 | isbn = 0521200954 }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-islamica/*-COM_0190 |archiveurl = |archivedate = |title = Afshār |author = Ali A. Bulookbashi və Farzin Negahban |date = |work = |publisher = Encyclopaedia Islamica Online |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://iranicaonline.org/articles/afsar |archiveurl = |archivedate = |title = AFŠĀR |author = P. Oberling |date = |work = |publisher = outledge & Kegan Paul/Encyclopædia Iranica |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri |archiveurl = |archivedate = |title = |author = Ernest Tucker |date = 2012 |work = |publisher = Encyclopaedia of Islam |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri |archiveurl = |archivedate = |title = Afshār |author = Georg Stöber |date = 2010 |work = |publisher = Encyclopaedia of Islam |accessdate = |language = }} [[Kateqoriya:Əfşarlar imperiyası]] [[Kateqoriya:Şiə sülalələr]] [[Kateqoriya:Türk sülalələri]] ayisgi6d8s341njzdjeoacpftc6jsbo 6547670 6547668 2022-07-24T23:00:29Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{Sülalə |Adı = Əfşar sülaləsi |Orijinal adı = |Gerb = Afsharid Imperial Standard (3 Stripes).svg |Gerbin ölçüsü = 250 |Gerbin izahı = Əfşarların bayrağı (Nadir şahın dövründə) |Ölkə = [[Azərbaycan]]<br>[[Türkiyə]]nin şərqi<br>[[İran]]<br>[[Hindistan]]<br>[[Mərkəzi Asiya]]<br>[[Əfqanıstan]]<br>[[Hindistan]]ın şimalı<br>[[Pakistan]]<br>[[Ermənistan]]<br>[[Gürcüstan]]<br>[[Dağıstan]] və s. |Hissəsidir = |Banisi = [[Nadir şah Əfşar]] |Sonuncu hökmdar = [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]] |Hazırkı rəhbər = |Soyun kəsilməsi = |Milliyyət = [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]]ni təşkil edən tayfalardan biri olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]a aiddir. |Titullar = [[Şah]] |Vikianbar = }} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir.{{sfn|Tucker|2012}}{{sfn|Stöber|2010}} == Hakimiyyətlərinin qısa təsviri == Sülalədən olan ilk şah [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın atasının adı İmamqulu olmuşdur. 1736-cı ildə şah elan edilsə də, əslində [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]nı 1732-ci ildən etibarən idarə etməkdə idi, ondan daha əvvəl də hakimiyyət onun əlində olsa da, [[II Təhmasib]] də müəyyən hakimiyyətə malik olmuşdu. 1732-ci ildə [[II Təhmasib]] hakimiyyətdən devrilmiş, onnu yerinə azyaşlı oğlu Abbas Mirzə [[III Abbas]] adı ilə şah elan edilmişdir. Nadir isə onun adından dövləti idarə etmişdir. 1736-cı ildə [[III Abbas]] da taxtdan endirilmiş və [[Muğan qurultayı]]<nowiki/>nda [[Nadir xan Əfşar]] [[şah]] elan edilmişdir. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı İbrahim xanın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı [[Adil şah]]) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı [[İbrahim şah Əfşar|İbrahim xan]]ın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş Xorasanda Nadirin sağ qalmış nəvəsi [[Şahrux şah Əfşar|Şahrux Mirzə]] (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]]nin oğlu) taxta çıxarıldı.<ref>J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: ''[[Encyclopædia Iranica]]'', Vol. I, Fasc. 5, p. 452. [http://www.iranicaonline.org/articles/adel-shah-afsar-the-royal-title-of-ali-qoli-khan-r Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011)]. Accessed April 16, 2012.</ref> Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız [[Xorasan]]la məhdudlaşır. 1796-cı ildə [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd xan Qacar]]ın [[Xorasan]]ı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən [[Qacarlar (tayfa)|Qacar tayfası]]na mənsub olan [[Qacarlar (sülalə)|Qacarlar sülaləsi]]nə keçir.<ref>{{cite journal | author-link = [[Ənvər Çingizoğlu]] | title = Avşarlar | journal = "Şuşa | volume = 20 | pages = 181-211 | date = 2008}}</ref> [[Fətəli şah Qacar]] Şahrux şahın oğlu [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]]ı 1797-ci ildə [[Xorasan]]ın hakimi təyin etsə də, o, 1802-ci ildə üsyan qaldıraraq müstəqillik əldə etmək istəyir. Elə bu istək uğrunda [[Məşhəd]]də qaldırdığı üsyanda məğlub olur və sonda öldürülür.<ref>Mohammad Qaneii, ''History of Torbat-e-Heydariyeh'', ss. 103–104.</ref> [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|thumb|[[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın möhürü.]] == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == * [[Əfşar imperiyası]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{cite book | last = Amanat | first = Abbas | title = Pivot of the Universe: Nasir Al-Din Shah Qajar and the Iranian Monarchy, 1831-1896 | publisher = I.B.Tauris | year = 1997 | isbn = 978-1845118280 }} * {{cite book |last1=Amanat|first1=Abbas|author1-link= |title=Iran: A Modern History|date=2017 |publisher=Yale University Press|pages=1–992|isbn=978-0300112542}} * {{cite book |last1=Axworthy |first1=Michael |author1-link= |title=The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant |date=2006 |publisher=I.B.Tauris |isbn=978-1850437062}} * {{cite book | last1 = Fisher | first1 = William Bayne | last2 = Avery | first2= P. | last3 = Hambly | first3 = G. R. G | last4 = Melville | first4 = C. | title = The Cambridge History of Iran | volume = 7 | url = https://books.google.com/books?id=H20Xt157iYUC&q=agha+muhammad+khan+invade+georgia | publisher = [[Cambridge University Press]] | location = Cambridge | year = 1991 | isbn = 0521200954 }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-islamica/*-COM_0190 |archiveurl = |archivedate = |title = Afshār |author = Ali A. Bulookbashi və Farzin Negahban |date = |work = |publisher = Encyclopaedia Islamica Online |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://iranicaonline.org/articles/afsar |archiveurl = |archivedate = |title = AFŠĀR |author = P. Oberling |date = |work = |publisher = outledge & Kegan Paul/Encyclopædia Iranica |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri |archiveurl = |archivedate = |title = |author = Ernest Tucker |date = 2012 |work = |publisher = Encyclopaedia of Islam |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri |archiveurl = |archivedate = |title = Afshār |author = Georg Stöber |date = 2010 |work = |publisher = Encyclopaedia of Islam |accessdate = |language = }} [[Kateqoriya:Əfşarlar imperiyası]] [[Kateqoriya:Şiə sülalələr]] [[Kateqoriya:Türk sülalələri]] pjzgy207ipgibkw2vto4jd7cuqw9zow 6547671 6547670 2022-07-24T23:01:01Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{Sülalə |Adı = Əfşar sülaləsi |Orijinal adı = |Gerb = Afsharid Imperial Standard (3 Stripes).svg |Gerbin ölçüsü = 250 |Gerbin izahı = Əfşarların bayrağı (Nadir şahın dövründə) |Ölkə = [[Azərbaycan]]<br>[[Türkiyə]]nin şərqi<br>[[İran]]<br>[[Hindistan]]<br>[[Mərkəzi Asiya]]<br>[[Əfqanıstan]]<br>[[Hindistan]]ın şimalı<br>[[Pakistan]]<br>[[Ermənistan]]<br>[[Gürcüstan]]<br>[[Dağıstan]] və s. |Hissəsidir = |Banisi = [[Nadir şah Əfşar]] |Sonuncu hökmdar = [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]] |Hazırkı rəhbər = |Soyun kəsilməsi = |Milliyyət = [[Azərbaycanlılar|Azərbaycan türkləri]]ni təşkil edən tayfalardan biri olan [[Əfşar boyu|Əfşarlar]]a aiddir. |Titullar = [[Şah]] |Vikianbar = }} '''Əfşar sülaləsi''' — [[Nadir şah Əfşar]] tərəfindən əsası qoyulmuş və [[Səfəvi xanədanı|Səfəvi sülaləsi]]nin devrilməsi ilə hakimiyyətə gəlmiş imperiya sülaləsi. Əfşar sülaləsi [[Əfşar boyu|Əfşar tayfası]]nın Qırxlı tirəsindən törəmişdir.{{sfn|Tucker|2012}}{{sfn|Stöber|2010}} == Hakimiyyətlərinin qısa təsviri == Sülalədən olan ilk şah [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın atasının adı İmamqulu olmuşdur. 1736-cı ildə şah elan edilsə də, əslində [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]nı 1732-ci ildən etibarən idarə etməkdə idi, ondan daha əvvəl də hakimiyyət onun əlində olsa da, [[II Təhmasib]] də müəyyən hakimiyyətə malik olmuşdu. 1732-ci ildə [[II Təhmasib]] hakimiyyətdən devrilmiş, onnu yerinə azyaşlı oğlu Abbas Mirzə [[III Abbas]] adı ilə şah elan edilmişdir. Nadir isə onun adından dövləti idarə etmişdir. 1736-cı ildə [[III Abbas]] da taxtdan endirilmiş və [[Muğan qurultayı]]<nowiki/>nda [[Nadir xan Əfşar]] [[şah]] elan edilmişdir. Lakin onun 1747-ci ildə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra hakimiyyətə öz oğlu yox, onun sui-qəsdində də əli olduğu düşünülən qardaşı [[İbrahim xan Əfşar|İbrahim xan]]<nowiki/>ın oğlu Əliqulu xan (şahlıq adı [[Adil şah]]) keçmişdir. Lakin o da hakimiyyətdə möhkəmlənə bilməmiş və qardaşı [[İbrahim şah Əfşar|İbrahim xan]]ın (öldürülmüş atasının adını almışdı) üsyanı nəticəsində devrilmişdir. Lakin İbrahim də taxtda möhkəmlənməmiş [[Xorasan]]<nowiki/>da Nadirin sağ qalmış nəvəsi [[Şahrux şah Əfşar|Şahrux Mirzə]] (Nadirin bir zamanlar vəliəhdi olmuş, lakin sonradan gözləri çıxardılmış [[Rzaqulu mirzə Əfşar|Rzaqulu Mirzə]]nin oğlu) taxta çıxarıldı.<ref>J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: ''[[Encyclopædia Iranica]]'', Vol. I, Fasc. 5, p. 452. [http://www.iranicaonline.org/articles/adel-shah-afsar-the-royal-title-of-ali-qoli-khan-r Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011)]. Accessed April 16, 2012.</ref> Əfşar sülaləsinin hakimiyyəti Nadirin ölümündən qısa müddət sonra yalnız [[Xorasan]]la məhdudlaşır. 1796-cı ildə [[Ağaməhəmməd şah Qacar|Ağa Məhəmməd xan Qacar]]ın [[Xorasan]]ı ələ keçirir, Şahrux şah işğəncə edilir və öldürülür. Bununla da şahlıq Əfşar sülaləsindən [[Qacarlar (tayfa)|Qacar tayfası]]na mənsub olan [[Qacarlar (sülalə)|Qacarlar sülaləsi]]nə keçir.<ref>{{cite journal | author-link = [[Ənvər Çingizoğlu]] | title = Avşarlar | journal = "Şuşa | volume = 20 | pages = 181-211 | date = 2008}}</ref> [[Fətəli şah Qacar]] Şahrux şahın oğlu [[II Nadir şah Əfşar|Nadir Mirzə Əfşar]]ı 1797-ci ildə [[Xorasan]]ın hakimi təyin etsə də, o, 1802-ci ildə üsyan qaldıraraq müstəqillik əldə etmək istəyir. Elə bu istək uğrunda [[Məşhəd]]də qaldırdığı üsyanda məğlub olur və sonda öldürülür.<ref>Mohammad Qaneii, ''History of Torbat-e-Heydariyeh'', ss. 103–104.</ref> [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|thumb|[[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın möhürü.]] == Əfşar şahlarının siyahısı == {| class="wikitable" style="width:70%; text-align:center;" |- ! width="5%" | Sırası ! width="5%" | Şah ! width="80px" | Rəsmi ! width="10%" | Hakimiyyətinin başlaması ! width="10%" | Hakimiyyətinin sonlanması ! width="10%" | Hakimiyyət müddəti ! width="80px" | Möhürü ! width="10px" | Sikkəsi |- | colspan=9 style="background:#B9B9B9" | |- | 1 | '''[[Nadir şah Əfşar]]''' | [[File:Nader Shah Afshar (cropped).jpg|100px]] | 8 mart 1736 | 20 iyun 1747 | 11 il 104 gün | [[File:Emblem of the Afsharid dynasty.svg|80px]] | [[File:Coin of Nader Shah, minted in Isfahan.jpg|200px]] |- | 2 | [[Adil şah|Adil şah Əfşar]] | [[File:Portrait of Adel Shah.jpg|100px]] | 6 iyul 1747 | 1 oktyabr 1748 | 1 il 87 gün | | [[File:Coin of the Afsharid shah Adel Shah, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 3 | [[Şahrux şah Əfşar]] | | 1 oktyabr1748 | yanvar 1750 | 1 il 92 gün | | [[File:Shahrokh Afshar coin, struck at the Mashhad mint.jpg|200px]] |- | 4 | [[İbrahim şah Əfşar]] | | 8 dekabr 1748 | 1749 | | | [[File:Coin of Ebrahim Shah, struck at the Qazvin mint.jpg|200px]] |- |} == Həmçinin bax == * [[Əfşar imperiyası]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{cite book | last = Amanat | first = Abbas | title = Pivot of the Universe: Nasir Al-Din Shah Qajar and the Iranian Monarchy, 1831-1896 | publisher = I.B.Tauris | year = 1997 | isbn = 978-1845118280 }} * {{cite book |last1=Amanat|first1=Abbas|author1-link= |title=Iran: A Modern History|date=2017 |publisher=Yale University Press|pages=1–992|isbn=978-0300112542}} * {{cite book |last1=Axworthy |first1=Michael |author1-link= |title=The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant |date=2006 |publisher=I.B.Tauris |isbn=978-1850437062}} * {{cite book | last1 = Fisher | first1 = William Bayne | last2 = Avery | first2= P. | last3 = Hambly | first3 = G. R. G | last4 = Melville | first4 = C. | title = The Cambridge History of Iran | volume = 7 | url = https://books.google.com/books?id=H20Xt157iYUC&q=agha+muhammad+khan+invade+georgia | publisher = [[Cambridge University Press]] | location = Cambridge | year = 1991 | isbn = 0521200954 }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-islamica/*-COM_0190 |archiveurl = |archivedate = |title = Afshār |author = Ali A. Bulookbashi və Farzin Negahban |date = |work = |publisher = Encyclopaedia Islamica Online |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://iranicaonline.org/articles/afsar |archiveurl = |archivedate = |title = AFŠĀR |author = P. Oberling |date = |work = |publisher = outledge & Kegan Paul/Encyclopædia Iranica |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri |archiveurl = |archivedate = |title = |author = Ernest Tucker |date = 2012 |work = |publisher = Encyclopaedia of Islam |accessdate = |language = }} * {{cite web |url = https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/afshar-COM_23658?s.num=15&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.q=Azeri |archiveurl = |archivedate = |title = Afshār |author = Georg Stöber |date = 2010 |work = |publisher = Encyclopaedia of Islam |accessdate = |language = }} [[Kateqoriya:Əfşarlar imperiyası]] [[Kateqoriya:Şiə sülalələr]] [[Kateqoriya:Türk sülalələri]] fixcwaywdhjgy4j6i6hicn98lygvixy 4 759197 6547647 2022-07-24T22:31:56Z Dancewithdevil 136647 [[Vikipediya:Müzakirə səhifəsi]] səhifəsinə istiqamətləndirilir wikitext text/x-wiki #redirect[[Vikipediya:Müzakirə səhifəsi]] kff2cmrkj6llegy5oari67wu5ozhm1s 4 759198 6547649 2022-07-24T22:32:30Z Dancewithdevil 136647 [[Vikipediya:Müzakirə səhifəsi]] səhifəsinə istiqamətləndirilir wikitext text/x-wiki #redirect[[Vikipediya:Müzakirə səhifəsi]] kff2cmrkj6llegy5oari67wu5ozhm1s 0 759199 6547673 2022-07-24T23:12:53Z Qızılbaş 71676 Səhifə "{{iş gedir}} Cəngavər — orta əsrlər dövründə, yəni Ağqoyunlu və Səfəvi imperiyaları zamanı orduda ağır süvariləri bildirmək üçün istifadə edilən söz. Termin qədim pəhləvi dilindən gələn iki sözdən yaranmış - Cəng (döyüş) və Vər’е -, mənası ''döyüşə getmək'' deməkdir." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} Cəngavər — orta əsrlər dövründə, yəni Ağqoyunlu və Səfəvi imperiyaları zamanı orduda ağır süvariləri bildirmək üçün istifadə edilən söz. Termin qədim pəhləvi dilindən gələn iki sözdən yaranmış - Cəng (döyüş) və Vər’е -, mənası ''döyüşə getmək'' deməkdir. r92riigcp85veofi7uj0k1h580a3gav 6547674 6547673 2022-07-24T23:29:39Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} Cəngavər — orta əsrlər dövründə, yəni Ağqoyunlu və Səfəvi imperiyaları zamanı orduda ağır süvariləri bildirmək üçün istifadə edilən söz. Termin qədim pəhləvi dilindən gələn iki sözdən yaranmış - Cəng (döyüş) və Vər’е -, mənası ''döyüşə getmək'' deməkdir. Bu termin sadəcə at üzərində döyüşə gedən süvarilər ilə ağır silahlarla silahlanmış və ya zirehlər geyinmiş döyüşçüləri tərif etmək üçün istifadə edilmişdir. Ağqoyunlu və Səfəvi imperiyaları zamanı ordu əsasən qeyri-nizami hissələrdən təşkil edilirdi və müharibə zamanı müxtəlif türk tayfalarından toplanırdı. Səfəvilər dövründə cəngavərlər həm də qızılbaş hesab edilməklə birlikdə, şahın davamçıları mənasını verən müridlər - iman üçün döyüşən - kimi qəbul edilirdilər. Bu cəngavərlərin ən çox məhşurlaşdığı döyüşlərdən birinci Çaldıran döyüşüdür. Döyüşdə Səfəvi imperiyasının məğlub olmasına baxmayaraq, cəngavərlərin Osmanlı ordusunun yeniçəri və sipahilərinə qarşı inadlı müqavimətləri onların məşhurlaşmasına səbəb olmuşdu. Döyüş zamanı onlar yeniçərilərə və sipahilərə aramsız hücumlar edərək, ağır zərbələr vurur və dərhal da geri çəkilirdilər, Osmanlı ordusu onların öhtəsindən yalnız artilleriya atəşinin gücü ilə gələ bildi. Bu isə, Səfəvi ordusunda yox idi. I Şah Abbas dövründə yenidən başlayan Səfəvi-Osmanlı müharibələrində də cəngavərlərdən istifadə edilmiş və bu dəfə uğurlu olunmuşdur. Beləki, I Abbas Osmanlılara qarşı 2 müharibəni tam qələbə ilə sonlandırmış, üçüncü müharibənin başlanğıcında da qələbələr qazansa da, sonradan vəfat etmişdir. Bu termin bir qədər fərqli anlamda olsa da, hal-hazırda da Azərbaycan dilində istifadə olunmaqdadır. jjskbpjrosdjctlf9emcp3ut2bndxql 6547675 6547674 2022-07-24T23:33:34Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Cəngavər''' — [[orta əsrlər]] dövründə, yəni [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] və [[Səfəvi imperiyası|Səfəvi imperiyaları]] zamanı orduda ağır [[Süvarilər|süvaril]]<nowiki/>əri bildirmək üçün istifadə edilən söz. Termin qədim [[pəhləvi dili]]<nowiki/>ndən gələn iki sözdən yaranmış - ''Cəng'' (döyüş) və ''Vər’е'' (gedən)''-,'' mənası ''döyüşə getmək'' deməkdir. Bu termin sadəcə at üzərində döyüşə gedən süvarilər ilə ağır silahlarla silahlanmış və ya zirehlər geyinmiş döyüşçüləri tərif etmək üçün istifadə edilmişdir. [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] və [[Səfəvilər|Səfəvi]] imperiyaları zamanı ordu əsasən qeyri-nizami hissələrdən təşkil edilirdi və müharibə zamanı müxtəlif türk tayfalarından toplanırdı. Səfəvilər dövründə cəngavərlər həm də qızılbaş hesab edilməklə birlikdə, şahın davamçıları mənasını verən müridlər - iman üçün döyüşən - kimi qəbul edilirdilər. Bu cəngavərlərin ən çox məhşurlaşdığı döyüşlərdən birinci [[Çaldıran döyüşü]]<nowiki/>dür. Döyüşdə [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]<nowiki/>nın məğlub olmasına baxmayaraq, cəngavərlərin [[Osmanlı ordusu]]<nowiki/>nun [[yeniçəri]] və [[Sipahilər|sipahil]]<nowiki/>ərinə qarşı inadlı müqavimətləri onların məşhurlaşmasına səbəb olmuşdu. Döyüş zamanı onlar yeniçərilərə və sipahilərə aramsız hücumlar edərək, ağır zərbələr vurur və dərhal da geri çəkilirdilər, [[Osmanlı ordusu]] onların öhtəsindən yalnız [[artilleriya]] atəşinin gücü ilə gələ bildi. Bu isə, [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Səfəvi ordusu]]<nowiki/>nda yox idi. [[I Abbas|I Şah Abbas]] dövründə yenidən başlayan [[Səfəvi-Osmanlı müharibələri|Səfəvi-Osmanlı müharibələrin]]<nowiki/>də də cəngavərlərdən istifadə edilmiş və bu dəfə uğurlu olunmuşdur. Beləki, [[I Abbas]] Osmanlılara qarşı [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1603-1612)|2]] [[Səfəvi–Osmanlı müharibəsi (1603–1618)|müharibə]]<nowiki/>ni tam qələbə ilə sonlandırmış, [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1623-1639)|üçüncü müharibə]]<nowiki/>nin başlanğıcında da qələbələr qazansa da, sonradan vəfat etmişdir. Bu termin bir qədər fərqli anlamda olsa da, hal-hazırda da [[Azərbaycan dili]]<nowiki/>ndə istifadə olunmaqdadır. b5taohuhtjcisx550a7wjvgdddiocaa 6547676 6547675 2022-07-24T23:33:43Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Cəngavər''' — [[orta əsrlər]] dövründə, yəni [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] və [[Səfəvi imperiyası|Səfəvi imperiyaları]] zamanı orduda ağır [[Süvarilər|süvaril]]<nowiki/>əri bildirmək üçün istifadə edilən söz. Termin qədim [[pəhləvi dili]]<nowiki/>ndən gələn iki sözdən yaranmış - ''Cəng'' (döyüş) və ''Vər’е'' (gedən)''-,'' mənası ''döyüşə getmək'' deməkdir. Bu termin sadəcə at üzərində döyüşə gedən süvarilər ilə ağır silahlarla silahlanmış və ya zirehlər geyinmiş döyüşçüləri tərif etmək üçün istifadə edilmişdir. [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] və [[Səfəvilər|Səfəvi]] imperiyaları zamanı ordu əsasən qeyri-nizami hissələrdən təşkil edilirdi və müharibə zamanı müxtəlif türk tayfalarından toplanırdı. Səfəvilər dövründə cəngavərlər həm də qızılbaş hesab edilməklə birlikdə, şahın davamçıları mənasını verən müridlər - iman üçün döyüşən - kimi qəbul edilirdilər. Bu cəngavərlərin ən çox məhşurlaşdığı döyüşlərdən birinci [[Çaldıran döyüşü]]<nowiki/>dür. Döyüşdə [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]<nowiki/>nın məğlub olmasına baxmayaraq, cəngavərlərin [[Osmanlı ordusu]]<nowiki/>nun [[yeniçəri]] və [[Sipahilər|sipahil]]<nowiki/>ərinə qarşı inadlı müqavimətləri onların məşhurlaşmasına səbəb olmuşdu. Döyüş zamanı onlar yeniçərilərə və sipahilərə aramsız hücumlar edərək, ağır zərbələr vurur və dərhal da geri çəkilirdilər, [[Osmanlı ordusu]] onların öhtəsindən yalnız [[artilleriya]] atəşinin gücü ilə gələ bildi. Bu isə, [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Səfəvi ordusu]]<nowiki/>nda yox idi. [[I Abbas|I Şah Abbas]] dövründə yenidən başlayan [[Səfəvi-Osmanlı müharibələri|Səfəvi-Osmanlı müharibələrin]]<nowiki/>də də cəngavərlərdən istifadə edilmiş və bu dəfə uğurlu olunmuşdur. Beləki, [[I Abbas]] Osmanlılara qarşı [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1603-1612)|2]] [[Səfəvi–Osmanlı müharibəsi (1603–1618)|müharibə]]<nowiki/>ni tam qələbə ilə sonlandırmış, [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1623-1639)|üçüncü müharibə]]<nowiki/>nin başlanğıcında da qələbələr qazansa da, sonradan vəfat etmişdir. Bu termin bir qədər fərqli anlamda olsa da, hal-hazırda da [[Azərbaycan dili]]<nowiki/>ndə istifadə olunmaqdadır. == Həmçinin bax == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} r1snkqc0xrcxq93unlabafpdfi8h6tz 6547677 6547676 2022-07-24T23:34:19Z Qızılbaş 71676 /* Həmçinin bax */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Cəngavər''' — [[orta əsrlər]] dövründə, yəni [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] və [[Səfəvi imperiyası|Səfəvi imperiyaları]] zamanı orduda ağır [[Süvarilər|süvaril]]<nowiki/>əri bildirmək üçün istifadə edilən söz. Termin qədim [[pəhləvi dili]]<nowiki/>ndən gələn iki sözdən yaranmış - ''Cəng'' (döyüş) və ''Vər’е'' (gedən)''-,'' mənası ''döyüşə getmək'' deməkdir. Bu termin sadəcə at üzərində döyüşə gedən süvarilər ilə ağır silahlarla silahlanmış və ya zirehlər geyinmiş döyüşçüləri tərif etmək üçün istifadə edilmişdir. [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] və [[Səfəvilər|Səfəvi]] imperiyaları zamanı ordu əsasən qeyri-nizami hissələrdən təşkil edilirdi və müharibə zamanı müxtəlif türk tayfalarından toplanırdı. Səfəvilər dövründə cəngavərlər həm də qızılbaş hesab edilməklə birlikdə, şahın davamçıları mənasını verən müridlər - iman üçün döyüşən - kimi qəbul edilirdilər. Bu cəngavərlərin ən çox məhşurlaşdığı döyüşlərdən birinci [[Çaldıran döyüşü]]<nowiki/>dür. Döyüşdə [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]<nowiki/>nın məğlub olmasına baxmayaraq, cəngavərlərin [[Osmanlı ordusu]]<nowiki/>nun [[yeniçəri]] və [[Sipahilər|sipahil]]<nowiki/>ərinə qarşı inadlı müqavimətləri onların məşhurlaşmasına səbəb olmuşdu. Döyüş zamanı onlar yeniçərilərə və sipahilərə aramsız hücumlar edərək, ağır zərbələr vurur və dərhal da geri çəkilirdilər, [[Osmanlı ordusu]] onların öhtəsindən yalnız [[artilleriya]] atəşinin gücü ilə gələ bildi. Bu isə, [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Səfəvi ordusu]]<nowiki/>nda yox idi. [[I Abbas|I Şah Abbas]] dövründə yenidən başlayan [[Səfəvi-Osmanlı müharibələri|Səfəvi-Osmanlı müharibələrin]]<nowiki/>də də cəngavərlərdən istifadə edilmiş və bu dəfə uğurlu olunmuşdur. Beləki, [[I Abbas]] Osmanlılara qarşı [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1603-1612)|2]] [[Səfəvi–Osmanlı müharibəsi (1603–1618)|müharibə]]<nowiki/>ni tam qələbə ilə sonlandırmış, [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1623-1639)|üçüncü müharibə]]<nowiki/>nin başlanğıcında da qələbələr qazansa da, sonradan vəfat etmişdir. Bu termin bir qədər fərqli anlamda olsa da, hal-hazırda da [[Azərbaycan dili]]<nowiki/>ndə istifadə olunmaqdadır. == Həmçinin bax == * [[Cəngavər]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} ghmyzw6a4yingff9tbm9lw8gy4v9jvk 6547678 6547677 2022-07-24T23:35:38Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Cəngavər''' — [[orta əsrlər]] dövründə, yəni [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] və [[Səfəvi imperiyası|Səfəvi imperiyaları]] zamanı orduda ağır [[Süvarilər|süvaril]]<nowiki/>əri bildirmək üçün istifadə edilən söz. Termin qədim [[pəhləvi dili]]<nowiki/>ndən gələn iki sözdən yaranmış - ''Cəng'' (döyüş) və ''Vər’е'' (gedən)''-,'' mənası ''döyüşə getmək'' deməkdir. Bu termin sadəcə at üzərində döyüşə gedən süvarilər ilə ağır silahlarla silahlanmış və ya zirehlər geyinmiş döyüşçüləri tərif etmək üçün istifadə edilmişdir. [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] və [[Səfəvilər|Səfəvi]] imperiyaları zamanı ordu əsasən qeyri-nizami hissələrdən təşkil edilirdi və müharibə zamanı müxtəlif türk tayfalarından toplanırdı. Səfəvilər dövründə cəngavərlər həm də qızılbaş hesab edilməklə birlikdə, şahın davamçıları mənasını verən müridlər - iman üçün döyüşən - kimi qəbul edilirdilər. Bu cəngavərlərin ən çox məhşurlaşdığı döyüşlərdən birinci [[Çaldıran döyüşü]]<nowiki/>dür. Döyüşdə [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]<nowiki/>nın məğlub olmasına baxmayaraq, cəngavərlərin [[Osmanlı ordusu]]<nowiki/>nun [[yeniçəri]] və [[Sipahilər|sipahil]]<nowiki/>ərinə qarşı inadlı müqavimətləri onların məşhurlaşmasına səbəb olmuşdu. Döyüş zamanı onlar yeniçərilərə və sipahilərə aramsız hücumlar edərək, ağır zərbələr vurur və dərhal da geri çəkilirdilər, [[Osmanlı ordusu]] onların öhtəsindən yalnız [[artilleriya]] atəşinin gücü ilə gələ bildi. Bu isə, [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Səfəvi ordusu]]<nowiki/>nda yox idi. [[I Abbas|I Şah Abbas]] dövründə yenidən başlayan [[Səfəvi-Osmanlı müharibələri|Səfəvi-Osmanlı müharibələrin]]<nowiki/>də də cəngavərlərdən istifadə edilmiş və bu dəfə uğurlu olunmuşdur. Beləki, [[I Abbas]] Osmanlılara qarşı [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1603-1612)|2]] [[Səfəvi–Osmanlı müharibəsi (1603–1618)|müharibə]]<nowiki/>ni tam qələbə ilə sonlandırmış, [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1623-1639)|üçüncü müharibə]]<nowiki/>nin başlanğıcında da qələbələr qazansa da, sonradan vəfat etmişdir. Bu termin bir qədər fərqli anlamda olsa da, hal-hazırda da [[Azərbaycan dili]]<nowiki/>ndə istifadə olunmaqdadır.<ref>{{cite web |url = https://obastan.com/C%C6%8FNGAV%C6%8FR/5878/ |archiveurl = |archivedate = |title = CƏNGAVƏR |author = |date = |work = |publisher = obastan.com |accessdate = 25 iyul 2022 |language = }}</ref> == Həmçinin bax == * [[Cəngavər]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} mj7vmh3yfmzjpuj3jnmvdt3dgrw7nu9 6547680 6547678 2022-07-24T23:37:21Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Cəngavər''' — [[orta əsrlər]] dövründə, yəni [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] və [[Səfəvi imperiyası|Səfəvi imperiyaları]] zamanı orduda ağır [[Süvarilər|süvaril]]<nowiki/>əri bildirmək üçün istifadə edilən söz. Termin qədim [[pəhləvi dili]]<nowiki/>ndən gələn iki sözdən yaranmış - ''Cəng'' (döyüş) və ''Vər’е'' (gedən)''-,'' mənası ''döyüşə getmək'' deməkdir. Bu termin sadəcə at üzərində döyüşə gedən süvarilər ilə ağır silahlarla silahlanmış və ya zirehlər geyinmiş döyüşçüləri tərif etmək üçün istifadə edilmişdir. [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] və [[Səfəvilər|Səfəvi]] imperiyaları zamanı ordu əsasən qeyri-nizami hissələrdən təşkil edilirdi və müharibə zamanı müxtəlif türk tayfalarından toplanırdı. Səfəvilər dövründə cəngavərlər həm də qızılbaş hesab edilməklə birlikdə, şahın davamçıları mənasını verən müridlər - iman üçün döyüşən - kimi qəbul edilirdilər. Bu cəngavərlərin ən çox məhşurlaşdığı döyüşlərdən birinci [[Çaldıran döyüşü]]<nowiki/>dür. Döyüşdə [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]<nowiki/>nın məğlub olmasına baxmayaraq, cəngavərlərin [[Osmanlı ordusu]]<nowiki/>nun [[yeniçəri]] və [[Sipahilər|sipahil]]<nowiki/>ərinə qarşı inadlı müqavimətləri onların məşhurlaşmasına səbəb olmuşdu. Döyüş zamanı onlar yeniçərilərə və sipahilərə aramsız hücumlar edərək, ağır zərbələr vurur və dərhal da geri çəkilirdilər, [[Osmanlı ordusu]] onların öhtəsindən yalnız [[artilleriya]] atəşinin gücü ilə gələ bildi. Bu isə, [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Səfəvi ordusu]]<nowiki/>nda yox idi. [[I Abbas|I Şah Abbas]] dövründə yenidən başlayan [[Səfəvi-Osmanlı müharibələri|Səfəvi-Osmanlı müharibələrin]]<nowiki/>də də cəngavərlərdən istifadə edilmiş və bu dəfə uğurlu olunmuşdur. Beləki, [[I Abbas]] Osmanlılara qarşı [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1603-1612)|2]] [[Səfəvi–Osmanlı müharibəsi (1603–1618)|müharibə]]<nowiki/>ni tam qələbə ilə sonlandırmış,<ref>{{Kitab3 |müəllif= AZƏRBAYCAN MiLLi ELMLƏR AKADEMiYASI,A. BAKIXANOV ADINA TARİX İNSTİTUTU |başlıq= Azərbaycan tarixi.III cild.(XIII-XVIII əsrlər) |yer= Bakı |nəşriyyat="Elm" nəşriyyatı |il=2007 |səhifə=239|isbn=978-9952-448-39-9|link= http://history.az/pdf.php?item_id=20100402024749477&ext=pdf }}</ref> [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1623-1639)|üçüncü müharibə]]<nowiki/>nin başlanğıcında da qələbələr qazansa da, sonradan vəfat etmişdir.{{sfn|Cooper|1979|634}} Bu termin bir qədər fərqli anlamda olsa da, hal-hazırda da [[Azərbaycan dili]]<nowiki/>ndə istifadə olunmaqdadır.<ref>{{cite web |url = https://obastan.com/C%C6%8FNGAV%C6%8FR/5878/ |archiveurl = |archivedate = |title = CƏNGAVƏR |author = |date = |work = |publisher = obastan.com |accessdate = 25 iyul 2022 |language = }}</ref> == Həmçinin bax == * [[Cəngavər]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 0sxvth3wnqhonm7cme0l77tfesqrr5f 6547681 6547680 2022-07-24T23:38:20Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Cəngavər''' — [[orta əsrlər]] dövründə, yəni [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] və [[Səfəvi imperiyası|Səfəvi imperiyaları]] zamanı orduda ağır [[Süvarilər|süvaril]]<nowiki/>əri bildirmək üçün istifadə edilən söz. Termin qədim [[pəhləvi dili]]<nowiki/>ndən gələn iki sözdən yaranmış - ''Cəng'' (döyüş) və ''Vər’е'' (gedən)''-,'' mənası ''döyüşə getmək'' deməkdir. Bu termin sadəcə at üzərində döyüşə gedən süvarilər ilə ağır silahlarla silahlanmış və ya zirehlər geyinmiş döyüşçüləri tərif etmək üçün istifadə edilmişdir. [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] və [[Səfəvilər|Səfəvi]] imperiyaları zamanı ordu əsasən qeyri-nizami hissələrdən təşkil edilirdi və müharibə zamanı müxtəlif türk tayfalarından toplanırdı. Səfəvilər dövründə cəngavərlər həm də qızılbaş hesab edilməklə birlikdə, şahın davamçıları mənasını verən müridlər - iman üçün döyüşən - kimi qəbul edilirdilər. Bu cəngavərlərin ən çox məhşurlaşdığı döyüşlərdən birinci [[Çaldıran döyüşü]]<nowiki/>dür. Döyüşdə [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]<nowiki/>nın məğlub olmasına baxmayaraq, cəngavərlərin [[Osmanlı ordusu]]<nowiki/>nun [[yeniçəri]] və [[Sipahilər|sipahil]]<nowiki/>ərinə qarşı inadlı müqavimətləri onların məşhurlaşmasına səbəb olmuşdu. Döyüş zamanı onlar yeniçərilərə və sipahilərə aramsız hücumlar edərək, ağır zərbələr vurur və dərhal da geri çəkilirdilər, [[Osmanlı ordusu]] onların öhtəsindən yalnız [[artilleriya]] atəşinin gücü ilə gələ bildi. Bu isə, [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Səfəvi ordusu]]<nowiki/>nda yox idi. [[I Abbas|I Şah Abbas]] dövründə yenidən başlayan [[Səfəvi-Osmanlı müharibələri|Səfəvi-Osmanlı müharibələrin]]<nowiki/>də də cəngavərlərdən istifadə edilmiş və bu dəfə uğurlu olunmuşdur. Beləki, [[I Abbas]] Osmanlılara qarşı [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1603-1612)|2]] [[Səfəvi–Osmanlı müharibəsi (1603–1618)|müharibə]]<nowiki/>ni tam qələbə ilə sonlandırmış,<ref>{{Kitab3 |müəllif= AZƏRBAYCAN MiLLi ELMLƏR AKADEMiYASI,A. BAKIXANOV ADINA TARİX İNSTİTUTU |başlıq= Azərbaycan tarixi.III cild.(XIII-XVIII əsrlər) |yer= Bakı |nəşriyyat="Elm" nəşriyyatı |il=2007 |səhifə=239|isbn=978-9952-448-39-9|link= http://history.az/pdf.php?item_id=20100402024749477&ext=pdf }}</ref> [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1623-1639)|üçüncü müharibə]]<nowiki/>nin başlanğıcında da qələbələr qazansa da, sonradan vəfat etmişdir.{{sfn|Cooper|1979|634}}{{sfn|Roemer|1989|285}} Bu termin bir qədər fərqli anlamda olsa da, hal-hazırda da [[Azərbaycan dili]]<nowiki/>ndə istifadə olunmaqdadır.<ref>{{cite web |url = https://obastan.com/C%C6%8FNGAV%C6%8FR/5878/ |archiveurl = |archivedate = |title = CƏNGAVƏR |author = |date = |work = |publisher = obastan.com |accessdate = 25 iyul 2022 |language = }}</ref> == Həmçinin bax == * [[Cəngavər]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == 04d2dnd62f1n06wv557yq5v2ijfb2hy 6547682 6547681 2022-07-24T23:38:44Z Qızılbaş 71676 /* Mənbə */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Cəngavər''' — [[orta əsrlər]] dövründə, yəni [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] və [[Səfəvi imperiyası|Səfəvi imperiyaları]] zamanı orduda ağır [[Süvarilər|süvaril]]<nowiki/>əri bildirmək üçün istifadə edilən söz. Termin qədim [[pəhləvi dili]]<nowiki/>ndən gələn iki sözdən yaranmış - ''Cəng'' (döyüş) və ''Vər’е'' (gedən)''-,'' mənası ''döyüşə getmək'' deməkdir. Bu termin sadəcə at üzərində döyüşə gedən süvarilər ilə ağır silahlarla silahlanmış və ya zirehlər geyinmiş döyüşçüləri tərif etmək üçün istifadə edilmişdir. [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] və [[Səfəvilər|Səfəvi]] imperiyaları zamanı ordu əsasən qeyri-nizami hissələrdən təşkil edilirdi və müharibə zamanı müxtəlif türk tayfalarından toplanırdı. Səfəvilər dövründə cəngavərlər həm də qızılbaş hesab edilməklə birlikdə, şahın davamçıları mənasını verən müridlər - iman üçün döyüşən - kimi qəbul edilirdilər. Bu cəngavərlərin ən çox məhşurlaşdığı döyüşlərdən birinci [[Çaldıran döyüşü]]<nowiki/>dür. Döyüşdə [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]<nowiki/>nın məğlub olmasına baxmayaraq, cəngavərlərin [[Osmanlı ordusu]]<nowiki/>nun [[yeniçəri]] və [[Sipahilər|sipahil]]<nowiki/>ərinə qarşı inadlı müqavimətləri onların məşhurlaşmasına səbəb olmuşdu. Döyüş zamanı onlar yeniçərilərə və sipahilərə aramsız hücumlar edərək, ağır zərbələr vurur və dərhal da geri çəkilirdilər, [[Osmanlı ordusu]] onların öhtəsindən yalnız [[artilleriya]] atəşinin gücü ilə gələ bildi. Bu isə, [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Səfəvi ordusu]]<nowiki/>nda yox idi. [[I Abbas|I Şah Abbas]] dövründə yenidən başlayan [[Səfəvi-Osmanlı müharibələri|Səfəvi-Osmanlı müharibələrin]]<nowiki/>də də cəngavərlərdən istifadə edilmiş və bu dəfə uğurlu olunmuşdur. Beləki, [[I Abbas]] Osmanlılara qarşı [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1603-1612)|2]] [[Səfəvi–Osmanlı müharibəsi (1603–1618)|müharibə]]<nowiki/>ni tam qələbə ilə sonlandırmış,<ref>{{Kitab3 |müəllif= AZƏRBAYCAN MiLLi ELMLƏR AKADEMiYASI,A. BAKIXANOV ADINA TARİX İNSTİTUTU |başlıq= Azərbaycan tarixi.III cild.(XIII-XVIII əsrlər) |yer= Bakı |nəşriyyat="Elm" nəşriyyatı |il=2007 |səhifə=239|isbn=978-9952-448-39-9|link= http://history.az/pdf.php?item_id=20100402024749477&ext=pdf }}</ref> [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1623-1639)|üçüncü müharibə]]<nowiki/>nin başlanğıcında da qələbələr qazansa da, sonradan vəfat etmişdir.{{sfn|Cooper|1979|634}}{{sfn|Roemer|1989|285}} Bu termin bir qədər fərqli anlamda olsa da, hal-hazırda da [[Azərbaycan dili]]<nowiki/>ndə istifadə olunmaqdadır.<ref>{{cite web |url = https://obastan.com/C%C6%8FNGAV%C6%8FR/5878/ |archiveurl = |archivedate = |title = CƏNGAVƏR |author = |date = |work = |publisher = obastan.com |accessdate = 25 iyul 2022 |language = }}</ref> == Həmçinin bax == * [[Cəngavər]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{Cite book|last=Cooper |first=J. P. |title=The New Cambridge Modern History, Volume IV: The Decline of Spain and the Thirty Years War, 1609–48/59|publisher=CUP Archive |year=1979 |isbn=978-0521297134}} * {{Cite book|last=Roemer |first=H. R. |chapter=The Safavid Period |title=The Cambridge History of Iran, Vol. 6: The Timurid and Safavid Periods |pages=189–350 |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |year=1986 |isbn=0521200946 }} q09yxz90s27yfy5hrx4i808np9rcgei 6547683 6547682 2022-07-24T23:39:25Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki '''Cəngavər''' — [[orta əsrlər]] dövründə, yəni [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] və [[Səfəvi imperiyası|Səfəvi imperiyaları]] zamanı orduda ağır [[Süvarilər|süvaril]]<nowiki/>əri bildirmək üçün istifadə edilən söz. Termin qədim [[pəhləvi dili]]<nowiki/>ndən gələn iki sözdən yaranmış - ''Cəng'' (döyüş) və ''Vər’е'' (gedən)''-,'' mənası ''döyüşə getmək'' deməkdir. Bu termin sadəcə at üzərində döyüşə gedən süvarilər ilə ağır silahlarla silahlanmış və ya zirehlər geyinmiş döyüşçüləri tərif etmək üçün istifadə edilmişdir. [[Ağqoyunlular|Ağqoyunlu]] və [[Səfəvilər|Səfəvi]] imperiyaları zamanı ordu əsasən qeyri-nizami hissələrdən təşkil edilirdi və müharibə zamanı müxtəlif türk tayfalarından toplanırdı. Səfəvilər dövründə cəngavərlər həm də qızılbaş hesab edilməklə birlikdə, şahın davamçıları mənasını verən müridlər - iman üçün döyüşən - kimi qəbul edilirdilər. Bu cəngavərlərin ən çox məhşurlaşdığı döyüşlərdən birinci [[Çaldıran döyüşü]]<nowiki/>dür. Döyüşdə [[Səfəvilər|Səfəvi imperiyası]]<nowiki/>nın məğlub olmasına baxmayaraq, cəngavərlərin [[Osmanlı ordusu]]<nowiki/>nun [[yeniçəri]] və [[Sipahilər|sipahil]]<nowiki/>ərinə qarşı inadlı müqavimətləri onların məşhurlaşmasına səbəb olmuşdu. Döyüş zamanı onlar yeniçərilərə və sipahilərə aramsız hücumlar edərək, ağır zərbələr vurur və dərhal da geri çəkilirdilər, [[Osmanlı ordusu]] onların öhtəsindən yalnız [[artilleriya]] atəşinin gücü ilə gələ bildi. Bu isə, [[Səfəvi imperiyasının ordusu|Səfəvi ordusu]]<nowiki/>nda yox idi. [[I Abbas|I Şah Abbas]] dövründə yenidən başlayan [[Səfəvi-Osmanlı müharibələri|Səfəvi-Osmanlı müharibələrin]]<nowiki/>də də cəngavərlərdən istifadə edilmiş və bu dəfə uğurlu olunmuşdur. Beləki, [[I Abbas]] Osmanlılara qarşı [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1603-1612)|2]] [[Səfəvi–Osmanlı müharibəsi (1603–1618)|müharibə]]<nowiki/>ni tam qələbə ilə sonlandırmış,<ref>{{Kitab3 |müəllif= AZƏRBAYCAN MiLLi ELMLƏR AKADEMiYASI,A. BAKIXANOV ADINA TARİX İNSTİTUTU |başlıq= Azərbaycan tarixi.III cild.(XIII-XVIII əsrlər) |yer= Bakı |nəşriyyat="Elm" nəşriyyatı |il=2007 |səhifə=239|isbn=978-9952-448-39-9|link= http://history.az/pdf.php?item_id=20100402024749477&ext=pdf }}</ref> [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1623-1639)|üçüncü müharibə]]<nowiki/>nin başlanğıcında da qələbələr qazansa da, sonradan vəfat etmişdir.{{sfn|Cooper|1979|634}}{{sfn|Roemer|1989|285}} Bu termin bir qədər fərqli anlamda olsa da, hal-hazırda da [[Azərbaycan dili]]<nowiki/>ndə istifadə olunmaqdadır.<ref>{{cite web |url = https://obastan.com/C%C6%8FNGAV%C6%8FR/5878/ |archiveurl = |archivedate = |title = CƏNGAVƏR |author = |date = |work = |publisher = obastan.com |accessdate = 25 iyul 2022 |language = }}</ref> == Həmçinin bax == * [[Cəngavər]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{Cite book|last=Cooper |first=J. P. |title=The New Cambridge Modern History, Volume IV: The Decline of Spain and the Thirty Years War, 1609–48/59|publisher=CUP Archive |year=1979 |isbn=978-0521297134}} * {{Cite book|last=Roemer |first=H. R. |chapter=The Safavid Period |title=The Cambridge History of Iran, Vol. 6: The Timurid and Safavid Periods |pages=189–350 |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |year=1986 |isbn=0521200946 }} [[Kateqoriya:Azərbaycanın hərb tarixi]] [[Kateqoriya:Süvari qoşun]] pbou57p1v18r3r5ib0yhlfwbog62lm8 2 759200 6547697 2022-07-25T02:32:05Z QueerEcofeminist 148888 QueerEcofeminist [[İstifadəçi:Vikihub114/Qaralama]] səhifəsinin adını [[İstifadəçi:Black·Monster/Qaralama]] olaraq dəyişdi.: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Vikihub114|Vikihub114]]" to "[[Special:CentralAuth/Black·Monster|Black·Monster]]" wikitext text/x-wiki #İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[İstifadəçi:Black·Monster/Qaralama]] nisizcepdxwze51uu8h84n5rgew1xq5 0 759203 6547702 2022-07-25T03:26:10Z Ahli iman abbas 246162 Səhifə "{{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəs..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} sn4f9mm783s4dpuqsl6sz1iepgpas6w 6547703 6547702 2022-07-25T03:30:14Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — Sovet kosmik proqramının [[Vostok-6]] ilə birlikdə birgə missiyası idi; əvvəlki Vostok 3 və Vostok 4 cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. orbitə çıxdı və radio əlaqə qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və Valeri Bıkovski tərəfindən idarə olundu. piw8wxpp59mtx99q9wxs9ei1fl0cwps 6547704 6547703 2022-07-25T03:33:49Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — Sovet kosmik proqramının [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki Vostok-3 və Vostok-4 cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. p0q6jz16h9fg9nrfp9thg45w88tjzua 6547705 6547704 2022-07-25T03:35:32Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. 92jotffl7ivf0f2hvuwhpshcfe0kf87 6547707 6547705 2022-07-25T03:40:46Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] dx3mi00i0op591jrf11rddluce1uagi 6547710 6547707 2022-07-25T03:48:39Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə 79pe7gq7jth73jh9e06eyy26mmswv2v 6547711 6547710 2022-07-25T03:51:59Z Ahli iman abbas 246162 /* Mission parameters */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok 5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. Bu erkən mərhələdə bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi yaxşı başa düşülmədi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. Blok E mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və Moskva vaxtı ilə saat 14:59-da uçuş baş verdi. Son bir kiçik problem, göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. Blok E mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 112 × 146 mil (181 × 235 kilometr) ilə müqayisədə 108 × 137 mil (175 × 222 kilometr) ilə nəzərdə tutulandan daha aşağı orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi. c5dn5kj6duwvfpog12xv3z6ymeevfc4 6547712 6547711 2022-07-25T03:57:20Z Ahli iman abbas 246162 /* Missiya */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok 5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. Bu erkən mərhələdə bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi yaxşı başa düşülmədi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. Blok E mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və Moskva vaxtı ilə saat 14:59-da uçuş baş verdi. Son bir kiçik problem, göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. Blok E mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 112 × 146 mil (181 × 235 kilometr) ilə müqayisədə 108 × 137 mil (175 × 222 kilometr) ilə nəzərdə tutulandan daha aşağı orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi. Kosmonavt Valeri Bıkovskinin əvvəlcə orbitdə səkkiz gün qalması nəzərdə tutulmuşdu, lakin o dövrdə günəş alovunun yüksək səviyyələri səbəbindən missiyanın təfərrüatları dəfələrlə dəyişdi və nəticədə o, beş gündən sonra geri qaytarıldı. Bu, tək ekipajlı uçuş üçün rekord olaraq qalır. Yer orbitində. Bundan əlavə, kosmik gəminin aşağı orbiti çürümənin səkkiz gündən az müddətdə baş verib-verməyəcəyini qeyri-müəyyən etdi. Bu, Yer atmosferinin diametrinə təsir edən günəş alovunun aktivliyi ilə birləşdikdə, potensial olaraq nəinki səbəb ola bilməz vaxtından əvvəl yenidən daxil olmaq, lakin Vostok 5-in demək olar ki, Yer kürəsinin istənilən yerinə enməsi ilə nəticələnir. Bıkovski orbitdə bir neçə sadə elmi təcrübə həyata keçirdi, həmçinin məşq etdi və bədəninin çəkisizliyə reaksiyasını yoxladı. Uçuşdan sonrakı debrifinqdə o, kosmik gəminin ümumi dizaynının yaxşı olduğunu, lakin saatın onu yaradan yerdə olduğunu söyləyirdi. görmək çətindir və alət paneli çox uzaqda yerləşdirilib. Oturacaqdan açılmadan ilk yardım dəstinə çatmaq mümkün deyildi. Valentina Tereşkova kimi o, dəbilqə qulaqlığının kəskin, xoşagəlməz səslər çıxardığını qeyd etdi. O, yeməyi belə təsvir etdi. ümumiyyətlə yaxşı keyfiyyətə malikdir, baxmayaraq ki, onu işə salmazdan əvvəl yemək olmaz. Kosmik gəminin tullantı toplama sistemindəki problemin kapsuldakı şəraiti "xoşagəlməz" etdiyi bildirilir. Qarşılaşılan yeganə çətinlik Vostok 1 və Vostok 2-də olduğu kimi, yenidən giriş modulunun xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilməməsi idi. Bıkovskinin evə qayıtma vaxtı çatanda və o, ayrılıqlardan sonra bir neçə saniyəlik kəskin titrəyişlər yaşadı. Vostok 5-in eniş koordinatları 53.39777°Ş. 67.60500°E, Şimali Qazaxıstan, Qazaxıstanın Karatal şəhərindən 2 km şimal-qərbdə və Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərindən 550 km şimal-qərbdə idi. Xilasedicilər eniş yerinə çatmazdan əvvəl bir qrup yerli fermer Bıkovskini qarşılayıb. iki abidəsi olan kiçik hasarlanmış parkdır. Bir abidə 10 metr hündürlüyündə gümüşü düzbucaqlı, yaxınlığında enmə tarixini göstərən kiçik bir daş markerdir. İkinci abidə L formalı qumlu rəngli daş quruluşdur. Bir ayağı " L" ona aparan pilləkənləri olan müşahidə göyərtəsidir. "L" hərfinin digər ayağında daş üzünə oyulmuş kosmos temalı divar təsviri var. Divarda ulduzlar, teleskoplar, planetlər və ulduzlarla əhatə olunmuş skafandrda üzən kosmonavt təsvir edilmişdir. günəş. Yenidən daxil olan kapsul Kaluqadakı Tsiolkovski Muzeyində nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} ejaub1hwowkx4752rys8lo1jnzmwiy3 6547713 6547712 2022-07-25T03:58:11Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok 5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. Bu erkən mərhələdə bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi yaxşı başa düşülmədi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. Blok E mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və Moskva vaxtı ilə saat 14:59-da uçuş baş verdi. Son bir kiçik problem, göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. Blok E mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 112 × 146 mil (181 × 235 kilometr) ilə müqayisədə 108 × 137 mil (175 × 222 kilometr) ilə nəzərdə tutulandan daha aşağı orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi. Kosmonavt Valeri Bıkovskinin əvvəlcə orbitdə səkkiz gün qalması nəzərdə tutulmuşdu, lakin o dövrdə günəş alovunun yüksək səviyyələri səbəbindən missiyanın təfərrüatları dəfələrlə dəyişdi və nəticədə o, beş gündən sonra geri qaytarıldı. Bu, tək ekipajlı uçuş üçün rekord olaraq qalır. Yer orbitində. Bundan əlavə, kosmik gəminin aşağı orbiti çürümənin səkkiz gündən az müddətdə baş verib-verməyəcəyini qeyri-müəyyən etdi. Bu, Yer atmosferinin diametrinə təsir edən günəş alovunun aktivliyi ilə birləşdikdə, potensial olaraq nəinki səbəb ola bilməz vaxtından əvvəl yenidən daxil olmaq, lakin Vostok 5-in demək olar ki, Yer kürəsinin istənilən yerinə enməsi ilə nəticələnir. Bıkovski orbitdə bir neçə sadə elmi təcrübə həyata keçirdi, həmçinin məşq etdi və bədəninin çəkisizliyə reaksiyasını yoxladı. Uçuşdan sonrakı debrifinqdə o, kosmik gəminin ümumi dizaynının yaxşı olduğunu, lakin saatın onu yaradan yerdə olduğunu söyləyirdi. görmək çətindir və alət paneli çox uzaqda yerləşdirilib. Oturacaqdan açılmadan ilk yardım dəstinə çatmaq mümkün deyildi. Valentina Tereşkova kimi o, dəbilqə qulaqlığının kəskin, xoşagəlməz səslər çıxardığını qeyd etdi. O, yeməyi belə təsvir etdi. ümumiyyətlə yaxşı keyfiyyətə malikdir, baxmayaraq ki, onu işə salmazdan əvvəl yemək olmaz. Kosmik gəminin tullantı toplama sistemindəki problemin kapsuldakı şəraiti "xoşagəlməz" etdiyi bildirilir. Qarşılaşılan yeganə çətinlik Vostok 1 və Vostok 2-də olduğu kimi, yenidən giriş modulunun xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilməməsi idi. Bıkovskinin evə qayıtma vaxtı çatanda və o, ayrılıqlardan sonra bir neçə saniyəlik kəskin titrəyişlər yaşadı. Vostok 5-in eniş koordinatları 53.39777°Ş. 67.60500°E, Şimali Qazaxıstan, Qazaxıstanın Karatal şəhərindən 2 km şimal-qərbdə və Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərindən 550 km şimal-qərbdə idi. Xilasedicilər eniş yerinə çatmazdan əvvəl bir qrup yerli fermer Bıkovskini qarşılayıb. iki abidəsi olan kiçik hasarlanmış parkdır. Bir abidə 10 metr hündürlüyündə gümüşü düzbucaqlı, yaxınlığında enmə tarixini göstərən kiçik bir daş markerdir. İkinci abidə L formalı qumlu rəngli daş quruluşdur. Bir ayağı " L" ona aparan pilləkənləri olan müşahidə göyərtəsidir. "L" hərfinin digər ayağında daş üzünə oyulmuş kosmos temalı divar təsviri var. Divarda ulduzlar, teleskoplar, planetlər və ulduzlarla əhatə olunmuş skafandrda üzən kosmonavt təsvir edilmişdir. günəş. Yenidən daxil olan kapsul Kaluqadakı Tsiolkovski Muzeyində nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 2c25zzhud2egcco51wio07krh8mqlzo 6547719 6547713 2022-07-25T04:40:23Z Ahli iman abbas 246162 /* Missiya */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok 5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. İlk zamanlar bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi məlum deyildi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. ''Blok E'' mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və Moskva vaxtı ilə saat 14:59-da uçuş baş verdi. Son bir kiçik problem göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. ''Blok E'' mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 181 × 235 kilometr ilə müqayisədə 175 × 222 kilometr ilə orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi. Kosmonavt Valeri Bıkovskinin əvvəlcə orbitdə səkkiz gün qalması nəzərdə tutulmuşdu, lakin o dövrdə günəş alovunun yüksək səviyyələri səbəbindən missiyanın təfərrüatları dəfələrlə dəyişdi və nəticədə o, beş gündən sonra geri qaytarıldı. Bu, tək ekipajlı uçuş üçün rekord olaraq qalır. Bundan əlavə, kosmik gəminin aşağı orbiti çürümənin səkkiz gündən az müddətdə baş verib-verməyəcəyini qeyri-müəyyən etdi. Bu, Yer atmosferinin diametrinə təsir edən günəş alovunun aktivliyi ilə birləşdikdə, potensial olaraq nəinki səbəb ola bilməz vaxtından əvvəl yenidən daxil olmaq, lakin Vostok 5-in demək olar ki, Yer kürəsinin istənilən yerinə enməsi ilə nəticələnir. Bıkovski orbitdə bir neçə sadə elmi təcrübə həyata keçirdi, həmçinin məşq etdi və bədəninin çəkisizliyə reaksiyasını yoxladı. Uçuşdan sonrakı debrifinqdə o, kosmik gəminin ümumi dizaynının yaxşı olduğunu, lakin saatın onu yaradan yerdə olduğunu söyləyirdi. görmək çətindir və alət paneli çox uzaqda yerləşdirilib. Oturacaqdan açılmadan ilk yardım dəstinə çatmaq mümkün deyildi. Valentina Tereşkova kimi o, dəbilqə qulaqlığının kəskin, xoşagəlməz səslər çıxardığını qeyd etdi. O, yeməyi belə təsvir etdi. ümumiyyətlə yaxşı keyfiyyətə malikdir, baxmayaraq ki, onu işə salmazdan əvvəl yemək olmaz. Kosmik gəminin tullantı toplama sistemindəki problemin kapsuldakı şəraiti "xoşagəlməz" etdiyi bildirilir. Qarşılaşılan yeganə çətinlik Vostok 1 və Vostok 2-də olduğu kimi, yenidən giriş modulunun xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilməməsi idi. Bıkovskinin evə qayıtma vaxtı çatanda və o, ayrılıqlardan sonra bir neçə saniyəlik kəskin titrəyişlər yaşadı. Vostok 5-in eniş koordinatları 53.39777°Ş. 67.60500°E, Şimali Qazaxıstan, Qazaxıstanın Karatal şəhərindən 2 km şimal-qərbdə və Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərindən 550 km şimal-qərbdə idi. Xilasedicilər eniş yerinə çatmazdan əvvəl bir qrup yerli fermer Bıkovskini qarşılayıb. iki abidəsi olan kiçik hasarlanmış parkdır. Bir abidə 10 metr hündürlüyündə gümüşü düzbucaqlı, yaxınlığında enmə tarixini göstərən kiçik bir daş markerdir. İkinci abidə L formalı qumlu rəngli daş quruluşdur. Bir ayağı " L" ona aparan pilləkənləri olan müşahidə göyərtəsidir. "L" hərfinin digər ayağında daş üzünə oyulmuş kosmos temalı divar təsviri var. Divarda ulduzlar, teleskoplar, planetlər və ulduzlarla əhatə olunmuş skafandrda üzən kosmonavt təsvir edilmişdir. günəş. Yenidən daxil olan kapsul Kaluqadakı Tsiolkovski Muzeyində nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} muju47s4gagjdnassvh71ctgl9q5a6w 6547721 6547719 2022-07-25T04:47:48Z Ahli iman abbas 246162 /* Missiya */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok 5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. İlk zamanlar bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi məlum deyildi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. ''Blok E'' mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və Moskva vaxtı ilə saat 14:59-da uçuş baş verdi. Son bir kiçik problem göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. ''Blok E'' mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 181 × 235 kilometr ilə müqayisədə 175 × 222 kilometr ilə orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi. Kosmonavt Valeri Bıkovskinin əvvəlcə orbitdə səkkiz gün qalması nəzərdə tutulmuşdu, lakin o dövrdə günəş alovunun yüksək səviyyələri səbəbindən missiyanın təfərrüatları dəfələrlə dəyişdi və nəticədə o, beş gündən sonra geri qaytarıldı. Bu, tək ekipajlı uçuş üçün rekord olaraq qalır. Bıkovski orbitdə bir neçə sadə elmi təcrübə həyata keçirdi, həmçinin məşq etdi və bədəninin çəkisizliyə reaksiyasını yoxladı. Uçuşdan sonrakı debrifinqdə o, kosmik gəminin ümumi dizaynının yaxşı olduğunu, lakin saatın doğru yerdə olmadığını söylədi: <blockquote>"Alət paneli çox uzaqda yerləşdirilmişdi. Oturacaqdan açılmadan ilk yardım dəstinə çatmaq mümkün deyildi."</blockquote> Valentina Tereşkova kimi o, dəbilqə qulaqlığının kəskin, xoşagəlməz səslər çıxardığını qeyd etdi. O, yeməyi belə təsvir etdi: <blockquote>"Ümumiyyətlə yaxşı keyfiyyətə malikdir, baxmayaraq ki, onu işə salmazdan əvvəl yemək olmaz."</blockquote> Kosmik gəminin tullantı toplama sistemindəki problemin kapsuldakı şəraiti "xoşagəlməz" etdiyi bildirilir. Qarşılaşılan yeganə çətinlik Vostok 1 və Vostok 2-də olduğu kimi, yenidən giriş modulunun xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilməməsi idi. Bıkovskinin evə qayıtma vaxtı çatanda və o, ayrılıqlardan sonra bir neçə saniyəlik kəskin titrəyişlər yaşadı. Vostok 5-in eniş koordinatları 53.39777°Ş. 67.60500°E, Şimali Qazaxıstan, Qazaxıstanın Karatal şəhərindən 2 km şimal-qərbdə və Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərindən 550 km şimal-qərbdə idi. Xilasedicilər eniş yerinə çatmazdan əvvəl bir qrup yerli fermer Bıkovskini qarşılayıb. iki abidəsi olan kiçik hasarlanmış parkdır. Bir abidə 10 metr hündürlüyündə gümüşü düzbucaqlı, yaxınlığında enmə tarixini göstərən kiçik bir daş markerdir. İkinci abidə L formalı qumlu rəngli daş quruluşdur. Bir ayağı " L" ona aparan pilləkənləri olan müşahidə göyərtəsidir. "L" hərfinin digər ayağında daş üzünə oyulmuş kosmos temalı divar təsviri var. Divarda ulduzlar, teleskoplar, planetlər və ulduzlarla əhatə olunmuş skafandrda üzən kosmonavt təsvir edilmişdir. günəş. Yenidən daxil olan kapsul Kaluqadakı Tsiolkovski Muzeyində nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} kbqk58uwtkjh4vxb2q1zegpizd0ezgg 6547722 6547721 2022-07-25T04:48:09Z Qraf061 242998 [[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]] wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok 5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. İlk zamanlar bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi məlum deyildi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. ''Blok E'' mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və Moskva vaxtı ilə saat 14:59-da uçuş baş verdi. Son bir kiçik problem göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. ''Blok E'' mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 181 × 235 kilometr ilə müqayisədə 175 × 222 kilometr ilə orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi. Kosmonavt Valeri Bıkovskinin əvvəlcə orbitdə səkkiz gün qalması nəzərdə tutulmuşdu, lakin o dövrdə günəş alovunun yüksək səviyyələri səbəbindən missiyanın təfərrüatları dəfələrlə dəyişdi və nəticədə o, beş gündən sonra geri qaytarıldı. Bu, tək ekipajlı uçuş üçün rekord olaraq qalır. Bıkovski orbitdə bir neçə sadə elmi təcrübə həyata keçirdi, həmçinin məşq etdi və bədəninin çəkisizliyə reaksiyasını yoxladı. Uçuşdan sonrakı debrifinqdə o, kosmik gəminin ümumi dizaynının yaxşı olduğunu, lakin saatın doğru yerdə olmadığını söylədi: <blockquote>"Alət paneli çox uzaqda yerləşdirilmişdi. Oturacaqdan açılmadan ilk yardım dəstinə çatmaq mümkün deyildi."</blockquote> Valentina Tereşkova kimi o, dəbilqə qulaqlığının kəskin, xoşagəlməz səslər çıxardığını qeyd etdi. O, yeməyi belə təsvir etdi: <blockquote>"Ümumiyyətlə yaxşı keyfiyyətə malikdir, baxmayaraq ki, onu işə salmazdan əvvəl yemək olmaz."</blockquote> Kosmik gəminin tullantı toplama sistemindəki problemin kapsuldakı şəraiti "xoşagəlməz" etdiyi bildirilir. Qarşılaşılan yeganə çətinlik Vostok 1 və Vostok 2-də olduğu kimi, yenidən giriş modulunun xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilməməsi idi. Bıkovskinin evə qayıtma vaxtı çatanda və o, ayrılıqlardan sonra bir neçə saniyəlik kəskin titrəyişlər yaşadı. Vostok 5-in eniş koordinatları 53,39777°Ş. 67,60500°E, Şimali Qazaxıstan, Qazaxıstanın Karatal şəhərindən 2 km şimal-qərbdə və Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərindən 550 km şimal-qərbdə idi. Xilasedicilər eniş yerinə çatmazdan əvvəl bir qrup yerli fermer Bıkovskini qarşılayıb. iki abidəsi olan kiçik hasarlanmış parkdır. Bir abidə 10 metr hündürlüyündə gümüşü düzbucaqlı, yaxınlığında enmə tarixini göstərən kiçik bir daş markerdir. İkinci abidə L formalı qumlu rəngli daş quruluşdur. Bir ayağı " L" ona aparan pilləkənləri olan müşahidə göyərtəsidir. "L" hərfinin digər ayağında daş üzünə oyulmuş kosmos temalı divar təsviri var. Divarda ulduzlar, teleskoplar, planetlər və ulduzlarla əhatə olunmuş skafandrda üzən kosmonavt təsvir edilmişdir. günəş. Yenidən daxil olan kapsul Kaluqadakı Tsiolkovski Muzeyində nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} jca0mjytgb31zah0llipu3z8c4i5349 6547723 6547722 2022-07-25T04:51:21Z Ahli iman abbas 246162 /* Missiya */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok-5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. İlk zamanlar bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi məlum deyildi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. ''Blok E'' mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və Moskva vaxtı ilə saat 14:59-da uçuş baş verdi. Son bir kiçik problem göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. ''Blok E'' mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 181 × 235 kilometr ilə müqayisədə 175 × 222 kilometr ilə orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi. Kosmonavt Valeri Bıkovskinin əvvəlcə orbitdə səkkiz gün qalması nəzərdə tutulmuşdu, lakin o dövrdə günəş alovunun yüksək səviyyələri səbəbindən missiyanın təfərrüatları dəfələrlə dəyişdi və nəticədə o, beş gündən sonra geri qaytarıldı. Bu, tək ekipajlı uçuş üçün rekord olaraq qalır. Bıkovski orbitdə bir neçə sadə elmi təcrübə həyata keçirdi, həmçinin məşq etdi və bədəninin çəkisizliyə reaksiyasını yoxladı. Uçuşdan sonrakı debrifinqdə o, kosmik gəminin ümumi dizaynının yaxşı olduğunu, lakin saatın doğru yerdə olmadığını söylədi: <blockquote>"Alət paneli çox uzaqda yerləşdirilmişdi. Oturacaqdan açılmadan ilk yardım dəstinə çatmaq mümkün deyildi."</blockquote> Valentina Tereşkova kimi o, dəbilqə qulaqlığının kəskin, xoşagəlməz səslər çıxardığını qeyd etdi. O, yeməyi belə təsvir etdi: <blockquote>"Ümumiyyətlə yaxşı keyfiyyətə malikdir, baxmayaraq ki, onu işə salmazdan əvvəl yemək olmaz."</blockquote> Kosmik gəminin tullantı toplama sistemindəki problemin kapsuldakı şəraiti "xoşagəlməz" etdiyi bildirilir. Qarşılaşılan yeganə çətinlik Vostok-1 və Vostok-2-də olduğu kimi, yenidən giriş modulunun xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilməməsi idi. Bıkovskinin evə qayıtma vaxtı çatanda və o, ayrılıqlardan sonra bir neçə saniyəlik kəskin titrəyişlər yaşadı. Vostok-5-in eniş koordinatları 53,39777°Ş. 67,60500°E, Şimali Qazaxıstan, Qazaxıstanın Karatal şəhərindən 2 km şimal-qərbdə və Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərindən 550 km şimal-qərbdə idi. Xilasedicilər eniş yerinə çatmazdan əvvəl bir qrup yerli fermer Bıkovskini qarşılayıb. iki abidəsi olan kiçik hasarlanmış parkdır. Bir abidə 10 metr hündürlüyündə gümüşü düzbucaqlı, yaxınlığında enmə tarixini göstərən kiçik bir daş markerdir. İkinci abidə L formalı qumlu rəngli daş quruluşdur. Bir ayağı " L" ona aparan pilləkənləri olan müşahidə göyərtəsidir. "L" hərfinin digər ayağında daş üzünə oyulmuş kosmos temalı divar təsviri var. Divarda ulduzlar, teleskoplar, planetlər və ulduzlarla əhatə olunmuş skafandrda üzən kosmonavt təsvir edilmişdir. günəş. Yenidən daxil olan kapsul Kaluqadakı Tsiolkovski Muzeyində nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} paoljxwedapagap9bnjthywzxo9bbd4 6547725 6547723 2022-07-25T05:04:25Z Ahli iman abbas 246162 /* Missiya */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok-5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. İlk zamanlar bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi məlum deyildi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. ''Blok E'' mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və Moskva vaxtı ilə saat 14:59-da uçuş baş verdi. Son bir kiçik problem göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. ''Blok E'' mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 181 × 235 kilometr ilə müqayisədə 175 × 222 kilometr ilə orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi. Kosmonavt Valeri Bıkovskinin əvvəlcə orbitdə səkkiz gün qalması nəzərdə tutulmuşdu, lakin o dövrdə günəş alovunun yüksək səviyyələri səbəbindən missiyanın təfərrüatları dəfələrlə dəyişdi və nəticədə o, beş gündən sonra geri qaytarıldı. Bu, tək ekipajlı uçuş üçün rekord olaraq qalır. Bıkovski orbitdə bir neçə sadə elmi təcrübə həyata keçirdi, həmçinin məşq etdi və bədəninin çəkisizliyə reaksiyasını yoxladı. Uçuşdan sonrakı debrifinqdə o, kosmik gəminin ümumi dizaynının yaxşı olduğunu, lakin saatın doğru yerdə olmadığını söylədi: <blockquote>"Alət paneli çox uzaqda yerləşdirilmişdi. Oturacaqdan açılmadan ilk yardım dəstinə çatmaq mümkün deyildi."</blockquote> Valentina Tereşkova kimi o, dəbilqə qulaqlığının kəskin, xoşagəlməz səslər çıxardığını qeyd etdi. O, yeməyi belə təsvir etdi: <blockquote>"Ümumiyyətlə yaxşı keyfiyyətə malikdir, baxmayaraq ki, onu işə salmazdan əvvəl yemək olmaz."</blockquote> Kosmik gəminin tullantı toplama sistemindəki problemin kapsuldakı şəraiti "xoşagəlməz" etdiyi bildirilir. Qarşılaşılan yeganə çətinlik Vostok-1 və Vostok-2-də olduğu kimi, yenidən giriş modulunun xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilməməsi idi. Bıkovskinin evə qayıtma vaxtı çatanda və o, ayrılıqlardan sonra bir neçə saniyəlik kəskin titrəyişlər yaşadı. Vostok-5-in eniş koordinatları Qazaxıstanın Karatal şəhərindən 2 km şimal-qərbdə və Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərindən 550 km şimal-qərbdə idi. Xilasedicilər eniş yerinə çatmazdan əvvəl bir qrup yerli fermer Bıkovskini qarşılamışdı. Eniş yeri indi iki abidəsi olan kiçik hasarlanmış parkdır. Bir abidə 10 metr hündürlüyündə gümüşü düzbucaqlı formasındadır, yaxınlığında enmə tarixini göstərən kiçik bir daş vardır. İkinci abidə L formalı qumlu rəngli daş quruluşdur. Divarda ulduzlar, teleskoplar, planetlər və günəşlə əhatə olunmuş skafandrda üzən kosmonavt təsvir edilmişdir. Yenidən daxil olan kapsul Kaluqadakı Tsiolkovski Muzeyində nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 0qmlnmysxgmutntdl3sbeqtbjauykr0 6547726 6547725 2022-07-25T05:08:13Z Ahli iman abbas 246162 /* Missiya */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok-5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. İlk zamanlar bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi məlum deyildi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. ''Blok E'' mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və Moskva vaxtı ilə saat 14:59-da uçuş baş verdi.<ref>{{cite web |url=http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |title=Baikonur LC1 |access-date=2009-03-30 |work=[[Encyclopedia Astronautica]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090415160730/http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |archive-date=2009-04-15 }}</ref> Son bir kiçik problem göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. ''Blok E'' mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 181 × 235 kilometr ilə müqayisədə 175 × 222 kilometr ilə orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi. Kosmonavt Valeri Bıkovskinin əvvəlcə orbitdə səkkiz gün qalması nəzərdə tutulmuşdu, lakin o dövrdə günəş alovunun yüksək səviyyələri səbəbindən missiyanın təfərrüatları dəfələrlə dəyişdi və nəticədə o, beş gündən sonra geri qaytarıldı. Bu, tək ekipajlı uçuş üçün rekord olaraq qalır. Bıkovski orbitdə bir neçə sadə elmi təcrübə həyata keçirdi, həmçinin məşq etdi və bədəninin çəkisizliyə reaksiyasını yoxladı. Uçuşdan sonrakı debrifinqdə o, kosmik gəminin ümumi dizaynının yaxşı olduğunu, lakin saatın doğru yerdə olmadığını söylədi: <blockquote>"Alət paneli çox uzaqda yerləşdirilmişdi. Oturacaqdan açılmadan ilk yardım dəstinə çatmaq mümkün deyildi."</blockquote> Valentina Tereşkova kimi o, dəbilqə qulaqlığının kəskin, xoşagəlməz səslər çıxardığını qeyd etdi. O, yeməyi belə təsvir etdi: <blockquote>"Ümumiyyətlə yaxşı keyfiyyətə malikdir, baxmayaraq ki, onu işə salmazdan əvvəl yemək olmaz."</blockquote> Kosmik gəminin tullantı toplama sistemindəki problemin kapsuldakı şəraiti "xoşagəlməz" etdiyi bildirilir. Qarşılaşılan yeganə çətinlik Vostok-1 və Vostok-2-də olduğu kimi, yenidən giriş modulunun xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilməməsi idi. Bıkovskinin evə qayıtma vaxtı çatanda və o, ayrılıqlardan sonra bir neçə saniyəlik kəskin titrəyişlər yaşadı. Vostok-5-in eniş koordinatları Qazaxıstanın Karatal şəhərindən 2 km şimal-qərbdə və Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərindən 550 km şimal-qərbdə idi. Xilasedicilər eniş yerinə çatmazdan əvvəl bir qrup yerli fermer Bıkovskini qarşılamışdı. Eniş yeri indi iki abidəsi olan kiçik hasarlanmış parkdır. Bir abidə 10 metr hündürlüyündə gümüşü düzbucaqlı formasındadır, yaxınlığında enmə tarixini göstərən kiçik bir daş vardır. İkinci abidə L formalı qumlu rəngli daş quruluşdur. Divarda ulduzlar, teleskoplar, planetlər və günəşlə əhatə olunmuş skafandrda üzən kosmonavt təsvir edilmişdir. Yenidən daxil olan kapsul Kaluqadakı Tsiolkovski Muzeyində nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} d0n1vud3xkzo6lupka02ca8j0m01046 6547727 6547726 2022-07-25T05:11:46Z Ahli iman abbas 246162 /* Missiya */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok-5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. İlk zamanlar bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi məlum deyildi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. ''Blok E'' mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və Moskva vaxtı ilə saat 14:59-da uçuş baş verdi.<ref>{{cite web |url=http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |title=Baikonur LC1 |access-date=2009-03-30 |work=[[Encyclopedia Astronautica]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090415160730/http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |archive-date=2009-04-15 }}</ref> Son bir kiçik problem göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. ''Blok E'' mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 181 × 235 kilometr ilə müqayisədə 175 × 222 kilometr ilə orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi. Kosmonavt Valeri Bıkovskinin əvvəlcə orbitdə səkkiz gün qalması nəzərdə tutulmuşdu, lakin o dövrdə günəş alovunun yüksək səviyyələri səbəbindən missiyanın təfərrüatları dəfələrlə dəyişdi və nəticədə o, beş gündən sonra geri qaytarıldı. Bu, tək ekipajlı uçuş üçün rekord olaraq qalır. Bıkovski orbitdə bir neçə sadə elmi təcrübə həyata keçirdi, həmçinin məşq etdi və bədəninin çəkisizliyə reaksiyasını yoxladı. Uçuşdan sonrakı debrifinqdə o, kosmik gəminin ümumi dizaynının yaxşı olduğunu, lakin saatın doğru yerdə olmadığını söylədi: <blockquote>"Alət paneli çox uzaqda yerləşdirilmişdi. Oturacaqdan açılmadan ilk yardım dəstinə çatmaq mümkün deyildi."</blockquote> Valentina Tereşkova kimi o, dəbilqə qulaqlığının kəskin, xoşagəlməz səslər çıxardığını qeyd etdi. O, yeməyi belə təsvir etdi: <blockquote>"Ümumiyyətlə yaxşı keyfiyyətə malikdir, baxmayaraq ki, onu işə salmazdan əvvəl yemək olmaz."</blockquote> Kosmik gəminin tullantı toplama sistemindəki problemin kapsuldakı şəraiti "xoşagəlməz" etdiyi bildirilir. Qarşılaşılan yeganə çətinlik Vostok-1 və Vostok-2-də olduğu kimi, yenidən giriş modulunun xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilməməsi idi. Bıkovskinin evə qayıtma vaxtı çatanda və o, ayrılıqlardan sonra bir neçə saniyəlik kəskin titrəyişlər yaşadı. Vostok-5-in eniş koordinatları Qazaxıstanın Karatal şəhərindən 2 km şimal-qərbdə və Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərindən 550 km şimal-qərbdə idi.<ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?f=q&source=s_q&hl=en&geocode=&q=53.39777+N,+67.60500+E&sll=53.398211,67.605636&sspn=0.006295,0.017359&ie=UTF8&ll=53.397251,67.607889&spn=0.025179,0.069437&t=h&z=14|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Monument Location|access-date = 2010-12-29}}</ref> Xilasedicilər eniş yerinə çatmazdan əvvəl bir qrup yerli fermer Bıkovskini qarşılamışdı. Eniş yeri indi iki abidəsi olan kiçik hasarlanmış parkdır. Bir abidə 10 metr hündürlüyündə gümüşü düzbucaqlı formasındadır, yaxınlığında enmə tarixini göstərən kiçik bir daş vardır. İkinci abidə L formalı qumlu rəngli daş quruluşdur. Divarda ulduzlar, teleskoplar, planetlər və günəşlə əhatə olunmuş skafandrda üzən kosmonavt təsvir edilmişdir. Yenidən daxil olan kapsul Kaluqadakı Tsiolkovski Muzeyində nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} i1gtzmmuuczx87wkh4htd1rjwoeas8r 6547728 6547727 2022-07-25T05:13:58Z Ahli iman abbas 246162 /* Missiya */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok-5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. İlk zamanlar bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi məlum deyildi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. ''Blok E'' mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və Moskva vaxtı ilə saat 14:59-da uçuş baş verdi.<ref>{{cite web |url=http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |title=Baikonur LC1 |access-date=2009-03-30 |work=[[Encyclopedia Astronautica]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090415160730/http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |archive-date=2009-04-15 }}</ref> Son bir kiçik problem göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. ''Blok E'' mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 181 × 235 kilometr ilə müqayisədə 175 × 222 kilometr ilə orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi.<ref>{{Cite web|url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1963-020A|title=NASA - NSSDCA - Spacecraft - Trajectory Details|website=nssdc.gsfc.nasa.gov|access-date=2018-05-02}}</ref> Kosmonavt Valeri Bıkovskinin əvvəlcə orbitdə səkkiz gün qalması nəzərdə tutulmuşdu, lakin o dövrdə günəş alovunun yüksək səviyyələri səbəbindən missiyanın təfərrüatları dəfələrlə dəyişdi və nəticədə o, beş gündən sonra geri qaytarıldı. Bu, tək ekipajlı uçuş üçün rekord olaraq qalır. Bıkovski orbitdə bir neçə sadə elmi təcrübə həyata keçirdi, həmçinin məşq etdi və bədəninin çəkisizliyə reaksiyasını yoxladı. Uçuşdan sonrakı debrifinqdə o, kosmik gəminin ümumi dizaynının yaxşı olduğunu, lakin saatın doğru yerdə olmadığını söylədi: <blockquote>"Alət paneli çox uzaqda yerləşdirilmişdi. Oturacaqdan açılmadan ilk yardım dəstinə çatmaq mümkün deyildi."</blockquote> Valentina Tereşkova kimi o, dəbilqə qulaqlığının kəskin, xoşagəlməz səslər çıxardığını qeyd etdi. O, yeməyi belə təsvir etdi: <blockquote>"Ümumiyyətlə yaxşı keyfiyyətə malikdir, baxmayaraq ki, onu işə salmazdan əvvəl yemək olmaz."</blockquote> Kosmik gəminin tullantı toplama sistemindəki problemin kapsuldakı şəraiti "xoşagəlməz" etdiyi bildirilir. Qarşılaşılan yeganə çətinlik Vostok-1 və Vostok-2-də olduğu kimi, yenidən giriş modulunun xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilməməsi idi. Bıkovskinin evə qayıtma vaxtı çatanda və o, ayrılıqlardan sonra bir neçə saniyəlik kəskin titrəyişlər yaşadı. Vostok-5-in eniş koordinatları Qazaxıstanın Karatal şəhərindən 2 km şimal-qərbdə və Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərindən 550 km şimal-qərbdə idi.<ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?f=q&source=s_q&hl=en&geocode=&q=53.39777+N,+67.60500+E&sll=53.398211,67.605636&sspn=0.006295,0.017359&ie=UTF8&ll=53.397251,67.607889&spn=0.025179,0.069437&t=h&z=14|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Monument Location|access-date = 2010-12-29}}</ref> Xilasedicilər eniş yerinə çatmazdan əvvəl bir qrup yerli fermer Bıkovskini qarşılamışdı. Eniş yeri indi iki abidəsi olan kiçik hasarlanmış parkdır. Bir abidə 10 metr hündürlüyündə gümüşü düzbucaqlı formasındadır, yaxınlığında enmə tarixini göstərən kiçik bir daş vardır. İkinci abidə L formalı qumlu rəngli daş quruluşdur. Divarda ulduzlar, teleskoplar, planetlər və günəşlə əhatə olunmuş skafandrda üzən kosmonavt təsvir edilmişdir. Yenidən daxil olan kapsul Kaluqadakı Tsiolkovski Muzeyində nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 4djn1l3hz2ksx1rx6j0gngxjxvshg2t 6547729 6547728 2022-07-25T05:16:21Z Ahli iman abbas 246162 /* Missiya */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok-5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. İlk zamanlar bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi məlum deyildi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. ''Blok E'' mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və Moskva vaxtı ilə saat 14:59-da uçuş baş verdi.<ref>{{cite web |url=http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |title=Baikonur LC1 |access-date=2009-03-30 |work=[[Encyclopedia Astronautica]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090415160730/http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |archive-date=2009-04-15 }}</ref> Son bir kiçik problem göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. ''Blok E'' mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 181 × 235 kilometr ilə müqayisədə 175 × 222 kilometr ilə orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi.<ref>{{Cite web|url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1963-020A|title=NASA - NSSDCA - Spacecraft - Trajectory Details|website=nssdc.gsfc.nasa.gov|access-date=2018-05-02}}</ref> Kosmonavt Valeri Bıkovskinin əvvəlcə orbitdə səkkiz gün qalması nəzərdə tutulmuşdu, lakin o dövrdə günəş alovunun yüksək səviyyələri səbəbindən missiyanın təfərrüatları dəfələrlə dəyişdi və nəticədə o, beş gündən sonra geri qaytarıldı. Bu, tək ekipajlı uçuş üçün rekord olaraq qalır. Bıkovski orbitdə bir neçə sadə elmi təcrübə həyata keçirdi, həmçinin məşq etdi və bədəninin çəkisizliyə reaksiyasını yoxladı. Uçuşdan sonrakı debrifinqdə o, kosmik gəminin ümumi dizaynının yaxşı olduğunu, lakin saatın doğru yerdə olmadığını söylədi: <blockquote>"Alət paneli çox uzaqda yerləşdirilmişdi. Oturacaqdan açılmadan ilk yardım dəstinə çatmaq mümkün deyildi."</blockquote> Valentina Tereşkova kimi o, dəbilqə qulaqlığının kəskin, xoşagəlməz səslər çıxardığını qeyd etdi. O, yeməyi belə təsvir etdi: <blockquote>"Ümumiyyətlə yaxşı keyfiyyətə malikdir, baxmayaraq ki, onu işə salmazdan əvvəl yemək olmaz."</blockquote> Kosmik gəminin tullantı toplama sistemindəki problemin kapsuldakı şəraiti "xoşagəlməz" etdiyi bildirilir. Qarşılaşılan yeganə çətinlik Vostok-1 və Vostok-2-də olduğu kimi, yenidən giriş modulunun xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilməməsi idi. Bıkovskinin evə qayıtma vaxtı çatanda və o, ayrılıqlardan sonra bir neçə saniyəlik kəskin titrəyişlər yaşadı. Vostok-5-in eniş koordinatları Qazaxıstanın Karatal şəhərindən 2 km şimal-qərbdə və Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərindən 550 km şimal-qərbdə idi.<ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?f=q&source=s_q&hl=en&geocode=&q=53.39777+N,+67.60500+E&sll=53.398211,67.605636&sspn=0.006295,0.017359&ie=UTF8&ll=53.397251,67.607889&spn=0.025179,0.069437&t=h&z=14|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Monument Location|access-date = 2010-12-29}}</ref> Xilasedicilər eniş yerinə çatmazdan əvvəl bir qrup yerli fermer Bıkovskini qarşılamışdı. Eniş yeri indi iki abidəsi olan kiçik hasarlanmış parkdır. Bir abidə 10 metr hündürlüyündə gümüşü düzbucaqlı formasındadır, yaxınlığında enmə tarixini göstərən kiçik bir daş vardır. İkinci abidə L formalı qumlu rəngli daş quruluşdur. Divarda ulduzlar, teleskoplar, planetlər və günəşlə əhatə olunmuş skafandrda üzən kosmonavt təsvir edilmişdir.<ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.399771,67.606623&spn=0.006294,0.017359&t=h&z=16&iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3829704584548780242,53.398326,67.605851&lci=com.panoramio.all|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Stone Monument Photo|access-date = 2010-12-29}}</ref><ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.398326,67.605851&spn=0,0.017359&t=h&z=16&lci=com.panoramio.all&layer=c&cbll=53.398326,67.605851&cbp=12,0,,0,5&photoid=po-32335660|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Stone Monument Photo - Closeup|access-date = 2010-12-29}}</ref><ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.398326,67.605851&spn=0,0.017359&t=h&z=16&lci=com.panoramio.all&layer=c&cbll=53.398326,67.605851&cbp=12,0,,0,5&photoid=po-32335670|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Metal Monument Photo|access-date = 2010-12-29}}</ref> Yenidən daxil olan kapsul Kaluqadakı Tsiolkovski Muzeyində nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} mftd2timls9w68y3etbh8nlb8pv5tca 6547730 6547729 2022-07-25T05:20:40Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 14 iyun 1963 |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4720 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 64,9 |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok-5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. İlk zamanlar bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi məlum deyildi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. ''Blok E'' mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və Moskva vaxtı ilə saat 14:59-da uçuş baş verdi.<ref>{{cite web |url=http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |title=Baikonur LC1 |access-date=2009-03-30 |work=[[Encyclopedia Astronautica]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090415160730/http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |archive-date=2009-04-15 }}</ref> Son bir kiçik problem göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. ''Blok E'' mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 181 × 235 kilometr ilə müqayisədə 175 × 222 kilometr ilə orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi.<ref>{{Cite web|url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1963-020A|title=NASA - NSSDCA - Spacecraft - Trajectory Details|website=nssdc.gsfc.nasa.gov|access-date=2018-05-02}}</ref> Kosmonavt Valeri Bıkovskinin əvvəlcə orbitdə səkkiz gün qalması nəzərdə tutulmuşdu, lakin o dövrdə günəş alovunun yüksək səviyyələri səbəbindən missiyanın təfərrüatları dəfələrlə dəyişdi və nəticədə o, beş gündən sonra geri qaytarıldı. Bu, tək ekipajlı uçuş üçün rekord olaraq qalır. Bıkovski orbitdə bir neçə sadə elmi təcrübə həyata keçirdi, həmçinin məşq etdi və bədəninin çəkisizliyə reaksiyasını yoxladı. Uçuşdan sonrakı debrifinqdə o, kosmik gəminin ümumi dizaynının yaxşı olduğunu, lakin saatın doğru yerdə olmadığını söylədi: <blockquote>"Alət paneli çox uzaqda yerləşdirilmişdi. Oturacaqdan açılmadan ilk yardım dəstinə çatmaq mümkün deyildi."</blockquote> Valentina Tereşkova kimi o, dəbilqə qulaqlığının kəskin, xoşagəlməz səslər çıxardığını qeyd etdi. O, yeməyi belə təsvir etdi: <blockquote>"Ümumiyyətlə yaxşı keyfiyyətə malikdir, baxmayaraq ki, onu işə salmazdan əvvəl yemək olmaz."</blockquote> Kosmik gəminin tullantı toplama sistemindəki problemin kapsuldakı şəraiti "xoşagəlməz" etdiyi bildirilir. Qarşılaşılan yeganə çətinlik Vostok-1 və Vostok-2-də olduğu kimi, yenidən giriş modulunun xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilməməsi idi. Bıkovskinin evə qayıtma vaxtı çatanda və o, ayrılıqlardan sonra bir neçə saniyəlik kəskin titrəyişlər yaşadı. Vostok-5-in eniş koordinatları Qazaxıstanın Karatal şəhərindən 2 km şimal-qərbdə və Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərindən 550 km şimal-qərbdə idi.<ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?f=q&source=s_q&hl=en&geocode=&q=53.39777+N,+67.60500+E&sll=53.398211,67.605636&sspn=0.006295,0.017359&ie=UTF8&ll=53.397251,67.607889&spn=0.025179,0.069437&t=h&z=14|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Monument Location|access-date = 2010-12-29}}</ref> Xilasedicilər eniş yerinə çatmazdan əvvəl bir qrup yerli fermer Bıkovskini qarşılamışdı. Eniş yeri indi iki abidəsi olan kiçik hasarlanmış parkdır. Bir abidə 10 metr hündürlüyündə gümüşü düzbucaqlı formasındadır, yaxınlığında enmə tarixini göstərən kiçik bir daş vardır. İkinci abidə L formalı qumlu rəngli daş quruluşdur. Divarda ulduzlar, teleskoplar, planetlər və günəşlə əhatə olunmuş skafandrda üzən kosmonavt təsvir edilmişdir.<ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.399771,67.606623&spn=0.006294,0.017359&t=h&z=16&iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3829704584548780242,53.398326,67.605851&lci=com.panoramio.all|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Stone Monument Photo|access-date = 2010-12-29}}</ref><ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.398326,67.605851&spn=0,0.017359&t=h&z=16&lci=com.panoramio.all&layer=c&cbll=53.398326,67.605851&cbp=12,0,,0,5&photoid=po-32335660|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Stone Monument Photo - Closeup|access-date = 2010-12-29}}</ref><ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.398326,67.605851&spn=0,0.017359&t=h&z=16&lci=com.panoramio.all&layer=c&cbll=53.398326,67.605851&cbp=12,0,,0,5&photoid=po-32335670|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Metal Monument Photo|access-date = 2010-12-29}}</ref> Yenidən daxil olan kapsul Kaluqadakı Tsiolkovski Muzeyində nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} lob0q6zser72unuoqflflcp6x21l0hq 6547731 6547730 2022-07-25T05:22:14Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 14.06.1963 |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4720 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 64,9 |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok-5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. İlk zamanlar bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi məlum deyildi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. ''Blok E'' mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və Moskva vaxtı ilə saat 14:59-da uçuş baş verdi.<ref>{{cite web |url=http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |title=Baikonur LC1 |access-date=2009-03-30 |work=[[Encyclopedia Astronautica]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090415160730/http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |archive-date=2009-04-15 }}</ref> Son bir kiçik problem göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. ''Blok E'' mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 181 × 235 kilometr ilə müqayisədə 175 × 222 kilometr ilə orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi.<ref>{{Cite web|url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1963-020A|title=NASA - NSSDCA - Spacecraft - Trajectory Details|website=nssdc.gsfc.nasa.gov|access-date=2018-05-02}}</ref> Kosmonavt Valeri Bıkovskinin əvvəlcə orbitdə səkkiz gün qalması nəzərdə tutulmuşdu, lakin o dövrdə günəş alovunun yüksək səviyyələri səbəbindən missiyanın təfərrüatları dəfələrlə dəyişdi və nəticədə o, beş gündən sonra geri qaytarıldı. Bu, tək ekipajlı uçuş üçün rekord olaraq qalır. Bıkovski orbitdə bir neçə sadə elmi təcrübə həyata keçirdi, həmçinin məşq etdi və bədəninin çəkisizliyə reaksiyasını yoxladı. Uçuşdan sonrakı debrifinqdə o, kosmik gəminin ümumi dizaynının yaxşı olduğunu, lakin saatın doğru yerdə olmadığını söylədi: <blockquote>"Alət paneli çox uzaqda yerləşdirilmişdi. Oturacaqdan açılmadan ilk yardım dəstinə çatmaq mümkün deyildi."</blockquote> Valentina Tereşkova kimi o, dəbilqə qulaqlığının kəskin, xoşagəlməz səslər çıxardığını qeyd etdi. O, yeməyi belə təsvir etdi: <blockquote>"Ümumiyyətlə yaxşı keyfiyyətə malikdir, baxmayaraq ki, onu işə salmazdan əvvəl yemək olmaz."</blockquote> Kosmik gəminin tullantı toplama sistemindəki problemin kapsuldakı şəraiti "xoşagəlməz" etdiyi bildirilir. Qarşılaşılan yeganə çətinlik Vostok-1 və Vostok-2-də olduğu kimi, yenidən giriş modulunun xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilməməsi idi. Bıkovskinin evə qayıtma vaxtı çatanda və o, ayrılıqlardan sonra bir neçə saniyəlik kəskin titrəyişlər yaşadı. Vostok-5-in eniş koordinatları Qazaxıstanın Karatal şəhərindən 2 km şimal-qərbdə və Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərindən 550 km şimal-qərbdə idi.<ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?f=q&source=s_q&hl=en&geocode=&q=53.39777+N,+67.60500+E&sll=53.398211,67.605636&sspn=0.006295,0.017359&ie=UTF8&ll=53.397251,67.607889&spn=0.025179,0.069437&t=h&z=14|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Monument Location|access-date = 2010-12-29}}</ref> Xilasedicilər eniş yerinə çatmazdan əvvəl bir qrup yerli fermer Bıkovskini qarşılamışdı. Eniş yeri indi iki abidəsi olan kiçik hasarlanmış parkdır. Bir abidə 10 metr hündürlüyündə gümüşü düzbucaqlı formasındadır, yaxınlığında enmə tarixini göstərən kiçik bir daş vardır. İkinci abidə L formalı qumlu rəngli daş quruluşdur. Divarda ulduzlar, teleskoplar, planetlər və günəşlə əhatə olunmuş skafandrda üzən kosmonavt təsvir edilmişdir.<ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.399771,67.606623&spn=0.006294,0.017359&t=h&z=16&iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3829704584548780242,53.398326,67.605851&lci=com.panoramio.all|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Stone Monument Photo|access-date = 2010-12-29}}</ref><ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.398326,67.605851&spn=0,0.017359&t=h&z=16&lci=com.panoramio.all&layer=c&cbll=53.398326,67.605851&cbp=12,0,,0,5&photoid=po-32335660|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Stone Monument Photo - Closeup|access-date = 2010-12-29}}</ref><ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.398326,67.605851&spn=0,0.017359&t=h&z=16&lci=com.panoramio.all&layer=c&cbll=53.398326,67.605851&cbp=12,0,,0,5&photoid=po-32335670|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Metal Monument Photo|access-date = 2010-12-29}}</ref> Yenidən daxil olan kapsul Kaluqadakı Tsiolkovski Muzeyində nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} fbt4pysp07rj4ehd56zxo8ac9aqvv09 6547753 6547731 2022-07-25T05:48:13Z White Demon 75303 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 14.06.1963 |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4720 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 64,9 |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok-5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. İlk zamanlar bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi məlum deyildi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. ''Blok E'' mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və Moskva vaxtı ilə saat 14:59-da uçuş baş verdi.<ref>{{cite web |url=http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |title=Baikonur LC1 |access-date=2009-03-30 |work=[[Encyclopedia Astronautica]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090415160730/http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |archive-date=2009-04-15 }}</ref> Son bir kiçik problem göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. ''Blok E'' mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 181 × 235 kilometr ilə müqayisədə 175 × 222 kilometr ilə orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi.<ref>{{Cite web|url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1963-020A|title=NASA - NSSDCA - Spacecraft - Trajectory Details|website=nssdc.gsfc.nasa.gov|access-date=2018-05-02}}</ref> Kosmonavt Valeri Bıkovskinin əvvəlcə orbitdə səkkiz gün qalması nəzərdə tutulmuşdu, lakin o dövrdə günəş alovunun yüksək səviyyələri səbəbindən missiyanın təfərrüatları dəfələrlə dəyişdi və nəticədə o, beş gündən sonra geri qaytarıldı. Bu, tək ekipajlı uçuş üçün rekord olaraq qalır. Bıkovski orbitdə bir neçə sadə elmi təcrübə həyata keçirdi, həmçinin məşq etdi və bədəninin çəkisizliyə reaksiyasını yoxladı. Uçuşdan sonrakı debrifinqdə o, kosmik gəminin ümumi dizaynının yaxşı olduğunu, lakin saatın doğru yerdə olmadığını söylədi: <blockquote>"Alət paneli çox uzaqda yerləşdirilmişdi. Oturacaqdan açılmadan ilk yardım dəstinə çatmaq mümkün deyildi."</blockquote> Valentina Tereşkova kimi o, dəbilqə qulaqlığının kəskin, xoşagəlməz səslər çıxardığını qeyd etdi. O, yeməyi belə təsvir etdi: <blockquote>"Ümumiyyətlə yaxşı keyfiyyətə malikdir, baxmayaraq ki, onu işə salmazdan əvvəl yemək olmaz."</blockquote> Kosmik gəminin tullantı toplama sistemindəki problemin kapsuldakı şəraiti "xoşagəlməz" etdiyi bildirilir. Qarşılaşılan yeganə çətinlik Vostok-1 və Vostok-2-də olduğu kimi, yenidən giriş modulunun xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilməməsi idi. Bıkovskinin evə qayıtma vaxtı çatanda və o, ayrılıqlardan sonra bir neçə saniyəlik kəskin titrəyişlər yaşadı. Vostok-5-in eniş koordinatları Qazaxıstanın Karatal şəhərindən 2 km şimal-qərbdə və Qazaxıstanın Qaraqandı şəhərindən 550 km şimal-qərbdə idi.<ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?f=q&source=s_q&hl=en&geocode=&q=53.39777+N,+67.60500+E&sll=53.398211,67.605636&sspn=0.006295,0.017359&ie=UTF8&ll=53.397251,67.607889&spn=0.025179,0.069437&t=h&z=14|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Monument Location|access-date = 2010-12-29}}</ref> Xilasedicilər eniş yerinə çatmazdan əvvəl bir qrup yerli fermer Bıkovskini qarşılamışdı. Eniş yeri indi iki abidəsi olan kiçik hasarlanmış parkdır. Bir abidə 10 metr hündürlüyündə gümüşü düzbucaqlı formasındadır, yaxınlığında enmə tarixini göstərən kiçik bir daş vardır. İkinci abidə L formalı qumlu rəngli daş quruluşdur. Divarda ulduzlar, teleskoplar, planetlər və günəşlə əhatə olunmuş skafandrda üzən kosmonavt təsvir edilmişdir.<ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.399771,67.606623&spn=0.006294,0.017359&t=h&z=16&iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3829704584548780242,53.398326,67.605851&lci=com.panoramio.all|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Stone Monument Photo|access-date = 2010-12-29}}</ref><ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.398326,67.605851&spn=0,0.017359&t=h&z=16&lci=com.panoramio.all&layer=c&cbll=53.398326,67.605851&cbp=12,0,,0,5&photoid=po-32335660|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Stone Monument Photo - Closeup|access-date = 2010-12-29}}</ref><ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.398326,67.605851&spn=0,0.017359&t=h&z=16&lci=com.panoramio.all&layer=c&cbll=53.398326,67.605851&cbp=12,0,,0,5&photoid=po-32335670|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Metal Monument Photo|access-date = 2010-12-29}}</ref> Yenidən daxil olan kapsul Kaluqadakı Tsiolkovski Muzeyində nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Vostok proqramı]] 9wdb7kzj97jxkyuh9o97o9wal96ho1c 6547815 6547753 2022-07-25T07:11:03Z Ahli iman abbas 246162 /* Missiya */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 14.06.1963 |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4720 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 64,9 |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok-5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. İlk zamanlar bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi məlum deyildi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. ''Blok E'' mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və [[UTC+04:00|Moskva vaxtı ilə]] saat 14:59-da uçuş baş verdi.<ref>{{cite web |url=http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |title=Baikonur LC1 |access-date=2009-03-30 |work=[[Encyclopedia Astronautica]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090415160730/http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |archive-date=2009-04-15 }}</ref> Son bir kiçik problem göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. ''Blok E'' mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 181 × 235 kilometr ilə müqayisədə 175 × 222 kilometr ilə orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi.<ref>{{Cite web|url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1963-020A|title=NASA - NSSDCA - Spacecraft - Trajectory Details|website=nssdc.gsfc.nasa.gov|access-date=2018-05-02}}</ref> Kosmonavt [[Valeri Bıkovski]]<nowiki/>nin əvvəlcə orbitdə səkkiz gün qalması nəzərdə tutulmuşdu, lakin o dövrdə günəş alovunun yüksək səviyyələri səbəbindən missiyanın təfərrüatları dəfələrlə dəyişdi və nəticədə o, beş gündən sonra geri qaytarıldı. Bu, tək ekipajlı uçuş üçün rekord olaraq qalır. Bıkovski orbitdə bir neçə sadə elmi təcrübə həyata keçirdi, həmçinin məşq etdi və bədəninin çəkisizliyə reaksiyasını yoxladı. Uçuşdan sonrakı debrifinqdə o, kosmik gəminin ümumi dizaynının yaxşı olduğunu, lakin saatın doğru yerdə olmadığını söylədi: <blockquote>"Alət paneli çox uzaqda yerləşdirilmişdi. Oturacaqdan açılmadan ilk yardım dəstinə çatmaq mümkün deyildi."</blockquote> [[Valentina Tereşkova]] kimi o, dəbilqə qulaqlığının kəskin, xoşagəlməz səslər çıxardığını qeyd etdi. O, yeməyi belə təsvir etdi: <blockquote>"Ümumiyyətlə yaxşı keyfiyyətə malikdir, baxmayaraq ki, onu işə salmazdan əvvəl yemək olmaz."</blockquote> Kosmik gəminin tullantı toplama sistemindəki problemin kapsuldakı şəraiti "xoşagəlməz" etdiyi bildirilir. Qarşılaşılan yeganə çətinlik [[Vostok-1]] və [[Vostok-2]]-də olduğu kimi, yenidən giriş modulunun xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilməməsi idi. Bıkovskinin evə qayıtma vaxtı çatanda və o, ayrılıqlardan sonra bir neçə saniyəlik kəskin titrəyişlər yaşadı. Vostok-5-in eniş koordinatları [[Qazaxıstan]]<nowiki/>ın [[Karajal|Karatal]] şəhərindən 2 km şimal-qərbdə və [[Qazaxıstan]]<nowiki/>ın [[Qaraqandı]] şəhərindən 550 km şimal-qərbdə idi.<ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?f=q&source=s_q&hl=en&geocode=&q=53.39777+N,+67.60500+E&sll=53.398211,67.605636&sspn=0.006295,0.017359&ie=UTF8&ll=53.397251,67.607889&spn=0.025179,0.069437&t=h&z=14|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Monument Location|access-date = 2010-12-29}}</ref> Xilasedicilər eniş yerinə çatmazdan əvvəl bir qrup yerli fermer Bıkovskini qarşılamışdı. Eniş yeri indi iki abidəsi olan kiçik hasarlanmış parkdır. Bir abidə 10 metr hündürlüyündə gümüşü düzbucaqlı formasındadır, yaxınlığında enmə tarixini göstərən kiçik bir daş vardır. İkinci abidə L formalı qumlu rəngli daş quruluşdur. Divarda ulduzlar, teleskoplar, planetlər və günəşlə əhatə olunmuş skafandrda üzən kosmonavt təsvir edilmişdir.<ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.399771,67.606623&spn=0.006294,0.017359&t=h&z=16&iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3829704584548780242,53.398326,67.605851&lci=com.panoramio.all|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Stone Monument Photo|access-date = 2010-12-29}}</ref><ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.398326,67.605851&spn=0,0.017359&t=h&z=16&lci=com.panoramio.all&layer=c&cbll=53.398326,67.605851&cbp=12,0,,0,5&photoid=po-32335660|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Stone Monument Photo - Closeup|access-date = 2010-12-29}}</ref><ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.398326,67.605851&spn=0,0.017359&t=h&z=16&lci=com.panoramio.all&layer=c&cbll=53.398326,67.605851&cbp=12,0,,0,5&photoid=po-32335670|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Metal Monument Photo|access-date = 2010-12-29}}</ref> Yenidən daxil olan kapsul Kaluqadakı Tsiolkovski Muzeyində nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Vostok proqramı]] p39fllhgmeod4rxxnygrupdktss0taf 6547817 6547815 2022-07-25T07:13:46Z Ahli iman abbas 246162 wikitext text/x-wiki {{Kosmik aparat |Adı = Vostok-5 |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = {{USSR}} |Operator = [[Sovet kosmik proqramı]] |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = [[Baykonur kosmodromu]] |Çıxarıldığı tarix = 14.06.1963 |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = 4720 kq |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = 64,9 |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-5''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-5, Şərq-5 və ya Orient-5) — [[Sovet kosmik proqramı|Sovet kosmik proqramının]] [[Vostok-6]] ilə birgə missiyası idi. Bundan əvvəlki [[Vostok-3]] və [[Vostok-4]] cütlüyündə olduğu kimi, iki Vostok kosmik gəmisi də bir-birinə yaxınlaşdı. Orbitə çıxdı və radio əlaqəsi qurdu. Vostok-5 14 iyun 1963-cü ildə buraxıldı və 19 iyunda Yerə qayıtdı və [[Valeri Bıkovski]] tərəfindən idarə olundu. == Ekipaj == * Baş pilot: [[Valeri Bıkovski]] (ekipaj üzvləri arasında yeganə kosmosa uçan Valeri Bıkovski olmuşdur) * Ehtiyat pilot: [[Boris Volınov]] * Ehtiyat pilot: [[Aleksey Leonov]] == Mission parameters == * '''Kütləsi:''' 4,720 kq * '''Apogey:''' 235 km * '''Perige:''' 181 km * '''Meyl:''' 64,9° * '''Dövr:''' 88,4 dəqiqə == Missiya == Bir neçə gecikmə Vostok-5-in buraxılışdan əvvəl hazırlıqlarını pozdu, ən böyük narahatlıq günəş alovunun artması ilə bağlı idi. İlk zamanlar bunun kosmik gəmiyə və onun sərnişininə hansı təsirləri ola biləcəyi məlum deyildi, buna görə də planlaşdırılan 11 iyun buraxılış tarixi bir neçə gün təxirə salındı. Ayın 14-də, Bıkovski daha çox gecikmələr baş verdikdə, uçuşu gözləyən kapsula bağlandı. ''Blok E'' mərhələsindəki giroskop nasaz oldu və dəyişdirilməli idi, lakin bu, yanacaqları gücləndiricidən çıxarmaq, onu yastiqciqdan avtomobilin yığılması binasına endirmək və işə salınmanı daha bir neçə gün gecikdirmək demək olardı. Tamamilə yanacaqla doldurulmuş reaktiv daşıyıcıda sadəcə təmir işləri aparmaq üçün hesablanmış riski götürmək qərara alındı. Tez bir zamanda əvəzedici giroskop quraşdırıldı və [[UTC+04:00|Moskva vaxtı ilə]] saat 14:59-da uçuş baş verdi.<ref>{{cite web |url=http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |title=Baikonur LC1 |access-date=2009-03-30 |work=[[Encyclopedia Astronautica]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090415160730/http://www.astronautix.com/sites/baiurlc1.htm |archive-date=2009-04-15 }}</ref> Son bir kiçik problem göbək yastığının əlaqəsini kəsə bilmədiyi zaman ortaya çıxdı, lakin gücləndirici qaldırılmağa başlayan kimi onu çıxartdı. ''Blok E'' mərhələsi bir qədər zəif performans göstərsə də və kosmik gəmini normal 181 × 235 kilometr ilə müqayisədə 175 × 222 kilometr ilə orbitə çıxarsa da, buraxılış heç bir çətinlik olmadan davam etdi.<ref>{{Cite web|url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1963-020A|title=NASA - NSSDCA - Spacecraft - Trajectory Details|website=nssdc.gsfc.nasa.gov|access-date=2018-05-02}}</ref> Kosmonavt [[Valeri Bıkovski]]<nowiki/>nin əvvəlcə orbitdə səkkiz gün qalması nəzərdə tutulmuşdu, lakin o dövrdə günəş alovunun yüksək səviyyələri səbəbindən missiyanın təfərrüatları dəfələrlə dəyişdi və nəticədə o, beş gündən sonra geri qaytarıldı. Bu, tək ekipajlı uçuş üçün rekord olaraq qalır. Bıkovski orbitdə bir neçə sadə elmi təcrübə həyata keçirdi, həmçinin məşq etdi və bədəninin çəkisizliyə reaksiyasını yoxladı. Uçuşdan sonrakı debrifinqdə o, kosmik gəminin ümumi dizaynının yaxşı olduğunu, lakin saatın doğru yerdə olmadığını söylədi: <blockquote>"Alət paneli çox uzaqda yerləşdirilmişdi. Oturacaqdan açılmadan ilk yardım dəstinə çatmaq mümkün deyildi."</blockquote> [[Valentina Tereşkova]] kimi o, dəbilqə qulaqlığının kəskin, xoşagəlməz səslər çıxardığını qeyd etdi. O, yeməyi belə təsvir etdi: <blockquote>"Ümumiyyətlə yaxşı keyfiyyətə malikdir, baxmayaraq ki, onu işə salmazdan əvvəl yemək olmaz."</blockquote> Kosmik gəminin tullantı toplama sistemindəki problemin kapsuldakı şəraiti "xoşagəlməz" etdiyi bildirilir. Qarşılaşılan yeganə çətinlik [[Vostok-1]] və [[Vostok-2]]-də olduğu kimi, yenidən giriş modulunun xidmət modulundan təmiz şəkildə ayrıla bilməməsi idi. Bıkovskinin evə qayıtma vaxtı çatanda və o, ayrılıqlardan sonra bir neçə saniyəlik kəskin titrəyişlər yaşadı. Vostok-5-in eniş koordinatları [[Qazaxıstan]]<nowiki/>ın [[Karajal|Karatal]] şəhərindən 2 km şimal-qərbdə və [[Qazaxıstan]]<nowiki/>ın [[Qaraqandı]] şəhərindən 550 km şimal-qərbdə idi.<ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?f=q&source=s_q&hl=en&geocode=&q=53.39777+N,+67.60500+E&sll=53.398211,67.605636&sspn=0.006295,0.017359&ie=UTF8&ll=53.397251,67.607889&spn=0.025179,0.069437&t=h&z=14|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Monument Location|access-date = 2010-12-29}}</ref> Xilasedicilər eniş yerinə çatmazdan əvvəl bir qrup yerli fermer Bıkovskini qarşılamışdı. Eniş yeri indi iki abidəsi olan kiçik hasarlanmış parkdır. Bir abidə 10 metr hündürlüyündə gümüşü düzbucaqlı formasındadır, yaxınlığında enmə tarixini göstərən kiçik bir daş vardır. İkinci abidə L formalı qumlu rəngli daş quruluşdur. Divarda ulduzlar, teleskoplar, planetlər və günəşlə əhatə olunmuş skafandrda üzən kosmonavt təsvir edilmişdir.<ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.399771,67.606623&spn=0.006294,0.017359&t=h&z=16&iwloc=lyrftr:com.panoramio.all,3829704584548780242,53.398326,67.605851&lci=com.panoramio.all|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Stone Monument Photo|access-date = 2010-12-29}}</ref><ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.398326,67.605851&spn=0,0.017359&t=h&z=16&lci=com.panoramio.all&layer=c&cbll=53.398326,67.605851&cbp=12,0,,0,5&photoid=po-32335660|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Stone Monument Photo - Closeup|access-date = 2010-12-29}}</ref><ref>{{cite web|url = https://maps.google.com/maps?ll=53.398326,67.605851&spn=0,0.017359&t=h&z=16&lci=com.panoramio.all&layer=c&cbll=53.398326,67.605851&cbp=12,0,,0,5&photoid=po-32335670|title = Google Maps - Vostok 5 Landing Site - Metal Monument Photo|access-date = 2010-12-29}}</ref> Yenidən daxil olan kapsul Kaluqadakı Tsiolkovski Muzeyində nümayiş etdirilir. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Vostok proqramı]] 5epwcnipi5mrdc3g4mdvljtaafvsfax 3 759204 6547708 2022-07-25T03:41:13Z Qraf061 242998 Səhifə "{{xg}} -- ~~~~" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 03:41, 25 iyul 2022 (UTC) icqvuu09hl04ixewje5urg17o7p8ljr 3 759206 6547717 2022-07-25T04:38:20Z Qraf061 242998 Səhifə "{{XG}} -- ~~~~" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{XG}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 04:38, 25 iyul 2022 (UTC) 9mihzswat3xwh2fqlwefjhm18wzag2m 6547718 6547717 2022-07-25T04:38:34Z Qraf061 242998 wikitext text/x-wiki {{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 04:38, 25 iyul 2022 (UTC) 9fmdth3ztsrjahmhv0ig60a0vkh6i78 0 759207 6547738 2022-07-25T05:37:30Z White Demon 75303 White Demon [[Qəribə valvisiya]] səhifəsinin adını [[Velviçiya]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki #İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[Velviçiya]] r4xt6ch75p7kgvoosoe2fofh32qiv04 3 759209 6547811 2022-07-25T07:03:52Z Qraf061 242998 Səhifə "{{xg}} -- ~~~~" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 07:03, 25 iyul 2022 (UTC) 61qfgnqey869g7omsly5k1fe2lyql0c 0 759210 6547823 2022-07-25T07:25:03Z Ahli iman abbas 246162 Səhifə "{{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |K..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kosmik aparat |Adı = |Orijinal adı = |Şəkil = |Şəklin ölçüsü = |Şəklin izahı = |İstehsalçı = |Ölkə = |Operator = |Peyk = |Raket daşıyıcısı = |Fəaliyyəti = |Çıxarıldığı sahə = |Çıxarıldığı tarix = |Orbiti tərk etməsi = |Uçuşun nömrəsi = |Peyk kataloquna görə nömrəsi = |Kütləsi = |Böyük yarım ox = |Ekssentrisitet = |Meyl = |Fırlanma_periodu = |Aposentr = |Perisentr = }} '''Vostok-6''' (''[[Rus dili|rus]]''. Восток-6, Şərq-6 və ya Orient-6) — tarixində ilk dəfə [[Valentina Tereşkova]] adlı qadın kosmonavtı kosmosa uçuran sovet kosmik proqramının layihəsi idi.<ref>{{Cite news|title = 1963: Soviets launch first woman into space|url = http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/16/newsid_2685000/2685283.stm|newspaper = BBC|date = 1963-06-16|access-date = 2015-11-28}}</ref> s0upbahnzildxj6296dv8cnqkngulv6 4 759211 6547830 2022-07-25T07:33:42Z White Demon 75303 Səhifə "<small>'''Vikipediya məqalələrindən'''</small> [[Şəkil:Quba evləri (23).jpg|160px|right]] * [[İslandiya]]nın Şimal Qütb dairəsi xəttini keçən yeganə adası olan '''[[Qrimsey adası|Qrimsey adasında]]''' köpək və pişik saxlamaq qadağan edilmişdir. * [[Yaponiya]]da qadınlar üçün ilk tibb məktəbini açan '''[[Yoşioka Yayoy]]''' dərslərin biri üçün tələbərinə öz oğlunu doğma anına canlı baxmağa icazə vermişdi...." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki <small>'''Vikipediya məqalələrindən'''</small> [[Şəkil:Quba evləri (23).jpg|160px|right]] * [[İslandiya]]nın Şimal Qütb dairəsi xəttini keçən yeganə adası olan '''[[Qrimsey adası|Qrimsey adasında]]''' köpək və pişik saxlamaq qadağan edilmişdir. * [[Yaponiya]]da qadınlar üçün ilk tibb məktəbini açan '''[[Yoşioka Yayoy]]''' dərslərin biri üçün tələbərinə öz oğlunu doğma anına canlı baxmağa icazə vermişdi. * 1788-ci ildə nəşr olunmuş ''"İngilis aşbazlıq sənəti"'' kitabında '''[[göbələk ketçupu]]''' ilə yanaşı, qoz ketçupunun da resepti göstərilmişdi. * 2020-ci ildə [[Quba]]da açılmış '''[[Dağ Yəhudiləri Muzeyi]]''' dünyada [[dağ yəhudiləri]]nə həsr edilmiş dünyada ilk və yeganə muzeydir. * [[Çin]]in [[Hançjou]] şəhərində yerləşən '''[[Çin Milli Çay Muzeyi|Milli Çay Muzeyi]]''' çaydan formasında tikilmişdir və yaxınlığında fincan formasında bina da yerləşir. {{Bilirsinizmi son|Month=iyul|Year=2022}} 72lcb68i3ztna3tlnsq81wk9gfrg3pp 0 759212 6547847 2022-07-25T07:53:32Z Həsən İmanov 162503 Səhifə "{{film}} Qatillərin oyunu ([[ingiliscə]] orijinal adı: Assassination Games) 2011-ci ildə Erni Barbaraşın rejissorluğu ilə çəkilmiş və baş rollarda Jan-Klod Van Damm və Skott Adkins ilə İvan Kayın çəkildiyi döyüş filmidir. Film 29 iyul 2011-ci ildə ABŞ-da nümayiş olunmuşdur. == Süjet xətti == Narkotik satıcısı Polo Yakur arvadını komaya saldıqdan sonra killer Flint təqaüdə çıxır. Yakurla müqavilə bağlayan Fli..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{film}} Qatillərin oyunu ([[ingiliscə]] orijinal adı: Assassination Games) 2011-ci ildə Erni Barbaraşın rejissorluğu ilə çəkilmiş və baş rollarda Jan-Klod Van Damm və Skott Adkins ilə İvan Kayın çəkildiyi döyüş filmidir. Film 29 iyul 2011-ci ildə ABŞ-da nümayiş olunmuşdur. == Süjet xətti == Narkotik satıcısı Polo Yakur arvadını komaya saldıqdan sonra killer Flint təqaüdə çıxır. Yakurla müqavilə bağlayan Flint təqaüddən çıxır, ancaq bu zaman başqa bir sui-qəsdçi Brezilin də sadəcə olaraq pula görə iş başında olduğunu öyrənir. İki qatil korrupsioner [[İnterpol]] agentləri və qanqsterlərlə mübarizə aparmaq üçün könülsüzdə olsa əməkdaşlıq etməyə başlayırlar. == İstinadlar == fc08zrxyqzgexe5tnt6526yk90f6oo7 6547848 6547847 2022-07-25T07:58:47Z Həsən İmanov 162503 /* Süjet xətti */ wikitext text/x-wiki {{film}} Qatillərin oyunu ([[ingiliscə]] orijinal adı: Assassination Games) 2011-ci ildə Erni Barbaraşın rejissorluğu ilə çəkilmiş və baş rollarda Jan-Klod Van Damm və Skott Adkins ilə İvan Kayın çəkildiyi döyüş filmidir. Film 29 iyul 2011-ci ildə ABŞ-da nümayiş olunmuşdur. == Süjet xətti == Narkotik satıcısı Polo Yakur arvadını komaya saldıqdan sonra killer Flint təqaüdə çıxır. Yakurla müqavilə bağlayan Flint təqaüddən çıxır, ancaq bu zaman başqa bir sui-qəsdçi Brezilin də sadəcə olaraq pula görə iş başında olduğunu öyrənir. İki qatil korrupsioner [[İnterpol]] agentləri və qanqsterlərlə mübarizə aparmaq üçün könülsüzdə olsa əməkdaşlıq etməyə başlayırlar. == Aktyorlar == *Jean-Claude Van Damme - Vincent Brazil *Scott Adkins - Roland Flint *Ivan Kaye - Polo Yakur *Valentin Teodosiu - Blanchard *Alin Panc - Kovacs *Kevin Chapman - Culley *Serban Celea - Wilson Herrod *Michael Higgs - Godfrey *Kris van Varenberg - Schell *Marija Karan - October *Bianca van Varenberg - Anna Flint *Andrew French - Nalbandian == İstinadlar == 00cqlv9iee52lcn0i92i6jcr4oynjvq 6547850 6547848 2022-07-25T08:05:23Z Həsən İmanov 162503 /* Aktyorlar */ wikitext text/x-wiki {{film}} Qatillərin oyunu ([[ingiliscə]] orijinal adı: Assassination Games) 2011-ci ildə Erni Barbaraşın rejissorluğu ilə çəkilmiş və baş rollarda Jan-Klod Van Damm və Skott Adkins ilə İvan Kayın çəkildiyi döyüş filmidir. Film 29 iyul 2011-ci ildə ABŞ-da nümayiş olunmuşdur. == Süjet xətti == Narkotik satıcısı Polo Yakur arvadını komaya saldıqdan sonra killer Flint təqaüdə çıxır. Yakurla müqavilə bağlayan Flint təqaüddən çıxır, ancaq bu zaman başqa bir sui-qəsdçi Brezilin də sadəcə olaraq pula görə iş başında olduğunu öyrənir. İki qatil korrupsioner [[İnterpol]] agentləri və qanqsterlərlə mübarizə aparmaq üçün könülsüzdə olsa əməkdaşlıq etməyə başlayırlar. == Aktyorlar == *Jean-Claude Van Damme - Vincent Brazil *Scott Adkins - Roland Flint *Ivan Kaye - Polo Yakur *Valentin Teodosiu - Blanchard *Alin Panc - Kovacs *Kevin Chapman - Culley *Serban Celea - Wilson Herrod *Michael Higgs - Godfrey *Kris van Varenberg - Schell *Marija Karan - October *Bianca van Varenberg - Anna Flint *Andrew French - Nalbandian == İstehsalı == Qatillərin oyunu [[film]]ində əvvəlcə [[Stiven Siqal]] Van Damm ilə birgə rol almağa dair sənədə imza atmışdırlar. Seagal rolu tərk etdikdən sonra Vinnie Jonesun Stiven Siqalı əvəz etdiyi düşünülürdü, lakin bu rol sonda Skott Adkinsə keçmişdir. Çəkilişlər [[Rumıniya]], [[Buxarest]] və [[Yeni Orlean]], [[Luiziana]] ştatlarında aparılıb. == Nümayiş etdirilməsi == Filmin 29 iyul 2011-ci ildə məhdud buraxılışı var idi. Sony Pictures Home Entertainment DVD-ni 6 sentyabr 2011-ci ildə [[ABŞ]]-da və 10 oktyabr 2011-ci ildə [[Birləşmiş Krallıq]]da yayımlamışdır. == İstinadlar == mcvlkzrsq7h24ti1omvyudhdoakwyt7 6547852 6547850 2022-07-25T08:08:58Z Həsən İmanov 162503 /* İstehsalı */ wikitext text/x-wiki {{film}} Qatillərin oyunu ([[ingiliscə]] orijinal adı: Assassination Games) 2011-ci ildə Erni Barbaraşın rejissorluğu ilə çəkilmiş və baş rollarda Jan-Klod Van Damm və Skott Adkins ilə İvan Kayın çəkildiyi döyüş filmidir. Film 29 iyul 2011-ci ildə ABŞ-da nümayiş olunmuşdur. == Süjet xətti == Narkotik satıcısı Polo Yakur arvadını komaya saldıqdan sonra killer Flint təqaüdə çıxır. Yakurla müqavilə bağlayan Flint təqaüddən çıxır, ancaq bu zaman başqa bir sui-qəsdçi Brezilin də sadəcə olaraq pula görə iş başında olduğunu öyrənir. İki qatil korrupsioner [[İnterpol]] agentləri və qanqsterlərlə mübarizə aparmaq üçün könülsüzdə olsa əməkdaşlıq etməyə başlayırlar. == Aktyorlar == *Jean-Claude Van Damme - Vincent Brazil *Scott Adkins - Roland Flint *Ivan Kaye - Polo Yakur *Valentin Teodosiu - Blanchard *Alin Panc - Kovacs *Kevin Chapman - Culley *Serban Celea - Wilson Herrod *Michael Higgs - Godfrey *Kris van Varenberg - Schell *Marija Karan - October *Bianca van Varenberg - Anna Flint *Andrew French - Nalbandian == İstehsalı == Qatillərin oyunu [[film]]ində əvvəlcə [[Stiven Siqal]] Van Damm ilə birgə rol almağa dair sənədə imza atmışdırlar.<ref>{{cite web|last=Vejvoda|first=Jim|title=Van Damme's Weapon reloaded|url=http://uk.movies.ign.com/articles/982/982000p1.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20120518000634/http://uk.movies.ign.com/articles/982/982000p1.html|url-status=dead|archive-date=May 18, 2012|work=IGN|accessdate=2015-04-16}}</ref> Seagal rolu tərk etdikdən sonra Vinnie Jonesun Stiven Siqalı əvəz etdiyi düşünülürdü, lakin bu rol sonda Skott Adkinsə keçmişdir.<ref>{{Cite web|url=http://www.worstpreviews.com/headline.php?id=13433|title=Steven Seagal leaves Jean Claude van Damme's "Weapon"|work=WorstPreviews|accessdate=2015-04-16}}</ref> Çəkilişlər [[Rumıniya]], [[Buxarest]] və [[Yeni Orlean]], [[Luiziana]] ştatlarında aparılıb.<ref>{{cite web|url=http://www.screendaily.com/news/distribution/-mpca-spwa-play-assassination-games-with-van-damme/5028754.article|title=MPCA, SPWA play Assassination Games with Van Damme|last=Kay|first=Jeremy|work=[[Screen Daily]]|date=2011-06-15|accessdate=2015-04-16}}</ref> == Nümayiş etdirilməsi == Filmin 29 iyul 2011-ci ildə məhdud buraxılışı var idi. Sony Pictures Home Entertainment DVD-ni 6 sentyabr 2011-ci ildə [[ABŞ]]-da və 10 oktyabr 2011-ci ildə [[Birləşmiş Krallıq]]da yayımlamışdır. == İstinadlar == h616pkw917cyuzb0zao71zmczxvw0vk 6547853 6547852 2022-07-25T08:10:57Z Həsən İmanov 162503 /* Nümayiş etdirilməsi */ wikitext text/x-wiki {{film}} Qatillərin oyunu ([[ingiliscə]] orijinal adı: Assassination Games) 2011-ci ildə Erni Barbaraşın rejissorluğu ilə çəkilmiş və baş rollarda Jan-Klod Van Damm və Skott Adkins ilə İvan Kayın çəkildiyi döyüş filmidir. Film 29 iyul 2011-ci ildə ABŞ-da nümayiş olunmuşdur. == Süjet xətti == Narkotik satıcısı Polo Yakur arvadını komaya saldıqdan sonra killer Flint təqaüdə çıxır. Yakurla müqavilə bağlayan Flint təqaüddən çıxır, ancaq bu zaman başqa bir sui-qəsdçi Brezilin də sadəcə olaraq pula görə iş başında olduğunu öyrənir. İki qatil korrupsioner [[İnterpol]] agentləri və qanqsterlərlə mübarizə aparmaq üçün könülsüzdə olsa əməkdaşlıq etməyə başlayırlar. == Aktyorlar == *Jean-Claude Van Damme - Vincent Brazil *Scott Adkins - Roland Flint *Ivan Kaye - Polo Yakur *Valentin Teodosiu - Blanchard *Alin Panc - Kovacs *Kevin Chapman - Culley *Serban Celea - Wilson Herrod *Michael Higgs - Godfrey *Kris van Varenberg - Schell *Marija Karan - October *Bianca van Varenberg - Anna Flint *Andrew French - Nalbandian == İstehsalı == Qatillərin oyunu [[film]]ində əvvəlcə [[Stiven Siqal]] Van Damm ilə birgə rol almağa dair sənədə imza atmışdırlar.<ref>{{cite web|last=Vejvoda|first=Jim|title=Van Damme's Weapon reloaded|url=http://uk.movies.ign.com/articles/982/982000p1.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20120518000634/http://uk.movies.ign.com/articles/982/982000p1.html|url-status=dead|archive-date=May 18, 2012|work=IGN|accessdate=2015-04-16}}</ref> Seagal rolu tərk etdikdən sonra Vinnie Jonesun Stiven Siqalı əvəz etdiyi düşünülürdü, lakin bu rol sonda Skott Adkinsə keçmişdir.<ref>{{Cite web|url=http://www.worstpreviews.com/headline.php?id=13433|title=Steven Seagal leaves Jean Claude van Damme's "Weapon"|work=WorstPreviews|accessdate=2015-04-16}}</ref> Çəkilişlər [[Rumıniya]], [[Buxarest]] və [[Yeni Orlean]], [[Luiziana]] ştatlarında aparılıb.<ref>{{cite web|url=http://www.screendaily.com/news/distribution/-mpca-spwa-play-assassination-games-with-van-damme/5028754.article|title=MPCA, SPWA play Assassination Games with Van Damme|last=Kay|first=Jeremy|work=[[Screen Daily]]|date=2011-06-15|accessdate=2015-04-16}}</ref> == Nümayiş etdirilməsi == Filmin 29 iyul 2011-ci ildə məhdud buraxılışı var idi.<ref>{{cite web|url=http://twitchfilm.com/2011/07/retrospective-interview-jean-claude-van-damme.html|title=Retrospective interview: Jean-Claude van Damme|last=Whale|first=Chase|work=[[Twitch Film]]|date=2011-07-28|accessdate=2015-04-16}}</ref> Sony Pictures Home Entertainment DVD-ni 6 sentyabr 2011-ci ildə [[ABŞ]]-da<ref name=dvdtalk>{{cite web|url=http://www.dvdtalk.com/reviews/52090/assassination-games/|title=Assassination Games|last=Rao|first=Rohit|work=[[DVD Talk]]|date=2011-09-15|accessdate=2015-04-16}}</ref> və 10 oktyabr 2011-ci ildə [[Birləşmiş Krallıq]]da yayımlamışdır.<ref>{{cite web|url=http://www.femalefirst.co.uk/dvd/Assassination+Games+DVD-7102.html|title=Assassination Games DVD|author=<!-- Staff -->|work=Female First|date=2011-09-13|accessdate=2015-04-16}}</ref> == İstinadlar == 5kxdnouvhsjzj5f4t8h56b6gea4sw92 6547855 6547853 2022-07-25T08:15:14Z Həsən İmanov 162503 /* İstehsalı */ wikitext text/x-wiki {{film}} Qatillərin oyunu ([[ingiliscə]] orijinal adı: Assassination Games) 2011-ci ildə Erni Barbaraşın rejissorluğu ilə çəkilmiş və baş rollarda Jan-Klod Van Damm və Skott Adkins ilə İvan Kayın çəkildiyi döyüş filmidir. Film 29 iyul 2011-ci ildə ABŞ-da nümayiş olunmuşdur. == Süjet xətti == Narkotik satıcısı Polo Yakur arvadını komaya saldıqdan sonra killer Flint təqaüdə çıxır. Yakurla müqavilə bağlayan Flint təqaüddən çıxır, ancaq bu zaman başqa bir sui-qəsdçi Brezilin də sadəcə olaraq pula görə iş başında olduğunu öyrənir. İki qatil korrupsioner [[İnterpol]] agentləri və qanqsterlərlə mübarizə aparmaq üçün könülsüzdə olsa əməkdaşlıq etməyə başlayırlar. == Aktyorlar == *Jean-Claude Van Damme - Vincent Brazil *Scott Adkins - Roland Flint *Ivan Kaye - Polo Yakur *Valentin Teodosiu - Blanchard *Alin Panc - Kovacs *Kevin Chapman - Culley *Serban Celea - Wilson Herrod *Michael Higgs - Godfrey *Kris van Varenberg - Schell *Marija Karan - October *Bianca van Varenberg - Anna Flint *Andrew French - Nalbandian == İstehsalı == Qatillərin oyunu [[film]]ində əvvəlcə [[Stiven Siqal]] Van Damm ilə birgə rol almağa dair sənədə imza atmışdırlar.<ref>{{cite web|last=Vejvoda|first=Jim|title=Van Damme's Weapon reloaded|url=http://uk.movies.ign.com/articles/982/982000p1.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20120518000634/http://uk.movies.ign.com/articles/982/982000p1.html|url-status=dead|archive-date=May 18, 2012|work=IGN|accessdate=2015-04-16}}</ref> Seagal rolu tərk etdikdən sonra [[Vinnie Jones]]un Stiven Siqalı əvəz etdiyi düşünülürdü, lakin bu rol sonda Skott Adkinsə keçmişdir.<ref>{{Cite web|url=http://www.worstpreviews.com/headline.php?id=13433|title=Steven Seagal leaves Jean Claude van Damme's "Weapon"|work=WorstPreviews|accessdate=2015-04-16}}</ref> Çəkilişlər [[Rumıniya]], [[Buxarest]] və [[Yeni Orlean]], [[Luiziana]] ştatlarında aparılıb.<ref>{{cite web|url=http://www.screendaily.com/news/distribution/-mpca-spwa-play-assassination-games-with-van-damme/5028754.article|title=MPCA, SPWA play Assassination Games with Van Damme|last=Kay|first=Jeremy|work=[[Screen Daily]]|date=2011-06-15|accessdate=2015-04-16}}</ref> == Nümayiş etdirilməsi == Filmin 29 iyul 2011-ci ildə məhdud buraxılışı var idi.<ref>{{cite web|url=http://twitchfilm.com/2011/07/retrospective-interview-jean-claude-van-damme.html|title=Retrospective interview: Jean-Claude van Damme|last=Whale|first=Chase|work=[[Twitch Film]]|date=2011-07-28|accessdate=2015-04-16}}</ref> Sony Pictures Home Entertainment DVD-ni 6 sentyabr 2011-ci ildə [[ABŞ]]-da<ref name=dvdtalk>{{cite web|url=http://www.dvdtalk.com/reviews/52090/assassination-games/|title=Assassination Games|last=Rao|first=Rohit|work=[[DVD Talk]]|date=2011-09-15|accessdate=2015-04-16}}</ref> və 10 oktyabr 2011-ci ildə [[Birləşmiş Krallıq]]da yayımlamışdır.<ref>{{cite web|url=http://www.femalefirst.co.uk/dvd/Assassination+Games+DVD-7102.html|title=Assassination Games DVD|author=<!-- Staff -->|work=Female First|date=2011-09-13|accessdate=2015-04-16}}</ref> == İstinadlar == e1z0f08woucntzg2fgtkwf8d5uohq2m 0 759213 6547861 2022-07-25T08:21:55Z Həsən İmanov 162503 Səhifə "{{kino sənətçisi}} Vincent Peter Jones ({{DVTY}}) — keçmiş [[ingilis]] [[futbolçu]]sudur. [[Futbol]]dan sonra onun [[aktyor]]luq karyerası başlamışdır. 2011-ci ildə çəkilmiş Cross ([[Azərbaycan dili]]ndə: Atışma) filmində rol almışdır. == Həyatı == O, 5 yanvar 1965-ci ildə Uotfordda Piter və Qlenda (Harris) Consun ailəsində anadan olub. 1994-cü ildə Tanya Terri ilə evlənmişdir. Tanyanın keçmiş həyat yoldaşında..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{kino sənətçisi}} Vincent Peter Jones ({{DVTY}}) — keçmiş [[ingilis]] [[futbolçu]]sudur. [[Futbol]]dan sonra onun [[aktyor]]luq karyerası başlamışdır. 2011-ci ildə çəkilmiş Cross ([[Azərbaycan dili]]ndə: Atışma) filmində rol almışdır. == Həyatı == O, 5 yanvar 1965-ci ildə Uotfordda Piter və Qlenda (Harris) Consun ailəsində anadan olub. 1994-cü ildə Tanya Terri ilə evlənmişdir. Tanyanın keçmiş həyat yoldaşından (Stiv Terri) Kayli (1987-ci il təvəllüdlü) adlı qızı və Vinni Consdan da Aaron (1991-ci il təvəllüdlü) adlı bir oğlu vardır. Oğlu Aaron Cons Kral Hərbi Kollecində oxumuşdur. O, 2008-ci ilin avqustunda məzun olmuş və Britaniya ordusunun Sahil Mühafizəsi bölməsində xidmət edir. == İstinadlar == eaocia8kwvtsslt8eeuvokf1t1zd8vk 6547862 6547861 2022-07-25T08:23:18Z Həsən İmanov 162503 Həsən İmanov [[Vinnie Jones]] səhifəsinin adını [[Vinni Cons]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki {{kino sənətçisi}} Vincent Peter Jones ({{DVTY}}) — keçmiş [[ingilis]] [[futbolçu]]sudur. [[Futbol]]dan sonra onun [[aktyor]]luq karyerası başlamışdır. 2011-ci ildə çəkilmiş Cross ([[Azərbaycan dili]]ndə: Atışma) filmində rol almışdır. == Həyatı == O, 5 yanvar 1965-ci ildə Uotfordda Piter və Qlenda (Harris) Consun ailəsində anadan olub. 1994-cü ildə Tanya Terri ilə evlənmişdir. Tanyanın keçmiş həyat yoldaşından (Stiv Terri) Kayli (1987-ci il təvəllüdlü) adlı qızı və Vinni Consdan da Aaron (1991-ci il təvəllüdlü) adlı bir oğlu vardır. Oğlu Aaron Cons Kral Hərbi Kollecində oxumuşdur. O, 2008-ci ilin avqustunda məzun olmuş və Britaniya ordusunun Sahil Mühafizəsi bölməsində xidmət edir. == İstinadlar == eaocia8kwvtsslt8eeuvokf1t1zd8vk 6547865 6547862 2022-07-25T08:24:47Z Həsən İmanov 162503 /* Həyatı */ wikitext text/x-wiki {{kino sənətçisi}} Vincent Peter Jones ({{DVTY}}) — keçmiş [[ingilis]] [[futbolçu]]sudur. [[Futbol]]dan sonra onun [[aktyor]]luq karyerası başlamışdır. 2011-ci ildə çəkilmiş Cross ([[Azərbaycan dili]]ndə: Atışma) filmində rol almışdır. == Həyatı == O, 5 yanvar 1965-ci ildə [[Uotford]]da Piter və Qlenda (Harris) Consun ailəsində anadan olub. 1994-cü ildə Tanya Terri ilə evlənmişdir. Tanyanın keçmiş həyat yoldaşından (Stiv Terri) Kayli (1987-ci il təvəllüdlü) adlı qızı və Vinni Consdan da Aaron (1991-ci il təvəllüdlü) adlı bir oğlu vardır. Oğlu Aaron Cons Kral Hərbi Kollecində oxumuşdur. O, 2008-ci ilin avqustunda məzun olmuş və Britaniya ordusunun Sahil Mühafizəsi bölməsində xidmət edir. == İstinadlar == rvr0zj9a5qfvqvfcrsvdu9qekkm98aq 0 759214 6547863 2022-07-25T08:23:18Z Həsən İmanov 162503 Həsən İmanov [[Vinnie Jones]] səhifəsinin adını [[Vinni Cons]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki #İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[Vinni Cons]] 0zsi6y5r727ybi0fpiv32tlvv8e4lf4 1 759215 6547864 2022-07-25T08:23:24Z Elmikatib 113724 Səhifə "== == salam. məqalədə nə qərəzli məqamlar var xahiş edirəm aydınlıq gətirəsiz. məqalə tam qaydalara uyğun hazırlanıb və iş hələ davam edir. Mənbələr göstərilib istinadlar var. iradınızı xahiş edirəm açıq şəkildə başa düşülən tərzdə qeyd edin. öncədən təşəkkürlər. ~~~~" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki == == salam. məqalədə nə qərəzli məqamlar var xahiş edirəm aydınlıq gətirəsiz. məqalə tam qaydalara uyğun hazırlanıb və iş hələ davam edir. Mənbələr göstərilib istinadlar var. iradınızı xahiş edirəm açıq şəkildə başa düşülən tərzdə qeyd edin. öncədən təşəkkürlər. [[İstifadəçi:Elmikatib|Elmikatib]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Elmikatib|müzakirə]]) 08:23, 25 iyul 2022 (UTC) nk9rsfbefumu3lwkf2cmqnl2ggrbxns 10 759216 6547867 2022-07-25T08:26:11Z C. Cavad 202463 Səhifə "[[File:AzSBS-CPT.png|55px]] Kapitan <includeonly>[[Kateqoriya:Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin kapitanları]]</includeonly>" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki [[File:AzSBS-CPT.png|55px]] Kapitan <includeonly>[[Kateqoriya:Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin kapitanları]]</includeonly> 2wee8in83akrbe417dgik4ksh8ozcs4 0 759217 6547869 2022-07-25T08:27:39Z Həsən İmanov 162503 Səhifə "{{YM}} Uotford, [[İngiltərə]]də yerləşən bir şəhərdir. Şəhərin ümumi əhalisi 96.800 nəfərdir. Məşhur [[ingilis]] [[aktyor]]u [[Vinni Cons]] bu [[şəhər]]də dünyaya gəlmişdir. == İstinadlar ==" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{YM}} Uotford, [[İngiltərə]]də yerləşən bir şəhərdir. Şəhərin ümumi əhalisi 96.800 nəfərdir. Məşhur [[ingilis]] [[aktyor]]u [[Vinni Cons]] bu [[şəhər]]də dünyaya gəlmişdir. == İstinadlar == 8p0m1t3amrbzaceoqbuu8khlxjso1dr 0 759218 6547884 2022-07-25T08:57:26Z Həsən İmanov 162503 Səhifə "Beirbekkinq ([[ingilis dili]]ndə Bareback) seks xüsusən də kişi ilə kişinin arasında baş verən anal seks zamanı prezervativ istifadə edilmədən həyata keçirilən [[cinsi əlaqə| fiziki cinsi fəaliyyətdir]]. [[Slenq|Jarqon termin]] olan Beirbekkinq seks [[termin]]i, [[ingiliscə]] at sürmək üçün istifadə edilən bareback (yəhərsiz) sözündəndir və [[atçılıq|at sürərkən]] [[at]]ı [[yəhər]]siz sürənlər üçün istifa..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki Beirbekkinq ([[ingilis dili]]ndə Bareback) seks xüsusən də kişi ilə kişinin arasında baş verən anal seks zamanı prezervativ istifadə edilmədən həyata keçirilən [[cinsi əlaqə| fiziki cinsi fəaliyyətdir]]. [[Slenq|Jarqon termin]] olan Beirbekkinq seks [[termin]]i, [[ingiliscə]] at sürmək üçün istifadə edilən bareback (yəhərsiz) sözündəndir və [[atçılıq|at sürərkən]] [[at]]ı [[yəhər]]siz sürənlər üçün istifadə olunur. Buna görə də, onun vəhşi, təhlükəli və əyləncəli olması çağırışını ifadə etdiyini bildirirlər. Beirbekkinq adətən [[seks]] zamanı [[prezervativ]]dən istifadəni dayandırmaq üçün şüurlu və düşünülmüş seçimi ifadə etmək üçün istifadə olunur. == Etimologiyası == Terminin ilk dəfə nə vaxt (cinsi jarqon kimi) istifadə edildiyi məlum deyildir, lakin onun 1968-ci ildə çap mediasında ilk dəfə görünməsi ilə istifadəsi [[1960-cı illər]]də sürət qazanmışdır. Termin, G.İ. tərəfindən [[Vyetnam müharibəsi]] zamanı prezervativsiz seks üçün istifadə edilmişdir. O, 1972-ci ildə Playboy's Book of Forbidden Words: A Liberated Dictionary of Improper English [[jurnal]]ına daxil edilmişdir. Bu termin [[1980-ci illər]]ə qədər çap mediasında vaxtaşırı meydana çıxmış və sonralar [[QİÇS]] [[epidemiya]]sı kontekstində müzakirə obyektinə çevrilmişdir. Prezervativsiz sekslə bağlı mübahisələrin artmasına qədər LGBT mədəniyyətində 1997-ci ilə kimi, geniş istifadə edilməmişdir. == İstinadlar == [[Kateqoriya:Seks]] [[Kateqoriya:Cinsi davranış]] 5dgneywm9miwus58kyo1e2pylqnyslv 6547886 6547884 2022-07-25T09:00:02Z Həsən İmanov 162503 wikitext text/x-wiki Beirbekkinq ([[ingilis dili]]ndə Bareback) seks xüsusən də kişi ilə kişinin arasında baş verən anal seks zamanı prezervativ istifadə edilmədən həyata keçirilən [[cinsi əlaqə| fiziki cinsi fəaliyyətdir]].<ref>{{citation |last1=Partridge |first1=Eric |year=2006|title=The New Partridge Dictionary of Slang and Unconventional English: A-I |first2=Tom |last2=Dalzell |first3=Terry |last3=Victor|edition=reprint |publisher=Taylor & Francis |isbn=978-0-415-25937-8 |url=https://books.google.com/books?id=4YfsEgHLjboC |quote=Bareback - to engage in sex without a condom.|page=92}}</ref> [[Slenq|Jarqon termin]] olan Beirbekkinq seks [[termin]]i, [[ingiliscə]] at sürmək üçün istifadə edilən bareback (yəhərsiz) sözündəndir və [[atçılıq|at sürərkən]] [[at]]ı [[yəhər]]siz sürənlər üçün istifadə olunur. Buna görə də, onun vəhşi, təhlükəli və əyləncəli olması çağırışını ifadə etdiyini bildirirlər. Beirbekkinq adətən [[seks]] zamanı [[prezervativ]]dən istifadəni dayandırmaq üçün şüurlu və düşünülmüş seçimi ifadə etmək üçün istifadə olunur.<ref name="Drescher">{{cite book|authors=Jack Drescher, Perry Halkitis, Leo Wilton| title =Barebacking: Psychosocial and Public Health Approaches|publisher =[[CRC Press]]|year = 2006|pages=150–151|access-date = September 11, 2016| isbn = 978-0789021748|url =https://books.google.com/books?id=DR4x0gJcsTUC&pg=PA150}}</ref><ref name="Aggleton">{{cite book|authors=Peter Aggleton, Richard Parker| title =Routledge Handbook of Sexuality, Health and Rights|publisher =[[Routledge]]|year = 2010|pages=391–393|access-date = September 11, 2016| isbn = 978-1135272876|url =https://books.google.com/books?id=mlmOAgAAQBAJ&pg=PT391}}</ref> == Etimologiyası == Terminin ilk dəfə nə vaxt (cinsi jarqon kimi) istifadə edildiyi məlum deyildir, lakin onun 1968-ci ildə çap mediasında ilk dəfə görünməsi ilə istifadəsi [[1960-cı illər]]də sürət qazanmışdır. Termin, G.İ. tərəfindən [[Vyetnam müharibəsi]] zamanı prezervativsiz seks üçün istifadə edilmişdir. O, 1972-ci ildə Playboy's Book of Forbidden Words: A Liberated Dictionary of Improper English [[jurnal]]ına daxil edilmişdir. Bu termin [[1980-ci illər]]ə qədər çap mediasında vaxtaşırı meydana çıxmış və sonralar [[QİÇS]] [[epidemiya]]sı kontekstində müzakirə obyektinə çevrilmişdir. Prezervativsiz sekslə bağlı mübahisələrin artmasına qədər LGBT mədəniyyətində 1997-ci ilə kimi, geniş istifadə edilməmişdir. == İstinadlar == [[Kateqoriya:Seks]] [[Kateqoriya:Cinsi davranış]] o59vyh9b5dtxoe08g0h101i8j2auslt 6547889 6547886 2022-07-25T09:02:44Z Həsən İmanov 162503 /* Etimologiyası */ wikitext text/x-wiki Beirbekkinq ([[ingilis dili]]ndə Bareback) seks xüsusən də kişi ilə kişinin arasında baş verən anal seks zamanı prezervativ istifadə edilmədən həyata keçirilən [[cinsi əlaqə| fiziki cinsi fəaliyyətdir]].<ref>{{citation |last1=Partridge |first1=Eric |year=2006|title=The New Partridge Dictionary of Slang and Unconventional English: A-I |first2=Tom |last2=Dalzell |first3=Terry |last3=Victor|edition=reprint |publisher=Taylor & Francis |isbn=978-0-415-25937-8 |url=https://books.google.com/books?id=4YfsEgHLjboC |quote=Bareback - to engage in sex without a condom.|page=92}}</ref> [[Slenq|Jarqon termin]] olan Beirbekkinq seks [[termin]]i, [[ingiliscə]] at sürmək üçün istifadə edilən bareback (yəhərsiz) sözündəndir və [[atçılıq|at sürərkən]] [[at]]ı [[yəhər]]siz sürənlər üçün istifadə olunur. Buna görə də, onun vəhşi, təhlükəli və əyləncəli olması çağırışını ifadə etdiyini bildirirlər. Beirbekkinq adətən [[seks]] zamanı [[prezervativ]]dən istifadəni dayandırmaq üçün şüurlu və düşünülmüş seçimi ifadə etmək üçün istifadə olunur.<ref name="Drescher">{{cite book|authors=Jack Drescher, Perry Halkitis, Leo Wilton| title =Barebacking: Psychosocial and Public Health Approaches|publisher =[[CRC Press]]|year = 2006|pages=150–151|access-date = September 11, 2016| isbn = 978-0789021748|url =https://books.google.com/books?id=DR4x0gJcsTUC&pg=PA150}}</ref><ref name="Aggleton">{{cite book|authors=Peter Aggleton, Richard Parker| title =Routledge Handbook of Sexuality, Health and Rights|publisher =[[Routledge]]|year = 2010|pages=391–393|access-date = September 11, 2016| isbn = 978-1135272876|url =https://books.google.com/books?id=mlmOAgAAQBAJ&pg=PT391}}</ref> == Etimologiyası == Terminin ilk dəfə nə vaxt (cinsi jarqon kimi) istifadə edildiyi məlum deyildir, lakin onun 1968-ci ildə çap mediasında ilk dəfə görünməsi ilə istifadəsi [[1960-cı illər]]də sürət qazanmışdır.<ref>{{cite journal|last1=Rosenberg|first1=Bernard and Joseph Bensman|title=Sexual Patterns in Three Ethnic Subcultures of an American Underclass|journal=The Annals of the American Academy of Political and Social Science|date=1968|issue=376|page=70|quote=Risk or no risk, boys are generally hostile to the idea of prophylaxis. One objection is phrased purely in terms of the pleasure principle, most colorfully by a Chicago boy who explains why he never uses anything like a rubber, 'I tried it once. It's like riding a horse with a saddle instead of bareback.'}}</ref> Termin, G.İ. tərəfindən [[Vyetnam müharibəsi]] zamanı prezervativsiz seks üçün istifadə edilmişdir.<ref>{{cite book|last1=Wilson|first1=Robert Anton|title=Playboy's Book of Forbidden Words: A Liberated Dictionary of Improper English|date=1972|publisher=Playboy Press|page=20|quote=BAREBACK - Intercourse without any form of contraception, as in "They went at it bareback."}}</ref> O, 1972-ci ildə Playboy's Book of Forbidden Words: A Liberated Dictionary of Improper English [[jurnal]]ına daxil edilmişdir.<ref>{{cite book|last1=Wilson|first1=Robert Anton|title=Playboy's Book of Forbidden Words: A Liberated Dictionary of Improper English|date=1972|publisher=Playboy Press|page=20|quote=BAREBACK - Intercourse without any form of contraception, as in "They went at it bareback."}}</ref> Bu termin [[1980-ci illər]]ə qədər çap mediasında vaxtaşırı meydana çıxmış və sonralar [[QİÇS]] [[epidemiya]]sı kontekstində müzakirə obyektinə çevrilmişdir. Prezervativsiz sekslə bağlı mübahisələrin artmasına qədər LGBT mədəniyyətində 1997-ci ilə kimi, geniş istifadə edilməmişdir.<ref>{{cite journal|last1=Peyser|first1=Marc|title=A Deadly Dance: As AIDS Cases Decline Sharply, Some Gay Men Are Returning to Unsafe Sex. They Call It Barebacking|journal=Newsweek|date=September 29, 1997|volume=130|issue=13|page=136|quote=See also The Advocate (Jul 8, 1997) p. 34 (and other various references in 1997; Out [Magazine] (6:1-6) 1997 (various references throughout.)}}</ref> == İstinadlar == [[Kateqoriya:Seks]] [[Kateqoriya:Cinsi davranış]] tdam17i5035e1y8abqnu7z7wb0v429o 6547893 6547889 2022-07-25T09:09:26Z Həsən İmanov 162503 /* Etimologiyası */ wikitext text/x-wiki Beirbekkinq ([[ingilis dili]]ndə Bareback) seks xüsusən də kişi ilə kişinin arasında baş verən anal seks zamanı prezervativ istifadə edilmədən həyata keçirilən [[cinsi əlaqə| fiziki cinsi fəaliyyətdir]].<ref>{{citation |last1=Partridge |first1=Eric |year=2006|title=The New Partridge Dictionary of Slang and Unconventional English: A-I |first2=Tom |last2=Dalzell |first3=Terry |last3=Victor|edition=reprint |publisher=Taylor & Francis |isbn=978-0-415-25937-8 |url=https://books.google.com/books?id=4YfsEgHLjboC |quote=Bareback - to engage in sex without a condom.|page=92}}</ref> [[Slenq|Jarqon termin]] olan Beirbekkinq seks [[termin]]i, [[ingiliscə]] at sürmək üçün istifadə edilən bareback (yəhərsiz) sözündəndir və [[atçılıq|at sürərkən]] [[at]]ı [[yəhər]]siz sürənlər üçün istifadə olunur. Buna görə də, onun vəhşi, təhlükəli və əyləncəli olması çağırışını ifadə etdiyini bildirirlər. Beirbekkinq adətən [[seks]] zamanı [[prezervativ]]dən istifadəni dayandırmaq üçün şüurlu və düşünülmüş seçimi ifadə etmək üçün istifadə olunur.<ref name="Drescher">{{cite book|authors=Jack Drescher, Perry Halkitis, Leo Wilton| title =Barebacking: Psychosocial and Public Health Approaches|publisher =[[CRC Press]]|year = 2006|pages=150–151|access-date = September 11, 2016| isbn = 978-0789021748|url =https://books.google.com/books?id=DR4x0gJcsTUC&pg=PA150}}</ref><ref name="Aggleton">{{cite book|authors=Peter Aggleton, Richard Parker| title =Routledge Handbook of Sexuality, Health and Rights|publisher =[[Routledge]]|year = 2010|pages=391–393|access-date = September 11, 2016| isbn = 978-1135272876|url =https://books.google.com/books?id=mlmOAgAAQBAJ&pg=PT391}}</ref> == Etimologiyası == Terminin ilk dəfə nə vaxt (cinsi jarqon kimi) istifadə edildiyi məlum deyildir, lakin onun 1968-ci ildə çap mediasında ilk dəfə görünməsi ilə istifadəsi [[1960-cı illər]]də sürət qazanmışdır.<ref>{{cite journal|last1=Rosenberg|first1=Bernard and Joseph Bensman|title=Sexual Patterns in Three Ethnic Subcultures of an American Underclass|journal=The Annals of the American Academy of Political and Social Science|date=1968|issue=376|page=70|quote=Risk or no risk, boys are generally hostile to the idea of prophylaxis. One objection is phrased purely in terms of the pleasure principle, most colorfully by a Chicago boy who explains why he never uses anything like a rubber, 'I tried it once. It's like riding a horse with a saddle instead of bareback.'}}</ref> Termin, [[G.I.|G.İ.]] tərəfindən [[Vyetnam müharibəsi]] zamanı prezervativsiz seks üçün istifadə edilmişdir.<ref>{{cite book|last1=Wilson|first1=Robert Anton|title=Playboy's Book of Forbidden Words: A Liberated Dictionary of Improper English|date=1972|publisher=Playboy Press|page=20|quote=BAREBACK - Intercourse without any form of contraception, as in "They went at it bareback."}}</ref> O, 1972-ci ildə Playboy's Book of Forbidden Words: A Liberated Dictionary of Improper English [[jurnal]]ına daxil edilmişdir.<ref>{{cite book|last1=Wilson|first1=Robert Anton|title=Playboy's Book of Forbidden Words: A Liberated Dictionary of Improper English|date=1972|publisher=Playboy Press|page=20|quote=BAREBACK - Intercourse without any form of contraception, as in "They went at it bareback."}}</ref> Bu termin [[1980-ci illər]]ə qədər çap mediasında vaxtaşırı meydana çıxmış və sonralar [[QİÇS]] [[epidemiya]]sı kontekstində müzakirə obyektinə çevrilmişdir. Prezervativsiz sekslə bağlı mübahisələrin artmasına qədər LGBT mədəniyyətində 1997-ci ilə kimi, geniş istifadə edilməmişdir.<ref>{{cite journal|last1=Peyser|first1=Marc|title=A Deadly Dance: As AIDS Cases Decline Sharply, Some Gay Men Are Returning to Unsafe Sex. They Call It Barebacking|journal=Newsweek|date=September 29, 1997|volume=130|issue=13|page=136|quote=See also The Advocate (Jul 8, 1997) p. 34 (and other various references in 1997; Out [Magazine] (6:1-6) 1997 (various references throughout.)}}</ref> == İstinadlar == [[Kateqoriya:Seks]] [[Kateqoriya:Cinsi davranış]] 74eohr1dzqrpsb1m0hhnl7kxpdtyxvr 0 759219 6547897 2022-07-25T09:17:54Z Aeraworld 219196 Səhifə "'''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xila..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. bnbmb4iwi43a1uqv4q6q4le9fzw0krm 6547900 6547897 2022-07-25T09:18:48Z Aeraworld 219196 wikitext text/x-wiki '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. :2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == 7i11mscq01byisuaqcz4ldw2txbq2mu 6547909 6547900 2022-07-25T09:26:27Z Aeraworld 219196 /* Erkən həyat və təhsil */ wikitext text/x-wiki '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. :2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. mdwucanqhejkcqjbnakkzousco745rj 6547911 6547909 2022-07-25T09:28:06Z Aeraworld 219196 wikitext text/x-wiki '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. == Musiqi karyerası == {{əsas|2PM}} === 2PM ilə debüt === pz1npbey91as5lt680mzbxdd21o3zb8 6547926 6547911 2022-07-25T09:34:34Z Aeraworld 219196 /* 2PM ilə debüt */ wikitext text/x-wiki '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. == Musiqi karyerası == {{əsas|2PM}} === 2PM ilə debüt === 2008-ci ildə Mnet-in One Day oğlan qrupunun üzvü olmaq üçün 13 stajyerin çətin təlimindən sonra "Hot Blood Men"-də iştirak etdi. One Day oğlan qrupu yaradıldı və iki qrupa bölündü, 2AM və 2PM və Oq 2PM qrupunun üzvü oldu. Hot Blood-un TV-də yayımlanmasından altı ay sonra 2PM ilk EP-ləri "10 Points out of 10 Points" ilə debüt etdi, lakin bu, onların ikinci EP "2:00PM Time For Change"-ə qədər Koreya musiqi sənayesindəki uğurlarını sürətlə artdı. === Solo karyera === kwii2t0zw7ygyfl3ftp6rbprkp48glt 6547932 6547926 2022-07-25T09:39:44Z Aeraworld 219196 /* Solo karyera */ wikitext text/x-wiki '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. == Musiqi karyerası == {{əsas|2PM}} === 2PM ilə debüt === 2008-ci ildə Mnet-in One Day oğlan qrupunun üzvü olmaq üçün 13 stajyerin çətin təlimindən sonra "Hot Blood Men"-də iştirak etdi. One Day oğlan qrupu yaradıldı və iki qrupa bölündü, 2AM və 2PM və Oq 2PM qrupunun üzvü oldu. Hot Blood-un TV-də yayımlanmasından altı ay sonra 2PM ilk EP-ləri "10 Points out of 10 Points" ilə debüt etdi, lakin bu, onların ikinci EP "2:00PM Time For Change"-ə qədər Koreya musiqi sənayesindəki uğurlarını sürətlə artdı. === Solo karyera === Ok, Bek Çi-yonun 2009-cu ildə hit olan "My Ear's Candy" mahnısında yer alıb. Bek, 2PM-in "10 Points out of 10 Points" sinqlındakı repini dinlədikdən sonra Oqdan mahnıda çıxış etməsini istəyib. 2012-ci ildə Oq, Dankuk Universitetinin məzun tələbələri ilə birlikdə "Blue Bears with Taecyeon" adlı rəqəmsal albom hazırladı. Albom buraxılış mərasimi üçün Dankuk Universitetində canlı ifa edildi. "Wings" başlıq mahnısında Oq tərəfindən yazılmış qələmə alınmış rep sözləri yer alırdı. İkinci mahnı, Li Qvanconun "A Night Like Tonight" mahnısının remeyki də Oq tərəfindən yazılmış orijinal rep ilə ifaya daxil edildi. Albom 2012-ci ilin fevralında satışa çıxdı və bütün gəlirlər Universitetə bağışlandı. Oq ilk solo yapon albomu "Taecyeon Special: Winter Hitori"-ni 2017-ci ildə buraxdı. Solo layihəsinin bir hissəsi olaraq o, 2-3 yanvarda Yaponiyada "Tokyo Dome City Hall"-da "Taecyeon (From 2PM) Premium Concert" adlı ilk solo konsertini uğurla keçirdi. 2018-ci ilin iyul ayında Oqun JYP Entertainment ilə müqaviləsi bitdikdən sonra aktyor So Ji-sub tərəfindən qurulan 51K agentliyi ilə eksklüziv müqavilə imzaladığı açıqlandı. Onun keçmiş agentliyi, köçməsinə baxmayaraq, 2PM üzvü olaraq qalacağını bildirdi. == Filmoqrafiya == h8i8gkyy9rmvfkaixe051h83fjco5da 6547933 6547932 2022-07-25T09:40:42Z Aeraworld 219196 /* Filmoqrafiya */ wikitext text/x-wiki '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. == Musiqi karyerası == {{əsas|2PM}} === 2PM ilə debüt === 2008-ci ildə Mnet-in One Day oğlan qrupunun üzvü olmaq üçün 13 stajyerin çətin təlimindən sonra "Hot Blood Men"-də iştirak etdi. One Day oğlan qrupu yaradıldı və iki qrupa bölündü, 2AM və 2PM və Oq 2PM qrupunun üzvü oldu. Hot Blood-un TV-də yayımlanmasından altı ay sonra 2PM ilk EP-ləri "10 Points out of 10 Points" ilə debüt etdi, lakin bu, onların ikinci EP "2:00PM Time For Change"-ə qədər Koreya musiqi sənayesindəki uğurlarını sürətlə artdı. === Solo karyera === Ok, Bek Çi-yonun 2009-cu ildə hit olan "My Ear's Candy" mahnısında yer alıb. Bek, 2PM-in "10 Points out of 10 Points" sinqlındakı repini dinlədikdən sonra Oqdan mahnıda çıxış etməsini istəyib. 2012-ci ildə Oq, Dankuk Universitetinin məzun tələbələri ilə birlikdə "Blue Bears with Taecyeon" adlı rəqəmsal albom hazırladı. Albom buraxılış mərasimi üçün Dankuk Universitetində canlı ifa edildi. "Wings" başlıq mahnısında Oq tərəfindən yazılmış qələmə alınmış rep sözləri yer alırdı. İkinci mahnı, Li Qvanconun "A Night Like Tonight" mahnısının remeyki də Oq tərəfindən yazılmış orijinal rep ilə ifaya daxil edildi. Albom 2012-ci ilin fevralında satışa çıxdı və bütün gəlirlər Universitetə bağışlandı. Oq ilk solo yapon albomu "Taecyeon Special: Winter Hitori"-ni 2017-ci ildə buraxdı. Solo layihəsinin bir hissəsi olaraq o, 2-3 yanvarda Yaponiyada "Tokyo Dome City Hall"-da "Taecyeon (From 2PM) Premium Concert" adlı ilk solo konsertini uğurla keçirdi. 2018-ci ilin iyul ayında Oqun JYP Entertainment ilə müqaviləsi bitdikdən sonra aktyor So Ji-sub tərəfindən qurulan 51K agentliyi ilə eksklüziv müqavilə imzaladığı açıqlandı. Onun keçmiş agentliyi, köçməsinə baxmayaraq, 2PM üzvü olaraq qalacağını bildirdi. == Filmoqrafiya == ===Film=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" |Rol |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Marriage Blue]]'' | Won-chul |- ! scope="row"| 2017 |''[[House of the Disappeared]]'' |keşiş Choi |- ! scope="row"| 2022 |''[[Hansan: Rising Dragon]]'' |Im Joon-young<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=076&aid=0003855343|author=Jo Ji-young|title=[공식] '명량' 이후 8년 만의 신작 '한산: 용의 출현', 7월말 개봉 확정|trans-title=[Official] 'Hansan: Appearance of the Dragon', the first new work in 8 years since 'Myeongryang', to be released at the end of July|publisher=Sports Chosun|via=Naver|date=April 18, 2022|access-date=April 18, 2022|language=ko}}</ref> |} gk9sio2yteb0dmir66nwptlwkm7ys0q 6547934 6547933 2022-07-25T09:41:12Z Aeraworld 219196 /* Filmoqrafiya */ wikitext text/x-wiki '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. == Musiqi karyerası == {{əsas|2PM}} === 2PM ilə debüt === 2008-ci ildə Mnet-in One Day oğlan qrupunun üzvü olmaq üçün 13 stajyerin çətin təlimindən sonra "Hot Blood Men"-də iştirak etdi. One Day oğlan qrupu yaradıldı və iki qrupa bölündü, 2AM və 2PM və Oq 2PM qrupunun üzvü oldu. Hot Blood-un TV-də yayımlanmasından altı ay sonra 2PM ilk EP-ləri "10 Points out of 10 Points" ilə debüt etdi, lakin bu, onların ikinci EP "2:00PM Time For Change"-ə qədər Koreya musiqi sənayesindəki uğurlarını sürətlə artdı. === Solo karyera === Ok, Bek Çi-yonun 2009-cu ildə hit olan "My Ear's Candy" mahnısında yer alıb. Bek, 2PM-in "10 Points out of 10 Points" sinqlındakı repini dinlədikdən sonra Oqdan mahnıda çıxış etməsini istəyib. 2012-ci ildə Oq, Dankuk Universitetinin məzun tələbələri ilə birlikdə "Blue Bears with Taecyeon" adlı rəqəmsal albom hazırladı. Albom buraxılış mərasimi üçün Dankuk Universitetində canlı ifa edildi. "Wings" başlıq mahnısında Oq tərəfindən yazılmış qələmə alınmış rep sözləri yer alırdı. İkinci mahnı, Li Qvanconun "A Night Like Tonight" mahnısının remeyki də Oq tərəfindən yazılmış orijinal rep ilə ifaya daxil edildi. Albom 2012-ci ilin fevralında satışa çıxdı və bütün gəlirlər Universitetə bağışlandı. Oq ilk solo yapon albomu "Taecyeon Special: Winter Hitori"-ni 2017-ci ildə buraxdı. Solo layihəsinin bir hissəsi olaraq o, 2-3 yanvarda Yaponiyada "Tokyo Dome City Hall"-da "Taecyeon (From 2PM) Premium Concert" adlı ilk solo konsertini uğurla keçirdi. 2018-ci ilin iyul ayında Oqun JYP Entertainment ilə müqaviləsi bitdikdən sonra aktyor So Ji-sub tərəfindən qurulan 51K agentliyi ilə eksklüziv müqavilə imzaladığı açıqlandı. Onun keçmiş agentliyi, köçməsinə baxmayaraq, 2PM üzvü olaraq qalacağını bildirdi. == Filmoqrafiya == ===Film=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" |Rol |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Marriage Blue]]'' | Won-chul |- ! scope="row"| 2017 |''[[House of the Disappeared]]'' |keşiş Choi |- ! scope="row"| 2022 |''[[Hansan: Rising Dragon]]'' |Im Joon-young<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=076&aid=0003855343|author=Jo Ji-young|title=[공식] '명량' 이후 8년 만의 신작 '한산: 용의 출현', 7월말 개봉 확정|trans-title=[Official] 'Hansan: Appearance of the Dragon', the first new work in 8 years since 'Myeongryang', to be released at the end of July|publisher=Sports Chosun|via=Naver|date=April 18, 2022|access-date=April 18, 2022|language=ko}}</ref> |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} gsbax4rb98yvpkw0cyjslge7opp4o4m 6547936 6547934 2022-07-25T09:42:56Z Aeraworld 219196 /* Film */ wikitext text/x-wiki '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. == Musiqi karyerası == {{əsas|2PM}} === 2PM ilə debüt === 2008-ci ildə Mnet-in One Day oğlan qrupunun üzvü olmaq üçün 13 stajyerin çətin təlimindən sonra "Hot Blood Men"-də iştirak etdi. One Day oğlan qrupu yaradıldı və iki qrupa bölündü, 2AM və 2PM və Oq 2PM qrupunun üzvü oldu. Hot Blood-un TV-də yayımlanmasından altı ay sonra 2PM ilk EP-ləri "10 Points out of 10 Points" ilə debüt etdi, lakin bu, onların ikinci EP "2:00PM Time For Change"-ə qədər Koreya musiqi sənayesindəki uğurlarını sürətlə artdı. === Solo karyera === Ok, Bek Çi-yonun 2009-cu ildə hit olan "My Ear's Candy" mahnısında yer alıb. Bek, 2PM-in "10 Points out of 10 Points" sinqlındakı repini dinlədikdən sonra Oqdan mahnıda çıxış etməsini istəyib. 2012-ci ildə Oq, Dankuk Universitetinin məzun tələbələri ilə birlikdə "Blue Bears with Taecyeon" adlı rəqəmsal albom hazırladı. Albom buraxılış mərasimi üçün Dankuk Universitetində canlı ifa edildi. "Wings" başlıq mahnısında Oq tərəfindən yazılmış qələmə alınmış rep sözləri yer alırdı. İkinci mahnı, Li Qvanconun "A Night Like Tonight" mahnısının remeyki də Oq tərəfindən yazılmış orijinal rep ilə ifaya daxil edildi. Albom 2012-ci ilin fevralında satışa çıxdı və bütün gəlirlər Universitetə bağışlandı. Oq ilk solo yapon albomu "Taecyeon Special: Winter Hitori"-ni 2017-ci ildə buraxdı. Solo layihəsinin bir hissəsi olaraq o, 2-3 yanvarda Yaponiyada "Tokyo Dome City Hall"-da "Taecyeon (From 2PM) Premium Concert" adlı ilk solo konsertini uğurla keçirdi. 2018-ci ilin iyul ayında Oqun JYP Entertainment ilə müqaviləsi bitdikdən sonra aktyor So Ji-sub tərəfindən qurulan 51K agentliyi ilə eksklüziv müqavilə imzaladığı açıqlandı. Onun keçmiş agentliyi, köçməsinə baxmayaraq, 2PM üzvü olaraq qalacağını bildirdi. == Filmoqrafiya == ===Film=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" |Rol |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Marriage Blue]]'' | Won-chul |- ! scope="row"| 2017 |''[[House of the Disappeared]]'' |keşiş Choi |- ! scope="row"| 2022 |''[[Hansan: Rising Dragon]]'' |Im Joon-young<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=076&aid=0003855343|author=Jo Ji-young|title=[공식] '명량' 이후 8년 만의 신작 '한산: 용의 출현', 7월말 개봉 확정|trans-title=[Official] 'Hansan: Appearance of the Dragon', the first new work in 8 years since 'Myeongryang', to be released at the end of July|publisher=Sports Chosun|via=Naver|date=April 18, 2022|access-date=April 18, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya serialları === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" | 2010 | ''[[Cinderella's Sister]]'' | Han Jung-woo |Köməkçi rol | |- ! scope="row" rowspan="2" |2011 | ''[[Dream High]]'' | Jin Gook / Hyun Shi-hyuk | Baş rol | |- | ''[[Boku to Star no 99 Nichi]]'' | Tae-sung |Köməkçi rol | |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Who Are You? (2013 TV series)|Who Are You?]]'' | Cha Gun-woo | rowspan="6" |Baş rol | |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Wonderful Days (TV series)|Wonderful Days]]'' | Kang Dong-hee | |- ! scope="row"| 2015 | ''[[Assembly (TV series)|Assembly]]'' | Kim Kyu-hwan | |- ! scope="row"| 2016 | ''[[Bring It On, Ghost]]'' | Park Bong-pal | |- ! scope="row"| 2017 | ''[[Save Me (2017 TV series)|Save Me]]'' | Han Sang-hwan | |- ! scope="row"| 2020 | ''[[The Game: Towards Zero]]'' | Kim Tae-pyung | |- ! scope="row" rowspan="2"| 2021 | ''[[Vincenzo (TV series)|Vincenzo]]'' | Jang Jun-woo / Jang Han-seok | Baş rol |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/read?oid=241&aid=0003042131|author=Kim Jin-seok|title=[단독]옥택연, 연기 변신… tvN '빈센조' 주연 합류|trans-title=[Exclusive] Taecyeon Ok, acting transformation... tvN 'Vincenzo' joins the lead role |publisher= Ilgan Sports|via=Naver|date=July 30, 2020|access-date=January 27, 2022|language=ko}}</ref> |- | ''[[Secret Royal Inspector & Joy]]'' | Ra Yi-eon | rowspan="2" | Baş rol |<ref name="Tale">{{Cite news|author= Kim Kung-hee |title=어사와 조이' 옥택연X김혜윤, 명랑 코믹 사극으로 돌아온다 [공식]|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=408&aid=0000123161|website=imbc|date=May 20, 2021|access-date=May 20, 2021|language=ko}}</ref> |- ! scope="row"|2022 |''[[Blind ]]'' | Ryu Sung-joon |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=609&aid=0000535286|author=Park Soo-in|title=OCN 측 “옥택연 하석진 ‘블라인드’ 출연 확정, 정은지 검토중”(공식입장)|trans-title=OCN side “Ok Taecyeon and Ha Seok-jin’s ‘Blind’ appearance confirmed, Jung Eun-ji under review” (official position)|publisher=Newsen|via=Naver|date=January 20, 2022|access-date= January 20, 2022|language=ko}}</ref> |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} ap9jlvh4ui15qv4z4dwycjyuhleecfo 6547937 6547936 2022-07-25T09:43:13Z Aeraworld 219196 /* Televiziya serialları */ wikitext text/x-wiki '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. == Musiqi karyerası == {{əsas|2PM}} === 2PM ilə debüt === 2008-ci ildə Mnet-in One Day oğlan qrupunun üzvü olmaq üçün 13 stajyerin çətin təlimindən sonra "Hot Blood Men"-də iştirak etdi. One Day oğlan qrupu yaradıldı və iki qrupa bölündü, 2AM və 2PM və Oq 2PM qrupunun üzvü oldu. Hot Blood-un TV-də yayımlanmasından altı ay sonra 2PM ilk EP-ləri "10 Points out of 10 Points" ilə debüt etdi, lakin bu, onların ikinci EP "2:00PM Time For Change"-ə qədər Koreya musiqi sənayesindəki uğurlarını sürətlə artdı. === Solo karyera === Ok, Bek Çi-yonun 2009-cu ildə hit olan "My Ear's Candy" mahnısında yer alıb. Bek, 2PM-in "10 Points out of 10 Points" sinqlındakı repini dinlədikdən sonra Oqdan mahnıda çıxış etməsini istəyib. 2012-ci ildə Oq, Dankuk Universitetinin məzun tələbələri ilə birlikdə "Blue Bears with Taecyeon" adlı rəqəmsal albom hazırladı. Albom buraxılış mərasimi üçün Dankuk Universitetində canlı ifa edildi. "Wings" başlıq mahnısında Oq tərəfindən yazılmış qələmə alınmış rep sözləri yer alırdı. İkinci mahnı, Li Qvanconun "A Night Like Tonight" mahnısının remeyki də Oq tərəfindən yazılmış orijinal rep ilə ifaya daxil edildi. Albom 2012-ci ilin fevralında satışa çıxdı və bütün gəlirlər Universitetə bağışlandı. Oq ilk solo yapon albomu "Taecyeon Special: Winter Hitori"-ni 2017-ci ildə buraxdı. Solo layihəsinin bir hissəsi olaraq o, 2-3 yanvarda Yaponiyada "Tokyo Dome City Hall"-da "Taecyeon (From 2PM) Premium Concert" adlı ilk solo konsertini uğurla keçirdi. 2018-ci ilin iyul ayında Oqun JYP Entertainment ilə müqaviləsi bitdikdən sonra aktyor So Ji-sub tərəfindən qurulan 51K agentliyi ilə eksklüziv müqavilə imzaladığı açıqlandı. Onun keçmiş agentliyi, köçməsinə baxmayaraq, 2PM üzvü olaraq qalacağını bildirdi. == Filmoqrafiya == ===Film=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" |Rol |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Marriage Blue]]'' | Won-chul |- ! scope="row"| 2017 |''[[House of the Disappeared]]'' |keşiş Choi |- ! scope="row"| 2022 |''[[Hansan: Rising Dragon]]'' |Im Joon-young<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=076&aid=0003855343|author=Jo Ji-young|title=[공식] '명량' 이후 8년 만의 신작 '한산: 용의 출현', 7월말 개봉 확정|trans-title=[Official] 'Hansan: Appearance of the Dragon', the first new work in 8 years since 'Myeongryang', to be released at the end of July|publisher=Sports Chosun|via=Naver|date=April 18, 2022|access-date=April 18, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya serialları === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" | 2010 | ''[[Cinderella's Sister]]'' | Han Jung-woo |Köməkçi rol | |- ! scope="row" rowspan="2" |2011 | ''[[Dream High]]'' | Jin Gook / Hyun Shi-hyuk | Baş rol | |- | ''[[Boku to Star no 99 Nichi]]'' | Tae-sung |Köməkçi rol | |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Who Are You? (2013 TV series)|Who Are You?]]'' | Cha Gun-woo | rowspan="6" |Baş rol | |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Wonderful Days (TV series)|Wonderful Days]]'' | Kang Dong-hee | |- ! scope="row"| 2015 | ''[[Assembly (TV series)|Assembly]]'' | Kim Kyu-hwan | |- ! scope="row"| 2016 | ''[[Bring It On, Ghost]]'' | Park Bong-pal | |- ! scope="row"| 2017 | ''[[Save Me (2017 TV series)|Save Me]]'' | Han Sang-hwan | |- ! scope="row"| 2020 | ''[[The Game: Towards Zero]]'' | Kim Tae-pyung | |- ! scope="row" rowspan="2"| 2021 | ''[[Vincenzo]]'' | Jang Jun-woo / Jang Han-seok | Baş rol |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/read?oid=241&aid=0003042131|author=Kim Jin-seok|title=[단독]옥택연, 연기 변신… tvN '빈센조' 주연 합류|trans-title=[Exclusive] Taecyeon Ok, acting transformation... tvN 'Vincenzo' joins the lead role |publisher= Ilgan Sports|via=Naver|date=July 30, 2020|access-date=January 27, 2022|language=ko}}</ref> |- | ''[[Secret Royal Inspector & Joy]]'' | Ra Yi-eon | rowspan="2" | Baş rol |<ref name="Tale">{{Cite news|author= Kim Kung-hee |title=어사와 조이' 옥택연X김혜윤, 명랑 코믹 사극으로 돌아온다 [공식]|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=408&aid=0000123161|website=imbc|date=May 20, 2021|access-date=May 20, 2021|language=ko}}</ref> |- ! scope="row"|2022 |''[[Blind ]]'' | Ryu Sung-joon |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=609&aid=0000535286|author=Park Soo-in|title=OCN 측 “옥택연 하석진 ‘블라인드’ 출연 확정, 정은지 검토중”(공식입장)|trans-title=OCN side “Ok Taecyeon and Ha Seok-jin’s ‘Blind’ appearance confirmed, Jung Eun-ji under review” (official position)|publisher=Newsen|via=Naver|date=January 20, 2022|access-date= January 20, 2022|language=ko}}</ref> |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} mt78yejk9bzs1is8lw6vw60cc6qdnw4 6547944 6547937 2022-07-25T09:44:50Z Aeraworld 219196 /* İstinadlar */ wikitext text/x-wiki '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. == Musiqi karyerası == {{əsas|2PM}} === 2PM ilə debüt === 2008-ci ildə Mnet-in One Day oğlan qrupunun üzvü olmaq üçün 13 stajyerin çətin təlimindən sonra "Hot Blood Men"-də iştirak etdi. One Day oğlan qrupu yaradıldı və iki qrupa bölündü, 2AM və 2PM və Oq 2PM qrupunun üzvü oldu. Hot Blood-un TV-də yayımlanmasından altı ay sonra 2PM ilk EP-ləri "10 Points out of 10 Points" ilə debüt etdi, lakin bu, onların ikinci EP "2:00PM Time For Change"-ə qədər Koreya musiqi sənayesindəki uğurlarını sürətlə artdı. === Solo karyera === Ok, Bek Çi-yonun 2009-cu ildə hit olan "My Ear's Candy" mahnısında yer alıb. Bek, 2PM-in "10 Points out of 10 Points" sinqlındakı repini dinlədikdən sonra Oqdan mahnıda çıxış etməsini istəyib. 2012-ci ildə Oq, Dankuk Universitetinin məzun tələbələri ilə birlikdə "Blue Bears with Taecyeon" adlı rəqəmsal albom hazırladı. Albom buraxılış mərasimi üçün Dankuk Universitetində canlı ifa edildi. "Wings" başlıq mahnısında Oq tərəfindən yazılmış qələmə alınmış rep sözləri yer alırdı. İkinci mahnı, Li Qvanconun "A Night Like Tonight" mahnısının remeyki də Oq tərəfindən yazılmış orijinal rep ilə ifaya daxil edildi. Albom 2012-ci ilin fevralında satışa çıxdı və bütün gəlirlər Universitetə bağışlandı. Oq ilk solo yapon albomu "Taecyeon Special: Winter Hitori"-ni 2017-ci ildə buraxdı. Solo layihəsinin bir hissəsi olaraq o, 2-3 yanvarda Yaponiyada "Tokyo Dome City Hall"-da "Taecyeon (From 2PM) Premium Concert" adlı ilk solo konsertini uğurla keçirdi. 2018-ci ilin iyul ayında Oqun JYP Entertainment ilə müqaviləsi bitdikdən sonra aktyor So Ji-sub tərəfindən qurulan 51K agentliyi ilə eksklüziv müqavilə imzaladığı açıqlandı. Onun keçmiş agentliyi, köçməsinə baxmayaraq, 2PM üzvü olaraq qalacağını bildirdi. == Filmoqrafiya == ===Film=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" |Rol |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Marriage Blue]]'' | Won-chul |- ! scope="row"| 2017 |''[[House of the Disappeared]]'' |keşiş Choi |- ! scope="row"| 2022 |''[[Hansan: Rising Dragon]]'' |Im Joon-young<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=076&aid=0003855343|author=Jo Ji-young|title=[공식] '명량' 이후 8년 만의 신작 '한산: 용의 출현', 7월말 개봉 확정|trans-title=[Official] 'Hansan: Appearance of the Dragon', the first new work in 8 years since 'Myeongryang', to be released at the end of July|publisher=Sports Chosun|via=Naver|date=April 18, 2022|access-date=April 18, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya serialları === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" | 2010 | ''[[Cinderella's Sister]]'' | Han Jung-woo |Köməkçi rol | |- ! scope="row" rowspan="2" |2011 | ''[[Dream High]]'' | Jin Gook / Hyun Shi-hyuk | Baş rol | |- | ''[[Boku to Star no 99 Nichi]]'' | Tae-sung |Köməkçi rol | |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Who Are You? (2013 TV series)|Who Are You?]]'' | Cha Gun-woo | rowspan="6" |Baş rol | |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Wonderful Days (TV series)|Wonderful Days]]'' | Kang Dong-hee | |- ! scope="row"| 2015 | ''[[Assembly (TV series)|Assembly]]'' | Kim Kyu-hwan | |- ! scope="row"| 2016 | ''[[Bring It On, Ghost]]'' | Park Bong-pal | |- ! scope="row"| 2017 | ''[[Save Me (2017 TV series)|Save Me]]'' | Han Sang-hwan | |- ! scope="row"| 2020 | ''[[The Game: Towards Zero]]'' | Kim Tae-pyung | |- ! scope="row" rowspan="2"| 2021 | ''[[Vincenzo]]'' | Jang Jun-woo / Jang Han-seok | Baş rol |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/read?oid=241&aid=0003042131|author=Kim Jin-seok|title=[단독]옥택연, 연기 변신… tvN '빈센조' 주연 합류|trans-title=[Exclusive] Taecyeon Ok, acting transformation... tvN 'Vincenzo' joins the lead role |publisher= Ilgan Sports|via=Naver|date=July 30, 2020|access-date=January 27, 2022|language=ko}}</ref> |- | ''[[Secret Royal Inspector & Joy]]'' | Ra Yi-eon | rowspan="2" | Baş rol |<ref name="Tale">{{Cite news|author= Kim Kung-hee |title=어사와 조이' 옥택연X김혜윤, 명랑 코믹 사극으로 돌아온다 [공식]|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=408&aid=0000123161|website=imbc|date=May 20, 2021|access-date=May 20, 2021|language=ko}}</ref> |- ! scope="row"|2022 |''[[Blind ]]'' | Ryu Sung-joon |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=609&aid=0000535286|author=Park Soo-in|title=OCN 측 “옥택연 하석진 ‘블라인드’ 출연 확정, 정은지 검토중”(공식입장)|trans-title=OCN side “Ok Taecyeon and Ha Seok-jin’s ‘Blind’ appearance confirmed, Jung Eun-ji under review” (official position)|publisher=Newsen|via=Naver|date=January 20, 2022|access-date= January 20, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya və sənədli film === {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! İl ! Başlıq ! Rol ! Qeydlər |- ! scope="row"| 2012 |''Beyond the ONEDAY ~Story of [[2PM]] & [[2AM (band)|2AM]]~'' |Ok Taec-yeon |2011-ci ildə Yaponiyada JYP Nation-ın görüntüləri əsasında |- ! scope="row"| 2016 | ''Home Sweet Home'' | Taecyeon | rowspan="2"| Cameo |- ! scope="row"| 2017 | ''You Are Closer Than I Think '' | Kang Sung-min dostu |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} o2us2afn7ptuam5oftn1j3cxef8b8cv 6547947 6547944 2022-07-25T09:46:05Z Aeraworld 219196 /* İstinadlar */ wikitext text/x-wiki '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. == Musiqi karyerası == {{əsas|2PM}} === 2PM ilə debüt === 2008-ci ildə Mnet-in One Day oğlan qrupunun üzvü olmaq üçün 13 stajyerin çətin təlimindən sonra "Hot Blood Men"-də iştirak etdi. One Day oğlan qrupu yaradıldı və iki qrupa bölündü, 2AM və 2PM və Oq 2PM qrupunun üzvü oldu. Hot Blood-un TV-də yayımlanmasından altı ay sonra 2PM ilk EP-ləri "10 Points out of 10 Points" ilə debüt etdi, lakin bu, onların ikinci EP "2:00PM Time For Change"-ə qədər Koreya musiqi sənayesindəki uğurlarını sürətlə artdı. === Solo karyera === Ok, Bek Çi-yonun 2009-cu ildə hit olan "My Ear's Candy" mahnısında yer alıb. Bek, 2PM-in "10 Points out of 10 Points" sinqlındakı repini dinlədikdən sonra Oqdan mahnıda çıxış etməsini istəyib. 2012-ci ildə Oq, Dankuk Universitetinin məzun tələbələri ilə birlikdə "Blue Bears with Taecyeon" adlı rəqəmsal albom hazırladı. Albom buraxılış mərasimi üçün Dankuk Universitetində canlı ifa edildi. "Wings" başlıq mahnısında Oq tərəfindən yazılmış qələmə alınmış rep sözləri yer alırdı. İkinci mahnı, Li Qvanconun "A Night Like Tonight" mahnısının remeyki də Oq tərəfindən yazılmış orijinal rep ilə ifaya daxil edildi. Albom 2012-ci ilin fevralında satışa çıxdı və bütün gəlirlər Universitetə bağışlandı. Oq ilk solo yapon albomu "Taecyeon Special: Winter Hitori"-ni 2017-ci ildə buraxdı. Solo layihəsinin bir hissəsi olaraq o, 2-3 yanvarda Yaponiyada "Tokyo Dome City Hall"-da "Taecyeon (From 2PM) Premium Concert" adlı ilk solo konsertini uğurla keçirdi. 2018-ci ilin iyul ayında Oqun JYP Entertainment ilə müqaviləsi bitdikdən sonra aktyor So Ji-sub tərəfindən qurulan 51K agentliyi ilə eksklüziv müqavilə imzaladığı açıqlandı. Onun keçmiş agentliyi, köçməsinə baxmayaraq, 2PM üzvü olaraq qalacağını bildirdi. == Filmoqrafiya == ===Film=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" |Rol |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Marriage Blue]]'' | Won-chul |- ! scope="row"| 2017 |''[[House of the Disappeared]]'' |keşiş Choi |- ! scope="row"| 2022 |''[[Hansan: Rising Dragon]]'' |Im Joon-young<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=076&aid=0003855343|author=Jo Ji-young|title=[공식] '명량' 이후 8년 만의 신작 '한산: 용의 출현', 7월말 개봉 확정|trans-title=[Official] 'Hansan: Appearance of the Dragon', the first new work in 8 years since 'Myeongryang', to be released at the end of July|publisher=Sports Chosun|via=Naver|date=April 18, 2022|access-date=April 18, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya serialları === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" | 2010 | ''[[Cinderella's Sister]]'' | Han Jung-woo |Köməkçi rol | |- ! scope="row" rowspan="2" |2011 | ''[[Dream High]]'' | Jin Gook / Hyun Shi-hyuk | Baş rol | |- | ''[[Boku to Star no 99 Nichi]]'' | Tae-sung |Köməkçi rol | |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Who Are You? (2013 TV series)|Who Are You?]]'' | Cha Gun-woo | rowspan="6" |Baş rol | |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Wonderful Days (TV series)|Wonderful Days]]'' | Kang Dong-hee | |- ! scope="row"| 2015 | ''[[Assembly (TV series)|Assembly]]'' | Kim Kyu-hwan | |- ! scope="row"| 2016 | ''[[Bring It On, Ghost]]'' | Park Bong-pal | |- ! scope="row"| 2017 | ''[[Save Me (2017 TV series)|Save Me]]'' | Han Sang-hwan | |- ! scope="row"| 2020 | ''[[The Game: Towards Zero]]'' | Kim Tae-pyung | |- ! scope="row" rowspan="2"| 2021 | ''[[Vincenzo]]'' | Jang Jun-woo / Jang Han-seok | Baş rol |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/read?oid=241&aid=0003042131|author=Kim Jin-seok|title=[단독]옥택연, 연기 변신… tvN '빈센조' 주연 합류|trans-title=[Exclusive] Taecyeon Ok, acting transformation... tvN 'Vincenzo' joins the lead role |publisher= Ilgan Sports|via=Naver|date=July 30, 2020|access-date=January 27, 2022|language=ko}}</ref> |- | ''[[Secret Royal Inspector & Joy]]'' | Ra Yi-eon | rowspan="2" | Baş rol |<ref name="Tale">{{Cite news|author= Kim Kung-hee |title=어사와 조이' 옥택연X김혜윤, 명랑 코믹 사극으로 돌아온다 [공식]|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=408&aid=0000123161|website=imbc|date=May 20, 2021|access-date=May 20, 2021|language=ko}}</ref> |- ! scope="row"|2022 |''[[Blind ]]'' | Ryu Sung-joon |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=609&aid=0000535286|author=Park Soo-in|title=OCN 측 “옥택연 하석진 ‘블라인드’ 출연 확정, 정은지 검토중”(공식입장)|trans-title=OCN side “Ok Taecyeon and Ha Seok-jin’s ‘Blind’ appearance confirmed, Jung Eun-ji under review” (official position)|publisher=Newsen|via=Naver|date=January 20, 2022|access-date= January 20, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya və sənədli film === {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! İl ! Başlıq ! Rol ! Qeydlər |- ! scope="row"| 2012 |''Beyond the ONEDAY ~Story of [[2PM]] & [[2AM (band)|2AM]]~'' |Ok Taec-yeon |2011-ci ildə Yaponiyada JYP Nation-ın görüntüləri əsasında |- ! scope="row"| 2016 | ''Home Sweet Home'' | Taecyeon | rowspan="2"| Cameo |- ! scope="row"| 2017 | ''You Are Closer Than I Think '' | Kang Sung-min dostu |} === Veb seriallar === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" rowspan="2" | 2016 | ''Touching You'' | Do Jin-woo | | |- | ''[[7 First Kisses]]'' | Ok Taec-yeon | bölüm. 5-6 | |- ! scope="row" {{TBA}} | ''Taerung Zombie Village'' | Do Rak-koo | | <ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=052&aid=0001733941|author=Kang Nae-ri|title=[단독] 인기 웹툰 '태릉좀비촌', 드라마화 된다…옥택연 남주인공 물망|trans-title=[Exclusive] Popular webtoon 'Taerung Zombie Village' will be made into a drama... Ok Taecyeon as the male lead |publisher=YTN|via=Naver|date=May 2, 2022|access-date=May 2, 2022|language=ko}}</ref> |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 73si576fkplttv9xxvpsxrpf54311zq 6547950 6547947 2022-07-25T09:48:35Z Aeraworld 219196 /* İstinadlar */ wikitext text/x-wiki '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. == Musiqi karyerası == {{əsas|2PM}} === 2PM ilə debüt === 2008-ci ildə Mnet-in One Day oğlan qrupunun üzvü olmaq üçün 13 stajyerin çətin təlimindən sonra "Hot Blood Men"-də iştirak etdi. One Day oğlan qrupu yaradıldı və iki qrupa bölündü, 2AM və 2PM və Oq 2PM qrupunun üzvü oldu. Hot Blood-un TV-də yayımlanmasından altı ay sonra 2PM ilk EP-ləri "10 Points out of 10 Points" ilə debüt etdi, lakin bu, onların ikinci EP "2:00PM Time For Change"-ə qədər Koreya musiqi sənayesindəki uğurlarını sürətlə artdı. === Solo karyera === Ok, Bek Çi-yonun 2009-cu ildə hit olan "My Ear's Candy" mahnısında yer alıb. Bek, 2PM-in "10 Points out of 10 Points" sinqlındakı repini dinlədikdən sonra Oqdan mahnıda çıxış etməsini istəyib. 2012-ci ildə Oq, Dankuk Universitetinin məzun tələbələri ilə birlikdə "Blue Bears with Taecyeon" adlı rəqəmsal albom hazırladı. Albom buraxılış mərasimi üçün Dankuk Universitetində canlı ifa edildi. "Wings" başlıq mahnısında Oq tərəfindən yazılmış qələmə alınmış rep sözləri yer alırdı. İkinci mahnı, Li Qvanconun "A Night Like Tonight" mahnısının remeyki də Oq tərəfindən yazılmış orijinal rep ilə ifaya daxil edildi. Albom 2012-ci ilin fevralında satışa çıxdı və bütün gəlirlər Universitetə bağışlandı. Oq ilk solo yapon albomu "Taecyeon Special: Winter Hitori"-ni 2017-ci ildə buraxdı. Solo layihəsinin bir hissəsi olaraq o, 2-3 yanvarda Yaponiyada "Tokyo Dome City Hall"-da "Taecyeon (From 2PM) Premium Concert" adlı ilk solo konsertini uğurla keçirdi. 2018-ci ilin iyul ayında Oqun JYP Entertainment ilə müqaviləsi bitdikdən sonra aktyor So Ji-sub tərəfindən qurulan 51K agentliyi ilə eksklüziv müqavilə imzaladığı açıqlandı. Onun keçmiş agentliyi, köçməsinə baxmayaraq, 2PM üzvü olaraq qalacağını bildirdi. == Filmoqrafiya == ===Film=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" |Rol |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Marriage Blue]]'' | Won-chul |- ! scope="row"| 2017 |''[[House of the Disappeared]]'' |keşiş Choi |- ! scope="row"| 2022 |''[[Hansan: Rising Dragon]]'' |Im Joon-young<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=076&aid=0003855343|author=Jo Ji-young|title=[공식] '명량' 이후 8년 만의 신작 '한산: 용의 출현', 7월말 개봉 확정|trans-title=[Official] 'Hansan: Appearance of the Dragon', the first new work in 8 years since 'Myeongryang', to be released at the end of July|publisher=Sports Chosun|via=Naver|date=April 18, 2022|access-date=April 18, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya serialları === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" | 2010 | ''[[Cinderella's Sister]]'' | Han Jung-woo |Köməkçi rol | |- ! scope="row" rowspan="2" |2011 | ''[[Dream High]]'' | Jin Gook / Hyun Shi-hyuk | Baş rol | |- | ''[[Boku to Star no 99 Nichi]]'' | Tae-sung |Köməkçi rol | |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Who Are You? (2013 TV series)|Who Are You?]]'' | Cha Gun-woo | rowspan="6" |Baş rol | |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Wonderful Days (TV series)|Wonderful Days]]'' | Kang Dong-hee | |- ! scope="row"| 2015 | ''[[Assembly (TV series)|Assembly]]'' | Kim Kyu-hwan | |- ! scope="row"| 2016 | ''[[Bring It On, Ghost]]'' | Park Bong-pal | |- ! scope="row"| 2017 | ''[[Save Me (2017 TV series)|Save Me]]'' | Han Sang-hwan | |- ! scope="row"| 2020 | ''[[The Game: Towards Zero]]'' | Kim Tae-pyung | |- ! scope="row" rowspan="2"| 2021 | ''[[Vincenzo]]'' | Jang Jun-woo / Jang Han-seok | Baş rol |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/read?oid=241&aid=0003042131|author=Kim Jin-seok|title=[단독]옥택연, 연기 변신… tvN '빈센조' 주연 합류|trans-title=[Exclusive] Taecyeon Ok, acting transformation... tvN 'Vincenzo' joins the lead role |publisher= Ilgan Sports|via=Naver|date=July 30, 2020|access-date=January 27, 2022|language=ko}}</ref> |- | ''[[Secret Royal Inspector & Joy]]'' | Ra Yi-eon | rowspan="2" | Baş rol |<ref name="Tale">{{Cite news|author= Kim Kung-hee |title=어사와 조이' 옥택연X김혜윤, 명랑 코믹 사극으로 돌아온다 [공식]|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=408&aid=0000123161|website=imbc|date=May 20, 2021|access-date=May 20, 2021|language=ko}}</ref> |- ! scope="row"|2022 |''[[Blind ]]'' | Ryu Sung-joon |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=609&aid=0000535286|author=Park Soo-in|title=OCN 측 “옥택연 하석진 ‘블라인드’ 출연 확정, 정은지 검토중”(공식입장)|trans-title=OCN side “Ok Taecyeon and Ha Seok-jin’s ‘Blind’ appearance confirmed, Jung Eun-ji under review” (official position)|publisher=Newsen|via=Naver|date=January 20, 2022|access-date= January 20, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya və sənədli film === {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! İl ! Başlıq ! Rol ! Qeydlər |- ! scope="row"| 2012 |''Beyond the ONEDAY ~Story of [[2PM]] & [[2AM (band)|2AM]]~'' |Ok Taec-yeon |2011-ci ildə Yaponiyada JYP Nation-ın görüntüləri əsasında |- ! scope="row"| 2016 | ''Home Sweet Home'' | Taecyeon | rowspan="2"| Cameo |- ! scope="row"| 2017 | ''You Are Closer Than I Think '' | Kang Sung-min dostu |} === Veb seriallar === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" rowspan="2" | 2016 | ''Touching You'' | Do Jin-woo | | |- | ''[[7 First Kisses]]'' | Ok Taec-yeon | bölüm. 5-6 | |- ! scope="row" {{TBA}} | ''Taerung Zombie Village'' | Do Rak-koo | | <ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=052&aid=0001733941|author=Kang Nae-ri|title=[단독] 인기 웹툰 '태릉좀비촌', 드라마화 된다…옥택연 남주인공 물망|trans-title=[Exclusive] Popular webtoon 'Taerung Zombie Village' will be made into a drama... Ok Taecyeon as the male lead |publisher=YTN|via=Naver|date=May 2, 2022|access-date=May 2, 2022|language=ko}}</ref> |} ===Estrada və realiti şoular=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Qeydlər |- ! scope="row"| 2006 |Superstar Survival |10 bölüm |- ! scope="row"| 2008 |''Hot Blood'' |10 bölüm |- ! scope="row"| 2008–09 |''[[Idol Show|Idol Army (Season 3)]]'' |17 bölüm |- ! rowspan="3" scope="row" | 2009 |''Wild Bunny'' |7 bölüm |- |Mnet Scandal |7 bölüm |- | rowspan=2|''[[Inkigayo]]'' |[[Jang Wooyoung|Wooyoung]] və [[Ha Yeon-joo]] birlikdə ev sahibi |- ! scope="row" rowspan="2"|2010 |[[Jang Wooyoung|Wooyoung]] və [[Sulli]]birlikdə ev sahibi |- | ''[[Family Outing 2]]'' || Əsas kadr |- ! scope="row"| 2011 |''2PM Show!'' |12 bölüm |- ! rowspan="3" scope="row" |2013 | ''[[The Human Condition (TV series)]]'' || Segment: Living Without Stress |- |''A Song For You From 2PM'' |15 bölüm |- |''[[We Got Married|We Got Married (Global Edition)]]'' || with [[Emma Wu]] |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Three Meals a Day]]'' || rowspan="2" |Əsas kadr |- ! rowspan="2" scope="row" |2015 | ''[[Three Meals a Day|Three Meals a Day Season 2]]'' |- |''Oven Radio'' |5 bölüm |- ! scope="row"|2016 | ''Mommy'' || MC with [[Lee Hwi-jae]]<ref>{{cite web|url=http://koreajoongangdaily.joins.com/news/article/article.aspx?aid=3017469|title=Lee Hwi-jae, Taecyeon to host new TV show|date=13 April 2016|work=Korea JoongAng Daily}}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 2017 |''2PM Wild Beat'' |10 bölüm |- |''Suddenly a Millionaire''|| bölüm 1-7 |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} a4e7c3xqxuq91rfjua67frcezqmsgd9 6547951 6547950 2022-07-25T09:49:05Z Aeraworld 219196 /* Estrada və realiti şoular */ wikitext text/x-wiki '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. == Musiqi karyerası == {{əsas|2PM}} === 2PM ilə debüt === 2008-ci ildə Mnet-in One Day oğlan qrupunun üzvü olmaq üçün 13 stajyerin çətin təlimindən sonra "Hot Blood Men"-də iştirak etdi. One Day oğlan qrupu yaradıldı və iki qrupa bölündü, 2AM və 2PM və Oq 2PM qrupunun üzvü oldu. Hot Blood-un TV-də yayımlanmasından altı ay sonra 2PM ilk EP-ləri "10 Points out of 10 Points" ilə debüt etdi, lakin bu, onların ikinci EP "2:00PM Time For Change"-ə qədər Koreya musiqi sənayesindəki uğurlarını sürətlə artdı. === Solo karyera === Ok, Bek Çi-yonun 2009-cu ildə hit olan "My Ear's Candy" mahnısında yer alıb. Bek, 2PM-in "10 Points out of 10 Points" sinqlındakı repini dinlədikdən sonra Oqdan mahnıda çıxış etməsini istəyib. 2012-ci ildə Oq, Dankuk Universitetinin məzun tələbələri ilə birlikdə "Blue Bears with Taecyeon" adlı rəqəmsal albom hazırladı. Albom buraxılış mərasimi üçün Dankuk Universitetində canlı ifa edildi. "Wings" başlıq mahnısında Oq tərəfindən yazılmış qələmə alınmış rep sözləri yer alırdı. İkinci mahnı, Li Qvanconun "A Night Like Tonight" mahnısının remeyki də Oq tərəfindən yazılmış orijinal rep ilə ifaya daxil edildi. Albom 2012-ci ilin fevralında satışa çıxdı və bütün gəlirlər Universitetə bağışlandı. Oq ilk solo yapon albomu "Taecyeon Special: Winter Hitori"-ni 2017-ci ildə buraxdı. Solo layihəsinin bir hissəsi olaraq o, 2-3 yanvarda Yaponiyada "Tokyo Dome City Hall"-da "Taecyeon (From 2PM) Premium Concert" adlı ilk solo konsertini uğurla keçirdi. 2018-ci ilin iyul ayında Oqun JYP Entertainment ilə müqaviləsi bitdikdən sonra aktyor So Ji-sub tərəfindən qurulan 51K agentliyi ilə eksklüziv müqavilə imzaladığı açıqlandı. Onun keçmiş agentliyi, köçməsinə baxmayaraq, 2PM üzvü olaraq qalacağını bildirdi. == Filmoqrafiya == ===Film=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" |Rol |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Marriage Blue]]'' | Won-chul |- ! scope="row"| 2017 |''[[House of the Disappeared]]'' |keşiş Choi |- ! scope="row"| 2022 |''[[Hansan: Rising Dragon]]'' |Im Joon-young<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=076&aid=0003855343|author=Jo Ji-young|title=[공식] '명량' 이후 8년 만의 신작 '한산: 용의 출현', 7월말 개봉 확정|trans-title=[Official] 'Hansan: Appearance of the Dragon', the first new work in 8 years since 'Myeongryang', to be released at the end of July|publisher=Sports Chosun|via=Naver|date=April 18, 2022|access-date=April 18, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya serialları === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" | 2010 | ''[[Cinderella's Sister]]'' | Han Jung-woo |Köməkçi rol | |- ! scope="row" rowspan="2" |2011 | ''[[Dream High]]'' | Jin Gook / Hyun Shi-hyuk | Baş rol | |- | ''[[Boku to Star no 99 Nichi]]'' | Tae-sung |Köməkçi rol | |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Who Are You? (2013 TV series)|Who Are You?]]'' | Cha Gun-woo | rowspan="6" |Baş rol | |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Wonderful Days (TV series)|Wonderful Days]]'' | Kang Dong-hee | |- ! scope="row"| 2015 | ''[[Assembly (TV series)|Assembly]]'' | Kim Kyu-hwan | |- ! scope="row"| 2016 | ''[[Bring It On, Ghost]]'' | Park Bong-pal | |- ! scope="row"| 2017 | ''[[Save Me (2017 TV series)|Save Me]]'' | Han Sang-hwan | |- ! scope="row"| 2020 | ''[[The Game: Towards Zero]]'' | Kim Tae-pyung | |- ! scope="row" rowspan="2"| 2021 | ''[[Vincenzo]]'' | Jang Jun-woo / Jang Han-seok | Baş rol |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/read?oid=241&aid=0003042131|author=Kim Jin-seok|title=[단독]옥택연, 연기 변신… tvN '빈센조' 주연 합류|trans-title=[Exclusive] Taecyeon Ok, acting transformation... tvN 'Vincenzo' joins the lead role |publisher= Ilgan Sports|via=Naver|date=July 30, 2020|access-date=January 27, 2022|language=ko}}</ref> |- | ''[[Secret Royal Inspector & Joy]]'' | Ra Yi-eon | rowspan="2" | Baş rol |<ref name="Tale">{{Cite news|author= Kim Kung-hee |title=어사와 조이' 옥택연X김혜윤, 명랑 코믹 사극으로 돌아온다 [공식]|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=408&aid=0000123161|website=imbc|date=May 20, 2021|access-date=May 20, 2021|language=ko}}</ref> |- ! scope="row"|2022 |''[[Blind ]]'' | Ryu Sung-joon |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=609&aid=0000535286|author=Park Soo-in|title=OCN 측 “옥택연 하석진 ‘블라인드’ 출연 확정, 정은지 검토중”(공식입장)|trans-title=OCN side “Ok Taecyeon and Ha Seok-jin’s ‘Blind’ appearance confirmed, Jung Eun-ji under review” (official position)|publisher=Newsen|via=Naver|date=January 20, 2022|access-date= January 20, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya və sənədli film === {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! İl ! Başlıq ! Rol ! Qeydlər |- ! scope="row"| 2012 |''Beyond the ONEDAY ~Story of [[2PM]] & [[2AM (band)|2AM]]~'' |Ok Taec-yeon |2011-ci ildə Yaponiyada JYP Nation-ın görüntüləri əsasında |- ! scope="row"| 2016 | ''Home Sweet Home'' | Taecyeon | rowspan="2"| Cameo |- ! scope="row"| 2017 | ''You Are Closer Than I Think '' | Kang Sung-min dostu |} === Veb seriallar === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" rowspan="2" | 2016 | ''Touching You'' | Do Jin-woo | | |- | ''[[7 First Kisses]]'' | Ok Taec-yeon | bölüm. 5-6 | |- ! scope="row" {{TBA}} | ''Taerung Zombie Village'' | Do Rak-koo | | <ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=052&aid=0001733941|author=Kang Nae-ri|title=[단독] 인기 웹툰 '태릉좀비촌', 드라마화 된다…옥택연 남주인공 물망|trans-title=[Exclusive] Popular webtoon 'Taerung Zombie Village' will be made into a drama... Ok Taecyeon as the male lead |publisher=YTN|via=Naver|date=May 2, 2022|access-date=May 2, 2022|language=ko}}</ref> |} ===Estrada və realiti şoular=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Qeydlər |- ! scope="row"| 2006 |Superstar Survival |10 bölüm |- ! scope="row"| 2008 |''Hot Blood'' |10 bölüm |- ! scope="row"| 2008–09 |''[[Idol Show|Idol Army (Season 3)]]'' |17 bölüm |- ! rowspan="3" scope="row" | 2009 |''Wild Bunny'' |7 bölüm |- |Mnet Scandal |7 bölüm |- | rowspan=2|''[[Inkigayo]]'' |[[Jang Wooyoung|Wooyoung]] və [[Ha Yeon-joo]] birlikdə ev sahibi |- ! scope="row" rowspan="2"|2010 |[[Jang Wooyoung|Wooyoung]] və [[Sulli]]birlikdə ev sahibi |- | ''[[Family Outing 2]]'' || Əsas kadr |- ! scope="row"| 2011 |''2PM Show!'' |12 bölüm |- ! rowspan="3" scope="row" |2013 | ''[[The Human Condition (TV series)]]'' || Segment: Living Without Stress |- |''A Song For You From 2PM'' |15 bölüm |- |''[[We Got Married|We Got Married (Global Edition)]]'' || [[Emma Wu]] ilə |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Three Meals a Day]]'' || rowspan="2" |Əsas kadr |- ! rowspan="2" scope="row" |2015 | ''[[Three Meals a Day|Three Meals a Day Season 2]]'' |- |''Oven Radio'' |5 bölüm |- ! scope="row"|2016 | ''Mommy'' || [[Lee Hwi-jae]] ilə MC <ref>{{cite web|url=http://koreajoongangdaily.joins.com/news/article/article.aspx?aid=3017469|title=Lee Hwi-jae, Taecyeon to host new TV show|date=13 April 2016|work=Korea JoongAng Daily}}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 2017 |''2PM Wild Beat'' |10 bölüm |- |''Suddenly a Millionaire''|| bölüm 1-7 |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 71ubl3lyakvba9c2yk8wxrik12me9wi 6547957 6547951 2022-07-25T09:53:36Z Aeraworld 219196 /* İstinadlar */ wikitext text/x-wiki '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. == Musiqi karyerası == {{əsas|2PM}} === 2PM ilə debüt === 2008-ci ildə Mnet-in One Day oğlan qrupunun üzvü olmaq üçün 13 stajyerin çətin təlimindən sonra "Hot Blood Men"-də iştirak etdi. One Day oğlan qrupu yaradıldı və iki qrupa bölündü, 2AM və 2PM və Oq 2PM qrupunun üzvü oldu. Hot Blood-un TV-də yayımlanmasından altı ay sonra 2PM ilk EP-ləri "10 Points out of 10 Points" ilə debüt etdi, lakin bu, onların ikinci EP "2:00PM Time For Change"-ə qədər Koreya musiqi sənayesindəki uğurlarını sürətlə artdı. === Solo karyera === Ok, Bek Çi-yonun 2009-cu ildə hit olan "My Ear's Candy" mahnısında yer alıb. Bek, 2PM-in "10 Points out of 10 Points" sinqlındakı repini dinlədikdən sonra Oqdan mahnıda çıxış etməsini istəyib. 2012-ci ildə Oq, Dankuk Universitetinin məzun tələbələri ilə birlikdə "Blue Bears with Taecyeon" adlı rəqəmsal albom hazırladı. Albom buraxılış mərasimi üçün Dankuk Universitetində canlı ifa edildi. "Wings" başlıq mahnısında Oq tərəfindən yazılmış qələmə alınmış rep sözləri yer alırdı. İkinci mahnı, Li Qvanconun "A Night Like Tonight" mahnısının remeyki də Oq tərəfindən yazılmış orijinal rep ilə ifaya daxil edildi. Albom 2012-ci ilin fevralında satışa çıxdı və bütün gəlirlər Universitetə bağışlandı. Oq ilk solo yapon albomu "Taecyeon Special: Winter Hitori"-ni 2017-ci ildə buraxdı. Solo layihəsinin bir hissəsi olaraq o, 2-3 yanvarda Yaponiyada "Tokyo Dome City Hall"-da "Taecyeon (From 2PM) Premium Concert" adlı ilk solo konsertini uğurla keçirdi. 2018-ci ilin iyul ayında Oqun JYP Entertainment ilə müqaviləsi bitdikdən sonra aktyor So Ji-sub tərəfindən qurulan 51K agentliyi ilə eksklüziv müqavilə imzaladığı açıqlandı. Onun keçmiş agentliyi, köçməsinə baxmayaraq, 2PM üzvü olaraq qalacağını bildirdi. == Filmoqrafiya == ===Film=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" |Rol |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Marriage Blue]]'' | Won-chul |- ! scope="row"| 2017 |''[[House of the Disappeared]]'' |keşiş Choi |- ! scope="row"| 2022 |''[[Hansan: Rising Dragon]]'' |Im Joon-young<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=076&aid=0003855343|author=Jo Ji-young|title=[공식] '명량' 이후 8년 만의 신작 '한산: 용의 출현', 7월말 개봉 확정|trans-title=[Official] 'Hansan: Appearance of the Dragon', the first new work in 8 years since 'Myeongryang', to be released at the end of July|publisher=Sports Chosun|via=Naver|date=April 18, 2022|access-date=April 18, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya serialları === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" | 2010 | ''[[Cinderella's Sister]]'' | Han Jung-woo |Köməkçi rol | |- ! scope="row" rowspan="2" |2011 | ''[[Dream High]]'' | Jin Gook / Hyun Shi-hyuk | Baş rol | |- | ''[[Boku to Star no 99 Nichi]]'' | Tae-sung |Köməkçi rol | |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Who Are You? (2013 TV series)|Who Are You?]]'' | Cha Gun-woo | rowspan="6" |Baş rol | |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Wonderful Days (TV series)|Wonderful Days]]'' | Kang Dong-hee | |- ! scope="row"| 2015 | ''[[Assembly (TV series)|Assembly]]'' | Kim Kyu-hwan | |- ! scope="row"| 2016 | ''[[Bring It On, Ghost]]'' | Park Bong-pal | |- ! scope="row"| 2017 | ''[[Save Me (2017 TV series)|Save Me]]'' | Han Sang-hwan | |- ! scope="row"| 2020 | ''[[The Game: Towards Zero]]'' | Kim Tae-pyung | |- ! scope="row" rowspan="2"| 2021 | ''[[Vincenzo]]'' | Jang Jun-woo / Jang Han-seok | Baş rol |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/read?oid=241&aid=0003042131|author=Kim Jin-seok|title=[단독]옥택연, 연기 변신… tvN '빈센조' 주연 합류|trans-title=[Exclusive] Taecyeon Ok, acting transformation... tvN 'Vincenzo' joins the lead role |publisher= Ilgan Sports|via=Naver|date=July 30, 2020|access-date=January 27, 2022|language=ko}}</ref> |- | ''[[Secret Royal Inspector & Joy]]'' | Ra Yi-eon | rowspan="2" | Baş rol |<ref name="Tale">{{Cite news|author= Kim Kung-hee |title=어사와 조이' 옥택연X김혜윤, 명랑 코믹 사극으로 돌아온다 [공식]|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=408&aid=0000123161|website=imbc|date=May 20, 2021|access-date=May 20, 2021|language=ko}}</ref> |- ! scope="row"|2022 |''[[Blind ]]'' | Ryu Sung-joon |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=609&aid=0000535286|author=Park Soo-in|title=OCN 측 “옥택연 하석진 ‘블라인드’ 출연 확정, 정은지 검토중”(공식입장)|trans-title=OCN side “Ok Taecyeon and Ha Seok-jin’s ‘Blind’ appearance confirmed, Jung Eun-ji under review” (official position)|publisher=Newsen|via=Naver|date=January 20, 2022|access-date= January 20, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya və sənədli film === {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! İl ! Başlıq ! Rol ! Qeydlər |- ! scope="row"| 2012 |''Beyond the ONEDAY ~Story of [[2PM]] & [[2AM (band)|2AM]]~'' |Ok Taec-yeon |2011-ci ildə Yaponiyada JYP Nation-ın görüntüləri əsasında |- ! scope="row"| 2016 | ''Home Sweet Home'' | Taecyeon | rowspan="2"| Cameo |- ! scope="row"| 2017 | ''You Are Closer Than I Think '' | Kang Sung-min dostu |} === Veb seriallar === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" rowspan="2" | 2016 | ''Touching You'' | Do Jin-woo | | |- | ''[[7 First Kisses]]'' | Ok Taec-yeon | bölüm. 5-6 | |- ! scope="row" {{TBA}} | ''Taerung Zombie Village'' | Do Rak-koo | | <ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=052&aid=0001733941|author=Kang Nae-ri|title=[단독] 인기 웹툰 '태릉좀비촌', 드라마화 된다…옥택연 남주인공 물망|trans-title=[Exclusive] Popular webtoon 'Taerung Zombie Village' will be made into a drama... Ok Taecyeon as the male lead |publisher=YTN|via=Naver|date=May 2, 2022|access-date=May 2, 2022|language=ko}}</ref> |} ===Estrada və realiti şoular=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Qeydlər |- ! scope="row"| 2006 |Superstar Survival |10 bölüm |- ! scope="row"| 2008 |''Hot Blood'' |10 bölüm |- ! scope="row"| 2008–09 |''[[Idol Show|Idol Army (Season 3)]]'' |17 bölüm |- ! rowspan="3" scope="row" | 2009 |''Wild Bunny'' |7 bölüm |- |Mnet Scandal |7 bölüm |- | rowspan=2|''[[Inkigayo]]'' |[[Jang Wooyoung|Wooyoung]] və [[Ha Yeon-joo]] birlikdə ev sahibi |- ! scope="row" rowspan="2"|2010 |[[Jang Wooyoung|Wooyoung]] və [[Sulli]]birlikdə ev sahibi |- | ''[[Family Outing 2]]'' || Əsas kadr |- ! scope="row"| 2011 |''2PM Show!'' |12 bölüm |- ! rowspan="3" scope="row" |2013 | ''[[The Human Condition (TV series)]]'' || Segment: Living Without Stress |- |''A Song For You From 2PM'' |15 bölüm |- |''[[We Got Married|We Got Married (Global Edition)]]'' || [[Emma Wu]] ilə |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Three Meals a Day]]'' || rowspan="2" |Əsas kadr |- ! rowspan="2" scope="row" |2015 | ''[[Three Meals a Day|Three Meals a Day Season 2]]'' |- |''Oven Radio'' |5 bölüm |- ! scope="row"|2016 | ''Mommy'' || [[Lee Hwi-jae]] ilə MC <ref>{{cite web|url=http://koreajoongangdaily.joins.com/news/article/article.aspx?aid=3017469|title=Lee Hwi-jae, Taecyeon to host new TV show|date=13 April 2016|work=Korea JoongAng Daily}}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 2017 |''2PM Wild Beat'' |10 bölüm |- |''Suddenly a Millionaire''|| bölüm 1-7 |} == Mükafatlar == {| class="wikitable" |- ! İl ! Mükafat ! Kataqoriya ! Namizəd görülən iş ! Nəticə |- | rowspan=2|2010 | rowspan=2|[[2010 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | Ən yaxşı yeni aktyor | rowspan=4|''[[Cinderella's Sister]]'' | {{nom}} |- | Netizen Mükafatı, Aktyor | {{nom}} |- | rowspan=5|2011 | rowspan=2|[[47th Paeksang Arts Awards|47th]] [[Baeksang Arts Awards]] | Ən yaxşı yeni aktyor(TV) | {{nom}} |- |Ən məşhur aktyor (TV) | {{nom}} |- | [[Mnet 20's Choice Awards]] | Best Sixpack | {{NA}} | {{nom}} |- | 3rd Bugs Music Awards | İlin OST-u <small>[[Nichkhun]] & [[Park Jin-young]]</small> | "My Valentine" | {{won}} |- | [[2011 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | Ən yaxşı cütlük <small>with [[Bae Suzy]]</small> | ''[[Dream High]]'' | {{nom}} |- | rowspan=5|2014 | rowspan=2|[[50th Paeksang Arts Awards|50th]] [[Baeksang Arts Awards]] | Ən məşhur aktyor (Film) | ''[[Marriage Blue]]'' | {{nom}} |- | Ən məşhur aktyor (TV) | rowspan=4|''[[Wonderful Days]]'' | {{nom}} |- | [[3rd APAN Star Awards|3rd]] [[APAN Star Awards]] | rowspan=2|Mükəmməllik Mükafatı, Serial Dram Aktyoru | {{nom}} |- | rowspan=2|[[2014 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | {{nom}} |- | Netizen Mükafatı, Aktyor | {{nom}} |- | rowspan=2|2016 || KWEB FEST | Ən yaxşı aktyor | ''Touching You'' | {{nom}} |- | [[tvN10 Awards]] | Ən yaxşı kimya (Ming-ki ilə) | ''[[Three Meals a Day]]'' |{{nom}} |- | 2017 | 2017 Korean Film Shining Star Awards | Populyarlıq mükafatı<ref>{{cite web|url=http://osen.mt.co.kr/article/G1110680753|title=김윤진·장혁부터 도경수까지...한국영화를 빛낸 ★들 [종합]|date=4 July 2017|work=Osen|language=ko}}</ref> | ''[[House of the Disappeared]]'' |{{won}} |- | 2020 | [[2020 MBC Drama Awards]] |Ən Yaxşı Mükəmməllik Mükafatı, Çərşənbə-Cümə axşamı Mini Serialında Aktyor | ''[[The Game: Towards Zero]]'' |{{nom}} |- |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} pady4n3r6smiqciu31s7541obofq9f3 6547959 6547957 2022-07-25T09:54:07Z Aeraworld 219196 /* Mükafatlar */ wikitext text/x-wiki '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. == Musiqi karyerası == {{əsas|2PM}} === 2PM ilə debüt === 2008-ci ildə Mnet-in One Day oğlan qrupunun üzvü olmaq üçün 13 stajyerin çətin təlimindən sonra "Hot Blood Men"-də iştirak etdi. One Day oğlan qrupu yaradıldı və iki qrupa bölündü, 2AM və 2PM və Oq 2PM qrupunun üzvü oldu. Hot Blood-un TV-də yayımlanmasından altı ay sonra 2PM ilk EP-ləri "10 Points out of 10 Points" ilə debüt etdi, lakin bu, onların ikinci EP "2:00PM Time For Change"-ə qədər Koreya musiqi sənayesindəki uğurlarını sürətlə artdı. === Solo karyera === Ok, Bek Çi-yonun 2009-cu ildə hit olan "My Ear's Candy" mahnısında yer alıb. Bek, 2PM-in "10 Points out of 10 Points" sinqlındakı repini dinlədikdən sonra Oqdan mahnıda çıxış etməsini istəyib. 2012-ci ildə Oq, Dankuk Universitetinin məzun tələbələri ilə birlikdə "Blue Bears with Taecyeon" adlı rəqəmsal albom hazırladı. Albom buraxılış mərasimi üçün Dankuk Universitetində canlı ifa edildi. "Wings" başlıq mahnısında Oq tərəfindən yazılmış qələmə alınmış rep sözləri yer alırdı. İkinci mahnı, Li Qvanconun "A Night Like Tonight" mahnısının remeyki də Oq tərəfindən yazılmış orijinal rep ilə ifaya daxil edildi. Albom 2012-ci ilin fevralında satışa çıxdı və bütün gəlirlər Universitetə bağışlandı. Oq ilk solo yapon albomu "Taecyeon Special: Winter Hitori"-ni 2017-ci ildə buraxdı. Solo layihəsinin bir hissəsi olaraq o, 2-3 yanvarda Yaponiyada "Tokyo Dome City Hall"-da "Taecyeon (From 2PM) Premium Concert" adlı ilk solo konsertini uğurla keçirdi. 2018-ci ilin iyul ayında Oqun JYP Entertainment ilə müqaviləsi bitdikdən sonra aktyor So Ji-sub tərəfindən qurulan 51K agentliyi ilə eksklüziv müqavilə imzaladığı açıqlandı. Onun keçmiş agentliyi, köçməsinə baxmayaraq, 2PM üzvü olaraq qalacağını bildirdi. == Filmoqrafiya == ===Film=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" |Rol |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Marriage Blue]]'' | Won-chul |- ! scope="row"| 2017 |''[[House of the Disappeared]]'' |keşiş Choi |- ! scope="row"| 2022 |''[[Hansan: Rising Dragon]]'' |Im Joon-young<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=076&aid=0003855343|author=Jo Ji-young|title=[공식] '명량' 이후 8년 만의 신작 '한산: 용의 출현', 7월말 개봉 확정|trans-title=[Official] 'Hansan: Appearance of the Dragon', the first new work in 8 years since 'Myeongryang', to be released at the end of July|publisher=Sports Chosun|via=Naver|date=April 18, 2022|access-date=April 18, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya serialları === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" | 2010 | ''[[Cinderella's Sister]]'' | Han Jung-woo |Köməkçi rol | |- ! scope="row" rowspan="2" |2011 | ''[[Dream High]]'' | Jin Gook / Hyun Shi-hyuk | Baş rol | |- | ''[[Boku to Star no 99 Nichi]]'' | Tae-sung |Köməkçi rol | |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Who Are You? (2013 TV series)|Who Are You?]]'' | Cha Gun-woo | rowspan="6" |Baş rol | |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Wonderful Days (TV series)|Wonderful Days]]'' | Kang Dong-hee | |- ! scope="row"| 2015 | ''[[Assembly (TV series)|Assembly]]'' | Kim Kyu-hwan | |- ! scope="row"| 2016 | ''[[Bring It On, Ghost]]'' | Park Bong-pal | |- ! scope="row"| 2017 | ''[[Save Me (2017 TV series)|Save Me]]'' | Han Sang-hwan | |- ! scope="row"| 2020 | ''[[The Game: Towards Zero]]'' | Kim Tae-pyung | |- ! scope="row" rowspan="2"| 2021 | ''[[Vincenzo]]'' | Jang Jun-woo / Jang Han-seok | Baş rol |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/read?oid=241&aid=0003042131|author=Kim Jin-seok|title=[단독]옥택연, 연기 변신… tvN '빈센조' 주연 합류|trans-title=[Exclusive] Taecyeon Ok, acting transformation... tvN 'Vincenzo' joins the lead role |publisher= Ilgan Sports|via=Naver|date=July 30, 2020|access-date=January 27, 2022|language=ko}}</ref> |- | ''[[Secret Royal Inspector & Joy]]'' | Ra Yi-eon | rowspan="2" | Baş rol |<ref name="Tale">{{Cite news|author= Kim Kung-hee |title=어사와 조이' 옥택연X김혜윤, 명랑 코믹 사극으로 돌아온다 [공식]|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=408&aid=0000123161|website=imbc|date=May 20, 2021|access-date=May 20, 2021|language=ko}}</ref> |- ! scope="row"|2022 |''[[Blind ]]'' | Ryu Sung-joon |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=609&aid=0000535286|author=Park Soo-in|title=OCN 측 “옥택연 하석진 ‘블라인드’ 출연 확정, 정은지 검토중”(공식입장)|trans-title=OCN side “Ok Taecyeon and Ha Seok-jin’s ‘Blind’ appearance confirmed, Jung Eun-ji under review” (official position)|publisher=Newsen|via=Naver|date=January 20, 2022|access-date= January 20, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya və sənədli film === {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! İl ! Başlıq ! Rol ! Qeydlər |- ! scope="row"| 2012 |''Beyond the ONEDAY ~Story of [[2PM]] & [[2AM (band)|2AM]]~'' |Ok Taec-yeon |2011-ci ildə Yaponiyada JYP Nation-ın görüntüləri əsasında |- ! scope="row"| 2016 | ''Home Sweet Home'' | Taecyeon | rowspan="2"| Cameo |- ! scope="row"| 2017 | ''You Are Closer Than I Think '' | Kang Sung-min dostu |} === Veb seriallar === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" rowspan="2" | 2016 | ''Touching You'' | Do Jin-woo | | |- | ''[[7 First Kisses]]'' | Ok Taec-yeon | bölüm. 5-6 | |- ! scope="row" {{TBA}} | ''Taerung Zombie Village'' | Do Rak-koo | | <ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=052&aid=0001733941|author=Kang Nae-ri|title=[단독] 인기 웹툰 '태릉좀비촌', 드라마화 된다…옥택연 남주인공 물망|trans-title=[Exclusive] Popular webtoon 'Taerung Zombie Village' will be made into a drama... Ok Taecyeon as the male lead |publisher=YTN|via=Naver|date=May 2, 2022|access-date=May 2, 2022|language=ko}}</ref> |} ===Estrada və realiti şoular=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Qeydlər |- ! scope="row"| 2006 |Superstar Survival |10 bölüm |- ! scope="row"| 2008 |''Hot Blood'' |10 bölüm |- ! scope="row"| 2008–09 |''[[Idol Show|Idol Army (Season 3)]]'' |17 bölüm |- ! rowspan="3" scope="row" | 2009 |''Wild Bunny'' |7 bölüm |- |Mnet Scandal |7 bölüm |- | rowspan=2|''[[Inkigayo]]'' |[[Jang Wooyoung|Wooyoung]] və [[Ha Yeon-joo]] birlikdə ev sahibi |- ! scope="row" rowspan="2"|2010 |[[Jang Wooyoung|Wooyoung]] və [[Sulli]]birlikdə ev sahibi |- | ''[[Family Outing 2]]'' || Əsas kadr |- ! scope="row"| 2011 |''2PM Show!'' |12 bölüm |- ! rowspan="3" scope="row" |2013 | ''[[The Human Condition (TV series)]]'' || Segment: Living Without Stress |- |''A Song For You From 2PM'' |15 bölüm |- |''[[We Got Married|We Got Married (Global Edition)]]'' || [[Emma Wu]] ilə |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Three Meals a Day]]'' || rowspan="2" |Əsas kadr |- ! rowspan="2" scope="row" |2015 | ''[[Three Meals a Day|Three Meals a Day Season 2]]'' |- |''Oven Radio'' |5 bölüm |- ! scope="row"|2016 | ''Mommy'' || [[Lee Hwi-jae]] ilə MC <ref>{{cite web|url=http://koreajoongangdaily.joins.com/news/article/article.aspx?aid=3017469|title=Lee Hwi-jae, Taecyeon to host new TV show|date=13 April 2016|work=Korea JoongAng Daily}}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 2017 |''2PM Wild Beat'' |10 bölüm |- |''Suddenly a Millionaire''|| bölüm 1-7 |} == Mükafatlar == {| class="wikitable" |- ! İl ! Mükafat ! Kataqoriya ! Namizəd görülən iş ! Nəticə |- | rowspan=2|2010 | rowspan=2|[[2010 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | Ən yaxşı yeni aktyor | rowspan=4|''[[Cinderella's Sister]]'' | {{nom}} |- | Netizen Mükafatı, Aktyor | {{nom}} |- | rowspan=5|2011 | rowspan=2|[[47th Paeksang Arts Awards|47th]] [[Baeksang Arts Awards]] | Ən yaxşı yeni aktyor(TV) | {{nom}} |- |Ən məşhur aktyor (TV) | {{nom}} |- | [[Mnet 20's Choice Awards]] | Best Sixpack | {{NA}} | {{nom}} |- | 3rd Bugs Music Awards | İlin OST-u <small>[[Nichkhun]] & [[Park Jin-young]]</small> | "My Valentine" | {{won}} |- | [[2011 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | Ən yaxşı cütlük <small>[[Bae Suzy]] ilə</small> | ''[[Dream High]]'' | {{nom}} |- | rowspan=5|2014 | rowspan=2|[[50th Paeksang Arts Awards|50th]] [[Baeksang Arts Awards]] | Ən məşhur aktyor (Film) | ''[[Marriage Blue]]'' | {{nom}} |- | Ən məşhur aktyor (TV) | rowspan=4|''[[Wonderful Days]]'' | {{nom}} |- | [[3rd APAN Star Awards|3rd]] [[APAN Star Awards]] | rowspan=2|Mükəmməllik Mükafatı, Serial Dram Aktyoru | {{nom}} |- | rowspan=2|[[2014 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | {{nom}} |- | Netizen Mükafatı, Aktyor | {{nom}} |- | rowspan=2|2016 || KWEB FEST | Ən yaxşı aktyor | ''Touching You'' | {{nom}} |- | [[tvN10 Awards]] | Ən yaxşı kimya (Ming-ki ilə) | ''[[Three Meals a Day]]'' |{{nom}} |- | 2017 | 2017 Korean Film Shining Star Awards | Populyarlıq mükafatı<ref>{{cite web|url=http://osen.mt.co.kr/article/G1110680753|title=김윤진·장혁부터 도경수까지...한국영화를 빛낸 ★들 [종합]|date=4 July 2017|work=Osen|language=ko}}</ref> | ''[[House of the Disappeared]]'' |{{won}} |- | 2020 | [[2020 MBC Drama Awards]] |Ən Yaxşı Mükəmməllik Mükafatı, Çərşənbə-Cümə axşamı Mini Serialında Aktyor | ''[[The Game: Towards Zero]]'' |{{nom}} |- |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} l0vgrqzk7snuy29jei8729oaqntum15 6547962 6547959 2022-07-25T09:54:56Z Aeraworld 219196 wikitext text/x-wiki {{şəxs}} '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. == Musiqi karyerası == {{əsas|2PM}} === 2PM ilə debüt === 2008-ci ildə Mnet-in One Day oğlan qrupunun üzvü olmaq üçün 13 stajyerin çətin təlimindən sonra "Hot Blood Men"-də iştirak etdi. One Day oğlan qrupu yaradıldı və iki qrupa bölündü, 2AM və 2PM və Oq 2PM qrupunun üzvü oldu. Hot Blood-un TV-də yayımlanmasından altı ay sonra 2PM ilk EP-ləri "10 Points out of 10 Points" ilə debüt etdi, lakin bu, onların ikinci EP "2:00PM Time For Change"-ə qədər Koreya musiqi sənayesindəki uğurlarını sürətlə artdı. === Solo karyera === Ok, Bek Çi-yonun 2009-cu ildə hit olan "My Ear's Candy" mahnısında yer alıb. Bek, 2PM-in "10 Points out of 10 Points" sinqlındakı repini dinlədikdən sonra Oqdan mahnıda çıxış etməsini istəyib. 2012-ci ildə Oq, Dankuk Universitetinin məzun tələbələri ilə birlikdə "Blue Bears with Taecyeon" adlı rəqəmsal albom hazırladı. Albom buraxılış mərasimi üçün Dankuk Universitetində canlı ifa edildi. "Wings" başlıq mahnısında Oq tərəfindən yazılmış qələmə alınmış rep sözləri yer alırdı. İkinci mahnı, Li Qvanconun "A Night Like Tonight" mahnısının remeyki də Oq tərəfindən yazılmış orijinal rep ilə ifaya daxil edildi. Albom 2012-ci ilin fevralında satışa çıxdı və bütün gəlirlər Universitetə bağışlandı. Oq ilk solo yapon albomu "Taecyeon Special: Winter Hitori"-ni 2017-ci ildə buraxdı. Solo layihəsinin bir hissəsi olaraq o, 2-3 yanvarda Yaponiyada "Tokyo Dome City Hall"-da "Taecyeon (From 2PM) Premium Concert" adlı ilk solo konsertini uğurla keçirdi. 2018-ci ilin iyul ayında Oqun JYP Entertainment ilə müqaviləsi bitdikdən sonra aktyor So Ji-sub tərəfindən qurulan 51K agentliyi ilə eksklüziv müqavilə imzaladığı açıqlandı. Onun keçmiş agentliyi, köçməsinə baxmayaraq, 2PM üzvü olaraq qalacağını bildirdi. == Filmoqrafiya == ===Film=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" |Rol |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Marriage Blue]]'' | Won-chul |- ! scope="row"| 2017 |''[[House of the Disappeared]]'' |keşiş Choi |- ! scope="row"| 2022 |''[[Hansan: Rising Dragon]]'' |Im Joon-young<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=076&aid=0003855343|author=Jo Ji-young|title=[공식] '명량' 이후 8년 만의 신작 '한산: 용의 출현', 7월말 개봉 확정|trans-title=[Official] 'Hansan: Appearance of the Dragon', the first new work in 8 years since 'Myeongryang', to be released at the end of July|publisher=Sports Chosun|via=Naver|date=April 18, 2022|access-date=April 18, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya serialları === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" | 2010 | ''[[Cinderella's Sister]]'' | Han Jung-woo |Köməkçi rol | |- ! scope="row" rowspan="2" |2011 | ''[[Dream High]]'' | Jin Gook / Hyun Shi-hyuk | Baş rol | |- | ''[[Boku to Star no 99 Nichi]]'' | Tae-sung |Köməkçi rol | |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Who Are You? (2013 TV series)|Who Are You?]]'' | Cha Gun-woo | rowspan="6" |Baş rol | |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Wonderful Days (TV series)|Wonderful Days]]'' | Kang Dong-hee | |- ! scope="row"| 2015 | ''[[Assembly (TV series)|Assembly]]'' | Kim Kyu-hwan | |- ! scope="row"| 2016 | ''[[Bring It On, Ghost]]'' | Park Bong-pal | |- ! scope="row"| 2017 | ''[[Save Me (2017 TV series)|Save Me]]'' | Han Sang-hwan | |- ! scope="row"| 2020 | ''[[The Game: Towards Zero]]'' | Kim Tae-pyung | |- ! scope="row" rowspan="2"| 2021 | ''[[Vincenzo]]'' | Jang Jun-woo / Jang Han-seok | Baş rol |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/read?oid=241&aid=0003042131|author=Kim Jin-seok|title=[단독]옥택연, 연기 변신… tvN '빈센조' 주연 합류|trans-title=[Exclusive] Taecyeon Ok, acting transformation... tvN 'Vincenzo' joins the lead role |publisher= Ilgan Sports|via=Naver|date=July 30, 2020|access-date=January 27, 2022|language=ko}}</ref> |- | ''[[Secret Royal Inspector & Joy]]'' | Ra Yi-eon | rowspan="2" | Baş rol |<ref name="Tale">{{Cite news|author= Kim Kung-hee |title=어사와 조이' 옥택연X김혜윤, 명랑 코믹 사극으로 돌아온다 [공식]|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=408&aid=0000123161|website=imbc|date=May 20, 2021|access-date=May 20, 2021|language=ko}}</ref> |- ! scope="row"|2022 |''[[Blind ]]'' | Ryu Sung-joon |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=609&aid=0000535286|author=Park Soo-in|title=OCN 측 “옥택연 하석진 ‘블라인드’ 출연 확정, 정은지 검토중”(공식입장)|trans-title=OCN side “Ok Taecyeon and Ha Seok-jin’s ‘Blind’ appearance confirmed, Jung Eun-ji under review” (official position)|publisher=Newsen|via=Naver|date=January 20, 2022|access-date= January 20, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya və sənədli film === {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! İl ! Başlıq ! Rol ! Qeydlər |- ! scope="row"| 2012 |''Beyond the ONEDAY ~Story of [[2PM]] & [[2AM (band)|2AM]]~'' |Ok Taec-yeon |2011-ci ildə Yaponiyada JYP Nation-ın görüntüləri əsasında |- ! scope="row"| 2016 | ''Home Sweet Home'' | Taecyeon | rowspan="2"| Cameo |- ! scope="row"| 2017 | ''You Are Closer Than I Think '' | Kang Sung-min dostu |} === Veb seriallar === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" rowspan="2" | 2016 | ''Touching You'' | Do Jin-woo | | |- | ''[[7 First Kisses]]'' | Ok Taec-yeon | bölüm. 5-6 | |- ! scope="row" {{TBA}} | ''Taerung Zombie Village'' | Do Rak-koo | | <ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=052&aid=0001733941|author=Kang Nae-ri|title=[단독] 인기 웹툰 '태릉좀비촌', 드라마화 된다…옥택연 남주인공 물망|trans-title=[Exclusive] Popular webtoon 'Taerung Zombie Village' will be made into a drama... Ok Taecyeon as the male lead |publisher=YTN|via=Naver|date=May 2, 2022|access-date=May 2, 2022|language=ko}}</ref> |} ===Estrada və realiti şoular=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Qeydlər |- ! scope="row"| 2006 |Superstar Survival |10 bölüm |- ! scope="row"| 2008 |''Hot Blood'' |10 bölüm |- ! scope="row"| 2008–09 |''[[Idol Show|Idol Army (Season 3)]]'' |17 bölüm |- ! rowspan="3" scope="row" | 2009 |''Wild Bunny'' |7 bölüm |- |Mnet Scandal |7 bölüm |- | rowspan=2|''[[Inkigayo]]'' |[[Jang Wooyoung|Wooyoung]] və [[Ha Yeon-joo]] birlikdə ev sahibi |- ! scope="row" rowspan="2"|2010 |[[Jang Wooyoung|Wooyoung]] və [[Sulli]]birlikdə ev sahibi |- | ''[[Family Outing 2]]'' || Əsas kadr |- ! scope="row"| 2011 |''2PM Show!'' |12 bölüm |- ! rowspan="3" scope="row" |2013 | ''[[The Human Condition (TV series)]]'' || Segment: Living Without Stress |- |''A Song For You From 2PM'' |15 bölüm |- |''[[We Got Married|We Got Married (Global Edition)]]'' || [[Emma Wu]] ilə |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Three Meals a Day]]'' || rowspan="2" |Əsas kadr |- ! rowspan="2" scope="row" |2015 | ''[[Three Meals a Day|Three Meals a Day Season 2]]'' |- |''Oven Radio'' |5 bölüm |- ! scope="row"|2016 | ''Mommy'' || [[Lee Hwi-jae]] ilə MC <ref>{{cite web|url=http://koreajoongangdaily.joins.com/news/article/article.aspx?aid=3017469|title=Lee Hwi-jae, Taecyeon to host new TV show|date=13 April 2016|work=Korea JoongAng Daily}}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 2017 |''2PM Wild Beat'' |10 bölüm |- |''Suddenly a Millionaire''|| bölüm 1-7 |} == Mükafatlar == {| class="wikitable" |- ! İl ! Mükafat ! Kataqoriya ! Namizəd görülən iş ! Nəticə |- | rowspan=2|2010 | rowspan=2|[[2010 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | Ən yaxşı yeni aktyor | rowspan=4|''[[Cinderella's Sister]]'' | {{nom}} |- | Netizen Mükafatı, Aktyor | {{nom}} |- | rowspan=5|2011 | rowspan=2|[[47th Paeksang Arts Awards|47th]] [[Baeksang Arts Awards]] | Ən yaxşı yeni aktyor(TV) | {{nom}} |- |Ən məşhur aktyor (TV) | {{nom}} |- | [[Mnet 20's Choice Awards]] | Best Sixpack | {{NA}} | {{nom}} |- | 3rd Bugs Music Awards | İlin OST-u <small>[[Nichkhun]] & [[Park Jin-young]]</small> | "My Valentine" | {{won}} |- | [[2011 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | Ən yaxşı cütlük <small>[[Bae Suzy]] ilə</small> | ''[[Dream High]]'' | {{nom}} |- | rowspan=5|2014 | rowspan=2|[[50th Paeksang Arts Awards|50th]] [[Baeksang Arts Awards]] | Ən məşhur aktyor (Film) | ''[[Marriage Blue]]'' | {{nom}} |- | Ən məşhur aktyor (TV) | rowspan=4|''[[Wonderful Days]]'' | {{nom}} |- | [[3rd APAN Star Awards|3rd]] [[APAN Star Awards]] | rowspan=2|Mükəmməllik Mükafatı, Serial Dram Aktyoru | {{nom}} |- | rowspan=2|[[2014 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | {{nom}} |- | Netizen Mükafatı, Aktyor | {{nom}} |- | rowspan=2|2016 || KWEB FEST | Ən yaxşı aktyor | ''Touching You'' | {{nom}} |- | [[tvN10 Awards]] | Ən yaxşı kimya (Ming-ki ilə) | ''[[Three Meals a Day]]'' |{{nom}} |- | 2017 | 2017 Korean Film Shining Star Awards | Populyarlıq mükafatı<ref>{{cite web|url=http://osen.mt.co.kr/article/G1110680753|title=김윤진·장혁부터 도경수까지...한국영화를 빛낸 ★들 [종합]|date=4 July 2017|work=Osen|language=ko}}</ref> | ''[[House of the Disappeared]]'' |{{won}} |- | 2020 | [[2020 MBC Drama Awards]] |Ən Yaxşı Mükəmməllik Mükafatı, Çərşənbə-Cümə axşamı Mini Serialında Aktyor | ''[[The Game: Towards Zero]]'' |{{nom}} |- |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 79dt2crypisn8rcimsmczo3q7zpehc6 6547963 6547962 2022-07-25T09:55:11Z Aeraworld 219196 [[Vikipediya:Qadcetlər/Vikiləşdirici|vikiləşdirmə]] wikitext text/x-wiki {{şəxs}} '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. == Musiqi karyerası == {{əsas|2PM}} === 2PM ilə debüt === 2008-ci ildə Mnet-in One Day oğlan qrupunun üzvü olmaq üçün 13 stajyerin çətin təlimindən sonra "Hot Blood Men"-də iştirak etdi. One Day oğlan qrupu yaradıldı və iki qrupa bölündü, 2AM və 2PM və Oq 2PM qrupunun üzvü oldu. Hot Blood-un TV-də yayımlanmasından altı ay sonra 2PM ilk EP-ləri "10 Points out of 10 Points" ilə debüt etdi, lakin bu, onların ikinci EP "2:00PM Time For Change"-ə qədər Koreya musiqi sənayesindəki uğurlarını sürətlə artdı. === Solo karyera === Ok, Bek Çi-yonun 2009-cu ildə hit olan "My Ear's Candy" mahnısında yer alıb. Bek, 2PM-in "10 Points out of 10 Points" sinqlındakı repini dinlədikdən sonra Oqdan mahnıda çıxış etməsini istəyib. 2012-ci ildə Oq, Dankuk Universitetinin məzun tələbələri ilə birlikdə "Blue Bears with Taecyeon" adlı rəqəmsal albom hazırladı. Albom buraxılış mərasimi üçün Dankuk Universitetində canlı ifa edildi. "Wings" başlıq mahnısında Oq tərəfindən yazılmış qələmə alınmış rep sözləri yer alırdı. İkinci mahnı, Li Qvanconun "A Night Like Tonight" mahnısının remeyki də Oq tərəfindən yazılmış orijinal rep ilə ifaya daxil edildi. Albom 2012-ci ilin fevralında satışa çıxdı və bütün gəlirlər Universitetə bağışlandı. Oq ilk solo yapon albomu "Taecyeon Special: Winter Hitori"-ni 2017-ci ildə buraxdı. Solo layihəsinin bir hissəsi olaraq o, 2–3 yanvarda Yaponiyada "Tokyo Dome City Hall"-da "Taecyeon (From 2PM) Premium Concert" adlı ilk solo konsertini uğurla keçirdi. 2018-ci ilin iyul ayında Oqun JYP Entertainment ilə müqaviləsi bitdikdən sonra aktyor So Ji-sub tərəfindən qurulan 51K agentliyi ilə eksklüziv müqavilə imzaladığı açıqlandı. Onun keçmiş agentliyi, köçməsinə baxmayaraq, 2PM üzvü olaraq qalacağını bildirdi. == Filmoqrafiya == === Film === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" |Rol |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Marriage Blue]]'' | Won-chul |- ! scope="row"| 2017 |''[[House of the Disappeared]]'' |keşiş Choi |- ! scope="row"| 2022 |''[[Hansan: Rising Dragon]]'' |Im Joon-young<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=076&aid=0003855343|author=Jo Ji-young|title=[공식] '명량' 이후 8년 만의 신작 '한산: 용의 출현', 7월말 개봉 확정|trans-title=[Official] 'Hansan: Appearance of the Dragon', the first new work in 8 years since 'Myeongryang', to be released at the end of July|publisher=Sports Chosun|via=Naver|date=April 18, 2022|access-date=April 18, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya serialları === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" | 2010 | ''[[Cinderella's Sister]]'' | Han Jung-woo |Köməkçi rol | |- ! scope="row" rowspan="2" |2011 | ''[[Dream High]]'' | Jin Gook / Hyun Shi-hyuk | Baş rol | |- | ''[[Boku to Star no 99 Nichi]]'' | Tae-sung |Köməkçi rol | |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Who Are You? (2013 TV series)|Who Are You?]]'' | Cha Gun-woo | rowspan="6" |Baş rol | |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Wonderful Days (TV series)|Wonderful Days]]'' | Kang Dong-hee | |- ! scope="row"| 2015 | ''[[Assembly (TV series)|Assembly]]'' | Kim Kyu-hwan | |- ! scope="row"| 2016 | ''[[Bring It On, Ghost]]'' | Park Bong-pal | |- ! scope="row"| 2017 | ''[[Save Me (2017 TV series)|Save Me]]'' | Han Sang-hwan | |- ! scope="row"| 2020 | ''[[The Game: Towards Zero]]'' | Kim Tae-pyung | |- ! scope="row" rowspan="2"| 2021 | ''[[Vincenzo]]'' | Jang Jun-woo / Jang Han-seok | Baş rol |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/read?oid=241&aid=0003042131|author=Kim Jin-seok|title=[단독]옥택연, 연기 변신… tvN '빈센조' 주연 합류|trans-title=[Exclusive] Taecyeon Ok, acting transformation... tvN 'Vincenzo' joins the lead role |publisher= Ilgan Sports|via=Naver|date=July 30, 2020|access-date=January 27, 2022|language=ko}}</ref> |- | ''[[Secret Royal Inspector & Joy]]'' | Ra Yi-eon | rowspan="2" | Baş rol |<ref name="Tale">{{Cite news|author= Kim Kung-hee |title=어사와 조이' 옥택연X김혜윤, 명랑 코믹 사극으로 돌아온다 [공식]|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=408&aid=0000123161|website=imbc|date=May 20, 2021|access-date=May 20, 2021|language=ko}}</ref> |- ! scope="row"|2022 |''[[Blind ]]'' | Ryu Sung-joon |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=609&aid=0000535286|author=Park Soo-in|title=OCN 측 “옥택연 하석진 ‘블라인드’ 출연 확정, 정은지 검토중”(공식입장)|trans-title=OCN side “Ok Taecyeon and Ha Seok-jin’s ‘Blind’ appearance confirmed, Jung Eun-ji under review” (official position)|publisher=Newsen|via=Naver|date=January 20, 2022|access-date= January 20, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya və sənədli film === {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! İl ! Başlıq ! Rol ! Qeydlər |- ! scope="row"| 2012 |''Beyond the ONEDAY ~Story of [[2PM]] & [[2AM (band)|2AM]]~'' |Ok Taec-yeon |2011-ci ildə Yaponiyada JYP Nation-ın görüntüləri əsasında |- ! scope="row"| 2016 | ''Home Sweet Home'' | Taecyeon | rowspan="2"| Cameo |- ! scope="row"| 2017 | ''You Are Closer Than I Think '' | Kang Sung-min dostu |} === Veb seriallar === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" rowspan="2" | 2016 | ''Touching You'' | Do Jin-woo | | |- | ''[[7 First Kisses]]'' | Ok Taec-yeon | bölüm. 5–6 | |- ! scope="row" {{TBA}} | ''Taerung Zombie Village'' | Do Rak-koo | |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=052&aid=0001733941|author=Kang Nae-ri|title=[단독] 인기 웹툰 '태릉좀비촌', 드라마화 된다…옥택연 남주인공 물망|trans-title=[Exclusive] Popular webtoon 'Taerung Zombie Village' will be made into a drama... Ok Taecyeon as the male lead |publisher=YTN|via=Naver|date=May 2, 2022|access-date=May 2, 2022|language=ko}}</ref> |} === Estrada və realiti şoular === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Qeydlər |- ! scope="row"| 2006 |Superstar Survival |10 bölüm |- ! scope="row"| 2008 |''Hot Blood'' |10 bölüm |- ! scope="row"| 2008–09 |''[[Idol Show|Idol Army (Season 3)]]'' |17 bölüm |- ! rowspan="3" scope="row" | 2009 |''Wild Bunny'' |7 bölüm |- |Mnet Scandal |7 bölüm |- | rowspan=2|''[[Inkigayo]]'' |[[Jang Wooyoung|Wooyoung]] və [[Ha Yeon-joo]] birlikdə ev sahibi |- ! scope="row" rowspan="2"|2010 |[[Jang Wooyoung|Wooyoung]] və [[Sulli]]birlikdə ev sahibi |- | ''[[Family Outing 2]]'' || Əsas kadr |- ! scope="row"| 2011 |''2PM Show!'' |12 bölüm |- ! rowspan="3" scope="row" |2013 | ''[[The Human Condition (TV series)]]'' || Segment: Living Without Stress |- |''A Song For You From 2PM'' |15 bölüm |- |''[[We Got Married|We Got Married (Global Edition)]]'' || [[Emma Wu]] ilə |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Three Meals a Day]]'' || rowspan="2" |Əsas kadr |- ! rowspan="2" scope="row" |2015 | ''[[Three Meals a Day|Three Meals a Day Season 2]]'' |- |''Oven Radio'' |5 bölüm |- ! scope="row"|2016 | ''Mommy'' || [[Lee Hwi-jae]] ilə MC<ref>{{cite web|url=http://koreajoongangdaily.joins.com/news/article/article.aspx?aid=3017469|title=Lee Hwi-jae, Taecyeon to host new TV show|date=13 April 2016|work=Korea JoongAng Daily}}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 2017 |''2PM Wild Beat'' |10 bölüm |- |''Suddenly a Millionaire''|| bölüm 1–7 |} == Mükafatlar == {| class="wikitable" |- ! İl ! Mükafat ! Kataqoriya ! Namizəd görülən iş ! Nəticə |- | rowspan=2|2010 | rowspan=2|[[2010 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | Ən yaxşı yeni aktyor | rowspan=4|''[[Cinderella's Sister]]'' | {{nom}} |- | Netizen Mükafatı, Aktyor | {{nom}} |- | rowspan=5|2011 | rowspan=2|[[47th Paeksang Arts Awards|47th]] [[Baeksang Arts Awards]] | Ən yaxşı yeni aktyor(TV) | {{nom}} |- |Ən məşhur aktyor (TV) | {{nom}} |- | [[Mnet 20's Choice Awards]] | Best Sixpack | {{NA}} | {{nom}} |- | 3rd Bugs Music Awards | İlin OST-u <small>[[Nichkhun]] & [[Park Jin-young]]</small> | "My Valentine" | {{won}} |- | [[2011 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | Ən yaxşı cütlük <small>[[Bae Suzy]] ilə</small> | ''[[Dream High]]'' | {{nom}} |- | rowspan=5|2014 | rowspan=2|[[50th Paeksang Arts Awards|50th]] [[Baeksang Arts Awards]] | Ən məşhur aktyor (Film) | ''[[Marriage Blue]]'' | {{nom}} |- | Ən məşhur aktyor (TV) | rowspan=4|''[[Wonderful Days]]'' | {{nom}} |- | [[3rd APAN Star Awards|3rd]] [[APAN Star Awards]] | rowspan=2|Mükəmməllik Mükafatı, Serial Dram Aktyoru | {{nom}} |- | rowspan=2|[[2014 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | {{nom}} |- | Netizen Mükafatı, Aktyor | {{nom}} |- | rowspan=2|2016 || KWEB FEST | Ən yaxşı aktyor | ''Touching You'' | {{nom}} |- | [[tvN10 Awards]] | Ən yaxşı kimya (Ming-ki ilə) | ''[[Three Meals a Day]]'' |{{nom}} |- | 2017 | 2017 Korean Film Shining Star Awards | Populyarlıq mükafatı<ref>{{cite web|url=http://osen.mt.co.kr/article/G1110680753|title=김윤진·장혁부터 도경수까지...한국영화를 빛낸 ★들 [종합]|date=4 July 2017|work=Osen|language=ko}}</ref> | ''[[House of the Disappeared]]'' |{{won}} |- | 2020 | [[2020 MBC Drama Awards]] |Ən Yaxşı Mükəmməllik Mükafatı, Çərşənbə-Cümə axşamı Mini Serialında Aktyor | ''[[The Game: Towards Zero]]'' |{{nom}} |- |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} b1fv4u83zdp8ndm1fynmxro0fdx2pgf 6547966 6547963 2022-07-25T09:56:58Z Aeraworld 219196 wikitext text/x-wiki {{şəxs|şəkil=Taecyeon @ Korea President Park KPOP cONCERT 20130628.jpg}} '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. == Musiqi karyerası == {{əsas|2PM}} === 2PM ilə debüt === 2008-ci ildə Mnet-in One Day oğlan qrupunun üzvü olmaq üçün 13 stajyerin çətin təlimindən sonra "Hot Blood Men"-də iştirak etdi. One Day oğlan qrupu yaradıldı və iki qrupa bölündü, 2AM və 2PM və Oq 2PM qrupunun üzvü oldu. Hot Blood-un TV-də yayımlanmasından altı ay sonra 2PM ilk EP-ləri "10 Points out of 10 Points" ilə debüt etdi, lakin bu, onların ikinci EP "2:00PM Time For Change"-ə qədər Koreya musiqi sənayesindəki uğurlarını sürətlə artdı. === Solo karyera === Ok, Bek Çi-yonun 2009-cu ildə hit olan "My Ear's Candy" mahnısında yer alıb. Bek, 2PM-in "10 Points out of 10 Points" sinqlındakı repini dinlədikdən sonra Oqdan mahnıda çıxış etməsini istəyib. 2012-ci ildə Oq, Dankuk Universitetinin məzun tələbələri ilə birlikdə "Blue Bears with Taecyeon" adlı rəqəmsal albom hazırladı. Albom buraxılış mərasimi üçün Dankuk Universitetində canlı ifa edildi. "Wings" başlıq mahnısında Oq tərəfindən yazılmış qələmə alınmış rep sözləri yer alırdı. İkinci mahnı, Li Qvanconun "A Night Like Tonight" mahnısının remeyki də Oq tərəfindən yazılmış orijinal rep ilə ifaya daxil edildi. Albom 2012-ci ilin fevralında satışa çıxdı və bütün gəlirlər Universitetə bağışlandı. Oq ilk solo yapon albomu "Taecyeon Special: Winter Hitori"-ni 2017-ci ildə buraxdı. Solo layihəsinin bir hissəsi olaraq o, 2–3 yanvarda Yaponiyada "Tokyo Dome City Hall"-da "Taecyeon (From 2PM) Premium Concert" adlı ilk solo konsertini uğurla keçirdi. 2018-ci ilin iyul ayında Oqun JYP Entertainment ilə müqaviləsi bitdikdən sonra aktyor So Ji-sub tərəfindən qurulan 51K agentliyi ilə eksklüziv müqavilə imzaladığı açıqlandı. Onun keçmiş agentliyi, köçməsinə baxmayaraq, 2PM üzvü olaraq qalacağını bildirdi. == Filmoqrafiya == === Film === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" |Rol |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Marriage Blue]]'' | Won-chul |- ! scope="row"| 2017 |''[[House of the Disappeared]]'' |keşiş Choi |- ! scope="row"| 2022 |''[[Hansan: Rising Dragon]]'' |Im Joon-young<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=076&aid=0003855343|author=Jo Ji-young|title=[공식] '명량' 이후 8년 만의 신작 '한산: 용의 출현', 7월말 개봉 확정|trans-title=[Official] 'Hansan: Appearance of the Dragon', the first new work in 8 years since 'Myeongryang', to be released at the end of July|publisher=Sports Chosun|via=Naver|date=April 18, 2022|access-date=April 18, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya serialları === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" | 2010 | ''[[Cinderella's Sister]]'' | Han Jung-woo |Köməkçi rol | |- ! scope="row" rowspan="2" |2011 | ''[[Dream High]]'' | Jin Gook / Hyun Shi-hyuk | Baş rol | |- | ''[[Boku to Star no 99 Nichi]]'' | Tae-sung |Köməkçi rol | |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Who Are You? (2013 TV series)|Who Are You?]]'' | Cha Gun-woo | rowspan="6" |Baş rol | |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Wonderful Days (TV series)|Wonderful Days]]'' | Kang Dong-hee | |- ! scope="row"| 2015 | ''[[Assembly (TV series)|Assembly]]'' | Kim Kyu-hwan | |- ! scope="row"| 2016 | ''[[Bring It On, Ghost]]'' | Park Bong-pal | |- ! scope="row"| 2017 | ''[[Save Me (2017 TV series)|Save Me]]'' | Han Sang-hwan | |- ! scope="row"| 2020 | ''[[The Game: Towards Zero]]'' | Kim Tae-pyung | |- ! scope="row" rowspan="2"| 2021 | ''[[Vincenzo]]'' | Jang Jun-woo / Jang Han-seok | Baş rol |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/read?oid=241&aid=0003042131|author=Kim Jin-seok|title=[단독]옥택연, 연기 변신… tvN '빈센조' 주연 합류|trans-title=[Exclusive] Taecyeon Ok, acting transformation... tvN 'Vincenzo' joins the lead role |publisher= Ilgan Sports|via=Naver|date=July 30, 2020|access-date=January 27, 2022|language=ko}}</ref> |- | ''[[Secret Royal Inspector & Joy]]'' | Ra Yi-eon | rowspan="2" | Baş rol |<ref name="Tale">{{Cite news|author= Kim Kung-hee |title=어사와 조이' 옥택연X김혜윤, 명랑 코믹 사극으로 돌아온다 [공식]|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=408&aid=0000123161|website=imbc|date=May 20, 2021|access-date=May 20, 2021|language=ko}}</ref> |- ! scope="row"|2022 |''[[Blind ]]'' | Ryu Sung-joon |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=609&aid=0000535286|author=Park Soo-in|title=OCN 측 “옥택연 하석진 ‘블라인드’ 출연 확정, 정은지 검토중”(공식입장)|trans-title=OCN side “Ok Taecyeon and Ha Seok-jin’s ‘Blind’ appearance confirmed, Jung Eun-ji under review” (official position)|publisher=Newsen|via=Naver|date=January 20, 2022|access-date= January 20, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya və sənədli film === {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! İl ! Başlıq ! Rol ! Qeydlər |- ! scope="row"| 2012 |''Beyond the ONEDAY ~Story of [[2PM]] & [[2AM (band)|2AM]]~'' |Ok Taec-yeon |2011-ci ildə Yaponiyada JYP Nation-ın görüntüləri əsasında |- ! scope="row"| 2016 | ''Home Sweet Home'' | Taecyeon | rowspan="2"| Cameo |- ! scope="row"| 2017 | ''You Are Closer Than I Think '' | Kang Sung-min dostu |} === Veb seriallar === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" rowspan="2" | 2016 | ''Touching You'' | Do Jin-woo | | |- | ''[[7 First Kisses]]'' | Ok Taec-yeon | bölüm. 5–6 | |- ! scope="row" {{TBA}} | ''Taerung Zombie Village'' | Do Rak-koo | |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=052&aid=0001733941|author=Kang Nae-ri|title=[단독] 인기 웹툰 '태릉좀비촌', 드라마화 된다…옥택연 남주인공 물망|trans-title=[Exclusive] Popular webtoon 'Taerung Zombie Village' will be made into a drama... Ok Taecyeon as the male lead |publisher=YTN|via=Naver|date=May 2, 2022|access-date=May 2, 2022|language=ko}}</ref> |} === Estrada və realiti şoular === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Qeydlər |- ! scope="row"| 2006 |Superstar Survival |10 bölüm |- ! scope="row"| 2008 |''Hot Blood'' |10 bölüm |- ! scope="row"| 2008–09 |''[[Idol Show|Idol Army (Season 3)]]'' |17 bölüm |- ! rowspan="3" scope="row" | 2009 |''Wild Bunny'' |7 bölüm |- |Mnet Scandal |7 bölüm |- | rowspan=2|''[[Inkigayo]]'' |[[Jang Wooyoung|Wooyoung]] və [[Ha Yeon-joo]] birlikdə ev sahibi |- ! scope="row" rowspan="2"|2010 |[[Jang Wooyoung|Wooyoung]] və [[Sulli]]birlikdə ev sahibi |- | ''[[Family Outing 2]]'' || Əsas kadr |- ! scope="row"| 2011 |''2PM Show!'' |12 bölüm |- ! rowspan="3" scope="row" |2013 | ''[[The Human Condition (TV series)]]'' || Segment: Living Without Stress |- |''A Song For You From 2PM'' |15 bölüm |- |''[[We Got Married|We Got Married (Global Edition)]]'' || [[Emma Wu]] ilə |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Three Meals a Day]]'' || rowspan="2" |Əsas kadr |- ! rowspan="2" scope="row" |2015 | ''[[Three Meals a Day|Three Meals a Day Season 2]]'' |- |''Oven Radio'' |5 bölüm |- ! scope="row"|2016 | ''Mommy'' || [[Lee Hwi-jae]] ilə MC<ref>{{cite web|url=http://koreajoongangdaily.joins.com/news/article/article.aspx?aid=3017469|title=Lee Hwi-jae, Taecyeon to host new TV show|date=13 April 2016|work=Korea JoongAng Daily}}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 2017 |''2PM Wild Beat'' |10 bölüm |- |''Suddenly a Millionaire''|| bölüm 1–7 |} == Mükafatlar == {| class="wikitable" |- ! İl ! Mükafat ! Kataqoriya ! Namizəd görülən iş ! Nəticə |- | rowspan=2|2010 | rowspan=2|[[2010 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | Ən yaxşı yeni aktyor | rowspan=4|''[[Cinderella's Sister]]'' | {{nom}} |- | Netizen Mükafatı, Aktyor | {{nom}} |- | rowspan=5|2011 | rowspan=2|[[47th Paeksang Arts Awards|47th]] [[Baeksang Arts Awards]] | Ən yaxşı yeni aktyor(TV) | {{nom}} |- |Ən məşhur aktyor (TV) | {{nom}} |- | [[Mnet 20's Choice Awards]] | Best Sixpack | {{NA}} | {{nom}} |- | 3rd Bugs Music Awards | İlin OST-u <small>[[Nichkhun]] & [[Park Jin-young]]</small> | "My Valentine" | {{won}} |- | [[2011 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | Ən yaxşı cütlük <small>[[Bae Suzy]] ilə</small> | ''[[Dream High]]'' | {{nom}} |- | rowspan=5|2014 | rowspan=2|[[50th Paeksang Arts Awards|50th]] [[Baeksang Arts Awards]] | Ən məşhur aktyor (Film) | ''[[Marriage Blue]]'' | {{nom}} |- | Ən məşhur aktyor (TV) | rowspan=4|''[[Wonderful Days]]'' | {{nom}} |- | [[3rd APAN Star Awards|3rd]] [[APAN Star Awards]] | rowspan=2|Mükəmməllik Mükafatı, Serial Dram Aktyoru | {{nom}} |- | rowspan=2|[[2014 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | {{nom}} |- | Netizen Mükafatı, Aktyor | {{nom}} |- | rowspan=2|2016 || KWEB FEST | Ən yaxşı aktyor | ''Touching You'' | {{nom}} |- | [[tvN10 Awards]] | Ən yaxşı kimya (Ming-ki ilə) | ''[[Three Meals a Day]]'' |{{nom}} |- | 2017 | 2017 Korean Film Shining Star Awards | Populyarlıq mükafatı<ref>{{cite web|url=http://osen.mt.co.kr/article/G1110680753|title=김윤진·장혁부터 도경수까지...한국영화를 빛낸 ★들 [종합]|date=4 July 2017|work=Osen|language=ko}}</ref> | ''[[House of the Disappeared]]'' |{{won}} |- | 2020 | [[2020 MBC Drama Awards]] |Ən Yaxşı Mükəmməllik Mükafatı, Çərşənbə-Cümə axşamı Mini Serialında Aktyor | ''[[The Game: Towards Zero]]'' |{{nom}} |- |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} fofxcu2fbouykf6ml2hgpk16poai4mm 6547969 6547966 2022-07-25T09:58:19Z Aeraworld 219196 /* Estrada və realiti şoular */ wikitext text/x-wiki {{şəxs|şəkil=Taecyeon @ Korea President Park KPOP cONCERT 20130628.jpg}} '''Ok Taec-yeon''' {{dil-ko|옥택연}}; {{DVTY}}),Taecyeon kimi tanınan [[Cənubi Koreya]]lı reper, müğənni, bəstəkar, aktyor və sahibkardır. O, Cənubi Koreyanın [[2PM]] oğlan qrupunun əsas repçisidir. 2010-cu ildə Ok Koreyanın "Zoluşkanın bacısı" dramında aktyor kimi debüt etdi və o vaxtdan bəri "Dream High (2011)", "Sen kimsən? (2013)", "Gözəl günlər (2014)", "Məclis(2015)", "Gəlin döyüşək", "Ruh (2016)", "Məni xilas et (2017)", "Oyun: Sıfıra doğru (2020)", "Gizli Kral Müfəttişi və Sevinc (2021)" və "[[Vincenzo ]] (2021)" kimi seriallarda rol alıb.Həmçinin "Mavi Nikah (2013)" və "İtkinlərin Evi (2017)" filmlərində çəkilib. == Erkən həyat və təhsil == Oq [[Cənubi Koreya]]nın [[Seul]] şəhərində anadan olub, lakin 10 yaşında valideynləri və böyük bacısı Cihyen ilə birlikdə Böyük Boston Bölgəsində yerləşən Massaçusets ştatının Bedford, kiçik şəhərciyinə köçüb. İnternetdə ikən təbliğatını fərq etdiyi JYP Entertainment dinləmələrində iştirak etməyə onu bacısı Cihyen inandırdı. İştirak etmək üçün könülsüz olsada sonra hər ikisi onun 17-ci ad günündə [[Nyu-York]]a yollandı. Bir həftə sonra o, final 35-ə seçildi və müsabiqədə daha da irəli getmək üçün [[Cənubi Koreya]]ya getməyə çağırış aldı. Oq əvvəlcə model olmaq üçün müraciət etsə də, münsiflər ona rəqs və mahnı oxumağı sınamağı təklif ediblər. Nəhayət, o, "Superstar Survival" şousunda yarışmaq üçün onlarla finalçıdan biri kimi seçildi (o cümlədən gələcək üzvləri, Li Cunho və Hvan Çansun), lakin şoudan ayrılan ilk iştirakçı oldu. Oq yeddi il Massaçusetsdə yaşayıb, Koreyada karyerasını davam etdirmək üçün qayıtmazdan əvvəl şahmat klubunun, caz bandının, birgə futbol komandasının və Milli Şərəf Cəmiyyətinin üzvü olduğu Bedford Liseyində oxuyub. Oq Seuldakı Youn Don liseyinə köçdü, sonra Dankuk Universitetində Biznesin İdarə Edilməsi üzrə təhsil alıb və Koreya Universitetinin Beynəlxalq Araşdırmalar Məktəbində oxuyub. İngilis, koreya və yapon dillərini mükəmməl bilir.Oq KBS2-nin "Wonderful Days" dramında istifadə etdiyi Busan ləhcəsinin istifadəsi ilə də tanışdır. == Musiqi karyerası == {{əsas|2PM}} === 2PM ilə debüt === 2008-ci ildə Mnet-in One Day oğlan qrupunun üzvü olmaq üçün 13 stajyerin çətin təlimindən sonra "Hot Blood Men"-də iştirak etdi. One Day oğlan qrupu yaradıldı və iki qrupa bölündü, 2AM və 2PM və Oq 2PM qrupunun üzvü oldu. Hot Blood-un TV-də yayımlanmasından altı ay sonra 2PM ilk EP-ləri "10 Points out of 10 Points" ilə debüt etdi, lakin bu, onların ikinci EP "2:00PM Time For Change"-ə qədər Koreya musiqi sənayesindəki uğurlarını sürətlə artdı. === Solo karyera === Ok, Bek Çi-yonun 2009-cu ildə hit olan "My Ear's Candy" mahnısında yer alıb. Bek, 2PM-in "10 Points out of 10 Points" sinqlındakı repini dinlədikdən sonra Oqdan mahnıda çıxış etməsini istəyib. 2012-ci ildə Oq, Dankuk Universitetinin məzun tələbələri ilə birlikdə "Blue Bears with Taecyeon" adlı rəqəmsal albom hazırladı. Albom buraxılış mərasimi üçün Dankuk Universitetində canlı ifa edildi. "Wings" başlıq mahnısında Oq tərəfindən yazılmış qələmə alınmış rep sözləri yer alırdı. İkinci mahnı, Li Qvanconun "A Night Like Tonight" mahnısının remeyki də Oq tərəfindən yazılmış orijinal rep ilə ifaya daxil edildi. Albom 2012-ci ilin fevralında satışa çıxdı və bütün gəlirlər Universitetə bağışlandı. Oq ilk solo yapon albomu "Taecyeon Special: Winter Hitori"-ni 2017-ci ildə buraxdı. Solo layihəsinin bir hissəsi olaraq o, 2–3 yanvarda Yaponiyada "Tokyo Dome City Hall"-da "Taecyeon (From 2PM) Premium Concert" adlı ilk solo konsertini uğurla keçirdi. 2018-ci ilin iyul ayında Oqun JYP Entertainment ilə müqaviləsi bitdikdən sonra aktyor So Ji-sub tərəfindən qurulan 51K agentliyi ilə eksklüziv müqavilə imzaladığı açıqlandı. Onun keçmiş agentliyi, köçməsinə baxmayaraq, 2PM üzvü olaraq qalacağını bildirdi. == Filmoqrafiya == === Film === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" |Rol |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Marriage Blue]]'' | Won-chul |- ! scope="row"| 2017 |''[[House of the Disappeared]]'' |keşiş Choi |- ! scope="row"| 2022 |''[[Hansan: Rising Dragon]]'' |Im Joon-young<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=076&aid=0003855343|author=Jo Ji-young|title=[공식] '명량' 이후 8년 만의 신작 '한산: 용의 출현', 7월말 개봉 확정|trans-title=[Official] 'Hansan: Appearance of the Dragon', the first new work in 8 years since 'Myeongryang', to be released at the end of July|publisher=Sports Chosun|via=Naver|date=April 18, 2022|access-date=April 18, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya serialları === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" | 2010 | ''[[Cinderella's Sister]]'' | Han Jung-woo |Köməkçi rol | |- ! scope="row" rowspan="2" |2011 | ''[[Dream High]]'' | Jin Gook / Hyun Shi-hyuk | Baş rol | |- | ''[[Boku to Star no 99 Nichi]]'' | Tae-sung |Köməkçi rol | |- ! scope="row"| 2013 | ''[[Who Are You? (2013 TV series)|Who Are You?]]'' | Cha Gun-woo | rowspan="6" |Baş rol | |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Wonderful Days (TV series)|Wonderful Days]]'' | Kang Dong-hee | |- ! scope="row"| 2015 | ''[[Assembly (TV series)|Assembly]]'' | Kim Kyu-hwan | |- ! scope="row"| 2016 | ''[[Bring It On, Ghost]]'' | Park Bong-pal | |- ! scope="row"| 2017 | ''[[Save Me (2017 TV series)|Save Me]]'' | Han Sang-hwan | |- ! scope="row"| 2020 | ''[[The Game: Towards Zero]]'' | Kim Tae-pyung | |- ! scope="row" rowspan="2"| 2021 | ''[[Vincenzo]]'' | Jang Jun-woo / Jang Han-seok | Baş rol |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/read?oid=241&aid=0003042131|author=Kim Jin-seok|title=[단독]옥택연, 연기 변신… tvN '빈센조' 주연 합류|trans-title=[Exclusive] Taecyeon Ok, acting transformation... tvN 'Vincenzo' joins the lead role |publisher= Ilgan Sports|via=Naver|date=July 30, 2020|access-date=January 27, 2022|language=ko}}</ref> |- | ''[[Secret Royal Inspector & Joy]]'' | Ra Yi-eon | rowspan="2" | Baş rol |<ref name="Tale">{{Cite news|author= Kim Kung-hee |title=어사와 조이' 옥택연X김혜윤, 명랑 코믹 사극으로 돌아온다 [공식]|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=408&aid=0000123161|website=imbc|date=May 20, 2021|access-date=May 20, 2021|language=ko}}</ref> |- ! scope="row"|2022 |''[[Blind ]]'' | Ryu Sung-joon |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=609&aid=0000535286|author=Park Soo-in|title=OCN 측 “옥택연 하석진 ‘블라인드’ 출연 확정, 정은지 검토중”(공식입장)|trans-title=OCN side “Ok Taecyeon and Ha Seok-jin’s ‘Blind’ appearance confirmed, Jung Eun-ji under review” (official position)|publisher=Newsen|via=Naver|date=January 20, 2022|access-date= January 20, 2022|language=ko}}</ref> |} === Televiziya və sənədli film === {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! İl ! Başlıq ! Rol ! Qeydlər |- ! scope="row"| 2012 |''Beyond the ONEDAY ~Story of [[2PM]] & [[2AM (band)|2AM]]~'' |Ok Taec-yeon |2011-ci ildə Yaponiyada JYP Nation-ın görüntüləri əsasında |- ! scope="row"| 2016 | ''Home Sweet Home'' | Taecyeon | rowspan="2"| Cameo |- ! scope="row"| 2017 | ''You Are Closer Than I Think '' | Kang Sung-min dostu |} === Veb seriallar === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Qeydlər ! scope="col" class="unsortable" | {{abbr|İst.|Reference(s)}} |- ! scope="row" rowspan="2" | 2016 | ''Touching You'' | Do Jin-woo | | |- | ''[[7 First Kisses]]'' | Ok Taec-yeon | bölüm. 5–6 | |- ! scope="row" {{TBA}} | ''Taerung Zombie Village'' | Do Rak-koo | |<ref>{{cite web|url=https://entertain.naver.com/now/read?oid=052&aid=0001733941|author=Kang Nae-ri|title=[단독] 인기 웹툰 '태릉좀비촌', 드라마화 된다…옥택연 남주인공 물망|trans-title=[Exclusive] Popular webtoon 'Taerung Zombie Village' will be made into a drama... Ok Taecyeon as the male lead |publisher=YTN|via=Naver|date=May 2, 2022|access-date=May 2, 2022|language=ko}}</ref> |} === Estrada və realiti şoular === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | İl ! scope="col" | Başlıq ! scope="col" | Qeydlər |- ! scope="row"| 2006 |Superstar Survival |10 bölüm |- ! scope="row"| 2008 |''Hot Blood'' |10 bölüm |- ! scope="row"| 2008–09 |''[[Idol Show|Idol Army (Season 3)]]'' |17 bölüm |- ! rowspan="3" scope="row" | 2009 |''Wild Bunny'' |7 bölüm |- |Mnet Scandal |7 bölüm |- | rowspan=2|''[[Inkigayo]]'' |[[Jang Wooyoung|Wooyoung]] və [[Ha Yeon-joo]] ilə birlikdə ev sahibi |- ! scope="row" rowspan="2"|2010 |[[Jang Wooyoung|Wooyoung]] və [[Sulli]] ilə birlikdə ev sahibi |- | ''[[Family Outing 2]]'' || Əsas kadr |- ! scope="row"| 2011 |''2PM Show!'' |12 bölüm |- ! rowspan="3" scope="row" |2013 | ''[[The Human Condition (TV series)]]'' || Segment: Living Without Stress |- |''A Song For You From 2PM'' |15 bölüm |- |''[[We Got Married|We Got Married (Global Edition)]]'' || [[Emma Wu]] ilə |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Three Meals a Day]]'' || rowspan="2" |Əsas kadr |- ! rowspan="2" scope="row" |2015 | ''[[Three Meals a Day|Three Meals a Day Season 2]]'' |- |''Oven Radio'' |5 bölüm |- ! scope="row"|2016 | ''Mommy'' || [[Lee Hwi-jae]] ilə MC<ref>{{cite web|url=http://koreajoongangdaily.joins.com/news/article/article.aspx?aid=3017469|title=Lee Hwi-jae, Taecyeon to host new TV show|date=13 April 2016|work=Korea JoongAng Daily}}</ref> |- ! rowspan="2" scope="row" | 2017 |''2PM Wild Beat'' |10 bölüm |- |''Suddenly a Millionaire''|| bölüm 1–7 |} == Mükafatlar == {| class="wikitable" |- ! İl ! Mükafat ! Kataqoriya ! Namizəd görülən iş ! Nəticə |- | rowspan=2|2010 | rowspan=2|[[2010 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | Ən yaxşı yeni aktyor | rowspan=4|''[[Cinderella's Sister]]'' | {{nom}} |- | Netizen Mükafatı, Aktyor | {{nom}} |- | rowspan=5|2011 | rowspan=2|[[47th Paeksang Arts Awards|47th]] [[Baeksang Arts Awards]] | Ən yaxşı yeni aktyor(TV) | {{nom}} |- |Ən məşhur aktyor (TV) | {{nom}} |- | [[Mnet 20's Choice Awards]] | Best Sixpack | {{NA}} | {{nom}} |- | 3rd Bugs Music Awards | İlin OST-u <small>[[Nichkhun]] & [[Park Jin-young]]</small> | "My Valentine" | {{won}} |- | [[2011 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | Ən yaxşı cütlük <small>[[Bae Suzy]] ilə</small> | ''[[Dream High]]'' | {{nom}} |- | rowspan=5|2014 | rowspan=2|[[50th Paeksang Arts Awards|50th]] [[Baeksang Arts Awards]] | Ən məşhur aktyor (Film) | ''[[Marriage Blue]]'' | {{nom}} |- | Ən məşhur aktyor (TV) | rowspan=4|''[[Wonderful Days]]'' | {{nom}} |- | [[3rd APAN Star Awards|3rd]] [[APAN Star Awards]] | rowspan=2|Mükəmməllik Mükafatı, Serial Dram Aktyoru | {{nom}} |- | rowspan=2|[[2014 KBS Drama Awards|KBS Drama Awards]] | {{nom}} |- | Netizen Mükafatı, Aktyor | {{nom}} |- | rowspan=2|2016 || KWEB FEST | Ən yaxşı aktyor | ''Touching You'' | {{nom}} |- | [[tvN10 Awards]] | Ən yaxşı kimya (Ming-ki ilə) | ''[[Three Meals a Day]]'' |{{nom}} |- | 2017 | 2017 Korean Film Shining Star Awards | Populyarlıq mükafatı<ref>{{cite web|url=http://osen.mt.co.kr/article/G1110680753|title=김윤진·장혁부터 도경수까지...한국영화를 빛낸 ★들 [종합]|date=4 July 2017|work=Osen|language=ko}}</ref> | ''[[House of the Disappeared]]'' |{{won}} |- | 2020 | [[2020 MBC Drama Awards]] |Ən Yaxşı Mükəmməllik Mükafatı, Çərşənbə-Cümə axşamı Mini Serialında Aktyor | ''[[The Game: Towards Zero]]'' |{{nom}} |- |} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} apcge7rhw2dmct0s4ymi3gpphtk2wv0 0 759220 6547901 2022-07-25T09:19:29Z Həsən İmanov 162503 Səhifə "G.I. [[ABŞ Silahlı Qüvvələri]]nin üzvləri və ya onların avadanlıqları üçün nəzərdə tutulmuş [[termin]]dir. [[Sifət]] və ya [[isim]] kimi istifadə edilə bilər. Bu gün “Government Issue” (“Dövlət Əmlakı”) [[söz]]ünün [[abreviatura]]sı kimi, bəzən isə səhv olaraq “General Infantry” (“Ümumi Piyada”) sözünün abreviaturası kimi istifadə olunsa da, ilkin olaraq “galvanized iron” (“qalvanizli dəmir..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki G.I. [[ABŞ Silahlı Qüvvələri]]nin üzvləri və ya onların avadanlıqları üçün nəzərdə tutulmuş [[termin]]dir. [[Sifət]] və ya [[isim]] kimi istifadə edilə bilər. Bu gün “Government Issue” (“Dövlət Əmlakı”) [[söz]]ünün [[abreviatura]]sı kimi, bəzən isə səhv olaraq “General Infantry” (“Ümumi Piyada”) sözünün abreviaturası kimi istifadə olunsa da, ilkin olaraq “galvanized iron” (“qalvanizli dəmir”, yəni qalvaniz örtüklü dəmir polad) sözündən gəlir. “G.I.” hərflərindən ABŞ Ordusunun inventar və təchizat qeydlərində metal zibil qutuları kimi sinklənmiş poladdan hazırlanmış avadanlıqları göstərmək üçün istifadə edilmişdir. [[Birinci Dünya Müharibəsi]] zamanı Amerika əsgərləri alman artilleriyasının mərmilərini istehza ilə “G.I. cans” (G.I. qutuları) adlandırırdılar. Eyni [[müharibə]]də bu abbreviatura “Govenment Issue” kimi şərh edilməyə başlanmış və hərbçilər ilə orduya aid edilən hər şeyə G.I. deyilməyə başlanmışdır. ci6vbmvsz0943yohiacd0oidmt1x7oj 6547903 6547901 2022-07-25T09:21:21Z Həsən İmanov 162503 wikitext text/x-wiki G.I. [[ABŞ Silahlı Qüvvələri]]nin üzvləri və ya onların avadanlıqları üçün nəzərdə tutulmuş [[termin]]dir. [[Sifət]] və ya [[isim]] kimi istifadə edilə bilər. Bu gün “Government Issue” (“Dövlət Əmlakı”) [[söz]]ünün [[abreviatura]]sı kimi, bəzən isə səhv olaraq “General Infantry” (“Ümumi Piyada”) sözünün abreviaturası kimi istifadə olunsa da, ilkin olaraq “galvanized iron” (“qalvanizli dəmir”, yəni qalvaniz örtüklü dəmir polad) sözündən gəlir. “G.I.” hərflərindən ABŞ Ordusunun inventar və təchizat qeydlərində metal zibil qutuları kimi sinklənmiş poladdan hazırlanmış avadanlıqları göstərmək üçün istifadə edilmişdir. [[Birinci Dünya Müharibəsi]] zamanı Amerika əsgərləri alman artilleriyasının mərmilərini istehza ilə “G.I. cans” (G.I. qutuları) adlandırırdılar. Eyni [[müharibə]]də bu abbreviatura “Govenment Issue” kimi şərh edilməyə başlanmış və hərbçilər ilə orduya aid edilən hər şeyə G.I. deyilməyə başlanmışdır. [[Kateqoriya:ABŞ Silahlı Qüvvələri| ]] [[Kateqoriya: Hərbi terminlər]] 61b761c8pe3fz4qo59412nugrdjjdpn 6547906 6547903 2022-07-25T09:24:22Z Həsən İmanov 162503 wikitext text/x-wiki G.I. [[ABŞ Silahlı Qüvvələri]]nin üzvləri və ya onların avadanlıqları üçün nəzərdə tutulmuş [[termin]]dir. [[Sifət]] və ya [[isim]] kimi istifadə edilə bilər. Bu gün “Government Issue” (“Dövlət Əmlakı”) [[söz]]ünün [[abreviatura]]sı kimi, bəzən isə səhv olaraq “General Infantry” (“Ümumi Piyada”) sözünün abreviaturası kimi istifadə olunsa da, ilkin olaraq “galvanized iron” (“[[qalvaniz]]li [[dəmir]]”, yəni qalvaniz örtüklü dəmir polad) sözündən gəlir. “G.I.” hərflərindən ABŞ Ordusunun inventar və təchizat qeydlərində metal zibil qutuları kimi sinklənmiş poladdan hazırlanmış avadanlıqları göstərmək üçün istifadə edilmişdir. [[Birinci Dünya Müharibəsi]] zamanı Amerika əsgərləri alman artilleriyasının mərmilərini istehza ilə “G.I. cans” (G.I. qutuları) adlandırırdılar. Eyni [[müharibə]]də bu abbreviatura “Govenment Issue” kimi şərh edilməyə başlanmış və hərbçilər ilə orduya aid edilən hər şeyə G.I. deyilməyə başlanmışdır. [[Kateqoriya:ABŞ Silahlı Qüvvələri| ]] [[Kateqoriya: Hərbi terminlər]] eficdoivq1g6o581v4yz7sinibwhx0j 6547953 6547906 2022-07-25T09:50:43Z Həsən İmanov 162503 wikitext text/x-wiki G.I. [[ABŞ Silahlı Qüvvələri]]nin üzvləri və ya onların [[təchizat|avadanlıqları]] üçün nəzərdə tutulmuş [[termin]]dir. [[Sifət]] və ya [[isim]] kimi istifadə edilə bilər. Bu gün “Government Issue” (“Dövlət Əmlakı”) [[söz]]ünün [[abreviatura]]sı kimi, bəzən isə səhv olaraq “General Infantry” (“Ümumi Piyada”) sözünün abreviaturası kimi istifadə olunsa da, ilkin olaraq “galvanized iron” (“[[qalvaniz]]li [[dəmir]]”, yəni qalvaniz örtüklü dəmir polad) sözündən gəlir. “G.I.” hərflərindən ABŞ Ordusunun inventar və təchizat qeydlərində metal zibil qutuları kimi sinklənmiş poladdan hazırlanmış avadanlıqları göstərmək üçün istifadə edilmişdir. [[Birinci Dünya Müharibəsi]] zamanı Amerika əsgərləri alman artilleriyasının mərmilərini istehza ilə “G.I. cans” (G.I. qutuları) adlandırırdılar. Eyni [[müharibə]]də bu abbreviatura “Govenment Issue” kimi şərh edilməyə başlanmış və hərbçilər ilə orduya aid edilən hər şeyə G.I. deyilməyə başlanmışdır. [[Kateqoriya:ABŞ Silahlı Qüvvələri| ]] [[Kateqoriya: Hərbi terminlər]] hafb5g4lisgmpy0ngyzy7loimddmz0w 0 759221 6547935 2022-07-25T09:41:36Z Həsən İmanov 162503 Səhifə "'''Qalvaniz''' və ya '''Sinklənmə''' — 450-455 dərəcədə ərimiş sinkə batırılmış poladın örtülməsi prosesinə verilən addır. Sink dəmirlə güclü bağlar yaradaraq üç fazalı təbəqə əmələ gətirir. Xüsusilə korroziyaya qarşı həyata keçirilən bu proses hər cür hava şəraitində açıq havada işləyəcək metalların ömrünü uzatmaq üçün istifadə olunur. Sinklənmiş metalın səthi xromla örtülərsə, onu..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki '''Qalvaniz''' və ya '''Sinklənmə''' — 450-455 dərəcədə ərimiş sinkə batırılmış poladın örtülməsi prosesinə verilən addır. Sink dəmirlə güclü bağlar yaradaraq üç fazalı təbəqə əmələ gətirir. Xüsusilə korroziyaya qarşı həyata keçirilən bu proses hər cür hava şəraitində açıq havada işləyəcək metalların ömrünü uzatmaq üçün istifadə olunur. Sinklənmiş metalın səthi xromla örtülərsə, onun ömrü artacaqdır. Sinklənmə prosesindən sonra sinklənmənin mikron dəyərinə, materiala yapışması müvafiqliyinə, deşiklərdəki buruqlara, yaxud çapıqlara, uclardakı sinklənmiş çöküntülərə, bir-birinə yapışmış materiallara, çöküntü yapışmasına, örtülməmiş yerlərə və kül yapışmasına, həmçinin də ağ paslara diqqət yetirilməlidir. Dəmir materialı istehsal mərhələsində sinklənməyə müvafiq dizayn edilməlidir. İçi boş materiallarda sink giriş dəlikləri və təzyiqli çıxış delikləri xüsusilə vacibdir. Sinklənmə prosesi aşağıdakı kimidir. O, yağdan təmizləmə, durulama, aşındırma, yaxalama, flukslama, qurutma və örtülmə mərhələlərindən ibarətdir. Sinklənə bilən bəzi kiçik hissələr də mövcuddur. Zəncir sinklənməsi, anker sinklənməsi, profil sinklənməsi, təbəqə sinklənməsi, şpil sinklənməsi kimi bir çox material sinklənə bilər. Sinklənmiş torpaqlama dirəklərindən və sinklənmiş torpaqlama zolaqlarından torpaqlama xətlərində istifadə olunur. Ümumiyyətlə, sinklənmiş materialların kimyəvi tərkibi aşağıdakılardır; 0,25%-dən az Karbon 0,05%-dən az fosfor 1,35%-dən az manqan * 0,05%-dən az silisium Yüksək silisium və fosfor dəyərləri tez-tez sandelin adlanan tutqun və qalın bir örtüyə səbəb ola bilər. [[Kateqoriya: Metallurgiya]] ph1g8leijxej0h7l5khiqsr8wskphqj 6547938 6547935 2022-07-25T09:43:14Z Həsən İmanov 162503 Həsən İmanov [[Qalvaniz]] səhifəsinin adını [[Sinkləmə]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki '''Qalvaniz''' və ya '''Sinklənmə''' — 450-455 dərəcədə ərimiş sinkə batırılmış poladın örtülməsi prosesinə verilən addır. Sink dəmirlə güclü bağlar yaradaraq üç fazalı təbəqə əmələ gətirir. Xüsusilə korroziyaya qarşı həyata keçirilən bu proses hər cür hava şəraitində açıq havada işləyəcək metalların ömrünü uzatmaq üçün istifadə olunur. Sinklənmiş metalın səthi xromla örtülərsə, onun ömrü artacaqdır. Sinklənmə prosesindən sonra sinklənmənin mikron dəyərinə, materiala yapışması müvafiqliyinə, deşiklərdəki buruqlara, yaxud çapıqlara, uclardakı sinklənmiş çöküntülərə, bir-birinə yapışmış materiallara, çöküntü yapışmasına, örtülməmiş yerlərə və kül yapışmasına, həmçinin də ağ paslara diqqət yetirilməlidir. Dəmir materialı istehsal mərhələsində sinklənməyə müvafiq dizayn edilməlidir. İçi boş materiallarda sink giriş dəlikləri və təzyiqli çıxış delikləri xüsusilə vacibdir. Sinklənmə prosesi aşağıdakı kimidir. O, yağdan təmizləmə, durulama, aşındırma, yaxalama, flukslama, qurutma və örtülmə mərhələlərindən ibarətdir. Sinklənə bilən bəzi kiçik hissələr də mövcuddur. Zəncir sinklənməsi, anker sinklənməsi, profil sinklənməsi, təbəqə sinklənməsi, şpil sinklənməsi kimi bir çox material sinklənə bilər. Sinklənmiş torpaqlama dirəklərindən və sinklənmiş torpaqlama zolaqlarından torpaqlama xətlərində istifadə olunur. Ümumiyyətlə, sinklənmiş materialların kimyəvi tərkibi aşağıdakılardır; 0,25%-dən az Karbon 0,05%-dən az fosfor 1,35%-dən az manqan * 0,05%-dən az silisium Yüksək silisium və fosfor dəyərləri tez-tez sandelin adlanan tutqun və qalın bir örtüyə səbəb ola bilər. [[Kateqoriya: Metallurgiya]] ph1g8leijxej0h7l5khiqsr8wskphqj 6547943 6547938 2022-07-25T09:44:41Z Həsən İmanov 162503 wikitext text/x-wiki '''Qalvaniz''' və ya '''Sinklənmə''' — 450-455 dərəcədə ərimiş sinkə batırılmış [[polad]]ın örtülməsi prosesinə verilən addır. [[Sink]] [[dəmir]]lə güclü bağlar yaradaraq üç fazalı təbəqə əmələ gətirir. Xüsusilə [[korroziya]]ya qarşı həyata keçirilən bu proses hər cür hava şəraitində açıq havada işləyəcək [[metal]]ların ömrünü uzatmaq üçün istifadə olunur. Sinklənmiş metalın səthi [[xrom]]la örtülərsə, onun ömrü artacaqdır. Sinklənmə prosesindən sonra sinklənmənin mikron dəyərinə, materiala yapışması müvafiqliyinə, deşiklərdəki buruqlara, yaxud çapıqlara, uclardakı sinklənmiş çöküntülərə, bir-birinə yapışmış materiallara, çöküntü yapışmasına, örtülməmiş yerlərə və kül yapışmasına, həmçinin də ağ paslara diqqət yetirilməlidir. Dəmir materialı istehsal mərhələsində sinklənməyə müvafiq dizayn edilməlidir. İçi boş materiallarda sink giriş dəlikləri və təzyiqli çıxış delikləri xüsusilə vacibdir. Sinklənmə prosesi aşağıdakı kimidir. O, yağdan təmizləmə, durulama, aşındırma, yaxalama, flukslama, qurutma və örtülmə mərhələlərindən ibarətdir. Sinklənə bilən bəzi kiçik hissələr də mövcuddur. Zəncir sinklənməsi, anker sinklənməsi, profil sinklənməsi, təbəqə sinklənməsi, şpil sinklənməsi kimi bir çox material sinklənə bilər. Sinklənmiş torpaqlama dirəklərindən və sinklənmiş torpaqlama zolaqlarından torpaqlama xətlərində istifadə olunur. Ümumiyyətlə, sinklənmiş materialların kimyəvi tərkibi aşağıdakılardır; *0,25%-dən az [[Karbon]] *0,05%-dən az [[fosfor]] *1,35%-dən az [[manqan]] * 0,05%-dən az [[silisium]] Yüksək silisium və fosfor dəyərləri tez-tez sandelin adlanan tutqun və qalın bir örtüyə səbəb ola bilər. [[Kateqoriya: Metallurgiya]] 563xu4q999b8yadi8ucsn34fj8v2bkh 6547948 6547943 2022-07-25T09:46:27Z Həsən İmanov 162503 wikitext text/x-wiki [[File:Galvanized surface.jpg|center|thumb|Sinklənmiş səth]] '''Qalvaniz''' və ya '''Sinklənmə''' — 450-455 dərəcədə ərimiş sinkə batırılmış [[polad]]ın örtülməsi prosesinə verilən addır. [[Sink]] [[dəmir]]lə güclü bağlar yaradaraq üç fazalı təbəqə əmələ gətirir. Xüsusilə [[korroziya]]ya qarşı həyata keçirilən bu proses hər cür hava şəraitində açıq havada işləyəcək [[metal]]ların ömrünü uzatmaq üçün istifadə olunur. Sinklənmiş metalın səthi [[xrom]]la örtülərsə, onun ömrü artacaqdır. Sinklənmə prosesindən sonra sinklənmənin mikron dəyərinə, materiala yapışması müvafiqliyinə, deşiklərdəki buruqlara, yaxud çapıqlara, uclardakı sinklənmiş çöküntülərə, bir-birinə yapışmış materiallara, çöküntü yapışmasına, örtülməmiş yerlərə və kül yapışmasına, həmçinin də ağ paslara diqqət yetirilməlidir. Dəmir materialı istehsal mərhələsində sinklənməyə müvafiq dizayn edilməlidir. İçi boş materiallarda sink giriş dəlikləri və təzyiqli çıxış delikləri xüsusilə vacibdir. Sinklənmə prosesi aşağıdakı kimidir. O, yağdan təmizləmə, durulama, aşındırma, yaxalama, flukslama, qurutma və örtülmə mərhələlərindən ibarətdir. Sinklənə bilən bəzi kiçik hissələr də mövcuddur. Zəncir sinklənməsi, anker sinklənməsi, profil sinklənməsi, təbəqə sinklənməsi, şpil sinklənməsi kimi bir çox material sinklənə bilər. Sinklənmiş torpaqlama dirəklərindən və sinklənmiş torpaqlama zolaqlarından torpaqlama xətlərində istifadə olunur. Ümumiyyətlə, sinklənmiş materialların kimyəvi tərkibi aşağıdakılardır; *0,25%-dən az [[Karbon]] *0,05%-dən az [[fosfor]] *1,35%-dən az [[manqan]] * 0,05%-dən az [[silisium]] Yüksək silisium və fosfor dəyərləri tez-tez sandelin adlanan tutqun və qalın bir örtüyə səbəb ola bilər. [[Kateqoriya: Metallurgiya]] h22kq4cr19b5sbjy23ivutr5l4ai2ji 0 759222 6547939 2022-07-25T09:43:14Z Həsən İmanov 162503 Həsən İmanov [[Qalvaniz]] səhifəsinin adını [[Sinkləmə]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki #İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[Sinkləmə]] 84q806flm7qfu7s23mbjyw4owhozwj6 0 759223 6547955 2022-07-25T09:52:44Z Həsən İmanov 162503 Səhifə "Avadanlıq aşağıdakı mənalara gələ bilər: *Şəbəkə avadanlıqları: Kompüter şəbəkəsinin elementləri arasında əlaqə yaratmaq üçün lazım olan qurğulardır. *[[Aparat təchizatı|Kompüter avadanlığı]]: [[Kompüter]]də olan fiziki vahidlər. {{Dəqiqləşdirmə}}" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki Avadanlıq aşağıdakı mənalara gələ bilər: *Şəbəkə avadanlıqları: Kompüter şəbəkəsinin elementləri arasında əlaqə yaratmaq üçün lazım olan qurğulardır. *[[Aparat təchizatı|Kompüter avadanlığı]]: [[Kompüter]]də olan fiziki vahidlər. {{Dəqiqləşdirmə}} 6qvuiyl3ufhl5amnix1nag00jic7vl4 6547960 6547955 2022-07-25T09:54:39Z Həsən İmanov 162503 Həsən İmanov [[Təchizat]] səhifəsinin adını [[Avadanlıq]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki Avadanlıq aşağıdakı mənalara gələ bilər: *Şəbəkə avadanlıqları: Kompüter şəbəkəsinin elementləri arasında əlaqə yaratmaq üçün lazım olan qurğulardır. *[[Aparat təchizatı|Kompüter avadanlığı]]: [[Kompüter]]də olan fiziki vahidlər. {{Dəqiqləşdirmə}} 6qvuiyl3ufhl5amnix1nag00jic7vl4 6547965 6547960 2022-07-25T09:56:41Z Həsən İmanov 162503 wikitext text/x-wiki Avadanlıq aşağıdakı mənalara gələ bilər: *[[Şəbəkə avadanlığı|Şəbəkə avadanlıqları]]: [[Kompüter şəbəkəsi]]nin elementləri arasında əlaqə yaratmaq üçün lazım olan qurğulardır. *[[Aparat təchizatı|Kompüter avadanlığı]]: [[Kompüter]]də olan fiziki vahidlər. {{Dəqiqləşdirmə}} kvs4m6cu6guv7m9nm1bonhgy2g0zclz 0 759224 6547961 2022-07-25T09:54:39Z Həsən İmanov 162503 Həsən İmanov [[Təchizat]] səhifəsinin adını [[Avadanlıq]] olaraq dəyişdi. wikitext text/x-wiki #İSTİQAMƏTLƏNDİRMƏ [[Avadanlıq]] db0h84bzq98n3gv9qzuf19oy84t8a2x 0 759225 6547971 2022-07-25T10:00:08Z Həsən İmanov 162503 Səhifə "Şəbəkə avadanlığı [[kompüter şəbəkəsi]]ndəki cihazlar arasında rabitə və qarşılıqlı əlaqə üçün tələb olunan elektron cihazlardır. Xüsusilə, onlar kompüter şəbəkəsində məlumat ötürülməsinə vasitəçilik edirlər. Məlumatı qəbul edən və ya yaradan bölmələrə [[host (şəbəkə)|hostlar]], son sistemlər və ya məlumat terminalı avadanlığı deyilir. [[Kateqoriya: İnformatika]]" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki Şəbəkə avadanlığı [[kompüter şəbəkəsi]]ndəki cihazlar arasında rabitə və qarşılıqlı əlaqə üçün tələb olunan elektron cihazlardır. Xüsusilə, onlar kompüter şəbəkəsində məlumat ötürülməsinə vasitəçilik edirlər. Məlumatı qəbul edən və ya yaradan bölmələrə [[host (şəbəkə)|hostlar]], son sistemlər və ya məlumat terminalı avadanlığı deyilir. [[Kateqoriya: İnformatika]] apu2lft79ajw38ydbm8mgcezas7bv8j 6547973 6547971 2022-07-25T10:02:24Z Həsən İmanov 162503 wikitext text/x-wiki Şəbəkə avadanlığı [[kompüter şəbəkəsi]]ndəki [[cihaz]]lar arasında rabitə və qarşılıqlı əlaqə üçün tələb olunan elektron cihazlardır. Xüsusilə, onlar kompüter şəbəkəsində [[verilənlərin ötürülməsi|məlumat ötürülməsinə]] vasitəçilik edirlər. Məlumatı qəbul edən və ya yaradan bölmələrə [[host (şəbəkə)|hostlar]], son sistemlər və ya məlumat terminalı avadanlığı deyilir. [[Kateqoriya: İnformatika]] 6rsqlr86zdmbskvtuuqsgjvbjagqpcb 6547978 6547973 2022-07-25T10:05:12Z Həsən İmanov 162503 wikitext text/x-wiki Şəbəkə avadanlığı [[kompüter şəbəkəsi]]ndəki [[cihaz]]lar arasında rabitə və qarşılıqlı əlaqə üçün tələb olunan elektron cihazlardır. Xüsusilə, onlar kompüter şəbəkəsində [[verilənlərin ötürülməsi|məlumat ötürülməsinə]] vasitəçilik edirlər. Məlumatı qəbul edən və ya yaradan bölmələrə [[host (şəbəkə)|hostlar]], son sistemlər və ya [[məlumat terminal avadanlığı|məlumat terminalı avadanlığı]] deyilir. [[Kateqoriya: İnformatika]] cyw8foupnmnbxh14be26nfeglrozvsg 6 759226 6547983 2022-07-25T10:09:28Z Eldarado 33729 {{logo}} wikitext text/x-wiki == Xülasə == {{logo}} euq5u60s7vdlo1nks7taryri9ydre5c 6547984 6547983 2022-07-25T10:09:37Z Eldarado 33729 /* Xülasə */ wikitext text/x-wiki == Xülasə == {{loqo}} ptbmm1xenglrygrkcdg42mtrn1ukpae 0 759227 6547987 2022-07-25T10:13:01Z Həsən İmanov 162503 Səhifə "'''Məlumat terminal avadanlığı''' və ya '''Data terminal avadanlığı (DTE)''' — istifadəçi məlumatlarını siqnallara çevirən və ya qəbul edilmiş siqnalları yenidən çevirən son cihazdır. Bunları növbə dövrələri də adlandırmaq olar. DTE cihazı məlumat dövrəsini dayandıran avadanlıqla (DCE) əlaqə yaradır. DTE, məlumat mənbəyi və ya məlumat anbarı kimi xidmət edən və məlumat kommunikasiyasına nəzarət funk..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki '''Məlumat terminal avadanlığı''' və ya '''Data terminal avadanlığı (DTE)''' — istifadəçi məlumatlarını siqnallara çevirən və ya qəbul edilmiş siqnalları yenidən çevirən son cihazdır. Bunları növbə dövrələri də adlandırmaq olar. DTE cihazı məlumat dövrəsini dayandıran avadanlıqla (DCE) əlaqə yaradır. DTE, məlumat mənbəyi və ya məlumat anbarı kimi xidmət edən və məlumat kommunikasiyasına nəzarət funksiyasını keçid protokoluna müvafiq olaraq yerinə yetirməyə imkan verən məlumat stansiyasının funksional bölməsidir. Adətən, DTE cihazı terminaldır, DCE isə modem və ya operatora məxsus digər cihazdır. Məlumat terminalı avadanlığı istifadəçilərin əlaqə yaratmasına imkan verən bütün zəruri funksiyaları yerinə yetirən tək bir avadanlıq parçası və ya çoxsaylı avadanlıqların bir-birinə bağlı olan alt sistemi ola bilər. İstifadəçi DTE ilə əlaqə yarada bilər və ya DTE özü istifadəçi ola bilər 0aha1c4bbosaavn5z7ousz6ujlickdt 6547989 6547987 2022-07-25T10:15:13Z Həsən İmanov 162503 wikitext text/x-wiki '''Məlumat terminal avadanlığı''' və ya '''Data terminal avadanlığı (DTE)''' — istifadəçi məlumatlarını siqnallara çevirən və ya qəbul edilmiş siqnalları yenidən çevirən son cihazdır. Bunları növbə dövrələri də adlandırmaq olar. DTE cihazı [[verilənlərin ötürülməsi avadanlığı|məlumat dövrəsini dayandıran avadanlıqla]] (DCE) əlaqə yaradır. DTE, məlumat mənbəyi və ya məlumat anbarı kimi xidmət edən və məlumat kommunikasiyasına nəzarət funksiyasını keçid protokoluna müvafiq olaraq yerinə yetirməyə imkan verən məlumat stansiyasının funksional bölməsidir. Adətən, DTE cihazı terminaldır, DCE isə modem və ya operatora məxsus digər cihazdır. Məlumat terminalı avadanlığı istifadəçilərin əlaqə yaratmasına imkan verən bütün zəruri funksiyaları yerinə yetirən tək bir avadanlıq parçası və ya çoxsaylı avadanlıqların bir-birinə bağlı olan alt sistemi ola bilər. İstifadəçi DTE ilə əlaqə yarada bilər və ya DTE özü istifadəçi ola bilər gmd3haojrkoh1mspmtthhpx5yz8xwta 6547992 6547989 2022-07-25T10:17:46Z Həsən İmanov 162503 wikitext text/x-wiki '''Məlumat terminal avadanlığı''' və ya '''Data terminal avadanlığı (DTE)''' — istifadəçi məlumatlarını siqnallara çevirən və ya qəbul edilmiş siqnalları yenidən çevirən son cihazdır. Bunları növbə dövrələri də adlandırmaq olar. DTE cihazı [[verilənlərin ötürülməsi avadanlığı|məlumat dövrəsini dayandıran avadanlıqla]] (DCE) əlaqə yaradır. DTE, məlumat mənbəyi və ya məlumat anbarı kimi xidmət edən və [[verilənlərin ötürülməsi|məlumat kommunikasiyasına]] nəzarət funksiyasını keçid protokoluna müvafiq olaraq yerinə yetirməyə imkan verən məlumat stansiyasının funksional bölməsidir. Adətən, DTE cihazı terminaldır, DCE isə modem və ya operatora məxsus digər cihazdır. Məlumat terminalı avadanlığı istifadəçilərin əlaqə yaratmasına imkan verən bütün zəruri funksiyaları yerinə yetirən tək bir avadanlıq parçası və ya çoxsaylı avadanlıqların bir-birinə bağlı olan alt sistemi ola bilər. İstifadəçi DTE ilə əlaqə yarada bilər və ya DTE özü istifadəçi ola bilər rzt5xaeojtjmh6238j2qyjyl6c8s9md 6548121 6547992 2022-07-25T11:39:46Z Həsən İmanov 162503 wikitext text/x-wiki '''Məlumat terminal avadanlığı''' və ya '''Data terminal avadanlığı (DTE)''' — istifadəçi məlumatlarını siqnallara çevirən və ya qəbul edilmiş siqnalları yenidən çevirən son cihazdır. Bunları növbə dövrələri də adlandırmaq olar. DTE cihazı [[verilənlərin ötürülməsi avadanlığı|məlumat dövrəsini dayandıran avadanlıqla]] (DCE) əlaqə yaradır. DTE, məlumat mənbəyi və ya məlumat anbarı kimi xidmət edən və [[verilənlərin ötürülməsi|məlumat kommunikasiyasına]] nəzarət funksiyasını keçid protokoluna müvafiq olaraq yerinə yetirməyə imkan verən məlumat stansiyasının funksional bölməsidir. Adətən, DTE cihazı terminaldır, DCE isə modem və ya operatora məxsus digər cihazdır. Məlumat terminalı avadanlığı istifadəçilərin əlaqə yaratmasına imkan verən bütün zəruri funksiyaları yerinə yetirən tək bir avadanlıq parçası və ya çoxsaylı avadanlıqların bir-birinə bağlı olan alt sistemi ola bilər. İstifadəçi DTE ilə əlaqə yarada bilər və ya DTE özü istifadəçi ola bilər. [[Kateqoriya: İnformatika]] gxoruh6qe5isyroijblod4kdtgm9ctg 6548126 6548121 2022-07-25T11:42:56Z Həsən İmanov 162503 wikitext text/x-wiki [[File:DEC VT100 terminal.jpg|center|thumb|DEC VT100 terminalı]] '''Məlumat terminal avadanlığı''' və ya '''Data terminal avadanlığı (DTE)''' — istifadəçi məlumatlarını siqnallara çevirən və ya qəbul edilmiş siqnalları yenidən çevirən son cihazdır. Bunları növbə dövrələri də adlandırmaq olar. DTE cihazı [[verilənlərin ötürülməsi avadanlığı|məlumat dövrəsini dayandıran avadanlıqla]] (DCE) əlaqə yaradır. DTE, məlumat mənbəyi və ya məlumat anbarı kimi xidmət edən və [[verilənlərin ötürülməsi|məlumat kommunikasiyasına]] nəzarət funksiyasını keçid protokoluna müvafiq olaraq yerinə yetirməyə imkan verən məlumat stansiyasının funksional bölməsidir. Adətən, DTE cihazı terminaldır, DCE isə modem və ya operatora məxsus digər cihazdır. Məlumat terminalı avadanlığı istifadəçilərin əlaqə yaratmasına imkan verən bütün zəruri funksiyaları yerinə yetirən tək bir avadanlıq parçası və ya çoxsaylı avadanlıqların bir-birinə bağlı olan alt sistemi ola bilər. İstifadəçi DTE ilə əlaqə yarada bilər və ya DTE özü istifadəçi ola bilər. [[Kateqoriya: İnformatika]] ijj31rdbtke3d11howpxrtxaqqm71rg 6548144 6548126 2022-07-25T11:50:18Z Həsən İmanov 162503 wikitext text/x-wiki [[File:DEC VT100 terminal.jpg|center|thumb|DEC VT100 terminalı]] '''Məlumat terminal avadanlığı''' və ya '''Data terminal avadanlığı (DTE)''' — istifadəçi məlumatlarını siqnallara çevirən və ya qəbul edilmiş siqnalları yenidən çevirən son cihazdır. Bunları növbə dövrələri də adlandırmaq olar. DTE cihazı [[verilənlərin ötürülməsi avadanlığı|məlumat dövrəsini dayandıran avadanlıqla]] (DCE) əlaqə yaradır. DTE, məlumat mənbəyi və ya məlumat anbarı kimi xidmət edən və [[verilənlərin ötürülməsi|məlumat kommunikasiyasına]] nəzarət funksiyasını keçid protokoluna müvafiq olaraq yerinə yetirməyə imkan verən məlumat stansiyasının funksional bölməsidir. Adətən, DTE [[cihaz]]ı [[kompüter terminalı|terminaldır]], DCE isə [[modem]] və ya [[operator]]a məxsus digər [[cihaz]]dır. Məlumat terminalı avadanlığı istifadəçilərin əlaqə yaratmasına imkan verən bütün zəruri [[funksiya]]ları yerinə yetirən tək bir avadanlıq parçası və ya çoxsaylı [[avadanlıq]]ların bir-birinə bağlı olan alt sistemi ola bilər. İstifadəçi DTE ilə əlaqə yarada bilər və ya DTE özü istifadəçi ola bilər. [[Kateqoriya: İnformatika]] jcuwfb1xsukaa5u51oxao3kwsg29xd7 6 759228 6547995 2022-07-25T10:21:22Z Sevindiknesiboglu2008 205284 Vətən müharibəsi şəhidi əsgər Asif Rəhimov. wikitext text/x-wiki == Xülasə == Vətən müharibəsi şəhidi əsgər Asif Rəhimov. rhiveymr0vankffncmd4p1ziq80dhii 0 759229 6548003 2022-07-25T10:27:05Z Eldarado 33729 Səhifə "{{iş gedir}} {{Təkrarlanan tədbir | adı = | orijinal adı = {{Dil-en|Securex Caspian.jpeg}} | loqo = Securex Caspian.jpeg | loqo_ölçü = 300 | loqo_alt = | loqo_izah = | şəkil = | şəkil_ölçü = | şəkil_izah = | status = aktiv | janr = sərgi | tarix = | başlama = | bitmə = | tezlik = hər ilin payızında | məkan = [[Bakı Ekspo Mərkəzi]] | yer..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Təkrarlanan tədbir | adı = | orijinal adı = {{Dil-en|Securex Caspian.jpeg}} | loqo = Securex Caspian.jpeg | loqo_ölçü = 300 | loqo_alt = | loqo_izah = | şəkil = | şəkil_ölçü = | şəkil_izah = | status = aktiv | janr = sərgi | tarix = | başlama = | bitmə = | tezlik = hər ilin payızında | məkan = [[Bakı Ekspo Mərkəzi]] | yer = [[Bakı]] | koordinatlar = | ölkə = {{AZE}} | illər = | yaranıb = 2016-cü il | təsisçi = | sonuncu = | əvvəlki = | növbəti = 6-8 sentyabr, 2022-ci il | iştirakçılar = | tamaşaçılar = | tutumu = | büdcə = | tədbirlər = | rəhbər = | himayədar = | təşkilatçı = [[Caspian Event Organisers]] | qeydiyyat = | sponsor = | vebsayt = {{URL|https://securexcaspian.az/}} | hazırkı = | qeydlər = }} '''Securex Caspian''' — Bakıda təşkil olunan beynəlxalq sərgi. == Haqqında == == Məqsəd == == Sərginin bölmələri == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} s22joe53qz2t21nod2s9g3umuuuctul 6548004 6548003 2022-07-25T10:27:46Z Eldarado 33729 /* Haqqında */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Təkrarlanan tədbir | adı = | orijinal adı = {{Dil-en|Securex Caspian.jpeg}} | loqo = Securex Caspian.jpeg | loqo_ölçü = 300 | loqo_alt = | loqo_izah = | şəkil = | şəkil_ölçü = | şəkil_izah = | status = aktiv | janr = sərgi | tarix = | başlama = | bitmə = | tezlik = hər ilin payızında | məkan = [[Bakı Ekspo Mərkəzi]] | yer = [[Bakı]] | koordinatlar = | ölkə = {{AZE}} | illər = | yaranıb = 2016-cü il | təsisçi = | sonuncu = | əvvəlki = | növbəti = 6-8 sentyabr, 2022-ci il | iştirakçılar = | tamaşaçılar = | tutumu = | büdcə = | tədbirlər = | rəhbər = | himayədar = | təşkilatçı = [[Caspian Event Organisers]] | qeydiyyat = | sponsor = | vebsayt = {{URL|https://securexcaspian.az/}} | hazırkı = | qeydlər = }} '''Securex Caspian''' — Bakıda təşkil olunan beynəlxalq sərgi. == Haqqında == “Securex Caspian” sərgisi beynəlxalq səviyyəli tədbirdir və hüquq-mühafizə orqanları, eləcə də sərhəd, xilasetmə və xüsusi təyinatlı xidmətlər üçün nəzərdə tutulmuş perspektiv texnika nümunələrinin, habelə inteqrasiya olunmuş təhlükəsizlik sistemləri və silahların nümayişi üçün ideal platformadır. 2016-cı ildə “Securika CIPS” sərgisində Azərbaycan, ABŞ, Çin, Rusiya, Türkiyə və digər ölkələrdən gələn şirkətlər iştirak etmişdir. == Məqsəd == == Sərginin bölmələri == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} bsirdluye1qes0k1aolk06r1xbjw5j4 6548005 6548004 2022-07-25T10:28:07Z Eldarado 33729 /* Məqsəd */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Təkrarlanan tədbir | adı = | orijinal adı = {{Dil-en|Securex Caspian.jpeg}} | loqo = Securex Caspian.jpeg | loqo_ölçü = 300 | loqo_alt = | loqo_izah = | şəkil = | şəkil_ölçü = | şəkil_izah = | status = aktiv | janr = sərgi | tarix = | başlama = | bitmə = | tezlik = hər ilin payızında | məkan = [[Bakı Ekspo Mərkəzi]] | yer = [[Bakı]] | koordinatlar = | ölkə = {{AZE}} | illər = | yaranıb = 2016-cü il | təsisçi = | sonuncu = | əvvəlki = | növbəti = 6-8 sentyabr, 2022-ci il | iştirakçılar = | tamaşaçılar = | tutumu = | büdcə = | tədbirlər = | rəhbər = | himayədar = | təşkilatçı = [[Caspian Event Organisers]] | qeydiyyat = | sponsor = | vebsayt = {{URL|https://securexcaspian.az/}} | hazırkı = | qeydlər = }} '''Securex Caspian''' — Bakıda təşkil olunan beynəlxalq sərgi. == Haqqında == “Securex Caspian” sərgisi beynəlxalq səviyyəli tədbirdir və hüquq-mühafizə orqanları, eləcə də sərhəd, xilasetmə və xüsusi təyinatlı xidmətlər üçün nəzərdə tutulmuş perspektiv texnika nümunələrinin, habelə inteqrasiya olunmuş təhlükəsizlik sistemləri və silahların nümayişi üçün ideal platformadır. 2016-cı ildə “Securika CIPS” sərgisində Azərbaycan, ABŞ, Çin, Rusiya, Türkiyə və digər ölkələrdən gələn şirkətlər iştirak etmişdir. == Məqsəd == Sərgi əməkdaşlığın inkişafı və təcrübə mübadiləsi üçün əlverişli şərait yaradır və dövlətdaxili, ictimai və vətəndaş təhlükəsizliyinin təmin olunması üzrə tətbiqi tapşırıqların həllinə kömək edir. Sərgini Azərbaycanın hüquq-mühafizə və xilasetmə orqanlarının, qəza-xilasetmə və sərhəd xidmətlərinin rəhbərləri, beynəlxalq nümayəndə heyətləri, eləcə də şəhər infrastrukturu, nəqliyyat, sənaye müəssisələri və s. obyektlərin təhlükəsizliyinin təmin olunmasında iştirak edən mütəxəssislər ziyarət edirlər. == Sərginin bölmələri == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} 4op48f1dxp286rc9thx24hls05sfshr 6548008 6548005 2022-07-25T10:30:13Z Eldarado 33729 /* Sərginin bölmələri */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Təkrarlanan tədbir | adı = | orijinal adı = {{Dil-en|Securex Caspian.jpeg}} | loqo = Securex Caspian.jpeg | loqo_ölçü = 300 | loqo_alt = | loqo_izah = | şəkil = | şəkil_ölçü = | şəkil_izah = | status = aktiv | janr = sərgi | tarix = | başlama = | bitmə = | tezlik = hər ilin payızında | məkan = [[Bakı Ekspo Mərkəzi]] | yer = [[Bakı]] | koordinatlar = | ölkə = {{AZE}} | illər = | yaranıb = 2016-cü il | təsisçi = | sonuncu = | əvvəlki = | növbəti = 6-8 sentyabr, 2022-ci il | iştirakçılar = | tamaşaçılar = | tutumu = | büdcə = | tədbirlər = | rəhbər = | himayədar = | təşkilatçı = [[Caspian Event Organisers]] | qeydiyyat = | sponsor = | vebsayt = {{URL|https://securexcaspian.az/}} | hazırkı = | qeydlər = }} '''Securex Caspian''' — Bakıda təşkil olunan beynəlxalq sərgi. == Haqqında == “Securex Caspian” sərgisi beynəlxalq səviyyəli tədbirdir və hüquq-mühafizə orqanları, eləcə də sərhəd, xilasetmə və xüsusi təyinatlı xidmətlər üçün nəzərdə tutulmuş perspektiv texnika nümunələrinin, habelə inteqrasiya olunmuş təhlükəsizlik sistemləri və silahların nümayişi üçün ideal platformadır. 2016-cı ildə “Securika CIPS” sərgisində Azərbaycan, ABŞ, Çin, Rusiya, Türkiyə və digər ölkələrdən gələn şirkətlər iştirak etmişdir. == Məqsəd == Sərgi əməkdaşlığın inkişafı və təcrübə mübadiləsi üçün əlverişli şərait yaradır və dövlətdaxili, ictimai və vətəndaş təhlükəsizliyinin təmin olunması üzrə tətbiqi tapşırıqların həllinə kömək edir. Sərgini Azərbaycanın hüquq-mühafizə və xilasetmə orqanlarının, qəza-xilasetmə və sərhəd xidmətlərinin rəhbərləri, beynəlxalq nümayəndə heyətləri, eləcə də şəhər infrastrukturu, nəqliyyat, sənaye müəssisələri və s. obyektlərin təhlükəsizliyinin təmin olunmasında iştirak edən mütəxəssislər ziyarət edirlər. == Sərginin bölmələri == {{columns-list|2| * Polis texnika və avadanlıqları * Sərhədlərin mühafizəsi üçün sistem, vasitə və texnikalar * Qəza-xilasetmə texnika və avadanlıqları * Yanğın təhlükəsizliyi * Video-müşahidə * Kiber-təhlükəsizlik və məlumatların qorunması * Girişi məhdudlaşdırma sistemləri * Kriminalistik avadanlıqlar * Terror təhdidlərinə qarşı əks tədbir üçün sistem və vasitələr * Fərdi mühafizə vasitələri * Perimetri mühafizə sistemləri * İctimai yerlərin təhlükəsizliyi, ictimai nəqliyyatda təhlükəsizlik * Təhlükəsizliyi təmin etmək üçün mexaniki sistemlər * Sərhəd nəzarəti və gömrük baxışı üçün texniki vasitələr * Xüsusi nəqliyyat vasitələri * Mühafizə xidmətləri }} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} 9k7ag5dmnbzjzsxsshlurp3h9exypyn 6548013 6548008 2022-07-25T10:33:35Z Eldarado 33729 /* Xarici keçidlər */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Təkrarlanan tədbir | adı = | orijinal adı = {{Dil-en|Securex Caspian.jpeg}} | loqo = Securex Caspian.jpeg | loqo_ölçü = 300 | loqo_alt = | loqo_izah = | şəkil = | şəkil_ölçü = | şəkil_izah = | status = aktiv | janr = sərgi | tarix = | başlama = | bitmə = | tezlik = hər ilin payızında | məkan = [[Bakı Ekspo Mərkəzi]] | yer = [[Bakı]] | koordinatlar = | ölkə = {{AZE}} | illər = | yaranıb = 2016-cü il | təsisçi = | sonuncu = | əvvəlki = | növbəti = 6-8 sentyabr, 2022-ci il | iştirakçılar = | tamaşaçılar = | tutumu = | büdcə = | tədbirlər = | rəhbər = | himayədar = | təşkilatçı = [[Caspian Event Organisers]] | qeydiyyat = | sponsor = | vebsayt = {{URL|https://securexcaspian.az/}} | hazırkı = | qeydlər = }} '''Securex Caspian''' — Bakıda təşkil olunan beynəlxalq sərgi. == Haqqında == “Securex Caspian” sərgisi beynəlxalq səviyyəli tədbirdir və hüquq-mühafizə orqanları, eləcə də sərhəd, xilasetmə və xüsusi təyinatlı xidmətlər üçün nəzərdə tutulmuş perspektiv texnika nümunələrinin, habelə inteqrasiya olunmuş təhlükəsizlik sistemləri və silahların nümayişi üçün ideal platformadır. 2016-cı ildə “Securika CIPS” sərgisində Azərbaycan, ABŞ, Çin, Rusiya, Türkiyə və digər ölkələrdən gələn şirkətlər iştirak etmişdir. == Məqsəd == Sərgi əməkdaşlığın inkişafı və təcrübə mübadiləsi üçün əlverişli şərait yaradır və dövlətdaxili, ictimai və vətəndaş təhlükəsizliyinin təmin olunması üzrə tətbiqi tapşırıqların həllinə kömək edir. Sərgini Azərbaycanın hüquq-mühafizə və xilasetmə orqanlarının, qəza-xilasetmə və sərhəd xidmətlərinin rəhbərləri, beynəlxalq nümayəndə heyətləri, eləcə də şəhər infrastrukturu, nəqliyyat, sənaye müəssisələri və s. obyektlərin təhlükəsizliyinin təmin olunmasında iştirak edən mütəxəssislər ziyarət edirlər. == Sərginin bölmələri == {{columns-list|2| * Polis texnika və avadanlıqları * Sərhədlərin mühafizəsi üçün sistem, vasitə və texnikalar * Qəza-xilasetmə texnika və avadanlıqları * Yanğın təhlükəsizliyi * Video-müşahidə * Kiber-təhlükəsizlik və məlumatların qorunması * Girişi məhdudlaşdırma sistemləri * Kriminalistik avadanlıqlar * Terror təhdidlərinə qarşı əks tədbir üçün sistem və vasitələr * Fərdi mühafizə vasitələri * Perimetri mühafizə sistemləri * İctimai yerlərin təhlükəsizliyi, ictimai nəqliyyatda təhlükəsizlik * Təhlükəsizliyi təmin etmək üçün mexaniki sistemlər * Sərhəd nəzarəti və gömrük baxışı üçün texniki vasitələr * Xüsusi nəqliyyat vasitələri * Mühafizə xidmətləri }} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} * {{rəsmi saytı|securexcaspian.az}} mc19o0kibhjm8ryj02zmi1oc8dntiba 6548018 6548013 2022-07-25T10:34:57Z Eldarado 33729 /* Haqqında */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Təkrarlanan tədbir | adı = | orijinal adı = {{Dil-en|Securex Caspian.jpeg}} | loqo = Securex Caspian.jpeg | loqo_ölçü = 300 | loqo_alt = | loqo_izah = | şəkil = | şəkil_ölçü = | şəkil_izah = | status = aktiv | janr = sərgi | tarix = | başlama = | bitmə = | tezlik = hər ilin payızında | məkan = [[Bakı Ekspo Mərkəzi]] | yer = [[Bakı]] | koordinatlar = | ölkə = {{AZE}} | illər = | yaranıb = 2016-cü il | təsisçi = | sonuncu = | əvvəlki = | növbəti = 6-8 sentyabr, 2022-ci il | iştirakçılar = | tamaşaçılar = | tutumu = | büdcə = | tədbirlər = | rəhbər = | himayədar = | təşkilatçı = [[Caspian Event Organisers]] | qeydiyyat = | sponsor = | vebsayt = {{URL|https://securexcaspian.az/}} | hazırkı = | qeydlər = }} '''Securex Caspian''' — Bakıda təşkil olunan beynəlxalq sərgi. == Haqqında == “Securex Caspian” sərgisi beynəlxalq səviyyəli tədbirdir və hüquq-mühafizə orqanları, eləcə də sərhəd, xilasetmə və xüsusi təyinatlı xidmətlər üçün nəzərdə tutulmuş perspektiv texnika nümunələrinin, habelə inteqrasiya olunmuş təhlükəsizlik sistemləri və silahların nümayişi üçün ideal platformadır. 2016-cı ildə “Securika CIPS” sərgisində Azərbaycan, ABŞ, Çin, Rusiya, Türkiyə və digər ölkələrdən gələn şirkətlər iştirak etmişdir<ref name="azertag1">{{cite web |title=Bakıda IX “Securika CIPS 2016” sərgisi start götürəcək |url=https://azertag.az/xeber/Bakida_IX_Securika_CIPS_2016_sergisi_start_goturecek-1002318 |website=azertag.az |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref>. == Məqsəd == Sərgi əməkdaşlığın inkişafı və təcrübə mübadiləsi üçün əlverişli şərait yaradır və dövlətdaxili, ictimai və vətəndaş təhlükəsizliyinin təmin olunması üzrə tətbiqi tapşırıqların həllinə kömək edir. Sərgini Azərbaycanın hüquq-mühafizə və xilasetmə orqanlarının, qəza-xilasetmə və sərhəd xidmətlərinin rəhbərləri, beynəlxalq nümayəndə heyətləri, eləcə də şəhər infrastrukturu, nəqliyyat, sənaye müəssisələri və s. obyektlərin təhlükəsizliyinin təmin olunmasında iştirak edən mütəxəssislər ziyarət edirlər. == Sərginin bölmələri == {{columns-list|2| * Polis texnika və avadanlıqları * Sərhədlərin mühafizəsi üçün sistem, vasitə və texnikalar * Qəza-xilasetmə texnika və avadanlıqları * Yanğın təhlükəsizliyi * Video-müşahidə * Kiber-təhlükəsizlik və məlumatların qorunması * Girişi məhdudlaşdırma sistemləri * Kriminalistik avadanlıqlar * Terror təhdidlərinə qarşı əks tədbir üçün sistem və vasitələr * Fərdi mühafizə vasitələri * Perimetri mühafizə sistemləri * İctimai yerlərin təhlükəsizliyi, ictimai nəqliyyatda təhlükəsizlik * Təhlükəsizliyi təmin etmək üçün mexaniki sistemlər * Sərhəd nəzarəti və gömrük baxışı üçün texniki vasitələr * Xüsusi nəqliyyat vasitələri * Mühafizə xidmətləri }} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} * {{rəsmi saytı|securexcaspian.az}} muvohusxle4g3ig8p8tgabmokprtcdz 6548020 6548018 2022-07-25T10:36:32Z Eldarado 33729 /* Haqqında */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Təkrarlanan tədbir | adı = | orijinal adı = {{Dil-en|Securex Caspian.jpeg}} | loqo = Securex Caspian.jpeg | loqo_ölçü = 300 | loqo_alt = | loqo_izah = | şəkil = | şəkil_ölçü = | şəkil_izah = | status = aktiv | janr = sərgi | tarix = | başlama = | bitmə = | tezlik = hər ilin payızında | məkan = [[Bakı Ekspo Mərkəzi]] | yer = [[Bakı]] | koordinatlar = | ölkə = {{AZE}} | illər = | yaranıb = 2016-cü il | təsisçi = | sonuncu = | əvvəlki = | növbəti = 6-8 sentyabr, 2022-ci il | iştirakçılar = | tamaşaçılar = | tutumu = | büdcə = | tədbirlər = | rəhbər = | himayədar = | təşkilatçı = [[Caspian Event Organisers]] | qeydiyyat = | sponsor = | vebsayt = {{URL|https://securexcaspian.az/}} | hazırkı = | qeydlər = }} '''Securex Caspian''' — Bakıda təşkil olunan beynəlxalq sərgi. == Haqqında == “Securex Caspian” sərgisi beynəlxalq səviyyəli tədbirdir və hüquq-mühafizə orqanları, eləcə də sərhəd, xilasetmə və xüsusi təyinatlı xidmətlər üçün nəzərdə tutulmuş perspektiv texnika nümunələrinin, habelə inteqrasiya olunmuş təhlükəsizlik sistemləri və silahların nümayişi üçün ideal platformadır. 2016-cı ildə “Securika CIPS” sərgisində Azərbaycan, ABŞ, Çin, Rusiya, Türkiyə və digər ölkələrdən gələn şirkətlər iştirak etmişdir<ref name="azertag1">{{cite web |title=Bakıda IX “Securika CIPS 2016” sərgisi start götürəcək |url=https://azertag.az/xeber/Bakida_IX_Securika_CIPS_2016_sergisi_start_goturecek-1002318 |website=azertag.az |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref><ref>{{cite web |title=Bakıda “BakuBuild 2016”, “Aquatherm Baku 2016”, “Securika CIPS 2016” sərgiləri keçirilir |url=https://1news.az/az/news/20161019081100625-Bakida-BakuBuild-2016-Aquatherm-Baku-2016-Securika-CIPS-2016-sergileri-kechirilir |website=1news.az |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref>. == Məqsəd == Sərgi əməkdaşlığın inkişafı və təcrübə mübadiləsi üçün əlverişli şərait yaradır və dövlətdaxili, ictimai və vətəndaş təhlükəsizliyinin təmin olunması üzrə tətbiqi tapşırıqların həllinə kömək edir. Sərgini Azərbaycanın hüquq-mühafizə və xilasetmə orqanlarının, qəza-xilasetmə və sərhəd xidmətlərinin rəhbərləri, beynəlxalq nümayəndə heyətləri, eləcə də şəhər infrastrukturu, nəqliyyat, sənaye müəssisələri və s. obyektlərin təhlükəsizliyinin təmin olunmasında iştirak edən mütəxəssislər ziyarət edirlər. == Sərginin bölmələri == {{columns-list|2| * Polis texnika və avadanlıqları * Sərhədlərin mühafizəsi üçün sistem, vasitə və texnikalar * Qəza-xilasetmə texnika və avadanlıqları * Yanğın təhlükəsizliyi * Video-müşahidə * Kiber-təhlükəsizlik və məlumatların qorunması * Girişi məhdudlaşdırma sistemləri * Kriminalistik avadanlıqlar * Terror təhdidlərinə qarşı əks tədbir üçün sistem və vasitələr * Fərdi mühafizə vasitələri * Perimetri mühafizə sistemləri * İctimai yerlərin təhlükəsizliyi, ictimai nəqliyyatda təhlükəsizlik * Təhlükəsizliyi təmin etmək üçün mexaniki sistemlər * Sərhəd nəzarəti və gömrük baxışı üçün texniki vasitələr * Xüsusi nəqliyyat vasitələri * Mühafizə xidmətləri }} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} * {{rəsmi saytı|securexcaspian.az}} j4z6kx5fnegyl07z5m6y9kuyzs2qo4i 6548024 6548020 2022-07-25T10:38:44Z Eldarado 33729 /* Haqqında */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Təkrarlanan tədbir | adı = | orijinal adı = {{Dil-en|Securex Caspian.jpeg}} | loqo = Securex Caspian.jpeg | loqo_ölçü = 300 | loqo_alt = | loqo_izah = | şəkil = | şəkil_ölçü = | şəkil_izah = | status = aktiv | janr = sərgi | tarix = | başlama = | bitmə = | tezlik = hər ilin payızında | məkan = [[Bakı Ekspo Mərkəzi]] | yer = [[Bakı]] | koordinatlar = | ölkə = {{AZE}} | illər = | yaranıb = 2016-cü il | təsisçi = | sonuncu = | əvvəlki = | növbəti = 6-8 sentyabr, 2022-ci il | iştirakçılar = | tamaşaçılar = | tutumu = | büdcə = | tədbirlər = | rəhbər = | himayədar = | təşkilatçı = [[Caspian Event Organisers]] | qeydiyyat = | sponsor = | vebsayt = {{URL|https://securexcaspian.az/}} | hazırkı = | qeydlər = }} '''Securex Caspian''' — Bakıda təşkil olunan beynəlxalq sərgi. == Haqqında == “Securex Caspian” sərgisi beynəlxalq səviyyəli tədbirdir və hüquq-mühafizə orqanları, eləcə də sərhəd, xilasetmə və xüsusi təyinatlı xidmətlər üçün nəzərdə tutulmuş perspektiv texnika nümunələrinin, habelə inteqrasiya olunmuş təhlükəsizlik sistemləri və silahların nümayişi üçün ideal platformadır<ref name="report1">{{cite web |title=Bakıda Xəzər İnşaat Həftəsi keçirilir - FOTO |url=https://report.az/multimedia/bakida-xezer-i-nsaat-heftesi-kecirilir/ |website=Report İnformasiya Agentliyi |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref>. 2016-cı ildə “Securika CIPS” sərgisində Azərbaycan, ABŞ, Çin, Rusiya, Türkiyə və digər ölkələrdən gələn şirkətlər iştirak etmişdir<ref name="azertag1">{{cite web |title=Bakıda IX “Securika CIPS 2016” sərgisi start götürəcək |url=https://azertag.az/xeber/Bakida_IX_Securika_CIPS_2016_sergisi_start_goturecek-1002318 |website=azertag.az |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref><ref>{{cite web |title=Bakıda “BakuBuild 2016”, “Aquatherm Baku 2016”, “Securika CIPS 2016” sərgiləri keçirilir |url=https://1news.az/az/news/20161019081100625-Bakida-BakuBuild-2016-Aquatherm-Baku-2016-Securika-CIPS-2016-sergileri-kechirilir |website=1news.az |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref>. == Məqsəd == Sərgi əməkdaşlığın inkişafı və təcrübə mübadiləsi üçün əlverişli şərait yaradır və dövlətdaxili, ictimai və vətəndaş təhlükəsizliyinin təmin olunması üzrə tətbiqi tapşırıqların həllinə kömək edir. Sərgini Azərbaycanın hüquq-mühafizə və xilasetmə orqanlarının, qəza-xilasetmə və sərhəd xidmətlərinin rəhbərləri, beynəlxalq nümayəndə heyətləri, eləcə də şəhər infrastrukturu, nəqliyyat, sənaye müəssisələri və s. obyektlərin təhlükəsizliyinin təmin olunmasında iştirak edən mütəxəssislər ziyarət edirlər. == Sərginin bölmələri == {{columns-list|2| * Polis texnika və avadanlıqları * Sərhədlərin mühafizəsi üçün sistem, vasitə və texnikalar * Qəza-xilasetmə texnika və avadanlıqları * Yanğın təhlükəsizliyi * Video-müşahidə * Kiber-təhlükəsizlik və məlumatların qorunması * Girişi məhdudlaşdırma sistemləri * Kriminalistik avadanlıqlar * Terror təhdidlərinə qarşı əks tədbir üçün sistem və vasitələr * Fərdi mühafizə vasitələri * Perimetri mühafizə sistemləri * İctimai yerlərin təhlükəsizliyi, ictimai nəqliyyatda təhlükəsizlik * Təhlükəsizliyi təmin etmək üçün mexaniki sistemlər * Sərhəd nəzarəti və gömrük baxışı üçün texniki vasitələr * Xüsusi nəqliyyat vasitələri * Mühafizə xidmətləri }} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} * {{rəsmi saytı|securexcaspian.az}} k373dt3u4ergihfikd746a854124zer 6548036 6548024 2022-07-25T10:51:17Z Eldarado 33729 /* Haqqında */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Təkrarlanan tədbir | adı = | orijinal adı = {{Dil-en|Securex Caspian.jpeg}} | loqo = Securex Caspian.jpeg | loqo_ölçü = 300 | loqo_alt = | loqo_izah = | şəkil = | şəkil_ölçü = | şəkil_izah = | status = aktiv | janr = sərgi | tarix = | başlama = | bitmə = | tezlik = hər ilin payızında | məkan = [[Bakı Ekspo Mərkəzi]] | yer = [[Bakı]] | koordinatlar = | ölkə = {{AZE}} | illər = | yaranıb = 2016-cü il | təsisçi = | sonuncu = | əvvəlki = | növbəti = 6-8 sentyabr, 2022-ci il | iştirakçılar = | tamaşaçılar = | tutumu = | büdcə = | tədbirlər = | rəhbər = | himayədar = | təşkilatçı = [[Caspian Event Organisers]] | qeydiyyat = | sponsor = | vebsayt = {{URL|https://securexcaspian.az/}} | hazırkı = | qeydlər = }} '''Securex Caspian''' — Bakıda təşkil olunan beynəlxalq sərgi. == Haqqında == “Securex Caspian” sərgisi beynəlxalq səviyyəli tədbirdir və hüquq-mühafizə orqanları, eləcə də sərhəd, xilasetmə və xüsusi təyinatlı xidmətlər üçün nəzərdə tutulmuş perspektiv texnika nümunələrinin, habelə inteqrasiya olunmuş təhlükəsizlik sistemləri və silahların nümayişi üçün ideal platformadır<ref name="report1">{{cite web |title=Bakıda Xəzər İnşaat Həftəsi keçirilir - FOTO |url=https://report.az/multimedia/bakida-xezer-i-nsaat-heftesi-kecirilir/ |website=Report İnformasiya Agentliyi |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref>. [[2016]]-cı ildə “Securika CIPS” sərgisində [[Azərbaycan]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları]], [[Çin Xalq Respublikası]], [[Rusiya]], [[Türkiyə]] və digər ölkələrdən gələn şirkətlər iştirak etmişdir<ref name="azertag1">{{cite web |title=Bakıda IX “Securika CIPS 2016” sərgisi start götürəcək |url=https://azertag.az/xeber/Bakida_IX_Securika_CIPS_2016_sergisi_start_goturecek-1002318 |website=azertag.az |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref><ref>{{cite web |title=Bakıda “BakuBuild 2016”, “Aquatherm Baku 2016”, “Securika CIPS 2016” sərgiləri keçirilir |url=https://1news.az/az/news/20161019081100625-Bakida-BakuBuild-2016-Aquatherm-Baku-2016-Securika-CIPS-2016-sergileri-kechirilir |website=1news.az |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref>. == Məqsəd == Sərgi əməkdaşlığın inkişafı və təcrübə mübadiləsi üçün əlverişli şərait yaradır və dövlətdaxili, ictimai və vətəndaş təhlükəsizliyinin təmin olunması üzrə tətbiqi tapşırıqların həllinə kömək edir. Sərgini Azərbaycanın hüquq-mühafizə və xilasetmə orqanlarının, qəza-xilasetmə və sərhəd xidmətlərinin rəhbərləri, beynəlxalq nümayəndə heyətləri, eləcə də şəhər infrastrukturu, nəqliyyat, sənaye müəssisələri və s. obyektlərin təhlükəsizliyinin təmin olunmasında iştirak edən mütəxəssislər ziyarət edirlər. == Sərginin bölmələri == {{columns-list|2| * Polis texnika və avadanlıqları * Sərhədlərin mühafizəsi üçün sistem, vasitə və texnikalar * Qəza-xilasetmə texnika və avadanlıqları * Yanğın təhlükəsizliyi * Video-müşahidə * Kiber-təhlükəsizlik və məlumatların qorunması * Girişi məhdudlaşdırma sistemləri * Kriminalistik avadanlıqlar * Terror təhdidlərinə qarşı əks tədbir üçün sistem və vasitələr * Fərdi mühafizə vasitələri * Perimetri mühafizə sistemləri * İctimai yerlərin təhlükəsizliyi, ictimai nəqliyyatda təhlükəsizlik * Təhlükəsizliyi təmin etmək üçün mexaniki sistemlər * Sərhəd nəzarəti və gömrük baxışı üçün texniki vasitələr * Xüsusi nəqliyyat vasitələri * Mühafizə xidmətləri }} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} * {{rəsmi saytı|securexcaspian.az}} 97djlwgtxkw4ue8ms295w5s3ra4qson 6548038 6548036 2022-07-25T10:59:01Z Eldarado 33729 /* Haqqında */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Təkrarlanan tədbir | adı = | orijinal adı = {{Dil-en|Securex Caspian.jpeg}} | loqo = Securex Caspian.jpeg | loqo_ölçü = 300 | loqo_alt = | loqo_izah = | şəkil = | şəkil_ölçü = | şəkil_izah = | status = aktiv | janr = sərgi | tarix = | başlama = | bitmə = | tezlik = hər ilin payızında | məkan = [[Bakı Ekspo Mərkəzi]] | yer = [[Bakı]] | koordinatlar = | ölkə = {{AZE}} | illər = | yaranıb = 2016-cü il | təsisçi = | sonuncu = | əvvəlki = | növbəti = 6-8 sentyabr, 2022-ci il | iştirakçılar = | tamaşaçılar = | tutumu = | büdcə = | tədbirlər = | rəhbər = | himayədar = | təşkilatçı = [[Caspian Event Organisers]] | qeydiyyat = | sponsor = | vebsayt = {{URL|https://securexcaspian.az/}} | hazırkı = | qeydlər = }} '''Securex Caspian''' — Bakıda təşkil olunan beynəlxalq sərgi. == Haqqında == “Securex Caspian” sərgisi beynəlxalq səviyyəli tədbirdir və hüquq-mühafizə orqanları, eləcə də sərhəd, xilasetmə və xüsusi təyinatlı xidmətlər üçün nəzərdə tutulmuş perspektiv texnika nümunələrinin, habelə inteqrasiya olunmuş təhlükəsizlik sistemləri və silahların nümayişi üçün ideal platformadır<ref name="report1">{{cite web |title=Bakıda Xəzər İnşaat Həftəsi keçirilir - FOTO |url=https://report.az/multimedia/bakida-xezer-i-nsaat-heftesi-kecirilir/ |website=Report İnformasiya Agentliyi |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref><ref name="interfax1">{{cite web |title=19-22 oktyabr tarixlərində Bakıda üç iri beynəlxalq sərgi keçiriləcək |url=http://interfax.az/view/685104/az |website=interfax.az |accessdate=25 iyul 2022}}</ref>. [[2016]]-cı ildə “Securika CIPS” sərgisində [[Azərbaycan]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları]], [[Çin Xalq Respublikası]], [[Rusiya]], [[Türkiyə]] və digər ölkələrdən gələn şirkətlər iştirak etmişdir<ref name="azertag1">{{cite web |title=Bakıda IX “Securika CIPS 2016” sərgisi start götürəcək |url=https://azertag.az/xeber/Bakida_IX_Securika_CIPS_2016_sergisi_start_goturecek-1002318 |website=azertag.az |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref><ref>{{cite web |title=Bakıda “BakuBuild 2016”, “Aquatherm Baku 2016”, “Securika CIPS 2016” sərgiləri keçirilir |url=https://1news.az/az/news/20161019081100625-Bakida-BakuBuild-2016-Aquatherm-Baku-2016-Securika-CIPS-2016-sergileri-kechirilir |website=1news.az |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref>. == Məqsəd == Sərgi əməkdaşlığın inkişafı və təcrübə mübadiləsi üçün əlverişli şərait yaradır və dövlətdaxili, ictimai və vətəndaş təhlükəsizliyinin təmin olunması üzrə tətbiqi tapşırıqların həllinə kömək edir. Sərgini Azərbaycanın hüquq-mühafizə və xilasetmə orqanlarının, qəza-xilasetmə və sərhəd xidmətlərinin rəhbərləri, beynəlxalq nümayəndə heyətləri, eləcə də şəhər infrastrukturu, nəqliyyat, sənaye müəssisələri və s. obyektlərin təhlükəsizliyinin təmin olunmasında iştirak edən mütəxəssislər ziyarət edirlər. == Sərginin bölmələri == {{columns-list|2| * Polis texnika və avadanlıqları * Sərhədlərin mühafizəsi üçün sistem, vasitə və texnikalar * Qəza-xilasetmə texnika və avadanlıqları * Yanğın təhlükəsizliyi * Video-müşahidə * Kiber-təhlükəsizlik və məlumatların qorunması * Girişi məhdudlaşdırma sistemləri * Kriminalistik avadanlıqlar * Terror təhdidlərinə qarşı əks tədbir üçün sistem və vasitələr * Fərdi mühafizə vasitələri * Perimetri mühafizə sistemləri * İctimai yerlərin təhlükəsizliyi, ictimai nəqliyyatda təhlükəsizlik * Təhlükəsizliyi təmin etmək üçün mexaniki sistemlər * Sərhəd nəzarəti və gömrük baxışı üçün texniki vasitələr * Xüsusi nəqliyyat vasitələri * Mühafizə xidmətləri }} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} * {{rəsmi saytı|securexcaspian.az}} l5y40qm8xz4kwanu67dtyfssrlaom0p 6548039 6548038 2022-07-25T10:59:19Z Eldarado 33729 wikitext text/x-wiki {{Təkrarlanan tədbir | adı = | orijinal adı = {{Dil-en|Securex Caspian.jpeg}} | loqo = Securex Caspian.jpeg | loqo_ölçü = 300 | loqo_alt = | loqo_izah = | şəkil = | şəkil_ölçü = | şəkil_izah = | status = aktiv | janr = sərgi | tarix = | başlama = | bitmə = | tezlik = hər ilin payızında | məkan = [[Bakı Ekspo Mərkəzi]] | yer = [[Bakı]] | koordinatlar = | ölkə = {{AZE}} | illər = | yaranıb = 2016-cü il | təsisçi = | sonuncu = | əvvəlki = | növbəti = 6-8 sentyabr, 2022-ci il | iştirakçılar = | tamaşaçılar = | tutumu = | büdcə = | tədbirlər = | rəhbər = | himayədar = | təşkilatçı = [[Caspian Event Organisers]] | qeydiyyat = | sponsor = | vebsayt = {{URL|https://securexcaspian.az/}} | hazırkı = | qeydlər = }} '''Securex Caspian''' — Bakıda təşkil olunan beynəlxalq sərgi. == Haqqında == “Securex Caspian” sərgisi beynəlxalq səviyyəli tədbirdir və hüquq-mühafizə orqanları, eləcə də sərhəd, xilasetmə və xüsusi təyinatlı xidmətlər üçün nəzərdə tutulmuş perspektiv texnika nümunələrinin, habelə inteqrasiya olunmuş təhlükəsizlik sistemləri və silahların nümayişi üçün ideal platformadır<ref name="report1">{{cite web |title=Bakıda Xəzər İnşaat Həftəsi keçirilir - FOTO |url=https://report.az/multimedia/bakida-xezer-i-nsaat-heftesi-kecirilir/ |website=Report İnformasiya Agentliyi |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref><ref name="interfax1">{{cite web |title=19-22 oktyabr tarixlərində Bakıda üç iri beynəlxalq sərgi keçiriləcək |url=http://interfax.az/view/685104/az |website=interfax.az |accessdate=25 iyul 2022}}</ref>. [[2016]]-cı ildə “Securika CIPS” sərgisində [[Azərbaycan]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları]], [[Çin Xalq Respublikası]], [[Rusiya]], [[Türkiyə]] və digər ölkələrdən gələn şirkətlər iştirak etmişdir<ref name="azertag1">{{cite web |title=Bakıda IX “Securika CIPS 2016” sərgisi start götürəcək |url=https://azertag.az/xeber/Bakida_IX_Securika_CIPS_2016_sergisi_start_goturecek-1002318 |website=azertag.az |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref><ref>{{cite web |title=Bakıda “BakuBuild 2016”, “Aquatherm Baku 2016”, “Securika CIPS 2016” sərgiləri keçirilir |url=https://1news.az/az/news/20161019081100625-Bakida-BakuBuild-2016-Aquatherm-Baku-2016-Securika-CIPS-2016-sergileri-kechirilir |website=1news.az |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref>. == Məqsəd == Sərgi əməkdaşlığın inkişafı və təcrübə mübadiləsi üçün əlverişli şərait yaradır və dövlətdaxili, ictimai və vətəndaş təhlükəsizliyinin təmin olunması üzrə tətbiqi tapşırıqların həllinə kömək edir. Sərgini Azərbaycanın hüquq-mühafizə və xilasetmə orqanlarının, qəza-xilasetmə və sərhəd xidmətlərinin rəhbərləri, beynəlxalq nümayəndə heyətləri, eləcə də şəhər infrastrukturu, nəqliyyat, sənaye müəssisələri və s. obyektlərin təhlükəsizliyinin təmin olunmasında iştirak edən mütəxəssislər ziyarət edirlər. == Sərginin bölmələri == {{columns-list|2| * Polis texnika və avadanlıqları * Sərhədlərin mühafizəsi üçün sistem, vasitə və texnikalar * Qəza-xilasetmə texnika və avadanlıqları * Yanğın təhlükəsizliyi * Video-müşahidə * Kiber-təhlükəsizlik və məlumatların qorunması * Girişi məhdudlaşdırma sistemləri * Kriminalistik avadanlıqlar * Terror təhdidlərinə qarşı əks tədbir üçün sistem və vasitələr * Fərdi mühafizə vasitələri * Perimetri mühafizə sistemləri * İctimai yerlərin təhlükəsizliyi, ictimai nəqliyyatda təhlükəsizlik * Təhlükəsizliyi təmin etmək üçün mexaniki sistemlər * Sərhəd nəzarəti və gömrük baxışı üçün texniki vasitələr * Xüsusi nəqliyyat vasitələri * Mühafizə xidmətləri }} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} * {{rəsmi saytı|securexcaspian.az}} 5w1nm5z87f790l9r9dc5d3m4pqknpvd 6548042 6548039 2022-07-25T11:00:39Z Eldarado 33729 wikitext text/x-wiki {{Təkrarlanan tədbir | adı = | orijinal adı = {{Dil-en|Securex Caspian.jpeg}} | loqo = Securex Caspian.jpeg | loqo_ölçü = 300 | loqo_alt = | loqo_izah = | şəkil = | şəkil_ölçü = | şəkil_izah = | status = aktiv | janr = sərgi | tarix = | başlama = | bitmə = | tezlik = hər ilin payızında | məkan = [[Bakı Ekspo Mərkəzi]] | yer = [[Bakı]] | koordinatlar = | ölkə = {{AZE}} | illər = | yaranıb = 2016-cü il | təsisçi = | sonuncu = | əvvəlki = | növbəti = 6-8 sentyabr, 2022-ci il | iştirakçılar = | tamaşaçılar = | tutumu = | büdcə = | tədbirlər = | rəhbər = | himayədar = | təşkilatçı = [[Caspian Event Organisers]] | qeydiyyat = | sponsor = | vebsayt = {{URL|https://securexcaspian.az/}} | hazırkı = | qeydlər = }} '''Securex Caspian''' — Bakıda təşkil olunan beynəlxalq sərgi. == Haqqında == “Securex Caspian” sərgisi beynəlxalq səviyyəli tədbirdir və hüquq-mühafizə orqanları, eləcə də sərhəd, xilasetmə və xüsusi təyinatlı xidmətlər üçün nəzərdə tutulmuş perspektiv texnika nümunələrinin, habelə inteqrasiya olunmuş təhlükəsizlik sistemləri və silahların nümayişi üçün ideal platformadır<ref name="report1">{{cite web |title=Bakıda Xəzər İnşaat Həftəsi keçirilir - FOTO |url=https://report.az/multimedia/bakida-xezer-i-nsaat-heftesi-kecirilir/ |website=Report İnformasiya Agentliyi |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref><ref name="interfax1">{{cite web |title=19-22 oktyabr tarixlərində Bakıda üç iri beynəlxalq sərgi keçiriləcək |url=http://interfax.az/view/685104/az |website=interfax.az |accessdate=25 iyul 2022}}</ref>. [[2016]]-cı ildə “Securika CIPS” sərgisində [[Azərbaycan]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları]], [[Çin Xalq Respublikası]], [[Rusiya]], [[Türkiyə]] və digər ölkələrdən gələn şirkətlər iştirak etmişdir<ref name="azertag1">{{cite web |title=Bakıda IX “Securika CIPS 2016” sərgisi start götürəcək |url=https://azertag.az/xeber/Bakida_IX_Securika_CIPS_2016_sergisi_start_goturecek-1002318 |website=azertag.az |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref><ref>{{cite web |title=Bakıda “BakuBuild 2016”, “Aquatherm Baku 2016”, “Securika CIPS 2016” sərgiləri keçirilir |url=https://1news.az/az/news/20161019081100625-Bakida-BakuBuild-2016-Aquatherm-Baku-2016-Securika-CIPS-2016-sergileri-kechirilir |website=1news.az |accessdate=25 iyul 2022 |language=az}}</ref>. == Məqsəd == Sərgi əməkdaşlığın inkişafı və təcrübə mübadiləsi üçün əlverişli şərait yaradır və dövlətdaxili, ictimai və vətəndaş təhlükəsizliyinin təmin olunması üzrə tətbiqi tapşırıqların həllinə kömək edir. Sərgini Azərbaycanın hüquq-mühafizə və xilasetmə orqanlarının, qəza-xilasetmə və sərhəd xidmətlərinin rəhbərləri, beynəlxalq nümayəndə heyətləri, eləcə də şəhər infrastrukturu, nəqliyyat, sənaye müəssisələri və s. obyektlərin təhlükəsizliyinin təmin olunmasında iştirak edən mütəxəssislər ziyarət edirlər. == Sərginin bölmələri == {{columns-list|2| * Polis texnika və avadanlıqları * Sərhədlərin mühafizəsi üçün sistem, vasitə və texnikalar * Qəza-xilasetmə texnika və avadanlıqları * Yanğın təhlükəsizliyi * Video-müşahidə * Kiber-təhlükəsizlik və məlumatların qorunması * Girişi məhdudlaşdırma sistemləri * Kriminalistik avadanlıqlar * Terror təhdidlərinə qarşı əks tədbir üçün sistem və vasitələr * Fərdi mühafizə vasitələri * Perimetri mühafizə sistemləri * İctimai yerlərin təhlükəsizliyi, ictimai nəqliyyatda təhlükəsizlik * Təhlükəsizliyi təmin etmək üçün mexaniki sistemlər * Sərhəd nəzarəti və gömrük baxışı üçün texniki vasitələr * Xüsusi nəqliyyat vasitələri * Mühafizə xidmətləri }} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} * {{rəsmi saytı|securexcaspian.az}} [[Kateqoriya:Azərbaycanda sərgilər]] jacn0euredm04gxmm4ipcixhmntpge4 6548044 6548042 2022-07-25T11:01:29Z Eldarado 33729 wikitext text/x-wiki {{Təkrarlanan tədbir | adı = | orijinal adı = {{Dil-en|Securex Caspian.jpeg}} | loqo = Securex Caspian.jpeg | loqo_ölçü = 300 | loqo_alt = | loqo_izah = | şəkil = | şəkil_ölçü = | şəkil_izah = | status = aktiv | janr = sərgi | tarix = | başlama = | bitmə = | tezlik = hər ilin payızında | məkan = [[Bakı Ekspo Mərkəzi]] | yer = [[Bakı]] | koordinatlar = | ölkə = {{AZE}} | illər = | yaranıb = 2016-cü il | təsisçi = | sonuncu = | əvvəlki = | növbəti = 6-8 sentyabr, 2022-ci il | iştirakçılar = | tamaşaçılar = | tutumu = | büdcə = | tədbirlər = | rəhbər = | himayədar = | təşkilatçı = [[Caspian Event Organisers]] | qeydiyyat = | sponsor = | vebsayt = {{URL|https://securexcaspian.az/}} | hazırkı = | qeydlər = }} '''Securex Caspian''' — Bakıda təşkil olunan beynəlxalq sərgi. == Haqqında == "Securex Caspian" sərgisi beynəlxalq səviyyəli tədbirdir və hüquq-mühafizə orqanları, eləcə də sərhəd, xilasetmə və xüsusi təyinatlı xidmətlər üçün nəzərdə tutulmuş perspektiv texnika nümunələrinin, habelə inteqrasiya olunmuş təhlükəsizlik sistemləri və silahların nümayişi üçün ideal platformadır<ref name="report1">{{cite web | title = Bakıda Xəzər İnşaat Həftəsi keçirilir - FOTO | url = https://report.az/multimedia/bakida-xezer-i-nsaat-heftesi-kecirilir/ | website = Report İnformasiya Agentliyi | accessdate = 25 iyul 2022 | language = az }}</ref><ref name="interfax1">{{cite web | title = 19-22 oktyabr tarixlərində Bakıda üç iri beynəlxalq sərgi keçiriləcək | url = http://interfax.az/view/685104/az | website = interfax.az | accessdate = 25 iyul 2022 }}</ref>. 2016-cı ildə "Securika CIPS" sərgisində [[Azərbaycan]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları]], [[Çin Xalq Respublikası]], [[Rusiya]], [[Türkiyə]] və digər ölkələrdən gələn şirkətlər iştirak etmişdir<ref name="azertag1">{{cite web | title = Bakıda IX “Securika CIPS 2016” sərgisi start götürəcək | url = https://azertag.az/xeber/Bakida_IX_Securika_CIPS_2016_sergisi_start_goturecek-1002318 | website = azertag.az | accessdate = 25 iyul 2022 | language = az }}</ref><ref>{{cite web | title = Bakıda “BakuBuild 2016”, “Aquatherm Baku 2016”, “Securika CIPS 2016” sərgiləri keçirilir | url = https://1news.az/az/news/20161019081100625-Bakida-BakuBuild-2016-Aquatherm-Baku-2016-Securika-CIPS-2016-sergileri-kechirilir | website = 1news.az | accessdate = 25 iyul 2022 | language = az }}</ref>. == Məqsəd == Sərgi əməkdaşlığın inkişafı və təcrübə mübadiləsi üçün əlverişli şərait yaradır və dövlətdaxili, ictimai və vətəndaş təhlükəsizliyinin təmin olunması üzrə tətbiqi tapşırıqların həllinə kömək edir. Sərgini Azərbaycanın hüquq-mühafizə və xilasetmə orqanlarının, qəza-xilasetmə və sərhəd xidmətlərinin rəhbərləri, beynəlxalq nümayəndə heyətləri, eləcə də şəhər infrastrukturu, nəqliyyat, sənaye müəssisələri və s. obyektlərin təhlükəsizliyinin təmin olunmasında iştirak edən mütəxəssislər ziyarət edirlər. == Sərginin bölmələri == {{columns-list|2| * Polis texnika və avadanlıqları * Sərhədlərin mühafizəsi üçün sistem, vasitə və texnikalar * Qəza-xilasetmə texnika və avadanlıqları * Yanğın təhlükəsizliyi * Video-müşahidə * Kiber-təhlükəsizlik və məlumatların qorunması * Girişi məhdudlaşdırma sistemləri * Kriminalistik avadanlıqlar * Terror təhdidlərinə qarşı əks tədbir üçün sistem və vasitələr * Fərdi mühafizə vasitələri * Perimetri mühafizə sistemləri * İctimai yerlərin təhlükəsizliyi, ictimai nəqliyyatda təhlükəsizlik * Təhlükəsizliyi təmin etmək üçün mexaniki sistemlər * Sərhəd nəzarəti və gömrük baxışı üçün texniki vasitələr * Xüsusi nəqliyyat vasitələri * Mühafizə xidmətləri }} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Xarici keçidlər == {{Xarici keçidlər}} * {{rəsmi saytı|securexcaspian.az}} [[Kateqoriya:Azərbaycanda sərgilər]] 4n5hbfnw895sc69bvdzq6ufsilvy2ls 0 759230 6548015 2022-07-25T10:34:30Z Sevindiknesiboglu2008 205284 Səhifə "{{Hərbi xadim|adı=Asif Rəhimov|şəkil=Asif Rəhimov (əsgər).png|şəklin ölçüsü=|ləqəbi=|doğum tarixi=17.04.1993|doğum yeri=[[Çayqaraqoyunlu]], [[Şəki rayonu]], [[Azərbaycan]]|vəfat tarixi=03.11.2020|vəfat yeri=[[Ağdərə]], [[Azərbaycan]]|dəfn yeri=[[Çayqaraqoyunlu]], [[Şəki rayonu]], [[Azərbaycan]]|vətəndaşlığı={{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]|mənsubiyyəti={{Azərbaycan Ordusu}}|qoşun növü={{Azərbaycan Ordus..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{Hərbi xadim|adı=Asif Rəhimov|şəkil=Asif Rəhimov (əsgər).png|şəklin ölçüsü=|ləqəbi=|doğum tarixi=17.04.1993|doğum yeri=[[Çayqaraqoyunlu]], [[Şəki rayonu]], [[Azərbaycan]]|vəfat tarixi=03.11.2020|vəfat yeri=[[Ağdərə]], [[Azərbaycan]]|dəfn yeri=[[Çayqaraqoyunlu]], [[Şəki rayonu]], [[Azərbaycan]]|vətəndaşlığı={{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]|mənsubiyyəti={{Azərbaycan Ordusu}}|qoşun növü={{Azərbaycan Ordusunun Quru Qoşunları}}|xidmət illəri=2011—2013 / 2020|rütbə={{Əsgər|Azərbaycan}}|döyüşlər=[[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsi]] <br> {{*}} [[Suqovuşan döyüşləri]]|təltifləri={{"Vətən uğrunda" medalı|2020}} {{"Cəsur döyüşçü" medalı|2021}} {{"Suqovuşanın azad olunmasına görə" medalı|2020}}|Vəzifəsi=atıcı|atası=Həsrət Rəhimov|Təhsili=orta|anası=Könül Rəhimova|dəfn tarixi=[[9 noyabr]] [[2020]]}} '''Asif Həsrət oğlu Rəhimov''' ([[17 aprel]] [[1993]]; [[Çayqaraqoyunlu]], [[Şəki rayonu]], [[Azərbaycan]] — [[3 noyabr]] [[2020]]; [[Ağdərə]], [[Azərbaycan]]) — [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin]] əsgəri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsi]] şəhidi. == Həyatı == Asif Rəhimov [[17 aprel]] [[1993]]-cü ildə [[Şəki rayonu|Şəki rayonunun]] [[Çayqaraqoyunlu]] kəndində Həsrət Rəhimovun və Könül Rəhimovanın ailəsində anadan olmuşdur.<ref name=":MN">{{cite news|title=Vətən müharibəsində şəhid olan hərbi qulluqçuların siyahısı|author=Müdafiə Nazirliyi|newspaper=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin rəsmi saytı)|date=22.01.2021|url=https://mod.gov.az//images/pdf/529dc1208d8d99ad06e046a0392ba41c.pdf|accessdate=22.01.2021|language=Az|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210118133357/https://mod.gov.az//images/pdf/529dc1208d8d99ad06e046a0392ba41c.pdf|archivedate=2021-01-22|url-status=live}}</ref> 2000-ci ildə Şəki rayon Çayqaraqoyunlu kənd tam orta məktəbinin birinci sinfinə daxil olmuşdur. 2011-ci ildə məktəbin 11-ci sinfini bitirmişdir. Ailəli idi, Kənan adlı 3 yaşlı oğlu və Yağmur adlı 1 yaşlı qızı var. == Hərbi xidməti == Asif Rəhimov [[2011]]-ci ilin [[oktyabr]] ayında [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin]] Şəki Rayon Şöbəsi tərəfindən hərbi xidmətə çağırılmışdır. [[Dövlət Sərhəd Xidməti (Azərbaycan)|Dövlət Sərhəd Xidmətinin Sərhəd Qoşunlarının]] sıralarında, "N" saylı hərbi hissədə müddətli həqiqi hərbi xidmət etmişdir. [[2013]]-cü ilin [[aprel]] ayında hərbi xidmətdən təxris olunaraq mülki fəaliyyətinə davam etmişdir. [[2020]]-ci ilin [[yanvar]] ayından [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin]] sıralarında, "N" saylı hərbi hissələrin birində müddətdən artıq hərbi xidmət edirdi. [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Ordusunun]] əsgəri olan Asif Rəhimov 2020-ci il sentyabrın 27-də [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]] tərəfindən [[Ermənistan]] işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan [[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsində]] atıcı olaraq iştirak etmişdir. [[Suqovuşan döyüşləri|Suqovuşanın azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə]] vuruşmuşdur. Asif Rəhimov [[3 noyabr]] [[2020]]-ci ildə [[Suqovuşan döyüşləri]] gedişatında [[Ağdərə]] istiqamətində döyüş tapşırığının yerinə yetirilməsi zamanı şəhid olmuşdur. [[9 noyabr]] [[2020]]-ci ildə cənazəsi doğulduğu [[Şəki rayonu|Şəki rayonunun]] [[Çayqaraqoyunlu]] kəndində dəfn edilmişdir. [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Asif Rəhimov ölümündən sonra [["Vətən uğrunda" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":VUM">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=Azərbaycan Prezidentinin saytı|newspaper=www.president.az|date=15.12.2020|url=https://president.az/articles/49098|accessdate=15.12.2020|language=|archiveurl=https://archive.today/20201215202354/https://president.az/articles/49098|archivedate=2020-12-15|url-status=live}}</ref> [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] [[Suqovuşan]] qəsəbəsinin işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] 29.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Asif Rəhimov ölümündən sonra [["Suqovuşanın azad olunmasına görə" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":SM">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Suqovuşanın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 29.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=Azərbaycan Prezidentinin saytı|newspaper=www.president.az|date=29.12.2020|url=https://archive.is/XgPtB|accessdate=29.12.2020|language=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201229090238/https://president.az/articles/49665|archivedate=2020-12-29|url-status=live}}</ref> [[Azərbaycan]] ərazilərinin işğaldan azad olunması zamanı döyüş tapşırıqlarını uğurla yerinə yetirdiyinə, düşmənin əsas qruplaşmalarının məhv edilməsi ilə qoşunların döyüş qabiliyyətinin qorunub saxlanılmasında fərqləndiyinə görə Azərbaycan [[Azərbaycan Prezidenti|Prezidenti]] [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Asif Rəhimov ölümündən sonra [["Cəsur döyüşçü" medalı]] ilə təltif edildi.<ref>{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Cəsur döyüşçü" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamı|date=24.06.2021|url=https://president.az/articles/52280|accessdate=06.07.2021|language=|url-status=live}}</ref> == Təltifləri == * [[Fayl:AZ_For_The_Fatherland_medal_ribbon_(2nd_version).png|50x50px]] (15.12.2020) — [["Vətən uğrunda" medalı]] (ölümündən sonra)<ref name=":VUMEQ">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=15.12.2020|url=http://e-qanun.az/framework/46458|accessdate=15.12.2020|language=|archiveurl=https://archive.today/20210116083924/http://e-qanun.az/framework/46458|archivedate=2021-01-16|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ_For_liberation_medal_ribbon.png|50x50px]] (29.12.2020) — [["Suqovuşanın azad olunmasına görə" medalı]] (ölümündən sonra)<ref name=":SMEQ">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Suqovuşanın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 29.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.12.2020|url=http://e-qanun.az/framework/46558|accessdate=29.12.2020|language=|archiveurl=https://archive.today/20210109194834/http://e-qanun.az/framework/46558|archivedate=2021-01-09|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ_Brave_warrior_medal_ribbon.png|50x50px]] (24.06.2021) — [["Cəsur döyüşçü" medalı]] (ölümündən sonra)<ref>{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Cəsur döyüşçü" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamı|date=24.06.2021|url=https://president.az/articles/52280|accessdate=06.07.2021|language=|url-status=live}}</ref> == İstinadlar == <references group="" responsive="1"></references> {{Vətən müharibəsinin şəhidləri}} jcrd49vh4l8fiz95nu6vl74oiyfgck0 6 759231 6548026 2022-07-25T10:39:28Z Sevindiknesiboglu2008 205284 Vətən müharibəsi şəhidi əsgər Rüfət Musayev. wikitext text/x-wiki == Xülasə == Vətən müharibəsi şəhidi əsgər Rüfət Musayev. 0o8y7xtxqypjlc323ds8p0wnqopddru 0 759232 6548029 2022-07-25T10:40:37Z White Demon 75303 Səhifə "{{Şəxs |mükafatları = +}} {{nihonqo|'''Sasaki Takayuki'''|佐々木 高行||{{DVTY}}}} – Meyci dövründə fəaliyyət göstərmiş Yaponiya siyasətçisi. == Həyatı == Sasaki Takayuki 1830-cu ildə Yaponiyanın Tosa hanında doğulmuşdur. Sakamoto Ryoma və Qoto Şociro ilə birlikdə Tosa hanındakı imperator restevrasiyası hərəkatında iştirak etmişdir. Meyci islahatından sonra Ədalət nazirliyinə qoşulmuş, 1871-ci ildə İvakura..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{Şəxs |mükafatları = +}} {{nihonqo|'''Sasaki Takayuki'''|佐々木 高行||{{DVTY}}}} – Meyci dövründə fəaliyyət göstərmiş Yaponiya siyasətçisi. == Həyatı == Sasaki Takayuki 1830-cu ildə Yaponiyanın Tosa hanında doğulmuşdur. Sakamoto Ryoma və Qoto Şociro ilə birlikdə Tosa hanındakı imperator restevrasiyası hərəkatında iştirak etmişdir. Meyci islahatından sonra Ədalət nazirliyinə qoşulmuş, 1871-ci ildə İvakura missiyası çərçivəsində digər ölkələrin məhkəmə sistemlərini tədqiq etmişdir. Koreyanın mümkün işğalı üzərindəki mübahisələrdən sonra bir çox tosalı siyasətçi buna qarşı çıxaraq vəzifələrindən istefa etsələr də, Sasaki hökumətdə qalmışdır. 1877-ci ildə keçmiş Tosa samuraylarının Satsuma üsyanına qatılmamasında vacib rolu olmuşdur. Növbəti illərdə Yaponiya Gizli Şurasının üzvü olmuş, gələcəkdə İmperator Tayşo olacaq vəliəhdin tyutoru seçilmişdir. Bunlara baxmayaraq, Sasaki həmişə ana siyasətin xaricində qalmışdır. == Qeydlər == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == c85vooospoc8m5mmvp9r4gdgsf4npq0 6548033 6548029 2022-07-25T10:44:15Z White Demon 75303 wikitext text/x-wiki {{Şəxs |şəkil = Sasaki Takayuki.jpg}} {{nihonqo|'''Sasaki Takayuki'''|佐々木 高行||{{DVTY}}}} – [[Meyci dövrü]]ndə fəaliyyət göstərmiş Yaponiya siyasətçisi. == Həyatı == Sasaki Takayuki 1830-cu ildə Yaponiyanın Tosa hanında{{efn|Hazırda Koçi prefekturası}} doğulmuşdur. Sakamoto Ryoma və Qoto Şociro ilə birlikdə Tosa hanındakı imperator restevrasiyası hərəkatında iştirak etmişdir. Meyci islahatından sonra Ədalət nazirliyinə qoşulmuş, 1871-ci ildə İvakura missiyası çərçivəsində digər ölkələrin məhkəmə sistemlərini tədqiq etmişdir. Koreyanın mümkün işğalı üzərindəki mübahisələrdən sonra bir çox tosalı siyasətçi buna qarşı çıxaraq vəzifələrindən istefa etsələr də, Sasaki hökumətdə qalmışdır. 1877-ci ildə keçmiş Tosa samuraylarının Satsuma üsyanına qatılmamasında vacib rolu olmuşdur. Növbəti illərdə Yaponiya Gizli Şurasının üzvü olmuş, gələcəkdə İmperator Tayşo olacaq vəliəhdin tyutoru seçilmişdir. Bunlara baxmayaraq, Sasaki həmişə ana siyasətin xaricində qalmışdır. == Qeydlər == {{notelist}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{cite book |title=Kodansha Encyclopedia of Japan |volume = VII cild | date=1983 |publisher=Kodansha |location=Tokio |isbn=0-87011-627-4 |page=25 |url=https://www.worldcat.org/title/kodansha-encyclopedia-of-japan/oclc/233144013 |accessdate=22 iyul 2022|language=ingiliscə|ref=harv}} c7vmfm7612ojzu241h8u65h2oavkfbx 6548045 6548033 2022-07-25T11:01:38Z White Demon 75303 wikitext text/x-wiki {{Şəxs |şəkil = Sasaki Takayuki.jpg}} {{nihonqo|'''Sasaki Takayuki'''|佐々木 高行||{{DVTY}}}} – [[Meyci dövrü]]ndə fəaliyyət göstərmiş [[Yaponiya]] siyasətçisi. == Həyatı == Sasaki Takayuki 1830-cu ildə Yaponiyanın [[Tosa hanı]]nda{{efn|Hazırda [[Koçi prefekturası]]}} doğulmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Sakamoto Ryoma]] və [[Qoto Şociro]] ilə birlikdə Tosa hanındakı imperator restevrasiyası hərəkatında iştirak etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Meyci islahatı]]ndan sonra Ədalət nazirliyinə qoşulmuş, 1871-ci ildə [[İvakura missiyası]] çərçivəsində digər ölkələrin məhkəmə sistemlərini tədqiq etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Koreya]]nın mümkün işğalı üzərindəki mübahisələrdən sonra bir çox tosalı siyasətçi buna qarşı çıxaraq vəzifələrindən istefa etsələr də, Sasaki hökumətdə qalmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1877-ci ildə keçmiş Tosa samuraylarının [[Satsuma üsyanı]]na qatılmamasında vacib rolu olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Növbəti illərdə [[Yaponiya Gizli Şurası]]nın üzvü olmuş, gələcəkdə [[İmperator Tayşo]] olacaq vəliəh Harunun tyutoru seçilmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Bunlara baxmayaraq, Sasaki həmişə ana siyasətin xaricində qalmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} == Qeydlər == {{notelist}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{cite book |title=Kodansha Encyclopedia of Japan |volume = VII cild | date=1983 |publisher=Kodansha |location=Tokio |isbn=0-87011-627-4 |page=25 |url=https://www.worldcat.org/title/kodansha-encyclopedia-of-japan/oclc/233144013 |accessdate=22 iyul 2022|language=ingiliscə|ref=harv}} 26h5ba3no34krmb5sniksld24mbxqop 6548060 6548045 2022-07-25T11:10:35Z White Demon 75303 wikitext text/x-wiki {{Şəxs |şəkil = Sasaki Takayuki.jpg}} {{nihonqo|'''Sasaki Takayuki'''|佐々木 高行||{{DVTY}}}} – [[Meyci dövrü]]ndə fəaliyyət göstərmiş [[Yaponiya]] siyasətçisi. == Həyatı == Sasaki Takayuki 1830-cu ildə Yaponiyanın [[Tosa hanı]]nda{{efn|Hazırda [[Koçi prefekturası]]}} doğulmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Sakamoto Ryoma]] və [[Qoto Şociro]] ilə birlikdə Tosa hanındakı imperator restevrasiyası hərəkatında iştirak etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Meyci islahatı]]ndan sonra Ədalət nazirliyinə qoşulmuş, 1871-ci ildə [[İvakura missiyası]] çərçivəsində digər ölkələrin məhkəmə sistemlərini tədqiq etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Koreya]]nın mümkün işğalı üzərindəki mübahisələrdən sonra bir çox tosalı siyasətçi buna qarşı çıxaraq vəzifələrindən istefa etsələr də, Sasaki hökumətdə qalmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1877-ci ildə keçmiş Tosa samuraylarının [[Satsuma üsyanı]]na qatılmamasında vacib rolu olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Növbəti illərdə [[Yaponiya Gizli Şurası]]nın üzvü olmuş, gələcəkdə [[İmperator Tayşo]] olacaq vəliəh Harunun tyutoru seçilmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} O, [[Şahzadə Masako]] və [[Şahzadə Fusako]]nun da müəllimi olmuşdur.{{sfn|Keene|p=599}} Bunlara baxmayaraq, Sasaki həmişə ana siyasətin xaricində qalmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} == Qeydlər == {{notelist}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{cite book |title=Kodansha Encyclopedia of Japan |volume = VII cild | date=1983 |publisher=Kodansha |location=Tokio |isbn=0-87011-627-4 |page=25 |url=https://www.worldcat.org/title/kodansha-encyclopedia-of-japan/oclc/233144013 |accessdate=22 iyul 2022|language=ingiliscə|ref=harv}} * {{cite book |last1=Keene |first1=Donald |title=Emperor of Japan: Meiji and His World, 1852-1912 |date=2002 |publisher=Columbia University Press |location=Nyu-York |isbn=978-0-231-12340-2 |url=https://www.worldcat.org/title/emperor-of-japan-meiji-and-his-world-1852-1912/oclc/185646249 |accessdate=25 iyul 2022|ref=harv}} p7obvre11hvyarqzphek4gg1mnowttr 6548061 6548060 2022-07-25T11:11:06Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Kazoku]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Şəxs |şəkil = Sasaki Takayuki.jpg}} {{nihonqo|'''Sasaki Takayuki'''|佐々木 高行||{{DVTY}}}} – [[Meyci dövrü]]ndə fəaliyyət göstərmiş [[Yaponiya]] siyasətçisi. == Həyatı == Sasaki Takayuki 1830-cu ildə Yaponiyanın [[Tosa hanı]]nda{{efn|Hazırda [[Koçi prefekturası]]}} doğulmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Sakamoto Ryoma]] və [[Qoto Şociro]] ilə birlikdə Tosa hanındakı imperator restevrasiyası hərəkatında iştirak etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Meyci islahatı]]ndan sonra Ədalət nazirliyinə qoşulmuş, 1871-ci ildə [[İvakura missiyası]] çərçivəsində digər ölkələrin məhkəmə sistemlərini tədqiq etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Koreya]]nın mümkün işğalı üzərindəki mübahisələrdən sonra bir çox tosalı siyasətçi buna qarşı çıxaraq vəzifələrindən istefa etsələr də, Sasaki hökumətdə qalmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1877-ci ildə keçmiş Tosa samuraylarının [[Satsuma üsyanı]]na qatılmamasında vacib rolu olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Növbəti illərdə [[Yaponiya Gizli Şurası]]nın üzvü olmuş, gələcəkdə [[İmperator Tayşo]] olacaq vəliəh Harunun tyutoru seçilmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} O, [[Şahzadə Masako]] və [[Şahzadə Fusako]]nun da müəllimi olmuşdur.{{sfn|Keene|p=599}} Bunlara baxmayaraq, Sasaki həmişə ana siyasətin xaricində qalmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} == Qeydlər == {{notelist}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{cite book |title=Kodansha Encyclopedia of Japan |volume = VII cild | date=1983 |publisher=Kodansha |location=Tokio |isbn=0-87011-627-4 |page=25 |url=https://www.worldcat.org/title/kodansha-encyclopedia-of-japan/oclc/233144013 |accessdate=22 iyul 2022|language=ingiliscə|ref=harv}} * {{cite book |last1=Keene |first1=Donald |title=Emperor of Japan: Meiji and His World, 1852-1912 |date=2002 |publisher=Columbia University Press |location=Nyu-York |isbn=978-0-231-12340-2 |url=https://www.worldcat.org/title/emperor-of-japan-meiji-and-his-world-1852-1912/oclc/185646249 |accessdate=25 iyul 2022|ref=harv}} [[Kateqoriya:Kazoku]] 0lfclyp08fyijab7d26m7cih9hrr1gd 6548062 6548061 2022-07-25T11:11:18Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Samuraylar]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Şəxs |şəkil = Sasaki Takayuki.jpg}} {{nihonqo|'''Sasaki Takayuki'''|佐々木 高行||{{DVTY}}}} – [[Meyci dövrü]]ndə fəaliyyət göstərmiş [[Yaponiya]] siyasətçisi. == Həyatı == Sasaki Takayuki 1830-cu ildə Yaponiyanın [[Tosa hanı]]nda{{efn|Hazırda [[Koçi prefekturası]]}} doğulmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Sakamoto Ryoma]] və [[Qoto Şociro]] ilə birlikdə Tosa hanındakı imperator restevrasiyası hərəkatında iştirak etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Meyci islahatı]]ndan sonra Ədalət nazirliyinə qoşulmuş, 1871-ci ildə [[İvakura missiyası]] çərçivəsində digər ölkələrin məhkəmə sistemlərini tədqiq etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Koreya]]nın mümkün işğalı üzərindəki mübahisələrdən sonra bir çox tosalı siyasətçi buna qarşı çıxaraq vəzifələrindən istefa etsələr də, Sasaki hökumətdə qalmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1877-ci ildə keçmiş Tosa samuraylarının [[Satsuma üsyanı]]na qatılmamasında vacib rolu olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Növbəti illərdə [[Yaponiya Gizli Şurası]]nın üzvü olmuş, gələcəkdə [[İmperator Tayşo]] olacaq vəliəh Harunun tyutoru seçilmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} O, [[Şahzadə Masako]] və [[Şahzadə Fusako]]nun da müəllimi olmuşdur.{{sfn|Keene|p=599}} Bunlara baxmayaraq, Sasaki həmişə ana siyasətin xaricində qalmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} == Qeydlər == {{notelist}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{cite book |title=Kodansha Encyclopedia of Japan |volume = VII cild | date=1983 |publisher=Kodansha |location=Tokio |isbn=0-87011-627-4 |page=25 |url=https://www.worldcat.org/title/kodansha-encyclopedia-of-japan/oclc/233144013 |accessdate=22 iyul 2022|language=ingiliscə|ref=harv}} * {{cite book |last1=Keene |first1=Donald |title=Emperor of Japan: Meiji and His World, 1852-1912 |date=2002 |publisher=Columbia University Press |location=Nyu-York |isbn=978-0-231-12340-2 |url=https://www.worldcat.org/title/emperor-of-japan-meiji-and-his-world-1852-1912/oclc/185646249 |accessdate=25 iyul 2022|ref=harv}} [[Kateqoriya:Kazoku]] [[Kateqoriya:Samuraylar]] ik5etsu2yyu5iyfci8lrx6q0mcmhrpg 6548063 6548062 2022-07-25T11:11:29Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Koçidə doğulanlar]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Şəxs |şəkil = Sasaki Takayuki.jpg}} {{nihonqo|'''Sasaki Takayuki'''|佐々木 高行||{{DVTY}}}} – [[Meyci dövrü]]ndə fəaliyyət göstərmiş [[Yaponiya]] siyasətçisi. == Həyatı == Sasaki Takayuki 1830-cu ildə Yaponiyanın [[Tosa hanı]]nda{{efn|Hazırda [[Koçi prefekturası]]}} doğulmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Sakamoto Ryoma]] və [[Qoto Şociro]] ilə birlikdə Tosa hanındakı imperator restevrasiyası hərəkatında iştirak etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Meyci islahatı]]ndan sonra Ədalət nazirliyinə qoşulmuş, 1871-ci ildə [[İvakura missiyası]] çərçivəsində digər ölkələrin məhkəmə sistemlərini tədqiq etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Koreya]]nın mümkün işğalı üzərindəki mübahisələrdən sonra bir çox tosalı siyasətçi buna qarşı çıxaraq vəzifələrindən istefa etsələr də, Sasaki hökumətdə qalmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1877-ci ildə keçmiş Tosa samuraylarının [[Satsuma üsyanı]]na qatılmamasında vacib rolu olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Növbəti illərdə [[Yaponiya Gizli Şurası]]nın üzvü olmuş, gələcəkdə [[İmperator Tayşo]] olacaq vəliəh Harunun tyutoru seçilmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} O, [[Şahzadə Masako]] və [[Şahzadə Fusako]]nun da müəllimi olmuşdur.{{sfn|Keene|p=599}} Bunlara baxmayaraq, Sasaki həmişə ana siyasətin xaricində qalmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} == Qeydlər == {{notelist}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{cite book |title=Kodansha Encyclopedia of Japan |volume = VII cild | date=1983 |publisher=Kodansha |location=Tokio |isbn=0-87011-627-4 |page=25 |url=https://www.worldcat.org/title/kodansha-encyclopedia-of-japan/oclc/233144013 |accessdate=22 iyul 2022|language=ingiliscə|ref=harv}} * {{cite book |last1=Keene |first1=Donald |title=Emperor of Japan: Meiji and His World, 1852-1912 |date=2002 |publisher=Columbia University Press |location=Nyu-York |isbn=978-0-231-12340-2 |url=https://www.worldcat.org/title/emperor-of-japan-meiji-and-his-world-1852-1912/oclc/185646249 |accessdate=25 iyul 2022|ref=harv}} [[Kateqoriya:Kazoku]] [[Kateqoriya:Samuraylar]] [[Kateqoriya:Koçidə doğulanlar]] 5m6m7usccd9rm79y0a3p8vjstsim5d0 6548065 6548063 2022-07-25T11:12:09Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Yapon şintoistlər]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Şəxs |şəkil = Sasaki Takayuki.jpg}} {{nihonqo|'''Sasaki Takayuki'''|佐々木 高行||{{DVTY}}}} – [[Meyci dövrü]]ndə fəaliyyət göstərmiş [[Yaponiya]] siyasətçisi. == Həyatı == Sasaki Takayuki 1830-cu ildə Yaponiyanın [[Tosa hanı]]nda{{efn|Hazırda [[Koçi prefekturası]]}} doğulmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Sakamoto Ryoma]] və [[Qoto Şociro]] ilə birlikdə Tosa hanındakı imperator restevrasiyası hərəkatında iştirak etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Meyci islahatı]]ndan sonra Ədalət nazirliyinə qoşulmuş, 1871-ci ildə [[İvakura missiyası]] çərçivəsində digər ölkələrin məhkəmə sistemlərini tədqiq etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Koreya]]nın mümkün işğalı üzərindəki mübahisələrdən sonra bir çox tosalı siyasətçi buna qarşı çıxaraq vəzifələrindən istefa etsələr də, Sasaki hökumətdə qalmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1877-ci ildə keçmiş Tosa samuraylarının [[Satsuma üsyanı]]na qatılmamasında vacib rolu olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Növbəti illərdə [[Yaponiya Gizli Şurası]]nın üzvü olmuş, gələcəkdə [[İmperator Tayşo]] olacaq vəliəh Harunun tyutoru seçilmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} O, [[Şahzadə Masako]] və [[Şahzadə Fusako]]nun da müəllimi olmuşdur.{{sfn|Keene|p=599}} Bunlara baxmayaraq, Sasaki həmişə ana siyasətin xaricində qalmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} == Qeydlər == {{notelist}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{cite book |title=Kodansha Encyclopedia of Japan |volume = VII cild | date=1983 |publisher=Kodansha |location=Tokio |isbn=0-87011-627-4 |page=25 |url=https://www.worldcat.org/title/kodansha-encyclopedia-of-japan/oclc/233144013 |accessdate=22 iyul 2022|language=ingiliscə|ref=harv}} * {{cite book |last1=Keene |first1=Donald |title=Emperor of Japan: Meiji and His World, 1852-1912 |date=2002 |publisher=Columbia University Press |location=Nyu-York |isbn=978-0-231-12340-2 |url=https://www.worldcat.org/title/emperor-of-japan-meiji-and-his-world-1852-1912/oclc/185646249 |accessdate=25 iyul 2022|ref=harv}} [[Kateqoriya:Kazoku]] [[Kateqoriya:Samuraylar]] [[Kateqoriya:Koçidə doğulanlar]] [[Kateqoriya:Yapon şintoistlər]] 5icl2p6gjwx4irsoluh4d2bcfex7k8r 6548067 6548065 2022-07-25T11:12:37Z White Demon 75303 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki {{Şəxs |şəkil = Sasaki Takayuki.jpg}} {{nihonqo|'''Sasaki Takayuki'''|佐々木 高行||{{DVTY}}}} – [[Meyci dövrü]]ndə fəaliyyət göstərmiş [[Yaponiya]] siyasətçisi. == Həyatı == Sasaki Takayuki 1830-cu ildə Yaponiyanın [[Tosa hanı]]nda{{efn|Hazırda [[Koçi prefekturası]]}} doğulmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Sakamoto Ryoma]] və [[Qoto Şociro]] ilə birlikdə Tosa hanındakı imperator restevrasiyası hərəkatında iştirak etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Meyci islahatı]]ndan sonra Ədalət nazirliyinə qoşulmuş, 1871-ci ildə [[İvakura missiyası]] çərçivəsində digər ölkələrin məhkəmə sistemlərini tədqiq etmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} [[Koreya]]nın mümkün işğalı üzərindəki mübahisələrdən sonra bir çox tosalı siyasətçi buna qarşı çıxaraq vəzifələrindən istefa etsələr də, Sasaki hökumətdə qalmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} 1877-ci ildə keçmiş Tosa samuraylarının [[Satsuma üsyanı]]na qatılmamasında vacib rolu olmuşdur.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} Növbəti illərdə [[Yaponiya Gizli Şurası]]nın üzvü olmuş, gələcəkdə [[İmperator Tayşo]] olacaq vəliəh Harunun tyutoru seçilmişdir.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} O, [[Şahzadə Masako]] və [[Şahzadə Fusako]]nun da müəllimi olmuşdur.{{sfn|Keene|p=599}} Bunlara baxmayaraq, Sasaki həmişə ana siyasətin xaricində qalmışdır.{{sfn|Kodansha Encyclopedia of Japan}} == Qeydlər == {{notelist}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Ədəbiyyat == * {{cite book |title=Kodansha Encyclopedia of Japan |volume = VII cild | date=1983 |publisher=Kodansha |location=Tokio |isbn=0-87011-627-4 |page=25 |url=https://www.worldcat.org/title/kodansha-encyclopedia-of-japan/oclc/233144013 |accessdate=22 iyul 2022|language=ingiliscə|ref=harv}} * {{cite book |last1=Keene |first1=Donald |title=Emperor of Japan: Meiji and His World, 1852-1912 |date=2002 |publisher=Columbia University Press |location=Nyu-York |isbn=978-0-231-12340-2 |url=https://www.worldcat.org/title/emperor-of-japan-meiji-and-his-world-1852-1912/oclc/185646249 |accessdate=25 iyul 2022|ref=harv}} [[Kateqoriya:Kazoku]] [[Kateqoriya:Samuraylar]] [[Kateqoriya:Koçidə doğulanlar]] [[Kateqoriya:Yapon şintoistlər]] [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi iştirakçıları]] qtqwstuij6yir73tpwlzvenm5wvfyei 0 759233 6548034 2022-07-25T10:49:40Z Sevindiknesiboglu2008 205284 Səhifə "{{Hərbi xadim|adı=Rüfət Musayev|şəkil=Rüfət Musayev.png|şəklin ölçüsü=|ləqəbi=|doğum tarixi=08.10.2001|doğum yeri=[[Suçma]], [[Şəki rayonu]], [[Azərbaycan]]|vəfat tarixi=12.10.2020|vəfat yeri=[[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]], [[Tərtər rayonu]], [[Azərbaycan]]|dəfn yeri=[[Suçma]], [[Şəki rayonu]], [[Azərbaycan]]|vətəndaşlığı={{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]|mənsubiyyəti={{Azərbaycan Ordusu}}|qoşun növü..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{Hərbi xadim|adı=Rüfət Musayev|şəkil=Rüfət Musayev.png|şəklin ölçüsü=|ləqəbi=|doğum tarixi=08.10.2001|doğum yeri=[[Suçma]], [[Şəki rayonu]], [[Azərbaycan]]|vəfat tarixi=12.10.2020|vəfat yeri=[[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]], [[Tərtər rayonu]], [[Azərbaycan]]|dəfn yeri=[[Suçma]], [[Şəki rayonu]], [[Azərbaycan]]|vətəndaşlığı={{Bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]|mənsubiyyəti={{Azərbaycan Ordusu}}|qoşun növü={{Azərbaycan Ordusunun Quru Qoşunları}}|xidmət illəri=2019—2020|rütbə={{Əsgər|Azərbaycan}}|döyüşlər=[[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsi]] <br> {{*}} [[Suqovuşan döyüşləri]]|təltifləri={{"Vətən uğrunda" medalı|2020}} {{"Cəsur döyüşçü" medalı|2021}} {{"Suqovuşanın azad olunmasına görə" medalı|2020}}|Vəzifəsi=atıcı|atası=Ülfət Musayev|Təhsili=orta|anası=Fərqanə Musayeva|dəfn tarixi=[[18 oktyabr]] [[2020]]}} '''Rüfət Ülfət oğlu Musayev''' ([[8 oktyabr]] [[2001]]; [[Suçma]], [[Şəki rayonu]], [[Azərbaycan]] — [[12 oktyabr]] [[2020]]; [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]], [[Tərtər rayonu]], [[Azərbaycan]]) — [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin]] əsgəri, [[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsi]] şəhidi. == Həyatı == Rüfət Musayev [[8 oktyabr]] [[2001]]-ci ildə [[Şəki rayonu|Şəki rayonunun]] [[Suçma]] kəndində Ülfət Musayevin və Fərqanə Musayevanın ailəsində anadan olmuşdur.<ref name=":MN">{{cite news|title=Vətən müharibəsində şəhid olan hərbi qulluqçuların siyahısı|author=Müdafiə Nazirliyi|newspaper=www.mod.gov.az (Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin rəsmi saytı)|date=22.01.2021|url=https://mod.gov.az//images/pdf/529dc1208d8d99ad06e046a0392ba41c.pdf|accessdate=22.01.2021|language=Az|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210118133357/https://mod.gov.az//images/pdf/529dc1208d8d99ad06e046a0392ba41c.pdf|archivedate=2021-01-22|url-status=live}}</ref> 2007-ci ildə Sumqayıt şəhər Corat qəsəbə tam orta məktəbinin birinci sinfinə daxil olub. Üçüncü sinifdən Şəki rayon Suçma kənd tam orta məktəbində təhsilini davam etdirən Rüfət Musayev 2018-ci ildə məktəbin 11-ci sinfini bitirmişdir. Subay idi. == Hərbi xidməti == Rüfət Musayev [[2019]]-cu ildə [[Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti|Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin]] Şəki Rayon Şöbəsi tərəfindən hərbi xidmətə çağırılmışdır. [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin]] sıralarında, "N" saylı hərbi hissələrdən birində müddətli həqiqi hərbi xidmət etmişdir. [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Azərbaycan Ordusunun]] əsgəri olan Rüfət Musayev 2020-ci il sentyabrın 27-də [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]] tərəfindən [[Ermənistan]] işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan [[İkinci Qarabağ müharibəsi|Vətən müharibəsində]] atıcı olaraq iştirak etmişdir. [[Suqovuşan döyüşləri|Suqovuşanın azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə]] vuruşmuşdur. [[Tərtər rayonu|Tərtər rayonunun]] [[Talış kəndi|Talış]] və [[Tapqaraqoyunlu]] kəndləri istiqamətində keçirilən hərbi əməliyyatlarda fərqlənmişdir. Rüfət Musayev [[12 oktyabr]] [[2020]]-ci ildə [[Tərtər rayonu|Tərtər rayonunun]] [[Suqovuşan (Tərtər)|Suqovuşan]] qəsəbəsi istiqamətində döyüş tapşırığının yerinə yetirilməsi zamanı şəhid olmuşdur. [[18 oktyabr]] [[2020]]-ci ildə cənazəsi doğulduğu [[Şəki rayonu|Şəki rayonunun]] [[Suçma]] kəndində dəfn edilmişdir. [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Rüfət Musayev ölümündən sonra [["Vətən uğrunda" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":VUM">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=Azərbaycan Prezidentinin saytı|newspaper=www.president.az|date=15.12.2020|url=https://president.az/articles/49098|accessdate=15.12.2020|language=|archiveurl=https://archive.today/20201215202354/https://president.az/articles/49098|archivedate=2020-12-15|url-status=live}}</ref> [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] [[Suqovuşan]] qəsəbəsinin işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə [[Azərbaycan Prezidenti]] [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] 29.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Rüfət Musayev ölümündən sonra [["Suqovuşanın azad olunmasına görə" medalı]] ilə təltif edildi.<ref name=":SM">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Suqovuşanın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 29.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=Azərbaycan Prezidentinin saytı|newspaper=www.president.az|date=29.12.2020|url=https://archive.is/XgPtB|accessdate=29.12.2020|language=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201229090238/https://president.az/articles/49665|archivedate=2020-12-29|url-status=live}}</ref> [[Azərbaycan]] ərazilərinin işğaldan azad olunması zamanı döyüş tapşırıqlarını uğurla yerinə yetirdiyinə, düşmənin əsas qruplaşmalarının məhv edilməsi ilə qoşunların döyüş qabiliyyətinin qorunub saxlanılmasında fərqləndiyinə görə Azərbaycan [[Azərbaycan Prezidenti|Prezidenti]] [[İlham Əliyev|İlham Əliyevin]] 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Rüfət Musayev ölümündən sonra [["Cəsur döyüşçü" medalı]] ilə təltif edildi.<ref>{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Cəsur döyüşçü" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamı|date=24.06.2021|url=https://president.az/articles/52280|accessdate=06.07.2021|language=|url-status=live}}</ref> == Təltifləri == * [[Fayl:AZ_For_The_Fatherland_medal_ribbon_(2nd_version).png|50x50px]] (15.12.2020) — [["Vətən uğrunda" medalı]] (ölümündən sonra)<ref name=":VUMEQ">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=15.12.2020|url=http://e-qanun.az/framework/46458|accessdate=15.12.2020|language=|archiveurl=https://archive.today/20210116083924/http://e-qanun.az/framework/46458|archivedate=2021-01-16|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ_For_liberation_medal_ribbon.png|50x50px]] (29.12.2020) — [["Suqovuşanın azad olunmasına görə" medalı]] (ölümündən sonra)<ref name=":SMEQ">{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Suqovuşanın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 29.12.2020-ci il tarixli Sərəncamı|author=Normativ hüquqi sənədlərin vahid internet bazası|newspaper=www.e-qanun.az|date=29.12.2020|url=http://e-qanun.az/framework/46558|accessdate=29.12.2020|language=|archiveurl=https://archive.today/20210109194834/http://e-qanun.az/framework/46558|archivedate=2021-01-09|url-status=live}}</ref> * [[Fayl:AZ_Brave_warrior_medal_ribbon.png|50x50px]] (24.06.2021) — [["Cəsur döyüşçü" medalı]] (ölümündən sonra)<ref>{{cite news|title=Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının "Cəsur döyüşçü" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Prezidentinin 24.06.2021-ci il tarixli Sərəncamı|date=24.06.2021|url=https://president.az/articles/52280|accessdate=06.07.2021|language=|url-status=live}}</ref> == İstinadlar == <references group="" responsive="1"></references> {{Vətən müharibəsinin şəhidləri}} oqfdvd0c39zdmth4t3ru0p4o51otvdm 3 759234 6548047 2022-07-25T11:01:52Z EVRRVE. 219485 Səhifə "{{xg}} ~~~~" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{xg}} [[İstifadəçi:EVRRVE.|EVRRVE.]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:EVRRVE.|müzakirə]]) 11:01, 25 iyul 2022 (UTC) 02brytxbyr22am7lhdvvrz82hmm2dj5 0 759235 6548048 2022-07-25T11:04:15Z Sabin.K.M 150414 Səhifə "'''Azərbaycanın seysmik stansiyalar''' — Azərbaycanda [[AMEA nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzi]]nin 35 telemetrik seysmik stansiyası var. == Haqqında == AMEA nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzinin 35 telemetrik seysmik stansiyası mövcuddur. Bu telemetrik seysmik stansiyalar vasitəsi ilə ölkə ərazisində müşahidə şəbəkəsi əsasında respublika ərazisinin seysmik rejimi, zəlzələ [[episentr]]lərinin..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki '''Azərbaycanın seysmik stansiyalar''' — Azərbaycanda [[AMEA nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzi]]nin 35 telemetrik seysmik stansiyası var. == Haqqında == AMEA nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzinin 35 telemetrik seysmik stansiyası mövcuddur. Bu telemetrik seysmik stansiyalar vasitəsi ilə ölkə ərazisində müşahidə şəbəkəsi əsasında respublika ərazisinin seysmik rejimi, zəlzələ [[episentr]]lərinin paylanması qanunauyğunluğu, ocaq zonalarındakı seysmik proseslərin dinamikası tədqiq edilir. Dərinlik qırılmalarının aktiv hissələri müəyyənləşdirilir və bu sahələrdə mümkün maksimal güclü zəlzələlərin intensivliyi qiymətləndirilir. Güclü zəlzələ ocaqlarının mexanizmi öyrənilir, böyük şəhərlərin seysmik riskləri araşdırılır, iri tikinti obyekt sahələrinin seysmikliyi tədqiq edilir. == Seysmik Stansiyaların siyahısı == {| class="wikitable" style="text-align:center" width="100%" |- style="background:#cccccc" ! № ! Şəkil ! Rayon\Şəhər ! Stansiyanın adı ! Quraşdırılıb ! Koordinat |- | '''1''' | [[Fayl: Zərdab Seysmik Stansiyası.jpeg |100px|Zərdab Seysmik Stansiyası]] | [[Zərdab rayonu]] | [[Zərdab Seysmik Stansiyası]]<ref> [https://www.seismology.az/az/stations/20#.Ytboa3ZBzIU Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzi, Zərdab rayon seysmik stansiyası ]</ref> | [[1 oktyabr]] [[2012]] | |- bgcolor = #E6E6AA | '''2''' ! Şəkil ! Rayon\Şəhər ! Stansiyanın adı ! Quraşdırılıb ! Koordinat |- | '''2''' | [[Fayl: .jpeg |100px|Siyəzən Seysmik Stansiyası]] | [[Siyəzən rayonu]] | [[Siyəzən Seysmik Stansiyası]]<ref> [https://www.seismology.az/az/stations/24#.Ytbjf3ZBzIU. Samur-Dəvəçi ovalığında yerləşən Siyəzən rayon seysmik stansiyası]</ref> | [[1 oktyabr]] [[2012]] | |- bgcolor = #E6E6AA == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan ərazisində seysmoproqnoz müşahidələr (jurnal)]] * [[Zəlzələlərin Proqnozlaşdırılması üzrə Koordinasiya Komitəsi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} scvgxpok853rir86fcisr3xsr0daga9 6548071 6548048 2022-07-25T11:13:46Z Sabin.K.M 150414 wikitext text/x-wiki '''Azərbaycanın seysmik stansiyalar''' — Azərbaycanda [[AMEA nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzi]]nin 35 telemetrik seysmik stansiyası var. == Haqqında == AMEA nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzinin 35 telemetrik seysmik stansiyası mövcuddur. Bu telemetrik seysmik stansiyalar vasitəsi ilə ölkə ərazisində müşahidə şəbəkəsi əsasında respublika ərazisinin seysmik rejimi, zəlzələ [[episentr]]lərinin paylanması qanunauyğunluğu, ocaq zonalarındakı seysmik proseslərin dinamikası tədqiq edilir. Dərinlik qırılmalarının aktiv hissələri müəyyənləşdirilir və bu sahələrdə mümkün maksimal güclü zəlzələlərin intensivliyi qiymətləndirilir. Güclü zəlzələ ocaqlarının mexanizmi öyrənilir, böyük şəhərlərin seysmik riskləri araşdırılır, iri tikinti obyekt sahələrinin seysmikliyi tədqiq edilir. == Seysmik Stansiyaların siyahısı == {| class="wikitable sortable" |+ Başlıq mətni |- ! № !! Şəkil !! Rayon\Şəhər !! Stansiyanın adı !! Quraşdırılıb !! Koordinat |- | '''1''' || [[Fayl: Zərdab Seysmik Stansiyası.jpeg |200px|Zərdab Seysmik Stansiyası]]|| [[Zərdab rayonu]] || Zərdab Seysmik Stansiyası<ref> [https://www.seismology.az/az/stations/20#.Ytboa3ZBzIU Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzi, Zərdab rayon seysmik stansiyası ]</ref>|| [[1 oktyabr]] [[2012]]|| |- | '''2''' || [[Fayl: Siyəzən Seysmik Stansiyası.jpeg |100px|Siyəzən Seysmik Stansiyası]]|| [[Siyəzən rayonu]] || Siyəzən Seysmik Stansiyası<ref> [https://www.seismology.az/az/stations/24#.Ytbjf3ZBzIU. Samur-Dəvəçi ovalığında yerləşən Siyəzən rayon seysmik stansiyası]</ref>|| [[1 oktyabr]] [[2012]] || |} == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan ərazisində seysmoproqnoz müşahidələr (jurnal)]] * [[Zəlzələlərin Proqnozlaşdırılması üzrə Koordinasiya Komitəsi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 7uab2r1p87xfztoagt76ign7nvkesh3 6548075 6548071 2022-07-25T11:14:06Z Sabin.K.M 150414 /* Seysmik Stansiyaların siyahısı */ wikitext text/x-wiki '''Azərbaycanın seysmik stansiyalar''' — Azərbaycanda [[AMEA nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzi]]nin 35 telemetrik seysmik stansiyası var. == Haqqında == AMEA nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzinin 35 telemetrik seysmik stansiyası mövcuddur. Bu telemetrik seysmik stansiyalar vasitəsi ilə ölkə ərazisində müşahidə şəbəkəsi əsasında respublika ərazisinin seysmik rejimi, zəlzələ [[episentr]]lərinin paylanması qanunauyğunluğu, ocaq zonalarındakı seysmik proseslərin dinamikası tədqiq edilir. Dərinlik qırılmalarının aktiv hissələri müəyyənləşdirilir və bu sahələrdə mümkün maksimal güclü zəlzələlərin intensivliyi qiymətləndirilir. Güclü zəlzələ ocaqlarının mexanizmi öyrənilir, böyük şəhərlərin seysmik riskləri araşdırılır, iri tikinti obyekt sahələrinin seysmikliyi tədqiq edilir. == Seysmik stansiyaların siyahısı == {| class="wikitable sortable" |+ Başlıq mətni |- ! № !! Şəkil !! Rayon\Şəhər !! Stansiyanın adı !! Quraşdırılıb !! Koordinat |- | '''1''' || [[Fayl: Zərdab Seysmik Stansiyası.jpeg |200px|Zərdab Seysmik Stansiyası]]|| [[Zərdab rayonu]] || Zərdab Seysmik Stansiyası<ref> [https://www.seismology.az/az/stations/20#.Ytboa3ZBzIU Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzi, Zərdab rayon seysmik stansiyası ]</ref>|| [[1 oktyabr]] [[2012]]|| |- | '''2''' || [[Fayl: Siyəzən Seysmik Stansiyası.jpeg |100px|Siyəzən Seysmik Stansiyası]]|| [[Siyəzən rayonu]] || Siyəzən Seysmik Stansiyası<ref> [https://www.seismology.az/az/stations/24#.Ytbjf3ZBzIU. Samur-Dəvəçi ovalığında yerləşən Siyəzən rayon seysmik stansiyası]</ref>|| [[1 oktyabr]] [[2012]] || |} == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan ərazisində seysmoproqnoz müşahidələr (jurnal)]] * [[Zəlzələlərin Proqnozlaşdırılması üzrə Koordinasiya Komitəsi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} fv2afywp8sz51pzkfjoma26dekr6111 6548082 6548075 2022-07-25T11:15:51Z Sabin.K.M 150414 wikitext text/x-wiki '''Azərbaycanın seysmik stansiyalar''' — Azərbaycanda [[AMEA nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzi]]nin 35 telemetrik seysmik stansiyası var. == Haqqında == AMEA nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzinin 35 telemetrik seysmik stansiyası mövcuddur. Bu telemetrik seysmik stansiyalar vasitəsi ilə ölkə ərazisində müşahidə şəbəkəsi əsasında respublika ərazisinin seysmik rejimi, zəlzələ [[episentr]]lərinin paylanması qanunauyğunluğu, ocaq zonalarındakı seysmik proseslərin dinamikası tədqiq edilir. Dərinlik qırılmalarının aktiv hissələri müəyyənləşdirilir və bu sahələrdə mümkün maksimal güclü zəlzələlərin intensivliyi qiymətləndirilir. Güclü zəlzələ ocaqlarının mexanizmi öyrənilir, böyük şəhərlərin seysmik riskləri araşdırılır, iri tikinti obyekt sahələrinin seysmikliyi tədqiq edilir. == Seysmik stansiyaların siyahısı == {| class="wikitable sortable" |+ Başlıq mətni |- ! № !! Şəkil !! Rayon\Şəhər !! Stansiyanın adı !! Quraşdırılıb !! Koordinat |- | '''1''' || [[Fayl: Zərdab Seysmik Stansiyası.jpeg |200px|Zərdab Seysmik Stansiyası]]|| [[Zərdab rayonu]] || Zərdab Seysmik Stansiyası<ref> [https://www.seismology.az/az/stations/20#.Ytboa3ZBzIU Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzi, Zərdab rayon seysmik stansiyası ]</ref>|| [[1 oktyabr]] [[2012]]|| |- | '''2''' || [[Fayl: Siyəzən Seysmik Stansiyası.jpeg |100px|Siyəzən Seysmik Stansiyası]]|| [[Siyəzən rayonu]] || Siyəzən Seysmik Stansiyası<ref> [https://www.seismology.az/az/stations/24#.Ytbjf3ZBzIU. Samur-Dəvəçi ovalığında yerləşən Siyəzən rayon seysmik stansiyası]</ref>|| [[1 oktyabr]] [[2012]] || |} == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan ərazisində seysmoproqnoz müşahidələr (jurnal)]] * [[Zəlzələlərin Proqnozlaşdırılması üzrə Koordinasiya Komitəsi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:AMEA nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzi]] jh04vuiem0e4hwjk0y51xf0uib1esye 6548085 6548082 2022-07-25T11:16:06Z Sabin.K.M 150414 [[VP:HC|HotCat]] vasitəsilə [[Kateqoriya:Seysmik stansiyalar]] əlavə olundu wikitext text/x-wiki '''Azərbaycanın seysmik stansiyalar''' — Azərbaycanda [[AMEA nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzi]]nin 35 telemetrik seysmik stansiyası var. == Haqqında == AMEA nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzinin 35 telemetrik seysmik stansiyası mövcuddur. Bu telemetrik seysmik stansiyalar vasitəsi ilə ölkə ərazisində müşahidə şəbəkəsi əsasında respublika ərazisinin seysmik rejimi, zəlzələ [[episentr]]lərinin paylanması qanunauyğunluğu, ocaq zonalarındakı seysmik proseslərin dinamikası tədqiq edilir. Dərinlik qırılmalarının aktiv hissələri müəyyənləşdirilir və bu sahələrdə mümkün maksimal güclü zəlzələlərin intensivliyi qiymətləndirilir. Güclü zəlzələ ocaqlarının mexanizmi öyrənilir, böyük şəhərlərin seysmik riskləri araşdırılır, iri tikinti obyekt sahələrinin seysmikliyi tədqiq edilir. == Seysmik stansiyaların siyahısı == {| class="wikitable sortable" |+ Başlıq mətni |- ! № !! Şəkil !! Rayon\Şəhər !! Stansiyanın adı !! Quraşdırılıb !! Koordinat |- | '''1''' || [[Fayl: Zərdab Seysmik Stansiyası.jpeg |200px|Zərdab Seysmik Stansiyası]]|| [[Zərdab rayonu]] || Zərdab Seysmik Stansiyası<ref> [https://www.seismology.az/az/stations/20#.Ytboa3ZBzIU Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzi, Zərdab rayon seysmik stansiyası ]</ref>|| [[1 oktyabr]] [[2012]]|| |- | '''2''' || [[Fayl: Siyəzən Seysmik Stansiyası.jpeg |100px|Siyəzən Seysmik Stansiyası]]|| [[Siyəzən rayonu]] || Siyəzən Seysmik Stansiyası<ref> [https://www.seismology.az/az/stations/24#.Ytbjf3ZBzIU. Samur-Dəvəçi ovalığında yerləşən Siyəzən rayon seysmik stansiyası]</ref>|| [[1 oktyabr]] [[2012]] || |} == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan ərazisində seysmoproqnoz müşahidələr (jurnal)]] * [[Zəlzələlərin Proqnozlaşdırılması üzrə Koordinasiya Komitəsi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:AMEA nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzi]] [[Kateqoriya:Seysmik stansiyalar]] oio3dxcybd69c4f420cecmyquuaeh12 14 759236 6548072 2022-07-25T11:13:47Z White Demon 75303 Səhifə "{{Vikianbar kateqoriyası|People of the Boshin War}} [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi|İştirakçılar]] [[Kateqoriya:Müharibə iştirakçıları]]" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{Vikianbar kateqoriyası|People of the Boshin War}} [[Kateqoriya:Boşin müharibəsi|İştirakçılar]] [[Kateqoriya:Müharibə iştirakçıları]] 2kh7qkyskhlfzdc72cupy9626w4c92n 0 759237 6548101 2022-07-25T11:21:28Z Qızılbaş 71676 Səhifə "{{iş gedir}} '''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri''' ([[Fars dili|farsca:]]''جهانگشای نادری'') — Nadir şahın hakimiyyəti dövründə Mirzə Mehdi xan Astarabadi tərəfindən yazılan tarixçilik əsəri. == Haqqında == Kitabı yazan Nadir şahın rəsmi tarixçisi və katibi Mirzə Mehdi xan Astarabadi tərəfindən yazılmışdır.Bu kitab Nadirin hakimiyyəti dövründə baş verən hadisələrdən bəhs edən ən önəmli əsər hesab..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri''' ([[Fars dili|farsca:]]''جهانگشای نادری'') — Nadir şahın hakimiyyəti dövründə Mirzə Mehdi xan Astarabadi tərəfindən yazılan tarixçilik əsəri. == Haqqında == Kitabı yazan Nadir şahın rəsmi tarixçisi və katibi Mirzə Mehdi xan Astarabadi tərəfindən yazılmışdır.Bu kitab Nadirin hakimiyyəti dövründə baş verən hadisələrdən bəhs edən ən önəmli əsər hesab edilir. Kitabın müəllifi Mirzə Mehdi xan Nadirin məmuru olaraq həmişə onun yanında olmuş və hadisələri birbaşa öz gözləri ilə görmüşdür. 79arp9rkx1ht30np3uq8a99yis6q0dk 6548106 6548101 2022-07-25T11:34:05Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri''' ([[Fars dili|farsca:]]''جهانگشای نادری'') — [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın hakimiyyəti dövründə [[Mirzə Mehdi xan Astarabadi]] tərəfindən yazılan tarixçilik əsəri. == Haqqında == Kitabı yazan [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın rəsmi tarixçisi və katibi Mirzə Mehdi xan Astarabadi tərəfindən yazılmışdır.Bu kitab Nadirin hakimiyyəti dövründə baş verən hadisələrdən bəhs edən ən önəmli əsər hesab edilir. Kitabın müəllifi Mirzə Mehdi xan Nadirin məmuru olaraq həmişə onun yanında olmuş və hadisələri birbaşa öz gözləri ilə görmüşdür. Görünən odur ki, kitabın ilk adı ''Tarix-e Nadiri'' olmuş, lakin sonradan ''Cahanqoşa-ye Nadiri'' deyə adlandırılmışdır. Müəllif özü kitabı Ruznamça-i Zəfər ([[Fars dili|farsca:]]''روزنامچه ظفر'') adlandırmışdır. Kitabda 1708-ci ildən 1748-ci ilə qədərki hadisələr təsvir edilmişdir. Kitab son bəhs etdiyi hadisələr Nadir şahın öldürülməsindən bir il sonra baş verən hadisələrdir. Müəllifin bu kitabından başqa bir kitabı da mövcuddurş Bu kitab ''Darra-i Nadir'' adlandırılmaqla birlikdə, ''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri'' kitabının daha qısa versiyasıdır. [[Fars dili|Farsca]] yazılmış kitabda [[ərəb dili]]<nowiki/>ndən alınmış sözlər çoxluq təşkil etməkdədir. ljzpiz01vruu0lo3rhylohnscbdhv95 6548107 6548106 2022-07-25T11:34:15Z Qızılbaş 71676 /* Haqqında */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri''' ([[Fars dili|farsca:]]''جهانگشای نادری'') — [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın hakimiyyəti dövründə [[Mirzə Mehdi xan Astarabadi]] tərəfindən yazılan tarixçilik əsəri. == Haqqında == Kitabı yazan [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın rəsmi tarixçisi və katibi Mirzə Mehdi xan Astarabadi tərəfindən yazılmışdır.Bu kitab Nadirin hakimiyyəti dövründə baş verən hadisələrdən bəhs edən ən önəmli əsər hesab edilir. Kitabın müəllifi Mirzə Mehdi xan Nadirin məmuru olaraq həmişə onun yanında olmuş və hadisələri birbaşa öz gözləri ilə görmüşdür. Görünən odur ki, kitabın ilk adı ''Tarix-e Nadiri'' olmuş, lakin sonradan ''Cahanqoşa-ye Nadiri'' deyə adlandırılmışdır. Müəllif özü kitabı Ruznamça-i Zəfər ([[Fars dili|farsca:]]''روزنامچه ظفر'') adlandırmışdır. Kitabda 1708-ci ildən 1748-ci ilə qədərki hadisələr təsvir edilmişdir. Kitab son bəhs etdiyi hadisələr Nadir şahın öldürülməsindən bir il sonra baş verən hadisələrdir. Müəllifin bu kitabından başqa bir kitabı da mövcuddurş Bu kitab ''Darra-i Nadir'' adlandırılmaqla birlikdə, ''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri'' kitabının daha qısa versiyasıdır. [[Fars dili|Farsca]] yazılmış kitabda [[ərəb dili]]<nowiki/>ndən alınmış sözlər çoxluq təşkil etməkdədir. == Həmçinin bax == == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 545lag12lmkumnsmkael67iova45w0t 6548110 6548107 2022-07-25T11:37:04Z Qızılbaş 71676 /* Həmçinin bax */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri''' ([[Fars dili|farsca:]]''جهانگشای نادری'') — [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın hakimiyyəti dövründə [[Mirzə Mehdi xan Astarabadi]] tərəfindən yazılan tarixçilik əsəri. == Haqqında == Kitabı yazan [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın rəsmi tarixçisi və katibi Mirzə Mehdi xan Astarabadi tərəfindən yazılmışdır.Bu kitab Nadirin hakimiyyəti dövründə baş verən hadisələrdən bəhs edən ən önəmli əsər hesab edilir. Kitabın müəllifi Mirzə Mehdi xan Nadirin məmuru olaraq həmişə onun yanında olmuş və hadisələri birbaşa öz gözləri ilə görmüşdür. Görünən odur ki, kitabın ilk adı ''Tarix-e Nadiri'' olmuş, lakin sonradan ''Cahanqoşa-ye Nadiri'' deyə adlandırılmışdır. Müəllif özü kitabı Ruznamça-i Zəfər ([[Fars dili|farsca:]]''روزنامچه ظفر'') adlandırmışdır. Kitabda 1708-ci ildən 1748-ci ilə qədərki hadisələr təsvir edilmişdir. Kitab son bəhs etdiyi hadisələr Nadir şahın öldürülməsindən bir il sonra baş verən hadisələrdir. Müəllifin bu kitabından başqa bir kitabı da mövcuddurş Bu kitab ''Darra-i Nadir'' adlandırılmaqla birlikdə, ''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri'' kitabının daha qısa versiyasıdır. [[Fars dili|Farsca]] yazılmış kitabda [[ərəb dili]]<nowiki/>ndən alınmış sözlər çoxluq təşkil etməkdədir. == Həmçinin bax == {{Azərbaycan tarixinə aid mənbələr}} [[Kateqoriya:Fars ədəbiyyatı]] [[Kateqoriya:Tarixi kitablar]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} c2b1v72rd0x0o5sd5f2giylkrwyhwps 6548112 6548110 2022-07-25T11:37:43Z Qızılbaş 71676 /* Həmçinin bax */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri''' ([[Fars dili|farsca:]]''جهانگشای نادری'') — [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın hakimiyyəti dövründə [[Mirzə Mehdi xan Astarabadi]] tərəfindən yazılan tarixçilik əsəri. == Haqqında == Kitabı yazan [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın rəsmi tarixçisi və katibi Mirzə Mehdi xan Astarabadi tərəfindən yazılmışdır.Bu kitab Nadirin hakimiyyəti dövründə baş verən hadisələrdən bəhs edən ən önəmli əsər hesab edilir. Kitabın müəllifi Mirzə Mehdi xan Nadirin məmuru olaraq həmişə onun yanında olmuş və hadisələri birbaşa öz gözləri ilə görmüşdür. Görünən odur ki, kitabın ilk adı ''Tarix-e Nadiri'' olmuş, lakin sonradan ''Cahanqoşa-ye Nadiri'' deyə adlandırılmışdır. Müəllif özü kitabı Ruznamça-i Zəfər ([[Fars dili|farsca:]]''روزنامچه ظفر'') adlandırmışdır. Kitabda 1708-ci ildən 1748-ci ilə qədərki hadisələr təsvir edilmişdir. Kitab son bəhs etdiyi hadisələr Nadir şahın öldürülməsindən bir il sonra baş verən hadisələrdir. Müəllifin bu kitabından başqa bir kitabı da mövcuddurş Bu kitab ''Darra-i Nadir'' adlandırılmaqla birlikdə, ''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri'' kitabının daha qısa versiyasıdır. [[Fars dili|Farsca]] yazılmış kitabda [[ərəb dili]]<nowiki/>ndən alınmış sözlər çoxluq təşkil etməkdədir. == Həmçinin bax == * [[Tarix-i aləm aray-i Abbasi]] {{Azərbaycan tarixinə aid mənbələr}} [[Kateqoriya:Fars ədəbiyyatı]] [[Kateqoriya:Tarixi kitablar]] {{Azərbaycan tarixinə aid mənbələr}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 08zv6gnx1s4072alv62jy9p5rl1nguf 6548113 6548112 2022-07-25T11:37:57Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri''' ([[Fars dili|farsca:]]''جهانگشای نادری'') — [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın hakimiyyəti dövründə [[Mirzə Mehdi xan Astarabadi]] tərəfindən yazılan tarixçilik əsəri. == Haqqında == Kitabı yazan [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın rəsmi tarixçisi və katibi Mirzə Mehdi xan Astarabadi tərəfindən yazılmışdır.Bu kitab Nadirin hakimiyyəti dövründə baş verən hadisələrdən bəhs edən ən önəmli əsər hesab edilir. Kitabın müəllifi Mirzə Mehdi xan Nadirin məmuru olaraq həmişə onun yanında olmuş və hadisələri birbaşa öz gözləri ilə görmüşdür. Görünən odur ki, kitabın ilk adı ''Tarix-e Nadiri'' olmuş, lakin sonradan ''Cahanqoşa-ye Nadiri'' deyə adlandırılmışdır. Müəllif özü kitabı Ruznamça-i Zəfər ([[Fars dili|farsca:]]''روزنامچه ظفر'') adlandırmışdır. Kitabda 1708-ci ildən 1748-ci ilə qədərki hadisələr təsvir edilmişdir. Kitab son bəhs etdiyi hadisələr Nadir şahın öldürülməsindən bir il sonra baş verən hadisələrdir. Müəllifin bu kitabından başqa bir kitabı da mövcuddurş Bu kitab ''Darra-i Nadir'' adlandırılmaqla birlikdə, ''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri'' kitabının daha qısa versiyasıdır. [[Fars dili|Farsca]] yazılmış kitabda [[ərəb dili]]<nowiki/>ndən alınmış sözlər çoxluq təşkil etməkdədir. == Həmçinin bax == * [[Tarix-i aləm aray-i Abbasi]] [[Kateqoriya:Fars ədəbiyyatı]] [[Kateqoriya:Tarixi kitablar]] {{Azərbaycan tarixinə aid mənbələr}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} 1ah5crwjd0mhnrfekibvc3ye787011d 6548115 6548113 2022-07-25T11:38:18Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri''' ([[Fars dili|farsca:]]''جهانگشای نادری'') — [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın hakimiyyəti dövründə [[Mirzə Mehdi xan Astarabadi]] tərəfindən yazılan tarixçilik əsəri. == Haqqında == Kitabı yazan [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın rəsmi tarixçisi və katibi Mirzə Mehdi xan Astarabadi tərəfindən yazılmışdır.Bu kitab Nadirin hakimiyyəti dövründə baş verən hadisələrdən bəhs edən ən önəmli əsər hesab edilir. Kitabın müəllifi Mirzə Mehdi xan Nadirin məmuru olaraq həmişə onun yanında olmuş və hadisələri birbaşa öz gözləri ilə görmüşdür. Görünən odur ki, kitabın ilk adı ''Tarix-e Nadiri'' olmuş, lakin sonradan ''Cahanqoşa-ye Nadiri'' deyə adlandırılmışdır. Müəllif özü kitabı Ruznamça-i Zəfər ([[Fars dili|farsca:]]''روزنامچه ظفر'') adlandırmışdır. Kitabda 1708-ci ildən 1748-ci ilə qədərki hadisələr təsvir edilmişdir. Kitab son bəhs etdiyi hadisələr Nadir şahın öldürülməsindən bir il sonra baş verən hadisələrdir. Müəllifin bu kitabından başqa bir kitabı da mövcuddurş Bu kitab ''Darra-i Nadir'' adlandırılmaqla birlikdə, ''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri'' kitabının daha qısa versiyasıdır. [[Fars dili|Farsca]] yazılmış kitabda [[ərəb dili]]<nowiki/>ndən alınmış sözlər çoxluq təşkil etməkdədir. == Həmçinin bax == * [[Tarix-i aləm aray-i Abbasi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Fars ədəbiyyatı]] [[Kateqoriya:Tarixi kitablar]] {{Azərbaycan tarixinə aid mənbələr}} == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} gw636k7102dmyql58p34522roecc3sr 6548117 6548115 2022-07-25T11:38:28Z Qızılbaş 71676 /* İstinadlar */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri''' ([[Fars dili|farsca:]]''جهانگشای نادری'') — [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın hakimiyyəti dövründə [[Mirzə Mehdi xan Astarabadi]] tərəfindən yazılan tarixçilik əsəri. == Haqqında == Kitabı yazan [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın rəsmi tarixçisi və katibi Mirzə Mehdi xan Astarabadi tərəfindən yazılmışdır.Bu kitab Nadirin hakimiyyəti dövründə baş verən hadisələrdən bəhs edən ən önəmli əsər hesab edilir. Kitabın müəllifi Mirzə Mehdi xan Nadirin məmuru olaraq həmişə onun yanında olmuş və hadisələri birbaşa öz gözləri ilə görmüşdür. Görünən odur ki, kitabın ilk adı ''Tarix-e Nadiri'' olmuş, lakin sonradan ''Cahanqoşa-ye Nadiri'' deyə adlandırılmışdır. Müəllif özü kitabı Ruznamça-i Zəfər ([[Fars dili|farsca:]]''روزنامچه ظفر'') adlandırmışdır. Kitabda 1708-ci ildən 1748-ci ilə qədərki hadisələr təsvir edilmişdir. Kitab son bəhs etdiyi hadisələr Nadir şahın öldürülməsindən bir il sonra baş verən hadisələrdir. Müəllifin bu kitabından başqa bir kitabı da mövcuddurş Bu kitab ''Darra-i Nadir'' adlandırılmaqla birlikdə, ''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri'' kitabının daha qısa versiyasıdır. [[Fars dili|Farsca]] yazılmış kitabda [[ərəb dili]]<nowiki/>ndən alınmış sözlər çoxluq təşkil etməkdədir. == Həmçinin bax == * [[Tarix-i aləm aray-i Abbasi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Fars ədəbiyyatı]] [[Kateqoriya:Tarixi kitablar]] {{Azərbaycan tarixinə aid mənbələr}} epwuhp9ilolzhjrspfdxo98cpme2sjg 6548120 6548117 2022-07-25T11:39:25Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri''' ([[Fars dili|farsca:]]''جهانگشای نادری'') — [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın hakimiyyəti dövründə [[Mirzə Mehdi xan Astarabadi]] tərəfindən yazılan tarixçilik əsəri.{{sfn|Tucker|2008|}} == Haqqında == Kitabı yazan [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın rəsmi tarixçisi və katibi Mirzə Mehdi xan Astarabadi tərəfindən yazılmışdır.Bu kitab Nadirin hakimiyyəti dövründə baş verən hadisələrdən bəhs edən ən önəmli əsər hesab edilir. Kitabın müəllifi Mirzə Mehdi xan Nadirin məmuru olaraq həmişə onun yanında olmuş və hadisələri birbaşa öz gözləri ilə görmüşdür.{{sfn|Tucker|2008|}} Görünən odur ki, kitabın ilk adı ''Tarix-e Nadiri'' olmuş, lakin sonradan ''Cahanqoşa-ye Nadiri'' deyə adlandırılmışdır. Müəllif özü kitabı Ruznamça-i Zəfər ([[Fars dili|farsca:]]''روزنامچه ظفر'') adlandırmışdır. Kitabda 1708-ci ildən 1748-ci ilə qədərki hadisələr təsvir edilmişdir. Kitab son bəhs etdiyi hadisələr Nadir şahın öldürülməsindən bir il sonra baş verən hadisələrdir. Müəllifin bu kitabından başqa bir kitabı da mövcuddurş Bu kitab ''Darra-i Nadir'' adlandırılmaqla birlikdə, ''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri'' kitabının daha qısa versiyasıdır.{{sfn|Tucker|2008|}} [[Fars dili|Farsca]] yazılmış kitabda [[ərəb dili]]<nowiki/>ndən alınmış sözlər çoxluq təşkil etməkdədir.{{sfn|Tucker|2008|}} == Həmçinin bax == * [[Tarix-i aləm aray-i Abbasi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Fars ədəbiyyatı]] [[Kateqoriya:Tarixi kitablar]] {{Azərbaycan tarixinə aid mənbələr}} cdzpe5tvhh7npht8y7hbwunhjgva2t8 6548125 6548120 2022-07-25T11:42:03Z Qızılbaş 71676 /* İstinadlar */ wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} '''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri''' ([[Fars dili|farsca:]]''جهانگشای نادری'') — [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın hakimiyyəti dövründə [[Mirzə Mehdi xan Astarabadi]] tərəfindən yazılan tarixçilik əsəri.{{sfn|Tucker|2008|}} == Haqqında == Kitabı yazan [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın rəsmi tarixçisi və katibi Mirzə Mehdi xan Astarabadi tərəfindən yazılmışdır.Bu kitab Nadirin hakimiyyəti dövründə baş verən hadisələrdən bəhs edən ən önəmli əsər hesab edilir. Kitabın müəllifi Mirzə Mehdi xan Nadirin məmuru olaraq həmişə onun yanında olmuş və hadisələri birbaşa öz gözləri ilə görmüşdür.{{sfn|Tucker|2008|}} Görünən odur ki, kitabın ilk adı ''Tarix-e Nadiri'' olmuş, lakin sonradan ''Cahanqoşa-ye Nadiri'' deyə adlandırılmışdır. Müəllif özü kitabı Ruznamça-i Zəfər ([[Fars dili|farsca:]]''روزنامچه ظفر'') adlandırmışdır. Kitabda 1708-ci ildən 1748-ci ilə qədərki hadisələr təsvir edilmişdir. Kitab son bəhs etdiyi hadisələr Nadir şahın öldürülməsindən bir il sonra baş verən hadisələrdir. Müəllifin bu kitabından başqa bir kitabı da mövcuddurş Bu kitab ''Darra-i Nadir'' adlandırılmaqla birlikdə, ''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri'' kitabının daha qısa versiyasıdır.{{sfn|Tucker|2008|}} [[Fars dili|Farsca]] yazılmış kitabda [[ərəb dili]]<nowiki/>ndən alınmış sözlər çoxluq təşkil etməkdədir.{{sfn|Tucker|2008|}} == Həmçinin bax == * [[Tarix-i aləm aray-i Abbasi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = Ernest Tucker | başlıq = JAHĀNGOŠĀ-YE NĀDERI | link = https://iranicaonline.org/articles/jahangosa-ye-naderi | cavabdeh = [[Ehsan Yarşater]] | yer = London and New York | nəşriyyat = Encyclopædia Iranica, Volume XIV/4:Routledge & Kegan Paul | il = 2008 | cild = | səhifə = 382–383 | səhifələr = | isbn = 978-1-934283-04-2. | doi = | ref = Tucker }} [[Kateqoriya:Fars ədəbiyyatı]] [[Kateqoriya:Tarixi kitablar]] {{Azərbaycan tarixinə aid mənbələr}} 78h6lr6a7qlsf7xs6u1q7hbankjzh7v 6548130 6548125 2022-07-25T11:44:23Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{iş gedir}} {{Kitab |Adı = Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri |Orijinal adı = [[Fars dili|farsca:]]''جهانگشای نادری'' |Şəkil = Jahangoshaye naderi.JPG |Şəklin ölçüsü = 250 |Şəklin izahı = [[Məşhəd]]də qorunan versiyası. |Müəllif = |Janr = Tarixi |Mövzu = Əsasən [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın fəaliyyəti olmaqla, 1708-ci ildən 1748-ci ilə qədər baş vermiş hadisələr. |Orijinalın dili = [[Fars dili|Farsca]] |Ölkə = [[Əfşar imperiyası]] |Orijinalın nəşr ili = |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild = |Səhifə = |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn = |Elektron versiya = |Commons = }} '''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri''' ([[Fars dili|farsca:]]''جهانگشای نادری'') — [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın hakimiyyəti dövründə [[Mirzə Mehdi xan Astarabadi]] tərəfindən yazılan tarixçilik əsəri.{{sfn|Tucker|2008|}} == Haqqında == Kitabı yazan [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın rəsmi tarixçisi və katibi Mirzə Mehdi xan Astarabadi tərəfindən yazılmışdır.Bu kitab Nadirin hakimiyyəti dövründə baş verən hadisələrdən bəhs edən ən önəmli əsər hesab edilir. Kitabın müəllifi Mirzə Mehdi xan Nadirin məmuru olaraq həmişə onun yanında olmuş və hadisələri birbaşa öz gözləri ilə görmüşdür.{{sfn|Tucker|2008|}} Görünən odur ki, kitabın ilk adı ''Tarix-e Nadiri'' olmuş, lakin sonradan ''Cahanqoşa-ye Nadiri'' deyə adlandırılmışdır. Müəllif özü kitabı Ruznamça-i Zəfər ([[Fars dili|farsca:]]''روزنامچه ظفر'') adlandırmışdır. Kitabda 1708-ci ildən 1748-ci ilə qədərki hadisələr təsvir edilmişdir. Kitab son bəhs etdiyi hadisələr Nadir şahın öldürülməsindən bir il sonra baş verən hadisələrdir. Müəllifin bu kitabından başqa bir kitabı da mövcuddurş Bu kitab ''Darra-i Nadir'' adlandırılmaqla birlikdə, ''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri'' kitabının daha qısa versiyasıdır.{{sfn|Tucker|2008|}} [[Fars dili|Farsca]] yazılmış kitabda [[ərəb dili]]<nowiki/>ndən alınmış sözlər çoxluq təşkil etməkdədir.{{sfn|Tucker|2008|}} == Həmçinin bax == * [[Tarix-i aləm aray-i Abbasi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = Ernest Tucker | başlıq = JAHĀNGOŠĀ-YE NĀDERI | link = https://iranicaonline.org/articles/jahangosa-ye-naderi | cavabdeh = [[Ehsan Yarşater]] | yer = London and New York | nəşriyyat = Encyclopædia Iranica, Volume XIV/4:Routledge & Kegan Paul | il = 2008 | cild = | səhifə = 382–383 | səhifələr = | isbn = 978-1-934283-04-2. | doi = | ref = Tucker }} [[Kateqoriya:Fars ədəbiyyatı]] [[Kateqoriya:Tarixi kitablar]] {{Azərbaycan tarixinə aid mənbələr}} tdol66748ugd90k4ubawtemzsb2nqgn 6548135 6548130 2022-07-25T11:45:06Z Qızılbaş 71676 wikitext text/x-wiki {{Kitab |Adı = Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri |Orijinal adı = [[Fars dili|farsca:]]''جهانگشای نادری'' |Şəkil = Jahangoshaye naderi.JPG |Şəklin ölçüsü = 250 |Şəklin izahı = [[Məşhəd]]də qorunan versiyası. |Müəllif = |Janr = Tarixi |Mövzu = Əsasən [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın fəaliyyəti olmaqla, 1708-ci ildən 1748-ci ilə qədər baş vermiş hadisələr. |Orijinalın dili = [[Fars dili|Farsca]] |Ölkə = [[Əfşar imperiyası]] |Orijinalın nəşr ili = |Tərcüməçi = |Rəssam = |Tərtibat = |Seriya = |Nəşriyyat = |Nəşr = |Cild = |Səhifə = |Növ = |Tiraj = |Əvvəlki = |Sonrakı = |isbn = |Elektron versiya = |Commons = }} '''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri''' ([[Fars dili|farsca:]]''جهانگشای نادری'') — [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın hakimiyyəti dövründə [[Mirzə Mehdi xan Astarabadi]] tərəfindən yazılan tarixçilik əsəri.{{sfn|Tucker|2008|}} == Haqqında == Kitabı yazan [[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın rəsmi tarixçisi və katibi Mirzə Mehdi xan Astarabadi tərəfindən yazılmışdır.Bu kitab Nadirin hakimiyyəti dövründə baş verən hadisələrdən bəhs edən ən önəmli əsər hesab edilir. Kitabın müəllifi Mirzə Mehdi xan Nadirin məmuru olaraq həmişə onun yanında olmuş və hadisələri birbaşa öz gözləri ilə görmüşdür.{{sfn|Tucker|2008|}} Görünən odur ki, kitabın ilk adı ''Tarix-e Nadiri'' olmuş, lakin sonradan ''Cahanqoşa-ye Nadiri'' deyə adlandırılmışdır. Müəllif özü kitabı Ruznamça-i Zəfər ([[Fars dili|farsca:]]''روزنامچه ظفر'') adlandırmışdır. Kitabda 1708-ci ildən 1748-ci ilə qədərki hadisələr təsvir edilmişdir. Kitab son bəhs etdiyi hadisələr Nadir şahın öldürülməsindən bir il sonra baş verən hadisələrdir. Müəllifin bu kitabından başqa bir kitabı da mövcuddurş Bu kitab ''Darra-i Nadir'' adlandırılmaqla birlikdə, ''Tarix-e Cahanqoşa-ye Nadiri'' kitabının daha qısa versiyasıdır.{{sfn|Tucker|2008|}} [[Fars dili|Farsca]] yazılmış kitabda [[ərəb dili]]<nowiki/>ndən alınmış sözlər çoxluq təşkil etməkdədir.{{sfn|Tucker|2008|}} == Həmçinin bax == * [[Tarix-i aləm aray-i Abbasi]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Mənbə == * {{kitab3 | müəllif = Ernest Tucker | başlıq = JAHĀNGOŠĀ-YE NĀDERI | link = https://iranicaonline.org/articles/jahangosa-ye-naderi | cavabdeh = [[Ehsan Yarşater]] | yer = London and New York | nəşriyyat = Encyclopædia Iranica, Volume XIV/4:Routledge & Kegan Paul | il = 2008 | cild = | səhifə = 382–383 | səhifələr = | isbn = 978-1-934283-04-2. | doi = | ref = Tucker }} [[Kateqoriya:Fars ədəbiyyatı]] [[Kateqoriya:Tarixi kitablar]] {{Azərbaycan tarixinə aid mənbələr}} czipnkwnlnezad831ytjcjltmukbzel 3 759238 6548138 2022-07-25T11:48:23Z Qraf061 242998 Səhifə "{{xg}} -- ~~~~" məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{xg}} -- [[İstifadəçi:Qraf061|<span style="font-family:Segoe print; color:#036442; tex55t-shado0.1em 0.2em 0.4em;">'''Qraf'''⁰⁶¹</span>]] &nbsp; ([[İstifadəçi müzakirəsi:Qraf061|müzakirə]]) 11:48, 25 iyul 2022 (UTC) pji0k09yhpzah3xwbqunvvy5n7zzx90 0 759239 6548147 2022-07-25T11:53:11Z Toghrul R 147643 Səhifə "{{Dövlət xadimi |şəkil = |şəklin ölçüsü = |titul = [[Azərbaycan hökumət başçılarının siyahısı|Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin]] müavini |bayraq = Emblem of Azerbaijan.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |dövr əvvəl = 13 fevral 1992 |dövr son = 6 mart 1992 |prezident = [[Ayaz Mütəllibov]]<br>[[Yaqub Məmmədov (siyasətçi)|Yaqub Məmmədov]] ({{i. e.|Müvəqqəti pr..." məzmunu ilə yaradıldı wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi |şəkil = |şəklin ölçüsü = |titul = [[Azərbaycan hökumət başçılarının siyahısı|Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin]] müavini |bayraq = Emblem of Azerbaijan.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |dövr əvvəl = 13 fevral 1992 |dövr son = 6 mart 1992 |prezident = [[Ayaz Mütəllibov]]<br>[[Yaqub Məmmədov (siyasətçi)|Yaqub Məmmədov]] ({{i. e.|Müvəqqəti prezident}}) |baş nazir = [[Həsən Həsənov (siyasətçi)|Həsən Həsənov]] |titul_2 = Azərbaycan Respublikasının Dövlət Maddi-Texniki Təchizat Komitəsinin sədri |bayraq_2 = Emblem of Azerbaijan.svg |bayraq2_2 = Flag of Azerbaijan.svg |dövr əvvəl_2 = 5 fevral 1991 |dövr son_2 = 22 may 1992 |sələfi_2 = ''qurumun adı dəyişdirilib |xələfi_2 = [[Fərrux Zeynalov]]<br>''(material ehtiyatları naziri kimi) |titul_5 = Azərbaycan SSR Dövlət Maddi-Texniki Təchizat Komitəsinin sədri |bayraq_5 = Emblem of the Azerbaijan SSR.svg |bayraq2_5 = Flag of Azerbaijan SSR.svg |dövr əvvəl_5 = 10 mart 1989 |dövr son_5 = 5 fevral 1991 |sələfi_5 = [[Rəhim Hüseynov (siyasətçi)|Rəhim Hüseynov]] |xələfi_5 = ''qurumun adı dəyişdirilib |təltifləri = + |vikianbar = }} '''Aydın Şamil oğlu Əzizbəyov''' — Azərbaycan dövlət xadimi, Azərbaycan Dövlət Maddi-Texniki Təchizat Komitəsinin sədri (1989–1992), [[Azərbaycan hökumət başçılarının siyahısı|Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin]] müavini (1992) == Həyatı == Aydın Şamil oğlu Əzizbəyov 1945-ci ildə anadan olmuşdur.<ref name="who">{{cite book|title= Who Was Who in the Soviet Union|chapter= The State Committees of the Republic of Azerbaijan|year= 1992|language= en|location= München; London; New York; Paris|publisher= [[:d:Q324303|K. G. Saur]]|page= 115|isbn= 3-598-10810-9}}</ref> İxtisasca mühəndis-energetikdir.<ref name="kom89">{{məqalə|başlıq= Ајдын Шамил оғлу Әзизбәјов|yarımbaşlıq= Азәрбајҹан ССР Дөвләт Мадди-Техники Тәҹһизат Комитәсинин сәдри|qəzet= [[Xalq qəzeti|Коммунист]]|tarix= 11 март 1989-ҹу ил|nömrə= 59|say= 20827|səhifə= 1|dil= az-cyrl}}</ref> Əmək fəaliyyətinə 1967-ci ildə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası Fizika İnstitutunun böyük mühəndisi kimi başlamışdır. 1968-ci ildən 1973-cü ilədək Elmlər Akademiyası Kibernetika İnstitutunun aspirantı, kiçik elmi əməkdaşı olmuşdur. 1973-cü ildən 1983-cü ilədək Azərbaycan SSR Dövləttəchizat Komitəsi respublika hesablama mərkəzinin direktoru işləmişdir.<ref name="kom89"/> Aydın Əzizbəyov 1983-cü ildə Azərbaycan SSR Dövlət Maddi-Texniki Təchizat Komitəsi sədrinin müavini vəzifəsinə irəli çəkilmişdir. 1989-cu ilin martında isə bu komitənin sədri təyin edilmişdir.<ref name="kom89"/> O, bu vəzifədə 1992-ci ilədək işləmiş, paralel olaraq 1992-ci ilin fevral–mart aylarında [[Azərbaycan hökumət başçılarının siyahısı|Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin]] müavini olmuşdur. == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan SSR hökuməti (1985–1991)]] * [[I Azərbaycan hökuməti]] == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} c932t1tvlfedyrb6g29pp4ktdcvqeou 6548159 6548147 2022-07-25T11:56:32Z Toghrul R 147643 vikiləşdirmə wikitext text/x-wiki {{Dövlət xadimi |şəkil = |şəklin ölçüsü = |titul = [[Azərbaycan hökumət başçılarının siyahısı|Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin]] müavini |bayraq = Emblem of Azerbaijan.svg |bayraq2 = Flag of Azerbaijan.svg |dövr əvvəl = 13 fevral 1992 |dövr son = 6 mart 1992 |prezident = [[Ayaz Mütəllibov]]<br>[[Yaqub Məmmədov (siyasətçi)|Yaqub Məmmədov]] ({{i. e.|Müvəqqəti prezident}}) |baş nazir = [[Həsən Həsənov (siyasətçi)|Həsən Həsənov]] |titul_2 = Azərbaycan Respublikasının Dövlət Maddi-Texniki Təchizat Komitəsinin sədri |bayraq_2 = Emblem of Azerbaijan.svg |bayraq2_2 = Flag of Azerbaijan.svg |dövr əvvəl_2 = 5 fevral 1991 |dövr son_2 = 22 may 1992 |sələfi_2 = ''qurumun adı dəyişdirilib |xələfi_2 = [[Fərrux Zeynalov]]<br>''(material ehtiyatları naziri kimi) |titul_5 = Azərbaycan SSR Dövlət Maddi-Texniki Təchizat Komitəsinin sədri |bayraq_5 = Emblem of the Azerbaijan SSR.svg |bayraq2_5 = Flag of Azerbaijan SSR.svg |dövr əvvəl_5 = 10 mart 1989 |dövr son_5 = 5 fevral 1991 |sələfi_5 = [[Rəhim Hüseynov (siyasətçi)|Rəhim Hüseynov]] |xələfi_5 = ''qurumun adı dəyişdirilib |təltifləri = + |vikianbar = }} '''Aydın Şamil oğlu Əzizbəyov''' — Azərbaycan dövlət xadimi, Azərbaycan Dövlət Maddi-Texniki Təchizat Komitəsinin sədri (1989–1992), [[Azərbaycan hökumət başçılarının siyahısı|Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin]] müavini (1992) == Həyatı == Aydın Şamil oğlu Əzizbəyov 1945-ci ildə anadan olmuşdur.<ref name="who">{{cite book|title= Who Was Who in the Soviet Union|chapter= The State Committees of the Republic of Azerbaijan|year= 1992|language= en|location= München; London; New York; Paris|publisher= [[:d:Q324303|K. G. Saur]]|page= 115|isbn= 3-598-10810-9}}</ref> İxtisasca mühəndis-energetikdir.<ref name="kom89">{{məqalə|başlıq= Ајдын Шамил оғлу Әзизбәјов|yarımbaşlıq= Азәрбајҹан ССР Дөвләт Мадди-Техники Тәҹһизат Комитәсинин сәдри|qəzet= [[Xalq qəzeti|Коммунист]]|tarix= 11 март 1989-ҹу ил|nömrə= 59|say= 20827|səhifə= 1|dil= az-cyrl}}</ref> Əmək fəaliyyətinə 1967-ci ildə [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası|Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası]] [[AMEA Fizika İnstitutu|Fizika İnstitutunun]] böyük mühəndisi kimi başlamışdır. 1968-ci ildən 1973-cü ilədək Elmlər Akademiyası [[AMEA İdarəetmə Sistemləri İnstitutu|Kibernetika İnstitutunun]] aspirantı, kiçik elmi əməkdaşı olmuşdur. 1973-cü ildən 1983-cü ilədək Azərbaycan SSR Dövləttəchizat Komitəsi respublika hesablama mərkəzinin direktoru işləmişdir.<ref name="kom89"/> Aydın Əzizbəyov 1983-cü ildə Azərbaycan SSR Dövlət Maddi-Texniki Təchizat Komitəsi sədrinin müavini vəzifəsinə irəli çəkilmişdir. 1989-cu ilin mart ayında isə bu komitənin sədri təyin edilmişdir.<ref name="kom89"/> O, bu vəzifədə 1992-ci ilin may ayınadək işləmiş, paralel olaraq 1992-ci ilin fevral–mart aylarında [[Azərbaycan hökumət başçılarının siyahısı|Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin]] müavini olmuşdur. == İstinadlar == {{İstinad siyahısı}} == Həmçinin bax == * [[Azərbaycan SSR hökuməti (1985–1991)]] * [[I Azərbaycan hökuməti]] i04znqq25paz9gfcp5pcd2mw0zxfkk3